You are on page 1of 12

Cerita Rakyat Indonesia

Dari Bali

I LUTUNG DADI
PECALANG.

Kacarita I Singa madeg ratu merintah


sekancan burone dijagate. I Lutung ane dadi
pecalang wireh keto, nyabran dina. I Lutung

mideran nabdabang kakertan jagat. Baan


kenyelne majalan kema-mai, lantas ia
maembon beten kayune gede done ngrembun.
Sedek nyongkok anggut-anggut naenan
kiap, 1 Lutung tengkejut ningeh munyin kukul
tilir: tuk. tuk, tuk., tuk. tuk, tuk, ....,Sepanan
ia bangun, kipak-kipek liatne mrengang.
Tengkejut tepukina I Blatuk-ngulkul dipunyan
kayune. I Lutung nyerit raosne bangras, "Ih
Blatuk ngudiang iba ngulkul bulus ?. Tingkah
ibane kene, ngaranayang gumine mabiayuhang,
Enggalan orahang teken awake !

I Blatuk ngenggalan tuun, tumuli ngraos


dadab, Inggih jcro Pecalang, tiang ngulkul,
wireh biota, aru-ara nandang pakeweh, Punika
panjak duene I Capung Bangkok ileh-ileh
ngaba tumbak poleng, Sapunika taler, I Kakul,
I Tumisi, I Kekua. sami rarud ngajang umah,
miwah I Kekawa setata masang jaring. Titiang
nenten uning sane ngawinang jerone sane
patut ngayunin, sampunang uju-uju duka ring
dewek titiang.
I Lutung kebilbil tumuli nglanturang
majalan sambilanga ngrengkeng, "Apa ane
ngranaang gumine mabiayuhan?, Lantas

tepukina I Tumisi nyrengseng mondong


umahne, I Lutung ngenggalan maekin laut
matakon, "He. Tumisi dadi nyrucut iba
mondong umah?
I Tumisi matolihan lantas masaut, "Inggih
jero Pecalang, awinan titiang rarud makta
umah, santukan I Kunang-kunang setata
milehan ngaba api, manah titiange jejeh pet
ipun ngancungan umah titiange, sane mangkin
jerone tunasang titiang pasayuban."
Mara keto raos I Tumisine, I Lutung
brangti pesan, matane barak tumuli
gancangan majalan ngalih I Kunang-kunang.

Suba joh pajalane, saget tepukina I Kunangkuang ditengah umahne. I Lutung nyajagin
sarwi ngucap, "Ue..., Kunang-kunang, mai
malu!"
I Kunang-kunang matolihan lantas maekin
I Lutung. I kunang-kunang ngucap, nawegan
jero Pecalang, napi wenten karya?, dados
nembe ngrereh titiang?. I Lutung nengkik
mamunyi, "Ye...... ngudiang iba tandruh?, jani
iba lakar krangkeng awake, pelih ibane ilehileh ngaba api, ngawinan gumine mabiayuhan ,
liu anake rarud ngaba umahne."

I Kunang-kunang dabdab nyautin, "mangkin


dumun jero pecalang. Awinan titiang ileh-ileh
makta api, seantukan I Beduda sadina-dina
ngae bangbang dimargi-margine. Yen titiang
nenten makta suluh sinah titiang maclempung
kabambange. Sane mangkin titiang nunas
pematut ring jerone, ledang jero Pecalang
jagi nepasin.
I Lutung magebras majalan maseserep
ngalih I Baduda. Saget tepukina I Beduda
nyingkrung disamping gookne. I Lutung
matakon, "Aiiiii, Baduda corah, dadi iba

ngawag-ngawag ngae bangbang dijalane?,


laksanan ibane ngawinang gumine biut."
I Baduda masaut dadab, "Mangkin dumun
jero Pecalang !, Tetujon titiange makarya
bangbang, pacang anggen titiang nanem bacin
I Lembune, sane mabrarakan ring margine.
Yan sang prabu malancaran, margine bersih
ngawinang ledang kayun idane. Iwangke
laksanan titiange kadi asapunika ?.
I Lutung maplengek lantas ngrimik, Nah
yen keto unduke, I Lembu ane ngae gumine
biuta. Jani awake maan ngwales corah
laksanan ibane imaluan. Das-dasan awake

kelebu dipasihe dugase iba ngutang awake


diparangane." I Lutung magebras
gegancangan ngalih I Lembu
Ceritayang I Lembu sedek medemmedema ngilag padang, jeg teka I Lutung
pajalane encol. kipekane mrengang. I Lembu
nyapa alon, Inggih jero Pecalang, pacang
lunga kija mangkin ? I Lutung masaut
bangras, Ih Lembu, iba mula demen
ngletehan gumi, kema-mai mauyagan bacin
ibane, jani iba patut kena danda pati. Iba
lakar repotan kai ring ida sang prabu singa.

"I Lutung laut majalan ngruruh I singa,


diarep I Singane, I Lutung masila tiding T
Singa ngraos, "Ih Lutung adake nepukan
pakeweh Iba nabdabang gumine? I Lutung
masaur nawegang sang prabu!, Ipun I Lembu
sane purun tempal ring iratu. manah ipune
mabalik, ipun jagi ngadu kapurusan ring iratu.
Mara keto raosne I Lutung, I singa pedih
makpak, nagih nyarap ukudan I Lembune,
lantas I Singa ngalih I Lembu, kasarengan
teken I Lutung.
Ceritayang I Lembu katemu teken
lelasan, I Lembu orahanga dewekne repotanga
teken I Lutung, sinah ia lakar sarapa baan I

Singa, I Lelasan seken ngraos, "uduh Lembu


da jejeh!, saenun kaine idup, tonden karuan
iba lakar mati, awake misadia nandingin I
Singa."
Buin kejepne saget teka I Singa ajaka I
Lutung.
I Singa nyagjagin I Lembu, I Lelasan encol
nambakin sambilanga mamunyi bangras, Ih
Singa kai tandingin mai, yen kai suba mati
mara iba dadi nyarap I Lembu.
I Singa mamunyi bangras, Ih Lasan,
nyalah-nyalah kai ngelawan iba, gediang awak
ibane! dosan I Lembu gede, ia pantes kena
danda pati." I Lelasan ngucap, Ih Singa,

bobab ibane, eda iba liunan peta, mai


matanding kapurusan! I Singa murirak laut
nyagrep. I Lelasan sebet makelid, tendasne
ngigel ikutne kutal-kutil. I Singa pedih pesan
laut ngangsehang nguber. I Lelasan encol
makecos katunggak tiinge. I Singa
ngangsehang nyagrep. Tunggak tiinge kena
kasagrep, mawastu bungutne I Singa cuahcuah pesu getih. I Singa nyelempoh lantas
mati. Nepukan I Singa mati, I Lutung malaib
bah bangun ngungsi Alas wayah.

Sumber : IKS Bahaso Bali / SMA & SMK Kelas Xll / 2

You might also like