Professional Documents
Culture Documents
ng Cng sn Vit Nam: Vn kin i hi i biu ton quc ln th X, Nxb CTQG, H.2006, tr.94-95.
ng Cng sn Vit Nam: Vn kin i hi i biu ton quc ln th XI, Nxb CTQG, H.2011, tr.77.
nng cao nng sut, cht lng, hiu qu, tc pht trin v sc cnh tranh
ca nn kinh t (1).
Gio dc o to v khoa hc cng ngh khng ch c ngha ln lao
trong lnh vc sn xut vt cht, m cn l c s xy dng nn vn ho tinh
thn ca ch x hi ch ngha. Gio dc o to v khoa hc cng ngh
c tc dng to ln trong vic truyn b h t tng chnh tr x hi ch ngha,
xy dng nn vn ho tin tin m bn sc dn tc, xy dng li sng, o
c v nhn cch mi ca ton b x hi. S nghip cng nghip ho, hin i
ho t nc khng phi ch l qu trnh i mi v khoa hc cng ngh, hin
i ho, th trng ho nn sn xut x hi m cn l qu trnh chuyn i v
tm l, phong tc tp qun, li sng thch ng vi nhp v tc ca x hi
cng nghip v hi nhp kinh t quc t.
II. MT S BI CNH MI TC NG N S PHT TRIN
GIO DC - O TO V KHOA HC - CNG NGH NC TA
2.1. Pht trin gio dc - o to v khoa hc cng ngh trong bi
cnh y mnh xy dng nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha
Vic chuyn sang xy dng nn kinh t th trng nh hng x hi ch
ngha v hi nhp kinh t quc t i hi yu cu rt cao v ngun nhn lc c
nng lc v th trng, v kinh doanh, v i mi v sng to khoa hc - cng
ngh, sn phm mi. ng thi t ra nhiu vn mi trong pht trin gio
dc o to v khoa hc - cng ngh nhm pht huy mt tch cc, hn ch mt
tiu cc ca c ch th trng i vi gio dc, gii quyt vn cnh tranh
trong gio dc, thng mi ho gio dc, cng bng gio dc, phc li x hi
trong gio dc v dch v gio dc cng nh s hu tr tu, th trng khoa hc
cng ngh, o to v s dng nhn ti.
2.2. Pht trin gio dc - o to v khoa hc cng ngh trong bi
cnh y mnh cng nghip ho, hin i ho t nc.
Ngh quyt Trung ng 2 kho VIII nu r: "Mun tin hnh cng nghip
ho, hin i ho thng li phi pht trin mnh gio dc - o to, pht huy
ngun lc con ngi, yu t c bn ca s pht trin x hi, tng trng kinh t
nhanh v bn vng"3. i hi XI ca ng nhn mnh: Pht trin mnh
khoa hc, cng ngh lm ng lc y nhanh qu trnh cng nghip ho, hin
i ho, pht trin kinh t tr thc, gp phn tng nhanh nng sut, cht lng,
hiu qu, sc cnh tranh ca nn kinh t. S pht trin nhanh, bn vng ca t
1) ng Cng sn Vit Nam: Vn kin i hi i biu ton quc ln th XI. Sd, tr.78.
Vn kin Hi ngh ln th 2 BCHTW kho VIII, Nxb Chnh tr quc gia, H Ni, 1997, tr.19.
dc di nhiu hnh thc khc nhau. Nhn thc ca nhn dn v s nghip gio
dc c nhng chuyn bin tch cc. Cc cp u ng, chnh quyn, on th
quan tm hn n s nghip gio dc, c bin php huy ng cc lc lng x
hi tham gia pht trin gio dc - o to. Nhn thc v ngha ca vic kt hp
gio dc gia gia nh, nh trng v x hi khng ngng c nng cao.
Cc loi hnh trng lp c a dng ho, c thm cc loi hnh
trng lp dn lp, t thc. Cc chng trnh gio dc t xa qua cc phng
tin thng tin i chng tng bc c tng cng. i vi cc trng cng,
Nh nc ban hnh v tng bc hon thin ch thu hc ph v cc khon
ng gp khc, to thm ngun lc ti chnh cho cc trng ny. H thng
trng lp ngoi cng lp tip tc c m rng, to iu kin gim bt sc
p i vi cc trng cng v to c hi cho cc lc lng x hi cng vi nh
nc tham gia vo s nghip gio dc. Cc loi hnh trng ngoi cng lp pht
trin, hc sinh ngoi cng lp chim t l ng k.
Cc ngun lc u t cho gio dc c a dng ho vi hnh thc huy
ng linh hot, ph hp vi kh nng kinh t v iu kin ca tng a phng,
tng giai on v c nhn.
- Cc iu kin m bo pht trin gio dc c ci thin
Trong nhng nm qua, kt hp nhiu ngun vn, ngnh Gio dc v cc
a phng c gng tng cng c s vt cht k thut nh trng, thc hin
chun ho, hin i ho mt bc c s vt cht k thut ca cc nh trng
cc cp bc hc, to iu kin bo m nng cao cht lng dy v hc.
i ng gio vin l nhn t quyt nh s nghip v cht lng gio
dc. Trong nhng nm gn y, iu kin gio dc v i sng gio vin c
ci thin, nhng i mi trong chnh sch i vi gio sinh thu ht ngy cng
nhiu hc sinh gii vo cc trng s phm, mc sng vt cht v tinh thn ca
nhn dn c nng ln l nhng yu t tc ng tch cc n cht lng i
ng nh gio.
Ngn sch nh nc chi cho gio dc c nng dn, t gn 11%
nm 1996 ln 20% tng chi ngn sch Nh nc vo nm 2010. y l s quan
tm ln ca ng v Nh nc i vi gio dc. Nhiu a phng, bn cnh
ngn sch trung ng, cn c thm t ngn sch a phng u t cho gio dc
v c nhiu c gng ci tin vic phn b, iu hnh ngn sch; ng thi
huy ng ngun lc ca nhn dn tng cng c s vt cht k thut nh
trng, bo m cht lng dy v hc. ng gp ca nhn dn cho gio dc l
mt khon u t ng k, p ng khong 30- 40 % chi ph hng nm ca
ng Cng sn Vit Nam, Vn kin i hi i biu ton quc ln th XI, Nxb Chnh tr quc gia, H Ni, 2011, tr.167168
bc i hc.
C hin tng va thiu, va tha gio vin do khng c s ng b v
loi hnh. Rt nhiu a phng c tng bin ch gio vin , thm ch tha,
nhng li thiu nhng loi hnh gio vin nh ngoi ng, m nhc, k thut. S
hng ht v gio vin trnh cao cc trng i hc ngy cng gia tng, tui
trung bnh ca gio vin cao.
Phng php ging dy cha c ci tin, ph bin vn l li dy thy
truyn t, tr tip thu th ng. iu din ra khng ch gio dc ph thng
m ngay c i hc v sau i hc.
- Qun l gio dc cn nhiu yu km, bt cp
Cng tc qun l gio dc cn nhiu yu km v l nguyn nhn ch yu
ca nhiu yu km khc. C ch qun l gio dc chm i mi, cha theo kp
s i mi trn cc lnh vc ca t nc. o c v nng lc ca mt b phn
cn b qun l gio dc cn thp. Cng tc xy dng i ng nh gio cha p
ng c yu cu. Cc c quan chc nng chm c th ho nhng quan im
ca ng thnh c ch, chnh sch ca Nh nc; thiu nhy bn trong vic
tham mu vi ng v nhng vn phc tp mi ny sinh; thiu nhng quyt
sch ng b, hp l tm v m thc y pht trin gio dc; mt s chnh
sch v gio dc cn ch quan, duy ch, xa thc t, thiu s ng thun ca x
hi. T duy gio dc chm i mi, cha theo kp yu cu i mi, pht trin
t nc, trong bi cnh hi nhp quc t. Nhng tc ng mt tri ca c ch
th trng v nhng kh khn ca t nc nh hng nhiu n s nghip
pht trin gio dc.
Qun l gio dc yu km c trong xy dng th ch, ch o iu hnh,
kim tra gim st v x l vi phm. C ch qun l gio dc chm i mi, cha
theo kp s i mi trn cc lnh vc ca t nc. o c v nng lc ca mt
b phn cn b qun l gio dc cn thp. Cng tc xy dng i ng nh gio
cha p ng c yu cu. Cn c s chng cho v chc nng, nhim v ca
cc c quan qun l nh nc v gio dc v o to, gia c quan qun l nh
nc v gio dc v cc c quan ch qun, gia qun l gio dc v o to
theo ngnh v theo lnh th. T chc qun l o to ngh qua hn 25 nm i
mi cha n nh do vic nhp tch. Cng tc k hoch v ti chnh gio dc
cn yu. Vic t chc kho th v kim nh cht lng gio dc cha p ng
c yu cu.
Nh nc cha c bin php gip mt cch c hiu qu cho nhng
hc sinh ngho c ch v c nng lc hc ln cao. Trong cc trng i hc v
chuyn nghip t l hc sinh, sinh vin xut thn t nng thn, vng su, vng
xa, min ni, cc dn tc t ngi cha tng xng. Khong cch gia trnh
pht trin gio dc gia cc vng trong c nc cha c thu hp. Gio dc
cc dn tc t ngi vn cn kh khn.
Chnh sch hc bng, hc ph, tn dng hc tp v cc gii php tr gip
khc (vic phn b ch tiu tuyn sinh, thc hin ch c tuyn, xy dng k
tc x v.v..) c ci tin, nhng vn cn bt hp l, nht l i vi con em
nng dn, cng nhn ngho v cc i tng chnh sch.
- C s vt cht trng lp cn gp nhiu kh khn, thiu thn. Ni
dung gio dc cn thiu thit thc.
Nhn chung, c s vt cht ca ngnh Gio dc vn cn trong tnh trng
ngho nn, lc hu. Trang thit b, phng th nghip phc v ging dy v hc
tp cn thiu thn, tnh trng dy chay cn ph bin. S lng my tnh cn t,
cc vng kh khn, nhiu hc sinh khng c sch gio khoa.
iu kin phc v vic dy v hc ca cc trng hc cn km, rt t
trng t chun so vi yu cu ca mt nh trng. C s vt cht nhm p
ng yu cu m bo cht lng o to cn nhiu bc xc v cn c chng
trnh mc tiu u t gii quyt.
Ni dung gio dc cc cp hc t mm non n sau i hc cn c
nhiu bt cp. C ch va qu ti i vi hc sinh, sinh vin, c ch va cha
p ng c nhng thay i theo xu th ca thi i. Thi gian, sc lc ca
hc sinh dnh cho hc tp l c gii hn, nhng s mn hc v ni dung tng
mn hc ngy cng tng ln. Theo xu hng , cng hc ln cao hn, thi c
cng gt gao hn, vic hc thm, luyn thi li cng thng, nng n hn.
Chng trnh gio dc cn nng n, cha bm st yu cu ca cuc sng
nng ng. Nhiu phn trong chng trnh o to i hc v chuyn nghip
lc hu. Phng tin ging dy, th nghim, thc tp, nghin cu thiu thn v
c k.Chng trnh, gio trnh, phng php gio dc chm i mi, chm hin
i ho; nh trng cha gn cht vi i sng x hi v lao ng ngh nghip,
cha ch trng pht huy tnh sng to, nng lc thc hnh ca hc sinh, sinh
vin; thi c cn nng n, tn km. Ph cp gio dc trung hc c s nhiu ni
cha vng chc.
Thc tin pht trin gio dc nc ta hin nay cho thy ba mu thun
ang tn ti cn c gii quyt.
Mt l, mu thun gia yu cu pht trin nhanh quy m v gp rt nng
cao cht lng ca gio dc vi kh nng p ng hn ch ca nn kinh t v
9
(gi tr giao dch t gn 1.000 t ng) v trn 20 phin cc tnh, thnh trong
c nc (gi tr giao dch c khon vi chc t ng/phin). Trong nm 2006,
cc sn giao dch in t (h tr gii thiu, tm kim, thng tho, tho thun
cng ngh) c a vo hot ng ti Thnh ph H Ch Minh, H Ni,
ng Nai, Hi Phng, thu ht s tham gia ca ng o cc nh u t cng
ngh trong nc v nc ngoi (Hn Quc, Trung Quc, Hoa K, Nga, i
Loan, Ixraen...).
Hot ng giao dch mua bn cng ngh ngy cng ph bin vi gi tr
ngy cng tng ti cc Techmart, Trung tm Giao dch Cng ngh c trin
khai ngy 15-6-2006 l a im giao dch cng ngh tp trung v thng xuyn
t ti Trung tm Thng tin khoa hc v cng ngh Quc gia v Sn giao dch
in t - Techmart o.
- Pht trin tim lc khoa hc v cng ngh
+ V ngun nhn lc khoa hc v cng ngh:
Nm 2006, Vit Nam c khong 2.600.000 ngi c trnh i hc
v cao ng, trn 20.000 thc s v 16.000 tin s v tin s khoa hc, 7.000 ph
gio s v 1.200 gio s. Bnh qun nhn lc c trnh cao ng v i hc t
325 ngi/1 vn dn, cn b khoa hc v cng ngh t khong 6 ngi/ 1 vn
dn. V i ng gio vin trong cc trng i hc v cao ng, n nm 20052006 c nc c 53.878 ging vin (trong 463 gio s, 2.467 ph gio s,
5.882 tin s v tin s khoa hc, 18.272 thc s, 26.800 c nhn, k s). tui
trung bnh ca cc gio s nm 2005 l 58 v ph gio s l 47 tui 6. Tuy nhin,
s lng cc t chc khoa hc v cng ngh cn tng chm, c bit s lng t
chc khoa hc v cng ngh trong cc trng i hc v ngoi nh nc cn rt
thp.
Trnh cn b khoa hc v cng ngh c nng ln mt bc ng k
thng qua cc chng trnh o to trong v ngoi nc, cc hot ng nghin
cu khoa hc v phc v sn xut. Nng lc ca lp cn b tui 30-40 v
tui 40-50 ti cc vin, trng c nng ln. Tnh trng ht hng v cn
b c khc phc mt phn.
+ V c s vt cht - k thut v ngun lc ti chnh cho khoa hc v
cng ngh.
Trong nhng nm gn y, Nh nc tp trung u t chiu su cho
cc c quan nghin cu khoa hc t ngun u t pht trin v t kinh ph s
nghip khoa hc.
6
13
Cc quy hoch h tng v giao thng, in lc, quy hoch pht trin x
hi v i mi h thng qun l nh nc, gio dc v o to, khoa hc v
cng ngh v cc d bo u t nc ngoi khng theo kp cc din bin trong
thc tin. Do nhng yu km, bt cp v cht lng o to trong lnh vc gio
dc nn ngun nhn lc khoa hc v cng ngh ngy cng khng p ng c
yu cu ca doanh nghip v cc lnh vc kinh t - x hi. Nhng bt cp ni
trn dn n nhng lng tng, b ng trong nghin cu v xut cc gii
php ngn nga, i ph, thch ng trc cc tc ng mau l ca hi nhp quc
t v bin i mi trng sinh thi ton cu.
Tng u t ca ton x hi cho khoa hc v cng ngh cn mc rt
thp (khong 0,6% GDP), trong ch yu l t ngun ngn sch nh nc. T
l u t ca doanh nghip cho khoa hc v cng ngh mi t khong 43%
ngun t ngn sch, trong khi Chin lc pht trin khoa hc v cng ngh n
nm 2010 yu cu t trng u t ca x hi phi gp i u t t ngn sch v
tng u t phi t mc 1,5% GDP.
Tc ng khoa hc v cng ngh n sn xut, kinh doanh cn yu, ch
s TFP mi t 28,2% tng trng GDP; hiu qu hot ng khoa hc v cng
ngh cn cha cao nn mi ch p ng mt t l rt thp nhu cu i mi v
nng cao trnh cng ngh ca t nc. Trnh khoa hc v cng ngh ca
Vit Nam hin nay ni chung cha khc phc c khong cch tt hu so vi
cc nc ASEAN-5 (Xingapo, Malaixia, Thi Lan, Philipin, Innxia).
Qu trnh nhp khu cng ngh ca cc doanh nghip trong nc (doanh
nghip nh nc v doanh nghip dn doanh) din ra chm v cha gn kt cht
ch vi vic gii m, lm ch, ch to ci tin cng ngh nhp ca i ng v t
chc khoa hc v cng ngh trong nc. V vy, trnh cng ngh chung ca
cc lnh vc sn xut cng nghip then cht (cng nghip ngun, cng nghip
ch to, cng nghip cng ngh cao) cn thp hoc ang trong qu trnh tip thu.
Cc lnh vc sn xut, kinh doanh c trnh cng ngh cao v trung
bnh cn chim t l thp v nm ch yu ti cc doanh nghip nc ngoi. Vic
nhp khu v nghin cu cng ngh cha p ng c yu cu hnh thnh nn
cng nghip ph tr, hnh thnh s kt ni gia mng li sn xut trong nc
vi quc t v nng cao gi tr gia tng ca cc lnh vc, cc ngnh sn xut
nc ta trong qu trnh hi nhp kinh t quc t.
Do s phi hp lin ngnh cn yu km nn hot ng khoa hc v cng
ngh ca cc vin nghin cu v trng i hc nc ta cha gn kt c vi
hot ng nhp khu cng ngh ca qu trnh cng nghip ha, hin i ha;
cha p ng yu cu pht trin cng ngh v i mi sn phm ca doanh
15
nghip, cha tham gia c nhiu vo vic gii m v thc hin nhim v ni
a ho cng ngh nhp khu tng bc tin ti sng to cng ngh. Cc c
quan qun l khoa hc v cng ngh chm xy dng v trin khai c ch, chnh
sch thc y x hi ho u t khoa hc v cng ngh, thc y cc lnh vc
kinh t - x hi, doanh nghip t hng trc tip nhim v nghin cu vi t
chc khoa hc v cng ngh ng vi nhu cu thc tin.
- Hn ch, bt cp v tim lc khoa hc v cng ngh
i ng cn b khoa hc v cng ngh c s tng nhanh v s lng,
nhng cht lng cn thp, cha p ng yu cu thc tin ca cc lnh vc
kinh t - x hi v ca doanh nghip. Cn s bt hp l v c cu ngnh ngh v
phn b i ng, nn nhiu lnh vc pht trin nhanh vn cn rt thiu nhn lc
khoa hc v cng ngh; i ng cn b khoa hc v cng ngh ch cht ang b
lo ho; kin thc mi t c iu kin cp nht; s hng ht v cn b trong
nhiu lnh vc l nghim trng, nht l trong lnh vc khoa hc c bn.
Thiu quy hoch v pht trin ngun nhn lc, thiu nhng tp th khoa
hc mnh v gn kt trong hp tc nghin cu. Hiu qu s dng cn b khoa
hc v cng ngh nhn chung cn thp. Cng tc bi dng, o to li i ng
cn b cha c ch trng ng mc. thc trch nhim ca mt b phn cn
b khoa hc v cng ngh b gim st. Trnh , nng lc qun l v bn lnh
ca ngi ng u nhiu t chc khoa hc cha p ng c yu cu ca s
nghip i mi, cha dng cm i mt vi thch thc ca c ch th trng
v thc tin x hi, cha dm ri b c ch bao cp, cn tm l da dm vo
Nh nc...
Chnh sch o to, bi dng, s dng i ng cn b khoa hc v tr
ho, pht trin i ng cn b khoa hc v cng ngh ng trc nhiu thch
thc v bt cp cha c gii quyt. Cht lng o to v trnh chuyn
mn ca i ng cn b khoa hc v cng ngh cha p ng c i hi ca
nn kinh t. Nguyn nhn ca tnh trng ny l do cht lng ging dy cha
cao v cha ng u trong c nc; ni dung chng trnh o to nhiu
trng cn cha hp l; c s vt cht phc v ging dy tuy c ci thin
nhng nhn chung vn cn lc hu. c bit, chng ta cn thiu nhi nhng cn
b, chuyn gia u ngnh trong cc lnh vc khoa hc v cng ngh sc m
nhim cc nhim v nghin cu c tm c quc t, c ng gp t ph i vi
cc lnh vc kinh t - x hi ca t nc.
C ch lm vic hnh chnh ang lm su sc thm nhng bt cp v b
tr v s dng cn b khoa hc v cng ngh ni chung. l s hng ht v th
h ca i ng cn b trong c lnh vc o to ln nghin cu trin khai; t l
16
phn b khng ng u theo min ni, vng; chnh sch i ng cha thu ht
v s dng cn b tr c o to c trnh cao v lm vic ti cc c s
cng lp nghin cu v o to ngun nhn lc.
C s vt cht ca nhiu phng th nghim c y mnh u t
hin i ho tt hn so vi trc y, song nhn chung trang thit b nghin cu
trn nhiu lnh vc khoa hc v cng ngh vn cn khong cch kh xa so vi
khu vc v th gii. c bit, cn c theo t l cng b v ng k cc kt qu
nghin cu v ng dng khoa hc v cng ngh trn mc u t th hiu qu s
dng cc phng th nghim c cn t mc thp, gy nhiu lng ph.
- C ch, chnh sch hot ng khoa hc v cng ngh cha theo kp
qu trnh cng nghip ho, hin i ho v hi nhp quc t.
Cha c chin lc hi nhp quc t v khoa hc v cng ngh, cc
chnh sch pht trin khoa hc v cng ngh kh thi v ph hp trong thi k
y mnh cng nghip ho, hin i ho v hi nhp quc t xc nh nhng
vn khoa hc v cng ngh cn t chc nghin cu trong nc v nhng vn
phi nhp khu t nc ngoi.
Vic xc nh cc nhim v khoa hc v cng ngh vn cha c c ch
sng lc hu hiu la chn ng cc nhim v nghin cu c nh hng ln
n s pht trin kinh t - x hi v chn cho ng lc lng v t chc khoa
hc v cng ngh c kh nng thc hin nhim v nghin cu . V vy,
tnh trng u t cho khoa hc v cng ngh cn manh mn, co bng, trng
lp, khng cn c theo cht lng v hiu qu hot ng khoa hc v cng ngh
cha c khc phc v ngy cng nng n.
Cha xy dng v thc thi c cc chnh sch, c ch thc y s nng
ng v hiu qu trong hot ng khoa hc v cng ngh ca cc t chc, c
nhn, s gn kt gia nghin cu, o to vi sn xut, kinh doanh, c ch hiu
qu h tr cc sn phm nghin cu khoa hc v cng ngh tr thnh sn
phm hng ho, p ng c nhu cu ca cc lnh vc kinh t - x hi. Mc d
cc chnh sch, c ch v cc vn ni trn tn ti v c thc thi t lu
ti cc nc cng nghip v nhng nc mi cng nghip ho thnh cng.
IV. QUAN IM CH O PHT TRIN GIO DC- O TO V
KHOA HC CNG NGH TRONG THI K Y MNH CNH, HH
4.1. V pht trin gio dc - o to
4.1.1. Mc tiu tng qut ca s nghip pht trin gio dc - o to
17
19
cnh tranh lnh mnh trong gio dc - o to, chng bnh thnh tch. i mi
t chc v hot ng, cao v bo m quyn t ch, t chu trch nhim ca
nh trng, nht l trng i hc, cao ng, trung hc chuyn nghip v dy
ngh.
Quy nh r chc nng, nhim v ca cc c quan qun l gio dc theo
hng lm tt chc nng qun l nh nc, xy dng, hon thin cc chnh
sch, c ch v gio dc - o to, kim sot cht ch vic thc hin mc tiu,
chng trnh v cht lng. X l nghim cc hin tng tiu cc trong ngnh
gio dc nh tnh trng dy thm, hc thm, thi c, tuyn sinh, nh gi kt qu
hc tp v cp chng ch, vn bng.
i mi c ch qun l, bi dng cn b, sp xp, chn chnh v nng
cao nng lc ca b my qun l gio dc. Hon thin h thng thanh tra gio
dc mt cch ton din, c bit ch trng v cng tc chuyn mn.
Tip tc sp xp li mng li cc trng i hc, cao ng v cc vin
nghin cu gn o to vi nghin cu khoa hc, s dng ti u ngun nng
lc hin c v i ng khoa hc v c s vt cht k thut. Nng cao nng lc
ca cc i hc quc gia v i hc khu vc. Xy dng mt s trng i hc
quc gia ln, mt s trung tm o to k thut c cht lng v uy tn cao.
Qun l tt ni dung, chng trnh v cht lng o to ca cc trng i hc
m, i hc dn lp, v cc loi hnh khng chnh quy. i mi c ch qun l,
nng cao cht lng cc trng cng lp, b sung chnh sch u i pht
trin cc trng ngoi cng lp v cc trung tm gio dc cng ng. C l trnh
c th cho vic chuyn mt s c s gio dc - o to cng lp sang dn lp, t
thc, xo b h bn cng. Hin i ho mt s trng dy ngh, tng nhanh t l
lao ng c o to trong ton b lao ng x hi. Khuyn khch pht trin h
thng cc trng i hc, cao ng, trung hc chuyn nghip, dy ngh ngoi
cng lp, k c trng do nc ngoi u t. M rng hp l quy m gio dc
i hc, lm chuyn bin r nt v cht lng v hiu qu o to. Tng bc
xc tin vic ni mng thng tin quc t (Internet) trng hc.
Tng cng cng tc nghin cu khoa hc gio dc nhm gii p nhng
vn l lun v thc tin t ra trong lnh vc gio dc - o to hin nay.
T chc hot ng ca Hi ng Quc gia Gio dc c hiu qu tt v
phn cp qun l hp l gia qun l ngnh, a phng v cc c s gio dc...
Tng cng m rng v nng cao cht lng, hiu qu trong quan h trao
i v hp tc quc t v gio dc, o to, tng bc hin i ho nn gio dc
- o to phc v s nghip cng nghip ho, hin i ho v hi nhp quc t.
22
23
duy, thay i cch ngh, cch lm, nhanh chng ng dng khoa hc k thut, to
ra cc ngnh ngh mi, cc sn phm mi, to nn s chuyn dch c cu kinh t
nng nghip v kinh t nng thn.
Nh nc tp trung u t c trng tm, trng im; kt hp ng b gia
u t xy dng c s h tng, trang thit b k thut vi u t o to nhn lc
khoa hc v cng ngh ng thi y mnh x hi ho hot ng khoa hc cng
ngh, to iu kin cho cc thnh phn kinh t, cc t chc kinh t v x hi,
cc c nhn trong nc v nc ngoi tham gia nghin cu, ng dng v u t
pht trin khoa hc v cng ngh.
- Quan im th t: Pht huy nng lc ni sinh v khoa hc cng ngh,
kt hp tip thu thnh tu khoa hc cng ngh th gii. Nng lc ni sinh l
nng lc bn trong ca cc quc gia. l nhn t quyt nh cho s pht trin.
Tuy nhin nng lc ngoi sinh cng ng mt vai tr ht sc quan trng, khng
th thiu c v n nhn ln sc mnh ca nng lc ni sinh. V vy, mt mt
cn phi nng cao nng lc ni sinh, ng thi mt khc phi ch ng tip
nhn nhng thnh tu khoa hc cng ngh hin i ca th gii. tng cng
ngun lc ni sinh, cn u t nghin cu c bn v nghin cu ng dng.
Nghin cu c bn phi c c nh hng sc nm bt, lm ch v ci tin
cng ngh nhp t bn ngoi, tin ti sng to nhng cng ngh mi c ngha
quyt nh i vi s pht trin ca t nc. Phi kt hp mt cch ti u vic
nhp cng ngh tin tin t bn ngoi vo vi pht trin nhanh nng lc nghin
cu khoa hc trong nc.
Trong bi cnh ton cu ho v hi nhp quc t ngy cng su rng, hp
tc quc t v khoa hc v cng ngh phi c y mnh nhm khai thc
nhng c hi m ton cu ho c th mang li. Trong iu kin ca nc ta hin
nay, cn ly nhp cng ngh t cc nc pht trin l ch yu nhm p ng kp
thi nhu cu pht trin ca cc ngnh kinh t - k thut; ng thi nng cao
nng lc khoa hc v cng ngh ni sinh tip thu c hiu qu thnh tu khoa
hc v cng ngh hin i ca th gii. i mi c ch qun l nhm khai thc
ti a nng lc khoa hc v cng ngh hin c trong nc, va tranh th tip
thu, ng dng nhanh chng v c hiu qu cc thnh tu khoa hc v cng ngh
hin i, tin tin ca th gii.
- Quan im th nm: Pht trin khoa hc cng ngh gn lin vi bo v
v ci thin mi trng sinh thi, m bo pht trin kinh t - x hi nhanh v
bn vng. Cuc cch mng cng nghip a li cho th gii mt s tng
trng kinh t cao vi mt khi lng sn phm hng ho khng l, nhng n
cng li cho loi ngi nhng hu qu nghim trng. l s nhim mi
25
trng sinh thi v nhng vn ton cu khc. Pht trin khoa hc cng ngh
khng phi ch nhm thc y tng trng kinh t m cn nhm bo v mi
trng sinh thi, gii quyt tt mi quan h gia pht trin kinh t vi pht trin
vn ho, bo v mi trng ngay trong tng bc v tng chnh sch pht trin.
Con ng cng nghip ho nc ta phi l con ng cng nghip ho sinh
thi (echo-industrialisation),m bo s pht trin bn vng, hi ho, ton din
4.2.3. Nhim v ca khoa hc v cng ngh trong giai on i mi hin
nay
Mt l, pht trin khoa hc x hi, tip tc gp phn lm sng t nhng
nhn thc v ch ngha x hi v con ng i ln ch ngha x hi nc ta,
gii p nhng vn mi ca kinh t th trng nh hng x hi ch ngha;
bc i cng nghip ho, hin i ho; nhng nguyn tc, ni dung c bn ca
pht huy dn ch x hi ch ngha, i mi h thng chnh tr, xy dng Nh
nc php quyn x hi ch ngha; pht trin con ngi; nng cao nng lc lnh
o v sc chin u ca ng trong giai on mi,... Thng xuyn tng kt
thc tin pht trin l lun; d bo tnh hnh v xu th pht trin ca th gii,
khu vc v trong nc; cung cp lun c khoa hc cho vic hoch nh ng
li, ch trng, chnh sch ca ng v Nh nc.
Hai l, pht trin khoa hc t nhin v khoa hc cng ngh, tp trung
nghin cu c bn nh hng ng dng, c bit cc lnh vc Vit Nam c nhu
cu v th mnh. y mnh c chn lc vic nhp cng ngh, mua sng ch kt
hp cng ngh ni sinh nhanh chng i mi v nng cao trnh cng ngh
ca cc ngnh c li th cnh tranh, c t trng ln trong GDP, cc ngnh cng
nghip b tr v to nhiu vic lm cho x hi; pht trin cng ngh cao, nht l
cng ngh thng tin, cng ngh sinh hc v cng ngh vt liu mi. Pht trin
h thng thng tin quc gia v nhn lc v cng ngh.
Ba l, i mi c ch qun l khoa hc v cng ngh theo hng Nh
nc u t vo cc chng trnh nghin cu quc gia t trnh khu vc v
th gii, xy dng tim lc khoa hc v cng ngh ca mt s lnh vc trng
im. a dng ho cc ngun lc u t cho khoa hc v cng ngh, huy ng
cc thnh phn kinh t tham gia cc hot ng khoa hc, cng ngh. y mnh
hi nhp quc t trong lnh vc khoa hc v cng ngh. Nng cao cht lng v
kh nng thng mi ca cc sn phm khoa hc v cng ngh; y mnh vic
i mi cng ngh trong cc doanh nghip.
Bn l, Nh nc khuyn khch cc hot ng sng to, hon thin v ng
dng cng ngh mi, thng qua cc chnh sch h tr pht trin, cng nhn v
bo h quyn s hu tr tu. C chnh sch hp dn cc cng ty xuyn quc
26
gia u t v chuyn giao cng ngh mi cho cc doanh nghip Vit Nam. Ch
trng nhp khu cng ngh hin i; tng bc pht trin mnh cng ngh trong
nc.
Nm l, trng dng nhn ti, cc nh khoa hc u ngnh, tng cng trnh
s, k s trng, k thut vin lnh ngh v cng nhn k thut c tay ngh cao.
C chnh sch thu ht cc nh khoa hc, cng ngh gii trong nc v ngoi
nc, trong cng ng ngi Vit Nam nh c nc ngoi.
4.2.4.Nhng gii php pht trin khoa hc v cng ngh trong giai on
i mi hin nay
Mt l, i mi c ch qun l khoa hc v cng ngh: i mi c ch
qun l khoa hc v cng ngh hin nay theo hng hnh thnh c ch qun l
mi ph hp vi c ch th trng nh hng x hi ch ngha, vi c th ca
hot ng khoa hc v cng ngh v yu cu ch ng hi nhp quc t; tch
bit v qun l gia khu vc hnh chnh v khu vc s nghip trong h thng
khoa hc v cng ngh c c ch, qun l ph hp vi mi khu vc; nng
cao tnh t ch, t chu trch nhim ca cc t chc v c nhn hot ng khoa
hc v cng ngh.
Hai l, pht trin tim lc khoa hc v cng ngh: Pht trin nhn lc
khoa hc v cng ngh. Nng cao nhn thc v vai tr, v tr ca i ng cn b
khoa hc v cng ngh. i mi c ch qun l nhn lc khoa hc v cng ngh
nhm gii phng tim nng, pht huy tnh ch ng, sng to ca i ng cn b
khoa hc v cng ngh. Xy dng cc chnh sch to ng lc vt cht v tinh
thn mnh m cho cc c nhn hot ng khoa hc v cng ngh, trng dng v
tn vinh nhn ti khoa hc v cng ngh. i mi chnh sch o to cn b
khoa hc v cng ngh. Pht trin h thng thng tin quc gia v khoa hc v
cng ngh. Tp trung xy dng mt s t chc khoa hc v cng ngh v c s
h tng t trnh trung bnh tin tin trong khu vc cho mt s hng khoa
hc v cng ngh trng im. Huy ng v nng cao hiu qu s dng cc
ngun lc ti chnh cho khoa hc v cng ngh.
Ba l, xy dng v pht trin th trng khoa hc v cng ngh: y
mnh i mi c ch v chnh sch kinh t - x hi nhm to nhu cu ng dng
thnh tu khoa hc v cng ngh vo sn xut v i sng. To lp mi trng
php l cho hot ng ca th trng khoa hc v cng ngh. Pht trin cc t
chc trung gian, mi gii th trng khoa hc v cng ngh.
Bn l, y mnh hi nhp quc t v khoa hc v cng ngh: a dng
ho i tc v hnh thc hp tc quc t v khoa hc v cng ngh, la chn i
27
2.
Nguyn Duy Bc (2011), Vn ho gio dc Vit Nam thi k i mi, Nxb Thi i, H
Ni.
3.
Ban Tuyn gio Trung ng (2011): Ti liu tham kho phc v nghin cu cc Vn kin
i hi i biu ton quc ln th XI ca ng, Nxb CTQG, HN.
4.
Nguyn Vn Dn (2008): Din mo v trin vng ca x hi tri thc, Nxb KHXH, HN.
5.
Phm Vn Dng (2010): Pht trin th trng khoa hc - cng ngh Vit Nam, Nxb
CTQG, HN.
6.
Phm Xun Dng (2008): Cng ngh tin tin v cng ngh cao vi tin trnh cng
nghip ho - hin i ho Vit Nam, Nxb CTQG, HN.
7.
ng Cng sn Vit Nam (2011): Vn kin i hi i biu ton quc ln th XI, Nxb
CTQG, HN.
8.
9.
ng Cng sn Vit Nam (2001): Vn kin i hi i biu ton quc ln th IX, Nxb
CTQG, HN.
10. ng Cng sn Vit Nam (1997): Vn kin Hi ngh ln th 2 - Ban Chp hnh Trung
ng (kho VIII), Nxb CTQG, HN.
11. Hi v p nhng vn then cht nht ca khoa hc v cng ngh (1999), Nxb Thanh
nin.
12. ng Hu (ch bin) (2009): Pht trin kinh t tri thc gn vi qu trnh cng nghip
ho, hin i ho Vit Nam, Nxb KHXH, HN.
13. TS Trn Hng Lu (2009): Vai tr ca tri thc khoa hc trong s nghip cng nghip
ho, hin i ho Vit Nam hin nay, Nxb CTQG, HN.
14. Hong nh Phu (1998): Khoa hc v cng ngh vi cc gi tr vn ho, Nxb Khoa hc
K thut, HN.
15. Samuel Hungtington (2005): S va chm ca cc nn vn minh, Nxb Lao ng, H Ni.
16. Vin Khoa hc Gio dc Vit Nam (2010): Kinh nghim ca mt s nc v pht trin
28
29