1

Mucjisada
Adeega wacdinta
Qorshaha Ilaahay
Ee Aduunka lagu Gaarayo
Waxaa qoray:

John Ezekiel
(Miracle Evangelism)

www.gillministries.com
2

Tusmada
Casharka kowaad

Adeega saraya

Casharka labaad

Dhamaaadka xiligeena!

14

Casharka sadexaad

Kaniisada guulaysatay

25

Casharka afraad

Awooda muminka

34

Casharka shanaad

Wacdinta asal raacanimada

44

Casharka lixaad

Siidaynta gosashada aduunka

54

Casahrka todobaad

Ciidanka ilaah

63

Casharka sideedaad

Ficilka awooda wacdinta

73

Casharka sagaalaad

Adeegii la subkay

84

Casharka tobnaad

Hadiyadaha Ruuxa

97

Casharka kow iyo tobnaad

Adeegii bogsiinta iyo jinni kasaarida

111

Casharka laba iyo tobnaad

Ruuxa Maaliyada iyo Hantida

123

Casharka kowaad

Adeega saraya
Ciise siiyey Wiilkiisa tilmaamaha la soo dhaafay ka
hor inta uu dhulka ka tagay. Ereyadaas waxaa loo
yaqaan Adeegga Wayn.
Adeega saraya ma waa soo-jeedin ama codsi. Waa
amarka ka ah Boqorka boqorrada iyo Sayidka
sayidyada! Ciise wuxuu ku yidhi waxaan nahay in la
keeno wasaaradda guud ee Ciise in meelaha ugu
fogfogna dhulka la calaamooyin iyo yaabab soo socda.
Tani waa in ujeedada ugu rumayste kasta.
Adeega saraya waa shaqada ugu weyn ee kaniisadda
maxalliga ah. Furaha wacdinta adduunka waa in ay
aragti cad ka mid ah ergooyinka, gool iyo xeeladaha.
Wacdinta Mucjisoleh waa ka yimid dab gudahood
halkii isagoo
ADEEGA SARAYA
Matayos iyo Markos Labada diiwaan erayada Kama
dambaysta ah ee Ciise, adeega saraya.
Matayos 28: 19, 20 "Haddaba taga oo quruumaha
oo dhan xer ka, oo ku baabtiisa magaca Aabbaha
iyo Wiilka iyo Ruuxa Quduuska ah, oo Bara inay
dhawraan wax walba oo aan idinku amray oo dhan;
oo baleeg, waan kula jiraa inaan mar walba, xataa
dhammaadka wakhtiga dunidu."Aamiin.
Markos 16: 15-18 Markaasuu wuxuu iyagii ku
yidhi, "Dunida oo dhan taga galay iyo injiilka ku
wacdiyo uunka. Kii rumaysta oo la baabtiiso waa
badbaadi doonaa, laakiin kii aan aaminsanahay in
la xukumi doonaa. Calaamooyinkanna raaci
doonaan kuwa xaqa rumeeyey: Magacayga ayay
jinniyo ku saari doonaan jinniyo; waxay ku
hadlaan Dhibaan Carrabo cusub; ayay qaadi
doonaan abeesooyin, iyo haddii ay wax dhimasho
cabbo, waxay wax dhaawici doono; saari doonaan
gacmaha buka, wayna bogsan doonaan. "
"Tag"
Jacayl iyo naxariis Ciise ee dunida luntay la Dejiyey
markii Ciise ayaa amray, "Dunida oo dhan taga galay!"
5

Dad badan ayaa dareemay tan iyo markii ay ma soo

diray ay kaniisad maxaliga ah sida adeegayaashii in dal
qalaad, erayga "u tag" ma dalban iyaga. Waxa ay
sababaysan tahay, "Ma lagu magacaabaa by Ilaah.
Waxaan u baahan tahay in ay ka shaqeeyaan si ay u
siiyaan baahida qoyskayga. "Waxa laga yaabaa xitaa
sababaysan," Ilaah iga rabo inuu guriga joogo iyo
shaqo iyo siin si kuwa kale ay tegi karaan."
Erayada tarjumay "Tag" adeega sare ka dhigan tahay
sidii aad u socotid. Qofka muminka ah waxa la socda
oo ku saabsan nolol maalmeedka. Ciise waxa uu faray
in ay tagaan waxaa aan ku xaddidnayn yar oo la
doortay oo yeedhid adeeggiisa. Halkii, amarka ahayd
waxayna weli tahay rumaystayaasha oo dhan. Waa in
qof kasta oo meel kasta waxaa la socda: in ay ka
shaqeeyaan; dugsiga; si ay u sameeyaan shopping ah,
si ay u booqdaan saaxiibada, qoyska ama deriskaaga;
meel kasta oo ay u fuliyaan hawlaha caadiga ah ee
nolol maalmeedka.
Ciise ayaa ku yidhi, "Sida aad la socoto oo ku saabsan
hawlaha caadiga ah ee nolosha, waxaad tahay inuu wax
ku wacdiyo aan injiilka si! Uun kasta oo" adeega sare
ayaa la siiyey rumayste kasta ee Ciise Masiix.
Wacdin ma aha wax ay tahay in la sameeyo iyada oo
yar oo la doortay. Waa arin la sameeyo oo keliya in ay
Ilaah kuwa uu ugu yeedhay in ay ku shaqeeyaan
wacdiyayaal ee kaniisadda ma.
Wacdin aan wax aan sameyn todobaadkii marka waxaa
la gaaray waqtigii barnaamijka aynu kaniisad inuu
baxo qiri mar. Wacdin yahay in ay noqoto qaab
nololeed. Waa arin u nahay in waqtiga oo dhan
sameeyo.
Kolkaasay u kaceen dunida oo dhan
Ciise cadeeyay in mas'uul ka ah kaniisadda u wacdin
waxaa aan ku xaddidnayn magaaladoodii. Waxay
ahaayeen in ay injiilka ku qaataan si ay dunida oo
dhan. Rumayste kasta Aan la geeyn doonaa in qaar ka
mid ah dhulka shisheeye, laakiin Muslin kasta
Muslinka kale waa in ay si firfircoon ugu lug ku
wacdinta adduunka. Qaar ka mid yihiin in la soo diro
adigoo bixinaya, qaar ka mid ah waa in ay tagaan,
laakiin waa inay meel walba ay tagaan Joogo.

Rasuul Bawlos wuxuu ku qoray,

2 Korintos 10:16a ... inaan injiilka ku wacdiyo ee
meelaha idinka shisheeya...
Kaniisaddu waa inay riix gobolada ka shisheeya in ay
gaaraan nafihii gaarin. Waa in ay helaan call soo
cusbooneysiisay wacdinta adduunka. Hawsha ugu
sarreeya kaniisadda waa wacdinta dunida.
Sida kaliya ee kaniisadda si ay u noolaadaan waa naf
guusha. Kaniisadda ayaa ku dhashay dabab ah
wacdinta mucjiso waxaana la xukumay markay
Mu'miniintu joojiyaan in ay gaaraan lumay.
Abuur kasta
Qorshaha Ilaah ee goosashada caalami ah, si wacdinta
adduunka, ayaa badalin. Waxaan weli yihiin in ay
tagaan dunida oo dhan iyo injiilka ku wacdiyo in kasta
jidaynayey Ilaah si loo xaqiijiyo, hadalkiisu
calaamooyin iyo yaabab soo socda, kaliya wuxuu u
ballanqaaday laga abuuray.
Ciise cadeeyay in Mumin kasta Muminkale ahayd in
laga bilaabo xaq halkaas oo ay ku nool yihiin. Waxay
ahaayeen in ay gaaraan magaalooyinka iyaga u gaar ah
injiilka. Si kastaba ha ahaatee, Markay dhinteenna,
lama inaan halkaas u joojiyaan. Waxay ahaayeen in ay
sii wadaan in ay injiilka ku qaataan si ay dadka kale
ilaa uu qof walba maqlay wax Ciise - si ay dhulka ugu
shishaysa.
Falimaha Rasuullada 1: 8 "Laakiinse waxaad heli
doontaan xoog markii Ruuxa Quduuska ahi idinku
soo dego; oo waxaad noqon doontaa marag ah Me
Yeruusaalem, iyo Yahuudiya oo dhan, iyo
Samaariya, iyo meesha dunida ugu fog."
Qowmiyadkasta, qaraabada,
Qabiilkasta, Dadka, iyo afafka
Ma nihin in ay ku ekaadaan meelaha noo gooni ah,
laakiin waa aan iska dhega gobollada si ay u gaaraan
Umad kasta, kasta xaqeeda, qabiilka, dadka, carrabka,
noole iyo meel.
Guusha dhabta ah ee kiniisadda waa in oofinta
howlgalka. The wacyiga iyo garashada ah howlgalka
waa muhiim.
7

Kuwacdinta warka wanaagsan

Markii aan injiilka ku wacdiyo, waa in la sameeyaa in
subkidda oo Ruuxa Quduuska ah oo la socda la
calaamooyin iyo yaabab. Waa kuma filna in ay kaliya
ka naadisaa eraygan ah. Ilaah qorsheeyay si ay u
noqoto labada naado iyo Banaanbaxa!
Luukos 4:18 "Ruuxii Rabbiga ayaa i dul jooga,
Waayo, wuxuu ii subkay inaan injiilka ku wacdiyo
masaakiinta. Wuxuuna ii soo diray inaan kuwa
xidhan furriinnimada, inuu wax ku wacdiyo oo
baxsada inaan maxaabiista iyo soo kabashada
araggooda indha la ', in la sii daayay kuwa dulman
oo. "
Matayos 24:14 "Oo injiilkan boqortooyada waxaa
lagu wacdiyi doonaa inuu dunida oo dhan adoo
marag ah, oo quruumaha oo dhan, dabadeedna
ugudambaysta ayaa iman doonta."
Xer ka dhiga
Waa Ma aha oo kaliya waxaan si ay u tagaan oo ay u
baraan, si aan u xer ka dhiga, si Commission Great
waxaa fulin Kara. In qorshaha Ilaah, Mu'miniinta
dhufanaysaa - ma ahan oo keliya ku daro tiradooda.
Marka Ciise wuxuu ku yidhi Matayos 28:19 in aynu
nahay in xer ka dhiga quruumaha oo dhan, wuxuuna
soo Dejiyey Eebe qorshihiisa rumayste kasta in la
tababaro oo qalabaysan in ay sameeyaan Shaqadiisii
marayo wacdinta mucjiso.
2 Timoteyos 2: 2 Oo waxyaalihii in aad iga
maqasheen markhaatiyaal badan dhexdood,
samayn, kuwaas oo niman aamin ah oo awood u
yeelan doonaan inay kuwa kaleeto baraan.
MUHIIMADA WACDINTA
Wacdin ay tahay rajada kaliya ee qarnigan. Ma jiraan
jawaabo kale ee dhibaatooyinka dunida ama
dhibaatooyinka shaqsiyeedka noo ahayn warka
wanaagsan ee Ciise Masiix.
Mid kasta oo naga mid ah waa la badbaadiyey,
sababtoo ah qof Adeecno Eebe iyo injiilka Ciise
Masiix nala wadaagay.

Masuuliyadeena
Oo Boqor Sulaymaan wuxuu noo fikrad
masuuliyadeena si uu ugu digo kuwa jeeda dhimasho
siiyey.
Maahmaahyadii 24: 11, 12 samatabbixi kuwa
barbaro xagga dhimashada, iyo qaban dib kuwa
turunturoodo in la laayo.
Haddii aad sheegto, "Sida xaqiiqada ah ma aanan
waxan u garan," ma Kan qalbiyada miisaamaa
miyaanu ka fiirsanayn? Kan naftaada dhawraa,
Muu garan Kara? Laakiin isagu ma siin doona Nin
walba sidii shuqulladiisu?
Haddii aynaan ugu digo kuwa nagu wareegsan oo ay
ka madax Jahannamo, Ilaah qaban doona Na
xisaabtamo.
Xujadeena
Nebigii yexesqeel noogu digay of our dembi haddii aan
ogaa in ay ku hadlaan iyo waxba yiri.
Yexesqeel 3: 17-19 "Wiilka Aadamow, waxaan kaa
dhigay waardiye u ah reer binu Israa'iil; sidaas
daraaddeed erayga afkayga ka soo a maqli, oo
iyaga xaggayga uga dig: markii aan ku odhan
doonaan kan sharka leh, Hubaal waad dhiman
doontaa, oo aad isaga u digin, mana hadasho
sharka ah uga digto jidkiisa sharka ah, si ay u
badbaadiyo, nolosha, ninkaas sharrowga ahu
xumaantiisuu ku dhex dhiman doonaa; laakiinse
dhiiggiisa waxaa la weyddiin doonaa gacantaada.
Laakiin, haddaad sharrowga u digto, oo uusan ka
soo jeesataan isagu sharnimadiisa amase jidkiisa
sharka ah, wuxuu ku dhiman doonaa xumaantiisa,
laakiin aad naftaadii waad samatabbixisay. "
Faaiidadeena
Ishaciah noo sheegeen faa'iidooyinka.
Ishaciah 58:10 Haddii aad gaajaysanna kordhiyo
naftaada iyo nafta dhibaataysan dherjisid, markaas
iftiinkaagu dawn gudcurka ku jira, oo aad
gudcurka ku noqon doonaa sida duhurka oo kale.

Mudnaanteena
Dhulka, waxaa jira kumanaan tuulooyinka ku
gaboodfalay cibaadada iyo magaalooyinka halkaas oo
malaayiin Naftooda ku nool u muuqda Taabaninba
injiilka. Waa in aan, jidhkii Masiixa, oo mudnaan noo
midig.
Haddii kaniisad uu u socdo si uu u gaaro Khasaaray
injiilka, waa in dhamaan-out wacdinta mucjiso la siin
mudnaanta koowaad. Dadaallada Naf-ku guuleystay
waa in la kordhiyay hore kasta.
Dhiigga ku shahiiday ayaa had iyo jeer ahaa farcankii
beeray maxaa yeelay, midhihii Naftooda boqortooyada
Ilaah. Qiimaha weyn ayaa la bixiyo dhibaatada iyo
dhimashada Mu'miniinta badan ee la soo dhaafay ee
nasi ay u awoodaan in ay injiilka dadka la wadaagaan
adduunka lumay iyo dhimanayaan.
Maanta Su'aashu waxay tahay:
Maxaa aanu diyaar u yihiin in ay sameeyaan, si loo
siiyo, in ay qaataan injiilka si guud?
GARAACA QALBIGA AABAHA
Ciise goortuu la hadlay Adeegga Wayn, wuxuuna ahaa
isagoo taageeray garaaca wadnaha Aabbaha. Marka
aan ka fekero allabariga Aabbaha la sameeyey markii
uu siiyey Wiilkiisa, waannu OG Doonista Ilaah ee
waxaa leh dadka in la sameeyo midig isaga.
Aabbahayaga-Ilaah leeyahay u naxariistay, gardaraale
ah taas oo gaareysa in dunida oo dhan. Kaniisaddiisa
waa garaaciisu isku mid ah. Markaasaa maanta, Ilaah
waxaa ay kor u kor u ciidan taasoo u guuri doono
qulqulka Ruuxiisa.
Laba iyo tobankii adeege
Ciise ayaa diray laba iyo tobankii xertiisa la
tilmaamay:
Matayos 10: 7, 8 "Oo intaad socotaan wacdiya, oo
wuxuu ku yidhi, Boqortooyada jannadu waa dhow
dahay. Bogsiiya kuwa buka, kuwa baraska lehna
nadiifiya, kuwii dhintayna Sara kiciya, jinniyo
dibadda u soo tuuray. Hadiyad ahaan baad ku
hesheen ee hadiyad siiyo. "

10

Masaalkii laxda luntay

In masaalkii idaha lunsan, ciise ayaa shaaca ka qaaday
mudan in hal qof oo laga badiyay.
Luukos 15: 3-7 Sidaas Markaasuu masaalkan ku
hadlay iyaga, oo ku yidhi: "Nin Maxaa idinka mid
ah, isagoo boqol oo ido ah, haddii uu lumiyo mid
iyaga ka mid ah, ma ka tago sagaal iyo sagaashanka
cidlada dhexdeeda, oo ka dib markii mid ka tagaan
kaas oo la badiyay ilaa uu soo helo? Oo goortuu soo
helo, aan garbihiisa garbihiisa saarin, isagoo
faraxsan. Oo markuu guriga yimaado, aan isugu
yeedhin saaxiibbadiisa iyo derisyadiisa, isagoo ku
leh, ILA farxa, waayo, waxaan helay laxdaydii iga
lumay! '
"Waxaan idinku leeyahay, sidaas oo kale waxaa jiri
doona, farxad ayaa jannada kaga dembile
toobadkeena in ka badan sagaal iyo sagaashan qof
kaliya aan toobadkeen u baahnayn."
Kurayraynta janada
Ruuxa Quduuska ah iyada oo rasuul Yooxanaa, noo
Danaha reer waqti soo socda ee uu ku farxi samada.
Ogaysiis, wuxuuna ku qoray in ay ka Korinay qabiilka,
carrabka, dad kasta iyo quruun kasta oo iman lahaa.
Muujintii 5: 9 Oo waxay ku gabyeen gabay cusub
iyagoo leh: "Adigu waxaad istaahishaa inaad
kitaabka qaadato, oo aad shaabadihiisa furto;
waayo, waxaad ka laayay, oo wuxuu inaga furtay
uu Ilaah ku adiga dhiig qabiil walba iyo af kasta iyo
dad kasta iyo quruun kasta."
Muujintii 7: 9, 10 waxyaalahan waxaan u eegay ka
dib, oo bal eeg, dad faro badan oo aan ninna tirin
karin, oo quruumaha oo dhan, qabiilooyinka, iyo
dad kasta, iyo af kasta, oo carshiga hortiisa iyo
Wanka hortiisa taagan, iyagoo qaba khamiisyo
cadcad, la laamo cawbaar ah gacmahooda ku jira,
oo qaylinaya cod weyn ku qayliyey, oo wuxuu yidhi,
"Badbaado waxaa leh Ilaahayaga carshiga ku
fadhiya iyo Wanka ah!"

11

ISTARATIIJIYADA AXDIGA CUSUB

Qorshaha Axdiga cusub waa qorshe of total wacdinta
mucjiso. Total wacdinta macnaheedu waa lays dunida
oo dhan injiilka.
Waxaana ka mid ah Mu'miniin qarnigan waajahayo qof
kasta oo adduunka ah iyadoo ay jiraan sheegashooyin
ah in Masiixu naftiisa on.
Dhamaan Gelinta
Xertiisii Early bilaabay halkaas oo ay ku jireen
Yeruusaalem kula qof walba wadaaga Masiix. Waxay
sii waday in ay ku faafi injiilka oo Yahuudiya oo dhan,
markaas Samaariya, iyo in ay dunida meelaha ugu
fogfogna ah.
Istaraatijiyad Ciise weli waa lays guud ee adduun
isagoo injiilka.
Dhamaan ka qayb qaadashada
Kaniisad kasta waa in uu aqbalo mas'uuliyada iyo
abbaarto qof kasta oo goobta si shakhsi ah ula injiilka
Ciise Masiix. Ciise ayaa sheegay in Mumin kasta
Muminka ahaa in ay marag Eebe of noqon.
Falimaha Rasuullada 1: 8 "Laakiinse waxaad heli
doontaan xoog markii Ruuxa Quduuska ahi idinku
soo dego; oo waxaad noqon doontaa marag ah Me
Yeruusaalem, iyo Yahuudiya oo dhan, iyo
Samaariya, iyo meesha dunida ugu fog."
Wax lays dhamaan ee adduunka naga injiilka oo
dalbaday in ka qayb galka guud ee xubnaha ka ah
kaniisadda maxalliga ah ee markhaatifurku. Waa in ay
ugu biiriyaan Muminka kasta Muminka kale ee shaqo
ee inaygaadho dhow Rabbigeenna Ciise Masiix.
Masiixiyiin badan inaanad marag maxaa yeelay, iyagu
ma oga inay u baahan yihiin in ay ka markhaati.
Rumaystayaashu waa in ay ogaadaan in qiri waayo,
Ciise ma ahan oo kaliya fursad ah ee Christian a. Waa
amarka ah. Waxaa jira saddex waxyaalood Wasiirka
walba waa in ay u diyaar garoobaan Mu'miniinta
wacdinta mucjiso. Waa inay noqdaan:

Iftiimiyey

Askarta

Isdiyaarin
12

Kaniisadda maanta waa in si dhab ah sameeyo la mid

ah sida kaniisadda Ciise ka tegey markuu jannada kor
uma tegin.
Markos 16:20 Oo iyagu way baxeen oo waxay
wacdiyeen meel kasta, Sayidka Rabbiga ahu wuxuu
iyaga la shaqeeya oo hadalka ku xaqiijinaya
marayo calaamadaha la socda. Aamiin.
Dhamaan awooda
Qaabka Bawlos ee wacdinta ahayd wacdintii injiilku ay
la bandhig ah oo awood Ilaah.
1 Korintos 2: 1-5 Anna, walaalayaalow, markii aan
idiin imid, lama iman hadal wanaaggiis ama
xigmad, anoo idinku wacdiyaya maraggii laga furay
Ilaah. Waayo, waxaan goostay in aan waxba
dhexdiinna ka ogaan Ciise Masiix oo iskutallaabta
lagu qodbay isaga laga reebo. Waan idinla joogay
itaaldarro, iyo cabsi, iyo gariir badan. Laakiin
hadalkayga iyo wacdigayga kuma ahaayeen hadallo
sasabasho iyo xigmad ah, laakiin waxaan ku hadlay
tusidda Ruuxa iyo xoogga, in rumaysadkiinna waa
in aanay noqon in xigmadda dadka, laakiin inuu
xoogga Ilaah.
Dadaalkeena in wacdinta waa, sida rasuul Bawlos ee
ka mid ah Banaanbaxa Ruuxa iyo xoogga, iyada oo
wacdinta mucjiso!
SU'AALO IYO MURAAJOCO
1. Maxaa ay tahay in howlgalka hoose ee kaniisadda kasta oo maxali ah?

2. Sharax macnaha erayga "Tag" ee Adeegga Wayn sida waxa lagu helay in asalka ahaa ee
Giriigga Axdiga Cusub. Waa maxay tan macnaheedu in aad noloshaada?

3. Waa maxay istiraatiijiyadda Axdiga cusub guuleystay lumay?

13

Casharka Labaad

Dhamaaadka xiligeena!
Ilaah u guurayaan hal mar la soo dhaafay ku yaal
dhulka dushiisa oo dhan. In sare loo qaado tan, kaAabbaha Ilaah ammaantiisa muujiyey oo la taaban karo
u muujin doonaa sida marna ka hor. Tani waxay la
ruxruxo dhammaadka wakhtiga Ilaah xanbaarsan
yahay waxaa la iimaanka ee mucjisada ah taas oo soo
saari doonta goosashada dhammaadka wakhtiga dadku
tahay.
Nebi Yoo'eel hadlay oo ka mid ah ugu shubtay ka
Ruuxa Quduuska ah ee waqtigan.
Joo,eel 2:28 Oo waxay noqon doontaa in hadhow
noqotay in anigu waxaan idinku shubi doonaa
ruuxayga-aadmiga oo dhan; wiilashiinna iyo
gabdhihiinna aad ka sii sheegi doonaan,
Odayaashiinnuna riyooyin ku riyoon doonaan, oo
raggiinna dhallinyarada ahuna ma arki doontaan.
Sida ku-Aabbaha ahu nagu barbaro Eebe agtiisaana
galay, wuxuuna muujin doonaa kaartada uu si wacdinta
adduunka.
Sida aan baleeg ammaanta Aabbaha, wuxuuna mar
walba qaadi doonaa indhahayaga si ay u arkaan
quruumaha gaarin.
Ishaciah 33:17 Indhahaagu waxay arki doonaan
Boqorka oo quruxdiisa huwan, ay dalka soo arkaan
in uu yahay mid aad u fog doonaa.
Nooleenta kasta oo la Timaadda culays dib loogu soo
celiyaa lumay.
MAWJADAHA MUCJISOYINKA WACDINTA
Ruxruxo ugu weyn ee wacdinta mucjiso Kitaabka
Axdiga Cusub ku bilaabay in Efesos iyo xaaqan oo
gobolka ka mid ah Asia.
Falimaha Rasuullada 19:10 Markaasaa waxaa taas
laba sannadood ay socotay, si dadkii Aasiya
degganaa oo dhan, oo hadalkii maqlay waa Rabbi
Ciise, oo Yuhuud iyo Gariigba.
Tani waxa ay ahayd dhamaan, "daabad kasta,"
wacdinta in tallaabo. Waxay bilaabeen sidii yimid Paul
14

Efesos oo u adeegtay baabtiiska Ruuxa Quduuska ah si

koox ah oo mu'min ah si loogu diyaariyo in uu noqdo,
markhaatiyada mucjiso-shaqeeya xooggan ee Ciise
Masiix.
Awooda goob joogayaasha
Falimaha Rasuullada 19: 1-7 Waxaa dhacay,
markii Abolloos Korintos joogay, in Bawlos oo soo
dhex gobollada sare maray yimid Efesos.
Markaannu xertii ka helnay qaar ka mid ah wuxuu
iyagii ku yidhi, "ma waxaad ku hesheen Ruuxa
Quduuska ah markaad rumaysateen?"
Oo iyana waxay isagii ku yidhaahdeen, "Ma
leedahay wax badan oo sida maqlay in ay jirto
Ruuxa Quduuska ah."
Oo isna wuxuu iyagii ku yidhi, "Haddaba maxaa
laydinku baabtiisay?"
Haddaba waxay ku yidhaahdeen, "Baabtiiskii
Yooxanaa."
Markaasaa Bawlos ku yidhi, "Runtii Yooxanaa
wuxuu dadka ku baabtiisay baabtiiska toobadda,
isagoo dadkii ku ah in ay Waa inaad rumaysataan
Kan iga daba iman doona, isagoo yahay, Ciise
Masiix."
Oo markay taas maqleen, waxaa iyagii lagu
baabtiisay magaca Rabbi Ciise aawadiis. Markii
Bawlos gacmaha dul saarayna ayaa Ruuxa
Quduuska ahu ku soo degay iyagii, wayna la
hadleen, Carrabkooda iyo nebiyada wax la. Oo
nimankiina aad ahaayeen abbaaraha laba iyo toban
oo dhan.
Bawlos ogaa in haddii gobolka Asia ahaa in la gaaray
injiilka, Muslin kasta Muslinka kale loo baahan yahay
xooggii Ruuxa Quduuska ah.
Falimaha Rasuullada 1: 8 Laakiinse waxaad heli
doontaan xoog markii Ruuxa Quduuska ah waxaa
idiin timid; oo waxaad noqon doontaa marag ah Me
Yeruusaalem, iyo Yahuudiya oo dhan, iyo
Samaariya, iyo meesha dunida ugu fog.

15

Tababaraka wacdinta mucjisada

Qofka muminkaka ah ee loo baahan yahay Ruuxa
Quduuska ah uu noqon markhaati furayaashiisii xagga.
Waxay u baahan yahay in la baray ereyga Ilaah ee
awood badan, sida wax ku ool ah sida in ay ciidamo
lagu tababari doono in samaysaan shuqullada Ciise.
Waxay u baahan yahay in la tababaro si wacdinta
mucjiso.
Bawlos ku guuldareystay in dadaalka uu ugu gaaro
Efesos ahaantiis. Dabadeed wuxuu bilaabay inuu baro
Mu'miniinta ee iskoolka Turannos.
Falimaha Rasuullada 19: 8-9 Oo isna wuxuu galay
sunagogga oo geesinimo kaga dhex hadlay saddex
bilood, sababaynta oo u soo jeedinaya ku saabsan
waxyaalaha boqortooyada Ilaah. Laakiin qaarkood
markay madax adkaadeen, mana ayan rumayn,
laakiinse waxa sharka ah oo jidka la hadlay dadkii
badnaa hortooda, ayuu iyagii ka tegey oo xertii ka
soo celiyey, oo maalin iskoolka Turannos.
Waxbarashada bawlos ee iskoolka Turannos muddo
laba sano ahayd si awood leh, wax ku ool ah oo wax ku
ool ah in "dadka oo dhan oo degganaa gobolka Asia
ereyga maqlay oo Rabbigeenna Ciise, oo Yuhuud iyo
Gariigba ah."
Mid kasta oo ka mid ah Mu'miniinta Paul ayaa loo
tababaray, sida muuqata u soo baxay iyo kuwa kale oo
loo tababaray. Waxay u tababaran Mu'miniinta kale oo
dhan guud ahaan gobolka Asia. Ciidan xoog leh ayaa
waxaa loo tababaray si wacdinta mucjiso. Sidaas
darteed, waxaa jiray mudadda ay guud ee injiilka qof
kasta oo qayb ka mid ah adduunka.
Mucjisooyin, Mucjisooyin, Mucjisooyin
Wacdinta wax ku ool ah, sidii qaabkii Ilaah mar walba
waxay ahayd inuu noqon wacdinta mucjiso. Mucjiso
ahaayeen ee xarunta ruxruxo xoog badan wacdinta in
loo nadiifiyo ee guud ahaan Asia.
Falimaha Rasuullada 19: 11-17 Haddaba Ilaah
cajaa'ibyo aan caadi ahayn oo ay gacmaha Bawlos,
si marooyin yaryar ama macawiso laga keenay inuu
jidhkiisa kuwii bukay, markaasaa cudurradii iyagii
daayeen, jinniyadiina waa ka baxeen iyaga ka mid
ah.
16

Markaas qaar ka mid ah oo jinniyosaarayaal ah

Yuhuudi cashuur qaade ah u qaatay oo dushooda si
ay ugu yeedhaan magaca Rabbi Ciise ka badan
kuwii ruuxaanta lahaa xun, oo ku yidhi, "Waxaan
idinku dhaarinayaa Ciisaha Bawlos dadka ku
wacdiyo Ciise."
Sidoo kale waxaa jiray toddoba wiil oo Iskeba
dhalay, kaasoo ahaa wadaad sare oo Yuhuudi ah,
oo saasay yeeleen.
Oo haddana ruux xun jawaabay oo ku yidhi, "Ciise
ayaan garanayaa, Bawlosna waan aqaan, Laakiin
adigu yaad tahay?"
Markaas ninkii ruuxa sharka leh ku booday iyagii,
iyaga xoog batay, oo ka adkaaday, sidaas darteed
ayay gurigaas ka carareen, iyagoo qaawan oo
dhaawacan.
Tanina waxa ay noqotay labada yaqaan dhammaan
Yuhuuddii iyo Gariigtii oo ku dhex jira Efesos
joogtay; baqdinna waa wada gashay
dhammaantood, magaca Rabbi Ciisena waa la
weyneeyey.
Wacdinta Mucjisoleh mar walba weynaynaysaa, Rabbi
Ciise, iyo waxay keentaa toobadda iyo baxsada in ay
dadka.
Falimaha Rasuullada 19: 18-20 Oo qaar badan oo
rumaystay yimaadeen iyagoo qiranaya oo sheegaya
camalkooda. Sidoo kale, qaar badan oo ka mid ah
kuwii sixir farsameeyo keenay intay kitaabbadoodii
ururiyeen ayay dadka hortooda ku wada gubeen.
Oo waxay soo tiriyo qiimaha iyaga ka mid ah, oo
waxay ahayd konton Kun oo gogo 'oo lacag ah.
Sidaasaa ereygii Rabbiga xoog ugu batay oo u
adkaaday.
Iyada oo wacdinta mucjiso, Eraygii Rabbiga si ay u
noqdaan run ugu muhiimsan ee nolosha Masiixiyiinta
koray. Sida ay ereyga maqlay oo wax ku baray;

Kalsoonidoodii ku qarxay
Waxay rumaystay hadalkii
Waxay ereyga kula hadlay
Waxay u dhaqmeen si addeecsan erayga
Waxay Noqdeen kuwa xoogga badan ee erayga

17

Sida ay arintani dhacday, waxaa adkaaday ereyga Ilaah

ka badan ah ciidamada gudcurka ah ruuxa in uu indho
tiray maanka dadka.
Ruxruxo A xoog badan wacdinta mucjiso loo nadiifiyo
ee guud ahaan qayb ka mid ah in dhan dunida oo
tusaale u noqday of wacdinta inoo ah. Maanta, Ilaah
waa u dhaqaaqin in xoog ku kaniisaddiisa. Waxa uu
inoo diyaarinaya awood badan, ruxruxo isku wax ku
ool ah oo ka wacdin mucjiso in bilaabay in Efesos iyo
xaaqan in la ruxruxo ahaan u xoogga lahaa oo dhan
guud ahaan gobolka Asia. Ilaah waa u dhaqaaqin
kaniisaddiisa in ayna diyaariso goosashada
dhammaadka wakhtiga weyn.
HIRARKII ILAAHAY
Dhammaanba taariikhda kaniisadda, Ilaah ayaa u
dhaqaaqay in mowjado la hubo. Ruxruxo A xoog
badan ka bilaabay shaarica asuusa ee malaagitii luntay.
Mowjada kowaad
In racii ugu horreeyey ee qarnigan, waxaa jiray
muujiyey Ciise.

Hadiyadaha
Waxaa jiray xooga ku hadiyado:

Markaasaa carrabbo

Luuqad turjumid

Wax sii sheegid
Hadiyadahani waxa ay calaamad u tahay bentakostal
iyo dhaqdhaqaaqa bogsiinaya.

Wacdinta
Wacdinta caan ahaayeen wasaaradaha wacdinta iyo
Caafimaadka.

Albaabada
Tani dhaqaaqo Ilaah carro markii reer binu Israa'iil ka
yimaadeen xagga irdaha taambuugga maraya.
Mowjada Labaad
In la ruxruxo labaad ee Ilaah, inta lagu guda jiro
cusboonaysiinta burjiga, waxaa jiray dajinta Ruuxa
Quduuska ah.

18


Hadiyadaha
Muddadan waxaa jiray xooga saaraysaa:

Hadal xigmad ah

Hadal aqoon ah

Garashada leh jinniyo

Wacdinta
Wacdinta caan ahaayeen kuwa of wadaad iyo
macalinka.

Barxadda
Tani dhaqaaqo Ilaah carro markii reer binu Israa'iil
wuxuu ka adeegi jiray Rabbiga Iyo barxadaha
taambuugga u sameeyaan.
Mowjada sadexaad
In la ruxruxo saddexaad ee Ilaah, mid ka mid ah
kaniisadda waxa ay hadda gashay, waxaa jira dajinta ee
Aabbaha Ilaah.

Hadiyadaha
Hadiyadaha Ruuxa Quduuska ah kuwaas oo caan ah
inta lagu jiro dhaqaaqo waa:

Shaqeynta mucjisooyin

Hadiyada iimaanka

Hadiyada bogsiinta

Wacdinta
Wacdinta u fiican yihiin kuwa ka mid ah rasuul iyo
nabi. Ilaah waa soo celinta wasaaradaha rususha iyo
nebiyadu si waxaa jiri doona asaaska xooggan ee
kaniisadda si uu samaysaan shuqullada Ciise.

Quduuskii Quduusyada
Tani dhaqaaqo Ilaah carro markii Wadaadka Sare reer
binu Israa'iil galay, Quduuskii Quduusyada.
Marka Mu'miniinta galaan oo Ilaah hortiisa ku
Quduuskii Quduusyada, ay soo koraya, xiriir dhow
shaqsi ah la gaaray ay Aabbihiinna jannada ku jira.
Waxaa weligii waqti markii ay ka muhiimsan ahayd in
la maqlo waxa Aabbaha ku hadla iyo inay arkaan wixii
Aabbuhu uu sameynayo. Ciise wuxuu ku yidhi, wuxuu
uun sameeyeen wixii uu arkay Aabbaha sameeyo. Si

19

aad u raacdo Ciise in this, waa in aan galo oo Ilaah

hortiisa.
Yoxanaa 5:19 Markaasaa Ciise u jawaabay oo
wuxuu ku yidhi, "Runtii, runtii, waxaan idinku
leeyahay, Wiilku keli ahaantiis waxba ma samayn
karo, laakiin wuxuu arko Aabbahoo samayn ah; for
kastoo isagu sameeyo ayaa Wiilkuna sameeyo
sidaas oo kale."
Markaasaa Ciise xertiisii u baray in ay sameeyaan wax
ka mid ah wuxuu sameeyey.
Yoxanaa 14:12 "Runtii, runtii, waxaan idinku
leeyahay, kii i rumaystaana, shuqullada aan
sameeyo, isna wuu samayn doonaa, oo shuqullo
kuwan ka waaweynna wuu samayn doonaa, maxaa
yeelay, waxaan Aabbahay tagaan."
DHAMAADKA- XILIGA SOCODKA ILAAH
In maalmood ee la soo dhaafay ka hor inta uusan soo
laaban Ciise, ammaanta Ilaah lagu muujiyo doonaa.
Waxaa jiri doona joogitaanka xoogan ee ay Aabbaha
ku ammaantiisa iyo ruxruxo xoog leh oo awood
muujiyey marayo calaamooyin iyo yaabab.
Iimaan mucjiso wata
Inta lagu guda jiro this da'da rususha iyo kuwii
nebiyada waxaa jiri doona:

Dhaqaaqdo xoogan waxyiga Ilaahiga ah

Xeebeheena oo awood leh mucjisooyin,
calaamadaha iyo yaab

Macangag rumaysadka aan macquul ah

Imaadyo mucjisooyin la xoogga Shayddaanka

Subkiddoodu culus iyo daliilka ammaanta Ilaah
Ishaciah 59:19 Sidaas daraaddeed waxay ka cabsan
doonaan magaca Rabbiga xagga galbeed, oo
ammaantiisana xagga qorrax ka soo baxna ah;
marka cadowga ku yimaado sida daad, Ruuxii
Rabbigu u qaadi doona heerka an isaga ka gees ah.
Goosashada ee nafaha
Dhammaan daafaha dunida, Masiixiyiintu waa Iyaga
oo dareemaya in tani ay tahay saacad Ilaah
beergooyska caalamka. Durdurrada Major Masiixiga

20

ah ayaa la fiiqaya xagga sannadkii 2000 sida

bartilmaameed u ah fulinta Adeegga Wayn.
Waxaa jira dillaacay cusub ee xawliga ku
hadiyadahoodii axdiga cusub cusbooneysiineyso
wacdinta ee qarnigan iyo tobankii sano.
Waxaa jira cusboonaaday oo ka awoodda Ilaah iyo
arrin ku saabsan hadda lama ku koobnayn iskuulka
baybalka ama ergooyinka dukaan-hore. Masiixiyiintu
waa Iyaga oo dareemaya deg-deg ah oo qalbigooda u
soo kabashada ah Ruuxa Quduuska ah iyo qiiro weyn u
soo cusboonaadey oo caqabad ku wacdinta mucjiso.
The iyo qayladii dagaalka ergooyinka ayaa noqday oo
kala duwan oo dheeraad ah.dhamaan wacdinta
adduunka noqon doonaa mid dhab ah in tobankii sano.
Ciise xertiisa u sheegay in beeraha ahaayeen cad ilaa
beergooyska.
Yoxanaa 4:35 "Miyaydnaan odhanin, Waxaa weli
jira afar bilood oo markaas ayaa beerta la
gooynayaa? Baleeg, waxaan idinku leeyahay,
Indhihiinna kor u qaada oo daya beeraha, waayo,
iyagu waxay hore u cad yihiin beergooyska!"
Tani waa wakhtiga beergooyska in wacdinta
adduunka!
Caqabadaha sheydaanka
Shaydaanku wuxuu samayn doonaa wax walba oo
suuragal Celinaya wacdinta. Shaydaanku wuxuu neceb
yahay nooc kasta oo wacdinta. Waxa uu neceb yahay:

Wacdinta shakhsiga
Wacdiyayaal
Wacdinta isku talaabta
Dedaalka wacdinta lagudaro
Wacdinta mucjisada ah

Shaydaanku wuxuu neceb yahay dhaqdhaqaaq kasta oo

Ilaah.
In Falimaha Rasuullada waxaan leenahay bowlos ee
hadal Boqor Agribbow ku saabsan go'an ay
qaadanayso ee ku wacdinta injiilka ee wejiga
Shaydaana ee mucaaradka ah.
Falimaha Rasuullada 26: 19-23 "Sidaa darteed,
Boqor Agribbow, waxaan aan caasiyoobin riyadii
21

jannada, laakiin waxaan horeba ugu sheegay kuwii

joogay Dimishaq iyo Yeruusaalem, iyo dhan
Yahuudiya, iyo dadka aan Yuhuudda ahayn, inay
toobad keenaan , oo Ilaah u jeestay, iyagoo
samaynaya shuqullo toobad haboona. Sababo baa
Yuhuuddu macbudka gudihiisa iigu qabteen, oo
dayeen inay i dilaan.
"Sidaa darteed, anigoo caawimaad ka helay xag
Ilaah, ilaa maantadan la joogo waxaan istaagi,
inaan marag u sheego yar iyo weynba, anigoo aan
lahayn wax kale oo aan ahayn kuwa sheegayn wixii
nebiyadii iyo Muuse ku yidhi iman-lahaayeen in
Masiixu silco lahaa, in uu noqon doono ugu
horeeyay ee ka soo sara kaco kuwii dhintay, iyo in
dadka Yuhuudda iyo kuwa aan Yuhuudda ahayn
ugu naadin doono iftiin."
AWOODA ILAAH
Ilaah ayaa kor u qaadidda rag xoog leh culays iyo
aragga ee la gaarin. Ilaah uu inaga rabo in ay lahawlgalayaasha in shaqada taas oo ah ugu dhow
wadnaha ee Aabbaha, shaqada gaadho lumay!
Waxaan ku biiri karaa ragga xoogga badan oo reer binu
Israa'iil ka mid ah in kastoo lagu yidhi, "ahaayeen ugu
yaraan wuxuu u talin jiray boqol, kii ugu weynaana
Kun Nin."
1 Korintos 12: 14, 15 Oo kuwanuna waxay
ahaayeen wiilashii Gaad, saraakiishii ciidanka ka
soo; Ugu yaraan waxay ahayd in ka badan boqol
ah, iyo ugu weyn Kun u taliya ahaa. Kuwaasu waa
kuwa ka soo gudbey Webi Urdun yimaadeen bishii
kowaad, markii oo buuxdhaafay oo qararka oo
dhan; oo iyagu waxay kala eryeen dhamaan kuwa
dooxooyinka, xagga Bari, iyo xagga galbeedba.
Ciise wuxuu ka hadlayay lagama maarmaan u ah kuwa
dulmiga badan.
Matayos 11:12 "Tan iyo wakhtigii Yooxanaa
Baabtiisaha ilaa hadda boqortooyada jannada waa
la xoogay, oo kuwii xoogayna ayaa waxa ay qaadan
xoog."
Qoraha kitaabka Cibraaniyada ayaa nala soo siiyey
liiska falalka rabshadaha ka mid ah rag xoog Ilaah.

22

Cibraaniyada 11:33 ... Rumaysad bay kaga

adkaadeen boqortooyooyin, oo xaqnimo
shaqeeyeen, oo ballamo ku heleen, oo afafka
libaaxyada ku joojiyay...

U DIYAAR GARAWGA DAGAAL

Shaydaanka iyo jinniyo uu ma siin doono ilaa ay
nafaha dadka aan dagaalka ah.
Waa in aan nafteena u tababaraan dagaalka - u
cuskaday. Waa in loollan xagga ruuxa noqon.
Ilaah ayaa shaaca ka qaaday xoojiso dagaalka wax ku
ool ah.
Xigmad sare
Waxaan u baahannahay aqoon badan oo ku saabsan
dagaalkan. Marka dagaal, waxa aanu u baahan tahay in
la ogaado oo ahaa cadowgeennii waa - magacyada,
habab iyo xoolahoodii, iyo goobta uu dagaalku ka
dhacayso.
Awooda Ruuxa Quduuska
Waxaan u baahanahay wuxuu xooggii Ruuxa
Quduuska ah hab aan hada ka hor ma hantiyo. Waxaan
u baahan nahay fahanka ah doonista Ilaah iyo
istaraatijiyad Ilaah, xeeladan dagaal ee Celtic.
Furida indhaha ruuxiga ah
Ilaah wuxuu daaha waxyaalaha iman doona oo la siiyo
tilmaamo adag waxa aan u yihiin in la sameeyo. Waa
in aan furo indhahayaga ruuxiga ah iyo qalbiyadeenna
oo dagaal diyaar u, ah.
Ciise ayaa sheegay in albaabbadii Haadees Kama
adkaan doonaan ka hor kaniisaddiisa.
Matayos 16:18 "Waxaan sidoo kale idinku
leeyahay, Butros baad tahay, oo dhagaxan ayaan ku
Butros baad tahay, oo dhagaxan ayaan ka dul
dhisan doonaa kiniisaddayda, oo albaabbadii
Haadees kama adkaan doonaan."
Taas macnaheedu irdaha jahannamo aysan xoog ku
filan in ka dhanka ah kaasna toos ah ama weerar ah
kiniisadda taagan.

23

Kaniisaddu waa in ay weerar ku. Halkii dhuuntaan

irdaha ay ka danbeeyaan, kaniisaddu waa in ay si
firfircoon weerarayo dhufaysyadeedii shaydaan.
Soo koobid
Markaasaa Ruuxii Ilaah wuxuu u yeedhayaa
kaniisaddu in ay hubka. Ilaah waa dhawaajiyeen oo
Siyoon buun ka dhex. Waxaa jira qasay weyn ee guriga
Ilaah.
Ibliiska iyo nebiyo been ah ku baaqay dagaal ka
quduusiinta Ilaah. Laakiin Ilaah ayaa bilaabay
diyaarinta. Waxaa kor u qaadidda ciidan xoog leh
kuwaas oo ka bixi doontaa, in ku guul lagu iibsaday
dhiig laga gudbo. Ciidankan ayaa boqortooyada qaadan
doonta xoog iyo nooleenta ah wacdinta mucjiso soo!
SU'AALO IYO MURAAJOCO
1. Maxay yihiin saddex mowjadood Ilaah ku tilmaamay in cashar? Waa kuwee ka mid ah
kuwan hirarka Ilaah aan hadda soo galaya?

2. Waa maxay hadiyadaha Ruuxa ka noqon doono caan ah in la ruxruxo saddexaad Ilaah?

3. Sidee baannu si ay u diyaariyaan nafteena, xeeladan dagaal ruuxi wax ku ool ah in

dhammaadka wakhtiga la ruxruxo?

24

Casharka Saddexaad

Kaniisada guulaysatay
Kaniisaddu waa ciidanka ugu awooda badan wejiga
dhulka. Kaniisadda Ciise wuxuu sheegay inuu dhisi
lahaa uu ahaa in ay soo baxdid oo si guul leh.
Ciise wuxuu yidhi:
Matayos 16: 18b "waxaan dhisi doonaa mid
kiniisadda, oo albaabbadii Haadees kama adkaan
doonaan."
Dad badan ayaa isku dayaysa in ay dhisto kaniisado
iyagoo isticmaalaya astaamo dhaqanka iyo hababka.
Laakiin waa in aynu iska Dhigaan caadooyin, iyo
fikrado noo gooni ah, oo ha Ciise muujiyaan qorshe
loogu jidhka Masiixa.
KANIISADA ABUURANTAY
Ilaah u guurayaan hal waqti dheeraad ah! Ruxruxo ugu
danbeysay Ilaah waa ka duwan hirarka ee la soo
dhaafay. Talaabadan waxa uu noqon doonaa mid aad u
arki waayo, kulli si ay u arkaan oo ay dunida oo iska
diidi doona ilaa-dhinac ah! Ilaah ayaa isku diyaarinaya
ciidan ah rag xoog badan taas oo aan la joojin Karin.
Tani waa saacad Ilaah beergooyska caalamka. Ilaah
waa soo celinta ay kaniisaddu ku aadi iyo injiilka
qaado si ay dhulka ugu shishaysa.
Oo aynu ka odhanayno doonaa waxa Joel Nebi ayaa
sheegay in markii uu ku qoray:
Jooeel 1: 2 tan, waxaad odayaasha dhan aad dadka
dalka deggan oo maqal, oo dheg u dhiga, Ma wax
baa sidan oo kale dhacday in cimrigaagu, ama xitaa
in ay wakhtigii awowayaashiin?
Marka Ilaah ammaantiisa iyo jiritaanka la taaban karo
in kaniisadda maxalliga soo celiyo, dadka ma sii socon
doonaa si wasaaradaha super-star.
Dadwaynuhu waxay arki doonaan, oo calaamadaha
waayo-aragnimo iyo yaababba ku dhex wadooyinka
magaalooyinka marka Ilaah Xaqiijiyay ahaa uu
hadalkiisii ku gacmaha kuwa rumeeyey, Ruuxu ka
buuxo. Waxay waxaa lagala bixi doonaa tirada badan

25

ee ay u kaniisadaha halkaasi oo ammaanta Ilaah la

muujiyey.
Ammaanta Aabbaha ku noqon doonaa daliilka joogo
oo awood leh oo Ruuxa keeni doonaa in mowjado
weyn ee wacdinta mucjiso.
Hababka hore wacdinta ayaa ku guuldareysatay.
Laakiin markay Mu'miniintu Wabiyaalkii, in bandhig
ah oo awood Ilaah iyo shaqeeyaan in wacdinta
mucjiso, kiniisadda noqon doonaa shaqeeyo xoog ku
nool waxaa lagu tala galay in ay noqon.
In wacdinta mucjiso, waxaa jiri doona kooxo
wasaaradda keeno bogsashada u dhaawacmay iyo
kuwa xanuunsan. Waxaa jiri doona ku lug xoogan oo
ka mid ah dhallinyarada marka ay ku soo biiraan in
beeraha.
ABUURISTA SHANTA QAYBOOD EE WACDINTA
Wixii kaniisadda si uu guulayso, waa in ay
aqoonsadaan wasaaradaha, tassi Ciise iyo dib ugu
celinayso in ay meel ku habboon.
Rasuul Bawlos wuxuu sheegay in Ciise siiyey
hadiyado jidhka Masiixa. Waxa uu kaniisadda siiyey
madaxda.
Efesos 4: 8, 10-13 daraaddeed isagu wuxuu yidhi:
"Markii uu kor u baxay, wuxuuna kaxeeyey kuwii
maxaabiista ahaan, iyo dadka siiyey hadiyado."
Oo weliba isaga qudhiisaa qaar wuxuu ka dhigay
inay ahaadaan rasuullo, nebiyo, qaarna
wacdiyayaal, qaar ka mid ah, iyo qaar ka mid ah,
iyo macallimiin, u qalabayn quduusiinta for
shaqada wasaaradda, iyo xagga dhisidda jidhka
Masiixa, ilaa aynu wada gaadhno midnimada
rumaysadka iyo aqoonta Wiilka Ilaah, si ninka
kaamil ah, si ay qiyaasta koridda ee buuxnaanta
Masiixa.
Waaxo
Rasuul, nebiga, wacdiyi jiray, wadaad iyo macallinka
ma yihiin horyaal. Waxay yihiin hawlaha. Shaqo kasta
wasaaradda ay qayb muhiim ah in dhisanto jidhka
Masiixa.

26

In ay qaadayaan, ay wacdinta injiilka si mar walba la

doono laga naadiyey
In ay aqoon, ay yihiin macalimiinta si ay wax baro
karaa dadka kale ee ereyga Ilaah.
In quluubtooda waxay dhaqatada yihiin si ay u
daryeelaan doonaa dadka.
In ay aragti, iyagu waa sheegid si ay u keeni kartaa
dadka Ilaah by tilmaamaha uu.
In ay wasaaradda, inay yihiin rususha si ay u dhigo
aasaaska adag oo ku saleysan ereyga Ilaah. Waxay
keeni doonaa qof oo ku nool jidadka Ilaah.
Ballanta
Dhamaan shanta hadiyado wasaaradda waa inay
firfircooni iyo hawl-kaniisad walba maxalliga ah
haddii Mu'miniinta waa in loo diyaar garoobo shuqulka
adeegidda iyo la dhisay ilaa bisayl ku qiyaasay buuxda
ee Masiixa. Iyagu ma u magacaabay ninka oo iyaga
waxaa loo magacaabay by Ilaah. Tani waa qorshihiisa.
1 Korintos 12: 27, 28 hadda waxaad tihiin jidhka
Masiix iyo xubno ka mid ah. Oo Ilaah ayaa u
magacaabay ka tirsan kaniisadda: First rasuullada,
nebiyada labaad, saddexaadna qaar kale
macallimiin, ka dib markii mucjisooyin in,
hadiyado wax lagu bogsiiyo, waxay ka caawisaa,
maamul, noocyo carrabka.
Addoomada
Sida Ciise isagoo Addoona u adeegayay, oo mid kasta
oo ka mid ah wasaaradaha waa in ay u shaqeeyaan sidii
idinkoo ah addoommo. Waxaa loo yaqaan in
addoommadiisii u soo jidhka Masiixa noqon.
Yooxana 13: 3-5 Ciise oo garanaya in Aabbuhu wax
walba gacanta u geliyey iyo inuu Ilaah ka yimid oo
ahaa u socota xagga Ilaah, waxaa kacay ayuu
cashadii ka oo dharkii iska dhigay, tuwaalna wuu
qaatay oo guntaday. Ka dib markii in, wuxuuna
biyo weel ku shubay oo bilaabay inuu maydho
xertiisa cagaha, oo ku tirtiro tuwaalkii uu
guntanaa.
Yooxana 13: 12-17 Haddaba markuu cagihii u
maydhay iyagii dharkii, qaatay, oo haddana
27

fadhiistay, markaasuu ku yidhi iyagii, "Ma

garanaysaan waxaan idinku sameeyey? Waxaad
iigu yeedhaan, Macallin iyo Sayid, oo aad si fiican u
odhan, waayo, waan ahay. Haddaba haddaan, aad
ah Sayidka iyo Macallinka, waa inaad cagaha u
maydhay, waxaad sidoo kale waajibka ku ah inay
cagaha isu maydhaan ee. Waayo, waxaan idin siiyey
masaal, waa in aad u sameeya sidii aan idinku
sameeyey. Runtii, runtii, waxaan idinku leeyahay,
Addoon Kama weyna sayidkiisa, midna waa kana
diray yar ayaa ka weyn kii soo diray. Haddaad
waxyaalahan garanaysaan, waad barakaysan tihiin
haddaad yeeshaan. "
Hubka muminiinta oo dhan
Shaqada wasaaradda waa in ay qalabeeyaan
quduusiinta for shaqada wasaaradda - si ay u barin
inaad samaysaan shuqullada Ciise. Shaqadooda
aasaasiga ah waa in ay:

Buuxa oo kaamil ah quduusiinta welinimo

Diyaari in rumaystayaashu ay samayn shuqullada
wasaaradda

Injilka ku wacdiya boqotooyada ilaahay
Waxaa jira afar marxaladood oo koritaan.

Xoogiisa - imaanaya aqoonta iyo xigmad Ciise

Awadeed wadadnimada-koraya dabecada iyo
sifooyinka ciise

Adeegsiga-simaha ee amarada iyo xooga ciise

Abaanimada qabanaya shuquladii iyo camalka
ciise
RASUULLADA
Qeexid
Erayga Giriigga ah ee rasuul waa "apostolos." Waxa ay
ka dhigan tahay mid ka mid ah oo leh awooda diray in
la dhiso kaniisadaha iyo mid diray si ay u xoojiyaan
kaniisadaha ka jira Caqiidooyin ay aasaas iyo
waxbarista la taaban karo ee uu ereyga Ilaah.
Waaxo
Waaxaha rasuullada oo dhan hadiyado wasaaradda iyo
shaqeeyaan oo dhan hadiyado Ruuxa.

28

Wasaaradda hadiyadahoodii oo loo aqoonsan doono oo

la helay sida xiriirka ah ee Ruuxa kaniisado gaar ah iyo
wasaaradaha kale. Calaamadaha, yaabab iyo
calaamooyin ku bogsiinaya had iyo goor lagu muujiyey
doonaa.
Rasuulladu ula shaqeeyaan nebiyo ordaining
odayaasha iyo xaqiijinta yeedhista nolosha
rumaystayaasha qaarkood iyo iyaga oo u sameynta
galay hadiyado wasaaradda ay. Waxay deeqsi doonaa
oo sii daayaan hadiyado Ruuxa Quduuska ah iyada oo
la dul on gacmahayga.
Tusaale
Haddaba Bawlos iyo Barnabas ayaa tusaale u ah mid
aad u wanaagsan.
Falimaha Rasuullada 14:23 Haddaba markay
magacaabay kiniisad walba waayeello, oo ay soon
ku tukadeen, waxay iyagii ku ammaana geliyeen
Rabbiga ay rumaysteen in.
NEBIYADII
Qeexid
Erayga Giriigga ah ee nebiga waa "propheteuo." Waxa
ay ka dhigan tahay in Saadi dhacdooyinka iyo inay la
hadlaan waxyiga. Nebiguna waa mid ku hadla, waayo,
Ilaah.
Waaxo
Wasiirrada Nebigii in heer sare oo lagu subkado badan
Mu'min kale oo ka shaqaysa hadiyadda wax sii
sheegidda. Nebi inta badan wada wasiirka la rasuul ee
aasaaska ruuxiga ah iyo dhisidda iyo xoojinta
kiniisadaha doono.
Efesos 2:20 ... markii la dul dhisay aasaaskii
rasuullada iyo nebiyada, oo Ciise Masiix xaggiisa
geeska ee ugu weynaayeen...
Tusaale
Agabos waa tusaale fiican oo nabi ah.
Falimaha Rasuullada 21: 10, 11 Oo sidii aannu
maalmo badan halkaas joogeen, nebi la odhan jiray
Agabos ka soo degay Yahuudiya. Markii uu noo
yimid ayuu qaatay Bawlos dhex-xidhkiisii oo
29

gacmaha iyo cagaha u gaar ah ku xidhay, oo waxay

tidhi, "wuxuu leeyahay Ruuxa Quduuska ah,
Sidaas Yuhuudda Yeruusaalem u xidhi doonaan
ninka dhex-xidhkan leh, oo gacmaha waxay isagii u
gacangelin dadka aan Yuhuudda ahayn. '"
WACDIYAYAAL
Qeexid
Erayga Giriigga ah ee wax wacdiyi jiray waa
"evangelistes." Wacdiye waa in safka hore ee ciidankii
Ilaah. Isaga ama iyada ay leedahay rabitaan ah
gubanaya si ay u gaarto kuwa aan la gaarin wakhtiga
dunidu.
Waaxo
Meel kasta oo ay tagaan, ay goob-joog iyo ku
wacdiyeen injiilka sida calaamooyin iyo yaabab raaco.
Waxa ay si firfircoon uga qaybqaataan tababar
Mu'miniinta kale ee wacdinta mucjiso iyo iyaga
abaabulka galay wasaaradaha outreach wacdinta.
Tusaale
Tusaalaha ugu wanaagsan ee wacdiye waa filibos.
Falimaha Rasuullada 8: 5-8 Markaasaa Filibos
wuxuu tegey magaalada Samaariya iyo wacdiyey
Masiixa iyaga. Oo dadkii badnaa, iyagoo isku wada
qalbi Dhumeen mana waxyaabaha wuxuu Filibos
ku hadlay, maqleen oo ay arkeen calaamooyinkuu
sameeyey. Wixii jinni oo nijaas ah, oo waxay cod
weyn ku dhawaaqay oo ka soo baxday badan oo
hantiyeen, iyo dad badan oo la curyaan ahaa iyo
laangadhayaashiiba waa la bogsiiyey. Markaasaa
waxaa jirtay farxad weyn, magaalada in.
Shaqada ugu muhiimsan ee wax wacdiyi jiray, sida
kuwa u shaqeeyo ee giftings kale wasaaradda, waa in
la qalabeeyo quduusiinta for shaqada wasaaradda.
Shaqada ugu muhiimsan ee wax wacdiyi jiray ma aha
in la sameeyo shuqulkiisa oo dhammu wacdinta,
laakiin si ay u tababaraan Mu'miniinta in ay sameeyaan
shaqada wacdinta.

30

WADAADADA
Qeexid
Erayga Giriigga ah ee wadaad waa "poimen," waxaana
loo tarjumay sida adhijirku. Adhijir A waa mid ku
egtahay lo 'ama adhi. Wuxuuna ku hanuunin iyo sidoo
kale jaqsiinayso oo adhi. Isagu waa kormeere.
Waaxo
Shaqada wadaad waa inay is ogow of, kormeeraan,
horseedi, iyo dadka u tababaraan. Isagu ma uu yeelan
doono xidhiidhka gaarka ah iyaga la, oo iyaga u
jeclaan doonaa ilaa heer uu naftiisa la siinayo iyaga.
Tusaale
Ciise waxa uu tusaale u ah dhammaan giftings
wasaaradda. Inta badan waxaan isaga sawirtaa sida
adhijirka wanaagsan, oo uu yahay tusaalaha ugu
wanaagsan ee wadaad ah.
Yooxana 10: 4 Oo markii uu ka soo Bixiyaa wax
idihiisana, wuu hor kacaa, oo iduhuna way raacaan,
waayo, codkiisay garanayaan.
Yooxana 10:11 "Waxaan ahay adhijirka
wanaagsan. Adhijirka wanaagsanu wuxuu naftiisa
u bixiyaa idaha daraaddood. "
MACALLIMIINTA
Qeexid
"Didaskalo" waa erayga Giriigga ah oo fasirkiisii
yahay, macallinka. Macalinka A waa mid ka mid oo
waxbara iyo waxbariddiisii ka sababa dadka kale si ay
u bartaan.
Matayos 28: 19, 20 "Haddaba taga oo quruumaha
oo dhan xer ka, oo ku baabtiisa magaca Aabbaha
iyo Wiilka iyo Ruuxa Quduuska ah, oo Bara inay
dhawraan wax walba oo aan idinku amray oo dhan;
oo baleeg, waan kula jiraa inaan mar walba, xataa
dhammaadka wakhtiga dunidu."Aamiin
Waaxo
Macalinka A waa mid ka mid oo ku tilmaamay habka,
jiheeyaa, wargalinaya, oo wuxuu muujinayaa
siyaabaha Rabbiga. Goolkiisii aasaasiga ah waa in ay

31

wax baro jidhka Masiixa. Waa iyada oo uu masuuliyad

ama loo baro hoos subkidda oo Ruuxa Quduuska ah.
1 Korintos 2:13 Waxyaalahaasu waxay ka waxaan
sidoo kale ku hadalnaa, kumase hadalno hadallo la
baro ee ah xigmadda laakiin taas Ruuxa Quduuska
ah barayaa, is barbar waxyaalaha ruuxa ah ruuxiga
ah.
Tusaale
Timoteyos waa tusaale wanaagsan oo ah macalinka.
1 Timoteyos 2: 7 ... for kaas oo aan magacaabay
wacdiya iyo rasuul-baan u hadlayaa runta ah ee
Masiixa oo aan la been-macallin dadka aan
Yuhuudda ahayn ugu ah iimaan iyo run.
Rasuul Yooxanaa erayadan ku qoray in macalin ah.
1 Yooxanaa 2:27 Laakiin Subkidda aad ka hesheen
isaga way baa idinku jira, oo aadan u baahnayn qof
kasta oo aad la baro; laakiin sida subkiddiisu isla
idin bara ku saabsan waxyaalahan oo dhan, oo ay
run u tahay, beenna aanay u ahayn, sida idiin
baray, oo aad ku waari doonaan isaga.
BILAWGA INJIILKA
Injiilka Ciise Masiix waa in lagu soo bandhigo
calaamooyin iyo yaabab.
T. L. Osborn qoray,
Waa injiilkan boqortooyada waxaa lagu wacdiyey in
xoogga Ilaah, xaqiijiyay inay calaamooyin iyo
yaababba, iyo xoogag kala duwan oo soo saarta
liibaan weyn gaadhsiinta ah jiilka kasta. Haddii ay
ahayd Peter in Yeruusaalem dhaqanka, Philip in
dhillay Samaariya, Paul ee jaahilka Melita,
natiijooyinka isku arkay: injiilka waa lagu wacdiyaa in
calaamooyin iyo yaabab iyo dadkii badnaa ku daray
inay kiniisadda.
Rasuul Bawlos wuxuu qoray:
1 Korintos 2: 1-5, waan idinla joogay itaaldarro, iyo
cabsi, iyo gariir badan. Laakiin hadalkayga iyo
wacdigayga kuma ahaayeen hadallo sasabasho iyo
xigmad ah, laakiin waxaan ku hadlay tusidda
Ruuxa iyo xoogga, in rumaysadkiinna waa in aanay

32

noqon in xigmadda dadka, laakiin inuu xoogga

Ilaah.
1 Corintos 4:20 Waayo, boqortooyada Ilaah ma aha
in eray laakiin inuu xoogga.
KANIISADA MAXALIGA AH
Kaniisadda maxalliga ah waa in ay xarun u ah muujinta
ammaantiisa, oo ah meel hadiyado socodkooda si
adduunka waxaa lagala xidhiidhi karaa. Tani waa
meeshay xertu waa in lagu edbiyo, oo tababaran iyo
diray inuu ku sameeyo shuqullada Ciise.
In qorshaha Ilaah, waxay ahayd in ay ku jiraan
kaniisadda maxalliga ah halkaas oo rasuullada,
nebiyada, iyo hadiyado kale wasaaradda ahaayeen inay
ka shaqeeyaan tababar Muslin kasta Muslinka ah ee
shaqada wasaaradda.
Ilaah uma isticmaali karo kaniisad oo kutaal Gardarro
iyagoo qabsanaayo dhaqankooda xitaa haddii ay lid ku
ah nidaamyada axdiga cusub.
Ilaah isticmaali doonaa kaniisad taas oo fahamsan
dhaqaaqo Ilaah ee cusub ee wasaaradda kooxda kaniisad ay Madaxda wasaaraddatay wada shaqeeyaan
si ay u qalabayn Muslin kasta Muslinka ah ee shaqada
wasaaradda.
Meelahaas waxaa xoog kaniisadaha axdiga cusub,
ammaanta Ilaah lagu muujiyo doono iyo
rumaystayaasha oo dhan lagu tababari doono oo lagu
sii daayo awood badan, wacdinta mucjiso ku ool ah.
Fiiro Gaar ah: Wixii macluumaad dheeraad ah oo
mawduucan ku kiniisadda guulaysatay by AL iyo
Joyce Gill.
SU'AALO IYO MURAAJOCO
1. Kuxigid inay Ilaah, waa maxay ciidamada ugu awooda badan wejiga dhulka?

2. Kan dhammaadka wakhtiga dhaqaaqo Ilaah, waxa dadka kiniisadaha sawiri doonaa?

3. Si kaniisadda si uu guulayso, waxa loo baahan yahay si loogu soo celiyo kaniisadda?

33

Casharka Afaraad

Awooda muminka
Shayddaanka ayaa ku indho tiray ruuxiga ah ee lumay
adduunyo. Malaayiin, qabtay ruux mugdi ah iyada oo
loo marayo ruuxyada Khiyaano iyo diimaha beenta ah,
ay wajahayaan daa'in ah in cadaabta.
Haddii aynu nahay wax ku ool ah oo lagu gaarey
lumay, waa in aan sidoo kale la tababaray dagaal ruuxi
ah oo xoog badan si aynu dhigay maxaabiis ah oo
lacag la'aan ah.
Dad badan ayaa isku dayay in ay galaan dagaal ruuxi
dajinta maamulka Muslinka la'aan. Waxa ay la
Maanshaynay la fikirrada sida awood leh ah kana
Ibliiska iyo jinniyada ku jiraan. Waxa ay la cabsi
geliyey iyo waxa ay noqdeen iskuba mashquulin waxa
ay aaminsan yihiin waa u daran nolol-iyo-geeri
halganka. Waxa muhiim ah in rumaystayaashu ay
baray saabsan gudbid awood ruuxi hor inta aan la baro
wax ku saabsan dagaal ruuxi ah.
Iyadoo dajinta ah oo ay ku jirtaan Ciise Masiix, oo ay
awood in magaca Ciise, oo ah awood u gudbid ah oo
uu dhiiggiisa iyo ereyga Ilaah, rumaystayaashu ay
foodda la soo dhiirranaan cusub inay galaan
dhufaysyadeedii Ibliiska iyo si ay u dejiyaan oo
maxaabiis ah oo lacag la'aan ah.
Fahmidda maamulka Muslinka oo ka mid ah hubka
awood badan dagaalkayagu, noo diyaarin doonaa si
wacdinta mucjiso ku ool ah ee maalmood ee ugu
dambeeyey, kuwaas oo.
AWOODA IYO SULDADA MUMINIINTA
Awooda binu aadamka ayaa lasiiyaay
Ilaah ninka buu ka abuuray araggiisa iyo amar ugu
siisay (Xukunka) inuu u taliyo wax walba in dhulka.
Bilawgii 1:26 Markaasaa Ilaah wuxuu yidhi,
"Kaalaya aynu ninka ee sawirkeena, sida ay inooeg;
iyagu ha xukumeen kalluunka badda, iyo haadda
hawada oo hawada, iyo xoolaha, iyo dhulka oo dhan
u taliya iyo wax kasta oo gurguurta oo dhulka ku
gurguurta."
34

Dagaal jannada ku jira ka dib, Shaydaanku hoos loogu

tuuray xagga dhulka this. Waxa uu daawaday markii
Ilaah ninkii abuuray oo ruuxdiisa ku galay neeftii
nolosha. Waxa uu daawaday markii Ilaah abuuray
haweeney qayb ka mid ah Adam kooxda iyo siiyey,
kuwaas oo la abuuray oo xukunka cusub wax kasta oo
nool in ka badan dhulka dushiisa oo dhan. Tan iyo
Shaydaan waxaa ku nool dhulka, xukunka waxaa ka
mid ah awood ka sarraysa Shaydaanka iyo dhammaan
kuwa isaga raaca jinni.
Ujeedada abuurkii
Ilaah wuxuu abuuray ninka iyo naagta oo wuxuu siiyey
amar inuu dhulka u taliyo. Ilaah ma siin awoodaadmiga ilaa uu abuuray Xaawa. Ilaah wuxuu yidhi,
waxay ahaayeen inuu u taliyo. Ilaah qorsheeyay in
ragga iyo dumarku waa in ay ku socdaan xukunka iyo
awoodda wada dhulka.
Adan rabitaankiisa ayaa loo ogolaaday
Bilowgii 2: 16, 17 Oo Ilaah wuxuu Rabbiga wuxuu
ninkii ku amray, oo ku yidhi, "Geed kasta oo beerta
ku yaal wax baad ka cuni kartaa: laakiin geedka
aqoonta wanaagga iyo xumaanta waa inaydaan
cunin, waayo, maalintii aad wax ka cuntid hubaal
ah waxaad u dhiman doontaa."
Ilaah Adam siiyey dardaaran rabitaankiisa. Wuxuu
lahaa awood inay kala doortaan addeecaya ama lagu
caasiyo alle ka. Man ayaa guleeystay ahayd in lagu
baaro in beertii Ceeden oo u dhexeeya addeecid iyo
caasinnimada.
Awood ficil leh
Bilawgii 2:19 Out of dhulka Sayidka Rabbiga ahu
wuxuu sameeyay dugaag kasta oo ka mid ah beerta
iyo haad kasta oo hawada, iyo iyagii wuxuu u
keenay ninkii, inuu arko wuxuu u bixiyo. Oo wax
alla wixii ninkii u bixiyey uun kasta oo nool ayaa
magiciisii ahaa.
Sida Adam magacaabay dhan xoolaha, waxa aan arki
isaga oo ka hawlgala awoodda uu isaga Ilaah ku siiyey
in dhulka.

35

Shaydaanku Dadka uu nacay

Shaydaanku waa nebcaatay Dadow sababta oo ah
waxay abuuray uekaanshaha Ilaah.

Waxay uekaayeen sida ilaah

Waxay usocdeen sida ilaah

Waxay uwada hadlayeen sida ilaah
Dhamaan nacayb oo Shaydaanku in uu Gardarro lahaa
xagga Ilaah rogmaday kuwa Ilaah-sida xayawaanka loo
yaqaan ninka iyo naagta.
Shaydaanku cabsan
Waxaa aad muhiim u ah Shaydaanku in aanan ogaado
oo soco in awoodda ah in Ilaah inaka siiyey.
Bilawgii 1:28 Markaas Ilaah baa barakeeyey iyaga,
oo Ilaah wuxuu iyaga ku yidhi, "Wax badan dhala,
oo tarma; oo dhulka ka buuxsama, oo kasara mara;
xukumeen kalluunka badda, iyo haadda hawada,
iyo wax kasta oo nool oo dhulka kor
dhaqdhaqaaqa."
AWOODDA LUNTAY
Caasinimadii dadka
Marka Aadan iyo Xaawo caasiyeen Ilaah oo laga
badiyay xuquuqdooda Ilaah siiyay, inay waayeen
awood ay loo abuuray inay u leeyihiin.

Khiyaano
Shaydaanka ayaa la soo maray in la Dhoob. Waxa uu u
khiyaanaysay, malaa'igaha jannada. Mid ka mid ah
saddex-meelood meel ka mid ah Malaa'igta isaga
raacay caasiyey.
Bilawgii 2:17 "laakiin geedka aqoonta wanaagga
iyo xumaanta waa inaydaan cunin, waayo, maalintii
aad wax ka cuntid hubaal ah waxaad u dhiman
doontaa."
Bilowgii 3: 1 Haddaba abeesadu way ugu
yaryahaye badnayd bahal kasta ee duurka jooga oo
Rabbiga Ilaah ahu sameeyey. Markaasuu wuxuu ku
yidhi naagtii ku yidhi, "Ma dhab baa in Ilaah ku
yidhi, Adigu ma cunin geed kasta oo beerta ku
yaal?"

36

Shaydaanku wuu ismidab qariyey oo soo galay beertii

lama dareemo. Waxa uu xaq uma lihidin in beerta iyo
Adam ayaa isaga saarikari haddii uu u aqoonsan yahay.

Shaydaanka dibindaabyadiisa
Shaydaanku maamnuuceen erayada Ilaah inuu iyaga u
weecin galay khiyaamo.
Bilowgii 3: 2-6 Markaasaa naagtii waxay abeesadii
ku tidhi, "Waxa laga yaabaa inaan cuno Midhaha
geedaha beerta; laakiinse midhaha geedka taas oo
ah in beerta dhexdeeda ku yaal, Ilaah wuxuu ku
yidhi, Waa inaydaan cunin, mana aydnaan taaban,
yeydnan dhimanine. '"
Oo maskiina wuxuu naagtii ku yidhi, "hubaal Ma
dhiman doontaan. Waayo, Ilaah wuxuu og yahay in
maalinta aad cuntaan ay indhihiinnu furmi
doonaan, oo aad noqon doontaan sida Ilaah oo kale,
idinkoo kala garanaya wanaagga iyo xumaanta. "
Sidaas daraaddeed naagtii markay aragtay in
geedkii cunto ku wanaagsan yahay, inuu nimcaysan
yahay in indhaha, iyo geed jecel yahay in ay
sameeyaan mid ka mid caqli leh, ayay midho ka
qaadatay, oo cuntay. Waxay kaloo siiyey ninkeedii
la joogayna, oo isagiina wuu cunay.
Aayaddan saddex, Xawa ku daray "xiriiri" in wixii
Ilaah ku yidhi.
Shaydaanku u sheegay Xawa "Waxaad hubaal ma
dhiman doono." Waxa uu iyada u sheegay indhahoodu
la furi doono iyo waxa ay noqon doonaan sida Ilaah oo
kale.

Denbi
Aadan iyo Xaawo joojiyay ka dib waxa Ilaah ku yidhi
oo bilaabay in ay raacaan dareeme dabiiciga ah iyo
dhageystay shaydaan. Shaydaanku sirin oo u adkaaday.
Marka way sii dembaabeen, oo ay badiyay dabeecadda
Ilaah kolkaasay waxay istaageen iyagoo qaawan oo aan
ammaanta Ilaah.
Shaydaanku ee ku guuleystey
Aadan iyo Xaawo Marka dembaabay, ay isku dhiibay
awood ay Ilaah siiyay shaydaan. Sidaas, wuxuu mar

37

kale noqday ilaah adduunyo, kanka madaxda dunida

ah, iyo madaxda xoogga hawada.
In ka badan muddo ah, dadka oo lagu abuuray in ay
socdaan una hadlaan sida Ilaah ahaayeen:

Indha la 'oo dawarsanayay, oo ayan ku jirin
waddooyinka

Xidheen ruuxyada itaaldarradayda

jinni qaba guuto ka jinniyo

Wajiyadiinna iyo hay'adaha iska cunay baras

madaxda tiray dhaqan Khiyaano iyo diinta
ISKUTALAABTA ILAA CARSHI
Ciise bixisay qiimaha dambigannaga by daadiyaan oo
uu dhiiggiisa iyo dhimanayaan iskutallaabta dusheeda.
Wuxuu u dhiibay dembi oo dhan, cudurro, cudurro iyo
isku raray galay meeshii cadaab.
Kolosay 2:14 ... isagoo baabi'I far ah ee looga
baahan yahay oo inaga geesta ahayd, taas oo ka
gees ahayd noo. Oo isagu wuxuu kaas oo laga soo
qaaday Jidka, iyagoo ku qodbay iskutallaabta.
Ruuxda aduunka
Ciise qaadeen dambigannaga in dhulka moolkiisa iyo
soo gaaray Cadaabka Haadees iyo cadaabta ah ee inaga
darteen. Sida uu caawinaynin dega ee yaamayska
galay, wuxuu u dhiibay dembigu kasta oo abid la
galay.
Sabuurradii 88: 3, 7 Waayo, naftayda waxaa ka
buuxa dhibaatooyin, Oo noloshayduna dhowaato si
ay qabriga. Cadhadaadii baa igu cuslayd, oo
waxaad igu dhibtay hirarkaagii oo dhan. Selaah
Ibliiska iyo Jinniyona Adkaaday
Markii Ciise korinay dembigayaga galay qaybaha
qotada dheer ee dhulka, iyo xoogga Ilaah u yimaadeen
isaga ku saabsan.
Falimaha Rasuullada 2:27 ... Maxaa yeelay,
naftayda Haadees kuma dayn doontid, mana
ogolaan doono Kiinna Quduuska ah inuu qudhun
arko.
Albaabbadii Haadees Kama adkaan Kari waayeen
isaga soo horjeeda. Oo wuxuu fogeeyey furayaasha
dhimashada, iyo Haadees qabriga, shaydaan.
38

Kolosay 2:15 Isaga oo hubka madaxda iyo kuwa

amarka, wuxuuna lanooga dhigay dadweynaha
iyaga ka mid ah, isagoo iyaga kaga guulaysanaya in.
Ciise hubka iyo xayuubiyay Shaydaanka iyo jinniyo of
amar oo dhan ay uu.
Qiyaamuhu
Markii Ciise kacay kuwii dhintay, Shaydaan iyo
jinniyo uu weligiis ayaa adkaaday.
Efesos 1: 19-21 ... iyo waxa ay tahay weynaanta
weyn oo awood u hayo kuweenna rumaysan, sida
uu u shaqeeyo oo xoog badan kaas oo uu kaga
shaqeeyey Masiixii, marka uu isaga ka sara kiciyey
kuwii dhintay oo isaga fadhiya oo uu gacanta midig
in meelaha jannada, ka sarreeysiiyey madax kasta,
iyo xoog iyo itaal, iyo sayidnimo kasta, iyo magac
kasta oo la magacaabay, mana aha wakhtigan oo
keliya, laakiin sidoo kale in wixii hadda ka dib
imanaya.
Galay jannada
Ciise wuxuu galay samada iyo victoriously galay
jiritaanka Aabbaha.
Sabuurrada 24: 7-10 kor u jooga madaxdiinnii, O
aad irdaha! Iyo in kor loo qaado, waxaad weligeed
ah albaabada! Markaasaa Boqorka ammaanta
iman doono.
BAL waaayo Boqorka ammaantu? Waa Rabbiga
xoog iyo itaal badan, Rabbiga dagaalka ku xoog
badan.
Kor u jooga madaxdiinnii, iyo inaad irdaha O! Oo
waxaad iyaga ku kor ugu qaadaa, aad weligeed ah
albaabada! Markaasaa Boqorka ammaanta iman
doono.
Balwaaayo Boqorka ammaantu? Ee ah Eebaha
ciidammada, Isaga weeye Boqorka ammaantu.
Selaah

39

GUUL____________________________________________________________________
Ciise waxa uu xukunka awood uu dib ugu soo laabtay
Shaydaan qaatay.
Muujintii 1:18 "Anigu waxaan ahay Kan nool, oo
uu dhintay, oo baleeg, waan noolahay tan iyo
weligeedba. Aamiin. Oo anigu waxaan haystaa
furayaasha dhimashada iyo Haadees. "
Furayaasha loo siiyaa dadka
Ciise siiyeen xukunka awood u leeyahay inuu isaga oo
kaniisad. Abuur cusub, dadka ee awoodda loo soo
celiyo dhulka.
Matayos 16: 18, 19 "Waxaan sidoo kale idinku
leeyahay, Butros baad tahay, oo dhagaxan ayaan ka
dul dhisan doonaa kiniisaddayda, oo albaabbadii
Haadees kama adkaan doonaan. Oo anna waxaan
ku siin doonaa furayaasha boqortooyada jannada,
oo wax alla wixii aad dhulka ku xidhaan ayaa
jannada ku xidhnaan doona, oo wax alla wixii aad
dhulka ku furnaan doona jannada ku jira. "
Awood soocelin
Mar kale, oo Dadka ka soo cusboonaadeen loogu soo
celin booskiisa asalka ah ee idin Makaninay Dhulka
waxaan.
Luukos 10:19 Baleeg, waxaan idin siiyey amar in ay
ku tumataan abeesooyin iyo dabaqalloocyo iyo
xoogga oo dhan ee cadowga, iyo waxba qaab kasta
oo wax kugu yeelo.
Shaqadii Ciise Buuxi
Ciise wuxuu fadhiistay meel ka Aabbaha gacanta
midig, sababtoo ah waxa uu shaqadiisa badbaadaba ah
ee wuxuu ahaa Ummad dhameystiran. Shaqadiisii
dhulka ayaa lagu soo gabagabeeyey.
Sabuurrada 110: 1 Markaasaa Rabbigu wuxuu ku
yidhi Eebahay, "fadhiiso Midigtayda, Ilaa aan
cadaawayaashaada cagahaaga hoostooda geliyo
waxaan ka dhigi."
Dadka shaqada ayaay bilaabeen
Hadda waa shaqada rumayste kasta oo qayb ka ah
jidhka Masiixa, in ay isticmaalaan awood u ujeeddo
40

asalka Ilaah. Ujeedada asalka Ilaah ahaa ragga iyo

dumarka si ay xukunka dhulka.
Efesos 1: 18-23 ... indhaha u qalbigiinna la nuuriyo,
si aad u ogaataan waxa ay tahay rajada
yeedhistiisu, waxa ay tahay hodantinimada
ammaanta dhaxalkiisa ee ku jirta quduusiinta, iyo
waxa ay tahay weynaanta weyn oo awood u hayo
kuweenna rumaysan, sida uu u shaqeeyo oo xoog
badan kuwaas oo uu shaqeeyey Masiixii markii uu
isaga ka sara kiciyey kuwii dhintay oo isaga fadhiya
oo uu gacanta midig ku jira meelaha jannada, ka
sarreeysiiyey madax kasta, iyo xoog iyo itaal, iyo
sayidnimo kasta, iyo magac kasta oo la
magacaabay, mana aha wakhtigan oo keliya,
laakiin sidoo kale in wixii waa in ay yimaadaan.
Wuxuuna wax kasta cagihiisana waxaa hoos
geliyey, oo isaga siiyey inuu noqon wax kasta
kaniisadda, Taasoo ah jidhkiisa, buuxnaanta isaga
kana wax kasta meel walba ku madax badan.
Shaydaanku iyo kuwa isaga raacsanna waa adkaaday.
Waxay ka yar tahay cagaha Ciise. Waxaan tihiin jidhka
Masiix. Taas macnaheedu waa Shaydaan iyo jinniyada
waa Gomadahanaga hoostoodee.
Efesos 1:22 Wuxuuna wax kasta cagihiisana waxaa
hoos geliyey, oo wuxuu isaga madax wax kasta ka
sarreeyaa uga dhigay kiniisadda...
Rooma 16:20 Oo Ilaaha nabaddu burburin doonaa
Shaydaan buu haddiiba cagihiinna hoostooda.
Nimcada Rabbigeenna Ciise Masiix ha idinla jirto.
Aamiin.
Si aad hoos ka mid ah ayaa cagaha waa sawir ah gebi
ahaanba la qabsadeen, adkaaday oo loo jebiyey.
Dhinaca ka soo horjeeda, waa sawir ka awood buuxda.
Ciise wuxuu sugayay
Ciise fadhiya midigta aabbihiis, oo sugaya Mu'miniinta
in ay ogaadaan awoodda ay soo celiyo. Kolkaasay
waxay ku kici doona oo muujin in Shaydaanka iyo
jinniyo oo dhanna waxaa adkaaday sida ay u wada
geliyey cagihiisa ay.

41

Ciise sugayo nasi ay u dhamaystiraan shaqo ee

wacdinta mucjiso aan dhulka this iyada oo loo marayo
dagaal ruuxi wax ku ool ah.
Cibraaniyada 10: 12,13 Laakiin Man this, ka dib
markii uu weligiis bixiyey allabari keliya mar keliya
dembiyo, fadhiistay midigta Ilaah, isagoo markaas
dabadeed sugaya ilaa cadaawayaashiisa ka
samaysan yihiin meeshuu cagihiisa dhigo.
Mu'miniinta talinaya
Ciise wuxuu u yimid in la soo celiyo Dadkaba ee
xukumi loo eeliyaa Ilaaha badiyay shaydaan.
Waxaan la soo beddelay boqortooyadii Wiilka.
Waxaan nahay inuu meesha ka oo boqor oo
boqortooyadiisa halkan dhulka.
Kolosay 1: 13-18 Isagu waa inaga samatabbixiyey
xoogga gudcurka, oo wuxuu inoo beddelay
boqortooyadii Wiilka jacaylkiisa, kaas oo aynu ku
leennahay madaxfurasho ah iyada oo uu dhiiggiisa,
cafiska dembiyada.
Isagu waa image Ilaaha aan la arki Karin, oo ah
curadka uunka oo dhan in ka badan. Wixii
Xaggiisa wax kasta abuuray in jannada ku jira iyo
waxa dhulka ku sugan, la arki karo oo aan la arki
Karin, hadday yihiin carshiyo ama sayidnimo ama
madax ama amarro. Wax walba isagaa uumay oo
loo marayo iyo isaga. Isagu wax kastaba wuu ka
horreeyaa, oo wax kastaaba isagay ka kooban. Oo
isagu waa madaxa jidhka, kiniisadda, oo isagu waa
bilowgii iyo curadka kuwii dhintay, in wax walba
laga yaabaa in uu kastaba.
Ciise waa madaxa oo waxaynu nahay kuwiisii jirka.
Sida uu jidhka, waxaan nahay "cagihiisa."
Awood ku socosho
Ishaaciah 54: 14-17 "xaqnimada waad xoogaysan
doontaan, aad fog noqon doonaa dulmiga, waayo,
adigu waxaad Kama cabsan doono, oo ka cabsi,
waayo, ma ay soo dhowaan doonto. Illeen hubaal ay
soo shirin doonaa, laakiin ma sababtoo ah. Ruuxii
assembles idinka soo hor jeedda dhici doonaan
idinka aawadiin.

42

"Baleeg, waxaan abuuray tumaal ah oo dabayl

dhabasho daran, dhuxulo dab ah, yaana ka soo
aalad ay shuqulkiisa; oo waxaan abuuray, kuwii
dadka ay baabbi'iyaan. No hub la sameeyay ka hor
waad liibaani doontaan, oo afkasta oo kor garsoorid
kuugu ku xukumi doonaan. Kanu waa dhaxalkii
addoommada Rabbiga, oo xaqnimadooduna ka,
"ayaa Rabbigu leeyahay.
Wacdin xoogle
Maanta, sidii Mu'miniinta ogaan awood ay soo celiyo,
halkaas waxaa soo shaac ciidan xoog leh oo mu'min
ah, oo ay ka go'an in ay si qasab ah horumarinta
boqortooyada Ilaah, iyo dejinta oo maxaabiis ah oo
lacag la'aan ah. Waxay waxaa ka go'an in ay injiilka ku
qaadato in uunka. Waxay ku helay hubkooda waa xoog
badan yihiin Ilaah hortiisa in qalcado lagu dumiyo.
Waxay ay ka go'an tahay in ay dagaal badan, xagjirka
ah wacdinta mucjiso.
Wadajir, iyadoo Ciise sida taliye-in- Ciidankiisa, waxa
aan geesinimo leh, "Tani injiilka boqortooyada waxaa
lagu wacdiyi doonaa inuu dunida oo dhan adoo marag
ah, oo quruumaha oo dhan, dabadeedna ugudambaysta
ayaa iman doonta."
Fiiro Gaar ah: Wixii waxbarashada qoto-dheer oo ku saabsan
mawduuca awood rumaystaha ee, Akhri AwoodaMuuminka iyo
buugga, oo loo wado dowladnimadiisa ku by AL Gill.

SU'AALO IYO MURAAJOCO

1. Waa maxay aqoonta la siin waa hor Mu'min ah ayaa la baray oo ku saabsan dagaal ruuxi
ah?

2. Muxuu Dadow nacaybka Shaydaan?

3. Cashar wuxuu sharxayaa khasaaro weyn in Aadan iyo Xaawo gaaray markii
Caasinimadooda iyo ka gees ah Ilaah dembaabay. Qeex khasaaraha.

4. Maxay ahayd qorshaha Ilaah ee soo celinta "khasaaro" Dadkaba?

43

Casharka shanaad

Wacdinta asal raacanimada

HORDHAC
Qofka muslinka ah oo uu leeyahay dajinta ee awood u
isagu ama iyadu ay leedahay in Ciise Masiix uu noqon
doonaa darafka jarida of wacdinta mucjiso. Isaga ama
iyada ayaa geesinimo Hebel doonaa irdaha jahannamo,
dejinta dadka ka xor ah gacanta ku Shaydaanka.
Dhammaadka wakhtiga Ciidankan wuxuu victoriously
ka adkaan doonaa awoodaha jinni oo waxaad ururisaa
goosashada qaali ah dhammaadka wakhtiga gacmaha
Ilaaha galay.
Mawjado jinah
Waxaa jiri doona daadadka jinniyada isku dayaya inuu
horjoogsado goosashada this. Waxayna noqon doontaa
inay ridaan qorshaha Ilaah ka kicin kaniisad ku qaan
iyo ammaan badan ku Qaddarray guuleysan
quruumaha ku kala warka wanaagsan ee Ciise Masiix.
Kicitankii qumanaa
Shaydaanku wuxuu leeyahay qorshaha uu, laakiin Ilaah
wuxuu qorshe fiican. Isaiah qoray in marka cadowga
ku yimaado sida daad, Rabbiga kicin doonaa heer isaga
ka gees ah.
Waan taaganahay.
Ishaciah 59:19 Sidaas daraaddeed waxay ka cabsan
doonaan magaca Rabbiga xagga galbeed, oo
ammaantiisana xagga qorrax ka soo baxna ah;
marka cadowga ku yimaado sida daad, Ruuxii
Rabbigu u qaadi doona heerka aisaga ka gees ah.
Ruux aduunka
Waxaa jira jinni oo jinnigii ka badan:

Quruumaha
Gobollada
Degmooyinka
Qoysaska

Jinnigii Faaris ayaa tusaale u ah arrintan. Waxaanu

sheegay in xisbiga talada haya kibir Faaris ka hor
joogsaday malaa'igtii Rabbiga u keenin jawaabaha
44

Daniel ee salaada. Later Michael, mid ka mid ah

amiirradii jannada sare, waxaa loo soo diray in isaga
caawiyaan oo dagaalka ku jira.
Daanieel 10:13 "Laakiin amiirka reer gaadhay
boqortooyadii Faaris iga hor joogsaday kow iyo
labaatan maalmood, oo baleeg, Michael, mid ka
mid ah amiirrada sare, yimid inuu i caawiyo,
waayo, waxaan kaga tageen oo keliya waxaa la
boqorradii reer Faaris."
DAGALKA WACDINTA
Marka aynu ka bilaabaan inay wacdinta, waxa aanu
soo socda dhufaysyadeedii Ibliiska hor. Waa in aan ka
hawlgalaan xuquuqdeenna Ilaah siiyay ee ku qabanaya
oo u furaysaan si maxaabiis ah u tegi karaan lacag
la'aan ah.
Waxaan ka filayaan inay ka soo galaan iska hor imaad
toos ah la taliyayaasha maamulaha.
Sidaa darteed, waxaa muhiim ah in aan:

Ogaato ku saabsan ninka xoogga leh

Adeegsaneyno xujo
Hanti lagu Dullaysto qabsadeen
Baro sida loo galo dagaal!

Ruux Carqaladaynta
Waxaa jira ruux-Ciidamada maqan ciidanka
Shaydaanku kowaadna shaqo waa in ay caqabad ku
ballaarinta injiilka. Iyada oo aqoon la'aan shafeecayaal,
waxaan inta badan ay ku guuldareysato inay si toos ah
u weeraraan ciidamada ku maqan yahay gudcurka.
1 Tesaloniika 2:18 Sidaa darteed waxaan doonayay
inaan kuu imaado xitaa in ay I, Paul, mar kale iyo
mar kale, laakiinse Shayddaan baa naga hor
joogsaday.
Indho la'aanta ruuxi
Shayddaanka ayaa ku Quluubta kuwa Gaaloobay tiray
ka qaadanayaan injiilka.
Rumaystayaashu waa jebiso indho ruuxiga ah ee ay ku
qabanaya jinniyo, kuwaas oo loo talada haya
noloshooda. Waa in ay sidoo kale fura iftiinka injiilka
ee u iftiimiyo iyaga on.

45

2 Korintos 4: 4 ... kuwaas oo ku Kasaan Ilaaha

wakhtigani wuu ka indho tiray, oo aan rumaysan,
inaan iftiinka injiilka ee ammaanta Masiix, kanah
u-ekaanta Ilaah, iftiimi waa in iyaga on.
Nin horjooge adag ah
Ciise baray in aan waa in marka hore xidhi rag xoog
badan oo ah madaxda iyo kuwa amarka kuwaas oo
talada haya ee dhulal, quruumaha, gobollada, meelaha,
qoysaska iyo shaqsiyaadka.
Matayos 12:29 "Ama qof sidee buu kana nin ee guri
xoog geli karaa oo alaabtiisa u dhici karaa,
haddaanu kolkii hore kan ninka xoogga leh?
Markaasuu wuxuu gurigiisa dhici doonaa. "
Matayos 18:18 "Runtii waxaan idinku leeyahay,
Wax alla wixii aad dhulka ku xidhaan ayaa jannada
ku xidhnaan doona, oo wax alla wixii aad dhulka ku
furnaan doona jannada ku jira."
Waxaan nahay inay ka shaqeeyaan hadiyaddii
garashada leh ee jinni oo ah in la aqoonsado ruuxyada
talada haya, ka dibna inuu xidhxidho oo iyaga ka
tuuray.
1 Korintos 12: 7-11 Laakiin waxaa muujinta Ruuxa
loo siiyaa mid kasta oo faa'iido u ah dhammaan,
waayo, Mid waxaa laga siiyaa hadal xigmad ah
xagga Ruuxa, mid kalena hadal aqoon ah xagga
Ruuxa la mid ah, si ay u kale iimaanka isku Ruuxu
siiya, si kalena hadiyado wax lagu bogsiiyo ayuu
isku Ruuxu siiya, si kale shaqo ee mucjisooyin,
sheegidda, mid kalena, kalasoocidda ruuxyada,
cayn kale duwan carrabka, si kale fasiraadda
carrabka. Laakiin mid ka mid Isku Ruuxa oo
waxyaalahan oo dhan ka shaqeeya, qaybinaya mid
walba si gaar siduu doono.
Legdinka Ruuxaani
Dagaal Ruuxaani inta badan ka kooban legdinta joogto
ah oo ku Xukunka ruuxa. Jawaabaha baahida iyo
salaadda waxaa had iyo jeer ma fudud u gaadhin.
Waxaa jira xaalado marka waa in aynu Dhibaato ka
qayb qaado sida askari wanaagsan oo Ciise Masiix.
Rasuul Bawlos wuxuu ku qoray.

46

Efesos 6:12 Waayo, innagu lama legdanno jidh iyo

dhiig, laakiin ka dhanka ah madaxda ah, dhanka ah
awoodaha, ka hor taliyayaashii oo mugdi ah ee
wakhtigan, ka hor ciidammadu ruuxyada sharka
ah meelaha jannada.
Daa, uud qoray ereyo dhiirin ah ee times of legdinta.
Sabuurrada 91: 11, 13 Waayo, Malaa'igihiisa ayuu
amri aad ka weyn tahay, in lagugu haayo
jidadkaaga oo dhan waa la siiyo.
Oo waa inaad ku dul Libaaxa iyo jilbiska ayaad ku
libaax dhallinyarada ku tuman iyo abeesada aad
cagaha hoostooda ku tuman doona.
Adeega malaaigta
Ciidan xoog leh oo ah Malaa'igta waa la heli karaa si
ay u galaan dagaal ee inala jooga. Ciise wuxuu sheegay
inuu ku tukado laga yaabaa in ay Aabbaha iyo wuxuu
soo diri lahaa Malaa'igta.
Matayos 26:53 "Mise waxaad u Malayn in aan
hadda baryi Karin oo Aabbow, wuuna i siin doonaa
laba iyo toban guuto ka badan Malaa'igta?"
Malaa'igta waxay doonayaan inay la soo diray galay
dagaal sida u adeegi jinni oo naga wakiil ah.
Cibraaniyada 1:14 War sow iyagu Kama kulligood
ahayn ruuxyo fidiyey si uu u soo diray wasiir u
qabtaan kuwa badbaadada dhaxli doona?
Sida aan erayga Ilaah ku hadlo, Malaa'igta ka jawaab
celiyaan oo soo guurto tallaabo ah ee inaga darteen.
Sabuurrada 103: 20 Rabbiga ammaana, aad
malaa'igtiisa, oo lagu luuqeeyo xoog, oo eraygiisa,
codka hadalkiisa oo u seynin.
TUSAALAYAASHA DAGAALKA
Dagaalka Jannada
Waxaa jira tusaalooyin badan oo dagaallo ruuxiga ah
ee Kitaabka Quduuska ah. Mid ka mid ah tusaale ahaan
waa dagaal u dhexeeya jinnigii amiirka reer Faaris iyo
Makaaiil iyo Malaa'igta. Kale waa sharaxaad dagaalka
ee samada u dhaxaysa Makaiill iyo Shaydaan.
Muujintii 12: 7-11 dagaal ka qarxay samada:
Michael iyo malaa'igihiisa loo diriray baxaya
47

masduulaagii; iyo masduulaagii iyo malaa'igihiisa

la dirireen reer, laakiin ma ay adkaan, mana aha
meel laga helo iyaga oo jannada ku jira wax ka
badan.
Sidaas masduulaagii weynaa oo lagu soo tuuray,
maska hore, yidhaahdo Ibliis iyo Shayddaan, kii
dunida oo dhan khiyaaneeyo; isaga lagu soo tuuray
dhulka, iyo malaa'igihiisa loo tuuray isaga oo leh.
Dabadeedna waxaan maqlay cod weyn ku leh ee
samada, "Haatan waxaa yimid badbaadadii, iyo
xooggii, iyo boqortooyadii Ilaaheenna, iyo xoogga
oo Masiixa u imid, ee walaalaheen dacweyn our,
kaasoo iyaga ku dacweyn hortiisa habeen iyo
maalinba Ilaaheenna ah, ayaa la dumiyey. Oo iyana
waxay isagii kaga adkaadeen dhiiggii Wanka iyo
eraygii markhaatifuriddooda, oo iyagu ma ay
noloshooda aan jeclahay in la dilaa. "
Boqoradii faarisiinta
Hubka ay bixiyaan Rabbiga yihiin hubka ruuxiga ah ee
dagaal kaas oo la hirarkii naga kor ku xusan ee
jannada. Dagaalka wuxuu u dhaxeeyaa labo
ciidammadii ruux leh xoog badan, mid kasta oo
dalbanaya in loo siman yahay ee binu-aadmiga u
helaan.
Khuduuca malaa'igaha la diriray boqorada ka jinnigii
Faaris.
Dib u dhaca soo ma ahaa ka bixi colnimadiinna Ilaah si
ay uga jawaabaan Daniel ee salaada. Amiir jinnigii
ayaa dhexda jawaabta meelaha jannada.
Daanieel 10: 12, 13 Markaasuu igu yidhi, "Ha
cabsan, Daanyeelow, waayo, maalintii ugu
horraysay oo aad qalbigaaga gelisay inaad wax
garato oo aad isku hoosaysiiso Ilaah hortiis ayaa
erayadaadii la maqlay; oo waxaan u imid sababta
oo ah erayada aad. Laakiin amiirka reer gaadhay
boqortooyadii Faaris iga hor joogsaday kow iyo
labaatan maalmood, oo baleeg, Michael, mid ka
mid ah amiirrada sare, yimid inuu i caawiyo,
waayo, waxaan kaga tageen oo keliya waxaa la
boqorradii reer Faaris."

48

Camaaleq
Camaaleq waa tusaale ka mid ah waxa ku dhaca in
Xukunka ruuxa marka aynu tukanayno. Camaaleq oo
askartiisii buu u matalaan shaydaanka iyo
malaa'igihiisa. Joshua iyo ciidankiisii ayaa wakiil
Michael iyo malaa'igaha jannada. Muuse, oo taagan
buurta ul kordhiyay, ka dhigan dagaalyahan Tukan
tukashada.
Dagaalka jannada waxaa ku guuleystay kuwa hoos ku
qoran.
Muujintii12:11 Oo waxay isagii kaga adkaadeen
dhiiggii Wanka iyo eraygii markhaatifuriddooda,
oo iyagu ma ay noloshooda aan jeclahay in la dilaa.
Baxniintii 17: 8-12 Hadda Camaaleq yimaadeen oo
dirireen reer binu Israa'iil la yidhaahdo Refiidiim.
Markaasaa Muuse wuxuu Yashuuca ku yidhi, "Rag
inoo dooro qaar ka mid ah oo la bax, oo reer
Camaaleq la dirir. Berrito waxaan istaagi doonaa
buurta dusheeda ku haysta ushii Ilaah gacmaha ku
sida."
Kolkaasaa Yashuuca yeelay sidii Muuse ku yidhi
isagii, oo wuxuu la diriray reer Camaaleq.
Markaasaa Muuse iyo Haaruun iyo Xuur waxay
koreen ilaa buurta dusheedii ah.
Oo waxay noqotay, markii Muuse gacanta kor u
taagayba, waxaa adkaaday reer binu Israa'iil; oo
markuu gacanta dejiyeyna, waxaa adkaaday reer
Camaaleq. Laakiinse Muuse gacmihiisu noqday
culus; sidaa darteed waxay soo qaadeen dhagax, oo
Muuse u saldhigeen, isna kolkaasuu ku fadhiistay.
Oo Haaruun iyo Xuurna gacmihiisii, mid hal
dhinac, oo kale oo dhanka kale ah; iyo gacmaha
way xoogeeyeen ilaa ay hoos qorrax ka socda.
Sidaasuu Yashuuca u wada adkaaday reer
Camaaleq iyo dadkiisiiba ku laayeen seef.
Markaasaa Rabbigu wuxuu Muuse ku yidhi, "tani
xusuus ah kitaabkii qor oo ka hadlaya in
dhagaysiga Yashuuca, oo aan wada tirtiri doono,
xusuusta reer Camaaleq inta samada ka hoosaysa."
Markaasaa Muuse wuxuu dhisay meel allabari u
bixiyey magaca, The-Eebihiin-IS-My-Banner;
49

waayo, wuxuu yidhi, "Sababtoo ah Rabbiga ku

dhaartay, Sayidka Rabbiga ahu wuxuu la
dagaallami doonaa reer Camaaleq ka ab ka ab."
Foolanaysa in Salaadda
Sida waa mararka qaarkood loo baahan yahay inaad la
leg danto ka dhanka ah ciidamada gudcurka ah, waa
mararka qaarkood loo baahan yahay in foolanayaa
salaadda in ay helaan guusha.
Ruuxa Quduuska ah waxay inaga caawinaysaa in
tukashada ee ku taahaya taah aan sanqadhayn.
Rooma 8: 26, 27 Sidaasoo kalena Ruuxu wuxuu
kaloo ka caawisaa in daciifnimo our. Waayo,
innagu ma aan aqaan waxa aan u tukadaan oo aynu
ku tukanno, laakiin waa Ruuxa qudhiisu waa inoo
duceeyaa isagoo ku taahaya taah aan sanqadhayn.
Hadda Kan qalbiyada baadhaa waa yaqaan fikirka
Ruuxa waxa uu yahay, maxaa yeelay, wuxuu
quduusiinta ugu duceeyaa sida ay tahay doonista
Ilaah.
Salaadda oo Xoog wax ku oolka ah waa Salaadda bold
ee rumaysadka kuwaas oo ku salaysan kalsooni aad u
weyn leh in aan guuleysan doono.
TABABARKA DHUUMAALAYSI AH
Tiyaatarka dagaalka
Bowlos Mu'miniinta lagu dhiirigelinayaa in ay Oo
hubka Ilaah oo dhan iyo in dagaal ay kula jireen
cadowga tagaan.
Efesos 6: 10-17 Ugu dambeyntii, waxaan idinku
leeyahay, Ku xoogaysta Rabbiga iyo xoogga
itaalkiisa. Oo hubka Ilaah oo dhan qaata, si aad
laga yaabaa inay awoodaan inay ka dhanka ah sirta
Ibliiska hor istaagtaan. Waayo, innagu ma
legdanno jidh iyo dhiig, laakiin ka dhanka ah
madaxda ah, oo gudcurka dibadda ee da'da ah iyo
ciidammada oo ruuxyada sharka ah meelaha
jannada.
Sidaa darteed soo qaato hubka Ilaah oo dhan qaata,
si aad u awooddaan inaad maalinta sharka iyaga,
oo markaad saas oo dhan, si ay u istaagaan.
Haddaba istaaga idinkoo guntadeen dhexda aad
xaqa, isagoo dharkii laabgashiga xaqnimada, iyo
50

goortay Kabo aad cagaha kula diyaarinta injiilka

nabadda, wax kasta ka sarreeya, aad qaadataan
gaashaanka rumaysadka, kaas oo aad awood u
yeelan doonaan in ay ku wada demisaan Kan
sharka leh fallaadhihiisa ololaya oo. Oo waxaad
qaadataan koofiyada badbaadada iyo seefta Ruuxa
oo ah erayga Ilaah.
Wuxuu siiyey iyo qayladii dagaalka ku jirta aayadda
18.
Efesos 6:18 had iyo jeer la baryo iyo duco kastaba
Ruuxa baryo, isagoo feejignaanayo in taas ku
dhawra adkaysasho oo dhan iyo u-ducaynta
quduusiinta oo dhan.
Dagaalka waa in Xukunka ruuxa. Malaa'igaha Ilaah oo
shaydaanku uu jinniyada ku kacsan ee ka dhimashadaHalgan ee Joogaba caalamka. Waxay u halgamaynaa
ee maskaxda iyo nafaha dadka iyo haweenka.
Hub Mu'min ee quruumahaas ka boqortooyada
gudcurka ku qaadan boqortooyada iftiinka waa u
tukashada.
2 Korintos 10: 3-5 Waayo, in kastoo aannu jidhka
ku soconno, waxaan aan dagaal sameeyo sida
jidhka. Waayo, hubka dagaalkayagu ma aha mid
jidhka raaca, laakiin xoog badan ee Ilaah u jiidaya
hoos ku xoogganyihiin, tuuraya doodo iyo wax
kasta oo sarreeya laftiisa sarraysiiya aqoonta Ilaah,
fikir kasta maxbuus baannu u addeeco Masiixa.
Markos 3:27 ninna ma uu geli karaa ninka xoog leh
gurigiisa oo alaabtiisa u dhici karaa, haddaanu
kolkii hore Kan ninka xoogga leh, goortaasuu
gurigiisa dhici doonaa.
Ciise wuxuu inasiiyey furayaasha boqortooyada iyo uu
inaga sugeysaa inaan xoog ku dhacaan magaalooyinka
iyo quruumaha dunida ka fog cadowga ay ku qabanaya
ninka xoogga badan gobolka. Tan waxaa lagu
sameeyaa oo keliya iyada oo tukashada.
Salaaddu waa luqadda dagaalka!
Salaadda iyo Wacdinta
Marka aynu ka barino beergooyska, si aan u tukado
waayo, quruumaha dunida iyo hoggaamiyayaashooda.

51

Waxaan nahay in ay u duceeyaan jawi nabadeed sahla

wacdinta mucjiso.
Marka bowlos qoray in Timothy, isagu wuu inasiiyey
tusaale ka mid ah waa sida aan ku tukadaan.
1 Timoteyos 2: 1-4 Sidaa darteed waxaan ugu
horreeya oo dhan u baridid, oo u tukatid, oo aad u
mahad naqdid dadka oo dhan, khusuusan
boqorrada iyo kuwa amarka lehba ku waani, si
aannu nolol xasilloon oo nabdaysan ku noolaanno
oo dhan cibaadadu iyo maamuus u leh. Taasu way
wanaagsan tahay oo la aqbali karo wax shar ku ah
Ilaaha Badbaadiyeheenna ah, kuwaas oo dooni
dadka oo dhan si ay u badbaadaan oo ay u
yimaadaan si ay aqoonta runta ah.
Furitaanka Indhaha xidhan
Salaada dhexdhexaadinta waa in loo diraa carshiga
Ilaah si indho la'aan ah oo qalbiga dadka waa laga
saarayaa. Waxaan nahay in ay yimaadaan dhanka ah
iyagoo gudcur ku ruuxiga ah kuwaas oo indho tiraa
gaalada.
2 Korintos 4: 3-6 Laakiin xataa haddii aannu
injiilka daboolan yahay, wuxuu ag kuwa lumaya,
kuwaas oo ku Kasaan Ilaaha wakhtigani wuu ka
indho tiray, oo aan rumaysan, inaan iftiinka injiilka
ee ammaanta Masiix , waa suuraddii Ilaaha, iftiimi
waa in iyaga on. Waayo, innagu waxaynu
qudhayadu idinkuma wacdinno wax, laakiin
Rabbiga Ciise Masiix ah, iyo annagoo
addoommadaada Ciise aawadiis. Waayo, waa Ilaah
Kan nuurka amray inay dusheeda ka iftiimaan
gudcur ka bixi oo qalbiyadeenna uga ifay si ay u
siiyaan iftiinka aqoonta ammaanta Ilaah in wajiga
Ciise Masiix.
Waxaan leenahay awood inay dharka iska ilxidhka oo
ha iftiinka u dhalaalay injiilka.
Jeexdin dhufays hoose
Ilaah waxa uu doonayaa in la dhiso ciidan tukanayay
oo u isticmaaleeysa tukashada in jiid hoos
dhufaysyadeedii Ibliiska. Wuxuu rabaa in ciidan taasoo
u xidhi doonaan jinni oo jinni taas oo caqabad ku
goosashada ah, oo furo, Ruuxa Quduuska ah si ay u
soo jiidi lumay uu Masiixa u.
52

Wuxuu rabaa in ciidan taasoo ku baryayaaye doonaa

Rabbiga beergooyska beertiisa u soo diro dheeraad ah
oo duurka beergooyska, oo seefaf ku jirka ah ee
Malaa'igta inay la diriraan ah Kan Ibliiska iyo
malaa'igihiisa ka dhanka ah.
Ishaciah 43: 5-7 ha ka cabsan, waayo, waan idinla
jiraa, Hoobta waxaan ku soo dejin doonaa xagga
Bari ka, idinka soo ururin doonaa xagga galbeed,
Waxaan woqooyi ku odhan doonaa ku yidhi, Sii up!
Iyo koonfur, hana u haysanina inaad dib!
Wiilashayda meel fog ka soo kexee, oo
gabdhahaygana dhulka darafyadiisa ka - qof kasta
oo magacayga loogu yeedho, oo aan u uumay
sharaftayda by; Waxaan sameeyay isaga, haa,
waxaan isaga ka dhigay.
Beeraha bislayntooda
Ka dib markii ay ku guuleysatay dagaalkii adduunka
ruuxa, dhul kasta, waa in aan ka dibna la soo degtid
injiilka iyo iyada oo wacdinta mucjiso goosataan ah
Naftooda.

SU'AALO IYO MURAAJOCO

1. Si kooban u taxaan tallaabooyinka dagaal ruuxi wax ku ool ah wacdinta xagjirka ah.

2. Sidee baynu ku baryayaaye, haddii aan wax ku ool ah wacdinta mucjiso xagjirka ah?

3. Sida aan u helno Malaa'igta inay ka adeegaan oo naga wakiil ah?

53

Casharka Lixaad

Siidaynta gosashada aduunka

Waxaa jira laba shuruudaha muhiim ah in goosashada
caalamka. Waxay tahay duco iyo ammaan.
SALAADA
Uheellanaan
Waa in aanu waqti go'an u salaadda ka dibna la sii
wado in ruux cibaadada iyo shafeeco maalintii oo
dhan.
Butros iyo Yooxanaa lahaa waqti cayiman oo laga
salaadda, saacaddii sagaalaad.
Falimaha Rasuullada 3: 1 Haddaba Butros iyo
Yooxanaa ilaa wada tageen macbudka Saacaddii
salaadda, saacaddii sagaalaad.
Yeelno
Yacquub rasuul baray in ay kuwa tukada xoog ku
taasoo riix fursadaha boqortooyada.
Yacquub 5:16 qirto oo xadgudubyadiinnii in
midkiinba midka kale, oo Ilaah u barya mid kale, in
aad bogsato. Wax ku ool ah, Salaadda oo kulul Nin
xaq ah malana badan.
Gaar ahaan
Inta badan, Waannu ku baryaynaaye ee guud. Tani ma
ku lug badan oo iimaanka. Marka aan si gaar ah u
weydiiso Kan ama kaas, naga haysta iimaan
waxyaabaha qaarkood in ay ka dhacaan.
Matayos 16:19 "Oo anna waxaan ku siin doonaa
furayaasha boqortooyada jannada, oo wax alla
wixii aad dhulka ku xidhaan ayaa jannada ku
xidhnaan doona, oo wax alla wixii aad dhulka ku
furnaan doona jannada ku jira."
In Midnimada
Mid ka mid ah sababaha loo waxtarka kaniisaddii hore
waxa uu ahaa in ay ku tukaday in isku wada qalbi ah in midnimada.
Falimaha 4: 24A Haddaba markay taas maqleen,
way codkooda in Ilaah isku wada qalbi ah ka Sara...
54

Joogto ah
Ciise baray in salaadda joogto ah waxay keentaa
natiijo.
Luukos 11: 9 "Waxaan idinku leeyahay,
Weyddiista oo waa laydin siin doonaa; doona oo
waad heli doontaan; garaaca oo waa laydinka furi
doonaa."
Geesinimo
Marka aynu ognahay shaki ku jirin in ay wax doonista
Ilaah, Waannu ku baryaynaaye karaa dhiirranaan
badan.
Tusaale ahaan, waxaan ogahay in mar walba waa Ilaah
doonistiisa u ahaatay lumay si ay u badbaadaan.
Waxaan si gaar ah ku tukatid badbaadinta qof gaar ah.
2 Butros 3: 9 Rabbigu kama raago inuu ballankiisa
oofiyo sida dadka qaar tahay raagid, laakiinse
idinkuu idiin dulqaadanayaa na xagga, dooni
maayo in qofnaba waa lumin laakiinse uu doonayaa
in kulli la wada toobad keeno.
Xushmad leh
Imaan filaysaa. Marka aynu ka barino rumaysad la jiro
oo aan ka filan jawaabta aynu wax ka barino inuu
yimaado.
Markos 11: 23,24 "Wixii runtii, waxaan idinku
leeyahay, Ku alla kii buurtan ku sheegay, in la
saaro oo la baddana isku tuur, oo aan qalbigiisana
ka shakiyin laakiin rumaysta in waxyaalahan oo uu
sheegay in u iman doonaan inay noqotay, inuu heli
doono wax kasta ayuu yidhi. Sidaa darteed waxaan
idinku leeyahay, wax kasta oo aad adigu goortaad
tukanaysid, rumaysta inaad hesheen oo way idiin
ahaan doontaa.
Dambi dhaaf
vs. 25, 26 Oo mar alla markii aad tukasho u taagan
tihiin, haddii aad dad wax ku leedihiin, cafi, in
Aabbihiinna jannada ku jira ayaa idin cafiyi laga
yaabaa xadgudubyadiinnii. Laakiin haddii aanad
cafiyin, Aabbihiinna jannada ku jira xumaantiinna
idiin cafiyi maayo. "

55

AMAANTA IYO CAABUDIDA

Waa Maxay amaanta?
Mahad waa cabbiraad la Mahdiyo iyo mahad tiiraanyo
leh inuu Ilaah u ahaado wixii uu nagu sameeyey oo
dhan. Waa hadal ah jirka iyo vocal of our niyad ah ugu
mahadcelinaya Ilaah macnaha:

Sida sifiican loogu hadlo

Jacayl degdeg ah
Sibogaadin
Si,amaanayaa
Ugu hambalyan
Bogaadin
Ukeensho
Siwayneesteen

Waa Maxay caabudida?

Waa nooc ee ugu sarreeya Mahad. Caabudina ka socda
fikirrada oo dhan barakeysan cajiib ah noogu baxsan.
Waxaan ku muujiyey oo Ilaah ku bogaadinayso
xaggiisa, waayo, dabeecaddiisa, sifooyinka iyo kaamil
ah.

Qadarin degdeg ah
Dareen fajac ah
In lasujoodo oo lays dhiibo cibaado ka hor
Siderejeysan qiimihiis

Wadaagis la leh Ilaah

Dhamaan cuqdad, murugada iyo is-miyir tago markii
aan bilaabaan inay ammaan iyo caabuddo Rabbiga.
Tani waxay ku siinaysaa xoriyad Mu'min si geesinimo
gali joogitaanka Ilaah u galay oo isaga xiriir la leh.
Marka aynu galaan Mahad sare, wuxuuna noo inta
badan u soo jiidi doonaa ammaantiisa galay.
Ammaanta Ilaah waa muujinta, hadal, iyo
shakhsiyaynta dabeecadda iyo nolosha Ilaah. Oo
markii daruurtii ammaanta yimaado, hadiyadaha
Ruuxa Quduuska ah waxaa lagu muujiyey doonaa
xoojinta a weyn ku keeni bogsiiyo dagdag ah oo
baxsada.
2 Korintos 5: 13,14 ... runtii waxay noqotay in,
markii kuwii turumbada afuufayay iyo kuwii
gabayaaga ahaa sida mid, si ay u sameeyaan cod
keliya oo laga maqlo Rabbiga ammaaniddiisa iyo
56

ku, iyo markay codkoodii kor u qaadeen oo ay ka

dhawaajiyeen turumbooyinkii iyo suxuuntii laysku
garaacayay iyo alaabtii muusikada, oo ay Rabbiga
ammaaneen iyagoo leh, "Isagu wuu wanaagsan
yahay, wuxuu ku kaliyeelaa Naxariistiisa
weligeedba way sii waartaa," in guriga, gurigii
Rabbiga, ayaa daruuri ka buuxsantay, oo sidaas
daraaddeed wadaaddadii ma sii wadi karo
adeegaya, daruurtii aawadeed; waayo, ammaanta
Rabbiga ka buuxsantay gurigii Ilaah.
Webi qulqulaya
Marka aynu ku ammaano oo Ilaah ayuu caabudi, Eebe
agtiisaana socodka ee sida webi oo kale, Oo
carshigiisuna wuxuu dhisayna dhex. Tani waa webiga
Ilaah oo Ezekiel qulqulka qoray qol carshigii Ilaah.
Yexesqeel 47: 1,9,12 Markaasuu igu soo celiyey
iriddii macbudkii ah; oo waxaa jiray biyo, iyo
Wabiyadan socota ka soo hoos baxayay marinkii
macbudka xagga Bari, maxaa yeelay, oo macbudka
hortiisa ku soo food bari; biyo la durduri ka soo
hoos dhankiisa midigta oo ah macbudka, meesha
allabariga dhinaceeda koonfureed.
Oo waxay noqon doontaa in wax kasta oo nool oo
dhaqdhaqaaqa, meel kasta oo webiyaasha ka tago,
wuu noolaan doonaa. Waxaa jiri doona dad faro
badan oo aad u weyn oo kalluunka, maxaa yeelay,
biyahaasu halkaas tago; waayo, way bogsan
doonaa, oo wax walba way noolaan doonaan meel
kasta oo webiga aado.
Dhinacyada webiga qarkiisa, dhinacan iyo in, kori
doono dhir cayn kasta loo isticmaalo cuntada; oo
aan caleentiisu dhari doonaan, oo midhahoodana
kuma gabi doono. Waxayse dhab ahaan xambaari
doonaa midhaha bil kasta, sababta oo ah iyaga oo
biyo socodka meesha quduuska ah. Midhahooda
noqon doontaa cunto, iyo caleemo ay dawo.
Marka dadka Ilaah isu yimaadaan ammaanta xarig iyo
cibaadada saaxiib, waxaa had iyo jeer waxay noqon
doontaa socodka ah oo ka mid ah hadiyado oo ruux,
socodka ah mucjisooyin, calaamooyin iyo yaabab.
Yoxanaa 7: 37, 38 Maalinta ugu dambaysa, oo
ahayd maalintii weynayd ee iidda, Ciise ayaa

57

istaagay oo qayliyey isagoo leh, "Haddii qof u

oomman, ha ii yimaado, hana cabbo. Kii i
rumaystaa, in, sida Qorniinku u yidhi, out of
qalbigiisa ka duuli doona webiyo biyaha nool ah. "
Sida Ilaah ee jacaylka Ilaah oo u timid waxay ku
waddaa inay ka duuli naga, waxaan la xooggiisa iyo
naxariis wareegi doonaan. Waxaan sii wadi doonaa in
ay gaadhaan in wacdinta mucjiso si ay ugu lumay
adduunyo.
Allabariga ammaanta
Allabariga ammaanta waxaa la siiyaa Ilaah markii wax
uma muuqato inay tagaan midig.
Waa:

Amaan bixiyaa in kasta oo ay sida ay wax u
socdaan

Amaan bixiyaa iimaanka iyo addeecidda

Amaan bixiyaa sababta oo ah kuwa Ilaah waa
Cibraaniyada 13:15 Sidaa darteed isaga by aynu
had iyo goor bixiyaan allabarigii Ilaah ammaan ah,
taas oo ah, midhaha dibnaha, mahad siinaya in
magaciisa.
Sida aan ku gaaraan in wacdinta mucjiso, Shaydaanka
iyo jinniyo uu isku dayi doonaa in ay keenaan
dhammaan noocyada caqabadaha, dhibaato, iyo cabsi
fashilaada inaga gees ah. Waa waqtigan, waa in aan sii
wado inay bixiyaan allabarigii amaananyahay.

Bawlos iyo Silas
Bowlos iyo Silas ayaa tusaale u xoog badan ee aan ku
jira sida loo siiyo allabariga ammaanta.
Falimaha Rasuullada 16: 22-26 Dadkii badnaa ku
wada kaceen iyaga ka gees ah, oo xaakinnadiina
dharkoodii jeexjeexeen off dharkooda waxayna ku
amreen in la uleeyo. Oo markii ay ka saareen ulo
badan ku dhufteen, ayay xabsiga ku galay, Tawreed
xabsihayihii inuu si ammaan ah u sii. Lahaanshaha
helay amar caynkaas ah, Oo wuxuu saaray xabsigii
ugu hooseeyey oo waxaa ku xidhnaa lugahooda ugu
xidhay.
Laakiin abbaaraha habeenbadhka Bawlos iyo Silas
ayaa tukanayay oo Ilaah gabay ku ammaanayay,
58

maxaabiistuna way dhegaysanayeen. Oo filanla'aan

waxaa dhacay dhulgariir weyn, sidaas darteed
aasaaskii xabsigu waa ruxmay; oo markiiba
albaabbadii oo dhammu waa wada furmeen; oo
silsilado qof walba ee la furay.
Sabuurrada 34: 1 Anigu waxaan ammaanayaa
Rabbiga waqtiyada oo dhan; had iyo goorba
ammaantiisu noqon doonaa afkayga.
Allabariga ammaanta waa ammaan oo joogto ah oo la
maqli karo. Kitaab Tani waxay muujinaysaa in
allabariga ammaanta bixiyey inuu Ilaah in xaaladaha
loo kasin sababa faragelinta rabbaaniga ah ee Ilaah ee
nolosha, qoyska, kaniisad, qaranka iyo dunida oo dhan.
Amaantu waxay keenta guul

Guushii boqor yehooshaafad
Marka Boqor Yehooshaafaad, iyo dadka reer binu
Israa'iil oo soo wajahay cadow ah oo xoog badan, oo
wuxuu boqorkii iyo dadkii bilaabeen inay Rabbiga
ammaana. Xoogga ma ahayn oo ku saabsan sida awood
badan cadowga ahaa. Waxay ammaaneen Ilaaha ah oo
u talin jiray quruumaha oo dhan. Markaas Ilaah la
hadlay iyaga iyo iyaga oo ballan qaaday guusha.
Oo Yehooshaafaadna wuxuu ka hadlay:
2 Taarikhdii 20: 6-9 "Rabbiyow Ilaahii
awowayaashayow, Adiguna ma waxaad tahay
Ilaaha samada, oo ma Adigaa u taliya kulli
boqortooyooyinka quruumaha oo dhan, iyo in Your
gacantaadana waxaa ku jira xoog iyo itaal oo sidaas
daraaddeed ninna ma waa in ay hor istaagi karo?
"Ma Waxaad aan Ilaaheenna ahu, oo halkaas
wuxuu ka eryay dadka dalkan deggan dadkaaga
reer binu Israa'iil ka hor, oo wuxuu siiyey
durriyaddii nabi Ibraahim Your weligiis saaxiib?
Oo iyana waxay degganaan doono, oo meesha
quduuska ah waxaad ka aawadiis uga dhex dhiseen
Your name, oo wuxuu ku yidhi, Haddii masiibo
timaado na dul saaran, sida seef ama xukum ama
belaayo ama abaar, waxaan macbudka ka hor iyo
in Joogitaankiina istaagi doonaa, (waayo,
Magacaagu waa in Macbudkan), iyo qaylin inaad
annagoo dhib ku jirna, oo waxaad maqli doontaa oo
waad na badbaadin. "
59

Ruuxii Rabbiga ayaa u yimid oo ku Yaxasii'eel:

Vs. 15-18 ... oo wuxuu ku yidhi, "dhammow, maqla
reer Yahuudah iyo kuwiinna Yeruusaalem deggan,
iyo adiga, King Yehooshaafaad! Rabbigu wuxuu
leeyahay inaad: Ha cabsanina, hana ka qalbi
jabina, maxaa yeelay Dadkan faraha badan, waayo,
dagaalka ma lihidin, laakiinse Ilaah. Berrito u
dhaadhaca iyaga ka dhanka ah. Waxay hubaal ka
iman doonaa, jiirtii jiirta Siis, oo waxaad ka heli
doonaa dhamaadka durdurka ka horraysa cidlada
Yeruu'eel. Idinku uma baahnaan doontaan inaad
dagaalkan this. Naftiina Jago, baljoogsada oo eega
badbaadada Rabbigu leeyahay, oo waa inaad,
haddaba dadkii Yahuudah iyo Yeruusaalem la! 'Ha
ka cabsan ama qalbi jabin, berrito iyaga u baxa,
waayo, Rabbiga ayaa idinla. "
Markaasaa Yehooshaafaad madaxa foororshay oo
wejiga dhulka saaray, oo dadkii Yahuudah oo dhan
iyo kuwii Yeruusaalem degganaa oo Rabbiga
hortiisa ku foororsaday oo u sujuudeen.

Mu'miniinta Maanta
Sida aanu ka bilaabaynaa in la ammaano oo la caabudo
Rabbiga, uu madax gaadmada cadowga.
Yehooshaafaad, iyo reer binu Israa'iil waxay bilaabeen
inay bixiyaan Mahad, ma dib markii cadowga ahaa
adkaaday, laakiin halka cadowga weli iyaga iyo
xaaladda ku hareereysan u muuqday rajo la'aan.
2 Taarikhdii 20: 20-24 Markaasaa aroor hore kacay
aroor hore, oo tegey xagga cidladii Teqooca, iyo
sida ay u soo baxay, ayaa Yehooshaafaad istaagay
oo yidhi, "i maqla, dadka Yeruusaalem deggan oo
haddaba dadkii Yahuudah iyo aad: rumaynay
Rabbiga Ilaahiinna ah, oo waad xoogaysan
doontaan, oo rumaysta nebiyadiisa oo oo waad
liibaani doontaan."
Oo markuu dadkii la tashaday ayuu doortay kuwii
Rabbiga u gabyi lahaa oo, oo ah Kan waa ammaani
quruxda quduusnimada, sida ay u soo baxay
ciidanka hor socda oo waxay yidhaahdeen: "Rabbi
Umahad naqa, wuxuu ku kaliyeelaa Naxariistiisa
weligeedba way sii waartaa."

60

Haddaba markay bilaabeen inay gabyaan oo Ilaah

ammaanaan ayaa Rabbigu rag gaadmo ah ku
samayn dadkii reer Cammoon iyo reer Moo'aab iyo
reer Buur Seciir oo ku soo kacay dadkii Yahuudah,
oo iyaga looga adkaaday.
Waayo, dadka reer Cammoon iyo reer Moo'aab
ayaa is hortaageen dadkii degganaa Buur Seciir
inay dhammaantood waynu wada laayaan oo wada
baabbi'iyaan. Oo markay dhammeeyeen Buur
Seciir degganaa, ay ka caawisay inuu ninkale dilo.
Sidaas dadkii Yahuudah markay yimaadeen
meeshii ah cidlada ee wax laga dhawro ayay
fiiriyeen dadkii faraha badnaa ka hadhay xaggeeda,
oo waxaa jiray Meedkooda, dhacay dhulka. Ma jiro
qof ka soo baxsaday.
Maanta, waxa aan aad u qaadan kartaa magaalooyinka
iyo quruumaha dunida kaga Mahad. Awoodda Ilaah
waa la sii daayay, markii aynu isaga ku ammaani
doonaa. Malaa'igta guurto tallaabo ah ee inaga darteen.
Waxaan sidoo kale arki doontaa guul weyn ku
guuleysatay iyada oo wacdinta mucjiso. Waxaan sidoo
kale la kulmi doonaan farxad weyn.
2 Taarikhdii 20: 27-29 Markaas way soo noqdeen,
oo ninwaluba wuxuu reer Yahuudah iyo reer
Yeruusaalem, Yehooshaafaad wuu la hortooda ah,
si ay dib ugu tahay inuu Yeruusaalem tago farxad,
Waayo, Rabbigu wuxuu ka dhigay inay ka farxiyey
libtii ay cadaawayaashoodii ka heleen. Sidaas
daraaddeed waxay yimaadeen Yeruusaalem,
alaabtii iyo kataarado, iyo shareerado, iyo
turumbooyin, inay gurigii Rabbiga. Markaasaa
cabsi Ilaah joogay oo dhan boqortooyooyinkii
dalalka oo ku saabsan markay maqleen in Rabbigu
la diriray cadaawayaashii dadkii Israa'iil.
In wacdinta mucjiso, sida aynu tagno guryahooda,
magaalo, oo quruumaha u Tasbiixso, Ilaah dhaqmaan
doonaa oo ku hadlaya magaca our ka dhanka ah
cadowga. Waan arki doonaa Quluubta diyaariyey oo
albaabada u furan dadka si aad u hesho Ciise.
Magaalooyinka, waayo, Ilaah waxaan qaadan doonaa!

61

SU'AALO IYO MURAAJOCO

1. Waa maxay labada shuruudaha gudbinta goosashada caalamka?

2. Qor todoba sifooyinka of salaadda wax ku ool ah u sii daayo goosashada caalamka.

3. Sii tusaale ahaan arrin kitaabi ah oo guul yimid ay sabab u tahay Ilaah ammaaneen.

62

Casharka Toddobaad

Ciidanka ilaah
HELIDA CIIDAN WEYN
Markaasaa nebigii u soo Yexesqeel sii sheegay oo ku
saabsan dooxada ka mid ah lafaha qallalan. Waxa uu
sii sheegidduse ku saabsan quruun reer binu Israa'iil.
Laakiin marka aynu hareeraha eegno at kaniisadda ka
mid ah maalinta, waxaan ku hareereysan ee niyad, ku
dhaawacmay, awood la'aan ah waxa ay ahaayeen mar
qurux badan, firfircoon, Nasaarada firfircoon.
Tani ma aha nooca ciidankii Ilaah sharaxayaa. Wuxuu
ku hadlaa ee awoodda leh, ciidan xoog leh kaas oo si
xoog leh loo horumariyo doonaa boqortooyada Ilaah.
Neefta Ruuxa Quduuska ah waxaa dib u soo celinta
ciidanka Ilaah beergooyska adduunka oo idil Naftiisa
ah.
Waxaan aaminsan nahay karaa Yexesqeel:
Yexesqeel 37:10 Sidaas daraaddeed waxaan ku
hadlay siduu igu amray, oo neef baa iyagii soo
gashay, oo way soo wada noolaadeen, oo cagahay
ku ahaayeen ciidan aad iyo aad u weyn istaagay.
Gidcoon, Waa tusaale
Ciidamada oo Ilaah ilaa waxaa maanta kor u ma ku
xidhan tahay tirada weyn. Waa ku tiirsan xoogga Ilaah.
Marka ummadda reer binu Israa'iil ahayd under
ilbaxnimada reer Midyaan, oo arxan daran, Ilaah
Malag in hal ninka, Gidcoon diray.
Xaakinada 6:12 Markaasaa malaa'igtii Rabbiga
ayaa u muuqday isaga, oo wuxuu ku yidhi,
"Rabbigu waa kula jiraa, nin yahow xoogga lahu!"
Ilaah wuxuu la hadlay. Markaasaa Gidcoon wuxuu
aaminsan yahay oo ku dhaqmay eraygiisii. U fiirso in
Ilaah ma u baahan tahay tiro badan oo ah rag. Waxa uu
u baahan yahay rag heegan ah oo feejigneyn, iyo
innaba ha cabsan.
Xaakinada 7: 1-7 Markaasay Yerubbacal (taasi
waa, Gidcoon) iyo dadka oo dhan oo isaga la jiray
oo aroor hore kacay, ooag degeen Ishii Xarod
dhinaceeda ceelka...
63

Markaasaa Rabbigu wuxuu Gidcoon ku yidhi,

"Dadka inta kula jirta oo badan yihiin inaan reer
Midyaan gacanta u soo geliyo, waaba intaasoo
Israa'iil sheegan ammaanta Daafici Me ka dhanka
ah, isagoo leh, Gacantaydaa i badbaadisay.'
"Haddaba sidaas daraaddeed, naadiyaan
dhagaysiga dadka, oo ku yidhi, Ku alla kii baqaya
oo gariirayaa, ha u soo leexdo oo ha ka tago mar
Buur Gilecaad. '" Iyo laba iyo labaatan Kun oo
dadkiina u soo noqdeen, oo soo hadhay toban Kun.
Markaasaa Rabbigu wuxuu Gidcoon ku yidhi,
"Dadku weli aad buu u badan yahay; balwaxaad
geeysaa biyaha, oo halkaasaan iyaga kuugu
tijaabinayaa, Dabadeedna wuxuu noqon doonaa, kii
aan idinku leeyahay, Midka mid Tani ha ku raaco,
kaasaa ku raaci doonaa, iyo ku alla kii aan idinku
leeyahay, Mid Tani ma ku raaci maayo, kaasu waa
inaanu ku raacin."
Sidaas ayuu u dhaadhacay xagga biyaha soo bixiyey
dadkii magaalada. Markaasaa Rabbigu wuxuu
Gidcoon ku yidhi, "Ku alla kii biyaha carrabkiisa
ku leefleefa sida eey oo kale, waa inaad gooni ahaan
isugu by; sidaas oo kalena ku alla kii u helo on
joogsada inuu biyaha cabbo."
Oo tiradoodii kuwa leefleefay oo calaacalahooda
afka ay saarayaa inay gacanta, waxay ahayd saddex
boqol oo ninka; laakiin dhammaan dadka intiisa
kale ka helay hoos u jilba joogsadeen inay biyihii
cabbaan.
Markaasaa Rabbigu wuxuu Gidcoon ku yidhi,
"Saddexda boqol oo ninka oo calaacalahooda biyo
ka leefleefay ayaan idinku badbaadinayaa, oo reer
Midyaanna gacantaadaan soo gelinayaa. Ha ay
dadka kale oo dhan tag, ninka waluba meeshiisii ".
Ilaah waa ay barbaro galeen ragga iyo dumarka
adduunka oo dhan in ay u diyaar garoobaan oo ay
galaan dagaalka. Waxaan nahay in ay ciidan xoog leh u
baxay wuxuu xooggii Ruuxa iyo eraygiisa, sida rag
dagaalyahan ah oo xoog leh duuleen ciidamada
cadowga, dib dhulka ay guuldarro cadowga.

64

Ilaah waxa uu ka hadlayaa kaniisadda of our maalin

siduu kula hadlay Gidcoon, "Rabbigu waa kula jiraa,
nin yahow xoogga lahu".
Wax siisheegidda Jooeel

Dagaal isu diyaariya!
Qaylada dagaal kaas oo ka soo baxay Jooeel Nebi ayaa
weli u baxayay maanta. Waxaa weli qayladii dagaalka
Rabbiga addoomadiisa adduunka oo dhan.
Jooeel 2: 1, 11; 3: 9 buun ka dhex afuufa Siyoon, oo
ka dhawaajiya buurtayda quduuska ah! Deggan oo
dhan way gariiraan, Dhulku ha; waayo, maalintii
Rabbigu way imanaysaa, waayo, waa dhow dahay.
Markaasaa Rabbigu wuxuu ku siinayaa cod uu
ciidanka ka hor, waayo, xeradiisu aad bay u weyn
tahay, ee waa xoog badan yahay Kan uu hadalka
fulinaya. Waayo, maalintii Rabbigu waa weyn oo
aad looga cabsado, yaa u adkaysan Kara?
Naadiya quruumaha dhexdooda: "Dagaal isu
diyaariya! Toos, iyo raggii xoogga badnaa, oo
dhammu ha raggii dagaalka u soo dhowaada, iyagu
ha soo baxeen. "
Waxaa baraarujinaynaa in Quluubta mu'miniinta,
kalgacal weyn u noqon rag xoog badan iyo dumar,
waayo, Ilaah.

Horay uqaadasho xoog badan
Waa ciidan dagaal badan kaas oo soo baxa naxariis iyo
gardarro, iimaanka iyo gardarro, iyo addeecidda
colaadeed in ay si qasab ah loo horumariyo
boqortooyada Ilaah.
Matayos 11:12 "Tan iyo wakhtigii Yooxanaa
Baabtiisaha ilaa hadda boqortooyada jannada waa
la xoogay, oo kuwii xoogayna ayaa waxa ay qaadan
xoog."

Goosashada aduunka
Ujeeddada kulan ciidanka Ilaah waa goosashada
caalamka. The dhammaadka wakhtiga dhow yahay.
Ciise imanayo ugu dhakhsaha badan. Markaasaa
Ruuxii Ilaah wuxuu u guurayaan adduunka oo dhan
calaamooyin, iyo yaabab mucjisooyin hal abuur leh
sida aanay weligood maqlin ama arag.
65

Jooeel ee wax sii sheegidda sii waday.

Jooeel 3: 13, 14 geliya mindi la galaa, waayo,
wakhtigii beergooyska soo bislaadaan. Kaalay, oo
ku dhaadhac, macsareed waxaa ka buuxa,
macsarooyinkuna waxay la buuxdhaafi-for iyaga
xumaantoodu way weyn.
Dad badan oo badan ee dooxada xukunka! Waayo,
maalintii Rabbigu waa soo dhow dahay dooxada
xukunka.
HUBKA ILAAH
Ilaah wuxuu u liibaanay dhab ma naga tagay isdifaaci
cadowga. Wuxuu ku Arzaaqay oo hubkiisa u aaddan
ilaalinta iyo guul.
Efesos 6: 10-17 Ugu dambeyntii, waxaan idinku
leeyahay, Ku xoogaysta Rabbiga iyo xoogga
itaalkiisa. Oo hubka Ilaah oo dhan qaata, si aad
laga yaabaa inay awoodaan inay ka dhanka ah sirta
Ibliiska hor istaagtaan. Waayo, innagu ma
legdanno jidh iyo dhiig, laakiin ka dhanka ah
madaxda ah, dhanka ah awoodaha, ka hor
taliyayaashii oo mugdi ah ee wakhtigan, ka hor
ciidammadu ruuxyada sharka ah meelaha jannada.
Sidaa darteed soo qaato hubka Ilaah oo dhan qaata,
si aad u awooddaan inaad maalinta sharka iyaga,
oo markaad saas oo dhan, si ay u istaagaan.
Haddaba istaaga idinkoo guntadeen dhexda aad
xaqa, isagoo dharkii laabgashiga xaqnimada, iyo
goortay Kabo aad cagaha kula diyaarinta injiilka
nabadda, wax kasta ka sarreeya, aad qaadataan
gaashaanka rumaysadka, kaas oo aad awood u
yeelan doonaan in ay ku wada demisaan Kan
sharka leh fallaadhihiisa ololaya oo. Oo waxaad
qaadataan koofiyada badbaadada iyo seefta Ruuxa
oo ah erayga Ilaah.
Waa in aan barto si Oo hubka Ilaah oo dhan ka hor inta
aan wajahno cadowga. Waa wakhti ay ku diyaarisay, si
aad u hubaysan hub ruuxeena, si aad u ilaaliyo dedka
ah haragga dhiigga iyo gaashaanka rumaysadka.

66

Runta
Xaqu waa sida suun, waxaa heysta wax walba oo meel.
Haddii aan sharafta ah ee nolosha shakhsiyeed,
midkoodna hubka Ilaah ku haboon tahay.
Xaqnimada
Xaqnimadu waxay siisaa badbaado cadowga ka galo.
Markii aan lagu daboolay laabgashiga xaqnimada,
waxaan awoodi doonaa in uu is hor weeraro cadowga
taagan.
Injiilka nabada
Injiilka nabadda bixisaa xasiloonida iyo nabadgelyada
si aan awood u yeelan doonaan in ay garab istaagaan
adag cadowga.
Gaashaanka rumaysadka
Gaashaanka rumaysadka siisaa difaac guud. Waxaa
demin doono demisaan dab ah cadowga.
Gaashaanka badbaadada
Koofiyada badbaadada difaacayaa madaxa. Marka aan
fahamno badbaadada wadarta Ilaah waxa uu Ina siiyay
Dadka iyo cusboonaysiiyo maankiinna badbaado in,
aan la ilaalin doonaa.
Seefata Ruuxa
Seefta Ruuxa waa hubka kaliya weerar aan haysanno.
Waa ereyga Ilaah. Shaydaanku wuxuu leeyahay
difaaca ma ka joojin Kara in hub taasi oo xoog badan
marka aan rumaysan iyo ereyga Ilaah ka soo afkeena
hadlo. Waxaan isticmaali kartaa seefta Ruuxa oo si
qasab ah loo horumariyo boqortooyada Ilaah.
Ku tukashada Markaasaa afaf
Salaadda ogolaanaya xoogga Ilaah si qulo nolosheena.
Marka aan si buuxda dagaalka hub u dibna kaliya iyada
oo salaadda waan ku galaan dagaalka.
Haddii aan waa dagaalyahan Salaadda, waxaan aan la
dagaalanka ciidanka Rabbiga.
Efesos 6:18 ... had iyo jeer la baryo iyo duco
kastaba Ruuxa baryo, isagoo feejignaanayo in taas
ku dhawra adkaysasho oo dhan iyo u-ducaynta
quduusiinta oo dhan...
67

FURAYAASHA BOQORTOOYADA
Ciise dhabarka qaaday furayaasha boqortooyada iyo uu
iyaga siiyey. Kaniisadda waxay mas'uul ka tahay
furayaasha loo isticmaalo si ay injiilka ku keenaan
quruumaha dunida.
Mujintii 1:18 "Anigu waxaan ahay Kan nool, oo uu
dhintay, oo baleeg, waan noolahay tan iyo
weligeedba. Aamiin. Oo anigu waxaan haystaa
furayaasha dhimashada iyo Haadees. "
Matayos 16:19 "Oo anna waxaan ku siin doonaa
furayaasha boqortooyada jannada, oo wax alla
wixii aad dhulka ku xidhaan ayaa jannada ku
xidhnaan doona, oo wax alla wixii aad dhulka ku
furnaan doona jannada ku jira."
Dhiigga Ciise
Talaabada ugu horaysaana guul waxaan leenahay waa
dhiigga Ciise. Xilligan la joogo waxaan ciise u
oggolaatid in Rabbiga ah Badbaadiyeheenna muhiimka
ah waxay noqotay inoo diyaar ah.
Cibraaniyada 9: 12, 14 Aan dhiig leh orgiyo iyo
weylal, laakiin uu dhiiggiisa uu mar la wada galay
meesha quduuska ah, sidaasuu furasho weligeed ah
inoogu helay. Waayo, haddaad dhiigga dibiyo iyo
orgiyo iyo dambaska qaalinta ah, rusheeyo kuwa
nijaasoobay, ay quduus ka dhigaan in jidhka la
nadiifiyo, intee ka badan ayuu dhiigga Masiix, Kan
Ruuxa weligiis ah isugu bixiyey Ilaah isagoo aan
eed lahayn, sooci doonaan aad niyadiinna ka
dhintay shaqeeyaa si aad ugu adeegtaan Ilaaha
nool?

Dhiig ku imaansho
Dhiigga Ciise, waxaan ku soo Celinay booska asalka
taasoo Adam badiyay shaydaan. Mar dambe Kama rajo
la'aan iyo adkaaday. Waxaan mar kale waxaa
adkaanayay guul.
Waxaan adkaan karaan Shaydaanka, iyada oo dhiigga
Ciise.
Mujintii 12:11 "Oo iyana waxay isagii kaga
adkaadeen dhiiggii Wanka iyo eraygii
markhaatifuriddooda, oo iyagu ma ay noloshooda
aan jeclahay in la dilaa."
68


Difaaca dhiiga
Waxaa ilaalinta iyo guul iyada oo dhiigga waxay tahay.
Waa in aynu ka bilaabi geesinimo qiranaya in aan lagu
daboolay dhiigga Ciise, oo ah in aan ka soo kaban
Shaydaan dhiiggii Wanka.
Erayga Ilaah
Marka ereyga Ilaah waa la hadlay ka afkeena, waxa uu
noqonayaa mid ciidan oo xoog badan nolosheena.
Erayga Ilaah wuxuu inoo yahay seef ruuxa.

Erega keenay guusha
Rasuul Yooxanaa qoray of Nin oo dhallinyaro ah,
kuwaas oo ogaa ereyga Ilaah iyo sidaas lahaa guusha.
1 Yooxanaa 2: 14b waxaan idiin soo qoray, ragga
dhallinyarada ahu, waayo, waad xoog weyn tihiin,
oo ereyga Ilaah baa idinku jira, oo ah ayaad ka
adkaateen Kan sharka leh.
Marka aynu ognahay oo ereygii Ilaah hadlo, waxaan ku
yeelan karaan guusha.

Ereg ku hadlid
Taliyihii oo Ciise u yimid ee Caafimaadka, anoo
addoonkaaga ah fahamsan yahay awoodda iyo
muhiimadda ay leedahay in hadalka lagu hadlay.
Matayos 8: 8-10, taliyihii u jawaabay oo ku yidhi ",
Sayidow, anigu ma istaahilo Waa inaad saqafka
gurigayga hoostiisa soo ahay. Laakiin hadal keliya
dheh, midiidinkayguna waa bogsan doonaa. Waayo,
anigu waxaan ahay Nin laga sarreeyo oo askar baa
iga hoosaysa. Oo anigu waxaan ku idhaahdaa mid,
Tag, wuuna tagaa; iyo in kale, Kaalay, wuuna
yimaadaa; midiidinkaygana, Waxan samee, wuuna
sameeyaa. "
Goortuu Ciise taas maqlay, wuu ka yaabay, oo
wuxuu ku yidhi kuwii la socday, "Runtii waxaan
idinku leeyahay, ma aan helin Rumaysad sidaas u
weyn oo kale, oo aan xitaa in reer binu Israa'iil!"
Magaca Ciise
Ciise balan qaaday in markii kuwii magiciisa
rumaystay tageen dunida oo dhan iyo dadkii ku

69

wacdiyey injiilka uu, calaamooyin iyo yaabab raaci

lahaa.
Markos 16: 15-18 Markaasuu wuxuu iyagii ku
yidhi, "Dunida oo dhan taga galay iyo injiilka ku
wacdiyo uunka. Kii rumaysta oo la baabtiiso waa
badbaadi doonaa, laakiin kii aan aaminsanahay in
la xukumi doonaa.
"Calaamooyinkanna raaci doonaan kuwa xaqa
rumeeyey: Magacayga ayay jinniyo ku saari
doonaan jinniyo; waxay ku hadlaan Dhibaan
Carrabo cusub; ayay qaadi doonaan abeesooyin,
iyo haddii ay wax dhimasho cabbo, waxay wax
dhaawici doono; saari doonaan gacmaha buka,
wayna bogsan doonaan."

Ku waydii magiciisa
Ciise ayaa nasiiyey xaq iyo mudnaan ay u isticmaalaan
magaciisa. Waxa uu nabaray in la isticmaalo
magaciisa.
Yoxanaa 14: 12-14 "Runtii, runtii, waxaan idinku
leeyahay, kii i rumaystaana, shuqullada aan
sameeyo, isna wuu samayn doonaa, oo shuqullo
kuwan ka waaweynna wuu samayn doonaa, maxaa
yeelay, waxaan Aabbahay tagaan. Oo wax alla wixii
aad magacayga ku weydiisataan, waan samayn
doonaa in Aabbuhu ku ammaanmo Wiilka."
Yoxanaa 16: 23, 24 "Oo maalintaas waxaad iga
weydiin doonaa waxba. Runtii, runtii, waxaan
idinku leeyahay, wax kasta oo aad Aabbaha
magacayga ku weydiin wuxuu idin siin doonaa. Ilaa
hadda waxba magacayga kuma weyddiisan aad.
Weydii, oo waxaad heli doontaa, inay farxaddiinnu
buuxsanto."

Kasaraya Magaca kasta
Magaca Ciise wuu ka sarreeyaa magac kale oo kasta.
Marka Magaciisa jilib kastoo ah sujuudaan labadaba
xukunka samaawiga ah iyo in Xukunka dabiiciga ah.
Filiboy 2: 9,10 Haddaba sidaas daraaddeed Ilaah
isaga aad ayaa la sarraysiiyaa oo wuxuu isaga siiyey
magaca magac kasta ka sarreeya, in magaca Ciise
jilib kastoo sujuudaan, kuwa jannada ku jira, iyo
kuwa dhulka, iyo kuwa ka yar Dhulka.
70


Bogsiinta ee Magaca
Butros iyo Yooxanaa keenay bogsiinta ku sidda
magaca Ciise.
Falimaha Rasuullada 3: 6, 12, 16 Markaas Butros
ayaa ku yidhi, "Lacag iyo dahab ma haysto, laakiin
waxa aan haysan waxaan idin siin: In magaca Ciise
Masiix, kii reer Naasared, wuxuu usoo kici oo soco"
Sidaas darteed, markii Butros u arkay, ayuu u
jawaabay oo dadka: "Niman yahow reer binu
Israa'iil, Maxaad waxan ula yaabsan at this? Ama
sababta eegto si udhug nagu, sidii annagoo
xooggayaga ama cibaado aan sameeyey ninkan
soco?
"Oo magiciisiina, xagga rumaysadka magiciisa,
ayaa xoogsiiyey Kan aad arkaysaan oo og. Haa,
Rumaysadka uu ku rumaystay isaga ayaa siiyay
ninkan this ee idinka oo dhan hortiinna ka mid ah.
"

Jinniyona Gudbi
Bowlos jinniyada ku amray in ay ka baxaan in magaca
Ciise.
Falimaha Rasuullada 16:18 Markaasaa waxaa taas
ayay yeelaysay maalmo badan. Laakiin Bawlos oo
ka xumaaday ayaa u jeestay oo jinnigii ku yidhi,
"waxa aan kugu amrayo in magaca Ciise Masiix in
ay iyada ka soo baxdid." Markaasuu wuxuu u
yimid saacaddiiba ka soo baxay.
Soo koobid
Qofka muslinka ah oo waa in Adeegga Wayn Army
waa in ay awoodaan in ay shaqeeyaan saddexda furaha
in wacdinta mucjiso. In kitaabka Falimaha Rasuullada,
waxaan arkaynaa sida uu xertii u isticmaali furaha si ay
u soo goosto weyn naftiinna.
Maanta, sida in kitaabka Falimaha Rasuullada, ciidan
xoog leh Ilaah waa soo shaac baxa, isagoo ku hubaysan
kuwaas furaha awood badan ee guusha. Calaamooyin
iyo yaabab yihiin rumeyn Kalimada Ilaah jidadka
magaalooyinka. Qalabka Sida oo aan qalabaysnayn si
wacdinta mucjiso, ciidanka Ilaah ayaa bilaabay
goosashada dhammaadka wakhtiga weyn.

71

SU'AALO IYO MURAAJOCO

1. Yaa waa in ciidankii Ilaah maanta?

2. magaca qeybo ka mid ah hubka iyo waa wixii isticmaalka kasta.

3. Maxay yihiin saddex xukunka wacdinta mucjiso?

72

Casharka Sideedaad

Ficilka awooda wacdinta

Dhaqanka sheekh-haore ayaa la jebiyey. Ilaah ayaa kor
u qaadidda sirdoonka cusub ee Mu'miniinta ah. Waxay
bold inay galaan yihiin oo sameyn isku shaqeeyaa
Ciise sameeyey.
AWOODA WACDINTA
Goosashadii khasaartay
Ciise wuxuu ku yidhi goosashada ahaa barwaaqo
badan, laakiin shaqaalaha waxay ahaayeen dhowr.
Aabbahayaga-Ilaah waa Sayidka beergooyska, oo uu
shaqaalaha u diray duurka.
Matayos 9: 37, 38 Markaasuu xertiisii ku yidhi,
"Dalagga soo go'ay si dhab ah laga gooynayaa way
badan yihiin, shaqaalayaashuse waa yar yihiin.
Sidaa darteed Sayidka beergooyska baryayaa u soo
diro inuu shaqaalayaal beertiisa u soo gelin."
Sharciga beer - gurashada
Sharciga Ilaah waxa uu of beero oo gurto weli waa in
saameyn.
Kaniisadda goosan doonaa waxa ay beeraa in dhinac
walba. Haddii aanan quusan, waxaan arki doonaa
beergooyska.
Galatiya 6: 7-9 Yaan laydin khiyaanayn, Ilaah
laguma majaajiloodo, Waayo, wax alla beera Nin,
oo uu sidoo kale soo goosan doonaan. Waayo, kii
beera in jidhkiisa wuxuu jidhka ka goosan doonaa
qudhun, laakiin kii beera in Ruuxa doono oo Ruuxa
ka goosan nolosha weligeed ah. Oo iyagu ha Nama
daalin samaynaya halka wanaagsan, waayo,
wakhtigeeda ayaynu wax ka goosan doonaan haddii
aan qalbi jabin.
Qaybin- kordhin
Ilaah waxa uu balan qaaday in uu siin labada abuur
loogu beero iyo kibista ugu noqdo qodobada. Waxa uu
xitaa u ballan qaaday ay ku tarmaan abuur iyo in ay
korodho Miro.
2 Korintoss 9:10 Kii beerreyga siiya abuur uu
abuuro iyo kibis uu cuno, siin doonaa wuuna badin
73

abuurku aad beeratay iyo kordhin doonaa midhaha

xaqnimadiinna.
Wacdin Mucjiso ah
Miracles ahaayeen qayb muhiim ah oo ka mid ah
tilmaamaha Ciise wacdinta ee Adeegga Wayn.
Markos 16: 15,17,18,20 Wuxuuna iyaga ku yidhi,
"Dunida oo dhan taga galay iyo injiilka ku wacdiyo
uunka. Calaamooyinkanna raaci doonaan kuwa
xaqa rumeeyey: Magacayga ayay jinniyo ku saari
doonaan jinniyo; waxay ku hadlaan Dhibaan
Carrabo cusub; ayay qaadi doonaan abeesooyin,
iyo haddii ay wax dhimasho cabbo, waxay wax
dhaawici doono; saari doonaan gacmaha buka,
wayna bogsan doonaan."
Oo iyagu waxay u soo baxay oo meel walba bay
wacdiyeen, Rabbiguna waa la shaqaynayay iyaga
oo hadalka ku xaqiijinaya marayo calaamadaha la
socda. Aamiin.
Mat 28: 19, 20 "Haddaba taga oo quruumaha oo
dhan xer ka, oo ku baabtiisa magaca Aabbaha iyo
Wiilka iyo Ruuxa Quduuska ah, oo Bara inay
dhawraan wax walba oo aan idinku amray oo dhan;
oo baleeg, waan kula jiraa inaan mar walba, xataa
dhammaadka wakhtiga dunidu."Aamiin.
Ciise wuxuu ku yidhi baynu in ay tagaan dunida oo
dhan iyo xer ka dhiga quruumaha oo dhan. Waxaan
nahay in dadka ku baabtiisaa oo Bara inay sameeyaan
wax kasta oo Ciise ayaa amray. Waxaan nahay in
barno rumaystayaasha sida wax ku ool ah wacdinta,
sida ay jinniyo, iyo inay gacan u buka.
Ciise, waa Tusaaleheena
Ciise intii uu adeeggiisa bilaabay shakhsi ahaan:

Waxbarashada
Wacdiyaya
Bogsiinta
Keeno baxsada iyo soo kabashada
Maxaabiis xorayn
Naxariis isagoo

Luukos 4:18 "Ruuxii Rabbiga ayaa i dul jooga,

Waayo, wuxuu ii subkay inaan injiilka ku wacdiyo
masaakiinta. Wuxuuna ii soo diray inaan kuwa
74

xidhan furriinnimada, inuu wax ku wacdiyo oo

baxsada inaan maxaabiista iyo soo kabashada
araggooda indha la ', in la sii daayay kuwa dulman
oo."
Matayos 9: 35, 36 Ciise wuxuu ku wareegay
magaalooyinka iyo tuulooyinka oo dhan,
sunagogyadooda wax ku baraya, injiilka
boqortooyadii ku wacdiyeyey, oo bugto walba iyo
cudur walba ayuu dadka ku dhex jira. Laakiin
dadkii badnaa goortay Wuxuu arkay, ayuu u
naxariistay, waayo, maxaa yeelay, waxay ahaayeen
kuwa daallan oo kala firidhsanaayeen sidii ido aan
adhijir lahayn.
Yooxanaa 14:12 "Runtii, runtii, waxaan idinku
leeyahay, kii i rumaystaana, shuqullada aan
sameeyo, isna wuu samayn doonaa, oo shuqullo
kuwan ka waaweynna wuu samayn doonaa, maxaa
yeelay, waxaan Aabbahay tagaan."
QAYBIN
Marka ugu horeysa, wasaaradda Ciise ayaa waxaa ku
koobnayn hal tuulo ama magaalo waqti.
Tobankii xertiisa
Markaas dabadeed Ciise wuxuu bilaabay in lagu dhufto
uu adeeggiisa u xilsaartay laba iyo tobankii xertiisa.
Waxay ahaayeen in la sameeyo isla wasaaradda uu la
muujinaya iyaga. Waxay ahaayeen in la hawl aad isku
jacayl iyo naxariis Ciise lahaa.
Matayos 9: 36-38 Laakiin dadkii badnaa goortay
Wuxuu arkay, ayuu u naxariistay, waayo, maxaa
yeelay, waxay ahaayeen kuwa daallan oo kala
firidhsanaayeen sidii ido aan adhijir lahayn.
Markaasuu xertiisii ku yidhi, "Dalagga soo go'ay si
dhab ah laga gooynayaa way badan yihiin,
shaqaalayaashuse waa yar yihiin. Sidaa darteed
Sayidka beergooyska baryayaa u soo diro inuu
shaqaalayaal beertiisa u soo gelin."
Tobankii xertiisa
Marka hore xertiisa ku jiray ee la baray inay tukadaan
beergooyska. Markaas ay u wakiishay - awood siiyo iyo diray.

75

Matayos 10: 1,5a, 7, 8 Iyo markuu u yeedhay laba

iyo tobankii xertiisa xaggiisa, oo wuxuu siiyey amar
ay jinniyo wasakh leh ku saaraan oo ay bogsiiyaan
kuwa nooc kasta oo bukaanka, iyo cayn kasta oo
cudur.
Tobankan Ciise ayaa diray oo amray isagoo leh "...
sida aad socotaan wacdiya, oo waxay ku
yidhaahdeen, Boqortooyadii jannadu waa dhow
dahay." Bogsiiya kuwa buka, kuwa baraska lehna
nadiifiya, kuwii dhintayna Sara kiciya, jinniyo
dibadda u soo tuuray. Hadiyad ahaan baad ku
hesheen ee hadiyad siiyo."
Toddobaatan xertiisa
Ka dib markii laba iyo tobankii xertiisa ku laabtay
faraxsan, Ciise toddobaatan xer ka badan u wakiishay
oo iyagii u soo diray.
Luukos 10: 1, 9 Waxyaalahaas dabadeed Rabbigu
wuxuu soo bixiyey toddobaatan kale, oo wejigiisa
hor laba iyagii ka diray laba magaalo walba iyo
meel meeshaas oo ahayd wuu ku saabsan si ay u
tagaan. Bogsiiya kuwa buka oo halkaas jooga, oo ku
dhaha iyagii ku yidhi, Boqortooyada Ilaah waa
idinku soo dhow dahay inay.'
Muminkasta
Ka hor inta Ciise Dhulka ka tagay, wuxuuna u
wakiishay rumaystayaasha oo dhan oo iyagii u soo
diray. Kuwa mu'miniinta ah waa in samaysaan
shuqullada Ciise, oo shuqullo kuwan ka badan Ciise.
Markos 16: 15, 17, 18 Wuxuuna iyaga ku yidhi,
"Dunida oo dhan taga galay iyo injiilka ku wacdiyo
uunka. Calaamooyinkanna raaci doonaan kuwa
xaqa rumeeyey: Magacayga ayay jinniyo ku saari
doonaan jinniyo; waxay ku hadlaan Dhibaan
Carrabo cusub; ayay qaadi doonaan abeesooyin,
iyo haddii ay wax dhimasho cabbo, waxay wax
dhaawici doono; saari doonaan gacmaha buka,
wayna bogsan doonaan."
Ciise wuxuu ku yidhi, marka aynu wacdinta injiilka,
wuxuuna la noo eraygiisii rumayn by mucjisooyin
noqon lahaa. Waxaan ka filan waa mucjisooyinka.

76

Ciise nabaray in sameeyo shuqulladiisa isla Oo isna

wuxuu sameeyey dhulka this. Si aad u ogaato sida
hannaankii Ilaah wacdinta wax ku ool ah, waa in aan
akhrino Matayos, Markos, Luukos iyo John iyo
nafteena u sawirtaa samaynaya shuqullo dhab ahaan la
mid ah sida Ciise u sameeyey.
Yoxanaa 14:12 "Runtii, runtii, waxaan idinku
leeyahay, kii i rumaystaana, shuqullada aan
sameeyo, isna wuu samayn doonaa, oo shuqullo
kuwan ka waaweynna wuu samayn doonaa, maxaa
yeelay, waxaan Aabbahay tagaan."
Shuqullada Ciise ma dhammaystirna. Yoxanaa ayaa
sheegay in haddii dhammaan camal uu ku qornaa
dunidu iyaga ma qaban karo.
Yoxanaa 21:25 Oo weliba waxaa jira waxyaalo
badan oo kale oo Ciise sameeyey, oo haddii mid mid
loo wada qoro mid mid, waxaan u malaynayaa
inaan dunidu qaaddeen buugagga laga qoro.
Aamiin.
Awood siman
Awoodda isku mid ah, Ruuxa Quduuska ah oo yimid
on Ciise inuu qalabayn u adeeggiisa, waxaa laga heli
karaa in la xoojiyo Mu'miniinta maanta.
Falimaha Rasuullada 1: 8 Laakiinse waxaad heli
doontaan xoog markii Ruuxa Quduuska ah waxaa
idiin timid; oo waxaad noqon doontaa marag ah Me
Yeruusaalem, iyo Yahuudiya oo dhan, iyo
Samaariya, iyo meesha dunida ugu fog.
Awoodda kaas oo ka yimaadaa aasannay baabtiiska
Ruuxa Quduuska ah, waa awood u leeyihiin inay
markhaati Ciise Masiix noqon. Awoodda Ilaah waxaa
la siiyaa rumayste kasta wax ku ool ah wacdinta
mucjiso.
AWOODDA WACDINTA
Kulan mucjisooyin
Diimaha jaahilka inta badan muujiyaan daliilka ka
sarraysa xoogga jinniyada. Si loo gaaro lumay oo
waxaa waajib ku ah kuwan diimaha jinka, waa lagama
maarmaan in calaamooyin iyo yaabab. Shaqada ee
mucjisooyin, calaamooyin iyo yaabab waa qalab
awood Ilaah siiyey uu jirka.rumaystayaasha, kuwaas
77

oo ay ka buuxaan Ruuxa Ilaah, muujiyo oo xooggiisa

weyn loo marayo
T.L. Osborn ayaa qoray,
Waa `injiilkan boqortooyada ', wacdiyo wuxuu xooggii
Ruuxa Quduuska ah, ayaa xaqiijiyay in ay
calaamooyin iyo yaabab iyo xoogag kala duduwan, in
had iyo jeer soo saarta liibaan weyn gaadhsiinta ah
jiilka kasta.
Inta badan dadka dunida ah waa orientation aad u heer
sarraysa. Waxay rabaan, baahida iyo aqbali doontaa
kaliya injiilka ah kaas oo iman doonaa xooga sarraysa awood ka xoog badan oo u gaar ah.
Kulanka awood waa wax tusisa bandhig wax ku ool ah
in Ciise Masiix yahay ka awood badan ilaahyada
beenta ah iyo ruuxyada waxay Caabudi oo cabsi.
Yooxanaa Wimber ayaa ku qoran buugiisa, awooda
wacdinta,
Nidaam kasta oo aanay ku qasbin in waa laydinka
adkaan injiilka in la rumaysan yahay sababta kulanka
awood ah.
Qoraha kitaabka Cibraaniyada ayaa qoray of
muhiimadda ay leedahay calaamadaha, yaabab,
mucjisooyin, iyo hadiyado Ruuxa Quduuska ah in ay
gaadhaan dadka laga badiyay.
Cibraaniyada 2: 3,4 ... sidee baynu u baxsan
doonaan doonnaa haddaynu dayacno badbaadintan
weyn, taas oo markii ugu horraysay la bilaabay in
la hadlay by Rabbiga, oo la xaqiijiyay noo by kuwa
isaga ka maqleen, ayay Ilaah markhaati furayso
labadaba la calaamooyin iyo yaabab, iyadoo xoogag
kala duduwan, iyo hadiyado Ruuxa Quduuska ah,
sida uu doonistiisa?
Mucjisooyinka Cadeymaha
Injiilka A kaas oo la xaqiijiyay calaamooyin iyo
yaabab soo saari doona natiijada wayn. Haddii ay
ahayd Butros, Filib ama Bowlos natiijada isla mar
walba raacay:

Waxay ku dhawaaqeen injiilka

Mucjisooyin ahaayeen in caddayn

Dadkii badnaa la aaminsan yahay
78

Bawlos wuxuu ku yidhi injiilka ahayd xoogga Ilaah.

Rooma 1:16 Waayo, anigu ma ihi injiilka ka
xishoon Masiixa, maxaa yeelay, waa u xoogga Ilaah
xagga badbaadinta ku alla kii rumaysta, marka
hore Yuhuudda dabadeedna iyo sidoo kale ee
Giriigga ah.
Mucjisooyin mar walba la socdo, hadalka ku saabsan
hadalka.
Markos 16:20 Oo iyagu way baxeen oo waxay
wacdiyeen meel kasta, Sayidka Rabbiga ahu wuxuu
iyaga la shaqeeya oo hadalka ku xaqiijinaya
marayo calaamadaha la socda. Aamiin.
Marka calaamooyin iyo yaabab xaqiijin ku
dhawaaqidda injiilka, dadka mar walba u yimaadeen
Ciise.
Sida aan baran Falimaha Rasuullada, waxaynu ogaanaa
in mar kasta oo qof ayaa ka buuxsamay Ruuxa
Quduuska ah, waxa ay noqdeen dadka gaara mucjisoshaqeeya xooggan ee Ciise Masiix.
Awooda Ciise
Ciise wuxuu ku yidhi wuu la subkay Ruuxa Quduuska
ah ku wacdinno.
Luukos 4:18 "Ruuxii Rabbiga ayaa i dul jooga,
Waayo, wuxuu ii subkay inaan injiilka ku wacdiyo
masaakiinta. Wuxuuna ii soo diray inaan kuwa
xidhan furriinnimada, inuu wax ku wacdiyo oo
baxsada inaan maxaabiista iyo soo kabashada
araggooda indha la ', in la sii daayay kuwa dulman
oo."
Wacdiyi jiray oo aan subkidda oo Ruuxa Quduuska ah
waa natiijo la'aan. Xoog subkay wacdiyaya mar walba
soo saartaa natiijada.
Axdiga Qaabka Cusub

Flibos oo Samaariya jooga
Filib bixiyo habka Axdiga cusub wacdinta mucjiso.
Falimaha Rasuullada 8: 5-8 Markaasaa Filibos
wuxuu tegey magaalada Samaariya iyo wacdiyey
Masiixa iyaga. Oo dadkii badnaa, iyagoo isku wada
qalbi Dhumeen mana waxyaabaha wuxuu Filibos
79

ku hadlay, maqleen oo ay arkeen calaamooyinkuu

sameeyey. Wixii jinni oo nijaas ah, oo waxay cod
weyn ku dhawaaqay oo ka soo baxday badan oo
hantiyeen, iyo dad badan oo la curyaan ahaa iyo
laangadhayaashiiba waa la bogsiiyey. Markaasaa
waxaa jirtay farxad weyn, magaalada.
Dadku waxay u Samaariya waxyaabaha wuxuu Filibos
ku hadlay maqlay, oo wuxuu arkay calaamooyinkii
wixii uu sameeyey.

Filibos iyo Itoobiya
Filibos wuxuu ahaa oo keliya ma aha Eebe adeeca iyo
aamin ku wacdinta mass, waxa uu ahaa adeeca iyo wax
ku ool ah wacdinta shakhsi.
Falimaha Rasuullada 8:26-31 Hada ayaa malaa'igtii
Rabbigu waxay la hadashay Filibos, oo ku yidhi,
Kanu waa cidla. ". Kac oo aad xagga koonfureed
ku yaalla waddada taas oo hoos u dhaco
Yeruusaalem ka Qasa"
Sidaas daraaddeed wuu kacay oo u tegey. Oo
baleeg, ninka ee Itobiya, bohonkuna ah oo amar
weyn ka hoos boqoradda reer Itoobiya ahaa, kaasoo
aan mas'uul ka ah khasnadda oo dhan Kandake, oo
wuxuu Yeruusaalem u yimid inuu caabudo,
noqonayay. Markaasuu ku fadhiyey
gaadhifaraskiisa, ayuu akhriska ahaa nebi Isayos.
Markaasaa Ruuxii Filibos ku yidhi, "Haddaba
adigu u dhowow oo soo gaadhi gaadhigan raac."
Sidaas Filibos markuu ku orday, oo wuxuu ka
maqlay isagoo akhriyaya kitaabka nebi Isayos,
wuxuuna ku yidhi, "Ma garanaysaa waxaad
akhriyaysid?"
Oo isna wuxuu yidhi, "Sidee ayaan u dhigi karaa, ii
mooyee qof ku hagaya"? Markaasuu wuxuu
weyddiistay Philip inuu soo fuulo oo la fadhiisto.
Wuxu leeyahay in Filib "wacdiyey" Ciise isaga.
Falimaha Rasuullada 8:35 Markaasaa Filibos baa
afkiisa furay, oo intuu Qorniinkan ka bilaabay,
Ciise isaga ku wacdiyey.
Marka dad badan maqli Adeegga Wayn, waxay u
Yeedhaan, "Waxaan ku aanan ku wacdiyin karaa!
80

Waxaan ka hor kooxo badan oo dadka marnaba istaagi

Karin iyo hadli! Dhab ahaantii, ma aha Ciise dadka la
hadlayo waxaa igu sida! Waa in uu wax la hadlayay
kuwa uu u noqon wacyigaliyo yaqaan! "
Markos 16:15 Markaasuu wuxuu iyaga ku yidhi,
"Dunida oo dhan taga galay iyo injiilka ku wacdiyo
uunka."
Markos raaciyay:
Markos 16: 17a "Oo kuwanu calaamadaha raaci
doonaan kuwa xaqa rumeeyey ..."
Rumaystayaasha oo dhan waa inaan injiilka ku
wacdiyo. Si kastaba ha ahaatee, wacdintii macnaheedu
ma aha in aan ka danbeeya waa taagnaa meel taagan,
iyo Wacdiyeysaan koox dad ah. Tusaalaha Filibos iyo
Itobiyan ah, waxaana ku aragnaa Philip fadhiya oo ku
wacdiya waxa isaga si ku salaysan mid-ka-mid.
"Si wacdiyaan" macnaheedu waa inay u naadiso ama si
fudud si ay ula wadaagaan injiilka Ciise Masiix
meelwalba aan aadno.
Falimaha Rasuullada 8: 36-38 Hada sida ay hoos
wadada u tageen, oo waxay yimaadeen meel biyah.
Bohonku wuxuu yidhi, "eeg, waa biyo. Maxaa igu
caqabad in lay baabtiiso? "
Markaasaa Filibos wuxuu yidhi, "Haddii aad
aaminsan tahay qalbiga oo dhan, waa suurtowdaa."
Wuxuu u jawaabay oo ku yidhi, "Waxaan
rumaysanahay in Ciise Masiix yahay Wiilka Ilaah."
Sidaas gaadhifaraskiisii ayuu ku amray in ay weli
taagan. Waxaana labada Filibos iyo bohonkuba
hoos biyahay galeen, oo wuu baabtiisay isaga.

Istaraatijiyadaha Bawlos
Bowlos ayaa sheegay in uu "si buuxda u wacdiyey"
injiilka.
Rooma 15: 18-21 Waayo, kuma dhici doono inaan
waxba ka hadlo mid ka mid ah waxyaalihii Masiixu
ma uu iga dhex shaqeeyey hadal iyo camal, si aan
Yuhuudda ahayn addeeciddooda-in xoogga
calaamooyinka iyo yaababka, iyo xoogga Ruuxa
Ilaah, si ka Yeruusaalem iyo hareeraheeda iyo ilaa
Illurikon waxaan wada wacdiyey injiilka Masiix.
81

Oo sidaas daraaddeed waxaan ka dhigay hawaystay

inaan injiilka ku wacdiyo meel aan Masiixa awil
lagu magacaabin, si aanan u dhisa on aasaaska
ninkale dhigay, laakiin siday u qoran tahay: "Si
aad uma uu lagu dhawaaqay, waxay arki doonaan;
iyo kuwa aan maqlinuna waa garan doonaan."
Bowlos waxaa ka go'an in ay wacdinta mucjiso
soohdintiisa. U fiirso in dadka aan weligood maqlay,
arkay oo lagu fahmay. Maxaad ay arkaan? Xoogga
calaamooyinka iyo yaababka.
Waxaa jira saddex Wadooyinka wacdinta:

Hadalka

Fal

Calaamooyin iyo yaabab
Ka taxadir, Ruuxa-maleegaan mix A Ilaah ee Erega,
camal iyo mucjisooyinka waa istaraatijiyad Kitaabka
inay gaareen quruumaha Rabbi Ciise.
1 Korintos 2: 1-5 Anna, walaalayaalow, markii aan
idiin imid, lama iman hadal wanaaggiis ama
xigmad, anoo idinku wacdiyaya maraggii laga furay
Ilaah. Waayo, waxaan goostay in aan waxba
dhexdiinna ka ogaan Ciise Masiix oo iskutallaabta
lagu qodbay isaga laga reebo. Waan idinla joogay
itaaldarro, iyo cabsi, iyo gariir badan. Laakiin
hadalkayga iyo wacdigayga kuma ahaayeen hadallo
sasabasho iyo xigmad ah, laakiin waxaan ku hadlay
tusidda Ruuxa iyo xoogga, in rumaysadkiinna waa
in aanay noqon in xigmadda dadka, laakiin inuu
xoogga Ilaah.
Ciidamada Masiixiyada
Siay unoqon wacdiyayaal wax ku ool ah dhaqan kasta,
waa in aan aaminsanahay afar runta. Waxay kala
yihiin:

Jidka ah xagga injiilka

Awooda in ereyga Ilaah
Awooda in magaca Ciise
Wacdinta waa in lagu sameeyo awoodda

Kiristaanka ee kitaabka Falimaha Rasuullada ayaa la

ballaadhiyey ay mintid, wacdinta awood xagjirka ah.
Dagaalkayagu ma aha la jidh iyo dhiig, ama aadanaha,
laakiin la ah ciidamada gudcurka ah.
82

Boqortooyada Ilaah waa lagu sii kordhinayaa si qasab

ah horumarinta boqortooyooyin Shaydaanka ayaa la
aasaasay dhulka this. Wacdinta wax ku oolka ah waxaa
ka mid ah dagaal ruuxi mintid iyo bandhig ah oo
awood Ilaah wacdinta mucjiso.
Matayos 11:12 "Tan iyo wakhtigii Yooxanaa
Baabtiisaha ilaa hadda boqortooyada jannada waa
la xoogay, oo kuwii xoogayna ayaa waxa ay qaadan
xoog."
SU'AALO IYO MURAAJOCO
1. Waa maxay kulan awood iyo marka ay lagama maarmaan tahay?

2. Muxuu dadkii badnaa Samaariya dheg u dhigin Philip wacdinayay?

3. Waa maxay afar runta ah waa in aan lagu qanciyay ah in ay wax wacdiyi jiray wax ku ool
ah in dhaqanka kasta?

83

Casharka Sagaalaad

Adeegii la subkay
Subkidda ay joogaan la taaban karo Ilaah. Waa
impartation ee Awoodiisa ku heli karo, weel iyo
iminka si ay u fuliyaan Doono iyo shaqada. Barashada
Wabiyaalkii, waxa Ilaah sameynayo waa fure u dejinta
dad kale oo lacag la'aan ah. Subkidda lagu kaydin
karaa, wareejin baraan gacmosaariddaydii on
gacmahayga.
Waxaan baran doonaa sida Ciise baahan yahay
subkidda oo Ruuxa Quduuska ah. Oo Ciise sameeyey
in adeeggiisa dhammuna waxay ahayd mid ay
subkidda iyo hadiyado Ruuxa Quduuska ah. Waxa uu
maqlay oo arkay Xukunka ruuxa hadiyado soo Dejiyey
ka hor inta uu u guuray ee hadiyado codka iyo awood.
Sidaa darteed, cid kasta oo rabta in ay sidaas oo kale
sameeyaan shaqeeyaa oo Ciise sameeyey waa in ay
bartaan sida ay u adeegaan oo ay Subkidda.
Habka aasaasiga ah Ilaah u hoggaamiyo dadkiisa waa
ay subkidda oo Ruuxa Quduuska ah. Riyooyinka
Dhammaan, aayaadkiisa, dareenkaa iyo daliilka waa in
la hubiyaa iyadoo Subkidda gudahood. In wacdinta
mucjiso, dhammaan ku reebaya waa in ay helaan
xaqiijinta of maraggayaga hoose. Sida aan ka baxo iyo
shaqeeyaan in hadiyadaha codka iyo awood, waxaan
arki doonaa calaamooyin ka dhici iyo dadka u jawaabo
injiilka.
Dunida aan la wacdiyay karaa iyada oo xoogga iyo
qaybtii subkidda oo ah Ruuxa Quduuska ah.
BALAN QAADKA RUUXA BARAKAYSAN
Ballanqaadka ee Axdiga hore
Subkidda oo Ruuxa Quduuska ah ayaa loo balan
qaaday in Axdiga Hore.
Jooeel 2: 28,29 "Oo waxay noqon doontaa in
hadhow noqotay in anigu waxaan idinku shubi
doonaa ruuxayga-aadmiga oo dhan; wiilashiinna
iyo gabdhihiinna aad ka sii sheegi doonaan,
Odayaashiinnuna riyooyin ku riyoon doonaan, oo
raggiinna dhallinyarada ahuna ma arki doontaan,
iyo sidoo kale ku niman My iyo naago addoommo

84

ah, Ruuxaygaan ku shubi doonaa ruuxayga joogay

wakhtigaas."
Ballanqaadka ee Axdiga cusub
Buuxsamitaanka Ruuxa Quduuska ah ayaa lagu balan
qaaday in Axdiga Cusub.
Luukos 24:49 "Bal eega, waxaan idiin soo dirayaa
ballankii Aabbahay, aad kor saarnaa; laakiin
hoydaa magaalada Yeruusaalem ilaa aad huwiyo
xagga sare."
Yooxanaa 7: 37-39 Maalinta ugu dambaysa, oo
ahayd maalintii weynayd ee iidda, Ciise ayaa
istaagay oo qayliyey isagoo leh, "Haddii qof u
oomman, ha ii yimaado, hana cabbo. Kii i
rumaystaa, in, sida Qorniinku u yidhi, out of
qalbigiisa ka duuli doona webiyo biyaha nool ah."
Laakiin waxa uu kaga hadlay Ruuxa, oo kuwii
isaga rumaystay heli doonaan, waayo, Ruuxa
Quduuska weli lama bixin, maxaa yeelay, Ciise weli
ma ammaanmin.
Falimaha Rasuullada 2: 38, 39 Markaasaa Butros
iyagii ku yidhi, "Toobad keena, oo midkiin
kastaaba ha lagu baabtiiso magaca Ciise Masiix
dembidhaafkiinna aawadiis u daayo; oo waxaad
heli doontaan hadiyadda ah Ruuxa Quduuska ah.
Maxaa yeelay, ballanka waxaa leh idinka iyo
carruurtiinna iyo kuwa fog ka, in alla intii Rabbiga
Ilaaheenna ahu u yeedho oo dhan."
Balanqaadkii la helay
On maalintii Bentekoste, Ruuxa Quduuska ah ayaa
yimid sida Ciise u amray yaboohay.
Falimaha Rasuullada 2: 1-4 Haddaba markii
maalintii Bentekoste ayaa si buuxda u yimaadaan,
iyagoo isku wada qalbi ah hal meel ahaayeen. Oo
waxaa filanla'aan samada ka yimid sanqadh, sida
dabayl xoog leh, oo waxay buuxisay gurigii oo dhan
ay fadhiyeen. Markaas waxaa iyaga u muuqday
carrabbo u kala qaybsamaya sida dab oo kale iyo
mid kasta oo iyaga ka mid ah waxaa ku fadhiistay.
Kolkaasaa waxaa kulligood ka wada buuxsamay
Ruuxa Quduuska ah, oo waxay bilaabeen inay afaf
kale ku hadlaan sidii Ruuxu iyaga u siiyey hadalka.
85

Si aad u heli doontaan hadiyadda ah Ruuxa Quduuska

ah, waxaan nahay in si fudud ay ku weydiistaan, oo
aqbala ku noqdo rumaysadka.
Luukos 11: 11-13 Haddii wiil kibis weyddiisto,
waxaan Aabbahay ka soo kasta oo idinka mid ah,
wuxuu isaga u siin doonaa dhagax? Ama hadduu
kalluun weyddiisto, wuxuu siin doonaa isaga Mas
kalluunka meeshiis? Ama hadduu ukun weyddiisto,
waxa uu bixin doonaa isaga dabaqallooc siinaya?
Haddii aad Haddaba idinka oo shar, garanaysaan
inaad hadiyado wanaagsan carruurtiinna siisaan,
intee ka badan ayaa Aabbihiinna jannada ku jiraa
Ruuxa Quduuska ah uu kuwa isaga ka weydiin siin
doonaa!
Buuxsamitaanka Ruuxa Quduuska ah waa hadiyad
wanaagsan xagga Aabbaha ka. Wuxuu rabaa in ay
kugu siinayaa.
Ciise - Waa Tusaaleheena
Ciise ku shaqeeya sida ninka markuu ahaa dhulka.
Ereyga ahu wuxuu leeyahay ku subkay Ruuxa
Quduuska ah iyo xoogga.
Falimaha Rasuullada 10:38 ... siduu Ilaah Ciisaha
reer Naasared ku subkay Ruuxa Quduuska ah iyo
xoogga, oo wuxuu tegey oo ku saabsan samaynta
wanaagga iyo wuxuu bogsiin jiray kuwii Ibliisku
caddibay oo dhan, waayo, Ilaah baa la jiray isagii.
Luukos 3: 21, 22 Markii dadkii oo dhan la
baabtiisay, waxaa dhacday in in Ciisena la
baabtiisay; iyo halka uu ku tukaday, ayaa samadu
furantay. Oo Ruuxa Quduuska ah ku soo degay
isagoo muuqasho jidh sida qoolley oo kale u
Baridaan, iyo cod samada ka yimid oo yidhi,
"Waxaad tahay Wiilkayga aan jeclahay; ee waan
kugu faraxsanahay."
Ciise wuxuu ku yidhi wuu la subkay inaan injiilka ku
wacdiyo.
Luukos 4:18 "Ruuxii Rabbiga ayaa i dul jooga,
Waayo, wuxuu ii subkay inaan injiilka ku wacdiyo
masaakiinta. Wuxuuna ii soo diray inaan kuwa
xidhan furriinnimada, inuu wax ku wacdiyo oo
baxsada inaan maxaabiista iyo soo kabashada

86

araggooda indha la ', in la sii daayay kuwa dulman

oo."
Haddii Ciise ayaa u adeegtay sida Wiilka Ilaah, wuxuu
ka aan loo baahnayn lahaa subkidda oo Ruuxa
Quduuska ah. Si kastaba ha ahaatee, wuuna u adeegi
jiray sida Adam Dambe, sida ninka, sida Ilaah u
muuqday xagga jidhka, wuxuuna ku shaqeeya iyada oo
subkidda oo Ruuxa Quduuska ah oo kaliya sida
rumaystayaashu waa inay sameeyaan maanta.
SUBKIDA
Isla Ciise
Si aad samayn shuqullada Ciise sameeyey, waxaan u
baahan nahay oo subkiddoodu waxay la mid ah oo
isaga ku saabsan. Ciise oo la hadlayay dhammaanba
rumaystayaasha ku jira in shuqulladiisa sameeyo.
Waxa uu ahaa ma hadlayay kaliya rasuulladii, ama si
uun kuwa wasaaraddatay. Waxa uu u qalmo
rumaystayaasha oo dhan si ay u helaan oo subkiddoodu
waxay la mid ah si shuqulladiisa sameeyo.
Yoxanaa 14:12 "Runtii, runtii, waxaan idinku
leeyahay, kii i rumaystaana, shuqullada aan
sameeyo, isna wuu samayn doonaa, oo shuqullo
kuwan ka waaweynna wuu samayn doonaa, maxaa
yeelay, waxaan Aabbahay tagaan."
Subkidda gudahooda
Qofka muslinka ah waxa uu leeyahay subkiddoodu ah
gudahood kaas oo ka yimaadaa la dhex joogitaan
Ruuxa Quduuska ah ka. Waxa intaa dheer in, Ilaah
siinayaa oo subkiddoodu waxay gaar ah Mu'miniinta
markuu udonna hawlo gaar ah ama wasaaradaha.
Subkado hawlaha nolosha rumaystaha ee
boqortooyadii reer Ruuxa by hawlgalka ka mid ah
hadiyado ka sarraysa Ruuxa Quduuska ah.
1 Yoxanaa 2:27 Laakiin Subkidda aad ka hesheen
isaga way baa idinku jira, oo aadan u baahnayn qof
kasta oo aad la baro; laakiin sida subkiddiisu isla
idin bara ku saabsan waxyaalahan oo dhan, oo ay
run u tahay, beenna aanay u ahayn, sida idiin
baray, oo aad ku waari doonaan isaga.
Axdiga Hore dhexdiisa, Mu'miniinta ma lahayn
joogitaanka u hoggaansan Ruuxa Quduuska ah ku dhex
87

sida aynu tan iyo maalintii Bentekoste. Halkii, Ruuxa

Quduuska ah ku iman on nabi ah, wadaad, ama boqor
ah si ay u xoojiyaan si ay u qabtaan shaqooyinka
qaarkood lahaa.
1 Saamueel 10: 6,7 Markaasaa Ruuxii Rabbigu
wuxuu idinku soo degi doonaan, oo aad wax bay sii
sheegi doonaan iyaga oo u beddelmi doontaa nin
kale. Haddaba markii calaamooyinkaasu ku soo
gaadhaan, waxaad samaysaa wixii shuruudo
munaasabadda, waayo, Ilaah baa kula jira.
SABABAHA SUBKIDA
Shaqada Ciise
Subkidda oo Ruuxa Quduuska ah waa lagama
maarmaan si aan u samayn shuqullada oo Ciise
sameeyey.
Markos 16: 17,18 "Calaamooyinkanna raaci
doonaan kuwa xaqa rumeeyey: Magacayga ayay
jinniyo ku saari doonaan jinniyo; waxay ku
hadlaan Dhibaan Carrabo cusub; ayay qaadi
doonaan abeesooyin, iyo haddii ay wax dhimasho
cabbo, waxay wax dhaawici doono; saari doonaan
gacmaha buka, wayna bogsan doonaan."
Matayos 28: 16-20 Markaas-tobankii xerta ahaa
Galili tageen ilaa buurtii Ciise u darabnay Gaalada.
Oo markay isaga arkeen, way caabudeen, laakiin
qaar baa shakiyey.
Kolkaasaa Ciise yimid oo la hadlay, oo wuxuu ku
yidhi, "Amar oo dhan ayaa i siiyey ku Sugan
Samada iyo Dhulka. Haddaba taga oo xer ka dhiga
quruumaha oo dhan, oo ku baabtiisa magaca
Aabbaha iyo Wiilka iyo Ruuxa Quduuska ah, oo
Bara inay dhawraan wax walba oo aan idinku
amray oo dhan; oo baleeg, waan kula jiraa inaan
mar walba, xataa dhammaadka wakhtiga dunidu.
"Aamiin.
Midho ururin
Waa marayo subkidda oo Ruuxa Quduuska ah in
rumaystayaasha midho u dhali Karin wanaagsan.
Yoxanaa 15: 7,8,16 "Haddii aad igu jirtaan, oo
erayadayda idinku jiraan, waxaad weydiin karaa
waxa aad doonaysaanba, waana laydiin yeeli
88

doonaa for. By this Aabbahay waa ammaanmay,

inaad midho badan dhashaan, si aad u noqon
doonaa xertayda. Idinku ima aydnaan dooran,
laakiinse anaa idin doortay iyo aad u magacaabay
in aad tagtaan oo midho soo dhashaan, iyo in midho
waa sii, in wax alla waxaad Aabbaha magacayga ku
weydiin uu idin siiyo."
Innagoo la heshiis ah
Iyada oo Ciise Masiix, waxaan la heshii Ilaah. Hadda
waxaan nahay in ay la heshiiyaan caalamka in ay Ilaah.
2 Korintos 5: 17-21 Sidaa darteed, haddii qof
Masiix ku jiro waa abuur cusub, oo waxyaalihii
hore way idlaadeen, Baleega, wax waliba way
cusub. Hadda wax waliba waa xagga Ilaah, kan uu
inagula heshiiyey Masiix, oo na siiyey adeegidda
heshiisnimada, in uu yahay, in Ilaah ahaa ee
duniduu Masiix kula heshiiyey, isagoo aan
dembiyadooda ku xisaabaynin, oo uu galay noo
dhiibay hadalka heshiisnimada.
Sidaa darteed ergo ayaannu u nahay Masiix
aawadiis, sidii Ilaah oo ku dacwooda inay noo
marayo: waxaan aad ku boorinaynaa oo ku hadlaya
magaca Masiix, la soo heshii Ilaah. Waayo, wuxuu
isaga ka dhigay oo aan dembi aqoonin inuu dembi
noqdo aawadeen, aawadeen, inaynu noqonno
xaqnimada Ilaah isaga.
Ekeeyey ka dib Masiix
Waxaan nahay in la ekeeyey oo qaabeeya ka dib
Masiix.
2 Korintos 3:18 Laakiin dhammaanteen innagoo
aan indho bandhigay, arkaynaa sidii oo muraayad
ah oo ammaanta Rabbiga, ayaa lagu beddelaa
image isla ammaan ilaa ammaan, sida Ruuxa
Rabbiga.
Wax barista
Subkidda Ilaah Bari doonaa oo wax walba.
1 Yoxanaa 2: 20, 27 Laakiin waxaad leedihiin
subkid ka timid Kan Quduuska ah, iyo inaad wax
walba taqaan.

89

Laakiin Subkidda aad ka hesheen isaga way baa

idinku jira, oo aadan u baahnayn qof kasta oo aad
la baro; laakiin sida subkiddiisu isla idin bara ku
saabsan waxyaalahan oo dhan, oo ay run u tahay,
beenna aanay u ahayn, sida idiin baray, oo aad ku
waari doonaan isaga.
Iyada oo la qirayo Wicitaanka
Waa in aan barto in ay sugaan waayo, Ruuxa
Quduuska in ay u guuraan iyo in la aqoonsado shaqada
Ilaah noogu yeedhay.
Falimaha Rasuullada 10:38 "... siduu Ilaah Ciisaha
reer Naasared ku subkay Ruuxa Quduuska ah iyo
xoogga, oo wuxuu tegey oo ku saabsan samaynta
wanaagga iyo wuxuu bogsiin jiray kuwii Ibliisku
caddibay oo dhan, waayo, Ilaah baa la jiray isagii."
Waa in aan aaminsanahay in Ruuxa Ilaah inoogu
dhacday.
Dadka u baahan yihiin inay arkaan, waxay aaminsan
yihiin iyo ixtiraamaan Subkidda.
Matayos 20: 30-34 Oo baleeg, laba Nin oo indha la
jidka agfadhiyey, oo goortay maqleen in Ciise ag
marayo ayay qayliyeen, iyagoo leh, "noo naxariiso,
Sayidow, ina Daa'uudow,"
Dadkii oo iyaga ka digay in ay u aamusaan, laakiin
waxay ku qayliyeen oo dhan, oo wuxuu ku yidhi,
ayaa in ka badan ", noo naxariiso, Sayidow, Ina
Daa'uudow,"
Sidaas Ciise joogsaday oo intuu u yeedhay, oo
wuxuu ku yidhi, "Maxaad doonaysaan inaan idiin
sameeyo?"
Waxay ku yidhaahdeen, "Sayidow, in indhuhu noo
furmaan ayaannu."
Ciise intuu u naxariistay ayuu indhahooda taabtay.
Kolkiiba indhahoodu arag helay, wayna raaceen.
Dadkii badnaa ayaa arkay Subkidda in uu ahaa Ciise.
Markaasay waxay arkeen Nin oo indha la, iyo isku
dayeen in ay iyaga ka aamuseen. Markaa waxay arkeen
subkado in tallaabo sidii nimankii indhaha la'aa u
heleen hortooda.

90

Barashada adeega
Marka aynu ka bartaan in ay socdaan Wabiyaalkii,
Ruuxa Quduuska ah waxaa jiri doona:

Abaal marin
Oo xasaasi ah
Helitaanka
Afkaar caadi ah
Daacadnimo

Waxaan:

Faham

Iskaashi la

Shaqo hoos hogaaminaya Ruuxa
Waa in aan barto in la hogaaminayo Ruuxa. Barashada
Wabiyaalkii, waxa Ilaah samaynayo, ayaa fure u ah
wasaarada wax ku ool ah.
Rooma 8:14 in alla intii hoggaamiyo Ruuxa Ilaah
hoggaamiyo, waa carruurta Ilaah.
Maahmaahyadii 20:27 Dadka ruuxiisu waa
laambaddii Rabbiga, Oo wuxuu baadhaa dhan
mugdiyada xagga hoose oo qalbigiisa.
Markhaanti fur
Marka aynu ka hawl in subkidda oo Ruuxa Quduuska
ah waxaa marag hoose oo wuxuu ruuxeenna u noqon
doonaa.
Rooma 8:16 Ruuxa qudhiisu wuu markhaati furaa
oo wuxuu ruuxeenna u sheegaa inaynu innagu
nahay carruurta Ilaah...
Yoxanaa 14:20 "Maalintaas waxaad garan
doontaan inaan anigu ahay in Aabbow, idinna aad
igu jirtaan, anna aan idinku jiro."
Cod furid
Damiirkeena waa codka ama marag ah Ruuxa
Quduuska ah gudahood.
Rooma 9: 1 runta aan ku sheegayaa Masiixa
leeyahay, Anigu waxba ma aan been, qalbigayguna
marag buu iigu furayaa Ruuxa Quduuska ah.
1 Yooxanaa 3: 20, 21 Waayo, haddaad wixii
qalbigeennu inagu eedeeyo, Ilaah waa ka weyn
91

yahay qalbigeenna, oo wax walba waa ogyahay.

Gacaliyayaalow, haddii aan qalbigeennu Ina
eedayn, kalsoonaan ayeynu ku leennahay xagga
Ilaah.
Daacadnimo
Marka aan maqlo Ilaah ku hadiyado muujinta Ruuxa
Quduuska ah iyo isaga adeeca, waxaan sida wax ku ool
ah, isagoo Philip noqon doonaa.
Falimaha Rasuullada 8: 26-31 Hada ayaa
malaa'igtii Rabbigu waxay la hadashay Filibos
Kac oo aad xagga koonfureed ku yaalla waddada
taas oo hoos u dhaco Yeruusaalem ka, oo ku yidhi,
Kanu waa cidla. Sidaas daraaddeed wuu kacay oo u
tegey. Oo baleeg, Nin ee Itoobiya, bohonkuna ah oo
amar weyn ka hoos boqoradda reer Itoobiya ahaa,
kaasoo aan mas'uul ka ah khasnadda oo dhan
Kandake, oo wuxuu Yeruusaalem u yimid inuu
caabudo, noqonayay. Markaasuu ku fadhiyey
gaadhifaraskiisa, ayuu akhriska ahaa nebi Isayos.
Markaasaa Ruuxii Filibos ku yidhi, "Haddaba
adigu u dhowow oo soo gaadhi gaadhigan raac."
Sidaas Filibos markuu ku orday, oo wuxuu ka
maqlay isagoo akhriyaya kitaabka nebi Isayos,
wuxuuna ku yidhi, "Ma garanaysaa waxaad
akhriyaysid?"
Oo isna wuxuu yidhi, "Sidee ayaan u dhigi karaa, ii
mooyee qof ku hagaya"? Markaasuu wuxuu
weyddiistay Philip inuu soo fuulo oo la fadhiisto.
ADEEGII SUBKIDA
Waa wax aad muhiim u ah Muslin kasta in ay bartaan
in ay u guuraan iyo shaqeeyaan Ruuxa ku jira.
Mu'miniinta waa geesinimo isticmaali Ilaah lagu
subkado ayaa iyaga ayaa si samayn shuqullada Ciise
sameeyey.
Ciise Naagta reer Samaritan
Waxaan leenahay tusaale cajiib ah oo Ciise ka
hawlgala hadiyado muujinta Ruuxa Quduuska ah
markii uu ka adeegay naagtii ku ceelka. Ciise ku
shaqeeya ee soo Dejiyey ka sarraysa yimid in Ruuxa
Quduuska ah.

92

Yoxanaa 4: 16-18, 29, 30, 39 Ciise wuxuu iyada ku

yidhi, "Tag, ninkaagii u soo yeedh, oo halkan
kaalay."
Naagtii ayaa u jawaabtay oo ku tidhi, "Nin ma
lihi."
Ciise wuxuu iyada ku yidhi, "Adigu si wanaagsan
baad ku yidhi, Nin ma lihi, 'waayo, waxaad lahaa
shannin, oo mid ka mid ah kan aad haddeer
haysatidna ninkaagii ma aha; ee in aad si dhab ah
hadlay. "
"Kaalaya oo arka ninkii kan dhammaan wax walba
oo aan weligii ii sheegay. Ma laga yaabaa in
Masiixa? "
Haddaba waxay tageen magaaladii ka soo baxday
oo u yimaadeen.
Oo qaar badan oo reer Samaariya ah magaaladaas
ka rumaystay isaga sababtoo ah hadalkii naagta
ugu marag furtay, "Wuxuu ii sheegay kulli wixii
aan abid sameeyey."
Bowlos - Ruuxa habaaridda
Bowlos ka hawlgala oo hadiyadda ruuxiga ah ee
garashada leh jinniyo by Subkidda kaas oo ahaa isaga.
Falimaha Rasuullada 16: 16-18 Haddaba waxaa
dhacday, markii aannu u tageen inay tukan jiray, in
gabar gaar ah qoor jinni qaba jinni wax sheega
qabtaana, ugu keeni jirtay sayidyadeeda macaash
badan ay maal-sheegis kulmay. Gabar Tani waxay
raaceen Bawlos iyo annagna, oo way qayliyeen,
iyagoo leh, "Nimankanu waa addoommadii Ilaaha
ugu sarreeya, kuwaasoo idinku wacdiyaya jidka
badbaadada."
Oo iyana waxay taasi sameeyey maalmo badan.
Laakiin Bawlos oo ka xumaaday ayaa u jeestay oo
jinnigii ku yidhi, "waxa aan kugu amrayo in
magaca Ciise Masiix in ay iyada ka soo baxdid."
Markaasuu wuxuu u yimid saacaddiiba ka soo
baxay.

93

Butros / Yoxanaa oo bogsiiyaay in dhool

Butros iyo Yooxanaa u adeegtay by subkidda oo Ilaah
markii ay u adeegtay bogsashada in ninka curyaanka
ah ee iridda kuag macbudka.
Falimaha Rasuullada 3: 1-9 Laakiin Butros iyo
Yooxanaa ilaa wada tageen macbudka Saacaddii
salaadda, saacaddii sagaalaad. Oo Nin curyaan ah
qaar ka uurkii hooyadiis ayaa la kaxaystay, oo ay
maalin walbaag dhigi jiray albaabka macbudka oo
la odhan jiray Qurux Badane inuu sadaqo ka mid
ah kuwa soo galay macbudka, kuwaas oo, markuu
arkay Butros iyo Yooxanaa oo ku dhow inay
macbudka galaan, weydiiyay sadaqo.
Iyo samaynta fiiriyey isaga, iyadoo John, Butros
ayaa ku yidhi, "Na sooeeg." Sidaas daraaddeed
wuxuu iyagii siiyey uu dareenka, isagoo filanaya
inuu iyaga wax ka helo.
Markaas Butros ayaa ku yidhi, "Lacag iyo dahab
ma haysto, laakiin waxaan haystaan ku ah ayaan
idin siin: In magaca Ciise Masiix, kii reer Naasared,
wuxuu u soo kici oo soco" Oo wuu u kaxeeyey ay
gacanta midigta iyo isaga kor u taagay, oo markiiba
cagihiisii iyo anqowyadiisiiba waa xoogaysteen.
Sidaas ayuu, kor u booday, ayaa istaagay oo ku
socday oo galay macbudka iyaga-isagoo socda oo
boodboodaya oo Ilaah ammaanaya. Oo dadkii oo
dhammuna waxay arkeen isagoo socda oo Ilaah
ammaanaya.
In wacdinta mucjiso, waxaan u baahan nahay in laga
feejignaado hogaaminaya Ruuxa Quduuska ah.
Waxaan u baahanahay in aynu Ilaah isu muujiyo
dhibaatada xididka muujiyey-aqoon. Waxaan u
baahanahay inuu geesinimo kaga dhex daayo xoogga
Ilaah, oo subkiddoodu, taas oo inoogu dhacday oo ka
hadla.
Waxaa jira haybiyaan gaarka ah iyo anointings siiyo
kuwa ku jira wasaaraddatay si ay u muujiyaan dajinta
sarraysa iyo awood. Si kastaba ha ahaatee, subkidda oo
uu awood u samaysaan shuqullada Ciise waa u
rumaystayaasha oo dhan.

94

Rumaystayaasha oo dhan waxaa subkay si wacdinta

mucjiso. Waxay leeyihiin heli lagu subkado dhexdeeda
haddii ay yihiin adeeca.
Filiboy oo Samaariya jooga
Fiboy waa tusaale wanaagsan oo ah Mu'min ah oo ka
hawlgala hoos subkidda oo Ruuxa Quduuska ah. Goor
danbe oo kitaabka Falimaha Rasuullada, waxaan arki
Philip oo shaqeynaya in hadiyad u siiyay
wasaaraddatay of wacdiye. Si kastaba ha ahaatee,
marka uu dhegaysan erayadii Ciise si uu markhaati
Samaariya noqon, uu shaqeynayey sidii Mu'min ah ee
caadiga ah, adeegto ka ah ee kaniisadda maxalliga ah
ee Yeruusaalem.
Falimaha Rasuullada 8: 4-8, 12, 13 Haddaba kuwii
kala firidhsanaa, meel walba ka tegey wacdiyeyeen
ereyga.
Markaasaa Filibos wuxuu ku dhaadhacay
magaalada Samaariya tegey oo wuxuu wacdiyey
Masiixa iyaga. Oo dadkii badnaa, iyagoo isku wada
qalbi Dhumeen mana waxyaabaha wuxuu Filibos
ku hadlay, maqleen oo ay arkeen calaamooyinkuu
sameeyey. Wixii jinni oo nijaas ah, oo waxay cod
weyn ku dhawaaqay oo ka soo baxday badan oo
hantiyeen, iyo dad badan oo la curyaan ahaa iyo
laangadhayaashiiba waa la bogsiiyey. Markaasaa
waxaa jirtay farxad weyn, magaalada in.
Laakiin markay rumaysteen Philip sidii wuxuu
dadkii ku wacdiyey waxyaalaha ku saabsan
boqortooyada Ilaah iyo magaca Ciise Masiix, rag
iyo dumarba la baabtiisay.
Markaasaa Simoon qudhiisuna waa rumaystay; oo
markii la baabtiisay dabadeed ayuu hadalkiisa
raaciyay jiray Filibos, wuuna la yaabay, goortay
arkeen calaamooyinkii iyo yaababkii waaweynaa oo
uu sameeyey.
Rumaystayaasha oo dhan ayaa lagu subkado
dhexdeeda inuu ku guuleysto lumay. Mu'min ah oo
heshay baabtiiska Ruuxa Quduuska ah, iyo kuwa
adeeca Ciise inuu yahay markhaati bold, oo
subkiddoodu waxay la kulmi doonaan weyn oo Ruuxa
Quduuska ah ku dul - subkid wacdinta mucjiso awood
badan. Waxay, sida Philip, wasiirka geesinimo ugu

95

dhan sagaal hadiyado Ruuxa Quduuska ah. Waxay,

sida Philip, oo subkiddoodu waxay la kulmi doonaan
isla taas oo ahayd on Ciise uu yidhi, "Ruuxii Rabbiga
ayaa i dul jooga, Waayo, wuxuu ii subkay inaan ..."
Gaaritaanka magaalooyinkeena
Kaniisadda kaas oo doonaya in ay magaalada soo
gaaraan baahan yahay in ay qalabeeyaan Muslin kasta
Muslinka inay adeegaan subkidda oo Ruuxa Quduuska
ah.
Ishaciah 10:27 Waxay noqon doontaa in maalintaas
in rarkiisa ayaa garbahaaga laga qaadi doonaa ka
garabkaaga, iyo harqoodkiisa qoortaada, oo
harqoodkuna wuxuu u baabbi'i doonaa saliidda
aawadeed subkado.
Sida Mu'miniinta bartaan sida si ay u helaan,
Wabiyaalkii, iyadoo oo ka dhex adeegaan subkidda oo
Ilaah, inay noqon doonaan awood leh, mucjisoshaqeeya guuleysatay naf waayo, Ciise Masiix!
SU'AALO IYO MURAAJOCO
1. Waa maxay Subkidda?

2. Yaa waa qaybtii subkidda?

3. Maxay tahay tayada joogo noqon doonaa sida aan u baran in ay soo qulquli Ruuxa
Quduuska ah ee our subkiddoodu?

96

Casharka Tobanaad

Hadiyadaha Ruuxa
LASIIYAAY ADEEGA
Qofka muslinka ah, kuwaas oo noqon lahaa wax ku ool
ah wacdinta mucjiso waa in ay bartaan si ay uga
shaqeeyaan in hadiyadaha Ruuxa Quduuska ah.
Markii aan ku soo Khasaaray injiilka, waa in aan la
ogaado in Ciise uu leeyahay hibo gaar ah mid walba.
Hadiyad Tani waa calaamad ka sarraysa oo naga siin
doonaa albaab furan ee ku wacdinta injiilka.
Qof kasta waxa uu gaar u baahan in naftiisa. Waxa laga
yaabaa in jirrada, gudaha xanuujiyo, diidmada, ama la
lahu derdereen jinni oo jinnigii. Ilaah waxa uu rabaa
inuu la kulmo baahi in ay nolosha si loo xaqiijiyo
eraygiisii iyo in la furo ayay qalbigooda geliyeen inay
isaga hesho sida ay badbaadiyahaaga gaarka ah. Ilaah
wuxuu doondoonayaa "postmen" in ay samatabbixin
hadiyado kuwan.
Ma ahan in Mu'min siismada ama hadiyad in, inkastoo
Mu'min shaqeeyaan laga yaabaa in ka badan si xor ah
in hadiyadaha qaar badan kuwa kale. Dhinaca kale,
waxa uu qofka qaba baahida loo qabo, oo qaata mid
ama mid kale oo ka mid ah sagaalkii hadiyado Ruuxa
Quduuska ah.

Dadka buka hadiyado wax lagu bogsiiyo u baahan
tahay.

Dadka tabaaleysan ka gudaha qoto dheer
xanuujiyo u baahan kartaa eray aqoonta.

Kuwa ku xidhnaan by jinni oo jinnigii, waxay u
baahan yihiin hadiyad ka mid ah garashada leh ee
jinni oo u soo bandhigaan Shaydaan ugu xoogga
badan noloshooda.

Dadka u baahan karaan shaqo ee mucjisooyinka
inuu u muujiyo awood injiilka in la beddelo
noloshooda.
Bawlos wuxuu ku yidhi hadiyado kuwan waxaa la
siiyaa hal kasta.
1 Korintos 12: 7 Laakiin waxaa muujinta Ruuxa loo
siiyaa mid kasta oo faa'iido u ah dhammaan...

97

Mu'miniinta Ruuxu ka buuxo waa inay ku shaqeeyaan

dhammaan sagaal hadiyado Ruuxa Quduuska ah wax
ku ool ah wacdinta mucjiso. Hadiyadahani waxa ay
albaabada u furi doonaa si ay dadku u heli doontaan
hadiyadda Ilaah ee ugu weyn - badbaadada lagu helo
rumaysadka xagga Wiilkiisa, Ciise.
Saddex Talaabooyin
Waxaa jira saddex tallaabo oo si wax ku ool ah wasiir
ka soo hadiyado Ruuxa Quduuska ah.

Ogaato - First, aan hadiyado dajinta u baahan
tahay si aynu ognahay waxa Ilaah uu inaga rabo
inuu sameeyo.

Hadal - labaad, waxaan hadiyadaha vocal u
baahan tahay si aan la hadli kartaa wixii Ilaah
waxa uu doonayaa in uu ku tiraahdid qofka,
dadka, ama xaalado.

Samay - Third aan hadiyado awood u baahan
tahay si aanu sameyn Kara waxa Ilaah waxa uu
doonayaa inaannu samayno.
Sagaal hadiyadood
Rasuul Bawlos wuxuu hadiyadaha Ruuxa Quduuska ah
ku qoran.
1 Korintos 12: 8-10 ... for Mid waxaa laga siiyaa
hadal xigmad ah xagga Ruuxa, mid kalena hadal
aqoon ah xagga Ruuxa la mid ah, si kale Ruuxu
rumaysad la mid ah, si kalena hadiyado wax lagu
bogsiiyo Jidkuu Ruuxa, in kale oo shaqada ee
mucjisooyin, sheegidda, mid kalena, kalasoocidda
ruuxyada, cayn kale duwan carrabka, si kale
fasiraadda carrabka.
MUUJINTA HADIYADO-INAAD OGATO
Hadiyado dajinta waa Ilaah jinni oo daaha ka, aqoonta,
ama xigmad xaalad gaar ah. Hadiyadaha waxa la siin
karaa noo iyada oo hadiyado Carrabkooda iyo fasiraad
ama hadiyadda wax sii sheegidda oo ah. Waxay sidoo
kale laga yaabaa in aragtiyo, riyooyin, oo gudaha ahog.
Garashada leh Ruux

Qeexid
Garashada leh ee jinni oo waa aragti aad u heer
sarraysa Xukunka dunida ruuxa. Waxa uu muujinayaa
98

nooca ruux ama jinni oo ka dambeeya qof, xaalad, ficil

ama fariin. Waa laog ruuxa ku timaadda dajinta
sarraysa ku saabsan isha, dabeecadda iyo waxqabad of
ruux kasta.

Saddex meelood
Waxaa jira sadex meelood oo ka hawl ruux.

Ruuxa Ilaah

Ruuxa aadanaha

Boqortooyada sheydaanka
Ruuxa Ilaah waa dareemay in muujinta iyo ku reebaya
una in joogitaanka Malaa'igta jannada diray in
dagaalka noo sameeyo iyo in ay keenaan Farriimihiisa.
Waa ruuxa aadanaha taas oo ka dhigaysa doorasho u
dhexeeya Ruuxa Quduuska ah iyo ruuxyada
Shaydaanku, ee u dhexeeya wanaagsan ama xun.
Waxay noqon kartaa nooca cibaado ama nooca jidhka.
Meesha ruuxa saddexaad taas oo waxaa la muujin
doonaa joogaan xun Shaydaanka ama jinniyo uu.

Adeega ciise
Oo markii Butros Ciise ayaa u jawaabay oo ku yidhi,
"Waxaad tahay Masiixa oo ah Wiilka Ilaaha nool,"
Ciise waa garanayay inuu war aan lagu sameeyey ka
aqoon aadanaha, laakiin wuxuu sheegay inay Aabbaha.
Matayos 16: 16, 17 Simoon Butros ayaa u jawaabay
oo ku yidhi, "Waxaad tahay Masiixa oo ah Wiilka
Ilaaha nool."
Ciise ayaa u jawaabay oo ku yidhi, "waad
barakaysan tahay, Simon Bar-Yoonis, waayo, biniaadmi tan kuuma muujin in aad, laakiin Aabbahay
kan jannada ku jira."
A yar oo daqiiqado ka dib, Ciise gartay ruuxa hadal
Butros wuxuu dabadiisa ku arkay shaydaan.
Matayos 16: 22, 23 Markaasaa Butros gees u waday
oo isaga bilaabay inuu canaanto, oo wuxuu ku
yidhi, "Yaanay noqon inaad ka, Sayidow, taasi ma
dhici doonaan inaad!"
Isaguse waa ku jeestay oo Butros ku yidhi, "Get Me
ka dambeeya, Shayddaan yahow, Waxaad tahay

99

dembi si, aad u ma aha xusuusto, waxyaalaha Ilaah,

laakiin waxyaalaha dadka."

Wacdin mucjiso leh
Garashada leh ee jinni oo muhiim ah in wacdinta
mucjiso sababtoo ah waxa ay inta badan ay lagama
maarmaan tahay in la sameeyo dagaal ruuxi ah. Si aad
u dhigay oo maxaabiis ah oo lacag la'aan ah, waxaan u
baahan nahay in:

kala garan jinni oo khaladka iyo saxda ah

Ogaadaan sida ay naftooda u lifaaqan

Fahmaan sida ay ku wadeen in nolosha qofka
Tusaale ahaan, marka waxaan u soo joognaa in qofka,
waxaa dhici karta ruuxyada damaca, masayr, iyo
kibirka, iyo Gardarro, sixirka, ruuxaanta ama isku-dar
ah madaxda jinniyada iyo kuwo kale. Waxaan u
baahanahay in la ogaado jinni oo aan la xiriirayso, ka
dibna waxaan u baahan in ay fahmaan sida ay u soo
galeen nolosha qofka si ay u la dhigay karo oo lacag
la'aan ah.
Ruux walba oo xun gartay waa in lagu xidho oo
dibadda u soo tuuray. Waxaan nahay inay talaabo ka
qaado!
Luukos 10: 19, 20 "Baleeg, waxaan idin siiyey amar
in ay ku tumataan abeesooyin iyo dabaqalloocyo iyo
xoogga oo dhan ee cadowga, oo innaba waxba
idinma yeeli doono. Si kastaba ha ahaatee ha ku
farxina in this, in jinniyadu ay idinka dambeeyaan,
laakiin ku farxa in magacyadiinnu ay jannada ku
qoran yihiin."
Erega cilmiga

Qeexid
Hadal aqoon ah waa muujinta aad u heer sarraysa
Ruuxa Quduuska ah xaqiiqooyinka qaarkood, joogo
ama la soo dhaafey, ee ku saabsan qofka, ama xaaladda
oo aan ku bartaa maskaxdaada dabiiciga ah.
Waa qayb yar oo aqoon guud ee xaalad kasta oo la
siiyo. Ilaah qaybsada kaliya aqoon.

Adeega ciise

100

Ciise goortuu la hadlay naagtii ceelka, waxa ay tani ka

muuqan of hadal aqoon ah kiciyey oo sababay jaftay
Samaariya.
Yoxanaa 4: 16, 18, 39, 41, 42 Ciise wuxuu iyada ku
yidhi, "Tag, ninkaagii u soo yeedh, oo halkan
kaalay."
"Wixii aad ku lahaa Shan Nin, oo mid ka mid ah
Kan aad haddeer haysatidna ninkaagii ma aha; ee
in aad si dhab ah hadlay."
Oo qaar badan oo reer Samaariya ah magaaladaas
ka rumaystay isaga sababtoo ah hadalkii naagta
ugu marag furtay, "Wuxuu ii sheegay kulli wixii
aan abid sameeyey."
Iyo qaar kale dad badan ayaa rumaystay hadalkiisii
aawadiis u gaar ah.
Haddaba waxay naagtii ku yidhaahdeen, "Imminka
waxaannu u rumaysanaynaa ma aha sababta oo ah
waxa aad sheegtay, waayo, waxaannu maqalnay
nafteena iyo naqaan kanu inuu runtii yahay
Masiixa, Badbaadiyaha dunida."

Wacdinta mucjisada leh
Iyada oo hadiyaddii hadal aqoon ah, waxaan baran
doonaa xaqiiqooyinka qaarkood awood.
Macluumaadkan waxaa uu inaga caawin doonaa in
baahida qofka adeegaan dhiirranaan weyn.
Hadal aqoon ah u wada shaqeeyaan la garashada leh ee
jinni oo sheegay xaqiiqda, la joogo ama la soo dhaafey,
ee ku saabsan qof ama xaaladda.
Kanu waa Eraygii aqoonta Muujin Kara:

Magacyada cudurada
Magacyada dadka ama xiriirka
Qof kuwaas oo waa in aynu wac ama booqo
Dhacdooyinka iyo duruufaha la soo dhaafay oo
keliya lagu yaqaan yaabaa waxyi ka sarraysa

Kanu waa Eraygii aqoonta ku shaqaysaa marka aynu

keeno injiilka lumay.
Waxaan laga yaabaa:

Arko wax ruuxa ku wareegsan qof ama meel

Maqasho ereyga ama oraahda ah in ruuxa
101


Dareemaan in jidhkeenna gaar ah ka muuqan

wax ku saabsan qof kale
Ereg caqliyeed

Qeexid
Hadal xigmad ah waa muujinta aad u heer sarraysa
siiyaa Mu'min ah. Waa xigmadda Ilaah oo ku socotay
jid hawleed ku salaysan aqoonta dabiiciga ah ama ka
sarraysa. Waxay shaaca ka qaaday qorshaha Ilaah iyo
ujeeddo:

Ee nolosheena iyo wasaaradaha

In la sameeyo isla markiiba ama mustaqbalka

Ku saabsan sida jidhka u gaar ah ama shirkadaha
wado in doonista Ilaah

Qaabab badan
Hadal xigmad ah ku yimaado qaabab badan:

Ah codka gudaha
Iyada oo aragti markuu soo jeedo
Marayo riyada markii hurda
Iyada oo ka hawlgala hadiyadaha

Adeega ciise
Ciise ayaa ka hawlgala hadal xigmad ah marka uu la
hadlay taliye hodan dhalinyarada.
Matayos 19: 16, 1 7, 21 Hada baleeg, mid ka mid
yimid oo ku yidhi, "Macallin wanaagsanow, maxaa
wanaagsan oo aan sameeyaa inaan nolosha weligeed
ah lahaado?"
Sidaas wuxuu ku yidhi isagii, "Maxaad iigu
yeedhaysaa, Wanaagsanow? Mid wanaagsan ma
jiro mid maahee, kaasuna waa Ilaah. . Laakiin
haddii aad doonaysid inaad nolosha gashid,
qaynuunnada dhawr "Ciise wuxuu ku yidhi,"
Haddii aad doonaysid inaad samaatid, tag oo iibi
waxaad haysatid oo masaakiinta sii, oo waxaad
jannada ku lahaan doontaa maal; ee kaalay oo i soo
raac."

Wacdinta mucjisada leh
Ilaah noo sheegi karaan wax ku saabsan qofka qariib
ah complete ah erayga aqoon. Markaasuu wuxuu siiyaa
xigmad ka sarraysa oo ku saabsan sida loo sii wadi
lahaa.
102

Haddii aan soo qulquli in hadiyadaha Ruuxa, Ilaah u

isticmaali kartaa si uu uga dhaadhiciyo gaalada in uu
yahay Ilaah - in uu xannaaneeyo - in ay yeelan karaan
badbaadada.
Hadal xigmad ah si dhow ula shaqeeyaan hadiyaddii
garashada leh ruuxyada oo hadal aqoon si aan laga
yaabaa in uu u adeego dadka. Waa muujinta sida loo si
ay u baahan yihiin gaar ah wasiirka. Hadal xigmad ah,
wuxuu Abuuraa rumaysad leh si Wasiirka geesinimo.
Hadal xigmad ah la siiyo ilaalinta iyo waxbarida iyo
inta badan waxyooday noo sida loo codsado aqoonta
dajiyey xasad hadal aqoon ah. Waxay ku siin karaan
aragti ah inuu ku tukado si gaar ah.
Hadal xigmad nabaro in ay:

Gacan qof
Eray kugula hadlo
Qabtaan mucjiso hal abuur leh
Eryay Jinni

Hadal xigmad ah Na siiyaa xigmad si uu si wacdinta

injiilka ku jira xaalad kasta.
WAA MAXAY HADALKA-HADIYADA CODKA
Marka aan ka helno hadal aqoon ku saabsan qof ama
xaalad, waxaa la hadlay ayaa laga yaabaa Carrabkooda
marayo, fasiraadda Carrabkooda ama wax sii
sheegidda oo ah. Marka aan ka helno dajinta, waxaan u
baahan nahay in la furo ruuxeenna, si loo hubiyo
maraggayaga gudaha ah, sida in haddii aan ku hadlin
ama ku tukado abbaaraha soo Dejiyey.
Marar badan iyada oo hadiyado vocal aan heli kartaa
macluumaad ku saabsan qofka aan u adeego. Tani waa
soo dajinta aad u heer sarraysa si qofka heli karo.
"Ilaah iga muujinaysa in aad qabto ...

Si faahfaahsan u gaar ah oo ku saabsan ee la soo
dhaafay uu qofku ka soo...

Faahfaahin gaar ah oo ku saabsan xaaladda ama
xaaladaha la joogo. "
Dajinta gaarka ah abuuri doonaa iimaanka labada in
qofka isagoo adeegaya oo in qofka la adeegi jiray.

103

Hadiyadaha afafka

Qeexid
Hadiyadda carrabka waa arrin ka sarraysa ama waxyi
Ruuxa Quduuska ah oo isticmaalaya xubnaha
codkayagii jirka. Waa luqad aan weligiis baran
afhayeenka by, mana ay garanayn maankiisa ah
afhayeenka. Farriinta hadlay waxaa laga yaabaa in afka
ah jannada isticmaalaan Malaa'igta, ama luqad
aadanaha. Hadiyadda carrabka laga yaabaa in afka ah
kuwaas oo la fahamsan yahay dhegeyste.

Wacdinta mucisad leh
Hadiyadda carrabka ayaa ka mid hadiyad dad badan oo
jeclaan lahaa inay qariyaan. Laakiin Bawlos rasuul u
qoray in ay calaamad u ahayd in aan rumaysnayn.
1 Korintoss 14:22 Sidaa darteed wuxuu carrabkiina
waxay calaamo u yihiin, in aan la gelin kuwii
rumeeyey xaqa, laakiin kuwii gaaloobay, Laakiin
wax sii sheegayo ma aha ee gaalada laakiin kuwa
rumeeyey.
On maalintii Bentekoste hadiyad carrabka ku ool ah u
keeno kumanaan in ay Masiix. Hadiyadda carabkaba
ka qayb ka ah dadaal lagu wacdinta ugu horeysay
ahayd.
Falimaha Rasuullada 2: 6 Oo markii sanqadhaas ka
dhacay, dadkii badnaa ayaa isu yimid, oo ku
dawakheen, maxaa yeelay qof walba wuxuu maqlay
iyagoo afkiisa ku hadlaya gaar ah.
Fasiraadda Markaasaa carrabbo

Qeexid
Hadiyadda fasiraadda carrabka ku taxan ee soo
sarraysa Ruuxa sharaxaad ka, ama macnaha, in afka ka
maqla ee u gaarka ah, ee ra'yi ah vocal of fariin afaf
kale. Ma ahan qaliin ama faham fikir. Waxaa laga
siiyaa xagga Ruuxa Ilaah.
Fasiraadda waxaa loola jeedaa in aan u sharaxno,
odaynimo Itaabatay, ama fur. Waxaa caadi ahaan ma
aha suugaan, hadalka Kalimad, turjumaad.

104


Wacdinta mucjisada leh

Hadiyadda fasiraadda la barwaaqaysan yahay hadiyad
carrabka. Haddii Ilaah aad keentay inuu ku tukado, afaf
mid mushrik ah, waxay u badan tahay ma ogaan lahaa
waxa aad samaynaysaan. Si kastaba ha ahaatee, marka
hadiyaddii fasiraadda bilaabeen inay shaqeeyaan iyo
aad bilaabay hadlayay soo wax aadan garan Karin si
dabiici ah, waxay noqon lahayd calaamad la hubo
iyaga oo ah joogitaanka Ilaah.
Hadiyada wax sii sheegida

Qeexid
Hadiyadda wax sii sheegidda waa lama filaan ah, hadal
aad u heer sarraysa vocal aqbalbadane waana afaf
yaqaan oo xoojiya, dhiiragalinta, iyo qalbi qaboojiso
jidhka Masiixa. Waa fariin toos ah ka timaada Ilaaha
qof gaar ah ama koox dad ah.
Erayga Giriigga ah ee sheegidda waa "propheteia" oo
macnaheedu yahay hadlayay maskaxda iyo talada
Ilaah.

Wacdinta mucjisada leh
Hadiyadda wax sii sheegidda shaqayn karaan si la mid
ah nolosha mushrik ah ee sida hadiyad carrabka iyo
fasiraadda. Waxa ay noqon doontaa soo kala hadlay
waxyaalaha aadan garan Karin in calaamada dabiiciga
ah iyo sidaas darteed ah oo Ilaah hortiisa ah.
HADIYADAHA AWOODA IN - LA SAMEEYO
Hadiyado awoodu waxa weeye muujinta awoodda
Ilaah noo marayo. Hadiyado awood Kuwani waa
hadiyad ka mid ah iimaanka, ee hadiyado wax lagu
bogsiiyo, iyo shaqada ee mucjisooyinka.
Hadal xigmad ah mar walba oo soo bandhigtay
hadiyad rumaysadka inay shaqada. Markii aan ogaado
waxa Ilaah u rabo samaysay ay hadal xigmad ah,
waxaannu ku dhiirranaannay inay ka shaqeeyaan
hadiyad rumaysadka, shaqada ee mucjisooyinka iyo
hadiyado wax lagu bogsiiyo noqon doonaa.

105

Hadiyada iimaanka

Qeexid
Hadiyadaha of rumaysadkaagu waa iimaan ka sarraysa
ee waqti gaar ah iyo ujeedada. Waa hadiyad ka mid ah
awooda in ay soo hooyaan howl gaar ah in wax kasta
oo xaaladda aan ku jirno waqti gooni ah. Marka hadal
xigmad ah la siiyo noo sheegaya sida loo sameeyo
hawl gaar ah, aya kicin doonaa hadiyad rumaysadka
inuu geesinimo kaga dhex fuliyaan hawsha sida uu
waxa Ilaah ayaa horay u qorsheeyay.

Sidee loo Helaa
Hadiyad rumaysadku waa in ay heshay hawlgalka of
hadiyado soo Dejiyey. Marka hadiyaddii rumaysadku
wuxuu ka yimaadaa, Mu'min ah uusan ku dadaalaan in
ay aaminsan yihiin. Wuxuuna ogyahay waxa uu isu
diyaarinayo in ay ka dhacaan iyo geesinimo uu ku soo
Dejiyey-aqoon. Natiijadan ayaa waxa ay hadiyadda
iimaanka waa shaqo mucjisooyinka iyo hadiyado wax
lagu bogsiiyo.

Adeega ciise
Ciise wuxuu ku yidhi, wuxuu uun sameeyeen wixii uu
arkay Aabbahoo samaynaya mooyaane. Markii uu
arkay in ninka dhintay oo lagu fuliyay, waa in uu u
arkay Aabbaha hadlayay ninkaas iyo ninka dib u soo
nooleeya soo socda.
Luukos 7: 12-15 Markuu ku soo dhowaaday iridda
magaalada, baleeg, Nin meyd ah oo madi baxay,
wiilka madi u ahaa hooyadiis; oo iyaduna waxay
ahayd carmal. Iyo dad badan oo magaalada waxaa
iyada la jiray.
Rabbigu goortuu arkay iyada, ayuu u naxariistay
oo ku yidhi iyadii, "Ha ooyin." Markaas ayuu u
yimid oo taabtay rabrabtii furan, iyo kuwa sidayna
way joogsadeen. Markaasuu ku yidhi,
"Dhallinyarow, waxaan kugu leeyahay, Kac."
Oo kii dhintay Sara fadhiistay oo bilaabay inuu
hadlo. Oo isna wuxuu ugu soo bandhigay in
hooyadiis.
Markii Ciise amusin duufaanka weyn, waxaan
heysanaa tusaale kale oo hadiyad rumaysadka in
tallaabo.
106

Markos 4: 37-41 Iyo windstorm weyni dhacay,

hirarkiina doonniday ku garaacday, sidaa darteed
in la horey u buuxinaya. Laakiin waxa uu ahaa
xaggii dambe ee doonnida isagoo barkin ku hurda
a. Oo iyana waxay intay toosiyeen oo ku
yidhaahdeen, "Macallimow, miyaanay waxba kula
ahayn inaynu lunno?"
Markaasuu kacay oo dabayshii canaantay, oo
badduu ku yidhi, "Aamus oo xasil!" Markaasaa
dabayshii degtay oo xawaal baa weyn. Laakiin
wuxuu iyagii ku yidhi, "Maxaad sidaa ugu
baqaysaan? Sidee waa in aad weli rumaysad u
lahayn? "
Aad bay u baqeen, oo waxay isku yidhaahdeen,
"Yaa tani waxay noqon kartaa, in xataa dabaysha
iyo badduba yeelaan!"

Wacdinta mucjisada leh
Si kastaba ha ahaatee xaaladda adag u ekaan karaan,
Ilaah awood hoos galay ruuxeenna iimaanka gacanta
saaro, noo buka iyo hadli mucjiso hal abuur. Marka
hadiyaddii hadal xigmad ah ka shaqeeyaa, waxaan arki
doonaa Ilaah qabtaan mucjiso ah oo hadiyad u ah
iimaankeenna kici doonaa in ruuxeenna. Markaas aan
la dhaqaajin Karin galay hadiyadda ah oo shaqo
mucjisooyinka.
Ku shaqaynta mucjiso

Qeexid
Shaqada ee mucjisooyinka waa faragelinta aad u heer
sarraysa Ilaah ee waxbarashada caadiga ah ee dabiiciga
ah. Waa dibad-ka sarraysa ee xoogga Ilaah ay
sharciyada dabiiciga ah waxaa lagu beddeli Karin,
ganaax ama ay gacanta ku hayso.
Waxa sidaas oo kale u fududahay in ay ka shaqeeyaan
mucjiso sida ay tahay in la siiyo fariin ah in afaf lagu.
Inta aan ka helno hadal aqoon iyo markaas hadal
xigmad ah kaas oo shaaca ka qaaday waxa Ilaah waxa
uu naga doonayaa in ay sameeyaan aqoon in. Marka
aan ka helno hadal xigmad ah nafteena u aragno
shaqeeya mucjiso. Si kedis ah, hadiyad rumaysadka la
sii daayay oo aan geesinimo shaqeeyaan Wixii aannu
aragnay oo kaliya in Ruuxa. Waa sababtaa tan aan
loogu bixiyey shaqada ee mucjisooyinka. Miracles mar
107

walba loo xaqiijiyo ereyga Ilaah iyo Ciise u

ammaanaan.

Nolosha ciise
Markii Ciise quudin Kun todoba xabbadood oo kibis
ah, iyo in yar oo kalluun yaryar ah, waxaan heysanaa
tusaale fiican oo shaqada mucjisooyinka.
Matayos 15: 33-38 Markaasaa xertiisii ku
yidhaahdeen, "Xaggee inaan la heli karaa kibis ku
filan in cidlada in sida dad badan ka buuxin
kartaa?"
Ciise wuxuu ku yidhi, "Immisa kibsood baad
haysaan?"
Oo waxay ku yidhaahdeen, "Toddoba iyo
wuxoogaa kalluun yaryar ah."
Oo wuxuu dadkii badnaa ku fadhiistaan dhulka ku
amray. Oo isagu wuxuu qabsaday toddobadii
kibsood iyo kalluunkii soo qaaday oo mahad naqay,
ayuu kala jejebiyey oo xertiisii siiyey, oo uu,
xertiina dadkii badnaa ayay siiyeen.
Oo iyana saasay dhammaantood u wada cuneen oo
ka dhergeen, oo waxay soo ururiyeen toddoba
dambiilood oo waaweyn oo ka buuxa jajabkii
hadhay. Haddaba kuwii cunayna waxay ahaayeen
afar Kun oo rag ah oo aan naagaha iyo carruurtu
ku jirin.

Mucjisada wacdinta
Waxaa jira sababo badan oo shaqo ah mucjisooyinka.

Difaaca
Badbaadada laga khatar
Bixinta kuwii ee Faqiirka ah
Gudashada xukunka
Xaqiijinta yeedhidda qof
Hadalka xaqiijinaysa ayaa lagu wacdiyey

Marka aynu ka shaqeeyaan in ka sarraysa ay si joogto

ah, lunsan oo adduun qaadan doonaa ogeysiis iyo
rabaan xidhiidh ah oo ay la yeeshaan awood badan,
jecel, Ilaah-mucjiso ka shaqeeya.

108

Hadiyadaha wax lagu bogsiiyo

Qeexid
Hadiyado wax lagu bogsiiyo waa impartations sarraysa
awoodda bogsiinta Ilaah u galay dadka u baahan
bogsashada. Waxaa lagu tilmaamay hadiyado (jamac),
sababtoo ah waxaa jira siyaabo badan oo deeqsi ah,
ama bogsiinta Wasiirka bukay. Qofka qaata bogsiinta
ayaa helay hadiyado wax lagu bogsiiyo. The hadiyado
wax lagu bogsiiyo waa daliilka ka sarraysa Ruuxa
Quduuska ah oo jira ma la mid ah sida sayniska
caafimaadka.
Waxay yihiin hadiyado Ilaah ee jidhka Masiix iyo gaar
ahaan in mid ka mid ah u baahan bogsiinta.

Noloshii ciise
Afarta Injiilladu waxaa ka buuxa xisaabaadka Ciise u
adeega dadka ku hadiyado wax lagu bogsiiyo. Sidoo
kale, kitaabka Falimaha Rasuullada, waxaa ka buuxa
xisaabaadka sida ay rumaystayaashii ugu horreeyay ku
shaqeeya ee hadiyado wax lagu bogsiiyo iyo sidoo kale
hadiyado kale oo ka mid ah Ruuxa Quduuska ah.
Markasta oo calaamooyinkii dhacay, dad in ay Ciise u
yimid. Ciise wuxuu ku yidhi Mu'miniinta iska jiifsaday
lahaa gacmaha buka oo ay ka soo kabsanayaan lahaa.
Tani, Ciise ayaa ku yidhi, uu noqon doono mid ka mid
ah calaamadaha muujinaya in ay xaqiijin lahaa
eraygiisii adduunka lumay.

Wacdinta mucjisada leh
Inta badan jinni oo jinnigii ka mid ah ku hayey ayaa ka
mas'uul ah iyo cudur ee qofka. Tusaale ahaan, waxaa
jira ruuxyada kansarka, arthritis, xanaaq iyo dhirif
qadhaadh.
Garashada leh jinniyo, Ruuxa Quduuska ah ka muujin
halka uu dhibaatada iyo qofka loo dhiibi karaa.
Garashada leh ee jinni oo ka iman doona koobi ah ama
fikir kaas oo shaaca ka qaaday magaca ruuxa ku hayey
oo ah halka uu dhibaatada.
Matayos 9: 32, 33 Kolkay baxeen, baleeg, waxay
ninkii ay u keentay, carrab la 'iyo jinni. Oo goortii
jinnigii la saaray, ninkii carrabka la'aa hadlay.
Dadkii badnaana way yaabeen, oo waxay ku

109

yidhaahdeen, "Waxa uu ahaa ma arkin sidan oo

kale in reer binu Israa'iil!"
Marka aan ka ogahay xagga Rabbiga wixii dhibaato ah
ee nolosha qofka uu yahay, way fududahay in hadiyado
wax lagu bogsiiyo Wasiirka qofkaas. Marka qofka loo
bogsiiyey in magaca Ciise, waxa uu albaabka u furaya
qofka inaad isaga ogaato oo isaga aqbalaan inuu asaga
ama ayada shakhsi Badbaadiye.
Soo koobid
Hadiyado wax lagu bogsiiyo, sida in wasaaradda Ciise
iyo rasuulladii kale, waxa weeye caddayn ka sarraysa
ugu muhiimsan ee wacdinta mucjiso ku ool ah. Ilaah
Markuu hubiyo ahaa uu hadalkiisii ku mucjisooyin
caafimaad leh, dad had iyo jeer u yimaadeen Ciise.
Nodheer waa hadiyado Ruuxa Quduuska ah ku
koobnayn wasaaradda of dhowr wacdiyayaal
bogsashada. Maalmihii xiddigo ay ka weyn tahay. Tani
waa maalinta Muslin kasta Muslinka qabanayaan
shuqullada Ciise - rumayste kasta marag mucjisoshaqeeya ah, waayo, Ciise Masiix in ay nolol
maalmeedka noqon doonaa.
Marka Mu'min Ruuxu ka buuxo kasta socodka iyada
oo ka howlgasha by subkiddoodu waxay Ilaah mid
kasta oo ka mid ah hadiyado Ruuxa Quduuska ah,
ruxruxo ah wacdinta mucjiso xaaqi doonaa guud ahaan
magaalooyinka iyo adduunka oo dhan.
Fiiro Gaar ah: Wixii waxbarashada qoto-dheer oo ku saabsan
hadiyadaha Ruuxa Quduuska ah, akhri SupernaturalLiving
throut the gifts of the holy spirit by AL and Joyce Gill iyo
badiyeen Khiyaano by Joyce Gill.

SU'AALO IYO MURAAJOCO

1. Waa maxay jira saddex tallaabo oo si wax ku ool ah wasiirka in hadiyadaha Ruuxa?

2. Maxay yihiin saddex qaybood oo ka mid ah hadiyado Ruuxa?

3. Liiska sagaalka hadiyado Ruuxa iyo sida ay tahay in loo isticmaalo in wacdinta mucjiso.

110

Casharka kow iyo tobnaad

Adeegii bogsiinta iyo jinni kasaarida

Waxaa jira siyaabo badan in uu u adeego kuwa buka
oo jinni qaba. In Injiillada iyo Falimaha Rasuullada
dhexooda, waxaan arki siyaabaha kala duwan ee Ciise
adeegi baahida dadka.
Qof kasta oo ku lug leh wacdinta mucjiso waa in ay
hogaamiyaan Ruuxa. Xataa marka Christian ah waa
bogsatay, oo gaalada maqalo. Kasta oo caafimaad leh,
oo baxsada iyo mucjiso waa keeni gaalada inay
aaminsan yihiin oo ay helaan in Ciise yahay
Badbaadiye ugu noqday.
AWOODA BOGSIINTA ILAAH
Haweenay bogsiiyey
Sida aan baran wasaaradda bogsiinta of Ciise, waxaynu
ogaanaa in ay xoog baa jiray a bogsiinayay in uu jirka
kaas oo ka duuli Karin iyo bogsiiyo kuwa kale.
Tusaale, waxaa laga helaa sheekadii naagtii uur leh,
arrinta oo dhiig ah.
Markos 5: 25-34 Hada naag baa wuxuu lahaa
socodka ah ee toban sannadood dhiigbixid qabtay,
oo Silec badanna ayay dhakhtarro badan ka.
Waxay ku qaatay wixii ay lahayd oo ahayd mana
roonaanin laakiinse way ka sii dartay oo dhan.
Markay maqashay dhagartooda ku saabsan Ciise,
iyadu way u timid gadaashiisana in dadkii badnaa
markaasay maradiisa taabatay, waayo, waxay tidhi,
"Haddii kaliya laga yaabaa dharkiisa iska taabto
uun, waan bogsanayaa doona." Isla markiiba
bixiddii dhiiggeeda ayaa joogsatay oo waxay
jidhkeedii ka sheegtay in ay ka bogsatay
dhibaatadii.
Ciise kolkiiba wuxuu iska gartay in xoog ka baxay
isagii, oo cidhiidhiga ku soo jeestay oo ku yidhi,
"Yaa dharkayga taabtay?"
Laakiin Xertiisii ayaa ku tidhi isaga, "waad aragtaa
dadka badan Waxaad cidhiidhinaya, oo waxaad ka
odhan, Yaa i taabtay?"
Wuxuuna hareerihiisii ka fiirfiiriyey inuu arko tan
waxan samaysay oo.
111

Naagtiise waa baqday oo gariirtay iyadoo

garanaysa wixii dhacay iyada, yimid oo hortiisa ku
dhacday oo isaga u sheegay runta oo dhan.
Oo wuxuu ku yidhi iyada, "Gabadhoy,
rumaysadkaaga ayaa ku bogsiiyey. Nabad ku tag,
oo laga bogsiiyo dhibaatadaadii."
Erayga Giriigga ah loo isticmaalo ee "xoog" oo biyaa
ka soo galay Ciise naagtan waa "dunamis." Waa ereyga
xididka ka kaas oo aynu ku leennahay ereyga
Ingiriisiga ah "miinada."
Awooda halist ah
Kolkaasaa Ciise joogsaday oo wuxuu u leexday
agagaarka markuu naagtii isaga taabtay maxaa yeelay,
wuxuu dareemay socodka awood miinada ka
meydkiisii. Awoodda Ruuxa Quduuska ah oo yimid
Ciise markii la baabtiisay ee Webi Urdun, wuxuu ahaa
awood dhab ah oo la taaban karo taas oo loo wareejin
istaabashada.
Luukos 6:19 Dadkii badnaa oo dhan waxay
doonayeen inay taabtaan isaga, waayo, xoog baa ka
soo baxay oo wada bogsiiyey.
Ciise ayaa sheegay in aan la siin doonin xoog markii
Ruuxa Quduuska yimid nagu saabsan.
Faliimaha rasuulada 1: 8 "Laakiinse waxaad heli
doontaan xoog markii Ruuxa Quduuska ah waxaa
idiin timid; oo waxaad noqon doontaa marag ah Me
Yeruusaalem, iyo Yahuudiya oo dhan, iyo
Samaariya, iyo meesha dunida ugu fog."
Erayga loo isticmaalo "awood" dhab ahaan la mid
yahay ereyga taas oo loo adeegsadey in lagu qeexo
awoodda taas oo biyaa ka soo Ciise. Mu'miniinta
Ruuxu ka buuxo ayaa iyaguna awood isku mid ah oo
ku tiil Ciise!
Waxaan leenahay awood isku mid ah miinada on
gudaha oo inaga mid ah. Sida aan wasiirka caafimaad
leh, waxaan si fudud u sii daayo awood this u rarta
nolosha dadka kale.
Yoxanaa 7:38 "Kii i rumaystaa, in, sida Qorniinku
u yidhi, out of qalbigiisa ka duuli doona webiyo
biyaha nool ah."

112

Awoodda miinada noo duuli doona dadka kale marka

aynu Ilaah Adeeca.
Xagga rumaysadka
Iyo naagtii uur leh arrinta dhiig, ku bixisay lacag
lahayd oo dhan dhakhtar oo ma aysan awoodin in ay
iyada ku caawin. Iyada ku dhex jira xaalad quus
taagan, iyada oo maqlay wax Ciise ku saabsan. Faith
soo galay Ruuxeedii ayaa markay maqashay mucjisada
wuxuu sameeyey.
Rooma 10:17 Haddaba rumaysadku wuxuu ka
yimaadaa maqlidda, maqlidduna waxay ku ereyga
Ilaah.
Waxay bilowday inay ka hadlaan iyada iimaanka iyada
oo geesinimo ku dhawaaqay, "Haddii kaliya laga
yaabaa dharkiisa iska taabto uun, waan bogsanayaa
doonaan." Markaas waxay bilowday inay u dhaqmaan
on iimaan in sidii ay wax gaareen baxay, markaasay
maradiisa taabatay. Xilligan la joogo, in awood
bogsashada in uu ahaa in Ciise soo dareeray galay
jirkeeda oo ka bogsatay.
Ciise wuxuu iyada ku yidhi, "Gabadhoy,
rumaysadkaaga ayaa ku bogsiiyey!"
Sida aan Addeecaan Eebe iyo gacmaheena ku jiifsaday
buka, waxaan sidoo kale ku noqdo rumaysadka, waa
inay u sii awood u bogsiinta xoogga leh oo Ilaah oo
inoogu gudahood, si ay u rarta meydadkii kuwa u
baahan in la bogsiiyey. Waxaan ka heli doonnaa
geesinimo ugu hadlaya iimaankeenna iyo simaha
Rumaysad noo sidii naagtii uur leh arrinta dhiig
sameeyey.
Gacan saaridda

Ciise
Gacmahooda ayay Ciise saareen oo ku saabsan qofkii
Baras qaba, iyo xoogga oo ahayd in isaga biyaa ku
galay ninka.
Markos 1: 40, 41 markaas Nin barasleh isagaana u
yimid, Baridaan Isdullayn, jilba joogsaday inay ku
leh isaga, Haddii diyaar Waxaad tahay, inaad i
daahirin kartaa" Ciise intuu u naxariistay, oo intuu
gacantiisa soo baxay iyo ayuu taabtay, oo ku yidhi,
"diyaar ayaan ahay; waa la nadiifin."
113

Si aad Nin dhega la 'oo carrab la bogsiiyo, Ciise

farihiisa ku riday dhegihiisa.
Markos 7: 31-35, oo haddana, ka dhoofin gobolka
Turos iyo Siidoon, wuxuuna u soo dhex marnay ee
gobolka Dekabolisna in badda Galili. Markaasay
keeneen in ay isaga mid dhego iyo carrab la in uu
hadalka, oo waxay ka baryeen inuu gacantiisa
geliyeen. Oo isna wuxuu ugu badnaa dhinaca uga
bixiyey, oo farihiisa ku riday dhegihiisa, wuuna
tufay oo carrabkiisa taabtay. Markaas, cirka kor u
eegay, wuuna taahay oo ku yidhi isagii, "Efata," in
uu yahay, "Furan."
Markiiba dhegihiisa waa furmeen, oo caqabad ku
ah carrabkiisii xidhnaa waa debcay, oo uu bayaan u
hadlay.
Sida caadiga ah Ciise gacmihiisii saaray aagga u
baahan bogsashada.

Bawlos
Rasuul Bawlos wuxuu gacmahoodii saareen on buka
oo ay soo kabsaday.
Falimaha Rasuullada 19:11 Haddaba Ilaah
cajaa'ibyo aan caadi ahayn oo ay gacmaha Bawlos
ku...
Falimaha Rasuullada 28: 8 Oo waxay noqotay in
Bobliyos aabbihiis jiifsaday isagoo qandho iyo
dabadhiig qaba a. Paul ee u tegey oo ka baryay, oo
gacmihiisuu saaray isaga oo bogsiiyey.

Rumaystayaasha oo dhan
Rumaystayaasha oo dhan waxaa lagu amray inay
gacmaha saaraan buka oo ay ka soo kabsanayaan lahaa.
Markos 16: 17,18 "Calaamooyinkanna raaci
doonaan kuwa xaqa rumeeyey: Magacayga ayay
jinniyo ku saari doonaan jinniyo; waxay ku
hadlaan Dhibaan Carrabo cusub; ayay qaadi
doonaan abeesooyin, iyo haddii ay wax dhimasho
cabbo, waxay wax dhaawici doono; saari doonaan
gacmaha buka, wayna bogsan doonaan."
Ku hadlida magaca ciise
Waxaa jira awood wayn sii daayay marka aan hadlo
magaca Ciise.
114


Butros iyo Yooxanaa

Falimaha Rasuullada 3: 1-8, 16 Laakiin Butros iyo
Yooxanaa ilaa wada tageen macbudka Saacaddii
salaadda, saacaddii sagaalaad. Oo Nin curyaan ah
qaar ka uurkii hooyadiis ayaa la kaxaystay, oo ay
maalin walba agdhigi jiray albaabka macbudka oo
la odhan jiray Qurux Badane inuu sadaqo ka mid
ah kuwa soo galay macbudka, kuwaas oo, markuu
arkay Butros iyo Yooxanaa oo ku dhow inay
macbudka galaan, weydiiyay sadaqo.
Iyo samaynta fiiriyey isaga, iyadoo John, Butros
ayaa ku yidhi, "Na sooeeg." Sidaas daraaddeed
wuxuu iyagii siiyey uu dareenka, isagoo filanaya
inuu iyaga wax ka helo.
Markaas Butros ayaa ku yidhi, "Lacag iyo dahab
ma haysto, laakiin waxa aan haysan waxaan idin
siin. In magaca Ciise Masiix, kii reer Naasared,
wuxuu u soo kici oo soco"
Oo isna wuu ku watay ay gacanta midigta iyo isaga
kor u qaaday, oo cagihiisii iyo anqowyadiisiiba waa
xoogaysteen. Sidaas ayuu, kor u booday, ayaa
istaagay oo ku socday oo iyaga macbudkii la galay
la - isagoo socda oo boodboodaya oo Ilaah
ammaanaya.
Butros ayaa ku yidhi waxa uu ahaa magaca Ciise taas
sameeyey oo dhan ninka.
v. 16 "oo magiciisiina, xagga rumaysadka
magiciisa, ayaa ninkan u xoog badan, kuwaas oo
aad arkaysaan oo garanaysaan sameeyey. Haa,
Rumaysadka uu ku rumaystay isaga ayaa siiyay
ninkan this ee idinka oo dhan hortiinna ka mid ah."

Siiwadida geesinimo
Haddaba rasuulladii u baryay dhiirranaan in ay sii
wadaan in ay ku hadlaan magaca Ciise markii
noloshooda ayaa ku hanjabay haddii ay sidaas yeeleen.
Falimaha Rasuulada 4: 29-31 "Haddaba Sayidow,
baleeg, way na cabsiinayaane maanan
addoommadaada sii dhiirranaan oo dhan waxay ku
hadlaan Waxa laga yaabaa in hadalka, by Your
gacanta fidiyey si aad ugu bogsiisid, si calaamooyin

115

iyo yaabab ugu samaysmaan magaca

Midiidinkaaga quduuska ah Ciise."
Oo markay tukadeen dabadeed, meeshay ku
urursanaayeen baa gariirtay; oo dhammaantood
waxaa ka wada buuxsamay Ruuxa Quduuska ah,
iyo bay dhiirranaan ugu hadleen ereyga Ilaah.
La hadal magaca Ciise oo leh awood. La hadal
bogsiinta ku Magaciisa.
La hadal Ruux oo itaaldarrada
In kasta oo u adeegaya kuwa buka, awooda waxaa la
isugu gudbiyaa ee la dul on gacmahayga. Faith waxaa
inta badan la sii daayo dardaarankiisii oo aynu ka
hadalno.
Cudurro badan waxaa sababa jinni oo jinnigii of
jabnayd kaas oo waxay raaceen jirka.
Luukos 13: 11, 16 Oo baleeg, waxaa joogtay naag
ruuxaan lahayd of siddeed iyo toban sannadood
cudur qabtay, oo la foororsatay oo gudaheedana
sinaba uma ay nafteeda u abaabuli karaa ilaa.
"Sidaas ma Oo naagtan oo Ina Ibraahim ah oo
Shayddaanku xidhayna-qabaa waajib ah waxa-u
siddeed iyo toban sannadood, waxaa laga fura
xidhmaddaas sabtida?"
Ciise gudbiyo bukaanka, sida addoonsiga aan a. Ciise
eryay ruuxa jinnigii dafiicnimo iyo haweeney loo
bogsiiyey.

Cudurada aan bogsan karin
Cudurada taasoo call ee culuumta caafimaadka bogsan
Karin waxaa inta badan keena ruuxyada
itaaldarradayda. In ka adeegaya, kiisaskan, ama la
hadal ruuxa ku hayey ama u wac magaca gaarka ah ee
cudurka.
Tusaalooyinka "cudurrada aan bogsan Karin" ay
sababeen jinni oo maanta yihiin kansarka, leukemia,
iyo arthritis. Waxa kale oo jira tusaalooyin baybalka ah
oo jinni oo keenaya cudur, iyo itaal daranyahay.

Ruuxa doqonimada
Matayos 9:32 Kolkay baxeen, baleeg, waxay u
keeneen Nin, carrab la 'iyo jinni.
116


Ruuxa dhega la,aanta

Markos 9:25 Ciise goortuu arkay dadkii oo u soo
ordaya, ayuu jinnigii wasakhda lahaa canaantay oo
ku yidhi, "Waxa aad ruux DhagaLa'yihiin oo dhega
la`yihiin, waxaan kugu amrayaa, Ka soo bax, oo
mar dambe galaan!"

Ruuxa dhimmir
Matayos 17: 15, 18 "Sayidow, wiilkayga u
naxariiso, waayo, suuxdin buu qabaa oo la il daran
u; waayo, wuxuu inta badan ku dhacaa dabka,
marar badanna biyo galeen. Markaasaa Ciise
canaantay, oo jinnigii, oo uu ka soo baxay; iyo
wiilkii waa bogsaday ka Saacaddaas qudheeda."

Ruuxa Indhola
Matayos 12:22 Markaasaa waxaa loo keenay Nin oo
jinni-hantiyeen, oo indha la 'oo carrab la' inay;
wuuna bogsiiyey, sidaa darteed ninkii carrabka
la'aa waa hadlay oo wax arkay.
Dhaganaanshada iyo Lumida
Waxaan nahay in la bogsiiyona wuu adeegaan dhaba
oo u furaysaan.
Matayos 16:19 "Oo anna waxaan ku siin doonaa
furayaasha boqortooyada jannada, oo wax alla
wixii aad dhulka ku xidhaan ayaa jannada ku
xidhnaan doona, oo wax alla wixii aad dhulka ku
furnaan doona jannada ku jira."
Si aad u dheganaato oo macnaheedu yahay in la
caburiyo, si ay u soo xidh, ama la xaddido awoodda
inay wax ka qabtaan. Waxaan dhihi karnaa:
"Waxaan aad u xidhi Shaydaan jirka qofka ee ..."
"Waxaan aad u xidhi ruux kansarka ..."
Si aad u furaysaan macnaheedu yahay in qofka sii
daayo ka addoonnimada cudurka.
Luukos 13:12 Laakiin Ciise goortuu arkay, ayuu u
yeedhay oo ku yidhi iyadii, "Haweentoy,
cudurkaaga waad ka furan furan tahay."
Markos 16: 17A "Calaamooyinkanna raaci
doonaan kuwa xaqa rumeeyey. Magacayga ayay
jinniyo ku saari doonaan jinniyo"
117

Tusaale ahaan, waxaan ku amri karaa, "In ay magaca

Ciise, aad ruux kansarka isaga ka soo baxa."
Mucjisooyinka shaqaya
Mucjisooyinka shaqaya ee ahaayeen qayb muhiim ah
oo wasaaradda Ciise, oo wuxuu ku yidhi, "ayaa ka
shaqeeya in aan sameeyo waxa kale oo aad samayn
doontaan."
Ciise ayaa kula hadlay mucjiso hal abuur ninkii
gacanta engegnaa.
Markos 3: 1, 3, 5b Wuxuuna mar kale galay
sunagogga, oo Nin ahaa waxaa kuwaas oo gacan
engegan.
Markaasuu ku yidhi ninkii gacanta engegnaa,
"weeraryahanka Tallaabada."
Waxa uu ku yidhi ninkii, "Gacantaada soo taag."
Oo wuxuu ku taagay, oo gacantiisu way bogsatay
sida sida tan kale.
Dadka qaarkood waxay leeyihiin qeybo ka mid ah
jirkooda ku maqan qaliin, shilal, cudurada sii daraysaa
ama cilladaha lagu dhasho. Waxaan, sida Ciise u
Toosan Wasiirka mucjisooyin hal abuur noo sii daayo
kartaa adigoo hadalka iyo dardaarankii uu qayb ka mid
ah jirka uu ka maqan yahay in dib loo soo celiyo.
Markos 11:23 "Wixii runtii, waxaan idinku
leeyahay, Ku alla kii buurtan ku sheegay, in la
saaro oo la baddana isku tuur, oo aan qalbigiisana
ka shakiyin laakiin rumaysta in waxyaalahan oo uu
sheegay inay dhici doonto, inuu heli doono wax
kasta oo uu leeyahay."
Ilaah ma mabaadi maha
Muddo sanado ah, ayaa waxaan la tukanayay sidii aynu
ku soo dawarsanayay, Ilaah diidan ay bogsiiyaan kuwa
buka. Aayaddani waxa ay dhihi ma waxaan nahay in
ku tukadaan. Waxa uu leeyahay waxaan nahay in la
yidhaahdo. Ciise wuxuu Ina siiyey amar ay dhammaan
xoogga cadowga. Waxaan la abuuray in ay qaataan
xukunka dhulka this. Hadda, aan geesinimo waa in
shuqullada ku sameeyaa Ciise. Ciise wuxuu ku yidhi
waxaan ka mid ahayn ay bogsiiyaan kuwa buka. Ma
uusan dhihi waxaan ahayn inay doonaan inuu u samee.

118

Matayos 10: 8 "Bogsiiya kuwa buka, kuwa baraska

lehna nadiifiya, kuwii dhintayna Sara kiciya,
jinniyo dibadda u soo tuuray. Hadiyad ahaan baad
ku hesheen ee hadiyad siiyo."
Macna ma laha inta aan macquul xaaladda muuqan
Kara, waxaynu ognahay in "wax waluba waa u
suurtoobaan Ilaah" iyo in "wax walba waa u
suurtoobaan Ciddii Rumaysa."
Our jawaab deg deg ah marka qof uu inoo yimaado oo
uu u baahan yahay mucjiso hal abuur leh waa in, "Oh,
taasi sahlanaan Ilaah!"
Marka aan u baahanahay iimaanka mucjiso ah, oo ka
baxsan halkaas oo leh annaga ayaa koray by erayga
maqla, waa in aan xasaasi u ah Ruuxa Quduuska ah.
Haddii ay tahay markii ugu mucjiso hal abuur leh inay
qabsoonto, Ilaah noo siin doonaa hadal xigmad ah,
waana arki doonaa mucjiso ay ka dhaceen Wasiirka
aan ka hor. Hadiyad ah rumaysadka la sii dayn doono
oo aan geesinimo kaga dhex hadlo doonaa buurta.
Matayos 17:20 Ciise wuxuu ku yidhi, "Waa
rumaysadyaraantiinna aawadeed; for runtii,
waxaan idinku leeyahay, Haddaad leedihiin
rumaysad iniin khardal le'eg, waxaad buurtan ku
odhan doontaan tan, Halkan ka dhaqaaq oo
halkaas tag, wayna dhaqaaqi doontaa, oo waxba ma
kari waayi doontaan."
Sida aynu ka hadalno oo leh awood, waa in aan
geesinimo ku amri jirka oo si loogu soo celiyo caadi
ah. Waxaan dhihi Kara:
"Waxaan qalbi cusub hadli galay jidhkan!"
"Waan idinku amrayaa faraha si ay u koraan!"
Ciise ayaa kula hadlay geesinimo iyo qasab ah in uu
mucjiso-shaqeeya wasaaradda.
Falimaha Rasuullada 14: 8-10 Iyo Lustara Nin xoog
cagaha la'aan wuxuu ku fadhiyey, curyaan ka
uurkii hooyadiis, kaasoo aan weligiis socon.
Ninkan waa la maqlay Bawlos oo hadlaya. Paul,
isaga udhug logu iyo gartayna inuu rumaysad uu
ku bogsan, ayaa sheegay in cod weyn ku
dhawaaqay, "Istaag si toos ah cagaha!" Markaasuu
booday oo socday.
119

Ereyga kula hadlid

Qaab kale oo awood leh oo ka adeegaya, bogsashada in
ay jiran yahay oo kala hadlaya ereyga Ilaah. Ciise ayaa
sheegay in tusaale ugu weyn ee iimaanka uu abid helay
ahayd in-taliyihii kuwaas oo addoon curyaan iyo
dhibaatada daran.
Taliyihii ayaa kaliya ku yidhi Ciise, "laakiin hadal
keliya hadal keliya dheh, midiidinkayguna waa bogsan
doonaa!"
Waxa muhiim ah in aanan hadli shaki ama
dareenkooda oo aannu, laakiin in aynu ka hadalno
kaliya hadalka. Markii aan erayga ku hadla, waxa aanu
u diraya hadalka ficil ee nolosha qofka.
Sabuurrada 107: 20 eraygiisii uu soo diray, wayna
bogsiiyeen, oo iyaga ka samatabbixiyaa
halligaaddooda.
Erayada in aynu ka hadalno, waxay awood u leeyihiin
in ay burburiyaan ama in ay keenaan nolosha iyo
caafimaadka.
Maahmaahyadii 18:21 geeri iyo nolol ku jiraan
itaalka carrabka.
Marka aynu ereyga Ilaah ficil diri ee nolosha qofka,
waxaana ku aragnaa mucjisooyin xoog badan.
Ishaciah 55:11 sidaas oo kaluu ereygii noqon
doonaan in ka soo baxa Afkaygu; waxaa iima soo
noqon doono maran in, laakiinse wuxuu oofinayaa
wixii aan ka farxisid, oo waxaa wax u ah wixii aan u
diray, liibaani maysaan.
Samayaha Erayga Ilaah
Ciise ayaa ku yidhi, "Waxa kaliya ee aan sameeyo
wixii aan arki Aabbahay samaynayaan."
Waxaan sidoo kale waa in xasaasi ah Ruuxa Quduuska
ah ka dibna geesinimo qabato waxa uu Ina tusay. Ma
jiro qol laga baydhiyo ama cabsi in wacdinta mucjiso
ku ool ah.
2 Timotiyos 1: 7 Waayo, Ilaah inama uu siin ruuxa
cabsida, laakiin awoodda iyo jacaylka iyo miyirka.
Waa in aynaan ka cabsan Kan doqonnada raadinaya
ama of badiyay noo sumcad. Haddii Ciise kuma
120

baahan tahay sumcad, ka dibna ha u baahan nahay in

aan ka wal annagaa leh oo ku saabsan.
Filiboy 2: 7 ... laakiin wuu ismadhiyey lahayn,
qaadashada qaab addoon, oo ku imanaya mid dad
u eg.
Markaasaa Ibliisku wuxuu isku dayi doonaa inaan ku
riday maleeyeen in maankiinna, "Maxaa dhacaya
haddii aad u adeego qof, oo iyagu ma ay heli
bogsiiyey? Sow eegi nacas ah? "
Halkii, waa in aynu nidhaahnaa, "Ciise waxa uu
sheegay in. Waan rumaysanahay. Sidaa darteed
waxaan dooran inuu adeeco erayadii Ciise."
Markos 16: 18b "Oo waxay sitaan doonaa gacmaha
buka, wayna bogsan doonaan."
Isla markii aan awood u bogsiinayay Ilaah galaan jirka
qofka sii daayo, waa in aan ka helno iyaga si ay Iimaan
ugu soo guurto tallaabo. Waa in aan u sheeg inay
sameeyaan waxa ay ka hor ma uu samayn Karin - inuu
geesinimo kaga qabato hadalka.
"Laab ka badan oo aad taabatid suulasha!"
"Soc iyo hubi jirkaaga!"
Si kalsooni leh u weydii, "Maxaa ku dhacay xanuun
ka?"
Ciise ayaa u sheegay ninkii gacanta engegnaa ku yidhi,
"Gacantaada soo taag!" Ayuu u sheegay ninka
curyaanka ah, "kor u qaada sariirtaada oo soco!"
Sida Mu'miniinta Ruuxu ka buuxo, aan leenahay
awood aan bogsiinta isla nataas oo ahayd in Ciise. Sida
aan gacmahayga saaroba our ku jiran, waxaan sii
daynta iimaanka awoodda Ruuxa Quduuska ah ayuu
bogsiinayay galay meydadkii kuwa u baahan tahay
bogsashada. Sida aynu geesinimo kaga dhex hadlo
magaca Ciise, jinniyadii ku saaray ee soo jabnayd, iyo
hadli mucjisooyin hal abuur galay dadka, Ilaah xaqiijin
doonaa, hadalkiisu mucjisooyin bogsiinta weyn. Mar
kasta oo qof ayaa ku bogsiiyey, ereyga Ilaah waa la
xaqiijiyay oo dadka u iman doonaan inay ogaadaan
Ciise.
Ilaah waa soo celinta wacdinta mucjiso kaniisadda, iyo
waxa aan helo nafteena mar kale ku nool maalmood
121

xiiso leh, sida ay waxa laga diiwaan geliyey buuga

Falimaha Rasuullada.
Fiiro Gaar ah: Wixii waxbarashada qoto-dheer oo ku saabsan
mawduuca oo ah bogsiin, akhri Gods provision for healing by
AL iyo Joyce Gill

SU'AALO IYO MURAAJOCO

1. Sida aynu sii daayo karaa awood u bogsiin waa noo gudahood, si ay u rarta dadka kale ee u
baahan bogsiiyo?

2. Qor afar siyaabood ee hadlaya iyo in la sii deyn doono awoodda bogsiinaya Ilaah.

3. Sidee bogsiinta Wasiirka aannu ku samayn lahayn marka loo baahan yahay mucjiso hal
abuur leh?

4. Sidee baynu wax baro dadka u baahan caafimaad leh, si aanu Eebana ay Iimaan u guuri
kartaa ficil?

122

Casharka Laba iyo Tobanaad

Ruuxa Maaliyada iyo Hantida

SOO KABASHADA MAALIYADDA
Ruuxa Quduuska ah ayaa carrabka ku adkeeyay
barwaaqo ee 1980 si ay u qalabayn kiniisadda dhaqaale
beergooyska caalami ah oo loo soo socda ee 1990-kii.
Runtuna waxay tahay in ay qaadato balaayiin dollar si
ay u gutaan Adeegga Wayn. Dayada wacdinta qaadato
lacag - hawlgallada sii horumarayo qaadan lacag.
Ruuxa Quduuska ah ayaa carrabka ku adkeeyay
barwaaqo ee Kitaabka Quduuska ah inay naga
xoreeyso deynta iyo in ay nasiinayaan dhaqaale
beergooyska adduunka oo dhamaad.
Kaniisadii hore
Waxaan inta badan maqalnaa oo ku saabsan kaniisaddii
hore wax walba oo ay lahaayeen iibinta oo siinaya
Ilaah.
Falimaha Rasuulada 4: 32-35 Hada faraha badan
kuwa ay ahaayeen isku qalbi iyo naf rumeeyey; oo
waxbana lama qof ayaa sheegaya in mid ka mid ah
waxyaabaha uu waalanyahay ahaa isaga u gaar ah,
laakiin waxa ay ka wada dhexeeyeen; waxyaalahan
oo dhan. Iyo leh xoog badan rasuulladii in
sarakicidda Rabbi Ciise uga marag fureen. Oo
nimco badan baa dhammaantood ku soo dul. Mana
waxaa jiray qof iyaga ka jirin ku dhex jira, waayo,
dhammaan kuwaas oo intii dhul ama guryo lahayd
way iibiyeen, oo qiimihii wixii la iibiyey ayay
keeneen, oo iyaga hor dhigay rasuullada dhigeen
cagihiisa agtooda, oo ay qaybiyey kasta sidii nin
kasta baahidiisu ahayd.
Waxaa kale oo xiisa leh in la ogaado in xaq dhexe ee
sheeko ku saabsan ruuxa Bixinta kaasoo permeated
kaniisaddii hore, waxaan ka heli erayadan oo muhiim
ah, "Iyada oo xoog badan oo rasuulladu ugu marag ilaa
sarakicidda Rabbi Ciise."

123

Tusaalaha Barnabas

Siiyey kulli - beeridda
Barnabas wuxuu ahaa mid ku iibinaya wixii uu
leeyahay iyo lacagtii wuxuu keenay in rasuulladii. Oo
isna wuxuu u maalgeliyeen wacdinta adduunka.
Falimaha Rasuulada 4: 36,37 Markaasaa Yuusuf oo
sidoo kale loo magacaabay Barnabas oo rasuulladu
ugu (oo fasirkiisu yahay Wiilkii gargaaridda), reer
Laawi, oo dalka reer Cyprus, dhulka isagoo, waxaa
lahaa iibshay ayuu lacagtii keenay oo soo hor
dhigay rasuullada oo cagaha.

Gurtashada iimaanka
Waxaan maqli of Barnabas mar kale markii uu ku soo
xushay in ay tagaan Antiyokh. Qorniinku wuxuu
leeyahay, "Isagu waa Nin wanaagsan, oo ay ka
buuxaan Ruuxa Quduuska ah iyo rumaysad ahaa."
Falimaha Rasuullada 11: 22b-24 ... ayay u cid
direen Barnabas tan iyo Antiyokh. Goortuu u yimid
oo arkay nimcada Ilaah, ayuu ka farxay, oo wuxuu
iyagii ku guubaabiyey dhamaan in xajistaan niyad
qalbiga waa in ay sii wadaan Rabbiga la. Waayo,
Nin wanaagsan, oo ay ka buuxaan Ruuxa
Quduuska ah iyo rumaysad ayuu ahaa.

Gurashada nafaha
v. 24b Iyo dad badan baana Rabbiga u ah.

Gurashada adeega
Waxa uu ahaa Barnabas, kuwaas oo u tegey si ay u
helaan Saa'uul iyo isagii soo gelisay wasaaradiisa.
Barnabas iyo Sawlos baray sanad dhan samaynta
xertiisii Antiyokh.
Falimaha Rasuullada 11: 25, 26 Markaas Barnabas
tegey Tarsos raadsan Saa'uul. Oo markuu soo
helayna, ayuu Antiyokh keenay. Sidaas waxa uu
ahaa in muddo sannad ah oo dhan ayay isu soo
ururiyeen iyaga iyo kiniisadda iyo dad badan wax
bareen. Xertiina waxaa ka horeysay loogu yeedhay
Masiixiyiin waxay ahayd Antiyokh.

124


Gurashad subkashada
Haddaba Bawlos iyo Barnabas ayaa wuxuu gooni ka
dhigay Ruuxa Quduuska ah wixii loo doonay shuqulkii
uu u yeedhay lahaa in. Waxa loo soo diray baxay baro
oo ku wacdiyo.
Falimaha Rasuullada 13: 2-5a Oo markay Rabbiga
caabudayeen oo soomanaayeen ayaa Ruuxa
Quduuska ah ayaa sheegay, "Hadda soocaan in Me
Barnabas iyo Sawlos kaas oo aan ugu yeedhay
shaqada in."
Gacmaha Markaasuu soomeen oo duceeyeen, oo
iyaga dul saaray, ayay direen iyagii. Sidaas, la soo
diray Ruuxa Quduuska ah, oo waxay tageen
Selukiya, meeshaasna waxay uga dhoofeen Qubrus.
Oo markii ay yimaadeen in Salamiss joogeen, oo
sunagogyada Yuhuudda wacdiyey ereyga Ilaah.

Gurashada maaliyada
Laga soo bilaabo markii ugu Barnabas dhan siiyey
wixii uu haystay oo aan war isaga mar kale u shaqeeya
lacag. Ma lahayn wax kheyraad maaliyadeed - uu
siiyay uu ku khasbanaaday in Rabbiga oo dhan. Waxa
uu aamin in ay beeraan abuur injiilka. Hadda Barnabas
ayaa la gurto wixii uu beeray sida dhaqaalaha ee
wasaaradiisa u gaar ah mucjiso. Barnabas haystay oo
dhan dhaqaalaha uu u baahan yahay in uu u
hogaansamo Ruuxa Quduuska ah iyo tagaan dunida oo
dhan iyo injiilka ugu wacdinno.
SHARCIGA BEERASHADA IYO GURASHADA
Ilaah waxa uu doonayaa in aan fahmi laxanka ee beero
oo gurto iyo beero mar kale ku qiyaasay weyn. Waa
mabda 'a kaas oo uu ku xirmay duxda yo dunta
caalamka oo dhan.
Ergooyinka World dhab ahaan waa shuqul wanaagsan.
Ilaah waxa uu doonayaa in aan leenahay tiro badan
beeran galay ergooyinka. Ruuxa ama dhaqaale ma
aynu deeqsi karno waxa aan kuma hantaan.
Tilmaamaha in Timotiyos
Bawlos wuxuu u qoray in Timotiyos:
1 Timotiyos 6: 17-19 Command kuwa taajirka ah
wakhtigan aan si iskibrin oo ayan inay ku kalsoon
125

tahay in maalka aan la hubin laakiin in Ilaaha nool,

wax kasta si deeqsinimo inay ku raaxaystaan ina
siinaysaa joogo.

Beeridda
v. 18 ha wanaag u sameeya, oo ay shuqullo
wanaagsan hodan ku, diyaar u ah inay siiso, diyaar
u wadaagaan noqon.

Gurasho
v. 19 kaydinta iyagu aasaas wanaagsan ee uu
wakhtiga soo socda, in ay runta ah qabsadaan
nolosha weligeed ah.

Wakiillada
Masiixiyiintu waa ka wakiil ah barakooyinka Ilaah,
sababtoo ah dambeyntii wax kastana iska leh.
1 Butros 4:10 Sida mid waluba u helay hadiyad,
adeegaan mid kale, sida wakiillo wanaagsan oo
helay nimcada Ilaah kala cayncayn ah.
Horseedka kaniisaddii hore si iskeed ah u tagaan
dunida oo dhan, iibiyeen waxyaalahoodii iyo bilaabay
ee duurka. Waxay qabi ku hamiday ah in ay tagaan
dhammaadka adduunka ee Eebahood. Allabari No u
muuqatay inay aad u waaweyn ayuu iyaga u injiilka
laga naadiyey.
Waa in aan iimaanka ku wajahan in la siiyo ugu leh
shuqulka Rabbiga ka dibna aan gudan doonaa Guddiga
Wayn. Wacdinta World waa ujeedada ugu weyn ee
barwaaqo dhaqaale oo Ilaah u yaboohay.
Beeraleeyda beerta oo goosata
Marka beeralay ah oo dhirtu farcankiisa uu uusan helin
dib hal abuur. Abuur A oo hadhuudh la soo saarta jirid,
oo ah hadhuudh, laan soo saarta dhegaha dhowr ah oo
hadhuudh iyo dhegta kasta oo cusub soo saara boqolaal
abuurka.
Beerreygu wuxuu lahaa si ay u abuurtaan, ka hor inta
uusan heli Karin goosashada ah. In badan oo uu
abuurka ayaa lagu beeray ugu weyn beergooyskuna
waa.
2 Korintos 9: 6,7,10 Laakiin waxaan leeyahay, Kan
ku Tolosnaada beeraa sidoo kale ku Tolosnaada
126

goosan doonaa, oo kii wanaagsan buu beeraa sidoo

kale badan oo wanaagsan buu goosan doonaa.
Sidaas ha mid kasta la siiyo sida uu ujeedo in
qalbigiisa, oo yaanu ama qasab; waayo, Ilaah
wuxuu jecel yahay Kan farxad.
Ilaah waxa uu balan qaaday in uu siin labada abuur ah
si ay u abuurtaan, iyo bixinta u baahan nahay nolol
maalmeedkeena ah.
v. 10 Kii beerreyga siiya abuur uu abuuro iyo kibis
uu cuno, siin doonaa wuuna badin abuurku aad
beeratay iyo kordhin doonaa midhaha
xaqnimadiinna.

Doorashadeena
Waxaan leenahay doorashada ama inay beeran noo
abuur ama waa inay ku cunaan. Marka aynu beeran
noo abuur iyo jimicsi rumaysadkeenna, waxaan sii
daayo sharciga Ilaah ee beero iyo gurto.
Sharciga Kunoqoshadiisa 26: 13, 14 "... Markaas
waxaad ku tidhaahdaa Rabbiga Ilaahiinna ah
hortiisa: waan ka fogaynayaa meeltobnaadka
quduus ka gurigayga, iyo sidoo kale ayaan u siiyey
kan reer Laawi, iyo qariibka, iyo agoonta, iyo
carmalka, sida ay amarradayda oo dhan oo aad igu
amartay; Waxaan Amarradaadii midna kuma
xadgudbin Your, mana aanan illoobin iyagii. Ma
aan cunin wax u markaad of barooranayay, mana
aanan saaro kasta oo ka mid ah in la isticmaalo wax
wasakh ah, ama siiyo wax kasta oo ka mid ah kuwii
dhintay. Waxaan addeecin codkii Rabbiga
Ilaahayga ah, oo waxaan sameeyey wixii aad igu
amartay oo dhan.'"
Boqor Sulaymaan buu noogu digay in haddii aan waxa
xukuma duruufaha, waxaan marnaba ku beeran
doonaa.
Wacdiyihii 11: 4 Kii dabaysha eegaa waxba ma uu
beeran doono, oo kii daruuraha ka soo Lab waxba
ma goosan doono.

Beero aroor iyo galabba
Waa in aan si joogto ah u abuurtaan galay shuqul kasta
oo wanaagsan - wacdinta injiilka Rabbigeenna Ciise
Masiix.
127

Wacdiyihii 11: 6 Oo subaxdana waxay u abuurtaan,

adiga iyo farcankaaga, iyo fiidkii ha ka yeelin
gacantaada ha ceshan, waayo, innaba garan maysid
mid liibaani doona, Kan ama kaas, iyo inay
labadooduba isku si u wanaagsanaan noqon
doonaa.
Beeridda jidhka ku ama Ruuxa
Bawlos dhigayaa in ayaynu wax ka goosan doonaa
wax kasta oo aan wax beero.
Galatiya 6: 6-9 kii hadalka la baraa ee wax walba
oo wanaagsan isaga Kan wax Bara.
Yaan laydin khiyaanayn, Ilaah laguma
majaajiloodo, Waayo, wax alla beera Nin, oo uu
sidoo kale soo goosan doonaan. Waayo, kii beera in
jidhkiisa wuxuu jidhka ka goosan doonaa qudhun,
laakiin kii beera in Ruuxa doono oo Ruuxa ka
goosan nolosha weligeed ah.
Oo iyagu ha Na ma daalin samaynaya halka
wanaagsan, waayo, wakhtigeeda ayaynu wax ka
goosan doonaan haddii aan qalbi jabin.
Sharciga Ilaah waxa uu barwaaqaysan:

Abuur ah

Wakhtigeeda ayaynu wax ka goosan doonaa

Nooca abuur Howshii waa waxa aan goosataan
Sida aynu beeran naga soo farcamay in injiilka Ciise
Masiix, ayaynu wax ka goosan doono goosashada.
Ilaah qaadan doonaa farcankaaga waanan badin noogu
soo celiso.
U fiirso waqtiga of our goosashada - wakhtigeeda.
Waxaan goosan doonaa waxa aan wax beero. Haddii
aan wax beero lacag, ayaynu wax ka goosan doonaa
lacag. Waxba ma aynu beeran karo camalka
wanaagsan iyo filan Ilaah inuu ku soo laabto
dhaqaalaha. Haddii aan dooni Xoolo badan in lacagta
dhuntay oo dheeraad ah oo ku gaaraan si ay ula
kulmaan baahida, markaas waa in aan lacag badan
dhigtay boqortooyada Ilaah.

128

RUUXA MAALIYADA
Ruux u horreeya waa awood kaas oo ka furmay, xusus
cusub in dadka kale la raaci karaan. Kaniisaddii hore
waxay ahayd qarax oo ka dhacay dunida waajib ku ah
dhaqanka sharciga ugu dhag dhagan. Ruux u horreeya
waa mid ka muuqataana riixo kharash kasta oo ka mid
ah in jabiyo dhul cusub.
Waxay horyaal ayaa had iyo jeer lagu magacaabaa in
ay si adag, adag, quudhin khatar ah.
Weynaantaadii dhisay shaqada kuwii dhul cusub.
Horseedka ee kaniisadaha ee Axdiga Cusub keenay
kaniisadda marayo caqabadaha cusub, hadiyado la
aasaasay iyo ragga la sii daayey iyo in dumarku ay
shaqeeyaan Ciise Masiix. Xoogagga ka mid ah
kaniisadaha ee Axdiga Cusub ay koritaanka iyo ahaydi
in wacdinta adduunka.
Soo celinta
Ilaah waa dib-u-dhiska caaqil, wacdinta mucjiso ah
kaniisadda dhexdeeda. Ma jiro qasab ah in ruuxyada
ragga iyo haweenka ay u guuraan iyo gelid ama xayirin
wax cusub.
Ilaah, xagga Ciise, tusaale ka dhigtay wacdinta u
horreeya. Ciise baxay xertiisii oo kala hal meel oo kale
diiday inuu sii joogo waqti dheer oo hal meel ah,
sababtoo ah dadka kale ma uu maqlin injiilka.
Tusaale heena

Bawlos
Rasuul Bawlos ayaa dhab ahaan waa tusaale ka mid ah
ruux u horreeya. Waxa uu ahaa:

Ruuxi dhib-dejiye in dhaqanka

Madax A hogaamiyeyaasha diinta
Qabtaha ka ee xeerarka sharciga ugu dhag dhagan
Aabaha Horseedka axdiga cusub

Ka hor inta Masiixi noqoshadii Bawlos, waxa uu ahaa

mid-boqolkiiba boqol ka go'an in ay burburiyey
kiniisadda. Marka uu aqbalo Ciise sida uu
Badbaadiyaha, waxa uu ahaa mid-boqolkiiba boqol ka
go'antahay horumarinta boqortooyada Ilaah.

129

Marka kalena ay ku isufaan dhexdiinna ah waxyaabaha

ay sameeyeen, Paul qoray warbixin kooban oo ka mid
ah waxyaabaha uu soo maray aawadood oo ah injiilka
oo weli, waxa uu sheegay in uu waxba ku faano.
2 Korintoss 11:23 way Masiix bay u adeegaan -Ma
hadlo sida nacas-baan macluumaad intaas ahay:
Tirola'aan badan,
Karbaashyo Qiyaasan,
In xabsiyada ay inta ugu badan,
Marar badanna dhimashaan ku.
Yuhuuddu shan jeer baan helay karbaasheen
afartan mid la '.
Saddex jeer waxaa la i la uleeyo;
Mar aan la dhagxiyey,
Saddex jeer baan ahaa Maskarjabka;
Habeen iyo maalinna waxaan ku jiray badda
moolka ku jira;
Sodcaalladoodii inta badan,
In xagga biyaha,
In xagga waxdhacayaal,
In xagga dadkaygana khatar u gaar ah,
In xagga dadka aan Yuhuudda ahayn,
In xagga magaaladana,
In xagga cidlada,
In xagga badda,
Walaalo been ah dhexdoodana khatar baan ku
galay;
In daal iyo hawsha,
In hurdo badan,
Iyo gaajo iyo harraad,
Marar badanna cuntola'aan,
Qabow iyo arrad

130

Sokow waxyaalaha kale, waxa ii yimaadda maalin

kasta: my walaac qoto dheer kiniisadaha oo dhan.

Rasuullad
Xataa marka la dhimasho iyo garaacis hanjabay,
rasuulladii maalin kasta u tageen inay macbudka
(dadweynaha) iyo in guriga (private) baridda kasta oo
ku wacdiyey Ciise.
Falimaha Rasuullada 5: 40-42 Oo iyagu waxay
raaceen isaga, oo markay ku baaqay in rasuulladii
ayay garaaceen, oo waxay ku amreen in ay ku
hadlin magaca Ciise, oo iyagu ha tageen. Way
tageen intay joogaan ee golaha ka, ku faraxsan in
lagu tiriyey inay istaahilaan inCeeb iyaga magiciisa
aawadiis. Maalin walba macbudka dhexdiisa ah, iyo
in guri kasta, oo iyagu uma ay ka tagaan
waxbarashada iyo Ciise ku wacdiyaya oo ah
Masiixa.

Silcin Mu'miniinta
Istiifen noqotay shihiid ugu horeysay. Eebe wuxuu
baray Nabi ereyga Ilaah xitaa halka uu soo food saartay
dhimasho. Maxaa ka marag wuxuu keenay ninkii
kaasoo markii dambe noqday Rasuul Bawlos.
Marka cadaadis sii kordheen, Mu'miniinta kala firdhay
si ay u ilaaliyaan qoysaskooda xabsi iyo dhimasho ka.
Laakiin maxaad ay sameeyaan? Waxay ahaayeen kuwo
xasilloon oo ku saabsan iimaanka si ay u noolaan
karaan noloshooda raaxo leh? No, waxay meel walba
ka tegey wacdiyeyeen ereyga.
Falimaha Rasuullada 8: 1-4 Haddaba Saa'uul raalli
buu ka ahaa dhimashada. Waqtigaas cadaadis
weyn ku dhacday kiniisadda ahaa ee Yeruusaalem
ku yiil; oo dhammaantood waxaa ka wada kala
firdheen dalalka Yahuudiya iyo Samaariya, oo
rasuulladu ugu reebo. Markaasaa niman cibaado
leh Istefanos qaaday in uu aaso, oo aad ugu
baroorteen isaga.
Oo Saa'uul, oo wuxuu ku layn jiray kiniisadda, guri
kasta oo galaya, oo waxayna jiidayeen off ragga iyo
dumarka, iyaga oo balanqaaday inuu xabsi.
Haddaba kuwii kala firidhsanaa, meel walba ka
tegey wacdiyeyeen ereyga.
131

Kiniisadda ayaa had iyo jeer ahaa Adag iyo ayaa la

Shafay in kooxaha wacdinta waqtiyada of cadaadis
weyn ay.
QORSHAHA ILAAH
Qorshaha Ilaah u ah dhisidda jidhka Masiixa uusan
waxba iska badalin. Kaniisaddii hore waxay ku
addeecay Adeegga Wayn oo wuxuu u tegey oo ku
saabsan meel kasta samaynaya shuqullada Ciise - cay
buka, barayeen oo kula wacdiyeyeen warka wanaagsan
ee boqortooyada. Oo waxay ku sii in wejiga silica, iyo
xataa ilaa dhimasho ay.
Kiniisadda ayaa had iyo jeer ahaa mid caafimaad qaba
marka aragtidiisa aragba ahaa oo ugu yaraan caafimaad
qaba marka tamartaa ay kor Negidihiin koobta.
Adeega kooxaha
Toddobaatankii xertiisii baxay in laba kooxood oo
Ciise u soo diray. Paul shaqeeyay sidii koox oo dad
sidii Barnabas, Silas iyo Timoteyos. Silas iyo Barnabas
wada shaqeeyay. Rasuulladii Yeruusaalem joogay
koox Samaariya iyo Antiyokh u direen markii
nooleynta bilaabay in meelaha kuwa. Qorshaha Ilaah
ee kaniisadda maxalliga ah iyo dayada howlgalka
marna waa ninka mid show. Annagoo ah rasuullada,
nebiyada, kuwa dadka gaara, macalimiinta, wadaadada
iyo haore waa inay ka wada shaqeeyaan sidii kooxood.
Marka aynu ka shaqeeyaan sidii Ilaah ayaa la
qorsheeyay, ilaalinta ka enticements Shaydaanka aan
helno. Wasaaradda kooxda waa illaalin ka dhanka
Dambigooda kuwaas oo damacaas caadi ah marka
qofka safaradiisa iyo wasiir oo keliya.
Uyeerida dhalinyarada
Ilaah mar walba indhihiisa ku jiilka ka yar. Waxa uu
mar walba loo isticmaalo dadka dhalinyarada ah. Waxa
laga yaabaa, iyagu ma ay yaqaaniin waxa looga jeedo
dhaqanka yihiin. Haddii ay jirto shaqo weyn oo ay ku
dhameeyaan, waxay sidaas u yeelaan, ka dibna su'aalo
weydiiso.
Kitaabka markii Ilaah shaqo weyn ay u samayn, uu inta
badan loo yaqaan qofka dhalinyarada ah.
Dadka dhallinyarada ah ayaa had iyo jeer ahaa safka
hore ee hawlgallada adduunka. In qarnigan, Ilaah waa
132

soo noolaynta Quluubta dadka dhalinyarada ah in ay

ciidan milatari ah kuwaas oo si qasab ah loo
horumariyo doonaa boqortooyada Ilaah.
Dhammaan daafaha dunida jiil cusub oo dadka
dhalinyarada ah waa in ay si buuxda uga go'an Ciise
iyo wacdinta adduunka. Waxay diidaan in ay u
dulqaadan go'an tahay qalbi-naftooda iyo dadka kale.
Dadka dhallinyarada ah heroically ayaa badali Kara
adduunka.
SOO KOOBID
Kaniisadda ayaa waxa soo wajahay caqabad ugu weyn
waxa uu abid wajaho, si ay u gutaan Adeegga Wayn
sidii qarnigii tani waxaa si degdeg ah u imanaya ay
saacad final. Waa waqtigii aan u ordo dagaalka - ma
dagaalka.
Kaniisadda si fiican yahay ahaanba u gudan karo
Adeegga Wayn. Kaniisaddu waa si fiican u qabsadaan,
magaalooyinka iyo quruumaha Ilaah noo dajiya
awoodaan.
Kaniisadda lagu qalabeeyey waayo, dagaalka.
Marka Jaaluud hor yimid Daa'uud, Jaaluud caayeen oo
waxay isku dayeen in Daauud cabsi geliyaan.
Markaasaa Ibliisku wuxuu isku dayaa xeeladaha isla
maanta. Waxa uu isku dayaa inuu noo baqdin ay noo
keenaya in ay eegaan ka baaqsadey our, isagoo farta ku
fiiqaya inaynu innagu nahay carruurta geyaysiiyey oo
dhab ahaan ma kulanka isaga.
Daauud fogaadaa dabin. Ma uusan ku kacaa Jaaluud in
uu xoog u gaar ah, laakiin in xoogga Ilaah.
Daauud aan la barbar dhigo xoog, awoodda iyo
xirfadda Goli'adkii. Laakiin waxaa qaatay kaliya hal
dhagax dixeed in hoos oo dhan iyo xooggiisa weyn soo
muuqdeen Jaaluud.
Sida jidhkii Masiixa, kaniisadda, waa inuu joojiyo
eegaya failure ay tabar, daciifnimo iyo guul darro. Waa
in ay bilaabaan in ay u dhaqmaan ee dhiirranaan.
In qarada ee dagaalada, waa in aan aan gurto. Waa in
aan kor u banner, oo quruumahana buunka ka
naadiyaan noo guul! Waxaan ka badan kuwa
guulaysta! Waxaan nahay guul xagga Ciise Masiix!
133

Daauud ayaa mintid ah oo leh aqoon uu lahaa. Daa'uud

loo subkay inuu boqor noqdo. Waxaan sidoo kale
waxaa la subkay. Our subkiddoodu waa inaan injiilka
ku wacdiyo lumay. Kaniisaddu waa xoog, bold oo aad
u dhiirranaada, sababtoo ah hubka dagaalkayagu waa
xoog badan yihiin Ilaah hortiisa in qalcado lagu
dumiyo.
Dadka ruuxiisu dhiirranaan, ruuxa u horreeya, in uu
ahaa Yashuuca waa on kaniisadda. Waxayna
warwareegi jireen cidlada waa weyn. Waa markii
dhulkeena ballan inaad hantidaan. Waa wakhtiga aad
shaqayn lahayd iimaanka ku saleysan ereyga Ilaah.
Calaamooyin iyo yaabab noo raaci doonaa! Wadajir,
waxaan u gudan doonaa Guddiga sare iyo qaato injiilka
uunka marayo wacdinta mucjiso.
SU'AALO IYO MURAAJOCO
1. Waa maxay ujeedada ugu weyn ee fariinta barwaaqo ah?

2. Maxaa loola jeedaa ah "Pioneer Ruuxa of Wacdin"?

3. Sii tusaalooyin baybalka ah adeega kooxda wacdinta.

134