Professional Documents
Culture Documents
MEGEP
(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN
GLENDRLMES PROJES)
BLM TEKNOLOJLER
ROS YNETM
ANKARA 2008
Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 02.06.2006 tarih ve 269 sayl Karar ile
onaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda kademeli olarak
yaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait ereve retim programlarnda
amalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelik gelitirilmi retim
materyalleridir (Ders Notlardr).
NDEKLER
AIKLAMALAR ........................................................................................................ii
GR ........................................................................................................................... 1
RENME FAALYET - 1....................................................................................... 3
1. YNLENDRC NYKLEME ........................................................................... 3
1.1. Ynlendirici Al ........................................................................................... 3
1.2. ROS nykleme ............................................................................................... 6
1.3. Al Komutu ................................................................................................... 7
1.3.1. Flash Hafza................................................................................................ 7
1.3.2. A Sunucusu .............................................................................................. 8
1.3.3. ROM........................................................................................................... 8
1.4. Yaplandrmay Deitirme ............................................................................... 9
1.5. Ynlendirici letim Sisteminin Al Hatalar .............................................. 10
UYGULAMA FAALYET................................................................................... 12
LME VE DEERLENDRME......................................................................... 13
RENME FAALYET - 2..................................................................................... 14
2. DOSYA SSTEMNN YNETM...................................................................... 14
2.1. ROS Dosya Sistemi......................................................................................... 14
2.2.1. Yaplandrma Dosyalarnn Ynetilmesinde TFTPnin Kullanlmas ..... 17
2.2.2. Yaplandrma Dosyasnn Kopyala Yaptr ile Kullanlmas.................. 18
2.3. ROSu Geri Yklemek .................................................................................... 19
2.3.1. ROS maj Dosyas .................................................................................... 19
2.3.2. maj Dosyasnn simlendirme Biimi ..................................................... 20
2.3.4. ROS Gncelleme Yapmadan nce .......................................................... 21
2.3.5. ROS un Yedeklenmesi............................................................................ 21
2.3.6. ROS u Gncelleme ................................................................................. 22
UYGULAMA FAALYET................................................................................... 28
LME VE DEERLENDRME......................................................................... 29
MODL DEERLENDRME .................................................................................. 30
CEVAP ANAHTARLARI......................................................................................... 31
KAYNAKA ............................................................................................................. 32
AIKLAMALAR
AIKLAMALAR
KOD
ALAN
DAL/MESLEK
MODLN ADI
MODLN TANIMI
SRE
N KOUL
YETERLK
MODLN AMACI
ETM RETM
ORTAMLARI VE
DONANIMLARI
LME VE
DEERLENDRME
481BB0056
Biliim Teknolojileri
A letmenlii
ROS Ynetimi
Router iletim sisteminin (ROS) ynetimi ile ilgili bilgi ve
becerilerin retildii bir renme materyalidir.
40/32
Cihazlara Balanma modln bitirmi olmak
Genel Ama
Gerekli ortam salandnda ynlendirici yazlmn
kullanabileceksiniz.
Amalar
1. Ynlendirici al sistemini kavrayarak al komutlarn
kullanabileceksiniz.
2. Dosya sistemini kavrayarak yaplandrma dosya
ynetimini yapabileceksiniz.
Ortam:
Aa bal internet eriimi olan bilgisayar laboratuar
Donanm:
Ynlendirici simlatr, projeksiyon, bilgisayar, modem,
ynlendirici
Her faaliyet sonrasnda o faaliyetle ilgili deerlendirme
sorular ile kendi kendinizi deerlendireceksiniz.
Modl sonunda uygulanacak lme aralar ile modl
uygulamalarnda kazandnz bilgi ve beceriler llerek
deerlendirilecektir.
ii
GR
GR
Sevgili renci,
nsanolu asrlardr birbirleri ile haberlemektedir. Birbirleri ile haberlemek iin
birok yntem gelitirilmitir. Gelien teknoloji; haberlemenin daha kaliteli, daha hzl ve
daha gvenilir olmasn salamaktadr. letiimin hzl ve gvenli olmas insanlarn
zamanlar asndan nemlidir. Biliim anda; insan hayatna giren bilgisayarlar,
haberlemelerine byk katkda bulunmutur. Bilgisayar alar bu anlamda haberleme
gereksiniminin oda hline gelmitir.
Evinizdeki bilgisayar ile dnya zerinde bilgisayarlarla haberleme gereksinimi,
hangi yollar kullanmaldr sorusunu cevap aramtr. letiim kurmak istediimiz
bilgisayarlara ynlendirilmemiz gerekir. Bu ynlendirme ilemi iin birok retici firma
ynlendirici cihaz retmektedir.
Ynlendiriciler(router), iletiim alarnn dm noktalardr. Bu modlde
ynlendirici iletim sisteminin (ROS) ynetiminin almas, yaplandrmas, al hatalar,
dosya sisteminin ynetimi hakknda bilgi edineceksiniz.
RENME FAALYET-1
RENME FAALYET - 1
AMA
Ynlendirici al sistemini kavrayarak al komutlarn kullanabileceksiniz
ARATIRMA
1. YNLENDRC NYKLEME
1.1. Ynlendirici Al
ROM
BOOTSTRAP
BOOTSTRAP
YKLE
ROS
LETM
SSTEMNN
BULUNMASI
VE
YKLENMES
FLASH
TFTP SUNUCU
ROM
NVRAM
TFTP SUNUCU
KONSOL
YAPILANDIRMA
DOSYASININ
BULUNMASI VE
YAPILANDIRMA
YKLENMES
DOSYASI
LOCATE VEYA
SETUP MODA
GR
Tablo 1.1: Ynlendiricinin al
AILI
ROM
MONTR
MODUNA
ROMDAN
YKLE
ROS KOMUT
SSTEMN
YKLE
YAPILANMA
KAYITISI
ROMDAN
YKLE
NVRAM
OKU
TFTPDEN
DENETLE
ROS KOMUT
SSTEMN
YKLE
YKLE
FLASHTAN
YKLE
ROS
YAZILIMINI
YKLE
YAPILANDIRMA
DOSYASI
YAPILANDIRMA
DOSYASI
YKLEMEY
BALAT
BULUNDU
MU?
NEREDE?
SET UP
MODU
YEDEK
YAPILANDIRMA
Eer flash hafza bosa ynlendirici, TFTP sunucuyu kullanr. Buradan Ios
dosyasn adan ykler. A sunucusunda al iin varsaylan sistem
dosyasndan dosya isminden yaplandrma kayt deerlerini kullanrlar.
1.3. Al Komutu
Aada ROS program dosyasnn ilk olarak flash hafzadan sonra a sunucusundan
sonra da Romdan nasl yklendii anlatlacaktr:
1.3.2. A Sunucusu
Flash hafzada dosya yoksa ya da bozulmusa sistem dosyas TFTP sunudan
yklenebilir. Ayrca vereceiniz komut ile adan daha sonra da flashtan almasn
salayabilirsiniz.
Komut satrna;
Router(config)#boot system [tftp | flash]
girildiinde ynlendirici ilk olarak tftp, daha sonra flash al yapmak isteyecektir.
1.3.3. ROM
Flash hafza bozuk ve a sunucusundan dosyann yklenmesi baarszlkla
sonulanmsa ROMdan al yaplr. Ancak sistem dosyas ROM da ROS un
Tanmlama
ROM monitr modu (b komutu kullanarak elle al)
ROM dan otomatik al ( Flashn olmad varsaylr.)
Al sisteme komutlar iin NVRAM gzden geiriniz (0xnnn2,
ynlendiricide flash yok ise varsaylandr.)
Tablo 1. 2: Hekzadesimal deerler
10
11
UYGULAMAFAALYET
FAALYET
UYGULAMA
lem Basamaklar
neriler
Komut satr arabirimine show version Komut satrna komut girerken yanl
komutunu giriniz.
yazmadnzdan emin olunuz.
Ynlendiricinin sistem imaj dosyasnn
adn kontrol ediniz.
Sistemin donanmn hangi ksmndan
aldn kontrol ediniz.
Komut satr arabirimine
config-register 0x210F
komutunu giriniz.
Ynlendiricinin
salaynz.
yeniden
almasn
12
LMEVE
VEDEERLENDRME
DEERLENDRME
LME
Aadaki sorular dikkatlice okuyarak doru/yanl seeneklerinden uygun
harfleri yuvarlak iine alnz.
1.
2.
Ros nykleme yaparken flash hafza bosa ynlendirici, TFTP sunucuyu kullanr.
IOS dosyasn adan ykler. (D/Y)
3.
4.
5.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek
kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz
sorularla ilgili konular geri dnerek tekrar inceleyiniz. Tm sorulara doru cevap
verdiyseniz dier modle geiniz.
13
RENME FAALYET2
RENME FAALYET - 2
AMA
Dosya sistemini kavrayarak yaplandrma dosya ynetimini yapabileceksiniz.
ARATIRMA
14
15
Adlandrma
Bootflash
Flash
flh
ftp
Nvram
Rcp
Slot0
Slot1
Sistem
Tftp
Tanm
Bootflash hafza
Flash hafza. Btn platformlarda geerlidir. Flash olarak
kullanacanz bir aygt yoksa, slot0 iin adlandrlr. Bu nedenle
flash adlandrmas btn platformlarda flash hafza depolama alan
olarak kullanlabilir.
Flash yardm ktk dosyalarn ykler.
Dosya Transfer Protokol (FTP) A sunucu
NVRAM
Uzaktan kopyalama protokol (rcp) a sunucu
Birincil Uluslararas Kiisel Bilgisayar Hafza Kart Birlii
(PCMCIA) flash hafza kart
kincil PCMCIA flash hafza kart
Sistem hafzasn kapsar, alan yaplandrmay ierir.
TFTP a sunucu
Tablo 2.1: Tanmlar
Ros dosya sistemi a cihazlarnda ve ada belirtilen dosyalara ulamak iin URL
yntemini kullanrlar.
Yaplandrma dosyasna URL ile ulalmak istenildiinde kolona;
[[//konum]/dizin]/dosyaismi]
olacak ekilde yazlr. Dosya sistemi ayn zamanda FTP dosya transferini salar.
16
Bu mesaj; daha nce kaydedilmi bir startup-config dosyas vardr. Bunun zerine
kayt yaplsn m? diye bize soruyor. NVRAM deki dosyann ad ne olursa olsun dosyann
zerine tamamen kopyalam olursunuz. NVRAM da dosya yok ise veya eskisini saklamak
isterseniz startup-config komutundan sonra bir dosya ad vermelisiniz.
17
Komut
Copy flash tftp
Copy tftp flash
Copy running-config tftp
Copy tftp running-config
Yaplan lemler
Flashtaki ROSun yedeini TFTP sunucuya kopyalar.
TFTP sunucuda bulunan ROSun imajn flasha kopyalamak
iin kullanlr.
Ynlendirici zerinde alan konfigrasyonu TFTP
sunucuna kopyalar.
TFTP sunucuda bulunan bir konfigrasyon dosyasn
ynlendiriciye ykler.
Transfer seilir.
Capture Text seilir.
Kopyalanacak yaplandrmann metin dosyas iin isim girilir.
Start a baslarak yaz yakalanr.
show running-config komutu girilerek ekranda yaplandrma grntlenir.
Ekran dolduu zaman kald yerden devam ettirmek iin space bar tuuna
baslr.
Transfer seilir.
Capture Text seilir.
Stop seilir.
show running-config
18
Building configuration...
Current configuration:
- More
Any lines that appear after the word "End"
No shutdown komutu her bir arayz blmnn sonuna eklenir. Bunun iin File >
Save ile yaplandrmann temiz srm kaydedilecektir.
Yedeklenen ayarlar, Hyper Terminal oturumu tarafndan tekrar geri yklenebilir. Geri
yklemeden nce ynlendirici yaplandrmasnn kaldrlmas gerekir. Bunun iin ynetici
modundayken erase startup-config komutu ynlendiriciye girilir. Daha sonra reload komutu
kullanlarak ynlendirici yeniden balatlr.
Hyper Terminal yaplandrmay yeniden yklemek iin kullanlr. Yaplandrmann
temiz bir yedei ynlendiriciye aadaki gibi yklenir:
Hatalar gzlenir.
19
c2500-js-1_121-3.bin
SRM
NUMARASI
DOSYA BM
(KURULABLR; SIKITIRILMAMI
BELRLEYC NTELKLER
20
rnein, Cisco IOS(Cisco: retici firma IOS: ROS) Release 12.2 ve ilerisi
versiyonlarda IP/ATM PLUS IPSEC 56 ya da Enterprise Plus 56 zellikleri kendinden k8/k9
ifreleme algoritmas kullanrlar.
21
22
ROS
NTERNET
TFTP
SUNUCU
Copy tftp flash
23
24
This is Router 1
R1>
25
Eer dosyann yeri renilmise o dosyadan al yapmas denenir. Bunun iin boot
flash komutu kullanlr. rnein, bulduumuz dosyann ismi c2600-is-mz.121-5 olsun. Bunu
altrmak iin rommon modundayken aadaki komut yazlr:
rommon 1>boot flash:c2600-is-mz.121-5
Eer ynlendirici uygun bir ekilde al yaparsa flashtan ROS kullanlan dosyann
neden al yapmad aratrlr. show version komutu kullanlarak yaplandrma kaytlar
kontrol edilir. Varsaylan al sras iin konfigre edilir. Eer yaplandrma kaytlar doru
ise show startup-config komutu kullanlr. Bununla ROM monitrde ynlendirici ROSu
kullanrken bulunan al sistem komutlar grnr.
Eer ynlendirici dosyadan uygun bir ekilde al yapmyorsa ya da ROS dosyas
yoksa yeni bir ROS indirilmesi gerekmektedir. ROS dosyas konsoldan Xmodem kullanarak
ya da rommon modundayken TFTP yi kullanarak dosyay indirip yeniden ykler.
Rommondan Xmodemi kullanarak dosyann indirilmesi: Konsoldan ROS
yklerken ROS dosyasnn kopyalanmas iin bir bilgisayar olmak zorundadr. Hyper
Terminal programnn altrlmas ve dzenleme yapmak iin bu bir gereksinimdir. ROS
ta dzenleme yaparken varsaylan konsol balant hz 9600bpsdir. Saniyedeki bit hz (baud
rate) 115200bps e kadar deitirilebilir. Konsol hz, confreg komutu kullanlarak rommon
modundayken deitirilebilir. confreg komutu girildikten sonra ynlendiricideki
parametreler deitirilebilecektir.
change console baud rate? y/n [n]: sorusu sorulduu zaman y tuuna baslarak
yeni hz girilir. Rommon moda konsol hz deitirildikten sonra ynlendirici yeniden
balatlr. Terminal oturumu 9600bps te sonlandrlr. Yeni oturum 115200 bps konsol
hzna eletirilir.
Xmodem komutu bilgisayardan ROS yazlm dosyasnn dzenlenmesini rommon
modunda yapmak iin kullanlr. Komutun yazm format yledir: xmodem -c dosyaad.
rnek verecek olursak: dosya adi c2600-is-mz.122-10a.bin olsun. Buna gre yazacamz
komut aadaki gibidir:
xmodem -c c2600-is-mz.122-10a.bin
-c komut eklentisi Xmodem kullandmzda dosyay indirme esnasnda dnsel
artklk denetimi (CRC) ni kullanarak hata denetimi yapmaktr.
Ynlendirici transferi balamad zaman uyar mesaj verecektir. Uyar mesaj bilgileri
dorular sorar ve silinebilirdir. lem devam ettii zaman ynlendirici transferi balatacaktr.
Xmodem transferi, terminal emlatrnden balayacaktr. Hyper Terminalden
Transfer > Dosya Gnder ksm seilir. Dosya gnderde dosya ismi / yeri, Xmodem
protokolnde seilir ve transfer balatlr. Transfer esnasnda dosya gnderimi transferin
durumu grntlenecektir.
26
27
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
lem Basamaklar
neriler
Ynlendiricideki alan yaplandrma Balantnzdan emin olunuz. Copy
dosyasn
TFTP
sunucusuna
running-config tftp komutunu kullannz.
kopyalaynz.
TFTP
sunucunda
bulunan
bir Copy tftp running-config komutunu
yaplandrma dosyasn ynlendiriciye
kullannz.
ykleyiniz.
ROS u yedekleyiniz.
ROS u gncelleyiniz.
28
LMEVE
VEDEERLENDRME
DEERLENDRME
LME
Aadaki sorular dikkatlice okuyarak doru/yanl seeneklerinden uygun
harfleri yuvarlak iine alnz.
1. Ynlendiriciler zerinde sadece iletim sistem (ROS) dosyas bulunur. (D/Y)
2. Yaplandrma dosyas RAM, NVRAM ve TFTP sunucuda bulunabilir. (D/Y)
3. Yaplandrma dosyasnn yedeini almak iin ; copy run start komutu
kullanlr. (D/Y)
4. ROS geri yklemek iin kaytl iletim sisteminin dosya adn bilinmesine gerek
yoktur. (D7Y))
5. ROS gncelleme yapmadan nce yedeinin alnmas gereklidir. (D7Y)
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz. Doru cevap saynz belirleyerek
kendinizi deerlendiriniz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt yaadnz
sorularla ilgili konulara geri dnerek tekrar inceleyiniz. Tm sorulara doru cevap
verdiyseniz dier renme faaliyetine geiniz.
29
MODL DEERLENDRME
MODL DEERLENDRME
OBJEKTF TEST (LME SORULARI)
1. letim sisteminin imaj .veya konumlarn birinden
yklenebilir.
2. komutu TFTP sunucuya ROS un imajn kopyalar.
3. komutu TFTP sunucuda kaytl olan ynlendirici yaplandrma
dosyasn NVRAMa kopyalar.
4. komutu ynlendiriciye yeni bir ROS imaj kopyalar.
5. Ynlendiricideki yaplandrmay deitirmek iin .. say sitemi kullanlr.
6. komutu ile flashta ROS dosyas kontrol edilir.
yeterlik,
aadaki
ilem
basamaklarna
Deerlendirme ltleri
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Evet
gre
Hayr
DEERLENDRME
Yaptnz deerlendirme sonucunda eksikleriniz varsa renme faaliyetlerini
tekrarlaynz.
Modl tamamladnz, tebrik ederiz. retmeniniz size eitli lme aralar
uygulayacaktr, retmeninizle iletiime geiniz.
30
CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET-1 CEVAP ANAHTARI
1
2
3
4
5
D
D
Y
Y
D
Y
D
D
Y
D
31
KAYNAKA
KAYNAKA
http://www.blg.edu.stockholm.se/eufblbld/cisco/ccna2/ccna2ch1text.pdf
www.cisco.com.tr
http://cschao.ce.fcu.edu.tw/Classes/IM252122%20Computer%20Networks%20
II%20(CCNA2)/M1-WANs%20and%20Routers%20(cschao).pdf
www.hasanbalik.com
www.ietf.org
32