You are on page 1of 84

W-LO-D NN W ER-ONTN

M ALT LK T LWUY
GNNRAN K

ADENKAN, ADELA
OLUWAFUNMILAY

O7/15CC007

AP KAN I EKGB FN K
KGBOY NN M PL D (Bii E)
NN D YORB N KA K M DD TI D NJR, YUNIFST
LRIN, LRIN, NJR.

O BB (MAY), DN
2011.

FWS
I kne y ni a ti k t a s r i p w n bmu
pl ln t a fi ll n ka k m d-d ti d
Njr, Yunifst lrin, lrin.

...................................
............
ALGB LAY GNLL

.............
J

ALBJT
...................................
............
OLYW TA

.............

....................................
............
JGBN A.S. ABDUSSALAM
OLR KA K M DD TI D NJR

.............

ii

FISR
Mo fi i kne y sr bb t b mi lm, t ti
di olgb by, Isreal l Adnkn m old n
lr sn un re. mn.
Bkan n mm mi Olbkl bn Adnkn,
ni t e gudugudu mje, yy mf lr k mi. K
lrun b mi d m wn s, k wn s jun m ppp.
mn.

iii

DP
Yorb b wn n ni t a e lore t k b dp b
l kni lr ni, ntor d y p mi l sd wn
nyn wny;
ni kk ni lrun ba g go, gbgb t gba
ni tir nn ro, ba t pa m m, t k j k r ik
jij, t k j k r ddr lnu k mi, Oldmar p
l y fn ork r.
Bkan n p mi tn l sd albojt i
kne y Algb Lay gnll fn farad ti ynj
t wn gb m k i kne y t di tt, eun, mo
dp.
p mi tn l sd wn olk mi gbogbo b i;
mw Lr Adym, Algb H. O. Adun, Aya
Hamzat, gbni mlwu, O. C, Aya Adky, Algb
Bre Atyb, Algb kwnd ti wn olk mi t
k. pp.

iv

Olr p mi tn l sd mm mi ntor Yorb b,


wn n tirnm gngan k syn knn. wn ni
lk t w m w sy, t wn tj mi lti kker tt di
kk y. B til j w p bb mi k dr e baba,
gbn pl rnlw dr ti oore-f lrun, mm
mi dr gbningbnin lyn mi, wn s fi dmi lj p
ibikbi t mo b l kw d, wn y rn mi ntor d
y mo gbdr p iu m y jinn fn yin j. mn.
Swj s i, dp mi tn l sd wn gbn ti
br mi. Gbogboad Adnkn, Adwl Adnkn,
Adrj Addml, Adsw, Olwasy aya Slm,
Kklm

aya

Adnkn,

Rmt

aya

Adnkn,

Olbn Olbnmi, lmd Allison, e pp, iwj


ni p bt yn y ma r s. Ibi gbogbo t ire ay yn
b w Oldmar y j k t yn lw.
N fikn k gbgb wn afnifre mi gbogbo b
i; Algb Adday Adlk, Algb Aybmi Agbn,

Dj Adbs, btl aya lknm, gun Bmidl.


pp, lrun y tn il ti n yn e o. mn.
Bkan n, p mi tn l sd wn r mi
gbogbo

alber

ti

olrnlw

mi

gbogbo

i;Olwlaym rtgo, Onfd Olbkl, Sulaimon


Khadijat,

Balgun

Olfnmib,

Aagidigbi

kkl,

Ajby Tawakalt. pp.


Lktn, mo dp lw ollf mi fn farad,
nw nra, fort, bw ti f t fihn ngb gbogbo.
pp, lrun y nf yin n.

vi

AM
rgb i kne y ni lti fi ptk l d hn
n wj Yorb, npa e gbyw w-lo-d
kw Lwuy gnnran. d ni kw y lwj
Yorb. B s ni a k l kyn r kr nn wj wn
kw altind gb r t k. I kne y y t
iu d sl kk npa w-lo-d kw Lwuy
gnnran.

vii

T KN
kl

fws

ii

fisr
iii
dp

iv

am

vi

t kn
vii
OR KN
PIL I WD Y
1.0 fr

1.1 rd i wd

1.2 fn i wd

1.3 Ibi t wd gbr d


4
1.4 gbn wd

1.5 t wd
6

viii

OR KEJ
AYAN MRN
2.0 fr
2.1

d
8

2.2

m w-lo-d
12

2.3

Ltr ti m w-lo-d
17

2.4

Er-ontn
20

2.5

Tr ml: (Tr w-lo-d)


23
OR KTA
GBYW ER-ONTN M ALT LK

3.0 fr

25

3.1 tn gbs ay kw

25

3.2 tn in m Alt lk

27

3.3 wj t b w tn m Alt lk
30

ix

3.4 Kk in w m Alt lk

32

3.5 l d nn m Alt lk

43

3.5.1fiw

44

3.5.2frdr

47

3.5.3jmrn r

48

3.5.4wtnw

49

3.5.5we

52

3.5.6knl d

54

3.5.7f

55

3.5.8Orin

56

3.6 rws

57
OR KRIN
GBLGBB

4.0 fr
4.1

65

snk b wd y
65

4.2

my ti my i wd y
66

4.3

mrn fn wd j iwj
67

kj ork w
69
OR KN
PL E WD
1.0 FR
Ltr ni afihn gb ay wj kan. d ni
rj t e ptk jl t wn on ltr l; t a b
ka w ltr kan t a s s p o dun; djdj d in
i b l dn. B y b r b a j p a k jay pa. T a
b e gbyw n t on n ltr gb lo d;
rgb e b ni lti j k a m ipa t on

ltr k nn dgbsk ltr wj r, npas n


mdl.
Ohun t kk i y dl ni wwo n mdl
kw lwj gnran nn w m Alt lk
A wo my ti lb r, bkan n ni a wo
ip tb y kw lrn wn yk.

xi

A pn i y s n mrin by or kn i y ni a ti
wo rd i wd, fn i wd, ibi t wd
gbr d, gbn wd ti t wd.
Or kej ni ayan mrn. A sr npa d, m
w-lo-d, ltr ti er-ontn, tr ml (Tr
w-lo-d).
Or kta ni a ti sr npa n d t kw ml
nn w m Alt lk, wn kk r r, tn gbs
ay kw. wj t b w er-ontn m Alt lk,
l d

nn m Alt lk

b i; fiw frdr,

jmrn r, wtnw, we, knl d f, orin ti


rws.
Or krin i y ni gblgbb, snk b
wd, my ti lb i wd ti mrn fn wd
j iwj.

1.1 RD I WD

xii

d ptk t a fi i wd y ni p p w ni
Lwuy gnnran ti k, b i ew, tn rs ti er
ontn ti plp i lmyt s ti w lr wn gbn
k t s n t ti sis lr w m Alt lk, pp jl
i t j m mdl kw nn w n.
Yt fn p i y y fi kn m t ti w nl y
tb tan ml s ipa t l d k nn i n
alwm ltr.
d mrn ni lti m b gnran ti e ptk t
lwj wn kw Yorb, ntor ln plp w l
w lr t t k n lrij kan sn-an.
Bkan n kys ti fihn p b gnran e l d
nn m Alt lk, yt s b e l nn wn i r
yk.
I wd y y tan ml s d ti Lwuy fi lo d
ln t yt by.

1.2 FN I WD

xiii

fn kk ni p i y y m i akad
gbr lr w-lo-d ti ltr Yorb lpap.
Bkan n, i y y dr gg b tgn fn
wn t b lyn t f e wd lr l d wn
kw sj.
I wd y y j k wn kw mrn t
gbynj t wn s e akitiyan lti gk l ma e
tne s i ti wn n.
I wd y y j k m wa gbr s lr n t
Lwy gnran gb fi d rn s wj.
Swj s i y y j k a r bep t w lrn
i n alwm ltr ti m d d Linguistiki.
y nkan k i y y tn j k a m b kw
one n alwm ltr e e kj wn rj r
ln t wn d t fi s akpa kkan lnu ti y fi ni
nkan se pl l t fi hn s wj.

1.3 IBI T WD GBR D

xiv

Nwn gb t j w p w-lo-d nn w m
Alt lk ni yw, nn wd y a ni ni fn
lti tenum ly pp lr d tn ti n t gb e
fw wd, dp y ohun t a e ni p a wo n t
gnran gb fi d s wn d tn r lnu a wo by
st t l lti fi af s wn d tn r lnu.
Bkan n, a e yw fnnfnn npa onrur
d t kw l, a s wo ipa ti gb ay kw k
nn n t gb l d r.
wn kw ti wa sj Lwuy gnran mye
l ti tn w lyn r, niwn gb t i wa ti dl wn
t w sj ti wn t w lyn r nkan t a e ni p
k a e fiw kw y, yn Lwuy gnran pl
wn kw er ontn sk r, pp, wwo l d
wn.

1.4 GBN WD

xv

Onrur gbn wd ni a n ngb t a b f e i


wd, lra wn ni sse ml wn rj b ll yara
kw, frwnilnuw, wwo Jn ti wwo oriri i
t t w sj.
Nn

wd

gbn

wd

frwnilnuw npa llo rd ti fnrn lti gba ohun


sl. A s tn l oriri w t wn onm t k sj.
A lo gbn wd frwnilnuw ntor k a l gb
dodo lnu kw ntor Yorb b wn ni nu n kan
lti gbn pn, y ni p t a k b d d kw a k
l mo d t o fi kw r. K a t l s d kw a ti e
tj br wa sl a s ti wa rd ti fnrn lti fi gba
ohun kal, gbn e ni laan w p or sn ni a ba
aben m wa, gbn o gbynj nn ddhn s wn
br wa. Bkan n wd tn gb wa d yr kw
lti l wa wn w t l rn w lw lr i ti lti le
fn wa ni m kn m

xvi

1.5 T WD
Yorb b wn ni as t k b ni kann k le e
di b gg ni i wd t k b ni t r. n mrin ni
a pn i kne y s ni or kn wn ohun t a ma
gb yw ni y. a e fr, a wo rd i wd fn
i wd, ibi t wd gbr d, gbn wd ti t
wd.
Or kej ni a ti s ohun t d j, m w-lo-d,
ltr ti er-ontn ti tr ml.
Or kta ni a ti e ly wn kk in w m
Alt lk, tn in w er-ontn m Alt lk, tn
gbs ay kw, wn n d t kw ml b i;
fiw, wtnw, r yl, knl d, bdgba
gblhn, we ti ti b b l. Bkan n ni a tn e
lmyt lr wn n d kw pl.
Or krin ni a ti e kjp b wd, mrn fn
wj, a tn wo lb i y.

xvii

OR KEJ
AYAN MRN
2.0 FR
Lb y a wo ohun t wn aswj ti s npa d,
npa er ontn Yorb, ti npa m sw-lo-d ti
b b l.

2.1 D
d ni hunp r t wn y nyn kan l lti
m k y ti gby w lrn ara wn. Onrur y
nyn ni w, b agbgb t klk gb yt s ara
wn. d y wn y nyn kan n t gb ni
agbgb kan n ni l lo d t wn gb t wn s l s
fn bep lf.
Oriri nyn ni w jkjd gby, b a t r
wn alw funfun b n ni wn alw dd w.
Lrn wn alw funfun gb gbje d ni w, b a
t r d farans ni d Gs, Jmn, Ltn, Rs n

xviii

w. Bkan n lrn nyn dd d p l jara. B i


Has, Yorb Igb, d, ij ti b b l.
Ogn wn nyn ni d y ti tm s w p
nyn nkan ni Oldmar gb d fn-un. Gbogbo
ohun abm yk b i ranko, y ti ja k ni d b k
e ariwo lsn.
nyn j eld ntor w p ni fn lti k d
t w n ti n gb t w . Bkan n y ni fi j k
e e fn nyn lti gb ti lti s ju d kan l.
w lw f lti k d ti fn lti lo oriri d fn
sy ti gby.
Fjny (2000:39) s p d ni n
t gb fi r wa hn s ay gb.
Swj s d ni r t a s jde lti
nu tb t a k sl t fi r kan
wa hn ti o s n t, t s n tum
s n t gb o tb t k .

xix

Fjny tswj p, ly wa lr ohun t d


tm s y fihn p m nyn ni dmr jogn d
fn. d (n bnisr) wn s yt gd gd s ti d
lrun mrn b i y, ranko ti wn abm mrn.
d mnyn kn, a s l l lti fi ly gbogbo
nkan t a n lkn. d ny t a fi d oriri r s d
wa yl a k sl ni tb a s lnu.
Adynk (2000:136) un n fn d ni ork by
s p
d ni l p ni ln t y nyn
kan gb lti fi r in wn hn,
yl npa kk r n sl tb
npa ss jde lnu, ln t fi l
y gbogbo nyn t l ln
n.
Ajlt (2000) wo d b i
n bnisr t w fn sy
lrn wn nyn wj kan.
xx

Adboyj (1985:1) r d b i
n tb ln kan t wn nyn
gb lti ma tl fi ron, kdn, y
tb e wn nkan mrn yl
npa r ss tb w kk ln t o
fi l y n t b m ln r.
WL D
Nn ly t a e ni k, a t r rdj p nyn
nkan ni Oldmar jogn d fn, fn d y, a l p
d n gn wj nyn. k s ohun yk t ld
d t ni d b ke m lsn y t k ypad.
d j ohun t a fi ron t a s fi fi r in wa
hn fn lmrn yl npa ss jde lnu tb kk
sl. Yorb b, wn ni nu n ni a fi s mi j y ti
fihn p ohun t a r nn wa ni a fi d gb jde, yl
w w ni o tb k w w.
d ni a fi k m n k il ti k w.

xxi

d ni a fi e ryn yl lrn ara wa lr rd


tb tlifsn. d ni a l fn polw j ti kde
gbogbo.
d ni a l nbi ayy gbogbo yl ayy
gbynda lnu i tb wn ry gbogbo t k.
Lr kan, d Yorb b i wn d t k wl
pp nn k il, w mlb, t dray, t lera,
t r-aj, gb ga nbi wn ayy gbogbo.

2.2 M W-LO-D
Stylistics ni orsun ork fn m y. stylistics
y j r yl lti in d Gs ti p j knp r
mj. y ni sytle + Linguistics.
m t a p n stylistics y ni wn kan db p k
a ma p ni Talitiiki. Gg b r jgbn lbyi yai.
kan--jkan ork ni wn fn un, s ohun t kj
s nkan l kyn s nkej. Ohun t a l fi ye p fa

xxii

sbb k ju p wn kan fi oj m d d e
diwn ngb t wn kan fi oj r lmt w .
N wn gb t diwn ti yt dandan ni k gbkal
n yt. Lti nkan b dn (1981) lyn ogun gby
kn ni wn m il Grk ti k k npa m sw-ld. A gbo p onm jnl kan Aristotle (1968), nn w
r Aristotle Poetics ni ti sso, lj egn m y. y ni
wn one n yk r t wn fi ron b wn n e
l fi i n wn ds t l kw wn pp ni il
Gs, il Rs ti b b l, k b t klk d l j
twgb lwj wn.

Sebeok (1960:39) e ly p
m sw-l-d ni nkan e pl
gbkal r t n t nn w,
tn ni nkan e pl oriri n t
a gb lti y r y pad s yl r
ss jde lnu tb y t a e
xxiii

ksl sb ypad wn ohun l


wny s n gbsf ni l p ni
m sw-l-d.
Ohun t Sebeok s ni p ln gbkal t d
ma yt s ara wn. B a b s f e ypad y ma
j wm mse ti n kkan tum y ni p, n wn
gb ti rn tb gbkal k pap, w-lo-d j
gbd yt s ti An. r y k yt pp s r
Osgood; yapa t un sr le ni ti y ltr ti bd
dn ti irf ltr b ni. y nkan k tn tka s
w dm t j ti on n kkan gg b e jy
nn i r ngb yw ti a b e yw i b.
Osgood (2001:39) s p
yapa t on n kkan kr nn
fin d nn y t n ngb t
e gbkal r r. wn yapa
wny a ma jy nn ka d lti

xxiv

in hun wn bd t yn t
wy lj n mdl.
r Osgood ni p a gbd le fkn s ir yapa
by ni mye gb k a t l s o pn p sw-l d
b ni yen. y s wa fn sf kkan i un j.

xxv

Dell Hymes (1960:39) s p


w e t m af kan ni i t a
rn t s jy lr kr ti n
t a l gba ma e ypad fn
wn bd d n ptk ln ti
wn fi yt s wn bd mrn
nn d d.
yapa kr nn ln, t ni btn t w n e-
tl ni gbogbo n ni Hymes tka s, tb n t a l
gb rn nn af kan npa sse ml oriri bd
d ln t tum tb l wn y fi yt s tum wn
nn d d.
Ranne D.W. (196:40) s r r gb p
m sw-lo-d ni a l lti gb
r kan wa jde s olgb. Ngb t
a b m b one n kan e e
gbkal i r ln t fi yt s
i mrn. y y fn wa n ye
xxvi

lti m b on n b e peged
s nn l d.
Ohun t j n y lgn ni p k a mo npa n
tb ara t afdsn d ngb t e gbkal i r.
Welek (1971:40) s r r npa m sw-l-d,
gb p tum yw t a fn i n ti oj ti r k
a fi w , ara m d d l ti w. s p
wn ti m sw-l-d j lgn
ni wn t ron npa d ti l
r. N ptk, ohun ti m sw-ld fn k m ni p bwo la ti e
e gbkal ltr gan-an, ir y
t w k j, y s yt s ohun t a
gb kal gan-an t e ltr.
r t Wellek p kys wa s n p, ngb t a ba
f e tpal a gbd wo l hun r, tum wn ti
b b l. ngb t a b e y a gbd l m d
d.
xxvii

2.3 LTR TI M W-LO-D


Ltr j r yl t a l lti fi ly i n t a
fi d e. Ltr j awjji wa ntor p wn f
wn w, sn, gbgb ti rr wj wa hn b i wn t
jy nn i wa ojoojm.
Ltr Yorb j kjp ohun jnl t a fi d
Yorb gb ka or rr, wye ti gb ay wj lti ran
kan de or ran kej. Ltr j i n t dr b i dg
t a s t in r wo wn l in wj j kan lra
wn ohun l ptk t a l fi e tpal wj.
Rees (1973) fn ltr ni ork by
Literature

is

expresses
thought,

the
and

feeling

writting

which

communicate
and

attitude

towards life.
Ltr ni ksl ti e ly ti
gb jde r, mlra ti h t a k
s il ay
xxviii

pdtun (1999) s p
Ltr ni kjp r jnl, yl t
a s lnu tb t a k sl ni d kan
tb mrn lti fi e pjwe r,
mlra ti hws wa d npa
il ay.
T a b w sr npa ltr ti m w-lo-d
y ni b kw altind e dra s ara i n r tb
b e fi d dra nn i n r t ran s wj.
Carter .R. (1982:4) s p
Practical stylistics is a process of
literary text analysis which start
from a basic assumption that the
primary interpretive procedure use
in the reading of a literary text are
linguistics procedure. As a reader
of literature we are involve in first

xxix

and

foremost

in

the

response

language.
w-lo-d ni e yw af
ajm ltr pl d p un
kk nn tpal ti kka i
ltr gbd tl gbs in m
d d. un kk t e ptk j
s wa nn kka ltr ni d in r
kw ltr ti m w-lod.
wn kw ltr ti m w-lo-d wa dr
b afoju-n-sn, wn dr b arran ti alstl. y
l ma m k ltr b oj ay m ni gbogbo gb.
kw altind ni n t fi d e n, n t
fi oj in wo il ay n t fi rjinl k r r sl; y
t l jasi ew, tn rs tb er-one. I n t
kw altind e y l sun jde lti in rr, l
wj, ti i in wj t kw w. wn nkan
xxx

wn y s ni rj t kw altind ma bl b n
j fn eyor i n r; i n t kw e y ni a
p n ltr.
Bkan n ni r kan w t ma gun wn
kw altind. y ni Aknwm l p n r t
gn kw. gbn r tt ni ma gn wn
kw altind r k nkan dl Yorb ma
jba ni gun Lwuy gnnran, r dkun w
darn l gn Kl Aknld ti ldj kdj. r k
nkan by ti Yorb m par ni gn Dr
Ldip.
kw ltr ti onm w-lo-d gbd j
n t ni bn ti m t jinl t s gbr npa b a e
l lo jnl r, we ti knl d ni n t wuy, ni
n t l m kw altind di ktnk.
Bkan n ni p kw ltr ti onm wlo-d gbd j n t ni m npa , sn ti i wa

xxxi

Yorb, ntor lti in wn ni y t ma e ml rj


fn i n r.
2.4 ER-ONTN
Lrn wn Yorb oriri er ni w. B
ermd e w ni er ay lpn w; er orin, l ti ij
n w pl. B nyn mj b j d pr tb t wn
e wda, er n ni wn y s p wn e. y k
a kys w p tum t gbr t er ni y kan n ni
play n nn d Gs. Ngb t wn b l play ni
Gs lti fi tka s er t a fi gb tn kal, y k a m
p ml r n ln t ni. K ml y ba yt
gdgd s ml ti gbogbo gb ni wn onm t
tm r s Yorb fi s ontn p m er lti tm
play gg b er t ni tian nn tb t a fi hun tn
p-er ontn.

xxxii

Lti in r Grk, dranleon, ni Gs pp ti y


drama l. tum r nn d grk s ni i (action). d
ny t a fi l er one lti tm drama s Yorb.
y k a tka s i w p tum r d per mjj
y gbnulnu tb p wn wn ara wn. K s er
ontn ti k ni i nn. Npa d nyn ni wn tn
n ma dl, tj i wn nyn ni s ma di
tn. d ny t gbogbo er-ontn fi j er-one.

xxxiii

Addji (1978:157) p er-one ni


i snnij t a d, t ni sep
pl , sn ti d wn nyn
kan.
Oykn Owmyl (1969:157) n k er-one gg
b:
Er t e ni kk kan, ti wn
nyn mj tb j b l sin
wn kan j nn af kan t a gb
kal, t wn aaf kan gg b d
tn s kpa nn r ni r ti fi da
wn wran lra y lr ohun t
ti l.
Kk ptk ti ork y tka s ni p r gbd
w, k wran s w b ni, gbn a ld s w p
dandan ni k er d lr l t t l r.
Ni r ti l Rtm (1981:157) s p

xxxiv

Er-one j snj i kan tb sn


j t yn kan. s l j t gr
yn t a gb kal lti fi d wn
wran lra y.
Ork y tka s rgb snj lti d wran lra
y, a gbd rnt p knilk ti knild n wa lra
rgb er-one pp ni wj tiwa.

2.5 TR ML
K a t mnu ba ir tr t a f ml, y k a s
ohun ti tr j ni k.
Adym (2000:8) k tr by
Tr db abfl m t a fi la
fun ti d i kan. Tr ni ln
kan t j jde lti in rnjinl, t
a k s t lyn t a dn an w t o
s j t bkan n.

xxxv

Oriri tr ni w fn e tpal i n
alwm ltr. Lra wn ni tr foj-hun w, hun
in i ltr l e ptk s wn agbrn dn tr y.
tr foj t-w, ohun to j tr y lgn j, ni i n
in w kan. Tr gbfbo y ni tr t sr lr
jgbal wn knrin lr wn obnrin. Tr foj tngbs ay kw w, ohun t tr s ni p k a t l
e tpal i kan a gbd mo ir tn gbs ay
kw b. Tr w-lo-d, ohun t tr y ma
w ni n t kw gb l d nn i r t fi yt s
ti lmrn.
Tr t a f e ml nn i kne y ni tr m
w-lo-d nwn gb t j p w-lo-d ni wn
agbtr tr y ma w gg b a e s sj wlo-d kw m Alt lk ni a s f w pl. y l
m wa yan tr y ly.

xxxvi

OR KTA
GBYW ER-ONTN M ALT LK
3.0 FR
N abala y ni a ti wo tn gbs ay kw,
tn in w m Alt lk, l d kw ti b b
l.

3.1 TN GBS AY KW
A b Lwuy gnnran n o kknl dn 1839
n l bdn. Abl Aknknmi ni l rk n jba bl
Aknyl lb bdn ni oko wn. Ork bb r ni
Algb Samuel m gnnran. Ork y r s ni
Arbnrin Julianah Oyrnk aya gnnran. Agbo-il
Argunms n l bdn ni agbo-il r. lsn Krst
n e. ran bb r ni s ma j Barun ti l y.
r gn ni wn b n dl Lwuy gnnran,
gn l wn sl, wn k e algbd, m gn

xxxvii

gan-an ni wn. Gg b k ti s m Yorb t k n ork


dl tir ni Mso, wn ma k n;
ynd gn
m olgun mso
m Awoyaakin...
br il-w ngb t di m dn msnn n il-w ti St. Thomas n l rk. tn l s il-w
Methodist School, Fdt. e dnw onw mf s
yege. s i ld Ly kan n k gg b akw.
gba oy nn i ryn, tn di olt gb nn il-i
w ryn ml wr gg agbryn.
Lwuy gnnran tn i n l kt ti Il t
fn un n fn lti m wn l wny. yw kan ni
n, s j gb j nbi i w ryn. Ohun t j Lwuy
gnnran lgn t fi k w ni p lti il-w
alkbr ni ti ma ka wn w Alwy t
olgb J. F. dnj k ti wn w olgb D. O.
Fgnw. wn w t k y ni e oknf ohun t j
xxxviii

lgn t fi kw. tn ma sn wn Egn Alr


j t wn b pe s, y l f t w r Egn Alr fi
d lr s.
w kk t kk k d lr tn b p e l
srun, w y jde n il-i atw Standard Printing
Press.
wn w r t w lr t by ni; Egn Alr,
m Alt lk, tr jnk, n kan Wj ti b
b l. wn w t Lwuy gnnran k y wj
pad npa jj i t rn wn. kpa ptk lti m k
dgbsk b d Yorb. w lra wn olpil
Modern Poetry . tn w lra wn t gb w
Yorb Magazine jde. Lwuy gnnran n bep
pl wn kw mrn, wn s j pa w p k wn
w lrr b i; Ew wy.

3.2 TN IN W M ALT LK

xxxix

Er-one ajmtn ni w m Alt lk. tn t


hn d jl nn r ni b w Yngbn t j kan lra
wn l t a kk td lyn odi Il-If, e t ti ipa t
wn y Yorb kkan b jb, If, gb ti y k
nn ppa l n run. Bkan n ni a gb npa b il
Alfin y e t, t wn l t fi somi ara s jb
kr, t un n s di al lgbra. Nn tn y ni a ti r
i t ynlr rn s wj m Odu.
Nn er m Alt lk a r i k w p lyn ik
Abdn, Alfin y, pp jl ly Al, w r
tn br pad n prwu n Il-If ti agbgb r. wn
jb ni wn s ra r t wn s t wn fn wn
ynb. r w r t gog s i y l m k Olky
fn Olwu ti Olkewu w j Al fn olwu t s r
w p k m pin d b w r e. By ni wu
gbgun ti wn l ab If n Apm t j j l fn
w r.

xl

Ow t wu gb y l m k If sgun d gngun,
t wu s pa wn If n pakpa. j y ti j gboro t
wy lrn wu pl jb lj Apm ni fa k
pap ogun jb ti If pl rnlw ss y ti
gb gbgun ti wu t wn s pa wu Yngbn run.
Lyn gb t ogun wu par tn lf k pad
srin wn Yorb. Gbogbo ay di snbsn faprr.
Wn dira ogun ls ogun ntor dgr j. wn Yorb
ap l Orn b i; j, kt, kk ti b b l gb
rn lf dde lti b wn t j par j k lf
s pad w jba lrn wn. sk y n ni Odduw
yra pad s ynlr. k wn aoj wn t wn
lw nn ogun n j. fi e nkkan hn n. y
t ga jl nn wn e y ni ro yn r w,
mtara ni nkan ti rnt aljb t j baba wn.
Bkan n ni d Adgbrem t j aoj Yorb
l Orn lbi ntor w p wn t soj fn t gba wn
jj gdgb ly lti ma jba lr il Odu. Gbogbo
xli

wn aoj wny gba bi wn, ngbyn wn s gb w


p il l Odu t wn ti fw ara wn w, wn
gbd tn un m ntor k m Yorb t t j m alt
lk tl, ti m alt kn ma ba di m alt
rnl.

3.3 WJ T B W ER-ONTN M ALT


LK
Lrn dn 1930 s 1960 k a t gba mnira n
orl-d Njr, ab jba ynb ni Njr w ngb
n. t r-aj ti l ti t bra-ni-gb-p ngb
n faraj ti wn ynb. gbn n dn 1960 t jba
kr lw wn Gs t di t wa ara wa, plp
nkan ni ypad ti d b n orl-d.
N dn 1992, l t l lwj ngb n ni
oknf kk w er-ontn m Alt lk. K wn
ran Yorb l dkun t ti j rn ara wn ti ffi pin
s w r e lwj l b w y.

xlii

N dn 1992 t kw k w er-ontn m
Alt lk t l il Yorb bur j, onklk wn
ba l wny l f agbra ti ork.
N dn 1992 y, ay ti ypad sk y ni wn
ynb amnisn w il Yorb t wn s ra m
nyn b r, m ary w di mm so b ran, m
y mj w dd ara wn ntor til nd w r. e
m in l rn sn ni wn ynb t ra r fi r
n e. wn m Yorb ni wn olw r tn b
lw lti ma b wn j nyn gb. wn Yorb fy
gba ohun t k t, wn wa gbgun tira wn. Wn fi
nsr wl l, wn s il t y k kn fn oyin
ti wr wn s di il t sn fn j. Wn w s t
lk wn di t rnl, y y gbogbo m y r
sl, wu wu m, Krunmi di kker, a r pr nn
w m Alt lk.
Ogun ti tu wu, wn t fl
wu pinnu lti m e j k wn
xliii

tn wu k m, ti lti gbsan
lra wn l t ran wu lw
nn ogun n. Wn t kij,
wn t Erunmi t e l ab
wu t Olwu s l... (o.i.65)
N ktn, k lf l jba n il Yorb ti k f le
w lrn wj ni kw fifi w er-ontn m
Alt lk prok s gbogbo m il Yorb kr-ay p
k kan jba lrn wn Yorb.

3.4 KK

IN

ER-ONTN

ALT

LK
wn kk r ptk t a f yw nn er-ontn
m Alt lk ni jgbal, t r-aj, t l,
b l, sn wn Yorb, p fn pad kan.
JGBAL
y ni kk r ptk t wn kk mrn o m. A
l s w p un ni k wn yk sd nn w er-

xliv

ontn m Alt lk. jgbal l l fa k a ma m


m lmrn t lr lti l m k t r-aj tni gbra
s. jgbal l m k aj gbs l yw gb t
wn l m fn k r lf. Aj sr, n;
gb y lo t sehun ti mo f
fn mi, Omfisy! W m
obnrin y l sl fn mi: ti
dyw mi n tir, ay kan k
le y. (o.i.12)
B k b s ti jgbal, y kan k n ma gbgun
t y mrn dbi w p wn a pa l n run. Gg b
pap ogun jb pl If ti wn t wn rn wn lw
e pa wu yngbn run. y n l fa k l t j algta
b w fgbn fara m If dp k wn dl j n. r
t j p ba w ni p t wu b gun If tn, ewu
l ni fn w. y jgbal n l fa k y kkan ma
gbynj rjre nwj ynlr.
T R-AJ
xlv

t r-aj l m wn m Odduw gbgun tira


wn tt wn fi doj wu bol. Lra wn ka t r-aj
t fa sbb ni w r e. wn If m wn y
lr. Wn t wn fn wn jb t wn a tn wn t
fn wn ynb. Mta mta b iu ni wn l nyn t
lj Apm. wn mrmr til tn gba ow gb
sl, t m un di dandan fn wn lti w ni m k wn
ba l fi d gbl t wn ti gb lw wn alrb
r. A r pr nn w m Alt lk ngb t aj
ti Oknnw dndr lw ara wn t Oknnw s
w p;
d a mo faram n. S o m
p

ti

gbgbsl

njta?

(o.i.13)
w r t wn e lj Apm l kgun wu ja
Apm ti ogun wu b wn l wny j l m k If
gun lti gbsan. A l tn-mn p r lti db bo
w r l m If gun lti gbsan. r y kan n k
xlvi

n sw lkn jb ngb t pap ogun jb ti If


dde s wu nn w m Alt lk. til hn w p
wn gb jy jb kan k tn fara m ogun n
ntor p y d t r-aj jb lw n j Apm. A r
pr ngb t Olwlaym s p;
Mo fi l wn p wn l s p, b
til j p w bbur gb ni wu h
s jb lj Apm lj j bbur
n. gbn k a m e ba wn j k
a ba a le ma n fn nn j
Apm l tt. gbn wa d k
fara m y pl r p, b a k b j
ti a wa b wu k j ka le ma
nj Apm, b t taja tran
ma b wa ni p a frn w ju m
plp nyn wa twn wu pa
lj Apm (o.i.31)

xlvii

t r-aj t d lr w r y n ni a l s p
m k wn If ti jb t wn faram wo n r bn
ti t gb lw ynb, t wn m Odu s br s
l lti ek para wn tt wn fi t plp l b wu
ti kij.
T a b tn w , a r i p t r-aj n l fa j
gboro t b sl lrn jb ti wu lj Apm.
knrin wu kan ra ataare ogj lw obnrin jb dp
k knrin y b ataare dn y kan oo. y l fa
gbmi-s i-omi--t-o, ibi t wn ti gbynj ti pt
sr ni m Akgun wu ti w srn wn t s da igb
iy jb mrn n lj Apm. y l tb m k j
brk. p jb l b j igboro n l. san, j gboro
t l n Apm y ni jb s p wn gb nn
ogun t wn pl If fi pa wu run.
A ti r i by w p ipa l ni t r-aj k nn
ogun t wn Odduw gb ti ara wn gg b e hn
nn w er-ontn m Alt lk.
xlviii

T L
Nn w er-ontn y a r wu t ja wn l
mrn lb If ti If pp lgun. te wn ni lti da
wrwr bo l t y wn k k wn ba l dni wr
fn. Bkan n ni j p n lti d wn l ab If
lkn le ni ogun kk t If gb ti wu.
sk y n ni y di allgbra ntor p gbogbo
wn l l l t w lb r yal lti l w mnira
ara wn, k wn s b lw lle t Al fi m wn. Ohun
t a k nn m Alt lk ni w p Pp, Ktu ti lrin
t b lw y. Bkan n s ni wn obnrin y dira
ogun, wn fhn hn w p k Alfin dkun rrn wn
m ti k wn l s oj ogun. Olr obnrin sr, n;
Ly Abdn a rj i. Ly Al
la ddkal. Ly Arganan lpl
gbde, Abdn l tn, ay k, ay
rj m. Gbogbo m t a b l ti
bgun l! p yw gb lk
xlix

r j fitafita lj ogun, wn k s
lyn sn, wn k s gbpn syn!
tt par t y; Knky le
rogun ba aa... (o.i.51)
y w lra d t y k fi l ran wu lw gg b
dhn t wn dj e w p t w wu k b k ogun t
wu j lti pan w r, wn a fm ogun rn.
N ptk, r b t l Il-If k e n bj, t ti
jb n k e ni di rdarda ti rgb b wu t j
igi dn fn t l ti t r-aj wn y e di
mm kr ln j wn lgn.
T a b tn wo t l abl l kkan, a r i
p ba kkan k d l e. Awjal fr l l wn
jy r; j k wn s s r ogun t wn f fi ja wu.
Bkan n ni fi r l Balgun ti Abr t Olwu n
s fr l Akgun. Ngb t a r Alfin lr lf, un
pl wn yms ni a r t wn w dhn s
orr ro t doj k l.
l

T B
T a b sr npa ogun, y k a l mnuba t
b l. hn nn w m Alt lk w p l oldi
ni l wu yngbn. sro fn ogun lti ya lu l wn. K
d b wn e dko syn odi ni wn dko sn odi. gb t
wn j onj in odi wn tn, t yn s m wn ni w
wn t t t wn.
Yt s y llo odi b b, llo ohun j lp, llo
ogn, gbn in n w lra ohun t a fi db bo l
ni. Gg b pr gbn in ni olw l lti db bo
w lw wu. gba wn If ly lti k m ogun j
s Adnby, t j il w. j k di mm fn olwu
w p un k fn wn ly. gbn t d ni w p t
If b l bor wu k n swu fn w npa wu. n
sb kan ni y. Olw dhn, n;
S fn olwu p ntt ni f f
k w ran un lw, gbn mo k
jl pl wn. N ti or il w t wn
li

gb fi dgblu wu wn k s fn
mi tl o. Sdd ni ryn n kn
m ku b egn ru p, If atwu
j nbi td un tb ti sn pd.
S p, mo ti gb ohun tlwu s o.
(o.i.24)
SN YORB
r sn j Yorb lgn. K s ohun t Yorb e t
sn wn k n npa ptk nn r.
K wn jb t kgun l b wu wn b r
ggtiel (o.i.30) If b Odu, rnmyn ti gbogbo
knlnrnw irnml t b lt If. Bkan n ni
wu rb s wn gbgb mrn-n t wl nl
wu. A r pr ngb t ykoko--nk s p;
w Odu ma gb
w gn lkaay ma gb o
w balfn, ma gb o
yin gb mrrn t wl nl wu;
lii

gbgbdu mtk, t wl nl wu
Olkose t wl t detu in igb
ksn Gbk t wl ngbl
T dgbnrn abwo anan
Amnim Baralr t d, t dyl t
y kiri. (o.i. 41-42)
B sn e j ara gbgb wn n ni a l y
gbgb nn ogn sl, pkpk ni wn dj rn. Nn
er-ontn y, a r idn t Yorb l fi ogn pa lj
ogun. N oj w kknl, a r b Akgun wu e fw ra
y r t s fa f Balgun If t ti wl s i ly y.
Bkan n ni a r i t br s r Balgun jb tap
ts, ngb t gb Akrbur t Akrbur tnu b f,
n;
gbr nikn gbw!
gbro ni sgd gbd
gbro ni tw ... (o.i.62)

liii

B Akrbur e pf n ni a r i t Awjal
p, t s tn ts. Gbogbo wn ni wn rnt p, j
l ba ogn r k a t s .
m s b wn e krmsk sn t nn er y, t
wn fr l gbogbo wn r t, wn k fr wn l
if. Wn k s br fn tni. A lr w p y l fa
plp e t wn l t jara wn lgun e, t fi di
p wn m bb kan n gbgun ti ara wn. gbn
s, ely l j mnme by kw k f k r if
b r wn t wn bara wn j, k e l wy k
tn in er n l l b e f, k l ry rn t
m un lkn s wj wa.
P FN PAD KAN
y ni ibi t ynlr ti k wn aoj y Yorb t
wn gbgun tira wn j. wn aoj n ni wny;
lgbn-il y, mrn If, Mjkdnm-de-gb
Lk, ykoko--nk m Egbj wu, Olwlaym
m Awjal ti Adgbrem m wi-nl-Ad.
liv

ynlr t ti fi y wn p un ni bb wn
gb, br d t wn fi dira ogun ls ogun. Wn s
dhn p tor dgr t l f da knrin ln ni. Bkan
n ni wn panu p p k e dgr t l d lti de, b
k e lti w ara il, ntor p il ni t w . y tka s i
p wn m Odu ni wn digun s ara wn ngb t
ogun jj til db ni p ti par. Aoj y kkan br
s w wjre. Wn fsn kan ara wn n kan--jkan.
Ngb n ni ynlr w lahn t s w p;
mi ni mo wo yn w t mo s r i
bl Odu ti bj t t mo r i p
wn ti fohun sl l dahoro; t mo s
rnt r wn babal wa p gb
k w lj, kr m tuntun w ni
mo e pe lgbn il y... p wn
t ptepr t wn wl l; k wn
pe ara wn j, k wn tnl l
m... (o.i.81-82)
lv

3.5 L-D NN W M ALT LK


d ni ohun l ptk t kw fi e n nn
i alwm ltr wn. Wn ma sa r l, wn
ma yn r l lti fi e w s ara i tind wn.
knl ni d t kw ma l t i alwm ltr
wn e ma wu nyn lr t wn ma fi d t
wuy gb ye ti tum r wn y.
Onrur b a algm ni wn n d t
kw ma fi e w s ara i wn. D lra ir n
d b ni; fiw, wtnw, jmrn r, frdr ti
b b l.
3.5.1

FIW

Yorb b wn n ohun t b j ohun ni a ma fi


w ohun po p j ps lr. A ma e ml fiw
nn ltr k ohun t a s ba l y nyn. gbn
l-d fs rinl nn i alwm ltr pp. Ngb
mrn a l fi ohun t a m dunj n wj w ohun t a
lvi

k m. Bkan n ni a l fi ohun mj t a m n wj
w ara wn. A l fi ohun t ga w ara wn, tb t
tbi bkan n, r bkan n w ara wn. rgb llo
fiw ni lti m k a n ye npa ohun t a fi w ara
wn, k s l y wa t a k .
A l pn fiw s sr mj k ba l r w lrn
lti l e ly;
i. fiw tr
ii. fiw ll

FIW TR
y ma n wn kk mj t wn dr n igun
kkan. wn kk mj y gbd n orta t wn ti pd.
y ni ohun gan-an t pa wn p. wn ohun mj y l
k oj s ara wn tb k wn k yn s ara wn. Bkan
n, wn r atka in fiw tr ni b i

FIW LL
lvii

y yt s fiw tr ntor p ma e
gmnu wn okn r b. B ni wn ohun mj t
a fi w ara wn y k l tr. Ohun t pa wn p
ma n tum d. pr fiw tr t a r nn w
m Alt lk ny ngb t Onky sr, n;
ba n, b Olwu b k lti d
wn lkun ng Alfin y
kn b or w b wn nb,
b ni y ma s dun lu igi
p nb; k m w j p
dun r ma le sn lu wu
pl... (o.i.15)
Nn pr y a r p or l ma k, or s j
r kan t lgbra. y ni kw e fi ng Alfin
w or, p t wn ba w b nb whl a l. fiw
n e wk pl r t Onky s.
pr mrn tn ni y t kw fi snu
agbnus l n;
lviii

Kbys gbogbo, a k yn. k


by ti d y o! wa laoj
gbogbo l pata. Wn n k s fn
yn p, k n p k ma s
fn yin m k t m p ay k
gn m, de l k tr. Ay le
koko b oj ja, wn n k b wa
tn ay e o. Gbogbo ohun t
l kj farad... (o.i.68)
T a b wo pr k y oj ja j ohun t le. y
ni kw e fi b ay e le w oj ja. Agbnus l ni
kw fi r y s n nu lti l fi b l e le t han
kw. kw r y l ntor p ohun t le koko l fi
ay w. l d kw nn pr y e wk pl
ohun t ly.
3.5.2

FRDR

lix

y ni ff tum r lj. te ll d lrn npa ffi


kk r dr ni b frdr. Nn n d y a ma
ya lra odidi r kan t a e wtnw r n n t ir
r b y fi ma ypad t tum r y s ma b a
ypad. pr t a r m jde nn w m Alt lk
ni ti mrn t s p;
Wn n kikan l kan, ni wn p
lbkan; bkan ni w ntt.
K m j k tiwa kan rro lo;
ro, ni wn p lrogn; ka m j
k tiwa ro o. j k fara wa
mra ni k s ma pe ara wa n
Arknrin mi ltn l... (o.i.90)
Nn pr k y, kw fi wn r b kan
ti ro dr lti gb kk t tnum jde k ni
kw fi kn kan t s di kkan ngb t fi ri t
yn n s di rro kw lo n d y lti gb un t
j lkn jde. n t s gb lo wn r wny e
lx

wk pl ohun t s. K s ts ara wn. T a b tn


wo kk r y a r w p kw fi r t l lti fi dr
s nu d tn ti j mrn lti l gba wn Yorb ti
fi ogun ja ara wn nynj ti lti l j k kan jba
lrn wn Yorb.
3.5.3

JMRN R

Nn n d y a ma e ml r, r tb
gblhn mj t wn k ya ara wn. T a b ti gb kan
ni a ma ret kej. A r pr ngb t Abr sr,
n;
y ni w lo gb r ni o,
snml. Gbogbo y t w, kr
r m n... m w k toj
w k, m s k toj s
rrun... (o.i.38)
Nn pr k y, kw lo w ti s
gg b y ara t k ya ara wn. wn r y j r t

lxi

wn l b ara wn rn nn gblhn. Fn d y n t
kw gb lo wn r wny e wk pl ara wn,
s b l t l pl mu.

3.5.4

WTNW

wtnw y l j ti y r, aw gblhn, odidi l


tb ti r.
WTNW Y R
A l e ml y r kan oo ngb mj tb j
b l n or l kan n n or l tt. A r pr r
ngb t ykoko--nk sr n;
S fAlfin y s gbl gb. N
gbogbo agbgb y, ta ni y
kok Olwu kr k slwa r, ik
k sgb rn, ng k sgb
onbn. Akgun wu l jk y.
knrin ld... (o.i.15)

lxii

Nn pr y sgb ni y r t a e wtnw
r. B s ni ohun t kw s ni p Alfin ju gbogbo
wn ba tk l. fn d y l d y e wk pl
l n, s e wk pl d tn t kw fi s lnu.
pr mrn y t a r ngb t Balgun jb
sr, n;
L nbn, l lf m! L
lnj!

llgbj!

Sb

Olwu k tb!... (o.i.60)


Nn pr y y r l ni a e wtnw r.
kw s l lti fi e tnum fn kk t f rn s
wj ni. d tn t j olr ogun wn jb ni
kw fi d y s lnu, ntor n l d y ti d
tn n e wk pl ara wn.
WTNW ODIDI L TB GBLHN
y ni e wtnw odidi l kan tb odidi gblhn kan
tl ara wn. A r pr ngb t Akrbur sr,
dhn n;
lxiii

Onbb fl s i!
Ita--ta rk, ta rk
Ita--ta rk, ta rk
ma l wn l s
ma l wn l s !!! (o.i.48)
Nn pr y a r i dj p odidi l ni kw e
wtnw r. kw fi r y ya wrn b ogun wu e
l ogun t l hn w ni. kan lra wn akpa nn
ogun n ni kw fi r n s lnu, y m k r n
e wk pl l n.
WTNW AW GBLHN
Irf wtnw y k m odidi gblhn tn, abala
kan lra gblhn l ma m. Abala kan y n ni a s
ma e wtnw r. A r pr y ngb t lgbn
sr, n;
yin arknrin mi!
Onklk, dw r!
mrn-If, dw r
lxiv

lgbn-y, dw r;
m Awjal, dw r;
m Egblk, dw r;
w fnra yn, dw wa o!
Baba ti sr, j k gb... (o.i.91)
Nn pr y, a r i p ap kan lra gblhn ni
kw e wtnw r, t s j p n kk t kw
f k wn kw r m. Fn d y d t kw fi s
d tn y lnu e wk pl l t kw l fn.
3.5.5

WE

we ni wn r t a fi rgn ti rjinl gb kal


lti fa gbn y ti lti fn ni n tum ptk. A r
pr ngb t Akgun wu sr pl Olw, n;
Olwu w s p, r b, k r
b o, ohun t un f k Olw
m ni p; b a ti y s l y
gb. Ina t a d nl gg r y

lxv

lde: M-s- lgn m gb o.


Olwu ni gbogbo w tOlw
h

lr

lun

ptpt... (o.i.24)
Nn r t Akgun s, a r w p we t l j we
t e wk pl r t s, ti l t l. kw
fi we y s nu r n n t b a mu, k lo we t k l
pl l n.
pr we mrn tn ni y t a r ngb t lgbn
sr, n;
lk ja sn, m ja sta; lk j
sta, m j sn, ibkan s nlk
y j s? Wn nl ay k e
gb, run k s e l...(o.i.49)
Nn pr y kw lo we y lti l ya wrn
ohun t s s wa lkn ti lti l j k kk t rn s
wj di mm fn ran Yorb. d t fi s nu d
tn y e wk pl l t l nn er n.
lxvi

3.5.6

KNL D

knl d ni llo d ln t yt s b a ti e l
l nn d ojoojm. tum t a ma b nn knl
d y yt s ohun t a b nn hun k. A tn l s
p knl d ni r tb kjp r t Yorb l lti
fi sr t wn k b f soj ab nk. A r pr y
ngb t Olwlaym sr, n;
Br dada o, Abr! Ntor p wu k ran rr rr
o, ran lle ni wn. Br dada o... (o.i.31)
Nn pr y kw lo r y ntor k f s oj
ab nk dp k kw s p wu bur, lo ran
lle. Fn d y d y e wk pl l in tn n.

lxvii

3.5.7

gbgb Yorb nn agbra r nu l b f. f


ni ew w t a ma l lti p fn nyn tb lti
m k nyn e f in ni. A r pr ngb t Balgun
gb pf fn ogun t f l j, n
l, b
d e dandan
Ntor p dddd, ni tew ad,
Bb bb ni tby,
ni b p m d ,
Blrun f, k n b b a...(o.i.34)
Nn pr y a r p kw lo d t wuy lti fi
gb f y kal, s e wk pl l t kw l
fn nn er n. Bkan n tn ni p gbogbo f t
jy nn er n e wk pl ibd tn.

lxviii

3.5.8

ORIN

Afihn wj ni orin j, a k dd krin, l


tb ibi t nyn b w ni y s ir orin t nyn l k.
A r pr orin ngb t Akgun wu krin n oj ogun,
n;
Aknjb m Ajbsn
Lkan y k
Ka w pel snrn ni bor wu
Lkan y k. (o.i.43)
Nn pr y, orin y jy ngb t wn wu f
gb ogun l s If t wn n lti kk b r wn. Orin
y e wk pl ibd tn ti l n.
pr orin mrn ni y t wn wu k lj ogun,
wn n;
Ase k le j
Tt l tbi b--ku
jb klej!
Tt l tbi b--ku (o.i.48)
lxix

Nn pr y orin y jy ngb t wn wu ti
jb j lj ogun, s e wk pl ibd tn, ntor
p kw k lo orin gbf, orin t t a ma b pd
ni l. Fn d y orin y e wk pl l in er
n.

3.6 RWS
T a b wo gbogbo d t kw l nn w m
Alt lk, a r i p e wk pl ara wn. ewk ni
bramu wn rj in i n alwm ltr kan.
fn d y wn l in w n e wk pl wn
ibd tn. B n tn ni d, e wk pl wn
d tn, b s ni l e wk pl wn d tn.
d t kw m Alt lk l b tn r mu, s l
wn dada b e y k l . Bkan n tn ni p l
d kw j wn d t lrn t s n ewk
pl wn w tb hws wn d tn t kw fi s
wn lnu. B pr, wn d t fi s wn d tn r

lxx

lnu b i ba Al t e ba y Alfin, a r i p d
adar ni. wn d nu r tn j d t fihn p ba n
e. wn d , b pr ngb t Alfin rn
Onky l s d ykoko--nk lr ohun t f k e
lr w r tt lj Apm. n;
ba n, k o dde k, k o wa egb
dmlkun fn wn nb k un s
gbl gb ly p, egn wn ti
wl sin nb, bl wn s ti wl
sin... (o.i.115)
Nn pr k y, a r i p p ni k e p
bb. Fn d y d t kw l y e wk pl l
t l.
Bkan n t a b tn wo r nu wn aj
ogun kkan b i Akgun wu, Balgun If ti b b
l, a r p d akin ni kw fi s wn lnu, b pr
ngb t Balgun If sr, n;

lxxi

yin ara wu, swa le t w tyin


td lsn lw yn? wa ta nbn
tt rkrk! Tbn tbn yn or
odi t gbjl ik ti p. Ptk t
fm t wn ti tw bn wa f
dn. yin tahr t k sl, m
d lw, t w b. fi k
sir... (o.i.60)
Nn pr k y, a r i p d t kw fi s nu
d tn y e wk pl l t l nn tn n.
Bkan n t a b wo d t kw fi s Abr lnu
a r i p j d t wn nyn ma bw fn ntor
p wn j agbnus wn r il Yorb ti w p wn
l rn nikni n ntor p b r b e rn wn ni
wn ma j . A r pr ngb t Abr jb ti
Awjal b r ba l. Abr n p;
r kan n t ob ti s n l
tn s... Kbys, a ti rb tn,
lxxii

b ti fn, b ti da. I t b f
rn wn irnml, rn wn
by... (o.i.32)
Nn pr k y, a r i p d t kw fi s nu
d tn y e wk pl l n.
Bkan n tn ni t a b wo d t kw fi s nu
wn lj, a r i p d t kn fn pnpo ni wn ma
l, d t s ma fani mra ni pl b pr, a r
polw j nn j Apm t obnrin jb kan ti
polw ataare t t, n;
b mi r o,
P--t
pkyk lataaree mi o o
Olko gbow! (o.i.25)
T a b wo pr y, a r i p e wk pl l.
Bkan n tn ni p e wk pl ibd l.
Bkan n t a b tn wo d nu wn oly tb
jy, a r i w p e wk pl l t kw l fn
lxxiii

un ntor p ti ba ti jy ni wn j ma yanj
gbogbo drdp t b d b l. A r pr y ngb
t wn yms ti Alfin jrr lr rdurdu t d
b l wn.
Barun: Kbys l y kn,
wn s sr. l y w,
f b, il y ni ka bi
kbys p: tt mra
ay, ar run k s fa
bora!...
lgbn: wn n kba tt wa
nkan e s i. rok r ni
wn pa fn wa, b? s
wo ni k f fn wn.
gbakin: Kbys! rok r k,
we ni. Gbogbo wa lti m
ohun t wn w. s wo ni

lxxiv

rn

wn?...

(o.i.49)
Nn pr y d t kw fi s wn d tn y
lnu e wk pl l t l lw nn tn n.
Bkan n t a b tn wo ibd tn nn w m
Alt lk, a r i w p e wk pl l in er n,
b pr nbi t wn t polw j, a r p rn j ni
y ti ma wy. Bkan n, ibd tn oj ogun a tn
r p oj ogun ni ti ma r oriri orin t, gbr
j m nyn ti b b l. fn d y ibd tn n
e wk pl l in er n.
Lyn t a ti y d kw w fnfnn a r p n
d kan t kw frn lti l y ni d t tay nn
w y.
T a b sr lr tay, y ni ohun t j p un
ni kw l j nn i n alwm ltr r. tay t
a w y l j rru tb yy sk ap kan lra hun ju
kej l. orin ni tay j nn gbogbo d t kw l.
lxxv

lo we mjllgn, ngb t fiw j mjllgn


bkan n, t wtnw s j mtdnlgbn t frdr
s j mjl. knl d j mj b n ni jmrn r
n j mj, f s j mknl ngb t orin t tay s j
mrndnldrin. wrn grf y y tb ly
ohun t a s swj s i.

lxxvi

jmrn

gb jy lpap

Ibi jy lpap

gb jy

Ibi jy

gb jy

Ibi jy

gb jy

Ibi jy

knl d

gb jy

wn l ede

Ibi jy

Iye wn l d

WN L TI L D T JY

1
-

1
1

r
3

3
-

frdr

fiw

we

wtnw

5
5

Orin

6
11

9
1

5
6

1
5

11
22

5
7

25
39

1
6

1
7

lxxvii

66

GRF WN IBI JY TI
GB JY L D

70

66

60

50

40

30
25
20
11
10

6
1

knl jmr f frdr fiw


d
n r
L D

lxxviii

we

wtnw Orin

G
B
J
Y

OR KRIN
GBLGBB
4.0 FR
Yorb b, wn ni k s ohun t n br t k lpin,
b gg ni i kne y j ntor a ti mnu ba
onrur l d pp jl nn w er-ontn m
Alt lk. Bkan n a tn sr lr ohun t m wlo-d j.
Swj s i, a e yw ltr ti m w-lo-d
jl nn er-ontn Yorb.
N par a sr n k npa b wd y, a wo
my ti lb i wd y. A k gbgb lti gba
wn olwd j iwj n mrn lr n lti e
eyr.
4.1 SNK B WD
Nn i kne y a ti sr lr onrur n t a l
gb e wd lkn--jkan, gg b a e r i nn pil

lxxix

i wd y. a e fr lr i t gbyw, rd i
wd, ibi t wd gbr d, fn i wd ti t
wd i y. Bkan n a tn e gbyw ayan
mrn y ni i wn aj. A wo ohun t d j, m
w-lo-d, ltr ti m w-lo-d, er-ontn
Yorb gg b wn aswj e ly wn. Bkan n
a ly npa tr ml, y t e tr w-lo-d.
Swj s i, a e snk tn gbs kw, tn
in w m Alt lk. Bkan n a tn wo wj t b
w er-ontn m Alt lk. A tn e yw wn l
d nn w m Alt lk b i; we, fiw, orin,
jmrn r, knl d, frdr, wtnw, f ti
b b l.
Lktn, a tn mnuba wn d t kw fi s
d tn kkan lnu, ti wn ibd tn t kw l.
A s tn wo l d t tay j.
LB TI MY I WD Y

lxxx

T a b sr lr lb i wd y, y ni wn
nkan t k d k t fn i kne y. lra wn s
ni p knp we ti wtnw asn ti p j fn kw
y.
Swj s i, wn kk t a l p n my nn i
kne y ni p, j k olwd m npa b a e e
ml d lrr n.
Bkan n, tn fn olwd n fn lti m
npa wn yt t w lrn wn n d wny
ntor olwd k m npa y tl.
Bkan n, j k olwd n m lr wn ohun
l tb rj t wn kw ma l fn i wn.
Lktn, fn olwd n fn lti m n kkn
lr il Yorb pp jl d wn Yorb.

4.3 MRN FN WD J IWJ


Nwn gb t j p a k pn ran k a ma pn ti
rro, b y e ti m ni y m. A k n n mrn

lxxxi

fn wn t y e wd y lj iwj. Ohun kn t a
gb wn n mrn ni p wn gbd ma fi d ti
Yorb yangn ntor p b ongb b e pe igb r n
ni wn y b a p . Wn gbd l j k di mm fn
wn ar wj p d Yorb ti Yorb k e
kmr rr, gbn t wn k b e b wn nyn
y ma fi oj bntn wo d ti wa.
N fikn, k m ba db gb t b
ongn, gbn t a k b alr t y lo ogn r, a
n lti gba wn kw n mrn p gbogbo gb t
wn olwd b w lti e wd ld wn, k wn ma
gbynj lti d wn lhn fn eyr i wn.
N ktn, y k a gba wn olwd j iwj n
mrn p, t wn b f e wd, k wn n fort ti
farad. y ni y e oknf lti l e i n d oj
m.

lxxxii

KJ ORK W
Abr, J.O (1982). Learing and Teaching Yorb ni Post
Primary

Institutions.

bdn:

Macmillan

Nigeria

Publishers.
Adym, O. (2006). Tr Ltr n d Yorb. jbde: Shebtim Publications.
Adynk (2000). Oje b, Olk, Akk, jba, b
nn e ml d Yorb Lwj nn Yorb
Gbde. Vol 4. Lagos: Macmillan Nigeria (pg 66).
Ajby, O. (2002). Ltr Yorb. lrin:EMA books.
Fajeny, A. (2000) l d Yorb Nn pdtun, T.
(ed) kjp

k d

Yorb: Abkta: Visual

Resource.
Ftk, F. (2001) m-w-lo-d nn pdtun, T.
(ed) kjp m jnl Yorb Ap Kej. y: y
State College of Education Publications Series. (pg
1).

lxxxiii

gndj, P.A. (2001) Er-One Yorb nn jy, B.


(ed). k

jnl Yorb d d, Ltr

ti .

jb-de: Shebtim Publications.


gnnran, L. (1992) m Alt lk. bdn: Lolyem
Communications

lxxxiv

You might also like