‫ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬

‫ﻫﻮﻳﺖ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺍﺳﺖ‬

 ‫ﺳﭙﻴﺪﻩ ﺣﺎﺗﻤﻲ‪ ،‬ﺍﺣﺴﺎﻥ ﻫﻮﺷﻴﺎﺭﮔﺮ‬
‫»ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺩﻗﻴﻖ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﻣﺎ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻣﺤﻴﻂ ﺍﻃﺮﺍﻓﻤﺎﻥ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ‬
‫ﺍﺻﻮ ًﻻ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﻻﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﻻﻣﻜﺎﻥ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻣﻲ ﺍﻓﺘﺪ‪«.‬‬
‫ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺎﻻ ﺍﺯ ﮔﻔﺘﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﻬﻨﺪﺱ ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪﺑﻬﺸﺘﻲ‪ ،‬ﺩﺑﻴﺮ ﻋﻠﻤﻲ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ‪ ،‬ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﺍﻭﻝ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ‬
‫‪ 25‬ﺩﻱ ﻣﺎﻩ‪ ،‬ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻫﻨﺮﭘﮋﻭﻫﻲ ﻧﻘﺶ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﺭﺋﻴﺲ ﮔﺮﻭﻩ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﺴﺘﺎﻥ ﻫﻨﺮ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﻱ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﭘﺲ ﺍﺯ‬
‫ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﻭﺍژﻩ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺩﺭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻣﺎ ﺑﺎ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﺳﺮ ﻭ ﻛﺎﺭ ﺩﺍﺭﻳﻢ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻧﮕﺎﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ‬
‫ﺷﻴﻮﻩ ﻣﻨﺘﺴﺐ ﺑﻪ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺳﺮ ﻭ ﻛﺎﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻲ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻧﻴﻢ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ‬
‫ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﺣﺮﻛﺘﻲ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﻴﺎﻥ ﺑﻬﺘﺮ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﺍﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻬﺸﺘﻲ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺩ‪ :‬ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻛﺮﺩﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﻣﻜﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻫﻮﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﺤﺮﺍﻥ‬
‫ﻫﻮﻳﺖ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺩﺍﻣﻦﮔﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﺭﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﻭﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻫﻮﻳﺖ‬
‫ﻭ ﺭﻭﺍﻳﺘﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﻣﺎ ﺩﺍﺭﺩ‪ ،‬ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺭﻭﺍﻳﺖ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﺍﻃﺮﺍﻓﻤﺎﻥ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺍﺳﺎﺳ ًﺎ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻣﻜﺎﻥ ﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲ‬
‫ﮔﺮﺩﺩ ﻛﻪ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻫﻮﻳﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻣﻜﺎﻥ ﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﻭﻱ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﻧﺒﻮﺩ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﺗﻘﻮﻳﻤﻲ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﺭﺍ ﻓﻴﻠﻢ‬
‫»ﭼﻬﺎﺭﺷﻨﺒﻪ ﺳﻮﺭﻱ« ﺩﺍﻧﺴﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺟﻬﺎﻥ ﻧﻈﻴﺮ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﻬﺮﻩ‬
‫ﻼ ﺍﺯ ﺗﮕﺰﺍﺱ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﺩﺍﺭﺩ‪ ،‬ﺩﺭ‬ ‫ﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﻣﻜﺎﻥ‪ ،‬ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺎ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻣﻜﺎﻧﺖ ﺷﺪﻩ ﭼﻮﻥ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺁﺷﻨﺎﻳﻲ ﻣﺜ ً‬
‫ﺻﻮﺭﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺜﺎﻝ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺜﻞ ﺑﻴﺮﺟﻨﺪ ﺭﺍ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﻤﻲ ﺩﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭ ﻛﺪﺍﻡ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ‪.‬‬
‫ﺑﻬﺸﺘﻲ ﺩﺭ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷﺖ‪ :‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺭﺍﺣﺘﻲ ﭘﺎ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ ﺭﻭﺍﻳﺖ‬
‫ﻫﺎﻱ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮﻣﺎﻥ ﺑﮕﺬﺍﺭﻳﻢ؛ ﺍﻣﺮﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺻﺤﺒﺖ ﻫﺎﻱ ﻣﻬﻨﺪﺱ ﺑﻬﺸﺘﻲ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺱ ﻳﺎﺭﺯﺍﺩﻩ ﺑﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﮔﺰﺍﺭﺷﻲ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺍﺯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﺩﺍﺷﺖ‪ :‬ﺩﺭ‬
‫ﺍﻳﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﺷﺎﻫﺪ ﻧﻮﺯﺩﻩ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻭ ﺳﻪ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺧﻮﺍﻫﻴﻢ ﺑﻮﺩ‪.‬‬
‫ﺭﺷﺘﭽﻴﺎﻥ‪ :‬ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ‬ ‫ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺳﺨﻨﺮﺍﻥ ﺭﺳﻤﻲ ﺭﻭﺯ ﺍﻭﻝ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻬﻨﺪﺱ ﺷﻬﺮﺍﻡ ﺟﻌﻔﺮﻱ ﻧﮋﺍﺩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﻓﺘﺢ ﺑﺎﺑﻲ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺍﻓﻖ ﻛﻼﻡ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ«‬
‫ﭘﺪﻳﺪﻩﺍﻱ ﺑﻴﺮﻭﻧﻲ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﺩ ﺳﺨﻦ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ‪.‬‬
‫ﻛﻪ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺻﺤﻨﻪ‬ ‫ﻭﻱ ﺍﻫﺪﺍﻓﺶ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳﺨﻨﺮﺍﻧﻲ ﺭﻭﺷﻦ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﻓﻖ ﻫﺎﻱ ﻛﻼﻡ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺳﭙﺲ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮﺩﻥ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻣﻘﺎﻻﺕ ﺍﺭﺍﺋﻪﺷﺪﻩ‬
‫ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺭﻭﻥ ﻓﻴﻠﻢ ﻧﻤﻮﺩ‬ ‫ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﻘﺪﻳﺮ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﻧﻈﻴﺮ ﺩﻛﺘﺮ ﻓﻼﻣﻜﻲ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺱ ﻛﻼﻧﺘﺮﻱ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺱ ﺩﻳﺒﺎ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺱ ﺷﻴﺦ ﺯﻳﺪﺍﻟﺪﻳﻦ‪ ،‬ﺩﻛﺘﺮ ﺣﺎﺗﻤﻲ ﻭ ﺩﻛﺘﺮ ﺯﻳﺪ‬
‫ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‬ ‫ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻧﻘﺶ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻱ ﻫﻤﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺳﻪ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺭﺍ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻛﺮﺩ‪.‬‬
‫ﺟﻌﻔﺮﻱ ﻧﮋﺍﺩ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻫﻨﺮ ﺭﺍ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳﻪ ﻣﻨﻈﺮ ﺗﻠﻘﻲ ﻧﻜﺮﺩ‪ -1 :‬ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﻛﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﺤﺘﻮﺍﻳﻲ ﻭ ﺷﻜﻠﻲ ﺩﺍﺭﺩ‪ -2 ،‬ﺍﺭﺟﺎﻋﻲ ﻭ‬
‫‪ -3‬ﺍﺑﺰﺍﺭﻱ‪ .‬ﻭﻱ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺻﺤﺒﺖ ﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﭘﺮﺭﻧﮓ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﻬﻨﺪﺱ ﺟﻌﻔﺮﻱ ﻧﮋﺍﺩ‪ ،‬ﺩﻛﺘﺮ ﻣﻨﺼﻮﺭ ﻓﻼﻣﻜﻲ ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﻧﻘﺶ ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻓﻀﺎ ﻭ ﺯﺑﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ ﻫﻨﺮﻱ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩ ﻭ ﭘﺲ‬
‫ﺍﺯ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺑﻲ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﻮﺩﻥ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﻣﻜﺎﻥ ﻭ ﺗﺼﻮﺭ ﻭ ﺫﻫﻦ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻫﺎﻱ ﭘﺎﻳﻪ ﺍﻱ ﻭ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﻲ‬
‫ﺁﺩﻣﻴﺎﻥ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﻓﻀﺎﻱ ﻣﺠﺎﺯﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻧﻤﺎﻳﺎﻥ ﺷﻮﺩ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﻤﺎﻳﺎﻥ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ ،‬ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﭘﻨﺞ‬
‫ﺣﺲ ﺩﺭﻭﻥ ﻭ ﭘﻨﺞ ﺣﺲ ﺑﺮﻭﻥ ﺑﻪ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﺧﻼﻑ ﺳﻴﻨﻤﺎ‪ ،‬ﺩﺭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﺁﻣﻴﺨﺘﮕﻲ ﻛﺎﺭﺑﺮﻱ‪ ،‬ﺁﻣﻴﺨﺘﮕﻲ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎﺭﻱ ﻭ ﻛﺎﻟﺒﺪﻱ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬
‫ﺍﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﭘﻨﺎﻫﻲ ﺳﺨﻨﺮﺍﻥ ﺑﻌﺪﻱ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺣﻀﻮﺭ ﺯﻣﺎﻥ‬
‫ﻭ ﺑﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﮔﺎﺩﺍﻣﺮ« ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﺍﺩ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺑﺨﺶ ﺍﻭﻝ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﻧﺨﺴﺖ ﻓﻴﻠﻤﻲ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﻛﻮﻻژﻱ ﺍﺯ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩﻫﺎﻱ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺟﻬﺎﻥ« ﺑﻪ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﻲ‬
‫ﺁﺭﺵ ﺧﻮﺷﺨﻮ ﭘﺨﺶ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺣﺎﺿﺮﺍﻥ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮﻱ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺍﺯ ﻧﺸﺴﺖ ﺍﻭﻝ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺸﺴﺖ ﺩﻭﻡ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺑﻌﺪﺍﺯ ﻇﻬﺮ ﺭﻭﺯ ﻧﺨﺴﺖ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺍﻳﺮﺝ ﻛﻼﻧﺘﺮﻱ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻼﻧﺘﺮﻱ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺍﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻥ ﻣﺪﺕ ﻫﺎﻱ ﻣﺪﻳﺪﻱ ﺑﻪ ﮔﻔﺖ ﻭ ﮔﻮ‬
‫ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﺍﺯ ﺯﻭﺍﻳﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻛﺮﺩ‪ .‬ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻃﺒﻖ ﻣﺤﻮﺭﻫﺎﻱ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪﻩ ﺍﻱ ﭘﻴﺶ ﺑﺮﻭﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﻢ ﺑﺤﺚ‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ ﻭ ﻣﻨﻈﻤﻲ ﺭﺍ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻭﻱ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻭ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻫﺎﻱ ﻋﻤﻴﻖ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻫﻨﺮ ﺍﻓﺰﻭﺩ‪ :‬ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻭ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻫﺎﻱ ﻋﻤﻴﻖ ﻭ ﺫﺍﺗﻲ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺭﺷﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻼﺵ‬
‫ﺁﻳﻨﻪ ﺧﻴﺎﻝ ‪ /‬ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪4‬‬

‫ﻛﻨﻴﻢ ﻋﺮﺻﻪ ﻫﺎﻱ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺗﺮﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺣﻮﺯﻩ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺴﺖ ﻳﻌﻘﻮﺏ ﺭﺷﺘﭽﻴﺎﻥ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺳﻴﻨﻤﺎ« ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﺍﺩ‪ .‬ﻭﻱ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺭﺷﺘﻪ‬
‫ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺩﻭﮔﺎﻧﻪ ﺍﻱ ﺩﺍﺭﺩ‪ :‬ﻳﻜﻲ ﻭﺿﻌﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪﻱ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﻭﻣﻲ ﻭﺿﻌﻴﺘﻲ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻧﺎﻫﻤﺎﻧﻨﺪﻱ‪ :‬ﻭﺟﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻓﻴﻠﻢ ﻭ ﺍﺛﺮ‬
‫ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﺎﻇﺮ ﺍﺯ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻳﻚ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺩﻳﺪﺍﺭﻱ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﺩﺭ ﮔﺎﻡ ﺑﻌﺪﻱ ﻭﺍﺭﺩ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ‬
‫‪71‬‬
‫ﻳﺎ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻳﻢ‪ .‬ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭﻟﻲ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺫﻫﻨﻲ‪ .‬ﻭﺟﻪ ﺩﻭﻡ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻧﺎﻫﻤﺎﻧﻨﺪﻱ‬
‫ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺤﺚ ﭘﻮﻳﺎﻳﻲ ﻭ ﺍﻳﺴﺘﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺍﻳﺴﺘﺎ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﺎﻟﺒﺪ ﺍﻳﺴﺘﺎﻱ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﻇﺎﻫﺮﺍً ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﺎﻇﺮ ﺍﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺎﻥ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺭﺍﻩ ﺭﻓﺘﻦ ﻭ ﻳﺎ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺑﺎ‬
‫ﺍﺛﺮ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻧﺎﻇﺮ ﻋﻨﺼﺮ ﻣﺘﺤﺮﻙ ﻭ ﺍﺛﺮ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻋﻨﺼﺮ ﺍﻳﺴﺘﺎ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺩﻳﺪﻥ ﻓﻴﻠﻢ ﻗﻀﻴﻪ ﺑﺮﻋﻜﺲ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻓﻀﺎﻱ ﺑﺴﺘﻪ‬
‫ﺳﺎﻛﻦ ﻣﻲ ﻧﺸﻴﻨﻴﻢ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻋﻨﺼﺮ ﺍﻳﺴﺘﺎ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﭘﻮﻳﺎ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺳﺖ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻋﻨﺼﺮ ﻣﺘﺤﺮﻙ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪.‬‬
‫ﻭﻱ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﺑﻴﺮﻭﻧﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺭﺍﻩ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺻﺤﻨﻪ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺩﺭﻭﻥ ﻓﻴﻠﻢ ﻧﻤﻮﺩ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻛﺮﺩ‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﻣﻘﺎﻟﻪ »ﺩﺭ ﺟﺴﺖ ﻭ ﺟﻮﻱ ﺑﻌﺪ ﺳﻮﻡ« ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ ﻃﻴﺎﺏ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎﺯ‪ ،‬ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻃﻴﺎﺏ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮓ‬
‫ﻫﻤﻪ ﻫﻨﺮﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺍﻛﺜﺮ ﻫﻨﺮﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻤﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻣﻨﺠﻤﺪ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺍﺯ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭ‬
‫ﺯﻳﺎﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﺍﺯ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺩﻛﻮﺭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﻳﻢ‪ .‬ﺍﻣﺎ‬
‫ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻗﻮﻱ ﺗﺮ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮﻥ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻥ ﺑﻌﺪ ﺳﻮﻡ ﻣﺠﺎﺯﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺩﺍﺭﻳﻢ‪ ،‬ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺑﺎ‬
‫ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺣﺮﻛﺖ‪ ،‬ﻟﻨﺰﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺎﺭﻳﻚ ﻭ ﺭﻭﺷﻦ ﻫﺎ ﻭ ﻧﻘﻄﻪ ﺩﻳﺪ ﻧﺎﻇﺮ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﻜﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺳﻪ ﺑﻌﺪﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺩﻭ ﺑﻌﺪﻱ ﺑﺎ‬
‫ﺍﻟﻘﺎﻱ ﺑﻌﺪ ﺳﻮﻡ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﻜﺸﺪ‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﻭﻱ ﺑﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﻋﻜﺲ ﻫﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﺘﺤﺮﻙ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﻓﻀﺎﻫﺎ ﺑﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﺍﻟﻘﺎﻱ‬
‫ﺑﻌﺪ ﺳﻮﻡ ﻣﻜﺎﻥ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ‪.‬‬
‫ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ‪ ،‬ﻃﻴﺎﺏ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩ‪ :‬ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻓﻘﻂ ﺍﺯ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﭘﺲﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺍﺗﻔﺎﻗ ًﺎ ﺩﺭ ﺧﻴﻠﻲ ﺍﺯ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ‬
‫ﻋﻨﺼﺮﻱ ﺩﺧﻴﻞ ﺩﺭ ﺭﻭﻧﺪ ﺩﺭﺍﻣﺎﺗﻴﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺗﻤﺴﻔﺮ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻗﺼﺪ ﺩﺍﺭﺩ ﺍﺯ ﻓﺼﻮﻝ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺑﻴﻦ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ‬
‫ﻭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺩﺭ ﻛﺎﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺣﻮﺯﻩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ ﻭ ﺑﺪﺍﻧﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺭﻭ ﺷﻮﺩ‪.‬‬
‫ژﺍﻥ ﭘﻴﺮ ﺑﺮﺗﻮﻣﻪ‪ ،‬ﻣﻮﺭﺥ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ ﻣﺤﻘﻖ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﺩﻛﻮﺭ ﻭ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺻﺤﻨﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﺨﻨﺮﺍﻥ ﺑﻌﺪﻱ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﻱ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ‬
‫»ﺩﻛﻮﺭ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ‪ :‬ﺩﻭ ﻫﻨﺮ‪ ،‬ﺩﻭ ﺣﺮﻓﻪ« ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ‪ .‬ﻭﻱ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺑﺎ ﺗﺸﻜﺮ ﺍﺯ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ‬ ‫ژﺍﻥ ﭘﻴﺮ ﺑﺮﺗﻮﻣﻪ‪ :‬ﻃﺮﺍﺡ‬
‫ﻭ ﺩﻛﻮﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻄﺮﺡ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻦ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻫﻢ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤﺚ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺁﻥ‬ ‫ﺻﺤﻨﻪ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﻜﺎﻥ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﻤﻲﺳﺎﺯﺩ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ‬
‫ژﺍﻥ ﭘﻴﺮ ﺑﺮﺗﻮﻣﻪ ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻣﺠﺰﺍ ﺑﻮﺩﻥ ﺩﻭ ﻫﻨﺮ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺩﻛﻮﺭ ﺑﺎ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮﻱ ﺍﺯ ﺩﻛﻮﺭﻫﺎﻱ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺷﺪﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﺻﺤﻨﻪﻫﺎﻱ‬ ‫ﻣﻲﺳﺎﺯﺩ؛ ﺗﺼﻮﻳﺮﻱ ﻛﻪ‬
‫ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻓﺰﻭﺩ‪ :‬ﻃﺮﺍﺡ ﺩﻛﻮﺭ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﻣﻌﻤﺎﺭ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﻨﺎﻫﺎﻱ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻃﺮﺍﺡ ﺩﻛﻮﺭ ﻓﻘﻂ ﻧﮕﺮﺍﻧﻲ ﺍﺵ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺭﺑﻴﺎﻳﺪ‬
‫ﭼﻄﻮﺭ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﺭﺩ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺨﻮﺭﺩ؛ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﻌﻤﺎﺭ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﻀﺎﻫﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩﻱ ﻭ‬ ‫ﻭ ﻭﻗﺘﻲ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮ ﺗﺼﻮﺭ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻭ ﺩﺭ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻣﺤﻞ ﻫﺎﻱ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﻳﻦ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺑﻴﻦ ﻛﺎﺭ ﻣﻌﻤﺎﺭ ﻭ ﺩﻛﻮﺭﺍﺗﻮﺭ )ﻃﺮﺍﺡ ﺻﺤﻨﻪ( ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻃﺮﺍﺡ‬ ‫ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺁﻥ ﻣﻜﺎﻥ ﻭﺍﻗﻌﻲ‬
‫ﺻﺤﻨﻪ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﻜﺎﻥ ﻧﻤﻲ ﺳﺎﺯﺩ ﺑﻠﻜﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻲ ﺳﺎﺯﺩ‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺮﻱ ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺭ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﻭ ﻭﻗﺘﻲ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮ ﺗﺼﻮﺭ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺁﻥ ﻣﻜﺎﻥ‬ ‫ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻜﺎﻥ ﻭﺍﻗﻌﻲ‬
‫ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻪ ﻣﻜﺎﻥ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‬
‫ﻭﻱ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻋﻤﺪﻩ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺻﺤﻨﻪ ﺭﺍ ﺑﺤﺚ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎﺭﻱ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﺍﺩ‪ :‬ﻣﻌﻤﺎﺭ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﺑﻨﺎ ﻣﻲ ﺳﺎﺯﺩ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎﺭ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﺑﺰﺍﺭﻫﺎ ﻭ ﻣﻮﺍﺩﻱ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺤﻜﺎﻡ ﻭ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎﺭﻱ ﺑﻨﺎ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ‬
‫ﭼﻴﺰ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎﺭ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻃﺮﺍﺡ ﺻﺤﻨﻪ ﺩﻛﻮﺭﻱ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺳﺎﺯﺩ ﻭ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻓﻴﻠﻢ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺍﺩ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺎﺑﻮﺩ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺧﻮﺩ ﺩﻛﻮﺭ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢ ﻭ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺩﺭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺻﺤﻨﻪ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﻤﺎﺭ ﻣﻮﺍﺩﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ‬
‫ﻛﺎﺭ ﻣﻲ ﺑﺮﺩ ﻛﻪ ﺩﺍﻳﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﻧﺮﻭﺩ‪ ،‬ﻭﻟﻲ ﻃﺮﺍﺡ ﺻﺤﻨﻪ ﻣﻮﺍﺩﻱ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺭﺍﺣﺘﻲ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﻭﺩ‪.‬‬
‫ﻭﻱ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻬﺎ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻋﻤﺪﻩ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺻﺤﻨﻪ ﺭﺍ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﻮﺩﻥ ﻳﻜﻲ ﻭ ﺩﺭﺍﻣﺎﺗﻴﻚ ﺑﻮﺩﻥ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﻓﺰﻭﺩ‪ :‬ﻣﻌﻤﺎﺭ‬
‫ﻳﻚ ﻓﻀﺎﻱ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻣﻲ ﺳﺎﺯﺩ‪ ،‬ﭼﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩﻱ‪ ،‬ﭼﻪ ﻓﺮﻡ ﻭ ﭼﻪ ﻓﻀﺎﻱ ﺑﻴﺮﻭﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻖ ﭘﻴﺮﻭﻱ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻭ‬
‫ﻭﺍﻗﻌﻲ ﻣﻲ ﺳﺎﺯﺩ؛ ﻭﻟﻲ ﻃﺮﺍﺡ ﺩﻛﻮﺭ‪ ،‬ﺩﻛﻮﺭﻱ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺳﺎﺯﺩ ﻛﻪ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩ ﺩﺭﺍﻣﺎﺗﻴﻜﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺟﻮﺍﺏﮔﻮﻱ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻫﺎﻱ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ‬
‫ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻳﻚ ﻓﻀﺎﻱ ﻧﺎﻣﺘﺠﺎﻧﺲ ﻭ ﻧﺎﻫﻤﮕﻮﻥ ﺍﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺍﻳﺮﺝ ﺭﺍﻣﻴﻦ ﻓﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺳﺨﻨﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ »ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺳﻴﻨﻤﺎ« ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﻫﻨﺮ ﺳﺎﺧﺘﻦ‬
‫ﻭ ﺧﻠﻖ ﻛﺮﺩﻥ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮﺩ؛ ﻫﻨﺮﻱ ﻛﻪ ﺍﺯ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻫﺎﻱ ﺩﻭﺭ ﺗﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﻭﺍﻡ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻫﻨﺮ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻓﻀﺎﻱ ﺯﻳﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ‬
‫ﺁﺭﻣﺎﻥ ﻫﺎ ﻭ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻫﺮ ﺩﻭﺭﻩ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻭﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﺍﺛﺮ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ ﺍﺯ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻭﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎﻱ ﻫﻨﺮﻱ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﺟﺰﺍ‪ ،‬ﺷﻜﻞ ﻭ ﺳﺒﻚ‪،‬‬
‫ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺰ ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﻭ ﺣﺎﻝ ﻭ ﻫﻮﺍﻱ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻭﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺩﻭ ﻫﻨﺮ ﻣﻮﺍﺯﻱ ﺍﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻲ ﺗﻔﺎﻭﺕ‬
‫ﺁﻳﻨﻪ ﺧﻴﺎﻝ ‪ /‬ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪4‬‬

‫ﺍﺯ ﻛﻨﺎﺭ ﻫﻢ ﻣﻲ ﮔﺬﺭﻧﺪ ﻭ ﮔﺎﻩ ﺍﺯ ﻫﻢ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺧﻮﺩﺵ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺍﻣﺎ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﻫﺎﻳﻲ‬
‫ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳﺒﻚ ﻫﺎ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﺧﻮﺩﺵ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪.‬‬
‫ﻭﻱ ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺩﻛﻮﺭ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺍﻓﺰﻭﺩ‪ :‬ﮔﺎﻫﻲ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺩﻛﻮﺭ ﻭ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻓﻀﺎ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺍﺭﺯﺵ ﺑﺎﻻﺗﺮﻱ ﺍﺯ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺩﺍﺭﺩ‪ ،‬ﭼﻮﻥ‬
‫ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﺩﻛﻮﺭ ﻭ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻓﻀﺎ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺍﺯ ﻣﺮﺯﻱ ﻋﺒﻮﺭ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺮﺯﻱ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ ﻛﻪ ﭘﺮ ﺍﺯ ﻓﻜﺮ ﻭ ﺍﻳﺪﻩ ﻭ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺑﺴﺘﮕﻲ‬
‫ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﭼﻄﻮﺭ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺭﺁﻭﺭﻳﻢ‪.‬‬
‫‪72‬‬
 ‫ﻭﻱ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩﻥ ﺍﺯ ﺳﻴﻨﻤﺎﮔﺮﺍﻧﻲ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﭼﺎﺭﻟﻲ ﭼﺎﭘﻠﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻮﺭﻧﺎﺋﻮ‪ ،‬ﻓﻠﻴﻨﻲ‪ ،‬ﺁﻧﺘﻮﻧﻴﻮﻧﻲ ﻭ ﭘﺎﺯﻭﻟﻴﻨﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪﺍﻧﻪ ﻭ ﺍﺳﺘﺎﺩﺍﻧﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ‬
‫ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ ﺧﻠﻖ ﻓﻀﺎﻫﺎﻱ ﺧﺎﺹ ﻭ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﺎ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺩﺭﺧﺸﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﺭﻳﻢ‪ .‬ﺣﺘﻲ‬
‫ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﺪﺭﻥ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﺭﺍ ﺩﺍﺷﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺕ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﺭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻭﻓﻖ ﺩﺍﺩﻥ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎ‬
‫ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻳﺮﺍﻥ‪ ،‬ﺁﺛﺎﺭ ﺑﺎﺷﻜﻮﻫﻲ ﺭﺍ ﺧﻠﻖ ﻛﺮﺩﻧﺪ؛ ﻭﻟﻲ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺍﺛﺮﻱ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ‬
‫ﺩﺭﺳﺖ ﻭ ﻛﺎﻓﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺭﺍﻣﻴﻦ ﻓﺮ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻬﺎ ﺁﺭﺯﻭ ﻛﺮﺩ ﺭﻭﺯﻱ ﺑﺮﺳﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻓﺮﻫﻴﺨﺘﮕﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ ﻫﻨﺮﻫﺎﻱ ﺗﺠﺴﻤﻲ ﻭ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺑﻪ ﻃﺮﻑ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺟﺬﺏ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺗﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﻓﻀﺎ‪ ،‬ﺩﻛﻮﺭ ﻭ ﺻﺤﻨﻪ ﺁﺭﺍﻳﻲ ﻓﻴﻠﻢ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺻﺎﺣﺐ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺑﻬﺘﺮ ﻭ ﺑﺎ ﻫﻮﻳﺖ ﺗﺮﻱ ﺷﻮﺩ‪.‬‬
‫ﺩﺭ ﻧﺸﺴﺖ ﺳﻮﻡ ﺭﻭﺯ ﻧﺨﺴﺖ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ ﺣﺴﻴﻦ ﻧﮋﺍﺩ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺮﮔﺲ ﺁﻳﺖ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺱ ﻣﻌﻤﺎﺭ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻱ‬
‫ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ ﺍﺭﺷﺪ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺷﻬﺮﻱ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺷﻬﺮﺳﺎﺯﻱ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﻘﺪ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻫﻔﺖ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﻲ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ‬
‫)ﺑﻴﻦ ﺳﺎﻝ ﻫﺎﻱ ‪ 1375‬ﺗﺎ ‪ «(1385‬ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺁﻳﺖ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻋﻤﺪﻩ ﺩﺭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺳﻴﻨﻤﺎ‪ ،‬ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ‬
‫ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺩﻭ ﺣﻮﺯﻩ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﻘﺎ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺣﻮﺯﻩ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻲ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻛﺴﺐ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ‬
‫ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﻴﻨﻤﺎﮔﺮ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺍﺛﺮﻱ ﺑﻬﺘﺮ ﻳﺎﺭﻱ ﺭﺳﺎﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻋﻜﺲ‪ ،‬ﺳﻴﻨﻤﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺣﺮﻓﻪ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻣﻘﻴﺎﺱ ﺑﺰﺭگ ﺗﺮ‪،‬‬
‫ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺷﻬﺮﻱ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﻧﮕﺎﻩ ﺍﻭﻝ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﻌﻤﺎﺭﺍﻧﻪ ﻭ ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﻫﻨﺮ ﻓﻀﺎﺳﺎﺯﻱ‬
‫ﺑﺮﺍﻱ ﺳﻴﻨﻤﺎﮔﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﻣﻠﻤﻮﺱ ﺗﺮ ﻭ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺗﺮ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺘﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﻳﺎﺭﻱ ﺭﺳﺎﻧﺪﻥ ﺑﻪ ﻣﻌﻤﺎﺭﺍﻥ ﻭ ﺷﻬﺮﺳﺎﺯﺍﻥ‬
‫ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺍﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺍﺯ ﺟﻮﺍﻧﺐ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺷﻬﺮﺳﺎﺯﻱ ﺍﺛﺮﮔﺬﺍﺭ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻭﻱ ﻧﻜﺎﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﺵ ﺑﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮﻱ ﺍﺯ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎﻱ »ﺳﻠﻄﺎﻥ«‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﺴﻌﻮﺩ ﻛﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‪» ،‬ﺳﮓ ﻛﺸﻲ«‪،‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻬﺮﺍﻡ ﺑﻴﻀﺎﻳﻲ‪» ،‬ﺯﻳﺮﭘﻮﺳﺖ ﺷﻬﺮ«‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺭﺧﺸﺎﻥ ﺑﻨﻲ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ‪» ،‬ﺩﻳﻮﺍﻧﻪﺍﻱ ﺍﺯ ﻗﻔﺲ ﭘﺮﻳﺪ«‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﺣﻤﺪﺭﺿﺎ ﻣﻌﺘﻤﺪﻱ‪» ،‬ﭼﻬﺎﺭﺷﻨﺒﻪ‬
‫ﺳﻮﺭﻱ«‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﺻﻐﺮ ﻓﺮﻫﺎﺩﻱ‪» ،‬ﻛﺎﻓﻪ ﺳﺘﺎﺭﻩ«‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺳﺎﻣﺎﻥ ﻣﻘﺪﻡ ﻭ »ﺑﭽﻪ ﻫﺎﻱ ﺍﺑﺪﻱ«‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﭘﻮﺭﺍﻥ ﺩﺭﺧﺸﻨﺪﻩ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺍﻓﺰﻭﺩ‪:‬‬
‫ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻬﻢ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﺮ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺍﺯ ﺳﻼﻳﻖ ﻭ ﺍﻳﺪﻩ ﺁﻝ ﻫﺎﻱ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺷﻮﺩ‪.‬‬
‫ﺭﺍﻣﻴﻦ ﻓﺮ‪ :‬ﺩﻛﻮﺭ ﻭ ﻃﺮﺍﺣﻲ‬ ‫ﺍﺛﺮ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻲ ﭼﻪ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﺍﻧﺪﻛﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﭼﻪ ﺯﻳﺎﺩ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮﻝ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺗﻔﻜﺮﺍﺕ ﻭ ﺗﺼﻮﺭﺍﺕ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺍﺯ‬
‫ﻓﻀﺎ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺍﺯ ﻣﺮﺯﻱ‬ ‫ﻣﺮﺩﻡ‪ .‬ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻟﺤﺎﻅ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺍﻳﺪﻩ ﺁﻝ ﻭ ﻳﺎ ﺷﻬﺮ ﺍﻳﺪﻩﺁﻝ ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻲ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮﺍﻱ‬
‫ﻋﺒﻮﺭ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺮﺯﻱ‬ ‫ﻣﻌﻤﺎﺭﺍﻥ ﻭ ﺷﻬﺮﺳﺎﺯﺍﻥ ﺩﺭ ﺩﺭﻙ ﺗﺼﻮﺭﺍﺕ ﻛﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻲ ﺭﺳﺪ ﻛﻪ ﭘﺮ ﺍﺯ ﻓﻜﺮ ﻭ‬ ‫ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﺟﻮﺍﺩ ﻃﻮﺳﻲ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻘﺪ ﺳﻴﻨﻤﺎ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻬﺮﻱ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺩﻭﺭﺑﻴﻦ« ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﺮﺩ‪.‬‬
‫ﺍﻳﺪﻩ ﻭ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺍﺳﺖ‬ ‫ﻭﻱ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺗﺸﺨﺺ ﻭ ﻫﻮﻳﺘﻤﻨﺪﻱ ﻓﻴﻠﻢ ﺳﺎﺯ ﻣﺆﻟﻒ ﻭ ﺻﺎﺣﺐ ﺳﺒﻚ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻓﻀﺎ ﻭ ﻟﻮﻛﻴﺸﻦ ﻫﺎﻱ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﺍﺵ ﺟﺴﺖ ﻭ ﺟﻮ ﻛﺮﺩ‪ .‬ﻓﻴﻠﻢ‬
‫ﺳﺎﺯﻱ ﭼﻮﻥ ﻣﺴﻌﻮﺩ ﻛﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻜﺎﻥ ﻫﺎﻱ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﻣﺘﻘﺪﻡ ﻭ ﻣﺘﺄﺧﺮ ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺑﺮﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻭ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ‬
‫ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻃﺒﻘﺎﺗﻲ ﺁﺩﻡ ﻫﺎﻱ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺍﺵ ﺭﺍ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﺳﺎﺯﺩ‪ .‬ﻧﻮﻉ ﺣﻀﻮﺭ ﻭ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺍﻳﻦ ﺁﺩﻡ ﻫﺎ ﺩﺭ ﻟﻮﻛﻴﺸﻦ ﻭ ﻓﻀﺎﻱ ﻣﻨﺘﺨﺐ ﻛﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‪،‬‬
‫ﻫﻤﭽﻮﻥ ﮔﺬﺭ ﺍﺯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﭘﺮ ﺍﻟﺘﻬﺎﺏ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺍﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻃﻮﺳﻲ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎﻳﻲ ﻫﻤﭽﻮﻥ »ﻗﻴﺼﺮ«‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﺴﻌﻮﺩ ﻛﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‪» ،‬ﺧﺸﺖ ﻭ ﺁﻳﻴﻨﻪ«‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﮔﻠﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﺁﺛﺎﺭ ﻓﻴﻠﻢ ﺳﺎﺯﺍﻧﻲ‬
‫ﭼﻮﻥ ﺩﺍﺭﻳﻮﺵ ﻣﻬﺮﺟﻮﻳﻲ‪ ،‬ﻋﻠﻲ ﺣﺎﺗﻤﻲ‪ ،‬ﻧﺎﺻﺮ ﺗﻘﻮﺍﻳﻲ‪ ،‬ﻋﺒﺎﺱ ﻛﻴﺎﺭﺳﺘﻤﻲ‪ ،‬ﺑﻬﺮﺍﻡ ﺑﻴﻀﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺭﺧﺸﺎﻥ ﺑﻨﻲ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ‪ ،‬ﺍﺑﺮﺍﻫﻴﻢ ﺣﺎﺗﻤﻲ ﻛﻴﺎ‪ ،‬ﺭﺳﻮﻝ‬
‫ﻣﻼﻗﻠﻲ ﭘﻮﺭ‪ ،‬ﻣﺠﻴﺪ ﻣﺠﻴﺪﻱ‪ ،‬ﻛﻴﺎﻧﻮﺵ ﻋﻴﺎﺭﻱ ﻭ ﺑﻬﺮﻭﺯ ﺍﻓﺨﻤﻲ ﺍﻓﺰﻭﺩ‪ :‬ﻭﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎﻱ ﻭﺍﻗﻊ ﮔﺮﺍﻳﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﺗﺄﻭﻳﻞ ﮔﻮﻧﻪ ﻭ ﻳﺎ ﺍﺳﻄﻮﺭﻩ ﺍﻱ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬
‫ﻓﻀﺎ ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﺎ ﺧﺼﺎﻳﺺ ﻭ ﺧﺎﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺁﺩﻡ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻛﺎﻧﻮﻥ ﺗﺮﺍژﺩﻱ ﻭ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺷﻜﻞ ﻣﻲ ﺑﺨﺸﻨﺪ‪ ،‬ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ‬
‫ﺳﺎﺯﺍﻥ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲ ﺧﻮﺭﺩ ﻭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻲ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﺎ ﺭﺩﻳﺎﺑﻲ ﻭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ‬
‫ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺁﺛﺎﺭ‪ ،‬ﭘﺎﻳﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻛﺮﺩ‪.‬‬
‫ﻃﻮﺳﻲ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻬﺎ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻳﻌﻨﻲ ﻋﺸﻖ‪ ،‬ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺯﻳﺮ ﻳﻚ ﺳﻘﻒ ﻭ ﺛﺒﺖ ﺧﺎﻃﺮﻩ ﻫﺎ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻌﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺎﺣﺖ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪﺍﻧﻪ‬
‫ﺍﺵ ﻣﻌﻨﺎ ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﺑﻲ ﻗﻮﺍﺭﻩ ﻃﺮﺣﻲ ﻧﻮ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﺍﺯﻳﻢ ﻭ ﻧﮕﺬﺍﺭﻳﻢ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺻﻠﻲ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻭ ﻣﻜﺎﻥ ﻫﺎﻱ ﺍﺻﻴﻠﻤﺎﻥ ﺭﻧﮓ‬
‫ﺑﺒﺎﺯﺩ؛ ﺭﻭﺣﻲ ﺗﺎﺯﻩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﻦ ﺭﺧﻮﺕ ﺯﺩﻩ ﺑﺪﻣﻴﻢ ﻭ ﻧﮕﺬﺍﺭﻳﻢ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﺑﺎ ﺫﻭﻕ ﺩﺭ ﭼﺸﻢ ﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﺍﺯ ﻣﻪ ﮔﻢ ﺷﻮﺩ‪.‬‬
‫ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺳﺨﻨﺮﺍﻥ ﺭﻭﺯ ﻧﺨﺴﺖ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﺍﻣﻴﺮﺷﻬﺎﺏ ﺭﺿﻮﻳﺎﻥ‪ ،‬ﻓﻴﻠﻢﺳﺎﺯ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺍﺯ ﭼﻬﺎﺭ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻣﻬﻢ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻳﺎﺩ ﻛﺮﺩ ﻭ‬
‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻭﻟﻲ ﺍﷲ ﺧﺎﻛﺪﺍﻥ‪ ،‬ﻋﻠﻲ ﺣﺎﺗﻤﻲ‪ ،‬ﺩﻛﺘﺮ ﻛﻮﺷﺎﻥ ﻭ ﺳﺎﻣﻮﺋﻞ ﺧﺎﭼﻴﻜﻴﺎﻥ‪ ،‬ﭼﻬﺎﺭ ﻋﻨﺼﺮ ﺍﺻﻠﻲ ﺩﺭ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﺮﺩﻥ ﺩﻛﻮﺭ ﻭ ﺩﻛﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ‬
‫ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻛﻮﺭﺳﺎﺯﻱ ﻭ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺻﺤﻨﻪ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺩﺍﺩﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺁﻳﻨﻪ ﺧﻴﺎﻝ ‪ /‬ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪4‬‬

‫ﻭﻱ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻧﺎﻫﻤﮕﻮﻧﻲ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺷﻬﺮﺳﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺍﻓﺰﻭﺩ‪ :‬ﻣﺎ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﺳﺎﺯﻱ ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺷﻬﺮﻱ ﻭ ﻓﻀﺎﻫﺎﻱ‬
‫ﺷﻬﺮﻱﻣﺎﻥ ﻫﻤﺨﻮﺍﻧﻲ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎﻱ ﺷﻬﺮﻱ ﻣﺎ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﺯﺷﺘﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ‪ .‬ﻓﻴﻠﻢﺑﺮﺩﺍﺭ ﻫﻴﭻ ﻭﻗﺖ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺧﻮﺑﻲ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﻱ‬
‫ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﻨﺪﻱ ﻳﻜﺪﺳﺖ ﻭ ﻫﻤﮕﻮﻥ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻓﻴﻠﻢﺑﺮﺩﺍﺭ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﻭﻗﺘﻲ ﺍﺯ ﻓﻀﺎﻱ ﺷﻬﺮﻱ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ‪ ،‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺰﺍﺣﻢ‬
‫ﭘﻴﺶﺭﻭ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ ﺍﺯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻓﻀﺎﻱ ﻳﻜﺪﺳﺖ ﺩﺭ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮﺵ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪.‬‬ ‫ﺯﻳﺎﺩﻱ ِ‬
‫ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺭﻭﺯ ﻧﺨﺴﺖ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻓﻴﻠﻢ »ﺳﻔﺮ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮﻱ«‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﻣﻴﺮﺷﻬﺎﺏ ﺭﺿﻮﻳﺎﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﺎﺿﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ‬
‫‪73‬‬
 ‫ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻥ‪ ،‬ﻓﻴﻠﻢ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ‪ ،‬ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﻭ ﻣﻘﻮﻻﺕ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺩﺍﺭﺩ‪.‬‬
‫ﺩﻭﻣﻴﻦ ﺭﻭﺯ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺳﻴﻨﻤﺎ‪ ،‬ﺻﺒﺢ ﺭﻭﺯ ﭼﻬﺎﺭﺷﻨﺒﻪ ‪ 26‬ﺩﻱ ﻣﺎﻩ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻫﻨﺮﭘﮋﻭﻫﻲ ﻧﻘﺶ ﺟﻬﺎﻥ ﻓﺮﻫﻨﮕﺴﺘﺎﻥ ﻫﻨﺮ ﺑﺎ ﺣﻀﻮﺭ‬
‫ﺍﺳﺎﺗﻴﺪ ﺣﻮﺯﻩ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺳﻴﻨﻤﺎ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ‪ ،‬ﻫﻨﺮﻣﻨﺪﺍﻥ ﻭ ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺣﻮﺯﻩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺠﺎﺩ ﻣﺤﻤﺪ ﻳﺎﺭﺯﺍﺩﻩ‪ ،‬ﺩﺑﻴﺮ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻭ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺮﻛﺰ ﻫﻨﺮﭘﮋﻭﻫﻲ ﻧﻘﺶ ﺟﻬﺎﻥ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﺋﻴﺲ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻧﺸﺴﺖ ﺑﺎ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻱ ﺑﻪ‬
‫ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻔﻴﺪ ﻭ ﺍﺭﺯﻧﺪﻩ ﻣﻘﺎﻻﺕ ﻭ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻫﺎﻱ ﺩﺳﺖﺍﻧﺪﺭﻛﺎﺭﺍﻥ‪ ،‬ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﻳﺎﻥ ﻭ ﺍﺳﺎﺗﻴﺪ ﺩﺭ ﺣﻮﺯﻩ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺳﻴﻨﻤﺎ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫ﺁﻧﭽﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺸﺴﺖ ﻫﺎﺳﺖ ﺍﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺩﻭﺳﺘﺎﻥ ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻩ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪﺍﻧﻪ ﺗﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﻮﻻﺕ‬
‫ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ ﻭ ﻧﮕﺎﻩ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﺗﺮﻱ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﻣﺠﺎﺯﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺣﺮﻓﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻋﻠﻤﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺭﺷﺘﻪ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ‬
‫ﭘﻴﺶ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ ﻭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺣﻮﺯﻩ ﺭﺍ ﻋﻤﻴﻖ ﺗﺮ ﻭ ﺩﻗﻴﻖ ﺗﺮ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﻛﺎﻣﺮﺍﻥ ﺻﻔﺎﻣﻨﺶ‪ ،‬ﻣﻌﻤﺎﺭ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺷﺮﻛﺖ ﺻﻔﺎﻣﻨﺶ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻥ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺳﺨﻨﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ‬
‫ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﻃﺮﺡ ﻓﻴﻠﻢﺧﺎﻧﻪ ﻣﻠﻲ ﺳﻴﻨﻤﺎ« ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ‪ .‬ﻭﻱ ﺩﺭ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺑﻪ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﮔﻮﻳﻲ ﺩﺭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻫﻤﻪ ﻣﺎ ﻣﻲ‬
‫ﺩﺍﻧﻴﻢ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﭘﺮﺩﺍﺯﻱ ﻣﻲ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺠﺴﻤﻪ ﻳﺎ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻭ ﻧﻤﺎﺩﻫﺎ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺹ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ‬
‫ﺭﻧﺴﺎﻧﺲ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﻗﺼﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﺷﻜﻞ ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﺠﺪﺩ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﺎ ﺣﺘﻲ ﺗﺎ ﺍﻧﺘﻬﺎﻱ ﺩﻭﺭﻩ ﭘﺴﺖ ﻣﺪﺭﻧﻴﺴﻢ ﻫﻢ ﺍﺩﺍﻣﻪ‬
‫ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻱ ﻣﺜﻞ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻗﺼﻪﮔﻮﻳﻲ ﺩﺭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻫﻨﻮﺯ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ‪.‬‬
‫ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ‪ ،‬ﻭﻱ ﺑﻪ ﻃﺮﺡ ﻓﻴﻠﻢﺧﺎﻧﻪ ﻣﻠﻲ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﺍﻓﺰﻭﺩ‪ :‬ﻓﻴﻠﻢﺧﺎﻧﻪ ﻣﻠﻲ ﺭﺍ ﻣﻦ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺩﻩ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻡ‪ .‬ﻣﻜﺎﻥ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺍﻳﻦ‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‪ ،‬ﺑﺎﻍ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻗﺎﺟﺎﺭﻱ )ﺑﺎﻍ ﻓﺮﺩﻭﺱ(‪ ،‬ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﭘﺮ ﺍﺯ ﻧﮕﺎﺭﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺍﻧﮕﺎﺭﻩ ﻫﺎ ﻭ ﻇﺮﺍﻓﺖ ﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺍﻱ ﺑﻮﺩ‬
‫ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺭ ﻫﻢ ﺭﻳﺨﺘﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﻣﻜﺎﻥ ﺭﻭﺯﻣﺮﻩ ﻭ ﺁﻏﺎﺯ ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺧﻴﺎﻝ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺳﺖﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﻲ ﺯﻣﺎﻥ‬
‫ﻭ ﻣﻜﺎﻥ ﻛﻪ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﺍﺻﻠﻲ ﺟﺴﺖ ﻭ ﺟﻮ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺁﻥ ﻛﺴﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺑﻪ ﻫﻨﺮ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺩﻟﺒﺴﺘﮕﻲ ﺩﺍﺭﺩ؛ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺟﺮﺍ‬
‫ﻼ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ‪،‬‬ ‫ﻧﺮﺳﻴﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻃﺮﺡ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺗﻲ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﺎﻣ ً‬
‫ﻼ ﻣﺘﻘﺎﺑﻠﻲ ﺑﺮ ﻫﻢ ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻲ ﺁﻣﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺣﻮﺯﻩ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻛﺎﻣ ً‬
‫ﺻﻔﺎﻣﻨﺶ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻭ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻃﺮﺡ ﻫﺎ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻬﺎ ﺍﻓﺰﻭﺩ‪ :‬ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺤﺚ‬ ‫ﻃﻮﺳﻲ‪ :‬ﺗﺸﺨﺺ‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺮ ﭼﻨﺎﻥ ﺗﺤﻮﻟﻲ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﻛﻞ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻛﻞ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ‪ .‬ﻧﮕﺎﻩ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ‬ ‫ﻭ ﻫﻮﻳﺘﻤﻨﺪﻱ ﻓﻴﻠﻢ‬
‫ﻣﻌﻤﺎﺭﺍﻥ ﻭ ﺳﻴﻨﻤﺎﮔﺮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﺎﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺤﻮﻝ ﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺎﺯ ﻣﺆﻟﻒ ﻭ ﺻﺎﺣﺐ‬
‫ﺳﺨﻨﺮﺍﻥ ﺑﻌﺪﻱ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻬﻨﺪﺱ ﻣﺤﻤﻮﺩ ﺩﻫﻘﺎﻥ ﻫﺮﺍﺗﻲ‪ ،‬ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ ﺍﺭﺷﺪ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻫﻨﺮ ﻭ ﻣﺪﺭﺱ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻳﺰﺩ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻟﻪ »ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ‬ ‫ﺳﺒﻚ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ‬
‫ﻣﺴﺠﺪ ﺟﺎﻣﻊ ﻳﺰﺩ« ﺑﻮﺩ‪ .‬ﻭﻱ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺑﻴﻦ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ ﻭ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺑﺎ‬ ‫ﻓﻀﺎ ﻭ ﻟﻮﻛﻴﺸﻦﻫﺎﻱ‬
‫ﺗﺪﺍﻋﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ ﻭ ﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺩﺭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ‪ .‬ﻫﻤﺎﻥﻃﻮﺭ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﻭﺭﺑﻴﻦ‬ ‫ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﻲﺍﺵ‬
‫ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻭ ﻣﻌﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﺗﺪﺍﻋﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺩﺭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻫﻢ ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻭ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﺗﺪﺍﻋﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ‬ ‫ﺟﺴﺖ ﻭﺟﻮ ﻛﺮﺩ‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ :‬ﻧﺤﻮﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﻱ ﺩﺭ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﻨﺪﻱ ﻓﻀﺎﻫﺎ ﻭ ﺗﺪﺍﻋﻲ ﺣﺮﻛﺖ‪ ،‬ﺗﺰﻳﻴﻨﺎﺕ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻓﻀﺎﻫﺎ ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺣﺮﻛﺎﺕ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺁﻥ‪ ،‬ﻭ‬
‫ﻧﺤﻮﻩ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺎ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺣﺮﻛﺎﺕ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺪﻩ‪.‬‬
‫ﺩﻫﻘﺎﻥ ﻫﺮﺍﺗﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﺧﻮﺩ ﻣﺴﺠﺪ ﺟﺎﻣﻊ ﻳﺰﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮﻱ ﺍﺯ ﻧﻘﺎﻁ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﻣﺴﺠﺪ ﺑﺎ ﻧﻘﻮﺵ ﻭ ﺗﺰﻳﻴﻨﺎﺕ ﺁﻥ ﻭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺎﺯﺩﻳﺪ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻻﺯﻡ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻧﻘﺎﻁ ﻣﺸﺘﺮﻙ‬
‫ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺣﻮﺯﻩ ﺍﻓﺰﻭﺩ‪ :‬ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻋﻤﺪﻩ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻋﻨﺼﺮ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭ ﻭ ﺍﻳﺴﺘﺎ‪ ،‬ﻭ ﻋﻨﺼﺮ ﻣﺘﺤﺮﻙ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺣﺮﻛﺖ‬
‫ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻧﻤﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺍﻳﺴﺘﺎ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺳﻴﻨﻤﺎ )ﻓﻴﻠﻢ( ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻭﻟﻲ ﺩﺭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺑﺎﻟﻌﻜﺲ‪ ،‬ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‬
‫ﻭ ﺑﻨﺎ ﻭ ﺍﺛﺮ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺍﻳﺴﺘﺎ ﻭ ﺛﺎﺑﺖ ﺍﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻬﺰﺍﺩ ﺑﻠﻮﻛﻲ ﺑﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ »ﺁﻱﻣﻜﺲ‪ :‬ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺩﺭ ﺧﺪﻣﺖ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ« ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ‪.‬‬
‫ﻭﻱ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻫﺎﻱ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﻭ ﻭﺟﻮﻩ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺄﻣﻞ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺩﺭ ﺑﺤﺚ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﻴﺎﻥ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻫﺎﻱ ﻣﺎﻫﻴﺖ‬
‫ﻭ ﺷﻜﻞ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻧﻮﺭ‪ ،‬ﻓﻀﺎ‪ ،‬ﺣﺮﻛﺖ‪ ،‬ﭘﺮﺳﭙﻜﺘﻴﻮ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺣﻮﺯﻩ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺩﺭ ﺑﺤﺚ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺣﻮﺯﻩ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺪﺍﻥ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﺟﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ‪ ،‬ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺁﻏﻮﺵ ﻣﻲ ﻛﺸﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺳﺎﻟﻦ ﻫﺎﻱ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻓﻴﻠﻢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺰﻭ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩﻱ ﺗﺮﻳﻦ‬
‫ﻧﻘﺎﻁ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻫﻨﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺭﻳﺎﻓﺘﺶ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﻣﺨﺎﻃﺐ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻧﻴﺎﺯ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺩﺍﺭﺩ‪.‬‬
‫ﻭﻱ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﺵ ﺳﻌﻲ ﻛﺮﺩ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺑﺴﺘﺮﺳﺎﺯﻱ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎﻫﺎﻱ ﺁﻱﻣﻜﺲ‬
‫)‪ (Image maximum‬ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻧﻤﻮﺩﻱ ﺍﺯ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩﻱ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ ﭼﻮﻥ‬
‫ﺁﻳﻨﻪ ﺧﻴﺎﻝ ‪ /‬ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪4‬‬

‫ﺭﻓﺘﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﺳﻴﻨﻤﺎﻫﺎﻱ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻭ ﺁﻱﻣﻜﺲ‪ ،‬ﮔﻮﻧﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺧﺎﺹ ﺍﺯ ﺳﻴﻨﻤﺎ‪ ،‬ﺟﺬﺍﺑﻴﺖ‬
‫ﻫﺎﻱ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﻱ ﺁﻱﻣﻜﺲ ﻭ ﺷﻜﻞ ﺧﺎﺹ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺷﻬﺮﻱ )‪ (Landmark‬ﺩﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺟﺬﺍﺑﻴﺖ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ‬
‫ﺟﻠﺐ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ‪.‬‬
‫ﻭﻱ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻬﺎ ﺍﻓﺰﻭﺩ‪ :‬ﻫﺪﻑ ﺍﺯ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﻤﺠﻴﺪ ﻳﺎ ﻧﻜﻮﻫﺶ ﺍﻳﻦ ﻓﻦﺁﻭﺭﻱ ﻧﺒﻮﺩ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻭ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺁﻥ ﺑﺎ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺩﺍﺷﺖ‪ .‬ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﺫﻛﺮ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺁﻱﻣﻜﺲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻓﻦﺁﻭﺭﻱ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﻓﻦﺁﻭﺭﻱ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺩﺍﺭﺩ‪.‬‬
‫‪74‬‬
 ‫ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻧﺸﺴﺖ ﺍﻭﻝ ﺭﻭﺯ ﺩﻭﻡ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻓﻴﻠﻢ »ﭘﺮﻱ«‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺩﺍﺭﻳﻮﺵ ﻣﻬﺮﺟﻮﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﺎﺿﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺩﺭﺁﻣﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎﻳﺶ ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﺩﻭﻡ ﺑﺎ‬
‫ﻧﺸﺴﺖ ﺑﻌﺪﺍﺯﻇﻬﺮ ﺑﻪ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺷﻬﺮﺍﻡ ﺟﻌﻔﺮﻱ ﻧﮋﺍﺩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﺸﺴﺖ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ ﺣﺴﻴﻦ ﻧﮋﺍﺩ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﻱ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﺳﻴﺮ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺩﺭ ﺑﺴﺘﺮ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ« ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﺍﺩ‪.‬‬
‫ﺣﺴﻴﻦ ﻧﮋﺍﺩ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺗﺤﻮﻝ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ ﺳﺎﻟﻦ ﻫﺎﻱ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺍﻛﻨﻮﻥ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻗﺮﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻭ ﺗﻤﺎﺷﺎﻱ ﻓﻴﻠﻢ ﺩﺭ ﺑﺎﻓﺖ ﺷﻬﺮﻫﺎﻱ ﻣﺪﺭﻥ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﻏﺮﺑﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﻃﻲ ﺍﻳﻦ ﺩﻭﺭﺍﻥ‪،‬‬
‫ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺷﻬﺮﻱ ﺩﭼﺎﺭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻘﺶ ﻭ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺳﻴﻨﻤﺎ‬
‫ﻧﻴﺰ ﻣﺪﺍﻡ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻭﻱ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺧﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﺑﺮ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺳﺎﻟﻦ ﻫﺎﻱ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﺗﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺑﻮﺩ‪ ،‬ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺗﻚ ﺗﻚ ﺩﻭﺭﻩ ﻫﺎﻱ‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ‪ ،‬ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﻫﻨﺮﻱ ﻭ ﺳﺒﻚ ﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺳﺒﻚ ﻫﺎﻱ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺮ ﺳﺒﻚ ﻫﺎﻱ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻧﻴﺰ ﻣﺆﺛﺮ ﺧﻮﺍﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﺍﺣﻤﺪ ﻃﺎﻟﺒﻲ ﻧﮋﺍﺩ‪ ،‬ﻓﻴﻠﻢﺳﺎﺯ ﻭ ﻣﻨﺘﻘﺪ ﺳﻴﻨﻤﺎ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ »ﻗﻄﻌﻪ ﻧﺎﺗﻤﺎﻡ؛ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻫﻨﺮﻫﺎﻱ‬
‫ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ« ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﺮﺩ‪ .‬ﻃﺎﻟﺒﻲ ﻧﮋﺍﺩ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻫﻨﺮﻫﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺩﻻﻳﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ‪ ،‬ﺭﺍﺑﻄﻪ‬
‫ﺍﻱ ﺯﻧﺪﻩ‪ ،‬ﭘﻮﻳﺎ ﻭ ﻛﻤﺎﻝ ﺑﺨﺶ ﺑﺎ ﺫﺧﺎﻳﺮ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﻫﻨﺮﻱ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﭘﻬﻨﺎﻭﺭ‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﭼﻨﺪ ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻟﻪ ﺭﺍ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻋﺮﺽ‬
‫ﻭ ﻃﻮﻝ ﺁﻥ ﺳﺮﺷﺎﺭ ﺍﺯ ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ ﻭ ﺧﺮﺩﻩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺑﺪﻭ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺩﺭ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠﻲ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺭﻗﻢ‬
‫ﺯﺩﻩ ﺍﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪.‬ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﺗﺮﻳﻦ ﻭﺟﻮﻩ ﻫﻨﺮﻱ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ‪ ،‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ‪،‬ﺭﻗﺺ‪ ،‬ﻧﮕﺎﺭﮔﺮﻱ ﻭ ﺧﻄﺎﻃﻲ ﻭ ﻫﻨﺮﻫﺎﻱ‬
‫ﺗﺰﻳﻴﻨﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺑﻪ ﻧﺤﻮﻱ ﺟﻠﻮﻩ ﺍﻱ ﺍﺯ ﺷﻮﺭ ﻭ ﺷﻌﻮﺭ ﻭ ﻋﺸﻖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻭﻱ ﺑﺎ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻧﺎﻧﻲ ﭼﻮﻥ ﻋﻠﻲ ﺣﺎﺗﻤﻲ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺍﺻﻴﻞ ﻭ ﺑﺎﺷﻜﻮﻩ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻲ ﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺮﺍﻡ ﺑﻴﻀﺎﻳﻲ‪،‬‬
‫ﻣﺴﻌﻮﺩ ﻛﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺩﺍﺭﻳﻮﺵ ﻣﻬﺮﺟﻮﻳﻲ ﻭ ﻧﺎﺻﺮ ﺗﻘﻮﺍﻳﻲ ﺑﻪ ﺟﻠﻮﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﺁﻧﺎﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﺍﻓﺰﻭﺩ‪ :‬ﺍﺯ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﻋﻨﺼﺮ ﻭ ﻭﻳﮋﮔﻲ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﻣﻌﻨﺎ ﻭ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺧﻮﺑﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ »ﺣﺎﺟﻲ ﺁﻗﺎ‪ ،‬ﺁﻛﺘﻮﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎ«‪،‬‬
‫»ﺳﺎﺭﺍ«‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺩﺍﺭﻳﻮﺵ ﻣﻬﺮﺟﻮﻳﻲ ﻭ »ﺍﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ«‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﺎﺻﺮ ﺗﻘﻮﺍﻳﻲ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ‪.‬‬
‫ﺑﻬﺸﺘﻲ‪ :‬ﻣﻴﺎﻥ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ‬
‫ﻭﻱ ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩ‪ :‬ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﻜﺎﻥ ﻫﺎﻱ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻭ ﺍﺻﻴﻞ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻩ ﺗﻮﺭﻳﺴﺘﻲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻜﻨﻴﻢ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ‬
‫ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺫﺍﺗﺎً ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺎﻱ‬
‫ﻫﻨﺮﻫﺎﻱ ﻣﻠﻲ ﻭ ﻭﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎﻱ ﺍﺻﻴﻞ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺩﺭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺭﺷﺪ ﻭ ﺍﺭﺗﻘﺎﻱ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪ ،‬ﺍﻣﺎ‬
‫ﺳﭙﺲ ﻣﺤﻤﺪ ﺩﻳﺪﻩ ﺑﺎﻧﻲ ﻭ ﻣﮋﺩﻩ ﺩﺭﺧﺸﺎﻧﻲ ﻣﻘﺎﻟﻪ »ﻧﻤﺎﺩ‪ ،‬ﺯﺑﺎﻥ ﺑﻨﺎ ﻭ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮ« ﺭﺍ ﻗﺮﺍﺋﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻧﻮﻉ‬
‫ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﻮﺯﻩ‬
‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﻋﻴﻨﻴﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﺤﺘﻮﺍﻱ ﺫﻫﻨﻲ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻧﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ‬
‫ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺷﻬﺮﺳﺎﺯﻱ‬
‫ﻋﻨﺼﺮﻱ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺩﺭ ﻫﻨﺮﻫﺎﻱ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﻣﺎ‬
‫ﺩﻳﺪﻩ ﺑﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺍﻓﺰﻭﺩ‪ :‬ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺭﺍ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻧﻤﺎﺩ ﻧﻴﺰ ﺯﺍﺩﻩ ﺷﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﻤﺎﺩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻇﺮﻑ ﻫﺎﻱ‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﻪ‬
‫ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﺎ ﺭﻭﺯﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻭ ﺭﻭﺯﻱ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺟﺎﻱ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﻧﻤﺎﺩ ﺩﺭ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻔﻜﺮ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﺟﺪﺍ‬
‫ﻣﺴﻴﺮﺷﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‬
‫ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﻧﻬﺎﻥ ﻭ ﺩﺭﻭﻧﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﻜﻤﻞ ﺻﻮﺭﺕ ﺧﺎﺭﺝ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﺯ ﺳﻮﻳﻲ ﻧﻘﺶ ﺿﺮﻭﺭﻱ ﺯﻳﺒﺎﻳﻲ‬
‫ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻧﻤﺎﺩﮔﺮﺍﻳﻲ‪ ،‬ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻱ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺑﺎ ﺍﺛﺮ ﻫﻨﺮﻱ ﻭ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻱ ﺍﻳﻦ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻛﺎﻭ ﺫﻫﻨﻲ ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﺟﺎﻭﺩﺍﻧﻪ ﻫﻨﺮ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ‬
‫ﻭﺁﺛﺎﺭ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﻫﻨﺮ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺄﻣﻞ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﺯ ﻧﻤﺎﺩ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻓﺼﻞ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻫﻨﺮﻫﺎﻱ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩ‪.‬‬
‫ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﭘﺮﻭژﻩ ﺍﺳﺘﻮﺩﻳﻮﻱ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﻫﺸﺘﮕﺮﺩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻬﺮﺍﻥ ﻣﺨﺒﺮ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻭﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ‬
‫ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭژﻩ ﺑﻪ ﺍﺟﺮﺍ ﺩﺭﻧﻴﺎﻣﺪﻩ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻣﺴﺘﻨﺪﺍﺕ ﺗﺼﻮﻳﺮﻱ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﻃﺮﺡ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺍﺳﺘﻮﺩﻳﻮﻱ ﻫﺸﺘﮕﺮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻛﻠﻲ‬
‫ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ‪ .‬ﻣﺨﺒﺮ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻱ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻭ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺍﺳﺘﻮﺩﻳﻮﻱ ﻫﺸﺘﮕﺮﺩ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎﻱ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪﻩ‬
‫ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﻳﻦ ﭘﺮﻭژﻩ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻭ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﻮﺩﻳﻮ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺁﻥ ﺑﺮ ﺻﻨﻌﺖ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ‪ ،‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺍﺳﺘﻮﺩﻳﻮ ﺩﺭ‬
‫ﺳﻄﺢ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻭ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻲ‪ ،‬ﺗﻬﻴﻪ ﻃﺮﺡ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ‪ ،‬ﺗﻬﻴﻪ ﺩﻭ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻬﻨﺪﺳﺎﻥ ﻣﺸﺎﻭﺭ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻲ‪ ،‬ﺍﻧﺠﺎﻡ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻫﺎﻱ‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺑﺎﺯﺍﺭﻫﺎﻱ ﻫﺪﻑ ﻭ ﺍﺭﺗﻘﺎﻱ ﻃﺮﺡ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﺮﻗﺮﺍﺭﻱ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﻓﻴﻠﻢﺳﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ‬
‫ﻓﻦ ﺁﻭﺭﻱ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﺩﻫﻲ ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ‪ ،‬ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﺯﻣﻴﻦ ﻫﺎﻱ ﻃﺮﺡ ﺑﺮﺍﻱ ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻭ ‪ ...‬ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ‪.‬‬
‫ﺩﺭ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ‪ ،‬ﺩﺑﻴﺮﻋﻠﻤﻲ ﻫﻤﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪﻱ ﺩﻭ ﺭﻭﺯ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻭ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ‬
‫ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺩﺭ ﺳﻄﻮﺡ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺩﺍﺭﻧﺪ‪ ،‬ﻭ ﻋﻠﻲﺭﻏﻢ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺷﺎﻳﺪ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭﻱ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ‬
‫ﺍﻫﺎﻟﻲ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺟﺪﻱ ﺑﻪ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺣﻮﺯﻩ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ‪ ،‬ﺍﻣﺎ ﻣﻘﺎﻻﺕ ﻭ ﺑﺤﺚ ﻫﺎﻱ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪﻩ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﻫﺎﻱ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻲ ﺫﺍﺗ ًﺎ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﻮﺯﻩ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺷﻬﺮﺳﺎﺯﻱ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻴﻨﻤﺎﻱ ﻣﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﭘﺸﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺁﻳﻨﻪ ﺧﻴﺎﻝ ‪ /‬ﺷﻤﺎﺭﻩ ‪4‬‬

‫ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺮﺷﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺤﺘﺎﺝ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻫﻢ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻭﻱ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺳﺨﻨﺎﻧﺶ ﺿﻤﻦ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﻧﺰﺩﻳﻜﻲ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺣﻮﺯﻩ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻭ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻨﺪﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﻫﻢ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮﺩ‪ :‬ﺍﻳﻦ‬
‫ﻫﻤﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻝ ﻭ ﺧﻮﺏ ﺑﻮﺩ‪ ،‬ﺍﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﻫﺎﻱ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺻﺮﻓ ًﺎ ﺑﻪ ﻃﺮﺡ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺍﻛﺘﻔﺎ ﻧﻜﻨﻴﻢ ﻭ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ‬
‫ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎﻩ ﻫﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ‪ ،‬ﻣﺮﻭﺭ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎ ﻭ ﺩﻋﻮﺕ ﺍﺯ ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎﺯﺍﻥ ﻭ ﻓﻴﻠﻢﺳﺎﺯﺍﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻳﻦ ﺣﻮﺯﻩ ﺑﻪ ﻗﺪﺭ ﻛﺎﻓﻲ ﺳﻮژﻩ ﺑﺮﺍﻱ‬
‫ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺭﻭﻳﺪﺍﺩ ﺑﺰﺭگ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﻣﻌﻤﺎﺭﻱ ﻭ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮﺩ‪.‬‬
‫‪75‬‬