Dysphagia Screening Form; แบบคัดกรองภาวะกลืนลำบาก ในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง

(ทำเครื่ องหมาย ⁄ ข้อที่ท่านตรวจพบในผูป้ ่ วยโรคหลอดเลือดสมองภายใน 24 ชั่วโมงที่งดน้ำงดอาหาร)

1. ระดับการรู ้สึกตัว (GCS score)
 13-15  10-12   10
(หาก GCS score  10 ให้จดั ท่านอนแบบ fowler’s position เพื่อป้ องกันการสำลัก)

2. Facial Weakness ( ทดสอบโดยการสั่งให้ยงิ ฟัน,ผิวปาก,การพูดตาม)

 พบ* ด้าน___________  ไม่พบ
3. การเคลื่อนไหวของริ มฝี ปาก ( โดยสั่งให้ผปู้ ่ วย เม้มปาก และ อ้าปากให้กว้างที่สุด )
 ปิ ดได้ดี  ปิ ดได้ แต่มุมปากข้าง___ตก*  ปากเบี้ยว* ด้าน____
4. การเคลื่อนไหวของลิ้น ( ทดสอบผูป้ ่ วยในท่านัง่ และสั่งให้ผปู้ ่ วย แลบลิ้นออกมา แล้วพยายามเลียรอบริ มฝี ปาก )
 ไม่สามารถเคลื่อนไหวได้* __ ลิ้นใหญ่คบั ปาก
__ ลิ้นใหญ่คบั ปากและหดตัวไปทางด้านหลัง
__ ลิ้นใหญ่คบั ปากและจุกออกมานอกริ มฝี ปาก
 ลิ้นเฉไปทางด้าน________*
 เคลื่อนไหวได้ดี และอยูใ่ นแนวกึ่งกลาง
5. การออกเสี ยง (โดยสั่งให้อา้ ปากกว้างแล้วเปล่งเสี ยงคำว่า “ อา ” ให้ดงั และยาวที่สุด)
 ออกเสี ยงได้ดี  ออกเสี ยงได้แต่มีเสี ยงเสมหะในคอ/เสี ยงแหบ*  ไม่มีเสี ยง*
6. การไอ (ให้ผปู้ ่ วยนัง่ หรื อนอนยกศีรษะสูงมากๆ หายใจเข้าลึกๆ เกร็งกล้ามเนื้อหน้าท้อง กลั้นหายใจสักครู่ แล้วไอออกมาแรงๆ)
 ไอได้ดี  ไอได้ไม่แรงพอ  ไอไม่ได้
7. การกลืนน้ำลาย ( โดยสั่งให้ผปู้ ่ วยพยายามกลืนน้ำลาย แล้วสังเกตการเคลื่อนไหวของลำคอว่ายกขึ้หรื อไม่)
 กลืนได้  น้ำลายไหลออกมุมปาก*  ไอขณะพยายามกลืนน้ำลาย*
 ต้องดูดเสมหะ* จำนวน_____ครั้ง สี เสมหะ________

หากพบอาการดังข้อที่มีเครื่ องหมาย * ให้จดั ท่านอนแบบ Fowler’s or semi sitting position; ศีรษะยกขึ้น 30-80 องศา เพื่อป้ องกันการสำลัก แล้วแจ้งแพทย์
เจ้าของไข้เพื่อทำการพิจรณาการใส่ สายยางให้อาหาร รวมถึงส่ งปรึ กษา แพทย์เวชศาสตร์ฟ้ื นฟูและนักกิจกรรมบำบัด

สรุ ปผล
___ พบความบกพร่ องในการกลืน: แจ้งแพทย์เจ้าของไข้เพื่อส่ งต่อนักกิจกรรมบำบัด (พบข้อที่มี * ตั้งแต่ 2 ข้อ.)
___ หากผูป้ ่ วยต้องได้รับการดูดเสมหะ ง่วงซึม หรื อ ไม่รู้สึกตัว: ทำการประเมินซ้ำภายใน 24 ชัว่ โมง

ผูทำ
้ การคัดกรอง (พยาบาลวิชาชีพ): ____________________________________________
Date: ___________________________ Time: ________________________

Reference

 Hinchey, J; Shephard, T; Furie, K; Smith, D; Wang, D; Tonn, S (2005). Formal Dysphagia Screening Protocols Prevent Pneumonia. Stroke. 2005;36:1972-1976.
 Massey, R; Jedlicka, D (2002). The Massey Bedside Swallowing Screen. Journal of Neuroscience Nursing, 2002; Oct;34(5):252-3, 257-60.
 Hinds, N.P.; Wiles, C.M. (1998). Assessment of swallowing and referral to speech and language therapists in acute stroke. QJM, Vol 91, Issue 12, 829-835.
 Lees, L; Sharpe, L; Edwards, A (2006). Nurse-led dysphagia screening in acute stroke patients. Nursing Standard, 2006 Oct 18-24;21(6):35-42.
 University of Cincinnati swallow screening, unpublished.