erobcMeday s‘n sumulIn

20-21-kkáda-2010

rdæakrTwwkkMBt UN-HABITAT
sßßanPaBTwkenAelIBiPBelak
• enAelIEpndImanTwkEt3¼4énépÞdIb:ueNÑaH
• kñúgenaHTwkéRbman 97PaKry
• Twkkk man 2PaKry
• TwkhUb)anman 1PaKry EdlCaTwksÞwg Tenø nig
TwkeRkamdI
TkeRkamd
 sßßanPaBTwkenAelIBiPBelak
• kareknkedAénEpnd
karekInkMedAénEpndI
• kMenInRbCaCn
• 1/1ekadnak;min)anTTYlTwks¥ateRbIR)as;
• 2/4ekadnak;minmanGnam½yRKb;RKan;
enAqñaM2000
• 173lannakxV
173lannak;xHkarpt;
HkarpÁtppÁgg;Tks¥
Twksatat
• 403lannak;xVHGnam½y
• 2/2lannak;søab;edaysarCMgWraKrUsPaKeRbIInCakumar
 បំែរបំរ ួួល កសធតុុ

• សីតុ ណ្ហ ភពមធយមៃនែផនដី

យ
មនករេកើនេឡើង្របមណ០,៦
អង រេសេនកនុងកំឡុងសតវត
ទី២០
• ូ ៉ ឹកសមុ្រទេកើន្របមណ១០
នីវទ
េទ២៥សង់ទីែម៉តកនុងកំឡុង
សតវត ទី២០
• កំរបទឹកកកេនតំបន់ប៉ូលនិង
េនេលើកំពូលភនំកន់ែតថយេទ
• កសធតុុមិន្រ្រប្រកតី
្រ ដូចជ
មនពយុះ េភ្ល ង ង ំ សងួត និង ទឹក
ជំនន់
 ករេកើនកំេ ែផនដី

 ពភពេ
ិ កកពុំ ងែតេកនកេ
ែ ើ ំ
េ យ រកំេនើនៃនករ
បេញចញឧសម័នផទះកញចក់ និង
សកមមភពមនុស
សកមភពមនស
 េនសតវត ទី២១សីតុណ្ហភព
េលើែផនដី ចេកើនពី១,១អង រ
ដល់៦ ៤អង រ ឯកំ
ដល៦,៤អង ឯកពសទក
ពស់ទឹក
សមុ្រទ ចេកើនពី១៨សម ដល់
៥៩សម
 រលកកេំ េភ្ល ងខ
ង ្ល ំង េ្រគះ
ង
ំ សងួត ពយុះសងឈ ទឹកជំនន់
និង ទឹកសមុ្រទេជរកន់ែតេកើត
មនញកញប។ឹ ់
មូូលេហតុុៃនករេកើនកំេ ែផនដី
ផលប៉ះពល់ៃនករេកើនកំេ
ផលបះពលៃនករេកនកេ ែផនដី
 eKaledAshsvtSS
• eKaledAT10³
eKaledATI10³ eFV
eFIeGayBakkNþaléncnYnnRbCaCnelI
GayBak;kNaléncM nRbCaCnelBPBelakmanTk
BiPBelakmanTwk
eRbIR)as;enAqñaM2015
• eKaledATI11³ begáInnUvkarpÁt;pÁg;Twks¥atdl;lMenAdæany:agtic100lan
enAqñaM2020
• eKaledATI11³ cMnYnBak;kNþalénRbCaCnEdlxVHGnam½yRtUv)anbegáInenA qñaM
2015
 eKalbMNgénkarGb;rMTwk Gnam½y nig suuxPaB
eKalbMNgénkarGb;rM
• ksagsmtß PaBelEpñ
ksagsmtPaBelI kcryaFménmnu
Epkcri sSEdlepþatelTkngGnamy
yaFm’énmnsSEdlepatelI TwknigGnam½y
• edIm,IeGayRbCaCnRkIRkmankaryl;dwgBIkarRKb;RKg nig eRbIR)as;Twk

េ ម ះ្រតង់ ្រស ញ់

តំៃលមនុស

អហឹង សន្តិភព

ទេង្វើ្រតឹម្រតូវ
lkçN³viC¢manéncriyaFm’
• bgðajnUvkareKarBceBaHRTBüsm,tþ
bgajnvkareKarBcM eBaHRTBüsm,tisaFarN³ ¬TakTgngtélmnu sS non
¬Tak;TgnwgtMélmnsS violence,
non-violence,
self control ¦

• be
bMerIshKmnRkRk
shKmn_RkIRk ¬emtþ
¬emtaFm’
aFm Pat
PatrPaB
PaB esckþ
esckIRslaj¦
slaj;¦
• BicarNakarKiteXIjrbs;GñkdéT ¬PaBcuHsMrugKña citþTUlay GFüaRs½y¦
• bMeBjtYnaTIedaykarTTYlxusRtUv ¬karTTYlxusRtUv karebþCJa vin½y¦
• beBjkargarRbkbedayKu
bMeBjkargarRbkbedayKNPaBedaykarxi
NPaBedaykarxtxeFV
txMeFIkar ¬lHbg
¬lHbg; susTci
T§ctþt eBjctþ
eBjcit ng
nig
ykcitþTukdak;¦
lkçN³GviiC¢manéncrié iyaFm’’
• kuhs rW lak;)aMgBt’man ¬)at;bg;tMél³ esμaHRtg; tmøaPaB karTTYlxusRtUv¦
• lMeGog rW bkSBYk ¬)at;bg;tMél³ esμIPaB yutþiFm’ citþTUlay¦
• susIsMNU
Nk begá
begInxÞxg;gfvka
fvika RbtXat¼bnø
RbtiXat¼bnM ¬)atbgtél³
¬)at;bg;tMél³ Gak,krya
Gak,kiriya smU
smhPaB
hPaB
mnsika¼sm,CBa¢³¦
tMélmnsSepatelI
télmnu sSepþatelkarGbrTk
karGb;rMTwk ng
nig Gnamy
Gnam½y
• eFVIeGaymankarpøas;bþÚrCaviC¢manénGakb,nig\riyabTcMeBaHTwkenARKb;kMritén sgÁm
• ksagsmtßPaBxagtMélmnusS nig criyaFm’KWepþatcMeBaHeKaledAshsvtS sMrab;Twks¥at nig
Gnam½y
• GPivDÆn_eTAelItMbn;GnaFibetyü
 tMélmnusSEp¥kelIkarGb;rMTwk nig Gnam½y
• eFVIeGaymankarpøas;bÚþrCaviC¢manénGakb,nig\riyabTcMeBaHTwkenARKb;kMritén sgÁm
• ksagsmtßßPaBxagtMélmnusS nig criyaFm’KWepþatcMeBaHeKaledAshsvtS
sMrab;Twks¥¥atnigGnam½y
• GPivDÆn_eTAelItMbn;GnaFibetyü
• begáInnUvkarcUlrYm PaBCam©
C as;; ngi kareBjctþi BIRKb;;EpñpkBak;;B½n§
• eFVIeGayskmμnUvPaBCaédKUrvagrdæaPi)al nig sgÁmsIuvil
• bNþúHnUvKMnitfμIkñúgkarksagnUvCMenOcitþnigkareyaKyl;BIshKmn_eTAelIkarRbwgERbgrbs;rdæa
Pi)al
• RbsiT§PaBénkarbBa©b;KMerag Tan;eBlevla kñúgkMriténcMnYnfvikaCamYYynwgKuNPaB
• begáInnUvnirnþPaBénKMeragTwknigGnam½y ¬CamYynwgRbsiT§PaBénkarsgR)ak;
R tlbvj¦
tlb;vij¦ tamry³karcU lrYmx<sBEpñ
tamry³karclrmxs; kBakBn§
BIEpkBak; B½n
• GPi)alkic©l¥rYmTaMgkarGnuvtþnUvkarCYyGñkRk Rbkbeday criyaFm’ nigtmøaPaB
• criyaFm’fμImYycMeBaHkarkareRbIR)as;nigRKb;RKgTwk
• mankarKtKU
mankarKitKrxs;
rx<sceBaHkarkarBar
cMeBaHkarkarBar ng
nig eRbR)asFnFanFmμ
eRbIR)as;FnFanFmCati
Cat
• smahr½NkmμedayeBjeljcMeBaHkarRKb;RKgTwk nig Gnam½y
• kMenInesdækic©ry³eBlyUrnigkarkat;bnßyPaBRkIRk
 lMhat;
sUmelIk]TahrN_BIKuNtMélTwk³
1 vb,Fm’rbs;eyIg
1-vb,Fmrbseyg
2-BIkñúgTMenomTMlab;buraN
3-kñúgkarGPivDÆn_
4 CIvPaBRbcaMéf
4-CvPaBRbcaéf¶
 អននកសំរបសំរ ួល
ួ
ក.េតើការសំរបសំរួលជាអវី? ការសំរបសំរួលគឺជាដំេណើរការមួយែដលេធវើេអោយការចូលរួមអនុវតតរបស់សិកាខកាមរឹតែត
មានសកមមភាពខាលំងេឡើង។

ខ េតើអកសំ
ខ.េតអន កសរបសរួ
របសំរលគរេធើ
លគួរេធវអវីខះ?លះ?

អាកបបកិ
ប រ ិយា

ចំេណះដឹង េទពយេកាសលយ

PRA
 ប រិយារបស់អនកសំរបសំរួល
គ.អាកបបកិ
• គំនិតវិជជមាន
• ទទួលគំនិតអនកដៃទ
• េជឿជាក់េលើសមតថភាពរបស់របជាជន
• ែរបរបួលេទៅតាមការផាលស់បតូររបស់សងគម
• េគារពទំេនៀមទំលាប់និងរបៃពណីរបស់មូលដាឋន
• មានចិតតទលាូ យ
• មានចរតសកសា
មានចរឹតសិកសា
• េចះបត់ែបនតាមសភាពការជាក់ែសតង
• មានភាពរស់រេវីក
 ំ ដឹ
ឃ.ចេណះដងរបសអន ់ កសរបសរួ
ំ ំល
• មានការយល់ដឹងទូលំទូលាយ
• មានការយេលដងពវធសារសត ៃនការចូលរួម
មានការយេលើដឹងពីវិធីសារសៃនការចលរម
• ជាមនុសសែដលេផាតតេទៅរកការអភិវឌឍន៍
• ែដលមានអនុភាពេនៅកនុងសងគម
• វដតៃនគំេរាងនិងការរគប់រគង
• ការរគប់រគងទំនាស់
• ការអភិវឌឍៃនការអប់រំ ទសសនៈសកលេលើការអភិវឌឍន៍
• សិទធមនុសស
• ទិដិ ឋភាពបេចចកេទសៃនរបធានបទែដលមានពាក់
ៃ ែ ព់ ័នធ
ង.េទពយេកាសលយរបស់អនកសំរបសំរួល
• េធវើការជាមួយរបជាជន រឺ អនកសំរបសំរួលេនៅតាមមូលដាឋន
• ទនាកទនងនងការផា ល សបតបូរ
ទំនាក់ទំនងនិងការផាស់
• ការសាត ប់
• ការវភាគសងគ
ការវិភាគសងមម
• េរបើរបាស់ឧបករណ៍វិភាគសងគមនិងបេចចកេទស
• បេរងៀនតាមរយៈកាយវិ
ៀ ការ
• ការងារជារកុម
• ការចរចារ
• ភាពជាអនកដឹកនាំ
• ការរគប់រគងទំនាស់
 តួួនទីអនកសំរបសំរ ួល
ួ

ក.តួួនាទីជារដឋឋបាល តួួនាទីេនះគឺយកចិតតទុកដាក់េលើ ការដឹកនាំ ចុះេឈាម ះ )ែដលេកើត

((logistic)
g
េឡើងមុនេពល និង េរកាយេពលរបជុំ៖
• ជូនដំណឹងដល់អនកែដលរតូូវចូលរួមនូវពត៌មានអំពីសិកាខសាលា រឺ ការពិភាកសារកុម
• កត់រតានូវសមាសភាពែដលមានគំេរាងនឹងរតូវចូលរួម(កត់ពីអនកណាែដលនឹងរតូវចូលរួម)
• រកសានូ
សា ូវសនតតិសុខ និង សណាតប់ធានប់កែនលងល របជុ
រ ំុ
• ែថរកសានូវសំភារៈ និង ផតល់នូវសំភារៈរតូវការសំរាប់រកុមពិភាកសា
 ៀ ំទីកែនល
• េរៀនចំ ែ ងនិិងេពលេវលាសំរាំ ប់ជ់ ួបរបជុំ េហើយ
ើ ជូនដំំណឹងដល់អ់ នកែដល
ែ រតូវចូលរួម
• េរៀបចំបនទប់េទៅតាមេពលេវលាកំណត់
• ែចកចាយសភារៈអបរដលអន
ែចកចាយសំភារៈអប់រំដល់អកកចលរមមាក់ េទៅតាមរកមុម
ចូលរួមមានកៗៗ ររឺ េទៅតាមរក
• ចងរកងនិងែចកចាយកំណត់េហតុេផសងៗែដលរកុមពិភាកសាចង់បានេនៅេរកាយេពលចប់សកា
ិ ខ សាលារឺចប់ការពិភាកសា
តាមរកុម

ខ.តួនាទីជាអនកសមរបសំរល
ួ តួនាទីេនះគឺយកចិតតទុកដាក់េទៅេលើអវីែដលេកើត
• េឡើងកនុងកំឡុងេពលមានការរបជុំរកុមនិងផតល់ការគាំ រទដល់អនកចូលរួមបនាទប់ពបញច
ី បកា
់ ររបជុំដូចជា៖
• ចាប់េផតើមសិកាខសាលារឺការពិភាកសារកុមតាមេពលកំណត់
• ពនយល់ពីេគាលបំណងនិងិ កាលវិភា
ិ គៃនការរបជុ
ៃ ំ
• េរៀបចំរេបៀបនិយាយរឺការែននាំ សំរាប់េបើកកិចចរបជុំ, បេងកើតេអោយមានការេរៀនសូរតជារកុម
សារ ុ ថិតកននុងលំនាំតាមកាលវិភាគែដលបានេរគាងទុ
• រកសារកមេអោយសថ រ ុក
• ដឹកនាំ រកុមតាមលំហាត់នីមួយៗែដលបានចងរកង
• សំរបសំរួលេអោយមានការគិតេរៀងៗខលួននិងមានការបតូរេយាបល់គានជាមួយនឹងលំហាត់នីមួយៗ
• េធវើការជាមួយសិកាខកាមរគប់គាន ដូេចនះទាំ ងអស់គានអាចទទួលបាននូវផលរបេយាជន៍ៃនការកសាងសមតថភាពេនះ
• មានវតតមានជានិចចកនុងការជួយគាំ រទដល់សិកាខកាមបនាទប់ពចី ប់ការរបជុំ រឺក៏បេងកើតជាៃដគូរគាំ រទ រកុម រឺក៏ជាបណាតញ
ការងារជាមួយរកុម។
ករអប់រ ំអំពីទឹក អនមយ
ករអបរអពទក អនម័យ និ
នង ង សុ
សខភព
ខភព

ចំេណះដឹង

ិ ជ ជីវៈ
វជា តំៃល

ការអនុវតត
 េហតុអ្វីេទើប ថ ប័នទឹកនិងអនម័យចូលរ ួមេនកនងករអប់
ុ រ ំអំពីគុណតំៃល

ជីវិតេផ្តតេលើ ករអប់រ ំ ទឹក អនម័យនិងសុខភព

• បំេរីបំរាស់ទឹកនិងអនាម័យគឺផតល់នូវររបសិទធភាពកននុងការផគគត់ផគគង់ និង ការែចកចាយជូូនររគប់រគាន់នូវេសវាទឹក និង

អនាម័យ
• េគាលបំណងៃនការរគប់រគងទឹករបកបេដាយរបសិទធភាពគឺជាការជំរុញនូវឥរិយាបទវិជជមានជានិរនតៃនអនកេរបើរបាស់ទឹក
• ការផតល់នូវការអប់រំដល់អនកេរបើរបាស់េទៅេលើការកាត់បនថយការេរបើរបាស់ទឹកអាចឲយេយើងរកវិធីេធវើឲយមានរបសិទធភាពកនុង
ការបនថយនូវតំរូវការទឹក និង អាចរគប់រគងការខវះខាតទឹកបាន។
• អនកផគផត់ផគង់ទឹកែដលមានតួ
ែដ នាទសាធារណៈចបាស់
ី ់ ស់ជា
លា ់ អនកបេរេសវា
ំ ី សាធារណៈរតូវផតផល់នូវេសវាែដលមានសកាត
ែដ នុពល
ភាពសំរាប់សុខភាពសាធារណៈ និង ភាពសុខដុមដល់សហគមន៍ែដលពួកេគផតល់េសវា។
• បេងកកើននូូវទំនាក់ទំនងជាមួួយអតិថិជន
• វិនិេយាគេទៅេលើសហគមន៌ែដលេគផតល់េសវាជូន
 ទីកែនងនិ
ទកែន្ល ងេពលេវ
ងនងេពលេវ ៃនវគអប់
ៃនវគគអបររ ំ

ការេរៀបចំវគគគឺអារស័យេទៅេលើេពលេវលា និង កែនលងរបស់សហគមន៍។ ទីកែនលងសំរាប់េរៀនមាន៖

• វតតអារាម រឺទីសាធារណៈដៃទេទៀតេនៅកនុងសហគមន៍
• ផទះេមភូមិ រឺផទះនរណាមានក់កនុងភូមិែដលអនកចូលរួមអាចសា
គ ល់
 អំពីថវិកសំ ប់
អពថវកស ករអប់រ ំ
បករអបរ
ក. ការកសាងេហដាឋ រចនាសមពព័នធសំរាប់គណ
ុ ភាពជីវតិ េផាត តេលើការអប់រំអំពីទឹក អនាម័យ និង សុុខភាពរួួមមានៈ
• ការទទួលបាននូវលកខណៈរូបៃនរចនាសមព័នធដូចជាៈការសាងសង់បងគន់អនាម័យ ការេធវើរបព័នធលូ ការរបមូលកាកសំណល់
សំរាមយកេទៅេចាលេដាយឡានរឺរេទះដឹក របលាយបងហូរទឹកសំអុយ....
• ការដាក់ឲយមានបណាតញទឹក
• ការទទួលបាននូវឧបករណ៍
• ការទទួលបាននូវឧបករណ៍ប៍ នាទប់ប់ នសំំ
• ការទទួលបាននូវធនធានសំភារៈ
• ដូដេចះតំ
េចនះតរូរវវេអោយមានការេធើ
េអោយមានការេធវបញជ
ញីសារេពើ
រេពភណឌ
ភ័ណនិនងគេរាងថវការ។
ងគំេរាងថវិការ។
ខ. របតិបតតិការៃនវគគេរៀនសូរតអំពីគុណភាពតំៃលមនុសសេផាតតេលើការអប់រំទឹកនិងអនាម័យមានៈ
ៃ /របាក់]btßmÖRkumkargar
• ៃថល
• សំភារៈ sMrab;bNþúHbNþal
• ការទាកទងជាមួ
ការទាក់ទងជាមយសហគមន៍
យសហគមន។ល។
។ល។
 ់
ភពមចសករ ិ នរន្ត
នង ិ ភពៃនវគគ
ៃ អបរ់ ំ

ក.រចនាសមព័នធចាត់តាំងសងគម
• រតូវេរៀបចំេអោយមានអនកដឹកនាំ េធវើេទៅេលើរគប់សកមមភាពដូចជាៈការងារអប់រំ ការកសាងរបព័នធលូទឹក ការជួសជុល....

ខ.អនកចូលរួមកនុងសកមមភាព
• រដាឋភិិបាលៈជាអនកេរៀបចំំេគាលនេយាបាយេអោយរបជាជនអនុវតត
• អាជាញធរមូលដាឋនៈដឹកនាំ សំរបសំរួល េលើកទឹកចិតតេនៅកនុងការអនុវតតេគាលនេយាបាយ
• អងគ
អងការេរកៅរដាភិ
ការេរកៅរដាឋភបាលនងអងគ
បាលនិងអងការអនរជាតិ
ការអនតរជាតេផសងៗ
េផសងៗ◌ៈជាអកផល់
◌ ជាអនកផតលជនួ
ជំនយ ជាអន
ជាអកជយែសងរកជំ
កជួយែសវងរកជនួនយ
យជនសហគមន៍
ជូនសហគមន ចូចលរម
លរួម
ចំែណកអប់រំនិងបណតុ ះបណាតលសហគមន៍
គ.រកមុ ហ៊ុនឯកជនៈអាចជាអនកសាងសង់ ជាអនកផគត់
• ផគង់វតថុធាតុេដើើម

ឃ.សហគមន៍មូលដាឋនៈផគត់ផគង់ថវិការតាមរយៈ
• បដិភាគេដើមបីអភិវឌឍសហគមន៍ ជួសជុលែថរកសា
• រចនាសមព័នធទឹកនិងអនាម័យ រគប់រគងថវិកា ចូលរួមចំែណកអប់រំផសពវផសាយ ពលកមម។
 ៀ
ករេរៀបចំ ំ គគអប់រ់ ំ
វ

សំភារៈសំរាប់បេរងៀនដូ ចជា ធនធានសំភារៈសំរាប់េធវ ើពិេសាធន៍

ៀ ទូូ រទសសន៍
កាត រេខៀន ី
ស និង វេដអូ ូ
 វិធី ្រស្តកងករអប់
នុ រំ

• ពនយល់េមេរៀនេដាយេរបើរូបភាព
• េលើើកជាសំនំ ួរបំផំ ុសគំនំ ិតេដាយេលើើកយកសំំនួរណាែដលទាក់
ែ ់ទងនឹឹងការរស់់េនៅ
នៅជាក់់ែសតង
• ែបងែចករកុមពិភាកសា
• ែលបងកំសានតទាក់ទងនឹងេមេរៀន
• សំែដងសិលបៈទាក់ទងនឹងេមេរៀន
• េឆលើយសំនួរយករងាវន់
គំេ ងេមេរៀនស
គេ ងេមេរៀនសំ បអបរកន
ប់អប់រ ំកងបរ ិបទ ទឹ
ងបរបទ
ុ ទក ក
អនម័យ និងសុខភពេន្របេទសកមពុជ
ែផនកទឹក អនាម័យនិង កាកសំណល់
• ទឹកគឺជាជីវិត និង អនាម័យនាំ មកនូូវេសចកតតីៃថលលថនូរ
• ជំងឺែដលទាក់ទងនឹងការេរបើរបាស់ទឹកមិនសា
អ ត
• ជំងឺែដលទាក់ទងនឹងកងវះអនាម័យ
• ទឹកនិងវបបធម៌
ែផនកការរគប់រគងទឹកេនៅទីរបជុំជន
• វដតៃនទឹក
• ការបំពុលកាកសំណល់
• ការេរបើរបាស់ទឹកេនៅទីរកុង