You are on page 1of 44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

Bureaudusurintendantdesinstitutions
financires
Accueil >Institutionsfinancires >Rglementationetconsignes >Directives >Lignesdirectrices
>Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquidit
courtterme
Autressupports
PDF,916ko

Documentation
LettreVersionrvisedelalignedirectriceNormesdeliquidit
Rsumdeltudedimpactdelalignedirectrice
LettrePublicationdelalignedirectricesurlesnormesdeliquidit

Chapitres
Chapitre1
Chapitre3
Chapitre4
Chapitre5
Chapitre6
Typedepublication:Lignedirectrice
Date:Novembre2014
Public:Banques/SPB/SFP/ACD
Envertudesparagraphes485(1)et949(1)delaLoisurlesbanques(LB),duparagraphe473(1)de
laLoisurlessocitsdefiducieetdeprt(LSFP)etduparagraphe409(1)delaLoisurles
associationscooprativesdecrdit(LACC),lesbanques,lessocitsdeportefeuillebancaires,les
socitsdefiducieetdeprtetlesassociationscooprativesdedtaildoiventmaintenirdesformes
deliquiditsuffisantesetappropries.
Lalignedirectricesurlesnormesdeliquiditnestfondenisurlesparagraphes485(2)ou949(2)
delaLB,nisurleparagraphe473(2)delaLSFP,nisurleparagraphe409(2)delaLACC.Toutefois,
lesmesuresdelaliquiditprsentesiciencadrentlamaniredontlesurintendantdterminesiles
liquiditsdunebanque,dunesocitdeportefeuillebancaire(SPB),dunesocitdefiducieetde
prt(SFP)ouduneassociationcooprativedecrdit(ACC)satisfontauxexigenceslgislatives.
cettefin,lesurintendantatablideuxnormesminimales:leratiodeliquiditcourtterme(LCR)
etleratiodeliquiditlongterme(NSFR).Cesnormes,conjuguesauxmesuresdeliquidit
lgarddesquellesleBureaudusurintendantdesinstitutionsfinancires,ouBSIF,serserveledroit
dappliquerdesnormesdesurveillancesilescirconstanceslejustifientonpenseraiciauxfluxde
trsorerienetscumulatifs(NCCF),auxoutilsdesuividesliquiditsetauxoutilsdesuivides
liquiditsintrajournalires,pourneciterquecesexemplesdonnentunevuedensemblede
ladquationdesliquiditsduneinstitution.Lalignedirectricesurlesnormesdeliquiditdoittre
interprteentenantcomptedudocumentduComitdeBlesurlecontrlebancaire(CBCB)
intitulPrincipesdesainegestionetdesurveillancedurisquedeliquiditetdelalignedirectriceB
6duBSIF,intitulePrincipesdeliquidits.Enconsquence,leBSIFraliseradesvaluations
dtaillesdesaspectsquantitatifsetqualitatifsdurisquedeliquiditdesinstitutions,telsquilssont
prsentsdanslalignedirectricesurlesnormesdeliquiditetdanslalignedirectriceB6,
respectivement.Enoutre,mmesiellerespectelesnormessusmentionnes,lesurintendantpeut
ordonnerunebanqueouunesocitdeportefeuillebancaire(envertudesparagraphes485(3)
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

1/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

ou949(3)delaLB)ouunesocitdefiducieetdeprt(envertuduparagraphe473(3)dela
LSFP)ouuneassociationcooprativededtail(envertuduparagraphe409(3)delaLACC)de
prvoirdesformesetmontantssupplmentairesdeliquidit.
titredemembreduCBCB,leBSIFaparticipllaborationducadreinternationaldeliquidit
constitunotammentdeBleIII:Ratiodeliquiditcourttermeetoutilsdesuividurisquede
liquidit(janvier2013),deBleIII:Ratiostructureldeliquiditlongtermedocumentde
consultation(janvier2014)etdeMonitoringtoolsforintradayliquiditymanagement(avril2013).
LesprsentesconsignesdeportenationalesontdrivesdeBleIIIetdemesuresconuesparle
BSIFpourvaluerladquationdesliquiditsduneinstitution.
Danslamesureutile,lesnumrosdesparagraphesdeBleIIIsontindiqusentrecrochetslafin
dechaqueparagrapheauxfinsderenvoicecadre.Certainschapitrescomprennentdesencadrs
intitulsNoteduBSIFquiprcisentlesmodalitsdemiseenuvredesnormesdansles
banques,lessocitsdeportefeuillebancaire,lessocitsdefiducieetdeprtetlesassociations
cooprativesdecrditcanadiennes,appelescollectivementinstitutionsauxfinsdesprsentes.

Normesdeliquidit
Lesnormesdeliquiditauxquellesdoiventsatisfairelesbanques,lessocitsdeportefeuille
bancaires,lessocitsdefiducieetdeprtetlesassociationscooprativesdedtailsontrparties
ensixchapitrespublissousformedefascicules.Leprsentfasciculechapitre2,Ratiode
liquiditcourttermedoittreludepairaveclesautreschapitresdelalignedirectricesurles
normesdeliquidit:
Chapitre1Vuedensemble
Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme
Chapitre3Ratiodeliquiditlongterme
Chapitre4Fluxdetrsorerienetscumulatifs
Chapitre5Outilsdesuividesliquidits
Chapitre6Outilsdesuividesliquiditsintrajournalires

Tabledesmatires
2.1.ObjectifduLCRetutilisationdesactifsliquidesdehautequalit
2.2.DfinitionduLCR
2.2.A.Encoursdactifsliquidesdehautequalit
2.2.A.1.Caractristiquesdesactifsliquidesdehautequalit
2.2.A.2.Exigencesoprationnelles
2.2.A.3.DiversificationdelencoursdesHQLA
2.2.A.4.Dfinitiondesactifsliquidesdehautequalit(HQLA)
2.2.B.Totaldessortiesnettesdetrsorerie
2.2.B.1.Sortiesdetrsorerie
2.2.B.2.Entresdetrsorerie
2.3.AspectsparticuliersdelapplicationduLCR

Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme
1. LeprsentchapitreesttirdudocumentduComitdeBlesurlecontrlebancaire(CBCB)
intitulBleIII:Ratiodeliquiditcourttermeetoutilsdesuividurisquedeliquidit
(janvier2013,partie1,Ratiodeliquiditcourtterme),etdesQuestionsfrquemment
posesLCR(janvier2013)duCBCBsurBleIII(avril2014).Pourfaciliterlaconsultation,
lesnumrosdesparagraphesdulibelldeBleIIIcorrespondantautextefigurantdansle
prsentchapitresontindiqusentrecrochetslafindechaqueparagraphe1 .
2. LeComitdeBlealaborleratiodeliquiditcourtterme(LCR)danslebutdefavoriser
larsiliencecourttermeduprofilderisquedeliquiditduneinstitutionenveillantce
quelledisposedesuffisammentdactifsliquidesdehautequalit(HQLA)poursurmonterune
crisegravequidurerait30jourscivils.[CBCBjanvier2013,par.14]
3. LeLCRconstitueraunlmentessentieldelapprocheprudentielleduBSIFlgarddu
risquedeliquidit,etilseracompltparunevaluationdtailledautresaspectsducadre
degestiondurisquedeliquiditdelinstitution,conformmentauxPrincipesdesaine
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

2/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

gestionetdesurveillancedurisquedeliquidit2 duCBCBetlalignedirectriceB6,
Principesdeliquidit,duBSIF3 ,lesautresoutilsdesurveillancedesliquidits(chapitre4et
chapitre5)et,entempsutile,parleNSFR(chapitre3).Enoutre,leBSIFpourraitdemander
uneinstitutiondadopterdesexigencesouparamtrespluscontraignants,comptetenude
sonprofilderisqueetdursultatdesonvaluationdelaconformitdelinstitutionavecles
PrincipesdesainegestionetdesurveillancedurisquedeliquiditduCBCBetaveclaligne
directriceB6,Principesdeliquidit,duBSIF.[CBCBjanvier2013,par.15]

2.1.ObjectifduLCRetutilisationdesactifsliquidesdehautequalit
4. Cettenormevisefaireensortequunebanquedisposedunencourssuffisantdactifs
liquidesdehautequalit(HQLA)nongrevs,sousformedencaisseoudautresactifs
pouvanttreconvertisenliquiditssurdesmarchsprivssansperdreouenperdanttrs
peudeleurvaleurpourcouvrirsesbesoinsdeliquidit,danslhypothsedunecrisede
liquiditquidurerait30jourscivils.LencoursdeHQLAnongrevsdevraitaumoins
permettrelabanquedesurvivrejusquau30ejourduscnariodetensions,datelaquelle
ladirectiondeltablissementetlesresponsablesprudentielsaurontddciderdesactions
correctivesappropriesouleproblmedelinstitutionaurapufairelobjetdunersolution
ordonne.Ildonneenoutrelabanquecentraleplusdetempspourprendredesmesures
appropries,siellelesjugencessaires.CommeindiqudanslesPrincipesdesainegestion
etdesurveillancedurisquedeliquiditduCBCBetaveclalignedirectriceB6duBSIF,
tantdonnquonnesaitpasexactementquandseproduisentlesentresetsorties,les
institutionsdevraientprendreencomptelventualitquapparaissentdesasymtriesentre
cellesciaucoursdelapriodede30joursetsassurerquesuffisammentdactifsliquides
sontdisponiblespourcouvrircesventuellesasymtries.[CBCBjanvier2013,par.16]
5. LeLCRsappuiesurdesmthodestraditionnellesderatiodecouverturedeliquidit
utilisesauseindesbanquespourvaluerleurexpositiondesvnementsdclenchant
desappelsdeliquidit.Letotaldessortiesnettesdetrsoreriedanslescnarioconsidr
doittrecalculsurunepriodede30jourscivils.Lanormeexigeque,horssituationde
tensionsfinancires,cerationesoitpasinfrieur100%4 (autrementdit,lencoursde
HQLAdevraittreaumoinsgalautotaldessortiesnettesdetrsorerie),etcelaen
permanenceparcequilestdestinfairefaceunventuelpisodedefortestensionssur
laliquidit.Enpriodedetensionsfinancires,cependant,lesbanquespeuventpuiserdans
leurencoursdeHQLA,etdoncpasseralorssousleseuildes100%,carlemaintienduLCR
100%enpareilcaspourraitproduiredeseffetsexcessivementngatifssurlabanqueet
dautresintervenants.Parlasuite,leBSIFvalueralasituationetadapterasarponseen
fonctiondescirconstances.[CBCBjanvier2013,par.17]
6. Enparticulier,leBSIFfonderasesdcisionsquantlutilisationparuneinstitutiondeses
HQLAsurlobjectifcentraletladfinitionduLCR.Ilexercerasonproprejugementdansson
valuationettiendracomptenonseulementdesconditionsmacrofinanciresenvigueur,
maisaussidesvaluationsprospectivesdesconditionsmacroconomiquesetfinancires.
Danslechoixdesmesuresmettreenplace,leBSIFgarderalespritquecertaines
mesurespeuventtreprocycliquessiellessontappliquesdansdescirconstancesde
tensionsgnralisestoutlemarch.
a. LeBSIFvalueralesconditionsauplusttetprendrelesmesuresquiljuge
ncessairespourremdierauxrisquesdeliquiditpotentiels.
b. LeBSIFprvoiradesrponsesdiffrenciesunLCRdclarinfrieur100%.Les
ventuellesdispositionsprisesserontproportionnellesauxcauses,lampleur,la
dureetlafrquencedelcartdclar.
c. Pourdterminerlesmesuresquisimposent,leBSIFvalueraplusieursfacteurs
propreslinstitutionetaumarchconcernainsiquedautrescirconstanceslies
auxcadresetconditionssurleplanintrieuretmondial.Cesconsidrationspeuvent
recouvrir,parexemple:
i. laoulesraisonspourlesquellesleLCRestpasssousleseuildes100%:
utilisationdelencoursdeHQLA,incapacitreconduireunfinancementou
importantstiragesimprvussurlesobligationsconditionnelles.Enoutre,les
raisonspeuventtreliesauxconditionsgnralesdecrdit,definancement
etdemarch,dontlaliquiditsurlesmarchsdecrdit,dactifsetde
financement,ayantuneincidencesuruneinstitutionenparticulierousur
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

3/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

ii.
iii.

iv.
v.

vi.

lensembledesinstitutions,indpendammentdeleurpropresituation
lamesuredanslaquellelabaisseduLCRestdueunchocpropre
linstitutionougnralistoutlemarch
lasoliditfinancireetleprofilderisqueglobalduneinstitution,ycompris
sesactivits,sasituationlgarddautresexigencesprudentielles,ses
systmesinternesdegestiondesrisques,sesdispositifsdecontrleetautres
processusdegestion,notamment
lampleur,ladureetlafrquencedelabaissedclaredesHQLA
lerisquedecontagionausystmefinancierainsiquelapossibilitdune
restrictionsupplmentairedesfluxdecrditsoudunebaisseaccruedela
liquiditsurlemarchquipourraientrsulterdumaintienduLCR100%
ladisponibilitdautressourcesdefinancementconditionnelles,commeles
financementsdebanquecentrale5 oudautresmesuresprisesparlesautorits
prudentielles.

d. LeBSIFauraunensembledoutilssadispositionetsenserviraquandleLCR
passerasousleseuildes100%.Lesinstitutionspeuventutiliserleurencoursde
HQLA,quelespisodesdetensionssoientpropreslinstitutionousystmiques,
mmesileBSIFpeutragirdiffremmentselonlecas.
i. Auminimum,uneinstitutiondevraitprsenterunevaluationdesaposition
deliquidit,enindiquantlesfacteursquiontcontribuaupassagedeson
LCRsousleseuildes100%,lesmesuresquionttetserontprises,etla
dureanticipedelasituation.UnrenforcementdelanotificationauBSIF
devraittreproportionnelladuredelapnuriedeliquidit.
ii. Lecaschant,leBSIFpourraitaussidemanderuneinstitutiondeprendre
desmesuresvisantrduiresonexpositionaurisquedeliquidit,renforcer
sagestionglobaledurisquedeliquiditouamliorersonplande
financementdurgence.
iii. Toutefois,dansunesituationdetensionssuffisammentforteslchelledu
systme,ilfaudraittenircomptedeseffetssurlesystmefinanciertout
entier.Ilconviendraitdexaminerlesmesuressusceptiblesdertablirles
niveauxdeliquiditetlesappliquerpendantunepriodedetempsjuge
appropriepourviterdexercerdestensionssupplmentairessurlinstitution
etsurlensembledusystmefinancier.
e. LesmesuresprisesparleBSIFsinscrirontdanslapprocheglobaledudispositif
prudentiel.[CBCBjanvier2013,par.18]

2.2.DfinitionduLCR
7. Lescnarioassociceratiosupposeunchoclafoisidiosyncrasique(propre
linstitution)etgnralis(toutlemarch)quiauraitlesconsquencessuivantes:
a. retraitdunepartiedesdptsdedtail
b. pertepartielledelacapacitdefinancementdegrosnongaranti
c. asschementpartieldesfinancementscourttermegarantisparcertainessretset
auprsdecertainescontreparties
d. sortiescontractuellessupplmentaires,ycomprisobligationdefournirdessrets,
provenantdundclassementdelanotedecrditdeltablissementallantjusqu
3crans
e. haussedelavolatilitdesmarchsaffectantlaqualitdessretsoulexposition
potentiellefuturedespositionssurdrivs,quiexigeraitdoncdappliquerauxsrets
unedcotesuprieureouderemettredessretssupplmentaires,ouentranerait
dautresbesoinsdeliquidit
f. tiragesnonprogrammssurlesengagementsconfirmsdecrditetdeliquidit
accords,maisnonutiliss,fournisparlinstitutionsaclientle
g. besoinpotentiel,pourlinstitution,derachetersestitresdedetteoudhonorerdes
obligationsnoncontractuellesafindattnuerlerisquedatteintelarputation.
[CBCBjanvier2013,par.19]
8. Enrsum,lescnariodfiniparleBSIFruniranombredeschocssubisdurantlacrisequi
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

4/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

sestdclareen2007enunesituationuniquedegravestensionsdanslaquelleune
institutiondevraitdisposerdesuffisammentdeliquiditpoursurvivrependantunepriode
allantjusqu30jourscivils.[CBCBjanvier2013,par.20]
9. Cetestdersistancedoittreconsidrcommeuneexigenceprudentielleminimale.Les
institutionsdevraientprocderleursproprestestsafindvaluerleniveaudeliquiditdont
ellesdevraientsedoteraudeldeceminimumellesdevraientaussilaborerleurspropres
scnariospouvantaffecterleursdiverseslignesdemtier.Cestestsdersistanceinternes
devraientportersurdespriodespluslonguesquecellesimposesparleLCR.Les
institutionsdevraientenpartagerlesrsultatsavecleBSIF.[CBCBjanvier2013,par.21]
10. LeLCRsecomposededeuxlments:
a. lavaleurdelencoursdeHQLAencasdetensions
b. letotaldessortiesnettesdetrsorerie,calculpartirdesparamtresdfinisci
dessous.[CBCBjanvier2013,par.22]
Encoursdactifsliquidesdehautequalit
Totaldessortiesnettesdetrsoreriesurles30jourscivilssuivants

100%

NoteduBSIF
LorsquellescalculentleLCR,lesinstitutionsdoiventconsidrerquuneentitouunecontrepartie
donneappartienttoujourslammecatgorie,peuimporteletypedeHQLAoudentresoude
sortiesdetrsoreriedontilsagit.

2.2.A.Encoursdactifsliquidesdehautequalit(HQLA)
11. LenumrateurduLCRestlencoursdeHQLA.Lanormestipulequuneinstitutiondoit
dtenirunencoursdeHQLAnongrevspourcompenserletotaldesessortiesnettesde
trsorerie(telquedfinicidessous)pendantunepriodede30joursdanslescnariode
tensionsspcifi.Desactifsliquidesdehautequalitsontdesactifsquirestentliquides
surlesmarchsenpriodedecriseetremplissent,danslidal,lescritresdacceptationpar
labanquecentrale.Lesparagraphesquisuiventexposentlescaractristiquesquecesactifs
doiventgnralementpossderetlesexigencesoprationnellesauxquellesilsdoivent
satisfaire6 .[CBCBjanvier2013,par.23]

2.2.A.1.Caractristiquesdesactifsliquidesdehautequalit
12. Desactifssontconsidrscommeactifsliquidesdehautequalitsilspeuventtre
facilementetimmdiatementtransformsenliquiditsansperdreouenperdanttrspeu
deleurvaleur.Laliquiditdunactifdpendduscnariodetensionsdfini,duvolume
mobiliseretdelhorizonconsidr.Cependant,certainsactifssontplusmmequedautres
degnrerdesfondssansencourirladcoteimportantenormalemententrane,surles
marchsdeventefermeoudepensions,parlesventesforces,mmeenpriodede
tensions.Ciaprssontprsentslesfacteursquidterminentsilemarchdunactifpeut
treunesourcefiabledeliquiditencasdetensions.CesfacteursdevraientaiderleBSIF
dterminerlesactifsqui,mmesilssatisfontauxcritresfigurantauxparagraphes4246,
nesontpassuffisammentliquidessurlesmarchsprivspourtreligibles.
(i)Caractristiquesfondamentales
Faiblerisque:lesactifscomportantmoinsderisquesontgnralementplusliquides.Une
solvabilitlevedelmetteuretundegrpeulevdesubordinationaccroissentla
liquiditdunactif.Unedurationcourte7 ,unfaiblerisquejuridique,unfaiblerisque
dinflationetlefaitdtrelibellenunemonnaieconvertibleprsentantunfaiblerisquede
changeamliorentgalementlaliquiditdunactif.
Valorisationaiseetsre:unactifestdautantplusliquidequelesintervenants
saccordentplusaismentsursavalorisation.Lesactifsdontlesstructuressontplus
simples,normalisesethomognessontgnralementplusfongibles,cequifavorisela
liquidit.Laformuledevalorisationdunactifliquidedehautequalitdoittrefacile
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

5/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

calculeretnedoitpasdpendredhypothseshardies.Enoutre,lesdonnesentrantdans
cetteformuledoiventtredunaccspublic.Enpratique,celadevraitexclurelaplupartdes
produitsstructursouexotiques.
Faiblecorrlationavecdesactifsrisque:lencoursdactifsliquidesdehautequalitne
devraitpastreassociunrisquede(forte)corrlationdfavorable.Parexemple,les
actifsmispardestablissementsfinancierssontplussusceptiblesdedevenirilliquidesen
priodedetensionsdanslesecteurbancaire.
Cotationsuruneplacebientablieetreconnue:lacotationaccrotlatransparencedun
actif.
(ii)Caractristiquesliesaumarch
Marchdynamiqueetdetaillesuffisante:lactifdevraitdisposerenpermanencede
marchsactifsdeventefermeoudepensions,cequisignifie:
quelemarchdevraitprsenterdesantcdentsdelargeuretdeprofondeur.De
faiblescartsacheteurvendeur,ungrosvolumedetransactionsetungroupe
importantetdiversifidintervenantspourraientenattester.Ladiversitdes
intervenantsrduitlaconcentrationdumarchetrenforcelafiabilitdelaliquidit
surlemarch
quunesolideinfrastructuredemarchestncessaire.Laprsencedemultiples
teneursdemarchsengagsaccrotlaliquidit,carunactifliquidedehautequalit
faitvraisemblablementlobjet,enpermanence,decotationslachatoulavente.
Faiblevolatilit:lesactifsdontlesprixrestentrelativementstablesetquisontmoins
sujetsunefortebaissesurunecertainepriodesontmoinssusceptiblesdeprovoquerune
venteforcepourfairefaceauxbesoinsdeliquidit.Lavolatilitdesprixetdesprimessont
desimplesmesuresindicativesdelavolatilitdemarch.Ildevraitexisterdesantcdents
derelativestabilitdesconditionsdumarch(prixetdcote,parexemple)etduvolumeen
priodesdetensions.
Attraitdevaleurrefuge:parlepass,lesintervenantsonteutendancerechercherce
typedactifsencasdecrisesystmique.Lacorrlationentrelesvariablesdesubstitution
pourlaliquiditdemarchetlestensionsauseindusystmebancaireestunemesure
simplequipourraittreutilise.[CBCBjanvier2013,par.24]
13. Commelesoulignentcescaractristiques,desactifsliquidessontdehautequalitsi,en
casdeventefermeoudepension,leurcapacitgnrerdelaliquiditresteintacte,mme
enpriodedegravestensionsidiosyncrasiquesetdemarch.Lesactifsdemoindrequalit
neremplissentgnralementpascettecondition.Uneinstitutionquivoudraitleverdela
liquiditenmobilisantdesactifsdequalitinfrieuredansdesconditionsdegravestensions
surlemarchdevraitaccepterlimportantedcotelieauxventesforcesetauxsituations
derisquesdemarchlevs.Celapeutnonseulemententamerlaconfiancequeluiportele
march,maisaussiprovoquerdespertesdevalorisationpourlesinstitutionsdtenantdes
instrumentssemblablesetaccrotrelestensionssurleurpositiondeliquidit,contribuant
doncdenouvellesventesforces,unebaissedescoursetunamenuisementdela
liquiditdumarch.Enpareilcas,laliquiditdemarchdetelsinstrumentsestappelese
tarirrapidement.[CBCBjanvier2013,par.25]
14. Danslidal,lesHQLA(sauflesactifsdeniveau2Bdfiniscidessous)devraientaussitre
acceptsparlabanquecentrale8 engarantiedeloctroideliquiditintrajournalireetde
lignesdecrditaujourlejour.Parlepass,lesbanquescentralesontapportausystme
bancaireunsoutiendeliquiditsupplmentaireencasdegravestensions.Remplirles
conditionsdeprsentationdessretslabanquecentraledevraitdoncrenforcerle
sentimentquelesbanquesdtiennentdesactifsquellespourraientmobiliserencasde
gravestensionssansporteratteinteausystmefinancierdanssonensemble.Cela
contribueraitaccrotrelaconfianceenverslascuritetlasoliditdelagestiondurisque
deliquiditauseindusystmebancaire.[CBCBjanvier2013,par.26]
15. Ilconvientdenoter,toutefois,quelacceptationparlabanquecentralenesuffitpas
classerunactifparmilesHQLA.[CBCBjanvier2013,par.27]

2.2.A.2.Exigencesoprationnelles
16. TouslesactifsconstituantlencoursdeHQLAfontlobjetdecertainesexigences
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

6/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

oprationnelles.Cellesciontpourbutderappelerquelesactifsdcritsauxparagraphes42
56,mmesilsrpondentauxcritresdecatgoriedactif,depondrationderisquesetde
notation,nedevraientpastoustreadmisdanslestockdeHQLA,carilexistedautres
restrictionsoprationnellesquipeuvententraverladisponibilitdesHQLAetenempcherla
montisationrapideenpriodedetensions.[CBCBjanvier2013,par.28]
17. LebutdecesexigencesoprationnellesestquelabanquegresonencoursdeHQLAde
faonpouvoirenpermanence,pendantunepriodedetensionsde30jours,lesmobiliser
immdiatementetlesconvertirenliquiditparlebiaisdeventesfermesoudepensions,
pourfairefaceunappeldefondsventuel,etcomblertouteasymtrieentreentreset
sortiesdetrsoreriesansquelutilisationdelaliquiditainsidgagefasselobjetde
restrictions,etpouvoirdmontrerunetelleaptitude.[CBCBjanvier2013,par.29]
NoteduBSIF
IlestnoterquunesretHQLAdtenueparunebanqueaupremierjourdelapriodedu
LCRpeuttrecomptabilisedanslencoursdeHQLAmmesielleestvendueoumiseen
pensionterme.[CBCBavril2014,QFP15]
18. Touteinstitutiondevraitmobiliserrgulirementunepartiereprsentativedesesactifspar
lebiaisdepensionsoudeventesfermesafindetestersonaccsaumarch,lefficacitde
sesprocessusdemobilisationetladisponibilitdesesactifs,maisaussiafindeminimiser
lerisquedmettreunsignalngatifenpriodedetensions.[CBCBjanvier2013,par.30]
19. Touslesactifsfigurantdanslencoursdevraienttrenongrevs.Parnongrevon
entendexemptderestrictionsjuridiques,rglementaires,contractuellesouautres,limitant
laptitudedelinstitutionliquider,vendre,transfrerouaffecterlactif.Unactifdelencours
nedevraitpastreimmobilis(explicitementouimplicitement)commegarantie,sretou
rehaussementdecrditpourunetransaction,quellequellesoit,niservircouvrirdesfrais
oprationnels(commelesloyersetlessalaires).Peuventtreconsidrscommefaisant
partiedelencoursdesHQLAlesactifsdtenuslinstitutionetreusdanslecadredeprises
enpensionetdecessionstemporairesdetitres,silsnontpastrutilisscommesrets
etsontlgalementetcontractuellementladispositiondelinstitution.Enoutre,lesactifs
rpondantauxcritresdeliquiditetdequalit,quionttprsentslavance,ou
dposs,oudonnsengarantielabanquecentraleouunorganismepublic,maisnon
utilisspourmobiliserdesliquidits,peuventtreinclusdanslencoursdactifsliquidesnon
grevs9 .[CBCBjanvier2013,par.31]
NoteduBSIF
Lesactifsreusdansdestransactionsdeswapdesretsoudautrestransactionsde
financementdetitrespeuventtreconsidrscommefaisantpartiedelencoursdesHQLA
silssontdtenuslinstitution,silsnontpastrutilisscommesretsetsont
lgalementetcontractuellementladispositiondelinstitution.
LesinstitutionspeuventcomptabiliserdansleurencoursdeHQLA(avecdcotesappropries)
laportioninutilisedessretsHQLAdposesauprsduneentitdecompensation,telle
quunecontrepartiecentrale(CCP)pourcompenserlesfinancementsgarantisautitrede
lencoursdeHQLA.Silinstitutionnepeutdterminerlesactifsprcisquidemeurent
inutiliss,ellepeutsupposerquelesactifssontgrevsparordrededevaleurdeliquidit
croissante,conformmentlamthodenoncelanotedebasdepage9.[CBCBavril
2014,QFP1b)]
LesHQLAempruntssansautretransactioncompensatoire(cestdire,sansmise/priseen
pensionniswapdesrets)silesactifssontrendusoupeuventtrerappelsdansles
30jourssuivantsnedoiventpastrecomprisdanslencoursdesHQLA.[CBCBavril2014,
QFP16]
20. Uneinstitutiondevraitexcluredelencourslesactifsque,bienquerpondantladfinition
denongrevindiqueauparagraphe19,ellenauraitpaslacapacitoprationnellede
montiserpourcouvrirlessortiesenpriodedetensions.Unetellecapacitoprationnelle
ncessitededisposerdeprocduresetdesystmesadapts,etnotammentdepermettre
lafonctionmentionneauparagraphe21daccdertouteslesinformationsncessaires
pourpouvoirmontisertoutactiftoutmoment.Lamontisationdelactifdoittre
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

7/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

excutable,dunpointdevueoprationnel,aucoursdelapriodederglementstandard
pourcettecatgoriedactifdanslajuridictionconcerne.[CBCBjanvier2013,par.32]
NoteduBSIF
LorsquunactifsatisfaisantauxcritresdinclusiondanslencoursdeHQLAatreuparmi
dautressretsengarantiedunetransaction(parexemple,unepriseenpension),ilpeut
treinclusdanslencoursdeHQLA(aveclesdcotesassocies)danslamesureoilpeut
tremobilissparment.[CBCBavril2014,QFP1a)]
21. LencoursdeHQLAdevraittreplacsouslaresponsabilitdelafonctionchargedegrer
laliquiditdelabanque(letrsorier,parexemple),cequiveutdirequelafonctiona
lautoritpermanenteainsiquelacapacitjuridiqueetoprationnelledemontisertoutactif
faisantpartiedelencours.Cetteresponsabilitdoittreattestesoitparlaconservationde
cesactifsdansunportefeuillepart,grparlafonctiondanslebutuniquedelesmobiliser
commesourcedeliquiditventuelle,soitendmontrantquelafonctionpeut,tout
momentdelapriodedetensionsde30jours,montiserlactifetqueleproduitestla
dispositiondelafonctionpendanttoutecettepriodesansquilyaitdeconflitdirectavec
unestratgiecommercialeouunestratgiedegestiondesrisques.Parexemple,unactifne
devraitpastreinclusdanslencourssilaventeduditactif,sansquilsoitremplacdurant
lapriodede30jours,limineraitunecouverture,cequicreraitunepositionouverte
assortiedunrisquedpassantleslimitesinternes.[CBCBjanvier2013,par.33]
NoteduBSIF
Poursatisfaireauxexigencesnoncesauparagraphe21,leBSIFreconnatralesplans
durgenceconcernantlesliquiditsdanslesquelslafonctionchargedegrerlesliquidits
delinstitution(p.ex.,lafonctiondetrsorerie)alautoritpermanentedinvoquerleplan
toutmoment.
22. IlestpermisuneinstitutiondecouvrirlerisquedemarchdesHQLAquelledtienttouten
continuantdelesincluredanslencours.Linstitutionquichoisitdecouvrirlerisquede
marchdoittenircompte(danslavaleurdemarchappliquechaqueactif)delasortiede
trsoreriequiseproduiraitsilacouverturedevaittreliquideparanticipation(encasde
ventedelactif).[CBCBjanvier2013,par.34]
23. Conformmentauprincipe9desPrincipesdesainegestionetdesurveillancedurisquede
liquiditduCBCBetlalignedirectriceB6,Principesdeliquidit,duBSIF,linstitution
devraiteffectuerunsuividelagentquidtientdejurelessretsainsiquedeleurlieude
dtention,etvrifierdequellefaoncessretspeuventtremobilisesrapidement.
Concrtement,elledevraitdisposerdunepolitiquequirecenselesentitsjuridiques,les
lieuxgographiques,lesmonnaiesetlescomptesspcifiquesauprsdeconservateursoude
banquesosontdtenusdesHQLA.Elledevraitenoutredcidersidetelsactifsdevraient
treexcluspourdesraisonsoprationnellesetdonctreenmesurededterminer
quotidiennementlacompositiondelencours.[CBCBjanvier2013,par.35]
24. Commeindiquauxparagraphes147et148,uneinstitutionpeutfairefigurerdanslencours
deHQLA,auniveauconsolid,lesactifsquelledtient(lecaschant)afindesatisfaire
desexigencesrglementairesparentitjuridiqueouauniveausousconsoliduniquement
danslamesureolesrisquesassocis(mesursparlessortiesnettesdetrsoreriede
lentitjuridiqueoudugroupesousconsolid)sontaussirefltsdansleLCRconsolid.Les
HQLAexcdentairesventuellementdtenusparlentitjuridiquenepeuventtreinclus
danslencoursconsolidquesilssontaussilentiredispositiondelentitconsolide
(socitmre)enpriodedetensions.[CBCBjanvier2013,par.36]
25. Lorsquellesvaluentsidesactifssontlibrementcessiblesdesfinsrglementaires,les
institutionsdevraientavoirconsciencequecesactifspeuventnepastrelentire
dispositiondelentitconsolideenraisondobstaclesrglementaires,juridiques,fiscaux,
comptablesouautres.Lesactifsdtenuspardesentitsjuridiquesquinontpasaccsau
marchnedevraienttreinclusquedanslamesureoilspeuventtrecdslibrement
dautresentitsquipourraientlesmontiser.[CBCBjanvier2013,par.37]
26. Danscertainesjuridictions,ilnexistepasdemarchsdepensionimportants,profondset
actifspourlescatgoriesdactifsligibles,etlesactifsdecettenaturesontdonc
susceptiblesdtremobilissparlebiaisduneventeferme.Danscesconditions,une
institutiondevraitexcluredelencourslesactifsprsentantdesobstacleslavente,tels
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

8/44

6/8/2015

27.

28.

29.

30.

31.

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

quedesdcotesimportantesliesuneventeforce,quientraneraientunmanquement
auxexigencesminimalesdesolvabilitoulobligationdedtenirdetelsactifs,ycompris,
maispasuniquement,lesexigencesrglementairesminimalesapplicableslatenuede
march.[CBCBjanvier2013,par.38]
LesinstitutionsnedevraientpasincluredanslencoursdesHQLAdesactifs,oudela
liquiditgnrepardesactifs,quellesontreusdeleursclientsetsontendroitde
mobilisercommesretssilepropritaireeffectifaledroitcontractuelderetirercesactifs
durantlapriodedetensionsde30jours10 .[CBCBjanvier2013,par.39]
LinstitutionpeutincluredanslencoursdesHQLAlesactifsreusengarantiedoprationssur
drivsquinesontpascantonnsetquipeuventlgalementtremobilisscommesrets,
pourautantquelleenregistreunesortieapproprieenregarddesrisquesassocis,comme
indiquauparagraphe96.[CBCBjanvier2013,par.40]
Commelnoncentprincipe8desPrincipesdesainegestionetdesurveillancedurisquede
liquiditduCBCBetleprincipe12delalignedirectriceB6,Principesdeliquidit,duBSIF,
touteinstitutiondevraitgreractivementsespositionsetrisquesdeliquiditintrajournaliers,
pourtreenmesuredesatisfaireentempsvoulu,ensituationnormalecommeenpriodede
tensions,sesobligationsdepaiementetderglement,etcontribuerainsiaubon
fonctionnementdessystmesdepaiementetderglement.Lesinstitutionsetlautoritde
contrledoiventtreconscientesquelescnariodecrisepourleLCRnecouvrepasles
besoinsdeliquiditintrajournalire,attendusouinattendus.[CBCBjanvier2013,par.41]
SileratioLCRdoittrerespectetdclardansunemonnaieunique,lesinstitutions,pour
leurpart,doiventtreenmesuredesatisfaireleursbesoinsdeliquiditdanschaque
monnaieetdeconserverdesHQLAcorrespondantlarpartitiondeleursbesoinspar
monnaie.TouteinstitutiondevraitpouvoirutiliserlencoursdeHQLApourgnrerdela
liquiditdanslamonnaieetlajuridictionenregistrantlessortiesnettesdetrsorerie.LeLCR
parmonnaie(voirlechapitre5)devraittresurveilletdclardefaonpermettre
linstitutionetsonautoritdecontrledesuivredeprslesventuelsproblmes
dasymtriededevises.Danssagestiondurisquedeliquiditendevises,linstitutiondevrait
prendreencomptelerisquequesacapacitdchangerlesmonnaiesetdaccderaux
marchsdeschangescorrespondantsdiminuerapidementenpriodedetensions.Elle
devraitavoirconsciencequedesoudainesfluctuationsdfavorablesdescoursaggraventles
asymtriesexistantesetnuisentlefficacitdetouteslescouverturesdechangeenplace.
[CBCBjanvier2013,par.42]
Afindattnuerleseffetsdeseuilquipeuventapparatrelorsquunactifliquideligibleperd
sonligibilit(parexempleencasdedclassementdenote),uneinstitutionseraautorise
conserverdesactifsdecetypedanssonencoursdactifsliquidespendant30jourscivils.
Cedlaisupplmentairedevraitluipermettredajustersonencoursouderemplacerlactif.
[CBCBjanvier2013,par.43]

2.2.A.3.DiversificationdelencoursdesHQLA
32. LencoursdeHQLAdevraittrelargementdiversifiauseindescatgoriesdactifselles
mmes(lexceptiondeladettesouverainedelajuridictiondoriginedelinstitutionoudela
juridictiondanslaquellelabanqueexercesesactivitsdesrservesauprsdelabanque
centraledestitresdedettemisparunebanquecentraleetdesliquidits).Bienque
certainescatgoriesdactifssoientdavantagesusceptiblesderesterliquidesquellesque
soientlescirconstances,ilnestaprioripaspossibledesavoiraveccertitudequelsactifsde
chaquecatgoriepourraientfairelobjetdechocsaposteriori.Lesinstitutionsdevraientdonc
avoirtablidesprincipesetdeslimitesvisantviterlaconcentrationpartypedactifs,par
typedmissionetdmetteur,etparmonnaie(auregarddelarpartitiondessortiesnettes
detrsorerieparmonnaie)auseindechaquecatgoriedactifs.[CBCBjanvier2013,par.44]

2.2.A.4.Dfinitiondesactifsliquidesdehautequalit(HQLA)
33. LencoursdeHQLAdevraitsecomposerdactifsprsentantlescaractristiquesexposesaux
paragraphes1215.Laprsentepartiedcritletypedactifsquiontcescaractristiqueset
quipeuventdoncfairepartiedelencours.[CBCBjanvier2013,par.45]
34. Ilexistedeuxcatgoriesdactifsligibles.Sontinclusdanschaquecatgorielesactifsque
linstitutiondtientlepremierjourdelapriodedetensions,quellequesoitleurdure
rsiduelle.Laquantitdactifsditsdeniveau1nestpaslimite.Enrevanche,lesactifs
ditsdeniveau2nedoiventpasreprsenterplusde40%delencoursdeHQLA.[CBCB
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

9/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

janvier2013,par.46]
35. Lesautoritsdecontrlepeuventaussidciderdincluredansleniveau2unecatgorie
supplmentairedactifs(actifsdeniveau2Bvoirleparagraphe46ciaprs).Silssont
inclus,cesactifsnedevraientpasconstituerplusde15%delencourstotaldeHQLA.Ils
doiventaussitreinclusdansleplafondde40%applicableauxactifsdeniveau2.[CBCB
janvier2013,par.47]
36. Leplafondde40%pourlesactifsdeniveau2etde15%pourlesactifsdeniveau2Bsera
calculaprsapplicationdesdcotesdemandesetaprspriseencomptedudnouement
descessionstemporairesdetitrescourttermeetdelarrivechance,dansles30jours
civils,desswapsdesretsimpliquantdeschangesdeHQLA.Danscecontexte,les
oprationscourttermesontcellesdontlchanceest30jourscivilsaumaximum.
[CBCBjanvier2013,par.48]
37. Commeindiquauparagraphe36,lecalculduplafondde40%applicableauxactifsde
niveau2devraitprendreencomptelimpact,surlencoursdeHQLA,desactifsdeniveau1et
deniveau2quisontdtenusautitredefinancementsgarantis11 ,prtsgarantis12 etswaps
desretsarrivantchancedansles30jourscivils.Lemontantdactifsajustsde
niveau2danslencoursdeHQLAnepeutdpasserlesdeuxtiersdumontantajustdactifs
deniveau1aprsapplicationdesdcotes.Lecalculduplafondde40%applicableaux
actifsdeniveau2tiendracomptedetoutebaissedesactifsdeniveau2Bligiblestenantau
plafondde15%applicablecesactifs13 .[CBCBjanvier2013,annexe1,par.2]
NoteduBSIF
AuxfinsducalculduLCR,leBSIFexigeraseulementquelatailledelarservedactifsde
niveau2etdeniveau2Bsoittabliesurunebaseajuste,commelindiquele
paragraphe37.Ilsurveilleratoutefois,parlintermdiairedesdclarationsrglementaires,la
tailledelarservedactifsdeniveau2etdeniveau2Bdelinstitutionsurunebasenon
ajuste,commelindiquelanotedebasdepage13.
38. Enoutre,lecalculduplafondde15%applicableauxactifsdeniveau2Bdevraitprendreen
comptelimpact,surlencoursdeHQLA,desmontantsdtenussousformedeHQLAquisont
lisdescessionstemporairesdetitres,prtsgarantisetswapsdesretsarrivant
chancedansles30jourscivils.Lemontantajustdactifsdeniveau2Bdanslencoursde
HQLAnepeutdpasser15/85edelasommedesmontantsajustsdactifsdeniveau1etde
niveau2ou,lorsqueleplafondde40%estcontraignant,1/4dumontantajustdesactifs
deniveau1,danslesdeuxcasaprsapplicationdesdcotes.[CBCBjanvier2013,
annexe1,par.3]
39. Lemontantajustdactifsdeniveau1dsignelemontantdactifsdeniveau1quirsulterait
delarrivechancedesfinancementsgarantis,prtsgarantisetswapsdesretscourt
termeimpliquantlchangedeHQLAcontredesactifsdeniveau1(ycomprisdesliquidits)
quisatisfont,ousatisferaientsilstaientnongrevs,auxexigencesoprationnelles
noncesauxparagraphes1628.Lemontantajustdactifsdeniveau2Adsignele
montantdactifsdeniveau2Aquirsulteraitdelarrivechancedoprationscourt
terme(financementsgarantis,prtsgarantisetswapsdesrets)impliquantlchangede
HQLAcontredesactifsdeniveau2Aquisatisfont,ousatisferaientsilstaientnongrevs,
auxexigencesoprationnellesnoncesauxparagraphes1628.Lemontantajustdactifs
deniveau2Bdsignelemontantdactifsdeniveau2Bquirsulteraitdelarrivechance
doprationscourtterme(financementsgarantis,prtsgarantisetswapsdesrets)
impliquantlchangedeHQLAcontredesactifsdeniveau2Bquisatisfont,ousatisferaient
silstaientnongrevs,auxexigencesoprationnellesnoncesauxparagraphes1628.
Danscecontexte,lesoprationscourttermeontunechancede30jourscivilsau
maximum.Lesdcotescorrespondantesseraientappliquesavantlecalculdesplafonds
respectifs.[CBCBjanvier2013,annexe1,par.4]
40. LecalculdelencoursdeHQLAseprsentecommesuit:
EncoursdeHQLA=niveau1+niveau2A+niveau2Bajustementautitredu
plafondde15%ajustementautitreduplafondde40%
o:
ajustementautitreduplafondde15%=Max(niveau2Bajust15/85*(niveau1
ajust+niveau2Aajust),niveau2Bajust15/60*niveau1ajust,0)
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

10/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

et
ajustementautitreduplafondde40%=Max((niveau2Aajust+niveau2Bajust
ajustementautitreduplafondde15%)2/3*niveau1ajust,0)
[CBCBjanvier2013,annexe1,par.5]
41. Laformulepeutaussiscrirecommesuit:
EncoursdeHQLA=niveau1+niveau2A+niveau2BMax((niveau2Aajust+
niveau2Bajust)2/3*niveau1ajust,niveau2Bajust15/85*(niveau1ajust
+niveau2Aajust),0)
[CBCBjanvier2013,annexe1,par.6]
(i)Actifsdeniveau1
42. Lesactifsdeniveau1peuventconstituerunepartillimitedelencoursdeHQLAetnesont
passoumisdcoteauxfinsduLCR14 .Toutefois,lautoritdecontrlenationalepeut
exigerunedcotepourlestitresdeniveau1enfonctiondefacteurstelsqueladuration,les
risquesdecrditetdeliquiditetlesdcoteshabituellessuroprationsdepension.[CBCB
janvier2013,par.49]
NoteduBSIF
Lesactifsdeniveau1neferontpaslobjetdunedcote.Ilspourrontdonttreinclusdans
lencoursdeHQLA100%deleurvaleurmarchande.

43. Lesactifsdeniveau1peuventtre:
a. despicesetdesbilletsdebanque
b. desrservesdtenuesparlesbanquesauprsdelabanquecentrale(ycomprisles
rservesobligatoires15 ),danslamesureolapolitiquedelabanquecentrale
autorisedesretraitssurcesrservesenpriodedetensions16
c. destitresngociablesreprsentatifsdecrancessurougarantiespardes
metteurssouverains,desbanquescentrales,desorganismespublics,laBanquedes
RglementsInternationaux,leFondsmontaireinternational,laBanquecentrale
europenneetdesinstitutionseuropennesoudesbanquesmultilatralesde
dveloppement,etremplissanttouteslesconditionssuivantes17 :
treaffectsdunepondrationde0%danslapprochestandarddeBleII
pourlerisquedecrdit18
trengocissurdesmarchsaucomptantoudepensionsimportants,
profondsetactifs,caractrissparunfaibleniveaudeconcentration
avoirfaitlapreuvequilsconstituentunesourcefiabledeliquiditsurles
marchs(ventefermeoupension),mmeenpriodedetensions
nepastremisparuneinstitutionfinancire19 niparlunedesesentits
affilies20 .
NoteduBSIF
Lescrancesvisantlegouvernementduneprovinceoudunterritoireouun
mandatairedugouvernementfdral,duneprovinceoudunterritoiredontles
crancesconstituent,envertudeleurloihabilitante,uneobligationdugouvernement
detutelleserontassujettieslammepondrationquelegouvernementduCanada
selonlapprochestandarddeBleIIpourrisquedecrdit.
Lestitresmisdanslecadreduprogrammedestitreshypothcairesgarantisparla
Loinationalesurlhabitationpeuventtreinclusdanslesactifsdeniveau1.
Pourlesinstitutionsnontrangres,quinesontpasdesBISi,lesrservesdetitres
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

11/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

hypothcairesLNHetdobligationshypothcairesduCanada(OHC)lorsquelataille
minimaledelarserveestinfrieure25millionsdedollarspeuventtre
considrescommedesactifsdeniveau1.
d. lorsquelentitsouveraineaunepondrationautreque0%,destitresdedettemis
enmonnaielocaleparlentitsouveraineoulabanquecentraledanslepaysoest
prislerisquedeliquiditoudanslepaysdoriginedelinstitution
e. lorsquelentitsouverainenebnficiepasdunepondrationde0%,destitresde
dettesouveraineoudebanquecentralemisdansunemonnaietrangre,
concurrencedumontantdessortiesnettesdetrsoreriequelinstitutiondevrait
effectuerenpriodedetensionsdanscettemonnaieenraisondesesoprations
danslajuridictionolerisquedeliquiditestpris.[CBCBjanvier2013,par.50]
NoteduBSIF
Lestitresdedettesouveraineetdebanquecentrale,mmenotsaudessousde
AA,peuventtreconsidrscommeremplissantlescritresdinclusiondansles
actifsdeniveau1seulementlorsquecesactifssontmisparlentitsouveraineoula
banquecentraledupaysdoriginedelabanqueoudunpaysdaccueildanslequella
banqueestprsenteviaunefilialeouuneagence.Parconsquent,lesparagraphes
43d)et43e)nesappliquentpasunpaysdanslequellabanqueestseulement
prsentetraversuneexpositionaurisquedeliquiditlibelledanslamonnaiede
cepays.[CBCBavril2014,QFP3b)]
Auparagraphe43e),lemontantdedettesouveraineoudebanquecentraleassortie
dunepondrationderisqueautreque0%misedansunemonnaietrangreetqui
peuttreinclusedanslesactifsdeniveau1eststrictementlimitlexpositionen
monnaietrangredanslajuridictiondelmetteursouverainoudelabanque
centraleenquestion.[CBCBavril2014,QFP3c)]
(ii)Actifsdeniveau2
44. Lesactifsdeniveau2(comprenantdesactifsdeniveau2Aetlesactifsdeniveau2B
autorissparlautoritdecontrle)peuventfairepartiedelencoursdeHQLA,sousrserve
quilsneconstituentpasplusde40%delencourstotal,aprsapplicationdesdcotes.La
mthodedecalculduplafonddesactifsdeniveau2etduplafonddesactifsdeniveau2B
estnonceauxparagraphes3739.[CBCBjanvier2013,par.51]
(iii)Actifsdeniveau2A
45. Unedcotede15%sappliquelavaleurmarchandecourantedechaqueactifdeniveau2A
figurantdanslencoursdeHQLA.Lesactifsdeniveau2Apeuventtreuniquement:
a. destitresngociablesreprsentatifsdecrancessurougarantispardes
metteurssouverains,desbanquescentrales,desorganismespublicsoudesbanques
multilatralesdedveloppement,etremplissanttouteslesconditionssuivantes21 :
treaffectsdunepondrationde20%danslapprochestandarddeBleII
pourlerisquedecrdit
trengocissurdesmarchsaucomptantoudepensionsimportants,
profondsetactifs,caractrissparunfaibleniveaudeconcentration
avoirfaitlapreuvequilsconstituentunesourcefiabledeliquiditsurles
marchs(ventefermeoupension),mmeenpriodedetensions(cestdire
quelabaissedeprixnedpassepas10%oulaugmentationdeladcotene
dpassepas10pointsdepourcentageaucoursdunepriodede30jours
comportantdimportantestensionssurlaliquidit)
nepastremisparuneinstitutionfinancireouparlunedesesentits
affilies22 .
b. Lestitresdedettedentreprise(ycomprislepapiercommercial)23 etlesobligations
scurises24 quisatisfontlensembledesconditionssuivantes:
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

12/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

sagissantdestitresdedettedentreprise,nepastremisparuneinstitution
financireouparlunedesesentitsaffilies
pourlesobligationsscurises,nepastremisesparlinstitutionellemme
niparlunedesesentitsaffilies
soit(i)afficherunenotedecrditlongtermedaumoinsAA25 attribue
parunorganismeexternedvaluationducrdit(OEEC)reconnuou,en
labsencedunenotedecrditlongterme,unenotecourtterme
quivalenteentermesdequalitsoitii)enlabsencedenotedecrditdun
OEECreconnu,afficherunenotationinternedontlaprobabilitdedfaut(PD)
estaumoinsquivalenteAA
trengocissurdesmarchsaucomptantoudepensionsimportants,
profondsetactifs,caractrissparunfaibleniveaudeconcentration
avoirfaitlapreuvequilsconstituentunesourcefiabledeliquiditsurles
marchs(ventefermeoupension),mmeenpriodedetensions:cest
direquelabaissedeprixoulaugmentationdeladcoteaucoursdune
priodede30jourscomportantdimportantestensionssurlaliquiditne
dpassepas10%.[CBCBjanvier2013,par.52]
NoteduBSIF
Lesobligationsscurisesmisesparuneinstitutioncanadienneavantlentreenvigueur
desmesureslgislativescanadiennessurlesobligationsscurises,le6juillet2012,
peuventtreprisesencomptedanslesactifsdeniveau2Asilesautresexigencesnonces
auparagraphe45b)sontsatisfaites(cestdire,cellesquinesontpaslieslanote
concernantlesobligationsscurises).
(iv)Actifsdeniveau2B
46. Certainsactifssupplmentaires(actifsdeniveau2B)peuventtreinclusdansleniveau2,si
lesautoritsnationalesendcidentainsi.Enchoisissantdinclurecesactifsdansleniveau2
auxfinsduLCR,lesautoritsdecontrlesontcensesveillercequilssatisfassent
pleinementauxcritresdacceptation26 .Ellesdevraientenoutresassurerqueles
institutionsdisposentdesystmesetmesuresadaptspoursurveilleretcontrlerlesrisques
(risquesdecrditetdemarch)quellesencourentdufaitdecesactifs.[CBCBjanvier2013,
par.53]
NoteduBSIF
LeBSIFpermettraauxinstitutionsdincluredesactifsdeniveau2BtitredeHQLA
admissibles,concurrencedelalimitede15%dutotaldesHQLAindiqueau
paragraphe35,conditionquecesactifssatisfassenttouslescritresdadmissibilit
noncsauparagraphe47pourletypedactifenquestion.
47. Unedcotepluslevesappliquelavaleurmarchandecourantedechaqueactifde
niveau2BdelencoursdeHQLA.Lesactifsdeniveau2Bpeuventtreuniquement:
a. moyennantunedcotede25%,lestitresadosssdescrancesimmobilires
rsidentielles(RMBS)quiremplissenttouteslesconditionssuivantes:
nepasavoirtmisparlinstitutionellemmeoulunedesesentits
affiliescetteconditionsappliqueaussiauxactifssousjacents
afficherunenotedecrditlongtermegaleousuprieureAAattribue
parunOEECreconnuou,enlabsencedunenotedecrditlongterme,une
notecourttermequivalenteentermesdequalit
trengocissurdesmarchsaucomptantoudepensionsimportants,
profondsetactifs,caractrissparunfaibleniveaudeconcentration
avoirfaitlapreuvequilsconstituentunesourcefiabledeliquiditsurles
marchs(ventefermeoupension),mmeenpriodedetensions(cestdire
quelabaissedeprixnedpassepas20%oulaugmentationdeladcotene
dpassepas20pointsdepourcentageaucoursdunepriodede30jours
comportantdimportantestensionssurlaliquidit)
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

13/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

leportefeuilledactifssousjacentestlimitauxprtsimmobiliersrsidentiels
etnepeutpascontenirdeproduitsstructurs
lesprtsimmobilierssousjacentssontdesprtsavecdroitderecours
intgral(autrementdit,encasdesaisie,sileproduitdelaventedubien
nepermetpasderembourserlintgralitduprt,lemprunteurrestedbiteur
dusolde)etleurratioprtvaleurmaximalestde80%enmoyenne
lmission
lestitrisationssontsoumisesdesrglesdepriseenchargedesrisques
quiexigentdesmetteursquilsconserventunintrtdanslesactifsquils
titrisent.
NoteduBSIF
AuCanada,lesautoritsnontpasappliquderglesparticuliresconcernant
lapriseenchargedesrisques.Desexigencesdedivulgationplus
rigoureusesetlobligationdedduirelapremirepertedetitrisation
reprsententdesexemplesderespectdesprincipesdepriseenchargedes
risques.DanslecasdesportefeuillesRMBSdejuridictionstrangres,les
institutionsdevraientseconformerlarglementationsurlapriseencharge
desrisquesdelajuridictionencause.
Lecritrementionnauparagraphe47a)ausujetdelaquotitde
financementserfrelaquotitmoyennepondre(enfonctiondusolde
desprts)duportefeuilledeprt,cestdirequelesprtsayantunequotit
definancementsuprieure80%nesontpasexclusapriori.[CBCBavril
2014,QFP2a)]
lmission,auparagraphe47a)dsignelemomentoleRMBSestmis,
cestdirequelaquotitdefinancementmoyennedesprtssousjacents
ladatedmissionduRMBSnedoitpasdpasser80%.[CBCBavril2014,
QFP2b)]
b. moyennantunedcotede50%,lestitresdedettedentreprise(ycomprislepapier
commercial)27 quiremplissenttouteslesconditionssuivantes:
nepasavoirtmisparlinstitutionellemmeoulunedesesentits
affilies
soiti)afficherunenotedecrditlongtermecompriseentreA+etBBB
attribueparunOEECreconnuou,enlabsencedunenotedecrditlong
terme,unenotecourttermequivalenteentermesdequalitsoitii)en
labsencedenotedecrditdunOEECreconnu,afficherunenotationinterne
dontlaprobabilitdedfaut(PD)estquivalenteunenotecompriseentre
A+etBBB
trengocissurdesmarchsaucomptantoudepensionsimportants,
profondsetactifs,caractrissparunfaibleniveaudeconcentration
avoirfaitlapreuvequilsconstituentunesourcefiabledeliquiditsurles
marchs(ventefermeoupension),mmeenpriodedetensions(cest
direquelabaissedeprixnedpassepas20%ouquelaugmentationdela
dcotenedpassepas20pointsdepourcentageaucoursdunepriodede
30jourscomportantdimportantestensionssurlaliquidit).
NoteduBSIF
LestitresdedettesouveraineetdentreprisenotsBBB+BBBquinesont
pasinclusdansladfinitiondesactifsdeniveau1auparagraphe43d)ou
43e)peuventtreconsidrscommedesactifsdeniveau2B,avecune
dcotede50%,danslalimiteduplafondde15%applicableautotaldes
actifsdeniveau2B.[CBCBavril2014,QFP3a)]
c. moyennantunedcotede50%,lesactionsordinairesquiremplissenttoutesles
conditionssuivantes:
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

14/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

nepasavoirtmisesparlinstitutionellemmeoulunedesesentits
affilies
trengociessurunmarchorganisetsoumisescompensationauprs
dunecontrepartiecentrale
treunecomposanteduprincipalindiceboursierdelajuridictiondorigineou
dulieuolerisquedeliquiditestpris,telquedcidparlautoritde
contrledelajuridictionolindiceestsitu
trelibellesdanslamonnaielocaledelajuridictiondoriginedelinstitution
oudanslamonnaiedelajuridictionoestlerisquedeliquiditestpris
trengociessurdesmarchsaucomptantoudepensionsimportants,
profondsetactifs,caractrissparunfaibleniveaudeconcentration
avoirfaitlapreuvequilsconstituentunesourcefiabledeliquiditsurles
marchs(ventefermeoupension),mmeenpriodedetensions(cestdire
quelabaisseducoursdesactionsnedpassepas40%ouque
laugmentationdeladcotenedpassepas40pointsdepourcentageau
coursdunepriodede30jourscomportantdimportantestensionssurla
liquidit).[CBCBjanvier2013,par.54]
NoteduBSIF
Auxfinsdutroisimesouscritreduparagraphe47c),lindiceS&P/TSX60
devraittreconsidrcommeleprincipalindiceboursierauCanada.Les
institutionsdevraientconsulterlautoritdecontrleltrangerlorsque,la
fois,i)ellesdtiennentdesactionsordinairesetii)ellesprennentlerisque
deliquidit,afindedterminerleprincipalindiceboursierdecettejuridiction.
Lesinstitutionspeuventinclurelespositionslonguesaucomptantdesocits
nonfinanciresdtenueslgarddepositionscourtessynthtiquesdansles
actifsdeniveau2B,conditionquelesexigencesoprationnellesnonces
lasection2.2.A.2soientsatisfaites.Danslecasdesswapsboursiers
rendementtotal,parexemple,celasignifiequelescontratsdoivent
comprendredesdispositionsconfrantlinstitutionledroitinconditionnelde
mettrefinauswapenrglantlesfluxdetrsorerie(pourlesactionsaussi
bienquepourlesswaps)seproduisantdurantlhorizonde30joursduLCR.En
outre,leprocessusdednouementdetellesoprationsnedoitpascrerune
positionouverteassortiedunrisquedpassantleslimitesinternes,
conformmentauparagraphe21.
Lesactionsquisontunecomposanteduprincipalindiceboursiernesont
admisesdanslencoursdeHQLAquesilindiceenquestionestsituausein
delajuridictiondoriginedelinstitutionousilinstitutionauneexpositionau
risquedeliquiditdanscettejuridiction,viaunesuccursaleouautreentit
juridique.[CBCBavril2014,QFP4b)]
(v)TraitementdesjuridictionsolesHQLAsontinsuffisants
a)valuationdeladmissibilitauxautresoptionsenmatiredeliquidit(ALA)
48. Ilsepeutque,danscertainesjuridictions,loffredactifsdeniveau1(oudeniveau1etde
niveau228 )libellsdanslamonnaienationalesoitinsuffisantepourrpondrelademande
desinstitutionsayantdesexpositionssignificativesdanscettemonnaie.Pourremdier
cettesituation,leComitdeBleamisaupointdautresoptionspourletraitementde
lencoursdeHQLA,quidevraientsappliquerunpetitnombredemonnaiesetde
juridictions.Lapossibilitderecourircesoptionsserajugeauregarddesconditions
nonceslannexe1dudocumentduCBCBdejanvier2013etseradterminedansle
cadredunprocessusindpendantdexamencollgialsupervisparleComit.Ceprocessus
permetdesassurerquecesoptionsnesontutilisesquesilyauneinsuffisancerellede
HQLAdanslamonnaielocaleauregarddesbesoinsexistants29 .[CBCBjanvier2013,
par.55]
49. PourpouvoirrecouriruneALA,unejuridictiondevraittreenmesurededmontrerque:
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

15/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

loffredeHQLAestinsuffisantedanslamonnaielocale,comptetenudetousles
facteursquiagissentsurloffreetlademandedactifsdecettenature30
lapnuriedactifstientdescontraintesstructurelleslongtermenepouvanttre
rsoluesmoyenterme
ellealacapacit,parunmcanismeoucontrledontelledispose,delimiterou
dattnuerlerisquequelerecourslALAnedonnepaslesrsultatsescompts
ellesengagerespecterlesobligationsrelevantdelasurveillanceprudentielle,de
lacommunicationfinancire,delautovaluationpriodiqueetduprocessus
indpendantdexamencollgialdesonadmissibilit.
Touslescritressusmentionnsdoiventtrerunispourquunejuridictionpuisseavoirrecours
uneALA.[CBCBjanvier2013,par.56]
NoteduBSIF
LeBSIFconsidrequenileCanada,commejuridiction,niledollarcanadien($C),commemonnaie,
nerespectelescritresdadmissibilitauxALAmentionnesauxparagraphes48et49.Ilnadonc
pasintgrlalignedirectricesurlesnormesdeliquiditlesparagraphes5768etlesannexes2
et3dudocumentduCBCBdejanvier2013.

2.2.B.Totaldessortiesnettesdetrsorerie
50. Letotaldessortiesnettesdetrsorerie31 dsignelessortiestotalesattendues,moins
lesentrestotalesattenduesdurantles30jourscivilssuivants,selonlescnariode
tensionsdfiniparlautoritdecontrle.Letotaldessortiesattenduesestcalculen
multipliantlessoldesdediffrentstypesoucatgoriesdepassifsetdengagementshors
bilanparleurstauxattendusderetraitoudedcaissement.Letotaldesentresattendues
estcalculenmultipliantlessoldesdediffrentescatgoriesdecrancescontractuellespar
leurstauxattendusdencaissementdanslescnarioconsidr,jusquunplafondglobalde
75%dessortiesdetrsorerieattendues.[CBCBjanvier2013,par.69]
Totaldessortiesnettesdetrsoreriesurles30jourscivilssuivants=totaldessorties
attenduesminimum{totaldesentresdetrsorerieattendues75%dutotaldessorties
detrsorerieattendues}
51. Silaplupartdestauxdenonreconduction,destauxderetraitetdestauxdetirage,etc.
sontharmonisspourtouteslesjuridictions,auxtermesdelaprsentenorme,certains
paramtresrestentnanmoinsdterminerparchaqueautoritdecontrlenationale.Dans
cecas,lesparamtresconcernsdevronttretransparentsetrenduspublics.[CBCB
janvier2013,par.70]
52. Ilserainterditauxinstitutionsdecomptabiliserdeuxfoisunmmelment.Ainsi,unactif
intgrlencoursdeHQLAlenumrateurnesauraitapparatredanslesentresde
trsorerie(partiedudnominateur).Lorsquunlmentpeuttrecomptabilisdansplusieurs
catgoriesdesorties(commedanslecasdunengagementconfirmdeliquiditdestin
couvrirunedettearrivantchancedanslapriodede30jourscivils),linstitutionnaura
dclarerquelasortiecontractuellemaximalecorrespondante.[CBCBjanvier2013,par.72]

2.2.B.1.Sortiesdetrsorerie
NoteduBSIF
Pourlesdptsplacscontractuellementauprsduneinstitutionpourgarantirunelignedecrditou
unprtaccordparcetteinstitutionquinarriverapaschanceouneserapasrgldansles
30jours,cedptnepourraittreexcluducalculduLCRquesilesconditionssuivantessont
remplies:
leprtnarriverapaschanceouneserapasrglaucoursdes30jourssuivants
laccorddenantissementestrgiparuncontratjuridiquementvalableinterdisantleretraitdu
dptavantlerglementouleremboursementintgralduprt
lemontantexclureautitredudptnepeutdpasserlencoursrestantduprt(quipeut
trelapartiedcaissedunelignedecrdit).
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

16/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

Letraitementcidessusnesappliquepasundptquicouvreunelignedecrditnontiredans
cecas,letraitementsappliqueaupluslevdesdeuxmontantssuivants:letauxderetrait
applicablelalignenontireoulemontantdpos.
[CBCBavril2014,QFP5]
(i)Retraitssurdptsdedtail
53. Lesdptsdedtailsontlesdptsplacsauprsdesinstitutionspardespersonnes
physiques.Ceuxeffectuspardespersonnesmorales,ycomprislesentreprisesindividuelles
etlessocitsennomcollectif,relventdesdptsdegros.Lesdptsdedtailviss
parleLCRincluentlesdptsvueetterme,moinsquecesderniersnesoientexonrs
autitredescritresnoncsauxparagraphes62et63.[CBCBjanvier2013,par.73]
54. Lesdptsdedtailsont,leurtour,subdivissenfractionsstablesoumoins
stables,chaquecatgorietantassocieuntauxminimalderetrait(voirciaprs).Ces
tauxcorrespondentdesplanchers,lesdiffrentesjuridictionspouvantappliquerdestaux
pluslevsdefaonreflterlecomportementdesdposantsenpriodedetensions.
[CBCBjanvier2013,par.74]
a)Dptsstables(tauxderetrait=3%etplus)
55. Lesdptsstables,quisontgnralementassocisuntauxderetraitde5%,sontceux
quisontentirementcouverts32 parunsystmedassuranceefficaceouparunegarantie
publiquequivalente.Ilexistedeuxpossibilits:
soitlesdposantsentretiennentaveclinstitutiondautresrelationsdurablesqui
rendentunretraittrsimprobable
soitlesdptssontplacssurdescomptescourants(parexempleceuxsurlesquels
lessalairessontautomatiquementverss).[CBCBjanvier2013,par.75]
56. Auxfinsdecetteexigence,parsystmeefficacedegarantiedesdpts,ilfautentendre
unsystmei)garantissantuneindemnisationrapide,ii)dontlacouvertureestclairement
dfinie,etiii)bienconnudupublic.Danslecadredunteldispositif,lorganismedegarantie
desdptsdisposeexpressmentdespouvoirsjuridiquesluipermettantdesacquitterdeson
mandatilexercesesactivitsentouteindpendanceetdemaniretransparenteetildoit
rendrecomptedesonaction.Unejuridictionolesdptsbnficientdunegarantiede
ltatexplicite,juridiquementcontraignanteetfonctionnantcommedcritcidessuspeuttre
considrecommedisposantdunsystmeefficacedegarantiedesdpts.[CBCB
janvier2013,par.76]
57. Lexistencedunmcanismedeprotectionnepermetpaselleseuledeconsidrerundpt
commestable.[CBCBjanvier2013,par.77]
58. Lesautoritsdecontrlepeuventdciderdappliqueruntauxderetraitde3%auxdpts
stablesplacsdansleurjuridictionsilsremplissentlescritressusmentionnsetlescritres
supplmentairessuivantsapplicablesauxdispositifsdegarantie:
ledispositifdegarantiedesdptsreposesurunsystmedeprfinancement
alimentpardesprlvementspriodiquessurlesinstitutionsayantdesdpts
garantis33
ilalesmoyensdassurerunaccsrapidedesfinancementssupplmentairesencas
deforteponctionsursesrserves,parexempleunegarantiedeltatexpliciteet
juridiquementcontraignante,oulautorisationpermanentedemprunterauprsde
ltat
lesdposantsontaccsauxdptscouvertspeuaprsledclenchementdu
dispositif 34 .
Lesjuridictionsquiappliquentletauxderetraitde3%auxdptsstablesassortisde
dispositifsdegarantiesatisfaisantauxcritressusmentionnsdevraientpouvoirjustifierde
tauxderetraitapplicablesauxdptsstablesauseindusystmebancaireinfrieurs3%
durantdespriodesdetensionsconformesauxconditionsdfiniesauxfinsduLCR.[CBCB
janvier2013,par.78]

http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

17/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

NoteduBSIF
Lesinstitutionspeuventcomptabiliserletauxderetraitde3%desdptsdedtailqui
respectentlescritresdesdptsstablesnoncsauparagraphe55etquisontentirement
couvertsparlaSocitdassurancedptsduCanada.
Lesinstitutionspeuventcomptabiliserletauxderetraitde3%pourlesdptsdedtail
situslextrieurduCanadaquirespectentlescritresdesdptsstablesnoncsau
paragraphe55etquisontentirementcouvertsparunsystmedegarantiequirespecteles
critresnoncsauparagraphe58approuvsparlautoritdecontrleprudentieldela
juridictionenquestion.
b)Dptsmoinsstables(tauxderetrait=10%etplus)
59. Ilappartientauxautoritsdecontrledlaborerdestranchessupplmentairesassortiesde
tauxderetraitpluslevs(10%auminimum)pourlesdptsdedtaildontlastabilit
apparatmoindre.Lestauxapplicablesdanslajuridictionenquestiondevraientalorstre
clairementdfinis,transparentsetrenduspublics.Lesdptsconcernspourraientinclure,
auchoixdelautoritdecontrledelajuridiction,lesdptsquinesontpasentirement
couvertsparunsystmeefficacedegarantieouunegarantiedeltat,lesdpts
importants,lesdptsralisspardesclientsfortunsouayantdesstratgiesdeplacement
complexes,lesdptssusceptiblesdtreretirsrapidement(notammentlesdpts
accessiblesparInternet)etlesdptslibellsendevises.[CBCBjanvier2013,par.79]
NoteduBSIF
Ilconvientdappliqueruntauxderetraitde10%touslesdptsdedtailprovenantde
tiersnonaffilis(c.d.,desentitsquinappartiennentpaslammefamilleque
linstitutionouquinesontpasdesfilialesdelinstitution)libellsendevises(c.d.,les
dptsdansunemonnaieautrequecelledeladministrationolinstitutionexerceses
activits)oudegrandevaleur(c.d.,lesdptsquinesontpasentirementcouvertspar
unsystmeefficacedegarantieouunegarantiedeltat).Enoutre,touslesdptsde
dtailquinesatisfontpasauxcritresdesdptsstablesnoncslasection2.2.B.1a)
doiventfairelobjetduntauxderetraitde10%,cequicomprendgalementlesdpts
reusdintermdiaires(notammentdesfondsoudesfiducies),lorsquelesclientssous
jacentssontdesdtaillantsoudespetitesentreprises,pourvuquelesconditionsquisuivent
soientrespectes:i)lessoldesdesdptsnesontcontrlsqueparlesclientssous
jacentscestdirequelintermdiaireninfluencepaslessoldesdesdptsoulinstitution
quidtientcessoldes(p.ex.,aprsleplacementinitialenrecherchantlemeilleur
rendementchaquemois),etii)lintermdiairefournitpriodiquementdesrenseignements
linstitutiondesortequecellecipeutconsulterlalistedesbnficiairesetdesmontantdes
dpts.
60. Siuneinstitutionestincapablededterminerclairementquelsdptsdedtailseraient
considrscommestablesenapplicationdeladfinitioncidessus(p.ex.,siellene
parvientpasidentifierlesdptscouvertsparunsystmeefficacedegarantiedesdpts
ouunegarantiedeltat),elledevraitalorsplacerlatotalitdessommesenquestiondans
lestranchesmoinsstables,tellesquedfiniesparsonautoritdecontrle.[CBCB
janvier2013,par.80]
61. Lesdptsdedtailendevisessontceuxquisontlibellsdanstouteautremonnaiequela
monnaiedelajuridictiondanslaquellelinstitutionexercesesactivits.Lautoritdecontrle
dtermineraletauxderetraitquelesinstitutionsdesajuridictiondoiventutiliserpourles
dptsdedtailendevises.Lesdptsdedtailendevisesserontconsidrsmoins
stablessilyalieudepenserquilssontplusvolatilsqueceuxlibellsdanslamonnaie
locale.Plusieursfacteursdevronttreprisenconsidrationcettefin,notammentletype
dedposantsconcern,leurdegrdesophistication,etlanaturemmedesdpts(sontils
associsdesoprationscommercialesdanslammemonnaie?Sontilsplacsenvuede
dgagerunrendement?etc.).[CBCBjanvier2013,par.81]
62. Lessortiesdetrsorerieliesauxdptsdedtailtermedontladurersiduelleoule
pravisderetraitdpasse30joursserontexcluesdessortiestotalesdetrsorerieattendues
siledposantnestpaslgalementautorislesretirerdansles30jours,ousiunretrait
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

18/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

anticipengendreunepnalitsensiblementsuprieurelapertedintrt35 .[CBCB
janvier2013,par.82]
63. Siuneinstitutionautoriseunquelconquedposanteffectuerunretraitsurundptdece
typesansluiappliquernilapnalitcorrespondantenilaclauseleninterdisant
contractuellement,lensembledesdptstermeseraalorsrputconstituerdesdpts
vue(celasignifieque,quellequesoitleurdurersiduelle,ceuxciserontsoumisauxtaux
deretraitspcifisauxparagraphes5461).Lautoritdecontrlenationalepourradfinir
descirconstancesexceptionnellescorrespondantunesituationimprvisibleautorisantle
dposantretirerlesdptsvisssansquecelanentraneunemodificationdutraitement
delensembledesdptsterme.[CBCBjanvier2013,par.83]
NoteduBSIF
Auxfinsduparagraphe63,leBSIFestimequunesituationimprvisiblecomprendles
situationsprdfiniesetdocumentescommeledcs,unemaladiecatastrophique,laperte
demploioulafaillitedudposant.
64. Malgrcequiprcde,lautoritdecontrlepourrachoisirdappliqueruntauxderetrait
suprieur0%auxdptsdedtailtermequiremplissentlesconditionsnoncesau
paragraphe62sielleindiqueclairementletraitementenvigueurdanssajuridictionet
lappliqueuniformmenttouteslesinstitutionsdesonressort.Ellepeuteneffetestimer
probable,parexemple,quelesdposantsprocdentdesretraitssurdptsterme
commeilsleferaient,entempsnormalouenpriodedetensions,surdesdptsdedtail
vue,ouquelesbanqueschoisissent,enpriodedetensions,derestituerdetelsdptspour
prserverleurrputation,ouencorequedesfacteursimprvusincitentlesinstitutions
imposerdespnalitsimportantesleurclientleencasderetraitanticip.Enpareilscas,
lautoritdecontrleappliquerauntauxderetraitpluslevtoutoupartiedesdptsen
question.[CBCBjanvier2013,par.84]
NoteduBSIF
LeBSIFappliquerauntauxderetraitde0%touslesdptsdedtailtermeconformes
auxexigencesduparagraphe62,etilsurveilleralespratiquesdesinstitutionslgarddes
dptsdedtailtermepoursassurerquecettemesuredemeureapproprie.
(ii)Tauxderetraitapplicableauxfinancementsdegrosnongarantis
65. AuxfinsdelapplicationduLCR,lesfinancementsdegrosnongarantiscorrespondent
auxpassifsetobligationsgnralesenversdespersonnesmorales(ycomprisdes
entreprisesindividuellesetdessocitsennomcollectif),nongarantispardesdroits
juridiquementreconnussurdesactifsspcifiquementdsignsdtenusparlinstitution
emprunteuse,encasdefaillite,dinsolvabilit,deliquidationoudersolution.Les
obligationsdcoulantdecontratsdrivssontexplicitementexcluesdecettedfinition.
[CBCBjanvier2013,par.85]
66. LesfinancementsdegrosinclusdansleprimtreduLCRdsignenttouslesfinancements
pouvanttreretirsdanslapriodede30joursviseparleLCR,oudontlapremiredate
dchancecontractuelleestsituedanscettepriode(p.ex.,dptstermeettitresde
dettenongarantisarrivantchance),ainsiquelesfinancementssanschance.Cette
catgoriedevraitenglobertouslesinstrumentsassortisdoptionspouvanttreexercesla
discrtiondelinvestisseurdanslapriodede30jourscivils.Sagissantdesfinancements
assortisduneoptionexerableladiscrtiondelinstitution,lautoritdecontrledevrait
tenircomptedesfacteursderputationsusceptiblesdelimiterlalatitudedelinstitutionne
pasexercerloption36 .Enparticulier,lorsquelemarchsattendcequecertainspassifs
soientrembourssavantladatedchancelgalefinale,lesinstitutionsetlautoritde
contrledevraienttenircomptedececomportementauxfinsduLCRetcomptabiliserces
passifsdanslessorties.[CBCBjanvier2013,par.86]
67. Lesfinancementsdegrosavecoptionderemboursementanticip37 sontexcluslorsquele
bailleurdefondsnepeutexercercetteoptionquavecunpraviscontractuelcontraignant
suprieur30jours.[CBCBjanvier2013,par.87]
68. AuxfinsduLCR,lesfinancementsdegrosnongarantissontclasssdanslescatgoriesci
aprssurlabase,dunepart,delasensibilitprsumedesbailleursdefondsautauxoffert
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

19/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

et,dautrepart,delaqualitdecrditetdelasolvabilitdelabanqueemprunteuse.Ces
facteurssonteuxmmesfonctiondutypedebailleursdefondsetdeleurdegrde
sophistication,ainsiquedeleursrelationsoprationnellesaveclabanque.Lestauxde
retraitcorrespondantauscnariosontprcissparcatgorie.[CBCBjanvier2013,par.88]
a)Financementsdegrosnongarantisfournispardepetitesentreprises:5%,10%etplus
69. Auxfinsdelaprsentenorme,lesfinancementsdegrosnongarantisfournispardepetites
entreprisessonttraitsdelammemanirequelesdptsdedtail.Sontainsidistingues
unepartstableetdiffrentestranchesmoinsstablesdfiniesparchaquejuridiction.
Lesdfinitionsettauxderetraitcorrespondantssontidentiquesceuxapplicablesaux
dptsdedtail.[CBCBjanvier2013,par.89]
70. Cettecatgoriesecomposedesdptsetautresfondsquiproviennentdepetitesentreprises
nonfinancires.Ladfinitiondesfinancementsconsentisparlespetitesentreprises
correspondcelledesprtsauxpetitesentreprisesquiestdonneauparagraphe231du
dispositifdeBleII.Cesdernierssontgrsdelammemanirequelesexpositionssurla
clientlededtail.Ilssontgnralementconsidrscommeayant,surleplandurisquede
liquidit,descaractristiquessimilairesauxcomptesdedtail,pourautantqueletotaldes
financements38 soitinfrieur1,5milliondedollarscanadiensparclient(surunebase
consolidelecaschant).[CBCBjanvier2013,par.90]
71. Lorsquellenapasdexpositionsurunepetiteentrepriseausensduparagraphe231deBle
II,linstitutionpeutinclureunteldptdanscettecatgorie,pourautantqueletotaldes
financementsconsentisparleclientsoitinfrieur1,5milliondedollarscanadiens(surune
baseconsolidelecaschant)etqueledptsoitgrdelammemanirequundpt
dedtail.Autrementdit,linstitutionrservesystmatiquementdetelsdptslemme
traitementdanssessystmesinternesdegestiondesrisquesetlestraitecommelesautres
dptsdedtail,cequisignifiequellenegrepascesdptsindividuellementcommeceux
desgrandesentreprises.[CBCBjanvier2013,par.91]
72. Letraitementdesdptstermedelaclientledepetitesentreprisesdevraittreconforme
celuiprvuauxparagraphes62,63et64pourlesdptsdedtailterme.[CBCB
janvier2013,par.92]
b)Dptsoprationnelsprovenantdactivitsdecompensation,degardeetdegestionde
trsorerie:25%
73. Danslecadredecertainesactivits,laclientlefinancireetnonfinanciredoitplacer,ou
laisser,dessommesendptauprsduneinstitutionafindaccderplusaismentaux
systmesdepaiementetderglementet,plusgnralement,deffectuerdespaiements.Le
tauxderetraitapplicablecesfondspourraittrede25%sileclientapparatensituation
dedpendancesubstantiellelgarddelinstitutionetsiledptestncessairepourde
tellesactivits.Lavaldelautoritdecontrleseraitncessaire,defaonsassurerqueles
institutionsappliquantcetraitementmnentlesditesactivitsoprationnellesauniveau
indiqu.Lautoritdecontrlepeutchoisirdenepasautoriserlesinstitutionsutiliserles
tauxderetraitapplicablesauxdptsoprationnelsdanslescaso,parexemple,unepart
importantedesdptsoprationnelsprovientdunepetitefractiondelaclientle(risquede
concentration).[CBCBjanvier2013,par.93]
74. Lesactivitsligiblesdanscecontextesontlesactivitsdecompensation,degardeoude
gestiondetrsorerierpondantauxcritressuivants:
Lesservicesassursparlinstitution,enqualitdintermdiaireindpendant,sont
ncessairesauclientpourralisersesoprationsbancairesdansdesconditions
normalesaucoursdes30jourssuivants.Ainsi,cetteconditionneserapasrempliesi
linstitutionsaitqueleclientdisposedemcanismesdesubstitutionadquats.
Lorsquilssontdestinslaclientleinstitutionnelle,cesservicesdoiventtrergis
parunaccordjuridiquementcontraignant.
Larsiliationdetelscontratsseraassortiesoitdunpravisdaumoins30jours,soit
defraisimportants(cotsdetransaction,fraisinformatiques,pnalitspour
rsiliationanticipe,fraisjuridiques,parexemple)assumerparleclientsiles
dptsoprationnelssonttransfrsavantles30jours.[CBCBjanvier2013,par.94]
75. Lesdptsoprationnelsligiblesprovenantdetellesactivitsrpondentauxcritres
suivants:
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

20/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

Lesdptsdoiventdcoulerdesservicessousjacentsfournisparltablissementde
dptsetnonavoirtplacssurlemarchdegroslaseulefindeproduiredes
intrts.
Lesdptssontdtenusdansdescomptesspcifiquesetrmunrsdefaonne
donnerauclientaucuneincitationconomique(quineselimitepasauversement
destauxdumarch)ylaisserdesfondsexcdentaires.Danslecasolestaux
dintrtenvigueurdansunejuridictionsontprochesdezro,detelscomptesne
devraientenprincipepastreporteursdintrts.Lesinstitutionsdevraient
notammentavoirconscienceque,lorsquelestauxdintrtdemeurentfaibles
pendantunelonguepriode,lesrservesexcdentaires(tellesquedfiniesciaprs)
pourraienttresubstantielles.[CBCBjanvier2013,par.95]
76. Letauxde25%nestpasapplicableauxrservesexcdentairesqui,siellestaient
utilises,laisseraientdesfondssuffisantspourraliserlesactivitsdecompensation,de
conservationetdegestiondetrsorerie.Autrementdit,danslesdptsauprsdu
prestatairedeservices,seulelafractiondontilattabliquellerpondauxbesoins
oprationnelsdunclientpeuttreconsidrecommestable.Lesrservesexcdentaires
devraienttreclassesdansunecatgorieapproprieauseindesdptsnonoprationnels
silesinstitutionsnesontpasenmesuredendterminerlemontant,alorsilfautsupposer
quelintgralitdudptestexcdentaire,etilestdoncrputnonoprationnel.[CBCB
janvier2013,par.96]
77. Lesinstitutionsdoiventdterminerlamthodologieemployerpourrecenserlesdpts
excdentairesquisontexclusdecergime.Cettetchedevraittreraliseunniveau
suffisammentfinpourvaluercorrectementlerisquederetraitencasdetensions
idiosyncrasiques.Lamthodologiedevraitintgrerdesfacteurspertinentscommela
probabilitquelaclientledegrosaitdesrservessuprieureslamoyenneenanticipation
debesoinsdepaiementspcifiques,etenvisagerdesindicateursappropris(ratiosde
rservesrapportesauxvolumesdespaiementsoudesrglements,ouauxactifssous
garde,parexemple)pouridentifierlesclientsquinegrentpasactivementetefficacement
leursrserves.[CBCBjanvier2013,par.97]
78. Lesdptsoprationnelsseverraientappliqueruntauxdentresde0%auniveaude
linstitutiondposantepuisquilssontncessairespourdesraisonsoprationnellesetque
linstitutiondposantenepeutdoncendisposerauxfinsdautresdcaissements.[CBCB
janvier2013,par.98]
79. Malgrlescatgoriesoprationnelles,siledptconsidrdcouledactivitsde
correspondantbancaireoudecourtagedegros,ilseratraitcommesilnexistaitpas
dactivitoprationnelleauxfinsdeladterminationdestauxderetrait39 .[CBCB
janvier2013,par.99]
80. Lesparagraphessuivantsdcriventlestypesdactivitssusceptiblesdegnrerdesdpts
oprationnels.Linstitutiondevraitvaluersilaprsencedechacunedecesactivitsgnre
bienundptoprationnel,cartoutesnerpondentpasauxcritresrequis,lesclients
prsentantdesdiffrencesenmatirededpendance,dactivitetdepratiques.[CBCB
janvier2013,par.100]
81. Dansleprsentcontexte,unerelationdecompensationdsigneuneprestationpermettant
laclientledetransfrerindirectementdesfondsoudestitresauxdestinatairesfinals,parle
biaisdeparticipantsdirectsauxsystmesnationauxderglement.Cetypedeprestationse
limiteauxactivitssuivantes:transmission,rapprochementetconfirmationdordresde
paiementcrditintrajournalier,financementtrscourttermeetgestiondessoldespost
rglementetdterminationdessoldesderglementintrajournaliersetdfinitifs.[CBCB
janvier2013,par.101]
82. Dansleprsentcontexte,unerelationdegardedsignelafournituredeservicesde
conservation,dinformation,detraitementdesactifsoulesautresprestationsvisant
faciliterlesactivitsconnexessurleplanoprationneletadministratif,effectuespar
linstitutionpourlecomptedesesclients,danslecadredeleursoprationsoudeleur
dtentiondactifsfinanciers.Detelsservicessontlimitsaurglementdesoprationssur
titres,autransfertdespaiementscontractuels,autraitementdessretsetauxservicesde
gestiondelaliquiditassimilsdesservicesdegarde.Sontgalementinclus
lencaissementdedividendesetdautresrevenus,letraitementdessouscriptionsetrachats
delaclientle.Lesservicesdegardepeuventgalementcomprendrelagestiondetitres,les
servicesdefiducieauxentreprises,lesdptsfiduciaires,lesservicesdagenceetde
transfertsdefondsetdetitres,ycomprispourlepaiementetlerglement(horsactivitsde
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

21/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

correspondantbancaire)etlesoprationssurcertificatsreprsentatifsdetitres.[CBCB
janvier2013,par.102]
83. Dansleprsentcontexte,unerelationdegestiondetrsoreriedsignelafourniturede
servicesdegestiondetrsorerieetassimils.Lesservicesdegestiondetrsorerie
renvoienticiauxproduitsetservicespermettantlaclientledegrersesfluxde
trsorerie,sesactifsetsespassifs,etderaliserlestransactionsfinanciresncessaires
laconduiteordinairedesonactivit.Lesditsservicessontlimitslatransmissiondes
paiements,lacollecteetlagrgationdesfonds,lagestiondespaiesetaucontrledes
dcaissements.[CBCBjanvier2013,par.103]
84. Lapartdesdptsoprationnelsprovenantdactivitsdecompensation,degardeetde
gestiondetrsoreriequiestentirementpriseenchargeparlorganismedegarantiepeut
recevoirlemmetraitementquelesdptsdedtailstables.[CBCBjanvier2013,
par.104]
c)Traitementdesdptsdanslesrseauxinstitutionnelsdinstitutionscoopratives:25%ou
100%
85. Unrseauinstitutionneldinstitutionscoopratives(ouautreappellationapplicable)est
ungroupedinstitutionsjuridiquementautonomesqui,danslecadredunestructurelgalede
coopration,oprentdansuneoptiquestratgiquecommuneetsousunmmenom,des
fonctionsspcifiquestantassumesparunecaissecentraleouunprestatairecentralde
servicesspcialiss.Untauxderetraitde25%peutsappliqueraumontantdesdpts
placsparlesmembresauprsdelacaissecentraleouduprestatairespcialiscentral,au
titrea)dobligationsrglementairesdedptminimaldclarlautoritdecontrleou
b)dupartagedestchesetautresarrangementjuridiques,rglementairesoucontractuels,
pourautantquelinstitutionquiplaceledptetcellequilereoitparticipentaumme
systmedeprotectionmutuelcontrelerisquedilliquiditetdinsolvabilitdesesmembres.
Commepourlesautresdptsoprationnels,cesfonds(tantconsidrscommerestantla
caissecentrale)severraientappliqueruntauxdentresde0%auniveaudelinstitution
dposante.[CBCBjanvier2013,par.105]
86. Lautoritdecontrledevraitdonnersonaccordaprsavoirvrifiquuneinstitution
appliquantcetraitementestbienlacaissecentraleouleprestatairedeservicescentraldun
telrseaucoopratif(ouautreappellationapplicable).Lesactivitsdecorrespondant
bancaireneseraientpasconcernesparcetraitementetseverraientappliqueruntauxde
sortiesde100%,toutcommelesfondsplacsauprsdunecaissecentraleoudun
prestatairedeservicesspcialisspouruneraisonautrequecellesprcisesauxalinasa)
etb)duparagraphecidessus,ouautitredefonctionsoprationnellesdecompensation,de
gardeoudegestiondetrsoreriedfiniesauxparagraphes8183.[CBCBjanvier2013,
par.106]
d)Financementsdegrosnongarantisprovenantdentreprisesnonfinanciresetdentits
souveraines,debanquescentrales,debanquesmultilatralesdedveloppementoudorganismes
publics:20%ou40%
87. Cettecatgoriecomprendtouslesdptsetautresfinancementsnongarantisprovenant
dentreprisesnonfinancires(horscellesclassesdanslespetitesentreprises),dentits
souveraines(localesettrangres),debanquescentrales,debanquesmultilatralesde
dveloppementetdorganismespublics,lorsquilsnesontpasspcifiquementdtenusdes
finsoprationnelles(tellesquedfiniescidessus).Letauxderetraitapplicablecesfonds
estde40%moinsquelescritresfigurantauparagraphe88nesoientrunis.[CBCB
janvier2013,par.107]
88. Lesfinancementsdegrosnongarantisfournis,horsducadrederelationsoprationnelles,
parlesentreprisesnonfinancires,lesentitssouveraines,lesbanquescentrales,les
banquesmultilatralesdedveloppementetlesorganismespublicspeuventsevoir
appliqueruntauxderetraitde20%silemontanttotaldudptestentirementcouvertpar
unsystmedassuranceefficaceouparunegarantiepubliquequivalente.[CBCB
janvier2013,par.108]
e)Financementsdegrosnongarantisprovenantdautresentitsjuridiques:100%
89. Cettecatgoriecomprendtouslesdptsetautresfinancementsprovenantdautres
tablissements(ycomprisbanques,entreprisesdinvestissement,socitsdassurance,
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

22/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

etc.),defiduciaires40 ,debnficiaires41 ,destructuresdmission,destructuresadhoc,


dentitsaffilieslinstitution42 etdautresentits,sicesfondsnesontpasspcifiquement
dtenusdesfinsoprationnelles(tellesquedfiniescidessus)niinclusdanslunedes
troiscatgoriesprcdentes.Letauxderetraitapplicableestde100%.[CBCBjanvier2013,
par.109]
90. Cettecatgorieenglobelensembledesobligationsmoyenetlongtermeetautrestitresde
dettemisparlabanque,quelsquensoientledtenteur,moinsquelestitressoient
exclusivementvendussurlemarchdedtailetdtenussurdescomptesdedtail(dontles
comptesdespetitesentreprisesquisontassimilsdescomptesdedtailconformment
auxparagraphes6971),auquelcaslesinstrumentspourrontrecevoirletraitementprvu
pourlacatgoriededposantcorrespondanteclientlededtailoupetiteentreprise.Pour
tretraitsdecettemanire,lesinstrumentsdedettenedoiventpasseulementtre
spcifiquementconuspourlaclientlededtailetdepetitesentreprisesetcommercialiss
auprsdelle.Ilfautenoutrequedeslimitessoientfixesdetellesortequecesinstruments
nepuissentpastreachetsetdtenuspardesintervenantsautresquelaclientlededtail
etdepetitesentreprises.[CBCBjanvier2013,par.110]
NoteduBSIF
Lespassifsdacceptationsbancairesestampillesmisparlinstitutionetquiviennent
chancedansles30joursdevraienttreinclusenvertuduparagraphe90.

91. Lessoldesdetrsoreriedelaclientlequidcoulentdeservicesdecorrespondantbancaire
oudecourtagedegros,ycomprislesliquiditsrsultantdesservicesdecourtagedegros
mentionnsauparagraphe79,devraienttreconsidrscommedistinctsdessoldesqui
doiventtrecantonnsdanslecadredunrgimedeprotectiondelaclientleimposparla
rglementationnationale,etnedevraientpasfairelobjetdunecompensationavecdautres
expositionsvisesparlaprsentenorme.Cessoldesdtenussurdescomptescantonns,
quisonttraitscommedesentresauparagraphe134,devraienttreexclusdelencoursde
HQLA.[CBCBjanvier2013,par.111]
(iii)Tauxderetraitapplicableauxfinancementsgarantis
92. Auxfinsdelaprsentenorme,lesfinancementsgarantisdsignentlespassifset
obligationsgnralesquisontgarantispardesdroitsjuridiquementreconnussurdesactifs
spcifiquementdsignsdtenusparlabanqueemprunteuse,encasdefaillite,
dinsolvabilit,deliquidationoudersolution.[CBCBjanvier2013,par.112]
93. Pertedefinancementsgarantissurcessionstemporairesdetitrescourtterme.Dansce
scnario,lacapacitcontinuerdoprerdesprisesoumisesenpensionetdautrescessions
temporairesdetitresestlimiteauxtransactionsadossesdesHQLAouralisesavec
uneentitsouveraine,unorganismepublicoulabanquecentralerelevantdelamme
juridictionquelinstitution43 .Lesswapsdesrets,demmequetoutetransaction
apparente,devraienttretraitscommedesprisesoumisesenpension.Enoutre,les
sretsprtesauxclientsdelabanquepourprendredespositionscourtes44 devraienttre
traitescommeuneformedefinancementgaranti.Danslescnarioconsidr,linstitution
devraitappliquerlescoefficientsciaprslatotalitdelencoursdesfinancementsgarantis
arrivantchancedansles30jourscivils,ycomprislespositionscourtesdesclients
chancenondfinie.Lemontantdessortiesestcalculsurlabasedumontantdesfonds
collectsautitredelatransaction,etnondelavaleurdelasretsousjacente.[CBCB
janvier2013,par.113]
NoteduBSIF
Dessortiesdetrsoreriesontassociesdesswapsdesretslorsquelasretemprunte
estdequalitsuprieuredanslecadredeLCRlasretprte.Lemontantdecessorties
detrsoreriereprsenteladiffrenceentreletauxdesortieprvuautableaudu
paragraphe95pourlasretprteetletauxdentreprvupourlasretnonmobiliseau
tableauduparagraphe126autitredelasretemprunte.Parexemple,lorsquedesactifs
deniveau2Asontprtsetdesactifsdeniveau1sontemprunts,untauxdesortiede
trsoreriede15%doittreappliqu.Demme,lorsquedesactifsnonHQLAsontprtset
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

23/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

quedesactifs2Asontemprunts,untauxdesortiedetrsoreriede85%doittreappliqu.
Ilconvientdenoterquaucunesortiedetrsorerienedoittreappliquelorsquelasret
prteetlasretempruntesontdummetypedeLCR.
Pourlespensionsetlesswapsdesretsquidbutentavantlapriodede30joursduLCR
maisviennentchancelintrieurdecettepriode,letraitementestceluiprvupourles
misesenpensionetlesswapsdesretsrespectivementauxparagraphes9395.[CBCB
avril2014,QFP15]
94. Enraisondelahautequalitdesactifsdeniveau1,ilestprsumquilnyaurapas
tarissementdeladisponibilitdefinancementsencontrepartiedecesactifs.Enoutre,
aucunerductiondeladisponibilitdefondsnestprvoirsurlesfinancementsgarantis
conclusaveclabanquecentraleetarrivantchance.Unerductionseratoutefois
applique,hauteurdesdcotesdemandes,auxoprationsarrivantchance
lorsquellessontadossesdesactifsdeniveau2.Untauxde25%viselesfinancements
garantisarrivantchanceetprovenantdelentitsouveraine,dunebanquemultilatrale
dedveloppementoudorganismespublicsrelevantdelammejuridictionquelinstitutionet
dontlapondrationderisqueestde20%aumaximum,lorsquelesditsfinancementssont
adosssdesactifsautresqueceuxdeniveau1oudeniveau2A,tantdonnquilestpeu
probableque,enpriodedetensionsgnralises,cesentitsretirentleursfinancements.
Toutefois,celasappliqueuniquementlencoursdesfinancementsgarantislessretsnon
utilisesetlasimplecapacitdempruntnesontpasconcernes.[CBCBjanvier2013,
par.114]
95. Pourtouteslesautrestransactionsarrivantchance,letauxderetraitapplicableestde
100%,ycomprislestransactionspourlesquelleslinstitutionapermissesclients
dassumerleurspositionscourtesgrcesonproprestockdepositionslongues.Letableau
ciaprsrsumelesnormesapplicables:

Catgoriesdefinancementsgarantisarrivantchance

Montant
comptabiliser
dansles
sortiesde
trsorerie

Oprationsadossesdesactifsdeniveau1ouauprsdebanques
centrales

0%

Oprationsadossesdesactifsdeniveau2A

15%

Financementsgarantisprovenantdelentitsouveraineoudorganismes
publicsdelajuridictionoudebanquesmultilatralesdedveloppement,
etnonadosssdesactifsdeniveau1et2A.Pourlesorganismes
publics,cetraitementnestappliququceuxquisontaffectsdune
pondrationderisquede20%aumaximum.

25%

OprationsgarantiespardesRMBSsatisfaisantauxcritresdinclusion
danslesactifsdeniveau2B

25%

Oprationsadossesdautresactifsdeniveau2B

50%

Autres

100%

[CBCBjanvier2013,par.115]
NoteduBSIF
Touteslestransactionsgarantiesvenantchancedansles30joursdoiventtredclares
enfonctiondelasreteffectivementdposeladatedemesureduLCR,enfinde
journe,enappliquantleshypothsesdesortiesprvuesauparagraphe95.Lorsquune
institutiondposeunlotdesretsHQLAetnonHQLApourcouvrirdesfinancements
garantisetquunepartiedecestransactionsaunedurersiduellesuprieure30jours,si
linstitutionneparvientpasdterminerquelsactifsspcifiquessontutilisspourgarantir
lestransactionschancersiduelledeplusde30jours,ellepeutsupposerquelesactifs
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

24/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

sontgrevsparordredevaleurdeliquiditcroissante,conformmentlanote9du
documentLCRlesactifsayantlaplusfaiblevaleurdeliquiditauxfinsduLCRsont
assignsenpremierlieuauxtransactionsayantlapluslonguedurersiduelle.[CBCBavril
2014,QFP1c)]
(iv)Exigencessupplmentaires
96. Sortiesdetrsorerieassociesauxdrivs:untauxde100%devraitsappliquerla
sommedetouteslessortiesnettesdetrsorerie.Lesinstitutionsdevraientutiliserleur
mthodedevalorisationpourcalculerlesentresetsortiesdetrsoreriecontractuelles
attendredesinstrumentsdrivs.Lesfluxdetrsoreriepeuventtrecalculssurunebase
nette(lesentrespeuventcompenserlessorties)parcontrepartie,uniquementlorsquil
existeuneconventioncadredecompensation.Lesinstitutionsdevraientexcluredececalcul
lesexigencesdeliquiditquirsulteraientdubesoindesretssupplmentairesdusune
variationdelavaleurdemarchouunedprciationdessretsfournies45 .Lesoptions
devraienttreconsidrescommeexercesquandellessontdanslecourspour
lacheteur.[CBCBjanvier2013,par.116]
NoteduBSIF
Auxfinsduparagraphe96,lesinstitutionsdoiventcomptabilisertouteoptionquivient
chanceouquipeuttreexercedansles30joursetquiestdanslecourspour
lacheteur.Lesfluxdetrsoreriedoiventcomptabiliserltatdelatransactionladatede
dclaration.[CBCBavril2014,QFP8b)]
Lesoptionsavecrglementlivraisondoiventtrecomptabilisesselonlavaleurdela
liquiditdesactifslivrs,cestdirequelesactifssontassujettisauxdcotesquiseraient
appliquessicesactifstaientdessretsdansdestransactionsgarantiesoudesswapsde
srets.Aucasolesdispositionscontractuellesprvoientlafoisunelivraisonphysique
etunrglementenespces,onpeutsupposerunrglementenespces.[CBCBavril2014,
QFP8c)]
Danslecasdesoptionsavecrglementlivraisonlorsquelobligationdelivraisonpeuttre
excutelaidedediversescatgoriesdactifs,cestdirequandlapartiedbitriceale
choixentrediffrentescatgoriesdetitres,silobligationdelivraisonpeuttreexcute
avecdiffrentesclassesdactifs,lalivraisondutitreayantlamoindrevaleurpossible(le
moinscherlivrer)peuttresuppose.Cetraitementsappliquesymtriquementduct
entresetductsorties,desortequelemprunteurestsupposlivrerletitreassortidela
valeurdeliquiditlaplusbasse.[CBCBavril2014,QFP8d)]
Lesfluxdetrsorerieissusdetransactionssurdrivsdechangeimpliquantlchange
intgraletsimultan(oudanslammejourne)desmontantsenprincipalpeuventtrepris
encompteauxfinsduLCRsousformedefluxnetdetrsorerie,mmelorsqueces
transactionsnesontpascouvertesparuneconventioncadredecompensation.[CBCB
avril2014,QFP8e)]

97. LorsquelespaiementsrelatifsauxdrivssontcouvertspardesHQLA,linstitutiondevrait
calculerlessortiesdetrsorerie,nettesdetoutesentressousformedeliquiditsoude
sretsquirsulteraient,touteschosestantgalesparailleurs,dobligationscontractuelles
delivrerdesliquiditsoudessretslinstitution,sielleestlgalementautorise
rutiliserlasretreuepourseprocurerdenouvellesentresdetrsorerieetsielle
disposedescapacitsoprationnellesncessairespourcefaire.Cettedispositionest
conformeauprincipeselonlequellesinstitutionsnedevraientpascomptabiliserdeuxfois
lesentresetlessortiesdeliquidit.[CBCBjanvier2013,par.117]
98. Besoinsdeliquiditsupplmentairesactivspardesclausesdedclassement
inclusesdanslesoprationsdefinancement,instrumentsdrivsetautrescontrats:
100%dumontantdelasretquiseraitconstitueoudessortiescontractuellesde
trsorerieassociestoutedgradationdenotationjusquundclassementdetroiscrans.
Biensouvent,lescontratsquirgissentlesproduitsdrivsainsiquedautrestransactions
comportentdesclausesprvoyant,encasdertrogradationparuneagencedenotation
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

25/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

reconnue,laconstitutiondesretsadditionnelles,untiragesurdesfacilitsconditionnelles,
ouleremboursementanticipdepassifsexistants.Lescnarioprvoitparconsquentque,
pourtoutcontratintgrantdesclausesdedclassement,linstitutionconsidreque100%
desditessretsousortiesdetrsoreriesupplmentairesdevronttremobilisesencasde
rtrogradation,allantjusquundclassementdetroiscrans,delanotedecrditlong
termedelinstitution.Lorsqueleseuildedclenchementestlilanotecourttermede
linstitution,onserfreralanotelongtermecorrespondante,conformmentauxcritres
denotationpublis.Lincidencedudclassementdevraitengloberlimpactsurtouslestypes
dedptsdegarantieetdeclausescontractuellesquimodifientlesdroitsderutilisationde
sretsnoncantonnes.[CBCBjanvier2013,par.118]
NoteduBSIF
Saufindicationcontraireexpresse,lesdispositionsnoncesauxparagraphes98102
sappliquenttouslesinstrumentsdrivs(quilssoientdegrgrouchangssurdes
marchsorganiss,quilssoientcompenssounon).[CBCBavril2014,QFP9b)]
99. Besoinsdeliquiditsupplmentairesenfonctiondelvolutionventuelledelavaleur
dessretscouvrantlesdrivsetautresoprations:20%delavaleurdessrets
nonconstituesdactifsdeniveau1.Lobservationdespratiquesdemarchmontrequela
plupartdescontrepartiesauxtransactionssurdrivssonttenuesdecouvrirleurspositions
envaleurdemarch,laplupartdutempsparlebiaisdeliquiditsoudetitresdedettemis
paruneentitsouveraine,unebanquecentrale,unorganismepublicouunebanque
multilatralededveloppement,etassortisdunepondrationderisquede0%selon
lapprochestandarddeBleII.Lorsquecesactifsliquidesdeniveau1sontutilisscomme
sret,ledispositifnexigerapasquedesHQLAsupplmentairessoientdtenusautitre
duneventuellevariationdevalorisation.Si,toutefois,lescontrepartiescouvrentleurs
expositionspardautresformesdesretspourseprmunircontreuneventuelle
dprciationdecestitres,linstitutionquilesconstituedevraajouterlencoursdeHQLA
20%delavaleurdesditessrets,nettedessretsreuesparcontrepartie(pourautant
quelasretreuenefassepaslobjetderestrictionssursarutilisationousa
remobilisation).Ces20%serontcalculssurlabasedumontantnotionneldelasret
exige,aprstoutedcoteapplicablelacatgoriedesretconcerne.Toutesretqui
figuredansuncomptedemargecantonnnepeuttreutilisequepourcompenserles
sortiesquisontassociesdespaiementspouvanttrecompensssurcemmecompte.
[CBCBjanvier2013,par.119]
NoteduBSIF
Lemontantnotionneldelasretexige,auparagraphe99,sefondesurlesmodalits
contractuelles(parexemple,lesconventionsdenantissement)quiincluentrgulirementla
mthodologieappliquerpourcalculerlemontantcouvrir(montantnotionnel.[CBCB
avril2014,QFP9a)]
Lacompensationdesentresetdessortiesdesretsentreplusieurscontrepartiesnestpas
prvueparleparagraphe99,carlincidencedesvariationsdevaleur(mmepourdessrets
identiques)peuttreasymtriquepourdiffrentescontreparties.[CBCBavril2014,QFP9c)]
Lessortiesnettesdetrsorerievisesauparagraphe99nepeuventpastrecalculesen
tenantcomptedautressretsadmissibles,autresquedeniveau1,quinesontpasgreves
ladatededclarationduLCRouquideviendraientdisponiblesparsuitedestensions
cestdirequeleLCRneprvoitpasdesousensemblesdeHQLA(autresquedeniveau1)
sparsquiseraientconsacrsdesbesoinsdeliquiditspcifiquesnidentres
conditionnellesdesrets.[CBCBavril2014,QFP9d)]
100. Besoinsdeliquiditsupplmentairesactivspardessretsexcdentairesnon
cantonnes,dtenuesparlinstitutionetpouvanttreappelescontractuellement
toutmomentparlacontrepartie:100%dessretsnoncantonnesquipourraienttre
contractuellementrappelesparlacontrepartieparcequellesdpassentlemontantdes
sretsexiges.[CBCBjanvier2013,par.120]
101. Besoinsdeliquiditsupplmentairesactivspardessretscontractuellement
exigessurdestransactionsautitredesquelleslacontrepartienapasencore
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

26/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

demandlaconstitutiondesrets:100%dessretscontractuellementexigesmais
dontlacontrepartienapasencoredemandlaconstitution.[CBCBjanvier2013,par.121]
102. Besoinsdeliquiditsupplmentairesactivspardescontratsquiautorisentle
remplacementdecertainessretspardesactifsnonHQLA:100%dessrets
constituesdeHQLAquipeuvent,sanslaccorddelabanque,treremplacespardesactifs
nonHQLAetquionttreuesengarantiedetransactionsnoncantonnes.[CBCB
janvier2013,par.122]
NoteduBSIF
Lesrisquesassocislasubstitutiondesretscouvrantdesfinancementsgarantisdune
durersiduellesuprieure30joursdoiventtrecomptabilisscommedessorties
conditionnelles,conformmentauparagraphe102.[CBCBavril2014,QFP1d)]
Letauxdesortiesde100%auparagraphe102atraitlavaleurdemarchdessrets
reuesquisontpotentiellementsubstituables,aprsapplicationdeladcoterespectiveaux
finsduLCRcestdirequilnimposepas,pourlasubstitutionpotentielledesrets,un
tauxdesortiesquisoitpluslevquelavaleurdeliquiditdessretsHQLAreuesaux
finsduLCR[CBCBavril2014,QFP9f)]
Envertuduparagraphe102,sidessretsHQLA(parexemple,deniveau1)peuventtre
remplacespardautressretsconstituesellesaussideHQLA(parexemple,deniveau2),
ilconvientdeleurappliqueruntauxdesortiesgallavaleurdemarchdelasret
reue,multipliparladiffrenceentreladcotesurlessretsreuesetladcotesurle
substitutpotentiel.Silasretderemplacementpeuttredunevaleurdeliquidit
diffrenteauxfinsduLCR,labanquedevraitsupposerquelasretderemplacement
potentielledposeseracelleassortiedelaplusfaiblevaleurdeliquidit.[CBCBavril2014,
QFP9(g)]
LessortiesdeHQLAquisontexcluesdelencoursdeHQLAdelabanqueparsuitedes
exigencesoprationnellesnesontpasvisesparleparagraphe102.[CBCBavril2014,
QFP9h)]
103. Besoinsdeliquiditsupplmentairesactivsparunevariationdevalorisationdes
oprationssurdrivsetautresinstruments:lespratiquesdeplaceprvoyantqueles
expositionsauxprixdumarchsurproduitsdrivsetautresinstrumentssoientcouvertes
parunesret,lesinstitutionssetrouventdoncexposesunrisquedeliquiditsubstantiel
dcoulantdunevariationdevalorisations.Lesentresetsortiescorrespondantdes
transactionsrelevantdunemmeconventioncadredecompensationpeuventtretraites
envaleurnette.Toutesortieengendrepardesbesoinssupplmentairesactivsparune
variationdevalorisationdevraittreintgredansleLCRcalculenretenantleplusgrand
fluxdesretsnetsur30jours,envaleurabsolue,ayanttenregistraucoursdes
24moisprcdents.Lefluxdesretsnetenvaleurabsoluestdterminsurlabasedes
sortiesetdesentresralises.[CBCBjanvier2013,par.123]
NoteduBSIF
Leplusgrandfluxdesretsnetsur30joursenvaleurabsolueestlevolumedesortiesou
dentreslepluslev,entermesnetscumuls,lafindetouteslespriodesde30jours
aucoursdes24moisprcdents.cettefin,lesinstitutionsdoiventprendreencompte
touteslespriodesde30joursaucoursdes24moisprcdents.Lacompensationdoittre
envisagelchelleduportefeuille.Ladirectiondelinstitutiondoitcomprendreles
mouvementsdesretsentermesdecontreparties,etelleestencourageexaminerles
sortiespotentiellesceniveaul.Lemcanismeprimairedelapprochehistorique
demeurecependantlesfluxdesretsauniveauduportefeuille.[CBCBavril2014,QFP10]
104. Pertedefinancementssurtitresadosssdesactifs 46 obligationsscuriseset
autresinstrumentsstructurs:Lescnarioprvoituntauxdesortiesde100%surles
financementsarrivantchancedanslapriodede30jourslorsquelesditsinstruments
sontmisparlabanqueellemme(aucunmarchderefinancementntantsuppos
exister).[CBCBjanvier2013,par.124]
NoteduBSIF
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

27/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

Lestitresdeniveaux1et2inclusdansunlotdesrets(perexemple,pourlesobligations
scurisesetautresinstrumentsgarantismisparlinstitutionellemme)quideviennent
nongrevsdansles30joursparsuitedelarrivechancedelobligationscurise
(obligationscuriseouautreinstrumentgarantimisparlinstitutionellemme)peuvent
trecompenssavecleremboursementdelinstrumentdempruntgarantiarrivant
chance.Lemontantdecesentresdecompensationdoitprendreencomptelesdcotes
respectivessurlesactifsdeniveau2appliqueslavaleurdemarchdecesactifs.Les
entresnettescetitredoiventtreconsidrescommedautresentresdetrsorerie
contractuellesenvertuduparagraphe140.[CBCBavril2014,QFP11]
105. Pertedefinancementssurpapiercommercialadossdesactifs,structuresou
vhiculesdinvestissementadhocetautresfacilitsdefinancement:100%du
montantarrivantchanceet100%desactifsrestituables.Lesinstitutionsquidisposent
destructuresfinancirespermettantlmissiondinstrumentsdedettecourtterme,par
exempledupapiercommercialadossdesactifs,devraienttenirpleinementcomptedes
risquesdeliquiditmanantdecesstructures.Cesrisquesrecouvrentnotamment,maispas
exclusivement:i)lincapacitderefinancerlesdettesarrivantchance,et
ii)lintgration,dansladocumentationcontractuelle,dedrivsouproduitsassimils
permettantlarestitutiondesactifsvissparunaccorddefinancement,ouobligeantle
cdantdescrancesoriginalesfournirdelaliquiditcequi,enpratique,mettraitun
termelaccorddefinancement(exerciceduneoptiondeliquidit),danslapriodede
30jours.Lorsquelinstitutionconfiesesoprationsdefinancementstructuruneentitad
hoc47 (structuredmissionouvhiculedinvestissementadhoc),elledevra,pour
dterminersesbesoinsdeHQLA,examinerlchancedesinstrumentsdedettemispar
lentitetlesventuellesoptionsincorporesdanslesaccordsdefinancement,qui
pourraientdclencherlarestitutiondesactifsoucrerdesbesoinsdeliquidit,quela
structureadhocsoitounonconsolide.[CBCBjanvier2013,par.125]
lmentderisquepotentiel

ExigencesenHQLA

Dettevenantchancedurantlapriodedecalcul

100%dumontantvenant
chance

Optionsincorporesdanslesaccordsde
financementprvoyantlarestitutiondesactifs
ouunapportpotentieldeliquidit

100%dumontantdesactifsqui
pourraienttrerestitusoudela
liquiditexigible

106. Tiragessurlesengagementsconfirmsdecrditetdeliquidit.Lesengagementsconfirms
decrditetdeliquiditsontdfinisicicommedesaccordsouobligationscontractuelles
visantexplicitementoctroyerunfinancement,unedatefuture,descontrepartiesde
grosoudedtail.Ilscomprennentexclusivementlesaccordsquisontirrvocables
(engagementsparsignature)ounepeuventtrervoqusquesouscertainesconditions.
Lesfacilitsrvocablessansconditionparlinstitutionenparticulier,cellesneprvoyant
pascommeconditionpralableunemodificationimportantedelasituationdecrditde
lemprunteurnesontpasconcernesparlaprsentesection(voirleursujetlapartie
Autresengagementsdefinancementconditionnels).Cesfacilitsouengagementsde
horsbilanpeuventtreassortisdchancescourtoulongterme.Ilestfrquentqueles
facilitscourttermesoientrenouvelesouautomatiquementreconduiteschance.En
casdetensions,ilseravraisemblablementdifficileauxclientsdeprocderun
remboursementrapidedesditesfacilits,quellequensoitlchance(mmecourte).Par
consquent,touteslesfacilitsprsumestires(dcritesauxparagraphessuivants)seront
considrescommenonrembourses,pourlemontantspcifi,duranttouteladuredu
scnario,quellequesoitleurchance.[CBCBjanvier2013,par.126]
107. LapartnondcaissedecesfacilitsestcalculenettedetoutHQLAdjfournicomme
sretcorrespondanteparlacontrepartie,ouquidoitcontractuellementtrefournicomme
sretquandlacontrepartietireralafacilit(facilitdecrditstructurecommeune
pension,p.ex.),conditionquelinstitutionsoitlgalementautoriserutilisercette
sret,aprstiragedelafacilit,afindeseprocurerdenouvellesentresdetrsorerie
quelledisposedescapacitsoprationnellesncessairespourcefaireetquilnexistepas
decorrlationexcessiveentrelaprobabilitdetirageetlavaleurdemarchdelasret.La
sretpeuttredduitedusoldedelafacilit,pourautantquellenesoitpasdjintgre
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

28/44

6/8/2015

108.

109.

110.

111.

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

lencoursdeHQLA(conformmentauprincipedenondoublecomptabilisationnoncau
paragraphe52).[CBCBjanvier2013,par.127]
Unefacilitdeliquiditestdfiniecommetoutengagementconfirmdesoutiennontir,qui
seraitutilispourrefinancerladettedunclientdansdessituationsoceluicinestpasen
mesuredelefairesurlesmarchsfinanciers(p.ex.,danslecadredunprogrammede
papiercommercial,doprationsdefinancementgaranties,dobligationsderemboursement,
entreautres).Auxfinsdelaprsentenorme,lemontantdelengagementtraitercomme
unefacilitdeliquiditcorrespondlencoursdedettemisparleclient(ouunefraction
silsagitdunprtconsortial)quiarrivechancedansunepriodede30joursetquiest
couvertparlafacilit.Lapartdunefacilitdeliquiditcouvrantunedettedontlchance
netombepasdanslapriodede30joursnentrepasdanslechampdeladfinitiondune
facilit.Toutecapacitsupplmentairedelafacilit(soitlengagementrestant)serait
assimileunengagementconfirmdecrdit,assortidutauxdetirageindiquau
paragraphe111.Lescrditsgnrauxdefondsderoulementauxentreprises,parexemple
lescrditsrenouvelables,napparatrontpasdanscettecatgorie,maisdanscelledes
facilitsdecrdit.[CBCBjanvier2013,par.128]
Malgrcequiprcde,toutefacilitfourniedesfondsalternatifs,desfondsmontaires
etdesstructuresdefinancementadhoc,dontlesentitsadhoc(dfiniesau
paragraphe105)oustructuresdmission,oudautresstructuresutilisespourfinancerles
propresactifsdesinstitutions,devraittreassimiledanssonintgralitunefacilitde
liquiditaubnficedautresentitsjuridiques.[CBCBjanvier2013,par.129]
Encequiconcernelapartdesprogrammesdefinancementvissauxparagraphes104et
105savoir,arrivantchancesous30joursoucomportantuneoptiondeliquidit
pouvanttreexercedurantcettepriode,lesinstitutionsquifournissentlesfacilitsde
liquiditconnexesnedevrontpascomptabiliserlafoislinstrumentdefinancementarrivant
chanceetlafacilitdeliquiditpourlesprogrammesconsolids.[CBCBjanvier2013,
par.130]
Touslestiragescontractuelssurdesengagementsconfirms48 ,demmequelestirages
estimssurlesfacilitsrvocables,intervenantdanslapriodede30jours,devronttre
comptabilissentotalitentantquesorties.
a. Engagementsconfirmsdecrditetdeliquiditaubnficedelaclientlededtail
etdepetitesentreprises:lesinstitutionsdevraientappliqueruntauxdetiragede
5%lapartnondcaissedecesengagements.
b. Engagementsconfirmsdecrditaubnficedentreprisesnonfinancires,dentits
souveraines,debanquescentrales,dorganismespublicsetdebanquesmultilatrales
dedveloppement:lesinstitutionsdevraientappliqueruntauxdetiragede10%
lapartnondcaissedecesengagements.
c. Engagementsconfirmsdeliquiditaubnficedentreprisesnonfinancires,
dentitssouveraines,debanquescentrales,dorganismespublicsetdebanques
multilatralesdedveloppement:Lesinstitutionsdevraientappliqueruntauxde
tiragede30%lapartnondcaissedecesengagements.
d. Engagementsconfirmsdecrditetdeliquiditaubnficedinstitutionsdedpts
soumisesaucontrleprudentiel:Lesinstitutionsdevraientappliqueruntauxde
tiragede40%lapartnondcaissedecesengagements.
e. Engagementsconfirmsdecrditaubnficedautrestablissementsfinanciers(y
comprisdesentreprisesdinvestissement,dessocitsdassurances,des
fiduciaires49 etdesbnficiaires50 :Lesinstitutionsdevraientappliqueruntauxde
tiragede40%lapartnondcaissedecesengagements.
f. Engagementsconfirmsdeliquiditaubnficedautrestablissementsfinanciers(y
comprisdesentreprisesdinvestissement,dessocitsdassurances,desfiduciaires
etdesbnficiaires):Lesinstitutionsdevraientappliqueruntauxdetiragede100%
lapartnondcaissedecesengagements.
g. Engagementsconfirmsdecrditetdeliquiditaubnficedautresentits
juridiques(ycomprisdesentitsadhoc(tellesquedfiniesauparagraphe105),
structuresdmissionetstructuresadhoc51 etautresentitsnoninclusesdansles
catgoriesprcdentes):Lesinstitutionsdevraientappliqueruntauxdetiragede
100%lapartnondcaissedecesengagements.[CBCBjanvier2013,par.131]

112. Obligationscontractuellesdefinancementdansles30jours:Untauxdedcaissement
de100%devraitsappliquertouteobligationcontractuelledeprtdestablissements
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

29/44

6/8/2015

113.

114.
115.

116.

117.

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

financiersnondfinieailleursdanslaprsentenorme.[CBCBjanvier2013,par.132]
Siletotaldesobligationscontractuellesdaccorderdesfinancementslaclientlededtail
etdentreprisesnonfinanciresaucoursdes30jourscivilssuivants(obligationsnerelevant
daucunedescatgoriesprcdentes)estsuprieur50%dutotaldesentres
contractuellesrecevoirdecetteclientledansles30jours,untauxdedcaissementde
100%devraitalorssappliquerladiffrence.[CBCBjanvier2013,par.133]
Autresobligationsdefinancementconditionnelles:tauxderetraitdfinisauniveaunational.
[CBCBjanvier2013,par.134]
Lesobligationsdefinancementconditionnellespeuventtrecontractuellesounon
contractuellesetneconstituentpasdesengagementsdeprt.Lesobligationsconditionnelles
noncontractuellesrecouvrentlessituationsolaresponsabilitdirecteoupartagede
linstitutiondanslaventedeproduitsoudelaprestationdeservicesseraitsusceptibledese
traduireparlafournituredunappuioudunapportdefondsencasdetensions.Ces
obligationsconditionnellespeuventtreincorporesdesproduitsetinstrumentsfinanciers
commercialissoumisparlinstitutionouavecsonconcours,etellespourraientprovoquer
uneexpansionimprvuedubilansiunsoutiendevaittrefourniafindenepas
compromettrelarputationdelinstitution.Lacatgorieenglobelesproduitsetinstruments
lgarddesquelsleclientouledtenteurnourritdesattentesparticuliresdeliquiditetde
ngociabilit,desorteque,sicesderniresnesontpassatisfaitesdemanire
commercialementsatisfaisante,celapourraitnuireconsidrablementlarputationde
linstitutionoupeserdetouteautrefaonsurlaviabilitdesesactivits.[CBCB
janvier2013,par.135]
Certainesdecesobligationsdefinancementconditionnellessontexplicitementsubordonnes
unvnement,decrditouautre,quinerelvepastoujoursdesproblmesdeliquidit
simulsdanslestestsdersistance,maispourraientnanmoinsprovoquerunasschement
significatifdelaliquiditencasdetensions.Chaqueautoritdecontrleetchaque
institutiondevraitchercherdterminerquellesautresobligationsdefinancement
conditionnellespourraientsematrialiserdanslescnariodetensions.Lesexpositions
potentiellesdeliquiditleurtantassociesdevraienttredterminessurleplannational,
sousformedhypothsedecomportementdesintervenants.Ilreviendraitcetitre
lautoritdecontrlededcidersilconvientdintgrercessortiesauLCR,etdansquelle
mesure.Touteslesobligationsdefinancementconditionnelles,denaturecontractuelleet
noncontractuelle,demmequeleshypothsesyaffrentesetlesvnements
dclenchants,devraientfairelobjetdunedclaration.Lautoritdecontrleetles
institutionsdevraient,toutlemoins,sappuyersurunhistoriqueducomportementdes
marchspourdterminerlessortiesapplicables.[CBCBjanvier2013,par.136]
Ilconvientderecenserlesobligationsdefinancementconditionnellesnoncontractuelles
liesdventuelstiragesdeliquiditmanantdentreprisescommunesoudeparticipations
minoritairesdansdesentitsquinesontpasconsolidesauxtermesduparagraphe142,
lorsquilestanticipquelinstitutionseraleprincipalfournisseurdeliquiditdelentit
lorsquelleenabesoin.Lemontantinclusdevraittrecalculselonlamthodologie
convenueaveclautoritdecontrledelinstitution.[CBCBjanvier2013,par.137]
NoteduBSIF
Danslamesurencessaire,untauxdesortiesdetrsoreriede100%devraittreappliqu
auxmontantsissusducalculprvuauparagraphe117.Telquelementionnele
paragraphe117,leBSIFdcideradumontantvisparletauxde100%aprsavoirvalu
lamthodequelinstitutionappliquecesobligationsdefinancementconditionnellesnon
contractuellesetentenantcomptecettefindefacteurstelleslanaturedelexpositionet
laprobabilitdetirage.

118. Sagissantdesobligationsdefinancementconditionnellesdcoulantdinstrumentsdecrdit
commercial,lesautoritsdecontrlenationalespeuventappliqueruntauxderetrait
relativementfaible(infrieurougal5%).Lesinstrumentsdecrditcommercialsontdes
obligationscommercialesdirectementadossesaumouvementdemarchandisesoula
prestationdeservices,comme:
leslettresdecrditcommercialdocumentaire,laremise(oulencaissement)
documentaireetlencaissementsimple,leseffetsdimportationeteffets
dexportation
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

30/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

lesgarantiesdirectementliesdesobligationsdecrditcommercial,tellesquedes
garantiesdexpdition.[CBCBjanvier2013,par.138]
NoteduBSIF
Untauxdesortiesdetrsoreriede3%devraitsappliquerauxobligationsdecrdit
commercialvisesparleparagraphe118.
119. Lesengagementsdeprts,commelefinancementdirectdesimportationsouexportations
pourlesentreprisesnonfinancires,sontexclusdecetraitement,etlesbanques
appliquerontlestauxdetirageindiqusauparagraphe111.[CBCBjanvier2013,par.139]
120.

dp. Lesautoritsnationalesdevraientdterminerlestauxderetraitpourlesautres
obligationsdefinancementconditionnellesindiquesciaprsconformmentau
paragraphe114.Lacatgoriedesautresobligationsdefinancementconditionnelles
englobediffrentsproduitsetinstruments,parmilesquels:
facilitsdeliquiditetdecrditsansengagement,rvocablessans
condition
NoteduBSIF
Untauxdesortiesdetrsoreriede2%devraittreappliquauxfacilitsde
liquiditetdecrditsansengagement,rvocablessansconditionfournies
auxclientsdedtailetauxpetitesentreprises(ausensdesparagraphes53
et70et71respectivement.Lesfacilitsdeliquiditetdecrditsans
engagement,rvocablessansconditionfourniestouslesautresclients
devraienttreassujettiesuntauxdesortiesdetrsoreriede5%.
garantiesetlettresdecrditsansrapportavecdesobligationsdecrdit
commercial(dcritesauparagraphe118)
NoteduBSIF
Untauxdesortiesdetrsoreriede5%devraittreappliquauxgarantieset
auxlettresdecrditnonvissauparagraphe118.
obligationsnoncontractuellestellesque:
lesdemandespotentiellesderachatdestitresdedettemispar
linstitutionoudesstructuresdmission,vhiculesdinvestissement
surtitresetautresfacilitsdefinancementquiluisontlis
NoteduBSIF
Aucuntauxdesortiesdetrsorerienedevraittreappliquces
obligationsnoncontractuelles(tauxdesortiesde0%).
lesproduitsstructursquelaclientlesattendpouvoirngocier
facilement,parexemplelestitrestauxrvisableetleseffetstaux
variableremboursablessurdemande(VRDN)
NoteduBSIF
Untauxdesortiesdetrsoreriede5%devraittreappliquces
produitsstructurs.
lesfondsgrsdansunobjectifdeprservationdelavaleur,par
exemplefondsdeplacementmontairesouautrestypesdorganismes
deplacementcollectifcapitalgaranti.
NoteduBSIF
Aucuntauxdesortiesdetrsorerienedevraittreappliquces
fondsgrs.

http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

31/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

Lorsquunmetteurpasseparuncourtierouunteneurdemarchaffili,il
pourraittrencessairedintgrerunepartdelencoursdestitresdedette
ayantunechancesuprieure30jourscivils(queceuxcisoientassortis
ounondunesret,etquilssoienttermeoucourtterme),envuede
couvrirlapossibilitdunrachatdecetencours.
NoteduBSIF
Aucuntauxdesortiesdetrsorerienedevraittreappliqucesobligations
noncontractuelles(tauxdesortiesdetrsoreriede0%).
Obligationsnoncontractuelles,autitredesquelleslespositionscourtes
decertainsclientssontcouvertespardessretsreuesdautres
clients:untauxminimumderetraitde50%desobligationsconditionnelles
devraittreappliqulorsquunebanquedisposedactifsdeclientlequisont
quilibrs,eninterne,parlespositionscourtesdautresclients,dontlasret
nepeutpastreassimileunactifdeniveau1ou2,etlorsquelinstitution
pourraittrecontraintedetrouverdesressourcessupplmentairespour
financercespositionsencasderetraitparlaclientle.[CBCBjanvier2013,
par.140]
NoteduBSIF
Untauxdesortiesdetrsoreriede50%devraittreappliquauxobligations
noncontractuelleslorsquelespositionscourtesdesclientssontcouvertespar
dessretsreuesdautresclients.
121. Autressortiescontractuellesdetrsorerie:100%.Laprsentenormevisegalement
touteslesautressortiescontractuellesdetrsorerieprvuesdansles30jourscivilsvenir,
dontlessortiesvisantcouvrirlesempruntsdesretsnongarantis,lespositionscourtes
noncouvertes,leversementdedividendesoulespaiementsdintrtscontractuels.Des
explicationsdevronttreapportessurcequerecouvrelatranche.Lescharges
dexploitationnesontpasconcernes.[CBCBjanvier2013,par.141]
NoteduBSIF
LestransactionssuivantesdoiventtreignoresdanslecalculduLCR:
pensionslivresetswapsdesretstermedontlesdatesdedbutetdeclture
sontsitueslintrieurdelapriodede30joursduLCR
pensionslivresetswapsdesretstermedontlesdatesdedbutetdeclture
sontsituesrespectivementavantetaprslapriodede30joursduLCR
touslesachatsetventestermedeHQLA
lesventesetachatsdeHQLAnonrgls.
Pourlespensionslivresetswapsdesretstermequidbutentlintrieurdelapriode
de30joursduLCRmaisviennentchanceaudeldelhorizonde30joursduLCR,le
traitementestlesuivant:
lessortiesdetrsorerieautitredeprisesenpensionterme(avecengagement
irrvocabledacceptation)sontincluredanslesautressortiesdetrsorerie
conformmentauparagraphe121etcompenseraveclavaleurdemarchdela
sretreueaprsdductiondeladcoteappliquerespectivementcesactifsaux
finsduLCR(15%pourlesactifsdeniveau2A,25%pourlesactifsRMBSdeniveau
2B,et50%pourlesautresactifsdeniveau2B
danslecasdesswapsdesretsterme,lemontantnetobtenuparcompensation
entrelesvaleursdemarchdesactifsfournisetreus,aprsdductiondeladcote
applicableauxactifsconcernsdoittreinclusdanslesautressorties
contractuellesoulesautresentrescontractuellesenfonctiondumontantle
pluslev.
LesfluxdetrsorerieissusdesventesetdesachatsdactifsnonHQLAquisontexcuts
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

32/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

maisnonencorerglsladatededclarationsontinclusdanslesautressorties
contractuelles.
OnnoteraquelessortiesetlesentresdeHQLAeffectuesdanslapriodede30joursdans
lecontextedetransactionstermenonrglesnesontprisesencomptequesicesactifs
sontouserontinclusdanslencoursdeHQLAdelabanque.Lessortiesetlesentresdactifs
detypeHQLAquisontouserontexcluesdelencoursdeHQLAdelabanqueparsuitedes
exigencesoprationnellessonttraitescommedessortiesoudesentresdactifsnonHQLA.
[CBCBavril2014,QFP15]

2.2.B.2.Entresdetrsorerie
122. Danssesentresdetrsoreriedisponibles,linstitutiondevraituniquementintgrerles
entrescontractuelles(ycomprislespaiementsdintrts)liesauxexpositionsencours
parfaitementproductivesetpourlesquelleslinstitutionnapasderaisondanticiperde
dfautdanslapriodede30jours.Lesentresdefondsconditionnellesnesontpas
comprisesdansletotaldesentresnettesdetrsorerie.[CBCBjanvier2013,par.142]
123. Lesinstitutionsetlautoritdecontrledevraient,autitredelagestiondelaliquidit,
surveillerlaconcentrationdesentresattenduesdescontrepartiesdegros,desortequela
positiondeliquiditdesinstitutionsnedpendepaslexcsdentresprovenantdunpetit
nombredecontrepartiesdegros(voireduneseule).[CBCBjanvier2013,par.143]
124. Plafondapplicableautotaldesentres:Afindviterquelesinstitutionssappuient
uniquementsurlesentresprvuespoursatisfaireleursbesoinsdeliquidit,etpour
sassurerquellesdtiennentunniveauminimumdeHQLA,lemontantdesentrespouvant
compenserlessortiesestplafonn75%dessortiestotalesdetrsorerieattendues,telles
quecalculesdanslaprsentenorme.Lesinstitutionssontdslorstenuesdedtenirun
encoursdeHQLAgalauminimum25%dutotaldessortiesnettesdetrsorerie.[CBCB
janvier2013,par.144]
(i)Prtsgarantis,ycomprislesprisesenpensionetempruntsdetitres
125. Uneinstitutiondevraitsupposerquelesaccordsdepriseenpensionoudempruntdetitres
arrivantchance,lorsquilssontgarantispardesactifsdeniveau1,serontreconduitset
nedonnerontpaslieudesentresdetrsorerie(0%).Lorsquecesaccordssontgarantis
pardesHQLAdeniveau2,lesentresdetrsorerieserontquivalentesladcote
applicable.Uneinstitutionestsupposenepasreconduirecesaccordslorsquilssont
garantispardesactifsquineremplissentpaslescritresdeliquiditetdequalit,etpeut
alorssattendresevoirrestituer100%desliquiditsquileursontassocies.Lesprts
assortisdesretsaccordsauxclientsauxfinsdeprendredespositionseffetdelevier
(prtssurmarge)devraientgalementtreconsidrscommeuneformedeprtgaranti
toutefois,danscescnario,lesinstitutionsnepeuventpasprendreencompteplusde50%
desentrescontractuellesautitredesprtssurmargearrivantchanceetcouvertspar
desactifsneremplissantpaslescritresdeliquiditetdequalit.Cetraitementest
conformeauxhypothsesprsentessurlefinancementgarantidanslasectionsurles
sortiesdetrsorerie.[CBCBjanvier2013,par.145]
NoteduBSIF
Leparagraphe125etletableauduparagraphe126sontspcifiquesauxprtsgarantisdont
lchancesesitueaumaximum30jours.Lesinstitutionsnedoiventpasprendreen
chargedesentresdetrsoreriepourdesprtssurmargelorsquelesfondssontprtsen
vertudesdispositionstermeenvertudesquelleslinstitutionacceptederendredes
fondsdisponiblespourunepriodedtermine,maisleclientnestpasobligdutiliserles
fonds,etlorsquillesutilisecequiluiconfrelapossibilitderembourseraprsplusde
30jours[CBCBavril2014,QFP13]
126. Uneexceptionsappliquelarglenonceauparagraphe125.Silasretobtenueparle
biaisduncontratdepriseenpension,dempruntdetitresoudeswapdesretsvenant
chancedansles30joursestrutilisepourcouvrirdespositionscourtesquipourraient
treprolongesaudelde30jours,linstitutiondevraitsupposerquelesditsaccordsde
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

33/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

priseenpensionetdeprtdetitresserontreconduitsetnedonnerontpaslieudesentres
detrsorerie(0%),puisquelledevracontinuercouvrirlapositioncourteouracheterles
titresconcerns.Lespositionscourtesincluentlecaso,danssonportefeuillequilibr,
linstitutionavendufermedcouvertuntitredanslecadredunestratgiedengociation
oudecouverture,etlecasoelleestdcouvertsuruntitredansleportefeuillede
pensionsquilibr(autrementdit,elleaempruntuntitrepourunepriodedonneetla
prtsurunedurepluslongue).[CBCBjanvier2013,par.146]
Catgoriedactifs
auxquelssontadosssles
prtsgarantisarrivant
chance

Tauxdentres(sila
sretnestpasutilise
pourcouvrirdespositions
courtes)

Tauxdentres(sila
sretestutilisepour
couvrirdespositions
courtes)

Actifsdeniveau1

0%

0%

Actifsdeniveau2A

15%

0%

Actifsdeniveau2BRMBS
admissibles

25%

0%

Autresactifsdeniveau2B

50%

0%

Prtssurmargeassortisde
touteslesautressrets

50%

0%

Autressrets

100%

0%

NoteduBSIF
Desentresdetrsoreriesontassociesdesswapsdesretslorsque,danslecadredu
LCR,lasretprteestdequalitsuprieurelasretemprunteetquecettedernire
napastmobilisepourscuriserlespositionscourtes.Lesmontantdecesentresde
trsoreriedoiventcorrespondreladiffrenceentreletauxdesentresprvupourles
sretsnonmobilisesautableauduparagraphe126pourlasretemprunteetletaux
dessortiesprvuautableauduparagraphe95pourlasretprte.Parexemple,lorsque
desactifsdeniveau2BnonRMBSsontemprunts,maisnonmobiliss,pourcouvrirdes
positionscourtesetquedesactifsdeniveau2Asontprts,untauxdesortiede35%doit
treappliqu.Demme,lorsquedesactifsnonHQLAsontemprunts,maisnonmobiliss,
pourcouvrirdespositionscourtesetquedesactifsdeniveau2Asontprts,untauxde
sortiede85%doittreappliqu.Ilconvientdenoterquelesentresnedoiventpastre
appliqueslorsquelasretprteetlasretempruntesontdummetypeLCRou
lorsquelasretemprunteatutilisepourscuriserdespositionscourtes.
Pourlespensionslivresetlesswapsdesretstermedontlesdatesdedbutetde
clturesontsituesrespectivementpendantlapriodede30joursduLCR,letraitementest
celuiprvupourlesmisesenpension,lesprisesenpensionetlesswapsdesrets
respectivementauxparagraphes145148.[CBCBavril2014,QFP15]
Lestauxdentresfigurantlatroisimecolonnedutableauauparagraphe126sappliquent
touteslesoprationsdepriseenpension,dempruntdetitresoudeswapsdesrets
lorsquelessretsobtenuessontutilisespourcouvrirdespositionscourtes.Larfrence,
audbutduparagraphe126,auxpositionscourtesquipourraienttreprolongesaudel
de30jours,nerestreintpaslapossibilitdappliquerletauxdentresde0%la
fractiondesfinancementsgarantispourlaquellelessretsobtenuescouvrentdespositions
courtesdunedurersiduellecontractuelle(ouattendue)de30joursaumaximum.Au
contraire,ellevisesoulignerquelinstitutiondoittreconscientequecespositionscourtes
peuventtreprolonges,cequiimposeraitlinstitutiondereconduireleprtgarantiou
dacheterdestitresafinquelespositionscourtesrestentcouvertes.Danslunoulautrecas,
lefinancementgarantineconduiraitpas,auregarddelasituationdeliquiditdelabanque,
desentresdetrsoreriequiseraientdenaturetreprisesencompteauxfinsduLCR.
[CBCBavril2014,QFP18]
127. Siuneinstitutionaunepositioncourtecouverteparunempruntdetitrenongaranti,elle
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

34/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

devraitprsumerquelempruntdetitrenongarantiauprsdintervenantsdesmarchs
financiersferaitlobjetdunretraitintgral,entranantunesortiedetrsorerieoudeHQLA
gale100%pourgarantirlemprunt,ouunesortiedetrsoreriepourdnouerlaposition
courteenrachetantletitre.Celacorrespondraituneautresortiecontractuelle(100%),aux
termesduparagraphe121.Si,toutefois,lapositioncourtedelabanqueestcouverteparune
cessiontemporairedetitreassortiedunesret,labanquedevraitprsumerquelaposition
courteseramaintenuependanttoutelapriodede30joursetseverraappliqueruntauxde
sortiesde0%.[CBCBjanvier2013,par.147]
128. Malgrleshypothsesdereconductionnoncesauxparagraphes125et126,uneinstitution
devraitgrersessretsdemanirepouvoirsacquitterdesonobligationderestituerune
sretlorsquelacontrepartiedcidedenepasreconduireunetransactiondepriseen
pensionoudempruntdetitre52 .Cest,enparticulier,lecasdessretsquinesontpasdes
HQLA,cessortiesntantpasvisesparleLCR.Lautoritdecontrledevraitsurveillerla
maniredontlesinstitutionsgrentleurssrets.[CBCBjanvier2013,par.148]
(ii)Engagementsconfirms
129. Aucunefacilitdecrdit,facilitdeliquiditouautrefacilitdefinancementconditionnelle
accordelinstitutionpardautresinstitutionspoursespropresbesoinsnesauraittre
considrecommepouvanttretire.Untauxdentresde0%estappliqucesfacilits,
cequisignifiequelescnarionetientpascomptedesentresrelativesdesengagements
confirmsdecrditoudeliquidit.Lebutestderduirelerisquequunepnuriedeliquidit
dansuneinstitutionentrane,parcontagion,unepnuriedeliquiditdansdautres
institutions,etdeprendreencomptelapossibilitquelesautresinstitutionsnesoientpas
enmesuredhonorerdesfacilitsdecrdit,oudcidentdenepaslefaireetdencourirles
risquesjuridiquesetderputationliscechoix,envuedeprserverleurpropreliquidit
ouderduireleurexpositionsurlinstitutionconcerne.[CBCBjanvier2013,par.149]
(iii)Autresentres,partypedecontrepartie
130. Pourtouteslesautrescatgoriesdetransactions,quellessoientounonassortiesdune
sret,letauxdentresseradterminenfonctiondelacontrepartie.Afindetenircompte
delancessitquilya,pouruneinstitution,daccorderetdereconduiredemanire
continuedesprtsenfaveurdediffrentescatgoriesdecontreparties,etce,mmedurant
lespriodesdetensions,deslimitesonttappliquesauxentrescontractuellesen
fonctiondesditescatgories.[CBCBjanvier2013,par.150]
131. Sagissantdesentresautitredeprtsconsentis,linstitutionnedevraitconsidrerqueles
prtsparfaitementproductifs.Enoutre,lesentresnedevraienttreprisesquladernire
datepossible,comptetenudesdroitscontractuelsdontdisposentlescontreparties.
Sagissantdescrditsrenouvelables,onsupposealorsqueleprtexistantestreconduitet
quetoutsoldeesttraitdelammefaonquunengagementconfirm,cestdireaux
termesduparagraphe111.[CBCBjanvier2013,par.151]
132. Lesentresprovenantdeprtssanschanceprcise(chanceindtermineououverte)
nedevraientpastreprisesencompteaucunehypothsenedevraitdonctreformule
quantlchance.Uneexceptionseraitlepaiementdumontantminimaldeprincipal,de
commissionoudintrtassocisunprtchanceouverte,conditionquedetels
paiementssoitcontractuellementexigiblesdansles30jours.Cesmontantsdevraienttre
assimilsdesentresauxtauxprescritsauxparagraphes133et134.[CBCBjanvier2013,
par.152]
a)Entresprovenantdelaclientledeparticuliersetdepetitesentreprises
133. Lescnariosupposequelesinstitutionsrecevrontdelaclientledeparticuliersetdepetites
entrepriseslintgralitdesversements(intrtsetprincipal)contractuellementexigibles
dansles30joursautitredeprtsquisontparfaitementproductifs.Danslemmetemps,les
banquessontprsumescontinueraccorderdesprtscetteclientle,autauxde50%
desentrescontractuelles.Lesentresnettesstablissentainsi50%dumontant
contractuel.[CBCBjanvier2013,par.153]
b)Autresentresprovenantdelaclientledegros
134. Lescnariosupposequelesbanquesrecevrontdelaclientledegroslintgralitdes
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

35/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

versements(intrtsetprincipal)contractuellementexigiblesdansles30joursautitrede
prtsquisontparfaitementproductifs.Danslemmetemps,lesinstitutionssontprsumes
continueraccorderdesprtscetteclientle,autauxde0%desentrespourles
institutionsfinanciresetlesbanquescentrales,etde50%pourtouslesautresclientset
notammentlesentreprisesnonfinancires,lesentitssouveraines,lesbanques
multilatralesdedveloppementetlesorganismespublics.Dolestauxdentresciaprs:
100%pourlesinstitutionsfinanciresetlesbanquescentrales
50%pourlescontrepartiesnonfinanciresdegros.[CBCBjanvier2013,par.154]
NoteduBSIF
Lesactifssousformedacceptationsbancairesestampillesdtenusparlinstitutionqui
viennentchancedansles30joursdevraienttreinclusenvertuduparagraphe134.
Lesdptsvuenonoprationnelsquunsousadhrent(quinestpasunefilialedun
adhrent)faitauprsdunadhrentrglementparleBSIFserontaffectsduntaux
dentresde100%,etdetellesentresneserontpasassujettiesauplafondde75%
applicableautotaldesentresdcritauparagraphe124.
135. Lesentresprovenantdetitresquiarriventchancedansles30joursetnefigurentpas
danslencoursdeHQLAdevraientrecevoirlemmetraitementquelesentresdes
institutionsfinancires(tauxdentresde100%).Lesinstitutionspeuventaussiincluredans
cettecatgorielesentresrsultantdelareprisedesoldesdtenussurdescomptes
cantonns,conformmentauxexigencesrglementairesdeprotectiondesinstruments
ngociablesdelaclientle,conditionquecessoldescantonnssoientmaintenusdans
lencoursdeHQLA.Cesentresdevraienttrecalculesconformmentautraitementdautres
sortiesetentresconnexesrelevantdecettenorme.Lestitresdeniveau1etdeniveau2
arrivantchancedansles30joursdevraienttreinclusdanslencoursdactifsliquides,
pourautantquilsrpondenttouteslesexigencesoprationnellesetdfinitionnelles
noncesauxparagraphes1647.[CBCBjanvier2013,par.155]
NoteduBSIF
LesactifsquiremplissentlescritresdinclusiondanslesHQLAdoiventtreconsidrs
commetelsetnoncommedesentres.Lesinstitutionsnepeuventpasincluredansles
entresladiffrenceentrelesremboursementseffectifsdetitresdeniveau2etlemontant
considrcommeHQLA(aprsapplicationdeladcoteautitreduLCR).
Lesactifsarrivantchance,ycomprislesactifsdeniveaux1et2quisontexclusde
lencoursdesHQLAparsuitedesexigencesoprationnelles,peuventtreconsidrscomme
desentresenvertuduparagraphe135.
Lesentresdetrsorerieprovenantdetitresarrivantchance,auseindunlotdesrets
couvrantdesobligationsscurises,peuventtrecomptabilisescommedesentresmme
silestitresarrivantchancesont(ouontt)exclusdelencoursdeHQLAparcequils
taientgrevsausensduparagraphe19.Cependant,silestitresarrivantchance
doiventtreremplacs,auseindulotdesrets,lintrieurdelapriodede30jours,une
autresortieausensduparagraphe121devraittreenregistreauxfinsduLCR,
hauteurdelavaleurdeliquiditdecestitres.
[CBCBavril2014,QFP19]
136. Dptsoprationnels:Lesdptsdtenusauprsdautresinstitutionsfinanciresdesfins
oprationnelles,dcritesauxparagraphes7383(notammentpourlacompensation,la
gardeetlagestiondetrsorerie),sontprsumsresterdanslesditesinstitutions.Aucune
entrenesauraittrecomptabilisecetitre:letauxdentresapplicableestdoncde0%,
commeindiquauparagraphe78.[CBCBjanvier2013,par.156]
NoteduBSIF
Auxfinsduparagraphe136,unsousadhrent(quinestpasunefilialedunadhrent)
dtenantdesdptsoprationnelsauprsdunadhrentrglementparleBSIFlgardde
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

36/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

sesactivitsdecompensationpeutcomptabiliseruntauxdentrede25%pourcesdpts.
Parailleurs,cesentresdedptsnesontpasassujettiesaucalculduplafondde75%
sappliquantauxentresdontilestquestionauparagraphe124.
Lamthodeexposeauxparagraphes7384pourlessortiesdedptsoprationnelsdoit
treappliquepourdterminersilesdptsplacsauprsduneautreinstitutionsontdes
dptsoprationnelsetsevoientappliquerletauxdentresindiquauparagraphe136.De
maniregnrale,silinstitutionrecevantledptleclassecommeoprationnel,linstitution
quileplacedoitelleaussileclassercommedptoprationnel.[CBCBavril2014,QFP14]
137. Lemmergimeestappliquauxdptsdtenusauprsdelacaissecentraledunrseau
bancairecoopratif,lesquelssontprsumstreconservsdanslinstitution,commeprcis
auxparagraphes85et86autrementdit,aucuneentrenesauraittrecomptabilisepar
linstitutiondposanteetletauxapplicableestdoncde0%.[CBCBjanvier2013,par.157]
(iv)Autresentresdetrsorerie
138. Entresdetrsorerieassociesauxdrivs:untauxdentresde100%devraitsappliquer
lasommedetouteslesentresnettesdetrsorerie.Lemontantdesentresetsortiesde
trsorerieassociesauxdrivsdevraittrecalculselonlamthodologiedcriteau
paragraphe96.[CBCBjanvier2013,par.158]
139. LorsquelesdrivssontcouvertspardesHQLA,lesentresdetrsoreriedevraienttre
calculesnettesdetoutesortiedeliquiditetdetoutesortiecontractuelledesretqui
rsulteraient,touteschosestantgalesparailleurs,dobligationscontractuellesdelivrer
desliquiditsoudessrets,tantentenduquecesobligationscontractuellesrduiraient
lencoursdeHQLA.Celaestconformeauprincipeselonlequellesinstitutionsnedevraient
pascomptabiliserdeuxfoislesentresetlessortiesdeliquidit.[CBCBjanvier2013,
par.159]
140. Autresentresdetrsoreriecontractuelles:touteslesautresentresdetrsorerie
contractuellesdevronttreaffectescettecatgorie.Desexplicationsdevronttre
apportessurcequerecouvrelatranche.Lestauxdentresdevronttredtermins,pour
chaquetypedentre,parlautoritdecontrledechaquejuridiction.Auxfinsdelaprsente
norme,lesentresdetrsorerieliesdesrevenusnonfinanciersnentrentpasdansle
calculdessortiesnettesdetrsorerie.[CBCBjanvier2013,par.160]
NoteduBSIF
Pourlespensionslivresetswapsdesretstermequidbutentlintrieurdelapriode
de30joursmaisviennentchanceaudeldelhorizonde30joursduLCR,letraitement
estlesuivant
lesentresdetrsorerieautitredemisesenpensiontermesontincluredansles
autresentrescontractuellesconformmentauparagraphe140etcompenser
aveclavaleurdemarchdelasretfournieaprsdductiondeladcoteapplique
respectivementcesactifsauxfinsduLCR
Danslecasdesswapsdesretsterme,lemontantnetobtenuparcompensation
entrelesvaleursdemarchdesactifsfournisetreus,aprsdductiondeladcote
applicableauxactifsconcernsdoittreinclusdanslesautressorties
contractuellesoulesautresentrescontractuellesenfonctiondumontantle
pluslev.
LesfluxdetrsorerieissusdesventesdactifsnonHQLAquisontexcutsmaisnonencore
rglsladatededclarationsontinclusdanslesautresentrescontractuelles.
OnnoteraquelessortiesetlesentresdeHQLAeffectuesdanslapriodede30joursdans
lecontextedetransactionstermenonrglesnesontprisesencomptequesicesactifs
sontouserontinclusdanslencoursdeHQLAdelabanque.Lessortiesetlesentresdactifs
detypeHQLAquisontouserontexclusdelencoursdeHQLAdelabanqueparsuitedes
exigencesoprationnellessonttraitescommedessortiesoudesentresdactifsnonHQLA.
[CBCBavril2014,QFP15]
LesactifsHQLAprtsparuneinstitutionsansautretransactioncompensatoire(cestdire,
sansmise/priseenpensionniswapdesrets)peuventtreinclusdanslesautresentres
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

37/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

contractuellesleurvaleurdemarchaprsapplicationdeladcotepertinenteduLCR
silesactifssontrendusoupeuventtrerappelsdansles30jourssuivants.[CBCBavril
2014,QFP16]

2.3.AspectsparticuliersdelapplicationduLCR
141. Sontdcritsciaprscertainsaspectsparticulierslislapplicationduratiodeliquidit
courtterme(LCR):lechampdapplicationduLCR(auniveaudugroupeouauniveaude
lentitetdessuccursalesdebanquestrangres)etlagrgationdesmonnaiesauseindu
LCR.[CBCBjanvier2013,par.161]
A.Champdapplication
142. Outrelesaspectslisauchampdapplicationabordsauchapitre1,leBSIFdterminera
quellessontlesparticipationsdungroupebancairedansdesentitsbancaires,entreprises
dinvestissementetautresentitsfinancires,nonconsolidesausensduparagraphe142,
quidoiventtrejugessignificatives,comptetenudeleurimpactentermesdeliquiditsur
legroupeauregardduLCR.Enprincipe,uneparticipationnonmajoritaire(coentrepriseou
participationminoritairedansuneentit,parexemple)peuttreconsidrecomme
significativesilegroupebancaireestleprincipalfournisseurdeliquiditenpriodede
tensions(parexemple,quandlesautresactionnairessontdestablissementsnonbancaires
ouquelabanqueparticipelagestionetausuivicourantsdurisquedeliquiditdelentit).
Lesautoritsdecontrlenationalesdevraientconveniravecchaqueinstitution,aucaspar
cas,delamthodologiedequantificationdesventuelstiragesdeliquiditcetitre,en
particulierceuxquirsultentdelancessitdesoutenirdetellesentitsenpriodede
tensions,pourprserverlarputationdelinstitution,auxfinsducalculduLCR.Dansla
mesureodetelstiragesnefigurentpasailleurs,ilsdevraienttrecomptabilissdansles
autresobligationsdefinancementconditionnelles,commeindiquauparagraphe117.
[CBCBjanvier2013,par.165]
143. PourharmoniserlapplicationduLCR,auniveauconsolid,entrejuridictions,des
informationssupplmentairessontdonnesciaprssurdeuxaspectspratiques.[CBCB
janvier2013,par.167]
a)Exigencesdiffrentesdesautoritsdecontrledespaysdorigine/daccueil
144. SilaplupartdesparamtresduLCRsontharmonisslchelleinternationale,ilpeut
existerdesdiffrencesdetraitemententrepayspourcequiestdeslmentslaisss
lapprciationdelautoritdecontrlenationale(parexemple,tauxderetraitdesdpts,
obligationsdefinancementconditionnelles,variationdelavaleurdemarchdesoprations
surdrivs,etc.)etdanslescasodesparamtrespluscontraignantssontadoptspar
certainesautoritsdecontrle.[CBCBjanvier2013,par.168]
145. PourcalculerleLCRsurunebaseconsolide,ungroupebancairetransfrontiredevrait
appliquerlesparamtresdelajuridictiondoriginetouteslesentitsjuridiquesconsolides,
saufpourletraitementdesdptsdesparticuliersetdespetitesentreprises,lequeldevrait
suivrelesparamtrescorrespondantsdelajuridictiondaccueilolesentits(succursalesou
filiales)sontprsentes.Cetteapprochepermettrademieuxprendreencompte,ensituation
detensions,lesbesoinsdeliquiditdesentitsjuridiquesdugroupe(ycomprisdes
succursalesdecesentits)prsentesdanslajuridictiondaccueil,sachantquelestauxde
retraitdesdptssontdavantageinfluencspardesfacteursspcifiqueslajuridiction
locale,commeletypededispositifdegarantiedesdptsetsonefficacit,oule
comportementdesdposants.[CBCBjanvier2013,par.169]
146. Pourcequiestdesdptsdesparticuliersetdespetitesentreprises,lesexigencesdela
juridictiondoriginedevraientsappliquerauxentitsjuridiques(ycomprisauxsuccursalesde
cesentits)prsentesdanslajuridictiondaccueildanstroiscas:i)silnyapas,dansla
juridictiondaccueil,dexigencesapplicablesauxdptsdesparticuliersetdespetites
entreprisesii)silesditesentitssontsituesdansunejuridictiondaccueilquinapasmis
enuvreleLCRouiii)silautoritdecontrledelajuridictiondoriginedcidedappliquer
desnormespluscontraignantesdanssajuridiction.[CBCBjanvier2013,par.170]
b)Traitementdesrestrictionsautransfertdeliquidit
http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

38/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

147. Commeposenprincipegnralauparagraphe24,ungroupebancairetransfrontirene
devraitcomptabiliseraucuneliquiditexcdentairedanssonLCRconsolidencasdedoute
raisonnablequantladisponibilitdunetelleliquidit.Lesrestrictionsautransfertde
liquidit(pex.,desmesuresdecantonnementjuridique,lanonconvertibilitdelamonnaie
locale,lecontrledeschanges,etc.)auseindesjuridictionsdanslesquellesungroupe
bancaireestprsentinfluerontsurladisponibilitdelaliquiditenempchantletransfertde
HQLAetlesfluxdefinancementsauseindugroupe.LeLCRconsoliddevraittenircompte
detellesrestrictionsenconformitavecleparagraphe24.Ainsi,lesHQLAligiblesquune
entitjuridique,entrantdansleprimtredeconsolidation,dtientpourrespecterles
exigenceslocalesenmatiredeLCR(lecaschant)peuventtreinclusdansleLCR
consolid,danslamesureoilsserventcouvrirletotaldessortiesnettesdetrsoreriede
cetteentit,mmesilsfontlobjetderestrictionsautransfertdeliquidit.SilesHQLAqui
dpassentletotaldessortiesnettesdetrsorerienesontpascessibles,untelexcdentde
liquiditdevraittreexcludeladfinition.[CBCBjanvier2013,par.171]
148. Pourdesraisonspratiques,lesrestrictionsautransfertdeliquiditprendreencomptedans
leratioconsolidselimitentcellesquisontdjimposesparlalgislation,la
rglementationetlesexigencesprudentiellesapplicables53 .Lesgroupesbancairesdoivent,
danslamesuredupossible,disposerdeprocdurespourrecensertouteslesrestrictionsau
transfertdeliquiditetpoursuivrelesdispositionsrglementairesapplicablesdansles
juridictionsoilssontprsentsetenvaluerlesconsquences,entermesdeliquidit,pour
legroupetoutentier.[CBCBjanvier2013,par.172]
B.Monnaies
149. Commenoncauparagraphe30,sileLCRestrespectersurunebaseconsolideet
dclarerdansunemmemonnaie,lautoritdecontrleetlesinstitutionsdevraientaussi
connatrelesbesoinsdeliquiditdanschaquemonnaiesignificative.Commeindiqudansle
LCR,lesmonnaiesdesactifsliquidescomposantlencoursdehautequalitdevraient
correspondreauxbesoinsoprationnelsdelabanque.Lesinstitutionsetlautoritde
contrlenepeuventpasprsumerquunemonnaieresteratransfrableetconvertibleen
priodedetensions,mmesi,entempsnormal,ellepeuttrelibrementtransfreet
aismentconvertie.[CBCBjanvier2013,par.173]

Parexemple:[CBCBjanvier2013,par.X]ou[FoireauxquestionsCBCB,avril2014].

http://www.bis.org/publ/bcbs144_fr.pdf.

http://www.osfibsif.gc.ca/Fra/fiif/rgro/gdnort/glld/Pages/b6.aspx.

Leseuilde100%estlexigenceminimalequisappliquera,horspriodesdetensions
financires,lissuedelapriodedetransition.Ilpourratreajustauxfinsdetoute
dispositiontransitoireenvigueur.

LesPrincipesdesainegestionetdesurveillancedurisquedeliquiditduCBCBetlaligne
directriceB6duBSIFexigentdesinstitutionsquelleslaborentunplandefinancement
durgence(PFU)quinonceclairementlesstratgiesvisantfairefaceauxpnuriesde
liquidit,quecessituationsdetensionssoientpropreslinstitutionougnralisesau
march.UnPFUdevraitnotammentprendreencomptelesprogrammesdeprtetles
exigencesdenantissementdelabanquecentrale,ycomprislesfacilitsquifontpartiedes
oprationsnormalesdegestiondelaliquidit(disponibilitpriodiquedecrdit,par
exemple).

LapartieintituleDfinitiondesHQLAindiquelescaractristiquesquedoitprsenterun
actifpourfairepartiedelencoursdeHQLAladfinitiondunactifnongrevestdonne
lapartieExigencesoprationnelles.

Ladurationmesurelasensibilitducoursduntitrerevenufixeunefluctuationdestaux
dintrt.

http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

39/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

Danslaplupartdesjuridictions,lesHQLAdoiventnonseulementtreliquidesenpriodede
tensionssurlesmarchs,maisaussisatisfaireauxcritresdacceptationdfinisparla
banquecentrale.Danslesjuridictionsocetteacceptationestlimiteunelistetrstroite
dactifs,uneautoritdecontrlepeutadmettre,danslencoursdesHQLA,desactifsnon
grevsetnonacceptsparlabanquecentralequiremplissentlesconditionsnumrespour
lesactifsdeniveau1etdeniveau2(voirDfinitiondesHQLA,partirduparagraphe33).

Siuneinstitutionadpos,prsentlavance,oudonnengarantiedesactifsdeniveau1
oudeniveau2etdautresactifsdansunlotdesretsetquaucuntitrenat
spcifiquementdsigncommesretpourunetransactionenparticulier,ellepeut
considrerquelesactifssontgrevsparordredeliquiditcroissanteauxfinsduLCR:les
actifsnonadmissiblesdanslencoursdeHQLAsontdsignslespremiers,suivisdesactifs
deniveau2B,puisceuxdeniveau2Aetenfinceuxdeniveau1.Cettedcisiondoittre
priseenaccordaveclesventuellesexigences,enmatiredeconcentrationoude
diversificationnotamment,delabanquecentraleoudelorganismepublic.

10

Voirleparagraphe127pourlergimeappliquersileretraitcontractueldecesactifspeut
setraduireparunepositioncourte(parexemple,parcequelinstitutionavaitutilisces
actifsdansdesoprationsdecessiontemporairedetitrespluslongterme).

11

Voirladfinitionfigurantauparagraphe92.

12

Voirladfinitionfigurantauparagraphe125.

13

Pourdterminerlecalculdesplafondsde15%et40%,lesautoritsdecontrlepeuvent,
titredexigencesupplmentaire,prendreenconsidrationlarservedactifsdeniveau2,
dunepart,etlarservedactifsdeniveau2Bnonajusts,dautrepart.

14

AuxfinsducalculduLCR,lavaleurdesactifsdeniveau1figurantdanslencoursdeHQLA
nedoitpastresuprieureleurvaleurmarchandecourante.

15

Danscecontexte,lesrservesdtenuesparlesinstitutionsauprsdelabanquecentrale
incluraientlesdptsaujourlejouretlesdptsterme:i)quelinstitutiondpositairea
lafacultexpliciteetcontractuellederemboursersurpravisouii)quiconstituentunprt
enregardduquellinstitutionpeutempruntertermeouaujourlejourmaissurunebase
automatiquementrenouvelable(uniquementlorsquelabanqueaundptexistantauprsde
labanquecentrale).Lesautresdptstermeauprsdelabanquecentralenesatisfontpas
auxcritresdinclusiondanslencoursdeHQLAtoutefois,silsarriventchancedansles
30jours,cesdptspourraienttreconsidrscommedesentresausensdu
paragraphe134.

16

Lesautoritsdecontrlenationalesdevraientconveniraveclabanquecentraledansquelle
mesurelesrservesdtenuesparlesinstitutionsauprsdellepeuventtreinclusesdans
lencoursdactifsliquides,cestdiredansquellemesurecesrservessontmobilisablesen
tempsdecrise.

17

LedispositifdeBleIIIrelatiflaliquiditreprendlaclassificationdesacteursdumarch
quitaitutilisedansBleII,saufindicationcontraire.

18

Leparagraphe43c)nevisequelestitresngociablesquirelventduparagraphe43de
BleII.Quandunepondrationataffecteladiscrtiondesautoritsnationalesaux
termesduparagraphe54delapprochestandarddeBleII,letraitementdevraitsuivrele
paragraphe43d)ou43e).

19

Celacomprendlesentitsdedpts(ycomprislesentitsbancaires),lesentits
dassurances,lesentreprisesdevaleursmobiliresetlesentreprisesquileurssontaffilies.

http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

40/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

20

Celasupposequeledtenteurdetitresnapasderecourscontrelinstitutionfinancireou
lunedesesentitsaffilies.Enpratique,celasignifiequedestitresmispendantlacrise
financireetgarantisparltat,quirestentdespassifsdelinstitutionfinancire,neseraient
pasadmisdanslencoursdeHQLA.Laseuleexceptionconcernelecasolinstitutionpeut
aussitreconsidrecommeunorganismepublicausensdeBleII.Lestitresmisparune
telleinstitutionpourraientalorstreinclusdanslesactifsdeniveau1silsrpondent
touteslesconditionsncessaires.

21

Lesparagraphes43d)ete)peuventrecouperleparagraphe45a)pourcequiestdestitres
dmetteurssouverainsetdebanquescentralesassortisdunepondrationde20%.Dansun
telcas,cesactifspeuventtreaffectslacatgoriedesactifsdeniveau1,conformment
auparagraphe43d)oue),selonlecas.

22

Celasupposequeledtenteurdetitresnapasderecourscontrelinstitutionfinancireou
lunedesesentitsaffilies.Enpratique,celasignifiequedestitresmispendantlacrise
financireetgarantisparltat,quirestentdespassifsdelinstitutionfinancire,neseraient
pasadmisdanslencoursdeHQLA.Laseuleexceptionconcernelecasolinstitutionpeut
aussitreconsidrecommeunorganismepublicausensdeBleII.Lestitresmisparune
telleinstitutionpourraientalorstreinclusdanslesactifsdeniveau1silsrpondent
touteslesconditionsncessaires.

23

cetgard,lestitresdedettedentreprise(ycomprislepapiercommercial)sont
uniquementdestitresclassiquesdontlavalorisationestfacileconnatrepartirde
mthodesstandardetnedpendpasdeconnaissancesprives(ilsnecomprennentni
produitsstructursnidettesubordonne).

24

Lesobligationsscurisessontdesobligationsmisesetdtenuesparuneinstitutionouun
tablissementdecrdithypothcaire,etsontsoumises,parlalgislation,uncontrle
publicspcifique,conupourprotgerlesdtenteurs.Leproduitdelmissiondeces
obligationsdoittreinvesti,conformmentlalgislationapplicable,dansdesactifsqui,
duranttouteladuredeviedesobligations,sontcapablesdecouvrirlescrancesrelatives
auxobligationsetqui,encasdedfautdelmetteur,sontaffectsprioritairementau
remboursementduprincipaletaupaiementdesintrtscourus.

25

EncasdedivergenceentrelesOEEC,lanotationapplicabledevraittredtermineselonla
mthodeutilisedanslapprochestandarddeBleIIpourlerisquedecrdit.Leschellesde
notationlocales(etnonpasinternationales)dunOEECapprouvparlautoritdecontrle
quiremplissentlescritresindiqusauparagraphe91deBleIIpeuventtrereconnuessi
lestitresdedettedentrepriseoulesobligationsscurisessontdtenusparunebanque
pourcouvrirsesbesoinsdeliquiditenmonnaielocalersultantdesoprationsquelle
ralisaitdanslajuridictionlocale.Celasappliqueaussiauxactifsdeniveau2B.

26

Demmequepourtouslesaspectsdudispositif,laconformitcescritresseravalue
danslecadredesexamenscollgiauxmensautitreduProgrammedvaluationdela
concordancedesrglementationsavecBleIIIduComitdeBle.

27

cetgard,lestitresdedettedentreprise(ycomprislepapiercommercial)sont
uniquementdestitresclassiquesdontlavalorisationestfacileconnatrepartirde
mthodesstandardetnedpendpasdeconnaissancesprives(ilsnecomprennentni
produitsstructursnidettesubordonne).

28

Uneinsuffisancedactifsdeniveau2nejustifiepaselleseulelerecoursuneALA.

29

Pourlestatsmembresduneunionmontairedotedunemonnaieunique,laditemonnaie
seraconsidrecommelamonnaielocale.

http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

41/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

30

Pourvaluerlapnuriedactifs,lesactifsdeniveau2Bnedoiventtreprisencomptequesi
lautoritnationaledcidedelesincluredanslencoursdeHQLA.Parexemple,sicertains
actifsdeniveau2BnefigurentpasdanslencoursdeHQLAdansunejuridictiondonne,
alorsilnyapaslieudelesprendreencomptedanslvaluationdelapnurie.

31

Lesentresetsortiesdetrsoreriedevraient,lecaschant,inclurelesintrtsrecevoir
etpayerdansles30jours.

32

Onentendparentirementcouvertsque100%dumontantdesdpts,concurrencede
lalimitedecouverture,sontcouvertsparunsystmedegarantie.Lesdptspeuventtre
rputsentirementcouvertsconcurrencedelalimitedecouverture,mmesiun
dposantaunsoldesuprieurladitelimitedecouverture.Cependant,toutmontantqui
dpasselalimitedecouverturedoittretraitcommetantmoinsstable.Parexemple,
siundposantaundptde150quiestcouvertparunsystmedegarantieayantune
limitede100cequisignifiequilrecevraitaumoins100dusystmedegarantiesi
linstitutionntaitpasenmesuredeprocderaupaiement,alors100seraientconsidrs
commeentirementcouvertsetassimilsdesdptsstables,etles50restants
seraienttraitscommedesdptsmoinsstables.Parcontre,silesystmedegarantiedes
dptsnecouvraitquuncertainpourcentagedesfondspartirdelapremireunit(par
exemple,90%dumontantconcurrencedunelimitede100),alorslatotalitdudpt
(150)seraitmoinsstable.

33

Lobligationdeprlvementpriodiquesurlesinstitutionsnempchepasquelesdispositifs
degarantiedesdptspeuvent,loccasion,prvoirunesuspensiondescontributionssiles
ressourcesdontilsdisposentsontsuffisantesunmomentdonn.

34

Celapsdetempsdevrait,enprincipe,nepasdpasserseptjoursouvrables.

35

Siunepartiedudpttermepeuttreretiresansencourirunetellepnalit,seulecette
partiedevraittrerputeconstituerundptvue.Lesoldedevraittreassimilun
dptterme.

36

Parexemple,silinstitution,enchoisissantdenepasexercerloptiondontestassortison
financement,peutlaisserpenserquellefaitfacedestensionssursaliquidit.

37

Sontnotammentviseslesoptionspermettantaubailleurdefondsdedemanderle
remboursementavantlchancecontractuelle.

38

Letotaldesfinancementssignifielemontantbrutc.d.excluanttouteformede
crditaccordlentitjuridiquedetouteslesformesdefinancement(p.ex.,dptsou
titresdecranceouexpositionsurdrivssimilairedontlacontrepartieestunepetite
entreprise).Desurcrot,appliquerlalimitesurunebaseconsolidesignifieque,lorsque
lesfondsproviennentdeplusieurspetitesentreprisesaffilies,cellescisontconsidrer
commeunseulcrancier,desortequelalimiteviseletotaldesfondsreusparlinstitution
decegroupedeclients.

39

Paractivitsdecorrespondantbancaireonentendlesarrangementsautitredesquelsune
institution(lecorrespondantbancaire)accueillelesdptsdtenuspardautres
institutions(lesinstitutionsclientes)etoffredesservicesdepaiementetautres
prestationsvisantrglerdestransactionsendevises(parexemple,danslecadredes
comptesditsnostroetvostro,utilisspourrglerdestransactionsdansunemonnaie
autrequelamonnaielocaledelinstitutionclientedesfinsdecompensationetde
rglement).Lecourtagedegrosdsigneunensembledeservicesdestinsauxgrands
investisseurspratiquantunegestionactive,commelesfondsspculatifsinstitutionnels,
notamment.Cesservicescomprennenthabituellementlerglement,lacompensationetla
conservationltablissementderapportsconsolidslefinancement(prtssurmarge,
oprationsdepensionoumontagessynthtiques)lesprtsdetitreslamiseenrelation
dinvestisseursetlanalysedesrisques.

http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

42/44

6/8/2015

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

40

Danscecontexte,unefiduciaireestuneentitjuridiqueautorisegrerdesactifspour
lecompteduntiers.Lesfiduciairesincluentlesstructuresdegestiondactifstellesque
fondsdepensionetautresvhiculesdinvestissementcollectif.

41

Danscecontexte,unbnficiaireestuneentitjuridiquequibnficiedeprestations,ou
quipeuttrehabiliteenbnficier,autitreduntestament,dunepolicedassurance,dun
rgimederetraite,duncontratderente,dunefiducie,oudunautrecontrat.

42

Cettecatgorieinclutlessortiesopressurlesfinancementsdegrosnongarantis
provenantdentitsaffilieslinstitution,saufsicesfinancementsfontpartiedunerelation
oprationnelle,ousilsconstituentundptdansunrseauinstitutionneldinstitutions
cooprativesousilentitaffilieestuneentreprisenonfinancire.

43

Danscecontexte,seulslesorganismespublicsrecevantunepondrationderisquede20%
aumaximumpeuventsevoirappliquercetraitement.

44

Lapositioncourtedunclientdsigne,danscecontexte,unetransactiondanslaquellele
clientvenduntitrequilnedtientpas,etlinstitutionobtient,parlasuite,ledittitreauprs
desourcesinternesouexternespourenassurerlalivraison.Dessourcesinternessontpar
exempleleproprestockdesretsdelinstitutionoudessretsrutilisablesdtenuesdans
lescomptesdemargedautresclients.Dessourcesexternessontparexemplelessrets
obtenuesparempruntdetitres,priseenpensionoutransactionassimile.

45

Cesrisquessontabordsrespectivementauxparagraphes99et103.

46

Danslamesureolesstructures/entitsadhoclieslinstitutiondoiventtreconsolides
auxfinsdesexigencesdeliquidit,leursactifsetpassifsserontprisencompte.Lautorit
decontrledoitavoirconsciencedautressourcesderisquedeliquiditquecellesliesla
dettearrivantchancedansles30jours.

47

Auparagraphe552dudispositifdeBleII,unestructureadhocestdfiniecommeune
socit,unfondsouuneautreformejuridiqueconstituedansunbutprcis,dontles
activitsselimitentcellesrpondantsonobjetetdontlebutestdisolercellecidu
risquedecrditdeltablissementcdantlesexpositions.Ellesertcourammentdestructure
definancementdanslaquellelesexpositionssontcdesunefiducie(ouuneentit
similaire)contreliquiditsouautresactifsfinancsaumoyendunempruntmisparla
fiducie.

48

Onentendparengagementconfirmunefacilitirrvocable.

49

Danscecontexte,unefiduciaireestuneentitjuridiqueautorisegrerdesactifspour
lecompteduntiers.Lesfiduciairesincluentlesstructuresdegestiondactifstellesque
fondsdepensionetautresvhiculesdinvestissementcollectif.

50

Danscecontexte,unbnficiaireestuneentitjuridiquequibnficiedeprestations,ou
quipeuttrehabiliteenbnficier,autitreduntestament,dunepolicedassurance,dun
rgimederetraite,duncontratderente,dunefiducie,oudunautrecontrat.

51

Lesrisquesdeliquiditpotentielslisauxpropresfacilitsdefinancementstructurdela
banquedevraientrecevoirletraitementprvuauxparagraphes104et105duprsent
document,savoir:100%dumontantarrivantchanceet100%desactifsrestituables
sontcomptabiliserdanslessorties.

52

Conformmentauprincipe9desPrincipesdesainegestionetdesurveillancedurisquede
liquiditduCBCBetlalignedirectriceB6,Principesdeliquidit,duBSIF.

http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

43/44

6/8/2015

53

Normesdeliquidit:Chapitre2Ratiodeliquiditcourtterme

Parmilesfacteursquipeuventrestreindrelesfluxdeliquidittransfrontiresdungroupe
bancaire,nombredentreeuxchappentsouventsoncontrlecertainesdecesrestrictions
peuventnepastreclairementtransposesdansledroitoupeuventnapparatrequen
priodedetensions.

Datedemodification: 20141113

http://www.osfibsif.gc.ca/fra/fiif/rgro/gdnort/glld/pages/lar_chpt2.aspx

44/44

You might also like