1

KABEL BAWAH TANAH

1. BINAAN KABEL
Secara amnya kabel elektrik bawah tanah yang lengkap dan boleh berfungsi dengan baik
dan selamat terbahagi kepada bahagian-bahagian berikut:
a. Bahagian pengaliran elektrik
b. Bahagian penebat kepada pengalir
c. Bahagian perlindungan mekanikal
Bahagian pengaliran elektrik adalah konduktor elektrik yang akan menyalurkan bekalan
elektrik. Ia diperbuat dari logam seperti tembaga dan aluminium. Ia boleh dibahagikan
kepada kumpulan yang dipanggil teras (core). Bilangan pengalir terkecil dalam setiap
teras dipanggil lembar (strand). Kabel untuk penghantaran kuasa elektrik lazimnya
mengandungi satu, dua, tiga atau empat teras. Bilangan lembarnya pula bergantung
kepada saiz kabel. Saiz setiap lembar akan menentukan kemudahlenturan sesuatu kabel.
Lebih kecil saiz lembar lebih mudahlah ianya dilenturkan walaupun memerlukan banyak
bilangan lembar.
No
1
2
3
4
5

Tembaga

Aluminium

Pengalirannya baik, oleh itu saiznya Pengalirannya kurang baik, oleh itu saiznya
lebih kecil untuk sesuatu kadaran arus lebih besar bagi sesuatu kadaran arus yang
sama
Harganya mahal
Harganya murah
Lebih berat
Ringan
Tidak mudah patah
Mudah patah
Mudah lentur
Tidak mudah lentur

Bahagian penebat ialah bahan yang digunakan sebagai penebat kepada konduktorkonduktor tadi supaya tidak berlaku litar pintas atau kebocoran kebumi. Bahan penebat
yang lazimnya digunakan ialah PVC (polyvinyil chloride), kertas, XLPE (cross link
polyethelene) dan minyak penebat.
Penggunaan bahan penebat bergantung kepada kadaran voltan kabel. Lazimnya PVC
digunakan untuk voltan rendah sehingga 1000V, manakala voltan tinggi menggunakan
XLPE atau minyak. Tebal bahan penebat bergantung kepada kadaran voltannya, lebih
tinggi voltan kabel maka lebih teballah bahan penebatnya.
Bahagian perlindungan mekanikal pula berfungsi melindungi kabel bawah tanah dari
kerosakan mekanikal akibat dari kerja-kerja pengorekan tanah, pergerakan tanah atau
beban berlebihan kepada tanah dimana kabel tadi ditanam. Bahan perlindung yang biasa
digunakan ialah double steel tape atau wire armoured (G.I wire). Double steel tape
lazimnya digunakan pada kabel berpenebat kertas, manakala yang lainnya menggunakan
wire armoured.
Disamping itu terdapat juga bahan-bahan lain yang mempunyai tujuan khusus mengikut
jenis dan kegunaan serta kadaran voltannya. Contohnya isian jut atau nylon adalah untuk

2
memenuhkan rongga-rongga diantara teras dan lapisan luarnya dan juga untuk
membentuk kabel tersebut menjadi bulat.dan padat
Sesungguhnya jenis-jenis kabel bawah tanah adalah banyak dimana ianya bergantung
kepada kadaran voltan, perlindungan yang diberikan, keadaan persekitaran dimana kabel
tersebut akan digunakan dan keperluan khas sekiranya ada.
Untuk kabel bervoltan 11kV dan keatas terdapat satu lagi lapisan nipis tembaga (copper
foil) yang bertujuan untuk menseimbangkan kekuatan medan magnet disekeliling kabel.
2. SAIZ DAN TATAHAN ARUS
Saiz kabel bawah tanah paling kecil ialah 10mm persegi yang digunakan untuk
perlampuan kawasan. Saiz-saiz yang lain adalah seperti didalam jadual dibawah.
Saiz
(mm persegi)
16
25
35
50
70
95
120
150
185
240
300
400
500
630
800
1000

Dalam tanah
Satu teras
Empat teras
(A)
(A)
105
135
165
220
195
270
240
320
290
365
335
410
375
460
425
530
490
600
550
680
620
760
850
940
1010
-

Susut voltan/m/A
4 teras
(milivolt)
2.5
1.6
1.1
0.82
0.58
0.43
0.35
0.28
0.24
0.20
0.18
0.17
-

ALUMINIUM STRANDED
Saiz
(mm persegi0

Dalam tanah
Satu teras
Empat teras
(A)
(A)

Susut
voltan/meter/ampiar
(milivolt)

3
16
25
35
50
70
95
120
150
185
240
300
400
500
630
800
1000

170
210
250
285
320
360
420
475
540
610
690
780
860

80
105
125
150
185
225
255
290
330
380
430
-

4.1
2.6
1.9
1.3
0.95
0.70
0.55
0.46
0.38
0.31
0.26
-

CONTOH PENGGUNAAN KABEL PVC/PVC

No

KVA

Ampiar (A)

Jenis kabel

300 kVA

417

1 x 300mm / fasa aluminium

300 500 kVA

695

2 x 300mm / fasa aluminium

500 750 kVA

1043

2 x 500mm / fasa aluminium

750 1000 kVA

1391

2 x 500mm / fasa tembaga

1000 1125 kVA

1565

2 x 630mm / fasa tembaga

Difference Between 11 KV and L.V Belted Cables

No
1

L.V Cable
(1000V)
4 core

No conductor screen

Insulation Thickness
a. Between conductors 1.4
mm
b. Conductor to sheath 1.2
mm
No screen over belt paper

11 KV Cable
3 core
2 layers of conductor screen
consisting of semi-conducting
carbon paper tape (0.2 mm) or
copper foil
Insulation Thickness
a. Between conductors 5.6 mm
b. Conductor to sheath 3.4 mm
2 layers of screen over belt papers
consisting of semi-conducting
carbon paper tape or copper foil

TEST VOLTAGE FOR CABLES

Note: Test Duration in all cases 15 minutes
Test Voltage
Rated Voltage Volts
0.66 KV

Between Conductors
D.C Volts
3 KV

Between Conductor &

Sheath D.C Volts
1.75 KV

3.3 KV

9 KV

5 KV

6.6 KV

18 KV

10.5 KV

11 KV

30 KV

17.5 KV

22 KV

60 KV

35 KV

22 KV (screen)

35 KV

33 KV

60 KV

NO OF CORES
TYPE

VOLTAGE

Single Core

1KV, 6.6KV, 11KV, 22KV, 33KV

Two Core

LV (street lighting)

Three Core belted

6.6KV, 11KV

Three Core screened

22KV, 33KV

4 Core belted

LV

Multicore

LV (control cable/pilot cable)

KABEL PVC DAN PVC/PVC SATU TERAS

Penebat PVC ini adalah teguh serta boleh tahan panas sehingga 85 darjah C.
pengalir diperbuat sama ada dari tembaga atau aluminium. Kabel ini tidak
mempunyai perlindungan mekanikal, oleh itu kegunaannya ialah didalam
bangunan atau pencawang sahaja.
Tempat kegunaannya:
a. Untuk penyambungan diantara alatubah dan papan agihan voltan
rendah
b. Untuk system pembahagian dalam bangunan

KABEL PVC/SWA/PVC DUA TERAS

Inner sheath digunakan untuk mengalas diantara PVC kabel dan wayer
perisai. Outer sheath untuk mengelakkan wayer perisai dari terburai dan
mengelakkan dari air yang akan cuba mengaratkan kabel.
Saiz pengalir 7/0.064 tembaga (94A)
Kod warna :
Hitan untuk Neutral
Merah untuk Fasa
Kegunaan :

Lampu jalan / Lampu kawasan

PVC/SWA/PVC BERBILANG TERAS

Saiz pengalir 7/0.029 tembaga

Bilangan teras dan kegunaannya
No
Bil Teras
Contoh kegunaan
1
4
Pengecas bateri ke OCB, VCB dalam pencawang
2
7
Translay
3
12
Pencawang masuk utama
4
19
Pencawang masuk utama

KABEL BERPENEBAT KERTAS EMPAT TERAS (LV / MV)

10

Pengalir yang digunakan ialah tembaga atau aluminium dan digunakan

untuk system pengagihan voltan rendah 415V

Saiz pengalir dan tatah arus

Saiz (mm persegi)
16
25
35

Stranding (mm)
7/1.7
7/2.14
19/1.53

Keupayaan arus (A)

72
94
112

11

70
120
185
300

19/2.14
37/2.03
37/2.52
61/2.52

163
225
291
330

Penebat kertas diperbuat daripada kayu pulp (pine atau spruce) dan
berbentuk seperti tape. Tebalnya diantara 0.06mm hingga 0.15mm dan
mempunyai kelembapan sebanyak 8%.
Impregnant diperbuat daripada tapisan rosin dan berfungsi seperti berikut:
a. Memperbaiki kekuatan dielectric
b. Menyenangkan pergerakan tape apabila kabel tersebut dinyahkan
c. Mempertingkat pengaliran haba
Pengenalan nombor pengalir adalah seperti berikut:
0

Neutral

Merah

Kuning

Biru

Jute ditempatkan adalah diantara penebat kertas dan bertujuan untuk

memampatkan ruang kosong diantara teras dan membentuk kabel menjadi
bulat.
Talian kertas (belt paper) berfungsi sebagai penebat diantara pengalir dan
bumi.
Tebal penebat:
a. 1.4mm

antara pengalir

b. 1.2mm

diantara pengalir dan sarung

12

13

CABLE DATA
0.6/1 KV SINGLE CORE, XLPE INSULATED AND PVC SHEATED POWER
CABLES
Size
mm
1.5
2.5
4
6
10
16
25
35
50
70
95
120
150
185
240
300
400
500
630

Ins.
Thicknes
s
mm
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.9
0.9
1.0
1.1
1.1
1.2
1.4
1.6
1.7
1.8
2.0
2.2
2.4

Jacket
Thicknes
s
mm
1.4
1.4
1.4
1.4
1.4
1.4
1.4
1.4
1.4
1.4
1.5
1.5
1.6
1.7
1.8
1.9
2.0
2.1
2.3

Overall
Diameter

Approx
Weight

Test
Voltage

Insulation
Resistance

Standard
Length

mm
6.0
6.5
7.1
7.6
8.2
9.1
11.0
12.0
13.5
15.5
17.5
19.0
21
24
27
29
33
36
43

Kg/km
49
64
84
105
150
210
315
415
545
760
1030
1270
1570
1960
2560
3180
4040
5050
6530

KV/5 min
3.5
3.5
3.5
3.5
3.5
3.5
3.5
3.5
3.5
3.5
3.5
3.5
3.5
3.5
3.5
3.5
3.5
3.5
3.5

M/km
1000
800
600
600
500
400
400
400
400
300
300
300
300
300
300
300
300
300
300

Meter
500
500
500
500
500
500
500
500
500
500
500
500
500
500
500
500
300
300
300

0.6/1 KV THREE CORES, XLPE INSULATED AND PVC SHEATED POWER

CABLES
Size
mm
1.5
2.5
4
6
10
16
25
35
50
70
95
120
150
185

Ins.
Thicknes
s
mm
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.7
0.9
0.9
1.0
1.1
1.1
1.2
1.4
1.6

Jacket
Thicknes
s
mm
1.8
1.8
1.8
1.8
1.8
1.8
1.8
1.8
1.8
1.9
2.1
2.2
2.3
2.5

Overall
Diameter

Approx
Weight

Test
Voltage

Insulation
Resistance

Standard
Length

mm
10.5
12.0
13.0
14.0
15.5
17.5
21
23
27
31
35
39
43
48

Kg/km
140
190
250
325
455
655
985
1310
1730
2430
3290
4120
5030
6320

KV/5 min
3.5
3.5
3.5
3.5
3.5
3.5
3.5
3.5
3.5
3.5
3.5
3.5
3.5
3.5

M/km
1000
800
600
600
500
400
400
400
400
300
300
300
300
300

Meter
500
500
500
500
500
500
500
500
500
300
300
300
300
300

14
240
300

1.7
1.8

2.7
2.9

54
60

8280
10300

3.5
3.5

300
300

300
300

CURRENT RATING (AMP) FOR 3.6/6KV TO 18/30KV ARMOURED XLPE

CABLES

Size
mm

In Air
Single
Core
Trefoil

16
25
35
50
70
95
120
150
185
240
300
400
500
630

245
310
375
435
495
565
660
750
870
995
1130

16
25
35
50
70
95
120
150
185
240
300
400
500
630
800

185
230
290
335
380
440
520
595
695
795
920
1070

In Ground
Single Core
3-core
Trefoil
COPPER
125
160
195
230
225
285
270
340
320
390
365
445
415
505
460
585
530
660
595
745
675
745
835
ALUMINIUM
96
125
150
180
170
225
210
270
250
305
285
350
320
395
365
465
420
530
470
605
535
600
675
760

3-core
Flat
240
290
340
385
430
475
530
590
640
680
730

120
150
180
215
260
300
345
325
430
490
540
600
-

185
225
270
305
335
375
430
480
530
580
630
670

92
120
140
165
200
240
270
300
340
390
435
490
-

15

CURRENT RATING (AMP) FOR 1.8 / 3 KV ARMOURED XLPE CABLES

Size
mm

In Air
Single-core
Trefoil
Flat

16
25
35
50
70
95
120
150
185
140
300
400
500
630

245
305
370
430
490
560
660
750
860
960
1080

280
350
425
485
540
610
700
770
840
910
980

16
25
35
50
70
95
120
150
185
140
300

175
220
275
315
360
415
495
570

205
260
315
365
415
470
550
620

3-core
COPPER
110
145
175
210
265
325
380
430
495
580
660
ALUMINIUM
82
110
130
160
200
245
285
320
370
440
570

In Ground
Single core
Frefoil
Flat

3 core

225
275
325
370
415
465
530
590
660
720
790

230
280
335
375
415
455
520
560
600
640
680

115
145
175
205
255
305
345
385
435
500
560
-

170
210
250
285
315
355
415
465

175
215
260
295
325
365
420
465

86
110
135
155
195
230
265
295
335
390
440

16