k Ed.

airleri

IK EDEBYATI ARLER
indekiler:
KROLU (16. veya 17. yy.)............................................................................................................ 2
KARACAOLAN (17. yy.).................................................................................................................. 3
KAYIKI KUL MUSTAFA (17. yy.)....................................................................................................... 4
IK MER (17. yy.)........................................................................................................................ 5
ERCL EMRAH (17. yy.)................................................................................................................. 6
GEVHER (17-18. yy.)...................................................................................................................... 7
LEVN (18. yy.)................................................................................................................................ 8
DADALOLU (18-19. yy.)................................................................................................................. 9
DERTL (19. yy.)............................................................................................................................ 10
SEYRAN (19. yy.).......................................................................................................................... 11
ERZURUMLU EMRAH (19. yy.)........................................................................................................ 12
BAYBURTLU ZHN (19. yy.)............................................................................................................ 13
RUHSAT (19. yy.).......................................................................................................................... 14
SMMAN (19. yy.)........................................................................................................................ 15
IK VEYSEL ATIROLU (20. yy.)................................................................................................. 16
EREF TALIOVA (20. yy.).............................................................................................................. 17
MURAT OBANOLU (20. yy.)........................................................................................................ 18
NEET ERTA (20. yy.).................................................................................................................. 19

k Ed. airleri

KROLU (16. veya 17. yy.)

1. Bolu yresinde yaamtr.
2. Babas Bolu Beyi tarafndan gzlerine mil ektirilerek ldrld iin Krolu diye
tannmtr. Bolu Beyinden babasnn cn almak iin daa km; ama yiitlii
ile halkn gznde destanlam olmasna karn yaam kesin olarak
bilinememektedir.
3. Yneticilerin keyf uygulamalarna isyan etmitir.
4. Dili pek yaln ve cokundur.
5. Koaklama trndeki iirleriyle nldr.
6. iirlerinin temel kavramlar kr at, kl, ok, mertlik, isyandr.
7. Yiitlik, dostluk, ak ve doa sevgisini lirik bir syleyile anlatma dkmtr.
8. Kavga ve zgrlkn simgesi olmutur.
9. Eserleri: Krolu Destan (Destanda dz anlatmn yeterli olmad zamanlarda
iire bavurulmutur).
MERT DAYANIR
Mert dayanr namert kaar
Meydan gmbr gmbrdenir
BENDEN SELAM OLSUN
Benden selam olsun Bolu Beyine
kp u dalara yaslanmaldr
Ok gcrtsndan kalkan sesinden
Dalar seda verip seslenmelidir
Tfenk icat oldu mertlik bozuldu

k Ed. airleri

KARACAOLAN (17. yy.)

1. Divan ve tekke airlerinden etkilenmemitir.
2. Saz airlerinin en nlsdr. Halk edebiyatnn en nl ozandr.
3. ukurova yresinde yaam, elinde sazyla tm Anadoluyu gezip iirler
sylemitir.
4. Varsak Trkmenlerindendir.
5. Varsa, koma ve semai nazm biimlerinin en sekin rneklerini vermitir.
6. Bir ak ve tabiat airi olarak anlr.
7. iirlerinde cokun bir lirizm vardr.
8. Dili katksz, duru ve zentisizdir.
9. Ses ve ahenk bakmndan olgun bir anlat vardr.
10. Mecaz ve mazmunlara oka bavurmutur. Yresel szcklere, deyim ve
benzetmelere yer vermitir.
11. zgr bir dnya gr ile yerel ve gerek konular ileyii, insani aklar,
uar yaps ve yaama sevinci Karacaolan zgn bir ozan yapmtr.
12. Ak, ayrlk, gurbet, tabiat, lm, yiitlik gibi temalar ilemitir.
13. Nazm biimi olarak en ok koma ve semaileri ile saygdeerdir. Bazen de
destan yazmtr.
ncecikten bir kara yaar / Tozar Elif Elif diye
Gzel ne gzel olmusun, / Grlmeyi grlmeyi
ndim seyran ettim Firengistan / lleri var bizim ile benzemez.
Yeil bal gvel rdek / Uar gider gle kar
Ericesin tel tel etmi / Dker gider yre kar.

Ala gzlm ben bu elden gidersem / Zlf perianm kal mell mell.
Kerem et aklndan karma beni / Ala gzyan sil mell mell.
Bir ayrlk, bir yoksulluk, bir lm. (Nakarat dize)
Bir yiit gurbete gitse / Gr bana neler gelir.
Gurbette mrm geecek / Bir darack yerim de yok
Oturup derdim dkecek / Bir mnasip yrim de yok
Bre aalar bre beyler / lmeden bir dem srelim
Gzmze kara toprak / Dolmadan bir dem srelim

erice: Sr sinei. Buttan yaplan pastrma.

k Ed. airleri

KAYIKI KUL MUSTAFA (17. yy.)

1. Divan iirinden hi etkilenmemitir.
2. Yenieri Ocandan yetimitir.
3. Genliinde Murad Reis levendi olarak Cezayirde bulunduu iin Kayk
lakabn almtr.
4. Yenieri ozanlarnn en nlsdr.
5. Dnemin nemli olaylar zerine iirler yazmtr.
6. Genelde yiitlik ve ak konularn ilemitir.
7. Halk zevkine bal, doal bir syleyii vardr.
8. Kusurlu bir nazm teknii kullanmtr.
9. Pek ok nl destan vardr. En tannm iiri, halk ve askerlerin dilinde dolaan
Badat Seferini anlatan, Gen Osman menkbesini destanlatrd Gen Osman
Destandr. Mersiyesi de vardr (?).

k Ed. airleri

IK MER (17. yy.)

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

Divan edebiyatndan etkilenmitir.

Aruzla yazlm pek ok iiri olsa da nn heceyle yazd iirlerine borludur.
Halk ve divan edebiyatnn nazm biimlerinin tmyle iir sylemitir.
Tasavvufla ilgilenmi, Bektai tarikatnn grlerini yanstan iirler de sylemitir.
Koma ve semai sylemede baarl gstermitir.
Saz klarnca stad diye bilinir.
Anadolu, ran ve Suriyeyi gezerek sazyla iir sylemitir.
Sevgi sayg, sadakat, iyilik, namus, insanlk, adalet, merhamet gibi konular
ilemitir.
9. 1500e yakn saydaki iirini k mer Divannda toplamtr.
u kardan gelen dilber / Gelir amma neden sonra
Bir selama kail oldum / Verir amma neden sonra

k Ed. airleri

ERCL EMRAH (17. yy.)

1. Erci kalesinin ba Mirolunun sazcs k Ahmetin oludur.
2. Gen yata Mirolunun kz Selvihana k olarak sevgilisinin ardndan ran ve
Azerbaycann bat kesimlerini gezmi, grdklerini duru bir Trkeyle anlatmtr.
3. Ayrca bir hikye kahramandr.
4. Aruzla sylenmi iiri yoktur. Bu durum onun belli bir tahsil grmedii sonucuna
gtrr.
5. Yerel syleyilere, halk benzetmelerine ve tabiat gzelliklerine yer veren iirleriyle
halk iirimizin bykleri arasnda kabul edilir.
6. iirleri Erzurumlu Emrahn iirlerinden daha yalndr. Bu zellii ve ak temasn
ilemesi ynyle onu Erzurumlu Emrahtan ayrmak olanakldr.
7. En nemli eseri Emrah ile Selvi Han adl halk hikyesidir.
Tutam yr elinden tutam / kam dalara dalara
Olam bir yaral blbl / nem balara balara

k Ed. airleri

GEVHER (17-18. yy.)

1. Divan edebiyatnn etkisinde kalmtr.
2. Medrese eitiminden getii sanlmaktadr. Aydn zmredendir. Bir sre ktiplik
yapmtr.
3. Bu etkenlerin vesilesiyle aruz vezni ve Divan nazm biimleriyle (mstezat gibi)
iirler yazm, heceyle yazlan iirlerinde Divan ed. kelime ve mazmunlarn
kullanma eilimi gstermitir. Bu nedenle iirlerinde yer yer Arapa, Farsa szck
ve tamlamalara rastlanr.
4. Onu Krml sayanlar olmakla birlikte stanbullu olma olasl daha yksektir.
5. Hece lsyle sylenmi iirleri daha baarldr.
6. iirlerinde yeni bir biim, ince bir duyarllk, incelmi bir dil vardr.
7. eitli tarihsel olaylara yer veren iirleri vardr. Avusturyaya kar giriilen 1663 ve
1689 seferleri iin syledii iirler buna rnektir.
8. Koma ve trkleriyle n yapmtr.
9. Mzikle ilgilenmitir. Bu nedenle iirlerinde pek ok makam kullanmtr. Hatt
kendi (Gevher makam) adyla bilinen bir makam vardr.
10. Kimi iirleri baka sanatlarca bestelenmitir.
11. Pek az a nasip olan bir husus olarak yalnzca onun iirlerine yer veren bir
mecmua vardr. Bu Divne kitabnda 1500den fazla iiri vardr.
BEYAZ GSN BANA KARI
Beyaz gsn bana kar / Ama beni ldrrsn!
El gzler sze sze / Bakma, beni ldrrsn!
ldrp kanma girme / Her bir yada gnl verme
El gze siyah srme / ekme, beni ldrrsn!
Gevher der: ah- blbl, / beyaz gerdan, bina-y pl
Yanana krmz gl / Takma, beni ldrrsn!
-

bina-y pl: Kpr.

k Ed. airleri

LEVN (18. yy.)

1. iirdeki asl nn ataszlerini iir diliyle ifade etmi olmasndan kaynaklanr.
2. Ayrca nl bir minyatrcdr. Sarayda ressam olarak grev yapmtr.

k Ed. airleri

DADALOLU (18-19. yy.)

1. Aruz leini hi kullanmamtr.
2. Toroslarda yaayan gebe Avar boyu Trkmenlerindendir. Bu boy Osmanl
hkmeti tarafndan yerleik yaama geirilmeye allmtr.
3. Dadalolu ayaklanan Trkmenlerin szcln stlenerek bu duruma kar kan
iirler yazmtr: Ferman padiahn dalar bizimdir dizesiyle nldr. Ayrca bu
yolda bir ayaklanmaya da katlmtr.
4. Trkmen klarn nde gelenlerindendir.
5. Kul Mustafa mahlasn kullanan k Musann oludur. Az da olsa eitim almtr.
Avar beylerinden Kk Aliolu ile Kozanolunun yannda imamlk, ktiplik
yapmtr.
6. Koaklama trndeki komalaryla tannmtr.
7. Trk biiminde iirler sylemede de usta kabul edilmitir. Koma ve trk
dnda semai, varsa ve destan biimli iirleri de vardr.
8. Dili Anadolu Trkmen boylarnn kulland halk Trkesidir.
9. anda syleyi bakmndan Karacaolan ve Kroluyu anmsatan bir ozan
olarak sayg grmtr.
10. Yz kadar iiri szl kaynaklardan derlenerek gnmze ulamtr.
KALKTI G EYLED (KOAKLAMA)
Kalkt g eyledi Avar elleri / Ar ar giden eller bizimdir
Arap atlar yakn eder/eyler ra / Yce dadan aan yollar bizimdir
Belimizde klcmz Kirmani / Ta deler mzramn temreni
Hakkmzda devlet vermi ferman, / Ferman padiahn, dalar bizimdir
Dadalolum birgn kavga kurulur / ter tfek, davlumbazlar vurulur
Nice Koyiitler yere serilir / len lr, kalan salar bizimdir
YNE TUTTU GAVUR DAIN BORANI
Alay alay Dadalm syler / Vefasz dnyay u insan neyler
Bir yiidi bir ktye kul eyler / imden sonra yaamas g oldu

k Ed. airleri 10

DERTL (19. yy.)

1. Bolu Geredeye bal ahnalar Kynde dodu. obanlk yapt. Babasnn lm
zerine kynden ayrld. eitli yerleri dolat. stanbul, Konya ve Msrda
bulundu. Oralarda hem alp hem de k kahvelerine devam etti. Sivas, Zile,
Ankara, ankr, Amasya gibi halk iirinin nemli merkezlerinde bulundu.
2. Dertli mahlasn almadan nce Ltfi mahlasn kullanmtr.
3. Divan iirinden etkilenmi, aruzla iirler yazmtr.
4. Bu nedenle kalem uarasndandr.
5. Ak yznden canna kymak istemi ve vcudunda kalan yara izinden dolay
Dertli mahlasn edinmitir.
6. Heceyle sylenmi iirleri daha baarldr.
7. Halk edebiyatnn memurluk yapm ender tiplerinden biridir. Hsrev Paa, II.
Mahmud ve Alian Beyin himayesini grmtr. ehir evresinde yetien ve Divan
iirine zenen klarn nde gelenlerindendir.
8. Fuzuli, k mer ve Gevher gibi airlerden etkilenmitir.
9. Gazel, divan2, mersiye, nefes, devriye, koma, semai, satran3, kalender gibi
nazm biimlerini kullanmtr.
10. iirlerinin zelliine bakarak onu hem halk hem tekke hem de divan airi
saymak gerekirse de en gzel manzumeleri k tarznda olanlardr.
11. Eserleri: Dertli Divan.
TELL SAZ
Telli sazdr bunun ad / Ne ayet dinler ne kad
Bunu alan anlar kendi / eytan bunun neresinde?
Abdest alsan aldn demez / Namaz klsan kldn demez
Kad gibi haram yemez / eytan bunun neresinde?
Venedikten gelir teli / Ard aacndan kolu
Be Allahn akn kulu / eytan bunun neresinde?
inde mi dnda m? / Burgusunun banda m?
Gsnn naknda m? / eytan bunun neresinde?
Dut aacndan teknesi / Giriten bal perdesi
Behey insann teresi / eytan bunun neresinde?
Dertli gibi sarkszdr / Aya da arkszdr
Boynuzu yok kuyruksuzdur / eytan bunun neresinde?
Sky cmnda nedir bu esrar / Kld bir katresi mestane beni
arb- llinde ne keyfiyet var / Syletir efsane efsane beni

Halk ed.nda saz airlerinin perevden sonra okuduu usulsz fasla. Ozanlarca aruzun filtn
filtn filtn filn kalbyla yazlan iir.
3
Halk ed.nda aruzun 4 mfteiln kalbyla musammat gazel eklinde yazlan iir. Saz airlerinin
aruzla yazmaya balamalar sonucu ortaya kan nazm ekillerinden biridir bu. 19. yy.da yazlmaya
balanan satran biimli iir rnekleri pek azdr. k Dertli ile Erzurumlu Emrahn satranlar ok
nldr.

10

k Ed. airleri 11

SEYRAN (19. yy.)

1. Divan edebiyatndan etkilenerek aruzla iirler yazsa da daha ok heceyle syledii
iirlerle tannmtr. Kalem uarasndandr.
2. Yaad dnemin sorunlarn dile getirmitir.
3. syanc ve kabna smaz bir ruha sahiptir.
4. Gzelleme ve talama trndeki komalaryla n yapmtr.
5. Tasavvufa yatkn iirleri de vardr. Bu tr iirleriyle zellikle Be Hececilerden Rza
Tevfik zerinde ok etkili olmutur.
6. Salam bir dili vardr. Halk azn kullanmada ok baarldr.
7. li ve iten bir anlatm vardr.
8. Kayseride domutur. stanbula gelip Sarayda ve kahvehanelerde iir sylemitir.
Fakat devrin byklerini yeren hicivleri nedeniyle stanbuldan kap
Kayseriye dnmek zorunda kalmtr.
9. Koma, nefes ve semaileri ile sevilmitir.
10. Eserleri: Seyrani Divan.
Ben bu akn ilesini / Yanar ektim tter ektim
Yedim gonca sillesini / Blbl gibi ter ektim

11

k Ed. airleri 12

ERZURUMLU EMRAH (19. yy.)

1. Kalem uarasndandr. Medrese renimi grm, Divan iirine hkim bir
ozanmzdr.
2. Divan edebiyat airleri olan Nedim ve Bakiden etkilenmitir.
3. Murabba, gazel ve muhammesleri vardr.
4. Nakibendi olarak tasavvufi iirleri vardr.
5. Erzurumda domu, Sivas, Kastamonu, Konya ve Nide, Sinop, stanbul illerini
gezmitir. ok yer gezmesi tm Anadoluda tannp sevilmesini salamtr.
6. Koma ve semai biimli iirleriyle nldr.
7. Pek ok iiri bestelenmitir.
DED K YOK YOK
Sabahtan uradm ben bir fidana.
Dedim: Mahmur musun? Dedi ki: Yok yok
Ak elleri boum boum knal
Dedim: Bayram mdr? Dedi ki: Yok yok.
Dedim:
Dedim:
Dedim:
Dedim:

nci nedir? Dedi: Diimdir.

Kalem nedir? Dedi: Kamdr.
On be nedir? Dedi: Yamdr.
Daha var m? Syledi: Yok yok.

Dedim:
Dedim:
Dedim:
Dedim:

lm vardr. Dedi: Aynmda

Zulm vardr. Dedi: Boynumda
Ak memeler Dedi: Koynumda
Ver azma. Dedi ki: Yok yok!

Dedim:
Dedim:
Dedim:
Dedim:

Erzurum nendir? Dedi: limdir.

Gider misin?.. Dedi: Yolumdur
Emrah nedir? Dedi: Kulumdur
Satar msn? Dedi ki: Yok yok!

Dinleyelim da banda figan / Gzelim ne demi o Leyl Leyl

kimiz de oturalm diz dize / Bir de h ekelim h Leyl Leyl
Ne feryd edersin divne blbl / Senin bu ferydn glene kalsn
Bu dnyda eremezsen murda / Huzr- mahere Divane kalsn.

12

k Ed. airleri 13

BAYBURTLU ZHN (19. yy.)

1. Divan iirinden etkilenmitir. Klasik iiri ok iyi renmitir. Kalem
uarasndandr.
2. Bir Divan sahibidir. Bu Divan gazel ve tahmislerden olumutur. Divann Saraya
da takdim etmitir.
3. Arapa ve Farsa iirler de yazmtr.
4. Divan airi olmaya zenmesine karn halk ozan olarak n yapmtr.
5. Bayburt yresinin Rus igaline uramas zerine yaanan faciay anlatan
atlar yazmtr.
6. En gzel eserleri, komalardr. Talama ve gzelleme trndeki iirleri de dikkat
ekmitir.
7. Usta bir talamacdr.
8. En nemli eseri Sergzetnme-i Zihn mesnevisidir.
9. Kitb- Hikye-i Garibe isimli eserinde klasik dzyaznn zellikleri grlr.
Vardm ki yurdumdan ayak grm / Yavru gitmi ssz kalm ota
Camlar ikest olmu meyler dklm / Skler meclisten ekmi aya

13

k Ed. airleri 14

RUHSAT (19. yy.)

1. Divan edebiyatndan etkilenerek aruzu kullanarak gizemcilikle ilgili retici iirler
yazmtr.
2. Tasavvufa bal bir Bektai derviidir.
3. Anadoluda sazyla dolam, iir syleme yannda duvarclk, deirmencilik
yapmtr.
4. En baarl iirleri, lirizmin had safhaya ulat komalardr.

14

k Ed. airleri 15

SMMAN (19. yy.)

zgn bulularyla halk syleyiinin en gzel rneklerini vermitir.
Emrah ve Karacaolan etkisindeki komalaryla tannmtr.
Erzurumda domu; ama hayal sevgilisi Glperiyi bulmak iin Uzakdou
lkelerini gezmitir.
4. Erzurum yresinin en nemli saz klarndan biridir.
5. Tasavvufa yatkn bir ozandr.
6. Koma ve semailerinde ak, insan ve doa sevgisini ilemi; destanlarnda ise
toplumsal konular, deprem ve yangn gibi felaketlerin brakt aclar dile
getirmitir.
1.
2.
3.

15

k Ed. airleri 16

IK VEYSEL ATIROLU (20. yy.)

1. Sivasn arkla ilesinin Sivrialan Kynde domutur.
2. 6 yanda iek hastal geirmi, grme yetisini yitirmitir.
3. Ankarada halk evlerinde trk sylemitir. Baz ky enstitlerinde halk trkleri
ve saz retmenlii yapmtr.
4. Ahmet Kutsi Tecer sayesinde tm Trkiyede tannmtr.
5. Halk iirine yeni bir dou ve soluk getirmitir.
6. iirlerinde 20. yy.n dnce ve yaantsn aka yanstmtr.
7. Halk iiri geleneinin Cumhuriyet dnemindeki en gl temsilcisi
saylmtr.
8. nsan, yurt ve toprak sevgisini deiik bir slupla dile getirmitir.
9. iirlerinde gl bir lirizme sahiptir.
10. iirlerinde lm, sevgi, kardelik, ak izlekleri ar basar.
11. iir kitaplar: Dostlar Beni Hatrlasn, Sazmdan Sesler, Deyiler.

16

k Ed. airleri 17

EREF TALIOVA (20. yy.)

k eref TALIOVA, iirlerinde eref mahlasn kullanmtr.
Ustas, k enlikin olu k Kasmdr.
Doalama iir yetenei son derecede yksek bir ktr. Bu yzden k karlamalarnda
rakibi yok denecek kadar azdr.
Muamma zmede pek baarldr.
iirleri daha ok 8li ve 11li hece lsnde koma, trk ve destan trndedir.
iirlerinde ska iledii temalar; Allah, Kuran, peygamber, vatan, millet, bayrak. tabiat
sevgisidir. Atatrk sevgisini ileyen iirleri de pek oktur.
k eref, Trkiyede dzenlenen klar bayramlarnn, lenlerinin ba konuudur. Konya
klar Bayramna balad 1966 ylndan itibaren aralksz katlmtr.
Olu Muammer Metenin 1998 ylna kadar yapt tespite gre; katld bayram, len ve
yarmalarda 125 madalya almtr.
1981de TRT Kurumunun at Atatrk Konulu Gzelleme Yarmasnda Biri Anadolu, Biri
Atatrk iiriyle birincilik dln kazanmtr.
Talovann iirlerinin bir ksm, Amerikan Indiana niversitesi tarafndan derlenmitir. Almanya
Berlin niversitesi International for Traditional Music Institute tarafndan yaplan alma
sonucunda trkleri derlendi ve kitap haline getirildi. 60 kadar iiri 1990da Kltr Bakanl
Halk Kltrn Aratrma Dairesince (sonra HAGEM, imdi Aratrma ve Eitim Genel
Mdrl), Gnl Bahesi adyla yaymland.
1981de Atatrkn Doumumun 100. Yl Dnm mnasebetiyle alan yarmada, MzikSan Vakf tarafndan, 1996 ylnda da Trkiye Yazarlar Birlii tarafndan Yln Sanats seildi.
Trkiye ve Avrupada krka yakn plak ve ses kaseti yaplm olup hlen de yaplmaktadr.
Talova, airliinin yan sra yaayan halk airleri iinde en iyi halk hikayesi anlatandr
denilebilir. Hikaye repertuar ok geni olan k Mevlt hsan, k evki Halcya kar saz ve
sesiyle stnlk kurmutur. Hikaye tasnif etmesi, halk edebiyatmza yeni hikayeler
kazandrmas, hikayecilik ynn daha da glendirmitir. Halk hikayecileri iinde makam bilgisi
en fazla olandr.
Kendi Tasnifi Hikayeler
1. Seyyad Bey ile Gll Kz
2. Badat Hanm ile Hafz
3. Emir Han ile Smbl Hanm
4. Gelin Ta
5. Glistan ile Sleyman
GDER (DNYA DERMENDR)
k eref Talova

GNDER (HASRET MEKTUBU)

k eref Talova

Dnya deirmendir insanlar tahl

Ekilir biilir un olur gider
Cesedi gezdirir bataki akl
Bire sayg duyan bin olur gider

Hasret mektubunu yazdn zaman

Sitem etme selamn ho gnder
Yanyor yreim hlim pek yaman
ster dolu ister isen bo gnder

Her insanda ayr ayr hl vardr

iek sar zerinde bal vardr
nmzde gidilecek yol vardr
mr bitiminde sal olur gider

Sana k olan sevgi duyandr

Yr uruna irin can koyandr
Mektubunun iki ucunu yandr
zerinde birka damla ya gnder

eref der ki iki dn bir syle

Elinden geldike insanlk eyle
Bu dnyann ii byledir byle
Kimi fakir kimi han olur gider

Gece gndz hayal eder zlerim

Kavumak aresiz alar szlarm
lkbaharda yollarn gzlerim
Yaz gelmezsen scak sevgi k gnder

Adma eref demiler knyedeki bu yaz

Dergahna evirmiim gnl iimde gz
Kazamza ldr derler kymze Glyz
Her taraf dolarm Kars'tr vatanm benim

eref bir gl gibi soldu deseler

Sladan uzakta kald deseler
Gurbet ellerinde ld deseler
Mezarma iki tane ta gnder

(Ben Bir eyda Blbl diye balayan komasnn son

drtl)

17

k Ed. airleri 18

MURAT OBANOLU (20. yy., 1940 - 26.03.2005)

lkokul mezunu olan M. obanolu ocukluunda babasnn saz aln dinledi; ama ona
zenmedi. Ne var ki, 1951'de grd bir d zerine tutumu deimi. Kendisi bu olay yle
anlatyor: G mevsimi yaylaya gerken susadm. Yol kenarnda bulunan emeye su imeye
gittim. Ben oyalannca glerimiz da at. Akamn alacakaranlnda uyuyakaldm. te o
zaman nasibim olan klk ilham bana verildi. Sabah, yaylada beni bulamayan babam der
yollara, beni aramaya. Beni emenin banda uyurken bulunca k olacam syledi. Saz ald,
saz tutmasn retti. O zamandan bu yana saz almaya, iir ve trkler sylemeye baladm.
Murat obanolu Artvin, Konya, Erzurum ve Mut'ta yaplan yarmalarda dereceler ald.
zellikle atma dalnda baar gsterdi. Sk sk radyoda ve televizyonda -deiik konulardasyledi.
Saza egemenlii, ulusal duygularnn gll ve kendine zg sesiyle ilgi ekti.
Kars'ta obanolu Halk Ozanlar Kahvesini ap iletti. Yurt iinde ve dnda dzenlenen baz
enliklere katld.
nce Devrani, sonra Yanani, daha sonra da obanolu taprmasn kullanmtr.
Mevla'm Emreylese Gkte Gnee
Mevlam emreylese gkte gnee
Zerresi dnyay yakar m yakar
Kanber Arzu iin suda bouldu
Mecnun da Leyla'y yakar m yakar
Bir yan ktr bir yan karanlk
Baz su durudur baz bulank
Kular havadadr sularda balk
Ah ekse deryay yakar m yakar
alyor grr msn ary
O da sever ieklerden sary
Bir ana ku grmez ise yavruyu
Daldaki yuvay yakar m yakar
Dnya ayn yerde durur ha durur
Gnein atei her yan kurutur
Esmez ise rzgar yamazsa yamur
Ekinler tarlay yakar m yakar
k olan kurtulur mu szdan
Ne anladm gnlm sen bu yazdan
Bir koyun ki ayrlrsa kuzudan
Meleir yaylay yakar m yakar
obanolu gndz olur gecesi
Ne yandan geliyor bu ac sesi
Bir evladn olur ise acs
Anay babay yakar m yakar

18