Paletler Ve Konteynerler

T.C.
MLL ETM BAKANLII
ULATIRMA HZMETLER
PALETLER VE KONTEYNERLER
840UH0038
Ankara, 2011
Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve

retim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarak
rencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renme
materyalidir.
Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir.
PARA LE SATILMAZ.
NDEKLER
NDEKLER
AIKLAMALAR ...................................................................................................................iii
GR ....................................................................................................................................... 1
RENME FAALYET1 .................................................................................................... 3
1. PALET YAPILARI ETLER VE STANDARTLARI ................................................... 3
1.1. Palet Hakknda Genel Bilgi........................................................................................... 3
1.1.1. Paletlerin Gemiteki ve Bugnk Durumu .......................................................... 4
1.2. Paletlerin Yaplar ve eitleri...................................................................................... 6
1.2.1. Yapldklar Malzemelere Gre Paletler ................................................................ 9
1.2.2. Palet eitleri....................................................................................................... 12
1.3. Palet Standartlar ......................................................................................................... 16
1.3.1. Avrupada Standardizasyon Uygulamalar.......................................................... 17
1.3.2. Standartlara Uymayan Paletlerde Karlalan Problemler.................................. 22
1.3.3. ISPM15................................................................................................................ 23
1.3.4. Paletli Tamacln Avantajlar ......................................................................... 24
1.3.6. Paletli Tamacln Dezavantajlar.................................................................... 26
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 28
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 30
RENME FAALYET2 .................................................................................................. 32
2. KONTEYNER TANIMI ETLER VE KONTEYNER YKLEME ........................... 32
2.1. Tanm Salad Yararlar ve Temel Yaps ............................................................... 33
2.1.1. Tanm.................................................................................................................. 33
2.1.2. Konteyner Tamaclnn Salad Yararlar .................................................... 34
2.1.3. Konteynerin Temel Yaps................................................................................... 35
2.2. Konteyner eitleri ..................................................................................................... 38
2.2.1. Kullanlan Malzemeye Gre Konteyner eitleri ............................................... 39
2.2.2. Kullanm ekillerine Gre Konteyner eitleri................................................... 41
2.3. Konteyner Ykleme ve Kontrol .................................................................................. 56
2.3.1. Konteyner Standartlar......................................................................................... 56
2.3.2. Konteyner Yklemesi .......................................................................................... 60
2.3.3. Konteyner Kontrol ............................................................................................. 69
2.4. Konteynerlerin Teslim Alnmas................................................................................. 70
2.5. Gmrk Mhr Altnda Yaplan Uluslararas Tamaclk in Konteynerlere
Uygulanabilir Teknik artlarla lgili Kurallar.................................................................... 71
2.6. Konteynerlerin Sahaya stiflenmesinde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar.............. 75
2.7. Konteyner Tanmlama Sistemi.................................................................................... 78
2.7.1. Zorunlu Tanmlama Bilgileri............................................................................... 78
2.7.2. Tanmlama aretleri............................................................................................ 79
2.7.3. letme aretleri .................................................................................................. 79
2.7.4. aretlerin Fiziki Gsterilii ................................................................................. 82
2.7.5. aretlerin Yerletirilmesi ve Yeri........................................................................ 83
2.7.6. Zorunlu letme aretleri .................................................................................... 84
2.7.7. htiyari letme aretleri...................................................................................... 84
2.7.8. aretlerin Yeri..................................................................................................... 84
2.7.9. Dier aretler ve Cihazlar................................................................................... 85
UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 86
LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 90

MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 92
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 96
NERLEN KAYNAKLAR.................................................................................................. 98
KAYNAKA ......................................................................................................................... 98
ii
AIKLAMALAR
AIKLAMALAR
KOD
840UH0038
ALAN
Ulatrma Hizmetleri
DAL/MESLEK
Lojistik /Lojistik eleman
MODLN ADI
Paletler ve Konteynerler
MODLN TANIMI
rnlerin tanmasnda kullanlan paletlerin zellikleri, yaplar,

eitleri ve standartlar ile konteyner eitleri, konteyner
ykleme ve kontrol etme konularnda temel bilgi ve becerilerin
kazandrld renme materyalidir.
SRE
40/32
N KOUL
10. snf tamamlam olmak
YETERLK
Palet ve konteynerleri tanmak ve kullanmak

Genel Ama
ISO Kalite ve Uluslararas Bitki Koruma Konvansiyonu
standartlarna gre palet ve konteynerleri tanyarak konteyner
kontrol ve yklemesi yapabileceksiniz.
MODLN AMACI
Amalar
ISO Kalite ve Uluslararas Bitki Koruma Konvansiyonu
standartlarna gre paletleri tanyarak yaplar, eitleri ile
standartlarn reneceksiniz.
2. Ara park, elleleme elemanlar, mhr, k kayna ve
depo ortamnda ISO kalite standartlarna gre konteynerleri
tanyacak,
konteyner
kontrol
ve
yklemesi
yapabileceksiniz.
1.
ETM RETM Ortam: letmelerin depo, ara park, ofis ve saha ortamlar
ORTAMLARI
VE Donanm: Bilgisayar, barkod okuyucu, elleleme elemanlar,
konteyner, mhr, k kayna, palet, vin ve forklift
DONANIMLARI
Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra verilen
lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz.
retmen modl sonunda lme arac (oktan semeli test,
LME
VE
doru-yanl testi, boluk doldurma vb.) kullanarak modl
DEERLENDRME
uygulamalar ile kazandnz bilgi ve becerileri lerek sizi
deerlendirecektir.
iii
iv
GR
GR
Sevgili renci,
Gnmzde lojistik ve lojistik maliyetler, firmalar iin gn getike daha nemli
olmaya balamtr. Lojistik maliyetler iinde tamaclk ve depolama maliyetleri, nde
gelen maliyet kalemlerini oluturmaktadr.
Tama ve depolama masraflarn minimuma indirmek iin birim yklerin tekil
edilmesi kanlmazdr. Birim yklemelerde maln belirli bir miktar, paletler veya
konteynerlerin iine konulur. Paletler ve konteynerler modern tamaclkta nemli iki
yardmc elemandr. Paletler, yaygn olarak ksa mesafeli tama ilerinde kullanlrken
konteynerler daha ok uzak mesafe tama ileri iin tercih edilir.
Palet ve konteynerler, bir rnn reticiden tketiciye kadar olan datm zincirinde
gvenli ulamnn salanabilmesi iin kullanlan koruyucu aralarn tm olarak
tanmlanabilir.
inde malzemelerin sevk edildii paletler ve konteynerler, modern lojistik
ynetiminin malzeme sevkiyatndaki vazgeilmez gerelerindendir. zellikle geni apl
lojistik a bulunan firmalar, paletli ve konteynerle tamacla byk yatrmlar
yapmaktadr. rnein, para eidinin ve miktarnn ok olduu otomotiv sanayinde paletli
tamaclk tercih edilmektedir.
Bu modl sonunda palet ve konteynerler hakknda detayl bilgiye sahip olacaksnz.
renme faaliyetlerindeki ilem basamaklarn takip ederek konteyner yklemeyi ve
kontroln ne ekilde gerekletireceinizi reneceksiniz.
RENME FAALYET1
RENME FAALYET1
RENME
AMA
ISO Kalite ve Uluslararas Bitki Koruma Konvansiyonu standartlarna gre paletleri

tanyarak paletlerin yaplar, eitleri ve standartlarn reneceksiniz.
ARATIRMA
Paletlerin kullanm amalar nelerdir? Aratrnz.

Palet eitleri ve zellikleri nelerdir? Nasl dizayn edildiini aratrnz.
Paletle ykleme yaplrken kullanlan ara ve ekipmanlar hakknda aratrma
yaparak bilgi toplaynz.
Bu aratrmalar yaparken bulabileceiniz resim, katalog, dergi vb. dokmanlar
snf ortamna getirerek bilgilerinizi arkadalarnzla paylanz.
Aratrma yaparken evrenizde bulunan lojistik firma, nakliye firmalar ve
kargo hizmeti veren firmalardan, depolardan, iletmelerin ilgili blmlerinden,
palet ve konteyner kullanarak tama ilemleri yapan kiilerden bilgi alnz.
nternet ortamnda bu irketlerin sitelerine girerek gerekli bilgi ve dokman elde
ediniz.
1. PALET YAPILARI ETLER VE

STANDARTLARI
Palet, tama zincirinin hemen her halkasnda kullanlmaktadr. Kullanm alcnn
deposunda balayp kamyonda, nehirde, trende, limanda (antrepoda ve rhtmda) ve gemide
devam etmektedir.
1.1. Palet Hakknda Genel Bilgi

Paletler, yk birimletirmede kullanlan standart tavalardr. Ykler bu tavalara
istiflenir ve ambalajlanr. Bylelikle tanmaya hazr hle getirilir. Palet, birbirine balanm
iki palet zgarasndan oluur. Palet zgaralar arasnda forklift atallarnn girebilecei kadar
aklk braklmtr. Bu boluk 10 cmdir. Paletlerin vasf (tahta, plastik vb.) ile ilgili deiik
lkelerin (shhi) mevzuatlarndan kaynaklanan farkllklar olabilir. Bu hususla ilgili olarak
nakliyatnn ve (ilgili ithalat ve/veya mavirliklerimiz aracl ile) ihracatnn bilgi
sahibi olmas gerekir.
Tama tekniinin nemli prensiplerinden birine gre bir defada tanacak miktar,
mmkn olduu kadar byk ve standart boyutlarda olmaldr. Bu nedenle tama
ekipmannn verimlilii, paralarn ve ham maddelerin ynlanarak veya toplanarak birim
yk ekline getirilmesiyle artrlr. Ufak paralar belli byklkteki kutulara doldurup
paralar paletler zerinde toplayarak veya malzemeyi paketleyerek bir seferde ok miktarda
malzemenin tanmas salanr.
Teorik olarak birim yk bykl, tama ileminin verimini olumlu ynde etkiler.
Bu art salayacak aralarn gelitirilmesine son yllarda byk nem verilmitir. Tm
tamaclk endstrisinde devrim yaratan bu aralar, saladklar ekonomik avantajlara oranla
son derece basittir. Ortaya klar sadece yukardaki prensibi uygulamaya almann bir
sonucudur.
Paletler, dorudan tama yapmaz. Fonksiyonlar, tanacak malzemenin belirli
boyuttaki bir hacim iinde toplanmasn ve korunmasn salamaktan ibarettir.
Paletler, birok kutuyu ve balyay ayn anda tamak iin dizayn edilmitir. Bir palet
zerindeki yk, istifli yk ile birletirilmi yk olarak adlandrlr.
Paletler genel olarak aatan, elikten veya plastikten yaplr. Aa paletler, birka
kiri zerinde dz bir yzey meydana getirecek ekilde imal edilir. Paletlerin toplam
ykseklii 10-15 cm kadardr. Bir palet iki yz arasnda bulunan destek takozlar, forklift
atallarnn araya girmesini salar.
Ykler, palet zerine malzemenin ekline ve cinsine gre belirli bir dzende
yerletirilir. Ykl paletler, 5-8 metre ykseklie kadar st ste konulabileceinden
malzemenin ezilmesine ve devrilmesine engel olacak biimde konumlandrma yaplr.
Resim 1.1: rnek paletler
1.1.1. Paletlerin Gemiteki ve Bugnk Durumu

Paletler, 1930lu ylardan itibaren malzeme tamaclk ekipmanlar sanayinin temel
talarndan biri olmutur. Ahap, paletli malzeme tamaclnn balangcndan itibaren
palet sanayinin temel ham maddesidir. zellikle ahap paletler, zaman iinde yumuak ve
sert aatan yaplarak reticilerinin youn rekabetine konu olan ve hzl byme trendi
gsteren bir i kolu hline gelmitir.
II. Dnya Sava sonrasndaki hzl sanayileme dneminde ise ok miktarda yk
tamaya kar dayankll ve sertlii nedeniyle haddeli ve kaynakl elikten mamul metal
paletler de kullanlmaya balanmtr. Ancak metal paletlerin retim maliyetinin yksek
olmas ve ekstra tamaclk maliyetlerini beraberinde getirmesi nedeniyle baka araylara
girilerek 1960l yllarn sonlarna doru plastik paletlerin retimine geilmitir.
Resim 1.2: Gemite kullanlan paletler
Hafiflik, dayankllk, neme ve dier evresel etkenlere mukavemet gibi zellikleri

plastik paletlerin retimini ve kullanmn tevik etmitir. Ahap paletlere kyasla daha
yksek fiyatl olmasna ramen kulanm mrnn daha uzun olmas, plastik paletler iin
nemli bir tercih unsuru olmutur.
evre duyarllnn yksek olduu gnmzde, malzeme tamaclnda kullanlacak
ekipman seiminde geri dnm kolay (yeniden kullanlabilir) plastik paletler ilk sralarda
yer almaya devam etmektedir. te yandan yine ayn sebepten olduka hafif olan ve
kolaylkla elden karlabilen mukavva paletlere olan ilgi de giderek artmaktadr.
Malzeme tamaclnda kullanlan palet sanayinin geleceini ise nihai kullancnn
ihtiyalar dorultusunda belirledikleri tercihler, teknolojideki gelimeler, maliyet ve
performans ltleri ekillendirecektir.
Bugn sektrde baskn konumda olan ahap palet sanayinin byme hznn, sektrde
alternatif rnlere doru bir kayn olmas nedeniyle yavalamas beklenmektedir. Nihai
palet kullanclarnn ahap dndaki malzemelerden (zellikle de plastik ve mukavvadan)
mamul paletlere ynelmesi, ahap paletlerin pazar paynn azalmas sonucunu da beraberinde
getirecektir.
Kullanlan paletlerin tr, sektre gre deiiklik de gsterebilmektedir. rnein,

salk ve eczaclk rnleri sanayinde mukavva paletler tercih edilmektedir.
1.2. Paletlerin Yaplar ve eitleri

Paletler doru zamanda, doru yerde, doru malzemenin doru miktarda ve doru
maliyetle hazr olmas iin kullanlan ekipmanlardr.
Gnmzde zellikle otomotiv sektrnde, yaygnca kullanlan JIT (Just In Time)
yntemi ile nemi artan malzeme ak stratejisi, paletlerin kullanmnn anlam ve nemini
vurgulamaktadr.
Yass paletler, istif ileri iin olduka uygun elemanlardr. Forkliftler gibi istif
makineleri ve raf sistemleri gibi tayclarn kullanlmas hlinde yass paletler tek tercihtir.
ki ynl veya drt ynl paletlerin kolay kavranabilmesi ve paletlere ulalabilmesi
mmkndr.
Ayrca paletler tek yzl veya iki yzl olabilir. Tek yzl olanlar, tek sra hlinde
tanacak ve depolanacak ykler iin uygundur. ki yzl paletler ise st ste dizilerek paletli
yklerin tanmas ve yklerin dizi hlinde depolanmasna imkn veren paletlerdir.
Deiik fonksiyonlara sahip paletlerin ahap, karton, pres malzeme, elik sac veya
alminyum sacdan yaplmas mmkndr. Son zamanlarda kimya ve gda sektrlerinde,
plastik esasl hijyenik paletlerin kullanm artmtr.
Palet seimindeki en nemli etkenler paletlerin kalitesi, malzemesi ve maliyetleridir.
Kt kalitedeki paletler zaman kaybna, malda zarara, retimi yavalatmaya ve hasarl
tama yaparak byk miktarda iletme sermayesinin harcanmasna neden olabilir.
Uzun mrl palet seiminde en nemli nokta, paletin yapld malzemedir. Bunlar;
ahap, preslenmi tahta lifleri, plastik veya metal plakalardr. Plakalar, zel konstrksiyona
sahip olduklarndan mallarn srtnerek tutunma etkisini arttrr.
Resim 1.3: Deiik fonksiyonlara sahip paletler
Her geen yl ahap paletlerin sat ucuzluu, tehlikesiz krlmas ve geri dnml
olmas nedeniyle artmaktadr. Ahap paletler preslenmi tahta lifleri, tala ve organik
reinelerin bir kombinasyonudur. Kalplanarak imal edildiinden hem istenilen ekil kolayca
verilir hem de ivi kullanm yoktur.
Plastik ve metal plakadan yaplan paletler ise ilk yatrm maliyeti asndan pahal
olsalar da uzun kullanm srelerinden dolay avantajldr. Gerekli temizleme ile yeniden
kullanmlar mmkndr.
Palet formunda en nemli ayrnt, paletlerin alt tarafnda forklift kollarna uygun
kanallarn yaplmasdr.
Ykler, ambarlarda ve fabrika iinde kolay sevk edilebilmeleri iin tane mal
hlindedir. Tane mallarn sevkiyatnda paletimsi ad verilen aralar kullanlr.
Bu yntem kullanlarak yaplacak birim istifleme ve nakliye ilemleri, fabrika ii
transport maliyetlerinin en aza inmesine ve sistemin en verimli ekilde almasna imkn
verir. Ayrca paletler zerinde yaplan tama, depolama ve istifleme ilemlerinde de belirli
bir dzen oluturarak nemli lde verimlilik art salamaktadr.
Klasik paletler, alt taban ve st taban olmak zere bir ift tabandan oluur. Bu iki
taban arasndaki kiriler vastas ile birbirinden ayrlan tabanlar, forklift atal gibi tama ve
iletim aralarnn paletleri ile kolayca kavranabilir.
Tabanlar, kirilere dik dorultuda denmi taban malzemelerinden oluur.
Uluslararas Standartlar rgt (ISO), konteyner paletleri konusunda standart boyutlar kabul
etmitir. Bu paletler ISO paletleri diye de bilinmektedir. ISO paletlerinin boyutlar santimetre
olarak 80x100, 80x120, 100x120, 120x160 ve 120x180 eklindedir.
Resim 1.4: 80x120 ISO palet
Ykn alc ile satc arasnda kesintisiz ve en seri ekilde sevk edilme abalar, tama
sisteminde bulunan her bir nitenin birbirleriyle btnlemesinde paletlerin de
standartlamasn zorunlu hle getirmitir. Avrupa Ambalaj Federasyonu, 80x120 ve
100x120 cm boyutlarndaki paletlerde srar etmi ve bu llerdeki paletler daha ok
kullanlr hle gelmitir. Bununla birlikte deiik konteyner palet boyutlar uyguland da
grlmektedir.
Paletler,
paketlerin
istiflenmesinde
kullanlan
ekipmanlar
olarak
da
tanmlanabilmektedir. Mallarn depolanmasn, tanmasn ve nakliyesini kolaylatran
paletlerin malzeme tamaclk ekipmanlar sektrndeki nemi giderek artmaktadr. evre
dostu olmas bakmndan ahap paletler, zellikle gelimi lke sanayilerinde ayr bir yere
sahiptir.
Resim 1.5: evre dostu ahap paletler
Yurt ii veya yurt dna satlan mallarn nakli esnasnda zarar grmemesi iin yaplan
ambalajlarda, keresteden imal edilen palet kullanlr. Palet, paketlerin alt ve stne konularak
elik veya plastik eritlerle kuatlr ve zerine genellikle naylon tr malzemeler geirilir.
1.2.1. Yapldklar Malzemelere Gre Paletler

Paletler ahap, sunta, ondle fiber, plastik ve metal gibi eitli malzemelerden
yaplm olabilir. Kullanm alanlar birbirinden farkldr. Tanacak rnn niteliine gre
uygun olan palet kullanlr.
1.2.1.1. Ahap
Piyasadaki mevcut palet malzemeleri iinde, palet malzemelerindeki gelimeye
ramen tane yk tamaclnda hl en byk hisseyi elinde bulunduran malzeme ahaptr.
ok geni boyut yelpazesine ve kullanm alanna sahiptir.
Ekonomik ve kolay kullanlabilir olmasndan dolay ahap paletlerin sat, her yl bir
nceki yldan daha fazla gereklemektedir. Tipik bir 4840 ahap palet, bugn 15 yl
ncesine gre biraz daha pahaldr.
Ahabn tabiatta ok kolay znebilme ve yeniden kullanlabilme zelliklerine
ramen ticari bir yaklamla zellikle tek ynl sevkiyatlarda paletlerin yk boaltmndan
sonra imhas sorunu ortaya kmaktadr. Bu da ek bir maliyet getirmektedir.
Resim 1.6: Ahap palet
Gmrk tarife cetvelindeki yeri
Ahap paletler, gmrk tarife cetvelinde 4415 pozisyonunun altnda yer almaktadr.
Tablo 1.1: Ahap paletlerin gmrk tarife cetvelindeki yeri
Gmrk tarife cetvelinde ahap palet, tayclar tarafndan ayrlm iki ykleme
yerinden veya ayaklarla desteklenmi tek bir ykleme yerinden meydan gelmi ve forklift
(istif arabas) veya palet kaldrclarla tama esasna gre yaplm bir ykleme tablas
olarak tanmlanmaktadr. Palet sandklar en az sabit, karlabilir veya alp kapanr
dey yan ksmlar ile ykleme yeri bulunan veya dier bir palet sandkla istifleme iin
dzenlenmi bir yapya sahiptir.
Resim 1.7: Ahap paletler
Aa platformlar, u platformlar, kuakl kutu platformlar, yandan rayl platformlar,

n ve arkadan ubuklu platformlar ykleme tablalar iin verilebilecek dier rneklerdir.
Palet kaldrclar, drt para aatan oluan kaldrclardr. Bunlar, genellikle paletin
zerinde yer alan bir ereveyi ekillendirmek iin ularndan mentee ile tutturulur.
10
1.2.1.2. Sunta
Suntadan mamul paletler, ahap paletlere yer tasarrufu salamas asndan ciddi bir
rakiptir. Sunta paletler, ahap tala ve sentetik organik reinelerin yksek basn ve scaklk
altnda ekillendirilmesi ile oluur. Baz temel zellikleri yle sralanabilir:
Ahap paletlere nazaran drtte bir orannda depolama hacmi avantaj salar.
Konstrksiyon itibariyle bnyesinde ivi ve benzeri metal balama elemanlar
bulundurmadklarndan sevkiyat yaplan maln zarara urama olasln en aza
indirir.
Sunta paletler, uniform bir yk dalm olmas durumunda ahap paletler kadar
tama kapasitesine sahiptir. Kereste fiyatlarna endeksli ahap paletlerle
karlatrldklarnda sunta paletler, birinci snf kereste yerine hlihazrda
bulunan tala ve dk kaliteli tahta paralarndan imal edildiklerinden
piyasadaki ham madde fiyat dalgalanmalarndan etkilenmez.
Sunta paletler, yaplar nedeniyle hava koullarndan ok fazla etkilenir. Bu
sebeple kapal ortamlarda istiflenmeleri gerekir.
1.2.1.3. Ondle Fiber

Tek ynl sevkiyatlarda ekonomik zmlerden biri de ondle fiber paletlerdir.
Yaklak 3.00 dolardan balayan dk ortalama fiyatlarla ve arlklar 30 ile 70 lbs
arasnda deien ahap paletlere gre 10 lbslik bir arlkla otomotiv ve gda endstrisinde
nemli bir alternatiftir. Bir dier nemli zellikleri de 4.000 lbsye kadar dinamik
zorlanmalara dayanabilmeleridir.
Ondle fiber paletler zellikle izolasyon malzemeleri, kartonpiyer gibi hafif
malzemelerin yklenmesinde kullanlr.
Bu tip paletlerin retiminde genellikle st tabaka, plastik bir blok ile desteklenir. Baz
modeller, flanl kenar konstrksiyonlarna haizdir. Bu modeller, tplerin ve ondle
ktlelerin maniplasyonunda kullanlr.
Ondle fiber paletlerin bazlar yeniden kullanlabilir kt malzemeden imal
edilmektedir. Pratik mrlerini doldurduklar zaman dier ondle malzemelerle beraber
balyanalanarak tekrar kullanm ilemine girer.
Ambarlama avantaj olarak 13 adet ahap paletin kaplayaca hacme, yaklak 100
adet ondle fiber palet istiflenebilir. Fakat bu tip paletler de sunta paletler gibi hava koullar
ve zellikle neme ok duyarl olduklarndan ak alan uygulamalarnda kullanlamaz.
11
1.2.1.4. Plastik ve Metaller

Ahap paletlere uzun mr salamalar avantaj ile rakip olan paletler, metal ve plastik
paletlerdir. lk yatrm maliyetinin gayet yksek olmasna ramen uzun vadede retkenlikteki
art temin ederek kendisini amorti etmektedir. Ortalama mr 100 seyahattir ve
kullanclar, ylda yzde iki orannda bir hasar olduunu belirtmektedir.
Plastik ve metal paletler kimyasal, farmaktical ve gda ileme uygulamalarnda
kullanlmak zere rahatlkla hijyenize edilebilir ve buharla temizlenebilir. Olduka dayankl
olan bu paletler, otomasyon uygulamalar iin uygundur. rnde herhangi bir hasara sebep
olabilecek ivi veya krk tahta bulunamayacandan hasar oluma olasl ok dktr.
Yksek maliyetinden dolay plastik ve metal paletler, kapal alanlardaki nakliye
ilemlerinde kullanlmaldr.
Resim 1.8: Plastik paletler
1.2.2. Palet eitleri

Paletler, mallarn/malzemelerin uygun miktar ve doru zamanda doru yere ve uygun
maliyetlerle tanmasnda kullanlan ekipmanlarn banda gelir. Byk miktarda yk
tamak suretiyle ykleme ve boaltma zamanlarndan ve iilik maliyetlerinden tasarruf
edilmesini salayan paletler, ayn zamanda istifleme iin uygun bir platform tekil
etmektedir.
Her palette, bir st kademe (top deck) ve bir alt kademe (bottom deck) bulunmaktadr.
Kiriler, iki kademeyi birbirinden ayrp kaldrc kamyonun atallarnn girii iin aklk
salar.
12
Palet boyutlar belirtilirken ilk olarak uzunluk, ikinci olarak da genilik

belirtilmektedir (rnein 1.000 mm X 1.200 mm).
Paletler temel olarak iki tarafl (two-way), drt tarafl (four-way), tek yzl (singlefaced) veya ift yzl (double-faced) olarak imal edilebilmektedir. Tek yzl paletlerin
sadece st kademesi, ift yzl paletlerin hem st hem de alt kademeleri bulunmaktadr.
1.2.2.1. ki Tarafl Paletler
atallarn her iki taraftan ve zt ynlerden giriine imkn tanyan paletlerdir.
Resim 1.9: ki tarafl paletler
1.2.2.2. Drt Tarafl Paletler

Bu tr paletlerde kaldrc kamyon atallarnn her iki ynden giri yapabilmesi
mmkndr.
Resim 1.10: Drt tarafl paletler
13
Paletler tasarm olarak kirili paletler (stringer pallets) ve blok paletler (block pallets)
olmak zere ikiye ayrlr.
1.2.2.3. Kirili Paletler
ekil 1.1: Kirili palet
Resim 1.11: ki tarafl kirili palet
Resim 1.12: Drt tarafl kirili palet
Amerikada yaygn olarak kullanlan kirili paletler, en fazla 48 x 40 in boyutlarnda

tercih edilmektedir. Bu paletlerin imalatnda birim yk destekleyen kiriler kullanlr.
Kiriler, st ve alt kademe levhalar arasnda kalan tahta levhalardr. Drt tarafl girii
mmkn klmak iin kirilere entik almas durumunda drt tarafl kirili palet, kirilere
entik almamas hlinde ise iki tarafl kirili palet adn almaktadr. Palet krikosunun
14
(kaldrcsnn) tekerleklerinin girebilmesi amacyla alt kademedeki tahta levhalara yiv

alabilmektedir.
1.2.2.4. Blok Paletler
Drt tarafl girii olan blok paletlerin imalatnda, birim ykn tanmasna dayanak
oluturan tahta bloklardan yararlanlr. Genellikle alt kademe levhalar desteklemek zere 4
ile12 blok kullanlmaktadr. Bloklar ve kademe levhalar arasnda ince kiriler vardr. Blok
paletler, alt kademe levhalar olmakszn da imal edilebilmektedir. Blok paletin uzunluu,
kiri levhasnn uzunluu; genilii ise kademe levhalarnn uzunluu ile belirlenmektedir.
Gerek kirili gerekse blok paletler, mterilerin istekleri ve ihtiyalar dorultusunda
ok deiik biim ve boyutlarda tasarlanabilmektedir.
ekil 1.2: Blok palet
Width
Length
Stringer
Stringer Board
Overall Height
Opening Height
Lead Board
Top Deck Board
Notch
Bottom Deck Board
Four-Way Entry
Chamfer
Deck Spacing
: Genilik
: Uzunluk
: Kiri
: Kiri levhas
: Btn ykseklik
: Ama ykseklii
: n levha
: Alt kademe levhas
: entik (amak)
: st kademelevhas
: Drt tarafl giri
: Yiv (oluk)
: Kademeler aras mesafe
15
Hand Jack Openings
: El krikosu
Resim 1.14: ki girili dokuz blok palet
Resim 1.13: Dokuz blok drt girili palet
1.3. Palet Standartlar

Paletler, sanayi ve tketim mamullerinin tanmas, datlmas ve depolanmasnda
kullanlan temel ekipmanlardan biridir. Kara yolu, hava yolu ve deniz yolu tamaclnda
rnlerin titreim ve darbelere kar korunmasnn yan sra etkin bir ekilde depolanmas ve
datlmasn da salayan paletlerin standardizasyonu ok nemlidir. Bununla birlikte bugn
dnyada ok farkl trde paletler kullanlmaktadr. rnein, Avrupada retilen paletler (800
mm x 1200 mm) veya (1000 mm x 1200 mm), Amerikada retilenler ounlukla (1219 mm
x 1016 mm), Japonyada retilenlerin ounluu ise (1100 mm x 1100 mm)dir.
lkeler aras standardizasyon farkllklar, rn datm etkinliini azaltmaktadr.
rnein ihra mallar, var lkesinde kullanlan tama ekipmanna uygun paletlere yeniden
istiflenmek zorunda kalmaktadr. Bu durum, tketim ve sanayi mamullerinin maliyetlerini
ykseltmekte ve deerli doal kaynaklarn (kereste, enerji vb.) israfna yol amaktadr. Hatta
standart d paletlerin kullanlmas, tama srasnda paletlerin fiziksel olarak arzalanmas,
insan sal ve gvenliini de tehlikeye sokmu olacaktr.
16
Resim 1.15: Dnya ticaretinde paletler
Malzeme tamaclnda kullanlan paletlerin nemli bir blmnn ahap paletler

olduu dnldnde imalat, bakm, onarm ve geri dnme ilikin kalite seviyelerini
belirleyecek bir uluslararas standardizasyonun gerei daha iyi anlalacaktr. rnein,
Amerikada ahap palet retiminde kullanlan yllk odun miktar 14 milyon m3tr. Dk
kaliteli paletler, hem rn eitli darbelere kar etkin bir ekilde koruyamayacak hem de
kullanm mrnn ksa olmas nedeniyle kaynak israfna yol aacaktr.
Ahap paletlerin standardizasyonuyla ilgili birok ISO (Uluslararas Standardizasyon
rgt) ve CEN (Avrupa Standardizasyon Enstits) standard bulunmaktadr. Bu
standartlar; palet retiminde kullanlan ham maddenin nem oran ve kalitesi, paletlerin
fiziksel dayankll, palet ivilerinin bkme rezistansnn llmesine ynelik deneyler,
paletlerin bakm ve onarm, palet boyutlar, imalat ve iaretlenmesi, palet spesifikasyonlar
gibi konular kapsamaktadr. Kaliteli paletler, balangta yksek maliyetli grlse de dk
kaliteli olanlara gre onarm ve bakm ilemleri daha kolay yaplabilmekte ve kullanm
mrnn daha uzun olmas nedeniyle de ok daha fazla sayda tamaclkta
kullanlabilmektedir. Sonu olarak yksek kaliteli paletlerin tercih edilmesinin, uzun vadede
firmalarn tamaclk maliyetlerine olumlu ynde etkisi olacaktr.
1.3.1. Avrupada Standardizasyon Uygulamalar

Avrupa lkeleri zamanla paletlerde standardizasyona giderek l, kalite, malzeme
cinsi ve nem oran, kullanlan ivi vb. zelliklerini saptamlar ve bu standartlara gre
paletler Europalet olarak anlmaya balamtr. Europalet ile ilgili standart numaras UIC
435-2Vdir.
Amerika, Kanada ve Meksikada palet standartlar ise Avrupa standartlarndan
deiiktir. Bu lkelerde paletlerin 7CFR 319.40 standardna uygun olmas istenmektedir.
17
Avrupa ve Amerika standartlar arasndaki en byk fark paletlerin lsdr. Europalet

lleri 80 cm x 120 cm iken Amerika standardnda l 100 cm x 120 cmdir.
Resim 1.16: 100 cm x 120 cm Europalet
Standart d palet ile Europaletin boyut, kalnlk ve ortalama mr sreleri aada

karlatrmal olarak gsterilmektedir. Europaletin maliyeti, standart d paletlere gre ok
daha dktr.
Palet Boyutu
Gverte Tahta Kalnl
Ortalama Ekonomik mr
Standart D Palet
80 cm x 120 cm
18 mm
12 seyahat
Europalet
80 cm x 120 cm
22 mm
66 seyahat
Tablo 1.2: Palet karlatrmalar
AB lkeleri, zellikle Dou Avrupa lkelerinin Europalet retimine gemesi ve

standarda aykr paletleri Europalet olarak piyasaya srmesi zerine Avrupa Paletiler
Dernei (EPAL)ni kurmulardr. EPAL, Europalet standardna uygun paletlere EPAL
damgas vurulmas iin palet reticilerine yetki veren ve bu yetkinin doru kullanmn
denetleyen zel statde bir kurulutur. Avusturya, Fransa, sve, ngiltere, Almanya,
Slovakya, Slovenya gibi d ticaretimizin nemli dzeyde olduu lkeler EPAL yesidir.
18
ekil 1.3: EPAL damgas
Resim 1.17: Palet zerinde EPAL damgas
EPAL paletin zellikleri aada belirtilmektedir:
Paletin uzun kenarndaki sol takozun zerinde, ilk reten lkenin demir yolu
iletmesinin (Europalet retim lisansn veren demir yolu kuruluunun) sembol
bulunur.
Sa takozun zerinde, paletin geri dnm ve tamir edilebilirliinin garantisi
olan EUR damgas bulunur.
Orta takozun zerinde, Avrupa Palet Birliinin Sembol (EPAL), retildii
lkenin kodu, retici firmann kodu, retim tarihi (yl/ay) bulunur.
Avrupa Birlii (AB) lkeleri maliyet, evre korumas vb. unsurlar dikkate alarak ayn
paletleri defalarca kullanmak zere Avrupa Palet Havuzunu oluturmulardr. Kullanlan
19
paletler ikinci el fiyatnda palet havuzuna satlmakta, burada tamir edilmekte ve bakmlar
yapldktan sonra da ihtiyac olanlara tekrar satlmaktadr. Trkiye, Avrupa Palet Havuzuna
ye deildir.
EPAL Europalet sisteminin lkemizde de yerlemesi iin T.C. Devlet Demir Yollar
(TCDD), hracat Birlikleri, Trk Standartlar Enstits (TSE) vb. kurulularn almalar
devam etmektedir. Baz palet reticisi iletmeler, EPAL ile temasa geerek Europalet ve
EPAL damgasn kullanma yetkisini almtr. Ancak paletlere bu damgay vurmann
karlnda da bir cret demektedir. Europalet sisteminin lkemizde uygulanmamas,
gelimi lkeler karsnda uranlan prestij ve imaj kaybnn yan sra maliyeti daha yksek
olan standart d paletlerin kullanlmas, lke ekonomisinde nemli kayplara yol
amaktadr.
ekil 1.4: EUR am palet
20
Tablo 1.3: EUR am palet zellikleri
ekil 1.5: EUR am-kavak palet
21
Tablo 1.4: EUR am-kavak palet zellikleri
UIC 435-2 normuna uygun olarak retilmesi gereken Europalet, dayankll

nedeniyle uzun yllar kullanlabilen ve yprandnda da tamir edilebilen bir malzemeden
yaplm tama materyalidir. Maliyetleri azaltmas ve doa dostu bir rn olmas nedeniyle
de giderek daha fazla tercih edilmektedir.
1.3.2. Standartlara Uymayan Paletlerde Karlalan Problemler

Dk kaliteli ve standartlarn altnda imal edilen paletlerin kullanlmas, sanayideki
otomasyon sistemlerinde ortaya kan problemlerin nemli bir ksmn tekil etmektedir.
Yaplan bir alma gstermitir ki rn zedelenmesi, transport maliyetinin ve
sresinin artmas vb. arzalarn sanayiye yllk maliyeti 2 milyar dolar civarndadr.
Sistem arzalarna sebep olan palet hatalar
Krk veya eksik tahtalar
22
Katlanma ve arplma
Hatal aklm veya ucu dar taan iviler
Dk kaliteli veya rk malzeme
Boyut sapmalar
Gnmzn palet standartlarn salayabilmek iin palet retim yntemlerinde, kayda

deer lde deiiklikler yaplmaktadr. Otomasyon sistemlerinde kuru ahap paletler
kullanlmaldr. Kuru ahap paletlerde katlanma tehlikesi yoktur. Ayrca bu paletlerde ok
daha geni tama alan mevcuttur. Fakat bu artlarn salanabilmesi, kaliteli ivi kullanm
ve zenli bir montaj imkn gerektirmektedir.
deal bir palet dei tokuunda nakliyesi yaplan mal, paletlenmi olarak satcdan
alcya gnderilir. Alc, satcya mallarla beraber gelen paletlerin kalitesinde gelen palet
saysnda palet gnderir.
Kooperasyon bozukluu ve/veya firmalarn sorumsuzluklar sonucunda bu dei toku
olaynda sorunlar yaanabilir.
Paletlenmi mal satan satcnn, kendisine ayn kalitede palet gnderilmesi konusunda
hibir sigortas yoktur.
Bu ho olmayan durumu yok etmek ve paletlerin yaratt masraflar drmek iin
sabit fiyatl kiralk palet kullanm gerekletirilmektedir. retici firma, mallarn
paletlemede kulland paletleri kiralad arac firmaya, paletlerin kirasn der ve maln
satt alc firmaya, maln fiyatna paletlerin depozitosunu da ekleyerek bir fiyat verir. Alc
firma, mal aldktan sonra elindeki paletleri arac firmaya iade ederek paletlerin depozitosunu
alr. Arac firma da geri ald paletlerini tekrar kullanma hazrlar.
1.3.3. ISPM15
IS
ISPM15, "International Standards for Phytosanitary Measures" harflerinin ksaltmas
olup herhangi bir ahap ambalajda hibir zararlnn ya da larvasnn bulunmadndan emin
olunabilmesi iin IPPC (Uluslararas Bitki Koruma Konvansiyonu) tarafndan belirlenen bir
standarttr.
ISPM15 iin uygun olan iki metot
Isl ilem: Ahabn i ssnn minimum 56Cye ykseltilerek en az 30

dakika bekletilmesidir. Scaklk ve sre ile ilgili olarak belirtilen artlar
yerine getirildii takdirde sl ilemin gerekletirilmesinde frnlama,
kimyasal basn emdirme (emprenye) veya dier ilemler uygulanabilir.
Fmigasyon: Ahap, atmosfer basnc altnda aadaki oranlarda metil
bromide ile fmige edilmelidir.
23
Scaklk
Doz miktar
Minimum konsantrasyon (g/m3)

0,5 saat
2 saat
4 saat
16 saat
21C veya zeri
48
36
24
17
14
16C veya zeri
56
42
28
20
17
11C veya zeri
64
48
32
22
19
Tablo 1.5: Karlatrma tablosu
Her iki metot da ayr ayr ya da birlikte kullanlabilir. Maliyet hangisinin uygulanaca
seiminde kriteri belirleyen etkendir. Her ahap ambalaj tedarikisi ve bunu kullananlar,
ahabn tamamen garantili ve ISPM15'e uygun olduunu kantlamak zorundadr. Uygun
olmayan ahap ambalaj kullanlm rnler, gnderilen ye lkeler tarafndan geri
evrilecektir.
ekil 1.6: Isl ilem uygulamas
1.3.4. Paletli Tamacln Avantajlar

Tedarik zincirinin balangcndan sonuna kadar tm aamalarnda kullanlan paletler,
bu srecin etkin bir ekilde ilemesini salamaktadr. Paletleme sayesinde mallar, daha etkin
tanmakta ve muhafaza edilmekte, sabitlenmeleri nedeniyle de dayankllklar artmakta ve
hasara urama olaslklar azalmaktadr. Yurt ii ve yurt dna satlan mallarn nakli
esnasnda zarar grmemesi iin yaplan ambalajlarda, keresteden imal edilen paletler
kullanlr. Palet, paketlerin alt ve stne konularak elik veya plastik eritlerle kuatlr ve
zerine genellikle naylon tr malzemeler geirilir.
24
Resim 1.18: Ykn paletlenmesi
Paletli tamacln balca avantajlar aada belirtilmektedir:
Paletli tamaclk sayesinde TIRda byk paralarda 2 kat, kk paralarda 3

kat mal tanabilmektedir. Paletli tamaclk kullanlmad takdirde mallarn
zarar grmemesi iin st ste konulamamas nedeniyle mal sevkiyatlar ok
sayda TIR ile gerekletirilmek zorunda kalnacaktr. Paletli tamaclkta ise
ykler paletlere paylatrlabilmekte ve paletler de st ste konulabilmektedir.
Bylece mallarn nakliyat iin gerekli TIR says da azalmaktadr.
Palet kullanlmadan yaplan tamaclkta, mallarn kaybolmadan ve
dalmadan sevk edilebilmesi iin ok iyi bir ekilde ambalajlanmas
gerekmektedir. Paletli tamaclk ise bu amal ambalaj maliyetlerini byk
lde ortadan kaldrmaktadr.
Paletli tamaclk sayesinde, mallarn hasara urama ve kaybolma riskleri de
byk lde azalmaktadr. Bylece firmalar, tama esnasnda ortaya
kabilecek maddi kayplardan da kurtulmu olmaktadr.
Paletler, iletme ii/d tamaclkta kullanlmasnn yan sra iletme ii
depolamada da kullanlmaktadr. Bylece mallar depolarda bir dzen iinde
muhafaza edilebilmekte ve iletme ii malzeme tedariki daha kolay ve hzl bir
ekilde gerekletirilebilmektedir. Mallarn paletlerle depolanmas, fabrika
iindeki bo alanlarn da kullanlmasn salamak suretiyle depolama
maliyetlerini azaltmaktadr. Paletler fabrika iindeki imalat srecinde, malzeme
sevkiyatnda ve imalat ii geici stok yaplmasnda da nemli bir ileve sahiptir.
25
Resim 1.19: Paletlerin depo ii istiflemede kullanlmas
Paletli tamaclk, firmalar iin nemli finansal tasarruf salamaktadr. Ayrca

mallarn nakliye srasnda daha az hasara uramas sayesinde kaliteli mal
tedarikini de beraberinde getirmektedir.
Paletli tamaclk, mallarn nakliyesi iin yaplan ambalajlamay ortadan
kaldrarak kaynak tasarrufu salamakta ve bylece evreye verilen zararlar da
azaltmaktadr.
Yenilenebilir ham maddelerden imal edilen ahap paletler ok sayda
kullanlabilme, onarlabilme ve ilenip yeniden kullanlr hle getirilebilme
zelliklerine sahiptir.
Sabitlik, dayankllk, fonksiyonellik, emniyet ve maliyet tasarrufu salama,
temizlik ve bakm ilemlerinin basitlii, maliyetinin dkl, mterinin
istekleri dorultusunda deiik modellerin kolaylkla retilebilmesi malzeme
tamaclnda ahap paletleri bu alanda n plana karmaktadr.
1.3.6. Paletli Tamacln Dezavantajlar

Paletli tamacln yukarda saylan avantajlarnn yannda birtakm dezavantajlar da
bulunmaktadr:
Tamaclkta kullanlacak paletler, firmalar iin ek bir maliyet unsurudur.

Paletli tamaclkta TIR saysnda tasarruf salanrken paletlerin retici firmaya
geri gnderilmesinde karlkl bir mal alverii olmad taktirde, ekstra TIR
maliyeti ortaya kacaktr.
26
Bo paletlerin depolanmas, iletme iinde ek alan gerektirmekte ve iilik

maliyetlerini de artrmaktadr.
Resim 1.20: Bo paletlerin iletme iinde depolanmas
Paletlerin belli aralklarla onarlmas ve temizlenmesinin gereklilii, iilik ve

maliyet anlamna gelmektedir.
27
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Paletlerin yaplar, eitleri ve standartlarn reniniz.
lem Basamaklar
Paletlerin yapsal zelliklerini ve
tamaclktaki nemini reniniz.
Paletlerin standardizasyonunun nemini
kavraynz.
EPAL palet zerinde inceleme yaparak
mhr ve iaretlerin varln
denetleyiniz.
Mallarn paletlenmesi ilemini
gerekletiriniz.
Palete yklediiniz mallarn uygun
eritlerle kuatlmasn salaynz
Paletlerin zerini rnn zarar

grmemesi iin naylon ile sarnz.
28
neriler
Tanacak rnn trne ve zelliine
gre ahap, plastik veya mukavva palet
tercih etmeye zen gsteriniz.
Standart ve standart d paletlerin
arasndaki farklara dikkat ediniz.
EPAL palet denetimi yaparken tm iaret,
mhr detaylarnn palet zerinde
mevcudiyetine dikkat ediniz.
Paletleme yaparken rnlerin palet
zerine dikkatle yerletirilmesine zen
gsteriniz.
rnlerin ambalajlarna, arlklarna ve
hacmine bal olarak kuatma eridi
semeye zen gsteriniz.
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin

Evet, kazanamadnz iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz.
1.
Deerlendirme ltleri
Paletlerin yapsal zelliklerini ve tamaclktaki nemini
rendiniz mi?
2.
3.
Paletlerin standardizasyonunun nemini kavradnz m?
4.
5.
Mallarn paletlenmesi ilemini gerekletirdiniz mi?
6.
Evet
Hayr
EPAL palet zerinde inceleme yaparak mhr ve iaretlerin

varln denetlediniz mi?
Palete yklediiniz mallarn uygun eritlerle kuatlmasn
saladnz m?
Paletlerin zerini rnn zarar grmemesi iin naylon ile
sardnz m?
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
29
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
LME SORULARI
Aadaki cmlelerde bo braklan yerlere doru szckleri yaznz.
1.
., tamay kolaylatrmak amacyla yaplan ve yklerin nite hline

getirilerek tek bir birim hlinde tanmasn salayan alak platformlardr.
2.
Europalet ile ilgili standart numaras .dir.
3.
., Europalet standardna uygun paletlere damga vurulmas iin palet

reticilerine yetki veren ve bu yetkinin doru kullanmn denetleyen zel statde bir
kurulutur.
4.
sayesinde mallar, daha etkin tanmakta ve muhafaza edilmekte,

sabitlenmeleri nedeniyle de dayanklklar artmakta ve hasara urama olaslklar
azalmaktadr.
5.
. ok sayda kullanlabilme, onarlabilme ve ilenip yeniden

kullanlabilir hle getirilebilme zelliklerine sahiptir.
Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.
6.
Aadakilerden hangisi suntadan yaplan paletlerin zelliklerinden biri deildir?

A)
Piyasadaki ham madde fiyat dalgalanmalarndan etkilenmez.
B)
Depolama hacmi avantaj salar.
C)
Maln zarara urama olasln en aza indirir.
D)
Hava koullarndan ok fazla etkilenmez.
7.
Aadakilerden hangisi tama niteleri arasnda yer almaz?

A)
Sepetler
B)
Sandklar
C)
Paletler
D)
Konteynerler
8.
Aadakilerden hangisi paletli tamacln salad balca avantajlar arasndadr?

A)
lenip yeniden ve uzun sreli kullanm imkn salar.
B)
C)
Finansal tasarruf salar.

Kaynak tasarrufu salar.
D)
Hepsi
30
9.
Aadaki palet bilgilerinden hangisi yanltr?

A)
Overal height
: Btn ykseklik
B)
Stringer board
: n levha
C)
Four-way entry
: Drt tarafl giri
D)
Deck spaing
: Kademeler aras mesafe
10.
Aadaki balklardan hangisi palet standardizasyon konular arasnda yer almaz?

A)
Palet retiminde kullanlan ham maddenin nem oran ve kalitesi
B)
Paletlerin geri dnm kolayl
C)
Paletlerin bakm ve onarm
D)
Paletlerin fiziksel dayankll
11.
EPAL paletin orta takozu zerinde, aadaki bilgilerden hangisi bulunmaz?

A)
retildii lkenin kodu
B)
Paletin geri dnm ve tamir edilebilirlii
C)
retici firmann kodu
D)
Avrupa Palet Birliinin sembol (EPAL)
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap
verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.
Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
31
RENME FAALYET2
RENME FAALYET2
AMA
ISO kalite standartlarna gre konteynerleri tanyacak, konteyner kontrol ve
yklemesi yapabileceksiniz.
ARATIRMA
Tama ileminde kullanlan yardmc aralarn ikinci nemli grubu olan

konteyner sistemlerinin nemini aratrnz.
Konteynerlerin ykn tanmas srasnda salad faydalar hakknda bilgi
edininiz.
Konteyner eitleri hakknda bilgi toplaynz.
Konteyneri yklemeden nce bo hliyle nasl bir denetime tabi tutulacan ve
yaplacak hazrlklar aratrnz.
Konteyner yklemesi yaplrken dikkat edilecek hususlar nelerdir? Aratrnz.
Ykleme yapldktan sonra konteyner denetimi nasl yaplacaktr? Bilgi
edininiz.
Konteynerin mhrlenmesi hangi kurallar erevesinde ve nasl yaplr?
Aratrnz.
Bu aratrmalar yaparken bulabileceiniz resim, katalog, dergi vb. dokmanlar
snf ortamna getirerek bilgilerinizi arkadalarnzla paylanz.
Aratrma yaparken evrenizde bulunan lojistik bir depo ya da nakliye firmalar
ile kargo hizmeti veren iletmelerin ilgili blmlerine giderek konteyner
sistemleri, eitleri, ykleme ve kontrol hakknda bu ilemleri yapan kiilerden
bilgi alabilirsiniz. Ayrca nternet ortamnda lojistik ii ile ilgilenen iletmelerin
sitelerine girerek gerekli bilgi ve dokmanlar elde edebilirsiniz.
2. KONTEYNER TANIMI ETLER VE

KONTEYNER YKLEME
Konteynerler, zellikle ithalat ve ihracat tamalarnda kullanm en yaygn olan
tama kaplardr. Bu faaliyette konteynerler her yn ile ele alnp incelenmitir.
32
2.1. Tanm Salad Yararlar ve Temel Yaps

Konteyner, dayankl ve uzun mrl olmas nedeniyle tama srecinin etkin ve
verimli hle gelmesinde nemli bir ilev stlenmektedir.
2.1.1. Tanm
Konteyner bir tama gerecidir. ngilizce container (muhafaza etme) kelimesinden
tremitir. Trke karl olarak kapsak, yklk kelimeleri yerletirilmek istenmise de
btn dillere girdii gibi lkemizde de konteyner ad yadrganmam ve yerlemitir. Fiziki
yaps itibari ile byke ve salam bir sandk grnmndedir.
Yklerin daha byk birim miktarlarda tanmasn salayan, standart boyutlu,
prizmatik ve tamamen kapal, ykleri iinde bulunduran, bir nakil vastasndan dierine
aktarlabilen ve bu vastalardan kolayca ayrlabilen, yklenmi durumuyla birim yk
vasfna sahip, byklk ve tehizat bakmndan mekanik yklemeye elverili, tekrar
kullanlabilir tama kaplardr.
Konteyner, ISOda aadaki ekilde tanmlanmaktadr;
Tekrar tekrar kullanabilmek iin devamllk zelliine sahip ve bu salamlkta

olan,
Yklerin alp kapanmadan bir veya birka vastada tanmasn kolaylatracak
tarzda ina edilmi,
zellikle bir vastadan dierine bindirme srasnda kolaylkla elden
geirilmesini salayan,
Farkl birok maln tek bir ykleme ve tama nitesi hline getirmesine yardm
eden,
Tama nitesi olarak indirme ve bindirme ilemlerini olanakl hle getiren,
Tama aracna bal olmakszn bir aratan dierine teknik aralar yardmyla
aktarlabilen,
Tamann seri olmas iin uluslararas standart llerde olan
Dayankl ve uzun mrl,
Kolay doldurulup boaltlacak ekilde yaplan tama kaplardr.
Konteyner, Trk Mevzuatnda ise aadaki ekilde tanmlanmaktadr;
1972 tarihli, Konteynerlerle lgili Gmrk Szlemesinin 4 numaral ekinde

yer alan teknik artlara uygun ekilde imal edilmi, yine bu szlemenin 5
numaral ekinde gsterilen yntemlerden birine gre onaylanm, i hacmi en az
bir metrekp olan ve tama ilerinde kullanlan byk sandk, mteharrik
sarn veya benzerleri ile,
ine eya koymak iin kompartman oluturacak ekilde tamamen veya ksmen
kapatlm,
33
Srekli kullanm zelliine sahip ve buna uygun olarak defalarca kullanlacak

kadar salam,
Tama tr veya vasta deiimini gerektiren hllerde, iindeki eyann
boaltlp yklenmesine yol amayacak ekilde zel olarak imal edilmi,
zellikle bir tamaclk trnden dierine transfer hllerinde, pratik kullanm
zelliine sahip biimde yaplm,
Kolayca doldurulup boaltlabilecek ekilde imal edilmi bir tama aracdr.
Resim 2.1: rnek konteyner
zerinde tanmas koulu ile tipine uygun karlp taklabilir zellikte olan aksam,
para ve tehizat konteyner kapsamnda ilem grr. Bu aksam, para ve tehizatlar
konteynerden ayrlabilir.
2.1.2. Konteyner Tamaclnn Salad Yararlar
Konteynerin yukarda ksaca yaplan tariflerinden de anlalaca gibi iine

konulan eyay her trl d etkenlerden korur.
eitli ykler ayn konteynerde tanabilir.
indeki eyalarn gvenli bir ekilde ellelenebilmesi ve tanabilmesini salar.
Birok eya bir kerede ellelenebilir.
Tama kolayl salar.
Tama cretlerinde tasarruf salar.
Bir ok kere kullanlabilir olmas gibi nemli kolaylk ve avantajlar salar.
Ykleme ve boaltma zamann ksaltr.
Konteynerler dzenli bir ekilde istiflenebildii ve akta depoland iin
depolamadan tasarruf salar.
Ykleme, aktarma, boaltma hasarlarn azaltr.
yi bir koruyucu olmas nedeniyle sigortadan tasarruf salar.
Emtiann yangn ve su hasarlarndan daha az etkilenmesini salar.
34
Kolaylkla stok yaplabilen mallar daha hafif bir paketleme malzemesiyle

paketlenecei ve daha az bir arla sahip olaca iin tama maliyetleri, maln
ambalajnda yaplan bu tasarruf nedeniyle azalr.
Tama srasnda meydana gelebilecek sarsnt, arpma ve hava artlarna kar
yklerin korunmasn salar.
Tama srelerinde nemli oranda ksalma salar.
Yklerin hrszlk olaylarna kar daha gvenli tanmasn salar.
Yklerin birim tama masraflarnda % 50ye yakn tasarruf elde edilmesini
salar.
Hava geirmedii iin mal zayiat minimum dzeydedir.
Tehlikeli eyalar tayabilecek ve saklayabilecek biimde tasarlanmtr.
Kapatlabilir ve kilitlenebilir.
2.1.3. Konteynerin Temel Yaps

Konteynerin temel yaps, drt kesinde bulunan direkler ile bunlar alt ve st
tarafndan birletiren kenarlardan (ereve) ve bunu tamamlayan duvarlardan olumaktadr.
Resim 2.2: Konteynerin temel yaps
Konteynerin en salam yerleri, ke direkleri ile bu ereve ksmdr.
35
Resim 2.3: Yan duvarlar
Resim 2.4: n ve arka duvar
36
Resim 2.5: Tavan
Resim 2.6: Taban
Resim 2.7: Konteyner taban demesi ve profili
Konteynerin ellelenmesi esnasnda arl, bu temel yap ekmektedir. Kelerin alt

ve st taraflarnda, ellelemede ve konteynerleri birbirine balamada kullanlan kilit yuvalar
mevcuttur. rnek resimler aada verilmitir. Konteynerlerin yan duvarlar ile tavann
dayanklln arttrmak iin oluklu sac levhalar kullanlmaktadr.
37
Resim 2.8: Konteyner kilit (twist lock) yuvalar
2.2. Konteyner eitleri

Konteynerler deiik yklerin tanmasnda kullanlr. Bazlar para yklerin bazlar
dkme yklerin bazlar da soutulmu yklerin tanmasna uygun ekle sokulmutur.
Uluslararas konteyner tamacl, kapdan kapya tamaclkta tam bir avantaj
salamaktadr. Konteyner tamacl, datm maliyetlerinin aa ekilmesine olanak
salayan, rasyonel ve hzl tamay mmkn klmaktadr.
Para mallarn gruplanarak bymesindeki son nokta olan konteynerler, forkliftler
araclyla paletlerin yklendii metal veya plastik tama birimleridir.
Konteyner seimi, tama ve depolama sistemlerinin bir kombinasyonudur. Bu
seimdeki en nemli tercih nedeni maln; kaba tama, nem, scaklk deiimi gibi evresel
etkilerden korunmasn salamasdr. Ayrca konteynerin tanabilmesi, depolanabilmesi,
mallarn ykleme/boaltma ilemleri de seimde etkilidir.
38
Bu grevleri salayan birok varyasyon tretilebilir. Bunlardan biri de modler

konteynerlerdir. Ufak paralar organize etmede ok kullanl olan modler konteynerler,
genelde rafldr. Tel ve dalgal metal konteynerler, yksek istiflenme kapasitesine sahiptir.
Katlanabilir konteynerler ise boken kolay tanabildii iin geri dnte dolu olma
zorunluluu da ksmen ortadan kalkar.
Konteyner kullanmnn salam olduu yararlarn anlalmas ile tm dnyada
konteyner tamas (kullanm), hzl bir gelime gstermitir. Artan yk trafii ve
eitliliine paralel olarak her trl yke uygun konteyner taleplerini karlamak zere
birok tipte konteyner yaplmtr. Bugn hemen hemen her trl yk tamaya elverili
konteyner tipi mevcuttur.
Konteyner eitleri balca iki adan ele alnmaktadr. Yapmlarnda kullanlan
malzemeye ve konteynerlerin kullanm ekillerine gre eitlere ayrlmtr. Daha ok
zerinde durulmas gereken eitlilik, kullanm alanlarna gre olandr.
2.2.1. Kullanlan Malzemeye Gre Konteyner eitleri

Konteynerler elik sac, alminyum ve kontrplak gibi eitli malzemelerden yaplm
olabilir. Aada tek tek ele alnarak incelenmitir.
2.2.1.1. elik Sacdan Yaplan Konteynerler
Malzeme maliyeti nedeniyle ekonomik olmas ve onarmnn kolay olmas nemli
lde avantaj; dara arlnn yksek olmas, kolay korozyona uramas ve yzeylerindeki
oluklar nedeniyle temizlenmesinin zor olmas dezavantaj olarak grlmektedir. Dnyada en
ok bu tr konteynerler (% 85) kullanlmaktadr. Sac duvar rnekleri aada verilmitir.
Resim 2.9: elik-sac konteyner
39
Resim 2.10: elik-sac konteyner ve bilgi etiketleri
Resim 2.11: Konteyner duvarnda kullanlan oluklu sac rnekleri
2.2.1.2. Alminyumdan Yaplan Konteynerler

Dk dara arl avantaj olarak kabul edilirken yksek malzeme maliyetleri, kolay
deforme olmas, darbelerden ok abuk etkilenmesi (kme gibi) kullanmn dezavantajl
klmaktadr. Alminyum duvar rnekleri aada (Resim 2.13) verilmitir.
Resim 2.12: Alminyum konteyner
40
Resim 2.13: Alminyum konteyner duvar rnekleri
2.2.1.3. Kontrplak konteynerler

Duvar ksmlar, fiber glas ve plastik materyal ile glendirilmi kontrplaktan yaplm
olduundan bu ad almaktadr. Przsz yzeyinden dolay kolay temizlenebilmesi, kolay
onarm ve darbelere grece dayankl olmas, orta dzeyde bir maliyet ve ayn ekilde orta
dara arl tipik zellikleridir.
Resim 2.14: Kontrplak konteynerler
2.2.2. Kullanm ekillerine Gre Konteyner eitleri
Para (kuru) yk konteynerleri

Dkme yk (bulk) konteynerleri
zole (insulated) konteynerler
zel amal konteynerler
41
2.2.2.1. Para (Kuru) Yk Konteynerleri

Kuru yk tamaya elverili konteynerlerdir. ngilizcede Dry Container olarak
adlandrlmaktadr. Genel olarak bu tip konteynerlerin bir kaps olup drt taraf kapaldr.
Ancak bazlarnn hem st hem de yanlar aktr.
Kuru yk konteynerlerinin gruplandrlmas
Dar yzeyinden kaps olanlar (Kap 270 derece alabilir.)
Geni yzeyinden kaps olanlar
st ak konteynerler (open top)
Yksek hacimli konteynerler (high cube)
Yanlar ak olanlar (open side)
Dz (flat) konteynerler
Resim 2.15: Kuru yk konteyneri
2.2.2.2. Dkme Yk Konteynerleri (Bulk Container)

Adndan da anlalaca gibi buday, arpa, yal tohumlar gibi dkme yk olabilecek
taneli rnlerin tanmasnda kullanlmaktadr. Sv dkme ykler iin bu konteynerler tank
eklindedir. Kuru ykler iin olanlar, para yk konteyneri gibidir.
Bu tr konteynerlerin doldurulmadan nce iinin temizlenerek naylon ile kaplanmas,
rnlerin salkl ve gvenli bir ekilde tanabilmesi iin uygun olacaktr.
42
Resim 2.16: Dkme yk konteynerleri
2.2.2.3. zole (nsulated-Reefer) Konteynerler

Soutulmu ya da dondurulmu yklerin tanmas iin kullanlmaktadr. Yaltml
olan bu konteynerler sefer esnasnda kamyon, tren veya gemiden alnan enerji sayesinde
soutma ilevlerini gerekletirmektedir.
Yaltm yznden bu konteynerlerin i hacimleri, dier konteynerlere gre yaklak %
10 daha azdr. Konteynerler, yaltmlarna bal olarak iindeki malzemeyi mmkn
olduunca uzun sre koruyabilecek durumda olabilir.
Resim 2.17: zole konteyner
43
2.2.2.4. zel Amal Konteynerler

Belli ve zel bir ama iin hazrlanm konteynerlerdir (rnein, hayvan konteyneri).
Konteynerler genel olarak 20 feet ve 40 feet olmak zere iki ayr ebat olarak
kullanlmaktadr. Bu konteynerlerin boyutlarna gre zellikleri unlardr:
20 feet standart konteyner
Hemen hemen btn genel kargolarn tanmasnda yaygn olarak kullanlmaktadr.

Genel ykler iin dizayn edilmitir. Kuru ykler iin kullanlabilir. erisine monte
edilebilecek flexitank aparat ile sv ykler de tanabilir. Konteynerin iine sabilecek ve
kapsndan girebilecek tm ykler iin uygundur.
Resim 2.18: 20 feet standart konteyner

Boyutlar (m)
Uzunluk: 5,90
Genilik: 2,35
Kap Boyutlar (m)

Genilik: 2,34
Ykseklik: 2,27
Ykseklik: 2,38
Ykleme Hacmi (m3)

33
Ykleme Kapasitesi (Darasz
kg)
17.500
Resim 2.19: 20 feet standart konteyner i grn
44
Hemen hemen btn kuru yk tamaclnda yaygn olarak kullanlan konteyner

tipidir. Standart konteynerin kaps, dar kenar zerinden almaktadr. zellikle
yklemelerde kap boyutlar dikkate alnmaldr. Sevkiyat srasnda dme, srtnme ve
arpma olmamas iin istifleme dzenine nem verilmesi gerekir. Tam dolmam
konteynerlerde, ykn kaymas ve birbirine arpmasnn nlenmesi iin gerektiinde hava
yastklar kullanlmaktadr. Havaleli fakat havalesine oranla arl az olan tamalarda
kullanlr (beyaz eya, ttn, tekstil, gda vb.). Uygunsuz tama yaplmamas asndan,
forklift cepleri yoktur.
Resim 2.20: 40 feet standart konteyner
Boyutlar (m)
Uzunluk: 12,02
Genilik: 2,35
Kap Boyutlar (m)

Genilik: 2,34
Ykseklik: 2,28
Ykseklik: 2,38
Ykleme Hacmi (m3)

67,5
kg)
20.000
Resim 2.21: 40 feet standart konteyner i grn
45
20 feet st ak (open top) konteyner
Vinlerle ve dier uygun ykleme aralaryla stten yaplan yklemelere elverilidir.

Konteynerin zeri aktr ve bir branda ile kapatlr. Yklerin korunmas iin konteynerin
zeri brandalarla kapldr ve yan panellere asl tutulan tahtalarla desteklenmektedir.
Resim 2.22: 20 feet st ak (open top) konteyner
Boyutlar (m)
Kap Boyutlar (m)
Ykleme Hacmi (m3)
Uzunluk: 5,90
Genilik: 2,34
32,3
Genilik: 2,34
Ykseklik: 2,27
Ykseklik: 2,32

kg)
17.500
Resim 2.23: 20 feet st ak (open top) konteyner i grn
46
Vinlerle ve kaln halatlarla yukardan yaplan yklemelerde kullanlr. Yklerin

korunmas iin konteynerin zeri brandalarla (trapoulin) kapldr ve yan panellere asl
tutulan tahtalarla desteklenmektedir. Mermer, makine, makine aksam, ara tamalarnda,
kapdan ykn giremedii ve ounlukla ykn konteyner yksekliinden fazla olduu
durumlarda tercih edilen bir ekipmandr.
Resim 2.24: 40 feet st ak (open top) konteyner
Boyutlar (m)
Uzunluk: 12,02
Genilik: 2,35
Kap Boyutlar (m)

Genilik: 2,34
Ykseklik: 2,27
Ykleme Hacmi (m3)

kg)
Ykseklik: 2,34
20.000
Resim 2.25: 40 feet st ak (open top) konteyner i grn
47
20 feet dz (flat) konteyner
zellikle ar ve geni yklerin tamaclnda kullanlr. Konteynerin zemin

yapsnn salaml, ykleme ve istiflemelerin salkl yaplmasn salamaktadr. Standart
ve open-top konteynerlere smayan yklerin (stten ve yandan) tanmasnda kullanlr.
ounlukla jeneratr ve ara tamalar iin uygundur.
Resim 2.26: 20 feet dz (flat) konteyner
Boyutlar (m)
Uzunluk: 5,90
Kap Boyutlar (m)

-
Genilik: 2,43
Ykseklik: 2,23
Ykleme Hacmi (m3)

33
kg)
Resim 2.27: 20 feet dz (flat) konteyner ykl grnm
48
17.500
zellikle ok ar ve geni yklerin tamaclnda kullanlr. Daha fazla

yklemelerin yaplabilmesi, talebe gre deiebilmektedir. Zemin yapsnn salaml,
istiflemelerin kolay yaplmasna ve yklerin daha iyi artlarda muhafaza edilmesine olanak
salar.
Resim 2.28: 40 feet dz (flat) konteyner
Boyutlar (m)
Uzunluk: 12,08
Genilik: 2,13
Kap Boyutlar (m)

-
Ykseklik: 2,04
Ykleme Hacmi (m3)

kg)
20.000
Resim 2.29: 40 feet dz (flat) konteyner ykl grnm
49
20 feet izole (nsulated) konteyner
Sabit scaklk gerektiren yklerin tamaclnda kullanlr. Scaklk ayarlar, gemi

alanlar ya da nceden ayarlanm aygtlar sayesinde denetlenmektedir.
Konteyner iinde uygun scaklkta dalan hava, yan duvarlarda bulunan 2 hava
boluu sayesinde dar karak hava sirklasyonu salanm olur. 20 feet konteynerlerin
iindeki optimum scaklk 12 0C ile -25 0C arasnda olmaktadr.
Resim 2.30: 20 feet izole (nsulated) konteyner
Boyutlar (m)
Uzunluk: 5,90
Genilik: 2,35
Kap Boyutlar (m)

Genilik: 2,34
Ykseklik: 2,28
Ykseklik: 2,32
Ykleme Hacmi (m3)

26,4
kg)
17.500
Resim 2.31: 20 feet izole (nsulated) konteyner i grn
50
40 feet izole (nsulated) konteyner
zellikle sabit bir scaklkta tanmas gereken yklerin tamaclnda kullanlr.

Konteynerin yan panelleri sandwich ad verilen yaltm sistemiyle izole edilmitir. Bu
sistemle panellerin arasna yerletirilen kpkler, ierideki scaklk ayarlarn muhafaza
etmektedir. Konteyner zerinde, hava dolamnn salanabilmesi iin iki tane hava boluu
yer almaktadr. Bu boluklardan altta olan dardan ieriye, stte olan ise ieriden darya
hava dolamn gerekletirmektedir.
Konteyner iindeki scaklk ayarlanabilir olup 13
deitirilebilmektedir.
C ile -22
C arasnda
Resim 2.32: 40 feet izole (nsulated) konteyner
Boyutlar (m)
Uzunluk: 5,90
Genilik: 2,35
Kap Boyutlar (m)

Genilik: 2,34
Ykseklik: 2,28
Ykleme Hacmi (m3)

26,4
kg)
Ykseklik: 2,32
17.500
Resim 2.33: 40 feet izole (nsulated) konteyner i grn
Soutmal (reefer) konteynerler, elektrikli stma ve soutma sistemine sahiptir.

Elektrik ihtiyacn geminin g nitesinden, liman donanmndan, nakliye aracnn g
51
kaynandan ya da clip-on dizel jeneratrden salar. Gelimi teknolojiler kullanlarak bu

konteynerler, donma derecesinin altnda ya da stnde sabit s salayabilir.
0 derece F =frozen (donmu)
0 derece C= chlled (serin)
Resim 2.34: zole konteyner s dereceleri
Soutma sisteminde kullanlan iki farkl derece vardr. Bunlar celcius (centgrade)
ve fahrenhettr. Bu iki derecenin kartrlmas pek ok ikayete sebep olabilir.
0C = 32F = Serin gdalar

0F = -18C = Donmu gdalar
Soutmal konteyner tamaclnda karlalabilecek dier sorunlar unlar olabilir:
Konimento ve manifesto derecelerinde uyumsuzluk

C ve F derecelerinin kartrlmas
Hatal mal cinsi tanm (donmu veya serin)
Transit sresinin maln raf mrnden uzun olmas
n tama/son tama srasnda reefer konteyner servisinin olmamas
Resim 2.35: Soutmal konteynerin yklenmesi ve tanmas
20 feet dkme yk (bulk) konteyner
52
zellikle kuru dkme yk tamaclnda kullanlr. Her bir konteynerin zerinde

kapa vardr ve ykleme boaltma ilemleri, bu kapaklar zerinden yaplmaktadr. Kapaklar
aras mesafe 1,83 cmdir. Ykleme ve boaltmann salkl bir biimde yaplabilmesi iin
hortumlara ihtiya vardr.
Resim 2.36: 20 feet dkme yk (bulk) konteyner
Resim 2.37: 20 feet dkme yk (bulk) konteyner i grnm
20 feet tank konteyner
Tank konteynerlerinin kullanm bir takm standartlara baldr. Tankn silindirik ekli,
elik muhafaza ile gemiye ya da tama aracna yklenebilecek hle getirilmitir.
53
Resim 2.38: 20 feet tank konteyner
Genellikle tek tip sv ve gaz rnlerin tamacl gerekletirilmektedir (toksik

kimyasallar, meyve suyu, zeytinya, kimyasal maddeler). Farkl rnlerin tanmas iin
tanklarn i ksm iki blme ayrlmtr. Tama srasnda bir tehlikeyle karlamamak iin
tanklar tamamyla dolu olmamal, yk miktar kapasitelerinin % 80ini amamaldr.
Resim 2.39: Tank konteynerin nakliyesi
Tehlikeli maddelerin tanmasnda konteyner zerinde gaz oluturacak hibir hava

boluu ya da aklk olmamaldr. Tanklarn temizlii, bu konuda yeterli donanma sahip
terminallerde yaplmaldr.
40 feet hard top konteyner
Yan kapsndan ykleme yaplmas mmkn olmayan yklerde zeri alarak vin ile
yukardan ykleme yaplabilir. Tama yapan yklerde kapak iine konularak da
kullanlabilir.
54
Resim 2.40: 40 feet hard top konteyner
20 feet platform
Nakliye aracna dorudan (direkt) yklenemeyecek; yanlardan, stten ve n/arkadan

tamas olan ykler iin kullanlr.
Resim 2.41: 20 feet platform
20 feet havalandrmal (ventilated) konteyner
Havalandrlmas gereken yklerin tanmas iin kullanlr. Taban ve tavan

blmnde bulunan havalandrma zgaralar sayesinde fndk gibi yolculuk esnasnda
bozulabilecek gdalarn tanmasnda kullanlr.
55
Resim 2.42: 20 feet havalandrmal (ventilated) konteyner
Resim 2.43: Ventilated konteynerin genel zellikleri
2.3. Konteyner Ykleme ve Kontrol

Konteyner yklemesinde ykleme ncesi, ykleme sras ve ykleme sonrasnda
yaplmas gereken ilemler ile uyulmas gereken bir takm kurallar vardr. Aada bu
konular ele alnarak incelenmitir.
2.3.1. Konteyner Standartlar

Konteynerler, standartlatrlm byke muhafazalar olup yakn gemiteki yllarda
tama tekniinde byk bir atlma yol amtr. Belirli bir modl sistemine gre
llendirilen kutular standartlatrlmtr. Bylece eitli byklklerdeki kutularn
kombinasyonu mmkndr.
Konteynerlerin st kelerden kavrayclar yardmyla tanabilmesi iin sekiz
kesinin l ve konstrktif ynden hatasz imal edilmesi gerekir. Standart konteynerler
haricinde sv ve dkme mal tamak iin zel dizayn edilmi konteynerler de mevcuttur.
56
Konteynerde en ve ykseklik sabit olup 8 kademdir (244 cm). Boy ise 10, 20, 30 ve 40
kadem olarak esasta 4 eittir. Bununla birlikte kullanm az olmasna karn 5 ve 7 kademlik
konteynerler de vardr.
Konteynerlere ilikin belli bal kavramlar:
Dara (tare weight): Konteynerin bo yani yksz arldr. TEU (20 feetlik
konteyner), birimlik para yk konteynerlerinde dara yapmnda kullanlan
malzemeye bal olarak 1700 kg ile 2200 kg arasnda deiir. Dkme yk
konteynerlerinde ise dara arl 2789 kga kadar kabilmektedir.
Resim 2.44: Bo konteyner (dara)
Safi yk (payload): Konteynere normal koullarda konulabilen yk miktardr.

Bu miktarn st snr azami yk (maksimum payload) olarak bilinir. TEU (20
feetlik) konteynerlerde safi yk, konteynerin para yk veya dkme yk
konteyneri oluuna gre deiir. Para yk konteynerinde azami yk 18.120 kg
iken dkme yk konteynerinde 17.530 kg olabilmektedir.
Konteyner arl (gross weight): Konteynerin iindeki ykyle birlikte

arldr. Bunun azami ykle olan arl ise konteyner azami arl
(maximum gross weight) olarak adlandrlr.
Konteyner hacmi (capacity): Konteynerin i hacmi toplamdr. Genellikle m3

olarak gsterilir. Cuft olarak da gsterilmektedir.
Konteyner az (akl) (door dimension): Ykleme ve boaltmann

yaplaca akln (kapnn) boyutlardr. Yklklerde ykn alnp
verilmesine elverili en az bir aklk bulundurulmak zorundadr. Konteynerin
n veya arka yznde alan kaplarn, konteynerin i kesidine eit genilii
olacaktr. Bylesi kaplarn genilii 228,6 cm, ykseklii de 213,4 cm
57
olacaktr. Ancak ykseklii 8 kadem olan FEU (yani 40lk) konteynerde kap
(aklk) genilii ayn (228,6 cm) iken ykseklii 226,1 cm olacaktr.
Resim 2.45: Konteyner az
Konteyner yklkleri: elik, alminyum, kontraplak, fiberglas veya bunlarn

karmndan retilmi malzemelerden yaplr. Yapm malzemesinin seiminde,
ykln kullanm amac n planda gelmektedir. Yklkler temelde drt
eittir. Bunlar:
Dkme yk konteyneri: Dkme yklerin tanmasnda kullanlr. Sv

dkme yk iin olanlar tank biimindedir. Kuru dkme yk iin olanlar
ise para yk konteyneri biimlidir. Ancak dara arl ve konteyner
arlnda farkllklar sz konusudur.
Resim 2.46: Sv dkme yk konteyneri (tank)
Para yk (krkambar) konteyneri: Ambalajl yklerin tanmasnda

kullanlr. Bazlarnn st aktr, bazlarnda bir uta kap bulunur,
bazlarnn hem st hem de yanlar aktr. Baz yklkler ise
havalandrma tertibatl olabilmektedir.
58
Frigofrik konteyner: Soutulmu (ya da dondurulmu) yklerin

tanmasna elverilidir. Yaltml olan bu trler, sefer srasnda
taycnn devresinden yararlanarak soutma ilevini srdrr. Yaltm
nedeniyle frigofrik konteynerlerin i hacimleri para yk konteynerlerine
gre % 10 daha az olur (rnein 40lk bir para yk konteyneri 60,5 m3
hacminde iken yine 40lk frigofrik konteyner 56,8 m3tr.). Konteyner
yaltm, yaltmn kalitesine gre deimekle birlikte konteynerdeki sy
5 ile 15 saat koruyabilecek elverililiktedir. Yaltm malzemesi olarak da
cam yn, mantar, kpk ve fiberglas kullanlmaktadr. Yaltma dzeni,
+20 ile -30 C arasndaki snn korunmasna uygundur.
zel amal konteyner: Belli bir amaca ynelik yaplm (evcil hayvan
konteyneri vb.) konteynerdir.
Konteynere, boyutlar ve arlklar farkl eitli ykler yklenebilmektedir. Yklerde

arlk ve hacim arasndaki iliki, istif faktr (stowage factor) (st.f.) ile salanr.
stif faktr, 1 ton ykn kaplad hacimdir. Uygulamada bu hacim kadem-kp (cuft)
veya metrekp (cum) olarak ifade edilir. Buna gre istif faktr 50 olan bir yk, tonu 50 cuft
yer kaplayan yk demektir. Bu ykn m3 cinsinden gereksindirdii hacim 1,4 cumdur.
Resim 2.47: Konteyner istif faktr
stif faktr (katsay) bydke ykn birim arlnn (yani tonunun) kaplad
hacim de byr, tersine durumda da klr. Dolaysyla hafif ve hacimli yklerin istif
katsays byk olur. Yk arlatka bu katsay klr. Demir cevherinin (dkme) istif
faktr ile pamuun istif faktrn (balya) buna rnek olarak gsterebiliriz. Buna gre demir
cevheri ile yklenecek bir konteyner, arln ald hlde iinde bo hacim kalr. Ayn
59
konteynere pamuk yklendiinde ise konteyner hacmini ald hlde arlk ynnden tam
yke ulaamaz.
2.3.2. Konteyner Yklemesi

Konteyner yklemesi ncelikle konteynerin grsel denetimi ile balar.
2.3.2.1. Ykleme ncesi Grsel Denetleme
Bir konteynerin yapsal dayanm byk lde ke desteklerini, ke tertibatlarn,
balca boyuna parasn ve u ereveyi oluturan st ve alt apraz elemanlarn oluturan
erevenin btnlne dayanmaktadr. Konteynerin salamln yitirdiine dair bir kant
varsa konteyner kullanlmamaldr.
ekil 2.1: Konteynerin yapsal denetimi
1. Ke dkmleri
2. erevelerde ve duvarlarda kaynak
60
3. Duvarlar, zemin ve tavan

4. Kap kapaklar
Bir konteynerin duvarlar, zemini ve tavan iyi durumda olmal ve biimleri nemli
lde bozulmam olmaldr.
Bir konteynerin kaplar dzgn biimde almaldr ve emniyetle kilitlenebilmeli ve
kapal durumda mhrlenebilmelidir ve dzgn biimde ak durumda kalabilmelidir.
Uluslararas sefer hlindeki bir konteyner kapsna, mevcut Uluslararas Gvenli
Konteynerler (CSC) Konvansiyonu, gvenlik onay plakas taklmaldr.
Aada gsterilen modele uygun olan Gvenlik Onay Plakas en az 200 mm x100
mm llerinde, sabit, korozyona uramayan, yanmaz dikdrtgen eklinde olacaktr.
Minimum harf ykseklii 8 mm olan CSC Safety Approval ifadesi damgalanarak
kabartma ile veya sabit ve okunabilir dier bir yolla plaka zerine iaretlenecektir. Tm
dier harfler ve rakamlarn ykseklii en az 5 mm olacaktr.
ekil 2.2: CSC plakas
1. Onay lkesi ve onay referans (Onay lkesi, uluslararas kara yolu

trafiinde motorlu vastalarn tescil lkesini ifade eden belirleyici harfler
vastasyla gsterilecektir.)
2. retim tarihi (ay ve yl)
3. Konteynerin reticisini belirleyici numara veya numaras bilinmeyen
mevcut konteynerlerde, idare tarafndan verilen numara
4. Maksimum brt alma arl (kg ve lb)
5. 1,8 gda izin verilen istifleme arl (kg ve lb)
6. Enine istifleme testi ile ilgili yk deeri (kg ve lb)
61
7. U cidarlar, izin verilen maksimum tanan ykn 0,4 katndan daha az

veya daha fazla bir yke dayanabilecek ekilde dizayn edilmise (yani
0,4 P) u cidarn mukavemeti plaka zerine yazlacaktr.
8. Yan cidarlar, izin verilen maksimum tanan ykn 0,6 katndan daha az
veya daha fazla bir yke dayanabilecek ekilde dizayn edilmise (yani
0,6 P) yan cidarn mukavemeti plaka zerine yazlacaktr.
9. Yeni konteynerler iin ilk bakm muayene tarihi (ay ve yl) ve plaka bu
amala kullanlyorsa daha sonraki bakm ve muayene tarihleri (ay ve
yl) yazlacaktr.
2.3.2.2. Konteynerin Yerletirilmesi ve stiflenmesi
Uluslararas tamaya hazrlanan ykler iin en nemli konu, uygun koullarda
yerletirilme ve istiflenmedir. Eya, sabit ve emniyetli olmaldr. Yk, tama arac ve/veya
konteynerin tama srasndaki hareketlerden etkilenmemesi iin salam olarak
yerletirilmelidir.
Resim 2.48: i doldurulmaya uygun bir konteyner
Tama ambalajnn iindeki rnn hareketi, hasara neden olacandan rnn sabit
ve emniyette olmas salanmaldr.
Tama srasnda olabilecek zararlar nlemek iin aadaki belirtilen kurallara
uymak gerekir.
62
Resim 2.49: Temiz olamayan konteynerler
Konteyner yklenmeden nce ii (yan duvarlar ve zemini) uygun ekilde

temizlenmeli ve rne zarar verebilecek (koku, haere, artk vb.) unsurlardan
arndrlmaldr. Ayrca rnn salkl ve gvenli bir ekilde nakliyesi iin
konteyner zeminine naylon tr destekleyici malzeme serilebilir.
Resim 2.50: Konteyner zeminine naylon tr destekleyici malzeme serilmesi
Ambalajlar, kaymamas iin konteynerin tavanna kadar st ste

yerletirilmelidir. Bu yntem, yklerin birbirini destekleyebildii durumlarda
uygulanmaldr. Dier durumlarda destek torbalar kullanlarak ykn gvenlii
salanmaldr.
63
Resim 2.52: Uygun olmayan ykleme ekli
Resim 2.51: Doru ykleme rnei
Ambalajlar kaymamas iin tavana kadar yerletirilmelidir. Ykn arl

tabana eit olarak datlmaldr. Konteynerin arlk merkezi mmkn olduu
kadar aada ve merkeze yakn olmaldr. zellikle kark ykler sz konusu
olduunda bu durum mutlak gz nnde bulundurulmaldr. Boaltmann hzl
ve kolay yaplabilmesi iin mmknse ayn tr eyalarn bir arada olmasna
dikkat edilmelidir.
Resim 2.53: Kark yklerin yerletirilmesi
Ar eya, hafif yklerin zerine konulmamaldr. Sv rnler, kuru rnlerin

zerine kesinlikle yerletirilmemelidir.
64
Eyann gvenlii iin yk arka duvara yaslamak gerekir. Ykn balanmas,

yerletirilmesi, sktrlmas ve desteklenmesi iin gl malzemeler
kullanlmaldr.
Resim 2.54: Ykn desteklenmesi
Duvarlar ve eya arasnda kullanlmayan boluklar, uygun biimde

doldurulmaldr. Kum (destek) torbalar ve zel hazrlanm paralar, bu
boluklar doldurmak iin kullanlr. Kum torbalar, hem yk yerinde
muhafaza eder hem de ok nleyici tampon grevi grr.
Resim 2.55: Boluklarn desteklenmesi
Tehlikeli madde tayan konteynerler, uygun ve ak bir biimde

iaretlenmelidir. Bu konteynerler ulusal mevzuata uygun olmaldr.
Konteynerlerin kaplar aldnda tehlikeli maddeleri tayan eya emniyetli
olmal ve dklmemelidir.
Eyann arlk merkezi, konteynerin arlk merkezinde deilse tayc
bilgilendirilmeli ve uyarlmaldr.
65
Konteyner kapasitesi ne kadarsa o kadar yk konulmal, kesinlikle bu snr

almamaldr. Alc lkede eya snrnn daha dk olabilecei dnlerek
asla fazla ykleme yaplmamaldr.
Resim 2.56: Konteyner ykleme snr izgisi
Kaplarn ve eya rtlerinin iyice kapatlmas gerekir. Kapnn arkasndaki

ykler, kap ald zaman dklmeyecek ekilde emniyetli olarak sarlmaldr.
Eyay boaltan kii, herhangi bir tehlike olmakszn kaplar aabilmelidir.
Resim 2.57: Eyalarn rtlmesi
Konteyner ve aralarn kaplar, ykleme ilemi tamamlandktan sonra

gvenilirliin salanabilmesi iin dikkatle kilitlenerek mhrlenmeli ve
numaralandrlmaldr. Bu numaralar bir belgeye kayt edilmelidir.
66
Resim 2.58: Konteyner kaplarnn mhrlenmesi
Konteyner iinde hareket edebilecek rulo ve tank eklindeki ar ykler, tama

emniyeti asndan konteyner ierisinde paletler zerine oturtulmal ve
hareketinin engellenmesi amacyla balama ve germe malzemeleri ile
sabitlenmelidir.
Resim 2.59: Rulo yklerin sabitlenmesi
2.3.2.3. Destek Malzemeleri
Eyann yerletirildii yerden kaymasn, yer deitirmesini nleyerek hasar ve

kaybn engellemek amac ile bloklama, balama, zgaralar, alt balar,
standartlar, emberler vb. destekleme malzemeleri kullanlmaldr.
67
Krlabilen eyalarn arpmalardan korunabilmesi iin kt veya tala gibi i

destek malzemelerinin kullanlmas gerekmektedir.
Resim 2.60: Destek malzemeleri
Konteynerlerin yklenmesi srasnda uyulmas gereken teknik kurallardan ayr olarak

ykleme verimlilii, fiziki datmda nemli bir noktadr. Yklemede verimlilik; doru
tama aralarnn kullanlmas, eya boluklarnn optimal kullanm, kendini alcnn yerine
koyarak ykn boaltlmasndan da sorumluymu gibi ykleme yapmak demektir.
Yklemede verimlilik sayesinde navlun maliyetleri azalr, rnn kalitesi istenilen dzeyde
muhafaza edilir ve mteri memnuniyeti salanr.
2.3.2.4. Ykleme Faaliyetlerinde Verimlilii Salamak in Depo veya Sevkiyat
Merkezinde Uyulmas Gereken Temel Kurallar
Yklemede verimlilik, lojistik firmann sahip olduu datm alannn kalitesi ile
ilikilidir. Ykleme faaliyetlerinde verimlilii salamak iin depo veya sevkiyat merkezinde
uyulmas gereken temel kurallar:
Ambalajlama ve ambalaj birimleri ile ilgili talimatlar dikkatle izlenmelidir.

aretleme ve etiketleme talimatlar eksiksiz olarak uygulanmaldr.
Yanl ve eksik sipariler asla yklenmemelidir.
Hasarsz ambalajlara, hasarsz ve temiz rnler yklenmelidir.
Koullar ne olursa olsun eyalar ykleme tarihinde yklenmelidir. Gnderici
veya alclar, beklenmedik gecikmelerde zamannda ve tam olarak
bilgilendirilmelidir.
Keli ykler, raflarda ve zeminde istiflenerek muhafaza edilmelidir.
Ykleme blgesi ve ara blmler ok temiz olmal; istenmeyen dkntler, nem
ve dier pler bu blmlerde yer almamaldr.
Ykn yerletirildii blme sadece yetkili personelin giriine izin verilmelidir.
Kazalar, gvenlik ve emniyetle ilgili problemler hemen rapor edilip kaytlara
geirilmelidir.
68
Ykler tanrken tama ekipman zenle kullanlmal ve temiz braklmaldr.
2.3.3. Konteyner Kontrol

Yk, konteynere yklenmeden nce iyice kontrol edilmelidir. lk nce konteynerin
tipi, kapasitesi (arlk ve hacim) ve n ek numaras (prefix) kontrol edilir. Prefix, saydan
nce gelen drt harfli bir koddur, tama firmasn ve izin belgesinin zelliini (hangi
hatlarn kullanlacan ve ne eit yk olduunu) gsterir.
kinci olarak su szdrmazl, zemin koullar, duvar ve tavanda hasar olup olmad,
temizlii, kaplarn alp kapanma kalitesi, kaplarn kilitlenme ve mhrlenme imknlar
gibi zellikleri kontrol edilmelidir.
Yk konteynerlerinin salamlnn kontrol iin en etkili metot, ierisine elinde k
kayna olan bir denetinin girmesi ve kaplarn be dakika kapatlmasdr. Kap ya da duvar
blmlerinden grnen k, sznt ve risk belirtisidir.
Resim 2.61: Ik kayna ile kontrol
Konteyner yklemesi iin en iyi yntemi bulmak amacyla yklenen konteynerler iin
aadaki sorular cevaplandrlmaldr.
Kaplar yk yere dmeksizin alabiliyor mu?

Mhrler istenen tama koullarn salayacak kadar gl m?
Mhr numaras ve kodu okunakl m?
Son aamada;
Konteynerin alcya ulat yerde yklemede yaplan kontroller
tekrarlanacaktr.
Alc tarafndan yaplacak ilk ey, mhr ve kod numaralarn okumak ve
kontrol etmektir.
Her ey uygunsa kaplar alabilir.
69
2.4. Konteynerlerin Teslim Alnmas
Konteyner kabul edilirken alc, konteynerin d yapsnn iyi durumda

olduunu ve hasar olmadn saptamaldr. Konteynerde bir hasar varsa alc
bunu belgelemek ve bildirmek zorundadr. Konteynerin kargonun durumunu
etkileyebilecek trdeki hasarlarna zel olarak nem vermek gerekir. Eer alc,
konteynerin boaltlmas srasnda bir hasar tespit ederse bu hasar da uygun bir
biimde belgelenmeli ve bildirilmelidir. Tehlikeli kargo ieren paketlerin hasarl
olduklar grlrse ve hasar neticesinde szma olduu tespit edilirse bu ara alan,
potansiyel risk belirlenene kadar boaltlr.
Konteyneri aacak olan personel, kargonun dme riskine kar dikkatli

olmaldr. Kaplar, tam olarak aldklar durumda gvenli olmaldr.
Tehlikeli kargo tayan ya da iinde genleebilir soutucular olan ya da buharla

dezenfeksiyon yaplan konteyner iinde parlayc, patlayc, zehirli ve boucu
bir atmosfer riski oluabilir. Bu tr durumlarda konteyner, yeterli bir sre ak
braklarak havalandrlmal ya da dier admlar takip edilerek gaz
younluunun zararl olmad seviyeye geldiinden emin olunduktan sonra
personel ieri girmelidir. Parlayc kargo dnldnde ise evrede hibir
ateleme kayna olmamas gerekmektedir.
Eer ortada tehlikeden phe edilecek nemli bir neden varsa rnein paketlerin
hasar grmeleri ya da dezenfeksiyon buharnn bulunmas gibi nakliye biriminin
boaltlmasndan nce eksper tavsiyeleri aratrlmaldr.
Tehlikeli kargo ykl kargo nakliye birimi boaltldktan sonra hibir riskin
kalmamasna nem verilmelidir. Bunun iin genellikle kaza neticesinde
dklen zehirli maddeler olduunda ya da bundan phelenildiinde zel olarak
temizleme yaplmaldr. Kargo nakliye biriminin daha fazla risk arz etmedii
durumlarda tehlikeli madde levhalar, tutucu paneller denizi kirletebilir yazs,
dier her trl levhalar ya da iaretler sklmeli, maskelenmeli veya aksi
takdirde yok edilmelidir.
Eer kargo nakliye birimi ok yksek s deerine sahipse gvenli bir blgeye
gtrlmeli ve yangn servislerine haber verilmelidir. Yangnla mcadele
yntemlerinin, nakliye biriminin iindeki kargoya uygun olmasna dikkat
edilmelidir.
Alcnn iyi bir ekilde kargo nakliye birimini geri gndermesine dikkat etmek
gerekir. Boaltldktan sonra kargo nakliye birimi, temiz ve her trl yk
tayabilecek durumda olmaldr. Bu uygulama zellikle tehlikeli kargolarn ya
da tiksindirici kargolarn nakliyesinde yaplmaktadr.
70
Alc, kargo nakliye birimine gelecek resm olarak incelenenler dnda ve

nakliye birimini ncelikli olarak alcya nakledecek iletmeciler tarafndan
onaylanan hasarlar haricinde, tm hasardan sorumlu olduunun bilincinde
olmaldr.
2.5. Gmrk Mhr Altnda Yaplan Uluslararas Tamaclk in

Konteynerlere Uygulanabilir Teknik artlarla lgili Kurallar
Gmrk mhr altnda uluslararas eya tamacl iin kabul belgesi sadece
aadaki ekilde yaplm ve donatlm konteynerlere verilir;
Gzle grlr bir tahrip izi brakmakszn veya gmrk mhrn krmakszn
mhrl ksmdan hibir eyann karlamayacak ya da iine koyulamayacak
biimde yaplm olanlar,
Res
Resim 2.62: akma mhr rnekleri
71
Resim 2.63: Plastik mhr rnekleri
Resim 2.64: elik ve kurun mhr rnekleri
Gmrk mhrleri basit ve etkili bir ekilde taklabilenler,
72
Resim 2.65: Mhrleme ilemleri
Eyalarn saklanabilecei hibir gizli blme iermeyenler,

Eyalarn yerletirildii btn blmelere gmrk muayenesi iin rahata
girilebilenlere verilir.
Yukardaki hkmlere uygun olarak konteynerlerin yaps u ekilde olmaldr:
Havalandrma ve drenaj delikleri, konteynerin iine girii nleyen bir tertibat ile
korunacaktr. Tertibat, ak bir iz brakmakszn konteynerin dndan tekrar
yerine yerletirilemeyecek biimde olmaldr.
73
ekil 2.3: Konteyner kap grnm
ekil 2.4: Konteyner kap kilit sistemi
74
Kaplar ve dier kapatma sistemleri (musluklar, bakm kapaklar, halkalar vb.)

zerine gmrk mhrnn taklabilecei bir tertibat ierecektir. Bu tertibat,
konteynerin dardan ak bir iz brakmadan tekrar yerletirilemeyecei bir
biimde olmal,kap veya balant gmrk mhr krlmadan alamamaldr.
Resim 2.66: Konteyner kap mhrleme
Katlanabilir veya sklebilir konteynerler monte edildii zaman eitli paralar

bir arada kilitleyen bir sistemle tutturulmaldr. Bu kilitleme sistemi konteynerin
dnda ise monte edildikten sonra gmrk tarafndan mhrlemeye uygun
olmaldr.
Konteynerleri meydana getiren paralar (yanlar, kaplar, taban, at, direkler,

ereve, apraz ksmlar vb.) ya ak bir iz brakmadan dardan karlp tekrar
yerine konulamayacak biimde ya da ak iz brakmakszn deiiklik
yaplamayacak bir yap ortaya koyacak yntemlerle biraraya getirilmelidir.
Yanlar, taban, kaplar ve at deiik bileiklerden meydana geliyorsa bunlar da
ayn hkmlere uygun ve yeterli dayanklkta olacaktr.
2.6. Konteynerlerin Sahaya stiflenmesinde Dikkat Edilmesi

Gereken Noktalar
Konteynerler birbiri zerine konulurken ke direkleri st ste gelmelidir.

Dzgn olmasna zen gsterilmelidir. kntlar, operasyon esnasnda dier
konteynerlere zarar verebilir.
75
Resim 2.67: Ke direkleri st ste gelerek istiflenmi konteynerler
Konteynerlerin marka ve numaralarnn (tantm

okunabilecek ekilde konulmasna dikkat edilmelidir.
bilgileri)
kolaylkla
Resim 2.68: Konteynerlerin tantm bilgilerinin okunabilecek ekilde konulmas
Sahaya istiflenirken ncelikle daha sonraki operasyonlarn en az hareketle

yaplabilecek (aktarma yapmadan) ekilde istiflenmesine dikkat edilmelidir.
zellikle ihra konteynerler istife (sahaya) alnrken yklenecei gemi ve
gidecei limana gre ayrlmaldr. Gemiye sevk edilirken en az hareket yapacak
ekilde istiflenmelidir.
76
Mmknse alcsna gre istiflenmelidir.

Ayn boyuttaki konteynerlerin biraraya konulmasna dikkat edilmelidir. Bir
40lk konteynerin stne iki 20lik konulmamaldr.
stifler arasnda, kullanlan aralarn rahat manevra yapabilecei kadar boluk
braklmaldr.
Dierleri iin tehlikeli olabilecek konteynerler mmknse zel yerlerde
istiflenmelidir.
Ar konteynerler alta, hafifler ste gelecek ekilde istiflenmelidir.
Sv ykl konteynerler mmknse alta konulmaldr.
Ayn parti (ayn konimento) konteynerler mmknse bir araya konulmaldr.
Dolu ve bo konteynerler ayr ayr istiflenmelidir.
Konteynerlerin konulduu hcreler not edilmelidir.
Konteyner istif sahasnn hcrelere ayrlmas, istif esnasnda ve konteynerlerin

yerlerinin belirlenmesinde byk lde kolaylk salayacaktr. Aada zetle gsterildii
gibi saha nce bloklara (line) ayrlr. Yaplacak istifin geniliine gre 4, 5, 6 vb. sralar
yaplr ve bu sralar da 20lik bir konteynerin (1 TEU) sabilecei ekilde hcrelere blnr.
20lik konteynere gre ayarlanm hcrelerin sras 1den balamak zere tekli saylar
eklinde (1,3,5,7 vb.) devam eder. 40lk konteynerin konulduu hcre ise 2den balar ve
4er artarak (2,6,10,14 vb.) devam eder. Bloklar arasndaki vasta giri klar (yollar)
mmknse ayn tarafta olmaldr.
rnek:
ekil 2.5: Konteyner istif sahasnn hcrelere ayrlmas
Bir konteynerin yeri belirtilirken nce blok (line), sonra sras, hcresi ve hcredeki
yeri belirtilir. rnein I blounun D srasnn 11. hcresinde alttan balamak zere 3. srada
(3 st) bulanan konteyner I, D, 11, 3 eklinde gsterilir.
77
2.7. Konteyner Tanmlama Sistemi

Konteynerlerin tanmlanabilmesi iin bir takm bilgileri ve iaretleri zerinde tamas
gerekir.
2.7.1. Zorunlu Tanmlama Bilgileri

Konteyner tanmlama sistemi; mal sahibi kodu, tehizat kategori tanmlayccs, seri
numaras ve kontrol rakamndan meydana gelen verilerden oluur. Tanmlama bunlarn
hepsini kapsamaldr.
Mal sahibi kodu: 3 byk harf ile gsterilir. Bu kodlar her konteynerde zeldir
ve zel olmas iin ilgili ulusal kurulu aracl ile Uluslararas Konteyner
Brosuna (BIC) kayt ettirilmelidir.
Tehizat kategori tanmlaycs: Bir byk Latin harfi ile gsterilir. Tm yk
konteynerleri iin U, konteynerle ilgili sklebilir tehizat iin J, ekiciler ve
asiler iin Z harfi kullanlr.
Seri numaras: 6 rakamdan oluur, rakamlarn tamam 6dan az olursa nlerine
sfr konularak 6ya tamamlanr. rnein, bir konteynerin seri numarasndaki
rakamlar 1234ten oluursa o konteynerin seri numaras 001234 olmaldr.
Kontrol rakam: Rakamdan oluur ve mal sahibi kodu ile seri numaras
arasndaki geiin doruluunu tespit etmede kullanlr. Kontrol rakam
konteynerin mal sahibi kodunu, tehizat kategori tanmlaycsn ve seri
numarasn dorulamaldr.
ekil 2.6: Konteyner tanmlama bilgileri
78
2.7.2. Tanmlama aretleri
Konteyner tanmlama iaretleri: Yukarda ksaca izah edilen tanmlama

sistemine gre iaretlerin kullanm, yk konteynerleri iin zorunludur. Bu
iaretlerin btn tehizatlar iin kullanlmas nerilmektedir. Boyut tip kodlar
ve bunlarn ilgili iaretleri, konteynerin tipi ve ana d lleri konteyner
zerinde iaretlenmi kodlarla belirlenmelidir ve ISO standartlarna dhil
konteynerler iin zorunludur. Boyut ve tip kodlar, konteyner zerinde bir btn
olarak kullanlmaldr. Yani bilgiler paralara ayrlmamaldr.
Boyut ve tip kodlar
Boyut: Konteyner boyut tipleri iki karakter ile gsterilir. 1. karakter

(saysal veya alfabetik) uzunluu, 2. karakter genilii ve ykseklii
gsterir. Boyut kodlama iaretleri Ek:2de verilmitir.
Tip: ki karakter ile gsterilmekte olup birincisi konteyner tipini gsteren

alfabetik karakter, ikincisi konteyner tipi ile ilgili genel zellikleri
gsterir saysal karakterdir. Bundan nceki standartlarda konteyner tipi
rakamla gsterilirken son kabul edilen standartlara gre harf kullanlmaya
balanmtr ve her ikisi de geerlidir.
Daha nce verilen tip kodlarnn deitirilmesine gerek yoktur.
2.7.3. letme aretleri

Bu ksmdaki iaretler, yalnzca yk konteynerleri zerinde belirli bilgileri ve gzle
grlebilen uyarlar bildirmek iin kullanlan iaretlerdir. Herhangi bir zel kodu temsil
etmek iin kullanlmaz.
Zorunlu iletme iaretleri: En byk brt ktle ve dara ktlesi, konteynerlerin azami
brt ktle ile dara ktlesinin arlklarnn (kg ve lb) belirtilmesi emniyet asndan
zorunludur. Ayn ekilde emniyet asndan ilgili standartlar uyarnca denenmi konteynerler
zerinde, deney iin kullanlan azami brt ktlelerin de belirtilmesi gereklidir ve emniyet
onay plakasnda gsterilenle ayn olmaldr. En byk brt ktle ve dara ktlesi levhas
rnekleri aada gsterilmitir.
79
Resim 2.69: 20lik konteyner levhas
Resim 2.70: 40lk konteyner levhas
En byk brt ktle ve dara ktleleri iin kullanlan harf ve rakamlar 50 mmden
kk olmamaldr. Konteyner tanmlama ve iletme iaretleri, en iyi grnebilecek ve
kolaylkla okunabilecek yerlere yerletirilmelidir. Bu iaretler, konteyner zerinde mmkn
olduunca Ek-3te verilen rnekteki gibi olmaldr.
Hava/yer konteyneri sembol: Konteynerin hava/yer konteynerleri olduunu

istifleme snrlamalar ile gstermek iin aada rnekleri verilen sembol
kullanlmaldr.
80
Resim 2.71: Hava/yer konteyneri sembolleri
Havai elektrik ikaz iareti: Merdiveni olan tm konteynerlerde, aadaki

havai elektrik tehlikesi ikaz iareti bulunmaldr.
Resim 2.72: Havai elektrik ikaz iareti
2,6 m (8 ft 6 in)den daha yksek konteyner iin ykseklik iareti, 2,6 m (8 ft 6

inch)den daha yksek konteynerlerin zerinde her iki yanda aada verilen ykseklik
iareti ile her iki ba taraftaki erevenin ve kebentle birleik tm kelerdeki kenarlarn
zerinde en az 300 mm uzunluunda, yerden ve yukardan grlebilen siyah ve sar izgiler
bulunmaldr.
81
Resim 2.73: Konteyner ykseklik iareti
htiyari iletme iaretleri (en byk net ktle), en byk brt ktle ve dara ktlesine
ilaveten toplam tama yk veya net ktlenin konteynerlere iaretlenmesi yaygn olarak
kullanlmaktadr. Eer kullanlacaksa zorunlu iletme iareti olan en byk brt ktle ve dara
ktlesinden sonra (altnda) yer alacak ekilde yazlmaldr. rnei aada verilmitir.
Resim 2.74: En byk net ktlesinin gsterilii
2.7.4. aretlerin Fiziki Gsterilii

aretlerin boyutu ve rengi, mal sahibi kodu, tehizat kategori tanmlaycs, seri
numaras ve kontrol rakam olarak kullanlan harf ve rakamlarn ykseklii 100 mm (4
inch)den az olmamaldr.
82
En byk brt ve dara ktleleri iin kullanlan harf ve rakamlar en az 50 mm (inch)

olmaldr.
Kullanlan btn iaretler orantl genilik ve kalnlkta, dayankl (silinmez) ve
konteynerin rengine gre kontrast (iyi seilebilecek) bir renkte olmaldr.
2.7.5. aretlerin Yerletirilmesi ve Yeri

Konteyner tipleri gz nne alndnda (kapal, ak, platform vb.) iaretlerin
yerletirilmeleri ve yeri konusunda farkllk gstermeleri doaldr. Burada kapal
konteynerler (standart) baz alnm olup dier konteyner tipleri iin de verilen iaretlemenin
yerletirilmesi ve yeri konusunda bu kurala mmkn olduunca uyularak yaplmaldr.
Yerletirilmesi zorunlu olan tanmlama iaretlerinin konteyner zerindeki mal sahibi
kodu, tehizat kategori tanmlaycs, seri ve kontrol rakamnn tek bir yatay izgi zerinde
olmas tercih edilir. Bu tr yerletirmeye bir rnek aada verilmitir. Konteynerin yapsal
zellikleri aksini gerektiriyorsa yerletirme dikey olabilir.
Resim 2.75: Tercih edilen yatay yerletirme
Boyut ve tip kodlar, mmkn olduunca mal sahibi kodu, tehizat kategori
tanmlaycs, seri ve kontrol rakamnn bulunduu yatay izginin altnda tek bir izgide
olmaldr. Mal sahibi kodu, tehizat kategori tanmlaycs, seri ve kontrol rakam dey
olarak gsterildiinde boyut ve tip kodlar, zorunlu iaretlerin yanna yerletirilmelidir. Baz
zel amal konteynerlerde tamamen yatay veya dey yerletirme mmkn deilse dier
zorunlu iaretlerin yerletirilmesi, gsterildii gibi yatay ve dey gruplar hlinde
yaplmaldr. Tamamen yatay veya tamamen dey yerletirmenin mmkn olmad zel
amal ve dier zorunlu tanmlama iaretlerinin yatay olduu konteynerlerde, boyut ve tip
kodlar dier zorunlu iaretlerin altnda olmaldr.
Daha nce de belirtildii gibi esas olan boyut ve tip kodlarnn bir btn olarak
kullanlmasdr. Konteyner mal sahibi kodu ve tehizat kategori tanmlaycs birleik olmal
ve seri numarasndan en az bir karakter aral ayr olmaldr. Seri numaras, kontrol
rakamndan bir karakter aral ayr olmal ve kontrol rakam bir kutu ierisinde olmaldr.
83
Resim 2.76: Zorunlu tanmlama iaretleri yerletirme ekli
2.7.6. Zorunlu letme aretleri

En byk brt ktle ve dara ktleleri, hava/yer konteyner sembol, havai elektrik
tehlikesine kar ikaz iareti ve 2,6 mden ykseklik iaretlerinin yerleimi yukarda verilen
rneklerdeki gibi olmaldr.
2.7.7. htiyari letme aretleri

En byk net ktle iaretlendiinde yukarda verilen rneine uygun olmaldr.
2.7.8. aretlerin Yeri
Zorunlu tanmlama iaretleri ile zorunlu iletme iaretlerinin yeri Ek:3te

verildii gibi olmaldr.
Hava/yer konteyner sembolnn konumu uygun olma durumuna gre n ve
arka duvarlar, yan duvarlar ve tavann sol st kesine yerletirilmelidir. Uak
sembol en az 130 mm (5 inch) yksekliinde ve 360 mm uzunluunda
olmaldr.
stifleme sembol en az 280 mm yksekliinde ve 260 mm geniliinde
olmaldr.
Byk harfler, en az 80 mm yksekliinde olmaldr.
Semboln rengi siyah olmaldr. Ancak konteynerin rengi, aka grlmesini
engelleyecek ekilde olursa zemin olarak uygun bir panel (zellikle beyaz)
kullanlmaldr.
Havai elektrik tehlikesine kar ikaz iaretinin ykseklii (yldrm sembol) en
az 175 mm olmaldr.
84
Uyar iaretinin evresindeki siyah izgilerin d taraftan llen boyutu, 230

mmden kk olmamaldr.
aret, merdivenin yannda bir yerde olmaldr.
Ykseklik ikaz sembolnde st grup iaretler, metre olarak ykseklii gerek
ykseklikten az olmayacak ekilde bir ondalkl hassasiyetle (0,1 m) vermelidir.
Alt grup iaretler ft olarak ykseklii, gerek ykseklikten az olmayacak ekilde
en yakn ine tamamlayarak vermelidir. Daha az yer tutmas iin ft ve in
yerine ve sembolleri kullanlmaldr.
aretin snr izgileri dtan 155 mm X 115 mmden az olmamal ve aka
okunabilmesi iin ekillerin boyutu mmkn olduunca byk olmaldr.
aret, her bir konteyner zerinde iki yerde olmaldr. Yani her bir yan yzn
sa tarafna yakn, konteynerin tavanndan en fazla 1,2 m (4 ft) uzakta ve sa
kenarn 0,6 m dhilinde olacak ekilde, konteynerin tanmlama numarasnn
altnda olmaldr.
htiyari iletme iareti (rnein, en byk tama yk ve net ktle), konteyner
zerinde mmkn olduunca Ek:3teki gibi olmaldr.
2.7.9. Dier aretler ve Cihazlar

Yukarda zellikleri verilen standart iaretlerden farkl iaretler, konteyner zerinde bu
iaretlerle karmayacak ekilde gsterilmelidir.
Otomatik tehizat tanma (AEI) sistemi iin konteyner zerine AEI etiketi
yerletirilmelidir.
85
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Konteyner kontrol ve yklemesi yapnz.
lem Basamaklar
Tanacak rnn trne gre konteyner
seimi yapnz.
Dkme yk tamaclnda konteynerin
iinin hazr hle getirilip getirilmediini
kontrol ediniz.
Standart konteynerlere ykleme
yapmadan nce kap boyutlarn kontrol
ediniz.
Ykn byklne ve yksekliine
bal olarak uygun konteyner seimi
yapnz.
Tanacak eyann arlna ve
geniliine bal olarak uygun konteyner
seimi yapnz.
neriler
Konteyner seimi yaparken rnn en
salkl ve en dzgn ekilde tanmasn
salayacak trde olmasna zen
gsteriniz.
Dkme ykleri konteynere yklemeden
nce konteynerin iinin temizlenmi ve
naylonla kaplanm olmasna dikkat
ediniz.
Yklenecek ykn hacmi ve boyutlar ile
konteynerin kap ebatlarn karlatrarak
ykleme srasnda sorun kmamasna
zen gsteriniz.
Konteynere smayacak boyutlarda bir yk
iin st ak konteynerleri tercih ediniz.
Ar ve geni malzemelerin tanmas iin
flat (dz) konteynerleri tercih ediniz.
Safi yk, azami yk, konteyner arl gibi

bilgilerin neyi ifade ettiini nceden
reniniz.
rnn zelliine bal olarak konteyner stif katsaysnn nasl kullanldna dikkat
istif faktrn uygulaynz.
ediniz.
Denetim srasnda konteynerin ke
Ykleme yapmadan nce konteynerin
dkmlerini, duvarlarn, kaynak yerlerini,
grsel denetimini yapnz.
zemini ve tavan, kap kapaklarn dikkatle
inceleyiniz.
Konteyner zerinde gvenlik onay
Gvenlik onay plakasnn uluslararas
plakasnn takl olup olmadn
standartlara uygun olmasna dikkate ediniz.
denetleyiniz.
Konteyner i temizliinin yaplp
yaplmadn kontrol ediniz.
rnlerin konteyner ierisine en uygun
Ayn tr eyalarn bir arada olmasna zen
ekilde yerletirilmesini ve istiflenmesini
gsteriniz.
salaynz.
Ykleme yapmadan nce konteyner

standart bilgilerini kavraynz.
86
Yklerin balanmas, yerletirilmesi,

sktrlmas ve desteklenmesi iin
uygun malzemeleri temin ediniz.
Eyann arlk merkezi, konteynerin
arlk merkezinde deilse taycy
bilgilendiriniz.
Konteyner ykleme snrna uygun
ekilde ykleme yapldn kontrol
ediniz.
Yklerin emniyetli ekilde sarlm
olduunu kontrol ediniz.
Konteynerin k kayna ile denetimini
yaptrnz.
Konteyner mhr ve numara bilgilerini
ilgili belgeye kaydediniz.
Ykn arlnn tabana eit olarak

datlmasna dikkate ediniz.
Alc lkede eya snrnn daha dk
olabileceini dnerek fazla ykleme
yapmamaya zen gsteriniz.
Kapnn arkasndaki yklerin kap
aldnda dklmeyecek ekilde sarl
olmasna zen gsteriniz.
Konteyner ierisinde denetinin en az 5
dakika kalmasn salaynz.
87
KONTROL LSTES
Deerlendirme ltleri
1.
Konteynerlerin zelliklerini ve tamaclktaki yararlarn

rendiniz mi?
2.
3.
Tanacak rnn trne gre konteyner seimi yaptnz m?
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
Dkme yk tamaclnda konteynerin iinin hazr hle

getirilip getirilmediini kontrol ettiniz mi?
Standart konteynerlere ykleme yapmadan nce kap boyutlarn
kontrol ettiniz mi?
Ykn byklne ve yksekliine bal olarak uygun
konteyner seimi yaptnz m?
Tanacak eyann arlna ve geniliine bal olarak uygun
Ykleme yapmadan nce konteyner standart bilgilerini
kavradnz m?
rnn zelliine bal olarak konteyner istif faktrn
uyguladnz m?
Ykleme yapmadan nce konteynerin grsel denetimini yaptnz
m?
Konteyner zerinde gvenlik onay plakasnn takl olup
olmadn denetlediniz mi?
Konteynerin i temizliinin yaplp yaplmadn kontrol ettiniz
mi?
rnlerin konteyner ierisine en uygun ekilde yerletirilmesini
ve istiflenmesini saladnz m?
Yklerin balanmas, yerletirilmesi, sktrlmas ve
desteklenmesi iin uygun malzemeleri temin ettiniz mi?
Eyann arlk merkezi konteynerin arlk merkezinde deilse
taycy bilgilendirdiniz mi?
Konteyner ykleme snrna uygun ekilde ykleme yapldn
kontrol ettiniz mi?
Yklerin emniyetli ekilde sarlm olduunu kontrol ettiniz mi?
Konteynerin k kayna ile denetimini yaptrdnz m?
Konteyner mhr ve numara bilgilerini ilgili belgeye kaydettiniz
mi?
88
Evet
Hayr
DEERLENDRME
Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
89
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
LME SORULARI
1.
zerinde tanmas koulu ile tipine uygun karlp taklabilir zellikte olan aksam,
para ve tehizat kapsamnda ilem grr.
2.
.. konteynerler, vinlerle ve dier uygun ykleme aralaryla stten

yaplan yklemelere elverilidir.
3.
................ konteynerler, sabit scaklk gerektiren yklerin tamaclnda kullanlr.
4.
Tama srasnda bir tehlikeyle karlamamak iin tank konteynerler tamamyla dolu
olmamal, yk miktar kapasitelerinin ini amamaldr.
5.
..., konteynerin bo yani yksz arldr.
6.
Para yk konteynerinde azami yk, . kg iken, dkme yk konteynerinde bu

arlk .. kg olabilmektedir.
7.
Uluslararas sefer hlindeki bir konteyner, mevcut Uluslararas Gvenli Konteynerler

Konvansiyonu, . . takmaldr.
8.
Krlabilen eyalarn arpmalardan korunabilmesi iin veya gibi i

destek malzemelerinin kullanlmas gerekmektedir.
9.
Aadakilerden hangisi konteyner aksam saylabilecek bir unsur deildir?

A) Konteynerin zerinde bulunduu tekerlekler
B) Konteyner iindeki sy kontrol eden cihazlar
C) Konteyner iindeki blmeler ve raflar
D) Eyay istiflemede kullanlan engel ve destekler
10.
Aadakilerden hangisi arpa, buday gibi taneli rnlerin tanmasnda kullanlan

konteyner eididir?
A) zole (insulated) konteynerler
B) Para (kuru) yk konteynerleri
C) zel amal konteynerler
D) Dkme yk (bulk) konteynerler
90
11.
Aadakilerden hangisi soutmal konteyner tamaclnda karlalan sorunlar

arasnda deildir?
A) Hatal mal cinsi tanm (donmu veya serin)
B) Konimento ve manifesto derecelerinde uyumsuzluk
C) Transit sresinin maln raf mrnden ksa olmas
D) n tama/son tama srasnda reefer konteyner servisinin olmamas
Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen

bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz.
12.
(.) Frigofrik konteynerler, yaltmn kalitesine gre konteyner iindeki sy 10 ile 20

saat koruyabilmektedir.
13.
(.) Yklerde arlk ve hacim arasndaki iliki, istif faktr ile salanr.
14.
(.) Konteyner kaplar, ykleme ilemi bittikten sonra dikkatle kilitlenerek

mhrlenmelidir.
15.
(.) Eyann arlk merkezi, ykleme srasnda konteynerin arlk merkezine yakn
olmaldr.
16.
(..) Yk konteynerlerinin salamlnn kontrol iin en etkili metot, iine elinde

k kayna olan bir denetinin girmesi ve kaplarn 20 dakika iin kapatlmasdr.
DEERLENDRME

Cevaplarnzn tm doru ise Modl Deerlendirmeye geiniz.
91
MODL DEERLENDRME
MODL DEERLENDRME
LME SORULARI
Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen
bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz.
1.
(..) Tama teknii prensiplerine gre bir defada tanacak miktar, kk ve standart
boyutlarda olmaldr.
2.
(..) Yardmc aralar dorudan tama yapamaz.
3.
(..) Bir palet zerindeki yk, istifli yk ve birletirilmi yk olarak adlandrlr.
4.
(..) Yass paletler, istif ilemleri iin uygun elemanlar deildir.
5.
(..) Paletler, tek yzl ve iki yzl olarak bulunmaktadr.

6.
Trk Mevzuatna gre konteynerlerin i hacmi en az . metrekp olmaldr.
7.
. .. yznden izole konteynerlerin i hacimleri, dier konteynerlere gre

yaklak % 10 daha azdr.
8.
......... konteyner, zellikle ar ve geni yklerin tamaclnda zemin yapsnn

salaml, ykleme ve istiflemelerin salkl yaplabilmesi asndan tercih edilir.
9.
Dkme yk konteynerlerinde, ykleme ve boaltmalarn salkl bir biimde

yaplabilmesi iin .. ihtiya vardr.
10.
Konteynere normal koullarda konulabilen yk miktarna . denir.
11.
............ . konteyneri, ambalajl yklerin tanmasnda kullanlr.
12.
Konteyner iindeki rulo ve tank eklindeki ar ykler, paletler zerine oturtulmal ve

hareketinin engellenmesi amacyla . ve . malzemeleri ile
sabitlenmelidir.
13.
ISOnun verdii tarife gre aadaki seeneklerden hangisi konteyner iin dorudur?
A)
B)
C)
D)
Tekrar kullanlabilme zelliine sahip salamlkta yaplr.

Kolay doldurulup boaltlabilir.
Ykler alp kapanmadan birka vasta deitirebilir.
Hepsi
92
14.
Aadakilerden hangisi konteyner eitleri arasnda yer almaz?

A)
B)
C)
D)
15.
Para (kuru) yk konteynerleri

Plastik ve kt tama konteynerleri
zel amal konteynerler
Dkme yk (bulk) konteynerleri
Aadakilerden hangisi zel amal bir konteyner eidi deildir?

A)
B)
C)
D)

20 feet tank konteyner
DEERLENDRME
Cevaplarnzn tm doru ise Uygulamal Teste geiniz.
93
UYGULAMALI TEST
Palet yaplar, eitleri ve standartlarn renip uygun konteyner eidini seerek
ykleme ve kontrol ilemlerini yapnz.
KONTROL LSTES
Deerlendirme ltleri
Palet Yaplar, eitleri ve Standartlar
1.
Paletlerin yapsal zelliklerini, tamaclktaki nemini ve
gereini anlattnz m?
2.
Paletlerin standardizasyonunun nemini endiniz mi?
3.
EPAL palet zerinde inceleme yaparak mhr ve iaretlerin
varln denetlediniz mi?
4.
Mallarn paletlenmesi ilemini gerekletirdiniz mi?
5.
Palete yklediiniz mallarn uygun eritlerle kuatlmasn
saladnz m?
6.
Paletlerin zerini rnn zarar grmemesi iin naylon vb.
koruyucu malzeme ile sardnz m?
Konteyner eitleri, Yklemesi ve Kontrol
7.
Konteynerlerin zelliklerini ve tamaclktaki yararlarn
sraladnz m?
8.
Tanacak rnn trne gre konteyner seimi yaptnz m?
9.
Dkme yk tamaclnda konteynerin iinin hazr hle getirilip
getirilmediini kontrol ettiniz mi?
10. Standart konteynerlere ykleme yapmadan nce kap boyutlarn
kontrol ettiniz mi?
11. Ykn byklne ve yksekliine bal olarak uygun
12. Tanacak eyann arlna ve geniliine bal olarak uygun
13. Ykleme yapmadan nce konteyner standart bilgilerini
rendiniz mi?
14. rnn zelliine bal olarak konteyner istif faktrn ykleme
ncesinde uyguladnz m?
15. Ykleme yapmadan nce konteynerin grsel denetimini yaptnz
m?
16. Konteyner zerinde gvenlik onay plakasnn takl olup
olmadn denetlediniz mi?
94
Evet
Hayr
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
Konteynerin i temizliinin yaplp yaplmadn kontrol ettiniz

mi?
rnlerin konteyner ierisine en uygun ekilde yerletirilmesini
ve istiflenmesini saladnz m?
Yklerin
balanmas,
yerletirilmesi,
sktrlmas
ve
desteklenmesi iin uygun malzemeleri temin ettiniz mi?
Eyann arlk merkezi konteynerin arlk merkezinde deilse
taycy bu konuda bilgilendirdiniz mi?
Konteyner ykleme snrna uygun ekilde ykleme yapldn
kontrol ettiniz mi?
Yklerin emniyetli ekilde sarlm olduunu kontrol ettiniz mi?
Konteynerin k kayna ile denetimini yaptrdnz m?
Konteyner mhr ve numara bilgilerini ilgili belgeye kaydettiniz
mi?
DEERLENDRME
Evet ise bir sonraki modle gemek iin retmeninize bavurunuz.
95
CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
RENME FAALYET 1N CEVAP ANAHTARI
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
paletler
UIC 435 2V
epal
paletleme
ahap paletler
D
A
D
B
B
B
RENME FAALYET 2NN CEVAP ANAHTARI

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
konteyner
st ak
izole (insulated)
% 80
dara
18.120, 17.530
gvenlik onay
plakas
kt, tala
A
D
C
Yanl
Doru
Doru
Doru
Yanl
96
MODL DEERLENDRMENN CEVAP ANAHTARI

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Yanl
Doru
Doru
Yanl
Doru
bir
yaltm
flat (dz)
hortumlara
safi yk
para yk
balama, germe
D
B
C
97
KAYNAKA
NERLEN KAYNAKLAR
KAYNAKA
ERDAL Murat, Metin ANCI, Lojistik Ynetimi, UTKAD Yaynlar,

stanbul, 2003.
ERDAL Murat, Metin ANCI, Tamaclk Ynetimi, UTIKAD Yaynlar,

stanbul, 2003.
ERDAL Murat, Metin ANCI, Kresel Lojistik, UTIKAD Yaynlar, stanbul,

2003.
www.ito.org.tr
www.roder.org.tr
www.turkloydu.org.tr
www.igeme.org.tr
98

Paletler Ve Konteynerler

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Paletler Ve Konteynerler

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

T.C.

MLL ETM BAKANLII

Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve

Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir.

LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 90

Lojistik /Lojistik eleman

rnlerin tanmasnda kullanlan paletlerin zellikleri, yaplar,

10. snf tamamlam olmak

Palet ve konteynerleri tanmak ve kullanmak

ISO Kalite ve Uluslararas Bitki Koruma Konvansiyonu standartlarna gre paletleri

Paletlerin kullanm amalar nelerdir? Aratrnz.

1. PALET YAPILARI ETLER VE

1.1. Palet Hakknda Genel Bilgi

Resim 1.1: rnek paletler

1.1.1. Paletlerin Gemiteki ve Bugnk Durumu

Resim 1.2: Gemite kullanlan paletler

Hafiflik, dayankllk, neme ve dier evresel etkenlere mukavemet gibi zellikleri

Kullanlan paletlerin tr, sektre gre deiiklik de gsterebilmektedir. rnein,

1.2. Paletlerin Yaplar ve eitleri

Resim 1.3: Deiik fonksiyonlara sahip paletler

Resim 1.4: 80x120 ISO palet

Resim 1.5: evre dostu ahap paletler

1.2.1. Yapldklar Malzemelere Gre Paletler

Resim 1.6: Ahap palet

Gmrk tarife cetvelindeki yeri

Tablo 1.1: Ahap paletlerin gmrk tarife cetvelindeki yeri

Resim 1.7: Ahap paletler

Aa platformlar, u platformlar, kuakl kutu platformlar, yandan rayl platformlar,

1.2.1.3. Ondle Fiber

1.2.1.4. Plastik ve Metaller

Resim 1.8: Plastik paletler

1.2.2. Palet eitleri

Palet boyutlar belirtilirken ilk olarak uzunluk, ikinci olarak da genilik

Resim 1.9: ki tarafl paletler

1.2.2.2. Drt Tarafl Paletler

Resim 1.10: Drt tarafl paletler

1.2.2.3. Kirili Paletler

ekil 1.1: Kirili palet

Resim 1.11: ki tarafl kirili palet

Resim 1.12: Drt tarafl kirili palet

Amerikada yaygn olarak kullanlan kirili paletler, en fazla 48 x 40 in boyutlarnda

(kaldrcsnn) tekerleklerinin girebilmesi amacyla alt kademedeki tahta levhalara yiv

ekil 1.2: Blok palet

Hand Jack Openings

Resim 1.14: ki girili dokuz blok palet

Resim 1.13: Dokuz blok drt girili palet

1.3. Palet Standartlar

Resim 1.15: Dnya ticaretinde paletler

Malzeme tamaclnda kullanlan paletlerin nemli bir blmnn ahap paletler

1.3.1. Avrupada Standardizasyon Uygulamalar

Avrupa ve Amerika standartlar arasndaki en byk fark paletlerin lsdr. Europalet

Resim 1.16: 100 cm x 120 cm Europalet

Standart d palet ile Europaletin boyut, kalnlk ve ortalama mr sreleri aada

Tablo 1.2: Palet karlatrmalar

AB lkeleri, zellikle Dou Avrupa lkelerinin Europalet retimine gemesi ve

ekil 1.3: EPAL damgas

Resim 1.17: Palet zerinde EPAL damgas

EPAL paletin zellikleri aada belirtilmektedir:

ekil 1.4: EUR am palet

Tablo 1.3: EUR am palet zellikleri

ekil 1.5: EUR am-kavak palet

Tablo 1.4: EUR am-kavak palet zellikleri

UIC 435-2 normuna uygun olarak retilmesi gereken Europalet, dayankll

1.3.2. Standartlara Uymayan Paletlerde Karlalan Problemler