Gemiten gnmze kadar toplum biimlerini ve toplumlarn deiimi, geliim

srelerini inceleyen alanlar olarak tarih, sosyoloji, antropoloji ve arkeoloji gibi bilim
dallarn rnek gsterebiliriz. Gemie dair bilgi retimini ekillendiren erkek egemen
nyarglar, zelde arkeoloji disiplininin uygulan biimlerinden ve alan almas
pratiklerinden balayarak, arkeolojik bilgi retimine ve akademide var olabilmeye dek
karlalan ve Trkiye arkeolojisinde istisnai diyebileceimiz almalar haricinde neredeyse
hi deinilmemi bir sorun olarak karmza kmaktadr.
Projenin dier ayanda ise Antik Yunan ve Roma uygarln tarihsel referans olarak
ele almaktayz. Bu sre ierisinde retim mekanizmalar ve sosyal hayat ierisinde erkek
egemenliin felsefi ve tarihsel plann anlayp bu egemenliin kadnlar zerinde nasl
hakimiyet kurduklarna ilikin bugne kadar bahsedilmeyen durumlara deinmeyi
amalarmzdan biri olarak gryoruz.
Dolaysyla her ne kadar dnsel ve entelektel anlamda geliimin merkezi olarak
kabul grse dahi Antik Yunan'da da durum zetlenenden farkl deildir. Antik Yunan, bilimsel
ve dnsel olarak ok sesli bir yer olmasna ramen, bu sesler arasnda kadn sesi ya hi
duyulmamakta ya da sadece kadna izilen snrlar ierisinde bu sesin ykselmesine izin
verilmitir.
A.Muhibbe Darga'nn Anadolu'da Kadn adl eserinde Anadolu toplumunda kadnn
sosyal yerini aratran bir eser olmasnn yannda kadnn yine bir erkee bal olma ve
tarihsel gereklie bal kalarak bamsz bir birey olarak grememe eksiklii gze
arpmaktadr.1
Hilary J. Deighton'un Eski Atina Yaantsnda Bir Gn 2ve Eski Roma Yaantsnda Bir Gn3
adl eserlerinde ise antik dnemde erkek egemen yaantnn izleri karmza kmaktadr.
Agora, Bouleuterion ve Hamam gibi kamusal mimari alanlarda vakit geiren erkeklerin
yannda ise yine kadnlarn sadece ev iinde bulunduu alanlar ve blmler ele alnmtr.
Ancak kadnlarn sosyal yaantda vakitlerini nasl geirdii yine bir gizem olarak kalmtr.

1 Darga A.M. (2011) Anadolu'da Kadn

2 Deighton, H.J. (2000) Eski Atina Yaantsnda Bir Gn
3 Deighton, H.J. (2000) Eski Roma Yaantsnda Bir Gn

Arkeoloji alannda yine Antik Dnemde Anadolu'da Kadn adl eserde 4ise yine kadna izilen
roller ierisinde snrl bir bak asyla deinilmitir.
Yaplan aratrmalar kapsamnda baktmzda Antik Yunan'da kadnn belirli snrlar
ierisinde incelendiini grmekteyiz. Geni bir perspektifte incelediimizde ise kadnn neden
erkeklerin dayatm olabilecei veya dayatt bu snrlar ierisinde kald, duygusal anlamda
neler hissettii ise bir boluk olarak kalmtr. Bu duygusal boluu Arkaik Dnem'in en
nemli kadn airlerinden olan Sappho5 dizeleriyle doldurmaya almtr. Ancak az sayda
dizeleri gnmze kadar ulamtr.
Gemi dnemlerde yaplan almalarda almalar yapan kiilerin kendi disiplinlerine sk
skya bal kaldklarn grmekteyiz. Bu duruma kar olarak aslnda arkeoloji temal olarak
yaplacak almada birbirlerine sk skya bal olmas gereken sosyoloji ve antropoloji gibi
dier bilim dallarnn dahil olmas gereklilii zerinde durmaktayz.

4 ahin N. (2013) Antik Dnemde Anadolu'da Kadn

5 Sappho ( 630-612/570)