AVANGARDA I MODERNISTIKI POKRETI

AVANGARDA SE ODNOSI NA UMJETNOST OPENITO

JAVILA SE U ZAPADNIM EUROPSKIM ZEMLJAMA POETKOM 20.ST U ELJI DA NA
DRUGAIJI NACIN PRIKAE OVIJEKA I DRUTVENE PROMJENE
IZ AVANGARDE SU SE RAZVILI RAZLICITI KNJIZEVNI PRAVCI

1. FUTURIZAM
2. EKSPRESIONIZAM
3. KUBIZAM
4. IMAINIZAM
5. DADAIZAM
6. NADREALIZAM
EPOHE(renesansa) trajale su due a PRAVCI (ekspresionizam) krae
EPOHE nastaju spontano, uvijetovane drutveno ekonomskim prilikama
PRAVCI nastaju planski pisanjem ALMANAHA ili MANIFESTA u kojima je
pisalo kakvi ce se motivi i teme koristiti
Zajedniko svim pravcima je otpor prema tradicionalnim oblicima

FUTURIZAM

prvi futuristiki manifest objavio je FILIPPO TOMMASO MARINETTI

1909.god
futuristi su pobornici industrijalizacije i tehnikog napretka, a odbacuju i
negiraju vrijednost tradicionalnog, posebice u umjetnosti
OBILJEJA U KNJIEVNOSTI:
1. izraavanje dinamike suvremenog ivota
2. velianje nacionalne snage, rata
3. zanos i bezobzirnost
4. uporaba slobodnog stiha, zanemarivanje pravopisnih pravila,
izbjegavanje glagola koji usporavaju dinamiku iskaza
Futurizam se RAZVIO U ITALIJI I RUSIJI
najvaniji ruski futurist je VLADIMIR MAJAKOVSKI, koji u pjesnitvu uvodi
tematiku gradskog ivota i urbani govor: argonizme i vulgarizme

EKSPRESIONIZAM

naziv nastao od francuske rijeci expression-izraaj

razvija se u srednjoj i sjevernoj Europi, osobito u NJEMAKOJ
poetak 20.st
primarno u knjievnosti (poeziji) i slikarstvu
Kljuni pojam ekspresionista bila je rije KRIK kako bi doarali uase
Prvoga svjetskog rata
osim individualizma i iznoenja unutarnje ekspresije, vane odlike
ekspresionizma bile su izraena simbolika, dominantno koritenje boja i
njihovo specifino znaenje, racionalizacija i suavanje izraza ali i uvoenje

odreenih jezinih promjena koje su u veem segmentu karakteristine i za

ostale avangardne pravce
TEME: smrt,bolest,osamjenost,beznae,strah..
unutarnji pejzai
Hermann Bahr zaetnik ekspresionizma, napisao: umjetnost je krik koji
zove upomo
ekspresionizam se zalae se za snagu izraza
Slikati sebe iz sebe
razbija se sintaksa,kompozicija,ritam i rima

NADREALIZAM

javlja se u FRANCUSKOJ nakon pr.svj.rata 1920.

ANDRE BRETON - pisac nadrealistikog manifesta
nadrealisti ele izraziti iracionalno u ovjeku, otkriti i iskazati podsvjesni dio
ovjekova bia koji je izvan kontrole razuma
trai uporite u psihologiji i uenju SIGMUNDA FREUDA
AUTOMATSKO PISANJE : pisanje bez kontrole razuma

EGZISTENCIJALIZAM

Javlja se nakon 1.svj.rata kao filozofski i knjievni pravac

Najznaajniji zaetnik JEAN PAUL SARTRE (Munina)

U svojoj knjievnosti JEAN PAUL polazi od HEIDEGGER-OVE filozofije koja

polazi od teze da je ovijek baen u svijet kako bi osmislio svoj

prema engzistencijalistima postojati znai shvatiti postojanje i to je

povlastica
ovjek shvaa svoju materijalnu prolaznost i ta spoznaja mu pomae u
shvaanju vlastitog smisla
Djelomini egzistencijalist bio je ALBERT CAMMUS koji je u drugoj fazi
pisanja odbacio egzistencijalizam i spoznao apsurd postojanja

KAZALITE APSURDA

Usko je povezano sa pravcem egzistencijalizma ali sadrava elemente

nadrealizma
SAMUEL BECKETT (U isekivanju Godota)
EUGENE IONESCO
Obojca prikazuju apsurdne dogaaje i likove, imaju ironian stav prema
ivotu
normalna ljudska komunikacija je ukinuta to e u pojedinim dijelovima
dovesti do GROTESKE
esto se koriste tehnike crnog humora

ZAKLJUAK AVANGARDE - negiranje tradicionalnih knj. oblika odstupanje od

sintakse, interpunkcije.