PENDAPAT TOKOH-TOKOH

(1) George (1970) melihat pemikiran sebagai suatu proses penyelesaian

masalah
dan pelakuan semula jadi yang kompleks.
Satu lagi elemen baru yang diperkenalkan dalam Reformasi Pendidikan ialah
Kemahiran Berfikir. Berfikir adalah satu kemahiran dan bukan kebolehan
semula jadi. Kepintaran akal atau intelligent tidak bererti mempunyai
kemahiran berfikir sekiranya ia tidak menguasai kemahiran itu. George (1970)
melihat pemikiran sebagai suatu proses penyelesaian masalah
dan pelakuan semula jadi yang kompleks.
dan perlakuan semulajadi yang kompleks.

(2) Edward de Bono (1976) pula mengaitkan kemahiran berfikir dengan

pemikiran lateral yang membawa
lateral yang membawa maksud bukan sahaja untuk menyelesaikan masalah,
malahan juga berfikir untuk melihat sesuatu dengan pelbagai perspektif bagi
maksud bukan sahaja untuk menyelesaikan masalah, malahan juga
berfikir untuk melihat sesuatu
dengan pelbagai perspektif bagi menyelesaikan masalah.

(3)
Meyer (1977) pula melihat pemikiran sebagai melibatkan pengelolaan
operasi-operasi
mental tertentu yang berlaku dalam minda atau sistem
kognitif seseorang yang bertujuan
menyelesaikan masalah.

(4)
Chaffee (1988) pula, pemikiran merupakan proses luar biasa yang
digunakan dalam proses membuat
keputusan dan menyelesaikan masalah.

Oleh itu pemikiran ialah proses menggunakan minda untuk mencari

makna dan
dan pemahaman terhadap sesuatu, meneroka pelbagai
kemungkinan idea atau ciptaan dan membuat
pertimbangan yang wajar bagi membuat keputusan dan
menyelesaikan masalah dan seterusnya
membuat refleksi dan metakognitif terhadap proses yang
dialami.....(Nordin Tahir PIPP

Onosko dan Newmann (1994) menjelaskan bahawa Pemikiran Aras Tinggi (higherorder thinking) didefinisikan sebagai penggunaan minda secara meluas untuk
menghadapi cabaran-cabaran baru. Penggunaan minda secara meluas berlaku
apabila seseorang itu perlu mentafsir, menganalisis atau memanipulasi maklumat
untuk menjawab soalan atau menyelesaikan masalah yang dikemukakan. Hanya
dengan mengaplikasikan maklumat yang telah diperoleh lebih awal untuk menjawab
atau menyelesaikan masalah dalam situasi baru mungkin tidak akan membuahkan
hasil. Mengikut Zevin (1995), pada kebiasaannya, Pemikiran Aras Tinggi merupakan
perluasan maklumat yang sedia ada dalam minda untuk menghasilkan sesuatu yang
baru atau asli. Masalah-masalah yang mempunyai pelbagai kemungkinan
penyelesaian merupakan nadi kepada Pemikiran Aras Tinggi.

HOTS merupakan satu program kemahiran berfikir yang menggunakan aktivitiaktiviti pemikiran peringkat tinggi melalui komputer untuk memperbaiki kemahiran
asas, keyakinan sosial dan kemahiran penyelesaian masalah pelajar (Pogrow, 1985).
Penguasaan kemahiran dan keyakinan adalah syarat yang penting untuk pelajar
melibatkan diri dengan cekap dalam aktiviti pembelajaran yang kompleks.
Sebelum menggunakan komputer, guru mengadakan satu perbincangan pemikiran
di mana pelajar diminta menerangkan akibat dari strategi mereka dan guru juga
mengutarakan soalan-soalan yang mencabar untuk pelajar selesaikan. Perlaksanaan
program HOTS adalah berpisah dari pengajaran kelas yang biasa; di mana HOTS
menggabungkan aktiviti komputer yang membolehkan pelajar menguji secara serta
merta akibat dari idea mereka terhadap soalan-soalan, dengan kaedah pengajaran
yang memberikan peluang kepada pelajar untuk banyak berfikir secara berkesan.
HOTS membantu pelajar membina strategi untuk menghubungkan idea-idea
mereka secara berkesan.

Berfikir secara selari -menggunakan teknik ~Enam Topi Berfikir Edward

de Bono

Selalu berfikir secara serentak, terlalu banyak yang masuk dalam otak.
Tetapi dengan kaedah pemikiran selari 'paralel thinking' kita melakukan
satu cara berfikir sahaja. Kaedah ini digunakan oleh jurutera pereka TV
warna. Dalam TV ada tiga tiub, tiap-tiap satu tiub mengeluarkan warnawarna yang berlainan. Tapi pada skrin TV tiap-tiap warna bergabung dan
menghasilkan warna-warna yang penuh. Dalam proses percetakan
gambar, proses yang serupa juga digunakan. Kaedah enam topi berfikir
pun begitu.
Topi-topi berfikir yang diciptakan ialah:
Hijau: Pemikiran kreatif
Hijau otak yang subur dengan idea- gunakan topi apabila berfikir.
Sewaktu pakai topi ini jangan peduli sama ada idea itu betul atau salah.
Lebih banyak lebih bagus. Idea gila gila pun tak apa. Pakai topi ini waktu
mula-mula berfikir. Situasi sesuai apabila hendak menyelesaikan
masalah.
Topi hijau pula mewakili kreativiti. Ia melambangkan tenaga pemikiran
yang melihat sesuatu perkara dari perspektif yang baru dan juga
mengeluarkan idea-idea yang kreatif dalam kaedah penyelesaian
masalah.Topi hijau membantu kita untuk bergerak kehadapan dengan
menjanakan idea-idea alternatif yang lebih baik berbanding idea asal. Ia
juga digunakan untuk menyelesaikan atau memperbaiki masalah yang

dilihat melalui topi hitam.

Kuning
Lambang pemikiran konstruktif atau membina. Kuning lambang hari
cerah. Digunakan untuk mencari faedah dan manafaat daripada apa-apa
idea yang diterbitkan oleh topi hijau. Bagi topi kuning semua idea boleh
diperbaiki. Tidak ada yang mustahil. Semuanya boleh belaka. Idea yang
comot sekalipun boleh digilap. Situasi yang paling baik untuk memakai
topi ini ialah apabila mendengar idea-idea yang banyak kelemahan.
Putih
Lambang pemikiran objektif. Tujuan untuk mencari maklumat sematamata. Berapa? Siapa? Di mana? Bila? bagaimana? Tidak emosi. Tidak
prejudis. Tidak timbul soal suka atau tidak suka. Gunakan Topi ini
sebelum membuat keputusan memilih mana-mana alternatif. Topi ini
akan memastikan keputusan yang diambil adalah berdasarkan maklumat
yang betul
Topi putih digunakan untuk mengumpul secara objektif segala maklumat
yang berkaitan dengan apa yang sedang kita amati. Setiap pengguna topi
putih tidak seharusnya memberi sebarang penilaian atau pendapat
terhadap sesuatu maklumat.
Pendapat sendiri tidak akan dibenarkan sama sekali untuk dimasukkan
sebagai maklumat yang hendak dikumpul atau menguatkan sesuatu
pendapat. Hal ini amat bertentangan dengan pemikiran tradisional yang
mana lebih cenderung kepada membuat keputusan terlebih dahulu dan
hanya selepas itu sahaja barulah membuat jangkaan fakta-fakta untuk
menyokong keputusan berkenaan.
Topi putih seringkali digunakan pada permulaan perbincangan untuk
mencorakkan latar belakang sesuatu masalah. Ia juga boleh digunakan
sekali lagi pada akhir perbincangan bagi memastikan sesuatu cadangan
atau keputusan yang telah dibuat itu adalah berdasar kepada maklumat
yang telah dikumpulkan.

Hitam
Lambang pemikiran yang kritikal dan negatif. Hitam lambang malam yang
gelap. Segalanya tiada harapan. Apabila memakai topi ini cari semua
yang salah, yang silap, yang sukar, yang berisiko dan berbahaya. Topi ini
sesuai digunakan untuk menghasilkan pelan kecemasan. Situasi ini sesuai
memakai topi, sebelum membuat sebaraang tindakan. Fikirkan apa yang
buruk dan yang baik.
Topi hitam digunakan untuk menganalisis idea atau meneliti sesuatu
cadangan secara logikal dari aspek undang-undang, keselamatan dan
lain-lain agar kita lebih berhati-hati sebelum menerima sesuatu
keputusan atau cadangan. Dalam erti kata lain kita melihat sesuatu
keputusan itu dari sudut negatif. Negatif di sini bermaksud berhati-hati
atau melindungi kepentingan sendiri. Ini penting kerana ia dapat
menonjolkan kelemahan sesuatu keputusan yang akan diambil. Ia juga
membenarkan kita untuk menyingkir, mengubah dan menyediakan pelan
kecemasan untuk mengatasi sebarang kemungkinan.
Topi hitam juga dapat membantu kita menjadikan perancangan yang
dibuat itu lebih kukuh dan fleksibel. Ia juga membantu kita dalam
menjangkakan risiko-risiko yang mungkin berlaku sebelum membuat
sebarang keputusan.
Merah
Topi Merah Lambang pemikiran emotif dan nilai. Warna merah lambang
ghairah dan nafsu. Topi ini membenarkan kita mengambil kira emosi
semasa berfikir. Situasi yang sesuai memakai selepas mengambil semua
fakta yang ada.
Menggunakan topi merah kita akan melihat sesuatu masalah itu dengan
menggunakan emosi atau intuisi sama ada secara positif atau negatif
tanpa perlu menjelaskan sebabnya dan bukan digunakan untuk
mengubah sesuatu perkara atau idea yang telah dibuat. Ia juga cuba
untuk memahami macam mana orang lain akan bertindak dengan emosi.

Biru
Topi Biru Lambang langit. Topi diatas sekali. Mengawasi topi-topi lain
bekerja. Topi biru mewakili kawalan proses berfikir secara
keseluruhannya ataupun dalam bahasa yang lebih mudah ia digunakan
untuk mengawal kegunaan topi berfikir yang lain. Kebiasaannya, ia
digunakan oleh pengerusi mesyuarat atau ketua perbincangan.
Ia boleh digunakan pada awal perbincangan untuk menjelaskan perkara
yang akan dibincangkan, menjelaskan tujuan sesuatu perbincangan dan
merancang corak pemikiran yang akan digunakan dalam perbincangan
tersebut. Pemikir yang memakai topi biru boleh bersuara semasa
perbincangan sedang berlangsung untuk mengawal perbincangan agar
tidak kelam kabut dan pengunaan topi lain adalah mengikut peraturan.

"Thinking is the ultimate human resource. Yet

we can never be satisfied with our most important skill. No matter how
good we became, we should always want to be better."
"What I am putting forward in this book is a very simple concept which
allows a thinker to do one thing at a time. He or she becomes able to

separate emotion from logic, creativity from information, and so on."

"The six thinking hats allow us to conduct our thinking as a conductor
might lead an orchestra."
"Six Thinking Hats" by Edward de Bono
Yang manakah warna topi berfikir pilihan anda? Semoga ia dapat
membantu kita dalam membuat keputusan atau mengendalikan sesuatu
perbualan dan perbincangan apabila menggunakan kaedah 6 topi berfikir
ini :) Sesuatu yang menarik untuk difikirkan bukan?

Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT)

1.0

PENDAHULUAN

Dalam usaha kita untuk bersaing dengan negara-negara termaju di dunia, sistem
pendidikan kita perlu berupaya melahirkan generasi muda yang berpengetahuan,
mampu berfikir secara kritis dan kreatif serta berupaya berkomunikasi dengan
berkesan pada peringkat global. Di harapkan langkah mengaplikasikan Kemahiran
Berfikir Aras Tinggi (KBAT) dalam PdP akan dapat menaikkan prestasi negara
khususnya dalam persaingan peringkat antarabangsa terutama dalam
pentaksiran Programme for International Student Assessment (PISA) dan Trends in
International Mathematics and Science Study (TIMSS) yang dinyatakan dalam Pelan
Pembangunan Pendidikan 2013-2015.

2.0

KONSEP & TEORI KEMAHIRAN BERFIKIR ARAS TINGGI (KBAT)

KBAT melibatkan kemahiran intelek yang tinggi. Kemahiran ini kebiasaan melibatkan
merujuk kepada empat aras teratas dalam Taksonomi Bloom iaitu mengaplikasi,
menganalisa, menilai dan mencipta.

KBAT juga mengaplikasikan pemikiran secara kritikal, pemikiran kreatif, pemikiran

logical, pemikiran reflektif dan meta kognitif. Secara mudahnya murid mencerap
sesuatu data atau maklumat kemudian diproses dalam minda dan akhirnya
dikeluarkan semula dalam pelbagai bentuk. Kemahiran berfikir ini juga dikatakan
sebagai berfikir secara kritis dan kreatif.
Memiliki kemahiran ini murid bebas untuk membanding, membeza, menyusun atur,
mengelas dan mengenal pasti sebab dan akibat mengikut pendapat dan pandangan
mereka sendiri. Andai kata diberikan suatu soalan maka murid boleh memberi
jawapan dalam pelbagai bentuk, idea baru dan melihat daripada beberapa sudut. Di
sinilah dikatakan wujudnya pemikiran berbentuk kreatif, inovatif dan mereka cipta di
kalangan murid.

KBAT ini juga mempunyai kelebihan lain iaitu dapat meningkatkan lagi keupayaan
dan kebolehan sedia ada pada murid. Mereka akan dapat mengawal, memandu dan
mengukur pembelajaran yang telah mereka kuasai. Kebolehan ini akan menjadikan
mereka lebih produktif dan berdaya saing. Seterusnya sudah tentu dapat
meningkatkan kefahaman dan memperkukuh pembelajaran dalam apa sahaja
perkara yang mereka pelajari nanti.

Bagi menerapkan kemahiran berfikir aras tinggi dalam kalangan murid maka
peranan guru sangat signifikan. Usaha ke arah itu perlu dilakukan secara
bersungguh-sungguh. Sebenarnya kemahiran berfikir ini bukanlah asing kepada
guru kerana mereka telah didedahkan tentang konsep dan kaedah kemahiran ini
semasa mengikuti latihan perguruan di maktab atau universiti suatu ketika dahulu.
Walau apa pun guru perlu terus ditingkatkan keupayaan kemahiran berfikir mereka
supaya dapat memberikan yang terbaik kepada murid dalam pengajaran mereka.
Antara cara berkesan yang boleh dilakukan untuk menerapkan KBAT dalam PdP
ialah dengan mengemukakan soalan-soalan yang berunsurkan KBAT semasa
proses PdP dijalankan. Soalan dikemukakan adalah soalan yang membolehkan
murid untuk mengaplikasi, menganalisa, mensintesis dan menilai suatu maklumat
daripada sekadar menyatakan semula fakta atau hanya mengingati fakta yang telah
dipelajari.

2.1

Perbandingan Teori Berkaitan KBAR dan KBAT Dalam Matematik

Kemahiran Berfikir Aras Rendah (KBAR)

Kemahiran Berfikir Aras T

Lower-order thinking (LOT) is often characterized by the recall of

information or the application of concepts or knowledge to familiar
situations and contexts. Resnick (1987)

Characterized higher-order thinking (HO

LOT tasks requires a student to recall a fact, perform a simple

operation, or solve a familiar type of problem. It does not require

The use of complex, non-algorithmic th

which there is not a predictable, well-re

Resnick (1987)

the student to work outside the familiar Schmalz (1973)

pathway explicitly suggested by the task

worked out example. Stein and Lane (

LOT is involved when students are solving tasks where the

solution requires applying a well-known algorithm, often with no
justification, explanation, or proof required, and where only a
single correct answer is possible.

HOT as solving tasks where no algorit

justification or explanation are required
solution may be possible. Senk, et al (

Senk, Beckman, & Thompson (1997)

LOT as solving tasks while working in familiar situations and

contexts; or, applying algorithms already familiar to the
student. Thompson (2008)

HOT involves solving tasks where an a

taught or using known algorithms while
contexts or situations.
Thompson (2008)

Jadual 1

1.0

PERBEZAAN ANTARA MASALAH RUTIN DAN BUKAN RUTIN

Secara umum, masalah boleh diklasifikasikan sebagai masalah rutin dan masalah
bukan rutin. Masalah rutin hanya memerlukan beberapa prosedur seperti operasi
aritmetik untuk mendapatkan penyelesaian.
Sebaliknya, jika situasi masalah itu tidak boleh diselesaikan mengikut kaedah
pengiraan biasa maka ia dikenali sebagai masalah bukan rutin. Dalam situasi
seperti itu, pelajar meneroka cara penyelesaian yang lebih mendalam untuk
menyelesaikan masalah tersebut.

3.1

Masalah Rutin

Masalah rutin merupakan masalah yang melibatkan hanya satu operasi aritmetik
sahaja dalam menyelesaikannya. Dalam menyelesaikan masalah rutin, kita hanya

perlu memahami masalah, memilih operasi yang sesuai serta mengaplikasikan

algoritma-algoritma yang telah dipelajari. Prosedur penyelesaiannya adalah sudah
kita ketahui. Ketika menyelesaikan masalah rutin, kita perlu mengenalpasti

1.

Apakah soalan yang perlu dijawab

2.

Fakta-fakta atau nombor yang perlu digunakan

3.

Operasi-operasi yang perlu digunakan

4.

Anggaran nilai penyelesaian

Masalah rutin memberi kesan seperti berikut kepada kita:

a.

Memberi latihan dalam mengingat fakta-fakta asas dan langkah-

langkah yang berurutan

b.

Mempertingkat kemahiran-kemahiran dalam operasi asas

c.

Memberi peluang untuk berfikir tentang perkaitan antara

sesuatu operasi dan aplikasinya kepada situasi-situasi sebenar.

Contoh-Contoh Soalan Rutin

Contoh 1 :
Ali makan 2 keping roti. 5 minit kemudian, dia makan 1 keping lagi roti. Berapa
banyak keping roti Ali makan kesemuanya?
Contoh 2:
Maria membeli sekotak susu dengan harga RM1.55 dan sebungkus biskut dengan
harga RM1.70. Berapakah jumlah wang yang dibayar oleh Maria?
Contoh 3 :

Cari perimeter segi empat tepat yang mempunyai panjang 8 meter dan lebar 17
meter.
Contoh 4 :
Cari panjang sebuah segi empat tepat yang mempunyai luas 48 meter persegi dan
lebar 6 meter.

3.2

Masalah Bukan Rutin

Masalah bukan rutin merupakan masalah yang memerlukan proses-proses yang

lebih tinggi dalam menyelesaikan masalah berbanding masalah rutin. Untuk mencari
penyelesaian dalam masalah bukan rutin adalah bergantung kepada kebolehan
menggunakan pelbagai strategi penyelesaian masalah bersama dengan fakta-fakta
dan maklumat dalam pertimbangan. Prosedur penyelesaian masalah bukan rutin
tidak kita ketahui. Masalah bukan rutin biasanya diselesaikan dengan pelbagai cara
yang memerlukan proses pemikiran yang berbeza.
Antara kesan positif dalam mengaplikasikan masalah bukan rutin ialah seperti
berikut:
1. Dapat mengembangkan penggunaan strategi-strategi penyelesaian masalah
2. Memberi peluang untuk memikirkan pelbagai cara penyelesaian, berkongsi
kaedah-kaedah penyelesaian masalah serta meningkatkan keyakinan diri dalam
penyelesaian masalah matematik
3. Dapat menikmati keindahan dan logik yang wujud dalam matematik
4. Meningkatkan kemahiran berfikir secara kritis.
Contoh-contoh soalan bukan rutin

Contoh 1 :

Maria membeli sekotak susu dengan harga RM1.55 dan sebungkus biskut dengan
harga RM1.70. Dia memberikan RM4.00 kepada jurujual. Berapakah bilangan
syiling yang diterima oleh Maria sekiranya jurujual itu memberikannya beberapa
syiling 5 sen, 10 sen dan 20 sen?
Terangkan jawapan anda?

Contoh 2 :
Mamat ingin membina pagar bagi reban ayam yang berbentuk segi empat. Dia
mempunyai 20 meter wayar pagar.

1.

Apakah saiz segi empat yang boleh beliau hasilkan?

2.

Bentuk manakah yang terbaik

Contoh 3 :
Antara nombor-nombor berikut, nombor yang mana berbeza? Mengapa?
23, 20, 15, 25
Contoh 4 :
Ali telah membeli sebuah basikal dan kemudian menjualnya kepada rakannya
dengan harga RM240. Dia telah mendapat keuntungan sebanyak 20% selepas
menjual basikal itu.
Berapakah harga kos basikal tersebut ?
3.3

Nota Aktiviti

Perbincangan kumpulan kecil dijalankan secara berpasangan. Tugasan yang

diberikan adalah menukarkan soalan rutin (KBAR) kepada soalan bukan rutin
(KBAT).

Soalan-soalan rutin yang dikemukakan adalah seperti berikut :

1.

RM 210 RM 30 =

2.

Rajah menunjukkan sebuah segi empat tepat

84= ?
Kira luas, dalam cm, segi empat tepat tersebut.
Pelbagai jenis soalan akan diberikan oleh peserta. Perbincangan akan dilakukan
bagi menentukan soalan-soalan yang dikemukakan adalah bukan rutin atau tidak.

Cadangan jawapan :

1.

Pak Ali mempunyai wang sebanyak RM210. Dia memberikan wang

tersebut kepada Chong dan Raju. Raju menerima RM30 kurang daripada
Chong.

Berapakah jumlah wang yang diterima oleh Chong?

Jelaskan bagaimana anda mendapat jawapan?

1.

Johan ingin menggunakan seutas dawai yang panjangnya 24 cm untuk

membentuk satu rangka segi empat dengan luas yang maksimum.

Apakah panjang dan lebar bentuk segi empat itu?

2.0

KEPELBAGAIAN STRATEGI DALAM PENYELESAIAN MASALAH

Strategi juga merujuk kepada prosedur yang akan membantu anda untuk memilih
pengetahuan dan kemahiran yang digunakan di semua langkah penyelesaian
masalah. Strategi yang dipilih harus fleksibel agar dapat digunakan untuk
menyelesaikan pelbagai masalah. Berikut adalah beberapa strategi yang boleh
digunakan.
Penyelesaian masalah merupakan fokus utama dalam pengajaran dan
pembelajaran matematik. Justeru, pembelajaran dan pengajaran perlu melibatkan
kemahiran penyelesaian masalah secara komprehensif dan merentasi keseluruhan
kurikulum. Perkembangan kemahiran penyelesaian masalah perlu diberi penekanan
sewajarnya supaya murid dapat menyelesaikan pelbagai masalah secara berkesan.
Kemahiran ini melibatkan langkah-langkah seperti berikut :
Memahami dan mentafsirkan masalah
Merancang strategi penyelesaian
Melaksanakan strategi
Menyemak semula penyelesaian
Kepelbagaian penggunaan strategi umum dalam penyelesaian masalah, termasuk
langkah-langkah penyelesaiannya harus diperluaskan lagi penggunaannya dalam
mata pelajaran ini. Dalam menjalankan aktiviti pembelajaran untuk membina
kemahiran penyelesaian masalah ini, perkenalkan masalah yang berasaskan aktiviti
manusia. Melalui aktiviti ini murid dapat menggunakan Matematik apabila berdepan
dengan pelbagai situasi harian yang lebih mencabar. Antara strategi-strategi
penyelesaian masalah yang boleh dipertimbangkan :
Cuba jaya / teka uji

1.

Membina senarai / jadual / carta yang sesuai

2.

Mengenal pasti kemungkinan

3.

Menggunakan algebra

4.

Mengenal pasti pola

5.

Melukis gambarajah

6.

Guna Kaedah Unitari

7.

Guna Model

8.

Menyelesaikan masalah kecil terlebih dahulu

10. Guna rumus

11. Guna analogi / perbandingan
12. Lakonan / ujikaji
13. Mempermudahkan masalah
14. Membuat anggaran
15. Mental arimetik
4.1

Strategi : (Cuba jaya / Mengenal pasti kemungkinan / Melukis

gambarajah / Guna rumus)

Contoh soalan yang diberikan ini mempunyai pelbagai strategi penyelesaian
masalah.
Contoh Soalan:
Johan ingin menggunakan seutas dawai yang panjangnya 24 cm untuk membentuk
satu rangka segiempat dengan luas yang maksimum. Apakah panjang dan lebar
bentuk segi empat itu?
Penyelesaian :

Melukis gambarajah

Lukis atau lakar seberapa banyak gambarajah bentuk segi empat. Cuba letakkan
nombor pada setiap sisi sehinggaberjaya menemui perimeter yang berjumlah
24 cm. Kemudian, gunakan kemungkinan kemungkinan nombor lain yang
difikirkan sesuai. Seterusnya, gunakan rumus luas segi empat untuk mencari luas
maksimum segi empat tersebut dengan mendarab panjang dan lebar. Akhirnya,
padanan nombor yang sesuai dan munasabah akan ditemui bersesuaian dengan
kehendak soalan tersebut iaitu seperti gambarajah di bawah.

Bentuk-bentuk yang berkemungkinan :

Jawapannya ialah 6 cm x 6 cm = 36 cm. Jawapan ini dipilih kerana bentuk itu

mempunyai luas maksima jika dibandingkan dengan bentuk yang lain.

4.2

Strategi : (Guna Kaedah Unitari / Guna rumus / Guna algebra dan

Melukis gambarajah)

Contoh Soalan :

Ali telah membeli sebuah basikal dan kemudian menjualnya kepada John dengan
harga RM 240. Dia telah mendapat keuntungan sebanyak 20% selepas menjual
basikal itu. Berapakah harga kos basikal tersebut?

Penyelesaian :

i)

Guna Kaedah Unitari

Untung

= 20%

Harga Jual

= RM 240 (100% +20%)

Harga Kos

= (100%)

Oleh itu,

120% = RM 240

1%

=?

Cari nilai 1% terlebih dahulu.

RM 240 120 = RM 2

Oleh itu, 1% = RM 2
Harga Kos
= RM 200

= RM 2 100

ENDIDIKANKESIHATANHBHE1203
StrategiPengajaran
Strategipengajaranadalahmerujukkepadacaracarabagaimanaguru
mengendalikansesuatuaktivitipembelajarandengansistematikdanbukan
dengancaracubajaya.Iamerupakantindakantindakanspesifikyang
dilakukandengansengajaolehguruuntukmencapaimatlamatmatlamatkhusus
dalamprosespembelajaran.Gurumemerlukankemahiranuntukmerancangdan
menguruskankaedahdanteknikpengajaransupayadapatdisampaikankepada
muridmuriduntukmemperolehihasilpembelajaranmaksimum.Aspekaspek
yangperludiambilkiraolehgurusemasamenentukanstrategipengajaran

yangsesuaiialahobjektifpengajaran,prosespengajaran,isikandungan,
persediaandankebolehanmengajar,gayaperibadipengajarandan
persekitarandidalambilikdarjah.
Antaracontohcontohstrategipengajaranialahstrategipemusatanguru,
strategipemusatanmurid,strategipemusatanbahandanstrategiberasaskan
tugasan.
Darisegistrategipemusatanguru,iadikenalisebagaieksplisit.Ia
merupakanstrategipengajarandanpembelajaranyangtelahlamadiamalkan
didalambilikdarjah.Strategipemusatanguruinimeletakkanguru
ditengahtengahaktivitibilikdarjah.Dalamstrategiini,guruperlu
menguasaidanmengawalsegalaaktivitipembelajaran.Dalamaktiviti
pengajarandanpembelajaran,gurumemainkanperananyangpentingsedangkan
muridhanyaberperanansebagaipenontonsahaja.Bentukkomunikasidan
interaksidiantaragurudanmuridadalahsehala.Gurubanyakbercakapdan
muridbanyakmendengar.Cirikepimpinangurujugabersifatautokratik.
Muridmuridtidakberpeluangmenyumbangkanpendapatmereka.Guruyang
banyakbertindakdanmemberiarahan.Strategipengajarandanpembelajaran
pulalebihmengutamakanpencapaianobjektifpengajaranguru.Penyebaran
ilmupengetahuanlebihdiutamakandaripadapenyebarannilainilaimurni
danperkembanganemosiolehguru.

Strategiinimementingkanpencapaianmuridmuridberdasarkankeputusan
ujiandanpeperiksaan.Teknikgurumengajaradalahtertumpukepada
penyampaianfaktafakta.Pembelajaranmuridbanyakberbentukmengingatdan
menghafal.Justeruitu,muridkurangberupayamembuatinterpretasi.
Interaksidiantaramuridjugapasifdansifatsifatsocialpositifkurang
dipupuk.Strategiinimementingkanpengolahankaedahkeseluruhankelas.
Perbezaanmuriddarisegikebolehandanminattidakdiberiperhatianoleh
guru.Akibatnya,dibawahstrategiini,muridmuridmenjadikurangkreatif
danberinisiatif.Strategiinimenggunakanpersembahanbahandalam
langkahlangkahkecildansistematikdenganhentianuntukmenyemak
pemahamanmurid.Strategipemusatangurumengandungipengajaranyang
mempunyailangkahlangkahkecilyangmenegaskanlatihanamalimurid

selepassetiaplangkah.Perananguruialahmenyampaikanbahan,membimbing
muridpadasesiawallatihanamalidanmembekalkansetiapmuriddengan
amaliyanglebihtinggidankerap.
Strategipemusatanmuridpulamenunjukkanmuridmemainkanperananpenting
dalampengajarandanpembelajaran.Aktivitiinimenjadikanmuridsebagai
fokusutamadalamprosespembelajaran.Muridmuriddigalakkanmelibatkan
dirisecaraaktifdalampengajarandanpembelajaranmelaluikaedah
kumpulan,inkuiripenemuan,perbincangan,penyoalan,penyelesaianmasalah,
bermain,simulasidanlainlain.Strategiinimungkinlebihsesuaiapabila
maklumattidakdapatdisampaikandenganberkesanmelaluistrategi
pemusatangurudanapabilamatlamatpengajaranmerangkumikemahiran
kreatifdankritikal.Dalamaktivitipengajarandanpembelajaran,murid
memainkanperananpenting,sedangkanguruhanyasebagaipembimbingkepada
murid.Komunikasidaninteraksidiantaragurudanmuridadalahduahala.
Gurumenggunakankaedahmenyoaldanmembimbingmuridsupayaberfikirdan
bertindakbalasmemberijawapan.Cirikepimpinangurubersifatdemokratik
danmuridsentiasadigalakkanmemberikanpendapatmerekauntukmencapai
objektifpembelajaranmurid.Gurumengamanahkantanggungjawabyanglebih
kepadamurid.

Strategiinilebihberkesandalammengembangkankebolehanmuriddalam
mengaplikasikankonsepdansikappositif,menggalakkanmotivasi,
mengembangkanpenyuburandiridanmenggalakkankemahiransosial
berkumpulan.Strategiinimenimbulkandanmewujudkanpersekitarankelas
yangmembolehkanmuriddapatberinteraksidengangurudanmuridlain.
Strategipemusatanberasaskanbahanterbahagikepadaduakategoriiaitu
bahanpengajarandanbahanpembelajaran.Bahanbahanyangdigunakanadalah
seperticarta,graf,peta,spesimen,modelgambar,slaidvideo,perakam
pitadanprojektor.Bahanyanglebihcanggihadalahpakejpembelajaran
berasaskankomputer,CDROM,komputermultimedia,cakerpadatinteraktif,
bahandaripadainternet,persidanganteledanpersidanganvideo.Strategi
inimemupuksifatsifatsocialyangpositifkhasnyaapabilamuriddanguru
berkongsisumberdanbahan.Muridakanmendapatpengalamanrealistik

keranadapatmelihatsituasisebenarataubahanmaujuddankonkritserta
bolehmenjadikanprosespengajaranlebihbermakna.Interaksiyangberlaku
dalambilikdarjahbanyakhalaiaituantaragurudenganbahan,bahan
denganmuriddangurudenganmuriddanbahan.Strategiinimengutamakan
kecekapandankemahiranmuriddalammemanipulasikanpelbagaijenisbahan.
Strategiinisesuaidigunakangurukeranaiamenekankanperkembangan
jasmani,kognitifdanrohanimurid.Pembelajaranberasaskansumbersangat
bergunadalammembantugurumenghadapimuridpelbagaikeperluanserta
menyediakanpelbagaiwahanauntukmuridbelajarpadakadarmasingmasing
padasetiapmasadantempat.
Guruyangmenggunakanstrategiberasaskantugasanmelibatkanmuriddalam
aktivitiataumemberipeluanguntukmengamalkandanmengaplikasikanapa
yangsedangmerekabelajar.Aktivitiatautugasantersebutmembukapeluang
kepadamuridmenerimabimbingan,pelbagaistrategimempermudahkantugasan
atauscaffoldingbentuklainyangdiperlukanuntukmembolehkanmereka
melaksanakantugasandenganjaya.Aktivitiyangdipilihdenganbijakperlu
disampaikandenganberkesan,dipantaudanditeruskansekiranyainginkan
kesanmaksimum.Justeruitu,guruperlumenyediakanmuriddengan
memberikanbimbingandanmaklumbalassemasaaktivitidanmenstruktur
refleksipascaaktivitiselepassesuatuaktiviti.

Semasamemperkenalkanaktiviti,guruperlumenekankantujuannyadengan
carayangbolehmembantumuridmelibatkandiridalamaktivititersebut
denganideayangjelasakanmatlamatyangingindicapai.Kebanyakan
tugasanbersamadenganmuridakanmemberimaklumbalastentangpersembahan
merekadanmengukuhkanideautamadenganmengaitkankepadamatlamat
keseluruhan.Antaratugasanyangbolehdiberikanialahberlakon,menyanyi,
membuatmodel,perbahasandanperbincangan.

StrategiPembelajaran
Gurudigalakkanuntukmenggunakanpelbagaistrategipengajarandan
pembelajaranuntukmengoptimumkanpembelajaran.Strategiyangdicadangkan

berasaskanpadasatukontinumdaripemusatangurupemusatanmurid.
Strategiyangdipilihuntukpengajarandanpembelajaranefektifmesti
memenuhikeperluanpelajardaniasesuaidenganiklimsekolah.Antara
jenisjenisstrategibagistrategipembelajaranialahstrategidirektif,
strategipemerhatian,strategimediatif,strategigeneratif,strategi
kolaboratif,strategiOutsidecontextdanstrategimetakognitif.
Strategidirektifmemerlukanmuridbelajarmelaluipenerangantentang
konsepataukemahiranolehgurudankemudiandiikutiolehujiankefahaman
danlatihandenganbimbinganguru.Contohnyaadalahsepertimelaluikuliah
danlatihtubi.
Strategipemerhatianpulamemerlukanmuridbelajardenganmemerhati
perbuatanoranglainatauperlakuansesuatukemahiran.Antaranyaadalah
sepertidemonstrasidanmodel.
Strategimediatifialahmuridbelajarmelaluiinteraksiyangdirancang
olehguruuntukmenolongmurid.Pertama,ianyamemerlukanmuridbelajar
bagaimanauntukmengaplikasipengetahuanuntukmenyelesaikanmasalah.
Kedua,membuatkeputusan.Ketiga,mengenalpastiandaiandankeempat,
menilaikebenaranandaian,keputusandanhipotesis.Contohnyaialah
dialecticalreasoning,conceptattainment,conceptformation,
inquirytrainingdanopenendeddiscussion.
Strategigeneratifpulamenggalakkanmuridmenjanaideakreatifdan
kritis.Iamembantumuridmenyelesaikanmasalahsecarakreatifdengan
menggunakanideaasliatauunik.Contohnyamelaluisumbangsaran,peta
minda,synectics,pemikiranlateraldankreatifsertametafora.
Strategikolaboratifpulamemerlukanmuridbekerjasamadalamkumpulan
untukmenyelesaikanmasalahiaitumelaluipembelajarankoperatif.
StrategiOutsidecontextialahmuridbelajarmelaluiaktivitiyang
berfokusdanintensifdalamsatutempohmasamelaluiseminar,bengkeldan
projek.
Strategimetakognitifpulamemerlukanmuridmemikirkantentangproses
pembelajaran,rancanganpembelajaran,pemantauandanpenilaiankendiri.
Antaracontohcontohsoalanyangbolehdifikirkanadalahseperti:
Bagaimanasayabolehmempertingkatkanprestasisaya?

Apakahyangsayatelahbelajar?
Apakahbantuanyangsayaperlukan?

PEMBELAJARANSECARAKONTEKSTUAL

Definisi
PerkataankontekstualjikadiambildaripadaayatasalnyadalamBahasa
Inggeris(asalbahasaLatincon=with+textum=woven)membawamaksud
mengikutkonteksataudalamkonteks.Kontekspulamembawamaksudkeadaan,
situasidankejadian.Secaraumum,kontekstualmembawaduaertiiaituyang
pertama,yangberkenaan,relevan,adahubunganataukaitanlangsungserta
mengikutkonteks.Ertiyangkeduaialahyangmembawamaksud,maknadan
kepentingan.
Olehitu,pembelajaransecarakontekstualiaitukaedahataustrategiyang
dilihatberwibawauntukmencapaimatlamatuntukmelahirkaninsanyang
harmonisdanseimbangdarisegiintelek,rohani,emosidanjasmani.

KonsepPembelajaranKontekstual
Pembelajaransecarakontekstualadalahstrategipengajarandan
pembelajaranyangmenggabungkanisipelajarandenganpengalamanharian
individu,masyarakatdanalampekerjaan.Dengandemikianpembelajaranakan
lebihbermaknabagimuridjikamaklumatdisampaikandalamkonteksyang
pelbagaidanbermaknakepadamuridsepertidarisegikonteksbudaya,
fizikal,sosial,fizikaldanpsikologi.Kaedahinimenyediakan
pembelajaransecarakonkrityangmelibatkanaktivitihandsondanminds
on.Penekananperludiberikepadakepelbagaianpersekitaranpembelajaran
untukmenghasilkanpembelajaranyangberkesan.Contohpersekitaranadalah
sepertididalambilikdarjah,makmal,ditempatkerjadansemasa
menjalanikehidupanseharian.
Pembelajarankontekstualinihanyaberlakuapabilamuriddapatmemproses
maklumatataupengetahuanbarudengancarayangbermaknadalamrangka
mindamereka.Pembelajaraninijugalebihberkesanjikamaklumat
disampaikandalamkonteksyangpelbagaiiaitudarisegifizikal,budaya,

sosialsertapsikologidanbermaknakepadamurid.

Pendekatankontekstualjugamerentaspelbagaidisiplinilmusepertiilmu
matematik,sains,bahasa,teknologimaklumat,komunikasi,kemanusiaan,
teknikaldanvokasional.

KepentinganPembelajaranSecaraKontekstualDalamPengajarandan
Pembelajaran
Pembelajarankontekstualsangatpentingatauperludalampengajarandan
pembelajarankeranamuridmuriddidalambilikdarjahmempunyaipelbagai
jeniskecerdasan.Pendekatankontekstualinimenggalakkangurumemilihdan
membinapersekitaranpembelajaranyangmenggabungkanpengalamanpengalaman
yangmerekalaluiseberapabanyakyangboleh.Pengalamanpengalamanyang
dilaluitermasuklahdariaspeksosial,fizikal,psikologikal,kearah
mencapaihasilpembelajaranyangdiinginkan.Melaluipersekitaran
sedemikian,pelajarmenemuiperhubunganyangbermaknaantaraideaabstrak
danaplikasipraktikaldalamkonteksalamyangnyata.Penghayatankonsep
diperolehimelaluiprosespenemuan,pengukuhandanmenghubungkaitkan.
Denganini,muriddapatmengekalkanmaklumatdenganlebihberkesanmelalui
pengalamansendiri.
Caratradisionaltidakmenggalakkanpembelajaranyangmampumembinaminda
pelajarkearahpemikiransaintifiksepertimanayangdirasakanamatperlu
dikuasaisetiappelajarbagimembolehkanmerekamenghayatipelajaran
sebagaibudayakehidupanseharian.
Carapenyampaiangurumenggunakankaedahkontekstualsecaralangsungdan
terus,samaadasecarasedaratautidak,mahuatautidakmahu,akan
membantugurumengajardanmembantupelajarmempelajarisetiap
matapelajaransecaraberkesan.
Pembelajarankontekstualjugamengambilkirapelbagaigayapembelajaran
yangbolehdiaplikasikanolehmuridyangmempunyaipelbagaijenistahap
kecerdasan.

ProsesREACTDalamPembelajaranSecaraKontekstual

MenurutmodulyangditerbitkanolehPusatPerkembanganKurikulum(2001),
pelajarakanmelaluisatuataulebihdaripadabentukpembelajaranberikut:
R(relating/menghubungkait)iaitupelajarbelajardalamkonteks
menghubungkaitkanpengetahuanbarudenganpengalamanhidup.

E(experiencing/mengalami)iaitupelajarbelajardalamkonteks
penerokaan,penemuandanrekacipta.
A(applying/mengaplikasikan)iaitupelajarbelajardalamkonteks
bagaimana
pengetahuanatauinformasibolehdigunakandalamsituasilain.
C(cooperating/bekerjasama)iaitupelajarbelajardalamkonteks
bekerjasama,memberimaklumbalasdanberkomunikasi.
T(transferring/memindahkan)iaitupelajarbelajardalamkonteks
pengetahuansediaadadanmenggunakanataumembinadaripadaapayang
diketahui.
PrinsipREACTadalahamatpentinguntukdifahamiolehgurudalam
melaksanakanpengajarandanpembelajaransecarakontekstual.MenurutNoor
Azizah(2002),elemenmenghubungkaitiaituRelatingbermakna
mempelajarisesuatudalamkontekspengalamanhidup.Kurikulumyangcuba
menempatkanpembelajarandalamkontekspengalamanhidupmestimenumpukan
perhatianmuridkepadataakulan,peristiwadansituasiharian.Kemudiannya
taakulan,peristiwadansituasiharianitudikaitkandenganmaklumatbaru
untukmenyelesaikansesuatumasalah(NoorAzizah,2002).Muridjuga
digalakdandibimbinguntukmengaitkanpengetahuansediaadadenganapa
yangdipelajariatauyangakandipelajari.
Experincingatauelemenmengalamiadalahmerujukkepadapembelajaran
aktifmuriditusendiriyangmengalamiataumembentukpengalamanmereka.
Prinsipinipentinguntukmuridmenerokadanmenemukanpengetahuandengan
sendiridandapatmembuatperkaitanmelaluipengalamanyangdialami.
Walaupunmuridmuriddimotivasikandenganstrategipengajarandan
pembelajaransepertiaktivitiberasaskanteks,videodanlainlain,tetapi
bentukinimasihmerupakanbentukpembelajaranyangpasif(NoorAzizah,
2002).

PrinsipREACTyangketigaialahaplikasiatauApplying.Alikasiadalah
berdasarkankepadaaktivitipekerjaandalampembelajarankontekstual(Noor
Azizah,2002).Guruharusmemastikanmuriddapatmelihatperkaitannya
antarayangdipelajarididalambilikdarjahdengandunialuar.Menurutnya
lagi,sekolahbolehmelakukanaktivitisepertidalamteks,video,makmal,
amali,lawatankilang,mentoringdanlatihankerja.

ElemenseterusnyaialahCooperatingiaitubekerjasama.Pengalaman
bekerjasamabukansahajamembantukebanyakanmuridmempelajaribahan
pelajaran,malahiajugakonsistendenganfokusduniatentangpengajaran
kontekstual(Tan,2003).Melaluinya,selaindaripadamuridmendapat
pengetahuan,merekajugadapatbelajaruntukcopedenganpelbagai
situasisepertipembahagiantugas,kawalanemosisemasaperbincangan,
semasamembentangdanseumpamanya.Kemahiraninterpersonalyangmerupakan
salahsatudaripadakecerdasanpelbagaijugadapatdigilap.Sekaligus,
potensimuriddapatdiperkembangdenganlebihmenyeluruhmerangkumi
pelbagaiaspek.
Yangterakhirsekali,elemenTransferingiaitumemindahkan.Secara
lazimnya,kebanyakanmuridmenghadapisituasipembelajaranyangbarutanpa
sebarangkaitandenganpengetahuanyangsediaada.Jadi,pemindahan
pembelajaranyanglepasadalahpentingdanbagimenggalakkanpemindahan
ini,tindakbalasdarimuridadalahmustahak(NoorAzizah,2002).Menurut
Ng(1999)danTan(2003),pendekataninimenyerupaiaspekmenghubungkait
iaituiaberasaskanperkaraperkarayanglazimdandiketahui.Secara
tradisinya,kebanyakanmuridmenghadapisituasipembelajaranyangbaru
tanpasebarangkaitandenganpengetahuansediaadanya.Gurubolehmembantu
meningkatkansemangatdankeyakinanmuriddenganmenyediakantitianyang
dapatmenghubungkanpengalamanpembelajaranbarudenganapayangtelah
diketahuiolehmuridiaitumelaluiprosespemindahan.
MenurutPusatPerkembanganKurikulum(2001),elemenTransfering
melibatkanmuridbelajardalamkontekspengetahuansediaada.Merekaakan
memindahkanpengetahuantersebutsamadamenggunakanataupunmembina
daripadaapayangdiketahui.ContohnyamuridmenggunakanTeoremPythogoras

untukmembuatsuduttegakgelanggangpermainan.Aktivitiseperti
pertandinganrekaciptaumpamanyadapatmemupukelemeninikepadamurid
apabilamuridmenggunakankonsepataupengetahuanmerekauntukmencipta
ciptaanbarumahupunmemperelokbendayangsudahada.

KEMAHIRANBERFIKIR

Definisi
Costa(1985),mengatakanpemikiransebagaiprosespenerimaanrangsangan
luarolehmindamelaluideriaderiayangkemudiannyadiprosesdan
digunakan.MenurutDewey(1933),menganggappemikiransebagaiusaha
memeriksadanmenimbangsesuatubutirmaklumatdengantelitiberdasarkan
criteriatertentu.Sigel(1984)pulamengatakanpemikiranmeliputi
aktivitisepertirefleksipengkonsepandanpenyelesaianmasalah.
Pressiesen(1987)mengatakanpemikiransebagaiaktivitimentaldimana
pengetahuandiperolehidandiolahmelaluiprosespenaakulan.Beyer(1992),
menerusiFunctionalThinkingModelmelabelkanberfikirdalamdomain
kognitifyangpelbagaiaras.Arasterendahmerupakankebolehanmengingat
danmenyimpandatadiikutikebolehanmemprosesdanpenaakulan.Arasketiga
menerangkankebolehankemahirankritisdankreatifdanarastertinggi
sekalimenentukankebolehanseseorangmenyelesaikanmasalahdanmembuat
keputusan.Keseluruhanproseskognisiinidikawalolehsatulagiproses
iaitumetakognisi.
SomHjNordanDahalanMohdRamli(1998),merumuskanpemikiransebagai
prosesmenggunakanmindauntukmencarimaknadanpemahamanterhadap
sesuatu,menerokaipelbagaikemungkinanideaatauciptaandanmembuat
pertimbanganyangwajar,bagimembuatkeputusandanmenyelesaikanmasalah
danseterusnyamembuatrefleksidanmetakognisiterhadapprosesyang
dialami.

KepentinganKemahiranBerfikirDalamPengajaranDanPembelajaran
Dariaspekpendidikan,kemahiranbelajarakanmempengaruhicara
pembelajarannyasamaadakepantasansertakeberkesananpembelajarannya.

Kajiankajiantentangberfikirmenunjukkanbahawamuridyangdilatihuntuk
berfikirmempunyaiperkembanganpositifterhadappembelajarannya.
Kemahiranberfikirberupayameningkatkanpenguasaanpengetahuandan
meningkatkanmotivasidalamdirimurid.Peningkatanmotivasiuntukbelajar
dengancaratidaklangsungmembantukemahiranberfikir.

Selainitu,semuanegaratidakterlepasdaripadaperubahandan
perkembanganpesat.Makadenganitu,Malaysiamemerlukanrakyatnya
berkeupayaandanberkuasauntukberfikirselaridenganpembangunannegara
danduniasekarang.Jikarakyattiadakemahiranini,segalahasrat
kerajaantidakakantercapaidannegaraakanmenjadihambanegaramaju.
KemahiranberfikirjugapentinguntukmemenuhituntutanFalsafah
PendidikanKebangsaan.mewujudkaninsanyangseimbangdanharmonisdari
segiintelek,rohani,jasmanidanemosi(JERI).AspekJERIinibertujuan
melahirkanindividuyangbijaksanadanbermoral.Bagaimanaiaboleh
tercapai?Dalamkemahiranberfikir,adadisentuhtentangakaldanhati
dimanapemikiranyangbaikialahpemikiranyangtelahmengambilkira
keduaduaakaldanhati.
Latihankemahiranberfikirjugadiperlukandewasainisebagaiusahadalam
menjayakankonsepterkininegarasepertiKBSR,KBSM,SekolahBestariyang
mahukanmuridberkemampuanbukansahajadarisegiintelek,malahdalam
kemahiranberkomunikasi,berfikirsecarakritisdankreatif,menyelesaikan
masalahdanmembuatkeputusan.
KemahiranberfikirjugapentingdalammerealisasikanWawasan2020yang
bertujuanmembentukMalaysiasebagaisebuahnegaramajudansejahtera.
Terdapatpelbagaicabaranuntukmencapaiwawasaniniantaranyamewujudkan
masyarakatberjiwabebas,gagahdalammenghadapimasalah,membangunkan
negarayangdemokratik,membentukmasyarakatbermoraldanberetika,
liberal,saintifikdanprogresif.Untukmenanganicabarancabaranini,
caraberfikirdanstrategiberfikiryanglebihsesuaidanserasiperlu
ditemui.
Berdasarkankeperluanini,KhalidMohdNordanMohdAmirSharifuddintelah
menyarankansatustrategiberfikiryangmemerlukanpemindahanparadigmdan

berfikirsecaratradisionalkepadaberfikirsecaralebihkreatif,
membangun,menerokadanproaktif.Penekananiniperlukepada
perekabentukan,percambahanideadankemahiranberfikir.HasratWawasan
2020jelasmenerangkankepentinganbelajardanmengajarkemahiranberfikir
kepadaindividuyangkitadamping.Justeruitu,semuapihakharus
mengembelingtenagauntukmenjanapemikiranyangkritisdankreatifini
terhadapindividupelajarsejakkecillagi.

ModelKemahiranBerfikir
ModelkemahiranberfikiryangtelahdiciptaolehPusatPerkembangan
KurikulumdikenalisebagaiKemahiranBerfikirsecaraKritisdanKreatif
(KBKK).Dalammodelinikemahiranberfikirdikategorikankepadaempat
kategoriyangsalingberkaitantarasatusamalain.Modelini
digambarajahkansepertidalamrajahdibawah.

KEMAHIRANBERFIKIRKRITIS

MaksudKemahiranBerfikirKritis
Kemahiranberfikirsecarakritisialahkecekapandankeupayaanmenggunakan
mindauntukmenilaikemunasabahandankewajaransesuatuidea,meneliti
kebernasandankelemahansesuatuhujah,danmembuatpertimbanganyang
wajardenganmenggunakanalasandanbukti.Kemahirankemahiranmikrodalam
kemahiraniniialah:
Membandingbeza
Membuatkategori
Menelitibahagianbahagiankecildankeseluruhan
Menerangkansebab
Menyusunmengikuturutan
Membuatramalan
Mengusulperiksaandaian
Membuatinferens.

KepentinganKemahiranBerfikirKritis

Kemahiranberfikirkritisbegitupentingkeranamuridmuriddiajar
berfikirsecarakritis;belajarcaramenyoal;iaitu,bilahendakmenyoal
danjenissoalanyanghendakditanyadanbelajarbagaimanamenaakul;
iaitu,bilamenggunakanpenaakuldankaedahpenaakulyanghendak
digunakan.Dalamprosespemikirankritikalini,muridperlumemahirkan
dirimerekadalambeberapaaspek.Antaranyaialah:
mahirdalammenyatakansesuatukenyataandenganjelas.
berkemahiranuntukmencarijawapankepadasesuatupersoalan
menumpukankepadabeberapaisiisipenting
fikiranterbuka

TigaProsesDalamKemahiranBerfikirKritis
1)KemahiranMembandingdanMembeza
Kemahiranmembandingbezabermaksudkemahiranberfikiryangmembolehkan
kitamenelitiperbezaandanpersamaanduaataulebihperkara.Perkarayang
dikajibolehmerupakanobjektif,peristiwa,ideaorganismadansebagainya.
Contohnya,membandingbezaloridengankeretaatauayatpasifdenganayat
aktif.Prosesbandingbezainijugatidakberdiridengansendirikeranaia
sebahagiandaripadaprosespenyelesaianmasalahdanmembuatkeputusan
ekorandaripadamelihatperbezaanini.
Tujuanmembandingbezadilakukanadalahuntukmenganalisisciriciriyang
sepadandantidaksepadandancubamerangkaimplikasidaripadaanalisis
tersebut.Selainitu,kemahiraninidapatmembantukemahiranmikrolain
sepertimengorganisasi,membuatdefinisidanmembuatanalogi.Hasil
daripadaaktivitiiniseharusnyadapatmembantukitamembuatkeputusan
yangbijaksana.

2)KemahiranMengklasifikasi
Kemahiranmengklasifikasiadalahmerupakankemahiranberfikirdalam
mengelompokkansebilanganperkaradalamkategoritertentumengikutciri
ciritertentuyangbolehdiperhatikan.Contohnya,mengkategorijenis
sayursayuran,kenderaan,nutrientmakanandanalatalatmuzik.

Tujuanmengkategoriataumengklasifikasiialahmembantukitamengenal
sesuatuperkaradenganlebihmendalam.Dalamzamanledakanmaklumatini,
keupayaankitauntukmengumpul,mencaridanmenyenaraidanmengkategori
maklumatdapatmembantukitamenyusundanmengaturmaklumatdenganlebih
sistematikdanteratur

3)KemahiranMembuatUrutan
Kemahiranmembuaturutanadalahmengaturperkaraperkaramengikutsatu
susunanberdasarkancriteriayangbermakna.Perkarayangdikajiboleh
merupakansesuatuobjek,organisma,ideaatauinstitusi.

Tujuannyaadalahuntukmengesanmanamanaperkarayangdisusunmengikut
turutandapatdijalankandengansenang,cepatdanekonomik.Objekobjek
yangdisusunmengikuturutandapatdisimpandidalamruangyangmemadai.
Sebarangobjekyanghilangdapatdikesandengancepat.Sesuatuperistiwa
yangtelahberlakusepertikemalangandapatditinjausemulasupayasebab
kemalangandansiapakahyangbertanggungjawabdapatdikenalpasti.Semasa
menyusuntugassecaraurutan,kitabolehmengutamakantugasyanglebih
penting.

AktivitiMuridBerfikirSecaraKritis
AktivitiKemahiranMenyusunMengikutTurutan
Muridperlumembuatmenyusuncaramemberibantuanmulabagiapabila
melecur:

Sapukanubatluka.
Sapukanantiseptikbagimencegahpembiakanbakteria
Tampalkanplasterbagimenutupluka
Cucilukadenganairbersih.

Jawapandiatasakandisusunmenjadi:
1.Cucilukadenganairbersih.

2.Sapukanantiseptikbagimencegahpembiakanbakteria
3.Sapukanubatluka
4.Tampalkanplasterbagimenutupluka.

LembaranKerjaKemahiranBerfikirKritis(1)(Mengkelas)

Kenalpasticiriciridiatasdancubakelaskanmengikutjantina.

Lelaki
1)

2)

3)

Perempuan
1)

2)

3)

LembaranKerjaKemahiranBerfikirKritis(2)(Membuatinferens)

1)Perhatikansituasidiatas.
2)Nyatakanmengapasituasisedemikianterjadi?

3)Apakahakibatakibatyangakanditanggungolehpemandukenderaan
diatas?

4)Apakahlangkahlangkahyangperludiambiluntukmengelakkandaripadaia
berulang?
a)Pemandu
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
b)Kerajaan
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________

KEMAHIRANBERFIKIRKREATIF

MaksudKemahiranBerfikirKreatif
Kecekapanmenggunakanmindauntukmenerokaipelbagaikemungkinandalam
menghasilkansesuatuyangbarudanasli,samaadabersifatmaujud,abstrak
atauidea.Kemahiranmikrodalamkemahiranberfikirkreatifialah:
menjanadanmenghasilkanidea,
menciptasesuatuyangbaru,asli,luarbiasa,pelbagai,danbernilaisama
adabersifatmaujud,abstrak,ideaataugagasan.
menerokaidanmencarimakna,pemahamandanpenyelesaianmasalahseacara
inovatif.
KepentinganKemahiranBerfikirKreatif
Pemikirankreatifmembincangkanbagaimanacaracaraatauteknikteknik
untukmemperluaskandanmemperkembangkandayaimaginasi,inovasidan
kreativitiindividuuntukmendapatkandanmengumpulkanbanyakideabaru
dengandenganmenggunakanpelbagaiteknikkreatif.Terdapatempat

kepentinganmenguasaikemahiranberfikirsecarakreatifiaitu:
Untukmemupukdanmewujudkanpemikiranyangbaikdanberkesan.
Untukmengamalkanbudayaberfikirsecarakreatif
Untukmengelakkankesilapandalamberfikir
Meningkatkankualitidalamberfikir

TigaProsesDalamKemahiranBerfikirKreatif
1)MenjanaIdea(Sumbangsaran)
Menjanaideaadalahmenghasilkanideaideabaruyangdapatdigunakanuntuk
menyelesaikansesuatumasalahataumenghasilkanciptaanbaru.
Iabertujuanuntukmembolehkankitamemikirkansebabsebabyangmungkin
bagisesuatuperkara.Iajugamenyenaraikankemungkinankemungkinan
pilihandanpenyelesaianuntukdipertimbangkansebelummembuatkeputusan
danmenyelesaikanmasalah.

Kitajugadapatbelajarmenjanaideaideasendirisupayatidakperlu
bergantungkepadaoranglainsebelummembuatpilihan.

2)MenciptaMetafora
Menciptametaforamenggunakanbahasafiguratifuntukmenerangkanmakna
sesuatuperkara.Metaforamenegaskanciricirisesuatuobjek,orangatau
peristiwadenganmenggunakansesuatuperkaralainyangberanalogiuntuk
menerangkanciriciridenganjelasdandramatis.Apabilakitamencipta
metafora,kitasebenarnyamenggunakansuatuanalogisecarafiguratif.
Inibertujuanuntukmembolehkankitamemikirkansebabsebabyangmungkin
bagisesuatuperkara.Iajugamenyenaraikankemungkinankemungkinan
pilihandanpenyelesaianuntukdipertimbangkansebelummembuatkeputusan
danmenyelesaikanmasalah.Iamembolehkankitabelajarmenjanaideaidea
sendirisupayatidakperlubergantungpadaoranglainsebelummembuat
pilihan.

3)Menciptaanalogi
Menciptaanalogiialahkemahiranuntukmembentukkefahamantentangsesuatu

konsepsecaramengaitkankonsepitudengankonseplain,yangmempunyai
ciriyangaserupa.
Tujuanmembuatanalogiialahuntukmembantukitamemahamisesuatuyang
abstrakdenganmengaitkansesuatuyangkonkrityangagakserupa.
Contohnya,kitabandingkansebatangpokokdengansebuahkeluarga.Pokok
perludisiramair,dibajadandicantassupayasuburdanmengeluarkan
hasil.Begitujugadengankeluarga,perludiberikasihsayang,makanan,
pakaiandanperhatiansupayabahagia.Analoginyaialahkeluargayang
bahagiaadalahsepertipokokyangsihat.

AktivitiMuridBerfikirSecaraKreatif
AktivitiKemahiranMembuatKeputusan

BERHENTIMEROKOK!!!
1.Kenalpastialternatifalternatifyangbolehdiambilbagimembuat
keputusan.
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
2.Apakahkesanatauakibatdijangkatimbulapabilaalternatif
dilaksanakan,samaadabaikatauburuk.
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
3.Nyatakanpilihanyangterbaik.
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
4.Apakahkriteriautamapilihantersebutdibuat?
________________________________________________________________________

________________________________________________________________________
5.Apakahkeputusanterbaikbagimemenuhimatlamat.
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

LembaranKerjaKemahiranBerfikirSecaraKreatif(1)(Penyelesaian
Masalah)

1)Apakahmasalahnya?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
2)Apakahmasalahutamadanapakahmasalahsampingan?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
3)Bagaimanacarauntukmengatasimasalah?
Masalahutama:_________________________________________________________
_________________________________________________________________
Masalahsampingan:_____________________________________________________
_________________________________________________________________
4)Apakahcarapenyelesaianterbaik?
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
5)Adakahcarapenyelesaianituberkesanselepasdilaksanakan?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

LembaranKerjaKemahiranBerfikirSecaraKreatif(1)(Membuatanalogi)

1)Bandingkanduaitematauperkarayangtidaksamadiatas.
2)Carisifatsifatyangsamayangbolehdihubungkaitkan.
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
______________________
3)Nyatakanhubungkaitsebagaimetafora.
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
______________________

PENUTUP

KemahiranBerfikirSecaraKritisdanKreatif(KBKK)yangbijakdapat
menyediakangenerasikiniuntukmenghadapikehidupanyangmencabardunia
yangberteknologitinggidanberpelbagaibudaya.Kepentinganmenguasai
KBKKadalahtermasuk:

MengelakkanKesilapanBerfikir
Empatjeniskesilapanberfikiryangumumdanharusdielakkanadalah
berfikirsecara:
Terburuburuiaitutanpamenggunakanmasauntukmenelitiunsurunsuryang
terlibat.

Sempitiaitutanpamenggunakanmaklumatyangmencukupidanrelevan.
Kaburiaitutanpamengorganisasikanmaklumatdanpemikiransecarajelas.
Bercelaruiaitutanpamempertimbangkansemuafactorsecarasistematikdan
teratur.

MeningkatkanPemikiranSecaraKritisdanKreatif
Pemikiranyangkritisdankreatifdapatdipelajarisekiranyalatihanyang
secukupnyadiadakan.TigaprinsippengajaranpembelajaranKBKKadalah:
Pengajaranberfikirdijalankansecaraeksplisit,jelas,tersuratdan
nyatasupayamuridmuridsedartentangprosesberfikiryangdialami.
Suasanabilikdarjahyangpenuhdengantimbangrasasupayamuridmurid
menghargaipemikiranyangbijak.
Kemahiranberfikirdisebatikandalampengajarankandungansupayamurid
muriddapatmemikirkanapayangdipelajari.

MemperkembangkanDayaIntelek
PengajaranpembelajaranKBKKdalamKurikulumBersepaduSekolahRendah
(KBSR)danKurikulumBersepaduSekolahMenengah(KBSM)adalahsesuai
denganFalsafahPendidikanKebangsaanuntukmelahirkaninsanyangseimbang
danharmonisdarisegiintelek,rohani,jasmanidanemosi.Peningkatan
KBKKjugasesuaidengankonsepSekolahBestariyangmembolehkanmurid
muridmenguasaipelajaranmerekaberdasarkansifatsifatindividusendiri.

MemupukPembelajaranBerdayaFikir
Muridmuridmempunyaipengetahuanawaltentangalamsekitarsebelum
mengikutpendidikanpersekolahan.Untukmeningkatkanpengetahuanmereka,
merekaharusmenilai,mengkritik,mengubahsuaidanmembinasemula
pemahamanmerekasecaraaktifdalampemikiranmereka.Olehitu,penguasaan
KBKKdapatmemupukpembelajaranberdayafikir.

MerealisasikanWawasan2020
TunDrMahathir,bekasPerdanaMenteriMalaysia,sewaktumelancarkan
Wawasan2020pada20Februari1991,telahmenyatakanbahawaapayanglebih

pentingkepadakitasemuaialahapayangberadadiantaraduatelinga:the
brainpowerataukuasaotak,bukanapayangberadadiantaraduabahu:the
brawnpowerataukuasaotot,atauapayangberadadiantaraduatapak
kaki:thenaturalresourcesatausumbersemulajadi.

KepentinganGlobal,NasionaldanIndividu
Zamaniniadalahzamanpersaingankekuatanmindadanfikiran.Ledakan
maklumattelahmenyebabkansituasidimanabagaimanmenguasaipengetahuan
lebihpentingdaripadaapayangdikuasai.Olehitu,persainganglobalyang
hebattelahmenyebabkannegarakitamelancarkanrancanganMultimediaSuper
Corridor(MSC),dimanakekuatanmindaakanmembolehkannegarakita
mendahuluinegaranegarayanglaindalamabadke21.

Pendidikan kesihatan konsep, matlamat dan objektif

Konsep pendidikan kesihatanPendidikan Kesihatan merupakan satu aktiviti penting yang biasa diambil untuk
menggalakkan kesihatan. Ia adalah komunikasi maklumat yang membolehkan
orang untuk membuat keputusan untuk mengikuti aktiviti-aktiviti berkaitan
kesihatan di semua peringkat hidup yang kondusif untuk kesihatan yang betul.
Ia adalah berkenaan dengan komunikasi dalam bidang-bidang yang berkaitan
dengan bekalan air, kebersihan, kesihatan masyarakat, kesihatan mental, kawalan
penyakit, kebersihan diri, kitaran pengurusan bencana, mengurangkan risiko

penyakit berjangkit yang penghantaran, pemakanan yang betul, alkohol dan

dadah, kemalangan dan pertolongan cemas dan lain-lain.
Matlamat Pendidikan Kesihatan hendaklah1. Membantu pelajar untuk mengasimilasikan badan jika pengetahuan yang
bersesuaian untuk pendidikan kesihatan.
2. Mendedahkan pelajar kepada pelbagai aktiviti dan pengalaman yang berkaitan
dengan pendidikan kesihatan.
3. Membantu individu membangunkan pemahaman yang kukuh pembangunan
jumlah mereka dan membolehkan mereka untuk mencapai self-images yang
positif.
4. Menyediakan peluang untuk pelajar membuat keputusan peribadi yang
berkaitan dengan pembangunan Intelek, fizikal dan emosi mereka.
5. Membolehkan pelajar untuk mengalami hubungan sosial yang akan
menggalakkan tingkah laku yang wajar, kepimpinan dan kerjasama dengan orang
lain.
Objektif pendidikan jasmaniBagi pelajar1. Sikap positif terhadap kecergasan fizikal dan kesihatan yang baik.
2. Sistem nilai peribadi dan memuaskan hubungan dengan rakan sebaya.
3. meningkatkan kesedaran diri dan konsep diri yang positif.
4. kemerdekaan, kesalingbergantungan dan rasa tanggungjawab.
5. Pemahaman isu-isu seksualiti manusia.
6. Kefahaman tentang konsep dan maklumat fakta yang sesuai.
Bagi pesakit-pesakit dan orang awam-

1. Meningkatkan kesedaran penyakit itu adalah masalah kesihatan awam yang

penting.
2. Untuk meningkatkan kesedaran orang ramai terhadap gejala-gejala dan tandatanda penyakit.
3. Untuk meningkatkan pengetahuan dan sikap pesakit mengenai pengesanan,
rawatan dan kawalan penyakit.
4. Untuk menggalakkan keluarga dan komuniti pendidikan bahan penting untuk
tabiat gaya hidup yang positif.
5. Untuk mewujudkan kesedaran awam tentang kesan-kesan sakit = arak, rokok
dan dadah, dan sebagainya.
Untuk profesional kesihatan1. Meningkatkan pengetahuan, sikap dan kemahiran profesional kesihatan semua
mengenai tanda, simptom dan strategi pengurusan bagi bahaya kesihatan bagi
meningkatkan kawalan penyakit.
2. Untuk menggalakkan profesional kesihatan untuk merawat pesakit dengan
berhati-hati.
3. Untuk membangunkan sumber dan bahan untuk kegunaan profesional
kesihatan.
4. Untuk menggalakkan penyelidikan seluruh dunia bagi membendung
kemalangan.
5. Untuk menggalakkan meneruskan program pendidikan maklumat yang tepat
mengenai diagnosis dan rawatan penyakit

ENDAHULUAN
Datuk Dr. Abdul Shukor b Abdullah, Ketua Pengarah Pendidikan Malaysia
dalam kata penghantarnya dalam buku Sukatan Pelajaran Pendidikan
Kesihatan, Pusat Perkembangan Kurikulum, 1999 menjelaskan bahawa
Pendidikan Kesihatan membantu murid meningkatkan pengetahuan
kesihatan, memupuk sikap positif terhadap kesihatan, dan mengamalkan gaya
hidup sihat.
Kurikulum Pendidikan Kesihatan di Malaysia digubal untuk memenuhi
keperluan pertumbuhan dan perkembangan individu bagi membentuk
masyarakat sihat yang mengamalkan gaya hidup sihat dan dibahagikan
kepada 3 tunjang pembelajaran iaitu:i. Kesihatan Diri dan Keluarga
ii. Gaya Hidup Sihat
iii. Kebersihan dan Keselamatan Persekitaran.
Matlamat dan objektif Pendidikan Kesihatan diharap dapat dicapai melalui
tunjang yang dinyatakan. Pemahaman dan menghayati pengetahuan,
kemahiran dan pengalaman Pendidikan Kesihatan kepada murid-murid amat

perlu agar dapat mengamalkan gaya hidup sihat sebagai budaya masyarakat
Malaysia. Murid dididik supaya sentiasa bersedia menyesuaikan diri dengan
cabaran perubahan persekitaran dan sosial. Kurikulum Pendidikan Kesihatan
yang terancang dan persekitaran yang kondusif dapat menggalakkan proses
pengajaran dan pembelajaran bagi meningkatkan potensi individu ke tahap
optimum. ( Sukatan Pelajaran Pend. Kesihatan, 1999 )
2. DEFINISI PENDIDIKAN KESIHATAN
Wikipedia menerangkan bahawa Pendidikan Kesihatan merupakan
suatu proses membekalkan atau menggunakan pengalamaan bagi
mempengaruhi secara mendalam kefahaman, sikap dan amalan
berhubung dengan kesihatan individu, keluarga dan komuniti.
Menurut Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) pula, kesihatan ialah
satu tahap atau keadaan apabila seseorang individu itu mempunyai
kesejahteraan yang sempurna dari segi fizikal, mental dan sosial, dan
bukan semata-mata bebas daripada penyakit atau tidak upaya. Definisi
ini melibatkan dua aspek penting dalam kesihatan, iaitu aspek negatif
(penyakit tidak sihat, cedera, cacat, tidak upaya atau lemah ), dan aspek
positif (kesejahteraan dari segi mental, fizikal dan sosial).
Perkataan kesihatan dikatakan berasal daripada perkataan Inggeris
lama untuk perkataan heal (hael) yang bermaksud keseluruhan
(whole) . Ia merujuk kepada kesihatan yang menyeluruh, iaitu berkaitan
individu secara keseluruhan termasuklah integriti, sihat atau
kesejahteraan.
Kesihatan bersifat holistik dan merangkumi pelbagai dimensi atau
domain. Kesihatan holistik bermaksud mengambil kira pelbagai
pengaruh dan interaksi dimensi-dimensi tersebut. Dimensi kesihatan
bagi individu adalah seperti berikut :
i

Kesihatan fizikal.

ii Kesihatan mental
iii Kesihatan emosi
iv

Kesihatan sosial

Kesihatan rohaniah

vi

Kesihatan seksual

Selain kesihatan individu terdapat dua lagi dimensi kesihatan yang lebih
luas yang mempengaruhi individu iaitu :
i. Kesihatan Masyarakat iaitu hubungan antara kesihatan dan cara
masyarakat distruktur, disusun dan dibangunkan. Ini
termasuklah keperluan infrastruktur asas untuk kesihatan
ii. Kesihatan persekitaran bermaksud persekitaran fizikal di
mana orang ramai tinggal dan ini termasuklah perkaraperkara seperti perumahan, pengangkutan, kemudahan
sanitasi dan air bersih, serta pencemaran.
3. MATLAMAT DAN OBJEKTIF PENDIDIKAN KESIHATAN
Pendidikan Kesihatan bertujuan membantu murid meningkatkan
pengetahuan kesihatan, memupuk sikap positif terhadap kesihatan, dan
mengamalkan gaya hidup sihat. ( wikipedia.org)
Objektif pendidikan kesihatan dirancang dan digubal agar murid-murid
boleh mencapai perkara-perkara seperti berikut :
i. mempertingkatkan pengetahuan kesihatan diri, keluarga,
masyarakat dan persekitaran.
ii. menguasai kemahiran bagi menghadapi dan menangani masalah
dan isu berkaitan dengan kesihatan.

iii. membentuk sikap yang positif terhadap kesihatan berasaskan

pengetahuan dan pengalaman.
iv. menjadikan gaya hidup sihat sebagai rutin harian
v. berperanan aktif dalam meningkatkan kualiti kehidupan
masyarakat secara keseluruhan.
( Sukatan Pelajaran Pend. Kesihatan, 1999 )
4. BUDAYA PEMBELAJARAN PENDIDIKAN KESIHATAN
Budaya pembelajaran Pendidikan Kersihatan di Malaysia adalah melalui
penglibatan murid-murid secara penghayatan ilmu, berinteraksi dengan
guru, rakan dan masyarakat serta penyimpanan rekod kesihatan dan
kegiatan murid sebagai bukit pembelajaran
Tiga tunjang dalam Pendidikan Kesihatan iaitu yang pertama Kesihatan
Diri dan Keluarga, ini bermakna penjagaan kesihatan diri, perasaaan
dan kekeluargaan. Tumpuan pengajaran dan pembelajaran diberi
kepada kesihatan diri, seksualiti, kekeluargaan, perkahwinan dan
keibubapaan
Gaya Hidup Sihat merupakan tunjang yang kedua, dan konsep tunjang
ini adalah pengalaman aktiviti kehidupan harian yang sihat dan
menjauhi tingkah laku berisiko secara berterusan. Pengajaran dan
pembelajaran memberi tumpuan kepada penyelesaian konflik,
pengurusan stres, kemahiran merancang, pemakanan, penyalahgunaan
bahan dan pencegahan dadah.
Tunjang yang ketiga adalah Kebersihan dan Keselamatan Persekitaran,
konsep tunjang ini adalah pemeliharaan kebersihan dan keselamatan
persekitaran dan pertolongan cemas.
Kaedah atau pendekatan pengajaran dan pembelajaran dalam
Pendidikan Kesihatan adalah menekankan gaya hidup sihat yang sesuai

dengan ciri dan keperluan murid, dan pembelajaran adalaha melalui

aktivitiMurid diberi peluang mempelajari pengetahuan,kemahiran dan
nilai berkaitan dengan mata pelajaran dengan melakukan aktiviti,
eksperimen dan amalan rutin. Murid juga perlu diberi peluang untuk
meluahkan emosi, memperkembangkan proses mental dan membentuk
perhubungan yang sihat dalam suasana yang membina.
Murid juga diajar menguasai kemahiran berfikir secara kritis, kreatif dan
inovatif. Kemahiran berfikir yang terdapat dalam Pendidikan Kesihatan
ini termasuklah membanding dan membeza, meneliti bahagianbahagian kecil dan keseluruhan, menyusun mengikut urutan, membuat
inferens, menjana dan menghasilkan idea, dan mencipta analogi. Mata
pelajaran ini juga mendidik murid membuat keputusan yang bijak dan
menyelesaikan masalah.
Nilai murni yang terdapat dalam mata pelajaran Pendidikan Kesihatan
selaras dengan matlamat mata pelajaran ini antaranya ialah
kebersihan,keselamatan, tanggungjawab, keprihatinan, kasih sayang
dan kerjasama.
5. INTERPRETASI PENDIDIKAN KESIHATAN DAN PROGRAM YANG
BOLEH DILAKSANAKAN DI SEKOLAH
Sebagai Pentadbir atau Guru Besar pelagai program boleh
dilaksanakan di sekolah yang berkaitan dengan Pendidikan Kesihatan.
Kebanyakan sekolah sememangnya telah mengadakan pelbagai
program yang merupakan program Pendidikan Kesihatan samada
secara lansung atau tidak langsung. Selain daripada mata pelajaran
Pendidikan Kesihatan yang diajar sebagai subjek, Pendidikan Kesihatan
boleh diterapkan melalui pelbagai kaedah atau pendekatan. Ini
termasuklah dalam program-program Hal-Ehwal Murid, begitu juga
dalam program-program Kokurikulum.

Pendidikan haruslah diajar atau lebih tepat lagi diterapkan kepada

murid-murid supaya ia menjadi budaya. Perkara-perkara begini kadangkadang agar sukar juga hendak diajar atau diterapkan kerana muridmurid datang dari pelabagai budaya atau cara hidup yang berbeza,
sebagai contoh cara pemakanan mereka di rumah, kadang-kadang apa
yang ditafsir oleh ibubapa di rumah akan pemakanan sihat amat
berbeza sekali dengan pemakanan sihat yuang sebenarnya. Justeru itu
peranan sekolah amat penting sekali dalam hal ini. Perkara-perkara
berkaitan Pendidikan Kesihatan perlu ditunjuk ajar di sekolah dan
jadikannya satu rutin agar ianya akan menjadi budaya kepada muridmurid yang akan membesar sebagai masyarakat yang faham akan
pentingnya penjagaan kesihatan.
6. MATLAMAT DAN OBJEKTIF PENDIDIKAN KESIHATAN YANG HENDAK
DIPUPUK DI SEKOLAH
Program Kesihatan merupakan program yang dijalankan untuk
menjamin kebersihan dan kesihatan murid yang berterusan sepanjang
tahun untuk mewujudkan suasana persekitaran yang bersih di samping
membina amalan-amalan yang baik untuk
Objektifnya pula adalah untuk :
i. Menanamkan sikap menjaga kebersihan dan kesihatan di kalangan
murid.
ii. Memastikan kawasan sekolah adalah kawasan yang bersih dan
selamat.
iii. Mengindahkan kawasan sekolah dengan pelbagai tanaman hiasan.
iv. Memberi maklumat kepada murid berkaitan kebersihan dan
kesihatan.
7. AKTIVITI-AKTIVITI YANG BOLEH DILAKSANAKAN DI SEKOLAH

Pelbagai aktiviti boleh dirancang dan dilaksanakan di sekolah dalam

usaha menerapkan kefahaman dan kesedaran di samping matlamat
jangka panjang iaitu untuk menjadikan satu budaya, antaranya :I. Kempen anti denggi
II. Taklimat, ceramah & motivasi tentang tanggungjawab menjaga kebersihan
dan kesihatan diri.
III. Mengadakan hari kesihatan
IV. Program anti rokok dan dadah
V. Menceriakan tempat-tempat rekreasi & persekitaran sekolah
VI. Menggalakkan program motivasi, amalan hidup sihat, senaman &
permainan
VII. Tandas bersih
VIII. Kantin bersih & selamat
IX. Pertandingan kelas terbersih
X. Pameran kesihatan
XI. Melukis poster
XII. Kempen kebersihan
XIII. Kitar semula
XIV. Melukis mural
8. RUMUSAN
Program-Program Kesihatan yang dilaksanakan dengan terancang dan
baik sudah tentu akan memberi kesan yang efektif kepada murid-murid
khasnya dan sekolah secara amnya.Kawasan sekolah yang bersih dan

ceria sudah pasti akan mwujudkan suasana pembelajaran yang

menyeronokkan. Penekanan kepada Pendidikan Kesihatan kepada
murid-murid, malah sebagai Guru Besar penekanannya juga harus
kepada guru-guru, staf sokongan, pekerja swasta, pengusaha kantin,
ibubapa dan komuniti sekitar sudah pasti akan mewujudkan budaya
sekolah yang sihat, bersih, ceria dan selamat.
Guru Besar atau Pentabdir haruys memainkan peranan utama dalam
menerapkan kesedaran Pendidikan Kesihatan kepada warga sekolah
dan komniti sekitar. Program-program yang dirancang atau inigin
dilaksanakan biarlah melibatkan semua pihak kerananya melalui
penglibatan semua pihak baru kefahaman dan kesedaran timbul.
Selain daripada itu pihak sekolah juga boleh memohon bantuan atau
pertolongan komuniti dan ibubapa yang mempunyai latar yang berkaitan
Kesihatan. Mereka boleh membantu pihak sekolah dalam programprogram yang berkaitan. Agensi-agensi luar samada swasta atau
kerajaan juga boleh membantu pihak sekolah dalam usaha sekolah
untuk menjadikannya satu budaya.
Kesimpulannya Pendidikan Kesihatan bukan hanya mengajar
matapelajaran Pendidikan Kesihatan sebagai satu subjek malah ia
boleh dilaksanakan dengan merangkumi pelbagai aktiviti atau program
dalam usaha menjadikan satu cara hidup yang baik.