‫رحيم‌پور ازغدي با اشاره به عرفان‌هاي دروغين‪:‬‬

‫آرامش اعصاب را با عرفان اشتباه گرفته‌اند!‬

‫دکتر حسن رحيم‌پور ازغدي با بيان اين‌كه هيچ تضميني براي‬

‫صحت و حقانيت شهود شخصي هيچ كس وجود ندارد‪ ،‬گفت‪:‬‬

‫بعضي‌‌ها آرامش اعصاب را با عرفان اشتباه مي‌گيرند و مي‌گويند‬

‫ما با موسيقي به عرفان مي‌رسيم! در صورتي كه موسيقي فقط‬

‫آرامش اعصاب مي‌آورد و عرفان چيز ديگري است‪ .‬ما معنويت‬

‫معيار داريم كه من اسم آن را گذاشته‌ام تجربه معيار‪ .‬از طريق‬

‫اين تجربه مي‌توانيم به حقيقت برسيم‪.‬‬

‫بسسه گزارش شیعسسه آنلیسسن بسسه نقسسل از فارس‪ ،‬رحيم‌پور در مراسسسم اختتاميسسه همايسسش علمسسي «پيامسسبر‬

‫اسلم(ص) عرفان و معنويت نو» كه عصر ديروز در تالر علمه اميني دانشگاه تهران برگزار شد‪ ،‬به‬

‫عنوان آخريسن سسخنران ايسن همايسش اظهار داشست‪ :‬اين‌قدر مشغول مباحسث تئوريسك شده‌ايسم كسه از‬

‫اصسل قضيسه كسه همان معنويست اسست‪ ،‬دور شده‌ايسم‪ .‬انقلب مسا انقلب معنويست بود‪ ،‬ولي اكنون مسا در‬

‫معرض خطر معنويت ‌هاي دروغين هستيم‪.‬‬

‫وي افزود‪ ‌:‬من حدود ‪ 15‬رخنه را كه در نظام معنوي كشور از سوي عرفان‌‌هاي شرقي و غربي ايجاد‬

‫شده است‪ ،‬بررسي كرده‌ام‪ .‬اين رخنه‌ها بيش‌تر در دو دهه اخير صورت گرفته است‪.‬‬

‫عضو شوراي عالي انقلب فرهنگي گفت‪ :‬من در اين جا به چند تفاوتي كه عرفان و اخلق اسلمي با‬

‫عرفان‌هاي دروغيسسن دارد اشاره مي‌كنسسم‪ .‬امسسا قبسسل از آن نكته‌اي وجود دارد و آن ايسسن اسسست كسسه آيسسا‬

‫عرفان‪ ،‬ا سلمي و غير‌اسلمي دارد يا خير؟ اين سؤال قديمي است و از ابتدا علما سعي مي‌كردند‬

‫بسه ايسن پرسسش پاسسخ دهنسد‪ .‬آنان بسا ترجمسه متون عرفانسي هنسد‪ ،‬ايران باسستان و ديگسر جاهسا سسعي‬

‫مي‌كردند بين عرفان اسلمي و ديگر عرفان‌ها مرزبندي كنند‪.‬‬

‫وي افزود‪ :‬مسا معتقديسم همسه بشريست فطرت واحسد توحيدي دارنسد و حتسي مشركيسن نياز بسه معنويست‬

‫دارنسد و اسساسا بسه هميسن دليسل اسست كسه عرفان‌هاي دروغيسن بسه وجود مي‌آيسد‪ .‬از طرف ديگسر حوزه‬

‫عرفان حوزه‌اي اسست كسه داوري و قضاوت درباره آن مشكسل اسست‪ ،‬زيرا معيار حسسي وجود ندارد و‬

‫بسه غيسر از كليات امكان داوري عقلنسي هسم درباره جزييات هسر عرفانسي وجود ندارد‪ .‬عرفان مبتنسي بر‬

‫شهود است و مشاهدات هيچ كس براي كس ديگري حجت نيست‪.‬‬

‫رحيم‌پور ازغدي اضافه كرد‪ :‬عرصه متافيزيك مثل شمشير دولبه است‪ .‬مباحث مافوق عقل و مادون‬

‫عقل هر دو در اين عرصه مطرح شده است و به راحتي قابل تشخيص نيست‪ .‬قواي نفساني انسان‬

‫در اثر رياضت‪ ،‬قدرت پيدا مي‌كند كه البته اين قدرت در دست همه نيست و فقط عده‌ خاصي حاضر‬

‫به پذيرش رياضت آن‌ هستند‪.‬‬

‫وي بسا بيان اين‌سكه هيسچ تضمينسي براي صسحت و حقانيست شهود شخصسي هيسچ كسس وجود ندارد‪ ،‬گفست‪:‬‬

‫بعضي‌سس‌ها آرامسسش اعصسساب را بسسا عرفان اشتباه مي‌گيرنسسد و مي‌گوينسسد مسسا بسسا موسسسيقي بسسه عرفان‬

‫مي‌رسسيم! در صسورتي كسه موسسيقي فقسط آرامسش اعصساب مي‌آورد و عرفان چيسز ديگري اسست‪ .‬مسا‬

‫معنويست معيار داريسم كسه مسن اسسم آن را گذاشته‌ام تجربسه معيار‪ .‬از طريسق ايسن تجربسه مي‌توانيسم بسه‬

‫حقيقت برسيم‪.‬‬

‫رحيم‌پور ازغدي بسسا تأكيسسد بر اين‌سكه در عرصسه‌ عرفان هسم خرافه‌ وجود دارد هسسم حقيقست ناب الهسسي‪،‬‬

‫اظهار داشست‪ :‬دعوت رسسول‌الله در درجسه اول دعوت بسه معنويست و روحانيست اسست و ايسن موضوع‬

‫همراه با تربيت عقلني بشر بوده است‪ .‬بقيه اسلم مثل سياسيات‪ ،‬اقتصاديات‪ ،‬احكام خانواده و‪...‬‬
‫مقدمه‌اي براي ارتباط بشسر بسا خداونسد و مقدمه‌اي براي اخلق معنوي انسسان اسست كسه بسه لقاءالله‬

‫برسد‪ .‬حتي عدالت اجتماعي هم مقدمه‌اي براي اخلق معنوي است‪ .‬در جامعه‌اي كه عدالت رعايت‬

‫نمي‌شود‪ ،‬امكان رشد معنويت وجود ندارد‪.‬‬

‫وي افزود‪ :‬در اسسسلم بيسسن معنويات و امور مادي مرزي وجود ندارد و اسسسلم تسسن بسسه مرز ميان امور‬

‫قدسسسي و امور دنيوي نداده اسسست‪ .‬در صسسورتي كسسه در خيلي از عرفان‌سسها ايسسن مرزبندي وجود دارد‪.‬‬

‫پيامبر به ما آموخت كه چطور در سراسر زندگي معنوي باشيم‪ ،‬حتي خواب و خوراك و تفريح و حتي‬

‫رابطسه زناشويي‌مان را بسه امور معنوي تبديسل كنيسم‪ .‬هنسر پيامسبر ايسن بود كسه بسه بشسر آموخست چطور‬

‫حيواني‌ترين خصلت‌هاي انسان را متعالي كند‪ .‬اين مترقي‌ترين نوع عرفان است كه هيچ لحظه‌اي از‬

‫زندگي‌ات را بدون ذكسسر خداونسسد نمي‌گذرانسسي‪ .‬در عرفان اسسسلمي كار كردن‪ ،‬درس خواندن و تمامسسي‬

‫اعمال ديگر زندگي همه عبادت مي‌شود و عرفي‌ترين امر به قدسي‌ترين عمل تبديل مي‌شود و البته‬

‫ممكن است قدسي‌ترين امر نيز به شيطاني‌ترين امر تبديل شود‪ ،‬مثل دل بستن يك زاهد به تسبيح‬

‫خود كه عملي شيطاني است‪.‬‬

‫رحيم‌پور ازغدي گفت‪ :‬فكر ثنوي‌گري يعني تقسيم دنيا به خدا و شيطان‪ ،‬در اسلم نيست و همه چيز‬

‫حتي شيطان در دايره خداوند است‪.‬‬

‫وي با بيان اين‌كه با مواد مخدر آرامش به‌وجود نمي‌آيد بلكه آرامش اين است كه عقل ً به اين برسيم‬

‫كسه نبايسد غسم بخوريسم يسا بترسسم‪ ،‬اظهار داشست‪ :‬عرفان اسسلمي‪ ،‬عرفان فراز از صسحنه نيسست‪ ،‬بلكسه‬

‫عرفان حضور در صسحنه اسست و نبايسد يسك لحظسه از ياد خداونسد غافسل شسد‪ .‬رسسول‌الله بدون اينكسه از‬

‫مردم جدا شود خلوتش را به ميان مردم ‌بردند و مي‌فرمود من در خوابم هم بيدارم‪.‬‬
‫رحيم‌پور ازغدي گفت‪ :‬جهاد با زياده‌طلبي‌ها‪ ،‬نفس‪ ،‬خودخواهي و حب دين از ديگر ويژگي‌هاي عرفان‬

‫اسلمي است‪ .‬از طرف ديگر پيامبر خودش به نوعي عرفان را آسيب‌شناسي كرده‌اند‪ .‬پيامبر بيشتر‬

‫با مشتركان درگير بوده‌اند تا ملحدان‪ .‬ملحدان به هيچ چيز اعتقاد نداشتند اما مشركان به عرفان‌هاي‬

‫دروغين اعتقاد داشتند مثل بت‌پرستي‪ .‬بنابراين معنويت‌هاي دروغين به نوعي در جزيرة‌العرب زمان‬

‫پيامسبر وجود داشست‪ .‬پيامسبر معنويست را بسه گونه‌اي تعريسف كرد كسه عقل‌س‌ستيزي در آن نباشسد‪ .‬معنويست‬

‫عقل‌س‌ستيز‌ در سسنت پيامسبر اكرم نيسست‪ .‬همچنيسن در عرفان نبوي طبيعت‌سستيزي و سسركوب غريزه‬

‫وجود ندارد‪ ،‬بلكسسه تربيسست و كنترل غزيره وجود دارد‪ .‬ايسسن تفاوت‌ مهمسسي ميان عرفان نبوي بسسا ديگسسر‬

‫عرفان‌ها است‪.‬‬

‫وي افزود‪ :‬در سنت پيامبر شهوت و قدرت نماينده شيطان نيستند‪ ،‬بلكه كامل ً به اين بستگي دارد كه‬

‫ما چگونه با آن مواجه مي‌شويم‪ .‬در واقع آن چيزي كه شيطاني است نوع مواجهه با غزاير است و‬

‫نه خود آنها‪ .‬پيامبر با دنيا مبارزه نكرده است‪ ،‬بلكه با حب دنيا مبارزه كرده است‪ .‬هنر بزرگ پيامبر‬

‫اين است كه زندگي را دارالعباده مي‌داند‪ .‬معرفت‌شناسي عرفان پيامبر اين است كه پيامبر معرفت‬

‫عقلي و شهودي و حسسي را نفسي نمي‌كنسد امسا معرفست وحيانسي را بالتسر از ايسن سسه معرفست معرفسي‬

‫مي‌كند‪ .‬پيامبر مي‌گويد هر نوع شهودي را بايد با دو ملك وحي و عقل سنجيد‪.‬‬

‫رحيم‌پور ازغدي گفست‪ :‬اگسر كسسي گفست وحسي كلم بشري اسست و خطاپذيسر اسست و اگسر انبيسا را جزو‬

‫ه است‪ ،‬بلكه آرامش موقتي ايسن دنيايي را‬

‫شاعران پنداشت‪ ،‬نه تنها آرامش آن دنيا را از دست داد ‌‬

‫نيز از دست مي‌دهد‪ .‬اين كلم معنا را از زندگي مي‌گيرد و راه‌ را براي عرفان‌هاي تقلبي باز مي‌كند‪.‬‬
‫اگر آخرت نباشد دنيا هيچ توجيه منطقي ندارد و اگر سكولرسيتي به زندگي نگاه كنيم‪ ،‬زندگي معنا‬

‫نخواهد داشت‪.‬‬

‫وي افزود‪ :‬معنويت‌هاي مشركانسه در كشورهايسي كسه محروم از معارف حقيقسي هسستند‪ ،‬امري طسبيعي‬

‫اسست‪ .‬امسا اگسر در جامعسه اسسلمي رشسد پيدا كنسد بايسد دنبال علت آن گشست‪ .‬دليسل اول ايسن امسر نياز‬

‫فطري انسان به معنويت است‪ .‬علت ديگر را با يد در نظام معنوي و اخلقي‌مان جست‌وجو كرد‪ .‬ما‬

‫بايسد در نظام معنوي خود تحول ايجاد كنيسم و فرهنسگ معنوي را هسم بسه صسورت كمسي و كيفسي ارتقسا‬

‫بدهيسم‪ .‬در حوزه‌هاي مسا نيسز نظام اخلقسي مدونسي وجود ندارد و معنويست اسسلمي بسه صسورت كلسسيك‬

‫تدريسس داده نمي‌شود‪ .‬البتسه حلقه‌هاي كوچسك اخلقسي بوده و هسست امسا منحصسر بسه يسك عده خاصسي‬

‫است‪.‬‬

‫رحيم‌پور ازغدي گفت‪ :‬يك مشكل ديگر اين است كه در علوم مختلف مهارت نظري كافي است‪ ،‬اما‬

‫در عرفان مهارت نظري كافسي نيسست و نفسس خاصسي مي‌خواهسد‪ .‬علت ديگسر ايسن اسست كسه در تربيست‬

‫معنوي جامعه به كليات بسنده مي‌شود و اين تربيت وارد جزئيات نمي‌شود‪ .‬در صورتي كه در روايات‬

‫اسلمي اصل ً كلي‌گويي نشده است‪ .‬بايد احاديثي را كه به عرفان عملي مربوط مي‌شود تدوين كرد‬

‫و در اختيار مردم قرار داد و به صورت زير در قالب جزوات مختلف ارائه كرد‪.‬‬

‫وي افزود‪ :‬عرفان‌هاي دروغيسن بسه نوعسي مونتاژ اسست از ديگسر عرفان‌سها و تقرب بسه خداونسد و رشسد‬

‫روحاني در آن يافت نمي‌شود‪ .‬يك شبه عرفان مسيحي هم وجود دارد كه از قرن نوزدهم به بعد در‬

‫فرهنسگ ليسبرال پروتسستان مسسيحي بسه وجود آمسد‪ .‬ايسن عرفان‪ ،‬الهيات عقلي را كل ً نفسي مي‌كنسد‪ ،‬دقيقسا‬

‫آنچسه كسه مسا از آن جهان‌بينسي توحيدي ياد مي‌كنيسم‪ .‬در صسورتي كسه پيامسبر در ديسن اسسلم مي‌گويسد عقسل‬

‫حجت باطني الهي است‪ .‬اين نوع از عرفان‌ براي حفظ ايمان‪ ،‬عقل را تعطيل كرده است و اسم‌اش‬

‫را تجربسه حسسي و شهودي گذاشتسه‪ .‬در ايسن عرفان اسستدلل‌هاي عقلي بسه كلي حذف شده و معنويتسي‬
‫تعريسف شده كسه هيسچ احتياج بسه معرفست ندارد‪ .‬زيرا در ديسن مسسيحيت‪ ،‬كلم خدا وجود ندارد و وحسي‬

‫خطاپذير است و دين جز ايمان شخصي نيست و آن هم هيچ دليل خاصي ندارد‪.‬‬

‫ارسال‪ :‬چهارشنبه ‪ 25‬اردیبهشت ‪6:50 /1387‬ق‪.‬ض‬

‫پیوند مطلب‪http://www.shia-online.ir/article.asp?id=994 :‬‬