Physics SPM

Chapter 2: Struktur Atom

Kimia (chemistry) adalah kajian mengenai jirim (matter), komposisi dan
perubahan yang dilaluinya.
1. Jirim (matter) adalah benda (samada hidup atau bukan hidup) yang
memenuhi ruang (occupies space) dan mempunyai jisim (mass).
Dalam erti kata lain, jirim adalah benda yang mempunyai isipadu
(volume) dan jisim.
2. Contoh jirim adalah buku, pen, kerusi, air, udara dan tumbuhtumbuhan. Contoh bukan jirim (non-matter) adalah seperti elektrik
dan cahaya.
3. Teori zarah menyatakan jirim terdiri zarah-zarah diskret yang sangat
kecil. Kajian sifat zarah dalam jirim adalah seperti berikut:

Zarah-zarah tersusun Zarah-zarah

tidak
padat dan teratur
tersusun dengan teratur
tatapi masih padat
Kandungan
tenaga Kandungan
tenaga
kinetik rendah
kinetik tinggi
Ketumpatan
paling Ketumpatan tinggi
tinggi
GanJenjarom.tuition.note

Zarah-zarah
tidak
tersusun dan jauh di
antara sama lain
Kandungan
tenaga
kinetik sangat tinggi
Ketumpatan rendah

1. Zarah asas yang membentuk jirim adalah atom, molekul atau ion.
1. Atom ialah zarah yang paling kecil bagi suatu unsur yang
mengambil bahagian dalam suatu tindak balas.
2. Unsur (element) adalah bahan yang tidak boleh dijadikan apa-apa
jua yang lebih mudah atau diringkaskan lagi melalui sesuatu tindak
balas kimia.
3. Zarah dalam beberapa unsur (element) terdiri daripada atom.
Sebagai contoh, logam seperti emas, tembaga, besi, zink,
kesemuanya terdiri daripada atom.
4. Sebatian (compounds) mengandungi lebih dari satu unsur. Unsurunsur dalam suatu sebatian itu tidak hanya bercampur-campur
antara satu sama lain, ianya juga beserta dengan daya yang kuat
yang dipanggil ikatan kimia (chemical bond).
5. Sebatian tidak mempunyai sifat-sifat yang sama seperti unsur-unsur
yang terkandung di dalamnya.
6. Suatu sebatian adalah dibentuk oleh tindak balas kimia.
7. Ia Mempunyai sifat yang berbeza daripada unsur.
8. Zarah dalam sebatian boleh terdiri daripada molekul atau ion.
9. Molekul terdiri daripada dua atau lebih atom-atom dipegang
bersama oleh ikatan kimia. Molekul juga adalah zarah yang tidak
bercas.
10. Molekul boleh terdiri daripada atom yang sama seperti molekul
nitrogen (N2), molekul hidrogen (H2).
11. Molekul boleh juga terdiri daripada atom dari dua atau lebih unsur
yang tidak sama contohnya molekul air (H2O) yang terdiri daripada
dua atom hidrogen dan satu atom oksigen, karbon dioksida (CO2)
yang terdiri daripada satu atom karbon dan dua atom oksigen.
12. Sesetengah molekul boleh menjadi terlalu besar, contohnya kuinin
(quinine) yang merupakan dadah digunakan bagi merawat pesakit
malaria, mempunyai formula C20H24N2O2.
13.
14. Walau bagaimanapun, beberapa sebatian terdiri daripada atom atau
kumpulan atom yang membawa cas positif atau negatif.
Page

15. Zarah bercas (charged particle) tersebut dipanggil ion seperti garam
NaCl yang terdiri daripada ion natrium (Na +) dan ion klorida (Cl-),
dan karat pada paku terdiri daripada ion (Fe3+) dan ion oksida (O2-).
16. Ion-ion yang bercas positif dipanggil kation seperti Ferum (III) (Fe 3+)
adalah kation.
17. Ion-ion yang bercas negatif dipanggil anion seperti ion klorida (Cl-).
18. Secara umumnya, logam membentuk ion positif manakala bukan
logam membentuk ion negatif.

2. Resapan ialah proses zarah-zarah bahan yang berbeza

bercampur secara perlahan-lahan disebabkan pergerakan rawak
zarah-zarah tersebut.

Pemerhatian:
__________________________________________________________

1. Kewujudan zarah adalah disokong oleh beberapa pemerhatian

(observation). Antara contohnya adalah seperti berikut:
Apabila setitik dakwat biru jatuh ke dalam air didalam sebuah bikar,
warna biru dakwat tersebut merebak ke seluruh air. Ini menunjukkan
bahawa dakwat terdiri daripada zarah dalam gerakan (particles in
motion).
Apabila paip gas di makmal dibuka, bau gas dapat dikesan dengan
serta-merta. Ini menunjukkan bahawa gas juga adalah terdiri daripada
zarah dalam gerakan brown.
GanJenjarom.tuition.note

Pemerhatian:

Page

Pemerhatian:
___________________________________________________________
Gerakan Brown ialah satu gerakan rawak bagi zarah-zarah halus yang diskrit.
Ia disebabkan zarah gas tersebut berlanggar dengan zarah-zarah yang lain
dalam pergerakannya.

GanJenjarom.tuition.note

Page

GanJenjarom.tuition.note

Page

Eksperiment takat beku dan takat lebur Asetamida

(B) Penyejukan cecair asetamida
(A) Pemanasan asetamida

GanJenjarom.tuition.note

Page

STRUKTUR ATOM

Sejarah perkembangan model atom

Elektron di dalam atom bergerak

1. Lengkapakan jadual di bawah.

Saintis

Struktur

dalam
Ciri-ciri

__________

elektron

mengelilingi nukleus.

Atom dianggap sebagai zarah yang

sangat

kecil

dan

tidak

boleh

Neutron (zarah-zarah neutral di

dibahagikan lagi.

dalam nukleus) menyumbang

hampir separuh daripada jisim
suatu atom.

Atom ialah satu sfera bercas positif

yang mengandungi beberapa zarah
bercas

negatif

yang

Zarah subatom

dikenali

Proton
Simbol :
Cas relative elektrik :
Jisim relatif :

sebagai elektron

Nukleus

Cas positif (proton) dan hampir

kesemua jisim atom bertumpu

Neutron
Simbol :
Cas relative elektrik :
Jisim relatif :

dalam satu kawasan kecil yang

dikenali sebagai

___________.

Elektron bergerak dalam ruang

sfera di luar nukleus.

GanJenjarom.tuition.note

Elektron
Simbol :
Cas relative elektrik :
Jisim relatif :

Page

o ______________ yang serupa kerana bilangan elektron valens

1. Bilangan proton dalam suatu atom neutral sama dengan bilangan

yang sama.

elektronnya. Maka, bagi atom neutral, nombor proton juga mewakili

o ______________ yang berbeza kerana mempunyai jisim yang

______________________.

berbeza.

4. Lengkapakan jadual di bawah :

NOMBOR PROTON DAN NOMBOR NUKLEON

Perwakilan Atom Unsur:

Unsur

Oksigen

Isotop

Bilangan

Bilangan

Nombor

Nombor

proton

neutron

proton,

nukleon,

Symbol atom

Oksigen-16
Oksigen-17
Oksigen-18

Karbon

Karbon-12
Karbon-13
Karbon-14

Klorin

1. Saintis menggunakan symbol sebagai singkatan bagi nama unsur.

Klorin-35

17

18

17

35

Klorin-37

17

20

17

37

37

17

Cl

2. Nombor proton adalah bilangan ________________ dalam atom

suatu unsur.

KEGUNAAN ISOTOP

3. Nombor nukleon adalah jumlah bilangan ____________________

dan _________________ dalam atom sesuatu unsur.
ISOTOP DAN KEGUNAANNYA
1. Isotop ialah atom-atom bagi unsur yang sama mempunyai
___________________ yang sama tetapi ________________________

2.4 STRUKTUR ELEKTRONIK SUATU ATOM

yang berbeza..
2. Isotop mempunyai

GanJenjarom.tuition.note

Page

1. Elektron mengorbit nukleus pada petala suatu atom. Setiap petala dapat
menempatkan bilangan elektron yang tertentu.
Petala
Pertama
Kedua
Ketiga
Keempat

Bilangan electron maksimum

2
8
18
36

2. Sungguhpun begitu, bagi atom yang mempunyai nombor proton 120. bilangan elektron yang maksimum pada petala yang ketiga ialah
lapan sahaja.
Petala Bilangan eleklron maksimum
Pertama
2
Kedua
8
Ketiga
8
3. Elektron

pada

petala

yang

terkeluar

disebut

_______________________. ________________ menentukan sifat

kimia bagi sesuatu unsur.

4. Contoh : susunan atom aluminium

GanJenjarom.tuition.note

Page