Kolon Aplikasyon Ve Donatı Planı Çizimi

T.C.
MLL ETM BAKANLII
NAAT TEKNOLOJS
KOLON APLKASYON VE DONATI PLANI

ZM
582YIM465
Ankara, 2012
Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve

retim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarak
rencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renme
materyalidir.
Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir.
PARA LE SATILMAZ.
NDEKLER
AIKLAMALAR ................................................................................................................... iii
GR ....................................................................................................................................... 2
RENME FAALYET-1 ..................................................................................................... 4
1. KOLON APLKASYON PLANI ZM ........................................................................... 4
1.1. Tanm ........................................................................................................................... 4
1.2. Kolon Aplikasyon Plan ile lgili Mevzuat ................................................................... 5
1.3. Kolon Aplikasyon Plannda Aks izimleri ................................................................... 5
1.4. Kolon Aplikasyon Plan iziminde Sras ................................................................ 7
1.5. Kolon Orta Blgesi ....................................................................................................... 7
1.6. Kolon Kiri Birleim Blgesi........................................................................................ 7
1.7. Perde Duvar Boyut ve Donatlar ile lgili Hkmler .................................................. 7
1.8. Kolon Aplikasyon Plannda Kolon izimleri ............................................................... 8
1.6. Kolon Byme Ynlerinin Belirlenmesi .................................................................... 10
1.7. Perde Yerlerinin Belirlenmesi ve izimi .................................................................... 11
1.8. Kolon ve Perde Donatsnn Gsterilmesi ................................................................... 12
1.9. Plann D llendirilmesinin Yaplmas.................................................................. 13
1.10. Plann llerinin Gsterilmesi ............................................................................ 14
1.11. Kolon Aplikasyon Plannda Donat Almnn Yaplmas ....................................... 15
1.12. Kolonlarn Katlar Arasndaki Boyuna Filiz Donat emasnn izimi ..................... 17
1.13. Perde Duvar Katlar Aras Boyuna Filiz Donat emas izimi ............................... 18
1.14. Zemin Kat Ve Bodrum Kat Kolon Aplikasyon Plan izimi.................................... 19
1.15. Pafta zerine Antet Bilgilerinin lenmesi ............................................................... 22
1.16. Kolon Donat Tablosunun Yaplmas........................................................................ 23
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 25
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 27
RENME FAALYET-2 ................................................................................................... 28
2. KOLON KEST DONATI ZM .................................................................................... 28
2.1. Kolon Kesit Donatlar ................................................................................................ 28
2.1.1. Tanm.................................................................................................................. 28
2.1.2. eitleri................................................................................................................ 32
2.1.3. ekilleri................................................................................................................ 38
2.2. Kolon Donat Kesit izimleri ..................................................................................... 44
2.2.1. Dikdrtgen Kesitli Etriyeli Kolon ve Enine Donatsnn izilmesi..................... 44
2.2.2. Kare Kesitli Kolonda Donat ............................................................................... 45
2.2.3. T Kesitli ve ok Keli Kolonlarda Donat izimi ............................................. 46
2.2.4. L Kesitli Kolonda Donat izimi ......................................................................... 47
2.2.5. Fretli Kolon Kesit Donatlar ............................................................................... 48
2.2.6. Kare Kesitli Kolonda Fretli Donat...................................................................... 49
2.2.7. Sekizgen Kesitli Fretli Kolon Donats ................................................................ 50
2.2.8. Sekizgen Kesitli Profile Fretli Donat.................................................................. 51
2.2.9. Kare Kesitli Profile Fretli Donat ........................................................................ 52
2.2.10. H Profilli Kolonda Profile Demirli ve Etriyeli Donat ...................................... 53
2.2.11. Boyuna Donat izimi ve Hesab ...................................................................... 54
RENME FAALYET-3 ................................................................................................... 64
3. KOLON-KR BALANTI DONATI ZM ............................................................... 64

3.1. Kolon Kiri Balant Donatlar .................................................................................. 64
3.1.1.Tanm ................................................................................................................... 64
3.1.2. eitleri................................................................................................................ 65
3.1.3.ekilleri................................................................................................................. 66
3.2. Kolon-Kiri Balant izimleri ................................................................................... 72
3.2.1. Kolon ve Kiriin Tek Dorultuda Birleimi Donat izimi................................. 72
3.2.2. Kolon Kiri Birleim Yeri Etriye Sklatrlmas Donat izimi ......................... 73
3.2.3. D Aks Ke Kolonlarda Birleim Yerine Etriye Konmas ............................... 74
3.2.4. ve D Aks Kiri Kolon Birlemesinde Donatnn Sklatrlmas.................. 75
3.2.5. Orta Aks Kolon Kiri Birleimi ........................................................................... 76
3.2.6. Ayn Dorultuda Farkl Ebattaki Kiri-Kolon Ek Yeri Donats ......................... 77
3.2.7. ift Yndeki Kolon-Kiri Ek Yeri Donats ........................................................ 78
3.2.8. Guseli Kolon-Kiri Ek Yeri Donats izimi ....................................................... 79
MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 84
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 85
KAYNAKA ......................................................................................................................... 86
ii
AIKLAMALAR
AIKLAMALAR
KOD
ALAN
DAL/MESLEK
MODLN ADI
MODLN TANIMI
SRE
N KOUL
YETERLK
MODLN AMACI
ETM RETM
ORTAMLARI VE
DONANIMLARI
LME VE
DEERLENDRME
582YIM465
naat Teknolojisi
Betonarme Yap Sistemleri
Kolon Aplikasyon ve Donat Plan izimi
Kolon aplikasyon ve donat plan izimiyle ilgili bilgi ve
becerilerin kazandrld renme materyalidir.
40/32
Kolon aplikasyon ve donat plan izmek
Genel Ama
Kolon aplikasyon ve donat plan izimlerini kuralna
uygun olarak yapabileceksiniz.
Amalar
1. Kolon aplikasyon plann kuralna uygun
izebileceksiniz.
2. Kolon kesit donatlarn kuralna uygun
izebileceksiniz.
3. Kolon kiri balant donatlarn kuralna uygun
izebileceksiniz.
Donanm: Eskiz kd, aydnger kd, cetvel, kurun
kalem, silgi, izim masas, izole bant, temizlik fras,
ini kalemleri ve ini mrekkebi
Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra
verilen lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz.
retmen modl sonunda lme arac (oktan semeli
test, doru-yanl testi, boluk doldurma vb.) kullanarak
modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve becerileri
lerek sizi deerlendirecektir.
iii
GR
Sevgili renci,
GR
nsanlk, yeryznde var olduu tarihten gnmze kadar olumsuz d etki ve

tehlikelerden korunmak iin barnak ihtiyac duymu, bu ihtiya, zaman ierisinde
eitlenerek gnmzdeki hli almtr. Bu sre boyunca inaat sektr srekli gelime
gstermitir.
Yaplarn ina edilebilmesi iin ncelikle projelerinin izilmesi gerekir.
Bu projeleri sektrde faaliyet gsteren mhendis, mimar, tekniker ve teknisyenler
izmektedir.
Statik proje izimleri de gerekten byk neme sahiptir. nk btn ykler tayc
sistem elemanlar tarafndan tanacaktr. Bu elemanlarn boyutlar statik ve betonarme
hesaplar sonucunda tespit edilir.
Bu boyutlara gre projeleri izilecek, izilen projelere gre de uygulamalar
yaplacaktr. Hatal bir izim projenin yanl uygulanmasna neden olacaktr. Bu nedenle
statik proje izimleri hatasz olmaldr.
Kolon aplikasyon plan statik proje izimleri iinde en nemli yere sahiptir.
Statik proje izimlerine kolon aplikasyon plannn izimi ile balanr. Bu plandaki aks
lleri daha sonraki izimler iin kullanlacaktr.
Bir kolonun yanl izimi; dier elemanlar da olumsuz etkiler. Bu nedenle kolon
aplikasyon izimini doru yapabilmek iin bu konuda ok iyi yetimi teknik elemanlara
gerek vardr.
Dersinizin nemini unutmaynz. Kolon aplikasyonu modln iyi renirseniz ayrca
kendinizi konu hakknda gelitirdiinizde daima tercih edilen bir inaat teknik ressam
olacaksnz.
RENME FAALYET1
RENME FAALYET-1
AMA
Bu renme faaliyeti ile gerekli ortam salandnda, kolon ve perde duvar
donatlarn izebileceksiniz.
ARATIRMA
Okulunuzda nceden izimleri yaplm kolon aplikasyon planlarn temin

ederek inceleyiniz.
evrenizdeki mimarlk brolarndan uygulanm kolon aplikasyon planlarnn

temin ederek inceleyiniz. Farkllklarn nedenlerinin aratrmasn yapnz.
Kaynak kitaplardan donatlarn yerlemesi, ap, eidi vb. konular aratrnz.
1. KOLON APLKASYON PLANI ZM

1.1. Tanm
Betonarme sistemin dey tayclar olan ve deprem yklerinin byk bir ksmn
karlayan kolonlarn inaattaki yerlerine hatasz olarak uygulanabilmeleri, kolonlarn
donatlarnn doru, eksiksiz bir ekilde yerine konulabilmesi iin izilen statik proje
paftasdr.
Resim 1.1: rnek bir kolon aplikasyon plan
1.2. Kolon Aplikasyon Plan ile lgili Mevzuat
Kolonlar en alt kattan balayp yukarya doru birbirleri zerine gelecek ekilde
yerletirileceklerdir.
Kolonlarn en kk boyutlar 250 mmden ve kat yksekliinin 1/20sinden
kk olamaz. En kesit alan 75000 mmden kk olamaz.
Her bir kolonda uzun kenarn ksa kenara oran 3ten byk olmayacaktr. Daire
kesitli kolonlarda ap en az 300 mm olacaktr.
Hibir kolonda 8 mmden daha kk apl etriye kullanlmaz. Deprem
blgelerinde 10 mm daha yararl olabilir.
D hava ile temas eden kolonlarda pas pay 3 cm, i kolonlarda 1,5 cm
alnacaktr.
Kolon esas donats minimum 414ten daha az kullanlamaz. Deprem
blgelerinde boyuna donat brt alan kesitin % 1inden az, % 4nden fazla
olmayacaktr. En az donat, dikdrtgen kesitli kolonlarda 416 veya 614,
dairesel kolonlarda ise 614 olacaktr. Bindirmeli ek yaplan kesitlerde boyuna
donat oran % 6y gemeyecektir.
Kolonlar katlar arasnda birbirleri ile kenetlenirken braklan filizler kancasz
balanacaktr.
Kolonlar katlar arasnda birbirleri ile kenetlenirken braklan filiz demirlerinin
boylar en az 50x olmaldr.
1.3. Kolon Aplikasyon Plannda Aks izimleri

Aks, hizalama anlamna gelen mimarlk ve inaat terimidir. Akslar ncelikle izilmeli
ve hazrlanmaldr. nk kolonlar bu akslara gre hazrlanr. Akslar mevcut kalp planndan
faydalanlarak alnr. Temel planndan, dey akslar 1/50 leinde ller dikkate alnarak
belirlenir (ekil 1.1).
Resim 1.2: Kolon inaat
34
34
1.1: Dey ve yatay akslarn 1/50 leinde izimi
ekil
Projedeki llerden faydalanarak dikey akslardan ilki izilir, sonra tm dey akslar
izilir.
Ayn ilem yatay akslar iin tekrarlanr. Dey akslara rakam, yatay akslara harf
verilerek isimlendirme tamamlanr.
Harf ve numaralar daire iine alnr.
Resim.1.3: kolon yerlerinin temelde belirlenmesi
1.4. Kolon Aplikasyon Plan iziminde Sras
Ait olduklar katn kalp planndaki akslar 1/50 leinde izilir.

Kolonlar bu akslar zerine 1/20 leinde izilir (daha iyi grnebilmeleri iin).
Akslarn iziminde ayr, kolonlarn iziminde ayr lek kullanld paftann
uygun bir yerinde belirtilir.
Kolonlarn yatay ve dey akslara gre durumlar, donatlar ve her kolon
zerine ayr ayr yazlr.
Paftann uygun bir yerinde aplikasyon plannn ait olduu kat kolonlarnn
demirleri, lleri farkl her kolon iin ayr ayr izilir. Boylar, balad ve
bittii katlara ait kotlar yazlr.
Kolon demirlerinin bir stteki katn kolonu iinde devam eden filiz boyu,
boylamasna demir apnn 50 kat alnr (balanty salamak iin).
Kolonlara ait tip etriyeler, paftann uygun bir yerinde izilir. aplar, aralklar,
ksmi lleri ve tam boy lleri yazlr.
Kolon boyutlarnn kattan kata deiimi ok byk olduu takdirde, deime
yerlerine ait detay resimleri konstrksiyonuna uygun ekilde izilir.
Dier bir izim yntemi de kolon akslar ile yatay kesitlerinin 1/50 leinde
izilmesi ve kolonlara numaralar verilerek detaylarnn 1/20 leinde baka
paftalarda izilmesi eklidir.
Fretli kolonlar, betonarme kazklar ve betonarme palplanlar ayn kurallar ile
izilir.
1.5. Kolon Orta Blgesi
Kolonun alt ksm ile st ksmnda uygulanan sarg blgeleri arasnda kalan
blm kolon orta blgesidir.
Kolon orta blgesinde 8den kk apl enine donat kullanlmayacaktr.
Kolon orta blgesindeki etriye, iroz veya spiral aral, kolonun en kk en
kesit boyutunun yarsndan ve 200 mmden daha fazla olmayacaktr. Etriye
kollarnn ve/veya irozlarn arasndaki yatay uzaklk etriye apnn 25 katndan
fazla olmayacaktr.
1.6. Kolon Kiri Birleim Blgesi
Kolon ile kiriin birbirine baland blgedir.

Kolon-kiri birleim blgesindeki etriye, kolon orta blgesindeki birim boya
rastlayan etriye miktarndan az olamaz.
Bu blgedeki etriye aral 15 cmyi gememeli ve bu blgeye en az (3) tane
etriye konmaldr.
1.7. Perde Duvar Boyut ve Donatlar ile lgili Hkmler
Perdenin her iki ucunda birer kolon oluturulmaldr.

Kolon gibi dzenlenen blgedeki boyuna donat en az 614 olmaldr.
Kolon gibi dzenlenen blgedeki sarg donats aral 20 cmyi gememelidir.

Perde duvarda yatay donat olarak en az 10 mmlik demir kullanlmaldr.
Ancak be (5) kata kadar olan binalarda her bir yndeki perde oran 0,02den
fazla olduu durumlarda hasr elik (soukta ilem grm) duvar donats
olarak kullanlabilir.
Perde dey donatsnda yaplacak ekler artlarak yaplmaldr.
Perde dey donats birer atlanarak irozlarla balanmaldr.
Perde duvarlarda mde drt (4) adet zel deprem irozu kullanlmaldr.
1.8. Kolon Aplikasyon Plannda Kolon izimleri

I,T,L kesitli kolonlarn bir kenar 50 cmden, en kesit alan 2400 cmden ve en kk
kenar kalnl 20 cmden az olmamaldr. Dairesel kesitli kolonlarda kolon ap 30 cmden
az olmamaldr.
Kolon dey yap elemandr ve sreklilik arz eden elemandr. Temel planndan
faydalanlarak 1/20 leinde izimi bir kenar aksla akacak ekilde yaplr. Akslar 10 cm
ieriden geecek ekilde de izilebilir. Bu yntem aksla duvar izgisi akmad iin daha
gzel sonu verir. Kolonlarn izimi yaplrken dikkat edilecek husus udur: Akslar 1/50
leinde izilir sonra akslarn kesitii yerlere kolonlar 1/20 lekli olarak izilir. Kolon
byme ynleri belirlenir (ekil 1.2).
Aks alanna smayan kolonlar 1/50 leinde de izilebilir. Bu kolonlar bina alan
dnda uygun bir yere tekrar 1/20 leinde izilir. Kolonlar, kolon aplikasyon plannda (S)
harfi ile gsterilir, ls (S 30/60) yanna yazlr.
S5 30/140
S1 60 /30
34
S2 60 /30
E
D
S3 60 /30
E
D
S4 60 /30
S5 30/140
S6 60 /30
S7 60 /30
S8 60 /30
S9 1150 /30
S11 30/80
S12 30/80
S3 60 /30
34
ekil 1.2: Kolonlarn 1/20 leinde izimi
1.6. Kolon Byme Ynlerinin Belirlenmesi

Kolonlarn byme ynleri x-x ve y-y akslarna gre belirlenir. Btn kolonlarn ayn
dorultuda olmasnn binay statik adan zayflataca dikkate alnmaldr (ekil 1.3).
S5 30/140
S1 60 /30
34
S2 60 /30
E
D
S3 60 /30
E
D
S4 60 /30
S5 30/140
S6 60 /30
S7 60 /30
S8 60 /30
S9 1150 /30
S11 30/80
S12 30/80
S3 60 /30
34
ekil 1.3: Kolon byme ynlerinin izilmesi
10
1.7. Perde Yerlerinin Belirlenmesi ve izimi

Daha sonra varsa perdeler yerlerine 1/20 lekli olarak kurallarna uygun bir ekilde
izilir (ekil 1.4).
S15 30/140
S1 60 /30
34
S2 60 /30
E
D
S3 60 /30
E
D
S4 60 /30
S15 30/140
S6 60 /30
S7 60 /30
S8 60 /30
S9 1150 /30
S12 30/80
1016
S11 30/80
S3 60 /30
34
ekil 1.4: Kolon ve perdelerin izimi
11
1.8. Kolon ve Perde Donatsnn Gsterilmesi

Kolonlarn iine dey demirler ve etriyeler resmedilir. Dey demirler (boyuna
donat) st grn olarak kesitleri nokta eklinde izilir. Yanlarna veya stlerine demir ap
ve says yazlr (ekil 1.5).
S15 30/140
34
6
1416
S1 60 /30
S2 60 /30
1016
1016
1016
E
D
S4 60 /30
1016
S3 60 /30
S15 30/140
S6 60 /30
1016
1016
S7 60 /30
S8 60 /30
1016
1016
1216
S3 60 /30
S12 30/80
1216
S11 30/80
S9 1150 /30
1016
34
ekil 1.5: Kolonlarn iine etriye ve boyuna donatlarn izimi
12
Resim 1.4: Eksik donat kullanlan bir kolonun bana gelenler
1.9. Plann D llendirilmesinin Yaplmas

Plann d lleri kurallarna uygun olarak yazlp d llendirme tamamlanr (ekil
1.6).
30
S15 30/140
34
320
150
1016
F
130
90
60
S2 60 /30
30
130
1016
375
30
60
S1 60 /30
25
1416
960
140
S3 60 /30
180
180
30
1016
60
300
S9 1150 /30
1016
420
1216
80
30
1216
60
S3 60 /30
30
S12 30/80
80
420
30
S11 30/80
1016
320
150
25
375
90
960
115
30
30
1016
30
60
1016
300
S7 60 /30
60
S8 60 /30
C
1150
1016
30
1150
120
60
S6 60 /30
S15 30/140
30
60
1016
120
S4 60 /30
34
ekil 1.6: Kolon aplikasyon plan d llendirmesi
13
Resim 1.5: Kolon filiz boyu
1.10. Plann llerinin Gsterilmesi

ksmlarn lleri dikkatli bir biimde tamamlanr ve gerekli ller kurallarna
uygun bir biimde yazlr (ekil.1.7).
14
30
S15 30/140
34
320
150
60
S2 60 /30
1016
F
130
90
30
130
1016
30
30
60
S1 60 /30
375
25
1416
960
140
1016
120
30
1150
300
30
S9 1150 /30
1016
115
752
30
360
420
30
S12 30/80
80
1216
30
30
30
372
80
420
60
S3 60 /30
1016
30
60
S8 60 /30
30
S11 30/80
1016
60
S6 60 /30
60
30
605
30
165
30
390
60
1016
30
S15 30/140
S7 60 /30
40
30
60 30
240
60
1016
120
300
1150
30
180
370
844
S4 60 /30
1016
1216
30
40
30
180
30
S3 60 /30
320
150
25
375
90
960
34
ekil 1.7: Kolon aplikasyon plan i llendirmesi
1.11. Kolon Aplikasyon Plannda Donat Almnn Yaplmas

Paftada kolonlara ait boy kesit ve en kesit izilerek etriye alm ve hesab mutlaka
yaplr. Ayn llerdeki her kolon iin bir alm yaplr ve etriye hesab ile boyuna demir
hesaplar yaplarak paftann uygun bir yerine kurallarna uygun izilir (ekil 1.9/10).
15
ekil 1. 9: rnek etriye alm
ekil 1.10: Kolon boy kesitinin izilmesi
Resim 1.6: Kolonlarn aklmas
16
1.12. Kolonlarn Katlar Arasndaki Boyuna Filiz Donat emasnn

izimi
Devam eden katlarda kolonun filiz boyu, boyuna donats, etriye aralklar, sarma
blgesi gibi btn ayrntlar izilir ve hesaplar yaplr (ekil 1.11).
+816
60 /30
16 L=225
88 /8
272
kolon sarma blgesi
1016
bk.ankraj
koullar
kolon sarlma blmesi
60 cm >bmax
>n /6
>50cm
kolon orta blge ekseni
kolon sarlma blmesi

60 cm >bmax
>n /6
88 /8
>50cm
8 cm
sc>5cm
sc<10 cm
sc<bmin /3
30 / 3 =10
272
88 /8
+544
16 L=350
kolon sarma blgesi
68 /14
kolon sarma blgesi
kolon orta blgesi
2.normal.kat
88 /8
272
kolon sarma blgesi
68 /14
88 /8
16 L=350
kolon sarlma blmesi

60 cm >bmax
>n /6
>50cm
100 - 220-( 2x60)

220-( 2x sktrma
mes.
0.00
kolon sarlma blmesi

60 cm >bmax
>n /6
>50cm
88 /8
16 L=465
kolon sarma blgesi
kolon orta blgesi
+272
68 /14
kolon sarma blgesi
85
bodrum kat
sc>5cm
sc<10 cm
sc<bmin /3
30 / 3 =10
kolon sarlma blmesi

60 cm >bmax
>n /6
88 /8
>50cm
255
kolon sarma blgesi
kolon orta blgesi
zemin.kat
8 cm
88 /8
sc<20 cm
sc<bmin /3
80
kolon orta blgesi

14 cm
16 L=350
kolon sarma blgesi
68 /14
kolon sarma blgesi
kolon orta blgesi
1.normal.kat
kolon sarlma blmesi

60 cm >bmax
>n /6
>50cm
88 /8
-255
temel ii etriyesi 2b mim

temel kirii
ekil 1.11: Kolon katlar aras boyuna filiz donat emas izimi
17
1.13. Perde Duvar Katlar Aras Boyuna Filiz Donat emas izimi
rendiimiz bilgilerden faydalanarak 1/20 leinde perde filiz donatlarn ekil de
grld gibi izimi yaplr (ekil 1.12).
0.00
15
-300
-340
15
Ankraj boyu 75
14 / 20
L=160
25 15
14 / 20
15
L=160
-255
14 / 20
14 / 20
L=315
L=315
14 / 20
15
15
BODRUM PERDE DETAYI L:1/20

ekil 1.12: Bodrum perde detay
Resim 1.7: Katlarda devam eden kolonlar
18
1.14. Zemin Kat Ve Bodrum Kat Kolon Aplikasyon Plan izimi

Zemin kat ve varsa bodrum kat kolon aplikasyon planlar da ayn kurallar
erevesinde, ayn i sras ile izilir ve donatlr (ekil 1.13).
S1 60 /30
34
5 6
S2 60 /30
1016
1016
S3 60 /30
1016
E
D
S4 60 /30
1016
140
1416
30
S15 30/140
S15 30/140
S15 30/140
S6 60 /30
1016
1016
S7 60 /30
S8 60 /30
1016
1016
1216
S3 60 /30
S12 30/80
1216
S11 30/80
S9 1150 /30
1016
34
5 6
kil 1.13: Zemin kat kolonlara donat yerleimleri ve izimleri
19
Her kattaki (bodrum+zemin+normal kat) kolon aplikasyonu iin paftalar ayr ayr
izilir ve donatlr (ekil 1.14).
S1 60 /30
34
S2 60 /30
1016
1016
S3 60 /30
1016
E
D
S4 60 /30
1016
140
1416
30
S15 30/140
S15 30/140
S15 30/140
S6 60 /30
1016
1016
S7 60 /30
S8 60 /30
1016
1016
S12 30/80
1216
S3 60 /30
1216
S11 30/80
S9 1150 /30
1016
34
ekil 1.14: Zemin kat perde donat yerleimleri ve izimleri
20
D llerin yazlmas tamamlanr (ekil 1.15).
34
5 6
960
320
F
130
30
1016
60
180
1016
30
S3 60 /30
60
310
90
60
S2 60 /30
S1 60 /30
1016
375
60
25
150
140
1416
S15 30/140
S15 30/140
S8 60 /30
30
30
60
1216
30
S12 30/80
80
1216
420
S11 30/80
1016
80
30
320
150
25
375
90
960
34
5 6
ekil 1.15: Zemin kat kolon aplikasyon plan d llendirmesi
21
1150
115
420
30
300
S9 1150 /30
1016
1016
30
30
1016
300
1150
60
S7 60 /30
30
1016
S3 60 /30
S6 60 /30
30
120
S15 30/140
80
60
120
1016
S4 60 /30
1.15. Pafta zerine Antet Bilgilerinin lenmesi

Pafta zerine gerekli antet bilgileri yazlr. Deprem bilgileri ve deerleri, beton ve
elik cinsi dayanm bilgileri, zemin emniyet gerilmesi gibi bilgiler yazlr (ekil 1.16).
34
1416
960
60
S2 60 /30
130
30
F
60
S3 60 /30
60
180
30
1016
25
310
1016
127
S1 60 /30
1016
90
375
60
25
150
320
140
30
S15 30/140
S15 30/140
S9 1150 /30
30
30
1016
1016
30
300
1150
1150
30
1016
S8 60 /30
115
661
30
S6 60 /30
60
30
1016
300
1150
S7 60 /30
120
S15 30/140
30
61
25
902
60
120
1016
S4 60 /30
239
961
30
1016
420
80
30
60
80
1216
S3 60 /30
S12 30/80
80
1216
420
S11 30/80
150
320
Malzeme
Beton:C20 ( BS 20)
Donat:ST 420( BCIII)
25
90
375
960
DEPREM DEGERLER:
Ao=0.4 I=1,0 YZS=Z4
Ts=0.20,Tb=0.90,R=8.00
34
ZEMN KAT KOLON APLKASYON PLANI LEK:1/50
Zemin emniyet gerilmesi=1.2 kg/cm
kil 1.16: Donatlm zemin kolon aplikasyon plan
22
1.16. Kolon Donat Tablosunun Yaplmas

Gerekli bilgileri verebilmek iin kolon donat tablosu hazrlanr (ekil 1.17).
KOLON NUMARASI
S1
S2
S3
S4
S5
S6
S7
S8
S9
S 10
S 11
S 12
ebat
donat
etriye
ebat
donat
etriye
ebat
donat
etriye
ebat
donat
etriye
ebat
donat
etriye
ebat
donat
etriye
ebat
donat
etriye
ebat
donat
etriye
ebat
donat
etriye
ebat
donat
etriye
ebat
donat
etriye
ebat
donat
etriye
BODRUM ZEMN KAT

KAT
60 / 30
1016
8 /8-14
60 / 30
1016
8 /8-14
60 / 30
1016
8 /8-14
60 / 30
1016
8 /8-14
30 / 140
1018
8 /8-14
60 / 30
1016
8 /8-14
60 / 30
1016
8 /8-14
60 / 30
1016
8 /8-14
30 / 80
1418
8 /8-14
60 / 30
1016
8 /8-14
30 / 80
1216
8 /8-14
30 / 80
1216
8 /8-14
60 / 30
1016
8 /8-14
60 / 30
1016
8 /8-14
60 / 30
1016
8 /8-14
60 / 30
1016
8 /8-14
30 / 140
1018
8 /8-14
60 / 30
1016
8 /8-14
60 / 30
1016
8 /8-14
60 / 30
1016
8 /8-14
30 / 80
1418
8 /8-14
60 / 30
1016
8 /8-14
30 / 80
1216
8 /8-14
30 / 80
1216
8 /8-14
ekil 1.17: Kolon donat tablosu
23
1.VE 2.
NORMAL
KATLAR
60 / 30
1016
8 /8-14
60 / 30
1016
8 /8-14
60 / 30
1016
8 /8-14
60 / 30
1016
8 /8-14
30 / 140
1018
8 /8-14
60 / 30
1016
8 /8-14
60 / 30
1016
8 /8-14
60 / 30
1016
8 /8-14
30 / 80
1418
8 /8-14
60 / 30
1016
8 /8-14
30 / 80
1216
8 /8-14
30 / 80
1216
8 /8-14
Resim 1.8: Bir kolon aplikasyonu uygulamas
24
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Aadaki akslar ve kolonlar verilmi plann kolonlarn (Kolon llerini 25/50

alarak) 1/20 leinde iziniz.
1200
400
400
400
1174
300
274
274
300
300
1174
300
300
300
2
400
3
400
1200
25
4
400
lem Basamaklar
Uygulamaya balamadan nce gerekli

olan izim malzemelerini hazrlaynz.
izim snrlarn belirleyiniz.
Yatay ve dey aks aralklarn
belirleyiniz.
Yatay ve dey akslar 1/50 leinde
iziniz.
Kolon ls, yerlerini ve ynlerini
belirleyiniz.
Perde ls yerlerini ve ynlerini
belirleyiniz.
Kolonlar 1/20 leinde iziniz.
Perdeleri 1/20 leinde iziniz.
Kolon ve perde svalarn iziniz.
neriler
almaya balamadan nce atlye i

kyafetinizin tam olduuna dikkat ediniz.
gvenlii ile ilgili kyafetlerinizi
giyiniz.
Kullanacanz ara ve gerelerinizi
hazrlaynz.
Masanz, ara, gerelerinizi ve ellerinizi
temizleyiniz.
izim kdnz paralel cetvel ve gnye
yardmyla masaya balaynz.
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
Evet Hayr
1. Uygulamaya balamadan nce gerekli olan izim malzemelerini
hazrladnz m?
2. izim snrlarn belirlediniz mi?
3. Yatay ve dey aks aralklarn belirlediniz mi?
4. Yatay ve dey akslar 1/50 leinde izdiniz mi?
5. Kolon ls, yerlerini ve ynlerini belirlediniz mi?
6. Perde ls yerlerini ve ynlerini belirlediniz mi?
7. Kolonlar 1/20 leinde izdiniz mi?
8. Perdeleri 1/20 leinde izdiniz mi?
9. Kolon ve perde svalarn izdiniz mi?
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
26
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.
1.
Aadakilerin hangisinde perde kalnl doru olarak verilmitir?

A)
30 cm
B)
18 cm
C)
25 cm
D)
45 cm
2.
Kolon aplikasyon plannda kolonlar hangi kalnlktaki izgi ile izilir?

A)
Orta
B)
nce
C)
Kaln
D)
01 mm
3.
Kolon aplikasyon plannda kolon ve perdeler..leinde izilir.

Bu cmledeki bolua aadakilerden hangisi getirilmelidir?
A)
1/50
B)
1/100
C)
1/25
D)
1/20
4.
Hangisi akslarn izim leidir?

A)
1/50
B)
1/100
C)
1/25
D)
1/20
Aadaki cmlelerin sonunda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen

bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz.
5.
( ) Kolon ve perdelere sva 2.5 cm kalnlnda yaplr.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap
verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
27
RENME FAALYET2
AMA
RENME FAALYET-2
Bu renme faaliyeti ile gerekli ortam salandnda kolon ve perde duvar donatlarn
izebileceksiniz.
ARATIRMA

ederek inceleyiniz.
evrenizdeki mimarlk brolarndan uygulanm kolon aplikasyon planlarn

temin ederek inceleniz. Farkllklarn nedenlerinin aratrnz.
2. KOLON KEST DONATI ZM

2.1. Kolon Kesit Donatlar
2.1.1. Tanm
Betonarme karkas yaplarda kirilerden ald sabit ve hareketli ykleri kendi altndaki
tayc elemanlara ileten, dey olarak alan yap elemanlarna kolon denir. Kolon demir
donat elemanlarnn beton ierisindeki yerleimi ve saylarnn tespiti amacyla izim
ortamna aktarlan ayrntya kolon kesit donatlar denir (ekil 2.1).
28
ekil 2.1: Normal bir kolon ve donatlar
29
Byk kesitli kolonlarda iroz denilen demir sralarn birbirine balayan ilave
demirler kullanlmaldr (ekil 2.2).
ekil 2.2: Byk kesitli kolonlarda donat
iroz: Betonarme perde ve iri kolonlarda karlkl demirleri ya da demir

sralarn birbirine balayarak ayn uzaklkta tutan demir kancalara iroz denir
(mesafe tutucu).
Pursantaj: Esas demir en kesit alannn kolon beton en kesit alan iinde
kaplad alana pursantaj denir. Pursantaj deeri en az yzde 1 olarak alnr.
Deprem blgelerinde bu deer hesapla bulunur, yzde 6y geemez.
Kolon ls=AXB (beton en kesit alan)

Pursantaj=ESAS DEMR EN KEST ALANI/AXB
30
ekil 2.3: Kolon enkesiti
Kolon donat hesab aadaki gibi yaplr:
ekil 2.4: Etriye hesab
Kolon donat kesitinde izimi yaplacak rnek bir etriyenin hesab (ekil
2.4)
Pas pay: 2 cm
Kolon lleri: 50x55 cm
Etriye boyu (L) = Kanca (x10) + 2x (A-2xpaspay)+ 2x (B2xpaspay)+
Kanca (x10)
L = (1,2x10) + 2x (50- 2x2)+2x(55- 2x2) + (1,2x10)
L = 12+92+102+12
L = 218 cm sonu olarak kar.
Aada verilen aamalara gre izim yaplmaldr.
izim leini 1/20 olarak belirlenir.
Kolon snr izimleri yaplr.
Donat izimleri pas pay deeri dikkate alnarak leinde izilir.
Etriyenin alml olan izimi yaplr.
31
Kolon ve etriye izimine ait saysal deer ve bilgiler gsterilir.

Gerekli izim kalnlatrmalar yaplarak izim bitirilir.
2.1.2. eitleri
Kolonlar geometrik ekline ve donat durumuna gre aadaki gibi isimlendirilir:
Etriyeli (adi) kolonlar

Fretli (fretajl) kolonlar
Profile demirli kolonlar (birleik kolonlar) olmak zere e ayrlr.
2.1.2.1. Etriyeli Kolonlarda Donatlar

Etriyeli kolonlar, kesitleri kare, dikdrtgen, yamuk ve ha eklinde olan kolonlardr.
Etriye aralklar esas demir apnn 12 katndan ve 20 cmden fazla olmamaldr. Etriye
demirinin ap en az 8 mm, deprem blgesinde 10 mm olmaldr ve esas demir apnn
1/3nden byk olmaldr.
Kolonlar projelerde S harfi ile gsterilir (S1, S2, S3.. gibi).
ekil 2.5: Dikdrtgen kesitli basit etriyeli

kolon
ekil 2.6: Kare kesitli basit etriyeli kolon
ekil 2.7: Daire kesitli fretli kolon
ekil 2.8: okgen kesitli fretli kolon
32
ekil 2.9: Fretli kolon boyuna donats
ekil 2.10: Etriyeli kolon boyuna donats
Resim 2.1: Etriyeli ve fretajl (daire kesitli, fret demirli) kolonlarn ina edilii
33
ekil 2.11: Yaplm bir basit etriye
ekil 2.12: Fretaj demiri
ekil 2.13: Enine donat ve etriye almna rnek etriyeler
34
ekil 2.14: Kolonlarda kullanlan boyuna donat
ekil 2.15: Etriye ve irozlarn en kesitte gsterilmesi
35
ekil 2.16: Etriye ve irozlarn kullanm
2.1.2.2. Fretli Kolonlar

Fretli kolonlar ise daire veya dzgn okgen kesitindeki kolonlardr. Bu kolonlarda en
az b225 betonu kullanlmaldr. Etriyeler helezoniktir ve ap en az 8 mm olmaldr. Helezon
adm mesafesi en ok 8 cm veya kolon apnn 1/5i kadar olmaldr. Esas demir ap en az
14 mm olmaldr. Devam eden kolonlarda esas demir apnn en az 50 kat olmak art ile
filiz braklr (ekil 2.17).
Pas paylar:
meknlarda pas pay: 1,5~2 cm
D yzeylerde: 2~2,5 cm
Toprak altnda veya suya maruz kalan yzeylerde: 2,5~5 cm olmaldr.
ekil 2.17: Fretli kolonlar
36
2.1.2.3. Profile (Birleik) Kolonlar

Bu kolonlar zellikli yaplarda gelen ykn ve arln ok fazla olduu durumlarda
dayanm artrmak amacyla kullanlr. Yangnlara kar dayanm yksektir. Kare kesitli,
dikdrtgen kesitli veya daire kesitli olabilir (ekil 2.18).
ekil 2.18: Profile (birleik) kolonlar
37
2.1.3. ekilleri
Kolon mimari yapsna uygun olarak her kesit ekli iin donatlarn gsterilmesi
aadaki gibi yaplr (ekil 2.19).
Mimari olarak;
Kare kesitli kolonlar,

Dikdrtgen kesitli kolonlar,
Keli kolonlar,
T eklinde kolonlar,
Ha eklinde kolonlar,
Daire kesitli kolonlar,
Dzgn okgen kesitli kolonlar olarak isimlendirilir.
ekil 2.19: Kolon ekilleri
38
Kare ve dikdrtgen keli kolonlarda kesit donatlar
ekil 2.20: Kare ve dikdrtgen keli kolonlarda kesit donatlar (etriyeli)
39
ok keli kolonlarda kesit donatlar (etriyeli)
ekil 2.21: ok keli kolonlarda kesit donatlar (etriyeli)
40
Daire kesitli kolon donatlar (fretli)
ekil 2.22: Daire kesitli kolon donatlar (fretli)
Sekizgen fretli kolon en ve boy kesiti
41
ekil 2.23: Sekizgen fretli kolon en ve boy kesiti
42
Profile demirli (birleik kolonlar) kolon kesit donatlar
ekil 2.24: Keli kolonlarda kesit donatlar (profile demirli- etriyeli)
43
Sekizgen keli profile kolon
ekil 2.25: Sekizgen keli kolonlarda kesit donatlar (profile demirli- fretli)
2.2. Kolon Donat Kesit izimleri

2.2.1. Dikdrtgen Kesitli Etriyeli Kolon ve Enine Donatsnn izilmesi
44
ekil 2.26: Dikdrtgen kesitli etriyeli kolon ve enine donat izimi
2.2.2. Kare Kesitli Kolonda Donat
ekil 2.27: Kare kesitli kolonda donat
izim aamalar:
izim lei 1/20 olarak belirlenir.

Donat izimleri pas pay deerleri dikkate alnarak leinde izilir.
Kolon ve etriye izimine ait saysal deer ve ller gsterilir.
45
2.2.3. T Kesitli ve ok Keli Kolonlarda Donat izimi

T kesitli ve ok keli kolonlarda donat izimi
(T) kesitli kolonda donat
ekil 2.28: Art kesitli kolonlarda donat
izim aamalar:
izim lei 1/20 olarak belirlenir.
Donat izimleri pas pay deeri dikkate alnarak leinde izilir.
46
Kolon ve etriye izimine ait saysal deer ve ller gsterilir.

2.2.4. L Kesitli Kolonda Donat izimi

L kesitli kolonda donat izimi
ekil 2.29: (L) kesitli kolonda donat
izim aamalar
ekil 1.16daki yatay ve dikey etriye hesaplarn, ekil 1.4e ait

hesaplama tekniini dikkate alarak hesaplaynz.
izim leini 1/20 olarak belirleyiniz.
Kolon snr izimlerini yapnz.
Donat izimlerini pas pay deerlerini dikkate alarak leinde iziniz.
Etriyenin alml olan izimini yapnz.
Kolon ve etriye izimine ait saysal deer ve bilgileri gsteriniz.
Gerekli izim kalnlatrmalarn yaparak izimi bitiriniz.
Resim 2.2: Temel inas ve kolonlarn filizlerinin braklmas
47
2.2.5. Fretli Kolon Kesit Donatlar

Fretli kolon kesit donatlar
ekil 2.30: Daire enkesitli kolonda fretli donat
izim aamalar:

101 apl kolon izimini pergel yardmyla iziniz.
96 apl fretli etriye izimini pergel yardmyla iziniz.
Teknik resim izim modl bilgilerine dayanarak (fretli etriye) daire izimini
sekiz eit paraya blnz.
Elde ettiiniz sekiz eit nokta zerine esas demir izimini yapnz.
ekirdek blge tarama izimini yapnz.
llendirmeleri gsteriniz.
48
2.2.6. Kare Kesitli Kolonda Fretli Donat
ekil 2.31: Kare kesitli kolonda fretli donat
izim aamalar:

50x50 kolon izimini yapnz.
Tarama izimlerini yapnz.
49
2.2.7. Sekizgen Kesitli Fretli Kolon Donats
ekil 2.32: Sekizgen enkesitli kolonda fretli donat
izim yntemi

108 apl kolon izimini pergel yardmyla iziniz.
Teknik resim izim modl bilgilerine dayanarak (fretli etriye) daire
izimini sekiz eit paraya blnz.
ekirdek blge tarama izimini yapnz.
50
2.2.8. Sekizgen Kesitli Profile Fretli Donat
ekil 2.33: Sekizgen enkesitli kolonda profile demir ve fretli donat
izim yntemi

108 cmlik yardmc daire izimini iziniz.
99 apl fretli etriye izimlerini pergel yardmyla iziniz.
Teknik resim izim modl bilgilerine dayanarak yardmc daire izimini sekiz
eit paraya blnz.
Elde ettiiniz sekiz eit nokta zerine esas demir izimlerini iziniz.
Profile demir llerini leinizi de dikkate alarak yerleim izimini yapnz.
Taramalarn izimini yapnz.
Gerekli izim kalnlatrmalarn da yaparak iziminizi bitiriniz.
51
2.2.9. Kare Kesitli Profile Fretli Donat
ekil 2.34: Kare kesitli kolonda profile demir ve fretli donat
izim aamalar
53x53 cm kolon izimini yapnz.
48 cmlik fretli etriye izimini pergel yardmyla iziniz.
Teknik resim izim modl bilgilerine dayanarak (fretli etriye) daire

izimini sekiz eit paraya blnz.
Elde ettiiniz sekiz eit nokta zerine esas demir izimlerini iziniz.
33 ve 26 cmlik profile demir izimlerini, leinizi de dikkate

alarak iziniz.
52
2.2.10. H Profilli Kolonda Profile Demirli ve Etriyeli Donat
ekil 2.35: Kare enkesitli H profilli kolonda profile demir ve etriyeli donat
izim aamalar
Paspayn = 2cm alnz.
50x50 cm kolon izimini yapnz.
(H) enkesitli profile izimini yapnz.
Etriyenin alml izimini yapnz.
818 dz demir yerleimini iziniz.
53
2.2.11. Boyuna Donat izimi ve Hesab

ls farkl her kolon iin en az bir en kesit ve boy kesit izilerek iindeki donat
hakknda gerekli tm bilgiler verilir.
ekil 2.36: Esas dz demirlerin izilmesi ve hesab (kancasz)
Esas dz demir boyu=Kolon boyundan 2*pas pay karlr.

E.d.d. boyu= 281 cm
Esas dz demir toplam boyu (L)= 281
L= 281 cm
Etriye donats
A Kenar: (A-2 Pas pay)
B Kenar: (B-2 pas pay)
54
Eer st katlarda kolon devam edecekse filiz boyu denen bir miktar sonraki kata
balant iin girer. Filiz boyu esas demir apnn 50 katndan az olamaz (ekil 2.37).
ekil 2.37: Fretli kolon en ve boy kesit ve donats
55
ekil 2.38: Etriyeli ve fretli kolon en ve boy kesit ve donats
56
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Uygulama 1: Esas ve montaj dz demir izimleri iin
Verilenler:
Kat ykseklii :310 cm
Kolon ap
:45 cm
stenenler:
stenenler 1: Ara gere hazrln yapnz.
stenenler 2: Projeden lleri alnz, hesaplamalarnz yapnz.
stenenler 3: Esas ve montaj dz demirlerini iziniz.
lem Basamaklar
Demirlerin ekillerini dikkate alnz.
Projeden lleri alnz.
Esas dz demirleri iziniz.
Esas ve dz demirleri iziniz.

ekirdek blge tarama izimini
yapnz.
Gerekli izim kalnlatrmalarn
yaparak izimi bitiriniz.
neriler
almalarnz iin aydnlk ve sessiz bir

ortam hazrlaynz.
Vcut, oturu ve duru durumunu
dengeleyen alma ortam salaynz.
izim aletlerinin temiz bulunmasna ve
kalemlerin seimine zen gsteriniz.
izim masasna resim kdn T veya
paralel cetvele uygun olarak sabitleyiniz.
izim yaplrken uyulmas gereken
kurallara ve izgi eitlerine dikkat ediniz.
Donat boylarn hesaplarken kanca boyu
ve pas paylarn dikkate alnz.
Donat hesab yapnz.
Donat hesaplarnzla izim arasndaki
doruluk kontrolne dikkat ediniz.
Anlalmayan izim noktalar hakknda
retmeninizden yardm isteyiniz.
Esas ve montaj dz demirlerinin izimini
yapnz.
57
Uygulama 2: Etriye izimi iin

Verilenler:
Kolon Kesiti
Yukardaki kolon kesit izimini dikkate alarak izimini yapnz ve etriye donat hesap
deerlerini alml izim zerinde gsteriniz.
ller
: cmdir.
izim lei
: 1/5dir.
Etriye
: 10 cm
Pas pay
: 2 cm
lem Basamaklar
Etriyelerin ekillerini dikkate alnz.
Etriye demirleri izimini dikkate

alnz.
Tarama izimini yapnz.
Gerekli izim kalnlatrmalarn
yaparak izimi bitiriniz.
neriler
almalarnz iin aydnlk ve sessiz bir

ortam hazrlaynz.
Vcut, oturu ve duru durumunuza
uygun alma ortam salaynz.
izim aletlerinin temiz olmasna ve
kalemlerin seimine zen gsteriniz.
izim masasna resim kdn Te veya
paralel cetvele uygun olarak sabitleyiniz.
izimde uyulmas gereken kurallara ve
izgi eitlerine dikkat ediniz.
Etriyeyi inceleyiniz.
Donat boylarn hesaplarken kanca boyu
ve pas paylarn dikkate alnz.
elik donatlarla ilgili standartlar
inceleyiniz.
Donat hesab yapnz.
Donat hesaplarnzla izim arasndaki
doruluk kontroln yapnz.
Anlayamadnz ksmlar hakknda
retmeninizden yardm isteyiniz.
Kesitin izimini yapnz.
58
KONTROL LSTES
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
1. nln giydiniz mi?
2. izim iin gerekli ortam uygun bir ekilde hazrladnz m?
3. Resim kdn kurallarna uygun olarak masaya yaptrdnz
m?
4. izimler iin uygun kalem seimini yaptnz m?
5. izgi eitlerini doru kalnlkta izebildiniz mi?
6. Esas demir izimlerini yaptnz m?
7. Montaj demiri izimlerini yaptnz m?
8. Esas demirin hesaplarn yaparak izimi zerinde gsterdiniz
mi?
9. Montaj demiri hesaplarn yaparak izimi zerinde gsterdiniz
mi?
10. Esas dz demir ve montaj demirlerine ait izim ve uygulama
esaslarn kavradnz m?
11. Verilen donat perspektiflerle izim uygulamalar arasndaki
ilikiyi kurabiliyor musunuz?
12. Zamannda bitirdiniz mi?
13. Temiz ve dzenli altnz m?
14. eklin doruluunu kontrol edip doru ise fazlalk izgileri
sildiniz mi?
15. Kdn kelerini yrtmadan masadan karp etrafn tertip ve
dzenini saladnz m?
Evet
Hayr
DEERLENDRME
59
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
1.
Etriye hangi betonarme elemannda bulunmaz?

A)
Deme
B)
Daire kolon
C)
Kiri
D)
Lento
2.
Etriye ap d=8 mm alnrsa etriyenin kanca uzunluu ka cm olur?

A)
12 cm
B)
80 cm
C)
8 cm
D)
4 cm
3.
ekildeki etriye deerlerinin lleri nedir? (pp 1.5 cm)

A)
60*40 cm
B)
38*48 cm
C)
25*25 cm
D)
30*50 cm
4.
ekildeki toplam etriye boyu ka cmdir?

A)
L=164
B)
L=234
C)
L=200
D)
L=250
5.
5.Etriye Says = (Esas demir boyu / Etriye Aral) + ? ifadesinde soru iaretli
yere gelmesi gereken deer ne olmaldr?
A)
1
B)
2
C)
3
D)
4
60
6.
iroz hangi betonarme elemannda uygulanabilir?

A)
Deme
B)
Dikdrtgen kolon
C)
Kiri
D)
Lento
7.
iroz ap d=8 mm alnrsa iroz kanca uzunluu ka cm olur?

A)
12 cm
B)
80 cm
C)
8 cm
D)
4 cm
8.
Demir donatnn maruz olduu asl ykleri tayan ve dz dorultuda yerletirilen

eliklere denir.
Bu cmlede bo braklan yere aadakilerden hangisi getirilmelidir?
A)
Donat
B)
iroz
C)
Esas dz demir
D)
Kesme dzlemi
9.
Hangi betonarme donat elemannda iroz kullanlr?

A)
Kolon
B)
Deme
C)
Pilye
D)
Kiri
10.
Dikdrtgen kesitli kolonlarda esas demirler en az . olmaldr.
11.
Etriye kanca boylar genellikle apnn ka kat olarak alnr?

A)
10*
B)
12*
C)
20*
D)
120*
12.
Nervrl demirde pas pay 2 cm, kolon boyu 300 cm alnrsa esas dz demir toplam
boyu ka olmaldr?
A)
296 cm
B)
298 cm
C)
320 cm
D)
304 cm

A)
413lk
B)
414lk
C)
214lk
D)
612lk
61
13.
Bu dairesel kolonun kat ykseklii 300 cm alnacak olursa kullanlacak toplam esas
dz demir toplam ka cm hesaplanr?
A)
1776 cm
B)
1780 cm
C)
3200 cm
D)
1876 cm
14.
Etriye demir ap 8den ve esas elik apnn .az olamaz.

A)
1/5ten
B)
1/12den
C)
1/3ten
D)
1/10dan
15.
16.
Kolon kiri birleimi donats

ekildeki izime gre hangi sembol etriyeyi gsterir?
A)
a
B)
b
C)
c
D)
d
ekildeki izime gre hangi sembol esas dz demiri gsterir?
A)
a
B)
b
C)
c
D)
d
62
17.
ekildeki izime gre hangi sembol montaj demirini gsterir?

A)
a
B)
b
C)
c
D)
d
18.
Alttaki grn hangi betonarme donat elemanna aittir?
A)
B)
C)
D)
Kare kolon
Kiri
okgen kolon
Hatl
DEERLENDRME
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
63
RENME FAALYET3
RENME FAALYET-3
AMA
Bu renme faaliyeti ile gerekli ortam salandnda, kolon ve perde duvar
donatlarn izebileceksiniz.
ARATIRMA

ederek inceleyiniz.
evrenizdeki mimarlk brolarndan uygulanm kolon aplikasyon planlarn

temin ederek inceleyiniz. Farkllklarn nedenlerinin aratrmasn yapnz.
3. KOLON-KR BALANTI DONATI

ZM
3.1. Kolon Kiri Balant Donatlar

3.1.1.Tanm
Kolon ile kiriin birbirine baland blgedir. Bu blgenin salkl bir ekilde imalat
ve bunun iinde salkl iziminin yaplmas gerekir. Bu birleim ayrntlarnn izilmesi ile
elde edilen paftalara kolon kiri balant donatlar denir (ekil 3.1).
ekil 3.1: Kolon-kiri balant donatlar
64
Kolonun alt ksm ile st ksmnda uygulanan sarg blgeleri arasnda kalan blm
kolon orta blgesidir.
Kolon orta blgesinde 8den kk apl enine donat kullanlmayacaktr.
ekil 3.2: Kolon-kiri balant donatlar
Kolon orta blgesindeki etriye, iroz veya spiral aral, kolonun en kk en

kesit boyutunun yarsndan ve 200 mmden daha fazla olmayacaktr. Etriye
kollarnn ve/veya irozlarn arasndaki yatay uzaklk etriye apnn 25 katndan
fazla olmayacaktr.
Her kolonun alt ve st ularnda betonun skca emberlenmesini salamak iin
ve bylece normal kayma ve eilme gerilmeleri altnda gevrek bir ekilde
aniden krlmasn nlemek amacyla kolon sarlma blgeleri bulunacaktr.
Bu blgelerin biri deme st kotundan dieri kolona balanan en derin kiriin
alt yznden itibaren balayp kolonun ortasna doru ilerletilecektir.
Bu blgelerin her birinin uzunluu; kolonun uzun kenarndan veya kolon serbest
yksekliinin altda birinden (1/6) ya da 50 cmden az olamaz.
3.1.2. eitleri
Tek dorultuda birleen kolon kiri balant donatlar

ift dorultuda birleen kolon kiri balant donatlar
Guseli kolon kiri balant donatlar
65
3.1.3.ekilleri
3.1.3.1 Tek Dorultuda Birleen Kolon Kiri Balants
Sarlma blgesinde etriye aral uygun ekilde azaltlr. Kiri donats aynen devam
ederken kolona en az adet etriye konur. Bu blgede etriye aral 15 cmyi gememelidir.
ekil 3.3: Tek dorultuda devam eden kolon-kiri balants
66
ekil 3.4: Tek dorultulu kolon-kiri balants (perspektif-sol yan grn)
ekil 3.5: Tek dorultuda devam eden bir taraf dili kolon-kiri balants
(perspektif-sol yan grn)
67
3.1.3.2. ift Dorultuda Birleen Kolon-Kiri Balant Donatlar

Bu blge iin de ayn kurallar geerlidir. Kirilerdeki donat aynen devam ederken
kolonda etriye konulmaz. Sarlma blgesi kurallarna uyulmaldr.
ekil 3.6: ift dorultuda devam eden kolon-kiri balants (perspektif-sol yan grn)
ekil 3.7: ift dorultuda devam eden bir taraf dili kolon-kiri balants
(perspektif-sol yan)
68
ekil 3.8: ift dorultuda devam eden T ekilli kolon-kiri balants (perspektif sol yan
grn)
Resim 3.2: ki ynl kolon-kiri birlemesi

(hatal ina rnei)
Resim 3.1: Guseli kolon
69
3.1.3.3. Guseli Kolon-Kiri Balant Donatlar

Bu kolonlarda kirilerle birleme yerlerinde statik adan avantaj salamak iin guse
denilen eimli bir yzey yaplr. Bylece kiriin akl bir miktar drlm olur. Kirite
etriye aral sklatrlrken birleme yerinde kolona etriye konmaz, guse demirleri konur
(ekil 3.9, 3.10).
ekil 3.9: Tek dorultuda devam eden guseli kolon-kiri balants (perspektif-n grn)
70
ekil 3.10: ift dorultuda devam eden guseli kolon-kiri balants (perspektif-n grn)
71
3.2. Kolon-Kiri Balant izimleri

3.2.1. Kolon ve Kiriin Tek Dorultuda Birleimi Donat izimi
ekil 3.11: Bir kolonun kirile tek dorultuda yapt birleim detay
72
Resim 3.3: Hatal kolon-kiri birleimi
Resim 3.4: Kolon kiri birleimi
3.2.2. Kolon Kiri Birleim Yeri Etriye Sklatrlmas Donat izimi

Kolon kiri birleim yeri etriye sklatrlmas donat izimi
ekil 3.12: Kolon kiri birleim yeri ve etriye sklatrlmas donat izimi
73
3.2.3. D Aks Ke Kolonlarda Birleim Yerine Etriye Konmas

D aks ke kolonlarda birleim yerine etriye konmas
ekil 3.13: D aks ve ke kolonlarnda ek yerinde kolonlara etriye konmas
74
3.2.4. ve D Aks Kiri Kolon Birlemesinde Donatnn Sklatrlmas
ekil 3.14: ve d aks kolon kiri birlemesinde kiri ularnda donat sklatrlmas
75
3.2.5. Orta Aks Kolon Kiri Birleimi
ekil 3.15: Orta aks kolonlarnda kolon - kiri birleimi
76
3.2.6. Ayn Dorultuda Farkl Ebattaki Kiri-Kolon Ek Yeri Donats
ekil 3.16: Ayn dorultuda farkl ebattaki kirilerin kolon kiri birleim donat izimleri
77
3.2.7. ift Yndeki Kolon-Kiri Ek Yeri Donats

Ek yerinde kirilerden birine etriye konulmayabilir.
ekil 3.17: ift yndeki kiri ve kolon birleim donat izimi (sol yan grn )
78
3.2.8. Guseli Kolon-Kiri Ek Yeri Donats izimi
ekil 3.18: ift ynde kirili ve guseli kolon birleim donat izimi
79
80
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Perspektifi verilen kolon kiri birleiminin donat izimlerini yaparak

almlarn gsteriniz.
lem basamaklar
Kolon kiri balant eklini dikkate alnz.

Esas demir apn 16 mm alnz.
Etriye apn 8 mm olarak alnz.
Kolon ls 50x30 alnz.
Kiri ls 50x30 alnz.
En kesit ve boy kesit iziniz.
Kolon kiri balant donatlarn iziniz.

Kolon kiri balant donatlarn iziniz.
81
neriler
almalarnz iin aydnlk ve

sessiz bir ortam hazrlaynz.
Vcut, oturu ve duru durumunu
dengeleyen alma ortam
salaynz.
izim aletlerinin temiz
bulunmasna ve kalemlerin
seimine zen gsteriniz.
izim masasna resim kdn T
veya paralel cetvele uygun olarak
sabitleyiniz.
izim yaplrken uyulmas gereken
kurallara ve izgi eitlerine dikkat
ediniz.
Donat boylarn hesaplarken kanca
boyu ve pas paylarn dikkate
alnz.
Donat hesab yapnz.
Donat hesaplarnzla izim
arasndaki doruluk kontrolne
dikkat ediniz.
Anlalmayan izim noktalar
hakknda retmeninizden yardm
isteyiniz.
Esas ve montaj dz demirlerinin
izimini yapnz.
KONTROL LSTES
deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
nln giydiniz mi?
Evet Hayr
izim iin gerekli ortam uygun bir ekilde hazrladnz m?

Resim kdn kurallarna uygun olarak masaya yaptrdnz m?
izimler iin uygun kalem seimini yaptnz m?
izgi eitlerini doru kalnlkta izebildiniz mi?
Esas demir izimlerini yaptnz m?
Etriye izimlerini yaptnz m?
Montaj demiri izimlerini yaptnz m?
Kolon kiri birleim blgesi etriyesini yerletirdiniz mi?
Pas pay kullanmna dikkat ettiniz mi?
Kolon kiri birleim izimini yaptnz m?
leine uygun izim yapabildiniz mi?
Zamannda bitirdiniz mi?
Temiz ve dzenli altnz m?
eklin doruluunu kontrol edip doru ise fazlalk izgileri sildiniz
mi?
Kdn kelerini yrtmadan masadan karp etrafn tertip ve
dzenini saladnz m?
DEERLENDRME
82
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
1.
Kirilerde sarlma blgesi uzunluu aadakilerden hangisiyle gsterilir?

A)
3d
B)
50-65 cm
C)
2d
D)
70-85 cm
2.
D aks ve d ke kolonlarnda ek yerinde kolonlara etriye ................... .

Yukardaki cmlede bo braklan yere aadakilerden hangisi gelmelidir?
A)
konulmayabilir.
B)
konulmaz.
C)
iki tane konur.
D)
bir tane konur.
3.
Kirilerde sarma blgesinin kiri yksekliinin ka kat olduu aadaki

seeneklerlerden hangisinde doru olarak verilmitir?
A)
4
B)
1
C)
5
D)
2
4.
Kolon-kiri birleim yerlerinde en az ka adet etriye olduu aadaki

seeneklerlerden hangisinde doru olarak verilmitir?
A)
5
B)
3
C)
2
D)
4
5.
Sarmal blge aadaki tayc elemanlarn hangisinin zerinde bulunur?

A)
Kiri
B)
Kolon-kirilerde
C)
Kolon
D)
Guselerde
DEERLENDRME
Cevaplarnzn tm doru Modl Deerlendirmeye geiniz.
83
MODL DEERLENDRME
MODL DEERLENDRME
Bu modl kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin

deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
1. nlnz giydiniz mi?
2. izim iin gerekli ortam uygun bir ekilde hazrladnz m?
3. Resim kdn kurallarna uygun olarak masaya yaptrdnz
m?
4. izimler iin uygun kalem seimini yaptnz m?
5. izgi eitlerini doru kalnlkta izebildiniz mi?
6. Dey akslar izdiniz mi?
7. Yatay aks izgilerini izdiniz mi?
8. Akslar isimlendirdiniz mi?
9. Kolonlar 1/20 lekli olarak izdiniz mi?
10. Kolon boyuna donatlarn hesaplayp gsterdiniz mi?
11. Kolon en kesit donatlarn hesaplayp izdiniz mi?
12. Kolonlarn llerini ve bilgilerini yazdnz m?
13. Esas demir izimlerini yaptnz m?
14. llendirmeyi yaptnz m?
15. D llendirmeyi yaptnz m?
16. Esas demirin hesaplarn yaparak izimi zerinde gsterdiniz
mi?
17. Antet bilgilerini yazdnz m?
18. Zemin emniyet gerilmesini yazdnz m?
19. Esas dz demir ve montaj demirlerine ait izim ve uygulama
esaslarn kavradnz m?
20. Verilen donat izimi ile izim uygulamalar arasndaki ilikiyi
kurabiliyor musunuz?
21. izimi zamannda bitirdiniz mi?
22. Temiz ve dzenli altnz m?
23. eklin doruluunu kontrol edip doru ise fazlalk izgileri
sildiniz mi?
24. Kdn kelerini yrtmadan masadan karp etrafn tertip ve
dzenini saladnz m?
Evet
Hayr
DEERLENDRME
Evet ise bir sonraki modle gemek iin retmeninize bavurunuz.
84
CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET-1N CEVAP ANAHTARI

1
2
3
4
5
B
C
D
A
A
RENME FAALYET-2NN CEVAP ANAHTARI

1
2
3
A
C
D
A
A
B
C
C
A
B
A
A
D
C
B
C
D
C
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
RENME FAALYET-3N CEVAP ANAHTARI

1
2
3
4
5
C
A
D
B
B
85
KAYNAKA
KAYNAKA
DANI smet, naat Teknik Resmi, MEB Yaynevi, stanbul, 1981.
BAYTOP A. Firuzan, Trkede Bat Kkenli Yap Terimleri, stanbul, 1994.
BAYLKE Nejat, Depreme Dayankl Betonarme ve Yma Yap Tasarm,

zmir, 1998.
KSZOLU Halim, mit YEGL, Kksal ZCAN, Nazm DNDAR,

Naim Yaman, Yapclk Blm (Kgir) ve lem Yapraklar, stanbul,
1987.
PANCARCI cal, Yap Teknik Resmi, Adana, 1978.
TMMOB, Afet Blgelerinde Yaplacak Yaplar Hakknda Ynetmelik,zmir,

Yayn Nu.: 25.
TAYMAZ Haydar; Yap Bilgisi, Cilt III, G Teknik Eitim
Fakltesi
Matbaas, Ankara, 1987.
T. C. Bayndrlk Bakanl, Yap leri Genel Mdrl-naat Mhendislii

Proje Dzenleme Esaslar, Ankara, 1977.
T.C. Bayndrlk ve skn Bakanl, Afet Blgelerinde Yaplacak Yaplar

Hakknda Ynetmelik, 1997 Deprem Ynetmelii (1998 Deiiklikleri ile
birlikte) TMMOB naat Mhendisleri Odas zmir ubesi, Yayn Nu.: 47.
86

Kolon Aplikasyon Ve Donatı Planı Çizimi

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kolon Aplikasyon Ve Donatı Planı Çizimi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

T.C.

MLL ETM BAKANLII

KOLON APLKASYON VE DONATI PLANI

Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve

Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir.

3. KOLON-KR BALANTI DONATI ZM ............................................................... 64

nsanlk, yeryznde var olduu tarihten gnmze kadar olumsuz d etki ve

Okulunuzda nceden izimleri yaplm kolon aplikasyon planlarn temin

evrenizdeki mimarlk brolarndan uygulanm kolon aplikasyon planlarnn

Kaynak kitaplardan donatlarn yerlemesi, ap, eidi vb. konular aratrnz.

1. KOLON APLKASYON PLANI ZM

Resim 1.1: rnek bir kolon aplikasyon plan

1.2. Kolon Aplikasyon Plan ile lgili Mevzuat

1.3. Kolon Aplikasyon Plannda Aks izimleri

Resim 1.2: Kolon inaat

1.1: Dey ve yatay akslarn 1/50 leinde izimi

Resim.1.3: kolon yerlerinin temelde belirlenmesi

1.4. Kolon Aplikasyon Plan iziminde Sras

Ait olduklar katn kalp planndaki akslar 1/50 leinde izilir.

1.5. Kolon Orta Blgesi

1.6. Kolon Kiri Birleim Blgesi

Kolon ile kiriin birbirine baland blgedir.

1.7. Perde Duvar Boyut ve Donatlar ile lgili Hkmler

Perdenin her iki ucunda birer kolon oluturulmaldr.

Kolon gibi dzenlenen blgedeki sarg donats aral 20 cmyi gememelidir.

1.8. Kolon Aplikasyon Plannda Kolon izimleri

ekil 1.2: Kolonlarn 1/20 leinde izimi

1.6. Kolon Byme Ynlerinin Belirlenmesi

ekil 1.3: Kolon byme ynlerinin izilmesi

1.7. Perde Yerlerinin Belirlenmesi ve izimi

ekil 1.4: Kolon ve perdelerin izimi

1.8. Kolon ve Perde Donatsnn Gsterilmesi

ekil 1.5: Kolonlarn iine etriye ve boyuna donatlarn izimi

Resim 1.4: Eksik donat kullanlan bir kolonun bana gelenler

1.9. Plann D llendirilmesinin Yaplmas

ekil 1.6: Kolon aplikasyon plan d llendirmesi

Resim 1.5: Kolon filiz boyu

1.10. Plann llerinin Gsterilmesi

ekil 1.7: Kolon aplikasyon plan i llendirmesi

1.11. Kolon Aplikasyon Plannda Donat Almnn Yaplmas

ekil 1. 9: rnek etriye alm

ekil 1.10: Kolon boy kesitinin izilmesi

Resim 1.6: Kolonlarn aklmas

1.12. Kolonlarn Katlar Arasndaki Boyuna Filiz Donat emasnn

kolon sarma blgesi

kolon orta blge ekseni

kolon sarlma blmesi

kolon sarma blgesi

kolon sarma blgesi

kolon orta blgesi

kolon sarma blgesi

kolon sarlma blmesi

100 - 220-( 2x60)

kolon orta blge ekseni

kolon sarlma blmesi

kolon orta blge ekseni

kolon sarma blgesi

kolon orta blgesi

kolon orta blge ekseni

kolon sarma blgesi

kolon sarlma blmesi

kolon sarma blgesi

kolon orta blgesi

kolon orta blgesi