AIHNIARA

Mizo zinga tuan rang bera pipute n an sawi thin, Aihniara hi Selesih in sangsarih
khuaah tuan rang ber a ni a. A tuan ran zia hi miten uar takin an sawi thin a ni
. A tuan ran zia hi miten uar takin an sawi thin a ni. Aihniara tuan ran dan hi
a makin a mak a, ram palailenga Tumpang tlanchhia a umte hian a khelah a beng th
ak thak hman zel a. Vawikhat pawh a thiante en tumpang hnu an chhui a, reife an
chhui hnu chuan tumpangin sihtui a dawt lai hi an hmu fuh ta a, kah ngei tum a t
an hmun an siam rem lai takin tumpang chuan an thawm a lo hria a, a tlanchhe ta
phut mai a. An kap hman ta lo va, Aihniara ui chuan tumpang tlanchhia chu a um t
a chiam mai a, ram palai lenga inum mah ni se Aihniara chuan tumpang khelah a be
ng thak thak thei reng e, an ti. Lui dunga Chinrang chhuak zawnga thlawk laite a
um hian an mei a pawt bul thawt hman thin a ni. Sawi uar deuh thenkhat phei chu
an zawlbuk a tlan hel te hian a mawng leh mawng a pet zawt zawt hman e an ti. V
awikhat chu ruahpui vanawn sur hnuaiah Zawlbuk a tangin Lal ina kal a ngai ta tl
at mai a. Ruah a sur nasat em avangin zawlbuka awmho chu tumah an kal phur lo va
. Valupa te chuan Aihniara chu tlawmngai turin an nawr lui ta a. Ruahpui sur hnu
aiah chuan Aihniara chu Lalin lam pan in a tlan ta a. Hul phiangin Lalin a tlan
thleng a, Lalin atangin hulphiang bawkin Zawlbuk a rawn tlan thleng leh bawk a,
a ban tlem chu a hnawm ve chap a ni awm e an ti. Ruahpui vanawn sur hnuaiah pawh
khum nei lovin hul phiang siin zawlbuk atangin Lal in a tlan thleng thei a, a b
an tlem chu a hnawm ve chep a ni awm e.
Vawikhat chu lawm a ruai a, sawm tha zet an feh a, chhun ni sensa hnuaia
hlo thlova an han bung hcu le, an tui a hal ta a, tui chawina tur tuium tak ngi
al pawh an lo keng lo leh zel si a, Aihniara chuan aiawtin lo mawng lui tui chu
a zu chawi ta a. Aizawt awng a tui lo put chhuak tur chu a lo hup phui hman zel
a, a lawm te ho chu an duh tawkin a tulh ta theuhva. Chumai bakah chawfak huna a
n hman tur tui aiawt bawkin a chawi ngah vek bawk e an ti.
A tuan ran mai bakah pasaltha, sa kap thei nih a fawm a, tumpang phei ch
u a kap thei chung chuang hle a, a thiante itisik thamin a kap thei a ni. Tumpan
g pel tur phei chuan ram chhuahpui tur pawh a hmu zo lo hial thin a ni. Tumkhat
chu Tumpang pel turin an ramchhuak a, tumpang pawh an kap thlu ngei a, nimahsela
, Aihniara chu a thi ta tlat a!! A thiante chuan, Tumpangin a si hlum, an ti a. A
pa leh thenrual thate erawh chuan an awi lem lo, an itsikin an kap hlum niin an
ngai thung.
Mizo zinga tuan rang ber Aihniara chu la valai takin mual a liam ta a ni
. (9/3/2005 Zofa Run)
BELBINGTEA
(Belpataivawna)
Hmanlai hian tleirawl pakhat harh vang tak mai, hruaisen zet Belbingtea an tih h
i a awm a. Tuk khat chu Khawnge khawchhak pawih ho ka han run teh ang, a ti a. A n
u chuan, Nangmah chauhin maw i kal ang. a ti a. Belbingtea chuan, Ni e a, keimah ch
auh pawhin ka ngam a lawm, ka nu, a ti tlat a, a nu chuan chaw a fun sak a, a nu
chaw fun leh chempui a ak a, a kal ta a.
Nakinah chuan Sanghar hi a tawk a, sanghar chuan Belbingte eng nge i tih
dawn? a lo ti a. Belbingtea chuan , Khawchhak pawi ho ka run dawn, tiin a chhang a.
Sanghar chuan, Ka lo kal ve ang chu, a ti a, Belbingtea chuan, I duh a thu le, a ti
a. Tichuan an kal dun ta a. Rei pawh an la kal dun hman lo tihin Chinghia hi an
tawk leh a, Chinghnia chuan, Nangni pahnih chu khawiah nge in kal dawn a? a lo ti
a. Belbingtea chuan, Khawchhak pawi ho kan run dawn a,. a ti a. Chinghnia chuan, C
huti anih chuan ka lo kal ve a nge. a ti a. Belbingtea chuan, I duh a thu le, l ka
l ve rawh khai! a ti a. Chinghnia chuan a zui ve ta a.
An pathum chuan hmanhmawh lem lo tak chuan an kal ta a. Nakinah chuan sa
kei hi an tawk leh ta a. Sakei chuan, Nangniho chu eng nge intih dawn a? a lo ti v
e leh a. Belbingtea chua, Khawchhak pawiho kan run dawn a. tiin a chhang a. Sakei
chu a ngawi vung vung a, a hnu deuhah chuan, Belbingtea, ka lo kal ve a nge, ati a
. Belbingtea chuan, I duh a thu ani mai e, lo kal ve rawh khai a ti ve leh ta a, t

ichuan an kal ho ta a.
Rampalailenga zan tam tak an riah hnuah pawiho khua chu an thleng thleng
ta a. Pawi lalpa tualah chuan Belbingtea chu a han ding kak ta ta mai a. Pawi l
al pa chuan, Belbingte, engnge i ranw tih dawn a? a lo ti a. Belbingtea chuan, E le
, ka rawn run dawn che u, ati a. Lal chuan, Chuti tea i tih rawk rawk min ngam daw
n em ni? a ti ta mai a. Belbingtea chuan, Nam tuk e a, a ti ve ta khar khar a. Pawi
lalpa chu a inhrosa kuk kuk a, Belbingtea chu a diau duh bik hlek lo va, a inhr
osa ve khar khar a.
Nakinah chuan Pawi Lalpa chuan, Chutia min run dawn chuan ka arpui kawlh
sual huai ber mai, Belbingtea hi lim hrep rawh, a ti ta khur khur mai a. Chu ve l
eh arpui kawlh chu a tlatna inhnuai atangin a rawn tlan chhuak a, Belbingtea chu
lim tumin a rawn inti puk a, a rawn lim dawn ta mai a. Arpui kawlhin a rawn lim
dawn takah chuan Belbingtea chuan, Ka sanghar, arpui hi la rawh, anti a. Chu ve l
eh sanghar chu a bihrukna hmun atangin a rawn tlan chhuak a, arpui chu a la ta d
aih mai a. Daipawnah a tlan pui a, tui ti takin a va ei zo ta vek a.
Pawi lalpa chu a thin a rim ta hle a, a kelpui kawlh, ui pawn a ngam loh
hnenah chuan, Ka kelpui huai ber, Belbingtea hi tauh rawh, a ti leh ta a. Kelpui
chu a riah thinna sumhmun atangin a rawn tlan chhuak a, a rawn ter ta at at mai
a. Chutah le!! Belbingtea chuan, Ka chinghnia kelpui hi seh rawh, a ti ve leh ta t
hung a, chu ve leh chinghnia chu a bihrukna thing buk phen atang hcuan a rawn tl
an chhuak a, kelpui kawlh chu a rawn zuan thlu ta tawp a, daipawn lamah a hnuk t
a hawn hawn mai a, a sa chu tui ti takin a ei ta bawrh bawrh a.
Pawih lalpa chuan lunghnur takin a thlir zui ta vawng vawng a. A sialpui
kawlh hnenah chuan, Ka sialpui chhuan vawr, Belbingtea hi si rawh. a ti leh ta a.
Chu ve leh sepui kawlh chu se huang atang hcuan a rawn tlan chhuak a. Belbingte
a chu a rawn si dawn ta mai a. Chu tah le, Belbingtea chuan, Ka sakei, he sepui k
awlh hi seh rawh,. a ti ve leh ta thung a. A awmna hmun atangin sakei chu a rawn
tlan chhuak a, sepui chu a rawn seh a, sepui chu a awn ta rawng rawng mai a.
A tawp a tawpah chuan Pawipa chuan, E khai!! Belbingte, kan ngam lo che a
ni e, eng nge i duhle ? a ti dam ta duai a. Belbingtea chuan, Thjil dang teh chia
m ka duh lo ve, pawnpui chhia, samkhuih chhia, saum leh chiangal mi pe ula a taw
k mai e. a ti a. I va duh tlem si ve, an ti a, Pawnpui chhia, samkhuih chhia, saum
leh chingal chu an pe a, Belbingtea chu a kal leh ta a.
Khua te a tlai tawh avangin a thim dawn ta mai a, riahna tur hmu remchan
g hmu mai hek lo, Belbingtea chu puk pakhatah hian a riak ta ngawt mai a, chu p
uk chu ramhuaiho puk a lo ni a. Tlaiah chuan ramhuaiho ram kal chu an rawn haw t
a a, an puka mi awm chu an rawn hmu ta a, an pawh mai ngam bik lo va, an vel an
vel ta mai a, a huaisen fal deuh chuan puk ko tlang atangin an bih dek dek ngam
chauh a.
Ramhuaiho chuan pawh mai ngam hek lo, an puk chhungah hcuan luh an duh s
i, hmawlhin an va halwh de de a Belbingtea pawnpui chhe sin chu an va hlawh fuh
a. Belbingtea chuan pawpui pawr hmul tlem leh saum a lo tak a, rang takin hmawl
h chu an pawt let leh ta vat a. An hawlhna hmawlh chu an han tuai let vat vat a,
a hmawr a pawnpui hmul them kai chu an han hmu ta a, E khai aw.. a hmulte chu a
van hraw ngai ve le, an ti a, an han hnim dan dan a uih an ti hle hlawm a. E khai,
a hmul te chu a hraw hraw nen a van uih ngai ve le, an ti leh laih laih a. Eng an
g sa nge ni ngai ang le tiin an in zawt dan dan a, tuman an hre chhuak zo chuang
lo va.
An zinga huaisen ber an inthlang chhuak a, an puk chhunga ramsa danglam
tak awm chu va chian ngei turin an intur lui ta a. Puk chhunga lut tur chu an in
hmu thei lawk lo nghe nghe a. An zinga huai ber chuan tlawmah a la ta deuh a, a
inti pachang a, puk chhungah chuan a lut ta a.
Belbingtea chuan samkhuihah chuan saum leh chingal hi a tat a, puk chhun
ga ramhuai zinga huaisen ber rawn lut tham tham chu a lo en kiau a, a bul a rawn
thlen chuan, rang deuh maiin ramhuaipa hmaiah chuan samkhuihin a lo ziat ta taw
k mai a. Chu ve leh ramhuaipa chu bak lengin a tlan chhuak a, a hlau lutuk chu a
khur zawih zawih mai bawk a. A thiante chuan, Engtin nge a lo tih che? an lo ti v
at a. Awi, awi, awi, ka hmai hi han en teh u, engtin nge a awm, athip huai huai m
ai, a ti a. A thiante chuan an han en sak vat a, E khai!! ahmul hraw hraw nen a ha
hnu chu a avan sin ngai ve le, an ti a. A then chuan an thianpa hmai chu an han

hnim vel a, A khai aw!! A sehna a la rei loh tehlul vei nen le, a uih hman tawh a
nih hi, an ti bawk a. An hlau ta hlei mai a, puk chhungah chuan an lut ngam ta lo
va. An kal darh ta vek a.
A tukah chuan Belbingtea mutui lai chu a rawn harh a puk chhung chu an b
el chiang ta a, a rin loh leh beisei loh deuhvin ramhuaiho ro thuhruk chu a hmu
ta teuh mai a. Bawmrang a tah a, ramhuaiho ro chu a zawh tawk a phur a, a haw ta
a. (16/2/2005 Zofa Run)
CHEMTATRAWTA
Vawikhat chu Chemtatrawta hian luite tui ti chip chep hmunah hian chem a tat raw
t rawt a. Chutih lai chuan a sazu chu tuiah a inchiah a, a tilte chu a phe hlep
hlep reng a. Kaikuang hian a lo hmu fuh a, chutia a lalram chhunga samak danglam
tak mai rawn tla lut ta chu mak a ti hle mai a. Eng sa nge a nih tih hriat tumi
n belhchian a tum ta a. A ralthuam famkim nena inthuamin tha tho zet hian a veh
ta theuh theuh a. Fimkhur taka a veh a veh hnuin remchang tha tak mai a hmu ta
hlauh va, Chemtatrawta inrin loh lai takin, an thlahtute atanga an lo chhawm taw
h muzuk fei leh fei kibarte aia an hman rim thin a bawppui lian tak chu a kau tu
al tual a, Chemtatrawta tilah chuan a chep ta hlawk mai a.
Chemtatrawta na ti chu a zuang tawr tawr a, a thinur chuan a bula khaum
zamna rawpui chu a fik ta hmawk mai a, rawpui chang tha tak mah nise, Chemtatra
wta chem hriam ang te chu la tawng ngai hek lo. Chemtatrawta hliam chu a tuar
zo ta lo va, a awn ruah ruah a, khaum zamna rawpui ber a tluk dawn takah chuan k
haum chu a hrilhhaiin a lung ni lo hle a, kutthlak tur remchang a melh ta vat a.
Kut thak hnawihna tur chu ah mu nghal thuai a, a zamna rawpui a tluk ruai ruai
rualin a bula ramar tla keu keu lei ngumah tak mai chuan a zu deng ta dawt a. Ra
mar na ti chu a zuang zawk a, a rak hlut bawka, a inring lo lai khaum rahin a ng
uma a rawn den tak dawt avang chuan a thinur hle a. A thinrim hrikthlakna tur z
awng ve nghal ruai ruai a, reiloteah angam zawng tak Taivangho a hmu fuh ta hlua
h a. Taivang awmna bu a thai darh ta chiam a, taivang ho chu a ching phar ta law
p lawp mai a, an tap ta per pur hlawm a. Taivang ho thinur chuan kutthlak tur an
zawng ve ta ruai ruai a, kar lovah Sanghal an hmu fuh ta hlauh va. Nghalbuala a
inbual zo hlim, thlamuang taka a tla lai chu fimkhur takin an veh ta them them
a, Sanghal tla tha lai hle hle chu a kapah tak mai chuan a seh sak ta hlawk a. C
hu veleh sanghal na ti awm ngaihna hre lo chu aw rawh chhuah meuhvin a tlan vir
ta chung chung mai a. Sanghal thinur chuan a bul a changel a tai thlu ta bawrh b
awrh a. Changelah chuan bak a lo awm chu niin, hrilhhai takin an ip chawih chawi
h a. Mahjni lo maha sa zawng zawng zinga dawih ber nih nak a laiin an awmna chan
gel a tluk tak duai duaiah chuan an thin a ur ve hel a. Tawmna tur nei ta hek lo
le. khaweng nise an zahin meng tha ngam lo chung chungin tawmna tur puk an zawn
g ruai ruai a, meng leh meng lova bihrukna tur zawng ni miau hek le,. sai hnar c
hu pum emaw tiin sai hnarah chuan an thlawk lut ta a. Chutia sai hnara an thawlh
luh takah chuan sai hnar chu a za ta hle mai a, sai chu a hnar a zat tak em avan
gin a phit ta dut dut a, a tlan kual ta chung chung mai a. Sai hnar za, thinrim
bawk si tlan kual vel chuan pitarte in a chil chhe ta buan buan a. Pitarte thinr
im tihngaihna hre lo chu a tap ta keuh keuh a, tuikhur hnarah a daileng ta ngawt
a.!!
Tuikhur hnara Pitarte a ek avang chuan an khua chu an vai vuai ta a, an
phun ta mur mur a. Mipuiho chu thinrim takin an ang vel chiam a, a e tu zawngin
an vai buai ta luai luai a. Chuitia an zawn vel tak chiamah chuan pitarte ek nge
i a ni tih an hre ta a. Mite chuan thinrim takin, Pitarte, engati nge tuikhur hna
r a i ek, kan tui tlanlai i ti bawlhhlawh vek alawm? an ti a. Pitarte chuan inthi
am lo leh inthlahrung ang reng rak si, thinrim tap hmaisen teuh chungin, Engah ng
e saii ka in a chil chhiat teh ei!! a ti bak hlar a.
Mite chu sai hnenah chuan a rang a rangin an kal a, Engati nge saia, pita
rte in i chil chhiat mai? an ti a. Sai chuan thiam in chantir hmel tak hian, Engah
nge ka hnarah bak a luh teh reng, a lo ti a. Bak hnenah chuan an kal leh ta a, Ba
ka, engatinge sai hnarah i thlawh luh mai? an ti leh a. Bak hrilhhai leh zak bawk
si chuan, Engah nge sanghalin ka awmna changel a tai thluk, a ti thei hram a. San

ghal hnenah chuan, Engatinge nghala, bak awmna changel i tai tluk mai le, an ti a.
Sanghal chuan, hawi hru hru chungin, Engah nge ka kapah taivangin a seh teh ei, a
ti ve leh ta a.
Mite chu Taivang hnenah chuan an kal leh a, Engatinge taivang, sanghal ka
pah i seh, an ti a. Taivang chuan, Engah nge, ramarin kan awmna bu a thai chhiat v
ei, an ti a. Ramar hnenah chuan, Engatinge ramar, taivang awmna bu i thai chhiat a
. an ti ve leh a. Ramar chuan, Engah nge ka awm mai mai lai khaum in ka ngumah a d
en teh reng, a ti a. Khaum hnenah chuan, Engati nge, khaum ramar ngumah i den mai,
anti leh a. Khaum chuan, Engah nge Chemtatrawta n ka zamna rawpui a sah chhum teh r
eng a ti ve leh a
Mite chuan, Chemtatrawt, engati nge, khaum zamna rawpui i sah thluk mai, a
n ti a. Chemtatrawta chuan, Engati nge kaikuangin ka tilah a cheh teh ei, a bak hl
ur a. Kaikuang hnenah chuan, Engati nge kaikuang, Chemtatrawta tilah i seh, an ti
leh a. Kaikjuang te reuh chuan chhan ngaihna a hre ta lo va, Ih, Ih, Ih..., a ti n
awi vel ta mai mai a. An han zawh nawn leh chuan, Ih, ih, ih.... meia min rawh le
h ka sen vit vet ang a, tuia min thlak leh ka dang lip lep ang, a ti ta reuh a.
Mite chuan kaikuang chu an man a, maiah an rawh a, a sen ta vit vet a, t
uiah an han chiah leh a, a lo dang leh ta bim bem a. Tuia an thlak ve leh chuan,
Nu leh pate vangkhua chu nuam sing khaw. a ti a. A leu ta zek zek mai a. A zak the
i lo reuh em mei man rawh u, an ti a. chuveleh pukah a tlan lut a, a tawm ta ker
mai a, puk chhunga a awm chu hnah thial kuangin an hawlh a, a hmui te chu an haw
lh ner sak ta vek a. Tun thleng hian kaikuang hmui chu a la ner ta sung mai a ni
. Kaikuang tihngaihna hre lo thinrim bawk si chuan, Min hawlhna hnahthial kuang k
ha rai ping peng rawh se, a ti ta ngawt a. Tun thleng hian hnahthial chu a rai th
a thin a ni.
(5/1/2005 Zofa Run)
CHEPAHAKHATA
Hmanlai hian Chepahakhata hi a awm a, tlangval hmelchhe tak mai a nih avangin hm
eichhe tumahin pasal atan an duh lo va, nupui pawh nei lovin rei tak a leng a. N
upui pawh a hmu zo lo va, rei tak a len tawh hnuah a tawpah tawpah chuan a hmu v
e ta tawk a. A nupui chu dawithiam hi a lo ni hlauh a, changel hmun zau deuh mai
hi khaw ropui deuhvah a dawi ta a. Tichuan, Chepahakhata te nupa chu Lal an lo
ni ta a..
Lal an han ni ta thut mai chu Chepahakhata chuan nuam a ti em em mai a,
a awm thiam ta mang lo va, a leng a leng ta mai a, a khuate chuan Lal a nih avan
gin an lo duat em em zel a, len nuam a ti ta deuh deuh a, chutih lai chuan fanu
duhawm tak mai a nei a, a lawm hle a. Fanu a neih hlim chuan intithei takin a le
ng kual vel a. Mite chuan an lo lawm thiam hle a, zute an lo zuk a, ar leh vawkt
e an lo talh a. Nuam a tilutuk chu haw nachang pawh a hre ta lo va, in hrang hra
ngah a leng kual dun dun a, an ran tlah tlanin a leng ta reng a.
A fanu pawh chu thing phur rual vel a lo ni ve ta a, Chepahakhata nupui
chuan a fanu hnenah Chemte, i pa leng a lo haw har em mai va ko rawh, a ti a. A fa
nu chuan a va ko va, Ka pa, lo haw rawh, ka nu n a ti, a va ti a. Chepahakhata chuan
, Aw le, a ti a, haw chu a tum lem hlei lo va, zu hmunah chuan tui takin a la zai
vung vung a. Rei tak hnuah pawh a la haw duh ta chuang lo va, A nupui chu a thin
ur ta hle mai a, Chemte, i pa leng va ko leh tawh, a ti leh a. Chemtei chuan a pa
chu, Ka pa, lo haw tawh rawh, ati leh a. Chepahakhata chuan, Aw le, ka lo hawng ang
, tiin awlsam takin a lo chhang laim puat a. Nimahsela, haw zai reng a rel leh du
h ta chuang lo va, rei tak a la awm ta a.
Chepahakhata nupui chu a thinur zual ta hle mai a, a fanu hnenah chuan, C
hemte, i pa va ko leh la, a lo haw duhlo fo anih chuan kan kal bosan daih dawn n
ia, a ti a. A pa hnenah chuan, Ka pa, lo hawng rawh, ka nu a thinur tawh hle a nia
, i lo haw loh chuan kan kal bo daih dawn e, a va ti a. Chepahakhata chuan, Aw le,
ka lo haw tak tak dawn e, a ti leh mai a, a haw leh chuang lo va. A la leng ta
zel a.
A nupui thin chuan a tuar ta ngang lo va, an khuate zawng zawng chu chan
gel hmunah a chantir leh ta vek a. An nufa chuan Pu Vana hnenah an kalsan ta dai

h a. Chepahakhata muhil chu a rawn harh a, a awmna hmun chu changel hmun hlir le
h ram pilril tak mai hi a lo ni si a. Mak a ti hel a, mangang takin a hawi vak v
ak a, a mumang emaw te a ti a, nimahsela a mumang lah chu ani der bawk si lova.
A hnu lawka nula hmeltha leh no nalh tak tak mai a zut a zut sakte ho chu change
l-ah an lo chang leh ta vek si a, kawm tur pawh nei lovin ramhnuaiah amah chauhv
in a tei ruk ruk a.
Eitur pawh nei lo leh khawhar taka a vah ruk ruk lai chuan van atangin a
fanu chuan a zuk hmu a, a khawngaih ta hle a. A nu hnenah chuan, Enteh, ka nu, k
a pa chu khawhar leh riltam takin a vak a vak mai, a ti a. A nu chuan, I khawngaih
viau leh Belte phai thei lo kha thlak sak ta che, a ti a. A fanu chuan, Chepahak
hata hma tak a tla turin Belte phai thei lo chu a thlak sak ta a. Chepahakhata c
huan a lo chhar a, a riltam a piang a eitur a nei ta a.
Vawikhat chu a vah a vahna lamah vai lalpa khua a thleng ta hlawl mai a.
A hmelchhiat em avangin vai lalpa chuan a ngaithei ta lo va, a haw ta riau a. C
hepahakhata chu velh dan tur a ngaihtuah ta a. Vai lalpa chuan, Chaw khawrh tam t
heihah inel ang, kei aia i khawrh tam zawk loh chuan ka ti hlum ang che, a ti a.
A khuate ho chu bel lian takin chaw a chhumtir vek a, an ni tiam ni chu a lo thl
eng a, vai lalpa khuate chuan an chaw chhum theuh chu an rawn thawh chhuah pui a
, chae chu an inkhawrh siak ta a.
Vai lalpa khuate chu an tam bawk a, an chaw bel rawn thawh chhuah pui ch
u lal tualah chuan an tlar nghuk mai a. Chepahakhata erawh chuan bel te reuh te
pakhat chauh a nei ve a. Chaw chu an han khawrh ta a le, vai lalpa chuan a chawb
el neihte chu a khawrh ruak thuai a, Chepahakhata thung chuan a khawrh zo ve the
i ta reng reng lo va, a khawrh a khawrh ta mai a. Vai lalpa thin chuan a tuar ta
lo va. A bel kha vuak keh sak rawh u, a ti a. Chepahakhata belte chu an vuak keh
sak ta a, an vuak keh sak hnu pawh chuan a keh them chu Chepahakhata chuan a la
a, khawrh tur a la nei ta cheu va. Vai lalpa chuan, Man ula thing kakah zep rawh
u, a ti a. Chepahakhata chu an man a, thing kakah an zep ta daih a. Chepahakhata
an zehna thingah chuan Vakul leh Vaiva ho hian ro an rel a. An rorel chu Chepah
akhata n a hre vek tih hre hek lo, insum karna awm miah lovin an inhnial bawrh baw
rh a. An inhnialna chu, Mizo nge fing zawk vai tih a ni a. Vakul chuan Mizo a ta
n a, Mizo ho an fing zawk ang a ti tlat a. Vaiva chuan Vai a tan a, Mizo ho ai chua
n Vai ho an fing zawk daih ang a ti ve thung a.
Vaiva chuan intifing takin, Vai chu an fing zawk ang, nufa ni si inang re
ng an lo kal ang a, Mizo ho chuan a nu leh a fa zawk an hre hrang lo vang, a ti a
. Vakl chuan remhre takin Chungte mai mai chu an hre hrang awm em mai, an pahnihi
n han vua sela, a nu chuan, Awi Chemte a ti ang a, a fa zawk chuan, Awi ka nui ati m
ai ang. a ti a. Vaiva chuan an ngaihtuah vang vang a, Bawng, a lu lam leh mawng la
m hriat hran loh an rawn hruai anga, Mizo ho chuan a lu lam an hre lovang, a ti l
eh a. Vakul chuan awlsam takin, Chu zawng, Bawng chuan han hnawt anga, alu lam ch
uan a tlan mai ang. a ti leh ta mai a. Vaiva bawk chuan, Thul, a ke lam leh chhip
lam hriat hran hauh loh an ranw zawn ang a, Mizo ho chuan an hre hauh lovang, a t
i leh hram a. Vakul chuan, Thul chu an letling ang a, a chhin chu a tla ang a, an
hre mai ang a ti ve leh a. Rei vak lo hnuah chuan an thlawk bo ta diak a.
Chepahakhata chuan a lo hre ru khiau a, a vawng tha ta ran a, Sava ho th
lawh darh vek hnu chuan Mizo leh Vai-ho chu fina inel turin an lo kal khawm ta c
hiam a. Mizo nge fing zawk Vai tiin an inhnial laih laih a. Vaiho chuan nufa inang
reng hi an rawn hruai a, Mizo ho chuan a nu leh a fa chu an hre hrang hlei thei
lova, rei ngial tu zawk nge a nu zawk, tu zawk nge a fa zawk tih hriat tumin an
thlek chiam chiam a, an hre thei ta lo va, fing lo zawk nih chu an duh si lo v
a, pun tur dang an dap kual a, thing kak a Chepahakhata an zep tang tlat chu an
h mu ta a. Chepahakhata pawh khian ring ve rawh se an ti a. Chepahakhata rin ve
chu an phalsak a, hmawng ler atang chuan an la thla ta a.
Chepahakhata chuan nufa inang takte chu ngunthluk takin an thlek kual ve
l te te a. A an zawng in inan hi le a ti te te a, tiang a la a, a han vaw ta vak m
ai a!! a nu zawk chuan Awi Chemte a ti a. a fa zawk chuan Awi ka nu a ti a. A nu leh
fa zawk chu an hre thei ta a. Vaiho chuan mak an ti hle a. Chepahakhata an rin
tir ve chu pawi an ti ta hle a. Mizo ho chu fing inti takin an hawi vel a. Vaih
o chuan hei chu an hre hauh lovang ti rilru chungin - Bawng a lu leh mawng lam h
riat loh hi an rawn la leh a, mite chuan a lu lam reng an hre thei ta lo va. An

mangang chuan, Chepahakhata rin tir ve leh mai ang u an ti a. Rem an tih tlan hnu
chuan Chepahakhata chu an rintir ve leh ta a. Chepahakhata chuan a lu lam leh ba
wng lam hriat hran theih loh bawng chu an thlek vel thuak thuak a, A lu lam leh a
mawnglam inhre thei lo a maw? tih pahin hmawlh a la a, Bawng chu a vaw ta a, Baw
ng chu a tlan ta a, a lu lam leh mawng lam chu an hre thei leh ta a. Mite chuan
mak an ti hle a, Chepahakhata chuan Kha ti kha a ni mai a lawm, thil harsa a ni h
leinem,., a ti a, a nui var var a.
Vaiho chuan Thul, a ke lam leh chhip lam hriat hran loh hi an rawn zawn
leh a, Mizoho chuan a ke lam leh chhip lam chu hriat tumin an han bei chiam thin
a, an hre leh thei ta lova. Chepahakhata n ring ve leh mai rawh se an ti a. Vaiho c
hua n han inrawn khawm a. Chepahakhata n a hriat leh mai an hlauhthawn deuh avan
gin, arin ve chu an remtihsak ta mang lova, Mizo ho chuan, A ni pawh mizo tho a
lawm an ti tlat a. Chepahakhata chu a rin ve an phalsak leh ta a. Chepahakhata c
huan thul chu a han letling vel a, a chhin chu a tla leh ta mai a. A ke lam leh
chhip lam chu an hre leh thei ta a. Chepahakhata pawh chu thinglerah chuan an da
h leh ta lo va, an chhuah zalen ve leh ta a. (16/1/2006 Zofa Run)
KAWRDUMBELA
Tlangval hmelchhe em em mai Kawrdumbela an tih hi a awm a, a hmelchhiat em avang
in nupui tur pawh a hmu zo lova ; an khua a tlangval hmelchhe ber a nih avangin
mulate pawh chuan ngaihzanw tinah pawh an tin chhin ngai lo va, Kawrdumbela lam
hawiin nuih pawh an nui duh ngai lo. Chutiang khawpa nulaten an hawi loh tlangva
l lengrei a nih avang chuan lawm pawh nei lovin amahin hlo a thlo ve mai mai thi
n a.
Vawikhat chu an vauah thang a kam a, ni tin hian a en ve thin a. A thang
chu lo per ziah thin mahsela, a thang awk chu a chang ngai reng reng lo va, mak
a ti hle thin a. A thang awk chu lo la thin awmin a ring a, Kawrdumbela chuan a
thang awk lo la thin chu man tumin a ruk tein a chang ta khiau mai a. Chutia a
thang awk la tu a lo chan lai chuan, nikhat chu Vazunte hi a thang kamna bulah c
huan a lo kal a, thang awk chu a rawn la ta nghauh nghauh mai a!! Chu veleh, Kaw
rdumbela chuan rang fahran hian Vazunte inring lo lai chu a bawh thut a, a man t
a a.
Vazunte chu tal chhuah tumin a tang ve nasa mai a, Kawrdumbela lah chuan
a man nghet nasa mai si a, han tal ve laih laih thin mah sela a tal chhuak zo l
o va; Vazunte mangang chuan, Min chhuah la, i thatna tur ka hrilh ang che, a ti ta
ngawt mai a. Chutah le, Kawrdumbela chuan, Ka thatna tur chu han sawi teh le, a t
i bak ta hlur mai a. Vazunte chuan hlau leh khur chungin, Zanah lal kawmchhakah k
al la, lalpa, lalpa, i fanu Kawrdumbela i neihtir loh chuan ralin an that ang ch
e, i khuate pawh an that vek ang, ti la, chutiang a zanthum i tih chuan a tha an
g, a zanthumnaah in khaw daia sawntlung leh a velte feiin i chhun chik vek dawn
nia, at i ta ngawt mai a. Chumi hnu chuan Kawrdumbela chuan Vazunte chu a chhuah
ta a, chumi hnu chuan Kawrdumbela chu thiltih tum nei ranin hmanhmawh takin a ha
w ta vang vang a.
Vazunte in a hrilh ang chuan Kawrdumbela chuan tih a tum ta a. Zanlaiah
Kawrdumbela chuan Vazunte sawi nag khan Lal kawmchhakah a kal a, a aw a ti dangl
ama, thum chher chhur, rap awm deuh tak hian, Lalpa, Lalpa, i fanu Kawrdumbela i
neihtir loh chuan ralin an that ang che, i khuate pawh an that vek ang, a ti ta c
hher chher mai a. Lal chuan a hriat hmasak ber tum chuan a tak tak a nih pawh a
ring lo va. Nimahse,a zanhnih zanthum laia zawna ahriat tak avangin a hlau ril
ru ta hle mai a, a u pate chu a ko khawm a ral an hnaih leh hnaih loh te en thli
rthlai a, dai vel fang turin a ti a. Lalpa upate hnenah chuan ral an hnaih thu l
eh a fei chhunna hnute an hmuh thu an hrilh ta a. Ral an hnaih hlein an ring a.
Lal chuan zan lama a thil hriat thinte avang chuan a hlau zual a, a upat
e thil hrilh avangin ral an hnai hlein a ring bawk a. Nimahse, a fanu hmeltha em
em mai, an khaw tlangval zinga hmelchhe ber han neihtir ngawt mai chu a ngai ng
am ngamg si lo va. An chhungkua mang thak mai a hlau bawk nen, a inngaihtuah nas
a ta mai a; a indawm kun reng thin a. A tawp a tawpah chuan a fanu chu a ko va, C
hemte, i pa leh kan khua leh tuite zawng zawng chan vek nge i duh a, Kawrdumbela

neih a i pa leh a khua leh tuite chan loh, a ti ta ngawt mai a. Lal fanu chuan t
hlan tur zawk pawh a hre ta mang lo va, a inngaihtuah nasa mai a. Kawrdumbela ha
n neih ngawt mai chu hreh tak tein a hreh a. Kawrdumbela neih ai chuan thih dait
e pawh a duh rum rum a, an khaw tlangval zawnga hmelchhe ber mai han neih chu a
ngai ngam ngang lo va, rei tak chhung a inngaihtuah a, Kawrdumbela hmelchhiat ch
u thu dang, a aia duh zawk tlangval dang a nei teuh bawk nen, Kawrdumbela a neih
loh chuan a pa leh an khua leh tuite chu a chan vek dawn bawk si. A tawp a tawp
ah chuan Kawrdumbela neih chu a thlang ta a, tichuan hreh tak chungin a nei ta n
ge nge a.
Kawrdumbela chuan lal fanu a nei ta chu a lawmin a intithei hle a, lal f
anu lah a hmeltha si, englai pawha a nupui bula tap rawt chu a duh a, nimahsela,
a nupui chuan a h aw em em thung a, a kianga awmte hi a ningin awm bo san dan m
awlh a ngaihtuah thin a. Kawrdumbela hmel a hmuh nin em avangin tul hlei lovah t
e hian an in lamah rei deuh deuh a leng thin a, Hawng tawh rawh, em em a che, mit
e ngaih atan pawh a mawi lo ve, tiin a leng chu a nu leh paten an tir haw thin a.
Kawrdumbela lah chuan a nupui chu a thlahlel em em reng a, khawi kipah pawh a
nupui duh lo chung chung chu a zui duan duan reng a....
Tukkhat chu Kawrdumbela chuan, I pa len va hawh la, luiah sangha ka zu ma
n a nge, Sangha eite pawh a khat a lawm le, a ti a. Lal fanu chu len hawh tur chu
an a kal ta a. Kawrdumbela a hmuh nin em avangin rei tak a leng a, a pain, Va haw
thuai thuai rawh,, a tih pawhin a haw mai duh lo va, vawihnih vawithum a pain ha
w tur a atih hnuah chuan hreh tak chungin a haw ve ta hram a. A len hawh chu Kaw
rdumbela chu a pek pahin, Kha, rei deuh zuk deng ang che a ti bak hlar a. Kawrdumb
ela chuan nui sung chung hian a nupuiiin len chhuat laia a thehhlawm chu a la a,
faifuk rut rut chungin a chhuak ta a.
Kawrdumbela chuan lui a thlen chuan len chu a han deng ta a le!! a rin l
eh beisei loh deuh maiin Nghahngiai hi a man ta hlauh mai a, a Nghangiai man chu
a rawn tawng ta reuh a!! Nghangiai chuan, Min chhuah rawh khai, i taka tha tur k
a hrilh ang che, a ti ta mai a. Kawrdumbela chuan mak ti ang reng tak chung hian,
Min hrilh ta che, a ti a. Nghangiai chuan, Zuk inbual la, lung mamin innawt la, a
tha ng e, ithcuan i lo hmeltha tawh dawn nia, a ti a. Kawrdumbela chuan Nghangiai
sawi ang chuan a inbual ta a, lung mamin a inngawt sauh sauh a, a inbual zawh ch
uan a vunte chu a lo mam thain a lo ngo ta vung mai a, a hmelte chu a tha ta em
em a.
Lungawi takin a hawng ta a. In a han thleng chu le, a nupui chuan tunge
a nih a lo hre mai lo va, Mi pa hmeltha tak tak te hi kan hmu kan hmu a, kan hmel
chhepa kha a ranw haw leh awm si a, a hmel ka hmu ning a nia, a lo ti a. Keimah h
i Kawrdumbela chu ka ni a lawm, a ti ta mai a. A nupui mak ti leh lawm chu a thid
ang lo chauh va, a pasal a lo hmeltha ta em em mai chu a lawm ta hle a, a hmanga
ih thar ta thut a.
A pate len a hawh chu pek mai nachang pawh a hre ta lo va. Kawrdumbela k
iangah chuan a tawlh ta heuh heuh mai a. Kawrdumbela chuan, I pate len i hahw hi
va pe tawh ta che, an lo hmang ve duh a nge, a ti a. Hmanhmawh bak lengin a len h
awh chu a va pe ta a. In chhungah pawh lut lo hian kawngka atangin a len hawh ch
u thehluh thuai pahin, Kha in len, tiin rang takin an in lamah chuan a tlan haw le
h ta a. Lungawi em em hian Kawrdumbela bulah chuan a nui her her reng a.
Chuti taka ranga a haw leh ta mai chu a pa chuan mak a ti hle a, Chemtei
khawsak phung chu a va dang ta ve, ni danga a len rei thin tehlul nen, a haw duh
lo kha tirh haw a ngai thin a ni si a, ti rilru chungin a va bihthla ta hial a.
Kawrdumbela chu a lo ngovin a lo hmeltha ta em em mai hi a lo ni a, mak a ti ta
hle a. Kawrdumbela hnenah chuan, Engtinnge heti taka i lo hmelthat tak mai chu l
e? tiin a zawt ta a. Kawrdumbela chuan, Luiah ka zuk kal a, Nghangiai ka man a, mi
n chhuah la i thatna tur ka hrilh ang che, a ti a, min hrilh ang chuan ka ti mai
a, ti hian ka lo amw ta mai a ni, tiin a thil tawn zawng zawng te chu a hrilh ta
vek a.
Lalpa chuan Kawrdumbela anga hmelthat ve chu a duh ta a, luiah chuan a k
al ve ta a. Len chu a han deng ve ta a, Nghahrah hi aman ta hlauh mai a. Nghahra
h chuan, Min chhuah la i thatna tur ka hrilh ang che, a lo ti ve a. Lal chuan, Han
sawi teh le, a ti a. Nghahrah chuan, Zu inbual la, lung chik deuhin i innawt chiam
dawn nia, ti chuan i lo tha em em mai ang, a ti a. Lal chu a inbual ta a. Lung c

hikin a innawt ta vak a, a innawt pilh ta pheng phung mai a. A chik ta hrep hrup
mai a, ah mel te chu a lo chhe ta vek mai a!! A hmu apiangin Lalpa chu an hlau
ta a, a ni lah chu a innawh nasat avang khan a pilh sen, pawr pheng phung mai si
a, hrehawm a ti ta hle a.
Mite chuan a hmelchhiat tak em em nachhan chu an zawt luai luai reng a.
Lal chuan Kawrdumbela a mawhchhiat thung a. Kawrdumbela sawi angin luiah ka zuk k
al a, Nghahrah hi ka man a, Nghahrah chuan , inbual la lung chikin in nawt rawh
min ti a. A sawi ang chuan ak ti ta a, tihian ka lo awm t a ani a ti a. Lungawi l
o hle mahse tihngaihna dang vak hre chuang hek lo. Lal hmelchhe tak niin a hun
a hmang ta a ni.
KHUALTUNGAMTAWNA
(Keimingi leh Khualtungamtawna/Hualtungamtawna )
Khaw pakhatah hian pasaltha huaisen leh sa kap thei deuh mai, Khualtungamtawna
(Hualtungamtawna ) an tih hi a awm a, tlangval hmeltha leh sa kap thei tak mai a
nih avangin a hmin gpawh a thang nasa hle a. Sa a kah theih em avangin aan bang
laiahte chuan sa hrang lu chi hrang hrang Sakei lu te, tumpang lu te an tar khat
luk a, an sumhmun bangte chu sa lu hlirin a khat lek luk tawh bawk a. Miropui l
eh hmingtha a nih avangin mite pawhin an sawi luai luai thin a ni.
An khaw thenawm lawkah hian Keimi khua a awm a an lalpa chuan fanu hmel
tha tak mai Keimingi a nei a. Keimingi chuan nuta pahnih a nei a, Keimingite chu
Keimi an nih avangin Keiming pate chuan an khaw thenawm tlangval Khualtungamtaw
na n an unau sakei a kap fo thin tih an hriatin, Khualtungamtawna chu an haw riau
a, tih hlum an duh a, hun remchang tha tak erawh an hmu hlei thei lo va. Chutian
g a hun remchang an dap ruk reng lai chuan an khuaah Khualtungamtawna chu a raw
n zin ta hlauh mai a.
Keimingite khuaa Khualtungamtawna rawn kal lai takin Keimingi chuan an t
ualah thing hi a lo ek kar kar a. Keimingi thing ek chu Khualtungamtawna chuan a
h mu a, hmeltha a ti ta hle mai a, a thleninte hnenah chuan, Khi laia thing ek k
hi tunge maw ni le, a hmel a van tha kher em ve le!! an ti a. Khualtungamtawna ch
u a innghat sawk sawk a, a inphih fai a, Keimingi rim tur chuan a thawk chhuak t
a a. Keimingi nen chuan an hmingte an inhrilh tawn a. Keiming i thing eh laite c
hu a eh pui tve ta a, thing eh tur ang angte an eh zawh hnu chuan in chhung lama
h chuan an inzui lut dun ta a. Keimingi thingpui lumte chu tui ti taka a inzawh
hnuc huan a thlenin lamah a haw leh ta a.
Khualtungamtawna chuan Keimingi chu a ngaizawng ta riau a, neih atan a d
uh ta hial a, Keimingi chu a rim ta tlut tlut a, nupui a tan a be ta hial a. Kei
mingi pate chuan Khualtungamtawna thah theihna tur a nih beiseiin an lo remti ve
mai a. Ropui takin an innei ta a. Ropui taka innei e ti lo chuan an inneih tirh
phat atangin rilru lamah an indo nghal a, inrunluih reng rengin hun an hmang du
n ta nghal a.
Tukkhat chu Keimingi leh Khualtungamtawna tlangval fa. Chemtei hian thin
g an phur a, thing an fawm ngah hnu chuan, Keimingi chuan nun chan han zir vel p
ah a, Chemtei seh chu a chak ta tlat mai a. Chemtei hnenah chuan, Chemte tikhan l
o awm la, nun chan kan zir vel teh ang, a ti a. Chemtei chuan mak ti rilru tak ch
ungin, I duh leh han zir vel ta la ti nia, a ti a. Keimingi chu a thlang kawrruama
h chuan a zu kal a, sakeiah a chang a, a lim kual vel ta a. An bul mai a sakhi t
la lai chu a seh a, a ei ta bawrh bawrh mai a. Chemtei chuan mak a tiin a hlau t
a hle mai a, bak lengin a tlan haw ta a. A pa hnenah chuan a nu chanchin chu a
hrilh ta a . A nu thar chu a hlauvin a tih em em a, a hrisel loh phah ta hial a.
Vawikhat chu Khualtungamtawna chuan Vawk ka talh dawn e, lo zin rawh u khai tiin
Keimingi nutate pahnih chu a chah ta a. Keimingi nutate pahnih chu phur takin K
hualtungamtawna te khuaah chuan an lo zin ve ta a. Khualtungamtawna in chu an h
an thleng a, banglaia sakei lu lo intar beng bung maite chu an han hmuh chuan an
khawngaih ta hle mai a, Khualtungamtawna chungah chuan an thinrim zual a. Phuba
lak dan mawlh a ngaihtuah ta a.
Zanah chuan an han mu ta a. Keimingi leh Khualtungamtawna chu tui takin
an muhil bawrh bawrh a. An mikhual tlangvalte erawh chuan zanlaiah banglaia sake

i lu intar chu an tah ta a.

Ka u aw nger ngur,
I dam laia ramsa i hawl a;
I thih hnua laibang i mawi le,
Ka u aw nger ngur
Thing thu aw tlum zuk,
Khualtungamtawna seh nan.
an ti an ti ta mai a!! Chemtei chuan an mikhualte tap thawm chu a lo hria a, a h
lau ta hle mai a, a pa lah chu tui takin a muhil bawk si a. An seh mai ang tih a
hlauva, a pa mutui lai chu a au ta vak a, Ka pa, ka pa, a han ti a. A pa chuan mut
chhuak aw takin, Eng nge ni Chemte? a ti a. Chemtei chuan, Ka pa, ka zun a chhuak,
min va zun pui, a ti a. Khualtungamtawna chuan, Nangmahin va zung mai tawh, ati a.
Mahse Chemtei chuan, Ka ngam lo, ka hlau, min va hruai rawh, a ti tlat a. Khualtu
ngamtawna chuan zan dang pawha a fanuin a tibuai ngai si lo va, zanin khera a ti
buai chu mak pawh a ti rilru ta deuh a, a fanu chu pawnah chuan a va zunpui ta a
.
Pawn an thleng veleh Chemtei chuan an mikhualte tah dan, Ka u aw nger ng
ur... seh nan an tih chu a hrilh ta vek a, Khualtungamtawna chuan,
A lo nih tak c
hu le, a ti a. Inchhung an luh leh hnu chuan mu leh ta mai lovin an pafa chuan me
i an chhem a, ditip a sazu awm hlei lochu, Khi pawh, khi pawh, an ti a, an perh an
perh ta mai a!! An mikhualte chuan, Nangni pafa chu eng inti nge? Zan lai laiah
te, a tn ti a. Khualtungamtawna chuan, Eng ti love, kantih dan thin ve reng a nia
, ati mai a. Tichuan an mikhualte chuan Khualtungamtawna chu an seh thei ta lo va
.
A tuk khua a lo var chuan Khualtungamtawna chuan, Nangni tlangval zuan za
ngah, inhnuaiah vawk khu zu luh chhuak tawh u, a ti a. Khualtungamtawna chuan lei
kapui atangin alo chang a, Keimingi nuta te chuan Khualtungamtawna seh pah rem c
han beiseiin sakeiah an chang a, inhnuai vawk te chu huk chungin an um kawi ta z
awr zawr mai a. Chu veleh Khualtungamtawna chuan rang zet zetin an zak dawhah a
thalin a lo kap ta chat chat mai a. Keimingi nuta te chu a thah sak ve ve ta der
a. Keimingi chu a thinrim hle mai a, a nutate Khualtungamtawna n a thahsak tak av
angin phuba lak dan tur mawlh a ngaihtuah ve ta a.
Khualtungamtawna chuan Keimingi n phuba lak dan tur mawlh a ngaihtuah a ni
tih chu a hre reng a, a theih tawpin a inveng ru ve ran a. Keimingi chuan Khual
tungamtawna tihhlum dan tur chu a thupui ber a ni a. A raino ve ta a, a rainona
hmang chuan a pasal chu tih hlum dan tur a ngiahtuah a. Khualtungamtawna chuan K
eimingi n ei ka chak a tih apiang chu harsa tak pawh nise a tihsak zel a. Vawikhat c
hu Khualtungamtawna chuan, Keiming, i duh duh sawi rawh, ka tihsak zel ang che, a
ti a. Keimingi chuan hmar a nghalphusen sa a ei chak thu leh a ngho sei tha tak
a duh thu a sawi a, Khualtungamtawna chua lak a tum ta a.
Tichuan, nghalphusen pel tur chuan Khualtungamtawna leh a ui chu an chhu
ak dun ta a. Nghalphusen tlatna rama thing zawng zawng chu a dawi khawm vek a, d
awithiam tak mai hi a ni ve reng a. Chutia thing zawng zawng a dawi khawm vek hn
u chuan chang hi an tum raih a, chu ve leh nghalphusen rual hi an rawn chhuak ta
duah duah a, Khualtungamtawna chuan thing hrang hrang a tlan lawn pahin a thla
chuan a lo kap thlu hmiah hmiah a.
Nghalphusen ho chu a kap hlum deuh vek tawh a, Nghalphusen lian leh ngha
o sei em em mai nei, a nghao ringawt pawh themtleng chen vel a sei, a pikhawi an
tih hi a la kaphlum ve lo va. Nghalphusen lianpui mai chu a rawn chhuak ta ruau
ruau mai a, a hma zawna Khualtungamtawna thal rawn kahte chu a ngho chuan a lo
khak leng zung zung a. Khualtungamtawna nen chuan an in bei tawk hle mai a. Khua
ltungamtawna chuan a hliam nasa hlet tawh na a, nghalphusen danglam bik a nih av
angin a hnuk pawh a fei hel a, a thi lawk thei lo va. Chutia an inbeihna lamah c
huan Khualtungamtawna chu thing hrang hrangah a per kai zung zung a, phuanberh h
i a lo dawi hmaih hlauh mai a, phuanberh kunga an per kai chu a dawi ta lo va, a
tliak ta hmawk mai a, khualtungamtawna chu a tla ta a, a tlakna lamah chuan a i
nsawh na ta hlauh maia, a thi dawn ta mai a!!.
A ui hnenha chuan, Va zualko ta la, ka ruang zawn turin mi tam tak an lo
kal ang a, thing lian pui pui ten min zawn an tum ang a; mahse min dawl lo vin a
tliak zel ang, diin min zawn rawh se. Kawngkaah min luhpui an tum ang a, an the

i lovang a, i kawngkaah min luhpui se la a tha ang. In chhunga in luh hunah hmun
phiah kha thut bet tlat ang che. Keimingi n hmun phiah a tum ang a, Ui cho ui a ha
n ti ang che ang a, a kaiza tha chhat ang che, a ti a. Tichuan, Khualtungamtawna
ui chu zualko tur chuan a kal ta a. Tawng thei hek lo le, chetphungin thil awmzi
a chu a va lan tir ta a. Mite chuan, A pu tel lovin a lo haw ngai si lo va, a pu
in tawh sual a tawk a ni ang, anti a. Ui chu an zui ve ta a.
Khualtungamtawna thihna hmunah chuan mi tam tak an lo kalkhawm ta a. Mit
e chuan thing azawn an h an tum ta a, an kalpui tan dawn chauh tihin thing chu
a tliak leh mai thin a!! Ui chuan a pu ruang chungah chuan di hi a dah thin a,
hlang an siam laite chuan hlang chungah chuan di a rawn dah thin a. A tawp a taw
pah chuan Ui hian eng emaw tak a hria a ni ang, ti ru diin i zawn teh reng ang u a
n ti a. Di an lakhawm a, di hmang chuan hlang an siam a, thing chungah di an cha
p darh a, an ram leh a Khualtungamtawna chu an han zawn leh ta a, tluang takin an
zawn haw thei ta a.
In an han thleng a, inchhunga luhpui an han tum a, kawngkaah chuan a len
g thei ta tlat lo mai a. Engtin tin emaw luhpui hram an han tum pawhin a leng th
ei ta ngang bawk si lo va, an mangang ta hle mai a. Chutia kawngkaa luhpui tuma
an buai vel lai chuan a ui chuan chik nghar nghar chungin ama kawngka lamah chua
n luhpui tur a ni e ti ni ve awm tak hian a luti a chhuak sek a. Mite chuan Ui hian
eng emaw tak hriat a nei a ni ang. an ti a. Tichuan, Khualtungamtawna ruang chu
ui kawngkaah chuan luhpui an han tum chhin a, an han rawlh a, awlsam takin an l
uhpui thei ta mai a!!
Khualtungamtawna ruang chu Keimingi chuan ui awm takin a tah a tah a, pa
witi awm tak leh tuar awm takin a awm der vel a, a rilru tak erawh chuan a lawm
hle a, phuba la taah a inngai a, a thaw pawh a veng ru hle zawk a. Mi hmuha mawi
hawih atan a tap der vel a. Mi an tlem deuh lai chuan hmun hnawk hawl fai tumin
hmunphiah a awng ruai ruai a. Hmunphiah chu uiin a lo thut bet tlat a, hmunphia
h lak pah chuan, Ui, i hnawk e,, a han ti a, a han chhir zawt bawk a. Ui chu a bel
euh tuar a, thawh pahin Keimingi kaihza tha chu a han chhat thawt a, a tlanbo ta
nghal a. Chutia uiin a kaihza tha a chhak sak tak avang chuan Keimingi chu ramr
uilei lovin a awm t a. dampawh nuam ti lovin a dam lai hun chu a hmang ta a, rei
pawh dam lovin a thi ve ta a.
Khualtungamtawna ruang chu ama duh ang ngeiin hnahkiah bulah an phum ta
a./ Khualtungamtawna ui chu Chinghnia hi a ni a, chinghnia chuan sa a seh apiang
in a pu thlana hnahkiah bulah chuan a thin leh a lung a dah ziah thin a. Tun thl
eng hian Chinghniate hian sa seh an neih phawt chuan hnahkiah bulah a thin leh a
lung an dah ziah thin e, an ti.
(12/2/2005 Zofa Run)
LENGKAWIA
Hmanlai hian pa huaisen tak mai Legkawia hi a awm a. An lo vauah hian thang a ka
m thin a. Tuk khat chu a thang kam a va en nak chuan phung hi a lo awk reng mai
a. Lengkawia chuan a ril chu an lo mawng luiah chuan a zu su a. Chutia phung ril
a suk lai chuan phung pakhat hi a lo kal a, Lengkawi, eng ril nge i suk? a rawn t
i a. Ar-a ril tiin a lo chhang a, Phung chuan a awih lo hle a, ar-a rila rual lo va
tial din den a ti a, a kal leh ta mai a.
Phung ril chu a seiin a tial deuh ruan a, a su zo thei lawk lo va. Nakin
deuhah chuan phung dang hi a lo kal leh a. Lengkawi, eng ril nge i suk? a rawn ti
ve leh a. Ui-a ril tiin a lo chhang a. Phung chuan a awi lo hle a. Ui-a rila rual
lo va tial din den, a ti a, a kal ve leh mai a.
Reiloteah phung pakhat hi a lo kal ve leh a, Lengkawi, eng ril nge i suk?
a rawn ti ve leh a. Kel-a ril tiin a lo chhang leh mai a. Phung chuan a awih lo hl
e a, kela rila rual lo tial din den, a ti a. Lengkawia chu a thlir vung vung a, a
kal leh ta mai a.
Rei vak lovah chuan phung pakhat hi a lo kal eh a, Lengkawi, eng ril nge
i suk? a rawn ti ve leh a. Lengkawia chuan, Vawk-a ril tiin a chhang let ve leh mai
a. Phung chuan a awi lo va. Vawk-a rila rual lo va tial din den a ti v eleh a, a
kal ve leh ta mai a.

Lengkawia phung ril sukna laiah chuan a khat tawkin phungho chu an rawn
kal sek a, Lengkawia chu eng ril nge a suk an rawn zawt ziah a . Lengkawia chuan
a awlsam takin a duh duh ril a phuah chawp a, a lo chhang ve mai thin a. Phung
Lalpa hi Lengkawia bulah chuan a rawn kal ve ta a, Lengkawi, eng ril nge i suk? a
rawn ti a. Bui-a ril tiin a lo chhang a, Chu ve leh, Buiia ril chu damna ngai, ati
a. A thiante ho chu a au khawm ta chiam a.
Bui-a ril chu phungho sa duh zawng tak mai a nih avanign phungho chu an
lo kal khawm a, Lengkawia phung ril suk lai chu an rawn chuhpui ta chiam a. An t
am em avangin lengkawia chuan a hneh ta lo va, an chhuhsak ta a. Phungho chuan a
n thianpa ril chu Bui-a ril emaw tiin an inchuh a, kar lovah an ei zo ta vek a.
Lengkawia chu a thinrim hle a, phuba lak a duh ta a. Vaiza kungah a lawn
a, a ler atangin a kawr a hik vek a, vawk hriakin a leih chhuak leh vek a. Phun
gho chu, Mahni thiante sa ei e, tiin a au ta chiam a. Phungho chuan Lengkawia au c
hu an hria a, Chu!! ngaithla chiang teh u, Lengkawia chuan , Mahni thiante ril ei
e, a han ti leh chiam a. Lengkawia thusawi an h an hriat chian nak chuan an thinu
r ta hle mai a. Lengkawia velh tum chuan Lengkawia awmna lam chu an pan ta a.
Lengkawia awmna hmun an va thlen chuan Lengkawia chu vaiza kung lerah a
lo to vang a. Mahni thiante ril ei e tiin phungho chu a lo nuih sawh a. Phungho ch
uan man turin Lengkawia lawnna thing kungah chuan lawn ve an tum a. mahsela Leng
kawia n a hawng a lo hih nal vek avangin an lawn thei lo va, a lawn sang ve thei d
euhte pawh chu an tlakna a sang a ni ngawt a.
Nakinah chuan kih khung zai an rel ta a, Hawh u, i kih khung mai ang u, k
an lawn ve thei si lo, an ti a. An zinga pakhat chu hreipui la turin an tir a. Pah
nih lo chuan ka ngam lo, a lo ti tlat a, A nih pahnihin hreipui chu va la ru, ant i
leh a. Pahtum lo chuan kan ngam lo an lo ti leh her a. A nih pathumin hreipui chu
va la rawh u an ti leh a. Pali lo chuan kan ngam lo, an ti leh ta mauh mai a. Chuti
ang zel chuan an ti zel a. Sawm lo chuan kan ngam lo, an ti ta zel a. A tawp a taw
pah chuan an vai a hreipui va lak mai chu an rel ta a.
An zinga upa ber chu hreipui an lak hlana lo nghak turin an ti a. An kal
hlana Lengkawia a lo chhuk chuan lo vaw hrep turin an chah a. Mual an liam hman
chauh tihin Lengkawia chu a rawn chhuk a, Phung putar chu a sawisa ta chiam a,
a vaw hrep a, a leite a pawh dawh sak bawk a, a kalsan ta a. Reivaklo hnuah chua
n phungho chuan rawn let leh a, an pu thi lek lek a let reng chu an rawn hmu ta
mai a, Vaiza kungah lah chuan Lengkawia chu a lo awm tawh bawk si lo va, pawi ti
takin an hawi bial ta mai mai a.
An pu thi chhawnga let reng mai chu bawisawm pahin Lengkawia kalna lam a
n zawt a, ani lah chu Lengkawia n a lei a pawh dawh sak tawh avangin a tawng hlei
thei lo va. Leeee, Leee a ti nawi vel ta mai mai si a. Hrilhhai takin an haw darh
ta hlawm a. (8/1/2005 Zofa Run)
MAURAWKELA
Hmanlai hian tlangval hmelchhe ve tak mai, pate bawk si Maurawkela hi a awm a, b
awm tawt atanga pawh chhuah hlim ang chhap a pawr phang mai hi a ni reuh a, chu
achhapah mi chhe fa a lo ni leh zel a, mite hriat hlawh tak pawh hi a ni ngai lo
va.
Maurawkelate khaw lal fanu chu a hmelthain a taima hle a. Mi feh hmain a
feh hman ziah a, dai pal tur a tam thin tehlul nen a puan huh miah lovin a kal
thei bik thin a. Mite chuan mak an ti hle thin a ni. Engtin nge maw daidaw hei zo
zai pal tur awm a, puan huh miah lo va a kal theih bik ni,. an ti luai luai a. La
l fanu chuan intihtheih nan tak a hmang a, a uan pui hle thin a.
Vawi khat chu Maurawkela chuan an lal fanu feh kal chu a enthla ru ta a.
Lal fanu chuan Maurawkela n a enthla tih hre hek lo, dai pal tur a tam chinah chu
an a puan chu a hlip a, a phur ta daih mai a, ruakin a kal ta leu leu mai a. Thl
am a thlen chuan a puan chu a bih tha ve leh ta mai a. Chutianga ruaka a kal Mau
rawkela n a lo hmu reng a ni tih a hriat chuan a mangang ta hle a. Maurawkela chua
n, I puan a huh ve ngai loh nachhan ka hre ta a ti a, a nui ta kar kar mai a. Lal
fanu chu a hrilh hai hle mai a, chu a chhapah, Maurawkela chuan, Thiante zinga sa
wi dan tur ka hre ta, a ti deuh reng a. Lal fanu chu MAurawkela n a sawi thaih vel

avang chuan a hlauthawng leh zual a.

A tihngaihna hre lo chuan, Maurawkel, sawi miah lo la, thi ka pe ang che,
a ti ta ngawt a. Maurawkela chuan, Ni dang maha thi nei ngai hlei lo, miten khawi
a mi nge? An ti ang asin le, a ti ta tlat a. Lal fanu chuan Maurawkelaa ka hup d
an tur chu a ngaihtuah chhuak thei lawk lo va. A tawp a tawpah chuan, I mu dun ma
i teh ang, sawi hlek suh ang che, a ti ta ngawt a. Maurawkela chuan, Aw le, a ti a.
Tichuan an mu dun ta a.
Lal fanu chu a lo rai ta a. Tu fa nge i pai? an tih pawhin a sawi duh ngai
lo va, a zep tlat a. Maurawkela lah chuan engmah a sawi ngam ve bawk si lo va.
Lal fanu chuan a fa paina chu sawi duh hek lo, nau chu a hring ta a, tuman a pa
an hre thei lo va. Lalpa chuan naute pa hriat loh ngawt chu dikin a hre lo va,
hriat chhuah tumin a bei ta a.
Vawi khat chu an khawtlangin sangha an vua a, chumi tum chuan Lalpa leh
naupangte chuan kawt chhuahah an lo hmuak a, naupangin an thilpekte lawm taka a
lo lak a, Ka pa a lo tih ngei beiseiin naupang tih lawm nan thil hrang hrang an ha
wn hlawm a. Naupang te chuan tu thil hawn mah chu a uksak duh lem lo va. A hnuhn
ung berah chuan Maurawkela chu a rawn kal ve ta hnak hnak a, naupang lawm atan t
hlangdar a rawn hawn sak ve a. Thlangdar chu a bawp leh lam a sik bul a, hmawlh
tein a thil a, thlangdar chu a lam vir char char a, Lalpa leh naupang awmna bul
a rawn thlen chuan naupang te chuan, Khawi ka pa, khawi ka pa, a lo ti a. Lalpa ch
uan naupang pa chu a hrechhuak thei ta a.
In an thlen chuan Lalpa chu a thinur hle mai a, a fanu hnenah chuan, Maur
awkela hi maw i fa paina chu!! a ti a. Maurawkela te ang fa a lo pai mai chu a hr
ethiam thei ta hauh lo mai a, a fanu chu a hnawtchhuak ta hial a. Chutia a hnawh
chhuah takah chuan lal fanu leh Maurawkela chu lo lamah an tlan dun ta ngawt a.
Reiloteah lal fanu chuan Maurawkela chu a lungten leh ta maia, thlam chhung a ri
ah ve pawh chu a phal ta lo va. Maurawkela leh a ui chu thlam hnuaiah an riak th
in a.
Vawikhat chu, Maurawlkela leh a ui ramvak chuan dil mak danglam tak awmn
a hi an va pawh hlawl a, Maurawkela ui chu dilah chuan a tla palh ta hlauh mai a
, a rawn chhuah leh chuan ui duhawm tak mai leh hmaltha takin a rawn chhuak ta m
ai a!! Maurawkela chuan mak a ti hle a, that ve deuh beiseiin chu dilah chuan a
inbual ta a, ainbual zawh chuan a lo hmeltha ta em em mai a. Tichuan thlam lamah
chuan an kir dun leh ta a. A fapain a lo hmuh chuan, Ka nu saw ka pa a lo haw, a
ti a. A nuin a en chuan a lo that tak em avangin Maurawkela kha ni ta lovin a hr
ia a, a ngaizawng ta hle a.
Maurawkela chu thlam chhungah pawh chuan lut ngam chuang hek lo, a thil
hawnte chu thlam leihka bulah a dah a, thlam hnuaiah chuan a lut leh ta a. A che
t phung velah chuan Maurawkela ang riauvin a hria a, a fapa lah chuan, Ka pa a ni
ngei e, ati tlat a. A nu chuan, Nanga pa ve te chu hmelchhe te a nih kha, a ti tla
t thung a. Chutia a fapain Ka pa a lawm, a tih tlat vang leh a lo that tak em avan
gin, Chutia i pa a nih hrim chuan thlam chhung rawn lut ve turin sawm rawh, a ti a
. Naupang hcuan, Ka pa, lo lut rahw, ka nu n ati, a ti a. Maurawkela lah chu a la lu
t ngam ta chuang lo va.,
Lal fanu chuan a ngaihzawn tak em avangin a fapa hnenah chuan, Taite, tla
ng banah sawn va uai la, ka pa ka tla dawn e va ti la, i pa chu alo haw duh a ng
e, a ti a. A fapa chu tlangbanah chuan a va uai ta dar dar a, Ka pa, ka tla dawn e
, min hlangthla rawh, a va ti a. Maurawkela chuan I nu n min lo hau dah ange, a ti tl
at a, a hlang thla ngam chuang lo va. A hnu deuhah chuan a nu chuan a fapa chu a
tihdan pangngai bawka ti turin a tir leh a. Naupangte chu tlangbanah bawk chuan
a va uai leh ta dar dar a. Ka pa, ka pa ka tla dawn e, min lo hlang thla thuai r
awh, a ti tla ta. A fapain a pa a koh lai chuan, Faten min hlang thla rawh ti ti a
, va hlang la ti nia, a lo ti a. Maurawkela chuan a va hlang a, thlang chhungah c
huan a rawn luhpui ta a. Tichuan an awm ho ve leh ta a.
Chutianga hlim taka an awm lai chuan Maurawkela leh a ui chu an ramchhua
k leh ta a. Zawng rual danglam tak hi an hmu ta a, zawng ho chuan thei hi an lo
tlan malh malh hlawm a, an zing hotu le lian ber chuan Khaung danglam tak mai hi
a nei a. Zawng lalpa chuan khaung hcu an beng a, Zar khat hmin raw pip!! an ti a,
an thei tlan zar chu a hmin ta vek a. Zawngho chuan an tlan zawh ve leh an lal
pa chuan khuiang chu an beng leh a, Zar khat hmin raw pip!! an ti leh a, zar khat

dang chu a hming leh ta mai a. Maurawkela chuan a ruk tein a thlir reng a, zawng
khuang chu neih sak a duh hle mai a. Zawngho chu an zui ru ta a.
Maurawkela leh a ui chuan zawngho inrin loh lai takin an bei ta thut a,
zawngho hlau pheng hcuan an khuang tha tak mai chuan tlanchhiat san a, an vannei
h asiamin zawngho khaung chu an chhuhsak thei ta mial a. Maurawkela chuan khuang
danglam tak mai a neih takah chuan an bul vela thing leh mau te chu mihringah a
chantir a, khaw ropui tak a din ta a. Lal ropui takah a insiam ta a. A nupui-pa
te chuan Maurawkela khuaah chuan chhiah an rawn khawn thin a, Maurawkela te nup
a chuan an ning hle mai a, vawikhat chu an rawn khawn leh a, an lo pe duh ta lo
va.
Maurawkela te khua in chhiah an pek duh tak lohvah chuan a puzawnte khua
chuan lungni ta lo va, Maurawkelate khua chu an rawn run ta mai a. Khaw daifem
lama chengte chu an rawn that ta nghauh nghauh mai a. Maurawkela khuate chuan an
ngam lo hle a. Chutihlai chuan Maurawkelate nupa chuan lungmuang takin leihkapu
iah hrik an in en sak melh melh a. An khuate chu an ti zo dawn ta mai a, ralho c
huan Maurawkelate nupa hrik in en lai chuan rawn hnaih chilh ta hle a, Maurawkel
a nupui chuan, Maurawkel, che ve tawh rawh le, ati a. Chutah le!! Maurawkela chuan
a khuang chu an beng a, Ka khua leh tuite rawn beitu zawng zawng hi thi raw pip!
! an ti ta a le... Ralhi chu thawk leh khatah an thi ta vek mai a, ralhoin an tha
h takho zawng chu, Lo nung leh vek rawh u pip. an ti leh a, an lo nungleh ta vek a
. Tichuan, tumah tibuaitu pawh nei tahw lo vin hlim takin an awm ta a ni. (14/2/
2005 Zofa Run)
MUALZAVATA
Hman lai hian Lal mak dang dai tak mai hi a awm a, a chak leh a len em avangin a
hming pawh a thang hle mai a. Vawikaht chu Lo ka vat dawn e ati a. Nikhat thil t
hu lekah mual za lai a vat zo der a. Nikhat chhung leka mual za lai a vah zawh h
man avangin Mualzavata tiin an sawi lar ta a. Mualzavata chuan amah ang bawk a c
hak nupui a nei a. Lo hal a huna lo chu an hal ta a, thlai chi te an thlak a, bu
h te an tuh zawh hnu chuan, hlo thlawh a lo hun ta a, Mualzavata nupui chuan nik
hat chhung lekin an lo, mual za lai chu a va thlo zo ta der a.
Vawikhat chu Mualzavata chuan a khuate hnenah Tumah feh chhuak suh u, ka
hmui hmul ka hiat dawn e, a ti a. A hmuihmul chu an hiat ta a, a kamah pasaltha r
ual khatin an lo chang a, Sakhi te, Sazuk te, Sakuh te, Tlumpui te, Sanghal te,
Sanghar te chu a hiat chhuak ta nawlh nawlh mai a. Pasalthate chuan an lo that z
el a, an sa kah sa chu khawtlangin an insem a, an hlimpui hle hlawm a.
Vawi khat leh chu Mualzavata chuan, Ka kam ka thuah dawn e, tumah ram kal
suh u, a ti a, tuman an ram kal ngam lo va, hmeithai pitar pakhatte hian, Eng em
kan ti hlei nang, a ti a, thingphurin a chhuak lui a. Chutah le!! Mualzavata chua
n a kam chu a han thuah ta a le!! Sakhi bawp te, sial lu ro te, sazuk ki hreu th
a tak takte hi a rawn phuh chhuak ta ur ur mai a. A kam thuahna tui chu sabereka
khuangkaihah a chang a, pitarte thing phur kha a len ta vawn vawn mai a!! Tun thl
eng hian a la ri ta rek rek reng e, an ti.
Mualzavata mit chu a mim leh ta tlat mai a, amit mim en tur chuan pa ho
chu an inhawr khawm ta a, a mit chu an han keu ta a, a mit hlawh nan chuan phulr
ua an la a, rawcheh an siam a, an han hawlh ta rawk rawk a, arbawm chhia te, emp
ing chhia te, thlangra te leh kho te chu an hlawh chhuak ta rum mai a. A khuate
chuan, Ka pu i mit men a nuam deuh tawh emaw chu? an han ti a. Mualzavata chu an m
eng suar suar a, an khap suk suk bawk a, A...a.. ka mit sirah hian min la kam rel
h relh mai, a ti a. An han en leh nak chuan pa pakhat chuan, Khi ta khi, dum nel n
el ka hmu e, a ti a. An han hawlh leh rawk rawk a, sakhi nua hi an hlawh chhuak l
eh ta a!!
Vawi khat chu, Vaibel ka zu dawn e, a ti a. A vaibelah chuan a hote chuan
Vahchap hi an beng teuh a, Mualzavata chuan an tan kai a, an pak ta tulh tulh ma
i a. Khua a mite chuan a vaibel zuk khuk a ni tih hre hek lo, ruah thimpui a raw
n thawk dawn ta emaw an ti a, an buai phili ta hle mai a.!! Mualzavata ram kal h
i vawikhat chu a muthlu a, a ban chu kawrteah a kham kai ruah mai a, Pitarte thi
ng phur hian thingtuluang emaw tiin an chek chhin a, Mualzavata chu a phu ta uih

a, Pitarte chu a per leng ta lawng lawng a, tunthleng hian a la ri ta rawk rawk
reng a ni.
Tumkhat chu mi pakhat hian thah a tum a, Mualzavata chuan arbawm tur hi
a lo tah mek a. Mualzavata hnungah chuan chempuiin a har lak ta hlawk hlawk mai
a. Mualzavata chu na ti awm ang pawn a awm duh hlei lo va, a sah rei tak deuh h
nu chuan, Thiuana, i mi han fiam dan hlek hlek chuh, a va thip deuh ve le, a ti du
h chauh va. Vawikhat chu an ramvak hian chhun chaw fak a tum a, chaw hmeh tur la
h chu a nupuiiin a lo fun sak tel si lova, Reiek tlang leh Lungdar tlang a kar a
, chaw a fak ta a, Tlawngnuara Sangha awm zawng zawng chu a hmeh zo ta vek a.
Tukkhat chu Mualzavata te thianzaho hi an zin ho va, mi chak danglam bik
tak tak hlir an nih avangin tiang atan thingin a dawl thin loh avangin thirtian
g an hawl theuhva. Mualzavata thiante ho chu Lamlira te, Phawlawngzamngira te, P
angpuielhtliaka te, Saikhaia te an ni a. Hmeithai pakhat inah hian an thleng a,
Phawlawngzamngira chuan a tiang chu an tung a, hmeithai in chuan a dawl zo ta lo
va, a tlu ta mai a. Phawlawngzamngira tiang hi alian tha hle lah tak a, pa vant
lang malpui tiat lai a lian hi a hawl thin a, a pa chu thirdeng a nih avangin a
pa chuan a tiang tur hi a chher sak thin a. Malpui tiat lai mah ni se, a hawl tl
iak leh mai thin a ni. A pa chuan pa pawm laia lian hi a chher sak a, chu pawh c
hu a la hawl kul zek zek reng a. Thir te a van deuh avangin a pawm ta rih a. Chu
tianga lian leh rit chu hmeithai in chuan dawl hek lo le, a tlu sawp ta vek mai
a ni.
Chutia Pitarte in ber a tluk tak siah chuan Pitarte chu a tap karh karh
reng a, Aw, a van pawi tak em, kei atan in sakte a harsat vei nen aw, a ti a. Mual
zavatate ho chuan, Ka pi, lungngai duh mah ta che, inte cu kan sa leh mai tur a l
awm, an ti a. Pitarte chuan a awih duh lo va, Nangni khualzin kal laiin chuti maii
n inte chu in sa thei hlei lawng nge, a ti a, a tap keuh keuh renmg a. A tuk khua
a lo var chuan hmeithai pitarte in chu an sak sak ta a. Pangpuielhtliaka chuan
thing lian puipui chu a ban a tan a elh tliak hmawk hmawk a. Saikhaia n awlsam tak
in a lo khai sawn zung zung a, Phawlawngsamngira leh Mualzavata te chuan an duhn
a lai laiah an lo sawh phun hmiah hmiah a, Lamhlira n a hman dan hrang zelin a lo
kuai phei ve leh bawk a. Tichuan, hmeithai chu in tha deuh mai an sak sak ta a.
Pitarte chu hlim takin a nui ve leh ta kar kar a. (14/2/2005 Zofa Run)
RAHTEA
Hmanlai hian fahrah khawngaihthlak deuh mai Rahtea hi a awm a. Nuhrawn a hrawn a
, a nuhrawn chuan a tirethei em em thin a. Chaw kaw puar pawn a ei ve a phal nga
i lo va, a ei atan favai leh chaw chawh pawlh hlir a pe thin a. A ei chhiat em a
vangin Rahtea chu a cher em em reng a, ruh kal thei hi a ni ngawt a.
A nuhrawn chuan silhfen tha pawh a pe phal ngai lo va, thawmhnaw tet leh
hlui, chhe em em chauh a silhin a fentir thin a. Khawvat hnuaiah te hian intuam
lumna tur thawmhnaw tha pawh a neih loh avangin hrehawm a ti thei hle thin a. N
i lo chhuah hunte hi a nghakhlel em em thin a, a tan chuan kawrlum neih chhun a
ni ngawt a. Meilum ai ve a tumte hian a nu chuan ai ve pawh a phalsak ngai lo va
.
A nuhrawn chuan hna hahthlak tak tak hlir a thawh tir thin a, a hah deuh
chang a chawlh ve a tumte hian a chawlh ve pawh a phalsak ngai lo va. A nuhraw
nin a hau ang tih hlau tak chung a hna a thawk chung pawhin a hau hrep hrep ren
g a, a vaw deuh reng bawk a. A nuhrawn bulah chuan awm pawh a awm tha ngam ngai
lo va, a hau ang tih hlau reng rengin a awm a, a khur ru zawih zawih reng thin a
.
Thian kawm ve te pawh hi a phal lo va, a thiante zinga a awmte hi rang t
akin a ko haw a, eng kaw sawi set set lo vin a vaw leh chiam mai thin a. A nuhra
wn chuan Rahtea chu a huat em avangin tihhlum daih a duh a, tihhlum dan tur mawl
h mai chu a ngaihtuah chhuak ta a. A pum a tina der ta chiam a, a lo dam leh the
ihna turin ar te, vawk te, ui tein nasa takin an thawi chiam a, engmah a ang the
i chuang lo va.
Inthawinana ran zawng zawng an talh zawh hnuah pawh a pumna chu a dam th
ei ta chuang lo va. RAhtea pa hnenah chuan a lo tum lawk tawh ang ngeiin, Ran dan

g pawn min thawi leh thin mah ula ka dam thei chuan glo vang, ka dam hi i duh ta
k meuh a nih chuan Rahtea hian min thawi ula ka dam ngei ngei ang, a ti ta a. Rah
tea chuan a nuhrawn thusawi a lo hre ru kiau a, a hlau ta em em a, ramhnuiah a t
lan bo ta daih a.
Rahtea pa chuan a nupuiin, Rahtea in min thaiw ula ka dam ang a tih avang c
huan a inngaihtuah nasa hle mai a. Mihring a inthaiw chu dikin a hre meuh lo va,
a nupui chu a hlau bawk si a, a tawp a tawpah chuan rem chu a ti ve ta a. Rahte
a chuan inthawi chu an tum ta a. Rahtea chu an han zawng a, an hmu ta mai lo va,
a tlan bo tih an han hriat chuan pawi an ti hle a. Rahtea chu engtin nge kan ko
h haw theih ang aw... tiin an inngaihtuah nasa ta mai a, a tawpah chuan Khuang ka
n chawi dawn, ti ila a lo haw duh mai ang, an ti a.
Rahtea ko haw tur chuan Rahtea u chu an tir ta a. Rahtea chu Thingsiri k
ungah a lawn a, a par zu chu a lo tlan melh melh a. A u chuan Rahte, Rahte, lo hawng rawh,
I nu n khuang a chawi dawn e;
I pa n sial a chhun dawn e,
Rahte, Rahte, lo hawng rawh. a va ti a.
Rahtea chuan hla bawkin a lo chhang let ve a Ka u, ka u, kir leh tawh,
Ka thin ka lung in ei ai chuan;
Thingsiri par ka tlan e,
Ka puar e, ka fan e, a lo ti a, a haw duh ta lo va. A u chu beidawng taki
n a haw leh ta a. A nu leh pa hnenah chuan, Ka koh pawhin a lo hawng duh lo, a ti
a. Rahtea n a chhan dan zawng zawng chu a sawi ta vek a. A nuhrawn chuan a pi a t
ir ve leh a, Nangin va ko tawh, i koh chuan a lo haw duh ngei ang. a ti a. A pi ch
u Rahtea ko tur chuan a kal ve leh ta a. Rahtea u -in a koh angin a va ko ve leh
ta a. Rahtea chuan.
Ka pi, Ka pi, kir leh tawh,
Ka thin ka lung in ei ai chuan;
Thingsiri par ka tlan e,
Ka puar e, ka fan e, tiin a lo chhang leh a, a haw duh ta chuang lo va.
Beidawng takin a pi pawh chu a hawng ve leh ta a. Rahtea n tan a khawh tlat dan ch
u a sawi a. Rahtea nuhrawn chuan a pasal chu, Nangin va ko ve tawh, i thu zawng a
awih ngei ang, a lo haw mai ang, a ti leh ta a. Rahtea pa chuan a va ko ve ta a,
Rahtea u leh a pi te n an koh ang bawk khan Rahte, Rahte, lo hawng rawh,
I nu n khuang a chawi dawn e;
I pa n sial a chhun dawn e,
Rahte, Rahte, lo hawng rawh. a va ti a leh a. Rahtea chuan hla bawkin a p
a chu a lo chhang v a Ka pa, ka pa, kir leh tawh,
Ka thin ka lung in ei ai chuan;
Thingsiri par ka tlan e,
Ka puar e, ka fan e, tiin.
Rahtea pa pawh chu beidawng takin a haw ve leh ta a. A nupui chuan thinr
im takin a lo an khum a. Khaw nge keiman ka va ko a nge, ati a. Rahtea ko tur chua
n a kal ve leh ta a. Rahtea awmna hmun a va thlen chuan Rahte, Rahte, lo hawng rawh,
I nu n khuang a chawi dawn e;
I pa n sial a chhun dawn e,
Rahte, Rahte, lo hawng rawh. a han ti ve a. Mahse Rahtea chu a haw duh ch
uan glo va. Ti hian a chhang a Ka nu, min ngai ma nang che,
Keiin ka ngai ma nang che - reng. a ti a.
Therengah a chang a, a thlawk bo ta daih a. Tun thleng hian thereng chu
thil ei lovin a zai puar ta thin a ni, an ti a lawm. (7/1/2005 Zofa Run)
SICHANGNEII

Hmanlai hian parawl pakhat hian tui a khuap a, a tuikhuah chu tuk tin hi
an a en ziah thin a. A ri leh beisei loh deuhvin, a tui khuah chu a lo nu phut t
hin a, a tuikhuah a lo nu ziah thin chu mak a tiin a ngaihna a hre lo ang reng h
le a. Ka tuikhuah tui tinu thintu hi tunge maw ni dawn le, tiin a rum lungawi ve m
ai mai thin a. Hmeithai pitar pakhat hian tui tinu thintu chu a lo hria a, I tui
tinu thin hi ka hria asin,
ati a, Parawl chuan a ngaihven hle a, Ka pi, min han h
rilh teh khai, a ti a. Pitar chuan, Sichangneiite unau an ni a, van atangin zingti
anah an rawn thlawk thla a, an rawn inbual thin a, tui hi an rawn tinu thin a ni
, ati a. Parawl chuan, Ka chang dawn a ni, a ti ta a. Pitar chuan, Man i tum anih ch
uan hnung lam atangin man ang che, chuti lo chu an hmelthatnain a en khalh ang c
he, i man thie lovang, a ti a.
Parawl chuan a tui tinu ziah thintute chu hriat tumin a chang ta a, zing
khaw var rualin van atangin Sichangneii te unau chu an rawn thlawk thla dun ta
ral ral mai a. Tuikhuahah chuan an rawn inbual ta phur phur a, an hmelthatna chu
an tuikhuah leh a velte chu a en p hut a. Parawl chuan man tumin a veh tham tham
a, an hmelthatna in a en khalh avangin a mit a vai a, Sichangneiite unau chu a
hmu chiang hlei thei lo va, a man thei ta lo va. Sichangneiite unau chu van lama
h an thlawk chho leh ta daih a.
Parawl chuan Sichangneii te unau chu hmeltha a tih em avangin a vei ta e
m em mai a, a ngaizawng ta hle a. A man theih vaih chuan nupui atan neih ngei a
tum ta ral a. Tuk khat chu a vanneih a siamin a chang chhuak leh ta mial a. Vart
ianah Sichangneiite unau chu van atangin an rawn thlawk thla leh ta dalh dalh a,
tui khuahah chuan an rawn inbual a, tui chu an rinu leh ta vek a. Hlim taka an
infiam a, an nuih awr awr laiin, Parawl chuan a veh then then a, Sichangneii chu
an bawh ta thut a, a inrin loh lai tak a nih avangin a man thei ta hlauh va. Si
changneii chu an tal chiam thin na a, a tal chhuak zo ta lo va.
Parawl chuan Sichangneii thla leh a meite chu a pawh bulh sak vek a, thu
l mawngah a thukru ta daih a. Tichuan Sichangneii chu nupui a tan a nei ta a. Si
changneiite nupa chu an chi a tha duh hle a, chhang zing tak takin fapa hlir pas
arih an nei a, fanu erawh an nei thei hauh lo va. An fate chu Katheia te, Dothei
a te, Haitheia te, Chhintheia te, Entheia te, Mantheia te leh Tlengparela te an
ni a, mipa naupang inchhangbung harh tak tak an ni hlawm a, an chhang a zin hlaw
m em avangin Sichangneiite nupa chuan an inawm chhawk thin a, Nau awm chu a ahah
thlak em avnaign pa zawkin nau a awm rawt a, Sichangneii chuan a pasal nau awm c
hu a chang changin a awm chhawk ve thin a. An pain nau a awm chuan Sichangneii
chang leh thla a thuhruk kha a la chhuak a, a fate ho chu a khalhtir a, nilengi
n tlei takin an awm thin a. Heng chang leh thla ka khalh tir thin che u hi in nu
hrilh hlek suh ang che u, in nuin a hriat hlauh zawngin a thlawh bosan daih ang
che u, a thlawh bo zawngin a pawi dawn em mai a ti tlat a. A fate ho chuan tuman
an nu chu an hrilh duh lo va.
An nuin a awm ve tum chuan khalh tur nei ve hek lo, an tlei thei lo hle
a, an tap an tap thin a. Vawi khat chu Sichangneii chuan, Fate u, in pain a awm c
he u chuan in tlei thei hle si a, keiin ka awm ve che u hian in tlei thei lo hle
thin si a, eng nge maw a chhan le? In pa chuan eng nge a khalh tir thin che u a
? tiin a fate ho chu a zawt kual vel a. Tuman a chhan an sawi duh lo va an naupan
g ber Tlengparela chuan, Kei chu ka hria, Ih maw ka nu, a ti hman chauh a a u te h
o chuan, sawi suh, sawi suh an o ti tliar tliar a. Sichangneii chuan, Tlumte, sawi
teh sawi teh, a lo ti a. Tlengparela chuan, Ih maw ka nu, ka pa in min awm chuan
chang sei tha tak tak hi min khalh tir thin a, kan tawn a, kan lam su nghiau ngh
iau thin, a ti ta a . A u te ho chuan, Mawi a dwt a nia, an lo ti dial dial a.
Sichangneii chuan, Tlumte, in thil khalh thin chu i pa chuan khawiah nge
a dah a, tiin a zawt leh a, Tlengparela u te chuan a sawi mai ang tih hlauvin Tle
ngparela chu an lo chhaih buai char char a. A uten an lo chhaih buai reng avangi
n Tlengparela chuan a sawi lawk thei lo va. Sichangneii chuan, Tlumte, i pain a d
ahna chu han sawi teh, a ti leh thin a. Tlengparela chuan Ih maw, thul mawngah a d
ah tha, a ti ta a. A u te ho chuan, mawi a dawt, an lo ti tliar tliar a, a pain a d
ahna Tlengparela n a sawi ta mai chu pawi an ti hle a. An nau chu an hau tliar tli
ar a.
Sichangneii chuan a chang leh a thla chu a va la chhuak a, an invuah vel
a, Fate u, ka in hmeh awm em? an ti a. Tlengparela chuan, ka nu i inhmeh lutuk, a l

o ti a. A u te ho chuan, Ka nu i inhmeh lo an lo ti tliar tliar a . Sichangneii chu

sum hmunah a va ding vung a, fate u, ka mawi awm emaw chu, a ti leh a, Tlengparel
a chuan, Ka nu, i mawi, a lo ti leh a, Tlengparela chuan, Ka nu, i mawi, a lo ti a.
A u te erawh chuan hlau thawng rilru tak chungin, Ka nu, i mawi lo, an ti a. Sicha
ngneii chu leihkapuiah a va ding vung a, Fate u, ka mawi awm em, a ti leh a, Tleng
parela chuan, Ka nu, i mawi, a lo ti leh a. Midang chuan, Ka nu i mawi lo, lo lut v
at rawh miin an hmu re reu ang che, an ti a.
Sichangneii chuan a thla chu a zar duai a, Fate u, ka mawi awm em?, a ti l
eh a. Tlengparela chauh chuan, Ka nu i mawi, a lo ti a. A u te ho erawh chuan a th
lawh bosan daih an hlauh avangin, Ka nu, i mawi lo, lo chhuk vat rawh, mi reu reu
in an hmu ang che, an ti a, a nu chu an au vak vak a. Sicahngneii chuan a thla c
hu a zar pharah a, an zap vel a, Van lamah a thlawh bo san ta daih a.
Tlaiah chuan an pa feh chu a lo haw a, an pa chuan, Fate u, khawiah nge i
n nu? a ti a. Anniho chuan thil awmdan chu an hrilh vek a. Sicahngneii n van lama a
thlawh bosan takah chuan a lung a leng ta em em mai a. A fate ho hnenah chuan, I
n nupawh a awm tawh si lo dam pawh hi nuam ka ti ta o ve, ka intihlum mai teh an
g, a ti a. A fa u te ho chuan, Ka pa intihlum lo ve, ka nu a awm tawh si lo, i tel
lo te chuan engtin nge kan awm ang? an ti a./ Tlengparela chuan, I duh leh intih
lum daih rawh, a lo ti sam et a.
An pa chuan, In nu awm tawh si lo, dam pawh hi nuam ka ti ta lo ve ka til
mu ka chhu keh mai dawn e, a ti leh a. A fa u te ho chuan, Ka pa, chhu keh lo vang
, an lo ti tliar tliar a. Tlengparela chuan, Ka pa, i duh leh chhu keh daih rawh, a
lo ti ve thung a. An pa chuan tilmu chu a chhu keh ta a, a na tuar tal vel chu
Tlengparela chuan hmuhnawm ti takin a lo thlir a. Ka pa a lam e te a lo ti vel a.
Nakin deuhvah chuan, an pa chuan, FA te u, ka tilmu leh lam ka chhu keh leh dawn
e, a ti leh a. A fa u te ho chuan Ka pa, chhukeh tawh lo ve, i chhut keh leh te ch
uan i thi mai ang asin, ka nu mah a awm tawh lo tih nak alaiin, i tel loten eng
tin nge kan awm theih ang ni, an ti laih laih a. Tlengparela bawk chuan, Ka pa, i
duh leh chhu keh leh rawh a hmuhnawm a lawm, a lo ti ve leh a. Tichuan, an pa chu
an tilmu leh lam chu a chhu keh leh ta a. A thi ta nge nge a. A pa thi tur chalc
ahng vel chu, Tlengparela chuan, En teh u, ka pa hi a mak roh ve!! ka pa ke leng
dante chuh! ka pa mit ren run hi! a ti a, a hlimpui hle a.
Tlengparela te unau chuan nu leh pa nei ta hek lo, baihvai takin hun an
hmang ta a. Ramah an kal a, ei tur zawngin an vak an vak ta mai a. Mantheia n thil
reng reng a man theih em avangin eitur nghei lovin an awm ve thei hram a. Vawik
hat chu an lungleng hi leihkapuiah hian an thu a, an indawm kun ngiai hlawm a, Ka
nu leh pa an awm tawh si lo va, tiin an inngaihtuah lung puam a, hnathawh zai pa
wh rel thei lovin an tap an tap ta a. Chutia an tah lai chuan, Enthei, nang van l
am han en vel teh, ka nu i hmu mial lo maw? an ti a.
Entheia chuan ngun thluk tak hian van lam chu an thlir kual ta a, van-a
a nu buh deng lai hi a han hmu ta hlauh mai a. A unau te hnenah chuan, En ve mah
teh u, ka nu buh deng lai ka hmu, a ti ta mai a. Nang Kapthei, ka nu sum kotlangah
khian han kap teh khai, an ti a. Kaptheia chuan a thal chu an tin vang vang a, a
thal ngul chu an kuai kul pawp a, a thla fang chu a thlah ta a, a nu sumah tak
mai chuan a han kap bur ta chat a. Chu ve leh Sichangneii chuna lei lam a rawn t
hlir a, a fate ho ngui nghiai a thu chu a zu hmu ta a, a khawngaih ta em em mai
a, lei lamah chuan hrui a thlak thla a, Tlengparelate unau chu phur takin vanah
chuan an han lawn ve ta a. An nu an han hmuh chuan an hlim em em a, an nu bulah
chuan an awm ve ta rih a.
Sichangneii pa chuan a tute lo kal ve chu a ngai thei ta hauh lo mai a,
tih hlum dan tur mawlh mai chu a ngaihtuah ta a. A tute ho chu a hnathawhnaah a
hruai thin a. Vawikhat chu lo vah naah a hruai a, thing lian pui mai awn de du h
i a kih pui ta a, an thing kih chu tlu mai tura an reh vek hnuah a tuteho chu c
hu thing hnuaiah chuan Chaw i fak ang u, a ti a. Chutia thing hnuai a chaw ei tuma
an thut bial laih lai chuan, Tute u, kan daikal lawk a nge, ati a. Chhak lam atan
gin thing chu a han kit ta mai a. Thing tlu turin a rawn delh dawn lai takin, a
unau te ho chuan Dotheia hnenah chuan mangang takin, Dothei, Dothei, nang han do
vat rawh khai, thingin min rawn delh dawn e, an ti a. Dotheia chuan thingin a del
h hma chuan a lo do ta vat a, an vai chuan an him leh ta vek a.
Nakin deuhah chuan an pu chu an awmna hmunah chuan engthawl fahran hian

a rawn kal tuang tuang a. An thih vek a rin avangin a tah dan turte a rawn zir l
awk vel a, an awmna hmun a rawn thlen chuan a tute ho chu dam vekin a rawn hmu t
a a, mak a ti hle a, a tawng sual nawk nawk a, In thi vek ang chu, tih nak a laii
n, in lo la dam sen lil lel hlawm a ni maw, a rawn ti a. Tlengparela te unau za h
o chu an diau duh bik lo va, Kan thi duh bik mai hlei nem, nang ngumsek paw reu r
o pa, an ti a. Tlai a lo nih chuan an inzui haw leh ta dam dam a, an nu hnenah an
sawi a, Sichangneii chuan a mangan pui ta hle a.
Lo hal a lo hun a, lo hal tur chuan an pu chuan a tute ho chu a hruia ch
huak leh ta dam dam a. Lo an thlen chuan vahchap laiah a kal pui a, Tikhan lo awm
ula, lo mawng luiteah khuan chhun hmeh a tan chakai ka zuk khawrh lawk a nge, l
o kal sawn reng reng suh ang che u, a ti a. Tichuan a kalsan ta a. Tlengparela te
unau za chuan ngaihthatlohna pawh nei lovin an puin lo awm rawh u a tihna laiah c
huan an lo awm mawl ve ngawt a. An pu chuan chakai khawrh a tum hauh lo va, hal
khung ngei chu a tum a ni si a, hal hlum ngei tumin lo mawng a thlen chuan mei a
dep kai a, lo chu a hal ta mai a. Vahchap lah chu nisaah a lo inpho rei tawh ba
wk a, a kang tha duh hle mai a, a alh ta zuai zuai mai a.
Chutia vahchap a rawn kan tak duai duaiah chuan Tlengparelate unau za ch
u an mangang ta hle mai a. Mei lah chu a alh chakin, a sat hian a sa ta huam hua
m mai a, a khu bawk nen men ngaihna pawh hi a awm tawh lo va, mittui leh hnaptui
nen an hawi ta per pur mai a. Haitheia hnenah chuan a unaute chuan, Haithei, lei
hi han hai khuar zung zung teh khai, kan thi zo dawn e, an ti a. Haitheia chuan
lei chu an hai khuar zung zung a, an unau za tawmna tur tawk chu a hai khuar ta
thuai a, an vai chuan an lut ta vek a. Chhintheia hnenah chuan, Nang Chhinthei, h
an chhin leh rawh le, ti hi chuan kan la him kim lo, an ti leh a, Chhintheia chua
n an chhin leh ta zung zung a. An vai chuan an him leh ta vek a.
Vahchap a kan zawh hnu chuan an pu chu lo mawng lam atang chuan a rawn c
hho ve leh ta a, meivap tha lai deuhte chu rawn liah chhoh zoh zoh pahin, Kei hi
Kaptheia vap, hei hi Dotheia vap, hei hi Haitheia vap, hei hi Chhintheia vap, he
i hi Mantheia vap, hei hi Entheia vap... a rawn ti chho dun dun a. Nakinah chuan
a tute ho awmna chu a rawn thleng a, a tum leh rin loh deuhin a han hmu leh ta h
lawm a, an lo la dam kim vek chu a hmuhin mak a ti em em mai a, E khai!! in lo la
dam phiangsen hlawm a ni maw? In thi vek tawh ang chu tih nak a laia, a ti a. Tl
engparela te unau za chuan, DAm ang chu maw le, nang ngumsek paw reu ro pa, an ti
a. Tichuan an inzui haw leh ta diah diah a.
In an thlen chuan an nu hnenah an pu thil tih dan zawng zawng chu an hri
lh leh ta vek a. Sichangneii chuan a fate ho chu a mangan pui leh zual ta hle a,
an pu chuan a that vek mai ang tih chu a hlau ta hle a. A fate ho hnenah chuan,
Haw leh mai teh u, chuti lo zawng engtikah emaw, in pu hian a la tihlum palh mai
ang che u, ati ta a. Tlengparelate unau za chuan an nu thu chu zawm mai thain an
hre ve ta a, an nu ngai tak chung chuan lei lama haw thlak mai thain an hre ve
ta a, an nu ngai tak chung chuan lei lama haw thlak zai chu an rel ve ta a. An h
aw dawn tuk chuan Sichangneii chuan a fate ho chu a thlah a, Mual sarihah thang i
nkam thin dawn nia, tiin a chah a. Tichuan lei lamah an haw leh ta a.
Tlengparelate unau za chuan an nu sawi ang khan mual sarihah thang an ka
m ta a, an awk thei hle mai a, an thang chu eng thang pawh nise a per duhin a pe
r thelh ngai reng reng lo va. Sa chi hrang hrang hi an awk rei rui mai thin a ni
. An sa hawn sate chu an nu leh pate hmuh ve a tan an itin an ei ve a tan an duh
hle thin a. Vawi khat chu an inngaihtuah lung puan a, an tap an tap leh ta mai
a, an lungleng chu an hawi vel ruai ruai a, van lamate an thlir a, Aw.. ka nu kha
hmu leh thei ila aw... an ti a. Chutia van lam an thlir reng lai chuan a nu buht
hapin favai hi a rawn ti tla palh ta hlauh mai a. Favai chu an mitah a luta, an
mit mim chu an nuai an nuai a, an mit a del ta hlawm a.
An mit a del tak vek hlawm avangin an inhlauh then ang tih an hlauva, an
inkai diah diah thin a. Mitdel chung chuan an theih ang angin thang te chu an k
am thin a, an kut chu a hmui tlang hle a, awh pawh an awk thei hle a. An sa awh
chu chawmnu hian a lo lak khalh thin a, chawmnu lak bang chauh chu an chang thin
a, an thang awk chu lo la thin awm in an hre na a, hmu thei hek lo, tih ngaihna
an hre lo hel a. Thangkam leh thin pawh chu an phur lo zo va. Chakaite an khawr
h thin a, an thil tih reng reng chu a hu ho zelin an ti a, a tawpah an insem tla
ng leh thin a. An thil lak khawm sa an insem reng reng hian an sem chuang ziah t

hin a. Chawmmu hian a kut a lo dawh ve thin a, a ngaihna an hre lo thei hle mai
a. Chutiang a sem chuan ziah chu duh lo hle mahse tih dan dang an hre thei bawk
si lo va, kawngin dap chawp zelin engkim an ti ho dal dal a, an inngaina tlang
hle a.
Chakai an khawrhte hian, lung an han phawk a, chakai an dam hmain chawmn
u chuan a lo dap khalh thin a, chakai vak chhuakte chu an man hmain a lo man kha
lh zung zung thin a. An thil mansa an insem lahin chawmnu chuan a kut a lo dawh
ve ziah bawk si a, an mangang ru hle thin a. An thil man khawmsa chu an insem ch
hawk thin a. Vawikhat chu Tlengparela sem hun a lo thleng ve ta a, kut lo dawh v
e ziah thintu chu man chhuah ngei tumin an thil man khawmsa chu a sem ta a, a pe
k a piang chu, tu kut nge tiin a zawt zel a, a unaute chuan an hming an sawi theuh
a, a huhnung berah chuan kut pakhat hian a rawn dawh ve a, Tlengparela chuan a
hming a lo zawt a, a chhang ta lo va, a ngawi reng ringawt a, chu veleh Tlengpar
ela chuan a man thut a, pialtlepah chuan theih tawpin a keuh ta chawrh a, thluak
per chuaiin a tlu zal ta der a. Chawmnu thluak per chuan Tlengparela mit a per
hlauh va. Tlengparela mit chu a rawn vawr ta a. Tlengparela chuan mak a ti hle a
, Chawmnu thluak chu mit varna a ni tih a hre ta a, a unaute ho mitah chuan a hn
awihsak theuh a, an mit a lo var ve leh ta vek a. Ngui taka an awm tawh hnu chu
an mit a lo vawr leh takah chuan hlim takin an awm leh ta a.
An unau zain lo an nei ta a, an paral tlang bawk a an thawk hlawk thei h
le thin a. Chawfak dawn hnaiah chhun chaw tur an inchhum chhawk thin a. Vawikhat
chu Taunu hi an loah chuan a lo kal a, Kaptheia rawngbawl lai chu, Kapthei, i ch
aw chu min lo ei tir ve the, a ti a. Kaptheia chuan a hlau si a, a phal lo ngam l
o va, Taunu chu a eitir ta a. Chawfak tum a, a unaute ho an rawn chawlh chuan ch
aw a lo la chhum hmin hman lo va. A chaw chhum chawp chu an nghak ta rih a, a ch
han lah chu a sawi duh der lo va, chutiang chuan an upat dan indawtin rawng an i
nbawl chhawk zel a, chaw ei tur a an han haw khawm chuan, rawng bawl tura a kal
hmasate chuan eitur an lo la peih hman ngai reng reng lo va. Tlengparela chuan a
hre thiam lo hel a, a thin a rim hlur reng a. A ute lah chuan engmah an hrilh d
uh si lo va, i hun a lo thlen ve hunah i hre ve mai ang an ti tlat a. Ani chuan
, Ka ni a lo thlen ve hun chuan chaw chhum sak ak lo nei ngei ang a ti thin a. A u
te ho chuan Kan la hria ang chu an tihsan mai thin a.
Tlengparela ei rawngbawl hun a lo thleng ve ta. Tlengparela chuan chaw c
hhum pahin bawmrang a tah malh malh a, chutih lai chuan Taunu hi thlamah chuan a
rawn kal ta tuang tuang a, Tlengparela hnenah chuan Tlengparel, i chaw chhum kha
min lo ei tir rawh, a rawn ti ta khur khur a. Tlengparela chuan a ute ho angin a
hlau ve ta aw zawng lo va, A rilru te tein hei hi a ni maw ka ute ho chuan an hl
auh ni, a ti rilru neuh neuh a, phuba lak dan tur hlir a ngaihtuah a.
Taunu chuan, Tlengparel, i chaw chu min ei tir thuai thuai rawh, ka ril a
tam viau tawh a nia ati khur khur reng a. Tlengparela chuan zam miah lo hian, A l
a hming lo, lo la nghak rih deuh rawh, a hmin mai ang, tih pahin a bawm tah lai c
hu a tah mial mial a. Taunu pawh chu kawng ka biangah a thu ta run a. Tlengparel,
eng tur nge ni ti tih a? a ti a. Tlengparela chuan, Arbawm tur a lawm maw le, nan
gmah tiat lai tur hi arpa lian pui ka nei a, ati sam et a. A bawm tah chu a tah z
o ti tih ta a. Tlengparela chuan, Taunu nang han lut chhin teh khai, i len chuan
ka arpa pawh a leng tihna a ni dawn a, i leng nge leng lo han lut chhin teh reng
, a ti a. Taunu chuan, Ni ang hmiang, a ti ta roh a. Tlengparela bawm tahah chuan a
lut ta tuah tuah a, Taunu bawma a luh fel ve leh Tlengparela chuan rang takin a
tah phuui a, a chilh ta hmiah a.
Taunu chu a chhuak thei ta lo va, Tlengparela chuan tulthir lingin Taunu
chu a duhna lai laiah a hawlh vel ta a. Taunu na ti chu a rak tuar tuar reng a,
a hawlh vel pahin a sawi thaih rng bawk a, Nang hi ka ute ho angin ka hlau ve hl
einem che, ti hian khuaah ka hawn ang che nga naupang hovin an chhaih luai luai
ang che nga, arpui ten an lim zuang tawk tawk dawn che a ni, ati vel a. Taunu chu
an a hlau ta hle mai a, Tlengparela chuan tulthir linga a halwh reng avangin Tau
nu hmul leh vunte chu a kang hmui rum rum a. Mangang takin TAunu chuan, Tlengpare
l, min ngaidam rawh khai he bawm a tang hian min chhuah la tuthlawh, inunau hmin
gkim ka pe ang che, ati a. Tlengparela chuan a hmaia tulthira nawr nawk nawk pahi
n A dang eng nge min pek ang, a ti tlat a. Taunu chuan,
Chem in unauva hming kim..
.a a, a sawi zawh hmain A dang a lo ti leh thuai a, Taunu chuan, Hreipui inuau a hmi

ngkim leh nupui tlak nula tha tak tak inunau a hming kim, a ti a. Tlengparela chu
an., A dang leh tih pahin Taunu chu tulthir sain a han hawlh zui a, Taunu chuan ta
p tuau chungin Sial a ti leh a. Tlengparela chuan a khawngaih ve ta deuhva, a chhu
ah ta a. A chhuah pahin Tlengparela chuan, Ka unaute ranw chawlh khawm hmain, i t
hil min pek tur ho kha ranw dah rang ang che, chuti lo chu ka sawisa hrep ang ch
e, a ti a. Tichuan Taunu chu Tlengparela te unau thil pek tur la tur chuan hmanhm
awh takin a kal liam ta hnu hnu a. Nakin deuhah chuan Taunu chuan pek tura a saw
ite chu a rawn la khawm a, Tlengparela chu a rawn pe ta a, Sial erawh chu nakinah
in la rawn la dawn nia, a ti a. Tlengparela chuan rem a lo ti ve mai a. Lungawi
lo zetin a lo kalna hnu lamah chuan a kir leht a bum bum a.
Chawfak a lo huna a ute ho chu chaw fak tum chuan an rawn kal khawm a, Ch
awei tur chu i lo nei meuh emaw chu, an rawn ti hlawm a. Tlengparela chuan Chawei
nge in duh tuthlawh insem, a lo ti a. A u te ho chuan In sem tur a awm te chuan lo
insem hmasa ila, an ti a, tuthlawh chu an han insem leh rih a. Tuthlawh an insem
zawh hnu chuan, Chaw ei tawh ila, an han ti leh a, Tlengparela chuan, Chaw ei nge
in duh chem insem, a ti leh ta a. A unaute chuan, In em tur awm chuan chaw ei ai
chuan lo insem hmasa ila, an ti leh a, chem chu an han insem leh ta dar dar a, ch
utiang zel chuan, Taunu pek khawm sa chu an insem tlang ta ham ham a. Nupui an h
an insem phei chu an hlim tlang hle hlawm a. Tlengparela chuan a hmel tha ber kh
a a hmaiah bel mang a tat a, a unaute ho chuan thlan na chang hre hek lo, a ute
duh loh khawm ta ang maiin a hmel tah ber chu nupui atan a nei ta a. Tlengparel
a chuan, Tu nge nupui nei hmeltah ber i en chiang teh reng ang u khai, a ti a. A n
upui chu a hmai a phih fai tir a, Tlengparela nupui chu a lo hmeltha ta ber a. T
ichuan hlim takin an awm ta a. (4/2/2005 Zofa Run)
THAILUNGI
Hmanlai hian hmeichhe naupang khawngaih thlak tak mai Thailungi hi a awm
a, nuhrawn a hrawn a. A nuhrawn chuan a tiretheiin thawn bona tur mawlh a ngaih
tuah thin a. Nikhat chu a nu puantahna hnuaiah a muhil a, chutih lai chuan Pawit
e thirhlum zuar hi an lo kal a, tualah chuan, Thirhlum kan zuar e, lei rawh u, tii
n an au lauh lauh reng a. Thailungi nu chu thirhlum an lei duh leh duh loh an ra
wn zawt a. A nu chuan, A duh chu kan duh na a, leina kan nei lo a ni. tiin a chhan
g zet a. Thlengte in phlal lawm ni a ti leh a. Thirhlum zuartu chuan A thlengna tur
a zir a ni mai e, a ti a. Thailungi nu chuan, Hmeichhe naupang tuium khirh rual k
a nei a, chu chuan inthleng mai ila, a ti a. Pawite chuan, Ni mai e, mahse engtinn
ge i fanu chu kan lo neih theih ang? a ti a. Thailungi nu chuan, Tuikhurah lo chan
g ula, tlaiah tui chawi turin ka rawn tir ang a, in lo man mai dawn nia, a ti a.
Tichuan, an inrem ta a.
Thailungi chuan a nuhrawnte thusawi chu a lo hre ru kiau a, engmah a saw
i ngam bawk si lo, lungngai takin a indawm kun ta reng a. A nu thusawi kha mak a
tih em avangin a awi lo rum rum a, a mumang niten a ngai hial a, a mumang lah c
hu niin a hre si lo, an thusawi zawng zawngte kha a hre vek si a. Mak a ti em em
mai a, tihngaihna tak a hre si lo va, a nuhrawnin a hria ang tih hlau takin a t
ap ru karh karh a. Tlan bo daih a duh a, tlanbona tur a hre bawk si lo.
Tlai a lo nih chuan a nuhrawn chuan Thailung tui chawi rawh, a ti a. Thail
ungi chuan a nuhrawn thu chu a hnial ngam si lo, hreh tak chungin a insiam a. A
nuhrawn chuan, Thawmhnaw chhia chhia kha inbel la, a ti a. Tuium keh leh fenthlir
keh a phurh tir a. Tichuan, Thailungi chu hlau chung chungin tuikhur lamah chuan
a kal ta a. Tuikhur a thlen chuan tumah an lo awm lo va, hman hmawh takin tui c
hu a thal thuai thuai a, mahse tuijum keh leh fenthlir keh a nu in a phurh tir a
vangin thal khat thei ta reng reng lo va.
Nakin deuhvah chuan Pawite sumdawng chu a lo kal a, Thailungi chu a rawn
man ta a. Thailungi chuan a hlau em em a, a khur zawih zawih a, tlanchhiat ngai
hna dang a hre bawk si lo, hreh tak chungin a zui ve ta a. Zanriah ei dawn hnaia
h chuan Thailungi nau khawlai leng a lo hawng a. Thailungi nau chuan a nu hnenah
, Ka nu khawiah nge ka u? a rawn ti a. A nu chuan, Tui a chawi a nih kha a ti mai a.
Zanriah ei kham hnu thleng pawha a lo haw tak loh avangin Thailungi nau chuan a
u chu ralin an man taah a ngai a, a khawngaih zual a, a tah pui a tah pui thin

a.
Thailungi nau chu mipa naupang harh tak mai an i ve a, khawlaiah thirhlu
m chu a chaih thin a, thirhlum a chaih a piangin a thiante chuan, Mahni u te thir
hlum a thlengtu ni maw? tiin an chhaih fo va. Chutianga a thiante n an chhaih fo th
in avang chuan a ngaih a tha thei ta lo va. A nu hnenah chuan a thiante n an chhai
hna au hla chu a zawt chiang ta a. A tirah chuan a nu chuan a hrilh tha duh vak
lo va, a zawh tak foah chuan Thailungi chanchin chu a hrilh ta vek a.
A u chanchin lungchhiat thlak tak a hriat chuan a khawngaih lutuk a, a t
ap zawih zawih mai a. Ka u chu ka zawng chhuak daw a ni tiin kal a tum a, a nu chu
an a phal lo va, Tunah zawng i la te em mai, i zawng hmu thei lovang, tuium i che
n hunah le, a ti tlat a. Hun a lokal zel a, Thailung chuan tuium chu a chen phak
ta a, anu hnenah chuan, Ka U Thailungi ka zawng tawh a nge, a ti leh ta a. Mahse a
nu chuan a phal ta chuang lo va.
Hun a kal zel a, Thailungi nau pawh chu a lo puitling ve ta hial a. A u
Thailungi zawn chu a tum tlat avangin a nu pawh chuan a phal ta nge nge a. A ipt
epuiah a nuin a u Thailung a thlengna thirhlum chu a ak a, tichuan a kal ta a. K
al kawngah cuan pitarte chhawhchhi khawng hi a hmu a, pitarte hnenah chuan, Ka pi
ka u Thailungi awmna i hria em? tiin a zawt a. Pitarte chuan, Ka chhawhchhi khawn
lai hi min khawn zawh pui phawt la ka hrilh ang che. a ti a. Tichuan, pitarte c
hhawhchhi chu a khawn zawhpui ta vek a.
Chhawhchhi an khawn zawh hnu chuan, pitarte chuan, Khi lai a Putar sum su
ih khi han zawt tawh, a ti a. Tichuan putar sum suih hnen lamah chuan a han kal l
eh ta a. Putar hnenah chuan, Ka pu, ka u Thailungi awmna min hrilh thei lawm ni? a
han ti a. Putar chuan, Tlangval, ka sum hi min suih zawh pui la, ka hrilh dawn
che nia, a ti leh a. Tichuan putar sum chu a suih zawh pui leh ta a. Sum an suih
zawh hnu chuan, putar chuan, Sawlai a se kai saw va zawt tawh, a ti leh ta ngawt a
.
Se kai hnenah chuan, Ka pu, ka u Thailungi awmna i hre mial lo maw? a va t
i leh a. Sekai chuan, Ka sial hi zui zel la, a ek leh e la, a zun leh zung la, a
din leh ding la, a bawh leh bawk la, tichuan ka hrilh dawn che nia, a ti a. Tichu
an sial chu a zui ta ngat ngat a. Sial a din leh a ding a, a bawh leh a bawk a,
a tih ang a piang hcuan a ti ve zel a. Nakinah chuan khua an thleng ta a. Se kai
tu inah cuan an inzui lut ta a, a thleng ve ta nghal a. Chu in chu a u Thailungi
awmna a lo ni a, mahse an inhmuh lohna a rei tawh avangin an inhre tawh lo va.
Nakinah chuan an titi velah an inhre chhuak ta a, an inhriat chhuah taka
h chuan an hlim ta em em a. Tichuan hlim leh lawm takin an haw dun ta a, hlim ta
kin an awm ta a lawm.
(27/1.2005 Zofa Run)
THINLANGA
Hmanlai hian Pa lianpui, hmul ser sur, hmel tihbaiawm zet mai, a thin zawn vel k
aw huau, a ril zawng zawng te pawh lang thei vek, Thinlanga hi a awm a. A pum ka
w huau chu chhawlin a hnawh tut a, a hmu tawh chuan an hlau thei em em thin a ni
. Thinlanga chu ramhnuaiah a awm a, hnah tum leh phenglawng tumte hia thiamin a
zai hlurh hlurh thin a.
Ni khat chu nula pathum hian Thinlanga awmna lamah thing an phur a, Mahni
phur intan thei lo apiang chu inhaw sanah. an ti a. Thing chu an fawm ta a, an f
awm ngah hnu chuan haw an tum ta a. An zinga pakhat chuan a phur chu a intan ve
thei ta lo va, a thiante pahnih chuan an kalsan ta a, a thianten an kalsan takah
chuan a mangang ta hle mai a, a phur a intan ve theih loh avang chuan a buai a
buai a.
Chutia a buai em em lai chuan hnah tum a zai hlurh hlur thawm a hre ta a
. Nula chuan, Hei kha laia zai vung vung kha, khawngaihin lo kal la, ka phur hi m
in va chawi teh, a ti a. Thinlanga chuan, Ka lo kal chuan min hlau ang. a ti tlat a
. Nula chuan a thianten n an kalsan thui lutuk a hlau si a, Hlau lo vang ati a. Thin
langa chuang, A nih leh ka lo chhuak ang a, min en reng reng suh ang che, a ti ta
a. Nula chuan, Ka en lo vang che, ati a. Thinlanga chuan a phur chu a chawi ta a.
Nula chuan tune a phur chawitu chutih hriat tumin a mit sir ru a, Pa lianpui mai

, hmul der dur, dul kua hnahthela hnawh tut mai chu a hmu ta a , a hlau ta em em
a.
Thinlanga chuan a au zui a,
I thil hmuh leh hriatte hi sawi reng reng su
h ang che, i sawi vaih chuan ka lo kal ang a, ka that ang che, a ti a. Nula chu hl
a uleh khur chungin ahaw ta a. A kal liam danw chuan an hawi let zawk a. Thinlan
ga hmel rapawm zet mai, chhe em em chu a hmu chhuak a, a thin zawn vel chu a kaw
huau bawk a, a hlau zual hle a.
In a thlen chuan a dam lo ta chiam a, a thil hmuh chu a sawi ngam bawk s
i lo va. Sawi rawh, kan chhan dawn che a lawm an tih pawhin asawi ngam chuang lo v
a. Sawi tura an tur reng avangin a nih leh kan sawi a nge, ka sawi dawn chuan aw
ng zawng zawng hi hnawh phui vek ula, ka sawi dawn nia a ti a. Awng an hnawh the
ih ang zawng zawng chu an hnawh phui ta vek a, an in khatin tlangval rual an thu
khat vek bawk a.
Nula chuan a thil hmuh chu a sawi ta a, kan thian thumin thing kan phur
a, mahni intan thei lo chu in haw sanah kan ti a, eng a ti emaw ni ka intan ve t
hei ta tlat lo mai a. Chutih lai chuan Kan piah maiah hian Pa pakhat hi hnah tumi
n a zai vung vung a, ka phur min chawi turin ka sawm a, ani chuan mi en reng ren
g suh ang che a ti a mahse ka en chak ta tlat a, ka phur min rawn chawi dawn lai
chuan ka lo mit sir ru a... A thin zawn chu a kaw huau a, a thin leh a rilte paw
h a hmuh theih vek a, a hmul dur a, a rapawm lutuk, a ti ta a.
Chu veleh an kawmchhaka a thusawi lo ngaithla rengtu Thinlanga chu bang
awm pakhat an hnawh pin hmaih atangin a rawn lut ta thut maia!! Nula chu a rawn
man a, a kal bo pui ta daih a. (8/1/2005 Zofa Run)
VAWRSELAPA
Vawrselapa hi pa huaisen leh pa hro hrang na tak mai hi a ni a, kum khat chu an
khuain ramhuai tamna ram lo atan an nei pek a. Ramhuaiho chu an hlauh em avangin
tumah ramah an riak tha ngam thin lo va. Vawrselapa chauh chu a riak ngam thin
a. Zanah te hian Vawrselapa chu ramhuaiho chuan an tih thaih thin a, an lo ralah
te chuan lo vat ve niawm takte hian thing leh maute chu an sat tlu ruih ruih ren
g a, an lo vat chuan an vat nasa awm mange, tih mai turin thamw an nei nasa a. A c
hang phei chuan an kuk rui rui a, hei ha, hui ha te hi ring fe fe in an ti thin a,
a tuk khua a lo var chuan engmah hmuh tur hi a awm ngai leh lem hlei lo va.
Vawrselapa chuan a lo vauah pipu a suih a, ramhuai ho chu an uai thin a.
Ramhuai ho pipu uiai chuan, pipu uai hla-ah Vawrselapa zang bawng, an ti htin a.
Vawrselapa n alo hriat chuan a tithei der lo va, ramhuaiho chu a um chiam thin a,
a mantheih te chu a vaw hrepthin a. Ramhuaiho chuan tlanchhe pahin Vawrselapa zan
g bawng an ti a, Vawrselapa n aum phaka a man dawn meuh chuan vawrselapa zang bawng a
n tih chu rang fa hranin Bawng leh lo, bawng leh lo anti a. Vawrselap ahcu ath in
a ur hle thin a, ramhuaiho chu a um darh leh chiam mai thin a ni.
Vawikhat chu, a pipu suih ramhuai hovin uai nan leh amah chhaih nan taka
an hman thin avangin Vawrselapa chuan pipu chu a suih th aa, ramhuaiho pipu uai
inthen san lai taka chat hawm turin a siam a. Ramhuaiho chuan hre hek lo, a hma
ang tur emaw tiin an han uai leh ta a, an han inthen leh ta dar dar a, an inthe
n pah chuan Vawrselapa an han ti leh tan chauhva, an inthen san lai takin pipu hru
i chu a chat a, mawng sawh dawtin an tla thum ta tawk a, a then phei chuan an ng
umte an sawh a, an nui uar uar a.
Vawikhat chu Vawrselapa ramriak chuan mai a chhum a, ramhuaiho chuan an
ei ve chak ta hle mai a, Vawrselaa eng nge i chhum a? an rawn ti a. Vawrselapa chu
an, Mai, a lo ti a. Ramhuaiho chu an lo kal hnai a, Vawrselapa, i mai chhum chu a h
min tawh em? an rawn ti leh a. Vawrselapa chuan aw dam dap hian, La hmin lo, a lo t
i a. Ramhuaiho chu an lo kal khawm zel a, thlam chhungah te chuan an rawn lut a,
a then thlam chhuat laiah an thu a, a then thlam namthlakah, a then kawngka bia
ngah te, hmun hran hranah an thu ther fer fur a, a khat tawkin, Vawrselapa, i mai
chhum chu a hmin tawh em? an ti leh thin a. Vawrselapa chuan tha takin, La hmin l
o, a ti mai a. Ramhuaiho chu an tam em avangin an thlate pawh chu a muang hlawm h
le a, a then chuan an lu te an thlawn a, an ban leh bawp thlawn tawk te pawh an
lo awm bawk a, a bawp leh bawpte an insual tir vel a, an ri ham ham reng a.

A khat tawkin, Vawrselapa, i mai chhum chu a hmin tawh em? an ti leh thin
a. Vawrselapa chuan a ning ve ta deuh a, a hmai bul seta ngeiawm fa hran a, I mai
chhum chu a hmin tawh em? rawn ti deuh rengtu chu a man lawk a, La hmin lo, tih p
awh a, tih leh bang thlang den nan a hman chu a rual ta mai a. Ramhuai dang pawh
chu man tumin a um ta hlawm a, ramhuaiho hlau chu baklengin an tlanchhia a, an l
u te, ban te, bawp te an lo thlawn hlawm avang khan vuah tha leh hman hlawm hek
lo, lu bung te, ban bul te, bawp bal tein an tlanchhe ta nghawk nghawk hlawm a.
Nakinah chuan ramhuaiho chu an rawn kal leh tham tham a, Vawrselapa, i mi
tih danah kan lungawi lo, kan Hmaidungseia kan rawn thawh dawn e, an rawn ti a.
Vawrselapa chuan, Nangni Hmaidungseia leh sei lo va ka hre lo ve, induh leh rawn
thawh rawh u, sek sek a, a lo tihsan mai a. Vawrsela pa zang bawng ti lauh lauh chu
ngin an taln darh leh ta ham ham a. Vawrselapa chuan E..e..e.. chuti te a min han
tih chu le, tih pahin ramhuaiho tlan darh ar ar chu a sairawkherhin a perh zui a
, a then chu an luah te, bengah te, hnungzangah te a perh fuh a, intuai nawk naw
k chungin, Bawng leh lo, bawng leh lo an ti leh nak nak a.
Ramhuaiho chuan an Lalpa Hmaidungseia chuan rawn pun ta a. Hmaidungseia
ho chuan an rawn kal a, an rawn pawr hlawm hle bawk a, ngampa takin thlam chhuat
ahte chuan an rawn tei kual leh ta hlawm a. Vawrselapa, kan lalpa Hmaidungseia ka
n rawn hruai a nia aw, an ti a. Vawrselapa chuan, Nangni Hmaidungseia leh sei lova
eng vakah mah ka ngai lo ve, a lo tihsan maia. Hmaidungseia chu thlam kawngkaah
chuan a rawn dak ta ho mai a, a hmai dung chu a sei em avangin thlam kawngkaah c
huan a khat vek a. Vawrselapa, i mai chhum chu a hmin tawh em? a rawn ti thum ta c
hher chher mai a. Vawrselapa chuan hlau hlek lo hian, La hmin lo, tiin tha deuhin
a lo chhang mai a. A khat tawka a zawh sek avangin Vawrselapa thin chuan a tuar
leh ta lo va, La hmin lo tih pawh a, tih leh Hmaidungseia hmaiah chuan a mai chhum
chuan a theh ta thut mai a!! Hmaidungseia nati chu tap tuau chungin a tlanchhe
ta a, a hmai chu a sat em avangin a tuai vak vak a, a tuai pilh ta phung mai a,
a hmai dung sei teh reng nen hmai a lawi pawh a nei ta lo va. An lalpa Hmaidungs
eia meuh pawhin a ngam loh avangin ramhuaiho chuan Vawrselapa chu an tibuai zui
ngam ta lo va. (15/2/2005 Zofa Run)