CNG N TP

HA HC V CNG NGH CAO SU

1- Da vo cu trc ha hc ca NR, NBR CR, gii thch kh
nng khng lo ha v ozone v sp xp theo th t t tt
nht n km nht.
CH3

Cu trc ha hc ca NR,

NBR
CR:

C
H2

C
H

C
H2

C
H

C
H2

C
H2

H
C

CN

Cl
*

C
H2

C C
H H2

C C
H H2

Qu trnh ozone ha th O3 s tc kch vo ni i trong phn t

mch cao su. khng lo ha th cc ni i ny cn c bo
v ni cch khc l cc ni i ny phi bn. Ni i phn t
NR l yu nht do d b ozone ha nht, tip n l NBR v
CR.
Trong qu trnh lo ha, mch phn t cao su xy ra hai phn ng
chnh v ngc nhau: t mch v khu mch. Ty thuc vo cu
to mch phn t m phn ng no chim u th ch o. Nu
phn ng ch o l khu mch th sau khi lo ha cao su s cng
ln, tiu biu l cao su BR, SBR. Ngc li nu phn ng ch o
l t mch th sau lo ha sn phm s mm ra, tiu biu l cao su
thin nhin, butyl, isopren. Do ngi ta thng dng hai loi
cao su c c ch lo ha ngc nhau khc phc hin tng trn.
2- S khc bit ca s oxi ha v ozone ha cao su ? Gii thch ti
sao cao su b tc kch ozone cng nhiu khi ko cng ?
Oxi ha v ozone ha khc nhau ch Oxi ha tc ng n ton
b mnh cao su cn ozone ha ch tc kch vo cc v tr c ni i
mch cao su trn b mc.
Khi cao su b ko cng 1 l dy mch cao su s b gii son, cc
mch cao su s phi ni i ln b mt, ozzone d dng tc
kch vo hn.

Nhoka3bmt

2 na l khi b ko cng cc ni i trong mch cng s b cng ra,

bn ca ni i s b gim, ni cch khc th ni i s b
yu i to iu kin d dng hn cho ozzone tc kch vo.
3- Chn la ng nguyn liu cao su.
2 yu t quan trng trong vic chn la cao su l khong nhit
s dng v khng dung mi.
Nhit cao nht chu c.
Nhit cao nht chu trong lu di.
Nhit thp nht chu c
Dung mi v nhit s dng.
Thi gian tip xc dung mi.
Thi tit v ozon phi chu trong thi gian di.
Ty vo cc yu t ca cao su v yu cu ng dng m ta la
chn loi cao su thch hp. V d nh chn loi cao su s dng
ngoi tri trong thi gian di, chu nh hng ca nng nng, ma
gi th ta c th chn EPDM thay v NR. Hay chn loi cao su ng
dng lm joint trong cc chi tit ca my mc th ta c th chn
NBR thay cho SBR.
4- Mc ch cn do cao su, cc yu t nh hng n qu trnh
cn do, da trn kim tra no ca cao su xc inh quai
trnh cn do ? Ngoi tr cao su thin nhin NR, cc loi cao su
tng hp u kh cn do, do cc nh sn xut ch bin cao
su thng ch n tnh cht no ca cao su ? Mun phi trn
(blend) hai loi cao su c th nh NR v SBR, cn phi quan
tm n tnh cht no v phi lm g ?
Mc ch cn do cao su:
Cn do cao su l bc u tin ca qu trnh phi trn.
Trng hp cao su thin nhin, do khng ng iu do cn
cn do hay trong trng hp phi trn cc loi cao su khc nhau
( do ban u khc nhau) cng cn phi cn do.
Cc yu ti nh hng:
Cn bit yu cu tng loi cao su, thi gian cn trn ha cht ph
gia v cc cht n xc nh qui trnh cn do.
Cc yu t nh hng n qu trnh cn do:
- Mi trng
- Nhit
- T tc trc (t l tc ca 2 trc cn)
- Vn tc di ca trc m/pht, Vng/Cvi
- p lc
- Dung tch.
Nhoka3bmt

 xc nh quy trnh cn ngi ta da trn do Wallacce

hoc nht Mooney v nhit ha do ca cao su.
Ngoi tr cao su thin nhin, cc loi cao su tng hp iu kh
cn do do cc nh xn sut ch bin cao su thng quan
tm n nhit chy do ca cao su, tnh dnh trc, nht
ca cao su.
Mun phi trn NR v SBR cn quan tm n thi gian cn do
do trong qu trnh cn do lu NR c th b thay i tnh cht
c l, gii quyt vn ny ngi ta thng thm cht
phng lo v cht ha do vo hn hp cao su.
5- Yu cu, cc yu t nh hng n qu trnh cn trn (mixing)
hn hp cao su ? Ti sao phi s dng nhiu bc thc hin
cn trn ?
Yu cu:
Phn tn tht iu cht n, ha cht ph gia.
Trnh gim cp cao su qu nhiu ln dn in suy gim tnh nng
c l.
Cc yu t nh hng:
- Bn cht cao su (phn cc, khng phn cc, d ct mch, mch
nhnh....)
- do cao su.
- Kh nng phn tn ha cht ph gia, cht n.
- Trnh t cho vo cc cht theo nguyn tc cht kh phn tn vo
trc, cht phng lo i vs SBRmBR.
- Kim sot nhit trong qu trnh cn trn.
Ti sao phi s dng nhiu bc thc hin cn trn:
Do qu trnh cn trn c th lm gim cp cao su dn n xuy
gim tnh nng c l do khng nn thc hin cn trn trong
thi gian di.
Nu cho cng lc cc cht n, ph gia v cht lu ha vo hn
hp th hn hp s b lu ha trc khi phn tn iu cc cht
n, ph gia khc vo trong cao su.
phn tn iu cht n, ha cht ph gia vo trong cao su
th cn cn trn tht iu trc khi cho lu ha.
6- Lit k cc tnh nng c l cn kim tra ca hn hp cao su,
ngha modul 50, 100, 200, 300 v ng sut khng t, m t
th nghim mi mn DIN v Akron, thi gian t lu v
phng php xc nh thi gian t lu bng Viscometer .
Cc tnh nng c l c n kim tra ca h hp cao su:
Nhoka3bmt

Ko
Compression set
Khng x, khng mi mn, nhit sinh ni.
cn quay, store/ loss modulus.
ngh ca modul 50, 100, 200, 300:
L ng sut (stress as strain ) ti dn di bng 50,
100,200,300% so vi cao su ban u.
ng xut l kh nng chu ng ngoi lc tc dng vo trn
n v din tch.
M t th nghim mi mn DIN v Akron:
DIN: mu ln qua ng ,b mt gn giy nhm.
Akron: mu hnh bnh xe tip xc mi
xc nh mi mn: V=(m0 - m)/d , vi: m0 : k/lng ban u
(g)
m : k/lng lc sau th nghim (g)
d: t trng (g/cm3)
Thi gian lu ha: o nht Mooney, ta xc nh nht tai
cc tiu ko ln khong 35n v, ko ngang qua ct ng n
Mooney theo thi gian,ri ko xung vung gc ct trc hanh
(thi gian).tai im ta c t35 l thi gian lu ha.
7- Kt qu Rheometer, gin lu ha thng xy ra 3 dng, hy
v cc gin trn cng mt th v gii thch.
8- Trong qu trnh lu ha cao su bng lu hunh, xc tin v tr
xc tin, hy phn bit cc giai on chnh v nu r cc bc
xy ra. Vai tr ca ZnO v c ch cht tr hon lu ha (prevulcanization inhibitor) ca (cyclohexylthio) phtalimide.
Trong qu trnh lu ha cao su bng lu hunh, xc tin ZnO v
tr sc tin stearic acide c cc giai gia on chnh sau:
Cao su + S + ZnO Cao su-S-ZnO-S-Cao su
Sau S v stearic acid tip tc tc kch vo nhm ZnO trong cng
thc trn to ra. Cao su-S-S-Cao su + ZnS hoc Cao su-S-Cao su +
ZnS + S
Km oxit ZnO (km trng) l cht hot ha hiu qu v n gim
lin kt ngang ca S, ng thi kch thch hnh thnh cc lin kt
C-C lm tng s n nh nhit ca cao su lu ha. Cc loi km
oxit siu mn c s dng phi c hm lng ti thiu 99,5%
ZnO v c x l c din tch b mt ring ln. Ngoi lm
hot ha cc qu trnh lu ha S, km oxit cn hot ng nh mt
cht to lin kt ngang i vi polyme cha cc nhm carboxyl
Nhoka3bmt

hoc halogen (nh cao su clopren, cao su brombutyl, cao su

clobutyl, hoc cao su nitril carboxyl ha v cao su styren - butadien
cacboxyl ha).
C ch cht tr hon lu ha.
Bt-S-NHR +S8 Bt-Sx-NHR
Bt-Sx-NHR + Rubber /\/\/\/\SxBt + RNH2
/\/\/\/\/\SxBt + Bt-S NHR /\/\/\/\SxNHR + Bt-S-S-Bt

9- u im ca cng ngh p xut. Gii thch s khc bit L/D

ca my p xut cao su v nha nhit do. Thit k ming hnh
my p xut cao su ph thuc vo cc yu t no ?
u im:
To hnh bn thnh phm c dng nhiu nht, To sn phm c
di ln, tit din phc tp. Bn thnh phm c th lu ha lin
tc hay gin on.
Ming hnh:
Ty theo cc khe ming hnh cho ra cc sn phn p xut khc
nhau.
Th k ming hnh ty thuc vo cc yu t sau.
- do ca cao su
- Pha ch
- Nhit cc b phn ca my
- Vn tc quay ca trc vt.
S khc bit L/D ca my p xut cao su v nha nhit do.
Thng th t s L/D ca my p xut cao su nh hn so vi my
p xut nha, thng t 10 n 15.
Do cao su khng cn tn thi gian v nhit n ti mc chy
nht nh nha nhit do m ch cn lm mm do l .
10- Ngi ta gii quyt bin dng trc trong qu trnh cn
trng bng cch no, minh ha bng hnh v.
Do bin dajg trc trong qu trnh cn trng, c dy ng
iu, phi chnh tit din dc trc.
V d my cn trng 3 trc, trc gia gi nguyn kch thc
ng iu dc trc, trc trn phi chnh li ln mt t cn trc di
phi chnh lm xung mt t.

Nhoka3bmt

11-Trnh by hiu bit v 3 loi cht n (fillers) thng dng l

kaolin, than en v silica, so snh.
Than en
Than cng: thuc cc nhm t 100 n 300 bao gm cc than N110,
220 , than c cu trc cao nh N326, N347 v cc than tng
cng N234, N339 .
Than mm: thng dng ch to khung v xe, thuc loi than c
cu trc cao nh N539, N650, N762 v cc than thng nh N550,
N660 .
Than cc mm: l cc than nhit nh N880, N990
Than en thng c s l b mt trc khi s dng lm cht n
trong cao su. Sau khi s l b mt th trn than en thng c cc
nhm chc sau

Nhoka3bmt

Hm lng n ca than en trong cao su thng cao

Hot tnh ha hc ca than en i vi phn ng vi oxy v lu
hunh t l vi hm lng hydro c trn b mt than en.
Hm lng oxy trn b mt than en cng cao th thi gian tin lu
ha cng ngn, tc lu ha cng thp v modun ca cao su lu ha
cng thp.
Cu trc than cng cao th kh nng gim hi phc ca cao su cha
lu ha cng cao.
Cu trc than cng cao thi kh nng trng phng ca phi n cng
thp
Silicat:
Phn loi:
LR: t tng cng
MR: tng cng trung bnh
HR: tng cng
SR: tng cng mnh
ER: tng cng tht mnh
Silica c kch thc ht nh hn than en, nhng c cu trc cao. Do
tnh tng cng km hn than en.
Do cu trc c l xp nn c kh nng hp thu xc tin lng xc
tin dng nhiu hn.
c kt qu tt khi s dng silica ngi ta thng s dng polietilen
glycol, th d dietilen glycol vi hm lng t 8.0 n 10.0 phn khi
lng silica.
C th s dng cht tng hp loi silanol hay silan.
Nhit sinh ni v bin dng d ca cao su n silica tng nhanh khi
hm lng silica vt qu 40 phr. im ny khc vi than en v l
hn ch ca silica trong ng dng sn xut v xe.
Di 40 phr th nhit sinh ni v bin dng d ca cao su n silica
thp hn cao su n than en.
Kaolin:
Kaolin nghin:
D ~ 0.25 m
Kaolin tinh lc bng qu trnh lng
Kaolin tch lp bng c hc
Kch thc ht:
Kaolin cng:
0.25 m

Nhoka3bmt

Ht mn d = 0.25 m, kt tinh km.

S dng trong cao su ci thin tnh tnh khng x v tnh khng
ko tng ng vi than en v silica kt ta.
Kaolin mm:
1.25 m
Ht th , d = 1.25 m, kt tinh cao.
Khng c tnh tng lc.
Ci thin tc n
Cc kaolin thng c ph b mt bng stearat hay silan ci thin
tnh phn tn v lin kt lin din
12- Hy pha ch cao su ty chn), gii thch ti sao chn nguyn
vt liu, cc cht n, cht lu ha (nu r h lu ha nh CV,
semi-EV hay EV), cht ha do, cht bo v chng oxi ha v
ozone ha, trnh by tp trung theo tng h (th d h lu
ha, h n, h ha do, h bo v). Phng php tnh khi
lng ring. ngh cc qui trnh cn do, cn trn hn hp.
Cao su chu du.
NBR 36% Nitril
50 Cao su nitril c tnh chu du tt
NBR 30% Nitril
50 Cao su ti sinh, tng tc trn, tng tc
n, gim trng phng, tng bm dnh.
ZnO
5 Cht sc tin cho h lu ha lu hunh
Stearic acid
1.5 Cht tr sc tin
N550 (FEF)
60 Cht n than en
Octil adipat
12
S
1.2 Cht lu ha
MBTS
1.5 Cht xc tin mercapto benzo thiazil
disulfua
TMTM
0.4 Cht xc tin Tetrametil thiuram
monosulfua
IIR
hp lm rut xe.
ZnO
Stearic acid
N762 (SRF)
N660 (GPF)

Rut xe
100 Cao su IIR khng thm kh tt, rt thch
4 Chc xc tin cho h lu ha bng lu hunh
1 Cht tr xc tin cho h lu ha lu hunh
20 cht n than en
40 cht n than en

Nhoka3bmt

Du paraffinic
15 Cht ha do, a vo ci thin tnh mm
ho ca cao su IIR ng thi gip cao su d da cng hn.
DPPA
1
S
2.5 Lu hunh lu ha.
TMTD
0.9 Tetrametil thiuram disulfua cht xc
tin
MBTS
0.3mercapto benzo thiazil disulfua cht xc
tin
TeDEC
0.3 Tellunium dietil dithiocarbamat cht xc
tin.
13-

C ch khu mch cao su silicone bng peroxide.

14-

C ch khu mch cao su EPDM bng peroxide.

Nhoka3bmt

u tin cc peroxide nh Di-tert-butyl peroxide , Dicumyl

peroxide s t tch ra to gc t do RO+ + ROH, gc t do RO+ s
tc kch ln mnh EPDM to gc t do trn mch. Sau 2 mch
EPDM c gc t do s lin kt vs nhau v hon thnh qu trnh
khu mng,hoc khi gp 1 mch EPDM cha c gc t do th gc
t do mch EPDM c s to lin kt vs mch EPDM cha c
gc t do v chuyn gc t do sang mch mi, c tip tc qu
trnh nh vy ta c EPDM khu mng hon ton.
15- C ch gia cng ca than en trong hn hp cao su.
Than en gia cng trong hn hp cao su ch yu da vo 3 yu t
quyt nh sau y.
1 l kch thc than en. Khi kch thc than en cng nh th
cng d dng phn tn iu trong mch cao su m khng b vn
cc, tp hp li mt ch, mch cao su s c trn iu than en
hn.
2 l din tch b mt. Khi din tch b mt ca than en c
tng cng th din tch tip sc ca than en v cao su s tng

Nhoka3bmt

ln, cc nhm chc sau s l b mt ca than en s d dng to

lin kt vs mch cao su hn v hn th na s tng tc ca cao su
v than en s tng theo nn kh sut hin cc v trch li trong
mch cao su. M cc t gy d dng xut pht ti v tr li .
3 l s l b mt than en.

Hot tnh ha hc ca than en i vi phn ng vi oxy v lu hunh t l

vi hm lng hydro c trn b mt than en.
Hm lng oxy trn b mt than en cng cao th thi gian tin lu ha
cng ngn, tc lu ha cng thp v modun ca cao su lu ha cng
thp.
Cu trc than cng cao th kh nng gim hi phc ca cao su cha lu ha
cng cao.
Cu trc than cng cao thi kh nng trng phng ca phi n cng thp

Nhoka3bmt