Azmî-Zâde Haletî Bayram

Azm-zde Hlet/Kaya: bkaya@sakarya.edu.
tr
Kaya, Bayram Ali. Azmzde Halet: hayat, edeb kiilii ve Dvn'nn tenkitli metni. Doktora Tezi. Trakya
niversitesi, 1996. 938y. (Danman: Yrd. Do. Dr. Kif Ylmaz)
Yrd. Do. Dr. Bayram Ali Kaya
S. . Fen-Edebiyat Fakltesi
Trk Dili ve Edebiyat Blm.
Lojmanlar Yolu 54040
Serdivan/ADAPAZARI
3. TENKTL METN
3 . 1 . Mesneviyyt (Tevhd, Mnct, Na't, Mi'rciye, ehr-Yr- Gzn Medhiyesi, Eb
Eyyb el-Ensr Medhiyesi, Sultan Mehmed-i Slis Medhiyesi, Arz- Hller)
11
Kasd ideydi tabb-i ihsn

Giderrdi devr- devrn
smini itmeyince zb-i makl

Emr-i z-bli yok ikra mecl
DER-TEVHD- BR AZZE NE*0

Feiltn Mefiln Feiln
1
Hamd aa kim vcd- insn

eref-i nutka kld erzn
Gkden inzl idp zemne kelm

Shan eyledi blend-makm
Buld icz- nazm hadd-i keml

uar zmresini eyledi ll
Zt- pki ne cevher ne ara

Aa r degl if v mara
Bir szyle vcda geldi cihn

Kudretinde kalur m reyb gmn
r fasl zre eyleyp tertb

Kld her sli bir kitb- garb
Dn diseydi girerdi raksa zemn

Dnmeye emri olsa erh-i bern
10 Nmeye evvel olmasa nm

hir ol nme bulmaz itmm
11 Ztna ibtid v gyet yok
Lutf u ihsnna nihyet yok
12 Nutfe-i ebri eyleyp nzil
Klar ecr mveden hmil
13 Khu eyler libsn hr
Geyrr hke hulle-i har
14 hir olan bu nak- gn--gn
Hme-i kudretinden old birn
15 Cem idp harf-i nn ile kf
Kld mevcd kfdan kf
16 tdi hem-sye zulmeti nra
Mk-i ter katd sanki kfra
17 Bg- sununda zgdur eb-i tr
Beyadur aa necm-i pr-envr
T1. 1b, 1. 13b, VE. s. 1

Balk: * T1, Der-Mnct- Br Azze ne 1
Erro! Indicador no definido.

18 Eyler ol zg gelse vakt-i seher18
ume-i h-bz- zerrn-per
36 Ol geyrdi cihna b-minnet

Birbiri stine tokuz hilat
19 emen-i bg- sundur bu sipihr

ki nergisdr anda mh ile mihr
37 Bd- lutfn kaan vezn eyler

Nr- szn gl-sitn eyler
20 rgrr delve Ysuf- mh

karur h- ardan kh20
38 Kahr amm ider cinn cahm

Zehr zakkm olur iinde nam
21 Emr fermndur viren her br

Ynus- mihre ht iinde karr
39 Fark in ehl-i kfr mn

Kld rz- ezelde dvn
22 Ebr-i lutfyla gnderp bir nem

Gl-en-i dehri eyledi hurrem
40 Kimin kalbi old mehbit-i nr

Kimin kald n eb-i deycr
23 Nokta-i necmi bir bir itdi yn

Kod yt- kudretine nin
41 Kimisin vsl- nam itdi

Kimini dhil-i cahm itdi
24 Cm- lutfn sund eflke

Ebr anu crasn dker hke
42 Kenddr hikmetine vkf olan

Eyler izhr- acz rif olan
25 Virdi znet zemne merdm ile

Nitekim smna encm ile
22
DER-MNCT-I KI'L-HCT*0
26 Nutfeden hsl itdi insn

Yazd b zre sret-i cn
Feiltn Mefiln Feiln
27 Olmasun diy tr hcre-i ten

Nr- akl ile eyledi ren
Y lh gark-i isynem
Mstahikk-i keml-i hrmnem
28 Kalbi cy itdi genc-i esrra

Aa mr old nefs-i emmre
Rahmet ummaga yzm yokdur

Her ne itse baa szm yokdur
29 Gy- gerdn eyleyp galtn

Yirini kld arsa-i imkn
Pyml old ky- dil-berde

Yzm olsa aceb midr yirde
30 Virdi berka sehb iinde karr

Sanki hkister ire saklad nr
Hatt- mushaf yirine itdi karr

Safha-i dilde hatt- r- yr
31 Geydrr kha ebrden sincb

T ki fasl- itda grmeye tb
Gam- zlfiyle dil perndur

Fikr-i laliyle gzlerm kandur
32 Magribe mh h iden oldur

Necmi aa siph iden oldur
Hasret-i by- kkl-i dil-ke

Micmer-i cn kld pr-te
33 Rsmn stnsuz dim

Hayme-i erhi ol klur kim
Kurd her tr- zlf-i anber-fm

Sayd in murg- cnum bir dm
34 Buld andan acze-i hk

Rite-i mihr erh-i eflk
Drr-i dendn- yr idp beni zr8

kd elden bu em-i gevher-br
35 Old lutfyla tze gl-en-i cn

Bg- cisme o sald b- revn
2
T1. 2a, 1. 14b, VE. s. 5

Balk: *VE, Mnct T1, delm l'a Mnct
lalum Aa Ar ct 1
8
1 kenarda
0
18
20
gelse: gele 1
arur: arup 1
Hem-demm her seher de humdur

Sanki ol vird-i subh-ghumdur
27 Ey dev-y bel-y bmrn

Dil-nevz- dil-i gneh-krn
10 Dde pr-b dil pr-tedr

hir u btnum mevvedr
28 V'ey nigeh-dr- smn u zemn

Nr-bah- kulb- ehl-i yakn
11 Olsa bir ka y v gamzesi tr

Yolum urmakda eylemez taksr
29 Ey klan kr-gh- dehri bin

Bizi yokdan var eyliyen Mevl
12 N-gehn karu gelse bir hn-hr

Aa urulmamaga re mi var
30 Hl-i dilden habr olan sensin

Dmie dest-gr olan sensin
13 r-ebr gzeller olsa yn

Gzlerm drt olur o demde hemn
31 Hk-i pyuda virdi baa hicb31

Kahru dv-i nefse eyle ihb
14 Germ ider bezmini dil cnu

ule-i em-i hsni hbnu
32 Gz yan py- dil-bere dkdi

Yzm suyn yire dkdi
15 Bulmasam yri kendmi bulamam

Gam- k olmaynca d olamam
33 Tr-i hum klup nina karn

Ol lh cihd- nefse mun
16 Nazar- dil-ber grmlsiyem

Tr-i mjgn- yr lmlsiyem
34 ararn ekmeden memtumda

An ldr benm haytumda
17 Her zamn murg- vasldur saydum

Kkl-i yrdr hemn kaydum
35 kmaduk cnda nki vardur md

Umarum kim bulam hayt- cedd
18 Rite-i cn nr- fikr-i visl

Yakd badan ayaga em-mil
36 Akdup ek-i em-i giryn

Eyle ser-sebz gl-en-i cn
19 Kasr- cna hevdan irdi halel

rdi andan hev-y zhd amel
37 Klma dil Ysuf'n nefse esr

h- isyn eyleme aa yir
20 Amel-i hayra irmez old elm

Old gy hev benm amelm
38 Seyl-i ihsnu baumdan aur

Baa crm saa kerem yaraur
21 Virmezin zhde v salha vcd21

Sehv ile eyleym meger ki scd
39 Bakma y Rab sevd- defterme

An ur tee benm yirme
22 Olsa mihrba gzlerm nigern

Ham- ebr gelr hayle hemn
40 Yzmi kara itme nme gibi

Beni ser-gete klma hme gibi
23 Yok glden imma ikblm

Biribirine uymaz akvlm
41 Ayrursa da cnum tenden

Yine ayrma derdi benden
24 Mescid ire eger ki yri grem

Hak bilr kim ne kldugum bilmem
42 Mest-i cm- arb- evk eyle

Blbl-i bstn- zevk eyle
25 Bir melek-r yanumda tutsa makm

Virrin muttasl o yaa selm
43 Baa mirt- ku gster

ti-i cn- b-dile dil vir
26 ftb- hidyeti dil-i zr26

Yohsa grmez gider mi eb-pere-vr
44 ulmet-i zulmi al revnumdan

b- hayvn getr zebnumdan
21
26
1 kenarda
1 kenarda
31
virdi baa: baa virdi 1, VE

33
DER-NAT-I HARET- RESL- EKREM
SALLALLHU ALEYH VESELLEM*0
Feiltn Mefiln Feiln
1
em-i tbn- reh-revn- sbl

Ser slr- enbiy v rsl
Nr- kevneyn mefhar-i lem
Sened-i seyyid-i ben dem
Mihver-i erh nokta-i pergr
Kutb- ebrr merkez-i ahyr
eh-i dery-dil kerm halk
Ecmel-i ns ekmel-i mahlk
Bi-i halk- smn u zemn
b- ry- cihn hulsa-i tn
Bir sadefdr d-nm iki cihn
Old drr-i yetmi ol sultn
Buluna diy ol dr-i n-yb
Dkdiler hk-i dem ile trb
Nrdur dem'e olan hd
Erban ire iden ird
Yzi suyna kld Rabb-i Cell
Nr- szn gl-sitn- Hall
10 Mekke'den old nr- pki bedd

ogd mm'l-kur'dan ol hurd
11 Old ol eb-erg- mahfil-i dn
Halka-i cem-i enbiyya nign
12 Her kelm- erfi fasl- hitb
Her szi old ravadan bir bb
13 Okyup yazmadan o h- kerem
Htrndayd ilm-i levh kalem
14 zenr menzilin klan eflk
Yollarnda o hu olmaga hk
15 Nesr-i ir kebter-i haremi
Atlas- erh ukka-i ilmi
T1. 3a, 1. 15b, VE. s. 8

0
Balk: *T1, ade-i Mirciyye-i aret-i h- Rsl
Aleyhi's-selm 1, Nat- Metb- Enbiy-y Kirm VE
16 Bulsa her eb sipihr varur idi

Ser-i kyn tokuz tolanur idi
17 Hidmete cn virrdi aa melek
At oynag olm idi felek
18 smndan iderdi ol her br
Fikr-i erbb- hl gibi gzr
19 Kapus kble-gh- ehl-i saf
Bendesi mukbiln- ky- vef
20 Syesin gklere salard o h
Gren an sanurd ebr-i siyh
21 Kaddidr serv-i bstn- rem
Syesin grmese n'ola lem
22 Alayup ftb pyesini
Yire drmez idi syesini
23 Klmaga sye-bn- rz- cez
Saklad bunda syesin o Hm
24 Bir eli glgesin vireydi eger
Kimseyi yakmayayd nr- sakar
25 Aa lyk o mhr-i b-hemt
Sm-i hlis kabl ider tamg
26 Halka menr- Hak'dur ol server
Mhr olur zahr- nmede eker
27 Der-i devlet-sery- srr- Hud
Mhr ile hfz olunmamak ne rev
28 Kendsi htem-i risletdr
Htem stnde mhr detdr
29 Defter-i enbiy-y b-pyn
Anda hatm olmagn uruld nin
30 Old rchn cmleden zhir
Ygrk at menzilin bulur hir
31 Berg-i sebz evvel itmeyince zuhr
h- gl gl-ene ider mi mrr
32 lemi mhdur iden ren
Ne kadar sora gelse encmden
33 Yirine cmle gelmeden erkn
hlar kmaz itmege dvn
34 Geri evvel bulur kfe vcd
Bg- lemde mvedr maksd
35 Tg-i engt ile o h- kerm

Siper-i mh eylemidi d-nm
54 Mazhar oldu bu del ihsna

Saa lzm degl mi krne
36 Hvn- icz ekdi ol server

Prelense aceb mi kurs- kamer
55 Ben garbe nezre senden olur

resz derde re senden olur
37 Gelicek aa berre-i biryn

Zehr katuldugn kld beyn
56 Cn bir murg- gl-en-i dn it

Dili andan heme gl-n it
38 Ser-hvn- feilinde hemn

Bir tabak sebzedr sipihr-i bern
57 Ol baa dr- hiretde ef

Kadrmi kl efatle ref
39 Hulk yannda gl giyha dner

Hilmi yannda kh kha dner
58 Hk ile toldugnda kse-i ser

Destme cm- b- Kever vir
40 Nefhasndan abr-i ho-dem olur

Nkhetinden bahr- hurrem olur
41 stn- sadetinde rev
Hk-rb olsa gsu-y havr
44
MRCU'N-NEB
SALLALLHU TAL ALEYH VESELLEM*0
Feiltn Mefiln Feiln
42 Old keffi gadr-i gl-en-i cn

Be gm lleden su itdi revn
43 Gelicek ol eh-i sitre-siph

Dmen-i bedr-hli old tebh
Bir ebn-geh ki turre-i eb-i tr

Yir yzin eylemidi cy- karr
Nice eb rz- rene bezer

Nice rz ftbdan enver
44 Nefes-i pki virdi mrdeye cn

Sengi syletdi b-dehn zebn
45 Vird-i lem durur sfat anu

Syledr ta mucizt anu
Komad kadrini eb-i Kadr

Mumahil kld nrn bedr
Gice amm sevd- dde-i dn

ulmet amm ki nr- ayn- yakn
46 Syleseydi eger ki ecra

t gibi gelrdi gftra
47 Nesr-i ir'le tr-i shib-fer

Gkde anu kanad ile uar
eme-i mihr bezer old revn

Nra gark old hep zemn zamn
Nice olmak gerekdr envr

Kala hir zamna r
48 Devletinde muht-i erh-i d-t

Old mstegrak- bahr- at
49 Rava-i pki nr ile tolsun

Rtbe-i nna selm olsun
Olsa zulmet o eb aceb mi tebh

Old erh zre cilve-ger iki mh
50 Ey if-sz- cn- haste-diln

V'ey dev-y dil-i ikeste-diln
Bir siyeh cme old sanki o eb

akd zer tgmeler aa kevkeb
Ol siyeh cme birle gerdn

Grse Leyl olurd Mecnn'
51 r-bli-nin-i izzetsin
Husrev-i htta-i nbvvetsin
52 Gl-i gl-zr- cvidnsn sen
Hsl- mezra- cihnsn sen
53 Gevher-i efser-i risletsin
Ahter-i smn-celletsin
10 Der-i idbr beste kld felek

Urd mh-i ncm aa melek
11 Unsur- nr dndi gl-zra
ulesi bezedi gl-i nra
4
T1. 4a, 1. 17a, VE. s. 12

Balk: *T1, Zikr-i Mirc- h- lliyyn VE

12 zdi gslarn ars- zamn
N'ola pr-by- anber olsa cihn
30 Gzi a ki baht- lemsin

Cmle mahlkdan mkerremsin
13 Yakd ehl-i sem meger anber

Krre-i nr eyleyp micmer
31 urma ey ehr-yr- lem-i cn

Gel svr ol sen durur meydn
14 agdup bd mk-i havry

Tutd anu gubr gabry
32 rem-i smna dik alem

Vdi-i l-mekna bas kadem
15 Der dvr- hne-i e-der

Ser-be-ser d u anber old meger
33 Seyr-i eflk idp fikr-i hakm

Ol muht-i felekde drr-i yetm
16 Bulamaz ol eb-i hmyn

Virse meh bedrelerle altun
34 Hsl old cem-i maksdu

Seni yirden gtrdi mabdu
17 arab-efz dem-i bahr gibi

Hlet-endz hl-i yr gibi
35 Hakk'a kr eyledi Resl-i Hud

Kbe Kavseyn'e* irdi tr-i du
18 Klm idi ol mmi-i kmil

Hne-i mmhni'i menzil
36 e-der-i erhden grnce gd

hir old o ha nak- murd
19 Cebrel-i emne geldi hitb

Ki alup bir Burk- berk-itb
37 Gldi gller gibi srrndan

Yakd kandl-i ar nrndan
20 rgre ol habbi mahbba

libi vsl ide matlba
38 ksa ol dem aceb mi blya

Gn gibi sgmaz old dnyya
21 mtil eyleyp dil cndan

Bir Burk ald bg- Rvn'dan
39 eb-i firkatde mjde-i vuslat

Dil-i uka ho gelr gyet
22 Yirde bd- sabya bezer idi

Gkde olsa Hm'ya bezer idi
40 ekdi aa Burak' peyk-i Hud

Bindi pk-svr- mlk-i bek
23 Harfden harfe nakl idince zebn

Kf'dan Kf'a dek olurd revn
41 Buld yle inn-kede svr

Ser-firz olsa ol Burak ne var
24 Tz-km idi n nesm-i seher

Ho-hrm idi nitekim arar
42 Anu stnde ol firite-nijd

Berg-i gldr ki ola hem-reh-i bd
25 Her zamnda niteki rh- revn

Aa bir menzil idi iki cihn
43 Kendsi sanki ebr-i rahmet idi

Berki anu Burak- cennet idi
26 smn ka gibi fi'l-hl26

ndi ol tir-i hmyn-fl
44 Bulunur m bir yle h-svr

K'ola Cibrl nce giye-dr
27 Geldi girdi o br-gh ire

Buld ol h hvb-gh ire
45 Germ olup ol Burk berk-mil

An Aks'ya irgrr fi'l-hl
28 Uyanup ol erg- bezm-i yakn

Sze balad Cebrel hemn
29 Didi ey pdh- lem-i gayb
Nkte-dn- sahfe-i l-reyb
26
hmyn-fl: hmyn-bl VE; 1'de bu beyitin 1. msrann

yannda, kenarda "daha mnasiptir" kayd ile -bulunduu bir
baka nshaya rastlayamadm- u msra bulunmaktadr:
"Ramet smn gibi fi'l-l"
be avseyn: Bu sz "iki yay aral kadar" anlamnda

tercme edilmektedir. Necm Sresi 8, 9. yetlerde, "sonra
ona yaklat, derken sarkt, (bu s retle O, peygambere) iki
yay kadar, yahut daha da yakn oldu" buyurulmaktadr. be
avseyn sz, iirlerde daha ok Mra ve yetin
devamndaki "ev edn (belki daha yakn)" szyle birlikte
anlr (skender Pala, Ansiklopedik Divan iiri Szl,
Ankara 1995, s. 28).
46 Dp anu ne Rh- emn

Kld ervh- enbiyya karn
64 Nitekim muciz-i Mesh ile cn

Bir nefesde yirine geldi hemn
47 rdi ervha lem cn

Old gy ki har- rhn
65 Geldi halk- cihna yine srr

ndi gy ki mrde stine nr
48 Virp ol eh tevzu ile selm

Old mihrb- enbiy-y kirm
66 Kld mirc mjde-i ashb

b- rahmet getrdi sanki sehb
49 Old ol bi-i nect u felh

Mukted-y cemat-i ervh
67 Her biri ald nefha-i rahmet

Geldi dnyya san gl-i cennet
50 rdi andan bu sebz har-gha

Haymesin kurd menzil-i mha
68 Hokka-i lal-i nbn ad

Sz yirine dr gher sad
51 Basd pyn rikb- mh- neve

Bindi esb-i sipihr-i tnd-reve
69 Biraz ol andelb-i bg- shan

Syledi halka srr- sr'dan
52 Ba stnde tutd an felek

Hrz- cn gibi hidmet itdi melek52
55
NAT-I EHR-YR-I GZN
RIVNU'L-LH TAL
ALEYHM ECMAN*0
53 erhden eylese gzr n'ola

Nra hil olur m hi mn
54 lem-i vahdet o eh-bz
Sidre'den dah kld pervz
55 rdi ol h- smn-pye
Harem-i br-gh- Mevl'ya
Feiltn Mefiln Feiln

1
Halka-i sahb u li ol hu
Hledr evresin alur mhu
Her biri kevkeb-i hidyetdr

Her biri ahter-i sadetdr
Her biri dhil-i harm-i saf

Her biri mahrem-i Resl-i Hud
Her biri h- arsa-i lem

Her biri husrev-i ben dem
Kangs drr-i h-vr degl

Kangs mihr-i tb-dr degl
Dndi ol bga meclis-i ashb

K'ola ecr bir sudan sr-b
emelerdr ki menba birdr

Her biri bahrdr aceb srdur
Cism-i insna dndi dn-i mbn

Unsur old r-yr- gzn
Her birisi olup Resl'e halef

Buldlar rkn-i Kabe gibi eref
56 Bir yire vard kim Resl-i Hud

Ten degl cn da mahrem olmaz aa
57 Anda girseydi Cebrel eger
Ola pervne gibi shte-per
58 Varamaz aa fikret-i dem
Girmez ol hacle ire n-mahrem
59 Msivdan gzr idp o melek
rdi Hakk'u cenbna giderek
60 Aa ol eb tekellm itdi lh
Kimse grmedgini grdi o h
61 Ser-be-ser g idi o fahr-i cihn
Nitekim gl-bn-i gl-i handn
62 Yine bir anda sanki pertev-i mh
smndan zemne indi o h62
63 Olmadan rzdan eer peyd
Kld ol mh menzilin mev
5
52
idmet: rmet VE
62
indi: irdi 1
T1. 5b, 1. 18b, VE. s. 16

Balk: *T1, Ab- Gzn 1, Zikr-i Ahb- Far-i
lemiyn VE

10 Her biri bir kitb- Rabbn
Szleri vridt- Subhn
29 Ne erefdr bu kim o mihr-i cihn

ki sad ile eylemidi krn
11 Old mecm- r-yr- gzn

r-tk- sery- millet dn
30 Edebinden melek iderdi hicb

Sklurd haysn asa sehb
12 Kasr- dn o r-dvr
ekdiler r-mha kffr
31 Devlet olup ehdet ol ha

Mazhar olmd sbgatu'llha
13 Geldi slm'a evvel o ehr

N'ola kfr ehli olsalar n-r
32 Biri dah Al-i ldr

Kend bahr szi leldr
14 Birisi yr- gr- haret idi

Efal-i ns hayr- mmet idi
33 Kalb-i pkinde pertev-i mn

Old burc- Esed'de mihr-i cihn
15 Aln subh- saf idi yzi nr

Mki olmd heyet-i kfr
34 Teb-zede klm idi havf- lh

N'ola r-i Hud olursa o h
16 Cebhesinden o pr-i nrn

Halka gsterdi nr- mn
35 Ne Hm'dur ki Cafer-i tayyr

Her dem anu kanad ile uar
17 Old gr ire ol ale't-tahkk

h iinde Ysuf- sddk
36 Eyleyp elde Z'l-fikr'n kz

Hilat- dne kesdi bidi trz
18 Kalbidr genc-i gevher-i esrr

N'ola gr ire gelse yanna mr
37 Karu tursayd Z'l-fikr'na Kf

Kf- Kf gibi klurd ikf
19 Subh- vuslat gibi ol ehl-i keml

Kld sdk u safy kendye hl
38 Mihr-i mn ile o h- gzn

Felek-i rmne dndi hemn
20 Birisi dah Hazret-i Frk

Old tiryk-i ekber-i mahlk
39 Old bg- sadetinde revn

ki cn-bah- eme-i hayvn
21 An yanna ald ol server

Nr- kfr olsa ta mdur b-fer
40 Hasan ile Hseyn ol iki vel

Her biri lutf- Hak u srr- Al
22 Eger ism eger msemmdur

Her biri adl ile mcelldur
41 Olsalar ilm iinde ayn ne var

r olur r-bee hir-i kr
23 ltihb itse te-i gaab

Yaka bir demde bi Eb Leheb'i
42 Anlaru kandur afakda yn

Yirde kalur m hn- mazlmn
24 erer-i kahr dse deryya

Dndre an re sahrya
43 Dd- h kim alsa dnyda

R-siyh ola irte ukbda
25 Syesinden iderdi dv firr

Nitekim nr- mihrden eb-i tr
44 Fe aleyhim ve siri'l-ashb 44*

Sellema'llh y ul'l-elbb
26 Birisi dah Hazret-i Omn

Mecma- ilm cmi-i Kurn
66
DER-TAVSF- EB EYYB ENSR
RAIYA'LLHU ANH*0
27 ki em ile old hnesi zeyn

Dinse aa aceb mi Zi'n-nreyn
44
28 Yiridr mihr mehden itse ferg

Anlar olmd aa em erg
-1; *Allahn selm onlarn ve dier sahbilerin

zerine olsun. Allahn selm siz yksek mertebelilerin
zerine olsun.
6
T1. 6a, 1. 19b, VE. s. 19
0
Balk: *T1, aret-i ld 1
Feiltn Mefiln Feiln

1
Gel gel ey hme hem-zebn olalum

Alem-efrz- mlk-i cn olalum
Amak ol haret alem-drn
Sebeb-i magfiret yeter yrn
Fahr-i ashb olan ef-i znb

Yan kim Hazret-i Eb Eyyb
Her gazda bileydi haret ile

Alem olsa nola falet ile
Mekke'den hicret itdginde o h

Old beyt-i erfi menzil-gh
19 Eylegil ey dil-i fr-mye

kr-i b-hadd Cenb- Mevl'ya
20 iginde kemne kul oldu
Bende-i bende-i Resl oldu
21 Seni Hak grdi hidmetine rev
Bu sadet yeter cihnda saa
77
SULTN MEHMED HN
ALEYH'R-RAHMET
VE'L-GUFRN*0
Feiltn Mefiln Feiln
Ol meh-i smn- hilm vakr

Yedi ay itdi menzilinde karr
Bade nat- Resl hamd-i Hud

Lzm old eh-i cihna en
Rtbesi olsa ta mdur vl

Kond menzil-gehine yle Hm
Nice eh ch- smn- cell2

Nice meh ftb- burc- keml
Old mnend-i gnbed-i devvr

Trbe-i pki matla'l-envr
Husrev-i tc- bah u taht- nin

Gevher-i kn- lem-i imkn
Kubbesi erh-i lem-i hb

Gerd-i kabri mutf- Kerrb
ftb- sihipr-i izzet ch

Kutb- lem meh-i sitre-siph
10 Bulsa dd- ergn havr10

Eyliyeydi gzine kuhl- cil
h- Cem-kadr Keykubd-nijd
Hazret-i Hn Mehemmed bni Murd
11 Dd- kandl-i merkadi her br

Hsl eyler sehb- rahmet-br
Oldur ol mlk-i zulmi gret iden

Hta-i mlkini imret iden
12 Kararup kse-i nign- sem

Ddn dde itse tz rev
te-i kahr ol cihn-bnu

Bagr yagn eritdi adnu
13 Belki ol ddeden olur her dem

ntizm zre emr-i levh kalem
Tridr murg- henn-minkr

Sne-i dmene konar her br
14 Hk-i kabriyle kubbesindeki ml

em-i necmi revdur itse kehl
Old gy Utrid Behrm

Kalem tg ile cihnda be-nm
15 Old her seng-i hk-i der-gh

Drret't-tc- efser-i h
10 Eyleyp cranu makmn pest

Dest-i adliyle kld cm ikest
16 Hkine ugrayan nesm-i seher

Sne-i asfiyy gl-en ider
11 Ok gibi zlime olur ceste

Tg-ve adl in miyn-beste
17 Bulalar t ki lutf birle hayt

Alm etrfn anu emvt
18 Rm'u olsun diy nigeh-bn
Sald Hak hareti o sultn
10
Bulsa: Buld 1
T1. 6b, 1. 20a, VE. s. 21

Balk: *T1, Suln Memed-i lis'e 1, Med-i Pdh-
lem-penh aret-i Suln Memed bni Suln Murd
n VE
2
ch-: mh- 1, VE

12 Hakkn ala pee-i n-bd
Aa zulm eyliye eger Nemrd12
29 Gaabyla ad olurd tebh

Lutf ger olmasa efat-hvh
13 Kalemi mk-bz gliye-sy

Alemi ehr-gr kala-gy
30 Meges ayagn almag ileasel

Eyler engt-i itirza mahal
14 Yedidr ol eh-i cihna liv

Yedi iklmi abt iderse rev
31 Grdi kim syesinde eyledi c

Ayagn yire basmaz old Hm
15 Dmene salsa tg-i te-tb

Eyliye kalb-i hennini b15
32 Old ehler anu reys

Satdlar tgi aldlar ds
16 Aa rezm old sanki sohbet-i hs

alc tg nzeler rakks
33 Olsa bir dem nesm-i himmeti yr

Kemer-i kha el urur idi enr
17 Kaddidr nahl-i bstn- cell

Bergi lutf u at v br keml
34 N'ola olsa o eh selefden yeg

Dr-i eh-vr olur sadefden yeg
18 Nsb- ryet-i adletdr

Ksir-i krsi-i alletdr
35 Skinn- harm-i imkna

Vcib old du o sultna
19 Kapus hrmenidr ihsnu

h- n he-nidr anu
36 Mstedm ide Hazret-i Br

Hr-himmet ola nigeh-dr
20 Bir eli glgesi cihna yeter

ll-i Hak'dur dinilse aa der
37 Devleti nahli ser-blend olsun

Bg- lemde ercmend olsun
21 rse ger tabl-bz vz

Nesr-i ir klurd pervz
88
HARET- H-I CHNA
AR-I HLMDR* 0
22 tse baht hms azm-i sefer22

Per bl olur aa feth zafer
Mefln Mefln Feln
23 Rifat-i menziletde kendsi mihr

igi old cft-i tk- sipihr
24 Dmen gelse semt-i resine ger

Tgi kan yagdurur sehaba dner
El ey pdh- heft-kiver
amr rek-i mirt- Sikender
25 Mazhar- nr- reyi olsa Sh

Vire mihr-i cihna nr u iy
Saa lyk dinilmek sye-i Hak

Ki vird vech-i ara zge revnak
Dil yne-i fey-i lh

El gevher-nir- sr- h
26 Sofrasndan nevle ald sipihr

ki kurs idi anda mh ile mihr
Felek hk-i derden mnfaildr

Gne nr- amrden hacildr
27 Old gy ki dest-i cd sehb

Kld mmd ravasn d-b27
dp ihy-y resm-i zer-fen

Pr itd dmen-i hir zamn
28 Bende-i der-gehi mlk-i kirm

Dizilr hvn- lutf zre izm
Seni hn- dehre kld Hak ser

Vcdula mbht eyler efser
1. 11b
Balk: *1, Bu arzuhlin YK2. 154a'da bulunan "Ar- l
aryla Merm Suln Omn'a Virilmidr"
eklindeki balndan Sultan 2. Osman'a sunulduu
anlalmaktadr.
12
eyliye: eylese VE
15
Eyliye: Eylese 1
22
-1
27
ravasn: ravas 1
Felek gy- ham- evgnu old

Zamne tbi-i fermnu old
25 Budur mmdmz kim gh b-gh

Olup lutfu dell-i baht- gm-rh
Zemni ebr-i lutfu gl-en itdi

Zamn berk-i tg ren itdi
26 Kla tevbe sitemden erh-i bed-kr26

Tuta dillerde tg-i h jengr
n itd kasd kffr- siyeh-kr

Cihn tre kld gerd-i peygr
27 Nib-i rh- kadrdr felekler

Du-hvn- vcdudur melekler
10 Dikp her nze bir em-i eb-r

Anu pervnesiydi rh- ad
28 Olayd fikre medhde muvaffak

Dil-i gonce bulurd baka revnak
11 Tutup cn g fermn- cihda

Brakdu dmeni bise'l-mihda*
29 Eger girsem beyn- hasb-i hle

Olur her fasl anu sad-makle
12 Riy- kudretde kirm-i eb-tb

der halku eb-i Kadrini meh-tb
30 Ne yzden eylesem bast- hikyet

Olur mamn gerdndan ikyet
13 Sen gibi kan r-i gaab-nk

Ki vara te-i peygra b-bk
31 Reh-i insfa gitmez dehr-i devvr

Usanmak yok sitemden erh-i gaddr
14 Sleymn hametinden yok kusru

Olupdur nemle-i emr mru
32 Neler ekdm neler izhr olunmaz

Eger kan aglasam ir olunmaz
15 Olur m ergavn h ile yek-sn

Klcudan sen dim tamar kan
33 Dkenmez seyl-i hn- kalb-i mahzn

Benm her myum olsa eme-i hn
16 Zemn-i heft eger kim olsa heft-d

Olur kahrula bir an ire ber-bd
34 Felek tutd beni seng-i sitze

Olunca sthvnlar rze rze
17 Zamn old iret-cy- rey

eref virdi zemne hk-i pyu
35 mdm krvn kald gm-rh

Dernum old te-hne-i h
18 derlerse kudm bga iblg

Dern- lle olur anda b-dg
36 Makarr- murg- cnum lne-i gam

Gd-y subh u mum dne-i gam
19 Sen devrde olmaz fitne bdr

Eger sr- kymet olsa der-kr
37 Saf-y kalb olup gm-rh gelmez

Nigeh b-nem nefes b-h gelmez
20 Mukbil konamaz ey h- b-bk

Sen ordu ile ordu-y eflk
38 Teb-i gamda dinilmez trbum

Aceb yzden grndi b u tbum
21 eh-i arku olup ok ihtimm

okuzdan artuk olmad hym
39 kup dd- dilm evc-i hevya

Girbn- tahamml indi pya
22 Hirsudan olup eflk dirhem

Teh kald niym- haner-i gam
40 Ne demlerdr ki cey-i gadr-i bed-hh

Reh-i teng-i recda virmiyor rh
23 ders istese ey rek-i Cemd

Kevkib beyasndan tg-i hurd
41 Benem mr- zaf-i hk-i hr

Benem gncik-i dm- dil-figr
24 Teh kalsayd far kse-i kn

uyurmaz mihr-i lutfu halka bir an
42 Mellm vsl- eflk olayd

Girbn- meh-i nev k olayd
bise'l-mihd: l-i mrn Sresi'nin 12. yetinin sonunda

yer alan bu ibre "O ne kt yatakdr!" anlamnda olup
cehennemden kinye olarak kullanlmaktadr.
26
Beyitin farkl ekli ayrca 9 nolu arzuhlin 32. beyitidir

(bed-kr: od-km, 9 nolu arzuhlde // uta.....jengr: ala
jengr iinde t-i Behrm 9 nolu arzuhlde).

43 Ser snem figr- seng dvr
Sitrem hne-zd- erh-i hn-hr
61 Benm gibi kan murg- nev-gr

Vel oldum zebn- dm- tezvr
44 Dilm efsrde-i dest-i zamndur

Olan cr gzmden cmle kandur
62 Hner-mendnadur cevri zamnu

Budur hli bu dehr-i b-emnu
45 Sud- gam harb itdi dimgum

Krld zarf- m'l-verd-i bgum
63 Eger bir mescide seng olsa pertb

ikest olmaz meger kandl-i mihrb
46 kar dd- siyh asam dehn

Tutar by- kebb dil-i cihn
64 Beni itdi hner mahsd- akrn

Utrid Mter hasmumdur el-n
47 Leb-i tli ferm- tebessm

Dehn- n-murd b-tekellm
65 Kab-y ch olursa byle kth

Olur py- dilm efsrde-i h
48 Harf-i h merdd- mebbed

Amel-dr- hred mazl-i sermed
66 Salup flk-i md bd-bnn

Gzetdm meltem-i himmet zamnn
49 Zebn skit lisn- hl pr-g

Musaddk n-i pn v ebr
67 Dah bg- md olmaz m sr-b

Dah aksine dnmez mi bu dlb
50 Yem-i lutfu grrken em-i cnum

Teyemmm-gh- hasretdr meknum
68 Olup Hr- ftvvet ikre

Emel flkin agrmaz m kenra
51 Dilm hrs ile gy ol megesdr

Ki devvr- leb-i hvn- hevesdr
69 Olur m kim diye h- kerem-kr

Kan ol blbl-i ndde-gl-zr
52 Vel tume in ki ola perrn

Gelr bir demde bi yirden meges-rn
70 Gubr- bb devlet-ghum olsun

Sefer klduka hk-i rhum olsun
53 Benem ol tfl- n-dniste reftr

Ki olmaya eli esbn- dvr
71 dp geh ir geh inda gftr

Klup nm- erfm hrz- sr
54 Koyunca pyn cy- murda

Ola her hatveden bi kez ftde
72 Dglsn ks- rezm-i itihd

alnsun ny- bezm-i itibr
55 N'ola bed dse dim harf-i tedbr

Degldr kgd- bahtum kalem-gr
73 Benem ol Hlet kim drr-i man

Olur kar- yem-i tabumda peyd
56 Bir iki gadr-k-i mihnet-engz

Zemn-i saymi kld bel-hz
74 Eger olsa reyy silki hl

Olurlar drc-i fikrmden lel
57 dp anlar bahne on bun

Ben oldum dkk- hrmnu zebn
75 Olursa akd-i nazmumdan haber-yb

Hicbndan olur ll-yi ter b
58 Uman nz elinden bezl-i maksd

Rec eyler giyehden zll-i memdd
76 u murgam kim emende klsam elhn

Zebn- ssen olur fern-hvn
59 Olup ehl-i garaz mnend-i kej-dm59

Sebep yog iken eyler katl-i merdm
77 Olan rh- kelmumdan haber-dr

Bilr gayru szin tasvr-i dvr
60 derler dem-i sahby mrevvak

erler kse kse hn- n-hak
78 Benem ressm- lafz- meclis-r

Sunulmdur baa tasvr-i man
79 Eger dvn- irm h- devrn
Nigh- iltifta grse yn
59
Olup: Olur 3 (189a)
80 Olup hayt- sefd-i subh mstar

Yaza altun kalemle h- hver
99 Benm ilm marifdr gvhum

Yirin bulsun erat pdhum
81 Felek tli zamn devrn sitre

Bakarlar itibr- ehr-yra
100 Gel ey slr- hvn- bezm-i gftr

Simt- kyl kl eyle tmr
82 md oldur ki n-geh mihr-i ihsn

Hillm eyliye n bedr-i tbn
101 Muhtab nki ol h- cihndur

Bilrsin kim ne yzden hurde-dndur
83 Ola meh-tb- fey-i b-tevell

Benm bmumda da bir eb hveyd
102 Almak lafz- mr eyler kifyet

Sleymn'a elem virmek ne hcet
84 Gidp hayllet-i ebr-i mevni

Ola necm-i sad-i fey-i lmi
103 Saa lzm olan ancak dudur

cbet hod tamm mddedur
85 Klup mmdm emin ser-efrz

de himmet er-gnnda mmtz
104 Hudy mr-i h ber-mezd it

Hadd-i tgin besin edd it104
86 Azmet-hvn- lutfn ide yver

Olam genc-i sadetden tvn-ger
105 Ola ser-eme-i ikbli der-c

Ola takdr-i reyiyle hem-g
87 eke dvna n-geh dest-i devlet

Ola hall ukde-i il-sle hasret
106 lsm- genc-i dn it tg-i tzin

Nasb-i fark- bed-kr it sitzin
88 Nice dnyy tutmasun ennm

Benm sl ile old erbanm
107 Serr-i ch dim cy olsun

Ser-i bed-hvh zr-i py olsun
89 u kim men eyler ol hu atsn

Hat eyler vel bilmez hatsn
108 Cihn olsun vcdyla eref-nk

Murd zre dnsn erh-i eflk
90 Diler kim eme-sr- nimet-i h

Dern- hnesinde aka her gh
99
91 Sgar m b- ummn hi sebya

Girer mi hvn- yagm bir gelya
AR-I HL ARKIYLA
SULTN MURD HARETLERNE
VRLMDR*0
92 Kimi ecddumu ehl-i kalemdr

Kimi emr-kelikde alemdr
Mefln Mefln Feln

1
El ey sye-i Feyy- mutlak

Gn gnden yeg itsn Hazret-i Hak
Revdur kim ide medhle gftr

Dehn- gonce-i tasvr-i dvr
Saa degdi Ferdn br-gh

Anu evreng efserdr gvh
Eger kim eylese tur diy fermn

Olur n kh bit bd pyn
Dise bir sle dek ey h- pr-dd

Emnet-dr- by- derd olur bd
93 Kul oglu kulyam bu hnednu

Seg-i mevryam h- cihnu
94 Marif ehlin ol mr-i bezmi
Medr- hretm yani ki Azm
95 Olaldan hvce-i Sultn Mehemmed
Kapuda bendeyem vakf- mebbed
96 Dah Sultn Murd- ehl-perver
Grp nazmum komd narh- gevher
97 Cenb- ha oldur imdi lyk
Ki krum klmaya mevkf- syk
98 u menzil kim ola vakf- ahl
Gerek n-mstahikkdan ola hl
104
besin: yesin A (110b)

A. 110b, YK2. 157a
0
Balk: *YK2, Merm Suln Murd'a A

6
N'ola olsa Sikender-ve cihn-gr

Saa yne old ry- emr
24 Gren emri lde-i hn

Sanur teden old imdi brn
Elde tg-i himmet pr-cildur

Ars- mlke yn r-nmdur
25 Per-i mra virrse tb- pervz

Olur evc-i hevda rek-i eh-bz
Nign-i tc- Dr v Sikender

Degldr seng-i der-ghula hem-ser
26 den sensin sipihri gy- evgn

Sendr sahn- tat-gh- fermn
der tan efser erh-i berne

Getrd saltanat arn yirine
27 Ser-i kyuda hir var var

der h- Acem deryze-kr
10 eref virdi snn-i dehre ol sl

Ki anda itdi bahtu baht ho-hl
28 Olur menr zre hl-i tamg

Mil-i dg- hnn mr-fers
11 Oku bir tir-i pld-minkr

Konar serv-i revn- hasma her br
29 Kalem itmezse hakk- medh izhr

Alur ban merdn- hner-kr
12 Virr her dem giyha himmet cn

der kahru gl-i hndn giryn
30 El ey Kisri-i Cem-baht- devrn

Budur Hak'dan rec-y mstemendn
13 Cihna cha kadr kr-ferm

Diyr- bahta lutfu gl-en-r
31 Ki devr-i devletde var var

dp tevfk-i Br dest-yr
14 derse murg- bmu lne mamr

Nesm-i baht olur hke marr
32 Kla tevbe sitemden erh-i hod-km32

Kala jengr iinde tg-i Behrm
15 Zamn- satvetde sye-i m

der derendegn- deti dil-r
33 El ey ehr-yr- dni-endz
Klan mihnet ebin n rz- frz
16 Klur hya ded dav-y peyvend

Ser-i azme ider rbh sevgend
34 Aa rahm it ki necm-i baht her br

Ola fermn-pezr-i erh-i gaddr
17 Per-i Smurg- kahru olmadan bz

Olur pr u peder th v eh-bz
35 Reh-i tabu muhlifdr gubr35

Girer ol em-i cna var var
18 Sipihr old kurulm pe-zru

Gazle anda bir oklu ikru
36 Kadm resmidr hn- pr-h

der ekv-y mazlmn der-g
19 Olup hkm revn her yirde n b19

Nem-i lutfu klur dnyy sr-b
37 Eger derd-i dernum itsem izhr

kar lde-i hn harf-i gftr
20 Nesm-i fey itse get-i gl-zr

Olur gl lal eb-nem drr-i eh-vr
38 Dem--dem rite-i krum girih-gr

Heme rey-i bahtum s-i tedbr
21 Atlsa tr-i kahru smna

Olur nesrn bir gezden nine
39 Meger genc-i mdm dest-i devrn

dpdr Bstn elinde pinhn
22 Gelrse bezme hn- devrn

Olur ham-gete-kad n tk- eyvn
40 Siph- saff-ke-i endh- lem

Benmle ceng in olm ferhem
23 Dah grmi degldr necm-i eflk

ig gibi bir burc- eref-nk
32
19
n b: n-b YK2
Beyitin farkl ekli ayrca 8 nolu arzuhlin 26. beyitidir

(od-km: bed-kr, 8 nolu arzuhlde // ala ..... Behrm:
uta dillerde t-i h jengr 8 nolu arzuhlde).
35
abu: abumu YK2
41 Heme ryet-i tev ber-py

Sipeh-dr- emel her gh bed-ry
60 Kemn-i gadr bismil-ghum old

Nefes te-frz- hum old59/1
42 Gamum okdur getrmez define tb

Yedi dery olursa bde-i nb
61 Ser-i kh- indan dest-i devrn

Cef sengin ider stme galtn
43 Ad mesned-nign-i bezm-i pindr

Vcdum knc-i gamda rb- dvr
62 ikest old pl-i sabr u karrum

Gtrdi b- mihnet kr u brum
44 Gzm hn-be-rz-i zahm- endh

Dilmde br- mihnet kh-ber-kh
63 Ciger perglesi old gel-gr

Nedr hi bilmezm feryda tedbr
45 Smm- nm-rev-i kahr ber-cy

Nesm-i subh- baht amm sebk-py
64 Dem--dem tz olup dendn- gayret

Bulur andan gezend engt-i hayret
46 Olup sz- karrum sst evtr

Dkenmez nagme-i hussd- bed-kr
65 Dernum mstaid-i dg- cn-gh

Dehnum mevid-i sad-ule-i h
47 Vcdum garka-i dery-y gayret

Zebnum ll-i istl-y hasret
66 Pes-i dvr- snemde nihn

Dil endh ider ceng-i keyn
48 Bel peygr var sahr-y cnda

alnmaz tabl- syi hi anda
67 Teb-i bhr- gamla derd-nkem

Hmm- ber-i mihnetden helkem
49 Gam- dehr ile olmaz dr bir an

Dilmden vahet-i m- garbn
68 un- dehr gadr-engz mekkr

Beni hmem gibi kld siyeh-kr66/1
50 Greydi nr- hum r-i eflk

Olurd b-muhba zehresi k
69 Sud- yese dim mbtelyam

Gl-b- tesliyet bilmez gedyam
51 Nesm-i bga hum olsa hem-rh

Yanard lne-i murg- seher-gh
70 Buhr- cevr olup ebr-i mevni

Hveyd olmaz old necm-i tli
52 Ser-i nahl-i gamum evc-i hevda

Nihl-i hasretm nev nemda
71 Kalup burc- sadet nbe-ddr

Rasad-sz- mdm old b-kr
53 Refk-i baht dim sst b-cn

Reh-i hayret beybn-der-beybn
72 Almaz gonce-i gl-zr- mmd

Grlmez anda ill haner-i bd
54 Leked kb- zamn- b-emnam

Nefr-i 'mm- gamdan hyre-cnam
73 Teh-i py- dilm efgr- mihnet

Depemden kd nevk-i hr- mihnet
55 Dernum klhen-i pr-dda dndi

Dehnum zahm- hn-lda dndi
74 Sud- gamla ser-germem dem--dem

Takallb-ghum old pister-i gam
56 Baa kan idrr sk-i gerdn

N'ola olsa lebm lde-i hn
75 Yirm nr- gam itdi dehr-i bed-kr

hasret nme-i uk- gam-hvr
57 Olup gird-b- hayret raks-ghum

Cibl-i mevc-i gayretdr penhum
76 Elm irse eger necm-i semya

Dkerdm ser-be-ser ry- erya
58 Benem ol hurde-sl-i mehd-i hrmn

Ki bstn- mdinden emer kan
77 Dkenmez kssa-i derd-i nihnum

Disem fersde olunca dehnum
59 Benem ol mr- b-baht- bel-c

K'ide bir dne in bi tek p
60 68 -
A
A

78 Varurken ol felek-s br-gha
Srerken ryum ol hk-i rha
97 Dah mansbla olurken eref-nk

derken hidmetm her sad-i eflk
79 Sanurdum itdi baa baht- hemvr

Gl-i bg- cinn zb-i destr
98 Olup dilde cerhat-ber-cerhat

Ad hi virmemidi istirhat
80 Dem--dem ddgmdr dr der-gh

den ferydum peyveste-i h
99 Hirs- azl ile zr idi krum

Yah stndeydi san py- karrum
81 Felekden mrtefidr ddgm tk

Kan ol mumy-y kn- ifk
100 D-nm itdi dilm emr-i hrmn

Aa kl merhem-i lutfula dermn
82 erg- hsua pf didi bed-hvh

Frzn it yeti ey h- Cem-ch
101 Benm krum debr-i erh-i gaddr

El ucyla tutar dim kalem-vr
83 Dem-i lutfula kl an ser-efrz

ergn- keremde eyle mmtz
102 Grnmezse kapudan baht- frz

Olur em-i mdm hnmn-sz
84 Tutar gitdke r-i gazl- nsr

Mfd olmaz teb-i cy-gre kfr
103 Hner-mendnn eyler dehr-i kem-nm

Yalmaz bildginden erh-i hod-km
85 Srem diyp ise ol hke ryum

Dem--dem tutarum eflke ryum
104 Nehb zhir it t erh-i bed-hvh

Girbnumdan ola dest-i kth
86 Cdlk der-gehden mkil ancak

Bel-y htr u cn u dil ancak
105 Uman eflk encmden nezre

Aar tohm- mdin re-zre
87 Kapu muhtcn hir bba salma

Gark-i lutfu gird-ba salma
106 Ter olur hn- hasretle kenrum

Kalursa erh insfna krum
88 Gerekdr kim kild-i genc-i maksd

Ola mahss- ceyb-i h- Cem-cd
107 Felek sabr eyle dir efss u derd

Zamn- eybe ddi vad-i ferd
89 Murd itdke bir derve ihsn

Karmaya aa gencr u der-bn
108 Emel szen-geri anca dkkn

rir cna gavr- zahm- hrmn
90 bild derdmi kl aa re
Ne hcet kr- hayra istihre
109 Bu gamzedr dem--dem trbum

K'olup gitdke muhkem p tbum
91 Bilr Mevl ki devlet-hvh- ham

Ad cevr itdi amm b-gnham
110 Yine ol stna urmadan ry

Dimgum klmadun mk ile ho-by
92 Baa yan ben ged-y b-nevya

denler buldlar minnet Hud'ya
111 de mimr- devrn- sitem-kr

Miyn- cism-i cna tarh- dvr
93 N'in devrde ben ey h- Cem-ch

ekem bir cm bi hamyze her gh
112 Nmyn olsa necm-i himmet-i h

Feleklerde dner bir vefk-i dil-hvh
94 Olanlar cey-i mmde havle

Komazlar almaya andan nevle
113 Yeter kld hcm- girye-i gam

Gzm merdmlerin akesin kem
95 Dah hvn- emelden almadan nn

Beni kaldurd hvn-slr- devrn
114 Biraz ek-i srr olsun hveyd

Cedd ake karsun em-i bn
96 Dah n itmeden bir sgar- km

ikest itdi humum bed-mest-i eyym
115 Svr itse beni rah- merma

ururd tlim yolda selma
116 Ka-y himmet eyle be-ddr

Yeter oldum gam ile rb- dvr
135 Ki andan kalb-i h itmez tevell

der mi redd has u hki dery
117 Getrsn himmet Smurg' merhem

Oulmaz yaram klsun ferhem
136 Felek galtn olup gird-i rehde

Yz ursun hke devlet der-gehde133/1
118 Virp te-geh-i endhum ba

Koma bu baht- gaflet-ki hvba
137 Ola ikbl-i devlet kr-perdz

Ola genc-i sadet b-amel-bz
119 Benem revnak viren er- Rm'a

Metumdur giden her merz bma
138 Draht- bahtu olsun Sidre-mnend

Virlsn h- ikble peyvend
120 Belgat benderinde bagladum br

Ne var olsa ykm hep drr eh-vr
139 Zemne serv olsun sye-gster

Zamna ryu olsun mihr-enver
121 Elm nvek-zen-i sayd- man

Dilm sakk-y b- zindegn
140 Dutar mdm kim erh dibi b

Kimi n sy kimi dlb
122 Hner bezminde Kvs- zamnam

Mesff- marifetde Kahramn'am
141 Adnu dne-i mri olup kem

de Hak bg- bahtu sebz [] hurrem
123 Olup ilm marif tr u pdum

Hnerdr ser-be-ser nak- vcdum
142 Kapatmayup gzin ek-i nedmet

Gide ad-y dnden hvb- rhat138/1
124 Benem mansbe-i fikretle mmtz

Ser-i nat- shanda hne-perdz
143 Ser-i ad ki kasd itmezse Behrm

Klcn ds ide dihkn- eyym
125 Gider kl-y tabum her diyra

Adnu nm gemez skdr'a
144 Adnu snesin klmazsa pr-hn

Ola dendn-ikeste r-i gerdn
126 Resen-bz- haylm itse bz

Terz-y kalemdr kr-sz
145 Olup baht- civn kemter-gulmu

Sikender gibi tutsun dehri nmu
127 Ben itdm hacle-i efkr pr-kr

Ars- nazm ben kldum hulyy-vr
146 Heme avn-i Mevl savn- Yezdn

Serde hod ola cismde haftn
128 amrm old mirt- Hud-dd

Olur bakduka bikr-i fikr dil-d
3 . 2 . Kasdeler
129 Hemn bir ch- rsiddr devdum

Hveyd olur andan necm-i ztum
133
130 Szmdr akd-i nazmu drr-i nb

ki destmdr anu rite-tb
SULTN MEHMED HN'U

CLSLARINDA DNLMDR*0
131 Drsem ben ademden yaa reftr

Yetm olur kamu ebkr- efkr
Mefln Mefln Mefln Mefln

1
Bi-hamdi'llh vezn old nesm-i lutf- Rabbn

eref buld vcd- h ile mlk-i Sleymn
Felek saklar yorard tahtn Dr v Cemd'

Aa teslm idince yirine oturmad cn
132 Gerekdr kim met- nazm- verzn

Zamn- hda olmaya erzn
133 ridi n zamn- tayy- tmr
Yeter ey Hlet tatvl-i gftr
134 Unutmaz kullar ol h- pr-h
Gne eyler mi zerrtn ferm
136 -
YK2
A
1
T1. 27a, 1. 21a, VE. s. 24
0
Balk: *T1, ade Der-Vaf- Suln Memed n 1
142 -

3
Ars- dehre gy zer tabaklarla nin geldi

ekildi nmna altun ile tugr-y Hkn
21 Felek aglatmad bir kimseyi devr-i zamnnda

Meger kim lemi gldrmek in ebr-i brn
Der mi yle bir zll-i Hud kim fey-i lutfndan

de zulmet-sery- lemi gn gibi nrn
22 afer bulmaz aa cn knca alur dmen

lsm- genc-i nusretdr meger emr-i uryn
Kudmyla n'ola fasl- it rek-i bahr olsa

Adlet bgnu geldi yetidi verd-i handn
23 O tg- pr-frg serv-kad-i mahbba bezer kim

Nie diller pern eyliye zlf-i pern
ridrdi sab hk-i rehinden dde-i cna

Mbrek makdemi ren-dil itdi cmle ayn
24 Seltn-i izmu sthvnyla konaklard

Hm-y feth nusretdr khen de olsa mihmn
err- smm-i esbi kevkeb-i baht u sadetdr

ururken stn n'eylesnler erh-i gerdn
25 Kzl elmay alsun idp izhr- yed-i bey

Dem-i ad ile srh eylesn hk-i Horsn'25
Cihn bahtum gibi trk idi bir subh-dem n-geh

ul itdi sadet burcnu mihr-i dirahn
26 Adnu mehe-i rytn nal-i semend eyler

N'ola ol eh-svr- mlk millet alsa meydn
Hm-sye hmyn-pye sultn- felek-rifat

Cenb- Hazret-i Sultn Mehemmed Hn- Omn
27 Eger seng ire pinhn eylese kendin err-s

karur hasm arb- hen-i emr-i berrn
10 Eger Keyvn ile evr'i sipihr bulsalar ruhsat

Kapusnda olurlard o hu kul kurbn
28 Semend-i erh olmasa inn dest-i kahrnda

Zamne pyml eyler yorard ehl-i irfn
11 Felek her gice bir mzn kurar var ise vezn eyler
At-y h ile mahsl-i bahri hsl- kn
29 Bu bir bz- Hm-pervzdur medh hevsnda

Okursa an lyk ey sadet mlkin hn
12 Kef-i dery-nevlinden kan hergiz hisb olmaz

Sab arb itse rg-i shile emvc- ummn
30 er murg- man bana hengm- medhde

Olup gl-zr- nazmu hme bir serv-i hrmn
13 Anu her bir kefi bir bahr-i mevc-engzdr gy

Kaan kim ca gelse lcce-i dery-y ihsn
31 Baa skender-i devr-i zamne mil olmaz m

Aktdum hk-i pyna dilmden b- hayvn
14 Sehb- lutf- b-pyn girdi araya yohsa

Yakard kehken ule-i emr-i rahn
32 Zamne eyledi dil-beste-i bend-i bel amm

Benem fal u belgat bgnu murg- ho-elhn
15 Dem--dem hvn- lutf u himmetinden mugtenimlerdr

Revdur halk- lem olsalar cmle en-hvn
33 Benem pk-svr- arsa-i ilm hner imdi

Benem uran feshat tbna lemde evgn
16 Bin-y kadrine bn n'ola mzd-ver iderlerse16

Virilmidr vcd- pkine resm-i cihn-bn
34 Hner iklmine h oldugn inkr iden kimdr

ururken Hlet'n arsa-i lemde dvn
17 O hu hk-i py cevheri bir kimiydur kim

okunsa ems ider kurs- nuhs mh- tbn
35 Yetmdr karma genc-i lutfudan Hudvend

Zamne klmasun yi meded ol drr-i galtn
18 Zemni pr-hill smn pr-ncm eyler

Eger kim klsa rah- himmeti lemde cevln
36 Yeter yakd dern nr- gayret zulmet-i gamda

Yeter akd siriki nitekim em-i eb-istn
19 Eger dery-y lutf- b-kernndan gzr itse

Klurd dmenin ll ile pr ebr-i nsn
37 Yetidi devr-i adl yohsa lem bir yaa olsa

Sipihr dest-i cevrinden alnmazd girbn
20 Eger bd- bahr- cd irse bg- dnyya

Ola nahl-i enru hsl hep lal-i rmmn
25
16
iderlerse: iderler 1
T1'de ayrca bu beyitin farkl bir ekli olan u beyit de

kaytldr:
Grenler t-i azmin elde ol hu budur dirler
Ad anyla gl-gn idecek k-i orsn'
38 Yri hatm eyle ey dil mushaf- medhin du birle

Hezr- gl-en-i nazmam diy uzatma destn
10 O mh- burc- sadet ki husrev-i hver10

derdi fahr olayd anula hem-sye
39 Grnce hid-i nazmu bilr h- hner-perver

Ne lzm eylemek medhinde sen dav-y ihsn
11 Keml-i hamet ile gyiy Sleymn'dur

Kaan svr ola bir esb-i bd-peymya
40 Frzn eyleyp bezm-i cihnda em-i ikblin

Hud ol emden ren kla eyvn- Keyvn'
12 Cihn-frz ola her zerre ftb gibi12

Salarsa pertev-i lutfn bast-i gabrya
41 Felekden ftb olduka peyd Hazret-i Mevl

Serr-i saltanatda ide bk zll-i Yezdn'
13 Yakard ule-i emri hrmen-i mh13

Sehb- merhameti girmeseydi araya
14 Gazl- erhe salar penesini r-i liv14
Karn olursa eger ol hizebr heycya
229
KASDE BERY-I
SULTN MEHMED HN*0
15 Livlar nie yirden ger urmasayd stn

Halel gelrdi bin-y sipihr-i vlya15
Mefiln Feiltn Mefiln Feiln

1
Seher ki leker-i Nev-rz kd sahrya

it memliki ser-cmle vard yagmya
Sefd idi ecer geri haymesi evvel
Boyand berg-i bahr ile imdi harya
Yine taknd miynna hanerin ssen

Yine kllarn asd bd-i blya
Hadeng-i sne-gzr old hrlar gy

Nesm-i subh ileher h bezedi yaya
19 Siperlerinde zafer sreti nmyndur

Bu demde kim bakar yne-i mcellya
emende gonce-i gl ald bana migfer

eh-i bahr siper virdi verd-i ranya
17 Eger ki tgine rek itmese eh-i hver

Heme tgini almazd seng-i hrya
18 Elinde tg olupdur meger ki b- revn
Salar heme an bg- mr-i adya
Gm kubrna zerrn hadeng va itdi

Alnca gonce-i zanbak bu fasldan vye
16 Alur cevbn tg-i zebn-drzndan

Aarsa agzn ad anula davya
Niteki mest-i sabh bu demde blbller

Biribiri ile balad ceng gavgya
Dikildi sahn- emen-zra tg- hler
Niteki tg- ehinh- smn-pye
Cenb- Hazret-i Sultn Mehemmed bni Murd
Ki olamaz eh-i hver anula hem-sye9
20 Olurd nrna muhtc husrev-i hver

Vireydi kef-i kerem-bah nr eger aya20
21 Dp zemne ikeste olurd cm gibi
okunsa reddi eli ger sipihr-i mnya
22 Mbih olmag in hk-rbna hbn22
Gubr- mk saar zlf-i anber-sya
23 Dner u ire kim elden ola ftde23
okunsa dest-i itb sipihr-i minya
24 Mil-i Ht- felek burc- mh ola mh24
Eger ki pertev-i ihsn dse deryya
10
T1. 24b, 1. 22a, VE. s. 26

0
Balk: *1; Bu kasdenin, S2. 20a'da bulunan "Merm
Suln Memed n Aleyhi'r-rameti ve'l-ufrn aretlerine Egri Seferine Azmetleri Ensnda Virilmidr"
eklindeki balndan III. Mehmed'in Egri seferine
kmas zerine sunulduu anlalmaktadr.
6
Gm ubra od nie nvek-i zerrn
Meger ki once-i zanbada var imi mye 1, VE
9
Ki: Kim T1
-1, VE
-1, VE
13
-1, VE
14
-1, VE
15
alel: Fen 1, VE
20
Vireydi: deydi T1 / nr: fey T1
22
-1, VE
23
-1, VE
24
-25: 25-24 VE
12

25 Ged-y b-ser b-py h- lem ider25
Hm-y himmeti salsayd stine sye
Hengm- grdr bu dem eyleyp gzr4

Geldi zamn- y u saf irdi devr-i cm
26 Eger ki nev nem bulsa b- lutfndan

Atard tane tan her enr b'ya
Alsa gl gibi yiridr gonce-i emel

Ry- zemni hn- ad kld lle-fm
27 okunmaz old zamnnda kimseye kimse

Meger ki tokuna bezm ehli cm- sahbya
Cism-i ad ki olm idi menzil-i bel6

Kat eyledi o menzili emr-i tz-km
28 Olayd bir nazaru ey eh-i sitre-siph28

Varurd rtbe-i irm makm- irya
Cey-i ad egeri be-gyet azm idi

Bir an iinde kalmad andan meger izm
29 Sevd- azam nazmu kalem-revmdr hep

Benem hkmet iden imdi mlk-i manya
Bir em-i tb-dr idi gy vcd- h

Tutmd gerd-i marekeden lemi zalm
30 Cenb- Hazret-i Hak'dan budur recmuz kim

Muvaffak ide seni emr-i dn dnyya
tdke tg-i yne-girdrna nazar

Old adya ihre-nm ry- inhizm
31 Hud u del blend ide kasr- kadr kim31

O kasra olmaya eflk-i kemtern pye
10 Yanuca salnan degl illa ki tg idi

tdke rezm-ghda ol tglar hrm
32 Adlaru olalar kr gerd-i esbden

Niteki bd mrr ide sahn- gabrya32
11 Hasmu yire dklmez idi kan olmasa

Ter-i kevkeb-i eh-i Mirrh-i intikm
33 Sen an pdehm gayrlarla bir grme

Nigh- merhamet it Hlet-i eydya
12 Hayl-i ad-y devleti klmazd pyml

Hnk-i sipihr eger ki aa olmasayd rm
312
EBU'L-FETH- N
SULTN MEHMED HN-I L
EGR SEFER'NDEN AVDET TDKLERNDE
VRLMDR*0
13 Ad-y dne lzm idi bir klnc komak

Olmlar idi gaflet ile ser-be-ser niym
14 okunmayayd pertev-i hurd-i satveti
Bg- cihnda dmen-i devlet kalurd hm
Mefl Filt Mefl Filn
15 Dery-y kahr b virp tg-i tzine

Old ser-i adya bel yagdurur gamm
Kr- ady h- be-nm eyleyp tamm

Kld meh-i tamm gibi menzilin makm
16 Kat itdi tgi dmen-i dn lisnn

Shib-kranlgnda anu kalmad kelm
T yirine gelince Sleymn- rzgr

tdi nesm-i feth u zafer hayli ihtimm
17 Gsterdi rz- rezm-i cihna agrlgn

Alsa ars- feth zaferden aceb mi km
Peyk-i sabya cmle libsn virrdi gl

rgrse makdeminden eger gl-ene peym
18 Dehr beks cevher-i tg iledr hemn

Zr ki cevher olmasa itmez ara kym
19 ftdan vcd- erfin saknmasa19
Kurmazd erh birbiri zre tokuz hym
25
Ged-y.....ider: Ged-y b-feri bir h- eh-nin eyler

T1
28
-siph: -aem T1
31
-1, VE
32
mrr: gzr T1
3
T1. 13b, 1. 22b, VE. s. 33
0
Balk: *T1, Suln Memed-i li'e 1, Suln Memed
n aretleri Egri Seferi'nden Geldklerinde Dinilmidr
VE
20 Bezmin greydi cmn eylerdi Cem ikest

Seyr eyleseydi rezmini ser-sm olurd sm
21 Bilseydi nak- htem-i ikblini eger
Nerm olur idi mm gibi rek ile ruhm
4
-1
Cism-i: em-i T1
19
ftdan: fadan T1
6
22 Virmez ncma bir kef-i erzen kadar vcd22

Cevv-i celli ire olan kemtern hamm
dp zamne yine bir tabakda altun hal

Sahfe-i felek stine ekdi cedveller
23 Eflk gelmez idi biribiri stine

Ger olmasayd pyna dmekde izdihm
ogunca mder-i eflkden eh-i mark

Eger komasam o hu eigi tana ser
24 Kdir midr ki devr-i zamnnda dem-be-dem

Her bebr-i be eylemeye me iltiym
Neden bulurd felekde bu rifat n

Neden olurd bu baht zre shib-i efser
25 Muhtc- hk-i der-gehine dde-i ncm

Pr-nefha by- madeletinden memm- m
Meh-i sipihr-i himem zll-i Hlk- lem

Sipihr-i mihr-i kerem h- madelet-gster
26 Var m nazri nkhet-i ihsnuu diy

Yoklar nesm gonceler agzn mdm
Cenb- Hazret-i Sultn Mehemmed bni Murd

Ki tahtna olamaz h- servern hem-ser
27 Ben hki fey-i lutfu ile tze eyledi

den vcd- pki ser-eme-i kirm
10 Ne hdur ki Hud eylemi kef-i destin

Vegda rh-sitn sehda cn-perver
28 Hmem ki zhir itdgi sihr-i halldr

Medhden ayr nesne olupdur aa harm
11 Adletiyle cihn yle old bdn

Harbe kalmad bir iyn- bm kadar
29 Nazm ire eylemezdi Nizm'ye ser-fr

Hlinde Hlet kuluu olsa intizm
12 Ad-y devlete ar eyleseydi evgnn

nde gy-sfat nie kelleler oynar
30 Ol bende-i kadme inyet zamndur

Lutfu ale'l-huss ola halk- cihna m
13 emende get iderek alsa destine snbl

Olur ad gzine yedi balu bir ejder
31 T-kim cihnda rst gele her i tr

Egri olan mazhar- kahr it ale'd-devm
14 Olur o pdeh-i r-gre oklu ikr

Ad-y devleti Behrm-Gr olur eger
32 syi ile pister-i izz hurda

Hfz eylesn heme seni Hyy- L-yenm
15 Eigi hkine her kim ki gz dike anu

Zamne szen-i mjgn ile gzini oyar
4360
Seher vilyetine cnd-i m iderdi gzer
Yolun kesmese emr-i husrev-i hver
agld zg u zagan sayd-gh- dnyya

ikra kmag ile h-bz- zerrn-per
Derdi pene-i hurd bz- engle

Mil-i re grnmese meh-i enver
Koyunca mhre-i necm ile hokka-i mh

Mabid-i felek ald dehnna ahker
22
Virmez.....vcd: utmaz ncm dne-i erzen mamna

1, VE; Msran 1 ile VE'deki ekli ayrca T1'de
kenardadr.
4
VE. s. 41
0
Balk: Balksz olan bu kasdenin 9. beyitinden "Suln
Memed(-i li) bni Murd"a sunulduu anlalmaktadr.
16 almasn komaz hi yzini dndrmez

Ne semte kim sala tgin o h- mlk-i zafer
17 Deler felekleri her gice kevkeb-i kb
Diler ki bezm-i erfinde eyliye micmer
18 Kapuda Hlet bir bende-zde bendedr
Mahal-i merhamet lutf u mstahik-i nazar
19 Eger sipihr-i mebbekden itse grbli
Bulunmaya bu cihnda anu gibi gevher
20 Gerek net- cm gerekse tarab- hsn
Aa sunuld ey husrev-i serr-i hner
21 Halsa re gzetmez karra tkat yok
Zamne kld semender gibi berm zer
22 Ey sipihr-i kerem v'ey sehb- fey-resn
Zamndur baa seyl-b- lutfu gster
23 Niteki milket-i rn m ola vrn
Niteki h- seher ola mlik-i efser

24 Vcd- pk-i erf vcd- lemdr
Hud-y cn u cihn ide lutfna mazhar
13 Evsf- nkhet-i keremi degdi gna

kmad gonceden gl-i ter nie rzgr
25 Makar- iz sadetde ber-karr olsun

Ad-y devleti olsun heme zr zeber
14 Devrinde kimse h idecek bir i eylemez

Uk zr ide meger tr-i gamze-kr
15 Fey itse bahr-i cdu ey kn- mekremet
Ebr-i bahr olurd gher-rz [] drr-nir
537*0
Mefl Filt Mefl Filn
1
Ezhr- bga gz adurmayup humr

Nh kes getrdi gl-ene bir cm- zer-kr
2
Erbb- y giceyi gndze katdlar

Fasl- bahra dse n'ola atvel-i nehr
Bir dm kurd halka rindn- mey-perest3
Ayakdan itdi zevk saf murgn ikr
kd mihr-r [
] emen-i seyr-i gl-ene4
Kaldurd perde-i ademi sun- Kird-gr
Ney gibi ehl-i hle sads fen virr
Raks itdrrse nahli n'ola bd- nev-bahr
Evrk- gl celcil-i defdr ki bd- subh
Depretse an nagmeye heng ider hezr
Yanna virdi asker-i ezhr her biri
Gy ki iki boy begidr serv ile enr
Bir serv-kadd k- ddr olmasa
Olmazd cy-br benm gibi b-karr
Bir gl-izra dndi yeil cme bu emen
Hatt benefe snbl aa zlf [.....]9
16 Br- bel-y erh ile y old kmetm

Bir uc ile baa nigh eylese ne var
17 Ddke Hlet kulu hkden gtr
n ddi hk-i pyua ol abd-i hk-sr
18 Gller taknd tze v rengn ter sanur18
Kat kat grnse em-i hasda baumda nr
19 Gtrse her kaan yed-i bey Kelm-tab
Krn olur yire geer [ol] hasm- nbe-kr19
20 Sz bile sylemezdi grse hsn-i nazm- pkmi20
Tahsn iderdi Hazret-i Hassn- nm-dr
21 rse sehb- lutfu eger rzgrdan
Mirt- dilde zerre kadar kalmaya gubr
22 Ref eylemezse lutfu eli hkden beni
P-ml ider bu bs [ ] baht- nsere-kr22
23 Bg- cihnda t ki bahr u hazn ola
T kim ess- cna dehr ola py-dr23
24 Gl-berg-i mr-i devlete irmesn hazn
Br bin-y rifati klsun stvr
10 ol goncelerle eyledi by- dimg pr

Koynnda kse ile turur nfe-nir
11 Olmazd byle tynet-i gl-zr- dehr-yk
Olmasa hke der-geh-i sultn- km-gr
12 Sultn Mehemmed ol gl-i gl-zr- adl kim
lem nesm-i lutf ile her zamn bahr12
12
VE. s. 42
Sadece VE'de bulunan bu kasdede vezin ve okunma
problemleri hayli fazladr.
0
Memed(-i li)'e" sunulduu anlalmaktadr.
1
Beyitin 1. msranda vezin problemi bulunmaktadr.
2
3
4
Beyitin 1. msranda vezin ve okunma problemi
bulunmaktadr.
9
Nshada msran sonunda boluk bulunmaktadr.
bahr: Beyitin 2. msranda "nev-bahr" eklinde

yazlm olan kelimenin vezin bakmndan doru
eklinin "bahr" olduu kanaatindeyiz.
18
and: Beyitin 1. msranda, "and" kelimesinden
sonra, bulunmas vezin bakmndan uygun olmayan
"banda" kelimesi de bulunmaktadr.
19
[ol]: Beyitin 2. msranda vezin ve anlam bakmndan [ol]
ya da benzeri bir kelimenin bulunmas gerektii
kanaatindeyiz.
20
22
bulunmaktadr.
23
6380
Mefl Filt Mefl Filn
1
Vakt-i ho olsa fasl- bahru eger ki var

ok sm zer getrrdi aa bd- bahr
Deflerle imdi gl-bn-i gl turma raks ider
Bezm-i emende almadan oynar hezr- zr
Dery-y gamdan eylemege dilleri hals

Dnyya Hr iridi bugn sahn- sebze-zr
h- zemne rite-i brn sarkdup

ekdi nebt tara yine sun- Kird-gr
Etfl-i gonce kesb-i su eylesn diy

urma zerdi tgmelerin nhunyla hr
Yine kum- sebz ser--ser iekleyp

M kab geyrdi emen-zra cy-br
Gl ldrrdi blbli cevr cef ile

Gndermeseydi aa eli glgesin enr
Ahma varmaz ise nevle ald subh-dem

Nergisler gzi yan mihr-i tb-dr
oysa aceb mi gli gzi nergis gl
Ortaya dkdi sm zerin tc- bahr
10 eb-nem degldr ol gl stnde grinen

Dendn- goncedr glicek old ikr
11 Gl-zra dehrle bakma gel ey andelb-i dil
Bu behcet-i letfet ola sanma py-dr
12 Pr-mrde eylese gerek hir gln hazn
Snbllerini klsa gerek bd trmr
13 Bir bga d ki gayret-i bg- cinn ola
Dende grmeye an sb-i rzgr
14 Ol bg- lutf- h- kadr-iktidra kim
Encm sadetiyle bulur gkde itibr
15 Hurd-i mh-menzilet Mter-cenb
Mh- sitre-hamet h- felek-medr
16 Sultn Mehemmed ol gl-i gl-zr- saltanat
Ol dver-i zamne o Dr-y Cem-vakr
VE. s. 44
Memed(-i li')e" sunulduu anlalmaktadr.
17 Dery-y lutf u himmeti fey eylese eger

Ebr-i bahr olur gher-efn [] drr-nir17
18 Hke eger [ki] bir nazar itse biterdi gl18
Servi eger ki terbiyet itse virrdi br
19 Bir hdur livs ki feth old mvesi
Bir bzdur ki himmeti devlet klur ikr
20 Yldan yla cihna at itdgin anu
Bd- bahr ake dkp idemez mr
21 Bir rr- r-sfatdur degl ihb
Grdke an kan kaur [ S ]rah- rzgr
22 Vasf itsek eger kef-i dery-nevlini
rter yzin kefiyle hicb eyleyp b-r
23 emri ile hatt- slm' abt ider23
Gy ald leme bir enn-i hussr
24 b- hayt cras rekine cn virr
Hk-i rehi gamyla olur nfe teng tr
25 Mecmua-i sadetine erh-i pr-ncm
Olsa aceb degl yedi evrk- zer-nigr
26 Devr-i adletinde alur pe hakkn
Nemrd olsa eyliyen an eger ki zr
27 Sihr itdi Hlet yine geldi bir yire27
Man-y sz-nk ile elfz- ebrr
28 Bu bg-bn- dehr grp lutf- tabum
Su gibi kald rh- mezelletde hk-sr
29 Fal u hnerde nm- ahr'i unutduram
Lutfu zahr olursa ey h- km-gr
30 kirdm olmaya benm in v iirde
Ne Hvce-i cihn ne Hvcy- nm-dr
31 Mevc-i muht-i lutfu eger kim irimese
N-bd iderdi flk-i vcdum bu rzgr
32 Klsa aceb mi pte-i gamdan beni hals32
Sen nkd- zamne v ben kmil'l-ayr
17
[]: Beyitin 2. msranda anlam bakmndan [] atf

vavnn bulunmas gerektii kanaatindeyiz.
18
[ki]: Beyitin 1. msranda vezin bakmndan [ki] ya da
benzeri bir kelimenin bulunmas gerektii kanaatindeyiz.
23
27
Beyitte vezin problemi bulunmaktadr.
32
bulunmaktadr.

33 Seng-i cef v tane-i adya sabr idp
Gelmez md-i lutfu ile kalbe inkisr

1
Cihnda kimseyi syletmez old imdi peyknu**

Zebn- tg-i ser-tz cevbn virdi adnu
Sinn- cn-sitnlar berr bahri ekdi teshre

afer hemvr old devletinde iki pnu
Gele bir heftede iki tarafdan feth peygm

Bu da bir lutfdur insf idince Hak Talnu
Kzard ol kadar tg dem-i ad-y dn birle

p al old ry sanki bir h- dil-rnu
Felek bildi ki zulm-i kfri ref itmek murdudur

Aceb mi tutsa her gn erhe tgin mihr-i rahnu
opudur dmen-i b-dne dnyda gaz eyler

Klcn sen salarsn imdi ancak h- merdnu
Yine ry- zemni dmen kanyla al itd

Yine devrde icr eyled resmini Omn'u
u del itdiler emr-bz asker-i dn kim

Olupdur r-pre her biri imdi elpnu
ayanurd be-gyet tb- te-brna dmen

Bi-hamdi'llh ki glib geldi nra nr mnu
34 Lyk budur ki mushaf- medh dusla

Hatm eyliye bu tti-i tab- shan-gzr
35 Hemvre kim bu bga konup hvce-i saf
Gl nfesin aup ide dnyy mk-br
36 Gl gibi tze goncelerle cihnda gl
Ad-y devlet iki lemde ola hr
710
VEZR- AAM SNN P ELNDEN
KALA- YANIK FETH OLUNUP OL ENDA
KAPUDN SNN P CNBNDEN PEYMI MESERRET-FERCM GELDKDE MERHM
SULTN MEHMED HARETLERNE
VRLMDR*0
10 Alurlar kalasn toprak srp dge dge hir

nd eylerse toprak bana ol cilf-i n-dnu
11 Ad hi karu kor m asker-i nusret-penhula
Has u hk baglar m yoln dery-y ummnu
12 Cehennem hletin tb u tfek gsterdi adya
Cehennem odna bil ki snd niesi anu
T1 [?] (T1'den istinsah edilen T2 nshasnn da iretiyle

bu kasdenin T1'de bulunduu kanaatindeyiz; ancak iirin
bulunduu varaklar aada (**1-15. notta) belirtilen
sebeplerden dolay nshada bulunmadndan kasdenin
bulunduu varak numarasn kesin olarak belirlemek
mmkn olmamtr.), VE. s. 28
0
Balk: *L (14a) (Kasdenin gerek sadece L'de bulunan
balndan -ki kanaatimizce burada "Sultn Memed
aretlerine" yerine sehven "Sultn Murd aretlerine"
denmitir, zra iirin 23. beyitinde geen "Kulun ol
kulundur..." ibresini air, babas Azm Efendi'nin de III.
Mehmed'e, hocalk etmek s retiyle de olsa, hizmet ettiini
belirtmek iin -baka rneklerde de grld zere [msl.
4 nolu kasdenin 18. beyitinde geen "Kapunda Hlet bir
bende-zde bendendr" vb.]- kullanmaktadr, gerek bu
kullanmdan, gerekse Yank Kalesi'nin III. Mehmed
dneminde feth edilmi olmasndan hareketle bu iirin III.
Mehmed'e sunulmu olduunu dnmekteyiz; T1 [?] (Bu
kasdenin T1'de balnn olabilecei kanaatindeyiz;
ancak kasdenin bulunduu varaklar aada (**1-15.
notta)
belirtilen
sebeplerden
dolay
nshada
bulunmadndan bu kanaat kesinletirilememitir.)
13 Konupdur sthvn- kelle-i ad-y dn zre

Olup nusret-hms hvn- ihsnuda mihmnu
**
1-15: -T1 (Bu beyitler, T1 nshasnda bulunduklar varan, nshann katalog bilgilerinin hazrland dnemlerden ok nceleri koparak yahut bilinmeyen baka bir
ekilde yok olmasndan dolay nshann imdiki hlinde
bulunmamaktadr. T1 nshasnn bu vb. varaklarnn
kopukluu, nshann katalog bilgilerinin hazrlanmas
srasnda farkedilmemi ve yer yer kopukluklar olmakla
birlikte sralamas ek olarak; ancak hatal bir ekilde nce
Osmanl Trkesi ile daha sonra ise Latin rakamlar ile
yeniden varak numalarandrmas yaplmtr. kinci ve
nc kez fakat hatal olarak yaplm olan bu
numaralama ilemi, nshadaki kopukluk ve eksikliklerin
karlatrma yaplmadan farkedilmesini son derece
gletirmitir. T1'deki bu noksan beyitler, bu nshadan
istinsah edildiini dndmz T2'den ilve
edilmitir.)
14 Yankdur tb- gamda bagr hasmu tenedr ba

N'ola cn virse emrin grnce sen cihn-tbu
1
Yine fasl- bahr old ald gonce-i ran

Bi-hamdi'llh zldi ukde-i gam n yah- serm
Yine havr v n- ehr kd get-i gl-zra

Yine ry- zemn old mil-i cennet'l-mev
Yine hem-kse old birbiriyle lle v nergis3

Yine cm- gl-i rany grdi blbl-i eyd
Cevnib old sultn- bahru itidliyle

Ferah-bah u saf-gster net-engz rh-efz
Meger rind-i kadeh-peym imi blblleri bgu

emende grmeyince cm- gl olmadlar gy
Virr hurd-i lem-tba eb-nem dirhemin tutmaz6

Tutar cmn degl aynnda asl nergis dny
Bizm imden gir ummn- gamdan bkmz yokdur

Kenr- yemm-i aharda suland zevrak- sahb
Gzine gelse ta m in seher bu nl-gn humdan8

Arakla cm- zerrnin pr itdi nergis-i ehl
Bu del sgar- gl pr-mey-i gl-gn iken hergiz9

Benefe gelmeden germ olmad bezm-i eh-i germ
15 Sleymn hametin yd eylemezdi mri olduka

Ad-y dv-sret grse ger bir kerre dvnu
16 Cihn fermnua tbi elinde htem-i devlet
Ne Htem aa nisbet ad var mhr-i Sleymn'u
17 Aceb mi r-i kh u deti teb tutsa hirsndan
Kulagna alnmdur nehb-i tg-i berrnu
18 Eger kim sarsar- kahru vezn olmasa dnyda
Zemn lerzesi v raesi olmazd derynu
19 Revdur kse-ls itse eger bezmde Fagfr'
eh-i n old nkim he-n-i bg- ihsnu
20 Eger kim stn- smn-kadre yz srse
Yiri saff- nil ola makarr- mh- tbnu
21 Der ok gibi hke hidmetden kim ki ayrlsa
Olur mstagrak- zer tg gibi bekleyen yanu
22 Olurlar lutfua mazhar ged-y b-ser plar
Ged ekline girsn hlar isterse ihsnu
23 Kulu ogl kuludur Hlet'ye bir nigh eyle
Sen de iki lemde Hud olsun nigeh-bnu
24 Man milketin feth eyledi tg-i zebnyla
Odur ser-dr imdi zmre-i erbb- irfnu
25 Cef-y pre-zl-i dehr ile lyk m devrde
Ola hli mkedder yle bir merd-i shan-dnu
26 Ka nakknu kilk-i kader destinde olduka
Dem--dem sret-i ikbl klsun nak- eyvnu
27 Tevecch eyledke zhir olsun ihre-i devlet
Ola sret-nmlk resmi t-kim erh-i mnnu27
81
PDH-I LEM-PENH
SULTN AHMED HN HARETLERNE
VRLMDR*0
27
ret-nml tamlamasnn "l" eki nshalarda "lik"

eklinde kef'le yazlmtr. Baka rneklerine de rastladmz ve "ek uyumsuzluu" ad verilen bu durumun,
ekin iki trl yazlnn da olmasndan kaynaklandn dnmekteyiz.
8
T1. 7b, 1. 36b, VE. s. 85
0
Balk: *VE, aid T1
10 u demler geldi kim Cedy Hamel kd er-gha

Zemn old ser--ser sebz hurrem smn-s
11 Gelp gl-zra seyr it gllerin blbllerin dile
Gerekdr imdi g- dil-gda em-i cn-bn
12 Cihn bir dil-rb-y sebze-i gl-gna dnmidr
Olaldan sebzeler zhir kaldan lle-i hamr
13 Didiler py- kebgi seyr idenler sebze-zr ire
O bahr-i aharu bu pene-i mercndur gy
14 Ser-i serv-i revn zre kaan kim nagme-sz olsa14
Karr eyler dem--dem rstda murg- emen-pr
15 Cihnda kalmad bir murg- dest-mz kim imdi15
Kaup bga enr u arar zre tutmaya mev
16 Ars- goncen bana gerdn akeler sad
Aceb mi stine murgn- gl-en itseler gavg
-T1
-T1
8
Gzine gelse a m in seer: N'ola gelse gzine ubdem T1
9
-T1
14
-T1
15
-T1
6

17 Gl ile blbl berg nevs zge lemdr
Olupdur her biri zr ki anu nak- nev-peyd
33 Eger rakks- bezm-i himmetle itseler nisbet33

Felekde kalkar oynard safdan Zhre-i Zehr
18 Grnmezdi meger azm eylemi ehr-i gl-istna

Getrdi hvce-i bd- sab her neviden kl
34 Tutar nkim yirin bir sgar- bezmin ne gam halka

Eger seng-i havdiden krlsa gnbed-i mn
19 Diler kim ar ide bir bir an ol ha kim oldur19

Semiyy-i fahr-i lem pdh- sret man
35 Murd itse eger bir n-tvn gncik adlle

Alup bzu klhn iyn eylerdi b-perv
20 eh-i Cem-bezm Rstem-rezm Hn Ahmed ki bulsayd 36 Grenler emse-i zerrni tg-i b-druda
Olurd bende-i drnesi skender Dr
Sanurlar burc- b ire hurd-i cihn-r
21 Ey h- ser-efrz- serr-efrz- lem kim
Hbb- bahr-i lutfu olamaz bu lcce-i har21
37 Kanadula uar sehm-i sadet her yaa sensin37

Hm-y evc-i izzet h-bz- evc-i istign
22 Ged-y der-geh-i devlet-mebu Zl eger Rstem

Gulm- halka der-g- cenbu pr eger bern
38 Benem ol Hlet kim gelmedi hergiz bu meydna

Semend-i tabuma hem-p olur esb-i cihn-peym
23 Dner bir kh kh- Kf'a edn iltiftula23

Olur bir pee-i n-bd ihsnula n Ank
39 Zemn smna fey iden ry-i lutf

Mil-i nazm- Pervn eylemi erum al
24 Meger mensb- hk-i stnu olm evvelden

Anula buld dirler erh kuhl rtbe-i uly
40 Dil ddem hemn bahreyne bezer dem-be-dem andan

karur taraya gavvs- kudret ll-i ll
25 Senle iftihr eyler dem--dem kevkeb-i derr25

Saa bezer kan drc-i felekde bir dr-i yekt
41 Hud klsun hym- izz ikbl kym zre

Ola hemvre t kim etr-i zer-kr- felek ber-p
26 Gazl- mihr r-i ryetden yle havf itdi26

Degldr lerzeden hl rbh- dil-i ad
42 nn- ihtiyr- rah- gerdn ola destde

Liv-y Ahmed-i Muhtr ola m-dm kim vl
27 Olupdur iigde beya- slm ile tevem

Gerekse beya- tg gerekse beya- tugr
932
KAZAN AYKALARI ALINDUKDA
SULTN AHMED HN'A VRLMDR*0
28 Olurd kirm-i eb-tb ber--ber Nesr-i tairle28

okunsayd eger bir bga ihsnu nesm-s
29 Nazar klsaydu engit-i siyh- menkal-i lle29

Olup anber iderdi turre-i imd anber-s
30 Eger bir cya itseydn nazar hemvre ol cyu30

Ayagna gelrdi dem-be-dem bu nl-gn dery
Bi-hamdi'llh yine h- cihnu tg-i hn-br

Neheng-i intikma tume kld hayli kffr
31 Rikb- esbe ksayd cy- kehken her kez31

Tutard kendyi bu lcce-i har ile hem-t
knca sarsar- gayret mehebb-i kahramnden

Nign-sr itdi ket-i hayt- hasm- bed-kr
32 Eger kim matbah- cdudaki kef-gre bezetsem32

Bilrdi kendye erh-i mebbek nimet-i uzm
Adya ayka tbt old yelkenler kefen gy

Bel derysnu grsn niceymi mevc-i idbr
Tfeng dd ad emine dnyy tr itdi

Kymetden nin virdi guztu resm-i peygr
Ad-y bed-serencmu idp kanyla lde

Kzl rmaga hem-reng itdiler dery-y zehhr
19
Diler: Dier T1
ar: vl T1
23
bir :-T1
25
-T1
26
yle avf itdi: bm-nk old T1
28
-T1
29
-T1
30
-T1
31
-T1
32
-T1
21
33
-T1
-T1
9
T1. 26a, 1. 41b (kenarda)
0
Balk: *T1
37
Guztu her biri bir saff bozd cey-i addan

Olunca kalb-i pk-i h- lemden meded-kr
23 Ne s-y zamndur kim dem-i cn-bah- lutfyla

Yedi kat yirden ihrc eyledi ben mrde-i zr
O hem-nm- Resl-i mcteb Dr-y dn-dru

Harm-i Kabe-i ikblin berk urd envr
24 Benem ol Hlet kim b-tevakkuf rek ider havr

Dr-i lafzumla tezyn eylesem ebkr- efkr
Cenb- Hazret-i Hn Ahmed ol h- meyyed kim

Der-i ikbline bir ps-bndur baht- bdr8
25 Benem kim b-tereddd hvce-i ll-yi manyam

Bu nazmum old ol ll-yi pk bir nmdr
Gz adurmazd gerd-i fitne halka belki gerdna

Eger def itmeseydi b- emr-i gher-br
26 Anula vezn olunmaz Ysuf- nazm- cihn-grm

Hat- ir-i Nevy olsa far mk-i Ttr
10 N'ola krsa geirse dem-be-dem adsn slm'u

Sunulmdur o ha kaba-i tg-i cihn-dr
27 Bilr kadrm meger ol gfil-i dihkn-tabat kim

der terch gv- anbere gv- alef-hvr
11 ki yzl kldur kahr ol h- cihn-bnu

Aceb mi zhir olsa mark u magribde r
28 er-gh- man grmemidr belki grmez de

Benm bu tab- lkm gibi bir rah- reh-vr
12 Nehb-i b- emri klaldan fikre mstagrak

Vcdnda adnu kalmamdur unsur- nr
29 Benem ol kim du-y h in kaldurmasam destm

Yazard hare dek medhinde hmem byle er29
13 Adnu gzlerin giryn zin szn ider dim

uhr itdke tb- kahrnu dd- erer-br
30 Budur Hk'dan recmuz kim liv-y h- Cem-chu

Dem--dem mushaf- tevfk ola hrz- nigeh-dr
14 Nihd- necm-i tli mushaf- baht- sadinde

Ser-i yetde konm noktadur gy ki hall-kr
31 karmadan niym- kneden tg-i cihn-grin

Ad-y b-ser pnu ola malm mikdr
15 Fe-y kudretinde kurmaga yeste olmazd

Ser--ser olsa etr-i smnu tarh zer-kr
1030
DER-STY-
SULTN AHMED HN*0
16 Ne mmkin lyk olmak bezmine ger eng-i nhd16

u- mihr-i lem-tbdan olsayd evtr

17 Alup kh ile bn kehken u eme-i hrdan
Bin-y devletinde erh lyk itse gil-kr
18 Azmet-hvn- reyi sanki bir pr-i mbrekdr

Helk eyler du-y seyf ile hasm- siyeh-kr
Bahr old yine c itdi clar dndi deryya1

Yine azm itdiler h- gl hkmini icrya
19 O sultn- zamnu himmet-i mimr- adliyle

Ser--ser devlet mstahkem old r-dvr
Leb-i deryya indi ittifk y u n ehli

Koyuld rind olanlar zevrak- zerrn-i sahbya
20 derdi b-tekellf sm zerden berk brnn

Duhn- matbahndan hsl olsa ebr-i zr20
u- mihr-i lem c-be-c zerrn-tnb old

Kuruld her drahtu hayme-i hars sahrya
21 Virrdi rahneler dim dem-i emr-i Mirrh'e

Fesn- seng-i kahr tz ideydi tg-i kh-sr
Dehn- gonceyi bd- bahr depredr sanma

Olur blblleri teshr in megl esmya
22 Eger korkutmasaydum haner-i Behrm kahryla22

derdi necm-i bahtum erh-i gaddra taraf-dr
Fign itsn ko blbl aa lzm m gl virmek

Dernyla birn bir deglken verd-i ranya
Kanat klmayup seyr-i emenle ysemen imdi6

kar dvr- bg stine sahry temya
Der-i ibline: Sadet gencine T1

Ne mmkin ly olma bezmine ger: Dul-i bezmine
yeste olmaz T1
20
derdi.....ber brnn: Olurd drr-nir sm-br
elbette dnyya T1
22
orutmasaydum: orutmasayd T1
16
29
medinde mem: mem medinde 1

T1. 25a, 1. 38b, VE. s. 47
0
Balk: *T1
1
old: irdi VE
6
-T1
10

7
kup snblleri bgu cihn snbl-hev old

Bahru irdi fey-i himmeti al v ednya
Habbez ol h- skender-revi kim kalbini

Eylemi mirt- ilhm ile Mevl dr-bn
Sevd itmi zer zre kilk-i nakk- kader sandum

Dnce pertev-i mihr stine ecrdan sye
Hazret-i Hn Ahmed ol sultn- lem-gr kim

Ztna yestedr vasf- emr'l-mminn
Nesm-i nev-bahr- adl-i Ahmed Hn gibi imdi

ridi nefha-i mkni verd cmle dnyya
Baka bir rifat dah bulurd gerdn itse ger

Htem-i przesinde nmn nak- nign
10 Olur yne-i tab- Sikender rekden mugber

Gulm- stndur disem Drb u Dr'ya
Cm- fermnndadur zehr zll kahr u lutuf

Ryna v-bestedr bast- bist- mihr kn
11 Girerdi iyn- teng-i gncike hirsndan

rise syt- adli kh- Kaf ardnda Ank'ya
Adli eyymnda ol hu sad-y berreden

k k olur dem--dem zehre-i r-i garn
12 Hutt- nazm- pkin seyr idenler al kgdda

Sanurlar mk-i ezferdr konulm al u vlya
Hrmen ahkm dseydi emen iklmine

Gonce etfline yaklamazd h- ysemn
13 Yannda atlas- erh olur alaklg zhir

Bist- himmetin salsa bast-i sahn- gabrya
10 Ne reyy hesin ister ne mhu hrmenin

Her ged kim hrmen-i lutfndan olur he-n
14 Geerse rite-i hsn-i kabl- ha lykdur

Degldr gevher-i nazm- dil-vzm fr-mye
11 Atlas- eflke hayyt- zamn ururd kz

Cme-i kadrine olsayd trz- stn
15 eh ben kanda kanda hvce-i bzr- nazm olmak

Vel Sultn Murd'u nakd-i lutf old ser-mye
12 Kabeteyn-i e-der-i teydi olsa mihr mh12

Hep murd zre kard ts- gerdndan tann
16 Yazkdur Hlet tb- temz- gamla cn virmek

Draht- himmetle olmaz iken Sidre hem-sye
13 Bz- etri olsa bir yirde eger kim per-g13

Nesr-i gerdnu olur aa ikr- kemtern
17 Sular t kim dne zll-i ecerden eme-i har

Ola t kim mudil bd- subh enfs- s'ya
14 Kdir olmaz yazmaga tasvr-i rah- himmetin14

Eylese mjgn- hr kl kalem nakk- n
18 Cihn gl-zrn ser-sebz idp brn- ihsnu

Nihl-i ser-blend-i kadr olsun aa prye
15 Gz yumup anca dem kh- pr-temkn olur

Keh-rb-y himmetin bir kha eylerse karn
1127
MERHM VE MAGFR-LEH SULTN AHMED
HN'U EDRNE'YE TERFLERNDE
VRLMDR*0
Filtn Filtn Filtn Filn
1
Bir seher kim cy idp ol ftb- burc- dn

Old taht- Edrine rek-i sipihr-i rmn
Zhre-i Zehr'ya lyk kim abr-i ceyb ola

Py- esbinden zuhr iden gubr- anbern
Salsa bir yirde eger zerrn sitm aaa

Olur ol cy- mbrek gayret-i hver-zemn
16 Safha-i emr-i kahru itmi std- ezel16

Dmen-i bed-hvhua mirt- vakt-i v-pesn
17 l-i Omn'u uzundur tgi tg-i kh-ve17
Dmen olsa Kf'da olur yetidrmek hemn
18 Sayd-gh- lutfnu edn ikr-endznu
Halka-i fitrki olmaz halka-i erh-i bern
19 Rahna olup svre itse azm-i sayd-gh
Be-zr- erh olmaz ri trinden emn
20 Sayd-ghnda kaan kim tr brn eyliye20
Grg-i brn-dde-i gerdn eyler sehm-gn
12
olsa mihr mh: olsayd perin 1 // ann: enn 1

-T1
14
tavr-i ra- himmetin: hergiz semendi resmini 1
16
afa-i emr-i ahru itmi: Eylemi yne-i
emrin 1
17
-T1
20
-T1
13
11
T1. 23b, 1. 37b (kenarda)

Balk: *T1
21 ftbu nm olmagla gazle l-cerem

Gizlenrdi rz- saydnda bulayd bir kemn21
37 Sayd- nahcr-i merm it sayd-gh- dehrde

Bz- dest-mzu olsun lutf- Rabb'l-lemn
22 Olmaya lyk nir- nev-ars- bahtna22

Katre-i ebr-i bahr olsa ll-yi emn
1224
SULTN AHMED HN
EDRNE'DEN GELDKLERNDE
VRLMDR*0
23 Himmetiyle zge revnak buld ket-i vcd23

Eyledi er-i erfi aa bir habl-i metn
24 Bezedrdm mh levh-i sne-bend-i rahna
Silmemi olsayd nrn eh-per-i Rh'l-emn

25
25 Sebz [] hurremdr cihn gl-zr feyinden mdm

Devr-i adlinde meger dlb ola iden enn
Yine stanbul' terf eyleyp h- cihn1

Hkden kaldurd tahtn ol Sleymn- zamn
Makdemiyle kld ol ehr en edn kesin

Rek-i bl-hne-i hurd kasr- Ferkadn
Geldi ol Hr- mbrek-makdem s-nefes

Dem-kadem itse n'ola halk- zemn smn
ftb- lem-efrz- sipihr-i chdur

Yaraur gh eger eylerse tebdl-i mekn
Smm-i esbinden nmyn old kevkebler yine5

Hak budur kim gelmemidr byle bir shib-krn
Zl-i gerdndan kopar feryd yd olunsa ger

evketi yannda fer-i Devlet-i Ssniyn
h- skender-haem Hn- Sleymn-ihtiam

Ser-firz- heft-kiver ehr-yr- ins cn
Hazret-i Hn Ahmed ol sultn- l-rtbe kim

Peyk-i zer-tc olur mahsd- h- hvern8
Reh-ber olsa keti-i ikble Hr himmeti

Hmesiyle nmesi olur stn u bd-bn9
26 Kimse gam ekmez zamnnda meger erbb- nazm

Kfiye teng oldugndan olalar htr-hazn
27 Ceyb-i fikretden karsa ban znya kor
N'eylesn medhinde bilmez ir-i sihr-fern
28 lem-i medhin seyhat eylemek mmkin degl
Pyna itse devt hme kef-i henn
29 Balasam vasf itmege bahreyn-i lutf u himmetin
Drr-i man kmaga balar dehnumdan hemn
30 Nazm- hlet-bahum hmem yazarken grseler
Eyliyeydi Mter tahsn 'Utrid fern
31 ok zamndur kim dern- hacle-gh- feyden
kmad ebkr- efkrum gibi bir nzenn
32 Nkte-i nazm- dil-vzm dern- hda32
Umarn kim nr- ilhmyla ola hem-nin
33 Hazret-i h- cihndan grse ry- itibr33
Evvel-i elkb olur irm sihr-i mbn
34 Byle mi pervz iderdi bz- tab- Hlet
abl-bz- lutfnu vz olsayd mun
35 Devletde murg- man sayd iden irlere
Nukre-hnk-i smn olmak gerekdr z-zern
36 T eke haytu'-u- mihri mimr- ezel
Dest-i kudret eylesn bnyd- ikbl rasn
10 Adl ihsn kim iki murg- hmyn-fldur

Beya-i tugr-y hkminden karlar tevemn
11 yledr lutf ki sarf itse serba himmetin
Resm ider deryzesin b- hayt- cvidn
12 yledr hm ki hkmin virse n-peyd olur
Bir err- te-i kahryla yz bi ddmn
13 Leker-i encm yaturken hayme-i eflkde
he-i rah- nehbinden tutar l-bd girn
21
-T1; bulayd (2. 27b): birleydi 1

-T1
23
-T1
25
-T1
32
dil-vzm: dem-vzm T1 / dern- hda: T1'de
kenarda "sah" kayd ile -bulunduu bir baka nshaya
rastlayamadm- "revn- hda" ekli de bulunmaktadr.
33
iltift: itibr T1
22
12
T1. 21a, 1. 39b (kenarda)

Balk: *T1
1
eyleyp: eyledi 1
5
kevkebler yine: kevkebler yn T1
8
Peyk-i: Bi T1
9
mesiyle nmesi: Nmesiyle mesi T1

14 Evvel eyler heybetiyle zehre-i ady b
b-dde klsa tgin ol eh-i kiver-sitn
31 Dem mi var sahn- fez-y refetinde olmaya

Crre-bzu eh-peri kebg-i derye sye-bn
15 Tnd-bd- kahrnu nmn g itmek yeter

Dmege hke klh- nahvet-i gerden-ken
32 Bde-i hn- kebterden olurd tevbe-kr

Pr-i hrmenden el alsa h-bz- cn-sitn
16 Bahtna karu koyan ad-y dn gyiy

Seng kalbi old mknats-i emr sinn
33 Bm-i kahrndan idp iki kulagn sufralar

Mz-bn- bee-i crn olur pl-i demn
17 Gsterr kyn benn- aaayla ftb

Vir disek evc-i sadet-hz-i himmetden nin
34 Eyler bi-hor dehnu r-i drvn gibi33

Kanda h grse agz sulanan r-i jiyn
18 h-bz- heybetin ar eylemek lzm degl

Nesri gerdnu olur gncik-i bmndan remn
35 Nev-bahr- lutfnu ikbl-i rz-efzndur

Ebr-i tabn eyliyen erbb- nazmu drr-fen
19 Khda ukb olur zg- kemnndan zebn

Bebri hmnu diler r-i livsndan emn
36 Olmasa pervne-i fikrm eger pr-shte

Hem-ser-i em-i kabl eylerdi akl- hurde-dn*
20 M-haardur diy eyler mazeret mihmnna

Mz-bn- himmeti klsa sipihri gird hvn
37 Mlk-i many n'ola teshr idersem bendedr

Nze-i hme hadeng-i fikr emr-i zebn
21 em-i bezme virse bir pervnei zinhr eger

Balaya aa hev-dr olmaga bd- vezn
38 Sihr-i lafz u nr- mandan devtum dim

Gh h- Bbil geh h- Naheb'dr hemn
22 rmeye hergiz u- emi kasr- kadrine

Bm- Keyvn stine ksayd h- ahtern
39 Byle mahsd eyliyen her gh tabumdur beni

Gevhermdr bi-i zr olan mnend-i kn
23 Olamaz lyk-miyn- Kahramn- kahrna

Tg-i kh olsayd zer-i deh-dehden teh-nin
40 sthvn- snem itdi af- tliden zuhr

Bes degl mi kssa-i endhuma bu sthvn
24 Nze-i hmn kim bir yirde hn-p eyliye24

Serv imdn ol etrfu sanurlar ergavn
41 Sell-i seyf-i h idp her dem niym- sneden

Rstem-s eylerin erh ile ceng-i heft-hvn
25 Mrid-i baht eger bdrlk fey itmese25

Kasr- erhe olamaz bir gice Keyvn ps-bn
42 Keti-i mmdmi kullanmak olmaz kim felek

Eylemidr aa tr- ankebt rsmn
26 Gerd-i rhn gzleyen nergisler itmezler kabl

Bd- subhu olsa dest-vzi kuhl- Isfahn
43 Kr-bn- ehl-i dil devrinde buld menzilin

Kalmad yollarda ill Hlet-i n-tvn
27 Dest-i zer-p tururken mihre itmezler nazar

Sifledr gerdn eline bakmag olmaz her zamn
44 T vara bir burcdan bir burca sultn- ncm

Hnk-i reh-vr- sipihre idp irh-i inn
28 htiyt- adlini bilseydi erh-i cevr-k

Keh-rb-y mh klmazd karb-i kehken
45 Geh bu tahtuda geh ol tahtuda olup ser-firz

Mihr-i lem gibi ol em erg- kn fe-kn
29 Grg-i hn-hvra srer py- seg-i bna ry

Devr-i adlinde yalamak isteyp miyle kan
30 Grg-i Ysuf-ve ser--ser grgler mazlm olur
Adli eyymnda anu thmet eylerse bn
1328
DER-MEDH- SULTN AHMED HN
STANBUL KISI OLDUKDA DNLMDR* 0
33
-34: 34-33 T1
36-45: Bu beyitler, T1 nshasnda bulunduklar varan daha nce sz edilen hususlardan dolay olmamas sebebiyle
nshann imdiki hlinde bulunmamaktadr (bkz. 7 nolu
kasdenin 1. beyitindeki ift yldzl notun aklamasna).
13
T1. 24a, 1. 43a
0
Balk: *T1, ade Bery- Suln Amed n 1
*
24
25
mn: emini T1
"bdrl" kelimesindeki "l" eki nshalarda "lik"
eklinde yazlmtr. Bu ekin "ek uyumsuzluu"na sebep
olan bu eklinin kullanld daha nce geen rnekte de
grlm idi.

1
Benem kim yz srp dmn- sultn- cihn-bna

Bu ikbl ile rekm kalmad mlk-i Sleymn'a
18 Alup Hr- neb-ve behre dim mr-i sermedden

Sikender gibi dny mlk ola ol h- devrna
19 Mil-i pene-i hurd-i enver dest-i efli
Heme fey-i nr- himmet itsn zr-destna
Sirikm eylemiken py-der-gil ky- mihnetde

Ayagum n-gehn gedi bir genc-i firvna
u mram ben ki himmet hrmeninde he-n oldum3

Komazken dmen-i bed-hvh andan almaga dne
u murgam ben ki ekdm gl-bn-i maksd ga

Ad tahmn iderken snemi hr- mugaylna
Ka-y taht-gh- Husrev-i devrn aduka

kard ddem-i hasretm bu sakf- gerdna5
Cenb- Hazret-i Hn Ahmed ol pkze-gevher kim

Degimez kimse edn seng-i rhn cevher-i cna
Ne hkndur bu kim her rze-seng-i ky- ikbli

Deger bc u harc- mlk-i n atlsa yabna
Ne devlet-mend limdr ki rah- gerd-i ihsn

Mcerreb ttydur dde-i necm-i dirahna
Anu devrinde kimse kimsen bana kasd itmez

Meger kasd ide bezm ehli ser-i em-i eb-istna
10 Felek kana erk olmaz anu eyym- adlinde

Olupdur mnhasr hn-rzlik mjgn- hbna
1425
SULTN AHMED HN'A VRLEN
TEMMZYEDR*0
Feiltn Feiltn Feiltn Feiln
1
rdi hengm- temz old yine germ cihn*

Tenelikden dilini tara kard ummn
Her kii old cd cme v prhenden

Dndi germbeye bu gnbed-i erh-i gerdn
te-i germ-i hev hayli blend olmdur

Elini tutsa rakdan n'ola mihr-i rahn
Sne-i k- eyddaki h- serd

Ek-i germ stine old yine rchn yn
Baksa dnyya bu fasla irien halka gre

Zemherr ire sanur kendyi ehl-i nrn
By- prhen-i Ysuf'la gzr eylese bd

Der-i beyt'l-hazeni amaya pr-i Kenn
Kimseye kimse kl ekmege yokdur re

Eridr tb- hev olsa eger kim uryn
Nerm idp em-sfat heni tb- hurd

Gsterr mucize-i Hazret-i Dvd' zamn
Gayr nvek gidemez tb- hevdan tutuur

Nvek-i h varur menzile varursa hemn
11 Eger deryze-i nr itmese zerrn sitmndan

eref virmezdi hurd-i sadet burc- imkna
12 Ele zerrn as alsa u- mihr-i rahndan
Anu der-bnlgn yeste grmez kimse Keyvn'a
13 Dem-i s-y lutf kaldurur hk-i mezelletden
Bakup endh ile b-cn olan erbb- irfna
14 Benem kim tg-i tabum ne yirde imtihn itdm
Aceb mi okusam akrnum her gh meydna
15 Ne mmkindr bulunmak bir nazr-i gevher-i ztum
Girerse pene-i hurd bi kez kse-i kna
10 Dne blbl gibi hkistere env- tuyr

Gzer eylerse eger cev-i semdan bir an
11 Alev-i te-i bhrla fi'l-hl yanar
Tenelikden dilini tara karsa insn
16 Girersin devlet-i h- cihnda Hlet bir gn

Dern- gnbed-i vl-y gerdn-sy- dvna
14
17 Ald verd-i ml revdur imdiden sora

Klursa bg- medhinde nevlar andelbne
3
5
rmeninde: rmeninden 1
saf- gerdna: gerdn- gerdna 1
T1 [?] (bkz. 7 nolu kasdenin varak numaralar blmnde,

iirin T1'deki varak numaras ile ilgili aklama), 1. 37b,
VE. s. 88
0
Balk: *T2, Der-Sityi-i aret-i Suln Amed n VE,
T1 [?] (bkz. 7 nolu kasdenin balk blmnde, iirin
T1'deki bal ile ilgili aklama)
1-41: Bu beyitler, T1 nshasnda bulunduklar varan daha
nce sz edilen hususlardan dolay olmamas sebebiyle
nshann imdiki hlinde bulunmamaktadr (bkz. 7 nolu
kasdenin 1. beyitindeki ift yldzl notun aklamasna).

12 Bir zamndur bu ki b alsa eger derydan
Yagdura ahker-i szende sehb- nsn
31 eb-i tr ire dner kevkeb-i gs-dra

Gerd-i rezminde ser-i nze olup pr-lemen
13 Bir zamndur bu ki tede olan hem- kebb

kr idp turma srd zre gerek raks-knn
32 smnsidr ol sr- srr- feth

Gice gndz dimeyp atlur amm ki hemn
14 Per bl alsa semenderden eger riyyet

Yaa her murg- hev gkde olurken perrn
33 N-gehn grse bir h-bere eyymnda

Gizlenr dmen-i kh-srda r-i garrn
15 Demidr merhametinden leb-i deryya kup

Deheninden ola halk zre niheng b-fen
34 Grg-i derende ider hidmet-i dnble-i m

ne-i c olur agzndag sf- dendn
16 Tbi-i mihre gre kr- mabid gibidr

Ol erer kim ola ejder deheninden rzn
35 Dest-i berdinden olur bd- haznu slim

Sye-i devletine gelse enr- bstn
17 Ayag bilelerle pr olur sanma habb

Hk-i germ zre gzr itmeg ile cy- revn
36 Der-geh-i ha tayanmasam olurdum dim

Savlecn- gam ile gy-sfat ser-gerdn
18 k k olsa bu fasl ire n'ola ry- zemn

Dem mi var tgin aa almaya mihr-i rahn
37 Meclis-i medhini ben byle mi resm eyler-idm

Teb-i mihnetden eger olmasa destm lerzn
19 Dne-i encm ile Snble hkister olup

Korkarn kim tutua hrmen-i mh- tbn
38 Mbtel olsa eger tbi-i bhr- gama

Peyk-i ende-i erbb- dil olmaz pyn
20 Byle kalursa olur huk muht-i gerdn

Der elbette zemn stine Ht u Seretn
39 Virdi rh- shanum halka hayt- tze

Nefesm old bugn si-i cn-bah- zamn
21 Dnerz biz de bu fasl ire olan hke

rmez ise kerem-i Hazret-i zll-i Yezdn
40 Hlet'yem ki klup beste-i bend-i mihnet

Sald h- gama Ysuf gibi cevr-i ihvn
22 Cem-i Cemd-meni Hazret-i Hn Ahmed kim

Tb- kahryla anu teb-zededr r-i jiyn
41 Ysuf'u tlii yr old beni gr beni kim

Ugramaz yanuma seyyre-i bahtum bir an
23 Kend Rstem'dr anu yay kemn- Rstem

Dmene karu iderse n'ola trin brn
42 Olmasayd bu cihn bauma zindn- bel

Rz u eb olmaz idi em-i vcdum szn
24 Hn- ady ayag ile ier marekede

Kse-i smm-i semendini grenler tolu kan
43 Bde-i bezm-i gamu kimse getrmez cmn

Beni gr kim gice gndz ekerin rtl- girn
25 Pye-i nna asl varamaz py- kys

Dmen-i kadrine hergiz iremez dest-i kemn
44 Her zamn devr-i felek tbi-i fermn- ad

Her zamn baht- nhset-eerm n-fermn
26 Mh-i zerrnini encmden iderdi gerdn

debilseydi hilli aa nal-i yek-rn
45 Az der blbl-i gy baa bezer amm

Tengn-y kafes-i derde drdi devrn
27 Kehkena tadur kh dem--dem var ise

oldurur dmenin erh derisine saman
46 T ki germ olmag in pister-i pehn-y zemn

Gy- zerrni ola mihr-i mnrin galtn
28 Bezedrsem n'ola bahrine kef ile tgin

Der-i vl-y zafer andan olur halka yn
47 Halk rhatda olup sye-i ikblde

Ser-be-ser lem ola hvb-geh-i emn emn
29 Siper-i yinesin halka mukbil tutsa

Bir nefesde bilinr mihnet ile virdgi cn
155
SADETL PDHUMUZ CNBNDEN
HABB- SYH VE ARSLAN NM ATLARI
30 Hayz-rn siperi olmasa pde-fitl

Neden olurd iy-bah- tark-i mn
1
5 T1. 9b (kenarda)
VASFLE MEMR OLDUGUMUZDA

DNLMDR0
Habbez ol rah- eb-gn- eb-i Kadr-itibr
Ser-be-ser endm mah- kudret-i Perverd-gr
Ey ho ol esb-i sadet-smm ki olm cnbii

Mutedil gyetde mnend-i nesm-i nev-bahr
Girse ylinden eger bir m sabnu destine

Eyliyeydi an hbn- Hat'ya bergzr
Bir zemn zre eger dseydi cisminden arak
Ol zemn hki mk olur il-yevmi'l-karr
Esb-i evgn disem ol esb-i rhat-baha ben

Kollar evgnye olurd fahr-i rzgr
Kullanur her hatvede bir ive aa bezemez
Atsa egninden libsn bir Habb-i ve-kr
Pynu her nali eklen bir hill ayndur

Her nice ebdr bu kim anu hilli ola r
Olmasa aa svr olan Sleymn- zamn

Srat-i bd- sabdan olamazd behre-dr
Nerm-revlikde akar b- revndur gyiy

Pyede bd begenmez kh olur vakt-i karr
17 Kamaya perrin meges-rn- kebter klmadan

Adli eyymnda anu h-bz- cn-ikr
18 Her kaan kim devlet ile gelse Arslan stine
h- hverdr olur burc- Esed'den ikr
19 Vechi vardur h- heft-iklm aa meyl eylese
Oldur Arslan stine shib-vel [v] r-svr19
20 Rah- tab- Hlet'ye ragbet it hum mdm
Esb-i lke ider zr seltn itibr
21 Himmet-i vl-y ha mazhar olursam eger
Baglarn pl-i sepd-i erhe ks- itihr
22 Oldugnca pye-i baht u sadet-ha rm
Tevsen-i tnd-i zamn itsn adsn hk-sr
23 Edhem-i eb eheb-i rz ola turduka cihn
Ryi-i fermnnu sayiyle halka sz-gr
16110
Mefl Filt Mefl Filn
1
Bir dem ki pre-zl-i khen-sle-i cihn

Old visl-i Ysuf- adliyle nev-civn
Her bir tarafda zhir olup cilve-i zafer

Her keden iridi yine mjde-i emn
10 Srate bulduka ruhsat peyk-i bd yolda kor

ebden encm gsterr kduka smminden err
Gller gibi alsa n'ola dde-i emel

Old nesm-i subh- sadet yine vezn
11 tseler efsrn lyk u- mihrden

Hleden zn-p olursa aa dim vechi var
Vard bu demde kebg-i deri istirhata

hn eyledi per blini sye-bn
12 stine geldke anu haret-i h- cihn

Hamzad'ur gy siyeh kytasa olmdur svr
Grg-i derende m-i afe bn olup

Kld tezerve penesini bz iyn
13 Gyiy Bahr-i Siyeh'den ll-i ll kar

Her kaan dkse arak koduka h- km-gr
Olup zalm- zulm-i cihn ire cy-gr

Gitmezdi nitekim ser-i kh-srdan tuman
Ger salmayayd pertev-i lutfn zamneye

ems-i cihn emse-i eyvn- kn fe-kn
15 h- skender-meni skender-i Kisr-revi

Dver-i encm-hadem sultn- gerdn-iktidr
Hurd-i Mter-eref mh- mihr-kef

Shib-krn- dehr ehinh- kmrn
16 Heybetiyle yle tolmdur cihn kim zann ider

he-i rahn sad-y sra hasm- nbe-kr
Ol h- r-hamle ki hn-i himmeti

Kld firz- kngre-i erhi iyn
14 Husrev-i Htem-kerem Sultn Murd- Cem-haem

em-i necme kuhl olur kalkarsa rhndan gubr
19
Balk: Tenkitli metne alnan nshalardan sadece T1'de bulunan bu kasdenin 14. beyiti ve de ieriinden hareketle
IV. Murad'a sunulmu olduu kanaatindeyiz.
Beyitin 2. msranda vezin ve anlam bakmndan [v]

atf vavnn bulunmas gerektii kanaatindeyiz.
16
T1. 13a, VE. s. 30
0
Balk: Nshalarda balksz olan bu kasdenin, muhtevsndan hareketle IV. Murad'a sunulmu olduu kanaatindeyiz.

10 emr-i cn-sitnn seyr eyledi meger
Sakland gerd-i marekede h- hvern
29 Buldum cihnda kuvvet-i tab ile imtiyz

Meydn- nazm iinde benem imdi pehlvn
11 Gy ki old nveki bir murg- nme-ber

Adsna peym- ecel gnderr kemn
30 Olsayd ben yetme nazar ehr-yrdan

ok nesne zhir eyler idi kilk-i drr-fen
12 Kpl-i kahr ile ser-i dmenn- di

Her dem keef gibi bedeninde olur nihn
31 Kldu drr-i medhini peyd sadef gibi

imden gir dusna a Hlet dehn
13 Kim dillerdi dmen-i bed-hvh ile bugn

emr olmasayd eger ser-be-ser zebn
32 Her demde Hr-himmet tevfk hem-rikb

Hemvre esb-i devlet ikbl zr-rn
14 Konduka tri cn- adya Hm gibi

Hergiz gds olmaya ill ki sthvn
33 Dnyya gh sm geh zer nir idp

Eyle bu bg gh bahr geh hazn
15 Olmazd zinde klb- fersde-i zemn

b- hayt- hkmi eger olmasa revn
34 emr-i cn-sitn- feny felek sen

Dmenlerde eyliye her br imtihn
16 Her dem felek zebndur aa baht rmdur

Hep stn bendesidr pr eger civn
17400
17 Mirt- tg-i tzine baksa keder eker

Zr mje durur grinen dmene hemn
18 Bir hdur ki pertev-i lutf u at ile

Ry- zemni eyledi mnend-i smn
Kemnn eylese pr ol hidv-i kiver-gr

Sanur gren ki gelr burc- Kavs'e mihr-i mnr
19 Devrinde halka reh-zen olan em-i yr idi

Havfndan old ol dah bmr n-tvn
O mk tozlu kemna el ursa milket-i n

Olur msahhar- fermn atmadan bir tr
20 Olduka mtebeh cihet-i kble-i nect

Der-ghna tutar yzini cmle ins cn
Dkerdi havf ile perin grnce nesr-i felek

Kemn u trini bir yirde itseler tasvr
21 Kimse cihnda varmaz idi hvb- rhata

Hind-y tgi olmasa ger aa ps-bn
Heme peyker-i hasm olmasa nin-gh

Olurd okl ikar gazl- erh-i mesr
22 Mh- felek gibi eh-i encm-siphsn

Girse aceb mi kahru ile dmene krn
Getrse kuvvet-i bzya vakt-i himmetde

Hadeng-i szen olur seng-i hra cins-i harr
23 rdkde cn- hasma oku yle acd

Kan ile told cevenin gzleri hemn
Eger ki tarz- hals greydi astndan

Olurd davi-i ryi-i [ K] tevr6
24 Tg ne yirde kim akda hn- dmeni

Gren enr anda sanur nahl-i ergavn
Ne hk-i huke nzl itse atdug nvek

O hk anber olur savrulan gubr abr
25 Virdi ars- nusrete grz agrlgn

Ad-y dne geldi bu hlet aceb girn
Kemn- Rstem olurd sez-y bzs

Nem-i sehb eger nakn itmese tagyr
Vuh- tayr zemn smn seyr eyler

Vcd- hasm kaan klsa tume-i emr
26 Kasr- cell rifate irmeye hred

Olsa eger felek aa nh-pye nerd-bn
27 Sal kit-zr- marifete b- lutfu
Hatt- riclden sakn ey Ysuf- zamn
28 Zr ki sy-y hner dnmeden kalur
Olmasa cy- himmet ihsn- husrevn
10 Biribirine katarlarsa heft deryy

Muht-i cd yannda olur mil-i gadr
17
KO. 2a (kenarda)
Balk: Balksz olan bu kasdenin, muhtevsndan
hareketle IV. Murad'a sunulmu olduu kanaatindeyiz.
6
Beyitin 2. msranda okunma problemi bulunmaktadr.
11 Eger ki senge baslsayd mhr-i fermn

Olurd em-sft seng-i saht nak-pezr
28 Sgar- iret-i hayl devr urur [.....]28

Husl-i nee-i d rec-y [ SS]
12 Ne hdur ki mukarrer kusr ider ir

Eger dise aa Cemd-i Keykubd-serr
29 Gam- zamne bel-kele [ S ] dim29

Sez-y efkat olur kfir elinde esr
13 Ne ir kim yaza hlm kemn vasfnda

Revdur olsa nvsende aa tr-i debr
30 Varurd tr-i mdm nina Hletiy

Hev-y baht- muvfkdan olmasa taksr
14 Benem o ir-i mhir ki dir gren nazmum

Zih letfet-i sk- melhat-i tabr
31 Cihnda t ki kemn- ka kede olup

rie menzil-i maksda nvek-i takdr
15 Meger zll-i belgatle virmi mzi

u dem ki dest-i ka kld tynetm tahmr
18410
16 Kalurd derhem-i pr-p cmle ahvli

Eger vilyet-i fal ben itmesem tahrr
17 Zamne sende virr dd- ir iny

Olursa himmet-i h eger mun zahr
Yine gl nahli tonand olcak sr- bahr

Tutd hep yir yzini sm-i nir- ezhr
18 Ma- ir olur kllet zre elbette

Meger [ki] kfiye-i iiri ola nn u penr18
Kim ki bir servi kenra getre imdi ider

Cy-ve mrin eyym saf ile gzr
19 Olur gamum meel bir fakr tlib-i ilm

Brakd hcre-i kalbe gr nice eski hasr
Gl-i bgu gricek hr ile mziini

Balad nagmeye her blbl-i rn-gftr
20 Heme tb- gam erbb- dilden ayrlmaz

Teb ile lfet ider dim tabat- r
Mjde-i makdem-i sultn ile alnd yine

Gyeti bulm iken af- nesm-i bmr
21 u seng-i gam ki felek farkuma brakmdur

Vcdum eyledi badan ayaga hem- hamr
Dehen-i gonce olup g- gle peyveste

Gl-ene gelse gerekdr diy kld her br
22 Zebnlugum elem-i zahm- intizrladur

Bu zahma eyliyemez kr merhem-i tedbr
Kh- iclline itse eger imn- nazar

Mtern de hk zre serinden destr
23 Ser--ser old girih-dr rite-i cnum

Kaan olur ki diy hall-i ukde-i tehr
Olsa ger hssiyet-i gerd-i rehinden gh

Cmle hn ile hem-em ola necm-i bdr
24 Kadm bel ile eng-i gsiste-tra dnp

Gelr savt- meges g- smia bim zr
ehr-yrn kamaz umde-i tazminden

kr-i p-bsna cn nakdin iderlerse nir
Grmedi em-i cihn saltanat evrenginde

Byle bir h- Cem-yn Sikender-etvr
25 Ben ol ikr- b-tliem ki grmez h

ikr-gh- mdinde [ol] bizi nahcr25
26 Felek benmn olup bl-i nesr-i dest-endz
Eger ki tr-ke-i cevrinde kalmasa bir tr
27 Ne girdi guma vze-i der-y md
Ne grdi hk-i diyrum nin- py- ber
18
[ki]: Beyitin 2. msranda vezin bakmndan [ki] ya da

benzeri bir kelimenin bulunmas gerektii kanaatindeyiz.
25
Beyitin 2. msranda vezin ve anlam bakmndan [ol] ya
da benzeri bir kelimenin bulunmas gerektii kanaatindeyiz.
28
Beyitin 1. msranda boluk, 2. msranda ise okunma

problemi bulunmaktadr.
29
Beyitin 1. msranda okunma problemi bulunmaktadr.
18
KO. 4b
0
Balk: Balksz olan bu kasdenin, hem 13. beyitinden,
hem ieriinden ve hem de bu ierii daha anlalr klan, airin hayatna dir bilgilerden -ki airin, zellikle
grev hayatnn hayli alkantl getiini, sahip olduu
ilim ve tecrbeye ramen bir trl hakettii itibr gremediini, srekli oradan oraya srldn ve nihayet,
hayatnn son yllarna doru ve ancak IV. Murad devrinde
kendisine tevcih edilen Anadolu ve Rumeli Kazaskerlikleri
gibi yksek mevkiler sebebiyle bir para olsun rahat yz
grdn biliyoruz- hareketle IV. Murad'a sunulmu
olduu kanaatindeyiz.

10 Hasreti hasrete kavudurc Hay u Kadr
Yine itdrdi gle blble ar- ddr
29 Nvek-i fikrmi pertb iderin yabna

Feleg cevenine t yine itmezse gzr
11 Gl-i gl-zr defini te-i hurde tutup

Nice kzdurd grn nagme-seryn- hezr
30 ehd ekker gibidr marifet ilm hemn

Degmede cem olamaz ey eh-i l-mikdr
12 Bend-i zencr ile gelmezdi bu dem gl-zra

Cylar itmese tugyn ile tahrb-i diyr
31 Fuel kalbini yapmakda ne hcet hilat

Beyt-i mamr binsnda ne lzm mimr
13 Hn Murd ol eh-i Cem-kevkebe kim yknemez

Nergis-i gl-enine dde-i baht- bdr
32 Hsl gl-bn-i bahtu gl-i ikbl olsun

Girmesn gl-en-i mle hr- zr
14 Ser-be-ser silsilesi adl ile mehr old

Diseler saa rev Kisri-i pkze-tebr
198
HNKR HOCASI SADEDDN EFEND
HARETLERNE* 0
15 Yem-i cdndan eger fey-sitn olsa sehb

Drret't-tc ola cmle katart- emtr
Mefl Filt Mefl Filn

16 Delinr bagr hemn-dem cigeri prelenr
Nevk-i tg dil-i bed-hh iderse ihtr
Olup mrr- dehr ile bir pr-i n-tvn

Fark itmez old nk bedi nkd- zamn
17 Misk-i gerd-i rehini eylemese dest-vz

Goncen glne girmezdi nesm-i eshr
18 Himmet-i hla n serv-i ser-efrz oldum

Amadan hcet elin kimseye mnend-i enr
Fal ehli oldlar hedef-i nvek-i bel

Kld zamne her birin kmetin kemn
Kfir dah emn dilese yok dimez vel

Virmez felek dil ehline hi zulmden emn
19 Merhem-i merhameti baa meded-sz old

Zahm- emr-i sitem eylemeden cnuma kr
20 Terk-i hvb- hor idp bir nie ferbih Molla

Oldlar ra-i dakk- had-i ber-figr
Her ehl-i fal hk ile yek-sn idp felek

Her dn kld gerdi-i gerdn felek-mekn
Bezer aa ki yirde de yir bulmayup hemn

Her bm- ma bm- sipihr ola iyn
21 Hlet'yem ki hkmet-ger-i bl ber-habs

Kend hattyla yazar hakk-i fala ikrr
22 Sayd- many ikr itmede zahmet ekmem

Rah- tab olmag ile st kuvvet der-hvr
bret gzyle nzr olursa bu vka

Besdr bin-y dehr harb olmaga nin
23 ltift- ulem ragbet-i ir in

Old hep lzime-i devlet-i hn- kibr
Gencne-i hner olal bulsa dehr-i du

Hk ire ide nakd-i hassn gibi nihn
Her gn felek niyma komaz tg-i cevrini

Bagrn ehl-i marifet itmeyince kan
24 Bg- mmdi Hak hurrem handn itsn

ura mdm ki dolb- sipihr-i devvr
Kpl-i kahr- dehr iner turma bana

Klsa aceb mi ehl-i hner dem-be-dem fign
25 hid-i kadr ola n-i cebnden slim

Subh devlete tayn oluna yine-dr
26 Knc-i stabl- melletde ki rah- tabum
tdi devrinde er-gh- md ire karr
10 Kend dili belsna ugrar zamnede

ol ehl-i dil ki szde ide faln yn
11 Hmem gibi ikeste klup htrum felek
Olmd beste geri devtum gibi dehn
27 Devr-i lutfuda basup py rikb- bahta

Olmum bre-i maksda shletle svr
1
28 Ehl-i dil mazhar olur cevr-i lemna mdm

Blbl cnna kasd eylemedr gret-i mr
9 T1 [?] bkz. 7 nolu kasdenin varak numaralar blmnde,

iirin T1'deki varak numaralar ile ilgili aklama),VE. s.
68
0
Balk: *VE, T1 [?] (bkz. 7 nolu kasdenin balk
blmnde, iirin T1'deki bal ile ilgili aklama)
12 Amm kalur m sabr u karr dil ehlin

Alsa nm- hce-i sultn- kmrn
1
Bizmle get iderdi olcak Nev-rz- sultn

Komaz tahvl ider amm ad ol mihr-i rahn
Zemn sebzesin seyr ile nakk- zamn imdi2

kard yine nak- safha-i gerdn- gerdn
Benefe mkter-i hk-i siyh- bg- anberdr3

O demler geldi kim attrlar bend ide dkkn
Bu demde rite-i brn ile bagland rze

Pern eylemiken dehr evrk- gl-istn
Bu fasl ire mukarrer olmagn tugyn enhru5

Felek hrlad kavs-i kuzahla tr-i brn
Kemn-i gonceden gl lekeri yir yir zuhr itdi6

karsa vaktidr ssen dah emr-i berrn
Krld sbha-i billr bezer pr-i gerdnu7

emen-zra dkldke gren eb-nem sanur an
Sanurlar cy- kfr old cr bg- cennetden8

Grenler berg-i ezhr ile pr enhr- bstn
Degldr nergis zre jle dmi berg-i ezhru9

Gl-b-ld penbeyle ider emine dermn
13 Bir bahr-i b-kerndur anu zt kim olur

Vakt-i atda her kefi bir bahr-i b-kern
14 Hayl-i ncma bir eh-i shb-krn ola
Klsa seh sitre-i bahtna iktirn
15 Fagfr bg- kudretin he-nidr
Olsa aceb mi ger aa bir bg-bn bn
16 Minnet bilrdi cnna kirdi olmag
nsn greydi eger hvce-i cihn
17 Nakd-i hayt hk-i derinde nir iden
Ser-myesini mke virr eylemez ziyn
18 Devr-i zamne yum telh eyledi benm
Lutf eyle ddum alver ey dver-i zamn
19 Yanumda ciz old fergat tarkden
Sad pre kld htrum tan- reh-zenn
20 Gh gelr ki htruma kimse tuymadan
Olam adem memlikine bir gice revn
21 Her gnde tg-i cevr ile bi kerre lmeden
hir budur ki yeg ola bir kerre terk-i cn
22 Ehl-i kemle yine odur dest-gr olan
Elden koma dusn ey Hlet hemn
23 Togduka mihr mh recmuz budur lh23
mr ile devletin ide hemvre tev-emn
2016*
EYH'L-SLM HOCA-ZDE
MEHMED EFEND'YE DNMDR*0
23
20
Beyitin farkl ekli ayrca 29 nolu kasdenin 17. beyitidir.

1. 33a, VE. s. 83, T1. 16a (mkerreren T1. 28b'de)
Bu kasdenin T1. 28b'de bulunan ve baz farkllklar

gsteren mkerreri, ilk etapta, bir miktar deiiklikle ayn
veya ayr iki ahsa yazlm farkl iki kasde izlenimini
edindirtmektedir. Ancak yaplan inceleme sonucunda mevcut
iki eklin, benzerliklerinin fazla olmas da dikkate alnarak,
ayn kasdeye it olduklar kanaatine varlm ve bu iki
ekil birletirilerek farklar gsterilmitir.
0
Balk: *T1, Esad Efendi 1 (1'in bu bal kullanmasnda kanaatimizce iki ihtimal bulunmaktadr: 1. Hocazde Mehmed Efendi'nin kardei olan Hoca-zde Esad
Efendi'nin de eyhlislm oluu sebebiyle dalgnlk
sonucu ismi yanl kopya etmesi, bir nevi isimleri
kartrmas, 2. Daha nce eyhlislm olmu olan
Hoca-zde Mehmed Efendi'ye yazd bu iiri ok az bir
deiiklikle Hoca-zde Esad Efendi'ye sunmu olmas.
Bu ikinci k kanaatimizce hem, iirin T1. 28b'de bulunan
mkerrer eklindeki balkdan da Hoca-zde Mehmed

Efendi'ye sunulmu olduunun anlalmas, hem de ilk
tertibe dayanan 1'de Hoca-zde Esad Efendi'ye
sunulduunun bildirilmesi ve fakat buradaki ekille T1.
16a'daki eklin tamamen ayn oluu vb. sebepler
bakmndan geerli deildir. yle ki, Hoca-zde Esad
Efendi'nin birinci kez eyhlislmla atanmas trihi
ilk tertibin sunulduu trih olan h. 1012 trihinden 12 yl
sonradr (h. 1024). Buna karlk Hoca-zde Mehmed
Efendi'nin birinci kez eyhlislm oluu h. 1010 (ki 22
nolu kasde birinci kez eyhlislm oluu zerine tebrik
iin yazlmtr); ikinci kez eyhlislmla atanmas
trihi ise h. 1015'tir. Dolaysyla iirin, Hoca-zde
Mehmed Efendi'nin eyhlislmla ikinci kez atanmas
zerine yazlm olmas daha mkul grnmektedir.
Ayrca, iirde kullanlan "yine" vb. baz ifadeler ikinci kez
atanmay artran bir zellik arz etmektedir. Sonu
olarak, zellikle ikinci kez atanma zerine yazldn
dikkate aldmzda 1'in isimleri kartrm olmas
ihtimli daha da kuvvetlenmektedir.), eyh'l-islm ocazde Memed Efendi aretlerine VE
2
Zemn.....imdi: Zemn-i sebze na- zamn yir
yir oyup nergis T1 (28b) (T1. 28b'de, kenarda ayrca T1.
16a'daki ekil de kaytldr.)
3
- T1 (16a), 1, VE
5
- T1 (28b)
6
-T1 (28b)
7
Degl eb-nem rld sba-i billr gerdnu
Ferhum lmaa ald u- mihr-i ranu T1 (28b)
8
-T1 (28b)
9
Gl-byla ter olm penbedr ezhr- pr-eb-nem
Odur em-i all-i nergis her ub dermn T1 (28b)

10 Yetidi geldi bd- nev-bahr fleyp yakd10
Synmiken hazndan llen em-i frzn
24 Olurd muttasl dest girbn serv gonceyle24

Eger kim bm-i kahr olmasa bgu nigeh-bn
11 Hadeng-i hene blbller old hedef gller11

Komamken it nm u nin- verd-i handn
25 Degldr haddi yohsa ol eh-i iklm-i ikbl25

Klcn salmag minnet bilr cnna Kirmn
12 Girih-gr eyledi meta-i devr-i zamn geldi

Yolunmken ser--ser snbl zlf-i pern
26 Nmyn olsa tan m ke ke bikr-i manlar26

Dil-i trke ddi pertev-i hurd-i ihsn
13 Revdur sylese mehd-i emende bee-i blbl

Gl prhen-i Ysuf gibi k old dmn
27 Serr-i iltifta ol gerdi Ysuf- fikrm27

Felek itmiken an tengn-y dilde zindn
14 Yine fer-i reh itdi perde-i emini nergisler14

emen-zra gele yed diy ol fahr-i ayn
28 Kaan kim olmaya zr-i sitm- itibrnda28

Semend-i fikrm olmaz arsa-i manda evgn
15 Cenb- haret-i mft-i lem Hr- s-dem15

Kudmyla iden ser-sebz bg- dn mn
29 Hner meydnnu pk-resen-bz benem imdi

Sunulmdur baa rz- ezelden tab- mzn
16 Nitekim lle-zr- bg- cennet ihtimmyla16

Klur pr-zb znet mezheb-i Mansr- Numn
30 N'ola rchn zhirdr diy ragbet klurlarsa30

Olupdur sikke-i nazm- latfm rek-i Hkn
17 Heme ar ider sultn- hver b- zerrnin

Meger kim ruhsat ister olmaga der-bn- eyvn17
31 Nitekim yazlup menr- feyi h- Nev-rz'u31

Aa bir al tamga ola bgu verd-i handn
18 Mehebb-i sarsar- rz- kymetdeyken isterse18

Devr- emi ref eyler tabb-i fal u ihsn
32 Su insn her zamnda dde-i bahtna bed-hhu32

Nitekim eyliye pr-jle gerdn- nergis-istn
19 Deydi ftb- satvetinden aa bir pertev19

Olurd hsl k'anu ser--ser lal peykn
33 Kader kasr- sadet-fer-i ikbl blend itsn33

Ka dim aa bir pye klsun d- Keyvn'
20 emen bd- sabdan mevc urur dery-y ahardur20

Draht- ergavn yir yir olupdur h- mercn
34 Bahr- lutfu itdi Hlet-i b-dili gy34

Felek ll eylemiken yle bir murg- ho-elhn
21 Der pyna gl-gn atlas- pdesin gonce21

Gelr dirlerse bga haret-i mft-i devrn
35 Budur Hak'dan dumuz ber-karr ol sadr- devletde35

Hud hemvre kim cy ide cna sadr- insn
22 derse ekve bir dem aa blbl verd-i hamrdan22

Sefd olur ser--ser bezin hi kalmayup kan
23 Eger bir subh olayd b- ihsnyla r-ste23
Gl-i gl-zrda kalmazd hergiz n-i pn
2122
EYH'L-SLM HOCA-ZDE MEHMED
EFEND'YE TEHNYET- FETV N
VRLMDR*0
24
10
-T1 (28b)
-T1 (28b)
14
-T1 (28b)
15
-T1 (28b)
16
-T1 (16a), 1, VE
17
Meger.....der-bn- eyvn: Diler kim stn- devletinde ola
der-bn T1 (28b)
18
-T1 (28b)
19
-T1 (28b)
20
-T1 (28b)
21
-T1 (16a), 1, VE
22
-T1 (16a), 1, VE
23
-T1 (16a), 1, VE
11
Olurd muttal dest girbn serv onceyle

Eger olmasa reyi s- gl-zru nigeh-bn T1 (28b)
25
-T1. 28b'deki ekilde; alma: almaa T1 (16a)
26
Nmyn old ebkr- man yir yir ol dem kim
Dil-i rkm itdi mh-tb- luf nrn T1 (28b)
27
-T1 (16a)
28
-T1 (16a)
30
N'ola.....lurlarsa / Olupdur sikke-i nazm- lafm:
Aceb mi bu mzeyyel ire rabet opsa her yirden /
Olupdur sikke-i dru'l-ayrum T1 (28b)
31
-T1 (16a)
32
-T1 (16a)
33
-T1 (16a)
34
Benem ol let kim ib-i evreng-i gftram
Olupdur zr-i fermnumda ilm-i san-dn T1 (28b)
35
-T1 (28b)
21
T1. 19b, 1. 39b, VE. s. 50
0
Balk: *T1

Sepde-dem ki kup h-bz- zerrn-bl
Gurb- zulmeti sd-pre eyledi fi'l-hl1
ekildi hall ile yir yir hutt- vefk-i murd

uhr idp eref-i ftb- burc- keml
Bu demlere iriince bist tayy itdi

Dkerdi nokta dem--dem sipihr olup remml
Aceb mi halka nmyn olursa hayt- sefd
Nir in zerinden bu dem alnd lel
Getrseler n'ola hayt- sefdi baglamaga

Teb-i gam itmi idi lemi pern-hl
Devt u hme-i zerrn getrdi mihr-i mnr

Yazar debr-i ka knc-i nme-i ikbl
Sipihr-i pri civn itdi bu nevd-i zafer

ridi k- mehcra san peym- visl
Nev-y meclis-i d srd- bezm-i srr
Dern- gnbed-i eflki kld ml--ml
Ne subh subh- sadet gibi cihn-efrz

Ne rz rz- hidyet gibi mbrek-fl
10 Olursa imdi olur tze sebze-i mmd

Virrse imdi virr mve devha-i ml
11 Aceb mi leme brn- cd yagdursa
Sipihr-i cha kadem basd bir firite-hsl
12 O sadr- bezm-i sadet ki rz- evvelde
Anun olm idi akd-i meclis-i icll
13 Klde-i keremi gedi nki gerdenine
Revdur itse ars- zamne gunc dell
14 Eger ki dest-i kerem-bah klmasa ber-bd
Kalurd dmen-i hir zamnda gerd-i mell
15 Olurd hke den syesi nr- siyh
Dikilse rey-i mnriyle sahn- bga nihl
16 Gubr- kyna bezetselerdi mki eger
Gznde cy- karr eyliyeydi aa gazl
17 Virildi dest-i kadan kef-i kifyetine
Benn- hme ile hall-i ukde-i ekl
19 Yapmaz idi aa Mter-i sk- felek19

Rikb- esbine tebh olunmasayd hill
20 enr- bg tutar pene mihr-i enver ile
Grrse ebr-i kefinden ree-i efl
21 Ne rahneler irie hd- zl-i gerdna
Eger ki saykal- lutfn bulursa tg-i cibl
22 Virrdi gerd-i zemn dde-i ncma halel
kb- kahr eger zhir itse cnbi-i bl
23 Diyr- medhine azm eylese saflar ider
Berd-i fikrete gelmez ne del gitse kell
24 Du-y devletine itigl olunsa eger
der dehna gelince icbet istikbl
25 Bzrg-vr cenb sen ol Hm'sn kim
Senle buld eref smn- ch u cell25
26 Hill-i erh ile gy ki hem-nin old26
O kim kapuda klur ihtiyr saff- nil
27 Kapua bezemese ekl-i mstedr-i felek27
Dimezdi ehl-i nazar aa ahsen-i ekl
28 Shan-vern- zamnu zebn beste olur
u dem ki medh okur Hlet-i sihr-makl
29 Getrdgi degl ill met- medhdr
Kaan ki ehr-i dile gelse kr-bn- hayl
30 Hner degl mi bu kim nv-dn- hme ile
Getrdm ol der-i devlet-meba b- zll
31 Szm ki bahr-i hnerdr n'ola d-nm olsa
Elmde hme as-y Kelm'e old mil
32 Kasde v gazelmle cihnda mmtzam
Benmle bah idemezler bir olsa iki Keml
33 Aceb mi murg- dilm gelmez olsa pervza
Mkedder eyledi ahvlmi teettt-i bl
34 Bu bezmi cm- saf ile devr iden sk
Baa gelince aa katd dru-y kattl
35 itmez olsa kulagum n'ola srd- srr
Dilm tutuld cef-y zamneden n ll
19
18 Meh ile mihr degl erhe iki nn itdi

u dem ki ekdi cihn bezmine simt- nevl
1
urb-: Kel- T1
s-: ev-i T1
Senle.....ch u cell: Vcdu ile eref buld smn-
cell T1
26
-T1
27
apua.....mstedr-i felek: ebh-i ofra-i efl
olmasayd felek T1
25

36 Kalurd mihnet ile zerd-i zafern-s
Eger ki ryum srh itmeseydi erm-i sul
Etrfa kim nigh ide ol em-i sihr-sz

Her bir nigh bi dil-i zra olur fsn
37 Hemn cihnda leb-i huk dde-i terdr

Kanat eyledgm huk ter ale'l-icml
Ar eyledke nfesin ol huvn- em7

tmez ferg ak cigerm klmaynca hn
38 Virr draht- mmdi ber-murd diy38

Yzm suyn yire dkdi zamne-i muhtl
Yz srmege komazdum an hk-i pyua

Ger dmeseydi dmenme ek-i lle-gn
39 Zebn- derd gam oldum karra tkat yok

N'ola irise baa tr-i tane-i erzl
Ben k aa dirm ki hulsum gibi benm

Kimse yannda olmaya muhtc- zmn
40 abatumla ber--ber olur m tab- ad

Rev m bir tutla cm- Cem'le khne-sifl
10 Hsn ol durur ki devlet-i moll-y asr-ve

Fal- Hud ile ola gnden gne fzn
41 Benm kelmuma kl ehl-i nazm iinde nazar

Rev budur ola muhtr rcih-i akvl
11 Her demde hmesi dil-i bed-hvh agladur

Ms assdur akdur sengden uyn
42 Bu del medh ile hergiz kanat itmez idm

Du-y devlete itmeseydm isticl
12 Bir yirde kh-sr- vakr olunsa resm

Olmaz anu cevb-dihi erh-i Bstn
43 u del kngre-i kasr- kadr ola blend43

Kemend-i keydi adnu irimek ola muhl
13 Olmasa havf hep bir olurlard Hlet

erh-i lem baht- hass ad-y dn
44 Felek eb eb-i yd ide gndz Nev-rz

Niteki ems kamer ola devr ide meh sl
14 abum u dem ki old per-hvn- marifet

Hussd kld dire-i akldan birn
45 Gl-i murdu handn ide Hud nitekim

Ola bu bgda med-ud- cenb u iml
15 erh grp hillini aldanmaz old dil

Ayyr nalini ider elbette bz-gn
2226
EYH'L-SLM HOCA-ZDE EFENDYE*0
16 Uymaz nev-y sz- felek biribirine

ok hazz olunmyor hele byleyse ergann
Mefl Filt Mefl Filn
17 Hemvre berg br- draht- sadeti

Kalsun tegerg-i iddet-i eyymdan masn
Ey fikr-i zlfi kna mye-i cnn

Th-i ademde hl-i lebi halka reh-nmn1
18 Olsun heme km-rev v nevl-bah

Kilk-i ka zebn-zedi olduka kf u nn
Dil-dde-i dehnn idp byle b-vcd

Dil-bend-i kklini klan yle ser-nign
Kadrin dil-i bel-zeden gitdi bilmed

Ehl-i cnn iinde kan yle z-fnn
Derd-i firkua drp klma dstum

Br- bellaru ekecek k zebn
Dm- gamuda murg- dilm trb ider

Cn virmeyince gelmez aa kbet skn
2313
EGR SEFER'NDEN AVDET ENSINDA
VEZR- AAM BRHM P'YA
VRLMDR*0
1
Bugn deyr-i cihnda btleri snmazd adnu

Eger kim olmasayd nm brhm P'nu
Nie te-kede vrn olupdur b- tgiyle

Ocagna su koyd hak budur kim ehl-i tugynu
38
mmdi: mmd T1
u del: Heme T1 / adr ola blend: adr-i
vla T1
22
T1. 23a, 1. 41b
0
Balk: *T1
1
reh-nmn: reh-nm 1
43
Ar: Bz 1
T1. 14b, 1. 23b, VE. s. 35
0
Balk: *T1, brhim P'ya Pdhla Seferden Geldkde
Virilmidr VE
23
Bulunmaz byle saf-r vezr-i lem-r kim

Bulund yle muzam hidmetinde ehl-i mnu
21 N'in byle yukardan kullanur dirlerdi geyvna

Eger kim tlib olsa olmaga der-bn- eyvnu
Semend-i himmete ol del irh-i inn itdi

Gubr- fitnesin ref itdi hir sahn- gabrnu
22 Atard tr-ve destinde olan kilki yabna

Utrid grmi olsayd eger kttb- dvnu
Dern fi'l-meel gencne-i esrr- devletdr

Basarsa bagrna mhrin revdur h- devrnu
23 Cihn garka-i nimet klur kef-i kerem-bahu

Nice kefdr bu kim virdi gnsn bahr-i ummnu
Yannda ehr-yr kend bir tg-i mcevherdr

Olupdur bir gl-i zer-kr ol mhr-i erf anu
24 Eger almasa lezzet sthvn- hvn- cevrinden

Hm-y izz devlet dem-be-dem olmazd mihmnu
Grenler sne-i b-knesinde sandlar an

Dpdr berg-i gl stine bir b- musaffnu
25 An kim nisbet eyler hk-rb- stnula

Tutalum mk ile ld olm zlfi hbnu
Bir iki gn eger ellerde turdysa zarar virmez

Bilrsin kssa-i pr-hissesin mhr-i Sleymn'u
26 Nevzi kl beni by- gl-i lutfula lutf eyle

Olayn gl-en-i medhde bir murg- ho-elhnu
Yine zt- erf grdiler sadr- vezretde

Yirine geldi cn hamd li'llh halk- dnynu
27 Ars- nazma tabumdur viren hep reng b imdi

Geh Mn v geh Attr'yam ben de bu meydnu
10 Ald revzen-i kasr- sadet bg- dnyya

Sald cra-i cm- safs erh-i gerdnu
28 Keml-i Isfahn grse rum ola rgb

Kelmumla benem dil-d iden rhn Selmn'u
11 enr- bg olurd kef-zenn zevk srrndan

Sab iletdi peygmn bu hl-i rhat-efznu
29 N'ola zl-i khen-sl-i felekden eylesem ekv

Nie cevr cefsn ekmim ol pr-i n-dnu
12 Safsndan biraz galtn ola drr-i bing

okunsayd eger kim bu haber gna havrnu
30 Yzi syn hazer kl devletde dkmesn hke30

Olanlar Hlet-ve b- ry ehl-i irfnu
13 Dem-ld old zann itdi grenler rz- heycda

almakdan batup kan derlere ol tg-i berrnu
31 enr-s nihl-i devlet Mevl blend itsn

Heme sye-i lutfuda olsun zr-i destnu
14 Ad-y devlet kan dnp dery-y ummna

Kl kalkan idi mhleri gy o derynu
32 Gller Kabesin yap dem-be-dem hvn- Hall-s

ekilsn bezm-i lemde simt- adl ihsnu
15 Dilverler o gn dery-sfat c u hur itdi

Ad kanyla eller old ayn h- mercnu
16 Meger kim milket-i h ars- pk-dmendr
Olupdur aa zver cevher-i emr-i rahnu
246
VEZR- AAM LALA P'YA
TEHNYET- VEZRET N DNLMDR*0
17 Adya virdg rengi grp hkm itdiler imdi17

Kzl elmaya dek hkm itmesine l-i Omn'u
18 Karr itmezdi hergiz arsa-i mlk-i vcd ire

okunsayd sipihr tbuna bir kerre evgnu
Gn gibi eyledi her cnibi pr-nr u iy

Ddi dnyya yine pertev-i eltf- Hud
Hamd li'llh ki zuhr itdi met- himmet

Old bzr- zamne yine pr-zb bah
19 Meh-i nev gibi kord smn ddke ba zre

Eger kim destine girseydi anu nal-i yek-rnu
Herkese sret-i ikbl nmyn old

Buld ol del saf gnbed-i erh-i mn
20 Salayd neyyir-i bahtu eger fka bir pertev

Vcd kalmayayd zerrece mihr-i dirahnu
30
ke: kimse 1
4 T1. 9b, VE. s. 63
0
Balk: *VE, Der-Med-i Vezr Lala P T1
2
17
-1

4
imdi hurd-i kerem leme pertev sald

Kat b-mihr idi hakk ki sipihr-i bl
23 Lutfnu b- hayt ile ihy itd

Hr irid baa ey dver-i pr-cd u at
Vsl- vuslat olan htr- uk gibi

Ser-be-ser zevk srryla tolupdur dny
24 Hidmet-i hk-i der gibi sadet buldum

Yiridr eyler isem erhe eger istign
Teng-dil olm iken gonce-ve erbb- hner

Glp alsa n'ola niteki verd-i ran
25 Ddm ayagua bir hk ile yek-snem ben

Lutfu sen de dirg eyleme ddke baa
tdi terf sadetle vezret sadrn

saf- Cem-azamet dver-i Cemd-lik
26 stnu bilrm Ka'be-i maksd- emel

Eylerin anu in kapua geldke saf
Gevher-i kn- himem bi-i nazm- lem

Dr-i dery-y kerem Hazret-i Lala P
27 Himmet tgi gibi tg girpdr elme

Eylesem gayr kapudan n'ola ben kat- rec
Geemez pertev-i ihsnna hem-sye gne

Ayag tozna hem-p olamaz mk-i Hat
28 Hak budur arsa-i nazm ire kat az der

Esb-i tabum gibi bir rah- feshat-peym
10 Menba- lutf u rec olsa aceb mi kapus

Shib-i seyf kalem eyledi ztn Mevl
29 Geri Selmn- zamnem diy dav ok olur

Lk davya meeldr ki gerekdr man
11 Atlas- erhi bierdi aa hayyt- cihn

Kmet-i himmet ihsnna itseydi vef
30 Ey sz dr-i girn-mye gibi ndirdr

Kil ol sen dah ok syleme gel Hletiy30
12 zdihm- fualdan idemez geri gzr

Kasd ider pyna yz srmege her subh sab
31 Nie medh olsa anu nna lyk olmaz

Lyk oldur ki hemn idesin gz- du
13 Ddedr ren olan kuhl- cilsyla vel

Srme-i hk-i rehi cn gzin eyler bn
32 Nitekim gller ola znet-i gl-zr- cihn

Nitekim eyliye murgn- emen syt u sad
14 Bekleyp hk-i der-i devlet izz ikbl

Her biri bendesi olursa benm gibi rev
33 alatu Hazret-i Hak gl gibi handn itsn

Eylesn lemi blbl gibi medh gy
15 Kadrini bilse n'ola haret-i sultn- cihn

Bir mdn kan hem-pye olanlarda aa
257
LALA P'YA VRLMDR*0
16 Giyeh-i huk gl-i gl-ene hem-ser mi olur

Hi ber--ber ola m lal ile seng-i hr
17 Rsd- dehr ukurunda aceb bulmaz m

igi hkine gerdn tutarm hem-t
u del virdi letfet cihna sebze-i ter

nerdi bulsa zemne gazle-i hver
18 Defter-i himmetin bilmeyeler icmlin

Remle arb eyleseler mevcini bahr meel
Bu fasl iinde kaup berf ddi kh-sre

ekince h- bahr stine anu leker
19 Bir eli glgesi besdr bu cihn devletine

h olurm o ki stine de zll-i Hm
Gidp zalm- it yine gz gz grdi

Harm-i bgda yir yir ald nergisler
20 Nr-bah olur idi mihr-i cihn-rya

Kevkeb-i baht ile bir kerre krn olsa eh
Nihl-i penbe-i berfi alnca cisminden

Kanatd dglarn sanmauz gl-i ahmer
21 Kimseyi kimse zamnnda anu aglatmaz

Rind-i mey-hvr meger aglada cm- sahb
emende b geyndi kab-y msin

Draht cme-i sebzini eyledi der-ber
22 Gl-bn-i nahl-i bermend-i emen-zr- murd

Dim reha-i lutfyla bulur nev nem
30
syleme gel: sylemesen T1

5 T1. 10b, 1. 27b, VE. s. 65
0
Balk: *T1, Cerr Memed P'ya Virilmidr VE
Kebd iken yzi imdi zmrridn old

Sipihri reng-i pezr eyledi emen bezer
23 Hmm- kahr tokunsayd bg- dnyya

emende lle ocag olurd pr-ahker
Dkldi cy- revn zre yine berg-i bahr

Bu fasl iinde eh-i gl-sitna ake akar
24 u kimseye grinr ry- devlet ikbl

Ki aa lutf yzin gstere o nk-siyer
O hvcedr ki sab imdi n'den geldi

emende asa n'ola gonce nfesin yir yir
25 Meger ki hk-i deri gl-sitn- cennetdr

Ki anda sayf u it turmadan murd biter
Miyn- glde yine jleler yn old

Kard keffe-i mznda sanki sm ile zer
26 Sez durur saa devlet ne del el virse

Kan sen gibi bir dest-gr-i ehl-i hner
10 Figna balad murgn mahabbet ehli gibi

Hav almag ile hem- sne-i dil-ber
27 Vcdu ile degl mi hayt- lem-yn

Aceb degl saa cn gibi sadr olursa makar
11 Srer ayagna her dem yzini b- revn

Ars- serv anun ykin yukar ygar
28 Heme reh-gzer-i medh eylerin ren

ergu olal ey dver-i hner-perver
12 Eline girdi enru leli-i eb-nem

Temevvc itmeg ile subh-dem yem-i ahar
29 Ferg- bl ile dil murg idemezdi karr

Nihl-i tfet sye-gster olmasa ger
13 Gne zemn-i emenden ok ake kaldurd

Komad bgda hi jle dirheminden eer
30 Rev budur ki kabl idesin dr-i nazmum

Ars- devlete lzm degl midr zver
14 Ald dde-i nergis gelince bga sab

Getrdi hk-i reh-i dver-i zamn meger
31 Bugn zamnede h- serr-i nazm benem

Aceb mi baglar ise hme hidmetinde kemer
15 Semiyy-i fahr-i Resl nzm- maet-i gl

Vezr-i hb-siyer saf- Sleymn-fer
32 nyetle gzet t ki olmaya yi

Cihnda az bulunur Hlet gibi gevher
16 Mcvirn- deri izz devlet ikbl

Mlzmn- rikb nech u feth zafer
33 Hadeng-i fikreti varurd Nesr-i ir'e dek

kb- himmet itseydi eh-perin aa per
17 Semend-i azmi kaan toz koparsa lemde

der bu kubbe-i hary tde-i agber
34 Cenb- haret-i h- cihn dusyla

erg subha karurd n meh-i enver
18 u del reh-zen iken old devr-i adlde

Mukm-i ke-i mihrb- gamze-i dil-ber
35 Rev mdur bu ki imdi bakup kenrdan ol

Gark-i lcce-i ihsn olalar iller
19 Bulurd eme-i hayvn hals zulmetden

amr-i enverine bir kez eyleseydi gzer
36 Kelm rz- bahr gibi uzatma dil

Gar dusna takrb ise bu del yeter
20 Eger ki htra gelse nesm-i tfeti

Fe-y sne hemn sahn- gl-sitna dner
37 Zamndur alalum htem-i duy ele

Ki hatm lzm olur irse hire defter
21 enr dmen-i ihsnua yapsa idi

Eline savlet-i sermdan irmeyeydi arar
38 Vcd em-i dil-efrz- bezm-i devletdr

O ema virmesn sb-i rzgr keder38
22 Zemne fey-resn olsa ebr-i ihsn*

Biterdi sahra-i summda serv ile arar
39 Cihnda gl gibi glsn olup adlar kr

Niteki ala gl-ende gonce v abher
22-39: -T1 (Bu beyitler, T1 nshasnda bulunduklar

varan daha nce sz edilen hususlardan dolay olmamas
sebebiyle nshann imdiki hlinde bulunmamaktadr
(bkz. 7 nolu kasdenin 1. beyitindeki ift yldzl notun
aklamasna).
38
ema: bezme T1

264
IRNAKI HASAN P YEER AGASI
KEN LEB- DERYDA OLAN
KASRINA DNLMDR*0
Mefl Filt Mefl Filn
1
Bnyd- dehre dest ural sun- Kird-gr

Yaplmad bunun gibi bir kasr- zer-nigr
Evc-i brc- kala-i gerdn gibi blend
Hsn- hasn-i erh-i felek gibi stvr
Hergiz o kasra kmaga bir re bulmaya
Zerrn kemendin atsa gne ger hezr br
Bezer o dil-rbya ki ter-dmen olmaya
Olmaz meger ki k- ddra der-kenr
Bd- sab ki n ile Man'i get ider
Bulmaz cihnda nak gzel byle bir nigr
Olur hevs gh Mesh ile hem-nefes
Geh eme-i haytda Hr ile yr- gr
Gslarna tr ide ger bd- subh-dem
Hr- cinna hkini ilterse bergzr
By- gl-b tam- ekerden nin virr
Bir katre bn eylese tahsl eger bahr
Ebr-y dil-rb gibi her tk dil-firb
Her turresi turre-i dil-dr- dil-ikr
10 Revzenler ile bb- sadet-mebda10

Her halka g- hid-i ikble g-vr
11 Ol b-gne cmlar kim ki grmedi
Bezm-i cihnda grmedi bir cm- b-humr
12 Eyler hased heme o tk- mnakkaa
Kavs-i kuzah girerse nie renge vechi var
13 Cennetde h- Sidre v b kavudugn
Bildi o cfte nzr olan ehl-i itibr
14
14 Biribirine karu iki engdr yahd

Trn dah germemi std- sz-gr
15 Ol kubbe-sakfu altna gelseydi bir ged

Olurd bir dem ire ser-efrz u tc-dr
16 Bir kubbedr ki old ser-med tc- key
klle nisbet eyleseler ger iderdi r
17 Aksi olur o kubbede mihr-i felek-mesr
Meclisde her kaan ki dner cm- ho-gvr
18 Zer-kr gller ile tolup smnesi
Sayf u itda kalbe gelr hlet-i bahr
19 Her bir rhm olsa mcell aceb degl
ynedr ki miskalidr cebhe-i kibr
20 Klesine yknemez atlas- felek
Aa ihb u aaadan olsa pd u tr
21 Ol kasr iinde mecmerelerden virr gn
Ruhsr- tene den zlf-i mk-br
22 Mutrib kaan ki szn alup nagme-sz ola
Bezm ehli ser-be-ser olur elbette b-karr
23 Rindn- bde-n kayrmazd bdeden
Ger akln almasayd o sk-i gl-izr
24 Ol bezme hidmet itmege lyk olurd mh
Zer-beft cmesi eger olmasa mster
25 Olm dern yle mnevver o hnen
Gy ki old menzil-i hurd-i tb-dr
26 Kbildr ol ki leyle-i zulmda kasd iden
Nrndan ide zerreleri yek-be-yek mr
27 k byle ren olsa ne var andadur mdm
em erg- zmre-i ayn- rzgr
28 Ag-y km-gr ki bnyd- mlk dn
Mimr- adli olmasa olmazd py-dr
29 eb mk-s-y hid-i ikbl bahtdur
yne-dr- sret-i icllidr nehr
30 Ek-i ad v bs- ahibb ile tolar
Hk-i harmi geh dr geh lal-i b-dr
31 Virseydi b eger ki aa ebr-i himmeti
emr-i mihre rahne vire tg-i kh-sr
32 Rey-i mnri ile mnevver cihn- adl
6 T1. 9a, 1. 25a, VE. s. 57

Kahryla tre-rz- sitem-kr- nbe-kr
0
Balk: *T1, rna asan P Yals'na 1, Yenieri
As asan A'nu arna Yazlma n Dinilmidr
33 Ne kehken kord ne hod mh hrmenin
VE
10
Revzenler ile bb- sadet-mebda: Ol revzen derindeki
Salsayd te-i gaab erhe bir err
zer-kr alalar T1 // Her ala g-: Gy ki old T1
14
Trn: Trda 1
34 Baht- civn degl yaluz belki hidmetin

Pr-i felekde cn ile eylerdi ihtiyr
Kse-i mh dem--dem b- zerle pr klur

emsesin resmini almaga h- hvern
35 Virdi ferg halka bahr u hazndan

Ol dest-i sm-p ile ol kef-i zer-nir
Her ruhm sne-i smn-i dil-berden latf

M-i cr kalb-i erbb- mahabbetden nin
36 Bezminde deme tokunur yok meger nesm

Devrinde kimse keffini amaz meger enr
Bir dem ire sebze-i bg- felek olurd huk

b- drvn ger su sepmeseydi her zamn
37 Bg- cihnda serv-ve olmasa ser-firz

Devlet heme yanna dmezdi sye-vr
10 Gyiy zencredr kim yazdlar smb ile

Sakf- zer-krnda aks-i b olur sanma yn
38 Olmaz der-i dus gibi ehl-i ar eger

Gnderse halk- lem-i blya yd-gr
11 emse-i sakf kaan kim ba sald syesin

Burc- bde karr itmi gne sandum hemn
39 Aldugnca revzene-i kh- smn

Andan ceml-i mihr grndke ikr
12 Hak budur olmaz cihnda yle ems-i b-zevl

Geri aa her zamnda semt-i res olur mekn
40 Olsun heme sadr- sadetde cy-gr

Sadr- sadet eylesn anula iftihr
13 urre-i zerrni ol rek-i riy- cennet

Old gy turre-i pr-nr- havr-y cinn
41 Olsun heme emse-i kne-i cihn

ems-i cihn-frz gibi bulsun itihr
14 Naknu her rengi hakk reng-i gn--gn ile

Old gl-zr- safya berg-i mr-i kn
42 Eyvn- devlet ire tutup muttasl makm

Olsun vcd znet-i dvn- ehr-yr
15 smn dirsem n'ola anda karr iden mdm

Bir Hm-y evc-i izzetdr sadet-iyn
2719
16 ihre-i cd u ruh- ihsn u ddr- kerem

Seng-i rhndan olur mehr- em-i ins cn
IRNAKI HASAN P'NU SARAYINDA

OLAN KASRINA YAZILMAG N
DNLMDR*0
17 Muttasl htr yazar destinde kilk-i zer-nigr17

Kabe-i maksda gy old zerrn nv-dn

1
Habbez kne-i cn-bah u kh- dil-sitn

Hem-ser olmaz ferine bm- sery- smn
Nesr-i ir'le dem--dem kebg-i sahn hem-cenh

Zhre-i erh ile dim murg- bm hem-zebn
Suffe-i sf- saf-bah virr hl ehline

Rhat- rh u karr- htr u rm- cn
18 Lutfna olmaz mudil lutf- ebr-i nev-bahr

Bezemez kahrna hergiz savlet-i bd- hazn
19 Shib-i seyf kalemdr kevkeb-i baht n'ola
Geh Utrid gh Mirrh ile eylerse krn
20 Buld ll-yi kelm u gevher-i ztyla fer
Gerden g- ars- Devlet-i Omniyn
hen-i revzenleri vefk-i murabba eklidr

Olsa ol hne n'ola anula makbl-i cihn
21 Kuhl-i hk-i rhn bd irgrr nergislere

Gonce-i zanbak olur aa gmden srme-dn
22 N-gehn syt u sad-y heybet g eylese
Pre-zl-i erh havf eyler derdi tev-emn
Kasr- erhe kmaga meyl itmez edn zerresi

Ger u- mihr-i lem korsa zerrn nerd-bn5
23 Pertev-i rey-i mnri dse bir bg stine

Delvi burc- mh olur dlb- bu b-gmn
Kti-gr-i gam olur dim nesminden zebn

Geri kim bmr olanda az olur tb tvn
24 Gl-en-i kadrine irmez dest-i cd- rzgr

Kevkeb-i baht olur bm- felekden dde-bn
27
T1. 17b, 1. 33b, VE. s. 98

Balk: *T1, rna asan P'ya 1, Vezr-i
Mkerrem asan P aretlerin ar- B-urna
Yazlma n Dinilmidr VE
5
nerd-bn: nv-dn 1
25 Get ider grse ad-y devlet gl-zrda

Tg-i hn-ld ola her h- nahl-i ergavn
17
zer-nigr: zer-fen T1

26 Kse-i erhi tutarlar stine kuhl itmege
lem-i blya ksa em-i bezminden duhn
Met- hvce-i gl-zr klmaga yagma

Meger ki ehr-i vcda brakdlar zer
27 Ar ider evvel metn hvce-i ihsnna

Her kaan kim gelse iklm-i hnerden kr-bn
Revdur olsa bu demlerde her kii uryn

Cihn harret ile old n dem-i maher
28 Eylemi ben bendesin bir gevher-i kn- hner

Eyliyen zt- erf gevher-i ihsna kn
Gerdi bana halku zamne celld7

Olunca ts- nuhs-i erh n ahker
29 Geri bir hk-i hakrem b- gftrum vel

Syt- ihsn gibi her cnibe olur revn
okund h- temzu meger ki evgn

Olup durur kre-i zemherr zr zeber
30 Lcce-i dery-y fal u marifet gavvsyam

Drr-i elfzumla prdr dmen-i hir zamn
Olurd lcce-i ummn bu demde re-zemn

Eger ki bd aa bir kerre eyleseydi gzer
31 Derd-i b-dermn- gam gyet zebn itdi beni

Kimse g itmez ne del eylesem h u fign
10 Gezend ire diy n-gh tb- germdan

erer revdur iderse dern- sengi makar
32 Perde-i emm gibi heft smn pr-hn olur

Her kaan kim c ider dery-y ek-i hn-fen
11 Bu fasl iinde eger gelse burcna hurd

Harret ile Hamel tutuup kebba dner
33 Hnk-i gerdn iderdm garka-i dery-y hn

Eylesem gl-gn- ek-i eme erh-i inn
12 Sipihri get iderek varsa burc- b'ye

Kalur gne nitekim cy iinde nlfer
34 Merhem-i lutfu dirg itmez bilr ey Hlet

Zahm- cevr cnuma kr itdgin ol kr-dn
13 Heme su yirine halka gsterr te

Bu mevsim ire aceb ekle girdi eme-i hr
35 Hne-i dehre iy virdke cm- ftb

Zver-i kasr- sipihr olduka tk- kehken
14 Tutumak istese bd ile unsur- nr

Dah tutumadan eylerdi an hkister
36 Br-gh- kadrin sakfn merf eyleyp

Bbn mefth ide dim Hud-y msten
15 Meger ki bd- temz old imdi te-bz

Ki ghi sahn- emende gelr benefe yakar
289
VEZR- AAM HASAN P'YA VRLM
D*0
16 Eger ki lle ocagna dmese te

Harm-i bg koyup tutmaz idi snbller
17 Bu dem mzekkir-i sz- firk- dil-ber olup

Harret ile okund bu ir-i tze v ter
Aceb degl emen bezi zerd olursa eger

Mizc- leme tb- temz kld arar
18 Seni koyup gnee itmeym cihnda nazar

ekerse stme her bir u bir haner
Hev-y bed u kadar bozd ergavn nahlin

Teninde kalmad anu yiriyle kandan eer
19 Gubr- hatt- leb arturur gz nrn

Gubr egeri ider her zamnda eme arar
Kesildi b- revnu ayag gl-enden

Grnmez old emen-zrda nesm-i seher
20 Aceb mi flk-i gamu tursa lcce-i dilde

Hamde turreler sald c-be-c lenger
Meger ki eyledi te yakup agalar bd

emende kaynamaga balad sular yir yir
21 Dah gl geemez cm- lal-i nbudan

Egeri aa hatu katd dru-y h-ber
8 T1 [?] (bkz. 7 nolu kasdenin varak numaralar blmnde,

iirin T1'deki varak numaras ile ilgili aklama), 1. 28a,
VE. s. 69
0
Balk: *VE, T1 [?] (bkz. 7 nolu kasdenin balk
blmnde, iirin T1'deki bal ile ilgili aklama),
asan P'ya 1
22 Dil-i bel-zedeyi firkatle ldrme

Veblden hazer eyle gel ey meh-i enver
-1
23 Cihn tutd yine by- hatt- mkn

Gubr kkl-i havry eyledi mugber
42 Falet ehlini hi ekmez oldlar iler

Ekbiri ulem imdi kendsine eker
24 Meger tokund aa gl-en-i cemalde

Nesm-i tfet-i saf- Sleyman-fer
43 Yeter uzand gel ey Hlet sz keselm

Mil-i turre-i havr v n- smin-ber
25 Ser-i serr-i ninn- devlet ikbl

Hudyegn- hidvn- madelet-gster
44 Du evn tevecch zamndur imdi

Lisn- hl gerekdr bu kyl kli gider
26 Vezr-i Cem-azamet Hazret-i Hasan P

Peleng-i r-i mehbet Peeng-i Dr-der
45 Heme t ki ola germ meclis-i lem

Heme t ki dne cm- husrev-i hver
27 Olup durur klc sanki lcce-i ummn

Ne lccedr bu ki stnde mevc urur cevher
46 Elinde sgar- ikbl ola ml--ml

Murd zre dne bu sipihr-i mn-fer
28 Eger ki ay ile gn aa Kabeteyn olsa

Ciht- sit olamaz bezm-i hsna e-der
47 Be-hakk- tene-dil-i Kerbel imm- enm

Be-b- ry- Resl be-ski-i Kever
29 Liv-y himmet ihsn yle vldur

Ki mehesi felek stndeki hille deger
2914
CERRH MEHMED P'YA
TEHNYET- SR N VRLMDR*0
30 Eger ki olmasa habl-i metn-i madeleti

Olurd hke ber--ber bu nl-gn der
Mefl Filt Mefl Filn
31 igi ta durur fass- htem-i ikbl

Aa ber--ber olur m ad-y bed-gevher
32 Olup durur eh-i n he-n-i ihsn

Revdur olsa kul nmna eger anber
Bir subh-dem nev-y ney-i iret srr

Virdi hayt- leme mnende-i nefh-i sr
33 agtd kendsini srme-i saf hani

u dem ki hk-i rehinden sab iletdi haber
Girdi bu evk ile yine erhe egeri kim

Gelmidi Zhre-i felege dnmeden ftr
Bir byle sr lzm idi hsn- irete

Yanna t ki eylemeye cey-i gam mrr
34 Kalurd ehl-i belgat zalm- mihnetde

Frg- kevkeb-i ikbli olmasa reh-ber
Her cm- y bir gl-i srye bezeyp

Dndi harm-i cennete ol bezm-i b-kusr
35 Yazar dil ehlini elbette levh-i htrda

Kaan ki eyliye erbb- hceti defter
Elvn- etime ile pr bir simtdur

Sanma felekde kavs-i kuzahdur iden zuhr
36 Benm ki b gibi szlerm musaffdur

Egeri br- bel ile kaddm old kemer
ak bm- erhe kd fiekden horslar

Kld hors- ar sadsyla b-hur
37 Bu devr iinde hner ehli alur okdur

Benm gibisini bulmak durur cihnda hner
Hengm- sr- haret-i dstr- kr-dn

Gam murg kld zemzeme-i evkden nfr
38 Felekde sz nice olur imi sorulmaz idi

Grlmeseydi kapuda bu nazm- cn-perver
39 Aceb mi hk-i mezellet olursa cy-gehm

Budur yetm olanu hli gevher olsa eger
Ol saf- serr-i Sleymn- vakt kim

Kadri yannda olmaya hn- dehr mr
Hk-i harm-i bg ser--ser abr ider

Bir kez nesm-i lutf eger eylese ubr
40 Beni de halk karurd gklere gerek

Eger ki devlet ile sg olayd imdi peder
41 Mesh'i grse eger yok bunu babas diy
Zamne halk kelmna itmeye bver
29
T1. 15a, 1. 24a, VE. s. 37

Balk: *T1, Memed P Srna 1, Baz Vzerya
Tehniyet-i Sr n Dinilmidr VE

10 Olduka esb-i kh- kh stine svr
Gren ol esbi r sanur kendsini nr
Aceb mi olsa bit kh gibi rz- heycda

Yannda saa bezer tgi var h- cihn-bnu
11 G eyleseydi ger sfat- bg- devletin

Huddm- stnna rek eyleseydi hr
Murdu zre dnmekde itb itsn diy dim

urur hanerle Mirrh stine erh-i muallanu
12 tse eger ki zerre-i nze bir nazar

Mnend-i ftb o zerrei yukar kor
10 Eger kim kevkeb-i bahtu getrmek mmkin olsayd

Derdi atlas- erh-i nhm ayagna anu
13 Nazma getrmek olur idi drr-i medhini

Ey Hlet kifyet ideydi eger buhr
11 Sab hk-i reh peygmn irgrmi meger bga

Bana ake sad cmle ezhr gl-istnu
14 Bu ir-i pr-kusrdan itdse ger hicb

Bri duya bala eli yze ur
12 Ber--ber mi tutarlar ehd-i nb hi kelmula

Bilenler halka ddu alayanlar rtbe-i nu
15 Olup draht- devleti gnden gne blend

Hak stmzden eylemesn syesini dr
13 Esed burcunda seyr eyler gazle devr-i adlde

Gezer h heme besinde r-i garrnu
16 Ebr-i bahr bd- seher gibi dem-be-dem

Ner ide leme keremin t dem-i nr
14 Pern yok zamnuda meger kim kkl-i dil-ber

Bulunmaz n-tvn devrde illa emi hbnu
17 mr ile devleti ola hemvre tevemn

ogduka mmht- felekden meh ile hr17
15 Eger lutf itmeseyd muntazam olmazd ahvli

Ne ebkr- mann ne hod merd-i shan-dnu
3015
KAPU AGASI GAANFER AGA'YA
VRLMDR*0
1
Kaan kim ca gelse bahr-i b-pyn- ihsnu

Has u hk-i dery del kalmaz kadri dnynu1
amr-i ren rey-i mnr salsalar pertev
Gelrdi mihr mhndan gn gerdn- gerdnu
Rikb- mh- nev olmazd hergiz nua lyk

Eger zerrn tls olmasa mihr-i dirahnu
Sadet be-zrnda karr itmi Gazanfer'sin

Esed burcunda olan mha bezer ry- rahnu
Meger beste-gulmu olmaga bel baglamlardur

Budur hli dem--dem yirde khu gkde Cevz'nu
Dem--dem ry-ml-i dmen bs- ahibbdan

Zer lal ile ml--ml olupdur fer-i eyvnu
Heme aa tazm eyleyp stine almazd

Eger kim sanmasa zl-i felek Keyvn' der-bnu
17
Beyitin farkl ekli ayrca 19 nolu kasdenin 23. beyitidir.

T1. 15a, 1. 24b, VE. s. 38
0
Balk: *T1, VE, apu As aanfer A'ya 1
1
dery: dny T1
30
16 Gl gemez heme medh-i kef-i yemm-nevlden16

Gzr hayli mkil ancak ol bahr-i firvnu
17 Gler yz gsterrsin dem-be-dem erbb- irfna
Dil ehlin blbl itmidr sen ol verd-i handnu17
18 Bu ir-i b-drum bezm-i medhde okunduka
Revdur muttasl agz suyn aktsa yrnu18
19 O zlf-i anber-efnu o destr- pernu
Pern itdi kat kat htrn uk- eydnu
20 Gren ftden hergiz dili tutulmamak yokdur
Aceb dm- beldur kkli ol fet-i cnu
21 Degldr grinen gird-blar rz- firkuda
Grp yaum delindi nie yirde bagr derynu
22 Gl-i gl-zr- hsnden dah by almadan cn
Libs- sabrum sad pre kld hr- hicrnu
23 Ne seyr itdrdi pehlsn ne hod ar itdi gssn
Nesin grdk cefdan gayr ol h- dil-rnu
24 Eger kynda hk olsam gubrum turma ber-bd it
Ady ey sab tek ryna bakdurma cnnu
25 ikeste-besteyem gamdan vel ol Hlet'yem kim
ikeste kld nazmum revnakn kd- reyy'nu
16
yem: pr T1 // Gr ayli mkil anca: Gr

mkil anca ayli T1, VE
17
ehlin: ehli 1
18
uyn: uy 1
26 N'ola senden rec itsem ki bir lutf- lh'sin

m her gh lutfudan recdur Hak Tal'nu
12 Sahn- bg- himmet-i agya gitdi var ise

Vasfn anu alup murgn- kudsden haber
27 Sen gencne-dr- genc-i medhdr Hudvend

Kayrmaz olsa tugyn bu kilk-i gevher-efnu
13 Gl-en-i ikblin rek-i semdur sebzesi

Kirm-i eb-tb anu seyyrelerle bah ider
28 Heme t ki meyl-i ten birle eh-i hver

Ala her subh nr- emini necm-i frznu
14 b- ihsnn emen-zr- mde salmasa14

Mmtenidr kim ola nahl-i emn br-ver
29 Ad-y kne-cy- devlet kr eyleyp Mevl

Meh-i b-naks mihr-i b-zevli ol bu devrnu
15 Rah- kadrinden leked yir muttasl eflkde

Olmasa hli kararmakdan n'ola ry- kamer
16 Hfz ider dim yedi kat perde ire smn
Zt- pki old gy leme nr- basar
3118
VRLMDR*0
17 Trle kavsi n'in yanndan ayrmaz felek

Frsat- ad-y bed-hvhn gzetmezse eger

Bir ebn-geh kim afakdan kalmayup hergiz eer
Mk-i nb old dem-i h-y gerdn ser-be-ser
Zr-i hke akd gitdi eme-i mihr-i mnr

Khnelikden yollar anu bozulmdur meger
fl- devrn iki sb alm ele bz klur

Biri kduka biri inmekdedr m u seher
Old gy kim sevd- m bir eb-gn niym

Mihver-i erhe asarken akd andan tg-i har
etr-i zer-kr- sipihre em-i encm degmese

Felke-i zerrnine her eb irimezdi hatar
21 Kevkeb-i baht- siyhum kl nuhsetden hals

Eyle ey necm-i sadet hsl bir dem nazar
Kala-i eflkden atld tb- ten

Tutd dnyy yine dd- siyh- pr-erer
Nat- gerdn pr itdi rze-i ykt- mihr

erhe ok tutm an hakkk-i erh-i bed-gher
Tahta-i hk altna ddi drst-i magrib

Vezn iderken dirhem-i encmle sarrf- kader
10 h- ara sarkdurlar Ysuf- hurd in

Rsmn idp ihb dem-be-dem seyyreler
11 Bm- eflk zre grmez mi bu del erzeni
Kanda cevln eyler ol tvs- zerrn-bl per
31
19 lem-i cd u cihn- lutf u dny-y kerem

Pertev-i hurd-i ihsn ile buld zb fer
20 Rey-i pk fikr-i lkiyle ub- cihn
Ke-gr old meng- btn- sm-ber
Tg-i Behrm' grnce Zl-i gerdn havf idp

Lerze tutd ol kadar kim ddi dndan siper
18 Old gy kurs- mh u mihr ile buna tabak

Matbah- ihsn u cdndan cihna m-haar
T1. 17a, 1. 34b, VE. s. 95

Balk: *T1, aanfer A'ya 1, Der-Sityi-i aret-i aanfer
A VE
6
zer-kr- sipihre: sebze-zrnu ere T1 (T1'de kenarda
ayrca 1 ile VE'deki ekil de kaytlddr.)
22 Bir kapu bilmem kapudan gayr lutf it kim felek

Klmasun bu e-der-i lemde zr u der-beder
23 Nlemi g eylemez erh-i sitem-ger var ise
Eyledi syt u sad-y nlim gn ker
24 Knc-i trk-i belda varmum bir hle kim
Rz u eb gam agzum adurmaz yumulmaz em-i ter
25 Kimse dest-i lutf ile silmez nem-i ekm benm
Gitmese dim n'ola mirt- tabumdan keder
26 Htrumdan eksk olmazsa n'ola bir dem gubr
Muttasl cey-i bel sahr-y snemden geer
27 Akmayan sular gibi dram safdan dim
Reh-gzrum baglayanlar ya hacerdr ya ecer
28 tmek zre her kii baht- civn der-kenr
Hlet n k- mflis raklardan bakar
29 demezdi bir dah baht- siyhum tre-rz
Ger amr-i enverden bir kez itseydm gzer
14
emen-zr-: ybn- T1 (T1'de kenarda "sah" kayd ile

yazlm olan bu eklin bulunduu bir baka nshaya
rastlanmamtr.)

30 Py- kilkm gedi bir medh gibi gencneye
Mlk-i nazm ire n'ola olsam Husrev nm-ver
11 Kuatm hidn- gl-eni smn kemerlerdr11

Gelp bga miyn- sebzede seyreyle enhr
31 yle rn eylerin vasfu ki yazarken grp

Hamemi b- nebta bezedr ehl-i hner
12 Dnp aks-i ecer b ire gavvs- nign-sra

Sadefdr iyn- murg beya drr-i eh-vr
32 Bir zamn olmaz ki klmaga du-y devlet

Zhid-i bdr-ve hmem kuanmaya kemer
13 der enhr in her katre brn bir siper peyd

Grp sahn- emende tg-i bd nvek-i hr
33 ekdgince perde-i eb-gn gerdn her gice

Her seher ser-pene-i mihr oldugnca perde-der
14 Tutup ebr-i bahrden murassa bir ser-perde

eh-i hver bu demde tutd yn-i cihn-dr14
34 Rz- mr-i hasm tr olsun m- inhizm

Vakti Mevl ho itsn nitekim subh- zafer
15 Sehbu syesinde geydi bir eb-gn kab dny

Degidi aa ol l- siyeh-fm- eb-i tr
16 Neden tutmak el stnde an serv-i revn dirdm
Meger blbl okurm medh-i ag-y kerem-dr
3231
VRLMDR*0
17 Gaanfer nm- bebr-vze kim ser-pene-i kahrn17

Ars- devlete bir ne klm Hazret-i Br
18 O r-i be-zr- kuvvet kudret ki lutfyla

Gl nahcrini sayd eylemekdr dem-be-dem kr
Seher-geh kim yine std- sun u kudret-i Br

Murassa kld drr-i jle birle tg-i kh-sr1
19 Ne hletdr gelince b- ihsn bu gl-zra

Gl-i rhat bitp srdi kard hr- zr
Gelr diy gle bir etr-i zengr kurup gonce

Yine cy u sab sildi sprdi sahn- gl-zr
Sab bildrmeyince ihne-i dey gitdgin hergiz

emen bezminde kimse grmedi ebkr- ezhr
Nesm-i subh-dem bmr iken y ne hikmetdr

Dil-i halk- cihndan kaldurur gam gibi bir br
23 Eger c itse bahr-i himmeti bir dne mevciyle

Felekler safhasndan mahv olur nak- sitem-kr23
Ser-i kh-sra ddi yine aks-i nle-i blbl

Nice ter olur y Rab bu kim syletdi ahcr
Gl aksin varup seyr eylesn b- revn ire

Dil-i kda grmek isteyen nak- ruh- yri
Yarad hak budur b u hev v hk-i gl-zra

Mizc- bga gl-nr old gy unsur- nr
Tema eylesn gelsn habb cy-br zre

Nice turur ki b zre diyenler erh-i devvr
10
10 Kzl vl iinden lle mkin ikr itdi

Mlebbes kld ezhr- bahr d- ecr
32
T1. 25b, 1. 26a, VE. s. 60

Balk: *VE, Der-Sityi-i aanfer A T1, aanfer A'ya 1
1
drr-i jle birle: eb-nem-i gevher ile T1
7
-1, VE
10
zl vl iinden: zp vl-y sr: T1 (T1'de
kenarda ayrca 1 ile VE'deki ekil de kaytldr.)
21 Der-i dr'-if-y lutfna varmak recsyla

emende gsterr bd- sab kasd ile bmr
22 Muht-i erh-i vlya tefevvuk kasdn eylerdi
Kef-i ihsnna bezetseler dery-y zehhr
Melah gibi gam u gussa bu lem kit-zrndan

Pern oldlar g eyleyince nagme-i sr
20 bd- nev-bahr kim hayt-efz-y lemdr

Nesm-i lutfnu zhir btn dnyda r
24 Yola inmez zamnnda meger kim seyli kh-sru

Urulmaz kimse devrinde meger k grp yri
25 Bakar mirt- tab- pkine ttdr ol dirdm
Eger kim bu sipihr-i sebz-fmu olsa gftr
26 Kef-i dest-i kerem-bahndadur ser-rite-i devlet
Mrvvet ehlin lemde oldur imdi ser-dr
27 err- nal-i esbi kevkebiyle iktirn itsn
Sadet-mend olam dirse sipihr necm-i seyyr
11
-VE; uatm: uanm T1

eh-i ver: Ser-i ver T1
17
nm- bebr-vze: nm- nm rtbe 1, VE / ahrn:
ahr 1
23
Felekler: Sipihr T1
14
28 Sab hk-i rehin kaldurmasa anber-emm olmaz

Olur m elde hi ser-mye olmaynca attr
45 Biraz drr-i dusn lem-i blya ar eyle

Melekler olsun anu Mter-ve hep hardr
29 Eger hk-i rehin bd irgreydi nergis-i bga

Olurd nr-bah- mihr-i lem em-i bmr
46 Ne menzilde karr itse sadet hem-nin olsun

Ne yaa azm iderse avn-i Br eylesn yr
30 Eger kim dse tb- ftb- lutf dnyya

it faslnda knn olmaya hi cemreden r
47 Ola br- emel hsl sadet pertevi vsl

Zemn smnu ikr olduka envr
31 Eger dery-y kahr- b-emnndan gzr itse

emen-zr zre zer yagdururd ebr-i zr
3334
KAPU AGASI GAANFER AGA'YA VRLM
D*0
32 Keserdi Hlet-i haste-dil mmdi kendnden

abb-i lutfnu destinde olmasayd tmr

33 Giceden gndzin fark itmez old pister-i gamda
Cihn emine tr eyledi baht- siyeh-kr
Sleymn- gl turd seherden yine dvn

Gep taht- zmrrd-fmna syletdi murgn
34 Kala iki elm lyk mdur hi talar altnda

Bin-y medhin tabum ola std- mimr
35 Heme yle hvb-ldedr kim dde-i bahtum

Aa hvbnda da hergiz grnmez ry- bdr
Yine mlk-i emen-zr zre ddi leker-i eb-nem

Yine bd- sab feth eyledi ehr-i gl-istn2
36 Esfil evc-i rifatde efl hk-i zilletde

N'ola zr zeber eylerse hum erh-i gaddr
Ars- gl yine gl-gne dizdi hn- blblden3

Seherden eyledi reng-i izrn ahmer-i kan
37 u- ftb- himmet zer nerd-bn olsun

kar evc-i alya ben hakr-i zerre-girdr
Eger hn- diliyle turmasa blbller dim

Neden ak byle reng-ld olurd gonce peykn
38 Nazar kl olmasun tmr- gftr- dil-vzm38

Mil-i nme-i uk- eyd mazhar- hvr
Ne del geldi gitdi ebr ile hurd gl-zra

Nmyn eyleyince b u tb- verd-i handn
39 Dr-i eh-vr medhle ne hlet buldugn bilse39

Olurd Zhre bikr-i fikrm kemter perestr
Sab bir nak- dil-ke yazd kim b- revn zre

Eger seyr eylese nakk- n olurd hayrn
40 Sanur nisbet klanlar nazm- pk-i b-dryla 40

Gl-bndan cd pejmrde gl gftr- assr
Nihl-i bd-i gl-en tg ile stine gelmezdi7

Eger b- revnu zhir olmasayd tugyn
41 Virrdi eyh Sad bda evrk- Glistn'n

letseydi sab rz'a ger bu ir-i hemvr
Aceb te degl mi te-i gl kim ziyd old

Sular dkdke aa her tarafdan ebr-i brn
Degl agzndaki eb-nem arak n eyleyp gonce

Olur mest-i sabh k ider hir girbn
42 Degl eb-nem akar b- dehn goncen turmaz

Grp blbller agznda bu nazm- dil-vzi42
43 Eger pest olmasayd ak bu del pye-i kadrm
derdm safha-i smn-i erh zre kalem-kr
10 Sab kaldurmasayd hid-i gl-bergi yanndan

N'in eylerdi blbl dem-be-dem feryd u efgn
11 Eger yne ire aks-i tt grmek isterse
Kenr- cya gel gr sye-i serv-i hrmn
44 Ne lzm saa ey dil ak bu del hod-fr olmak

Bi-hamdi'llh met- nazmuu germ old bzr
33
T1. 27b, 1. 29b, VE. s. 73

Balk: *VE, Der-Sityi-i Dr's-sade As Sleymn A
T1, aanfer A'ya 1
2
Yine bd-: Sipeh-dr- T1
3
-1
7
Nihl-i bd-i gl-en t ile: Nihl-i bd sel-i seyf idp
T1
0
38
-1, VE
bilse: ister 1
40
anur.....b-dryla: anur seyr eyliyen yannda bu nazm af-bau T1
42
dil-vzi: eker-br 1, VE
39

12 Der gl-berg-i terle yollarn bd- sab bgu
Gelrse basmasun hk zre dir ol fahr-i ayn
29 Yolunda hk olup kynda seng olmak recsyla29

Vatandan dr olur mk-i Hoten lal-i Bedahn
13 Cenb- Hazret-i Ag ki bb- h- lemde

Melekdr sanki olmdur der-i cennet nigeh-bn
30 rz- cme-i ikbli klmak mmkin olsayd

Zamne prelerdi atlas- gerdn- gerdn
14 Nesm-i himmeti dim der-i mmdi feth eyler

Klur habl-i metn-i lutf beste bb- hrmn
31 Gelp gavvs- fikret her gice ll-yi medhiyle

Pr eyler turma drc-i htr- erbb- irfn31
15 O kim zn-i hill urulmamken rah- gerdna

Svr- kadri eylerdi felek fevkinde cevln
32 Hudvend nazar kl Hlet-i zra kim sensin

Cihnda sret-i insna girmi lutf- Rabbn
16 Rikbnda anu peyk olmaga erh-i cihn-peym

Teber klm hilli zeng idinmi necm-i rahn
33 Bulunmaz bir gherdr n-gehn olmasun yi

karma htrudan an lutf it ey kerem kn
17 Bu del rtbe-i kadri blend olmazd Keyvn'u

Asy dikmeseydi olmaga der-bn- eyvn17
34 Yirm dim zamne knc-i trk-i bel eyler

Budur crmm ki aktdum dilmden b- hayvn
18 Nesm-i lutfna clar olurken intizr zre

Sab gelseydi n-geh gsterrler n-i pn
35 Aceb mi emme tr olsa lem bd- humdan

Sipihr kalmad bir snmedk em-i firzn
19 undan dzp crb- zerrn husrev-i hver19

Olursa hk-rb- der-gehi her subh erzn
36 Cihnda htrum cem olmyor hlm perndur

Baumda cem olan gamlarda yok amm pern
20 Diler bir cra-i bezmin budur hep stnnda20

Heme hk ile yek-sn iden mihr-i dirahn
37 Keml-i Isfahn grmi olsa hid-i nazmum

Reh-i knda smal-ve olurd kurbn
21 Dinrdi fitneyi bdr ider kalmad ahdinde

Eger kim nle-i k uyarmasayd hbn
38 Benm emr-i tb- pkme sad fern dirdi

Bileydi cevher-i nazmum eger Hvcy- Kirmn38
22 emen sahnnda olan nergis-i pr-jleden gayr

Dah devrinde kimse grmemidr em-i giryn
39 Gerek kim rz u eb yd idesin kalb-i erfden

Du vird-i subh u m iden merd-i shan-dn
23 Pern yok zamnnda dinilmek mmkin olurd

Eger sm zeri tagtmasayd dest-i ihsn
40 Ola ser-sebz hurrem dem-be-dem gl-zr- ikbl

Hud m-dm kim gerdn ide dlb- devrn
24 er bir gsfend-i n-tvn eyym- adlinde

Dilerse hn- grgi ister ise r-i rn
41 Cihn ay u gn devr itdgince Hazret-i Mevl41

de her gicei Kadr gn Nev-rz- sultn
25 okunsa tb- nr- kahr olur gl-sitn te

rise b- lutf gl-en eyler nr- szn
42 Ad-y bed-nihdu rze-i gamdan zebn olsun42

Kla her bir dem yda mdn avn-i Yezdn
26 Grenler lutf u kahrn bir sehba bezedrler kim

Yagar brn amm berki eyler te-efn
342
27 Tutard bahr ile berri ber--ber drr-fenlkda27

Duhn- matbahndan hsl olsa ebr-i nsn
EREF- ULEMDAN BRN LEB-

DERYDA KASRINA YAZMAK N
DNLMDR*0
28 derdi ftb- himmeti bir niesin peyd

Felek n-bd ideydi eb-erg- mh- tbn
29
k olup kynda: k der-ghnda T1

pr eyler urma: der lebrz T1
38
Bileydi: Greydi T1
41
ay u gn: mihr meh T1 // de her gicei adr gn:
Gice adr eylesn lsun gn T1
42
rze-i amdan zebn olsun: rze-i am n-tvn itsn T1 //
la: lup T1 / Yezdn: Rabbn T1
3
4 T1. 8a, 1. 30b, VE. s. 76
0
Balk: *T1, Ulemdan Bir Zta 1, Baz Erf- Ulemnu arna Yazlma n Dinilmidr VE
31
17
dikmeseydi: dikse idi T1

dzp: idp T1 (T1'de kenarda ayrca "u eyleyp"
ekli de kaytldr.)
20
stnnda: stnndan T1
27
drr-fenlda: feyz-i cdnda T1
19

Zih revk- muall v tk- b-hem-t
Safs n-mtenh cennet'l-mev
nerdi rite-i mihri tutup bu eyvna

itse vasfn skkn- lem-i bl
Hezr perdede medh terennm eylerdi

Greydi perde-sersn Zhre-i Zehr
Yolard snblini dem-be-dem tahassrden

Bileydi turre-i zbsn eger havr4
Blenddr gremez hi ninesin yohsa5
O kasra kendyi pertb iderdi tr-i sem
Bakan aagsna bilmez irtifndan6

Habb- bahr midr yohsa gnbed-i mn
Sanur karr iden anda deizde mhdr7

Grnse ddesine ht- lcce-i har
Hors- ar- bern uard uyhus8

Seherden olsa eger murg- bm nagme-ser
Kebter-i haremi hem-cenh- nesr-i felek

Tezerv-i shasnu cilve-gh zll-i Hm
10 Binsna yaplurken asard hayli melek

Eger ki atlas- erhi rev greydi aa
17 Heme kevkebi zhir ihb hod vfir

Aceb sipihrdr ol smne-i zb
18 Yahd o hne in vefkdr murabba kim
An getrmeg ile old manzar- dny
19 Meger ki emse-i zer-krnu ftdesidr19
Gelr gider aa mihr-i sipihr subh u mes
20 Meger ki revzenin halkas nine klur20
Elin denize tutar mihr-i smn-peym
21 Sivr- sid-i devlet midr o halka aceb21
Ya tavk- gerden-i izz eref midr y
22 Heme micmereden nefhas ferg virr22
Meger anu der dvr ddur gy
23 Gren kimesne anu hk-i pk-i ho-byn23
Sanur ki kd leb-i bahre anber-i sr
24 Dimg- lemi pr-by- mk-i nb eyler
Harmine gzer itse eger nesm-i sab24
25 Gubr- dil giderr bd dem-be-dem oldur
Cihnda var ise bir rzgr- gam-fers
26 Heme shibi olan vcd- pr-cdu
de murdn mde Hazret-i Mevl
27 ura o beyt-i erf makm alda
Be-hakk- beyt-i erf makm- ev edn *
11 Hevs rh-fezdur dil ehline nitekim

Hev-y kmet-i bl-y dil-ber-i ran
12 Ne hnedr bu ki cn-bah n if-hne12
Ne beyt olur bu ki bahri virr kulba saf
353
KAPUDN CAGALA-ZDE
ONANMADAN GELDKDE VRLMDR*0
13 Dah bunu gibi bir h-beyit-i mevzn

Cihn sahfesine yazmad debr-i ka
14 Sevd- em sveyd-y ehl-i hl gibi14
Heme nr ile meml dern ser-t-p
19
15 u del ren olupdur ki merdm-i dde

inde olana rek eylese heme rev
16 Aceb mi e-i zerrnine ihb disem
Anula dv-i gam u gussa old n-peyd
Bileydi: itse T1
-T1
6
-T1
7
-T1
8
ors-: Ars- 1
12
-T1
14
-T1
5
-T1
-T1
21
-T1
22
-T1
23
kimesne anu k-i pk-i: o ara-i pk zre k-i T1
24
eyler: itdi T1 // armine ger itse eger: Gelrse rst eger
gerdine T1
*
ev edn: "Belki daha az" anlamnda bir sz olup Mirc
gecesinde Hazret-i Peygamber'in Cenb- Hakk'a olan
yaknlnn "iki yay aralndan daha az" oluunu anlatr.
Kurn- Kerm'den (Necm sresi, 9. yet) iktibs olan
bu sz (ki yetin tamam "Kbe kavseyni ev edn"
eklindedir), daha ok na'tlarda geer (skender Pala,
a.g.e., s. 174).
3
5 T1. 8a, 1. 32a, VE. s. 81
0
Balk: *T1, apudn Caala-zde'ye 1, apudn P
onanmadan Geldkde Dinilmidr VE
20

Hayr-makdem ey vezr-i saff-der-i l-cenb
Virdi hk-i reh-gzru em-i cna nr u tb
Bir sen gibi gne itmez hill flkin cy

Shil-i deryya gelmez saa bezer drr-i nb
Gevher-i n-yb- devletsin ki dnylar deger

Zb fer-i tc u taht- hsn b-irtiyb
Bd-bnyla gren ket-i nusret-reh-ber4
ann ider kim sayd in bl per amdur ukb
Eyledi ad-y dn devleti kahru zebn

Lenger-i flk salup her yaa engl-i ikb
Olmasa destde ger skkn- ket-i felek6

Sadme-i mevc-i havdiden bulurd inklb
Kh-sr- kudret bir eme-srndan gelr

b- emrle b- Z'l-fikr- B-Trb
B-tevakkuf ite boynum ite tg dir saa

Kimseye ba egmeyen her husrev-i mlik-rikb
r-i ryet kuvvet-i kalble ey bebr-i veg
Virdi evr-i erhe v gv- zemne trb
10 Bulmad bir saa bezer merd-i kmil geri kim

Nie n-merde aar dze-i devlet nikb
11 Sensin ol kim olmasa syt u sad-y devlet
Dde-i bahtn halk- lem almd hvb
12 Tutd n syt u sad-y adl ddu lemi
idilmez old savt- eng vz- rebb
13 Yazmag in hl ile evsfu her gn felek13
Nr- mihriyle ider mhu filorisin mzb
14 Nsha-i vasf- ceml eyleseydi hrz- cn
Grmeyeydi bir dah humm yzin rn- gb
15 emse-i zerrn-i emr-i cihn-gr gren
Sand kim b- revna ddi aks-i ftb
18 stnu bekleyenler hep civn-baht oldlar

Bg- cennetdr o cennetde mukarrerdr ebb
19 Bahtua zl-i felek rek itmeden hl degl
Bende olmag saa devlet bilr hep eyh b19
20 Mil olsayd seg-i kyu sifl-i khneye20
Gnderrdi cmn Cem tcn Efrsyb
21 ule-i emre dymez adnu ceveni21
Nitekim prhen-i kettn u nr- mh-tb
22 Kalb-i ehl-i kfri tg-i b-dru dim
Dn-i hakka dndrr mnend-i seng-i syb
23 Dem-be-dem hl degl cy olmadan emre
Dmen-i dn kararm kalbi mnend-i krb
24 Tnd-bd- sarsar- kahru tokunsa leme
Eyliye atbk- eflki harb-ender-harb
25 Zer ntkn eyliye gerdn miynndan cd
tse Cevz hidmet-i hk-i derden ictinb
26 Mihr-i lem-tb-ve ser-gete-i devrn olur
stnu var iken erhe idenler intisb
27 rse bahre rite-i ebr-i at v himmet
Drr ile meml ola her drc-i smn-i habb
28 Drrini bandan alurken ars- goncen
El eke hurd-i lem-tb eylerse itb
29 Berk-i lmi sanma kim kef-i gher-pu grp
Eyledi nr- hased kalbinde ebr iltihb
30 Rava-i cdu yannda bg- cennet re-zr30
Cy- ihsnu katnda eme-i Kever serb
31 Meclis terk itmege kdir degl erbb- fal31
Hak Tal eylemi her bir kelmu bir kitb
32 Htrum mecmas medhle prdr l-cerem
tdm ol mecmadan imdi bu del intihb
33 ekdi tmr- kasdem meclisde bir simt
Olsalar lykdur aa murg- kudsler zbb
16 erh-i vl sandlar her tde-i hkisteri

Matbah- cdu grenler ey hidv-i km-yb
17 Kurs- mha eylemez hergiz nazar yanm diy
Sofra-i ihsn u cdudan olanlar behre-yb
19
hep: her T1, VE

Mil.....khneye: Kse-i olsa ger lzm segn- kyna
T1
21
emre dymez: t tebh eyler T1
30
-T1
31
-T1
20
Bd-bnyla.....nuret-reh-ber: anda gitse bd-bnlarla

gren ketler T1
6
-VE
13
-T1
34 Reha-i lutfula ey ebr-i at v mekremet34

Dest-i kudret tg-i tab- Hlet'ye virdi tb
10 Var ise ol tga emr nmdr itdiler

T ki lem-gr ola ey saf- Cem-stn
35 Derd mihnetden ne del olsa b-tb tvn

Bli-i rhat yeter ol sdde-i devlet-meb
11 Beya-i tg gibi bir beya peyd olmad

Nesr-i ir eyliyelden bm- gerdn mekn
36 Meclis-i ikbli dim Hud germ eylesn36

Muttasl nr- hased klsun ad bagrn kebb
12 Bir mbrek beyadur kim beya-i slm ile

Geldiler Ank-y kudretden vcda tev-emn
37 Dst dmen lutf ile kahrudan olsun hisse-dr

b u te beynini cem eyliye t-kim sehb37
13 hen-i tg tokund n dil-i sengnine

old bir demde err- h- addan cihn
14 Rz- heycda nin- nal-i eb-dz sen
n hill-i yd olur mminlere d-resn
36
17
KAPUDN CAGALA-ZDE'YE VRLMDR*0

1
Keh-rb-y mihr-enver subh-dem olup yn

Kalmad eflkde kh- kevkibden nin
Husrev-i encm firr itdi binp eb-dz'ine

Eheb-i subh idince h- hver zr-rn
Telli san kaldurup ar itdi ryn leme

Old gy kim zamne bir ars- dil-sitn
Bir hveyd kalmad hergiz bu del beyadan

Bl anca murg- zerrn-per zmrrd-iyn
Pene-i mihriyle n-bd old gklerden ncm

Sebze-zru nergisin devrdi gy bg-bn
Pre-zl-i erh kurs- mihri peyd eyledi

Dnesin mahv eyleyince sy-y smn
Katre-i eb-nem midr nlfer-i erh zre kim

Pertev-i mihri grnce old n-peyd hemn
Hnk-i erh hak budur zb aldurm derin8

Gezdrp an seherden ryi-i devr-i zamn
Aa std- ezel virmi bu del b u tb

Dne devrse n'ola tg-i eh-i hver-sitn
34
Rea-i.....mekremet: Rezm-gh- midatde ser-firz

olsun diy T1 // tb: b T1, VE
36
Meclis-i.....eylesn: Bezm-i mmd mey-i ibl
germ-germ idp T1
37
b u te.....seb: Olmaya t-kim cihnda b u tesz
seb T1
36
T1. 16a, 1. 31a, VE. s. 78
0
Balk: *T1, apudn Caala-zde'ye 1, Der-Sityi-i areti apudn P VE
8
derin: terin T1
15 Azm iderdi dmeni varup zihiyle bogmaga

Tr atarken ger hals olsayd destden kemn
16 Mbtel-y bend-i kahru nie yz mlik-rikb
Pyml-i necm-i bahtu nie bi shib-krn
17 Ke-i em ile besdr bir nighu vakt-i kn
Olmaga zr zeber tc u serr-i husrevn
18 Lyk oldur kim dikilp karuna mnend-i serv
Hidmetde bn ola her gh dmen-der-miyn
19 hid-i adl ne yzden cilve eyler bilse ger
Ola zencrin srr dvnesi Nn-revn
20 Kim ikest eylerdi lemde ked-y bdeyi
Klmasa an dem--dem nvek-i kahru nin
21 Adl ile geldi ol dem kim dmin her subh u m
Reh-gzr- me crub eyliye r-i jiyn
22 Gamze-i emi gibi hbn- hatt-verden
Devletde ber-tarafdur fitne-i hir zamn
23 Ger semend-i azmin bir dem innn ekmese
Eyliye menzil-gehi ser-hadd-i mlk-i l-mekn
24 Itr- ceyb eyler gubr- anber-i sr gibi
Bulsa gerd-i eheb havr-y gl-zr- cinn
25 Kaldurur bulduka gerd-i smm-i esb gird-bd
Klmag in tty-y dde-i kerrbiyn
26 Ol erg- meclis-i ikblsin sen kim dner
Dim devlet hms stine pervne-sn
27 Keti-i mmde mektb- drer-bru sen
ayy olunduka stn olur alsa bd-bn27
27
ayy: all T1

28 Suret-i maksd gstermezdi dny kimseye

Zt- pk olmasa em erg- ins cn
1
Hamd li'llh kim olup feth u zaferle hem-inn

stn- devlete geldi vezir-i kr-dn1
Nahl-i kadri yirde nzhet-bah- gl-zr- vcd

Kevkeb-i baht felekde em-i bezm-i ahtern
Tene-i ihsna lutf eme-i b- hayt

ltift mrde-i hrmna mr-i cvidn3
Nr- rey-i pkine olmaz mudil mihr mh

Bezl-i kef-i cdna klmaz kifyet bahr u kn
Olmad bir byle subh- nusret rz- zafer

Encme ser-dr olaldan husrev-i hver-sitn
Bir nihl-i ergavndur tg-i hn-ld kim

Syesinde ho geer anu dem--dem ins cn
Arsa-i rezm ire akd her yaa hn- ad

San dkldi bezm-i rindna arb- ergavn
diler kann adnu bde-i gl-gn gibi

Dem eker ejderlere dnmidi ol gn gziyn
Ol iki leker miynnda seherden ma dek10

Yog idi varur gelr ill hadeng-i cn-sitn
29 Rind-i drd-mlar kyu gubrn katsalar

Agladurken gldre cm- arb- ergavn
30 Cy-br- cd- lutfudan olayd behre-yb
Hsl- h- semen smn olurd b-gmn
31 Tb-dr olur tr- mihr tr- ankebt
Nr- rey dse bir vrne zre n-gehn
32 eb-erg- mha seng-i tane pertb eyliye
ftb- himmetden mstef olsayd kn
33 Pertev-i tg vel dse Bedahn stine
eme-i hn-b ola her kn- lalinden revn
34 Bstn- lem yakmazd evrkn temz
Ger aa medh yazlsa ey hidv-i kmrn
35 ig ta gerek t kim mcell eyliye
Ser-be-ser zeng-i gam olsa tg-i tab- irn
36 Kar- yemm-i gamda ey ebr-i kerem ihsnua
Agz amdur sadef-ve Hlet-i n-tvn
37 Old man fi'l-meel ser-eme-i b- hayt
tdi feyy- ezel hmem aa bir nv-dn
38 Menzil-i maksdna vsl ola yed diy
P-ikest eyler beni seng-i cef-y reh-zenn
39 Nkd- devr-i zamn nk bedi fark eylemez
Seng-i gam pertb ider ansa mihekk-i imtihn
40 Telh-km olur kalurdum mihnet-i eyym ile
ltiftula eger kim bulmasam fi'l-cmle n
41 T sala dery-y eflke hill flkini
Ayda bir kez tonadup h- serr-i hvern
42 n eh-i hver ser-efrz ol heme bulmasun
ulmet-i eb gibi kfir tg-i kahrudan emn
43 Vird-i skkn- sipihr olsun du-y devlet
Ehl-i ara seyfi itdke Mevl hrz- cn
3720
10 Merd olanlar ebr ile ceng eyliyen kaplan gibi9

Atlurd dmen kduka tbndan duhn
11 Le-i murdr old tume-i zg u zagan
Dmen-i bed-hvhda imdi ne at kald ne cn
12 Gevher-i slm ile buld kadm revnakn
Fass dmi hteme dnmidi ol br hemn
13 Olsa mensb- der-i devlet-mebu server
Ola her kebg-i fe-y hki gerdn-iyn13
14 Nsha-i vasf- ceml almasa benden eger
Pre-zl-i erhden togmazd slim tev-emn
15 Rite-i hsn-i kablle bulayd intizm
Revnak- drri ikest eylerdi nazmum b-gmn
16 Hem nin- himmet ister hem nir- itibr
Nev-ars- hacle-i ende gelmez rygn
FTH- ESTERGON OLAN VEZR- AAM

MEHMED P'YA VRLMDR*0
1
kr-dn: nm-dr VE
rmna: endha T1
9
-1
1
0 -T1
13
Ola.....iyn: Ola her kebg-i deri bir mur- uds-iyn
VE
3
37
T1. 18b, 1. 39a, VE. s. 48

Balk: *T1
17 Grdiler gemez met- fal u cins-i marifet

kmaz old imdi iklm-i hnerden krvn
Kan ry- cnn gibi tze gl-en

Ki olmaya anu rem-ve hazn
18 b- em-i ehl-i dil ol del rzn old kim

Hatt- menr- safdan kalmad nm u nin
Ne vakt olsa seyr eyleyz [.....]4

Gr berg-i gl-i sebz-i gl-istn
19 yle prdr tr-i gam peyknlarndan kim gren

Sne-i szn sand krre-i hen-girn
Yeil cmesi ol gl-i bg- hsn

Aar gonce-i nahl-i mmd-i cn
20 erh-ve ser-gete olmakdan kayrmazdum vel

Kalmad destmde mh- nev kadar bir pre nn
Biribirine girdi mjgn- em

Hedef klmaga bu dil-i n-tvn
21 smna irmez old atdugum h oklar

Kmetm yay old amm bende yok tb u tvn
Getrse aa mjde-i merg tr

Virrm aa cnum mjdegn
22 Bir zamndur kim bulur gerdn- ikbl zre cy

Kim ki ugr nmna olsa mil-i kehken
Neye harc ider ya kime saklar ey

Fed klmayan saa nakd-i revn
23 smndan rsmn fark itmeyen n-dn tutar

nse hke rite-i mmd gkden n-gehn
Sen hokka-i lal-i nbuda konm

Hayt- ebed mye-i zindegn
24 Birbirinden fark olunmaz bir blk vreyz

Cbbe v destr ile bir yirde kim olsak yn
10 Alma herkese gonce-s

Dehnu aup ama dehn [.....]10
25 Kelle-i ekker sanur dkkn yznde seyr iden

Klb- bna kgd sarsa kannd- zamn
11 Gl imdi fasl- bahr zler old

Gre cm- verd-i mey-i ergavn
26 Kssa-i derd gamum g itmez erbb- dvel

Dilemez kimse drz olsa eger bir dstn
12 Niyz eyle yr nz eyledke12

eke lebleri evkine dst-kn
27 Ol Sikender-mereb medhin klup ey Hlet

Nv-dn- hmeden b- hayt itd revn
13 Bun fikr iderken hemn htif-i gayb13

Didi gsterp sret-i mihr-bn
28 Eyle lutf- b-mrn zhir btn rec

Kl du-y devletin vird-i zebn u hrz- cn
14 Garaz nki tefrc-i rh eylemekdr

Kuv-y dil gl-hev-y gl-sitn14
29 Dim lutfndan olsun halk- lem mstan

Dim itsn devletin lutfyla Rabb-i msten
15 Yri gl-en-i lutf- agya var kim

Degl imdi bg- bahru zamn
30 Heykel-i zerrn olup koynnda ol mhr-i erf

Grmesn em-i bed-i eflkden hergiz ziyn
16 Anu stnnda hidmetde olmak

Zih ser-blend zih kmrn
38390
Feln Feln Feln Feln
1
Gl sevdginde o gonce-dehn
Grnmezdi bg- cihnu nin
O rh- musavver kar m glden

Tutupdur anu nak levh-i cihn
17 Mehemmed Ag merci-i ehl-i dni

Kerem mlkin yani shib-krn
18 Nazar klsa bir kerre gl-zr- dehre
Grnmezdi andan nesm-i hazn
19 Kef-i lutf yannda deryy kldum
Ne mmkin vire katre del nin
Nshada msran sonunda boluk bulunmaktadr.

Beyitin 1. msranda vezin problemi, 2. msrann
sonunda ise boluk bulunmaktadr.
12
13
14
Beyitin 2. msra anlalamamtr.
10
38
VE. s. 53
Balk: Balksz olan bu kasdenin 17. beyitinden
Memed A'ya sunulduu anlalmaktadr.

20 Nice bahr-i gevher-fendur ki anu
Bulunmaz kenr grnmez kern
35 Gl haste dil beste htr ikest [.....]35

Yaum ergavn yzm zafern
21 Beyn itmege kasr- kadri bahsn

Yetimez makarr- hurf- mebn
36 Zer-i hlism ikr [.....] olurd36

Kosan tee pte-i imtihn
22 akar gna mhdan halka-i zer

Felek olmaga bende-i stn
37 dp kuvvet-i tabum halka izhr

Benem imdi bu arsanu pehlvn
23 Ncm eylemi atlas- erhi tezyn

K'ola rifati kasrnu sye-bn
38 Benem imdilik hatt- mlk-i nazmu

Hidv-i bzrg-i memlik-sitn
24 Ne ho nak itmi std- ezel24

Zemn-reng eylemi an [.....]
39 Olur baa mlk-i man musahhar

karsam kaan tg-i tz-i zebn
25 Olurd benm gibi medhinde rcil

Nie dnse [.....] cell-i devn25
40 Benem tti-i ho-nev-y belgat

Benem andelb-i riy- man
26 N'ola pyua aksa su gibi glm

eker kendye bahr b- revn
41 Ben ol h-bz- felek-iynam

Ki murg- manye virmem emn
27 Karr itmez o murg- dil degme yirde

Umar kim ola [.....] der iyn27
42 Gel ey Hlet kl dusna gz

Bu del uzatmak yeter dstn
28 bildm ki gftr- zbs klm

Esr-i kafes tti-i nkte-dn
43 Nitekim cls itdre hayl-i encm

Cihn tahtna efser-i hvern
29 Lisnum hemn kat idp hme-s

Devtum gibi baglamken dehn
44 de mrini Hak Tal ziyde

Myesser kla izzet-i cvidn
30 Bu birka shan nmu adukda htr

Yine vrid old dile n-gehn
3921
VEZR- AAM NASH P'YA
VRLM TYYEDR*0
31 Kerm mutiy cihn-dest-gr

Be-hakk- resln- seba'l-mesn*

32 Yeti yohsa bir ssen-i baht- ser-ke
Hemn pyml itdi ben n-tvn
33 err ile lde dd- dilmdr

Degl hayl-i necm sipihr [.....] duhn33
Bir seher kim berf ebrin eyleyp serm yn

Ser-be-ser kfr u mk old zemn smn
34 Felek n-msid metumsa ksid

Nihyetde ml aa mrse fn
Berg-i ezhr karmd sipihre bd- subh

imdi hep oldur inen ry- zemne b-gmn
imdi itsn bah iderse sm-tenlerle eger

Sahn- bg- lem ire her turan serv-i revn
Pte-i gabrya kond pre pre sm-i nb

e-i yah sanmauz old sebke rygn
Ebr-i grbliyle pk eyler dakkn turma erh

htimm itse aceb mi kalmad hvnnda nn
24
Beyitin 1. ve 2. msranda vezin problemi, 2. msrann

sonunda ise ayrca boluk bulunmaktadr.
25
Beyitin 2. msranda boluk bulunmaktadr.
27
*
seba'l-mesn: Kur'n'da (Hicr S resi, 87. yet) Ftiha
S resi iin bu ad kullanlm olup, kelime olarak
"tekrarlanan yedi yet" anlamndadr. Tasavvufta bu yedi
yetin yzdeki yedi hatt karlad ifade edilir
(skender Pala, a.g.e., s. 468).
33
35

39
T1. 19a, 1. 41a
0
Balk: *T1
36
ol zamn kim geldi Mzn'a drst-i ftb

Tahte-i hke dkldi dirhemi berf hemn
24 Bm- kasr- kadrine brn- devletdr gelen

Aa lzmdur benm hmem gibi bir nv-dn
Hl-i lem byledr ta m kemn- Rstem'i

Kullanursa penbeye hallc- bzr- cihn
25 Andelb-i nagme-senc-i dil ok itdi cst c

Bulmad bg- cihnda kendye bir hem-zebn
Dkdi ser-cmle tyin gy ki bir bz- sefd

Eyleyp ak kulle-i kh- felekde iyn
26 Gsterr man yznden halka nr- marifet

Virse bu nazmu n'ola her beyti Znnn'dan nin
Virmez old unsur- nr bu demde hkmini

An hkister klup gy savurmdur zamn
27 Marifet ehrinde ben bir hvce-i marf idm

Bender-i bahtumda imdi nakd-i ekmdr revn
10 Ol mukarrerdr ki hergiz nr- szan olmasa

Kimse bulmaz savlet-i serm-y dnydan emn
28 Nme-i ahvalm mamn bir dinmez haber

Kssa-i derd-i dernum bir okunmaz dstn
11 Savlet-i serm-y kahrn erh-i dem-serd vel

Def iden germiyyet-i sahby himmetdr hemn
29 erh-i b-mihr cefs eyleyp efsrde-dil

Dest-kr u py- sabrum kald b-tb u tvn
12 Kanda vardur yle bir sahb-y himmet kim mdm

Efser-i ikbl ile ser-mestin eyler ser-girn
30 Ebr-i lutfu kim gubr- htrum def itmeye

Aglamak lzm gelr ey dver-i vl-mekn
13 Varasn ill meger bir bezme kim bir cras13

Kem gedy Cem gibi eyler lnce kmrn
31 Murg- maksdum benm sayd it dimezdm olmasa

Bz- devlet elde reh-vr- sadet zr-rn
14 Aa gam didkleri kfir duhl itmez gider14

Virdi cennet neesin zr Hud-y msten
32 Gel duya Hlet zr bizi ird idp32

Sbha-i mercnn gsterdi em-i hn-fen
15 Yani bezm-i saf- h- Sleymn-rtbe kim

Old rah- bahtna hnk-i sadet hem-inn
33 T ki her bz- sefd-i berf bldan salup

Bulmaya zg- siyh- hk alardan emn
16 Hem zemn hem zamna virdi revnak devleti

Byle bir resm itmedi nakk- kh- kn-fekn
34 Dmenn- tre-dil olsun pern dem-be-dem

Dstn- r-sefd alsun murdn her zamn
17 Anu in kr-ghndan karur l-cerem

Ayda bir zerrn rikb zer-ger-i hver-sita
4023
M-I ERF'DEN VEZR- AAM
NASH P'YA RSL OLUNMIDUR*0
18 Ser-be-ser encm konulsa bedr-i tbn stine

Lyk olmaz kim ola bezminde zerrn nukl-dn

19 Devletinde kimse degmez khna bir kimsen
Keh-rb-y mihrden aldurmaz asl kehken
20 Her has u hk olur d- mlebbes berf ile

Olsa hengm- itda leme himmet-resn
Bir seher zhir olup fshat- meydn- emel

Pye-i rah- md old kem-fi'l-evvel
21 Bilmeyen sanur afakdur old peyd c-be-c

Bebr-i gerdn olsa tr-i satvetinden hn-egn
Yine std- ka mesele-i imknu

tdi bir nkte ile ukde-i eklin hal
22 r-i berfn-ve getrmez tb tb- kahrna

Ol gazl- ftb sayd iden r-i jiyn
Gher-i kn- sadetle ars- bahtu

Gerden gn zeyn itdi huliyy bend-i ezel
Dest destr- emel pergel-i ikbl old

Alup bg- mde yine yir yir medhal
23 Cm- kahr yledr kim bdesin n eyliyen

ak sabh- hare dek bulmaz humrndan emn23
13
bir: ol T1
-T1
23
emn: nin T1 (T1'de kenarda ayrca 1'deki ekil de
kaytlddr.)
14
32
Gel: l T1 / zr bizi ird idp: z n ird in

T1
40
T1. 20b, 1. 42a
0
Balk: *T1, Na P'ya 1

5
Geldi bg- kerem bd- seher-ghlar

old berg-i gl-i ihsn ile her ceyb bagal
23 Shanumdan n'ola hazz itmese erbb- hased23

Nefha-i verd-i tariyyden olur zrde habel
Harem-i Kabe-i ikblde envr- kerem

Eyledi zulmet-i cevv-i sitemi mstesal
24 Hlet'yem ki olup sdk u saf ile benm

Girmedi kse-i ihlsuma hi nakd-i dagal
Virmedi leme bu revnak- gam-fersy

Meger ol saf- Cem-mereb [] Cemd-mahal7
25 Eylemidr beni muhtc- tabb-i lutfu

Py- bahtumda arac dest-i mdmde elel
Ser-i hayl-i vzer yani Nash P kim

Olamaz rah- felek mevkib-i kadrinde ktel
26 igden n'ola deryze-i dermn itsem

Bahtum itdi sebt- gam u mihnet mutel
Ol ki Nev-rz- rec lutfna v-beste idi

Olmadan sebze-i eflk er-gh- Hamel
27 efkat himmet ihsnn terkb eyle

Ol sebta seher-i dim ola t ki bedel
10 b virseydi eger eme-i eflinden

Haner-i ssen ile bah idemez tg-i cebel
28 Nie bir ala hakkumda dehn- hsid

Nie bir ola gde ser-i hemyn- hyel
11 Gevher-i himmetidr vsta-i rite-i cd

Rite-i kudretidr rbta-i dn dvel
29 Nem-i brn- gam olursa bu minvl zre

r-dvr- vcdum bulur elbette halel
12 Cra-n- hum- ihsn olan gam-zeden

Olmaya hare degin tabna reh-yb- kesel
30 erh lutfu baa gstermemek ister amm30

Mrdan kurtulamaz her nie saklansa asel
13 kbet py- semendinden olur re taleb

Renn- feleg emine dseydi sebel
31 Balasam sylemege derdmi b-h oluram

Htrumdan gider ol nkte-i m kalle v dell *
14 Olsa der-bn- as-dr simk-i rmih

Aa rek ile helk ola simk-i azel
32 Tutuk- himmet altnda ars- bahtum

Eylemez aaasn mihr-i cihn-tbu tel
15 Haneri sand havle gricek mh- nevi

Gne ola yznde n'ola r- vecel
33 Alan imdi hemn baa sen lutfudur

Evvel eylerler idi zerre v hurdi meel
16 Bezemez aa ad nisbet olunmaz hergiz

Ry- zb-y meh ihre-i menhs- Zhal
34 Garka-i lcce-i gam eylesn Allh beni

Uzadursam eger ey kn- kerem gayrya el
17 ule-i r'a msv gelemez her te

b- hayvna mudil olamaz her menhel
35 Nitekim zer-ger-i hurd ola ser-krnda

T ki g- gle meng ola drr-dne-i tal
18 Olmayayd eger med-ud- dest-i keremi18

Tg-i tab- uar kalm idi b-saykal
36 Zr bl-y cihn hep ola fermnua rm

Hak murdu vire b-minnet-i esbb u ilel **
19 Rahm it ey kfile-slr- mrvvet aa kim

Kala cmmze-i mmdi hezrn mirhal
4135
20 Gl-i gl-bn gibi mergb tutarlard mdm

Eer-i hmemi grse fuel-y kmmel
YEMC KATL OLUNUP AL P VEZR-

AAM OLDUKDA TEHNYET N M'DAN
RSL OLUNMIDUR*0
21 Zhre'n raksn germ itdi srr- nazmum

Hak budur kim baa mahssdur ol kr u amel
22 Kalemm klsa per-hvn- man eyler
Dehen-i micmeren diresinden mendel
23
30
*
**
Beyitin 2. msranda vezin ve anlam bakmndan [] atf

vavnn bulunmas gerektii kanaatindeyiz.
18
Olmayayd: Olmasayd T1
-T1
-T1
m alle v dell: "(Sz) az ve z syleme."
b-minnet-i esbb u ilel : "Minnetsiz ve sebepsiz."

T1. 29a, 1. 35b, VE. s. 91
0
Balk: *T1, Der-Sityi-i aret-i Ali P ve Tehniyet-i
vezret-i Uzm VE
41

1
Bi-hamdi'llh yine grdk keml-i lutf- Mevl'y

Merref eyledi bir merd-i kmil sadr- aly
Zih ferhunde-dem kim haste-i endh u gam buld

Der-i dr'-if-y hikmet-i Hak'dan mdvy
Nesm-i subh-dem bmr iken her demde evkinden
Bu peygm- saf-encm ile get itdi dnyy
nerdi rite-i mihri tutup eflkden hke

uyayd Hazret-i s bu hl-i rhat-efzy
Sr- gayb eger varursa blya bu mjdeyle

Derler ayagna atlas- erh-i mually
Haber klsa eger peyk-i sab ezhr- gl-zra

Virrler aa kemh-y d-reng-i verd-i rany
Feil ehlin sr- srr-efzsdur imdi
Gl-i sr gibi gldrdi dny merd-i dny
Cihna feyi 'mm olsun diy bir mereb-i pk

Yed-i kudret nden kaldururm seng-i hry
Ne eylerse grr elbette herkes dr- dnyda

Aceb va eylemi Br-Hud bu sakf- mny9
10 Ad-y kne-cy nisbet itmez zt- pkiyle

Meger fark itmeyenler nrdan nr- tecelly
11 Nice tehs ider mikdrn al v ednnu
erdan ol ki temyz itmeye hergiz reyy'y
12 Ayagum bir eker yokdur diy ser-kelik eylerken
Ka evgn tb itdi ad-y b-ser py
13 Gher kadrin bilr bir nkd- devr-i zamn geldi
Bulur miyr- pki rtbe-i al v edny
14 u rah- himmet pk-svrdur ki deprense
Yakar her bir err- nali bir iklm-i ady
15 O tg-i b-dr gyiy b- revndur kim
Dimg- dmen-i bed-hvhdan def itdi sevdy
16 Suturlb- sipihr-i izz devletdr kef-i desti
Hutt- keffi hakk bit itmez mi bu davy
19 Kaan zer-beft cmeyle kup ar- ceml itdi

Sipihr-i mihr-i lem sandlar ol etr-i hary
20 Vcd merdm-i em-i cihndur yazsa ger vasfn
Midd itmek gerek ir sevd- em-i bny
21 Nighndan bulup hssiyet-i ayn- Al imdi
Cihn hep ragbet eyler almaga ebkr- many
22 Gezerken bg- medhin safha-i htrda eb itdm22
Zebn- blblnden g idp bu ir-i zby
23 Gl kim lem-i medhinde dim get ider turmaz
Gezerken n-gehn grdi bir bezm-i dil-ry
24 O bezm ehli gelmi bir yire n kkl-i dil-ber
Okurlar ke ke dem-be-dem bu ir-i zby
25 Sr ey sk pey--pey zevrak- zerrn-i sahby25
O gam didkleri kfir de grsn bu tonanmay
26 Kemiyyet cm- gl-gn yetidrse kayrmazdum
Tutarsa leker-i endh u mihnet ry- gabry
27 Ne ekle girdgden ey dil-i dvne gfilsin
Elden koyal ol sgar- yne-smy
28 okunsa berg-i gl zrde olan dil-ber-i ran
Ne bilsn nicedr snemde dg- n-egby
29 Yaraur dg hakk sne v bz-y dil-dra
Aceb zb kabl eyler ten-i smni tamgay
30 Eger kim nicedr rh- musavver bilmek isterse
Hat-ver olmadan seyr eyle ol lal-i gher-zy
31 Benm h- dilmden havf idp senden utanmaz m
Ne yzden bah ider gl-ende bilsem verd-i rany
32 Terzdan iner bir hbdur ol kaddi mevznum
N'ola magrr olup yd itmese hi rz- ferdy
33 Felek evgn- gamla gy- ser-gerdna dndrdi
Grp rahm eyle hl-i Hlet-i zr u eydy33
34 Yirm kh- bel det-i an hmn- hayretdr
Felek bir b-vef devrn sitem-ger baht hercy
35 Grp nazmum sipihr-i devletden dse bir pertev
Bu ben hke ne var kim indrrler sihr ile ay
17 Nem-i ebr ile nerm olmakdadur kavs- kuzah yohsa

Aa tebh iderdm ol munakka ekdgi yay
18 Menr- Hazret-i s'ya kd m'a geldkde
Grenler adl ddn kd zann itdi Mesh'y
9
eylerse: eylese T1
22
-1, VE
pey--pey: dem--dem T1 (T1'de bu kelimenin hemen
altnda ayrca "pey--pey" ekli de kaytldr.)
33
zr u eydy: b-ser py T1 (T1'de kenarda ayrca 1
ile VE'deki ekil de kaytldr.)
25

36 Belgat bahrin karn bilenler grmedk dirler
Benm gavvs- tabum buldug ll-yi lly
10 ki gzine dah hrmet itmeyp getrr

Heme mihre zevli v mha noksn
37 Varur herkes harm-i lutfua b-bk b-perv

Bu ben dil-haste-i b-tkat de yok mdur py
11 Degl turan bn-i deryda pene-i mercn11

der heme dem-ld kalb-i ummn
38 Dil-i k gibi zehr-b- gam telh eylemi yn38

Revdur Msr'a gndersek o tt-i eker-hy
12 Cef ile ayrup cn presinden ider

Karn-i mihnet-i cn-gh- ehl-i irfn
39 Heme b- emrle nr- fitne mahv olsun

Dem--dem hke yek-sn eyle hasm- bd-peymy
13 Felek degl mi iden Ysuf' esr-i bel

Felek degl mi iden zr pr-i Kenn'
40 Civn-baht- cihn ol dem-be-dem mr ziyd olsun

Hud ermende-i ihsnu itsn pr berny
14 An refk-i efk aladum vel giderek

Aceb bellara ugratd kalb-i nln
3 . 3 . Mersiyeler
11
ABDLKDR NM BR VELED- NECBETMEBUMUZ VEFT TDKDE DNLEN
MERYEDR*0
1
Virr gubr- gam htra pern

Yklsa br sipihr bu khne eyvn
Stn- hn n'eylerdi halk- dnynu

Sery- dehr eger muhkem olsa bnyn
Heme nak- cef gsterr o mhre v ts

Yanumda ama ncm ile erh-i gerdn
Bolay ki tayy oluna nme-i vcd- cihn

Gerekmez ol ki fendur heme unvn
Niye gurr iderz biz ki bzi-i eyym

Gm itdgin bilirz htem-i Sleymn'
N'in konar kii ol mz-bn- gaddra

Ki kbet komaz ldrmeyince mihmn
Ne pre-zl-i khen-sledr bu dny kim

Hezr Rstem olupdur zebn- destn
Alka ritesini erhe sardurur hir
dp fsn ile maglb hayl-i merdn
Hill necmi klup muttasl felhen seng

ikest ider dil-i yne-sn- insn
38
am tel eylemi yn: amdan tel-km old T1

T1. 29b, 1. 43b, VE. s. 100
0
Balk: *VE, Meriye 1, Ferzend-i Dil-bendleri Veftnda
Dinilen Meriye ve asb-i lleridr T1
15 Zamne seng-i cef ile gl-sitnumdan

Remde eyledi bir blbl-i ho-elhn
16 Yrek bua nice dysn ki dest-i berd-i ecel
Kopard gonce-i nev-hz-i gl-en-i cn16
17 Hat ile tokunup te kn- imknda17
ikeste eyledi bir gevher-i frzn
18 Kan o nahl-i bermend-i gl-en-i mrm
Dehn piste idi sb idi zenahdn
19 Draht- br-ver-i gl-sitn- Firdevs'e
Atard tane tan kmet-i hrmn
20 Kan o mehd-i necbetde si-i devrn
Kan o taht- melhatde Ysuf- n
21 Kan o snbl-i gl-p- anbern-fm
Kan o drc-i lel-i gevher-efn
22 Dirg derd ki seng-i mezru altnda
Ne hokka-i lebi kald ne drr-i dendn
23 Meded ki nfe-i hl bih-i zenahdnn
Zamne penbe-i tbta grdi erzn
24 Ne cn-gdz- hmm esdi n-gehn kim
Almadan ide pejmrde verd-i handn
25 Yiriyle togmaduga dndi n'eyleym bilmem
Ol smn- dil ftb- rahn
26 Benm o em-i erg- dilm kup gitdi
Aceb mi lem-i fn grnse zulmn
27 Hutt- levh-i mezr revdur ol tflu
Unutmaga bu cihn virrse nisyn
11
-12-13: 13-11-12 T1
opard.....gl-en-i cn: ikeste eyledi bir gevher-i
frzn T1
17
-T1
16
28 O azm-i bg- cinn eyledi beni amm

Kod azb- cehennemde nr- hicrn
Ne mihrinden saf bulduk ne encmden recmuz var

Muhassal bg- gerdnda ne gl kalsun ne hod eb-nem
29 eh-i serr-i bek old Ysuf- cnum

Aceb ya ben nie bir beklerin bu zindn
Res-i ehl-i dil girdi bugn ket-i tbta

Adem derysna sald esp bd- fen muhkem
30 Saf-y htr ile mevt erbetin ieyin

Eger bu derd-i firku ol ise dermn
Syndi em-i ikbli dkldi verd-i mli

Bu gam pervneyi nln ider blblleri ebkem
31 Meger libs- teni k k idem yohsa

Kab v prehen kalmad girbn
Ne revnak kald dny gl-eninde imdiden sora

Hmm- bd- h itmez sipihr sebzesin hurrem
32 Olurd sr- kymetle itseler heng

Bu demde eyledgm derd-nk efgn
Bu bir dg- cefdur cna kim t hare dek iler

Bu bir zahm- beldur kalbe kim olmaz bua merhem
33 Ne del sz u gdz olsa zulmet-i gamda

Bu bezme bir dah gelmez o em-i nrn
10 Ser-i erbb- irfn oldugn bilmez misin anu

N'in bana kasd itd felek erbb- irfnu
34 Sez budur ki virp Hlet kazya reh

Karn-i hsn-i kabl ile hkm-i Yezdn'
II
1
eh-i ry- zemn olsa zamne hk-sr eyler

Sleymn ile ahhk'u karnin mr u mr eyler
Ne hsl dehre skender gibi hkm eylese nkim

Komaz hir felek mirt- tabu pr-gubr eyler
Hadeng-endz- erh tr ile kavsi mheyydur

Dem--dem nevk-i peykn- cefs cna kr eyler
Heme hk ile yek-sn ider bir serv-i rany

Sirik-i em-i ahbb gamndan cy-br eyler
Ged-y b-nev olsun eh-i zerrn-kab olsun

Bu rh- pr-hatardan herkes elbette gzr eyler
Peleng-i erhi maglb eyliyen r-i neri dny

Gubr- gam virp hir zebn u dil-figr eyler
Der-g eylerin dirken karur n-gehn cnn

Zen-i devr-i zamne kang merdi kim kenr eyler
Meded kim hvb- gafletde yaturken ser-be-ser lem

Uyard h- cn-sz- musbet ven-i mtem I-1
Gerekmez mutrib-i dehr nev-y iret-efzs

n heng-i mell-engz mtemde karr eyler
Aceb gaddredr dny helk itmek mukarrerdr

Aceb mekkredr lem bulunmaz aa bir mahrem
Bu rbh- cihn- hle-kru itdgin halka

Ne r-i det ider hergiz ne bebr-i kh-sr eyler
35 Yzi suyna anu y lhi mahv eyle

Deftr-i amelmden rukm- isyn
36 Kaan ki maher olup vezn olunsa amlm
de o Ysuf- n akl mzn
37 Be-hak- tfl- sirik-i dil-i bel-zedegn
Be-h- germ dem-i serd dg- pinhn
22
RES'L-KTTB MEDH ELEB'N
SEFERDEN VEFTI HABER GELDKDE
DNLMDR*0
I
1
Zemn smn get iderse re yok mevte

Gerek Hr ile hem-p ol gerek s ile hem-dem
der hnk-i sipihr-i tnd-r m-dm kim cnbi

Olur b- hayt- halk- lem pr-gubr- gam
10 Mey-i iret diy bir cm sunsa ski-i devrn

Mezku telh idp evvel klur hir gz giryn
III
1 Aceb kyd felek Medh gibi merd-i shan-dna
Aceb gencneden ayrld hakk kim bu vrne
2
T1. 30b, 1. 44b, VE. s. 103

Balk: *T1, Meriye 1, Meriye Bery- Res'l-Kttb
Med elebi VE
I-1
mubet: maabbet 1
Mezr zre toprak dkdrrse ta mdur gerdn

Yitrdi n-gehn yle bir ll-yi yek-dne

3
Zemn ire bulunmaz yle bir zt- melek-haslet

Revdur ksa halku nlesi gerdn- gerdna
Ahibb g idince bu peym- mihnet-encm III-4

Kablar k k old yakalar indi dmna
Adem resmin yazar nakk- kudret safha-i hle

Grenler hk-rzin oldlar hep deng hayrn
Bu rz- hasret-endz grp sabr eyliyen kimdr

Meger dem-beste ola kudreti kalmaya efgna
Sipihr her biri bir katre-i sm-ba bezer kim

Cihn halkn anu dem-be-dem ldrmedr n
Dkerler ek-i hasret yd idp gftr- rnin

Cihn ttleri hep al olurlar brnp kana
Dem--dem emesinden zehr akar gerdn- gerdnu

Ne sanur halk- lem pertev-i mihr-i dirahn
Fen gl-zrn seyr itdi bir tvs- kudsdr

Safsn bulmayup hergiz ekildi bg- Rvn'a III-7
eker n-dn eflke salar ehl-i dili hke

Bozuld nkd- dehr amelden kald mzn
Gezerken be-zr- nz iinde emn-i htrla

ridi pene-i r-i ecel n-geh girbna
Felekdr andelb varn ber-bd idp dim

Viren bd- sabya her seher gl-berg-i handn
Der miydi o mr-i meclis-i erbb- irfnu

Bist- iretin tayy eylemek sk-i devrna
Felekdr nr- gayretle yakup pervnen cnn

Heme meclis-i agyra ilten em-i szn
10 Kan ol dde-i erbb- taba merdm-i bn

Aa em-i bed-i eyym iridi old n-peyd
Bu kh-sr- belnu seyl-i idbr nzl itse

Harb eyler bin-y devlet-i h- cihn-bn
IV
Seferdeyken adem mlkine heng-i sefer kld
Bu cisr-i khneden gyet itb zre gzer kld
O bir peykn- hn-lddur tr-i gam- dehr

Degldr efser-i h- cihnda lal-i peykn
Fendur yazlan grdi rs- halk- lemde

R virdi kaya bir gn evvel terk-i ser kld
10 Fensndan cihnu kimse yok kim hisse-gr olmaz

Ne merdm-hvr olur kim hep yese dnyy sr olmaz
Gezend irdi aa em-i bed-i eflkden hir

Egeri kevkeb-i ikbl birka gn nazar kld
Grnmez kimseye ry- emel imden gir hergiz

Duhn- h mirt- sipihri pr-keder kld
Harm-i iltift- yra agyr klup mahrem

Dil ehlin em-ve dilenmeyp giryn iden sensin
Sitre atd burc- kala-i eflkden kendin

Kaan kim htif-i gayb bu mtemden haber kld
Rakbe evk-i bezm-i vasl ile raks itdrp her dem

Dil-i erbb- k ney gibi nln iden sensin
Olup ser-gete-i gam ddi hke ser-be-ser encm

kup sora sipihri te-i dil pr-erer kld
Dil-i Yakb' dndrd gam- hicr ile zindna

Mekn- Ysuf- Kenn' hod-zindn iden sensin
ikest old gl ynesi seng-i ceflardan

Dil ehli snesin emr-i hicrna siper kld
N'ola emr-i mihr tg-i Behrm' tlsm itse

Yir altnda nie gencneler pinhn iden sensin
Dirg sebze-i mmd hergiz olmad hsl

Egeri hk-i kabrin dde-i ahbb ter kldI
Giceyle halk bir bir ldrrsin irte amm kim

Yine mtem-serlarda bile efgn iden sensin
Bu gl-zr- fennu bg-bn pr-i fndr

Draht- nev-zuhr bilmeyp kasd- arar kld
Kimi kim haner-i b-ddla katl itmek istersen

Mahabbet sretinde evvel mihmn iden sensin
Aceb mi her ebn-geh olsa hn-lde dmnu

ekp tg-i sitem-gn bana bi kan iden sensin
10 Bek yok geri kim bi yl da olsa zindegnde

Aceb mkildr amm merg hengm- civnde
III-4
encm: efzy 1
hergiz: ir T1
I
V-8 Egeri: Eger ki T1
III-7
V
Koyar bir an iinde nie ekle hl-i insn
Hakkat zge sret-bz imi bu lem-i fn
VI
Sirik-i em-i halk ey felek rzn iden sensin
Anula sybu turmadan gerdn iden sensin
dp her ehr-yr ser-girn- bde-i gaflet

Ykup tahtndan hir hk ile yek-sn iden sensin
1
2
3
4
II
Dem--dem cdan hl degl bir bahr-i mevvcam
Mahabbet arsasnda pey-rev-i Mansr- Hallc'am
Ne dnydan murdum var ne hod bir ferde muhtcam
Mezellet hkidr tahtum klh- fakrdur tcum
VII
Bilrsin sd-mend olmaz ne del eylesek zr
eb-i mtem gibi ey Hlet uzatma gftr
5
6
eh-i kam sipihr ftb taht u tc itmem

Bir bdlam ki lsem dehre ar- ihtiyc itmem
Koyup murg- revn Sidre hn bu yaa gelmez

Ne del nle v feryd ile olsa taleb-kr
Huss kim bu mtemden pern eyleyp gerdn

Bent'n-naa dndrdi hemn ebkr- efkr
1
2
3
4
III
Bilrsin taht- h tahta-i tbt olur hir
Nie balar yemidr grdgin ol efser-i fhir
Bu del hlardan kalmad nkim eer zhir
Bunu fikr eyledm kim taht u tca olmayum nzr
5
6

1
2
3
4
5
6
IV
Saflar eylerm dny safsndan cd kalsam
Elem ekmem lnce ky- k ire ged kalsam
Kayrmaz hlmi ar etmemekden b-nev kalsam
Eger bir olacak yir bulmasam ba kaba kalsam
1
2
3
4
V
Sakn aldanma hum bu sery- mihnet-bda
Zmrrd taht zerrn tc hep korsn bu dnyda
Hakretle nazar klma dil-i derv-i n-da
Egeri sret dervem amm ry- manda
5
6

1
2
3
4
VI
Yeter baa alem klsam duhn- te-i h
Fignum var iken hergiz gerekmez nevbet-i h
Bu dehr mihnetiyle istemez dil izzet ch
Eger dny yklsa Hlet va'llhi bi'llhi
5
6

10 Sen de ey felek hk ile yek-sn oldugu grsek

Dil-i ehl-i musbet gibi vrn oldugu grsek
1
Gel ak tutma dkkn- devt imdiden sora

Met- derd lmu yeter germ old bzr
md kit-zrn yakd nkim sarsar- mihnet

Aa sarf itmek olmaz reha-i kilk-i gher-br
Cihn halkn hep kendin gibi b-akl u h itme

Ko bir pre lisnudan bu kr- dehet-r
Btn dnyda bilmez var m kim bildrmek istersin

Cef-y devr-i gddr bel-y erh-i devvr
Bu tmr- tavl'z-zeyli tayy itmek mnsibdr

Dudur imdiden sora aa yn-i gam-hvr
Hud n rava-i cennet pr-envr eyleyp kabrin

Aa kim pye klsun rtbe-i vl-y ebrr
10 Anu dr'l-karr kasr- Firdevs-i bern olsun

Gds nimet-i ddr yri hr- yn olsun
3 . 4 . Mseddesler
11
MSEDDES DER-ADEM- HTYC*0
22
I
1
2
3
4
Mar-i derd-i k- dil-berem lsem ilc itmem

Eger zulmetde kalsam meal-i mh sirc itmem
Ged-y h-tabam ehler ile imtizc itmem
Btn dnyya h olsayd glm ibtihc itmem
1
2
3
4
I
Yine devrn baa zulm eyleyp ayurd yrmden
Yine hr- gam old hslum ol gl-izrumdan
aup seyl-i bel hn- dil adlu eme-srumdan
Kanat gelmeyp hergiz bu em-i ek-brumdan
5
6

5
6
Nazar kl her dem akan hna cism-i dg-drumdan

Benm her tze dgum kanlar aglar rzgrumdan
T1. 32a, 1. 70a, VE. s. 133

Balk: *1, Mseddest T1
T1. 32b, 1. 70b, VE. s. 137

1
2
3
4
II
Yazklar baa hum itdg ikrr bilmezse
Vef resmini grenmek gereksin br bilmezse
Gzm yana rahm eyle bu h u zr bilmezse
Gel ey s-nefes derd-i dil-i bmr bilmezse
5
6

1
2
3
4
III
Benm ey gl-en-i hsn melhatde gl-i alum
Letfet smnnda meh hurd-timlm
Ne var eb-nem gibi yirden gtrse cism-i p-mlm
Buluduka saa hi aglamak lzm degl hlm
5
6

1
2
3
4
IV
Kenr itmek mdiyle seni ey gevher-i yekt
Gzm yan dery eylemidr bu dil-i eyd
Ne lzm ayagu tozna hlm eylemek inh
Ne hcet m-cery saa takrr eylemek cn
5
6

1
2
3
4
V
Zenahdnu sen cn nindur h- Bbil'den
Delden aa glm hi hals olmad mkilden
Dil-i bmrumu hlin ne hcet sormaga ilden
Haber-dr olmak isterse eger hn-be-i dilden
5
6

1
2
3
4
VI
Acebdr Hlet'ye cevrden dah usanmazsa
Hud'dan yok m havfu halk- lemden utanmazsa
N'in sormayasn cn dilm sad pre sanmazsa
Eger ey ahd peymn yalan baa inanmazsa
5
6

33
5
6
Korkarn mest eyliye cm- ecel bmr iken

Greyin bri seni bir dah aklum var iken
1
2
3
4
II
Dr- dnydan tabbm intikl stndeyin
Kiver-i mlk-i bekya irtihl stndeyin
Gn gibi ren-dil ol sen ben zevl stndeyin
Merhamet klmaz msn cn ki hl stndeyin
5
6
Korkarn mest eyliye cm- ecel bmr ikenII-5,

1
2
3
4
III
kbet zr-i zemn olsa gerekdr meskenm
Sarsar- bd- fen ber-bd ider hir tenm
Hk ile e so tolar cn bu em-i renmIII-3
Ar- hsn eylerse it aklum baumdayken benm
5
6
Korkarn mest eyliye cm- ecel bmr ikenIII-5,

1
2
3
4
IV
Szi-i kyla yanmken bu cn- n-tvn
Zehr-i ktil sunmag ister ski-i devr-i zamn
Dymeym ibrmna ciz ki anu n-gehn
Sgarndan n idp hir dem b-akl u cnI
5
6
Korkarn mest eyliye cm- ecel bmr ikenI

1
2
3
4
V
ekse dil cm- feny lem itmez fide
Bir humr var anu cm- Cem itmez fide
Kh-ken cn virse aa mtem itmez fide
N-i gam cna geince merhem itmez fide
5
6

1
2
3
4
VI
Sgar- bezm-i bel ister gzm kan eyliye
Derdi oldur kim beni derdiyle nln eyliye
Hlet-ve b-dil bmr b-cn eyliye
Cra gibi kbet hk ile yek-sn eyliye
5
6

MSEDDES DER-FERMU-I ECELFERMYED* 0

I
Bakmadu bir kerre cn kbil-i tmr iken
Tutmadu kk-i bk krum fign u zr iken
So nefesdr kama br gzlerm bdr iken
Gel yeti gster yz ben hasteye h-yr iken
1
2
3
4
3
T1. 33a, 1. 70a (kenarda), VE. s. 139

Balk: *1
II-5,
6 -1
bu em-i: d-em-i 1, bu cism-i T1
III-5,
6 -1
I
V-4 arndan: ardan 1, arnda VE / n idp:
n ile 1
I
V-5, 6 -1
III-3
44
5
6
Mye-i nakd-i hayt olsa eger ddr

lmmdr benm agyr ile grmek yri

1
2
3
4
I
Yri grdm yine ardnca idi agyr
Gl-i gl-zr gibi yanna alm hr
Virmesn kimseye Hak byle olan dil-dr
Nice almaya bu gam cn u dil-i bmr
5
6
Mye-i nakd-i hayt olsa eger ddr*

1
2
3
4
II
Mevsim-i bg gelp gl gibi gld dnyII-1
Azm-i gl-get-i emen eyledi hep h u ged
Seyr-i gl-zra gl ekmez olupdur asl
Korkarn dmen ile rst gelem diy aa
5
6

VI
1
2
3
4
Nazar itsem eger agyr yannda yra

Zehr-i mihnet iirr her biri ben bmra
Nevk-i zr urur yara bu cism-i zra
Zahm- emr-i cefdan dil olur sad pre
5
6

VII
1
2
3
4
Grp agyr ile olmd mkedder hlm

afdan sret-i dvra dnp timlm
Dstlar Hletiy bilmek in ahvlm
Acak k kitbn bu gelmi flum
5
6

III
1
2
3
4
Kosa cevr eylemegi ol gl-i ran gelse

Olmasa dde-i agyra hveyd gelse
Ahdi stine turup dnmese dny gelse
Gelicek hne-i ukna tenh gelse
5
6

IV
55
I
1
2
3
4
Te-i mihnetden aldurmaz dil-i dvnemz

em-i ka yanmadan perv yimez pervnemz
Halka Mecnn' unutdursa n'ola efsnemz
Bde-i k ile prdr rz u eb peymnemz I-4
Gedi Mecnn kdan gemez dil-i mestnemzI-5
ller usland uslanmaz bizm dvnemzI-6
1
2
3
4
Ddi dil yr ile agyr grelden pr-gam

Ola-yazd nie kez menzili sahr-y adem
Subha dek varmasa hvba n'ola em-i pr-nem
Korkarn hvbda n-geh an illerle gremI
5
6
5
6

1
2
3
4
Hsl olmad dil-i dvne pend-i prden

ctinb itmez yanar oddan yaln emrden
imdi hi aldurmaz old bendden zencrden
Grdm uslanmaz fergat eyledm tedbrden
5
6
Gedi Mecnn kdan gemez dil-i mestnemz

ller usland uslanmaz bizm dvnemz
V
1
2
3
4
Gam- agyr ile hk olsa eger kim bedenm

k olup cme-i ten egnme geysem kefenm
Okya hl diliyle bunu her bir emenm
Yaza k ehli gelp seng-i mezrumda benm
II
T1. 34a, 1. 70b (kenarda), VE. s. 142

ile prdr: iledr pr 1
I-5
, 6 Bedy (. ?) adl aire it olan bu matla beyitinin
nne Cinn (. 1595) de drder msr eklemek
sretiyle be bentlik bir tesds (ki kurala uygun yaplmayan bu tr tesdslere mtekerrir mseddes de denmektedir) meydana getirmitir (bkz. Dr. Cihan Okuyucu,
Cinn, Ankara 1994, s. 339). Bu iire it farklarda,
matlan Cinn'deki ekli -ki Bedy'deki orijinali
yanstt kanaatindeyiz- ile de mutabk olan, T1 ile
VE'deki ekiller tercih edilmitir.
I-5 dan: Leyli'den 1 / mestnemz: dvnemz 1
I-6
dvnemz: mestnemz 1
I-4
T1. 33b, 1. 71a, VE. s. 140

A nshasnn 89a varanda, bu beyitin kenarna farkl bir
hatla beyitin Nev''ye (. 1599) it olduu notu
dlmtr. Yaplan inceleme sonucunda ad geen
beyitin, airin tenkidli metni hazrlanan dvnnn 535.
gazelinin matla beyiti olduu (bkz. Nev' Dvn, Tenkitli
Basm (Hazrlayanlar: Mertol Tulum, M. Ali Tanyeri),
stanbul 1977, s. 544) ve ilgili beyitin alnarak bir
mtekerrir mseddes oluturulduu grlmtr.
II-1
b: ba T1
I
V-4 vbda: vnda T1

III
1
2
3
4
Geri kim itmidi evvel Kays dnydan ferg

lmamd nie yllar k- Leyl'dan ferg
Kimseler dnyda ummazken o rsvdan fergIII-3
kbet cnn virp itmi o sevddan fergIII-4
5
6

IVIV
1
2
3
4
Blbl-i eyd fergat eyledi gl-zrdan

Gedi pervne hev-y em-i pr-envrdan
Vz-geldi Kays fikr-i vuslat- dil-drdan
Gemedi asl gl amm bel-y yrdanI
5
6
Gedi Mecnn kdan gemez dil-i mestnemzI

ller usland uslanmaz bizm dvnemzI
V
1
2
3
4
Nie yllar ky- dil-dr bilp dr'-if

Ol tabb-i cn u dilden turma isterdm dev
Grdi kim olmaz arb- vasl ile dermn baa
Didi bir gn var yri hi re kalmad saa
5
6

VI
1
2
3
4
Ik ile glm ekp br- bel v mihneti

Nie kez n eylemidi zehr-i mr- firkati
Gedi sanurdum ben an kdan ey Hlet
Yine n-geh old eyd gricek ol feti
5
6

66
Gep by- glnden hr- hicrn ihtiyr itdm

II
1
2
3
4
bildm an kim her kim irie vuslat- yra

Nie yllar tabb-i vuslat itse redr diye
Olur hir bel-y firkat-i yr ile vre
O yllarla saf bir gnce gelmez k- zra
5
6
Nesm-s ekp el bg- lemden gzr itdm

III
1
2
3
4
Grp zhirde hlm sanmauz dnydadur glm

Egeri bundayn ben lem-i bldadur glm
Koyup gavg-y dehri akl ile gavgdadur glm
Bu kndan gep vd-i istigndadur glmIII-4
5
6

IV
1
2
3
4
Cihnu kasr- zer-krna bakmakda saf yokdur

O bir vrnedr kim anda mmd-i bek yokdur
Kaankim bildm ol gl-ende hi by- vef yokdur
Hemn cn atdum ol gl-zra anda kab yokdur
5
6

V
1
2
3
4
Ne mandur bu kim her mss ehl-i keml eyler

Ne hletdr ki ibret ehlini pr-vecd hl eyler
Egeri Hlet okdan cihnda kyl kl eyler
u bdla nazar kl ki bu beyti hubb- hl eyler
5
6

77
I
1
2
3
4
Cihnda glmi v akl u h trmr itdm

Krup zencr-i pld bu zindndan firr itdm
Ayak ayak cnn vdlerin get gzr itdm
Varup ser-menzil-i mlk-i kanatda karr itdm

III-3
rsvdan: sevddan 1
III-4
sevddan: rsvdan 1
IV
-T1
I
V-4 al: hergiz 1
I
V-5 dan: Leyli'den 1 / mestnemz: dvnemz 1
I
V-6 dvnemz: mestnemz 1
VE. s. 134
I
1
2
3
4
Hlet-i k ile dnylara dstn oldum

Akl u fikri yitrp b-ser smn oldum
Eski derdm peklendi yine nln oldum
lem-i ka dp bauma sultn oldum
5
6
Yine bir pdehe bende-i fermn oldum

III-4
kndan: Msrada "kndan" eklinde yazlm olan

kelimenin anlam bakmndan doru eklinin "kndan"
olduu kanaatindeyiz.
VE. s. 137
II
1
2
3
4
N-i peykn- cef cnuma kr itmi iken

Elem-i firkat-i dil-ber beni zr itmi iken
Milket-i k koyup terk-i diyr itmi iken
k olmamag in kavl karr itmi iken
5
6

III
1
2
3
4
Yl geer eylemez ol h- cihn yd beni

urmadan itmededr cevr ile n-d beni
Kld zencr-i gam- kna mutd beni
Boyn baglu kulam itsn [diz] zd beni
5
6

IV
1
2
3
4
Ben ki Mecnn gibi bir k- ser-gerdnam

Milket-i derd gama pdeh-i devrnam
hir egeri ged-sret b-smnam
Ry- manda grn kim nice l-nam
5
6

V
1
2
3
4
Gam- zlfiyle siyeh-baht u pern olayn

te-i k- cihn-sz ile szn olayn
T lnce beni ko hk ile yek-sn olayn
Yollarn bekleyeyin yoluna kurbn olayn
5
6

1
2
3
4
Gele mi h- gamu kalb-i harb-bda

tdi dil milketini cey-i bel yagmda
Aldlar her neye kim mlik isem dnyda
Kaldlar cn u gl nle v vveylda
5
6
Halk- lem elem-i ku ile gavgda

Sen ise pdehm lem-i istignda
II
1
2
3
4
Hn-khu iine nr- ruhu zikri der

Hy u hy ile tolar gnbed-i erh hirII-2
Eylese cnib-i mey-hneye her gh gzer
Gricek zhir olur nara-i mestn bir bir
5
6

III
1
2
3
4
Cmle lem yzi grmege cn mtk

Kimse mi var ki gamu tktini itmeye tk
Mest idp her birisin nee-i sahb-y firk
Ser-i kyuda biribirine girdi uk
5
6

IV
1
2
3
4
Syt- hsnle tolup gnbed-i erh-i mn

urmadan nle klur hicr elinden dny
Olmadu geri ki bir kimseye hid amm
Yine her h u ged ku iderler dav
5
6

VI
1
2
3
4
tdi dil hnesini k o yr mesken

old gy ki gam- Ysuf ile beyt-i hazen
Hlet gibi gl kimseye aamaz iken
Bilemem n'old baa gitdi karrum elden
1
2
3
4
Ser-i kyuda sen her gice efgnlar olur

Nie diller alnur ba kesilr kanlar olur
Ek-i k dklp yirlere ummnlar olur
Nie sevd-zedeye zulm-i firvnlar olur
5
6

5
6

VI
88
I
VE. s. 144
1
2
3
4
Dil mi vardur ki saa k- ddr degl

Cn m kald ser-i zlfe giriftr degl
Derd-i hicrle bir dem kan bmr degl
Nle iden yaluz Hleti-i zr degl

II-2
Bu msrada vezin problemi bulunmaktadr.

6
3.5. Tahms
11GAZEL- BEYD TAHMS- HLET
3 . 6 . Kt'alar
1*1
MUKATTAT** 0 Filtn Filtn
Filtn Filn

I
1
2
3
Arsa-i hsn ire cn salaru evgn olup

Baum tb eyleyp ku ile ser-gerdn olup
Dem-be-dem ebr-i bahr-ve gzm giryn olup
4
5
Aglyayn blbl-s derd ile nln olup

Sen cihn bgnda gl ey gonce-leb handn olup
1
2
3
4
HARF'L-ELF***
22
II
1
2
3
Dest-i hicrnuda old dstum hlm harb

Derd ile eksk olmaz dilde hergiz trb
Ik ile ne yirdeym ne gkde mnend-i sehb
4
5
Ref iderd hkden ben zerrei ey ftb

Bir gice gam hneme bassa kadem mihmn olup
1
2
3
4
Grmeseyd dmen bir dem idersin cst c

ku yd eylemezsin hi saa der mi bu
Grmege ruhsru her gn klurken rz
4
5
Ayda bir kez grmez oldum yzi ey mh-rIII-4

Gn gibi herc oldu fet-i devrn olup

1
2
3
4
Nie yllar bend-i zlf old dil murgna dm

Dne-i hlden amm almadum bir kerre km
Nie bir taglardayn Ferhd-ve tutmam makm
4
5
Nie bir det-i bel v gamda ey Leyl-hrm

Gird-bd-s gezem Mecnn- ser-gerdn olup
Niteki lle tuta dmenini kh-sru

Niteki gller ola zb-i gl-en-i dny
Heme lle gibi bagr dmen yansun
Heme gl gibi vakt ho eylesn Mevl
440
IV
1
2
3
h- serd sne-i germ-i dil-i eyd gibi

Hkmini itdke zhir gh sayf geh it
Bir draht- ser-firzsn cihn gl-zrnu
Saklasun bu rzgru germ serdinden Hud
33
III
1
2
3
Kadr kymet bulsa her bir ktamuz ey Hlet

Vechi var zr ki fey-i lem-i lhtdur
Hatt-ins- dehr sarrf- zamne didi kim
Her biri bu ktalardan kta-i yktdur

1
2
3
4
Cmle shir-peler n-bd olurlar her kaan

Destme girse as-y hme-i muciz-nm
Mve-i maksd alnmazd draht- hmeden
Dest-i kudret yapmasa aa bennumdan se-p
V
1
2
3
Hre olm dehre bakmakdan gz biryn bil

Htru yne-ve jeng-i kederden sde kl
Hlet-ve gel mcerred ol alykdan kesil
4
5
Kayd- mihnetden beyd ger hals isterse dil

lem-i tecrde d bdl-ve uryn olup
VE. s. 145
kez (Dvn- beyd, niversite Ktp., TY. 631): kerre
VE
III-4
T1. 34b, 1. 60b, VE. s. 522 (rubiyyt blmnde)

Re harfine it olmasna ramen nshalarn ounda
kt'alarn en banda bulunan bu kt'ay, spontane bir
ekilde bata vermeyi, biz de uygun bulduk.
0
Balk: **T1, 1
*
** Kt'alar T1'de elif-b tertibine gre bulunmakla beraber
ilgili harf balklar kolaylk salamas dncesiyle
tarafmzdan eklenmitir.
2
T1. 34b, 1. 61b, VE. s. 111
3
T1. 34b, 1. 61b, VE. s. 125
4
T1. 34b, 1. 65b, VE. s. 120
0
Balk: Nshalarda balksz olan bu kt'a iin S2.
112b'de u balk verilmitir: "Pye alebinde vce
Efendi'ye Virilmidr"
*
Mefl Filt Mefl Filn
55
1
2
3
4
Ey ad-y cn- erbb- hner kru sen

Pre-zl-i erhe talm-i sitemdr dim
Her zamn olmaz mcell tg-i ikbl sakn
Hn- n-hakdan gelr elbette zengr- fen
1
2
3
4
Ben mr- n-tvnu ider tuhfesin kabl

Ol saf- hner-ver-i sultn- Cem-cenb
Mahsl-i gl-en-i kerem lutfdur tamm
Ben haste-i gamu eline her giren gl-b
11131
66
1
2
3
4
Mbtel-y sdde olsam Hlet sn idi

Sdde-i devlet-meb- ehl-i dnydan baa
Var ise cennetde ger Rvn'a ar- ihtiyc
Nr- dzah yeg gelr Firdevs-i aldan baa
yle olsa birbiriyle yr olan kim fi'l-meel

Biri dzahdan biri cennetden olsa behre-yb
Eyliye dzahda ol bunu safsndan saf
Cennet ire bu eke anu azbndan azb
1
2
3
4
121
Mefl Filt Mefl Filn
HARF'L-B
77
1
2
3
4
Uhde-i tazm-i gftrum ed olmaz tamm

eme-i hrdan devt- eme konsayd b
Pertev-i lutfu drse stine dvnumu
Eylerin rzesin hayt'-u- ftb
nsf idince mesned-i eyvn- devlete

Gelmi degl sen gibi bir h- Cem-ceab
Fey-i sehb- lutfua bulursa dest-res
b- hayta rtibe tayn ider serb
1
2
3
4
HARF'T-T
1311
88
1
2
3
4
Sensin ol kim nal-i zerrn-i strn bulsa ger

Mehe eylerdi liv-y ceyine Efrsyb
ltift itse baa bir hadde iltem iri kim
Safha-i erhe yaza altun kalemle ftb
99
1
2
3
4
1
2
3
4
ulmet-i gamdan hals itdi seni ey Hlet

eb-erg- meclis-i devlet ag-y pk-zt
Ol refk-i Hr-himmet kim olupdur b-gmn
ab mirt- Sikender merebi b- hayt
1412
Sensin ol kim sye-i lutfudan olan zerreye

Hergiz el kaldurmaga kdir degldr ftb
Kalbine dmenler tfn nehbin tarh ider
Geri kim peykn- tr grinr bir katre b

1
2
3
4
Ol gl-i gl-zr- devletsin ki by- himmet

tdi bg- marifet blbllerin medh u mest
Sen tururken gayrlar medhinde gftr eylese
Andelb-i hmem minkrn eylerdm ikest
1010
BAI VZERYA EDRNE'DEN
GL-B HEDYESYLE RSL OLUNMIDUR*0
5
6
7
8
9
10
T1. 34b, 1. 68a

T1. 34b, 1. 65b, VE. s. 114
T1. 34b, 1. 68a
T1. 34b, 1. 63a
T1. 34b
T1. 35a, 1. 151b
Balk: *T1
1. 68a, VE. s. 127
1
2 S2. 112b (kenarda)
13
T1. 35a, 1. 61b, VE. s. 111
14
T1. 35a, 1. 62a, VE. s. 117
11

4
1514
1817
Mefl Filt Mefl Filn

Gitdi kild-i genc-i sadet bulunmad
Nakd-i safya anu in irmez old dest2
Bir merd yok ki zhir idp zr- himmetin
Bir an iinde vire anu kflna ikest
1
2
3
4
Sanurdum ben lebin halv-y b-dd
1615 [Kta-i Kebre]

1
2
3
4
Mefl Mefl Mefl Feln
Hak budur kim em-i erbb- nazar grmi degl

ir-i Bk gibi bir gftr- nagz u dil-pesend
Nefha-i nazmn iletse bd eger tazm in
Kalka yirinden gubr- merkad-i Pr Hucend
1918
Seyr eyle dr-i nazmum gr cevher-i ztum

Ey lcce-i ummn- kerem bahr-i mrvvet
Mihr-i kerem herkese pertev salar amm2

Hi bende de bir zerre kadar yok m liykat
sde-dil olmaga cihnu eleminden3

Olmaz iig gibi baa bli-i rhat
Mefl Mefl Mefl Feln

1
2
3
4
Mey-hne v meyleydi hemn derdi o hu

T kimse zamnnda anu olmaya dil-d
Hayr itmedi hir aa h- dil-i rindn
B-derd-i kesn her ki der-ftd ber-ftd *
2019
rmez eli lutfu gibi bir habl-i metne

Anu ki ola cy-gehi h- mezellet
Cevr eylemegi baa felek det idindi

Lutf eyle aa resm-i kerem n'idgin gret
Savurd klm gklere bu sarsar- hum

Dil hrmenine erh koyup te-i mihnet
hsn ile ek kendne ben kaddi kemn

El-minnet li'llh * ki var kuvvet kudret
Her hceti ide rev Hazret-i Mevl8

Bir vech ile ki istemege kalmaya hcet
YEMC P, IRNAKI HASAN P'YI VE

AL AGA'YI VE HSEYN HALFELER
YEVM- VHDDE KATL TDGNDE
DNLMDR*0
Feiltn Mefiln Feiln
1
2
3
4
HARF'R-R
21200
HARF'D-DL
1716
Mefln Mefln Feln
1
2
3
Kan kim ol per bundan mukaddem

Beni eylerdi ihsnyla hond
Adlarla duhn itmezdi ol dem
15
T1. 35a, 1. 67b

Nad-i.....dest: Anun irmez old nud- afya dest
1 (1'de bu msran zerinde ayrca T1'deki ekil de
kaytlddr.)
16
T1. 35a, 1. 62a, VE. s. 109
2
-1
3
-1
4
-1
*
El-minnet li'llh: "Allah'a krler, minnetler olsun."
8
-VE
17
T1. 35a, 1. 151b
2
Aceb olmaz bu rz- mtem in

Kerbel'dan eger dinilse edd
Ne Al kald ne Hasan ne Hseyn
Bir Yezd itdi cmlesini ehd
1
2
3
4
18
19
Nesr-i ir gkde pervz itmege kdir midr

ol zamn kim eyliye zg- kemnn cn-ikr
Ol Al-sret ki em-i ahvel-i adsna
Tg-i kahr grinr mnend-i ekl-i Z'l-fikr
T1. 35b, 1. 65a, VE. s. 127

T1. 35b
B-derd-i kesn her ki der-ftd ber-ftd: "Bakalarnn

derdiyle, kusuruyla uraan kimse felah bulmaz" anlamnda
Farsa bir ibare olup bu kt'a IV. Murad'n nl iki
yasa zerine sylenmi gibidir.
20
T1. 35b, 1. 151b, VE. s. 118
0
Balk: *T1
21
T1. 35b
0
Balk: T1'de balksz olan bu kt'a iin S2. 113b'de u
balk verilmitir: "aanfer A anda Dinilmidr"
2221
2726

1
2
3
4
Sensin ol kim nme-i mamn- ikbl stine

Yazdlar unvn- nmu saf- Cem-iktidr
Bg- dehr olsa sehb- himmetden mstef
Deste-i glden teh-dest olmaya hergiz enr
Mefl Filt Mefl Filn

1
2
3
4
2322
28270

1
2
3
4
Sensin ol kim eylemi Mevl gubr- der-geh

Nr-bah- dde-i mmd-i ehl-i itibr
Bezm-i hsnda eger em olmak mmd itmese
ehd-i nbu firkatin mm eylemezdi ihtiyr

1
2
3
4
2423
Dirsin ki seng-i rh olaydum n'olayd ben

Bir yirde bri eyler-idm bir nefes karr
Ser-getelik nasb olcak seng-i rh iken
Seng-i felhen eyler an dest-i rzgr
Feiltn Mefiln Feiln

1
2
3
4
2524
Hasret-ken- vasl gibi derd-i emden

Bir dem mi var ki nergism olmaya jle-dr
Y Rab bir kulu dah itme benm gibi
Vakt-i net- glde ser-efgen benefe-vr
Mefl Filt Mefl Filn

1
2
3
4
2625
T ki hbn- cihn ar- ceml eyliyeler

Kssa-i k ola efsne-i ky u bzr
Dilerz ide Hud bahtu her gh civn
Kla dmenleri k- mflis gibi zr4

1
2
3
4
27
23
24
25
26
T1. 35b
T1. 35b, 1. 62b
T1. 35b, 1. 66b
T1. 35b
T1. 35b, 1. 61b, VE. s. 111
4
zr: vr 1, VE
Ne hlet old ki dest-i mhendis-i mihnet1

Miyn- tab u manye ekdi bir dvr
Yetidi geldi cef seyli bezm-i gerdndan
Ne kald hacle-i dil ne aryis-i efkr
T1. 36a, 1. 65a, VE. s. 127

T1. 36a, 1. 66b
0
Balk: Nshalarda balksz olan bu kt'a iin 4. 100a'da
u balk verilmitir: "Merm Suln Amed
anda Dinilmidir"
29
T1. 36a
30
T1. 36a, 1. 46b (rubiyyt blmnn banda)
1
ab: 1
31
T1. 36a, 1. 63a
1
minet: ikmet T1
28
22
Erbb- tab elinde rublerm benm1

Bezm-i safya Hlety r-predr
Kimdr anula kta-i elms bir tutan
Noksn hod yannda iken ikredr
3131

1
2
3
4
Garka-i iltift- h- gamam

Sye-i devletde nem kemdr
Lema-i tg nr- emmdr
Tr-i mihnet srr- snemdr
3029
Mefl Filt Mefl Filn

1
2
3
4
Didi Hn Ahmed' seyr eyliyen kef-i kerem-bahn

Ne derydur ki her cnibde emvc hveyddur
O h- Cem-meni Dr-revi kim dr- dnyda
Anu menr gy bir ninlu bikr-i mandur
2928
Mefl Filt Mefl Filn

1
2
3
4
Sanma emende yir yir ald gl-i sefd

Get eyler iken eylesez gl-bne nazar
Gllerden iidin o meh reng-i ryn
Gl-gnesini eb-nem ile yud in seher

3232
3737
Feiltn Mefiln Feiln

1
2
3
4
Gsterp sanatn mabid-i dey

Kse-i ebre girdi beya-i mihr
Old gy dakk berf ile hk
Seng-i zrn-i sy-y sipihr

1
2
3
4
3333
3839

1
2
3
4
Bakma ikbline hi Hletiy dnynu

Aa rek itme ki encmna nekbet dirler
Gelmesn saa edn ile ba komdur
ol kenzek ki anu adna devlet dirler
Feiltn Mefiln Feiln

1
2
3
4
3434
Erbb- hner meyl ider eruma hakk

Fehm itmek anu mertebesin hayli hnerdr
Her shib-i hamseyle n'ola penelersem
Anlar dah ey Hleti-i zr beerdr

1
2
3
4
3535
Ey mihr-i pr-frg- seher-gh- mekremet

Eyle Sh-y fikretmi Mter-medr
Dim rec-y lutfua dmezdm olmasa
Rh- shan-demde-i Cibrl-itibr
Mefln Mefln Feln

1
2
3
4
3636
Hn itdi dern- dilini halk- cihnu

ol vad-i kerem kim eeri olmaya zhir
nsn degl imdi benm zannum odur kim
Kemmn bile aldadamaz vad-i ekbir
Mefln Mefln Feln

1
2
3
4
37
32
33
34
35
36
T1. 36a, 1. 63a

T1. 36a, 1. 151b, VE. s. 118
T1. 36a, 1. 64a, VE. s. 113
T1. 36b
T1. 36b, 1. 66a
Sen ol hem-nm- Z'n-nreyn'sin kim

Cihnda hilm falu old mehr
Anun hilkat-i pkde olm
ecatle seh nr- al nr
411
Mefl Mefl Mefl Feln

1
2
3
4
Ren eyler gicemz dirken frg- necm-i baht

Rzumuz da ebre tr itdrdi imdi rzgr
Sret-i serm-y dey ahcra ter eyledi
Bu teh mnya da br geleydi inkisr
401
Mefl Filt Mefl Filn

1
2
3
4
htilt eylesek ekbirle1

Keder-i b-mr hdi olur
By- gl gibi ibtids gzel
hir amm zkma bi olur
391
Mefl Mefl Mefl Feln

1
2
3
4
Gevher-i kn- sadetsin taaccb eylemem

Olsa yanuda eger ll-yi gftrum hakr
Ger mun ger zahr olsa baa bah itmeye
ir inda benmle ger Mun ger ahr
N'in magrr olur dnyda y

Olan manzr- em-i baht- bdr
Budur yn-i dolb- felek kim
Ola her gnde bir b zre devvr
T1. 36b, VE. s. 125

T1. 36b, 1. 67b, VE. s. 112
1
eylesek: itsek VE
3
9 S2. 113a
4
0 S2. 114a
4
1 S2. 114a (kenarda)
38
HARF'Z-Z
HARF'L-KF
4240
4642
KAPUDN P'YA RSL OLUNMIDUR*0

1
2
3
4
Lutf- Hak'dan n-md olma sakn ey Hlet

Sanma ter itmeye erbb- cha humuz
Var iken Nemrd- bed-k bu del hameti
Peeye maglb iden Allh'dur Allh'umuz
431

1
2
3
4
Sen o hurd-i cihn-efrzsn kim server

Evc-i izzetdr meknu burc- rifatdr yir
em-i devlet olmaga bd- havdiden masn
Besdr ol fns- ket-i sadet reh-ber
Mefl Mefiln Feln

1
2
3
4
Her grdgmz gtmez olduk

Kalmad tamdan safmuz
Kaldurd sipihr sy-bn
Seng-i zebern-i symuz
44133
4743
1
2
3
4
Ey ki mihr-i cihn gibi zerre-perversin

nyet nazarn benden itmese mnfek
Salup zamneye pertev bu tab- vekkdum
Gren diyeydi olunca erg byle gerek4
Mefl Filt Mefl Filn

1
2
3
4
Minnet Hud'ya Hletiy ftb-ve

Tutd cihn ir-i belgat-irumuz
Bahr-i midddan karur drr-i b-mr
Gavvsa dndi hme-i gevher-nirumuz
451
4845
Feiltn Mefiln Feiln
1
2
3
4
Habbez sadr- bezm-i dny kim

Aadur dim iltic-y felek
Kahr n-bd n vef-y zamn
Keremi mm n cef-y felek
4946
ANAOLI HSRINDA OLAN BGEN

DVRINA YAZILMIDUR

Mefl Mefl Mefl Feln
1
2
3
4
ol ky- harbtadur med-udumuz kim

Dny nemegi konsa mey-i nb bozulmaz
Sad kr ki vrnemze old eref-bah
Ol hav- Hudy ki reh-i b bozulmaz
Bun bildm ki bir dem ne del uzlet eylerse

Mecl olmaz cefsndan halsa ehl-i dnynu
Lisnndan yedinden sbha-ve halku mkeddersin
Eger mercn gibi cy eylese karnda derynu
1
2
3
4
5047
Bakar dim ekbir rvet altunna dikkatle
Yzine bakmaga el mi deger erbb- irfnu
N'ola ehl-i dil fevvre-i mmdi huk ola
Bozuld yollar b- revn- lutf u ihsnu
1
2
3
4
46
T1. 36b, 1. 63a, VE. s. 122

Balk: *T1
47
T1. 36b, 1. 61b, VE. s. 111
4
diyeydi: didi ki VE
48
T1. 37a, 1. 67a, VE. s. 119
49
T1. 37a, 1. 65a, VE. s. 116
50
T1. 37a, 1. 64b
0
42
T1. 36b, 1. 66b

44
1. 64a
4
5 YK2. 124b
4

4
5148
56103

1
2
3
4
Feln Feln Feln Feln
Br-gh- kadre klsun felekler ser-fr

stnu hkine srsin yzin dny sen
Hk budur erkn iinde vhidn k'el-elfsin *
sterz kim bir gn bi eyliye Mevl sen
1
2
3
4
5249
imdiden sora len gam yimesn kim hergiz

Kalmad revnak u ryii hi dnynu
Hall akd ehli olup sanatnu zer-dz
Kasd ider katline bir szen in s'nu
O mmsik ki mh- nev ile degimez

Eger olsa destinde bir pre ekmek
arb alama vasf- bezminde anu
Serb zre korsam eger nokta-i ek
HARF'L-LM

1
2
3
4
Vel man yznde hdur ol ehl-i irfnu
5751
53500

1
2
3
4
Kevkeb-i bahtu blend itsn Hud ol del kim

Her nie dikkatler itse irmeye ayn- Keml
Hme-i meta-i kudret adnu her zamn
Eylesn baht- siyh ihre-i hlinde hl

1
2
3
4
Ey ebr-i at kim olmasayd dem-be-dem fey

Almazd gl-i maksd hergiz ehl-i irfnu
Ne var lutf eyledse baa bir brni-i zb
Heme stme yagmakdadur brn- ihsnu
54109
58520
Mefl Filt Mefl Filn
1
2
3
4
Ben zr u zerd eylese pr keffini n'ola1

Vfir-i filoriyle ehinh- yemm-nevl
Grmez misin ki tutmag ile h- hvere
Altun ile tolar giderek kekl-i hill

5953
1
2
3
4
G u hu ne var ey Husrev-i devrn- kerem

Gher-i nazmna tutsa bu dil-i eydnu
Tg-i tabumla shan milketini feth iderin
Klcumla alurn pdehm ihsnu
55136

1
2
3
4
Kalurd bada hamil gibi benm gazelm1

Gtrmez old vel imdi hi zamne gazel
Kan ki bi olup saydna gazlnu
Olurd hlaru lutfna bahne gazel

1
2
3
51
Debistn- belgatda aanlar h u dervii

Meger kim grmemidr h u dervin bu devrnu
aknm sret derv nmn mah- lutfndan
T1. 37a, 1. 62b, VE. s. 125
vidn k'el-elfsin: "elif gibi tek bana, dimdik

ayaktasn."
52
T1. 37a, 1. 65b, VE. s. 125
1
len: olan T1
53
T1. 37a, 1. 64b, VE. s. 122
0
Balk: Nshalarda balksz olan bu kt'a iin YK2.
128a'da u balk verilmitir: "Ekbirden Biri Bir
Yamurlu sn tdginde Dinilmidr"
54
1. 63b
55
1. 67b
56
1. 152a
T1. 37a, 1. 63a
58
T1. 37a, 1. 63a, VE. s. 124
0
Balk: Nshalarda balksz olan bu kt'a iin 4. 100b'de
u balk verilmitir: "Pdhdan Aiyye Geldgi
Maalde Dinilmidr"
1
keffini: dmenin 1 (1'de bu kelimenin altnda ayrca T1
ile VE'deki ekil de kaytlddr.)
59
T1. 37a, 1. 64a
1
azelm: nazmum 1
57
6357
60540
Mefl Mefiln Feln

1
2
3
4
5
6
Fevt olup Sultn Mehemmed virdi tc u tahtn

Hazret-i Hn Ahmed'e ol pdh- b-zevl
Pertev-i nr- sadet ddi ol h stine
Eyledi bir burcdan bir burca hurd intikl
l-i Omn'dan aa hem-nm hergiz gelmedi
Vechi var menrna dirsem mil-i b-mil
1
2
3
4
Nevk-i kalemdedr heme

Hk-i kademdedr dem--dem
cz- kef-i Kelm-i mrn
r- dem-i Mesh-i Meryem
6459
6156
1
2
3
4
ok drg eyler benm hakkumda erbb- hased

Hak bilr cn saa sdk ile kdur gl
Seng-i cevrden sen cm- gamndan dmen
Mnkesirdr dim htr ufankdur gl
1
2
3
4
6560
Mefl Filt Mefl Filn
62143 [Kta-i Kebre]

Feiltn Mefiln Feiln
1
Ey Hm-talat hmyn-fl
Ve'y felek-rifat firite-hsl
Bahr-i cduda katredr kulzm

Pestdr himmet yannda cibl
Dim menzil ref olsun

Her dem ikbl itsn istikbl
Matla- devlet sadetde

oga bir ems-i mh-r her sl
Devha-i devletde h-be-h

Eksk olmaya tze tze nihl
Esmesn stine yavuz yeller

Konmasun htrna gerd-i mell
HARF'L-MM
Ten hisrn nie bir bekleye bu cn- af

Nie bir cey-i bel eyliye stine hcm
Geleli leme bir lahza hur eylemedk
Mbtel-y seherz hvb- ademden mahrm
1
2
3
4
Devr itdgince cm- felek ski-i ka

Klsun bu cm- ireti nzhet-geh-i enm
Kalb-i sanevberde yir eylerse vechi var
Yokdur cihnda bylece bir Fstk makm
6661
Mefl Filt Mefl Filn
1
2
3
4
Sad pre kldlar yine kalbm sadef gibi

Yetmez mi idi tg-i cef eylemek d-nm
Drr olsa szlerm yzine kimse bakmaya
Dnyda kimse Hletiy olmasun yetm
6763
1
2
3
4
Sz- dilden baum stnde benm odlar yanar

Her eb-i firkatde kim fikr-i serencm eylerm
Kulle-i burc- bedende dem-be-dem te yakup
Leker-i gam geldgin etrfa ilm eylerm
60
T1. 37b, 1. 66b, VE. s. 115

Balk: Nshalarda balksz olan bu kt'a iin 4. 101a'da
u balk verilmitir: "Merm Suln Amed
anda Dinilmidr"
61
T1. 37b, 1. 67a, VE. s. 120
62
VE. s. 110
0
63
64
65
66
67
T1. 37b, 1. 66a, VE. s. 118

T1. 37a, 1. 63a, VE. s. 112
T1. 37b, VE. s. 117
T1. 37b, 1. 64b, VE. s. 116
T1. 37b, 1. 66b

6862
Mefln Mefln Feln
1
2
3
4
Veflar kl hatu kmazdan evvel

karma gklere dd- siyhum
Miynudan gl km almak ister
Alan bir kldan alur pdhum
69
64

1
2
3
4
N'in gelmezsin ey h- cihnum hod seni gzler

Ten-i zr u nizrumda dem--dem cn- n-dum
u murga bezer ol gy keml-i trbndan
Diye dm ire kim gelse beni h alsa sayydum
7065
Mefl Filt Mefl Filn
1
2
3
4
Ne revdur ben idem shil-i mihnetde karr

N'in ol dim ola garka-i dery-y niam
Bde-i sgar- gamdan ben olam l-yakl

Muttasl cm- saf n ide bir l-yefhem
Glmek olmad myesser geleli dnyya

Sanki endh u bel old benmle tevem
10 Seyl-i ekmle halel buld vcdum ehri

Bir gn evvel ademe br yklsam gitsem
11 Dg- firkat nice yakdysa dil-i uk
yle yakd cigerm hasret-i dnr direm
12 Bakmasam yneye bilmezm altun nic'olur
Grmezin sm yzin olmasa emm pr-nem
13 Gnde bi kez lrin gamdan anun dim
Geydrr szlerme hme libs- mtem
14 Ecrini itmeg in Hleti-i eydya
Umarn ide Hud kalb-i erf mlhem
Her cnibinden yine-ve cylar akar1

Amm benm gzme grnmez saf-y m
Hem haste hem garb olam andan rev mdur
Dim baa tokunmada ola hev-y m
7166 [Kta-i Kebre]
Ey tabb-i dil cn ummaz-idm senden kim

Urasn zahm- ciger-dz umarken merhem
Mrde-lerzende klurken leb-i cn-bahudan

Beni ldrmege hikmet nedr y bilmem
Hrmen-i sabruma te urasn lyk m

Sebze-zr- emelm itmek umarken hurrem
721
Mefl Mefl Mefl Feln
1
2
3
4
med-ud- zulmet-geh-i hicrinde o hu

Dd- dil olur meal-i hyla dellm
Gam-hneme gelmez ki sunam destine lle
Dg- gam in itmim mde fetlm
HARF'N-NN
73670
[Kta-i Kebre]
Mefl Filt Mefl Filn
Ne gnh itdgmi bilmedgmdr mkil

Nr- hrmn ile ben yanduguma incinmem4
Ol be-zr- himmet lutfu Gaanfer'i

Dn-y ehl-perver ag-y kmrn
Hi ekp dnesini virmek olur m zga

Agzna kom iken blbl-i sad-gne nagam
Saa Allik eylese ey dil aceb midr

Virdi zamne sende Al r'den nin
Mnhezim ceye dnp kte-i tg-i gam ola

Ol ki ilmine ehdet ide cmle lem
Rey-i mnri kalb-i erfinde gyiy

Burc- Esedde mihr-i cihn-tbdur hemn
68
69
70
71
T1. 37b, 1. 66b, VE. s. 112

T1. 38a, 1. 68a, VE. s. 121
T1. 38a, VE. s. 122
1
cnibinden: cnibinde T1
T1. 38a, 1. 61a, VE. s. 108
4
rmn ile: hicrn ile T1
2 S2. 116a
T1. 38a, 1. 68a, VE. s. 94 (kasdeler blmnde)
0
u balk verilmitir: "Merm aanfer A'ya
Virilendr"
73
Devr-i adletinde anu bebr-i kh-sr

M-i afe turma hulsn ider beyn
hen-dil olsa ger der-i Hayber gibi ad

Bz-y baht u devleti virmez yine emn5
Nal-i semendini greli yzi yirdedr

Evvel aceb yukardan idi mh- smn
Erkn iinde kimdr aa bezerin diyen

Pervza yeltenr mi Hm ile mkiyn
Gz nr dkse ir-i ren-revn eger

tmez mi mihr-i himmetin zerresin yn
rseydi bga ebr-i gher-br- himmeti

Bir nahl-i cevheri ola her h- ergavn
10 Crb- stnna olsun diy ebh

Gslarn bende eker ghi dil-bern
7468
1
2
3
4
7569
Mefl Filt Mefl Filn
1
2
3
4
13 Hakk ki tg-i himmet ihsnuu sen

Yannda serverne alar tg-i hvern
Memdd ola tnb- emel gibi dem-be-dem

ll-i hym- devlet-i ag-y kmrn
Her ne zuhr iderse elinden zuhr ider
Kef benn levh kalemden virr nin
7670
11 Ztn ol gler yz ile eylemi Hud

Glmh-i bb- devlet-i h- cihn-sitn
12 Mirt- keffi sret-i ikbl gsterr
imdi anu eline bakar hep cihniyn
Bir zamn pervne-i em-i ceml-i yr idm

Kalmad imdi vcd- n-tvnumdan nin
Der zebn- hl ile her zerre-i hkisterm
Biz de geldk leme yanduk yaklduk bir zamn
Mefl Filt Mefl Filn

1
2
3
4
Dnyya gh sm geh zer nir idp

Eyler bu bg gh bahr geh hazn
emr-i cn-sitn- feny felek sen
Dmenlerde eyliye her gh imtihn
7771
14 Medhle old nazm- saf-bahumu benm

Mans kuvvet-i dil elfz kut- cn
15 Devr-i zamnen baa itdklerin saa
Bir bir dimek olurd msid degl zamn
16 Terk itmese lnce der-i devlet n'ola
Tutd kapuy Hleti-i zr u n-tvn

1
2
3
4
7872
17 Get itdi sahn- gl-en-i mmdi ser-be-ser

Bulmad murg- cna kapu gibi iyn
18 Ser-menzil-i murdna vsl olurd ger
Olsa semend-i merhamet mutlaku'l-inn
19 Geldi du mahalli tevecch zamndur
Bir pre dilenrse eger yiridr zebn19
Zahm- tg-i cevrine gerdn- gerdnu olur

Lutf u ihsnu recs merhem-i rhat-resn
Sensin ol kim pertev-i mihr-i inyet-ztu
Kn- lutfa gevher itmi gevher-i ihsna kn

1
2
3
4
Beni de eyledi ummn- fala bir gevher

den seni gher-i lutf u himmete ummn
Heme pe baa nazm- drr-i medhdr
Gsiste olmaya m-dm kim bu rite-i cn
20 Bg- cihnda nergis-i ikbli var olup

Gstermesn Hud gl-i cennet gibi hazn
74
5
yine: aa 1 (1'de bu kelimenin altnda ayrca T1 ile

VE'deki ekil de kaytldr.)
19
zebn: cihn T1 (T1'de bu kelimenin altnda ayrca 1 ile
VE'deki ekil de kaytldr.)
75
76
77
78
T1. 38b
T1. 38b, 1. 61a, VE. s. 110
T1. 38b, 1. 61b
T1. 38a, 1. 61b, VE. s. 119
T1. 39a, 1. 62a, VE. s. 121

8377DER-HAKK-I SULTN MEHMED BN
MURD HN*0
7973
1
2
3
4
Mefl Filt Mefl Filn
Rezmi klsun Hudvend-i cihn nusret-karn

Oldugnca kssa-i Rstem cihnda dstn2
Bezmi dim srd- y- ml--ml ide
Geh def geh eng gsterdke mh- smn
1
2
3
Gedke tahta gice gelrlerdi hlar

Sen gndz eyled ruh- pr-tbu yn
Anlar sipihr-i saltanata sanki mh idi
Mihr-i mnri sensin anu ey eh-i cihn8478
8074
Mefl Filt Mefl Filn
Mefl Flt Mefl Filn

hir olan cihnda eh rz u eb degl
Hfz eylesn diy seni Ddr- kn-fekn
Bir smn kgda yazar debr-i erh
Gh du-y Nr geh sre-i Duhn
1
2
3
4
Sal kit-zr- marifete b- lutfu

Kaht- riclden sakn ey Ysuf- zamn
Zr ki sy-y hner dnmeden kalur
Olmasa cy- himmet-i vl-y husrevn
1
2
3
4
8579
8175

Dil-pesend olmasa irm salmazum der-ghua
Bg- cennetdr aa rn gerek b- revn
Safha-i lemde hmem yine bir resm itdi kim
Rek ider anu zemnin grse nakk- zamn
1
2
3
4
1
2
3
4
Mbtel-y knc-i trk-i beldur Hlet

Himmet eminden ister pertev-i rhat-resn
Habbez ol em-i himmet kim gelrse yanna
Neyyir-i azam olur gy erg- bvegn
8680
76
82 HFI AHMED P
KMMAKM OLDUKLARINDA
VRLMDR*0
yle tevfk eylesn Hak kim grenler diyeler
Old tedbrle takdr-i lh tev-emn
Her kabl redd ki ntk- lisn'l-gayb * olup
Vire dvnu sen dvn- Hfz'dan nin
1
2
3
4
Mefl Filt Mefl Filn

eb-dz-i hat u r- Gl-gn'n grp
Zinhr grre olmasun ol h- dil-sitn
pk-svr- hsn-i melhat d-esbedr
Bir gz yumup anca olur ddeden nihn
1
2
3
4
8781
abatum ki bula bir zemn-i hemvr1
der zamn- kall ire rek-i huld-i bern2
Felekde Hletiy nazm nic'olur grsn3
1
2
3
83
T1. 39a, 1. 64b, VE. s. 114

Balk: *T1
84
T1. 39a, 1. 64b
85
T1. 39a, 1. 63a, VE. s. 126
86
T1. 39a, 1. 65b, VE. s. 114
87
T1. 39b, 1. 64a, VE. s. 115
1
abatum.....zemn-i hemvr: Bu b-bn- abat
zemn bulursa ider 1 (1'de bu msran stnde ayrca
T1'deki ekil; T1'de de kenarda ayrca 1'deki ekil
kaytldr); Bu b-bn- abat aan bula zemnin
VE
2
der: An 1 / uld-i bern: b- rem VE; VE'deki ekil
ayrca T1'de kenardadr.
3
Grsn: Gresn VE
0
79
T1. 39a, 1. 62b

Oldunca.....dstn: tdgince Rstem-i dstn eller
dstn 1
80
T1. 39a, 1. 63b, VE. s. 120
81
T1. 39a, 1. 63b, VE. s. 115
1
almazam: almazn 1, VE
82
T1. 39a, 1. 64b, VE. s. 124
0
Balk: *T1
*
n- lisn'l-ayb:" gayb lisnndandr, gayb lisn
gibidir" anlamndadr. Ayrca Fars edebiyatnda Hfz'n
lakb
"lisn'l-gayb"dr
ve
Frisler
onun
dvnndan fal aarlar.
2
kan gazellerme eylesn nazar Pervn
92860
8882
Mefl Filt Mefl Filn
1
2
3
4
Ger olmasayd tantana-i ks- devlet

Kim kaldururd baht- girn-hvb hvbdan
Nak- nignu zlemeseydi eger ki mm
Kim ayr bilrdi an ehd-i nbdan
Mefl Mefl Mefl Feln

1
2
3
4
B-ry u riy ker olan dil-i zra

Yz vird ey kn- kerem maden-i ihsn
Add eyleyp ihsnlaru her gice eyler
T subha degin sbha-i sad-dneyi gerdn
9387
8983
1
2
3
4
Cnuma kr itdi bir zhir-perest cevri kim

Z'l-fikr eylemez temyz hergiz krdan
Her kim kim hl-i brn derna uymaya
Fark yokdur Hlet yanumda sret-bzdan

Egeri kim bilirm tan vm-hvhlaru
Dernu eyledi mecrh emi pr-hn
Tahamml eylemeden gayr re yok imdi
her huss olur elbette vaktine merhn
1
2
3
4
9488
90840
1
2
3
4
Kan tg-i Sinan P gibi bir hkim-i faysal

Keser ad-y dn devlet bir demde davsn
onanmasn seyr itsn o gl-gn livlarla
u kim ehr-i gazda grmemidr gl tonanmasn
Mefl Mefl Mefl Feln

Sanma ki duhn imek in lle tutarlar1
Her kede kim cem olalar bir yire ihvn
Gam murg komaz kim yetie mve-i maksd
Agz tefini ald bugn agzna yrn
1
2
3
4
9589
9185
Mfteiln Filn Mfteiln Filn
1
2
3
4
Cme-i srh ile kim kd Gaanfer Ag1

irmi ar eyleyp oldum aa medh-hvn2
Baa tevecch klan didi bu ancak ahr3
Aa nigh eyliyen sand Kzl Arslan4
Mefln Mefln Feln

Nesm ten libsndan idp r
Brakd ser-be-ser cn itdi kendin
Derisin yzseler hergiz kayrmaz
O Hak yoluna kurbn itdi kendin
1
2
3
4
9690
Feiltn Feiltn Feiln
88
T1. 39b, 1. 62b

T1. 39b
90
T1. 39b, 1. 63a, VE. s. 123
0
118a'da u balk verilmitir: "apudn P'ya rsl
Olunmdur"
91
T1. 39b, 1. 62a, VE. s. 126
1
kim d: ger sa 1 (1'de bu eklin stnde
ayrca T1'deki ekil de kaytldr.), VE
2
oldum: olsam 1 (1'de bu kelimenin stnde ayrca
T1'deki ekil de kaytldr.), VE
3
didi: diye 1 (1'de bu kelimenin stnde ayrca T1'deki
ekil de kaytldr.), VE
4
and: diye 1, VE
89
1
2
3
4
Olmasa kahve-i beng-i b

Keretinde yog idi hi sahun
Grmedk hak bu ki dnyda dah
Byle dery-y siyh- b-bn
92
T1. 39a, 1. 63a, VE. s. 119

Balk: Nshalarda balksz olan bu kt'a iin A.'da u
balk verilmitir: "Merm Suln Murd Cize-i ir
Yz Filori sn tdkde Virilmidr"
93
T1. 39b, 1. 67a, VE. s. 120
94
T1. 39b, 1.151b, VE. s. 127
1
imek in: itmeg in 1
95
T1. 39b, 1. 67a, VE. s. 122
96
T1. 40a, 1. 151b, VE. s. 118
0

9791
10296
Mfteiln Mfteiln Filn

1
2
3
4
Gonce-i gldr deheni gyiy

Gonce-i zanbak gibidr her benn
Hak bu ki dnyda grlmi degl
Byle eli agzna uyar civn

1
2
3
4
9892
103970

1
2
3
4
Sensin ol klbe-i ahzna koyan Yakb'

Ayrup Hazret-i Ysuf gibi gz nrndan
Getrp k- lh'yi gl hnesine
Kapudan bakdurayn ey gam- dny seni ben

1
2
3
4
9993
Ayn- ibretle nazar kl sanma kim m u seher

Ol zuhr iden afakdur erh-i mn-fmdan
Gice gndz imede halk- cihnu kann
erh-i mn-fm kalmaz e-i haccmdan
Mefl Filt Mefl Filn

1
2
3
4
10094
Cn virp kynda yr kalmasa ill gubr

Ben bel-ke k- rde-i gam-hvrdan
stme aglarsa k ehli aceb tedbr olur
Gitmesn diy gubrum stn- yrdan
Mefl Filt Mefl Filn

1
2
3
4
101950
Hemvre ki bu hnk-i felek eyliye cilve

Nal-i zer ola aa dem--dem meh-i tbn
Esb-i emel rah- murdta svr ol
Olsun yed-i hkmde sen tevsen-i devrn
Mefl Mefl Mefl Feln

1
2
3
4
97
10
98
10
T1. 40a, 1. 152a

T1. 40a, 1. 67a, VE. s. 119
99
T1. 40a, 1. 65a, VE. s. 124
10
0 T1. 40a, 1. 65a, VE. s. 126
10
1 T1. 40a, 1. 64b, VE. s. 124
0
Balk: Nshalarda balksz olan bu kt'a iin S1. 46a'da
u balk verilmitir: "Merm Ali A Mr-r ken
a-i Mezbr rsl Olunmdur"
Gark itdi sme kabr-i alem-dr- Ahmed'i

Ol maden-i mrvvet olan h- kmrn
Smn ebkesin gren ol haret didi
Dery-y rahmet zre turur agdur hemn
106124
Mefl Mefl Mefl Feln

1
2
3
4
Ey Hlet olurduk ola bizde behre-gr

Fal olmasayd bi-i harmn- cvidn
Ser-myemz falet idi imdilik vel
Dndk u hvceye ide ser-myeden ziyn
10555

1
2
3
4
Eyleyp Mevl seni seyf kalemle ser-firz

Hem hidv-i saff-ikensin hem mr-i kr-dn
Lutf u kahru virdi hakk bezm rezm hkmini
Nm- pk yiridr hem Ysuf olsa hem Sinn
10499

1
2
3
4
Hke yek-sn eylemezd dim erbb- dili

dem olsaydu sen ey zl-i sipihr-i b-emn
Nie nie b- r dkmek gerek lemde kim
Destine erbb- irfnu gire bir pre nn
Hemvre ki bu arsada mh- felek-r

Geh gy- zerin ar iden gstere evgn
evgn- tasarruf ola destde heme
Emrle ola gy- felek her yaa galtn
2 T1. 40a, 1. 65a, VE. s. 127

3 T1. 40a, VE. s. 114
0
u balk verilmitir: "Caala-zde dmetlerine Virilmidr"
10
4 T1. 40b, VE. s. 115
10
5 1. 66b, VE. s. 117
106
1. 62a
107137
111104
Mefl Filt Mefl Filn

1
2
3
4
5
6
Her ehl-i fal hk ile yek-sn idp felek

Her dn kld girdi-i gerdn felek-mekn
Bezer aa ki yirde de yir bulmayup Hm
Her bm- ma bm- sipihr ola iyn
bret gzyle nzr olursa bu vka
Besdr bin-y dehr harb olmaga nin

1
2
3
4
HARF'L-H
112105
HARF'L-VV
108100
1
2
3
4
Ey efat bezmin emi dem--dem nru

ir-i kudsi ider pervne-s cst c
Ka'be-i kyu tavf itmek dilerse Hr eger
Varsun itsn evvel b- zindegnden vu
1
2
3
4
1
2
3
4
ume-i emr old asker-i h- Acem

Kend de bir gn kaar alup serin imden gir
Gelse br matbah- cduda olsa -pez
Eylese tertb-i huke askerin imden gir
Mefl Filt Mefl Filn

1
2
3
4
1
2
3
4
Per-g bzdur o baterde

Rm olur aa murg- cn- ad
Levarim* klsa ceng iderken olur
hid-i fethe ne-i gs
Ey Hlet bu enber-i eb-gn- emme

Bi remed sanup n'in eylerler itibh
Ol Kabe-i ceml hayli gzmdedr
Olur m ekmemek aa bir perde-i siyh
114107*
Mefl Filt Mefl Filn
110102
Feiltn Mefiln Feiln
Habbez ol neyyir-i azam ki zerrt- cihn

Nr- reyiyle olur hurd-i Keyvn-py-gh
Ebr-i lutf reha-br olsayd sahn- gl-ene
Hkden pr-zer kard dmen-i merdm-giyh
113106
1091010
Nefha-i nazmum tutar dnyy zr adugum

Ya ruh- gl-reng-i dil-berdr ya zlf-i mk-b
Dmen-i murdr erumda hi yd itmezin
ir-i pkze-gyem ir-i pkze-g
1
2
3
4
Kru sen efate kaldysa Hlet

Ar eyle hasb-i hli Hud'nu habbine
Girdkde zr-i hke ider efkati zuhr
Ehl-i kerem mrvvet ider yir garbine
115108
1
2
3
4
Eylese leme eltfu taksm der

Nazar- tfet Hleti-i mahzna
Htem-i devlet-i ikble noksan virmez
Bir gherdr an boyunca batr altuna
107
1. 67b
T1.40b, 1. 60b
109
T1. 40b, 1. 62a, VE. s. 117
0
u balk verilmitir: "a-i Bery- Serdr- Diyr-
Acem Sinn P bni Caala-zde Neste-ud"
110
T1. 40b, 1. 151b
*
Levarim: Sandal vb.nin krei. Levarim klmak: Krekleri
havaya kaldrarak gidii durdurmak (Henry and Ren e
Kahane, Andreas Thetze ; Urbana The Lingua Franca in the
Levant, Leiden 1958, s. 276).
108
111
T1. 40b, 1. 63b, VE. s. 122

T1. 40b
113
T1. 40b, 1. 63a
114
T1. 40b, 1. 60b, VE. s. 123
*
S4. 21b'de bu kt'ann altnda, Hlet'nin bu kt'ay
sylediinin ertesinde vefat ettii kaytldr.
115
T1. 40b, 1. 63b, VE. s. 116
112

1161100
121116

Sensin ol necm-i sadet kim cihnda server
Sad-i ekberden ziyde alursn ad ile
Hayme-i ikbl olsun gayret-i zt'l-imd
Py-ber-cy ide Mevl himmet-i evtd ile
1
2
3
4

1
2
3
4
117111
122117
Mefl Filt Mefl Filn

ol seng-dilden h ki b-ddn arturur
Grdke sm-i ek bu abd-i zellde
Bir kimsen dah koma y Rab benm gibi
Mifth- genc-i rzkn keff-i bahlde
1
2
3
4

1
2
3
4
118112
Gren girye-i evki bezm-i meyde

Gz bezedr ayn- b- hayta
Kaan kim emilse dner lal-i nbu
Benefe arbyla olan nebta

1
2
3
4
119114
Degldr bli-i zer-kr- ikbl

Cihn kasrnda kbil itimda
Gerekdr h- rhndan hazer-nk
Den dnble-i sayd- murda

1
2
3
4
120115
Cihnda himmet-i vls bir Tehem-ten'dr

Eger ki istese el kor ntk- Cevz'ya
Yannda haneri bir fet-i dilver
Salar ftdelerin her zamnda ferdya
Der-geh-i devlet-mebuda klnduka namz

Herkes itdke en Hakk'u cenb- pkine
Eylerin anda immetden saf kasdum budur
Yz sren evvel ben olam stnu hkine
125120

1
2
3
4
Ulmudan sen h u gedlar behre-dr old

ridi fey-i lutfu gn gibi al v ednya
Kat ayakda kaldum dest-gr olmaz m ihsnu
ark ire benm de pyuma degmez mi bir pye
124119
Mefln Mefln Feln

1
2
3
4
Mazhar- eltf- h itdi seni ey Hlet

fern sad-fern ol kilk-i gevher-brua
kd mnend-i hamil bana halku yine
Var ise yz virdi sultn- cihn erua
123118
Feln Feln Feln Feln

1
2
3
4
Benem ki zerre-sfat hk ile ber--ber iken

kard pertev-i lutfu sipihr-i vlya
Dr-i dularu yle nazm idem ki sen
An rev greler sk- ar- alya

1
2
3
4
Bg-bnu ol karup atdug nergis gibi

em-i erbb- hased hk-i rehden dr ola
Mlki mamr eyliyen mimr- reydr sen
T cihn turduka ol mimr bu mamr ola
116
T1. 41a, 1. 64a, VE. s. 123

u balk verilmitir: "Merm Esad Efendi'ye rsl
Olunmdur"
117
T1. 41a, 1. 65a, VE. s. 121
118
T1. 41a, 1. 65b
119
T1. 41a
120
T1. 41a
0
121
T1. 41a, 1. 61a, VE. s. 116

T1. 41a, VE. s. 112
123
T1. 41a, 1. 64a, VE. s. 116
124
T1. 41b, VE. s. 123
125
T1. 41b, 1. 62b, VE. s. 121
122
126122
131127
Feiltn Mefiln Feiln

1
2
3
4
Olcak rz- nevbet-i humm

Balarum h u zr u efgna
Pdh- memlik-i derdem3
Nevbetm alnur emrna
127147
Feiltn Mefiln Feiln

1
2
3
4
Nesm-i himmet-i anber-emm agnu

Nazri sanma ki hergiz bu rzgra gele
Kaan ki devlet ile bezm-i ehr-yra gelr
u yda bezedirin an kim bahra gele
HARF'L-Y

1
2
3
4
128123
stn-efn olup meclisde sk eyled

Kuvvet-i bz ile icr-y resm-i dil-beri
Safha v meylin ideydi lalden billrdan3
Bezedrdm cmua yne-i skender'i

1
2
3
4
129125
Hak budur ey saf- Cem-kadr prn-menkabet

nua mahssdur yn resm-i server
Ola py-endz anu husrev-i ikble
h-sr- devlet zll-i sadet-gsteri
Mefln Mefln Feln

1
2
3
4
1301260
Zih p-y dery-dil kapudn olal bahre

Olupdur garka-i yemm-i bel slm'u ads
Cihn bgna fer virmi gl-i gl-zr- devletdr
Benm gibi olan shib-man

Revdur Hlet ir itse dav
Hemn elfz ile dav gerekmez
Meeldr kim gerek davya man
135134

1
2
3
Hlet-ve sora bdr itmede zahmet eker

Ol ki hvb- gaflete kalbini mutd eyledi
Perde-i em-i seri heft eyliyen Perverd-gr
em-i cnu perdesin gy ki heft-d eyledi
134132

1
2
3
4
Tedenndr egeri t ezelden hli dnynu

Vel ey Hlet old zamn gyet de kem imdi
aleb-kr- murd olsa salar elbette ferdya
Muvakkatdur ekbir virdgi zehr-i sitem imdi
133129

1
2
3
4
El virp imdi rzgr bize

Hr- tevfk eyledi yri
h- dery-nevle yine bugn
ekelm bir sefne er
132128

1
2
3
4
Revdur ger tonanmasna dirsem gl tonanmas

1
2
3
4
Mr Husrev Mr h Mr Ksm her biri

Ryet-i ir makmn burc- Keyvn eyledi
Mlk-i nazma bunlar mr itdi sultn- ezel
Ben kuln iklm-i fala mr-i mrn eyledi
126
T1. 41b, 1. 65b, VE. s. 124

3
derdem: Metinde "dehrem" yazlm olan kelimenin yerine
kenarda sah notuyla "derdem" ekli teklif edilmitir.
127
VE. s. 125
128
T1. 41b, 1. 62a
3
ideydi: idi T1
129
T1. 41b
130
T1. 41b, 1. 63a, VE. s. 123
0
119b'de u balk verilmitir: "apudn P'ya rsl
Olunmdur"
131
T1. 41b, 1. 63b, VE. s. 114

T1. 41b
133
T1. 42a, 1. 67b, VE. s. 126
134
T1. 42a, 1. 64a, VE. s. 113
135
T1. 42a, 1. 63b, VE. s. 113
132

141145
136135
Feln Feln Feln Feln

1
2
3
4
Hamd li'llh kim cihn bk degl gam ekmezem

Ben de olsam Hlet-ve izz devlet yohsul
Mkil oldur ol zamn kim germ ola bzr- har
Olmaya nakd-i amel kalam kymet yohsul
1
2
3
4
Hm-y hmyn- izz sadet

K'olupdur anu erh-i vl mekn
Dnp dnp anda karr eylemezdi
Eger olmasayd kapu iyn
3 . 7 . Tarihler
1371390
1
2
3
4
af olup bu kadar byle dkn olmazdum

Olayd baa sen gibi bir mun-i kav
erg idn beni dny disn ki olmaz i
irr- B-Leheb'i n erg- Mustafav
Mefl Mefl Mefl Feln

Bi kr sips eyliyelm kim yine geldi1
P-y Al r-sfat r-i mehbet
Getrdi bir gl-i sad-berg evrkn bu ben hke1

Olup b- kerem gl-zr- lutf- hdan cr
Yze kmazd bzr- cihnda cevher-i nazmum
Eger tab- erfi olmasa anu hardr
Ol Ysuf- gm-getesini buld zamne

Yakb gibi ekdi biraz geri ki firkat
Halku bugn oturd dah yirine cn

Oturmag ile sadrna ol kn- mrvvet
Hayyt- ezel kaddine bimi aceb olmaz

Yakmasa ger gayrlara cme-i devlet
Ey dil bu hemna ua bezer ki Sleymn

Mhri yine buld yitirp bir nie mddet
Gy peder-i mfikidr halk- cihnu

Ebn-y zamn olm idi grmege hasret
kerre eger saf- dehr olsa revdur

h- Sleymn-haeme eyledi hidmet
Evvelde dah adli klup lemi mamr

Bulmd vcdyla eref sadr- sadet
Ol hleti yd eyleyicek htif-i gayb

Trh didi yine yirin buld vezret
139
140
141

1
2
3
4
SNN P DEFA- LDE VEZR

OLDUKLARINDA DNLEN TRHDR*0
138
1
2
3
4
11
Hke yek-sn eylemiken tevsen-i devr-i zamn

Eyled pk-svr- arsa-i devrn beni
Hkden ref eyled bir esb-i ihsn eyleyp
Yirden stn ide dim Hazret-i Mevl seni
140142
Feiltn Mefiln Feiln
1
2
3
4
Ulem tc geymeg ile kii

Mansb- ilme olmaz erzn
Badag tc itibr itmez
Fark iden Hdhd Sleymn'
1001 [1592-1593]
22
TRH- MFT-UDEN- ZEKERYYA
EFEND RAHMETU'LLH*0
136
T1. 42a, 1. 67b, VE. s. 113

T1. 42a, VE. s. 112
0
Balk: Nshalarda balksz olan bu kt'a iin S1. 44b'de
u balk verilmitir: "eylislm Muafa Efendi'ye
Virilmidr"
138
T1. 42a, 1. 63a, VE. s. 119
1
Getrdi: Getr VE
139
T1. 42a, VE. s. 126
140
T1. 42a, VE. s. 113
137
141
VE. s. 118
T1. 42b, 1. 68b, VE. s. 128
0
Balk: *T1, Tr 1
1
kim: ki T1
2
T1. 42b, VE. s. 128
1
Halk- dnyy eyledi dn

Azm idp tahtna sadetle
Merref kld fetv sadrn bir merd-i kmil kim

olupdur syt- falyla anu bu gnbed-i mn
Saflar srmemi bir kimse yok al v ednda

Aceb lutf eyledi halk- cihna Hazret-i Mevl
Girdi kat- menzil eyliyerek

Meh-i nev gibi ehre hretle
Hamd idp Hlet didi trh

Geldi h- cihn selmetle
As-y hmesiyle girdi dery-y ulm ire

Fnnu her birinde kld izhr- yed-i beyz
Gelr her yz banda dni bir tecdd ider dem

Vel byle mceddid bide bir ancak der hakk
Grp bu hleti htif bu srra old n vkf

Didi trhin anu buld yirin mansb- fetv
1000 [1591-1592]
33TRH- VEFT-I FEHM EFEND
RAHMETU'LLH*0
1005 [1596-1597]*
55HDIM HASAN P
VEZR- AZAM OLDUKDA DNLEN
TRHDR*0
1
Bir seher-geh ki vezn old nesm-i rahmet

Gl gibi geldi yine zmre-i ehl-i mn
Mhr-i sultn- cihn geldi Hasan P'ya

Burc- devletde karr eyledi mihr-i rahn
Girdi gl-berg gibi koynna ol mhr-i erf

N'ola ba olsa yiri niteki verd-i handn
Dilerz ide Hud mhr-i nbvvet hakk

Dim sadr- sadetde res-i erkn
Dest-i lutfyla anu hurrem bd olsun

Kiver-i ilm hner milket-i cd u ihsn
Tnd-bd- gaab hk ile yek-sn eyler

Halka cevr eylemeden dnmese erh-i gerdn
b- ry- vzerdur bulur anula nem

Gl-en-i saltanat- Devlet-i l-i Omn
Bahr-i devletde o bir drr-i girn-mye idi

Ne gzel buld kard an h- devrn
Didi trhini bi evk ile bir mr- af

Girdi saf eline mhr-i Sleymn- zamn9
Mefl Filt Mefl Filn

1
dem nice dyer bu gam- cn-gdza kim

Bir demde sald hrmen-i sabr u karra od
Gitdi o mr-i meclis-i erbb- fal olan

Sz- tarab revdur olursa gsiste-rd
Herkes aceb mi nle v efgnlar eylese

imdi odur makma mnsib olan srd
Nahl-i murd olmad dnyda br-ver

Br cinnda ecrini Br ide huld
Bi sz u derd ile didi trh Hlet

Gitdi adem diyrna Fehm gibi vcd
1014 [1605-1606]*
44TRH- MEDEN- SULTN

MEHMED HN EZ-SEFER- HMYN BETAHT-I MEYMN*0 Feiltn Mefiln Feiln
1006 [1597]*
Hazret-i Hn Mehemmed bni Murd1

Glib olup adya devletle
*
0
Balk: *T1
T1. 42b, 1. 69a, VE. s. 129
0
Balk: *T1, Tr Bery- Fehm 1
*
1014: 1005 T1, 1, VE (Bu nshalarda rakamla verilen
trihler, hatlarndan hareketle yaplan hesaplamaya gre
yanltr.Yaplan hesaplamaya gre ortaya kan 1014
trihi, KO nshasnda rakamla bulunmas da dikkate
alnarak tercih edilmitir.)
4
T1. 42b, 1. 69b, VE. s. 129
0
Balk: *T1, Tr 1
1
aret-i n Meemmed bni Murd: aret-i Meemmed
n bin Murd T1
3
1005: T1, 1, VE (Bu nshalardaki hatlarn hesaplanmas

sonucu ortaya kan trih 995'tir. 1'de rakamla verilmi
bir trih olmayp, T1 ile VE'de ise hattn tersine 1005
trihi bulunmaktadr. Bu trih, gerek kaynaklarda verilen
bilgilerle rtmesi -ki III. Mehmed'in zaferle sonulanan
Haova Muhrebesi'nden dn trihi kaynaklarda 1005
olarak verilmektedir [msl. bkz. . Hmi Dnimend,
zahl Osmanl Tarihi Kronolojisi, stanbul 1971-1972, s.
641]-, gerekse L, S1 ve S2 nshalarnda hatlaryla
mutbk bir ekilde rakamla bulunmas da dikkate alnarak
tercih edilmitir.)
5
T1. 43a, 1. 69a, VE. s. 130
0
Balk: *T1, Tr Bery- Vezret-i asan P 1
9
zamn: cihn 1, VE

77TRH BERY-I EME*0
66TRH- KASR-I MDER- SULTN

MEHMED HN ALEYH'R-RAHME*0

Mefl Filtn Mefl Filtn
1
Ol mder-i cenb- Dr-y dd-perver

Sultn Mehemmed bni Sultn Murd- magfr
hsn b-nihyet yok himmetine gyet

Dnyya feyi mil dillerde lutf mezkr
Old bu cy- zb lutfyla cennet-s

Firdevsi terk iderdi grseydi bir nazar hr
Dim koyup eerler olsun cihnda dim

Klsun vcd- h kalbin heme mesrr
imdi bir eme bin eyledi Mevl yoluna

Kethud Beg ki odur menba- cd- ihsn
Fey-i fal u keremi irse eger eflke

Kuryup kalmaz idi eme-i mihr-i rahn
Selsebl' ayagn ald bu b- sf

Kld dny yzini gayret-i gl-zr- cinn
Ehl-i dilden sorcak Hletiy trhin

Didiler "eyledi ser-eme-i hayvn revn"
1006 [1597-1598]*
tmmna bu kasrn old tamm trh

bd ola lh mnend-i beyt-i mamr
88TRH- HNE- MR AHMS*0

1009 [1600-1601]*
1
Habbez kne kim grseydi Mn nakn

Sret-i dvr-ve dem-beste v hayrn ola
Tutmaya Keyvn u- mihrden zerrn as

Lyk olmaz kim bu kasr- devlete der-bn ola
Olmaya cy- taaccb olsa ger hb u blend

Bir mekn kim shibi byle ref'-n ola
Mr ahms- Arab kim h ahms- Acem

Bezmine gelseydi ger ermende-i ihsn ola
Bezm-i yn ski-i ikbl germ-germ ide

Sgar- erh-i felek m-dm kim gerdn ola
Hsl- mr Hud bd- arardan saklasun

Serv-ve bit-kadem gller gibi handn ola
Htif-i gayb sul idp didm trhini7

Mr ahms'u sery her dem bdn ola
1006: 1 ile VE'de rakamla verilmi bir trih olmayp,

T1'deki "zamn" yerine bu nshalarda "cihn" kelimesinin
bulunmas, trihin bu nshalarda 995 olarak kmasna
yol amaktadr. T1'de rakamla verilen trih 1006 olmakla
birlikte hattndan hareketle yaplan hesaplamaya gre ortaya
kan trih 1025'tir. Ayn trih msrann, "Trkslm Kltrnde Ebced Hesb ve Tarih Drme"
adl eserde, Srr Mecmuas'ndan naklen verilen ve
"Girdi" kelimesinin ilk hecesinin y'li yazlmasndan
kaynaklanan 1035 rakaml ekli de mevcuttur (bkz. smail
Yakt, Trk-slm Kltrnde Ebced Hesb ve Tarih
Drme, stanbul 1992, s. 68). 1006 trihi, gerek T1'de
rakamla bulunmas, gerekse kaynaklarda verilen bilgilerin bu
trihi teyid etmesi -ki bu konuyla ilgili kaynaklarda verilen
trih 23 Reb'l-evvel 1006'dr (msl. bkz. . Hmi
Dnimend, a.g.e., s. 183)- bakmndan tercih edilmitir.
6
T1. 43a, 1. 69a, VE. s. 129
0
Balk: *T1, Tr Bery- ar- Suln Memed n 1
*
1009: 1005 T1, VE (T1'de rakamla verilen 1005 trihinin
aksine, hattndan hareketle yaplan hesaplamaya gre ortaya
kan trih 1009'dur. 1 nshasnda rakamla verilmi bir
trih olmamakla birlikte -hattndan hareketle yaplan
hesaplamaya gre- ortaya kan trih de 1009'dur. 1009
trihi, gerek kendisine en yakn trih olan 1005 trihinin
rakamla da olsa T1 ile VE'de bulunmasndan -ki VE'deki
hatla, verilen rakam arasnda mutabakat ta bulunmaktadr-,
gerek Uzunarl'daki bir kaytta -konuyu tam bir
kesinlikle aydnlatmasa da- byle bir kasrn yapmna 1006
trihinde balanldndan ve hatta pencerelerine kadar
yaplmakla birlikte III. Mehmed'in vefat ve annesi Safiye
Sultan'n da Eskisaray'a nakli ile terkedildiinden
bahsedilmesi (bkz. smail Hakk Uzunarl, Osmanl
Tarihi, c. 3/2, Ankara 1988, s. 555) sebebiyle tercih
edilmitir. air bu iirde eserin tamamlanndan
bahsetmektedir. Dolaysyla -bu hususu kaynaklardan teyid
edecek bir bilgiye rastlamam olsak da-yapmna 1006
ylnda balanan ve sz edilen sebeplerden dolay
tamamlanmas sekteye urayan kasrn, bir defa kesinlikle
1005'ten daha sonra ve hatta III. Mehmed'in vefat trihi olan
1012'den sonra tamamlanm olmas da ihtimal
dhilindedir.
1012 [1603-1604]*
7
T1. 43a, 1. 69b, VE. s. 130

Balk: *T1, Tr Bery- eme 1
*
1006 (1006 trihini, gerek drlen trihin ilgili
beyitin 2. msrann tamamnn deil de sadece "eyledi sereme-i ayvn revn" blmnn hesaplanmasyla
bulunabilmesinden [zra msran tamam hesaplandnda,
mellifin vefat trihini dahi epeyce aan 1264 trihi ile
karlamaktayz), gerekse VE nshas bata olmak
zere S1, L vb. dier baz nshalarda rakamla da
bulunmas bakmndan tercih ettik. Buna mukabil T1'de
1011 trihi bulunmakta olup 1'de ise rakamla verilmi
herhangi bir trih mevcut deildir.)
8
T1. 43a, 1. 69b, VE. s. 131
0
Balk: *T1, Tr 1
7
sul idp didm: du idp didi 1; 1'deki ekil ayrca
T1'de kenardadr.
0
99TRH- DGER BERY-I

AHMS-I MERKM0
1015 [1606-1607]
Feiltn Mefiln Feiln
1212TRH- VEFT-I ABDLVEHHB

EFEND*0
Habbez kasr- hb u zb kim

tdi ahms Beg bu demde bin
Feiltn Mefiln Feiln
Gazze andan ibret olmag ile

Old trh Gazze laf aa
Didi trh-i mevtini ahbb

Kuluna rahmet eylesn Vehhb
1014 [1605-1606]*
1012 [1603-1604]
10
10 TRH BERY-I FEVT- DL-DE

ABDLKDR EL-MERHM*0
1313TRH- KASKER-UDEN-
BK EFEND BE-RM-L DER-DEFA- L*0
Feln Feln Feln Fel
Filtn Filtn Filn

1
Kydu ol masm- pke b-gnh

Ey felek itd pern htrum
T lnce diyeyin trh in

Gitdi ya dnydan Abdlkdir'm
1021 [1612-1613]*
O sadr- sadetde bk ola
1000 [1591]
14140TRH- VEFT-I HOCA EFENDZDE MESD EFEND RAHMETULLH*
Mevhu cennet*
1005 [1596-1597]
1111TRH- KATL- GM AYAKLI*0

Mefln Mefln Feln
15150TRH- VEZR- AAM-UDEN-

HARET- CAGALA-ZDE*
Bugn ey haret-i ser-dr- Ekrem

Cihna adl ile vze saldu
Mefl Mefl Mefl Feln
Bi-hamdi'llh ki tg-i himmetle

O Tmru ayakdan aldu
Du idp didm trh-i katlin

Gm ayaklnu ban aldu
saf eline girdi bugn mhr-i Sleymn

1005 [1596-1597]
1616
TRH- HNE- AHMS BEG MAA*0
1012 (1012 trihi, T1 ile VE'de hem hatlarndan hareketle

yaplan hesaplama sonucunda bulunmas, hem rakamla
verilmi olmas, hem de gerek trihin kaynaklardan
tesbit ve teyid edilememesi bakmndan tercih edilmitir.
1'de rakamla verilmi bir trih olmamakla birlikte
hattndan hareketle yaplan hesaplamaya gre ortaya kan
trih 1016'dr. Aradaki drt saylk fark "ola" kelimesinin
yazl farkllndan kaynaklanmaktadr.)
9
T1. 43b, 1. 70a, VE. s. 131
0
Balk: *T1, Tr Bery- ar 1
10
T1. 43b, VE. s. 131
0
Balk: *T1
*
1021 (T1 ile VE'de rakamla verilmi bir trih olmamakla
birlikte hatlarndan hareketle yaplan hesaplamaya gre
T1'de 1020, VE'de ise 1016 trihi kmaktadr.
Muhibb'nin eserinde bildirdiine gre ise airin olunun
vefat trihi 1021'dir [bkz. Muhammed Muhibb, Trih-i
Hlst'l-eser, niversite Ktp., AY. 77170, c. 4, s. 391].
1021 trihi, gerek bir kaynakta bulunmas, gerekse T1'in
hattndan hareketle ortaya kan trihe yaknl
bakmndan tercih edilmitir.)
11
T1. 43b, 1. 70a, VE. s. 132
0
Balk: *T1, Tr 1
12
T1. 43b, VE. s. 132

Balk: *T1
*
1014 (1014 trihi T1'de rakamla verilmi olmasna
ramen hattndan hareketle yaplan hesaplamaya gre 1020
trihi kmaktadr. VE'de ise rakamla verilmi bir trih
olmamakla birlikte hattndan hareketle yaplan hesaplamaya
gre ortaya kan trih 1014'tr. Kaynaklardan teyid
edilemeyen 1014 trihi, VE'de hattdan hareketle yaplan
hesaplama sonucu elde edilmesi ve bu trihin T1'de
rakamla bulunmas da dikkate alnarak tercih edilmitir.)
13
T1. 43b, VE. s. 132
0
Balk: *T1
14
T1. 43b, VE. s. 132
0
Balk: *T1, Tr-i Veft- oca-zde Mesd Efendi VE
*
Mevhu cennet: "Mekn cennet olsun."
15
T1. 43b, VE. s. 132
0
Balk: *T1, Tr-i Vezr-i Azam Caala-zde VE
16
T1. 43b, VE. s. 132
0
Balk: *T1
0

1
Hve beytn erf *

1013 [1604-1605]
22
**

1
Hak budur kyu gibi olmazd bir cy- saf

Hk-i mkninden anu gelse ger by- vef
ti-i diller olur dem-beste klduka nazar

Bir aceb ynedr hakk ceml-i dil-rb
Yohsa zhid yok mdur em-i cihn-bn sen

Bilmed mirt- cmu oldugn lem-nm
Ey meh-i burc- letfet cst c in seni

Her un gnderr hurd-i rahn bir yaa4
Kalbme virmez saf yne-i lem-nm

Grmeden hazz eylemez dnyy erbb- fen1
emme bir dg- hn-ld olur her cm- mey

Iya gaz eylesem ol lle-haddmden cd5
kn kim zerre kendin neyyir-i azam bilr2

Anu in eyler ol fet rakdan merhab
Hod-fr- zhdi ugratmaz aa erbb- dil6

Muteberdr k bzrnda dkkn- bel
Bezm-i vasl- yrdan bir lahza dr olsam olur3

Tg-i hasret r-be-r kpl-i mihnet der-kaf
Kendsin seyl-i gama teslm iden haslardanuz7

Mnteh-y seyrmz bahr-i beldur dim
zge zindn- beldur tengn-y dehr-i dn

Sag kmaz mbtel olan bel-keler aa
Kaht- lutf- yra dse ehl-i k ey Hlet8

Kend murg- cn eyler dne-i sabrdan gd
3 . 8 . Gazeller
1
BTD- GAZELYYT*0
HARF'L-ELF
Aks-i maksduncadur l-bdd dil-i nlnumu

Kh-sr- sebz-i gerdndan iitsem bir sad
Karular mevc-i bel olur muhlif rzgr

Garka-i dery-y gam bi kerre ursa dest p6
Bir debistn- hnerdr nazmumuz ey Hlet

Eyledi bu tfl- dil imdi elifden ibtid7
33
1
Kalmaya gamdan ikyet eylesem hum saa1

Hn-kh- dehr iinde yanmaduk bir briy
Ehl-i ka hne-sz agyra bezm-efrz olur

T ezelden byledr em-i ceml-i dil-rb
ti-i cn bu kafesden yle bzr old kim

An gy idemez yne-i lem-nm
Hve beytn erf: "O deerli bir evdir."
**
1013 (Nshalarda rakamla verilen trih 1012 olmasna

ramen hatlarndan hareketle yaplan hesaplamaya gre
ortaya kan trih 1013'tr. 1013 trihi, hem hatlardan
hareketle yaplan hesaplama sonucu elde edilmi olmas,
hem de S2'de rakamla bulunmas dikkate alnarak tercih
edilmitir.)
1
T1. 44b, 1. 72a, VE. s. 153
B
alk: *T1
1
Grmeden: Bamadan 1, VE / dnyy: dnyya 1, VE
2
-1, VE
3
-1, VE
6
Bu beyitten sonra VE[5]'de u beyit bulunmaktadr:
Ebr-i iyn olundan smna myor
Kendmzdendr eger mable gemezse du
7
bu: bir 1
T1. 44b, 1. 73a

4
bir: her 1; Bu beyit ayrca 39 nolu gazelin 3. beyitidir
(ran: enver, 39 nolu gazelde).
5
Iya az eylesem: Bde isem her aan 1; Beyitin
1'deki eklinin farkl ekli ayrca 36 nolu gazelin makta
beyitidir (Bde isem her aan: Bde isem let, 36
nolu gazelde).
6
B-am olur geri kim dvneler amm ki ben
amsuz olmadum da dvne olaldan saa 1; Beyitin
1'deki ekli ayrca 36 nolu gazelin 2. beyitidir.
7
-1
8
Med idersin let ol serv-add ellerin
Saa bezer grmedk bir blbl-i destn-ser 1; Beyitin
1'deki eklinin farkl ekli ayrca 36 nolu gazelin 7.
beyitidir (let ol serv-add: dim ol addi
enru, 36 nolu gazelde).
T1. 44b, 1. 73b
1
Bu beyit 33 nolu gazelin de matla beyitidir.
Dg- hnnm degl snem ki genc-i kdur4

ehr-yr- gam kzl mmyla mhr urm aa
Olamaz hursend k ehli hayl-i yr ile

Kimseyi sr eylemez br- draht- smiy
Rh- k ire cnndan incinrsem dstlar

Seng-i cevrinden o tflu b-nasb itsn Hud
Urdug ya murg- dildr ya nin- snedr

Kang nvek kim olur eflk astndan cd
Grmesn kynda ad dirse olmaz ka6

Derd ile mahv- vcd itmek gibi bir smiy
htirz itmek gerekdr h- dilden dstum

Grmedk hi nvek-i k-i mahabbetden hat
h- dildendr md derd teskn itmede7

te sndrmesn sarsardan eylersin rec
Eyleme hergiz rec seng-i cefsn Hlet

Merhamet kopmaz dil-i sengn-i dil-berden saa
Merhamet kl hline gel ey Mesh-y zamn9

Klb- b-rha dndi Hlet senden cd
66
Lebinde sanma kim tebhledr yir yir olan peyd1

Murassadur o hu cm- lali ey dil-i eyd

1
Baum tb itse bu meydnda evgn- ka

Mnteh-y seyri olur seng-i dvr- bel
Kan ol zlf-i ham-der-ham gibi bir mye-i devlet2

Aa hergiz mudil olamaz dny v m-fh
Nleler klsa ad kynda olmaz kr-ger

Sarsar- hum benm zr iitdrmez sad
Gzeller kol kol olsa ayrup her biri ukn3

Gl sen h- smn-sid kolundadur cn
Eylemi hursend o hu lutf u kahrndan beni

Sne-kin mukte-y hsn k iden Hud
Yeter zahm- dil-i erbb- ka merhem-i lutfu4

Ne lzm rite-i Meryem ne hcet szen-i s
Ksmet-i bezm-i ezeldr ey ad incinmezem4

Sgar- iret saa peymne-i mihnet baa
Gren dir kmet-i arar-hrmu ak cmeyle5

Bu bga gelmemidr yle bir serv-i semen-sm
Gird-bd- h ile bulsa aceb mi ft hz

Old cismm Hlet hk-i hmn- an
Ceres gibi dil ucyla idersem nle v zr6

Beni irgrmesn ser-menzil-i maksduma Mevl
55
Filtn Filtn Filtn Filtn
1
Kdir olmaz itmege tb- melmetden cd

Cismim hkisterin gezdrse yellerle sab
tmek ister leme hatt- siyeh-kr itdgin

Arsay hl bulup hl-i izr- dil-rb
ayy iderdm bir dem ire bi beybn- gam

Eyleseydi pr-i mey-hne eger himmet baa
Bu beyit ayrca 38 nolu gazelin 2. beyitidir; Bu beyitten

sonra 1[5]'de u beyit bulunmaktadr:
Leb-be-leb olmaz benmle ol civn- ser-firz
tdi zr metm bram- minet d-t
6
-1
7
-1
8
Bu beyit 38 nolu gazelin de makta beyitidir.
T1. 45a
4
Bu beyit 40 nolu gazelin de 4. beyitidir.
T1. 45a
T1. 45a (farkl ekli T1. 47b'de, tekml-i kusurda), 1. 73b

(farkl ekli 1. 72b'de kenarda), VE. s. 156
1
-T1 (47b), 1 (72b), VE
2
mye-i devlet: malab- al T1 (47b), 1, VE; Bu beyitten
sonra T1[2, 47b], 1[2, 72b] ile VE[2]'de u beyit
bulunmaktadr:
Eger ol dil-ber-i sengn-dil gline girseydi
Ncm- leker-i amdan ayrmazd dil-i eyd
3
Bu beyit ayrca 27 nolu gazelin 2. beyitidir;
Bilr kim te-i yla anu germdr yet
Anun glmi almaz ele ol fet-i ran T1 (47b), 1
(72b), VE
4
Bu beyit ayrca 32 nolu gazelin 4. beyitinin 1[4] kodlu
beyitidir;
Dehn- yri a utm anup ey dil mell olma
Leb--lebdr dev-y misk ile ol oa-i zb 1 (73b);
Beyitin 1 (73b)'deki ekli ayrca 8 nolu gazelin 2.
beyitinin T1 (49b) ile VE'deki eklidir.
Gep Ferhd u Mecnn baa degdi imdi n nevbet
Hev-y ile ser-gete oldum syb-s T1 (47b), 1
(72b), VE
5
-1 (72b, 73b); Bu beyit ayrca 43 nolu gazelin 3. beyitidir;
Aceb al degl mi duter-i rez ey zen-i gerdn
Ayana u oymaa deger mi Zhre-i Zehr T1 (47b),
VE
6
-T1 (47b), 1 (72b), VE; Bu beyit ayrca 21 nolu gazelin 4.
beyitidir.

7
Meger cn nakdi vardur Hlet zlf-i siyhnda9

Girihler urm anu stine ol fet-i ran
Miyn-bendinde seyr it haner-i zerrn-i cnn3

Hilli hle ire grmedse ey dil-i eyd
77
Sen zlf-i girih-grden ayr yle olm kim4

Hemn zencri ekskdr dil-i rden cn
Kelmu Hlet bahr-i belgat oldugn bildi7

Szden n'ola kmazsa sen ol gevher-i yekt

1
Gark-i lcce-i gam olmak zreydi dil-i eyd

Zamnnda yetidi hak budur kim zevrak- sahb
Nir itd gzeller yoluna akl u dil cn

N'in byle tagtdu kendi ey k- eyd2
99
Sipihr-i tz-ger bzesinden hi bad olmaz3

Olursa mhre-i dil hokka-i lalde n-peyd
Ciger emr-i gam sad-presiyken eyledi cn

Hayl-i szen-i mjgnlaru evvelkiden al
Cihn b-gnh ldrse kimse hikmetin sormaz

Bilrler kim zamnu Hr'dur ol hatt- anber-s
Alup tfl- sirikin geh kenra gh znya

Bed-mz eyler an refte refte k- eyd
O serv-i gl-izru bir nazrin grmedi hergiz

olad sahn- bg- dehri dil b- revn-s
Hveyd klmasayd ehl-i ku kevkeb-i ekin

Bulurd mhumuz ok pye-i mihr-i cihn-r
Mahabbet kssasn sylemege varmdur ol ha6

Ben oldum b-zebn hayretden ol hm- istign
Gel ey pr-i mugn gz- meclisdr du eyle

Heme yirden stn olmag in sgar- sahb
Shan ey Hlet yne-i dilde saf ister

Grnmez r-nm olmaycak dze-i man7
Sanevber ry- dil gsterse saa ok mdur imdi

Ezelden k- b-dil degl mi kadde b
88
Bizm yne-i gt-nmmuz ry- dil-berdr6

Gerekmez Hlet ansuz bize dny v m-fh

1010
Degl rynda ol h- cihnu hatt- mk-s

Melhat bahrin km yzine anber-i sr
Ne sihr eyler aceb ol gamzeler kim ursalar nvek2

Geer cna vel olmaz bedende hi eer peyd
Mefl Filt Mefl Filn

1
Olmaz cenb- h- keremden kerem cd

Kalmaz cihnda eme-i hurd b-iy
Ol h- Cem-cenb ki cm- sadeti

Sk-i himmetinden alur bay eger ged
Bu beyit 21 nolu gazelin de makta beyitidir;

Olupdur her biri cm- asedden mest-i l-yal
Aceb mi rtbei fehm itmez olsa (itmeye ey T1 [47b],
itmese ey 1 [72b]) let ad T1 (47b), 1 (72b, 73b),
VE
T1. 45a, 1. 74a, VE. s. 154
2
-1, VE; Bu beyit 21 nolu gazelin de 2. beyitidir.
3
Sipihr-i: Sipihr VE / bzesinden: bzesinde T1
6
-1, VE
7
Grnmez: Alnmaz T1
T1. 45b (farkl ekli T1. 49b'de, tekml-i kusurda), 1. 74a,
VE. s. 165
2
Dehn- yri a tutm diy ey dil mell olma
Leb--lebdr dev-y misk ile ol oa-i mn T1
(49b), VE; Beyitin T1 (49b) ile VE'deki ekli ayrca 6
nolu gazelin 4. beyitinin 1 (73b)'deki eklidir; Bu
beyitten sonra T1[3, 49b], 1[3] ile VE[3]'de u beyit
bulunmaktadr:
Cihn al ser--ser mey-perest olma muarrerdr
alarsa aks-i ryn sar ire ol bt-i ran
10
Beyitin farkl ekli ayrca 43 nolu gazelin 4. beyitidir

(zerrn-i: n-rz-i, 43 nolu gazelde);
olamadan dehn- yra hergiz olmadu fri
Yine sz mi iitmekdr murdu ey dil-i eyd T1 (49b),
1, VE;
4
-1; Didiler dil-ber seyr eyliyenler sk- smnin
Saa rh- melat ire olmaz kimseler hem-p T1
(49b), VE
5
Teninde d n'eyler let yr bilrsin od
Met- sn-i ryicdr aa lzm degl tama 1;
Ged-y ky- dil-dr olmaa ey let degmez
Gerek drt- skender gerekse evket-i Dr T1 (49b), VE
T1. 45b, VE. s. 154
6
Bu beyit 43 nolu gazelin de makta beyitidir (gtnmmuz: lem-nmmuz, 43 nolu gazelde).
T1. 45b, 1. 72b, VE. s. 148
Evtr iderdi aaa-i mihri engine

Olsa harf-i meclisi nhid-i ho-nev3
Dnse hille af ile cismm aceb degl3

Devrn beni drdi o meh-preden cd
Alursa hk-i rhn eger mk-i ezfere

Reyinde ehr-yr- Hoten eylemez hat
emr-i cevr-i dil-beri her rz iden4

Su hasretiyle gitti mazlm- Kerbel
emri old her tarafa salnur nihl

Tahrk ider nesm-i zafer an dim
Mifth- genc-i tli-i frzumu benm5

Gy ki old cy-gehi km- ejdeh
Olsa eger ki dal-kl dmen stine

Olur draht- bg- zafer kaddi gyiy
Meng- g- hdaki drr-i h-vr

Kulak ekerse Hlety nazmua rev
Ey Hlet zuhra gelr lutf u himmeti

Eyle devm- devlet-i ha hemn du
Ol bir sehb- kudret sen bir giyh- acz

Andan gelr gelrse saa kuvvet nem
ak byle aglamazd dem--dem bu tfl- dil

Olmasa sille-i gam u endh der-kaf
ynedr cemli o hu cihn-nm1

Dnyy ka bucag idgin gsterr saa
Sret-perest-i deyr-i md olma ey gl

Znnr- k kdir ise kl vel d-t
Ey Ysuf- ceml arar hsn yetin

Evrk- mushaf- gli kardurup sab
1313
Mefl Filt Mefl Filn
1111
Mefl Filt Mefl Filn
1
Nyuda mutrib ne kom bilmezin Hud

te kar iinden anu her giren hev
Gitdi o dem ki grmese ekm sitresin

y nic'old diy sorard o meh-lik
Olm Cem' elinde bir icml defteri

Hkm itdginde leme cm- cihn-nm
n tr-i gamze terke-i cevrdedr mdm

Sehm-i sitem hadeng-i elem nvek-i bel
Benden yaa tamm ikest eyle dstum

Mirt- htrumda grrse eger riy
N'eylerdi Hlet eger ol h- nev-zuhr

Sm-i sirik-i k itseydi n-rev
alsam aceb mi te-i mmdi yirlere4

Genc-i visle el kod agyr- bed-lik
Ol cra-n- bezm-i fenyam ki Hlet

Birdr yanumda sgar- eh kse-i ged
1414
1
Agzna ald dtn llesin ol hr-lik1

eme-i Kever'e bir lle komlar gy
Dtn ol gonce-dehen agzna zb yakur

Reng-i tededr ol lal-i leb-i rh-efz
1212
Mefl Filt Mefl Filn
1
Mmkin midr ki karu koya yine saa

Aks-i ruhu meger ola yneden yaa
N'eyler elde ey eh-i iklm-i izz nz
Dvr- ka rahne viren te-i cef
11
12
Olsa.....o-nev: Szende olsa meclisine Zhre-i sem 1,

VE
T1. 46a, 1. 74b, VE. s. 153
4
alsam: Ursam 1
T1. 46a (farkl ekli T1. 48a'da tekml-i kusurda), VE. s.
158
2
-T1 (48a), VE
13
14
Dil nesinde old msfir am- fir

Luf eyle sen de gel bu gice ey ecel baa T1 (48a), VE;
Beyitin bu farkl eklinden sonra T1[3, 48a] ile VE[3]'de
u beyit bulunmaktadr:
rgrse bd ger as u k-i kyu
Eylerdm an gzlerme ml-i tty
4
Bezm-i maabbetde sen em-ve yine
Badan ayaa yad beni te-i bel T1 (48a), VE
5
-T1 (48a), VE
T1. 46a
1
T1. 46a, 1. 73a, VE. s. 161
1
ald: alsa 1

3
Dtn itmekdesin illerle vel nr- hased

Yregm yakd benm old duhnlar peyd
Dil-i sengn-i yrdan hergiz

Gemez ill hadeng-i cevr cef5
Deli hicre im turma duhn itmekdr

T ka dd- dilm bilmeye hergiz ad
Mr- mkn genc-i hsnden6

ku kr old havf u rec
Hne-i dilde olan dd eleminden cnum

Korkarn kim tte mlk-i ademe Hletiy
Olalum biz de magz-pde7

Tek yklsun bu gnbed-i vl
Kim aar Hlet seni yra 8

Hi alsun m gl yannda giy
1515
Teni semen lebi gonce ruh gl-i ran
Olur m bundan te hi tensb-i a
1717
Mefl Mefl Mefl Feln
Hadeng-i gamzesin gelmesi degl mahss

okundugn bilr dem niteki tr-i ka2
Olduka oku zahm-zen-i sne-i ad1

Ggsin gerr hasret ile k- eyd
Gamula kimse mi var nle v fign itmez

Cihna hsn ile saldu garb syt u sad
Pervne-i gam yolua cn virmemek olmaz2

Hi salma bau yok yire ey em-i dil-r
Visl itmese br- gam biraz pertb

derdi flk-i dili bahr-i k n-peyd
r eyleme kim sz- dilm tb- ceml3

Bir dest bir te-zeneden old hveyd
Tenmde dglarum mihr-i mnkesif gibidr

Ne kara gnlere kaldum cihnda Hletiy
Zahm- dile ur merhem-i vaslu dimi oldum4

Hep bitdi o kald didi ol fet-i ran
Tr atsa nianlar gzmi yr n'olayd5

Badan ayaga dde olaydum zirih-s
1616
Feiltn Mefiln Feiln
1
Kld nakd-i vcdum ifn

Beni baa komaz dil-i eyd
Tc- h u klh- derve2

Bas ber--ber konar gubr- fen
Tr-i mjgna kr-ger olmaz

Siper-i zhd ceven-i takv3
Bahr-i gamda ziyde menzil alur4

Ge tutulduka zevrak- sahb
15
T1. 46a, 1. 73a

lebi once: a snbl 1
2
bilr: uyar 1
T1. 46b (farkl ekli T1. 49a'da tekml-i kusurda), VE. s.
155 (farkl ekli VE. s. 164'de)
2
Eyle udan nev murib
lmz bilsn ol meh-i ran T1 (49a), VE (164);
Beyitin bu eklinden sonra T1[3, 49a] ile VE[3, 164]'de
Bulamazsn benm gibi ul kim
ldrrse de amazn cn
3
kr-ger: sd-mend T1 (49a), VE (164)
4
Gerden guma almdur
ala-i minet ile av- bel T1 (49a), VE (164)
1
16
-T1 (49a), VE (164)

Mr- mkn (Mr- zlfle T1 [49a], VE
[164])genc-i snden: Zlf-i mkn-i dil-bere irgr
VE (155)
7
-T1 (49a), VE (164);
Old emr-i amze ile tebh
Zirih-i zlf-i dil-bern- VE (155)
8
Ola aruda yine ru- yr
let var m ola yle af T1 (49a), VE (164)
T1. 46b (farkl ekli T1. 48b'de, tekml-i kusurda), 1. 74a,
VE. s. 149 (farkl ekli VE. s. 162'de)
1
Oldua: Gedke 1, VE (149); Beyitin farkl ekli
T1 (48b) ile VE (162)'de makta beyitidir. T1 (48b) ile VE
(162)'de matla beyiti olarak ise 6. beyitin farkl ekli olan
Amazd maabbet yolunu adn at
Bir kerre da kendye gelse dil-i eyd
2
Snemde ou yaralar gz gz olupdur
Hi grmedgm derd bel almad cn T1 (48b), 1,
VE (149, 162)
3
-1, VE (149);
Ol ev afsn alupdur mey-i u
utmazsa n'ola cm- Cem'i - rsv T1 (48b), VE
(162)
4
fet-i ran: nal-i dil-r T1 (48b), VE (162)
5
-T1 (48b), VE (162)
6
17
Bir kerre dah kendye gelse dil-i zrum6

Amazd mahabbet yolunu adn kat
Old shanu Hletiy bg- man7

Nergis gibi gz dikse aceb mi aa dny
2020
1
Eger bir gice girse koynuma ol em-i bezm-r

Dnerdm subha dek evk ile fns- hayl-s
Dil-i bmrum tenh koma knc-i firkuda

Beni tenh bulursa ldrr gam korkarn cn
1818
Mefl Filt Mefl Filn
1
Gencne mrdan gl ola hrdan cd

Ol yr hergiz olmaya agyrdan cd
Nin- nvek-i cevr eyleyp agyr- bed-hvh

Gzetmez htrn hi ku o dil-ber-i ran
Kld gamula snede cn yle ittihd2

Olmaga istemez ten-i bmrdan cd
Benm emvc- bahr-i ekme yknmek istermi

Yine bd- sab tahrkine uym gibi dery
Kaddi d-t olursa kayrmazd halka-ve

Tek dmeyeydi dil der-i dil-drdan cd3
Girer bir nie ekle Hlet her gn firkula

Aceb mi bilmez olsa kendyi ol k- eyd
Gam askeri helk klur virmeyp emn

Kfir de olmasun gzelm yrdan cd
Baumdan ayr dmeye hergiz hev-y k

Ger dse Hlet ten-i efgrdan cd
2121
1
Geer ben hki senden muttasl ruhsat bulup ad

Dem--dem ehl-i k ignedrsin yol mdur cn
Nisr itd gzeller yoluna akl u dil-i cn2

N'in byle tagtdu kendi ey k- eyd
1919
1
Eger aklu reh-i knda olmadysa n-peyd

Ne ararsn ser-i kynda yr ey dil-i eyd
Dil cn murgn yohsa ikr itmek mi istersin

Dikers gzler ey h-bz- evc-i istign
Sen zlf-i girih-grden ayr yle olm kim

Hemn zencri ekskdr dil-i dvnen cn
Ceres gibi dil ucyla idersem nle v zr

Beni irgrmesn ser-menzil-i maksduma Mevl4
Dime kim ehl-i ku gicesinden gndzi yegdr

Ne anda ay var ne bunda gn ey dil-ber-i ran
Bile giryn ola t kim benmle rz- firkatde

Duhn- te-i humdan itdm ebrler peyd
Hev-y lal-i nbu yle germ itmi ki aduka

Dern- humda c eyler dem--dem bde-i hamr
Meger cn nakdi vardur Hlet zlf-i siyhnda6

Girihler urm anu stine ol fet-i ran
Saa kil olurd Hlet fenn-i belgatda

Eger yne-i tabu greydi tti-i gy
2222
1
Tty-y hk-i pyu irgrr diy sab

Gzlerm nergis gibi yollarda kalur dim
pdrrken ikisin de lal lyk mdur

Yarm agzla beni yd itmez oldu dil-ber
18
19
-1, VE (149); Beyitin farkl ekli T1 (48b) ile VE (162)'de

matla beyitidir.
7
Ggsin gerr asret ile leti-i zr
Gedke ou sne-i ayra nigr T1 (48b), VE (162)
T1.46b (tekml-i kusurda), 1. 72a (kenarda), VE. s. 148
2
cn: dil 1
3
dil: ol 1
T1. 47a (tekml-i kusurda), 1. 72a
20
21
22
T1. 47a (tekml-i kusurda), 1. 72a (kenarda), VE. s. 150

T1. 47a (tekml-i kusurda), 1. 72a, VE. s. 150
2
4
Bu beyit ayrca 6 nolu gazelin 6. beyitidir.
6

3
lem-i hvb ire olsa lem-i b zre yr

Yeg gelr hakk iki lem safsndan baa
Jle dmi sebzede seyr eyleme agyr ile

Dimesn cn grenler an ter-dmen saa
Kudretm kalmad feryda benm ey nahl-i ter

Var ise ku gl-istnnda murg- b-nev5
Kimden ola h u ferydu diy sordu baa

h senden dil-ber feryd senden dil-ber
Kendi ser-defter-i uk sanma Hlet

Defterine hi seni ol eh yazar m evvel
Leb-be-leb olmaz benmle ol civn- ser-firz

tdi zr kmetm br- gam- mihnet d-t
Ser-be-ser get eyledm dnyy amm grmedm

Ol per-sm gibi hergiz grnmez bir bel
Elde olmaynca hakk ki rakb-i seg-sfat

Sayd olunmaz ka ol hu-y misk-kab
Yine bir sr- belgat eyled tertb kim

Nahl-bend olsa aa ey Hlet Hvc rev
2526
2324
Mefl Filt Mefl Filn
1
ynedr cemli o yr cihn-nm1

Dnyy ka bucag idgin gsterr saa
Olsa aceb mi nvek-i yr dehn srh

Bir murgdur ki hn- cigerdr aa gd
Hk-i reh iletse sab cennete eger

Havr iderdi cn gzine an tty
Mmkin midr ki yr vef ide ahdine

Ahd itdgi meger ki ola ka cef
Ky- yra varmazn dirse ad-y bed-lik

timd itme gelince varurum dimez ka
Nazmyla Hlet n'ola olursa ser-firz

Her kime sanat ise bu mrdur aa
lib-i vasl olma ey k sirik h ile

Gonce-i maksd amaz hergiz ol b u hev
Snede peykn kald nvekin ekdikde yr

Var ise cn ritesi grnce sarld aa
Eyleme hergiz rec seng-i cefsn ey gl

Merhamet kopmaz dil-i sengn-i dil-berden saa
Olmad mirt- tab hi kdretden hals

Hlet'ye yiridr acrsa yrn- saf
2627
2425
1
Almazsa aceb mi dde-i baht- dil-i eyd

Duhn- nr- humla tolupdur ser-be-ser dny
Ne var br- bel-y ku hep baa ekdrse

Ne ihsn eylese altnda kalmazdum anu cn
O yri b-vef buldum diy dnyya sylersin

Hemn her buldugn syler mi dem ey dil-i rsv
Kudm sahn- gl-zr rem bgna dndrdi

Grenler aks-i kadd cy iinde sandlar b
Ruh- zerdin koyup ol ry- al zre dil-i eyd

Mahabbet gl-eninde hsl old bir gl-i ran
Kelmu Hlet bahr-i belgat oldugn bildi5

Szden n'ola kmazsa sen ol gevher-i yekt
Gzeller kol kol olsa ayrup her biri ukn2

Gl sen h- smn-sid koludadur cn
dinmidr gelen peyknlarudan henn ceven

Kesilmezse n'ola tg-i gamudan k- rsv
2729
23
24
-1; b-nev: o-nev VE

T1. 47b (tekml-i kusurda), 1. 72b (kenarda), VE. s. 157
1
T1. 47b (tekml-i kusurda), 1. 73a (kenarda), VE. s. 157
5
25
26
27
T1. 47b (tekml-i kusurda), VE. s. 157

T1. 48a (tekml-i kusurda), VE. s. 159
2
Yine cm- arb stine ditrer koyamaz elden

Egeri kat ok ler dker rind-i kadeh-peym
Kayrmaz cy-ve ey Hlet yaum revn olsa

Tek olsun pk-dmen serv-ve ol kmet-i bl
3032
Mefl Mefl Mefl Feln
1
Bir yirde ruhu kendyi kim gstere cn

Yir kalmaya mirt- saf-gstere cn
Baglamalu dvne gerek defter iderse

Evvel beni kayd eyle gel ol deftere cn
2830
Mefl Filt Mefl Filn
1
Olur lebe ehd-i musaff disek rev

nnda nzil old anu yet-i if
Sz sylemege bir yire re mi vardur

Hbn- cihn gelse eger bir yire cn
Dnse hille af ile cismm aceb degl

Devrn beni drdi o meh-preden cd
Gstermez ise baa n'ola mushaf- hsn4

Ben an su gibi bilrin ez-bere cn
ykndgin dehnua g itdi goncen

Hk eyledi kulagna dek agzn sab
Kldum kalem-i Hlet'i d- mlebbes

rn shanumdan batrup skkere cn
Ol yr ignedkde yzm her gren didi

Ry- zemne gelmedi bir byle b-vef
Olsayd tabat nazar- h ile manzr

Rek itmeym yne-i skender'e cn
h- gamuda yle bzlmi ki Hlet

Her kim kar bilr ise fern aa
3133
Mefln Mefln Feln
2931
1
Umar kim hsl ola vasl- Leyl

Aceb vdye dmi Kays- eyd

1
Nka-i mahmil-i Leyl'ya olurd hem-p1

Cm- gamdan ykini tutmasa Kays- eyd
Ber--berdr benm iki gzmle

Bel bezminde tolm cm- sahb
Grdler kim gzedr kyn her dem yr

Sand erbb- nazar gzlermi kble-nm
afak sanma yaumdan kan olupdur3

Tutarken dmenin erh-i muall
Haner-i hr tutup blbl stine yrr

Eyledi h- gli var ise tahrk sab
Didm cn saa ftdedr dil

Neden ddi didi ol h- ran
Ek-i hn-brum ile byle dem-ld old

Grinen bl-i semendinde degldr hnn
Olaldan Hlet-ve hk-i kyu

Beni bulsa gz ile yirdi dny
Sm-i ekm dkicek dde-i hn-brumdan5

Bakmad aa kzldur diy ol mh-lik
kamaz baa benm ek-i firvnum ile6

Yetmi iki dereden su getrrse dery
3234
Aceb mi satsa ben ftdesin ol dil-ber-i ran1
Bu bzr- mahabbetdr der ok k- eyd
N'ola mirt- ruhn dmene ar eylese yr

Rzgru ii hep aksinedr Hletiy
30

sn: ryu VE; VE'deki ekil ayrca T1'de
kenardadr.
3
yaumdan: baumdan T1
T1. 48b (tekml-i kusurda), 1. 73b, VE. s. 161
1
Aceb mi: Acebdr T1
4
28
29

1
Na-i: Nfe-i T1
5
6
31
32

2
Dah bezm-i ezelden mestdr her k u mak2

Biri mest-i mahabbetdr birisi mest-i istign
Bilmem ki nmesinde o yr ne vardur

Cn ritesi grnce sarlmak diler aa
Helk itse n'ola ket-i cn hande-i dil-ber3

Olur bahr-i cemlinde anu gird-blar peyd
Ahd eyleseydi hne-i uka varmaga

Hi ola m ki vara ide ahdine vef
Yapmasun sakn dmnua rz- kymetde4

Yoluda hk olan b-dilleri yirden gtr cn
Aklum alan benm kadidr kkli degl

dem odur ki togrusn syleye dil
Cnn vdlerin ey Hlet get gzr itse

Bulunmaz bu dil-i gm-gete-ve bir k- rsv6
Ey Hlet dah alur Husrev Keml

Biz dah belki alavuz bir zamn ola
3336
3538
Kalmaya gamdan ikyet eylesem hum saa1

Hn-kh- dehr iinde yanmaduk bir briy
Rev m iller kann imek gzler cn

Senn nie kanlar yutm iken k- rsv
Hm ile bakma yazkdur ben bel-ke ka

Gamze-i berrn ile kesme mdm dil-ber
Ne sihr eyler aceb ol gamzeler kim ursalar nvek

Geer cna vel olmaz bedende hi eer peyd
Hi dirg itdm mi ben tg-i mjeden cnum

Sen n'in ey em-i dil-ber ke eylersin baa
Anu kil midr kuhl oldugna em-i agyra

Gznden saknurken hk-i pyu bu dil-i eyd
Mlk-i cna yd ayak basdurma ey sultn- hsn

kmasun gam hayli andan girmesn cey-i saf
Yznde tr u mr olm grp zlfini sandum kim

Kard sye birle pertev-i mihr-i cihn-r
Rz u eb feryd idersin ey gl lyk mdur

Grmed mi bir bel-y k- yra mbtel
Firkndan o yr aglamazduk Hlet hergiz

Eger vaslyla handn olmasayd dim ad
R-i nvek sanma stnde turanlar murg- dil

Bl per hzrlad umaga kyudan yaa6
Bahr-i nazm ire inverlk idersin Hlet

Ser-be-ser gftru olmdur kelm- n
3640
1
Kellesin sad pre klsun diy tg-i dil-rb

Muttasl erbb- gam ban aup eyler du
B-gam olur geri kim dvneler amm ki ben2

Gamsuz olmadum dah dvne olaldan saa
Zlfine dil baglayanlar oldlar ser-gete hep

Halka-i zikre girp devr idicek ol meh-lik
Yaarur sanma aup hk-i reh giryn olur

em-i lem-bnme konduka cn tty
Mrde-i gamdur diy kabr-i adya vard yr

Byle dirlikdense ey dil yeg gelr lmek baa
3437
Mefl Filt Mefl Filn
Dirsin irer vislme k olan baa
Dnyy k itdi bu sz dil-ber saa
-1
1'de 2. beyit.
4
1'de 3. beyit; Bu beyitten sonra 1[4]'de u beyit
bulunmaktadr:
Yeter zam- dil-i erbb- a merhem-i lufu
Ne lzm rite-i Meryem ne cet szen-i s; 1[4]
kodlu bu beyit ayrca 6 nolu gazelin 4. beyitidir.
5
-ve bir: gibi VE, T1 / eyd: rsv VE
1
6
yaa: baa T1
3
33
34
35
36

2
Bu beyit ayrca 2 nolu gazelin 6. beyitinin 1'deki eklidir.
emme bir dg- hn-ld olur her cm- mey6

Bde isem Hlet ol lle-haddmden cd
Medh idersin dim ol kaddi enru ellerin7

Saa bezer grmedk bir blbl-i destn-ser
Merhamet kl hline gel ey Mesh-y zamn6

Klb- b-rha dndi Hlet senden cd
3944
37
42
Aglayup h itdi kyuda ad-y bed-lik

ku hayli mizcn bozd ol b u hev
Mefl Mefl Mefl Feln

1
Sarkarsa ad h- zenahdnua cn
Ban aaga ide anu Hazret-i Mevl
Grmese sgarda aks ey bt-i ran eger2

Secde itmezlerdi her n surhler aa
Almaga gam ukdeleri olmaya re

ki dii kalnca alsa dil-i eyd
Ey meh-i burc- letfet cst c in seni3

Her un gnderr hurd-i enver bir yaa
Ruhsrn gr lal-i revn-bahn seyr it

Olm sanasn mihr ile hem-sye Mesh
Gelmedi gelmez de eydlkda bir milm benm4

Kopmad kopmaz da ranlkda bir hem-t saa
ol kimseye kim cezbe-i hsn ide ter

Zencr-i cnna ekilr ey sa Leyl
Yohsa zhid yok mdur em-i cihn-bn sen

Bilmed mirt- cmu oldugn lem-nm
Ellerse an turma n'ola pene-i mercn

ykndi benm ek-i firvnuma dery
ti-i diller olur dem-beste klduka nazar

Bir aceb ynedr hakk ceml-i dil-rb
Her gh iderz Hletiy yri der-g

Anula bizm aramuza giremez ad
Alam gibi hardr oldugum ey Hlet

urma istign satar ol Ysuf- devrn baa
3843
4045
Dem-be-dem mrm kayrmaz cnuma klsa cef

Bilmezm mrmde zr n'idgin mihr vef
Ruhlarn ger pdrrse ol kamer-talat baa

lim olur msid yz tutar devlet baa
Dg- hnnm degl snem ki genc-i kdur2

ehr-yr- gam kzl mmyla mhr urm aa
Cismmi k eyledm ey dst prhen degl

Bde-i lal-i lebden geldi bir hlet baa
Kmet yd eyleyp uk giryn oldlar

Rstdan gz idince mutrib-i bezm-i saf
Bir dem ire tayy iderdm bi beybn- gam

Eyleseydi pr-i mey-hne eger himmet baa
Ol bel-y cn n'ola gelse saa agyr ile

Ehl-i ka muttasl gelmekdedr derd bel
Ksmet-i bezm-i ezeldr ey ad incinmezem4

Sgar- iret saa peymne-i mihnet baa
Zhid dzah azbndan kayrmaz ehl-i k

tei anu meger kim te-i hicrn ola
Genc-i bd-verde hi kalmazd rekm Hlet

huma rahm eyleyp gelseydi ol fet baa
37
38
Beyitin farkl ekli ayrca 2 nolu gazelin 5. beyitidir (Bde

isem let: Iya az eylesem, 2 nolu gazelde).
7
Beyitin farkl ekli ayrca 2 nolu gazelin makta beyitinin
1'deki eklidir (dim ol addi enru: let ol servadd, 2 nolu gazelde).
2
39
40

2
-1
3
Beyit ayrca 2 nolu gazelin 4. beyitidir (enver: ran, 2
nolu gazelde).
4
-1
T1. 50a (tekml-i kusurda), 1. 72b, VE. s. 167
4

4146
1
ok zamn idi ki kn klurdum dav

imdi togruld dah baa o serv-i bl
Grdi kim hne-i dil hicr ile vrn olm
mrme kond benm kfile-i derd bel
Eyled gzler yan ol del revn
Kende yir komadu ky- nigruda dil
Yrt sk ayag devr-i gl fasl- bahr old

Yine kl sebzelerde y u iret haymesin ber-p
Gren dir kmet-i arar-hrmu aksa da ayla3

Bu bga gelmemidr yle bir serv-i smn-sm
Miyn-bendinde seyr it haner-i hn-rz-i cnn

Hilli hle ire grmedse ey dil-i eyd4
nanursn disem yne-i dilde gubrum yok

Bilrken esb-i nza virdgin meydnlar cn
Bizm yne-i lem-nmmuz ry- dil-berdr

Gerekmez Hlet ansuz bize dny v m-fh6
Dil-ber kmet-i blsna ba egmez idi

Serzeni eylemese serve eger bd- sab
4449
5
Alur myd eger olmasa dendn- nigr

Rite-i cnda olan ukde-i gam Hletiy
42
47

1
Ry- zerd hn- ekmle dner kadd-i d-t

Sbha-i mercna kim banda vardur keh-rb
Baa sor Ferhd- miskn ne mihnet ekdgin
Anasndan emdgi sd geldi burnndan dil
Nice andan el yusunlar k- dil-teneler
Bir iim sudur gzellikde o h- meh-lik

1
u kim devrn elinden kan yudar cm- arb-s1

Hev-y k ile baa kan olur habb-s
Kalur eb-nem gibi ftdeler hk-i mezelletde

O gl yzlm eger salmazsa pertev ftb-s
Glde cn gibi srr- mahabbet saklayan k

inde genc pinhn eylemi knc-i harb-s
Aceb mi gzlermden kanlu kanlu yalar gelse

Ciger nr- bel-y hicr ile yand kebb-s
Gep Ferhd u Mecnn Hlet degdi baa nevbet

Hev-y k ile ser-gete oldum syb-s
Ehl-i ka hne-sz agyra bezm-efrz olur

T ezelden byledr em-i ceml-i dil-rb
4550
5
k- rde-dil atar klhn gklere

Atsa dil-ber yarmag in ban seng-i cef
Mefl Filt Mefl Filn
Var ise cnuda zahm- haner-i hicrn eger

Sne-i dil-berdr aa merhem-i rhat-fez
Bi cnum olsa cism-i nizrumda dil-ber

Her birini sen yolua eyleym fed
Hlet bd- hazn-ve sarsar- hum benm

Gl-en-i Firdevs'e de tokunsa virrdi fen
B-gnelikler eyler iken nlara

B-gnelerle olmadasn turma n2
Korkutma tr-i cevr ile seng-i cef ile

N'eylerse eyle hum uruld gl saa
4348
1
Ten zerd itmemi derd-i firk- gonce-i ran

Deglsin rengmzde sen bizm ey blbl-i gy
44
41
42
43

1. 73a, VE. s. 152

Beyitin farkl ekli ayrca 8 nolu gazelin 3. beyitidir (nrz-i: zerrn-i, 8 nolu gazelde).
6
Bu beyit 9 nolu gazelin makta beyitidir (lem-nmmuz:
gt-nmmuz, 9 nolu gazelde).
VE. s. 125
1
elinden (S5. 26a): elinde VE
VE. s. 152
2
olmadasn (S5. 26a): olmadadur VE
4
45
Lalini emdrr kimi kim ldrrse yr

Tekrr katle cn virr ol h- pr-cef
Od yanar baumda hum dd-hvh- ku

Saa karu geri kim banda yakmaz briy
Bir ha mil itdi yine bir ged iken

Ey Hlet bu k baa old bir bel
Ben o Yakb'am ki dim beklerm rh- hmm

By- prhen gelrse kmam asl n
Degme bir derd ile olmaz dhil-i g- fikr

Fenn-i nz kendden grmi hayli gyiy
Hlet gedi zamn eyleme imdiden gir

Cst cy- gevher-i masn in kadd d-t
Hmesi irler kalur miyn- zhide

Olmaynca dem-be-dem fey-i lh reh-nm
4651
1
Hatt degl mk-i gubr dklpdr cn

Silicek dmen-i zlf-i siyeh bd- sab
2
Sm-i ekm dkicek dde-i hn-brumdan

Bakmad aa kzldur diy ol mh-lik
kamaz baa benm ek-i firvnum ile
Yetmi iki dereden su getrrse dery
HARF'L-B
eb-i firkatde iken gelse eger baa o mh

Gkde istedgmi yirde virrdi Mevl
ekme gam nazmu ad gze gstermez ise

Gsterr n ey sz kendsini Hletiy
4949
1
Grnse dde-i rinde eger ked-y arb

Hadeng-i hen ider ihtiyrsuz pertb
Cihn cihn gama nkim fen viren oldur

Deger ne del girn-kymet olsa lal-i mzb
Komad kibet'l-emr bde-i lal

Beni habb-sft itmeyince hne-harb3
4752
Mefl Filt Mefl Filn
1
Lyk mdur ki cevr idesin yok yire baa

Bir k- bel-zedeyem n'eylerm saa
Tegfl eyleme ey h kim tegfl ile

Cihnda bir nie dery-y k old serb
Bilsem ki ey rakb saa ne girer kar2

Alsun ko tr-i cevr ile cnum o ka y
Bek mdin iden erhden hat itdi5

Ne del kim ola hayme-i gsiste-tnb
klaru ennin uzatmak gerek diy

Badan kard zlf-i dil-vzini sab
Ged-y ky- gam olduk biraz da Hletiy

Misl-i Cem olalum pdh- lem-i b
An grnce hak bu ki insfa geldi yr

Cnda yir eylese hat- lali olur rev
5050
Hsn-i edda hak bu ki ey Hlet bugn

Hassn'a lzm olan sen eyled ed
1
Almaz ol hu ged-y k agzndan cevb

Az degl hakk ikest olmak bir yle lal-i nb
Hep cihn mecmasn gzden gerdm kbet

Hatt- lal matlan itdm iinden intihb
Sgar- mey destine geldke bezm-efrz olur3

An eyler aks-i ruhsru meh iken ftb
484
Ol bt-i rany gstermez ad-y bed-lik
Dni ayr kfir itmez itdgin anu baa
46
VE. s. 155
3
47
VE. s. 156
2
ne girer ar (S5. 26a): ne girer ne ar VE
4
8 S2. 31b (kenarda)
2
49
T1. 50b, 1. 75a (kenarda), VE. s. 180

Beni abb-ft: Dil-i bel-zedeyi 1
5
-1, VE
T1. 50b, 1. 75a (kenarda), VE. s. 173
3
-1, VE
3
50

4
Huk grse eme-i emin eger derd ehlin

Kahramn- kahr eyler zehresin elbette b
Ryna itdm nazar grdm elinde bdesin4

Didm olmdur bu lal-i nb ol teden mzb
Gamze grsek dde tebr-i ehdetdr dirz

Mrid-i kuz aceb mi eylesek tabr-i hvb
Fikr iderken knc-i trk ire hlm dn gice5

ule-i tg-i sitem virdi saf-y mh-tb
Pte-i pr-tee dndi dernum kla6

Anda sm-b old gy bu dil-i pr-trb
Sye-i per-i Hm'y kim ki badan savmad

Olmad ol milket-i k ire h- km-yb
Mddet-i knda ol h- cihnu Hlet

Yz cefya bir vef dmez eger itsem hisb
Bezm-i y itmek baa ey Hlet mmkin midr

Cm- mmdm ikeste kasr- mlm harb
5151
5353
Sarsar- endh- gam virmezden evvel trb

Hayme-i mmdi kaldurmak gerek hem-n habb
Bakmasun diy ruh- dil-dra em-i ftb

Eylerin peyd dem--dem dd- humdan sehb
Pertev-i mh- ruh her dem ziyd olmakdadur

Aa nisbet old kird-i resen-tb ftb
Htem-i ikbl-i Cem buld nignin dir gren2

Sgara leb-rz olunca konsa ykt- mzb
Mya dnmi cismme nr- sitem lyk degl

te-i ruhsrdan olsa olursa p tb
Tene-i det-i belya sz-gr olsun diy

Virmi std- ezel emr-i ka zge b
Kkli sd-ger-i mlk-i Hoten'dr phesz

Bagludur el-n yannda nie teng-i mk-i nb
Hicr ile seyl-i sirikm yle tugyn itdi kim4

Geh grinr gh grnmez baum hem-n habb
Cismi ol hu tahamml idemez ey Hlet

Gonceden bln olursa berg-i glden cme-hvb
Samauz kim kkln tahrk ider bd- sab5

Murg- diller muttasl dmnda eyler trb
5252
em-ve ruhsrn meyden frzn eyleyp

Gice sk meclis-i rindna virdi b u tb
Hlet p-ml-i gamdur ummauz andan hner7

Nesne hsl eylemez hergiz ayaklanm trb

1
Seyr-i gl-zr istemez hergiz dil-i pr-trb

lteler bga meger zencr ile mnend-i b
5454
Yr hlmden sul itse hemn giryn olur

Grmedm emm gibi lemde bir hr-cevb
Gice gndz tb-nk eyler gller lemin

Sgar- sahbya yknmek hatdur ftb3

Giceden mahmruz ey sk getr cm- arb
Vakt-i subh old n'in kmaz ki bilsek ftb
4
6
51
52
-1, VE
T1. 50b
T1. 50b, 1. 74b, VE. s. 174
2
-1, VE; Beyitin farkl ekli ayrca 72 ve 79 nolu
gazellerin makta beyitidir (emm gibi lemde bir: ey
let emm gibi, 72 ve 79 nolu gazellerde).
3
Sar-...adur: Grmedk biz sar- ahb gibi bir 1,
VE; Bu beyitten sonra 1[3] ile VE[3]'de u beyit
bulunmaktadr:
Nad-i mr-i ehl-i dny gibi ol yi geer
idmet-i pr-i munda gemeyen ahd-i ebb
-1, VE
-1, VE
T1. 51a
2
Beyitin farkl ekli 69 nolu gazelin de 2. beyitidir
(Sara.....mb: Sar- zerrne onsa siy lal-i
mb, 69 nolu gazelde).
4
Beyitin farkl ekli ayrca 54 nolu gazelin 6. beyitinin 1
ile VE'deki eklidir (Hicr ile: Firat ile, 54 nolu gazelde).
5
Bu beyit ayrca 78 ve 79 nolu gazellerin 4. beyitidir
(dmnda: dm ire, 78 nolu gazelde).
7
T1. 51a, 1. 76b, VE. s. 168
5
53
54
h- hbnum en evvel bende eyler imtihn2

Gamzesi tgine sk bdeden virdke b
Benem std- hayl-i m-ikfn

Vel baht itdi n kird-i m-tb
Bir aceb meydr mey-i bezm-i mahabbet hak bu kim3

B-tereddd ref olur anula yetmi bi hicb
Kim iltr Hlet nme o ha

Hemn it nvek-i hula pertb
bhe yok senden yaa syler o h- mlk-i hsn4

Vasluma can vir diy eylerse lutfndan hitb
Kalaru mihrbna kandl-i rendr gl

b- gl-gn yirine aa komlar hn- nb5
Dg- hnnm kabarduka hevdan c-be-c

Sanurum kula ben ol cm- meydr bu habb6
Mbtel-y kiver-i imkna lzmdur arb

Cins-i h u cevher-i dni degldr anda bb
em-i bezm-i ka bir pervneyin kim Hlet

Yanmag ile eylerin hemvre def-i trb7
Ey zen-i devrn sen kim geydi bir prhen

Eyleme hayt- sefd-i subh br erh-i tb
Derd-i ser define re bde-i gl-fmdur

Gitmemi rengi ne glden kd y ol gl-b
Mefln Mefln Feln
Aceb mi cy- sabrum kalsa b-b

Dner stnde dim heft dlb
Firkatle k brn gz adurmaz yagar

Nice olsun dde-i baht- siyhum sr-hvb
Nice devr olmasun bahtum ki her eb

Olur hem-syeler nlemle b-tb
Dne-i hl-i ruhu grseydi ey meh l-cerem

He-n-i hrmen-i hsn olurd ftb
Gerek kim ule-i h ola hemvr

Yirimez bg- gamda kirm-i eb-tb
Konmam vakt-i mbrekde ess- ehr-i dil

Olmyor mamr br kl essndan harb
Nedr cy- taaccb bunda zhid

Gl kandldr ebrs mihrb
Refte refte murg- te-hvra tabn tutd dil

ekmez old tb- kahrndan o hu trb
imdi mey n eylemekden ditrer old ellerm

Evvel amm Hlet dmezdi destmden arb8
5656
5555
Gzel yle gerek kim sabr u ha

Vire evvel grde tab- sm-b
Acebdr hl-i bahr-i gam ki anda

Olur her katre refte refte gird-b
55
5757
Ol a Leyl vire Mecnn- u asn

Bir yire yazma murd itsem olurd bir kitb 1, VE
3
-1, VE; Bu beyit ayrca 75 nolu gazelin 2. beyitinin 1[3]
kodlu beyiti., 78 nolu gazelin ise 3. beyitidir (bezm-i:
-, 78 nolu gazelde // B-tereddd ref: Ortadan
merf, 75 ve 78 nolu gazellerde).
4
Beyitin farkl ekli 1 ile VE'de makta beyitidir.
5
-1, VE
6
Firat ile seyl-i ekm yle uyn itdi kim
Geh grinr gh grnmez baum hem-n abb 1,
VE; Beyitin 1 ile VE'deki ekli ayrca 53 nolu gazelin 4.
beyitidir (Firat ile: Hicr ile, 53 nolu gazelde); Beyitin bu
eklinden sonra 1[4] ile VE[4]'de u beyit
bulunmaktadr:
Grmedm bir ret-i mihrini devrnu da
Ek-br olsam n'ola hemvre mnend-i seb
7
let senden yaa syler o h- mlk-i sn
Valuma cn vir diy eylerse lufndan ib 1, VE
T1. 51a, VE. s. 169

1
Dd- hum lem-i blya virdi trb

Eyler old ahter-i bahtum kevkibden hicb
Kan ol demler ki ekmle sulardum kyu2

imdi tb- sneden kalmad hi emmde b
Kama kdan ki virmidr ceml-i Ysuf'a

Girye-i Yakb ile sz- Zelh b u tb
eh-svrum olma klar yannda germ-r4

Her birin eyleme mrine talm-i itb
56
T1. 51b, VE. s. 178

Beyitin farkl ekli 81 nolu gazelin de makta beyitidir
(arb: kitb, 81 nolu gazelde).
T1. 51b, 1. 77a (farkl ekli 1. 74b'de kenarda), VE. s.
175
2
an: Gitdi 1 (74b)
4
germ-r: germ-rn 1 (74b)
8
57

5
Htr- Yakb dil-hodur sab gelmezse de5

By- prhen degldr kiver-i sabrumda bb
Sret-i b-cna dndm af ile ey Hlet

Vechi var bezminde yr itmezse tevche hitb
6060
Mefl Filt Mefl Filn
1
Tutmaz felek senle bir ey h- Cem-cenb

Tutar eli grr gzidr geri ftb
Bir dnedr o hl ki dihkn- rzgr

Bi hrmen-i cemlden itmidr intihb
5858
1
Seyl-i gam virdi vcdum ehrine ok trb

Hne-i cn u dil old biribirinden harb
Dmen salarsa yra kebterle nmesin3

Ben de duhn- h- dilm eylerm sehb
Gice ol hu gzine geldi bde gyiy

Gamzesi emrine sk-i meclis virdi b
Hep gitdi levh-i snedeki nak- msiv4

Peykn- tri sz- dilmden olunca b
Dil degl hl ke--keden gam- hbn ile

Zerre-i nz bir amm ki bi var ftb
Bir my- anberneye degmez nighumu

Bi kr-bn ki ykleri hep olsa mk-i nb
Derd mihnet sneme nevbete gelseydi eger

Bd- hyla serm gren sanurd syb
Ey Hlet hemn arak- ry- yrdr

Verd-i ser-i mahabbete nfi olan gl-b
em-i mestin sermed mahmur iden ey Hlet

Hi seni klsun m cm- efkatinden behre-yb
tse nfz- nvek-i tabum mhede

Tr-i felek geerdi yire eyleyp hicb
5959
6161
Mefl Filt Mefl Filn
yle olm bde-i kyla ol hu harb

Refte refte lerze peyd itdi dest-i ftb
Buld gl-i sefd gibi ryu b u tb1

Zb yarad hadde gl-gne-i hicb
h- Bbil h- Naheb'den be-ddr olmad

Ol sen h- zenahdnuda olan b u tb
Ordu-y h- gam nic'olur gsterr mdm

b- sirikm zre olan hayme-i habb
te-i hnda bir ter var kim blbl

urdug yirde kar dim ten-i glden gl-b
Tb- gam ile b- ciger old ber-taraf

Devr-i zamne eyledi bi-horum serb
Olsa br bir mrvvet shibi pk-svr4

n ayaklanmak sunulm baa mnend-i rikb
Sm-i sirik-i emi grlmi degl diy4

Ol hvce-i ceml ider benden ictinb
Dstum incinme biz saa gelince grmedk

Sne-i zerrta dest-i redd kom bir ftb5
evk-i ruhyla aglamadan Hlet gzm5

Ne dilde hn- nb kod ne cigerde b
zgedr tab- segn- ky- gam kim dim

Pk-dmen olmayan hbndan eyler ictinb
Muciz-i k olmasa dmezdi dim Hlet

Sneme tfn- te emme tfn- b
60
61
5
58
59
-1
T1. 51b
T1. 52a
4
5
dest-i (T2. 39b): -T1
T1. 52a
Beyitin farkl ekli 80 nolu gazelin de 3. beyitidir (Ben de:
Olur, 80 nolu gazelde / h- dilm eylerm: h an
apmaa, 80 nolu gazelde ).
4
T1. 52a, VE. s. 170
1
4
Bu beyit ayrca 74 nolu gazelin 3. beyitidir (benden: bizden,
74 nolu gazelde).
5
Bu beyit ayrca 74 nolu gazelin makta beyitinin 1'deki
eklidir.
3
6261/1
Mefl Filt Mefl Filn
eb-i endhda bir reh-rev-i hayret-ke idm

ule-i e-i mey virdi saf-y meh-tb
Hkm-i tfn ile gark olsa cihn Hletiy

te-i hasretme degmeye bir katre-i b
Buld gl-i sefd gibi ryu b u tb

Zb yarad hadde gl-gne-i hicb
6463
2
Ar eyledke szum terler hicbdan

Gy ki glden tee karu kar gl-b
Mefl Filt Mefl Filn
Yr hicb olmasa hr- cinn gibi

Olmazd dilde dzah- mihnetden trb3
Meh-prelerde kalmad hsnle b u tb

Gy ki kld glleri pejmrde ftb
Gr tlim ki kanlu yaumdan hicb ider

Geri hicb ref idi hssiyyet-i arb
Mihr-i cemli greli hidmetde dil2

ster ki pre pre ola nitekim sehb
Kalmaz vcd- k- rdeden eer

Vuslat deminde kimden ider yr ictinb
Zinhr gaflet itme mey-i nbdan gl3

Def-i gubr- htr in olmaz yle b
Cm- arb leker-i gussayla cenk in6

Migfer geyer heme grinen degl habb
Cm- arb leker-i gussayla ceng in4

Migferlerin heme karur degl habb
Hep gitdi levh-i snedeki nak- msiv7

Peykn- tri sz- dilmden olunca b
k ki h- serd ide kimdr ki g idp5

Cismine lerze dmeye cnna trb
N'in karard kald ola Hlet meger

Hk-i reh-i nigrdan alnd mk-i nb
emmde aks-i lal-i lebi eyledi karr

Sandum ki geldi Hletiy gzme arb
6564
6362
Mefl Filt Mefl Filn

1
Baksa altnda grnmez anu ill ki serb

Nie bir eyler ola devr bu birka dlb
B-h olur alsa yannda o lal-i nb

Olmaz dil-i harb gibi bir tenk arb
ulesin gsteremez bm-i felekden hergiz

Gelse zulmet-kede-i bahtuma kirm-i eb-tb
Rek itmeseydi hatt- ruh- yra her gice

Zerrn devtn yire urmazd ftb
Cme-i al ile grsem gice hvbumda seni

Merdm-i emm olur irtesi gark- hn-b
yle bir hb diler htr- sevd-zede kim

Eyliye ivesini vsta- lutf u itb
Evvel ey bd ad emini pr-hk it

Sora it yrdan eylerse eger ref-i hicb
62
64
1. 54a (tekml-i kusurda, noksan gazel), 1. 75b, VE. s. 170

-T1; Bu beyit 61 nolu gazelin de matla beyitidir.
2
-T1; Bu beyit ayrca 65 nolu gazelin 3. beyitidir.
3
minetden: hicrndan T1
6
-1; Beyitin farkl ekli ayrca 64 nolu gazelin 4., 82 nolu
gazelin ise 3. beyitidir (Mifer geyer heme grinen:
Miferlerin heme arur, 64 nolu gazelde, Miferlerin
ard grinen, 82 nolu gazelde).
7
Hep gitdi lev-i: Mav old gitdi T1; Bu beyit ayrca 60
nolu gazelin 4. beyitidir.
T1. 52a
1
63
T1. 52b, 1. 76b, VE. s. 175

-1; Bu beyit ayrca 73 nolu gazelin 3. beyitidir.
3
-VE; Bu beyit ayrca 73 nolu gazelin 4. beyitidir (aflet
itme: fil olma, 73 nolu gazelde);
Terk itdi gitdi nki o serv-i revn beni
Bir yaa ben de baum alup gideyin b 1; Beyitin
4
Beyitin farkl ekli ayrca 62 nolu gazelin 6., 82 nolu
gazelin ise 3. beyitidir (Miferlerin heme arur:
Mifer geyer heme grinen, 62 nolu gazelde, Miferlerin
ard grinen, 82 nolu gazelde);
Old bahr evine c yle kef-zenn
d kefinde bileler anmauz abb 1, VE
5
Bu beyitten sonra 1'de u beyit:
Meclisde vb- nza varur gh olur o yr
Bir gz yumup anca ider lemi arb 1[5]; (1[5]
kodlu bu beyit ayrca 74 nolu gazelin 2. beyitidir);
VE[4]'de ise u beyit bulunmaktadr:
ordum egeri srr- dehn u miynn
Azndan almadum anu bell bir cevb
T1. 52b
2
65

3
Ar eyledke szum terler hicbdan3

Zl-i felek bilr ki yzin grmek istemem

Ebri aceb mi eylese geh perde geh nikb
Efsne-i mellmi her gice sylerem

em-i ncma Hletiy t gelince hvb
Itrb- tb- tebden kalmad cismmde tb

Bezedm ol ehre kim ola zelzilden harb
Bg-bn- magfiret silkp vcdum nahlini

Mve-i crm gnhum ddi hep b-irtiyb
Girye eyler hlme her my- ten afum grp

Sanma cism-i n-tvn old arakdan gark-b
6867
6665
Feiltn Mefiln Feiln
1
Ry- yra arak getrdi arb

kd glden ol te ile gl-b
Hric ez-defter gerekdr bu geen evkt- mr

Eylese nakd-i haytum ktib-i kudret hisb
Yansa dil ptesinde te-i k

Gzlermden revn olur sm-b
Sanma tebdendr arak-nk oldugum ey Hlet

Eyledm kurtulmaga dzd-i ecelden ok itb
Cm- lalle genc-i vasludan

Dil-i rde old mest harb
Tg-i cevrle tograyup bagrum

te-i firkatle klma kebp4
h-bz- hayl-i hli grp

Ud ey Hlet gzmden hvb
Vakt-i gldr gl gibi destde tut cm- arb1

b- te-rengsiz bulmaz bu mevsim b u tb
Htem-i ikbl-i Cem buld nignin dir gren2

Sgar- zerrne konsa skiy lal-i mzb
Sen tururken kim gelr yanuda dil-berlik satar

Hvce-i bzr- hsn olm tutalum b-hisb
6968
6766
1
Py- yra dmeye grdke t kim ftb

Eylerin peyd heme dd- humdan sehb
Gam yimekden hicr ile dem yok ki b-h olmaya

k- dil-hasteye eksk degldr hrd hvb
Gice gndz hn- ekmden pr olur sgarum

Bilmeyp ehl-i hased sanur elmde var arb
Dil degl hl ke--keden gam- hn-b ile5

Zerre-i nz bir amm ki sebk-vr ftb
Tr- zlf-i ham-be-ham kmaz dernumdan benm

Rite-i cnumda andandur bu del p tb
Olsa br bir mrvvet shibi pk-svr6

n ayaklanmak sunulm baa mnend-i rikb
Te-i hicrn komaz sabrum binsndan eer

Merhamet kl olmasun dirse eger hlm harb
Hlet p-ml-i gamdur ummauz andan hner7

Nesne hsl eylemez hergiz ayaklanm trb
N'ola dnylar kadar hazz itse meyden Hlet

Gnbed-i eflkden virr nin her bir habb
68
69
66
67

4
firatle: firatde 1

T1. 53a (tekml-i kusurda, noksan gazel), 1. 75b, VE. s. 177
1
Vat-i: Fal- T1, 1 // b- te-rengsiz: b u te
rengini T1
2
Beyitin farkl ekli 53 nolu gazelin de 2. beyitidir
(Sar.....mb: Sara leb-rz olunca onsa yt-
mb, 53 nolu gazelde).
5
-T1
6
7
-T1; Bu beyit 53 nolu gazelin de makta beyitidir.
7069
1
Hl-i gendm-gn hicriyle anu ser-geteyem

Old emm gyiy bir iki gzl syb
Yr hlmden sul itse hemn giryn olur5

Grmedm ey Hlet emm gibi hr-cevb
Anu in varmaz oldum meclis-i rindna hep

Korkarn rz- dilm f eyleym mestna hep
7372
2
Ika ddi cn u dil kaldum kur cism ile ben

Sanki bir flk metn atdlar ummna hep
Mefl Filt Mefl Filn
Necm-i bahtum itmese andan dem--dem iktihl

Hk-i rh- yri kordum dde-i giryna hep
Def itmege zalm- gam emdr arb

Fns- aldur zerinde anu habb
Sylemezdi aksini anu dem--dem kh-sr

Olmasa Mecnn- ku szleri yabna hep
Lyk mdur ki gli kala ben ftden

llerle esb-i nza binp idesin itb2
Hatru ho tut elem ekme gnhu afv ider

Sylerz ey Hlet ol husrev-i hbna hep
Mihr-i cemli greli hidmetde dil3

ster ki pre pre ola nitekim sehb
Zinhr gfil olma mey-i nbdan gl6

Def-i gubr- htr in olmaz yle b
Hakk ki b u tei cem itdi ru4

Andan aceb mi dde v dil bulsa b u tb
Ol mest-i nz zevk saflar ider tamm6

Gam teinde grse eger oldugum kebb
Ey Hlet hemn arak- ry- yrdr

Derd-i ser-i mahabbete nfi olan gl-b
71
70
Mfteiln Mefiln Mfteiln Mefiln

1
Eyledi kbkzl deli her birini o gonce-leb

Glleri gl-en n'ola handeler itse b-sebeb
Lerze-i destme sebep urb- mdm sanmauz
Tb- gam- zamneden zhir olur tenmde teb
Hn- kebteri getr y idelm ki skiy
Nie dem old grmedk bylece bir dem-i tarab
7473
4
Kald hkmet itmeden snede cn- n-tvn

Milket-i husrev-i bel ol eh-i hsn old hep
Hleti-i bel-kei hicre salup o h- hsn
imdi anula korkudur her kime eylese gaab
7271
Mefl Filt Mefl Filn

1
Yra uruldugumn idenler baa itb1

Klmaz m ola ka kemnn grp hicb
Meclisde hvb- nza varur gh olur o yr2

Bir gz yumup anca ider lemi harb

1
k- b-dil ne dir kim aa eylersn itb

Zerre-i nze hi haner eker mi ftb
B-tevakkuf dil-ber agzna teslm eyledi
Bezm-i meyde aklum ugurlayup cm- arb
73
Zmre-i uk- mihnet-ddeden saymaz beni

Syleem ol fet-i devrn ile rz- hisb
74
70
71
72
T1. 53a (tekml-i kusurda) 1. 75a, VE. s. 173

T1. 53a (tekml-i kusurda, noksan gazel), VE. s. 174
-T1; Bu beyit 79 nolu gazelin de makta beyitidir; Beyitin

farkl ekli ayrca 52 nolu gazelin 2. beyitidir (ey let
emm gibi: emm gibi lemde bir, 52 nolu
gazelde).
T1. 53b (tekml-i kusurda, noksan gazel), 1. 75b, VE. s. 176
2
3
4
-T1; Bu beyit ayrca 64 nolu gazelin 3. beyitidir (fil olma:
aflet itme, 64 nolu gazelde).
5
-1
6
tamm: mdm T1
T1. 53b (tekml-i kusurda), 1. 77a, VE. s. 176
1
Bu beyit 88 nolu gazelin de matla beyitidir (lmaz m:
tmez mi, 88 nolu gazelde).
2
-1; Bu beyit ayrca 64 nolu gazelin 5. beyitinin 1[5] kodlu
beyitidir.

3
Sm-i sirik-i emi grlmi degl diy3

Ol hvce-i ceml ider bizden ictinb
Rek itmeseydi hatt- ruh- yra her gice4

Zerrn devtn yire urmazd ftb
Virmez mi ola hsni zektn aceb o yr5

Cevrine yohsa hblaru yok mdur nisb
ol del elem virdi baa firkat-i mahbb

Grdm hele ben grmedgin Hazret-i Yakb
dem aceb mi devlet-i dnyya kanmasa

Mmkin midr ki kimseyi sr-b ide serb
Ter klsa n'ola ek-i gher-rzle cn

k saa gndermek olur m kur mektb
Derdle Halet yine bir hle vard kim7

de ecel gelrse haytnda irtiyb
Nev-restedr ol yr oyuncak sanur ey dil

Meydn- mahabbetde ser eyler isen tb
Dsn mi saa kesmeg ile bir iki hr

Ferhd gibi bir nie rgad ide maglb
Olursa n'ola Hleti-i zr yukardan

Olmdur o sen h- felek-rtbeye mensb
7675
Mefl Mefl Mefl Feln
7574
1
Klsa em pr-arak keyfiyyet-i bezm-i arb1

Akln alur dem zlfde olan b u tb
Gice ol yr gzine geldi bde gyiy4

Gamzesi emrine sk-i meclis virdi b
7776
Mefl Filt Mefl Filn
1
Dne-i hl-i ruhn yd eyledke dil-ber

Eksk olmaz ku murg- dilinden trb
Bezm-i mahabbetde ne lzm arb- nb

evk-i leble old bizm hlmz harb
Kalaru altnda em hasretiyle dem-be-dem3

Ke-i mihrbda zhid yaturm mest hvb
Terk itdi gitdi nki o serv-i revn beni2

Bir yaa ben de baum alup gideyin b
Sen yiyp imekdesin illerle amm Hlet6

Hicr ile yan arb- nb ider bagrn kebb
Ol gamzelerle itdgi idemez sen3

Ne haner-i hill ne emr-i ftb
llerle sen yiyp iesin ben rev mdur4

Gzm yan arb klam bagrum kebb
Ey Hlet yannda eger yri olmasa5

Hr- cinna bakmak olur ka azb
75
-T1; Bu beyit ayrca 61 nolu gazelin 4. beyitidir (bizden:

benden, 61 nolu gazelde).
4
-T1; Bu beyitten sonra 1[4]'de u beyit bulunmaktadr:
Bir my- anbernine degmez nigrumu
Bi kr-bn ki ykleri hep ola mk-i nb
5
-1
7
ev-i ruyla alamadan let gzm
Ne dilde n- nb od ne cigerde b 1; Beyitin 1'deki
ekli ayrca 61 nolu gazelin makta beyitidir.
T1. 53b (tekml-i kusurda, noksan gazel), 1. 77a, VE. s. 177
1
cism: em T1 / keyfiyyet-i: germiyyet-i T1
2
-T1; Bu beyitten sonra 1'de u beyit bulunmaktadr:
Bir aceb meydr mey-i bezm-i maabbet a bu kim
Ortadan merf olur anula yetmi bi icb 1[3]; 1[3]
kodlu bu beyit ayrca 54 ve 78 nolu gazellerin 3. beyitidir
(bezm-i: -, 78 nolu gazelde // Ortadan merf: Btereddd ref, 54 nolu gazelde).
3
yd eyledke dil-ber: grseydi ey mh- mnr 1 //
Eksk.....rb: e-n-i rmen-i sn olurd
ftb 1
4
-1
5
Beyitin farkl ekli ayrca 77 nolu gazelin 4. beyitidir;
em-i bezm-i a bir pervneyin kim let
Yanma ile eylerin hemvre def-i rb 1
7878
1
Te-i hicrle olmdur benm hlm harb

Sen de ykma htrum ey dil-ber-i l-cenb
Kan ol demler ki ekmle sulardum kyu2

imdi sz- sneden kalmad hi emmde b
76
77
78

2
Bu beyit ayrca 64 nolu gazelin 3. beyitinin 1'deki
eklidir.
3
4
Beyitin farkl ekli ayrca 75 nolu gazelin makta beyitidir.
5
T1. 54a (tekml-i kusurda, noksan gazel) VE. s. 178
2
-T1
Bir aceb meydr mey-i k- mahabbet hak bu kim3

Ortadan merf olur anula yetmi bi hicb
Sanmauz kim kkln tahrk ider bd- sab4

Murg- diller muttasl dm ire eyler trb
Tb- rz- mahere tebh iderdm szum

Olmasa ey Hlet derdm eger kim b-hisb
Ey Hlet bilr ki yzin grmek istemem

Zl-i felek tutunsa n'ola ebrden nikb
8181
Vasl u hicrle hev-y k mnend-i habb

Hne-i kalbm geh mamr ider gh harb
Tenegn- k- yra sz-gr olsun diy

Virdi std- ezel tg-i belya zge b
7979
1
Ar- ruhsr eylese ey dil-ber-i l-cenb

Gelse ahbbu ferahdan eme-i emine b
em-ve ruhsrn meyden frzn eyleyp

Gice sk meclis-i rindna virdi b u tb
Sgar- mey deste geldke bezm-efrz olur

An eyler aks-i ruhsru meh iken ftb
Pr-arak olur ruh hl-i dilm ar eylesem

Ya aa ter ider szm yahd eyler hicb
Nlelerden derd-i ser eksk degldr yrda

e-i emm n'ola her dem klursam pr-gl-b
Grmesem cm- meyi lem gzme tr olur

em-i lem-bnme hergiz grnmez ftb
Sanmauz kim kkln tahrk ider bd- sab4

Murg- diller muttasl dmnda eyler trb
te-i kyla ml--ml iden dil micmerin

e-i emin revdur itse dim pr-gl-b
Yr hlmden sul itse hemn giryn olur5

Grmedm ey Hlet emm gibi hr-cevb
imdi mey n eylemekden ditrer old ellerm7

Evvel amm Hlet dmezdi destmden kitb
8080
8282
Mefl Filt Mefl Filn
Mefl Filt Mefl Filn
Gyet de dkn itdi beni nee-i arb

Dndm u kivere ki ola bdan harb
Rindn yannda olsa n'ola muteber arb

Gam mlkini harba viren bdur ol b
Gl-zra by- kkl-i yri getrmese

Bd- saby bagrna basmazd her habb
Ol gamzelerle itdgi idemez sen2

Ne haner-i hill ne emr-i ftb
Dmen salarsa yra kebterle nmesin3

Olur dehn- h an kapmaga sehb
Cm- arb leker-i gussayla ceng in3

Migferlerin kard grinen degl habb
Ser-geteyem bel-y mahabbetle yle kim

Old baum hev ile devr eyler syb
Bezm-i visl-i dil-bere dil dhil olmad

T olmaynca gz ya bde ciger kebb
Ey Hlet yannda eger yri olmasa5

Hr- cinna bakmak olur ka azb
79
80
-T1; Bu beyit ayrca 54 nolu gazelin 3., 75 nolu gazelin ise

2. beyitinin 1[3] kodlu beyitidir.
4
-T1; Bu beyit ayrca 53 nolu gazelin 5., 79 nolu gazelin ise
4. beyitidir (dm ire: dmnda 53 ve 79 nolu gazellerde).
1. 75a
4
Bu beyit ayrca 53 nolu gazelin 5., 78 nolu gazelin ise 4.
beyitidir (dmnda: dm ire 78, nolu gazelde).
5
Bu beyit 79 nolu gazelin de makta beyitidir; Beyitin farkl
ekli ayrca 52 nolu gazelin 2. beyitidir (ey let
emm gibi: emm gibi lemde bir, 52 nolu
gazelde).
1. 76a, VE. s. 171
3
Beyitin farkl ekli 60 nolu gazelin de 3. beyitidir (Olur:
Ben de, 60 nolu gazelde / h an apmaa: h- dilm
eylerm, 60 nolu gazelde ).
81
1. 76a, VE. s. 171

Beyitin farkl ekli 56 nolu gazelin de makta beyitidir
(kitb: arb, 56 nolu gazelde).
1. 76b
2
3
beyitidir (Miferlerin ard: Mifer geyer heme, 62
nolu gazelde, Miferlerin heme, 64 nolu gazelde).
5
7
82

8382
Mefl Filt Mefl Filn
1
Dil ki fign ider hem ier turma hn-b

Bir hdur ki sz ile n eyliye arb
Miyn- dil-beri grsem diy uzanma dil

der mi kil olan kimse hi muhli taleb3
Aceb mi ne-sfat olsa cismmz sad-k

Cihnda ekdgmz zlf-i yrdandur hep
Yine o serv-i revn ile rst gelmiler

N'ola rakble ey Hlet dersem ep
Glmde k var-idgin alad habb

Kanda defne olsa bulurm an gurb
8682
3
Lyk mdur ki gli kala ben ftden

llerle esb-i nza binp idesin itb3
Mefl Filt Mefl Filn
Gl-zra by- kkl-i yri getrmese

Bd- saby bagrna basmazd her habb
Bezm-i gamuda yle gerek ka arb

K'olmaya giryesi anu ill ki hn- nb
Mestne ddi bu gazel Hlet yine

Bezer ki k yaras eyledi [hep] harb5
Ol sayd-gh- nza kan h- pr-gurr

Her sayd in virr mi kemend-i cefya tb
tsem aceb mi hidmet-i h- gam ile fahr

Bi dil grp bir ten iinde ider intihb
Mmkin midr ki rh- mahabbetde yr ola

Sabr- sebk-inn ile nz- girn-rikb4
Sz- dil ki syleyesn yra Hlet5

tmek gerek zebne-i h ile feth-i bb
8482
Mefl Mefl Mefl Feln
1
Kanda idgin bilmege ol mihr-i cihn-tb

Kldum eer-i nakl-i semendini suturlb
Nz uyhusuna varsa n'ola bezm-i safda

Zb yaraur ol gzi bdma eker-hvb
8782
3
ldrmege yetmez mi beni haner-i ser-tz

N'in gam- hicr iirr yok yire arb
Uk helk itmede t kim ola muhkem

Ol h- cihn zlfi kemendine virr tb
Degmede dmez benm gibi bel-ke andelb

Hrdan pr-zahm ola by- vefdan b-nasb
Yr dehenin Hletiy biz de grrdk

Km- dil-i k gibi ger olmasa n-yb
Tb- cevriyle tegfl kim bu minvl zredr

Hep serb olur nemek-zr- hakkat an-karb
N'eyle hursend eyleym bu htr- mihnet-kem

hid-i maksddan bir ive grmem dil-firb
Ursa ban haste-i mihnet n'ola yirden yire

Kalmad dr'-if-y dehrde n bir tabb
Bi bel ile eger kim hvba varsam Hlet

Grmezm hvbumda ill ry- pr-n-i rakb
8583
Aceb mi virse dil-i ka dehn tarab
u cmdur ki ola bde ile leb-ber-leb
uhr idp leb-i rn Leyli-i zlf

Harba vard diyr- Acem sevd- Arab
83
VE. s. 170
5
[hep]: Beyitin 2. msranda vezin ve anlam bakmndan
[hep] ya da benzeri bir kelimenin bulunmas gerektii
kanaatindeyiz.
VE. s. 171
VE. s. 172
3
84
85
86
87
muli (S5. 28b): memt VE

S2. 37b (kenarda), VE. s. 177
4
abr-.....girn-rikb: orsa inn ile nzk-rn rikb VE
(Msran VE'deki ekli anlalamamtr.)
5
Sz-: Sr- VE / yra : -VE
VE. s. 179
8882
Kanat eyle hle dem--dem bakma blya

Eger kim dmesn dirse baudan efser-i devlet
Kelm- sz-nk-i ehl-i ka tut kulak zhid

Eger kim var ise g- dilde penbe-i gaflet
Gelr diy hayl h cn gice olmaz kim

Revk- ddeyi drr gherle itmeym znet
Degl cn u tenm sz- beldan bir zamn hl5

Vcdum nshasn yakmag in yazm yed-i kudret
Bugn ben hisse-drum mihnet-i Ferhd u Mecnn'dan6

Yirm kh-sr- gamdur reh-gzrum vdi-i hayret
Eger el ekse anlardan o tfl- nz-perverdm

der miydi adlar dest-bsa muttasl cret
Grp rahm itmesn dil-ber diy ad siler yan8

Sanur bu Hlet-i sde-dil kim itdiler efkat
Yra uruldugumn idenler baa itb

tmez mi ola ka kemnn grp hicb
Zindniyn- gam varamaz hvb- rhata

Mdm ki synmeye bu em-i ftb
k grrse mve-i vasln hvbda

L-bdd uyandugnda dehnn bulur pr-b
Murg- dile havledr ol br- gamze kim

Sahr-y sayd-ghn ider bahr-i hn- nb
Ey Hlet fign iledr mddet'l-hayt

Hrs ile ol ki old siyeh-kse n rebb
HARF'T-T
89
9185
83
Mefl Mefl Mefl Feln

1
Ben fakre bse-i lalle virseyd hayt

Virmi olurdu nisb- hsne lyk zekt
Gayr deryya kys itme mahabbet lccesin

Garka-i endha gird-bndadur anu nect
Rtl- gamdur sgar- dn ardnca gelen

T ezelden byledr tertb-i bezm-i kint
hir old sanmauz yr zenahdnnda hat

Lka kmdur nign olmakla ol smn-devt
Milm bir hba kim deryze-i envr ider

Lema-i mihr-i cemlinden dem--dem e-ciht
Anda l-bdd Hlet kayd- hayt olmak gerek

tdrrse mansb- kn ol hu bert
Olduka sab silsile-cnbn- mahabbet

Kendm sanurum Kisri-i dvn- mahabbet1
Olmaz baa hi dg- melmet gibi altun2

B-nm gerek sikke-i hn- mahabbet
Yursa iki lemden el evvel hir

Elbette gelr ayagua hvn- mahabbet
Dem-beste-i hayretdr olan vsl- maksd4

Her ll olamaz mahrem-i sultn- mahabbet
Kalmad eer Hletiy hakk- nemekden

Bezer ki nign old nemek-dn- mahabbet
9084
-1, VE
-1, VE; Bu beyit ayrca 96 nolu gazelin 4. beyitidir.
8
anur bu leti-i sde-dil kim itdiler: anursn let sen
itdiler l bilp 1, VE; Msran 1 ile VE'deki ekli
T1. 54b, 1. 77b, VE. s. 185
1
dvn-: eyvn- 1, VE
2
melmet: dernum 1, VE
4
Bu beyitten sonra 1[5, 6]'de u beyitler bulunmaktadr:
yeste-i tc- ser-i suln- am olmaz
Olmasa ikeste gher-i kn- maabbet;
Dihn- felek bi bu adar terbiyet itse
utmaz gl-i urdi girbn- maabbet
6
Arak-nk olsa dil-ber bdeden geldke germiyyet

Bulur erbb- meclis ol arakdan baka keyfiyyet
91
88
S2. 36b (kenarda)

Bu beyit 74 nolu gazelin de matla beyitidir (tmez mi:
lmaz m, 74 nolu gazelde).
T1. 54a, 1. 77b, VE. s. 184
T1. 54a, 1. 77b, VE. s. 183
89
90

9286
Mefl Mefl Mefl Feln
1
Dil shasdur menzil-i har-gh- mahabbet

Ba zre gerek taht- ehinh- mahabbet
Mest medh olsa dil cm- beldan gam yime3

n bilrsin kim beldur bde-i bezm-i elest
ku kann imekden usanmaz em-i yr

Bdeye itmez kanat gyiy bir mey-perest
h-bz- tab bl serde pervz eyliye

Olmaya ger Hlet'n pye-i ikbli pest
Bi h- dil-i mtemiyn ile karsa

Dd- ererinden bilinr h- mahabbet
9589
3
Srsem yzmi py- seg-i ky- nigra

Zhid dah grse nic'olur ch- mahabbet
Mefl Mefl Mefl Feln
eh-rh- visl alup kalsa amelden

Ser-menzil-i hicrna kan rh- mahabbet
Pk itdi kat k binsn yed-i kudret

Bir ta anu kopmaya ger kopsa kymet
Derdle gzet Hleti-i zr Hudy

tme an r-gerde-i der-gh- mahabbet
Maksdu ise bu dil-i vrnede yokla

Her yirde bulunmaz gzelm genc-i mahabbet
El ekmez idi k- meczden lnce

Bulsa dil-i dvne gzellerde hakkat
n itdi cebnin gricek bu dil-i zr

Emvcn gsterdi yine bahr-i melhat
lmek yolua cnuma minnet dimi oldum5

Ol rh- revn alad didi aa ne minnet
Mkn-dem olur Hletiy ir-i b-dil

rdke memm- diline nefha-i himmet
9387
1
Virme cm- kalbme olup mey-i nz ile mest

Dest-i lutfudan reh seng-i tegflden ikest
Ey ho oldum kim ola cm u surh sz-gr
Nagmesin klduka mutrib geh blend gh pest
Sbhanu trn geh znnr iderler zhid
Eylemez hergiz tahallf hkm-i dvn- elest
9690
4
Her pes-i mevci kemn-gh- niheng-i gussadur

Nl-i ikbl degldr shili cy- niest
Hlet incinme grse yrdan temkn-i hsn
T ezelden byledr resm-i btn- hod-perest
9488
Karua el baglasa hbn n'ola ey h- mest

Mlk-i hsn hsn sen dest ber-bl-y dest *
e-i dil seng-i cevrle snursa rayuz
Tek cihnda itme hum ahd peymnu ikest

1
Eger mjgn- emin n-gehn kaldursa ol fet

Gren b-h olur hakk ki b altndadur sanat
Alur cnn halku kurtarur dny belsndan

Anun dirler ol h- cihna hep melek-haslet
Teni berg-i semen bir gonce-i gl-prehensin sen

Olupdur sende ey h- cihnum hbluk kat kat
Bugn ben hisse-drum mihnet-i Ferhd u Mecnn'dan6

Yirm kh-sr- gamdur reh-gzrum vdi-i hayret
Ayaklanmak murd itdke biz ayaklad devrn4

Leked-kb- cef olduk umarken sgar- iret
92
93
94
95
T1. 54b, VE. s. 185

T1. 54b, 1. 78a (kenarda), VE. s. 184
dest ber-bl-y dest: "El elden stndr." (Hem Trke, hem

de Farsa'da bulunan atasz)
96
olsa: -T1
5
-T1, 1; Beyitin 2. msranda okunma ve vezin problemi
bulunmaktadr.
4
5
itdke biz: itdk bizi T1
Per blin yolardum vardugn ahs- n-dna

Eger kim destme girseydi bir kez tir-i devlet
Felek ey Hlet hazz eylemez nakn karmakdan7

Anun old yannda hamkat zge hayiyyet
99105
1
Gam- hicrle mahznam beni vaslua mesrr it

eh gam-hne-i kalbm nice ykdusa mamr it
Degldr pertev-i nr- cemle bakmadan hl

lh merdm-i em-i cihn-bn yirin nr it
9791
1
Kendsin bilmez arb- veden ol yr mest

Vay eger kim ola cm- bdeden tekrr mest
Murdumdur biraz yanup yaklmak bezm-i dil-berde

Gel ey mutrib alup cism-i nizrum tr- tanbr it
omruga girmezdi kokmazd dehnn her kii2

Olmasa lal meyden gonce-i gl-zr mest
Mnevver eyle emm pertev-i mihr-i cemlden

Baa lutf eyleyp dmenlerm huff-ve kr it
yledr keyfiyyet-i cm- leb kim dstum

mri olduka ola bir kez olan h-yr mest
Aarsa Hlet-i zr dnmula a hum

Sen derdle lmidr an hayr ile mezkr it
Aglamazd yok yire yd eyledke vaslu

Olmasayd her zamnda k- ddr mest
Bezm-i k ire ykin gh tutarm Kh-ken

Hlet amm arb- k ile her br mest
100106
1
Murg- cn al ceml emine pervne tut

Sneden peykn- hn-ldu alma cna tut
Her zamn dvne diy baa eyliyen itb

Zlfe bagland glm uslu tut dvne tut
9892
Mefl Mefl Mefl Feln
1
op itdi nie kelleyi evgn- mahabbet1

old ser-i uk ile meydn- mahabbet
Glm aldu nki bir de cism-i sad-km gtr

Dstum bir elde yne bir elde ne tut
Zerd old yzm ku ile akd sirikm

Gsterdi yine sm zerin kn- mahabbet
Yz tutarsa cenge ey k senle mdde

Sen dah emr-i hu erh-i ser-gerdna tut
Oldu yine ey bd klup zlfini tahrk

ftdelere silsile-cnbn- mahabbet
Klma hum kudan lutf u ihsnu dirg

Gh seng-i cevre gh nvek-i mjgna tut
Derd gam- endh u bel gelse kayrma4

Sabr eyle hemn bu durur erkn- mahabbet
Pend-i erbb- riyya tutma g ey Hlet

Dem-be-dem n eyle cm- bdeyi rindna tut
Konm dehen derdi sen hisse-i gib

Dnyya ekildkde ezel hvn- mahabbet
rmez mi idi seng-i melmet aa gh

Gayet de blend olmasa eyvn- mahabbet
Dil akd hemn Hletiy ky- nigra

C eyleyicek snede ummn- mahabbet
Snemde zuhr ideli r- mahabbet

Gl-zr- cinn old baa hr- mahabbet
yne-i dil sf olal jeng-i kederden

Berk urd hemn lema-i envr- mahabbet
101107
Mefl Mefl Mefl Feln
97
98
Saa vat-i memtuda kefen arduda yrnu

Yeter ey let guda olan penbe-i aflet 1
T1. 55a (tekml-i kusurda),VE. s. 187
2
kii: biri T1
1
nie: yine T1
4
Derd am- endh u bel: Endh- am derd bel T1 /
ayrma: ayrmaz T1
99
VE. s. 182
VE. s. 186
101
VE. s. 186
100

3
Cr olal gzlerm ya dem--dem

Ald glde yine ezhr- mahabbet
Bend-i zlf zre eyler kil dvne ceng

Cm- lalden klur mestne v h-yr bah
Mansr- dilm itdi yn srr- Ene'l-Hak*

Zlf-i siyeh eyledi ber-dr- mahabbet
Dmen-i seg-cn yd itmek ne lzm Hlet5

Ehl-i irfna der mi yle bir murdr bah
Grdke seni ke-i emiyle bilr yr

Ey Hlet lzm degl izhr- mahabbet
10494
102
108
Ruhudur ek-i emm byle hnn olmaga bi

Olur hurd-i enver lal rengn olmaga bi
Mefl Filt Mefl Filn

1
Bir natdur ki arsa-i dny-y b-ebt

Her kesinde vardur anu ihtiml-i mt
Yzine kimsen bir kerre ban kaldurup bakmaz

Nedr ol mest-i nzum byle hod-bn olmaga bi
b- hayt dirsem olur tg-i tze

Zr hayt haste-i ku olur memt
Bir iim sudur ol dil-ber olur anun ey k

Heme bd- hu ry pr-n olmaga bi
Meyl itdginde lal-i revn-bahua gl

Hr olmamd vsl- ser-eme-i hayt
Gl-i gl-zr- hsn-i yra kim destin drz eyler4
Menr- hsne kalar tugr-y b-mil

Zlf-i siyh old anu leyle-i Bert
Dern- dilde dim kkl-i ho-by- yr olmak

Olur k ehlin enfs mkn olmaga bi
Pertev salard gn gibi fka Hlet

Olsa belgat ehline bir zerre iltift
Fensndan cihnu Hlet gfil misin yohsa

Nedr dny in ok byle gam-gn olmaga bi
Nedr hr- melmet aa pern olmaga bi
HARF'-
105111
10393
Feln Feln Feln Feln
tme mihr cevrden agyr ile zinhr bah

Klma hlinden o hu endek bisyr bah
Bel dnesin ekdi lemde hri

Ben oldum anu kit-zrna vri
Zlf her tr cn- ka bir mr ise

Ejdehlarla ider bu h- te-br bah
Nola seyl olup aksa ek-i revnum

Yagar turma bauma tr-i havdi
Gzellikde sen Ysuf- Msr'a n

Bel ire ben Kays u Ferhd'a li
Eylerm kendm bilelden hidmet-i fenn-i cnn

Anda hergiz grmedm firkat gibi dvr bah
5
Ene'l-: Hallc- Mans r'un "Ben Hakk'm"

anlamndaki nl sz. Hallc'n aslmasna yol aan
bu szn belli bal u yorumlar bulunmaktadr: 1.
Hallc bu sz "sekr" hlinde sylemi ve "sahv" hline
gelince de yanl olduunu kabul etmitir, 2. O, bu sz
"fen" hlinde sylemitir, dolaysyla da sz syleyen
o deil Hak'tr, 3. Hallc bu sz bizzat kendisi deil,
Hak'tan hikye ederek, naklen sylemitir, dolaysyla sz
ona it deildir, 4. O, bu szyle "Ben Hakkm, yani
btl deilim" demek istemitir. Bu yorumlarn yansra,
onu tanrlk veya hull iddia eden ve mlhid sayan
yorumlar da bulunmaktadr (Sleyman Uluda, Tasavvuf
Terimleri Szl, stanbul 1977, s. 171-172).
102
VE. s. 187
10
3 T1. 55a, 1. 78a, VE. s. 188
Dmen-i.....let: Dmen-i dil-mrdeden bai gider

ey let 1, VE // Meclis-i irfna dmez byle bir
murdr ba 1
10
4 T1. 55b, 1. 78a, VE. s. 188
4
Meger Ferhd' zehr-i ahr- hicrn tel-km itmi
Budur hep gice gndz fikri rn olmaa bi 1, VE;
1'de beyitin bu eklinin zeri izilmi ve yanna
T1'deki ekli yazlmtr. Beyitin 1 ile VE'deki ekli
ayrca T1'de "tekml-i kusur" bal ile iirin sonunda
bulunmaktadr; Beyitin bu eklinden sonra 1 ile VE'de
utalum yo imi dn sen b-dd idermisin
Nedr ya ey anem ret-ger-i dn olmaa bi 1[5],
VE[5]; 1[5], VE[5] kodlu bu beyit ayrca T1'de "tekml-i
kusur" bal ile iirin sonunda bulunmaktadr.
105
VE. s. 188
Ele lutf ider yr bi gerekmez

Bize byle cevr itmege neyki bi
Sen Hlet bir kadm kuludur5

N'in yz evird ne old ki hdi
Hletiy dg- cefdur hemn

Haste-dil-i ka mnsib ilc
10897
Mefl Filt Mefl Filn
HARF'L-CM
Biribiri ile nice itsnler imtizc

Blbl hevy gller ise te-mizc
Kullarua o sne-i smni gsterp

Ey h- hsn bahi in bir hazne a
10695
Mefl Filt Mefl Filn
1
tsn mi kalb-i yr u dil-i k imtizc1

Olm birisi seng anu birisi zcc
Agyru alsa cn u dilin yr ta mdur

Kfir memlikinden alur hlar harc
Gy ki nerd tahtasdur sne-i nizr

Dg- nev khen yoludur bns u c
Gel ey nesm-i subh tagt zlf-i dil-beri

Dehri muattar it yine her yaa mk sa
Girse eger sifl-i seg-i ky destme

An lnce eyler idm tc- ibtihc
Ben hastesini yoklamad ol tabb-i cn5

Var ise Hlet deglm kbil-i ilc
Yr hayli gelmel olduka sneye

Eyler zuhr dde-i cnumda ihtilc
109115
Sanup mukaddimt- bely netce-bah5

Gsterdi Kays fenn-i cnn ire ivicc
Mefl Filt Mefl Filn

1
rmez bel-y ka den lutf- yra hi

Dery-y gussa mrdesin atmaz kenra hi
Mecnn- berr bdiye-i hicr idp beni

Ugratmasun o silsile-i mk-sya hi
Bilmez misin ne gne akar gli ku

Ey serv varmadu m leb-i cy-bra hi3
Ben hastesini yoklamad ol tabb-i cn

Var ise Hlet deglm kbil-i ilc
10796
te-i mihnetle idp imtizc

Blbl-i dil old semender-mizc
Ket-i rzy yrtmek kolay mdur

Mmkin midr ki karu koya rzgra hi
Mt-zen-i fark- sipihrem mdm

Amam ednye kef-i ihtiyc
Tb- temz-hasret-i nryla Hlet

Cy- mdm ola gibi vara vara hi
Ke-i pr-sd- belda benem

Gevher-i mmdi iden b-revc
11098
Lalini grmek umarum eylese

Dde-i cnumda zuhr ihtilc
Py- seg-i yrme r-ml ile
Eylesn h-y Hoten ibtihc
5
bir (S5. 30a): bu VE // di (S5. 30a): bi VE
6 T1. 55b, VE. s. 190
1
yr u: yrda VE
5
-VE
6
10
7 T1. 55b, VE. s. 190
10
HARF'L-H

1
10
Kasd ider lal-i leb pmege her br kadeh1

Old bir kan kuyus eb-rev-i ayyr kadeh
8 T1. 56a (tekml-i kusurda, noksan gazel), 1. 78b, VE. s. 189

5
109
VE. s. 189
3
varmadu m (S2. 40b): varamydun ki VE
11
0 T1. 56a, 1. 78b, VE. s. 191
1
pmege: emmege 1, VE

2
Aklumuz almaga cm- lebi yr besdr

Getrp n'eyler ola gabgab tekrr kadeh
Secde itdrmeg in mest-i ser-endzlara3

Yakd te-kede-i bezme aceb nr kadeh
Tzeler teini ski-i meclis her gh4

Fi'l-meel old hemn micmer-i devvr kadeh
Tesbh dnesine dnp katre-i sabh

Nsih sznden eyliyelm tevbe-i nash
Bu kadar evk der miydi dil-i rindna

Olmasa Hletiy matla- envr kadeh
Bir bse virdi cn alup ol Mesh-dem

Lutfndan itdi mrde-dile yine fey-rh
Hattu gamyla fenn-i cnn ire snemz

Bir nshadur ki yazm aa erha-i rh
Akmazd ek-i emi dem-lde her zamn

Bagrnda ehl-i ku eger olmasa frh
emr-i tab ald ele Hlet yine

Olsa aceb mi mlk-i belgatda ok fth
112118
Mefl Filt Mefl Filn
11199
1
Akl eger bahs eyler ise k ile bulmaz felh1

Pee eh-bza meges Smurg'a olmaz hem-cenh
Nal-i esbinden erer kd gelrken hneme2

Yanmaga em-i mdm zhir old iktidh
Ry- dil grsem hayl-i zlf-i dil-berden eger3

Olurum gm-getesin bulm gibi pr-inirh
113119
Feiltn Mefin Feiln
1
B-muhb n ider var ise dn-i kda

Hn- n-hak gamze-i cnna olmdur mbh
Tg-i hicrle klma cn cerh

tme baa efendi zulm-i sarh
Gnde bi kez lmen firkat komlar adn8

Hlet ehl-i mahabbet byle itmi stlh
Yaraur yra hande-i nem-gn

Klli eyin mine'l-melhi melh *
Ry- dil-ber kitb- behcetdr

ki haddi iki bey- sahh
Zlf-i eb-gn ka gicedr

Subh olupdur aa o vech-i sabh
Rh-bah old Hlet shanu

Olal pey-rev-i kelm- Mesh
itdrmeg in mest-i ser-endzlara: itdrdi urleri hep

kendsine VE // bezme aceb: bezmde bir VE; Beyitin
VE'deki farkllklar ieren ekli ayrca T1'de
kenardadr; Bu beyitten sonra 1 ile VE'de u beyit
bulunmaktadr:
Devetaban ye olmazsa mecl ey s
Rind-i mey-ne alur destine n-r ade 1[4], VE[4];
1[4], VE[4] kodlu bu beyit ayrca T1'de kenardadr.
4
-1
11
1 T1. 56a, VE. s. 191
1
Al eger bas eyler ise ile: I bas eyler ise
al eger VE
2
-VE
3
azz idermi u derd belsndan meger
lmi er eyledke yra geldi inir VE; Beyitin
VE'deki ekli ayrca T1'de kenardadr.
4
seler laru ann ne var ol bdeyi
Dn-i va iden bna itmidr mb VE;
Beyitin VE'deki ekli ayrca T1'de kenardadr; Beyitin T1
kenardaki eklinden sonra VE'de u beyit bulunmaktadr:
Knc-i amda asret-i lal-i leb-i dil-drla
Rat olmaz dil eger kim olmasa yannda r VE[3];
VE[3] kodlu bu beyit ayrca T1'de kenardadr.
5
Gnde: Kynda VE
HARF'L-H
114100
1
112
Kimse t kim tuymaya eylerse reng-i bde srh1

Zhid-i ehre revdur olsa ger seccde srh
VE. s. 191
VE. s. 192
*
Klli eyin mine'l-meli mel: "Gzelden hep gzel
doar."
114
T1. 56a, 1. 78b, VE. s. 193
1
Bu beyitten sonra VE'de u beyit bulunmaktadr:
r eger em-i zenadnu grp rek itmese
abab olmazd b- cennet'l-mevda sr VE[2];
113
Cm- iretden kzarm dir hasd- nbe-kr2

Aglamakdan olsa em-i k- dil-dde srh
Nakd-i cn almakda mhir bir aceb ayyrdur

em-i dil-ber kim olupdur meclis-i sahbda srh
Tesiyle Kh-ken kn deldi dir ol kimse kim4

Grdi ek-i lal-fmn rahne-i hrda srh
Kalmaya t kim kitb- k- dil-ber n-tamm

Ek-i hn-brndan itdi Hlet mde srh
Her gice varup olurlarsa n'ola mihmn- erh

Dd- humla fignum oldlar yrn- erh
Grinen sanma afakdur ek-i emmden benm

Gn mi vardur kim dem-ld olmaya dmn- erh
Muttasl sunmakdadur aa gubr- gussay

Dem-be-dem bdl- dil olsa n'ola hayrn- erh
h- mmd grrdk biz de bn Hlet5

Olmasayd her zamnda aksine devvr erh
117123
115101
Mefl Filt Mefl Filn
1
Klmazd srhi-i afak ikr erh1

tdklerinden olmasa ger erm-sr erh
rr bir gn yedi ts geen zehri saa

Anu in devr ider bu ski-i devrn- erh
Ll-yi ek-i k- ftde r ider

G- hille itse eger g-vr erh
hir olan mh- nev sanma ki kanlar dkmeden

Hi glfa girmez old haner-i berrn- erh
Seng-i siyh- Kabe-i kyn mihekk ider

Uku itse sm-i sirikin ayr erh
Te-i hicrn ile kld benm hlm harb

sterin kalbm gibi vrn ola eyvn- erh
Ey ehr-yr- hsn an sanma gird-bd

Kaldursa gerd-i rhu urur rzgr erh
Hleden dm eylemidr ehl-i dny saydna

Dnelerdr grdg ol encm-i rahn- erh
Ey Hlet kalursa amelden aceb degl

emr-i taba virdi kat inkisr erh
kbet br-y ehr-i ka galtn eyledi

Baum tb eyleyp ey Hlet evgn- erh
HARF'D-DL
116102
118103

Ol melek-smya olm k- gam-hvr erh

1
Bd- humdan ki sahrlarda kalkar gird-bd

Kala-i gerdna toprak srmedr andan murd
Gsterr her gice dirhem her seher dnr erh

2
sterm derd-i dilm gibi pern oldugn

Oldugn dem-be-dem agyra cnib-dr erh
Bir nighyla hezr efgende peyd eyledi

Bi hadengi nice pertb eyler y bir gd
Salmaz oldum mihnet-i kula hum gklere

Tz olunca tg aa lzm degl her br erh
Snem zre dg sanma alnumu yazusn

Ktib-i kudret yazarken tamlam yir yir midd
Bezm-i gamda didi grenler sim- evkmi4

sy-y ka revnak virdi ol hemvr erh
Hayfdur ey h kim hemvre cm- lal

Zevkini iller sre ben mest-i ku ola ad
Bakmaz old hblar ykt- kn- emme

ok gelen klda olur Hlet hir kesd
Bu beyitten sonra 1 ile VE'de u beyit bulunmaktadr:

an ile lde olm bendesin p-ml ider
anma kim kef old py- dil-ber-i randa sr 1[3],
VE[4]; 1[3], VE[4] kodlu bu beyit ayrca T1'de
kenardadr.
4
Bu beyit T1'de kenarda mkerrer olarak bulunmaktadr.
115
T1. 56a, 1. 79a, VE. s. 193
1
sri-i: gne-i T1, sr-i VE
116
T1. 56b
4
sy-y.....er (S2. 41a): Olmasayd her zamnda aksine
devvr er T1
Olmasayd.....er (S2. 41a): sy-y a revna

virdi ol hemvr er T1
117
VE. s. 192
118
T1. 56b

119104
1
Kaldurup hid-i gl-bergi alur yanna bd

Muttasl murg- emen klsa aceb mi feryd
Gh olur af ile hi nleye kudret kalmaz
Bilmeyen old sanur k gamdan zd
Dd- hum cmle adnu kapatd gzlerin2

Gerd-i ky- yrdan gitdi gezend-i em-i bed
Her zamnda ek-i ml--mldr mjgna dek

emm bahr-i firvnnda yokdur cezr med
Aglamakdan olsa em-i bende-i ku all

An aybyla kabl eyle efendm itme red
Bir aceb gird-ba ddk imdi biz ey Hlet

Hey meded ldm disek bir kimseden yokdur meded
Gayra ekdrmese br- gam- rn'i n'ola

Gtr alm idi k binsn Ferhd3
122107
4
Sret-i emi nak itmege bulmad mecl

Nie gz nrn harc itdi egeri Behzd
Nagz-gy eyle zebn- kalem Hletiy6
Uyup iller szine eyleme tekr-i sevd
120
105
Mefl Filt Mefl Filn

1
Fark- sermde dg- dem-ld olup bedd

Mey-hne-i belda ald hum- cedd
Olm hasd yolua cn virdgm grp
Ol dem bu rezm-ghda hem gz hem ehd
Gslarn zp iriince miynna
Uk agrup didiler mr ber-mezd *
Dg- nev khenlermz bg- snede4
Gllerdr old kimisi srh kimi sefd
Mefl Filt Mefl Filn

1
Dil-dra nme yazmaga uk- n-murd

Klsun sevd- merdmek-i emini midd1
Hbn- ehr bakmaz aa hastedr diy2

tse esr-i k eger nie yl mezd
Gl-ende agz gonceler deprenr mdm4

Teshr-i blbl in okur gibi srh-bd
Lal-i lebi lem-i ervhdan bilr

tse aceb mi cnumuz anula ittihd
Dd- dilmle hne-i lem pr old lk6

Yok revzen-i mdme hi ruhsat- gd
ekmez yiriyle htr- murg- dilm keder7

Ber-bd olursa hsl- hrmen-geh-i murd
Gezdrdi cn metn dil kimse bakmad

Bzr- gamda Hletiy var aceb kesd
Ho defter idi defter-i ml-i Hlet

Konmasa nakd-i mre eger kbet resd5
123108
121106
1
Rah- bed-hy- felek urmakdadur dim leked

Ugramaz hergiz anu yanna erbb- hred

1
Gam- zlf ruh ile mihnet-i cn- n-d

eb-be-eb rz-be-rz olmadadur turma ziyd
Tg-i berrnua cn nice meyl eylemeyem

Murg- cn ol ider ten kafesinden zd
2
119
T1. 56b, 1. 79b, VE. s. 195

3
5
Kerem leti-i zra okunmaz yosa
lleri seng-i cef birle lursn dil-d 1, VE
120
T1. 56b, 1. 79b
*
mr ber-mezd: "mr uzun olsun."
4
snede: da 1
5
onmasa nad-i mre: Olmasa nad-i mr 1
121
T1. 57a, 1. 80a, VE. s. 196
al idelden e-der-i dehri ud-y kr-sz

Dmedi hi ret-i lm gibi bir na- bed 1, VE
122
T1. 57a, 1. 79a, VE. s. 194
1
midd: sevd VE
2
bamaz aa: bamayalar 1, VE
3
em-i sitre ren olursa aceb degl
rgrdi k-i pyn saf- sipihre bd 1, VE; Beyitin
1 ile VE'deki ekli ayrca T1'de kenardadr.
5
-1; dilmle ne-i lem: elemle gnbed-i gerdn VE
6
-1, VE
123
T1. 57a, 1. 80a, VE. s. 195
Skiy bde ile gel beni sr-b eyle

tmeden sarsar- gam gerd-i vcdum ber-bd
Amayn diy yemn itd ise yd klup

Eyle keffret in bendeki gamdan zd
Gci kendye yeter k- ser-bzlaru3

Kh- gamda n'ola kendin depelerse Ferhd
Heves-i Ysuf- maksd ile virmez dilmz6

Her ser-i chda g- temennya gd
Seg-i kyyla seni yr ber--ber tutmaz6

Hlet her gice t subh iderse feryd
Seg-i kyyla seni yr ber--ber tutmaz6

Hlet her gice t subh iderse feryd
124109
126111
Fikr-i kaddle derdi taga serv-i ser-blend1

Bhler bir nie yirden urmasa pyna bend
em-i n-bnsna kuhl itmesn ehl-i hased

sterin kim dr ola hk-i rehden em-i bed
kbet nkim ekilmekdr murdu dstum

Gerden-i uka br itme zlfden kemend
Rz- vuslatda eb-i firkatde emm seyr iden

Didi kim dery-y ekde yndur cezr med2
Tnd-bd- h- kdan hazer klmak gerek

rmesn dirse ceml emine cn gezend
r-arb bdl-ve uryn- k oldum yine

Bir civn- r-ebrya uruldum hey meded
N idp zehr-i gam- hicrn her gh aglarn4

Hlme turmaz gler dim o yr- n-hand
Bau irse gklere rifatle magrr olma kim

Tevsen-i bed-hy- gerdndan sakn yirsin leked
te-i hicrin grnce dil-ber ey Hlet

Srad aklum benm fi'l-hl mnend-i sipend
yle geydr Hlet aa libs- nazm kim

hid-i manya meftn olsun erbb- hred
125110
12782
Mefl Filt Mefl Filn
Yrdan seng-i cef gelse olursn dil-d

Giderek kasr- vefya ura dirse bnyd1
Meclisde gice mest olup ol h- Cem-nijd

Hvbyla virdi fitne-i emine izdiyd
Gayra ekdrmese br- gam- rn'i n'ola5

Gtr alm idi k binsn Ferhd
Tahrb-i mlk-i htr ider bir nighda

Amm baklsa gamzesidr menba- fesd
Gitdi ol yr binp esb-i sab-reftra

Rzgr itdi yine hsl- mrm ber-bd2
Cy- hayl-i vasl nice idinem md

ol kimseden ki gelmeye bir reha-i murd
Gamze degl mi mlk-i dilmn viren mdm

Hayl-i gamum zamneye peyvend-i ittihd
Bir andelb-i nagme-seryam ki Hlet

Bulmaz reh-i memmum by- gl-i murd

vb- nza varur ol beni grdke
o zamndur gremem dde-i batumda gd VE[4];
VE[4] kodlu bu beyit ayrca 125 nolu gazelin 5. beyitinin
T1 kenardaki eklidir.
5
Kimse vaf- leb-i yri yazamaz letiy
Ney-eker me olup b- ayt olsa midd 1, VE;
Beyitin 1 ile VE'deki ekli ayrca 125 nolu gazelin makta
beyitinin T1 kenardaki eklidir.
124
1
addle: addle VE
4
Girye-i mest-i maabbet girye-i d olur
ande-i ayrn- dny hep ser--ser zehr-and 1
125
T1. 57a (tekml-i kusurda, noksan gazel), 1. 79b, VE. s. 194
1
Giderek: Giderd 1
2
3
Rzgr: Rzgrum 1 / yine: benm 1
vb- nza varur ol beni grdke

o zamndur gremem dde-i batumda gd T1
kenarda; Beyitin T1 kenardaki ekli ayrca 123 nolu
gazelin 4. beyitinin VE[4] kodlu beyitidir.
6
Kimse vaf- leb-i yri yazamaz letiy
Ney-eker me olup b- ayt olsa midd T1 kenarda;
Beyitin T1 kenardaki ekli ayrca 123 nolu gazelin makta
beyitinin 1 ile VE'deki eklidir.
126
2
ekde: uda 1, ekden VE
12
7 S2. 41b (kenarda)
5

12882
Mefl Filt Mefl Filn
1
Andelb-i kalem hre-i ehr olmaz idi7

Olmasa Hletiy ser-be-ser elhn lezz
Her kan hokka-i lalde o rn-dehen

Fi'l-meel zehr ise de biz grrz an lezz
Ol ha nme yazsa gedyn- n-murd

Ser-ksesinde dd- dilmden gerek midd
HARF'R-R
Olmazsa bd- ha mukrin gubr- dil

Hmn- k- Kays'a virr bas gird-bd
Cismmle sz- hicri bilen itikd ider

Hfz itdgin cehennem odn bir avu remd
Gndz gelp bize yine gndz gider o yr1

Kalmaz giceyle niteki hurd-i tb-dr
Ol dne dne hli hayl eylese sanur

Dm- bely murg- dilm hrmen-i murd
bdlyam u tekye-geh k'anda Hlet

Eyler nemed klha hased tc- Keykubd
Dirlerdi cma mh- cihn-tb imdi biz

Rtl- girna neyyir-i azam disek ne var
Yok yire ka iigmden ykl dime

Dny yklsa gitmez ol ey h u ve-kr3
Her kim ki evk-i vuslat ile kef-zenn olur

Prheninde eyliyemez murg- gam karr4
Erbb- k bana dim saard hk5

Mirt- tab- yra eger gelmese gubr
Leb-rz-i b- ry idi h- kanatm6

Huk itdi hir an bu dlb- b-karr
Ol h vade-gh- vefya kadem komaz7

Uk itmeyince ciger-hn- intizr
Meyl itmez old gl-ene dil murg Hlet

Tahml-i minnet itmeg ile ebr-i nev-bahr
130113
Mefl Filt Mefl Filn
HARF'Z-ZL*
129112
1
ka gelse revdur leb-i cnn lezz1

n olur her kiiye kendsin cn lezz
Gam- lalle revn itdgm ek-i em2
de bir katresi bi lcce-i ummn lezz
Yd- bs- leb ile ekdgi sahbdan olur3
Gelse her hba n'ola knu kan lezz
Dem-be-dem pertev-i hurd-i melhat tokunur

N'in olmaya anu sb-i zenahdn lezz
Bga varsam iderm zr-i sanevberde karr5

Geleli km- dile piste-i handn lezz
12
8 S2. 42a (kenarda)

Zl harfinden 1'de gazel yoktur.
129
T1. 57b, VE. s. 197 (farkl ekli VE. s. 198'de)
1
a gelse revdur: Gelse ua aceb mi VE (198) //
n: Ki VE (198)
2
- VE (198); em: emm VE (197)
3
Yd- bs- leb (Kend bs- leb VE [198]) ile ekdgi
ahbdan olur: Kend lal-i lebi fikriyle olupdur l VE
(197) // Gelse her ba: Gelse yra VE (197) / nu:
larnu VE (197); Beyitin VE (197)'deki bu
farkllklarn ieren ekli ayrca T1'de kenardadr.
4
Dem-be-dem.....ounur: Kend bs- leb ile ekdgi
ahbdan olur VE (198); Msran VE (198)'deki ekli
ayrca 3. beyitin 1. msrann VE (197)'deki eklidir //
N'in olmaya anu: Olsa yr n'ola ol VE (197), Ya
n'in olmaya ol VE (198)
5
Beyitin farkl ekli VE (197)'de makta beyitidir.
*
Ol anevber-ade dil balayana letiy

Gelmez ill ki anu piste-i andn le VE (197);
Beyitin VE (197)'deki bu ekli ayrca T1'de kenardadr.
130
T1. 57b, 1. 82a
1
gider: gelr T1; Bu beyit 287 nolu gazelin de matla
beyitidir.
3
u: T1; Bu beyit 208 nolu gazelin de 3. beyitidir.
4
Prheninde: Prmeninde 1; Bu beyit 208 nolu gazelin de
4. beyitidir.
5
-1
6
-1
7
-1
131114*
Mefl Filt Mefl Filn
1
Taht- zmrrdine cls itdi h- gl7

Feryda geldi firkat elinden hezr hezr
Gl-ende reng byn seyr it benefen9

Var ise old Hletiy ebr-i mk-br
tmezdi karusnda dem--dem fign u zr

Yz bulmasayd ger gl-i sad-bergden hezr
132115
2
Gstermez old ysemen sebz derin

Bir hayme-i sefd kurup aa nev-bahr
Mefl Filt Mefl Filn
Ebr-i bahr hke nevziler eyledi5

Kalmad htrnda yiriyle anu gubr
Meydna ksa ve ile at braksa yr

Gl-gnn hemn bragur em-i ek-br
Ecr sye-gster olup her kenrdan

b- hayta bezedi zulmetde cy-br
Gh oynayup semend ile gh at koparsa ger

Cnum yirinden oynar dm yregm kopar
Bir bir kard hokkalarn hokka-bz bd6

Cy zre sanmauz ki habb old ikr
Uk- b-karrdan olmasa ol semend

Olmazd ehl-i k gibi cismi dag-dr3
Kn- zmrrd-i emeni zr-i hkden7

Buld kard sanat ile ebr-i nev-bahr
ekmez heme snemi yr esb-i nz ile

Resm eyler anda kesmeg in nal-i b-mr
Gl-gn- ek-i emmi agyra gsterr

Bilmez mi yohsa kymetin anu o eh-svr
Aglatma ehl-i k ki hattu gelr hemn

Gl-gn- ek-i em sakn kaldurur gubr
Bu arsa-i vcd u del ferh iken

Cevln- esb-i nzna ol hu old tr
Esb-i tabat olmasa lk Hlet

Nahcr-i fal u marifet olmaz gider ikr
Amm ki iltift gerek yohsa hnk-i tab

Kalur kmeyt-i hme gibi sermed nizr9
131
T1. 57b, 1. 84a, VE. s. 225

131 ve 219 nolu gazeller kanaatimizce ayr gazellerdir. Bu
iki gazel arasndaki -ayn gazelin farkl ekilleri olduklar
izlenimini veren- atflara, 219 nolu gazelin T1 tekml-i
kusur blmnde bulunan ekli yol amaktadr. Gazelin
bu ekli, kanaatimizce ara tertip srecinde, mstensihler ya
da daha gl bir ihtimalle bizzat mellif tarafndan, 131
nolu gazelin 1'deki eklinden 5. (makta) beyitin, VE'deki
eklinden ise 3 ve 6. (makta) beyitlerin alnmasyla
oluturulmutur. 131 ve 219 nolu gazellerin (gazellerin
farkl
nshalardaki
ekillerinin
kyaslanmasnda
izlediimiz usl gerei 131 nolu gazelde, son tertibi
yanstmas bakmndan T1'deki ekli, 219 nolu gazelde ise
tam ve salkl ekilleri yanstmalar bakmndan VE ile
1'deki ekli metin iinde verdik, dier nshalardaki
ekilleri ise fark olarak aparatta gsterdik) ortaya kan
ekilleri ile T1 tekml-i kusur blmnde bulunan ekil
arasnda (sadece 219 nolu gazelin VE'deki ekli ile
arasnda) beyitin ortak olarak bulunduu grlmtr.
131 nolu gazelin, metne alnan T1'deki ekli ile T1 tekml-i
kusurda bulunan ekil arasnda ortak tek bir beyitin dahi
bulunmay, 131 ve 219 nolu gazellerin ayr birer gazel
olduklar yolundaki kanaatimizi kuvvetlendiren bir husus
olarak deerlendirilmitir. 131 ve 219 nolu gazellerin metne
alnan ekilleri arasnda ortak olarak bulunan ve saylar
drt olan atflar kanaatimizce normal atflardr ve bu tip
atflar, ilgili blmlerde de izah edildii zere, mellifin
beendii beyitleri farkl iirlerinde kullanma isteinin yan
sra, ok iir yazmaktan kaynaklanan dalgnlk sebebiyle
tekrarlamas, ya da baz iirlerini ayn tertip sreci iinde
ksmen deitirmesinden kaynaklanmaktadr.
3
Gl-ende jle mhreleriyle nesm-i ub
Oynatd once oalarn oa-bz-vr VE[3];
T1'deki eklidir.
5
6
-1, VE; Bu beyit ayrca 219 nolu gazelin 4. beyitidir
(zmrrd-i: zeberced-i, 219 nolu gazelde).
-1, VE; Bu beyit ayrca 219 nolu gazelin 2. beyitidir (hezr

hezr: hezr- zr, 219 nolu gazelde).
8
bir kenra zevra- bdeyle let
Dery-y amda nieye dek idesin arr 1, VE; Beyitin
1 ile VE'deki ekli ayrca 219 nolu gazelin makta
beyitinin T1'deki eklidir.
132
T1. 58a, 1. 86b, VE. s. 240
3
Olmazd ehl-i gibi cismi: I ehli gibi cismini
itmezdi 1
9
alur: Olur 1, VE / me gibi sermed: me-i ir gibi
1, VE

133116*
Mefl Filt Mefl Filn
1
Alurd bsesini idenler fign u zr1

Aldurmaz old imdi fign itmeden o yr
Ruhsr- ten-i nigrndan ayrlan

N-bd olur hev-y mahabbetde n err
Sahr-y maher ire kam zr-i hkden5

Dg- dern u k-i birnumla lle-vr
Olmaz ed ehd-i gamu hakk- hrmeti6

Havr iderse hnn gl-gne-i izr
Bezer safda Hletiy nehr-i cennete

Dny yznde byle gerek ir-i b-dr
Nakd-i belgat old ser--ser gazellerm13

Add itdi penc penc an nakkd- rzgr
Mirt- tab- ehl-i dil olmaz halel-pezr

Olsa miyn- ar u sem ser-be-ser gubr
Sm-i sirike mlik olan yrdur gzm4

Bezer aa ki ide il akesin mr
134117*
Mefl Filt Mefl Filn
1
demler ldrr leb-i lalinde hatt- yr

Kattl olur katlsa eger bdeye gubr
Olmaz hev-y kadd-i blend gibi sen2

Baht- zebn- k- eydya sz-gr
5
133
T1. 58a, 1. 89a, VE. s. 198

* 133 ve 215 nolu gazeller de kanaatimizce ayr gazellerdir.
Bu iki gazel arasndaki -ayn gazelin farkl ekilleri
olduklar izlenimini veren- atflara, 215 nolu gazelin T1
tekml-i kusur blmnde bulunan ekli yol amaktadr.
Gazelin bu ekli, kanaatimizce ara tertip srecinde,
mstensihler ya da daha kuvvetli bir ihtimalle bizzat
mellif tarafndan, 133 nolu gazelin 1 ile VE'deki
eklinden er (1. 2, 5, 6; VE. 2, 3, 5); 215 nolu gazelin
VE'deki eklinden ise matla dhil (VE. 1, 2, 5) beyitin
alnp bunlara farkl bir makta beyitinin eklenmesiyle
oluturulmutur. 133 ve 215 nolu gazellerin (gazellerin
farkl
nshalardaki
ekillerinin
kyaslanmasnda
izlediimiz usl gerei 133 nolu gazelde son tertibi
yanstmas bakmndan T1'deki ekli, 215 nolu gazelde
ise tam ve salkl ekli yanstmas bakmndan VE'deki
ekli metin iinde verdik, dier nshalardaki ekilleri ise
fark olarak aparatta gsterdik) ortaya kan ekilleri ile T1
tekml-i kusur blmnde bulunan ekil arasnda (sadece
215 nolu gazelin VE'deki ekli ile arasnda) iki beyitin
ortak olarak bulunduu grlmtr. 133 nolu gazelin
metne alnan T1'deki ekli ile gerek T1 tekml-i kusurda
bulunan ekil, gerekse 215 nolu gazelin metne alnan
VE'deki ekli arasnda ortak tek bir beyitin dahi
olduklar yolundaki kanaatimizi kuvvetlendiren bir dier
husus olarak deerlendirilmitir.
1

Am libs- sebz o verd-i teri yine
Olsa aceb mi blbl-i dil zr u b-arr 1[2], VE[3];
1[2], VE[3] kodlu bu beyit ayrca 215 nolu gazelin 4.
beyitinin T1[5] kodlu beyitidir (Am: Amaz T1[5]
kodlu ekilde); 1. beyitten sonra VEde ayrca u beyit
bulunmaktadr:
Pinhn olam diy nazar- ehl-i dan
a- ir- yr dem--dem izer kenr VE[2]; VE[2]
kodlu bu beyit ayrca 215 nolu gazelin 4. beyitinin T1'deki
eklidir.
3
-VE
4
-1, VE
G eyle nlemi dir ise ger saa ad

Hergiz oma ulaua ey u ve-kr 1; Beyitin
1'deki ekli ayrca 215 nolu gazelin 2. beyitidir;
tse rabe vade-i ferd eger abb
Aa sevinmesn o ki yarnu h var VE; Beyitin VE'deki
ekli ayrca 215 nolu gazelin 4. beyitinin T1[6] kodlu
beyitidir (abb: rab VE'deki ekilde).
6
-VE; nn (3. 45a): n T1;
Bl-y yra metini nisbet itmeye
nf elini ggsine orsa eger enr 1; Beyitin 1'deki
ekli ayrca 215 nolu gazelin 5. beyitidir.
8
-1, VE
134
T1. 58a, 1. 90, VE. s. 239
* 134 ve 216 nolu gazeller de kanaatimizce ayr gazellerdir.
olduklar izlenimini veren- atflara, daha nceki benzer
rneklerde de grld zere, 216 nolu gazelin T1
tekml-i kusur blmnde bulunan ekli yol amaktadr.
Gazelin bu ekli, 134 nolu gazelin 1'deki eklinden 3.
beyitin, VE'deki eklinden 2, 3, 4 ve 7. (makta) beyitlerin ve
ayrca 216 nolu gazelin VE'deki eklinden 1 ve 3. beyitlerin
alnmasyla oluturulmutur. 134 ve 216 nolu gazellerin
(gazellerin
farkl
nshalardaki
ekillerinin
kyaslanmasnda izlediimiz usl gerei, 134 nolu gazelde
son tertibi yanstmas bakmndan T1'deki ekli, 216 nolu
gazelde ise tam ve salkl ekli yanstmas bakmndan
VE'deki ekli metin iinde verdik, dier nshalardaki
ekilleri ise fark olarak aparatta gsterdik) ortaya kan
ekilleri ile T1 tekml-i kusur blmnde bulunan ekil
arasnda (sadece 216 nolu gazelin VE'deki ekli ile
arasnda) iki beyitin ortak olarak bulunduu grlmtr.
134 nolu gazelin metne alnan T1'deki ekli ile gerek T1
tekml-i kusurda bulunan ekil, gerekse 216 nolu gazelin
metne alnan VE'deki ekli arasnda ortak tek bir beyitin
dahi bulunmay, 134 ve 216 nolu gazellerin ayr birer
gazel olduklar yolundaki kanaatimizi kuvvetlendiren bir
husus olarak deerlendirilmitir.
2
G itse vaf- addini ol sb-ababu

Rek ide cennet ire olan nal-i mve-dr 1, VE;
Beyitin 1 ile VE'deki ekli ayrca 216 nolu gazelin 3.
beyitinin T1[3] kodlu beyitidir.
Hayl-i ncm katd gice biribirine3

h itdgmde te-i dilden kan err
Her beyt kim iinde ola vasf- gabgabu

Yazlsa sb-i bg- cinn zre vechi var
Bir kimse yok ki mest-i mey-i k olmaya4

Yohsa ykar m lemi ol h u ve-kr
Bir an iinde mlk-i hred pyml olur8

Ey Hlet kaan ki yrr cm- ho-gvr
Ser-bz- arsa-i ruhdur zlfi dim5

Ol hatt- nev-demde gibi izmedi kenr
Nev-bvedr hadka-i fikretde her szm6

pp gzine srse gren Hlet ne var
Gr- devt u Hr- kalem zulmet-i midd11

b- hayt nazmum ile buld itibr
Def itmedi nesm-i revn-bah- nev-bahr

Kald kymete dil-i zrumdaki gubr
Ey mihr-i subh-gh- ceml itme kendi

n ftb- har- cef ile nm-dr
Gslaru ki sihr ile Hrt- vaktdr

Bir kerre hvb- bahtum da baglasa ne var
136119
Mefl Filt Mefl Filn
135118
Mefl Filt Mefl Filn
1
Ket-ikeste-i yem-i gamdur dil-i figr

Bir tahta predr aa bu sne-i nizr
Vasf itmesn mferrihini feylesof- dehr

Zr ki gyet eskidi ecz-y rzgr
Her kim iitse dd- dilm bagr hn olur2

Hi sorma hlmi benm ey h u ve-kr
Bg- hayl-i k- eydy dem-be-dem

b- hayt ile suvarur fikr-i lal-i yr
Bd- sab ki der-gehe ugrayup gele3

Hi htrnda k- zru komaz gubr
Dil-haste-i mahabbeti kyudan itme dr

k yabnda yatmaz ey h u ve-kr6
Bir iki myu adn ey h hatt koyup

Vird kitb- hsne aceb yoldan ihtisr
Ey Hlet ikeste dilm sarsalar eger

stnde tahta pre olur sne-i err
Yok yire urma te-i hu feleklere

Dny yklsa saa vef eylemez o yr
Olsa kilid-i say mcell ne fide

Kfl- hazne-i emel olunca jeng-dr
137120
Mefl Filt Mefl Filn
1
Ehl-i zemn olursa n'ola gussadan figr

Kaldurd cm- ireti gerdn- nbe-kr
Rtl- girn- ch diy h vh iden2

Bilmez mi an kim meyine gredr humr
Ecz-y gird-bd- beldan klur felek3

Olsayd em-i ehl-i mahabbet eger gubr
-1; Bu beyit 215 nolu gazelin de 3. beyitidir;

Grsn cihnda ben de an yridr miyem
Dil esine virdi ad geri inkisr VE; Beyitin VE'deki
ekli ayrca 216 nolu gazelin 4. beyitinin T1'deki eklidir;
udum seg-i nigr bugn cism-i zerd ile
Gy ald boynna bir av- zer-nigr VE[4]; VE[4]
kodlu bu beyit ayrca 216 nolu gazelin 4. beyitinin T1[5]
kodlu beyitidir.
4
Nad-i arr u sm-i sirikm alur msn
Bir bse in aza oa bamasa ne var
5
-1, VE
6
Yazlmaz idi letiy glmz bizm
Ger olmasayd dilde ayl-i a- nigr VE; Beyitin
VE'deki ekli ayrca 216 nolu gazelin 5. beyitinin T1'deki
eklidir.
7
-1, VE
135
T1. 58b
2
3

T1. 58b
6
yatmaz (S2. 44b): -T1
137
T1. 58b, 1. 82a (kenarda, noksan gazel)
2
-1
3
Erbb- bana dim aard k
Mirt- ab- yra eger gelmese ubr 1; Beyitin bu
eklinden sonra 1[3]'de u beyit bulunmaktadr:
Dil blbli nevlar idp her mamda
a ky- yra varmayca eylemez arr
136

4
Varduka bezmine elem-i rek ile olur4

Tennr- sne menba- tfn- inkisr
Sandlar Hr salupdur suya seccdesini

Cy-bra dicek sye-i serv-i gl-zr
Aldurma hr- gussadan ey andelb-i dil5

Yok yire itme kendi bed-nm- rzgr
Pte-i gl-ene te kod yir yir gller

Gyiy sm-i mzb old emende enhr
Her rz ftb- sipihr-i gurr iken6

Her gice em-i meclis-i agyr olur o yr
araf- bga ekilse n'ola halk- lem7

Sald her cnibe kullblarn zlf-i nigr
Hi aldurur m Hletiy sz- sneden

Dd- siyhu gze gstermeyen nigr
Nie ir grrz sz dkilr agzndan

Dicek Hletiy bylece dse gftr
Cn memmna gelr by- saf nazmumdan

Grmi olsayd mukarrer begenrdi Attr
Kopsa semtinden eger bd- iml-i nefesm10

Bahr-i nazmu has u hki ider azm-i kenr
138121
Mefl Filt Mefl Filn
vze-i mahabbete ben virdm itibr
Benden kard nagme-i endhn hezr
140123
2
Ol em-i fitne-cy felek-hy- yrdr

imdi melz melce-i b- rzgr
Seng-i cnnum eylemi mde Kh-ken

Nh-sgar- sipihri ikest eylesem ne var
Berdden dmi idi elleri olunca bahr1

Kaldurup destini Mevl'sna kr itdi enr
Ahvl-i rh- k acebdr ki dim

Ry- dile nieste olur andag gubr
Nr ile zulmeti cem eyledi bir yirde Hud

Karup pertev-i hurd ile zll-i ecr
Tutd cihn kaht- emel nie bir turur

Nh galle-dn- muhtekir-i erh-i nbe-kr
uramaz taga der akl olanlar imdi

Lle v snbl ile told ser--p kh-sr
tmez zebn dil ehlini ey Hlet meger

Evz- b-mlhaza-i dehr-i b-medr
Cmle ezhr n'ola gl gibi handn itse5

Cra-dnnda zemn komad ebr gubr
Demidr Hletiy dehre salup vze

Blbl-s idelm ke-i gl-ende karr
139122
141124
Goncen ad hicbn mey-i eb-nemle bahr

Bi ylu bir badur balasun efgna hezr
Hven-i lledeki mki de kim sde ider2

lemi pr-nefeht itdi nesm-i eshr
Llen micmerini bd frzn itdi

Dmenin tutsa aceb mi aa dim kh-sr3
Gsterr once aa az iinden dnr 1[3], VE[3];

6
araf-.....lem: al- lem ekilrse n'ola araf-
emene 1, VE
9
-1, VE
140
T1. 59a, 1. 84b, VE. s. 258
1
Cyda her ecer aksi dnp b'ya
ayret-i b- cinn old arm-i gl-zr VE[2]; VE[2]
kodlu bu beyit ayrca T1'de kenardadr.
4
liba cra-i rindn ile mest old zemn
Neki var ise dernnda idpdr izhr 1[6], VE[6];
1[6],VE[6] kodlu bu beyit ayrca T1'de kenardadr.
141
T1. 59b
Dery-y hevl-nk-i beldur anur gl

N-geh nesm-i ub ile mevc ursa sebze-zr 1
5
-1
6
-1
138
T1. 59a
139
T1. 59a, 1. 83a, VE. s. 246
2
-1, VE
3
Dmenin utsa aceb mi aa dim: utsa ger dmenini aa
aceb mi 1, VE; Bu beyitten sonra 1 ile VE'de u beyit
bulunmaktadr:
de gl-get-i emen her aan ol sm-beden
Hayli ge virdi bu yl hkmini eyym- bahr

Dileni dileni gelmekle nesm-i bmr
Dkmege kann her subh emen blbln

Haner-i hra virr b sipihr-i gaddr
Pye-i bddadur fey-i tark-i gam- k

remez menzile n leng olan km-mr
Hedefi ya dil cndur anu in her gh

Dil-i hkde arar trini gm klsa o yr
Meded-i k iledr yohsa benm gibi nizr

Dna almaga bi kh- gam re mi var
Mihek-i merdm-i emmle ayr eylemesem

Sm-i ekm idemem hk-i reh-i yra nir
yleyin zaf ile kim dmemek olmaz hke

Cismme degse ser-i dest-i nesm-i bmr
h kim gonce-i maksdum almak bilmez

Fi'l-meel old hemn gonce-i nak- dvr
Smiy kr- mahabbetdr o kim dg- gamu

Gsterr eb-nemini ka bahr-i zehhr
Hr dr itmedi gl Hletiy yanndan

ol kadar syleyi grdi aa gl-ende hezr
Gh b-gh tutup k- reknine g

Grsn ol gl nic'olur murg- pern-gftr
Fark olunmaz sere v nsere nakkd- felek

Mihek-i tecrbesin eyledi seng-i dvr
Nakd-i ek kzl kmasa ger Hletiy

Belki hazz eyler idi girye-i emden o yr
Benm ol ehl-i hner bulsa eger kim Bercs

mtihn- kalemm eyliye hrz- destr
143126
142125
1
Almasa behre n'ola sz- beldan agyr

Menkal-i hda hi yanmag olur m has u hr
Rek ile k ey em helk eylersin2

Meclise nr virrsin dil-i pervneye nr
Bah-i hsn eyler idi belki yzle hurd3

Cnb-i ryu eger tutmasa zlf her br
Bir melek-ihredr ol mlik-i enfs- Mesh4

Kimin cnn alup kimine cn virse ne var
Duhn- hum idp ejdeh-y te-br

Benmle korkudur old cihn imdi o yr
Giremez kimse if-hne-i ky- yra 5

Haste olmag ile ill ki nesm-i eshr
Sabh u m gdmuz nevle-i gamdur2

Veliyy-i nimetmz kdur bizm her br
Dd- dilden bilinr te-i dvne-i k6

eb rz eylemese ke-i klhende karr
Rikb- ve v nza dah kadem komadan3

Musahhar itdi gl milketin o h-svr
Agarur gzlermz aglamadan Hletiy7

Olmasa bir gn eger srme-i hk-i reh-i yr
Eger ki sm zere mlik olmasa k4

Ne rahm ider yana ne bakar yzine nigr
Aceb mi nevesi encm- mre dek srse5

Hat- leb gibi yokdur cihnda ince gubr
142
T1. 59b, 1. 92b

2
Tbi-i mihr-i maabbetden olayd gh
Gnderrdi bir eli glgesin ol addi enr 1
3
-1; Bu beyit ayrca 207 nolu gazelin 2. beyitinin 1'deki
eklidir.
4
Bu beyit ayrca 201 nolu gazelin 3 ve 207 nolu gazelin 4.
beyitinin 1'deki eklidir;
Teng-dest olduu ayret idp bildrme
Ele girsn dir isen sid-i mevzn- nigr 1
5
-1
6
Olmasa ays' grp ol da dvne-i
Her zamn dmenine seng omazd kh-sr 1
7
gzlermz alamadan: alamadan gzlermz 1
144127
143
144
T1. 59b
T1. 59b, 1. 91b
2
-1
3
Bu beyitten sonra 1[3]'de u beyit bulunmaktadr:
Vil-i yra iren ile adlardur
Nab-i r as anca o bar iinde kenr
4
Bu ben ftdesini nmesiyle yd itmez
Dir ider bir eli glgesin o addi enr
5
nevesi: neesi 1

Grrse Hletiy tr-i erh gftrum8
Kalur gde dehen hayret ile n sfr
147129
145128
1
Ryu olsun ftb- hsne mihr-i tb-dr

Yatdugnca yirde mestn- mahabbet sye-vr

1
ka klmaz nazar itdke yanndan gzr1

Kimseye bakmaz alur cn nakdini elbette yr
lim gr kim dah bir kerre rz olmad

Vuslat- hbn gibi bir devlet-i n-py-dr
Derd-mend-i ka adurmaz arb- vuslat

Dg ile eyler dev eker tabb-i rzgr
Kimse olmaz degmede zencr-i kahrndan hals

ahne-i h- mahabbetdr gam- hicrn- yr
Sen degl miyd beni hkister-i ber-bd iden

te-i hsn dah olmazdan evvel ule-dr
Blbl mi derdi artukdur benm mi bilmezem

Eyle ey bd- bahr ake dk bir bir mr
Neydi cn virmek yoluda ey erg- bezm-i hsn

Pyua dseydi lmekle eger pervne-vr
Kiver-i bd- ka basmad hergiz kadem

Bu dil-i gam-ke gibi bir hvce-i ser-mye-dr
Saa kim tebh iderdi bg- lem gllerin

Olm olsaydu eger by- vefdan hisse-dr
Nahl-i derd itdi bg- dilde peyd bh bn

h u berg-i dmen-i bed-hvha klma itibr
Nev-be-nev dg ur dile n-geh lrsem dstum

Hra bir gl iletn bg- cihndan yd-gr
Old bahr-i kda gird-b gird-b stine

N'eylesn tfl- dil-i ftde-i n-kerde kr
tme tr-i hu pertb hergiz Hlet

Dnmeyince ak hev-y tli-i n-sz-gr
Hayl-i uk grp reftr idersin nz ile

Kimdr ol kim itmeye yoluda cn nakdin nir
Hamd li'llh old bikr-i fikrm ftesi

Mk-byn- Hoten ekker-lebn- Kandehr
Murg- cndan gzleri yr rlmaz Hlet9

Kurtulur m hi iki eh-bz elinden bir ikr
146128/1
148130

1
ka klmaz nazar itdke yanndan gzr

Kimseye bakmaz alur cn nakdini elbette yr
Birbirine girdi blbller meger kim itdi kr

Gller kondurdug vefk-i hezr-ender-hezr
Germ olup reftrda ryn arak-nk eyledi

Old gy gabgab bir dne sb-i b-dr
Gonce-i nev-hzi gl-zru dah nev-ksedr

Andelbin eylemez nakd-i vefdan hisse-dr
Gfil olma bd- humdan nazar olmaz aa5

Pr-i kam grmimdr dstum ok rzgr
Zahm- snemden revn olsa n'ola hn-b- em

Ghi mecr-y kadmin bulmaz b- cy-br
Reh-gzr- mihnetinden olmad glm cd

Gelmedi hi htra eb-dz-i hattudan gubr
Drc-i emmde olan ykt ar itdkde ben

Hokka-i lalindeki llleri gsterdi yr
Rh- gamda hk olup stmde gller bitse ger

Yine snemde mukarrerdr gamula hr hr
Grmedk bir gonce kalmad cihn bgnda lk

Cmlesin terk eyleyp peyknu itdm ihtiyr
Ol eh-i hsn komaz dmnn ey Hlet

Rh- mihnetde gubr olsa bu cism-i hk-sr
Kse-y- meclis-i rindn olan erbb- dil

eme-i hurd ile gerdna itmez itibr
Dil ehlin n'ola cn lsa letiy

der o yri derdem-be-dem ayr 1
145
T1. 60a
1
146
1. 86b, VE. s. 212
1
3
-1
147
T1. 60a
9
Bu beyit 269 nolu gazelin de makta beyitidir (eh-bz:
ayyd, 269 nolu gazelde).
148
T1. 60a
Hn-kh- derd-i ku resm rh zgedr

Cra-dn- htr anda komazlar b-gubr
Ol h ele yne alup emine baksun

Grsn nic'olur heyet-i cd-y ciger-hvr
em-i hn-hvr siph- iven slrdur

Yekke-tz- gamze olmdur aa dnble-dr
emrine ol gamze cil virmege balar

Yr olsa eger k- eydy taleb-kr
ol kadar itdi beni sahb-y mihnet ser-girn

Balad ey Hlet olmaga znlar figr
hir salarn te-i hicre seni dirdi

tdi didgin kbet ol h- sitem-kr
Fersde olur dil-bere bir nme yaznca

Plddan olsa kalem-i k- gam-hvr
emiyle dp Hletiy hep ser krum

Bir hasteye dndm ki tabbi ola bmr
149131
1
Eyle ey ksid tek nmesin yazdukda yr

Sadurunca hattna hk-i harminden gubr
151133
Mefl Mefl Mefl Feln
Hayme-i hsn ire hvb- nz iden rn'e ne

Kh-ken-i miskne olsa Bstn cy- karr
Nice gelsn htr- uka mmd-i felh

Su yirine kan ier dim o em-i pr-humr
Hursend-i hayl olsa aceb mi dil-i gam-hvr

Ol Ysuf- hsni kod gz habsine agyr
Kend vdsindedr dim dil-i dvnemz

stemez gstermege her yirde kendin Kays-vr
Dilden dile yol var didi b-phe ezelden

Ebn-y zamn ekdi bu dem araya dvr
Ey ehr-i dilm taht idinen h- melhat

yne-i tg-i sitem grmeye zengr
Reng by- nev-ars- dehre meftn olmazuz

Ry u my- yra amm milz b-ihtiyr
Feryd-res olan aa sayyd- zamndur

ol dem ki olur murg- dilm dma giriftr
Cra sa ey ski-i meclis bahr eyymdur

Nergis-istn- emen feyle olsun lle-zr
Varsa gelemez bd- seher ky- nigra

Bir ksidi var ehl-i gamu ol dah bmr
Olmaynca ruhsat ol sultn- mlk-i hsnden

Hayl-i ekm idemez ser-hadd-i mjgndan gzr
Hep saa bakar imdi arsn- man

Kl Hletiy mta-i hme der-kr
Hlet'ye halka derd syleme dirsin vel8

Dilemezsin sen szin ya n'eylesn ol dil-figr
Hme gibi gavvs m vardur ki dem--dem

Dery-y siyehden karur ll-i eh-vr
150132
152134
Mefl Mefl Mefl Feln
Feiltn Mefiln Feiln
Ferdsn unutdurd eb-i firkat-i dil-dr

tdi amelin reng-rez-i baht siyeh-kr
Ald hatt- ruhyla aklum yr

Beni dvne kld hir-i kr
klm-i cemle eh-i ferhunde-liksn

ekker-iken-i tti-i hattudur o gftr
n-i zlf-i nigra dek ekilr

Dil-i k iderse terk-i diyr
Ik ehli dernnda hayl-i ruh- dil-ber

Ysuf gibidr kim ola zindna giriftr
em-i fettnnu lmlsi ok3

Birisi dah nergis-i bmr
Grp o bti deyr-i cihn ire yakasn

k eylemeyen ola meger sret-i dvr
151
152
149
T1. 60b
8
150
T1. 60b
T1. 60b
T1. 61a, 1. 85a, VE. s. 205
3
-1; Beyitin farkl ekli ayrca 206 nolu gazelin 2. beyitidir
(lmlsi ok: lmlsidr, 206 nolu gazelde // Birisi
da: B- lemde, 206 nolu gazelde); Bu beyitten sonra
VE[4]'de, 1[3]'de de olan u beyit bulunmaktadr:
Batum olsun o vb- ratda
nki (Beni 1) bekler bu dde-i bdr

4
Eyle bz-y haste-i ku4

Pister-i nza bli-i zer-kr
Snesin sneme degrmez o h5

Od ile penben ne oyun var
zgedr bahr-i k Hletiy8

Leb-i gird-b- gamdur anda kenr
Ol serv-i revn gl-en-i cn ire tutar yir

Hergiz tutamaz yirin anu gayr gzeller
Dahl eyliyemez sidine zmre-i hbn2

Ol sm-ten kimse mi var koluna syler
Dnyy esr eylese kendye aceb mi3

Bakduka alur demi zr ruh- dil-ber
Oldum dil ddemle bugn h- mahabbet

Degdi baa cm- Cem mirt- Sikender
154*136
Mefl Mefl Mefl Feln
153135
1
Dah tfl iken idp fenn-i cefy ez-ber

Sylesek fide itmez yine bildgin ider
zlerm seng-i ser-i kyu bmr olal2

Almasun cnum Mevl komaynca aa ser
Girih-i derd gama h- tahassr ekdm3

Rite-i ser gm-i mmdme itdke nazar
Savururlarsa kln gklere erbb- gamu4

nmez ill yine bir te-i szna iner
Rite-i cn olur elbette gsiste gresin

Bagludur cismme zr dil ise saa eker6
Cnuma nvek uran gamzesidr Hletiy10

Halka-der-halka-i zlfin ider amm ki siper
-1; Bu beyitten sonra VE[6]'de, 1[4]'de de olan u beyit

bulunmaktadr:
D- derdle yleyin ki baa
Rek ider grse mlik-i dnr
5
-1
6
Dr-i dendn amyla letiy
Old emm mil-i dery-br 1, VE
153
T1. 61a, 1. 81a, VE. s. 223
2
-1, VE
3
-1; Dil metn nice urtarayn dndan
Bir armdr o kim her ne grrse arar VE
4
rmege (Girmege VE) ar- vile nice idm itsn
hi o mama iledr mi dil-ber 1, VE; Beyitin
1 ile VE'deki ekli ayrca T1'de kenardadr; Bu beyitten
sonra 1 ile VE'de u beyitler bulunmaktadr:
S- smni ile lemi eylerdi helk
Dmese ayana dmeni her gh eger;
Szi s gibi cn-ba olanu menzili k
almad rifate irimedk amm bir ar VE[5]; VE[5]
5
dil: ol VE
6
aladur ala-i zlfin: ala-i zlf-i siyhn 1, VE
154
T1. 61a, VE. s. 243

154 ve 239 nolu gazeller de kanaatimizce ayr gazellerdir.
rneklerden farkl olarak, arlkl bir ekilde, 239 nolu
gazelin T1 tekml-i kusurda bulunan ekli deil, 1'de
bulunan ekli yol amaktadr. Yaplan incelemede
mellifin ncelikle ilk tertipte 239 nolu gazelin 1'deki
eklini yazd, daha sonra ise ara tertibe it srelerden
ilkinde 1'deki bu ekli, 1 (matla) ve 2. beyiti dnda
tamamen deitirerek 239 nolu gazelin VE'deki eklini
oluturduu grlmtr. 239 nolu gazel zerinde
oynamaya, deiiklikler yapmaya devam eden mellif, daha
sonra gazelin 1'deki bu eklinin matlan alarak ara
tertibin ikinci bir srecinde 154 nolu gazelin VE'deki
eklinin de matla beyiti yapm, ayrca 3, 4 ve 5.
beyitlerini VE'deki eklin 2, 3 ve 4. beyiti yapp bunlara bir
de farkl bir makta beyiti eklemek suretiyle 154 nolu gazelin
VE'deki eklini oluturmutur. Ortaya artk yeni bir gazel
km olmasna ramen deitirme ilemine devam
eden mellif, bu kez 239 nolu gazelin matla beyitini
paralayarak bundan 154 nolu gazelin T1'deki eklinin 1 ve
2. beyitlerini oluturmu; ayrca yine 239 nolu gazelin
1'deki eklinden 2, 3 ve 6. beyitleri alarak 154 nolu gazelin
T1'deki eklinin 3, 4 ve 6. beyitlerini oluturmu, ekledii
yeni bir beyit ile de 154 nolu gazelin T1'deki ekline son
hlini vermitir. Burada, ilgili blmde daha nce de
deinildii zere, mellifin ilgili bir gazelinden deta yeni,
baka bir gazel oluturmu olmasna iyi bir rnek
grlmektedir. Dolaysyla sonu olarak buradaki atflar,
kanaatimizce mellifin, baka rneklerde de grld
zere, balangta tek bir yapdan ibaret olan bir
gazelinden yeni bir gazel oluturma giriim ve
uygulamalarndan kaynaklanmaktadr.
2
-VE; Beyitin farkl ekli ayrca 239 nolu gazelin matla
beyitidir (zmre-i bn: ayr gzeller, 239 nolu gazelde
// sm-ten: serv-ad, 239 nolu gazelde).
3
Bu beyit 239 nolu gazelin de 3. beyitidir;
n-be ile olmaz idi kse-i emm
Urmasa reg-i cna eger amzesi neter VE; Beyitin VE'deki
ekli ayrca 239 nolu gazelin 4. beyitinin 1'deki eklidir;
T gricek dest-fen old afdan
Yodur dil-i eyd gibi bir almadan oynar VE[4];
1[5] kodlu beyitidir.
Rhat-geh-i k teh-i gird-b- cnndur5

Her br k'olur lcce-i hasretde inver
Kirpiklermi Hletiy kl kalem itsn8

Ol feti tasvr iden std- hner-ver
156137
155136
Kandadur agzu sen cn szden bildiler

Virdi gftru bugn uka gibden haber
old meclis cmlarla cmlar sahb ile2

Skiy yne-i lem-nmya kim bakar
Mefl Filt Mefl Filn

1
Seyl-b- ek-i emle pergle-i ciger1

b- revnda berg-i gl-i ter gibi gider
Grinen encm degldr her gice t subha dek

hir olur tg-i hum erhe tutmakdan erer
Gelmez duhn- h benm aynuma dime

Bir pre sz- sne-i kdan it hazer2
tdiler tahkk evgn- mahabbetdr diy4

Gice gndz gy- hurdi iden zr zeber
k sanur ki sye-i bd old menzili3

Rh- gamuda bana haner rseler
Ya lr ya ldrr itmez tahamml ku

Lal-i cn-bahu alursa agzna agyr eger
em gibi var ise bauda zerrn efser6

Bd- hndan dil-i derv it hum hazer
b- em yollar n-geh bozulsa Hlet9

Besdr aa ehr-yrmden benm bir dem nazar
Hmem ile itdi ebkr- man ittihd10

Gnderi-gitse kimi kimisi istikbl ider
Yokdur ber-i murd u nihl-i emel diy

Bg- cihnda ekme elem hep olur biter
okdan met- vasla hardrsn gl

Terk eyle an fidesi var ise yeter
Bu em-i ek-bra koyup hk-i rhu6

Sandum ki kld Hak beni sultn- bahr ber
Nh ty olursa ceven-i takv-y ehl-i zhd7

Tr-i nigha ekleyemem k'ola kr-ger
Ter ider bu grdgmz nvek-i nigr
hen dah olursa dil Hlet eger
157138
10
Cism-i zerdm keh-rbdur dirdi erbb- nazar1

Kudret olsa bende kaldurmaga bir kh eger
-VE
eklidir;
Murn- azn-dde gibi sevilmez amm
ir mi olur leti-i b-dile bezer VE
155
T1. 61b, 1. 81b, VE. s. 201
1
pergle-i: n-be-i 1;
Seyr itme aksi leb-i cya idp ger
od-bn olursn yineye eyleme nazar VE
2
Bir pre: Luf eyle 1;
Benden anma [.....] vilin aznesin
Gelmez efendi hi bu uludan [.....] azer VE
3
-VE
4
-VE
6
Far idelm ki si-i devr-i zamn imi
N'eyler heme yr yannda rab-i ar VE[4]; VE[4]
7
ehr-i dile getrmeg in b- tini
std- metmi eyledi kemer 1; Beyitin 1'deki
ekli ayrca T1'de kenardadr.
8
em amyla leti-i aste-r
Gren didi ki a olacanda var aber 1, VE; Beyitin 1
ile VE'deki ekli ayrca T1'de kenardadr (aber: nazar
T1 kenardaki ekilde).
6
156
T1. 61b, 1. 84a, VE. s. 255

2
old.....ahb ile: Bezmmzde old sarlar mey-i
amr ile 1, VE; Bu beyitten sonra 1 ile VE'de u beyit
bulunmaktadr:
Fitnede old ser-i zlfine lib amzesi
Gz yumup anca zr ol nie balar keser 1[3],
VE[3]; 1[3], VE[3] kodlu bu beyit ayrca 159 nolu
gazelin 4. beyitinin T1[4/1, kenarda] kodlu beyitidir.
4
-1, VE; Beyitin 2. msra 245 nolu gazelin 5. beyitinin de
2. msradr.
6
Bu beyit ayrca 158 nolu gazelin 4. beyitinin 1[6] ile
VE[6] kodlu beyitidir (em gibi: em-ve 158, nolu
gazelde);
aner emri n'eylersin yanuda dstum
ldrmege bir nz gsterme yeter 1, VE
7
let vaf- leb-i dil-berde erum benm
pmege virmez biribirine erbb- hner 1, VE; Beyitin
1 ile VE'deki ekli ayrca 159 nolu gazelin 6. beyitidir
8
-1, VE
157
T1. 61b, 1. 90a, VE. s. 204
1
G idersin her ne dirse dmen-i bed-g saa
Hi dimezsin - rde-merebler ne dir VE[2];

2
Dile g- cn ile geldkde kdan peym

Kimseye kalmaz gzellik benden al cn haber
Rz- yd olsa salncakdan inerken yri gr5

Byle bir Ysuf-lik olmaz terzdan iner
Tg ekmez ka bzs uryn olmadan3

Merhem-i kfr zahm urmazdan evvel arz ider
Nk bed fark itmez old Hlet nakkd- erh10

Geldi gibi emine hum duhnndan arar
Kmet-i yra gl virmez cihnda var mdur4

Olmaya asl sanevber gibi idrki meger
Gice bezm-i meyde emi yle srh olmd kim5

Hep grenler didi tg-i gamzesinden kan tamar
Eyle ey bmr- gam mde gu mdm6

Ol eh-i hsn isteye ciz ki bir zerrn kemer
Yollara dsem n'ola olduka mest-i b-haber

Urmadan hazz eylerin dvrdan dvra ser
Tnd-hdur gyet ol h- cihn ey Hlet9

ki gzm diy yalvarma sakn kanu dker
Revzen-i mmdm adurmaz zamne geri kim

Hne-i dehr old pr dd- dilmle ser-be-ser2
Gey klh- fakr kim an geyenler ekmedi

lem derd-i ser-i mmd bminden arar
Umma bd- Msr'dan ey skin-i beyt'l-hazen4

Magz- cna by- prhen getrmek her seher
159140
158139
1
Gird-bd- h ile gird-b- ek-i em-i ter

Dem-be-dem eyler vcdn ku zr zeber1
Tr-i h bir dah almam kemn- himmete

Eylemezse ceven-i nh-ty-i gerdndan gzer
Haner emr ar itme ne lzm her zamn2

k ldrmekde hod bir nz gsterme yeter
Derd-kelerden rec kl feyi dim Hlet8

Devlet erbbndan it deryze eylerse eger
Kl hazer seyl-i sirikmden ki dilsz ygdr4

Nr- h- ule-drumdan saknmazsa eger
Agzna bakmazd erbb- belgat her zamn

Olmasa gird-b- dil fevvre-i ll-yi ter
Yri grdm yolda dn reftr iderdi nz ile

Ardna ehli dmi bir temdur gider 1, VE;
Beyitin 1 ile VE'deki ekli ayrca T1'de kenardadr.
4
-VE; Ol Mes-dem hemn bir iki ykletmek gerek
Dmen-i ar-br minet ekdgin sylerse ger 1;
Beyitin 1'deki eklinin farkl ekli ayrca VE'de makta
beyitidir.
5
-1, VE
6
-1, VE
7
Bir iki ykletsn ol s-nefes ey let
Dmen-i ar-br minet ekdgin sylerse ger VE;
Beyitin VE'deki ekli ayrca T1'de kenardadr; Beyitin
VE'deki eklinin farkl ekli ise ayrca 4. beyitin 1'deki
eklidir
158
T1. 61b, 1. 80a, VE. s. 230
1
Dem-be-dem: Muttal 1, VE
2
-1, VE
3
Bunca alar kesdginden Kh-ken ekmezdi am
masayd usrev'e lal-i leb-i rn eger 1, VE;
Beyitin bu eklinden sonra 1[3] ile VE[3]'de u beyit
bulunmaktadr:
met-i yra gl virmez cihnda var mdur
Olmaya al anevber gibi idrki meger
ays'a std- ezel me-i cnn itdrmese

oldurur myd elifle sne levin ser-be-ser 1, VE;
Beyitin 1 ile VE'deki ekli ayrca T1'de kenardadr
(itdrmese: itdrmeye T1 kenardaki ekilde); Beyitin bu
eklinden sonra 1 ile VE'de u beyitler bulunmaktadr:
lem-i vb zre olsa lem-i b ire yr
ki lemden olur ol mest-i nzum b-aber 1[5], VE[5];
em-ve ger var ise bauda zerrn efser
Bd- hndan dil-i derv it hum aer 1[6],
gazelin 6. beyitidir (em-ve: em gibi, 156 nolu
gazelde).
5
Nk bed far itmez old: Bir grr nk bedi 1, VE //
hum dunndan: dd- siyhumdan (siyhndan 1) 1,
VE
159
T1. 62a
2
ne-i (S2. 49b): dne-i T1
4
Beyitin yannda T1'de kenarda u beyit bulunmaktadr:
Fitnede old ser-i zlfine lib amzesi
Gz yumup anca zr ol nie balar keser T1[4/1,
kenarda]; T1[4/1, kenarda] kodlu bu beyit ayrca 156 nolu
gazelin 2. beyitinin 1[3], VE[3] kodlu beyitidir.
6
Beyitin yannda T1'de kenarda u beyit bulunmaktadr:
let vaf- leb-i dil-berde erum benm
pmege virmez biribirine erbb- hner T1[6/1, kenarda];
T1[6/1, kenarda] kodlu bu beyit ayrca 156 nolu gazelin 7.
beyitinin 1 ile VE'deki eklidir.
160141
162143
Bu gice hatt- zenahdnn ohayup dil-ber

Elinden olmad hl emme-i anber
Nmyn old sanma c-be-c hl-i leb-i dil-ber

Lebin mestne emmidm kararm emdgm yirler
Kitb- vasf- lebin yazmag istemez hmem

Eger ki rite-i cnumdan olmasa mstar2
Saf eyler esr-i pister-i hicrn olan k2

Eger kim nakd-i cna inse ol h- melek-manzar
Vireydi kevne eger tb te-i hum

Habb- cma dnerdi bu gnbed-i ahar
Gl hatt- ruhndan olma hergiz dil-ber gfil

Aceb zb olur bahr-i melhatden kan anber
u zerreyz ki kyma murahhas itmezler

Eger ayagumuza gelse husrev-i hver
Stn- h- dildendr kym hayme-i erh

Cihndan ben gidersem nic'olur bu nl-gn der
Serini Hletiy hmen ikest eyle

Eger olursa shan-n-i bezm-gh- hner
N'ola hengm- firkat Hlet dr u drz olsa

Nihl-i tzedr ol mve-i vasl zamn ister
der her lafz bir drc-i musanna drr-i manya6

Dehn- yri amak istese tab- shan-perver
161142
Feln Feln Feln Feln
1
160
163144
Olup bende-i kmeti serv arar1

Gll yazlsun o ha sanevber
u h- bellar ki var rh- gamda
Gzi baglu uk indr mukarrer
Eger kalb- mhiyyet itmezse bde
Nice lal rahn olur e sgar3
Sen by- zlf gnsn virmez4
Ncm olsa te zalm olsa anber
Degl hatt midd ile lde old5
Meger mhr imi htem-i lal-i dil-ber

1
Zerd-fm olsa ne var ebrlaru ey rek-i hr1

Mh- nevlerdr alur mihr-i ruhudan turma nr
Karusnda turmaga yeste olmaz yrm2

Per-i tvs- cinndan bd-bz itseydi hr
nki ddm ka ldrme mukarrerdr beni3

Ya firkula gam u mihnet ya vaslula srr
Bilmezin hl-i pernum ne vaktin ar idem4

Ben gubr- gamla hayrn dil-berm mest-i gurr
Bu ne hikmetdr ziyd old harret snede

Ry- te-nk-i dil-berden felek itdke dr
Hk-sr- mevkib-i sultn- kam kim bilr

Pyml-i cey-i b-hadd-i Sleymn olsa mr
Zerre-s b-vcd itmi beni ey Hlet

Gn gibi ol h- hsni eyliyen shib-zuhr
Yatur bli-i dil-bere gh agyr

Gl-i bga hk olur sanki hem-ser
Dr-i nazm vze-i g- cndur
Kan Hlet gibi bir pk gevher
T1. 62a, 1. 91b

2
olmasa: itmesem 1
161
T1. 62a, 1. 88b, VE. s. 219
1
Olup: Ol VE
3
Nice: N'in T1
4
ab by- zlf getrmez mi ba
N'in andan irz iderler ki gller 1, VE
5
-1, VE
6
-1, VE
162
T1. 62b, 1. 87a, VE. s. 219

2
af eyler: Dir itmez 1, VE
6
-1
163
T1. 62b, 1. 85b, VE. s. 224
1
Zerd-fm olsa ne var: Zerd olursa a degl 1, VE //
nevlerdr: nevdr kim 1, VE
2
-1, VE
3
nki ddm a: Ia ddm nki 1, VE
4
Bilmezin: Bilmezm VE

164145
1
Zr-i py- mevkib-i hayretde kaldum hem- mr

Taht-gh- sneme hkm itdi bir shib-zuhr
Kaddine bezetmek olurd o tfl- nev-res

Olsa gn geldke bl nahl-i te-nk-i r
Sarsar- rz- kymetle yirinden kopmaya

Gerd-i rh olsa aa bir dem abr-i ceyb-i hr
ald seng-i cevre bu kan ile tolm glmi

e-i mey sand an bezer ol mest-i gurr
Mnhasif mehdr diy dg- siyhum Hlet

Yazm erbb- rasad iklm-i dilde er r
165146
Hner ehlin hline kimse bakmaz

Cihn halk hep oldlar ayba nzr
Hemn kasd sm almadur grdginden

Hi olmazsa gz ya alur ekbir
Mrvvet yok erbb- devletde hergiz4

Nedr medh ider anlar imdi ir
Acebdr eger Hlet h- dilden

Yaknda yklmazsa bu khne dr
167148
Benn u nhun biribirinden aldur

Gm sebkedr ol bu ucnda tamgadur
Yetimez aa meger sm-i eki uku

Met- vuslat- dil-ber bahlu kldur
Mefln Mefln Feln

1
Sgar m akla hi k- cihn-gr

Debistndan bilinmez fenn-i iksr
O mha hem-dem olup seyr-i sebze-zr itmek

Sipihre kmaga bezer aceb temenndur
Kaan ol h olur leker-ke-i nz

Nigh- emindr cmle tedbr
Ne sm-i ek kalur dil-ber ne nakd-i visl

Ne baa ne saa bk kalur bu dnydur
Havle klma gamze ehl-i ka

lsm- genc-i vaslu itme emr
Rikb- nza kadem korsa ol eh-i hbn

Murd mlk-i dil-i Hlet'yi yagmdur
Vcdum old tr- eng-i mihnet

Aceb mi olsa gh bem geh zr
Baa snem tutup turmak grndi

Felek kinde kalmaynca bir tr
Grlmez rz- maher b- ryum

Eger itmezse dermn erm-i taksr
Grenler Ysuf- nazmu didiler
Nedr ey Hlet bu hsn-i tabr
168149
Mefl Mefl Mefl Feln
1
Gl-ende aan gonceleri bd- sabdur

Nakk o ehr ne aceb ihre-gdur1
Gy ki emen blbline old gaab-nk

Geydkleri sultn- gl srh kabdur
Bd- seher evrk- gli kld pern

Sr old meger sofra-i yagmya saldur3
Cn u dil-i uka gelen nvek-i cevr4

Her birisi bir gl-bn-i gl-zr- vefdur
166147
Feln Feln Feln Feln
1
164
ikest old seng-i cef birle hir1

Eger drr-i man eger drc-i htr
T1. 62b
T1. 62b
166
T1. 63a, 1. 88a, VE. s. 228
1
Nesm-i keremden eer yo cihnda
Nice c ider r- yemm-mur VE[2]; VE[2]
165

utarlar saa nice murdr lib
Olursa da ger pk ir hir VE[6]; VE[6] kodlu bu
beyit ayrca T1'de kenardadr.
167
T1. 63a, 1. 91b
168
T1. 63a, 1. 87a, VE. s. 218
1
Na o ehr ne aceb: Na- bahr ne gzel
1, VE
3
Sr: Iyd 1, VE
4
All var a bu ki ol serv-i revnu
U ul iden aa ol sn bahdur 1, VE
Bir Ysuf- n bulup it kendne hem-rz5

E sora cihn deme zindn- andur
Nign-i laldr farkumda olan ten dgum4

D-t olm kadm bir htem-i h- mahabbetdr
Bir nahl-i belyuz gl-i mmd bitrmez

Zr ki bizm menemz hk-i fendur6
Ne menzilde karr itse dner ol menzil-i mha

Ne yirde cilve klsa cilve-gh- baht u devletdr
Devrn kan ok cevr ider old bize gy

Fark- sermz nokta-i pergr- kadur7
Benm gibi bel-ke ka hergiz nasb olmaz6

O yr sne-i smni bir sadr- sadetdr
Dil Hletiy garka-i dery-y gam old

Her gh dnen stine gird-b- beldur
Aceb mi htrna gelmese ol h- b-bk

Vcd Hlet-i b-dil gamdan ibretdr
169150
171152
Mefl Mefl Mefl Feln
Feiltn Mefiln Feiln
Her bir mje hod ka bir tr-i cefdur

Ya nvek-i dil-dz- tegfl ne beldur
Dil eh-i milket-i mahabbetdr

Husrev-i Kh-ken-tabatdr
Ol merdmek-i ddeye bir kimse dimez mi2

em-i bed-i agyra karb olma hatdur
tdi gam tre gnlm yinesin

Sanki bir dne dg- firkatdr
Cn nakdini vir snesin asun dir ise yr

Dirler der-i Firdevs'i aan ehl-i sehdur
Ne bel gelse girye-i d

Ezel ehl-i ka detdr
ol cm- leb--leb ki sunar ski-i meh-r

Hkk ki hred cevheri ne tol bahdur
Ehl-i derde err- te-i h

B-aded kevkeb-i sadetdr
zlerse el glgesini dil aceb olmaz

Ol h gam- ka den zll-i Hm'dur
Nakd-i cn dil-ber emnetidr

Virmemek Hlet hynetdr
Bir gam-zedeyin kim geleli bg- cihna

Nzhet-kede-i murg- dilm dm- andur
Ebrlar tkna o hu bakamazlar7

klarnu mihnet ile kaddi d-tdur
Dvnu kim grdi ise mide sand

Zr shanu Hletiy rha gddur
Kadeh gy ki bir tele tolm sm micmerdr

Grenler anda aks-i hatt u hl sand anberdr
Hayl m-ver-y perde-i emmdedr dim2

Grnmez kimseye san pdh- heft-kiverdr
Bu snem af- tenden zhir olm sthvnlarla

Kitb- m-cer-y k in mde mstardur3
172153
170151
Bu bezm ehd-i nbndan ekildm nice mddetdr1
Gelen ancak dehn- telhme engt-i hayretdr
-1, VE
Zra: Bezer 1, VE / menemz: ynetmz 1, VE
7
nota-i: once-i T1
169
T1. 63a, 1. 92a
2
-1
7
u: yr 1
170
T1. 63b, 1. 88b, VE. s. 229
1
Bu beyitten sonra 1[2] ile VE[2]'de u beyit
bulunmaktadr:
rise devlet-i urba arm-i stnuda
Rab-i seg aa aldanmasun zr o letdr
6

bulunmaktadr:
O dil-ber ihre-i zerdmden art az ider dirler
Egeri dmen-i bed-vh ayli sikke-retdr
4
-VE
171
T1. 63b, 1. 80b, VE. s. 207
172
T1. 63b, 1. 92b, VE. s. 206
2
bulunmaktadr:
Lebi lal a prze ll old dendn
Met- vce-i snm benm ser-cmle cevherdr
3
m-cer-y in mde: asb-i li yazmaa gy ki
1

4
Hm ger sthvn in inerse lem-i hke

Hakkat ehlin yannda seglerle ber--berdr4
Derd ehlin tabatin zrde eylemez

Endh- k- yr ne ho dil-nevzdur
eker dil flkini kar- yem-i endha elbette5

Ham- gs-y dil-dru hayli zge lengerdr
k ki dest-resin bula bir demde bi yaar

Her tr- zlfi gayret-i mr-i drzdur
Gren hvbnda nazm- pki gyet saf eyler7

Bilr ey Hlet tabri anu drr gevherdr
erh u ncm oynadur h- dilm benm

Hengme-i gamuda sen hokka-bzdur
Bi mekr iderse dmen eger Hlet ne gam7

mmd-ghumuz kerem-i kr-szdur
173
154
Mefl Filt Mefl Filn

1
Endh u gussa htrumu yr- grdur

Mlk-i net glme gurbet diyrdur
Bir b-dilem ki dmene-i kh- mihnetm

Kays'u makarr Kh-ken' reh-gzrdur
ol te-i bel ki serencm merg olur

Erbb- ka Kh-ken' yd-grdur
Her llen ki yoklayalar zr pyn

Hnn kefen ehd-i mahabbet mezrdur
Kald gam- mahabbet elinde zemn-i dil

Sm-i sirik virdgi hakk- karrdur
175156
1
Dil-i uk bend eyler anula bah mkildr1

Sakn ol zlf-i kfir-kden kim hayli pr-dildr
Ser--p cism-i hki ek-i emmden olup nem-nk

Dil-i dvne imdi ku ile py-der-gildr
Diler kim pey-rev-i Mansr ola bu dr- dnyda3

Gl esbb- hsn-i yrdan ol zlfe mildr
Degimezsem n'ola dnyya yr lema-i hsnin4

O mihr-i lem-rdur bu hod bir zll-i zildr
Der-i man ile leb-rz olupdur lcce-i tabum8

Zebnum Hlet ol lcceden gy ki bir dildr
fl- dil-i bel-zede dim hatardadur

Zr mesri bahr-i melmet kenrdur
176157
7
Nakd-i dil gerekse sakn em-i yrdan

Bir dzddr ki hep mjeler perde-drdur
Bilmez almanu yoln ol gonce Hlet

Zr henz hsnin evvel-bahrdur
174
Seng-i cefs dil-iken-i ehl-i rzdur

Bir tfla milm ki nev-mz- nzdur
Yanna gelse serv-i ser-endz erm olur

Hakk ki nahl-i kaddi aceb ser-firzdur
Buld cihnda zillet-i k ile imtiyz

Mahmd kim ftde-i py- Ayz'dur
seglerle: ol segle 1, VE
-1, VE
6
Gren vbnda: Grenler dde 1, VE // Bilr ey
let: Bilrler let 1, VE
173
T1. 63b
174
T1. 64a, 1. 92a
5
Baa y Rab gam- ku gerek kim ol dem--demdr

Gam- dny-y fn bir fen peyd ider gamdur1
its sayfa bezer ehl-i ku h- germinden

Mahabbet lemi insaf idince zge lemdr
Kimi kaldursa eflke hemn-dem indrr hke

Ezelden sz- dehr nagmesi geh zr geh bemdr4
Zemn-i dilde mr- gussa grse ser-ikest eyler4
155
Mefl Filt Mefl Filn
am: var T1
T1. 64a, 1. 90b, VE. s. 236
1
Sen sevd-y au kim ser-i udan gitmez
Banda gyiy misk ile yazlm amildr
3
-VE; pey-rev-i : pr-i 1
4
Bilinmez kim ne vardur perde-i udret-versnda
ayl-i zll gibi amm hele hep zll-i zildr 1;
Aceb mi eh-svrum ne-i ayra inmezse
O zr bir beldur kim dil-i ua nzildr VE
5
Benm dery-y abum kim pr old drr-i mandan
O derydan zebnum let gy ki pr-dildr VE
176
T1. 64a, 1. 88a, VE. s. 210
1
peyd ider: r olur 1, VE
4
Bu beyitten sonra 1[5, 6] ile VE[5, 6]'de u beyitler
bulunmaktadr:
175
Ayagn pek basar pr-i mugn ikdm muhkemdr

5
Ben ol n-d- kam Hlet kim b- ekmden

Dem--dem sahn- sahr-y mahabbet sebz hurremdr
179160
177158
u murgam kim kenr- bm- gam dim meknumdur

zlmi zlfi dil-dru bozulm iynumdur
rp evvel-bahra balad feryda blbller

Henz olmad amm anlara feryd-res gller
Heme bezm-i h- kda zn-be-znyuz

Ser dgumda zr Kays- eyd hem-zebnumdur
Hayl-i zlf-i yr olunca gzde girye lzmdur

Yazkdur e-i b-b iinde yle snbller
Olup sahr-y ku bir kadm nvek-endz3

Benm kavs-i kuzah zh gemeden kalm kemnumdur
Der pyna yr nz ile reftra geldke

Mahabbet ehlini ird ider gy o kkller
Aceb mi ksa seng-istn- cevre rh- mmdm

Dem--dem reh-nm bu tli-i n-mihr-bnumdur
Mecz k hir kaldurur ek-i pemn

Geh tugyn- b- cydan vrn olur pller
Odur ey Hlet sultn- iklm-i fergat kim

Dem--dem ke-i klhende yatup ekmegin kller
Vcdum hrmenine od salan humdur amm kim

Mahabbet gl-enin hurrem tutan ek-i revnumdur
180161
Ad kasdna gitsem kyna emr-i humla6

Benm her seng-i rh ey Hlet seng-i fesnumdur

1
Yok dimezdi bde-i lal-i lebin cnneler1

Halka-i rzn amasayd k- mestneler
N'ola dil gitdkde yra cn bile olsa revn

Biribirinden kalur m ol iki dvneler
Bezm-i gamda anlar hem-rz idinsem yiridr4

ak benm glmce yanar dstum pervneler
n bir kez kapudan gese eylersin itb

Ho geer amm yanuda dim b-gneler
Hlet bezm-i gamuda eyleyp yan arb

Gz yumup anca gh toldurur peymneler
178159
1
2
Hlet-ve olmasam bir dem aceb mi bdesz

Pr-i kam zhid olmaz assuz prler
Gamze-i hn-rz ki dil-bestedr emrler

Ol kemn ebrlaru efgendesidr trler
Eylesn azm-i ikr ol h- hsn eglenmesn2
Muntazrdur nvek-i mjgnna nahcrler
Ol kar eflke hir ey melek lzm degl

Ejder-i te-fen- huma zencrler
Kend ban yir mahabbet arsasnda kbet

Be-zr- k iinde hsl olan rler
Yri gh itmege ben n-tvn- kdan

Gitdi h- subh-demler nle-i eb-grler
181162
1
Met- val atdua zldur diy redd itme

Kesilmez sm-i ek-i - rde o demdr
Gzm her dem o yr asret-i laliyle pr-ndur
Gl daim am- zlf-i dil-vzinde derhemdr
177
T1. 64a, VE. s. 217
3
-VE; Beyitin farkl ekli VE'de makta beyitidir.
6
Olup ey let ar-y u nvek-endz
Benm avs-i uza zh gemeden alm
kemnumdur VE
178
T1. 64b, 1. 85b, VE. s. 214
2
Eylesn azm-i ikr ol h- sn: h- snm
eylesn azm-i ikr 1, VE
ehr-i k znini ol dem ki der-kr itdiler

Her ser-i bzra bir Mansr ber-dr itdiler
179
T1. 64b, 1. 81b

T1. 64b, 1. 82b, VE. s. 240
1
Bu beyitten sonra 1[2] ile VE[2]'de u
bulunmaktadr:
- dvneler vrnelerde utd cy
Devlet-i uda mamr old hep vrneler
3
Gh zehr-i ahr- hicr gh br- minet
Derd-i ula neler ekdi dil-i eyd neler
181
T1. 64b
180
beyit

2
Zerreler kim grdiler hk-i fendan ry- dil

nlk itmege hurdle r itdiler
Belki derd-i ser vire deryze-i vuslat diy

Ry- uka der-i mmdi dvr itdiler
Olmaya t b'l-heveslerden dem--dem dest-i sd

Gl-bn-i gl-rz-i bg- k pr-hr itdiler
Hev-y gl-sitn gam mrdesine fey-i cn eyler

O kim cn bulmag ister imdi get-i gl-sitn eyler
Cy- ekm hn ile lde geldi alaram

Sne sahrsnda akl u k peygr itdiler
Sipihr eme-i hurde ban kaldurup bakmaz

u kim idrk-i lutf- sebze v b- revn eyler
Sarsar- rz- kymetle yirinden kopmaya

Keti-i endhum gyet girn br itdiler
Bu fasl ire dimek kim rz uzand eb kasr old

Gelp Hr- emen hem bast u hem tayy- zamn eyler
Eyleyp peygle-i b-dd gyet teng tr

Hlet-i derd-mendi hne-bzr itdiler
emenlerde sabdan birbirine tokunur nergis

Gren an sanur eflkde encm krn eyler
By- mk ddur tarf- devtndan gelen

Bezer an ke-i manda Attr itdiler
Sanurlar geldi hamr rmagnu ayag cennetden

Kaan cda draht- ergavn aksin yn eyler
Aceb mi tze olsa muttasl dg- dil-i lle

Gice t subha dek derdiyle blbller fign eyler
emen-zr- hat ire servdr ey Hlet hmem

Gelr murg- man dim anda iyn eyler
183164
182163
1
Her kaan kasd- helk-i dil-i nln eyler

Evvel sid bzsn uryn eyler
Ruh- dil-ber haberin mi iledr bd- sab2

Gl-en gllerini byle pern eyler
Encme satsa eger srme-i hk-i rehini3

Mihr ile mh felek keffe-i mzn eyler
Dem--dem yra karu ekini dmen revn eyler

Mahabbet ehli amm kbil olmaz aa kan eyler
Dehen-i tengin aup balasa gftra o yr

Skkeri ksid idp gevheri erzn eyler4
Fignndan elem ekse eger bir haste-i ku2

ak vz iidilmez olunca n-tvn eyler
Gzm yan az grme benm sultnum5

sy-y felegi imdi o gerdn eyler
Zemn-i dilde pinhn eyliyen gencne-i ku

Aa dg- gamudan snede yir yir nin eyler
Gam yimekden kalurum bir nie gnler diseler6

Ser-i kynda seni bir gice mihmn eyler
Per blin ikest eyler adnu seng-i tanudan

u murg- dil ki serv-kmetde iyn eyler
Atsalar te-i dil-sz- gama Hletiy

Bd- h ile gl turma firzn eyler9
Vefya ahd iderse yl geer ey Hlet itmez

Kaan kim vade-i cevr eylese amm hemn eyler
Vezr sensin ol kim var iken ser-mye-i lutfu

Met- dehr-i dna meyl iden gfil ziyn eyler
Eger kim dne-n-i hrmen-i ihsnu olmazsa

Bu dny gl-eninde blbl-i dil ok fign eyler
182
T1. 65a, 1. 80b, VE. s. 208

2
bulunmaktadr:
Her zamn am yise dir ays' anun Leyl
A (Ate VE) uladursa an mazhar- rmn eyler
3
atsa eger: atma in 1, VE
4
Skkeri: ekeri 1 / idp: ider 1
5
Bu beyitten sonra 1[7] ile VE[7]'de u beyit bulunmaktadr:
Siy zevra irgr baa ol vatin kim
am- hicrn gzm yan ummn eyler
6
-1, VE
7
urma: an T1
184165
183
184
T1. 65a, 1. 86a, VE. s. 225

T1. 65a, 1. 87b, VE. s. 216
2
ar dil-ber err- hum grdke kynda
Olur bir fitne zhir her aan encm-rn eyler 1, VE
185166
1
ehd-i tg-i ku cism-i hksinde can n'eyler

Mahabbet bir Hm'dur aa yirde iyn n'eyler
Gz Mirrhi'n teridr zahm- dilm yohsa
Miyn- k u dil-berde necm-i smn n'eyler
Virr yne-i ikbli her nddeye hir
Ya an saklayup meta-i devr-i zamn n'eyler
Komazlar bezm-i ka cm- mn-fm- gerdn
Cihn bir cradan ser-mest olur rtl- girn n'eyler
Gn olmaz kim gzin yd itmeym bi kez ben amm kim
Dimez bir kerre dil-ber Hlet-i n-tvn n'eyler
Yaum aktma dirse bulmaya hsn gezend2

Revnakn ydu ikest eyler kaan brn olur
Iyd- ah bilmez ey h- cihn erbb- k

B-tevakkuf em-i bmru grp kurbn olur
Bauma cn kymetler koparur kmet

Iyd-gh ile salncak maher mzn olur
Her kaan binse salncaga o h- ser-firz

Burc- Mzn ire gy kevkeb-i rahn olur
Geh urc eyler semya Hazret-i s gibi

Geh sr- gayb-ve gkden yire perrn olur
Geh gider eflke mnend-i du-y mstecb

Gh olur kim nzil olm bir bel-y cn olur
Pene-i mihre gire yed diy dmn- yr

Azm-i bl itse k zr u ser-gerdn olur
Bir terzdur salncak vezn ider erbb- dil

Her kaan kim salnanlar sm-ten hbn olur
186167
1
rse bmr- bel shhate hli kem olur

Haste-i derd-i nigr lmeyicek mtem olur1
10 erh-i gerdndan nin virse n'ola dlblar

Kimi hbnu gne kimi meh-i tbn olur
erhi destinde sanur keffine esrr alsa

Gl bdl n'in ak bu kadar sersem olur
11 Sanki bir kavs-i kuzahdur yagdurur brn- ek

Cme-i hbn ki zerd srh sebz elvn olur
Bir karr zre degl mutrib-i n-sz- felek

Sznu tr ser-gzda zr bem olur3
12 h ider stnde hbn grse erbb- kabl12

sydur gyiy ol bd ile gerdn olur
Gelse bir bga eger bd ile by- zlf

Glleri hande ider sebzeleri hurrem olur
13 Her gren dlb- b alar an ey Hlet

Ek-i emm yd-gehde ol kadar rzn olur
Ezel tynetine b- fen girmidr

Gresz Hleti-i b-dili bir dem olur
188169
Mefl Filt Mefl Filn
187168
1
Iyd-gehde gayr ile grse seni giryn olur1

e-i emiyle dil gy gl-b-efn olur
Gamze ki kasd- cn u dil-i n-tvn ider1

Bir gz yumup ancaya dek nie kan ider
Bir sayd- zahm-hrde gibi mbtel-y k

Her kanda gitse hn- sirikin revn ider
2
185
T1. 65b, 1. 92b, VE. s. 203

T1. 65b, 1. 92a
1
lmeyicek: olmayca T1
3
Sznu tr ser-zda: An- vidde anu namesi 1
187
T1. 65b, 1. 82b, VE. s. 244
1
bulunmaktadr:
fl- ekm dse a m nitekim dlb- yd
olan muttal ser-gete-i devrn olur
186

bulunmaktadr:
Valuu (Vulatu VE) ydnda urban eylemezse
'
ldrr kendin an kyuda cn an olur
12
Dil-bern- - ehr-b gendm-gn ile
sydur ol ki bd- h ile gerdn olur 1, VE
188
T1. 66a, 1. 83a, VE. s. 245
1
Bu beyitten sonra 1 ile VE'de u beyitler bulunmaktadr:
Yodur ula tr-i am- yrdan mecl
lsem de yine seng-i mezrum nin ider 1[2], VE[2]
Srrum nice nihn ideyin tende her elif
al- cihna lmi bir bir yn ider 1[3], VE[3]

3
Gam kiverinde ryic olan lal-i ekdr3

Cevher-fr- akl giderse ziyn ider
ga ekdgin seg-i yri zamn ile4

Mecnn- k kssasna sthvn ider
Bir murgdur ki Hletiy nvek-i nigr

Kalb-i sanevberde gelr iyn ider5
Hlet py- yra ya dker

Gl nihline sanki b virr
191172
Eylerin her tarafa m u seher-gh nazar

Grmedm nat- cihnda dah bir h-nazar
Kod hayretde beni hl hat u zlf-i nigr

derin her yaa n reh-rev-i gm-rh nazar
stemem bakdugn kimse nihl-i kade
Korkarn kim ide ter aa n-gh nazar
189170
1
Devr-i gldr ke ke sgar- sahb yrr

Zevrak- bde nesm-i subh ile al yrr
Kaldurur kaddi alem cn milketin teshr in

Fitneler kalkar kaan ol kmeti bl yrr
4 Dirhem-i encmi hep pyua eylerdi nir4

insf ile klsa yze mh nazar
Ek-i emm seyl idp nz ile reftr eyledi3

Gl-bn-i gl her kaan kim su gre zb yrr
Kadde mil olur rif-i bl-himmet

Sidre'ye tlib olur zhid-i kth-nazar
Hak budur kim hsn bzr aceb bzrdur4

Anda ancak sm-i ek-i k- eyd yrr
Jeng-i gaflet eeri kalmasa hi Hletiy

tse mirt- dile bir dil-i gh nazar
Arsa-i nazmu resen-bz benem ey Hlet

ab- lkm gibi olmaya b-perv yrr
192173
190
171
leme taksm olunsa bizdeki mihnet yeter

Kssa-i pr-hissemz derd ehline ibret yeter
Feiltn Mefiln Feiln

1
Nergise fikr-i emi hvb virr

Gllere r hicb virr
b- ryumla sular erbb- devlet der-gehin

Yz suyyla varmadum ukbya ol haclet yeter
Fikr-i gs-y anbern-i nigr2

Rite-i cna p tb virr
ol hmm- h kim vd-i firkatden kopar3

Kit-zr- mrine k ehlin fet yeter
Gam- lalle cn viren k3

Hep agzdan turup hisb virr
Dg- derdin iledr bir k- rdeyin

Baa std- beldan grdgm sanat yeter
Seyl-i ekmle sarsar- hum

Lcce-i ka trb virr4
Nr- hu hnmn- erhe sal imden gir

Bunca yllar eyled ey Hlet hrmet yeter
193175.1
-1, VE
-1, VE
5
bulunmaktadr:
Dirlerse bebr-i kh- man n'ola saa
a bu nazm uvvet-i abu beyn ider
189
T1. 66a, 1. 83b, VE. s. 248
3
seyl: seyr 1, VE
4
sn: : 1, VE
190
T1. 66a, 1. 84b, VE. s. 259
2
Fikr-i: My- 1, VE
3
am-.....: Cn virenler am- dehnu ile 1, VE
4
Lcce-i a: Bar-i ummna 1, VE
191
Htrum Kays gibi kha v sahrya eker

Gam- ku beni ldrmege tenhya eker
T1. 66a, 1. 87b, VE. s. 215

4
-5: 5-4 VE
192
T1. 66b, 1. 88a, VE. s. 222
3
opar: gelr 1, VE
193 T
1. 66b, 1. 89b, VE. s. 204
em-i
Zr-i destra olur zlf-i siyh gh

Bir melekdr sanasn ejderi blya eker
Bezm-i lemde gm olmd melhat htemi2

dicek cn tebessm bildiler kim sendedr
P-ke ekse kapudan gelicek bd- sab

Kuhl- hk-i kadem dde-i bnya eker
Gnde bi kez hvn- ihsnu ekilse leme

Bu dil-i eyd in bir kez dimezsin kandadur
Bahr-i hsn old ruhu her biri ol haller4

Bir deiz mlikidr demi deryya eker
Der-beder dvneyem lutf u itb- yr ile4

Bir ayagum bgdadur bir ayagum klhendedr
Olsa fn ne kadar pr-i mugn Hletiy6

Gam zebnn yine bezm-i mey-i hamrya eker
Kr- lem aks-i meml zredr ey Hlet7

Anda her bisten-i mmd gam-zyendedr*
194175
196177
Mefl Filt Mefl Filn
Knc-i belda hl-i dil-i mbtely gr

Gel haste-i mahabbet olan gedy gr
Her kaan kim hnesinden ol eh-i hbn kar

Hnmn- akldan ok k- nln kar
Bmr- ka yazmad kimse dev dime2

Virsn baa arb- lebden ify gr
Ey felek dahl itme meyl itsem dehn- dil-bere

Sen de hokkadan ne var bir dru-y dermn kar2
Mirt- ry- dil-bere olma firfte

Agyr karusnda iken bak bely gr
Hblar cem olsalar bze-i evgn in

Baum tb itmege ol fet-i devrn kar
Ey bs- lal-i dil-bere cn vir diyen baa

Benden yaa tamm sen ol meh-liky gr
Nev-be-nev dg- melmetlerle ki snem

Dndi ol tennra kim dim ne nn kar
Bak cism-i yra kudreti seyr eyle Hlet7

Hk-i siyh sm klan kmyy gr
Beklesem kyn harminden ad brn olur

limdr genc-i mmd eylesem ubn kar
Hke yek-sn olsun ol nahl-i kerem kim mvesi

Degmez erbb- dile dim aa n-dn kar
Hlet kl gerden bend-i taallukdan hals

Y gibi kadd d-t kl ille-i merdn kar
195176
1
Kendmi cn bilelden srr- lal bendedr

Hi dernumdan kar m nitekim cn tendedr
Bar-i sn old ruu: ru bar-i sn 1, VE; Bu

beyitten sonra VE'de u beyit bulunmaktadr:
ndrr narna kmilleri miyr- zamn
anda bir n u n-dn ola alya eker VE[4]; VE[4]
5
let-ve bizi de ayf ki p-bend-i ma;
Her ne del ekilrsek yine dnyya eker VE; Beyitin
194
T1. 66b, 1. 89b, VE. s. 221
2
Bir kerre girmek old arm-i viline
Ayr anda da ageldi ay gr VE[3]
Mihmn olur m ne-i da bir gice
k zre hi onar m dil ol Hm'y gr 1[3], VE[4]
Ol yr (Olur ol yr VE) cevre balasa cnlar af srer
Dnm iderse - zra duy gr 1[4], VE[5]
5
Cy old let baa kh-sr- marifet
ut gu o cnibe yt u ady gr 1;
Selmn'a lzm olan biz eyledk a
Ey let inanmaz ise ol edy gr VE
195
T1. 66b, 1. 85a, VE. s. 203
1
Kendmi: Kend VE
Bulamazlard dehnu temin erbb-

dicek cn tebessm bildiler kim sendedr 1, VE;
Beyitin bu eklinden sonra 1 ile VE'de u beyit
bulunmaktadr:
Gricek h- zenadnu bram kendsin
Ysuf- dil line ram ile bir efgendedr 1[3], VE[3];
4
-1, VE
5
ande-i ll-i lebin az grme yr let
Rite-i cn udesin all eyliyen ol andedr 1, VE;
*
Beyitin 2. msra yle anlalmtr :"Onda (lemde)
her beslediin mit, gam dourur."
196
T1. 66b
2
(dal: an, 268 nolu gazelde).

197178
199180
Mstefiln Mstefiln Mstefiln Mstefiln
e-i kalbm ikest itmek saa sn gelr

Hi dimezsin gzlerinden ya yirine kan gelr
Zlf firkyla n'ola itsem dem--dem h u zr

Gitdi elmden n'eyleym ser-rite-i sabr u karr
Hsn-i tedbr ile ol sultn- iklm-i ceml

Gelse uka haylinden dah pinhn gelr
yne aldum destme hicrde aks-i sretm

Bu em-i hn-brum grp kan aglad b-ihtiyr
Bilse crm-i kn bir bende-i der-ghnu

Akbet hakkndan anu ol eh-i devrn gelr
Dim gubr- gamla dil byle mkedder oldugn

Kim ar iderdi olmasa seyl-b- em-i ek-br
Davet itse rek ile hir pern-hl ider

Bezmine k ehli hep handn varur giryn gelr
Ter iderdi sz- dil kalbi ne del saht ise

Sne-be-sne olsa ger geh geh benmle ol nigr
Rst gelsem dmen-i bed-hvha dil-berden cd

Sanurum kim cnuma bir derd-i b-dermn gelr
Kasdu budur ki flk-i dil bahr-i beldan kurtula

Ey Hlet-i gam-zede hi kor m andan rzgr
Mihnet-i hicriyle ber-aks old hlm yle kim

Ankebt perde tr-i azmme sindn gelr
Sne bir mc-gh- derd mihnetdr aa7

est-i gerdndan dem--dem nvek-i hicrn gelr
Tahta-bend-i sne kalmdur amelden Hlet

Nie demlerdr ki anu stine brn gelr
Cnndan ider zr ile blblleri bzr

Dinse yiridr goncelere hid-i bzr
Dermn gzden umarn hsl olur m

Bir haste ki her gh tabbi ola bmr
Gitti beni terk eyleyp ol Ysuf- n3

Seyyre-i ekm yiridr turmasa her br
200181
Mefl Mefl Mefl Feln
198179
1
ku bilmege zer gibi hulsn her br

Mihek-i tecrbedr seng-i cef-y dil-dr
Old shanum Hletiy eme-i hayvn

Amm ki anu kadrini bilmez nie har var
Kim ki n ide bugn cm- leb dnyda

Arsa-i mahere yrn vara mest efgr
Grp o bti deyr-i cihn ire yakasn

k eylemeyen ey dil ola sret-i dvr5
Ika haml eylemesnler diy dd- hn

Dil-i dvne ider ke-i klhende karr
Bd- humla varup reh-gzerinde turamam

Korkarn kim getrr htr- dil-dra gubr
Zhid-i ehr gibi der-beder olsun ey dil

Meyl iden het-bihite var iken ky- nigr
Gl-i ruhsrna yr tokunurm agyr

Kurusun elleri mnend-i hazn-dde enr
Gitmeye t ki koyup k- sevd-zedeyi

Teb-i gam baglar imi zlf-i girih-gr-i nigr2
Eksk itmem ser-i kyuda duhn- hum

Bakmaga olmaya kdir saa t kim agyr
Agarur aglamadan gzlermz Hletiy

Olmasa bir gn eger srme-i hk-i reh-i yr7
201182
199

T1. 67b (tekml-i kusurda, noksan gazel), VE. s. 211
3
Gitdi: tdi VE
5
-T1
201
2
Teb-i am: Yataum T1
200
197
T1. 67a, VE. s. 216

7
-VE
198
7
-T1
Bir melek-ihredr ol mlik-i icz- Mesh4

Kimin cnn alup kimine cn virse ne var
Haste-i k gep mve-i vaslu zenr

nma ey h- cef-pe zlsn agyr
Bir olup bd ile ugrlad by- zlf

Nfen yzse derisini aceb mi attr
Gamze-i yr helk eyledi cn u dilmi

Urd bir nvek ile Hletiy iki ikr
Bezm-i kuda olur Hleti-i gam-hvra

erer-i te-i dil m-haar dne-i nr
204185
202183
Yr-i hen-dil ki dim ka b-dd var1

Tr-i h itmez eer bir migfer-i plad var
Htrum hicrle gam-gn gz hayl birle d2

Bezedm ol ehre kim vrn var bd var
Nice celld- zamne byle hn-rz olmasun

Bir sen gamze gibi talm ider std var
Ke-i Kf- kanatdur cihnda meskenm

Ehl-i istign benem Ank'nu ancak ad var
Frigu'l-bl olmasun kimse cihnda Hlet

Bir kemn-gh- havdidr nie sayyd var

1
Gitdi dilden zevk d kalmad sabr u karr

Hne-i tenhya dek gelsn o h [u] ve-kr1
Gl-ene gelse leb-i cda biraz seyr eylesek

Biz de olsak hsl bir kez senle der-kenr
Grmedk bir gonce kalmad cihn bgnda lk

Cmlesin seyr eyleyp peyknu itdm ihtiyr5
Anu in isterin sne-be-sne olmag

T benm sz- dernumdan haber-dr ola yr
Hrmen-i sabr u karr- ka te salar

Ahker-i szan mdur y o lal-i g-gvr
Htrum bir dem mi vardur olmaya ey Hlet

Dr- dnynu bu sakf- khnesinden pr-gubr
205186
Mefl Filt Mefl Filn
1
Olsa dern- sne-i kda vechi var

Zr ki hayli cna yakndur hadeng-i yr
Bir seng-dil nigra uruldum yine bugn

Olsa aceb mi e-i kalbmde inkisr
Ol kebg-i nz sayd olunur nakd-i cn ile

Bzr- kdur bu der bunda ok ikr
Gl-en-i dehri grp ibret alan nergis-vr

Gzi bakarken ider sm zerin cmle nir
Mihr-i cihn-frz- cemle nedr arar

Uka zerre del eger itse itibr
Bu cihn ire gl bana zde iken

Bende-i halka-be-g eyledi gs-y nigr5
Ey Hlet yanup yaklursam aceb degl

Bir te-mizcdur ol h u ve-kr
Devlet-i dehr ile ahhk u Sleymn olsa

kbet mesken ider kabr in mr ile mr
203
184
Cmle uk helk eyledi gamzen diyicek

Sen mi kaldu baa sz syleyecek didi o yr
206187
Feiltn Mefiln Feiln
1
Dil-i trkm ire em-i nigr

Old gy ki eb-rev-i ayyr
-T1; Bu beyit ayrca 142 nolu gazelin 4., 207 nolu gazelin
ise 4. beyitinin 1'deki eklidir.
202
1
ne-i tenhya: Nshalarda "neyi tenhle" eklinde
yazlm olan tamlamann iml ve anlam bakmndan
doru eklinin "ne-i tenhya" olduu kanaatindeyiz.
2
3
-T1
203
2
-T1
204

1
pld: fld T1
2
gz: dil 1
205
T1. 68a (tekml-i kusurda)
206

2
em-i fettnnu lmlsidr2

Bg- lemde nergis-i bmr
Olsa bzlarum ne var yra

eb-i vuslatda bli-i zer-kr
Pre pre olur dil-i szn

kar h itdgmce sanma err
emi yannda hl-i anber-b5

Old gy ki nfe-i Ttr
Harektu ki byle rndr
Kor m hi cn- Hlet'de karr
208*189
Mefl Filt Mefl Filn
1
Anlanmayup kalurd dil srr- lal-i yr

Yazmasa ol mahalle eger hatt- mk-br
Var ise yra sunsa gerek deste eyleyp

Dmnn pr itdi benefeyle kh-sr
Yok yire ka iigmden ykl dime

Dny yklsa gitmez ol ey h u ve-kr5
Her kim ki evk-i vuslat ile kef-zenn olur

Prheninde eyliyemez murg- gam karr6
Cn hod yirinde yog idi ey Hlet 7

Sende ne buld ayrlmaz nvek-i nigr
207188
1
h idersem bile h itmege balar kh-sr

h dir h iidr imdi muhassal dil-i zr
Hne-i cna gelr diy hayl cn2

Varmaz old giceler hvba bu em-i hn-br
Atdugu seng-i cef cnuma minnetler idi3

Gricek an sz atmasa eger kim agyr
Cn virsn diy bauma bellar getrr4

Bilmezin t ki ne virdi alamaz lal-i nigr
Kendden b-haber oldugn dil Hletiy

Saklamak istedi amm haberin alm o yr
209190
1
Hat degl cey-i melhat gemeden leyl nehr

hir olur h-rh- hsn-i dil-berden gubr
Bulamaz nakd-i revn ku hergiz revc2

Olmaynca dstum dg- gamula sikke-dr
208

208 ve 287 nolu gazeller de kanaatimizce ayr gazellerdir. Bu
izlenimini veren- atflara, daha nceki benzer rneklerde de
grld zere, 208 nolu gazelin T1 tekml-i kusur
blmnde bulunan ekli yol amaktadr. Gazelin bu
ekli, 208 nolu gazelin VE'deki eklinden 1 ve 2. beyitin,
287 nolu gazelin VE'deki eklinden ise 3, 4 ve 5. (makta)
beyitlerin alnmasyla oluturulmutur. Tekml-i kusurdaki
bu karma eklin dnda ise, 208 nolu gazelin VE'deki
ekli ile 287 nolu gazelin sadece VE'de bulunan ekli
arasnda ortak tek bir beyitin dahi bulunmay, 208 ve 287
nolu gazellerin ayr birer gazel olduklar yolundaki
kanaatimizi
kuvvetlendiren
bir
husus
olarak
deerlendirilmitir.
3
-T1; Bu beyit 130 nolu gazelin de 3. beyitidir.
4
Bu beyit 130 nolu gazelin de 4. beyitidir;
Dil blbli nevlar idp her mamda
a ky- yra varmayca eylemez arr T1; Beyitin
T1'deki ekli ayrca 287 nolu gazelin 3. beyitidir; Beyitin
bu eklinden sonra T1'de u beyit bulunmaktadr:
Ebrlarua ddgin srr vardur
Amaz oray kimseye ol zlf-i mk-br T1[4]; T1[4]
5
Olsa aceb mi letiy rh- amda k
Zr gtrmiyor hner ehlini rzgr T1; Beyitin T1'deki
209
2
-1
*

(lmlsidr: lmlsi o, 152 nolu gazelde // B-
lemde: Birisi da, 152 nolu gazelde).
5
Bu beyitten sonra T1[6]'de u beyit bulunmaktadr:
a gelse vef ider dil-ber
Vulat olur myesser ir-i kr
207
2
Ba-i sn eyler idi belki yzle urd
Cnib-i ryu eger utmasa zlf her br 1; Beyitin
3
Gl-i rusrna ayr deger imi dirler
urusun elleri mnend-i azn-dde enr 1
4
Bir melek-ihredr ol mlik-i enfs- Mes
Kimin cnn alup kimine cn virse ne var 1; Beyitin
1'deki ekli ayrca 142 nolu gazelin 4., 201 nolu gazelin
ise 3. beyitidir.
Ikda hakk ki blbl vhidn ke'l-elfdr 3*

Anu in glib adn koymlar hezr
Her gelen seng-i cefsn dil-ber hfz eylerin4

ldgmden sora t kim ideler seng-i mezr
Reng by- pre-zl-i dehre meftn olmazuz

Hadd zlf-i dil-rbya milz b-ihtiyr5
Nerm olur h- dilmden dil-i sengn-i nigr

Kang ta kat ise ban ursun agyr
Rite-i cnndan amaz blbl gam ukdesin

Gonce-i bgu egeri jleden dendn var
Haste-i derd-i gamam baa ilc eyle didm3

k- b-dile iylik yaramaz didi o yr
Olmasa gl-gn ekm tz-rev ey Hlet7

Byle kamazd dil-i dvneden ol eh-svr
Biri eme biri bezedg in ruhua

Nergis lle olur em erg- gl-zr
Ugrayup bd sau nine mk ald biraz

Ser-i bzr- emende ola t kim attr
Geldi mlk-i emene kod it iklmin

tdi tebdl-i hev imdi nesm-i eshr
Tengn-y kafes-i leme hergiz gelmez

Hlet-ve dah bir tti-i rn-gftr
211192
210191
1
igde dstum kamazdum olmakdan gubr

Korkum oldur dr ide bir gn kapudan rzgr
Vuslatn ol gonce-i handnu eylerdk md2

Ahdi ahd-i gl gibi ger olmasa n-stvr
Drc-i emmde olan ykt ar itdkde ben3

Hokka-i lalinde seyr itdrdi llsin o yr
Hsl olmken nie hn- cigerle ek-i emm4

Olcak hengm- firkat evvel ol tutar kenr
Aceb degl gice gndz fign iderse hezr

Bilr ki gonce-i bgu bir agz bi dili var
Saa kim tebh iderdi bg- lem gllerin6

Olm olsaydu eger by- vefdan hisse-dr
Muattar eyledi by- bahr dnyy

emende gller olupdur tabla-i attr
Hlet'ye halka derd syleme dirsin vel

Dilemezsin sen szin ya n'eylesn ol dil-figr
Bu ben ftdeyi hi nmesiyle yd itmez

Dirg ider bir eli glgesin o kaddi enr
Tevsen-i devrn beni p-ml iderdi l-cerem

Olmasayd lutf- mr-hr- h- km-gr8
Aceb mi k- b-dil olursa hayrn

Hat- leb gibi yokdur cihnda ince gubr
Grndi salar mestne kec-klh olcak

Ald bg- letfetde sanki zlf-i nigr
Dil ehlin n'ola cn sklsa Hletiy

der o yri der-g muttasl agyr
212193
an- sminden ubr- rum def olmad

rmeyince rz- firatde nesm-i val- yr 1
*
vidn ke'l-elfdr: "Bir tanedir, benzersizdir."
4
Tevsen-i batum beni gh old p-ml eyledi
Geh ubr- amdan itdi emme dnyy tr 1
5
dil-rbya: dil-berna 1
7
tz-rev: germ-rev T1
210
2
-1
3
Her yaa gl-gn ek-i emi olmazd revn
u destinde olsayd inn- itiyr
4
-1
5
-T1
6
7
-1; km-gr: kmrn T1
211

2
Beyitin yannda T1[2/1, kenarda]'de u beyit bulunmaktadr:
de gl-get-i emen her aan ol sm-beden
Gsterr once aa az iinden dnr
212

213194
215196*
Mefl Filt Mefl Filn
Gurrla dime kim lal-i dil-sitnum var

Baa da merhamet eyle benm de cnum var
Gh olur ki efkat ider yana nigr

Uka ayn- fidedr em-i ek-br
Ne gam sipihr-i khen-slen cefsndan

Yanumda sencileyin tze nev-civnum var
G eyle nlemi dir ise ger saa ad2

Hergiz koma kulagua ey h u ve-kr
Ben ol Hm-y hmyn- lem-i kam

Ki kmet gibi blda iynum var
Hayl-i ncm katd gice biribirine6

h itdgmde te-i dilden kan err
Aceb mi bilse cihn saa k oldugum

Tenmde tr-i gamudan nie ninum var
Yok yire urma te-i hu feleklere7

Dny yklsa saa vef eylemez o yr
Degimezin an ey Hlet bu dnyya

ki cihna deger bir eh-i cihnum var
Bl-y yra kmetini nisbet itmeye

nsf elini ggsine korsa eger enr
Nev-bvedr hadka-i fikretde her szm

pp gzine srse gren Hlet ne var9
214195
Mefl Filt Mefl Filn
1
216*197
Ol gamzeler ki zlf ile uka bendi var

San bir harmdr ki yannda kemendi var
Mefl Filt Mefl Filn
Ddi gl aa didgm g idp dimi

Bir gl var cihnda anu bir de kend var
Hem gzde hem glde ider dem-be-dem karr

Yada kurda hr olur Hr- hatt- yr
Lal-i leb-i nigr ki rn srhdr

Seyr eyliyen sanur ki dehnnda kandi var3

Hi htrnda zru komaz gubr
Ol cn tabbi erbet-i lalin yetidrr

Geri hisba sgmaz anu derd-mendi var
Reng-i izru greli gussa-nkdr

Gl-ende geri verd-i ter zehr-handi var
bret gznde perde-i gaflet hicb ise6

ol zen gibi olur kii kim em-bendi var
Zinhr gaflet eyleme ey Hlet sakn7

imdi cihnda kul olacak bir efendi var
213
T1. 68b (tekml-i kusurda), mkerreren T1. 75a'da (tekml-i

kusurda), VE. s. 256
214
3
anur ki dehnnda: dehnnda anur ki T1
6
gznde: yznde T1
7
an: meded T1
215

215 ve 133 nolu gazeller arasndaki atflarla ilgili aklama
iin bkz. 133 nolu gazelin *'l notuna.
2
eklidir.
3
4
Pinhn olam diy nazar- ehl-i dan
a- ir- yr dem--dem izer kenr T1; Beyitin
T1'deki ekli ayrca 133 nolu gazelin 1. beyitinin VE[2]
kodlu beyitidir; Beyitin bu eklinden sonra T1'de u
beyitler bulunmaktadr:
Amaz libs- sebz o verd-i ariyy yine
Olsa aceb mi blbl-i dil zr u b-arr T1[5]; T1[5]
kodlu bu beyit ayrca 133 nolu gazelin 1. beyitinin 1[2],
VE[3] kodlu beyitidir (Am: Amaz 1[2], VE[3]
kodlu beyitte);
tse rabe vade-i ferd eger abb
Aa sevinmesn o ki yarnu h var T1[6]; T1[6] kodlu
bu beyit ayrca 133 nolu gazelin 5. beyitinin VE'deki
eklidir (abb: rab VE'deki ekilde).
6
Cn od yirinde yo idi ey let aceb
Sende ne buld ayrlamaz nvek-i nigr T1
216
*
2 -T1
*
Dnyda ihtiyrum ben elde grmedm7

Dnyy terk idp seni idelden ihtiyr
Her kim iitse derd-i dilm bagr hn olur4

Ey Hlet ehd-i gamu bulsa kann8

Havr-y cennet eyliye gl-gne-i izr
iynesn zencrini dvne-i k- nigr

Kaydn yir kimse yok ya n'eylesn ol dil-figr
Birbirine girdi blbller mahabbetden yine6

Kond gller var ise vefk-i hezr-ender-hezr
Hayme-i hsn ire hvb- nz iden rn'e ne7

Kh-ken-i miskne olsa Bstn cy- karr
218*199
217198
Mefl Filt Mefl Filn
1
Ebrlarula ruhlaru ey h u ve-kr

Mecnnua biri meh-i nevdr biri bahr
Zhid kalmaz bihit-i hete hergiz rekmz

Bir gn ol hr-vee kynda olursak dr5
Bir pre tur disem o peri turmayup gider

Hlm harb cnum ise eylemez karr
Old bikr-i fikrm ftesi ey Hlet8

Mk-byn- Hoten ekker-lebn- Kandehr
tmez karr yolda eger grse kn

Mest-i arb- ve gibi turamaz o yr
Sahr-y maher ire kam zr-i hkden5

Dg- dern u zahm- birnumla lle-vr
Bir an iinde mlk-i hred pml olur6

Ey Hlet kaan yriye cm- ho-gvr
218
Bu beyit 134 nolu gazelin de 3. beyitidir; Bu beyitten sonra

T1'de u beyit bulunmaktadr:
G itse vaf- addini ol sm-ababu
Rek ide cennet ire olan nahl-i mve-dr T1[3]; T1[3]
kodlu bu beyit ayrca 134 nolu gazelin 2. beyitinin 1 ile
VE'deki eklidir.
4
Grsn cihnda ben de an yridr miyem
Dil esine virdi ad geri inkisr T1; Beyitin bu
eklinden sonra T1'de u beyit bulunmaktadr:
udum seg-i nigr bugn cism-i zerd ile
Gy ald boynna bir av- zer-nigr T1[5]; T1[5]
kodlu bu beyit ayrca 134 nolu gazelin 3. beyitinin VE[4]
kodlu beyitidir.
5
Yazlmaz idi letiy glmz bizm
Ger olmasayd dilde ayl-i a- nigr T1; Beyitin
T1'deki ekli ayrca 134 nolu gazelin 6. beyitinin VE'deki
eklidir.
217
4
Nad-i arr u sm-i irikm alur msn
Bir bse in aza oa bamasa ne var T1
5
Ey let ehd-i amu bulsa ann
avr-y cennet eyliye gl-gne-i ir T1 (avr-y:
T1'de "avr-i" eklinde yazlm olup vezin ve anlam
bakmndan uygun deildir); Beyitin T1'deki ekli 216
nolu gazelin de makta beyitidir.

218 ve 269 nolu gazeller de kanaatimizce ayr gazellerdir. Bu
izlenimini veren- atflara, daha nceki benzer rneklerde de
grld zere, 218 nolu gazelin T1 tekml-i kusur
blmnde bulunan ekli yol amaktadr. Yaplan
incelemede gazelin bu eklinin, 218 nolu gazelin 1 ile
VE'deki eklinden 1 ve 4. beyitin, 269 nolu gazelin 1 ile
VE'deki eklinden 1. beyitinin farkl eklinin 2. beyit
yaplmasyla, ayrca 269 nolu gazelin 1'deki eklinden 2,
VE'deki eklinden ise 2 ve 3. beyitin alnmas ve bunlara
218 nolu gazelin 1 ile VE'deki eklinden 4. beyitin
eklenmesiyle oluturulmu ve muhtemelen, beyit says 5
olduu
iin
de
makta
beyitinin
bulunmad
farkedilmeyerek noksan kalm bir ekilden ibaret olduu
grlmtr. 218 ve 269 nolu gazellerin (gazellerin farkl
nshalardaki ekillerinin kyaslanmasnda izlediimiz usl
gerei hem 218, hem de 269 nolu gazelde son tertibe en
yakn ekli yanstmas bakmndan VE'deki ekilleri
metin iinde verdik, dier nshalardaki ekilleri ise fark
olarak aparatta gsterdik) ortaya kan ekilleri gerek kendi,
gerekse T1 tekml-i kusur blmnde bulunan ekille
aralarnda ortak tek bir beyitin dahi bulunmay, 218 ve
269 nolu gazellerin ayr birer gazel olduklar yolundaki
kanaatimizi
kuvvetlendiren
bir
husus
olarak
deerlendirilmitir.
2
D- derdle idersem dr u dnydan ger
ra bir gl ilterin b- cihndan yd-gr T1; Beyitin
T1'deki ekli ayrca 269 nolu gazelin matla beyitidir
(ger: gr, 269 nolu gazelde).
3
- rdelerde derd-i ser peyd olur
Eylese sen dmen-i bed-vh ile def-i umr T1;
Beyitin T1'deki ekli ayrca 269 nolu gazelin 2. beyitidir;
Bu beyitten sonra T1'de u beyit bulunmaktadr:
ke yek-sn itse a m tevsen-i devrn beni
Mest-i am gitdi destmden inn- itiyr T1[4];
T1[4] kodlu bu beyit ayrca 269 nolu gazelin 3. beyitidir.
4
olursa: olur ev 1, VE
5
-T1

219200*
Bir hne kim imretine olmaya mecl5

Var ise kalb-i Hleti-i n-tvndur
Mefl Filt Mefl Filn

221202
1
Ebr-i bahr idince dr-i eb-nemi nir

Kapsa aceb degl kat ter-destdr enr
Taht- zmrrdne cls itdi h- gl5

Feryda geldi firkat elinden hezr- zr
Her zamn yr belsn dil-i bmr eker

erbet-i vasln amm yine agyr eker
Sanma gubr- gl-eni kaldurd bd- subh

h- gle getrdi biraz mk bergzr
Kiver-i htr- k nice bd olsun

Kkl-i yr aa asker-i cerrr eker
Kn- zeberced-i emeni zr-i hkden6

Buld kard sanat ile ebr-i nev-bahr
rmeye t ki yoln su gibi pk eylemeyen

Gl-en-i hsne hat- r dvr eker
ster benefe kim tokuna cm- nergise

Her gh ser-figende olup gsterr humr
Cm- ku ekeli yle melmet-zedeyin

Grse mey-hnede ger pr-i mugn r eker
Bir bir kard hokkalarn hokka-bz- bd7

Cy zre sanmauz ki habb old ikr
Nev-ars- shana mtadur Hletiy

Kalemm rite-i nazma dr-i eh-vr eker5
Gl-ende reng byn seyr it benefen2

Var ise old Hletiy ebr-i mk-br
222203
220
201
Gam- zlf ruhu dil nice pinhn eyler

Gice gndz dimeyp nle v efgn eyler
Mefl Filt Mefl Filn

1
Seyl-b- ekmz gice gndz revndur

Gldrmedi zamne bizi ok zamndur
Kef-i rz eylemede perde-birndur ekm

emm anun an hk ile yek-sn eyler
Bg- belda bezedi snbl ocagna

Snem ki sti te-i dilden duhndur
ka mihr vef itmegi knn itmez

Muttasl ol eh-i hbn- cihn kan eyler7
Bir gn alur libs- teni ldrp seni

Celld- dehr gyet ile b-emndur
Ar idp ehd-i lebin her kime kim n vire yr

Mr- niz ise mahsd- Sleymn eyler
Zl-i zamne ktelerin gr bu arsada

ahhk-i erhe her biri bir armagndur
Komasun gelmege hayl-i hatn ol h- cihn4

Gelicek cn u gl mlkini vrn eyler
karup kklini zr-i klehden gh

Dil-i fte gibi b-ser smn eyler
Gam yimez dil nie gnler diseler Hletiy6

Ser-i kynda seni bir gice mihmn eyler
219

*
219 ve 131 nolu gazeller arasndaki atflarla ilgili aklama iin bkz. 131 nolu gazelin *'l notuna.
2
Bu beyit ayrca 131 nolu gazelin 7. beyitidir (hezr- zr:
hezr hezr, 131 nolu gazelde);
Gl-ende jle mhreleriyle nesm-i ub
Oynatd once oalarn oa-bz-vr T1; Beyitin
T1'deki ekli ayrca 131 nolu gazelin 3. beyitinin VE[3]
kodlu beyitidir.
4
-T1; Bu beyit ayrca 131 nolu gazelin 6. beyitidir (zebercedi: zmrrd-i, 131 nolu gazelde).
6
7
bir kenra zevra- bdeyle let
Dery-y amda nieye dek idesin arr T1; Beyitin
T1'deki ekli ayrca 131 nolu gazelin makta beyitinin 1
ile VE'deki eklidir.
220
Bir: Her T1
5
alemm: alem T1 // nazma: nazm VE
222
T1. 70a (tekml-i kusurda, noksan gazel), 1. 85a, VE. s. 207
3
-1; Beyitin farkl ekli 1'de makta beyitidir.
5
-T1
7
-T1; a mihr vef lma nn itmez
let ol eh-i bn- cihn an eyler 1
221
223204
225206
Cn gidp cismm kapuda hk ile yek-sn yatur

Bezedm ol ehre kim hl kalup vrn yatur
Sanma senden gricek tg-i gam vz geer

Reh-i kuda sen k- ser-bz geer1
Derd gamla tolsa ta m snem her kesi5

Hn-kh- kdur bu bunda ok mihmn yatur
Kimse bakmaz ne kadar eylese derd ehli niyz

Ik bzr durur bunda hemn nz geer
Sye-i blsn bir yirde kim yatur gre

Yanna varup anu hurd-i nr-efn yatur
Murg- dil cn viririn diy dner evkinden3

Her kaan kim diyeler ol gzi eh-bz geer
Ek-i hn-ld- kdan mahabbet ehrin

Kimse basmaz yollarnda drr ile mercn yatur
ekemez br- gamu zr u zebn old diy

Nvek-i gamzeleri k turmaz geer
Kmil ta yasdanup toprak denmekdr ii

Bli-i rhatda dim chil-i n-dn yatur
Cem olur murg- man bana Hletiy

Bg- nazma kalamam serv-i ser-efrz geer
Lal-i dil-berden cd dsem aceb mi Hlet

Bu neberd-i kdur ok kimseler b-cn yatur
226207
224205
1
Mlk-i dil dmen elinde yine vrn oluyor

Cn- gam-dde esr-i gam- hicrn oluyor

1
Bel-y hicr ile cn hod kup kalmd ten b-fer

Ne ksun imdi baa nvek-i cevr urmadan dil-ber
Agla ey dil ki sen agladugn grdke

urma ol gonce-dehen gl gibi handn oluyor
Gl-i ruhsr v lal-i lebi fikriyle dil-dru2

Olur erbb- ka hr u hr bli pister
Gel yeti yohsa hev-y gam- kula sen

Defter-i mr-i girn-mye pern oluyor
Harb-bd kalbin yok yire yoklarsn agyru3

Mahabbet genci her yirde bulunmaz ey per-peyker
Cy-gr olmasa anda n'ola esbb- srr

imdilik hne-i dilde gam- cnn oluyor
Kapu asun met- ka evvel nakd-i cn birle4

Der-i devlet-sery- vasldan ol kim gd ister
urmad yr gidelden ber hi Hletiy5

Gitdgince gzm ya firvn oluyor
Yazklar Hlet'n kimse kadrin bilmedi gitdi6

Cihna gelmemiken yle std- shan-perver
227208
Mefl Filt Mefl Filn
223

2
-T1
224
2
-1
3
Vil mmdin itme olmaynca an ile baru
Leb-i dil-dr bs itmez teh olsa eger sar
4
1'de 2. beyit.
5
aan destrna gller ounsa let yrm
Benm de dd- hum gsterr baumda snbller 1
Ehl-i nazar gubr- reh tty bilr

Ya bilmeseydi yze nice bakabilr
Her eb srer yzini kamer hk-i pyua

Bir magribye bezer o kim kmiy bilr
Gnderdi nie kerre dile tr-i gamzesin

Derd-i dernum benm ol ka y bilr
225

1
sen: gl T1
3
viririn: virirm T1
226
5
urmad: ur T1
227

Fe-y sneden gam kr-bn Hlet kmaz5
Ceres vzdur andan gelen sanma fignumdur
sterse bir kadehle nie mnkeri yakar

Pr-i mugn meger ki mcerreb du bilr
rdi firk ile bak sthvna ak

Kim bilmez ise an dil ol Hm bilr
Ben kend ihtiyrum ile sevmedm seni

Va'llh b-gnhn efendi Hud bilr
Vasf- ruhuda Hletiy bu edlaru

Kadrini yine ir-i rengn-ed bilr
Gam- hl ki andan hslum endh- mihnetdr1

Konulm kit-zr- snene tohm- mahabbetdr
abbe ihtiyc yok mar-i kuu hergiz

Devs erbet-i lal-i lebdr derdi vuslatdur
Sevinme ol kymet-kadd vislin salsa ferdya

eb-i hicr dil ferds ferd-y kymetdr
230211
228209
1
urmaz agyr beni ol kadi imda geer

Ugrasam kyna dirler saa dil-dde geer
Beni terk itdi ol gonce-dehnum lle-ruhsrum

Kalan glmde ancak hr- mihnet dg- hasretdr
Nvek gelse eger encmen-i uka

Gemez ill ki o sadr- dil-i n-da geer
Olupdur Hlet fte-dil sevd-y hattula

Banda gyiy ol nsha-i mihr meveddetdr
hidmdr diy ol fet-i hurd-ceml

Mdden gni uk ile gavgda geer
Dilmi baglad gslar hm oldum

Dndm ol tlibe kim halka-i irda geer
Servi dvne klup bhini zencr itdi

Kmet-i yr bu bendi nice zde geer
Esbden menzil-i uka ki cnne iner

Nra bezer ki gelr kabr-i ehdna iner
ekme gam hanerini eylese ser-tz o h

Bu da bir devrdr ey k- ftde geer
Habse ilter var ise beste-i zencrlerin

Zlf-i dil-dr ki ol h- zenahdna iner
Bir zemn ire ki pyn ola esb-i tabum

Hlet olmaya hergiz an dnyda geer
Kh- gamdur ki baum seyl-i bel gelse aa

Seyl-i ekm dkilr yle ki dmna iner
Yaksa ger sz- mahabbet gge savursa kln4

Dnerek dil yine ol te-i szna iner
ldrr virmez emn kimseye hi Hletiy

Gamze-i yr ki rh- dil-i nlna iner5
231212
229210
1
N'ola dirsem hat- lal-i leb menr- cnumdur

Kau tugrs cn haylden htr-ninumdur
Ne ten kald ne cn kyla vrn olmaduk yr

Harb-ender-harb iden beni genc-i nihnumdur
Sunup cm- leb-i cn-bah amm kanmadan k

ekp alan dehnndan o h- cn-sitnumdur
228
229
Vcdum hrmenine od salan humdur amm kim

Mahabbet gl-enin hurrem tutan ek-i revnumdur

4
-T1
andan: elden T1;

Bu gl-ende ben oldum let bir mur- vre
zlmi zlfi dil-dru bozulm iynumdur 1
230
1
ki: -T1
231
4
Yasa.....klin: avururlarsa klin gklere erbb- amu
1; ger: -VE // Dnerek dil yine ol: nmez ill yine bir 1
5
amze-i: Kkl-i 1; Beyitin 2. msra, 238 nolu gazelin 5.
beyitinin de 2. msradr (iner: gelr, 238 nolu gazelde).
232213
Mefl Filt Mefl Filn
1
Ol tr- zlf kim hat- cnna sarmaur

Bir ritedr ki deste-i reyhna sarmaur
Hr- bel komaz ki kam bir selmete
Gh yolum alur gehi dmna sarmaur
Etrf- bg dil tolanur sarmak gibi
Kadd gamyla serv-i hrmna sarmaur
Kim efgndur bilmek diler kim hm ide sora

Gren an sanur kim nle-i uk g eyler
Ne dirlerse disnler bde bir b- musaffdur

Benm levh-i dilmden muttasl mahv- nuk eyler
Ne del ihtirz eylerse it dzd-i ecel hir

Alur cn nakdini ten ksesin elbette bo eyler
Meger kim haste-i derd-i mahabbet itikd itmi

Varup ol cn tabbi htr- agyr ho eyler
Eger kim tolsa zehr-i kahr ile nh ksesi erh

Komaz bir katresin hep Hlet-i zr n eyler
Gkler yzine ksa aceb mi duhn- h

Zr kemend-i nle v efgna sarmaur
235216
5
Dny aceb degl mi ki ser-rite-i murd

Gkden inince chil-i n-dna armaur
Her dndgince muhkem olur bendi Hlet
Dil murg kim o zlf-i perna sarmaur
233214
Nie zdeleri zlfi giriftr eyler

Kanda bir fitne ki var gzleri bdr eyler
Grse zhhd yzin ol bt-i kfir-k
Rite-i sbha-i sad-dneyi znnr eyler
Zlfi hamnda haddi letfet nindur1

Magribde togsa mihr kymet nindur
Engt-i nvek kod zahmum dehnna

Grenler an didi ki hayret nindur
Hicr eyledi beni hedef-i nvek-i bel

Her dg- sne te-i hasret nindur
4 Olsak aceb mi zlf-i ham-ender-hamna rm4

cihn-mut melhat nindur
5
Hasret-i emi kaan k bmr itse

Yetir aa hayl-i lebi tmr eyler
Ika nin gerekse eger Hlet dah

Bu arsa ire tr-i melmet nindur
Kang hen-dile kim nr- mahabbet tokuna

Eridp b gibi k- ddr eyler
h- cihn ki fal u hner ehline penh

Dnyda stn- sadet nindur
Ar eyledi yine dr-i eh-vr- nazmn

Seyr eylez ars- belgat nindur
ller agzna zebnn virrken ol yr

Dil ucyla beni yd eylemege r eyler
236217
Hlet yra bakarken ka gelse agyr

Merdm-i em hemn kapuy dvr eyler

1
Meclis-i agyrdan kim ol kadi bl kopar

San miyn- hrdan bir gonce-i ran kopar
Ser-i zlf hevsyla gl dim hur eyler

Yem-i zehhra balu rzgr irdke c eyler
Merhamet kopmaz dil-i sengn-i dil-berden baa

Seyl-i ekmle yirinden geri kim hr kopar
yknrse eme ger nergis-i ehl sen

Gresin ol rz- har oldukda n-bna kopar
234215
Mefl Filt Mefl Filn
232

4
Bu beyitten sonra T1[5]'de u beyit bulunmaktadr:
Bend eylesn dehnn mukem kemer gibi
ol kimse kim cihnda civnna armaur
233
234
235

1
amnda: emende T1
4
Olsa: Olsa VE
236
Hkm-i

4
Kkli olm ol hnu ber--ber zlfine

Vdi-i hsn acebdr mr ejderh kopar
Ol kymet-kadd yirinden kopacak yarn dil

Alarn maherde yir yir h u vveyl kopar
Sz koparmakda yine kuvvetler izhr eyledi

Hlet gelmez bu yoldan bir saa hem-p kopar
Dahl eyliyemez sidine gayr gzeller1

Ol serv-kad kimse mi var koluna syler
Cy itmez idi snesini tre k2

Yannda eger olmasa ol cna ber--ber
Dnyy esr eylese kendye aceb mi3

Bakdukca alur demi zr ruh- dil-ber
239*220
Mefl Mefl Mefl Feln
237218
Mefl Mefl Mefl Feln
1
Ey dil dime yra beni ldrme emn vir

Gerekden eger k isen lmege cn vir
Leyl saua ftedr mh- eb-r4

rn lebe bende geer husrev-i hver
Merhemle oulmaz gl-i cennet gibi solmaz

Derdle lh baa bir dg- nihn vir
Ern hep gayrlaru levh-i cihndan8

Mahv itdi bugn Hletiy bu gazel-i ter
Dil kmamag ise garau ey eh-i hbn

Havf eyleme hi ku agzna zebn vir
Vir ml ile pre-zen-i dehri adya

Y Rab baa bir sm-beden tze civn vir
Ferhd'u olan Hlet'ye kh- belda

rn leb ey husrev-i hbn- zamn vir5
Kang dil-haste ki ol mihr-i dil-ry grr

Kimse feryd-res olmaz aa aglaygrr
em-i cna ayagu tozn kuhl eylemese

Sanma kim haste-i ku gzi dnyy grr
Ruh- dil-ber gibi bir mh- dil-r bulamaz

Peyk-i hum bu tokuz gnbedi araygrr
Kimse yokdur ki yzin srmeye hk-i rehe

Gzi amm ki adnu dil-i eydy grr
240221
238219
1
Yitirr akln her kim der-i cnna gelr

Her gn ol dr- ifya nie dvne gelr
Vard nz uyhusna hlmi ar eyler iken

Derdm ol h- cef-peye efsne gelr
T ki kuvvet bula ldrmege klarn

Yr geldke bize gzleri mestne gelr
Zr olup gzlerm yan seyl-b itsem

Cylar nle klur taglar efgna gelr
Mest-i haner-ke k-k imi Hletiy5

Gamze-i yr ki rh- dil-i nlna gelr
237

5
zamn: cihn 1
238
5
Beyitin 2. msra, 231 nolu gazelin 5. beyitinin de 2.
msradr (gelr: iner, 231 nolu gazelde).
239

239 ve 154 nolu gazeller arasndaki atflarla ilgili aklama iin bkz. 154 nolu gazelin *'l notuna.
1
(ayr gzeller: zmre-i bn, 154 nolu gazelde // servad: sm-ten, 154 nolu gazelde).
2
-1
3
Bu beyit 154 nolu gazelin de 3. beyitidir; Bu beyitten sonra
1'de u beyit bulunmaktadr:
Oldum dil ddemle bugn h- maabbet
Degdi baa cm- Cem mirt- Sikender 1[3]; 1[3]
4
n-be ile olmaz idi kse-i emm
Urmasa reg-i cna eger amzesi neter 1; Beyitin 1'deki
ekli ayrca 154 nolu gazelin 3. beyitinin VE'deki
eklidir; Bu beyitten sonra 1'de u beyit bulunmaktadr:
T gricek dest-fen old afdan
Yodur dil-i eyd gibi bir almadan oynar 1[5]; 1[5]
kodlu bu beyit ayrca 154 nolu gazelin 3. beyitinin VE[4]
kodlu beyitidir.
5
Kirpiklermi letiy l alem itsn
Ol feti tavr iden std- hner-ver 1; Beyitin 1'deki
240
*
Hasret-i ky- nigr ile yatup Hletiy

Her gice dde gl Kabe-i ulyy grr
243224
241222
1
Zlf-i kfir-kine dnyy klmdur esr

Bir eker-leb kim dah agznda vardur by- r
Feiltn Mefiln Feiln

1
Jle-i ekmi dkersem eger

Olur elbette ter o gonce-i ter
Mh- lem-tbda cnndur dirse sevd

Srme-i hk-i reh ekmi gzine erh-i pr
Nice pehl recsn eylersin

Yanua ugramaz sen dil-ber
smn cmeden gsterse ol meh snesin

Ebr iinde zhir old sanurum mihr-i mnr
em ebrsdur iden yr
Bu dil-i hk-sr zr zeber
Mlik-i zer olmayana varmaz ol Ysuf-ceml

Anu indr vislin ummazn asl fakr
Hazer it h- serd-i kdan

Esmesn stine yavuz yeller
Tg-i tabula shan mlkini feth itd yine

Hlet saa sz amakda bulunmaz hi nazr
h-bz- hayl-i hl-i nigr

Nie demdr ki gzlermde uar
Baa itdrdi rzkn f

Gice aklum ugurlayup sgar
Olsa dilde n'ola hayl-i leb

imdi mi old teng iinde eker
Tenm sad-pre tg-i gamla glm pr-cerhatdr

Mahabbetden kesilmez yine dil bilmem ne hletdr
Hlet virdi yra cn u dili

imdiden sora bilmezin n'eyler
eb-i firkat adem mlkine gitsem yd- lalle

Sirik-i emm her katresi necm-i hidyetdr
Bitrsn tze gller snem zre oklaru gnder

Yoluda hk olan klara brn- rahmetdr
Benm gibi bel-ke ka hergiz olmaz

O yr sne-i smni bir sadr- sadetdr4
N'ola ey Hlet cn gna meng iderlerse

Cihnda drr gevher lafz- pkden ibretdr5
244225
242223
1
Bel gird-bdur glm dernum bahr-i ummndur

Sadefdr em-i girynum sirikm drr-i galtndur
Leb esrrna dn begyet az olur cn2

og uk- mihnet-dden vuslatda hayrndur
Eger her erha ar- hl-i yra bir dehn olsa

Degldr erhe kbil hare dek derdm firvndur
Tek p eyledke nka-i mahmil-ke-i Leyl

Nin- py Mecnn'u gzine mh- tbndur
Sensin ol kim n-gehn ar- ceml itse eger

n erg- rz olur mihr-i felek b-nr u fer
Sanur ser-defter-i uk kendin Hlet amm

Anu nmn yazar m deftere badan ne fettndur
Ruhlarudan dr isem hergiz kayrmaz dstum

Snede dg- gamu var ka bir gl yeter
Hep humr- bde-i bezm-i ezeldr bilmi ol

Mihnet-i dehr ile imdi hsl olan derd-i ser
245226
243
241

242
2
Leb: au 1 // minet-: maabbet- T1 / vulatda:
valnda T1

4
-T1
5
pkden: ylden T1
245
244

4
Olal derd bel-y k ile zr u zebn

Kti-gr-s benm glmi dim gam basar
Egeri pr-i zl-i dehr gyet khne-sl old

Bent- hdit- leme her gice hmildr
Alarn kim savlecn- kdur ey Hlet

Gice gndz gy- hurdi iden zr zeber5
Bilinmez kim ne vardur perde-i kudret-versnda

Hayl-i zll gibi amm hele hep zll-i zildr
Diler kim pey-rev-i Mansr ola bu dr- dnyda

Gl esbb- hsn-i yrdan ol zlfe mildr4
Grp r- zll-i dnim ey Hlet tt

N'ola tahsn iderse ehl-i dil makle kildr
246227
1
Karumuzdan ider agyr ile ol mh gzer

Gelmez amm ki bizm yanumuza mh geer
249230
Sk- smni ile lemi eylerdi helk

Dmese ayagna dmeni her gh eger
Alayn dmene karu ayagu topragn

deyin krlgne kr gzine kuhl- basar
ule-i sgar kaan kim berfe nr-efn olur

Dest-i sk bahr-i evke pene-i mercn olur
Delmese sne-i uk eger tr-i cef

em-i cn idemez cnib-i dil-dra nazar
Kkln gsterse dil-ber girye eyler ehl-i k2

Zhir olsa her kaan ebr-i siyeh brn olur
ltift eylemedi yauma hi Hletiy

Kem mi sanur ki benm sm-i sirikm dil-ber
rse cn- ka n-geh nesm-i vasl- yr3

Gonce-ve dil-teng iken gller gibi handn olur
247228
Knc-i firkatde hayl-i yr gelse emme

Katre-i ekm safsndan biraz galtn olur
lmege dil cn virr yr ise hr katline

ttifk olunca her mkil dil sn olur6
uysa bezme geldgin ol gzleri mestnen7

te-i rekiyle gklerde Hamel biryn olur
yledr germiyyet-i nr- mahabbet dilde kim

Bir gn elbette dil-i dil-ber dah szn olur
Bir svr- esb-i nza cilve-gh itmi Hud

Mver-y perde-i emm aceb meydn olur
Ebr-i hmem Hlet her br kim drr-br ola11

Bahr iinde her sadef agzn aup hayrn olur

1
Her kim murg- dili beste-i dm- gam olur

Itrb eylese ger bendi dah muhkem olur
Gndzi subh- visl gicesi firkatdr

lem-i k u mahabbet ne aceb lem olur
Nvek klsa eger hk-i siyh menzil

Hne-i k- dil-hastede bir mtem olur
4
Korkarn kim ka bu sm-i sirik kzl

okluk aktma efendi so anu kem olur
Szi cn-bah idgin mnkir olan Hletiy

Bahe gz idicek yr hemn mlzem olur
248229
O yra nisbet itmek kendi ey serv mkildr

Sen cy- karru gildr amm kim anu dildr
4
249
5
Beyitin 2. msra 156 nolu gazelin 4. beyitinin de 2.

msradr.
246
247
4
sirik zl: sirikm felege T1
248
-T1
2
almad kynda hergiz or m cn- u
o gelen klnu ir ymeti erzn olur 1
3
-1
5
dil: hemn 1
6
-1
9
her br kim: ol dem ki 1 / drr-br: ll-br 1
250231
252232
Mefl Filt Mefl Filn
Mefl Filt Mefl Filn
Gam-hnesine gelmeg in vadeler ider

Amm gelince k olan kendden gider
k ki derd-i ku ile haste-hldr

Vaslu olur hayl ider amm muhldr
Gelmez duhn- h benm aynuma dime

Lutf eyle sz- sne-i kdan it hazer
Gelmez mi ola htrua dstum sen

ol mbtel ki derd ile ber-hayldr
k sanur ki sye-i bd old menzili

Iku yolunda bana haner rseler
Cn gtrmez ise n'ola dmen szn

Dil derd-i ku ile aceb b-mecldr
Yokdur ber-i murd u nihl-i emel diy

Bg- cihnda ekme elem hep olur biter
Ol yri al cme ile seyr iden didi

Hn- cigerle perveri olm nihldr
Zikr itmeg ile lali nazmnda Hlet

mr- iri old anu sanki ney-eker
Bahr istese zamne saa gsterr serb

Ey Hlet sakn ii hep mekr ldur
251233
253234
Mefl Filt Mefl Filn
Sne-ber-sne olur uk ile her sm-ber

Devletinde h- ku cem olur ok sm zer
Sensz kaan ki cy-gehm gl-sitn olur1

Gy ki gller stme te-fen olur
Ky- yr hlini bilmez dil-i sevd-zede

m'a okdan gelmedi der-gh- devletden haber
ok yd ider o gonce-dehen blbl-i dili2

Gller gider benefe biter bir zamn olur
Dde giryn sne szn olmasdur hicr ile3

Bir tedrik eyle hum gitdi elden bahr ber
Dirler ki nakd-i cn viren bsei alur3

Hsn met byle n in rygn olur
em-i yri seyr idince kesdiler nergisleri4

Bg-bnlar itdiler gl-zrdan kat- nazar
Bmr gzlerin yine alm kucagna

Ebr-y dil-firbi ne ho mihr-bn olur4
Rz- yd olsa salncakdan inerken yri gr7

Byle bir Ysuf-lik olmaz terzdan iner
Bir n-murdu irse eli genc-i vuslata5

Ey Hlet lnceye dek kmrn olur
Arsa-i dilden zldi leker-i sabr u skn5

Grdiler kim m miynudan zlmek yok kemer
Gayrlar dim ekerler sneye ol feti6

Ke-i firkatde kalm ehl-i dil gayret eker
254235
Mefl Filt Mefl Filn
1
Sylep agyr ile ba baa olursn mdm

Hlet tuyd sen rz- nihanu ser-be-ser
252
T1. 73b (tekml-i kusurda) VE. s. 243

T1. 73b (tekml-i kusurda), VE. s. 245 (farkl ekli VE. s.
228'de)
1
Mihr-i ruu aan ki gzmde nihn olur
Necm-i sirik-i dde hem-n-dem yn olur VE (228)
2
o: n VE (228)
3
Dirler ki: Dir VE (228)
4
Ebr-y: rdi T1
5
n-murdu irse eli genc-i vulata: kerre irse genc-i vile
eger eli VE (228) // Ey: Dil VE (228)
254
253
250
251

3
-1
4
nergisleri: nergislerin T1
5
-T1
6
-1
7
-1
Mesrr olur kaan ki kapudan sab gelr

Erbb- ka hk-i reh tty gelr

2
Gelmez yirine yllar ile bir gren seni

Elbette her varan kapua mbtel gelr
Gam-hneye gelrse eger lutf idp o yr

Dilden gider gubr- kdret saf gelr
Kasd itdi gibi cna harm gz sen

Zr kulguma o tarafdan sad gelr
Eyle hadeng-i gamze-i dil-berden ihtirz

Bir gz yumup anca sakn kim ka gelr
ku hakkna agyr ne dirse diler

Byle kalursa eger ok sz iidr dil-ber
Grdke snede gamu d olur gl6

Bezer aa ki hnesine n gelr
Ad var ise bizi grmeyicek meclisde

Yine def gibi yzm kzd kulagum lar
an itme dil virenlere bl-y dil-bere

Ey Hlet sakn baua bir bel gelr
Hne-i dilde olan em-i mahabbet snmez

Sarsar- rz- kymet dah tokunsa eger
Alasn bir haberin bu dil-i sevd-zeden

n-i zlfine iderse eger ey bd gzer
Pr-girih olmasa ger rite-i cn Hletiy

Nazm iderdm kelimtum yirine drr gher
Sz amakda nazr grmedk ey Hlet hergiz

Shan gencnesine var ise hme anahtardur5
257238
255236
Mefl Mefl Mefl Feln
1
Ol yr in ey dil dime hr ya melekdr

Ne geldi anu gibi gzel ne gelecekdr
Ahdine komaz dndrr ol mh dem--dem

Cevr itmede dmen baa mnend-i felekdr
Vasluda olan lemi bilmez dil-i zhid

Dnyda seni sneye ekmek ne dimekdr
Aceb bde-i sf idi lal-i dil-ber

Eger katmasa hatt dr-y h-ber
Urur zer-i ryn aa erbb- mahabbet

Seng-i ser-i kyu sanem sanki mihekkdr
Klur davi-i ser-blend senle

Revdur leked-kb- murg olsa arar
Hi kor m ad Hletiy dmen-i yri

Kim bilmez ise ben bilrin ol ne kpekdr
Gl baglamaz dr- dnyya hergiz

Olan beste-i bend-i gs-y dil-ber
Yatur bli-i dil-bere gh agyr4

Gl-i bga hk olur sanki hem-ser
Szm Hlet sihr efsndur amm

Zen-i dehri klmad hergiz musahhar
258239
Feln Feln Feln Feln
256237
1
Dil bezm-i safda bde nr- dde-perverdr

Anun sgar- mey iki gzmle ber--berdr
Nesm-i subhdan irdke cna nefha-i mkn

Gz a kim gelen ey dil gubr- ky- dil-berdr
Aslm kkl-i mknin her trna diller

Kad-i bls yr gyiy nahl-i sanevberdr
Bulunan girye deminde dil-i n-dumdur

Baa feryd-res olan yine ferydumdur
Bd- hum ser-i kynda vezn olduka

urma ban salan ol boy imdumdur
259240
Alup gitsem mahabbet ehrine ben de n'ola baum

Ki bzrnda ol yr dem--dem satlan serdr
5
me: sn T1
258
4
-T1
259
257
6
d: h T1
256
255
Sanma kim cnuma ter ide zehr-b- cef

Gam yimek gibi benm ol dah mutdumdur
Halka-i zlf-i girih-grine gemek yr

Dil-i sevd-zedeye hep benm irdumdur
h- nazmam n'ola ter sikke kosam lemde

Giderin Hletiy ben kalacak adumdur
Deryya dnse ta mdur ek-i revnum Hlet

Dim bilrsin k ile yaum benm pr-rdur
262243
Adya syleyp meclisde dim iltift eyler

Baa da syle dirsem saa sz degmez dir ol server
Visl mmdi olmaz tolmaynca kan ile bagru

Leb-i dil-dr bs itmez teh olsa eger sgar
260241
1
Yoluna cn virmemek yr rakb ndur

Saknur ol del ol seg sanki dem cndur
Miyn- bahr-i gamdan keti-i dil rzgryla

Kenra kmak olur bir gn amm mr-i Nh ister
Rite-i emm grenler katre-i hn-b ile2

Didiler kim pr-i ku sbha-i mercndur
Yz gsterse eyler her yaa aklaru gulgul

Kaan fasl- gl olsa birbirin diler mi blbller
Var ise kyu gubrn bga irgrmi sab3

Agzn am gonceler hep hsn hayrndur
Viripdr hasretle Hlet cn imdi kabrinde

uran nergis degldr em-i cnyla seni gzler
Ehl-i ka eyliyen dny seryn teng tr

Hem dehn- yrdur hem zlf-i mk-efndur4
Lalini senden dirg eyler mi hi ey Hlet

Grdg sultn- hbn bir mrvvet kndur
263244
1
Grenler blbli dirler yanup hkister olmdur

Ne hkisterdr ol kim te-i k ile tolmdur
Gl nahcri ol sayyd- em-i cn-ikrudan

Hals olmaga hergiz re yok zr urulmdur
261242
1
Grdke dil-ber bakmasa incinme kim mazrdur

Hem veye megl olur hem hsnine magrrdur
Reh-i kuda gamdan virmed bir lahza syi

Egeri saa dil yalvar yalvar yorulmdur
Zlf firk yetmeyp dr old kyudan gl

Dr u diyrndan cd bir k- mehcrdur
Eger yay olsa kadd derd ile ol yra incinme

Bu knn- mahabbetdr dil byle kurulmdur
m- firku zulmetin bilmem dise olmaz aceb

Zr ki eyh-i hn-kh ey dil bilrsin nrdur
Dil-i eydya hergiz bakmaz old Hlet dil-ber5

Yine bezer ki gayr k- gm-gete bulmdur
ehd-i leb fikriyle dil pr-rahne-i tr-i cef

Gm gm ter snem benm san hne-i zenbrdur
Uka rahm olmaz dime zahm- dil in blbl

Gl-ende her verd-i sefd bir merhem-i kfrdur
260

2
emm (L. 87a): cismm T1, VE;
Dndren rble bir demde nin- snemi
Ol kemn-ebr nigru nvek-i mjgndur 1
3
-1
4
Hem dehn- yrdur hem: Hep dehn- yr ile ol 1; Bu
beyitten sonra 1[4]'de u beyit bulunmaktadr:
ule-i emr-i h a adan alasun
usrev-i ilm-i u ema-i eyvndur
261
264245
1
Dern- snede olan cerhat- gam yur

Aceb degl diseler bdeye arb- tuhr
Sunarsa devr idiyorken eger kadeh sk

Gren sanur ki iner mrde-i gam stine nr
262

5
Dil-i eydya hergiz bamaz: Dil-i gm-geteyi hi
amaz 1, // gm-gete: rde 1
264
263

3
O sm-berle olup gice sne-ber-sne

Uruld zahm- dile sanki merhem-i kfr
Ne ftbsn y harret-i k
Olur ziyde ne del olursa senden dr
Tutardum ol ruh mirta ry- hcetmi

Eger ki Hletiy aksi itmeseydi zuhr
Gitse kyndan ad ol husrev-i hbn kar

Gese hengm- it turmaz gl-i handn kar
Her kaan hbn ehr binse evgn oynna

Baum tb itmege ol fet-i devrn kar
Hk olup cismm geerse ser-be-ser grblden

Nvek-i cevr-i nigrumdan kalan peykn kar
267249
265246
1
Mevsim-i gl-get-i gl-zr irdi hem bayrmdur

Zevrak- mey devridr zr gzel eyymdur
k k itse tenm tg-i gam- hicrn ile

Her ikf- sneden bir te-i szn kar
Deste-i gl ke-i destra kond imdilik

Ellerinde herkes cm- mey-i gl-fmdur
Defter-i agyrdan hussd brn eylemez

Geri detdr ezelden mrde-i gebrn kar
Rind-i lem-szlar her yirde meclis kurdlar

Sayd- murg- zevk in gy kurulm dmdur
Kasr- dden dil-i k ne yoldan km alur

Nerd-bn- vasl- dil-dra knca cn kar
Bilmi ol ey dil lrsem gam yimem imden gir

nki baa ol lebi s nigrum rmdur
Ugrasa bir gl-ene t hare dek ol gl-en

Dde-i k gibi nergisleri giryn kar
Behre al ey Hlet dim fnn- kdan

Saa da zr kalan Mecnn gibi bir nmdur
Akl ile peygr iden dvneler emr-ve

Nr- k- dil-bere uryn girer uryn kar
Hke yek-sn olsun ol nahl-i emel kim mvesi

Degmez erbb- dile dim aa n-dn kar
266248
1
eb-i hicrle yanar bu dil-i nln tutuur1

Korkarn sz- dilmden ten-i uryn tutuur
Hne-i cna olur nveki bir em-i mnr

Tb- dilden kaan ucndaki peykn tutuur
10 Hlet kl gerden bend-i taallukdan hals

Y gibi kadd d-t it ille-i merdn kar
268250
Hasret-i kmet-i bl ile irsem bga

Bd- hum tokunan serv-i hrmn tutuur
Beklesem yr iigin dmen-i n-dan kar1

limdr genc mmd eylesem ubn kar
Arsa-i hsn-i melhat da burur penesini

Her kaan mihr ile ol fet-i devrn tutuur
Tg-i gamdan her kaan k olsa cism-i dg-dr

Sne bir tennra bezer kim ne nn kar
Kti-gr-i gam hergiz yeemez Hletiy

Geri anula dem--dem dil-i szn tutuur
Ey felek tan itme meyl itsem dehn- dil-bere3

Sen de hokkdan ne var bir dru-y dermn kar
Gayr almaz aynna mzn- akl- ehl-i dil

Geri kim bzr- hsne ok meh-i Kenn kar
267
268
265
266

T1. 75a (tekml-i kusurda),VE. s. 256
1
eb-i: Teb-i VE
1. 85b, VE. s. 213

1. 87b, VE. s. 214
1
iigin: apusn 1
3
(an: dal, 196 nolu gazelde).
Her kaan kim bezmi terf itmeye ol mh-r

Gnbed-i erh-i berne nara-i mestn kar
Yr-i nev-resdr dah cevr eylemek bilmez dime

imdi mehdinden kan etfl hep fettn kar
Yir ile gk del fark var iken ey Hlet

Her har- n-dna baksa si-i devrn kar
Cismini gl-berge tebh eyleme ey Hlet

idrse incinr gyet de nzkdr o yr
271253
Mefl Filt Mefl Filn
Nakd-i vcd eyledi dil yolua nir

imdi alsa dirsin anu ne vcd var
Her kim iitse derd-i dilm bagr hn olur2

269*251
1
Dg- derdle idersem dr- dnydan gzr1

Hra bir gl ilterin bg- cihndan yd-gr
Ol kebg-i nz sayd olunur nakd-i cn ile

Bzr- kdur bu der bunda ok ikr
k- rdelerde derd-i ser peyd olur2

Eylese sen dmen-i bed-hvh ile def-i humr
Sahr-y maher ire kam zr-i hkden

Dg- dern u k-i brnumla lle-vr
Hke yek-sn itse ta m tevsen-i devrn beni5

Mest-i kam gitdi destmden inn- ihtiyr

Yolua cn virmeden kamazd dil ey em-i hsn

Pyua dseydi lmekle eger pervne-vr
Bir an iinde mlk-i hred pyml olur7

Ey Hlet kaan ki yrr cm- ho-gvr
Murg- cndan gzleri yr rlmaz Hlet6

Kurtulur m hi iki sayyd elinden bir ikr
272254
270252
1
Ika haml eylemesn diy dirid her br

Dil-i dvne ider ke-i kl-hnda karr

1
Ben gubr- rh- kula ad-y nbe-kr

Rtbede birdr dime an gtrmez rzgr
Bd- humla varup reh-gzerinde turamam

Korkarn kim getrem htr- dil-dra gubr
Lal-i dil-dr koyup her kim olursa bde-n

ihresinde olur r- haclet ikr
Zhid-i ehr gibi der-beder olsun dim

Meyl iden het bihite var iken ky- nigr
Gl-ene gelse leb-i cda biraz seyr eylesek3

Biz de olsak hsl bir kez senle der-kenr
Cmle uk helk eyledi gamze diyicek

Sen mi kaldu baa sz syleyecek didi o yr
Hrmen-i sabr u karr- ka te salar

Ahker-i szn mdur y o lal-i g-vr
Haste-i k gep mve-i vaslu uzanur

nma ey h- cef-pe zlsn agyr
Gamze-i yr helk eyledi cn u dilmi

Urd bir nvek ile Hletiy iki ikr
269
1. 89a, VE. s. 231

* 269 ve 218 nolu gazeller arasndaki atflarla ilgili
aklama iin bkz. 218 nolu gazelin *'l notuna.
1
Bu beyit ayrca 218 nolu gazelin 2. beyitinin T1'deki
eklidir (gr: ger, 218 nolu gazelde).
2
eklidir.
3
Bu beyit ayrca 218 nolu gazelin 3. beyitinin T1[4] kodlu
beyitidir;
Vulatn ol once-i andnu eylerd md
Ahdi ahd-i gl gibi ger olmasa n-stvr 1
5
Bu beyit 147 nolu gazelin de makta beyitidir (ayyd: ehbz, 147 nolu gazelde).
270
1. 90b
3
271
1. 91a
2
5
6
272
2. 64b

273278
1
Umarum kim iriem vuslata firkat dkene

Mrde ihysna n Hazret-i Hak kdirdr
Hlet old bugn fenn-i belgatde hezr

Kimse karu gelemez aa yavuz irdr
Kaanki gelmege ahd ide hneme dil-ber

Olur kapuda kulagum mil-i halka-i der1
276*281
2
Ksf iridi anu mihr-i mrine diyesin

O meh-lik bu kara gnlyi sorarsa eger2
Mefl Filt Mefl Filn
Veflar eyle gara almag ise cnumuz

Bizi cef ile ldrmeden saa ne kar
Dil vuslatu md idinp derd-nk olur

Bir hastedr ki shhat umarken helk olur
Dnpdr yneye ry- safvet-yn

Mahabbet ehli hemn sen eh-i cihna bakar
ok yara ad haner-i ser-tzi snede2

b- revn ki hke gele k k olur
Olurd ihre-nm Hlet ars- shan

Eger ki olmasa mirt- htrumda keder
Her keden gelr grinr sret-i murd3

Ol kimseye ki yine-ve kalbi pk olur
Hkini kze eyleyp ol yra su virr4

Anu ki hasret-i leb-i laliyle hk olur
Snede nr- ku m var yohsa Hlet5

Nazmu neden ki ak bu kadar sz-nk olur
274
279

1
Nee-i cm- ferah tz geer bir demdr

Saa ey dil kalacak cra-i cm- gamdur
277282
2
Harf atar yr baa ger cef kasd ile

Her cefsnda vel nie vef mdgamdur
Feiltn Mefiln Feiln
Gnde bi kez lrin derd-i gam- yr ile ben

Dil-i sevd-zeden kr hemn mtemdr
ftb- eref cemldr

Mh- nev talat- hilldr
Meclis-i h- mahabbetde ki her khne-sifl

Kimisi efser-i Kisr kimi cm- Cem'dr
Eyliyen leme tecelli-i hs

Bugn ol hsn-i b-kemldr
Eyliyen cn u teni br- bel ile d-t

Hi degl Hletiy zlf-i ham-ender-hamdur
276
275280
1
Gamze-i yr dil ddemze nzrdur1

Hr- hatt ise yada kurda hrdur
Saklayup ol sanemi kimseye hi gstermez

Hak bu kim dmen-i bed-k aceb kfirdr
Sakn aldanma hum- mey gibi c itdgine

Sfn zhiri sf olmadug zhirdr
273
VE. s. 199
1
apuda (S5. 38a): apuda VE
2
O (S5. 38a): Ol VE // orarsa (S5. 38a): grse VE
274
VE. s. 199
275
VE. s. 200
1
ddemze (S5. 31b): ddemzde VE
S2. 55b (kenarda), S5. 35b, VE. s. 202

Tenkidli metne dhil edilen nshalardan sadece VE'de
bulunan bu iirin VE'deki ekli, kanaatimizce S2 ile
S5'deki eklin beyitlerinin kafiye tekrarlarna, anlam
paralelliklerine dikkat edilmeden, dolaysyla baz
beyitlerin, birbirlerinin farkl eklinden ibaret olduklar
fark edilmeden, geliigzel bir araya getirilmesiyle
oluturulmutur. VE'nin bu kusuru dikkate alnarak bu
iirde, -tenkitli metne dhil edilmemekle birlikte- beyit
tertibi ve farklar bakmndan S5 nshas esas alnm
ve S2 ile de gerekli karlatrma yaplmtr.
2
Snemde eralar eer-i szdur
Tb- temz grse zemn k k olur S2; Beyitin
S2'deki ekli VE'de ayrca 6. beyit olarak bulunmaktadr.
3
Gkde bulutla ceng cidl eyliyen peleng
Dd- dilm apuda grp bm-nk olur S2; Beyitin
S2'deki ekli VE'de ayrca 5. beyit olarak bulunmaktadr.
4
yeste grme cra-i cm- tefle
ol derd-mendi kim reh-i uda k olur S2; Beyitin
S2'deki ekli VE'de ayrca 7. beyit olarak
bulunmaktadr.
5
-i ab- leti-i zra meyl ider
ol kimsen [ki] yine-ve albi pk olur S2, VE
277
VE. s. 203
*
Beni hn-ba eyliyen gark-b

Ke-i em ile celldr
Old yne-i murd kef

Cmle lem sen ele bakar
Nazar it hk-i pye ddke

Dil-i ftde pymldr
h-bz- hayl-i hl-i nigr

Nie demler durur gzmde uar3
Hlet buca knc-i vuslatda

Gl eglencesi hayldr
Sakn ftde gedg bilinr

Ky- dil-ber yanndan itme gzer
Hlet virdi yra cn u seri

imdiden sora bilmezin n'eyler
278283
Mefl Filt Mefl Filn
1
281286
Bd- sab gibi gzer eyler o eh-svr

Gelse aceb mi htrna ku gubr
Mefl Filt Mefl Filn
Bir seng-dil nigra dpdr gl yine

Mirt- htrnda n'ola olsa inkisr
Zhid arb- k safsn neden bilr

Keyfiyyet-i mahabbeti ey dil neden bilr
Bildkde k oldugum ldrp beni

Su len mi ldren mi dimi o yr
Bilmem gnh n'idgini blbl-i dil

Ger ldrrse ol gl-i nzk-beden bilr
arb itse rg-i shile emvc- bahr bd

Bide birini idemeye ku mr
Snemde zahm- trden alar belm yr

Derd-i dern- haste-dili yaradan bilr
ekmedin ise Hletiy yr mihneti

Yegdr gelen belya tahamml hezr br
Bilmez saf-y lal-i leb degme kimseler

Kim lal kymetin yine sarrf olan bilr
Ferhda n'oldugn bilemez k olmayan

Ey Hlet an bana tokunan bilr5
279284
1
282287
Cihnda nr- ku dmedk bir yir mi kalmdur

Sen zulmle vrn olmaduk kiver mi kalmdur
Mefl Filt Mefl Filn
Reh-i kuda p-ml olmam bir dil mi var hum

Ser-i kyuda galtn olmam bir ser mi kalmdur
Hk-i reh ki hem-reh-i bd- sab olur

Mahsl-i mr-i k- eyd heb olur
Gice kalmazsa ey dil htru kalmasun ol yra

Cihnda ku kadrin bilr dil-ber mi kalmdur
Bilsem ki sevmede seni crmm nedr benm

Gzdr grr ne re gl mbtel olur2
Mesh-ve gzi cn-bah olanlar hk-i zilletde

Velkin devlete irimedk bir har m kalmdur
Bilsn gark-i bahr-i bel kendsin hemn

Bir kimse kim o dil-ber ile n olur3
Adnu tanna ey Hlet sabr eylemek mkil

Bize cevr idecek dnyda ol ebter mi kalmdur
Cn nakdine ne var ola bir bse virmede

Senden ne eksilr ne olursa baa olur
280285
Feiltn Mefiln Feiln
1
278
lleri trine nine ider

kn hi gzetmez ol dil-ber
VE. s. 206
VE. s. 209
280
VE. s. 214
279
demler durur gzmde (S5. 34a): demlerdr ki gzmden

VE
281
VE. s. 215
5
Beyitin 2. msranda "an" kelimesinden sonra, bulunmas
vezin bakmndan uygun olmayan "hemn" kelimesi
bulunmaktadr.
282
VE. s. 217
2
grr (S5. 36a): - VE
3
ile (S5. 36a): anla VE

5
rdi elem nihyetine gam dkenmedi

Ey Hlet bu k ne mkil bel olur
283288
Mefl Filt Mefl Filn
Her h kim dern- dil-i zrdan gelr

Bir nledr ki hne-i bmrdan gelr
rn gelr kelm- ekker-i anbern

Gftr- telh kim dehen-i yrdan gelr
Yanumuzda bizm ol gonce-dehen almaz

Varup agyra yine snesini k eyler
Bri sen serv-i revnu yolua hk olayn4

kbet nki felek menzilmi hk eyler
Ml ile ch ile mesrr olamaz Hletiy5

Dil-i uk gam- yr ferah-nk eyler
286292
Mefl Mefl Mefl Feln
Dn vad itmi idi baa vuslatn nigr

Ahdine turmayup bugn inkrdan gelr
Bln idinr seng-i reh-i kyu her br

Kod yolua ban cn dil-i bmr
N'idgini bu bezm-i fendan haber virr

G eyle her ne ki [gelr] ol yrdan gelr4
Aktsa dem--dem yiridr b- sirikin

Sz- dil-i kdan anu kim haberi var
Mest harb- bde-i k old Hlet

Sen an sanma hne-i hammreden gelr
Ol yr sger toldur toldur kulagum

Eyler sadef-i gum pr-ll-i eh-vr
Dn gice varup hne-i agyrda kalm

Vay hlmze byle kalursa eger ol yr
Alsa eger bir girihi zlf-i nigru

Dem-beste olurd gricek nfe-i Ttr
Eksk mi olur Hletiy sarsar- hu

Ol serv-i revna eger oldusa hev-dr
284289
Mefl Filt Mefl Filn
1
Maksdumuz gne yzine bir nezredr

Mni olur aa dah ekm sitredr
Peykn- tr-i gamze ucndan meded meded

Dil pre predr cigerm yara yaradur
Hengm- hicr-i yrda hem-demlk itmedi

Yanumda imdi dglaru yzi karadur
287*293
Mefl Filt Mefl Filn
Bir ba kim iki ble emr-i k- yr

h- mahabbet olana hr nakredr
Gndz gelp bize yine gndz gider o yr1

Kalmaz giceyle niteki hurd-i tb-dr
Ol ftb Hletiy grmedke dil

Bir demde bi hna dnyy aradur
Bd- sab ki der-gehe ugrayup gele

Dil blbli nevlar idp her makmda3

ak ky- yra varmaycak eylemez karr
Ebrlarua ddgin srr vardur4

Amaz oray kimseye ol zlf-i mk-br
285291
1
Yri grdke gl emini nem-nk eyler

k- sdk odur kim nazarn pk eyler
Mekteb-i kda bir tfl- nev-mz olmaz

Geri kim pr-i hred davi-i idrk eyler
283
VE. s. 218
4
[gelr]: Beyitin 2. msranda vezin ve anlam bakmndan
[gelr] ya da benzeri bir kelimenin bulunmas gerektii
kanaatindeyiz.
284
VE. s. 219
285
VE. s. 229
serv-i revnu (S5. 32b): servernu VE

olamaz (S5. 34b): olunmaz VE
286
VE. s. 235
287
VE. s. 246
* 287 ve 208 nolu gazeller arasndaki atflarla ilgili
1
3
eklidir.
4
beyitidir.
5
Olsak aceb mi Hletiy rh- gamda hk5

Zr gtrmiyor hner ehlini rzgr
29082
Mefl Filt Mefl Filn
28882
1
ol kim cihnda kahr- felekden emn olur

San km- ejdehda murabba-nin olur

1
Bg- ku mve-i mmdini hm itdiler

Sikke-i dru'l-ayr- vasl kem-nm itdiler
Lyk budur ki dneye dil-beste olmaya

Hrmen-geh-i emelden o kim he-n olur
Gm-reh-i eb Ka'be-i maksd t kim bulmaya

Ser-be-ser envrn anu siyeh-fm itdiler
Aup sounda firkati uk- pen-bn

Vuslat gelrse kalbe endh-gn olur
Gsterp mr- melle iyn- cismmi

Andelb-i cn hayrn- leb-i bm itdiler
n andelb olmad meftn- reng by

Gl-ende fhte ne aceb rst-bn olur
Bde-i n-sf- bezm-i dehre hergiz bakmadum

Geri kim skleri anu og ikdm itdiler
ol bezm-i gamda kim ben olam sadr- kmkr

Ferhd u Kays'a cy yesr u yemn olur
Devletinde h- ku intizm olsun diy

Ehl-i hsni kmrn uk n-km itdiler
Smm-i semend-i nza degen her gubr- rh

Ehl-i niyza srme-i ayne'l-yakn olur
Her kan ddn err-ld idp erbb- derd

Bg- ku kbet servin gl-endm itdiler
Kld ninde glbn-i many Hlet

Gren bun diyince ne al zemn olur
Hlet murg- sihir-hvn- bahr- fey idm

imdi kaldum yle zr subhum m itdiler
29182
Mefl Filt Mefl Filn
28982
1
tdm aceb saf gricek sahn- sebze-zr

Sandum ki geldi e-i gerdna inkisr
Mefl Filt Mefl Filn

1
Ey bir grz-i cevre virp revnak- bahr

Evrk- rzy iden byle tr u mr
Almyor muvfkdur hvh- ehl-i dil

Pergr- jeng-beste-i gerdn b-medr
Bir gn olur tebh kleh-ke-i gurr

Hkmin virr tabanca-i sb-i rzgr
tmez kabl- nak- sadet bu tr u pd

zsn birer birer an nessc- rzgr
Her bir nigh nsha-i b- dehr idi

Nev-sle-i tfl iken dah ol h u ve-kr
n reng by- verd-i emen dil-firbdr

Fasl- hazn pek bilr erbb- itibr
Oldum bu eb seg-i der-i yr ile hem-nin

Gerdna irdi nevbet-i gl-bang- iftihr
Ugrar fe-y htra ey Hlet nin

Seyl-i sirikm olmaya lde-i gubr
V hasret ki Hletiy mrmz bizm

n tr- sz- nle ile eyledi gzr
tleri bu gne mi gftr iderdi h

yne-i hezr-kes olmasa ry- yr
Bu beyit ayrca 208 nolu gazelin makta beyitinin T1'deki

eklidir.
28
8 S2. 54b
28
9 3. 45b (kenarda)
29
0 S2. 56a (kenarda)

1 S2. 44a (kenarda)
29

Dsn klh- izzeti tab- blende
nkr ile bakarsa eger hasm- nbe-kr

292
82
17 Kuvvetde ola nmiye-i baht dim

Hak bg- devletini ide her zamn bahr
18 Olsun dus vird-i seher-gh fal- Hak
Alduka her bahr eline sbhasn enr
Mefl Filt Mefl Filn

1
Minnet Hud'ya safha-i mirt- rzgr

Old zamn- devlet-i hde b-gubr
Ol eh ki fey-i sat-i Nev-rz- himmeti

Eyler sehb- gile-i sli tr u mr
Ol eh ki adli ile leked-kb- saveden

Olur gark-i hn ser-i hn-i cn-ikr
Devr mey u nev-bahrdur anu ki leme

tdi eb-i drz- gam ser-be-ser nehr
Lutfyla hne-i khen-i ke-i md

n kala-i sefd-i felek old stvr
Gelmekdedr kavfil-i eltf dem-be-dem

eh-rh- himmetinde turan ekmez intizr
Yz srse h- hver inp stnna

S-i edebden eyliye yllarla itizr
29382
1
Her zamn gl-ene gl-berg der bd- bahr

Dmesn diy yire sye-i serv-kadd-i yr
zge temkni var ol husrev-i hsn hakk

Ele yne alur istese seyr-i gl-zr
Aglayu aglayu kan geldi gzmden hir

Rzi-i hna dell old o necm-i seyyr
Sebz-i hurrem gremem kit-i murdum hergiz

Yedi kat yire girer tohm- mdm her br
Hamd li'llh ki ne sylersem olur Hletiy

Rz- uk gbi hre-i ehr bzr
29482
Eruma nazar kld eksik olmyor

Baumda nev-be-nev gl-i sadberg-i itibr
Hne-i cna iy virmidi em-i evk-br

Dgmeden em-i mezr- Kays' dest-i rzgr
tdi nigh-i hid-i ikble mstaid

Mirt- dilde kalmad r- inkisr
Gitdgi yol reh-gzr- derd gamdur dim

Olmyor ser-pene rah- dil inn- ihtiyr
10 engm nemed klh zerineydi erh ile

Oldum bu demde nil-i dhm-i iftihr
nmez ill ehl-i ku hrmen-i mmdine

N-gehn kopsa te-gh- gamdan bir err
11 ekdi kard Rstem-i pr-zr-himmeti

ak km- ejdehda iken bu dil-i figr
Bir gn el virdi kuda baa kim em-i Kays

Sm-i ekmden rev olsa eger kim vm-dr
12 Hakk ki genc-i medh-i cenbnda yaraur

Nakdne-i shan ki ola kmil'l-ayr
Bir yire gelmez iki harf-i mdm Hlet

Safha-i mlm old tahta-i talm-vr
13 Bakmazd hergiz aar o nakkd- marifet

Mzn- tabum olmam olsayd rst-kr
14 Geldi draht- huke nem ak zamndur
Hr- hamlem eylese gl-hz-i itihr
15 Ey Hlet dusna takrbdr murd
Ben kanda kanda midhat-i sultn- Cem-vakr
29582
Mefl Mefl Mefl Feln
1
Ol h ki badan ayaga rh- revndur

Prheni gy ki anu klb- cndur
n ks- habb old benm cm- mdm

Bezmm tolaan sgar endh- zamndur
16 H ki ola gevher-i kn- tabatm

Ol hk-i stneye yeste-i nir
29
3 S2. 65b
4 S2. 47b (kenarda)
29
5 S2. 53a (kenarda)
29
29
2 S2. 44b (kenarda)
Mey-hne kaan kim ola humlarla mzeyyen

Gy ki o bir kr-geh-i reng-rezndur
Sd-ger-i k ise eger lemi get it

Dkkn- hred bekleme encm ziyndur
Erbb- tam cra-fen old sanurlar

Sk-i zamnu yire hep dkdgi kandur
Olsa bezm-i vuslatu mihmnna htr-nevz

Piste-i lalin ider dim eker-handiyle bz
Huk olsa devtum o ehe nme yazarken

Her bir mje-i em-i term b-ekndur
Revnakn arturd hatt- sebz-i ry- dil-ber

Hilat-i hsne aceb zb yarad ol trz
Bilmem nic'olur cras hi cm- srru

Dil Hletiy hk-i der-i derd-kendur
Dil dehnu cn miynu fikrin eyler dim

Ol iki hem-hne itmez birbirine kef-i rz
zgedr tb- dern- sne nr- kla

h- germmden benm lzmdur itmek ihtirz
Hlmi ol ha ilm eylemek mmkin midr

Mstemi kem-havsala efsne-i mihnet drz *
297256
HARF'Z-Z
296255
Filn
Filtn Filtn Filtn
Olmasun p-ml-i b-ddu dil-i ehl-i niyz1

Bir ikeste edr andan gerekdr ihtirz
h kim old yirm bir vdi-i gam kim aa

Girse bd- rh-bah olur hmm- cn-gdz
h- hbnum ne var dnyy meftn eylese2

Hayli zb kullanur olsa svr- esb-i nz
Grse dest-i bdda ey Hlet hkisterm

Eylemez sz- dile bver o h- ive-sz
nmasam hkister eylersin beni pervne-vr

em-ve baum alursn eylesem if-y rz
Grre olma zhid kum hakkatdr diy4

Biz belgat ehliyz ol fennde rcihdr mecz
Hblar ser-cmle bg- lem ezhrdur5

Buldu ol ezhr iinde gl gibi sen imtiyz
Olsa n'ola ikr dile ey tezerv-i nz

Uk iinde az bulunur yle pk bz
Tze kdur gl cevrle olmasun demn6

Nev-harde bendeye lzmdur olmak dil-nevz
Cevher-fr- cn olan erbb- kdur2

Kymet-ins- gevher-i gt-frz- nz
B-muhb derd-i n- bden hkmin virr7

Hk-i rindndan felek olsa eger peymne-sz
Meclisde her kaan ki aar snesin o h3

Hr itdi sanurum der-i huld- berni bz
Ik ehlin kkin keserm kbet dime4

Cn bstnda bitmez ey serv-i ser-firz
Cennet ire nehr-i kfra dner ey Hlet

Pisterinde eylese bz-y smnin drz
Kuyruklu srmelerle eger cilve klsa yr5

Balar ikra gzleri mnend-i h-bz
298257
Mefl Filt Mefl Filn
297
T1. 75b
Mstemi kem-avala efsne-i minet drz: "Dinleyenlerin havsalas (anlaylar) kt, mihnet efsnesi ise
uzun."
298
T1. 75b, 1. 93b, VE. s. 271
2
Germ olsa bezm-i meyde urur zlfine girih
Gy ki giceler alur geldgince yaz 1, VE; Beyitin 1
ile VE'deki ekli ayrca T1'de kenardadr.
3
-1, VE
4
keserem: keserin 1, VE
5
eger cilve lsa: aan seyre sa 1, VE // ikra
gzleri: gzi dil almaa 1, VE
*
296
T1. 75b, 1. 96a

1
Olmasun: Olmasa T1
2
Mur- cn - eydsuz olmaz bir zamn
h-bz- u old ddesi anula bz
4
-1; Bu beyit ayrca 325 nolu gazelin 5. beyitidir (rre olma
zhid: rrelenme zhid, 325 nolu gazelde).
5
-1; Bu beyit ayrca 325 nolu gazelin 3. beyitidir.
6
-1
7
-1

Leyl-y zlf-i dil-bere Mecnn- gam-kez7
Ey Hlet n'in idelm kssam drz
301260
299258
1
Yr in her gl-bni gl-zru olup germ-hz1

Hr itdi al kgddan mdevver bd-bz
Mefl Filt Mefl Filn

1
Gl old bezm-i bgda em-i cihn-frz

Pervne-ve hezr da olsa aceb mi sz
Narasn efgna tebdl eylemi ser-mest idm2

Dest-i hurd olmadan cm- hille bde-rz
Mihr ile mh keffe-i mzn idp felek

Biribirine geldi ber--ber eb ile rz2
r-i gerdn te-i hndan eylerken hazer3

Ehl-i ka aybdur grg-i melmetden girz
Yir yir sular zuhra gelp sm-i sf-ve3

Gy ki kd bir nie yldan kalan knz
Vade-i ferdlarndan olsak ol hu hals4

Eylesek vasln temenn olsa rz- rst-e-hz
Tb- firk- yr ile pr-dgdur tenm

ol nahle bezedm ki yakupdur an temz
Kyua ilter gubr- cismmi hir sab5

Bir gn elbette ider nakk- kudret hk-rz
Vasf itdi Hlet dehenle miynu

Dvnedr olursa ne var szleri rumz5
Nie bir kyla ol h- cihnu Hlet6

Halk- lemden melmet devr-i gerdndan sitz
300259
302261
Mefl Mefl Mefl Feln
Kalsa kebb- cigerm nm-sz

Dest-i beldur olan te-frz
Encma iridi eb-i mmd recmuz

n em-i seher turma tenezzlde iymuz1
Mve-hor- mihnet iken murg- dil

h-ke-i ne-i gamdur henz
Sald herem-i gussa bizi pister-i acze

Gitdi o zamn kim mey-i nb idi asmuz
Rh- tahammlde zebndur baa

erh gibi bir tr-i kne-toz
ogruld hele zviye-i fakr u fenya

Dndi yridi geri biraz kble-nmmuz
Lema-i hurd-i safdur mdm

k- zr komayan tre-rz
eb-kr- hd eb-pere-i nr- Hud'yuz

Hakk ki aceb gedi bizm subh u mesmuz
Zmre-i agyra hemn Hlet

Tr-i tegfldr olan dde-dz
Bir em idi dil dest-i hidyetle dklmi

Sndrdi an Hletiy kend hevmuz
301
Yoluda cn eritmi iken let sen

Ly m yine itdresn h- cn-gdz 1, VE; Beyitin
299
T1. 75b, 1. 93b, VE. s. 274
2
Biribirine: Biribiriyle 1
3
ular: 1 kenarda.
5
olursa ne var szleri: ki szleri anu ola 1, VE
300
T1. 76a, VE. s. 262
T1. 76a, 1. 95a, VE. s. 273

1
Yr.....germ-z: Tb- germdan grp incindgin ol yra
tz 1, VE // r itdi: Dzdi gller 1, VE
2
-1, VE
3
-1, VE
4
Vade-i.....al: alsa o fet beni ferdya almadan dil
1, VE // Eylesek: Eylesem 1, VE
5
bulunmaktadr:
Ysuf- Mr- melatsin der mi saa kim
Ola yanuda ad-y bed-li dim azz
6
Nie.....let: Dem mi vardur grmeye bu let-i mstmend 1, VE // melmet: cef v 1, VE
302
T1. 76a, VE. s. 260
1
iymuz (T1 kenardaki ekil): afmuz T1, VE
303262
305264
Mefl Filt Mefl Filn
Mefl Filt Mefl Filn
Alsa bezm-i yrda bir kerre adumuz

Yllarla d olur bu dil-i n-murdumuz
Bir gam virr peym iitseydi gumuz

Pr-i mugna nezr iderz nakd-i humuz
Ol bende-i gamuz ki karsak satlmaga

Nakd-i dgn olur bizm evvel mezdumuz
Bezm-i cihnda olmasa hamyze-i kesel

Hergiz almaz idi dehn- hamumuz
Gy ki nerd tahtasdur sne-i nizr3

Dg- gam old ortada kalm gdumuz
Ol bde-kelerz ki sipihr olsa cm- y

Gam crasyladur yine c u hurumuz
Biz mrde-y elinde olan mrdeyz hemn4

Pr-i mugn tarkinedr istindumuz
Erbb- evke nara ile itdrr mezd

Lal-i mzbn karup mey-frumuz
Gy met- marifetz biz ki Hlet

Az kalmag ile gitmedi hergiz kesdumuz
Ey Hlet tahammle hi kalmad mecl

Fersde old br- cef ile dumuz
304263
306265
Kuhl idnsn gerd-i rhu em-i hn-ldumuz

Hk-i pyudan sen ancak budur maksdumuz
Telhdr zehr-b- gam n eylemekden kmumuz

Derd-i mihnetdr ezel bezminde evvel cmumuz
Kmrnuz devlet-i kuda hum yle kim

Micmer-i dilde hadeng presidr dumuz
Murg- bl-himmetz kim olmazuz hergiz ikr

Hrmen-i mh zre kursayd felekler dmumuz
Lal-i nbu grmesek htr anula eglenr5

Kald zr bir ramak bu cn- gam-fersdumuz
Biz o ketyz ki virdk rzgra kendmz3

Sarsar- gamla geendr hb olan eyymumuz
Klhen-i 4
Giryeden peygle-i gamda agard emmz

Nev-bahr- ka revnakdur gl-i bdmumuz
4 Hep erg derd-mendn- bel bizden yakar6

hammm-ve zr synmez odumuz
5
Bana snbl taknd sand bn-y zamn

Hlet bm- sipihr zre grenler ddumuz
Hissemz degmezdi mersm- beldan her zamn

Hlet olmasa varlk defterinde nmumuz
307266
Mefl Filt Mefl Filn
303
T1. 76a, 1. 96a, VE. s. 265

3
Oldur heme asret ile tel-km iden
Yr aceb lebinden alnmaz m ddumuz 1, VE;
(Yr: Y Rab T1 kenardaki ekilde).
4
Dvr- mr seyl-i fen reh-grdur
Ly degl ki aa ola itimdumuz 1, VE; Beyitin 1 ile
304
T1. 76b (farkl ekli T1. 79b'de, tekml-i kusurda), 1. 93a
(kenarda), VE. s. 270
3
Sm-i ek nad-i cn eylerz urmaz nir
h- uz utsa dnyy aceb mi cdumuz
T1(79b)'de; T1 (79b)'deki bu ekil ayrca T1 (76b)'de
kenardadr.
4
Gyiy bir nie b- are adu dstum
ricek peyknlaru almad dilde odumuz T1 (79b)'de;
T1 (79b)'deki bu ekil ayrca T1 (76b)'de kenardadr.
Sormaz o yr hl-i dil-i n-tvnumuz

ak beste olmaynca lrken zebnumuz
Genc-i md girmedgi hayr imi ele

Bu baht- hvb-nk olcak ps-bnumuz
N'eyler bize harret-i hurd-i rst-e-hz

Vardur duhn- h gibi sye-bnumuz
305
T1. 76b, 1. 96a

T1. 76b, 1. 95b, VE. s. 262
3
Biz: -VE
307
T1. 76b
306

4
emin o h hvb- tegflden amad

ak varmaynca hirine dstnumuz
Kngr-i ara kemend atduk duhn- hdan

Gklere ksa aceb mi nle v efgnumuz
Mihmn-sery- dehrde biz ayf- gfilz

Elmas- sdedr nemek-i mz-bnumuz
Haste-i drn-i kuz ol tabbm re-sz4

Olmadan der-beste dr-hne-i dermnumuz
kmazd rhumuz bu kemn-gh- mihnete

Baht olmasayd bedreka-i kr u brumuz
N-gehn grse bu bz-gehde bir gy- murd5

Kend kendnden ikest olur ham- evgnumuz
Gncik-i deyr-i mihnetz amm ne hldr

Ank perin dker gricek iynumuz
Husrev-i iklm-i nazmuz Hlet t hare dek

Gayr ehler gibi bozulmaz bizm dvnumuz
Kim ar ider segn- der-i yra Hlet

Magz- vefdan olmasa pr sthvnumuz
310269
308
267
Cey-i mlk-i mihnetz bulmaz teselli humuz

Ykmaynca kala-i gerdn tb- humuz

1
Fikrmzden gitmeyp cm- leb-i cnnumuz

Virdi bezm-i Cem safsn klbe-i ahznumuz
Biz o husrevlerdenz kim gmek istersek eger

Kalduran seyl-b- gamdur hayme v har-ghumuz
Ellerin pmekdr ol h- cihnu derdmz

Haste-i kuz anu destindedr dermnumuz
Mutrib-i bezm-i felek cizdr olmak nevha-sz

Gna bir dem irerse nle-i cn-ghumuz
Virmeden k u cnna r ekker rtbesin

Nle-i zencre heng olmad efgnumuz
Hazzumuz yokdur bu yolda pvdan zhid

Zevki hayretden bulur zr dil-i gm-rhumuz
te iken ser-be-ser eyler himyet hrn

Blbln yakmak bilr ancak gl-i handnumuz
Yrdan ben b-vcd- ka besdr Hlet

Dirse okdan grmedk ol bende-i der-ghumuz
Anu in kimse ikdm eylemez tamrine

Reh-gzr- seyl-i gamdur bu dil-i vrnumuz
Hlet-ve bir zamn gevher-fr- nazm idk

Mteri yokdur diy bend eyledk dkknumuz
Hamd li'llh kim bugn ol gevher-i pkzeye

hir old iltift- h- l-numuz
Hamd li'llh pkdr nak- emelden snemz

Sret-i mmd almaz aksini ynemz
Ben gedya besdr ol devlet ki sultn- cihn

Diye bir gn kandadur ol bende-i fermnumuz
s-bz- bezm-i kuz biz ki n-peyd ider

Bu tokuz tsn sipihr hrka-i pemnemz
Biz katr- ehl-i ku tr-i ser-mestiyz

Kendmzden gayrya hergiz grnmez knemz3
Dahme-i Mecnn'a kond diy virsnler cevb

Yr dirse kandadur ol mrde-i drnemz
Biz ki etfl-i debistn- belyuz Hlet

Olmazuz zd birdr enbih znemz
311270
309268
1
308
309
Bir gn bd iderin diye diye cnnumuz1

Te-i gamla tamm itdi dil-i vrnumuz
T1. 77a
T1. 77a, 1. 93a, VE. s. 266
1
cnnumuz: cnumuz T1 // Te-i amla: Seng-i cevr ile 1;
Lle anma n- Mecnn'dur ki her yl c ider
Bir blk eydlaruz bir yirde almaz anumuz 1[2],
kenardadr.
-1, VE
Baumuz zre hm-y izz devlet onmad
ne-i dilde beldur her gice mihmnumuz 1, VE; Beyitin
310
T1. 77a, VE. s. 260
311
T1. 77a, 1. 95b, VE. s. 261
3
grnmez: grlmez T1
4
312271
1
Bagladuk zencr-i teslme dil-i dvnemz

em-i mmdin ferm eyledi pervnemz
Cismmz almad lyi-i dny ile
Dd- hasretdr bizm nak- dern- hnemz
Kalmad bir rz- dil kim halka malm olmaya
Perdeszdr rz- evvelden der-i knemz
Cismmz hr- sitem garka-i hn itmiiken2

Kn- kuda sen gl gibi handnuz biz
Deglz kbet-i kr- felekden gfil3

Hr- hasret mde-i hicrnuz biz
Nazaru itme dirg ey bt-i b-gne-perest4

Ezel deyr-i gama sret-i b-cnuz biz
em-i eflk hakretle nigh eyliyemez5

Ser-i kyuda sen hk ile yek-snuz biz
Karusnda dikilp tursak eger Hlet10

Aceb olmaz hedef-i nvek-i mjgnuz biz
Biz o murgn- bel-verzz ki sayyd- zamn

Dm- tezvr ire kor elbette b u dnemz
315274
5
Biz o rindn- dern-pkiz ki itmez Hlet

Bz-gn naliyle mzi der-i mey-hnemz
313272
Kh-ken-ve cna kymakdur bizm kem-pemz

Kendmzden gayrya hergiz irimez temz
Ey ho ol sk ki olup her zamn htr-nevz
Mest-i nz olduka destinden drmez emz
Gsteride geri biz n r-i teb-druz vel
Le-i bed-hvhdan hl degldr memz
Serv-i zd- emen-zr- fenyuz yle kim

Varsa Krn gencine hergiz ilimez remz
Cismmz ky- mugnda hk idp ey Hlet

Cra-i ks'l-kirm ekmedr endemz
314273
312
Beste-i my-miyn pey-rev-i cnnuz biz

Bir kl ile yedilr k- nlnuz biz
T1. 77b
T1. 77b
314
T1. 77b, 1. 95a, VE. s. 270
313

1
Kalbmz yr ikest eylese memnnuz biz

Meclis-i kda hem-kse-i Mecnn'uz biz
Bir levendne gzel itse zuhr elbette

Hsnine fteyz tarzna meftnuz biz
Taht- skender'i hep tahta-i talm iderz

Hikmet-i kda std- Feltn'uz biz
Zr blya idp dde-i ibretle nazar4

Mnkir-i taht- Cem tc- Ferdn'uz biz
N'ola glsek leked-i kahr- ad geldke

Hlet p-zede-i tevsen-i gerdnuz biz
Cismmz.....itmi iken : emmz cismmzi eyledi

lde-i n 1, VE // B-: Kn- 1, VE / gl gibi
andnuz: lal-i Bedanuz 1, VE; Beyitin bu eklinin
yan sra 1 ile VE'de ayrca -farkl ekli olduunu
dndmz- u ekli de bulunmaktadr:
Geh benefe gibi mazn oluruz firatle
Gh olur vulat ile gl gibi andnuz biz 1[2], VE[2];
1[2], VE[2] kodlu bu ekil ayrca T1'de kenardadr.
3
I bdluyuz ey dil baumuz Mecnn'dur
Ol gidelden ber a b-ser smnuz biz 1, VE;
Beyitin 1 ile VE'deki ekli ayrca T1'de kenardadr;
Beyitin bu eklinden sonra 1 ile VE'de u beyitler
bulunmaktadr:
m- firatde bizm emmz uyu grmez
Mbtel-y elem-i firate yrnuz biz 1[5], VE[5]; 1[5],
VE [5] kodlu bu beyit ayrca T1'de kenardadr.
aua mh- nev ryua mihr yknmi
Rz u eb anlar ile dest-i girbanuz biz 1[6], VE[6];
4
-1, VE
5
em-i: Bize 1, VE // Ser-i kyuda: Rh- uda 1,
VE
6
let: letiy 1, VE
315
T1. 77b
4
idp (S2. 61b): -T1

316275
1
Syt- sultn- gam- k cihn-gr ister

Degme bir ha gl bende-i der-gh olmaz
Hlet sr- kymet dil-i gaflet-zeden

Bn-i gnda alnsa eger gh olmaz
Bilmi ol viz lnce mbtel-y bdeyz

Def-i gam lzm gelr m-dm kim dnydayuz
319278
2
Tekye-gh- kda klduk brehne baumuz

Seng-i cevr-i yr in hep hr u mdeyz
Mmy-y tesliyet hergiz mfd olmaz bize

P-tk- iltift- yrdan ftdeyz
Dil-i uka tr-i cevri gerdnu gzr itmez1

Hadeng-i gamzeden gayr aa bir nesne kr itmez
Olmuz bed mest cm- bde-i endhdan

Bezm-i dnyya gelelden erh ile gavgdayuz
Varup ol yri agyr ile grmek zge mihnetdr

Mukm-i knc-i hicrn olmayanlar ihtiyr itmez
Rzumuz tr old dd- sneden ey Hlet5

Meal-i hu yetidr leyle-i zulmdayuz
Dil-i eyd degldr trb- rekden hl3

Anun zahm- snem zre hi merhem karr itmez
Baumdan kor myum hergiz hev-y nal-i eb-dz4

Ben andan itdgm zevki emr-i tc-dr itmez
Aa k dimem ben kim nigru bg- kynda

Duhnn serve dndrmez sirikin cy-br itmez
Semend-i tabumuz ey Hlet lk- lemdr

Ad-y har gibi dny gamn kendye yr itmez
317
276

1
Benm afum gibi lemde af- ber-devm olmaz

Bugnden balasam bir nleye yrn tamm olmaz
Benem ol lbli gussa-ke kim zehr-i endh
okuz cmyla n itse sipihr telh-km olmaz
320279
3
u dmen-gr-i Kf- himmete dem dirin ben kim

Vcdn mahv ider Ank-sfat amm be-nm olmaz
Dil-i dvne ister bir tezerv-i nz-perver kim

Aa her b-nevnu halka-i g dm olmaz
Bahtumuzla her zamn b u gavg zreyz

erh-i n-hemvrdan hemvre ekv zreyz
nn olmasa ol eh-svru dest-i lutfnda

Benm gl-gn- ekm Hlet bir ferde rm olmaz
Mmtenidr ka vuslat dimiken pr-i akl

Biz cnn- k ile dim temenn zreyz
tmezz hergiz tenezzl det-i gam Mecnn'una

Ik ile rifat bulup kh-sr- sevd zreyz
Bde n itdke biz gelmekdedr sm-i sirik

Himmet-i rindn ile tahsl-i dny zreyz
Rekmz yokdur bizm Firdevs'e zr Hlet5

Dim ol b-kadd hsnin tem zreyz
318277
1
ku h gider gklere gm-rh olmaz

Jle-i nergisi mevkf seher-gh olmaz
Tutamaz yirini eflk duhn- hu

Husrevn- gama her hayme v har-gh olmaz
Hkm-i her sl hi olur m bir uslb zre

Mve-i bg- emel gh olur gh olmaz
316
T1. 78a, 1. 95b

5
Rzumuz tr old dd- sneden: utd dnyy dun-
snemz 1
317
T1. 78a, 1. 95b
3
dirin: dirm 1
318
T1. 78a
319
T1. 78a, 1. 94b, VE. s. 259

1
Dil-i ua tr-i cevri gerdnu: Glden nvek-i
avs-i a hergiz 1, VE
3
Dil-i.....hl: Dernumdan dil-i rde dim rb eyler
1, VE
4
-VE
320
5
yodur bizm Firdevs'e zr: yo b- Firdevs'e bizm
ey T1
321281
1
Zamn olmaz ki halka gussa-i k yn olmaz

Mahabbet bir aceb gencnedr hergiz nihn olmaz
O nahl-i ter eger yllar gep virmezse eftl
Ne re mve-i bg- mrvvet her zamn olmaz
Letfetde o meh-r pene-i hurdi burmdur

O bir hurddr kim kimse anu penesin burmaz
Bilrken yr b-h oldugum cm- mahabbetden

Dem olmaz kim atup tr-i cefsn bilmeze urmaz
Rakb-i har ki turmadan geer klarn yra

Yzini dde de anu grenler iylige yormaz
Kan atsayd dil-ber Hlet hmn saa sanma

Yukardandur kemnn degme bir nahcr in kurmaz
Aceb rh- muhlifdr tark-i k kim anda

Soyarlarsa kab-y cismi feryd u fign olmaz
324283
4
Diyr- ka geld ey gl hn-b- dil n it

Bilrsin kim bu yirlerde arb- ergavn olmaz
N'ola d itse glin Hlet mmd-i vuslatla
Bu bzr- mahabbetdr tasavvurdan ziyn olmaz
322280
Eger bir yirde zhid cm- mey grse gider kalmaz

arb- nb olan meclis acebdr hi keder kalmaz
dince vade-i vasla vef ol h- b-perv
Vcdndan dil-i rden hergiz eer kalmaz
Drd nki hir dm- hicrna meded gel kim
Gl murgnda cn sen gelince bl per kalmaz
Hemn gnder baa peykn- tr salma ferdya
Sakn kim teng olur snem o gamdan sora yir kalmaz

1
Benem bir k- dvne kim havf u rec bilmez

Benem bir blbl-i rde kim sayf u it bilmez
Eger dil-ber seni kyumda ad grmesn dirse

Vcudn mahv ider k ehli yohsa smy bilmez
Hred-mendn- gamdan sorsalar skender oldur kim

Ruh- yra bakar yne-i lem-nm bilmez3
Yzin hurd ile bir tutd bezer mest-i nz olm

Veyhd rtbe-i hsnin o h- meh-lik bilmez
N'ola h itdgmce tan iderlerse bu dnyda5

Ruh- yr ne te saldugn ehl-i sem bilmez
Yzin grmek ne lzm eyh-i sls- riy-kru

Gl bir lbli rinddr ry u riy bilmez
Teb-i gam yle tagyr itdi eklin Hlet'n kim

Eger kim yolda grse n-gehn bir n bilmez
Tutar hr- bel-ve yollarn agyr uku

Ser-i ky- nigra varmaga bir reh-gzer kalmaz
325284
6
nanmaz m ber-i smnini uk- eydya

N'in gam-hne-i kda hi ol sm-ber kalmaz
Eger ey Hlet izhr- mihr eylerse aldanma
Sitem-gerlikde gerdndan o h u ve-ger kalmaz
323282

1
Zlfine ber-dr ideydi ger seni ol serv-i nz

Hayl-i uk ire olurdu aceb gerden-firz1
ule-i em-i ceml sz vardur snede

h- germmden benm itmek gerekdr ihtirz
Hblar ser-cmle bg- lem ezhrdur5

Buldu ol ezhr iinde gl gibi sen imtiyz
Dil-i bmr grdke turup bir htrn sormaz

Vefya turmadan ahd eyler amm ahdine turmaz
324
321

6
ber-i: ten-i T1; Beyitin 1. msra anlalamamtr.
323
322

3
lem-nm: gt-nm 1
5
iderlerse: iderse 1
325
1
aceb: dil T1
3

4
n helk olmakdur ey dil derd-i ku resi

Gamze-i dil-ber gibi olmaz saa bir re-sz3
Grrelenme zhid kum hakkatdr diy6

Biz belgat ehliyz ol fennde rcihdr mecz
Nev-bahr eyymdur kl muttasl mek-i cnn4

Gitdi eyym- it ey dil humru turma yaz
Gice bezm-i meyde erminden eriyp gedi yr7

Eyleyince Hlet derdiyle h- cn-gdz
Bagludur zencr-i ka bu dil-i dvnemz

ok zamndur kim bizm dr'-ifdur hnemz
Det-peym bir blk Mecnnlaruz jlde-m

Baumuzda pene-i r-i jiyndur nemz
Bizde de Yakb-ve olsayd mmd-i visl

Bezedrdk klbe-i ahznna knemz
Aceb mi kbet cn virmege ol yra togrulsam

Dem olmaz kim gamndan Hlet kaddm d-t olmaz
328287
326285
1
k- eydlara cn olursn dil-nevz

Hak Tal eylesn zlf gibi mr drz
Murg- dil olurd p-bend-i taallukdan hals

Olmasayd dm- tezvr ire dim dnemz
Nal kesdm farkuma bir eh-svru kna

Ryet-i h gibi olsam aceb mi ser-firz
Bde-i cennet dah konsayd klmaz nee-dr

Kse-i ser olmaynca Hlet peymnemz
Cm- em kan ile tolsa ne gam ol yra kim3

Olm ol bezm-i ezelden mest-i istign v nz
Derd-i hicr bide birin saa eylerdm beyn

Olmasa cn zamn- vuslatu gyet de az
Bulmasun dirse halel cn o lal-i skkern

Hlet-i b-dile itdrme h- cn-gdz
Her gn varuruz kyna dil-dr bulunmaz

lemde dil yle cef-kr bulunmaz
Yite nie k reh-i kyuda kayrma2

Dnyda ne var ey eh-i hn-hvr bulunmaz
Bulunsa olur hokka-i lalinde ne dirse

ll ki dev-y dil-i bmr bulunmaz
329288
Mefl Mefl Mefl Feln
327286
1
Cihnda firkat-i dil-berden zge bir bel olmaz

lmdr ka anun aa hi dev olmaz
Cn virse dah virmez aa erbet-i lalin

Hi k- dil-hastesine yr bulunmaz
Grnmez gayr dil-berlerde hergiz sendeki lem

Her yne begm yne-i lem-nm olmaz
Ikula yitrmidr o kendin dime cn

Bir hidmetme k- gam-hr bulunmaz
Olur m mbtel-y k- yr akl banda

Banda akl olan k- yra mbtel olmaz
Gam-hnemze Hletiy ugram ol yr

Gr tlii kim anda dil-i zr bulunmaz
Eger kim b- emi ku her yaa akmazsa

emen-zr- mahabbetde iken nev nem olmaz
330289
Mefl Filt Mefl Filn
1
olmaz: bolmaz T1
-T1; Bu beyit ayrca 296 nolu gazelin 4. beyitidir
(rrelenme zhid: rre olma zhid, 296 nolu gazelde).
6
l muttal me-i cnn: me-i cnn it muttal
1
7
erminden: erminde T1
326
3
em: cism T1
327
Bzr- gamda kalmad nakd-i revnumuz1

imdi firkla saylur sthvnumuz
328

2
Yite: Bite T1
330
1
Bzr-..... revnumuz: avf eylerz ki arc oluna nad-i
cnumuz 1 // imdi: Zr 1
329
rgrmeyince bd- sab by- snbl

Mnend-i gonce hergiz almaz dehnumuz
h eylerz heme bu kadd-i d-t ile

Olmaz cd hadeng-i beldan kemnumuz
Old svr- rah- emel n-kesn- dehr

Kald gubr- gamda dil-i n-tvnumuz
Ikula ider murg- dil eflkde pervz

Alur gz ile bak aa ey gzleri eh-bz
Her gice Hlet bir iki beyti yandurur

evk-i ruhyla hme-i te-fenumuz
Murg- dil-i agyr ikr itmese gamze

Dnyda bulunmaz dir idi yle nazar-bz
Zlfini koyup ddi gl kkl-i yra

Gren didi oynar yukar ipde resen-bz
Hallk- ezel Kays ile Leyl gibi cn

tmi beni k ile seni hsn ile mmtz
Hakk shanu Hletiy b- revndur

Meyl itse aceb mi aa ol serv-i ser-efrz
333293
Mefl Mefl Mefl Feln
331290
1
Gelmedi yr bize tutmad hergiz szmz

Halka-i der gibi yollarda kalupdur gzmz
igm ta zer-i rya mihekkdr diyeli

ihremz sre sre kalmad asl yzmz
Ddi zlfi yzine san dem-i Nev-rz irdi3

Old gy ki ber--ber gicemz gndzmz
Hk olursak iigde gzelm incinme

Bir zamn ola bizm grmeye kimse tozumuz
Hur- yra varmakda dil-i k kusr itmez

Eger bir dem cemlin grmese zr hur itmez
Hrz- cn gibi tutar nazmumuz erbb- hner5

Hlet ehl-i hased geri gtrmez szmz
Virp hep srme-i hk-i rehin uk- eydya

N'in ol nr- emm dmen-i bed-hvh kr itmez
Hev-y k- yr ile bu h- b-mrumla

Felek ber-bd ider bir gn vcdum ok mrr itmez
Ne hikmetdr bu kim hi grmedk cn geenlerde

Cihnu devlet-i n-py-dryla gurr itmez
Bel-y firkate mutd olup ey Hlet imdi

md-i vasl- dil-ber htra asl hutr itmez
334294
332292
1
Ne dem kim em-i kdan sirik-i hn-fen gelmez

Kalur b-re ry- zerd ile bezine kan gelmez
Alur bir demde cnn kurtarur dny belsndan2

Dil-i uka hi gamze gibi bir mihr-bn gelmez
Gtrmez geri kim h- cihnu her szin k

Ne hikmetdr aa taglar kadar derd girn gelmez
Kaan kim hne-i agyra gitse kalmaga dil-ber

Kalur b-h olup kendye k bir zamn gelmez
Pre-zl-i dehr-i dn-perver iitmez ddumuz

Kdir olduka blend itsek n'ola ferydumuz
Dilden lal-i skker-rzi dmez Hlet yr

Cihna saa bezer tti-i rn-zebn gelmez
Hn-kh- dehr iinde bir blk hayrnlaruz

Hande eyler devlet-i ahhk'e en n-dumuz
Terk iderdk renci-i htr grnce yrda

Girye-i k olmasaydayb- mder-zdumuz
335295
331

3
Ddi.....old (irdi 1): Zlfi ddi yzine andum
iridi Nev-rz T1
5
hner: red T1
332
2
Alur: Alup T1
333

335
1. 94a, VE. s. 261
334

4
Aluruz dim varup levh-i mezrndan sebak

Fen-i k ire bizm Ferhd'dur stdumuz
ak stn- hdan ayrlmaynca Hlet

Hke yek-sn olmad kalb-i hazn-bdumuz
338338
1
Murg- dil saydna zlf gibi bir dm olmaz

Gricek dne-i hl saa kim rm olmaz
eb-i hicrde ki dery-y gama dmi idi

Flk-i dil bir nie demdr dner eyym olmaz
336336
1
Hayf kim yrdan mmd-i vef eylemiz

Gam- kn anu baa bel eylemiz
Ara klmad bize yr hill ebrsn

Rze-i hicr uzayup gitmede bayrm olmaz
Her ne lutf eylese b-gneye eylermi o yr

n olmadan anula hat eylemiz
Mve-i vuslatum saa yidrmem dirsin

Olmaz o bilmi ol ey gzleri bdm olmaz
ekmedi almada cn nakdini mft gy3

Borcumuz var imi ol yra ed eylemiz
Grp agyr yannda nice rm ideyin

k- b-dil-i gam-ddede rm olmaz
ol zamnlar ki mey-i kla mest olmduk4

Gedi bilmezlig ile zge saf eylemiz
yknr zlfe anber beden-i pke sm

Hak budur kim dah anlar gibi bir hm olmaz
N'ola blbllere rek eylemesek Hletiy

Biz de bu bgda ok syt u sad eylemiz
Yir yznde hele insf idecek Hletiy

Htr- h gibi muht-i ilhm olmaz
337337
339339
Mefl Filt Mefl Filn
Ar ider kklini k u b-gne dimez

Bend ider grdgini kil u dvne dimez
Ey dil eger felek bize virmezse kmumuz

Gel tr-i h ile alalum intikmumuz
Bde-i k ile ol kimse ki l-yakl ola

mri olduka dah sgar u peymne dimez
Dil murg erhe kmak olurd Hm gibi

Bend-i taalluk olmam olsayd dmumuz
Dil-i dvne grp hsni bahrn yr

yle olmdur an kimseler uslana dimez3
Br- gamyla kmetmz eylesek d-t3

Ol b-vef bizm yine almaz selmumuz
Dimi agyra gel hneye mey n idelm

Anlara didgini k- nlna dimez4
Var ise ol ergn hurdden yakar

Dil hnesin mnevver ider e cmumuz
Hlet arsa-i nazm ire hner gsterse

Anu itdklerini hak bu ki Selmn'a dimez5
Hurd ry mh ruhn fikr idp mdm

Gedi anula Hletiy subh u mumuz
340340
336
S5. 39a, VE. s. 260

3
mft: mest VE; Beyitin vezin problemi bulunan 1. msra
yle anlalmtr: "Canm bedvaya almada
tereddt etmedi, gy..."
4
la: ua VE // bilmezlig ile zge: bilimezlign
zre VE
337
S5. 39a, VE. s. 262
3
olmdur an: olm durur VE
4
didgini: didgi VE
5
nazm ire hner: nazm hnerm VE / Selmn'a dimez:
Kafiye bakmndan bu ekilde okuduumuz ibrenin
anlam bakmndan doru okunuunun "Selmn'i'dimez"
eklinde olduu kanaatindeyiz.

1
338
Ele almaz dirg glmz ol b-vef gelmez

ki bayrm olur bir kez elinden merhab gelmez
VE. s. 263
VE. s. 268
3
Br- (S5. 39b): Nr- VE
340
VE. s. 269
339
ekersin hn dil-i gamdan geersin minnet-i humdan

Sen gibi cihna h-mereb bir ged gelmez
Degl dvne dil kni yz grmekle sultnum

Fakre genc-i vaslu olmasa hergiz gn gelmez
Hemn seng-i cefdur ka senden gelen dirler

Elden her ne dirlerse gelr hum vef gelmez
Sye salmaz hk olursak da o serv-i nzumuz

Bakmadan sayd- zebna r ider eh-bzumuz
Nev-y nazmu ile Hlet g- cihn prdr

Bu bga saa bezer blbl-i destn-ser gelmez
Ik hmnnda erbb- hym- mihnetz

Kays- eyddur bizm aklyla en mmtzumuz
Hem-sifl olsak seg-i kyula sultnum dirz

Gese ol ha zamn ile eger kim nzumuz
Arsa-i dehr ire atardum klhum gklere

Dise bir gn kandadur ol k- ser-bzumuz
34382
341341
Mefl Filt Mefl Filn
1
Ank-y Kf- vuslatuz alar hasdumuz

Yokdur vel yannda o yr vcdumuz
Eylerz tahrk-i zencr-i cnna iltic

Knc-i gamda kmaz olsa afdan vzumuz
Gh nesm-i subh gelr ky- yrdan

Grdke an ulelenr dilde odumuz
Olmdur k bzrnda rsv-y cihn

Kimse alup satmadan kald met- rzumuz
Ik ehli stine nice dnsn ki smn

Az reng ki virmedi aa dd- kebdumuz
Ehl-i dilden afv u taksr isterz kim Hlet

Sayd-gh- nazma okdan salmamdur bzumuz
Uka dg- derd ile lmek dgn gelr

Cn o demde mtem-i gamdur srdumuz
Ol serv-i ser-firz bulur Hlet ferah

Grdke emmzden akan iki rdumuz
34282
HARF'S-SN
344298
Mefl Filt Mefl Filn
Evreng-i hsne devlet ile eyledk cls

Geldi mahabbet ehline hengm- dest-bs1
Ser-bz- k olanlar gel baka defter it

Ey ehr-yr- hsn gerekdr saa rs

1
Hneme gelmek olursa o eh-i milket-i nz

Ryumu atlas- zerdin ideyin py-endz
Nr- saf zalm- gam kaldurur hemn4

Devr-i piyle ar idicek dde-i hurs
Ol eh-i hsn kaan kim gee taht- nza

P-ghnda anu yirde gerek ry- niyz
Sevd-y zlfe alup sthvnumuz5

Old biribiri ile n c u bns
tmedin rst dah nze-i mjgnn yr

B-mehb iderin ref ser-perde-i rz
Sm-i eki urlur ayaga erbb- gamu

tse ol h eger sne-i smnin bz
34
3 S2. 60a (kenarda)

T1. 80a, 1. 96b, VE. s. 275
1
maabbet ehline hengm-: o dem ki eyliye ehli 1,
VE
3
Nr- af zalm- am aldurur: ub- afs m-
amu yalaur 1, VE; Bu beyitten sonra 1[4] ile
VE[4]'de u beyit bulunmaktadr:
ki elmle ggsmi dgmek yeter baa
Suln- mlk-i olana lzm ise ks
4
zlfe alup: zlf-i yr ile her 1 // Ald: Old 1;
bulunmaktadr:
Ser-myemz cihnda bizm ev evdr
Ey ey-i ehr atma bize ihre-i abs
344
Kebg-i sahr-y cnn kahkahasn gstermez

Olmaynca yiri ak Hletiy engel-bz
Tohm- drrc oluruz biz u sahrnu kim

Ola eh-bzlar cmle perest-pervz
341
VE. s. 270
2 S2. 58b (kenarda)
34

Sayiyle Hlet yine meta-i kalem7
Gsterdi pr-i zl-i manyi nev-ars
345299
1
My- hl seyr idp glm olaldan pr-heves

Ser-be-ser dny degldr emme per-i meges
Dmen-i n-kes yannda dstum kes dmesin

Gerdenin k tutarsa tga lutf eyle kes
Gitsem adem vilyetine k- yr ile

Syt u sad-y nle v zrum yeter ceres
Tutdum efendi gerdenmi tg-i tze

Bir b-kesem beni il iinde drme kes
Ad cemli yine nazmnda Hlet

Nr yetini kld kelmnda muktebes
34882
Mefl Filt Mefl Filn
Her gice bir gl-izru eylerin vasln hayal

Pister blnmz olsa revdur hr u has
Ben zr Kays u Kh-ken'e eyleme kys

Lzm degl ki pey-rev ola merd-i reh-ins
Old yir yir dg- gamlarla bu cismm k k

Andelb-i cna bir gllerle zeyn olm kafes
Minnet Hud'ya dil reh-i pr-gl- fikreti2

L-havle himmetiyle gzr itdi b-hirs
Ol ruh u ol zlfi yd idp gazelde Hlet

yet-i Nr u Duhn kld gy muktebes
Mest-i mey-i melmetem olsam aceb degl

Dvr- rzya reh-i gamda b-mess
Pr-i mugn- mey-kedemzdr du iden

Kh- net u ya brakdukda Cem ess
Ey Ysuf- ceml sen hsn yetin

Lyk iderse mni-i eflk iktibs
Ey Hlet sen istedg tg-i himmeti

Kit-i mde eyledi dihkn- dehr ds
346300
Olamaz ney nlede erbb- ka hem-nefes
Itrb- dil gerekdr aa mnend-i ceres
Eylemez bir cnibe hergiz azmet h- k

Leker-i endh u mihnet olmaynca p pes
Ry u myu iki yetdr ki Mn-i ka

Eylemidr sre-i Nr u Duhn'dan muktebes
Korkarn reftr- talm itdre ebr h ile

Serv-i gl-en dmen-i yra bulursa dest-res
Nvek-i cevr ne del gelse saklar Hlet

Dzmek ister gibi andan murg- cna bir kafes
349301
Ben zerre-i mahabbetem ol hsn ile gne

Girmek ne lzm aramuza kimse ebr-ve
Her n'eylediyse itdi sifl-i ikesten

Zevkin Cem'e tuyurmad rindn- bde-ke
Hem cezbe-i Ceml ola hem sadme-i Cell

Virmez mi ben afe tenezzl bu ke-me-ke
Mefl Filt Mefl Filn
Seyr-i zll-i k safsndadur yine

Tutsa fe-y maheri feryd- el-ata
h ile irmege kapua eylerz heves

Zr ki bga bd ile gelmez mi hr u has
Hi lutf- yra Hletiy olmadum dr

Nerrd- bezm-i k olal atmadum de
342
Ol si-i zamn yine eylerdi fey-rh

Aa mukrin olsa dil-i mrde bir nefes
Mefl Filt Mefl Filn
347
HARF'-N
Sayiyle.....alem: Mea-i belatumuz let yine 1,

VE // Gsterdi pr-i zl-i: Gy ki itdi bikr-i 1, VE
345
T1. 80a, VE. s. 274
346
1. 96b, VE. s. 274
347
VE. s. 275
34
8 S2. 62b
2
fikreti (S3. 65b): fikrini S2
349
T1. 80b, VE. s. 277
350302
1
Ser-i zlfin eker uk elinde grse ol meh-ve

Bu bgu serv imdnda yokdur yle bir ser-ke
Ll-yi ek-i em-i ter olmazd der-kenr

Snemde itmeseydi eger bahr-i k c
emmde kana gark olan merdmm midr

Y sald m ki aksini ol yr-i srh-p
Cismm sarard Hletiy derd-i kdan

Olsam aceb mi murg- hazn-dde-ve ham
Tenm zerd dernum tbe-leb tr-i melmetdr

Gren yannda ol hu sanur bir zer-nin tirke
353305
3
Hev-y k- dil-ber iddetiyle korkarn bir gn

kup erhe yaka meh hrmenin kalbmdeki te
Hat-ver olmadan seyr eyle ey dil lal-i dil-dr

Eger kim grmek isterse cihnda bir mey-i b-g
Te-i derd beldan ekmim ok serzeni

Kh-ken'den kalmazum ben de derse baa i1
Grenler hid-i mevzn- beyt Hlet dirler

Zen-i devrn togursun byle zb dil-beri be be
Bildgmdr dirmi ol gl asalar dil blbln

Yl geer yd eylemez nice bilidr bu bili
Sz-gr olmazsa ta m szen-i mjgnlaru

Cme-i sabrum benm hi tutmaz olmdur diki
Bulmag isterse eger ol gevher-i gm-geteyi

Dmen-i eflke sen ey te-i dil pek yap
Baa rhat virmemi bir lahza kassm- ezel

Ek-i germ h- serdm eksk olmaz yaz u k
Nakd-i cn ile hardruz met- vuslata6

Eylerz ol hce-i hsn ile biz al viri
Firkatle gam yimekden Hlet klmaz ferg7

Olsa bir pr-i mahabbet kalmasa agznda di
351303
Mefl Filt Mefl Filn
1
Kanlu gelrse ddelermden aceb mi ya

Zr ki kld nhun- gam bagrum hr
Uk tg-i h ekp biribirine
Kynda old bu gice yr aceb sava
Akl ile k eyleyicek snede neberd
Bagrum dah kard getrdi bir iki ba
Rez duhterini grse hemn ditremek tutar4
Sanma ki geldi pr-i harbta irti
5
Eyler nie bel-kei bir lahzada helk

Ket-i ser-nign mdur ey Hlet o ka
352304
HARF'S-SD
354306
Filn
1
Yd- zlf itdrp ben zr u ser-gerdna raks

Sandlar kim itdi zencriyle bir dvne raks
Girse ol em-i dil-efrzum fns- hayl2

Eyliye sretleriyle evkden bt-hne raks
Olmasayd leb-be-leb ol fet-i devrn ile

Meclis ire eylemezdi dem-be-dem peymne raks
Mefl Filt Mefl Filn

1
Satlsa ky- yrda uk- pr-hur

an eyleme sen anlara ey eyh-i hod-fr
Meclisde bde gelse ayg ile yrdan

Olurd aa mzd-i kadem nakd-i akl u h
353
350
T1. 80b, 1. 97a, VE. s. 276

2
tbe-leb tr-i melmetdr: nvek-i cevr ile memldur 1, VE
351
T1. 80b, 1. 96b, VE. s. 276
4
hemn ditremek utar: yine ditrer stine 1, VE // anma
ki geldi: Gelmi egeri 1, VE
5
Eyler nie bel-kei bir lazada: Dery-y ev iinde
ider 1, VE
352
Filtn Filtn Filtn

1
baa: yra T1
6
vulata: vulat T1
7
Firatle: Firatde T1, Minetle 1
354
T1. 81a, 1. 97a, VE. s. 278
2
Siy irgr u meyden kim zemn n eyliye
Eyliye er-i bern-s olup mestne ra 1[3], VE[3];

4
Def gibi ggsm dgem ben hicr ile lyk mdur

evk-i vaslula ide bezmde her b-gne raks
k- b-dil aa dirler cihnda Hlet

te-i ka yanarken ide n pervne raks
355352
Mefl Filt Mefl Filn
Olmaz ise Hlet kil huss- bseye5

Ol eh-i nzk-mizca itme hi tekrr ar
HARF'-
357308
Filn
Filtn Filtn Filtn
Var ise aklu koma dnyya py- inbist

Gfil olma cy- syi degldr bu bist
Bir demde bi bel-kei gamdan ider hals1

emr-i ebrar gibi var m ider hals
urmayup gitmekde sabrum gelmede derd bel

Rh- k stnde gy kalbm old bir ribt2
ol murg- cn u dil ki sau dmna de2

lr gider an idemez kimseler hals
Bulamazlar soradan ayrlmaga hergiz mecl

r ekker-ve gzellerle idenler ihtilt
Kalur m bu yemn elinde yakam benm3

Hccet karup itmese hattu eger hals
ku gamdur gelen mtem-ser-y kalbine

Dmana amm nedm-i bezm-i iretdr net
Uku h- serdine incinmesn rakb

Olmaz cef-y bd- hazndan seher hals
Rh- ka girmede mye tevekkldr hemn

Hlet yohsa mfd olmaz bu yolda ihtiyt
Derbend-i k Hletiy cy- bmdr

Degme bel ile olamaz cn u ser hals
358309
HARF'-
356307
Filn
Filtn Filtn Filtn
Safha-i haddde olan beleri kim kld hat

Mni-i kudret yine bir nme yazd b-nukt
erbet-i lalin klur her hasteye ol yr ar

Mr-i mlk-i hsndr itse ne var tmr ar1
Ssen servinden itdm bg- dnynu ferg

Mutedildr kmet l-hayra ill fi'l-vasat*
Yri grse hlini l-bdd klur k yn2

Gyiy eyler tabbe derdini bmr ar
Cennet-i kyu sen dr's-selma bezeden

k- rden ek-i revnu sand at
Nvekden hergiz olmaz ayr peyknu sen

Nie kan dkmi dilverdr yannda var ar
Eylerz dim bat- sahbya bakmakdan saf

Shil-i bahr-i ferahda grmedk bir yle bat
Kkli gsterdi uku peran oldugn4

tdi asker hlini gy ki bir ser-dr ar
B-tereddd bizdedr var ise yallk hemn

Hme-i takdrden ey Hlet gelmez galat
HARF'-
355
S5. 63b, VE. s. 278

1
ider: bir VE
2
cn u: -VE // an: birini VE
3
elinde: altnda VE
356
T1. 81a, 1. 97b, VE. s. 279
1
ne var: n'ola 1, VE
2
lini l-bdd: n urmaz 1, VE; Bu beyitten sonra
1 ile VE'de u beyit bulunmaktadr:
Altun adu bar olmasun meded ey sm-ten
Mil olma itseler ger dirhem dnr ar 1[3], VE[3];
4
-1
Bar-i nazma girdgince let avv-vr

Nd- devrna eyler ll-i eh-vr ar 1, VE; Beyitin
1 ile VE'deki ekli ayrca T1'de kenardadr (Nd-
devrna: Nd- devr T1 kenardaki ekilde).
357
T1. 81a, 1. 97b, VE. s. 280
2
gy albm old: albm old gy 1, VE
358
*
l-ayra ill fi'l-vaa: "Hereyin hayrls orta olandr"
anlamndaki bu ibre, "ayra'l-um ru evatuh" hadisinden
alntlanmtr.
359311
Bezedrdm kendmi pervneye ldkde ger2

Baum ucnda benm yaksayd bir gam-hvr em
Kend yakmakla kanat klmayup pervnesin3

Bulsa eyler dddan bir ebr-i te-br em
ulmet-bd- beldur nki zindn- cihn4

Mihr-i enverden yakarlar gndzn n-r em
Hlet pervne-ve kendin alar yirden yire

Bezm-i agyra olursa ey per-ruhsr em5

1
Aceb mi itse dil-ber ben garb-i mbteldan haz

eh-i l-cenb eyler geh olur bir geddan haz
Vefy eksk itme yine sen klara cn2

Den k ehline gstermedr geri cefdan haz
Cef eksn gl cevr vef bilmezse lemde3

Bel virsn Hud kuda itmezsem beldan haz
Hev-y k mhlikdr dir erbb- hred amm

Ne hikmetdr mizc- k eyler ol hevdan haz
Keder ekse n'ola ey Hlet tabu gren dmen

der mi bed-lik yne-i sret-nmdan haz5

1
Gil brn dil-ber gelmege her dem tutar mni

Muhassal vuslata yirden kar gkden iner mni
Varur knesine iller b-bk b-perv

Bize geh bm-i mderdr geh pend-i peder mni
Zamne itmez old imdi merd-i pr-hnerden haz

Cihn bir pre-zl-i khnedr kim itmez erden haz1
Bulup tenhda ol h md-i vuslat eylerken

Ad-y r-siyeh n'eyler kara bahtum yeter mni3
Olup uka hayrn kor bennn agzna dim

Civnum tfl- nev-resdr ki eyler ney-ekerden haz
Baa gemez dime ey verd-i ran blbl h

Hadeng-i hene klaru olmaz siper mni
Didm kim ek-i em dg- dilden var mdur hazzu

Didi nz ile dil-ber eylerin ben sm zerden haz
Beni ey Hlet okdan gelrdi ldrrdi gam

Eger kim olmasayd nvek-i h- seher mni
360310
Mefln
1
362313
Mefln Mefln Mefln
Sen ey zhid idersin hazz dim tc terkinden

Dil-i uk gr kim anlar eyler terk-i serden haz4
363314
Usanmdur meger kim sretinden halk- dnynu

der yne-i dil Hlet imdi kederden haz

Dd- hum eksk olmazsa n'ola mnend-i em
Od yanar baumda sensz ey meh-i hurd-i lem
1
HARF'L-AYN
361312
Filn
1
359
Filtn Filtn Filtn
Besdr hum yakmasun her kevkeb-i nevvr em1

Tengn-y leme lzm degl tekrr em
T1. 81b, 1. 97b, VE. s. 280

2
yine sen: sen yine 1, VE
3
lemde: dnyda 1, VE
5
ret-: lem- 1, VE
360
T1. 81b, 1. 98a, VE. s. 280
1
Cihn: Hemn 1, VE
4
Dil-i: Vel 1, VE
361
T1. 81b, 1. 98a, VE. s. 281
1
Beyitin farkl ekli ayrca 1'de 3. beyit yaplmtr;
Olmayup l diliyle yamadan her br em
Cndan ir eyledi pervnesin bzr em 1;
Olmasa n-a yire Manr-ve ber-dr em
Her gice olmazd byle mehbi-i envr em VE
-1, VE
-VE; lmayup: itmeyp 1 / pervnesin: pervneyi 1 //
Bulsa eyler: Dzmek ister 1; Bu beyitten sonra 1[3]'de
ayrca, farkl ekli T1'de matla beyiti olan u beyit
bulunmaktadr:
Lema-i hum yeter dnyy ren lmaa
ane teng olsa aa lzm degl tekrr em
4
Belldr py dem-ld oldundan itmesn
Girdgin pervnen anna hi inkr em 1[5]
em-i dil-ber dim ehlini szn ider
Rat olmaz bamaynca her gice bmr em VE[3]
n-h- a gel bir gn er- eve ba
Grmek isterse eger t are dek bdr em VE[4]
Her zamn ras eylerin mnend-i fns- ayl
Dildeki ev-i maabbet old pr-envr em 1[6],
VE[5]
5
Bezm-i: Cem-i VE
362
T1. 81b, 1. 98b, VE. s. 282
3
Ad-y r-siyeh n'eyler: Ne cet gelmege dmen 1, VE
363
T1. 82a, 1. 98a, VE. s. 281
3

2
Hne-i eme hayl-i yr gelmek var diy

Sildi sprdi iini tan mjgn dem
Ol kymet-kadde irgrmezse devrn eylerm

Sarsar- humla bnyd- cihn kal u kam
Alak olur yalm balar arak-rz olmaga

Pertev-i mihr-i ruh- yr ile olsa em cem4
Kldum ilc- htr- bmrdan ferg

Dndm aa ki eyliye tmrdan ferg
Bir gherdr degme ga varmaz ol ey Hlet

Tutmasa ad aceb mi ir-i rh-efza em
Bd- hmm- firkat ile alup mizc

tdm hev-y vuslat- dil-drdan ferg
Cn virmeden yeti diseler haste-i gama

tmez o yr ve-i reftrdan ferg
Def idemem anu nie yllar nedmetin

Bir gn gelrse htruma yrdan ferg
Ey Hlet mukadder olandur zuhr iden

Evl budur ki idesin efkrdan ferg
366318
Mefl Filt Mefl Filn
364315
1
Nle-i uk yr eyler didiler istim

Ney gibi nln olup kldum srrndan sim
Kadri yok kyuda hi kl-y cn- ku

Kymeti erzn olur ok gelse zr bir met
k- dil-dde itmez miydi okdan dstum

Mmkin olsayd eger tg-i gamudan inkt
rgrp encmna eyym- savm- firkati

Iyd- vasl olsa disek ey mh- rze elved
Kim yaksa snesine dehnu gamyla dg1

ldkde kabri zre yana gaybdan erg
Kalb-i dil-berden kopan seng-i cefdur Hlet

tmimdr ben bu many sznden intiz
Az kalsa ta m em-i haytum synmege

Kalmad yana yana benm yregmde yag
Katl eylerin seni diy itd yemnler

Ey fet-i zamne hemn ol cihnda sag
Bir agz bi dili ola her gonce-i gl

Nice fignlar eylemesn andelb-i bg
Dg ile nal ile pr idp yr cismmi

Iknda kld Hleti-i zr gz kulag
367319
Mefl Filt Mefl Filn
HARF'L-GAYN
365317
Filn
Filtn Filtn Filtn
Yaksa dil-ber meclisinde sne-i agyra dg

Olur ol agyra gl cn- dil-i bmra dg
Cy-br zre den berg-i gl-i hamr gibi

Yaraur hakk ki cism-i k- ddra dg
Sora sm-i ek-i emmden bozuld geri kim

Sne-i kda dnmidi kzl dnra dg
Hayl-i adnu aa hergiz ilimez gzleri

Gl-en-i cn ire bezer bir gl-i b-hra dg
evk-i ruhsrula yakm lle-i kh-sr dg1

Kadde dvne-i ser-der-hevdur serv-i bg
Lle-i kh-sr-ve rifat bulurdum Hlet

Yaksa bir gn cismme ol h- te-pre dg
yle b-ham yemnmden yesrum semezem

arbet-i seng-i cefdan bir yirm kalmad sag
Anda kalm mhi-i bahr-i safdur haner

Tr miyn-bend olupdur sanki bir pde ag
368320
366
T1. 82a, 1. 98b, VE. s. 284

T1. 82a, VE. s. 282
1
Kim: Ne kim VE
368
T1. 82b, 1. 98b, VE. s. 283
1
ev-i: em-i VE / kh-sr: kh-sra VE
367
4
ru-: ruhu T1
T1. 82a, VE. s. 282
365
T1. 82a, 1. 98b, VE. s. 283
364
Himmet it t kim sna eytn ayag dstum

Kl ikeste deste sunduka dmenler ayag
Gh bedr geh hill olur sanurlar Hlet

Olsa seyl-i ekme mh- mnevver gz kulag
371322
1
ka adl iderin diy iderken nie lf

Merhamet klmaz ise hlme cn insf
Beni gel gamze-i hn-rze teslm eyle

Kend ldrmeden eylerse eger istinkf
369368
Mefl Filt Mefl Filn
1
Br- gamyla kmetm old d-t dirg

Bilmez ne ekdgm benm ol ka y dirg
Firkat vuslat ile havf u recdur krum

Kald ortada gl niteki ehl-i arf
Bir demde bi bel-zedeyi eyleyp helk

Bir gn birisine dimez ol b-vef dirg
k- zr u nizr iki bimekdr ii

N'ola ol dil-ber in dirler ise my-ikf
Bakd rakbe lal-i lebin diledi o yr

Cnum elmden olmad hergiz reh dirg
Virme gftrn n-dn eline Hletiy

Drr ne del og ise an yazkdur itlf
ftde old h- zenahdn- dil-bere

Ddi yine belya dil-i mbtel dirg
Hi kandurur m Hletiy b- vuslata

Bir reha-i murd iden dil-rb dirg
HARF'L-KF
372323
Feiln
1
Cenbua nice ar olunur bu derd-i firk1

Srr- y gelr saa nle-i uk
Yatur kapuda k- b-cn taraf taraf1

Gy kesildi Kabe'de kurbn taraf taraf
Saflar itdi gl kalaru hayli ile2

Sery- snede yapld gyiy iki tk
Gelse hayl-i nvek-i mjgn emme2

Eglenmeyp hemn salur kan taraf taraf
Olurd rh- melhatde yr ile hem-p

Eger ki serv-i hrmn olayd smn-sk
Olsa eger ki akl pern aceb degl

Ar- ceml idince civnn taraf taraf
Kan sen gibi gn yzl bir per sm

Gren cemli mtk grmeyen mtk4
Baa zamne gz adurmaz old Hletiy

Duhn- hum ile told ser-be-ser fk
HARF'L-F
370321
1
Mefl Filt Mefl Filn
ehr-i visle nice vsl olur gl

urm yolunda reh-zen-i hicrn taraf taraf5
373324
Her yaa vard tabumu r Hlet

Gy ki atd drrleri ummn taraf taraf

1
371
370
VE. s. 284
T1. 82b, 1. 99a, VE. s. 284
1
Yatur: Yaturken VE
2
alur m hi arr gl murnu aceb
alnsa ger o serv-i rmn araf araf 1[4], VE[4];
4
rehzen-i: asker-i 1
Bg- dehre ser-be-ser virmezdi revnak b- k

M-ver-y ardan devr itmese dlb- k
T1. 82b, VE. s. 285

T1. 82b, 1. 99a, VE. s. 285
1
Cenbua: Cemle 1 // Srr-: Srd- 1
2
Heme knc-i firuda am yimezler idi
Eger ki leetini almasayd ehl-i me VE[3]; VE[3]
4
Beyitin 2. msra ayrca 377 nolu gazelin 1. beyitinin de 2.
msradr.
373
T1. 83a, 1. 100a, VE. s. 290
372
369
Mefiln Feiltn Mefiln

2
ftb- feyzi bizden sor ki olmdur bize

Cmle etbk- felek elvh- usturlb- k
Eylemez hergiz tenezzl yohsa mnend-i habb

Bu tokuz keti n-peyd ider gird-b- k
Gam harbtnda bi yirden aarlar tze hum4

Sgar- emmden eksilse eger hn-b- k
Ser fed itmekdr ey dil ka tedbr-i k

Kelle-i ukdur zr gd-y r-i k
Bir zamn prhen-i sabrum aceb bisyr idi

imdi old cmlesi fersde-i meh-tb- k
Cismmi zerd eyliyen derd-i firk- yrdr

Bendedr ol hki altun eyliyen iksr-i k
Ol neheng-i bahr-i teslmz ki tutduk kmumuz

Gemeden habl-i metn-i mihnete kullb- k
ol zamn kim kld Mecnn'u namzn rzgr

Tutd hep dny yzin vze-i tekbr-i k
Ugramaz m stme bir gn benm de Hlet

Ol has u hki yirden kalduran seyl-b- k
uleler izhr ider olsa havle ka4

ldrrken stine nr indrr emr-i k
Eylemez sayyd- dehr zahm- trinden hazer

Bend-i fitrk-i taallukdan kaar nahcr-i k
Gelmesinden gitmesinden hazz ider klaru

Zerre-perverdr ezelden mihr-i lem-gr-i k
h- encm lerzeden hl degldr Hlet

Ben liv-y dd- humla olaldan mr-i k
375326
374325
Burc- snemden ki togd mihr-i pr-envr- k
Gitdi dilden hvb- gaflet old cn bdr- k
376327
2
374
Kssa-i Mansr' zhid g idp havf eyleme2

Hi sen gibi haru brn eker mi dr- k
Hke yek-sn itdi bir an ire glm ehrini

Ykmada izhr idermi sanatn mimr- k
Girse gl ehrine husrev-i z-n- k

Hr olur m-i cn olmaga kurbn- k
Ald sb-i gabgabndan behre hir tfl- dil4

Himmet-i pr-i mahabbet kld ber-hurdr- k
Olmag ile mr- dil rze-hor- hvn- gam

Old myesser aa kurb- Sleymn- k
Fenn-i slk ehlin ebehi Znnn iken

Harfine engt kor tfl- debistn- k
Cmle ey hisse-dr olmazd andan Hlet

M-ver-y erhden devr itmese pergr- k
Gese n'ola mrmz kar- yem-i gussada

Degmede girmez ele gevher-i irfn- k
Dil-ber-i dil-sahtdan merhamet ister gl

Hsl umar sengden say ile dihkn- k
Bedreka-i rz olmad hi sz-gr

Old gamum fi'l-meel rk-i beybn- k
Murg- dil ol goncen agzna baksa n'ola

Byledr ey Hlet resm-i gl-istn- k
am: Dil 1
T1. 83a, 1. 100a, VE. s. 290
2
Cem olur bir yirde istis in erbb- derd
Olmasa stmde bir dem ebr-i te-br- 1[3],
kenardadr.
4
Tekye-gh- amda ben ayrn olaldan glmeden
Old gy alama iyyet-i esrr- 1[6],
kenardadr.
375
T1. 83a, 1. 99b, VE. s. 291

4
ider: idp T1
376
T1. 83a, 1. 100a (kenarda), VE. s. 291
377328
1
Gamula dde v dildr eken bel-y firk

Gren cemli mtk grmeyen mtk1
Nukd- dne-i ek o kebgi sayd itsn

Met- vasl kaurma meded ikr olcak
Nigr kendye kullb- k ile ekemez4

Bel eker kii herclerle yr olcak
Gne gibi sala fka Hlet pertev

Belgat ehline bir zerre itibr olcak
Olurd arsa-i hsn ire yr ile hem-p

Eger ki serv-i hrmn olayd smn-sk
380331
3
Sab gelr diseler hk-i rh- dil-ber ile

Kalur halka-i der yolda dde-i uk
Gzeller de olur hatt gelmesi bir gn

Niteki mihr ile mha irer ksf u mehk
yle ter eylemidr szi-i nr- firk

Kevkeb-i bahtumda da eksk degldr ihtirk
Egeri Hletiy urd tee dil-ber

Yanup yakld murd zre nme-i evk
Cmle bezm ehli ekp pmek diler ayaklarn

Her kaan kim gstere sk-i meclis sm-sk
Keti-i sabr olur k ehlin zr zeber

Olsa mevc-engz bahr-i b-kenr- itiyk
Bg- knda gl-i bdm zanneyler o yr

Aglamakdan dse em-i k- eydya ak
Kudreti kalmaz humr- gussadan reftra hi

Hlet'ye skiy irmezse destden ayak
378329
1
Dem--dem h u efgn eylerm sabr u karrum yok

Benm k ire zr Kh-ken-ve gayr krum yok
Revn olsa eger gl-gn- ekm baa incinme

Bilrsin cizem elde inn- ihtiyrum yok
381332
3
Benm gibi sen p-ml-i gam bi hk-sru var

Sen gibi benm bir nz-perver eh-svrum yok
Bir iki nvek-i dil-dzdan ihsn eyleyp cna4

Dimi kim imdi artk saa lyk bergzrum yok
Azm-i gl-zr eylemez dil bulmaynca yri ak1

Gonce tflnu var ey eb-nem bana ake tak
Zebnam ol kadar gamdan ki h u zrdan kaldum

Benm ey Hlet bu e-der-i lemde zrum yok
Hayli mestn drme birbirine zhid2

Gfil olma kim sen bauda ufanur kabak
Bakma af- hlme h u ennmden sakn

Ey ad sen ser-gzet-i pee v Nemrd'a bak
Hi dehnu noktasndan gemege yokdur mecl4

fl- cna mushaf- ryuda olmdur turak
Kte-i yr oldugum kabrmde yazsunlar benm

Alsun erbb- fen levh-i mezrumdan sebak
ab- vekkdu frzn eyleyp ey Hlet

Sz-nk er ile hsidler bagrn yak
379330
1
Vcd k- b-diller gubr olcak

Reh-i nigra der rzgr yr olcak1
arb- gamla tol edr dil-i pr-hn
Akar bu kanlu yaum anda inkisr olcak
377
T1. 83a (tekml-i kusurda, kenarda, noksan gazel), VE. s. 287

1
msradr.
2
-T1
378
T1. 83a (tekml-i kusurda, kenarda), 1. 99b, VE. s. 289
1
eylerm: eylerin 1
4
Cdyam a- sebz piste-i andn- yrmden
Hmm- amla yanm bir dratum berg brum yo 1
379
T1. 83b (tekml-i kusurda, kenarda), VE. s. 286
1
yr: -VE
4
ile: ula T1
T1. 83b (tekml-i kusurda, kenarda), 1. 99a, VE. s. 287
381
T1. 83b (tekml-i kusurda, kenarda), 1. 99b, VE. s. 287
1
once flnu: once-i flu VE / eb-nem: once VE
2
ayli: ayl-i 1
4
cna: me T1
380

382330
1
Cnn fennini talm eylemek kbildr amm kim

Dil-i dvnemz uslanmaga hi kbiliyyet yok
Safmuz var idi gyet grrken ry- dil-dr

Gl ynesinde Hlet imdi o hlet yok
Dem--dem nya det cevr cef ancak

Senle nlk ehl-i ka bir bel ancak
384383
2
N'ola hbn- lem baksa kalsa ryua cn

Ceml hak budur yne-i sun- Hud ancak
Mefl Mefl Mefl Feln
Saf-y Kabe-i vasla irenler b-nevlardur

Bu yolda say-i erbb- mahabbet hep heb ancak
Yr yoluna cn revn eylese k

Olmaz m yine vasl ile cn bulmaga lyk
Olur m tk- ebr-y nigra bakmaga re

Mahabbet ehlin hicrn ile kaddi d-t ancak
Ser-eme-i emm var ise hn- cigerdr

Yaum nie demdr ki akar kana boyank
Dil-i dvne imdi ehr-yr- milket-i gamdur5

Banda salaru sevdlar zll-i Hm ancak
Yok m eb-i hicr acab subh- visli3

Grmez mi sen lutfu hi k- sdk
N'ola ry- niyz srseler hk-i der-i yra 6

in klarn altun iden ol kmiy ancak
Virmez baa lsem de arb- lal-i lebin

Cn almada amm ki tabbm kat hzk
idp kssa-i Leyl v Mecnn' dimi dil-ber7

Bizmle Hlet beyninde olan m-cer ancak
okdan irirdi dil-i bmr helke

Olmasa o kn- kerem lutfna vk
Ummn- mrvvet dr-i dery-y ftvvet

Hurd-i sipihr-i azamet sye-i Hlk
Fer-i haremi yine-i ry- murdt

Dest-i keremi maksim-i erzk- halyk
zd ide gr Hlet'i bend-i beldan

n old sen bendeler silkine lhk8
Devlet ola hemvre rikbuca mlzm

Tedbre takdr ola her gh muvfk
383382*
1
Mecz ka asl dilde imden sora niyyet yok

Nedr andan gara nkim gzellerde hakkat yok
Dkendi nakd-i ekm n-tvn old tenm cn
Varurdum Kabe-i kyua amm bende kudret yok
Gice t subh olunca geri kim yldz sayar emm
Uyanmaz dde-i bahtum sitremde sadet yok
10 Kurtulmaya celld- felekden ser-i ad

Mdm ki emr-i merk ola rk
HARF'L-KF
38
2 T1. 84a (tekml-i kusurda, kenarda), VE. s. 289

Her iki nshada da birden fazla makta beyitinin bulunmas
vb. hususlar, baz beyitlerin farkl ekillerden ibaret olup
nshalara mkerreren eklendikleri kanaatini dourmutur ki T1'de (VE'de 8, 9 ve 10. beyit olan) son beyit, gazele
it olmadklar izlenimini verecek ekilde kenarda
kaytldr- dolaysyla da bu beyitler, iire eklenmeyerek
ilgili beyitlerin farkl ekilleri olarak deerlendirilmi ve
aparatta verilmilerdir.
5
O serversin ki sen vze-i isn u cdula
Dem--dem gnbed-i eflk pr-yt u ad anca VE[8],
T1[8] (kenarda ve dier beyitlerin bir miktar uzanda)
6
md-i meramet lsam cenbudan n'ola ben de
Der-i devlet-mebu ehl-i fala mltec anca VE[9],
7
Yzi yo kim saa ar eyliye l-i pernn
apuda let bir abd-i b-ry u riy anca VE[10],
383
VE. s. 286
*
385334
Filn
Filtn Filtn Filtn
Revzen-i cennet aarsn snei itdke k

Mbtel-y dzah- hicrn eylersin helk
Olsa ehl-i k eger irete Cemd de

Bm-i hicr-i yr ile elbette olur gussa-nk
Cna cn olmaz lebiyle tenden ayrlmazsa rh

Devlet-i p-bsa irmez cism eger olmazsa hk
384
VE. s. 288
3
acab (S5. 42b): aceb VE / ub- (S5. 42b): rz- VE
8
l (S5. 42b): slik VE
385
T1. 83b, 1. 106a, VE. s. 294
ret-i Cemd'i yd eyler meger Nev-rz'da

Girye-i b-ihtiyr eyler aa irdke tk
Kazdursa hattn evvelkiden al kar

Safha-i ruhsrna virmez halel ol hatt hak
Garka-i b- sirik olsam kayrmaz Hlet

Byledr zr ezelden ikti-y k- pk
Gussa-i dehr ile aklum gitdi hep imden gir

Bildginden kalmasun sk-i ayyr- felek
Ya bu hrmenden mil-i keh-rb kaldurma kh

Ya lemn- zamnu minnetin taglarca ek
Bir szyle hkden kaldurmaz ol s-nefes

Mrde-i gam yatsa kynda eger t hare dek
Bstn'dan derd ile her ta ki kesdi Kh-ken6

Sgar- ikbl-i Pervz'e tokund yek-be-yek
Kit-zr- sne hl turmasun ey Hlet

Belerin yr tasavvur kl mahabbet tohmn ek
386335
1
Ne kadar olsa hamde kad-i ehl-i idrk

Yetir aa yine tg-i cef-y eflk
Gamzeden dmen-i nze olup haner-ke

tme ben ku tg-i cef ile helk
Tze cn-bah ider ol h- ikr-endzum
Klsa nahcrlerin beste-i bend-i fitrk
389338
4
Haber alursa eger nze-i mjgnudan

Hme-i te-i hurd ide rmhini simk
Mefl Filt Mefl Filn
Herze-gerd olma sakn Kays-sfat Hletiy

Ky- dil-drda sabh saar isen baua hk
387336
Kendye eglence eyler vade-i ferdlaru

Gn germekdr murd k- eydlaru
Ekm gl-gn olmazd bu del tz-rev
Tziyne olmasa mergl- anber-slru
Aksini mirt- muksdnda zengr alam
Yohsa gftrn greyd tti-i gylaru
Sfiyn- kr-dil grdke mey sun skiy
Hayrdur virmek as destine n-bnlaru
Tb- cef-y yr ile yanmakdadur yrek

fn- nrdur bu ki mey zevrak gerek
Ser-gete kld zerre-sft imdilik bizi2

Dah ne gne saklar ola bilmezz felek
Lal meyi bozulmaya cn ne hldr

Dest-i ka bu del komken aa nemek
Cn bstnda bitmez ey serv-i ser-firz

G itme dirler ise saa ehl-i k ek
Ehl-i mahabbete lm zre lm budur

Yar ldrrken eyliye ad gelp dilek
Oldur kzllarn karan sm-tenler

Erbb- dil aceb mi dise bdeye mihek6
Ey Hlet gller alur her ne geyse yr

Ter-i tr-i gamzeye lzm degl yelek
Her zamn med-ud- dil-dra tbidr yaum

Cezr meddi Hlet mutddur derylaru
388337
Ol eh-i hsn olurd ryna bezer dimek

Kurs- mh- lem-r olmasayd b-nemek
6
386
T1. 83b, 1. 105b

1
amde: emende 1
387
T1. 83b, 1. 105b
4
aylice o baludur zlf-i siyeh-kru sen
udreti yodur anula bahe ejderhlaru 1
388
T1. 83b, 1. 101a, VE. s. 297
Her biri mjgnnu bir nze-i ser-tzdr

olanlar saa hum at pr-dil gerek 1, VE
389
T1. 84a, 1. 103a, VE. s. 303
2
-VE; Beyitin farkl ekli ayrca 419 nolu gazelin makta
beyitidir (erre-ft imdilik: lety erre-ve, 419
nolu gazelde).
6
Erbb- dil aceb mi dise: Nad- dehr dirse n'ola 1,
VE

390339
1
Meger ki em-i kemn-dr n-tvndur pek

Kalur ginde anun her atdug nvek
Kapuda tgine tutmd gerdenin k
Mukayyed olmaycak gitdi boynn egerek
emen blbllerin ilzma hergiz olmad re

Gl-i sad-berg ile yzlemeyince ry- pr-tbu
Bu eb ferydn arturmd blbl sahn- gl-ende

Gle gz koydugn grmi meger kim kirm-i eb-tbu
Meger kim dest-i lutf- yrdan dermn ola yohsa4

Ber--berdr yannda rz u eb baht- girn-hvbu
N'in olmaz ki gl-zr- emel ey Hlet hurrem

Meger kim eskimidr delvi bu gerdnda dlbu
Ne gzde ek ne dilde karr kalmdur

Ne var idi gzelm byle ictinb idecek
393342
4
N'ola yir eylese glmde nvek-i dil-ber

O hba bezedrin kim geye bey yelek
o lebler in dg- derd yakmakdur
Netce mi virr ey Hlet bu nn u nemek
391
340

1
nki mey yok nie bir gsterr y bilsek

Birbiri ire tokuz cmn sk-i felek
Elem-i hasret-i yr ile budur ki grinen
Hrmen-i te ola dg- cnnum giderek

1
Cihn sm-i sirik nakd-i cn ile hardru

Alnmaz yine amm bse-i lal-i eker-bru
N'ola hbn ehr olsalar dem-beste yanuda2

Sen takld olunmaz hattdur el-hak hatt- ruhsru
Mecl olmaya t kim gitmege gel ey gzm ya3

Beni p-der-gil eylerse eger kynda it yr
Dem--dem gsterp dd- siyhu erm-sr itme4

Bulutdan nem kapar bir verd-i terdr nki dil-dru
dermi talat- hurdi nisbet ry- dil-dra7

Elinden yanduga ey Hlet erh-i sitem-kru
h- eb-dzini Gl-gn sirikmle gren3

Didi kim byle gerek h- gam- ka yedek
394343
4
ku sm-i sirikinde iderse phe

Olmaz ey h aa hi seng-i cef gibi mihek
Kil ol ksmete n rz- ezelden viz

Sylemek saa virlmi baa sz dilememek
Dirg kim irimez desti hergiz ben dil-efgru

Ne dmnna yr ne girbnna agyru
Ele al gezlik-i teslmi v kl Hletiy

Nokta-i ekki ser-i satr- tefekkrden hak
N'ola eb-dz-i dd- ha irh-i inn itse

Cefsndan kat zrdeyz erh-i sitem-kru
Yzin gstermeyen baa sipihr her zamn oldur

Hudy dd- hn eksk itme bu dil-i zru
392341
1
390
N'ola aynnda olmazsa cihn mest-i mey-i nbu

Habb- bdedr erh-i berni lem-i bu
T1. 84a
T1. 84a, VE. s. 298
3
-VE
392
T1. 84a, 1. 105a, VE. s. 298
391
Ayrma ebruvnudan o gs-y girih-gr

Aarlar sbalar det budur yannda mihrbu 1, VE
393
T1. 84b, 1. 100b, VE. s. 305
2
Yanar knc-i firuda dern- - b-dil
aan kim g ider germiyyet bezminde ayru VE;
Beyitin VE'deki ekli ayrca T1'de kenardadr; Beyitin bu
eklinden sonra VE'de u beyit bulunmaktadr:
Neden a byle reng-mz olur lal-i leb cn
Eger kim olmasa perverde urd-i diranu VE[3];
3
gzm: gzlerm VE
4
gsterp: ar idp 1, VE
5
alat-: pene-i 1, VE
394
T1. 84b, 1. 102b, VE. s. 294
karmasayd an bir kalemden ktib-i kudret4

Ser--ser byle hemvr olamazd hatt- ruhsru
Sen ey Hlet mamn- pk hatt- nazmuda6

Akar b- musaffdur iinde bir emen-zru
396345
1
Nedr ak byle dil-teng olmas uk- gam-hvru1

Vef umduka agz lsin almasalar yr
Senle idemez dav-y hb ey gl-i ran2

Hezr olsa eger aa gvh verd-i gl-zru
395344
1
Dendi sebz-gn klesi bga emen-zru1

Nihlisin aceb mi ekseler her yaa ezhru
Sevd- dde okdan mahv olund b- ekmle 4

Grinen imdi aks-i hlidr ol lle-ruhsru
N'ola hnk-i sabya her biri turma svr olsa

Giderler gl arsn almaga ezhr ecru
Aceb mi olsalar erbb- dil hep grmege mil6

Beya imdi km nshadur hatt- siyeh-kru
emen ebkrnu sr der elbette Nev-rz'a3

Aceb mi cme v prheni al olsa gl-nru
Aceb mi Hlet kula dim gz kulag olsa5

Ne demlerdr ki zler ol sen reftr- gftru
Sab oynatmadan hl degldr sahn- gl-ende4

Nihl-i gl olup bir kse-bz ehr-i gl-zru
Degl gl husrev-i Nev-rz'a geldi kanlu prhen

rince andelb-i bga zahm haner-i hru
Hemn bir sen deglsin Hlet Mecnn olan imdi

Ayag gedi zencr-i cnna cmle enhru7
Szini gl n'ola dilerse blbl-i zru1

Karr-dde-i ho-elhndur bu gl-zru
Mzeyyen old yine ry- rs-y emen2

zldi ykleri hep kr-bn- ezhru
Alup berde-i elmas erh hakkki

Dkldi hurde-i przesi emen-zru
397347
396
alup iki elm seng-i cefdan alar altnda

Mecl olmad hergiz gitmege kyndan ol yr 1, VE
5
Dernn eylemezdi ehl-i l let ren
Eger nr- siyehden olmasayd a- eru 1, VE
395
T1. 84b, 1. 103a, VE. s. 297
1
ezhru: gl-zru VE
3
4
bulunmaktadr:
Gl-i gl-zra aldanma an renginden ey blbl
Odur mlk-i emende cnini sr-i ayyru
7
Mecnn: eyd T1 // enhru: ezhru T1, VE
T1. 84b, 1. 105a, VE. s. 316

1
olmas: oldu 1 / u- am-vru: - zru
1, VE // Vef umdua: Alurlar m ki 1, Eger almasa
VE / almasalar: ol once-leb 1, VE; Bu beyitten sonra
VE'de u beyit bulunmaktadr:
Vefya her ne del ahd iderse itimd itme
Vef olmaz dil ahdinde ol - sitem-kru VE[2];
2
aan kim imeye destinde olur raeler peyd
Aceb mi ae urmazsa elinde rind-i mey-vru
3
Sevd-.....ekmle: Sevd- merdmm ek-i revn sercmle mav itdi T1;
Ceml bnu ey once-leb evvel-bahrdur
Gtr snbller yzden alsun verd-i rusru VE;
Beyitin VE'deki ekli ayrca T1'de kenardadr.
4
-VE
5
dpdr le kr ayrl ey let amm
Gzel sevmekden zge yo yine dnyda bir kru VE;
Beyitin VE'deki ekli ayrca T1'de kenardadr (le:
cnua T1 kenardaki ekilde // dnyda: ziyde T1
kenardaki ekilde).
397
T1. 85a, 1. 104b, VE. s. 293
1
gl n'ola dilerse: dilese gl a m 1, VE; Bu beyitten
sonra 1[2] ile VE[2]'de u beyit bulunmaktadr:
Ne demler old ki gelmez avfil-i serm
Meger ki yollarn kesdi ti kh-sru
2
ry- ars-y: ars-y ehr-i 1, VE

4
Degl hat- zekanu dd- hdur cn4

Esr-i ch- zenahdn olan dil-efgru
Hatt- ruhna hkm idemez dde-i idrk9

Tahrrini gr hme-i nakk- kanu
Mar-i k idgin Hlet yn itme6

Zebna kymas vardur bu erh-i gaddru
Rez duhterini ehl-i riyya nice virsin5

Bir dne ciger kesidr pr-i mugnu
Ben mlk-i mahabbetde o sultn- gamam kim

Baum dyemez syesine zll-i Hm'nu
Gam-hnee ol yr kadem korsa seherden

Olsun bu gazel Hletiy vird-i zebnu
398347
1
Nice virrdi saf safhasna gl-zru

Benefe nshasn almasa hat- yr
400349
err- h dil-i pr-gama sipend iderm

Gezend-i emi tokunmaya diy agyru
Aceb mi olmasa hi emi srmeden hl

Olur heme libs siyh ayyru
Sanma ey dil grinen lebleridr cnnu

Kald agznda iki katre ierken kanu
Olursa murg- dilm hasret-i hatula helk

Yolunsun stine blblleri emen-zru
Grdiler dn beni ol gonce-dehen yannda

Tek tururken diken oldum gzine dnynu
Zamne halk bu ciz ki ide tarh- nifk

Miyn- sne v dgna k- zru
Hasret-i lal ile agzuma geldi cnum3

Bse lutf eyle hemn vakti degl ferdnu
Aceb mi huk-i leb olsam bu demde Hletiy

Bozuld yollar b- zll-i gftru
Hr- zr- dil kimseye ey Kays ama6

An def eyliyecek nkasdur Leyl'nu
399348
Nmemi yra kebterle iderdm irsl7

Korkarn htr kalur diy murg- cnu
Ey tabb-i dil cn belki ilc eyler id

Derdini bilse eger Hleti-i eydnu
Mefl Mefl Mefl Feln

1
Bildm nazar kynadur ol bt-i cnu

Yannda salbin gricek kble-nmnu
401350
Tr-i mje ghi gelr eme hayli

Kan agladugumdan bilrin geldgin anu
Zerd olsa eger berg-i hazn gibi kayrmaz3

Dmek dileyen pyna bir serv-i revnu
Her gice gam yidginden bu dil-i mahznu

hir olmaz m siyeh kselgi gerdnu
Ben em-i remed-ddede m bitdi sanurdum4

Yirlemi imi anda meger aksi miynu
Ksesin krd tutarken ser-i b-devletini

Gyet incindgi Leyl'ya budur Mecnn'u
Yz srp rhna kl ihreni hk-lde

H-mend-i gam ise gizli gerek altunu
-1, VE
Mar-i idgin: Zebn ise am ile 1, VE
398
T1. 85a
399
T1. 85a, 1. 104b, VE. s. 295
2
-1, VE
3
-1, VE
4
Her gice ekerdm an - ayle
afv itdgm oldur ola zrde miynu 1, VE; Beyitin
bu eklinden sonra 1[4] ile VE[6]'de u beyit
bulunmaktadr:
Her kimseye unma meded ey si-i meclis
Yrn sebk-rh gerek rl- girnu
5
-1
-1
400
T1. 85a, VE. s. 319
3
Jle-i eki didm ke drme cn
Girmedi gna hergiz o gl-i rannu VE; Beyitin
4
rmeym menzil-i mada alam gibi gelr
yle zr itdi beni bram- hicrnu VE; Beyitin
5
-VE
401
T1. 85b, 1. 104a, VE. s. 315
6
Seni grdke dner mi ki sirikm kana4

Ya der mi ki aa aks-i ruh- gl-gnu
Hlet saklamadu h kemendin hergiz

Gayrdan bilme sakn kadugn ol hnu
404353
1
Nazr olmazd el-hak mve-i vaslna cnnu

Eger kim kendsinden kopsa ol nahl-i dil-rnu
Melek-sretdr ol dil-ber vel Mirrh-sretdr

Sakn ey k- eyd alur cnu dker kanu
402351
1
Degldr halka-i zlfde peyd hadd-i gl-gnu

Nmyn old ruhsruda aksi em-i pr-hnu
emende gonce-i gl dem-be-dem byle sklmazd

Eger almasa agz lsin ol verd-i handnu
N'ola makble gese dg- snem yr yannda

Gzeldr rengi gyet eksigi yokdur ol altunu
Gice kyna vardu bulmadu m yohsa ol mh4

Ne arard felekde ey dil-i rde efgnu
Mey ney grmedk iitmedk okdan bu bezm ire

Mrr- dehr ile ey Cem bozuld gitdi knnu
Sevd- merdm-i emm yaumla rtilr gh5

Dem olur kim grnmez karas dery-y ummnu
Bir edn hesiyle kimse nkim km-gr olmaz

Revdur bd- hum hrmenin kaldursa gerdnu
Eer yok anda hi by- vef-reng-i hakkatden6

Nesinden hazz ider cn murg bilmem bg- dnynu
Dem--dem cy-ghu Hlet peygle-i gamdur

Tutarsa sen tutarsn yirini k ire Mecnn'u
Dkerse Hlet b- sirikin derd ile k7

Ayag tozna dkmek gerek bir h- hbnu
403352
405354
Eger olsa ikeste esi gerdn- gerdnu

Yine py- dilin zrde eyler derd-mendnu
Zahm- dendnyla hayf dmen-i bed-gevher

Dndi gk ykta imdi lal-i nb dil-ber
Gubr-s cihnu ft hzinden kayurmazdum

Yapsam kbet dmnna bir h- hbnu2
Ol eh-i hbn gller yazmaga meyl eylemi

Adn adurmaz olm k- b-diller2
Libsn hulle-i cennetden itse sd-mend olmaz

Dil-i dvne ald hazzn k-i giribnu
Ayagna gelse ak ser-eme-i b- hayt

Bakmaz aa kte-i lal-i leb-i cn-perver
Giyh- bg- ku devr iderse ol kadar it kim4

rie aa gh sye-i serv-i hrmnu
Hayli yksekden drmi gibi dest-i rzgr

Kalmad bir presi yne-i skender'
Sikender gibi dn-y cihn hod-pesend eyler

Muhassal hazz yokdur Hlet mirt- devrnu
Hem-dem itme yr ile agyr zinhr ey felek5

Bd- humdan sakn ol tde-i hkister
Grinen sanma afak okdan akar bu khne hum

Hlet incinme tolmazsa meyinden sgaru
404
4
Dmen-i mr-fat rek ile kr old diy

Old memnn gl er-i zmrrd-gnu 1, VE;
402
T1. 85b, 1. 106a
403
T1. 85b, 1. 106a
2
h- bnu: pk-dmnu 1
4
Nice zn-y amdan bunda dem ba aldursun
Mlnden derd-i ser eksk degldr bezm-i dnynu
1
T1. 85b, 1. 104b, VE. s. 312

4
-VE; Beyitin farkl ekli VE'de makta beyitidir.
5
-1
6
-1, VE
7
Ser-i kyna vardu bulmadu m yosa ol mh
Ne arard felekde let dn gice efnu VE
405
T1. 86a, 1. 105a, VE. s. 294
2
bn: snm 1, VE // Adn adurmaz olm : Deftere ayd itmez old nmn 1, VE
5
-1, VE

406355
1
Peym- gonce-i lalin nice alurd ol hu

nce kamasayd berg-i gl bd- seher-ghu
D-tdur halka-i der gibi gamdan kmetm dirse
Kapudan tara eyle dstum agyr- bed-hvhu
Kemend-i zlf tg-i gamzedr ser-mye-i hsn2

Eger krsa gerse halk yokdur kimseden bk
Mey olmazsa ekersin derdi ey rind-i kadeh-peym

eken ky- harbta ya budur yahd hk
Hcm- zeng-i gamdan lahza lahza humuz yokdur4

Hele dr itme sk saykaln mirt- idrk
Gl-i sad-berge dnd Hlet bg- mahabbetde

Olup lde-i hn-b- hasret cism-i sad-k
Dime kardugum uka bilmez stnnda3

Sen bi dem ire sz- dilden belldr hu
409358
4
Met- ivesin ol fet kaldurmak istermi

uyuld eb-rev olmakdan murd n'idgin mhu
Dem--dem Hlet b-reyi ldrmek istersin
Budur Hak'dan recmuz kim myesser ola dil-hvhu
407356
Mefl Filt Mefl Filn
Gh per dehnn bir mh-talatu

Yokdan gelr nasbi hep ehl-i mahabbet
Dery-y sabrumu yzi pr-mevc-i hn olur2
Yd eyledke sarsar- endh- firkat

1
Kalmad bir hb kim olmaya nlnu sen1

Kanlular zindndur h- zenahdnu sen
Bunca yllar br idindm kelle-i b-devleti

Vay eger olmazsa bir gn gy- evgnu sen
Kan bulad agzna ey dil komaz imden gir

Nvek-i yr ldrp hir alur cnu sen
Eylemezsin kurs- mh u mihri bir yirden yn

Ey felek aa bakarken bunca mihmnu sen
Ukde-i zlfin yine elden komazsun Hlet

Pr-i k olsa eger kalmasa dendnu sen
Kit-i emel hmm- elemden olur tebh

Zr bel-y kna ddm bir fet
410359
4
Halvet-sery- vahdeti grse ne gnedr

endn safs yok hele bu bezm-i keret
Grseydi Cem eger seni l-bdd iderdi rek

Ey pr-i mey-kede kat okdur velyet
Msra sultn olsa ger uk- nlnu sen

Htrndan kmaya h- zenahdnu sen
hir humr- firkati olmasa Hlet

Hergiz nazri olmaz idi cm- vuslatu
Sni-i kudret dehnu hokkasn teng itmegin2

Birbiri stine gelmi drr-i dendnu sen
Ruhlaru zre den zlf-i siyeh-kru gibi

Yirmi od itdi cn derd-i hicrnu sen
408357
Kemend-i.....sn: Sen ol n-vrsu kim t-i cevr

bend-i zlfle 1, VE
4
ar-i iinde pey-rev oldu ays- eydya
Begendm ey dil-i dvne yet al u idrk 1, VE;
409
T1. 86b, 1. 102a, VE. s. 302
1
Olsa zb a mdur sb-i zenadnu sen
stine pertev alar urd-i ranu sen 1, VE;
410
T1. 86b, 1. 102a, VE. s. 307
2
Vadet keretde eyler drr gevherler nir
em-i girynum benm hem lal-i andnu sen 1,
VE; Beyitin 1 ile VE'deki ekli ayrca T1'de kenardadr;
msradr.
2
406
itb ile kaan reftra gelse kadd-i lk

Sanurlar eme-i hurd ruhsr- arak-nk1
T1. 86a, 1. 104b

3
arduum ua bilmez stnnda: u ile h
eyledke bilmez ol meh-r 1
4
ivesin ol fet: snini bir dil-ber 1
407
T1. 86a, 1. 105b, VE. s. 292
2
-1
408
T1. 86a, 1. 101a, VE. s. 314
1
rusr-: ry- 1
Lutf idp gndermeyince lme ey ka kemn5

k- b-dil murd eylerse peyknu sen
Kte-i ku ogald nic'olur hlm benm

Destme maherde de girmezse dmnu sen
demezdn cey-i hvb ber-taraf ey Hlet

b-dde olmasa her tg-i mjgnu sen
Olup htr-nin ol iki y kalar yr1

Hadeng-i h irdi Kb-kavseyn'e dil-i zru
Sevd- dde okdan mahv olund b- ekmle

Grinen imdi aks-i hlidr ol lle-ruhsru
Dil-i dvne kuda aceb mi gz kulag olsa4

Ne demlerdr ki zler ol sen reftr u gftru
413362
411360
1
Bezedrlerse gl-i bga ruh- zblaru

Syler blbller ile k- eydlaru
Eger kim imese destinde olur raeler peyd

Anun ake hi turmaz elinde rind-i mey-hvru
Agzu almaz meger gyet de rn olmadan

Biribirine yapd lal-i ekker-hlaru
Dehnndan drmez lal-i yri Hlet yohsa

Sen tt-i ekker-h mdur kilk-i gher-bru
Ikum badan aursa kmet-i dil-ber n'ola

M-tekaddemden hevs hb olur bllaru
Geldi mi agyr yohsa ey seg-i dil-ber gice

Neydi ol b-gne seg grmi gibi gavglaru
hid-i man olup her iki msrau yine

Hlet hakk ki ibt eyledi davlaru
ekme ey dil yri pehl itmege hergiz emek1

yle sengn-dil seven bagrna ta basmak gerek
Yolua har itdgm sm-i sirik-i em in2

Merdm-i emm olupdur gyiy seng-i mihek
T kulagna varnca ka yayn ekmese

Nvek-i gam cna ter eylemezdi byle pek
414363
412361
1
Eer kalmaz dil-i sengn-i yra ny syletse1

Deminden ol azz mutrib hry syletse
Hle-i hattula dim zlfe ftdedr4

Bu cihn ire olanlar mhdan mhye dek
Yze mh- enver lale gl-berg-i ter k

Saa k geer aly v edny syletse
Ek-i eminden n'ola aldurmasa k ehlin5

Grg-i brn-ddedr ey Hlet zr felek
Kosa arz itse erbb- mahabbet saa ahvl

Ne var ey lebleri s biraz mevty syletse
Baa incindi yrm sylemez lutf itse ey sk

Nedr bilsem gnhum ol per-smy syletse
Sad-y rad- hudan ter bu gnbed-i gerdn

Sen derd-i dil syler ey-i dnyy syletse
Zlfi zencrin gice seyr eyledi cnnen

Kaydn grdk bi-hamdi'llh dil-i dvnen
Cn u dil gitse aceb mi cism-i sad-km koyup

Olmaga kbil yiri kalmad ol vrnen
415364
Shanda kimseyi syletmez old Hlet imdi

Saasn ba iderdi tti-i gyy syletse
413
Al k olmazd byle - b-diller

Olmasayd amze-i n-rz-i berrnu sen 1, VE;
411
412
1
almaz: alsa T1

1
alar: alar T1
3
-T1
414
1
ekme: ekmez T1
2
ar: arf T1 / sirik-i em in: siriki grmege 1
4
dim: at- 1
5
ehlin: bn T1
415

3
Szlerin g itmeden vizler kl ihtirz

Hvb- gaflet virmesi vardur sakn efsnen
aknm sret derv nmn mah- lutfndan

Vel man yznden hdur ol ehl-i irfnu
Bezm-i meyde olsa bir ibrk-i zerrn ftb

Degmeye su koymaga ayagna peymnen
Kuludur Hlet-i b-dile gh nigh eyle

Sen de iki lemde Hud olsun nigeh-bnu
Hlet-ve her harbt ehli kendin Cem bilr

Bli-i zer-kra virmez iigin mey-hnen
418367
416365
ekelm turma dil br- belsn yr

Lutfa haml eyliyelm cevr cefsn yr
Bize yne-i ruhsrn ar eylemedi

Gayrlar srdi dirg ki safsn yr

1
Bend ider her grdgin zlf-i girih-gr sen

yle zlimsin yrr bir nie zencr sen
Borcum olsun seni katl eyliyeyin dimi idi

Dil-i eyd begenr hsn-i edsn yr
Eksk olmaz her dem stnden cigerler presi

Bir nihl-i verde dnmidr hemn tr sen
Yei badan yine eyd olalum n'olsa gerek

Alalum baumuza zlfi hevsn yr
Sensin ey pervne bezm-i k germ-germ iden

Hazret-i Hak isterin kim nr ide yir sen3
Seg-i kyum diy yd itdi seni Hletiy

Bir zamn ola bu lutfn aasn yr
Ry- kda yir eyler kebkeb-i p-p- yr4

Ey sitre kalmamdur byle ter sen
Hlet-ve k- b-dilleri ldrmede5

alur cn hakkna hakk ki emr sen
419368
Mefl Filt Mefl Filn
417366
Cevr ile urma zahm- dil-i ka nemek

Ey pdh- hsn aa acmak gerek
Ol ka yy sneye ekmi gice rakb

Uk- n-tvna o g geldi kat pek

1
Bilrd hli zhid tuysa ku n'idgin cnu

Acrdu baa olsayd eger ggsde mnu
llerle ime altun adu bakr olmasun

Ey sm-ten sakn ki dinr bdeye mihek
Beldur ser-be-ser zlf-i siyhu geri uka

Belnu badur amm ser-i zlf-i pernu
Bir kerre tek yz greym ey melek-ceml

Al nakd-i cnum yolua cmle m-melek
Yanar par par ceml gice v gndz benm emm

Nice sz u gdz olmasun uk- nlnu
Ser-gete kld Hletiy zerre-ve bizi

Dah ne gne saklar ola bilmezz felek5
Eger dmnu pmek nasb olmazsa dnyda

Tutam iki elmle rz- maherde girbnu
Debistn- belgatda aanlar h u dervi

Meger kim grmemidr h u dervin bu devrnu5
420369
1
agtdum aklum seyr idicek zlf-i pernu

Brakdum kendmi cn grp h- zenahdnu
416

3
isterin: isterm T1
4
p-p-: p-bs- 1 /yr: bd VE
5
b-dilleri ldrmede: b-dillere olur meded T1 // alur:
ala T1
417
5
devrnu: dnynu T1
418

5
(lety erre-ve: erre-fat imdilik, 389 nolu
gazelde).
420
419
Mahabbet eme-srnda o tfl- nz-perverdm

ikest eyler seb-y htrn uk- nlnu
Benm baumda da murgn tutard iyn amm

Gelr seng-i cefs n'eylesn ol h- fettnu
Ne lzm k- b-dilleri hep kend ldrmek

O del hidmet grmez mi cn derd-i hicrnu
Yzine yr bakmaz incinp ben zr u eydnu

Bizmle yldz barmad ol mh- tbnu
Almaz gonce-i bahtu sen ey Hlet hergiz

Meger kim pertev-i lutfn sala mihr-i dirahnu
N'ola sabr eylese sz- firka tan- adya

Grpdr germ serdin k- eyd bu dnynu
Ho olmaz htrum peykn- tr irmese cna

Mar-i kuam bir katre ba yok m dermnu
Mensb chile zillet keml ehline izzetdr

Nedendr aksini ar itmesi mirt- devrnu
Kimisi hicr-i yriyle kimi hattu gubryla

Olupdur Hlet-ve cmle lem deng hayrnu
423372
421370
1
Yakup hicr odna pervne gibi k- zru

erg- bezm-i agyr eylemek lzm m ruhsru
Aceb mi lseler erbb- dil hep grmege an5

Beyaa imdi km nshadur hatt- siyeh-kru
Kayrmaz garka-i seyl-b- ek olsam eger cn

Bandan gemedk bir nesne yokdur ben dil-efgru
Aceb frsat der mi m-be-m ar itmege yra

Miyn hasretiyle afn bu cn- bmru
Peykn ile bir grdi gelince ten-i zru

Senden yzi dnse n'ola emr-i nigru
Ceml-i b-kemle hatt- mkni arar virmez

Gl-i ruhsr berg-i sebz ile randur ol yr
Hatt eyledi mirt- cemlini mkedder

Hayr itmedi hir sen ol yra gubru
Mukarrer tgdurd Hlet dvnn Husrev

letseydi sab ger nefha-i mkn-i eru
Salmad baa gamzesi eh-bzn hergiz

Dil murgn grdkde gzi tutmad yr
Gl-ende alur hrlar yanna gller

Dimez mi ki gzi ilir aa hezru
Cn biledr kanda giderse gam- gamzen

Old dil-i uk sen oklu ikru
Ll olm-duk murg- hazn-dde-ve amm

Syletdi yine Hletiy evki bahru
424373
Mefl Mefl Mefl Feln
422371
1
Tg-i firkatden ser--ser zahm-nk olm ten

B-vef sevd gl bi ba hakkudur sen
Ar idince hlmi bir lahza rm eylemez

Senden grenmi cefy ol muallim tevsen
Virmese pervne-i ka hayt- cvidn

Bezedrdm ema ol ruhsrelerle gerden
Sen baa gretme kend ey sihipr-i hle-ger

Murg- cn sayd itmege her eb saarsn erzen
Baa dirsin ki gamu leme f olsa gerek

Bde-i k ile mestem be diye n'olsa gerek
Bagrumu balarn arasa dil-dr ne var

Bilr ol kim kii itdklerini bulsa gerek
421
425374
Kalmad by- vef reng-i mahabbet Hlet

Murg- dil bilmem nesinden hazz ider bu gl-en

2
-T1
422
423

425
424

3
Srme-i em-i all eyliyeym hk-i reh

nki en son gzmz toprag ile tolsa gerek
Klurken dil gam- ebr cn menrna tugr

N'in ey h- lem ekdrrsin illere adu
Didiler haner-i hn-rzini tz itdi o yr

Gamze gibi yine dil aa da urulsa gerek
Grnce tesin kd ererler seng-i hrdan

Meger sz- dili ter idermi taa Ferhd'u
Hlet esb-i tabat nie reh-vr olsa

Giricek rh- gam u mihnete yorulsa gerek
Egeri k terk eylemek mutdu olmdur

Ne var terk eylese bir kerre cn sen de mutdu
Myesser olmad sayd eylemek saa ol hy

Egeri Hlet cmle cihn tutd ferydu
426375
Mefl Filt Mefl Filn
1
Gl gibi turma al ele cm- lle-reng

Mnend-i devr-i gl zamn eylemez direng
Zlfini halka halka idp giderr zirih

tdke gamzesi dil cn ile kasd- ceng
Bir dil mi kald tg-i gamu klmaya helk

Bir cn m var ki gamzeler urmaya hadeng
ol mest-i gam ki cm- safs ikestedr

Senden bilr tokunsa eger ayaguna seng
Vsat olayd emr-i manda Hlet

arlmaz idi kfiyen oldugna teng
427
Grp hk oldugum rh- belda ekme dmnu

Ne var cn tokunsun baa da bir kerre ihsnu
Gl tb- teb-i hicrnu ile tenedr ba

Aceb mi stine ditrerse ol emr-i berrnu
Geh vaslyla gh hicr ile halk helk eyler

ki yzl kldur k ol sultn- hbnu
Eger bir kerre pehlsn seyr itdse yetmez mi

Dime ey dil nesin grdm ben ol h- dil-rnu
Shan tbn kapdum ortadan evgn- tabumla

Benem ey Hlet imdi shan-gy bu meydnu
Aceb mi hnesine varsa dil-ber dmen-i mu

Ayagna gelr dirler ikr her zamn bmu
Eger ol h- te-preye dil virse ey zhid

Olurd ku sz- dili bir pre malmu
Saa hn- ciger n eylesn her gn dimi dil-ber

Yri zevkde ol tayn olund nki mersmu
Belin kudurmaga vad eylese hergiz rec itmem

Temenn eylemez kil vcdn emr-i mevhmu
Eger gamdan lrsem n afak ey Hlet hnum

Tutar dmn- erhi yirde kalmaz hn mazlmu
428
430379
1
Kat teng olmasa ger ey lebi gonce dehen

Ne in cn virr elbette karken shanu
Bu cihn ire senleydi haytum cn

Dilerin mri kesilsn seni benden kesen
ten cme ile ksa ger ol nahl-i revn

ecer-i r gibi akln alur her gren
Byle kamak nedr ey gzleri h imdi

Kan Mecnn'na rm oldugn eyym sen
iken-i zlfi hat zre dicek Hletiy

Old ftesi dil ol hat- anber-iken
377

1
376

1
429378
Ygld ku prheninde seng-i b-ddu

Yaknda var gibi hum vef kasrna bnydu
426

428
427
429
430

431380
433382
Feiltn Mefiln Feiln
ku grse arak-rz olmadur hyu sen

eme-i hurde bezetsem n'ola ryu sen
Old sad pre tg-i gamla ten1

k olmak nee yarard sen
Sye-i kadd gibi b derdi yanua

Grse bir kez ey lebi Kever eger boyu sen
Fi'l-meel henn-hir olsa

op- hicrna dymeye beden
Mrde diller cn bulurlar senden ey emr-i yr

b- hayvndan virlmi glib suyu sen
Merhem-i lutf ile leb--lebdr

Asan olmaz m hokka-i dehen
Akd glm cy-ve serv-i hrmnn grp

Eyledi eyd beni ol kadd-i dil-cyu sen
Salar old anbern-evgn

Gy- smnidr anu zekanu
Eksk olma ky- dil-berden meded ey bd- subh

Dde-i uk indr hep tek pyu sen
Hl-i lal-i nigr vasf itse

Hlet cnda yir ider shanu
Hr ile glmn ise m-fi'-amr sfiy

Hep hev-y nefs olur bu hy ile hyu sen
Hem-kadeh olma tururken Hlet agyr ile

Olmasun rencde-htr ol du-gyu sen
434383
432381
Hline rahm itmek olmaz k- gam-perver

Yok mdur y zekt- hsni ol smn-ber
tmesem ben de n'ola endh- cn-fersy terk

Eylemidr htrumn ol benm dnyy terk
Nvek-i dil-dz- dil-ber itmesn dirse hat

Knc-i gamda ber-karr ol bekle ey k yir
Ry pr-tb olsa ta m nr- em-i ehl-i k

Eyledi evvel grde dde-i bny terk
Bezm-i meyden dn gice gyet ufank old yr

e-i nms gibi k- b-diller
Eksk itme cm- pr-sahby ey sk ki ben

Anu in eyledm dny v m-fhy terk
R-hand eyle tabbm br itmezse ilc

k- b-dil kaan ar itse zahm- haner
ok dklmidr saulmdur gl-b- mk-i nb

Eylemezlerse n'ola ol zlf-i anber-sy terk
Gitmesn baum diy olmaz mukayyed ehl-i k

Mest-i l-yakl ikestinden kayurmaz sgaru
Kend kendyle biraz sylemek ister ehl-i derd

tmese glm aceb mi ke-i tenhy terk
Hlet rifat dilerse te-i k ile yan

Sarsar- hu karsun gklere hkister6
Terkin urmazd anu ey Hlet erbb- akl

eyh-i zerrk itmeseydi tc- istign-y terk
435384
Mefl Filt Mefl Filn
1
433
431
432

Ama o yra hicr ile pr-nal ise ten1

Her prei sakn kulagnca ider sen

1
amla: am ki T1
434
6
arsun: arsa T1
435
1
pr-nal: pr-lal T1 // prei: pru T1

2
Zlfi esrin ne bilrsin cefsn

avk- belya gemedi ey sf gerden
Tutd cihn ku ile zr u venm

Yok m nihyeti gzelm nz u ven
Gitme yabna mihr mahabbet tarkn

Ey reh-revn- k gel benden gren
ldrse gerek yr diy mjdeler itd

Ey nvek-i gam hak bu ki glmde yir itd
evk-i ruhula blbl olup Hlet yine

Rek itmez old nagmesine murg- gl-en
Hsn iline ehsin kamu uk- siyhu

Dg u elifi anlara tg siper itd
Ey dil gam u zlf-i ruhn halka tuyurdu

Geh nle-i eb-gr geh h- seher itd
d eyle biraz lutfu ile kalb-i haznm

Maksdu eger cevr ise hum yeter itd
Kapuda seni grmeyicek taglara ddi

Ey kebg-i der Hlet'i der-beder itd
438387
Mefl Mefl Mefl Feln
436385
1
Bagr hn olsa n'ola nfe-i anber-bnu

Old ftde-i emi o gzi hnu
Kimden alsun haber k- b-dil cn

Seni bir kez gren elbette olur mecnnu
Rzum leme f eyled ey tr-i nigr

Hsl kanna gird bu dil-i pr-hnu
Dd- h- dil-i uk ile hem-ser geinr

Hak budur hayli yukardanlg var gerdnu
Herkes destinde imdi tg ile haner gerek

Her kii kan dkmede n gamze-i dil-ber gerek
Gna drr-i kelmu komaz ol sm-beden

Yog ise Hleti-i zr gibi altunu
Ref ola t kim zalm- kfr emr-i guzt

Mihr-i enver gibi her yaa iy-gster gerek
Tg-i cevher-dr n'eyler olcak rz- mesf

Merd-i ceng-verler kendnde bir cevher gerek3
Bezm-i iretdr dilverler yannda nki rezm

alc ol bezme tg raks uran emr gerek
439388
437386
1
Herkesi agladur ol turre-i anber-fmu

og olur gayet ile b- revn m'u
Efserin efsra tebdl itse lykdur kral

lem br- gamn yklenmege bir har gerek
Seyre gel kim gzelm bezedi gk meydna

Seng-i gamla dklen snesi ben n-kmu
Garka-i ek-i nedmet kld dirler kendyi

Ol seg-i murdra hakk kim dah bedter gerek
Kalbme degme sakn nle v feryd iderin

okununca kar elbette sads cmu
Eylese zr-i zemni yiridr cy- karr

Mlkini alnca elbette aa bir yir gerek
Leb-i yr almag ile cn kanat klmaz

Bezer ol dyine kim ribhini ister vmu
Kfir-i sengn-dili grse err-efn ola8

Gziynu esbin her nali bir ejder gerek
Nakd-i cn n'ola yolunda kosak Hletiy

Bilrz kymetin ol dil-ber-i sm-endmu
Baumuz irsn gge dirse ad-y bed-fil

Kellelerden pteler t erh ile hem-ser gerek9
438
439
436
437


3
ceng-verler: ceng-ver gerek T1
8
ola: olur T1
9
Kellelerden.....gerek: n Meemmed gibi bir h-
blend-ater gerek 1
10 Arsa-i lemde ey dil olmaga shib-krn10

Hn Mehemmed gibi bir h- blend-ahter gerek
dersin mest olup meclisde cn giryeler gh

Bu hletle klursn b-dde tg-i mjgnu
11 Terk ide syiin syi-i dny in

yle ha lutf- Hak hem yr hem yver gerek
Kardurmazd gl mecmasn her br gl-ende

Greydi bd eger ey Hlet evrk- dvnu
12 Lutfna ihsnna yokdur nihyet hak budur

Hli aa nihyet Hlet syler gerek
13 Lyk oldur ehl-i dil haknda ol h- cihn
Her ne fil eylerse tahtnda kerem mumer gerek
442391
1
em-i bezm olsa adya tb- ruhsru sen

Hicr ile b-tb olur uk- gam-hvru sen
h- serd itmezdi hergiz k- dil-hasteler

Grmese germ oldugn illerle bzru sen
440389
Mefl Mefln Mefl Mefln
1
t-i dile gster yne-i ruhsru

Bir kerre szin dile sen de o dil-efgru
Tg-i hn-m ile gklerde Behrm itmedi

Gamzesiyle itdgin ol em-i hn-hvru sen
Zahm- dile bir merhem yok hokka-i lalinden

Vfir aradum agzn ol yr-i cef-kru
Pre-zl-i erh ryu grse ey Ysuf-lik

Rite-i mihriyle olurd hardru sen
ftdeler bagr bayla pr olmdur

Bah itmege anlarla ka ba var agyru
Devlet-i kuda ol h- cihnu Hlet

Nie demler srdi bu em-i gher-bru sen
Hak'dan dilerm dim d ide cihn halkn

Kalsun gam hep baa ol h- sitem-kru
ok zehri n itdi bu Hleti-i eyd

Olmdur anu hakk ol lal-i eker-bru
443392
1
Baa yle gelr kim hatt- ruhsr o meh-rnu1

Ola bir sreti baumda olan kara yazunu
ark-i ka ser-menzil vislm kydur dirse

nanma ey dil-i rde kmaz tesi bunu
441390
1
Mahabbet ehlin mihrbdur ebrs cnnu

Kararm dd- hndan dil-i uk- nlnu1
Eger kim olmasayd b- em dne-i eki

Vuh u tayr det bana mezdi Mecnn'u
Isrsam lali bir kerre cn sen dah grse

Actmak cnn sn mdur uk- eydnu2
Men ol mr-i cihn-grem ki iklm-i mahabbetde

okund ryet-i dd- dilm erhine gerdnu
Neye varur anula dstum ahvlmz bilmem

Kat ok baludur dirler sen zlf-i pernu3
Aceb vasf eyled ey Hlet ol kadd-i bly

Begendk hsl zihn-i blend tab- mevznu
444393
10
-1
441
1
nlnu: eydnu 1; Bu beyitten sonra 1[2]'de u beyit
bulunmaktadr:
Geh valyla gh hicr ile al helk eyler
ki yzl ldur ol suln- bnu
2
cnn: cnn 1 / eydnu: nlnu 1; Bu beyitten sonra
1[6]'de u beyit bulunmaktadr:
Eger bir kerre pehlsn seyr itdse yetmez mi
Dime ey dil nesin grdm ben ol - dil-rnu
3
Tamm old mey-i ula bu bezm ehlin li
Anun ser-nigndur dim ol h- zenadnu 1
440
442
Gayret-i gl-zr- cennetdr ruh- alu sen

Bir beldur deme ol dne-i hl sen

1
444
443

2
Sanma kim meyden kzard gamze-i hn-rzi

Old hn-lde tg-i em-i kattl sen
Dimi o yr cihnda anula har olmam3

Rev degl mi eger aglasam kymete dek
Bunca yldur kim esr-i pister-i hicrnuam

Dimed bir kez nedr ey haste-dil hl sen
ark-i mihnete ddk gamu nihyeti yok

Neye varur ki aceb hlmz bizm giderek
Kti-gr-i gussa v lma virmezsin vcd

Bilmezin n'eylersin ey sk nedr l sen
Olupdur hum ile yauma benm hayrn

Eger felekde simk u eger deizde semek
Hlet-i zra ar eyle gubr- hattu

Tekye-i kuda yokdur yle bdlu sen5
Grnce dg ile r b- ekmi acd8

Riyet eyledi ol yr hakk- nn u nemek
445394
Kapuda tge tutmd gerdenin k7

Yzine bakmaycak gitdi boynn egerek
Geerdi Hletiy yirlere hicbndan8

Elde hmei seyr eyleseydi tr-i felek

Defterinde nmumuz bulduk bugn cnnen1
lmeden grdk hele kaydn dil-i dvnen
447396
Her gice bir ceme em olur ne bilsn hlini

Gn-i gamda muttasl pervne gibi yananu2
Zhide gsterme ey sk sakn rez duhterin3

Degmesn desti aa n-mahrem-i b-gnen
Komazum gayra ser-i kkl-i anber-iken

Ba virr ba alurn arsa-i kuda sen
Gn efsne-i ka tutard her kii

Olmasa hvb- ecel encm ol efsnen
Yansa ol sm-ber te-i hicrnnda

ama- hm gider k- sevd-zeden
Tg-i gam seng-i cef zler dem--dem Hlet5

Hattn ald murg- dil bezer ol b u dnen
Sylemezsin ne kadar eylese k ehli niyz

Ne aceb goncedr ol hergiz almaz dehen
446401*
Akl yok diy baa n'in itb eylersin

Dstum aklu kalur m seni bir kez gren
ihremz Hletiy zer gibi zerd olmaz idi

Derd-i dilden haberi olsa ger ol sm-ten

1
Yir eylese n'ola cnumda atdugu nvek

O hba bezedrin kim geye beya yelek
448397
Ne gzde ek ne dilde karr kalmdur

Ne var idi gzelm bizden ictinb idecek
5
uda: ire T1 / yodur: -T1

445
T1.90b (tekml-i kusurda), 1. 104a, VE. s. 319
1
Aldanup andan ayd belki rindn siy
Cralardan kini gil lmasun mey-nen
2
muttal: dem-be-dem 1
3
-1
5
ihresin em frzn eyliyendr let
nmn- abrna te oyan pervnen 1
446
T1. 90b (tekml-i kusurda, noksan gazel), VE. s. 319 (farkl
ekli VE. s. 301'de)
*
T1'de matlasz olan bu gazelle ilgili kenarda u kayt
bulunmaktadr: "B-matladur. Musannifn muhtr olan
mretteb dvnundan bu kfiyede olan gazelinn kus rudur..."
1
-T1; Bu del arar- ha ayanmaz idi felek
Eger ki dd- dilm aa urmasayd direk VE (301)
2
-T1

1
Srme-i hk-i rehin virmedgmn yr

Beni imdi grecek gzleri yok agyru
Kimine te olur kimine verd-i handn

Ne aceb hli var ey dil o ruh gl-nru
3
Ne fide szmz drr-i h-vr olsa

ulan bize utmaz o yr her ne disek VE (301); Beyitin
bu eklinden sonra VE (301)'de u beyit bulunmaktadr:
am ile atmi iderse incinmem
oyup beni yaluz seyre gitme hum tek
6
ekmi acd: ek-i emm T1
7
-T1
8
azel dimekde an let gibi mhir
Rev durur aa h- serr-i nazm dimek VE (301)
447
448
Emmege kor m ola baa zebnn diy3

Aradum agzn ol yr- per-ruhsru
Yaz u k ey serv olup bir cme-i kth ile4

Grmedi lyi-i dnyy dmnu sen
Dehen-i tengi vasf eylese gl-ende hezr

Diledke sklur gonceleri gl-zru
lmeden lmek niceymi bildiler ey Hlet

Ehl-i hl olan grp hl-i pernu sen
erbet-i lalini virmek grne diy o yr

Derdini sormad gitdi bu dil-i bmru
Szi tutmaycak yr nedr fidesi

Olsa makbl-i cihn Hletiy eru
451399
1
Yeter ey bg-bn bg- gama ya dil-i zru

Bayla ayagyla cy-br saa gl-zru
Zmrrd kn ire bulunan ykt- asferdr

Bilr kadrin gren nesrnini yir yir emen-zru
449393/1
1
Baa yle gelr kim hatt- ruhsr o meh-rnu1

Ola bir sreti baumda olan kara yazunu
Getr ey bg-bn mestne-i ka biraz gller

Mzeyyen olacak hengm geldi dest destru
Dah imdi dem-ld oldugndan kse-i lle

Bilindi hn- dil n itdgi sahrda Mecnn'u
emen ebkrnu sr der elbette Nev-rz'a4

Aceb mi cme v prheni al olsa gl-nru
Eger emm agarsa aglamakdan trb itmem

Degidrmege gelmez penbesin bir dg- pr-hnu3
Nihl-i gl emende keffelerle bir terzdur

Bilinmidr sen ey murg- gl-en anda mikdru
Dil-i uka gn gstermemek hir mukarrerdr

Eger senden dem--dem yz bulursa hatt- eb-gnu
Sevd ire olur dirlerdi nr itikd itd

Grnce pertev-i hurd ile zllini ecru
u- mihri indrdi gubr- hki kaldurd

Aceb aksinedr ey Hlet ev gerdnu
Meger kim Hlet-ve sen dah dil-haste-i gamsn

Kat heste ancak ey nesm-i subh reftru
450398
452400
Hokka-i teng olmagn ol lal-i handnu sen

Birbiri stine gelmi drr-i dendnu sen1
Nigh itmez aa hergiz gren bir kerre ruhsru

Bu yzden dg- dildr lle-i numn kh-sru
Gice gndz olsa emden n'ola kanlar revn

Bagrum delmekdedr her nevk-i mjgnu sen
Virr nakd-i haytn pek basarsa ayagu cn

u p-ml-i bel kim ola cnyla hardru
Minnetle ldrrsin demi ey dehr-i dn

Grmemek yegdr kii grmekden ihsnu sen
Dem--dem cn u ten peyknu zre ceng iderlerdi

Hele geldi ayrd birbirinden tg-i hn-bru
Kayrmaz mihnetle garka-i seyl-b- ek olsam

Bandan gemedk bir nesne yokdur ben dil-efgru
Meger yne ire em-i bmrn gre yohsa

Degldr haste grmek resmi ol h- sitem-kru
-1
1. 102a
1
3
Degidrmege: Degidrmeke (Nshada "Degidrmeke" eklinde yazlm olan kelimenin anlam
bakmndan doru eklinin "Degidrmege" olduu
kanaatindeyiz.)
450
1. 102b, VE. s. 296
1
msradr.
449
Yaz.....kth ile: Bir ab ile olursn yaz u ey serv-i

b 1
451
1. 104a, VE. s. 300
4
452
1. 105b

6
Ceml-i b-kemle Hlet hattdan arar gelmez

Gl-i ruhsr berg-i sebz ile randur ol yr
Ser-riteyi gm klmamaga re mi vardur

Kasd eylese bir kimse eger vasf- miynu
453453
Ikula hur eyliyeni sanma gldr

Snemde karr itdi dili bahr-i belnu
Geldkde gl dse ayagna aceb mi

Su dkmeldr pyna ol serv-i revnu
urduka felek var olalar gonce-dehnlar

Anlarla durur revnak gl-zr- cihnu
Baglarsa n'ola hidmet-i nazmuda kemerler

Hme kuldur Hletiy hsn-i ednu
Mefln Mefln Feln

1
Gl bilmem n'in vre dd

Aceb sevd ile mekkra dd
Cihnda bir melek-smy sevd
Anu k ile b-re dd
Sevp bir gonceyi bg- cihnda

Gl blbl gibi gl-zra dd
N'idelm yok durur sabr u karru

Felekde meh gibi seyyre dd
456456
Feiltn Mefiln Feiln
Yanup pervne-ve yakldu ey dil

Gl ogrus bir ayyra dd
Gzel olunca b-bahne gerek

Cndan zge aa bahne gerek
Bu k iinde ekdg cefdur

Sen kadri bilmez yra dd
Snemz dim o dil-dru

Gamzesi trine nine gerek
Vef mmdin itme Hlet sen

Ki zr b-vef dil-dra dd
k olan kimesnen her dem

Gzi ya dile revne gerek
Urmazn tr gibi o dil-dru

Eylesn bi cefy cna gerek
Sfat- iri Hlet n'itsn

Gazel olunca kne gerek
454454
1
Virp cn nakdini lal-i lebinden tze cn buldu

Sen ey k met- k- yri rygn buldu
457457
Hev-y kdan geme dah bir kra yeltenme

Yeter saa lnce yle bir genc-i nihn buldu
Mefl Filt Mefl Filn
Koyup cnu sebk-br ol gam- cnndan ayrlma

Adem mlkine azm eyle refk-i mihr-bn buldu
Hvn- cemle sebze-i ter hokka-i nemek1

Olunca hatt- ry u dehnu gibi gerek
Nin oldu hele sen de hadeng-i h- uka

Baa itdkler hep ey sipihr-i b-emn buldu
Bulmazd cn u dilden oku mevki-i kabl

Ger klmasa hediyye-i peykn mterek
Mkedder olma hergiz Hlet lm- dnydan

Ganmet bil ecelden nki birka gn emn buldu
Yr hayli grdm ider yaum revn

Sandum an mekkil-i brn olan melek
Eyler siyh dd- dilm seng-i kyn

Sm-i sirik-i ka yr istese mihek
Yr tegfliyle dil-i zr n'eylesn

Ol zehre Hlet dyemez e-i felek
455455
Mefl Mefl Mefl Feln
1
Bilmezlig ile gonceye bezedi dehnu

Yokdur yzi grnmege hi bd- sabnu
453
456
454
457
VE. s. 292
VE. s. 293
455
VE. s. 295
VE. s. 296
VE. s. 297
1
cemle (S2. 67b, kenarda): ceml VE
458458
1
Yine firkat gzm yan kan itse gerek

Yine ku beni rsv-y cihn itse gerek
Nvek-i cevrin atup gayrya ol kalar y
ku kaddini yok yire kemn itse gerek
Virse cn nakdine ger vasl metn gh
Aceb ol hvce-i hsnm ne ziyn itse gerek
kbet genc-i mahabbet diy ol h- cihn
k- b-dili hk ire nihn itse gerek
Bm-i kahr rae-dr eyler elin k ehlin

Niyyet itse yazmaga ol h- hsne ar- hl
Sayd-gh- kuu nahcri kasd- cnna

Cnbi-i ebr v mjgnudan eyler intikl
Alamam kim lal-i nbn eyliye benden dirg4

Bir mrvvet kndur ol h- iklm-i ceml
Htrum ynesinde ekl-i etbk- felek

Old gy birbiri stnde zengr- mell
Ehl-i diller yzlerin erhe tutup feryd ider

iddet-i savt ister olmdur o pr-i khne-sl6
Gamdan olup Hlet std- tabum pr-kesel

Refte refte kald der-beste debistn- hayl
Baa dirler ki saa bir gn ider yr vef

mrmz hire irdi ne zamn itse gerek
461407
6
Hlet geri ki bir zerre-i niz durur

Gn gibi k ile ol halka yn itse gerek
1
Ehl-i ka rahm idp ey h- iklm-i ceml

tme nz vei hsn gibi b-itidl
k- dil-dnen derdinden itme kyl kl1

Klma hl-i beste-i fitrk illerden sul
Varta-i reke brakma k- rdei

Hasret ile itme sadr- snesin saff- nil
ok zamndur almaz oldu htrum hergiz ele

Yohsa ol ynede grd mi zengr- mell
Ban alsunlar diy feryd ider ol h- hsn

em-i bezm-i kuum diy kim itse ar- hl
Dillerin alur ne del olsa halku yok dimez

Geri olmaz ol sanevber-kadd gibi nzk-nihl
Zlfine bi kerre baksa k- rdeler

Olur ol h- cihndan ry- dil grmek muhl
ule-i em-i meh mihre mukarrerdr hatar4

Bezm-i gam pervnesi her kanda asa per bl
yet-i rahmet gibi gster cebn ka

Mushaf- hsnden eyle her birin ferhunde-fl
Mmtenidr bezmine yr varlmak Hlet

Bsesin almak hod olmdur muhl-ender-muhl
evk-i k snede bir em-i nevvr eyleyp

Her zamn raks eylerin mnend-i fns- hayl
Efser-i laleyn-i Cem'den sorma hergiz Hlet7

Gr habb- bde-i gl-gn dim ibret al
HARF'L-LM
459402
Filn
1
Filtn Filtn Filtn
460403
462408

1
Her kaan grsem ekerken cmdan sahb-y al

Sanurum aynyla an lle otlar bir gazl1

Aceb mi pe baa girye olsa em-mil
Eritdi yregm yagn hev-y visl
458
VE. s. 299
T1. 91a, 1. 107a
1
Eyleme erbb- u sm-i ekden sul
Sen met- valu gster de cn nad al 1
4
Ol gl-i andn kim dim bulutdan nem apar
Ekm hi brn virmez mi y Rab infil 1
460
T1. 91a, 1. 106b
1
anurum aynyla: anur ayn ile 1
459
-1
-1
461
T1. 91a
7
Beyitin farkl ekli ayrca 474 nolu gazelin matla beyitidir
(orma hergiz let: eyleme hergiz sul, 474 nolu
gazelde).
462
T1. 91b
6

2
Hev-y k ile ol kadar aldum kim

Gelr nesm-i seherden dile gubr- mell
Sgar- ml gibi gl yokdur cihn bgnda kim

Reng by bi hazn olsa eger bulmaz halel
Benefe v gli biribirinden aldur

Aceb degl mi diyr- hev-y hsn ceml
Baa dim tan iderler k f itd diy

N'eyleyin k-i girbn itmege grendi el
Krld e-i dil unfuvn- hsninde

O hu olmad bezm-i cemli ferrh-fl
fl- dil tutmaz kulagn pendme ey Hlet

Gml-i hvce-i gam aa olmdur mahal
Cihndan eyleme mmd-i hayr Hletiy

Bu tre-hkde olmaz defne-i ikbl
465411
463409
1
Birbiriyle yaraur ol lal-i nb u cm- ml

Sgar- sahbya detdr konulmak berg-i gl

1
Tef tb- mey ile yr olup ihresi al

Gren ebrlarn sand afak ire hill
Old ol hu ulvv-i himmetinden bir eer2

b- tnd-i ekme seng-i cefdan tarh- pl
Jle-i nergisi erbb- gamu dim olur2

Kesemez an meger lema-i hurd-i ceml
nna pervne-i ku budur yeste kim

te-i evkin synet eyliye olsayd kl
Tnd-bd- gam- hicrle ikest olmdur

Gl-en-i dilde olan gl-bn-i nahl-i ml
Subh-dem ey gonce-i nahl-i letfet bga gel

deyin ben nle blbllerle sen gllerle gl
Sneden gird-i gam h idi ber-bd klan

imdi h itmege de kalmad af ile mecl
Geri yaum cevr ile seyl-i firvn itdi yr

Aa kalmaz Hlet zr ki derydur gl
Zerre gibi komayum yine hev-drlgu5

Tg ekse de eger stme hurd-mil
466412
Filn
Hlet geri sen em-i visl tolanur

Eli irmez nitekim sret-i fns- hayl
Dem mi vardur firkatle em-ve yanmaz gl

Vaslua ben katlanurdum lk katlanmaz gl
Der-kafdur her zamnda nki emr-i firk

b- vasla hi hur- kalb ile kanmaz gl
Ey kalem zlf-i nigru vasfn uzatma gel

ki ayagu ukurda ya ne bu tl-i emel
Tek sen usanma ceflar eylemekden dstum3

Her ne del cevr iderse senden usanmaz gl
Bana toprak saar bir k- dvneyin

Hk-rz itmi baa talm std- ezel
Vade-i ferdsna ol fet-i devrnumu

Aldanurdum ben yine amm ki aldanmaz gl
Bir gzi eh-bz u h eh-svru sayddur

Hlet-ve degme bir fitrke baglanmaz gl
464410
Yaraur hbna gyet de eker-hvb- sabh3

Nitekim uk- mihnet-ddeye hvb- ecel
Filtn Filtn Filtn
463
T1. 91b, 1. 106b, VE. s. 329

2
-1; Leker-i am beni b-dd ile eylerdi helk
Gelmese ehr-i dile mevkib-i suln- ayl VE
5
Ry- dil-berde nigh eylesn (Ol ceml zre nigh itsn
VE) ebrlarna
Grmek isterse eger bir kii bedr ire (zre VE) hill
1[5], VE[6]; 1[5], VE[6] kodlu bu beyit (VE'deki
farklar ieren ekli) ayrca T1'de kenardadr.
464
T1. 91b, 1. 107b, VE. s. 321
3
-4-5: 4-5-3 VE
465
T1. 92a, 1. 106b (kenarda)

2
hu ulvv-i: suln- hsn 1 // ar-: va- 1
466
T1. 92a, 1.106b, VE. 321
3
Sm-i ekin virmek isterse met- valua
Hi tevauf itme hum saa kem anmaz gl
VE[4]; VE[4] kodlu bu beyit ayrca T1'de kenardadr.
467413
1
Eylemezdm h eger sabr- dil-i zr u all

Olmasa mihr vef-y yr-ve gyet kall
Zlfin zencresin ekmekde Mn'dr gl

Meclis-i gam yazmada Bihzd- ndr gl
stemez mey n idp kimse ferah-nk oldugn

Grmedm zhid gibi dny yznde bir bahl
ol zamndan kim hadengin ekdi ol h- cihn2

Bm- ku kan akar bir nv-dndur gl
Hl-i pr-myu sen bir necm-i gs-drdur3

Kiver-i kuda ok kan olmaga olur dell
Tg-i mihnet t ezel old havle bagruma3

Zahm ururken srayan bir katre kandur gl
Kor kemer-bend-i hidv-i akla dest-i satvetin4

Py-taht- h- ku pehlvndur gl
Yakmag ister cnna pervnen dg- cef

Anu indr ki dim em hrlar fetl
Yanna ugrarsa Ank havfdan perrin dker

yle bir eh-bz- gamze iyndur gl
Akmad dnyya glm hamd li'llh kim benm

Merebm pkzedr mnend-i nehr-i sel-sebl
Sende esbb- seferden nesne yok ey Hlet

Gua girmez mi hi vze-i ks- rahl

1
Nev-niyz bdl idi yannda Kays u Kh-ken

Hn-kh- kda bir pr-i fndr gl
Hvce-i hsnm n'ola ar itdgmce bakmasa7

h- ku phesz nakd-i revndur gl
Biribirinden cd konmak ne mmkin Hlet

Ik bir zencrdr r-i jiyndur gl
468414
Mefl Filt Mefl Filn
Mehr- lem old saf ile cy- dil

Grse aceb mi bahr-i mahabbetde ry- dil
Hum- sipihredr hatar- bezm-i bdemz
Hergiz almaz anda ikest-i seb-y dil
Tr-i cef hadeng-i elem yle geldi kim
Dndi hemn ked-y hille ked-y dil
Yoklarlar evvel o sanevber-hrmda
B-diller itmek istese ger cst cy- dil
470405
1
ka klsa cef eyler saflar bilmi ol

Her ne cevr itdse hep an veflar bilmi ol
Hicre saldu bilmezm crmm nedr didm didi

Sevdgden geldi baua bellar bilmi ol
Azm-i rh- k iderken yr dnm eyleyp

Didi lzmdur o yolda bu dular bilmi ol
Ey dr-i pkze agyra olurmsn kenr

Kil olmazlar bua hep nlar bilmi ol
Bilmezin dirsin alsa k- b-reler

Cn virr bu dere ol mbtellar bilmi ol
Ar- hl eylerse g eyle szin ben hasten

Ey tabbm eylemezse de devlar bilmi ol
Her ne kim ksa dehnndan anu rn olur

Dd- Hak'dur Hlet'ye bu edlar bilmi ol
Gedi zamn Hletiy kalmasa n'ola

Nev-bve-i murda olan rz-y dil5469404
471406
467
T1. 92a, 1. 107a (kenarda), VE. s. 322

2
-VE
3
-VE
4
-1
7
-VE
468
T1. 92a, 1. 107a (kenarda), VE. s. 323
5
Nev-bve: Nev-bde VE
469
T1. 92b, VE. s. 326
Bilmezin n'eyliyeyin yr baa yr degl

Dmen ise uyumaz baht ise bdr degl
3
l-i: k-i VE
T1. 92b, VE. s. 325
471
T1. 92b, VE. s. 327
470

2
Gelmedi yanuma hergiz o tabb-i dil cn

Var ise haste gl kbil-i tmr degl
Bezedrdm kau nsf'n-nehru kavsine3

Mihr-i hsnde eger olsayd r- zevl
Bde sunmakda bize ak bu kadar vendr

Skiy ol dah lal-i leb-i dil-dr degl
Isfahn'a gnderrdm nazmum ey Hlet5

Korkarn amm isbet eyliye ayn- Keml
Ekle sye gibi hem-dem hem-rhum yok

stme h-sfat kimse hev-dr degl
473416
Nieler e-der-i hicrde olupdur pr-dg

Saa k yaluz Hleti-i zr degl
472416*
em-i giryna gel ey nahl-i dil-r sye sal

Bu meeldr iyligi sen eyle de deryya sal
Ol leb-i rn ol Leyl saula dstum

Kimisin klaru kha kimin sahrya sal
Mhdan mhye dek hkm eyle b-perv yine

Zlf kullbn alya sal ednya sal
Ey kymet-kmetm har ol bugn ukla

Dmen-i bed-hvh amm lutf idp ferdya sal
Gice gndz eyle ol mihr-i cihn cst c

Yau zr-i zemne hu blya sal
Dmen-i bed-ke hum virme kahrudan emn

An ldr de gnhn bu dil-i eydya sal
Tg-i cevrin turmadan salsa ad-y kne-hvh

Bahsi ko ey Hlet anula sen Mevl'ya sal

1
Olsa ger bt-hne-i n ire ol em-i ceml

Ola sretlerle bt-hne fns- hayl
2
Har olam m ol kadi bl ile dirsin baa

Ey dil-i dvne eylersin kymetden sul
Ehl-i diller yzlerin erhe tutup feryd ider

iddet-i savt ister olmdur o pr-i khne-sl
474417
472

rneklerde de grld zere, 472 nolu gazelin T1 tekmli kusur blmnde bulunan noksan ekli yol amaktadr.
Gazelin bu ekli, benzer dier rneklerden farkl olarak,
mstensih ya da mellif tarafndan oluturulmu bir ekil
olmayp, 472 nolu gazelin VE'deki eklinin muhtemelen
mstensih tarafndan yaplm, noksan bir kopyasndan
ibarettir. Yine bu eklin, 480 nolu gazelin 1'deki ekli ile
beyiti ortaktr. 472 ve 480 nolu gazellerin (gazellerin
farkl
nshalardaki
ekillerinin
kyaslanmasnda
izlediimiz usl gerei 472 nolu gazelde son tertibi
yanstmas bakmndan T1'deki ekli, 480 nolu gazelde ise
tam ve salkl ekli yanstmas bakmndan VE'deki
ekli metin iinde verdik, dier nshalardaki ekilleri ise
fark olarak aparatta gsterdik) ortaya kan ekilleri ile T1
480 nolu gazelin 1'deki ekli ile arasnda) iki beyitin ortak
olarak bulunduu grlmtr. 472 nolu gazelin metne
alnan VE'deki ekli ile 480 nolu gazelin metne alnan
T1'deki ekli arasnda ortak tek bir beyitin dahi
olarak deerlendirilmitir.
2
beyitidir.
3
-T1

1
Efser-i laleyn-i Cem'den eyleme hergiz sul1

Gr habb- bde-i gl-gn ey dil ibret al
Nledr ter iden yr dil-i sengnine

Mutrib sen eng ile knnu var taa al
Eylemezdi k dil-beste-i bend-i bel

Fitne zre olmasayd dim ol my- hl
Ser-nign olm seher bd- sabdan lleler4

Old em-i mrde zre gyiy fns- l

beyitidir.
5
eklidir.
473
T1. 93a, VE. s. 323
474
T1. 93a, 1. 106b, VE. s. 328
1
Beyitin farkl ekli ayrca 461 nolu gazelin makta beyitidir
(eyleme hergiz sul: orma hergiz let, 461 nolu
gazelde).
4
abdan: ablar T1
Dr- dny ire yokdur bir racl ey Hlet

Bildgin itse aceb mi bu sihipr-i pre-zl
Esb-i nz zre svr olan alur Hletiy

Cn ser-menzil-i k ire klursa gdl
475418
477420
Mefl Filt Mefl Filn
Dil old tan- dmen ile yle haste-hl

Kalmad ky- yrda hi turmaga mecl1
N'ola koyup iig gitmese yabna gl

Bagludur silsile-i zlfe dvne gl
ldrmege o gamzeler kasdn bilp2

Evvel nazarda eyledi k ehli intikl
Giryeden emm agarsa n'ola Yakb-mil

Ddi Ysuf gibi ol h- zenahdna gl
Devlet yzini grmeye hergiz zamnede3

Hk-i rehle eylemeyen kimse iktihl
Ser-i teslmi kom pyna cmle uk

Yiridr baglar ise kkl-i cnna gl
Silse ne var sirikmi hattu degl midr4

Giryn iden beni gice gndz kalem-mil
Kala cnnda yine sz- mahabbet bk

Nr- hicrde kl olunca eger yana gl
Olsun cihnda nimet-i vaslu baa harm5

Ben saa eylemezsem eger kanum hell
Evvel Hletiy akln alurlar kiin

Yohsa hi akl olan vire mi hbna gl
Bir eb geer mi kim dil-i sad-k-i Hlet6

Elbette szen-i mjei itmeye hayl
478421
476
419
O em-i hsni grp alsa dil zebna gazel

Zebna urur te-i odum bu cna gazel

1
Varak- sebz degl erre tutar gl-bn-i gl

Kasd ider kim kesile nahl-i hayt- blbl
Derdi tlime beyt-i sz-nk benm

Olunsa bezmde taksm kna gazel
Her zamnda gl-i ter ryn pr-n eyler

Olmaz ol gonce-i handn gibi h u engl
Kalem ki bg- belgatda nv-dn old

Akar sudur ki gelpdr o nv-dna gazel
b- gl-gn ile prdr gzm eleri

Anda gslarnu aksi dizilmi snbl
Olurd bada hamil gibi benm nazmum

Gtrmiyor n'idelm imdilik zamne gazel
Ek-i emme ber--ber bulunur m ki diy4

ku clar gzden gerr niteki pl
O yr hm idp odlara urd erum

Aceb mi hlmi bildrse yana yana gazel
Savurur myd benm gklere hkistermi

Dde-i encme ayyr gz urmasa kl
Revdur ursa bu be beyt hamseye pene

Ne menev irir Hlet aa ne gazel
479422
475
T1. 93a, 1. 107a, VE. s. 329

1
Bu beyit 487 nolu gazelin de matla beyitidir; yle: zr u 1
// almad ky- yrda hi urmaa: Kynda urmaa aa
hi kalmad 1
2
adn: adrini T1; Bu beyit ayrca 487 ve 489 nolu
gazellerin 4. beyitidir.
3
4
5
-1
6
(let: ehl-i , 489 nolu gazelde // T ub: Elbette,
489 nolu gazelde).
476
T1. 93a, 1. 107a, VE. s. 330
4
-1

1
Her gice hne-i agyr klurken menzil

Ayda bir grmege ol yri kanat mkil
Gamzesi katle kasd eylese gam ekme dil

Sen hemn ol leb-i cn-bah ile bir hoa diril
477
T1. 93b, VE. s. 331

T1. 93b, VE. s. 325
479
T1. 93b, VE. s. 324
478

3
Gam ile kmeti nki kemn eyledi yr

imdiden sora gel ey k- rde ekil
Revzenler ad sneye tr-i ceflaru

Eyle dil-i bel-zedeye bir nezre gel
Gamzesi yle dilverdr anu kim her gn

Getrr ayagna ol eh-i hsn nie dil
Ey cn tabbi bir gn aa varurn diy

Salma bu hasteyi elem-i intizra gel
Bilrz kat'- alka olamaz zlfinden

Hlet gamzelerinden hele bir pre kesil
Yokdur dern- hne-i snemde nakd-i cn

Ey nvek-i nigr inanmazsa ara gel
b- revna bakmag ise Hlet murd

Eyle nazar bu ir-i selmet-ira gel
480423*
1
482425
em-i bezm-i evkm diy iderse ar- hl

Ban alur ku ol h- iklm-i ceml
Snede em-i hayl ten gamula k k2

Eyledi ku beni gy ki fns- hayl
Zlfine bi kerre baksa k- rde-hl

Ol eh-i hsnmden olur ry- dil grmek muhl
Zerd olupdur ihre-i k zer-i hlis gibi3

Eylese cn ne var hk-i rehde ry-ml
Dd- hum ebr olup tutd cihn ser-be-ser2

Baa gn gstermez oldu ey meh-i shib-ceml
Ry- te-tb- yr zre olaldan cy-gr

Fitneler kaynatmadan hl degldr hi o hl
Kilem knc-i belda derd ile cn virmege

Virmezin ol yra ben erh-i mellmden mell
tseler vasln temenn bah ider ukla5

Kimseler ol eh-svra sz yetidrmek muhl
Knc-i gamda gussa-i hicriyle pr-hn old dil

Cm ko sk ele ben ku glini al
Gelmeden brn- gam seyl-i bel ey Hlet10

Bu ribt- khneden itmek gerekdr irtihl
Degme bir derd ile ba gstermeyp ey Hlet

Amazn yr eylese bi kerre zahmumdan sul
481424
483484
Mefl Filt Mefl Filn

1
Bir re eyle h- dil-i b-karra gel

Ey em-i cem karu koma rzgra gel1

1
Kyua varsun ko br bu dil-i fte-hl

Old imden sora nkim kendye gelmek muhl
Dd- hum ebr olup tutd cihn ser-be-ser2

Baa gn gstermez old ey meh-i zb-ceml
Gerdenmde nki zencr-i cnn grdi yr

tmedi amm ki hergiz ser-gzetmden sul
480
T1. 93b, 1. 107b, VE. s. 324

2
-1
3
-1
5
a budur mr-i sandur ol svr- esb-i nz
aste-i old aa sz yetidrmek mul 1; Beyitin
bu eklinden sonra 1'de u beyitler bulunmaktadr:
ar olam m ol adi bl ile dirsin baa
Ey dil-i dvne eylersin ymetden sul 1[4]; 1[4]
Bezedrdm au nf'n-nehru avsine
Mihr-i snde eger olsayd r- zevl 1[5]; 1[5]
S
ndrr bir an iinde mihr mhu emini
Bezm-i u eylese pervnesi tark-i bl 1[6]
6 Ifahn'a gnderrdm nazmum ey let
orarn amm ibet eyliye ayn- Keml 1; Beyitin
1'deki ekli ayrca 472 nolu gazelin makta beyitidir.
481
T1. 93b, VE. s. 324
1
aru oma: aruma T1
*
482
1. 107b
2
Bu beyit 483 nolu gazelin de 2. beyitidir (oldu: old, 483
nolu gazelde / sib-ceml: zb-ceml, 483 nolu gazelde).
483
VE. s. 322
2
Bu beyit 482 nolu gazelin de 2. beyitidir (old: oldu, 482
nolu gazelde / zb-ceml: ib-keml, 482 nolu gazelde).
Cey-i hbn mlk-i dil yagmsna azm itse ger4

Kmetle anda mmtzsn [eh] ryet-mil
Kl kalem dursun alup kirpiklerm ey Hlet

Ry- yri nak iden sret-i shib-keml
486487
1
timd itme dil ol gamze-i hn-rze gel

htirz it zr-i dmnndadur tg-i ecel
Yd- lalden gl mey hletin alur hemn

Geri zikr'l-y nsf'l-y * olmdur meel
484485
Mefl Filt Mefl Filn
1
Ey her zamnda klbe-i ahzn olan gl

Ve'y dest-i cevr-i yr ile vrn olan gl
El yumadusa eger nehr-i cinndan zhid3

Bezm-i lemde mahabbet cmna uzatma el
Ey geldgince zahm- elem nvek-i sitem

k eyleyp libsn uryn olan gl
k- b-diller seyl-i sirikinden sakn

rmesn dirse bah-y hsne cn halel
Ey hn- vuslata toluup seg gibi mdm

Efgr- seng-i cevr-i civnn olan gl
Tnd-bd- sarsar- hicrn ile ey Hlet

Hke yek-sn old bg- dildeki nahl-i emel
Yannca muttasl srnrsem aceb degl4

Ey py-bend-i kkl-i cnn olan gl
Ddi gam- firk ile imdi bellara

Ey Hlet o vasl ile dn olan gl
487488
Mefl Filt Mefl Filn
1
Dil old tan- dmen ile yle haste-hl1

Kalmad ky- yrda hi turmaga mecl
Pervnedr ki yakd perin em-i ryua

Ey h u ve-kr degldr yzde hl
485486
Feiltn Mefiln Feiln
1
Salnur hrlarla gl-bn-i gl

B-karr olsa ta mdur blbl
Lutf ile yr illere ar- ceml ider

Amm ki gsterr kuluna sret-i cell
Elem-i intizr- cnna

Katlanurdum tahamml itse gl

Evvel nazarda eyledi k ehl-i intikl
Dah kula germdr cnum3

Geri ten old nr- hicr ile kl
Destine hmesini alaldan debr-i erh

Yazmad kimse Hletiy nazmua mil
Dest-i ku duhn- humdan

Bauma takd bir gzel snbl
Gzer it Hlet meczden

nki olmdur ol hakkate pl
Cey-i: Cnbi-i (Nshada "Cnbi-i" eklinde

yazlm olan kelimenin vezin ve anlam bakmndan
doru eklinin "Cey-i" olduu kanaatindeyiz.) // [eh]:
Beyitin 2. msranda vezin ve anlam bakmndan [eh]
ya da benzeri bir kelimenin bulunmas gerektii
kanaatindeyiz.
484
VE. s. 326
4
srnrsem (S5. 47b): srnrse VE
485
VE. s. 328
3
germdr (S5. 47b): diridr VE
488489
Mefl Filt Mefl Filn
1
486
Gam ekmez idm olduguma zr u haste-hl

Olsayd ky- yra eger varmaga mecl
VE. s. 328
ikr'l-y nf'l-y : "Ay, ireti anmak da yar
ay gibidir."
3
nehr-i cinndan zhid (S5. 48a): aup cenbuda gl
VE
487
VE. s. 330
1
4
beyitidir.
488
VE. s. 331
*

2
Devlet yzini grmeye hergiz zamnede2

Hk-i rehle eylemeyen kimse iktihl
Sne sahrsn her gh hayl-i em

hu-y r-ikr ile ider ml--ml
stine hadd ek u del dizildi kim

Cism-i afi sand gren rite-i lel
Rakam- derdmi arturmadadur Hletiy

Safha-i hadd-i nigrumdaki her nokta-i hl
Adukda nmesini grp hatt- dil-beri

Her harfi zre giryeler itdm kalem-mil
Varurd nazm iinde Nizm makmna

Geleydi Hlet'ye eger intizm- hl
HARF'L-MM
491426
Feiln
1
N'in ol fet-i bed-kden gelr her dem

Adya sehm-i sadet fakre tr-i sitem
Aceb letfeti vardur o r-ebrnu

Dehn old hemn iki kalu bir htem2
48982
Mefl Filt Mefl Filn
Mefiln Feiltn Mefiln
Olsa aceb mi umde-i krum zebn- hl

Bir needr bu ak ki eyler Kelm'i ll
Heme hatt- ruh- yra bezedr ir3

Revdur olsa gl-istnda sebzeler hurrem
Sayyd- dehr murg- dile efkat eylemez

Bi kerre olsa gam kafesinde ikeste-bl
Saa gl vireli hemmden olmadum hl4

Beni o zlf-i pernu eyledi derhem
Silse ne var sirikmi hattu degl midr3

Giryn iden beni gice gndz kalem-mil
Ko nak- sret-i Leyl v Kays' yazsunlar

karmasun gzelm nakumuz bizm lem

Evvel nazarda eyledi k ehli intikl
Heme nme-i dil-dr zahm- hicrna9

Geh fitl iderin Hlet geh merhem
Bir eb geer mi kim dil-i sad-k-i ehl-i k5

T subh szen-i mjei itmeye hayl
492427
Mefln
Ey Hlet ne kra yrr lcce-i vcd

Gird-b- dil ki olmaya fevvre-i lel
Mefln Mefln Mefln
Ele cm alsa dnyy tammen seyr idermi Cem1

Ben alsam destme amm grnmez emme lem
49082
Mefl Mefl Mefl Feln
1
Hicr ile ku ey gl-i gl-zr- ceml

tme b-berg nev murg- hazn-dde-mil
yle hayret-zededr murg- dilm kim hergiz

Dmdan dneyi fark itmege kalmad mecl
Ry- dil-berde nigh eylesn ebrlarn

Grmeyenler nic'olur peyker-i bedr ire hill
2
9 3. 73a (kenarda)
3
4
beyitidir.
5
Beyitin farkl ekli ayrca 475 nolu gazelin makta beyitidir
(ehl-i : let, 475 nolu gazelde // T ub: Elbette,
475 nolu gazelde).
49
0 S2. 72a
48
491
T1. 94a, 1. 108b, VE. s. 337

2
Bu beyit ayrca 538 nolu gazelin 4. beyitidir; Dehn old
hemn: Olup durur deheni 1;
Sirik-i eme ol mhdan nazar yo m
Nedr nuseti ey dil sitren bilmem VE; Beyitin
VE'deki ekli ayrca T1'de kenardadr; Beyitin bu
eklinden sonra VE[3]'de u beyit bulunmaktadr:
O lal-i nb ururken emende once-i gl
Ne cn ile dehen-i yra yknr bilsem
3
-1; Bu beyitten sonra VE'de u beyit bulunmaktadr:
ayl ile sen sr- pr-srr eyler
Aceb mi eylese emm benm nir direm VE[4];
4
-1
6
aan ki maer ola yri cst c iderin
Ben an terk idemem let eger lsem 1, VE; Beyitin 1
492
T1. 94a, 1. 108b, VE. s. 332
1
bulunmaktadr:
Dehnula (Dehnyla VE) n'ola bir utmasa mhr-i
Sleymn'
Cihn cmle get itsek bulunmaz yle bir tem
Ykarm nki glm ehrin hir bir eh-i zlim2

Bins neyse anu evvelinden olmam muhkem
Gnderr her gice glm mlkne sultn- k

yle cey-i gam ki almaz sahn- sahr-y adem
Ser-i kyn sulatmaynca ak ekiyle uka3

Der-i devlet-seryndan o hu kdugn bilmem
Gelmez ol h- cihndan htra hergiz gubr

Gnde bi kerre srerse stme rah- sitem
Gzellik syledr dil-berleri uk ll eyler

O bgu goncesi gy olur blblleri ebkem
Mlk-i hsn hsn lyk seg-i kyu sen

em-i h-y Hat'dan gayra basmazsa kadem
Benem ey Hlet ol zerre-i rh- fergat kim7

Dnp bakmaz eger zer-p olursa neyyir-i azam
Hatt- ry- yrdan hergiz ikyet eyleme6

re yok ey Hlet imden gir ceffe'l-kalem
493428
495430
tmeyp eb-dz-i zlf-i fitne-engzin rakam

Esb-i cd resm iden nakk kildr dimem
Meclisinde alup ben k- b-neng nm

Gayra mildr diy ad irmiler tamm
Revnak- bg- ceml olm o nahl-i ser-firz2

hdur bzlar barmaklar ilenmi kalem
Gzlerm ardncadur mnend-i sayyad- hars

Her ne yaa azm iderse ol tezerv-i ho-hrm
Ry- te-nk-i yra yaklaup km almadan3

Old ben efsrde-i hicre havle derd gam
Ser-ke olur l-cerem gl-gn- eki ku

Hi benm gibi af-i n-tvn itsn mi rm
Gitdi Kays u Kh-ken bir hamle-i hicrn ile3

Rezm-gh- kda ancak benem bit-kadem
Bezm-i gamda kse-i serden ierler bdeyi

Nee virmez fi'l-meel Cemd elinden gelse cm
Yaklalmaz n dehn- yra bir takrbsz5

Hlet imdi vcdumdan baa yegdr adem
Eksk olma ky- dil-berden sen ey bd- sab

Dde-i uk indr n tek pyum mdm
494429
tseler merhem eger kfr- kn- subhdan

Zahm- eb-bdr- hicr itmez kabl iltiym
Mrde-i derd-i tahassr yledr kim Hlet

Cy- hamr- cenneti hep ise olmaz d-km

1
Kef-zenn u py-kb olmak gerekdr dem-be-dem

n-i pn gtrmez mereb-i sultn- gam
496431
efkat eyler hlme halk- zemn smn

Eyledke tr- knn- fignum zr u bam
Mefl Filt Mefl Filn

1
dp nigh- lutfu mebzl hs u m

Bed-mest diy eyleme em kede m
Sk-i dehr kselerin toldururd hep

Hamyze-i mellme bakup vireydi cm
Olsun ikeste-py o sk ki bezmde

Mahmr kor da meste sunar bdesin mdm
Kimse elinde sgar- maksd grmezz

Gedi gibi o da yire n cra-i kirm

Cihn aln rarsn ser-be-ser emr-i cevrle
Bun ey fet-i devr-i zamn eyler mi bir dem
3
-1, VE
5
rh-: ky- 1, VE
493
T1. 94a, 1. 110a, VE. s. 341
2
Didi ol nal-i rmnu gren barmalarn
Dest-i udret bir nihle ilemi bira alem 1, VE
3
Cm- y alsam ele n- sirikmden olar
an ayalu bir farem meramet l dem-be-dem 1,
VE
4
an ayalu u alsun met- abrn
Eylesn ol vce-i mlk-i melat dem-adem 1, VE
5
Yalalmaz.....tarbsz: Her vcd olmayan
nkim zuhr itmekdedr 1, VE // imdi vcdumdan
baa yedr: yegdr baa imdi vcdumdan 1, VE
494
T1. 94a
6
T1. 94b
496
T1. 94b
495

5
Ey ol ki meyl ider gl-i sad-berg-i devlete

Bilmez misin an gline gredr zkm
Mmkin midr ki rm idesin an Hlet

Sen dne-rz-i ek o bir kebg-i ho-hrm
499434
Mefl Filt Mefl Filn
1
Hergiz saa grnmeye ol kebg-i ho-hrm1

Badan ayaga dde olursa niteki dm
Bir nahle bezer ol ki yrr b virmeden

Dil-ber ki bde evki ile eyliye hrm
497432
1
Hlme rahm eylemez ol husrev-i rn-kelm

Kh- sabr te-i hasretle kaldursam tamm
Efsne-i gamum kat dr u drzdur

Bir bse isterin gzelm hsl- kelm
Perr-i bz- gam sadsn diledke d olur

Olmadan kebg-i md-i dil nev-mz- hrm
Cn kebgi sayd- dmu idi mddet'l-hayt

ldkde umarn olasn ha murg- bm
Ol ikr- murg- mihnet kasd iden sayyd- k

Snem itmi dm- gam gncik-i cnum py-dm
Der-kr ider tegfln ol ehr-yr- hsn

Tahrb-i kiver-i dile klsayd ihtimm
Pertev-i hurd-i maher dse her gh stine

Mve-i mmd-i ehl-i dil kalur elbette hm
Tahsl-i kma Kays-sft ihtimm idp

avr- cnn itmemizdr kede-nm
kbet n hk-i p-ml siyeh-ry oldlar

erhden mmd idenler cra-i ks'l-kirm
h- gama hakret ile eyleme nazar

Anu degl mi bu yedi har-gh- sebz-fm
Kl kenr- Nl-i ekmden hazer ey mdde

Hayli fursat-cy olur zr neheng-i intikm
Gam tesini bauma kullandugum grp

Didi o h olm i Hlet tamm
Bg- dehr bilmezin htr nesiyle eglenr

Gitdi anu blblnden nagme kebginden hrm
Hvbn alur kimse yok dnyda bir eb Hlet

Tevsen-i eb-reng-i bahtum t ola ferds rm
500435
1
Saarsa gerd-i rehin hatt- nmeye yrm1

Yzine gzine kat kat srer dil-i zrum
Benem o h- mahabbet ki lekerm gamdur3

Bel-y firkat-i dil-drdur sipeh-drum
498433
1
Degl hl glden halka-i zlf-i per-zdum

Ne murgam ben ki ayrlmaz yanumdan dm- sayydum
Benem ki Kh-ken-i dil-bern- dil-sahtem4

Heme hen seng iledr ser krum
ikr-endz- kum ol gazl hvb- nzndan

Uyarmaz her seher ill benm efgn u ferydum
Baa der mi olup em gibi b-gayret5

Zebnuma getrem sz- cn- gam-hvrum
Bir olmazd benmle dmen-i bed-k yannda3

Eger bilseydi ol bt rtbe-i k- Hud-ddum
499
Fignn yd idp hasret eker cn murg elbette

Salarsa kabrm zre syesin ol serv-i zdum
Eritmezsem eger zencri h- tenmle

Benm ey Hlet dvne-i k olmasun adum
497
498
T1. 94b
T1. 95a, 1. 108a (kenarda)
3
Bir.....yannda: Benmle
utmazd bezminde 1
dmen-i
bed-ki
bir
T1. 95a
1
500
T1. 95a, 1, 109a, VE. s. 341
1
Beyitin farkl ekli ayrca 1 ile VE'de 4. beyittir;
Sen elindedr ey cn abbi dermnum
Gzin aup seni grdi bu cn- bmrum 1, VE
2
Ne yeller esdi baa geldi bilmezin hergiz
Adya atm idi od adengini yrm 1, VE; Beyitin
3
eh-i diyr- amam lk ki kr u brum yo
Heme bram- a abrdur krum 1, VE
4
ubr- k-i der a- nme stine a
Gzine srse gerekdr an dil-i zrum 1, VE
Hasd belki szin diledeydi Hletiy

Cihn tutmasa syt u sad-y gftrum
503438
501436
1
Saklama kkli erhe kar efgnum

Deni gr yze ey eh-i l-num

1
Dnpdr cya cn firkatle ek-i hn-pum1

O cy stnde gy iki gzl kprdr kaum
Gayr hbn beni gs ile rm eyliyemez

Decek dm bilr murg- dil-i nlnum
Meges gibi aceb mi hvn- ikble dolamazsam2

Dem--dem yidgm gamdur degldr ol benm aum
Sabr teklfini itdke gelr feryda

Bir bel old baa bu dil-i n-fermnum
Eger kim olmasa seng-i ser-i kyu sen dirdm

Cihn ser-cmle vrn olsa yok iinde bir taum3
pyorken dehen lale teslm ideyin4

Yeti ey h- cihn agzuma geldi cnum
Ser-i uk ile bnyd urulm hne-i ka

Gam- hicrle hir bende alur giderm baum4
Old yd- ser-i zlfiyle anu Hletiy

Rek-i sd-ger-i n hme-i mk-efnum
Benm de irmege Mecnn'a imdi bir baum kald

Egeri Hlet gemidi evvel ol sebak-daum
504439
502437
1
Nigh- hm-nkdr tedrikden koyan hlm

ki emr-i gamzedr tlsm- genc-i ikblm

1
My- zlfdr pernlkda stdum benm

Kdd am kkldr eyh-i irdum benm
Sen kadd-i blend servdr kh- melhatda

Akar sudur benm vd-i gamda kalb-i meyylm
Ryum py- segn- kyua fer itmesem

Kays- sahr-y melmet olmasun adum benm
Salmaz cra-i hnum meger ky- civnna

Bilr sk-i devrn kadr-i sahb-y khen-slm
B-tekellf rm ider murg- dil-i vrem

Geri bi dma komaz bir dne sayydum benm
Cemli mushafn feth eyledm dest-i haylmle4

Grndi r-y ebr gyet aldur bugn flum
Leblerm fersde olunca per-hvn eylesem

Mendel-i guma girmez per-zdum benm
N'ola ol gamzeye meyl eylesem esbb- hsnden5

Yolunda lmedr ey Hlet aks-y mlm
Nie yl prmenin devr eyleseydm stme

Sye-i lutfn drmez serv-i zdum benm
Balamazd byle istignya ol h- cihn

Bilmeseydi hl-i sabr- sst-bnydum benm
505440
1
Knc-i uzletde kimle eglenrdm Hlet

Olmasa gam gibi bir hem-sl hem-zdum benm
503
501
T1. 95a, 1. 108b, VE. s. 340

1
cya: bare 1, VE // cy: bar 1, VE
2 v
n- ible: nimet-i dehre 1, nimet-i vala VE
3
Cihn ser-cmle vrn olsa yo: Cihn vrn olursa yo
durur 1, VE
4
giderm: giderin 1, VE
502
T1. 95b
Dem--dem ney gibi bezm-i gam- kuda nlnum

Hals itmez beni bend-i beldan bunca efgnum
T1. 95b
4
504
T1. 95b
4
(Cemli.....aylmle: Nib- nz ref itdi ald
muaf- sni, 536 nolu gazelde).
5
Beyitin farkl ekli ayrca 536 nolu gazelin 4. beyitidir (ey
let: zr benim, 536 nolu gazelde).
505
T1. 95b, 1. 111b, VE. s. 350

2
Selmn almaga itmez tenezzl k- zru2

Muhassal kimseye ba egmez ol serv-i hrmnum
Merhem-i kfr- cism-i yra besdr bir nazar3

avk- zencr-i bel fersde klsa gerdenm
Bilr kim kiver-i dil reh-gzr- cey-i mihnetdr3

Anun an bd itmez ol sultn- hbnum
Mest-i kam isterm kim cismi szn eyleym

Gelmez olmdur kanat yakmadan prhenm
Eger su yirine kan aksa vd-i mahabbetde4

Taaccb eylemez hergiz bilenler em-i girynum
Hvce-i kl-y nazm olmagla buldum itihr

Anu in Hlet okdur cihnda reh-zenm
Gelrdm her gice ey Hlet kynda feryda6

Seherden te olm kmasa ol mihr-i rahnum
508443
Mefl Mefl Mefl Feln
506441
1
Olurd benm encm-i eflk zebnum

Ger snem in saklamasam seng-i cnnum

1
Heme nleler itmezdi blbl-i cnum

Hezr-pre deglmise verd-i handnum
Dery-y gamam c dernumda nihndur

Aldar greni geri ki zhirde sknum
Grnce pr mahabbetlerin tegfl ider

Serr-i Msr- melhatde mh- Kenn'um2
Bir gamzesi bed-meste nasb eyledi hir

Sk-i felek saklayarak bde-i hnum
Hur- yra irisem ferhla cn virrin

Dem-i visl benm old yd- kurbnum
Cn hayret ile yol bulamaz kmaga tenden

rmezse eger bedreka-i h- dernum
Cemli iderin seyr em-i cnumla

Biribirine yapduka kanlu mjgnum
Hep Hletiy sne v dil garka-i hndur

Biribirine uyd dernumla birnum
Isrmadan lebin ey Hlet gl gemez

Eger ki pr-i gam olsam dklse dendnum
509444
507
442
Zahm- emrle lmek mddemuzdur bizm1

Ryua bir kerre bakmak hn-bahmuzdur bizm

1
Zerd olup berg-i hazna dndi ser-t-ser tenm

Sli-i gamdur yzm srh eyliyen gh benm1
Dne-i hline meftn oldugum al bilr

Bir gn ol fet dimez hrmen gedmuzdur bizm
Firkat-i yr ldrr hir diy efgndayam2

Bir garbem eylerin lmezden evvel venm
lem-i tlk seyr itmek murd itsek tamm

Cm- mey yne-i lem-nmmuzdur bizm
d-km olsak mukarrerdr kesel-nk olmamuz

Sanki terkb-i gam- lem gdmuzdur bizm
Cn u baa kalmazuz knda yr Hlet

Kays ile Ferhd zr pvmuzdur bizm

Yeiden oldum lev-i snemde elifler var
Elifden ibtid itdi bugn fl- dil cnum 1[3], VE[3];
3
kiver-i: milket-i 1, VE / cey-i: seyl-i 1, VE
4
-1, VE
5
Ger ol genc-i nihn itmese b-gneler peyd
Ylmazd benm ey let bu alb-i vrnum 1,
VE; Beyitin 1 ile VE'deki ekli ayrca T1'de kenardadr.
506
T1. 95b, 1. 110b, VE. s. 334
2
Mr-: Mlk-i 1
507
T1. 96a, 1. 111b
1
Sli-i: Sille-i 1
2
Bu beyit ayrca 540 nolu gazelin 3. beyitidir (eylerin:
eylerm, 540 nolu gazelde);
ays ile Ferhd in o nle ldum h kim
Ben gidersem bir utar yodur cihnda venm 1
Bu beyit ayrca 540 nolu gazelin 5. beyitidir (Merhemi.....nazar: Merhem-i kfr olur ol em-i sn gerdeni,
540 nolu gazelde);
Te cet yo olur bir gn serm tenden cd
ol adar fersdedr av- beldan gerdenm 1
508
T1. 96a
509
T1. 96a, 1. 110b
1
Ryua b-bk bamak n-bahmuzdur bizm
Dmeni yanuda grmek Kerbelmuz'dur bizm 1
510445
512447
Mefl Filt Mefl Filn
Prdr gamula sne-i sznumuz bizm

Kaynar alsa lal-i leb kanumuz bizm
Ik ile hslumuz te dd eyliyelm

Giderek em-sft mahv- vcd eyliyelm
Dd- dil ile nr- gam olmasa rz u eb2

Bulmazd kimse klbe-i ahznumuz bizm
Alev-i nr- derna virelm ruhsatlar

smnu yirini dil gibi od eyliyelm
Peyvestedr sipihre ham- dd- dil vel3

Gy- murda irmedi evgnumuz bizm
Rz- pde-i dehri klalum h ile f

Nzemz perde-der-i erh-i kebd eyliyelm
ak py- yra varmaycak eylemez karr

Meydn- gamda kelle-i galtnumuz bizm
Keti-i hurd bzrg-i gam u mihnet yrisn

Dili dery gzmz yan rd eyliyelm
Pr-rahne kld seng-i cef yagdurup felek

Sanma grndi kngr-i eyvnumuz bizm
Tutalum Hletiy kilk-i belgat-perver

Destmz meyl-ke-i em-i hasd eyliyelm
Dim haylmzde dner bde zevrak

Gird-ba dndi dde-i girynumuz bizm
Hergiz halsa pr-i hred bulmad mecl

Iku elinde kald girbnumuz bizm
Cevher-fr- mihneti ey Hlet o h8

Bildi grnce em-i dr-efnumuz bizm
Kuralum bezm-i tarab dil-beri mihmn idelm

Biraz ol h- cef-peye meydn idelm
Tg-i h virelm bu dil-i mecnn eline

Nie hengmeyi bir demde pern idelm
Hvn- gamdan ne nasb olsa yisn lezzet ile3

Virp esrr- kay dili hayrn idelm
513448
511446
Mefl Filt Mefl Filn
1
Etfle meyl ider dil-i gam-hvrumuz bizm

Nev-devletn- hsn iledr krumuz bizm
Sye-i bm- harbt bilp zll-i Hm

Dil-i dvnemzi leme sultn idelm
Dg zre dglar yakaruz snede mdm

Her demde tzedr gl-i gl-zrumuz bizm
nki hep gussadur anda yazlan Hletiy

Srh idp yaumuz cedvel-i dvn idelm5
Grse hayl-i yri aar rzkn

Ybna sylemez dil-i bmrumuz bizm
Gemez bu kiver ire met- hner-ver4

Lyk budur ki beste tura brumuz bizm
Ey Hlet dkenmedi hergiz eb-i firk

Gy uzatd baht- siyeh-krumuz bizm
Hicrle milket-i ademe azm ider miyem

Cn cihnda vaslu grmez gider miyem
Bir gn gelr mi turreler destme aceb

Yohsa lnce derd bel eker miyem
Virmez miym kapuda sen nakd-i cn ben

Knn- kdan gzelm b-haber miyem
514449
Mefl Filt Mefl Filn
510
T1. 96a, 1. 108a, VE. s. 339

2
Dd-: Derd-i T1
3
Peyvestedr.....dil: rdi sipihre dd- dil-i am-be-am 1,
VE
8
Cevher-fr-....: U silkine omad let
o yr // Bildi grnce em-i: T grmeyince ek-i 1, VE
511
T1. 96b, 1. 108a, VE. s. 333
4
kiver: bender 1, VE
512
T1. 96b, VE. s. 334

T1. 96b, 1. 109a, VE. s. 333
3 v
n-: n- VE
5
yaumuz: n- dili 1, VE
514
T1. 96b, 1. 109a, VE. s. 347
513

4
Bir kerre sb-i gabgabua irmedi elm4

Byle saknmalar nedr ey dst yir miyem
Rh- mahabbet ire ola Kh-ken zebn

Ey Hlet bu af ile ya ben dyer miyem
emi vasfnda olan szlerme Hletiy

Kimse bakmazd eger sihr-i hall eylemesem
517452
515
450
Bir gzel koymaz ki kyla dil-efgr olmayam

Bir bel yokdur ki ben aa giriftr olmayam

1
Cihn- b-bek fikriyle kalbm n itmem

Gam-engz olmayan efkrdan okluk saf itmem
Verd-i ruhsrn rakdan seyr ider bir blblem

Kasdum oldur kim o nahl-i tzeye br olmayam
eh-i iklm-i fakram tbi-i mihnetle cn virsem

Varup ben iltic-y sye-i per-i Hm itmem
Hatt degl dr-y hu-ber hr itmi lal-i yr

T ala dil nakdini hergiz haber-dr olmayam
Vcdn mahv iden dvne-i sahr-neverdem ben3

Drmem kha aks-i nlemi syt u sad itmem
Hvb- gaflet byle almak cn gzin lyk mdur

Bunca subh u m ola bir kerre bdr olmayam
Dimi sultn- gam birdr yanumda cmle k ehli

Felek gibi gedy h idp h ged itmem
Bde-i kyla ol h- cihnu Hlet

yle ser-mestem kymet kopsa h-yr olmayam
Gzm ey Hlet bildrdi glm akdugn yra

Anun sylemem tafsli ar- m-cer itmem
518453
Mefl Filt Mefl Filn
516
451
Hergiz saa grnmeye ol kebg-i ho-hrm1

Badan ayaga dde olursa niteki dm

1
Glmi egleyemem fikr-i visl eylemesem

lrm vuslat bir lahza hayl eylemesem
Zlf esri sgar- iretden el eker

Kayd olana sohbet olur dstum harm
Vuslat- yr nasb olmayacakdur hir

Yok yire br temenn-y mahl eylemesem
Pr eyle cm bde ile turma skiy3

Gelsn sipihr-i bezme yine ol meh-i tamm
Byle bed-nm cnn olmaz-idm lemde3

Muttasl bahtum ile ceng cidl eylemesem
Her dem nde cra n'ola kalsa hk-bs4

Lzm degl mi pr-i harbta ihtirm
Yr-i smin-ber ile alamazdum hergiz

Pte-i gamda zer-i kalbmi kl eylemesem
ol haste kim dili tutlur gricek yzn5

Hi lmesinde yokdur anu dstum kelm
Yaturn kmet-i ham-gete ile kyuda

lemem ak yirmi saff- nil eylemesem
Ik ehli ekdi geri elem hatt- dil-bere

Menr- hsni old hele anbern-hitm
Mushaf- snemi aduka elifdr grinen

Kyna azm idemem bir nie fl eylemesem
hrc klma defter-i ukdan bizi

Erbb- ka zulm ile hum karma nm
Yra iletse Hletiy evk nmemi

Vsl olunca nie muallak dner hamm
Bu beyitten sonra VE'de u beyitler bulunmaktadr:

n- cigerle sar- emm pr eyleyp
Bezm-i amuda ben nie demler srer miym VE[5]
Degdrse yr kkline kend lufdur
Yosa bu del lufna ben hi deger miym VE[6]
515
T1. 97a, 1. 110a, VE. s. 343
3
iden: ider T1
516
T1. 97a, 1. 111a, VE. s. 348
3
Byle.....lemde: Kimse dvne-i olduum bilmez
idi 1, VE
517
518
T1. 97a, 1. 110a, VE. s. 342

1
Bu beyit 499 nolu gazelin de matla beyitidir; T1'de kenarda
"Matla beyti blda mest rdur" notu bulunmaktadr.
3
-1
4
-1
5
-1
Hr olsun vaktine ol verd-i handnum benm
519454
Nme-i yri okur bir mahrem-i rz olsa h

Hattn mahv itmeden bu em-i girynum benm
Haste-i kam yanumda em humdur benm

Baum ucn bekleyen dd- siyhumdur benm
Su yirine kan ier her bir seg-i ky- nigr

ldrrse yirde kalmaz dstlar kanum benm
Hanerden ol ehdet erbetin n eyledi

ki kanlu gzlerm iki gvhumdur benm
Cey-i hvb zre ebhn eyledi sultn- k

Tg-i hn-ldlardur sanki mjgnum benm
Zlf-i dil-berden gelen derd bely bauma

Kimseden bilmem hep r- gnhumdur benm
B-karr olur hem-n-dem murg- dil ey Hlet

Cnbi itse nz ile serv-i hrmnum benm
Devlet-i sermed yoluda ba virmekdr baa

Hk-rh olmak kapuda izz chumdur benm
Bir dudur kim kadeh an virr pr-i mugn

Hlet okdan o vird-i subh-ghumdur benm
522457
1
Gitmeye gerd-i reh t ki yzmden bir dem

Su seper turma anu stine em-i pr-nem
Snemi tg-i gam- hicr ile sad-k itd

deme pdehm byle kyar m dem
520455
1
Kab-y cismmi cndan alup uryn- k olsam

Mahabbet bahrine talsam yine cyn- k olsam
Dehende bulunur hlet-i enfs- nefs

Kklden alnur by- buhr- Meryem
Ser-i b-devletm evgn- gamda olsa galtde2

Bugn bir h elinden b-ser smn- k olsam
Ald iller ayag tozn ey em-i all

Sen o yr yzine nice bakarsn bilmem
derdm tir-i kudsleri pervne yanumda

urup bezm-i belda em-ve szn- k olsam
Dil-i kda olan dg- gama nme-i yr

ayy olunduka fitl olur alsa merhem
Temenn eylemezdm gayr klar gibi mevtm

Eger ben mbtel-y derd-i b-dermn- k olsam
Gelicek Hlet'ya seng-i cef-y dil-ber

tdi glmde olan k binsn muhkem
Beldan kurtarup ber-dr iderdm cmle uk

Eger bir hkmi nfiz husrev-i devrn- k olsam
Beni hir bu tli gl-en-i maksda irgrmez

Nesm-s eger kim nie yl pyn- k olsam6
Olurdum Hlet h- gamu seg stnnda
Eger bir mstahikk-i sthvn- hvn- k olsam
521456

Vakt-i gldr irete gyet iver cnum benm
523458
1
2 Eger su yirine kan aksa vd-i mahabbetde2

eylemez hergiz bilenler em-i girynum
3
522
519

520
2
amda: amdan 1
6
pyn-: cyn- T1
521
Gyi hk-i kyndan bulupdur dde-i cnum

Gzin ad seni grdi dil-i vre sultnum
523
Taaccb
Haytum cmesi ey dil aceb mi k k olsa1

Girpdr nie kerre pene-i ka girbnum

T1. 98a (tekml-i kusurda, noksan gazel), 1. 111a, VE. s. 341
2
-T1
3
Ne var bir gice alsa beyt-i aznumda lufndan
Benm eksklgme almasa ol mh- tbnum 1;
Beyitin 1'deki ekli ayrca 534 nolu gazelin 3. beyitidir.

4
Kaarken vdi-i k u beybn- mahabbetden4

Yolum ald sirikm hr- mihnet tutd dmnum
Hsl olan ebr-i nsndur duhnumdan benm

Drr-i dendnu gamyla her kaan h eylesem
Serr-i mlk-i nazma h iken ey Hlet Husrev5

urup el baglayayd karuma ger grse dvnum
Cm- meyden dil gn-y kalb tahsl eyledi

Girdi gy kim eline htem-i ykt- Cem
524459
Hatt- ry- yrdan hergiz ikyet eyleme6

re yok ey Hlet imden gir ceffe'l-kalem

526461
1
Pr-humram skiy zevrakla sahb isterem

Gitmedi sandal arbyla benm derd-i serm
Ek-i dery-brdan hem keret-i agyrdan2

Kalmad ky- nigrumda benm asl yirm
Yetir saa sakn h- dil-i nlnum

Dil-i sevd-zededen kama benm sultnum
em-i bahtum bahtum kr itmege devr-i zamn

Bd- humla savurd gklere hkisterm
Sulayup yollaru ek-i firvnumla

Hk-rb eyliyeyin pdehm mjgnum
Grdgi gnden ser-i zlfle lal-i tbu

Ba u cna kalmaz olmdur dil-i gam-perverm
Eylesn n dem--dem mey-i hamr yirine

Benm ol gamze-i hn-hra bagla kanum
Hem err- nr- dil var bende hem hn- sirik

Geh sud u geh hbt eyler gamnda ahterm
pyorken dehen lale teslm ideyin4

Yeti ey h- cihn agzuma geldi cnum
Rub- mesknu ne del m-ads var ise

Ben eh-i mlk-i harbtam olupdur kiverm
Sabr imi Hletiy derd-i dil dermn

Sabrum elden gideli kalmad hi dermnum
Olmasa sm zerm gam ekmezin ey Hlet

Var hele bir agz altun deger smn-berm
527462
525
460
lmegi yoluda cn ihtiyr itmez miyem

Byle rsv gezmeden halk ire r itmez miyem

1
Tg tutsa bana celld- ku dem-be-dem

Bu dil-i eyd olurd kh-ve bit-kadem
Dmen hir met- derd dd- h ile

Bana dny seryn teng tr itmez miyem
eme-i hayvn gibi cn-bah iken lal-i leb

Hi rev mdur bu kim ben tenelikden cn virem
Sye-i kadd gibi yanuca srnsem ne var

Ben sen yoluda cismm hk-sr itmez miyem
efkat eyler hlme halk- zemn smn3

Eyledke nagme-i ny- fignum zr bem
Nie bir ku beybnnda ben Mecnn gibi

Gird-bd-s gezem bir gn karr itmez miyem
Hicr ile deryya dmidr yaum ey Hlet

Ol dr-i pkzeyi hir kenr itmez miyem
o basunlar oyunca ryua men itme u

Gzi yan atma kimsen ey mihr-i ranum 1;
Beyitin 1'deki ekli ayrca 534 nolu gazelin 4. beyitidir
(yan atma: yan alma, 534 nolu gazelde).
5
r- yr vafn yle yazdum let ben kim
Olupdur ayret-i evr- gl evr- dvnum 1;
Beyitin 1'deki ekli ayrca 535 nolu gazelin makta
beyitidir (yle yazdum let ben: let ol del
yazd 535, nolu gazelde).
524
2
Ek-i: Rek-i T1
525
3
-T1

4
527
526
528463
Mefl Mefl Mefl Feln
1
Dn h iderek varm-idm kyua hum

Gstermedi agyra beni dd- siyhum
Hakk ki htem-i deheni ol per-ve

Old cihnda mhr-i Sleymn gibi be-nm
Ik ehli turma sne dger h- hsnm3

Kynda nevbeti alnur imdi subh u m
Bir nahle bezer ol ki yrr b virmeden

Dil-ber ki bde evki ile eyliye hrm
Hicr tei Hall-i dile gl-sitn olur

Ey Hlet gelrse eger yrdan selm
Ykta dne gnbed-i frze-i eflk

ksayd eger snedeki te-i hum
ol h- gamam kim ser-i Mecnn'da olan murg

Gnderdi perin olmag in per-i klhum
531466
4
Mestne deglmise eger gzleri yr

Dav-y mahabbetde olurlard gvhum
Snemdeki zehr-b- gam r degl mi5

Ol hk-i mezrumda biten tze giyhum
Gl vaslyla bir Ysuf-ceml olmaga hurrem

Terz gibi ta basmak gerekdr bagrna dem
Belki enp yazmayalar diy melekler

Rahmet umarn kat og olmakla gnhum
N'ola dvne glm sylerse kend kendyle

Bulunmaz n'eylesn kendnden zge hline mahrem
Ben Hletiy olal ser-leker-i endh

Bir kerre dah mnhezim olmad siphum
Gz adurmaz gubr- gam grnmez ry- maksdum

Saf yok kalbm ynesinde n'eyleym bilmem
Dil-i pr-zahma gnder ey tabb-i cn u dil tr

Ki hi trden zge rst gelmez aa bir merhem
Yzini srmek olmaz Hlet dmnna yr

Nice gitsn cihnda ry- kdan gubr- gam
529464
1
Kyna ilter gubr- cism-i efgrum benm

Tende bd- sarsar- gamdur hev-drum benm
532467
2
Muttasl zler sen ol sid-i smni

Murg- dest-mzdur gy dil-i zrum benm
te-i k- ciger-sz eyledi bagrum kebb

Ol kebbu kandur bu ek-i hn-brum benm
ldrr klar bir b-emndur sevdgm

ulmi knn eyliyen h- cihndur sevdgm
Korkarn bir gn aa zrum benm kr eyliye

Sylesnler yrme zr itmesn krum benm
Her ne del cnuma cebr eyleyp h itmesem

Mmkin olmaz saklamak halka yndur sevdgm
Vasf- lal-i yr ile ey Hlet Meryem gibi

Hmil-i rh old bu efkr- ebkrum benm
ak sveyd-y dil-i kdadur menzil-gehi

Grmege bir re yok serv-i revndur sevdgm
Hatt tutar bir gn ceml ehri ok cevr eyleme

Ndim olursn sakn devr-i zamndur sevdgm
Bir tezerv-i tzesin hum hadengden sakn

Hasret-i ebr ile kaddm kemndur sevdgm
Hlet'n kudreti yok kim sen yayu eke

Kalaru hicriyle pr-i n-tvndur sevdgm
530465
Mefl Filt Mefl Filn
1
Cy- shan degl bele m disem mdm

Ey h u ve-kr dehnudadur kelm
528

2
frze-i: prze-i 1
4
-1
5
zehr-b- am r: zehr-i amu r 1
529
530
3
urma: ur T1
532
531

533468
1
stemez anu in lmegi korkar cnum

Ben gidem gayrlaru cn ola cnnum
Heme yanna cem eylemezdi hayl-i hbn

Eger kim ekmeseydi baka boy serv-i hrmnum
O yr kkliyle zlfine dil mbtel old

Gr baht- siyhum seyr id hl-i pernum
zr- yr vasfn Hlet ol del yazd kim5

Olupdur gayret-i evrk- gl evrk- dvnum
Her kaan kim uzadam gonce-i maksduma el

k olur hr- gam- mihnet ile dmnum
536471
3
Bezedrdm lebi lale di llye

Vk yle midr syle benm sultnum
eh-svrum beni yolda gricek klma itb

Saa yed yetie h- dil-i nlnum
Gam- kyla dndi sret-i b-cna timlm

Vefsuz yra k olmayan bilmez benm hlm
Zahm- dilden alal merhem-i peyknn yr

Kalmad Hletiy bauma hi dermnum
O zlfe meyl iden Mansr-ve ber-dr- k old

Hemn dnyda ben kaldum ekildi gitdi emlm
Dah ben nakd-i vuslat grmedm mmd ile geri

Cihn ser-be-ser der-vze itmi zge bdlam
N'ola ol gamzeye meyl eylesem esbb- hsnden6

Yoluda lmedr zr benm aks-y mlm
Kl korsn dil-i erbb- ka gamzeden her dem

Ne mnu ne rahmu var be hey kfir be hey zlim
Nikb- nz ref itdi ald mushaf- hsni5

Grndi r-y ebr gyet aldur bugn flum
N'ola ey Hlet ol h- nev-hatt atsa yabna

Kalem parmaklar hicriyle ben gy ki bir nlem
534469
1
Firkyla gubr-ldedr yne-i cnum

Benm hlm mkedder oldugn bilmez mi cnnum
Gam- hatt- leb cn gibi saklardum dernumda
uyuld tfl- ekmden vel esrr- pinhnum
Ne var bir gice kalsa beyt-i ahznumda lutfndan3
Benm eksklgme kalmasa ol mh- tbnum
Ko baksunlar toyunca ryua men itme uk4
Gzi yan alma kimsen ey mihr-i rahnum
537472
5
Gubr- hatt sevdsyla vardum kyna amm

Beni ey Hlet gldrmedi ol verd-i handnum
535470
Ald nergis-s makdemle dde-i cnum

Ne yeller esdi y bilsem ey gl-berg-i handnum

1
Grmeden sad-pre-i emr-i hicrn oldugum

Bilmedi knda ol dil-ber pern oldugum
Atdugumdan kngr-i erhe kemend hum ben2

Bildiler ftde-i h- zenahdn oldugum
Ski-i hicrn elinden cm- gam n eylerm

Bezm-i kuda odur her lahza giryn oldugum
Bel kncinde cismm hk ile yek-sn iken geldi

Beni yirden gtrdi sye-ve ol mihr-i rahnum
5
533

3
eklidir.
4
eklidir (yan alma: yan atma 523, nolu gazelde).
535
534

eklidir (let ol del yazd: yle yazdum let,
523 nolu gazelde).
536
4
-T1; Beyitin farkl ekli ayrca 504 nolu gazelin makta
beyitidir (zr benm: Ey let, 504 nolu gazelde).
6
(Nib-.....snden: Cemli muafn fet eyledm
dest-i aylmle, 504 nolu gazelde).
537
2
Atduumdan: Atduumda T1
Htrumdan kmyor e so kemn ebrlaru

Baa ur br hadeng-i cevri kurbn oldugum
Ol tezerv-i ho-hrm itmedm bir gn ikr

Zahm- nvekden egeri dma dnmidr tenm
pdrrdi ellerin ey Hlet bir gn baa

Bilse dil-ber k ile dnyya destn oldugum5
Firkat-i yr ldrr hir diy efgndayam3

Bir garbem eylerm lmezden evvel venm
538473
Dmeninde get ider Ank beni gr kim beni

Kulle-i Kf- kanatdr dem--dem meskenm
Merhem-i kfr olur ol em-i hsn gerdeni5

avk- zencr-i bel zrde klsa gerdenm
Ol harm gzl snem Hlet k itmesn

Amasun drr-i manden pr olan mahzenm

1
Dehnu ile sau grmesem eger bir dem

Dil-i bel-zedeye teng tr olur lem
O lal-i nb tururken emende gonce-i gl

Ne cn ile dehen-i yra yknr bilsem
Kaan ki kalar mihrbn grem yr

Hud bilr ki dil hi ne kldugum bilmem
541476
Aceb letfeti vardur o r-ebrnu4

Olup durur deheni iki kalu bir htem
Bezme gelse bir gice ol em-i tbnum benm

Sye-ve alur rakb-i r-siyeh yanum benm
Kiiye lmez oguldur kelm Hletiy

Olursa pk eger bikr-i fikri n Meryem
Ehl-i ku kalbi mirt- mcelldur vel

Bakmaz aa cevr ider ol h- hbnum benm
Hokka-i frze-i gerdna bakmazsam n'ola

Girmemidr aa hi dr-y dermnum benm
Geri kim p-der-gilem ky- belda her zamn

Olmad amm hele lde dmnum benm
Ben nice hk ile yek-sn olmayn ey Hlet

Her gice bir yirdedr mihr-i dirahnum benm
539474
1
Yr bakmaz ne kadar derd ile zerd olsa tenm

Drr yire yzm berg-i hazn gibi benm
Balasam vasf- ruh- dil-bere sehhr gibi

Cem ider te ile b dem--dem shanum
542542
ol gubr- reh-i cnn ki sab ile gelr

Kimi kuhl- basarumdur kimi tr- kefenm
Mefl Mefl Mefl Feln
Pre pre olur anu yoluna verd-i tariyy4

Gl-ene gelse eger gonce-i gl-prehenm
Ben k- mihnet-zedeye yr ola sandum

Sevdm o sitem-kr da cnumdan usandum
Ben nice derd gam- k beyn eyliyeyin

Cn kar Hletiy n-geh alsa dehenm
Snemde olan te-i szna inanmaz

Ol ema egeri nie kez derdmi yandum
ol del baa vuslat in vadeler itdi

Olmayacagn bilr iken yine inandum
Ol dem ki vezn old nesm-i gam- k

Ald gzm nergisi hvbumdan uyandum
540475
1
Grmez oldum ol meh-i tbn mihr-i renm

Ne gnm gndr ne gicem gicedr gamdan benm
3
dil-ber: derd-i 1 / dnyya: dnyda T1

538
4
539
1. 109b
4
olur (2. 86b): olunur 1
540
1. 111b, VE. s. 350
Bu beyit ayrca 507 nolu gazelin 2. beyitidir (eylerm:

eylerin, 507 nolu gazelde).
5
Bu beyit ayrca 507 nolu gazelin 3. beyitidir (Merhemi.....gerdeni: Merhem-i kfr- cism-i yra besdr bir nazar,
507 nolu gazelde).
541
1. 112a
542
VE. s. 332

5
Yr ok kim k- bmra asdur

Ben haste hemn Hletiy aa tayandum
543543
Baa bildm ki glnden o hu merhamet kopmaz

Bu many yine kend szmden intiz itdm
Belgat levhine ser-levhadur rengn edlarla5

Yine ey Hlet bir tarh- dil-ke ihtir itdm
Feiltn Mefiln Feiln

546546
1
Benm ey derde mbtel glm

Kend bana bir bel glm
Ey bu lemde olmayan mesrr

Gam- bryla n glm
Aceb mi pyna srmek dilersem ihre-i zerdm

Kaan ben ol tabb-i cn grsem deprer derdm
Gam- dnyda hey dirg itme

Bir dem olmad pr-saf glm
Ne hletdr eger kim sarsar- hum vezn olsa

Ad semtine meyl eyler nihl-i nz-perverdm
Old derd-i mubhine [ ] mutd

stemez imdi bir dev glm
Alma gonce-ve vardukda hum bezm-i agyra

Hazer kl saa ter itmesn n-geh dem-i serdm
Hlet n'eylesn ne re saa

Bu cihn gibi ey fen glm
N'ola dvne glm eglesem cevr cefsyla

Eger baa ne lutf itse ne hod cevr itse n'eylerdm
Nin- tr-i cevr-i yr olaldan bu dil-i eyd

Mahabbet arsasnda Hlet-ve ggsmi gerdm
544544
54782
1
Dem-be-dem aktmasun ek-i firvnum benm

Yohsa ky- dil-beri bir gn tutar kanum benm
k k olmazd hergiz cme-i nms u r

Dest-i ka girmeseydi ger girbnum benm
Bir gn elbette gelr diy o kebg-i ho-hrm

Gzleri yollardadur klaru mnend-i dm
Agzn aup gonce-i gl-en aa hayrn olur

Agzn asa her kaan ol verd-i handnum benm
Szen-i mjgn- dil-ber fikridr dim viren

Zahm- tg-i hasrete med-udyla iltiym
Dil-hr itme beni tek nhun- hicrn ile

Aka ban kamaz bu em-i girynum benm
Mve-i bg- bihit olsa gd-y murg- dil

Dne-i hl-i ruhunn dm- gam gzler mdm
Hlet-ve ryu grdkde hep ll oldlar

k- b-dillere rahm eyle sultnum benm
Kala-i ku der dvrn bd eyledm

Hep grenler didiler olm sen i tamm
ehr-bend-i dehre hi dil baglamak ciz midr

Idde-i rh- ademdr bhe yok bu nh hym
Cezr med bilmez benm bahr-i cnnum Hlet

Tg-i h itmedm ka delden der-niym
Bir resde mvedr nahl-i hnerde szlerm

Herkes andan kadd-i fehmine gre almakda km
545545
1
Fign- k g itdgin yr istim itdm

Gelp ney gibi feryda srrumdan sim itdm
Kesildm tg-i k- yr ile cmle alykdan

ekp ser-rite-i cn cihndan inkt itdm
Sebk-br olmak ister slik-i rh- fen grdm

Hemn evvel kademde cn ile baa ved itdm
543
VE. s. 334
VE. s. 335
545
VE. s. 336
544
5
rengn (S5. 49a): engn VE
VE. s. 336
54
7 S2. 73b
546
54882
550478
Mefl Mefl Mefl Feln
T evvel-i ebden synp em-i fergum

Agyra nasb old benm merhem-i dgum
Zr-i destrnda eyler zlf-i pr-tbn nihn1

Sayda gstermez kemendin ehl olan nahcr-vn
Gam gl-enin mlikiyem rz- ezelden

Dg- dil-i Kays old benm bir gl-i bgum
Eylemezler hblar nr- derna itimd2

ak alevler olmaynca sne-kinden yn
Ben zerre-i b-tbam o hurd-i melhat

Iknda n'ola yirlere basmazsa ayagum
Hastesin grmez mukarrer olmaynca lmesi3

So nefesde gsterr mirt- ruhsrn hemn
Azm eyler-idm t Hoten-i vasla yolundan

Sahr-y cnn olmasa evvelki konagum
Nle v feryd elde ey dil-i rde-baht4

evk-i vasl- yr ile olmazsa hir kef-zenn
Bir h- gamam Hletiy kanda gidersem

erh old benm alt muammalu otagum
Nie kh- sabr bir an ire perrn itmede5

Sarsar- hum virr bd- kymetden nin
Olmag in dem-be-dem mihmn- ka dil-nevz6

Lebleri yr harfne karur nakd-i cn
Andelb rite-i cnn der-kr eylesn7

Nahl-bend olursa gllerden eger kim bg-bn
Tg-i ha bli-i ikbl dymez Hlet

tmizdr biz an bir nie kerre imtihn
HARF'N-NN
549477
Filn
Filtn Filtn Filtn
Glni alup ele erbb- ku her zamn

Destine yne aldum tutsun ol h- cihn
Kalaru mihrb ak byle kararmazd eger

em-i ruhsrudan aa kmasa dim duhn
grenelden dud- h- ka cn gz
Virmez oldu te-i cn-sz- mihnetden emn3
El-hased ol sayda kim tr-i nighudan dp4

Zevk-i fitrk vire sora hayt- cvidn
Vahet-i hicrn beni bir hlete irgrdi kim5

Olurum gh reh-i hayretde syemden zebn
Mbtel-y gl-en-i lem gerekdr kim bile

Gonce-i maksd ile hr- cefy tev-emn
Kar yok ch- belnu rsmn- gam drz7

Bunca yllar n'ola gerdn olsa erh-i smn
abt- bd- hda fi'l-cmle ihml eylesem8

Yanmadan kalurd em-i sohbet-i rhniyn
Hme-i takdrden ey Hlet gelmez galat

B-tereddd bizdedr var ise yallk hemn
551479
1
550
54
8 S2. 81a (kenarda)

1. 119b, T1. 99b
3
Virmez oldu: Bulmaz oldu 1
4
-1
5
-1
7
-1
8
-1
549
Mihr ebri eylemez yne v yne-dn1

Hsnin kadrin bilr hakk ki ol h- cihn
T1. 100a, 1. 121b, VE. s. 373

1
-1, VE
2
Beyitin farkl ekli 1 ile VE'de matla beyitidir
(Eylemezler.....itimd: Eylemez nr- derna itimd ol yr-i
cn 1, VE); Bu beyitten sonra 1 ile VE'de u beyit
bulunmaktadr:
abbe ol ayd kim tr-i nighudan dp
Zev-i fitrk vire ora ayt- cvidn 1[2], VE[2];
1[2], VE[2] kodlu bu beyitin farkl ekli ayrca 551 nolu
gazelin 2. beyitidir (ol ayd kim tr-i nighudan dp:
ol ive-ger kim mrde-i endhna, 551 nolu gazelde //
Zev-i fitrk vire ora: Snblinden nefa
almadur, 551 nolu gazelde).
3
astesin: aste VE
4
-1, VE
5
Revna- sn-i melat alaru ursdur
Anu in dir diyenler a lzmdur nin 1, VE
6
-1, VE
7
-1, VE; Andelb (S2. 79a): Andelb T1
551
T1. 100a, 1. 121a
1
Milem bir ba kim gelseydi gl-en seyrine
Ser-be-ser merdm-giylar ola mr-i n

2
Habbez ol ive-ger kim mrde-i endhna2

Snblnden nefha almakdur hayt- cvidn
Gevher-i gm-gete-i maksda bulmaz dest-res9

Olmayanlar hk-rb- der-geh-i pr-i mugn
Ey ho ol dm- mahabbet kim olur her dnesi

Reh-zen-i Smurg- zerrn-per zmrrd-iyn
Nefha-i zlfin getr ghce ey bd- sab10

te-efrz- tenr- sne olma her zamn
Kimseye rahm eylemez sd-ger zlf sen4

Dil metn ayaga urmakda mhirdr hemn
B-karruz ol kadar kim mye-i temknmz11

Hayret-i nezzre-i ruhsr- dil-berdr hemn
Zlf-i pr-iek gibi olma pern ihtilt5

Lebler gibi bizmle cna cn ol her zamn
10 Kar- ch- gussada bir b-kesem kim Hlet12

Ankebt ide meger trn benmn rsmn
Krvn- hacc- ku haste v dermndesin6

Yokdur rter basdurur ill meger rk-i revn
Geh sefd gh sebz eyler libsn Hlet

Oldugn ol meh-i tbnda em-i bezm-i cn
553481
1
Rz u eb ol fet derdinden eylerm fign

Mni-i efgn olan engt-i hayretdr hemn
imdilik hengme-i ku resen-bz benem

Bendedr ol gerden-i Mansr'a gemi rsmn
552480
1
Seyl-i gamla gitmesn dirse bu cism-i n-tvn

Eksk olmasun elden dem-be-dem rtl- girn
Dnse erh bezi havfndan n'ola hkistere

hum kldum hadeng-i cn-sitn kaddm kemn
Encm-i erh-i bern-s olanlar dr-bn

Srme-i hk-i reh-i dil-bersz olmaz bir zamn
Dstum fasl- bahr old kenr- cya gel

Hsne yne kl b- revn bir zamn
Ben de ddm ardna eb-dz-i dd- h ile4

Grdm olm eh-svrum gayrlarla hem-inn
Kmet-i yri ne vaktin kim aup h eylerm

Ol zamn derdm virr dd- kymetden nin
yledr tmr- derdm ki alsa phesz5

Bm- erhe kmaga olur sutr nerd-bn
n-y bahr-i mihnet olsa ger n-kerde kr

Yanna baglar ked-y bdesin pr-i mugn
Lyk olmaz kimseye hergiz mahabbet mansb

Tg-i hicr-i yr ile olunmaynca imtihn
Bg- vaslndan seni gl-n ider mi Hlet

Snblnden nefha aldurmazken ol h- cihn
Derddr revnak viren her dem nihd- ka8

Dd- h ile bulur revnak iy-y em-i cn
554482
1
Bm-i addan kapuda kirm-i eb-tbam hemn

ule-i hum geh peyd olur gh nihn
h kim old nieste seng-lh- mihnete

Keti-i mmdmz amazdan evvel bd-bn2
Beyitin farkl ekli ayrca 550 nolu gazelin 2. beyitinin

1[2], VE[2] kodlu beyitidir (ol ive-ger kim mrde-i
endhna: ol ayd kim tr-i nighudan dp, 550 nolu
gazelde // Snblinden nefa almadur: Zev-i fitrk
vire ora, 550 nolu gazelde).
4
Yra badua n'ola barum delinse c-be-c
Yadurur mjgn on ebrdan olunca kemn 1
5
-1
6
-1
552
T1. 100a, 1. 112a, VE. s. 374
3
-1, VE; Bu beyit ayrca 625 nolu gazelin 3. beyitinin 1[3]
kodlu beyiti, 664 nolu gazelin ise 4. beyitidir.
4
Yaua ykndi diy amz idp ben a
Ayan alma diler b- revnu b-bn 1, VE; Beyitin
6
asret-i lal-i leb-i dil-dr ile h eylesem
Zmre-i u alur derd-i dilmden by- cn VE;
-1, VE
-1, VE
9
-1, VE
10
Kim ki bir rh zre grse c-be-c n-blar
let gemi bu yoldan diy km eyler hemn 1,
553
T1. 100b
554
T1. 100b, 1. 113a, VE. s. 369
2
Saa gelmidr cihnda ey pervne kim
8
Nz u ive baa gelmidr didi meclisde yr3

Var ise gnderdi hbna bt-i n armagn
Ben ha-i hkde sen evc-i istigndasn4

Gna irmez anun itdgm h u fign
Kh-ken ayrlmasa her dem n'ola kh-srdan

Derd-i kyla srd itse olurd hem-zebn
Mh- burc- hsnsin amm kat hercsin5

Mihr-i evc-i nzsn amm deglsin mihr-bn
Ehl-i ku cn hemvre dilinden fey alur5

emi klhenden yakar gurbette olan her zamn
Ar idp yne-i lem-nm-y sgarn6

Bir dem ire bi vilyet gsterr pr-i mugn
Rahm iderse it halel bulmazdan evvel dstum6

Dd- dilden emse-i zerrn sakaf- smn
Dim ben gevher-i man nir itmekdeyem8

Bast olunmdur anun dmen-i hir zamn
ok dr-i man bulurd Hlet gavvs- tab

Olmasayd lcce-i htr mkedder her zamn
Mjde-i vasl- nigra Hlet kem-pedr

Mrde-i sad-sleye virmek hayt- cvidn
Bilmez iken pertev-i hurd-i ragbet n'idgin8

Kn- fikrmden olur pkze gevherler yn
556484
555483
1
Ryna hatt geldi sanma ktib-i menrn

Bir iki harf ile itmidr middn imtihn

1
Bezm-i dnyya gelince ben af-i n-tvn1

Bde-i iret srlmi drd-i gam kalm hemn
Bg- hsne eyliyen yri gl-i nzk-mizc

Kld ben b-reyi bir andelb-i saht-cn
r-ebr hblar grmi kadar hazz eyledm2

Yolda ol hu bulunca nal-i esbinden nin
Nakd-i nzn sarf idp aktd emm emesin

Kend malyla aceb hayr itdi ol h- cihn
Dstum gayra kys itme dernum tein3

Eyliye belki leb yktna bir gn ziyn
Kaldurursu ryua dse elle zlfi

Saa gelmidr cihnda fitne kaldurmak hemn
Devlet-i knda ol hn stn- h- dil

Dd- snemle olur n ryet-i Abbsiyn
Her ziyn bir fenn dinrdi imdi amm Hlet

Aksine dndi zamne old her fenn bir ziyn
Al ttdr lisnum lezzet-i gftr ile

Kendsin bezetmesn baa ad-y bed-zebn
Dmeg in pyna em virrsin nad-i cn 1,

VE; Beyitin 1 ile VE'deki ekli ayrca T1'de kenardadr
(em: serv T1 kenardaki ekilde).
3
aldururd knc-i y ireti dny-y dn
eng-i meclis virmese ejder dehnndan nin 1, VE;
Beyitin 1 ile VE'deki ekli ayrca T1'de kenardadr;
Beyitin bu eklinden sonra VE'de u beyit
bulunmaktadr:
Cm- lal-i yr in her dem ur-ve beni
Ser-nign eyler yrr bu si-i bezm-i cihn VE[4];
5
-1; metin seyr eyliyen dir fernler aa kim
Ab- glden l eyler byle bir serv-i revn VE;
6
-1, VE
8
-1, VE
555
T1. 100b, 1. 117a, VE. s. 383
1
Bde-i: Sar- 1, VE / srlmi: ekilmi 1, VE /
drd-i: -1
2
yle s isterin kim alsa aks-i rn
Ola destinde ara gy arb- eravn 1, VE; Beyitin
1 ile VE'deki ekli ayrca T1'de kanardadr.
3
Zlfin her trna dil-bestedr bi derd-mend
Olsa ol mest-i mey-i nzum aceb mi ser-girn 1, VE
o nir itmek gerek sm-i sirikin ehl-i

Lal-i dil-ber cevher-i (gevher-i 1) cndur alnmaz rygn
1, VE; Beyitin 1 ile VE'deki ekli ayrca T1'de
kenardadr.
5
6
-1, VE
7
-1, VE
556
T1. 101a

557485
559487
Mefl Filt Mefl Filn
Dkmege kanum kaan kim old dmen-der-miyn

Serv-i gl-zr- melhat diy hkm itdm hemn
Mesrr olur gl sze geldke ol dehn

ol kimse gibi kim bula gm-geteden nin
Tze tze dguma itse revdur itibr

imdi kmdur dern- sneden ol germ nn
Sultn- mlk-i hsn olasn hi rev mdur

Hl-i leb sen buluna kanda her zamn
stemez dil lem-i bly kyu variken

Olsa py-endz far eh-per-i rhniyn
em-i nigr kahr ilin Kahramn'dur

Yayn anu eker mi benm gibi n-tvn3
Bezm-i dehr ire olup pervne-i ber-ft hz

Gitdk hir ule-i mmdden dmen-ken
Nal-i hill mh-i ncm dkerdi hep4

Gl-gn yaumla tevsen-i erh olsa hem-inn
Ben ol bdl- nemed-pam ki dmen kemi

tmezm yne-i skender'e yne-dn
Dil-berler murd meger hvb- nzdan5

Erbb- k grmeze urmag imi hemn
Sidre v b'ya bakmakdan teselli gelmeye

Olmasa kadd hayli dhil-i g- cn
Zlfinde grse yr dil-i b-karrum6

eb-rev diy helk klur virmeyp emn
Ol rakb-i r-siyehden yledr kim vahetm

Olurum grdke gh yolda syemden remn
ok yd ider sznde leb Hlet n'ola11

Anda memm- ehl-i dile gelse by- cn
leme mahsd iden gftr- pkmdr beni

Hak dimidr rhat'l-insni f hfzi'l-lisn *
Dmen-i bed-dil nice havf itmesn ey Hlet9

Garka-i hndur benm tg-i zebnum her zamn
560*4880
Mefl Filt Mefl Filn
1
Zl-i sipihr olmasa kbni nakd-i cn

Ebn-y dehre byle kyar myd her zamn1
k- ceml eyleme nak- halel-pezr

Erbb- ka ara klup n-i ebruvn
558486
1
Nvek-i hr grnce blbl itmezdi fign

Olmasayd sl-i evvelden eger htr-remn
Kime yazar nme blbller yanndayken aceb

Ksesine gl seher hem b kor hem zafern
Hn-bah-y blbli mde klmazsa eger

Nakd-i eb-nem gllerin koynunda n'eyler her zamn
Katre katre jlelerle yine sahn- bgda

Virdi nergis em-i erbb- mahabbetden nin
Olalum hk-i siyh zre pey--pey cra-rz

Hlet n byle gsterdi nihl-i ergavn
557
T1. 101a
rat'l-insni f fzi'l-lisn: "nsann huzuru dilini
korumasnda, tutmasndadr."
9
ey (S2. 78b): -T1
558
T1. 101a
*
559
T1. 101b, 1. 112b, VE. s. 365

3
n-tvn: pehlvn 1; Bu ara-i cihna da gelmedi
henz
Ol eh-svr gibi dil almada pehlvn VE
4
yle oaldlar ki cef tri urmaa
larn nianlayamaz ol a kemn 1;
Ymazsa seyl-i ek felek sybn
Varsun gtsn ol da dnyda bir zamn VE
5
-1; Bu beyit ayrca 675 nolu gazelin 2. beyitidir;
yne-i cemlini ar eylemezse yr
Terk-i diyrdur grinen a hemn VE
6
alar adar amu ekerz dstum sen
Olsa ne var idi mey-i lalle ser-girn 1;
urde aru grdi yatur em-i mesti
ekdi au gelp anu stine sye-bn VE
7
Zikr itme ile lali nazmnda let
Andan memm- ehl-i dile geldi by- cn 1, VE
560
T1. 101b
*
675 nolu gazele it 3 ve 5. beyitlerin T1'de, matla ortaklndan dolay, sehven bu gazelin kenarna kaydedildii
kanaatindeyiz.
1
Bu beyit 675 nolu gazelin de matla beyitidir (Ebn-y dehre:
al- cihna, 675 nolu gazelde).
Salma gam- firka beni yle hrmeni

Kdir midr ki kaldura bir mr- n-tvn
Cn ritesiyle dikseler artuk figr olur

emr-i cevr ile alan zahm- hn-fen
3 P-der-gilem heme bu gl-ende n enr3

karu olduguma bakma kef-zenn
Yakma dille k- pervne-hasleti

em-i eb-i firk gibi olma bed-zebn
Hfz itmege cevhir-i ekm haznesin4

Kld hayl-i zlfini Hind-y ps-bn
Bezm ehlin ki klbn pk bulmaya

Lal-i mzb hke dker zer-ger-i mugn
Bir demde bi bel-kei gamze klur helk5

Biri bie geer okuu ey ka kemn
Kond felhen-i siteme imdi Hlet

Mzn- rzgrdaki seng-i imtihn
k benm gamumla lendr dise o h6

Derd ehli cmlesi ferahndan virrdi cn
Olsa n'ola msevvide my- hat- bey7

Yaklad defter-i amelm virecek zamn
Dest-i ka ser-i kalem kld Hlet8

Dendne-i kilid-i der-i genc-i ygn
561489
Mefl Filt Mefl Filn
1
Ik ile itdm hum ok kmetm kemn

Muhtcdur benmle mdrya smn
Adya
563491
2
Ey h olma grre ergn- hsne kim

Bir h- serd ka mevkfdur hemn
Mefl Filt Mefl Filn
Nahl-i sadet kim aar mve-i terin

llindedr niz- sipihr ile her zamn
Hemvre iki em-i ruhudan kup duhn

Gnden gne karard o mihrb- ebruvn
ak iyn- cisme girelden ikestedr

Bezer hevs ile almad murg- cn
Yoluda hk olanlar kl vsl- murd

Dmen-ke olma serv-i revn gibi her zamn
Yazm debr-i hkm-i ezel vasfum benm

Cevher-ins- haner-i b-dd- dil-bern
Bulmaz cihnda mey gibi ykt- ho-ayr

Sd-ger-i mell eger virse nakd-i cn
Mmkin midr ki vade-i vaslyla eglene

Br- rahli beste olan cn- n-tvn
Ferhd kr- gamda aceb saht-g idi

n hvb- rhat old aa merg-i n-gehn
Tedrcle kul eyledi dnyy Hlet

Rah- cefya byle gerek rz-i inn
Bir heft-hvn- gussadayam k'anda rz u eb

Pl-i sepd r-i siyehden virr nin
Bz- kde-perdr anu tri Hlet

Murg- dil grrse konar stine hemn
562490
Mefl Filt Mefl Filn
1
Grdi sefer yaragn ol h- b-emn1

Agla bize ki kmaludur cnumuz hemn
Varur heme gayra o kaddi kymetm2

Bir kez baa da gelse yklmazd ya cihn
561
562
T1. 101b
T1. 101b (farkl ve hayli noksan ekli T1. 111a'da, tekml-i
kusurda), 1. 114a, VE. s. 357
1
-T1 (111a)
2
Yetmez mi bu gzmden aan anlu yalar
Tr-i belya dil hedef olduna nin T1 (111a), 1, VE
Bu beyit ayrca 655 nolu galezin 4., 675 nolu gazelin ise 2.
beyitinin 1[3] kodlu beyitidir;
Firat ebinde nad-i sirikin nir idp
Yldz ayar aba degin em-i n-fen T1 (111a),
1, VE
4
-T1 (111a), 1, VE
5
-T1 (111a)
6
-T1 (111a); Bu beyit ayrca 655 nolu gazelin 3. beyitidir.
7
-T1 (111a), 1, VE
8
henden olsa letiy dem dili
An delik delik ide zeng-i am- zamn T1 (111a), 1, VE
563
T1. 102a

564492
Mefl Filt Mefl Filn
1
Old nizr gyet ile cism-i n-tvn

Snemde turmag istemez old skld cn
Dmekle bm- manzara-i iltiftdan
Old ikeste-beste gs-y dil-bern
Evvel pre-zen-i dehrden el ekmeyicek6

Nice virsin saa rez duhterini pr-i mugn
Bakndan bilinr gzleri kan idecegi7

demez mest dernnda kin asl pinhn
Kend de bir gzele k- eyd olm8

h dir h iidr imdi o h- hbn
yleyin k ile kim kil-idm Hlet'y

Ylda bir kez yzme glse o verd-i handn
Reke drme k lzm m dstum

Seng-i felhen itmege bir blbl-i remn
566494
4
h eylesem mlhaza-i zlf-i yr ile

Timl-i ejdehda kar her kaan duhn
Bir kimse yok ki hene te brakdurup

Ber-bd ola yiriyle bu ser-kr- eblehn
Nl-i Msr' aa bezetmek olurd yrn

Ylda bir br kesilseydi eger ek-i revn
Mecnn- germ-rh- fez-y muhabbetem

ll-i Hm-y devleti add eylerm girn
Hey meded hey yaumu Nl'ini kesr eylemege2

Kesr-i htrdan el degmiyor ey h- cihn
Devr-i zamn- firkat hengm- vasl- yr

Sl-i tamm sat-i Nev-rz'dur hemn
Seni zindn- firk ire unutmam dir id

Kan ey Ysuf- gl-ihre o ahd peymn
Cn ritesine hrz- gam okursa pr-i k

Ser-cmle ukdeler gider andan yegn yegn
Zehr-i gam define tiryk gibi hl-i ruhu

Mr- zlf-i siyehi kesmese olmazd yn
Yal yola gider sakn ey Hlet gl

Zr gubr- gamla gz adurmyor zamn
h olan Msr- belgatde odur Hletiy

Ysuf- tabum bilmez gibi ihvn- zamn
567495
565493

1
sterz hatt- ruhu yaraa oldukda yn

hir kbet hayr ola ey h- cihn
Merhamet kl ki cihn bezmine ey h- cihn

em-i ruhsru in geldi bu pervne-i cn
Cn virrsem gam- hattyla o hu br2

Karusnda sermi itse sifl-i reyhn
Vard zlfinde karr itdi gl gerekmi2

eb-i Kadr ire turur dirler idi b- revn
Hak budur revnakdur gl-en-i hsn-i yr3

Dde-i k- eydda olan b- revn
Didi ol gonce-dehn agzum adurma benm3

Bd- hum olcak gl-en-i kynda vezn
Andelb-i emen-i vasl idm amm imdi4

Hande-i gl nic'olur baa unutdurd zamn
564
565
Bilrz dde-i uka nigh eyledgin

Dise ol h- sitem-ger grinr gzme kan5
T1. 102a
T1. 102a, 1. 116a, VE. s. 375
2
-1, VE
3
-VE
4
-1, VE
5
Uf- ere ar her gice seyl-i ekm
Grmedm pre-zen-i er gibi ter-dmn 1[4], VE[3];

6
pre-zen-i dehrden el ekmeyicek: virmeyicek pre-zen-i
dehre al 1, VE
7
-1, VE
8
-1, VE
566
T1. 102b, 1. 117a, VE. s. 388
2
hey: kim 1
567
T1. 102b, 1. 121a
2
-1
3
Old mni yzini grmege gs-y nigr
Bd- humdan olur baa olursa dermn
Aks-i ebr v hayl-i mjeler cn u dilm4

Eyledi yekke-svr- gama k kurbn
Bir h- cihnsn gam- kula felekde4

Mihr ile hill olsa ne var dest girbn
Neydi hengme-i endh pern itmek5

Biricik destme girseydi as-y prn
Pyna der kbet'l-emr kayrmaz5

Olursa eger zlfi biraz b-ser smn
Br- hicrn eken hem dil hem cnumdur

Biri yetmez aa olmag ile gyet de girn
Bir em-i melhat ki grem kendmi bilmem6

Pervne-sfat eylerin evz- pern
Kalbi klaru yne-i ilhm old

Bakmaz amm aa cevr eyler o h- hbn
bndan eer kalmad hi h- md7

Olur bu yedi erh hemn yok yire gerdn
Hlet szler nkte-i sihr-r

Old ehl-i shanu hmesine bend-i zamn9
Dil Hletiy kald gubr- reh-i gamda9

Bir gevher idi eyledi zyi an devrn
568497
570499
Mefl Mefl Mefl Feln
Koyup evvelki semtin old dirler yr ter-dmn1

Gz degdi gibi aa sen ey k- giryn
Ik ile olan haste firk ile virr cn

Old olacak ben kulua ey eh-i hbn
Virr eb-dz-i hatt tg-i gamze hsne revnak

Atu ygrk klcu keskin olsun ey eh-i hbn
Kne-i cevr olmaga ol ha mbrek

ak va- essnda beni eyledi kurbn
Grenler dir gm kolak ne lzm katl-i kda

Eline tg alup olduka yrm stin-efn
Gsterdi cihn halkna o h- cihnum

Kullanmada hum yelini resm-i Sleymn
Mahabbet arsasnda Kays u Ferhd ile ceng itdm

ekildi gitdi anlar bende kald kbet meydn
Prn- harbta irdet getrrse

Zerd eyliyemez ryu hergiz gam- devrn
Degl cy- taaccb dnse kaddm Hlet yaya

kardum hn-kh- gamda ben ok ille-i merdn
Her dem dil-i rde oku geldgin ister

Brn gzedr m u seher dde-i dihkn
Evrk- md-i dile rze gerekmez

T kim ola her bd- melmetle pern
Olur baa her gh bu gl-zr- anda

By- gl-i mmd zkm-ver-i hrmn
Attr' benem Hletiy ke-i nazmu

Mkn nefesm old dell-i reh-i dkkn
569498
Mefl Mefl Mefl Feln
1
Yolunda kalup sye-sfat hk ile yek-sn

Yirden yire ald beni ol serv-i hrmn
Bir gn gele yed yolua devr-i zamndur

Salma beni h- gama ey Ysuf- hbn2
Bulsun seni kim ister ise rh- musavver3

Baksun baa grmek dileyen sret-i b-cn
4
-1
-1
8
bend-i zamn: ad-i lisn 1
568
T1. 102b
1
569
T1. 103a, 1. 118b, VE. s. 364
1
alup: lup 1, VE
2
bn: devrn 1, VE
3
Bir derde atad dil-i eyd ki amula
Dermnde ola grse eger aret-i Lomn VE; Beyitin
5
Bir.....felekde: Ol - cihnu amyla 1, VE

-1, VE
6
-1, VE
7
-1, VE
8
Bilmem hele ben letiy crm gnhum
ldrr ise kend bilr ol eh-i bn 1, VE; Beyitin
570
T1. 103a
5

571496
573501
Mefl Filt Mefl Filn
Milket-i knu ahvlini sormaz bir an

ehr-i hsniyle mukayyeddr o h- hbn
Ol halka halka zlf-i siyhu virp cnn1

Ik ehli old dire-i akldan birn
Grdg sm-ber umma zekt- hsnin

Kime hayr itdi ki saa ide hbn- zamn
h u fign u girye v zr klur gl2

Ehl-i cnn iinde kan yle z-fnn
Ey eh-i Msr- melhat koma kim uku

Rz u eb od yaa banda em-i zindn
Det-i belda ddum olurken direk direk3

Yog idi ism-i Kh-ken resm-i Bstn
Drr murg- dili evc-i hevdan dma

Nvek-i nm-ke-i ast- cef-y cnn
Sabr u karr anda komazsam aceb midr4

Halvet-sery- h- gamudur sen dern
Dn gice eyledi ibt dernumda benm

Gamu ocagna su koydugn pr-i mugn
Bilmem ne sanat eyledi gevher-fr- k5

Elms- ek-i emmi gsterdi lal-gn
demez sd gam- k ile bzrndan

Olmayan Hletiy hande-dih girye-sitn
Vd-i mihnet benem ol Kays' kim mdm6

By- gl-i mezrum olur mye-i cnn
Gavvs- bahr-i marifetem geri Hlet

Amm msid olmad hi baht- ser-nign
572500
Mefln Mefln Feln
1
574502
u dil kim ola cn zlf-i cnn

Bilr kim nic'olur m- garbn
Eger tevfk-i k olmazsa rz

Girbnum kalur mtk- dmn
ynetmde kod hallk- ezel k u cnn

Old hkm var ise hk-i mezr- Mecnn
Olur m taht-gh- k bd
Nie dil ehri olmaynca vrn
Ser sne dil cn ku in hr idi

Cnda yir tutd vel ol eh-i rub- meskn
u del sneye nhun-zen ol kim

Grnsn dilde olan dg- pinhn
em ol fitne degldr k'ola hem-pister-i hvb

Zlf ol mr degldr k'ola maglb- fsn
Ham- evgn- zlf gy- dilde

Koma hl sendr imdi meydn
yle sk dilerin kim ruhnu aksinden5

Tuta destinde arak ekl-i arb- gl-gn
Gubr- htrumla bd- hum

Olurlar gird-bd- det-i hicrn
Nedr ol hller kim hatt yirinde

Salm Hlet n tohm- reyhn
571
572
T1. 103a
T1. 103a
573
T1. 103b, 1. 113b, VE. s. 356 (farkl ekli VE. s. 359'da)

1
Ben mbtely ld ser--p ar- n
Yz buldunca badan aar ek-i lle-gn VE (359);
Beyitin bu eklinden sonra VE[2, 359]'de u beyit
bulunmaktadr:
Gencne-i cemlin stnde zlf-i yr
Bir mrdur ki aa eer eylemez fsn
2
h u fin u girye v zr lur: Geh h gh girye v geh
zr ider 1, VE (356), adrini sen bel-zeden yr bilmedi
VE (359)
3
-VE (359); Det-i: Kh-: 1, VE / ddum: hum 1, VE
4
arr anda omazsam: arr urmasa anda VE (359)
5
-1, VE (356, 359)
6
-1, VE (356, 359)
574
T1. 103b, 1. 117a, VE. s. 385
4
amu alyna at srmek olurd n'ideyin
o zamndur elme girmedi cm- gl-gn 1, VE;
Yedi kat yirde midr gevher-i maksdum kim6

Kn-ken bahtum eyler bu kadar zr u zebn
Grdi heng tutar ok bulunur Hletiy

tdi n-szlg mutrib-i devrn knn
Dstum gamze kemn-ghna muhtc mdur

Hlet'n dil-i eyds gibi sayd- zebn
577505
575503
Dkldi bd- hazn ile berg-i gn--gn

Dendi sahn- emen-zra fer-i bukalemn
kard cme-i cismini atd yabna

Draht- gl-ene bezer ki r old cnn
Geh sunar cm- arak gh arb- gl-gn

Ski-i bezm olur lutf bize gn--gn
Rh- dilden ceres-i nle v efgnumla

ekilp gitmededr kfile-i sabr u skn3
Ik bzrn bir yirde ki germ eyliyeler5

Fls-i ahmer yirine gemeye mihr-i gerdn
ekdgm br- bely reh-i hicrnuda6

Kha ykletseler olurd hemn-dem hmn
Degl sular der-i dr'-if ak kalm3

Boand bir nie zencrini srr Mecnn
Kubbe-i erh fignumla terdi gm gm

Yog iken Hletiy syt u sad-y Mecnn
onatd nahl-i emen-zr em-i asferden

Ne sanat itdi gr nahl-bend-i kn-fe-yekn
Meh ile mihr degl ddi erhe berg-i hazn4

Olunca Hletiy bd- huma makrn
576504
1
578506
Dest-i k olsa eger silsile-cnbn- cnn

Kh-ken'le bir olur mertebede Efltn
Kalmad bu dil-i dvneye hi dnyda

Varacak hne meger hne-i baht- vrn
Nev-bahr old yine virdi gn-y ergann

Nara-i mest nev-y murg u gl-bnk-i cnn
Meh-i nev sanma felek ku ile nal kesp

Olur ol hlet ile dmeni lde-i hn
Kanda baksa imdi erbb- safnu grdgi

Ya ruh- gl-rengdr yhd arb- lle-gn
Sahn- gl-ende hrm eyleyp ol kmet ile

Serv ararlarn eyle bd-i Mecnn
Kldlar peykn- tr-i hr eb-nem katresin

tmege blbller sabrn gller zmn
577
5
-1, VE
T1. 103b, 1. 120a, VE. s. 364
2
ekilp gitmededr: Gice gndz ekilr 1, VE
3
I.....eyliyeler: anda kim germ ola bzr- maabbet ey
dil VE; Bu beyitten sonra 1 ile VE'de u beyit
bulunmaktadr:
Olmasa cm- leb-i yr ur gibi dil
Dim bezm-i maabbetde alurd pr-n 1[4],
kenardadr.
4
G-vrnda olan drri anurlar yt
Her aan dse aa tb- ir- gl-gn 1; Beyitin
1'deki ekli ayrca T1'de kenardadr.
576
T1. 104a
575
T1. 104a, 1. 118a, VE. s. 395

3
emende ssen ile once dil-az virmez
Hev-y serd-i azn eyledi meger ki zebn 1[4], VE[4];
N'in derdi enrn eli bu fal ire
Hevnu olmasa dim brdeti efzn 1[5], VE[5]; 1[5],
5
Zamne dde-i batum gibi gz adurmaz
Bu le oyd beni ite li-i vrn 1[8], VE[8]; 1[8],
Benefe-vr dem olmaz ki egmeym boynum
Cihnda var m ola bir benm gibi mazn 1[9], VE[9];
1 ile VE'deki bu beyit ayrca T1'de kenardadr.
578
T1. 104a, 1. 122a

4
By- zlf-i yr ile gelse nesm-i subh-dem

Lcce-i kalbmden olur ser-zede emvc- hn
Her habb- cm- mey bir cmdur yktdan5

Bezm-i Cem encmna irdkde olm ser-nign
delm dim pl-i k- meczden gzr

T olunca Hlet fal- lh reh-nmn
Keti-i erh old emvc- sirikmden nign

Dd- dil sanma aa peyvestedr ill stn
Krvn- n'e olup pv bd- seher

By- zlfle ider vre-i berr-i cnn
Zr-i gl-bnde karr itme varursa gl-ene

Sye-i glden ola ciz ki cism nl-gn
581509
579508
1
tse cemiyyet der-i dil-berde erbb- cnn

Olur vz- segn- ky savt- ergann
Gitdi ol hlet dah imdi mrr- dehr ile

Katre-rz olurd gh evvel bu cm- ser-nign4
Husrevn- mlk-i gam her arsada frzdur

Grmedi kimse liv-y dd- h ser-nign
Nev-bahr- kda ekse aceb mi germ serd

Hlet hkmin virr kandaysa baht- vjgn
Olamam yannda yr uhde-i gamdan hals

ksa bd- h ile hkister-i nr- dern
Htrndan hne-i agyra varmak gemese

Esb-i nz- yrda n'eylerdi nal-i bz-gn
Kim gelr kurtarmaga gird-b- gamdan glmi

Ugradur m yanna bir ferdi emvc- cnn
Teselli bulmaga imkn m vardur bu dil-i mahzn

reyy hesinden bde peyd eylese gerdn
Sadr- bezm olmasa ol h- cihnum Hlet

Zevrak- sahb grinr emme dery-y hn
Vcd- k- mehcr olur vrne hkminde

N'ola hep cugd olursa iyn-sz- ser-i Mecnn
Seher kynda ks- sne-i k dglmekdr

O h- nev-zuhru dim icr itdgi knn
Gelr dim d esble mlk-i dil yagmasna ku

Duhn- hum eb-dz idp ek-i term Gl-gn
Mey-i nb u humdan isterz ey Hlet biz kim

Yirin tutmak anu olmaya mmkin hum- Efltn
582510
580507
1
Dest-i nerrd- felekden byle olmazdum zebn

Okyan rzum eger olmasa baht- vjgn
Hasm- glibdendr eker nle-i halk- cihn

Olur ehl-i dil vel baht- zebnndan zebn
Bezm-i y- ski-i devrndan olmazduk remn3

Ser-nign cmndan anu gelmeseydi by- hn
Sen gerek Ferhd- vakt ol ibtid-y krda

Te-i sabru ikest eyler bu kh- Bstn
Kimdr ki resm-i dg- cefdan ola emn

Fersde olmaduka bu pergr- henn
Ek-i eminden n'ola aldurmasa k ehlin

Grg-i brn-ddedr ey Hlet gerdn- dn
Dil-besteyem o hrmene kim berk-i fitneden

Yanmaz anu iinde meger dest-i he-n
Cm- cihn-nm-y Cem-i tc-drdan

Terch ider siflini rindn- dr-bn
-1
T1. 104a
580
T1. 104a
3
remn (S2. 86a): zamn T1
579
583511
Mefl Filt Mefl Filn
581
T1. 104b
4
bu cm- (S2. 85a): be-km- T1
582
T1. 104b
583
T1. 104b
Tedbr-i gamzesz de gzi dil-ikr ider

Nahcr-i sayd-gh- bel istemez kemn
Her ne zemne kim idesin Hlet nazar

Enfs- mk-bru ider an rek-n
586513
Mefl Mefl Mefl Feln
1
olsun dir ise pertev-i envr- Hud'dan

Pk eyle gl yinesin ry u riydan
Prmenine ugrayamaz em-i fennu2

Her bd- elem kim kopa vd-i recdan
584512
1
Cy olaldan saa em dil-i uk- hazn1

b u tb- ruhu her gren eyler tahsn
Kurs- meh mihri n'ider ol sr-i bel kim

El sunmaz eger mide inseydi semdan3
Biz o murguz ki degldr dilmz dne-perest

nerz dma hemn olmag in hk-nin
Bilmez ki anula alur gonce-i htr

Bah itse ne var eyh-i riy-pe hevdan
Varmum k ile bir hle ki enfs- hayt

Lebe geldkde kimi nle olur kimi enn
Rahm eyle ben vreye kim zr zeberdr

Dil hnesi brn- gam u seyl-i beldan
Yog iken zr- tahammlden eer hnemde

Mhmn- gama gstermemim n-i cebn
Zhidde all olmasa ger dde-i idrk6

ncinmez idi cmdaki nr u iydan
Eer-i py- seg-i kyn pdrmez o h

k bg- ruhndan hi ider mi gl-n
Hep baa atar Hletiy nvek-i cevrin

Hak saklasun ol h- cef-ki hatdan
Dil-i eydya eref tb- gam- k iledr

tmesn Hak an efsrde dg- drn
Dizseler Hletiy tr- u- mihre

Bezemez nazm- dil-efrzua kd- Pervn
587514
Mefl Filt Mefl Filn
1
Dil kmag istedke yem-i k- yrdan

Old havle seng-i bel her kenrdan
tmezdi andelb-i emen h- ten

Kurtarsa dmen-i gl-i gl-zr hrdan
585513/1
1
Cy olaldan saa em dil-i uk- hazn1

b u tb- ruhu her gren eyler tahsn
Gemez kuma- sabr alnmaz met- vasl

Bzr- k hvceleri kald krdan
Eyle p-ml yzin ku ile hk olanu

Kadem rence kl ey pdeh-i ry- zemn
Hk-i rehin getrmese bd olma b-hur

Kim km alur ki sen alasn rzgrdan
Gerden-i dmene bzsn kor dirler o h

Hi yaraur m seg boynua tavk- smn
Dil-ber karsa cme v destrn disek

zdedr nihl bugn berg brdan
re olmad ki sayd eyliye bir hy

Gam kemninde turur geri ki bu abd-i kemn
Kuhl- gubr- rhn gzden siler diy6

Dmekdedr yaum nazar- itibrdan
Geliz zhd riy ferini tayy eyliyelm

Hlet-ve olalum mey-kedede hk-nin
584
T1. 104b
1
585 T
1. 115a (noksan gazel), 1. 118a, VE. s. 393
1
586
T1. 105a, 1. 116b, VE. s. 353

2
Fikr-i mje v ikr-i leb-i lali giderse
urtarsa beni aret-i a avf u recdan 1, VE
3
sr-i bel: ehl-i fen 1, VE // El unmaz eger: unmaz
elini 1, VE
6
-1, VE
587
T1. 105a, 1. 118a, VE. s. 354
6
larn ayarken eger asa dmeni
Mkil gelr o gn baa rz mrdan VE[7]; VE[7]

7
Hk oldugum kayrmaz idm Hlet eger

kbl olayd sye-i Perverd-grdan
588515
lyorken baa su lal-i eker-brudan1

uymayn cn acsn lezzet-i gftrudan
Ben ol h- gamam kim b- hasret sye-bnumdur2

Koparsa pertev-i efkat o mihr-i tb-drumdan
Eger Mecnn- det-i hayret olsam mrm olduka3

Nigh- lfet olmaz ol gazl- ve-krumdan
Aar zlfin pern itdgin bu sarsar- hu4

ikyet eylesem yannda bir dem rzgrumdan
Ne eyler bd- hum mezra- mlmi hurrem

Ne hod nm u nin kor hrmen-i sabr u karrumdan
Fignumdan gzeller evlerinde hvba varmazlar

Hur itmez feleklerde melekler h u zrumdan
u del kasd vardur Hlet baa adnu kim

Eger lsem nin- tr ide seng-i mezrumdan7
Gster hir nefesmdr ruhu ynesini

Yz evirme nie bir k- bmrudan
Mest-i ku der elbette humr- merge3
Kaldururlarsa eger sye-i dvrudan
4
Dm u dne komag hb bilrsin amm

lse de yok haber hl-i giriftrudan
590517
Ser-nvit-i dil-i erbb- mell eylerdi

Alsa bir nsha felek hatt- siyeh-krudan
Ey felek dire-i himmete ugratmazsn6

Hayli zrde-dilz gerdi-i pergrudan
em-i ayyru varur meclisde hvba nzdan

Kasd ider cn nakdini kaldurmaga amazdan
ntizr zredr erbb- hner Hletiy9

Ne kar diy der-i cmle-i efkrudan
Tr-i mjgnn urup evvel nazarda cnuma2

Iku encmn baa bildrdi ak gzdan
Zmre-i hbn nice em msellem tutmasun3

Dil-rblk sanatn grmiler ol eh-bzdan
eh-svrum arsa-i kuda hi lyk mdur

Dr ola evgn- lutfu k- ser-bzdan4
Zahm- tg-i yr vasfn Hlet nazm eylemi

Mutrib-i meclis ser-gz eylesn ehnz'dan
589516
1
Urursn seng-i cevr hazz idersin inkisrumdam

Ykarsn hne-i kalbm saknmazsn gubrumdan
588
T1. 105a, 1. 113b, VE. s. 380

1
Bu beyit 627 nolu gazelin de matla beyitidir; Bu beyitten
Dkse bi kerre eger aner-i am anumuz
urtulu yo yine ol amze-i n-vrudan
2
nefesmdr: nefesinde 1
3
-1, VE
4
-1
5
-1, VE
6
Nie bir vba varur ey dil-i eyd batu
bret almaz m sen dde-i bdrudan 1
7
ntizr zredr erbb- hner / Ne.....efkrudan: Ger ad
bulmasa yz yr-i sitem-krudan / Ru mirtna
lmazd nazar 1; Beyitin 1'deki ekli ayrca 627 nolu
gazelin makta beyitidir.
589
T1. 105b, 1. 112a, VE. s. 352
1
derler ry- te-tb seyrin ydlar her dem
Benm d- cefdur lum ol gl-irumdan 1[2],
kenardadr.
Beni ehr-i belya ald kend ayra yr old
Umulmazd bu del b-vefl ehr-yrumdan 1[3],
kenardadr.
591518
1
sterm szn idem bu h- te-nkden

Pertev-i mihr-i sadet gelmiyor eflkden
Mve-i maksd virmez kimseye hergiz felek

He alnmaz kat bl olunca tkden
-1
-1
4
-1
7
tr ide seng-i : seng-i tr ide T1
590
T1. 105b, 1. 121b
2
mjgnn: mjgn 1
3
Zmre-i.....utmasun: emi bir eh-bzdur kim ser-be-ser
bn- ehr 1 // grmiler: apmlar 1
4
lufu: zlf 1
591
T1. 105b, 1. 117a, VE. s. 367
3
Lutf idp ey serv-i bl-kadd dil-i ftdeyi

Zlfe ber-dr iderse kaldurursn hkden
ann iderdm ben ki hep dny evi trk ola

Almadan bir lema glm nr- k- pkden
yle geldi Hlet seng-i cef-y rzgr

Kalmad hergiz eer yne-i idrkden
Kamazsa ehl-i ka eger katl-i 'mmdan

emr-i gamzesini karsun niymdan
Hl-i ruh ne dnedr anu ki her gren2

V-reste kld murg- dilin bm-i dmdan
Her katre-i arak ki zenahden-ekn olur

Virdi nine cra-i kes'l-kirmdan
594521
Mefl Filt Mefl Filn
592519
Mefl Mefl Mefl Feln
1
Ayrd dil-i zr sen gibi melekden

Kim grdi benm grdgm ey h felekden
Ymn-i hayl-i r u ruhsr- yr ile

zdeyem mlhaza-i subh u mdan
Destinde sipihr grinen hle degldr

Bir zendr o kim halk germidr elekden
Hke ber--ber old grp yri Hlet

Bildrdi mest-i k idgin iltiymdan
Sm zer-i ek ruh- uka revdur

Fer-i harem olsa eger seng-i mihekkden
bdl- gamam yok feleg fark yanumda

Bir khne kebd braglm kepenekden
V-beste olur Hletiy fal- Hud'ya

Dil safhasn pk idelm nokta-i ekkden
Sorma erbb- gamu te-i pinhnndan

Bil hemn hblarn cnbi-i dmnndan
Nice kan aglamayn kim cigerm hn old

Bir Mesh-nefes szen-i mjgnndan
Bilmek isterse eger madeni sm nic'olur

Cismine eyle nazar k-i girbnndan
595522
593520
Mefl Filt Mefl Filn
1
Yri grnce kald gl ar- hlden1

El degmedi ikyete kr-i vislden
Sahn- gl-zr- gamu yle gerek blbli kim

Gllere b vire dde-i girynndan
Sultn- vasl mevkib-i zevk srr ile

Bir dem mi var ki gemeye rh- haylden
Zlf-i yriyle idp Hletiy tabrin

Zevk alur ehl-i cnn hvb- pernndan
emr-i hum eyler idi dmeni zebn

El degmi olsa baht ile ceng cidlden
Esdrme bd- hum yne-i felek

yed mkedder ola gubr- mellden
Serviyle sseni n'idelm kaddi var iken

kmaz dil ehli Hletiy itidlden
Saf eyler gl ekseydi dil-ber tg-i hn-pn

Mahabbet emidr ol evki artar alsalar ban
Benm bir kanlu taum yok disem olurd dnyda

Eger gz ya hnn itmeseydi iig tan
Alnmazd elinden gamzesin nakd-i cn hergiz

Havle itmeseydi stine dil-ber eger kan
592
593
T1. 105b
T1. 105b, 1. 117b, VE. s. 390
1
Bdedr a ki anca km- rindn- cihn
Si-i meclis gibi dnyda yodur kmrn VE
596523
594
T1. 106a, 1. 122a, VE. s. 376

2
l-i......gren: Bir dne-i lafdr ol l-i yr kim 1
595
T1. 106a, 1. 112b, VE. s. 380
596
T1. 106a, 1. 114b, VE. s. 381

4
Gaab vaktinde ol ebrlaru cnbilerin seyr it

Eger kim grmedse ey gl mhler ugran
itdm Hlet satm sery- dehri bir cma5

Begendm ol fen mey-hnesin rind-i ayyn
Tutdum brhm Edhem meslegin ey Hlet

Eyledm teslm h- ka glm kiverin
599526
597
524
Korkarn km almadan hatt kaplaya yr femin

Gm kla bze-i eyym n-geh htemin
Mefl Mefl Mefl Feln

1
Ar eylemeden cey-i cihn-gr belsn

h- hred k nign itdi livsn
Rtbe-i kum bilelden rter old snesin

Grdi zahmum zgedr gstermez old merhemin
Hvbnda gren fitne-i eyym beliler

Ol h- sitem-gsterm tg-i cefsn
N'eyleyin cm- Cem'i yne-i skender'i

On sekiz bi leme virmem mahabbet lemin
Ey h- cihn erre-i hicrn ile kesme

Yoluda olan ehl-i dil nahl-i garsn
Bir mferrih eyle peyd ey tabb-i rzgr

Sde-i prze-i erh eyle cz-i azamn
Kh-sr- gama g tutan ehl-i mahabbet

El-n iidr te-i Ferhd sadsn
Garka virdi lemi tfn- ek-i ehl-i dil

Vaktidr erbb- devlet ekse dnynu gamn
n Kays serm old nimen-geh-i murgn

eh-bz- gam- k degidrdi yuvasn
Mrde-i hicrn in kim nevha eyler Hlet

Gnde bi kez lmen tutmak ne mmkin mtemin
Snemde hemn nal keser ivesi zr

tmma komaz dire-i mihr vefsn
Bozulsa n'ola Hletiy Ysuf- nazmum

Anu zen-i fertt- felek kesdi bahsn
600527
1
Grr yne-i sgarda aks-i ry- tbnn1

Anun eh-levendm ise k eyler girbnn
Tutar geh dilde gh ddede lal-i leb-i yri

Muhassal mbtel-y k olanlar gezdrr cnn
598525
1
Nakd-i mri ar idp pdm leb-i cn-perverin

Narh- rz stine aldum o hu skkerin
Zll-i vuslata dil-teneyem bir nie yllardur

Aceb mi cn atarsam gricek h- zenahdnn
Reke salma k lzm m bd- rst-e-hz

Klmaga n-bd bir pervnen hkisterin
O hu kkli bir hvce-i shib-mrvvetdr4

Pr eyler mk anberle sabnu ceyb dmnn
zge revnak buld glmde hayl-i kmet

yle bezer ol nihl-i tze sevmidr yirin
Ciger perglesi gelmek gerek ey Hlet gzden

O derynu begenmezler gzeller degme mercnn6
Jeng-i mirt- dern eflke bakmakdan gelr

Ey ho ol kil ki ceyb-i fikre ekmidr serin
Def idp n-i cebnm vade-i vaslyla yr

Nsha-i endhumu kaldurd tr- mstarn
yleyin kim kudretm bir ha kalmdur hemn

Ol da ter eylemezse yra bilmem n'eylerin
599
600
5
sery-: met- 1, VE
T1. 106a
598
T1. 106b
597
T1. 106b
T1. 106b, 1. 121a
1
4
Derdi firatle lle-ve gller de kh-sra
Eger kim utmasayd rlar gl-ende dmnn 1
5
O derynu begenmezler: Begenmezler o derynu 1
601528
1
Tg-i cevriyle alur ku hir cnn

Nm-bismil komaz ol h- cihn kurbnn
Feleg yle midr cnbii kim bir k
Getre hle-i ga meh-i tbnn
Cevr ile g aglatma ki ok nesne ider3
Bu kadar af ile erhe karan efgnn
Sne cndan teh kl gussa-i dil-ber gelr

Sadr ihr eyle bir shib-sadetdr gelen
Gelmek istermi hayli saa ey gz merdmi4

Perde-i pindr kaldur gr ne devletdr gelen
ehd-i lutfndan sihipr-i n-kes km almadum

Agzuma ancak benm engt-i hayretdr gelen
Micmer-i himmetlerinden siflegn- lem7

Dde-i mmd-i halka dd- hasretdr gelen
rz-y devlet mmd-i rifat kalmad

Kalbme ey Hlet bilmem ne hletdr gelen
Habbez kh- mahabbet ki prn- tark

rir menzil-i maksda tutan dmnn
604531
5
Dmiz Hletiy kna bir hu kim

Mlk-i dilde yridr gamzesin fermnn
602529
Mefl Filt Mefl Filn
Kyu gubr old gamula helk olan

Kalmaz yabnda rh- mahabbetde hk olan
Dest-i firkdan nice bilsn ikyetm
Germiyyet-i visl ile sne-k olan
Her dem talar semek gibi dery-y fikrete
Menzil-gehi mh- mnevver simk olan

1
Giceler kadd aup subha degin c iderin

Elif-i snemi hasretle der-g iderin
Bde itdke gelr htra ende-i k

Kssa-i gussa-i devrn ferm iderin
Benem ol h- mahabbet ki murd itsem eger

Felegi meclism sahnna ser-p iderin
Yine ruhsruadur meyl-i dil-i zr vel

hir hatt- siyeh-kru r-p iderin
Ne kadar gelse girn Hletiy dil-dra

Gna ben gher-i pendmi meng iderin
Amm ki mh pertevini meal eylemez

Cy- karr ke-i tr- megk olan
605532
5
Mirt- erh reng-pezr old Hlet

Meyl itmez aa yine-i kalbi pk olan
603530

1
Ey felek sensin dem--dem halk nln eyliyen

Bir dilim nn gsterp bi tfl giryn eyliyen
Ol perden kl hazer zr ne isterse ider

e-i kalbde timlin nmyn eyliyen
Geh ayagu geh el pmekdr ey h- cihn

Mest-i cm- ku ftn hzn eyliyen

1
imdi emmden benm ek-i nedmetdr gelen

Kit-zr- sneme brn- rahmetdr gelen1
Mahremem bir bezme kim ser-kr- yndan mdm2

Bde-i k ile pr cm- hakkatdr gelen
601
T1. 106b, 1. 120b, VE. s. 352

3
Cevr ile : cevr ile VE
602
T1. 107a, 1. 112b, VE. s. 371
603
T1. 107a, 1. 117b, VE. s. 372
1
sneme: snede 1
2
ser-kr- yndan mdm: pr-i munudan baa VE
(1'de, VE'deki "pr-i munudan baa" eklinin zeri
izilerek alt tarafna T1'deki "ser-kr- yndan
mdm"ekli kaydedilmitir.)

h- am baum zre dd- hum anmauz
Sye-i tr-i Hm-y izz rifatdr gelen 1[5], VE[6];
6
-VE; Bu beyit 1'de kenardadr (himmetlerinden:
devletlerinden 1 kenardaki ekilde).
604
T1. 107a, 1. 117b, VE. s. 379
605
T1. 107a, 1. 120a, VE. s. 378

4
Sensin ol kim itmeyp emr-i cevr der-niym

ku ldrme dirlerse eger kan eyliyen
te-i dilde cigerden grdm itmiler kebb4

Aladum cn hnesinde gussa mihmn oldugn
Virdi tb- h ile tertb-i lekerden ferg

Kem gedy Hlet bana sultn eyliyen
Lal-i nbn itmesn dil-ber dehnumdan cd7

stemezse Hlet kynda efgn oldugn
608535
606533

1
N'in sen cn zhid kkl-i cnna virmezsin

Hayt- msteru mr-i b-pyna virmezsin1
Anun tlib olmaz aa ey pr-i mugn sf2

Bilr rez duhterin anu gibi n-dna virmezsin
Hatu geldi yine km almadum hl-i izrndan

Ged-y ky- ka hrmenden dne virmezsin
okuz peymne olsa skiy gerdn gibi sen de

Birisin kaldurup gam-gn olan yrna virmezsin
Kamad brn- gamdan geri Kays u Kh-ken

Bm- ku zr-i mzbndayum amm ki ben
Almag olmaz destine ol gonce-i nzk-mizc

Kgd- nmem eger olursa berg-i ysemen
N-hud-y dehr klm keti-i mmdme

Py- mrndan stn tr- ankibden resen
Bddan alur peym- zlf-i anber-bru

Nfesin atsa n'ola yabna h-y Hoten
Rite-i cnu harf-i re-dest-i baht- bed

Rhat olmaz itmese her ukdesin dendn-iken
Terk iderdi gam dernum ehrini ey Hlet

Olmasa her gh dmen-gr aa hubb'l-vatan
Nice bilmek gereksin kadr-i vasln Hlet sen kim

O hu dg- hicrnn gl-i handna virmezsin
609536
607534
ltift eyler biraz grdke ben dvnesin

em-i meclis hande eylerken yakar pervnesin
Kklnden alarum glm pern oldugn1

Gamzesinden bilrm hep bagrumu kan oldugn
Murg- dest-mz sultn- mahabbetdr gl

Zehr-i gamla itdrr lde b u dnesin
Grdm olm kalar tugr-y menr- ceml

uydum ol hu hemn sultn- hbn oldugn2
Nie gm-rha bulunmdur tark-i kda

Bilmez iken bu dil-i dvne rh- hnesin
Medh iderdm yri evvel bir iim sudur diy

Sora tuydum lalin ser-eme-i cn oldugn3
eme-i eminden agzn itmese bi kerre pk

pmez erbb- cnn py- seg-i cnnesin
emm eyler ek ile lde mjgnn mdm

Zlf-i pr-p hayliyle ter eyler nesin
yle mest olsam ki bir dmn- istign ile

Bezm-i dnynu ikest itsem tokuz peymnesin
606
T1. 107b, 1. 121b, VE. s. 386

1
msteru: mster 1, VE
2
f: zhid 1, VE
5
Nice.....kim / O u d- hicrnn gl-i andna: err ha bi let hep mihr-i dil-berdr / Yine amm sen
an mihr-i nr-efna 1, VE; Beyitin 1 ile VE'deki ekli
607
T1. 107b, 1. 122a, VE. s. 363
1
Sne arsna urar nki seyl-b- sirik
Hi taaccb eylemen dil ehri vrn oldun VE[2];
2
uydum: Bildm VE
3
Derd-i - dil-ber Mevl bilr ki her zamn
sterm cnum gibi snemde pinhn oldun VE; Beyitin

4
-VE
5
let'ye imdi cevr itmek neden bilmez misin
Lufu ile bir zamn masd- arn oldun VE; Beyitin
608
T1. 107b
609
T1. 107b
yle bir mey-hne zler glmz kim Hlet

Mest ola g eyliyenler nara-i mestnesin
Gzleri ilieli ol gl-i ter yannda2

em-i agyra olupdur dil-i gam-dde diken
610*537
Hl-i blbl nic'olur kim iidp ferydn3

Handeden arkas stine gelr verd-i emen
Ser-i kynda beni mrde grenler dirler

Bakmamdur yzine yr gzr eyler iken
Vasf- h- zekan dil-bere gz itse5

Ey szler drr Hleti-i pk-shan

1
Her zamnda h kim bir Ysuf- gl-prehen

Murg- cnum blbl eyler meskenm beyt'l-hazen
Ysuf- dilden geh feryd irerdi gna
Olmasayd dr-bn gyetde ol h- zekan
613540
3
hir zhid hum- sahbya seng-endz olur

Remzi amm olmadur ehl-i derna dil-iken
Hatt- nev-hz gamndan nle v efgnum

idenler didiler feryd ider murg- emen
kma seyr-i sebze-zra ey seh serv-i revn

kmasun erh-i zmrrd-fma humdan duhn
Genc-i bd-verde hi kalmazd rekm Hlet

huma rahm eyleyp gelse o h- sm-ten
yle fetsin ki bulsa cnn alurdu o dem

Virse bir k eger kim yolua bi kerre cn
611538
Ben ha-i hkde sen evc-i istigndasn6

Gua irmez anun itdgm h u fign
k iderse hanerle snemi tenhda it3

Olmasun derd-i dernum illere cn yn
Gelmedi bzr- dehre hak budur lal gibi

Gevher-i skker-nir ekker-i gevher-fen
Sid-i smnini meclisde uryn eyleyp

Glmz alur ele her gh ol h- cihn
k- zr helk itsn diy ey Hlet

Gamzesin tahrk ider ol h- fettn her zamn

1
Gam- ruhula ider turma nle v ven

Yz eyleyp gl-i sad-bergi andelb-i emen
Olurd hsln belki saa bezetmek
Eger nihl-i gle alanayd h- semen
Gd-y rh disem gssa-i civnna
Ko zhid baa pendi benm gamum yime sen
okunsa cismine elbette eyler zrde
okunsa rite-i cndan o ha prhen4
614541
Zemn-i irme hi Hlet halel gelmez

Bu del ignek iken htta-i diyr- shan
612539

Rh- n olmasayd bde ey h- cihn
Sgar olmazd Mesh-y leble cna cn1

1
610
Seri meydna kodum em-i eb-r gibi ben1

Baum almag ile korkudamazsn beni sen
T1. 108a
676 nolu gazele it 3, 4 ve 5. beyitlerin T1'de, sehven bu
gazelin kenarna kaydedildii kanaatindeyiz.
611
T1. 108a, 1. 116b, VE. s. 374
4
a: yra 1
612
T1. 108a
1
*
gl-i ter: gl T1; Bu beyit ayrca 618 nolu gazelin 4.

beyitidir.
3
eklidir (gelr: yatur, 618 nolu gazelde).
5
eklidir.
613
3
-T1
4
eklidir.
614
1
Mes-y leble: leb-i lalle her dem 1

2
Sunsa ger yne-i lem-nm-y sgar6

Bir dem imek bi vilyet gsterr pr-i mugn
Eyle hem-zn dem--dem kende klar

Pk-dmenlerden olma dstum dmen-ken
Ek-i al ihre-i zerdm mukarrerdr benm

Gelse gitse bg- dehre bi bahr yz hazn
Zlf-i pr-n gibi olsa pern ihtilt4

Lebler gibi bizmle cna cn ol her zamn
Minnete gemezdi hergiz kr- Ferhd- hazn

Sd yirine itse fara eme-i cnn revn3
Grinen mjgn degl murg- hayl-i hl in

Gzlerm dzdi has hkden bir iyn
Kaldurursn ryua dse elle zlfi7

Saa kalmdur cihnda fitne kaldurmak hemn
Alamazd Hlet erbb- bezm akln5

Cm- sahb virmeseydi lal-i dil-berden nin
Prelenmezdi girbn kab-y sabrumu

Olmasayd benden ol fet eger dmen-ken4
Lebler evkiyle Mecnn olsa cn Hlet

Ba stnde tutar murgn- ervh iyn
617544
1
Yra didm eylerin vaslu tasavvur her zamn

Haz ider sandum vel itdm tasavvurdan ziyn
Nle v efgn elde ey dil-i rde baht6

evk-i vasl- yr ile olmazsn hir kef-zenn
615542
1
Yollar zre grdi yr nal-i esbinden nin

r-ebr hblar grmi gibi hazz itdi cn
Nvek-i gamze acebdr talara ter ider

em-i tr-endzu olmken bu del n-tvn
Szum alard o dil-ber duhnumdan benm2

imdi amm yle yandum kmaz old hi duhn
Gnbed-i eflk tolsun nara-i mestn ile3

idilmezse kayrmaz hy u hy- zhidn
smna kmayum kyn koyup ben zerre-vr

ftb- lem-r korsa zerrn nerd-bn3
kbet hayr eylemez dny-y dn-perver bize

ldrr mihmnn gaddr olunca mz-bn
Dde-i baht olunca hvbda k ehlin

Hi mfd olmaz ne del itse feryd u fign
Bde-i hicr ne bilsn Hlet telh oldugn

Grmemidr an hi ol dil-ber-i rn-zebn5
Kamasa hydeden tt-i tab- Hlet

Skkere tebh iderdi lal ey h- cihn5
618545
616
543
Kef-i rz itmez-idm illere blbl gibi ben

Syledrsin n'ideyin demi ey gonce-dehen
Cn u ba oynasa yolunda aceb mi yr

Kld fte gl murgn ol tb- zekan2

Gelmege ahd eyler amm gelmez ol h- cihn
Hak budur kim gelmemidr aa bezer bir civn
-T1
eklidir.
617
2
-T1; efgn: feryd 1
4
Eyle hem-zn dem--dem kendne lar
Pk-dmenlerden olma dstum dmen-ken 1
6
Alamazd let erbb- bezm aln
Cm- ahb virmeseydi lal-i dil-berden nin 1; Beyitin
618
T1. 108b (tekml-i kusurda, noksan gazel), 1. 120b, VE. s.
370
2
l-i blbl nic'olur kim iidp ferydn
andeden aras stine yatur verd-i emen 1; Beyitin
5
-T1
Sd yirine itse fara: arna rn' itse 1
5
-T1
6
-1
615
2
ol dil-ber: yr evvel 1
3
k iderse anerle snemi tenhda it
Olmasun d- dernum illere cn yn 1; Beyitin
5
- zrn helk itsn diy ey let
amzesin tarkden l degldr her zamn 1
616
4
Yapd benn-y ezel k hisrn dilde

Balar dizdi anu stine ol sm-beden
Heme ser-firz ol em-ve sen encmenlerde

Eriyen nr- kula benm bagrumda yag olsun
Gzleri ilieli ol gl-i ter yannda5

em-i agyra olupdur dil-i gam-dde diken
Kayrmaz Hlet ben mrde olsam derd-i kyla

Hemn dnyda ol s-nefes dil-dr sag olsun
Bddan almasa ger nefha-i zlfin haberin6

aglara dmez idi nfe-i h-y Hoten
Hlet'n n'ola erna meftn olsak

Grmedk ylece bir ir-i pkze-shan7
621548
1
ikyet eyleme yannda yr cevr-i dmenden

Niye sylersin ey dil nki an yeg bilr senden
Baumdan gitmeye hergiz hevs gitse ger baum

Glden kmaya k eger kim ksa cn tenden
619546
1
k olan yz evirmez gamze-i dil-drdan

Olsa bi haner kafasnda eger agyrdan
Kapuda cnuma cebr eyleyp h itmeym cn

Gubr-lde olmasun hemn tek htru benden
Dem gelr bir ejder-i te-fen olur hemn

Korkacakdur dd- h- k- bmrdan
Murdum nahli ber virmez almaz gonce-i kalbm

Benm hr- beldur hslum ancak bu gl-enden
stvr olsa bin-y k- dil-ber snede

k- b-dil kayrmaz te-i zrdan
Aa ter iderdi nvek-i h- seher-ghum

Dil-i dil-ber eger ey Hlet olmasa henden
erh-i kec-rdandur ey dil her zamn ferydumuz

Yohsa gyet kirz ol serv-i ho-reftrdan
Her neden gediyse gedi glmz ey Hlet

Gemedi amm ki hergiz hk-i ky- yrdan
622549
Mefl Filt Mefl Filn
1
Uk ekdi rze-i eyym firkatin

Agyr grdi ol sanem yd- vuslatn
Koyup seni cihna bakarsa dil-i hakr

Eyle aa efendi cihnu hakretin
620547
1
Vcdum kh- gamdur serde yir yir tze dg olsun

Alsun hkden gller yine dg sti bg olsun
Bir cm ile Cem itmegedr kasd her zamn

Grd mi pr-i mey-keden saa himmetin
Gl mahmr- cm- k olup reftrdan kald

Mfd olmaz gerekse bdeden yz bi ayag olsun
Cn gna alnsa gerek ks-i irtihl

Bekler bu sybda her kimse nevbetin
Beni kl sye-ve hke ber--ber rh- kuda

Rakb-i r-siyeh tek senden ey meh-r rag olsun
Ey Hlet o yr dah tfldur henz

Ll-yi ekm n'ola bilmezse kymetin
dersin sbha-i sad-dneyi dm- riy zhid

Vel tan eylemezse ehl-i ka yz ag olsun
623550
Mefl Mefl Mefl Feln
-T1; Bu beyit ayrca 612 nolu gazelin 2. beyitidir (yatur:

gelr, 612 nolu gazelde).
5
-T1; almasa ger nefa-i zlfin aberin: alsa peym- a-
anber-fmu 1 // alara dmez idi: Braur kendsini
1
6
Vaf- h- eanu lmaa z itse
Ey szler drr leti-i pk-san 1; Beyitin
619
620
Dil silsile-i zlf-i siyeh-kra ekilsn

Mansr gibi turmasun ol dra ekilsn
Br- elemi zehr-i gam ol ka ynu

Ey k- vre nedr re ekilsn
621

623
622

3
dem kat ok ekdi dimi ol sa Leyl

Syle dil-i Mecnn'a ki bir pre ekilsn
Bs iderken pyu cn dp kalsam ne var3

Olmumdur bde-i kula gyet ser-girn
Kullb- ser-i zlfi ile ehl-i mahabbet

Her kanda bulunsa der-i dil-dra ekilsn
Nz ive baa gelmidr didi meclisde yr6

Var ise gnderdi hbna bt-i n armagn
Ol kalar y kaddmi dndrdi kemna

imden gir br dil-i vre ekilsn
te-i cn-sz- snem germ olur ey Hlet7

Oldugnca benden ol h- cihn dmen-fen
Fikr-i ser-i zlfle benm dd- siyhum

Ejder gibi bu gnbed-i devvra ekilsn
Bir tuhfe imi cna deger tgi o yr

h- gam olan Hleti-i zra ekilsn
626553
1
yle yklendi aa br- bel-y hicrn

Korkarn kim bata dery-y gama keti-i cn
Br- hicrn eken hem dil hem cnumdur2

Biri yetmez ki aa olmaga gyet de girn
624551
1
Gam- ebr ile kl kaddmi mnend-i kemn

Ke-i em ile geh gh nigh eyle hemn
Old mni yzini grmege gs-y nigr3

Bd- humdan olur baa olursa dermn
Vard zlfinde karr itdi gl gerekmi4

eb-i Kadr ire turur dirler idi b- revn
Didi ol gonce-dehen agzum adurma benm4

Bd- hum olcak gl-en-i kynda vezn
Grdg sm-ber umma zekt- hsnin

Kime hayr itdi ki saa ide ey dil hbn2
Kzlu kmad hi imdiye dek Hletiy

N'ola nazm ire dinrse saa nakd-i Selmn
Nal-i esb eeri bezeyeli mh- neve

Gkde istedgini yirde bulupdur devrn
Sylerdm gam u endh ile ben Hletiy

Biricik destme girseydi as-y prn
627554
1
lyorken baa su lal-i eker-brudan1

uymayn cn acsn lezzet-i gftrudan
Eksk olmazsa n'ola dd- siyhum cn2

Kendmi alamadum te-i ruhsrudan
Tg-i gamzele gelp cismmi k it br

nki kesd nazaru k- gam-hvrudan
625552
1
Sensin ancak k- eydya ey h- cihn

Hsl- mr murd- htr u rm- cn
Ry- te-nki grnce yandum em-ve2

Kkl seyr eyleyince kd baumdan duhn
624
625
T1. 109b (tekml-i kusurda, noksan gazel), 1. 113a, VE. s.

369
2
-T1
3
ey dil: dil ey 1
T1. 109b (tekml-i kusurda, noksan gazel), 1. 113a, VE. s.
370
2
-1
Yo meclm iigden baum aldurmaa

Bde-i u beni ol del itmi ser-girn 1; Beyitin
bu eklinden sonra 1[3]'de u beyit bulunmaktadr:
Ben de ddm ardna eb-dz-i dd- h ile
Grdm olm eh-svrum ayrlarla hem-inn; 1[3]
kodlu bu beyit ayrca 552 nolu gazelin 3., 664 nolu gazelin
ise 4. beyitidir.
4
-T1
5
olur: olup T1 // - cihn: Ysuf-li 1
626
2
-T1
3
-T1
4
-T1
627
1
2
T1'de bu beyitin yannda, kenarda "matla beyti nksdur
aslda" kayd bulunmaktadr.
Ne aceb menzil olursn ki sen ey ky- nigr

Grinen nak- cefdur der-i dvrudan
Ruh mirtna klmazd nazar Hletiy5

Ger ad bulmasa yz yr-i sitem-krudan
630557
1
Cn virrsem o eh nvek-i hn-pndan

Dikesz aa nin makberem tandan
Murg- dil saydna kasd eylese eh-bz gibi

Ol kul oglu karur skfini bandan
628555
1
Olupdur saa dny k- rsvy bilmezsin

Dah sen n-resde tflsn dnyy bilmezsin
Nvek-endz imi ol gamze dil-i uka

Alamduk biz anu n'idgini kandan
u del af vardur dile ey mest-i mey-i nzum

Eger kim yolda grse bu dil-i eydy bilmezsin
Kasd ider baumuza hayf ki Leyl-y sipihr

Krmasa ksemzi gedk idi andan
Sakn k geinme saa kend bildrr bir gn

Ne fetdr dil ol dil-ber-i rany bilmezsin
Nev-ars- shana Hleti-i pk-ed

Sa virdi nie drr nazm- gher-pndan
Yatursn pister-i nz zre istign serrinde

Ser-i kyuda olan h u vveyly bilmezsin
El irer sanursn bse-i laline dil-dru

Dah sen Hlet ol kmeti bly bilmezsin
631558
1
Dil bir bse almak ol eh ruhsr- alndan1

Hemn bir gl koparmak gibidr bg- cemlinden
Gl-i gl-en ruh- rengn-i dil-berden alnmdur

der beyhde hande gyetiyle infilinden
629556
1
Dem--dem derdi b-derd olan yrna sylersin

Teb-i hicre delden hep gl yabna sylersin
pp agzn belin kumak hevsndan gzr itdm3

Yine kurtulmadum amm rakb kyl klinden
Srerken bana eb-nem gl-bn ol sudndan

Sen ey blbl niye turmaz gl-i handna sylersin
Mbeddel eyleme subh- visli m- hicrna4

Hazer kl ftb- hsn cn zevlinden
O yri b-vef buldum dimisin bezm-i gl-ende3

N'in her buldugn ey k- dvne sylersin
u k kim ola sad pre cismi tg-i firkatle7

Bilr ey Hlet ben hasten bir pre hlinden
Civnndan cd dmilere pend itme ey zhid4

Mfd olmaz o sz kim sret-i b-cna sylersin
Grp ol mr-zlf nergis-i mestne-i yri5

Geh sen Hlet efsn geh efsne sylersin
632559
1
Bilmeyen dir rh yok bir cisme meyl itmek nedr

Cn virdi sret-i rn'e amm Kh-ken
k- ftde diller hk-i rh olmak gerek

Ky- vasla vsl olmaz kendsinden gemeyen
630

1
Dil: Baa 1 / eh: meh 1
3
anur ehl-i maabbet nmesiyle mk-i eferdr
Eger ol h- sn m-nmyn olsa linden 1
4
Beni her anda grse zhir eyler n-i ebrsn
Nasbm rze-i amdur hemn a hillinden 1
5
Atd bezl-i nad-i nz ile ey let glm
Ser-i kyna gy u getrdi kend mlndan 1
632
631

eklidir.
628
629
3
gl-ende: dmende T1
4
Civnndan: Nigrndan T1, 1 / cd: -VE / zhid: ni:
T1, 1
5
nergis-i mestne-i yri: em-i vb-ld- dil-dr 1

3
Ar idersin dmene yne-i ruhsru

Sensin an dstum hep byle hod-bn eyliyen
Var ise bir prehen peyd ider ol yr in

Rite-i cn cem ider turma bu erh-i pre-zen
Hlet-ve blbln- dehri hm eyled

Sad hezrn fern ey murg- gl-zr- shan
Urulmak bir perye Hlet-ve neydi lemde

Eger kim dem bozmasa hir dil-bern eklin
635562
Alamaz kendsini zlf-i pernndan

k olan nice ayrlsun anu yanndan
Nice kan aglamayn kim cigerm hn old4

Bir Mesh-nefes sz- mjgnndan
633560
1
Eger cn virmeyin dirse gam- cnn n'eylersin

Nir- py- cnn itmeyp ya cn n'eylersin
Lutf idp lal-i lebin pdreyim dirse o yr

k- haste-dil oluvirr cnndan
Sen bir gamzee tkat getrmez k- b-dil

Yanuca gezdrp ol haner-i berrn n'eylersin
Gam ile lale ebh old yaum katreleri

Bu durur hslum ancak o cef knndan
Hev-y kkl fikr-i dehnyla zebn oldum

Tutalum kim bunula syleilmi an n'eylersin
Eyled g bu ebyt bugn Hletiy

Bg- nazmu yine bir murg- ho-elhnndan
Eger kim boyn baglu kul idinmezse dil-i zr

Bu halka halka gs-y abr-efn n'eylersin
Yumazsa ebr-i rahmet ihremzden hk-i isyn5

lh bilmem ol dery-y b-pyn n'eylersin
uyarlar yaradan ey Hlet hn- dil hir

Anu agzn tutarsn dde-i giryn n'eylersin
Vuslat recsna reh-i ka olan revn

Evvel kademde cna ved eylesn hemn
yle ogaldlar ki cef tri urmaga

klar nianlayamaz ol ka kemn
aglar kadar gamu ekerz dstum sen

Olsak ne var idi mey-i lalle ser-girn
636563
Mefl Filt Mefl Filn
634561
1
Gre nakk- n ger ol bt-i n-mihr-bn eklin

Olup lerzn bozard sret-i deyr hemn eklin
Kahr eyle ka dir ise ger saa ad

Lutf eyle dileme szini ey eh-i cihn
Nazar kl dd- h- pr-err- k- zra

Eger grmek dilerse ejder-i te-fen eklin
Devlet ars n'eyliyeyin gelmedi baa

Kodum cihnda Hletiy geri ok nin
Kaarken dil visl ehrine cey-i melmetden

Olup ftde rh- gamda bozm n-gehn eklin
Yzi gy eb-i Kadr ire nr- pertev-efgendr

Kaan kim ide dil-ber zr-i zlfinde nihn eklin
kisin de rhn d klm hayra girmidr

Yazan Leyl ile bir yirde Kays- n-tvn eklin
Neler ekdm emince dil-ber lal-i dr-efnn

Didi ibrm ile klar alur dem cnn
Veflar itdi agyra ceflar kld uka

Muhassal grmedk bir kimse yokdur lutf u ihsnn
637564
Glde genc-i ku serde sevd-y ser-i zlf

lsm itmiler ol genc stine gy ylan eklin
635
633

5
-T1, 1
634

2
-T1
636
637
Zll-i vuslata dil-teneyem bir nie yllardur3

Aceb mi cn atarsam gricek ch- zenahdnn
Derdi lle-ve gl taglara ryu firkyla4

Eger kim tutmasayd hrlar gl-ende dmnn
O yr dmen-i lutfn tutd Hlet imdi

Eli degmez ekp k itmege hergiz girbnn
Giceyle uyku grmem ol gzi bmr derdinden

Yumulmaz gzlerm t lmeyince yr derdinden
Disnler kim anu derdi arb- lal-i nbudur

Sorarsa ol tabb-i cn dil-i efgr derdinden
Eger kim nie yllar zr olursa pister-i gamda

Gl hergiz o yr olmaya bzr derdinden
640568
638565
1
Grr yne-i sgarda aks-i ry- tbnn1

Anun eh-levendm ise k eyler girbnn
Grp ol cn tabbin derd-mend-i knum dirmi

Mkedderdr muhassal hlmz agyr derdinden
Yolua virmedr kasdum anun saklarum cnn

Saa cn virmeyen bilmem kime saklar aceb cnn
abbm yoklamazsn Hlet dil-hasteyi bir gn

Ne derd var sen ol k- gam-hvr derdinden
Kamer devrinde sensin imdi nr- dde-i lem

Gerdi mihr-i lem-tb devrin srdi devrnn
Kalurd bagrumu banda dr olmazd yanumdan

Eger ol gamzeler badan karmasayd peyknn
Bi-hamdi'llh ki aldu tab- lkle meydn

Geince yle gese Hlet bir kimse akrnn
tse helk eger beni ol lal-i dil-sitn1

Hkm vire dil ehli mezkna by- cn
Varur heme gayra o kaddi kymetm2

Bir kez baa da gelse yklmaz d ya cihn
Gna ny- nlem vz irmese

Olmazd bahr ca gelp byle kef-zenn
641569
Mefl Filt Mefl Filn
639566
1
Seri meydna kodum em-i eb-r gibi ben1

Bu lem-i visle dil gelmeden murd3

Seyr eylemek durur ka tugrsn hemn
Nvek-i h- dil-i k def eyliyemez

Birbiri zre felek geyse tokuz kat ceven
Dil-ber kaan ki hanerini der-miyn ide

Lzm gelr ki k ide cn der-miyn
Y kau geri ki uka beldur amm

Ne bel ekse kayrmaz seni pehlya eken
Dse aceb mi hatt- ruh zre zlf-i yr5

Hra myesser olmad m mr-i cvidn
Cm- mey almayal destme gam-gn oldum

Olanu kymeti bilinmez imi elde iken
Seng-i mezrum okuna eyleyp hedef

Dnyda Hlet koyayn ben de bir nin
Hlet'de kat el tarlg vardur dirler

Aceb olmaz eline girmese ol sb zekan
640
3
-T1
4
Derdi: Der T1
638
1
639
1
641

1
Berg-i azn gibi deyin ke her zamn
Tek ol nihl-i tzeye br olmayn hemn 1
2
-T1
4
-1
6
-1

642570
1
Gezersin lemi b-h olup esrrdan her dem

Cihnu hsn sen kend ey bdl bilmezsin
Firk- vasl- yra Hlet-ve kilem dirsin

Birin bilr birin ey htr- meyyl bilmezsin
em-i yri srh idp cm- arb- ergavn

Virdi gl-zr- ceml nergisi glden nin
645573
2
Cm- meyle def-i gam klsam eger rek eyleyp

Ayagum almak diler bu ski-i devr-i zamn
Bir gn elbette mukarrer bil nign-sr olmag

Efser-i zerrn-i devletle olursa ser-girn
Nice tebh eyleyin ol serv-i ho reftra ben

okluk al gelmez ey dil baa imd- emen
Sebze-zr- erhden peyd olan kavs-i kuzah

Old bg- kuma bir berg-i mr-i kn
Gfil olma ey Sleymn- serr-i hsn olan

pmek ister htem-i lal bir iki Ehremen
Snesin n'eylerse eyler adurur dil-berler

Kefe kdirdr hakkat Hlet pr-i mugn
Ger glden gle yol var ise ey dil benm

Kalbme rh- cefdur kalb-i dil-berden gelen
Kuhl ile em siyh itmekdesin amm benm4

Gzlerm ey Ysuf- n agard giryeden
Grdi kim evvel-bahr old sular tugyn ider

Raht- bahtn cmle blya kard ysemen
e-i htr ikest olmazd hergiz Hlet

Olmasayd yr eger sengn-dil htr-iken
643
571

1
Yri grdke gider aklum olur yaum revn

Grmesem hlm n'olur andan kyas eyle hemn
Cme-i cism yakasn subh-ve k eylesem
Gn gibi mihr olurd sneden cn yn
646574
3
Kar yok ch- belnu rsmn- gam drz

Bunca yllar n'ola gerdn olsa erh u smn
Mefl Mefl Mefl Feln
Gelse hatt ruhsrna yr taaccb eylemem

te olan yirde elbette olur zr duhn
Ey cn gam ile nle klup zr komazsn

Bir pre hura dil-i bmr komazsn
Sne-i pr-szdan gelmi gibi ey Hlet

Tblanm akeye bezer bu ek-i hn-fen
Bi dg kodu cnna dil tnmad bir gn

Amm sze gelse yine inkr komazsn
Mey-hnede rehne koyacak nesne ararsn

Ey sf n'in cbbe v destr komazsn
Gl hele alakdadur ey ek-i revnum

Sen h u fignum gibi yukar komazsn
Agyr harm-i harem-i vaslua korken5

Kyuda n'in Hleti-i zr komazsn
644572
1
Gamula n'oldugn hl-i dil-i p-ml bilmezsin

Dirg ey tabb-i cn u dil hi hl bilmezsin
Dehn noktasnda nie srra vkfum dirsem

Baa yok yire tan itme sen ey remml bilmezsin
Bilp derd bel nie yllar ekdgm cn

N'ola rahm eylemezse tflsn ahvl bilmezsin
645
642

643
3
-T1
644

4
eklidir.
646
5
valua: kyua T1
647575
1
Diledi lal-i lebin dn gice ol h- cihn

Old gl-berg zerinde sanasn jle yn
Gl-en-i kyua varduka olur klar
Lle-ve shte-dil gonce-sfat cme-dern
Hn-b- ciger aksa n'ola ddelermden

Deldi yregm n'eyliyeyin nvek-i hicrn
Bulsun seni kim ister ise rh- musavver

Baksun baa grmek dileyen sret-i b-cn
Lal-i ekernden ayurd beni devrn

Ney gibi n'ola eyler isem dem-be-dem efgn
Ddi yine dil Hletiy rh- belya5

Bir gevher idi eyledi yi an devrn
Dstum zlf-i arak-rz ile bahsi kosun

Sadef agzn adurmasun ebr-i nsn
650578
4
Magz- uk klup salar mrna gd

Adurur kssa-i ahhk' o verd-i handn
Dnmedi hi dil-i sengni cefdan geri

syb- felegi kld sirikm gerdn
Meded ol yra diz bga gzr eylemesn

Gl nesrn ile pyn figr eylemesn
Yirine gelmedi hi haste gl Hletiy

Ky- dil-drdan ayr drelden devrn
Gelmesn gam var iken glmze zevk srr

Beyt-i ahznumuz yok yire tr eylemesn
Terk-i yr eylemege nki mecl olmaz imi

Yok yire k olan terk-i diyr eylemesn
Tutsun el zre gl murgn ol kaddi enr

Gayr yirlerde eger dirse karr eylemesn
Gricek Hlet'yi nz ile reftr itd

Nice cn nakdini yoluda nir eylemesn
648576
1
Derdmi bilmez dilinde dg- hicrn olmayan

Hlmi fehm eylemez kula szn olmayan
Lal-i cn-bahndan almaz ski-i bezm murd
Devr elinden cm-ve bagr tolu kan olmayan
651579
3
Srr- lal bilmeyen kula tan eyler baa

Alamaz zr bu rz rif-i cn olmayan
Kana mstagrak grr gz merdmin bakmaz hasd

Bilmez imi kadrini insnu insn olmayan
Bir sanem hicrinde kr kimsen zr olmasun

Dstlar kfir dah ka giriftr olmasun
Subh- vasla irse k bir aceb hlet gelr

Bilmez an mbtel-y m- hicrn olmayan
Her cefya kil her cevre rdur gl

Tek hemn yri anu agyr ile yr olmasun
Hlet'dr var ise mihr-i cemlden cd

Ebr-ve giryn olup mrinde handn olmayan
te-i hicre salar k ehlini virmez emn

Kimseler yannda ol yr khen-kr olmasun
Hk-sr olsam kayrmaz nitekim berg-i hazn

Tek vcdum ol nihl-i tzeye br olmasun
Gitdi dirler hne-i dilden met- sabru

Yine alan Hlet ol emi ayyr olmasun
649577
Mefl Mefl Mefl Feln
1
Sne gibi nzk mi sanur snesin ey cn

Komaz m elin ggsine hi zmre-i hbn
647

648
649

eklidir (rh- belya: rh- cefya, 652 nolu gazelde).
650
651

652580
Mefl Mefl Mefl Feln
1
Her br der seng-i bel bauma bezer

Buld nem-i ekmle halel gnbed-i devrn
Hn-b- ciger akmaz idi e-i dilden

Ey h- cef-pe eger olmasa hicrn
Cn saa cn virme safsn tuyarsa

Hr b- hayt idgine ola pemn
lib iken vaslua herkes sen bi cn ile

Nice mmd itsn an Hlet-i nm-cn
654582
Mefl Filt Mefl Filn
Ayrlmayum gam- hat u zlf-i nigrdan

lsem de tolsa kabrm ii mr u mrdan
Hk-i mezrum zre emenler biterse ger

Meyl ummazn ol hu-y merdm-ikrdan
okdur egeri gl-en-i knda zr olur

Tutmaz o verd-i ter birisin sad hezrdan
Hk oldugum tark-i belda bilp o yr

Eyler heme kat- nazar ben gubrdan
Ben kalmum cihnda hemn cn virmedk

Dil-tenegn- bdiye-i k- yrdan
Ol rek-i hr grmese ger anda Hlet

Eyler firr rav- dr'l-karrdan
Alnu gibi bir mh ceml gibi hurd

Hvbnda dah grmedi cn meh-i Kenn
6
Rahm eyle dil-i Hleti-i zrua her gh

Hicr-i ser-i zlfle olur b-ser smn
Ben o Kays'am ki depemden ule-i hum kar4

Baum stnde semender tutar ancak iyn
Hakk ki gzel abt ider ol husrev-i hbn

hum yeline hkm idemez geri Sleymn
Hemvre ki bu arsada mh- felek-r

Geh gy- zerrn ar ide geh gstere evgn
evgn- tasarruf ola destde heme8
Emrle ola gy- felek her yaa galtn
655583
653581
652
Mefl Filt Mefl Filn
kmak ister lem-i blya cn- n-tvn

Hr itdi sthvn- sneden bir nerd-bn
Teng old bauma gam ile ol kadar cihn

Sandum ki girdi merkezine devr-i smn
Cn heme em ider k helk

Kim grdi bunu kim ola bmr- cn-sitn
Hne-i dehri yakardum eyleyp bir kerre h2

Olmasayd anu iinde ger ol h- cihn
k benm gamumla lendr dise o yr3

Ik ehli cmlesin ferahndan virrdi cn
Sgar- zerrn-i Cem'den rind olan sklet eker3

Agr altun dker hakk ki bir rtl- girn
P-der-gilem heme bu gl-ende n enr4

Adya karu olduguma bakma kef-zenn

5
-1
6
Ddi yine dil letiy rh- cefya
Bir gevher idi eyledi yi an devrn 1; Beyitin 1'deki
ekli ayrca 649 nolu gazelin makta beyitidir (rh- cefya:
rh- belya, 649 nolu gazelde).
7
-1
8
-1
653
2
orum oldur kim gee tr-i nigr eglenmeye
Tende t-i cevrden pr-ranedr her stvn 1
3
Zevra- mey utduum ayb itme zhid kim amu
resi bu bar-i aardan geilmekdr hemn 1
Gelmedi bzr- dehre a budur lal gibi

Gevher-i ekker-nir ekker-i gevher-fen 1;
Beyitin bu eklinden sonra 1'de u beyitler bulunmaktadr:
Zlf-i pr-p gibi olma pern itil
Lebler gibi bizmle cna cn ol her zamn 1[5]
Mh- burc- snsin amm at hercsin
Mihr-i evc-i nzsn amm deglsin mihr-bn 1[6]
654
655
3
4
ise 2. beyitinin 1[3] kodlu beyitidir.
Dd- siyhum ire gren tab- pkmi

ulmetde b- Hr sanur Hlet hemn
658586
656584
1
Bagludur gssnu her trna bir n-tvn1

Dim ol mest-i nz olsa aceb mi ser-girn

1
Bdedr hakk ki ancak km- rindn- cihn

Ski-i meclis gibi dnyda yokdur kmrn
Korkum oldur kim gee tr-i nigr eglenmeye2

Tende tg-i cevrden sad predr her sthvn
Gice yokdur kim gge eb-dz-i hum kmaya

Atumu oynag olmdur fe-y smn
Gonce-i pr-jleye agzn nice tebh idem

Di srtmaz kimseye hergiz o h- dil-sitn
Ky- rn'i meger kim Kh-ken cennet sanur

Anu indr ki anda cy- r eyler revn
Zevrak- mey tutdugum ayb itme zhid kim gamu

resi bu bahr-i ahardan geilmekdr hemn
Kmet-i servi ber--ber tutma kadd-i yr ile

Boylamadan syleme hergiz sz ey bg-bn
Ren eyler bezmmz ey Hlet n em-i sebz

Cme-i sebzin geyp geldke ol h- cihn
Alsalar ol em-i hsn ta mdur etrfn5

Cnlarn erbb- k eyler dem--dem der-miyn
Hr u haslardur grinen bilmeyen mjgn sanur

Aks-i ry- yr ile emm olupdur gl-sitn
Ben hadeng-i h atarken smna Hlet

Yirde gkde yog idi hi trden nm u nin
Ya gelr bakduka em-i k- gam-hvrdan

Ry- yr fark yokdur mihr-i pr-envrdan
Agz sanma dil-ber ey k- dil-shte

Bir ererdr sram ol te-i ruhsrdan
Bg-bn virmez mi yol ky- nigra gitmege

Ysemenler bgda n'in aar dvrdan
659587
657585
1
Yazklar baa hergiz grmedm bir merhaba senden1

Gam- hicrle el ekmek gerekdr dil-rb senden
Ey tabb-i cn dirg itme arb- lali

Yogsa hazzu var kapuda nle-i bmrdan
Dern- sne prdr hen-i peykn- trle

Dile te der gelse eger seng-i cef senden
Gitdi glmden hayli ddeden olmaz birn

Nice pinhn ideyin derd-i dernum yrdan
Yoluda licek hr- mezrum ey gl-i ran

Tutup dmnu olmaz gider hergiz cd senden
Birbirine yapur mjgn- hnn her gice

Yohsa uyhu ber-tarafdur dde-i hn-brdan
Bu cn- b-karrudur gnh ey nvek-i dil-ber

Bilr ehl-i mahabbet an kim gelmez hat senden
Htrumda Hlet eksk degldr hrhr

Gh pend-i dstdan geh tane-i agyrdan
Egeri Hlet dil-hastee yz virmed cn5

Yine frg degl amm o b-ry u riy senden
660588
1
stemez ol pk-dmen dmen-i pkinde kan

Anu indr olur katlmde dmen-der-miyn
656

5
-1
657
1
grmedm: grmeden 1 // gerekdr dil-rb: grndi dilber 1
5
dil-astee: dil-asteye 1
658

1
her: bir T1 / bir: bi T1
2
nigr: T1'de kenarda ayrca "nigh" ekli de kaytldr.
659
660

2
Gelse ol dil-ber gamum ar eylesem dirsin vel

Hi o geldkde kalur m snede gamdan nin
Nev-kfte gonce gy tfl- nev-resdr ki erh

Blbli kurbn idp kor alnna bir katre kan
k- ser-geteler mihr nice ketm eylesn

Mihr-i lem-tb olur m zerreden cn nihn
Kefe mlik bir seher-hz olmasa bd- sab

Goncen kalbindekin dnyya klmazd yn
Mh- burc- hsnsin amm kat hercisin4

Mihr-i evc-i nzsn amm deglsin mihr-bn
Olsalar rindn n'ola hk zre imdi cra-rz4

Eylemidr anlar ird nahl-i ergavn
Grmeyelden dm- zlf h-bz- gamze

Tutulup kaplmaz old murg- cn- n-tvn
Bga gel kim hidmet itmek rzsyla saa

Arar u imd olupdur cmle dmen-der-miyn
Mihr meh sanma fen-y dehri ir itmege

Sebze-zr- erhde kalm iki berg-i hazn
Reng alur gl-ende gller her zamn ey Hlet

Pertev-i mihr-i ruhn ar itse ol h- cihn6
Ser-blend olmakdadur serv sen ey Hlet

Ehl-i ku cy-br- eki olduka revn
ltift eyler bu nazm- b-dra server7

Gl-en-i nazm ire yokdur byle bir b- revn
661589
Nahl-i bg- marifetdr irim her msra9

tse ey bg- kerem an ne var htr-nin

663591
1
Ne kadar aksa yau eme-i em-i terden

Gitmeye nak- cef levh-i dil-i dil-berden
Virr agyra Mesh-y leb turma hayt

k- mrde-dil kmad cn yirden
Zevrak- mey devr ider old yem-i ahar emen

Sald lengerler aa bir nie yirden ysemen
Gam ile cn virrin bilmi ol ey h- cihn

lmek olmazsa myesser baa ol hanerden
Gl-en-i hsnde klar nice mest olmasun

Bdedr lal-i leb smn-kadehdr ol zekan
Bizi ldrdi gamu dirmi iitdk agyr

urma hum kar ol mrdeleri defterden
Kmet yd eyleyp tokunmasa bd- sab

ncinp aa ban salmazd her dem nrven
Halka halka greli zlfi ruhsruda

Bir bel kalmad kim gemeye cn serden
Varurn bir pre blbllerle efgn itmege

Yohsa sensz n'eylerin ey gonce-leb gl-zr ben
Ser-firz olmas ol vakten olur uku

Ki tuta tgine ol h- cihnu gerden
Hlet erh eyleyp vasf itse hsn hlini

hir olur sz- husr u nzkh-y hasen *
Zahmum agznda tutar myd an Hletiy

Nvek-i yr nin virmese ney-ekkerden
664592
662590
1
Dest-bsu hasretiyle itmesn h u fign

ku tutmak gereksin agzn ey serv-i revn

1
Olcak ebr-i bahrden cihn rek-i cinn

Berg-i ssen old kr-i Hak ile ratb'l-lisn
Katre katre jlelerle yine sahn- bgda2

Virdi nergis em-i erbb- mahabbetden nin
4

662
2
-T1
661
olsalar: olsa ger T1

mihr-i: mh- 1
8
-1
9
-1
663
*
hir olur sz- usr u nzkh-y asen: "Gzelliin
incelikleri ve hasret atei ortaya kar."
664
7
Yok meclm iigden baum kaldurmaga

Bde-i ku beni ol del itmi ser-girn
Ben nice nahl-i sanevberle an nisbet klam

Bg- dehre gelmedi kadd gibi bir dil-sitn
re yokdur kim ka derdi dernumdan benm

Yok yire k itdi cismm ol meh-i n-mihr-bn
Bahr-i hsn olm teni hum yelinden mevc urur

Ak hra cme geydi sanma ol serv-i revn
Ben de ddm ardna eb-dz-i dd- h ile4

Grdm olm eh-svrum gayrlarla hem-inn
Pertev-i hurd ragbet grmeden ey Hlet7

Kn- tabudan olur pkze gevherler yn
Ser-ke iken serv-ve ey Hlet hikmet nedr

Mil olur ka mest olsa ol h- cihn
667594
665593

1
Hazzumuz var geri fitrkde ber-dr olmadan1

Ol svr- esb-i nza korkaruz br olmadan
Vuslat eyymnda lmek ka sn degl

Sag olup bend-i gam- hicre giriftr olmadan
Ik bzrnda anu kd elden nakd-i cn

ok ziyn itdk biz ol yra hardr olmadan
Ol hill-ebry gzlerdi gzi klaru
Dde-i encm dah lemde bdr olmadan
Hak bilr firkat beybnnda ey rn-dehen1

Kh dymez ekdgm derde degl kim Kh-ken
a kesdiyse bin-y k in Ferhd eger

Gzlerm yayla gil kldum ten-i hkyi ben
Firkatde ule-i h- dernumdur benm

Skinn- lem-i blya em-i encmen
imdi bir hu kul oldum iridm izzete4

Ben de Ysuf gibi mihnet-dde-i ihvn iken
Kmrnuz devlet-i knda yrn Hlet

Gayr hbndan gn virdi bize ol sm-ten
Gayr n'eylersin tururken Hlet ey gonce-leb

Blbl olmak yeg degl mi hem-dem hr olmadan
668595
666603
Ben nizr- ka pehl olmaz ol h- cihn

ncidr nzk tenin cismmde her bir sthvn
Mhr-i genc-i vuslat itmi h- hsnm peremin

T ki mahrm eyliye ben derd-mend-i pr-gamn
Mtemin tutm gibi ldrdgi klaru

Bir siyeh ser-bend sarm bana ol nev-civn2
Byle mkil var mdur lemde kim bir dil-ber

Dil eke dny kadar derdin sre el lemin
imdi ben rsv-y ka bu tegfller nedr

Ahd iden cn visle sen degl miyd demin
Kaddmi gr kmet ar eyle kim olsun ad

Dstum senden hadeng-i cn-sitn benden kemn
Firkat eyymn hisba katmazn ben ta mdur

Virmesem bi yl hayta rz- vaslu bir demin
Nev-bahr- lem-i vuslatda bm-i hicrden

Muttasl lerzendeyem mnend-i evrk- hazn
7
-T1
1
Mr- sn hdur ol Ysuf- gl-prehen
Yaramaz d grmez anu cme-vbna giren 1; Beyitin bu eklinden sonra 1'de u beyitler bulunmaktadr:
Var ise bir prehen peyd ider ol yr in
Rite-i cn devrr urmaz bu er-i pre-zen 1[2]
- ftde-diller k-rh olma gerek
Ky- vala vl olmaz kendsinden gemeyen 1[3]
4
-1
668
667
ise 3. beyitinin 1[3] kodlu beyitidir.
665
1
var: -T1
666
T1. 114a (tekml-i kusurda, noksan gazel), 1. 118b, VE. s.
396
2
b-emn: nev-civn T1 (T1'de kenarda ayrca "b-emn"
ekli de kaytldr.)

5
Hatt tutar bir gn dehn- dil-beri ey Hlet

Gm klur bze-i eyym hir htemin
Her ziyn bir fenn dinrdi imdi amm Hlet6

Aksine dndi zamne old her fenn bir ziyn
669596
671598
alatu mihr-i cihn gibi frzn olsun

ku sye-sfat hk ile yek-sn olsun
Virmesem dnyya ta m ol per-smy ben

Bir dah grsem iki olur eger dnyy ben
Snemi tg-i gam- hicr ile k eylersin2

Dstum derd-i dernum nice pinhn olsun
Ser-be-ser seyr eyledm mihr mahabbet ehrini2

Bulmadum kendm gibi bir k- rsvy ben
okunup zlf-i girih-gre her subh sab3

Dil-i sevd-zedeye silsile-cnbn olsun
Ry- zerd zre sirik-i h klmazdum revn

ki yzl bulmasaydum ol gl-i rany ben
Salaru fikri ile zhir olan h- dern4

Meclis-i kua bir em-i eb-istn olsun
Krd uk bugn cevriyle hep yrn aceb

N'eyler ola bilsem ol b-rahm u b-pervy ben
Hle devrinde olan mh- mnevver gibi yr

Halka-i zikre girp fet-i devrn olsun
Bilmez-idm sz- gam ecra ter itdgin

Dn gice ey Hlet syletmeseydm ny ben
Yazlan firkat imi ka bir h ideyin

Feleg bu tokuz evrk pern olsun
Ky- dil-dr gubrn getr ey bd- sab

Diler ise ki emen glleri handn olsun
Bilmi ol senden o dil-dr geer Hletiy

Gz ya gerek seyl-i firvn olsun
Bir meh-i ran zuhr itdi sevd- mdan

Fi'l-meel ol bedre bezer kim ka ahmdan
Y nighndan ya hndan ider kn yn2

Kasa ol dil-ber aceb mi k- bed-nmdan
Dilde tkt cnda kudret tende kuvvet kalmad3

Derd-i kyla o hu ekdgm lmdan
672599
670597
1
Bakmaz old tfl- eke ol meh-i n-mihr-bn

Anu in dmeden hl degldr her zamn
Hicr vasl- yrdan gftra balar l-cerem

Bu dil-i mecnna sorsa rze v bayrmdan4
Tr-i dil-ber gelmez old diy halka syleme

An glden ger ey k- eyd hemn
ule-i sahby meclisde grenler sordlar5

Didi sk bir kdur imdi geldi cmdan
Hk-i rhudan gubr-lde oldum yle kim

Sandlar kadd-i hamdem mk tozlu bir kemn
Gayra mildr diy ad irmiler tamm6

Mest yrm kbet gedi dil-i n-kmdan
Bir zamn varsun salnsun dmen-i bed-hvh ile4

Bd- humdan hazer klmazsa ol serv-i revn
Mest-i evk eyler kim alsa agzna ey Hlet

ir-i rengnm kalur m bde-i gl-fmdan
669

2
Snemi.....eylersin: Sneme t-i cef ile aarsn revzen
T1
3
ub ab: ub u mes T1, ub mes 1
4
-1
670
399
4
Ben a-i kde sen evc-i istindasn
Gua irmez anun itdgm h u fin 1
-T1
2
Ser-be-ser: Ser-te-ser T1
672
2
-1
3
udret tende uvvet: uvvet tende udret T1, udret
bende uvvet 1
4
rze v bayrmdan: rze-i bayrmdan T1
5
ule-i ahby: ule v ahby 1
6
-1
671
675*604
673600
Mefl Filt Mefl Filn
Koyup evvelki semtin old dirler yr ter-dmn1

Gz degdi gibi aa sen ey k- giryn
Zl-i sipihr olmasa kbni nakd-i cn1

Halk- cihna byle kyar myd her zamn
Beni badan karup gamze-i fettn dil-dru

Ser-i b-devletm meydn- gamda eyledi galtn
Dil-berler murd meger hvb- nzdan2

Erbb- k grmeze urmag imi hemn
Adnu silme ek-i emini uk yannda3

Gzi yan alma ey gl-i ter kimsen endn
Ol yra ftb disem vechi yok mdur

Her kim bakarsa ryna ya olur revn
Heme sundug ebn-i dehre sgar- gamdur

ikest itmi gibi cm- safy ski-i devrn
Zlfinde grse yr dil-i b-karrum4

eb-rev diy helk klur virmeyp emn
dmez agzua ol nahl-i nzu mve-i vasl5

oyunca bri sm-i gabgabn gr ey dil-i nln
Eksig eylemi tutalum bir hat ile5

Arturma Hlet'yi sen ey mh- dil-sitn
Mecl olmad ket-i selmet salmaga lenger

Bulunmaz hak budur ey Hlet kalb gibi ummn6
676*604
674602
1
Dstum hattu gamyla nleler kldukda ben

idenler didiler feryd ider murg- emen

1
Hemn tek bezme gel cn ruhu gl gibi al olsun

Olursa sihr ile cd gz kanum hell olsun
Bddan alm peym- by- zlf-i dil-beri

Nfesin atsa n'ola yabna h-y Hoten
Gl ser-ketelikden zerre-ve kurtulmasun hergiz

Hud'dan isterin hurd-i hsn b-zevl olsun
Fikr-i lalle bin-y ka bnyd urd dil5

Gyiy rn in bir kasr yapd Kh-ken
O h- mlk-i hsnm gayrdan uk fark itmez

Murd katl-i merdmdr evb olsun vebl olsun
N'ola kodursa miynn ben sararm ka6

Hazz ider zerrn kemerden ol nigr- sm-ten
Bu ben hki mahabbet bezmine tek mahrem itsnler

Nasbm cra-i mihnet yirm saff- nil olsun
Tek olsun gline girmek myesser Hlet yr

Bel-y firkatiyle kilm cismm hayl olsun
673
T1. 115a (tekml-i kusurda, noksan gazel), 1. 115a, VE. s.

385
1
3
u: ayr T1
5
-1
6
ey let alb gibi: alb gibi ey let 1
674
1. 116b, VE. s. 379
675
1. 119a (noksan gazel), VE. s. 397

Bu gazele it 3 ve 5. beyitlerin T1'de, matla ortaklndan
dolay, sehven 560 nolu gazelin kenarna kaydedildii
kanaatindeyiz.
1 Bu beyit 560 nolu gazelin de matla beyitidir (al- cihna:
Ebn-y dehre, 560 nolu gazelde).
2
Bu beyit ayrca 559 nolu gazelin 5. beyitidir; Bu beyitten
sonra 1'de u beyit bulunmaktadr:
P-der-gilem heme bu gl-ende n enr
Adya aru olduuma bama kef-zenn 1[3]; 1[3]
kodlu bu beyit ayrca 562 nolu gazelin 3., 655 nolu gazelin
ise 4. beyitidir.
4
5
-1
676
1. 120a, VE. s. 397
* Bu gazele it 3, 4 ve 5. beyitlerin T1'de, sehven 610 nolu
gazelin kenarna kaydedildii kanaatindeyiz..
3
Kul ile em siyh itmekdesin amm benm
Gzlerm ey Ysuf- n aard giryeden 1; Beyitin
4
Old cn b-h- am n itmeden cm- leb
Ddi dil dm- belya zlf l grmeden 1
*

5
Bildm ol Ysuf-ceml firkatiyle Hlet7

Kalb-i kdan kinyet oldugn beyt'l-hazen
Ol eh-svru old gl at oynag

Yetmez mi aa snedeki naller nin
677605
Ugramaz idi direme ol per benm

Ger yanmasayd micmer-i gamda sipend-i cn
Yldz sayar sabha degin ku gzi

Rz- hisbdur eb-i hicr sen hemn
Almaz met- marifeti kimse Hlet

Nakkd- dehr kom anu kymetin girn

Tg-i cevriyle elifler kld ggsmde yn
Cnuma degdi asy imdi ol h- cihn
Gelse hatt ruhsrna hergiz taaccb eylemem

te olan yirde elbette olur zr duhn
680679
yle fetsin ki bulsa cnn alurdu yine

Virse bir k eger kim yolua bir kerre cn
Mefl Mefl Mefl Feln
Kar yok h- belnu rsmn- gam drz

Nie yllar n'ola gerdn olsa erh u smn
Ik ire beldan gl zd olamazsn

Snede gam- yr olcak d olamazsn
Ukdelerle yri teshr eylerin hir diy

Rite-i mrm ider kth sehhr- zamn
Dil tfl cnn fennini grmidr ey Kays2

Bu aklu ile sen aa std olamazsn
Sne-i pr-szdan gelmi gibi ey Hlet

Tblanm akeye bezer bu ek-i hn-fen
Benn-y ezel yapd seni rh- belda

Ey milket-i dil bir dah bd olamazsn
Cevrine kys itme gl firkat-i yri

Bir zge beldur bua mutd olamazsn
Ar itme bau Hletiy hi o Hm'ya

Bu dne ile sen aa sayyd olamazsn
678677
Mefl Filt Mefl Filn
1
Yr kzarsa ruhlar cm- arbdan

Gller durur ki reng alalar ftbdan
Halk- cihna kyma uyandurma fitneyi

Ferydu ile dil-beri kaldurma hvbdan
681681
Fitrke aslmaga dil murg cn virr

Bir bseye mi sarkar ola ol rikbdan
imdi k olmadum ol h- b-pervya ben

Lle-ve dg- gam ile gelmim dnyya ben
Nr- firka ko dil-i sad-preyi hemn

Hazz itse em-i mesti kaan kim kebbdan
Virmezin peykn- hn-ldu ldrseler

Gl-en-i cennetde bitmi gonce-i ranya ben
Yri grnce pyna dmidi Hlet

Kaldurmad ban nie demler hicbdan
Dmenm seng-i melmet birle toldurdum yine

Gr neler klsam gerek bu gnbed-i mnya ben3
Kelle-i b-devletmde tutd kular iyn

Baum ugratmum Mecnn gibi gavgya ben
Hlet sz dilemez sevd-y mder-zddur

Geri ok pend eyledm ol k- eydya ben
679678
Mefl Filt Mefl Filn
Ciz ki in seher gele ol mh- mihr-bn
Gn togmadan neler toga kim bile n-gehn
ek miynn let a cism-i zerd ile

Zer kemer isterse senden ol nigr- sm-ten 1
677
2. 99a
678
VE. s. 354
679
VE. s. 358
680
VE. s. 358
2
681
VE. s. 359
3
gerek (S5. 52b): -VE
682682
684684
Feiltn Mefiln Feiln
Mefl Filt Mefl Filn
N'ola h itmese dil-i szn

yle yanm ki kmaz old duhn
Zlf esr taklur boynna resen

Badan kar efendi reh-i kua giren
perin hatt gelmeden yri

Hak virrse eger ecelden emn
urmaz kapuda dmen ile eylerz cedel

Kyuda hsl ya o tursun eh ya ben2
Hat- ruhsr mke bezer kim

Al u el iinde ola nihn3
Azm itmi idi Rm'a sau rzsna3

Yollarda ddi kald vel nfe-i Hoten
Gzern itdi gitdi devr-i kamer

Sen gne yzln durur devrn
Lutfula jle gibi gtr hkden beni

Oldur cihnda ey yzi gl n saa den4
Dil-i dvne olsa mihmn

Ho tutar hayli kkln cnn
Dirlerse Hlet'ye n'ola Husrev-i zamn

Zr anu kalem-revidr milket-i shan
Eyle tr-i belya cn hedef

Hlet ka lzm old nin
685685
683683
1
Ne haste-hli cn ydet eylersin

Ne kte-i gam- ku ziyret eylersin

1
Meleksin var ise zr yukardan dil-rbsn sen1

Konumaz ku murg- diliyle bir Hm'sn sen
O gamzeler dil-i pr-hna kasd iderse ne var

Sen ey gzm ya kana ehdet eylersin
Firku cna kr itdi beni yd itmed gitdi

Zamn ile dil-i rdeyi belki aasn sen2
Bu gice tene iken cm- lali sundu

Geh olur ey eh-i hsnm kermet eylersin
Gller milketin aldu nie cn esr itd3

Bugn emr-i gamzele eh-i kiver-gsn sen
Rev mdur bu ki ey gamze bir iret ile

Heme katlme yri dellet eylersin
Bulundu aa nie bu deminde ey gam- dil-ber

Dil-i eyd ile bezer ezelden nsn sen
Memm- dehri muattar klur bilinmedi hi

Szde Hletiy sen ne hlet eylersin
Aceb mi iltift olmazsa ey dil saa dil-berden

O sultn- serr-i hsne bir kemter gedsn sen
ersin Hlet drd-i gamn ol lal-i mey-gnu

Safsn iller eylerler ekp derd-i belsn sen
682
VE. s. 359
3
Al u el (S5. 54a): Al u el VE
683
VE. s. 360
1
zr yuardan (S5. 54a): zr yuar VE
2
dil-i (S5. 54a): -VE
3
Gller (S5. 54a): Gller VE
686686
Mefl Mefl Mefl Feln
1
Nergisler fikri idp glmi mesken

Hsn-i nazaru kld o vrneyi gl-en
Ey pr-i mahabbet yine yak k ergn

Al yregm yagn eyle aa revgan
bt iderin itsem eger ku dav

Bir gayrya dil virmeyeyin hidm ol sen
684
VE. s. 360
2
ya: - VE / eh ya (S5. 54a): ya VE
3
Rm'a (S5. 54a): o meh VE
4
saa (S5. 54a): -VE
685
VE. s. 361
686
VE. s. 361

4
Ervh dah itmeden ecsda taalluk

Lal-i leb-i dil-dra gl virmi-idm ben
Benem ol bir nie yl ehr-i melmetde gezen

Sne-k elde kadeh ke-i bzra den
ldrse eger Hleti'yi haner-i hicrn

Ssenler ide hk-i mezrn mzeyyen
Bir gn olur irir pye-i vasl- yre

Dem-be-dem ayagna yalvara yalvara den
N'ola terk idemesem k hevsn yr

Rz- ksmetde budur bu dil-i gam-hvra den
yi itdi beni devrn diy gam-gn olma

Hlet byle olur hk-i reh-i yra den
687687
Mefl Filt Mefl Filn
1
Dil grmez old kkl-i yr ninesin

ol murga dndi kim bulamaz iynesin
690690
Ey baa k- dil-ber ile tan iden kii

Grdkde ry- yri szden utanasn2
Mefl Filt Mefl Filn
Bezm-i mahabbete iremez cna kymetin

Ol meclise giren karur rifnesin
ursun o gonce ahd ile peymna gitmesn

N itmeyince bir iki peymne gitmesn
Ey nze-i nigr gl cn virr saa

Amm ki almada an muhkem tayanasn
Gelsn benmle lal-i leb-i yra cn viren

Merdne olmayan kii meydna gitmesn
Yr cef v cevrini eylersin rz

Katlin ki Hlet gre gre usanasn
Her nem giderse gitsn ey em-i ek-br

Tek bezmmzden ol gzi mestne gitmesn
Y Rab dest-i lutfu ile feth-i bb kl

Feryd u zrumuz der-i sultna gitmesn
Hlet ekine nazar itsn diz o yr

Gevher[i] tahsis itmege ummna gitmesn5
688688
1
Hud'dan isterin her derdi cn baa virsn

Bel-y derd-i kudan kaarsam Hak bel virsn
Klur her dem mnevver aks-i hsn hne-i cn

Ya mh- lem-rsn yahd hurd-i hversin
691691
Feiltn Feiltn Feiln
Srlsn ski-i bezm elinden saykal- sahb

Anula gamzesi emrine dil-ber cil virsn
llere mihr vef eylersin

Baa sen cevr cef eylersin
Gezend irdi vcdum bgna gam tnd-bdndan

O bga ski-i meclis biraz nev nem virsn
Yze bakmaz o hn imdi

Yoluna cn fed eylersin
Hals olmak ne mmkin Hlet b-re destden

Kemend-i tr- zlfle dil alur bir dilversin
Kesb-i marif ile cehd idp

mrini yohsa heb eylersin
Mke bezer dime n-i zlf

Korkum oldur ki hat eylersin
Pk idersen lali yne-ve

Hlet kesb-i saf eylersin
689689
1
687
N'ola h itse gamula anu vre den

Dim cevr cefdur o sitem-kra den
VE. s. 361
2
szden utanasn (S5. 55a): bulamaz iynesin VE
688
VE. s. 362
689
VE. s. 362
690
VE. s. 373
5
Beyitin 2. msranda, vezin ve okunma problemi
bulunmaktadr.
691
VE. s. 374
69282
69482
b- huke dndrp cismm cef-y dil-bern

te-efrz- mahabbetdr vcdum her zamn
Perr bli yand zann eyler grenler her zamn

Olsa pervne eger yanmaga dmen-der-miyn
em-i bezm-i mihnetem kim kanda olsam derd gam

Her tarafdan stme gelmekdedr pervne-sn
Eyled zrde-i rek-i tegfl kl hazer

Olmum mnend-i zahm- tze ser-t-ser dehn
Kse kse zehr n itmek baa sn gelr

tmeden engtmi lde ehd-i n-kesn
Sundugu sahb-y telh-i rekdr ben ga

Aglasun dirsin hemn ey mr-i bezm-i hsn n
em-i encm mmkin olmazd almak eylesem

Giceler eb-dz-i dd- ha irh-i inn
Dest-i dil-berden gelen cm- tegfl zgedr

Agladur elbette her bir cras uka kan
e-i eflk gy kim havle cmdur

M-versnda olan hi kimseye olmaz yn
Ol tabb-i cnla ben haste beyninde mess

Hnesi dvrna gh tayanmakdur hemn
Saa sanma hmn ebrlarn atduka yr

Husrevn- hsn her nahcr in kurmaz kemn
Gird-i hvn- fikretm devr eyleseydi Hlet

Mter eylerdi destrn aa destr-hvn
Blbl-i dil bilmezm hi kandadur ey Hlet

tdi mr- gussa an iynndan remn
69582
693
82
Elem-i hasret ile bd- sebk-hz-i cnn

tdi gird-b- yem-i sabrum fevvre-i hn

1
h u derve sunar hemvre cm- mihnetin

Ski-i eyym bir ferd germez nevbetin
Kmet an kymet gibi izhr eyler

ve-i hkde olup k kenz-i medfn
Det-i gamda olmum bir kh- berg-i b-karr

Baa sorsun bilmeyenler rzgru iddetin
Dem-i serdmle kar mevci yine eflke

Yem-i zehhr- gama gelse zamn ile skn
Rtbe-i noksn- miyrndan gh olmad

Seng-i cevr-i yr ile tartan bu dny devletin
Her zamn pertev-i mihr-i kereme nil olur

stmzden dah gitmez mi bu etr-i gerdn
Ey ho ol h- cihn k'olur srrndan helk

tmese tedrc ile k hayl-i vuslatn
Kh-sr an yetidirmege say eyler imi

G- Leyl'ya eger irmese h- Mecnn
Hvn- yagma-y lh'den olursn hisse-dr

H lemn- zamnu ekme br- minnetin
Lzm olduka komaz cmlesini bzlara

Sayd-gh- gam- k ire gezen murg- zebn
Mstedm olsun [.....] ol dil ki inkr eyledi6

mtihn- hr ile b- haytu lezzetin
Dim hne-i agyra varur dirler o h

Hlet n'eyliye y dah baht- vrn
tdi humm- btn [.....] pr-i mugna iltic7

eyh-i ehr gricek sf kusr- himmetin
N'idgi peygle-i yes bilinmez Hlet

Grmeyince bezm-i mmd keml-i keretin
69
2 S2. 89a (kenarda)

3 S2. 80b (kenarda)
6
7
69
69
4 S2. 84b (kenarda)

5 S2. 88b (kenarda)
69

69682
1
yle h ister gl kim yakmaya dg- gamn

tmeyince evvel mde anu merhemin
Mbtel-y firkat olmak gnde bi kez lmedr
An bilmezler gibi Kaysu tutanlar mtemin
Ohayalum zekanu sbini br nkim2

Virmed bg- ruhudan bize bir eftl
Ey eh-i mlk-i melhat niye yudu taradu3

Kanuma girmi iken bir nie kez ol gs
Snesin tg ile k eylemeyince dil-ber4

ku cnna almad bir kutlu kapu
Prehensz kosa bir k ol Ysuf- hsn

Olmaya Hletiy sne-be-sne pehl
Eylese uk in terkb-i cevri dest-sz

Dru-y rek eyleme lutf eyle cz-i azamn
699608
4
Her ne del girye itse gsterrsin ry- dil

Sm-i ek-i ku hergiz karmazsn kemin
ltiftu gevher-i iksrdr klara

arh iderler gussa kantrna anu dirhemin
Giceler subha degin emme gelmez uyhu

Hvbum baglad var ise o zlf-i cd
Cst c klsa dil-i gm-getei ey Hlet

Yokla evvel zr-i destrnda zlf-i peremin
Kesme feryd u fignu arasn ey k2

Frce bulup szini dilede ciz ki ad
Meclis-i meyde gice giryeler itdi dil-ber

Virdi gl-zr- cemlindeki nergislere su
Fark- serde n'ola hicrle elifler eksem4

Bu imi bauma n rz- ezelden yazu
Dil-ikest olmamaga re mi var Hletiy

Ola ol kimse ki ftde-i tk- ebr
HARF'L-VV
697606
Mefl Filt Mefl Filn
ol rind-i bde-ke ki banda ola seb

tmezse vechi var Cem-i devrna ser-fr
Bahr-i safda tfl- dil itmez inver

T olmaynca iki yannda iki ked
Gl-gn- bde hi yrimez neyki skiy

Havfum budur ki inmi ola ayagna su
700609
Ol ry- hl-drua bezerdi lleler

Hl gibi sevd eger olsa mk-b
Yri grdm hicrden ekmem elem imden gir

Hvan- vaslna iridm gam yimem imden gir
Aklum ala haytda cnum memtda

Bir dil-ber olsa baa per-r firite-h
ftbum virmed ben zerreye hergiz vcd

Menzilm klsam n'ola mlk-i adem imden gir
Ferzne-i zamne iken bulsa Hlet

arh eyler idi nat- cihndan seni ad
Ol tabbm virdi tiryk-i vislin illere

Yiridr n itmege zehr istesem imden gir
698607
-1
Ey.....aradu: Niye yudu aradu ey eh-i ilm-i ceml
1; Bu beyitten sonra 1'de u beyit bulunmaktadr:
Kesme feryd u finu arasn ey
Frce bulup szini dilede ciz ki ad 1[3]; 1[3] kodlu
bu beyit ayrca 699 nolu gazelin 2. beyitidir.
4
Far- serde n'ola hicrle elifler eksem
Bu imi bauma a rz- ezelden yazu 1; Beyitin
699
2
beyitidir.
4
Bu beyit ayraca 698 nolu gazelin 4. beyitinin 1'deki
eklidir.
700
3

1
69
Bir midr pene-i hurd ile hi ol meh-r

Sen de insf idp ey erh el ggse ko1
6 4. 82a (kenarda)
T1. 115b, 1. 122a, VE. s. 401
698
1
er: h 1
697
Aklum ald bir per dvne kld n'eyleym4

Dstlar mazrdur her ne disem imden gir
Bir iki n-dn anu itmi kilidin nbe-dd

Hergiz almaz gider bb- kerem imden gir
lemi ir-i saf-bahum durur devr eyliyen

Hlet makble gemez cm- Cem imden gir
zr- dil-bere ykndi lle-i hod-r

Aceb mi korsa anu bg-bn ocagna su
Sirik-i hasret ile cm emm pr olur

Kaan ki n ide bezm-i adda yr tolu
Bel-y k ile bilmiken oldugum n-r

Terahhum itmedi baa o mh- r-ebr
703612
701610
1
Geldi yetidi ey dil saa o em-i cd

Altnda hadd-i gl-gn yannda mr- gs
Meger ftdelere karu grdi reftrn

O servi tan ile asl yrtmez old ad
Ey tfl- nz-perver ek bauma elifler

Grsn dil-i bel-ke banda neyse yazu
Yolun baglad var ise seyl-i ek-i revn

Gzme Hletiy gelmez old hi uyhu
Bir bdedr leb kim keyfiyyeti lmdr

Agzlg olupdur anu egeri tatlu
Dil-tene-i visle rahm itmeyince dil-ber

Far idelm ki olm hsniyle bir iim su
Tutd hayl-i dil-ber her kesini anu

Ey Hlet anun girmez gzme uyhu
HARF'L-H
704613
Filn
1
Ik ile bir hle vardum kim bilr iden nigh

Oldugum b-cn u dil n peyker-i merdm-giyh
Tut ruhu ey gl-bn-i bg- letfet ka

Eyle gh gllerin hr- cefya gadr-hvh
Sahn- lem ser-be-ser tolsa nesm-i huld ile

Vdi-i dilde mukarrerdr hmm- mr-gh
702611
Mefl Filt Mefl Filn
Filtn Filtn Filtn
N eyle cm- bdeyi ey dil gubr ko

Efkr- dehre dme kur itibr ko
Glmi bir ha tapurdum ki tg-i cevrine

Viremez hergiz cil ill ki hn- b-gnh
Her br berg-i gl gibi tagtma kendi

Ey dil hev-y devlet-i n-py-dr ko
Bikr-i fikrm grmege p pesin nhd-vr

Hlet lyk iki yne olsa mihr mh
Gnder o mh menziline dd- hu

Ey k- bel-zede sen de yukar ko
Ser-gete eyleme bizi ey gird-bd- h

Lutf eyle hline bu dil-i b-karr ko
evk-i ruhyla dg ko her br cisme
Hicrinde dil-ber heves-i lle-zr ko
Bg- harm-i vuslatu beste tut vel
Gh mrvvet eyle bu ben hk-sr ko

1
Kahramn- emi pertb itdgi tr-i nigh

Dest-sz- gamze-i pergrdur b-itibh
Snesin k eyleyp cm- mey alsa destine

Subha karu sanurum kim cem olur nhd mh
Rek-i n itdi dernum milketin bir h kim

Sye-i gss degse mk olur hk-i siyh
Cn hne-i bedende yeter turd Hlet

An kar da yirine peykn- yri ko
4
Alum ald: Ald alum T1
702
701
705614
703

T1. 116a
705
T1. 116a
704

4
Kimse bilmez her kan ddum as emridr4

Hi dernndan anu hl degldr tg-i h
Hat- ruhsr safsn viremez olsa eger3

Sebze-zr- feleg hsl hep mihr-i giyh
Kalmasa bu heft humda bde-i gamdan eer

Cra-i cm- mellmden olurlar mye-hvh
Knemz yledr eflke ki cizdr ola4

Alev-i te-i dil p-rev-i dd- siyh
Tbi-i hurd-i rz- har n'eyler aa kim

Hlet-ve ola evvelden siyeh-ry- gnh
Biraz ol h hayliyle kanat hodur5

tmeden yok yire mmd ile nezzre-i rh
Kalsag ayakda n'ola Hletiy olmdur

Dest-i mmd eel dmen-i himmet kth
706*615
708617
iginde ksa eflke fign- dd-hvh5
Eylemez temkn-i hsnin ol eh-i hbn-h
Mefl Filt Mefl Filn
Mlk-i hsne gelmedi ol ha bezer ehr-yr

Mflis-i hrmen geddur nna nisbetle mh
Bir ftb- hsne gl baglayup o mh

Ddi erg- hsnine esbn duhn- h
Kha dndm af ile tb- tvnum kalmad

Kalkamam hergiz yirmden olmaynca bd- h
g- k olmaz ol h in kemend
Dm- hayle dmesidr cy- itibh
Varmaga der-ghna ruhsat bulursa yrdan

Kh- Elbrz olamaz cy- sirike sed-i rh
Semt-i dehnum bulamaz reh-rev-i nefes

Olmasa p-rev aa nevbete h u vh
Mlk-i dilden cey-i gam def itmeg in gelmed

Saa varup hod haber virmidi h- subh-gh
Her kanda dkse kanum dmen-fen olur

Bilmez mi yirde kalmadugn hn- b-gnh
Nee-i cm- vefsndan o hu Hlet10

imdi gayr ekle girmidr rakb-i r-siyh
Birdr yannda ol eh-i mlk-i melhat

Kit-i ter-i hayt ile fersde berg-i kh
Bir ha bendeyem ki degrmez ayagn

Hbn- ehr olsa dil-i saht seng-i rh
Ya e-i sipihre ya cm- murda ur

Seng-i cnnu eyleme ey Hlet tebh
707616
1
Bozlur ol yzi yne eger eylesem h

ncinr iki gzm dd- dilmden her gh
709618
Degme bir k in eylemez ol h- cihn

Haner-i gamzesini garka-i zehr-b- nigh
an (3. 93a): aan T1 / emridr (3. 93a):

emrdr T1
706
T1. 116b
*
795 nolu gazele it 1, 2, 3 ve 5. beyitler -herhalde ayn
gazele it yeni, farkl beyitler olduu kanaatiyle- T1'de bu
gazelin kenarna kaydedilmilerdir. Biz, T1 mstensihinin
bu tutumunu teyit eden bir uygulamay ieren herhangi bir
nshaya rastlayamadmzdan, bu beyitlerin T1 mstensihi
tarafndan sehven eklendii -ki benzer baka rnekler de
bulunmaktadr-, dolaysyla 706 ve 795 nolu gazellerin
sadece makta beyitleri ortak iki ayr gazel olduklar
kanaatindeyiz.
6
707
T1. 116b, 1. 125b
2
-1
Mefl Filt Mefl Filn

1
an itse hblar ne var ol serv-kmete

Mnkir degl midr nie kfir kymete
Diller varur ikyete gamdan iigine

Amm ki ku dili varmaz ikyete

Bir dem olmaz ki mey-i nz ile mest olmaya yr
orsalar - rdededr yine gnh
4
Bulmadum derde dev terk-i diyr itmeg ile
Sye-ve anda gidersem biledr bat- siyh 1
5
-1
708
T1. 116b
709
T1. 117a, VE. s. 416
k yannda te-i Ferhd itme yd3

Virme halel ess- bin-y mahabbete
O ruhlar zulmet-i gamda hidyet mealin tutsa

Benm bu baht- gm-rhum getrse yola bir pre
Snemde dg-kri-i hicrn grmesem4

Kordum serm heme girbn- hayrete
N'ola dim szmden kmasa ey Hlet dil-ber

Cemli vasfn yd eylerm irmde hemvre
Bs kenra tlib olup Hlet mdm7

Ar- cnn ko ne virrler sefhate
712621
710
619
Ten-i zr u del tutmuz tg-i gam- yre

Dnpdr snemz yir yir yarlm khne dvra1

1
Bulunan sgar- meydr bu dil-i n-da

stindum hum- mey-hneyedr dnyda
Dem olmaz kim ad-y kne-cya hem-nin olmaz2

Muhassal olmyor ol feti kaldurmaga re
Hanerin ddi sanur kteler kanna yr

Gamzesi aksini seyr itse eger sahbda
Felek k ehline cevr idemez amm ki cizdr

Drmek glini lubeyle bir h- sitem-kra
Gml-i gam ile hsl olur fenn-i cnn

Virelm biz de gl tfln bir stda
Siyset-gh- Mansr- mahabbet ky- hicrndur4

Aceb mi zikri vahet virse kalb-i k- zra
Ser-be-ser halka-i zlf eylese ruhsrelerin

Arsa-i hsni dner dm-geh-i sayyda
u- mihr-i sgar hnesin dim klur ren5

Ne var fark itmese rzn ebinden rind-i mey-hvra
Genc-i mmd kar gayrlara Hletiy

Bilmezz biz niye geldk bu harb-bda
Beni endh- firkat bir giyh- huke dndrdi6

Tahamml itmez oldum ry- te-tb- dil-dra
Eger mutrib gice syletmeseydi Hlet ny8

Mahabbet sz ter itdgin bilmezdi ecra
711620
1
Zebnndan cef eksk degldr k- zra

Ne berg-i gldr ol kim perdedr yz hr- zra
Dil-i sengni rn' zebn itmidi Ferhd'2

Gci yetmezdi ol miskin ill seng-i kh-sra
713622
Mefl Mefl Mefl Feln
Derdi py- yra smnu encmi yir yir3

Eger k gzyle baksalar ol hl-i ruhsra
Gamzeyle gelr gelse hayli dil-i zra

hn gtrr hlar elbette ikra
Beni dilerse ey ehl-i mahabbet itimd itme

Ne em-i hvb-nk-i dil-bere ne baht- bdra
Tende turamaz himmet ider kmaga cnum

Erbb- fen mil olur terk-i diyra
712
3
Grd af-y albmi b- revn gibi

alma rev mdur beni vd-i firate VE; Beyitin
4
rimedi nihyetine rham vel
Derd bel v minet iridi nihyete VE; Beyitin
5
Her dem cnnla alurn bsesin diy
Say itme let ne virrler sefhate VE; Beyitin VE'deki
710
T1. 117a, 1. 130a, VE. s. 416
711
T1. 117a, 1. 123a, VE. s. 414
2
-1, VE
3
yir yir: bir bir 1, VE
T1. 117a, 1. 127b, VE. s. 436

1
snemz: bnyemz 1, VE
2
Maabbet iki badan oldun hergiz inanmazdum
Eger meclisde dil-ber olmasa ba baa ayra 1[3],
kenardadr.
4
-1, VE
5
-1, VE
6
-1, VE
7
Yine dd- dilmle gnbed-i gerdn pr ld
Ola ey let ad-y bed-vhu yzi ara 1, VE;
713
T1. 117b

3
Ser-mest-i mahabbet ne kadar gitse yklmaz3

Geld diyeler aa meger ky- nigra
Hep ke-i emidr iden lemi meftn

Ismarlam ol kr aceb kr-gzra
hir teb-i gam ra-i hasrete vard

efkat demidr Hleti-i zr u nizra
Ady hem-dem itme ey felek ol mh- tbna1

Sakn h- dilmden e dymez nr- szna
Bel dmna ak byle giriftr olmak ummazdum

Sipihr hrmeninden almadan dil murg bir dne2
Ruhu ema izru verde bezer bu dil-i eyd3

Fign itdke blbldr skt itdke pervne
N'in evvelki lutfu grmezz imdi bilrsin hod4

Degldr cezr med hergiz revdur py- ihsna
Gice meclisde cn girye-i mestneler kldu5

Hemn ol tga dndi kirpig kim devrr dne
Hayl dde-i pr-hn- kdan degl hl6

Seni grdi o da grendi cn girmegi kana
Kalup ch- gamuda refte refte b-mecl oldum7

Yapdurmaz beni afum kemend-i h u efgna
Geh saa geh agyra baksa emi incinme11

gen dikkat gtrmez Hlet ev- mestne
714623
715624

1
kmaga klma heves rifat ile eflke

An fikr eyle ki hir deceksin hke
Tr-i gamzeyle helk eyledgin bilmez mi2

N'in ol yr bizi asmaz ola fitrke
3
Ruhnu hlleri zhidi b-h itdi

Nazar it mr zebn eyleyici tiryke
Bulamazsn arasa agzn hi by- saf

Zhid bakma o banda olan misvke
Hnk-i n-rm- felek Hletiy elbette
Kondurur gerd-i keder yine-i idrke
715

eklidir.
714
T1. 117b, 1. 124b, VE. s. 434
2
Tr-i amzeyle: Gzi eh-bz VE // bizi: beni VE
3
N'ola larna urasa ol serv-i revn
Uramaz m ki ola b as u ke VE; Beyitin VE'deki
5
let al grrlerdi man nic'olur
onmasa gerd-i keder yine-i idrke 1, VE; Beyitin 1 ile
T1. 117b (farkl ekli T1. 125b'de, tekml-i kusurda), 1.

123a
1
Drse dne l-i lebinden dm- hicrna
an meyl eyleme ey mur- dil ol fet-i cna T1 (125b),
VE; Beyitin bu eklinden sonra T1[2, 125b] ile VE[2]'de
Gz bdm lal piste olmadur zenadnu
Yeter esbb- sn nul-i meclis ehl-i irfna
2
Sen derd bel-y u ekmekden incinmez
am- lal d-y rdur u- nlna T1 (125b),
VE
3
-T1 (125b), 1, VE
4
-T1 (125b), VE
5
-T1 (125b), 1, VE
6
Hele rh- amnda ke yek-sn olduum bildi
Yolundan ar- l itdm bugn ol h- bna 1;
Rabe dem-be-dem lal-i lebin yr emdrr dirler
Yaz ol b- ayvn virrse yle ayvna T1 (125b),
VE
7
-T1 (125b); Eger cy eylese dilde gzm rekiyle an
alar
Yz grseydi emm dil gelr feryd u efna 1,
VE; Beyitin 1 ile VE'deki ekli ayrca 716 nolu gazelin
4. beyitidir.
8
utard (utar ey 1) let b- cihn nefa-i nazmum
(by- enfsum 1)
Eger kim (aan kim 1) once-ve eksem ser-i fikri
girbna T1 (125b), VE
716625
718627
Ser cn fed klmakdayum her lahza cnna

Mahabbet bezmine ben gh emem gh pervne
Bu bgu hslndan nefretm ol deldr imdi2

reyy he-i engr olursa almayum dne
Hayl-i yri der-p itmeden peygle-i gamda

Murdum sylemekdr rzum ol h- zenahdna
Mefl Mefl Mefl Feln

1
Dnyy v ukby degimem o miyna

Virmem gzelm bir klu iki cihna
Tahkk ki yokdur deheni dil-ber amm2

Gh bragur halk tebessmle gmna
Dmnu tutmak dilemek vaslu olmaz3

Rahm eyle bu ben ciz-i b-dest zebna
Gh dili geh dde-i pr-hn klur cy

Bir dem mi olur gamzeler girmeye kana4
Hl hatdur sabrum yagma iden amm5

te bragan ruhlardur hne-i cna
Hep Hletiy b- ruh- hrmen-i gamdur9

Sayyd- zamn murg- dile sadug dne
Eger cy eylese dilde gzm rekiyle kan aglar

Yz grseydi emm dil gelr feryd u efgna
Meger b-h iken gaflet ile ey Hlet yohsa
Virr mi hi mar-i k olanlar derdi dermna
717626
u k kim baka bir kerre ol k-i girbna

Anu k-i girbn varur elbette dmna
Grp hl-i ruhn aldanmasun hergiz gl murg

Ne fettn- cihndur kor m ol hi dmsuz dne2
N'ola n-sfte kalsa lal-i nb nzdan her dem

Nign-i htem-i hsn itmek ister an cnna
Aup ev- erhi girye-i beyhde itmezler

Olanlar bde-i evk-i mahabbet birle mestne
Degimez arsa-i ry- zemne ke-i fakr5

Felek ste virilse fi'l-meel erbb- irfna
Murassa cmdan zerrn surhden muvfkdur6

Sifl-i khne ey sk mizc- derd-mendna
Yanar tb- ruhndan kn- khne v tze

Ne kalur Hlet te dnce bir ney-istna
716
Devtumdan man gevherin brn ider turmaz

Ayag gedi gy hmem genc-i firvna
T1. 117b, 1. 130a, VE. s. 404

2
bulunmaktadr:
anma bse-i lal-i leb meclisde ey s
Mey-i nbu yetidrmek gereksin cmle yrna
4
-1, VE; Bu beyit ayrca 715 nolu gazelin 7. beyitinin 1 ile
VE'deki eklidir.
717
T1. 118a, 1. 131a
2
Ne: -T1
5
-1
6
-1
719628
1
718
Szi-i k ile ddm kadem-i cnna1

Der ayagna em ya n'in pervne
T1. 118a, 1. 123b, VE. s. 412

2
-1
3
-1, VE
4
amzeler: amzeleri 1; Bu beyitten sonra 1 ile VE'de u
beyitler bulunmaktadr:
Oldum am- zlfinde iken ana mil
ullb- maabbet beni dndrdi kemna 1[3], VE[4];
Her gh varur nesine iller ol mh
Ua gelince bulunur nie bahne 1[4], VE[5];
5
Lal-i leb-i cn-bau ol kimseye un kim
Derdle anu gelmi ola cn dehna
6
Dil letiy old bugn h- maabbet
Dndi ser-i pr-d anu tc- keyna 1, VE; Beyitin 1
719
T1. 118a (farkl ekli T1. 122a'da tekml-i kusurda), 1.
125b
1
-T1 (122a), 1

2
Her kaan hl-i ruhn htra itsem yr2

Snem ki iner lle-sfat dmna
Nvek-i cevri o tahmn ile pertb itsem3

Nevk-i peykn anu gelmeye ill cna
ldrrse beni ol h- cihn ldrsn4

Gel erk olma sen ey erh-i cef-c kana
Nice hayretde komaz k ol gzler kim

Srmesz ola siyeh meysz ola mestne
Ky- cnn koyup gitmez idi yabna1

Didgm yirde olayd bu dil-i dvne
ulmet-i gamda eger rek ile gm-rh olsam6

Dil hemn meal-i hn getrr meydna
Nvek-i cevri o tahmn ile pertb it kim2

Nevk-i peykn anu gelmeye ill cna
Evvel Hletiy akl alurlar yohsa7

Akl banda olan dil mi virr hbna
Milket-i hsnde fermn- hatundur yriyen

Cmle k ehli bakar imdi hat- fermna
Korkarn kim aa ey h- cihn dil tokunur

tme engtler zlfe hergiz ne
Fikr-i lalle gam- hatt- zmrrd-fmu

Dndrrler bu dil-i hk-nihd kna
Kanda bir em-i melhat ki grem Hletiy

Olurum vurgun anu nitekim pervne
721*630/1
720*629
1
Ky- cnn koyup gitmez idi yabna1

Didgm yirde olayd bu dil-i dvne
ldrrse beni ol h- cihn ldrsn6

Gel erk olma sen ey erh-i cef-c kana
e-i htr- uk ikest itmekde

Yr nevbet mi virr seng-i gam- devrna
Grmesi gussa virr dde-i pr-hnbu

Hlet bezm-i gama byle gerek peymne
uramaz hlugndan ider engtlerin

Hat- ruhsr u zenahdnna smn ne
Cn kulagn aup pey-rev-i Mansr olduk

Penbe-i gafleti hergiz komaduk dkkna
Hvce-i k dinilmek aa lykdur kim

Sne-i vuslat terch ide nakd-i cna
Zemn ire dnp sm-i irikm genc-i Krn'a

Hevda devr-i hum bezedi etr-i Ferdn'a
Olmadan ebr-i fen farkumuza mstevl

ekelm kh-sfat pyumuz dmna
Harbt ehli ba kaldurmayup imekdedr dim

Safdur bakmamak imkn olunca ry- gerdna
Zamn- firkat dim ebinde vahet artukdur3

Mahabbet h gam ceyin salar zr ebhna
Gl-i nev-hz iveyle ser-i Leyl'y zeyn itmi

Havle eyliyen hr- bely py- Mecnn'a
Olur kan zre kan ey Hlet bezm-i mahabbetde

Derse aks-i ruhsr o hu em-i pr-hna
722630
l-i run ra itsem yr: cm- mey alsam elme

rindne T1 (122a), 1; Bu beyitten sonra T1 (122a) ile 1'de
u beyitler bulunmaktadr:
Burarn boynum gy- eann grdke
Gerdenm dndrrin asret ile evgna T1[2], 1[2]
Ser-i kh zre grenler didiler Mecnn'
anatn baa iletdi bugn ol dvne T1[3], 1[3]
3
-T1 (122a), 1; Bu beyit ayrca 721 nolu gazelin 2. beyitidir.
4
-T1 (122a), 1; Bu beyit ayrca 721 nolu gazelin 6. beyitidir.
6
-T1 (122a), 1
7
anda bir em-i melat ki grem
Olurum vurun anu nitekim pervne 1
720
T1. 118a
*
721 nolu gazele it 2, 3, 4, 5, 6 ve 7. beyitlerin T1'de, matla
ortaklndan dolay, sehven bu gazelin kenarna
kaydedildii kanaatindeyiz.
1 Bu beyit 721 nolu gazelin de matla beyitidir.
721 T
1. 118b, 1. 126a, VE. s. 423

Bu gazele it 2, 3, 4, 5, 6 ve 7. beyitlerin, T1'de sehven 720
nolu gazelin kenarna kaydedildii kanaatindeyiz.
1 Bu beyit 720 nolu gazelin de matla beyitidir.
2
6
722
T1. 118b, 1. 130b
3
Zamn-.....artudur: eb-i hengm- firat rzdan bi
kerre bedterdr 1 // zr: eker 1
*
723631
725633
Tr- hurdi tl itse afak- gl-gna1

Merd olan bakmaya bu pre-zen-i gerdna
Nev-bahr old yine geldi saf dnyya

kalum lle-sfat geh taga geh sahrya1
Dg- pinhnuma nisbet tenim dglarn

Bezedr ehl-i nazar hri olan altuna
Hki hem-reng-i sipihr eyledi eltf- Hud

Rekmz kalmad hergiz mele-i alya
Cem-i mlu arar n'idgin ey ehl-i tama

Giricek zr-i zemne sorasn Krn'a
Lengeri dhil-i ketye alurlar gy3

Ysemen kim dkilr zevrak- pr-sahbya
Kur vadiyle bulup nev nem dnmidr

Kit-zr- emelm mezraa-i kemmna
Getrr imdi cihn halkna zencr-i cnn

Ol akar su ki ilc eyler idi sevdya
Nka-i mahmil-i Leyl'y bulup Hletiy5

Cezbe-i k degl mi getren Mecnn'a
Bilse ger savlet-i bd- seheri Hletiy

Blbli verd-i emen salmaz idi ferdya
Viremez br- nihl-i kalemm lemini7

Sidre hn eger alasalar b'ya
724632
1
726*6340
Eger em-i ruhu olmasa ey mh- felek-pye

Dnp bakmazd bu pervne-i dil bezm-i dnyya
Sen derd bel-y ku ekmekden incinmez2

Gam- lal gd-y rhdur uk- eydy
Nakd-i vakti koyalum cm- mey-i hamrya1

Gam- ferdy bugnlk salalum ferdya
Suy bahr-i dernumdan gelr fevvre-i em

Terz-y mahabbet olmasa kmazd blya
Gam- kyla n'ola akl ile cndan gesem2

Ddi glm o per-ry [u] melek-smya
Draht- ser-blend-i bg- ku skna kmaz4

Zll-i Hr' virse nie yllar nahl-i Ms'ya
725
N'in hayrn u medh olmasun ehl-i mahabbet kim

Sen zlf-i dil-vz kemend-i sihr atar aya
Dil ddem senn birbiriyle hasm- cn old6

Mecl-i sulh hergiz kalmad kan ddi araya
dp rz- dernn ikre mrid-i ka

ok ald yine ey Hlet dil flki deryya8
723
T1. 118b, 1. 128a, VE. s. 417

1
Tr-: Nr- 1
5
bulup: ekp 1
724
T1. 118b, 1. 130b
2
-1
4
arar virmez gl elden arsa nad-i rmu
Bu bzr- maabbetdr ne lzm bunda ser-mye
5
Nin: Nice 1
6
-1
7
yine: bugn 1
T1. 118b, 1. 130a, VE. s. 410

1
sarya: dnyya 1
3
-1
6
imdi ecr- emen yle yuardandur kim
B-bn line orsa irir b'ya 1, VE
726
T1. 119a , 1. 130b, VE. s. 410
*
Mstensihlerin, zellikle T1'in mstensihinin, bu ve 727 nolu
gazele it beyitleri ve bunlarn farkl tertibe it ekillerini
hayli kartrdklar kanaatinde olduumuz bu gazelin
tertip ve farklarnda 1 nshas esas alnmtr
(Kanaatimizce bu gazelin VE'de bulunan ekline it matla
hri dier tm beyitleri, balarna 722 nolu gazelin
matla eklenmek suretiyle eklen yeni bir gazel yaplm
ve T1. 119a'da kenarda kaydedilmitir. Halbuki bu gazelin,
matla hri 722 nolu gazel ile herhangi bir ilgisi olmayp
tamamen T1 mstensihinin kartrmas sonucunda ortaya
km bir ekilden ibarettir ve mevcut atflara da bu
hatal kurgu yol amaktadr).
1
Ey tabb-i dil cn alma meded ferdya
Dyemez - dil-aste bu istinya T1 kenarda;
Beyitin T1 kenardaki ekli ayrca 727 nolu gazelin matla
beyitidir.
2
Asalar bezm-i amu em-i gdzendelerin
Dil-i eyd getrr kendsini ortaya T1;
Cm- meyden ki ban aldura mnend-i abb
Dounur bd- fen rind-i adeh-peymya T1 kenarda,
VE

3
Haner-i gamze hayl getrp emmze3

Eyleyp kat- nazar bakmayalum dnyya
Bilmi ol kim olamam ey dr-i yekt sensz3

htiyr eylerm atlmag ben deryya
Rh- kuda sen hk ile yek-sn oldum4

Ne revdur ki beni ignedesin adya
Karular kapmaga hum yeli her geh ki sab4

Getre hk-i reh dde-i n-binya
Rze-dr- gam- k itmeye bir kerre nigh5

Kurs- mihri kosalar mide-i s'ya
Nice vasf ide anu cism-i latfin k9

Hlet hi baklur m o per-smya
Eylese tg-i gamu Hleti-i zr ehd12

Tutuk- al ola kanlu kefeni havrya
728636
Mefl Mefl Mefl Feln
727*635
1
Ald gzm aaa-i berk-i cefya

imden gir ey h sal ebr-i belya

1
Ey tabb-i dil cn salma meded ferdya1

Dyemez k- dil-haste bu istignya
Ben kh- afem ki ne del hazer itsem

Gam mazhar olur hssiyet-i kh-rbya
kd eflke benm syt u sad-y kum2

Hsn ile saldu ise velvele sen dnyya
Cn nakdini al snemze nal keserse

Ey h- cihn kilz ol nal-i bahya
Rindn grp yolda n'in sylemez oldu

Ey viz-i ehr agzu virdn mi kirya
Seyr itse ne var sne v bzsn uk

Virse nic'olur hsni zektn fukarya
Pr-dg- cnn itdi ser snemi amm

Hi ugramad dire-i mihr vefya
Deryze-i manya bizi itmedi muhtc

kr eyliyelm Hletiy dd- Hud'ya
d eflke benm yt u ad-y um

sn ile aldu ise velvele sen dnyya T1; Beyitin
T1'deki ekli ayrca 727 nolu gazelin 2. beyitidir; Beyitin
bu eklinden sonra T1'de u beyitler bulunmaktadr:
Bilmi ol kim olamam ey dr-i yekt sensz
tiyr eylerm atlma ben deryya T1[5]; T1[5] kodlu
bu beyit ayrca 727 nolu gazelin 3. beyitidir;
uramaz arular hum yeli her-geh ki ab
Getre k-i reh dde-i n-bnya T1[6]; T1[6] kodlu
bu beyit ayrca 727 nolu gazelin 4. beyitidir (uramaz
arular: arular apmaa, 727 nolu gazelde).
4
-T1
5
Muttal sen beni ferdya alarsn cn
Seni bir gn alarn ben de an Mevl'ya T1 kenarda,
VE
6
Na- sn nice vaf itmege imkn olsun
let hi balur m o per-smya T1; Beyitin
T1'deki eklinin farkl ekli ayrca 727 nolu gazelin de
makta beyitidir (Na-.....olsun: Nice vaf ide anu
cism-i lafin , 727 nolu gazelde);
let hem rup lalini hem vaf eyle
N'ola rek eylemesem i-i ekker-ya T1 kenarda, VE;
Beyitin T1 kenardaki ile VE'deki ekli ayrca 727 nolu
gazelin makta beyitinin T1 kenardaki ile VE'deki eklidir
(eyle: itdm, 727 nolu gazelde).
727
1. 125a, VE. s. 411
* T1. 119a'da kenarda, bu gazelin matla ile balayan bir
ekil olmakla birlikte 726 nolu gazelin *'l notunda da
belirtildii zere kanaatimizce matla dnda bu gazelle
herhangi bir ilgisi yoktur; dolaysyla matla dnda kalan
tm beyitler 726 nolu gazelin VE'deki eklinden ibarettir.
Bu sebeple de bu gazelin tertip ve farklarnda da 1
nshas esas alnmtr.
1
Bu beyit ayrca 726 nolu gazelin matla beyitinin T1
kenardaki eklidir.
2
eklidir.
729637
Dil ddem olup hidmetde ol h- cef-cya
Ezelden saldlar anu birin oda birin suya

beyitidir.
4
beyitidir (arular apmaa: uramaz arular, 726 nolu
gazelde).
5
Beyitin farkl ekli ayrca 726 nolu gazelin makta beyitinin
T1'deki eklidir (Nice.....: Na- sn nice
vaf itmege imkn olsun, 726 nolu gazelde);
let hem rup lalini hem vaf itdm
N'ola rek eylemesem i-i ekker-ya T1 kenarda, VE;
Makta beyitinin T1 kenardaki ile VE'deki ekli ayrca 726
nolu gazelin makta beyitinin T1 kenardaki ile VE'deki
eklidir (itdm: eyle, 726 nolu gazelde).
728
T1. 119a
729
T1. 119a, 1. 126a, VE. s. 421
Uyanmaz baht- n-fercm hergiz hvb- gafletden2

Elin her gh urur ehl-i mahabbet geri znya
Bezm-i meydr aradan def it hicb dstum

kn dil-ber utandurmak gerek ihsn ile
Abr-i ceyb-i havr olmadan cennetde r eyler3

Gubr- cismmi bd ugradursa ol ser-i kya
stnuda iderken ek-i hnnm revn

ekme tig-i cevri kan yumazlar kan ile5
Yaumla gzlerm tolar boanur keffeteyn old4

og olsa ake saymazlar an korlar terzya
nki rz-efzn olur hemvre tb- talatu6

Kimdr an bir gren hurd-i nr-efn ile
Mugayln- md old gzer-ghnda bh-ver7

Getr ey Hlet var kuvvet bir kerre bzya
Cnbi-i gl-bergi gl-ende sabdan sanmauz

Germ ider gl andelb tein dmn ile
730638
Cnuma kordum seni bulsam didm fikr itmedm

Snemi k itme sen tg-i gam- hicrn ile
Katre katre kan olup etrf- emm Hlet9

Yri teshr eyledm ol sbha-i mercn ile

1
Ky- yra yz srp zahm- dil-i hn-p ile

Der-geh-i devlet-meb- ha geldm ba ile
732640
Tekye-gh- kda hayrn olan bdllar

erhi tutmazlar ber--ber dne-i hah ile
Gh bedr geh hill ar klma ey felek

Glin almak dem olmaz gz ile ka ile
olsa gl-en bd- h- blbl-i nln ile

Hrlardur salnan hir gl-i handn ile1
oymaya hergiz hars-i ml- dnynu gzi

Kse-i gerdn ml--ml iderse a ile
Al virmez ku hergiz addan ddn2

Eglenr ol h b- em-i mzlmn ile
Nr- hyla seni ey erh bir gn rengler

Bah iderse Hlet-ve rif-i kall ile
em-i hn-rzin bugn gyet de bmr aladum3

tmiyor zr kanat yr bir kurbn ile
tee dnmi gli hkister olm blbli

Sahn- gl-en baa klhendr gam- hicrn ile4
Eyledi dem-beste-i gam em-i fettnu beni

Dikdi gy kim dehnum szen-i mjgn ile
731639
1
Pister-i merg ireyem hicr-i leb-i cnn ile

Ol tabb-i dil meded gelsn yetisn cn ile
Ayrur k ehlin ban kad-i ham-geteden2

hlar bze eyler gy ile evgn ile
Snem kin grr itmez nigh- merhamet

re-sz olmaz bu del szen-i mjgn ile

bulunmaktadr:
Rev grmez felek erbb- a val- dil-dr
eker amm ki kend her gice bir mh pehlya
3
Dehnum beste lma luf idp ey af- bmr
Biraz abr eyle efnum varnca ol ser-i kya 1, VE
4
-1, VE
5
Lebi vafnda yr let nazm- af-bau
Aceb bezer dizilmi rite-i al zre llye 1, VE
730
T1. 119b, 1. 126b, VE. s. 429
2
da: uda T1
731
T1. 119b
2
Beyitin farkl ekli ayrca 732 nolu gazelin 4. beyitinin

1[4] kodlu beyittir (stnuda iderken: der-gehde
eyliyorken, 732 nolu gazelde).
6
beyittir.
9
Bu beyit 761 nolu gazelin de makta beyitidir (eyledm:
eylerm, 761 nolu gazelde).
732
T1. 119b, 1. 126b
1
rlardur: r u asdur 1
2
-1
3
n-rzin: n-vrn 1
4
an- gl-en baa klendr: Klen-sdur baa
gl-en 1; Bu beyitten sonra 1'de u beyitler bulunmaktadr:
Der-gehde eyliyorken ek-i nnm revn
ekme t-i cevri an yumazlar an ile 1[4]; 1[4]
kodlu bu beyit ayrca 731 nolu gazelin 5. beyitidir (Dergehde eyliyorken: stnuda iderken, 731 nolu gazelde);
nki rz-efzn olur hemvre tb- talatu
Kimdr an bir gren urd-i nr-efn ile 1[5]; 1[5]

6
Sz-gr olmaz baa hergiz reyy-y felek6

Ukde-i derdm almaz degme bir dendn ile
Gayretm ol deldr kim aks-i yr Hlet9

stemem cem oldugn bu em-i ter-dmn ile
O meh bir smn cme geymi sne-k olm

Akdur gk kapus Hlet turma du eyle
735643
733
641
Nie kfir-ke ba egdrdi istign ile1

Syleilmekden kalnd ol bt-i ran ile

1
Nie kfir-ke ba egdrdi istign ile1

Hi sen fevkde hb olmaz ne var bah eylesek

Mihr-i lem-tb ile mh- cihn-r ile
Olamaz hursend-i b u tb gam tlibleri2

Ne zll-i Hr ile ne te-i Ms ile
N'eylesem bilmem ki olm cmle lem ku

Mkil idr baa kmak bir kii dny ile
Ci-i dery-y dilden itmez oldum kyl kl3

uymasunlar diy hlm ol dr-i yekt ile
Kays ile Leyl gibi bulduk cihnda itihr

Ben cnn- k ile sen hsn-i b-hemt ile
Aa kald ki idem derd-i dil-i pr-hn ar

Destine sahb sunup bir sgar- mn ile
Nakd-i vakt ister visl-i dil-ber-i smn-beri

Glmz aldanmaz old vade-i ferd ile
Ben aa rif dimem ey Hlet kim bir bile7

Sye-i dvr- yri devlet-i dny ile
Ol Hm-y evc-i nz ey Hlet bakmaz eger

Derd-i kyla tenmde sthvnum sayla
734642
736644
Yolumda ser viren gelsn diy hum sal eyle

Mahabbet burcu vrn old gel badan bin eyle1
Saa dirlerse eger k giryn eyle1

Dstum szlerini dileme ihsn eyle
let nmem eger ky- nigr bilmezin dirse

Bile al murg- cn ey kebter reh-nm eyle
Yed-i bey-y melhatle olundu beyat

Halk var pdehm bende-i fermn eyle
Nasbm ey felek ser-getelikdr zerre-ve nkim

Beni gn yzl dil-berlerle br n eyle
Hk-i kyu olayn dstum ol art ile kim

Cra-i cm- gamu stme rzn eyle
Atarsa cnib-i agyra gl ben k- zra

Ne var ey tr-i dil-ber sen de bir kerre hat eyle4
Ey dem--dem gzeden kabr-i ehd-i k4

Hn- efserdesin al sbha-i mercn eyle
735
6
-1; Bu beyit 761 nolu gazelin de 6. beyitidir (derdm:

albm, 761 nolu gazelde).
7
Viz gftrn g itmez olsa let
Gnbed-i eflk olsa nara-i mestn ile 1
733
T1. 119b, 1. 131a
1
Bu beyit 735 nolu gazelin de matla beyitidir; Bu beyitten
Gllerin bu ru- dil-dra tebh eyleyp
Badurur murn- gl-en ularn av ile
2
Olamaz.....libleri: b u tbdan almad hergiz
krumuz 1
3
anma stnde abb ol yr ram itsn diy
Syil-i ekm getrdm em-i n-bn ile 1
5
rif: il 1
734
T1. 120a, 1. 127b, VE. s. 427
1
Maabbet burcu: isr- 1, VE
4
tr-i: -VE
T1. 120a (kenarda, noksan gazel), VE. s. 419

1
736
T1. 120a, 1. 129b, VE. s. 418
1
Bu beyitten sonra 1'de u beyitler bulunmaktadr:
Eyleyp lal-i leb ll-i dendnu bz
Cevher-i alumuzu ymetin erzn eyle 1[2]
lup ey - cihn nz ile terf-i emen
Sebzeyi urrem idp glleri andn eyle 1[3]
4
Bu beyitten sonra VE'de u beyitler bulunmaktadr:
Dr-i dendn ile lal-i lebi fikrinden
albi mazen-i gencne-i irfn eyle VE[5]; VE[5]
ayrursan beni k ile zebn old diy
Tek sen ey aste gl baua dermn eyle VE[6]; VE[6]
Dilerin bulmaya cn yataca yir dmen
Saa dirmi ki beni bir gice mihmn eyle VE[7]; VE[7]
Rzu kimseye kef itme sakn Hletiy10

Gonce-i lle gibi dgu pinhn eyle
Ehl-i dildr Hlet rh- gamuda dstum7

Pyml olmak dilerse bas hemn ikrrna
737645
739647
Mefl Mefl Mefl Feln
Hem gabgab hem zlf-i pern elmzde

Sultn- gamuz gy ile evgn elmzde
u Ank'yam ki kalmdur Hmlar zr-i blmde

Bi-hamdi'llh benm Kf- kanat geldi flmde
skender'e yol gsterrz zulmet-i gamda

Var bde gibi em-i frzn elmzde
Ururd h- gayret te-i cn-sza tuysayd

Ad dil-dr ile cem oldugn beyt-i haylmde
Prn- gamuz olamazuz hi assuz

Tutsak aceb olmaz meyi her an elmzde
O Mecnn'am ki ben bze-i tfln- ehr oldum

Urup seng-i cef hergiz komazlar kend hlmde
Vardukda rem bgna havrya sunarduk

Olsayd eger snbl-i cnn elmzde
N'ola almasam mrmde ol yneyem ben kim4

Safy buld yrn- saf jeng-i mellmde
ldrmeg imi kendmzi firkate dermn

N'eylerdk eger olmasa dermn elmzde
Getrse b- em-i Hlet'den kyna eme

Kosam cn nakdini ol yra vakt-i irtihlmde6
Gh gzmzden silerz ek-i revn

Oldur grinen sm-i firvn elmzde
Yannda anu Hletiy hr komazduk

Olsayd eger ol gl-i handn elmzde
740648
1
em-i pr-hn-bumuz var bdede peymnede

Bahtdur hem-hvbemz ancak bu mihnet-hnede
Zlfin Leyl's yanndan ayrmaz var ise

Nee-i Mecnn' buld bu dil-i dvnede
738646
1
Virse dil ruhsat aceb mi h- te-brna

ok tahamml itdi erh va- n-hemvrna
Hle eyler nazar her dem bu cn- n-tvn

Gzleri dim olur mr- hars dnede
Bildrr mestne-i cm- gurru haddini

Devlet-i dehr anun milz idbrna
Cevr ile geh dilde gh cnda yoklar kn

Tesiyle genc arar gy ki bir vrnede
Basmadan bu hk-dn- esfele r eylemi

Byle takrr itdi Mansr'u varanlar drna
lmeg ile kdan kurtulmag olmaz Hlet

te-i gam gizlidr hkister-i pervnede
ku gnlin nice yapmak gerek bilmez o h

Hne-i kalbm yazklar dmemi mimrna
Vasl in itmezdi dil-ber vade-i ferd bugn

Bu dil-i bmr kmaz sanmasayd yrna
Herkese eyler nazar dr'-if-y kda6
Ol tabb-i cn u dil bakmaz bu ben bmrna
741649
rh- amuda: k-i rehde T1 (122b), 1

T1. 120b, 1. 127a, VE. s. 413
4
bulunmaktadr:
Ya vala irgrrdi ya helk eylerdi tiyle
Eger ehline fi'l-cmle ram olsa o zlimde
5
em-i: ek-i 1, VE // osam.....irtilmde: Eger
ehline fi'l-cmle ram olsa o zlimde 1
740
T1. 120b
741
T1. 120b, 1. 124a, VE. s. 408
739
Rzu kimseye: Kimseye li VE

T1. 120a, 1. 125b, VE. s. 412
738
T1. 120a (mkerreren 122b'de, tekml-i kusurda), 1. 125b,
VE. s. 428
6
nazar: nigeh 1
737
rmedi hergiz elm yr ruh- zbsna

Degmedk gl-zr- dehr bir gl-i ransna

2
ihre-i zerd sirik-i emi pinhn eyleme

Yr mildr bilrsin sm zer peydsna
Ik ola dirdi gzeller grseler klarn

imdiki dil-berler k olsun istignsna
Hlmi ar eylemek olurd amm n'eyleyin

Ol eh-i hsn komazlar kimseyi tenhsna
Her kanda gelse rst bu ben n-tvnna1

nmez o eh-svr meger nakd-i cnna
N'in itmez old yr evvelki gibi iltift

Sen niye ey Hlet ol k- eydsna
Dervze-i haytum okdan virrdi cn

Olsayd itimd o hu emnna
C u hura balasa viz aceb degl

Zr drdi zerk riyy zamnna
h- draht- devleti hi huk grmedi4

Bg- mdini dren bg-bnna
743651
Mefl Filt Mefl Filn
742650
1
Nme-ber gelmez kalur meyl eyleyp cnnuma1

Kasd ider gnderdgm ksid dem--dem cnuma
Jeng-i sipihri zer-ger-i mihr eylese tl

Almaz berd-i himmetm an miynna
Knc-i n-peyd-y uzletdedr meknum yle kim2

Konmaya dny yklsa gird-i gam dmnuma
gm- ayn Hletiy hikmet zredr

Varsam gubr- htr ile stnna
Tutmumdur ke-i fakr ire Attru yirin3

lib-i dr-y mihnet togrlur dkknuma
Her kaan dil hnesine gelse gam erm itmezin4

re-i cndur mheyy kldugum mihmnuma
Bi tr- vr- elem girseydi n-peyd olur5

Bir ribt- teng iken bu htr- vrnuma
Dsem aceb mi hk-i der-i dil-ber stine

lsem odur gelen dil-i gam-perver stine
Bm- k zre den her katre-i ebr-i bel6

Gelmeyince olmaz hir nv-dn- cnuma
Mestne yatd sne-i pr-dguma o yr

Grenler an didi yz gller stine
Khnedr ey Hlet bu etr-i zer-kr- felek

Ben eh-i mlk-i gamam lyk degldr numa
Ben hke degmese n'ola tr-i ceflaru

ftdeler an drr mi yir stine
Cna degimek istedi dil bsesin vel

Ol yr kil olmad ba ister stine
Ol tze gonceyi saknup bd- hdan5

Uk berg-i bd gibi ditrer stine
Bezm-i belgat ire olup sadr Hlet

Bir kimse gemedi o shan-ver stine7
742
T1. 120b, 1. 129a, VE. s. 411

1
Nme-ber gelmez: Nmemi ilten 1, VE; 1'de bu beyitten,
VE'de ise 2. beyitten sonra u beyit bulunmaktadr:
fl- dil dery-y amda ar ola yed diy
Pr-i mey-ne ked-y bde balar yanuma (yanna 1)
1[2], VE[3]; 1[2], VE[3] kodlu bu beyit ayrca T1'de
kenardadr.
2
-1
3
-1
4
-1; VE'de bu beyitten, 1'de ise 3. beyitten sonra u beyit
bulunmaktadr:
Kn- emmden an lali ad-y bed-gher
Vl olmaz m anur g- eh-i bnuma 1[4],
kenardadr.
5
h kim ram itmez ol em er- ehl-i dil (ehl-i
1)
Ne dil-i sznuma ne dde-i girynuma 1, VE; Beyitin 1
6
-1, VE
744652
Mefl Filt Mefl Filn
743
T1. 121a, 1. 125a

1
Her anda gelse rst bu ben / nmez o eh-svr meger:
Yollarda rst gelse eger / Ol eh-svr- sn eger 1
4
Sd-ger-i am amasa dkkn- himmeti
Sd- met- dehr yetimez ziynna
744
T1. 121a, 1. 122b, VE. s. 404
5
Br- belm ekmededr dir egeri yr
Kimse drmez an rab-i ar stine 1[6], VE[6];
6
Bir kimse gemedi: Kimse bulunmad 1
745653
1
Yaklad ol zamn ki shan-senc-i hsn n

Ebrlaryla hatt- lebin mstezd ide
Gsterdi Hlet'ye ser-i zlfini o h

Lutf itdi hayli mrini Mevl ziyd ide
Geldi ol hr-sfat bezme hicb-lde

Ruhnu gllerini kld gl-b-lde1
748656
2
Nazar itdke aa baht- siyhum sanuram

Her kaan emi olur bezmde hvb-lde
Mey-i nb ise eger k ider mahv- vcd

Olur ehl-i hred crmi evb-lde
Gsterrler bir iki gn hsn ile hicrn bize

Hsn bk olsa n'eylerdi aceb hbn bize
Pk ider ebr-i kerem lemi ol gn gelicek

Olsa rindn n'ola t rz- hisb-lde
ule-i hum grnce murg- kudsler dimi

kbet hayr eylemez bu te-i szn bize2
Hlet virmeye t kim ferhndan cn

der ol yr hitbn itb-lde
Dn gice gftra dnm ile gz eyledi3

Hteminden zehr virdi ol eh-i devrn bize
Fahrmzdr tg-i h hrka-i fakr fen

Pdh- kdan geldi kl kaftn bize
Varmuz bir hle kim olmasa ek-i emmz5

Dirdi elbette grenler sret-i b-cn bize
Def ider dilden gam- sad-slemz ey Hlet6

Bir gler yz gsterrse ol gl-i handn bize
746654
1
Sevinsn dil grp ddru ey h- cihn-dde

Yeter kan ile told bir zamn dil bir zamn dde
Tehdr elde cmum ski-i devr cefsndan
Kosun gh arak gh arb- ergavn dde
749*657
3
Ykld kasr- htr u kh- dil seyl-b- mihnetden

Nimen-gehlerinden kald ol hu hemn dde
Koma yne-i lem-nm-y cm destden

Budur ehl-i fenya pend-i prn- cihn-dde
Olmadu sne-be-sne bu dil-i gam-hvr ile

Cna cn olmak der mi saa hi agyr ile
Ten-i zerde nigh itdke ll olsam n'ola gamdan

Olur ey Hlet dem-beste murgn- hazn-dde
Yanua kim gelse hbndan olur gark- arak2

Ar- hsn itsek eger ol ten ruhsr ile
747655
Mefl Filt Mefl Filn
1
ol dil-rb ki htr- uk d ide

Bezer hemn o ha ki mlknde dd ide
Ey bd- h gafleti ko belki gna

Ol zlf-i fitne-cy varup bir fesd ide
ol deldr gubr- dilm kim hev-y k

Cizdr andan istese bir gird-bd ide
745
T1. 121a, 1. 126b

1
gllerini: glleri T1
746
T1. 121a, 1. 127b
3
r: cn 1 // Nimen-gehlerinden: Nimengehlerinde 1
747
T1. 121b
748
T1. 121b, 1. 131b, VE. s. 422

2
bu: ol 1
3
Dn gice gftra dnm ile: Dn gice dnm ile
gftra 1, Azn aup mla dnm ile VE
5
-VE; Varmuz bir le kim: yleyz kim ile 1
6
ad-slemz: yek-slemz 1, ad-sleyi VE
749
T1. 121b, 1. 124a, VE. s. 435
*
T1'de noksan olan ve dier nshalardan gelen (750 nolu
gazelle de atfa yol aan) kenardaki beyitlerle sonradan
tamamlanmaya allan bu gazelde, VE nshas esas
alnmtr. Kenardaki beyitlerin yol at karkla
dikkat ekmek iin kenarda mstensih tarafndan kaytl
u not bulunmaktadr: "ki gazel olmak zere mnsebetiyle beyaz ola".
2 Bu beyit T1'de kenardadr; ar- ara: ara ar 1

3
Varmaynca olamam elbette her gn kyna3

Ekm almaz meger hk-i der-i dil-dr ile
Gitmese gzden hayl ta mdur mjgnlarum7

Her tarafdan reh-gzrn baglamdur hr ile
Sz- kdan u dil-ber kim haber-dr olmaya5

Fark yokdur Hlet hi sret-i dvr ile
tdgin halka o hun kkl-i gs ile

tmek istermi hat- nev-hzi birka m ile
Gsterr her szen-i mjgn- yri nze-dr

Derdmz Mevl bilr ol gamze-i cd ile
Bg-bn- ek-i pk hsl- tedbridr

Eyleme nisbet gl-i dgum gl-i hod-r ile
lem-i bl-y hsn si-i devrnsn

Olma hem-pister meded agyr- har-pehl ile
Rh- teng-i dehre virmiler keder ey Hlet

Ol felek nmnda olan tevsen-i bed-h ile
750*658
751659

1
Hi mukayyed olmad hl-i dil-i bmr ile

Var ise bir hli vardur dil-ber agyr ile
Orta yirde noktadur gy dehnu dstum2

Dest-i kudret ekdi devr-i hattn pergr ile
Pertev-i mihr-i ceml-i yr ile n-bd olur4

ku hi fark yokdur sye-i dvr ile
Klmadu mmtz ihsnula addan bizi3

Bir bilrsin pk-bz- k her murdr ile
Endh- firk itdi siryet dil cna

Girdi yine seyl-b- bel hne-be-hne
Blbli pervneye rek itdrrdi Hlet5

Gelse dil-ber gl-ene ol ry- te-br ile
Bi kerre eger zahm- emr-i gam olsa2

rmez eli k ehlin ol genc-i nihna
klar yirden yire almag sye

Kimdr acaba sevk iden ol serv-i revna
Dihkn- felek-hilkat-i hrmen-geh-i ikbl

Murg- Harem olsam da baa virmeye dne
Bezm-i emel Hletiy var idi hazz

Sksi eger olmasa hem-reng-i zamne
752660
Mefl Mefl Mefl Feln

Pertev-i mihr-i ceml-i yr ile n-bd olur
Far yodur u hi sye-i dvr ile T1[3]; T1[3]
kodlu bu beyit ayrca 750 nolu gazelin 3. beyiti; farkl
ekli ise ayrca makta beyitinin 1 ile VE'deki eklidir
(Far yodur u: Far yodur let 1, VE).
4
Bu beyit T1'de kenardadr;
Gence gemidr n-y alb ile pyum benm
Bir ara idmet itdk mlik-i dnr ile T1; Beyitin
T1'deki bu eklinden sonra T1[5]'de ayrca u beyit
bulunmaktadr:
ldrrse a- nev-zle zlf amlar
orarn abrm ola ey mr u mr ile
5
Bu beyit T1'de kenardadr.
750
T1. 121b (kenarda, noksan gazel), 1. 124a, VE. s. 433
*
T1'de noksan olan bu gazelde VE nshas esas alnmtr.
2 dehnu: ayl T1
3
-T1; Bu beyit ayrca 749 nolu gazelin 3. beyitinin T1[3]
kodlu beyitidir.
4
lmadu mmtz isnula / Bir blrsin pk-bz-
: Dem-be-dem lufula mmtz eyle / Pk-bz-
u bir bilme 1
5
Bu beyit T1'de 749 nolu gazelin kenarnda kaytldr.
753661
1
Hadeng-i cevri gnder muttasl uk- dil-re

Rev grme an ey ka y ad-y bed-ke
Gelrmi rler prmen-i Mecnn- n-da

Meger cismindeki jlde myn sandlar be
Dil-i fte-htr n'eylesn bu erh-i mny

Mar-i derd-i k- dil-bere lzm degl e
751
T1. 121b
T1. 122a (tekml-i kusurda)
2
zam- (S2. 95a): zam T1
753
752
Revdur olmasam bezminde hergiz giryeden frig

Gler ol n-handm baa ad urcak te4
Adya iltift ol fete kem pedr diler5

Vel ben grmedm ey Hlet bir byle kem pe
756* 665
Mefl Mefl Mefl Feln
1
Her gh leked-kbu olur rh- gamuda1

k irir nie safya kademde
Ben garka-i hn- ciger itdm dil-i zr2

Var sen de ol ey merdmek-i em demde
754662
1
Karr eyler nzl iden bel elbette cnumda1

eh-i kam bugn sdedr dny zamnumda
Ey mutrib-i n-sz- felek engi kaldur3

Zr ki vef nagmesi yok zr bemde
Ser-i kh-sr- istignda bir murg- Hm-blem

ki lem bile hr u has olmaz iynumda
emm dem-i vuslatda grr ry- hakkat4

Ddr iledr lemi bg- rem' de
Benem hengme-i derd bel cn-bz kim Mansr

Hner gstermege kdir degldr rsmnumda
ftdesidr Hletiy bikr-i man

Hakk ki aceb hl konulm kalemde5
Seg-i kyu beni hk olcak bulup karmazd

Eger by- mahabbet olmasayd sthvnumda
Yannda servi var bir cydur ey Hlet gy

Benm ir-i revnum vasf- kadd-i dil-sitnumda
755663
757666
1
karsam dr- dnydan lh ben bu hletle1

Fe-y maheri dery idem ek-i nedmetle
Cehennem tein klma benmn yok yire yi

lh ben yanup hkister oldum nr- hacletle
Bile har oldugum erbb- crm h- serdin gr

Beni korkutma viz szi-i rz- kymetle
Bizm badan baa crm olmaga ikrrumuz vardur

Ne hcet kim hisb ideler ukbda rikkatle
Aceb kesb itdgm crm cevbn kimden isterler

Varursam arsa-i rz- hisba ben bu hayretle
Ne lem nev-bahrn zler ol dvne hi bilmem

Teselli gelmiyor hergiz dile gl-zr- cennetle

1
Belin erbb- ka rz u eb kudursa cnne

Eli hi degmese derd ehlin k-i girbna
Cihnu ser-be-ser lyiinden el yudum zr

Beni irgrdi bahtum bir nigr- pk-dmna2
Gice meclisde cn girye-i mestneler kldu

Hemn ol tga dndi kirpig kim drr dne
Hyl dde-i pr-hn- kdan degl hl

Seni grdi o da grendi cn girmege kana
Kalup h- gamuda Hlet-ve b-mecl oldum

Yapdurmaz beni afum kemend-i h u efgna
756

VE'de mstensih hatalar ve okunma problemleri fazla olan
bu gazelde 1 ile T1 nshalar esas alnmtr.
1 Bu beyitten sonra VE'de u beyitler bulunmaktadr:
tmi utalum - ftde taamml
[]gerek cevr cef v sitemde VE[2]
Lalnde[n] ol ayrd bizi tilmzdr
Ayr meded alama albm aremde VE[3]
2
nb- ciger n lan bdeyi n'eyler
[Var] (Ve, nshada) ol yri ey - rde demde
3
-VE
4
-VE
5
a ki aceb l onulm: Bilmem ki ne let od
Mevl VE
757
1
letle: asretle 1
*
urca: urdu 1, VE
iltift ol: ol iltift 1 / fete: ftb
754
1
eyler: ider 1
755
2
nigr-: civn- T1
5

7
Ne var ba zre yir itse bize ey Hlet havr

Gelp gitd bu bga lle gibi dg- mihnetle
760669
758667
1
Nakd-i cn ald ald gamze-i berrn ile

Tutd agzn zahm- hn-efnumu peykn ile

1
Baksa mirt- ruh- yra rakb-i r-siyh

Tre old sanurum yne-i hurd mh
Bunca yllardur ki ol h- cihna amadum

Drc-i emm told geh drr geh mercn ile
Sz gelr hir saa ey k- Mecnn-sfat

Yr elinden dmen-i kh-srda eylersin h
ldi dirildi komad ku anda gl

Gedi mri gh vuslatla gehi hicrn ile6
Yine sensin kendi dnyya rsv eyliyen

Yokdur ey k o tfl- nev-resmde hi gnh
Sne-k olsam aceb mi lle-i hamr gibi3

Yand bagrum ser-be-ser tb- teb-i hicrn ile
Geldi emmde karr itdi miyn- ekde

Old gy kim hayl bir eh-i encm-siph4
Ben lml hasteye laliyle dermn eylesn5

Ol tabb-i dil meded gelsn yetisn cn ile
Mlk-i dilden cey-i gam def itmeg in gelmed5

Saa hod varup haber virmidi h- subh-gh
Gitmek zreydi adem mlkine cn- b-karr8

Kald birka gn md-i vuslat- cnn ile
Gl-sitn- dehri okdan terk iderdi Hlet

Olmasayd gl yz hr- cefya zr-hvh
Bildiler anu marif gencine cy oldugn4

Yksa glm aceb mi te-i hrmn ile
yle olm Hlet yr yannca pyml7

Ger grlse sye-i serv-i revn sanla
761670
759668
1
Yzm glmez eger ry- zemn hep lle-zr olsa

Almaz gonce-i kalb-i haznm yz bahr olsa
Revn old yaum mirt- tabum jeng-i gam tutd
Ne hsl aksa clar sahn- sahr sebze-zr olsa
Bizi ol zlf-i ham-der-ham hevs ok toladurd3
Diyr- vuslat- yra kar bir reh-gzr olsa
Nazr olmazd hergiz lem-i vasl- civnna

Eger derd-i dernum gibi lem bir karr olsa
Egeri nakd-i Hkn'yem amm kim revcum yok

Bilrdi kymetm ey Hlet shib-ayr olsa
758

4
-1
5
-T1
759
3
Bizi: Beni T1

1
Gussamuz def eylerz dim leb-i cnn ile

Olmazuz biz Kh-ken-ve sret-i b-cn ile
tsem ol h- sitem-gerden fergat ihtiyr

Kim kabl eyler beni bu nle v efgn ile
Ayrur k ehlin ban kad-i ham-geteden5

hlar bze eyler gy ile evgn ile
Kssa-i Ferhd u rn'den usand ehl-i k

Alan imdi benem ol husrev-i hbn ile
760

3
-T1, 1
4
Sne-k.....gibi: Olamam bir nie yirden cismmi k
itmesem // lle-ve nr- am- hicran ile: ser-be-ser tb-
teb-i hicrn ile T1, 1
5
-T1
6
Beyitin farkl ekli 1'de makta beyitidir.
7
-1
8
Gitmek zreydi adem mlkine cnum let
ald bira gn md-i vulat- cnn ile 1
761
T1. 123a (tekml-i kusurda, noksan gazel), 1. 126b
3
Y lh h- serdm bilmezin kandan gelr

Sne hod prdr dem--dem te-i szn ile
Sz-gr olmaz baa hergiz reyy-y felek6

Ukde-i kalbm almaz degme bir dendn ile
Katre katre kan olup etrf- emm Hlet7

Yri teshr eylerm ol sbha-i mercn ile
Buld peyknn dil trini cn Hletiy

Umaruz haneri de bu ten-i uryna ka
764673
Ceres gibi dil-i Mecnn hemn balard feryda

Zimm- nka-i Leyl'y grse dest-i adda
N'olayd grmeyeydm cm- yn bezm-i devrnu

O cm n'eyleyin kim gayr in itmiler mde
762671
1
Dil-i rdeyi fte klup bir melege1

Komazn hk-i derin baum irerse felege
Terzmuzdan inmez meyl iden al v ednya3

Agrlk muteberdr dil-bern- sm-smda
Viz-i ehr ip dke saa sahby

Eylemi cme-i takvy mlevves o leke
Gelr vuslat meta ben gednu nakd-i cnyla4

Bahs az olur zr ki hicrn olsa klda
uramaz hande-i lal-i lebi grmeyicek

Dil kebb old vel hceti vardur nemege
Ne var bezetseler nehr-i cinna nazm- cn-bahu

Nazr olmaz aa ey Hlet hakk ki dnyda
Eysin dkmeg in pyua sm-i ek

Bezedi gzlerm karas seng-i mihege
Y lh bu zemn nic'olurd hli5

Bir zamn varmasa dery-y sirikm semege
rgre lcce-i dery-y gamu shiline

Hlet elde iken zevrak- sahby eke
derdi ol tabb-i cn u dil ben zr u n-da1

Mahabbet derdin bir resi olsayd dnyda
Sen r kalaru yle hev kld dil tfln2

Mfd olmaz eger algitseler Znnn'a irda
Terzmuzdan inmez meyl iden al v ednya4

Agrlk mu'teberdr dil-bern- sm-smda
765674
763672
1
Yr kim snesini k ide seyrna ka

hdur gencin aa kullara ihsna ka
Gelr vuslat met ben gednu nakd-i cnyla5

Bahs az olur zr ki hicrn olsa klda
Hvba varursa eger bezmde cnn gz a2

Belki sohbet yine sen k- nlna ka
N'ola olmazsa mr-i Nh'a reki rind-i mey-hvru3

Dem olur bi yaar bulsa eger bir zevrak- bde
urma yaum ki kar dde-i hnn zre

Lal in hvceye bezer ki Bedahn'a ka
Hev-y Sidre v sevd-y b'dan olur frig

Gl viren kii ey Hlet ol serv-i zda
h- serdle yine yri savutdu benden

Ortamuzdan gele sen ey dil-i dvne ka
-T1; Bu beyit 732 nolu gazelin de 6. beyitidir (albm:

derdm, 732 nolu gazelde).
7
-T1; Bu beyit 731 nolu gazelin de makta beyitidir (eylerm:
eyledm, 731 nolu gazelde).
762
1
rdeyi: rdemi T1
5
-T1, 1
763
2
varursa: varsayd 1
764
T1. 123b (tekml-i kusurda), 1. 130b

3
4
765
1
derdi: Olurd T1
2
3
4
5
mey-vru: mey-vrlaru: T1 // yaar: yaum T1

766675
1
Dvne-i mahabbet dgse kar m cn

Dr'-if-y vasla bir kerre dhil olsa
Hattu gelp zuhra fte olsa diller

Ol h- gabgab ire n sihr-i Bbil olsa
Nefin bilp mukarrer mey-hnede mey ise4

Gelse fakhi ehr ilmiyle mil olsa
Bezm-i mey-i addan incinse gitse dil-ber

N itdgi adnu semm-i helhil olsa
Ezhr- bg- bahtum olmaz gde hergiz

Bd- bahr- devlet dnyya mil olsa
Ey Hlet tutardum bahri aa ber--ber

Dery-y lutf- ha ger kar u shil olsa
Ol h- pr-hner kim hengm- midhatinde

Olur nazr-i Bkl* Sehbn- Vil** olsa
Tenm bir sthvn kald diz ol h- fettna

O zlf-i anberne eylesn barmaklarum ne1
N'ola terk itse erbb- hakkat bezm-i dnyy

Sunulmaz cm- iret anda ill ahs- n-dna
Bel dmna ak byle giriftr olmak ummazdum4
Sipihr hrmeninden almadan dil murg bir dne
Ayag altnda kalm n-tvn bir mram amm kim
Eger lsem de ar- ihtiy itmem Sleymn'a
Degimez milket-i ry- zemne ke-i fakr5
Felek ste virilse Hlet erbb- irfna
767676
769678

1
Grme herc yzin mihr-i cihn-r-y ise

ki yzlden fergat kl gl-i ran-y ise
Ek-i hasret kld garkt- bel hir beni
Badan ad dil-ber maksd istign-y ise
Dil-i mecnnum kasd eyliyen nakk tasvre

Yazup zlf-i girih-gr yannca ekdi zencre
O yr kirpigiyle gamzesinden ihtirz eyle

Sakn kim karu varmak olmaz ey dil tr emre
Dil-i sad-k-i k neye rek itmemek olmaz

Huss ol zamn kim gire ol zlf-i girih-gre
Umaruz kim sala mihr-i hidyet kbet pertev

alm- zulmmzle hne-i dil kalmaya tre
Bu be beyti eger ey Hlet grmek nasb olsa

Mukarrer kord shib-hamseler el arkasn yire
Reki derysnda k gavta-i hasret eker

Degme derd ile bulunmaz ol dr-i yekt-y ise
ekker ise lali ol yr nice mey-gn olur
Ya neden rn ola ger bde-i hamr-y ise
5
ol ki bir hayvna b- vuslatn lyk grr

El yu andan eme-i hurd-i b-hem-t-y ise
Ksmet-i bezm-i ezeldr zhid tan eyleme
Hlet-i b-riy rind-i kadeh-peym-y ise
768677
Vasl- nigra gh k ehli vsl olsa

Yok gelmese gzelden makle kil olsa
-1
Bl: Ku beyinli, sz sylemekten ciz bir Arab'n
addr. Araplar arasnda sz sylemekten ciz, belheti
zhir olanlar hakknda "ay min Bkl" yani
"Bkl'dan daha beceriksiz" meseli nldr (Ahmet
Talt Onay, Eski Trk Edebiyatnda Mazmunlar, Ankara
1992, s. 66).
**
Sehbn- Vil: bni Kast kablesinden feshat ve
belgatla nl olan bir ztn addr (Ahmet Talt
Onay, a.g.e., s. 66).
769
*
766
T1. 123b (tekml-i kusurda, noksan gazel), 1. 128b

1
barmalarum: kirpiklerm T1
3
-T1
5
-T1
767
3
Reki derysnda: I derysna T1
5
-T1
768
770679
1
Ik hem-reng itdi yaum bde-i gl-gn ile

Bde-i gl-gn benm yanumda birdr hn ile
Nka-i Leyl'ya hr- det gelmezdi lezz
Hsl olmasayd b- dde-i Mecnn ile
Ski-i meclis geh mey geh arak ar eyleyp

Ald aklum hsl tedbr-i gn--gn ile
Degmesn bir ferde ey hvce met- dehr-i dn

Cmlesin ek hnee gerdne-i gerdn ile
lh yr ile hep krumuz nz u niyz olsun

Beni hk ile yek-sn it an l-cenb eyle
Varup bir bba mensb old herkes ey gl sen de

Der-i devlet-meb- lutf- Hakk'a intisb eyle
Kilid-i kufl- mmdm koma keffinde mahlku6

lh kend dest-i kudretle feth-i bb eyle
Ko ksun Hlet cnu n'in ol ha dil vird

Dimez miydm saa herclerden ictinb eyle
773682
Gz terzdur dimezler mi ne var ey Hlet

Tutmasam servi ber--ber ol kad-i mevzn ile
771
680

1
Gam- lal-i leb-i dil-ber eger olmasa cn ire

Niye saklard k cn cism-i n-tvn ire
Dil-i sengni ol h- cihnu cism-i pkinde
Yatur bir pre seng-i hradur b- revn ire

1
Cef ka eller yannda ikr itme

eh ihsnu ile herkesi mmd-vr itme
Saknma bg- hsn derd-mendn- mahabbetden2

Visl mvesin erbb- cha bergzr itme
Teninde sthvn saylan uk- zru gr

Ad-y b-nevnu dem-be-dem dgn mr itme3
Hadeng-endz- erh havf iderse tr-i cevrinden

Cihn get idp bir lahza bir yirde karr itme
Egeri Hlet bir k- blbl-tabatsa

Gtrmezler vel gl yzller ok h u zr itme
Hayl-i lali yr em-i hnnmdedr dim

O bir lal-i musaffdur bulunmaz degme kn ire
774683
4
Sanurlar mh- nevdr kim afakdan ikr old

Grenler aks-i ebrsn cm- ergavn ire
Mefl Filt Mefl Filn

1
Dil ummasun ki vsl ola vasl- yrna

Bir bahrdr bu k irilmez kenrna
Dnyda itmedi baa itdkler sen

Pervneye ne em ne gller hezrna
Dil-i eydya gh lutf idp gh itb eyle

Hemn n'eylerse eyle nz ile bir kez hitb eyle
Makbl-i lem olur idm tty gibi

Kynda hk olup karaydum gubrna
Ol h- ser-firza sakn salma gli

Kasd itme bir megesle Hm'nu ikrna
Benm derdm mi yohsa blbl mi derdi artkdur

Gel ey bd- bahr ake dk bir bir hisb eyle
Ey Hlet neden kese yr iltiftn

Ben yine ol bel-zede-i hk-srna5
Nice erh eylesn ey Hlet derd-i dil hme

Sgar m bahr hi anu gibi bir nv-dn ire
772681
Bin-y hne-i dil olmam vakt-i mbrekde

n bd olmyor br essndan harb eyle
6
keffinde: destinde T1
2
b-: bd- T1
3
itme: eyle T1
774
5
Ben yine ol: -T1 (T1'de msran ba tarafnda boluk
bulunmaktadr.)
773
770

4
ferde: erre T1
771
772

775684
Mefln Mefln Feln
1
ridi erhe humdan erre

Yire gesn bunu gibi sitre
Esr-i k olan b-dilleri zlfiyle bend itmi

Giderler cmlesi ol husrev-i hbnu ardnca
nce yrisn ko eh-svrum cmle k ehli

Dular eylesnler sen eh-i hbnu ardnca
Bugn fenn-i belgatde olupdur pey-revi anu

Revdur ger alsa Hlet Selmn'u ardnca
Klursa snemi sad-k tg

Olayn hidmetde pre pre
778687
3
N'in devr eylemez hurd-i sgar

Felek nkim degldr bir karra
Sevd- emmi rter sirkm

Ne derydur grnmez anda kara
Gl bagland kald tr- gs-y nigrumla

Ben ol murgam ki dma dmimdr ihtiyrumla
Ald em-i cnum nergis-s5

Yine ey Hlet kduk bahra
Eger ahama dek ardnca gitsem bir dnp bakmaz

Aceb hlm neye varur benm ol eh-svrumla
Ser-i kyndan agyr bi-hamdi'llh ki dr itdm

Has u hki srdm seyl-i em-i ek-brumla
Yanumdan eksk olmaz tnd-bd- sarsar- hum

Ne bkm var eger kim karu varsam rzgrumla
Helk eylerdi glm Hlet tb- teb-i mihnet

Eger def eylesem szn bu ir-i b-drumla
776685
Mefl Mefl Mefl Feln
1
Hk itdi gzm nakd-i sirik nazaruda

Hakk- nazarum kald sen hk-i derde
Gelsn su gibi diller ayagua dklsn
bit-kadem ol serv-i revn gibi yirde
779688
3
Tg ki gelr ehr-i dil-i ka her br

Gy ki o bir b- revndur kemerde
Aksun ko gam- k ile seyl-b- sirik4

Hke taalluk komasun reh-gzerde
Gam- lal alka eylemidi kalb-i n-da

Dah cna taalluk klmadan ervh- ecsda
Bauda hev-y hat- yr olsa ne re

Yazlm imi Hletiy nki serde
Aktd su gibi halk- cihnu kendye glin

Ne hssiyyet kom bilmem Hud ol serv-i blda
Grenler kalaru yannda gs-y girih-gr

Aslm sand zencr-i adlet tk- kbrda
Nie gl-ihreler peyd olur degl o lemde

Aceb lem var amm ey gl ol verd-i randa
Ne var bezetseler nehr-i cinna nazm- cn-bahu5

Nazr olmaz aa ey Hlet hakk ki dnyda
777686
1
ekildi gitdi gl sye-ve cnnu ardnca

Vel ey k- rde kald cnu ardnca
Aceb mi ksa tenden cn u dil peykn- trle

karlar hneden det budur mihmnu ardnca
Salnsun sye-ve yanumca dirse ol seh-kmet5

Pemn olmadan olmak gereksin anu ardnca
775

5
cnum: cnlar T1
776
4
Asun: tsn T1
777
3
-T1
778
779

5
-T1
780689
1
Gl virmek saa m kald her bir zlfi Leyl'ya

Nedr ey tfl- dil vri mi oldu Kays- eydya
N'ola gnden gne bzr- ku olsa germ-germ
Cihnda var mdur hum gzellik gibi ser-mye
Cn gam- kula sen told dernum2

Yir kalmad imden gir hi sabr u karra
Fikr-i hat- lalde olan hli tuyarsa3

Seccdesini eyh satup vire gubra
Gl-ende sen dmeni almaga cn4

Yir yir gl-i ter hr kom rh-gzra
Ben kimseyi yakmam dir ise Hletiy erh

Dd- dil-i uk ider yzni kara
Dil-i sengni rn' zebn itmidi Ferhd'3

Gci yetmezdi ol miskn ill seng-i hrya
783693
4
Kimi gam yir kimi zehr-i cefsn n ider turmaz

Bugn ol h- hsnm hvn- kn ekdi dnyya
Kayrmaz Hlet sret-nm olursa maksdu7
Bi-hamdi'llh seni Hak mlik itdi genc-i manya
781690
Mefl Filt Mefl Filn
Mnend-i gl al bir iki cm- nb ile

Hr- cinn gibi ne turursn hicb ile
Ikuda dstum ser-i uk kim sorar
Bahr ire kim mukayyed olur bir habb ile

1
Gel ey mest-i mahabbet varma hergiz ky- cnna

De ciz ki gl bir gn ol ch- zenahdna
Gelr diy hayl-i zlf-i dil-ber emme dim

Ezer merdmlerm ekker tutar kirpiklerm ne
O bn bir benndur kim iki ak eylemi mh

Sen ryu gren kfir aceb mi gelse mna
Yannda sanma kim prhen-i hnn-i Ysuf'dur

Bir oddan glek olm derd-i firkat pr-i Kenn'a4
Hezr- bg-ve ey Hlet ok kyl kl itme

Gam ehli b-nev olmak gerek mnend-i pervne
erh-i berne kmaga kasd itme gibidr

Har olmak istemek kii ol ftb ile
784694
4
Sanma habb eylemeden servi cst c

kd emende cyu ayagnda bile
B-gne old Hletiy nlarum
Benden yzin evirdi seg-i dil-rb bile
782691
Mefl Mefl Mefl Feln
780

1
Vefsndan degldr her ne ihsn itse agyra

Hemn maksd ol yr cefdur ben dil-efgra
Yri ar eyle ry- zerd ile sret-i hl

Ele alup yz bir nme sun ey dil o dil-dra
Baa zencr lzmdur hele dvne-i kam

N'in kil olanlar urlur zlf-i siyeh-kra
Bagland gl zlf-i dil-vz-i nigra1

Bir vech ile kim kalmad ayrlmaga re

3
der at- nazar dil stnndan Sleymn'u
Eger var ise cet Ehremenlerle mdrya
4
Benmn py- ib diy onm loma-i minet
O gn kim ofra-i smet ekilmi al- dnyya 1
5
ayrmaz.....madu / Bi-amdi'llh seni a mlik
itdi: Elde te-i ser-tz olup ey let me /
rers her zemn ire anula 1
781
782
1
gl zlf-i dil-vz-i nigra: bu fte gl kkl-i yra
1 // vech ile: l ile 1
-1
li: evi 1; Bu beyitten sonra 1[3]'de u beyit
bulunmaktadr:
Tende uramaz himmet ider maa cnum
Erbb- fen mil olur terk-i diyra
4
Ser-mest-i maabbet ne adar gitse ylmaz
Geld diyeler aa meger ky- nigra 1; Beyitin 1'deki
ekli ayrca 713 nolu gazelin 3. beyitidir.
783
4
derd-i firat: Nshalarda "derd firat" eklinde olan
kelimenin anlam bakmndan doru eklinin "derd-i
firat" olduu kanaatindeyiz.
784
3

4
Ten-i b-cna dil-ber tze tze tglar yakd

Yapdurd sanasn glleri penbeyle dvra
Baa cevr cefdan yohsa cn almak mdur kasdu

Seni hod cmle lem cn virr dir k- zra
kar ey Hlet cnum karsa seyre cnnum

Gider aklum kaan ol serv-i nzum gelse reftra
Habb- mey gibi hir virr ok gemeden ban

Kimi kim lal-i mey-gnu hevs kld vre
u- mihr-i sgar hanesin dim klur ren

Giceden gndzin fark itmez olsa ta m mey-hvre
Vcdum sandlar ey Hlet nahl-i sanevberdr

Grenler baum tg-i gam- k ile sad pre
785695
1
Ol liv-y kmet zre perem b-itibh

Bir mdevver mushafa bezer ki cildi var siyh
788698
Nme-i amlmi anlar siyh eyler benm

Rz u eb itsem aceb mi ben melek-rlardan h
Mefl Filt Mefl Filn
k- ferznesin amaz ruhn iller grr

Kr- k bzi-i atranc zann eyler o mh
Bir bilse tgi n'ola b- hayt ile

Birdr hayt haste-i ku memt ile
Gz ya dkmek gnh olduysa yanuda eger

Bir benm gibi bulunmaz garka-i bahr-i gnh
Bu e-der-i cihna kii dver olmadan

Yegdr kapu gedlg cn ciht ile
ne her gn zlf-i dil-berden alurm Hlet5

ldrr klar hir bu kr- mr-gh
Derd-i gam- dehnu ile ben degl miyem

Bzr- k iinde o kim hie satla
786696
Ol ac szleriyle leb dstum sen

Bir ehd-i nbdur ki aa zehr katla
Y Rab Hlet yirine an yak hemn

oldukda defter-i ameli seyyit ile

1
De Mecnn bolay ki yanuma rz- kymetde

Anula syleeydm ekdgm lm firkatde
Bel-y derd-i k- yra dr sabrdur lkin

Bulunmaz ol diyr- mihnet-bd- mahabbetde
789699
Bel-y firkatle afn bu cism-i bmru

Kayrmazdum eger kim tlim olsayd kuvvetde
alur katlde ey dil gamzeler cn hakkna

Yohsa sz mi syled sen lal-i cnn hakkna
Ne cevr var ise hep baa kl dnyda kim cn

Yapmasun sen dmnua iller kymetde
Nakd-i cn almakda hi semez addan k

Hsl sarkar sau kfir mselmn hakkna
Ne nakd-i cn kor ey Hlet ne cme-i cismi

Bulup dzd-i ecel bir gn seni der-bend-i gafletde
Kalmasun hakk- nazar hk-i rehinde dil-ber

Ey sab itme tama gel em-i giryn hakkna
Halk- lem rz eyler vefsn geri kim

Cevri yegdr dil-ber uk- nln hakkna
Nazmu ad begenmezse kayrmaz Hlet

Nie btl sylenr her bir shan-dn hakkna
787697
1
Saa mahssdur kum inanma kavl-i agyra

Gamyla teng olan dil olamaz cy iki dil-dra
785

5
ne: h VE
786
787
788
789
T1. 126a, VE. s. 419

T1. 126a, VE. s. 434
790700
Mefl Filt Mefl Filn
1
Ald glmz haber-i vasl- yr ile

Gller gibi ki ala bd- bahr ile
ak baum zre olsa n'ola sgaru yiri
Bir tutd ben gedy eh-i tc-dr ile
Aglamakla almadum hl-i lebden kmum

Tohm- mmdm benm ber virmedi brn ile
Sylemez ben k- bmrna ldm disem3

Sag olursam syleem ol husrev-i hbn ile
Bezm-i meyde aradan ref it hicb dstum4

kn dil-ber utandurmak gerek ihsn ile
Gsterrdi Hlet halka kelm- ekkerin5

Olmasayd teng-dil derd-i gam- devrn ile
ldrmege gelrse eger gel zamndur

Ciz ki cn virem gzelm intizr ile
793705
4
Var m aceb benm gibi murg- ikeste-bl

Dm- belya dmi ola ihtiyr ile
Gl-gn- ekm olmaz idi byle tz-rev

Glm eger ki olmasa ol eh-svr ile
Aglayup dim yzin lde klsun hn ile

Kim ki hem-reng olmak ister ol ruh gl-gn ile
eb-dz-i dd- h yenilmez bel eker

Her kim ki ba koar ser-i zlf-i nigr ile
Bilmeyen sanurd sahrlarda kalkar gird-bd

Hk raks itse srd- nle-i Mecnn ile
okdan derdi Hletiy tglara gl

Eglenmeseydi ir-i selset-ir ile
Hem arak hem bde istersek aceb mi skiy

Derdmz bilmez misin evz- gn--gn ile
erhalardan gark- hn olmagla olmaz derd-i k

k- zru dern bir gerek brn ile
Kalmad hergiz eb-i endha mmd-i seher

N'eylesek ey Hlet bu mihri yok gerdn ile
791701
1
eme rm old lem bi dil bi cn ile

Shib-i seyf kalemdr gamze v mjgn ile
794706
2
Cnuma kordum seni bulsam deyince ol nigr

Snemi k eyledi tg-i gam- hicrn ile
Bse virmez ak biraz aglatmaynca k

Pk ider agzn b- dde-i giryn ile
O dil-ber hat prmen-i dehnnda

Benefe destesidr gonce var miynnda
Kang cnibden gelr diy bakarsn her yaa

Gzler drt old ey dil hasret-i cnn ile
Tahamml eylemez ol h- nz-perverdm

Hm-y evc-i sadet dinilse nnda
Ol kad-i imdumuz ey Hlet glib gelr

Ger tutusa pene-i hurd-i nr-efn ile
O dil-rb ki hat gelmeden ceflar ide

u ha bezedrin zulm ide zamnnda
Benem o murg ki hem-sye idinr okd

Kaan ki grmeye vrnlk iynnda
Yeterdi Hletiy baa pye-i ikbl

Kosayd seg yirine yr stnnda
792702
1
Bir tutarsa kendyi lal-i leb-i cnn ile

Kbil olmaz zindegn eme-i hayvn ile
-1
-T1; Bu beyitten sonra 1[4]'de u beyit bulunmaktadr:
Snem kin grr lmaz nigh- meramet
Sz-gr olmaz bu del szen-i mjgn ile
5
ayretm ol deldr kim aks-i yr let
stemem cem oldun bu em-i ter-dmn ile 1
793
1. 127a, VE. s. 414
794
1. 129a, VE. s. 414
4
790

792
420
791

795*707
797795
Ol civn- nev-zuhr old serr-i hsne h2

m olaldan m peyd olmad bir byle mh
emi nisbet klcak r- cnne ile

Dil-i dvne tutud gice pervne ile
Bir aceb h ile dmidr ser krum benm

Aynna almaz eger dny olursa dd-hvh
Dstlar kandan eer kalmad bezmde benm

Ser krum olal ol gzi mestne ile
Crm-i ku em dilden oldugn bilseydi yr

fl- ekm yirlere almazd her dem b-gnh
Mey-i k ile sirit eylediler hlmzi

nlk odur andan hum- mey-hne ile
Cevv-i lem ser-be-ser tolsa nesm-i huldla

Eksk olmaz vdi-i dilden hmm- mr-gh
Dah ol h- cihn resm-i vefy bilmez

Bir bilr k- eyd seni b-gne ile
Nee-i cm- vefsndan o hu Hlet10

imdi gayr ekle girmidr rakb-i r-siyh
Byle rsv-y cihn olmaz idk Hletiy

Rzumuz sylemeseydi dil-i dvne ile
796794
798796
Mefl Mefl Mefl Feln
Ya zehr-i kahr ile ldr ya vaslula dev eyle

Dil-i bmr lutf eyle tabbm bir yaa eyle
Yau gamu leme f itmeye sanma

Ey dil bu zamnda iki gze inanma
Grrse eyh-i zerrk hemn sgar sun ey sk2

Eger hazz eylemezse her ne eylerse baa eyle
Ol yra didm baa cef eylemez oldu

Nz ile didi ben iderin tek sen usanma
Kenr olmaz saa ol serv-kadd ey dil-i eyd

Gerek em gibi bi kerre r- m-cer eyle3
Ser-gete v ftde olursn sakn ey dil

okluk o eh Kabe-i kyn tolanma
Meye tan itdi zhid bilmedi keyfiyyet-i hlin

Gel ey pr-i mugn ol mnkiri yk bir du eyle
Her kangsn ister ise cn ile dilden

Syle gzelm k- eyddan utanma
Birinden kurtulursa derd-i ku Hlet br

Yine anu gibi bi dne derde mbtel eyle
Seyl-i gam ile kagad dvr- haytu

Gel Hletiy kil ise aa tayanma
799797
Bilr derd-i dernum balad cevr-i firvna

Bahne ister ol h- cihnum lutf u ihsna
Gz bdm lal piste elmadur zenahdnu

Yeter esbb- hsn nukl- meclis ehl-i irfna
Sen derd-i bel-y ku ekmekden incinmez

Gam- lal gd-y rhdur uk- nlna
795
1. 129b
Bu gazele it 1, 2, 3 ve 5. beyitler -herhalde ayn gazele
it yeni, farkl beyitler olduu kanaatiyle- T1'de 706 nolu
gazelin kenarna kaydedilmilerdir. Biz, T1 mstensihinin
bu tutumunu teyit eden bir uygulamay ieren herhangi bir
nshaya rastlayamadmzdan, bu beyitlerin T1
mstensihi tarafndan sehven eklendii -ki benzer baka
rnekler de bulunmaktadr-, dolaysyla 795 ve 706 nolu
gazellerin sadece makta beyitleri ortak iki ayr gazel
olduklar kanaatindeyiz.
5
796
VE. s. 404
2
ey-i (S5. 57b): -VE
3
em (S5. 57b): cism VE
*
797
VE. s. 405
VE. s. 405
799
VE. s. 406
798
Gl-i handn ry- dil-rbdur k- zru

Yannda gl-sitn alsa varur ky- cnna
Bildrmedi dnyy baa nie zamndur

Hi bilemedm n'eyledm ol h- cihna
Rakbe Hlet lal-i lebin yr emdrr dirler

Yazk ol b- hayvn virrse yle hayvna
Bmr- gamu yoklamasa n'ola tabbm

Ben k- dil-haste eger lse saa ne
ak cnuma ugradugna nvek-i mihnet

Her dg- bel snede yetmez mi nine
Sevd beni diy yine hm eyiledi yr

ldrmeg in Hleti'i buld bahne
800798
Mefl Mefl Mefl Feln
1
Minnet mi ekersin garau var ise cnda

Cn kim olur ben sen olunca cihnda
803801
2
Bir kez nazar iden hedef-i tr-i gam old

Mevl ne kom bilmezin ol ka kemnda
Mefl Mefl Mefl Feln
Destmle ne var silsem eger ek-i revnum

Afv eyle eh iki elm olsa da kanda
Far eyliyelm cevre tahamml ola bende

Lyk m ki hi mihr-i vef olmaya sende
Kald bu gl pister-i mihnetde gamula

Sultn- mahabbet an yazm gibi yanda
Glm ki tolup ku ile gitdi karrum

Bir tekyedr o kim kona yende v revende
Mecnn gibi elden koyayn m gam- yri

Ben Hletiy bulmadum a k yabnda
Var ise yine stine gam lekeri geldi

urma karurd gice cn burc- bedende
Sahr-y adem seyrine ksa n'ola tende

arald gibi glmz ol beyt-i hazende
Blbl gl in Hletiy nagmeler itdi

Ol lle-ruhu evki ile syleye sen de
801799
1
Myesser olmad b- hayt- vasl dnyda

Beni hkm midr yohsa eken bu mihnet-bda
Sen r kalaru yle hev kld dil tfln

Mfd olmaz eger algitseler Z'n-nn'a irda2
804*802
Hat- ser-sebzi kim lal-i revn mahbesdedr yr

Lebi b- hayta Hr'dur kim sald seccde
Old dil ber-dr yr zlf-i anber-ssna

Vsl old ehl-i ku rtbe-i ulysna
Visl isterse ey dil cm- mey sun destine zr

Ne del kasa bir dil-ber yetidkde tutar bde4
Sylenr uk iinde bir ibredr visl

ok alduk irmedk hergiz anu mansna
Kemin-gh- cihna gelmeden ey Hlet maksd

ikr itmek durur bir murg- ehr-b dnyda
ntizr ile virr k ehli bir bir cnlarn

Ol kymet-kmet kim katlanur ferdsna
802800
Dnse ben dvneden gerdn aceb mi dstum

Urmum seng-i melmet gnbed-i mnsna
Ol iki lebler miynnda kalurd ekker-b

Ger dehnu girmeseydi anlaru arasna
Mefl Mefl Mefl Feln

1
Hayf bizi ayakda kod devr-i zamne

Sk-i felek cra sft atd yabna
800
VE. s. 406
1
cnda (S5. 59b): cnndan VE
801
VE. s. 406
2
4
bir (S5. 57b): -VE
802
VE. s. 407
803
804
VE. s. 408
S5. 60a, VE. s. 408 (noksan gazel)

6
yn-i zlf rz iden dil-i fte-hl6

Bir geddur kim dpdr saltanat sevdsna
Hlet gyet yukardandur dil-i dvnemz7

Dil-ber meyl eylemez ill kad-i blsna
tsem kan hayl vcdumda Hlet

Perrende dsa bezedrm kit-zrda
80782
805
803
sy-y emele olmayalum dil-dde

a ta zre komaz kil olan dnyda
Mefl Mefl Mefl Feln

1
Ehl-i dil olursa n'ola yanna sefne

Eglence olur k- gam-gne sefne
Hk-i der-ghua m ykineym dir gerdn

Kann imege uku olur mde
Bir ii ta marifetu'l-lha bezer

Bir ehl-i dern rif-i Hak-bne sefne
G-ml-i gam insfla olsayd eger

Virmek olurd gl tfln bir stda
Erbb- shan srrn f itmede halka

Bezer o cihn-dde shan-ye sefne
Levh-i smn-beri vefk-i murd- dildr

Grinrken rakamum mihr vefdan sde
Olmazd dernu gher-i nazm ile meml

Yir eylemese snede ey [...] sefne4
Hlet n yedi kat yirde imi genc-i murd

Ne in meyl ider dem bu harb-bda
Alsa kaan gl-en-i bezm-i zurafda

Ey Hlet bezer gl-i nesrne sefne
80882
Mefl Filt Mefl Filn
806
82
Ik ire ddi hep ser karum u hla

Bi mddesn eyler ed bir nighla
Mefl Filt Mefl Filn

1
Her dg- tze bzu-y smn-i yrda

Gl-berg-i srhdr grinr cy-brda
Her subh-gh mlk-i dernum haberlerin

Ol h- hsne gnderrm peyk-i hla
Ol h ile mumelemz itmedr hemn

Deryze-i nigh ser-i reh-gzrda
klarn hm semendine ignedr

Kendn iderse nisbet eger gerd-i rhla
Memnn- bz- emm anu ki kullanur3

eh-bl-i nz- save-i cnum ikrda
ol hrmen-i md ki b-minnet olmaya

Yokdur yanumda fark anu berg-i khla
Emvc- bahr-i ka benem dest p uran

Ferhd u Kays seyrme turm kenrda
Katma hisb- mre ol vakti Hlet

K'lde olmaya nefes h u vhla
Biz py-taht- h- gamu pehlvnyuz

alnd ks- hretmz her diyrda
Varmaz nina nvek-i perrn- humuz

H grmedk msade biz rzgrda
80982
1
Mlk-i hsne h olan sultn grsem gh gh

Glm eglencesi cnn grsem gh gh
Eglenrdi br ol dvne glm bir zamn

Bga varup ol gl-i handn grsem gh gh
rz itmez gl lemde hi bir nesneye

Yr ile ol itdgm seyrn grsem gh gh
Bu gazelin tertibinde, VE nshasndaki ekil noksan

olduundan, S5 nshas esas alnmtr.
6 -VE
7
-VE
805
VE. s. 435
4
80
6 S2. 92a (kenarda)
3
80
7 S2. 97b (kenarda)

8 S2. 98a (kenarda)
80
9 S2. 98b (mkerreren 99a'da kenarda)
80
Gitdi birden glmz n eyledi sende karr

Kyua varup dil-i nln grsem gh gh
Glm ald bir nazardan eyledi hayrn beni

h kim ol gzleri fettn grsem gh gh
Derdme dermn benm yr gitdi n'eyleym

Hlet ol derdme dermn grsem gh gh
Yaluz n eyliyen rtl- girn- devleti

Bir dem evvel bezm-i lemden gtrse kleti
Bve-zenden fark yokdur ol denn kim mdm

Hnesi dvrn amaz mkiyn- himmeti
N'oldu ey sk-i bezm-i dehr imdi sen ezel

Kaldururdu muttasl bed-mest-i cm- akln
812709
81082
1
Korkarum kim sneden birgn gelrken bd- h

Bu dil-i zr u nizrum kaldra n perr-i kh
oklugndan siflen teng old lem bauma4

ster old htrum vsat-sery- rahmeti
ule-i hum benm ciz degldr itmeden

Kala-i ryne-i gerdn bir yirden tebh
Ben aa kil dimem kim dnesin sratmayup

Kit-zr- dehri mlk itdm sana ey Hlet5
Hblar bakmaz yzine k- eydlaru

B-nihyetdr fe-y gamda zerd olm giyh
Gzlermden iki bahr-i b-kern peyd olur

Handeden olduka zhir ruhlarnda iki h
Devlet-i ku virilmez hkmi hergiz Hlet

Olmaynca ke-i bln-i mihnet tekye-gh
Virse n-dna felek dil-hvh zre rifati

Ddginde pek ikest olmakdur anu hikmeti
Ya smm- gam yakar yhd gelr seyl-i fen

Kit-zr- mr-i insnu og olur feti
Hey meded hey ehr-yr- mlk-i istign iken

Sayd-gh- bma salduk h-bz- himmeti
Salma firka k- b-tb u tkti

Bze sanma gavta-i dery-y hasreti
Meyl iderdk tengn-y dehre Mevl'nu eger

Vsat zre olmasa dr'l-karr- rahmeti
Cmn gam- derna gre bah ider mdm

Bundan tuyuld pr-i mugnu velyeti
Bir emen zler gl kim grmeye hergiz hazn

Sebze-zr- dehre ok bakduk yeter ey Hlet5
813710
HARF'L-Y
811708
1
Mefl Filt Mefl Filn
Ser-ke-i mugn bir ulu stnedr

Cem andan ald ser-be-ser yn-i devleti
Ferhd gibi k olan kendin ldrr

tmez kede nm- bel-y mahabbeti
Pergr- rzgrdan itmem md-i hayr

Zr ki resm-i dg- cefdur nihyeti
Devr itmez olsa micmer-i zerrn-i ftb

Gitse zamnen eer-i by- minneti
Minnet Hud'ya Hletiy hergiz agzuma

Hyde almazum meger engt-i hayreti
814711
1
Grinen hat degldr bil ki kilk-i kudret-i Br

Kitb- hsn-i yr cedvelin hep kld zengr
Eger hengme-i maherde cn bulmag isterse

ehdn- mahabbet ire yoklarsn dil-i zr
812
81
0 S2. 102b
T1. 127a
811
T1. 127a, 1. 137a

4
bauma: bana 1
5
dehri: eri 1
813
T1. 127a, 1. 138a
5
dehre: ere 1
814
T1. 127a, 1. 135a, VE. s. 445

3
Seherden geldi dil-ber var ise sanat-ger-i bahtum3

Bu gice eyledi t subha dek gaz- eb-gr
Gln agyra nrn k- zra nasb itmi4

Ruh- dil-dr ol kim rz- ksmet kld gl-nr
Helk olsun diy ol dem bu demdr yanuma gelmez

Hat ile didm bir kerre sensin mrm var
urdlar yolda sorup izlemege dil-dr

Sormadan izlemeden ldresin agyr
Ya ol baa gelrdi ya ben aa varmag olurd6

Eger cem olmasayd af- tli af- bmr
Mr- mahrmlarn dne-i hl-i leb2

Zr-i pynda helk eyle iderse br
Yeti ey Hlet eh-bz- himmetle ikr eyle

Ad kaldurmak ister ol tezerv-i kebg-reftr
Bulmag isterse eger bahr-i haylinde bulur3

k- hm-tam anber-i hatt- yri
Aks-i ebrsn dmi gricek cm- meye4

tee nal kod sandlar ol mekkr
Varalum aduralum nlelerin Ferhd'u5

Biraz ne dp syledelm kh-sr
816713
815712
1
Kapusnda buludurmaz o dil-ber k- zr

Bulur buludurur amm ki her kandaysa agyr
Old gss kadar kkl-i mkni tamm6

Hsn vdlerin ejder olurm mr
itb ile gider ol eh-svrum ardna bakmaz2

Yoruld k- rdeler yalvar yalvar
N'ola dvrna itdke nigh eylesem h

Adurur Hletiy her ta kalb-i yri
Met- vasl- yri alyorken nakd-i cn birle3

Dil-i dvne h- serd idp sovutd bzr
Sakn hum seni mihr-i sipihre nisbet eylerler4

El ucyla tutarsn kn- zerre-girdr
Geh ar eylerin ey Hlet zahmum geh dgum

Birisin kor birisin sylerin grdke ol yri
Mbtel-y hicr olaldan olmadum gamdan ber

ok zamndur grmedi enlik bu glm kiveri
On sekiz bi lemi itdi esr-i dil-figr

Hl-i ryu hayli lem virdi saa ey per
Olamaz k ehli hi vre gezmekden hals

Cst c eyler dem--dem geh dili geh dil-beri
817714
Yazarlard benm mecma-i eflke erum

Eger kim olmasa n-py-dr evrk- zengr
816
1 kenarda
Glin: Gli 1 / nrn: nr 1
6
Dehn yolun ibt in dim skt eyler
Ne del ihtimm itse iletmez az irr 1[6], VE[7];
1, VE kodlu bu beyit ayrca T1'de kenardadr; T1'de
kenarda ayrca u beyit de bulunmaktadr:
Getrp kyna hem b- ryum hem gzm yan
Sikender gibi atd birbirine iki enhr
815
T1. 127b, 1. 132b, VE. s. 450
2
Gzeller sz sz ister aceb mi her zamn dil-ber
Yaup nln iderse d gibi ben dil-efgr 1[3], VE[3];
3
alyorken: alyordum 1
4
-VE; 1 kenarda
6
-1, VE
4
T1. 127b, 1. 132b (daha az beyitli ekli 1. 133b'de

kenarda), VE. s. 463
2
Ebr-ve il olup mihr-i ceml-i yra
Gn mi gsterdi baa kkl-i anber-br 1 (133b), VE;
Beyitin 1 (133b) ile VE'deki ekli ayrca T1'de
kenardadr.
3
-1 (133b);
Ne adar ae a gelse ayrmam imdi
nki aldum yire ben e-i neng r VE; Beyitin
4
ebrsn dmi gricek cm- meye: ebrlarn sar-
ahbda grp 1 (133b);
Reg-i cnum uzanup nab mamna gelr
Grmege gelse abbm bu dil-i bmr VE; Beyitin
5
Nr- n gl itdi baa mnend-i all
den ol - cihnu run gl-nr 1 (133b), VE;
Beyitin 1 (133b) ile VE'deki ekli ayrca T1'de
kenardadr.
6
-1 (133b), VE
817
T1. 127b, 1. 134a, VE. s. 448
Mrde-i gam stine nr indi zann eyler gren4

Devr iderken ski-i meclis sunarsa sgar
Serv ile bir bilmek olmaz kaddin ol smn-ber

ol draht n'eylesn dem ki olmaya beri
Nie bir bakmak bu fns- hayle Hlet6

Birbirin ayn olmasa hele sretleri
Ol ruh u ebr ile h- cihnum Hlet

Mhdan mhye dek hkm eylese vardur yiri
818715*
820716
Syler agyr ile babaa olm ol per1

Ey dil-i dvne sen turmaz gezersin serser
Bestedr dim o hu ser-i teng-i skeri1

Mr- hatt tutsa da etrfn yokdur arar
Hl-i ry- yr-ve bir dne-i merdm-firb

Gelmemidr leme t devr-i dem'den beri
Ey ho ol ubede bz- ser-i hengme-i nz2

Ki hemn rite-i cn prelemekdr hneri
Urmad terkb-i cevre o tabb-i rzgr

Sde olmaynca dil-hvhnca himmet gevheri
Ik Mecnnlaryuz virrz eflke fen3

Hum- b-bdeyedr sengmz hep hatar
Gnbed-i eyvn- Keyvn'dan muall gsterr

Klhen-i endhumu her tde-i hkisteri
Cm- hurde koyup ise afak sahbsn4

re yokdur gide mahmr- gamu derd-i seri
t-gh- rz- har olunca tahmnm budur

ay olunmaya bu baht- hvb-nk pisteri
Srr- ser-beste-i zlf gzel idrk eyler

Mest-i ku yog iken kendden asl haberi
Genc-i vaslu yanna hi ugradur m Hlet

Sne-i smnine bakdurmayan klar
eb-nem-i ek ile pk eylemeyince dehen6

Edeb oldur ki hezr amaya hi verd-i teri
Diled Hletiy nle-i eb-gri hele

Grelm h- seher-ghu olur m eeri
819*716/1
821717
Syler agyr ile babaa olm ol per1

Bauma kasd eyle kim mahmr- cm- knu

Gitmeyince ak seri gitmez eh derd-i seri
Dil-i dn olup nat- fennu vkf- rz

okuz katdan grr bze-i erh-i dagal-bz
Nze-i yr eylese cism-i zafmden gzr

ehr-i tenden cn- nlnum giderdi gnderi
Duhl-i bezm-i Keykvs' glm ihtiyr itmez

Komak lzm gelrse tarada gam gibi dem-sz
Dil-i b-sabr- ukn nine almak isterse

der peyveste peykn- cefya nvek-i nz
T-i firat snesin k eyliyen erbb-

Cnna ord eger bulsayd ol smn-beri 1, VE;
5
n dem-i serd-i rab ey let brid gelr
ir-i te-bruma nisbet kelm- zer 1, VE; Beyitin 1
818
T1. 127b
*
819 nolu gazele it 2, 3, 4 ve 5. beyitlerin T1'de, matla
ortaklndan dolay, sehven bu gazelin kenarna
1
819 T
1. 127b (kenarda, noksan gazel), VE. s. 462
*
Bu gazele it 2, 3, 4 ve 5. beyitlerin T1'de, matla
ortaklndan dolay, sehven 818 nolu gazelin kenarna
1 -T1; Bu beyit 818 nolu gazelin de matla beyitidir.
820
T1. 128a, 1. 137b, VE. s. 454

1
Bse-i lal-i leb in adur ek-i teri
Yo bahya drr vce-i snm gheri 1, VE;
(Bse-i lal-i leb in adur ek-i teri: Bse-i lal
in adurum em-i teri T1 kenardaki ekilde).
2
-1, VE
3
sn emine pervne olursam cn
Aa incinme olur her kiin bir deri 1, VE; Beyitin
4
oyup ise afa ahbsn: eger bde-i cennet osalar
1, VE // Alamam kim: re yodur 1, VE
6
-1, VE
821
T1. 128a

4
Gler yz ya tebessm baa senden dil-ber besdr

Kanat-kr olup k oga tutmak gerek az
Bahr ile hazn tev-emn bilmek gerek kil4

Numne saa yetmez mi bu bgu verd-i rans
Mahabbet bezmin cm dil-i pr-hn- kdur

Srd- mest-i ku nevha-i gamdur ser-gz
N'ola ey Hlet vaslndan anu n-md olsam

Per-talatlaru dvr olur gyet de peyds7
Ezelden Hlet murg- dil-i uk ugratmaz

Melhat bahrin her kadd eken serv-i ser-efrz
824720
Mefl Mefl Mefl Feln
822
718
Cn-perver-i kdur anu zehr-i cefs

Dil murgna hrmen grinr dm- bels

1
Nzl-i mevkib-i vuslat olur n-keslere rz

Bu det-i vahet-bdu yalmaz hi klavuz
Cn kendni sad-sle ile bi kez lmdr2

Mamn- gam- firkatm hakk- eds
Gzmde sm-i ekm snede dnr- dgum var

Vcdum hkin geldi zuhra ml-i meknz
Erbb- fen n'ola demn olsa felekden

Derd-i seri mridr anu zll-i Hm's
Yirin tutmaz hev-y zlf-i yr hne-i cnda

Eger by- gl-i cennet getrse bd- Nev-rz'
Zengr- elem kat kat olup kalmad hergiz

t-i dil yine-i taba mess
Dem--dem szen-i mjgnlarn mde itmezdi4

Eger h- cihnum fennin olmasa zer-dz
Reng-i gl-i bahtum n'ola olursa ikeste

Dlb- felekdendr anu nev nems
Sanur kim lem-i endhda tfn- nr old

Gren sahb-y te-tb ile rind-i cihn-sz
Mahsl-i dilm bile-i kef-i kademdr

Pr-sayd- murd olsa eger dehr-i fes
Gn olmaz yakmaya bi levh-i talmin Arist'nu

Debistn- fennu zgedr tfl- nev-mz
Vakf eyledi dil pe-i mmdini t kim

Gam mrdesin andan ola nahl-i azs
ekersin Hlet gam cnbi-i rah- cefsndan

Girerse rezm-gh- hicr-i yra gresin toz
Gr mey-kedede Hletiy pr-i mugnu

Bezer mi riy ehli assna ass
823719
Mefln
1
Mefln Mefln Mefln
825721
Aceb yne-i lem-nmdur ry- zbs

Anula eglenr erbb- dil olmasa dnys1
Ciger perglesi dil lahtdur hep zr bls

Anun alur sultn- ku hvn- yagms
eker gl-gn- ek k- rde elbette

Gelrse hne-i eme hayl-i devlet-efzs
Komaz hkisterin urdurmaynca em-i agyra

Mahabbet bezmin pervne-i em-i dil-rs
Grenler ry- te-nk ile ol h dirler kim

Draht- vdi-i Eymen'dr anu kadd-i bls
Mahabbet kh-srn r- Ms'ya kys itme

Bu kh-sru aceb cn-sz olur nr- tecells
822
T1. 128a, 1. 136b

4
mde: lde 1
823
T1. 128a, 1. 135b, VE. s. 443
1
dil: am 1
2
1[3]'de bu beyitten, VE[4]'de ise 3. beyitten sonra u beyit
bulunmaktadr:
Olurd vade-i valyla firat mrdesi zinde
Eger kim ol ymet-add olmasayd ferds 1[3],
kenardadr.

Dner ll-yi eki ehl-i u lal yuta
absn ol eh-i mlk-i melat lsa elms 1[6],
kenardadr.
5
Per-alatlaru: Per-ve dil-ber 1, VE
824
T1. 128b
2
Beyitin 2. msra anlalamamtr.
825
T1. 128b
Eger berg-i draht- r'dan olmazsa peyvendi

Ne fey eyler emen-zr- ceml nahl-i bls
Nice gelsn kenr- bahr-i ek-i k- zra

Bulutdan nem kapar yne-i tab- mcells
Gm olur ts-bz- bezm-i fakru zr-i dalknda

Eger pr-te olsa Hlet erh yedi ts
Hblardur hsn-i rz-efznu dvnesi

Hep perlerdr ceml em pervnesi
Kabe-i kyu tavf itseydi erh-i khne-sl

d olup Keyvn' zd eyliye krnesi2
Snesinde cn mdur Leyl mdur bilmezdi hi

Ehl-i ku Kays iken e kil ferznesi
828724
826722
1
Olma ey dil gel hill ebrsnu vresi

k- b-dillere okdur o mhu presi1
Meclis ire remzi agyra tuymazlar dime

Bde-i ku kat pr-h olur mestnesi
Kays ile Ferhd iderdi bir tedrik l-cerem

Derd-i ku olsa ger lmekden zge resi
Haste-i knc-i firku kim yakard emini

ule-i hyla pr-tb olmasa knesi5
Hl-i ryu geh dil geh ddede eyler karr

Old gy kim mahabbet erhin seyyresi
Crasndan behre almaz hk olan erbb- dil

Glib okdan nign olm felek peymnesi
Zhid kalbi kararmdur nie sevd ile

Htr- k ne derydur grnmez karas
Nie yllar kaht olup hep halk- lem virse cn

He-i Pervn-i erh hke dmez dnesi
Gfil olma Hlet zahm- zebn- dmen

Haner-i hicrn gibi hergiz oulmaz yaras
Eylemez hergiz ferah anda karr ihtiyr

Hlet'n beyt-i ahzn tarhdur gam-hnesi
827723
829725
Mefl Filt Mefl Filn
Mefl Mefl Mefl Feln
Hkmindedr ftdeler genc-i snesi

Bir hdur ki cevher-i cndur haznesi
Derd ehli ne mmkin dil cnn koya hl

Pervneler yanmag indr per bli
Zer gibi cismi zerd olan hke kor hemn

Zr-i zemni tutd o hu defnesi
Nakn hemn bakdugumuz gibi karduk

tmez bizi dil-fte bu gnbed-i l
Agyr dil-ber ile karn olmanu gice

Uk- zra irte cefdur karnesi
Hbna gerekdr ki yirin bekleye n em

Amm de her cnibe envr- hayli
Ferhd te ursa dilerdi ikest ola

Her srayan tayla felek b-gnesi
Yok yire drz itme hisb- gam- k

n fezleke-i mergdr e sora meli
Ey Hlet zevrak- mey halk mest ider

Bir meclis ire kim ola irm sefnesi
Tehre komaz Hletiy emini yr

ll ki meger megale-i gunc delli
Peyvend-ger-i feyz-i ezel olal der-kr

Hmem gibi kim grdi bermend nihli
828
826
T1. 128b, 1. 133b, VE. s. 464

1
presi: yaras T1
827
T1. 129a, 1. 132a, VE. s. 437
T1. 129a, 1. 136b, VE. s. 447

2
Keyvn': Rvn' T1
5
pr-tb: pr-nr 1
829
T1. 129a

830726
832728
Debistn- bahru muntazamdur imdi ahvli

Almag zredr gn geldgince gonce etfli
Zenahdnndan el ekdm grnce nf- cnn

Meded kim hdan ha drdm Ysuf- cn
Ser--ser imdi evrk- emen yt- rahmetdr

Ald mushaf- gl blbl ferhundedr fl
oyarlar hep grenler vefret-i b- sirikinden

Eger gelse hayl-i ka h- zenahdn
Bel-y k- yr ser-be-ser tafsli mkildr

Vel hasretle cn virmekdr ol tafsl icmli
Gl-i sad-berg sanma grinenler sahn- gl-ende

Hadeng-i hrla kat kat dklmi blbl kan
Iraklardan gelen b- sery- husrevn-s

Felek cy- dilm geh pest ider gh klur l4
Benm gibi urur h ile te levh-i talme

Debistn- gamu kbil koyan tfl- sebak-hvn
Dil-i eyd sen bir dest p-beste ikrudur5

An ldrmek isterse ne lzm n-i pn
Mahabbet ehlini giryn ider ebrlaru her gn6

ki ebr-i siyhdur yagdurur elbette brn
Dil-i rden kimse pey--pey gamlarn bilmez

Hisba almag olmaz Hlet emvc- ummn
Mey-i nb yetidr Hlet'ye skiy zr

Gubr- gam gtrmez tekye-gh- ku bdl
831727
Skiy sun baa nh-kse-i mn-fm

Herkes gussasna gre virrsin cm
833729
Defter-i mrme mmd iderin kilk-i kader

Yazmaya firkat-i yr ile geen eyym
1
Okn ekseydi dil-ber bri kalsun diy peykn1

Mukarrerdr sarlmak ehl-i ku rite-i cn
Mahabbet ehlini grdke elbette lebin diler2

uyurmaz hsl lalinde olan zahm- dendn
Gelp sen ey sab ky- nigra hk-rb olma

Nindr ya mahabbet ehlin crb- mjgn
Old ol h-svru eli gyetde svr

Dkmege hn- dil-i k- b-rm
Halka-i emini bend eylese cn ritesine

Bulamaz dil yine ol kebge mnsib dm
Rstem-i gamzesi isterse eger kdir olur5

Kend tgiyle helk eylemege Behrm'
Terk-i ser ka ser-gz olcak Hletiy

Var kys eyle ki anu nic'olur encm
832
830
T1. 129a, 1. 135b, VE. s. 455

4
dilm geh pest ider gh lur: arrum gh pest eyler
geh 1, VE
831
T1. 129b, 1. 134b, VE. s. 450
5
-1
T1. 129b, 1. 138a

5
-1
6
-1
833
T1. 129b, 1. 134a, VE. s. 464
1
-1, VE
2
Maabbet.....diler: Nice diler lebin dim grn ol fet-i
cn 1, VE; Bu beyitten sonra 1 ile VE'de u beyitler
bulunmaktadr:
Helk olur an ftdeler geme itb zre
Ara oldurmasun b ile ol h- zenadn 1[2],
kenardadr (b ile: h ile T1 kenardaki ekilde).
Aar snemde t yaralar gl-zr- minetdr
Almadan degl l dem--dem verd-i andn
kenardadr.
Egeri pyml-i hayl-i gam bir mrum amm kim4

Dehnu hteminsz istemem mlk-i Sleymn'
Gam bdln komaz pr-i mahabbet tekye-i ka

Libsn lle-ve al itmeyince dgnu kan
Szin bilmez nie dn u denye iltiftu var

Yanudan dr iderken Hlet-ve bir shan-dn
Grenler gabgab stnde hlin ol letfetle

Sanurlar h iinden imdi kd mh- Kenn'
834730
Kerem kl itme hum tavk- hicran ile fersde5

Sez-y arbet-i emr olan gerden-i cn
Ne ehsin sen ki bd- h- halku kab u bastnda6

dersin mefhar-i hsn ile izhr- Sleymn'
Dil-i dvne zler Hlet bir kh- uzlet kim

Anu hr- taallukdan ola pkize dmn

N'in ukna cy old dirdm beyt-i ahzn1
Meger kim hid-i bzr imi ol Ysuf- n
Nazr olmazd hergiz ry- te-tb- cnna

Eger kim olmasa her meclis em-i frzn
Girbnum sirik-i em ile lde olmazd

O h- ive-engz eger pk olsa dmn
836732
Mefl Mefl Mefl Feln
Dem--dem gayr ile dest girbn olmadan yegdr

O yr dest-i kudan hals itmek girbn
Sf idi gice gzlerm ek-i revn1

Bezer ki kebb- ciger kalmad kan
Sirikm lle-gn itdi vcdum gark- hn itdi

Beni gyet zebn itdi o hu derd-i hicrn
hum benm efsne-i ehr oldugn ister2

Uk- bel-pervern rz- nihn
Getrsek kuvveti bzya bir eb Hlet biz de

Muhassal bezm-i meyde yksak ol serv-i hrmn
k ber-i vasln ne vakt olsa taleb-kr3

Ol h- cihn dir dah olmad zamn
Koyup beni bir mha dah bakd dimisin4

Dse eger hayr ola ey Ysuf- n
Gezdrse n'ola cnn her dem dil-i bmr

Bir dil-ber arar virmeg in yoluna an
Mdan ten-i pkde eer yok dinilrdi

Ol h- cihnu eger olmasa miyn
Hmede eger Hletiy olmasa bir hl9

Dmezdi anu ardna ebkr- man
835731
1
Eger kim bezm-i meyde girye klsa em-i fettn

der peyknlu her bir katresi bir tr-i mjgn
Eger ldrmede ihml iderse kn bir dem
Ayagna der elbette zlf-i anber-efn
ayl-i: derd 1; Bu beyitten sonra 1 ile VE'de u beyit

bulunmaktadr:
Nice eksildgin mr-i azz encmenlerde
Zebn- l ile tarr ider em-i eb-istn 1[6],
kenardadr (encmenlerde: encmler T1 kenardaki
ekilde).
834
T1. 129b, 1. 134a, VE. s. 465
1
una: ua TSM. Ktp. Mec. Revan 1985 /
dirdm: dir idm TSM. Ktp. Mec. Revan 1985, vrk. nr.
13b-45b (Bu fark bilgisi Namk Akgz'n Riyz
Dvn'ndan Semeler [Ankara 1990, s. 21] adl
eserinden hareketle tesbit edilmi olup, TSM. Ktphanesi, deprem sonras bakm sebebiyle, kapal olduundan
bu iirin mecmudaki varak numaras tam olarak tesbit
edilememitir.
2
te-tb: te-nk 1, VE
835
T1. 130a, 1. 138a, VE. s. 456
1
Eger kim: aan ki 1
-1, VE
-1
836
T1. 130a, 1. 137a, VE. s. 458
1
Yab- dil atsa n'ola ek-i revn
Ddar azz eyledi ol Ysuf- n VE; Beyitin VE'deki
2
-VE
3
B-bk yatur bli-i ratda afda
Her kim ki yatalandura ol genc-i nihn VE; Beyitin
4
-VE
7
Fey alma ile cnna cn atma olurd
Bu ir-i revn-ba iitseydi Revn 1; Beyitin
1'deki ekli ayrca T1'de kenardadr;
Lufula n'ola ben ul bende idinse
ul olunu pdehe var m ziyn VE; Beyitin
6

837733
1
Ad emer leb-i ekker-fen- cnn

Mahabbet ehli ekerler azb- rhn
Fe-y k aup aglamak mfd olmaz2

Bozulmaz b- sirik ile hatt- pn
Meger kim ule-i mey pertev-i em-i hidyetdr

Getrdi kbet ky- mugna eyh-i gm-rh
O hu hli okdur ke-i ebr v eminde4

Komaz hl ikra ksa ehler her kemn-gh
Adem rhndan zge rha sgmaz cn- gam-perver6

og olur Hlet sultn- ku br u bengh
840736
Met- sabrum yr ald k idp snem

Benem o hvce-i gam kim ald dkkn
Mefl Mefl Mefl Feln
Gr hatsn k ehlin ki h iderek

Yze kardlar o zlf-i anber-efn
Bir gn yakar elbette kup hrmen-i mh1

Hi yirde kalur m gzelm ku h
Grrse Hletiy nak- hid-i nazmum

Yolunda kl kalemin hk-rb ider Mn
Bir yirden ider nleleri zmre-i uk

Gy kapusnda alnur nevbet-i h
Hl-i ser-i ebrs alur glmi hir3

Reh-zen gibi kim bekleye dim ser-i rh
Revnak m kalur gonce-i gl-zr- cinnda4

Gelse yanna bg- gamu berg-i giyh
Tutmaz serini inse eger efser-i hurd

evk-i mey-i lalle atan erhe klh5
tmi ezel Hletiy dest-i inyet8

Her bir nefes drc-i dr-i fey-i lh
838
734

1
tmeyince n hayl ey h derdden teni

Dimed lutf ile bir gn gremez olduk seni
Buld glm k ile hssiyyet-i hen-rb
Gelse gnde baa bi nvek anudur demreni
Bauma teng old lem mihnet-i hicrn ile
ndi sandum hayme-i dehr ser--ser dmn
841737
4
ti-i pkze-gftram vel dny-y dn

Zehr-i gam n itdrr her gh syletmez beni
Hep dil-i dvnedendr ekdg ey Hlet
zge gfilsin ki yabnda ararsn dmeni
Mefl Mefl Mefl Feln

Eyler teni szn dilim ule-i h
Prhen-i fns yanar em ile gh
839735
1
Hat- yra felek tebh idince hrmen-i mh

Biraz esdi savurd ehl-i ku sarsar- h
Gubr- htrum kim ar iderdi ol eh-i hsne

Ayag tozna gndermesem h- seher-gh
837
T1. 130a, 1. 135a, VE. s. 446

2
-1, VE
3
Aceb lefeti var yine si-i bezm
Anu elinden alan cm ald meydn
838
T1. 130a
839
T1. 130b, 1. 133b, VE. s. 461
Budur zannum ki cn birbiriyle baber--berdr

Sen zlf-i girih-gr far mr-i kth 1, VE;
5
Cihna ald ulul let vze-i nazmum
Gep yt u ad-y Mr usrev nevbet-i h 1, VE;
840
T1. 130b, VE. s. 438 (farkl ekli VE. s. 459'da)
1
n b-gneh ldrmek imi deti yr
Bilsek dil-i sevd-zeden ney ki gnh VE[2, 459];
VE[2, 459]'deki bu beyit ayrca T1'de kenardadr.
3
-VE (438, 459)
4
avv-fat grmeyicek ava-i hicrn
Bar-i am- bilemez kimse kemh VE[3, 459];
Beyitin VE[3, 459]'deki ekli ayrca T1'de kenardadr.
5
-VE (459)
6
Kesme nazaru leti-i b-dile cn
Lufu yo ise bri cef eyliye gh VE[5, 459]; Beyitin
VE[5, 459]'deki ekli ayrca T1'de kenardadr.
841
T1. 130b
Benem kim Hlet hem-kre-i Mansr- Hallc'am11

eker yokdur cihnda imdi hi ben ekdgm yay
Pde diy kimse pesend itmedi bizden

Ol Kh-ken' derd ekp adug rh
Murg- ser-i Kays'u per bline degidk

Ol ehleri badan karan per-i klh
annum budur h-y Hoten dde de grmez

Ol em-i siyeh-krdaki tarz- nigh
Olsak n'ola biz Hletiy hk ile hem-ser

Gam resin byle kar berg-i giyh
Kosa ahvlini ar itmege uk- rsvy

Ne var ol lebleri s biraz syletse mevty
Gl ynesin mirt- skender'le bir tutmam2

Dernumdan kardum imdi ben zr ki dnyy
Eger ey gird-bd- det hayra girmek isterse3

Nir eyle mezr- Kays'a gird-i ky- Leyl'y
Visle ehd-i nb firkate te dinr zr4

Mahabbet her ne hl olsa yakar uk- eydy
843*781
842*738
1
Getr yne-i lem-nm-y cm- sahby1

Benm de skiy grsn gzm bir pre dnyy
Gz eh-bzdur cn sau dm- bel olm

ikr itmekdesin murg- dil-i al v edny
N'ola mest olmaynca gitmese mey-hneden rindn3

Banda akl olan kor m yle cy- zby
dersin halka halka salaru taraf izruda4

Komazsn halkasuz bir dem ser-i zencr-i sevdy
Ser-i zlfini mahrm eyliyen seyr-i cemlinden5

Aar m hi bayla oynayan uk- eydy
Getrdp kyna hem b- ryum hem gzm yan6

Sikender gibi katd birbirine iki deryy
Mar-i derd-i k- yra eyle ilc olmaz7

Dil-i fte-htr n'eylesn bu erh-i mny
842
T1. 130b, 1. 132b, VE. s. 441

842 ve 843 nolu gazeller arasndaki atflarla ilgili
1 Bu beyitten sonra VE[2]'de u beyit bulunmaktadr:
Dem-i maerde istinkf iderdm-i zll-i b'dan
Eger kim grmek olursa o mihr-i lem-ry
3
Bel-y hicr ile barna a bama gerek
Ne var Mecnn der- itse seng-i ky- Leyl'y 1[4],
gazelin 3. beyitinin T1[3] kodlu beyitidir.
4
-1
5
-1
6
-1
7
-1; Bu beyitten sonra 1 ile VE'de u beyit bulunmaktadr:
Bizi ke ber--ber ld dmen rh- uda
Aceb ardur o kim al gtrmez merd-i dny 1[5],
gazelin 4. beyitinin T1'deki eklidir.
ayrmazd yuardan oldu ey let yr

Eger kim olmasayd mh- enver gibi herc 1, VE;
Beyitin 1 ile VE'deki ekli ayrca 843 nolu gazelin makta
beyitinin T1'deki eklidir.
843
T1. 130b (kenarda), 1. 137a
*
olduklar izlenimini veren- atflara, 843 nolu gazelin T1'de
kenarda bulunan ekli yol amaktadr. Yaplan incelemede
gazelin bu eklinin, 842 nolu gazelin 1 ile VE'deki
eklinden er (1. 4, 5, 6; VE. 5, 10, 11) beyitin alnp
bunlara ayrca 843 nolu gazelin 1'deki eklinden alnan 1
ve 3. beyitlerin eklenmesiyle oluturulmu olduu
grlmtr. 843 ve 842 nolu gazellerin (gazellerin farkl
nshalardaki ekillerinin kyaslanmasnda izlediimiz
usl gerei 843 nolu gazelde tam ve salkl ekli
yanstmas bakmndan 1'deki ekli, 842 nolu gazelde ise
son tertipteki ekli yanstmas bakmndan T1'deki ekli
metin iinde verdik, dier nshalardaki ekilleri ise fark
olarak aparatta gsterdik) ortaya kan ekilleri ile T1
843 nolu gazelin 1'deki ekli ile arasnda) iki beyitin ortak
olarak bulunduu grlmtr. 842 nolu gazelin metne
alnan T1'deki ekli ile 843 nolu gazelin metne alnan
1deki ekli arasnda ise ortak tek bir beyitin dahi
olarak deerlendirilmitir. 843 nolu gazel ile 844 nolu gazel
arasndaki atflar iin ise 844 nolu gazelin *'l notuna
baknz.
2 -T1; Bu beyit 844 nolu gazelin de 2. beyitidir.
3
Bel-y hicr ile barna a bama gerek
Ne var Mecnn der- itse seng-i ky- Leyl'y T1[3];
T1[3] kodlu bu beyit ayrca 842 nolu gazelin 3. beyitinin
1[4], VE[5] kodlu beyitidir.
4
Bizi ke ber--ber ld dmen rh- uda
Aceb ardur o kim al gtrmez merd-i dny T1;
Beyitin T1'deki ekli ayrca 842 nolu gazelin 7. beyitinin
1[5], VE[10] kodlu beyitidir.

5
Komaz bir dem elinden bd-bzin seyre gitdke5

der gy frzn te-i ruhsr- zby
Dd- dil-i szn ile ehl-i mahabbet

Bir hle varur kim seemez subh u mesy
Terzdan iner bir sm-sm dil-rb olsa8

O sanduk grmeden ey Hlet mihr-i dil-ry
Bir h ile ddi ser krum ki lrsem

Bg- siteminden getrr nahl-i gary
844*739
yeste budur Hletiy ol eh-i hsn

Seng-i dil-i hbndan ola fer-i sery

846741
karup tarf- destrudan ol zlf-i semen-sy

Irakdan bakdurursn glne uk- eydy
Mefl Filt Mefl Filn
Gl ynesin mirt- skender'le bir tutmam2

Dernumdan kardum imdi ben zr ki dnyy
Grdke bg- kda ben derd-mendi

Gl-hz-i erm klma nihl-i blendi
Bel kncinde akan gz ya yidr amm kim

Grnce sabra yok re o mihr-i lem-ry
Dil murg zahm- hru ile fahr ider mdm

Ya sen ne sandu ey gl-i nev-reste kendi
Dil-i eyd yine seng-i cnnn itdi der-dmen

Saknsunlar bu mn-hne-i erh-i mually
Gm-rh- k yola kom bir sitredr

Az grme her erre-i smm-i semendi
Komaz bir dem elinden bd-bzin seyre gitdke5

der gy frzn te-i ruhsr- zby
Murg- dil-i zebnum ider ar- inkisr

Grdke bz- gamze-i mkil-pesendi
Visle ehd-i nb firkate te dinr zr6

Mahabbet her ne hl olsa yakar uk- eydy
Kebg-i fe-y k idg bildi Hlet

Kim dilediyse kahkaha-i zehr-handi
Geerdi nvek-i h- dern seng-i hrdan

ekeydi Kh-ken ey Hlet ben ekdgm yay
847742
845
740
Ol ki ku tei snemde szn eyledi

em-i ruhsru ol teden frzn eyledi
Mefl Mefl Mefl Feln

1
Hanerle helk itmege ben h- bely

Olmaz gam- gamze gibi b-bk fedy
Derde mutd ol hemn yohsa tabb-i rzgr2

Kang bmr- bel-y ka dermn eyledi
B-tb tvn old kan rah- mdm

Gster aa bir fasl- er-gh- recy
Kimse yok kim rh- gamda andan istimdd idem3

Bde-i ku beni ftn hzn eyledi
n Zelh bildi Ysuf pk-dman oldugn

Dmeninden el ekp k-i girbn eyledi
Mlk-i nazma Husrev'i ey Hlet mr eyliyen

Ben svr- esb-i tab mr-i mrn eyledi

ayrmazd yuardan oldu ey let yr
Eger kim olmasayd mh- enver gibi herc T1; Beyitin
T1'deki ekli ayrca 842 nolu gazelin 8. beyitinin 1 ile
VE'deki eklidir.
844
T1. 131a
*
843 ve 844 nolu gazeller arasndaki atflar kaanatimizca
normal (ki bu tip atflar daha ok, mellifin beenmesi ya
da ok iir yazmaktan dolay dalgnlk sebebiyle
tekrarlamas sonucu ortaya kan) atflar olup 843 nolu
gazelin 1'deki ekli ile 844 nolu gazelin sadece T1'de
bulunan ekli arasnda beyitin ortak olarak bulunmasndan kaynaklanmaktadr.
2 Bu beyit 843 nolu gazelin de 2. beyitidir.
5
6
845
T1. 131a
6
846
847
T1. 131a
T1. 131a, 1. 134b, VE. s. 440
2
Rh- amda girmedi hergiz ele bir dest-gr
Cm- - dil-bern kim yn u nln eyledi
3
andan istimdd idem: itimd idem aa 1
848743
850745
Zamne nahl-i mmdm benm b-berg br itdi

emen-zr- emel fasl- haznn ikr itdi
Old dil meys- shhat em-i bmru gibi

Ddi ba kaydna zlf-i siyeh-kru gibi
Nice rhat yzin grsn o devlet-mend-i lem kim

Met- dehr-i fn bana dnyy tr itdi
ti-i dil ol dehn- tenge nzrdur mdm2

Grdi zr anda ekker-pre gftru gibi
Nev-sz old dil murg bu bgu her nihlinde

Vel hir mahabbet h-srnda karr itdi
Gelmedi zannum budur gelmez de ey h- cihn

Kr-gh- sihre hi gs-y mekkru gibi
Ne Leyl kld ey h- cihn sen kldugu cevri

Ne hod ben itdgm feryd Kays- dil-figr itdi
Katre-i ekinden eylerdi dem--dem eb-nemin

Bulsa bir gl andelb-i bg- ruhsru gibi
Dimidm yra kim hergiz taarru itmem agyra5

Beni bu gayret-i b-ihtiyrum erm-sr itdi
Taht- hsne gedginde ben degl miydm turan

P-gh- hidmetde nak- dvru gibi
Grnmezse n'ola ben pr-i ka Hlet hergiz

Hat- yri debr-i sun gyet de gubr itdi6
Hasretle imdi bir hletdeym kim rz u eb6

Gzlerm hergiz yumulmaz baht- bdru gibi
849744
Zlf-i yra dil virr k ehli glib Hlet

Bu vasiyyet anlara Mansr- ber-dru gibi

1
851746
Ol ki em-i ruh- dil-dr frzn itdi

Hne-i sabrum ol em ile szn itdi
Mefl Filt Mefl Filn
Ey ho ol h ki r eyler eger kim diseler

Gonce ydula sen k-i girbn itdi
k ki cn virr gricek lal-i yrini

Bezer u rinde kim kadehe koyd varn
oklugn zahm- dil grdi nemek-p- ka

Dehen-i dil-beri leb-rz-i nemek-dn itdi
Bezm-i cihnda drd-i bel n ider gl2

Evvel gelenler idi mey-i ho-gvrn
Tr u mr oldugn ol zlf sabdan bilme

Eer-i sohbet-i dil an pern itdi
Olmazd tziyneye muhtc esb-i yr3

Bilseydi ku elem-i intizrn
Habbez sz- mahabbet ki dern- k

Aa h- erer-ld gl-efn itdi
Gelmez dimga ryih-i anber-i md4

Gezsek lnce bahr-i mahabbet kenrn
Dne-i hl-i ruh- yrdan ayr drp

Beni dihkn- felek hk ile yek-sn itdi
Y Rab alma cnum Ferhd-ve benm5

Det-i gam itmeyince rec kh-srn
Gice meclis u kadar germ idi kim Hletiy

em-i dil-dr bile girye-i mestn itdi
n grdi br- keti-i dilden ikyetm6

Kaldurd yr lenger-i sabr u karrn
850
848
T1. 131a, 1. 135b

5
hergiz taarru itmem ayra: incitmezin yanuda ayr 1
6
debr-i un yet de: debr-i un- a yet 1
849
T1. 131b
T1. 131b, VE. s. 442

2
-VE; gftru (2. 115a): rusru T1
6
-VE
851
T1. 131b, 1. 136a, VE. s. 439 (farkl ekli VE. s. 449'da)
2
-VE (439)
3
-VE (439)
4
Kr heme bram- a abrdur
h- am old dil grz kr u brn 1, VE (449)
5
-1, VE (449)
6
-1, VE (449)

Ey Hlet dil yinesi zeng-i hurdedr8
Ol h grse de tuyamaz inkisrn
852747
Sadefdr t ezelden bahr-i ka em-i girynum

O hu tliinden drri amm h-vr old
Aceb mi zhir olsa ft hz-i ule-i hum

eb-i firkat uzand em-i cnn py-dr old
O hu vade-i ferdsna dil-besteyem dim

eb-i hicrnumu pyn rz- intizr old
Yine ey Hlet hmem benm genc-i tabatden6

Ars- bikr-i mamn stine gevher-nir old
Dile endh- lem virdi ol del elem imdi

Gubr- hatt- dil-ber itmez old def-i gam imdi
Olup gncik-i deyr iyn evc-i rifatde

Kalur p-beste-i bend-i bel murg- Harem imdi
854779
3
Meger yknmek ister gamze-i em-i civnna

Niymndan dem--dem taradur tg-i sitem imdi
Olup dermnde erbb- riynu seng-i tanndan4

Eliyle cmn eylerdi ikeste olsa Cem imdi
Derd-i hicr-i yr ile sabr u karrum kalmad

hdan gayr benm k ire krum kalmad
Vcd iklmine mamre diy geldm amm kim5

Gzmde uar old cugd- sahr-y adem imdi
Bde-i hn- dilm sk-sfat ar eylerm

T diyince gamze-i mesti humrum kalmad
Gice t subha dek knc-i gamnda eyledm nle6

nanmaz geri ol h- cef-pe disem imdi
Dr idp devrn beni ol nev-bahr- hsnden

Bir giyh- huke dndm itibrum kalmad
Ezelden Hlet sayd- mahabbetsin ne dir ad9

karsa tara vd-i beldan bir kadem imdi
Mest-i kumdur diy ben zr tarf itdi yr

Pyna ddm hem-n-dm ihtiyrum kalmad
853748
By- zlfin Hlet aldum haylinden tamm

Makdem-i bd- sabya intizrum kalmad

855749
1
Ruhnda sanma yir yir hatt- mkn ikr old

Kitb- hsnin kalmlardur der-kenr old
Sen Mecnn- ku mansb- hye rek itmez2
Seg-i kyu siflin baa ald tc-dr old

1
Kaan agyr ile seyre kar dirlerse cnn

Ser-i kyn sular k ehlin ek-i firvn
Mahabbet ehlini giryn ider ebrlaru her gn5

ki ebr-i siyehdr yagdurur elbette brn
Dp hke ber--ber olmas cn mukarrerdr

Eger kim tr-i gerdna ursa br- hicrn
Sen vasf- ceml bulmayup rz- kymetde

Felekler tayy iderler defter-i gerdn- gerdn
Nice cem eylesn klaru kalb-i pernn

Bilrsin zlf-i yr bulmyor bana dermn4
Ayra atd letiy seng-i cevri yr

Mirt- abumu: Mirt- albm 1, VE (449)
852
T1. 132a, 1. 135a, VE. s. 447
1
Dile: Dil VE
4
ayl-i amze v fikr-i mjeden olmazum l
Baa bezer an bir ib-i seyf alem imdi 1,
5
-1, VE
6
Dem--dem girye eylersin diy m u itb itme
aan gldm ben ey - cihnum kim glem imdi
kenardadr.
9
zldur diy dil-ber nad-i eke iltift itmez
Olupdur lmz ey let yet de kem imdi 1, VE;
853
T1. 132a, VE. s. 449 (noksan gazel)
2
(Sen Mecnn- u: Ged-y stnu, 872 nolu
gazelde).
6
-VE
T1. 132a, 1. 137b
855
2
-T1
5
Bilrsin zlf-i yr: O gslar ki hergiz T1, 1 /
bulmyor: olmyor T1
854
Gubr- gam eger byle gelrse Hlet her dem

Sen tabu degl p-der-gil eyler b- hayvn
856750
Mefl Mefl Mefl Feln
b-cihnlk hat- mkne kald

Gslarn ol h- cihn boynna ald
Seyr eyleyicek tzligin gamze-i yr
Hurd-i felek tgini yirden yire ald
Her bir kulun eyledi bir hidmete tayn
Ben k- vreyi bahr-i gama sald
Cey-i sultn- gama yir yok gzer-gh olmaduk

Arsa-i lemde bir knc-i fergat kalmad
Keret-i brn- gamdan old bu gl-en harb

Mve-i mmdi gyet bozd lezzet kalmad
Ser-be-ser get eylese bu deti ey dil grdg

Tbi-i hurd-i gamdur zll-i rhat kalmad
Kti-gr-i merg degseydi gelr arkam yire

Haste-i derd gam oldum bende kuvvet kalmad
Korkum oldur kim hadeng-i gamzesi yir bulmaya

Murg- cna gelmedk tr-i melmet kalmad
Ddiler gibi girp bir bir ihbu ekline

Hlet gklerde hi necm-i sadet kalmad
Gark eyler imi demi dery-y mahabbet

k an g eyleyicek fikrete tald4
859753
5
Dirler baa kim zlfine gl niye vird

Ya n'eyliyeyin gamzeleri cnum ald
Her nk bedi bir grr olsa aceb olmaz
Nakkd- felek Hletiy hayli kocald
857751
Feiltn Mefiln Feiln
Akl ile fikri gamzesi ald

Kkl-i yra htrum kald
Her kuln kld bir yaa irsl2
Dil-i eydy firkate sald
Cey-i rma fikr-i gamzeleri

Mlk-i dilde aceb kl ald
Vcd- n-tvnum zerd olup gamdan tebh old

Sipihr hrmeninden hslum bir dne kh old
Cihn ren eyler gice geh ki ule-i hum

Sanurlar bilmeyen hem-syeler kim subh-gh old
O gamzeyle olup mmtz dil-ber hayl-i hbnu

Melhat mlkine tg-i cihn-griyle h old
ogarken bedr sen de bir tarafdan ar- hsn itd4

Ne cnibden gelendr meh diy ok itibh old
Olup gencne-i vasl- nigra Hlet vsl

Ged-y k olanlar gayret-i erbb- ch old
860754
Bir yal yzl hb idi klc

An ol yr yanna ald
tmege Hlet o drri kenr
Nie kez bahr-i fikrete tald
858752

1
Od yanar baumda gamdan sabra tkat kalmad

Briylar yakmaga ol ha hcet kalmad
Mefl Filt Mefl Filn

1
Az grme mbtel-y gamu bd- hn

Hke drdi ol nie hu klhn
Ey pr-i mey-kede nazar it ol gedya kim

Bir cma satd nie Cem' br-ghn
heng-i milket-i adem itmidi cn vel

Geldi yetidi bs- leb ald rhn3
Dav-y k iden kiiler h u zr ile

Her kanda olsa diledr hir gvhn
856

4
-1
857
2
ld: itdi T1
4
ol: da T1
858
859
T1. 132b (tekml-i kusurda), 1. 136b

4
bir: her T1 / itd: itdi T1
860
3
bs-: by- T1

5
Gm ekme Hlet uzanursa eb-i firk

Grmi mi vardur ol gicen subh-ghn
863757
861755
1
Bahtum hufte klup emmi bdr itdi

Her ne itdiyse hep ol gamze-i sehhr itdi

1
Fe-y k olup ol eh-svru at oynag

Urur her bir err- nal-i esbi cna bi dg1
Gricek hne-i emmde hayl-i yri

Yetip dest-i ecel kapuy dvr itdi
Gl zehr-b- gam n itdg dil-drdan bilme2

Olupdur ol rakb-i r-siyhu yzn ag
Mve-i vasl- mdine drdi devrn4

Yine bir olmayacak derde giriftr itdi
u ser-bz- mahabbetdr dil-i dvne kim evvel

O dikdi h- dilden kala-i gerdna sancag
yle hn-hrdur ol yr ki kynda bugn

Boyn baglu kuluam diyeni ber-dr itdi
Dil Mansr-ve pk ol gam- cnn ile hk ol

Yolunda ihtiyr eyle aslmag baslmag
Kimin cnna kr eyledi ku cn

Kimini bu dil-i eyd gibi b-kr itdi
Kimin haste kimin dvne grmi gibi uku

Dimi ey Hlet dil-ber yog ancak bunlaru sag
Virrm hastelere erbet-i vaslum diyeli6

Ol tabb-i dil cn lemi bmr itdi
862756
Aksa seyl-b- sirikm n'ola hn-lde

Asker-i gamla gl snede peygr itdi
Salarn dirdi seni Hletiy hicrna

Didgin kbet ol h- sitem-kr itdi

1
Geh gler yz gsterrsin verd-i ranlar gibi

Ser-ke olursn geh serv-i dil-rlar gibi
ttifk ile ierler kann klaru

ki gamze iki rind-i bde-peymlar gibi
864758
Merhamet kopmaz dilinden dil-ber hum grp5

Te ter itmeyen ol seng-i hrlar gibi
Eyledi esrr- hattu geri kim hayrn beni

Yine amm hicr ile gldrmiyor devrn beni
Bir tarafdan seyl-i ek bir tarafdan bd- h

Bu dil-i eyd n'ola c itse derylar gibi
Eylese cn gam- lal-i leb b-h eger

Hvb- nn zre zann eyler gren yrn beni
em-i kdan ki olur yr n-peyd olur5

Ol rakb-i dv-sret an peydlar gibi
Knc-i firkatde grnmez old cismm afdan

Merhamet eylerdi grse ol eh-i hbn beni
Olma seyl-b- cefsndan sipihr mnfail6

Seyl-i mihnet yagsa ol hm derylr gibi
licek seng-i mezrum zre nmum yazmauz

Korkarn zr okyup unuda cnn beni
imdi bildm Hlet ol lal-i ekker-br- yr5

Syledrmi demi tt-i gylar gibi
Ke-i gamda grenler lal-i dil-berden cd

Sandlar ey Hlet bir sret-i b-cn beni
861

1
: dil T1, 1 // bi: bir 1
2
Gl: Dil T1
862
3
-T1, 1
5
-T1; Sentaks bakmndan problem bulunduunu
dndmz bu beyit anlalamamtr.
6
-T1, 1
5
let ol: let-ve 1
863

3
-1
6
-1
864
865760
Mefl Mefl Mefl Feln
1
Tenh diy dil hk-i der-i dil-bere ddi

Agyr gelp grdi yzm yirlere ddi
Lalinden olup gamze-i hn-rzine mil
Cndan usanup haste gl hanere ddi
Dimek kim devr-i gl gedi zamn- ergavn gitdi

Gl-i sgar bulunmaz m arb- ergavn yok m
Nigr- n-i zlfinden gzr itdk o yirlerde

Dil-i gm-getemzden ey sab hi bir nin yok m
Saknmazsu ceml tnd-bd- h- kdan

Bahr- gl-en-i hbye dnyda hazn yok m
Aceb mi Hlet kmak dilerse erhe efgnum

Duhn- hdan yanuca kat kat nerd-bn yok m
Esbb- saf ksmet olundukda ezelde

Ol ihre saa yine skender'e ddi
868762
4
Agyr der-g ideli hvb-gehde

Bmr- gamu mihnet ile pistere ddi
Balarsa n'ola Hleti'ye cevr cefya

Bilmezlig ile dg- gamn kestere ddi
866761
Mefl Filt Mefl Filn
Nie bir yklenelm br- gam- agyr

Gam nkim ekerz yr olayd br
Nakd-i cna alalum vasl metn yr

em pervne gibi germ idelm bzr
Saumu trlar mr olur uka diy

Her zamn korkudur ol yr dil-i bmr
Ikua rz- ezelden gl ikrr itdi

imdi hi fide itsn mi anu inkr
N'ola aglarsa gl agla didke dil-ber

Hlet hlaru hkmi gerekdr cr
ol haste-hl kim gam- kula zr idi

Dr-y vasl yok dimeseyd ne var idi
Vaslu metn ald ise nakd-i cn- dil
Ey kebg-i nz hak bu ki yavuz ikr idi
Hbn- ehr mlk-i dili gret itdiler
Amm ki aklum alan ol eh-svr idi
869763
4
imdi o yol kesdi harm gz sen

Ser-menzil-i vislde bir reh-gzr idi
Ol dem kan ki Hletiy leblerin aup
Krum heme n- leb-i ho-gvr idi
867759
Esr-i kua emr-i gamzeden emn yok m

Hals olm elden ey per dnyda cn yok m
Kaula kirpig gster ikr eyle gl murgn
urursn yohsa yanuda sen tr kemn yok m
Mefl Filt Mefl Filn

1
Dil sz- k ile eridp bagr yagn

evk-i ruhula subha karur ergn
Regler degl tenmde resendr taraf taraf

Kurd fe-y dilde eh-i gam otagn
Dil murg dm- halka-i zlfinde virdi cn

Grsn o gamze-kr dah yzi agn
Sahn- harm-i bg- cemle bakar diy

Adurmaz old revzen-i em kapagn
okdan alurd Hletiy cnumuz gumm

Sk-i bezm basmasa muhkem ayagn
Geh tan- ad gam-gn ider geh mihnet-i firkat

Dil-i k ferah-nk olacak hi bir zamn yok m
865

1
aste-l: aste-le T1
867
866
868
869


870764
1
Ged-y stnu mansb- hye rek itmez4

Seg-i kyu siflin baa ald tc-dr old
Alup gnlin gam- hicrn ile pr itdi bir fet

Aceb mi Hlet h eylese b-ihtiyr old
Gam- devrn ile mirt- tabum pr-gubr old

Murdum ar- ddr itmedi ok rzgr old
873767
2
Kod gitdi beni ol serv-i nzum knc-i firkatde

Dah dr olmadan gzden sirikm cy-br old
Grp hurd-i ryu kalmad hi sabr u rmum

Ald gonce-ve rz- nihnum ikr old
Dil-i dvne olup derd gamu mutd

imdi hi htruma gelmez olupdur d
Yirine geldi yellerle ey mihr-i cihn-tbum

Gam- zlfle ol kim zerre-s b-karr old
Kim aard eger kim bir olayd Hlet derdm

Nigrum cevre mil dmen ise b-mr old
Bulmayup yrini her cnibe alnd gl

Tutsa dnyy ceres gibi n'ola feryd
Dil-i dvnei bd iderin dirse o yr
timd itme ki yokdur szn bnyd
Murg- cn sayd in hle ider aldanma

Hvb- nz ire grrse o gzi sayyd
b- hayvn akdur hme aa Hletiy

Reh-i tab ire kaan tabum aa bir vd
871765
1
Leked-kb- gam- lutfu dil-i eydya degmez mi

ark ire benm de pyuma bir pye degmez mi
Ne var em-i inyet birle gh bir nigh itse

Bu gl-ende gl bir nergis-i ehlya degmez mi
Aceb ol kaddi imdum iitmez mi ki ferydum

Fign blbl g- gl-i ranya degmez mi
Yklmaz m sipihr syb seyl-i ekmden4

O ykmdur beni nevbet dil-i eydya degmez mi
Bize dny metndan n'ola bir hisse degmezse

Met- nazmumuz ey Hlet dnyya degmez mi
874768
1
Sorsalar bilmezlenr o h- b-perv beni

Bilmi olsun ldrr hir bu istign beni
Snem dg grnmez old yaumdan hele

imdilik h u fignumdur iden rsv beni
Hk-i rhndan yzm dim gubr-ldedr

Bilmese ta m grnce ol per-sm beni
Gh hatt- yra meyl eyler geh ebrsna

Bir belya ugradur hir dil-i eyd beni
Hlet-ve kand-i lalden eh hm iken

Kld mirt- ruhu bir tti-i gy beni
872766
1
Kym- kmet-i yri grp ok h u zr old

Kymet kopd gy gizl iler ikr old
Dil-i eydya lzm geldi kn ber-taraf klmak

n ol h- cef-pe adya der-kenr old
Cihn tutd ad old dd- h- dil peyd

Baa ku gamyla dr- dny teng tr old
875769
1
Bilrdi hatt badan tr- zlf-i dil-rb kd

Gr baht- siyhum her tarafdan bir bel kd
870

4
m: -T1
872
871

(Ged-y stnu: Sen Mecnn- u, 853 nolu
gazelde).
873
874
875
Koyup kyuda k cnn terk itdi dnyy

Nesi var ise ol ftden hir saa kd
Grmi gibi cn nazaru sm-i sirike

Rek itdi aa yle ki dnr bozuld
Rakbe urd dil-ber ben tururken bir dil-dz3

Yine destinde ol ebr-kemnu bir hat kd
Kynda bugn satlur iken dil-i k

Dmen ka geldi yine bzr bozuld
Biribirine tokund meger peyknlaru cn6

Ten-i pr-zahma tr iriince bir sad kd
Cn nakdini snemde sanup el kod amm

Bulmaycak ol turre-i tarrr bozuld
Bilrdi tti-i cn lem-i ervhdan yri

Grp lal-i eker-handin cihnda n kd
Ben husrev-i mlk-i shana grdi nazar yok

Dvnumuz ey Hleti-i zr bozuld
Urunca te-i cevr cefsn sneye dil-ber

Harb-bd- dilden k dirler bir bin kd
Der-i devlet-mebndan vef mmdin eylerdm

Vel ol fet-i devr-i zamnum b-vef kd
Mahabbet n'idgin bilmez geerdi Hlet amm

Benm gibi o da bir ve-kra mbtel kd
erg- hsnine pervne-ve yakd dil-i zr

Yine ol Ysuf- n aceb germ itdi bzr
Dimi kim ry- k seyl-i eke pyml olsun

Mahabbet h fermnn bu yzden eylemi cr
Dem--dem cn u ten peykn zre hnk ider ld

Ayrd birbirinden geldi yr tg-i hn-br
878772
876770
Mefl Filt Mefl Filn
1
Korkutma cevr-i dil-ber ile ey ad beni

Ben cevrini vef bilrin bilmezin seni
Eger kim rz- har oldukda cn bulmak isterse4

ehdn- mahabbet ire yokla ben dil-efgr
Cy itdi knc-i snede gencne-i gamu

Olsa aceb mi ku ile glmz gan
Shan gevherlern alur satar yok Hlet imdi

karma sen dah t kmaynca bir hardr
ak cna gedi te-i cevr cef-y yr

ok gemeden ykar gresin hne-i teni
Ten hnesinde n'ola hevlansa zahm- dil

Tr gelince her yaa ald revzeni
Hammma girdi dmen ile Hlet o yr

Eylersem ihtiyr n'ola knc-i klheni
Bilmem nic'olur kim gricek nak- nigr1

Bilmezlig ile ortaya atdum dil-i zr
Kaldurd eliyle sa trn yznden

San pene-i hurd gtrdi eb-i tr
Altndan anu ey dil-i eyd kamazsn

Yklenme sakn br- gam- mihnet-i yri
879773
Mefl Mefl Mefl Feln
877771
Mefl Mefl Mefl Feln
1
Zlf iidp nfe-i Ttr bozuld

Ryu gricek sret-i dvr bozuld
Bezminde eger zevrak- mey olmasa yr

Grmezdi dil-i k- ser-gete kenr
Bir genc alur sandlar erbb- harbt

ol vakt ki mhr-i hum- hammr bozuld
Klmazd bizi haste-dil ol nergis-i bmr

Anu mara Hletiy olmasa sr
Ol kkl-i dil-ke olup humla pern

Tedbr ile bir asker-i cerrr bozuld
878
3
-T1
4
-T1
876
877
T1. 135a, VE. s. 457

4
arard gzlerm a- ceml-i yra bamadan
Ser--p d- derd itdi tenm zlf-i siyeh-kr T1
879
1
na-: zlf-i T1

880774
1
Dkldi kevkeb-i ekm yire yaum revn old

Kymet gnlerinden rz- hicr bir nin old
nn- sabr u rm elinden gitdi Mecnn'u
Kaan kim mahmil-i Leyl'ya iller sr-bn old
Aceb mi hr- hasret eylese sad pre dmnum
Ruhu gl-zrn seyr itmeyelden ok zamn old
Yirden kopdugn k grp h eylese cn
Grenler dir kymet mi kopar lem duhn old
Yr yzini rz- kymetde grmeyem

Bir h- serd idp giderem tb- maheri
ok kimsen benm gibi hlin klur harb

Hke ber--ber eyledi bir nie kiveri
Gam mrdesine bir nefes ire virr hayt

Ey rind-i bde-n teh grme sgar
Regler degl tenmde bel murg konmaga

Salm bir iki h bu kalb-i sanevber
Yr heme halka-begn- kyna

Olur nevle-i gam bah- Kalender
Sevdiyse Hlet seni ger eski aybdur

Redd eylemek rev degl ol abd-i kemteri
Yol itdi Hlet seyl-i sirikm ry- zerdmde

O yr Kabe-i kynda ten zer-nv-dn old
883777
881775
1
Kadde cn gz irmez lem-i bl gibi

Lal-i nbu lem-i bldaki s gibi
tme her hki hem-ser kende ey nahl-i ter
Alaga meyl itme sen de devlet-i dny gibi
Lal-i rnin eger itmek dilerse der-kenr
Telh-km olmak gereksin sgar- sahb gibi
Cennet-i kyuda yaum Selsebl rmagdur
Aks-i kadd didi emmde gren b gibi
Garka-i hn-b- hasretdr dil-i fte-hl
Grmez olaldan seni bu em-i n-bn gibi

1
Zhid dirsin ikest it sgar u peymneyi

Yohsa sen dvne mi sandu dil-i mestneyi
Elden ol zlf-i girih-grin komak mmkin degl

N'eylesn ehl-i mahabbet sbha-i sad-dneyi
Seng-dil dil-berler cevriyle efgr old dil

aa tutd gyiy etfl bir dvneyi
Ama halka viz kyla rsv oldugum

Kimse zr dilemez mehr olan efsneyi
Revnak dnynu ey dil tze dil-berlerledr

kil olan n'eylesn bir genci yok vrneyi
Gayret-i iret-geh-i Cemd ola ey Hlet

Ol lebi ml eylese terf eger gam-hneyi
ldrr klar hergiz Hud'dan havf yok

Hod-perest olmaz cihnda ol bt-i ran gibi
884*7780
7
Ben aa k dimem ey Hlet lemde kim

Sevdgine karu syler blbl-i gy gibi
882776
Mefl Filt Mefl Filn

1
Hicr ile ser-geteyem sabr u karrum kalmad

N'eyleym ben akl kim akl ile krum kalmad
yle geldi gaflet zreyken baa nr- firk

Hnmnum yakd hep dr u diyrum kalmad
Ter dmez idi eme-i emmden ol per

Olmasa ive gl-enin gonce-i teri
883

*
VE'de bu gazelde "Abdldir nm veled-i necbetmeblar veft itdkde buyurmlar idi" bal
bulunmaktadr.
884
880

882
881
Ba ak yaln ayak gezsem beni ayb eyleme

Mest hem dvneyem nmus u rum kalmad
Mmkin mi durur kim vara muhtc ide gayra

Ol kim bizi bu lem-i imkna drdi
stirhat zre zann eyler beni hem-syeler

af ile bir hle vardum h u zrum kalmad
Ikyla dp Hletiy gurbete glm

Hakk ki bu ebyt garbne drdi
Gitdi ol gl-berg-i ter ol mve-i nahl-i hner

Bir draht- huke dndm berg brum kalmad
Kabrin banda olan taa n itdm nigh

aa urdum baum hi ihtiyrum kalmad
Ben bu derd ile cihn get iderdm Hlet

N'eyleym reftra asl iktidrum kalmad
Kim grdi bizm grdgmz cevr cefy

aglar ekemez ekdgmz derd bely
Dd- dil-i szn ile ehl-i mahabbet

Bir hle varur kim seemez subh u mesy
Kasd okuu cna idi geri ki evvel

imdi dil-i sevd-zedeye dikdi asy
887880
Mefl Mefl Mefl Feln
885780
1
ti-i dil ekker ister lk dny-y den

rgrdi sab hk-i reh nergis-i bga

Yokdur grecek gzlermz bd- saby
Bunca mjgnyla yr n'eylesn erbb- k

Hazret-i s'ya hil olcak bir szeni
Peyd olal Hletiy reha-i cmu

Buld yine gl-zr- shan nev nemy
Cme-i namsu lde eylersin sakn

Yanua ugratma cn dmen-i ter-dmeni
Haner-i gamzeyle eyler k- zrn helk

Klsa ol serv-i semen-sm kabsn ssen
Bde-i k ile gller Hlet mest oldlar

Bezm-i gl-ende anun yakdlar prheni
h u efgn eylemezdm bir dah blbl gibi

Hr elinden dmen kurtarabilsem gl gibi
Laline gl-bergi tebh eyleyp ey andelb

Bir tarafdan baumuz agrtma sen de ml gibi
Ben hamde-kadde gelmek vadini itmidi yr

Gzlerm giryn olup yollarda kaldum pl gibi
888881
886879
Mefl Mefl Mefl Feln
1
ol kimse ki glin gam- cnna drdi

Dil htemini lcce-i ummna drdi
Alamaz an semend-i nza olmayan svr

Cn turursa menzil-i k ire bir gdl gibi
evgn- ser-i zlfi idp cismmi galtn

hir beni ol h- zenahdna drdi
Heyc degl ey o yr gamzesi cdsdur

Hlet aklum pern eyliyen kkl gibi
ftde klupdur saa klar ol kim

Pervneleri em-i eb-istna drdi
Kynda gice kte bulund nie k

Herkes bu ii ol meh-i tbna drdi
ekdi ayagn pmeg in bu dil-i eyd

Ol h- cihn gice mestne drdi
N'olayd dil-ber olanu cefs ndir olayd

N'olayd k- ftde sabra kdir olayd
Cefs tgi ile eylemezdi snemi sad-k

O ha derd-i dernum eger ki zhir olayd
889882
887
885

886
VE. s. 437
VE. s. 438
VE. s. 440
889
VE. s. 444
888

3
Rakbler ogalup gitmede vislse mkil

Kim aglar idi dil derdmz eger bir olayd3
Nigr hvbda grmek saf idi kii amm

Eger uyandug vaktin yannda hr olayd
O yra Hlety itikdum ol durur kim ol5

Komazd kulagna ger sz cevhir olayd
Bahr-i gamumu kemn habb

ksa deh ider bu nh kbb
Bismil-geh-i gamda olmamd

Murg- dilm bu trb
Dery-y melldr dernum

Dil anda mil-i murg- b
89282
Mefl Mefiln Feln
890883
1
Getrr pr-i mugn ayagna yrn

Cem-i devrndur ider sanki ayak dvn
Yakma beni tb- hasretle

Ey ry- zemn ftb
Kimle istese der-i Kabe-i vaslnda gd

Komasun halka-i mergl- abr-efn
Ser-g- adya olma mil

Bil narh- girn lal-i nb
Bsesin isteyene yr satar istign

Ba virilmezse eger cna degimez a
Tahrb-i diyr- htr itme

A heybet-i h- kmyb
Gnderp nme kaan sylemege balasa yr

k- b-dil dvne bulur unvn
Ol h ki dkdi hk-i acze

b- ruh- hasm- refte tb
ulmne virdi r kkl-i kfir-k

Hlet yok gibi ggsnde anu mn
Ol h ki old beyt-i lutf

Mecma-i cdu intihb
Hep mrid-i chdur iden fey

Baht- dil-i halka terk-i hvb
891884
10 Eyler emeli ser--ser mmd

Derylara dndrr serb
Her seher ara kar te-i hum ereri

Hazer it degmeye t kim saa bir gn arar
11 Yannda nedr imret itmek

Glm gibi bir dih-i harb
By- zlf irie t ki memm- cna

Seher bd- sab geldi getrdi haberi
em-i yra nice tebh oluna nergis-i bg

Cn yokdur ki ide ol gle egri nazar
Seri tb eyledi meydn- mahabbetde gl

N'ola gelsn beri var ise kim cn u seri
12 Adurd ad-y ark u garba

Tg-i d-ser-i Eb Trb'
13 Hakk ki grlmemidi hergiz
Genc-i zafer bu feth-i bb
Cn [hep] mahv- vcd eyledi kula sen

Ancak anu grinr kald [ Z S ] eeri
alar idi (S5. 62b): alamazd VE / bir (S5. 62b): -VE

ol durur kim ol: Nshalarda "oldur kim" eklinde
yazlm olan kelimenin vezin ve anlam bakmndan
doru eklinin "ol durur kim ol" eklinde olduu
kanaatindeyiz.
890
VE. s. 445
891
VE. s. 450
5
[hep]: -VE (Nshada boluk bulunan bu yerde vezin ve
anlam bakmndan [hep] ya da benzeri bir kelimenin
bulunmas gerektii kanaatindeyiz. Beyitin 2. msranda
okunma problemi bulunmaktadr.
5
14 Her kim ki grrse Hlet dir

Nazm- eh-i Mteri-cenb
15 yeste budur ki yle hu
Hep ehl ola mazhar- hitb
16 Py- kalemine old imdi
nkim bu zemn intisb
17 Grse an ry-ml iderdi
Bi kerre ahr-i Faryb
89
18 Kl hdmet-i devletinde y Rab

Gencr- du-y mstecb
Tedbr huzzem yollar heft-hvnldur

Deprendi klne tutan rh- hayreti
19 Her gh ola ry- tg-i kahr

Pr-cevher-i mlik'r-rikb
Ciz ki ola ecr-i ehdet halel-pezr

h itme zr-i tg-i mahabbetde Hlet
20 abum ola bahr-i nazm- hu

Deryze-i fey ider sehb
21 Lutfyla bu baht- khne-sl
Avd eylese kuvvet-i ehb
89582
1
Ski-i devrn nign gsterdi cm- ireti

Old ol demde pern encm cemiyyeti
lib-i mechl-i mutlak olma bu vrnede

Bas ser-i gencne-i teslme py- himmeti
89382
Mefl Filt Mefl Filn
1
Oldum hev-y dest-res-i kmdan ber

Kodum tabatine sipihr-i sitem-geri
Sen taleb-kr- idm- cism-perversin vel

Nnu destden almakdur sipihr niyyeti
Brn- tri olsa dile ta m sz-gr

Kit-i gamu heme odur dne-perveri
Sgar- pr-bde-i evka nemek-rz olmadur

Meclis-i rindnda amak zhid-i bed-hilkati
Gird-b- gussa grse talar ihtiyrsuz

N'eyler kenr bahr-i belnu inveri
Nie Smurg itmimdr iynudan remn

Gsteride geri kim bir saveyem ey Hlet
Gitmez keder ftde-i gark-b- hicrden

ak grmeyince huk bu dery-y ahdr
3 . 9 . Matla ve Mfretler
Mestne bezm-gh ile dnyy mest ider

Hakk ki dd- hakdur aa resm-i dil-ber
110MEL VE MFREDT*
Gklerde Nesr-i ir'i gncike dndrr

eh-bz- evc-i fikr vz- eh-peri
HARF'L-ELF
Mefl Filt Mefl Filn
Ey Hlet tabake-i tabudadur sen

Bg- belgat yetien mve-i teri
Gencne mrdan gl ola hrdan cd

Ol yr hergiz olmaya agyrdan cd
89482
22
Mefl Filt Mefl Filn
Mefl Mefl Mefl Feln
Cem eyle bir yire dil-i ehl-i mahabbeti

Kl deste deste gonce-i gl-zr- mihneti
Olmaz ruh- dil-dra ber--ber gl-i ran

Hengme-i tezvri kosun blbl-i eyd
H derd-i serden olmad bir gn ber o kim

Zr-i ser itdi bli-i zer-kr- devleti
Terkb-i dehre katd hakmn- rzgr

hn- efser-i Cem olan der-i himmeti
ann itmesn gren bizi prn- mh u sl

Ham kld kaddmz feleg br- mihneti
89
89

89
5 S2. 53a
T1. 136a, 1. 138b
0
Balk: Metli T1
*
Byk ounluu VE nshasnda bulunan ve nshalarda
mfredt bal olmakszn matlalarla bir arada verilen
mfredlere dikkat ekmek iin "Metli ve Mfredt"
bal tarafmzdan verilmitir. Metli blm T1'de
elif-b tertibi zere olup sadece "elif, fi'l-b, cim" vs.
eklinde verilen harf balklar da daha nce ilgili
blmde de belirtildii zere "Harf'l-elif" vs. eklinde
tarafmzdan eklenmitir.
2
T1. 136a, 1. 138b
1

33
10357
Feln Feln Feln Feln
Gl-i hsn reng byna eyd

Gerek ehl-i sret gerek ehl-i man
Eger yog ise zer gelmez ol nigr saa

Yz ele alup varasn meger sen aa
44
11358
Tutarm pene-i hurdi ryula sen hem-t

Aceb mi erh-i bed-mihr elinden eylesek ekv
Ol bt-i rany gstermez ad-y bed-lik

Dni ayr kfir itmez itdgin anu baab
55
12439
Murg ile varur diy nme-i dmen saa

Dd- siyhum olur ebr-i kebter-rb
Baum hev-y k ile prdr gamuda dim

Kld beni sevdlaru dvne-i ser-der-hev
66
13456
Mefl Mefl Mefl Feln
Uk n'ola istemese ol gl-i ran

m'u gli blblsz olur ey dil-i eyd
Ehl-i bezme irgrp cm- arb skiy

Cevher-i akla degi lal-i mzb skiy
77
14505
Mefl Mefl Mefl Feln
Lebinde sanma kim tebhledr yir yir olan peyd

Murassadur o hu cm- lali ey dil-i eyd
G- gle gelse dehen-i gonce-i rana

Kendnden ider yas hemn blbl-i eyd
15558 Feiltn Feiltn Feiltn Feiln
8355
ekerm bir haber almaga bi drl bel

Hi benm derd-i dilmden haber yok cn

Kimden ola h u ferydu diy sordu baa
h senden dil-ber feryd senden dil-ber
16537 Filtn Filtn Filtn Filn

ti-i cn bu kafesden yle bzr old kim
An gy idemez yne-i lem-nm
9356
tse destrn siyeh-glib n'ola ehl-i riy
Her zamn dil-mrdeler mtemde olmakdur rev
10
11
3
4
5
6
7
8
9
T1. 136a, VE. s. 459

T1. 136a, 1. 143a
T1. 136a, 1. 143a, VE. s. 481
T1. 136a (mkerreren T1. 143a'da), 1. 142a, VE. s. 476
T1. 136a, VE. s. 471
T
1. 143a (mutyebt- metlide), 1. 147a
T
1. 143a (mutyebt- metlide)
12
13
14
15
16
T1. 143a (mutyebt- metlide)

T1. 143a (mutyebt- metlide), 1. 143a, VE. s. 481
b
anu: alar: T1
1. 144b, VE. s. 491
1. 145b, VE. s. 494
a
G- gle gelse dehen-i (3. 110b): -T1 (T1'de msran
ba tarafnda boluk bulunmaktadr.
VE. s. 501
VE. s. 497
17557 Mefln Mefln Feln
2512
Leb-i dil-ber ki olmaya hat-ver

Odur ger var ise b-dd halv

Nakd-i evkm b-nihyet hne-i cismm harb
Old glm sanki bir vrne gerd-i genc-yb

ulm idp hum irgrme benm eflke
Atdugum ok yire dmez sakn ey hr-lik
2613
19560 Mefl Filt Mefl Filn

Gl-en-i knda ol hu olaldan andelb
Hrdan zrdeyem by- vefdan b-nasbb
Zlf girihlerin yine zdi nesm-i subh

Gy ki zdi misk ykin hvce-i at
27570
Ellerin vasf eyler ol kaddi enru dim

Grmedm h andelb-i dil gibi destn-ser
Ar eyledke szum derler hicbdan

HARF'L-B
Degmede dmez benm gibi bel-ke andelb

Hrdan pr-zahm ola by- vefdan b-nasb

Rindn yannda olsa n'ola muteber arb
Gam mlkini harba viren bdur ol b
HARF'T-T
2914
229
Mefl Filt Mefl Filn
ft hz-i k ile gh blendem gh pest

Olmaz amm eldeki peymne-i evkm ikest
Gyet de dkn itdi beni nee-i arb

Dndm u kivere ki ola bdan harb
23
3015
10
Mefl Filt Mefl Filn
urmadan cm u surhye urur bezm ehli dest

Nagmesin itdke mutrib geh blend gh pest
Yra uruldugumn idenler baa itb

tmez mi ola ka kemnn grp hicb
3116
2411
Bmruam diy gel itme md-i efkat

Ol cn tabbi itmez iki gzine hrmet
Fasl- gldr gl gibi destde tut cm- arb

b- te-rengini bulmaz bu mevsim b u tb
17
25
18
26
VE. s. 501
VE. s. 501
19
VE. s. 501
20
S2. 136a
2
1 T1. 136a
2
2 T1. 136a
23
T1. 136a
24
T1. 136a
Mefl Filt Mefl Filn
27
28
29
30
31
T1. 136a
T1. 136b, 1. 141b, VE. s. 475
b
zrdeyem: zdeyem T1
VE. s. 504
S3. 126a
T1. 136b, 1. 139b
T1. 136b, 1. 143a, VE. s. 481
T1. 136b, 1. 141b, VE. s. 474

39528 Mefl Mefl Mefl Feln
3217
Yau var iken Hletiy aglama hl

Yzden akan nesneyi tafsle ne hcet

Eyledi zlf-i siyhu rtbe-i uk pest
Kimseye rahm itmek olmaz Hindu-y te-perest

Yz tutarsa kapua ey k senle meh
Sen dah emr-i hu erh-i ser-gerdna tut
3318
41456
Eylemezdi her zamn k ehlin kadrini pest

Olmasayd ol bt-i ran eger kim hod-perest
Mefl Mefl Mefl Feln

Dil lemini kaplad hlt- mahabbet
Makumuz old giderek zt- mahabbet
3419
HARF'L-CM
uramaz ol ki ola bde-i hicrn ile mest

Dp elbette ider sgar- nms ikest
4221
3520
Yrdan ister idi derdine dil murg ilca
Olmasa gonce-i nev-hz gibi teng-mizc

Yeter ekdm gam- hicrnu vaslula mesrr it
Benm gam-hne-i kalbm nice ykdusa mamr it
43359
Feln Feln Feln Feln
36457
Dilerse eger def-i gam her zamn i
Mey-i ten bulmaz ise duhn i

Kasdum oldur ki olup bu dil-i sevd-zede mest
Vire bir ayag ile kse-i gerdna ikest
HARF'L-H
37488
Akl eger bah eyler ise k ile bulmaz felh

Pee eh-bza meges Smurg'a olmaz hem-cenh
Karua el baglasa hbn n'ola ey h- mest

Mlk-i hsn hsn sen dest ber-bl-y dest
Secde itdrmeg in mest-i ser-endzlara

Yakd te-kede-i bezme aceb nr kadeh
38510
Kenr- safha-i haddnde sanma hatt- pr-behcet
Kitb- hsn kalmlarn yazm yed-i kudret
39
40
41
42
32
33
34
35
36
37
38
T1. 136b
T1. 136b
T1. 136b, 1. 138b
T1. 136b, VE. s. 475
1. 146a
1. 148a
VE. s. 489
43
44
45
VE. s. 495
VE. s. 504
S3. 126b (kenarda)
T1. 136b, 1. 148a, VE. s. 498
a
ister idi derdine dil mur: ister-idm derd-i dil-i zra 1, VE
// Olmasa once-i nev-z gibi: Olmasayd deheni gibi
eger 1, VE; 1'de matlan altnda ayrca T1'deki ekil de
kaytldr.
T1. 143a (mutyebt- metlide), 1. 151a
VE. s. 498
VE. s. 500
HARF'L-H
46
545
5328
Mefl Filt Mefl Filn
Ol melek-smya olm k gam-hvr erh
Yr itdi evk-i bde ile snesin bedd

Ald tb- mihr ile gy gl-i sefd
Gsterr her gice dirhem her seher dnr erh

HARF'D-DL
5429
4722
Mefl Filt Mefl Filn
abla-i tr itmese yr n'ola klsam md

Aglamakdan old emm nitekim kgd sefd
b- hayt- vasl nice idinem murd

ol kimseden ki gelmeye bir reha-i midd
48
55360
23
Mefl Filt Mefl Filn
tdi bir Rm gzel klar zlfine bend

Yelkeni altna ald cmlesin ol eh-levend
Meclisde gice mest olup ol h- Cem-nijd

Hvbyla virdi fitne-i emine izdiyd
56447
4924
Mefl Filt Mefl Filn
Ryu grndi kkli kaldurunca bd

Geldi zuhra mani-i "en-nr fi's-sevd" *
Ser-i bahtumda klh- gamadur istidd

Degmedi farkna her gn dah dhm-i murd
57506
5025
Mefl Filt Mefl Filn
Dil-dra nme yazmaga uk- n-murd

Ser-ksesinde dd- dilin eylesn midd
Yrdan seng-i cef gelse olursn dil-d

Giderek kasr- vefya ura dirsin bnyd

5126
Nice eylerdi kau tk- cefy bnyd

Klmasa zlf-i dil-vz eger bise mihd
Bir seher zhir olup gonce-i devletde gd

Gl-bn-i yesi zamn eyledi gl-hz-i murd
Snemde dg- tze v drn olur bedd

Gller ald kimisi srh kimi sefd
5227
Ruhsrelerde dem-be-dem r- erm olsun bedd
Bg- ceml gllerin geh srh gster geh sefd
53
54
46
47
48
49
50
51
52
VE. s. 498
T1. 136b, 1. 138b
T1. 136b
T1. 136b
T1. 136b
T1. 136b
T1. 136b, 1. 141a, VE. s. 470
55
56
*
57
58
59
T1. 136b
T1. 136b, 1. 138b
T1. 143a (mutyebt- metlide), 1. 148b
1. 145a
en-nr fi's-sevd: "Karanlktan aydnlk doar." (Arap
atasz)
T1. 136b
VE. s. 494
VE. s. 484

6736
Dehri terk eyler idm Hletiy n'eyliyeyin

demem nefs dinen zlimi hergiz mnkd

Sayd iden murg- dili em-i nazar-bzudur
Fitnen te uc gamze-i gammzudur
HARF'R-R
6130
6837

Der-i devlet-mebu manzar- em-i recmuzdur
Gubr- hk-i der-ghu mcerreb ttymuzdur
Glde saklamaga k kudretm yokdur

Ne saklayn gzelm hicre tkatm yokdur
6231
6938
Mefl Mefl Mefl Feln
Ezhr- fe-y hevesm zehr-i giydur

ehd-i emelm hslu zenbr- beldur
Nee-i sf- ferah tz geer bir demdra

Saa ey dil kalacak cra-i cm- gamdur
6332
7039
Bulunan girye deminde dil-i n-dumdur

Baa feryd-res olan yine ferydumdur
Heme zahme-i est-i gam dil cndur

Hadeng-i mihneti bezer d-ha peykndur
6433
7140
eh-i diyr- gam u mihnetem ne demlerdr

Yeil kzl dtnm gyiy alemlerdr
Kar- h- gamdayum ben hke himmet yok mdur

Bir yed-i tls var shib-mrvvet yok mdur
6534
7241
Gl murg adem gl-zrn zler nie demlerdra

An bunda tutan imdi o tfl- nz-perverdr
O yra nisbet itme kendi ey serv mkildr

Sen cy- karru gildr amm kim anu dildr
6635
7342
Mefl Filt Mefl Filn
Murg- dil kit-i fe-y ademe zimdr

Bu kadar bunda tutan an o eh-bzumdurb
60
61
62
63
64
65
66
VE. s. 495
T1. 136b, 1. 138b
T1. 136b
T1. 136b, 1. 147b
T1. 142a, 1. 140a, VE. s. 467
T1. 136b, 1. 144b, VE. s. 491
a
gl-zrn: ddrn T1
T1. 136b, 1. 144b, VE. s. 491
b
an o: ol gzi 1, VE
arz- nigh dde-i uka perdedr

Hakk hidv-i emi aceb kr-gerdedr
67
68
69
70
71
72
73
T1. 136b, 1. 140b, VE. s. 468

T1. 136b, 1. 139a, VE. s. 466
T1. 137a, 1. 141b, VE. s. 474
a
f- : cm- 1, VE
T1. 137a
T1. 137a, 1. 138b, VE. s. 499
T1. 137a, 1. 147a
T1. 137a
7443
8150
Mefl Filt Mefl Filn
n sye-i draht- vcdum ftdedr

Cismm reh-i belda serm zr-i pdadur
Mve-i bsesi yok lk aceb dil-cdur

Gyiy ruhlar katmer gl-i eftldur
7544
8251
Mefl Filt Mefl Filn
Halka halka zlf-i ruhsrnda b-endzedr

Cmlesi amm benmn resm-i dg- tzedr
Bir subh-dem ki dehri tutup nefha-i bahr

eb kld mkin birazn leme nir
7645
8352
Mefl Filt Mefl Filn
Anu ki seg-sfat vatan ky- yrdr

ki cihn dah aa gurbet diyrdur
Aks-i ezhr- draht olup iinde ikr

e-i kannda dndi her habb- cy-br
7746
8453
Mefl Filt Mefl Filn
ncinrsin diseler em in shirdr

Cmle halku dilini tutmaga kim kdirdr
Dil vuslatu md idinp derd-nk olur

Bir hastedr ki shhat umarken helk olur
7847
8554
Sne kim h- gama kasr- saf-fercmdur

Dg- hnnm aa gl-gn mdevver cmdur
Her kim murg- dili beste-i dm- gam olur

Itrb itse eger bendi dah muhkem olur
7948
8655
Mefl Filt Mefl Filn
Mzna girdi ems itnu evndur

Gel skiy ki rtl- girnu zamndur
Dirhem-i berfi felek eyledi dnyya nir

Kemerin sm ile pr klsa aceb mi kh-sr
8049
74
75
76
77
78
79
80
8756
Mefl Mefl Mefl Feln
Mefl Filt Mefl Filn
Ol h ki badan ayaga rh- revndur

Prheni gy ki anu klb- cndur
ller bely bit seyyreden bilr

Amm dil ehli dil-ber-i meh-preden bilr
T1. 137a
T1. 137a
T1. 137a
T1. 137a, 1. 138b
T1. 137a, 1. 146a
T1. 137a, 1. 142b, VE. s. 480
T1. 137a, 1. 145a
81
82
83
84
85
86
87
T1. 137a
T1. 137a
T1. 137a, 1. 143b, VE. s. 484
T1. 137a, 1. 140b, VE. s. 468
T1. 137a
T1. 137a, 1. 144b
T1. 137a, 1. 145a

8857
9564
Gurr ile dime kim lal-i dil-sitnum var

Nigh- merhamet eyle benm de cnum var
Bu gl-ende du-y devlet klduka blbller

Yzin tutsun gge yannca anu ser-be-ser gller
8958
9665
Mefl Filt Mefl Filn
Gftra gelse lal-i lebi cn-fen olur

Bir pre agzn amasa kan zre kan olur
Vef md idermi emende blbller

Aceb mi handeler eylerse dem-be-dem gller
9059
9766
Mefl Filt Mefl Filn
Mefl Filt Mefl Filn
Sensz kaan ki cy-gehm gl-sitn olur

Gy ki gl-bn stme te-fen olurb
Kandiller ile kald amelden sitreler

Virdi draht- r safsn minreler
9160
9867
Mefln Mefln Feln
Bel bezminde tolm cm u sgar

Olupdur iki gzmle ber--ber
Ey kemn- ebruvna eyliyen mjgn tr

Cn nir- hk-i rhudur ne hcet dr u gr
9261
9968
Bs- lebin dilersem virmez ider ceflar

Uka cn virrdi evvelki dil-rblar
Dern- snede olan cerhat- gam yur

Aceb degl diseler bdeye arb- tahr
9362
10069
Mefl Filt Mefl Filn
Eger ar- ceml itse ider uk gulguller

Kaan fasl- gl olsa birbirin diler mi blbller
Ol Ysuf- cemle ber--ber gelr mi hr

Ey k- bel-zede mzn- akla ur
101 Mefl Mefl Mefl Feln
9463
tmi iig zirve-i eflke ber--ber

Ben zerre-i nizi klan hke ber--ber

Vezn eyler emende bd- hn turma blbller
Pern oldugn bd- seherden sanmasun gller
88
89
90
91
92
93
94
T1. 137a, 1. 147a

T1. 137a, 1. 138b
T1. 137a, 1. 147a
b
gl-bn: gller 1
T1. 137a, 1. 138b
T1. 137a, 1. 140a, VE. s. 467
T1. 137a, 1. 148b
T1. 137a, 1. 143a, VE. s. 483
95
T1. 137a, 1. 148b

T1. 137b
97
T1. 137b
98
T1. 137b
99
T1. 137b
10
0 T1. 137b, 1. 138b
10
1 T1. 137b, 1. 139b
96
10271
10978
Mefl Filt Mefl Filn
Hengm- eb ki ahter-i baht eyleyp zuhr

Kld cihna kevkeb-i ikbl fey-i nr
Ser-i zlf hevsyla gl dim hur eyler

Yem-i zehhra balu rzgr irdke c eyler
10372
11079
Subh-dem ki te-i mihri frzn itdiler

Bir zen-i Hindy iltp aa szn itdiler
Gam- zlf ruhu dil nice pinhn eyler

Gice gndz dimeyp nle v efgn eyler
10473
11180
Grenler humret-i em-i all ey per-peyker

Hoten hsnu kan dah mk olmam dirler
syi zre olmaz kabrinde k- zr

T mnis olmaynca aa bel-y dil-dr
10574
11281
Mefl Filt Mefl Filn
Bel-y hicr ile cn hod kup kalmd ten b-fer

Ne ksun imdi baa nvek-i cevr urmadan dil-ber
Nakd-i vcd eyledi dil yolua nir

imdi alsa dirsin anu ne vcd var
10675
11382
Mefl Mefln Mefl Mefln
Didm ki benem cn ukua ser-defter

Ol h- cef-pe didi varak- diger
ctinb itse n'ola h- serr-i nzlar

Ba ak bdl olurlar k- ser-bzlar
10776
11483
Grp h- dilm ol serv-i hrmn ekilr

Nitekim bd- sabdan gl-i handn ekilr
Aldayan tfl- dili tb- zenahdnudur

k iden aklum ol gamze-i berrnudur
10877
11584
Senle har olalum gel disem cef eyler

Aceb o yr kymetde mi vef eyler
r- dil-berde y Rab hl-i anber-b mdur

Yohsa kendin tee pertb iden Hind mdur
10
10
10
11
2 T1. 137b
3 T1. 137b
10
4 T1. 137b
10
5 T1. 137b
10
6 T1. 137b, 1. 143a, VE. s. 481
10
7 T1. 137b, VE. s. 499
10
8 T1. 137b, 1. 140b, VE. s. 469
9
0
11
1
11
2
11
3
11
4
11
5
T1. 137b
T1. 137b
T1. 137b
T1. 137b, VE. s. 471
T1. 137b, VE. s. 471
T1. 137b, 1. 141b
T1. 137b, 1. 141b

11685
12392
klaru yzine bakmazsa ta m dil-ber

det budur ezelden hod-bn olur gzeller
Bezm-i gamda hn- ekm dem-be-dem mdedr

Pelle-i emm hemn ser-p- cm- bdedr
11786
12493
Mefl Mefl Mefl Feln
N'in viz heme Sidre v b'y vasf eyler

Drahtu tzesi makbl olur hod n kad-i dil-ber
Snem ki benm lcce-i mevvc- beldur

stnde elifler degl emvc- beldur
11887
12594
Mefl Filt Mefl Filn
Bir gn ol feti gresz dmen aldurur

Her kim ki kaldurursa aceb fitne kaldurur
Mey-hneye ilten beni devr-i zamnu kahrdur

Hakk ki anda her ayak zehr-i gamu p-zehridr
11988
12695
eh-i ka livdur kmet-i uk- gam-perver

Banda dg- derdi bir mdevver mushafa bezer
Ehl-i ku leb-i dil-ber cigerin hn eyler

Bde-i nb heme demi efzn eyler
12089
12796
Filtn Filtn Filn
Cy-br- hn- ekmden ider her dem gzr

Sanmauz kim old ol h- cihn gl-gn-svr
Gl-en-i knda dil-dru yeter

Dg- hn-ld- k verd-i ter
12190
12897
Kmet-i yri kymetden almet sandlar

Ol ruh- pr-tb hurd-i kymet sandlar
rdi cna knc-i firkatde nesm-i vasl- yr

Kalmad sahn- sery- snede hergiz gubr
12291
11
6
7
11
8
11
9
12
0
12
1
12
2
11
12998
Ol gzel kim tenine penbe dinilse hakdur

Kovamaz dmeni zr ki yzi yumakdur
Tahta gedi h- gl dny yine dil-ddur

Ey nesm-i subh gel vakt-i mbrek bddur
T1. 137b, 1. 141b, VE. s. 474

T1. 137b, VE. s. 474
T1. 137b, 1. 151a, VE. s. 476
T1. 137b, 1. 142a, VE. s. 476
T1. 137b, 1. 142a, VE. s. 477
T1. 137b, 1. 142a, VE. s. 477
T1. 137b, 1. 149b, VE. s. 477
12
3
4
12
5
12
6
12
7
12
8
12
9
12
T1. 138a, 1. 142b, VE. s. 478

T1. 138a, 1. 142b, VE. s. 478
T1. 138a, VE. s. 483
T1. 138a, VE. s. 483
T1. 138a, 1. 143b, VE. s. 484
T1. 138a, VE. s. 486
T1. 138a, 1. 144a, VE. s. 487
130361
137368
O Rm dil-ber ukdur halk- cihn yek-ser

Anun her kimi grse baka k diy syler
Zevrak- mey ekerz dem-be-dem ey Rabb-i Gafr

Mcrimz eyleme bahr-i keremden bizi dr
131362
138369
Kaan kim halka-i tevhde girse ol per-peyker

Grenler hep bu devr Ysuf- Kenn'dur dirler
Hmsn lk resm sifle dillerle konumakdur

Egeri kmet bldur amm gl alakdur
132363
139370
Mefl Mefl Mefl Feln
Ol h in ey dil dime hr ya melekdr

Ne geldi anu gibi gzel ne gelecekdr
Meger ki derd-i devra ilc ider her br

Duhn- h ier old sipihr-i kec-reftr
133364
140371
Gnde bi k helk eylerse hakk azdur

Ol kul oglu dah kundakdan tfeng-endzdur
Kaddine yr sanevber bgda mil geer

Ol dah syletseler hlince ehl-i dil geer
134365
141372
Her kaan ben bendesin gelsn diy yr el urur

San yklm kalbmi yapmaga mimr el urur
ol nihl-i tze kim gl yzl cnnum sever

Grmeden hazz eylesem her dem n'ola cnum sever
135366
142373
Sgar- rindna burun batrup sf ier

Geri sorsa kimsen hergiz gln kokmaz geer
Grp hatt geldgin pdrdi dil-ber ellerin vfir

Bugn nerrd- bezm-i k olanlar itdi dest hir
136367
130
131
132
133
134
135
136
143374
Mefl Filt Mefl Filn
Aklum heme fte glm hevydr

Hep ekdgm o cm- lebden tolaydur
Didiler her kademde nie bi ba yatur

Glp ol h- cef-pe didi ta yatur
T1. 143a (mutyebt- metlide), 1. 148b

T1. 143a (mutyebt- metlide), VE. s. 493
137
138
139
140
141
142
143
T1. 143a (mutyebt- metlide), 1. 149b, VE. s. 482

T1. 143b (mutyebt- metlide)

144375
151492
Karumuzdan ider agyr ile ol mh gzer

Gelmez amm ki bizm yanumuza ay geer
N'ola hkister olsa te-i kyla blbller

Aar anula mirt- cemlin dem-be-dem gller
145440
152493
Mefl Mefl Mefl Feln
Ol serv-i revn gl-en-i cn ire tutar yir

Hergiz tutamaz yirin anu gayr gzeller
Fey alur dim hev-y kdan vreler

Himmet-i pr-i mugndan demlenr mey-hvreler
146448
153498
Mefl Filt Mefl Filn
Firkat-i zlfle krum nle-i eb-hzdr

Hasret-i lalle emm sgar- leb-rzdr
klarn kaan ki mr eyliye o yr

Agyr saymaz ise ider lutf- b-mr
147459
154499
Mefl Filt Mefl Filn
k- zr hadeng-i gamzesi dil-r ider

Nze-i mjgnn amm dem--dem p ider
Her kanda olsa kkl-i yr ile bah ider

Hakk ki ejdeh gibi olmaz ziyde ser
148466
155509
Mefl Filt Mefl Filn
Feln Feln Feln Feln
Dil bg- hsn-i dil-beri tenh bulursa ger

B-ihtiyr bir iki eftlusn per
Cef-y zamna ider re hir

Vef-zde kutb- sipihr-i mefhir
149473
156514
Adya syleyp meclisde dim iltift eyler

Baa da syle dirsem saa sz denmez dir o dil-ber
Duhn- hum idp ejdeh-y te-br

Benmle korkudur old cihn imdi o yr
150474
144
145
146
147
148
149
150
157517
Feln Feln Feln Feln
Mevsim-i gl-get-i gl-zr irdi hem bayrmdur

Zevrak- mey devridr zr gzel eyymdur
Olup bende-i kmeti serv arar

Gll yazlsun o ha sanevber
1. 144a, T1. 143b (mutyebt- metlide)

1. 144b
1. 145a
1. 146a, VE. s. 490
1. 146b, VE. s. 489
1. 147a
1. 147a
151
152
153
154
155
156
157
1. 148b
1. 148b
1. 150b, VE. s. 488
1. 150b, VE. s. 488
VE. s. 488
VE. s. 492
VE. s. 493
158547
165534
Mefl Mefl Mefl Feln
bdl- gam- k brehne-ser pdur

mde-i tr-i sitem hr- beldur
Cmle bn-y muazzamlar stanbul'u

Bada imdi legene gtrr criye-vr
159483
166542
Feiltn Feiltn Feiln
Gzm dnyy grmez olmasam ruhsrua nzr

Bu gl-ende almaz gn yzsz gonce-i htr
zgedr bahr-i k Hletiy

Leb-i gird-b- gam anda nir
160523
167553
Mefl Filt Mefl Filn
Mefl Filt Mefl Filn
l-cenbdur u kadar ol meh-i ceml

Bm- sery- gnbed-i gerdna tan ider
Bak cism-i yra kaddini seyr eyle Hlet

Hk-i siyh sm klan kmiyy gr
161524
168555
Mefl Filt Mefl Filn
Dirg itmez mahabbet ehli hergiz yrdan cnn

Hemn ey gamze senden lzm olan bir iretdr
Bir pre n urur an yrtmez eglerin

Dil esine virdi ad geri inkisr
162525
169556
Mefl Filt Mefl Filn
Mefl Filt Mefl Filn
Snede nr- k m var yohsa Hlet

Nazmu neden ki ak bu kadar sz-nk olur
Bir kimse yok ki mest-i mey-i ku olmaya

Yohsa ykar m lemi ol h u ve-kr
163530
170561
Mefl Filt Mefl Filn
Mefl Filt Mefl Filn
Eksklk eylemi tutalum bir hat ile

Arturma Hletyi sen ey mh- gl-izr
h- belya salmagadur kasd dil-ber

Kendn braksa k- dil-hasteler ne var
164531
158
159
160
161
162
163
164
171562
Mefl Filt Mefl Filn
N'ola rn olursa handesi ol verd-i rannu

Bilrsin kim leb-i lal-i hayt-efzy skkerdr
ol del kni var ki adnu saf ider

Ursayd py baa leked urmadan figr
VE. s. 499
1. 148a
VE. s. 495
VE. s. 495
VE. s. 495
VE. s. 495
VE. s. 496
165
VE. s. 496
VE. s. 497
167
VE. s. 500
168
VE. s. 501
169
VE. s. 501
170
VE. s. 502
171
VE. s. 502
166

172550
1797
Feiltn Mefiln Feiln
Gam- lalle cn viren k

Hep agzdan turur hisb virr
Ben gubr- rh- kula ad-y n-be-kr

Rtbede birdr dime an gtrmez rzgr
HARF'Z-Z
1732
18099
Mefl Mefl Mefl Feln
Hkister-i szn- gamu igneme her br

Peykn- cef belki vire pyua zr
Hneme gelmek olursa o eh-i milket-i nz

ihrem atlas- zerdin ideyin py-endz
1742
181100
k- eydlaru med-udyla zerre-vr

Burc- nzndan cd olmaz o mihr-i tb-dr
Yine gller ten-cmeyle old germ-i nz

Blbl-i zra ogald mye-i sz u gdz
1753
182101
Mefl Filt Mefl Filn
Mefl Filt Mefl Filn
Hke ber--ber itdi beni sye-ve o yr

Amm yine mce kaar ftb-vr
Hep kenddr kemend-i bely iden drz

Gssna ayak tolamasun o serv-i nz
183102
1764
Basmaz ol gonce-i nev-hz-i emen-perver-i nz

Bd- subh itse eger berg-i gli py-endz
ule-i sgar kaan kim bezme nr-efn olur

Dest-i sk bahr-i evka pene-i mercn olur
184103
1775
Mefl Filt Mefl Filn

Bilmem eb-i firk olur m ki subh-hz

r geldi kald niteki eb-reng-i pr-sitz
Bg- lutfn derd-mend-i ka gstermez o yr

Mve-i vasln ider erbb- cha ber-gzr
185104
1786
Mefl Filt Mefl Filn
Hi mfikne bir nazar itmez habbmz

Bilmez cnn- k ilcn tabbmz
Dimek kim mbtel-y tebdr ol h- per-peyker

Teni plde-i terdr velkin degmeden ditrer
172
VE. s. 500
1
1
75 S2. 125b
1
1
77 3. 125a
1
78 3. 126a
1

0 T1. 138a, 1. 140b, VE. s. 499
181
T1. 138a, 1. 139b
182
T1. 138a, 1. 147a
183
T1. 138a
184
T1. 138a
185
T1. 138a
18
186105
193112
Bir iki e-der-i hicrna atlm zruz

Dr- zlfine eken dil-bere minnet-druz
Gzer-gh- semend-i himmet olan hk-i rhuz biz

Sadet hrmeninden ayr dmi berg-i khuz biz
187106
194113
Vasf- hk-i rehidr gice v gndz szmz

Nice terk idelm anula ald gzmz
Eger bir yirde zhid cm- mey grse gider kalmaz

arb- nb olan meclis acebdr hi keder kalmaz
188107
195114
Gelmedi yr bize tutmad hergiz szmz

Halka-i der gibi yollarda kalupdur gzmz
Kelm- serd sez-vr- lal-i yr olmaz

u lale kim boz var okluk itibr olmaz
189108
196115
Murg- cna bir kafesdr bu ten-i sad-kmz

Dizdi gller stine dg- dil-i gam-nkmz
uhr- hatt- ryu ehl-i k dil-figr itmez

Mzevvir hatta bezer kimse aa itibr itmez
190109
197116
Tde-i hrmenine himmetden itdk temz

ule-i berk-i gam hkister eyler hemz
Ke-i firkatde b-h oldugn ehl-i niyz

Nice bilsn kendsinden b-haber bir mest-i nz
191110
198117
Mefl Filt Mefl Filn
Bulmaz old mh-tb- evk rh- hnemz

n-y em-i mmd olmad pervnemz
Alsa bezm-i yrda bir kerre adumuz

Yllarla d olur bu dil-i n-murdumuz
192111
199118
Mefl Filt Mefl Filn
Dny yzin tutarsa eger dd- humuz

tmez nigh o h- tegfl-penhumuz
186
187
188
189
190
191
192
T1. 138a, 1. 144a, VE. s. 486

T1. 138a, 1. 146a
T1. 138a
T1. 139b, 1. 139b, VE. s. 497
T1. 138a
T1. 138a
T1. 138a
Bir dem mi var hayl ben haste-hle gelmez

Amm senle vuslat hergiz hayle gelmez
193
194
195
196
197
198
199
T1. 138a, 1. 139a

T1. 138a
T1. 138a, 1. 147a, VE. s. 488
T1. 138a, 1. 147a
T1. 138a, 1. 139a, VE. s. 465
T1. 138a, VE. s. 471
T1. 138b, 1. 142b, VE. s. 479

HARF'-N
200119
207120
Mefl Filt Mefl Filn
Gitdi met- vuslata hep nakd-i cnumuz

imdi firk ile saylur sthvnumuz
Ruhu te iden snemi pr-tb itmi

Beden sm klan kalbmi sm-b itmi
201470
Mefl Filt Mefl Filn
208121
Sormaz o yr hl-i dil-i n-tvnumuz

hir nefesde beste olunca zebnumuz
Mefl Filt Mefl Filn

ol dem ki ar- hsn ide ol yr- hod-fr
Kalmaz dil-i bel-zedede nakd-i akl u h
202482
209122
k- eydlara cn olursn dil-nevz

Hak Tal eylesn zlf gibi mr drz

Gelp ky- mugna al ele cm- mey-i b-g
Eger grmek dilerse hrsuz gl ddsuz te
203356
Mefl Filt Mefl Filn
210123
Hvb- girndan olmad hl ne eb ne rz

Dkkn- em-i bahtum erh itdi mh-dz
Mefl Filt Mefl Filn
204356
Bakmazsa lle-zra n'ola rind-i bde-n

Virmez saf dil ehline sgar ki ola bo

Sfiy kimseye h beste degl rh dirz
Hor bakma bize sen biz dah Allh dirz
211376
HARF'S-SN
Bu gru eylese Ashb- Kehf vasfn g

Olurd her birisi hvb- rekden b-h
205540
212377

Sz-i ehl-i k anlardan degldr mltemes
Kl hazer kim bz-gndur nakl-i erbb- heves
Mlik-i zer olmayanu hli dger-gnm

Bilmedk mifth genc-i himmet altunm
206541
213518
Mefl Filt Mefl Filn
Mefl Filt Mefl Filn
Sayle Hlet yine meta-i kalem

Gsterdi pre-zl-i manyi nev-ars
Hl-i ruhn itmez idi ehl-i k c

Zlf-i siyhn itmese ol yr ry-p
200
207
201
208
T1. 138b, VE. s. 486

1. 147a
202
1. 148a
203
S2. 127a (kenarda)
204
S2. 127b
205
VE. s. 497
206
VE. s. 497
209
210
211
212
213
T1. 138b
T1. 138b
T1. 138b
T1. 138b, 1. 142a, VE. s. 476
T1. 143b (mutyebt- metlide), 1. 149b, VE. s. 480
T1. 143b (mutyebt- metlide), 1. 151a, VE. s. 481
VE. s. 493
214532
220126
Mefl Filt Mefl Filn
Ol yr vade kld baa seng-i cevrini

Adurmadur bu Hletiy bir delye ta
evk-i ruhsrula yakm lle-i kh-sr dg

Kadde dvne-i ser-der-hevdur serv-i bg
HARF'-
221127
215538
Berg-rzinden fennu slim olsa sahn- bg

Gl-bn cisminde n'eyler dg-ber-bl-y dg
Olmaz ise Hlet kbil huss- bseye

Ol eh-i nzk-mizca itme hi tekrr- ar
222128
HARF'-
k- zru dernnda yeter bir dne dg

Hne teng olsa aa lzm degl kat kat erg
216124
223129
Bga gel kim old her sebze emen-zr- net

Sye-i serv stine ekdi bist- inbist

Mh yakar mihr-i ruhndan erg
Nz-ke-i kmetidr serv-i bg
HARF'L-AYN
217378
HARF'L-F
224130
Kalmad yrn ile hergiz md-i ictim

Biz didk mh- symu evvelinde el-ved
218
543
Ol eh-i hsn dem--dem kn- sne-sf

Pye-i dvrn hem pister eyler hem lihf

Bdr hum yakmasun her kevkeb-i envr em
Tengny- leme lzm degl tekrr em
225355
Mefl Filt Mefl Filn
HARF'L-GAYN
snd- lknet eyleme ol ha b-vukf

Teng olmagn memer-i shan irkilr hurf
219125
Mefl Filt Mefl Filn
HARF'L-KF
Kim yaksa snesine dehnu gamyla dg

ldkde kabri zre yana gaybdan erg
226131
yle ter eylemidr szi-i nr- firk
Kevkeb-i bahtumda da eksk degldr ihtirk
220
214
215
216
217
218
219
VE. s. 496
VE. s. 497
T1. 138b
VE. s. 498
T1. 138b
221
222
223
224
225
226
T1. 138b
T1. 138b
T1. 138b
T1. 138b
T1. 138b, VE. s. 497
S2. 128a (kenarda)
T1. 138b

227132
234549
Gamula dde aar dil eker bel-y firk

Gren cemli mtk grmeyen mtk
h ider stnde hbn grnce ehl-i k

sydur gyiy ol bd ile gerdn- k
HARF'L-KF
228133
235138
Dem--dem h u efgn eylerin sabr u karrum yok

Benm k ire zr Kh-ken-ve gayr krum yok
Bulunmaz hayme-i mmdine cy ehl-i idrk

Yirinden kopmaya m-dm kim ordus eflk
229134
236139
Vcd k- b-diller gubr olcak

Reh-i nigra der rzgr yr olcak
By- zlf getren bd- sab cnnu

Her zamn tein fler bu dil-i eydnu
230135
237140
Mefl Mefl Mefl Feln
Gerekdr yollar zre taa ba u baa ta urmak

Muhassal hayli mkildr cihnda ka ba urmak
Ol vakte degin kim de meh-tb- ceml

Kne-i dilde yakarn em-i hayl
231136
238141
Ser-i kyna vardum ol meh-i n-mihr-bnum yok

N'ola cnumda rm olmasa rm- cnum yok
Nigh- merhamet it hline dil cnu

Ayn uzatma garkn- bahr-i hicrnu
232137
239142
Bel-y ka delden glde rhat yok

Firka sabr idemem vuslata kanat yok
Zlfi zencrin gice seyr eyledk cnnen

Kaydn grdk bi-hamdi'llh dil-i dvnen
233379
240143
Azm-i gl-zr eylemez dil bulmaynca yri ak

Gonce tflnu var ey eb-nem bana ake tak
227
228
229
230
231
232
233
T1. 138b, 1. 148b

T1. 138b
T1. 138b
1. 143a, T1. 138b, VE. s. 481
T1. 138b, VE. s. 478
T1. 138b, 1. 142a, VE. s. 477
Defterinde nmumuz bulduk bugn cnnen

lmeden grdk hele kaydn dil-i dvnen
234
235
236
237
238
239
240
VE. s. 500
T1. 138b
T1. 138b, VE. s. 498
T1. 138b
T1. 139a
T1. 139a, 1. 147b
T1. 139a
241144
248151
Mefl Filt Mefl Filn
Ama o yra hicr ile pr-nal ise ten

Her prei sakn kulagnca ider sen
Dehen-i tengi ile bah idemezler yr

tse agzbir eger gonceleri gl-zru
242145
249152
Mefl Mefl Mefl Feln
Komazum gayra ser-i kkl-i anber-iken

Ba virr ba alurn arsa-i kuda sen
Glmde karr itmi idi aks-i izru

Yand odna cn dah hir dil-i zru
243146
250153
Aceb mi hnesine varsa yr agyr- meymu

Ayagna gelr dirler ikr her zamn bmu
Bend ider her grdgin zlf-i girih-gr sen

yle zlimsin yrr bir nie zencr sen
244147
251154
Hline rahm itmek olmaz k- gam-perver

Yok mdur y zekt- hsni ol smn-ber
Tene-i ddr olan uk- gam-nk sen

Grmek ister dim ry- arak-nk sen
245148
252155
Mefl Mefl Mefl Feln
Leb-i yra tolamag hat- hod-kmdan grdk

Ayaga dmegi ol zlf-i anber-hmdan grdk
Beddr ameli bu zen-i fertt- cihnu

Cn ritesidr erhine hep sardug anu
246149
253156
Mefl Filt Mefl Filn
Beni p-der-gil itmidr siriki em-i pr-hnu

Anun hi hat itmez hadeng-i cevri gerdnu
Gird-b- bahr-i hsndr ol em-i hvb-nk

Eyler heme gli den k helk
247150
241
242
243
244
245
246
247
254157
Urmad seng-i cnn esine gerdnu

Nm ztna aceb glib idi Mecnn'u
Halka hergiz zhir olmaz saa bezer bir melek

Nie yl devr eylese imden gir erh-i felek
T1. 139a, 1. 147b

T1. 139a, 1. 148a
T1. 139a
T1. 139a
T1. 139a
T1. 139a
T1. 139a
248
249
250
251
252
253
254
T1. 139a
T1. 139a
T1. 139a
T1. 139a, 1. 139a, VE. s. 466
T1. 139a
T1. 139a, VE. s. 466
T1. 139a, 1. 141a, VE. s. 469

255158
262165
Mefl Filt Mefl Filn
Tg-i firkatden ser--ser zahm-nk olm ten

B-vef sevd gl bi ba hakkudur sen
Ferhd' Bstn'a dah salmadan felek

Knc-i belda ddum olurd direk direk
256159
263166
Kebd olsa aceb mi srmesi ol h- fettnu

Gzine kuhl ider hkisterin uk- nlnu
Agz hi dnmdan hl degl cnnumu

Hteminde zehr vardur ol eh-i hbnumub
257160
264380
Eger kim grmesem bir gn kalem barmaklarn yr

Dil-i mahzn yllarla yazlmaz ben dil-efgru
Tenmde gl gibi dglar yakup elifler ek

Elifle vard iek oynama rakble tek
258161
265381
Old fte-i zlfi o per-smnu

Gzine grnecek var bu dil-i eydnu
Haddini kendye bildrse ad-y dnu

Afv iderdk nie yllk gnehin gerdnu
259162
266382
Filtn Filtn Filn
Fitnelerdr gamze-i cdlaru

Fitneye meyl zredr ebrlaru
Muttasl dmenin elden komyorlar yr

Sakn ey dil tutam havlu degl agyru
260163
267383
Htrumdan gitmez iller htrn ho itdg

Unudur myum beni cn ferm itdg
Aceb mi olmasa teri h u zrumuzu

Karard kalbi duhn imeden kibrumuzu
261164
Yeter bg- gama ey bg-bn ya dil-i zru
Sen olsun bayla ayagyla suy gl-zru
262
255
256
257
258
259
260
261
T1. 139a
T1. 139a
T1. 139a, 1. 142b, VE. s. 479
T1. 139a, 1. 143b, VE. s. 484
T1. 139a, 1. 143b, VE. s. 484
T1. 139a, 1. 143b, VE. s. 485
T1. 139a, VE. s. 485
263
264
265
266
267
T1. 139a, 1. 144a, VE. s. 487

T1. 139a, 1. 144a, VE. s. 487
b
ol eh-i bnumu: usrev-i bnumu 1
T1. 143b (mutyebt- metlide), 1. 149a
(mkerreren VE. s. 504'de)
268384
275442
Olmazd hli byle uk- hk-sru

Olsayd ba elde eb-dz-i zlf-i yr
rimez degme bir derdiyle desti k- zru

Tutulmaz eb-rev-i ayyrdur gss ol yr
269385
276446
Dili kasd itse kebb eylemege mest gz

Kimseye ama bu rz birp syle sz
Bezedrmi yazdugn nakna ol meh-peyker

Grmeden hazz itmez oldum sretin sret-ger
270386
277453
Biz de bir dem gussa-i dehri ferm eylesek

Aksu'ya varsak seher cm- arak n eylesek
Gel ey sk bilindi kymeti ykut- sahbnu

Yazlsun dest-i lutfula humr mey-perestnu
271387
278455
Akdur dilleri ol turre-i anber-fmu

og olur gyet ile b- revn m'u
Aceb mi mil olsam zlline bd-i gl-istnu

Olurm nki cennet syesinde tg-i berrnu
272388
279462
Ber-i nahl-i emeldr bu diy uk- nlnu

Bir olmaz nesneye bezetdiler sb-i zenahdnu
Kalmad bir hb kim olmaya nlnu sen

Kanlular zindndur h- zenahdnu sen
273435
280479
Feiltn Mefiln Feiln
Old sad pre tg-i gamla ten

k olmak nene yarard sen
ekelm turma dil br- belsn yr

Lutfa haml eyliyelm cevr cefsn yr
274441
268
269
270
271
272
273
274
281480
Uyumam subha degin fikr-i vislle sen

Gice yldz sayarn hasret-i hlnle sen
Bagr hn olsa n'ola nfe-i anber-bnu

Old ftde-i emi o gzi hnu

1. 140b
1. 144b, VE. s. 494
275
276
277
278
279
280
281
1. 144b
1. 145a
1. 145b, VE. s. 494
1. 145b, VE. s. 494
1. 146b, VE. s. 489
1. 147b
1. 147b

282485
289504
Nice h itmeyin her dem elinden baht- vrnu

Baa berki ele brn ddi ebr-i gerdnu
Bakmasa hatt- gubr- ruhua pr-i felek

Her zamn tutmaz idi mihr ile mehden aynek
283486
290357
Mefl Filt Mefl Filn
Cn ak agzna geldi bu dil-i eydnu

Bse lutf eyle hemn vakti degl ferdnu
Gayr harf-i meclis-i yr itd ey felek

Bundan ziyde baa dah n'eylese gerek
HARF'L-LM
284489
291167
Yzine yr bakmaz incinp ben zr u eydnu

Bizmle yldz barmad ol mh- tbnu
Mansb- kn virp ol h- iklm-i ceml

Tze dgn eyledi menruma tugr-y l
285496
292168
Degl keffindeki eb-nem enr- sahn- gl-zru

Bahsn elde grmi bendesidr kadd-i dil-dru
Herkese dmez mahabbet kssasndan kyl u kl

Merd-i zahm- tg-i k olmaz meger erbb- hl
286519
293169
Szini dilese gl ta m blbl-i zru

Karr-dde ho elhndur bu gl-zru
Hicr ile kn ol gl-i gl-zr- ceml

tdi b-berg nev murg- hazn-dde milb
287522
294170
Zahm- dendnyla hayf dmen-i bed-gevher

Dndi gk ykta imdi lal-i nb dil-ber
Seher ki husrev-i hver-sitn- ferrh-fl

Cihn zer niryla itdi ml--ml
288535
Mefln Mefln Feln
Behey izn yok idrki kt Trk
Cevb- yese lzm m vaak krk
282
283
284
285
286
287
288
1. 148a
1. 148a
1. 148b
1. 150a
VE. s. 493
VE. s. 494
VE. s. 496
289
290
291
292
293
294
2. 172b
S2. 128b (kenarda)
T1. 139b
T1. 139b, VE. s. 485
T1. 139b, 1. 143b
b
tdi: tme T1
T1. 139b
295171
302481
Yine Leyl-ve srndi ryna gl-gne gl

Blbl-i eydy dndrse n'ola Mecnn'a gl
Birbiriyle yaraur ol lal-i nb u cm- ml

Sgar- sahbya detdr konulmak berg-i gl
296172
303490
Kevkeb-i bahtum adnu vaslna mni degl

Ey meh-i ran muhassal tlim tli degl
Bilmezin n'eyliyeyin yr baa yr degl

Dmen ise uyumaz baht ise bdr degl
297173
304512
Aceb mi pe baa girye olsa em-mil

Eritdi yregm yagn hev-y visl
Ey kalem zlf-i nigru vasfna kasd itme gel

ki ayagu ukurda ya ne bu tl-i emel
HARF'L-MM
298174
305175
Yazmad ebrlarula ryua hergiz mil

Eyliyen mh felekde gh bedr geh hill
Aceb midr disem ol ha mefhar-i lem

Yzi suyyla eref buld tynet-i dem
299389
306176
Dil-ber bs u kenrn turma medh eyler gl

Akl yokdur her ne isterse an syler gl
Sayd olunmak mmkin olsa ol tezerv-i ho-hrm

Halka-i gs-y hbndan gerekdr aa dm
300390
307177
Filtn Filtn Filn
Fikr-i zlf gam- hattula olup fte-hl

Baum kamaga degmez elm ne-mil
Klmag in zlfine dnyy rm

Eyledi murg- dilmi py-dm
301467
308178
Mefl Filt Mefl Filn
k grnce kalmad kalbinde hi emel

Old leb-i hat-veri san erbet-i ecel
295
296
297
298
299
300
301
T1. 139b, VE. s. 498

T1. 139b, VE. s. 475
T1. 139b, 1. 143a, VE. s. 483
T1. 139b, 1. 140b, VE. s. 476
1. 146b, VE. s. 490
Kalbi vrn idgi nice olurd malm

tmeseydi serini Kays nimen-geh-i bm
302
303
304
305
306
307
308
1. 148a
1. 148b
VE. s. 491
T1. 139b, 1. 144a, VE. s. 486
T1. 139b
T1. 139b
T1. 139b

309179*
315185
Mefl Mefl Mefl Feln
Bir seher irgrdi m'a Msr'dan ksid peym

Didi kim kd o s-mereb-i Ysuf-makm
T kim ola bu e-ger-i erh zebnum

Hrlad Ferhd benm seng-i cnnum
310180
316186
Mefl Filt Mefl Filn
Mefl Mefl Mefl Feln
Br- draht- tli-i k kalurd hm

Hurd-i maher eylese sad sl ihtimm
af ile hemn tra dnp cism-i nizrum

Ser-g ile bir perdededr nle-i zrum
311181
317187
Mefl Filt Mefl Filn
Mefl Mefl Mefl Feln
stine her draht aceb mi saarsa sm

Glden getrdi bga kulak mjdesin nesm
T evvel-i ebden synp em-i fergum

A'dya nasb old benm merhem-i dgum
312182
318188
Mefln Mefln Feln
Bulup tenhda eftlsn almakdur benm derdm

Egilmez re yok amm nihl-i nz-perverdmb
Firkuda sen sz- nihnum

Dimezsem dil yanar dirsem zebnum
313183
319189
Bel-y k ile ser-cmle vardan old mlm

Vefsuz yra k olmayan bilmez benm hlm
Meded ki fitne-i gamzeyle em-i cnnum

Biribirine rakb eyledi dil cnum
314184
320190
Feiltn Mefiln Feiln
Dil pr-endh u dde pr-hnam

Gyiy hne-zd- mecnnam
Cnbi-i gamze-i mestle dkerse kanum

Klcu keskin ola ey eh-i l-num
321191
Mefl Mefl Mefl Feln
309
310
311
312
313
314
Dn h iderek varm-idm kyua hum

Gstermedi agyra beni dd- siyhum
T1. 139b
Bu matla iin YK3'de u balk verilmitir: "Vezr-i
azam olan Ali P Mr'dan m'a geldkde dinilmi
idi."
T1. 139b
T1. 139b, 1. 145b
T1. 139b, 1. 144b, VE. s. 490
b
nz-perverdm: bz-perverdm 1
T1. 139b
T1. 139b
315
316
317
318
319
320
321
T1. 139b
T1. 139b
T1. 139b
T1. 139b, 1. 139b
T1. 139b
T1. 139b, 1. 146b, VE. s. 190 (mkerreren VE. s. 504'de)
T1. 139b
322192
329199
Haner-i cevriyle lmek mddemuzdur bizm

Lal-i dil-berden teessf hn-bahmuzdur bizm
Mil olmaz mest-i nzum dde-pr-hn olmasam

Baa tfl- nev-resm bakmazd mecnn olmasam
323193
330200
Mefl Mefl Mefl Feln
Halka halka olsa ta m her kaan ddum benm

Bir Hm'nu sayddur lemde maksdum benm
Gitmez elem-i k sefer azmin idersem

Zr gam- firkat biledr kanda gidersem
324194
331201
Lal-i hmn o hu vasfdur krum benm

Gevher-i n-sftedr mamn- gftrum benm
Mey-i gl-gn ile tahsl-i mizc eyliyelm

Yerekn- gama anula ilc eyliyelm
325195
332202
Hsl olmazsa kayrmaz mve-i kmum benm

Tzedr gyet de ol nahl-i dil-rmum benm
Snbl-i yr gibi get-i gl-istn idelm

Knc-i gamda nie bir kalbi pern idelm
326196
333203
Yr bakmaz ne kadar derd ile zerd olsa tenm

Drr yire yzm berg-i hazn gibi benm
Duhn- h ile erh yzin siyh idelm

Yalanc yineye nie bir nigh idelm
327197
334204
Mefl Mefl Mefl Feln
Mefl Filt Mefl Filn
Zevki yaluz get gzr itmede buldum

Aklu bile yr oldugn istemez oldum
Kimler dir aa k- rsvy bilmezem

Mest-i gamam u del ki dnyy bilmezem
328198
335205
Giderdi seyre dn yr ile erbb- hased grdm

Aceb mi hi mukayyed olmasam ok nk bed grdm
Boyad emmi kana sirik-i gl-gnuma

Bir old k ile imdi dern u brnum
329
322
323
324
325
326
327
328
T1. 139b
T1. 140a, 1. 140a, VE. s. 467
T1. 140a
T1. 140a
T1. 140a
T1. 140a, 1. 139b
T1. 140a, 1. 140b, VE. s. 468
330
331
332
333
334
335
T1. 140a, 1. 144a, VE. s. 487

T1. 140a, 1. 145a, VE. s. 499
T1. 140a, 1. 147a
T1. 140a
T1. 140a
T1. 140a
T1. 140a, 1. 140b, VE. s. 467
a
emmi: cismmi 1, VE

336206
343391
Vakt-i gldr vuslata gyet iver cnum benm

Hr olsun vaktine ol verd-i handnum benm
Agard aglamadan dde-i dil-i n-km

Belrdi bg- belda kfe-i bdm
344392
337207

h kim bir berber lfte v mecnnuyama

Ol nie balar keser fettnnu meftnuyam
Old herkesden md-i rahm kr- htrum

Hsl eglencedr bu inkisr- htrum
345393
338208
Tenm pr eyler ise zahm- tg ile yrm

lnce aa dular ider dil-i zrum
Geri sz-ender-Hall'em muttasl cn u tenm

Saa ter itmeyen te neme yarar benm
346394
339209
Virmedi baa elem zahm- dil-i hn-pum

And iersem de eger aa agrmaz baum
Saklama kkli erhe kar efgnum

Derin gr yze ey eh-i l-num
347395
340210
Grmedi hsn-i nazar nazm- drer-brum benm

Baht yok ebkra dndi cmle efkrum benm
Hasedden lse dmen py- dil-dra yzm srsem

lrsem gam yimezdm ben de anu ldgin grsem
348396
341211
Sipihre by- gl-i ftb virdi zkm

Duhn irdi seher h- k- n-kma
Heme nleler itmezdi blbl-i cnum

Hezr-pre dikilmise verd-i handnum
342212
Bezme gelse bir gice ol em-i tbnum benm
Sye-ve alur rakb-i r-siyeh yanum benm
343
336
337
338
339
340
341
342
T1. 140a, VE. s. 469

T1. 140a, VE. s. 477
T1. 140a, 1. 142b, VE. s. 478
T1. 140a, 1. 142b, VE. s. 480
T1. 140a, 1. 143a, VE. s. 481
T1. 140a, 1. 143a, VE. s. 483
T1. 140a, VE. s. 486
344
345
346
347
348

a
bir: -T1
a
Dun: Dtn VE
349397*
355461
Olur erbb- dile bu gazelmden malm

Nazm olunsa nic'olurm hezeyn- mahmm
Terahhum eylemez grdke dil-ber em-i girynum

Nem-i ekinden almaz ku ol mihr-i rahnum
350398
356468
Ry- zerd zre revndur ek-i hn-pum benm

Sand Nlfer Suy her seyr iden yaum benm
Kalmamdur rekmz skender'e cn bizm

Her kaan grsek yz olur btn dny bizm
351399
357469
Mefl Mefl Mefl Feln
Alurd hemn cnn ol h- cihnum

k aa bir kerre diseydi koma cnum
Gezer ser-gete-i ky- cnn olm dil-i zrum

Eger seng-i cef atsa kayrmaz tfldur yrm
352400
358471
D-t kaddm grp seyr eyle hav- em-i girynuma

Kemer seyrinde n'eylersin benm sultn- hbnumb
eb-i tr ire ksid virse baa nmei hum

Hemn bir em-i szn hzr eyler ule-i hum
353401
359472
Mefl Filt Mefl Filn
Mefln Mefln Feln
Gy stn- hayme-i man olup kalem

Hayym- rs-y rub benem bu dem
Saa bezer melek bulmad hum

Zevy-y sipihri gezdi hum
354444
360487
Kl nazar pyua ddke dil-i nlnum

Byle dil az der ey h- l-num
Gelr gumuza dem-be-dem ol mh bizm

Giremez aramuza dmen-i bed-hvh bizm
361500
349
*
350
351
352
353
354
T1. 144a (mutyebt- metlide), VE. s. 503

Bu matla iin S1. 165b'de u balk verilmitir:
"Mamm ken Dimilerdr."
a
av-: b- 1
b
suln- bnum: serv-i rmnum 1
1. 144b
Grmez old pr-i Kenn gibi em-i renm

Nr- emm Ysuf-s Msr'a gitmidr benm
355
356
357
358
359
360
361
1. 146a, VE. s. 491

1. 146b, VE. s. 490
1. 146b, VE. s. 492
1. 147a, VE. s. 492
1. 147a, VE. s. 489
1. 148a
1. 150b, VE. s. 489

HARF'N-NN
362503
368213
Mefl Mefl Mefl Feln
rktme meded cevr ile murg- dil-i zrum

Elden karursn sakn ey kaddi enrum
Kayrmaz bagrum yir yir delerse nze-i mjgn

Hemn tek bendesine togr baksun ol eh-i hbn
363513
369214
Ele cm alsa dnyy ser--ser seyr idermi Cem

Ben alsam destme amm grnmez emme lem
Olmadan ham ser-i evgn- cef-y cnn

Eylemidm ser-i b-devleti gy- meydn
364552
370215
Byle bed-nm- cnn olmaz-idm lemde

Muttasl bahtum ile ceng cidl eylemesem
Siflegn- n-mvecceh kr- bed va- zamn

tdi ek-i hasreti dd- dilmle tevemn
365358
371216
Mefl Mefl Mefl Feln
zler ruh- tbende-i yri dil-i pr-gam

Dvneler teedr meyli dem--dem
Berg brn ser-be-ser ber-bd idp bd- hazn

Virdi her h drahtu h- hdan nin
366439
372217
der te yirin elbette h- nz-perdm

Yazlmazsa eger hn- dil ile nme-i derdm
Sepde-dem ki klup dne-i ncm nihn

Dakk-i subh yn itdi sy-y zamn
367439
373218
Mefl Filt Mefl Filn
H dimezdm ky- dil-berden cd gam-nk olam

Hk-i mkninden anu bya hasret-nk olam
Bir subh-dem ki sgar- zerrn olup yn

old srd- y ile kne-i cihn
374219
Mefl Filt Mefl Filn
ll-i draht u pertev-i hurd olup yn
Sald zemne nat- pelengnesin cihn
368
362
363
364
365
366
367
2. 172b
VE. s. 492
VE. s. 500
S2. 129b
S2. 130a
S2. 130b (kenarda)
369
370
371
372
373
374
T1. 140a, 1. 141b (mkerreren 1. 147b'de), VE. s. 475

T1. 140a
T1. 140a
T1. 140a
T1. 140a
T1. 140b
T1. 140b
375220
382227
Grdi teshrinde ol mhu dil-i endh-gn

Nal-i hn-lddan ter-i nal-i ten
Grp gzelleri itmezdi ekmi hnn

Benm szme bakayd bu em-i lem-bn
376221
383228
Mefl Mefl Mefl Feln
Kamad brn- gamdan geri Kays u Kh-ken

Bm- ku zr-i mzbndayum amm ki ben
hum okunu grmedi bir kerre hatsn

Gerdn- cef-k aceb buld belsn
377222
384229
eh-i ku gzer-ghnda kalm hk-i rham ben

Gubr- htrumdan ihtirz it olma ter-dmen
Bezm-i dnynu eker her kimse cm- mihnetin

Ski-i eyym bir ferd germez nevbetin
378223
385230
Mefl Filt Mefl Filn
Gazel-serlk idp yine andelb-i emen

Zebn- tze safsn virdi her ssen
Nev-rz zhir olmad mihr sehbdan

Hergiz grnmez olsa aceb mi hicbdanb
379224
386231
Mefl Filt Mefl Filn
Mara- k ile gyet de af old bedena

Pister-i gamda yitrdm bulamam kendmi ben
Hazz itmez old hi deli glm haytdan

zrdedr bu silsile-i mmkintdan
380225
387232
Salma ferdya meded katlmi ey sm-beden

Cn virem belki bugn mihnet-i hicrn ile ben
Blbl-i nlna syler gonceler amazdan

idilmez geri kim gftr gyet nzdan
381226
375
376
377
378
379
380
381
388233
Mefl Mefl Mefl Feln
Ik eyledi giryn u firk itdi yaum hn

Sora gelen stdu olur sanat efzn
Mhdan gedk usanduk mihr-i lem-szdan

Kalmad hergiz safmuz yddan Nev-rz'dan
T1. 140b
T1. 140b
T1. 140b
T1. 140b, 1. 140a
T1. 140b, 1. 141b, VE. s. 474
a
yet de: ol del 1
T1. 140b
T1. 140b
382
383
384
385
386
387
388
T1. 140b
T1. 140b
T1. 140b
T1. 140b, 1. 145b
b
Hergiz: ala 1
T1. 140b, 1. 139b
T1. 140b, 1. 139a
T1. 140b, 1. 145a

389234
396241
Pern-htram rynda olan zlf-i ser-keden

Sab lutf eyle kaldur nalini bir pre teden
fet-i emr-i gamze yr bilmez n'idgin

Hn- n-hakdur gelen zengr bilmez n'idgin
390235
397242
Mefl Mefl Mefl Feln
ekdk elmz sgar- sahb-y emelden

Sk-i cef-k-i zamn kald amelden
Bir sanem hicrinde kr kimsen zr olmasun

Dstlar kfir dah ka giriftr olmasun
391236
398243
Mefl Mefl Mefl Feln
Mefl Mefl Mefl Feln
pdrmedi bir kerre dah hatt- izrn

Gldrmedi ol h bu hayrn- gubrn
Fikrmdedr ol kkl-i pr-tb- pern

Grsem n'ola ben subha degin hvb- pern
392237
399244
ikyet eyleme yannda yr cevr-i dmenden

Niye sylersin ey dil nki an yeg bilr senden
Tutup geh dilde gh ddede lal-i dr-efnn

Muhassal gezdrrler k- dil-hasteler cnn
393238
400245
Giceyle uyhu grmem ol gzi bmr derdinden

Yumulmaz gzlerm t lmeyince yr derdinden
Hk olup lle zuhr itse eger hkmden

Gitmeye dg- gamu bu dil-i sad-kmden
394239
401246
Hud'dan isterm her derdi cn baa virsn

Bel-y derd-i kudan kaarsam Hak bel virsn
Yr saklar mazhar- dnm- ad olmadana

Yohsa glm hazz ider dnyya rsv olmadan
395240
Mest iken bilmezdi dil endh- dny n'idgin
imdi bildm ben dah cm- musaff n'idgin
389
390
391
392
393
394
395
T1. 140b
T1. 140b
T1. 140b
T1. 140b, 1. 148a
T1. 140b, 1. 140a
T1. 140b, 1. 140b, VE. s. 468
T1. 140b, 1. 146b, VE. s. 489
396
397
398
399
400
401
T1. 140b, VE. s. 499

T1. 140b, 1. 147b
T1. 140b
T1. 140b, VE. s. 465
T1. 141a, 1. 141a, VE. s. 469 (mkerreren VE. s. 485'de)
T1. 141a, VE. s. 470
a
Yr: Yri VE
402247
408403
Feiltn Feiltn Feiln
At braksa kaan ol h- cihna

Bragur kendni uk hemn
Bakmaz old tfl- eke ol meh-i n-mihr-bn

Anu in dmeden hl degldr her zamn
403248
409404
Filtn Filtn Filn
Mefl Filt Mefl Filn
Old sultn- serr-i rmn

Mh- hsn hrmenden he-n
Grnmez idi cy-sfat ekl-i kehken

Yrtmeseydi su saman altndan smn
404249
410405
Mefl Mefl Mefl Feln
Mefl Filt Mefl Filn
Virsem n'ola Ferhd ile Mecnn' grp cn

Kor m kiiyi hline hi gayret-i akrn
Ebrlarn kaztsa ger ol Haydar civn

N'eyler kemn nvek-i mjgn- dil-bern
405250
411406
Yra didm eylerin vaslu tasavvur her zamn

Hazz ider sandum vel itdm tasavvurdan ziyn
Leker-i endh u gam maglb iderdi her zamn

Kulle-i burc- safda itmesem gh duhn
406251
412407
Dga ddm Kays-ve h gz fikriyle ben

rz-y lal-i rn'le oldum Kh-ken
kal mhre-i hubb hokka-i ber macna

Oynadur old bizi abede-bz- gerdn
407402
413408
Mefl Mefl Mefl Feln
Zlfe kendin ber--ber tutdugn itdi kn

Bulsa yirdi snbl-i mkni her h-y nb
Bulumag in varur-idm kyna her n

hmle buludurmasa ol fet-i devrn
414409
Msr- hsn hdur ol Ysuf- gl-prehen
Yaramaz d grmez anu cme-hvbna giren
402
T1. 141a, 1. 151a, VE. s. 475

aan: eger 1
T1. 141a, 1. 142a, VE. s. 477
T1. 141a, VE. s. 478
T1. 141a, VE. s. 481
T1. 141a, VE. s. 482
b
mkni: miskini 1
a
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414

a
macn: afyn 1

415410
421464
Mefl Mefl Mefl Feln
Gh der-i ikbl alur geh der-i hrmna

Hakk ki aceb der-beder itdi bizi devrn
Virr eb-dz-i hatt u tg-i gamze hsnine unvn

Atu ygrk klcu keskin olsun ey eh-i hbn
416434
422491
Korkarn km almadan hat kaplaya yr femin

Gm kla bze-i eyym bir gn htemin
Zevrak- mey devridr old yem-i ahar emen

Sald lengerler aa bir nie yirden ysemen
417436
423495
Gamula n'oldugn hl-i dil-i p-ml bilmezsin

Dirg ey tabb-i cn u dil hi hl bilmezsin
Dil-berm gstermez olaldan baa snbllerin

Dg- derdm sanurum hep bg- lem gllerin
418445
424501
Rh- ky- yr prdr kelle-i hn-pdan

Varmak isterse eger sen de geersin badan
Tg-i cevriyle elifler kld ggsmde yn

Sneme dikdi asy imdi ol h- cihnb
419452
425516
Seherde gl-ene gelsn diy per-ryna

Su zre direler izdi katre-i brn
Grmedk dnyda halku byle n-km oldugn

Rze gedi bilmedi bir kimse bayrm oldugn
420458
426533
Baa meyl itmek umam ol gazl- ve-krumdan

Meger kim hk olam otlar bite yir yir mezrumdan
kup yok yire istiskya her dem isteme brn

Yeter dnylara seyl-i sirik-i em-i mazlmn
421
415
416
417
418
419
420

a
ibl: isn 1
1. 140a
1. 140b
1. 145a
1. 145b
a
Seerde (2. 170a): Seer-geh 1
1. 146a
422
423
424
425
426
1. 146b, VE. s. 492

1. 148b
1. 149a
2. 168b
b
[- cihn]: -2 (Nshada silik olan terkibin muzfun ileyh
ksmnda "- cihn" ya da benzeri bir kelimenin bulunmas gerektii kanaatindeyiz.)
VE. s. 493
VE. s. 496
427551
433567
Mefl Filt Mefl Filn
Hl-i ruh ki bir dnedr anu grena

V-beste kld murg- dili bm-i dmdan
O verd-i tzen cevrin vef bilsek olur amm

Aceb zrde-dildr blbl-i cn hr derdinden
428554
434566
Egeri ey felek zensin vel bir tg-zensin sen

Nie Rstemler ban kesen Zl-i khensin sen
Cihnda dil-ber derdiyle ey dil baumuz hodur

Vel gyet pern-htruz agyr derdinden
429564
43513
Zahm-nk itdi ten-i km her presina

Balar dzdi hisr- ka ol smn-beden
Seri meydna kodum em-i eb-r gibi ben

436570
Feiln
430565
Mefl Filt Mefl Filn
Feiltn Feiltn Feiltn
Her zamn nakd-i sirikm dkerm pyna ben

Bakmaz amm ki kzldur diy ol sm-beden
Dil old derd-i k ile zr u n-tvn

Dermn olursa senden olur ey tabb-i cn
43714*
431475
Dah masm idi ol dil-ber-i pkze-beden

Kyd zlimler aa h gnh yog iken
Mefl Mefl Mefl Feln

Sne gibi nzk mi sanur snesin ey cn
Komaz m elin ggsine hi zmre-i hbn
43815
432526
Bir seher-geh kim drst-i magrib olup yn

Sne-i k gibi germ old bzr- cihn

Yzin rter eliyle Hlet-i zr grdke
O eh parmak tutar hfz itmege hsni gl-istnn
43916
Devlet ehlin barmag ile gsterr halk- cihn
Devleti gitseydi barmak gsterr amm hemn
433
427
428
429
430
431
432
VE. s. 500
a
1. msrada vezin problemi bulunmaktadr.
VE. s. 500
VE. s. 502
a
1.msrada vezin problemi bulunmaktadr.
VE. s. 502
a
1. msrada vezin problemi bulunmaktadr.
1. 147b
VE. s. 495
VE. s. 502
VE. s. 502
43
5 S3. 134b
436
S3. 143b
43
7 S2. 139b
434
Bu matla iin nshada u balk verilmitir: "Der-seyn-i

h- ehd Gfte-ud"
43
8 4. 113b
43
9 4. 120b

HARF'L-H
44017
447257
Eyledi zlf-i siyhu rtbe-i uk pest

Kimseye rahm itmek olmaz Hindu-y te-perest
Sensin ey h- Ferdn-efser [] Cem-br-gh

K'smn- kadrine olmaz d-peyker mihr mh
HARF'L-VV
448258
441252
Mefl Mefl Mefl Feln
Mefl Mefl Mefl Feln

a
Her gh der gua ol zlf-i semen-b

Kaldur an sz dile ey h- cef-c
Peyveste ider hline zlfi hamn ol mh

Murg- dilm dmdadur dnesi her gh
442253
449259
Bir midr pene-i hurd ile hi ol meh-r

Sen de insf idp ey erh el ggsine ko
Gerden-i dil kald bend-i kkl-i dil-drda

Olmm mecbr- mihnet sret-i muhtrda
443254
450260
aldurur hir met- vuslatn ol bde-ca

Ekidr zr ki gyetde rakb-i tur-r
Gussa derdinden ider htrumuz zde

ekecek e hemn sgar imi dnyda
444255
451261
Dernu old ise nr- gussadan meml

Ne gam ki sgar- mey kor gamu ocagna su

Saa mahssdur kum inanma kavl-i agyra
Bu del teng olan dil olamaz cy iki dil-dra
445256
452262
zr- dil-bere ykndi lle-i hod-r

Aceb mi korsa anu bg-bn ocagna su

Gel ey tabb-i dil-i k eyle bir re
Gzin aup seni gren garb bmra
446497
453263
Rze gam ekerin diy idermi tek p
A davclgn eylemesn turma ad

Dil-i mecnnum kasd eyliyen nakk tasvre
Yazup zlf-i girih-gr yannca ekdi zencre
44
0 T1. 136b
T1. 141a, 1. 141a, VE. s. 470
a
zlf-i semen-b: kkl-i o-b 1
442
T1. 141a
443
T1. 141a, 1. 149b, VE. s. 482
a
me-: -1 / bde-c: mh-r 1, VE
444
T1. 141a, VE. s. 470
445
T1. 141a
446
1. 150b, VE. s. 493
441
447
448
449
450
451
452
453
T1. 141a
T1. 141a
T1. 141a
T1. 141a
T1. 141a
T1. 141a
T1. 141a, 1. 140b
454264
461271
Mefln Mefln Feln
Penbe almak diledm dg- dil-i mehcra

Sald ku beni ak kr-geh-i Mansr'a
Gl ketsin hir zamna

Degidi lengerin hep bd-bna
455265
462272
dp ol h- cihn ive-i b-endze

b- ryumla tutar gl-en-i hsnin tze
Vkf olursa kemnumdaki tr-i ha

eke gerdn siper hleyi ry- mha
456266
463273
Mefl Mefl Mefl Feln
Olal fte ol kkl-i anber-nke

Itr- ezhr dker bd- bahr hke
kr eyliyelm fal- cihn-gr-i Hud'ya

Smurg- emel ddi bugn dm- recya
457267
464274
Gl virmi geer kend gibi bir h- hbna

Aceb takrb peyd eyledi k-i girbna
Ben ol pervneyem kim eglenp sz- mellmle

Murdum emini sndrmemidr per blmle
458268
465275
Cn u dil bagludur ol kkl-i mk-efna

Gedi bir silsileye sanki iki dvne
Olur erbb- dny tre-dil dim elemlerlea

Kararmaz ehl-i ku kalbi ill dg- gamlarla
459269
466276
Mefl Mefl Mefl Feln
Mefl Filt Mefl Filn
Hum-hneye gel dnsek eger berg-i hazna

Yani yeti ol kr-geh-i reng-i rezna
Azm-i diyr- gurbet idp hicr-i yr ile

Ddm ceres gibi yola feryd u zr ile
460270
467277
Mefl Mefl Mefl Feln
Kr eyledi ol gamzeler cnbii cna

Tr-i sitemi sanat ile vard nina
re yokdur yrdan km almaga ibrm ile

Hvb- em-i baht almaz bli-i ikdm ile
461
454
455
456
457
458
459
460
T1. 141a
T1. 141a
T1. 141a, 1. 144b
T1. 141a
T1. 141a
T1. 141a
T1. 141b
462
463
464
465
466
467
T1. 141b
T1. 141b
T1. 141b
T1. 141b
T1. 141b, 1. 148b
a
Olur: Olup T1
T1. 141b, 1. 140a, VE. s. 466
T1. 141b

468278
475285
Karr eyler nzl idp bel elbette cnumda

eh-i mlk-i gamam sdedr dny zamnumda
Mve-i vaslna yr tama- hm itme

Ey gl olmayacak nesneye ikdm itme
469279
476286
O dil-ber hat prmen-i dehnnda

Benefe destesidr gonce var miynnda
Hasedden ktegn- k- yra trb itme

rersin sen dah maksdua bir gn itb itme
470280
477287
Mefl Mefl Mefl Feln
Hk old gl sye-sfat rh- gamuda

Lyk m degl irse safya kademde
Ten-i zerdm gubr- der-geh-i ehl-i fen olsa

Zeri hk-i siyh eyler bize bir kmiy olsa
471281
478288
Dehn gonce-i nev-hzdr vakt-i tekellmde

Vel sad hrmen-i gl gsterr her bir tebessmde
Ceng ider klar ol tg-i cihn-tb stine

Kan olur asker miynnda geh b stine
472282
479289
Mefl Filt Mefl Filn
Agzu yn degl o hat- mk-brda

Bir nokta gibi kim ola hatt- gubrda
Zhid hir kadi rehn-mey-i hammr eyle

Bri kendin bu bahneyle sebk-br eyle
473283
480290
Mefl Mefl Mefl Feln
Hat- leb grp h eyleyince ben haste

Yeil kzl dtnm erhe old peyveste
Gitmez gamumuz bde-i gl-fm ele girse

Ik ehlini mestne klan cm ele girse
474284
468
469
470
471
472
473
474
481291
Mefl Mefl Mefl Feln
Geldi yregm agzuma dil-dr grnce

Bagland meded rh- nefes yri grnce
Aglayup dim yzin lde klsun hn ile

Kim ki hem-reng olmag ister ol ruh gl-gn ile
T1. 141b
T1. 141b, VE. s. 468
T1. 141b
T1. 141b
T1. 141b, 1. 138b, VE. s. 466
T1. 141b, 1. 141a, VE. s. 470
T1. 141b, 1. 142a, VE. s. 476
475
476
477
478
479
480
481
T1. 141b, 1. 144a, VE. s. 486

T1. 141b, 1. 146a, VE. s. 491
T1. 141b, 1. 145a
T1. 141b
T1. 141b
T1. 141b, VE. s. 499
T1. 141b, VE. s. 466
482292
489299
Mefl Mefl Mefl Feln
Cy olaldan sne fikr-i r- cnnuma

Ey dil-i eyd benm te dpdr cnuma
Her gh leked-kbu olur rh- gamuda

k irir nie safya kademde
483293
490300
Ben esr-i kn tutd cefs tana

Y lh gelmesn bu derd kullar bana
Dil-i erbb- ka nz u istigny arturma

Gidp illerle seyre k- eydy arturmab
484294
491301
Tr- hurdi tl itse afak- gl-gna

Merd olan bakmaya bu pre-zen-i gerdna
Lal-i nbn virdi ol rn-dehnum agzuma

Bir lml hasteyem kim geldi cnum agzuma
485295
492302
Hm-y izz devlet ahs- n-dna salar sye

md itme an ey dil ki dmez merd-i dnyab
Sgar- kalbm ad eyler ikeste b-gnh

okunur ayaguma her kanda var bir seng-i rh
486296
493303
Nisbet eyler kendyi her dem ruh- cnn ile

Acak sylemek ister gonce-i handn ile
Gabgabu girmi ham- gs-y mk-efnua

Ho yaram gy- smn anbern-evgnua
487297
494304
Cef ka iller yannda ikr itme

eh ihsnu ile herkesi mmd-vr itme
Ayrurdum gayr senden nle-i eb-gr ile

Mmkin olsayd kanu defi ger tedbr ile
488298
482
483
484
485
486
487
488
495305
Yr geldke bu ben zr- pern-hle

Dil degl cn dah kmak diler istikble
Nakd-i cnn ku ko hokka-i mercnua

Eyle ey rh- revn her ne sgarsa cnua
T1. 141b, 1. 139a, VE. s. 466

T1. 141b, 1. 151a, VE. s. 467
T1. 141b, VE. s. 468
T1. 141b, 1. 141a, VE. s. 469
b
ey dil: zr 1
T1. 141b, VE. s. 469
T1. 142a
T1. 142a, 1. 141b
489
490
491
492
493
494
495
T1. 142a, VE. s. 475

T1. 142a, 1. 142a, VE. s. 475
b
illerle: illere 1
T1. 142a, VE. s. 475
T1. 142a, 1. 142a, VE. s. 477
T1. 142a, 1. 142b, VE. s. 479
T1. 142a, 1. 142b
T1. 142a, 1. 143b, VE. s. 485

496306
503313
Mefl Filt Mefl Filn
Get-i bg it sgar- mey zevkin al glden yine

Nara-i mestneyi g eyle blblden yine
Glm dilerdi kim ola dim saf ile

grendi imdi mihneti yz bi bel ileb
497307
504411
Mefl Mefl Mefl Feln
Yr oldugu dmen-i bed-ke unutma

tdkler ey h- cef-pe unutma
Olur menzil nie mihr-i mnr mh- tbna

Bu gr bezedrsem vechi yok m burc- Keyvn'a
498308
505412
N'in cn almag in kahr idersin ben dil-efgra

Seni hod cmle lem cn virr dir k- zra
Bakanlar ser-nign iken o rakks- dil-rya

Kad-i arar-hrmn bezedrler nahl-i b'ya
499309
506413
Mefl Mefl Mefl Feln
Her gice uyhu yzin gstermez h u zr ile

Derdmz Mevl bilr cn dil-i bmr ile
Hsn-i edeb-i yr-i dil-r sebebiyle

Nakd-i dil cn gitdi elmden edebiyle
500310
507414
Nm olmaz ku kyla bed-nm olmasa

Km tahsl eylemez derd ehli n-km olmasa
Bu dil-i pr-hnum sgar-sfat aldu ele

sterin kim skiy her tutdugn sn gele
501311
508415
Rakb-i r-siyehe meyl ider heme o mh

Dgnmeden tenmi eyledm siyh siyhb
Ol civn- nev-zuhr old serr-i hsne h

m olaldan m peyd olmad bir byle mh
502312
496
497
498
499
500
501
502
509416
Merhamet kl dstum uk- mihnet-pervere

Hn- halk dkme tg-i cevr ile n-hk yire
Met- sabr u nakd-i cn virdm kmet-i yra

Kymet yohsul oldum delden k- dil-dra
T1. 142a, 1. 143b, VE. s. 485

T1. 142a, 1. 143b, VE.s. 485
T1. 142a, VE. s. 486
T1. 142a, VE. s. 487
T1. 142a, VE. s. 487
T1. 142a, 1. 144a, VE. s. 487
b
eyledm siyh siyh: eylesem aceb mi siyh 1, VE
T1. 142a, 1. 144a, VE. s. 487
503
T1. 142a, 1. 144a, VE. s. 488

grendi: Ald 1 / mineti yz bi: minet ile bi 1, VE
b
504
505
506
507
508
509
510417
517476
Mefl Mefl Mefl Feln
Kang dil-ber kim almaz k- n-km ile

Rzgr eyler ukbet hatt- b-hengm ile
Hk itdi gzm nakd-i sirikin nazaruda

Hakk- nazarum kald sen hk-i derde
511418
518477
Mefl Filt Mefl Filn
Mefl Mefl Mefl Feln
Fevkinde hb yok diseler itme itibh

Ol ha bezemez ne firite ne mihr mh
Ferzn-i cihn olm-idm lk zamne

Gezdrdi beni mihnet ile hne-be-hne
519478
512443
Mefl Filt Mefl Filn
Nie kfir-ke ba egdrdi istign ile

Bir ftb- hsne gl baglam o mh

Zb yarad hak bu ki ol ema dd- h
520484
513450
Dim olmazd err- humuz efrhte

Olmasayduk her zamn kyla hter-shte
Her zamn szn olur bir ry- te-nk ile

Ehl-i ku fark yokdur hi has u hk ile
521494
514454
Mefl Filt Mefl Filn
Ol kim beni melmet ider k- yr ile

Baksun cemline nazar- itibr ile
Grp ben hastesin bilmezlenr ol h- mekkra

Meger kim nakd-i cn lyorken bildrem yra
522502
515463
u k kim bakar bir kerre ol k-i girbna

Anu k-i girbn varur elbette dmna
Girerdm hke okdan gussadan bir kimse hk olsa

Ben olurdum eger gam ekmeden dem helk olsa
523515*
516465
Mefl Mefl Mefl Feln
Bulunan sgar- meydr bu dil-i n-da

stindum hum- mey-hneyedr dnyda
lfte olup akl u dil cn hat- yra

Dvnelgm ddi bu yl khne bahra
517
518
510
511
512
513
514
515
516

1. 144b
1. 145b
1. 145b, VE. s. 494
1. 146b, VE. s. 489
1. 146b, VE. s. 492
519
520
521
522
523
1. 147b
1. 147b
1. 147b
1. 148a
1. 149a
2. 171b
VE. s. 493
Bu matla iin nshada u balk verilmitir: "Bursa'ya
Cell Mstevl Olduda."

HARF'L-Y
524527
531314*
Mefl Filt Mefl Filn

Dvnelkle bsesini alurn diy
Say itme Hlet ne virrler sefhate
Yrt sk pey--pey zevrak- b- musaffy

Bugn erbb- iret nic'olur grsn tonanmay
525539
532315
Mefl Mefl Mefl Feln

Hep Hletiy b- ruh- hrmen-i gamdur

Sayyd- cihn murg- dile sadug dne
Sorsalar bilmezlenr ol h- b-perv beni

Bilmi olsun ldrr hir bu istign beni
526546
533316
Nak- hsnin nice vasf itmege imkn olsun

Hlet hi baklur m o per-smya
Bakmadan dnyya hazz itmez harbt erleri

Prelerler bulsalar yne-i skender'i
527505
534317
Dil-i bel-kei dndrdi murg- nlna

Hrm- serv viren kmet-i civnna
528558
Filn

Bir karr olmaz dil-i uk- zra knesi
Vardur ol smn-ber hakk saf-y snesi
Filtn Filtn Filtn
Bir as-emr olup dilden kan dd- siyh

H dernndan anu hl degldr tg-i h
529537
535318
Mefl Filt Mefl Filn
Hemn bir gl-bn-i gldr o hu nahl-i bls

Yaramaz m eger berg-i semenden olsa yekts
Geldk bu gra biz bir iki yr- gr ile

Bir zevk olund kim ala rzgr ile
530557
Mefln
Mefln Mefln Mefln
536319
Ten-i zr u del tutmuz tg-i gam- yra

Dnpdr snemz yir yir yarlm khne dvra
O hu gl gl olsa skiy ruhsr- zbsa

Bahr eyymdur itmek gerek bir gl tonanmas
531
*
524
525
526
527
528
529
530
VE. s. 495
VE. s. 497
VE. s. 498
S2. 133b
S3. 136a
S3. 142b
S1. 165a
532
533
534
535
536
T1. 142a, 1. 139a, VE. s. 465

Bu matla iin S1. 156b'de u balk verilmitir: "ehir
onanmas Olduda Dinilmidr."
T1. 142a, 1. 140a
T1. 142a
T1. 142a, 1. 140a, VE. s. 467
T1. 142a
T1. 142a, 1. 142a, VE. s. 476
a
olsa: olsun 1, VE
537320
544327
Tefvt zredr gn geldgince nahl-i bls

Blend olsa aceb mi te-i ruhsr- zbs
Bse-i lali yr eyler ihy mrdeyi

Dil virenler drr-i dendnna dymi hurdeyi
538321
545328
Hazn pejmrde kld defter-i rengn-i gl-zr

ikest olm yatur her kede evrk- zer-kr
Nvek-i hum sadsn var ise g eyledi

Halka halka zlf ile ryn zirih-p eyledi
539322
546329
ner h- zenahdnna yr zlf-i mekkr

Suya iltp yine susuz getrdi ok giriftr
Yine gl-en kirm-i eb-tbn nmyn eyledi

Husrev-i mlk-i emen gy ergn eyledi
540323
547330
karmaz yr tgin tr atup ldrmedr kr

Getrmez yanna zr yakn hi k- zr
h- dilden hfz in yne-i ruhsrn

Yr r-gerdn olur grdke ben gam-hvrn
541324
548331
Nakd-i cna alalum kle-i vasl- yri

em pervne-sfat germ idelm bzr
ulmet-i ebr ile ebden seemezler rz

yle eyym- gamu byle olur Nev-rz'
542325
549332
Mefl Mefl Mefl Feln
Mefl Filt Mefl Filn
Drd-i elem i bde-i ikbl srldi

Gam brn ek resm-i mrvvet gtrldi
Bezm-i safda bde-i gl-gn srlmedi

Gam ceyin tedriki hergiz grlmedi
543326
537
538
539
540
541
542
543
550333
Seher kim pertev-i mihr-i cemlin gl-ene sald

Ser--ser gller anda kendsin devrmeden kald
Refte refte bir hayl itdi gam- hicrn beni

efkat eylerdi greydi ol eh-i hbn beni
T1. 142a
T1. 142a, 1. 146a
T1. 142a, 1. 142b, VE. s. 479
T1. 142b, 1. 146a, VE. s. 503
T1. 142b
T1. 142b, 1. 142b, VE. s. 480
T1. 142b
544
545
546
547
548
549
550
T1. 142b, 1. 143b, VE. s. 484

T1. 142a, 1. 143b, VE. s. 485
T1. 142b, VE. s. 499
T1. 142b, 1. 145a
T1. 142b, 1. 145b
T1. 142b, 1. 146b, VE. s. 491
T1. 142b

551334
558341
Mefl Filt Mefl Filn
Hke ber--ber eyler isek sye-ve teni

Ol ftb- hsn komaz kaldurur beni
Zlfi zencrine bend itdi dil ile cn

Oldlar san iki deryze-ger-i zindn
552335
559342
Mefl Filt Mefl Filn
Korkutma cevr-i dil-ber ile ey ad beni

Ben cevrini vef bilrin bilmezin senia
Mrde-i gussa anula bulur hir cna

Diseler bde-i nba n'ola rh- n
553336
560343
Mefl Filt Mefl Filn
Dim hadeng-i cevre nin eyleyp teni

Gzden brakma nvek-i gamze gibi beni
Seher ki kld sm-i esb-i saf- n

Ncm- sad ile bi cihn nrn
554337
561344
Mefl Mefl Mefl Feln
Nsih szn olmayalum zr u zebn

Cevher-iken-i akl idelm seng-i cnn
u del kelleler ygd o hu tg-i hn-p

Ser-i kynda irdi gklere klaru ba
555338
562345
Mefl Filt Mefl Filn
Mecnn- gam krarsa eger heft cmn

Sk-i dehrden alamaz intikmn
Yasdanur dil-hasteler yr iigi tan

Kang ta katysa dmen aa ursun ban
556339
563346
Mefl Filt Mefl Filn
Az grme mbtel-y gamu bd- hn

Hke drdi ol nie hu klhn
Benmle mdde beyninde dn ok m-cer ddi

Aceb mi d u hurrem olsa dil hid baa ddi
557340
551
552
553
554
555
556
557
564348
Kaan agyr ile seyre kar dirlerse cnn

Ser-i kyn sular k ehlin ek-i firvn
Dstum az grme nr- sne-i gam-hvru

Ol degl mi byle rengn eyliyen ruhsru
T1. 142b
T1. 142b
a
vef (S2. 121a): cef T1
T1. 142b, 1. 141a, VE. s. 470
T1. 142b
T1. 142b
T1. 142b
T1. 142b
558
559
560
561
562
563
564
T1. 142b
T1. 142b, 1. 145a
a
anula bulur ir: bulur nki anula 1
T1. 142b
T1. 142b, 1. 139a, VE. s. 466
T1. 142b, VE. s. 467
T1. 142b, 1. 141a, VE. s. 471
T1. 142b, 1. 141a
565349
572420
Egeri ar- ceml itse ftb gibia

Mahabbet ehli tenin preler sehb gibi
Cihn hep ski-i dehr mey-i kahryla mest old

Saf cm dah Cemd elindeyken ikest old
566350
573421
Kyua varmag in gam baa tedbr itdi

Bilmesn diy ad eklmi tagyr itdi
Myesser olmad halvetde bulmak ol dil-rm

Bu hammmu egeri Sofular Hammm'dur nm
567352
574422
Old bir hu bu cn- n-tvn ftdesi

Yaluz bir ben degl cmle cihn ftdesi
Bilr brn- ek-i dde-i uk- nln

Aceb mi ol kul oglu her zamnda geyse brn
568351
575423
Mefl Filt Mefl Filn
Pr-i hred nashat idp glme didi

F itme rz- k severse Muhammed'i
Bu devr ire bulanlar izzet chyla unvn

Felek gibi rakdan gsterrler deme an
569353
576424
Gamula adururn halka Kays u Kh-ken'i

Ululara katup aglamalu degl mi beni
fl- gonce blbl her dem yarard ban

Almasayd mihr-i lem-tb elinden tan
570354
577425
Mefl Filt Mefl Filn
Harm-i vasla yol virmez almaz bb- ihsn

Grp klarn amaz kor ol der-bn- sultn
Yd eylemezse ey gl ol b-vef seni

Sabr eyle belki bir gn ola kim aa seni
571419
565
566
567
568
569
570
571
Cef-y hadd efzn old hatt zhir olmaz m

Met- hsni ol h- cihnu hir olmaz m
Bir gl Sakz'da dil old nev-ke blbli

Bilmez-idm byle zb oldugn Sakz gli
T1. 142b, 1. 141b, VE. s. 474

Egeri: Eger ki 1
T1. 142b, 1. 141b, VE. s. 474
T1. 142b, VE. s. 477
T1. 143a, 1. 151a, VE. s. 476
T1. 143a, VE. s. 478
T1. 143a, 1. 149b, VE. s. 478
578426
572
573
574
575
576
577
578

T1. 144b (mutyebt- metlide), 1. 150b

579427
586437
Mefl Mefl Mefl Feln
Ik ehli dernnda hayl-i ruh- dil-dr

Ysuf gibidr kim ola zindna giriftr
Gamula aklum alup eyled af teni

Ne kimseyi bilrm ben ne hod kimesne beni
580428
587438
Mefl Filt Mefl Filn
ynedr cemli o yr cihn-nm

Dnyy ka bucag idgin gsterr baa
Seherden pertev-i mihr-i cemli gl-ene sald

Gl-i ranlar anda kendsin devrmeden kald
581429
588449
Cd olmaz dil cn sermden te-i mihnet

Vcdum nshasn yakmag in yazm yed-i kudret
Szlerm drr gherdr dime drr gheri

Kimse gna komaz olmasa yannda zeri
582430
589451
O mest-i bezm-i izz nz olan h- sitem-krum

Kapanmaz mey-kede isterse grsn em-i hn-brum
Yine gl teini bd frzn itdi

Andelb dil-i nlnn szn itdi
583431
590460
My- hl seyr idp glm olaldan pr-heves

Ser-be-ser dny degldr emme per-i meges
stedke bulamaz dil o per-smy

yle bir hb bulunmaz arasa dnyy
584432
579
580
581
582
583
584
585
591511
Dil-i dn olup nat- fennu vkf- rz

okuz katdan grr bze-i erh-i dagal-bz
Geh gam yir geh n eylerz sahb-y n-km

Yazklar hep geen gibi geerse mrin eyym
585433
592568
Syler agyr ile ba baa olm ol per

Ele cm- mey al grmek dilerse mihr-i rahn

Aa nisbet tutulm aya bezer kahve fincn
1. 138b
1. 139b
1. 139b
1. 139b
1. 139b
1. 140a
1. 140a
586
587
588
589
590
591
592
1. 141a, VE. s. 469

1. 143a, VE. s. 481
1. 145a
1. 145b
1. 146a, VE. s. 490
VE. s. 490
VE. s. 503
593571
60011
Mefl Filt Mefl Filn
Bend eylesn dehnn muhkem kemer gibi

Ol kimse kim cihnda civnn sarmaur
Ne re ekmeden artk bel-y hicrn

Bozulmaz b- sirik ile hat- pn
594507
60112
ti-i dil ekker ister lk dny-y den

Gz ya kan olmas makbl ider eydlar

Bir kebter gibi k'anu srh ola derylar
595563
Dr-i eh-vr olursa dne-i eke nigh itmez
Nice sayd itsn dem ol Hm-y kebg-reftr
596536
Mefl Filt Mefl Filn
Dse yzine Hletiy kkl-i nigr
Trk ider gzme benm rz- reni
5978
Feiln
Feiltn Feiltn Feiltn
Bezm-i meyde gice yr semeni lle idi

Nergis-i gl-en-i ruhsresi pr-jle idi
5989
Kim ki ey h- cihn grdiyse reng-i ryn
Ebr-i te-br sand kkl-i ho-byn
59910
Isnup erbeti anu sogud alar
Kanda gitd ki bu sru baba ferrlar
593
VE. s. 504
VE. s. 481
595
VE. s. 502
596
VE. s. 496
5
97 S2. 136a
5
98 S2. 136b
59
9
S2. 140a
594
60
S2. 135a
60
3. 128b
0
1

Azmî-Zâde Haletî Bayram

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Azmî-Zâde Haletî Bayram

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Azm-zde Hlet/Kaya: bkaya@sakarya.edu.

Kasd ideydi tabb-i ihsn

smini itmeyince zb-i makl

DER-TEVHD- BR AZZE NE*0

Hamd aa kim vcd- insn

Gkden inzl idp zemne kelm

Buld icz- nazm hadd-i keml

Zt- pki ne cevher ne ara

Bir szyle vcda geldi cihn

r fasl zre eyleyp tertb

Dn diseydi girerdi raksa zemn

10 Nmeye evvel olmasa nm

T1. 1b, 1. 13b, VE. s. 1

Erro! Indicador no definido.

36 Ol geyrdi cihna b-minnet

19 emen-i bg- sundur bu sipihr

37 Bd- lutfn kaan vezn eyler

20 rgrr delve Ysuf- mh

38 Kahr amm ider cinn cahm

21 Emr fermndur viren her br

39 Fark in ehl-i kfr mn

22 Ebr-i lutfyla gnderp bir nem

40 Kimin kalbi old mehbit-i nr

23 Nokta-i necmi bir bir itdi yn

41 Kimisin vsl- nam itdi

24 Cm- lutfn sund eflke

42 Kenddr hikmetine vkf olan

25 Virdi znet zemne merdm ile

26 Nutfeden hsl itdi insn

Feiltn Mefiln Feiln

27 Olmasun diy tr hcre-i ten

28 Kalbi cy itdi genc-i esrra

Rahmet ummaga yzm yokdur

29 Gy- gerdn eyleyp galtn

Pyml old ky- dil-berde

30 Virdi berka sehb iinde karr

Hatt- mushaf yirine itdi karr

31 Geydrr kha ebrden sincb

Gam- zlfiyle dil perndur

32 Magribe mh h iden oldur

Hasret-i by- kkl-i dil-ke

33 Rsmn stnsuz dim

Kurd her tr- zlf-i anber-fm

34 Buld andan acze-i hk

Drr-i dendn- yr idp beni zr8

35 Old lutfyla tze gl-en-i cn

T1. 2a, 1. 14b, VE. s. 5

Hem-demm her seher de humdur

27 Ey dev-y bel-y bmrn

10 Dde pr-b dil pr-tedr

28 V'ey nigeh-dr- smn u zemn

11 Olsa bir ka y v gamzesi tr

29 Ey klan kr-gh- dehri bin

12 N-gehn karu gelse bir hn-hr

30 Hl-i dilden habr olan sensin

13 r-ebr gzeller olsa yn

31 Hk-i pyuda virdi baa hicb31

14 Germ ider bezmini dil cnu

32 Gz yan py- dil-bere dkdi

15 Bulmasam yri kendmi bulamam

33 Tr-i hum klup nina karn

16 Nazar- dil-ber grmlsiyem

34 ararn ekmeden memtumda