Assur Ticaret Kolonileri Cagr’nda Acemhiéyiik
Fincanlari
[ACEMHOY OK CUPS IN OLD ASSYRIAN PERIOD)
ATILA TORKER
Anahiar Sézcitkler
Orta Anadolu, Acemoyiik, Assur Ticaret Kolonileri Cagt, Fincan
Keywords
Central Anatolia, Acemhdyik, Old Assyrian Colonial Period, Cup
Tue Gat
OzET
nin giimeyinde konumlanan Acemhdyik, Assur Ticaret Kolonileri Cag'nin en biiytikyerlegim-
lerinden birisiir. Yasimm konusunu bu merkezde ele geemis fincanlar olusturmaktadr Acemhdyitk te
bu devir toplam alts tabakayla temsil edilmektedir. Burada bircok canak gdmlek formu gibi fincaniart
dda tabakalara gore dzgtin yénleriyle gormek ve gelisimlerin izlemek mimkiindér. Tespit edilen incan
formlars arasinda agurikl grubu tim Orta Tune Cagi katlarinda agiga ikarilmis “Diya Cekik giz Ke.
narlt Fincantar” olusturmaktadkr, Bu forma sahip fncanlarin gagdaslar arasinda en gest Sraekierini
Acembyik te sunmus olmas: bakimindan “Karakieristik Acemhdyiik Fincans” olarak da adlandirtimast
‘mimbiindir. Bu ve diger fincan formlarmn bir kismu Orta Anadolu'nun bilinen gelenegint yansiurken,
bu etkiyleformtarin bazt kesimlart daha belirgin hale getirilmis ya da tamamen bu devre dzgin (ve daha
estetit) yeni bicimlerinin ortaya eikmasina misaade edilmistir. Bu kaplari yayilum: genellitle Anadol
corafyasila, cogunlubla da Kizilrmak kavsile snirs kalmagtr
ABSTRACT
Acembiyilk in the south of Salt Lake was one of the most important settlements of the Old Assyrian Co-
‘onial Period. The theme of this paper consiss ofthe cups from this archeological site. In Acemhéyit, it
4s able 0 observe a number of poteries, (0 define them according to thelr distinctive aspects and also to
Jollow their improvements. Among the defined cups, the “cup with the rim drawn out” was the most we.
lighted form of Middle Bronze Age contexts. While both his cup and a few of others reflect the well-known
Anatolian tradition, by this influence, some parts of the cup forms gained in a clearer aspect oF it was
allowed to appear new and more esthetic types which were peculiar to this period. The spread of these
‘ups is generally limited in Anatolia, especially in a region, called as Heiss bend.
‘Acemhdyk ganak gdmlekleri! daha énce kazi-
nin baslarinda K. Emre tarafindan tanitulmis idi;?
daha sonralari ise bu yerlesimin canak gomlek
buluntulari gok az yayina konu olmustur. En son
tarafimizdan yapilan calismasinda bu yerlesimin
pismis toprak kaplarr yeniden degerlendirilmig-
tir, Bu yazinin konusunu olusturan fincanlar,
Acemhéyiik kap repertuarimin %I5 gibi bllyak
' Bukonuda caligmam: destekioyen ve yonlendiren sayin
hhocalarim Prof. Dr; Nimet OZGUG ve Prof. Dr. Aliye
OZTAN’s igtenlikle tokkur ederim.
2 Es 1968: $3 vd, 99 vd.
Arkeoloji Dergisi (2009/2)
bir cogunlugunu teskil etmektedir> Burada in-
celenen fincanlarla benzer forma sahip anak iri
boylar bakimindan masrapa olarak nitelenebile-
cek iri fincanlara da metin iginde yeri geldikee
deginilecektirt. Tek kulplu bardak olarak da ta-
3. TonkeR 2008: Grafik 2.
4 Boylan itbariyle 10 cm.den yiksek olan fincanlar, ge=
nel ortalamadan biyak olmalart nedeniyle burada “iri
Fincan” olarak adlandirimislardit. Literatirde aym,
boy ve benzer formdaki bu iri fincanlar “Magrapa™
olarak adlandininyor olsa da (Ornegin Ozatg 1950: 70,
Fig.237-242) aguz kenarlarinin yapila:itibariyle bun~
lardan goguaun masrapa Ozelliginden ziyade igecek ti
ketimi emaciyla fincan islevinde kullansimis olmelart
4748 Atila Tirker
nimlanabilecek fincanlar, boyutlarintn bardak
lardan belirgin bir yekilde kiigiik olmasiyla a
cdilirler; gok sayida ve zengin form gesili
sahip Acemhayiik bardaklary ayri bir yazinen ko-
usu olarak cle ahnacakts
Fincanlar, agiz kenart ve gOvde formlarina wore
alt basliklara ayrilabilmektedir.
1, Disa Cekik Agie Kenarh Fincantar
Acemhdyik"te bulanmus. finean formundaki
Kaplarin en yogun ve en yaygininS “Dig Gekik
Azz Kenarh Pincanlar” olusturmaktadit (Cizim
1-26), Yerlesimin tim ATKG katinda gordi
olmasi ve bu katlar arasinda beliryin bir form
Drensibine bagh kalarak gelisim gistermis. ol-
mast bakimindan “Disa Gekik Agsz Kenarl
Fincanlat”.bildik bir 6zellik ary ctmistir; bu yitz-
den bu fineanlasa “Standart Formlu Avemhdytik
Fincam”, daha carpict bir ifadeyle "Karakteristik
Acembdyik Fincani” da denilebilir. Gugdas mer-
kezlerden hig birinde bu finean formu bu yogun-
Jukta ve cesitlilikte ele gegmemis olmasi da bu
adlandirmayt pekistirmektedir
Karakteristik Acemhytk Fineanlan, disa. ge
kik agiz kenarli olup, gogu keskin veya yuvarlak
gdvdclidir. AB kenarimin disa gekik ole
ince cidarlarimn kalinlasbriimalart durumuna
sibre buyuunluyimus gibi bir eovtiniim arz edebilir-
ler. Karin keskinligin daha cok kabin orta kisian=
da, fakat duruma gore de agi veya dibe yakin
yerde verildigi g6riliy. Dipler cogunlukla yuvar
lak veya sivricedir; kimilerinde diz veya halka
dip omeklerinin uygulandigina da gahit oluntr
Kabin yoksekligi ile agiz gap birhirine yakin
degerleidedir. Karin genisligi cogunda yiiksekli-
inden fazladir: Yuksekligi gogunda 6.5 em. ol-
mak iizere 4-9,6 em. arasinda, a7 gapt goBunlt
6.4 em. olmak tizere 3,3-97 em. arasinda ve ka
genisligi coaunds 8 em. olmak tzere 7.8-
em. arasinda degiyir, Fincanlurin hamura gogun-
lubla devetiiyd olmak dzere bu rengin tonlarinda
ve kiremidi ile kabvere
mektedir, Daima iyi antulmg hamuruna seyick
de olsa mika, kiree ve ince kumun karishiridht
gorilmektedir.lyi'goh iyi pisirilmiglerdir, Az sa
Yidaki istisma harig (Sekil 4 ve 23 gibi) tamamania
yyakin dimek gark yap. Yizeyleri ya hamut=
lari renginde birakilmis (devetiiyd: $ckil 3, 26
bizee daha miimky
5 ‘Toplam fincan repertuvarinin yaklostk % NO gibi bit
‘soBun laguna olusturur, bz. TUxH 2008; Gali 6:
ADetg XIV
kahverengi: Gizim 4 ye 16), ya astarlanmny (kit
muizs: Gizim 1-2 ve 17; kahve: Gizim 9 ve 14;
muru renginde: Cizim 26) ya da perdahlanmystir
(kurmuza: Gizim 5-8, 12-13, 19, 22 ve 25: Kahve:
10-11, 20-21, 24; devettiyi: Gizim 15 ve 18)
Acembdyik'te tim ATKC katlart boyunca ke
rakteristik fincanlarin profil dzelligini yerle-
simin katlarma gore ayirt etmek ve geligimleri
izlemek mimkindiir. Yerlesimin. VE-HV. kath
rinda ya hamuru renginde islakken sivazlanarak
burakilnms, ya astartanip perdahlanmsy ya da s:
dece astarlamayla yelinilmistir. HI. ve TL. katlat=
da hamuru renginde birakma istisna olrakla bit=
Tikte boya banyolu dtnekler de azdir; astarlama
ve perdahlama ise airliktadi. 1. katta ise yitze
yin daima astarlanmis iken, Oneeki tabakabarda
oldugu kadar perdahlamaya ragbet edilmedigi
rill.
Beveme IV, kata kadar sade yiv bezemelerle ve
azalarak siiregelen Aligar 1M] (Cizim 23) boyalt=
Jatiyla temsil edilie? (burada deginilen formun
disindaki Alisar 111 Boyalist igin bkz, asaguda
Bashk 4, Gizim 32). Yerlesimin TH. katindt ise
bezeme enginligi bariz olarak dikkati geker. Tek
veya gift memecik gibi kabarima, yiv ve nokta
bi kaztma, verev ve serit gibi boyals bezemeler
bu venginligi gesitiendirir. 11, katta bezeme, teh
yiv ve verev gemtikli kazima scklinde avalsrken
1. katta hig bir sekilde bezeme gesidine tesadiif
edilmemesi dikkat gckicidir, Tiim bu katlarda
tek renkliler hakimdir. Agarhkh olarak kirmezs
ve kirmizinin tonlamalars yani sira kahve ve por
takal rengine calan tonlamalar gordlir. Qzellikic
Gegiy Cag'ndan sonra metal taklidi koyw g
siyah renkte astarl ve cok parlak perdahly fin=
ccanlar, gok a7 de olsa ML kata kadar izlenebilir.
ken, sonrahi kathirda (II ve 1) tesadif edilmez
Form tiirevlerinin en gesitlendigi 1H, kata kadar
pOvdede yuvarlak hatlirm agarhgs dah fazlo his
sedilitken, bu tabaka itibariyle govde profilinde
keskin ve yuvarlak formlarin hakim hale yeldigi
wills. HL. Katia ana forman ge
“oki ornege daha dnce Fre tara
Gas 1968: 6)
6 Bunlacan gz
ddan da deg
7 Aligar IM boysh incanlar Gvellible Atigar (ON mex
‘Osten 1937: Fig.239 2493, ISOS, Hig 24 M1
ve Kanig Karuna Crete 1980 Lex 29467. 610,
Oratie ve O7k 19% Lex. 54.540) aide yskan dnc
lerie ammmaktad, ayrice bk. Ont Mann 1968. 68
Bu formiara Intermediate deem: tekniginde heveine
levin hy. Oxo 1973: Lest 7.38 ye tabi I yap
Abs biknmebtede2009/2
mis, Onceki katta oldugu kadar olmasa da tirev-
leri devam etmistir. I. katta cesitlilik azalos, {IL
katta ortaya gikan bu formun iri fincanlart orta-
dan kalkmistir
VI. ve V. katta diz dipliler agurhikta iken, TV. kat-
ta diz diplilerle yuvarlak diplerin agagi yukart
esit oranda tiretiidigi gordtir; bu katlarda sivri
dipli fincanlarin hentiz taninmamaktadir. Bildik
fincan formunda III, kattan itibaren sivri diplerin
kullanilmaya baslandigi agrkga fark edilir. Bu kat
itibariyle yuvarlak ve sivri diplerin yayginlastié,
bbu kattan sonra da dz dipli fincanlarin yok oldu-
u, halka diplilerin ise IIL. ve UL. katlarda seyrek
de olsa stirdiga gordldr.
Karakteristik formlu fincanlarin kulp kisimla-
rinda da bazi dzellikler fark edilit. Gévdenin en
sgenis yerini ajjz kenarina baglayan kulplarn ke-
sitleri yuvarlak, oval, babrek ve iggen olabilmek-
tedir. Bunlar arasinda agz kenarin: isiran kulplu
(Gizim 25) dmeklere de tesadif edilmistir§ Agiz
Kenarma daha yiiksekten dénerek baglanmig
Kulplar, ETC gelenegini sirdiirmekte olup, IL
kata kadar belli belitsiz devam eder. VI. kattan
siire gelen gift seritli kulplar III. kata dek kulla-
milmistr.
Kanig Karumu tim Katlarinda bol miktarda
Karakteristik AcemhdyUk Fincam goranmekte
olup, govde profilinin yuvarlak hatlart ve diz
ile halka dipleri? nazarinda Ktltepe’de sivri dip
fincanlara neredeyse hig igi duyulmamistir. Tki
yerlesimin fincan repertuarinda farkliiklar, daha
dogrusu gelenek ve begeni anlaytsinda ciddi fark
Iikiarin oldugu gorilur. Kaltepe'nin az sayidal
diga gekik agiz kenarh, keskin karinh ve sivti dip-
1i Ornekleri Eski Saray!® ve Teras Sarayt!” yapr-
larinda agiga cikmistr; halka dipliler ise azdur.!2
Hemen burada, cidarlarinn Acembdy 0k drnekle-
rine gore daha kalin oldugunu da belirtilmeliyiz.
Aligar’da da buna yakin bir durumla karsilagtlr
8 Agiz kenarim asian hayvan bapt bigimli kulplar,
‘Acembéyik'te pt Ve tag kap gibi deBisiktiplerde Or-
rekler vermigtic. Devrin diger merkezierinden Kanis
Karumu, Bogazkiy Aged Sehir, Magat HOyUk V. Katt
ve Aligar yan sira mateakip dOnemde Inandiktepe de
yaygin bir begeniye sahip olmugtur, bkz. TUnxeR 2008:
57
9 Ozavg 1950: 70 vd, ay
ve Ozsiy 1953: 46.
10 Gz00¢ 1999 27, Lev8t:2.
11 Oz60¢ 1999: 38, Lev9I:.
12 Ozeibg 1999: 27, Lev.80+4 (Eski Saray),
sa kes. Age. Lev.30; Ozave
Assur Ticaret Kolonileri Gagr'nda Acemhéyak Fincanlari “0
Aligar'da yuvarlak dipliler gogunluktal? iken diz
ve halka dipliler az sayidadyr, AcemhoyOk tar-
zandaki sivri dipli fincan érnekleri ise kullaml-
mamistir. Bogazkéy,!> Kaman-Kalehdyak'® ve
Masat Hoyak'? gibi Orta Anadolu gehirlerinde
yoiun olmasa da diz, sivri ve yuvarlak diple son
ibulan muhtelif g6vde profilli Srmeklere rastlanar-
ken, Gozltikule,'* Kilise Tepe,!? Yurnuktepe?? ve
Troia” gibi sahil kesimine gidildikee diz dipli
fincanlarin kullaniminin daha gok tercih edildi-
i sOylenebilir. Bu tarzda az sayida fincanin ele
gestiBi Alaca Hoyak’dn E.T.C, sonunda da diple-
rin diz oldugu dikkati geker.22
Karakteristik Acembdyik Fincanr'nin az sayida-
ki baz Srmekleri hafif boyuntudur (Cizim 27-28).
Yerlesimin 111. katinda ortaya cikan bu form, TL
katta yaygin olarak devam edet. Yakseklikleri
6-75 em., govde genislikleri 63-105 cm. ve
iz gaplart 6.2-10 cm. arasinda degismektedir.
Dis yiizeyleri ve agiz kenarinin igi, kirmizi veya
kahverengi, hamuru rengi olan kiremidi ve koyu
veya agik pembemsi devetiydnin degisiklik
tonlarinda astarlanmis ve perdahlanmislardir
Gériindimleri genel olarak diga gekik agiz ke-
narh, boyunlu, keskin veya keskince yuvarlak
karin ve sivri diplidir. Karin keskinliginden ¢i-
kan kulplari ya agrz kenarina ya da boyun dibine
baglanmaktadirlar. Kulbu agiz kenarina bagla-
nan Ornekler Acemhoyak diginda taninmaz iken,
‘oyun dibine baglanan fincanlarin yakin benzer-
lerini Kaltepe Teras Saray: ile Kanis Karumu
TIL katinda®* gormek mimktindar.
2. Gévdesi Dilimli Fincanlar
Acembéyik’tin Asagi Sehir IV. kaunda agiga.
13 Scunaior 1932: Fig. 125 62472; von DER Osten 1937:
Lov, Fig 72.775, Figl73 ¢ 1233 ve d 2889.
| vow DER Osten 1937: Lev, Fig72 d 109 (dz dip),
aye, Lov, Fig 172 d 2458 (halka dip).
15 Fiscuter 1963: Fig 675, 680-681,
16 Omuna 1999: Fig.26:3 ve 26:7,
17 Gac0¢ 1982: Fig 15, 47, 50, Lev a5.
18 Gotoman 1956: Fig.837-838,
19 Svaunarox 2007: 320 vd, Fig.234:490,
20 Tuma yerlesimin XI. Katinda agiga gikarimistir, bkz,
GaRstAnc 1953: Fig 4-16.
2 Troia 1Ve katt Smofi igin bkz. BueoeN vd. 1951:
Fig 80:30,
22 Kogay ve AKOK 1966: Low.52, Al J 202, m 60 vek 81
23 Ozoiig 1999: 38, Lev.93:, Fig C4.
24 sen 1963: 87 vd, Levl9+l; 1989, Lev. 23:4so tila Turker
gikariimis bir fincan, yerlesimin ve devrinin
6rgiin buluntularmdan birisidir (Gizim 29)
Portakalmst devetilyi hamurw iyi arstilmistir
Kirmiza astarlt, perdahh, kalin cidarls, diya ee
kik age kenarlt ve dagme dipli olup, yuvarlak
kesitli Kulbu, Karnin en genis yerinden agiz. ke-
harina baglinmstir. Yaksekliginin lgiisi: karin
genishigine yakindir (8,0 x 8.2 em.) Bu fi
Orgiin kilan, govdesi Gerinde yedi yerde oly
turulmus dikey inen kalin dilimlerdir, Bu ézgiin
kabartama-bezeme anlayt c
kap taklidi oldugu kabul edilebilit
Bu fincanin koyu gri astarh ve parlak perdah-
h bir benveri Kani Karuma IL katinda a
orkariimistin® Bu, her iki yerlesimin ilgili wba
kalarinin karstlastirilmasinda da giize! bir temas,
noktast olusturmaktadir,
3. Basit A
Fincantar
Acemhdyiik az sayida temsil edilen fincan tiple
rindendir. Bu tir érnekler bugine kadar sadece
yerleyimin IIL katndan agra gukarilmslardsr, Ige
dogeu diz ag kenart disinda, Keskin karin ve
yuvarlak dipli olmasimin yan stra kirmzs astar ve
iyi perdahyla yerlesimin dzgtn formlarindan bi-
ridir(Cizim 30-31), Bu Gmeklerden ilki, kulbanun
kargisina iki memecik kondurulmus Aligar 6rne;
ile Karstlastiriimast mimkiindir.”” Karin keskin-
ligi dip kismena yakin verilmig Grnegin emsaline
‘eagdaslant arasinda tesadif edilmemistir.2®
Kenarli Keskin Govdeli
4. Alisar III Tipi Fincanlar
Hizmet Binasan 1 No.Ju odasinda bulunan iki
adet Fincanin tii govdesi boya ile bezenmistir
(Cizim 32); bu boyama tarzi Aligar IIT boyalita-
rindan taninmaktadit, Agik devetiiyis hamurlar
renginde astar iverine biti siyah digeri kahveren-
gi boya ile bezekler yaprlims ve perdahlanmisti.
Basit agiz kenary kulbun karsisinda hafif yiikse~
lecek sckilde yapilmistr. Kisa dik boyunlu, yur
varlak govdeli ve sivri dipti olup, afvz kenarinda
yikselen yuvarlak kesithi Kulp karin genigligine
baglamisuir. Boya bandh agiz kenaesnin igi ve d-
sinda dolanmiktadsr. Biri boyundan digeri karin
26 Bu Finca yakinonds kurgun figGrinier bulunmostur
br. Oza 1967: 234
26 Ean 1989: Fig. A 19,
27 von nem Osta WMT Fig 76:26, Lev,
28 Ro fincan dah nse bine tarafind
(sen 19686 16 Lev tk.
ADetg XIV
tgenisliginden dotanan iki kalin bandsn igine iki-
ser paralel gizgi arasina ig ige ikt ince zikzak lid
Kann bandinin altndan g1kan ye dipte bitleyen
bes bezekli bant vardir. Bunlaein da dist bantha-
11 kabin ig bezekleri ince gizgiterle: yapalmistir.
Kulbun iki yammdaki bandin iginde ikiger gizei
ite bir tir rikzak yapslmiso, Buna izleyen iki
bandin igine ikiser gizai ite ski tasvir alan yapnl-
mis ve iglerine yan ¢izgiteri birlestiven ager ebik
‘izgi giziletek icleri kafes gériiniimi verilmistit
Agiz kismina dopru olan son banda ise iki ince
izginin sinrelandrdigs alan uglarindan bitbitine
bagh igleri kafese taralt baklavalar yapulmisti,
Bu fineanlarin dip dabil tim ytizeylerinin boya be~
vemelerle siislenmig benzeri Kayseri Miizesi'nde
korunuyor olup Kaniy Karumu'ndan getirilmig
oldugu disiiniilmektedir2¥ Alisar II seramiginin
Lipik Ornegi olan Acemhdyiik Gmeklerinin bura-
da yapiims oimast kuvvetle miimkiindiir. Yeri
gelmisken deginilmelidir ki sayiea Kiiltepe ve
Alisarda oldugu kadar yogun degilse bile Aligar
TL Boyahlart, Acemhoyiik’de VIM. kat stibariyle
g6rtilmeye baslar ve kullamimina IL. kata kadar
dovam edilir. I], katta sayica gok azahiy olmaklaa
birlikic boyama anlayisiarinda hatkarin inceid
ve daha évenli gekildigi gor
5. Kiire Govdeti Fincan
Yorlesimin 11), katta buluntnuy Aire gOveeii
can, tek drnekle temsil edilir (Gizim 33). Ba
agi, kenarlidir, Yiiveyi hamuru rengindedir
min yer yer isti olmast, boyunun kiigiik (5,4
)oldugi halde, pisirmede kullansimis olabi-
fir. Ote yandun kabin dasiik nitelikli ve kéigiik ol
da diisindirebilir, Bu fineanin iki kate boyutun-
daki iki masrapa (Cizim 34-35), vine yerlesi-
min 1H, katmda ele gegmistir, Gavdelerinin by
sik gorintmiiyle dikkati geken bu magrapalarin
dikey duran kulplart ap kenart hizasina veya
bu higadan yakseltilerck baglanmislardir, Ba
‘masrapa tipinin daha iti bir Srnegi Alaca Hoyiik
E:T. katinda bulunmustur.* Anadole disinda
Byblos kentinde OTC baslarma tarihlenen bir
grup adak eyyast arasinda yer alan ve dikey kul=
bu karin genisligine baglanmis kiire wévdeti bir
® aym form pine dahil edilebilir
29 Orabe ve Oz: 195% 63, Lev.S4:508 50
$W Bunlardan fig. 38eki Grnedin resi data dm Ene
larafindan yaysntsmmnsbr Qaakt 196K Lex 38)
31 Koger ve A8Ox 1966: Lev.18 ATK id
32 DUnaND TSK: Fag.1153, Na 8956,2009/2
6. Minyatiir Fincanlar
Acemhdyik'in TIL. ve UL katinda gortilen min-
yatiir fincanlar (Cizim 36-37), goguntukla deve-
itiytinin degisik tonlarindaki hamuru renginde
birakulmslardir. Orta pigmig ve el yapimidiler
Yaiksekligi 2.5-4 om. ve agiz gapt 3-4.5 om., yani
diger fincanlarm boylart yarist kadardit. Basit
veya disa gekik agiz Kenan, yuvarlak govdeli ve
iplidirler. Bir drmekte yovde ditzensiz yivlerle
bezenmis ve karin genisligi izerinde dért kabart-
sma bezek yer almistir (Cizim 37).
Benzerleri diger kazi merkezlerinden bilinme-
mektedir. Bu fincanlarin giinlik kullanimdaki
yerini sdylemek zordur. Hem niteliginin Koti
olusu hem de kiigdk olmalant nedeniyle oyuncak
olarak tretildikleri akla gelmektedir. Kiigak sos
kaplart olarak da dasintlebilirler
7. Iebiikey Gévdeli Fincanlar
Hoyiigin IML ve 1, katte bulunmus disa gekik
giz kenarh ve ig bikey govdeli fincanlar, karin
kesinliginin ortalara veya dibe yakin verilmis ol-
‘masindan dolayt boyunluymus izlenimini de ve-
rir, Boyutlart (yaklasik yaiksekligi 5-7 cm., agiz
‘gap: 6.5-8 cm.) ve kap profillerinde formlara ve-
rilen vurgular yéndyle her biri kendine has bir
gordiniim arz eder Cizim 38-40).
Tek bir 6rnekle temsil edilen I. kat fincaninin
‘rz kenarinin igi ve dist kirmizi astarlt, parlak
perdahlt iken, diger kisumlart krem renginde as-
tarlanmistir, Govdesi tek renkli Giyah) renkli gift
sia zigzaglaria bezelidir (Cizim 39).
IIL kattaki érneklerden biri halka (Cizim 38), di-
Beri dizensiz sivri (Cizim 40) diplidir. Bunlardan
alka dipli™ olan, dzellikle iyi perdahlt karmizi
rengiyle dikkati gcker; yakin benzeri Kaltepe
Teras Sarayr'nda bulunmustur5 Sivri dipli olan
Finean ise sadece astarlanmis, fakat yine karmizi
renk kullanclmistir.
8. Gévdesi Sivrilerek Son Bulan Fincanlar
Acemhdylk Asagi Sehri’nin II. katinda bulunan
ve hoyk kisminda bugine dek emsaline rast-
lanmamis olan iki adet yuvarlak basit agiz ke-
narli ve dibe dogru g6vdesi sivrilerek son bulan
Fincanlardan biti kulakgik seklinde tutamakli
(Gizim 41, digeri omuz altins agtz kenarina bag-
23 Eon 1968: 62, Res.21
364 Bae: 1968: 76, Res 61, Lev. 38:5,
35 Orbe 1999: 38, Lex. 95, Fig C3,
Assur Ticaret Kolonileri Cagr'nda Acemhoyiik Fincanlart si
layan dikey kulpludur (Cizim 42). Deginilen ilk
‘enefiin agiz kenarinin altindan tek sira yiv do-
lanit, Bu finean kurmizi renkte astarh ve parlak
perdahl iken, digeri alacalt bej renkte astarlidir
Yaikseklikleri 6.5 em. civarinda ve agiz gaplart
5-6 emir.
Benzerlerine Anadolu yerlesimlerinde rastlan-
mayan bu finean gesidinin, Acemhéyuk'te degi-
sik 6rnekleri bulunan tag kaplarmdan veya olast
madeni fincantardan esintenilerek tasatlandig
Snerilebilir,
9. Bobrek Agizl Fincan
Bobrek agizh, omzundan dibe dogru hafif dara-
lan govdeli ve sivri diplidir; yuvarlak kesitli tek
Kulp agzin girinti yaptigi yeri karin genisligine
baglar (Cizim 43), Pembemsi devettiyi hamurla
‘olup, yer yer pembeleymig krem renginde astarl-
dir, Agiz kenart, g6vde bigimi ve kulbunun baj-
lanistitibariyle Acemhdyik’tin dzgiin kap tiple-
rinden birisidir.
Yuvarlak giz kenarinm karsilikh olarak igeriye
bastirilmasiyla elde edilmis bu form, tistten baki-
Iunca sekiz, rakamina benzedigi igin babrek agrzlt
olarak adlandirilmistir. Acemhoytik'te bu formun
Gzellikle gift kulplu bardaklart sevilerek kulla-
rilmis olup, yerlesimin ILL katt igin tanitiet kap
formlarindan birini teskil etmektedir.® Burada
deginilen fincan, IL. katta ele geemis olup, bilinen
tek Grnektit. Kanig Karumu I, Katinda bulunmus
bobrek agizh masrapalar.? diger form ézelikieri
bakimindan fakli da olsa, Acemhdyiik drnekleriy-
le karsilastirilabilecek tek buluntudur.
KATALOG
1. Ac. 1-44, Asagt Sehir, Etok B Ocagt, I kat; devettya
hhamarla, sarap kurmuzist astarle, gark yapimt, yuk
48,044, kar g. 4 em,
2. Ac. 95-82, RA/3T plankare, Kuzeybati Oda, 1. kat;
‘devetiy harnuru mika, ince ve orta boy kur, mika
katkili, pembemsi kirmizs astarl,gark yapim: yk
55,059, karin g. 6.9 em,
3. Ac. 92-68, U/32 plankare, Ib kat; devetdya hamary
eg ve ince kum katkih, hamuru renginde birakil-
mis, gark yapury; yk, 7.5, karin g. 97 em,
4. Ac, 91-21, 1231 plankare Kuzeybati Gukuru, IV. kat;
gtk kahverengi-gri harmuru orta boy tas kati, has
‘muru renginde birakitmis, omuz dzeri isl, el yap
mi; yak: 8.2, 08.3 em,
36 TURKER 2008: 6t vd
7 Orcic ve O760¢ 1953: Res.190a; FRE 1963: 89,
Res.10 Ki. Nik 129.52 Atila Tiirker
5. Ac, 93-102, YI plankare, Yapr tabans, Il. kat; eve-
tdy0 hamuru ince kum ve mika katkily, agiz kena-
igi ve dist kirmrzsastarls, perdahly, gark yapimy;
yk. 6, karin g. 7. em,
6. Ac, 94-125, AISI plankare, 1, No.ku Oda, Il. kat; de-
vetdy0 hamuru kireg ve mika katkih, az kenart igi
ve digi kirmizi astarl, perdahh, gark yapimy; yak.
75,064, karin g. 10 cm,
7..Ac. 92-64, IL. kat; devetiya hamuru kireg ve mika kat-
4, harms astarh, perdah, cark yapims; yOk. 8 em,
8. Ac. 03-124, SA/36 plankare, I. kat; devety® ha-
‘mura kum ve mika katkil, agiz kenarinin igi, dista
karin keskinligi altina kadar olan kisms karmrzi
astarlt, perdahl, gark yapims; yak. 8.5, karin g.
M6 em.
9. Ac. 92-63, U/33 plankare, IIb kati; gri hamura ince
‘lenmis, kireg ve kum katkil,gri, kahverengi sl
eal stars, ¢ark yapim; yOk. 10.2, karin g, 13.8 em.
10. Ac. p-59, BBISO plankare, V, kat; devetdyt hamuru
mika, bol kireg ve bol kum kath, krzil kahverengi
ve kehverengi alacal: astarl, perdahit, gark yapimi;
yOk. 8.2, karin g. 11 em.
1. Ac. b-1, V/31 plankare, 1. kat; kabverengi astar
perdahls,¢ark yapums; yok. 75, karin g. 94 em. ay:
rice bkz. EMRE 1968: 63
32, Ac. e-1, IT. kat; kirmizs asta, perdahih,gark yepi-
ms, yOk. 7, karin g 8 em.
13. Ac. 99-17, PA-RA/37-38 plankare, Hizmet Binas, |
Oda, II. kat; kahverengi hamura mika ve ince kires
atkily, dist ve agiz Kenarinin igi kirmizsastars, par
lak perdabl, gark yapims; yOk- 6.8, karin g. 8.7 em,
14. BBISO plankare, VI. kat; portakahms: devetty® ha-
suru ¢ok iyi aritilms, az kireg katkih, ince cidarh,
igi digs hamuru renginde, diginda kahverengi boyast
silk, ¢ark yaprma; korunan yok. 4.1 em.
15. 2A/30-31 plankace, TV. kat; portakalimst devetaya
hharmura iyi arvilnis, kireg ve sari mike katkil, igi
iz kenarinin igine kadar kiremidi astar, ince per-
dahl, gark yapumy; Korunan yOk. 4.5 em.
16, Ac. 1-35, Aga Sehir, Btek B Ocapt, TI. kat; agik
kiremit renkli hamuru kireg ve mike katkilt, hamu-
ru renginde bsrakslmms, ark yapimr; yOk. 75, 0 6.8,
arin g. 8.6 em,
17. Ac. 82-116, Aga Sebir, K-L/20 plankare, 1. kat;