Professional Documents
Culture Documents
1.1.
1.1.1. m n
m n
a11
a
21
a m1
a1n
a 2 n
a mn
a12
a 22
am2
, i = 1, , m, j = 1, , n.
: A, B , C ,...
aij , i = 1, , m, j = 1, , n .
1
A=
2
3
e 2 2 ,
1
C = e 2
0
sin
4 e o 3 2,
6
19 0
4
B = 4 2 7 e o 3 3,
3 5 3 12
0,3
D = ln 2 e o 3 1.
1
. .
A B . A
2, a B e o 3.
1 .
1.1.2. e
. ,
, e
, E I. ,
.
1.1.2. : 2, 3
3 2, 1,
5.
0 0
O=
,
0 0
0
0 .
5
2 0
D = 0 1
0 0
1 0 0
E = 0 1 0 ,
0 0 1
1 n . A = a1 , a 2 , a n
b1
, a m 1 . B =
bm
1.1.3. :
a11
a
21
a n1
a 22
an2
a11
a nn
a12
a 22
a1n
a 2 n
a nn
. (
.)
, .
1.1.4. A B a
A B.
[ ] B = [b ] m n
A = aij
:
ij
aij = bij (i = 1, , m, j = 1, , n ).
1.1.3. :
0 3
1
A = 1 2 0 ,
2 3 1
2
cos
sin 2
2
D = 2o
2 sin
2
1
ln 3
sin 4
e
1 0 3
B=
,
1 2 0
ln 1
C=
tg
4
0 1
tg ln e , H =
,
4
1 2
555
,
2 ln e
e0
e ln 3
1 0
F=
.
1 2
: ,
B .
:
ln1
C=
tg 4
0 1
=
=H
2 ln e 1 2
e0
sin 2
D = 2o
sin 4
2
3
2 sin
2
1
ln 3
e
cos
tg ln e =
4
55
5
e ln 3
1
1
2
2
0 3
2 0 = A .
3 1
1.1.4. a, b c A B ,
:
1
c
A= b
c + a ,
a b
1
a b 2
B = 2b 3 .
a
a
: A B
:
a b = 1, c = 2
b = 2b, c + a = 3 .
a b = a, a = 1
a = 1, b = 0, c = 2.
1.2
[ ]
[ ] m n.
A B e C m n,
A B,
= + = + = , ( = 1, , ; = 1, , )
,
:
:
A+B=B+A
:
(A + B) + C = A + (B + C)
1.2.1.
1
A = 1
0.2
7
D=2
5
0 3
2 0 ,
3 1
6 25
32 19 ,
94 5
1 0 3
B=
,
1 2 0
2 56
C = 1 24 ,
8 7
3 1 8
H=
,
3 12 53
1 0
F=
.
1 2
,
.
: A D 3 B H
2 3. :
6 28
8
4 1 11
A+ D = 3
30 19 , B + H =
.
2 10 53
4,8 91 6
1.2.2 A D
11 10 13
H = 21 22
20 , ( + ) + = + ( + ).
2 15 9
[ ]
1.2.2. A = aij
, = = .
(1) + () = + = ,
e .
: = + ().
1 0 3
.
1 2 0
1.2.3. 3B B =
1 0 3 3 0 9
3B = 3
=
.
1 2 0 3 6 0
1.2.1. ,
. :
( + ) = + ,
( + ) = + ,
() = (),
1 = .
1.2.3. e e
. e :
i = 1,2,... m,
j = 1,2,...... p.
e e
. .
2 0
5 7
B=
.
1 2
9 13
1.2.4. A =
AB.
2 0 5 7 2 5 + 0 ( 9 )
=
1 2 9 13 ( 1) 5 + 2 ( 9 )
1 3
1.2.5. C =
8 1
: AB =
2 7 + 0 13 10 14
.
=
( 1) 7 + 2 13 23 19
0
1 4
D=
.
5
1 9
CD.
: C e 2 3 , a D o 2 2 ,
CD .
1.2.6. AB BA
0 3
3 5 1
1
A = 0 3 1 B = 4 1 2 .
4 1 2
1 2 1
:
3 5 1 1
AB = 0 3 1 4
4 1 2 1
0 3 3
1
BA = 4 1 2 0
1 2 1 4
0 3 18
1 2 = 11
2 1 10
5 1 15
3 1 = 4
1 2 7
7 18
1 7
5 12
AB BA .
2
5
19 9
2 1
.
1.2.2. A, B C AB BC,
() () (
):
() = ().
1 2
0 3
1 1
, B=
C=
.
1 2
1 4
1 0
A(BC ) ( AB )C .
1.2.7. : A =
:
11
3 0
=
,
BC
5 1 .
5
2
A(BC ) = ( AB )C .
13 2
( AB )C =
7 2
2
AB =
2
13
A(BC ) =
7
Teorema 1.2.3. A, B C :
( + ) = + ( ),
( + ) = + ( ),
() = () = (), ,
.
:
A e m n . E m A = A, AE n = A
m n .
A e , EA = AE = A.
A e , A n =
A
A.
A B = 0, A 0, B 0.
= = .
n -
0 0
1 0
B=
.
0 1
0 0
1.2.8. A =
0 0 1 0 0 0
=
= O.
0 1 0 0 0 0
: AB =
1.2.9. :
0 1
1 0
1 0 1
A = 2 0 2, B = 1 0 C = 0 1 .
1 0
0 1
0 1 1
AB AC.
:
1 0 1 1 0 1
AB = 2 0 2 1 0 = 2
0 1 1 0 1 1
1 0 1 0 1 1
AC = 2 0 2 0 1 = 2
0 1 1 1 0 1
1
2
1
AB = AC B C.
1
2
1
1.3
1.3.1. o
a11
a
21
=
a m1
a11
a
12
T
A =
a1n
a12
a 22
a m2
a1n
a 2n
,
a mn
a 21 a m1
a 22 a m2
,
a 2 n a nm
, .
1.3.1. :
3 1
3 0 1
A = 1 0 1 B = 0 0 .
1 1
2 0 0
6
3 1 2
3 0 1
A = 0 0 0 B T =
.
1 0 1
1 1 0
T
( AT ) T = A ,
( A + B) T = A T + B T ,
(A)T
= AT ,
( AB) = B T A T .
1.3.2. e
a A = AT ,
T
a A = AT ,
AA T = A T A = E ,
A2 = E ,
k A k +1 = A , k e
. Ao A 2 = A A e .
k a A k = O .
1.3.3. , :
a A = A T ,
a A = A T ,
a A T A = E ,
a A T A = AA T .
1.3.2. :
0 1 0
1 2 6
1 2 2
1
9 C = 0 0 1 .
A = 2 1 2, B = 3 2
3
0 0 0
2
2 2 1
0 3
:
) A e , .
) B + B T e , a B B T e , B
.
) B e 2.
) C e 3.
:
1 2 2
1
T
a)
A = 2 1 2 = A A e .
3
2 2 1
1 2 2 1 2 2
9 0 0
1 1
1
AA = 2 1 2 2 1 2 = 0 9 0 = E A e .
3 3
9
2 2 1 2 2 1
0 0 9
T
AA = AA T = E o .
)
1 2
B + B = 3 2
2
0
1
0
T
B B = 1 0
8 9
T
6 1 3 2 2 - 5 - 4
9 + 2 2
0 = - 5 4
9 e ,
3 6 9 3 - 4 9 6
8
9 e .
0
) B 2
5 6 6 1 2 6 1 2
3
2
9 = 3 2
B = B B = 9 10 9 3 2
4 4 3 2
0 3 2
0
B 3 = B .
6
9 = B .
3
) C 3 = O :
0 0 1 0 1 1
C = C C = 0 0 0 0 0 1 = O .
0 0 0 0 0 0
1.3.3. :
1 + i 2 + 3i 2 i
0 1 + i 3 i
1 i 2 2i
0
1 H = 1 i
1
i .
A=
, B = 3i
0
i
3
i
1
3 + i i
i
2i
2
3
a) A .
) AB = A B .
) B + B T e e, a B B T e a .
) H ?
) B ?
:
1 + i 2 2i
a)
.
A=
i 3i
0
)
1 i 2 3i 2 + i
B = 3i
0
1 ,
1
i
2i
1 + i 2 + 3i 2 i
1 i 2 2i
2 + 8i 3 + i 1 3i
AB =
0
3i
1 =
,
i 3i
3 3i
3
6 i
0
1
i
2i
2 8i 3 i 1 + 3i
.
AB =
3
6 + i
3 + 3i
1 i 2 3i 2 + i
1 + i 2 2i
2 8i 3 i 1 + 3i
.
AB =
0
3i
1 =
i 3i
3 + 3i
3
6 + i
0
1
i
2i
AB = A B .
)
B + B T e B + B T
= B + BT .
1 2
2 + 6i 3 i
1 + i 2 + 3i 2 i 1 i 3i
T
1 i
C = B + B = 3i
0
1 + 2 3i 0 i = 2 6i
0
1
i
2i 2 + i 1 2i 3 + i 1 + i
0
2 + 6i 3 i
2
C = 2 6i
0
1 i = C B + B T e e .
3 + i 1 + i
0
1 2i
2
1 i
1 + i 2 + 3i 2 i 1 i 3i
T
0
0 1 + i ,
D = B B = 3i
1 2 3i 0 i = 2
1
2i 2 + i 1 2i 1 i 1 + i
4i
i
2i 2 1 + i
T
D = 2
0
1 i = D B B T e a .
1 + i 1 i 4i
T
0 1 + i 3 i
i = H ,
1
) H = 1 i
3 + i i
2
0 1 + i 3 i 0 1 + i 3 i 12 . .
T
H H = 1 i
i 1 i
i = . . . E
1
1
3 + i i
2 3 + i i
2 . . .
T
H .
)
1 20 . .
1 + i 2 + 3i 2 i 1 i 3i
BB = 3i
0
1 2 3i 0 i = . . . .
1
i
2i 2 + i 1 2i . . .
T
1 1 + i 2 + 3i 2 i 12 . .
1 i 3i
1 = . . . ,
B B = 2 3i 0 i 3i
0
2 + i 1 2i 1
i
2i . . .
T
B .
2 1
0 1
3 2
1 1
1 0 2 3
C=
. Da se presmeta 2, 3 i .
0
1
1 4
2
2
Re{enie: 2A = 2 1 0 = 2 0 ,
3 2 6 4
1 0
1 6
2
2
3 A B = 3 1 0 2 7 = 1 7 ,
3 2 1 1 10 5
A3 2 C2 4 = AC 3 4 , vo ovoj slu~aj mno`eweto e dozvoleno pa }e imame :
1
2
3
1 0 2
A C = 1 0
=
0 1 1 2
3 2
2 0 + 1 1
2 2 + 1 ( 1)
2 ( 1) + 1 0
= ( 1) ( 1) + 0 0 ( 1) 0 + 0 1
2 2 + 1 ( 1)
( 3) ( 1) + 0
( 2) 1 + 0 ( 3) 2 + ( 2) ( 1)
2 3 + 1 ( 2 )
( 1) 3 + 0 ( 2 ) =
( 3) 3 + ( 2 ) ( 2 )
2 1 3 4
= 1 0 - 2 - 3.
3 - 2 - 4 - 5
2 1
.
3 3
1 0
e edine~na matrica.
0 1
5
7
A2 = A A =
15 12
5 10 5 3 0 0 0
7
f ( A) =
+
=
.
15 12 15 15 0 3 0 0
3 2
.
4 1
Re{enie: Sekoja matrica komutativna so A mora da e od ist red kako i A.
x x2
3x + 2 x3 3x2 + 2 x4
3x + 4 x2 2 x1 + x2
AX = XA, X = 1
, AX = 1
, XA = 1
.
x3 x4
4 x1 + x3 4 x2 + x4
3x3 + 4 x4 2 x3 + x4
Zada~a 1.3. Da se najdat site matrici komutativni so matricata A =
10
3x1 + 2 x3 = 3x1 + 4 x2 x3 = 2 x2
3x2 + 2 x4 = 2 x1 + x2 x2 = x1 x4
4 x1 + x3 = 3x3 + 4 x4 x3 = 2( x1 x4 )
4 x2 + x4 = 2 x3 + x4 x3 = 2 x2
x1
2( x1 x4 )
x1 x4
.
x4
a b c
0 0 a
0 b c
Re{enie: a) B = A aE = 0 0 d ,
0 0 0
0 0 bd
b) B = 0 0 0 , B 3 = O B n = O n 3.
0 0 0
2
n
E n k B k = a n E n + na n 1E n 1B + a n2 E n2 B 2 + + B n
k =0
2
n
n
kade {to E = E , n N B = O n 3 .
n
Spored toa se dobiva An = a n E + na n 1EB + a n 2 EB 2 , odnosno
2
v) An = (aE + B ) =
n
A =0
0
n
a
=0
k a
0
an
0
nk
n n2
a bd
0
0
0 0 na b na c
2
0 + 0
0
0
na n 1d + 0 0
=
n
0
0 0 0
0
a 0
n 1
n 1
n
na n 1b na n 1c + a n 2bd
2
n
.
a
na n 1d
0
an
1 0
n
Zada~a 1.5. Ako e n N A =
da se doka`e deka A = E + n( A E ) .
1
1
11
Re{enie: a n = 1, A = E + 1 ( A E ) = E + A E = A , va`i .
Pretpostavuvame to~nost za n = k :
Toga{ za n = k + 1 imame :
1 0
0 0 1 0
Ak =
+ k
=
.
0 1
1 0 k 1
0
1 0 1 0 1
=
A k +1 = A k A =
,
k 1 1 1 k + 1 1
od druga strana :
0
1
E + (k + 1)( A E ) =
.
k + 1 1
Zna~i An = E + n( A E ), n N .
1 1 0
Zada~a 1.6. Da se presmeta A , n N , A = 0 1 1 .
0 0 1
n
1 4 6
1 3 3
1 2 1
3
2
4
Re{enie: A = A A = 0 1 2 , A = A A = 0 1 3 , A = 0 1 4 .
0 0 1
0 0 1
0 0 1
2
3
4
n
n!
Ako se potsetime deka =
imame = 1, = 3, = 6 . Spored toa
2
2
2
k k! (n k )!
2
k
1 k
2
k
1 k + 1 + k 1 k + 1
2
Toga{ za n = k + 1 imame Ak +1 = 0
k + 1 = 0
1
1
0
0
1 0
0
k + 1
2
k + 1 , pritoa
1
k
k k k + 1
+ k = + =
pretpostavenoto va`i n N .
2
2 1 2
a b
Zada~a 1.7.
Da se doka`e deka matricata A =
ja zadovoluva ravenkata
c d
x 2 (a + d )x + ad bc = 0.
n
a b
Koristej}i go toa da se najde
.
c a
12
a 2 + bc ab + bd
Re{enie: A 2 =
; A 2 (a d )A + (ad bc )E = O
2
ac
cd
bc
d
+
+
0 0
ab + bd ad bc
+
=
2
ad bc 0
ad + d 0
O=O
Ako e d = a toga{ ravenkata }e glasi : x 2 (a a )x a 2 bc
a 2 + bc ab + bd a 2 + ad
2
ac + cd bc + d ac + cd
0
,
0
= 0 , odnosno
A a + bc E = O .
2
Spored toa
(
= (a
)
+ bc ) E ,
A 2 = a 2 + bc E , A 3 = a 2 + bc A
A4
pa mo`e da zaklu~ime deka :
(
(
A 5 = a 2 + bc A
)
)
a 2 + bc k E , n = 2k
A =
.
k
a 2 + bc A , n = 2k + 1
Zada~a 1.8. Dadeni se matricite
1 0 0
2 1 1
A = 0 3 0 , B = 0 1 1 .
0 0 2
0 0 3
Da se doka`e deka:
n
a)
A 2 e dijagonalna matrica ;
b)
B 2 e gorno triagolna matrica ;
v)
Matricata se dobiva koga sekoja redica od se pomno`i so soodvetniot
~len aii od .
g)
Sekoja matrica , komutativna so e dijagonalna.
Re{enie:
1 0 0
4 3 6
2 1 1
2
2
a)
b)
3 3 i
B = 0 1 4 , v) AB = 0
A = 0 9 0 ,
0 0 4
0 0 9
0
0
6
c12 = 3c12
c13 = 2c13
c
c
c
c
3
c
2
c
11
11
12
13
12
13
3c 21 = c 21
g)
AC = 3c 21 3c 22 3c 23 = c 21 3c 22 2c 23 = CA
3c 23 = 2c 23
2c31 2c32 2c33 c31 3c32 2c33
2c31 = c31
2c32 = 3c32
site ~lenovi so indeksi i j se ednakvi na nula, a ~lenovite so indeksi i = j se
izbiraat proizvolno, toga{ C e dijagonalna matrica red 3.
Zada~a 1.11. Da se poka`e deka proizvod na dve ortogonalni matrici e ortogonalna
matrica.
Re{eni: Neka se ortogonalni matrici. Toga{ za nivniot proizvod imame:
( AB )T ( AB ) = B T AT ( AB ) = B T AT A B = B T EB = B T B = E ,
13
(E A)(E + A) = E A + A A2 = E E = O .
a1
aa
T
AA = 2 1
a n a1
2
Zna~i matricata
a1a 2
2
a2
an a2
a1a n
a2 an
2
a n
e o red
a2
a n ].
n , a matricata
( )
= AT B T A T
= A T BA ,
1.4
1.4.1. a e
.
1.4.2.
() :
1) i j- () : Ri R j ; K i K j
2) j- () c: R j cR j ; K j cK j
3) i- () c - j- () i - :
Ri Ri + cR j ; K i K i + cK j .
1.4.3.
.
1.4.1. ,
:
1 3 0 1
1 2 5
0
A= 2
2 4 2 0 B = 4 1 6 .
6 3 4
4 4 8
4 1
14
0
A = 2
4
1
R1 R1 1
2
0
4
2
3 0 1 R R 2
1
2
1
4 2 0 0
4 4
4 1
4 8
1 2 1 0 R R + 4R 1 1
3
3
1
1 3 0 1
0 1
0 0
4 1
4 8
1
2
4 2 0
3 0 1
8
4 1
2 1 0
3 0 1 ,
0
0 1
R2 + 4 R1
5 R R + R 1 2 5
1 2
1 2 5 RR2
3 R3 6 R1
3
3
2
B = 4 1 6 0 9 26 0 9 26 .
0 0
0 9 26
6 3 4
0
2.
2.1
{a1 , a 2 , , a n } n .
, .
n Pn = n!
.
.
P {1,2 , , n} .
(1,2 ,..., n )
. p i j
i > j i j . i j
.
, .
.
2.2
2.1. A n
a11
a
A = 21
a n1
a12
a 22
an 2
a1n
a 2 n
,
a nn
A e
15
a11
a
det A = 21
a n1
det A =
( 1) a
k
1k1
a12
a 22
an2
a1n
a2n
,
a nn
a 2 k2 a nkn . k1 , k 2 , k n e e
1,2, n , a k e k1 , k 2 , k n .
1 3 0
2.1. D = 2 1 1 .
3 1 3
:
det D = 1 1 3 + 3 3 1 + 2 1 0 3 1 0 3 2 3 1 1 1 = 3 + 9 18 1 = 7 .
:
1. det A = det AT
2. A e ()
() det = 0.
3.
() .
4. A e ()
() det = 0.
5.
() ()
.
6. A () ,
.
7. det () = det det .
k k
k- k-
.
.
2.2.
M = aij e Aij = ( 1)i + j M ij , M ij M = aij .
.
2.1.
1
2
A=
1
3
2
1
2
2 1
1 2
3 1
1 1
) ,
) ,
,
16
) .
: )
1 3 2 1
2 1 2
2 1
2 2 1 2
2
3
det A =
= ( 1) 1 3 1 + ( 1) 3 1 3
1 1 3 1
2 1 1
2 1
2 2 1 1
= 15 + 63 24 0 = 24
2
1
1 3 2 1 R R + ( 2 )R 1 3
2
2
1
+
R
R
R
3
3
1
2 2 1 2
0 4 3 0
) det A =
=
=
5
2
1 1 3 1 R4 R4 + ( 2 )R1 0 4
0 4 3 3
2 2 1 1
1 3 2
2 2 1
) det A =
1 1 3
2
1
2
4 3
4
0
2 = 84 36 24 = 24
4 3 3
1 3
2
1
R3 R3 + R4 0 4 3
0
=
=
= 29
1 R4 R4 + ( 2 )R1 0 4
5
2 R4 R4 R2 0 0
2
2
2 1 1
0 4 3 3
0 0
0 3
R2 R2 + ( 2 )R1
R3 R3 + R1
0
3
2
4 3
2
2 2 2
2 2 1
4
5
1 + ( 1) 2 1 1 1 + ( 1) 1 1 3 =
1
2 2 1
2 2 1
1
0
2.2. :
1
0 0
1
0 1 1 1
1 4
1 0 1 0
0 0
.
B=
A=
1 0
3 1 0 1
1 1
0 1 1 2
1 1 2 0
detA, detB detAB det () =
det det .
: A A
:
1
1
0
1 4 0
det A =
1 0 1
0 1 1
0
4 0 0
1 0 0
0
2
3
= ( 1) 0 1 1 + ( 1) 1 1 1 = 12 + 3 = 15 .
1
0 1 2
1 1 2
2
B,
:
0 1 1
2 0 1
det B =
3 1 0
1 1 2
1
2 0 1
0 1 1
0
5
7
= ( 1) 3 1 0 + ( 1) 2 0 1 = 5 .
1
1 1 2
1 1 2
0
AB:
1
0
1
1 4 0
AB =
1 0 1
0 1 1
0 0 1 1
0 2 0 1
1 3 1 0
2 1 1 2
17
1 2 1
0 8
1
=
1 4
1
0 3 3
2 1
3 1
.
1 0
3 1
1
8
1
det AB =
4
1
3 3
2
2
R1 R1 R3
11
4
3
3 1
1 0
3 1
1 0
2 0
1 1
3
10
R1 R1 + R 2
0 5
8 1 3 1
4 1 1 0
3 3 3 1
R2 R2 R4
2 0 1 0
11 2 0
0
5
=
4
1
1
0
3 1
3 3
4 2 0 0
15 0
R1 R1 R 2
0
5 11 2
5 11 2 0 0
=
=
1
1 1 0
0
2 4
2 4
3 3 3 1
3
3
3 1
0
0
0
1
0
0
5
= ( 30 ) = 75
0
2
3 1
det AB = 75 = 15 ( 5) = det A det B .
2.3.
3.
3.1.
a11
a
A = 21
a n1
a12
a 22
an 2
a1n
a 2 n
.
a nn
Aij e a () aij A,
A11
A
adj A = 12
A1n
A21 An1
A22 An 2
A2 n Ann
A.
3.1.
18
1 2 1
A = 1 1 1 .
2 1 2
:
2 1
= 5,
1 2
A31 = ( 1)
A22 = ( 1)
1 1
A32 = ( 1)
A23 = ( 1)
1 2
A11 = ( 1)
1 1
= 1,
1 2
A21 = ( 1)
A12 = ( 1)
1 1
= 4,
A13 = ( 1)
1 1
= 3,
1+1
1+ 2
1+ 3
2
2
2
1
2 +1
2+ 2
2+3
2 1
= 4,
= 3,
3+1
3+ 2
A33 = ( 1)
3+ 3
2 1
= 3,
1 1
1
1 1
= 0,
= 3.
1 5 3
adj A = 4
4 0 .
3 3 3
3.1. A e
3.2. e ()
= = .
3.3. = =
1 .
3.4.
.
3.2. .
3.3. det 0.
3.4. ,
A .
. 1
:
A 1 =
1
adjA. .
det A
.
.
(A )
1 1
= A.
1 .
( AB )1 = B 1 A 1 .
(A ) = (A )
1 T
T 1
4 7
.
5 9
3.2. B =
: .
det B =
4 7
=1 0
5 9
19
a b
.
c d
B . B 1 =
BB 1 = E = B 1 B .
4a + 5b 7 a + 9b
4a + 7c 4b + 7 d
=E=
BB 1 =
= B 1B
4c + 5 d 7 c + 9 d
5a + 9c 5b + 9d
1 5b
a = 4
1 5b
a=
+
=
4
a
5
b
1
a = 9
4
7 1 5b + 9b = 0
b = 7
7 a + 9b = 0
7 35b + 36b = 0
4
.
c = 5
c = 5 d
c = 5d
4c + 5d = 0
d = 4
7c + 9d = 1
4
4
35d + 36d = 4
5d
7
+ 9d = 1
4
9 7
B 1 =
.
5 4
3.3. :
1 4 3 5
1 2 0
3 10 9 12
.
A = 1 0 2 B =
2 6 7 8
1 1 0
1 2 5 6
: .
1 2 0
det A = 1 0 2 = 2 0
1 1 0
A 1 =
A11 = ( 1)
0 2
= 2,
1 0
A21 = ( 1)
A12 = ( 1)
1 2
A13 = ( 1)
1 0
= 1,
1 1
1 +1
1+ 2
1+ 3
= 2,
1
adj A .
det A
2 0
= 0,
1 0
A31 = ( 1)
A22 = ( 1)
1 0
= 0,
A32 = ( 1)
A23 = ( 1)
1 2
= 1,
1 1
A33 = ( 1)
2 +1
2+ 2
1 0
2+3
2 0 4
1
A = 2 0 2 .
2
1 1 2
1
B.
20
3 +1
3+ 2
3+ 3
2 0
= 4,
0 2
1
1 2
= 2
1 2
= 2.
1 0
1 4 3 5
3 10 9 12
det B =
= 108 0
2 6 7 8
1 2 5 6
B e .
() :
1 4 3 5 1
3 10 9 12 0
2 6 7 8 0
1 2 5 6 0
0 0 0
3
5 1 0
1 4
R2 R2 3 R1
1 0 0 R3 R3 2 R1 0 2 0 3 3 1
0 1 0 R4
2 1 2 2 0
R4 + R1 0
0 0 1
0 6 2 11 1 0
3 1 5 2
1 0
0 2 0 3 3 1
0 0
1
1 1 1
0 0 2 2 8 3
1 0
0 2
0 0
0 0
0
0
1
0
0
0 R1 R1 3 R3
0 R4
R4 + 2 R3
0 4 8 5 3
0 3 3 1
0
1 1 1 1 1
0 4 6 1
2
0 R1 R1 + R4
1
R R
0 2 2 2
0 R 1 R
4 4 4
1
6
14
1 1
3
R R R
1 0 3 2 3 2 1 2 0
0 2 2 2 4
0 1 1
1
1
0 R3
1
R3 R4
0 0 1 3 2 1 4 1 2 1 4
6
1
1
1 0 0 0 14
0 1 0 0 15 4 7 8 3 4 3 8
.
0 0 1 0 5 2 5 4 1 2 1 4
12
14
0 0 0 1 3 2 1 4
1
0
0 0
1
6
1
14
15 4 7 8 3 4 3 8
.
B 1 =
5 2 5 4 1 2 1 4
12
14
3 2 1 4
21
0 0
R1 R1 + 2 R2
0 0 R3 R3 R2
1 0 R4
R4 + 3 R2
0 1
0 0 3
A = 0 2
4 ,
1 5 0
1 1 0 1
2 1 1 2
.
C=
3 3 1 2
1 1 2 2
2 0 1
B = 2 0 0 ,
3 1 0
20 15 6
1
A = 4 3 0 .
6
2 0 0
1
0
0
1
1
0
3 2 .
Analogno det B = 2 0 pa B =
2
2 2 0
1
1 1 0 1
2 1 1 2
3 3 1 2
1 1 2 2
1
0
0
0
1
0
0
1
0
0
1
0
0
0
0
1
0
2
1
0
1
2
1
4
7
0
1
0
0
0
0
1
0
0
1 1
R2 R2 2 R1
0 R3 R3 3 R1 0 1
0 R4
0
R4 + R1 0
1
0 0
1
1 1 0 2
0 1 1 3
0 0 1 7
0 1
1 1
1 1
0 1
0 2
0
0 R1 R1 2 R4
1 R2
R2 R4
1
1
0
0
1
0
0 1
1 0
1 1
2 1
1 0
2 1
3 0
1 0
0
R1 R1 R3
0 0 R2 R2 R3
1 0 R4
R4 + R3
2 1
0 0 0 12
1 0 0 6
0 1 0 4
0 0 1 7
0
0
1
0
0
0 R1R1+ R2
0 R4
R4 2 R2
1 3 2
1 1 1
.
0 1 1
0 2 1
x
3
A=
0
1
x
2
0
0
2
x
1
22
0
0
?
3
2 0 3 2 0
x 30 x 3 ,
1 x 0 1 x
) (
det A = x x 3 3x 4 x 3x 2 9 = x 4 10 x 2 + 9 .
Sleduva det A = 0 ( x = 1 x = 1 x = 3 x = 3) .
b)
Matricata e nesingularna (regularna) akko nejzinata determinanta e
razli~na od nula. Spored prethodnoto }e bide nesingularna akko
(x 1 x 1 x 3 x 3) .
a b
kade {to
b a
a b
S .
a + b b a
1
a 3 + ab 2 + a a 2b + b3 b 0 0
2
=
3
3
2
a b b + b a + ab + a 0 0
a=0
a 3 + ab 2 + a = 0
a (a 2 + b 2 + 1) = 0 a 0 b 0 a = 0
2
b = 1
b = 1
b3 + a 2b b = 0
b(b 2 + a 2 1) = 0
1
A+ A = O 2
a + b2
1
b)
od kade {to sleduva deka edinstveni matrici koi gi zadovoluvaat baranite uslovi
0 1 0 1
se matricite
.
1 0 1 0
Zada~a 3.4. Neka e nesingularna matrica. Da se poka`e deka:
( )
det (A BA) = det B .
a) det A 1 = (det A) =
1
1
.
det A
b)
( )
( )
( )
1
.
det A
( )
1 = det E = det A k = (det A) sleduva deka det A = k 1 0. Toa zna~i deka A 1 postoi.
k
go dobivame rezultatot:
0 1
3 3 .
5 5
23
1 3 3 0 1 0
0
2 0 1 1 0 0
0
2 5 5 0 0 1
R1 R1 + 3 R2
R3 R3 6 R2
R2 R2
3
3 0 1 0
1 1 0 2 1
6 5 1 2 0
1 0 0 0 5 3 R R R 1 0 0 0 5 3
0 1 1 0 2 1 2 2 3 0 1 0 1 8 5 .
0 0 1 1 10 6
0 0 1 1 10 6
Spored toa
2 5 4
B 1 A = 0 5 8 = B 1 + B .
3 15 1
0 5 3
B 1 = 1 8 5 AB = E + B 2
1 10 6
b) Spored prethodnoto , mo`e da zapi{eme :
n
n
n
An = B + B 1 = B n k B 1
k =0 k
Zada~a 3.7.
( ) = kn B
nk
k =0
n
n
B k = B n 2 k .
k =0 k
E = E O =
= E A 2 k +1 =
(
)
= (E A)(E + A + + A ).
= ( E A) E + A + + A 2 k =
2 k 1
(E A)1 = E + A + + A 2 k 1
)
B ) = det (E + B
(
(
= det A A + B A A B B
= det B T A AT B .
Neka e matricata B T A AT B . Toga{
T
T
det X = det X T = det B T A AT B
((
))
A AT B E
= det AT B B T A
24
4.
4.1. A o m n .
(, ) e A
A.
.
4.1.
2 1
1
1 3 2
.
A=
1 0
1
0
0
0
: 3
. 2,
. 18 .
1 1
.
0 0
4.2. e rang
, .
.
.
4.1. A e ( det A 0 ) n, rang = .
. A e e
. .
4.2.
1 0 0 0
A = 0 0 0 0 .
0 2 3 4
: A :
1 0 0 0
A = 0 0 0 0 ~
0 2 3 4
1 0 0 0
0 2 3 4
0 0 0 0
= 2.
Zada~a 4.1. Da se najde rangot na slednite matrici :
25
5 3 1 2 8
2 3 7
10 13 5 21 16
.
A = 8 4 12 i B =
2 4 0 7 1
6 5 13
1 2 4 5 6
Re{enie: Bidej}i det A = 0 rangot na matricata }e bide pomal od nejziniot red (vo
primerov < 3).
R2 4 R1 1
3
7 R3 R3 1 R2 1 3
7
2 3 7 K1 1 K1 1 3 7 RR2
R3 3 R1
3
2
2
A = 8 4 12 4 4 12
0 8 16 0 8 16 .
0 0
0 4 8
3 5 13
6 5 13
0
4
5
6
5 3 1 2 8
1 2 4 5 6
1 2
R 2 10 R1
10 13 5 21 16 R1 R4 10 13 5 21 16 RR32
R3 2 R1
0 7 35 29 44
B=
2 4 0 7 1 2 4 0 7 1 R4
0
8 3 11
R 4 5 R1 0
1 2 4 5 6
5 3 1 2 8
0 7 19 23 22
R4 R4 R2
4
5
6
4
5
6
1 2
1 2
0 7 35 29 44 R4 R4 + 2R3 0 7 35 29 44
rang = 3.
0 0
0 0
8 3 11
8 3 11
16
6
22
0
0
0
0 0
0 0
2 4
0
1 4 5
A= 3
1
7 .
5 10
0
2
3
0
Re{enie:
2
4 R3 R3 + 3R2 1 4
5
0
1 4
R3 R3 + 11 / 2 R2
2
+
5
0
2
4
R
R
R
5
5
2
R R 5 / 2R
3
2
0 11 22 3
A= 3
1
7
~
~
5 10 R2 R2 0 5 10
0
R R3 + 5 / 2 R 2
2
0 5 10 3
3
0
R1 R2
pa rangot na e dva.
Zada~a 4.3. Da se re{i matri~nata ravenka
1 2
1 5
1 2 X = 1 5,
26
1
0
0
0
4 5
2 4
0 0
0 0
0 0
a b
. Toga{ od matri~nata ravenka go dobivame sistemot
c d
1 2c 5 2d
a + 2c = 1
, pa dobivame deka X =
kade {to i se proizvolni
d
c
b + 2d = 5
Re{enie: Neka X =
1 2c 5( 1 2c )
, pa jasno e deka rangot na vo ovoj slu~aj e
5c
c
e od oblik X =
a 0 a
c 0 c
a 2 + ac a = 0
2
.
b b = 0
c 2 + ac c = 0
a 0 a
X = 0 b 0 .
a 0 a
rang = 2 za = 1, 0,
rang = 1 za = 1, = 0,
rang = 0 za = = 0.
1 c 0 1 c
b
0 i
Vo vtoriot slu~aj ako = 1 matricata ima oblik X = 0
c
0
c
rang = 2 za = 1, rang = 1 za = 0. Rangot na ne mo`e da bide nula bideji
ako = 0 prvata redica }e bide razli~na od nula.
27
5. m n
m n
a 21 x1 + a 22 x 2 + ... + a 2 n x n = b2
.....................................................
.....................................................
a m1 x1 + a m 2 x 2 + ... + a mn x n = bm
(1)
(1) n -
.
(1) AX = B
T
T
A = [aij ] mn , B = [b1 , b2 , , bm ]m1 X = [x1 , x 2 , , x n ]n1 . A
. A ,
X = A 1 B .
, (1)
.
C
(1):
a11
a
21
C= .
.
a m1
a12
a 22
.
.
am2
.
.
.
.
.
. a1n
. a2n
. .
. .
. a mn
b1
b2
. .
.
bm
5.1. ( - ): (1) e
.
1 n = k (rang = rang = ),
(1) ,
2 o k < n (1) .
b j = 0 , j = 1, m , .
: x1 = x 2 = ... = x n = 0 .
? - :
1) Ao rang ( A) = n .
2) Ao rang ( A) < n .
Ao m = n det A = 0 .
1 2
1 3 3
0
1 4 3
2 3 0
matri~nite ravenki AX = B i YA = B .
28
desno se dobiva X = A B, Y
7
X = A B = 1
1
1
7 3 3
1 imame:
= BA . Bidejki A = 1 0
1 1
0
1 2 9 16 5
3 3 0
0
1 1 0 3 = 2 4 2 i
1
0 2 3 4 1 1 1
1
1 2 7 3 3 3 2 1
0
1 = 10 6 3 .
Y = BA = 1 0 3 1 0
2 3 4 1 1
0 11 6 3
1
0 1 1
1 1 0
i q , takvi {to za p > 0 , q 0 matricata B = pE + qA go zadovoluva uslovot B 2 = E .
Za taka najdenite vrednosti da se re{i matri~nata ravenka BX = A .
p q q
q q p
p 2 + 2q 2
B 2 = E t.e. B 2 = 2 pq + q 2
2 pq + q 2
2 pq + q 2
p 2 + 2q 2
2 pq + q 2
2 pq + q 2 1 0 0
2 pq + q 2 = 0 1 0 = E , od kade {to se
p 2 + 2q 2 0 0 1
p 2 + 2q 2 = 0
dobiva sledniov sistem ravenki za p i q :
. Od uslovite p > 0 , q 0
2 pq + q 2 = 0
se
dobiva
2 p + q = 0 q = 2 p
1
2
p = ,q = .
2
2
2
3
3
p + 8 p = 1 9 p = 1
Zna~i
za
se
dobiva
1 2 2
1
B = 2 1 2 . Sega ja nao|ame determinantata na B: det B = 1 0 taa e
3
2 2 1
nesingularna matrica i ima inverzna, koja vo ovoj slu~aj e ednakva na B, {to
sleduva od ravenstvoto B 2 = E . Imeno od BB = E = BB 1 B = B 1 . Spored toa za
matri~nata ravenka se dobiva :
4 1 1
1
BX = A X = B A = 1 4 1 .
3
1 1 4
1
29
2 6
0
1 2 0
1 1 1 X 4 2 2 = X .
3 7 3
3 1 1
Re{enie: Dadenoto ravenstvo e od oblik AX B = X AX X = B odnosno
( A E )X = B . Ja presmetuvame matricata i nejzinata determinanta :
0 2 0
A E = 1 0 1 , det ( A E ) = 6 0 sledi postoi ( A E )1 :
3 1 0
1 0 2
1
1
( A E ) = 3 0 0.
6
1 6 2
Toga{ ( A E )1
x1 + 3 x2 + 2 x4 = 1
2 x1 + 4 x2 2 x3 x4 = 3
x1 7 x2 + 3 x3 3 x4 = 2
3 x1 x2 + 4 x3 = 3
Re{enie: Dadeniot sistem mo`e da go napi{eme vo matri~en oblik na sledniov
na~in :
3
0
2 x1 1
1
2 4 2 1 x 3
2 = ili AX = B .
1 7 3 3 x3 2
0 x4 3
3 1 4
14
40 23
67
1
2
0
1
1
1
1
.
Bidej}i det A = 10 0 X = A B . A =
10 50 10 30 20
30 10 20 10
x1 4
x 1
2
Za re{enieto na sistemot se dobiva = x1 = 4, x2 = 1, x3 = 4 i x4 = 1 .
x3 4
x4 1
30
6. ,
6.1. A e . B
A S, :
A = S 1 B S S A = B S , A B .
,
1 A B B A ,
2 A B B C A C .
6.1. A e B.
A n e B n .
: S
A = S 1 BS .
A n = S 1 BS
) = (S BS)(S
BS ) (S BS ) =
= S B S S B S S BS = S 1
BB
B S = S 1 B n S .
6.2. A e H 1 AH , H e
. A e
HAH 1 .
: S A = S 1 H 1 AH S .
)(
A = S 1 H 1 AH S = S 1 H 1 H 1 H A H 1 H HS = H 2 S
) (HAH )(H S )
2
A e HAH 1
H 2 S .
6.2. A = [aij ] e n. E A
( A E ) A , a
det(E A)
n -
( ) = det (E A) = n (a11 + a 22 + ... + a nn ) n 1 + ... + (1) n det A .
6.1. A B
.
:
= det(E B).
: !
31
6.3. A e ( ) = det(E A) e
.
A .
( A)
A ( ) .
6.3. ( ) = 3 32 + 2 5
A . ( A) .
: ( A) = A 3 3 A 2 + 2 A 5 E .
6.2. (-): A ( ) e
A , ( A) = 0 , A e
( A) .
,
AX = X , A = [aij ]
, - X - .
(E A)X = 0 X
, det( E A) = 0 (
- ). det( E A) = 0
A 1 , 2 ,..., n
() .
X 1 , X 2 ,...., X n
() .
(E A)X = 0
1 3
.
4 2
6.4. A =
det( E A) = 0 ,
1 = 2, 2 = 5 . 1 = 2
2 3 10 = 0
3 x1 3 x 2 = 0
3 3 x1 0
=
1 = , 2 = ,
4 x1 4 x 2 = 0
4 4 x 2 0
(1 E A)X 1 = 0
1
X 1 = t , t R \ {0} .
1
3 / 4
2 = 5 X 2 = t
, t R \ {0} .
1
0 0 2
6.4. A = 1 2 1 .
1 0 3
: det( E A) = 0 , 1 / 2 = 2, 3 = 1 .
1 / 2 = 2 :
32
2 0 2 x1 0
1 0 1 x = 0 = , = , = .
1
2
3
2
1 0 1 x3 0
1 0
s s 0
X = t = 0 + t = s 0 + t 1 t , s R \ {0}.
1 0
s s 0
t = s = 1
1
X 1 = 0 ,
1
0
X 2 = 1 .
0
3 = 1 :
2
0
2 x1 0
1
1 1 1 x 2 = 0 1 = 2 , 2 = , 3 = , X 3 = 1 .
1 0 2 x3 0
1
6.3. Ao e A k, kN e
Ak.
6.4. Ao P e
A , P 1 AP
D A.
( .)
6.1. A D = P 1 AP .
6.2. A k = PD k P 1 , kN,
1k 0 ... 0
0 k2 ... 0
Dk =
.
... ... ... ...
0 ... kn
0
6.5. P
1 3
P 1 AP = D, D
A=
4 2
A.
: A 1 = 2, 2 = 5 ,
3 / 4
1
X 1 = X 2 =
.
1
1
1 3 / 4
1 4 3
P=
P 1 =
1
7 4 4
1
2 0
P 1 AP =
= D.
0 5
33
0 0 2
6.6. A = 1 2 1 .
1 0 3
6.6. ,
A , 1 / 2 = 2, 3 = 1 ,
1
X 1 = 0 ,
1
0
2
X 2 = 1 X 3 = 1 .
0
1
1 0 2
1
1
P = 0 1 1 , P = 1
1 0 1
1
2 0 0
1
P AP = 0 2 0 = D . ( 6.1) D
0 0 1
A.
34
0 2
1 1 .
0 1