‫ّ ﺣﯿ ﻢِ‬

‫ْﻤ ﻦِاﻟ ﺮﱠ‬

‫َ‬ ‫ْﻢِا ﷲاﻟ ﺮﱠ ﺣ‬
‫ﺑِ ﺴ‬

‫ﻜ ﻲ از ﻣﺎﻧﺪ ﮔﺎ رﺗ ﺮﯾﻦآﺛﺎ ر ي ﻛﻪ از ﺳ ﺮدا ر ﭘ ﺮاﻓﺘ ﺨﺎ ر ا ﺳﻼم‪ ،‬ﻋﺎ ر ف‬ ‫ﯾ‬

‫ﻋﺎﺷﻖ‪ ،‬ﻣﺠﺎﻫﺪ ﻣ ﺨﻠ ﺺ و ﻣﻌﻠﻢ ﻣﺘﻌﻬﺪﺷﻬﯿﺪ دﻛﺘ ﺮ ﻣ ﺼﻄﻔ ﻲ ﭼﻤ ﺮانﺑﺠﺎ ي‬
‫ﻣﺎﻧﺪه ﯾ ﻚ دو ره ﺳ ﺨﻨ ﺮاﻧ ﻲ ﻋﻠﻤ ﻲ و ﻋ ﺮﻓﺎﻧ ﻲ د ر ﻛﺎﻧ ﻮن ﺗ ﻮﺣﯿﺪ د ر اﯾﺎم ﻣﺎه‬
‫ﻣﺒﺎ ر ك رﻣ ﻀﺎن ﺳﺎل ‪ ١٣٥٩‬ﻣ ﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﭼﺎ ر ﺳ ﺨﻨ ﺮاﻧ ﻲآن د ر اﯾﻦ ﻛﺘﺎ ب‪،‬‬
‫ﭘ ﺲ از ﺣ ﻚ و ا ﺻﻼﺣ ﻲ ﻛﻪ ﻻزﻣﻪ ﺗﺒﺪﯾ ﻞ ﮔﻔﺘﺎ رﺑﻪ ﻧ ﻮﺷﺘﺎ ر ا ﺳ ﺖ ﺗﻨﻈﯿﻢ و‬
‫ﻟ ﺐ و ﺳ ﺨﻨ ﺮاﻧ ﻲﻫﺎ‬ ‫ا راﺋﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﺮدد و ﺳﻌ ﻲ ﺷﺪه ا ﺳ ﺖ د ر ا ﺻ ﻞ ﻣﻄﺎ‬
‫ﻜﺎن ﻛﻤﺘ ﺮﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿ ﺮ داده ﺷ ﻮد‪ .‬ﺑﺎﯾ ﺴﺘ ﻲ ﺗ ﻮﺟﻪ داﺷ ﺖ ﻛﻪ ا ﮔ ﺮ آن‬ ‫ﺣﺘ ﻲاﻻﻣ‬
‫ﻟ ﺐ را‬ ‫ﻋﺎ ر ف ﻣﺠﺎﻫﺪ‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮآن داﺷ ﺖ و ﻓ ﺮ ﺻ ﺖآن را ﻣ ﻲﯾﺎﻓ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻣﻄﺎ‬
‫ﻜ ﻞ ﻣ ﻲﯾﺎﻓ ﺖ‬ ‫ﺑﺎ ﻗﻠﻢﺷﯿ ﻮا ي ﺧ ﻮدﺑﻨ ﮕﺎ رد‪ ،‬ﻛﺘﺎﺑ ﻲﺑ ﺲ زﯾﺒﺎﺗ ﺮ از ﻣﺘﻦ ﺣﺎ ﺿ ﺮﺷ‬
‫ﻟ ﺐ‪،‬ﺷﯿ ﺮﯾﻨ ﻲ و زﯾﺒﺎﺋ ﻲ رو شﺑﯿﺎن وﻧﺤﻮه‬ ‫ﻟ ﻲ اﻫﻤﯿ ﺖ ﻣﻄﺎ‬ ‫و ﺗﻘﺪﯾﻢ ﻣ ﻲﺷﺪ؛ و‬
‫ا ﺳﺘﺪﻻلﺑﻪ ﺣﺪ ي ﺟﺎذ ب ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ د رﻧ ﻮع ﺧ ﻮد ﻛﺘﺎﺑ ﻲﺑ ﺲ ا رزﻧﺪه‪،‬‬
‫ﻟ ﺐوﻧﻤ ﻮﻧﻪﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣ ﻮ ﺿ ﻮﻋﺎﺗ ﻲﺑ ﺲ ﻣﻬﻢ راﺑﺎ زﺑﺎنوﺑﯿﺎنِ ﻋﻠﻤ ﻲِ‬ ‫ﻣﻔﯿﺪ‪ ،‬ﺟﺎ‬
‫ﻟ ﻲ روﺷﻦوﻗﺎﻃﻊ ﻣﻄ ﺮح ﻣ ﻲ ﺳﺎزد‪.‬‬ ‫ﺳﺎدهو ا ﺳﺘﺪﻻ‬
‫ﺎز ﻣﻬﻤﺘ ﺮﯾﻦ ﻣ ﺴﺎﺋﻠ ﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﯿ ﺸﻪ ذﻫﻦ اﻧ ﺴﺎن ﺟ ﺴﺘﺠ ﻮ ﮔ ﺮ راﺑﻪ ﺧ ﻮد‬
‫ﻜﻦ ا ﺳ ﺖ‬ ‫ﻣ ﺸﻐ ﻮل ﻣ ﻲدا رد‪ ،‬ﻣ ﻮ ﺿ ﻮعﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﺧﺪا ﺳ ﺖ ﻛﻪ د ر ﻋﯿﻦ ﺳﺎد ﮔ ﻲ ﻣﻤ‬
‫ﻜ ﻞﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ا ﮔ ﺮ اﻧ ﺴﺎن از راه ﺻﺤﯿﺢ ﺧﺪاﺷﻨﺎ ﺳ ﻲ ﻗﺪم د ر اﯾﻦ‬ ‫ﺑ ﺴ ﻲ ﻫﻢ ﻣ ﺸ‬
‫واد ي ﮔﺬا ردﺑﻪﺷﻨﺎﺧﺘ ﻲ ﯾﺎ د رﯾﺎﻓﺘ ﻲ د ر ﺣﺪ ﻋﻘ ﻞ وﺑﯿﻨ ﺶ ﺧ ﻮد د ﺳ ﺖ ﺧ ﻮاﻫﺪ‬
‫ﯾﺎﻓ ﺖ و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ از ﻣ ﺴﯿ ﺮ ﻃﺒﯿﻌ ﻲآن ﻣﻨﺤ ﺮ فﺷ ﻮد‪،‬ﺑﺎ ﻣ ﺴﺌﻠﻪا يﺑ ﺲ ﭘﯿﭽﯿﺪه‬
‫ﻜﻠ ﻲ ﻋﻈﯿﻢ ﻣ ﻮاﺟﻪ ﺧ ﻮاﻫﺪ ﮔ ﺸ ﺖ ﻛﻪﺑﻪ ﺟ ﺮأ ت ﻣ ﻲﺗ ﻮان ﮔﻔ ﺖ ﺗﺎﻛﻨ ﻮن‬ ‫و ﻣﺸ‬
‫ﻟﯿ ﻮﻧ ﻲ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ اﺛﺒﺎ ت وﺷﻨﺎﺧ ﺖ‬ ‫ﻫﯿ ﭻﯾ ﻚ از ﻓﻼ ﺳﻔﻪ و داﻧ ﺸﻤﻨﺪان و ا ﺳﺘﺪﻻ‬
‫ﻟ ﻲ از راه ا ﺳﺘﺪﻻل و ﻣﻨﻄﻖﺑ ﻮدهاﻧﺪ ﻧﺘ ﻮاﻧ ﺴﺘﻪاﻧﺪ اﯾﻦ ﻣ ﺴﺌﻠﻪ‬ ‫ذا تﺑﺎ رﯾﺘﻌﺎ‬
‫ﻜﻪ د ر رﺟ ﻮعﺑﻪ ﻓﻄ ﺮ ت اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲ –‬ ‫ﻟﯿ‬‫ﺑ ﺴﯿﺎ رﺑﺪﯾﻬ ﻲ را ﺣ ﻞ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ ،‬د ر ﺣﺎ‬
‫‪١‬‬
‫ﻓﻄ ﺮ ت ﭘﺎ ك وﺑ ﻲآﻻﯾ ﺶ و دو ر از ﺗﻌ ﺼ ﺐﻫﺎ و ﭘﯿ ﺶداو ر يﻫﺎ‪-‬ﺑﻪ ﺧﻮﺑ ﻲ‬
‫ﻟﻬ ﻲ‬ ‫ﻜ ﺮانﺷﻨﺎﺧ ﺖ ا‬ ‫ﻣ ﻲﺗ ﻮانﺑﻪ ﻗﺪ ر و ﺗ ﻮان و ﻇ ﺮﻓﯿ ﺖ ﺧ ﻮد د ر د رﯾﺎ يﺑﯿ‬
‫ﻏ ﻮﻃﻪو رﺷﺪ وﺑﻬ ﺮه ﮔ ﺮﻓ ﺖ‪ .‬ﻣﯿﺰان اﯾﻦﺷﻨﺎﺧ ﺖﺑﻪ ﺻﻔﺎ و ﺟﻼ ي د رون‬
‫ﻜﺎﻣ ﻞ ﻣﻌﻨ ﻮ ي اوﺑ ﺴﺘ ﮕ ﻲ دا رد ﻛﻪ د ر‬ ‫اﻧ ﺴﺎن‪ ،‬ﭘﺎﻛ ﻲ ﻓﻄ ﺮ ت‪ ،‬ﺗﻘ ﺮ بﺑﻪ ا ﷲ و ﺗ‬
‫ﻟﻬ ﻲ ﻣ ﻲ ر ﺳﺪو د ر اﻧ ﺴﻨﺎﻧ ﻲ دﯾ ﮕ ﺮﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﭼ ﻮﭘﺎﻧ ﻲ‬‫اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲﺑﻪ ﻣ ﺮﺗﺒﻪﭘﯿﺎﻣﺒ ﺮان ا‬
‫ﻟ ﻮ ي ﻣﺜﺎل زدهﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪.‬‬ ‫ﻛﻪ د ر دا ﺳﺘﺎن ﻣ ﻮ ﺳ ﻲوﺷﺒﺎن ﻣ ﻮ‬
‫ﻟ ﺐﺗ ﺮ از ﻫﻤﻪ‬ ‫ﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﻃﺒﯿﻌ ﺖ و آﺛﺎ ر ﺧﻠﻘ ﺖ د ر اﻃ ﺮا ف ﻣﺎ و ﺟﺎ‬
‫ﻟﯿﻦ ﮔﺎم‬ ‫ﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﺧ ﻮد اﻧ ﺴﺎن ‪-‬اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻛﻪ دا را ي ﺟ ﺴﻢ‪ ،‬ﻧﻔ ﺲ و روح ا ﺳ ﺖ‪ -‬او‬
‫ﻟ ﻲﺑﻬﺘ ﺮﯾﻦ رو شﺑ ﺮا ي وﺟﺪان وﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﺧﺪا د ر ﺣﺪ ﻇ ﺮﻓﯿ ﺖ و ﺗ ﻮانﻫ ﺮ‬ ‫و‬
‫اﻧ ﺴﺎن ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و اﯾﻦ ﻫﻤﺎن روﺷ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﺧﺪا يﺑﺰ ر گ د ر ﻗ ﺮآن ﻛ ﺮﯾﻢﺑﻪ‬
‫ﻟﻌﻪ و‬ ‫ﻣﺎﻧ ﺸﺎن داده ا ﺳ ﺖ؛ و د ر اﯾﻦ ﻛﺘﺎ بﺑﻪ ﭘﯿ ﺮو ي از رو ش ﻗ ﺮآنﺑﻪ ﻣﻄﺎ‬
‫ﺗﻌﻤﻖ د ر ﺧ ﺼ ﻮ ﺻﯿﺎ ت د روﻧ ﻲ اﻧ ﺴﺎن و د ﺳ ﺖ ﯾﺎﻓﺘﻦﺑﻪﺷﻨﺎﺧﺘ ﻲ ﻣﻌﻨ ﻮ ي و‬
‫ﻟﻖ ﭘ ﺮداﺧﺘﻪﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﻄ ﺮ ي از ﺧﺪا ي ﺧﺎ‬
‫ﺘﺎ ر اولﺑﻪﺑﺤ ﺚ ﺧﺪا‪ ،‬روح و ﻋﺎﻟﻢ ﻏﯿ ﺐ‬ ‫ﺑﻪ ﻃ ﻮ ر ﺧﻼ ﺻﻪ د ر ﮔﻔ‬
‫ﭘ ﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه وﺑ ﺮا ي ﺷﻨﺎﺧ ﺖ آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﺷﻨﺎﺧ ﺖ اﻧ ﺴﺎن د ر ﺳﻪ ﻣﺒﻨﺎ ي‬
‫))ﺟ ﺴﻢ‪ ،‬ﻧﻔ ﺲ و روح(( ﻣﻄ ﺮح و ﺑﻪ ﻛﻤ ﻚ دو ﭘﺪﯾﺪه ﻣﻬﻢ و روزﻣ ﺮه‬
‫ﻟﻢ ﻏﯿ ﺐ‬ ‫ﭘﺎﺗﻲ(( ﻣ ﻮ ﺿ ﻮع روح و ﻋﺎ‬ ‫ﻜﻮﻟﻮژي ﯾﺎﺗﻠﻪ‬ ‫ﭘﺎ راﺳﺎﯾ‬‫))ﺧﻮاب(( و ))‬
‫ﺗ ﻮﺟﯿﻪﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﺘﺎ ردوم‪ ،‬ﺮو ش ﻗ ﺮآن ﻣﺠﯿﺪ د ر اﺛﺒﺎ ت ﺧﺪا و ﯾﺎ وﺟﺪان ﺧﺪا‪،‬ﺑﻪ‬ ‫د رﮔﻔ‬
‫ﻃ ﺮﯾﻖﺑﯿﺪا ر ﻛ ﺮدن ﻓﻄ ﺮ ت اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲ وﻫ ﺸﺪا ر دادنﺑﻪ او‪،‬ﺑﻪ ا ﺳﺘﻨﺎدآﯾﺎﺗ ﻲ از‬
‫ﻗ ﺮآن ﻛ ﺮﯾﻢ ﻣ ﻮ ردﺑﺤ ﺚ ﻗ ﺮا ر ﮔ ﺮﻓﺘﻪ و ﻣ ﻮ ﺿ ﻮعﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﺧﺪا د ر ﺣﺪ ﻇ ﺮﻓﯿ ﺖ‬
‫اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ ﻛﻪ ﺟﻤﻠ ﮕ ﻲ د ر ﻣﻘﺎﺑ ﻞ ذا ت ﺧﺪا و ﻋﻠﻢ ﺧﺪا ﺻﻔ ﺮ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻣﻄ ﺮح‬
‫ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪.‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎلآن راهﻫﺎ ي ر ﺳﯿﺪنﺑﻪ ﺣﻘﺎﯾﻖﺑ ﺮ ر ﺳ ﻲ ﻣ ﻲﺷ ﻮد ﻛﻪ ﻋﺒﺎ ر ت‬
‫ﻘﻞ‪ ،‬و اﻟﻬﺎم و اﺷ ﺮاق اﺳﺖ‪((.‬ﺑ ﺮا ﺳﺎ س‬ ‫ﻜ ﺮ وﺗﻌ‬ ‫از‪ )) :‬ﺣﻮا س ﺧﺎﻣ ﺴﻪ‪،‬ﺗﻔ‬
‫)) ﺣﻮا س ﺧﺎﻣ ﺴﻪ(( ﺑﻪ ﻋﻠﻮم ﺗﺠ ﺮﺑ ﻲ و ﻣﺎد ي ﻣ ﻲﺗ ﻮان د ﺳ ﺖ ﯾﺎﻓ ﺖ ﻛﻪ‬
‫ﺧﻄﺎﻫﺎ ي زﯾﺎد ي د رآن وﺟ ﻮد داﺷﺘﻪو دا ردوﺑﻪ ﺗﺪ رﯾ ﺞ ﻛﺎﻣ ﻞﺗ ﺮ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ .‬و‬
‫ﻘﻞ((‪،‬ﺑﻪ ﻋﻠﻮم رﯾﺎ ﺿ ﻲ و ﻓﻠ ﺴﻔﻪ و ﻣﻨﻄﻖ ﻣ ﻲﺗ ﻮان‬ ‫ﻜ ﺮ وﺗﻌ‬ ‫ﺑ ﺮا ﺳﺎ س ))ﺗﻔ‬
‫ﻟﯿﻦ‬ ‫ﻟ ﻲآنﻫﻢ‪ ،‬ﭼﻮن او‬ ‫ر ﺳﯿﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣ ﺮﺣﻠﻪا يﺑﺎﻻﺗ ﺮ از ﻋﻠﻮم ﺗﺠ ﺮﺑ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و‬
‫ﺳﻨ ﮓ ﺎﺳﺎ س آن ﺑ ﺮ ﺗﺠ ﺮﺑﻪ و ﺣ ﻮا س ﺧﺎﻣ ﺴﻪ و ﻧﻬﺎدﻫﺎ ي د روﻧ ﻲ ﻣﺎ‬
‫ﭘﺎﯾﻪ ﮔﺬا ر يﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﺣﯿﻄﻪ ﺻﺤ ﺖو ﻗﻠﻤ ﺮو يآن ﺗﺎ ﺣﺪ ﻣﻌﯿﻨ ﻲﺑﯿ ﺶﻧﯿ ﺴ ﺖ‬
‫و ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ د ر ﻫﻤﻪﺟﺎ و ﻫﻤﯿ ﺸﻪ ﺛﺎﺑ ﺖ و ﺻﺎدق ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙ ﺲ ﻣ ﺴﺌﻠﻪ‬
‫))اﺷ ﺮاق(( ﻣﻄ ﺮح ﻣ ﻲﺷ ﻮد ﻛﻪﻧ ﻮﻋ ﻲ ﻣﻌ ﺮﻓ ﺖ ﻗﻠﺒ ﻲ ا ﺳ ﺖ و اﻧ ﺴﺎنﺑﻪ ﻗﺪ ر ت‬
‫اﺷ ﺮاقﻗﺎد ر ا ﺳ ﺖ )) روح‪ ،‬ﻋﺎﻟﻢ ﻏﯿﺐ و ﺧﺪا(( راﺑ ﺸﻨﺎ ﺳﺪو د رﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪٢‬‬
‫ﺪ ر ﭘﺎﯾﺎن ﮔﻔﺘﺎ رﺑﻪﺑﺤ ﺚ ﻗﻠﻤ ﺮو ي ﻋﻠﻢ و ﻓﻠ ﺴﻔﻪ‪ ،‬و ﻣ ﻮ ﺿ ﻮع ﯾﺎ ادﻋﺎ ي‬
‫ﻟ ﺐ ﭘﺎ ﺳﺦ‬‫ﻧﺎ ﺻ ﻮا ب ))ﻋﻠﻤﻲﺑﻮدن ﯾ ﻚ ﻓﻠ ﺴﻔﻪ(( ﭘ ﺮداﺧﺘﻪﺷﺪه وﺑﺎ ﻣﻨﻄﻘ ﻲ ﺟﺎ‬
‫ﮔﻔﺘﻪﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻟﻬ ﻲ‬‫ﻜﺎﺗ ﺐﺑ ﺸ ﺮ ي و ا‬ ‫ﺘﺎ ر ﺳﻮم‪ ،‬ا ﺻ ﻮل ا ﺳﺎ ﺳ ﻲ ﻣﻬﻤﺘ ﺮﯾﻦ ﻣ‬ ‫د ر ﮔﻔ‬
‫ﻜﺎﺗ ﺐ ﻣ ﻲﺑﺎﯾ ﺴﺘ ﻲ دا را ي ﺳﻪ ا ﺳﺎ س زﯾ ﺮ‬ ‫ﻟﻌﻪ ﻗ ﺮا ر ﮔ ﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻣ‬ ‫ﻣ ﻮ رد ﻣﻄﺎ‬
‫ﻜﺘﻨ ﺐ ﻋﻨ ﻮان ﻧﻤ ﻮد‪)) .‬ﺎول ﺎﺳﺎ س‬ ‫ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎﺑﻪ ﺗ ﻮان آﻧﻬﺎ راﺑﻪ ﻋﻨ ﻮان ﻣ‬
‫ﺘﻲ(( و ﻫ ﺮ‬ ‫ﻜﻮﻣ‬ ‫ﺘ ﺼﺎدي و ﺳﻮم ﺎﺳﺎ سﺳﯿﺎﺳﻲ و ﺣ‬ ‫ﻓﻠ ﺴﻔﻲ‪ ،‬دوم ﺎﺳﺎ س اﻗ‬
‫ﻜﯿ ﻞ ﯾ ﻚ ﺳﯿ ﺴﺘﻢ را‬ ‫ً ﺗﺸ‬‫ﻜﺘﺒ ﻲ ﻣﺠﻤ ﻮﻋﻪ اﯾﻦ ﺳﻪ ا ﺳﺎ س ﺑ ﻮده ﻛﻪ ﻣﺠﺘﻤﻌﺎ‬ ‫ﻣ‬
‫ﻜ ﻲ از اﯾﻦ ﺳﻪ ا ﺳﺎ سﺑﺪون‬ ‫ﻣ ﻲدﻫﻨﺪﺑﻪ ﻧﺤ ﻮ ي ﻛﻪ ﻫﯿ ﭻ ﮔﺎه ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮانﺑﻪ ﯾ‬
‫ﻧ ﮕ ﺮ شﺑﻪ ﺳﺎﯾ ﺮ ا ﺻ ﻮلﻧ ﮕ ﺮﯾ ﺴ ﺖ‪.‬‬
‫ﻜﺘ ﺐ وﻧﻈﺎم‬ ‫د ر ﭘ ﻲ اﯾﻦﺑ ﺮ ر ﺳ ﻲ‪،‬ﺑﻪﺑﯿﺎن و ﻣﻘﺎ رﻧﻪ و ﻣﻘﺎﯾ ﺴﻪ ﺳﻪ ﻣ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ و ا ﺳﻼم( ﭘ ﺮداﺧﺘﻪﺷﺪه‬ ‫ﻣﻬﻢ ﻣ ﻮﺟ ﻮد د ر دﻧﯿﺎ ي ﻛﻨ ﻮﻧ ﻲ )ﻛﻤ ﻮﻧﯿ ﺴﻢ‪ ،‬ﻛﺎﭘﺘﺎ‬
‫ا ﺳ ﺖ؛ و اﺑﺘﺪا از دﯾﺪ ﮔﺎه ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ﯾﺎ ا ﺳﺎ س اول‪ ،‬ﻧﻈﺎمﻫﺎ ي ﻣ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻮ رد‬
‫ﺑ ﺮ ر ﺳ ﻲﻗ ﺮا ر ﮔ ﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪:‬‬
‫ﻟ ﺖ ﻣﺎده و ﻧﻔ ﻲ‬ ‫ﺘﺐ ﻛﻤﻮﻧﯿ ﺴﻢ(( ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ ا ﺻﺎ‬ ‫ﻜ‬‫‪)) -١‬ﻣ‬
‫ﻣﺎو را’ ﻣﺎده )ﻣﺎﺗ ﺮﯾﺎﻟﯿ ﺴﻢ( ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻟ ﺖ ذﻫﻦ )اﯾﺪهآﻟﯿ ﺴﻢ(‬ ‫ﺘﺎﻟﯿ ﺴﻢ(( ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ا ﺻﺎ‬ ‫ﭘ‬ ‫ﺘﺐ ﻛﺎ‬ ‫ﻜ‬‫‪)) -٢‬ﻣ‬
‫ﺎ ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻟﻖ ﻣﺎده و‬ ‫ﻟ ﺖ ﺧﺪا‪ ،‬ﺧﺪا ي ﺧﺎ‬ ‫ﺘﺐ اﺳﻼم(( ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ ا ﺻﺎ‬ ‫ﻜ‬ ‫‪)) -٣‬ﻣ‬
‫ذﻫﻦ ) رﺋﺎﻟﯿ ﺴﻢ( ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ))ﻣﺎﺗ ﺮﯾﺎﻟﯿ ﺴﻢ(( ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﻋﯿﻨ ﻲ ﻣﺎده ﻫ ﺴﺘﻨﺪ و‬
‫))اﯾﺪهاﻟﯿ ﺴﺖﻫﺎ(( ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪﺷﻨﺎﺧ ﺖ ذﻫﻨ ﻲ ﻣﺎده و ))اﺳﻼم(( ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ وﺟ ﻮد‬
‫ﻣﺎده ﻣ ﺴﺘﻘ ﻞ از ذﻫﻦ‪ ،‬ﻛﻪﺷﻨﺎﺧ ﺖآن ذﻫﻨ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻣﺎد ي‬ ‫ﺘﯿﺎ ر(( اﺷﺎ ره ﺷﺪه ﻛﻪ ﻣ‬ ‫ﺳﭙ ﺲ ﺑﻪ ﻣ ﺴﺌﻠﻪ ))ﺟﺒ ﺮ و اﺧ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ اﺧﺘﯿﺎ ر ﻣﻄﻠﻖ‪ ،‬و‬ ‫ﻜﺘ ﺐ اﯾﺪهآ‬ ‫ﻛﻤ ﻮﻧﯿ ﺴﻢ ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ ﺟﺒ ﺮ ﻣﻄﻠﻖ‪ ،‬و ﻣ‬
‫ﻜﻪ‬ ‫ﻜﺘ ﺐ ا ﺳﻼم ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ ﺟﺒ ﺮﺑﺎ ﺿﺎﻓﻪ اﺧﺘﯿﺎ ر‪ ،‬ﯾﺎﻧﻪ ﺟﺒ ﺮ و ﻧﻪ اﺧﺘﯿﺎ ر‪،‬ﺑﻠ‬ ‫ﻣ‬
‫ﭼﯿﺰ يﺑﯿﻦ اﯾﻦ دو ا ﺳ ﺖ‪ .‬د ر ﻣ ﻮ ﺿ ﻮع ))ﻧ ﺴﺒﯿﺖ((ﻧﯿﺰﺑﺤ ﺚﺷﺪه ﻛﻪ ﻣﺎدﯾ ﻮن‬
‫ﻜﺘ ﺐ‬ ‫ﻟﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ را ﻣﻄﻠﻖ و د ر ﻣ‬ ‫ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ راﻧ ﺴﺒ ﻲ ﻣ ﻲداﻧﻨﺪ و اﯾﺪهآ‬
‫ا ﺳﻼم دﻧﯿﺎ ي ﻣﺎد ي‪،‬ﻧ ﺴﺒ ﻲ‪ ،‬و ﻣﺎو را ي ﻣﺎده‪ ،‬ﻣﻄﻠﻖ ا ﺳ ﺖ‪.‬آﻧ ﮕﺎهﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿ ﺮ ي‬
‫ﺘﺒﻲ واﺳ ﻄﻪ(( ﻮ ﻣﻌﺘﺪل )ﻧﻪﺷ ﺮﻗ ﻲ وﻧﻪ‬ ‫ﻜ‬ ‫ﻜﺘ ﺐ ا ﺳﻼم‪)) ،‬ﻣ‬ ‫ﺷﺪه ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣ‬
‫ﻏ ﺮﺑ ﻲ( ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻟﯿ ﺴﺘ ﻲ ﯾﺎ‬
‫ﺘﺎ ر ﭼﻬﺎ رم‪ ،‬اﺷﺎ رﺗ ﻲ ﻛ ﻮﺗﺎهﺑﻪﺑ ﺮداﺷ ﺖﻫﺎ ي ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬ ‫د ر ﮔﻔ‬
‫ﻟﯿ ﺴﺘ ﻲ ﻋﺪها ي ﯾ ﻚﺑﻌﺪﻧ ﮕ ﺮ‪ ،‬از ا ﺳﻼم‪ ،‬ﻛﻪ دا را ي اﺑﻌﺎد ﻣﺘﻌﺪد ي ا ﺳ ﺖ‪،‬‬ ‫ﻛﺎﭘﺘﺎ‬
‫‪٣‬‬
‫ﻜ ﺮاﻧﻪﺑﺎ ا ﺳﺘﻔﺎده از‬ ‫ﮔ ﺮدﯾﺪه و ﺳﭙ ﺲ ﻣﻨﺤﻨ ﻲ ﺟﺒ ﺮ و اﺧﺘﯿﺎ رﺑﻄ ﺮﯾﻘ ﻲ ﻣﺒﺘ‬
‫رﯾﺎ ﺿﯿﺎ ت و ﻓﯿﺰﯾ ﻚ ﺗ ﺮ ﺳﯿﻢ و ﻧ ﺸﺎن داده ﺷﺪه ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﻧ ﺴﺎن دا را ي‬
‫ﻜﻪ ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ از د رﺟﻪﻧﺎزل ﺣﯿ ﻮاﻧﯿ ﺖﺑﻪ د رﺟﺎ ت‬ ‫ﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖ ﺟﺎﻣﺪ يﻧﯿ ﺴ ﺖ‪،‬ﺑﻠ‬
‫ﻜ ﻮ ت اﻋﻠ ﻲ ﺻﻌ ﻮد ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬و از ﻣ ﺮﺣﻠﻪ ﻧﻔ ﺲ اﻣﺎ ره ﺗﺎ‬ ‫ﻟ ﻲ اﻧ ﺴﺎﻧﯿ ﺖ و ﻣﻠ‬ ‫ﻋﺎ‬
‫ﻣ ﺮﺣﻠﻪﻧﻔ ﺲ را ﺿﯿﻪﻧ ﻮ ﺳﺎنﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺘ ﺼﺎدي( ﻣﻄ ﺮح و د ر ﻫ ﺮ ﺳﻪ‬ ‫ﻜﺎﺗ ﺐ )اﺳﺎ س اﻗ‬ ‫ﺳﭙ ﺲ ا ﺳﺎ س دوم ﻣ‬
‫ﻜﺘ ﺐ‪،‬ﺑﺪﯾﻨ ﮕ ﻮﻧﻪ ﻣ ﻮ ردﺑﺤ ﺚوﺑ ﺮ ر ﺳ ﻲﻗ ﺮا ر ﮔ ﺮﻓﺘﻪ ا ﺳ ﺖ‪:‬‬ ‫ﻣ‬
‫ﻜﯿ ﺖ‪،‬‬ ‫ﻟ‬‫ﻟﯿ ﺴﻢ( ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪآزاد ي ﻣﺎ‬ ‫ﺘﺐﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ري(( )ﻛﺎﭘﺘﺎ‬ ‫ﻜ‬‫‪)) -١‬ﻣ‬
‫ﻟﯿﺪ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻧﻬﺎﯾ ﻲ آن ا ﺳﺘﺜﻤﺎ ر و ا ﺳﺘﻌﻤﺎ ر و ﻇﻠﻢ و‬ ‫ﺗﺠﺎ ر ت و ﺗ ﻮ‬
‫ﻟﺘ ﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬ ‫ﺑ ﻲﻋﺪا‬
‫ﻜﯿ ﺖ‪،‬‬ ‫ﻟ‬‫ﺘ ﺮاﻛﻲ(( )ﻛﻤ ﻮﻧﯿ ﺴﻢ( ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ﻧﻔ ﻲ ﻣﺎ‬ ‫ﺘﺐ اﺷ‬ ‫ﻜ‬‫‪)) -٢‬ﻣ‬
‫ﻟ ﺖ ﻛﺎ ر ﮔ ﺮ ي ﺑﺎ‬ ‫ﻟﯿﺪ آزاد ﺑ ﻮده و ﻫﻤﻪ اﯾﻨﻬﺎ را ﺑﺪ ﺳ ﺖ دو‬ ‫ﺗﺠﺎ ر ت و ﺗ ﻮ‬
‫ﻟﺘ ﻲ‬‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ ر ي دو‬ ‫ًﺑﻪ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ي و دﯾ‬ ‫اﺧﺘﯿﺎ را ت ﺗﺎم ﻣ ﻲ ﺳﭙﺎ رد ﻛﻪ ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ‬
‫ﻣ ﻲاﻧﺠﺎﻣﺪ‪.‬‬
‫ﻜﯿ ﺖ ا ﺻﻠ ﻲﺑﺎ ﺧﺪا ﺳ ﺖ و اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ‬ ‫ﻟ‬‫ﺘﺐاﺳﻼم(( ﻛﻪ د رآن ﻣﺎ‬ ‫ﻜ‬‫‪)) -٣‬ﻣ‬
‫ﻜﯿ ﺖ را ﻣﻄﺎﺑﻖﺷ ﺮاﯾﻂ زﻣﺎن و‬ ‫ﻟ‬‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ﯾﺎ وﻛﯿ ﻞ ﺧﺪا ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﺣﺪود ﻣﺎ‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ ا ﺳﻼﻣ ﻲ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮ‬ ‫ﻜﺎن ﻣﺠﺘﻬﺪﯾﻦ و ﻣﺘ ﺨ ﺼ ﺼﯿﻦ ﻓﻦ و ﺣ‬ ‫ﻣ‬
‫ﻟ ﻚ ا ﺳ ﺖ اﺟﺎزهﻧﺪا رد ا ﺳ ﺮا فﻧﻤﺎﯾﺪ‪،‬‬ ‫ً ﻣﺎ‬
‫ﻣ ﻮازﯾﻦ ا ﺳﻼﻣ ﻲ‪ ،‬اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻛﻪ ﻇﺎﻫ ﺮا‬
‫ﺣﺘ ﻲ ا ﮔ ﺮﻫﻤﻪ ﺣﻘ ﻮقﻗﺎﻧ ﻮﻧ ﻲ ﻣﺎل ﺧ ﻮد را ﭘ ﺮداﺧﺘﻪﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻟ ﺐ ))وﻗ ﻒ(( اﺷﺎ رهﺷﺪه ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ‬ ‫د ر ﭘﺎاﯾﻦﺑﺤ ﺚ‪،‬ﺑ ﺴﯿﺎ ر ﻣﻬﻢ و ﺟﺎ‬
‫ﻜﯿ ﺖ د ر‬ ‫ﻟ‬‫ﭼ ﮕ ﻮﻧﻪ ﻣ ﻲﺗ ﻮانﺑﻪ ﺮوﺷﻲ زﯾﺒﺎ و ﻣﻌﻘ ﻮلﺑﻪ ﺗﻌﺪﯾ ﻞ ﺛ ﺮو ت و ﻣﺎ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ا ﺳﻼم ا ﺳ ﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﻣﻌﻪ ا ﺳﻼﻣ ﻲ ﭘ ﺮداﺧ ﺖ‪ ،‬ﻛﻪ اﯾﻦوﯾﮋه ﮔ ﻲ از ﻣﻔﺎﺧ ﺮ ﻣ‬
‫ﺑﻌﺪ از ))ا ﺳﺎ س اﻗﺘ ﺼﺎد ي((‪،‬ﻧﻮﺑ ﺖﺑﻪﺑ ﺮ ر ﺳ ﻲ ))اﺳﺎ سﺳﯿﺎﺳﻲ و‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﯾﺎدﺷﺪه ﻣ ﻲ ر ﺳﺪ ﻛﻪ‪:‬‬ ‫ﺘﻲ(( د ر ﺳﻪ ﻣ‬ ‫ﻜﻮﻣ‬ ‫ﺣ‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ‬ ‫‪ -١‬د رﻧﻈﺎم ))ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ري(( ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ دﻣ ﻮﻛ ﺮا ﺳ ﻲ ﯾﻌﻨ ﻲ ﺣ‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ‬ ‫ًﺑﻪ ﺣ‬‫ﻟ ﻲﻧﻬﺎﯾﺘﺎ‬ ‫ًآ را ﺳﺘﻪا ي دا رد و‬‫اﻛﺜ ﺮﯾ ﺖﺑ ﺮ اﻗﻠﯿ ﺖ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻇﺎﻫ ﺮا‬
‫ﺻﺎﺣﺒﺎن ز ر و زو رﺑ ﺮ ﻃﺒﻘﺎ ت دﯾ ﮕ ﺮ و دﻣ ﻮﻛ ﺮا ﺳ ﻲ ﻓﻘﻂﺑ ﺮا ي ﺻﺎﺣﺒﺎن‬
‫ﭘ ﻮولوﻗﺪ ر ت ﻣ ﻲاﻧﺠﺎﻣﺪ‪.‬‬
‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ ر ي‬‫ﺘﻲ(( ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ دﯾ‬ ‫ﺘﻲ و ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ‬ ‫‪ -٢‬د ر ﻧﻈﺎم ))ﻛﻤﻮﻧﯿ ﺴ‬
‫ﻟ ﺖ ﻛﺎ ر ﮔ ﺮ ي و‬ ‫ﻟﺘﺎ رﯾﺎ ﻣ ﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻗﺪ ر تﺑﺪ ﺳ ﺖ دو‬ ‫ﻛﺎ ر ﮔ ﺮ ي ﯾﺎ ﭘ ﺮو‬
‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ ر ي و ﻋﺪم ﺗ ﻮﺟﻪﺑﻪ ﺧ ﻮا ﺳ ﺖ‬ ‫ﻃﺒﻘﻪ ﺣﺎﻛﻤﻪ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ آن ﻫﻢ دﯾ‬
‫ﺘﻲ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬ ‫اﻛﺜ ﺮﯾ ﺖوﻗﻠﺪ ر يوﺑﻲﻋﺪاﻟ‬

‫‪٤‬‬
‫ﻟ ﻲ ﻣﻌﯿﺎ رﻫﺎ و‬ ‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ ر ي رد ﻣ ﻲﺷ ﻮد و‬ ‫‪ -٣‬د ر ﻧﻈﺎم ))اﺳﻼﻣﻲ(( دﯾ‬
‫ﻟﻬ ﻲ ﺣﺎﻛﻢﺑ ﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ و ﻫﯿ ﭻ اﻛﺜ ﺮﯾﺘ ﻲ ﻗﺎد رﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿ ﺮ آﻧﻬﺎ‬ ‫ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ا‬
‫ﻟﻬ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑ ﺮﺳﻪ‬ ‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ ا‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ ا ﺳﻼﻣ ﻲ ﺣ‬ ‫ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﺳﯿ ﺴﺘﻢ ﺣ‬
‫ا ﺳﺎ س زﯾ ﺮﺑﻨﺎﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪:‬‬
‫‪)) -١‬ا ﺻﻞ آزادي اﻧ ﺴﺎن((‪ ،‬ﻛﻪ اﻧ ﺴﺎن آازاد ا ﺳ ﺖ و ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺟﺰ د ر‬
‫ﻟﻬ ﻲ ﺗ ﺴﻠﯿﻢﺷ ﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﻘﺎﺑ ﻞ ﺧﺪاو ﻣﻌﯿﺎ رﻫﺎ ي ا‬
‫ﻟﻬ ﻲ ا ﺳﻼم‪.‬‬ ‫‪)) -٢‬ا ﺻﻞ ﻗ ﺮآن وﺳﻨﺖ(( ﯾﻌﻨ ﻲ ﻣﻌﯿﺎ رﻫﺎوﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ا‬
‫ﻟ ﺐ ﻣﻌﯿﺎ رﻫﺎ ي ﻗ ﺮآﻧ ﻲ و ﺧﺪاﺋ ﻲ‬ ‫‪)) -٣‬ا ﺻﻞ ﺷﻮ را((‪ ،‬ﻛﻪ د ر ﻗﺎ‬
‫اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ آزادﻧﺪ‪ ،‬دﻣ ﻮﻛ ﺮا ﺳ ﻲ دا رﻧﺪ‪ ،‬و ﻻزم ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑﺎﺷ ﻮ را و ﻣ ﺸ ﻮ ر ت‬
‫ﻣ ﺴﺎﺋ ﻞ ﺧ ﻮد را ﺣ ﻞﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻜﺘ ﺐ وا ﺳﻄﻪ و‬ ‫د ر ﺧﺎﺗﻤﻪ ﮔﻔﺘﺎ ر ﭼﻬﺎرم ﺗﺄﻛﯿﺪ ﻣ ﻲﺷ ﻮد ﻛﻪ ا ﺳﻼم ﯾ ﻚ ﻣ‬
‫ﻜﺎﺗ ﺐﺑﻪآن ﺧ ﻮاﻫﺪ ر ﺳﯿﺪ‪.‬‬ ‫ﻜﺎﻣﻠ ﻲ ﺳﺎﯾ ﺮ ﻣ‬ ‫ﻟ ﻲ ا ﺳ ﺖو ﺳ ﺮاﻧﺠﺎم ﺳﯿ ﺮ ﺗ‬ ‫ﻣﻌﺘﺪ‬
‫ﻜﺎﺗ ﺐ ﻣﻬﻢ ﻣ ﻮﺟ ﻮد و ﻋﻤﺪه ﻣﺒﺎﺣ ﺚ ﻓ ﻮق‬ ‫ﺧﻼ ﺻﻪﺑ ﺮ ر ﺳ ﻲ و ﻣﻘﺎ رﻧﻪ ﻣ‬
‫ﻜ ﻞ ﻣﻘﺎﺑ ﻞ ﻣ ﻲﺗ ﻮان ﺧﻼ ﺻﻪﻧﻤ ﻮد‪.‬‬ ‫ﻟ ﺖ د رﺷ‬ ‫راﺑ ﺮا ي ﺳﻬ ﻮ‬
‫د ر ﭘﺎﯾﺎن‪ ،‬ﺳﻌ ﻲ ﺷﺪه ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ا ﺳﻨﺎد آﯾﺎ ت و رواﯾﺎ ت و ﺳﺎﯾ ﺮ‬
‫ﻧﻘ ﻞﻗ ﻮلﻫﺎ ﺗﺎآﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻻزم ﻣ ﻲﻧﻤ ﻮده وﺑ ﺮ ﺣﺠﻢ ﻛﺘﺎ بﻧﻤ ﻲاﻓﺰوده ا ﺳ ﺖ د ر‬
‫ﻜﺎ ت ا ﺳﺎ ﺳ ﻲ ﺑ ﺨ ﺼ ﻮ ص ﺗﺎ رﯾﺦ‬ ‫زﯾ ﺮﻧ ﻮﯾ ﺲﻫﺎ آو رده ﺷ ﻮد و ﺑﻪ ﺑﻌ ﻀ ﻲ ﻧ‬
‫ﺳ ﺨﻨ ﺮاﻧ ﻲﻫﺎ اﺷﺎ ره ﮔ ﺮدد‪.‬‬
‫اﻣﯿﺪ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑﻪﻟﻄﻒ ﺣﻖوﺑﻪ ﺻﻔﺎ ي د رونو ﺧﻠ ﻮ صو ﭘﺎﻛ ﻲ اﯾﻦ‬
‫ﺷﻬﯿﺪﺑﺰ ر ﮔ ﻮا ر‪ ،‬ﻛﺘﺎ ب ﺣﺎ ﺿ ﺮ ﻛﻪ ﻓ ﺸ ﺮدها ي از ﻣﺒﺎﺣ ﺚ زﯾﺒﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ‬

‫‪٥‬‬
 ‫ﻛﻤ ﻮﻧﯿﺰم‪:‬‬
‫ﻟ ﺖ ﻣﺎده‬ ‫ا ﺻﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ(‬‫)ﻣﺎﺗ ﺮﯾﺎ‬
‫‪ -‬ﺷﻨﺎﺧ ﺖ‬
‫ﻋﯿﻨ ﻲ ﻣﺎده‪-‬‬
‫ﺟﺒ ﺮﻣﻄﻠﻖ‪-‬‬
‫ﻧ ﺴﺒ ﻲ ﺑ ﻮدن‬
‫ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ‪.‬‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ‪،‬‬ ‫ﻛﺎﭘﺘﺎ‬
‫ﻟ ﺖ ذﻫﻦ‬ ‫ا ﺻﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ(‪-‬‬ ‫)اﯾﺪهآ‬
‫ﺷﻨﺎﺧ ﺖ‬
‫ذﻫﻨ ﻲ ﻣﺎده‪-‬‬
‫اﺧﺘﯿﺎ رﻣﻄﻠﻖ‬
‫ﻣﻄﻠﻖ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺑ ﻮدن‬
‫ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ‪.‬‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ(‪ -‬ﻣﺎده‬‫ﻟ ﺖ ﺧﺪا ) رﺋﺎ‬ ‫ﺎ ﺳﻼم‪ :‬ا ﺻﺎ‬ ‫ﺎ ﺳﺎ س‬
‫ﻣ ﺴﺘﻘ ﻞ از ذﻫﻦ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ﺎﻣﺎﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﻣﺎده ذﻫﻨ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪-‬‬
‫ﻧﻪ ﺟﺒ ﺮ وﻧﻪ اﺧﺘﯿﺎ ر )ﺑﯿﻦاﻻﻣ ﺮﯾﻦ(‪ -‬دﻧﯿﺎ ي ﻣﺎد يﻧ ﺴﺒ ﻲ‬
‫و ﻣﺎو را ي ﻣﺎده‪ ،‬ﻣﻄﻠﻖ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬

‫ﻟﯿﺪ‬‫ﻜﯿ ﺖ‪ ،‬ﺗﺠﺎ ر تو ﺗ ﻮ‬ ‫ﻟ‬

‫ﻟﯿ ﺴﻢ‪:‬آزاد ي ﻣﺎ‬‫ﻛﺎﭘﺘﺎ‬
‫ﻟﯿﺪ ي‬
‫ﻛﻤ ﻮﻧﯿﺰم‪:‬ﻧﻔ ﻲﻫﻤﻪآزاد يﻫﺎ ي ﺗﺠﺎ ر ي‪ ،‬ﺗ ﻮ‬
‫ﻟﺘ ﻲ(‬‫ﻜﯿ ﺖ ) ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ي دو‬‫ﻟ‬‫ﻣﺎ‬ ‫ا ﺳﺎ س‬ ‫ا ﺻ ﻞ ا ﺳﺎ ﺳ ﻲ‬ ‫و‬
‫ا ﺳﻼم‪:‬‬ ‫اﻗﺘ ﺼﺎد ي‬ ‫ﻜﺎﺗ ﺐ‬
‫ﻣ‬
‫ﻟﻚ‬ ‫ﻣﺎ‬
‫ا ﺻﻠ ﻲ‬
‫ﺧﺪا ﺳ ﺖ‬
‫و اﻧ ﺴﺎن‬
‫ﺧﻠﯿﻔﻪ و‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه‬
‫او ﺳ ﺖ‪-‬‬
‫وﻗﻒ‬

‫‪٦‬‬
 ‫ﻟﺘﺎ رﯾﺎ‬
‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ ر ي ﭘ ﺮو‬‫ﻛﻤ ﻮﻧﯿﺰم‪ :‬دﯾ‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ اﻛﺜ ﺮﯾ ﺖ‬ ‫ﻟﯿ ﺴﻢ‪ :‬دﻣ ﻮﻛ ﺮا ﺳ ﻲ ﯾﺎ ﺣ‬
‫ﻛﺎﭘﺘﺎ‬ ‫ا ﺳﺎ س‬
‫ﻟ ﺖ ﻣﻌﯿﺎ رﻫﺎ ي‬ ‫ا ﺳﻼم‪ :‬ا ﺻﺎ‬ ‫ﺳﯿﺎ ﺳ ﻲ‬
‫ﻜ ﻮﻣﺘ ﻲ‬‫ا ﺿﺎﻓﻪ دﻣ ﻮﻛ ﺮا ﺳ ﻲ و ﺣ‬ ‫ﻟﻬ ﻲ ﺑﻪ‬ ‫ا‬
‫ﺳﻪ ا ﺻ ﻞ‪:‬‬ ‫ﺑ ﺮا ﺳﺎ س‬

‫آزاد ي اﻧ ﺴﺎن‬

‫ﻗ ﺮآنو ﺳﻨ ﺖ‬

‫ﺷ ﻮ را ي ا ﺳﻼﻣ ﻲ‬

‫‪٧‬‬
‫ﺮوز وﻧﯿﺎز ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﻨ ﻮﻧ ﻲ ﻣﺎ د ر ﻣﻘﺎﺑ ﻞ ﻣ ﻮ جﻫﺎ ي ﻋﻘﯿﺪﺗ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪،‬ﺑﺘ ﻮاﻧﺪ د ر‬
‫ﺣﺪ ﺧ ﻮد ﻣﻔﯿﺪ اﻓﺘﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣ ﻮﺟ ﺐ ر ﺿﺎ ي ﺧﺪاو ﻋﻠ ﻮ د رﺟﺎ ت او ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد‪.‬‬
‫ﺿ ﺮو ر ي ا ﺳ ﺖ از راﻫﻨﻤﺎﺋ ﻲﻫﺎ و ﻛﻤ ﻚﻫﺎ ي ا ﺳﺘﺎد ا رﺟﻤﻨﺪ ﺟﻨﺎ ب‬
‫ﻜ ﺮﯾﻢ ﺳ ﺮو ش ﺻﻤﯿﻤﺎﻧﻪ‬ ‫ﻟ‬
‫ﺣﺠﻪاﻻ ﺳﻼم ﻣﺤﻤﺪﺗﻘ ﻲ ﺟﻌﻔ ﺮ ي و آﻗﺎ ي دﻛﺘ ﺮ ﻋﺒﺪا‬
‫ﻜ ﺮﻧﻤ ﻮد‪.‬‬
‫ﺳﭙﺎ سو ﺗ ﺸ‬
‫ﻮ ﻣﻦا ﷲ ﺗ ﻮﻓﯿﻖ‬
‫ﻣﻬﺪ ي ﭼﻤ ﺮان‬
‫ا ﺳﻔﻨﺪﻣﺎه ‪١٣٦٦‬‬

‫‪٨‬‬
 ‫) (‬

‫ّ ﺣﯿ ﻢِ‬
‫ْﻤ ﻦِاﻟ ﺮﱠ‬
‫َ‬ ‫ْﻢِا ﷲاﻟ ﺮﱠ ﺣ‬
‫ﺑِ ﺴ‬

‫ّﺎاﻟﯿﻪ راﺟﻌﻮن‬
‫اﻧﺎ ﷲ واﻧ‬

‫ﺷﻬﺎد ت اﻧ ﺴﺎن ﺳﺎز ﺳ ﺮدا ر ﭘ ﺮاﻓﺘ ﺨﺎ ر ا ﺳﻼم‪ ،‬و ﻣﺠﺎﻫﺪﺑﯿﺪا ر و ﻣﺘﻌﻬﺪ‬

‫ﻟ ﻲوﭘﯿ ﻮ ﺳﺘﻦﺑﻪ »ﻣﻼء اﻋﻠ ﻲ«‪ ،‬دﻛﺘ ﺮ ﻣ ﺼﻄﻔ ﻲ ﭼﻤ ﺮان راﺑﻪﭘﯿ ﺸ ﮕﺎه‬ ‫راه ﺗﻌﺎ‬
‫ﻟ ﻲﻋ ﺼ ﺮ ا رواﺣﻨﺎ ﻓﺪاه ﺗ ﺴﻠﯿ ﺖو ﺗﺒ ﺮﯾ ﻚ ﻋ ﺮ ض ﻣ ﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﺗ ﺴﻠﯿ ﺖ ازآﻧ ﺮو‪ ،‬ﻛﻪ‬ ‫و‬
‫ﻣﻠ ﺖ ﺷﻬﯿﺪﭘ ﺮو ر ﻣﺎ ﺳ ﺮﺑﺎز ي را از د ﺳ ﺖ داد‪ ،‬ﻛﻪ د ر ﺟﺒﻬﻪﻫﺎ ي ﻧﺒ ﺮدﺑﺎ‬
‫ﻟ ﻮﺣﻪ ﻣ ﺮام او‬‫ﺑﺎﻃ ﻞ‪ ،‬ﭼﻪ د رﻟﺒﻨﺎن و ﭼﻪ د ر اﯾ ﺮان‪ ،‬ﺣﻤﺎ ﺳﻪ ﻣ ﻲآﻓ ﺮﯾﺪ و ﺳ ﺮ‬
‫ا ﺳﻼم ﻋﺰﯾﺰ و ﭘﺒ ﺮوز ي ﺣﻖﺑ ﺮﺑﺎﻃ ﻞﺑ ﻮد‪ .‬او ﺟﻨ ﮕﺠ ﻮﯾ ﻲ ﭘ ﺮﻫﯿﺰ ﮔﺎ ر و‬
‫ﻣﻌﻠﻤ ﻲ ﻣﺘﻌﻬﺪﺑ ﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﻛ ﺸ ﻮ ر ا ﺳﻼﻣ ﻲ ﻣﺎﺑﻪ او و اﻣﺜﺎل او اﺣﺘﯿﺎ ج ﻣﺒﺮم‬
‫داﺷ ﺖ و ﺗﺒ ﺮﯾ ﻚ از آﻧ ﺮو ﻛﻪ ا ﺳﻼمﺑﺰ ر گ ﭼﻨﯿﻦ ﻓ ﺮزﻧﺪاﻧ ﻲ ﺗﻘﺪﯾﻢ ﻣﻠ ﺖﻫﺎ و‬
‫ﺗ ﻮدهﻫﺎ ي ﻣ ﺴﺘ ﻀﻌﻒ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و ﺳ ﺮدا راﻧ ﻲ ﻫﻤﭽ ﻮن او د ر داﻣﻦ ﺗ ﺮﺑﯿ ﺖ ﺧ ﻮد‬
‫ﭘ ﺮو ر ش ﻣ ﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻣ ﮕ ﺮ ﭼﻨﯿﻦ ﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻛﻪ زﻧﺪ ﮔ ﻲ ﻋﻘﯿﺪه و ﺟﻬﺎد د ر راه آن‬
‫ا ﺳ ﺖ؟‬
‫ﻟ ﺺ ﻏﯿ ﺮواﺑ ﺴﺘﻪ ﺑﻪ د ﺳﺘﺠﺎ ت و‬ ‫ﭼﻤ ﺮان ﻋﺰﯾﺰ ﺑﺎ ﻋﻘﯿﺪه ﭘﺎ ك ﺧﺎ‬
‫ﻟﻬ ﻲ‪ ،‬ﺟﻬﺎد را د ر راهآن از‬ ‫ﮔ ﺮوهﻫﺎ ي ﺳﯿﺎ ﺳ ﻲ‪ ،‬و ﻋﻘﯿﺪهﺑﻪ ﻫﺪ فﺑﺰ ر گ ا‬
‫آﻏﺎز زﻧﺪ ﮔ ﻲﺷ ﺮوع وﺑﻪ آن ﺧﺘﻢ ﻛ ﺮد‪ .‬او د ر ﺣﯿﺎ ت‪،‬ﺑﺎ ﻧ ﻮ ر ﻣﻌ ﺮﻓ ﺖ و‬
‫ﭘﯿ ﻮ ﺳﺘ ﮕ ﻲﺑﻪ ﺧﺪا ﻗﺪمﻧﻬﺎد و د ر راهآنﺑﻪ ﺟﻬﺎدﺑ ﺮﺧﺎ ﺳ ﺖ و ﺟﺎن ﺧ ﻮد را‬

‫‪٩‬‬
‫ﻧﺜﺎ ر ﻛ ﺮد‪ .‬اوﺑﺎ ﺳ ﺮاﻓ ﺮاز ي زﯾ ﺴ ﺖ‪ ،‬وﺑﺎ ﺳ ﺮاﻓ ﺮاز يﺷﻬﯿﺪﺷﺪ وﺑﻪ ﺣﻖ‬
‫ر ﺳﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻨ ﺮ آن ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﺑ ﻲﻫﯿﺎﻫ ﻮﻫﺎ ي ﺳﯿﺎ ﺳ ﻲ‪ ،‬و »ﺧ ﻮدﻧﻤﺎﯾ ﻲ«ﻫﺎ ي‬
‫ﺷﯿﻄﺎﻧ ﻲ‪،‬ﺑ ﺮا ي ﺧﺪاﺑﻪ ﺟﻬﺎدﺑ ﺮﺧﯿﺰد و ﺧ ﻮد را ﻓﺪا يﻫﺪ ف ﻛﻨﺪﻧﻪﻫ ﻮ ي‪ ،‬و‬
‫اﯾﻦﻫﻨ ﺮ ﻣ ﺮدان ﺧﺪا ﺳ ﺖ‪ .‬او د رﭘﯿ ﺸ ﮕﺎه ﺧﺪا يﺑﺰ ر گﺑﺎآﺑ ﺮو رﻓ ﺖ‪ .‬رواﻧ ﺶ‬
‫ﺷﺎدو ﯾﺎد شﺑ ﺨﯿ ﺮ‪.‬‬
‫و اﻣﺎ ﻣﺎ ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﯿﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﻫﻨ ﺮ ي داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﯿﻢ‪،‬ﺑﺎ ﺧﺪا ﺳ ﺖ ﻛﻪ د ﺳﺘﻤﺎن‬
‫ﻟ ﺖوﻧﻔ ﺴﺎﻧﯿ ﺖﺑ ﺮﻫﺎﻧﺪ‪.‬‬‫راﺑ ﮕﯿ ﺮدو از ﻇﻠﻤﺎ ت ﺟﻬﺎ‬
‫ﻜﻪﺑﻪ ﻣﻠ ﺖﻫﺎ ي‬ ‫ﻣﻦ اﯾﻦ ﺿﺎﯾﻌﻪ راﺑﻪ ﻣﻠ ﺖﺷ ﺮﯾﻒ اﯾ ﺮان وﻟﺒﻨﺎن‪،‬ﺑﻠ‬
‫ﻣ ﺴﻠﻤﺎن و ﻗ ﻮا ي ﻣ ﺴﻠﺢ و رزﻣﻨﺪ ﮔﺎن د ر راه ﺣﻖ‪ ،‬وﺑﻪ ﺧﺎﻧﺪان وﺑ ﺮاد ر‬
‫ﻟﻲ‬ ‫ﻣﺤﺘﺮم اﯾﻦ ﻣﺠﺎﻫﺪ ﻋﺰﯾﺰ‪ ،‬ﺗ ﺴﻠﯿ ﺖ ﻋ ﺮ ض ﻣ ﻲﻛﻨﻢ‪ .‬و از ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻌﺎ‬
‫رﺣﻤ ﺖﺑ ﺮا ي او‪،‬و ﺻﺒ ﺮو اﺟ ﺮﺑ ﺮا يﺑﺎزﻣﺎﻧﺪ ﮔﺎن ﻣﺤﺘ ﺮﻣ ﺶ ﺧ ﻮاﻫﺎﻧﻢ‪.‬‬
‫ﺎولﺗﯿ ﺮﻣﺎه ﺷ ﺼﺖ‬
‫روحا ﷲاﻟﻤﻮﺳﻮياﻟﺨﻤﯿﻨﻲ‬

‫‪١٠‬‬
 ‫ﺘﺎ راول‬
‫ﮔﻔ‬
‫· ﻣﺤﺪودﯾ ﺖ ﻋﻠﻢ‬
‫· ﺷﻨﺎﺧ ﺖ اﻧ ﺴﺎن‬
‫· ﻧﻔ ﺲو روح‬
‫· ﻣ ﺮاﺗ ﺐﻧﻔ ﺲ‬
‫· اﺗﺤﺎدﻧﻔ ﺲو روح‬
‫· ﻣ ﻮ ﺿ ﻮع ﺧ ﻮا ب‬
‫· ﻣ ﻮ ﺿﻊ ﺗﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲ‬
‫· ا رﺗﺒﺎط روﺣ ﻲ‬
‫ﻜﻮ ت‬ ‫· ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﺳ‬
‫ﻟﻬﺎمو اﺷ ﺮاق‬ ‫· ا‬
‫· وﺣ ﻲ‬
‫· ﺗﺌ ﻮ ر ي د ر ﻋﻠﻢ‬

‫‪١١‬‬
 ‫ﻟ ﺮﺣﯿﻢ‬
‫ﻟ ﺮﺣﻤﻦِ ا‬
‫ًﻢِ ا ﷲِ ا‬
‫ﺑِ ﺴ‬

‫ُ ﻮا‬
‫َﻬ‬
‫ْﻘ‬
‫َﻔ‬
‫ّﻟِ ﺴﺎﻧ ﻲ‪ .‬ﯾ‬
‫ً ﻣِﻦ‬
‫َة‬
‫ْﺪ‬
‫ُﻘ‬
‫ْﻋ‬‫ُﻞ‬
‫ْﻠ‬
‫َاﺣ‬
‫ْ ﺮ ي‪.‬و‬
‫َﻣ‬
‫ﻟﻲا‬‫ﱢﺮ‬
‫ْ‬‫ّﺴ‬
‫َﯾ‬
‫ْ ر ي‪.‬و‬
‫َﺪ‬
‫ْﻟ ﻲ ﺻ‬
‫َح‬‫ْﺸ ﺮ‬
‫ﻟ‬
‫ﱢا‬
‫َب‬
‫ر‬
‫ﻟ ﻲ‪.‬‬‫َﻮ‬
‫ْ‬‫ﻗ‬

‫ﻟ ﻲ د ر ﺧﺪﻣ ﺖ دو ﺳﺘﺎن ﺧ ﻮاﻫﻢﺑ ﻮد و ﺳﻌ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ‬ ‫ﮔ ﻮﯾﺎ ﭼﻨﺪﺷ ﺐ ﻣﺘ ﻮا‬

‫ﻟ ﻲ د رﺑﺎ ره‬
‫ﻟﺒ ﻲ ﭼﻨﺪ را ﻣﻄ ﺮح ﻛﻨﻢ‪ .‬اﻣ ﺸ ﺐﺑﺤ ﺚ ﻣﻦﺑﺤﺜ ﻲ ا ﺳ ﺖ ا ﺻ ﻮ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻄﺎ‬
‫ا ﺳﺎ س ﻓﻠ ﺴﻔﻪ و اﯾﻤﺎن ﻣﺎ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر ﻛﻪ ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ د رﻧﻈ ﺮ ﻣﺎ ﺧﺪا و روح و‬
‫ﻟﻢ ﻏﯿ ﺐ ا ﺳﺎ س ﺗ ﻮﺣﯿﺪ و ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ا ﺳﻼﻣ ﻲﺑ ﺸﻤﺎ ر ﻣ ﻲ رود‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ اﯾﻤﺎنﺑﻪ‬ ‫ﻋﺎ‬
‫ﻟ ﻲ ا ﺳ ﺖ و ﻛ ﺴ ﻲ ﻛﻪﺑﻪ اﯾﻦ ا ﺻ ﻮل اﯾﻤﺎن‬ ‫اﯾﻦ ﺣﻘﺎﯾﻖﺑ ﺮا ي ﻣﺎ ا ﺳﺎ ﺳ ﻲ و ا ﺻ ﻮ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ا ﺳﻼم راﺑﭙﺬﯾ ﺮد‪.‬ﺑ ﺮا ي ر ﺳﯿﺪن‬ ‫ﻟ ﻮژ ي و ﻣ‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻪﺑﺎﺷﺪﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ اﯾﺪﺋ ﻮ‬
‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﺣﻘﺎﯾﻖ راهﻫﺎ ي ﻣ ﺨﺘﻠﻔ ﻲ وﺟ ﻮد دا رد‪ ،‬ﻋﺪها ي ﺳﻌ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ از راه‬
‫ﻣﻨﻄﻖ‪ ،‬از راه ﻓﻠ ﺴﻔﻪ‪ ،‬از راه ﻋﻠﻢ‪ ،‬از راه ﺗﺠ ﺮﺑﻪ‪ ،‬از راهﻫﺎ ي ﻣ ﺨﺘﻠﻔ ﻲﺑﻪ‬
‫اﯾﻦ ﺣﻘﺎﯾﻖﺑ ﺮ ﺳﻨﺪ و ﻣﻦ اﺣ ﺴﺎ س ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪﺑﺤﺜ ﻲ را ﻛﻪ اﻣ ﺸ ﺐ اداﻣﻪ ﺧ ﻮاﻫﻢ‬
‫ﻜ ﻲ ازﺑﻬﺘ ﺮﯾﻦ راهﻫﺎﯾ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑﻄ ﻮ ر ﻣﻠﻤ ﻮ سﺑ ﺮا يﺷﻨ ﻮﻧﺪ ﮔﺎن اﯾﻦ‬ ‫داد ﯾ‬
‫ﺣﻘﺎﯾﻖ را روﺷﻦ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﭼﯿﺰﻫﺎﯾ ﻲوﺟ ﻮد دا رد‪.‬‬

‫‪١٢‬‬
 ‫ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻋﻠﻢ‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر ﻛﻪ ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ ﻋﻠﻢ ﻣﺎ ﻛﺎﻓ ﻲﻧﯿ ﺴ ﺖ وﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﺪا را و‬

‫ﻜ ﻲ ﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻛﻪ ﺣﺪود و‬ ‫ﻟﻄﺒﯿﻌﻪ را و روح را د رﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬د ر اﯾﻦ ﺷ‬ ‫ﻣﺎو راءا‬
‫ﻣﺤﺪودﯾ ﺖ ﻋﻠﻢ اﺟﺎزهﻧﻤ ﻲدﻫﺪ ﻛﻪ اﺷﯿﺎء ﻣﺎو راء ﻋﻠﻢ د ر ﺣﯿﻄﻪ ﺗﺠ ﺮﺑﻪ د رآﯾﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ راه دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻻزم ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺑ ﺮا ي ر ﺳﯿﺪنﺑﻪ اﯾﻦ ا ﺻ ﻮل ﻣﺎ از اﻧ ﺴﺎن‬
‫ﺷ ﺮوع ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ‪ ،‬ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ ﻛﻪ اﻧ ﺴﺎن ﺧﻠﯿﻔﻪ ﺧﺪا ﺳ ﺖ د ر زﻣﯿﻦ‪ ،‬ﺗﺠﻠ ﻲ ﺧﺪا ﺳ ﺖ‬
‫ﺑ ﺮ رو ي اﯾﻦآ بو ﺧﺎ كوﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ا ﮔ ﺮ اﻧ ﺴﺎن راﺑ ﺸﻨﺎ ﺳﯿﻢ و ﻗﺪ ر ت او راو‬
‫ﺣﺪود او را ﺗ ﺸ ﺨﯿ ﺺ دﻫﯿﻢ ﭼﻪﺑ ﺴﺎ ﻛﻪ ﻗﺎد ر ﺧ ﻮاﻫﯿﻢﺑ ﻮد ﺣﻘﺎﯾﻘ ﻲ را د رﺑﺎ ره‬
‫ﻟﻄﺒﯿﻌﻪﻧﯿﺰ د ر ك ﻛﻨﯿﻢ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ رو ش وﺑ ﺮﺧ ﻮ رد ﻣﺎ‬ ‫روح و ﺧﺪا و ﻣﺎو راءا‬
‫د ر اﯾﻦ ﺟﻬ ﺖ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﺳﻌ ﻲ ﻛﻨﯿﻢ اﻧ ﺴﻨﺎ راﺑ ﺸﻨﺎ ﺳﯿﻢ وﺑﺎ ﺗﺠﺎ رﺑ ﻲ ﻛﻪﺑﺎ‬
‫زﻧﺪ ﮔ ﻲ روزﻣ ﺮه اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎن ﺳ ﺮو ﻛﺎ ر دا ردﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﻘﺎﯾﻖﺑ ﺮ ﺳﯿﻢ‪.‬‬
‫ﺑ ﺮا يﺷﻨﺎﺧ ﺖ اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎن اﺑﺘﺪا ﯾ ﻚ ﺗﺌ ﻮ ر ي و ﻧﻈ ﺮﯾﻪﺑ ﺮا ي دو ﺳﺘﺎن‬
‫ﻣﻄ ﺮح ﻣ ﻲﻛﻨﻢ وﺑﻌﺪ ﺳﻌ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ اﯾﻦﻧﻈ ﺮﯾﻪ راﺑﺎ ﺗﺠ ﺮﺑﻪ اﺛﺒﺎ ت ﻛﻨﻢ‪،‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﭼﯿﺰ ي را ﻛﻪﺑﯿﺎن ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ﯾ ﻚ زﯾ ﺮﺑﻨﺎو ا ﺳﺎ سﺑ ﺮا يﺑﺤ ﺚ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ﻣﺎ‬
‫د رآﯾﻨﺪه ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮدوآن د ر راﺑﻄﻪﺑﺎﺷﻨﺎﺧ ﺖ اﻧ ﺴﺎن ا ﺳ ﺖ‪.‬‬

‫ﺷﻨﺎﺧﺖاﻧ ﺴﺎن‬

‫ﺪ رﺷﻨﺎﺧ ﺖ اﻧ ﺴﺎن ﺳﻪ ﻗ ﺴﻤ ﺖ ﻣﻬﻢ و ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﺗ ﺸ ﺨﯿ ﺺ ﻣ ﻲدﻫﯿﻢ‪ :‬اول‬

‫ﺟ ﺴﻢ‪ ،‬دوم ﻧﻔ ﺲ و ﺳﻮم روح‪ .‬د ر اﻛﺜ ﺮﺑﺤ ﺚﻫﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ﻛﻪ ﻋﺪه زﯾﺎد ي‬
‫ﻣﻄ ﺮح ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ اﻧ ﺴﺎن راﺑﻪ دو ﻋﺎﻣ ﻞ ﺗﻘ ﺴﯿﻢ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﻗ ﺴﻤ ﺖ ﻣﺎد ي‬
‫ﻟ ﻲ د ر اﯾﻦ ﺗﺠﺰﯾﻪ و‬ ‫و ﻗ ﺴﻤ ﺖ ﻣﻌﻨ ﻮ ي ﯾﺎ ﻗ ﺴﻤ ﺖ ﻣﺎد ي و ﻗ ﺴﻤ ﺖ روﺣ ﻲ‪ .‬و‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻠ ﻲ ﻛﻪ ﻫﻢاﻛﻨ ﻮن ﻣﻄ ﺮح ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪ اﻧ ﺴﺎنﺑﻪ ﺳﻪ ﺟﺰء ﻧﻘ ﺴﯿﻢ‬
‫ﻣ ﻲﺷ ﻮد و ﻧﻔ ﺲ و روحﺑﺎﻫﻢ اﺧﺘﻼ ف ﻛﻠ ﻲ دا رﻧﺪ‪ ،‬ﯾ ﻚ ﺣﻘﯿﻘ ﺖ ﻧﯿ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬دو‬
‫ﺣﻘﯿﻘ ﺖ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﻌ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ د ر اﯾﻦﺑﺤ ﺚ اﯾﻦ ﻣ ﻮ ﺿ ﻮع راﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ‬
‫روﺷﻦ ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺣﺘ ﻲ د رﻟﻐ ﺖ ﻓ ﺮاﻧ ﺴﻪ و اﻧ ﮕﻠﯿ ﺴ ﻲﻫﻢﺑﯿﻦﻧﻔ ﺲ و روح اﺧﺘﻼﻓ ﻲ‬
‫وﺟ ﻮد دا رد‪ ،‬روح راﺑﻪ اﻧ ﮕﻠﯿ ﺴ ﻲ »ا ﺳﭙ ﺮﯾ ﺖ« ‪ Spirit‬و ﻧﻔ ﺲ را » ﺳ ﻞ«‬
‫‪ Soul‬ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ‪.‬‬

‫ﻧﻔ ﺲ و روح‬

‫د رﻗ ﺮآنﻫﻢ ا ﮔ ﺮ دﻗﺘ ﻲ ﻛﻨﯿﻢ اﺧﺘﻼ ف ﻓﺎﺣ ﺸ ﻲﺑﯿﻦﻧﻔ ﺲو روحوﺟ ﻮد دا رد‪.‬‬

‫ﻜﺎ ر رﻓﺘﻪ ا ﺳ ﺖ‪،‬‬
‫ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪﻧﻔ ﺲ ﯾ ﻚواﻋﻘﯿﺘ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣﻔ ﺮدو ﺟﻤ ﻊآنﺑ‬
‫‪١٣‬‬
‫ﻜ ﻪ روح د رﻗ ﺮآنﻫﻤﯿ ﺸ ﻪﺑﻄ ﻮ ر ﻣﻔ ﺮد ذﻛ ﺮ‬ ‫ﻟﯿ‬
‫ﻧﻔ ﺲ‪،‬ﻧﻔ ﻮ س‪ ،‬اﻧﻔ ﺲ‪ ،‬د رﺣﺎ‬
‫ﻜﺎ ر‬ ‫ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ .‬ا رواح دﯾﺪهﻧﻤ ﻲﺷ ﻮﻧﺪ‪ ،‬د ر ﺳ ﺖ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ د رﻟﻐ ﺖ ﻣﺎ ا رواح راﺑ‬
‫ﻜ ﺎ رﺑ ﺮدهﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪.‬‬ ‫ﻟ ﻲ د رﻟﻐ ﺖﻗ ﺮآن » روح« ﻓﻘ ﻂ ﻣﻔ ﺮدﺑ‬ ‫ﻣ ﻲﺑ ﺮﯾﻢو‬
‫ً«‪.‬‬‫َﻠﯿﻼ‬
‫ّﻗ‬‫ْﻢِ اِﻻ‬
‫ْﻌِﻠ‬
‫ﻟ‬‫َا‬
‫ْ ﻣِﻦ‬
‫ُﻢ‬
‫ُوﺗﯿﺘ‬
‫َ ﻣﺎ ا‬
‫ّ ﻲ‪،‬و‬ ‫َﺑ‬
‫ْ ﺮِ ر‬
‫َﻣ‬
‫ْا‬‫ُ ﻣِﻦ‬‫ﱡو ح‬‫ْﺮ‬‫ﻟ‬‫ٌ ﻞِا‬
‫»ﻗ‬
‫ﻜ ﻲ ازﺑﺤ ﺚﻫﺎ ي ﻣﻔ ﺼ ﻞ و ﻣﻔﯿﺪ ي ﻛﻪﺷﺎﯾﺪ اﻣ ﺸ ﺐﺑﺘ ﻮاﻧﻢ ﺗﻤﺎم ﻛﻨﻢ‬ ‫ﯾ‬
‫د رﺑﺎ رهﻧﻔ ﺲ ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد ﻛﻪﻧ ﺸﺎن ﻣ ﻲدﻫﺪ اﯾﻦﻧﻔ ﺲ د ر ﺗﻐﯿﯿ ﺮ و ﺗﺤ ﻮل ا ﺳ ﺖ‬
‫ْ« ﻮ ﯾﺎ‬
‫ُ ﺴِﻬِﻢ‬
‫ْﻔ‬
‫َﻧ‬
‫ُوا ﻣﺎﺑِﺎ‬
‫ﱢﺮ‬‫َﯿ‬
‫ُﻐ‬‫ّﻲ ﯾ‬
‫َﺘ‬
‫َﻮمٍ ﺣ‬ ‫ُ ﻣﺎﺑِﻘ‬‫ﱢﺮ‬
‫َﯿ‬
‫ُﻐ‬‫َﻻ ﯾ‬ ‫ﱠ اﷲ‬ ‫ﻜﺎﻣ ﻞ ﭘﯿﺪا ﻣ ﻲﻛﻨﺪ»اِن‬ ‫وﺗ‬
‫ﻜﺎﻣ ﻞ و ﺗﻐﯿﯿ ﺮ و‬ ‫ْﻤ ﻮ ت«‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻔ ﺲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﺗ‬ ‫ﻟ‬ ‫ٌا‬‫َﺔ‬
‫ْ ﺲٍ ذاﺋِﻘ‬
‫َﻔ‬‫ُﻧ‬‫»ﻛ ﻞ‬
‫ﺗﺤ ﻮﻻ ت د رآنﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآﯾﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻣ ﺮوح ﻫ ﺮ ﻛﺠﺎ ﻛﻪ ﻣ ﻲآﯾﺪ ﻣﻔ ﺮد ا ﺳ ﺖ و‬
‫ﱡوﺣ ﻲ«ﻫﻤﯿﻦ‪ ) ،‬روح ﺧ ﻮد را د ر او دﻣﯿﺪم(‪.‬‬ ‫ْ ر‬‫ُ ﻓﯿﻪِ ﻣِﻦ‬
‫ْ ﺖ‬‫َﺨ‬‫َﻔ‬
‫َﻧ‬‫اﻣ ﺮ ﺧﺪا ﺳ ﺖ »و‬
‫ﺣﺪودﺑﯿ ﺴ ﺖ ﻣ ﻮ رد روح د ر ﻗ ﺮآنآﻣﺪه وﻫﻤﻪﺑﻪ اﯾﻦ ﺻ ﻮ ر ت ﻛﻪ اﻣ ﺮﯾ ﺴ ﺖ‬
‫از ﺧﺪا‪ ،‬ﺗﺠﻠ ﻲ ا ﺳ ﺖ از ﺧﺪا وﺑ ﺲ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ روح اﺷﺘﺒﺎه ﻧﻤ ﻲﻛﻨﺪ‪،‬ﺑﯿ ﺮاﻫﻪ‬
‫ﻧﻤ ﻲ رود‪ .‬روح‪ ،‬ﭘﯿﻐﻤﺒ ﺮ د رون آدﻣ ﻲ ا ﺳ ﺖ و آن ﺗﺠﻠ ﻲ ﺧﺪا ﻛﻪ د ر ﻫ ﺮ‬
‫ﻟﺘ ﻲ ﻛﻪﻧﻔ ﺲ ﻣﺎ‬ ‫اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲ وﺟ ﻮد دا رد د ر اﯾﻦ روح ﮔﺬاﺷﺘﻪﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪ .‬د ر ﺣﺎ‬
‫ﻜﺎﻣ ﻞ ﻣ ﻲ رود‪.‬‬ ‫از ﻣ ﺮاﺣ ﻞﺑ ﺴﯿﺎ ر ﭘﺎﺋﯿﻦﺷ ﺮوع ﻣ ﻲﺷ ﻮد ﺗﺎ ﻣ ﺮاﺣ ﻞﺑﺎﻻﺑ ﺴ ﻮ ي ﺗ‬
‫ً ذﻛ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ د ر ﻫﻤﯿﻦﻧﻔ ﺲ ﮔﺬاﺷﺘﻪﺷﺪهﻧﻪ‬ ‫آن آدمﻟﺠﻨ ﻲ ﻛﻪ ﻋﻤ ﻮﻣﺎ‬
‫د ر روح‪ ،‬اﯾﻦﻧﻔ ﺲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ از ﻣ ﺮاﺣ ﻞ اﺑﺘﺪاﯾ ﻲ و ﭘﺎﺋﯿﻦﺷ ﻮ رع ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و ﺗﺎ‬
‫د رﺟﺎ ت ﺧﺪاﯾ ﻲ ﺑﺎﻻ ﻣ ﻲ رود‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﺠﺎﯾ ﻲ ﻣ ﻲ ر ﺳﺪ ﻛﻪ ﺟﺰ ﺧﺪا ﻧﻤ ﻲﺑﯿﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ‪ ،‬اﯾﻦﻧﻘ ﺴﯿﻢﺑﻨﺪ ي را ﻛﻪﺑ ﺮا يﺷﻤﺎﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدم ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ ﯾ ﻚﻧﻘ ﺴﯿﻢﺑﻨﺪ ي‬
‫ﺟﺪﯾﺪ ي ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻛﻤ ﻲﺑﺎﻧﻔ ﺴﯿ ﺮ و ﺗﻌﺒﯿ ﺮ ي ﻛﻪ اﺛ ﺮ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﮔﺎن وﻧ ﻮﯾ ﺴﻨﺪ ﮔﺎن‬
‫ًﺷ ﺮح ﻣ ﻲدﻫﻢ‪.‬‬ ‫ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﻔﺎو ت دا ردو ﻋﻠ ﺖآن راﺑﻌﺪا‬
‫ﺟ ﺴﻢ ﺑ ﺮا ي ﻣﺎ وا ﺿﺢ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﺟ ﺴﻤ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦ ﺑﺪن ﻣﺎ‪ ،‬اﯾﻦ‬
‫ﻜﯿ ﻞ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﺟ ﺴﻢ از‬ ‫ﻟ ﻮژ ي ﻣﺎ از اﯾﻦ ﺟ ﺴﻢ ﺗ ﺸ‬ ‫ﻟ ﻮژ ي وﺑﯿ ﻮ‬ ‫ﻓﯿﺰﯾ ﻮ‬
‫ﻟ ﻮژ ي ﺗ ﺮﻛﯿ ﺐ ﻣ ﻲﺷ ﻮد و آن ﭼﯿﺰﯾ ﺴ ﺖ ﻛﻪ ﻋﻠﻢ ﻣﺎ و‬ ‫ﻟ ﻮژ ي و ﻓﯿﺰﯾ ﻮ‬ ‫ﺑﯿ ﻮ‬
‫ﺗﺠ ﺮﺑﻪ ﻣﺎ و ﻓﯿﺰﯾ ﻚ وﺷﯿﻤ ﻲ و ﻏﯿ ﺮه د رﺑﺎ ره اﯾﻦ ﺟ ﺴﻢ ﮔﻔﺘ ﮕ ﻮ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪،‬آﻧﭽﻪ‬
‫ﺳ ﺨﻦ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻋﻠﻢ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪﻫﺎ و ﺗﺤﻠﯿ ﻞﻫﺎ وﺷﻨﺎﺧﺘ ﻲ ﻛﻪ از اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎن‬
‫ﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآﯾﺪﻫﻤﻪﺷﻨﺎﺧ ﺖو ﺗﺠ ﺮﺑﻪ ﻋﻠﻤ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﻗ ﺴﻤ ﺖ دوم‪ ،‬ﻧﻔ ﺲ ﻛﻪ ﺑﻪﻟﻐ ﺖ اﻧ ﮕﻠﯿ ﺴ ﻲ آن را ﺳ ﻞ ‪Soul‬‬
‫ا ﺳﻢ ﮔﺬا ر ي ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ از ﻣﺠﻤ ﻮﻋﻪ اﺣ ﺴﺎ ﺳﺎ ت‪ ،‬اﻛﺘ ﺴﺎﺑﺎ ت‪ ،‬ﺗﻤﺎﯾﻼ توآن ﭼﯿﺰ ي‬
‫ﻜﯿ ﻞ ﯾﺎﻓﺘﻪ‬ ‫را ﻛﻪﺑﺎ اﺣ ﺴﺎ س آدﻣ ﻲ‪،‬ﺑﺎ ﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖ آدﻣ ﻲ ﺳ ﺮوﻛﺎ ر دا رد ﺗ ﺸ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ ،‬وﺑﻄ ﻮ رﻛﻠ ﻲ از اﯾﻦ ﻗ ﺴﻤ ﺖ دومﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖآدﻣ ﻲﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ‬
‫اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ د ر روحﺑﺎﻫﻢ ﻣ ﺸﺘ ﺮ كاﻧﺪ‪ .‬ا ﮔ ﺮ روح ﺗﺠﻠ ﻲ ﺧﺪا ﺳ ﺖ اﻣ ﺮ ﻣﻦ ا ﷲ و‬
‫ﻜ ﺴﺎن ا ﺳ ﺖآﻧﭽﻪ اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ را ازﻫﻢ ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻗ ﻀﯿﻪﻧﻔ ﺲ‬ ‫د ر اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ ﯾ‬
‫‪١٤‬‬
‫ﺎ ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﻤﺎم اﻛﺘ ﺴﺎﺑﺎ تو ﺗﻤﺎﯾﻼ تو ا رادهو ﺧ ﻮا ﺳﺘﻪﻫﺎو ﻏﯿ ﺮه د ر ﻗ ﺴﻤ ﺖ‬
‫ﻧﻔ ﺲ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻣ ﻲﺷ ﻮد وﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖ اﻧ ﺴﺎن را ﻣ ﻲ ﺳﺎزد‪ ،‬ﻛﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ آدﻣ ﻲ و‬
‫ﺗﺠﺎ ر ب آدﻣ ﻲ و ﺧﻮﺑ ﻲﻫﺎ وﺑﺪ يﻫﺎ و ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ د ر داﺧ ﻞ اﯾﻦ ﻧﻔ ﺲ ذﺧﯿ ﺮه‬
‫ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ ،‬و آن ﭼﯿﺰ ي ﻛﻪ د ر روز ﻗﯿﺎﻣ ﺖ اﻧ ﺴﺎن راﺑﺎ آن ﻣ ﻲ ﺳﻨﺠﻨﺪ ﻧﻔ ﺲ‬
‫ا ﺳ ﺖ ﻧﻪ روح‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﺧﻮﺑ ﻲﻫﺎ وﺑﺪ يﻫﺎ و ﮔﻨﺎﻫﺎن و ﻏﯿ ﺮه د ر اﯾﻦ ﻧﻔ ﺲ‬
‫ﻜﻤﻪ‬ ‫ذﺧﯿ ﺮه ﻣ ﻲﺷ ﻮد وﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﺑﺎﺷﻨﺎﺧ ﺖ اﯾﻦﻧﻔ ﺲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪآدﻣ ﻲ را د ر ﻣﺤ‬
‫ﻟﻬ ﻲ ﺣﺎ ﺿ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ و او را ﻣ ﺲ ﺳﻨﺠﻨﺪ‪ .‬روح‪ ،‬ﭘﯿﻐﻤﺒ ﺮ د رون ا ﺳ ﺖ و‬ ‫ﻋﺪل ا‬
‫ﭘﺎ ك و ﻣﺠ ﺮد‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ روح ﭘﺎ ك و ﻣﺠ ﺮد و ﺧﻼ ﺻﻪ ﺗﺠﻠ ﻲ ﺧﺪا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﺧﻠﯿﻪ‬
‫ﺧﺪا ﺳ ﺖ‪،‬ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ﺧﺪا ﺳ ﺖ د ر اﻧ ﺴﺎن‪.‬‬

‫ﻣ ﺮاﺗﺐ ﻧﻔ ﺲ‬
‫ﻜﻪ از اﯾﻦﺑﺤ ﺚ ﺧﺎ ر جﺑ ﺸﻮم ﭼ ﻮن ﻣﺎه ﻣﺒﺎ ر ك رﻣ ﻀﺎن‬ ‫ﻗﺒ ﻞ از اﯾﻨ‬
‫ﻜﺎﻣ ﻞﺑﻪ ﻣﯿﺎن آو ردم ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ اﯾﻦﺑﺤ ﺚ را‬ ‫ا ﺳ ﺖ و ﺳ ﺨﻦ از ﻧﻔ ﺲ و ﺗ‬
‫ﻜﻨﻢ و ﺑﻪ ﻗ ﺴﻤ ﺖﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ ﺑ ﺮ ﮔ ﺮدم‪ .‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ اﯾﻦ‬ ‫د رﺑﺎ ره ﻧﻔ ﺲ ﻛﺎﻣ ﻞ ﺑ‬
‫ﺷﻨﺎﺧ ﺖ و اﯾﻦ ﺗﻘ ﺴﯿﻢﺑﻨﺪ ي را د ر ﺣﺎل ﺣﺎ ﺿ ﺮ از ﻣﻦﺑﭙﺬﯾ ﺮﯾﺪ ﺗﺎﺑﻌﺪﺑ ﺮا ي‬
‫ﻟ ﻲآن‬ ‫ﻟ ﺐ دﯾ ﮕ ﺮ ي راﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ﻋ ﺮ ﺿﻪ ﻛﻨﻢ‪ ،‬و‬ ‫ﻧ ﻮﻋ ﻲ اﺛﺒﺎ ت ﺗﺠ ﺮﺑ ﻲآن ﻣﻄﺎ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻣﺎو د ر ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﻣﺎ ﻣﻄ ﺮح ا ﺳ ﺖ وﻫﻢاﻛﻨ ﻮن د ر ﺣﺎل‬ ‫ﭼﯿﺰ ي را ﻛﻪ د ر ﻣ‬
‫ّل و‬ ‫ﺷ ﺮح دادنآن ﻫ ﺴﺘﻢ ﻣ ﺴﺌﻠﻪﻧﻔ ﺲ ا ﺳ ﺖ وآن ﭼﯿﺰ ي ﻛﻪآدﻣ ﻲ را ﻣﺘﺤ ﻮ‬
‫ّ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ وﺑﯿﻦ اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ ﺗﻤﺎﯾﺰﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآو رد ﻗ ﻀﯿﻪﻧﻔ ﺲ ا ﺳ ﺖ‪.‬ﻧﻔ ﺲ‬ ‫ﻣﺘﻐﯿ‬
‫د ر ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﻣﺎ د رﻫﻔ ﺖ ﻃﺒﻘﻪ ﻣ ﺨﺘﻠﻒ ﻗ ﺴﻤ ﺖﺑﻨﺪ ي ﻣ ﻲﺷ ﻮدو ﻣﻦ اﯾﻦ ﺗﻘ ﺴﻢﺑﻨﺪ ي‬
‫راﺑ ﺮا ي ﺷﻤﺎ ﻣ ﻲﻧ ﻮﯾ ﺴﻢ ﻛﻪﺑ ﺴﯿﺎ ر آﻣ ﻮزﻧﺪه ا ﺳ ﺖ‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻧﻔ ﺲ دا را ي‬
‫ﻣ ﺮاﺗ ﺐ زﯾ ﺮ ا ﺳ ﺖ‪:‬‬
‫ﻟﻲ‬ ‫ﻟﺒﺘﻪ اﯾﻨﻬﺎ را د ر ادﺑﯿﺎ تﺷﻨﯿﺪهاﯾﺪ و‬ ‫ّه«‪ .‬ا‬
‫ﻣ ﺮﺣﻠﻪ اول »ﻧﻔ ﺲاﻣﺎ ر‬
‫ﺗﺤﻠﯿ ﻞ و ﺗ ﺮﻛﯿ ﺐ اﯾﻦﻟﻐﺎ ت د ر اد ب ﻣﺎ آنﭼﻨﺎن ﻛﻪﺑﺎﯾﺪ وﺷﺎﯾﺪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﻜﺎ ر‪،‬‬ ‫ّه ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ ﯾﻌﻨ ﻲﻧﻔ ﺲ ﺳ ﺮﻛ ﺶ‪ ،‬ﻧﻔ ﺲ ﮔﻨﺎﻫ‬ ‫ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪.‬ﻧﻔ ﺲاﻣﺎ ر‬
‫ﻛﻪ د ر ﭘ ﺴ ﺖﺗ ﺮﯾﻦ ﻣ ﺮﺣﻠﻪ ﻧﻔ ﺲ ﻗ ﺮا ر دا رد‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ اﻛﺜ ﺮﯾ ﺖ اﻧ ﺴﺎنﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ‬
‫ّهﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ازﻫﯿ ﭻ ﮔﻨﻬ ﻲ‬ ‫ﻣﺜ ﻞ ﺣﯿ ﻮان زﻧﺪ ﮔ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ د ر اﯾﻦ ﻣ ﺮﺣﻠﻪﻧﻔ ﺲاﻣﺎ ر‬
‫و ازﻫﯿ ﭻ ﺟ ﺮﻣ ﻲ رو ي ﮔ ﺮدانﻧﯿ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻨﻬﺎ ﺗ ﺴﻠﯿﻢﻫ ﻮ ي وﻫ ﻮ سﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ّه‪.‬‬
‫را ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢﻧﻔ ﺲاﻣﺎ ر‬
‫ّاﻣﻪ«‪.‬ﻟ ﻮاﻣﻪ ازﻟﻮم‪،‬ﻟﻮم ﯾﻌﻨ ﻲ ﺳ ﺮزﻧ ﺶ ﻛ ﺮدن‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ‬ ‫ﻟﻮ‬ ‫دوم »ﻧﻔ ﺲ‬
‫ﻧﻔ ﺲ آدﻣ ﻲ ﻛﻤ ﻲﺑﯿﺪا ر ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ ،‬ﻛﻤ ﻲ زﻧﺪه ﻣ ﻲﺷ ﻮد و ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻋﻤﻠ ﻲ‬

‫‪١٥‬‬
‫ﺧﻄﺎ اﻧﺠﺎم ﻣ ﻲدﻫﺪ اﯾﻦﻧﻔ ﺲ ﻛﻪ ﻛﻤ ﻲﺑﯿﺪا رﺷﺪه اﻧ ﺴﺎن را ﺳ ﺮزﻧ ﺶ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ّاﻣﻪ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﺳ ﺮزﻧ ﺶﻛﻨﻨﺪه ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻟﻮ‬‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ اﯾﻦ ﻣ ﺮﺗﺒﻪﻧﻔ ﺴﺎﻧ ﻲ راﻧﻔ ﺲ‬
‫ﺳﻮم »ﻧﻔ ﺲﻋﺎﻗﻠﻪ«‪ .‬ﻛﻪ د ر اﯾﻦ ﻣ ﺮﺣﻠﻪ ﻋﻘ ﻞ د رﻧﻔ ﺲ دﻣﯿﺪهﺷﺪه و‬
‫ﻟﺒﺘﻪ ﻋﻘ ﻞ د ر ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﻣﺎ ﻣﻔﻬﻮم ﺧﯿﻠ ﻲ‬ ‫ّ ﻞ د ر اﻋﻤﺎل اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲ اﺛ ﺮ ﻣ ﻲ ﮔﺬا رد‪ .‬ا‬ ‫ﺗﻌﻘ‬
‫ﺑﺎﻻﺗ ﺮ ي دا رد‪ ،‬ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻋﻘ ﻞ اول و ﻋﻘ ﻞ دوم و ﻋﻘ ﻞ ﺳﻮم را ﻣﻄ ﺮح‬
‫ﻟ ﻲﺑﻬ ﺮﺣﺎل د ر‬ ‫ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ ازﻧﻈ ﺮ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ دا را ي ﻣ ﺮاﺣ ﻞﺑ ﺴﯿﺎ رﺑﺎﻻﯾ ﻲ ا ﺳ ﺖ و‬
‫اﯾﻦﺑﺤﺜ ﻲ ﻛﻪ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢﻧﻔ ﺲ ﻋﺎﻗﻠﻪآﻧﺠﺎﯾ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻋﻼوهﺑ ﺮﻟﻮم ﻛﻪﻧﺘﯿﺠﻪ‬
‫ﺑﯿﺪا ر يوﺟﺪان ا ﺳ ﺖ ﻋﻘ ﻞﻫﻢﺑﻪآن ا ﺿﺎﻓﻪ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪.‬‬
‫ًﻤِﻪ«‪ .‬ﻣﻠﻬﻤﻪ ﯾﻌﻨ ﻲﻧﻔ ﺴ ﻲ ﻛﻪ آﻧﻘﺪ ر ﭘﺎ كﺷﺪه ﻛﻪﺑﻪ‬ ‫ْﻬ‬
‫ُﻠ‬‫ﭼﻬﺎرم »ﻧﻔ ﺲﻣ‬
‫ﻟﻢ ﻏﯿ ﺐ‬ ‫ﻟﻬﺎم ﺧﺪاﯾ ﻲ ﻗ ﺮا ر ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮد و از ﻋﺎ‬ ‫ﻟﻬﺎم ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ ،‬ﻣ ﻮ ردﻧﺰول ا‬ ‫او ا‬
‫ﻛﻪ ازآن ﺳ ﺨﻦﺑ ﺴﯿﺎ ر ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ ﺣﻘﺎﯾﻘ ﻲﺑ ﺮاﯾﻦﻧﻔ ﺲوا رد ﻣ ﻲ ﮔ ﺮدد‪.‬‬
‫ﻟﺒﺘﻪ ﺗﻤﺎم اﯾﻦﻟﻐﺎ ت را ﻛﻪ د ر اﯾﻨﺠﺎ ﻣ ﻲﻧ ﻮﯾ ﺴﻢﻟﻐﺎ ت ﻗ ﺮآﻧ ﻲ ا ﺳ ﺖ و‬ ‫ا‬
‫ﺑﺎ اﺛﺒﺎﺗﺎ ت دﻗﯿﻖ اﯾﻨﻬﺎ را ﻣ ﻲﺷ ﻮد از ﻗ ﺮآن ﭘﯿﺪا ﻛ ﺮد و اﺛﺒﺎ ت ﻛ ﺮد‪ ،‬اﯾﻨﻬﺎ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪو ﭘ ﺮداﺧﺘﻪ اﻧ ﺴﺎنﻫﺎﻧﯿ ﺴ ﺖ‪.‬‬
‫ﭘﻨﺠﻢ ﺑﻌﺪ از ﻧﻔ ﺲ ﻣﻠﻬﻤﻪ‪» ،‬ﻧﻔ ﺲﻣﻄﻤﺌﻨﻪ«‪» .‬ﯾﺎ‬
‫ً«‪ .٢‬آﯾﺎ ت ‪ ٢٧‬و‬ ‫ﱠﺔ‬
‫ْ ﺿِﯿ‬‫ﱠﺮ‬
‫ًﻣ‬ ‫َﺔ‬
‫َا ﺿِﯿ‬
‫ﱢ ﻚِ ر‬
‫ّﺑ‬
‫َﻲ ر‬ ‫ﻟ‬‫ْﺟِﻌِ ﻲ إ‬
‫ٌ‪ ١ .‬اِ ر‬
‫ﱠﻪ‬
‫َﻨ‬
‫ْﻤﺌ‬‫ُﻄ‬‫ْﻤ‬
‫ﻟ‬
‫ُا‬
‫ْﺲ‬ ‫ﱠﻔ‬
‫ْﻨ‬
‫ﻟ‬‫َﺎا‬
‫ُﻬ‬‫ﱠﺘ‬
‫اﯾ‬
‫ﻟﻔﺠ ﺮ‪.‬‬‫‪ ٢٨‬از ﺳ ﻮ رهوا‬
‫ﺑﻬ ﺮﺣﺎلﺑﻌﺪ از ﻣﻠﻬﻤﻪ ﯾ ﻚ د رﺟﻪﺑﺎﻻﺗ ﺮﻧﻔ ﺲ ﻣﻄﻤﺌﻨﻪ ﻫ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ‬
‫ﻧﻔ ﺲﺑﻪ آن د رﺟﻪا ي از اﻃﻤﯿﻨﺎن ر ﺳﯿﺪه ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ دﯾ ﮕ ﺮ از ﮔ ﺸ ﺖ ﻧﻤ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ دﯾ ﮕ ﺮﺑ ﺴ ﻮ ي ﻛﻤﺎلوﺑ ﺴ ﻮ ي ﺧﺪا رﻫ ﺴﭙﺎ رﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﺷ ﺸﻢ »ﻧﻔ ﺲ را ﺿﯿﻪ«‪ .‬ﻧﻔ ﺲﺑﻪ د رﺟﻪا ي از ﻛﻤﺎل ر ﺳﯿﺪه ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻜﺎﻣﻠ ﻲ ﻛﻪ ﭘﯿﻤ ﻮده ا ﺳ ﺖ را ﺿ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬از راﺑﻄﻪا ي ﻛﻪﺑﺎ‬ ‫ﺧ ﻮد از اﯾﻦ ﺳﯿ ﺮ ﺗ‬
‫َﻪ‬
‫ً‬ ‫َا ﺿِﯿ‬
‫ﱢ ﻚِ ر‬
‫ّﺑ‬‫َﻲ ر‬‫ﻟ‬‫ْﺟِﻌِ ﻲ إ‬
‫ﺧﺪا ي ﺧ ﻮدﺑ ﺮﻗ ﺮا ر ﻛ ﺮده ا ﺳ ﺖ ر ﺿﺎﯾ ﺖ دا رد‪» .‬اِ ر‬
‫ً«‬‫ﱠﻪ‬
‫ْ ﺿِﯿ‬‫ﱠﺮ‬‫ﻣ‬
‫ﻫﻔﺘﻢ »ﻧﻔ ﺲﻣ ﺮ ﺿﯿﻪ«‪.‬آﻧﺠﺎﯾ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣﺤﺒ ﻮ ب از او را ﺿ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪،‬‬
‫ﻜﻪ ﻓﻘﻂ اﻧ ﺴﺎن از ﺧ ﻮد را ﺿ ﻲﺷﺪه‬ ‫ﺧﺪا يﺑﺰ ر گ از او را ﺿ ﻲ ا ﺳ ﺖﻧﻪ آﻧ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻧﻔ ﺲ را ﺿﯿﻪ آﻧﺠﺎﯾ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﺧ ﻮد آدﻣ ﻲ‪ ،‬وﺟ ﻮان آدﻣ ﻲ از د رﺟﻪ‬
‫ّﻪ ﻛﻪ آﺧ ﺮﯾﻦ د رﺟﺎ ت ا ﺳ ﺖ‬ ‫ّﺎ ﻣ ﺮ ﺿﯿ‬‫ﻜﺎﻣ ﻞ ﺧ ﻮد را ﺿ ﻲ و ﺧ ﺸﻨ ﻮد ا ﺳ ﺖ‪ ،‬اﻣ‬ ‫ﺗ‬
‫آﻧﺠﺎ ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﺧﺪا از او را ﺿ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻣﺤﺒ ﻮ ب از او را ﺿ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻜﻦ ا ﺳ ﺖ اﯾﻦﻟﻐﺎ ت را ﯾﺎ‬ ‫ﻟﺒﺘﻪ ﻋ ﺮﻓﺎ ي ﻣﺎ د رﻫﻔ ﺖ ﻣ ﺮﺣﻠﻪ ﻋ ﺸﻖ ﻣﻤ‬ ‫ا‬
‫ﻜﺎﻣﻠ ﻲﻧﻔ ﺲآدﻣ ﻲ‬ ‫ﻜﺎ رﺑﺒ ﺮﻧﺪ‪ ،‬اﯾﻨﻬﺎ ﻣ ﺮاﺣﻠ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﺳﯿ ﺮ ﺗ‬ ‫ﻟﻐﺎ ت دﯾ ﮕ ﺮ راﺑ‬
‫ﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآﯾﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻗ ﺴﻤ ﺖ اول ﻧﻔ ﺲ ﺣﯿ ﻮاﻧ ﻲ و د رﺟﺎ ت ﭘ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﺗﺎﺑﺠﺎﯾ ﻲ‬
‫ﻟﻬ ﻲ‬ ‫ﻣ ﻲ ر ﺳﺪ ﻛﻪ اﻧ ﺴﺎنﺑﻪ د رﺟﻪا ي ﺧﺪا ﮔ ﻮﻧﻪ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪،‬ﺑﻪ د رﺟﻪ ر ﺿﺎ ي ا‬
‫‪١٦‬‬
‫ﻣ ﻲ ر ﺳﺪ و ﺷﻌ ﺮ ﻣﻌ ﺮو ف » ر ﺳﺪ آدﻣ ﻲ ﺑﻪ ﺟﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ ﺑﺠﺰ ﺧﺪا ﻧﺒﯿﻨﺪ«‬
‫د رﺑﺎ رها ش ﺻﺪق ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﺣ ﻀ ﺮ ت ﻋﻠ ﻲ) ع( راﺑ ﺨ ﻮاﻫﯿﻢﺑ ﺸﻨﺎ ﺳﻢ ﻛ ﺴ ﻲ‬
‫ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ د ر اﯾﻦ ﻣ ﺮﺣﻠﻪ ﻧﻔ ﺲ ﻗ ﺮا ر ﮔ ﺮﻓﺘﻪ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ د رﺑﺎ ره‬
‫اﻣﺎمﺣ ﺴﯿﻦ) ع(ﺑﺤ ﺚ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ د رآﺧ ﺮﯾﻦ ﻛﻠﻤﺎﺗ ﻲ ﻛﻪ د ر روز ﻋﺎﺷ ﻮ را‬
‫ﻟﻬ ﻲ‬ ‫ﯾﻌﻨ ﻲ ﭘﯿ ﺶ ازﺷﻬﺎد تﺑ ﺮﻟﺒﺎن ﻣﺒﺎ رﻛ ﺶ ﺟﺎ ر ي ﻣ ﻲﺷ ﻮد ﻣ ﻲﻓ ﺮﻣﺎﯾﺪ‪» :‬ا‬
‫ً ﻻﻣ ﺮ ﻣ ﻮﻻه‪ ،‬ﻻﻣﻌﺒ ﻮد ﺳ ﻮا ك‪ ،‬ﯾﺎ‬ ‫ً ﻋﻠ ﻲﺑﻼﺋِ ﻚ‪ ،‬ﺗ ﺴﻠﯿﻤﺎ‬
‫َﺒ ﺮا‬
‫َ ﻀﺎﺋِ ﻚ‪ ،‬ﺻ‬
‫ًﺑِﻘ‬‫ر ﺿﺎ‬
‫ﻟﻤ ﺴﺘﻐﯿﺜﯿﻦ«‪١ .‬‬‫ﻏﯿﺎ ثا‬
‫اﯾﻦ ﻣ ﺮﺣﻠﻪا ي ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﻧ ﺴﺎنﺑﻪ اﯾﻦ د رﺟﻪ اﻃﻤﯿﻨﺎن و ر ﺿﺎﯾ ﺖ‪،‬‬
‫ّﻪ و را ﺿﯿﻪ و ﻣ ﺮ ﺿﯿﻪ ر ﺳﯿﺪه ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻫ ﺮﭼﻪ را ﻛﻪ ﺧﺪاﺑ ﺮا ي او‬ ‫ﻣﻄﻤﺌﻨ‬
‫ﻣﻌﯿﻦ ﻛ ﺮده ا ﺳ ﺖ ﻣ ﻲﭘﺬﯾ ﺮد وﺑﺎ ﺧ ﺸﻨ ﻮد ي ﻛﺎﻣ ﻞﺑ ﺴ ﻮ ي او ﻣ ﻲ رود و ﺟﺰ‬
‫ّﻧﻈ ﺮﻧﺪا رد‪.‬‬‫ﺧﺪا‪ ،‬ﺟﺰ ﻣﺤﺒ ﻮ بﻫﯿ ﭻﭼﯿﺰ دﯾ ﮕ ﺮ ي را ﻣﺪ‬
‫ﺑﻬ ﺮﺣﺎل ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪ اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎن از ادمﻟﺠﻨ ﻲ‪ ،‬ازﺑ ﺸ ﺮﻟﺠﻨ ﻲﺷ ﺮوع‬
‫ﻛ ﺮده وﺑﻪ ﺳﻤ ﺖ اﻋﻠ ﻲ ﺻﻌ ﻮد ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﻣ ﺮاﺣ ﻞ ﻣ ﺨﺘﻠﻔﻪ را ﻧﻔ ﺲ ﻃ ﻲ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺎﺗﺤﺎد ﻧﻔ ﺲ و روح‬

‫ّﻪ ﻣ ﻲ ر ﺳﯿﻢﺑﺪﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ‬ ‫ﻟﺒﺘﻪ ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪﺑﻪ اﯾﻦ ﻣ ﺮﺗﺒﻪ ﻣ ﺮ ﺿﯿ‬ ‫ﺎ‬
‫ﺟﻤﻠﻪا ي ازﺑﺤ ﺚﺑﺰ ر گ و ﻣﻌ ﺮوﻓ ﻲ را ﻛﻪ د رﺑﯿﻦ ﻋ ﺮﻓﺎ ﻣﺘﺪاول اﯾ ﺖﺑ ﺮا ي‬
‫ﻟ ﻲ اﯾﻦﻧﻔ ﺲ ﻣ ﺮ ﺿﯿﻪ ﻛﻪﺑﻪ اﯾﻦ‬ ‫ﺷﻤﺎﺑﯿﺎن ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﮔ ﺮﭼﻪ ا ﻵن ﺟﺎﯾ ﺶﻧﯿ ﺴ ﺖ و‬
‫ﺣﺪ ر ﺳﯿﺪه ا ﺳ ﺖ ازﻧﻈ ﺮ ﻛﯿﻔﯿ ﺖ ﻣﺜ ﻞ روح ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲﺑﻪﻫﻤﺎن ﺧﻠ ﻮ ص‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﭘﺎﻛ ﻲ وﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻋﻈﻤ ﺖ روح ﻣ ﻲ ر ﺳﺪ ﻛﻪ روح ﺗﺠﻠ ﻲ ﺧﺪا ﺳ ﺖ‪،‬‬
‫ﻟﻢ ﻣﺎد ي‬ ‫َ ا ﷲ ا ﺳ ﺖ‪ .‬اﯾﻦﻧﻔ ﺴ ﻲ ﻛﻪﻟﺠﻦ ﮔ ﻮﻧﻪﺑ ﻮد و از اﯾﻦ ﻋﺎ‬ ‫ٌ ﻣِﻦ‬
‫َﻣ ﺮ‬‫روح ا‬
‫ﻜﺎﻣﻠ ﻲ ﺧ ﻮد ش ﻣﺜ ﻞ روح‬ ‫ﺟ ﻮﺷﯿﺪه و ﺑﺎﻻ آﻣﺪه ﺑ ﻮد د ر ا ÷ رﯾﻦ ﻣ ﺮﺣﻠﻪ ﺗ‬
‫ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ ،‬ﺧﺎ ﺻﯿ ﺖ روح را ﭘﯿﺪا ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻛﻤﺎﻻﺗ ﻲ ﻛﻪ د ر روح آدﻣ ﻲ‬
‫ﻟﺒﺘﻪ ﺧ ﻮاﻫﯿﻢ دﯾﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ روح‬ ‫وﺟ ﻮد دا رد د ر اﯾﻦﻧﻔ ﺲﻧﯿﺰﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآﯾﺪ‪ .‬ا‬
‫ّ ﻲ ﺧﺪا ﺳ ﺖ‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻋﻠﻢ ﺧﺪا د ر‬ ‫دا را ي ﺧ ﺼ ﻮ ﺻﯿﺎﺗ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ا ﮔ ﺮ روح ﺗﺠﻠ‬
‫ﻟﻢ ﻏﯿ ﺐ راﺑﻄﻪ دا رد‪ .‬د ر اﺛﺒﺎﺗﺎﺗ ﻲ‬ ‫روحﻧﯿﺰ ﮔﺬاﺷﺘﻪﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﺑﺎ ﻋﺎ‬
‫ً ذﻛ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ اﯾﻦ راﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ اﺛﺒﺎ ت ﻛﻨﻢ ﻛﻪ اﯾﻦ روح از‬ ‫ﻛﻪﺑﻌﺪا‬
‫آﯾﻨﺪه ﺧﺒ ﺮ ﻣ ﻲدﻫﺪ‪ ،‬از ﮔﺬﺷﺘﻪ وآﯾﻨﺪهآ ﮔﺎه ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﺣﺎﻻ ا ﮔ ﺮ اﯾﻦﻧﻔ ﺲﺑﻪ اﯾﻦ‬
‫د رﺟﻪ ر ﺳﯿﺪ ﻛﻪﺑﺎ روح ﻣﺘﻌﺎدلﺷﺪ‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﻫﻤﺎن اﻃﻼﻋﺎ ت‪،‬ﻫﻤﺎن ﻋﻠﻤ ﻲ‬
‫را ﻛﻪ روح ازآنﺑ ﺮﺧ ﻮ ردا ر ا ﺳ ﺖ اﯾﻦﻧﻔ ﺲﻧﯿﺰ ازآنﺑ ﺮﺧ ﻮ ردا ر ﺧ ﻮاﻫﺪ‬
‫ﺑ ﻮد‪.‬‬
‫‪١٧‬‬
‫ﺎﯾﻨﺠﺎ ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ اﻧ ﺴﺎنﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪﺑﻪ د رﺟﻪ ﻋﻠ ﻲ) ع( ﻣ ﻲ ر ﺳﻨﺪ از‬
‫ﻟ ﻲ ر ﺳﯿﺪهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﻨﺪﺑﺎ ﺧﺪا ي ﺧ ﻮد‬ ‫ﻧﻈ ﺮ ﻧﻔ ﺴﺎﻧ ﻲﺑﻪ آن د رﺟﻪ از ﺗﻌﺎ‬
‫راﺑﻄﻪﺑ ﺮﻗ ﺮا ر ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬و ﻫ ﺮﻟﺤﻈﻪ ﻛﻪﺑ ﺨ ﻮاﻫﻨﺪ ﻗﺎد رﻧﺪ راﺑﻄﻪﺑ ﺮﻗ ﺮا ر ﻛﻨﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻬﻢ اﯾﻨﺠﺎ ﺳ ﺖ‪ .‬ﭼ ﻮن ﻧﻔ ﺲ آﻧﻬﺎ ﯾﻌﻨ ﻲ ﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖ آﻧﻬﺎ ﻣﺜ ﻞ روحﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ اﯾﻦ راﺑﻄﻪﺑﯿﻦ اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎن وآن ﺧﺪا ﻛﻪﺑ ﻮ ﺳﯿﻠﻪ روح اﻧﺠﺎم ﻣ ﻲﺷ ﻮد‬
‫ّ ﺴ ﺮ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫د رﻫ ﺮﻟﺤﻈﻪا يﺑ ﺮا ي اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎن ﻣﯿ‬
‫ﻜﻼ ت ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ﻣﺎﺑﺪﯾﻨ ﻮ ﺳﯿﻠﻪ ﺟ ﻮا ب‬ ‫د رﻫ ﺮ ﺣﺎل ﻗ ﺴﻤ ﺖ زﯾﺎد ي از ﻣ ﺸ‬
‫ﻟﻬﺎﻣ ﻲ‬ ‫ﻜﻦ ا ﺳ ﺖ اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲﺑﺎ ﺧﺪا يﺑﺰ ر گ راﺑﻄﻪ ا‬ ‫داده ﻣ ﻲﺷ ﻮد ﻛﻪ ﭼ ﮕ ﻮﻧﻪ ﻣﻤ‬
‫ﻟﺒﺘﻪ د ر‬ ‫ﻟﯿ ﻞ اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ا‬ ‫ﺑ ﺮﻗ ﺮا ر ﻛﻨﺪ‪ ،‬راﺑﻄﻪ اﺷ ﺮاﻗ ﻲﺑ ﺮﻗ ﺮا ر ﻛﻨﺪ‪ ،‬د‬
‫ﻜﺘﻪ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ راﺑ ﺮاﯾﺘﺎنﺑﯿﺎن ﻛﻨﻢ‬ ‫ﻜﻪ اﯾﻦ را ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻢ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ اﯾﻦﻧ‬ ‫ﻋﯿﻦ اﯾﻨ‬
‫ﻜﻦﺑﺎ روح‬ ‫ﻟﯿ‬‫ﻜﻪ اﯾﻦﻧﻔ ﺲ ﻣ ﺮ ﺿﯿﻪﺑﻪ د رﺟﻪ روح ر ﺳﯿﺪه ا ﺳ ﺖ و‬ ‫ﻛﻪﺑﺎزﺑﺎآﻧ‬
‫ﻣﺘﻔﺎو ت ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻤ ﻲ ازﻧﻈ ﺮ ذا تﺑﺎ روح ﻣ ﺨﺘﻠﻒ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﭼ ﻮن ذا ت روح‪،‬‬
‫ﻟ ﻲﻧﻔ ﺲ ﻣﺎد ي ا ﺳ ﺖ )اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺒ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑﻌﺪﺑ ﺮاﯾﺘﺎنﺑﯿﺎن‬ ‫ﻣﺠ ﺮد ا ﺳ ﺖ و‬
‫ﻟ ﻲ دا را ي ﯾ ﻚ ﺧﺎ ﺻﯿ ﺖﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳ ﺨﻦ ﺣ ﺮﻓ ﺶ ﺧﯿﻠ ﻲ ﻣﻬﻢ‬ ‫ﺧ ﻮاﻫﻢ ﻛ ﺮد(‪ ،‬و‬
‫ﻟﻲ‬ ‫ﻜﻪ اﯾﻦ را اﺣ ﺴﺎ س ﻛﻨﯿﺪ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ ﻣﺜﺎ‬ ‫و ﻣ ﺮﻣ ﻮز و ﺳ ﺨﺘ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪،‬ﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ﺑﺰﻧﻢ و ﻣﺜﺎل ﻣﻌ ﺮوﻓ ﻲ ﻛﻪ د ر اﯾﻦ ﻣ ﻮ رد ﻣ ﻲزﻧﻨﺪ ﺧ ﻮ رﺷﯿﺪ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﺧ ﻮ رﺷﯿﺪ را‬
‫ﻜ ﻮل را د ر داﺧ ﻞ اﯾﻦ‬ ‫د رﻧﻈ ﺮﺑ ﮕﯿ ﺮﯾﺪ ﻛﻪ ازآنﻧ ﻮ ر ﺳﺎﻃﻊ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ ،‬ﯾ ﻚ ﻣﻠ‬
‫ﻜ ﻮلﻫﺎ د ر ﺣﺎل اﻧﻔﺠﺎ ر ﻫ ﺴﺘﻨﺪ و د ر اﺛ ﺮ‬ ‫ﺧ ﻮ رﺷﯿﺪ د رﻧﻈ ﺮﺑ ﮕﯿ ﺮﯾﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﻠ‬
‫اﻧﻔﺠﺎ ر اﯾﻦ اﺷﻌﻪﻧ ﻮ راﻧ ﻲ‪ ،‬ﻓ ﻮﺗ ﻮنﻫﺎ ﻣﺘ ﺸﻌ ﺸﻊ ﻣ ﻲﺷ ﻮﻧﺪ و از ﺧ ﻮ رﺷﯿﺪ ﺧﺎ ر ج‬
‫ﻣ ﻲ ﮔ ﺮدﻧﺪ‪ .‬از اﯾﻨﺠﺎ ﻓ ﺮ ض ﻛﻨﯿﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ ذ ره ﻧ ﻮ ر ﺧﺎ ر ج ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ .‬د ر اﯾﻦ‬
‫ﻧﻘﻄﻪﺑﯿﻦ اﯾﻦ ذ ره ﺧ ﻮ رﺷﯿﺪ ي و اﯾﻦ ﻓ ﻮﺗ ﻮن ﻧ ﻮ ر ي از ﻧﻈ ﺮ ذا ت اﺧﺘﻼ ف‬
‫ﻜﻲ‬ ‫ً ﻣﺎدهﻧﯿ ﺴ ﺖ اﻧ ﺮژ ي ا ﺳ ﺖ‪،‬آن ﯾ‬ ‫ﻜ ﻲ ﻓ ﻮﺗ ﻮن ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ا ﺻﻼ‬ ‫وﺟ ﻮد دا رد‪ ،‬ﯾ‬
‫ﻟ ﻲ از ﻧﻈ ﺮ د رﺟﻪ ﺣ ﺮا ر ت‪ ،‬از ﻧﻈ ﺮ ﺷﺪ ت ﻧ ﻮ ر‪ ،‬از ﻧﻈ ﺮ‬ ‫ﻣﺎده ا ﺳ ﺖ و‬
‫ﻜ ﺴﺎنﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ‬ ‫ﮔ ﺮﻣ ﻲ‪ ،‬ازﻧﻈ ﺮ ﺧ ﺼ ﻮ ﺻﯿﺎ ت‪ ،‬ازﻧﻈ ﺮ ﺻﻔﺎ ت ﯾ‬
‫ﻜﻲ‬ ‫دوﺷﯿﺌ ﻲ د ر ﻛﻨﺎ رﻫﻢ ﻗ ﺮا ر ﮔ ﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ازﻧﻈ ﺮ ذا تﺑﺎﻫﻢ ﻣ ﺨﺘﻠﻒاﻧﺪ‪ ،‬ﯾ‬
‫ﻟ ﻲ ازﻧﻈ ﺮ د رﺟﻪ ﺣ ﺮا ر ت و ﺷﺪن ﻧ ﻮ ر و‬ ‫ﻜ ﻲﻧ ﻮ ر ا ﺳ ﺖ و‬ ‫ﻣﺎده ا ﺳ ﺖ و ﯾ‬
‫ﻜ ﺴﺎنﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻋﯿﻦ اﯾﻦ ﻣﺜﺎل را ﻣ ﻲﺷ ﻮدﺑ ﺮا يﻧﻔ ﺲ ﻣ ﺮ ﺿﯿﻪ و‬ ‫ﺻﻔﺎ تﺑﺎﻫﻢﺑ‬
‫ﻟﺘ ﻲ ر ﺳﯿﺪهاﻧﺪ ﻛﻪ از ﻧﻈ ﺮ‬ ‫روح د ر اﯾﻨﺠﺎ ذﻛ ﺮ ﻛ ﺮد‪ ،‬ﻛﻪ اﯾﻦ دوﺗﺎﺑﻪ ﺣﺎ‬
‫ﻜ ﻲ ﻣﺎده‬ ‫ﻟ ﻲ ازﻧﻈ ﺮ ذا تﺑﺎﻫﻢ ﻣ ﺨﺘﻠﻒاﻧﺪ‪ .‬ذا ت ﯾ‬ ‫ﻜ ﺴﺎنﻫ ﺴﺘﻨﺪ و‬ ‫ﺻﻔﺎ تﺑﺎﻫﻢ ﯾ‬
‫ا ﺳ ﺖو دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻣﺠ ﺮدو ﺧﺪاﯾ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣﺎﺑﻪ اﯾﻦﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣ ﻲ ر ﺳﯿﻢ ﻛﻪ اﯾﻦﻧﻔ ﺲ ﻛﻪﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖآدﻣ ﻲ‬
‫ﻜﯿ ﻞ ﻣ ﻲدﻫﺪ و از اﺣ ﺴﺎ ﺳﺎ ت و اﻛﺘ ﺴﺎﺑﺎ ت و ﻛﻤﺎﻻ ت و ﺧﻼ ﺻﻪ‬ ‫را ﺗ ﺸ‬
‫ﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖ آدﻣ ﻲ د ر آن ﻧﻬﺎده ﺷﺪه ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺣ ﺮﻛ ﺖ و ﺗﺤ ﺮ ك د روﻧ ﻲ اﻧ ﺴﺎن‬
‫‪١٨‬‬
‫ﺎ ﺳ ﺖ و ازآﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺣ ﺮﻛ ﺖ د رآن ﮔﺬاﺷﺘﻪﺷﺪه ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﯿﻢﺑ ﮕ ﻮﺋﯿﻢ ﻛﻪ اﻧ ﺮژ ي‬
‫ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺷﻤﺎ ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ ﻛﻪ د ر ﻃﺒﯿﻌ ﺖ ﺣ ﺮﻛ ﺖ ﻣﻌﺎدلﺑﺎ اﻧ ﺮژ ي ا ﺳ ﺖ‪،‬ﻫ ﺮﻧ ﻮع‬
‫ﺣ ﺮﻛﺘ ﻲ را ﻛﻪ د ر ﻃﺒﯿﻌ ﺖ د رﻧﻈ ﺮﺑ ﮕﯿ ﺮﯾﺪ ﻣﻌﺎدلﺑﺎ اﻧ ﺮژ ي ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و ﭼ ﻮن‬
‫د ر داﺧ ﻞﻧﻔ ﺲآدﻣ ﻲ ﻣﺠﻤ ﻮﻋﻪ اﺣ ﺴﺎ ﺳﺎ ت و ﺗﺤ ﺮﻛﺎ ت و ﺗﻤﺎﯾﻼ ت و ا راده و‬
‫ﻫﻤﻪ و ﻫﻤﻪ وﺟ ﻮد دا رد ﻣﺠﻤ ﻮﻋﻪ اﯾﻨﻬﺎ اﻧ ﺮژ ي ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ‪ ،‬اﯾﻦ‬
‫ﻟ ﻲ ﻛﻪ روح‬ ‫ﻧﻔ ﺲ ﻛﻪ ﻣﺎ د رﺑﺎ ره آن ﺻﺤﺒ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ اﻧ ﺮژ ي ا ﺳ ﺖ د رﺣﺎ‬
‫ﻣﺠ ﺮد ا ﺳ ﺖ‪ ،‬روح ﺗﺠﻠ ﻲ ﺧﺪا ﺳ ﺖ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﻓﯿﺰﯾ ﻚ ﺧ ﻮاﻧﺪهاﻧﺪ ﻣ ﻲداﻧﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫اﻧ ﺮژ ي ﻣﻌﺎدلﺑﺎ ﻣﺎده ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻣﺎده ﺗﻠﻄﯿﻒﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪ .‬ا ﮔ ﺮ ﻣﺎدها ي راﺑ ﻮ ﺳﯿﻠﻪ‬
‫ﯾ ﻚﺑﻤ ﺐ اﺗﻤ ﻲ ﻣﻨﻔﺠ ﺮ ﻛﻨﯿﻢ اﻧ ﺮژ يﺑﺪ ﺳ ﺖ ﻣ ﻲآﯾﺪ و راﺑﻄﻪ ﻣﻌ ﺮو ف اﻧ ﺸﺘﯿﻦ‬
‫ﻛﻪ اﻧ ﺮژ ي را ﻣﻌﺎدلﺑﺎ ﻣﺎده ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮد‪ ،‬ﻛﻪ ‪) E‬اﻧ ﺮژ ي( ﻣ ﺴﺎوﯾ ﺴ ﺖﺑﺎ ﯾ ﻚ‬
‫ﺿ ﺮﯾﺒ ﻲ )ﻛﻪ ﺿﯿ ﺮ بﺑ ﺴﯿﺎ رﺑﺰ ر ﮔ ﻲ ا ﺳ ﺖ( ﺿ ﺮﺑﺪ ر ﻣﺠﺬو ر ﻣﺎده‪ ،‬راﺑﻄﻪ‬
‫ﺑﯿﻦ اﻧ ﺮژ ي و ﻣﺎده راﺑﯿﺎن ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ ﻓ ﺲ‬
‫اﻧ ﺮژ ي ا ﺳ ﺖ‪ ،‬اﯾﻦ اﻧ ﺮژ ي ﻣﻌﺎدل ﻣﺎده ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎ ر ت دﯾ ﮕ ﺮ ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﯿﻢ‬
‫ﻟ ﻲ ﻣﺎدها ي ﺗﻠﻄﯿﻒ ﺷﺪهﺑ ﺼ ﻮ ر ت‬ ‫ﺑ ﮕ ﻮﺋﯿﻢ ﻛﻪ ﻧﻔ ﺲ وﺟ ﻮد ﻣﺎد ي ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و‬
‫ﻟ ﺺ ا ﺳ ﺖ وﻧﻔ ﺲ‬ ‫ﻜﻪ ﺟ ﺴﻢ ﻣﺎده ﺧﺎ‬ ‫ﻟﯿ‬‫ﻟ ﻲ رو ج ﻣﺠﺮم ا ﺳ ﺖ د ر ﺣﺎ‬ ‫اﻧ ﺮژ ي‪ .‬و‬
‫وا ﺳﻄﻪا ي ا ﺳ ﺖﺑﯿﻦ اﯾﻦ ﺟ ﺴﻢو اﯾﻦ روح ﻣﺠ ﺮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻋﻠ ﺖﺑ ﻮد ﻛﻪ اﯾﻦﺑﺤ ﺚ ﺿ ﺮو ر ت داﺷ ﺖ د ر اﯾﻨﺠﺎ ﻋﻨ ﻮان‬
‫ﺷ ﻮد ﻛﻪﺑﯿﻦﻧﻔ ﺲ ﻣ ﺮ ﺿﯿﻪ و روح ازﻧﻈ ﺮ ذا ت اﺧﺘﻼ ف وﺟ ﻮد دا رد وﺑﺎﻫﻢ‬
‫ﻟﻲ‬ ‫ﻜ ﻲ ﻣﺎده و اﻧ ﺮژ ي ا ﺳ ﺖ و دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻣﺠ ﺮد ا ﺳ ﺖ و‬ ‫ﻣ ﺨﺘﻠﻒاﻧﺪ‪ ،‬ﭼ ﻮن ﯾ‬
‫ﻜ ﺴﻦﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫دا را ي ﺻﻔﺎ تو ﺧ ﺼ ﻮﯾﺎ ت ﻣ ﺸﺘ ﺮﻛ ﻲﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪،‬ﺑﺎﻫﻢﻧ ﺮدﯾ ﻚاﻧﺪ‪ ،‬ﯾ‬
‫ﻜﺎﻣﻠ ﻲ اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ د ر ﻃﺒﯿﻌ ﺖﺑﻪ اﯾﻦ ﺻ ﻮ ر ت اﻧﺠﺎم ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮد و‬ ‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﺳﯿ ﺮ ﺗ‬
‫ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ آدﻣ ﻲ ﺑﻪ اﻧ ﻲ د رﺟﻪ ر ﺳﯿﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﯾﻦ د رﺟﻪ از ﻛﻤﺎل ر ﺳﯿﺪ‬
‫ﺧﺪا ﮔ ﻮﻧﻪ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲﻧﻔ ﺲ او ﻣﺜ ﻞ روح ﻣ ﻲﺷ ﻮدو روحﻫﻢ اﻣ ﺮ ﺧﺪا ﺳ ﺖ‪،‬‬
‫دا را ي ﻋﻠﻢ ﺧﺪا ﺳ ﺖ‪ ،‬دا را ي ﺧﻼﻗﯿ ﺖ ﺧﺪا ﺳ ﺖ‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﯾ ﻚﭼﻨﯿﻦ اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲ‬
‫) ع(‬
‫دا را ي ﯾ ﻚﭼﻨﯿﻦ ﻛﯿﻔﯿﺘ ﻲ و ﺧ ﺼ ﻮ ﺻﯿﺘ ﻲ ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد‪ .‬ا ﮔ ﺮ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ ﻋﯿ ﺴ ﻲ‬
‫ﻣ ﻲآﯾﺪ و ﻣ ﺮدها ي را زﻧﺪه ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و ﻣﻌﺠﺰها يﺑﭙﺎ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ اﯾﻨﻬﺎﺑ ﺮا ي ﭼﻨﯿﻦ‬
‫اﻧ ﺴﺎنﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﺎ ر ﺳ ﺨﺘ ﻲ ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﻛﺎ رﯾ ﺴ ﺖ ﻋﺎد ي‪ .‬زﯾ ﺮا ﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖ اﯾﻨﻬﺎﺑﻪ‬
‫َ ا ﷲ ا ﺳ ﺖ و راﺑﻄﻪ ﻣ ﺴﺘﻘﯿﻢﺑﺎ‬ ‫ٌ ﻣِﻦ‬
‫َﻣ ﺮ‬
‫د رﺟﻪ رو ج ر ﺳﯿﺪه ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ روح ا‬
‫ﺧﺪا يﺑﺰ ر گ دا رد‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﯾ ﻚ ﺗﻘ ﺴﯿﻢﺑﻨﺪ يﺑ ﻮد ازﻧﻈ ﺮﺷﻨﺎﺧ ﺖ اﻧ ﺴﺎن و ﺗﻘ ﺴﯿﻢﻧﻔ ﺲ اﻧ ﺴﺎنﺑﻪ‬
‫ﻜﻪﺑﻄ ﻮ ر ﻣﻠﻤ ﻮ س اﯾﻦ ﺗﻘ ﺴﯿﻢﺑﻨﺪ ي را د ر ك‬ ‫ﻟ ﻲﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫اﯾﻦ ﻣ ﺮاﺣ ﻞ ﻣ ﺨﺘﻠﻔﻪ‪ .‬و‬
‫ﻛﻨﯿﻢ ﻣﻦ دوﻧﻤ ﻮﻧﻪ ﺧﯿﻠ ﻲ زﯾﺒﺎ و ﻣﺆﺛ ﺮ د ر ﻃﺒﯿﻌ ﺖﺑ ﺮا يﺷﻤﺎﺑﯿﺎن ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ‬
‫ّ ﺖ دا رد و ﻫ ﺮ ﻛ ﺴ ﻲ د ر زﻧﺪ ﮔ ﻲ ﺧ ﻮدآن را ﻛﻢ وﺑﯿ ﺶ‬ ‫ّ ﺖ و ﻋﯿﻨﯿ‬ ‫ﺟﻨﺒﻪ ﻋﻠﻤﯿ‬
‫‪١٩‬‬
‫ﺗﺠ ﺮﺑﻪ ﻛ ﺮده ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و اﯾﻦ دو ﻣ ﻮ ﺿ ﻮﻋ ﻲ ﻛﻪﺑﯿﺎن ﻣ ﻲﻛﻨﻢ اول ﻣ ﺴﺌﻠﻪ ﺧ ﻮا ب‬
‫ا ﺳ ﺖو دوم ﻣ ﺴﺌﻠﻪ ﺗﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲ‪.‬‬

‫ﻣﻮ ﺿﻮع ﺧﻮاب‬

‫ﺪ رﺑﺎ ره ﺧ ﻮا ب ﭼﯿﺰﻫﺎ ي زﯾﺎد ي ﺷﻨﯿﺪهاﯾﺪ‪ ،‬ﺗﻔ ﺴﯿ ﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻛﺘﺎ بﻫﺎ‪،‬‬

‫ﻟ ﻲﺑﺤﺜ ﻲ را ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢﺑﻄ ﻮ ر ﻋﻠﻤ ﻲ د رﺑﺎ ره ﺧ ﻮا ب ﻣﻄ ﺮح ﻛﻨﻢ‪.‬‬ ‫ﺗﺄوﯾ ﻞﻫﺎ و‬
‫ﺑ ﺮا ﺳﺎ س اﯾﻦ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿ ﻞ ﺧ ﻮا ب راﺑﻪ ﺳﻪ ﻗ ﺴﻤ ﺖ زﯾ ﺮ ﻣ ﻲﺗ ﻮان ﺗﻘ ﺴﯿﻢ‬
‫ﻛ ﺮد‪.‬‬
‫ﻗ ﺴﻤ ﺖ اول ﺧ ﻮا ب ﺟ ﺴﻤﺎﻧ ﻲ ﻛﻪ اداﻣﻪ ﺣﯿﺎ ت روزﻣ ﺮه ﻣﺎ ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻟ ﺶ ا ﺳﺘ ﺮاﺣ ﺖ ﻣ ﻲ ﮔﺬا رد ﻫﻨ ﻮز‬ ‫ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ آدﻣ ﻲ ﺷﺒﺎﻧ ﮕﺎه ﺳ ﺮ را ﺑ ﺮ ﺑﺎ‬
‫اﻋ ﺼﺎ ب او و اﺣ ﺴﺎ ﺳﺎ ت او و ﺗﻤﺎﯾﻼ ت او د ر ﺣﺎل ﺣ ﺮﻛ ﺖ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺜ ﻞ ﯾ ﻚ‬
‫ﭼ ﺮخﻟﻨ ﮕ ﺮ ي ﻛﻪﺑﻌﺪ از ﺧﺎﻣ ﻮﺷ ﻲ ﻣ ﻮﺗ ﻮ ر دو ﺳﻪ دو ر دﯾ ﮕ ﺮ ﻫﻢ ﻣﯿ ﮕ ﺮدد ﺗﺎ‬
‫ً د ر اول ﺷ ﺐﺑﻪ‬ ‫ﺑﺎﯾ ﺴﺘﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻧ ﻮع ﺧ ﻮا ب ﻛﻪ ﺧ ﻮا ب ﺟ ﺴﻤﺎﻧ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻋﺎدﺗﺎ‬
‫وﻗ ﻮع ﻣ ﻲﭘﯿ ﻮﻧﺪد‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ اﻧ ﺴﺎن د ر آن ﺳﺎﻋﺎ ت اول و دوم از اﯾﻦ ﻧ ﻮع‬
‫ﺧ ﻮا بﻫﺎ زﯾﺎد ﻣ ﻲﺑﯿﻨﺪ‪ .‬ا ﮔ ﺮ ﻣﺪﯾ ﺮ ﻣﺪ ر ﺳﻪ ﻫ ﺴﺘﯿﺪ اﺣ ﺴﺎ س ﻣ ﻲﻛﻨﯿﺪ ﻛﻪ د ر‬
‫ﻣﺪ ر ﺳﻪﺷﺎ ﮔ ﺮدﻫﺎ و ﻣﻌﻠﻢﻫﺎ و دﯾ ﮕ ﺮانآﻧﺪهاﻧﺪ وﺷﻠ ﻮ غ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ا ﮔ ﺮ ﻛﺎ ر ﮔ ﺮ‬
‫ﻛﺎ رﺧﺎﻧﻪﻫ ﺴﺘﯿﺪﻫﻤﺎن اﻋﻤﺎل روزﻣ ﺮه ﺧ ﻮد را د ر ﺧ ﻮا ب ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ ﻛﻪ اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣ ﻲدﻫﯿﺪ‪ ،‬ﻫ ﺮﻛ ﺴ ﻲ اﺣ ﺴﺎ س ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﯾ ﻚ ﻣﻘﺪا ر از ﻛﺎ رﻫﺎ ي روزاﻧﻪ او‬
‫ﻟﻲ‬ ‫ﻜ ﺮا ر ﻣ ﻲﺷ ﻮد و از اﯾﻦﻧ ﻮع ﺧ ﻮا بﻫﺎ ﻣﺎ ﺧﯿﻠ ﻲ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ‪ ،‬ﺧﯿﻠ ﻲ زﯾﺎد‪ ،‬و‬ ‫ﺗ‬
‫ﭼ ﻮن اول ﺷ ﺐ ا ﺳ ﺖ وﺑﻌﺪ ﺧ ﻮا ب ﻣﺎ ﺳﻨ ﮕﯿﻦ و ﺳﻨ ﮕﯿﻦﺗ ﺮ ﻣ ﻲﺷ ﻮد اﯾﻦ‬
‫ﺧ ﻮا بﻫﺎ را ﻓ ﺮاﻣ ﻮ ش ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ‪،‬ﺑ ﺨ ﺼ ﻮ ص از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻧ ﻮع ﺧ ﻮا بﻫﺎ‬
‫ﻟﻔﺎ و ﮔﺎﻣﺎ‬ ‫ﺑ ﻲا رز ش ﻫﻢ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﯿ ﭻ ا رزﺷ ﻲﻧﺪا رﻧﺪ‪.‬ﺑﺎ اﻧﺪازهﮔﯿ ﺮ ي اﺷﻌﻪآ‬
‫ﻛﻪ از ﻣﻐﺰ ﻣﺘ ﺴﺎﻃﻊ ﻣ ﻲﺷ ﻮد ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﻨﺪﺷﺪ ت ﺧ ﻮا ب را د رﯾﺎﺑﻨﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲﻫﻤﺎن‬
‫ﻣ ﻮ ﺿ ﻮ ﺿﻊ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪﺷﺪ ﻛﻪﺑﻌﺪ از ﺳﺎﻋ ﺖ اولوﺑ ﺨ ﺼ ﻮ صﺑﯿﻦ ﺳﺎﻋ ﺖ اول‬
‫و دوم ﺧ ﻮا ب آدﻣ ﻲ ﺳﻨ ﮕﯿﻦ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ د رآن ﺳﺎﻋ ﺖ اول ﺧ ﻮا ب ﺳﺒ ﻚ‬
‫ﻜﻪ ﻫﻨ ﻮز وﺟﺪان آدﻣ ﻲ د ر ﺳ ﺖﺑﻪ ﺧ ﻮا ب ﻧ ﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻧﯿﻤﻪ ﺧ ﻮا ب‬ ‫ا ﺳ ﺖ ﺛ ﻞ اﯾﻨ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺑﻌﺪ از ﮔﺬﺷ ﺖ ﺳﺎﻋ ﺖ اول ﻗﺒ ﻞ از ﺳﺎﻋ ﺖ دوم ﺧ ﻮا ب ﺳﻨ ﮕﯿﻦ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‬
‫ﻜﺒﺎ رهآدﻣ ﻲ از ﺧ ﻮا ب ﻣ ﻲﭘ ﺮد )ﻛﻪ دﻻﯾﻠ ﻲ‬ ‫وﺑﻌﺪ از ﺣﺪود دو ﺳﺎﻋ ﺖ ﺧ ﻮا ب ﯾ‬
‫ﻟﻲ‬ ‫دا رد و ﺧﯿﻠ ﻲﺑﺤ ﺚ ﻣﻔ ﺼﻠ ﻲ ا ﺳ ﺖ( و دوﺑﺎ رهﺑ ﺨ ﻮا ب ﻓ ﺮو ﻣ ﻲ رود‪ ،‬و‬
‫ﺑﻬ ﺮﺣﺎل اﯾﻦﻧ ﻮع ﺧ ﻮا ب ﺟ ﺴﻤﺎﻧ ﻲﻧﺘﯿﺠﻪ ا ﺳﺘﻤ ﺮا ر ﺣ ﺮﻛﺎ ت و اﻋﻤﺎل روزاﻧﻪ‬
‫آدﻣ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑﻄ ﻮ ر اﺗ ﻮﻣﺎﺗﯿ ﻚ اﻧﺠﺎم ﻣ ﻲﭘﺬﯾ ﺮدو ا رزﺷ ﻲﻧﺪا رد‪.‬‬

‫‪٢٠‬‬
‫ﻗ ﺴﻤ ﺖ دوم از ﺧ ﻮا ب ﺧ ﻮا ب ﻧﻔ ﺴﺎﻧ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻫﻤﯿﻨﻄ ﻮ ر ﻛﻪ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ‬
‫اﯾﻦ ﺗﻘ ﺴﯿﻢﺑﻨﺪ يﺑ ﺮا ﺳﺎ سﻫﻤﺎن زﯾ ﺮﺑﻨﺎ يﺷﻨﺎﺧ ﺖ اﻧ ﺴﺎن ﭘ ﻲ رﯾﺰ يﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﺧ ﻮا بﻧﻔ ﺴﺎﻧ ﻲ ﯾﻌﻨ ﻲآنﻟﺤﻈﺎﺗ ﻲ ﻛﻪ اﻧ ﺴﺎنﺑﻄ ﻮ ر ﻋﻤﯿﻖﺑ ﺨ ﻮا ب ﻓ ﺮو رﻓﺘﻪ و‬
‫اﯾﻦ د ﺳ ﺖ و ﭘﺎ و ﺣ ﻮا س‪ ،‬ﺣ ﻮا س ﭘﻨﺠ ﮕﺎﻧﻪا ش‪ ،‬از ﻛﺎ ر اﻓﺘﺎده و ﺿﻤﯿ ﺮ‬
‫ﻧﺎﺑ ﺨ ﻮد او او ج ﮔ ﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر ﻛﻪ ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ ﻓ ﺮوﯾﺪ رواﻧ ﺸﻨﺎ س ﻣﻌ ﺮو ف‬
‫ﻛ ﺴ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ د رﺑﺎ ره اﯾﻦﻧ ﻮع ﺧ ﻮا بﻫﺎ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎ ت زﯾﺎد ي ﻛ ﺮده وﺑﺤﺪ يﺑﻪ‬
‫ﻟﻐﻪ ﻛ ﺮده ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ را ﻓﺎﻣ ﻮ ش ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﺟﺰ اﯾﻦ ﻧ ﻮع‬ ‫اﻏ ﺮاق رﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻣﺒﺎ‬
‫ﺧ ﻮا ب را و آن ﻫﻢ ﻓﻘﻂ د رﺑﺎ ره ﺗﻤﺎﯾﻼ ت ﺟﻨ ﺴ ﻲ‪ .‬د ر اﯾﻦ ﻧ ﻮع ﺧ ﻮا ب‬
‫اﺣ ﺴﺎ ﺳﺎ ت و ﺗﻤﺎﯾﻼ ت ﻛ ﻮﻓﺘﻪﺷﺪه د ر داﺧ ﻞ وﺟﺪانآدﻣ ﻲ‪ ،‬از ﺿﻤﯿ ﺮﻧﺎﺑ ﺨ ﻮد‬
‫ﺑﯿ ﺮون ﻣ ﻲآﯾﺪ و ﺧ ﻮد راﻧ ﺸﺎن ﻣ ﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﺗﺠﻠ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪ‬
‫ﻜﻪ اداﻣﻪ و ا ﺳﺘﻤ ﺮا ر‬‫ﻟﻌﻤﻠ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻧﻪ آﻧ‬ ‫ﻜ ﺲا‬ ‫اﯾﻦ ﻧ ﻮع ﺧ ﻮا ب ﯾ ﻚ ﺧ ﻮا ب ﻋ‬
‫ﻟﻌﻤ ﻞ اﻋﻤﺎل روزاﻧﻪ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬ ‫ﻜ ﺲا‬‫اﻋﻤﺎل روزاﻧﻪﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻋ‬
‫ﻣﺜﺎل ﻣ ﻲزﻧﻢ‪ ،‬ﻓ ﺮ ض ﻛﻨﯿﺪ ﻛﻪ د ر روز روﺷﻦ ﯾ ﻚآدﻣ ﻲ‪ ،‬ﯾ ﻚ ﮔ ﺮدن‬
‫ﻛﻠﻔﺘ ﻲ ﻣ ﻲآﯾﺪ وﺷ ﺨ ﺼ ﻲ را ﻣ ﻮ رد ﻫﺠﻮم ﻗ ﺮا ر ﻣ ﻲدﻫﺪ وﺑﻪ اوﺑ ﻲﺣ ﺮﻣﺘ ﻲ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬او را ﻛﺘ ﻚ ﻣ ﻲزﻧﺪ و آﺑ ﺮوﯾ ﺶ را ﻣ ﻲ رﯾﺰد‪ ،‬و اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎن ﻣﻈﻠﻮم‬
‫ﻟﻢ اﻧﺘﻘﺎمﺑ ﮕﯿ ﺮد و اﯾﻦ ﻋﻘﺪها ي د ر دل او ﻣ ﻲﺷ ﻮد و‬ ‫ﻗﺎد رﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻛﻪ ازآن ﻇﺎ‬
‫ﻜﻦ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ او‬ ‫د ر ﺿﻤﯿ ﺮﻧﺎﺑ ﺨ ﻮد ش ﺟﺎ ي ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮد و او را رﻧ ﺞ ﻣ ﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻣﻤ‬
‫ﻟ ﺶ ﻛﻪ ﻫﻤﯿ ﺸﻪ او را‬ ‫ﻟ ﻲ د رد ي ا ﺳ ﺖﺑ ﺮ د‬ ‫ﻜﻨﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﻣﺘ ﻮﺟﻪ ﻧﺒﺎﺷﺪ و د ر ك ﻧ‬
‫ﻜﻔﺪو اﯾﻦ ﻣ ﺮد ﺿﻌﯿﻒو ﻣﻠﻮم‬ ‫ّ ب ﻣ ﻲدا رد‪ .‬اﻣﺎ د ر ﺧ ﻮا ب اﯾﻦ ﻋﻘﺪه ﻣ ﻲﺷ‬
‫ﻣﻌﺬ‬
‫ﻟﻢ ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮد‪ ،‬او را ﻛﺘ ﻚ ﻣ ﻲزﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻗ ﻮ ي و داﻧﺎ ﻣ ﻲﺷ ﻮد و اﻧﺘﻘﺎم ﺧ ﻮد را از ﻇﺎ‬
‫ﺑ ﺮ زﻣﯿﻦ ﻣ ﻲزﻧﺪ وﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﺧ ﻮا ﺳﺘﻪ و ﻣﯿ ﻞ د روﻧﯿ ﺶ ا ر ﺿﺎ ﻣ ﻲ ﮔ ﺮدد‪ .‬و‬
‫ﺻﺒﺤ ﮕﺎﻫﺎن ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ از ﺧ ﻮا بﺑﻠﻨﺪ ﻣ ﻲﺷ ﻮد اﺣ ﺴﺎ س ﻧ ﺸﺎط و آ راﻣ ﺶ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬زﯾ ﺮا اﯾﻦ ﻋﻘﺪه د روﻧﯿ ﺶآزادﺷﺪه و ازﺑﯿﻦ رﻓﺘﻪ‪ ،‬وﺑﻪﻫﻤﯿﻦ ﻋﻠ ﺖ‬
‫ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﻛﺜ ﺮ ﺻﺒﺤﻬﺎ ﻛﻪ اﻓ ﺮاد از ﺧ ﻮا بﺑ ﺮﻣ ﻲ ﺧﯿﺰﻧﺪ اﺣ ﺴﺎ س ﻧ ﺸﺎط و‬
‫ﻜﻪ ﻣﻘﺪا ر‬ ‫ﻜ ﻲﻧﯿ ﺴ ﺖﺑﻠ‬ ‫ﺑ ﺴﺎﻃ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ و اﯾﻦ ﻓﻘﻂ د ر اﺛ ﺮ رﻓﻊ ﺧ ﺴﺘ ﮕ ﻲ ﻓﯿﺰﯾ‬
‫زﯾﺎد ي د ر اﺛ ﺮ ازﺑﻨ ﻲ رﻓﺘﻦ ﻋﻘﺪهﻫﺎ يﻧﻔ ﺴﺎﻧ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖ اﻧ ﺴﺎن را‬
‫د ر ﻣﻬﻤﯿﺰ ﻓ ﺸﺎ رﻗ ﺮا ر دادهو اذﯾ ﺖوآزا ر ش ﻣ ﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ ﻓ ﺮوﯾﺪ د ر اﯾﻦﺑﺎ ره ﻓﻘﻂ ﯾ ﻚ ﺟﻨﺒﻪ را ﻣﯿﺒﯿﻨﺪ ﻛﻪآن‬
‫ﺟﻨﺒﻪ ﺗﻤﺎﯾﻼ ت ﺟﻨ ﺴ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و ﻣﻌﺘﻘﺪ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﺳ ﺮﻛ ﻮﻓﺘ ﮕ ﻲﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ د ر اﯾﻦ‬
‫اﻧ ﺴﺎنﻫﺎﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآﯾﺪ د ر ﺿﻤﯿ ﺮﻧﺎﺑ ﺨ ﻮد ش ﻓ ﺮو ﻣ ﻲ رود و د رﺷ ﺐﺑﻌﺪ از‬
‫ﺳﺎﻋ ﺖ دوﺑﻌﺪ از دو ﺳﺎﻋ ﺖ ﺧ ﻮا ب اﯾﻦ ﺿﻤﯿ ﺮ ﻧﺎﺑ ﺨ ﻮدﺑﯿﺪا ر ﻣ ﻲﺷ ﻮد و‬
‫ﻟﻢ ﺧ ﻮا بﺑﻪ‬ ‫اﺣ ﺴﺎ ﺳﺎ ت ﺳ ﺮﻛ ﻮﻓﺘﻪ ﺗﺠﻠ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ا ﮔ ﺮ ﻋﺎﺷﻘ ﻲ ا ﺳ ﺖ د ر ﻋﺎ‬
‫و ﺻﺎل ﻣﻌ ﺸ ﻮﻗ ﺶ ﻣ ﻲ ر ﺳﺪ و ا ر ﺿﺎء ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ .‬و اﯾﻦ ﯾ ﻚ ﮔ ﻮﺷﻪا ي ا ﺳ ﺖ از‬
‫‪٢١‬‬
‫ﻟﻌﻤ ﻞ ﻧﻔ ﺲ ا ﺳ ﺖ ﻣﻘﺎﺑ ﻞ‬ ‫ﻜ ﺲا‬ ‫ﻫﻤﺎن ا ﺻ ﻞﺑﺰ ر ﮔ ﻲ ﻛﻪﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدم‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﻋ‬
‫ّه اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ‪ .‬اﯾﻦ ﺧ ﻮا ب‪ ،‬ﺧ ﻮا ب ا رزﺷﻤﻨﺪ ي ا ﺳ ﺖ زﯾ ﺮا‬ ‫اﻋﻤﺎل روزﻣ ﺮ‬
‫ﻜﻼ ت رواﻧ ﻲ و د روﻧ ﻲ اﻓ ﺮاد را‬ ‫رواﻧ ﺸﻨﺎ ﺳﺎن ﻗﺎد رﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻘﺪا ر زاﯾﺪ ي از ﻣ ﺸ‬
‫از رو ي اﯾﻦ ﺧ ﻮ بﺑﻔﻬﻤﻨﺪ و ﺗﺤﻠﯿ ﻞ ﻛﻨﻨﺪ وﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺒ ﺐ اﯾﻦﺑﺪﺑ ﺨﺘ ﻲﻫﺎ‬
‫ّ ﻲﺑ ﺮا ي اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎنﺑﯿﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬‫ﭼﯿ ﺴ ﺖو ﺣﺘ ﻲ راه ﺣﻠ‬
‫ﻗ ﺴﻤ ﺖ ﺳﻮم ﺧ ﻮا ب روﺣﺎﻧ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺑﻌﺪ از ﺳﺎﻋ ﺖ دو ﯾﺎ ﺳﻪﺑﻌﺪ از‬
‫ﻧﯿﻤﻪﺷ ﺐ ﻛﻪ آدﻣ ﻲﺑﯿﺪا ر ﻣ ﻲﺷ ﻮد و دوﺑﺎ رهﺑ ﺨ ﻮا ب ﻓ ﺮو ﻣ ﻲ رود ﺧ ﻮا ب‬
‫ﺳﻨ ﮕﯿﻦ دﯾ ﮕ ﺮ يﺷ ﺮوع ﻣ ﻲﺷ ﻮد و اﯾﻦﺑﻌﺪ از آزادﺷﺪن ﻋﻘﺪهﻫﺎ ي د روﻧ ﻲ‬
‫رخ ﻣ ﻲدﻫﺪ‪ ،‬و اﻏﻠ ﺐ اوﻗﺎ ت اﯾﻦ ﺧ ﻮا بﻧﺰدﯾ ﻚ ﺳﭙﯿﺪه ﺻﺒﺢ ا ﺳ ﺖ‪،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﺗﺎ‬
‫ﺑ ﺨ ﻮاﻫﺪ ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﭘ ﺮو ﺳﻪﻫﺎ اﻧﺠﺎمﺑﭙﺬﯾ ﺮدو ﻗﻠ ﺐآدﻣ ﻲ و ﺿﻤﯿ ﺮ د روﻧ ﻲآدﻣ ﻲ‬
‫از ﻗﯿﺪ اﯾﻦ ﻋﻘﺪهﻫﺎ آزادﺑ ﺸ ﻮد ﻧﺰدﯾ ﻚ ﺻﺒﺢﺷﺪه‪،‬ﺑﻨﺎ ب راﯾﻦ ﺧ ﻮا ب ﻧ ﻮع‬
‫ًﻧﺰدﯾ ﻚ ﺳﯿﭙﺪه ﺻﺒﺢ رو ي ﻣ ﻲدﻫﺪ‪ .‬د ر اﯾﻦ‬ ‫ﺳﻮمﺑ ﺮا ي اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ ي ﻋﺎد ي اﻛﺜ ﺮا‬
‫ﻧ ﻮع ﺧ ﻮا ب ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎﯾ ﻲﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآﯾﺪ ﻛﻪﺑﺎﻫﯿ ﭻ ﻋﻠﻤ ﻲ وﺑﺎﻫﯿ ﭻ ﻣﻨﻄﻘ ﻲ ﻗﺎﺑ ﻞ‬
‫ﺗﺤﻠﯿ ﻞﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬آدﻣ ﻲ ﺧ ﻮا بﻫﺎﯾ ﻲ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﺪ ﻛﻪ از آ’ﻧﺪه ﺧﺒ ﺮ ﻣ ﻲدﻫﺪ‪ ،‬آﯾﻨﺪها ي‬
‫ﻛﻪﺑﺎﻫﯿ ﭻ ﺣ ﺴﺎ ب اﺣﺘﻤﺎﻻﺗ ﻲﻧﻤ ﻲﺗ ﻮانآن راﭘﯿ ﺶﺑﯿﻨ ﻲ ﻛ ﺮد‪ .‬ﺧ ﻮا بﻧ ﻮع اول‬
‫ﻟﻌﻤﻠ ﻲﺑ ﻮد ازﻧﻔ ﺲآدﻣ ﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻜ ﺲا‬ ‫ﺧ ﻮاﺑ ﻲﺑ ﻮد ا ﺳﺘﻤ ﺮا ر ي‪ ،‬ﺧ ﻮا بﻧ ﻮع دوم ﻋ‬
‫ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪﻫﺎ ﺳ ﺮو ﻛﺎ ر دا رد‪ .‬ﺧ ﻮا ب اول و دومﺑﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ اﻧ ﺴﺎن ﺳ ﺮو ﻛﺎ ر‬
‫دا رد‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ اﯾﻦ وﺟ ﻮد ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ د ر ﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖ ﺧ ﻮد اﯾﻦ ﻋﻤ ﻞ و اﯾﻦ‬
‫ﻟﻌﻤ ﻞ را ﺟﻤﻊ ﻛ ﺮده و اﯾﻦ ﻧ ﻮع ﺧ ﻮا بﻫﺎ را ﺳﺒ ﺐ ﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪ ،‬اﻣﺎ‬ ‫ﻜ ﺲا‬ ‫ﻋ‬
‫ﻗ ﺴﻤ ﺖ ﺳﻮم از ﺧ ﻮا بﻫﺎﯾ ﻲﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآﯾﺪ ﻛﻪﺑﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪﻫﯿ ﭻ راﺑﻄﻪا يﻧﺪا رد‪،‬‬
‫ﻜﻠ ﻲ ﻣ ﺴﺘﻘ ﻞ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و ﻫﯿ ﭻ ﻛ ﺴ ﻲ ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ راﺑﻄﻪا ي ﺑﯿﻦ آن ﺧ ﻮا ب و‬ ‫ﺑ‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪﻫﺎ ﭘﯿﺪا ﻛﻨﺪ‪ .‬اﯾﻨﺠﺎ ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢﺑ ﺮا ي اﯾﻦ ﺧ ﻮا ب ﯾ ﻚ ﻣﻨﺒﻊ دﯾ ﮕ ﺮ ي‬
‫ﺑﺎﯾﺪوﺟ ﻮد داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﺪ ﻏﯿ ﺮ از ﺟ ﺴﻢ‪،‬و ﻏﯿ ﺮ ازﻧﻔ ﺲ‪.‬‬
‫ﻣﻦﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ﻣﺜﺎلﻫﺎ ي زﯾﺎد ي ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﻢﺑﺰﻧﻢوﻫ ﺮ ﻛ ﺲ د ر زﻧﺪ ﮔ ﻲ‬
‫ﻟﺒﺘﻪ اﻧ ﺴﺎنﻫﺎﯾ ﻲ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺧ ﻮد ش ﻣﺜﺎلﻫﺎﯾ ﻲ دﯾﺪه و ﺗﺠﺎ رﺑ ﻲ ﻛ ﺮده ا ﺳ ﺖ‪ .‬ا‬
‫ﻟ ﻲﺑﻨﻈ ﺮ ﻣﻦ‬ ‫ﻗﻠﺒ ﺸﺎن ﭘﺎ كﺗ ﺮ ا ﺳ ﺖ و از اﯾﻦ ﺗﺠﺎ ر بﺑﻤ ﺮاﺗ ﺐ زﯾﺎدﺗ ﺮ دا رﻧﺪ‪ ،‬و‬
‫ﻫ ﺮ ﻛ ﺴ ﻲ د ر زﻧﺪ ﮔ ﻲ ﺧ ﻮد از اﯾﻦ ﺗﺠ ﺮﺑﻪﻫﺎ زﯾﺎد ﻛ ﺴ ﺐ ﻛ ﺮده ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﯾ ﻚ‬
‫ﻜﻨﻢ ﻛﻪ‬ ‫ﻧﻤ ﻮﻧﻪ را ذﻛ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ﺗﺎ از ﻧﻈ ﺮ ﻋﻠﻤ ﻲﺑﺘ ﻮاﻧﻢﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ﺗﺤﻠﯿ ﻞﺑ‬
‫ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ اﺣﺘﻤﺎﻻ تﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬و ا ﮔ ﺮ ﻓ ﺮ ﺻ ﺖﺑ ﻮد ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧ ﺴﺘﯿﻢﻧﻤ ﻮﻧﻪﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ ي‬
‫را ﻣ ﻮ ردﺑﺤ ﺚﻗ ﺮا ر دﻫﯿﻢ‪.‬‬
‫زﻧ ﻲ ﻛﻪ ازﻧﻈ ﺮ روﺣ ﻲﺑ ﺴﯿﺎ ر ﺗ ﻮاﻧﺎﺑ ﻮد و ﺧ ﻮد ﻣﻦﺑﺎ او آﺷﻨﺎﯾ ﻲ‬
‫ﻟ ﺐ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﺧﺎﻧ ﻮاده او دﻧﺒﺎل ﮔ ﺮﺑﻪ‬ ‫داﺷﺘﻢ ﺧ ﻮاﺑ ﻲ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﺪ ﻛﻪ ﺑ ﺴﯿﺎ ر ﺟﺎ‬
‫ﻟﺒﺘﻪ ﮔ ﺮﺑﻪ ﻣ ﺨ ﺼ ﻮ ﺻ ﻲﺑﻨﺎم ﮔ ﺮﺑﻪ ﺳﺎﻣ ﻲ‪ .‬او ﺧ ﻮا ب ﻣ ﻲﺑﯿﻨﺪ ﻛﻪﺑﺎ‬ ‫ﻣ ﻲ ﮔ ﺸﺘﻨﺪ‪ ،‬ا‬
‫‪٢٢‬‬
‫ﺷ ﻮﻫ ﺮ ش ﺳ ﻮا ر اﺗ ﻮﻣﺒﯿﻠ ﻲﺷﺪه و دﻧﺒﺎل ﮔ ﺮﺑﻪ رﻓﺘﻨﺪ و ازﺷﻬ ﺮ ﺧﺎ ر جﺷﺪﻧﺪ و‬
‫از ﻓﻼن ﺧﯿﺎﺑﺎن وا ردﺷﻬ ﺮ دﯾ ﮕ ﺮ يﺷﺪﻧﺪ و از ﭘﻠ ﻲ ﮔﺬﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺧﯿﺎﺑﺎن د ﺳ ﺖ‬
‫را ﺳ ﺖ و ﺧﯿﺎﺑﺎن د ﺳ ﺖ ﭼ ﭗ را ﭘ ﺸ ﺖ ﺳ ﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﻘﺎﺑ ﻞ ﯾ ﻚ ﮔﺎ راژ ﻣ ﺮد ي را‬
‫دﯾﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎﺷﯿﻨ ﺶ را ﻣ ﻲﺷ ﻮﯾﺪ‪ .‬از ان ﻣ ﺮد ﻣ ﻲﭘ ﺮ ﺳﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﻼن آد ر س‬
‫ً دو ﺧﯿﺎﺑﺎن ﺟﻠ ﻮﺗ ﺮﺑ ﺮوﯾﺪ‪ ،‬د ﺳ ﺖ را ﺳ ﺖ‬ ‫ﻛﺠﺎ ﺳ ﺖ؟ آن ﻣ ﺮد ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻣﺜﻼ‬
‫ﻟﺒﺘﻪ ﻫﻤﻪ ا ﯾﻨﻬﺎ‬ ‫ﺑﭙﯿﭽﯿﺪ وﺑﻌﺪ د ﺳ ﺖ ﭼ ﭗ ﺧﺎﻧﻪا ي ا ﺳ ﺖﺑﺎ د ر ﻗ ﺮﻣﺰ رﻧ ﮓ‪ .‬ا‬
‫د ر ﺧ ﻮا ب اﺗﻔﺎق ﻣ ﻲاﻓﺘﺪ‪.‬ﺑﻌﺪﺑ ﺴ ﻮ يﻫﻤﺎنآد ر س ﻣ ﻲ روﻧﺪ وﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪا ي ﻛﻪ‬
‫د ر ش ﻗ ﺮﻣﺰ ا ﺳ ﺖ ﻣ ﻲ ر ﺳﻨﺪ و ﮔ ﺮﺑﻪا ي ﻛﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮا ﺳﺘﻨﺪ ﭘﯿﺪا ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ و‬
‫ً ﭼﻨﺪ روز‪ ،‬وﺑﻌﺪﺑﻄ ﻮ ر‬ ‫ﺑ ﺮﻣ ﻲ ﮔ ﺮدﻧﺪ‪ .‬از اﯾﻦ ﻗ ﻀﯿﻪ ﻣﺪﺗ ﻲ ﻣ ﻲ ﮔﺬ رد‪ ،‬ﻣﺜﻼ‬
‫ﺗ ﺼﺎد ف ﯾﺎ ﻫ ﺮ ﭼﯿﺰ دﯾ ﮕ ﺮ ي اﯾﻦ ﺧﺎﻧ ﻮاده ﺗﻤﺎﯾ ﻞ ﭘﯿﺪا ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﯾ ﻚﭼﻨﯿﻦ‬
‫ﮔ ﺮﺑﻪا ي داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻤ ﻲ ﻛﻪ اﯾﻦ ﺧ ﻮا ب را دﯾﺪهﺑ ﻮد د رﻫﻤﺎنﺷ ﺐ ﻋﯿﻦ‬
‫ً ﮔﻔﺘﻪﺑ ﻮد‪.‬ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ‬ ‫ﺧ ﻮا ب راﺑ ﺮا يﺷ ﻮﻫ ﺮ ش ﺗ ﺸ ﺮﯾﺢ ﻛ ﺮده وآد ر س را دﻗﯿﻘﺎ‬
‫ﻛﻪﺑ ﺮا ي ﯾﺎﻓﺘﻦ ﭼﻨﯿﻦ ﮔ ﺮﺑﻪا ي ﻣ ﻲ رﻓﺘﻨﺪﺷ ﻮﻫ ﺮ اﯾﻦ ﺧﺎﻧﻢ ﻛﻪ اﺷﯿﻦ را ﻣ ﻲ راﻧﺪ‬
‫ﺑﯿﺎد ﻣ ﻲآو رد آن آد ر ﺳ ﻲ ﻛﻪ ﻫﻤ ﺴ ﺮ ش د ر ﺧ ﻮا ب ﻣﺪﺗ ﻲ ﭘﯿ ﺶ رﻓﺘﻪ وﺑﻪ او‬
‫ًﻫﻤﺎنآد ر س ا ﺳ ﺖ وﺑﻌﺪ دﯾ ﮕ ﺮ ﻛﺎﻏﺪآد ر ﺳ ﻲ را ﻛﻪﺑ ﺮاﯾ ﺶ‬ ‫ﮔﻔﺘﻪﺑ ﻮد‪ ،‬ﺗﻘ ﺮﯾﺒﺎ‬
‫ﻧ ﻮﺷﺘﻪﺑ ﻮدﻧﺪﻧﻤ ﻲﺧ ﻮاﻧﺪ‪ .‬ﻣ ﻲ رودﺑﻪ ﺳ ﻮ يﻫﻤﺎن ﭼﯿﺰ ي ﻛﻪ د ر ذﻫﻨ ﺶﺑ ﻮد و‬
‫ﻣ ﻲ ر ﺳﺪﺑﻪ آﻧﺠﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ ﻣﯿﺒﯿﻨﺪﺷ ﺨ ﺼ ﻲ دا رد ﻣﺎﺷﯿﻨ ﻲ ﻣ ﻲﺷ ﻮﯾﺪ وﺑﻌﺪ از او‬
‫ﺳﺆال ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و ﻋﯿﻦﻫﻤﺎن ﭼﯿﺰﻫﺎ وﺑﺎﻫﻤﺎن ذاﻛ ﺮها ي ﻛﻪ از ﮔﺬﺷﺘﻪ داﺷﺘﻪ‬
‫ﻣ ﻲ رود وﺑﻪ د ر ﺧﺎﻧﻪ ﻗ ﺮﻣﺰ ﻣ ﻲ ر ﺳﺪ و د ر ﺧﺎﻧﻪ ﻗ ﺮﻣﺰ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﺪ ﻛﻪﺑﻠﻪﻫﻤﺎن‬
‫ﺟﺎ ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﮔ ﺮﺑﻪ ﻣ ﺨ ﺼ ﻮ ص را دا رﻧﺪو ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ اﻣ ﺮ ي را ﻛﻪ ﻣﻦﺑ ﺮا يﺷﻤﺎﺑﯿﺎن ﻣ ﻲﻛﻨﻢ اﻣ ﺮﯾ ﺴ ﺖ ازآﯾﻨﺪه ﯾﻌﻨ ﻲ‬
‫ﻛ ﺴ ﻲ ﺧ ﻮاﺑ ﻲ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﺪ ﻛﻪ د ر آﯾﻨﺪه اﺗﻔﺎق ﻣ ﻲاﻓﺘﺪ و ﻫﯿ ﭻ راﺑﻄﻪا يﺑﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ‬
‫ﻧﺪا رد‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ا ﮔ ﺮﺑﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ راﺑﻄﻪ داﺷ ﺖﺑﺎﯾﺪﺑﺎ ﻧﻔ ﺲ آدﻣ ﻲﺑﺎ ﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖ‬
‫ﻟ ﻲ ﻛﻪ اﯾﻦ ﺧ ﻮا ب‬ ‫آدﻣ ﻲﺑﺎ اﻣﺘ ﺴﺎﺑﺎ ت د روﻧ ﻲآدﻣ ﻲ راﺑﻄﻪ داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬د رﺣﺎ‬
‫ﺑﻄ ﻮ ر ﻣﻄﻠﻖ از آﯾﻨﺪها ي ﺳ ﺨﻦ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ آﯾﻨﺪه اﯾﻦ آد ر سﻫﺎ ﻫﯿ ﭻ‬
‫راﺑﻄﻪا يﺑﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎنﻧﺪا رد‪.‬‬
‫ﻋﺪها ي از رواﻧ ﺸﻨﺎ ﺳﺎن ﻣﺎد ي ﻛﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻨﺪ از زﯾ ﺮ اﯾﻦ ﻓﻠ ﺴﻔﻪا ي‬
‫ﻛﻪﺑﯿﺎن ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ﻓ ﺮا ر ﻛﻨﻨﺪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ ﺗ ﺼﺎد ف ا ﺳ ﺖ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎﻻ ت ا ﺳ ﺖ‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﯾﻦ ﻣﻌﻨ ﻲ ﻛﻪ ﻫ ﺮ ا ﺳﻨﺎﻧ ﻲ د رﺷ ﺐ ﻫﺰا رﻫﺎ ﺧ ﻮا ب ﻣ ﻲﺑﯿﻨﺪ و اﻛﺜ ﺮ اﯾﻦ‬
‫ﻜ ﻲ از اﯾﻦ ﺧ ﻮا بﻫﺎ د ر ﺳ ﺖ‬ ‫ﻟ ﻲﺑﻄ ﻮ ر ﺗ ﺼﺎدﻓ ﻲ ﯾ‬ ‫ﺧ ﻮا بﻫﺎ د رو غ ا ﺳ ﺖ و‬
‫ﻟ ﻲ ﻛﻪﺑ ﺮا يﺷﻤﺎﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدم ﻛﻪ ازآن ﺧﯿﺎﺑﺎنﻫﺎ ي ﻣ ﺨﺘﻠﻒ‬ ‫د رﻣ ﻲآﯾﺪ‪ .‬د ر ﻣﺜﺎ‬
‫ﺑ ﮕﺬ رد وﺑﻪ ﻣﺤﻠ ﻲ ﻣﻌﯿﻦﺑ ﺮ ﺳﺪ‪ ،‬ا ﮔ ﺮﺑ ﺮا ﺳﺎ س ﺣ ﺴﺎ ب اﺣﺘﻤﺎﻻ تﺑ ﺨ ﻮاﻫﯿﺪ‬
‫ﻜﻪ ﻛ ﺴ ﻲﺑﻄ ﻮ ر ﺗ ﺼﺎدﻓ ﻲ ﺗﻤﺎم اﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎﻻ ت را‬ ‫ﻣﺤﺎ ﺳﺒﻪ ﻛﻨﯿﺪ اﺣﺘﻤﺎل اﯾﻨ‬
‫‪٢٣‬‬
‫ﺪ ر ﺳ ﺖ د ر ﺧ ﻮا ب دﯾﺪهﺑﺎﺷﺪ و واﻗﻊﺑ ﺸ ﻮد ﯾ ﻚ د ر ﯾ ﻚ ﻣﯿﻠﯿ ﻮن ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ‬
‫ﻜﺎن وﻗﻮع ﭼﻨﯿﻦ ﺧ ﻮاﺑ ﻲ‬ ‫ً ﺻﻔ ﺮ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ از ﻧﻈ ﺮ ﻋﻠﻤ ﻲ و رﯾﺎ ﺿ ﻲ اﻣ‬ ‫ﺗﻘ ﺮﯾﺒﺎ‬
‫ﺻﻔ ﺮ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﻋﻠﻢ اﯾﻦ را رد ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻠﻢ و رﯾﺎ ﺿﯿﺎ تﻧﻤ ﻲﭘﺬﯾ ﺮد ﻛﻪ‬
‫ﻟﯿﻠ ﻲ و‬ ‫ًﺑﺎﯾﺪ د‬‫ﻜﻦ ا ﺳ ﺖﺑﻄ ﻮ ر ﺗ ﺼﺎدﻓ ﻲ اﺗﻔﺎقﺑﯿﺎﻓﺘﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎ‬ ‫ﭼﻨﯿﻦ ﭘﺪﯾﺪها ي ﻣﻤ‬
‫ﻣﻨﺒﻌ ﻲ داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ ﭼ ﻮن ﻣ ﻲﯾﻨﯿﻢ ﻛﻪﺑﺎﻧﻔ ﺲ راﺑﻄﻪﻧﺪا رد‪،‬‬
‫ﻜﻪ ازآﯾﻨﺪها ي ﺳ ﺨﻦ‬ ‫ﺑﺎ ﺟ ﺴﻢ راﺑﻄﻪﻧﺪا رد و از ا ﮔﺬﺷﺘﻪﻫﺎ ﺳ ﺨﻦﻧﻤ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪﺑﻠ‬
‫ﻟﻌﻤ ﻞ‬ ‫ﻜ ﺲا‬ ‫ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻛﻪ اﯾﻦﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖ ﻣﺎ ﻣﺠﻤ ﻮﻋﻪ ﻋﻠﻢ ﻣﺎ و اﻛﺘ ﺴﺎ ب ﻣﺎ و ﻋ‬
‫د روﻧ ﻲ ﻣﺎ ﺳ ﺖ ﻫﯿ ﭻ راﺑﻄﻪا يﺑﺎ اﯾﻦ ﺧ ﻮا ب ﻧﺪا رد‪،‬ﺑﻨﺎﺑﺎ رﯾﻦﺑﺎﯾﺪ ﯾ ﻚ ﻣﻨﺒﻊ‬
‫دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻣﻨ ﺸﺄ اﯾﻦ اﺛ ﺮﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﺑ ﺮا ﺳﺎ س ﻓ ﺴﻠﻔﻪا ي ﻛﻪ د ر ﺻﺪدﺑﺎﻧ ﺶ ﻫ ﺴﺘﯿﻢ‬
‫ﻓﻘﻂ ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ » روح« اﯾﻦ ﻋﻤ ﻞ را اﻧﺠﺎمﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﭼ ﻮن ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر ﻛﻪﺑﯿﺎن‬
‫ﻛ ﺮدم روح اﻣ ﺮ ﺧﺪا ﺳ ﺖ وﺷﻤﺎ ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ ﻛﻪ ﺧﺪا را ازﻧﻈ ﺮ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ زﻣﺎن و‬
‫ﻜﺎن ﺧﺎ ر ج ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺑ ﺮا ي ﻣﺎ ﻫﺰا ر‬ ‫ُﻌﺪ ﻣ‬‫ُﻌﺪ زﻣﺎ ﻧ ﻮﺑ‬ ‫ﻜﺎن ﻧﺪا رد‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ازﺑ‬ ‫ﻣ‬
‫ﺳﺎل ﭘﯿ ﺶ و اﻣ ﺴﺎل و ﻫﺰا ر ﺳﺎلآﯾﻨﺪهﺑﺎﻫﻢ اﺧﺘﻼ ف دا رد‪ ،‬اﺧﺘﻼ ف زﻣﺎﻧ ﻲ‬
‫دا رد‪ ،‬اﻣﺎﺑ ﺮا ي ﺧﺪا ﭼ ﻮن زﻣﺎن ﺻﻔ ﺮ ا ﺳ ﺖ‪،‬ﻫﺰا ر ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪوﻫﺰا ر ﺳﺎل‬
‫آﯾﻨﺪه د ر ﯾ ﻚ ردﯾﻒ ﻗ ﺮا ر دا رﻧﺪ‪ ،‬ﯾ ﻚ واﻗﻌﯿ ﺖاﻧﺪ‪،‬ﯾ ﻚ ﺣﻘﯿﻘ ﺖاﻧﺪ‪.‬ﺑ ﺮا ي روح‬
‫ّ ﻲ ﺧﺪا ﺳ ﺖ ﻧﯿﺰ ﻫﺰا ر ﺳﺎلآ’ﻧﺪه و اﻛﻨ ﻮن و ﻫﺰا ر ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻫﻤﻪ‬ ‫ﻛﻪ ﺗﺠﻠ‬
‫ﻜﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻜ ﺴﺎﻧ ﺴ ﺖ‪،‬ﺑ ﺮا ي ﺧﺪا ﻓ ﺮﻗ ﻲﻧﻤ ﻲﻛﻨﺪوﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﺑ ﺮا ي روحﻫﻢ ﻓ ﺮﻗ ﻲﻧﻤﯿ‬ ‫ﯾ‬
‫روح دا را ي ﻋﻠﻢ و آ ﮔﺎﻫ ﻲﺑﻪ ﻫﻤﻪ ادوا ر زﻣﺎﻧ ﻲ ﺗﺎ رﯾﺦ ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد‪ ،‬ﭼﻪ‬
‫ﻜﺎنﺑ ﺮا ي ﺟ ﺴﻢ‬ ‫ﻜﺎنﻫﻢﻫﻤﯿﻨﻄ ﻮ ر‪ ،‬ﻛﻪ اﯾﻦ ﻣ‬ ‫ُﻌﺪ ﻣ‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﭼﻪآﯾﻨﺪه‪ .‬و د رﺑ‬
‫ُﻌﺪ‬‫ﻟ ﻲ وﻗﺘ ﻲ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ ﺧﺪا ازﺑ‬ ‫آدﻣ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﺧﺘﻼ فﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآو رد‪ .‬و‬
‫ﻜﺎنﻫﺎﺑ ﺮا ي ﺧﺪا ﯾ ﻚﻧﻘﻄﻪ ا ﺳ ﺖ‪ .‬اﯾﻨﺠﺎﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﻜﺎن ﺧﺎ ر ج ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﺗﻤﺎم ﻣ‬ ‫ﻣ‬
‫ﻜ ﺴﺎن ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و ﭼ ﻮن‬ ‫ﻜ ﺸﺎنﻫﺎﺑ ﺮا ي ﺧﺪا ﯾ‬ ‫ﭘ ﺸ ﺖ زﻣﯿﻦﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﯾﺎﺑﺎﻻ ي ﻛﻬ‬
‫ﻜ ﺴﻦﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻜ ﺴﺎن ا ﺳ ﺖﺑ ﺮا ي روح ﻫﻢ ﻛﻪ ﺗﺠﻠ ﻲ ﺧﺪا ﺳ ﺖﺑﺎﯾﺪ ﯾ‬ ‫ﺑ ﺮا ي ﺧﺪا ﯾ‬
‫ﻟﻬﺎﯾﻢﺑ ﺮﻗ ﺮا ر ﻛ ﺮده‬ ‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﺑ ﺮا ي ﻛ ﺴ ﻲ ﻛﻪﺑﺎ روح ﺧ ﻮد راﺑﻄﻪ اﺷ ﺮاﻗ ﻲ و ا‬
‫ﻜﺎنﻫﺎﺑ ﺮا ي‬ ‫ﻜ ﺴﺎن ﺧ ﻮاﻫﻨﺪﺑ ﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻪ زﻣﺎنﻫﺎ و ﻫﻤﻪ ﻣ‬ ‫ﻜﺎنﻫﺎ ﯾ‬‫ا ﺳ ﺖ ﻫﻤﻪ ﻣ‬
‫او ﯾ ﻚ واﻗﻌﯿ ﺖ ﺧ ﻮاﻫﻨﺪﺑ ﻮد‪ ،‬ﯾ ﻚ ﺣﻘﯿﻘ ﺖ ﺧ ﻮاﻫﻨﺪﺑ ﻮد‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲ‬
‫ﻟ ﺖ ﺧ ﻮا ب )ﺧ ﻮا بﻧ ﻮع ﺳﻮم(ﺑﻪ ﻛﻤ ﻚ روح‬ ‫ً د ر اﯾﻦ ﺣﺎ‬
‫ﻗﺎد ر ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد اﻗﻼ‬
‫ﻜﺎنﻫﺎ راﺑﻔﻬﻤﺪ‪،‬د ر ك ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺒ ﺮﺑﺎﯾ ﻮ رد و‬ ‫ﺧ ﻮد ﻫﻤﻪ زﻣﺎنﻫﺎ را و ﻫﻤﻪ ﻣ‬
‫ﺧﺒ ﺮﻫﺎ ي ﺻﺤﯿﺢﺑﯿﺎو رد‪.‬‬
‫ﺗﻔ ﺴﯿ ﺮ ي را ﻛﻪ ﻣﺎ از ﻧﻈ ﺮ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ از اﯾﻦ ﻧ ﻮع ﺧ ﻮا ب ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ‬
‫ﺑﺪﯾﻨ ﮕ ﻮﻧﻪ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣﺎدﯾ ﻮنﺑﻪ ﻫﯿ ﭻوﺟﻪ ﻗﺎد رﺑﻪ ﺗﻔ ﺴ ﺮآنﻧ ﺴﯿﺘﻨﺪ‪،‬آﻧﻬﺎ ﺳﻌ ﻲ‬
‫ﻟﻲ‬ ‫ﻜﺎ ر ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ وﺟ ﻮد ﻧﺪا رد‪ ،‬د رو غ ا ﺳ ﺖ‪ .‬و‬ ‫ﻜﺎ ر ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻧ‬‫ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﻧ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ ﮔﻔﻢ و ﻣ ﻲﺗﺎﻧﻢﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ﻫﺰا رﻫﺎ ﻣﺜﺎلﺑﯿﺎورم ﭼﯿﺰﻫﺎﯾ ﻲ ا ﺳ ﺖ‬
‫‪٢٤‬‬
‫ﻛﻪ د ر آﯾﻨﺪه اﺗﻔﺎق ﻣ ﻲاﻓﺘﺪ وﺑ ﺮا ﺳﺎ س ﺣ ﺴﺎ ب اﺣﺘﻤﺎﻻ ت ﻣﺤﺎل ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ‬
‫ﺑﻄ ﻮ ر ﺗ ﺼﺎدﻓ ﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﺑﺎ اﯾﻦ ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﻛﻪﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدم ﻗﺎﺑ ﻞ ﺗ ﻮﺟﯿﻪ ﻫ ﺴ ﺖ و‬
‫ﺑ ﺨﻮﺑ ﻲ روﺷﻦ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪.‬‬
‫ﻜ ﻲ از دو ﺳﺘﺎن ﻣﺎ ﻗﺒ ﻞ از اﻣﺘﺤﺎن )اﻣﺘﺤﺎن ﻓ ﺮاﻧ ﺴﻪﺑ ﻮد‪ ،‬اﻣﻨﺤﺎن‬ ‫ﯾ‬
‫ﻧﻬﺎﯾ ﻲ ﻓ ﺮاﻧ ﺴﻪ( د ر ﺧ ﻮا ب ﻣﯿﺒﯿﻨﺪ ﻛﻪ و رﻗﻪ اﻣﺘﺤﺎﻧ ﻲ راﻧ ﻮﺷﺘﻪ وﺑﻌﺪ دو ﻏﻠﻂ‬
‫داﺷﺘﻪ ﻛﻪ دو ﺧﻂ ﻗ ﺮﻣﺰ د ر زﯾ ﺮ اﯾﻦ دوﻟﻐ ﺖ ﻛ ﺸﯿﺪهﺷﺪه و ﺧﯿﻠ ﻲ ﺳﻌ ﻲ‬
‫ﻟ ﻲ ﻗﺎد ر ﻧﻤ ﻲﺷ ﻮد‪.‬‬‫ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ دوﻟﻐ ﺖ راﺑﺒﯿﻨﺪ وﺑ ﺨ ﻮاﻧﺪ وﺑﻔﻬﻤﺪ و‬
‫ﻣ ﻲ ﮔﺬ رد‪ ،‬ﯾ ﻚ ﻫﻔﺘﻪﺑﻌﺪ‪ ،‬ده روزﺑﻌﺪﺑﻪ ﺟﻠ ﺴﻪ اﻣﺘﺤﺎن ﻧﻬﺎﯾ ﻲ ﻣ ﻲ رود و‬
‫ﻜﻪ‬ ‫ﻜﺘﻪا ي د ر ﻓ ﺮاﻧ ﺴﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ وﺑﻌﺪ ازآﻧ‬
‫اﻣﺘﺤﺎن ﻣ ﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﯾ ﻚ ﻫﻤﭽﻨﯿﻨ ﻲ دﯾ‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ را ﻣ ﻲدﻫﻨﺪ ﻋﯿﻦ آن و رﻗﻪا ي ﻛﻪ د ر ﺧ ﻮا ب دﯾﺪهﺑ ﻮدﺑ ﺮاﯾ ﺶ ﻣﺠ ﺴﻢ‬
‫ﻣ ﻲﺷ ﻮدو دوﺗﺎ ﻏﻠﻂو دو ﺧﻂﻗ ﺮﻣﺰ د ر زﯾ ﺮ دو ﻛﻠﻤﻪ‪.‬‬
‫ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ اﯾﻦ ﺧ ﻮا ب ﻫﯿ ﭻ راﺑﻄﻪا يﺑﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪﻧﺪا رد‪ ،‬ﺧ ﻮاﺑ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻜﻦ ا ﺳ ﺖ ﭘﻨﺠﺎه ﺗﺎ‬‫ﻜﺘﻪ ﻣﻤ‬ ‫ﻜﻪﻫﻤﻪﻟﻐﺎ ت اﯾﻦ دﯾ‬ ‫ﭘﺎ راﻣﺘ ﺮﻫﺎﯾ ﺶ ﻛﻢ ا ﺳ ﺖ ﯾﻌﻨ ﻲ اﯾﻨ‬
‫ﻟ ﻲﺑﺎﺗﻤﺎم اﯾﻦ اﺣ ﻮال‬ ‫ﻟﻐ ﺖﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ دوﺗﺎ ي آن ﯾﻌﻨ ﻲ دو د ر ﭘﻨﺠﺎه ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و‬
‫ﺑ ﺮا ﺳﺎ س ﺣ ﺴﺎ ب اﺣﺘﻤﺎﻻ ت ﻣﺤﺎل ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻛ ﺴ ﻲ ﺑﻄ ﻮ ر ﺗ ﺼﺎدﻓ ﻲ ﭼﻨﯿﻦ‬
‫ﺧ ﻮاﺑ ﻲﺑﺒﯿﻨﺪ ﻛﻪ ﭘ ﺲ از ﯾ ﻚﻫﻔﺘﻪ ﺗﻌﺒﯿ ﺮﺷ ﻮد‪.‬ﻧﻤ ﻮﻧﻪﻫﺎ ي زﯾﺎد دﯾ ﮕ ﺮ ي وﺟ ﻮد‬
‫ﻟ ﻲ اﺣ ﺴﺎ س‬ ‫ﻜﻨﻢ‪ .‬و‬‫دا رد ﻛﻪ ﻧﻤ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ وﻗ ﺖ ﺷﻤﺎ راﺑ ﮕﯿﺮم و ﻣﻌﻄﻠﺘﺎنﺑ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻫ ﺮﻛ ﺲ ﭼﻨﯿﻦ ﺗﺠ ﺮﺑﻪﻫﺎﯾ ﻲ د ر زﻧﺪ ﮔ ﻲ ﺧ ﻮد دﯾﺪه وﻟﻤ ﺲ ﻛ ﺮده‪،‬و‬
‫ﺑ ﺮا ي ﺗ ﻮﺟﯿﻪ اﯾﻦ ﻧ ﻮع ﺧ ﻮا ب ﺑﺎﯾﺪ راﻫ ﻲ ﺑﯿﺎﻧﺪﯾ ﺸﺪ و ﺑﻬﺘ ﺮﯾﻦ راه ﻫﻤﺎن‬
‫ﺗ ﻮﺟﯿﻬ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑﯿﺎنﺷﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺎﺗﻲ‬
‫ﻣﻮ ﺿﻮعﺗﻠﻪ‬

‫ﻗ ﺴﻤ ﺖ دوﻣﺘﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑﺎز ﻋﻠﻤ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﺟﺪﯾﺪ د ر رواﻧ ﺸﻨﺎ ﺳ ﻲ‪،‬‬

‫ﻟ ﻮژ ي ﯾﺎ‬‫ﻜﻮ‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ ﻣ ﻲداﻧﯿﺪﺑﻪ رواﻧ ﺸﺎ ﺳ ﻲ ﻛﻪ ﺧ ﻮد ﻋﻠﻤ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻣﻬﻢ ﺳﺎﯾ‬
‫ﻟ ﻮژ ي ﻗ ﺴﻤ ﺖ‬ ‫ﻜﻮ‬ ‫ﻟ ﻮژ ي ﯾﺎ ﭘ ﺴﯿ‬‫ﻜﻮ‬ ‫ﻟ ﻮژ ي اﻃﻼق ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪.‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﺎﯾ‬ ‫ﭘ ﺴ ﻲﻛ ﻮ‬
‫ﻟ ﻮژ ي‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﻣﺎو راء‬ ‫ﻜﻮ‬ ‫ﺟﺪﯾﺪ ي ا ﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﭘﺎ را ﺳﺎﯾ‬
‫رواﻧ ﺸﻨﺎ ﺳ ﻲ‪ .‬ﭘﺎ را د رﻟﻐ ﺖ ﻓ ﺮاﻧ ﺴﻪو اﻧ ﮕﻠﯿ ﺴ ﻲ ﯾﻌﻨ ﻲ ﭼﻨﯿﻦو راﺋ ﻲ‪ ،‬ﻣﺎو راﺋ ﻲ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻗ ﻀﯿﻪ ﺗﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲ و ﻫﯿﭙﻨ ﻮﺗﯿﺰم و ﻋﻠﻢﻫﺎ ي ﺟﺪﯾﺪ ي ﻛﻪ از آﻧﻬﺎ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ‬
‫ﻟ ﻮژ ي ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﻗ ﺴﻤﺘ ﻲ از ﻋﻠﻢ‬ ‫ﻜﻮ‬ ‫ﺻﺤﺒ ﺖ ﻛﻨﻢ د ر ﻣﺒﺤ ﺚ ﭘﺎ را ﺳﺎﯾ‬
‫رواﻧ ﺸﻨﺎ ﺳ ﻲ ﻣﺎ ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻫﻨ ﻮزﺑﻪآن ﺳﯿ ﺴﺘﻢ ﻣﻌﯿﻦ و ﻋﻠﻤ ﻲ ﺧ ﻮد ش د رﻧﯿﺎﻣﺪه‬
‫ﻟ ﻮژ ي‬ ‫ﻜﻮ‬ ‫ﻟ ﻲ ﭘﺎ را ﺳﺎﯾ‬‫ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﭼ ﻮن رواﻧ ﺸﻨﺎ ﺳ ﻲ د رﺣﺎل ﺣﺎ ﺿ ﺮ ﻋﻠﻤ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و‬
‫ﻟ ﻮژ ي ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﯾ ﻚ ﻗﺪم آن ﻃ ﺮ فﺗ ﺮ ا ﺳ ﺖ‪ .‬د ر اﯾﻦ‬ ‫ﻜﻮ‬‫ﻗ ﺴﻤﺘ ﻲ و را ي ﻋﻠﻢ ﺳﺎﯾ‬
‫‪٢٥‬‬
‫ﻟ ﻮژ ي ﻣﻦ ﭼﻨﺪ ﻧﻤ ﻮﻧﻪ ﺑ ﺮا ي ﺷﻤﺎ ﺑﯿﺎن ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺑﺎز‬ ‫ﻜﻮ‬ ‫ﺰﻣﻨﯿﻪ ﭘﺎ را ﺳﺎﯾ‬
‫ﺑ ﺮا ﺳﺎ سﻫﻤﯿﻦ ﺗﺠ ﺮﺑﻪو ﺗﺤﻠﯿ ﻞ ﻣﻘﺪا ر ي از ﺣﻘﺎﯾﻖﺑ ﺮا ي ﻣﺎ روﺷﻦﺷ ﻮد‪.‬‬
‫ﻟ ﻮژ يﺑ ﺮداﺷﺘﻪ ﻣ ﻲﺷ ﻮد و دو ﺳﺘﺎن‬ ‫ﻜﻮ‬ ‫ﻟﯿﻦ ﻗﺪﻣ ﻲ ﻛﻪ د ر اﯾﻦ ﭘﺎ را ﺳﺎﯾ‬ ‫او‬
‫ﻣﺎﻫﻤﻪ ازآنآ ﮔﺎﻫ ﻲ دا رﻧﺪ ﻣ ﺴﺌﻠﻪﻫﯿﭙﻨ ﻮﺗﯿﺰم ا ﺳ ﺖ‪ .‬د رﻫﯿﭙﻨ ﻮﺗﯿﺰم ﯾ ﻚ اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲ‬
‫ﺑﺎ اﻧ ﺴﺎن دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻛﻪ د ر ﻣﻘﺎﺑ ﻞ او ﻧ ﺸ ﺴﺘﻪ ا رﺗﺒﺎط ﻣﻐﺰ ي ﯾﺎ ا رﺗﺒﺎط ﻣ ﻮﺟ ﻲ‬
‫ﺑ ﺮﻗ ﺮا ر ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و اﯾﻦ ﻋﻤﻠ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻋﻤﻮم دﯾﺪهاﻧﺪ و ازﻧﻈ ﺮ رواﺷﻨﺎ ﺳ ﻲ‬
‫ﻜﺎ ر ﻛﻨﺪ و ﻋﻤ ﻞ ﻣﻬﻤ ﻲ‬ ‫ﻗﺎﺑ ﻞ ﻗﺒ ﻮل ا ﺳ ﺖ و ﻫﯿ ﭻ ﻛ ﺴ ﻲ ﻫﻢﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪآن را اﻧ‬
‫ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬د ر ﻫﯿﭙﻨ ﻮﺗﯿﺰم ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر ﻛﻪ ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ وﻗﺘ ﻲ ﻛﻪﺷ ﺨ ﺼ ﻲ ﯾ ﻚ ﻣﺪﯾ ﻮﻣ ﻲ‬
‫را ﻫﯿﭙﻨ ﻮﺗﯿﺰم ﻣ ﻲﻛﻨﺪ آنﺷ ﺨ ﺼ ﻲ ﻛﻪ ﻫﯿﭙﻨ ﻮﺗﯿﺰمﺷﺪه ﺟﺰ آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ د ر‬
‫د رون ﺧ ﻮد دا رد ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪﺑ ﮕ ﻮﯾﺪ‪ ،‬ﭼﯿﺰﻫﺎﯾ ﻲ را ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻛﻪ د ر د رون‬
‫ﻜﻦ ا ﺳ ﺖ اﻃﻼﻋﺎﺗ ﺶ را از‬ ‫ﻜﻦ ا ﺳ ﺖ ا ﺳﻤ ﺶ راﺑﭙ ﺮ ﺳﺪ‪ ،‬ﻣﻤ‬ ‫او ﺳ ﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﻣﻤ‬
‫او ﻛ ﺴ ﺐ ﻛﻨﺪ و اوﻫﻢ ﺿﻤﯿ ﺮﻧﺎﺑ ﺨ ﻮد ش راﺑﻪﻫﯿﭙﻨ ﻮﺗﯿﺰم ﻛﻨﻨﺪهﺑﺎز ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و‬
‫ﻫ ﺮﭼﻪ را ﻛﻪ د ر د رون ﺧ ﻮد دا ردﺑ ﺮا ي او ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ‪ .‬و اﯾﻦ ﯾ ﻚ اﻣ ﺮ ﻋﻠﻤ ﻲ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ ،‬اﻣ ﺮ ي ا ﺳ ﺖ ﻗﺎﺑ ﻞ ﻗﺒ ﻮل ﻫﻤﻪ ﻋﻠﻤﺎ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﺎد ي و ﭼﻪ روﺣﺎﻧ ﻲ‪،‬ﻓ ﺮﻗ ﻲ‬
‫ﻧﻤ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ازﻫﯿﭙﻨ ﻮﺗﯿﺰم ﻣ ﺮﺣﻠﻪ دوﻣ ﻲ ا ﺳ ﺖ وآن ﺗﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻣ ﻮ ﺿ ﻮع‬
‫ﺗﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲ ﻣ ﺴﺌﻠﻪ و ﺳﯿﻊﺗ ﺮ و ﻋﻤﯿﻖﺗ ﺮ ي ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﺗﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲ ﻛﻪ ازﻟﻐ ﺖ »ﺗﻠﻪ«‬
‫ﻣ ﻲﻓﻬﻤﯿﻢ ﻛﻪ د ر ﻣ ﻮ رد ﻓﺎ ﺻﻠﻪ دو ر ا ﺳ ﺖ ﯾﻌﻨ ﻲ ا رﺗﺒﺎط از ﻓﺎ ﺻﻠﻪ دو ر‪ ،‬ﻛﻪ‬
‫ﻜﺎﻧ ﻲ زﯾﺎد ي دا رﻧﺪ‬ ‫ﻟ ﻲ ﻛﻪﺑﺎﻫﻢ ﻓﺎ ﺻﻠﻪ ﻣ‬ ‫اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲﺑﺎ اﻧ ﺴﺎن دﯾ ﮕ ﺮ ي د ر ﺣﺎ‬
‫ا رﺗﺒﺎطﺑ ﺮﻗ ﺮا ر ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺧ ﻮد ﻣﻦ ﻫﻢ از اﯾﻦ ﺗﺠﺎ ر ب زاﯾﺪ ﻛ ﺮدهام‪ .‬اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲ‬
‫د ر ﯾ ﻚ اﺗﻖو اﻧ ﺴﺎن دﯾ ﮕ ﺮ ي د ر ﯾ ﻚﺷﻬ ﺮ دﯾ ﮕ ﺮ د ر اﺗﺎق دﯾ ﮕ ﺮ يﺑﺎﻫﻢ ا رﺗﺒﺎط‬
‫ﻣﻐﺰ يﺑ ﺮﻗ ﺮا ر ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ وﺑﺎﻫﻢ ﺣ ﺮ ف ﻣ ﻲزﻧﻨﺪ‪،‬ﺑﺎزﻫﻢ اﯾﻦ ﻋﻠﻤ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻗﺎﺑ ﻞ‬
‫ﻟﻤﻌﺎ ر ف راﺑ ﺮدا رد و د رﺑﺎ ره ﺗﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲﺑ ﺨ ﻮاﻧﺪ‬ ‫ﻗﺒ ﻮل ا ﺳ ﺖ وﻫ ﺮﻛ ﺲ ﻛﻪ داﺋ ﺮها‬
‫ﻣ ﻲﺑﯿﻨﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ ﯾ ﻚ اﻣ ﺮ ﻗﺎﺑ ﻞ ﻗﺒ ﻮل ﻋﻠﻤ ﻲ ا ﺳ ﺖ و ﻫﻤ ﮕﺎن ﻣ ﻲﭘﺬﯾ ﺮﻧﺪ‪ .‬ﭼﯿﺰ ي‬
‫ﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻛﻬﺒ ﮕ ﻮﯾﻨﺪ ﻣ ﻮﻫﻮم و ا رﺗﺠﺎﻋ ﻲ و ﻏﯿ ﺮه ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﺣﻘﯿﻘﺘ ﻲ ﻗﺒ ﻮلﺷﺪﻫﺎ ﺳ ﺖ‬
‫وﺑ ﺮا ي ﺗﻔ ﺴﯿ ﺮ اﯾﻦﻧ ﻮع ﺗﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲ ﯾﺎ اﯾﻦﻧ ﻮع از ا رﺗﺒﺎط ﻣﻐﺰ يﺑﯿﻦ دو اﻧ ﺴﺎن‬
‫ﻧﻈ ﺮﯾﺎ ت ﻣ ﺨﺘﻠﻔ ﻲ وﺟ ﻮد دا رد ﻛﻪ ﻣﻦﺑﻬﺘ ﺮﯾﻦ اﯾﻨﻬﺎ راﺑ ﺮا ي ﺷﻤﺎ ﺷ ﺮح‬
‫ﻣ ﻲدﻫﻢ ﻛﻪ ﺧﯿﻠ ﻲآﻣ ﻮزﻧﺪه ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ً د ر ﻃﺒﯿﻌ ﺖﺑ ﺮا ﺳﺎ س ﻓﯿﺰﯾ ﻚ ﺟﺪﯾﺪﻫ ﺮ ﺟ ﺴﻤ ﻲ‪،‬ﻫ ﺮ ﭼﯿﺰ ي از‬ ‫ا ﺻ ﻮﻻ‬
‫ﺧ ﻮد ش ﻣ ﻮ ج ﺻﺎد ر ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻼ ﺻﻪ ﻣﺎده ﭼﯿﺰ ي ﻧﯿ ﺴ ﺖ ﺟﺰ ﺣ ﺮﻛ ﺖ و‬
‫ﺣ ﺮﻛ ﺖ ﯾﻌﻨ ﻲ ﻣ ﻮ ج‪ .‬ﺣﺘ ﻲ اﯾﻦ ﮔﭽ ﻲ ﻛﻪ د ر د ﺳ ﺖ ﻣﻦ ﻗ ﺮا ر ﮔ ﺮﻓﺘﻪ از‬
‫ﻜ ﻮلﻫﺎ از اﺗﻤ ﻚﻫﺎﯾ ﻲو اﺗﻢﻫﺎ را ﻓ ﺮ ض ﻛﻨﯿﺪ‬ ‫ﻟ‬‫ﻜﯿ ﻞﺷﺪه ﻛﻪ ﻣ ﻮ‬ ‫ﻜ ﻮلﻫﺎﯾ ﻲ ﺗ ﺸ‬ ‫ﻟ‬
‫ﻣﻮ‬
‫ﻜﺘ ﺮونﻫﺎ و ﭘ ﺮوﺗ ﻮنﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم اﯾﻨﻬﺎ دا را ي ﺣ ﺮﻛ ﺖﻫﺎﯾ ﻲﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬د ر‬ ‫ﻟ‬
‫از ا‬
‫‪٢٦‬‬
‫ّ ﻮ جﻫ ﺴﺘﻨﺪو ﺣ ﺮﻛ ﺖ دو راﻧ ﻲ ﯾﻌﻨ ﻲ ﯾ ﻚ ﻣ ﻮ ج‪ ،‬اﯾﻨﻬﺎ ﻣ ﻮ جﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻨﺘﻬﺎ‬ ‫ﺣﺎل ﺗﻤ‬
‫ﻟﻲ‬ ‫ﻣ ﻮ جﻫﺎﯾ ﻲ ا ﺳ ﺖﺑﺎ ﻓ ﺮﻛﺎﻧ ﺲ زﯾﺎد و ﻣ ﻮ جﻫﺎﯾ ﻲ ا ﺳ ﺖﺑﺎ ﻓ ﺮﻛﺎﻧ ﺲ ﻛﻤﺘ ﺮ‪ ،‬و‬
‫ﺑﻬ ﺮﺣﺎلﺑ ﺮا ﺳﺎ س اﯾﻦ ﻓﯿﺰﯾ ﻚ ﺟﺪﯾﺪ د ر ﻃﺒﯿﻌ ﺖ ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ ﻣ ﻮ ج ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و از‬
‫ﺧ ﻮد ﻣ ﻮ ج ﺻﺎد ر ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﯾ ﻚ ﺣﻘﯿﻘﺘ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ‪،‬‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﯾ ﻚ اﻣ ﻮاﺟ ﻲ از اﯾﻦ ﻣﻐﺰ ﺳﺎﻃﻊ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ ،‬ﻣﻨﺘ ﺸ ﺮ‬ ‫ﻣﻐﺰ ﻣﻦ ﻓ‬
‫ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪،‬و د رﻫﻤﻪ ﻓ ﻀﺎ وﺑﻪﻫﻤﻪ اﻃ ﺮا ف ﻣ ﻲ رود وﺑﻌﺪ اﻧ ﺴﺎن دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻛﻪ‬
‫د ر ﻧﻘﻄﻪا ي دو ر ﻧ ﺸ ﺴﺘﻪ از اﯾﻦ ﻣ ﻮ جﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ از ﻣﻐﺰ ﻣﻦ ﺳﺎﻃﻊ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‬
‫ﻣﻘﺪا ر يﺑﻪ ﻣﻐﺰ او ﻣ ﻲ ر ﺳﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻐﺰ ﻃ ﺮ ف ﺧ ﻮد ﮔﯿ ﺮﻧﺪها ي ا ﺳ ﺖ‪ .‬ا ﮔ ﺮﺑﻪ‬
‫ﻣ ﻮ ج ﺗ ﺸﺒﯿﻪ ﻛﻨﯿﻢ ﻣﺜ ﻞ ﻣ ﻮ ج ﻓ ﺮ ﺳﺘﻨﺪه رادﯾ ﻮ ﻛﻪ ﻣ ﻮﺟ ﻲ را ﻣﯿﻔ ﺮ ﺳﺘﺪ و ﻣﻐﺰ‬
‫ﻃ ﺮ ف ﻣﺜ ﻞ ﯾ ﻚ ﮔﯿ ﺮﻧﺪه رادﯾ ﻮﯾ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻣ ﻮ ج را ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮد‪ .‬ا ﮔ ﺮ ﻗﺎد ر‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻣ ﻮ ج راﺑ ﮕﯿ ﺮدﺑﺎ ﻣﻦ ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ ﺣ ﺮ فﺑﺰﻧﺪ‪ . ،‬اﯾﻦ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‬
‫ﺗﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﺗﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲ ا رﺗﺒﺎط دو اﻧ ﺴﺎن ﻫ ﺴ ﺖ از راه دو ر ﺗ ﻮ ﺳﻂ ﻣ ﻮ ج ﻛﻪ‬
‫ﻜ ﻲ ﺳﺎﻃﻊ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ ،‬ﻣﻨﺘ ﺸ ﺮ ﻣ ﻲﺷ ﻮد وﺑﻪ ﻣﻐﺰ دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻣ ﻲ ر ﺳﺪ‪.‬‬ ‫از ﻣﻐﺰ ﯾ‬
‫ﺣﺎﻻ ﭼ ﺮاﺑﻌ ﻀ ﻲ از اﻓ ﺮاد ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮﻧﺪ وﺑﻌ ﻀ ﻲ از اﻓ ﺮاد ﻧﻤ ﻲﮔﯿ ﺮﻧﺪ؟ د ر‬
‫رادﯾ ﻮﺷﻤﺎ دﯾﺪهاﯾﺪ ﻛﻪ ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻓ ﺮ ﺳﺘﻨﺪها ي ﻣ ﻮ ج را ﻣ ﻲﻓ ﺮ ﺳﺘﺪﺷﻤﺎ ﻛﻪ‬
‫ﮔﯿ ﺮﻧﺪه رادﯾ ﻮﯾ ﻲ دا رﯾﺪ ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﻣ ﻮ ج را ﻣﯿﺰان ﻛﻨﯿﺪ‪ ،‬ﭘﯿ ﭻ ﺧﺎزن را‬
‫ﻜﻪآن ﻓ ﺮﻛﺎﻧ ﺲ ﻣ ﺨ ﺼ ﻮ ص ﻛﻪ از ﻓ ﺮ ﺳﺘﻨﺪه‬ ‫ﻣ ﻲﭘﯿﭽﺎﻧﺪﺑﻪ ﭼ ﭗ و را ﺳ ﺖ ﺗﺎ اﯾﻨ‬
‫آ‚ده ا ﺳ ﺖ ب رو ي اﯾﻦ رادﯾ ﻮ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﻣ ﻲﺷ ﻮد و راﯾﺪو ﻗﺎد ر ﻣ ﻲﺷ ﻮد ﻛﻪآن‬
‫راﺑ ﮕﯿ ﺮد‪،‬واﻻﻗﺎد رﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻛﻪ ﺻﺪا راﺑ ﮕﯿ ﺮد‪ .‬د رﺣﺎل ﺣﺎ ﺿ ﺮ ﻛﻪ ﻣﺎ د ر اﯾﻦ‬
‫ﻟ ﻲ ﻣﺎﻗﺎد ر‬ ‫ﻓ ﻀﺎ اﯾ ﺴﺘﺎدهاﯾﻢﻫﺰا رﻫﺎ ﯾﺎﺷﺎﯾﺪ ﻣﯿﻠﯿ ﻮنﻫﺎ ﻣ ﻮ ج د ر ﻓ ﻀﺎﻫ ﺴ ﺖ‪،‬و‬
‫ﻜﻪ ﯾ ﻚ رادﯾ ﻮﺑﯿﺎو رﻧﺪ و ﭘﯿ ﭻ ﺧﺎزن‬ ‫ﻧﯿ ﺴﺘﯿﻢ اﯾﻦ اﻣ ﻮا ج راﺑ ﮕﯿ ﺮﯾﻢ ﻣ ﮕ ﺮ اﯾﻨ‬
‫رادﯾ ﻮ را ﻣﯿﺰان ﻛﻨﻨﺪ رو ي ﻣ ﻮ ج ﺑ ﺨ ﺼ ﻮ ص ﺗﺎ ﺑﺘ ﻮاﻧﯿﻢ آن را ﺑ ﮕﯿ ﺮﯾﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ ﯾ ﻚ ﻣ ﻮﺟ ﻲ را ﻣ ﻲﻓ ﺮ ﺳﺘﻢ اﯾﻦ ﻣ ﻮ ج ﻣﻦ دا را ي ﯾ ﻚ‬
‫ﻓ ﺮﻛﺎﻧ ﺲ ﺧﺎ ص ا ﺳ ﺖ‪ ،‬اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ ﻣ ﻮ ج ﻣﻐﺰ ﻣ ﺮاﺑ ﮕﯿ ﺮد ﻛﻪ دا را ي‬
‫ّ ﻗﺎد رﻧﯿ ﺴ ﺖ‪.‬ﺑﻪ ﻫﻤﻦ ﻋﻠ ﺖ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ ﯾ ﻚ‬ ‫ﻫﻤﺎن ﻓ ﺮﻛﺎﻧ ﺲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬واﻻ‬
‫اﻧ ﺴﺎن ﻣ ﻮ ج ﻣ ﻲﻓ ﺮ ﺳﺘﺪﺑﻌ ﻀ ﻲ از اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮدﺑﻌ ﻀ ﻲﻫﺎ ﻧﻤ ﻲﮔﯿ ﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻠ ﺖ اﯾﻦ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻂآن اﻧ ﺴﺎنﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ ﻣ ﻮ ج ﺧ ﻮدﺷﺎن راﺑﺎ ﻣ ﻮ ج ﻣﻐﺰ ﻣﻦ‬
‫ﻣﯿﺰان ﻛ ﺮدهاﻧﺪﻗﺎد رﻧﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ راﺑ ﮕﯿ ﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻤﺎ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ ﻛﻪآدمﻫﺎ ي دوﻗﻠ ﻮ ﻣ ﻮ جﻫﺎﯾ ﻲ را ﻛﻪ ﻣ ﻲﻓ ﺮ ﺳﺘﻨﺪ ﭼ ﻮن‬
‫ﻟ ﺖﺑﺎﻫﻢ ا رﺗﺒﺎطﺑ ﺮﻗ ﺮا ر ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﯿﺒﯿﻨﯿﺪﺑﯿﻦ ﻣﺎد ر و‬ ‫ﻜ ﺴﻦ ﻫ ﺴ ﺖﺑﻪ ﺳﻬ ﻮ‬ ‫ﯾ‬
‫ﻟ ﻮژ ي و‬ ‫ﻟ ﻮژ ي وﺑﯿ ﻮ‬ ‫ﻓ ﺮزﻧﺪ از آﻧﺠﺎ ﻛﻪﺑﻬﻢ ﻧﺰدﯾ ﻚ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ )از ﻧﻈ ﺮ ﻓﯿﺰﯾ ﻮ‬
‫ﻏﯿ ﺮه( ﻣ ﻮ جﻫﺎﯾ ﻲ را ﻛﻪ ﻣ ﻲﻓ ﺮ ﺳﺘﻨﺪﺑﺎﻫﻢﻧﺰدﯾ ﻚ ا ﺳ ﺖ وﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ وﻗﺘ ﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻜ ﺲ‪.‬‬ ‫ﻟ ﺖ ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮد وﺑﻌ‬ ‫ﻓ ﺮزﻧﺪ ﺣ ﺮﻓ ﻲ ﻣ ﻲزﻧﺪؤ ﻣ ﻮﺟ ﻲ ﻣ ﻲﻓ ﺮ ﺳﺘﺪ‪ ،‬ﻣﺎد رﺑ ﺴﻬ ﻮ‬
‫‪٢٧‬‬
‫ﻜﺎ رﺷﺎن‪،‬‬ ‫ﯾﺎ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ دوﺗﺎ دو ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﺑﻬﻢ ﺧﯿﻠ ﻲ ﻧﺰدﯾ ﻚاﻧﺪ‪،‬اﻓ‬
‫ﻜ ﺮ يﺑﻪ ﻣﻐﺰ ش‬ ‫ﻜ ﻲ از اﯾﻨﻬﺎ ﻓ‬ ‫اﺣ ﺴﺎ ﺳﺎﺗ ﺸﺎنﺑﺎﻫﻢﻧﺰدﯾ ﻚوﻫﻢآﻫﻨ ﮓﻫ ﺴ ﺖو ﯾ‬
‫ﻜ ﺮ راﺑﺎز ﮔ ﻮ ﻣ ﻲﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻧ ﺸﺎن ﻣ ﻲدﻫﺪﺑﻪ‬ ‫ﺧﻄ ﻮ ر ﻣ ﻲﻛﻨﺪ رﻓﯿﻘ ﺶ آن ﻓ‬
‫ﻜ ﺮ‪ ،‬اﯾﻦ ﻣ ﻮ ج د ر ﻣﻐﺰﻧﻔ ﺮ اول ر ﺳ ﻮخ ﭘﯿﺪا ﻛ ﺮد د ر ﻣﻐﺰ‬ ‫ﻜﻪ اﯾﻦ ﻓ‬ ‫ﻣﺤ ﺾ اﯾﻨ‬
‫دوﻣ ﻲﻧﯿﺰ ﺗﺄﺛﯿ ﺮ ﻣ ﻲ ﮔﺬاد رو دوﻣ ﻲ او را ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮد‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ د ر ﻗ ﻀﯿﻪ ﺗﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲ ا ﮔ ﺮ راﺑﻄﻪا يﺑ ﺮﻗ ﺮا ر ﻣ ﻲ ﮔ ﺮددﺑﻌﻠ ﺖ‬
‫وﺟ ﻮد اﯾﻦ ﻣ ﻮ جﻫﺎ يﺑ ﺨ ﺼ ﻮ ص ا ﺳ ﺖ و آن ﻛ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻛﻪ د ر ﻃﺒﯿﻌ ﺖ ﻗﺎد رﻧﺪ‬
‫ﻃ ﻮل ﻣ ﻮ ج ﻣﻐﺰ ﺧ ﻮدﺷﺎن را ﻋ ﻮ ض ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻧ ﺴﺎنﻫﺎﯾ ﻲ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﻨﺪ‬
‫ﺑﺠﺎ ي ﯾ ﻚ ﻓ ﺮﻛﺎﻧ ﺲ‪ ،‬ﯾ ﻚﺑﺎﻧﺪ ﻓ ﺮﻛﺎﻧ ﺲ را د ر ﻣﻐﺰ ﺧ ﻮد اﯾﺠﺎد ﻛﻨﻨﺪ‪،‬ﺑﺪﯾﻦ‬
‫ﺗ ﺮﺗﯿ ﺐآن اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻛﻪ ازآﻧﺠﺎ ﻣ ﻮ ج ﻣ ﻲﻓ ﺮ ﺳﺘﺪ ا ﮔ ﺮ ﻣﻦ ﻗﺎد رﺑﺎﺷﻢ ﻛﻪﺑﺠﺎ ي‬
‫ﻜ ﻲ از‬ ‫ﯾ ﻚ ﻓ ﺮﻛﺎﻧ ﺲ ﯾ ﻚ ﺑﺎﻧﺪ ﻓ ﺮﻛﺎﻧ ﺲ را از ﻣﻐﺰ ﺧ ﻮدم ﺑ ﮕﺬ راﻧﻢ و ﯾ‬
‫ﻓ ﺮﻛﺎﻧ ﺲﻫﺎﺑﺎ ﻣ ﻮ ج ﻓ ﺮ ﺳﺘﻨﺪه ﺗﻄﺒﯿﻖ ﻛﻨﺪ ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﻢ آن ﻣ ﻮ ج را ﺟﺬ ب ﻛﻨﻢ ﻛﻪ‬
‫اﯾﻦ را ﺳ ﻮﯾ ﭗ ﻛ ﺮدن ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﻣﻦﻗﺎد ر ﺧ ﻮاﻫﻢﺑ ﻮد ﻛﻪ د ر ﻣﻐﺰ ﺧ ﻮدم‬
‫ﻜﻨﻢ وﺑ ﮕﺬ راﻧﻢ ﻛﻪﺑﯿﻦ اﯾﻦ ﻣ ﻮ جﻫﺎ ي ﻣ ﺨﺘﻠﻔ ﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﯾ ﻚ ﺳﻠ ﺴﻪ اﻣ ﻮا ج را ﺳ ﻮﯾ ﭗﺑ‬
‫ﻜ ﻲ از اﯾﻦ ﻣ ﻮ جﻫﺎ‪ ،‬ﻣ ﻮﺟ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ از ﻃ ﺮ ف‬ ‫ﻣﻐﺰ ﻣﻦ ﺟﺎ رو ب ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﯾ‬
‫ﻣﻘﺎﺑ ﻞﺑﻪ ﺳﻤ ﺖ ﻣﻦآﻣﺪه ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﺷﻤﺎ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ د ر ﻃﺒﯿﻌ ﺖ اﻧ ﺴﺎنﻫﺎﯾ ﻲ‬
‫ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ازﻧﻈ ﺮ ﺗﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲ ﻗ ﻮ ي ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﯾﻌﻨ ﻲ اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ ﻗﺎد رﻧﺪ ﻛﻪﺑﺠﺎ ي ﯾ ﻚ‬
‫ﻜ ﻲ از‬ ‫ًﯾ‬‫ﻣ ﻮ ج ﯾ ﻚﺑﺎﻧﺪ ﻣ ﻮ جﺑﻔ ﺮ ﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣ ﻮ جﻫﺎ ي ﻣ ﺨﺘﻠﻒﺑﻔ ﺮ ﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻ‬
‫ﻜ ﺲ د ر ﮔﯿ ﺮﻧﺪه ﻫﻢ ﻫﻤﯿﻨﻄ ﻮ ر‬ ‫اﯾﻨﻬﺎ د ر ﻣﻐﺰﺷﻤﺎ ﺗﺄﺛﯿ ﺮ ﺧ ﻮاﻫﺪ ﮔﺬاﺷ ﺖ‪ .‬ﯾﺎﺑﻌ‬
‫ﻜ ﺮ ش دا را ي ﯾ ﻚ ﻓ ﺮﻛﺎﻧ ﺲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ا ﮔ ﺮ ﻣﻦﻗﺎد رﺑﺎﺷﻢ‬ ‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻓ‬ ‫وﻗﺘ ﻲ ﻛ ﺴ ﻲ ﻓ‬
‫ﻜﻨﻢﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﻢ اﻣ ﻮا ج ﻃ ﺮ ف‬ ‫ﻛﻪ ﻓ ﺮﻛﺎﻧ ﺲ ﻣﻐﺰ ﺧ ﻮدم را ﻋ ﻮ ضﺑ‬
‫دﯾ ﮕ ﺮ راﺑ ﮕﯿﺮم‪.‬‬
‫ﻜﻪﺷﻤﺎ د ر‬ ‫ﻜ ﻲ اﯾﻨ‬ ‫ازﻧﻤ ﻮﻧﻪﻫﺎ ي ﺗﺠﺎ ر ب زﯾﺎد ي ﻛﻪ اﻧﺠﺎم ﻣ ﻲدﻫﻨﺪ ﯾ‬
‫ﻟ ﻲ ﺟﻠ ﻮ د رﻧﻈ ﺮ ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮﯾﺪ وﺑ ﺮا ي‬ ‫اﺗﻮﺑ ﻮ س ﻣ ﻲﻧ ﺸﯿﻨﯿﺪ و ﯾ ﻚﻧﻔ ﺮ را د ر ﺻﻨﺪ‬
‫ً ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﺪﺑ ﺮ ﮔ ﺮد وﺑﻪ ﻣﻦ‬ ‫او ﻋﻼﻣ ﺖ ﻣ ﻲﻓ ﺮ ﺳﺘﯿﺪ‪ ) ،‬ﺳﯿ ﮕﻨﺎل ﻣ ﻲﻓ ﺮ ﺳﺘﯿﺪ( ﻣﺜﻼ‬
‫ﻜﺒﺎ ره‬ ‫ﻜﻦ‪ ،‬اﯾﻦ ﻣ ﻮﺟ ﻲ ﻛﻪ ﻣ ﻲﻓ ﺮ ﺳﺘﯿﺪ و ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر اداﻣﻪ ﻣ ﻲدﻫﯿﺪ ﯾ‬ ‫ﻧ ﮕﺎهﺑ‬
‫ﻜﻪ او راﺑ ﺸﻨﺎ ﺳﯿﺪ‪،‬‬ ‫ﻜﺎﻧ ﮕﺎه ﻛ ﺮدﺑﺪون آﻧ‬ ‫ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ ﻛﻪ ﻃ ﺮ فﺑ ﺮ ﮔ ﺸ ﺖ ‪.‬ﺑﻪﺷ‬
‫ﻜﻪﺑﺎ او ﺣ ﺮﻓ ﻲ زدهﺑﺎﺷﯿﺪ‪ .‬اﯾﻨﻬﺎ ﺗﺠ ﺮﺑﯿﺎﺗ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑ ﺮا ي ﺗﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲ‬ ‫ﺑﺪون اﯾﻨ‬
‫ﻜ ﻲ از ﭼﯿﺰﻫﺎ ي‬ ‫ﻋﻤ ﻞ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﻨﺪﺑﺎ ﻃ ﺮ ف راﺑﻄﻪﺑ ﺮﻗ ﺮا ر ﻛﻨﺪ‪ .‬ﯾ‬
‫ﺳﮋﺑ ﺴﯿﺎ ر زﯾﺒﺎﺋ ﻲ ﻛﻪ د ر ﻃﺒﯿﻌ ﺖ اﺗﻔﺎق ﻣ ﻲاﻓﺘﺪ د ر ﻣ ﻮ رد اﻓ ﺮاد ي ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻣ ﻀﻄ ﺮ بﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪،‬ﻧ ﮕ ﺮانﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪،‬ﻣ ﻲﺗ ﺮ ﺳﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻓ ﺮادﺑﺠﺎ ي ﯾ ﻚ ﻣ ﻮ جﻫﺰا ر‬
‫ً آدﻣ ﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﻧ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬دزد ا ﺳ ﺖ و‬ ‫ﺗﺎ ﻣ ﻮ ج از ﻣﻐﺰﺷﺎن ﻣ ﻲﻓ ﺮ ﺳﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ‬
‫ﻟ ﺶ ﻣ ﻲدوﻧﺪ ﻛﻪ او راﺑ ﮕﯿ ﺮﻧﺪ‪ ،‬اﯾﻦﺑﺎﺑﺎ ﻣ ﻲ رود‬ ‫ﻓ ﺮا ر ﻛ ﺮده و ﻣﻠ ﺖ دﻧﺒﺎ‬
‫‪٢٨‬‬
‫ﻟ ﻲ از آ“ﺟﺎ ﻛﻪ ﺑ ﺸﺪ ت اﯾﻦ‬ ‫ﮔ ﻮﺷﻪا ي‪ ،‬ﺑﺎﻻ ي ﭘ ﺸ ﺖﺑﺎﻣ ﻲ ﭘﻨﻬﺎن ﻣ ﻲﺷ ﻮد و‬
‫ﻣ ﻮ جﻫﺎ را ﻣ ﻲﻓ ﺮ ﺳﺘﺪ و ﻣ ﻮ جﻫﺎ رو ي ﻣ ﺮدﻣ ﻲ ﻛﻪ او را ﺗﻌﻘﯿ ﺐ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﺄﺛﯿ ﺮ‬
‫ﻜ ﻲ از آﻧﻬﺎ ﺳ ﺮ ش راﺑﺎﻻ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و د ر ﺳ ﺖ ﻃ ﺮ ف را د ر ﻣﺤ ﻞ‬ ‫ﻣ ﻲ ﮔﺬا رد ﯾ‬
‫ﻜﻪ ﻛ ﺴ ﻲﺑﺘ ﻮاﻧﺪ ﺟﺎ ي او‬ ‫ﻟ ﻲ ﻛﻪﺑﻄ ﻮ ر ﻃﺒﯿﻌ ﻲ اﺣﺘﻤﺎل اﯾﻨ‬ ‫اﺧﺘﻔﺎ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﺪ‪ ،‬د رﺣﺎ‬
‫را ﺗ ﺸ ﺨﯿ ﺺ ﺑﺪﻫﺪ ﺧﯿﻠ ﻲ ﻧﺎد ر ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﮔﺎﻫ ﮕﺎﻫ ﻲ د ر ﺧﯿﺎﺑﺎن ﺣ ﺮﻛ ﺖ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﯿﺪ ﯾ ﻚ رﻓﯿﻖ ﻗﺪﯾﻤ ﻲ را ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ و ﻧﻤ ﻲﺧ ﻮاﻫﯿﺪ ﻛﻪ اوﺷﻤﺎ راﺑﺒﯿﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻜ ﺮﻫﺎ‬ ‫ﻜﻪ اﯾﻦ ﻓ‬ ‫ﻜﻨﺪ ﻣ ﺮاﺑﺒﯿﻨﺪ‪،‬ﺑﻪ ﻣﺤ ﺾ اﯾﻨ‬ ‫ﻣ ﻀﻄ ﺮ ب ﻫ ﺴﺘﯿﺪ‪،‬ﻧ ﮕ ﺮان ﻫ ﺴﺘﯿﺪﻧ‬
‫را ﻣ ﻲﻛﻨﯿﺪ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ ﻃ ﺮ ف د ر ﺳ ﺖﺑ ﺮﻣ ﻲ ﮔ ﺮدد ﺗ ﻮ ي ﭼ ﺸﻢﺷﻤﺎﻧ ﮕﺎه ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻜﻪ دا رﯾﺪ ﻣ ﻮ ج ﻣ ﻲﻓ ﺮ ﺳﺘﯿﺪ و اﯾﻦ ﻣ ﻮ جﻫﺎ ﺳ ﺖ ﻛﻪ رو ي‬ ‫ﭼ ﺮا؟ ﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ﻜﺮ‬ ‫ً ﻓ‬‫ﻟ ﻲ ﻛﻪ ا ﮔ ﺮ ﻋﺎد ي ﻣ ﻲ رﻓﺘﯿﺪ و ا ﺻﻼ‬ ‫ﻃ ﺮﻓﺘﺄﺛﯿ ﺮ ﻣ ﻲ ﮔﺬا رد‪ ،‬د ر ﺣﺎ‬
‫ﻧﻤ ﻲﻛ ﺮدﯾﺪ ﻣﺤﺎلﺑ ﻮد ﻛﻪ اوﺑ ﺸﻤﺎﻧ ﮕﺎه ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻨﻬﺎ ﺣﻘﺎﯾﻘ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ د ر ﺗﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲﺑﻄ ﻮ رو ﺿ ﻮحﻧ ﺸﺎن داده ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪.‬‬
‫ﻟ ﻮژ ي‬ ‫ﻜﻨ ﻮ‬‫ﻟﺒﺘﻪ ﻣﻦﻧﻤ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﻓﻠ ﺴﻔﻪ و ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﻓﯿﺰﯾ ﻚ و اﯾﻦ ﺗ‬ ‫ا‬
‫ﻟ ﻲ اﯾﻨﻬﺎ ﯾ ﻚ ﻣﻘﺪا ر از ﺗﺤﻠﯿ ﻞﻫﺎ ي ﻋﻠﻤ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ د رﺑﺎ ره‬ ‫راﺑﯿﺎن ﻛﻨﻢ و‬
‫ﻟ ﻲﺑﺎز اﯾﻦ ﻣ ﺴﺌﻠﻪا ي را ﻛﻪ دارمﺑ ﺮا يﺷﻤﺎﺑﯿﺎن‬ ‫ﺗﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲ اﻧﺠﺎم ﻣ ﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬و‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ﯾ ﻚ ﻣ ﺴﺌﻠﻪ ﻋﻠﻤ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻣ ﺴﺌﻠﻪا ي ا ﺳ ﺖ ﻗﺎﺑ ﻞ ﻗﺒ ﻮل ﻋﻠﻢ ﺗﺠ ﺮﺑ ﻲ ا ﺳ ﺖ‬
‫ﯾﻌﻨ ﻲ آن ﭼﯿﺰ ي را ﻣﻦ ﻣ ﻲﺗﺎﻧﻢﺑ ﺸﻤﺎ ﻣﻨﺘﻘ ﻞ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ د ر ﺣﺎل ﺣﺎ ﺿ ﺮﺑﻪ آن‬
‫ﻟ ﻲ ﻛ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻛﻪ ﺗﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ از آﯾﻨﺪه ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﻨﺪ ﺧﺒ ﺮ دﻫﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻋﻠﻢ دارم‪ .‬و‬
‫ا ﺻ ﻞ ﻣ ﺴﺌﻠﻪ اﯾﻨﺠﺎ ﺳ ﺖ ﻛﻪ از آﯾﻨﺪه ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﻨﺪ ﺧﺒ ﺮﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺎ ر ي ﻛﻪ‬
‫ﻜﻨﻨﺪ اﯾﻦ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎ ت ﻗﻠ ﺐ ﺷﻤﺎ را ﺑﯿ ﺮون ﺑﯿﺎو رﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﻨﺪ ﺑ‬
‫ﻟ ﻲ ﻛﻪ ﻣ ﻮ ج ﻣﻐﺰ اﯾﻨﻬﺎﺑﺎ‬ ‫ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ راﺑﻄﻪﺑﺎﺷﻤﺎﺑ ﺮﻗ ﺮا ر ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬د ر ﺣﺎ‬
‫ﻣ ﻮ ج ﻣﻐﺰﺷﻤﺎﻫﻤﺎﻫﻨ ﮓ ﻣ ﻲﺷ ﻮدآن اﻃﻼﻋﺎﺗ ﻲ ﻛﻪ د ر ﻣﻐﺰﺷﻤﺎ ﻣ ﻲ ﮔﺬ ردﺑﻪ‬
‫ً د ر ﻫﻤﯿﻦﻧﻤ ﻮﻧﻪﻫﺎ ي‬ ‫او ﻣﻨﺘﻘ ﻞ ﻣ ﻲﺷ ﻮد وﺑ ﺲ‪ ،‬ازآﯾﻨﺪه ﺧﺒ ﺮﻧﻤ ﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ‬
‫ﺗﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲ‪ ،‬ﺷ ﺨ ﺼ ﻲ د ر اﯾﻨﺠﺎ اﯾ ﺴﺘﺎدهﺑﻪ ﻃ ﺮ ف ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻛﻪ ﺗ ﻮ ا ﺳﻤ ﺖ را‬
‫ﺑﻨ ﻮﯾ ﺲ‪ ،‬او ﻫﻢ د ر ﻓﺎ ﺻﻠﻪ ﺧﯿﻠ ﻲ دو ر ﺗﺎزه ﺟﻠ ﻮ ي د ﺳﺘ ﺶ را ﮔ ﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﻛ ﺴ ﻲ‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ‬
‫ً‬ ‫ﻧﻤ ﻲﺑﯿﻨﺪ‪،‬ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ا ﺳﻤ ﺶ را ﻣ ﻲﻧ ﻮﯾ ﺴﺪﺑﻪ اﯾﻦ ا ﺳﻢ ﻓ‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻣ ﻮ ج ﻣ ﻲﻓ ﺮ ﺳﺘﺪو‬ ‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪،‬ﭼﻦ ﻓ‬ ‫ﻣ ﻲﻧ ﻮﯾ ﺴﺪ ﺣ ﺴﻦ د رﺑﺎ ره ﺣ ﺴﻦ ﻓ‬
‫ﭼ ﻮن ﻣ ﻮ ج ﻣ ﻲﻓ ﺮ ﺳﺘﺪ ﻃ ﺮﻓ ﻲ ﻛﻪ اﯾﻨﺠﺎ اﯾ ﺴﺘﺎده ﻣ ﻮ ج را ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮد و ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ‬
‫ﻛﻪ ﺗ ﻮﻧ ﻮﺷﺘ ﻲ ﺣ ﺴﻦ و ا ﺳﻤ ﺖ ﺣ ﺴﻦ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ا ﮔ ﺮ ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧ ﺴ ﺖ ﻛﻪ ﺣ ﺴﻦﺑﻨ ﻮﯾ ﺴﺪ‬
‫ﻟﻲ‬ ‫ﻜﻨﺪ اﯾﻦ ﻃ ﺮ ف ﻣ ﻲ ﮔﻔ ﺖ ﺣ ﺴﯿﻦ ﭼ ﻮن ﻛﺎﻏﺬ راﻧﻤ ﻲﺑﯿﻨﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﻜ ﺮﺑ‬ ‫و ﺣ ﺴﯿﻦ ﻓ‬
‫ﺗ ﺸﻌ ﺸﻌﺎ ت ﻣﻐﺰ ي ﻃ ﺮ ف را د ر ك ﻣ ﻲﻛﻨﺪو ﻣ ﻲﻓﻬﻤﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ اﯾﻦ ﻋﻤ ﻞ زﯾﺎد‬
‫ﻣﻬﻤ ﻲﻧﯿ ﺴ ﺖ و ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢﺑ ﮕ ﻮﯾﻢ ﻛﻪ اﯾﻦ ﯾ ﻚ اﻣ ﺮ ﻋﻠﻤ ﻲ ا ﺳ ﺖ وﺑﺎ ﻋﻠﻢ وﺑﺎ‬

‫‪٢٩‬‬
‫ﻟ ﻮژ ي ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﯿﻢ ﺗ ﻮﺟﯿﻪ ﻛﻨﯿﻢ و ﻗﺎﺑ ﻞ ﻗﺒ ﻮل ﻣﺎ ا ﺳ ﺖ و ﻗﺎﺑ ﻞ ﻗﺒ ﻮل‬
‫ﻜ ﮕﻨ ﻮ‬‫ﺗ‬
‫ﻋﻠﻤﺎ ﺳ ﺖ‪.‬‬

‫ﺎرﺗﺒﺎ ط رو ﺣﻲ‬

‫ﺎﻣﺎ ﻗﻤ ﺴ ﺖ ﺳﻮم‪ ،‬ا رﺗﺒﺎط روﺣﺎﻧ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑﺎ دو ﻗ ﺴﻤ ﺖ اول و دوم‬

‫اﺧﺘﻼ ف ﻓﺎﺣ ﺸ ﻲ دا رد‪ .‬ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢﺑ ﮕ ﻮﯾﻢ ﻛﻪ ﻋﻠﻢ ﻣﺎ اﯾﻦ دو ﻣﺒﺤ ﺚ ﮔﺬﺗﻪ را‬
‫ﻟ ﻲﺑﺎﺗﻤﺎم اﯾﻦ‬ ‫د ر ك ﻛ ﺮده و ﻣ ﻲﻓﻬﻤﺪ‪،‬ﺣﺘ ﻲ ﺗﺤﻠﯿ ﻞ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و‬
‫ﻟ ﻮژ يﻗﺎﺑ ﻞ ﺗ ﻮﺟﯿﻪ‬ ‫ﻜﻨ ﻮ‬‫اﺣ ﻮال ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ يوﺟ ﻮد دا رد ﻛﻪﺑﺎ اﯾﻦ ﻋﻠﻢو ﺗ‬
‫ﻟ ﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬و ﻣﻦﺑ ﺮا ي‬ ‫ﻜﻪ ﻋﺎﻣ ﻞ و ﭘﺎ راﻣﺘ ﺮ دﯾ ﮕ ﺮ ي د رآن دﺧﺎ‬ ‫ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﻣ ﮕ ﺮ اﯾﻨ‬
‫ﻜﻪ اﯾﻦ روﺷﻦﺑ ﺸ ﻮد ﯾ ﻚﻧﻤ ﻮﻧﻪ راﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ذﻛ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ﺗﺎ ﻣ ﺸ ﺨ ﺺﺷ ﻮد‬ ‫اﯾﻨ‬
‫ﻛﻪ اﯾﻦ ا رﺗﺒﺎطﻧ ﻮع ﺳﻮم ازﻧ ﻮع ا رﺗﺒﺎط دﯾ ﮕ ﺮ ي ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻜ ﻲ از‬ ‫اﯾﻦ دا ﺳﺘﺎن‪ ،‬دا ﺳﺘﺎﻧ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ د ر ﻫﻠﻨﺪ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﯾ‬
‫ﻟﻬﺎم ﻗ ﺮا ر ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮد را‬ ‫ﻜ ﻲ از اﯾﻦ ﻛ ﺴﺎﻧ ﻲ را ﻛﻪ ﻣ ﻮ رد ا‬ ‫اﯾﻦ ﻣﺪﯾﻮمﻫﺎ‪ ،‬ﯾ‬
‫ﻜﻨﻨﺪ و ﻋﺪها ي از داﻧ ﺸﻤﻨﺪان داﻧ ﺸ ﮕﺎﻫﻮ‬ ‫آو ردﻧﺪ ﺗﺎ او را آزﻣﺎﯾ ﺶ ﺑ‬
‫رواﻧ ﺸﻨﺎ ﺳﺎنﺑﺎ ﺗﻤﺎم و ﺳﺎﯾ ﻞ ﻋﻠﻤ ﻲ ﻣ ﻲﺧ ﻮا ﺳﺘﻨﺪ او را ﻣ ﻮ رد ﺗﺠ ﺮﺑﻪ ﻗ ﺮا ر‬
‫ﻟﻦ ﺳﯿﻨﻤﺎﺋ ﻲﺑ ﻮد‪،‬‬ ‫ﺑﺪﻫﻨﺪ وﺑﺒﯿﻨﻨﺪ ﭼﻄ ﻮ ر ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ از آﯾﻨﺪه ﺧﺒ ﺮﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﺳﺎ‬
‫ﻟ ﻲﺑ ﻮد‬ ‫ﻟﻦ ﺧﺎ‬ ‫ﻟﻦآو ردﻧﺪ‪ ،‬و ﺳﺎ‬ ‫ﻟﻦ‪ ،‬اﯾﻦ ﻣ ﺮد را ﺻﺒﺢﺑﻪ ﺳﺎ‬ ‫ً ﻣﺜ ﻞ اﯾﻦ ﺳﺎ‬‫ﺗﻘ ﺮﯾﺒﺎ‬
‫ﻟ ﻲ را‬ ‫ﻟ ﻲ )ﯾ ﻚ ﺻﻨﺪ‬ ‫ً د ر اﯾﻦ ﺻﻨﺪ‬ ‫و داﻧ ﺸﻤﻨﺪان از اﯾﻦ آدم ﭘ ﺮ ﺳﯿﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺜﻼ‬
‫ﻣ ﺸ ﺨ ﺺ ﻛ ﺮدﻧﺪ(‪،‬ﺑ ﮕ ﻮﺑﺒﯿﻨﻢ ﻛﻪ اﻣ ﺸ ﺐ ﭼﻪ ﻛ ﺴ ﻲ ﺧ ﻮاﻫﺪﻧ ﺸ ﺴ ﺖ؟ اﯾﻦ ﻣﺪﯾﻮم‪،‬‬
‫ﻜﺎﺷﻔﻪ ﻓ ﺮو‬ ‫ﻟ ﺖﻣ‬ ‫ﻜﻨﺪ ﺧ ﻮد ش را د ر ﺣﺎ‬ ‫اﯾﻦآدﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮا ﺳ ﺖ ﭘﯿ ﺸ ﮕ ﻮﯾ ﻲﺑ‬
‫ﺑ ﺮد وﺑﻌﺪ از ﻓ ﺸﺎ ر ﻣﻐﺰ ي و ﺧﻼ ﺻﻪ ﻋ ﺮق ﻛ ﺮدن و ﻏﯿ ﺮه ﮔﻔ ﺖ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﻢ ﻛﻪ‬
‫د ر اﯾﻦ ﺟﺎ اﻣ ﺸ ﺐ زﻧ ﻲ ﺧ ﻮاﻫﺪآﻣﺪﺑﺎ اﯾﻦ ﻣ ﺸ ﺨ ﺼﺎ ت و ﻣ ﺸ ﺨ ﺼﺎ ت زن را‬
‫ﺑﯿﺎن ﻛ ﺮد‪ .‬ﺳﻨ ﺶ‪،‬ﻟﺒﺎ ﺳ ﺶ‪ ،‬رﻧ ﮓﻟﺒﺎ ﺳ ﺶ‪ ،‬ﻣ ﻮﻫﺎﯾ ﺶ‪ ،‬ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ زن راﺑﯿﺎن‬
‫ﻛ ﺮد‪.‬ﺑﻌﺪ از او ﭘ ﺮ ﺳﯿﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺧ ﻮ ب اﻻن او را دﻧﺒﺎل ﻛﻦ ﺗﺎ ﺧﺎﻧﻪ ﺗﺎ ﺧﺎﻧﻪ او‬
‫ﻜﺎﺷﻔﻪ ﻓ ﺮوﺑ ﺮد و ﮔﻔ ﺖ از ﻓﻼن د ر‬ ‫ﻟ ﺖﻣ‬ ‫راﺑﻔﻬﻤ ﻲ‪،‬ﺑﺎز ﺧ ﻮد ش راﺑﻪ ﺣﺎ‬
‫ﺧﺎ ر جﺷﺪ‪ ،‬از ﻓﻼن راه‪،‬از ﻓﻼن ﺧﯿﺎﺑﺎن‪ ،‬از ﻓﻼن ﻃ ﺮ ف‪ ،‬ﺗﻤﺎم آد ر س را‬
‫ّﻦ ﻛ ﺮد‪ ،‬رﻓ ﺖ و رﻓ ﺖ ﺗﺎﺑﻪ ﻓﻼن ﺧﺎﻧﻪ ر ﺳﯿﺪ و زﻧ ﮓ د ر و ﺣﺘ ﻲﺷﻤﺎ ره‬ ‫ﻣﻌﯿ‬
‫ﺧﺎﻧﻪ راﺑﯿﺎن ﻛ ﺮد‪،‬ﺑﻌﺪ رﻓ ﺖ داﺧ ﻞ ﺧﺎﻧﻪﺷﺪ‪ .‬از او ﻣ ﻲ ﺧ ﻮاﻫﻨﺪ ﻛﻪ داﺧ ﻞ‬
‫ﻟ ﻲ ﻗﺪ ر ت او ﯾﺎ ر يﻧﻤ ﻲﻛﻨﺪ ﯾﻌﻨ ﻲ‬ ‫ﺧﺎﻧﻪﺷ ﻮد وﺑﻔﻬﻤﺪ ﻛﻪ داﺧ ﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﭼﯿ ﺴ ﺖ و‬
‫ﻜﺎﺷﻔﻪ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ وﺑ ﺨ ﻮد ش ﻓ ﺸﺎ ر ﻣ ﻲآو رد دﯾ ﮕ ﺮ ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ‬ ‫ﻫ ﺮﭼﻘﺪ ر ﻣ‬
‫ﻗﺪ ر ت ﭘﯿ ﺸ ﮕ ﻮﯾ ﻲ او ﻓﻘﻂ ﺗﺎ اﯾﻨﺠﺎﺑ ﻮده وﺑ ﺲ‪ .‬اﯾﻦﺑﺎﺑﺎ ب را ﺗﺤ ﺖ ﻧﻈ ﺮ ش‬
‫ﻣ ﻲﮔﯿﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺒﺎداﺑﺎ ﻛ ﺴ ﻲ ﺗﻤﺎمﺑ ﮕﯿ ﺮد‪،‬ﺷ ﺐ ﻣ ﻲﺷ ﻮد و اﯾﻦ داﻧ ﺸﻤﻨﺪانﻫﻢ د ر‬
‫‪٣٠‬‬
‫ﻜﻪﺑﻪ ﻛ ﺴ ﻲﺑ ﮕ ﻮﯾﻨﺪ ﺗﺎﺑﺒﯿﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ‬ ‫ﮔ ﻮﺷﻪ و ﻛﻨﺎ ر ﭘﻨﻬﺎنﺷﺪهﺑ ﻮدﻧﺪﺑﺪونآﻧ‬
‫اﺗﻔﺎﻗ ﻲ ﺧ ﻮاﻫﺪ اﻓﺘﺎد‪.‬ﺑﻌﺪ ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪﺷ ﺐ ﻣ ﻲﺷ ﻮد و ﻣﻠ ﺖ ﻣ ﻲآﯾﻨﺪ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﻨﺪ‬
‫ﻜﻪ ﺳﯿﻨﻤﺎ‬ ‫ﻟ ﻲﻧ ﺸ ﺴ ﺖ‪،‬ﺑﻌﺪ ازآﻧ‬ ‫زﻧ ﻲﺑﺎﻫﻤﺎن ﻣ ﺸ ﺨ ﺼﺎ تآﻣﺪ و د رﻫﻤﺎن ﺻﻨﺪ‬
‫ﻜﻪﺑﺎ او ﺣ ﺮ فﺑﺰﻧﻨﺪ‬ ‫ﺗﻤﺎم ﻣ ﻲﺷ ﻮد ﻣ ﻲﺑﯿﻨﻨﺪ ﻛﻪ زن راه اﻓﺘﺎد وﺑﺪون آﻧ‬
‫ﺗﻌﻘﯿﺒ ﺶ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﻨﺪ ﻋﯿﻦ ﻫﻤﺎن ﻛﺎ رﻫﺎﺋ ﻲ را ﻛﻪ او ﺗ ﺸ ﺮﯾﺢ ﻛ ﺮدهﺑ ﻮد‬
‫اداﻣﻪ داد و رﻓ ﺖ و رﻓ ﺖ و رﻓ ﺖ ﺗﺎﺑﺎﻻﺧ ﺮهﺑﻪ ﭼﻨﺎن ﺧﺎﻧﻪا يﺑﺎ ﭼﻨﺎن‬
‫ﻧﻤ ﺮها يﺑﺎ ﭼﻨﺎن ﻋﻼﻣﺘ ﻲ ر ﺳﯿﺪوو ا رد ﺧﺎﻧﻪﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻜﻠ ﻲ‬ ‫ﻟ ﻲ را ﻛﻪ اﻻن زدمﺑﺎ ﺗﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲ و ﻫﯿﭙﻨ ﻮﺗﯿﺰمﺑ‬ ‫ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ اﯾﻦ ﻣﺜﺎ‬
‫ﻣﺘﻔﺎو ت ا ﺳ ﺖ‪،‬ﭼ ﻮن ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر ﻛﻪ د ر ﻣ ﻮ رد ﺗﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲ ﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬ﺗﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲ از‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗ ﻲ ﺳ ﺨﻦ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻛﻪ د ر ﺣﺎل ﺣﺎ ﺿ ﺮ د ر ﻗﻠ ﺐﺷﻤﺎ وﺟ ﻮد دا رد‪ ،‬و‬
‫اﯾﻦﺷﻤﺎﻫ ﺴﺘﯿﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎ ت راﺑﻪ رﻗﯿ ﺐ ﻣ ﻲدﻫﯿﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﯾﻦ ﻣ ﻮ رد ي ﻛﻪ‬
‫ﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدم د رﺑﺎ رهآﯾﻨﺪه ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻛﻪ د ر رو ي ﻣﻐﺰﻫﯿ ﭻ ﻛ ﺴ ﻲو د رﻫﯿ ﭻ ﻛﺘﺎﺑ ﻲ‬
‫و د ر ﻫﯿ ﭻﻟ ﻮﺣ ﻲ ﻫﻨ ﻮزﻧﯿﺎﻣﺪه ا ﺳ ﺖ و ازآ’ﻧﺪه ﺧﺒ ﺮ ﻣ ﻲدﻫﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣﻨﺒﻊ‬
‫ﻜﺎﺷﻔﻪﺑﺎﯾﺪﻧ ﻮع دﯾ ﮕ ﺮ يﺑﺎﺷﺪ و اﯾﻦﻧ ﻮعﺑﺠﺰ راﺑﻄﻪﺑﺎ روح وﺑﺎ‬ ‫اﯾﻦﻧ ﻮع ﻣ‬
‫ﻋﻠﻢ ﻣﻄﻠﻖﻫﯿ ﭻ ﺗﻔ ﺴﯿ ﺮ دﯾ ﮕ ﺮ يﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻜ ﻲ از ﻫﻤﯿﻦ ﻣﺪﯾﻮمﻫﺎ د ر ﻓ ﺮاﻧ ﺴﻪ ﺳﺆال و ﺟ ﻮا ب ﻣ ﻲﻛ ﺮدﻧﺪ و‬ ‫از ﯾ‬
‫اﯾﻦ ﻣﺪﯾﻮم د ر داﺧ ﻞ ﯾ ﻚ ﻛ ﺮﯾ ﺴﺘﺎلﻧ ﮕﺎه ﻣ ﻲﻛ ﺮد )ﺑﻌ ﻀ ﻲ از اﯾﻨﻬﺎ د ر داﺧ ﻞ‬
‫ﻜﺒﺎ ره ﻣ ﻲﺑﯿﻨﺪ ﻛﻪ ﯾ ﻚ ﻛ ﺸﺘ ﻲ‬ ‫ﻛ ﺮﯾ ﺴﺘﺎلﻧ ﮕﺎه ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ و آﯾﻨﺪه را ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ(‪ ،‬ﯾ‬
‫ّ ﺖ ﻛ ﺸﺘ ﻲ‪،‬‬‫د ر داﺧ ﻞ اﻗﯿﺎﻧ ﻮ س د ر ﺣﺎل ﺳ ﻮﺧﺘﻦ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬از او د رﺑﺎ ره ﻇ ﺮﻓﯿﺘ‬
‫ﻃ ﻮل ﻛ ﺸﺘ ﻲ‪ ،‬ﻋ ﺮ ض ﻛ ﺸﺘ ﻲ ﻣ ﻲﭘ ﺮ ﺳﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﻼ ﺻﻪ ﻫﻤﻪ اﯾﻨﻬﺎ را ﺷ ﺮح‬
‫ﻣ ﻲدﻫﺪو ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻛﻪ ﻣ ﺮدم ﺧ ﻮدﺷﺎن راﺑﻪ د رﯾﺎ ﭘ ﺮﺗﺎ ب ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪو ﻛ ﺸﺘ ﻲ د ر‬
‫ﺣﺎل ﺳ ﻮﺧﺘﻦ ا ﺳ ﺖ و ﻣﻨﺤ ﺮ فﺷﺪه وﻧﺰدﯾ ﻚ ا ﺳ ﺖ ﻏ ﺮقﺷ ﻮد‪ ،‬وﺑﻌﺪ ا ﺳﻢ‬
‫ﻛ ﺸﺘ ﻲ را از او ﻣ ﻲﭘ ﺮ ﺳﻨﺪ‪ ،‬او دﻗ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و ا ﺳﻢ ﻛ ﺸﺘ ﻲ را از رو ي‬
‫ً »ﻣ ﻮ رﯾ ﺲ«‪،‬‬ ‫ﻧ ﻮﺷﺘﻪا ي ﻛﻪﺑ ﺮ رو ي ﻛ ﺸﺘ ﻲ ا ﺳ ﺖﺑ ﺮا ي آﻧﻬﺎ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻼ‬
‫ﯾ ﻚ ﻫﻤﭽﮋﻧﯿﻦ ا ﺳﻤ ﻲ راﺑ ﺮ رو ي ﻛ ﺸﺘ ﻲ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ اﯾﻨﻬﺎ را ﯾﺎدداﺷ ﺖ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻣ ﻲ ﮔﺬ رد‪ ،‬ﯾ ﻚﻫﻔﺘﻪ ﯾﺎ ده روز ﻣ ﻲ ﮔﺬ رد وﺑﻌﺪ د ر اﻗﯿﺎﻧ ﻮ س اﻃﻠ ﺲ‬
‫ﯾ ﻚ ﻛ ﺸﺘ ﻲﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻣ ﺸ ﺨ ﺼﺎ ت آﺗ ﺶ ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮد‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﯾ ﻚ ﻫﻔﺘﻪﺑﻬﮋﻋﺪ ﯾ ﻚ‬
‫ﻛ ﺸﺘ ﻲ آﺗ ﺶ ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮد و ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪﺑ ﺮ ر ﺳ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﻨﺪ دا را ي ﻫﻤﺎن‬
‫ﻣ ﺸ ﺨ ﺼﺎ ت ا ﺳ ﺖ و ﺣﺘ ﻲ ا ﺳﻤ ﻲ را ﻛﻪﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدهﺑ ﻮدﻫﻤﺎن ا ﺳﻢﺑ ﻮدﺑﺠﺰ ﯾ ﻚ‬
‫اﺷﺘﺒﺎه ﻛ ﻮﭼ ﻚ وآن اﺷﺘﺒﺎه اﯾﻦﺑ ﻮد ﻛﻪﺑﻪ ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪآن راﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدهﺑ ﻮد‬
‫ﻜﻨﺪ ﻛﻪ »ان« ﺧ ﻮاﻧﺪﺑ ﻮد‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﯾ ﻚ ﺣ ﺮ ف را ﻛﻪ‬ ‫ﯾ ﻚ ﺟﺎ »ام«ﺑﺎﯾﺪﺑﯿﺎنﺑ‬
‫»ام«ﺑ ﻮد اﯾﻦﺷ ﺨ ﺺ »ان« ﺗﻠﻔ ﻆ ﻛ ﺮدهﺑ ﻮد‪.‬ﺑﻌﺪ اﯾﻦ داﻧ ﺸﻤﻨﺪان ﻣ ﻲ روﻧﺪ و‬
‫ﻜ ﺲﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ از اﯾﻦ ﻛ ﺸﺘ ﻲﺑ ﺮداﺷﺘﻪﺑ ﻮدﻧﺪ‬ ‫ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ وﺑﻪ آﺧ ﺮﯾﻦ ﻋ‬
‫‪٣١‬‬
‫ﺗ ﻮﺟﻪ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻣ ﻲﺑﯿﻨﻨﺪ ﻗ ﺴﻤﺘ ﻲ از »ام« ﻣﺤ ﻮﺷﺪهﺑ ﻮد و د ر ﺳ ﺖ ﺧ ﻮاﻧﺪه‬
‫ﻧﻤ ﻲﺷﺪ‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ د رآنﻟﺤﻈﻪا ي ﻛﻪ اﯾﻦآدم ا ﺳﻢ ﻛ ﺸﺘ ﻲ را ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻧﺪه اﯾﻦ‬
‫ً »ان« ﺧ ﻮاﻧﺪه ﻣ ﻲﺷﺪه و اﺷﺘﺒﺎﻫ ﻲ را ﻛﻪ ﻛ ﺮده اﺷﺘﺒﺎه ﻣﻨﻄﻘ ﻲ‬ ‫»ام« ﺗﻘ ﺮﯾﺒﺎ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ د ر ﺳ ﺖ ﺧ ﻮاﻧﺪه ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﭘ ﺲ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻗﺎد ر ا ﺳ ﺖ ﯾ ﻚ واﻗﻌﯿﺘ ﻲ را ﻛﻪ ﯾ ﻚ ﻫﻔﺘﻪﺑﻌﺪ‬
‫اﺗﻔﺎق ﻣ ﻲاﻓﺘﺪﺑﺒﯿﻨﺪ وﺑﺪﻗ ﺖﺑ ﮕ ﻮﯾﺪ و ﭘﯿ ﺸﺒﯿﻨ ﻲ ﻛﻨﺪ و اﯾﻦ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢﺑﺎ‬
‫ﺗﺘﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲ ﻓ ﺮق دا رد‪،‬ﺑﺎ ﻫﯿﭙﻨ ﻮﺗﯿﺰم ﻓ ﺮق دا رد‪،‬ﺑﺎ اﯾﻦ رواﺑﻂ اﺧﺘﻼ ف ﻛﻠ ﻲ‬
‫دا رد‪.‬ﻧﺎﺑ ﺮاﯾﻦﺑﺎﯾﺪ ﯾ ﻚ ﻣﻨﺒﻊ دﯾ ﮕ ﺮ ي داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪآن ﻣﻨﺒﻊ دﯾ ﮕ ﺮ ﻓﻘﻂو ﻓﻘﻂ‬
‫روح ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﻋﺎﻣ ﻞ دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻛﻪ اﯾﻦ ﻋﺎﻣ ﻞﺑﺎ ﻋﻘ ﻞ ﻣﻄﻠﻖ ﯾﺎ ﻋﻠﻢ‬
‫ﻜﻨﺪ‪ ،‬ا ﮔ ﺮ اﯾﻦ ا رﺗﺒﺎطﺑ ﺮﻗ ﺮا رﺷﺪ آﻧﭽﻨﺎن ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻄﻠﻖﺑﺘ ﻮاﻧﺪ ا رﺗﺒﺎطﺑ ﺮﻗ ﺮا رﺑ‬
‫ُﻌﺪ‬‫ﻜ ﺴﺎن ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﭼ ﻮن روح‪ ،‬ﭼ ﻮن ﺧﺪا ازﺑ‬ ‫ﮔﻔﺘﻢ ﮔﺬﺷﺘﻪ و آﯾﻨﺪهﺑ ﺮا ي او ﯾ‬
‫ﻜ ﺴﺎن ا ﺳ ﺖ و‬ ‫ﻜﺎن ﺧﺎ ر ج ا ﺳ ﺖ‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦآﯾﻨﺪه و ﮔﺬﺷﺘﻪﺑ ﺮا ي او ﯾ‬ ‫زﻣﺎن و ﻣ‬
‫ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ اﯾﻦ ﺣﻘﺎﯾﻖ راﺑ ﮕ ﻮﯾﺪوﺑﻪآنﺑ ﺮ ﺳﺪ‪.‬‬

‫ﻜﻮت‬
‫ﻓﻠ ﺴﻔﻪﺳ‬

‫ﻜﻲ‬ ‫ﻜ ﻲ ﻗ ﻀﯿﻪ ﺧ ﻮا ب و ﯾ‬ ‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﺑﺎ دو ﺣﻘﯿﻘ ﺖ ﻣﻠﻤ ﻮ س ﺣﯿﺎ ت ‪-‬ﯾ‬

‫ﻗ ﻀﯿﻪ ﺗﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲ‪-‬ﺑﻪ اﯾﻦﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣ ﻲ ر ﺳﯿﻢ ﻛﻪﺑ ﺮا ﺳﺎ س اﯾﻦ ﺗﻘ ﺴﯿﻢﺑﻨﺪ ي ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ‪،‬‬
‫كﻧ ﻮع ﺳ ﻮﻣ ﻲ وﺟ ﻮد دا رد ﻛﻪﺑﻪ ﻫﯿ ﭻوﺟﻪ ﻗﺎﺑ ﻞ ﺗﻔ ﺴﯿ ﺮ و ﺗ ﻮﺟﯿﻪﻧﯿ ﺴ ﺖ ﺟﺰ‬
‫ّ ﻲ ﺧﺪاو اﻣ ﺮﯾ ﺴ ﺖ از ﺟﺎﻧ ﺐ ﺧﺪا‪.‬‬ ‫ﺑ ﻮ ﺳﯿﻠﻪ روح‪ ،‬ﻛﻪ روح ﺗﺠﻠ‬
‫ﻜﻨﻢ‬ ‫ﻟ ﺖ راﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ﺗﻤﺎمﺑ‬ ‫ﻜﻪ اﯾﻦﺑﺤ ﺚﻧﻔ ﺲ را و اﯾﻦ ﺣﺎ‬ ‫ﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ﻜﻪ از‬ ‫ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ ﯾ ﻚ ﺣﻘﯿﻘ ﺖ دﯾ ﮕ ﺮ را د ر ﻣ ﻮ رد ﺧ ﻮا بﺑ ﮕ ﻮﯾﻢ‪.‬ﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ﻗ ﺴﻤ ﺖ اول ﺧ ﻮا بﺑﻪ ﻗ ﺴﻤ ﺖ دومﺑ ﺮوﯾﺪﺑﺎﯾﺪآن اﺣ ﺴﺎ ﺳﺎ ت وآن ا رﺗﺒﺎﻃﺎ ت‬
‫ﻜﻨﯿﺪ ﺗﺎﺑﺘ ﻮاﻧﯿﺪﺑﻪ دوﻣ ﻲﺑ ﺮ ﺳﯿﺪ‪ .‬د ر ﻣ ﻮ رد ﺧ ﻮا ب ﺧﯿﻠ ﻲوا ﺿﺢ‬ ‫ﻗﺒﻠ ﻲ راﻗﻄﻊﺑ‬
‫ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺷﻤﺎ ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲﺑﻪ ﻗ ﺴﻤ ﺖ دوم ﻣ ﻲ ر ﺳﯿﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻋ ﻀﻼ تﺷﻤﺎ و‬
‫ﻜ ﻮ ت ر ﺳﯿﺪه‬ ‫ﺟ ﺴﻢﺷﻤﺎﺑﻪ ﺧ ﻮا ب ﻣﻄﻠﻖ ﻓ ﺮو رﻓﺘﻪﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪﺑﻪ ﺳ‬
‫ّ كﻧﻔ ﺴ ﻲ‬ ‫ﻜ ﻮ ت ﺟ ﺴﻤ ﻲﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ﺣﺎ ﺻ ﻞﺷﺪ‪ ،‬آن ﺗﺤ ﺮ‬ ‫ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﺳ‬
‫ﻟ ﺖﺑ ﺮا ي ﻗ ﺴﻤ ﺖ دومﺑﻪ ﺳﻮم وﺟ ﻮد دا رد‪.‬‬ ‫ﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآﯾﺪ‪ .‬ﻋﯿﻦ ﻫﻤﯿﻦ ﺣﺎ‬
‫ﻜ ﻮ ت ﻓ ﺮو رﻓ ﺖ ﻗ ﺴﻤ ﺖ ﺳﻮمﺷ ﻮ رعﺑﻪ‬ ‫ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻗ ﺴﻤ ﺖﻧﻔ ﺴ ﻲﺷﻤﺎﺑﻪ ﺳ‬
‫ﻜ ﻮ ت ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﺪ يﻫﺎﺑﻪ‬ ‫ﺗﺤ ﺮ ك ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬و اﯾﻦ را د ر ﻓﻠ ﺴﻔﻪ‪ ،‬ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﺳ‬
‫ﻜﺎﺗ ﺐ ﻣ ﺨﺘﻠﻒ ﻫﻨﺪ ي وﺟ ﻮد دا رد ﻛﻪ ﺣﺘ ﻲ د ر ﻣﻌﺒﺪ ﻛﻪ‬ ‫آن ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣ‬
‫ﻜ ﻮ تﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨ ﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻜ ﻮ ت ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺳ‬ ‫ﻣ ﻲ روﻧﺪ د ر ﻣﻘﺎﺑ ﻞ ﻣ ﺮﺷﺪ ﺧ ﻮدﺷﺎن ﺳ‬
‫د ر ﻣ ﺮﺣﻠﻪ اول ﺟ ﺴﻢ ﺧ ﻮدﺷﺎن را از ﻛﺎ ر ﻣ ﻲاﻧﺪازﻧﺪ‪ .‬ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﺟ ﺴﻢ‬
‫‪٣٢‬‬
‫ﺧ ﻮدﺷﺎن را از ﻛﺎ ر اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪﺑﻤﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻧﻔ ﺲ آﻧﻬﺎﺑﺤ ﺮﻛ ﺖ د رﻣ ﻲآﯾﺪ‪ .‬د ر‬
‫ﻣ ﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ ﺣﺘ ﻲ ﻧﻔ ﺲ ﺧ ﻮدﺷﺎن را‪ ،‬ﺣﺘ ﻲ ﻋﻘ ﻞ ﺧ ﻮدﺷﺎن را از ﻛﺎ ر‬
‫ﻜﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣ ﻲاﻧﺪازﻧﺪ ﺗﺎ روحآﻧﻬﺎﺑﺘ ﻮاﻧﺪ ا رﺗﺒﺎطﺑ ﺮﻗ ﺮا رﺑ‬
‫ﻟ ﺖ ﻋﺎد يﺑ ﺮا ي ﻣ ﺮدﻣ ﻲ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻗﺪ ر تﻫﺎ را ﻧﺪا رﻧﺪﺑﻄ ﻮ ر‬ ‫د ر ﺣﺎ‬
‫ﻟ ﺖﻫﺎﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآﯾﺪ‪ ،‬ﭼ ﻮن د ر ﺧ ﻮا ب د ر ﻣ ﺮﺣﻠﻪ‬ ‫ﻃﺒﯿﻌ ﻲ د ر ﺧ ﻮا ب اﯾﻦ ﺣﺎ‬
‫اول ﺟ ﺴﻢ از ﻛﺎ ر ﻣ ﻲاﻓﺘﺪ و د ر ﻣ ﺮﺣﻠﻪ دوم ﻋﻘ ﻞ وﻧﻔ ﺲ از ﻛﺎ ر ﻣ ﻲاﻓﺘﺪ و‬
‫ّ ﻲﭘﯿﺪا ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﻧ ﺴﺎنﻫﺎﯾ ﻲ‬ ‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﺑﻄ ﻮ ر اﺗ ﻮﻣﺎﺗﯿ ﻚ ﻗ ﺴﻤ ﺖ ﺳﻮم ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ ﺗﺠﻠ‬
‫ﻟ ﺖﺑﯿﺪا ر يﻗﺎد رﻧﺪ ﻛﻪﻫ ﺮﻟﺤﻈﻪ ﻛﻪﺑ ﺨ ﻮاﻫﻨﺪ ﺟ ﺴﻢ ﺧ ﻮدﺷﺎن‬ ‫ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ د ر ﺣﺎ‬
‫ﻜ ﻮ ت(‪.‬‬‫را از ﻛﺎ ر ﺑﯿﺎﻧﺪازﻧﺪ ﯾﺎ ﻧﻔ ﺲ ﺧ ﻮدﺷﺎن را ﺳﺎﻛ ﺖ ﻛﻨﻨﺪ )ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﺳ‬
‫ﻟﻬﺎم ﯾﺎ اﺷ ﺮاق ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺌﻢ ﺣﺎ ﺻ ﻞ ﺧ ﻮاﻫﺪ‬ ‫ﻟ ﺖ ﺳﻮم ﻛﻪ ﻣﺎﺑﻪآن ا‬ ‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦآن ﺣﺎ‬
‫ﻜﻨﻨﺪ‬ ‫ﺷﺪ‪،‬وﻗﺎد ر ﺧ ﻮاﻫﻨﺪﺑ ﻮد ﻛﻪﺑﺎ ﺧﺪا يﺑﺰ ر گ ﯾﺎﺑﺎ روح ا رﺗﺒﺎطﺑ ﺮﻗ ﺮا رﺑ‬
‫ﻟﻬﺎم‪.‬‬ ‫و ﺣﻘﺎﯾﻘ ﻲ راﺑ ﺮا ي ﻣﺎﺑﺎز ﮔ ﻮ ﻛﻨﻨﺪ‪،‬و اﯾﻦ را ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ ا‬

‫ﺎﻟﻬﺎم واﺷ ﺮاق‬

‫ﻟﻬﺎم ﯾﺎ اﺷ ﺮاق ﻓﻠ ﺴﻔﻪاﯾ ﺴ ﺖ ﻛﻪآدﻣ ﻲ ﺟ ﺴﻢ‬‫ﭘ ﺲ د ر اﯾﻦ ﻗ ﺴﻤ ﺖ ﺳﻮم ا‬

‫ﺧ ﻮد را از ﻛﺎ ر ﻣ ﻲاﻧﺪازد و ﺑﻌﺪ ﻋﻘ ﻞ ﺧ ﻮد ش را‪ ،‬ﻧﻔ ﺲ ﺧ ﻮد ش را‪،‬‬
‫ﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖ ﺧ ﻮد ش را ﺳﺎﻛ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و ﻗﻠﺒ ﺶ و ﯾﺎ روﺣ ﺶﺷ ﺮوعﺑﻪ ﺗﺠﻠ ﻲ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﺪ وﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﺑﺎ روح ا رﺗﺒﺎط ﭘﯿﺪا ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪﺑﺎ روح ا رﺗﺒﺎط‬
‫ﭘﯿﺪا ﻛ ﺮدﻗﺎد ر ﺧ ﻮاﻫﺪﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﻘﯿﻘ ﺖ را د ر ك ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻮ ﺣﻲ‬

‫ﺎﯾﻦ ﻣﻄﻠﺒ ﻲ را ﻛﻪ اﻻن ﺑ ﺮا ي ﺷﻤﺎ ﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدم از ﻧﻈ ﺮ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ‬

‫ﻟﻬﺎم‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ راﺑﻄﻪ اﺷ ﺮاﻗ ﻲﺑﯿﻦ اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎن و ﺧﺪا‪،‬ﺑﯿﻦ اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎن‬ ‫ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ ا‬
‫و روح ﻣ ﺮﺣﻠﻪﺑﺎﻻﺗ ﺮ ي وﺟ ﻮد دا رد ﻛﻪ آن را ﺣ ﻲ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ‪ ،‬ﻛﻪ وﺣ ﻲ‬
‫ﻣ ﺨﺘ ﺺ ﭘﯿﺎﻣﺒ ﺮان ا ﺳ ﺖ و وﺣ ﻲ اﯾﻦ ا رﺗﺒﺎط ازﺑﺎﻻ ﺳ ﺖﺑﻪ ﭘﺎﺋﯿﻦ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ اﯾﻦ‬
‫ﻟﻬﺎم وﻗﺘ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪآدﻣ ﻲ از ﭘﺎﺋﯿﻦ‬ ‫ﺧﺪا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑﺎﺑ ﺸ ﺮ ا رﺗﺒﺎط ﭘﯿﺪا ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ا‬
‫ﺧ ﻮد ش راآﻣﺎده ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪﺑﺎ ﺧﺪا راﺑﻄﻪﺑ ﺮﻗ ﺮا ر ﻛﻨﺪو اﺧﺒﺎ ر راﺑ ﮕﯿ ﺮد‪ ،‬د ر‬
‫ّﻪ وﺣ ﻲ اﯾﻦ ﺧﺪا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪﺑﺎ اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ راﺑﻄﻪ‬ ‫ﻟ ﻲ ﻛﻪ د ر ﻗ ﻀﯿ‬ ‫ﺣﺎ‬
‫ﺑ ﺮﻗ ﺮا ر ﻛﻨﺪ‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎ ت ازﺑﺎﻻﺑﻪ ﭘﺎﺋﯿﻦ ﻣ ﻲآﯾﺪ وﺑ ﺮ اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎن‬
‫ﻧﺎزل ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪.‬‬
‫ﭼ ﻮن د ر ﻣ ﺮﺣﻠﻪ وﺣ ﻲ اﯾﻦ ﺧﺪا ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ اﻃﻼﻋﺘ ﺶ را‬
‫ﺑﻔ ﺮ ﺳﺘﺪ‪ ،‬اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎ ت ﻣﻄﻠﻖ و ﺻﺪد ر ﺻﺪ ﺻﺤﯿﺢ و ﻛﺎﻣ ﻞ ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد‪ ،‬د ر‬
‫‪٣٣‬‬
‫ﻟ ﻲ ﻛﻪ آن ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ آدﻣ ﻲ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ از ﭘﺎﺋﯿﻦﺑﻪﺑﺎﻻ اﺗ ﺼﺎلﺑ ﺮﻗ ﺮا ر‬ ‫ﺣﺎ‬
‫ﻛﻨﺪﺑ ﺮﺣ ﺴ ﺐ ﻇ ﺮﻓﯿ ﺖ او وﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖ او ﺗﻐﯿﯿ ﺮ ﭘﯿﺪا ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ا ﮔ ﺮﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖ‬
‫ﻜﻦ ا ﺳ ﺖ ﯾ ﻚ ﮔ ﻮﺷﻪا ي از ﺣﻘﯿﻘ ﺖ راﺑﻔﻬﻤﺪ‪ ،‬ﯾ ﻚ ﻣﻘﺪا ر ﻛﻢ و‬ ‫ﺿﻌﯿﻒﺑﺎﺷﺪ ﻣﻤ‬
‫ﻧﺎﭼﯿﺰ ي را‪ .‬ﻫ ﺮﭼﻪﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖﺑﺎﻻﺗ ﺮ ﻣ ﻲ رود ﻗﺎد ر ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد ﻛﻪ ﺣﻘﯿﻘ ﺖ‬
‫ﺑﺎﻻﺗ ﺮ ي را د ر ك ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻟ ﻲ ﻣ ﻲزﻧﻨﺪ و ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﻛﻪ د ر‬ ‫ً ﻣﺜﺎ‬
‫ﻟﻬﺎم ﯾﺎ اﺷ ﺮاق ﻋﺎدﺗﺎ‬ ‫د ر ﻣ ﻮ رد ا‬
‫ﻟﻢوﺟ ﻮد ﮔﺎﻫ ﮕﺎﻫ ﻲ ﯾ ﻚ ﺟ ﺮﻗﻪا ي ﻣ ﻲزﻧﺪ‪ ،‬ﯾ ﻚﺑ ﺮﻗ ﻲ ﻣ ﻲزﻧﺪو اﯾﻦﺑ ﺮق‬ ‫اﯾﻦ ﻋﺎ‬
‫ﻟﻢ را روﺷﻦ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و اﻧ ﺴﺎن د ر آنﻟﺤﻈﻪ روﺷﻨ ﻲ ﻓ ﺮ ض ﻛﻨﯿﺪ ﻛﻪ ﯾ ﻚ‬ ‫ﻋﺎ‬
‫ﻟ ﻲ د ر ﯾ ﻚﻟﺤﻈﻪﺑ ﺴﯿﺎ ر ﻛ ﻮﺗﺎه‪.‬‬ ‫اﺟ ﺴﺎﻣ ﻲ را ﯾﺎ ﯾ ﻚ ﺣﻘﺎﯾﻘ ﻲ را ﻣ ﻲﺑﯿﻨﺪ و‬
‫ﻟﻬﺎم و اﺷ ﺮاق ﻛﺎﻣ ﻞ و ﻣﻄﻠﻖﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬اﻣﺎ‬ ‫ﻟ ﺖا‬‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻋﻠﻢ اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎن د ر ﺣﺎ‬
‫ﻟ ﺖ وﺣ ﻲ ﻛﻪ ﺧﺪا يﺑﺰ ر گ ا راده ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ راﺑﻄﻪ روﺣ ﻲ را‬ ‫د ر ﺣﺎ‬
‫ﺑ ﺮﻗ ﺮا ر ﺳﺎزد اﯾﻦ ا رﺗﺒﺎط ﻛﺎﻣ ﻞ و ﻣﻄﻠﻖ ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﺟﺰﺋﯿﺎ ت اﻣ ﺮ‬
‫ﺣﺘ ﻲ ﻛﻠﻤﺎ ت و ﺣ ﺮو فﺑﻄ ﻮ ر ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﯾﻘﯿﻦﺑ ﺮا ي اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎن روﺷﻦ ﻛﻨﻨﺪه‬
‫ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫اﯾﻦﺑﺤ ﺚﺑ ﺴﯿﺎ ر ﻣﻔ ﺼ ﻞو دﻗﯿﻖو زﯾﺒﺎﺋ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺳﻌ ﻲ ﻛ ﺮدهام‬
‫ًﺑﻬﺘ ﺮﯾﻦ راه ﺗ ﻮﺟﯿﻪ‬ ‫د ر اﯾﻦ ﻓﺎ ﺻﻠﻪ ﻛ ﻮﺗﺎهﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ﺧﻼ ﺻﻪ ﻛﻨﻢ‪ ،‬و ﺗﻘ ﺮﯾﺒﺎ‬
‫ﻟﻢ ﻏﯿ ﺐ و روح ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و‬ ‫ﺑﻄ ﻮ ر ﻣﻠﻤ ﻮ س و ﺗﺠ ﺮﺑ ﻲ و ﻋﻠﻤ ﻲﺑ ﺮا ي ﭘﺬﯾ ﺮ ش ﻋﺎ‬
‫ﻟﻢ ﻏﯿ ﺐ را ﭘﺬﯾ ﺮﻓ ﺖ‬ ‫ﻫﻤﯿﻨﻄ ﻮ ر ﻛﻪ ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ ﻛ ﺴ ﻲ ﻛﻪ روح را ﭘﺬﯾ ﺮﻓ ﺖ و ﻋﺎ‬
‫ﯾﻌﻨ ﻲ ﺧﺪا ي را ﭘﺬﯾ ﺮﻓﺘﻪ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺌﻮ ريد ر ﻋﻠﻢ‬

‫ﻟ ﻲ ﺣﺎﻻ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ازﻧﻈ ﺮ‬ ‫ﺎﯾﻦ ﺣ ﺮ ف راﺑﺎﯾﺪ د ر ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻣ ﻲ ﮔﻔﺘﻢو‬

‫ﻜﻪ ﯾ ﻚ ﭘﺪﯾﺪها ي را ﺷﻤﺎ ﺗ ﻮﺟﯿﻪ ﻛﻨﯿﺪ ﯾ ﻚ ﺗﺌ ﻮ ر ي و ﺿﻊ‬ ‫ﻋﻠﻤ ﻲ ﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﯿﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ا ﮔ ﺮ ﺷﻤﺎ ﺧﺪاﭘ ﺮ ﺳ ﺖ ﻧﺒ ﻮدﯾﺪ و ﺧﺪا را ﻧﻤ ﻲﭘ ﺮ ﺳﺘﯿﺪﯾﺪ و ﻣﻦ‬
‫ﻣ ﻲﺧ ﻮا ﺳﺘﻢ اﯾﻦﺑﺤ ﺚ راﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ﻣﻄ ﺮح ﻛﻨﻢ د ر ﻣﻘﺪﻣﻪ اﯾﻦ ﺣ ﺮ ف را‬
‫ﻟﻢ وﺟ ﻮد دا رد و داﻧ ﺸﻤﻨﺪان‬ ‫ﻣ ﻲزدم ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣ ﻲداﻧﯿﻢ ﻛﻪ اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎ د ر ﻋﺎ‬
‫ﺳﻌ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎ را ﺗ ﻮﺟﯿﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬و ﻣﻦ ﻫﻢ ﺳﻌ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪﺑﺎ‬
‫ﺗﺌ ﻮ ر ي ﺧ ﻮدم اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎ را ﺗ ﻮﺟﯿﻪ ﻛﻨﻢ و اﯾﻨﻬﺎ ﺗﺌ ﻮ ر يﻫﺎﯾ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ‬
‫ا راﺋﻪ ﻣ ﻲﻛﻨﻢوﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ا ﯾﻦ ﺗﺌ ﻮ ر يﻫﺎﺑﺘ ﻮاﻧﺪ اﯾﻦ ﭘﺪدﯾﻪﻫﺎ راﺑﻬﺘ ﺮ ﺗ ﻮﺟﯿﻪ‬
‫ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﺗﺌ ﻮ ر ي ﻣﻦ ﻗﺎﺑ ﻞ ﻗﺒ ﻮل ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﺗﺎ ﺟﺎﺋ ﻲ ﻛﻪ ﻋﻠﻢ ﺧﻼﻓ ﺶ راﺛﺎﺑ ﺖ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺣ ﺮﻓ ﻲ را ﻛﻪ ﻣ ﻲزﻧﻢﺑﺤ ﺚ ﻋﻠﻤ ﻲ د رﺑﺎ ره ﺗ ﻮ ر ي د ر ﻋﻠﻢ‪ .‬ﻓ ﺮ ض ﻛﻨﯿﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻟ ﻲ ﻛﻪ آﻣﺪ و د رﺑﺎ ره » رﯾﻼﺗﯿ ﻮﯾﺘﻪ« ﻗﺎﻧ ﻮن ﺧ ﻮد ش را‬ ‫اﻧ ﺸﺘﯿﻦ‪ ،‬آنﺑﺎ ر او‬
‫و ﺿﻊ ﻛ ﺮدﺑﯿ ﺴ ﺖ ﺳﺎل ﮔﺬﺷ ﺖ ﺗﺎﺑﻄ ﻮ ر ﺗﺠ ﺮﺑ ﻲ ﺗ ﻮاﻧ ﺴﺘﻨﺪﺛﺎﺑ ﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺣ ﺮ ف‬
‫‪٣٤‬‬
‫ﻟ ﻲ د رآن ﻣﺪ تﺑﯿ ﺴ ﺖ ﺳﺎلﺛﺎﺑ ﺖﻧ ﺸﺪهﺑ ﻮدو ﻓﻘﻂ ﺗﺌ ﻮ ر ي‬ ‫ﺎو ﺻﺤﯿﺢ ا ﺳ ﺖ‪،‬و‬
‫ﻟ ﻲ د رآﻧﺠﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ اﯾﻦ ﺗﺌ ﻮ ر يﺑﺘ ﻮاﻧﺪ اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎ راﺑﻬﺘ ﺮ ﺗ ﻮﺟﯿﻪ ﻛﻨﺪ‬ ‫ﺑ ﻮد‪ ،‬و‬
‫ﻗﺎﺑ ﻞ ﻗﺒ ﻮل ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ اﯾﻦ ﺗﺌ ﻮ ر يﻫﺎ را ﻛﻪ ﻣﻦﺑ ﺮا يﺷﻤﺎﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدمﺑﻪ‬
‫ﺑﻬﺘ ﺮﯾﻦ وﺟﻪ ﻗﺎد ر ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎ را ﺗ ﻮﺟﯿﻪ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﯿ ﭻ رواﻧ ﺸﻨﺎ س‬
‫ﻜﺘ ﺐ دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻗﺎد ر ﻧ ﺨ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮدﺑﻪ اﯾﻦ و ﺿ ﻮح وﺑﻪ اﯾﻦ‬ ‫دﯾ ﮕ ﺮ ي و ﻫﯿ ﭻ ﻣ‬
‫دﻗ ﺖ وﺑﻪ اﯾﻦ زﯾﺒﺎﯾ ﻲ اﯾﻦ ﭘﺪدﯾﻪﻫﺎ را ﺗ ﻮﺟﯿﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬و ﺗﺎ وﻗﺘ ﻲ ﻛﻪ ﺧﻼ فآن‬
‫ﺛﺎﺑ ﺖﻧ ﺸ ﻮد اﯾﻦ ﺗﺌ ﻮ ر يﻫﺎ ازﻧﻈ ﺮ ﻋﻠﻤ ﻲ ﻗﺎﺑ ﻞ ﻗﺒ ﻮل ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﺗ ﻲ ا ﮔ ﺮ ﯾ ﻚ‬
‫آدم ﻣﺎد ي د ر اﻧﺠﺎ ﻧ ﺸ ﺴﺘﻪﺑ ﻮد ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧ ﺴ ﺖ اﯾﻦ ﺣ ﺮ ف ﻣ ﺮا رد ﻛﻨﺪ‪.‬ﺑﻪ او‬
‫ﻟ ﻲ ﺗﺎﺑﺤﺎل اﯾﻦ‬ ‫ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ ا ﮔ ﺮ ﺗ ﻮ ﻗﺎد ر ﻫ ﺴﺘ ﻲ ﯾ ﻚ ﺗﺌ ﻮ ر يﺑﻬﺘ ﺮ يﺑﯿﺎو ر‪ ،‬و‬
‫ﺗﺌ ﻮ ر ي ﻛﻪﺑ ﺮا يﺷﻤﺎﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدمﺑﻬﺘ ﺮﯾﻦ ﺗﺌ ﻮ ر يﻫﺎﺑ ﺮا ي ﺗ ﻮﺟﯿﻪ اﯾﻦ ﺣﻘﺎﯾﻖ‬
‫ﻋﯿﻨ ﻲ د ر ﻃﺒﯿﻌ ﺖﺑ ﻮده ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﭘ ﺲ اﯾﻦﺑﻪ ﻣﺎ ﻛﻤ ﻚ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ روح را و‬
‫ﻟﻢ ﻏﯿ ﺐ را و ﺧﺪا راﺑﺎ اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎ ي ﻋﯿﻨ ﻲ و ﺗﺤﻘﻘ ﻲﻟﻤ ﺲ و‬ ‫ا رﺗﺒﺎطﺑﺎ ﻋﺎ‬
‫اﺣ ﺴﺎ س ﻛﻨﯿﻢ ﻛﻪ ازﻧﻈ ﺮ ﻋﻠﻤ ﻲﻫﻢ اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪﻫﺎوﺟ ﻮد دا رد ﺗﺎﺑﺘ ﻮاﻧﯿﻢﺑﻪ اﯾﻦ‬
‫ﺣﻘﺎﯾﻖﺑ ﺮ ﺳﯿﻢ‪.‬‬
‫ﻜﻢو رﺣﻤﺔا ﷲوﺑ ﺮﻛﺎﺗﻪ‬
‫ﻟ ﺴﻼم ﻋﻠﯿ‬
‫ﻮا‬

‫‪٣٥‬‬
 ‫ﺘﺎ ردوم‬
‫ﮔﻔ‬
‫رو شﻗ ﺮآن ﻛ ﺮﯾﻢ‬ ‫·‬
‫ﺗﻌ ﺮﯾﻒ ﺧﺪا‬ ‫·‬
‫ﻣﺤﺪودﯾ ﺖ ﺣ ﻮا س ﭘﻨﺠ ﮕﺎﻧﻪ‬ ‫·‬
‫ﻟ ﺖ ذﻫﻦ‬ ‫ﻜ ﺮو ﺗﻌﻘ ﻞـ ا ﺻﺎ‬ ‫ﺗﻔ‬ ‫·‬
‫اﺷ ﺮاقو روح‬ ‫·‬
‫ﻟ ﺖ ﻣﺎده‬‫ا ﺻﺎ‬ ‫·‬
‫ﻋﻠﻢو ﻓﻠ ﺴﻔﻪ‬ ‫·‬

‫‪٣٦‬‬
 ‫ﻟ ﺮﺣﯿﻢ‬
‫ﻟ ﺮﺣﻤﻦِ ا‬
‫ًﻢِ ا ﷲِ ا‬
‫ﺑِ ﺴ‬

‫ُ ﻮا‬
‫َﻬ‬
‫ْﻘ‬
‫َﻔ‬
‫ّﻟِ ﺴﺎﻧ ﻲ‪ .‬ﯾ‬
‫ً ﻣِﻦ‬
‫َة‬
‫ْﺪ‬
‫ُﻘ‬
‫ْﻋ‬‫ُﻞ‬
‫ْﻠ‬
‫َاﺣ‬
‫ْ ﺮ ي‪.‬و‬
‫َﻣ‬
‫ﻟﻲا‬‫ﱢﺮ‬
‫ْ‬‫ّﺴ‬
‫َﯾ‬
‫ْ ر ي‪.‬و‬
‫َﺪ‬
‫ْﻟ ﻲ ﺻ‬
‫َح‬‫ْﺸ ﺮ‬
‫ﻟ‬
‫ﱢا‬
‫َب‬
‫ر‬
‫ﻟ ﻲ‪.‬‬‫َﻮ‬
‫ْ‬‫ﻗ‬

‫ﺑ ﺴﻢا ﷲاﻟ ﺮ ﺣﻤﻦاﻟ ﺮ ﺣﯿﻢ‬

‫ﻟﻢ ﻏﯿ ﺐ ﺻﺤﺒ ﺖ ﻛ ﺮدم وﻧﻈ ﺮ‬
‫ﺷ ﺐ ﮔﺬﺷﺘﻪ د رﺑﺎ ره ﺧﺪا و روح و ﻋﺎ‬
‫ﻣﻦ اﯾﻦﺑ ﻮد ﻛﻪ وﺟ ﻮد ﺧﺪا راﺑﻄ ﻮ ر ﻣﻠﻤ ﻮ سﺑﻄ ﺮﯾﻘ ﻲ ﺟﺪﯾﺪﺑ ﺮا ي دو ﺳﺘﺎن‬
‫ﻣﻄ ﺮح ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻫ ﺮ ﻛ ﺲﺑﺎ وﺟﺪان ﺧ ﻮد ﻗﺎد رﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﺪا ي راﺑ ﺸﻨﺎ ﺳﺪ و‬
‫ﺑ ﺮا ي اﯾﻦ ﻣﻨﻈ ﻮ ر ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﺷﻨﺎﺧ ﺖ اﻧ ﺴﺎن را د ر ﺳﻪ ﭘﺎﯾﻪﺑﺎ ي ﺷﻤﺎ ﺗ ﺸ ﺮﯾﺢ‬
‫ﻜ ﻲ ﺟ ﺴﻢﺑ ﻮد‪ ،‬دومﻧﻔ ﺲ و ﺳﻮم روح‪.‬ﺑ ﺮا ي ر ﺳﯿﺪنﺑﻪ ﻣ ﻮ ﺿ ﻮع‬
‫ﻛ ﺮدم‪ ،‬ﻛﻪ ﯾ‬
‫ﻜ ﻲ ﻣ ﺴﺌﻠﻪ ﺧ ﻮا بﺑ ﻮد و‬
‫ﺑﻪ دو ﭘﺪﯾﺪة ﻋﻤﻠ ﻲ و روزﻣ ﺮه اﺷﺎ ره ﻛ ﺮدم ﻛﻪ ﯾ‬
‫ﻟ ﻮژ ي ﯾﺎ ﺗﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲ‪ ،‬وﺑ ﺮا ي ﺷﻤﺎ ﺷ ﺮح دادم ﻛﻪ‬
‫ﻜﻮ‬‫دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻣ ﺴﺌﻠﻪ ﭘﺎ را ﺳﺎﯾ‬
‫ﻟﻢ ﻏﯿ ﺐ‬
‫ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎ ي زﯾﺎد ي د ر ﻃﺒﯿﻌ ﺖ وﺟ ﻮد دا رد ﻛﻪﺑﺪون ﻗﺒ ﻮل روح و ﻋﺎ‬
‫ﺑﻪ ﻫﯿ ﭻوﺟﻪ ﻗﺎﺑ ﻞ ﺗ ﻮﺟﯿﻪﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﻋﻠﻤﺎ ي ﻣﺎد ي و رواﻧ ﺸﻨﺎ ﺳ ﻲ از ﺗ ﻮﺟﯿﻪ‬
‫ﻟﻪ‬
‫اﻧ ﻮاع و اﻗ ﺴﺎم ا رﺗﺒﺎﻃﺎ ت روﺣ ﻲ و ﻗﻠﯿ ﺐ ﻋﺎﺟﺰ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣ ﺸ ﺐ د ر دﻧﺒﺎ‬

‫‪٣٧‬‬
‫ﺳ ﺨﻨﻢ وﺑﻪﻫﻤﯿﻦ ﺳﺒ ﻚ وﺑﻪﻫﻤﯿﻦ ا ﺳﻠ ﻮ ب ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢﺑﺎ ﻗ ﺮآن ﻛ ﺮﯾﻢﺷ ﺮوع‬
‫ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫رو شﻗ ﺮآن ﻛ ﺮﯾﻢ‬
‫اﯾﻦ ﺳﯿ ﺴﺘﻤ ﻲ را ﻛﻪ ﻣﻦﺑ ﺮا يﺷﻤﺎﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدم روﺷ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻗ ﺮآن‬
‫ﻜﻲ‬
‫ﻛ ﺮﯾﻢﻧﯿﺰ اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦﺑﯿﺎن ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻗ ﺮآنﻧﻤ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪﺑﺎ ﻋﻠﻮم ﻣﺎد ي ﯾﺎ ﻓﯿﺰﯾ‬
‫ﯾﺎﺷﯿﻤﯿﺎﯾ ﻲ ﺧﺪا را اﺛﺒﺎ ت ﻛﻨﺪ‪ ،‬روﺷ ﻲ ﻛﻪ ﻗ ﺮآن ﻣﻄ ﺮ ح ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻣﺘﺪ ي ا ﺳ ﺖ‬
‫ﻛﻪ ﺿﻤﯿ ﺮآدﻣ ﻲ راﺑﯿﺪا ر ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬وﺟﺪان راآ ﮔﺎه ﻣ ﻲ ﺳﺎزد وآﻧﭽﻨﺎنآدﻣ ﻲ‬
‫ﻜﻪ اﺣﺘﯿﺎ جﺑﻪ ﺗﺠﺰﯾﻪ‬
‫راﻫ ﺸﯿﺎ ر ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﺪا ي راﺑﺎ اﺷ ﺮاقﺑﻔﻬﻤﺪﺑﺪونآﻧ‬
‫ﻜ ﻲ وﺷﯿﻤﯿﺎﯾ ﻲ ﯾﺎ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ‬
‫و ﺗﺤﻠﻠ ﻲ ﻓﯿﺰﯾ‬
‫ﻟﻬﺎم و راﺑﻄﻪ ﻏﯿﺒ ﻲﻧﻬﻔﺘﻪﺷﺪه‬
‫ﺷ ﺮح دادم د ر ﻗ ﻀﯿﻪ روح ﻣ ﺴﺌﻠﻪ اﺷ ﺮاق و ا‬
‫ﻜﺒﺎ ره اﻧ ﺴﺎن را د ر‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪﺑﻪ ﻗ ﺮآن ﺗ ﻮﺟﻪ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﺪ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ ﯾ‬
‫ﻜﺒﺎ ره‬
‫ْ ضِ« ﯾ‬
‫َر‬
‫َاﻻ‬
‫َ ﻮا تِ و‬
‫ﱠﻤ‬
‫ْﺴ‬
‫ﻟ‬‫ٌ ﻓﺎﻃِ ﺮِا‬
‫َﻚ‬
‫ﻣ ﻀﺎن ﺳﺆال ﻗ ﺮا ر ﻣ ﻲدﻫﺪ‪» :‬أﻓِ ﻲ ا ﷲِﺷ‬
‫ﺑﻪ اﻧ ﺴﺎن ﻫﺠﻮم ﻣ ﻲآو رد و ﺳﺆال ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ آﯾﺎ د رﺑﺎ ره ﺧﺪا يﺑﺰ ر گ‪،‬‬
‫ﻟﻖ اﯾﻦ زﻣﯿﻦ و آ ﺳﻤﺎن‬
‫د رﺑﺎ رة وﺟ ﻮد اوﺷ ﻚ و ﺗ ﺮدﯾﺪ دا رﯾﺪ؟ ﻛ ﺴ ﻲ ﻛﻪ ﺧﺎ‬
‫ﻜﻨﻨﺪه‪ .‬آﯾﻪ دﯾ ﮕ ﺮ ي را ﺑ ﺮا ي ﺷﻤﺎ‬
‫ﻟ ﻲ ﻛ ﻮﺗﺎه و ﺷ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﯾ ﻚ ﺳﺆال و ﺳﺆا‬
‫ُ«‪ .‬آﯾﺎ ﭘ ﺮ ﺳﺘ ﺶ اﯾﻦ‬
‫ّﺎ ر‬
‫َﻬ‬
‫ْﻘ‬
‫ﻟ‬
‫ُا‬
‫ْ ﻮاﺣِﺪ‬
‫ﻟ‬
‫َمِ ا ﷲِ ا‬
‫ٌا‬
‫ْﺮ‬
‫َﯿ‬
‫َ ﺧ‬
‫ُ ﻮن‬
‫َ ﺮِﻗ‬
‫ُﺘِﻔ‬
‫ٌﻣ‬‫ْﺑﺎ ب‬
‫َر‬
‫َا‬
‫ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻧﻢ‪» :‬ء‬
‫ﺧﺪاﯾﺎن ﻣﺘﻌﺪد ﺑﻬﺘ ﺮ ا ﺳ ﺖ ﯾﺎ ﭘ ﺮ ﺳﺘ ﺶ ﺧﺪا ي واﺣﺪ ﻗﻬﺎ ر؟ ﯾﻌﻨ ﻲ از ﻧﻈ ﺮ‬
‫ﻃﺒﯿﻌ ﺖآدﻣ ﻲآﻧﭽﻨﺎن ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ا ﮔ ﺮ ﻗﻠﺒ ﺶ و ﺿﻤﯿ ﺮ ش ﭘﺎ ك و ﺻﺎﻓ ﻲﺑﺎﺷﺪﺑﻪ‬
‫ﻜﻪ اﯾﻦ ﺳﺆاﻻ تﺑ ﺮ ﻗﻠ ﺐ اوﻧﺎزلﺷ ﻮد او ﺟ ﻮا ب ﺻ ﺮﯾﺢ و ﺻﺤﯿﺢ‬
‫ﻣﺤ ﺾ اﯾﻨ‬
‫را ﺧ ﻮاﻫﺪ داد‪ ،‬اﺣﺘﯿﺎ ج ﺑﻪ ﻓﻠ ﺴﻔﻪﻫﺎ ي ﭘﯿﭽﯿﺪه و ﻣﺒﻬﻢ ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬اﺣﺘﯿﺎ ج ﺑﻪ‬
‫ﻜ ﻲوﺷﯿﻤﯿﺎﯾ ﻲﻧﯿ ﺴ ﺖ‪.‬‬
‫اﺛﺒﺎﺗﺎ ت ﻓﯿﺰﯾ‬

‫‪٣٨‬‬
‫ﻟ ﻮژ ي ﻫﻤﯿﻦ ﻗ ﺮن ﻛﻪ ﯾ ﻚ اﻧ ﺴﺎن ﻣﺎد ي ا ﺳﻦ‬
‫ﻜ ﻲ از داﺷﻨﻤﻨﺪان ﻓﯿﺰﯾ ﻮ‬
‫ﯾ‬
‫ﻟﻤﺎﻧ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ‪» :‬ﻣﻦ ﻫ ﺮ وﻗ ﺖ‬
‫ﺑﻨﺎم »ﺑِ ﺨﻨِ ﺮ« ﻛﻪ ﯾ ﻚ ﺟ ﺮاح ﻣﻌ ﺮو ف آ‬
‫ﻛﻪ د ر زﯾ ﺮ ﭼﺎﻗ ﻮ ي ﺧ ﻮدم ﺧﺪا ي را ﯾﺎﻓﺘﻢﺑﻪ او اﯾﻤﺎن ﻣ ﻲآورم« و ﭼ ﻮن ﺗﺎ‬
‫ﺑﺤﺎل ﺧﺪا ي را زﯾ ﺮ ﭼﺎﻗ ﻮ ي ﺟ ﺮاﺣ ﻲ ﺧ ﻮﯾ ﺶﻧﯿﺎﻓﺘﻪ ا ﺳ ﺖﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﻧﻤ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ‬
‫ﻜ ﻲ از اﯾﻦ ﻛ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻛﻪﺑﺎ را كﻫﺎﺑﻪ ﻫ ﻮا رﻓﺘﻪﺑ ﻮدﻧﺪ‬
‫ﺑﻪ او اﯾﻤﺎنﺑﯿﺎو رد‪ .‬ﯾﺎ ﯾ‬
‫از ﻓ ﻀﺎﻧ ﻮ ردان رو ﺳ ﻲ ﮔﻔﺘﻪ ا ﺳ ﺖ‪:‬ﺑﻪآﻣﺎ ﺳﻦﻫﺎ رﻓﺘﻢو ﭘ ﺮواز ﻛ ﺮدمو ﺧﺪا ي‬
‫را ﻧﯿﺎﻓﺘﻢ‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﺧﺪاﯾ ﻲ ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬ﻣﯿﺒﯿﻨﯿﺪ ﻛﻪ ﻗ ﺮآن ﻣﺠﯿﺪﺑﻪ ﻫﯿ ﭻوﺟﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻜﻨﯿ ﻚ و اﯾﻦ ﻣﺘﺪ را ﭘﯿ ﺶ ﻧﻤ ﻲﮔﯿ ﺮد‪،‬ﺑ ﺮا ي او آﻧﻘﺪ ر وا ﺿﺢ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬آﻧﻘﺪ ر‬
‫ﺗ‬
‫روﺷﻦ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑﻪ ﻗﻠ ﺐ آدﻣ ﻲ رﺟ ﻮع ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و اﯾﻦ ﺳﺆاﻻ ت را ﻣﻄ ﺮح‬
‫ٌ« آﯾﺎﺷﻤﺎ د رﺑﺎ ره وﺟ ﻮد ﺧﺪاﺷ ﻚ دا رﯾﺪ؟ ﻛ ﺴ ﻲ ﻛﻪ‬
‫َﻚ‬
‫ﻣ ﻲﻧﻤﺎﯾﺪ‪» :‬أﻓ ﻲ ا ﷲِﺷ‬
‫اﯾﻦ زﻣﯿﻦ وآ ﺳﻤﺎن را ﺧﻠﻖ ﻛ ﺮده؟‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲآﻧﻘﺪ رﺑﺪﯾﻬ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪،‬آﻧﻘﺪ ر روﺷﻦ‬
‫ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﺣﺘﯿﺎ جﺑﻪﺑﺤ ﺚ و ﺗﺤﻠﯿ ﻞ و اﺛﺒﺎ تﻧﺪا رد‪ .‬و اﻛﺜ ﺮآﯾﺎﺗ ﻲ ﻛﻪ د ر ﻗ ﺮآن‬
‫د رﺑﺎ ره ﺧﺪا ﺻﺤﺒ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﺪﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨ ﻮال ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ ﻛﻪﺑﺎاﯾﻦ‬
‫اﺷ ﺮاق‪ ،‬ﻗﻠ ﺐآدﻣ ﻲ و د رونآدﻣ ﻲ را روﺷﻦ ﻛﻨﺪ‪،‬ﺑﯿﺪا ر ﻛﻨﺪ و ﻣﻄﻤﺌﻦ ا ﺳ ﺖ‬
‫ﻛﻪ ا ﮔ ﺮ اﯾﻦﻗﻠ ﺐ روﺷﻦﺷﺪ ﺧﺪا ي را ﺧ ﻮاﻫﺪ ﻓﻬﻤﯿﺪ‪ ،‬ﺧﺪا ي راوﺟﺪان ﺧ ﻮاﻫﺪ‬
‫ﻛ ﺮد‪.‬‬
‫ﻜ ﻲ از ﺳ ﻮ رهﻫﺎ يﺑ ﺴﯿﺎ ر ﻣﻌ ﺮو ف و ﻣﻬﻢ ﻗ ﺮآن‬
‫د ر ﺳ ﻮ ره »ﯾ ﺲ« ﻛﻪ ﯾ‬
‫ﻟﻌﻪ ﻛﻨﯿﻢﺑﺰ ر ﮔﺘ ﺮﯾﻦ ﻓﻠ ﺴﻔﻪﻫﺎ ي ﺧﻠﻘ ﺖ و‬
‫ﻣﺎ ﺳ ﺖ‪ ،‬از اول ﺗﺎﺑﻪ آﺧ ﺮ ﻛﻪ ﻣﻄﺎ‬
‫ﻜﯿﻪ ﻗ ﺮآن‬
‫ﺧﺪاﺷﻨﺎ ﺳ ﻲ د ر اﯾﻦ ﺳ ﻮ ره ﮔﻨﺠﺎﻧﺪهﺷﺪه‪ ،‬ﺗ ﻮﺟﻪ ﻛﻨﯿﺪ ﻛﻪ د رﻫﻤﻪﺟﺎ ﺗ‬
‫ﺑ ﺮا ي اﺛﺒﺎ ت ﺧﺪاﺑ ﺮ اﺷﯿﺎء وا ﺿﺢ و روﺷﻦ ﻃﺒﯿﻌ ﺖ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ اﯾﻦ‬
‫آدﻣ ﻲﺑﺎ وﺟﺪان ﺧ ﻮد اﯾﻦ ﺣﻘﺎﯾﻖ را د ر ك ﻛﻨﺪ‪،‬ﺑﻔﻬﻤﺪ‪ .‬از ﻃﺒﯿﻌ ﺖ‪ ،‬ازﻧ ﻮ ر‪،‬‬
‫از ﺳﺘﺎ ر ﮔﺎن‪ ،‬ازﻧﻄﻔﻪ‪ ،‬ازﺷﺠ ﺮ از ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﭼﯿﺰﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ د ر د ﺳﺘ ﺮ سآدﻣ ﻲ‬

‫‪٣٩‬‬
‫ﺎ ﺳ ﺖ و ﻫﻤﻪ روزهﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺳ ﺮو ﻛﺎ ر دا رﯾﻢ ﺻﺤﺒ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬و اﯾﻦ آﯾﺎ ت‬
‫ﺧﺪاﯾ ﻲ را د ر ذﻫﻦآدﻣ ﻲ زﻧﺪه ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ا ي اﻧ ﺴﺎنﻧ ﮕﺎه ﻛﻦ وﺑﺒﯿﻦ‪ ،‬ﺗ ﻮﺟﻪ‬
‫ﻟﻢ راﻧﻈﺎ ره ﻛﻦ‬
‫ﻛﻦﺑﺒﯿﻦ ﻛﻪ ﭼ ﮕ ﻮﻧﻪﺷ ﺐو روز ﻣ ﻲ ﮔﺬ رد‪،‬ﻧﻈﻢو ﺗ ﺮﺗﯿ ﺐ ﻋﺎ‬
‫زﯾ ﺮا ﻣﻄﻤﺌﻦ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ا ﮔ ﺮ ﻛ ﺴ ﻲ اﯾﻦﻧﻈﻢو ﺗ ﺮﺗﯿ ﺐو اﯾﻦآﯾﺎ ت ﺧﺪاﯾ ﻲ را د ر‬
‫ﻃﺒﯿﻌ ﺖﻧﻈﺎ ره ﻛﻨﺪﺑ ﻮﺟ ﻮد او ﭘ ﻲ ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﺮد‪.‬‬
‫ﻟ ﻲﺑ ﺮا ي ﻣﻦ ﻧ ﻮﺷﺘﻪ ا ﺳ ﺖ و ﺳﺆال او از اﯾﻦ‬
‫ﻜ ﻲ از دو ﺳﺘﺎن ﺳﺆا‬
‫ﯾ‬
‫ﻟ ﻲ د ر ﺗﻪﻗﻠﺒﻢ ﯾ ﻚ‬
‫ﻗ ﺮا ر ا ﺳ ﺖ »ﻛﻪ ﻣﻦﻧﻤﺎز ﻣ ﻲ ﺧ ﻮاﻧﻢو ﺧﺪا ي را ﻣ ﻲﭘﺬﯾﺮم و‬
‫ّو‬
‫ّو ﺗ ﺮدﯾﺪوﺟ ﻮد دا رد‪ ،‬ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ اﯾﻦﺷ ﻚ‬
‫ﻧﺎ راﺣﺘ ﻲوﺟ ﻮد دا رد‪،‬ﻧ ﻮﻋ ﻲﺷ ﻚ‬
‫ﺗ ﺮدﯾﺪ ازﺑﯿﻦﺑ ﺮود«‪ .‬ﺗﻤﺎ ﻣ ﺴ ﺨﻦ ﻣﻦﺑ ﺮ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻨ ﻮال ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻛ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻜﻦ ا ﺳ ﺖ از راه‬
‫ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻨﺪ از راه ﻋﻠﻢ و ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﺧﺪا ي را اﺛﺒﺎ ت ﻛﻨﻨﺪ ﻣﻤ‬
‫ﻟ ﻲ ﺣﺘ ﻲ ا ﮔ ﺮﺑﺘ ﻮاﻧﻨﺪ( ﺧﺪا ي را اﺛﺒﺎ ت‬
‫ﻋﻠﻤ ﻲ و ﻣﻨﻄﻘ ﻲ ) ﮔ ﺮﭼﻪﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﻨﺪ و‬
‫ّ و ﺗ ﺮدﯾﺪ وﺟ ﻮد ﺧ ﻮاﻫﺪ داﺷ ﺖ‪ .‬ﻣ ﮕ ﺮآﻧﺠﺎ ﻛﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬د ر ﺗﻪ ﻗﻠ ﺐﺷﻤﺎﺷ ﻚ‬
‫ﻟﻬﺎم و ﭼﯿﺰ ي ﻛﻪ د ر ﻣ ﺮﺗﺒﻪ‬
‫ﻓﻄ ﺮ ت آدﻣ ﻲﺑﯿﺪا رﺷ ﻮد وﺑﻘﺪ ر ت اﺷ ﺮاق و ا‬
‫ﺳﻮم دﯾ ﺸ ﺐﺑ ﺮا يﺷﻤﺎﺷ ﺮح دادم اﯾﻦ ﺣﻘﯿﻘ ﺖ راﺑﺎ ﻗﻠ ﺐ ﺧ ﻮد‪،‬ﺑﺎ ﻓﻄ ﺮ ت‬
‫ّ و ﺗ ﺮدﯾﺪ ازﺑﯿﻦ ﺧ ﻮاﻫﺪ رﻓ ﺖ و اﯾﻤﺎن‬
‫ﺧ ﻮد د ر ك ﻛﻨﺪ‪ .‬آﻧﺠﺎ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺷ ﻚ‬
‫واﻗﻌ ﻲﺑ ﻮﺟ ﻮد ﺧ ﻮاﻫﺪآﻣﺪ‪.‬‬

‫ْض‬
‫ُ‬ ‫َر‬
‫ُاﻻ‬
‫َﻢ‬
‫َﻬ‬
‫ٌﻟ‬
‫آﯾﺎ ت ﻣﺘﻌﺪد ي ا ﺳ ﺖ د ر ﺳ ﻮ ره »ﯾ ﺲ«‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ »وآﯾ ﺔ‬
‫َ« اﯾﻨﻬﺎ آﯾﺎﺗ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ‬
‫ُ ﻮن‬
‫ُﻠ‬
‫َﺄﻛ‬
‫ُ ﯾ‬
‫ْﻪ‬
‫َﻤِﻨ‬
‫ًﻓ‬‫ّﺎ‬
‫َﺒ‬
‫ْﻬﺎ ﺣ‬
‫ْﻨﺎ ﻣِﻨ‬
‫َﺟ‬
‫ْﺮ‬
‫َﺧ‬
‫َا‬
‫ْﻨﺎﻫﺎ و‬
‫َﯿ‬
‫ْﯿ‬
‫َﺣ‬
‫ٌا‬‫َﺔ‬
‫ْﺘ‬
‫َﯿ‬
‫ْﻤ‬
‫ﻟ‬
‫ا‬
‫ﻜ ﻲ ازﻧ ﺸﺎﻧﻪﻫﺎ ي‬
‫ًﺑﻨﻈﺮم ﻣ ﻲآﯾﺪ و ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻧﻢ( ﺧﺪا يﺑﺰ ر گ ﯾ‬
‫ﻫﻤﯿﻨﻄ ﻮ ر ﻓﻌﻼ‬
‫ّ ﺖﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ‬
‫ﺧ ﻮد راﺑ ﺮا يﺷﻤﺎﺷ ﺮح ﻣ ﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ د ر داﺧ ﻞ اﯾﻦ زﻣﯿﻦ ﻣﯿ‬
‫داﻧﻪا ي ﮔﺬاﺷ ﺖ و اﯾﻦ داﻧﻪ را ﺣﯿﺎ ت داد و از داﺧ ﻞ آن ﭼﯿﺰﻫﺎﯾ ﻲﺑ ﻮﺟ ﻮد‬

‫‪٤٠‬‬
‫ّﺎ تٍ‬
‫َﻨ‬
‫ْﻨﺎ ﻓﯿﻬﺎ ﺟ‬
‫َﻠ‬
‫َﻌ‬
‫َﺟ‬
‫ﺂو رد ﻛﻪﺷﻤﺎ ﻣ ﻲﺧ ﻮ رﯾﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ اﻧ ﺴﺎنآن را ﻣ ﻲﺧ ﻮ رد‪» .‬و‬
‫َﻪ‬
‫ُ‬‫ْﺘ‬
‫َﻤِﻠ‬
‫َ ﻣﺎ ﻋ‬
‫َ ﺮِهِ و‬
‫َﻤ‬
‫ْﺛ‬
‫ُﻠﺆا ﻣِﻦ‬
‫ْﻛ‬
‫َﺎ‬
‫ُ ﻮنِ‪.‬ﻟِﯿ‬
‫ُﯿ‬
‫ْﻌ‬
‫ﻟ‬
‫َا‬
‫ْﻧﺎ ﻓﯿﻬﺎ ﻣِﻦ‬
‫ﱠﺮ‬
‫َﺠ‬
‫َﻓ‬
‫ْﻨﺎ بٍ و‬
‫َﻋ‬
‫َا‬
‫َ ﺨﯿ ﻞٍ‪ .‬و‬
‫ْﻧ‬
‫ﻣِﻦ‬
‫َ ﻣِ ﻦ‬
‫ْ‬ ‫ُو‬‫ْض‬
‫َر‬
‫ُا ﻷ‬
‫ْﺒِ ﺖ‬
‫ُﻨ‬
‫ّﺎ ﺗ‬
‫ﱠﻬﺎ ﻣِﻤ‬
‫ُﻠ‬
‫َﻛ‬
‫ْوا ج‬
‫َز‬
‫َا ﻷ‬
‫َﻖ‬
‫َﻠ‬
‫ﱠﺬ ي ﺧ‬
‫ﻟ‬
‫َا‬‫ْﺤﺎن‬
‫ُﺒ‬
‫َ‪ .‬ﺳ‬
‫ُ ﺮون‬
‫ﻜ‬‫َﺸ‬
‫ْ‬‫َﻼ ﯾ‬
‫َﻓ‬
‫ُا‬
‫ْﺪِﯾﻬِﻢ‬
‫َﯾ‬
‫ا‬
‫ُن‪.‬‬
‫ْﻠِﻤ ﻮ‬
‫ُﻈ‬‫ْﻣ‬
‫ُﻢ‬
‫َﺎِذاﻫ‬
‫َﻓ‬
‫ﱠﻬﺎ ر‬
‫ﻟﻨ‬
‫ُا‬
‫ْﻪ‬
‫ُ ﻣِﻨ‬
‫َﺦ‬
‫ْﻠ‬
‫َﺴ‬
‫ُﻧ‬
‫ْﻞ‬
‫ﱠﯿ‬
‫ﻟﻠ‬
‫ُا‬
‫ُﻢ‬
‫َﻬ‬
‫ٌﻟ‬
‫َﺔ‬
‫َ آﯾ‬
‫ُ ﻮن‪ .‬و‬
‫َﻤ‬
‫ْﻠ‬
‫َﻌ‬
‫ﱠﺎ ﻻ ﯾ‬
‫َ ﻣِﻤ‬
‫ْو‬‫ُ ﺴِﻬِﻢ‬
‫ْﻔ‬
‫َﻧ‬
‫ا‬
‫َﻨﺎزِل‬
‫َ‬ ‫ُﻣ‬‫ْﻧﺎه‬
‫ﱠر‬
‫َﺪ‬
‫َﻗ‬
‫َﺮ‬
‫َﻤ‬
‫ْﻘ‬
‫ﻟ‬
‫َا‬
‫َﻠﯿﻢِ‪ .‬و‬
‫ْﻌ‬
‫ﻟ‬
‫َﺰﯾﺰِا‬
‫ْﻌ‬
‫ﻟ‬
‫ُا‬
‫ْﺪﯾ ﺮ‬
‫َﻘ‬
‫َﺗ‬
‫ﻟِ ﻚ‬
‫َﻬﺎ ذ‬
‫َ‬ ‫ﱟﻟ‬
‫َﺮ‬
‫َﻘ‬
‫ْﺘ‬
‫ُﺴ‬
‫ْ ﺮ يﻟِﻤ‬
‫َﺠ‬
‫ُﺗ‬
‫ْﺲ‬‫ﱠﻤ‬
‫ﻟﺸ‬‫َا‬
‫و‬
‫ْﻞ‬
‫ُ‬‫ﱠﯿ‬
‫ﻟﻠ‬
‫َﻻ ا‬
‫َو‬‫َﺮ‬
‫َﻤ‬
‫ْﻘ‬
‫ﻟ‬
‫َا‬
‫ْ رِ ك‬
‫ُﺪ‬
‫ْ ﺗ‬
‫َن‬
‫َﻬﺎ ا‬
‫َﻐ ﻲﻟ‬
‫ْﺒ‬
‫َﻨ‬
‫ُﯾ‬‫ْﺲ‬
‫ﱢﻤ‬
‫ﻟﺸ‬‫َﺪﯾﻢِ‪ .‬ﻻا‬
‫ْﻘ‬
‫ﻟ‬
‫ُ ﻮنِا‬
‫ْﺟ‬
‫ُﺮ‬
‫ْﻌ‬
‫ﻟ‬
‫َﺎ‬
‫َﻛ‬‫ّ ﻲ ﻋﺎد‬
‫َﺘ‬
‫ﺣ‬
‫َ«‪ .‬ﺗﻤﺎم اﯾﻨﻬﺎ‪،‬ﻧﻤ ﻮﻧﻪﻫﺎو ﻣﺜﺎلﻫﺎﯾ ﻲ ا ﺳ ﺖ‬
‫ُ ﻮن‬
‫َﺤ‬
‫ْﺒ‬
‫َﺴ‬
‫َ ﻚٍ ﯾ‬
‫َﻠ‬
‫ﱞﻓﻲ ﻓ‬
‫ُﻞ‬‫َﻛ‬
‫ﻟﻨﻬﺎ رو‬
‫ُا‬
‫ﺳﺎﺑِﻖ‬
‫ﻛﻪ ﻗ ﺮآن از زﻣﯿﻦ وآ ﺳﻤﺎن وﻧﺒﺎﺗﺎ ت وﻧﻄﻔﻪ و اﺷﯿﺎء ﻣ ﺨﺘﻠﻔﻪ را د ر ﻣﻘﺎﺑ ﻞ‬
‫ﻗﻠ ﺐ آدﻣ ﻲﺑ ﺼ ﻮ ر ت آﯾﺎ ت ﺧﺪاﯾ ﻲﻧ ﺸﺎن ﻣ ﻲدﻫﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ ﺿﻤﯿ ﺮ آدﻣ ﻲﺑﯿﺪا ر‬
‫ﺷ ﻮد و اﯾﻦ آﯾﺎ ت ﺧﺪاﯾ ﻲ راﺑﺒﯿﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ از اﯾﻦ آﯾﺎ ت ﻓ ﺮاوان ا ﺳ ﺖ‪ .‬آﻧ ﮕﺎه د ر‬
‫َ ﺼﯿﻢ‬
‫ٌ‬ ‫َﺧ‬‫ُﻮ‬
‫َﺎِذا ﻫ‬
‫َ ﺔٍ ﻓ‬
‫ْﻔ‬
‫ُﻄ‬‫ْﻧ‬
‫ُ ﻣِﻦ‬
‫ْﻨﺎه‬
‫َﻘ‬
‫َﻠ‬
‫ّﺎ ﺧ‬
‫َﻧ‬
‫ُا‬
‫ْ ﺴﺎن‬
‫َاﻻﻧ‬
‫َﺮ‬
‫ْﯾ‬
‫َﻢ‬
‫ﻟ‬
‫َو‬
‫َ‬‫آﺧ ﺮ ﺳ ﻮ ره ﻣ ﻲﻓ ﺮﻣﺎﯾﺪ‪» :‬ا‬
‫ٌ«‪.‬‬
‫َﻣﯿﻢ‬
‫َ ر‬
‫َ ﻫِ ﻲ‬
‫َو‬‫ْﻌِﻈﺎم‬
‫ﻟ‬
‫ْﯿِ ﻲا‬
‫ُﺤ‬
‫ْﯾ‬
‫َﻦ‬
‫َﻣ‬‫ُ ﻗﺎل‬
‫َﻪ‬
‫ْﻘ‬
‫َﻠ‬
‫َﺧ‬‫َ ﺴِ ﻲ‬
‫َﻧ‬
‫ًو‬‫َﻼ‬
‫َﺜ‬
‫َﻨﺎ ﻣ‬
‫َﻟ‬
‫َب‬‫َﺮ‬
‫َ ﺿ‬
‫ٌ‪ .‬و‬
‫ُﺒﯿﻦ‬
‫ﻣ‬
‫ﺣ ﻀ ﺮ ت ﻣﺤﻤﺪ) ص( ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﯾ ﻚ ﻛﺎﻓ ﺮﺑ ﺴ ﻮ ر او دوان دوان ﻣ ﻲآﯾﺪ و از او‬
‫د رﺑﺎ ره زﻧﺪهﺷﺪن ﻣ ﺮد ﮔﺎن ﺳﺆال ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ا ﺳﺘ ﺨ ﻮان ﭘﺎ رهﻫﺎ ي ﻗﺒ ﺮ ﺳﺘﺎن را‬
‫د ر د ﺳ ﺖ ﺧ ﻮد ش ﻣ ﻲﻓ ﺸ ﺮد و ﺧﺎﻛ ﺴﺘ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و اﯾﻦ ﺧﺎ ك ا ﺳﺘ ﺨ ﻮانﻫﺎ راﺑﻪ‬
‫ٌ« ﭼﻪ ﻛ ﺴ ﻲ‬
‫َﻣﯿﻢ‬
‫َ ر‬
‫َ ﻫِ ﻲ‬
‫َو‬‫ْﻌِﻈﺎم‬
‫ﻟ‬
‫ْﯿِ ﻲ ا‬
‫ُﺤ‬
‫ْﯾ‬
‫َﻦ‬
‫ﻓ ﻀﺎ ﭘ ﺮﺗﺎ ب ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ‪» :‬ﻣ‬
‫ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ اﯾﻦ ا ﺳﺘ ﺨ ﻮان ﭘﺎ رهﻫﺎ يﻧﺎﺑ ﻮدﺷﺪه را دوﺑﺎ ره زﻧﺪه ﻛﻨﺪ‪،‬‬
‫ُﻞ‬
‫ْ‬‫دوﺑﺎ رهﺑﻪ ﺣﯿﺎ تﺑﯿﺎو رد و ﺧﺪا يﺑﺰ ر گ د ر ﺟ ﻮا ب او ﻣ ﻲﻓ ﺮﻣﺎﯾﺪ‪» :‬ﻗ‬
‫ﻟﯿﻦ‬
‫ﱠةٍ« ا ي ﭘﯿﺎﻣﺒ ﺮﺑﻪ اوﺑ ﮕ ﻮآن ﻛ ﺴ ﻲ ﻛﻪ د ر او‬
‫َﺮ‬
‫َﻣ‬‫ﱠل‬
‫َو‬
‫َﺎ ا‬
‫َﻫ‬
‫َﺎ‬
‫ْﺸ‬
‫َﻧ‬
‫ﱠﺬ ي ا‬
‫ﻟ‬
‫َﻬﺎ ا‬
‫ْﯿ‬
‫ُﺤ‬
‫ﯾ‬
‫ﱠةٍ«‪ .‬د ر زﺑﺎن ﻋ ﺮﺑ ﻲ دو‬
‫َﺮ‬
‫َﻣ‬‫ﱠل‬
‫َو‬
‫َﺎ ا‬
‫َﻫ‬
‫َﺎ‬
‫ْﺸ‬
‫َﻧ‬
‫ﱠﺬ ي ا‬
‫ﻟ‬
‫َﻬﺎ ا‬
‫ْﯿ‬
‫ُﺤ‬
‫ﺑﺎ رﺑﻪ او ﺣﯿﺎ ت داد‪» .‬ﯾ‬
‫ﻜ ﻲ ﺧﻠﻘ ﺖ و دﯾ ﮕ ﺮ ي اﻧ ﺸﺎء‪ .‬اﻧ ﺸﺎء ﻛ ﺮدن ﯾﻌﻨ ﻲ ﭼﯿﺰ ي را از‬
‫ﻟﻐ ﺖ ا ﺳ ﺖ ﯾ‬

‫‪٤١‬‬
‫ﻧﯿ ﺴ ﺖﺑﻪﻫ ﺴ ﺖآو ردن‪ .‬ﺧﺪاﯾ ﻲ ﻛﻪ ﭼﯿﺰ ي را ﻛﻪ وﺟ ﻮدﻧﺪاﺷ ﺖﺑ ﻮﺟ ﻮدآو رد‬
‫ﻜ ﻞﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻗﺎد ر ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦوﺟ ﻮد را ﺗﻐﯿﯿ ﺮﺷ‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر ﻛﻪ ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ د ر ﻛﺎ رﻫﺎﺋ ﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ‪ ،‬د ر ﺧﻠﻘﺘ ﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ‬

‫ً ﻣﺎ‬
‫ﻜ ﻞ و ﺗﻐﯿﯿ ﺮ ﻓﺮم ﻣﻄ ﺮح ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻣﺜﻼ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣ ﻲدﻫﯿﻢﺑﯿ ﺸﺘ ﺮ ﺟﻨﺒﻪ ﺗﻐﯿﯿ ﺮﺷ‬
‫ﭼ ﻮ ب را ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮﯾﻢ‪ ،‬د رﺧ ﺖ را ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮﯾﻢ و از ﺻ ﻮ ر ت د رﺧ ﺖﺑ ﺼ ﻮ ر ت‬
‫ﻟ ﺖ دﯾ ﮕ ﺮ‪،‬‬
‫ﻟ ﺖﺑﻪ ﺣﺎ‬
‫ﻟ ﻲ د رﻣ ﻲآو رﯾﻢ‪ ،‬اﯾﻦ ﺧﻠﻘﺘ ﻲ ا ﺳ ﺖ از ﯾ ﻚ ﺣﺎ‬
‫ﻣﯿﺰ و ﺻﻨﺪ‬
‫ﻟ ﻲ ﺧﺪا يﺑﺰ ر گ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦ ﭼ ﻮ ب را‪ ،‬اﯾﻦ د رﺧ ﺖ را ازﻧﯿ ﺴ ﺖ‪،‬ﻫ ﺴ ﺖ‬
‫و‬
‫ﻟﯿﻦﺑﺎ رآن را‬
‫ﱠةٍ« او‬
‫َﺮ‬
‫َﻣ‬‫ﱠل‬
‫َو‬
‫ﱠةٍ« ﯾﻌﻨ ﻲ »ا‬
‫َﺮ‬
‫َﻣ‬‫ﱠل‬
‫َو‬
‫َﺎ ا‬
‫َﻫ‬
‫َﺎ‬
‫ْﺸ‬
‫َﻧ‬
‫ﱠﺬ ي ا‬
‫ﻟ‬
‫َﻬﺎ ا‬
‫ْﯿ‬
‫ُﺤ‬
‫ْﯾ‬
‫ُﻞ‬
‫ﻛ ﺮد‪» .‬ﻗ‬
‫َﻠﯿﻢ«‪ .‬ﺧﺪاﯾ ﻲ ﻛﻪ از‬
‫ْﻖِ ﻋ‬
‫َﻠ‬
‫ﱢﺧ‬‫ُﻞ‬
‫ﻜ‬‫َﺑِ‬
‫ُﻮ‬
‫َﻫ‬
‫اﻧ ﺸﺎء ﻛ ﺮد‪ ،‬از ﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻫ ﺴ ﺖ ﻛ ﺮد‪» ،‬و‬
‫ً داﻧﺎ ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻗﺎد ر ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ آن‬
‫ﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻫ ﺴﺘ ﻲﺑ ﻮﺟ ﻮد آو رد‪،‬ﺑ ﺮا ي ﺧﻠﻘ ﺖ ﻣ ﺴﻠﻤﺎ‬
‫را اﻧﺠﺎمﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬

‫ً«‪ ،‬ﺧﺪاﯾ ﻲ ﻛﻪﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ د ر اﯾﻦ‬

‫َ ﺮِﻧﺎ را‬
‫ْ ﻀ‬
‫َﺧ‬
‫َ ﺮِا ﻷ‬
‫ﱠﺠ‬
‫ﻟﺸ‬‫َا‬
‫َ ﻣِﻦ‬
‫َﻞ‬
‫َﻌ‬
‫ﱠﺬ ي ﺟ‬
‫ﻟ‬
‫»ا‬
‫َ‬
‫د رﺧ ﺖ ﺳﺒﺰ‪) ،‬ﭼ ﻮن ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ ﻛﻪ د رﺧ ﺖ د ر اوآ ب ا ﺳ ﺖ د ر او ﺳﺒﺰ ي ا ﺳ ﺖ‬
‫ﻟ ﻲ ﺧﺪا از ﻫﻤﯿﻦ د رﺧﺘ ﻲ ﻛﻪ از‬
‫ﻟﻒﺑﺎ اﯾﻦآﺗ ﺶ ا ﺳ ﺖ و‬
‫وآ ب و ﺳﺒﺰ ي ﻣ ﺨﺎ‬
‫َ ﻣِﻦ‬
‫َ‬ ‫َﻞ‬
‫َﻌ‬
‫ﱠﺬ ي ﺟ‬
‫ﻟ‬
‫آ ب و ﺳﺒﺰ ي ﺑ ﻮﺟ ﻮد آﻣﺪه ا ﺳ ﺖ( آﺗ ﺶ ﻗ ﺮا ر داد‪» .‬ا‬
‫َ‬
‫َ«‪ .‬ﺷﻤﺎ از اﯾﻦ د رﺧ ﺖ آﺗ ﺲ‬
‫ُو ن‬
‫ُ ﻮﻗِﺪ‬
‫ُ ﺗ‬
‫ْﻪ‬
‫ْ ﻣِﻨ‬
‫ُﻢ‬
‫ْﺘ‬
‫َﻧ‬
‫َﺎِذا ا‬
‫ً ﻓ‬
‫َ ﺮِﻧﺎ را‬
‫ْ ﻀ‬
‫َﺧ‬
‫َ ﺮِا ﻷ‬
‫ﱠﺠ‬
‫ﻟﺸ‬‫ا‬
‫ْض‬
‫َ‬ ‫َر‬
‫َاﻻ‬
‫ﱠﻤ ﻮا تِ و‬
‫ﻟﺴ‬‫َا‬
‫َﻖ‬
‫َﻠ‬
‫ﱠﺬ ي ﺧ‬
‫ﻟ‬
‫َا‬‫ْﺲ‬
‫َﯿ‬
‫ﻟ‬
‫َو‬
‫َ‬‫ﺑ ﺮﻣ ﻲاﻓ ﺮوزﯾﺪ‪ ،‬آﺗ ﺶ ﺗﻬﯿﻪ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﺪ‪» .‬ا‬
‫ْ«‪.‬ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ اﯾﻨﺠﺎﺑﺎز ﺳﺆال ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻨﻬﺎ راﺷ ﺮح‬
‫ُﻢ‬
‫َﻬ‬
‫ْﻠ‬
‫َ ﻣِﺜ‬
‫ُﻖ‬
‫ْﻠ‬
‫َﺨ‬
‫ْﯾ‬
‫َن‬
‫َﻠ ﻲ ا‬
‫ﺑِﻘﺎدِ رٍ ﻋ‬
‫ﻣ ﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺧﺪاﯾ ﻲ ﻛﻪﻧﯿ ﺴ ﺖ را ﻫ ﺴ ﺖ ﻛ ﺮد‪ ،‬ﺧﺪاﯾ ﻲ ﻛﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﻛ ﺮد‪ ،‬ﺧﺪاﯾ ﻲ‬
‫ﻛﻪ ﭼﻨﺎن ﻛ ﺮد‪ ،‬ﺧﺪاﯾ ﻲ ﻛﻪ د ر اﯾﻦ د رﺧ ﺖ ﺳﺒﺰ و ﭘ ﺮآ بﺑ ﺮا يﺷﻤﺎآﺗ ﺶ ﻗ ﺮا ر‬
‫داد‪ ،‬آﯾﺎ ﭼﻨﯿﻦ ﺧﺪاﯾ ﻲ ﻗﺎد ر ﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻛﻪ ﯾ ﻚ ﭼﯿﺰ دﯾ ﮕ ﺮ يﺷﺒﯿﻪ اﯾﻦ ا ﺳﺘ ﺨ ﻮان‬
‫‪٤٢‬‬
‫ﻜﻨﺪ؟ ﯾﻌﻨ ﻲﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ اﯾﻦ ا ﺳﺘﺪﻻلﻫﺎ را د ر ﭘ ﺸ ﺖﻫﻢ ﻣ ﻲ ﮔﺬا رد‬
‫ﭘﺎ رها ﺧﻠﻖﺑ‬
‫ً ﯾ ﻚ وﺟﺪان ﭘﺎ ك آن را ﻣ ﻲﭘﺬﯾ ﺮد‪.‬‬
‫و اﯾﻦ ﺳﺆال را ﻣﻄ ﺮح ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣ ﺴﻠﻤﺎ‬
‫ﺧﺪاﯾ ﻲ ﻛﻪﻧﯿ ﺴ ﺖ را ﻫ ﺴ ﺖ ﻛ ﺮده واﯾﻦ ﻋﻠﻢ را ازﻧﯿ ﺴ ﺖﺑ ﻮﺟ ﻮدآو رده ﻗﺎد ر‬
‫َﺑِﻘﺎدِ رٍ‬
‫ْض‬‫َر‬
‫َاﻻ‬
‫ﱠﻤ ﻮا تِ و‬
‫ﻟﺴ‬‫َا‬
‫َﻖ‬
‫َﻠ‬
‫ﱠﺬ ي ﺧ‬
‫ﻟ‬
‫َا‬‫ْﺲ‬
‫َﯿ‬
‫ﻟ‬
‫َو‬
‫َ‬‫ﻜ ﻞ ﻫﻢﺑﺪﻫﺪ‪» .‬ا‬
‫ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﺗﻐﯿﯿ ﺮﺷ‬
‫َﻠ ﻲ« آ ر ي ﺧﺪا ﻗﺎد ر‬
‫ْ« و ﺧ ﻮد ﻗ ﺮآن ﺟ ﻮا ب ﻣ ﻲدﻫﺪ‪» .‬ﺑ‬
‫ُﻢ‬
‫َﻬ‬
‫ْﻠ‬
‫َ ﻣِﺜ‬
‫ُﻖ‬
‫ْﻠ‬
‫َﺨ‬
‫ْﯾ‬
‫َن‬
‫َﻠ ﻲ ا‬
‫ﻋ‬
‫َ راد‬
‫َ‬ ‫ُ اِذا ا‬
‫ُه‬
‫ْﺮ‬
‫َﻣ‬
‫ﱠﻤﺎ ا‬
‫ُ«‪ .‬و او ﺧﻼق داﻧﺎﯾ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪» .‬اِﻧ‬
‫َﻠﯿﻢ‬
‫ْﻌ‬
‫ﻟ‬
‫ُا‬‫ّق‬
‫َﻼ‬
‫ْﺨ‬
‫ﻟ‬‫َا‬
‫ُﻮ‬
‫َﻫ‬‫ا ﺳ ﺖ »و‬
‫ُ« اﯾﻦ ﺧﺪاﯾ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﻣ ﺮ اوﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﭼﯿﺰ ي‬
‫ُ ﻮن‬
‫ﻜ‬‫َﯿ‬
‫َ‬‫ْﻓ‬
‫ُﻦ‬
‫ُﻛ‬
‫َﻪ‬
‫َﻟ‬
‫ُ ﻮل‬
‫َﻘ‬
‫ْﯾ‬
‫َن‬
‫َا‬
‫ْﺌﺎ‬
‫َﯿ‬
‫ﺷ‬
‫را ا راده ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭼﯿﺰ ي را ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪﺑﺎ اوﺑﺎ ش او‬
‫ً ﻫ ﺴ ﺖ ﺧ ﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲﺑﯿﻦ اﻣ ﺮ او و ﺧﻠﻘ ﺖ ﻓﺎ ﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧ ﻲ وﺟ ﻮد‬
‫ﻓ ﻮ را‬
‫ُﻦ‬
‫ْ‬‫ﻧﺪا رد‪ .‬اﻣ ﺮ او ﺧ ﻮدﺑ ﺨ ﻮد ﺧﻠﻘ ﺖ ا ﺳ ﺖﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪﺑﻪ او ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪﺑﺎ ش »ﻛ‬
‫َﺪِهِ‬
‫ﱠﺬ يﺑِﯿ‬
‫ﻟ‬
‫َا‬‫ْﺤﺎن‬
‫ُﺒ‬
‫َﺴ‬
‫ُ«ﺑﻼﻓﺎ ﺻﻠﻪ وﺟ ﻮد دا رد‪ ،‬اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ ا ﺳ ﺖ ﺧﺪا‪» .‬ﻓ‬
‫ُ ﻮن‬
‫ﻜ‬‫َﯿ‬
‫َ‬‫ﻓ‬
‫َ«‬
‫ُ ﻮن‬
‫َﻌ‬
‫ْﺟ‬
‫ُﺮ‬
‫ْﻪِ ﺗ‬
‫َﯿ‬
‫ﻟ‬
‫َ اِ‬
‫ْءو‬
‫َﻲ‬‫ُ ﻞﺷ‬
‫ﻜﻮ ت ﻛ‬
‫َﻠ‬
‫َ‬‫ﻣ‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣﻄﻠﺒ ﻲ را ﻛﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮا ﺳﺘﻢﺑ ﺮا يﺷﻤﺎﺷ ﺮحﺑﺪﻫﻢﺑ ﺨ ﺼ ﻮ ص‬
‫د ر اﯾﻦ آﯾﺎ ت ﻣﻌ ﺮو ف ﺳ ﻮ ره »ﯾ ﺲ« و ﺳ ﺮﺗﺎ ﺳ ﺮ ﻗ ﺮآن ﻧﯿﺰ از اﯾﻦ آﯾﺎ ت‬
‫ﻓ ﺮاوان ا ﺳ ﺖ‪ ،‬اﯾﻦ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦ ﺧﻠﻘ ﺖووﺟ ﻮدوﻧﻄﻔﻪوﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ راﺑﻪ ﻣﺎ‬
‫ﻜﻨﯿ ﻚﺑ ﺮا يﺑﯿﺪا ر ﻛ ﺮدن ﺿﻤﯿ ﺮ و‬
‫ﻧ ﺸﺎن ﻣ ﻲدﻫﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿ ﺴﺘﻢﺑ ﺮﺧ ﻮ رد و اﯾﻦ ﺗ‬
‫د رون آدﻣ ﻲ د ر ﺳ ﻮ ره »ﯾ ﺲ«ﺑ ﻮ ﺿ ﻮح دﯾﺪه ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ .‬ﻣﻦ اﻣﯿﺪوارم ﻛﻪ‬
‫ﻜﻨﯿ ﻚ ﻗ ﺮآﻧ ﻲ ﺗ ﻮﺟﻪ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻗ ﺮآن ﻛ ﺮﯾﻢ ﻧﯿﺰﺑ ﺮا ﺳﺎ س‬
‫دو ﺳﺘﺎن ﻣﺎﺑﻪ اﯾﻦ ﺗ‬
‫ﻫﻤﯿﻦ ﻓﻠ ﺴﻔﻪا ي ﻛﻪﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدﯾﻢ ﺳﻌ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻓﻄ ﺮ ت آدﻣ ﻲ راﺑﯿﺪا ر‬
‫ﻛﻨﺪ و اﯾﻦ ﻓﻄ ﺮ ت‪ ،‬و‪ .‬اﯾﻦ ﻗﻠ ﺐ ﺑﺎ اﺷ ﺮاق د روﻧ ﻲ ﺧ ﻮد ش ﺧﺪا ي را‬
‫ﺧ ﻮاﻫﺪﺷﻨﺎﺗ ﺨ ﺖ و اﯾﻦﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻤﺎن ﻣ ﻲآو رد‪ ،‬اﯾﻦﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ا ﺳ ﺖ‬
‫ﻛﻪ ﺳﺒ ﺐ ﻣ ﻲﺷ ﻮد ﻛ ﺴ ﻲﺑﺎ ﺗﻤﺎموﺟ ﻮد ﺧ ﻮد ﺧﺪا ي را د ر ك ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٤٣‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﻧ ﻲ ﻗ ﺴﻤ ﺖ دوم ﺳ ﺨﻦ ﻣﺎ د رﺑﺎ رهﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﺧﺪا از راه ﻗ ﺮآنﺑ ﻮد‬
‫ﻛﻪ ﻣﻦ ﺧﯿﻠ ﻲ ﻣ ﺨﺘ ﺼ ﺮ و ﻣﻔﯿﺪ ﮔﻔﺘﻢ ﭼ ﻮن اﺣ ﺴﺎ س ﻛ ﺮدم ﻛﻪ دو ﺳﺘﺎن ﻣﺎ د ر‬
‫اﯾﻦ ﻗ ﺴﻤ ﺖ وا رد ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬دو ﺳﻮم آﯾﺎ ت ﻗ ﺮآﻧ ﻲ د رﺑﺎ ره وﺟ ﻮد ﺧﺪا ﺳ ﺖ و اﯾﻦ‬
‫آﯾﺎ ت ﻗ ﺮآﻧ ﻲ ﻫﻤﻪﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺳﯿ ﺴﺘﻤ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣﻦﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدم‪،‬ﻧﻪ وا رد ﻋﻠﻢ‬
‫ﻜﻪ ﺳﻌ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻣ ﻲﺷ ﻮد و ﻧﻪ وا رد ﻓﻠ ﺴﻔﻪ و ﻣﻨﻄﻖ و رﯾﺎ ﺿﯿﺎ ت‪،‬ﺑﻠ‬
‫وﺟﺪان آدﻣ ﻲ را آﻧﭽﻨﺎنﺑﯿﺪا ر ﻛﻨﺪ ﻛﻪﺑﺎ اﺷ ﺮاق د روﻧ ﻲ ﺧ ﻮد ﺧﺪا ي را‬
‫ﻟ ﻲ ﻛﻪ دو ﺳ ﺖ ﻣﺎﺑ ﺮا ي ﻣﻦﻧ ﻮﺷﺘﻪ ﻣ ﺮا وادا ر‬
‫ﻟ ﻲ اﯾﻦ ﺳﺆا‬
‫ﺑﻔﻬﻤﺪ‪ ،‬ﺣ ﺲ ﻛﻨﺪ‪ .‬و‬
‫ﻜﻪ‪ :‬ﭘ ﺲ ﭼ ﮕ ﻮﻧﻪ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ د ر اﯾﻦﺑﺎ ره ﻛﻤ ﻲﺑﯿ ﺸﺘ ﺮ ﺗ ﻮ ﺿﯿﺢﺑﺪﻫﻢ‪ ،‬وآن اﯾﻨ‬
‫ﻣ ﻲﺷ ﻮد ﻛﻪ ﻋﺪها ي د ر وﺟ ﻮد ﺧﺪاﺷ ﻚ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺪا ي را ﺣ ﺲ ﻧﻤ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻜﺎ ر ا ﺳ ﺖ و ﻗ ﺮآن ﻣﺠﯿﺪ‬
‫ﺧﺪا ي راﻧﻤﯿﻔﻬﻤﻨﺪ‪ .‬ا ﮔ ﺮ ﺧﺪا اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ وا ﺿﺢ وآﺷ‬
‫اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦﺑﺎ و ﺿ ﻮح د رﺑﺎ ره ﺧﺪا ﺳ ﺨﻦ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ‪ ،‬ﭘ ﺲ ﭼ ﺮا ﻋﺪها ي ﺧﺪا را‬
‫ﻟ ﻲﺑﺰﻧﻢ ﻛﻪﺑ ﺮ‬
‫ّ و ﺗ ﺮدﯾﺪ ﻓ ﺮو ﻣ ﻲ روﻧﺪ‪ .‬ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ ﻣﺜﺎ‬
‫د ر كﻧﻤ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬د رﺷ ﻚ‬
‫ﻣﺒﻨﺎ ي اﯾﻦ ﻣﺜﺎل ﺧﯿﻠ ﻲ ﺳﺎدهو روﺷﻦ ﻣﻄﻠ ﺐ ﺧ ﻮد راﺑﯿﺎن ﺧ ﻮاﻫﻢ ﻛ ﺮد‪.‬‬
‫ﺷﻤﺎ ﺗ ﺼ ﻮ ر ﻛﻨﯿﺪ ﯾ ﻚ ﻣﺎﻫ ﻲ را ﻛﻪ د ر داﺧ ﻞ آ ب ﺷﻨﺎ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ‬
‫ﻣﺎﻫ ﻲ ﭘ ﺲ از ﻣﺪﺗ ﻲ ﻛﻪﺑﺎ وﺟ ﻮدآ ب ﺧ ﻮ ﮔ ﺮﻓ ﺖ وآﺷﻨﺎﺷﺪ‪ ،‬دﯾ ﮕ ﺮ وﺟ ﻮدآ ب‬
‫را ﺣ ﺲ ﻧ ﺨ ﻮاﻫﺪ ﻛ ﺮد‪ .‬ﯾﺎ ﻣ ﺮﻏ ﻲ ﻛﻪ د ر ﻫ ﻮا ﭘ ﺮواز ﻣ ﻲﻛﻨﺪ وﺟ ﻮد ﻫ ﻮا را‬
‫ﻜ ﺸﻨﺪ وﺑﻌﺪﺑﻪ داﺧ ﻞ‬
‫ﺣ ﺲﻧ ﺨ ﻮاﻫﺪ ﻛ ﺮد‪ .‬ا ﮔ ﺮ ﻣﺎﻫ ﻲ را از داﺧ ﻞآ بﺑﯿ ﺮونﺑ‬
‫ﻟ ﻲ ﻃﺒﯿﻌ ﺖ ﻣﺎﺑﻪ ﮔ ﻮﻧﻪا ي‬
‫آ بﺑ ﺮ ﮔ ﺮداﻧﻨﺪ وﺟ ﻮد آ ب را ﺣ ﺲ ﺧ ﻮاﻫﺪ ﻛ ﺮد‪ .‬و‬
‫ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮان ﻣﺤﻠ ﻲ را ﺑﺪون وﺟ ﻮد ﺧﺪا د رﻧﻈ ﺮ ﮔ ﺮﻓ ﺖ و ﻛ ﺴ ﻲ‬
‫ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ اﯾﻦوﺟ ﻮد راﺑﺪون ﺧﺪا ﺗﺠ ﺮﺑﻪ ﻛﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﻧ ﻲﻫﻤﯿ ﺸﻪوﻫﻤﻪﺟﺎ ﺧﺪا‬
‫وﺟ ﻮد داﺷﺘﻪ وﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ ﻣﺎﻫ ﻲ د ر داﺧ ﻞآ ب ﯾﺎ ﻣ ﺮ غ د رﻫ ﻮا وﺟ ﻮدآ ب و‬
‫ﻫ ﻮا را ﺣ ﺲﻧﻤ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣ ﺮدم ﻣﺎ ﻫﻢﺑﻄ ﻮ ر ﻃﺒﯿﻌ ﻲ ﺧﺪا ي را ﺣ ﺲﻧﻤ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪،‬‬

‫‪٤٤‬‬
‫ﻜ ﺶ‬
‫ﺑ ﺮا يآﻧﻬﺎ ﻋﺎد يﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺷﻤﺎ ﺗ ﺼ ﻮ ر ﻛﻨﯿﺪ ﻛﻪ ا ﮔ ﺮ ﻛ ﺴ ﻲﺑﯿﺎﯾﺪو ﯾ ﻚ ﭼ‬
‫ﻜﻮﺑﺪ ﯾﺎ ﯾ ﻚ اﻧﻔﺠﺎ ر ي د ر ﮔ ﻮﺷﻪا يﺑ ﻮﺟ ﻮدﺑﯿﺎو رد ﻫﻤﻪ ﻣﺘ ﻮﺟﻪ‬
‫ﻜﻤ ﻲﺑ‬
‫ﻣﺤ‬
‫ﻣ ﻲﺷ ﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪﺑ ﺴﻤ ﺖ ﺻﺪا ﻣﺘ ﻮﺟﻪ ﻣ ﻲﺷ ﻮﻧﺪ و ﻣ ﻲﻓﻬﻤﻨﺪ ﻛﻪ ﯾ ﻚ اﻧﻔﺤﺎ ر ي‬
‫ﻜﻨ ﻮاﺧ ﺖ‬
‫ﺑ ﻮﺟ ﻮدآﻣﺪه‪ ،‬اﻣﺎ ا ﮔ ﺮ ﯾ ﻚ ﻣ ﻮﺗ ﻮ ر داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﯿﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻣ ﻮﺗ ﻮ رﺑﻄ ﻮ ر ﯾ‬
‫ﻜﻪ‬
‫ﻜﻨ ﻮاﺧ ﺖﺑﻪ ﮔ ﻮ شﺷﻤﺎﺑ ﺮ ﺳﺪ‪ ،‬ﭘ ﺲ ازآﻧ‬
‫ﺑﭽ ﺮﺧﺪ و ﺻﺪا ي ﻣ ﻮﺗ ﻮ رﺑﻄ ﻮ ر ﯾ‬
‫ﻜ ﻲ دو ﺳﺎﻋ ﺖ اﯾﻦ ﺻﺪا ي ﻣ ﻮﺗ ﻮ رآﻧﭽﻨﺎن ﻋﺎد ي‬
‫ﻣﺪﺗ ﻲ ﻣ ﻮﺗ ﻮ ر ﮔ ﺸ ﺖ ﭘ ﺲ از ﯾ‬
‫ﻣ ﻲﺷ ﻮد ﻛﻪ ﺷ ﺨ ﺺ وﺟ ﻮد ﺻﺪا را ﺣﺘ ﻲ ﺣ ﺲ ﻧﻤ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑ ﺮاﯾﺎو ﻋﺎد ي‬
‫ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ ،‬ﻣﺜ ﻞ ﻫﻤﺎن ﻣﺎﻫ ﻲ د ر داﺧ ﻞآ ب‪.‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻋﻠ ﺖ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ وﺟ ﻮد‬
‫ﺧﺪا ي راﻟﻤ ﺲﻧﻤ ﻲﻛﻨﯿﻢ‪،‬ﺑ ﺮا ي ﻣﺎ ت ﻋﺎد يﺷﺪه ا ﺳ ﺖ وﺑ ﺮا ي ﻣﺎ و ﺳﯿﻠﻪا ي‬
‫ﺑ ﺮا ي ﻣﻘﺎ رﻧﻪ و ﻣﻘﺎﯾ ﺴﻪ وﺟ ﻮد ﻧﺪا رد ﻛﻪﺑﺘ ﻮاﻧﯿﻢ ﺟﺎﯾ ﻲ راﺑﺎ ﺧﺪا و ﺟﺎ ي‬
‫دﯾ ﮕ ﺮ ي راﺑﺪون ﺧﺪاﺑﺎﻫﻢ ﻣﻘﺎﯾ ﺴﻪ ﻛﻨﯿﻢ و اﺧﺘﻼ ف آن دو راﺑﻔﻬﻤﯿﻢ و‬
‫ﻜ ﻞﺷ ﻚ و ﺗ ﺮدﯾﺪ ﻛﻪ د ر دل‬
‫ﺑ ﺴﻨﺠﯿﻢ‪ .‬اﯾﻦ ﯾ ﻚ ﺳﺒ ﺐ ﻋﻠﻤ ﻲ ا ﺳ ﺖﺑ ﺮا ي ﻣ ﺸ‬
‫ﺑﻌ ﻀ ﻲﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻌ ﺮﯾﻒ ﺧﺪا!‬
‫ﻟﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺳ ﺨﻦ ﭼﯿﺰ ي را ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢﺑ ﺮا ي دو ﺳﺘﺎنﺑﯿﺎن ﻛﻨﻢ‬
‫د ر دﻧﺒﺎ‬
‫ﻛﻪﺑﺎز ﻛﻤ ﻲﺑﻪ ﻋﻠﻢﺑ ﺮﻣ ﻲ ﮔ ﺮدد و وا رد ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ ،‬اﯾﻦ ﺣﻘﯿﻘ ﺖ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻟﯿﻦﺑﺤﺜ ﻲ ﻛﻪ دو ﺳﺘﺎن ﻣﺎ ﻣﻄ ﺮح ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اول ﭼﯿﺰ ي را ﻛﻪ‬
‫د رﺑﺎ ره ﺧﺪا او‬
‫ﻜﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻣ ﻲﭘ ﺮ ﺳﻨﺪ ﺗﻌ ﺮﯾﻒ ﺧﺪا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﺧﺪا ﭼﯿ ﺴ ﺖ؟ ﺧﺪا را ﺗﻌ ﺮﯾﻒﺑ‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر ﻛﻪﺑ ﺮا يﺷﻤﺎﺷ ﺮح دادمﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ د ر ﻋﻠﻢﺑﻪ اﻛ ﺴﯿﮋنﺑ ﺮﺧ ﻮ رد‬
‫ﻜﻨﯿﺪ‪.‬ﺷﻤﺎ ﻣ ﻲآﺋﯿﺪ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﯿﺪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ اﻛ ﺴﯿﮋن ﭼﯿ ﺴ ﺖ؟ اﻛ ﺴﯿﮋن را ﺗﻌ ﺮﯾﻒﺑ‬
‫ﻟﻪ آزﻣﺎﯾ ﺶ ﻗ ﺮا ر ﻣ ﻲدﻫﯿﺪ و ﺧ ﻮا ص اﯾﻦ‬
‫ﯾ ﻚ ﻣﻘﺪا ر اﻛ ﺴﯿﮋن را د رﻟ ﻮ‬
‫اﻛ ﺴﯿﮋن را ﻣ ﻲ ﺳﻨﺠﯿﺪ‪،‬آﺗ ﺶ ﻣ ﻲزﻧﯿﺪ اﯾﻦ اﻛ ﺴﯿﮋن ﻣ ﻲ ﺳ ﻮزد‪ ،‬ﭼﻨﯿﻦ و ﭼﻨﺎن‬

‫‪٤٥‬‬
‫ﻣ ﻲﺷ ﻮد وﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﺧ ﻮا ص اﯾﻦ ﻣﺎده راﺑ ﺮا ي دو ﺳﺘﺎﻧﺘﺎنﺷ ﺮح ﻣ ﻲدﻫﯿﺪ‪. .‬‬
‫ًﺑﺎﻫﯿﺪ روژن ﻛﻪ دو ﻣﺎﻫﯿ ﺖ ﻣ ﺨﺘﻠﻒﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻘﺎﯾ ﺴﻪ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﺪ اﻛ ﺴﯿﮋن را ﻣﺜﻼ‬
‫ﺧ ﻮا ص ﻣﺘﻔﺎوﺗ ﻲ دا رﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ د رﺑﺎ ره ﺧﺪا آﯾﺎ ﻣ ﻲﺗ ﻮان ﺗﻌ ﺮﯾﻔ ﻲ ﻗﺎﺋ ﻞﺷﺪ؟ آﯾﺎ‬
‫ﻜﻪ ﻣﻦ ﺧﺪا ي ﺧ ﻮدم راﺑﻪﺷﻤﺎ‬
‫ﻣ ﻲﺗ ﻮان ﺧﺪا ي را ﺗﻌ ﺮﯾﻒ ﻛ ﺮد؟ﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ﺑ ﺸﻨﺎ ﺳﺎﻧﻢ ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﻢ او را ﺗﻌ ﺮﯾﻒ ﻛﻨﻢ؟ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ اﯾﻦ اﻛ ﺴﯿﮋن ﯾﺎ‬
‫ﻫﯿﺪ روژن را ﺑ ﺸﻤﺎ ﺑ ﺸﻨﺎ ﺳﺎﻧﻢ ﺗﻌ ﺮﯾﻔ ﺶ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ‪،‬ﺑﯿﺎﻧ ﺶ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ‪ .‬اﻛ ﺴﯿﮋن ﯾﺎ‬
‫ﻫﯿﺪ روژن راﺑ ﺸﻤﺎﺑ ﺸﻨﺎ ﺳﺎﻧﻢ ﺗﻌ ﺮﯾﻔ ﺶ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ‪،‬ﺑﯿﺎﻧ ﺶ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻜﻨﻢ اﺑﻌﺎد ﻣﯿﺰ‪ ،‬ا رﺗﻔﺎع ﻣﯿﺰ‪ ،‬ﻋﻤﻖ‬
‫ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ اﯾﻦ ﻣﯿﺰ راﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ﺗﻌ ﺮﯾﻒﺑ‬
‫ﻣﯿﺰ راﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ﺗ ﺸ ﺮﯾﺢ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬رﻧ ﮓ ﻣﯿﺰ راﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ﺗ ﺸ ﺮﯾﺢ ﻣ ﻲﻛﻨﻢو‬
‫ﻟ ﻲ آﯾﺎﺑ ﺮا ي ﺧﺪا ﻫﻢ ﻗﺎد ر ﻫ ﺴﺘﻢ‬
‫ﺷﻤﺎ ﺧ ﺼ ﻮ ﺻﯿﺎ ت ﻣﯿﺰ را د ر ك ﻣ ﻲﻛﻨﯿﺪ‪ .‬و‬
‫ً د ر ﻓﻠ ﺴﻔ ﺔ‬
‫ﻜﻦ ا ﺳ ﺖ؟ ا ﺻ ﻮﻻ‬
‫ﻜﻨﻢ؟ آﯾﺎ ﺗﻌ ﺮﯾﻒ ﺧﺪا ﻣﻤ‬
‫ﻛﻪ او را ﺗﻌ ﺮﯾﻒﺑ‬
‫ﺗﻌ ﺮﯾﻒ ﻣ ﺴﺎوﯾ ﺴ ﺖﺑﺎ ﻣﺤﺪود ﻛ ﺮدن‪،‬ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻛ ﺴ ﻲ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ ﭼﯿﺰ ي را‬
‫ﺗﻌ ﺮﯾﻒ ﻛﻨﺪ ﯾﻌﻨ ﻲ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ او را ﻣﺤﺪودﻛﻨﺪ‪.‬ﻫﻤﯿﻦ ﻣﯿﺰ ي را ﻛﻪﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ‬
‫ﻣﺜﺎل ﻣ ﻲزﻧﻢ و ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ ﻣﯿﺰ را ﺗﻌ ﺮﯾﻒ ﻛﻨﻢ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻢ ﯾ ﻚ ﻣﺘ ﺮوﻧﯿﻢ د ر دو‬
‫ﻜﻪ اﯾﻦ ﺳﻪ ﻣﺘ ﺮ ﻧﯿ ﺴ ﺖ دو ﻣﺘ ﺮ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و ﻋ ﺮ ض ﻣﯿﺰ ﯾ ﻚ‬
‫ﻣﺘ ﺮ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ اﯾﻨ‬
‫ﻣﺘ ﺮوﻧﯿﻢ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻢ رﻧ ﮓ اﯾﻦ ﻣﯿﺰ ز رد ا ﺳ ﺖ ﯾﻌﻨ ﻲ رﻧ ﮓ‬
‫دﯾ ﮕ ﺮ يﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﻣﺤﺪود ﻛ ﺮدم ﻛﻪ ﻓﻘﻂ و ﻓﻘﻂ رﻧ ﮓ ز ردﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻌ ﺮﯾﻒ ﯾﻌﻨ ﻲ‬
‫ﻣﺤﺪود ﻛ ﺮدن ﭼﯿﺰ ي‪ ،‬وﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﭼﯿﺰ ي را ﺗﻌ ﺮﯾﻒ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢآن‬
‫ﻟ ﻲ آﯾﺎ ﻣ ﻲﺗ ﻮان ﺧﺪا يﺑ ﻲﻧﻬﺎﯾ ﺖ را ﺗﻌ ﺮﯾﻒ ﻛ ﺮد؟ آﯾﺎ‬
‫را ﻣﺤﺪود ﻛ ﺮدهاﯾﻢ‪ .‬و‬
‫ّ ي ﻧﺪا رد‪،‬‬
‫ﻣ ﻲﺗ ﻮان ﺧﺪا ي ﺑ ﻲﻧﻬﺎﯾ ﺖ را ﻣﺤﺪود ﻛ ﺮد؟ ﭼ ﻮن ﺧﺪا ﻛﻪ ﺣﺪ‬
‫ُﻌﺪ ﺧﺪاﯾ ﻲﻧﯿﺰﺑ ﻲﻧﻬﺎﯾ ﺖ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﺑ ﻲﻧﻬﺎﯾ ﺖ ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺑ ﻲﻧﻬﺎﯾ ﺖ اﺑﻌﺎد دا رد ﻛﻪﻫ ﺮﺑ‬
‫ﻜﻦ ا ﺳ ﺖ‪،‬ﻋﻤﻠ ﻲ ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﭘ ﺲ‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﭼ ﻮن ﻣﺤﺪود ﻛ ﺮدن ﺧﺪا ﻏﯿ ﺮﻣﻤ‬

‫‪٤٦‬‬
‫ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮان ﺧﺪا ي را ﺗﻌ ﺮﯾﻒ ﻛ ﺮد‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ د رآنﺑﯿﻨ ﺸ ﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﺑ ﺮا ي اﻛ ﺴﯿﮋن‬
‫ﯾﺎ ﻫﯿﺪ روژن ﯾﺎ ﻣﯿﺰ د ر ذﻫﻦ ﺧ ﻮد ﭘ ﺮو راﻧﺪهاﯾﻢ ﻛﻪ ﺟ ﺴﻤ ﻲ را اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ‬
‫ﺑ ﺸﻨﺎ ﺳﯿﻢﺑ ﺮا ي ﺧﺪا ﻋﻤﻠ ﻲﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬ﭼ ﻮن اﯾﻦﻧ ﻮع ﺗﻌ ﺮﯾﻒﻫﺎﺑ ﺮا ي ﺧﺪا ﺻﺪق‬
‫ﻧﻤ ﻲﻛﻨﺪ‪،‬وﺑﻪﻫﻤﯿﻦ ﻋﻠ ﺖ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﺧﺪاﺑﺎﯾﺪ از راه اﺷ ﺮاق‬
‫ﻜ ﻲو ﻣﻨﻄﻘ ﻲ‪.‬‬
‫ﺻ ﻮ ر تﺑ ﮕﯿ ﺮدﻧﻪ از راه اﯾﻦ ﺗﻌ ﺮﯾﻒﻫﺎ ي ﻋﻠﻤ ﻲو ﻓﯿﺰﯾ‬
‫ﻜ ﻲ ازﻟﻄﺎﯾﻒ ﻓﻠ ﺴﻔﻪ اﯾ ﺮان اﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ذﻛ ﺮ‬
‫اﯾﻨﺠﺎﺑﺪمﻧﻤ ﻲآﯾﺪ ﻛﻪ ﯾ‬
‫ﻟﺪﯾﻦ روﻣ ﻲ‪ ،‬ﻓﯿﻠ ﺴ ﻮ فﺑﺰ ر ﮔ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ را ﺳﺘ ﻲ‬
‫ﻛﻨﻢ و اﯾﻦ از ﻣ ﻮﻻﻧﺎ ﺟﻼلا‬
‫ﺑﺎﻋ ﺚ اﻓﺘ ﺨﺎ ر ﻣﺎ ﺳ ﺖ‪ .‬و د ر ﻫﻤﯿﻦ ﻣ ﻮ ﺿ ﻮﻋ ﻲ ﻛﻪ ﻫﻢاﻛﻨ ﻮنﺑﺤ ﺚ آن رﻓ ﺖ‬
‫اﯾﻦ ﻣ ﺮدﺑﺰ ر گﺑﺎ دا ﺳﺘﺎنﻫﺎ ي ﺧﯿﻠ ﻲ ﻛ ﻮﺗﺎه و ﻋﻤﯿﻖ اﯾﻦ ﻣﺒﺎﻧ ﻲ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ را‬
‫ﺑﯿﺎن ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻜﻲ ا ﺳ ﺖ‬
‫ﺑ ﺨﺎﻃ ﺮﺑﯿﺎو رﯾﺪ دا ﺳﺘﺎن ﻓﯿ ﻞ را ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ‪ :‬ﯾ ﻚ اﺗﺎق ﺗﺎ رﯾ‬
‫ﻛﻪ ﻓﯿﻠ ﻲ د ر داﺧ ﻞ اﯾﻦ اﺗﺎق ﻗ ﺮا ر دادهﺷﺪه وﺑﻌﺪ اﺷ ﺨﺎ ﺻ ﻲ را واد اﺗﺎق‬
‫ﻜﺎﯾ ﻚآﻧﻬﺎ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻨﺪ ﻛﻪﺑﯿ ﺮونﺑﯿﺎﯾﻨﺪ و ﻓﯿ ﻞ را ﺗﻌ ﺮﯾﻒ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ و از ﯾ‬
‫ﻜ ﻲ از ﻛ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻛﻪوا رد اﺗﺎق ﻣ ﻲﺷ ﻮد د ر ﻇﻠﻤ ﺖ اﯾﻦ اﺗﺎق ﻛ ﻮ رﻛ ﻮ راﻧﻪ ﻣ ﻲآﯾﺪ‬
‫ﯾ‬
‫و د ﺳﺘ ﺶﺑﻪ ﭘﺎ ي ﻓﯿ ﻞﺑ ﺮﺧ ﻮ رد ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣ ﻲﺑﯿﻨﺪ ﯾ ﻚ ﺳﺘ ﻮن ﻋﻈﯿﻤ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻜﺎن ﻧﻤ ﻲﺧ ﻮ رد‪،‬ﺑﯿ ﺮون ﻣ ﻲآﯾﺪ و ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻓﯿ ﻞ ﯾ ﻚ ﺳﺘ ﻮن ﻋﻈﯿﻤ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﺗ‬
‫ﻟﻪ‬
‫دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻣ ﻲآﯾﺪ و د ﺳﺘ ﺶ ﻣ ﻲ ﺧ ﻮ ردﺑﻪ ﺧ ﺮﻃﻮم ﻓﯿ ﻞ و ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻓﯿ ﻞﻟ ﻮ‬
‫د راز ي ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ دو ﺳ ﻮ راخ دا رد‪،‬ﺑﺠﺎ ي ﯾ ﻚ ﺳ ﻮ راخ دا را ي دو ﺳ ﻮ راخ ا‬
‫ﻜﻞ‬
‫ﻜ ﻲ وا رد ﻣ ﻲﺷ ﻮد و د ﺳﺘ ﺶﺑﻪ ﮔ ﻮ ش ﻓﯿ ﻞﺑ ﺮﺧ ﻮ رد ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪﺑﻪﺷ‬
‫ﺳ ﺖ‪ .‬ﯾ‬
‫ﺑﺎدﺑﺰنﺑﺰ ر ﮔ ﻲ ا ﺳ ﺖﺑﯿ ﺮون ﻣ ﻲآﯾﺪ و ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻛﻪ ﻓﯿ ﻞ ﯾ ﻚﺑﺎدﺑﺰنﺑﺰ ر ﮔ ﻲ‬
‫ﻜﻢ ﻓﯿ ﻞ ﻣ ﻲآﯾﺪ و ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻓﯿ ﻞ ﯾ ﻚ ﻃﺎﻗ ﻲ ا ﺳ ﺖ‬
‫ﻜ ﻲ دﯾ ﮕ ﺮﺑﻪ زﯾ ﺮﺷ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﯾ‬
‫ﻜﻢ‪ .‬ﻣ ﻮﻻﻧﺎ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﮕ ﻮﯾﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ ﻫ ﺮ ﯾ ﻚ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﯿ ﻞ‬
‫ﻣﺤ‬

‫‪٤٧‬‬
‫ﺮا د ر اﯾﻦ ﻇﻠﻤ ﺖ ﺟﻬ ﻞ ﺗﻌ ﺮﯾﻒ ﻛﻨﻨﺪ و ﻗﺎد ر ﻧﯿ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﻨﺪ‪ .‬ﭼ ﺮا‬
‫ﻜﻪ ﻋﻠﻢآﻧﻬﺎﺑﻪ اﯾﻦ ﻓﯿ ﻞ اﺣﺎﻃﻪﻧﺪا رد )ﻛﻪ اﯾﻦ ﻗ ﻀﯿﻪ را‬
‫ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﻨﺪ؟ﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫اﻻنﺑ ﺮا يﺷﻤﺎﺗ ﺸ ﺮﯾﺢ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ(‪،‬ﻫ ﺮ ﻛ ﺲﺑﺎ ﻋﻠﻢﻧﺎﻗ ﺺ ﺧ ﻮد ﺳﻌ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻟ ﻲ ﻣ ﺴﻠﻤﺎ‬
‫ً‬ ‫ﻜﻦ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﻗ ﺴﻤﺘ ﻲ از ﺣﻘﯿﻘ ﺖ راﺑ ﮕ ﻮﯾﺪو‬
‫ﻓﯿ ﻞ را ﺗﻌ ﺮﯾﻒ ﻛﻨﺪو ﻣﻤ‬
‫ﻓﯿ ﻞﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﻓﯿ ﻞ ﭼﯿﺰ دﯾ ﮕ ﺮ ي ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻓﯿ ﻞ ﺣﻘﯿﻘ ﺖ دﯾ ﮕ ﺮ ي ا ﺳ ﺖ‪ ،‬زﯾ ﺮاﺑ ﺮا ي‬
‫ﻜﻪ ﻛ ﺴ ﻲﺑﺘ ﻮاﻧﺪ ﭼﯿﺰ ي را ﺗﻌ ﺮﯾﻒ ﻛﻨﺪﺑﺎﯾﺪﺑ ﺮآن اﺣﺎﻃﻪ داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﺪ‪،‬ﺑ ﺮ‬
‫آﻧ‬
‫آن ﺳﯿﻄ ﺮه داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﭼ ﮕ ﻮﻧﻪ اﻧ ﺴﺎن ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ ﺧﺪا ي را ﺗﻌ ﺮﯾﻒ ﻛﻨﺪ؟ اﻧ ﺴﺎن ﻣﺤﺪود و‬
‫ﺧﺪا يﺑ ﻲﻧﻬﺎﯾ ﺖ‪ ،‬اﯾﻦ ﺷ ﺨ ﺺ ﻣﺤﺪود ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪﺑ ﺮﺑ ﻲﻧﻬﺎﯾ ﺖ ﺳﯿﻄ ﺮه ﭘﯿﺪا‬
‫ﻜﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻗﺎد ر ﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦ ﺑ ﻲﻧﻬﺎﯾ ﺖ را د ر ك ﻛﻨﺪ‪،‬ﻟﻤ ﺲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑ‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ از ﺧﺪاﺑﻔﻬﻤﺪ و د ر ك ﻛﻨﺪ د ر ك و ﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﻧﺎﻗ ﺼ ﻲ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪،‬ﺑﻪ ﻫﯿ ﭻوﺟﻪ ﻛﺎﻣ ﻞﻧ ﺨ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺣ ﺮﻓ ﻲ را ﻛﻪ ﻫﻤﯿﻦ اﻻنﺑ ﺮا ي‬
‫ﺷﻤﺎ ﻣ ﻲزﻧﻢ ﺑﺤ ﺚ ﺑﺰ ر گ و ﻣﻌ ﺮوﻓ ﻲ ا ﺳ ﺖ د ر ﻣ ﺴﺌﻠﻪ ﺷﻨﺎﺧ ﺖ‪ ،‬ﺑﯿﻦ‬
‫ﻜ ﺮ‪ ،‬ﯾﺎ‬
‫ّﯾ ﻮن‪ .‬ﻣﺎدﯾ ﻮن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ زاده ﻣﻐﺰ‪ ،‬ﻓ‬
‫ﺧﺪاﭘ ﺮ ﺳﺘﺎن و ﻣﺎد‬
‫ذﻫﻦ ا ﺳ ﺖوﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﺪاﻫﻢ زاﺋﯿﺪهﻫﻤﯿﻦ ذﻫﻦآدﻣ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻟ ﻲ )اﯾﻦﺑﺤ ﺚﺑ ﺴﯿﺎ ر ﻣﻬﻤ ﻲ ا ﺳ ﺖ( ﻣﺎ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ اﯾﻦ اﻧﺎ ﺳﻦﻫﺎ‬
‫و‬
‫ﻜﻪآن ﭼﯿﺰ ي‬
‫د رﺑﺎ ره ﺧﺪا ﻣ ﻲداﻧﻨﺪو د ر ك ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ ﺧﺪاﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬ﭼ ﺮا؟ﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ﻣ ﺨﻠ ﻮق ذﻫﻦ ﻣﻦ ا ﺳ ﺖ و ﻣﻦ ﻣ ﻲداﻧﻢ ﻛﻪ اﯾﻦ ذﻫﻦ ﻣﻦ‬
‫را ﻛﻪ ﻣﻦ ﻓ‬
‫ﺧ ﻮد ﻣ ﺨﻠ ﻮق ﺧﺪا ﺳ ﺖ ﯾﻌﻨ ﻲ ﺧﺪاﯾ ﻲ وﺟ ﻮد دا رد ﻛﻪ ﻣ ﺮا آﻓ ﺮﯾﺪه ا ﺳ ﺖ و اﯾﻦ‬
‫ﻣﻐﺰ ﻣﻦﻧﯿﺰ اﯾﻦ ذﻫﻦ ﻣ ﺮاآﻓ ﺮﯾﺪه ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻛﻪ اﯾﻦ ذﻫﻦ ﻣﻦﻧﯿﺰ اﯾﻦ ﺗ ﺼ ﻮ را ت‬
‫ﻜ ﺮا ت ﻣﻦ‪ ،‬ﺗ ﺼ ﻮ را ت‬
‫ﻣ ﺮاﺑ ﺮا ي ﺧﺪا آﻓ ﺮﯾﺪه ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ اﯾﻦ ﺗﻔ‬
‫ﻣﻦ د رﺑﺎ ره ﺧﺪا ﻣ ﺨﻠ ﻮق د رﺟﻪ دوم ﯾﺎ د رﺟﻪ ﺳﻮم ﺧﺪا ﺳ ﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ‬

‫‪٤٨‬‬
‫ﻟ ﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﯾﻦ‬
‫ﻟﻖ او‬
‫ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﺪاﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣ ﺨﻠ ﻮق د رﺟﻪ دومﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ ﺧﺎ‬
‫وا ﺿﺢ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﺧﺪاﯾ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦ ذﻫﻦ راآﻓ ﺮﯾﺪه و اﯾﻦ ذﻫﻦﻧﯿﺰ ﺗ ﺼ ﻮ راﺗ ﻲ‬
‫ً اﯾﻦ ﺗ ﺼ ﻮ را ت ﻛﻪ ﻣ ﺨﻠ ﻮق د رﺟﻪ دوم ﺧﺪاﻫ ﺴﺘﻨﺪﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﻨﺪ‬
‫راآﻓ ﺮﯾﺪه ﻣ ﺴﻠﻤﺎ‬
‫ﺧﺪاﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣ ﻲ ر ﺳﯿﻢ ﻛﻪ آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ ﻣﺎ اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ و د ر ﺗ ﺼ ﻮ ر ﺧ ﻮد‪ ،‬د ر ﻣ ﺨﯿﻠﻪ ﺧ ﻮد ﻣ ﻲﭘ ﺮو راﻧﯿﻢ‬
‫د رﺑﺎ ره ﺧﺪا ﻓ‬
‫ﻜﻪ اﻧ ﺴﺎنﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ وا رد اﺗﺎق ﺗﺎ رﯾ ﻚ ﻣ ﻲﺷ ﻮﻧﺪ و‬
‫ً ﺧﺪا ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﺎﻧ‬
‫ﻣ ﺴﻠﻤﺎ‬
‫ﻫ ﺮ ﯾ ﻚﻗ ﺴﻤﺘ ﻲ از ﻓﯿ ﻞ را د ر ك ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ ﻣﺪ رﻛﺎ تآﻧﻬﺎ ﻓﯿ ﻞﻧﯿ ﺴ ﺖ‪.‬‬
‫دا ﺳﺘﺎن زﯾﺒﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ ﯾﺎ ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣ ﻮﻻﻧﺎ د ر ﻫﻤﯿﻦﺑﺎ ره ذﻛ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و‬
‫ﻟ ﺐ و آﻣ ﻮزﻧﺪه ا ﺳ ﺖ و آن دا ﺳﺘﺎن ﺣ ﻀ ﺮ ت ﻣ ﻮ ﺳ ﻲ) ع( و ﭼ ﻮﭘﺎن‬
‫ﺑ ﺴﯿﺎ ر ﺟﺎ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﭼ ﻮﭘﺎﻧ ﻲ ﺑ ﻮد د ر ﺑﯿﺎﺑﺎن ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﺪا ي ﺧ ﻮد راز و ﻧﯿﺎز ﻣ ﻲﻛ ﺮد‪،‬‬
‫ﻜ ﻲ از‬
‫ﻟﻢﺑ ﺮا ي ﺗ ﻮ ﺗﻨ ﮓﺷﺪه‪ ،‬ﭘﯿ ﺶ ﻣﻦﺑﯿﺎ‪ ،‬ﯾ‬
‫ﻣ ﻲ ﮔﻔ ﺖ ا ي ﺧﺪا يﺑﺰ ر گ د‬
‫ّهﻫﺎ ي ﺧ ﻮد راﺑ ﺮا ي ﺗ ﻮ ﻗ ﺮﺑﺎﻧ ﻲ ﺧ ﻮاﻫﻢ ﻛ ﺮد‪ ،‬ازﺑﻬﺘ ﺮﯾﻦﺷﯿ ﺮﻫﺎ‪،‬‬
‫ﺑﻬﺘ ﺮﯾﻦﺑ ﺮ‬
‫ازﺑﻬﺘ ﺮﻧ ﻲ ﻣﺤ ﺼ ﻮﻻ ت اﯾﻦ ﮔﻠﻪﺑ ﺮا ي ﺗ ﻮ آﻣﺎده ﺧ ﻮاﻫﻢ ﻛ ﺮد‪ .‬ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ‬
‫ﺧ ﺴﺘﻪﺷﺪ ي ﺳ ﺮ ﺧ ﻮد راﺑ ﺮ ﭘﺎ ي ﻣﻦﺑ ﮕﺬا رو ا ﺳﺘ ﺮاﺣ ﺖ ﻛﻦو ا ﮔ ﺮ ﮔ ﺮ ﮔ ﻲﺑﻪ‬
‫ﺗ ﻮ ﺣﻤﻠﻪ ﻛ ﺮدﺑﺎ اﯾﻦ ﭼﻮﺑﺪ ﺳ ﺖ ﮔ ﺮ گ را ﺧ ﻮاﻫﻢ زد و از ﺗ ﻮ ﺣﻔﺎﻇ ﺖ ﺧ ﻮاﻫﻢ‬
‫ﻧﻤ ﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺧﺪا ي ﺧ ﻮد اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻨﺎﺟﺎ ت ﻣ ﻲﻛ ﺮد‪ ،‬راز و ﻧﯿﺎز ﻣ ﻲﻛ ﺮد‪.‬‬
‫ﺣ ﻀ ﺮ ت ﻣ ﻮ ﺳ ﻲ ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔﺬﺷ ﺖ اﯾﻦ ﺳ ﺨﻨﺎن ﭼ ﻮﭘﺎن را ﺷﻨﯿﺪ و ﺑ ﺸﺪ ت‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨ ﻲ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ‬
‫ﺑ ﺮآﺷﻔ ﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ا ي ﻣ ﺮد ﺟﺎﻫ ﻞ د رﺑﺎ ره ﺧﺪا يﺑﺰ ر گ ﭼﻪ ﻓ‬
‫ّﻼ ت ﺗ ﻮ د رﺑﺎ ره ﺧﺪا ﭼﻘﺪ ر ﭘ ﺴ ﺖ وﻧﺎﭼﯿﺰ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺗ ﺼ ﻮ را ت ﺗ ﻮ‪ ،‬اﯾﻦ ﻣ ﺨﯿ‬
‫ﺧﺪا ﻛﻪ اﺣﺘﯿﺎ جﺑﻪ ﮔ ﻮﺷ ﺖ و ﻣﺎ ﺳ ﺖ و ﺗ ﺮ س از ﮔ ﺮ گ و ﯾﺎ ا ﺳﺘ ﺮاﺣ ﺖﻧﺪا رد‪.‬‬
‫آﻧﭽﻨﺎنﺑ ﺮ اﯾﻦ ﭼ ﻮﭘﺎن ﻓ ﺮﯾﺎد زد ﻛﻪ اﯾﻦ ﭼ ﻮﭘﺎنﺑﺪﺑ ﺨ ﺖ ﺗ ﺮ ﺳﺎن وﻟ ﺮزانﻫﻤﻪ‬

‫‪٤٩‬‬
‫ﮔﻠﻪ را رﻫﺎ ﻛ ﺮد و ﺳ ﺮﺑﻪ ﻛﻮه زد و ﮔ ﺮﯾﺎن وﻧﺎﻻن رﻓ ﺖ‪ .‬ﺣ ﻀ ﺮ ت ﻣ ﻮ ﺳ ﻲ‬
‫ﺑﻪ ﻛﻮه ﻃ ﻮ رﺑ ﺮا ي ﻣﻨﺎﺟﺎ ت رﻓ ﺖ‪ ،‬از ﻃ ﺮ ف ﺧﺪا يﺑﺰ ر گﺑﻪ اوﻧﺪاآﻣﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻜﻨ ﻲ و از او ﻣﻌﺬ ر ت ﻧ ﺨ ﻮاﻫ ﻲ از ﻣﻘﺎم‬
‫ا ﮔ ﺮ ﻧ ﻮ ي و اﯾﻦ ﭼ ﻮﭘﺎن را ﭘﯿﺪا ﻧ‬
‫ﻟ ﺖ ﺧﻠﻊ ﺧ ﻮاﻫ ﻲﺷﺪ‪.‬آﻧ ﮕﺎه ﻣ ﻮﻻﻧﺎﻫﻤﯿﻦ ﺣﻘﯿﻘ ﺖ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ را ﻛﻪﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ‬
‫ر ﺳﺎ‬
‫ﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدم‪،‬ﺑﯿﺎن ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ اﯾﻦ راﺑﻪﻟﻐ ﺖ رﯾﺎ ﺿ ﻲ روزﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ‬
‫ﻣﻄ ﺮح ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺧﯿﻠ ﻲ روﺷﻦﺗ ﺮووا ﺿﺢﺗ ﺮ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻓ ﺮ ض ﻛﻨﯿﺪ ﻛﻪ ﺧﺪا يﺑﺰ ر گﺑ ﻲﻧﻬﺎﯾ ﺖ ا ﺳ ﺖ )ﻣﻌﺬ ر ت ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ ﻛﻪ‬
‫اﯾﻦ راﺑﺎﻟﻐ ﺖ رﯾﺎ ﺿ ﻲﺑﯿﺎن ﻣ ﻲﻛﻨﻢ( و ﻋﻠﻢ ﭼ ﻮﭘﺎن ﻋﺪد ي ا ﺳ ﺖﺑ ﺴﯿﺎ ر‬
‫ﻛ ﻮﭼ ﻚ‪ .‬ﻓ ﺮ ض ﻛﻨﯿﺪ ﻋﺪد ﭘﻨ ﺞ‪ .‬ا ﮔ ﺮ ﻣﻌ ﺮﻓ ﺖ راﺑ ﺨ ﻮاﻫﯿﻢﺑﺎ ﻋﺪد ﻣ ﺸ ﺨ ﺺ ﻛﻨﯿﻢ‬
‫وﺟ ﻮد ﺧﺪاﺑ ﻲﻧﻬﺎﯾ ﺖ ا ﺳ ﺖ و ﻣﻌ ﺮﻓ ﺖ اﯾﻦ ﭼ ﻮﭘﺎنﻧ ﺴﺒ ﺖﺑﻪ ﺧﺪا ﻓ ﺮ ض ﻛﻨﯿﺪ‬
‫ﭘﻨ ﺞﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ د ر رﯾﺎ ﺿﯿﺎ ت ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ ﻫ ﺮ ﻋﺪد ي ﻛﻪﺑ ﺮﺑ ﻲﻧﻬﺎﯾ ﺖ‬
‫ﺗﻘ ﺴﯿﻢ ﻣ ﻲﺷ ﻮدﻧﺘﯿﺠﻪ ﺻﻔ ﺮ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲﻧ ﺴﺒ ﺖﺑﻪ ﻋﻠﻢ ﺧﺪا‪،‬ﻧ ﺴﺒ ﺖﺑﻪ وﺟ ﻮد‬
‫ﺧﺪا‪ ،‬ﻫ ﺮ ﻣﻌ ﺮﻓﺘ ﻲ ﻛﻪ اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ دا رﻧﺪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻧ ﺴﺒ ﺖ ﻫ ﺮ ﻋﺪد ي ﺑﻪ‬
‫ﺻﻔ ﺮ ا ﺳ ﺖ‪ .‬آﻧ ﮕﺎه ﻣ ﻮﻻﻧﺎ ﺑﻪ ﺣ ﻀ ﺮ ت ﻣ ﻮ ﺳ ﻲ ﻧﺪا‬ ‫ﺑ ﻲﻧﻬﺎﯾ ﺖ ﻣ ﺴﺎو ي‬
‫د رﻣ ﻲدﻫﺪ‪ :‬ا ي ﻣ ﻮ ﺳ ﻲ ﻋﻠﻢ ﺗ ﻮ ﭼﻘﺪ ر ا ﺳ ﺖ؟ ﺗ ﻮ ﺧﯿﻠ ﻲ ﻣﻐ ﺮو ر ﻫ ﺴﺘ ﻲ‪ ،‬ﺗ ﻮ‬
‫ﺧ ﻮد ت را ﺧﯿﻠ ﻲﺑﺎﻻ ﮔ ﺮﻓﺘ ﻲ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻓ ﺮ ض ﻛﻨﯿﻢ ﻛﻪ ﻋﻠﻢ ﺗ ﻮﺑﺠﺎ ي ﭘﻨ ﺞ‪ ،‬ﭘﻨ ﺞ‬
‫ﻫﺰا رﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﻨ ﺞ ﻣﯿﻠﯿ ﻮنﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫ ﺮ ﻋﺪدﺑﺰ ر گ دﯾ ﮕ ﺮ يﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ا ﮔ ﺮ اﯾﻦ ﻋﺪد‬
‫ﺑﺰ ر گ راﻫ ﺮ ﻋﺪد ي‪ ،‬ﭘﻨ ﺞﻫﺰا ر را ﯾﺎﻫ ﺮ ﻋﺪدﺑﺰ ر گ دﯾ ﮕ ﺮ ي راﺑ ﺮ وﺟ ﻮد‬
‫ﻜﻨﯿﻢ ﺑﺎزﻫﻢ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺻﻔ ﺮ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ .‬ﻣ ﻮﻻﻧﺎ‬
‫ﺧﺪاﻛﻪ ﺑ ﻲﻧﻬﺎﯾ ﺖ ا ﺳ ﺖ ﺗﻘ ﺴﯿﻢ ﺑ‬
‫ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﮕ ﻮﯾﺪ ا ي ﻣ ﻮ ﺳ ﻲﻧ ﺴﺒ ﺖﺑﻪ ﻋﻠﻢ ﺧﺪا‪ ،‬اﯾﻦ ﭼ ﻮﭘﺎنﺑﺪﺑ ﺨ ﺖ و ﺗ ﻮ ﻛﻪ‬
‫ﻜ ﺴﺎن ﻫ ﺴﺘﯿﺪ‪ ،‬ﻫ ﺮ دو يﺷﻤﺎ ﺻﻔ ﺮﺑﻪ ﺣ ﺴﺎ ب ﻣ ﻲآﺋﯿﺪ‪.‬‬
‫ًﯾ‬‫ّ او ﻫ ﺴﺘ ﻲ ﺗﻘ ﺮﯾﺒﺎ‬
‫ﻧﺒ ﻲ‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣﻐ ﺮو ر ﻣﺒﺎ شوﺑ ﺮو اﯾﻦ ﭼ ﻮﭘﺎن راﭘﯿﺪا ﻛﻦو از ﺗ ﻮ ﻋﺬ رﺑ ﺨ ﻮاه‪.‬‬

‫‪٥٠‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ آن ﻋﻠﻢ ﻣﺎ و آن ﺣ ﻮا س ﻣﺎ ﻛﻪ ﻋﻠﻢ‬
‫ﻓﯿﺰﯾ ﻚ وﺷﯿﻤ ﻲ و اﯾﻦ ﻣ ﺸ ﺨ ﺼﺎ تﻧﺘﯿﺠﻪآنﻫ ﺴ ﺖ‪ ،‬اﯾﻨﻬﺎﻫﻤﻪ ﻣﺤﺪودﻫ ﺴﺘﻨﺪ‬
‫و ﺧﺪا ي را ﻛﻪﺑ ﻲﻧﻬﺎﯾ ﺖ ا ﺳ ﺖﺑﻪ ﻫﯿ ﭻوﺟﻪﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﻨﺪ د ر ك ﻛﻨﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ‬
‫ﻫ ﺮ ﻋﻠﻤ ﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ دا رﯾﻢ ﯾﺎﻫ ﺮ ﻣﻌ ﺮﻓﺘ ﻲ ﻛﻪﻧ ﺴﺒ ﺖﺑﻪ ﺧﺪاﺑ ﺨ ﻮاﻫﯿﻢ ﻣﻘﺎﯾ ﺴﻪ ﻛﻨﯿﻢ‬
‫ﻧ ﺴﺒ ﺖآﻧﻬﺎﺑﻪ ﺧﺪا ﺻﻔ ﺮ ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد‪ .‬ﺣﺘ ﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪﻫﺎ و ﭘ ﺮداﺧﺘﻪﻫﺎ يﺑﺰ ر ﮔﺎن‬
‫ﻣﺎ‪ ،‬ﻓﯿﻠ ﺴ ﻮﻓﺎن ﻣﺎ‪ ،‬داﻧ ﺸﻤﻨﺪانﺑﺰ ر گ‪ ،‬ا ر ﺳﻄ ﻮ و اﻓﻼﻃ ﻮن و ﻏﯿ ﺮهﻫﻢﻧ ﺴﺒ ﺖ‬
‫ﺑﻪ ﺧﺪا ﺻﻔ ﺮ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﺟﺰ آن ﻛ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻛﻪ ﻋﻠﻤ ﺸﺎن و ﻣﻌ ﺮﻓﺘ ﺸﺎن از ﻃ ﺮﯾﻖ‬
‫ﻟﻬﺎمﺑ ﻮﺟ ﻮدآﻣﺪهﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪآن دا ﺳﺘﺎن دﯾ ﮕ ﺮ ي ا ﺳ ﺖ؛‬
‫اﺷ ﺮاق وﺑﺎ وﺣ ﻲ و ا‬
‫آنﻧ ﺴﺒ ﺖ روحﺑﻪ رو ح ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ .‬اﻣﺎآﻧﭽﻪ را ﻛﻪ از ﻛ ﺴﯿ ﺮ ﻋﻠﻢﻧ ﺴﺒ ﺖﺑﻪ ﺧﺪا‬
‫ﻣ ﻲ ﺳﻨﺠﯿﻢ‪ ،‬راﺑﻄﻪ ﻫﻤﻪ اﻋﺪادﺑﻪﺑ ﻲﻧﻬﺎﯾ ﺖ ﻣ ﺴﺎو ي ﺻﻔ ﺮ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ‬
‫ﯾ ﻚ ﺟ ﺴﻢ ﻣﺤﺪودﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ ﺧﺪا ي ﻻﻧﻬﺎﯾﻪ را د ر زﯾ ﺮ ﺳﻠﻄﻪ ﺧ ﻮدﺑ ﮕﯿ ﺮد و‬
‫ﻜﻼ ت‬
‫ﻜ ﻲ از ﻣ ﺸ‬
‫ﻜﻨﺪ وﺑﻔﻬﻤﺪ وﺑ ﺮا ي دﯾ ﮕ ﺮان ﺗ ﺸ ﺮﯾﺢﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﯾ‬
‫ﺗﻌ ﺮﯾﻒﺑ‬
‫ﺑﺰ ر ﮔ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﺑ ﺮا ي ﻛ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻛﻪ د ر وﺟ ﻮد ﺧﺪا ﺷ ﻚ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬زﯾ ﺮا آﻧﻬﺎ‬
‫ّ ﻲ ﻛﻪ د ر ﺳﯿﻄ ﺮهآﻧﻬﺎﻫ ﺴ ﺖ‬
‫ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻨﺪ ﻛﻪﺑﺎ اﯾﻦو ﺳﺎﯾ ﻞ ﻋﻠﻤ ﻲ‪،‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣ ﻮا ﺳ‬
‫ﺧﺪا ي راﺑﻔﻬﻤﻨﺪو اﯾﻦ ﻋﻤﻠ ﻲﻧﯿ ﺴ ﺖ‪.‬‬
‫ّ ﭘﻨﭽ ﮕﺎﻧﻪ‬
‫ﻣﺤﺪودﯾ ﺖ ﺣ ﻮا س‬
‫اﻛﻨ ﻮن ﻛﻪﺑﻪ اﯾﻨﺠﺎ ر ﺳﯿﺪﯾﻢ ﺣﯿﻔﻢ ﻣ ﻲاﯾﺪ ﻛﻪ اﯾﻦﺑﺤ ﺚ را د ر اﯾﻨﺠﺎ ﺗﻤﺎم‬
‫ﻜﻨﻢ ﻛﻪ ﻓ ﺮاﻣ ﻮﺷﻢﺷﺪ وآن‬
‫ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ ﺗ ﺸ ﺮﯾﺢ زﯾﺎدﺗ ﺮ ي د رﺑﺤ ﺚ دﯾ ﺸ ﺐﺑ‬
‫ﻜﻪ اﯾﻦ ﺟ ﺴﻢ‪،‬اﯾﻦ ﺟ ﺴﻤ ﻲ ﻛﻪ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ‪،‬ﺑ ﺮا يﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﺧ ﻮد و ﻃﺒﯿﻌ ﺖ ﺧ ﻮد‬
‫اﯾﻨ‬
‫ّﻪ‬
‫ً ‪:‬ﺑﺎ ﺻ ﺮه‪،‬ﻻﻣ ﺴﻪ‪ ،‬ﺳﺎﻣﻌﻪ‪،‬ﺷﺎﻣ‬
‫ّ ﺧﺎﻣ ﺴﻪ ا ﺳﺘﻔﺎده ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﻨ ﺞ ﺣ ﺲ‬
‫از ﺣ ﻮا س‬
‫ّ ﺧﺎﻣ ﺴﻪ اﻧﺠﺎم ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮد و‬
‫ذاﺋﻘﻪ‪.‬ﺑﻤﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣﻌ ﺮﻓ ﺖ اﯾﻦ ﺟ ﺴﻢﺑ ﻮ ﺳﯿﻠﻪ ﺣ ﻮا س‬
‫ﻟ ﻮژ ي‪،‬‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻦ ﺣ ﻮا س ﺧﺎﻣ ﺴﻪ ﻋﻠﻮم ﺗﺠ ﺮﺑ ﻲ ﻣﺎ ﺳ ﺖ‪ .‬ﻓﯿﺰﯾ ﻚ‪،‬ﺷﯿﻤ ﻲ‪ ،‬ﻓﯿﺰﯾ ﻮ‬

‫‪٥١‬‬
‫ﻟ ﻮژ ي و ﻫ ﺮﭼﻪ را ﻛﻪ د ر ﻃﺒﯿﻌ ﺖ د ر اﯾﻦ ﻣﺪا ر ي ﺗﺪ رﯾ ﺲ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪﻧﺘﯿﺠﻪ‬
‫ﺑﯿ ﻮ‬
‫ّ ﺧﺎﻣ ﺴﻪ ا ﺳ ﺖ‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻦ ﻣ ﻲﺷ ﻮد ﻋﻠﻮم ﺗﺠ ﺮﺑ ﻲ‪ ،‬ﯾﺎ‬
‫ﺗﺠﺎ ر ب ﺣ ﻮا س‬
‫ﻟ ﻮژ ي ﺗﻤﺎم اﯾﻨﻬﺎ ﺟﺰء اﯾﻦ‬
‫ﻟ ﻮژ ي‪ ،‬ﻓﯿﺰﯾ ﻮ‬
‫ﻋﻠﻮم ﻣﺎد ي‪ ،‬ﻓﯿﺰﯾ ﻚ‪ ،‬ﺷﯿﻤ ﻲ‪،‬ﺑﯿ ﻮ‬
‫ﺣ ﻮا س ﺧﺎﻣ ﺴﻪﺑﺤ ﺴﺎ ب ﻣ ﻲآﯾﺪو ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ اﯾﻦ ﺣ ﻮا س ﺧﺎﻣ ﺴﻪ ﻣﺎ‬
‫ﺣ ﻮا س ﻣﺤﺪود ي ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺣ ﺮ فﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ از ﻣ ﻮﻻﻧﺎ و آن دا ﺳﺘﺎنﻫﺎ‬
‫ﻟ ﻲ اﻛﻨ ﻮن از ﻧﻈ ﺮ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ﺑﺤ ﺚ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻣ ﻲزدم ﻧ ﺸﻨﺎ ﻣ ﻲداد‪ ،‬و‬
‫ﺣ ﻮا س‪ ،‬ﺣ ﻮا س ﻣﺤﺪود ي ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻨﺤ ﻮا س ﺧﻠﻖﻧ ﺸﺪهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻫﻤﻪ ﺣﻘﯿﻘ ﺖ‬
‫ﻜﻨﯿﻢ‪ .‬ازﺑﺰ ر ﮔﺘ ﺮﯾﻦ ﻓﻼ ﺳﻔﻪا ي ﻛﻪ د ر اﯾﻦﺑﺎ رهﺑﺤﻖ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‬
‫وﺟ ﻮد را د ر كﺑ‬
‫ﻜ ﻲ ﻫﯿﻮم و دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻛﺎﻧ ﺖ‪ .‬اﯾﻨﻬﺎ ﻓﻼ ﺳﻔﻪﺑﺰ ر گ ا روﭘﺎ‬
‫ﻜ ﻲﺑ ﺮﻛﻠ ﻲ ا ﺳ ﺖ و ﯾ‬
‫ﯾ‬
‫ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ د ر ﻫﻤﯿﻦ دو ﻗ ﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣ ﻲزﯾ ﺴﺘﻪاﻧﺪ و د ر اﯾﻦ ﻣ ﻮ رد دا ﺳﺘﺎنﻫﺎ‬
‫ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬دا ﺳﺘﺎنﻫﺎ ي ﺧﯿﻠ ﻲ زﯾﺒﺎ و ﺛﺎﺑ ﺖ ﻛ ﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ ﺣ ﻮا س ﺧﺎﻣ ﺴﻪ ﻣﺎ‬
‫ﻜ ﻲ دو ﻣﺜﺎل‬
‫ﻜﻨﺪ وﺑﻔﻬﻤﺪ‪ .‬ﻣﻦﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ﯾ‬
‫ﻛﺎﻓ ﻲﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻛﻪ ﺣﻘﯿﻘ ﺖ را د ر كﺑ‬
‫ﻣ ﻲزﻧﻢ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻣ ﻮ ﺿ ﻮع را روﺷﻦ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻜ ﻲ از ﻣﺜﺎلﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﯿﻦﺑ ﺮﻛﻠ ﻲ و ﻫﯿﻮم ﻣ ﻲزﻧﻨﺪ د رﺑﺎ ره ﻧ ﻮ ر‬
‫ﯾ‬
‫ﻜﺘ ﺮوﻣﻨﯿﺘﯿ ﻚ‬
‫ﻟ‬‫ا ﺳ ﺖ‪.‬ﻧ ﻮ رﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻬﻤ ﻲداﻧﯿﺪ د ر ﻋﻠﻢ ﻓﯿﺰﯾ ﻚ ﺟﺪﯾﺪ از اﻣ ﻮا ج ا‬
‫ﻜﺘ ﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﯿ ﺴ ﻲﻧ ﻮ ر راﺑ ﻮﺟ ﻮد آو رده و ﻣ ﻮﺟ ﻲ ا ﺳ ﺖ‬
‫ﻟ‬‫ﺳﺎﺧﺘﻬ ﺸﺪه‪ ،‬اﻣ ﻮا ج ا‬
‫ﺑﻬ ﺮﺣﺎل‪ ،‬و ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻧ ﻮ ر رﻧ ﮓﻫﺎﯾ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ د ر ﻃﺒﯿﻌ ﺖ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ‪ .‬رﻧ ﮓ‬
‫ﻗ ﺮﻣﺰ‪ ،‬رﻧ ﮓ ﺳﺒﺰ‪ ،‬ﺳﯿﺎه‪ ،‬ﺳﻔﯿﺪ‪ ،‬رﻧ ﮓﻫﺎ ي ﻣ ﺨﺘﻠﻒ ﻛﻪ د ر اﻃ ﺮا ف ﻣﺎ ﺗﻈﺎﻫ ﺮ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬آﻧ ﮕﺎه اﯾﻦ ﻓﯿﻠ ﺴ ﻮ ف ﻣ ﻲﭘ ﺮ ﺳﺪ ﻛﻪآﯾﺎ اﯾﻦ رﻧ ﮓ‪ ،‬رﻧ ﮓ ﻗﻬﻮها ي ﻛﻪ د ر‬
‫ﻃﺒﯿﻌ ﺖ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢآﯾﺎﺑ ﺮا ﺳﺘ ﻲ اﯾﻦ رﻧ ﮓ ﻗﻬﻮهاﯾ ﻲ وﺟ ﻮد دا رد ﯾﺎﻧﻪ؟ د ر واﻗﻊ‬
‫رﻧ ﮕ ﻲ وﺟ ﻮدﻧﺪا رد‪.‬ﻧ ﻮ ر ي ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ از اﯾﻦ ﭼ ﻮ ب ﻗﻬﻮها يﺑ ﺴﻤ ﺖ ﭼ ﺸﻢ ﻣﻦ‬
‫آﻣﺪه ا ﺳ ﺖ و اﯾﻦﻧ ﻮ ر دا را ي ﻃ ﻮل ﻣ ﻮ ج ﻣ ﺨ ﺼ ﻮ ﺻ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬دا را ي ﻓ ﺮﻛﺎﻧ ﺲ‬

‫‪٥٢‬‬
‫ﻣ ﺨ ﺼ ﻮ ﺻ ﻲ ا ﺳ ﺖو اﯾﻦ ﭼ ﺸﻢ ﻣﻦ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦ راﺑﻪ رﻧ ﮓ ﻗﻬﻮها ي ﻣ ﻲﺑﯿﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ رﻧ ﮓﻗ ﺮﻣﺰ ي ﻛﻪ د ر ﻃﺒﯿﻌ ﺖوﺟ ﻮد دا رد ﻃ ﻮل ﻣ ﻮﺟ ﺶ ﻛﻤ ﻲ ﻛﻤﺘ ﺮ ا ﺳ ﺖ‬
‫ﯾﺎ زﯾﺎدﺗ ﺮ ا ﺳ ﺖ و ﭼ ﺸﻢ ﻣﻦ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪآن راﺑﻪ رﻧ ﮓ ﻗ ﺮﻣﺰ ﻣﯿﺒﯿﻨﺪ‪ .‬ﯾﺎ ﻓ ﺮ ض‬
‫ﻛﻨﯿﺪ ز رد ﯾﺎﺑﻨﻔ ﺶ ﯾﺎ رﻧ ﮓﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ‪ .‬اﺧﺘﻼ ف ﻓﻘﻂ د ر ﻃ ﻮل ﻣ ﻮ ج ﯾﺎ‬
‫ﻓ ﺮﻛﺎﻧ ﺲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦﻧ ﻮ رﻫﺎﺑ ﺴﻤ ﺖ ﭼ ﺸﻢ ﻣﺎ ﻣ ﻲﻓ ﺮ ﺳﺘﻦ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ‬
‫ﻟﻌﻪ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻃ ﻮل ﻣ ﻮ جﻫﺎﯾ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻛﻪ ﻣﺎ د رﺑﺎ ره اﯾﻦ رﻧ ﮓﻫﺎ ﻣﻄﺎ‬
‫ﺑ ﺴﻤ ﺖ ﭼ ﺸﻢ ﻣﺎ ﻣ ﻲآﯾﺪو اﯾﻦ ﭼ ﺸﻢ ﻣﺎ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪآﻧﻬﺎ راﺑﻪ اﯾﻦ رﻧ ﮓﻫﺎ ﻣﯿﺒﯿﻨﺪ‪،‬‬
‫واﻻ د ر ﻃﺒﯿﻌ ﺖ رﻧ ﮕ ﻲ وﺟ ﻮد ﻧﺪا رد‪ ،‬آﻧﭽﻪ وﺟ ﻮد دا رد ﻓ ﺮﻛﺎﻧ ﺲ و ﻃ ﻮل‬
‫ﻣ ﻮ ج ا ﺳ ﺖ وﺑ ﺲ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﺗﻤﺎم رﻧ ﮓﻫﺎ ﻛﻪ د ر ﻃﺒﯿﻌ ﺖ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪ و‬
‫ﭘ ﺮداﺧﺘﻪ ذﻫﻦ ﻣﺎﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪،‬واﻗﻌﯿ ﺖ ﺧﺎ رﺟ ﻲﻧﺪا رد‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل دﯾ ﮕ ﺮ يﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ذﻛ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪﺑﺎز ﻣﻔﯿﺪ وآﻣ ﻮزﻧﺪه ا ﺳ ﺖ و‬
‫آن آﺗ ﺶ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻓ ﺮ ض ﻛﻨﯿﺪ ﻛﻪ آﺗ ﺸ ﻲ د ر اﯾﻨﺠﺎ اﻓ ﺮوﺧﺘﻪﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻣﺎ د ﺳ ﺖ‬
‫ﻟ ﻲ آﯾﺎ ﺳ ﻮﺧﺘﻦ د ر‬
‫ﺧ ﻮد راﺑﻪ آﺗ ﺶ ﻧﺰدﯾ ﻚ ﻛ ﻲﻛﻨﯿﻢ‪ ،‬د ﺳ ﺖ ﻣﺎ ﻣ ﻲ ﺳ ﻮ رد‪ ،‬و‬
‫ﻃﺒﯿﻌ ﺖ وﺟ ﻮد دا رد؟ ﭼﻪ ﻣﻌﻨ ﻲ دا رد؟آن ﭼﯿﺰ ي ﻛﻪ د ر ﻃﺒﯿﻌ ﺖ وﺟ ﻮد دا رد‬
‫ﻜ ﻮلﻫﺎ ي ﻫ ﻮا ﺳ ﺖ‪ .‬د ر اﺛ ﺮ‬
‫ﻟ‬‫وﺑ ﺼ ﻮ ر ت آﺗ ﺶ ﺗﺠﻠ ﻲ ﻛ ﺮدخ ﺣ ﺮﻛ ﺖ ﺳ ﺮﯾﻊ ﻣ ﻮ‬
‫ﻜ ﻮلﻫﺎ يﻫ ﻮاﺑ ﺴ ﺮﻋ ﺖ ﺣ ﺮﻛ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪،‬ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ‬
‫ﻟ‬‫وﺟ ﻮدآﺗ ﺶ اﯾﻦ ﻣ ﻮ‬
‫ﻜ ﻮلﻫﺎ ي ﻫ ﻮا ﻛﻪﺑ ﺴ ﺮﻋ ﺖ ﺣ ﺮﻛ ﺖ‬
‫ﻟ‬‫د ﺳﺘﻢ راﺑﻪ آﺗ ﺶﻧﺰدﯾ ﻚ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ اﯾﻦ ﻣ ﻮ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ ﺿ ﺮﺑﺎﺗ ﻲﺑ ﺮ اﻋ ﺼﺎ ب د ﺳ ﺖ ﻣﻦ وا رد ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ و اﯾﻦ ﺿ ﺮﺑﺎ تﺑ ﺮ‬
‫اﻋ ﺼﺎ ب د ﺳ ﺖ ﻣﻦﺑﺎﻋ ﺚ اﺣ ﺴﺎ س ﺣ ﺮا ر ت ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪ‬
‫وﻗﺘ ﻲ ﻣﻦ د ﺳﺘﻢ راﺑﻪآﺗ ﺶﻧﺰدﯾ ﻚ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ واﻗﻌﯿ ﺖآﺗ ﺶ را ﻛﻪ ﺣ ﺮﻛ ﺖ ﺳ ﺮﯾﻊ‬
‫ﻜ ﻮلﻫﺎ ﺳ ﺖ ﺣ ﺲﻧﻤ ﻲﻛﻨﻢ‪،‬ﻧﻤ ﻲﻓﻬﻤﻢ‪،‬آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ ﻣ ﻲﻓﻬﻤﻢ ﺿ ﺮﺑﺎﺗ ﻲ ا ﺳ ﺖ‬
‫ﻟ‬‫ﻣﻮ‬
‫ﺑ ﺮ اﻋ ﺼﺎ ب ﻣﻦ ﻛﻪ ﻣﻐﺰ اﯾﻦ ﺿ ﺮﺑﺎ ت راﺑﻪ ﺻ ﻮﺗ ﺮ ﺣ ﺮا ر ت ﺣ ﺲ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٥٣‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻓﯿﻠ ﺴ ﻮ فﻫﺎ ﻣ ﻲﻛ ﻮﯾﻨﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ ﺣ ﻮا س ﺧﺎﻣ ﺴﻪ ﻣﺎﺑ ﺮا ي رد ك‬
‫ﺣﻘﯿﻘ ﺖ ﺳﺎﺧﺘﻪﻧ ﺸﺪه ا ﺳ ﺖ‪،‬ﺑ ﺮا ي اﯾﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ راه را از ﭼﺎه‬
‫ﻜﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫ﻜﻪ ﺧ ﻮد راﻧ ﺴ ﻮزاﻧﯿﻢ‪ ،‬ﺧ ﻮد راﻧﺎﺑ ﻮدﻧ‬
‫ﺗ ﺸ ﺨﯿ ﺺ دﻫﯿﻢ‪.‬ﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ﻟ ﺖ ذﻫﻦ‬
‫ا ﺻﺎ‬ ‫ّﻞ‬
‫ّ ﺮو ﺗﻌﻘ‬
‫ﻜ‬‫ﺗﻔ‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣﻄﺎﺑﻖﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻌ ﺮﯾﻔ ﻲ ﻛﻪﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ﻛ ﺮدم وﺑﻪ اﺧﺘ ﺼﺎ ر‬
‫ﻣ ﻲ ﮔﺬرم اﯾﻦ ﻗ ﺴﻤ ﺖ اول ﻛﻪﺑﺎ ﺣ ﻮا س ﺧﺎﻣ ﺴﻪ ﻣﺎ ﺳ ﺮوﻛﺎ ر دا رد ﻗ ﺴﻤﺘ ﻲ ا ﺳ ﺖ‬
‫ﻛﻪﻗﺎد رﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻣﺎ راﺑﻪ ﺣﻘﯿﻘ ﺖﺑ ﺮ ﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ راه را از ﭼﺎهﺑ ﺮا ي‬
‫ﻣﺎ ﺗ ﺸ ﺨﯿ ﺺ دﻫﺪ و ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ ﺧﻄﺎﻫﺎ ي زﯾﺎد يﺑ ﺮ آﻧﻬﺎ ﻣﺤﺘﻤ ﻞ‬
‫ﻜ ﺮو ﻋﻘ ﻞ ﻓﻠ ﺴﻔﻪ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻖو‬
‫ّ ﺮو ﺗﻌﻘ ﻞ ا ﺳ ﺖ‪.‬ﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻦ ﻓ‬
‫ﻜ‬‫ا ﺳ ﺖ‪.‬ﻗ ﺴﻤ ﺖ دوم ﺗﻔ‬
‫ﻜ ﺮو ﻋﻘ ﻞآدﻣ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫رﯾﺎ ﺿﯿﺎ ت ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻓﻠ ﺴﻔﻪو ﻣﻨﻄﻘﻪو رﯾﺎ ﺿﯿﺎ تﻧﺘﯿﺠﻪ ﻓ‬
‫و اﯾﻦ ﻣ ﺮﺣﻠﻪ دوم ﻣ ﺮﺣﻠﻪا ي ا ﺳ ﺖﺑﺎﻻﺗ ﺮ از ﻗ ﺴﻤ ﺖ اول ﻛﻪ ﻋﻠﻮم ﺗﺠ ﺮﺑ ﻲ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻗ ﺴﻤ ﺖ اول ﻋﻠ ﻮﻣ ﻲ ا ﺳ ﺖ د ر ا رﺗﺒﻄﺎﺑﺎ ﺣ ﻮا س ﺧﺎﻣ ﺴﻪ ﻣﺎ‪ .‬اﻣﺎ ﻗ ﺴﻤ ﺖ‬
‫ﻜ ﺮ ﻣﺎ راﺑﻄﻪ دا رد‪ ،‬ﻛﻪ ﻓﻠ ﺴﻔﻪ و ﻣﻨﻄﻖ و رﯾﺎ ﺿﯿﺎ ت‬
‫دومﺑﺎ ﻋﻘ ﻞ ﻣﺎ‪،‬ﺑﺎ ﻓ‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪآن ا ﺳ ﺖ‪ .‬و ﻣﻦ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ اﺧﺘﻼ ف اﯾﻦ راﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ذﻛ ﺮ ﻛﻨﻢ ﻛﻪﺑﺎ‬
‫ﻗ ﺴﻤ ﺖ اول ﭼﻪ اﺧﺘﻼ فﺑﺰ ر ﮔ ﻲ دا رد‪.‬ﺷﻤﺎﻫﻤﻪﺑﻪ ﻣﺪ ر ﺳﻪ رﻓﺘﻪاﯾﺪ و ﻻاﻗ ﻞ‬
‫ﻫﻨﺪ ﺳﻪ ﺧ ﻮاﻫﻨﺪهاﯾﺪ‪ ،‬ﻫﻨﺪ ﺳﻪ اﻗﻠﯿﺪ ﺳ ﻲ راﺑ ﺨﺎﻃ ﺮ دا رﯾﺪ‪ .‬اﻗﻠﯿﺪ س داﻧ ﺸﻤﻨﺪ‬
‫ﻣﻌ ﺮو ف زﻣﺎن ﯾ ﻮﻧﺎن ﻗﺪﯾﻢ اﯾﻦﻫﻨﺪ ﺳﻪ اﻗﻠﯿﺪ ﺳ ﻲ را ﺧﻠﻖ ﻛ ﺮد ﺗﺎﺑﺘ ﻮاﻧﺪ ﻓﺎ ﺻﻠﻪ‬
‫زﻣﯿﻦ و ﺧ ﻮ رﺷﯿﺪ و ﻣﺎه و ﭼﯿﺰﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ را اﻧﺪازهﺑ ﮕﯿ ﺮد وﺑ ﺮا ي اﯾﻦ‬
‫ﻫﻨﺪ ﺳﻪ ‪ ٣٢‬ﻗ ﻀﯿﻪﺑ ﻮﺟ ﻮد آو رد‪ ٣٢ ،‬ﻗ ﻀﯿﻪ ﺧﻠﻖ ﻛ ﺮد‪ .‬ﻗ ﻀﺎﯾﺎ ي ﻣ ﺨﺘﻠﻒ‪،‬‬
‫ً ﻣﺠﻤ ﻮع زواﯾﺎ ي دو ﻗﺎﺋﻤﻪ ا ﺳ ﺖ ) ‪ ١٨٠‬د رﺟﻪ ا ﺳ ﺖ(‪ .‬ا ﮔ ﺮ ﻣﺜﻠﺜ ﻲ داﺷﺘﻪ‬
‫ﻣﺜﻼ‬
‫ﻟﻔﺎ‪،‬ﺑﺘﺎ‪ ،‬ﮔﺎﻣﺎ‪ ١٨٠ ،‬د رﺟﻪ ا ﺳ ﺖ‪ .‬از زﻣﺎن‬
‫ﺑﺎﺷﯿﻢ ﻣﺠﻤ ﻮع زواﯾﺎ ي ﻣﺜﻠ ﺚ‪ ،‬آ‬
‫اﻗﻠﯿﺪ س ﻛﻪﺑﯿ ﺶ از دوﻫﺰا ر و ﭘﺎﻧ ﺼﺪ ﺳﺎل ﻣ ﻲ ﮔﺬ رد ﺗﺎﺑﻪ اﻣ ﺮوز اﯾﻦﻗ ﻀﯿﻪ‬

‫‪٥٤‬‬
‫ﺎﻗﻠﯿﺪ ﺳ ﻲ ﻛﻪ ﻣﺠﻤ ﻮع زواﯾﺎ ي ﻣﺜﻠ ﺚ دوﻗﺎﺋﻤﻪﻫ ﺴ ﺖﺑﻪﻫﻤﺎنﻗﺪ ر ت ﺧ ﻮدﺑﺎﻗ ﻲ‬
‫ﻟ ﻲ ﻛﻪ د ر‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻫﯿ ﭻ ﺗﻐﯿﯿ ﺮ و ﺗﺒﺪﯾﻠ ﻲ د ر آنﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻧﯿﺎﻣﺪه ا ﺳ ﺖ‪ .‬د ر ﺣﺎ‬
‫ﻟ ﻲﺑ ﻮﺟ ﻮد‬
‫ﻗ ﺴﻤ ﺖ اول ﻛﻪ ﻋﻠﻮم ﺗﺠ ﺮﺑ ﻲﺑ ﻮد ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ ﻫ ﺮ روزه ﺗﻐﯿﯿ ﺮ وﺗﺤ ﻮ‬
‫ﻣ ﻲآﯾﺪ‪ .‬روز ي ﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻛﻪ ﻓﯿﺰﯾ ﻚ ﻋ ﻮ ض ﻧ ﺸ ﻮد‪ ،‬روز ي ﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻛﻬ ﺸﯿﻤ ﻲ‬
‫ﻟ ﻲ ﻛﻪ د رﻗ ﺴﻤ ﺖ ﻋﻘ ﻞو ﻣﻨﻄﻖ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ ﭼﯿﺰ ي را ﻛﻪ‬
‫ﻜﻨﺪ‪ .‬د ر ﺣﺎ‬
‫ﻜﺎﻣ ﻞﭘﯿﺪاﻧ‬
‫ﺗ‬
‫ّ ت ﺧ ﻮدﺑﺎﻗ ﻲ‬
‫ﺑﯿ ﺶ از دو ﻫﺰا ر ﺳﺎل ﭘﯿ ﺶ اﻗﻠﯿﺪ س ﮔﺬاﺷﺘﻪ ا ﺳ ﺖﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻗ ﻮ‬
‫ﻜ ﺮ اوﺑ ﺮ ﻋﻘ ﻞﺑﻨﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪﺷﺪهﻧﻪﺑ ﺮ ﺣ ﻮا س‪،‬‬
‫ﻜﻪ ﭘﺎﯾﻪ ﺗﻔ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﭼ ﺮا؟ﺑ ﺮا يآﻧ‬
‫وآن ﭼﯿﺰ ي ﻛﻪ ﮔﺬ را ا ﺳ ﺖ‪ ،‬د ر ﺗﻐﯿﯿ ﺮ و ﺗﺤ ﻮل ا ﺳ ﺖ ﺣ ﻮا س ﻣﺎ ﺳ ﺖﻧﻪ ﻋﻘ ﻞ‬
‫ﻜ ﺮ ﻣﺎ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲآن ﭼﯿﺰ ي ﻛﻪﺑﺎ ﻣﻨﻄﻖﺑﻨﺎﺷﺪه ا ﺳ ﺖﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿ ﺮ روز ﮔﺎ ر‬
‫ﻣﺎوﻧﻪ ﻓ‬
‫ﻟ ﻲ را‬
‫ﻋ ﻮ ض ﻧﻤ ﻲﺷ ﻮد‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ د ر ﻣ ﻮ رد ﻣﻨﻄﻖ‪ ،‬ا ر ﺳﻄ ﻮ ا ﺻ ﻮ‬
‫ّﯾﻦ‬
‫ﻜ ﻲ از ا ﺻ ﻮل او ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﺟﻤﻊ ﺿﺪ‬
‫ًﯾ‬‫ﺑ ﺮا ي ﻣﻨﻄﻖﺑﻨﺎ ﻛ ﺮده ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻣﺜﻼ‬
‫ﻣﺤﺎل ا ﺳ ﺖ‪ .‬دو ﺿﺪﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪﺑﺎ ﻫﻢ ﺟﻤﻊﺷ ﻮد‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ د ر ﯾ ﻚ زﻣﺎن واﺣﺪ‬
‫ﺳﻔﯿﺪﺑﺎﺷﺪ وﻫﻢ ﺳﯿﺎهﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻗﺎﺑ ﻞ ﺟﻤﻊﻧﯿ ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻨﻬﺎ ﻗ ﻮاﻧﯿﻨ ﻲ ﻣﻨﻄﻘ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ‬
‫ﺑ ﺮا ﺳﺎ س ﻋﻘ ﻞﺑﻨﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪﺷﺪه‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻣﻨﻄﻖ ا ر ﺳﻄ ﻮ از دوﻫﺰا ر و‬
‫ﭘﺎﻧ ﺼﺪ ﺳﺎلﭘﯿ ﺶ ﺗﺎﺑﻪ اﻣ ﺮوزﺑﻪﻫﻤﺎنﻗﺪ ر ت ﺧ ﻮدﺑﺎﻗ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻜ ﺮ ا ﺳ ﺖﻧ ﺴﺒ ﺖﺑﻪ ﻗ ﺴﻤ ﺖ اول‬
‫ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ اﯾﻦ ﻗ ﺴﻤ ﺖ دوم ﻛﻪ ﻋﻘ ﻞ و ﺗﻔ‬
‫ﻛﻪ ﺣ ﻮا س ا ﺳ ﺖ ﯾ ﻚ ﻗﺪمﺑﻪ ﺟﻔ ﻮآﻣﺪه ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻛﻪﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿ ﺮا ت روز ﮔﺎ ر و زﻣﺎن‬
‫ﺗﻐﯿﯿ ﺮ ﻧﻤ ﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻣ ﻲداﻧﻢ ﻛﻪ ﻋﺪها ي ازﺷﻤﺎ اﻻنﺑﻌ ﻀ ﻲ از آﻧﻬﺎ ﻛﻪ د ر‬
‫ﻜﺎﻻﺗ ﻲ د ر ذﻫﻨ ﺸﺎن ﺧﻄ ﻮ ر ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و اﯾﻦ ﻗ ﺴﻤ ﺖ‬
‫ﻓﻠ ﺴﻔﻪ د ﺳﺘ ﻲ دا رﻧﺪ‪ ،‬اﺷ‬
‫ﻟﯿ ﻮن ﯾﺎ‬
‫دوﻣ ﻲ را ﻛﻪ ﺑ ﺮا ي ﺷﻤﺎ ﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدم د ر ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ا ﺳﺘﺪﻻ‬
‫ﻟﯿﻮم‪ ،‬و دﻛﺎ ر ت ﻓﯿﻠ ﺴ ﻮ ف‬
‫ا ﺻﺤﺎ ب ا ﺳﺘﺪﻻل‪ ،‬ﯾﺎﺑﻪ ﻓ ﺮاﻧ ﺴﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ رزوﻧﺎ‬
‫ﻜ ﺮﯾﻦ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻛ ﺴ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑﻪ اﯾﻦﻧﺘﯿﺠﻪ‬
‫ﺑﺰ ر گ ﻓ ﺮاﻧ ﺴﻪ ﺳ ﺮ ﺳﻠ ﺴﻠﻪ اﯾﻦ ﻣﺘﻔ‬

‫‪٥٥‬‬
‫ﻣ ﻲ ر ﺳﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ ﺣ ﻮا س ﻣﺎ و اﯾﻦ ﻋﻠﻮمﺗﺠ ﺮﺑ ﻲ ﻣﺎﺑ ﺮا ي د ر ك ﺣﻘﯿﻘ ﺖ ﻛﺎﻓ ﻲ‬
‫ﻜﺎ ر ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻜﻪﺑﻪ ﺣﻘﯿﻘ ﺖﺑ ﺮ ﺳﺪ ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ را اﻧ‬
‫ﻧﯿ ﺴ ﺖ وﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ﻜﺎ ر ﻣ ﻲﻛﻨﻢ و ﻫﯿ ﭻﭼﯿﺰ را‬
‫ً ﻣﻦ وﺟ ﻮد را‪ ،‬ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ را اﻧ‬
‫ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻛﻪ ﺻﺎﻻ‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ‪،‬‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻣﻦ ﻓ‬
‫ﻗﺒ ﻮلﻧﺪارموﺑﻌﺪﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪﺑﺎ ﺧ ﻮد ﺗﻔ‬
‫ﻟ ﺖ راﺑﻪ‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻢﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣﻦ ﻫ ﺴﺘﻢ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ا ﺻﺎ‬
‫ﭘ ﺲ ﻫ ﺴﺘﻢ‪ .‬ﭼ ﻮن دارم ﻓ‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ و‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻌﻘ ﻞ ﻣ ﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻣ ﻲ ﮔ ﻮوﯾﺪ ﻣﻨ ﻲ ﻛﻪ دارم ﻓ‬
‫ﺗﻔ‬
‫ﻟ ﺖ راﺑﻪ ﻋﻘ ﻞ داده‬
‫ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ را ﻃ ﺮد ﻣ ﻲﻛﻨﻢ و زﯾ ﺮﭘﺎ ﻣ ﻲ ﮔﺬارم ﭼ ﻮن ا ﺻﺎ‬
‫ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﭘ ﺲ ﻣﻦ ﭼﯿﺰ ي ﻫ ﺴﺘﻢ ﻛﻪ دارم ﺗﻌﻘ ﻞ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ از اﯾﻨﺠﺎ‬
‫وﺟ ﻮد ﺧ ﻮد ش را ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮد وﺑﻌﺪ از ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔ ﺮﻓﺘﻦ وﺟ ﻮد ﺧ ﻮد ش‬
‫ﺷ ﺮوع ﻣ ﻲﻛﻨﺪﺑﻪ ﭘﯿ ﺸ ﺮو ي و ر ﺳﯿﺪن و ﺧﺪا ي را اﺛﺒﺎ ت ﻛ ﺮدن‪ .‬او ﻫﻢ‬
‫ﻣ ﻲ رود ﺧﺪا را از راه ﺧ ﻮد ش اﺛﺒﺎ ت ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪﺑﻨﻈ ﺮ ﻣﻦ ﻣﻨﻄﻘ ﻲﻧﯿ ﺴ ﺖ و‬
‫ﻟ ﻲ ﻗ ﻀﯿﻪ اﯾﻦ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ‬
‫اﻻن د ر دو ﺳﻪ ﻛﻠﻤﻪ اﯾﻦ ا ﺳﺘﺪﻻل را رد ﻣ ﻲﻛﻨﻢ‪ .‬و‬
‫ﻟﯿ ﻮن‪ ،‬ا ﺻﺤﺎ ب ﻋﻘ ﻞ و ا ﺳﺘﺪﻻل‬
‫اﯾﻦ ﺳﻠ ﺴﻠﻪ از ﻓﻼ ﺳﻔﻪﺑﺰ ر گ ﺧ ﻮد را ا ﺳﺘﺪﻻ‬
‫ﻟﺪﯾﻦ روﯾﻢ‪ ،‬ﻛﻪ‬
‫ﻟﯿﻘﺪ ر ﻣﺎ ﻣ ﻮﻻﻧﺎ ﺟﻼلا‬
‫ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ و ﻓﯿﻠ ﺴ ﻮ فﺑﺰ ر گ و ﻋﺎ‬
‫ﻟﯿ ﻮن ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ‪:‬‬
‫ذﻛ ﺮ ش رﻓ ﺖ‪ ،‬ﭼﻪﺷﯿ ﺮﯾﻦ د رﺑﺎ ره اﯾﻦ ا ﺳﺘﺪﻻ‬
‫ﻜﯿﻦﺑ ﻮد‬
‫ﭘﺎ ي ﭼﻮﺑﯿﻦ ﺳ ﺨ ﺖﺑ ﻲﺗﻤ‬ ‫ﻟﯿ ﻮن ﭼﻮﺑﯿﻦﺑ ﻮد‬
‫ﭘﺎ ي ا ﺳﺘﺪﻻ‬
‫ﯾﻌﻨ ﻲ ﻣ ﻮﻻﻧﺎ اﯾﻦ ﺣ ﺮ فﻫﺎ را د ر ك ﻣ ﻲﻛ ﺮد‪ ،‬اﯾﻦ ﺣ ﺮ فﻫﺎ را ﺧ ﻮ ب‬
‫ﻣ ﻲﻓﻬﻤﯿﺪ و ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲﺑﻪ اﯾﻦ ا ﺻﺤﺎ ب ﻋﻘ ﻞ و ﺗﻌﻘ ﻞﺑ ﺮﺧ ﻮ رد ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ‬
‫ﺷﻌ ﺮﺑ ﺴﯿﺎ ر زﯾﺒﺎ را د ر رد ﻛ ﺮدنآﻧﻬﺎﺑﯿﺎن ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻜﯿﻦﺑ ﻮد‬
‫ﭘﺎ ي ﭼﻮﺑﯿﻦ ﺳ ﺨ ﺖﺑ ﻲﺗﻤ‬ ‫ﻟﯿ ﻮن ﭼﻮﺑﯿﻦﺑ ﻮد‬
‫ﭘﺎ ي ا ﺳﺘﺪﻻ‬
‫ﺣﺎﻻ ﻛﻪﺑﻪﺷﻌ ﺮ وﺷﺎﻋ ﺮ يآﻣﺪﯾﻢﺑ ﮕﺬا رﯾﺪ از ﺣﺎﻓ ﻆ ﻛﻪ اوﻫﻢﺑ ﺮا ي‬
‫ﺧ ﻮد ﻋﺎ رﻓ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﯾﺎد ي ﻛﻨﯿﻢوﺷﻌ ﺮ ي از اوﺑ ﺨ ﻮاﻧﯿﻢ ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ‪:‬‬

‫‪٥٦‬‬
 ‫ﻋ ﺸﻖ داﻧﺪ ﻛﻪ د ر اﯾﻦ داﯾ ﺮه‬ ‫ﻟﻲ‬
‫ﻋﺎﻗﻼن ﻣ ﺮﻛﺰ ﭘ ﺮ ﮔﺎ روﺟ ﻮدﻧﺪو‬
‫ﺳ ﺮ ﮔ ﺮداﻧﻨﺪ‬
‫ﯾﻌﻨ ﻲ اﯾﻦ داﯾ ﺮه وﺟ ﻮد را ا ﮔ ﺮ د رﻧﻈ ﺮﺑ ﮕﯿ ﺮﯾﻢ اﯾﻦ ﻋﺎﻗﻼن ﻣ ﺮﻛﺰ‬
‫ﭘ ﺮ ﮔﺎ ر وﺟ ﻮد ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ د ر ﺳ ﺖ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺣﯿﺎ ت و زﻧﺪ ﮔ ﻲﺑ ﺮا ﺳﺎ س‬
‫ﻟ ﻲﺑﺎﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﺣ ﺮ فﻫﺎ د ر داﯾ ﺮه ﻋ ﺸﻖ‪ ،‬ﻋ ﺸﻖ ﯾﻌﻨ ﻲ‬
‫ﻋﻘ ﻞ دو ر ﻣ ﻲزﻧﺪ‪ ،‬و‬
‫ﻫﻤﺎن روح‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﻫﻤﺎن اﺷ ﺮاق‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻗ ﺴﻤ ﺖ ﺳ ﻮﻣ ﻲ ﻛﻪ د رﺑﺎ رها شﺑﺤ ﺚ‬
‫ﻛ ﺮدﯾﻢ‪ ،‬اﯾﻦ ﻋﺎﻗﻼن ﺳ ﺮ ﮔ ﺮداﻧﻨﺪ‪ ،‬ﭼﯿﺰ يﻧﻤ ﻲﻓﻬﻤﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻢاﻧﺪ‪ ،‬ﻛ ﻮ رﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻋ ﺸﻖ داﻧﺪ ﻛﻪ د ر اﯾﻦ داﯾ ﺮه‬ ‫ﻟﻲ‬
‫ﻋﺎﻗﻼن ﻣ ﺮﻛﺰ ﭘ ﺮ ﮔﺎ روﺟ ﻮدﻧﺪو‬
‫ﺳ ﺮ ﮔ ﺮداﻧﻨﺪ‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪ ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﻣﺎ‪ ،‬ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ا ﺳﻼﻣ ﻲ ﻣﺎ از ﻋﻬﺪ ﻣ ﻮﻻﻧﺎ ﻛﻪ‬
‫ﻫﺰا ر از او ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﻫﻤﺎن روز ﮔﺎ رﺑﺎ اﯾﻦﺷﺪ ت وﺑﺎ اﯾﻦ و ﺿ ﻮح اﯾﻦ‬
‫ﻓﻼ ﺳﻔﻪ را ﻃ ﺮد ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ ﺣ ﺮ ف دﯾ ﮕ ﺮ يﺑﺰﻧﻢ از ا ﺳﺘﺎدﺷﻬﯿﺪﻣﻄﻬ ﺮ ي‪،‬ﺷﻬﯿﺪﻣﻄﻬ ﺮ ي‬
‫ﺷﺎﯾﺪﺑﻬﺘ ﺮﯾﻦ ﻛﺘﺎﺑ ﻲ را ﻛﻪ ﻧ ﻮﺷﺘﻪ ﯾﺎﺑ ﮕ ﻮﯾﻢ ﺗﻔ ﺴﯿ ﺮ ﻛ ﺮده ﻛﺘﺎﺑ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ‬
‫ﺗ ﻮ ﺳﻂ ﻣ ﺮﺣﻮم ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﯾ ﻲﻧ ﻮﺷﺘﻪﺷﺪه و او ﺣﺎﺷﯿﻪﺑ ﺮ اﯾﻦ ﻛﺘﺎ ب زده‬
‫ﻛﻪ ﺧ ﻮد ﺣﺎﺷﯿﻪﻫﺎ يﺷﻬﯿﺪﻣﻄﻬ ﺮ يﻧﯿﺰﺑ ﺴﯿﺎ ر ا رزﻧﺪه ا ﺳ ﺖ و ا ﺳﻢ اﯾﻦ ﻛﺘﺎ ب‬
‫ّ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ا ﮔ ﺮ ﻓ ﺮ ﺻﺘ ﻲﺷﺪﺷﺎﯾﺪ ﻓ ﺮدا د رﺑﺤﺜ ﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ‪ ،‬ﯾﺎ ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﺗﺤﻘﻘ‬
‫رﺋﺎ‬
‫ﻟﯿ ﻞآن را ذﻛ ﺮ ﻛﻨﻢ‪ .‬د رآﻧﺠﺎﺷﻬﯿﺪﻣﻄﻬ ﺮ ي د ر‬
‫د رﺑﺎ ره ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﺧ ﻮاﻫﻢ ﻛ ﺮد‪ ،‬د‬
‫ﻜ ﺮ ا روﭘﺎ اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫راﺑﻄﻪﺑﺎ ﻫﻤﯿﻦ دﻛﺎ ر ت ﯾﻌﻨ ﻲ ﻋﻘ ﻞ ﻣﺘﻔ‬
‫ﻜ ﻲ از زﯾﺒﺎﺗ ﺮﯾﻦﻟﻄﯿﻔﻪﻫﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻄﻠ ﺐ را ﺧ ﻮ ب ﺗ ﻮﺟﻪ ﻛﻨﯿﺪ‪ ،‬ﯾ‬
‫ﻜﺎ ت‬
‫ﻜ ﺮ ا ﺳﻼﻣ ﻲ ﻣﺎﺑﺎ ﭼﻪ زﺑ ﺮد ﺳﺘ ﻲ وﺑﺎ ﭼﻪ زﯾﺒﺎﯾ ﻲ ﻧ‬
‫ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ ﻛﻪ ﯾ ﻚ ﺗﻔ‬
‫ﻜﺎل اﯾﻦ ﻓﻼ ﺳﻔﻪ ا روﭘﺎ را ﻣﻄ ﺮح و آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ زاﻧ ﻮ د رﻣ ﻲآو رد‪.‬‬
‫اﺷ‬

‫‪٥٧‬‬
‫ﺷﻬﯿﺪﻣﻄﻬ ﺮ ي ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ ﺳ ﺮﺑﻪ ﺳ ﺮ دﻛﺎ ر ت ﺑ ﮕﺬا رد ﺑﻪ او‬
‫ﻜﺎ ر‬
‫ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻛﻪ آﻗﺎ ي دﻛﺎ ر ت ﺗ ﻮ آﻣﺪ ي و ﻧ ﺸ ﺴﺘ ﻲ و ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ وﺟ ﻮد رااﻧ‬
‫ً زﻣﯿﻦ و آ ﺳﻤﺎن و وﺟ ﻮد‬
‫ﻟﻢﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬ا ﺻﻼ‬
‫ﻛ ﺮد ي‪ ،‬ﮔﻔﺘ ﻲ ﻫﯿ ﭻﭼﯿﺰ د ر اﯾﻦ ﻋﺎ‬
‫را ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ را ﻃ ﺮد ﻛ ﺮد ي‪،‬ﻧﻔ ﻲ ﻛ ﺮد ي وﺑﻌﺪآﻣﺪ ي و ﮔﻔﺘ ﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ دارم‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﭘ ﺲ ﻣﻦ ﻫ ﺴﺘﻢ‪ .‬آﻗﺎ ي‬
‫ﻣﻦ دارم ﻓ‬ ‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ‬
‫ﻓ‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﭘ ﺲ ﻣﻦ ﻫ ﺴﺘﻢ‪،‬‬
‫ﻣﻄﻬ ﺮ ي ﻫﻤﯿﻦﺟﺎ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ وﻗﺘ ﻲ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾ ﻲ ﻣﻦ ﻓ‬
‫ﯾ ﻚ راﺑﻄﻪ ﻣﻨﻄﻘ ﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪا ي‪ .‬اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ﻣﻨﻄﻘ ﻲ را از ﻛﺠﺎ آو ردها ي؟ ا ﮔ ﺮ‬
‫ﻟﻢ وﺟ ﻮد را ﻃ ﺮد ﻛ ﺮد ي‪،‬ﻧﻔ ﻲ ﻛ ﺮد ي‪ ،‬ﺗ ﻮ ﺣﻖﻧﺪا ر ي ﻛﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ ﻋﺎ‬
‫ﻣﻨﻄﻖ راﺑﭙﺬﯾ ﺮ ي‪ .‬ا ﮔ ﺮ ﻛ ﺴ ﻲﺑ ﺨ ﻮاﻫﺪ ﻛﻪ دﻧﯿﺎ را ﻧﻔ ﻲ ﻛﻨﺪ د ر ﺳ ﺖ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻜﻨﺪ؟ اﯾﻦ ﺧﻼ ف ﻋﻘ ﻞ‬
‫ﻜﺘﯿ ﻚ راﺑﭙﺬﯾ ﺮد؟ ﯾﺎ ﻣﻨﻄﻖ ا ر ﺳﻄ ﻮ را ﻗﺒ ﻮلﺑ‬
‫ﻟ‬‫ﺑﯿﺎﯾﺪ دﯾﺎ‬
‫ا س‪ .‬ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ا ﮔ ﺮ ﺗ ﻮ اﯾﻦ را رد ﻛ ﺮد ي ﺣﻖ ﻧﺪا ر ي ﻛﻪﺑﯿﺎﯾ ﻲ ﺻﻐ ﺮ ي و‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ؟ ﭘ ﺲ ﻣﻦﻫ ﺴﺘﻢ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ‬
‫ﻛﺒ ﺮ ي وﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿ ﺮ ي وﺑ ﮕ ﻮﯾ ﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻓ‬
‫آﻗﺎ ي دﻛﺎ ر ت اﯾﻦ ﻧ ﺸﺎن ﻣ ﻲدﻫﺪ ﻛﻪ د ر ﺿﻤﯿ ﺮ ﺗ ﻮ ﭼﯿﺰﻫﺎﯾ ﻲ‪ ،‬ﻧﻬﺎدﻫﺎﯾ ﻲ‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻪﺷﺪه ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦﻧﻬﺎدﻫﺎ را ﭼﻪﺑ ﺨ ﻮاﻫ ﻲ و ﭼﻪﻧ ﺨ ﻮاﻫ ﻲ ﭘﺬﯾ ﺮﻓﺘﻪا ي‪،‬‬
‫و ﺧ ﻮد تﻧﻤ ﻲداﻧ ﻲ ﻛﻪآﻧﻬﺎ را ﭘﺬﯾ ﺮﻓﺘﻪا ي‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲﺑﻄ ﻮ ر ﻓﻄ ﺮ ي ﭼﯿﺰﻫﺎﯾ ﻲ د ر‬
‫د رون ﺗ ﻮﻫ ﺴ ﺖ ﻛﻪ ﺗ ﻮ ﺧﺪ تﻫﻢ ازآﻧﻬﺎ ﺧﺒ ﺮﻧﺪا ر ي وﺑ ﺮا ﺳﺎ س اﯾﻦﻧﻬﺎدﻫﺎ‬
‫ﻟ ﻲ ا ﮔ ﺮﺑ ﺨ ﻮاﻫ ﻲ ﻛﻪ وﺟ ﻮد ﺧ ﻮد ت را از‬
‫ﻜﻢ ﻣ ﻲﻛﻨ ﻲ‪ ،‬ﻗ ﻀﺎو ت ﻣ ﻲﻛﻨ ﻲ‪ ،‬و‬
‫ﺣ‬
‫ﺗﻤﺎم اﯾﻦﻧﻬﻬﺎدﻫﺎ و اﯾﻦ ﭼﯿﺰﻫﺎ ﺧﻼ ص ﻛﻨ ﻲﺑﻪ ﻫﯿ ﭻوﺟﻪ ﻗﺎد رﻧ ﺨ ﻮاﻫ ﻲﺑ ﻮد‬
‫ﻛﻪ د ر اﯾﻦ ﻃﺒﯿﻌ ﺖ ﯾﻪ ﺣﻘﯿﻘﺘ ﻲﺑ ﺮ ﺳ ﻲ‪ .‬ﺧﯿﻠ ﻲ زﯾﺒﺎ ﺳ ﺖ و ﺧﯿﻠ ﻲﻟﻄﯿﻒ! ﺧﺪا ي‬
‫ﺑﺰ ر گ اﯾﻦ داﻧ ﺸﻤﻨﺪﺷﻬﯿﺪ ﻣﺎ را رﺣﻤ ﺖ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻟﯿ ﻞ‬
‫اﻛﻨ ﻮن ﻛﻪ ﻣﻦ د ر اﯾﻦ ﻗ ﺴﻤ ﺖ دوم ﺻﺤﺒ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ ﯾ ﻚ د‬
‫ﻋﻠﻤ ﻲﺑ ﺴﯿﺎ ر ﻗﺎﻃﻌ ﻲﺑﯿﺎورم ﻛﻪﺑﺎزﺑ ﺴﯿﺎ رآﻣ ﻮزﻧﺪه ا ﺳ ﺖ د ر رد اﯾﻦ ﻗ ﺴﻤ ﺖ‪.‬‬

‫‪٥٨‬‬
‫ﻟﺒﺘﻪ وﻗﺘ ﻲ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻢ رد ﻛ ﺮدن ﻗ ﺴﻤ ﺖ دومﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨ ﻲﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻋﻘ ﻞ‬
‫ﺎ‬
‫ﻜﻪ ﻗ ﺴﻤ ﺖ اول را رد ﻛ ﺮدﯾﻢ‬
‫ﻜ ﺮ راﻧﭙﺬﯾ ﺮﯾﻢ‪ ،‬و ﻫﻤﭽﻨﺎﻧ‬
‫را‪ ،‬و ﻓﻠ ﺴﻔﻪ را و ﻓ‬
‫ﻟﻲ‬
‫ﻜﻨﺒﻢ‪ ،‬و‬
‫ﻣﻨﻈ ﻮ ر ﻣﺎ اﯾﻦﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻛﻪ ﻋﻠﻢﺗﺠ ﺮﺑ ﻲ و ﻓﯿﺰﯾ ﻚ وﺷﯿﻤ ﻲ را ردﺑ‬
‫ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ ﻫ ﺮ ﭼﯿﺰﺑ ﺮا ي ﺧ ﻮد ش ﻣﺤﺪودها ي دا رد‪ ،‬ﻫ ﺮ ﭼﯿﺰﺑ ﺮا ي ﺧ ﻮد ش‬
‫ﻗﻠﻤ ﺮو ﺧﺎ ﺻ ﻲ دا رد وﺑﺎﻻﺗ ﺮ از اﯾﻦ ﻗﻠﻤ ﺮو ﺧﺎ صﺷﻤﺎﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﯿﺪ اﻧﺘﻈﺎ ر ي‬
‫از اﯾﻦ ﻋﻠﻮم داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻜﻪ ﮔﻔﺘﻢ د ر رﯾﺎ ﺿﯿﺎ ت‪ ،‬ﻫﻨﺪ ﺳﻪا ي داﺷﺘﯿﻢ‬
‫اﻣﺎ د ر ﻗ ﺴﻤ ﺖ دوم‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﺎﻧ‬
‫ﻜﻨﺪ رﯾﻪ‬
‫ﺑﻨﺎم »ﻫﻨﺪ ﺳﻪ اﻗﻠﯿﺪ ﺳ ﻲ« ﻛﻪ اﻗﻠﯿﺪ س د ر زﻣﺎن ﯾ ﻮﻧﺎن ﻗﺪﯾﻢ د ر ا ﺳ‬
‫زﻧﺪ ﮔ ﻲ ﻣ ﻲﻛ ﺮد و ‪ ٣٢‬ﻗ ﻀﯿﻪ ﻣﻌ ﺮو ف ﻫﻨﺪ ﺳﻪ را ﭘﺎﯾﻪ رﯾﺰ ي ﻛ ﺮد‪ .‬ﺷﻤﺎ‬
‫ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ ﻛﻪ ا ﺳﺎ س ﻫﻨﺪ ﺳﻪ اﻗﻠﯿﺪ سﺑ ﺮ ﯾ ﻚ ا ﺻ ﻞﺑﻨﺎ ﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪ .‬آن ا ﺻ ﻞ‬
‫ﻟﺘﺎ و ﯾ ﻚﻧﻘﻄﻪا ي داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﯿﺪ‬
‫ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ا ﮔ ﺮﺷﻤﺎ ﯾ ﻚ ﺧﻂ داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﯿﺪ‪ ،‬ﺧﻂ د‬
‫ﻟﺘﺎ ا ﺳ ﺖ ﻓﻘﻂ ﯾ ﻚ ﺧﻂ ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ‬
‫ﻛﻪ ﺧﺎ ر ج از د‬ ‫‪ ،‬ازﻧﻘﻄﻪ‬ ‫ﻣﺜ ﻞﻧﻘﻄﻪ‬
‫ﻜﻨﯿﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﯾ ﻚ ﺧﻂ‪ .‬اﻗﻠﯿﺪ سﺑ ﺮا ﺳﺎ س اﯾﻦ ا ﺻ ﻞ‬
‫ﻟﺘﺎ ر ﺳﻢﺑ‬
‫ﻣ ﻮاز يﺑﺎ د‬
‫●‬
‫∆‬

‫ﻛﻪ از ﯾ ﻚ ﻧﻘﻄﻪ ﻣ ﻲﺗ ﻮان ﻓﻘﻂ ﯾ ﻚ ﺧﻂ ﻣ ﻮاز يﺑﺎ اﯾﻦ ﺧﻂ ر ﺳﻢ ﻛ ﺮد ‪٣٢‬‬

‫ﻗ ﻀﯿﻪ را ﭘﺎﯾﻪ ﮔﺬا ر ي ﻛ ﺮد‪ ،‬و ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ )ﯾﻪ اﯾﻨﺠﺎ ﺗ ﻮﺟﻪ ﻛﻨﯿﺪ( ﻣﺎ ا ﺻ ﻞ‬
‫ّ ﺮ ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد‪.‬‬
‫ﻟ ﻲاﻻﺑﺪ ﺻﺤﯿﺢ و ﻻﯾﺘﻐﯿ‬
‫اﻗﻠﯿﺪ ﺳ ﻲ راﺑﭙﺬﯾ ﺮﯾﻢ اﯾﻦ ‪ ٣٢‬ﻗ ﻀﯿﻪ ا‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ اﻗﻠﯿﺪ س ﺗﻤﺎم ﻗ ﻀﺎﯾﺎ ي ﻫﻨﺪ ﺳ ﻲ ﺧ ﻮد ش راﺑ ﺮا ﺳﺎ س ﯾ ﻚ ا ﺻ ﻞﺑﻨﺎ‬
‫ﻛ ﺮده ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ا ﺻ ﻞ اﻗﻠﯿﺪ ﺳ ﻲ‪ ،‬ﻛﻪ از ﯾ ﻚﻧﻘﻄﻪ ﻓﻘﻂ ﯾ ﻚ ﺧﻂ ﻣ ﻲﺗ ﻮان ﻣ ﻮاز ي‬
‫ﺧﻂ دﯾ ﮕ ﺮ ي ر ﺳﻢ ﻛ ﺮد وﻻﻏﯿ ﺮ‪ .‬اﻣﺎ ﻣ ﻲﭘ ﺮ ﺳﻢ‪) ،‬ﻣﻄﻬ ﺮ يوا ر ﻣ ﻲﭘ ﺮ ﺳﻢ( ﻛﻪ‬

‫‪٥٩‬‬
‫ﺂﻗﺎ ي اﻗﻠﯿﺪ س از ﻛﺠﺎ ﻓﻬﻤﯿﺪ ي ﻛﻪ از اﯾﻦﻧﻘﻄﻪ ﻓﻘﻂ ﯾ ﻚ ﺧﻂ ﻣ ﻲﺗ ﻮان ﻣ ﻮاز ي‬
‫ﻟﯿ ﻞ ﻣﻨﻄﻘ ﻲ‬
‫ﺧﻂ دﯾ ﮕ ﺮ ي ر ﺳﻢ ﻛ ﺮد؟ او ﻗﺎد ر ﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻛﻪ اﺛﺒﺎ ت ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﯿ ﭻ د‬
‫ﻧﺪا رد ﻛﻪ از اﯾﻦﻧﻘﻄﻪ ﻓﻘﻂ ﻣ ﻲﺗ ﻮان ﯾ ﻚ ﺧﻂ ر ﺳﻢ ﻛ ﺮد‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ راﻫ ﻲ را ﻛﻪ اﯾﻦ‬
‫ْﺒﯿﻨﻢ‪ ،‬ﺣ ﺲ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ‬
‫اﻧ ﺴﺎنﺑﯿﺎن ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻛﻬﻤﻦ د ر ﻃﺒﯿﻌ ﺖ ﻣﯿ‬
‫ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ اﯾﻦآﺟ ﺮﻫﺎ راﻧ ﮕﺎه ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﻢ ﻛﻪ از ﯾ ﻚﻧﻘﻄﻪ ﻓﻘﻂ ﯾ ﻚ ﺧﻂ‬
‫ﻜﻪ اﻗﻠﯿﺪ سﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ‬
‫واز ي ﺧﻂ دﯾ ﮕ ﺮ ي ر ﺳﻢ ﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ﻜﯿﻪ‬
‫ا ﺻﻠ ﻲ ﻛﻪﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدمﺑ ﺮ ﺳﺪﺑﻪ ﺣ ﺲﺑﺎز ﮔ ﺸﺘﻪ ا ﺳ ﺖ‪،‬ﺑﻪ ﺣ ﻮا س ﺧ ﻮد ﺗ‬
‫ًﺑﯿﺎ ت ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻋﻘﻼﻧ ﻲ‬
‫ﻛ ﺮده ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﺗﻤﺎم رواﺑﻂ و ﺿ ﻮاﺑﻄ ﻲ را ﻛﻪﺑﻌﺪا‬
‫ّ ﺮ‪ ،‬اﻣﺎ ا ﺻ ﻞ ا ﺳﺎ ﺳ ﻲا شﺑ ﺮ ﻣﺒﻨﺎ ي ﺣ ﺲ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪،‬‬
‫ا ﺳ ﺖ وﻻﯾﺘﻐﯿ‬
‫ﻜﻪ ﮔﻔﺘﯿﻢ ﺣ ﺲ ﺗﻐﯿﯿ ﺮ و ﺗﺤ ﻮل ﭘﯿﺪا ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺣ ﺲ ﺧﻄﺎ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺣ ﺲﺑﺎ‬
‫ﭼﻨﺎﻧ‬
‫ﻜﺎﻣ ﻞ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻓﯿﺰﯾ ﻚوﺷﯿﻤ ﻲ د ر ﺣﺎل ﺗ‬
‫ﻟﻤﺎﻧ ﻲ ﺑﻨﺎم‬
‫ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪ د ر ﻫﻤﯿﻦ ﻗ ﺮن ﯾ ﻚ رﯾﺎ ﺿﯿﺪان ﺑﺰ ر گ آ‬
‫» رﯾﻤﺎن« ﭘﯿﺪا ﻣ ﻲﺷ ﻮد و ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ا ﺻ ﻞ اﻗﻠﯿﺪ ﺳ ﻲ را ﻗﺒ ﻮل ﻧﺪارم‪.‬‬
‫ﻜﻪ او ﻣﺤﯿﻂ ﺧ ﻮد را از ﯾ ﻚ اﺗﺎق ﻛ ﻮﭼ ﻚ و ﺧﻄ ﻮط ﻣ ﻮاز ي‬
‫ﭼ ﺮا؟ﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ﻜ ﺮه زﻣﯿﻦ را د رﻧﻈ ﺮ ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮد‪.‬‬
‫آﺟ ﺮﻫﺎ ي ﻣﺤﺪود ﮔ ﺴﺘ ﺮ ش ﻣ ﻲدﻫﺪ و ﻫﻤﻪ ﻣ‬
‫ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ اﯾﻦ ﻛ ﺮه زﻣﯿﻦ‪ ،‬ﻛ ﺮهﺑﺰ ر گ را د رﻧﻈ ﺮﺑ ﮕﯿ ﺮﯾﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎ اﯾﻦ ﺧﻄ ﻮط‪،‬‬
‫ﯾﻌﻨ ﻲ اﯾﻦ ﺧﻄ ﻮﻃ ﻲ ﻛﻪ اﻻنﺑﺎﻫﻢ ﻣ ﻮاز ي ﻫ ﺴﺘﻨﺪ و اﯾﻦ ﻣﺪا را ت زﻣﯿﻦ د ر‬
‫ﻟ ﻲﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪﺑﻪ ﻗﻄ ﺐ ﻣ ﻲ ر ﺳﻨﺪﻫﻤﺪﯾ ﮕ ﺮ‬
‫ﺧﻂ ا ﺳﺘ ﻮاﺑﺎﻫﻢ ﻣ ﻮاز يﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬و‬
‫راﻗﻄﻊ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﯿﺪ از ﯾ ﻚﻧﻘﻄﻪ ﺧﻄ ﻲ ﻣ ﻮاز ي ﺧﻂ دﯾ ﮕ ﺮ ي‬
‫ﻜﻨﺪ )ﭼ ﻮن زﻣﯿﻦ ﻛ ﺮو ي ا ﺳ ﺖ‪ ،‬زﻣﯿﻦ ﻣ ﺴﻄﺢ‬
‫ﻜ ﺸﯿﺪ ﻛﻪﻫﯿﭽ ﻮﻗ ﺖ او راﻗﻄﻊﻧ‬
‫ﺑ‬
‫ﻜ ﺸﯿﺪ‬
‫ﻧﯿ ﺴ ﺖ( رو ي اﯾﻦ زﻣﯿﻦ ﻛ ﺮو يﻫ ﺮ ﺧﻄ ﻲ را ﻛﻪ ﻣ ﻮاز ي ﺧﻂ دﯾ ﮕ ﺮ يﺑ‬
‫ً د ر ﯾ ﻚ ﻧﻘﻄﻪ دﯾ ﮕ ﺮ ﺧﻂ اول را ﻗﻄﻊ ﺧ ﻮاﻫﺪ ﻛ ﺮد‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ آﻗﺎ ي‬
‫ﻣ ﺴﻠﻤﺎ‬

‫‪٦٠‬‬
‫ﺮﯾﻤﺎن ﻣ ﻲآﯾﺪ و ﻓﻠ ﺴﻔﻪ اﻗﻠﯿﺪ ﺳ ﻲ را رد ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻻزم ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ‬
‫ﻛ ﺮه زﻣﯿﻦ را د رﻧﻈ ﺮﺑ ﮕﯿ ﺮﯾﻢ و د ر اﯾﻦ ﻛ ﺮه زﻣﯿﻦ ﻛﻪ اﯾﻦ ﺧﻂ ا ﺳﺘ ﻮا ا ﺳ ﺖ‬
‫اﯾﻦ ﻣﺪا را ت ﻣ ﺨﺘﻠﻒ را د رﻧﻈ ﺮﺑ ﮕﯿ ﺮﯾﻢ و ﻣﺜﻠﺜ ﻲ را ﻛﻪ آﻗﺎ ي اﻗﻠﯿﺪ سﺑ ﺮ‬
‫رو ي زﻣﯿﻦ ﻛ ﻮﭼ ﻚﺑﻨﺎ ﻛ ﺮدﻫﺒ ﻮدﺑ ﺮ رو ي ﻛ ﺮه زﻣﯿﻦﺑﻨﺎ ﻛﻨﯿﻢ‪ ،‬و ﺷﻤﺎ‬
‫ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ ﻛﻪ د ر رو ر ي اﯾﻦ ﻛ ﺮه زﻣﯿﻦ ا ﮔ ﺮ ﯾ ﻚ ﻣﺜﻠﺜ ﻲ اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ ﻛ ﺸﯿﺪهﺑﺎﺷﯿﺪ‬
‫ﻟﻔﺎ‪،‬ﺑﺘﺎ و ﮔﺎﻣﺎ‪ ،‬ﻣﺠﻤ ﻮﻋﻪ اﯾﻦ زواﯾﺎ از ‪ ١٨٠‬د رﺟﻪﺑﯿ ﺸﺘ ﺮ‬
‫دا را ي زواﯾﺎ ي آ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪.‬‬

‫آﻗﺎ ي رﯾﻤﺎن ا ﺻ ﻞ دﯾ ﮕ ﺮ يآو رد ﻛﻪ از ﯾ ﻚﻧﻘﻄﻪﻧﻤ ﻲﺗ ﻮان ﺧﻄ ﻲ ﻣ ﻮاز ي ﺧﻂ‬

‫دﯾ ﮕ ﺮ ي ر ﺳﻢ ﻛ ﺮد‪ ،‬و ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ ﻛﻪ ‪ ٣٢‬ﻗ ﻀﯿﻪ ﺟﺪﯾﺪﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآو رد ﻛﻪ‬
‫ﻗ ﻀﺎﯾﺎ ي اوﺑﺎ ﻗ ﻀﺎﯾﺎ ي اﻗﻠﯿﺪ س اﺧﺘﻼ ف دا رد‪ .‬د ر اﯾﻨﺠﺎ )ﻫﻨﺪ ﺳﻪ اﻗﻠﯿﺪ س(‬
‫ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ‪ ،‬ﻣﺠﻤ ﻮﻋﻪ زواﯾﺎ ‪ ١٨٠‬د رﺟﻪ ا ﺳ ﺖ وآﻧﺠﺎ )ﻫﻨﺪ ﺳﻪ رﯾﻤﺎن( ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ‬
‫ﻣﺠﻤ ﻮع اﯾﻦ زواﯾﺎ ي زﯾﺎدﺗ ﺮ از ‪ ١٨٠‬د رﺟﻪ ا ﺳ ﺖ و ﺗﻤﺎم ﻗ ﻀﺎﯾﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ ي‬
‫را ﻛﻪﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآو ردﺑﺎﻗ ﻀﺎﯾﺎ ي اﻗﻠﯿﺪ س اﺧﺘﻼ ف ﻛﻠ ﻲ دا رد‪.‬‬
‫ﻜ ﻲ«‪.‬‬
‫ﻟﺒﺎﭼِ ﺴﻔ‬
‫آﻧ ﮕﺎه ﯾ ﻚ ﻓﯿﻠ ﺴ ﻮ ف دﯾ ﮕ ﺮ ي ﭘﯿﺪا ﻣ ﻲﺷ ﻮد رو ﺳ ﻲﺑﻨﺎم »‬
‫ﻜ ﻲ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﺣﺎﻻ ﻛﻪ اﯾﻨﻄ ﻮ رﺷﺪ و ﺟﻨﺎ ب رﯾﻤﺎنآﻣﺪ و ﮔﻔ ﺖ از ﯾ ﻚ‬
‫ﻟﺒﺎﭼ ﺴﻔ‬
‫ﻧﻘﻄﻪﻧﻤ ﻲﺗ ﻮان ﺧﻄ ﻲ ﻣ ﻮاز ي ﺧﻂ دﯾ ﮕ ﺮ ي ر ﺳﻢ ﻛ ﺮد‪ .‬ﻣﻦﺑﻪ ﻗﻄ ﺐ ﻣ ﻲ روم‪،‬‬
‫د ر ﻗﻄ ﺐ ﻣ ﻲﻧ ﺸﯿﻨﻢ و ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻢ ﺗﻤﺎم ﺧﻄ ﻮﻃ ﻲ را ﻛﻪ ر ﺳﻢ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﺪﺑﺎﻫﻢ‬
‫ﻣ ﻮاز ي ﻫ ﺴﺘﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭼ ﻮن اﯾﻦ ﺧﻄ ﻮﻃ ﻲ ﻛﻪ از ﻗﻄ ﺐﺷ ﺮوع ﻣ ﻲﺷ ﻮﻧﺪ د ر ﯾ ﻚ‬

‫‪٦١‬‬
‫ﻜ ﻲ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ از ﯾ ﻚ ﻧﻘﻄﻪ‬
‫ﻧﻘﻄﻪﺑﺎﻫﻢ ﻣ ﻮاز ي ﺧ ﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﻟﺒﺎﭼ ﺴﻔ‬
‫ﻣ ﻲﺗ ﻮان ﺑ ﻲﻧﻬﺎﯾ ﺖ ﺧﻂ ﻣ ﻮاز ي دﯾ ﮕ ﺮ ي ر ﺳﻢ ﻛ ﺮد‪ ،‬و ﯾ ﻚ ﻫﻨﺪ ﺳﻪ ﺟﺪﯾﺪ‬
‫ﻜﻠ ﻲ ﻣ ﺨﺘﻠﻒﺑﺎ ﻗ ﻀﺎﯾﺎ ي اﻗﻠﯿﺪ س و‬
‫دﯾ ﮕ ﺮ يﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآو رد ﻛﻪ ‪ ٣٢‬ﻗ ﻀﯿﻪﺑ‬
‫رﯾﻤﺎن ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد‪.‬‬
‫ﻜ ﻲ ﻛﻪ د رﺑﻌ ﻀ ﻲ از ﻣﺪا ر س د ر زﻣﺎن ﻣﺎ ﺗﺪ رﯾ ﺲ‬
‫د ر ﻗ ﻀﯿﻪﻟﺒﺎﭼ ﺴﻔ‬
‫ّ ب ا ﺳ ﺖ‪،‬‬
‫ّ ﺮ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻫﻨﺪ ﺳﻪ رﯾﻤﺎﻧ ﻲ ﻫﻨﺪ ﺳﻪ ﻣﺤﺪ‬
‫ﻣ ﻲﻛ ﺮدﻧﺪ ﻫﻨﺪ ﺳﻪ‪ ،‬ﻫﻨﺪ ﺳﻪ ﻣﻘﻌ‬
‫ﻜ ﻲ ﻫﻨﺪ ﺳﻪ ﻣﻘﻌ ﺮ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ د ر‬
‫د ر ﯾ ﻚ ﻛ ﺮه ﻣﺤﺪ ب ﻣ ﻲ ﺳﻨﺠﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻨﺪ ﺳﻪﻟﺒﺎﭼ ﺴﻔ‬
‫ﯾ ﻚ ﺳﻄﺢ ﻣﻘﻌ ﺮ ﻣﺠﻤ ﻮع زواﯾﺎ ي ﻣﺜﻠ ﺚ از ‪ ١٨٠‬د رﺟﻪ ﻛﻤﺘ ﺮ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ‬
‫ﻣﺜﻠ ﺚآنﺑﻪ اﯾﻦ ﺻ ﻮ ر ت د رﻣ ﻲآﯾﺪ وﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣﺠﻤ ﻮع اﯾﻦ ﺳﻪ ﺗﺎ زاوﯾﻪ از‬
‫‪ ١٨٠‬د رﺟﻪ ﻛﻤﺘ ﺮ ﺧ ﻮاﻫﺪﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ اﯾﻦ ﻋﻘ ﻞ و ﺗﻌﻘ ﻞ و ا ﺳﺘﺪﻻل و رﯾﺎ ﺿﯿﺎ ت و ﻣﻨﻄﻖ و ﻓﻠ ﺴﻔﻪ‬
‫ﺑﺎزﻫﻢ ا ﺻﻠ ﻲ دا رﻧﺪ ﻛﻪآن ا ﺻ ﻞﺑﻪ اﺣ ﺴﺎ س ﻣﺎﺑ ﺮﻣ ﻲ ﮔ ﺮدد‪،‬ﺑﻪ ﺣ ﻮا س ﺧﺎﻣ ﺴﻪ‬
‫ّلﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ »ﺧﺎﻧﻪ از ﭘﺎ يﺑ ﺴ ﺖ وﯾ ﺮان ا ﺳ ﺖ»‪،‬‬
‫ﻣﺎ ﻛﻪ د ر ﺗﻌﯿﯿ ﺮ و ﺗﺒﺪ‬
‫ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﭘﺎ يﺑ ﺴﺘﻦ وﯾ ﺮانﺷﺪ ﻫﻤﻪ ﺧﺎﻧﻪﻧﯿﺰ وﯾ ﺮان ﺧ ﻮاﻫﺪﺷﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ‬
‫ﺗﺎآﻧﺠﺎ ﻛﻪ ا ﺻ ﻞ ﺻﺤﯿﺢﺑﺎﺷﺪ ﻫﻨﺪ ﺳﻪﻧﯿﺰ ﺻﺤﯿﺢ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻗ ﻀﺎﯾﺎﻧﯿﺰ ﺻﺤﯿﺢ‬
‫ﻟ ﻲ ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ا ﺻ ﻞ ﻣ ﺨﺪو ش ﺷﺪ ﺗﻤﺎم ﻗ ﻀﺎﯾﺎﯾ ﻲ ﻛﻪﺑ ﺮﭘﺎﯾﻪ آن‬
‫ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬و‬
‫ا ﺻ ﻞﺑﻨﺎﺷﺪه ا ﺳ ﺖ ازﺑﯿﻦ ﻣ ﻲ رود‪ .‬و اﯾﻦ ﺟﺪل و ﻣﻨﺎﻗ ﺸﻪا ي ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ د ر‬
‫ﻋﻠﻢ ﺟﺪﯾﺪو ﻓﯿﺰﯾ ﻚ د رﺣﺎل ﺣﺎ ﺿ ﺮ د ر دﻧﯿﺎ ي ﻣﺎوﺟ ﻮد دا رد‪.‬‬
‫ﻟﺒﺘﻪ ﻧ ﮕ ﻮﺋﯿﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﺪ ﺳﻪ اﻗﻠﯿﺪ ﺳ ﻲﺑﺪ رد ﻧﻤ ﻲﺧ ﻮ رد‪ ،‬ﻫﻨﺪ ﺳﻪ اﻗﻠﯿﺪ ﺳ ﻲ‬
‫ا‬
‫ﺑ ﺮا ي ﯾ ﻚ زﻣﯿﻦ ﻣﺤﺪود و ﻛ ﻮﭼ ﻚ ﺻﺤﯿﺢ ا ﺳ ﺖ‪ .‬اﻣﺎﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪﺑﺎ راﻛ ﺖﻫﺎ‬
‫و ﻗﻤ ﺮﻫﺎ ي ﻓ ﻀﺎﭘﯿﻤﺎﺷ ﺮوعﺑﻪ ﺣ ﺮﻛ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ و د ر اﺑﻌﺎدﺑﺰ ر گﺑﺎ ﻗﺎﻧ ﻮن‬
‫ّ ﺖ اﻧ ﺸﺘﯿﻦ ﺳ ﺮوﻛﺎ ر ﭘﯿﺪا ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ آﻧﺠﺎ ﻓ ﻀﺎ ﻣﺤﺪ ب ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و د ر آﻧﺠﺎ‬
‫ﻧ ﺴﺒﯿ‬

‫‪٦٢‬‬
‫ﻜﺎ ر ﻣ ﻲآﯾﺪﻧﻪ ﻓﯿﺰﯾ ﻚ اﻗﻠﯿﺪ ﺳ ﻲ‪.‬ﺑﻨﺎ ب راﯾﻦﻫ ﺮ ﻛﺪذامآﻧﻬﺎ ﯾ ﻚ‬
‫ﻓﯿﺰﯾ ﻚ رﯾﻤﺎﻧ ﻲﺑ‬
‫ﻗﻠﻤ ﺮوﯾ ﻲ دا رﻧﺪ و د ر ﻗﻠﻤ ﺮو ﺧﺎ ﺻ ﻲ ﺻﺤﯿﺢﺑﻪ ﺣ ﺴﺎ ب ﻣ ﻲآﯾﻨﺪ‪ .‬ﭘ ﺲﺑﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣ ﻲ ر ﺳﯿﻢ و ازﻧﻈ ﺮ رﯾﺎ ﺿ ﻲ را يﺷﻤﺎ ﺗ ﺸ ﺮﯾﺢ ﻛ ﺮدم ﻛﻪ ﻣ ﻮﻻﻧﺎﻫﺰا ر‬
‫ﺳﺎلﭘﯿ ﺶ ﮔﻔ ﺖ‪:‬‬
‫ﻜﯿﻦﺑ ﻮد‬
‫ﭘﺎ ي ﭼﻮﺑﯿﻦ ﺳ ﺨ ﺖﺑ ﻲﺗﻤ‬ ‫ﻟﯿﺎن ﭼﻮﺑﯿﻦﺑ ﻮد‬
‫ﭘﺎ ي ا ﺳﺘﺪﻻ‬
‫ﻜ ﺮ ﻛﻪ ﮔﺎﻫ ﮕﺎﻫ ﻲ‬
‫ﯾﻌﻨ ﻲ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪ ﭘﺎ ي ا ﺻﺤﺎ ب ﻓﻠ ﺴﻔﻪ و ﺗﻌﻘ ﻞ و ﺗﻔ‬
‫ﻫﻢ ﺧﯿﻠ ﻲ ادﻋﺎﯾ ﺸﺎن ﻣ ﻲﺷ ﻮد ﯾﻌﻨ ﻲ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﻫﻤﻪ وﺟ ﻮدﺑ ﺨﺎﻃ ﺮ ﻋﻘ ﻞﺑ ﻮﺟ ﻮد‬
‫آﻣﺪه ا ﺳ ﺖ‪،‬ﻧﯿﺰﻟﻨ ﮕﺎن ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫اﺷ ﺮاقو رو ح‬
‫اﯾﻨﺠﺎ ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑﻪ ﻗ ﺴﻤ ﺖ ﺳﻮم ﻣ ﻲ ر ﺳﯿﻢ ﻛﻪ ﻣ ﺴﺌﻠﻪ اﺷ ﺮاق و روح‬
‫ﻣﻄ ﺮح ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ ،‬ﻛﻪ اﯾﻦ ﻗ ﺴﻤ ﺖ ﺳﻮمﻧﻪﺑﺎ اﺣ ﺴﺎ سآدﻣ ﻲ راﺑﻄﻪ دا رد وﻧﻪ‬
‫ﻜﻪ اﺣ ﺴﺎ س و ﻋﻘ ﻞ ﻣﺤﯿﻂ راﺑ ﺮا ي د ر ك وﺑ ﺮا ﯾﭙﺬﯾ ﺮ ش آﻣﺎده‬
‫ﻋﻘ ﻞ‪ .‬ﮔ ﻮاﯾﻨ‬
‫ﻟ ﻲ ﻣﻌ ﺮﻓ ﺖﺑ ﻮ ﺳﯿﻠﻪ ﻗﻠ ﺐﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآﯾﺪ‪،‬ﺑ ﻮ ﺳﯿﻠﻪ روح‪،‬ﺑ ﻮ ﺳﯿﻠﻪ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬و‬
‫اﺷ ﺮاقﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآﯾﺪ‪ .‬و اﯾﻦ ﯾ ﻚ راﺑﻄﻪ ﻗﻠﺒ ﻲ و ﻣ ﺴﺘﻘﯿﻢﺑﺎ ﺣﻘﯿﻘ ﺖ ﯾﺎﺑﺎ‬
‫ﺧﺪا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻛﻪ اﯾﻦ را ﻣﻦ دﯾ ﺸ ﺐ ﺗ ﺸ ﺮﯾﺢ ﻛ ﺮدم و ﺳ ﺨﻦ ﻣﺎ دﯾ ﺸ ﺐ د ر اﺑﻦﺑﺎ ره‬
‫ﺑ ﻮد‪ .‬اﻣ ﺸ ﺐ ﻣ ﻲﺧ ﻮا ﺳﺘﻢ ﻛﻪﺑﯿ ﺸﺘ ﺮ ازﻧﻈ ﺮ رﯾﺎ ﺿﯿﺎ ت و ازﻧﻈ ﺮ ﻋﻠﻢ د ر اﯾﻦ‬
‫ﻟ ﻲ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ‬
‫ﻜﻪ ﮔﻔﺘﯿﻢ ﻣﺎ ﺗﺠ ﺮﺑﻪ را ردﻧﻤ ﻲﻛﻨﯿﻢ‪ ،‬و‬
‫ﻜﻨﻢ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﺎﻧ‬
‫ﺑﺎ رهﺑﺤ ﺚﺑ‬
‫ﻜﻨﯿﺪ ﯾ ﻚ راه‬
‫ﻜﻪﺑﺎ اﯾﻦ ﺣ ﻮا س ﯾﺎﺑﺎ اﯾﻦ ﻋﻘ ﻞﺑ ﺨ ﻮاﻫﯿﺪ ﺗﺠ ﺮﺑﻪﺑ‬
‫ﺑﺠﺎ ي اﯾﻨ‬
‫ﺗﺠ ﺮﺑ ﻲ دﯾ ﮕ ﺮ يﻧﯿﺰ وﺟ ﻮد دا رد ﻛﻪآن راه ﺗﺠ ﺮﺑﻪ ﻗﻠﺒ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬اﺷ ﺮاق ا ﺳ ﺖ‪،‬‬
‫ﻜﻨﺪ‬
‫ﻛﻪﺷ ﺨ ﺺ از ﻃ ﺮﯾﻖ اﺷ ﺮاق ﻗﺎد ر ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد ﺣﻘﯿﻘ ﺖ راﺑﻼﻓﺎ ﺻﻠﻪ د ر كﺑ‬
‫وﺑﻔﻬﻤﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم آﯾﺎﺗ ﻲ را ﻛﻪ از ﻗ ﺮآن‪ ،‬ﺳ ﻮ ره »ﯾ ﺲ«ﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ﺧ ﻮاﻧﺪم د ر‬
‫راﺑﻄﻪﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﻘﯿﻘ ﺖﺑ ﻮد ﻛﻪ اﯾﻦ ﻗﺪ ر ت اﺷ ﺮاﻗ ﻲ را د ر د رون آدﻣ ﻲ زﻧﺪه‬

‫‪٦٣‬‬
‫ﻟﻢ ﻏﯿ ﺐ‬
‫ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎآدﻣ ﻲﺑﻘﺪ ر ت اﯾﻦ اﺷ ﺮاقﺑﺘ ﻮاﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﺪا ي را و رو ح را ﻋﺎ‬
‫ﻜﻪ ﮔﻔﺘﻢ اﯾﻦﺑﻬﺘ ﺮﯾﻦ راهﻫﺎ ﺳ ﺖ‪ ،‬ﺻﺤﯿﺢﺗ ﺮﯾﻦ‬
‫راﻟﻤ ﺲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬د ر ك ﻛﻨﺪ‪.‬ﻫﻤﭽﻨﺎﻧ‬
‫راهﻫﺎ ﺳ ﺖ و ا ﮔ ﺮ ﻛ ﺴ ﻲﺑ ﺨ ﻮاﻧﺪﺑﻪ ﻗﺪ ر ت ﻋﻠﻢ ﯾﺎﺑﻪ ﻗﺪ ر ت ﻣﻨﻄﻖ و ﻓﻠ ﺴﻔﻪ‬
‫وﺟ ﻮد ﺧﺪا را اﺛﺒﺎ ت ﻛﻨﻨﺪﺑﯿ ﺮاﻫﻪ ﻣ ﻲ روﻧﺪ‪.‬ﺑﺎز اﯾﻦ ﺣ ﺮ ف را ﻧﻤ ﻲزﻧﻢ ﻛﻪ‬
‫ﻋﻠﻢ را زﯾ ﺮﭘﺎﺑ ﮕﺬا رﯾﺪ‪ ،‬ﺧ ﻮد ﻣﻦﺑﯿ ﺶ ازﻫ ﺮ ﻛ ﺲ از راه ﻋﻠﻤ ﻲﺑ ﺮا ي اﺛﺒﺎ ت‬
‫ﻜﺎن وﺟ ﻮد ﺧﺪا را‬
‫ﻟ ﻲ از راه ﻋﻠﻤ ﻲ اﻣ‬
‫ﺧﺪا ﺣ ﺮ ف زدهام و ﺣ ﺮ ف ﻣ ﻲزﻧﻢ‪ ،‬و‬
‫ﻜﻪ وﺟ ﻮد ﺧﺪا را وﺟﺪان ﻛﻨﯿﻢ‪ .‬ﻣﺤﺎل ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻣﺎﺑ ﺮ ر ﺳ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ ﻧﻪ آﻧ‬
‫ﺑ ﻮ ﺳﯿﻠﻪ ﻋﻘ ﻞ و ﯾﺎﺑ ﻮ ﺳﯿﻠﻪ ﺣ ﺲﺑﺘ ﻮان ﺧﺪا را د ر ك ﻛ ﺮد‪ ،‬ﺧﺪا را ﺣ ﺲ ﻛ ﺮد‪.‬‬
‫ﻟﻬﺎم ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﺧﺪا يﺑﺰ ر گ‬
‫ﺗﻨﻬﺎ راﻫ ﻲ ﻛﻪ وﺟ ﻮد دا رد ﻗﻠ ﺐآدﻣ ﻲ و اﺷ ﺮاق و ا‬
‫ﻜﻨﯿ ﻚ ا ﺳﺘﻔﺎده ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﯿﺰ د ر ﺗﻌﻠﯿﻢو ﺗ ﺮﺑﯿ ﺖ ﻣ ﺴﻠﻤﺎنﻫﺎ ازﻫﻤﯿﻦ ﺗ‬
‫اﻻن ﻛﻪﺑﻪ اﯾﻨﺠﺎ ر ﺳﯿﺪﯾﻢ ﻣﻦ ﯾ ﻚ ﻗ ﻀﯿﻪ را ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢﺑ ﺮا ي ﺷﻤﺎ‬
‫ﻜﻪﺑﯿﻦ ﻣﺎ ﺧﺪاﭘ ﺮ ﺳﺘﺎن و‬
‫ﻟﺒ ﻲ ا ﺳ ﺖ و آن اﯾﻨ‬
‫ﺗ ﺸ ﺮﯾﺢ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻗ ﻀﯿﻪﺑ ﺴﯿﺎ ر ﺟﺎ‬
‫ﻣﺎدﯾ ﻮن ﯾ ﻚ ﻣﻨﺎﻗ ﺸﻪا ي و ﺟﺪل ﺑﺰ ر ﮔ ﻲ وﺟ ﻮد دا رد‪ ،‬ﻛﻪ آن د ر راﺑﻄﻪ‬
‫ﺧﺪا ﺳ ﺖ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ ﻛﻪ ﻣﺎدﯾ ﻮن ﯾﺎ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ ي ﺟﺪﯾﺪ ﺧ ﻮدﺷﺎن را‬
‫ﻜﺮ‬
‫ﻟﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ ي ﻋﻠﻤ ﻲﻟﻘ ﺐ ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ و ﻣﺪﻋ ﻲ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﻋﻠﻤ ﻲ ﻓ‬
‫ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺖﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ ﻗﺒ ﻞ از آو آﻣﺪه‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬و ﻣﺎ رﻛ ﺲ ﻣﻌﺘﻘﺪ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ آن ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﺑ ﻮدﻧﺪﻫﻤﻪ ﺗ ﺨﯿﻠ ﻲﺑ ﻮدﻧﺪ‪ ،‬رو ي ذﻫﻨﯿﺎ ت ﺧ ﻮدﺷﺎن ﺣ ﺮ ف ﻣ ﻲزﻧﺪ‪ .‬و او ﻣﺪﻋ ﻲ‬
‫ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻋﻠﻤ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و ﺣ ﺮ فﻫﺎﯾ ﻲ را ﻛﻪ ﻣ ﻲزﻧﺪﺑ ﺮ ﻣﺒﻨﺎ ي ﻋﻠﻢ ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺷﻤﺎ‬
‫د ر ﻣﺪا ر س‪ ،‬د ر داﻧ ﺸ ﮕﺎهﻫﺎ د رﻧﻘﺎط دﯾ ﮕ ﺮﺑﺎ اﯾﻦ اﻓ ﺮاد ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖ روﺑ ﺮو‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ‪ ،‬ﻣﺎﺑﺎ ﻋﻠﻢ وﺑﺎ ﻣﻨﻄﻖ‬
‫ﺷﺪهاﯾﺪ و ﻣ ﻲﺷ ﻮﯾﺪ ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﻣﺎ ﻋﻠﻤ ﻲ ﻓ‬
‫ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ را اﺛﺒﺎ ت ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ و ا ﮔ ﺮ ﭼﯿﺰ ي را ﻋﻠﻢﻧﭙﺬﯾ ﺮد ﻣﺎ ﻗﺒ ﻮلﻧﻤ ﻲﻛﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﺤ ﻚ ﻋﻠﻢﺑﻤﯿﺎن ﻣ ﻲﻛ ﺸﻨﺪﺷﻤﺎ را ﻣ ﻮﻇﻒ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪﺑﺎﯾﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪﻫﺎ‬

‫‪٦٤‬‬
‫ﻮ ﭘ ﺮداﺧﺘﻪﻫﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔﻪ آﻧﻬﺎ راﺑﭙﺬﯾ ﺮﻧﺪ‪ ،‬و ا ﮔ ﺮﻧﭙﺬﯾ ﺮﻧﺪ ﻣﺪﺗﺠﻊ ﻫ ﺴﺘﯿﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﯾ ﻚ ﺷﻌﺎ ر ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ‬
‫ﻏﯿ ﺮﻏﻠﻤ ﻲ ﻓ‬
‫ﺑ ﺸﺪ ت وﺑﻘﺪ ر ت ازآن ا ﺳﺘﻔﺎده ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺣﺘ ﻲ ﺳﻌ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﺪاﭘ ﺮ ﺳﺘﺎن‬
‫ﻜﻮﺑﻨﺪ وﺑ ﮕ ﻮﯾﻨﺪ ﻛﻪﺷﻤﺎ ﺗ ﺨﯿﻠ ﻲ ﻫ ﺴﺘﯿﺪ‪،‬ﺷﻤﺎ ذﻫﻦ ﮔ ﺮا ﻫ ﺴﺘﯿﺪ‪،‬ﺷﻤﺎ راﺑﻪ‬
‫راﺑ‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻟﻄﺒﯿﻌﻪ اﯾﻤﺎن دا رﯾﺪ‪،‬وآﻧﻬﺎﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻠﻤ ﻲ ﻓ‬
‫ﻣﺎو راءا‬
‫ﻟ ﺖ ﻣﺎده‬
‫ا ﺻﺎ‬
‫د رﻫﻤﯿﻦ اولﺑﺤ ﺚ ﻛﻪآﻧﻬﺎ ﺧ ﻮدﺷﺎن را ﻋﻠﻤ ﻲ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ‪ ،‬ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ‬
‫ﻜ ﺮﻧﻤ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬د رو غ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﯾﺎ‬
‫اﯾﻦ ﻣ ﻮ ﺿ ﻮع را روﺷﻦ ﻛﻨﻢ ﻛﻪآﻧﻬﺎ ﻋﻠﻤ ﻲ ﻓ‬
‫ﻟﯿﻦ ﻛﻠﻤﻪا ي ﻛﻪ‬
‫ﻧﻤ ﻲﻓﻬﻤﻨﺪ‪.‬ﻧﻪ ﻣﻌﻨ ﻲ ﻋﻠﻢ را ﻣ ﻲﻓﻬﻤﻨﺪﻧﻪ ﻣﻌﻨ ﻲ ﻓﻠ ﺴﻔﻪ را! او‬
‫ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ و ﯾﺎ ﻣﺎدﯾ ﻮن ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ د رﺑﺎ ره وﺟ ﻮد ا ﺳ ﺖ و د ر اﯾﻦﺑﺎ ره‬
‫ﻟﻢ‬
‫ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ‪» :‬د ر اﯾﻦ دﻧﯿﺎ ﻣﺎده وﺟ ﻮد دا رد وﻻﻏﯿ ﺮ«‪.‬ﻫﻤﻪ وﺟ ﻮد د ر اﯾﻦ ﻋﺎ‬
‫ﻫﻤﯿﻦ ﻣﺎده ا ﺳ ﺖ وﻻﻏﯿ ﺮ‪ ،‬اﯾﻦ ا ﺳﺎ س ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﻣﺎد ي ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻛﻪ اﯾﻦ را ﻣﺎ‬
‫ﻟ ﺖ‬
‫ﻟ ﺖ ﻣﺎده«‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ و ﻣﺎدﯾ ﻮنﺑ ﺮ ﻣﺒﻨﺎ ي ا ﺻﺎ‬
‫ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ »ا ﺻﺎ‬
‫ﻜﯿ ﻞﺷﺪه و‬
‫ﻣﺎده ﻣﺪﻋ ﻲ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ د ر اﯾﻦ ﺟﻬﺎن ﻫﻤﻪ وﺟ ﻮد از اﯾﻦ ﻣﺎده ﺗ ﺸ‬
‫ﻻﻏﯿ ﺮ‪ .‬رو ي ﻻﻏﯿ ﺮ ش ﺗﺄﻛﯿﺪ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﻻﻏﯿ ﺮ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ‬
‫ﻟﻢ‬
‫ﻟﻄﺒﯿﻌﻪا ي‪ ،‬ﻧﻪ ﻋﺎ‬
‫ﻏﯿ ﺮ از ﻣﺎده ﻧﻪ روﺣ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺧﺪاﯾ ﻲ‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﺎو راءا‬
‫ﻏﯿﺒ ﻲ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﺗ ﻮﺟﻪ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﺪ ﻛﻪﺑ ﺮا ﺳﺎ س اﯾﻦ ﻓﻠ ﺴﻔﻪ )ا ﮔ ﺮ ﺻﺤﯿﺢﺑﺎﺷﺪ(ﻧﻪ‬
‫روﺣ ﻲ وﺟ ﻮد دا رد ﻧﻪ ﺧﺪاﯾ ﻲ و ﻗ ﻀﯿﻪ ﺗﻤﺎ ﻣﺎ ﺳ ﺖ‪ .‬ﭼ ﻮن آﻧﻬﺎ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﻣﺎ‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣﺪﻋ ﻲ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﺧ ﻮد راﺑﺎ ﻋﻠﻢ‬
‫ﻋﻠﻤ ﻲ ﻓ‬
‫اﺛﺒﺎ ت ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﻣﺎﺑﺎ ﻋﻠﻢ اﺛﺒﺎ ت ﻛ ﺮدهاﯾﻢ ﻛﻪ ﺧﺪاﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬و‬
‫ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣ ﺮﺑﻪ‪،‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﮔﺰ ر‪،‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﭼﻤﺎق ﺧﺪاﭘ ﺮ ﺳﺘﺎن را ﻣ ﻲﻛﻮﺑﻨﺪ ﻛﻪ اﯾﻨﻬﺎ‬
‫ﻣ ﺮﺗﺠﻊﻫ ﺴﺘﻨﺪو ذﻫﻦ ﮔ ﺮا‪.‬‬

‫‪٦٥‬‬
‫ﺎﻣﺎ ﻣﻄﻠﺒ ﻲ را ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ ﻫﻤﯿﻦ اﻻنﺑ ﺮا يﺷﻤﺎﺑﯿﺎن ﻛﻨﻢ اﯾﻦ‬
‫ا ﺳ ﺖ ﻛﻪآﯾﺎ ﻋﻠﻢ‪.‬ﻫﻤﯿﻦ ﻋﻠﻤ ﻲ ﻛﻪﺑﺎ ﺣ ﻮا س ﺧﺎﻣ ﺴﻪ ﻣﺎ ﺳ ﺮوﻛﺎ ر دا رد د ر اﯾﻦ‬
‫ﻟﻢ وﺟ ﻮدﺑﻪ ﭼﻪ ﭼﯿﺰ ر ﺳﯿﺪه ا ﺳ ﺖ؟آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﻢﺑ ﮕ ﻮﯾﻢ اﯾﻦ ا ﺳ ﺖ‬
‫ﻋﺎ‬
‫ﻛﻪ ﻋﻠﻢﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﺎده ر ﺳﯿﺪه ا ﺳ ﺖ‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﺎده را ﻛ ﺸﻒ ﻛ ﺮده ا ﺳ ﺖ‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﺎده را‬
‫ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿ ﻞ ﻛ ﺮده ا ﺳ ﺖ و ﻣﺎ ﻫﻢ ﻧﻤ ﻲﺧ ﻮاﻫﯿﻢﺑ ﮕ ﻮﺋﯿﻢ ﻛﻪ ﻣﺎده وﺟ ﻮد‬
‫ﻧﺪا رد‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﺎده وﺟ ﻮد دا رد و ﺻﺤﯿﺢ ا ﺳ ﺖ‪ .‬اﻣﺎآﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣ ﻲآﯾﻨﺪ و ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ‬
‫»وﻻﻏﯿ ﺮ« ازآﻧﻬﺎ ﻣ ﻲﭘ ﺮ ﺳﯿﻢ ﻛﻪآﯾﺎ ﻋﻠﻢ اﯾﻦ ﻛﺎﻣﻪ »ﻻﻏﯿ ﺮ« را ﮔﻔﺘﻪ ا ﺳ ﺖ ﯾﺎ‬
‫ﺷﻤﺎ ﺧ ﻮدﺗﺎن آن را ا ﺿﺎﻓﻪ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﺪ؟ آﻧﻬﺎ ﻛﻪﺑﺎ ﻋﻠﻢ ﺳ ﺮوﻛﺎ ر دا رﻧﺪ ﺧ ﻮ ب‬
‫ﻜﻢ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬د رﺑﺎ ره اﯾﺠﺎﺑﯿﺎ ت‬
‫ﻣ ﻲداﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻠﻢ ﻓﻘﻂ د رﺑﺎ ره اﺷﯿﺎء اﺛﺒﺎﺗ ﻲ ﺣ‬
‫ﻜﻢ ﻣ ﻲﻛﻨﺪﻧﻪ د رﺑﺎ ره ﺳﻠﺒﯿﺎ ت‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﻋﻠﻢ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻣﻦﺑﻪ اﯾﻨﺠﺎ ر ﺳﯿﺪهاﯾﻤﺆ‬
‫ﺣ‬
‫ﻣﻦ اﯾﻦ ﭼﯿﺰ را ﻣ ﻲداﻧﻢ‪ ،‬اﻣﺎ و را ي اﯾﻦ ﭼﯿﺰ آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ ﻧﻤ ﻲداﻧﺪ د ر آن‬
‫داﺧ ﻞﻧﻤ ﻲﺷ ﻮد و د رآنﺑﺤ ﺚﻧﻤ ﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻋﻠﻢ از ﭼﯿﺰﻫﺎﯾ ﻲﺑﺤ ﺚ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪﺑﻪ‬
‫آن ر ﺳﯿﺪه ا ﺳ ﺖ وآن را ﻓﻬﻤﯿﺪه ا ﺳ ﺖ‪ ،‬اﻣﺎ د ر ﭼﯿﺰﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻛﻪﻧ ﺮ ﺳﯿﺪه‬
‫ﻜﻤ ﻲﻧﻤ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ًﺣ‬‫ًوﻧﻪ اﺛﺒﺎﺗﺎ‬
‫وﻧﻔﻬﻤﯿﺪه ا ﺳ ﺖﻧﻪﻧﻔﯿﺎ‬
‫ﻋﻠﻢو ﻓﻠ ﺴﻔﻪ‬
‫د ر اﯾﻨﺠﺎ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﺧ ﻮ ش دارم اﯾﻦ اﺧﺘﻼ فﺑﯿﻦ ﻋﻠﻢ و ﻓﻠ ﺴﻔﻪ راﺑﺎ‬
‫ﺗﻘ ﺴﯿﻢﺑﻨﺪ ي ﻋﻠﻢ و ﻓﻠ ﺴﻔﻪ را از دﯾﺪ ﮔﺎه »ﺑ ﺮﺗ ﺮاﻧﺪ را ﺳ ﻞ« ﻓﯿﻠ ﺴ ﻮﻓ ﻲ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ‬
‫ﺳﺎلﭘﯿ ﺶ ﻓ ﻮ ت ﻛ ﺮدﺑ ﺮا يﺷﻤﺎﺑﯿﺎن ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﻌ ﺮﯾﻒ او ﯾ ﻚ ﺗﻌ ﺮﯾﻒ ﻣ ﺨﺘ ﺼ ﺮ‬
‫ﻟﺒ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫و ﻣﻔﯿﺪو ﺟﺎ‬
‫او ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ‪ :‬ﻣﻌ ﺮﻓ ﺖ اﻧ ﺴﺎن از ﺻﻔ ﺮ ﺷ ﺮوع ﻣ ﻲﺷ ﻮد ﺗﺎ ﯾ ﻚ ﻧﻘﻄﻪ‬
‫ّ ﻋﻠﻢ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬از ﺻﻔ ﺮ ﺗﺎ اﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪ را ﻋﻠﻢ ﻛ ﺸﻒ ﻛ ﺮده‬
‫ﻣﻌﯿﻦ‪ ،‬ﻛﻪ اﯾﻨﺠﺎ ﺣﺪ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻣﺜ ﻞ اﻛ ﺴﯿﮋن‪ ،‬ﻫﯿﺪ روژن‪ ،‬ﻓﯿﺰﯾ ﻚ‪ ،‬ﺷﯿﻤ ﻲ‪ ،‬ﭼﯿﺰﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ را ﻋﻠﻢ‬

‫‪٦٦‬‬
‫ﻛ ﺸﻒ ﻛ ﺮده وﺑﻪ اﯾﻨﺠﺎ ر ﺳﯿﺪه‪ ،‬د ر اﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﻛﻪ ﻋﻠﻢ ﻣﺘ ﻮﻗﻒ ﻣ ﻲﺷ ﻮد و‬
‫و را ي آن را ﻧﻤ ﻲﻓﻬﻤﺪ اﻓ ﺮادﺑﺎ ﺗﺌ ﻮ ر ي وﺑﺎ ﻧﻈ ﺮﯾﺎ تﺑﺎ آ راء ﮔ ﻮﻧﺎ ﮔ ﻮن‬
‫ﻣ ﻲ ر ﺳﻨﺪ و ﻫ ﺮ ﯾ ﻚﺑﻪ راه ﻣ ﺨﺘﻠﻔ ﻲ ﻣ ﻲ روﻧﺪ‪ .‬ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ ﻫ ﺮ ﻓﯿﻠ ﺴ ﻮﻓ ﻲ ﯾﺎ ﻫ ﺮ‬
‫ﻜﺘﺒ ﻲﺑ ﺮا ي ﺧ ﻮد راﻫ ﻲ ﺧﺎ ص اﺧﺘﯿﺎ ر ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ .‬از اﯾﻦ ﻣﺤﺪوده ﻋﻠﻢﺑﻪﺑﺎﻻ‬
‫ﻣ‬
‫را ﻣﺤﺪوده ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ از اﯾﻦﺑﻪﺑﺎﻻ ﻣﺤﺪوده ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺑﻪ‬
‫ﻋﺒﺎ ر ت دﯾ ﮕ ﺮ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ از ﺻﻔ ﺮ ﻋﻠﻢ ﭘﯿ ﺸ ﺮ رﻓ ﺖ ﻛ ﺮده ﺗﺎﺑﻪ اﯾﻨﺠﺎ ر ﺳﯿﺪه‬
‫ﻫﻤﻪ ا ﺳﻨﺎنﻫﺎﺑﺎﻫﻢ اﺷﺘ ﺮا ك دا رﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ اﯾﻦ ﻋﻠﻢ را ﻣ ﻲﭘﺬﯾ ﺮﻧﺪ‪ .‬د ر‬
‫ﻜﺎ د ر راﺑﻄﻪﺑﺎ اﻛ ﺴﯿﮋن وﻫﯿﺪ روژن ﯾ ﻚﻧﻈ ﺮﯾﻪ‬
‫رو ﺳﯿﻪﺷ ﻮ رو ي و د ر اﻣ ﺮﯾ‬
‫ﻜﻪ اﯾﻦ‬
‫دا رﻧﺪ‪ ،‬ﯾ ﻚ ﻋﻠﻢ دا رﻧﺪ‪،‬ﺑﺎ ﻫﻢ اﺷﺘ ﺮا ك ﻋﻘﯿﺪه دا رﻧﺪ‪ .‬ﭼ ﺮا؟ﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ﻜﻨﯿﺪو ا ﮔ ﺮ‬
‫ﻟﻪآزﻣﺎﯾ ﺶ اﻣﺘﺤﺎنﺑ‬
‫ﻫﯿﺪ روژنو اﻛ ﺴﯿﮋن راﺷﻤﺎ ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﯿﺪ د رﻟ ﻮ‬
‫ﻛ ﺴ ﻲﻧﭙﺬﯾ ﺮﻓ ﺖ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﺪﺑﯿﺎ د ر ﻻﺑ ﺮاﺗ ﻮا ر اﯾﻦ راﺑﺒﯿﻦ و ﺗﺠ ﺮﺑﻪ ﻛﻦ‪ ،‬و او‬
‫ﻣﺠﺒ ﻮ ر ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦ راﺑﺒﯿﻨﺪ وﺑﭙﺬﯾ ﺮد‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻋﻠﻢ ﭘﯿ ﺸ ﺮﻓ ﺖ‬
‫ﻛ ﺮده ا ﺳ ﺖ اﺧﺘﻼﻓ ﻲ ﻧﻪ ﺑﯿﻦ ﭼ ﭗ و ﻧﻪ ﺑﯿﻦ را ﺳ ﺖ وﺟ ﻮد ﻧﺪا رد‪ ،‬ﻫﻤﻪ‬
‫ﻟﻨ ﮕﺪ و‬
‫ﻟﻘ ﻮلاﻧﺪ‪ .‬اﺧﺘﻼ ف از آﻧﺠﺎ ﺷ ﺮوعمﺷ ﻮد ﻛﻪ ﭘﺎ ي ﻋﻠﻢ ﻣ ﻲ‬
‫ّﻔﻖا‬
‫ﻣﺘ‬
‫ﻜﺘﺒ ﻲ ﻣ ﻲآﯾﺪ و ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﺧﺪا‬
‫ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪﺑﺎﻻﺗ ﺮ ازآن راﺑ ﺮود‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﯾ ﻚ ﻣ‬
‫ﻟﻄﺒﯿﻌﻪ‬
‫ﻜ ﻲ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻣﺎو راءا‬
‫ﻜﺘ ﺐ دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﺧﺪا ﻫ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﯾ‬
‫ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬ﻣ‬
‫ﭼﻨﯿﻦ ا ﺳ ﺖ‪ .‬اﯾﻨﻬﺎ ﭼﯿﺰﻫﺎﯾ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻋﻠﻢﺑﻪآﻧﺎﻧ ﺮ ﺳﺪه ا ﺳ ﺖ وﻧﺒﺎﺑ ﺮاﯾﻦ د ر‬
‫ﻗﻠﻤ ﺮو ﻓﻠ ﺴﻔﻪ وا ردﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ د ر ﻗﻠﻤ ﺮو ﻓﻠ ﺴﻒ وا ردﺷﺪهاﻧﺪ‬
‫ﯾﻌﻨ ﻲ ﻣﺎﻓ ﻮق ﻋﻠﻢاﻧﺪ‪ ،‬زﯾ ﺮا ا ﮔ ﺮ ﻋﻠﻢﺑ ﻮد ﻓﻠ ﺴﻔﻪﻧﻤ ﻲﺷﺪ‪ ،‬ا ﮔ ﺮ ﻋﻠﻢﺑ ﻮد اﺷﺘ ﺮا ك‬
‫ﻟﻘ ﻮل ﻣ ﻲﺷﺪﻧﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ا ﮔ ﺮ اﺧﺘﻼ ف وﺟ ﻮد دا رد‬
‫وﺟ ﻮد داﺷ ﺖ وﻫﻤﻪ ﻣﺘﻔﻖا‬
‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪآﻧﻬﺎ از ﻗﻠﻤ ﺮو ﻋﻠﻢ ﺧﺎ ر جﺷﺪهاﻧﺪ و د ر ﻗﻠﻤ ﺮو ﻓﻠ ﺴﻔﻪ‬
‫ووا ردﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﭘ ﺲ ﯾ ﻚ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖ ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ »وﻻﻏﯿ ﺮ«‪ ،‬د ر اﯾﻦ دﻧﯿﺎ‬

‫‪٦٧‬‬
‫ﻣﺎده وﺟ ﻮد دا رد وﻻﻏﯿ ﺮ‪ ،‬اﯾﻦ ﻛﻠﻤﻪ ﻻﻏﯿ ﺮ او ﯾ ﻚ ﻛﻠﻤﻪ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ د ر‬
‫ﻗﻠﻤ ﺮو ﻓﻠ ﺴﻔﻪﺑﯿﺎنﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ اﻧ ﺴﺎن دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﺧﺪا ي‬
‫وﺟ ﻮد دا رد د ر ﻗﻠﻤ ﺮو ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ اﻧ ﺴﺎن دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ‬
‫ﺧﺪاﯾ ﻲوﺟ ﻮد دا رد د رﻗﻠﻤ ﺮو ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﺧﺪاﯾ ﻲ وﺟ ﻮد دا رد‪،‬ﻧﻪ‬
‫د ر ﻗﻠﻤ ﺮو ﻋﻠﻢ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ از ﻧﻈ ﺮ ﻋﻠﻢ و از ﻧﻈ ﺮ ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﻛ ﺴ ﻲ ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ‬
‫ﻜ ﺴﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬از‬
‫»وﻻﻏﯿ ﺮ« ﯾﺎ دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻛﻪﺑﻪ روح و ﺧﺪا اﯾﻤﺎن دا رد ﻫ ﺮ دو ﯾ‬
‫ﻜ ﺴﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬زﯾ ﺮا ﻋﻠﻢ د ر اﯾﻦﺑﺎ رهﻧﻤ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪﻧﻪ وا ردﺷ ﻮد وﻧﻪ‬
‫ﻧﻈ ﺮ ﻋﻠﻤ ﻲ ﯾ‬
‫اﻇﻬﺎ رﻧﻈ ﺮ ﻛﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ا ﮔ ﺮ ﻛ ﺴ ﻲﺑﯿﺎﯾﺪ وﺑ ﮕ ﻮﯾﺪ ﻛﻪ »ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﻣﻦ ﻋﻠﻤ ﻲ‬
‫ا ﺳ ﺖ« ﺧ ﻮد اﯾﻦ ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ »ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﻣﻦ ﻋﻠﻤ ﻲ ا ﺳ ﺖ« ﯾﻌﻨ ﻲ ﻧﻪ ﻋﻠﻢ را‬
‫ﻟ ﺖ‬
‫ﻣ ﻲﻓﻬﻤﺪ وﻧﻪ ﻓﻠ ﺴﻔﻪ را‪ .‬ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﻣﻦ ﻣﯿ ﮕ ﻮﯾﺪ »ا ﺻﺎ‬
‫ﻣﺎده« ﯾﻌﻨ ﻲ ﻓﻘﻂ ﻣﺎده وﺟ ﻮد دا رد وﻻﻏﯿ ﺮ‪ ،‬اﯾﻦﻧ ﺸﺎن ﻣ ﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﯾﻪ اﻧﺤ ﺮا ف‬
‫ﻜ ﺮده ا ﺳ ﺖ‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ازﻧﻈ ﺮ ﻣﺎ ﺗﺎآﻧﺠﺎ ﻛﻪ‬
‫رﻓﺘﻪ ا ﺳ ﺖ و ﺣﻘﯿﻘ ﺖ را د ر كﻧ‬
‫ﻋﻠﻢ ﻫ ﺴ ﺖﻫﯿ ﭻ اﺧﺘﻼﻓ ﻲﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﺧﺪاﭘ ﺮ ﺳ ﺖﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺎد يﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗ ﺨﯿﻠ ﻲﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﻜﺘ ﺐﻫﺎ ازآﻧﺠﺎ‬
‫ﻟﻘ ﻮلاﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﺧﺘﻼ ف اﯾﻦ ﻣ‬
‫ﻟﯿﺰمﺑﺎﺷﺪ ﻫﻤﻪ ﻣﺘﻔﻖا‬
‫ا ﮔﺰﯾ ﺴﺘﺎﻧ ﺴﯿﺎ‬
‫ﺷ ﺮوع ﻣ ﻲﺷ ﻮد ﻛﻪ ﭘﺎ ي ﻋﻠﻢﻟﻨ ﮕﺎن ا ﺳ ﺖ و ﻫ ﺮ ﻛ ﺲﺑﺎ ﺗﺌ ﻮ ر ي وﻧﻈ ﺮﯾﺎ ت‬
‫ﻜﻪ ﺣﻘﺎﯾﻖ اﯾﻦ ﻋﻠﻢ را ﻛ ﺸﻒ ﻛﻨﺪ ﻓﻠ ﺴﻔﻪﻫﺎﯾ ﻲ ﻣ ﻲﺑﺎﻓﺪ و ﻓﻠ ﺴﻔﻪ‬
‫ﺧ ﻮدﺑ ﺮا ي آﻧ‬
‫ﯾﻌﻨ ﻲ ﺧﺎ ر ج از ﻋﻠﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻓﻠ ﺴﻔﻪ راﻧﻤ ﻲﺗ ﻮانﺑﺎ ﻋﻠﻢ اﺛﺒﺎ ت ﻛ ﺮد و ا ﮔ ﺮ ﻣﺎدﯾ ﻮنﺑ ﮕ ﻮﯾﻨﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﺧ ﻮد راﺑﺎ ﻋﻠﻢ اﺛﺒﺎ ت ﻛ ﺮدهاﻧﺪ اﺷﺘﺒﺎه ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪،‬ﺑﻪ ﺧﻄﺎ رﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻟ ﻲ اﻻن‬
‫ﻟ ﺐ دﯾ ﮕ ﺮ ي راﺑ ﺮا ي دو ﺳﺘﺎنﺑﯿﺎن ﻛﻨﻢ و‬
‫ﻣ ﻲﺧ ﻮا ﺳﺘﻢ ﻣﻄﺎ‬
‫ﺳﺎﻋ ﺖ ‪ ١٢‬ا ﺳ ﺖ و اﺣ ﺴﺎ س ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺧ ﺴﺘﻪ ﻫ ﺴﺘﯿﺪ وﺑ ﺨ ﺼ ﻮ صﺑﺤ ﺚ‪،‬‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ‬
‫ﺑﺤ ﺚ ﻋﻠﻤ ﻲ ﺳﻨ ﮕﯿﻨ ﻲ ا ﺳ ﺖ و دو ﯾﺎ ﺳﻪ ﺟﻠ ﺴﻪ دﯾ ﮕ ﺮ دا رﯾﻢ‪ .‬ﻓ‬

‫‪٦٨‬‬
‫ﯾ ﻚ ﺟﻠ ﺴﻪ دﯾ ﮕ ﺮ اﯾﻦﺑﺤ ﺚ ﺧﺪا ي را اداﻣﻪﺑﺪﻫﯿﻢ وﺑﺤ ﺚﺑﻌﺪ ﻣﺎﺑﺤ ﺚ‬
‫ﻟﻢ ﻛﻪ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ي و‬
‫ﻣﻘﺎ رﻧﻪا ي ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد‪،‬ﺑﯿﻦ ا ﺳﻼم دوﻧﻈﺎم ﻣﻌ ﺮو ف ﻋﺎ‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ آنﺑﺤ ﺚ ﻫﻢ دو‬
‫ﻟﯿﺰم‪ ،‬ﻛﻪ ﻓ‬
‫ﻟﯿﺰم و ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﻛﻤ ﻮﻧﯿﺰم ا ﺳ ﺖ ﯾﺎ ﻛﺎﭘﺘﺎ‬
‫ﺟﻠ ﺴﻪ اداﻣﻪ ﭘﯿﺪا ﻛﻨﺪ واﻧ ﺸﺎا ﷲ ﺟﻠ ﺴﻪ آﺧ ﺮ راﺑﻪ ﭘﺎ ﺳﺦ ﺳﺆاﻻ ت دو ﺳﺘﺎن‬
‫ﺧ ﻮاﻫﯿﻢ ﭘ ﺮداﺧ ﺖ‪.‬‬
‫ﻜﻢو رﺣﻤ ﺔا ﷲوﺑ ﺮﻛﺎﺗﻪ‬
‫ﻟ ﺴﻼم ﻋﻠﯿ‬
‫وا‬

‫‪٦٩‬‬
 ‫ﺘﺎ رﺳﻮم‬
‫ﮔﻔ‬
‫ﻜﺎﺗ ﺐ‬‫ا ﺻ ﻮل ا ﺳﺎ ﺳ ﻲ ﻣ‬ ‫·‬
‫ﻧﻈﺎﻣﻬﺎ ي ﻣ ﻮﺟ ﻮد دﻧﯿﺎ‬ ‫·‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻛﻤ ﻮﻧﯿﺰم‬ ‫ﻣ‬ ‫·‬
‫ﻟ ﺴﻢ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻛﺎﭘﯿﺘﺎ‬‫ﻣ‬ ‫·‬
‫ﻜﺘ ﺐ ا ﺳﻼم‬ ‫ﻣ‬ ‫·‬
‫ﻣ ﻮ ﺿ ﻮعﻧ ﺴﺒﯿ ﺖ‬ ‫·‬
‫ﺟﺒ ﺮواﺧﺘﯿﺎ ر‬ ‫·‬

‫‪٧٠‬‬
 ‫ﺑ ﺴﻢا ﷲاﻟ ﺮ ﺣﻤﻦاﻟ ﺮ ﺣﯿﻢ‬
‫ﺂﻧﭽﻪ ﺗﺎﻛﻨ ﻮنﺑﺤ ﺚ ﻛ ﺮدهاﯾﻢ د رﺑﺎ ره ﺧﺪا و روح و ﻋﺎﻟﻢ ﻏﯿﺐﺑ ﻮده‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ ،‬وﻧ ﺸﺎن دادﯾﻢ ﻛﻪﺑ ﺮا يﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﺧﺪا ﻃ ﺮﯾﻖ ﻋﻠﻤ ﻲ ﻛﻪ از راه ﺣ ﻮا س‬
‫ﺧﺎﻣ ﺴﻪﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآﯾﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻨ ﻲ رو ش ﻋﻘ ﻞ و ﻣﻨﻄﻖ ﻛﺎﻓ ﻲ ﻧﯿ ﺴ ﺖ و آن‬
‫ﭼﯿﺰ ي ﻛﻪ ﻣﺎ را ﻛﻤ ﻚ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪﺑﻪ ﺧﺪاﺑ ﺮ ﺳﯿﻢﺪل و ﻗﻠﺐ )ﻓﺌ ﻮاد ﯾﺎ اﻓﺌﺪه(‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻣﻨﺒﻊ و ﻣﻨ ﺸﺄ ﺟﺪﯾﺪ ي ﻛﻪ از راهﺎﻟﻬﺎم واﺷ ﺮاق ﻗﺎد ر ﺧ ﻮاﻫﯿﻢﺑ ﻮد ﻛﻪ‬
‫ﺧﺪا ي راﺑ ﺸﻨﺎ ﺳﯿﻢ‪.‬ﺑﺎﺑﻌ ﻀ ﻲ ازآﯾﺎ تﻗ ﺮآﻧ ﻲﻧﯿﺰﻧ ﺸﺎن دادﯾﻢ ﻛﻪﻗ ﺮآنﻫﻢ ﯾ ﻚ‬
‫ﭼﻨﯿﻦ ﺳﯿ ﺴﺘﻤ ﻲ راﺑ ﺮا يﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﺧﺪا ا راﺋﻪ ﻣ ﻲﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬ﻫﯿﭽ ﮕﺎه ﺗﻨﻬﺎ راه ﻋﻘﻠ ﻲ‬
‫و ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲو ﻣﻨﻄﻘ ﻲ راﭘﯿ ﺸﻨﻬﺎدﻧﻤ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻜﺎﺑﻌﺪ از ﭘﺎﻧﺰده ﺧ ﺮداد‬ ‫ﻜ ﻲ از ﺗﻈﺎﻫ ﺮاﺗ ﻲ ﻛﻪ د ر اﻣ ﺮﯾ‬
‫ﺑﯿﺎد دارم د ر ﯾ‬
‫ﻟﺘﯿﻤ ﻮ رﺑﻪ واﺷﻨ ﮕﺘﻦ ﭘﯿﺎده رو ي ﻣ ﻲﻛ ﺮدﯾﻢ‪ ،‬دو ران‬ ‫‪٤٢‬ﺑ ﻮﺟ ﻮدآﻣﺪهﺑ ﻮد ازﺑﺎ‬
‫ﻛِﻨِﺪ ي ﺑ ﻮد و ﭘﯿﺎده رو يﻫﺎ ي ﭘﻨﺠﺎه ﻣﺎﯾﻠ ﻲ‪ ،‬و ﻣﺎﻫﻢ ﺗ ﺼﻤﯿﻢ ﮔ ﺮﻓﺘﯿﻢ ﻛﻪ‬
‫ﻜﺎﻧﯿﺰ‬ ‫ﻜﻨﯿﻢ و د ر واﺷﻨ ﮕﺘﻦ د ر ﻣﻘﺎﺑ ﻞ ﻛﺎخ ﺳﻔﯿﺪ اﻣ ﺮﯾ‬ ‫ﭘﯿﺎده رو ي ﭘﻨﺠﺎه ﻣﺎﯾﻠ ﻲﺑ‬
‫ﺳﻪ روز اﯾﻦ ﺗﻈﺎﻫ ﺮا ت و ﭘﯿﺎده رو ي ﻣﺎ اداﻣﻪ داﺷ ﺖ‪ .‬د ر اﯾﻦ راه ﭘﺎ ي اﻛﺜ ﺮ‬
‫دو ﺳﺘﺎن ﻣﺎ ﺗﺎول زد و ﺧ ﻮن اﻓﺘﺎد ﭼ ﻮن راه ﺳ ﺨﺘ ﻲﺑ ﻮد‪ ،‬دوﺷﺒﺎﻧﻪ و دو روز‬
‫ﭘﯿﺎده رو ي‪ ،‬د ر روز وﺷ ﺐ‪ ،‬و اﻛﺜ ﺮ اوﻗﺎ تﺑ ﺨ ﺼ ﻮ ص د رﺷ ﺐ ﻛﻪ از و ﺳﻂ‬
‫ﺧﯿﺎﺑﺎن ﯾﺎﺑﺰ ر ﮔ ﺮاهﻧﻤ ﻲﺷﺪ ﮔﺬﺷ ﺖﺑﺎﯾﺪ از ﻛﻨﺎ ر ﺟﺎده ﺣ ﺮﻛ ﺖ ﻛ ﺮد‪ ،‬د ر ﺳﻨ ﮓ‬
‫و ﻛﻠ ﻮخﺑ ﺴﯿﺎ ر ﺳ ﺨ ﺖ وﻧﺎﻫﻤ ﻮا ر‪.‬ﺑﺎ ﻣﺎ ﯾ ﻚ ﺟ ﻮاﻧ ﻲﺑ ﻮد ﻛﻪ ﺳﺎلﻫﺎﭘﯿ ﺶ او را‬
‫ﻣ ﻲﺷﻨﺎﺧﺘﻢ و ازآن ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ ي دوآﺗ ﺸﻪ‪ ،‬ﺧﯿﻠ ﻲ دا غ و ﺧﯿﻠ ﻲ ﭘ ﺮﺷ ﻮ ر و‬
‫ﻟ ﻲ د ر آنﺷ ﺐ‬ ‫ﻜ ﺮان ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖ ﻋﻤﯿﻖﺑ ﻮد‪ .‬و‬ ‫ﺑﻘ ﻮل ﺧ ﻮد ش از آن روﺷﻨﻔ‬
‫آﺧ ﺮﺑﺎ ﭘﺎﻫﺎ ي ﺗﺎول زده‪ ،‬ﮔ ﺮ ﺳﻨﻪ‪ ،‬ﺗ ﺸﻨﻪ‪ ،‬ﺧ ﺴﺘﻪ‪ ،‬د رﺷﺒ ﻲ ﻣﻬﺘﺎﺑ ﻲ‪ ،‬د ر آن‬
‫ﻜ ﻮ ت ﻛﻪ ﻣﺎه ﻛﻢﻛﻢﺑﺎﻻ ﻣ ﻲآﻣﺪ و راه ﻣﺎ را روﺷﻦ ﻣ ﻲﻛ ﺮد‪ ،‬اﯾﻦ ﺟ ﻮانﻫﻢ‬ ‫ﺳ‬
‫ﻜ ﻲﻫﺎ ي ﺻﺒﺢ ﻛﺦ از‬ ‫اﻏﻠ ﺐﺑﺎ ﻣﻦ راه ﻣ ﻲ رﻓ ﺖ وﺑﺤ ﺚ از ﻓﻠ ﺴﻔﻪﺑ ﻮد‪.‬ﻧﺰدﯾ‬
‫ﻋ ﺮﻓﺎن ﺳ ﺮ د رﻣ ﻲآو ردﯾﻢ‪،‬ﺑﺤ ﺚ از ﻣ ﻮﻻﻧﺎﺑ ﻮد و ﺣﺎﻓ ﻆﺑ ﻮد‪ ،‬ﻋ ﺸﻖﺑ ﻮد و‬
‫‪٧١‬‬
‫ﻣﺤﺒ ﺖ و ﭼﯿﺰﻫﺎﯾ ﻲ از اﯾﻦ ﻗﺒﯿ ﻞ‪.‬ﺑﻌﺪ از ﺳﺎﻋ ﺖﻫﺎﺑﺤ ﺚ‪ ،‬از اﯾﻦ رﻓﯿﻖ‬
‫ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖ ﺧ ﻮدم ﭘ ﺮ ﺳﯿﺪم ﻛﻪ ﺧ ﻮ ب ا ي رﻓﯿﻖ اﯾﻦ اﺣ ﺴﺎ ﺳ ﻲ را ﻛﻪ اﻛﻨ ﻮنﺑ ﺮ‬
‫دل ﺗ ﻮ ﻣ ﻲ ﮔﺬ ردﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﺌ ﻮ ر يﻫﺎ ي ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴﺘ ﻲ ﺧ ﻮد ت ﭼ ﮕ ﻮﻧﻪ ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧ ﻲ‬
‫ﻜﻦ و ﻣ ﺮاﺑﯿﺎد‬ ‫ّ ﺾﻣ‬ ‫ﻜﻨ ﻲ؟ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔ ﺖ ﺗ ﺮاﺑﻪ ﺧﺪا اﯾﻦ ﻋﯿ ﺶ ﻣ ﺮا ﻣﻨﻘ‬ ‫ﺗ ﻮﺟﯿﻪﺑ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻣﺎد ي ﻗﺎد ر ﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦ‬ ‫اﯾﻦ ﺳﺆاﻻ ت ﻣﯿﺎﻧﺪاز‪ .‬زﯾ ﺮا ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴﻢ و ﻣ‬
‫اﺣ ﺴﺎ س و اﯾﻦ ﻋ ﺮﻓﺎن د روﻧ ﻲ را ﺗ ﻮﺟﯿﻪ ﻛﻨﺪ وﺑﻔﻬﻤﺪ اﯾﻦ ﯾ ﻚ دﻧﯿﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ ي‬
‫ً ﺑﺎ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖ راﺑﻄﻪا ي ﻧﺪا رد و اﯾﻦ ﯾ ﻚ دﻧﯿﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ ي‬ ‫ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ا ﺻﻼ‬
‫ًﺑﺎ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖ راﺑﻄﻪا يﻧﺪا رد و ﻣﻦﻫﻢﻧﻤ ﻲﺧ ﻮاﺗ ﺴﻢ ﻛﻪ اذﯾﺘ ﺶ‬ ‫ا ﺳ ﺖ‪،‬ا ﺻﻼ‬
‫ﻟ ﺖ روﺣﺎﻧ ﻲ و ﻣﻌﻨ ﻮ ي ﻛﻪﺑﻪ او د ﺳ ﺖ دادهﺑ ﻮدم ﺧﺎ رﺟ ﺶ‬ ‫ﻛﻨﻢ و از آن ﺣﺎ‬
‫ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﻟ ﻲ ﺣﻘﯿﻘ ﺖ اﻣ ﺮ اﯾﻨﺠﺎ ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﻣﺎد يﺑﻪ ﻫﯿ ﭻوﺟﻪ ﻗﺎد رﻧﯿ ﺴ ﺖ‬ ‫و‬
‫ﻛﻪ اﯾﻦ اﺣ ﺴﺎ س د روﻧ ﻲ‪ ،‬اﯾﻦ اﺷ ﺮاق‪ ،‬اﯾﻦ ﻋ ﺮﻓﺎن راﺑﻔﻬﻤﺪ و ﺗ ﻮﺟﯿﻪ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ً د ر ﺻﺪد ﻓﻬﻢآنﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬اﯾﻦ دﻧﯿﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ ي ا ﺳ ﺖ‪ .‬د ر ﭘ ﻲآن ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ‬ ‫ا ﺻ ﻮﻻ‬
‫ﻟ ﻲﺷﻤﺎ ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ ﻛﻪ د ر اﯾﻦ‬ ‫اﺣﺘﯿﺎﺟﺎ ت ﻣﺎد ي اﻧﺎ ﺳﻦ را ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻛﻨﺪ وﺑ ﺲ‪ .‬و‬
‫زﻧﺪ ﮔ ﻲ ا ﮔ ﺮ ﻛ ﺴ ﻲﺑ ﺮا ﺳﺘ ﻲﺑ ﺨ ﻮاﻫﺪ ﻣﻔﻬﻮم ﺣﯿﺎ ت راﺑﻔﻬﻤﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﺧ ﻮ ردن و‬
‫ﺧ ﻮاﺑﯿﺪن و زﻧﺪ ﮔ ﻲ ﻛ ﺮده ﻫﺪ ف ﺣﯿﺎ ت ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬اﯾﻨﻬﺎ ﻣﺤﻤﻠ ﻲﺑ ﺮا ي ﺣﯿﺎ ت‬
‫ﻜﻪ زﻧﺪ ﮔ ﻲ‬ ‫ا ﺳ ﺖ‪.‬آدﻣ ﻲ ﻏﺬا ﻣ ﻲﺧ ﻮ رد ﯾﺎﻟﺒﺎ س ﻣ ﻲﭘ ﻮﺷﺪ ﯾﺎ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﺑﺪﺑ ﺮا يآﻧ‬
‫ﻜﻪ ﺧﺪا راﺑﭙ ﺮ ﺳﺘﺪ‪ .‬ﻫﺪ ف زﻧﺪ ﮔ ﻲ ﺧ ﻮ ردن و ﺧ ﻮاﺑﯿﺪنﻧﯿ ﺴ ﺖ‪،‬‬ ‫ﻛﻨﺪ‪،‬ﺑ ﺮا ي آﻧ‬
‫اﯾﻨﻬﺎ و ﺳﯿﻠﻪ زﻧﺪهﺑ ﻮدن ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﻢﺑ ﮕ ﻮﯾﻢآنﻟﺤﻈﺎﺗ ﻲ را ﻣ ﻲﺗ ﻮان ﺣﻘﯿﻘ ﻲ‬
‫ﺑ ﺸﻤﺎ ر آو رد ﻛﻪ ﯾ ﻚ اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲ از اﯾﻦ ﺣﯿﺎ ت ﻣﺎد ي و از اﯾﻦ دﻧﯿﺎ يﻟﺠﻨ ﻲﺑﻪ‬
‫ﻟﻬﺎم و اﺷ ﺮاقﺑ ﺮا ي او‬ ‫ﻣﻌ ﺮا ج ﺻﻌ ﻮد ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬وآنﻧ ﻮع اﺣ ﺴﺎ س‪،‬آنﻧ ﻮع ا‬
‫ﻟ ﻲآﻧﭽﻪ‬ ‫د ﺳ ﺖ ﻣ ﻲدﻫﺪ‪ .‬اﯾﻦﻟﺤﻈﺎ ت د ر زﻧﺪ ﮔ ﻲ اﻧﺎ ﺳﻦﻫﺎﺑ ﺴﯿﺎ ر ﻛ ﻮﺗﺎه ا ﺳ ﺖ و‬
‫زﻧﺪ ﮔ ﻲﺑﻪ ﺣ ﺴﺎ ب ﻣ ﻲآﯾﺪ ﻓﻘﻂ ﻫﻤﯿﻦﻟﺤﻈﺎ ت ا ﺳ ﺖ وﺑ ﺲ‪.‬ﺑﻘﯿﻪ زﻧﺪ ﮔ ﻲ ﻓﻘﻂ‬
‫ﻣﺤﻤﻠ ﻲ ا ﺳ ﺖﺑ ﺮا ي اﯾﻦ اﻧﺎ ﺳﻦ ﻛﻪ زﻧﺪهﺑﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ اﯾﻦﻟﺤﻈﺎ ت ﻛ ﻮﺗﺎه ﻣﻌ ﺮا جو‬
‫ﻃﯿ ﺮان روحﺑﻪ او د ﺳ ﺖﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬وآن اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻛﻪ د ر زﻧﺪ ﮔ ﻲ ﺧ ﻮدﺑﯿ ﺸﺘ ﺮﺑﻪ‬
‫اﯾﻦ ﺣﺎﻻ ت د ﺳ ﺖ ﭘﯿﺪا ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و اﯾﻦﻟﺬ ت روﺣ ﻲ و اﯾﻦ ﻃﯿ ﺮان روﺣ ﻲﺑ ﺮا ي‬
‫اوﺑﯿ ﺸﺘ ﺮ رخ ﻣ ﻲدﻫﺪ‪ ،‬او زﻧﺪ ﮔ ﻲﺑﻬﺘ ﺮ ي دا رد‪ ،‬زﻧﺪ ﮔ ﻲ ﻣ ﻮﻓﻖﺗ ﺮ ي دا رد‪.‬آن‬
‫اﻧ ﺴﺎنﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ ﺳ ﺮﺗﺎ ﺳ ﺮ ﺣﯿﺎ ت ﺧ ﻮد را د ر ﻣﺎدﯾﺎ ت و اﺣﺘﯿﺎﺟﺎ ت ﻣﺎد ي ﺳ ﺮ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻫﯿ ﭻﻟﺬ ت روﺣ ﻲ و ﻫﯿ ﭻ اﺣ ﺴﺎ س ﻣﻌ ﺮا جﺑﻪ آﻧﻬﺎ د ﺳ ﺖﻧﻤ ﻲدﻫﺪ‬
‫آﻧﻬﺎ د ر ﺣﻘﯿﻘ ﺖ اﻧ ﺴﺎنﻧﯿ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬از اﻧ ﺴﺎﻧﯿ ﺖﺑ ﻮﯾ ﻲﻧﺒ ﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻜﺘ ﺐﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ ﺑﻪ‬ ‫اﯾﻦ دا ﺳﺘﺎن را ب را ي آن ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺪاﻧﯿﺪ ﻣ‬
‫ﻫﯿ ﭻوﺟﻪﻗﺎد رﻧﯿ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻃﯿ ﺮان روحو اﯾﻦ اﺣ ﺴﺎ س ﻣﻌ ﺮا جو ﻣﺎو راﺋ ﻲ‬

‫‪٧٢‬‬
‫ﺮا د ر روح اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ ﺗﻔ ﺴﯿ ﺮ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗ ﻮﺟﯿﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺟﺰ ﺳﯿ ﺴﺘﻤ ﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﺑﯿﺎن‬
‫ﻜﺘﺒ ﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﺑﻪآن ﻣﻌﺘﻘﺪﻫ ﺴﺘﯿﻢ‪.‬‬ ‫ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢو ﻣ‬
‫ﻜﻨﻢ و ﭼﻨﺪ‬ ‫اﻛﻨ ﻮ ﻛﻪ اﯾﻦ دا ﺳﺘﺎن را ﻣ ﻲ ﮔﻔﺘﻢ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ اﯾﻦ را ﺗﻤﺎمﺑ‬
‫ﻜﻪ د ر ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴﻢ ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر ﻛﻪ ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ‬ ‫ﻛﻠﻤﻪﺑﯿ ﺸﺘ ﺮﺑ ﮕ ﻮﯾﻢ و آن اﯾﻨ‬
‫ﻜﻦﺑ ﺮا يﻫﻤ ﮕﺎن‬ ‫ﻫﺪ ف اﯾﻦ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻃﺒﻘﺎ ت ازﺑﯿﻦﺑ ﺮودوآ بوﻧﺎنو ﻣ ﺴ‬
‫ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮔ ﺮدد‪ .‬ﻣﺎ ﻓ ﺮ ض ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ ﻛﻪﺑﻪآﻧﺠﺎ ر ﺳﯿﺪﯾﻢ‪ ،‬ﻓ ﺮ ض ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ ﻛﻪآ ب و‬
‫ﻜﻦﺑ ﺮا ي ﻫﻤ ﮕﺎن ﺗﺄﻣﯿﻦﺷﺪ‪ ،‬ﻓ ﺮ ض ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ ﻛﻪ ﻃﺒﻘﺎ ت ازﺑﯿﻦ‬ ‫ﻧﺎن و ﻣ ﺴ‬
‫رﻓﺘﻨﺪ و ا ﺳﺘﺜﻤﺎ ر اﻗﺘ ﺼﺎد ي ﻫﻢ ازﺑﯿﻦ رﻓ ﺖ‪ .‬از آﻧﻬﺎ ﻣ ﻲﭘ ﺮ ﺳﻢ ﻛﻪﺑﻌﺪ ش‬
‫ﭼ ﻲ؟آﯾﺎﺑﻌﺪ ازآن ﺣ ﺮﻛﺘ ﻲ وﻧﻬ ﻀﺘ ﻲ و ﺟﻨﺒ ﺸ ﻲ و اﺣ ﺴﺎ ﺳ ﻲ وﺟ ﻮد ﺧ ﻮاﻫﺪ‬
‫داﺷ ﺖ؟ ﯾﺎﻧﻪ‪ .‬ﭼ ﻮن ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر ﻛﻪ ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ آﻧﻬﺎ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﻣﺤ ﺮ ك اﻧ ﺴﺎن د ر‬
‫اﯾﻦ ﻣﺒﺎ رزه ﺣﯿﺎ ت ﺟﻨ ﮓ ﻃﺒﻘﺎﺗ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ .‬آن روز ي ﻛﻪ اﯾﻦ ﻃﺒﻘﺎ ت ازﺑﯿﻦ‬
‫رﻓﺘﻨﺪ دﯾ ﮕ ﺮ ﻣﺒﺎ رزا ت ﻃﺒﻘﺎﺗ ﻲ وﺟ ﻮدﻧ ﺨ ﻮاﻫﺪ داﺷ ﺖ‪.‬آﯾﺎ اﻧ ﺴﺎن د رآن روز‬
‫ﻜﻮ ت‬ ‫ﻜ ﻮ ت ﺧ ﻮاد ﻛ ﺮد؟ ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ ﻛﻪ ﺳ‬ ‫ﻣﺤ ﺮ ك دﯾ ﮕ ﺮ يﻧ ﺨ ﻮاﻫﺪ داﺷ ﺖ؟ آﯾﺎ ﺳ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻣﺎد يﻗﺎد رﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻌﺎدل ﻣ ﺮ گ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬د ر ان ﺣﺎل اﻧ ﺴﺎن ﻣ ﻲﻣﯿ ﺮد‪ .‬ﻣ‬
‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﺆالﺑﺰ ر گ ﺟ ﻮا بﺑ ﮕ ﻮﯾﺪ ﻛﻪﺑﻌﺪ ازﺑﯿﻦ رﻓﺘﻦ ﻃﺒﻘﺎ ت دﯾ ﮕ ﺮ ﭼﻪ‬
‫ﻟﻲ‬ ‫ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد‪ .‬آﯾﺎ اﻧ ﺴﺎن ﻣ ﻲﻣﯿ ﺮد؟ ﯾﺎﺑﻪ ﺣ ﺮﻛ ﺖ ﺧ ﻮد اداﻣﻪ ﻣ ﻲدﻫﺪ‪ .‬و‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ از ﻧﻈ ﺮ ﻣﺎ اﯾﻦ زﻧﺪ ﮔ ﻲ و آ ب و ﻧﺎن و ﺳﯿﻠﻪا ي ا ﺳ ﺖ و‬
‫ﻃﯿ ﺮانﺑ ﺴ ﻮ ي ﺧﺪا يﺑﺰ ر گ ﯾ ﻚ ﺣ ﺮﻛ ﺖ ﺗﺎﺑ ﻲﻧﻬﺎﯾ ﺖ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﺣ ﺮﻛﺘ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻜﺎﻧ ﻲ از‬ ‫ﻟ ﻲ ﻻﻧﻬﺎﯾﻪ اداﻣﻪ ﺧ ﻮاﻫﺪ داﺷ ﺖ و اﻧ ﺴﺎن ﻫﯿﭽ ﻮﻗ ﺖ و د ر ﻫﯿ ﭻ ﻣ‬ ‫ا‬
‫ًﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ﺗﻼو ت‬ ‫ﺣ ﺮﻛ ﺖﺑ ﺴ ﻮ ي ﻛﻤﺎلﺑﺎ رﻧ ﺨ ﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬آﯾﻪا ي را ﻛﻪ ﻗﺒﻼ‬
‫ﻛ ﺮدم و از ﻧﻈ ﺮ اﻫﻤﯿ ﺖ زﯾﺎد ي ﻛﻪ دا ردﺑ ﺮا ي ﺷﻤﺎ ﻣ ﻲﻧ ﻮﯾ ﺴﻢ ﭼ ﻮن ﭘﺎﯾﻪ‬
‫ّﺎ سِ«‬‫ﻟﻨ‬
‫َ ﻲا‬
‫َﻠ‬
‫َﻋ‬‫َﺪاء‬
‫ُﻬ‬
‫ُ ﻮاﺷ‬‫ُ ﻮﻧ‬
‫ﻜ‬ ‫ًﻟِﺘ‬
‫َ‬ ‫َﻄﺎ‬‫َﺳ‬
‫ًو‬ ‫ﱠﺔ‬
‫ُﻣ‬‫ُﻢ ا‬
‫ْﻨﺎﻛ‬
‫َﻠ‬
‫َﻌ‬
‫َﺟ‬ ‫ﻟِ ﻚ‬
‫َﺬا‬
‫َﻛ‬‫ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﻣﺎ ا ﺳ ﺖ‪» :‬و‬
‫ﯾﻌﻨ ﻲ ﻣﺎﺷﻤﺎ را اﻣ ﺖ و ﺳﻄ ﻲ ﻗ ﺮا ر دادﯾﻢ ﺗﺎﺑ ﺮﻫﻤﻪ ﻣ ﺮدمﺷﺎﻫﺪﺑﺎﺷﯿﺪ‪ ،‬ﮔ ﻮاه‬
‫ﻜﺘ ﺐ‬ ‫ﻜﺘ ﺐ را ﻣ‬ ‫ﻜﺘﺒ ﻲﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآﯾﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻣ‬ ‫ﺑﺎﺷﯿﺪ‪ .‬و از اﯾﻨﺠﺎ ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣ‬
‫وا ﺳﻄﻪ ا ﺳﻢ ﮔﺬا ر ي ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﻧﻈ ﺮ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ اﻣ ﺸ ﺐ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ ﻗ ﺴﻤﺘ ﻲ از ﻣﻘﺎ رﻧﻪ و ﻣﻘﺎﯾ ﺴﻪﺑﯿﻦ‬
‫ﻟﻢ د ر ﺷ ﺮق و ﻏ ﺮ ب ﯾﻌﻨ ﻲ‬ ‫ﻜﺘ ﺐﺑﺰ ر گ ﻋﺎ‬ ‫ﻜﺘ ﺐ ﺧﺪاﭘ ﺮ ﺳﺘ ﻲ ﻣﺎ و دو ﻣ‬ ‫ﻣ‬
‫ﻜﺘ ﺐ‬ ‫ﻜﺘ ﺐ ﺧ ﻮد‪ ،‬ﻣ‬ ‫ﻟﯿﺰم و ﻛﻤ ﻮﻧﯿﺰم راﺑﻪ ﻋﻤ ﻞ آو رﯾﻢ و زﯾﺒﺎﺋ ﻲﻫﺎ ي ﻣ‬ ‫ﻛﺎﭘﺘﺎ‬
‫ا ﺳﻼم راﺑﯿﺎن ﻛﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫ﻜﺎﺗ ﺐ‬‫ا ﺻ ﻮل ا ﺳﺎ ﺳ ﻲ ﻣ‬
‫ﻜﺘﺒ ﻲ‬
‫ﻜﻪ وا رد اﯾﻦﺑﺤ ﺚﺑ ﺸﻮم ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢﺑ ﮕ ﻮﯾﻢ ﻛﻪ ﻫ ﺮ ﻣ‬
‫ﻗﺒ ﻞ از اﯾﻨ‬
‫ﻜ ﻲ ا ﺳﺎ س ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪،‬‬
‫د ر دﻧﯿﺎ دا را ي ﺳﻪوﺟﻬﻪ‪ ،‬دا را ي ﺳﻪ ا ﺳﺎ س ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﯾ‬
‫‪٧٣‬‬
‫ﻜ ﻮﻣﺘ ﻲ‪ .‬آن ﻧﻈﺎم وآن‬
‫ﺪوم ا ﺳﺎ س اﻗﺘ ﺼﺎد ي‪ ،‬و ﺳﻮم ا ﺳﺎ س ﺳﯿﺎ ﺳ ﻲ و ﺣ‬
‫ﻟ ﻮژ ي ﻛﻪ دا را ي اﯾﻦ ﺳﻪ ا ﺳﺎ سﻧﺒﺎﺷﺪﻧﺎﻗ ﺺ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ‬
‫اﯾﺪﺋ ﻮ‬
‫ﻟ ﻮژ ي ﻛﺎﻣ ﻞ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻻاﻗ ﻞ د ر اﯾﻦ ﺳﻪ ا ﺳﺎ س دا را ي رأ ي وﻧﻈ ﺮ‬
‫ﯾ ﻚ اﯾﺪﺋ ﻮ‬
‫ﻜﺘ ﺐ‪ ،‬ﯾ ﻚ‬
‫ﺑ ﻮده و ﺑﺘ ﻮاﻧﺪ ﺟ ﻮاﺑ ﮕ ﻮ ي اﯾﻦ اﺣﺘﯿﺎﺟﺎ ت ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﯾ ﻚ ﻣ‬
‫ً دا را ي زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي‬
‫ﻟ ﻮژ ي‪ ،‬دا را ي ﯾ ﻚ زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد و ﺛﺎﻧﯿﺎ‬
‫اﯾﺪﺋ ﻮ‬
‫ﻜ ﻮﻣﺘ ﻲ‪.‬‬
‫ً دا را ي زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﺳﯿﺎ ﺳ ﻲ ﯾﺎ ﺣ‬
‫ﻟﺜﺎ‬
‫اﻗﺘ ﺼﺎد يوﺛﺎ‬
‫ﻜ ﻲ از دو ﺳﺘﺎن ﺧﯿﻠ ﻲ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴﻢ و دوآﺗ ﺸﻪ‬
‫ﻜﺎ ﯾ‬
‫ﯾﺎدم ﻫ ﺴ ﺖ د ر اﻣ ﺮﯾ‬
‫ﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ اﯾ ﺮاد ﻣ ﻲ ﮔ ﺮﻓ ﺖ و ﻣ ﻲ ﮔﻔ ﺖ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﭼ ﺮا ﺑ ﺮا ي ﺣ ﻀ ﺮ ت‬
‫ﻣﺤﻤﺪ) ص( اﯾﻨﻘﺪ ر اﺣﺘ ﺮام ﻗﺎﺋ ﻞ ﻫ ﺴﺘﯿﺪ‪ .‬ﭼ ﺮا؟ اﻋﺘ ﺮا ض داﺷ ﺖ! ﻣﻦ از او‬
‫َﺑِﺎ ﷲ ﻧﻤ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ‬
‫ُ ﻮذ‬
‫َﻌ‬
‫ﭘ ﺮ ﺳﯿﺪم ﻛﻪ ﺗ ﻮﺑﻪ ﻣﺎ رﻛ ﺲ ﭼ ﺮا اﯾﻨﻘﺪ ر اﻋﺘﻘﺎد دا ر ي؟ ﻧ‬
‫ﻟ ﻲ د رﻧﻈ ﺮ او ﻣﺎ رﻛ ﺲ ﺧﯿﻠ ﻲﺑﺎﻻﺗ ﺮﺑ ﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢﺑ ﺮا ي ﻣﺎ رﻛ ﺲ‬
‫ﻜﻨﻢ و‬
‫ﻣﻘﺎ رﻧﻪﺑ‬
‫ﻟ ﻮژ ي‬
‫ﻜﻪ ﻣﺎ رﻛ ﺲ دا را ي اﯾﺪﺋ ﻮ‬
‫ﭼ ﺮا اﯾﻨﻘﺪ ر اﺣﺘ ﺮام ﻗﺎﺋﻠ ﻲ؟ ﮔﻔ ﺖﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ﻟ ﻮژ يآو رده ا ﺳ ﺖ‪ .‬از او ﭘ ﺮ ﺳﯿﺪم ﺧ ﻮ ب‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻣﺎ رﻛ ﺲ ﻛ ﺴ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﯾﺪﺋ ﻮ‬
‫ﻟ ﻮژ ي ﯾﻌﻨ ﻲ ﭼﻪ؟ ﺧﻼ ﺻﻪ ﺑﺤﺜ ﻲ ﻛﻪ د ر آﻧﺠﺎ ﻣﻄ ﺮح ﺑ ﻮد ﻛﻪ ﯾ ﻚ‬
‫اﯾﺪﺋ ﻮ‬
‫ﻟ ﻮژ ي را وﻗﺘ ﻲ ﻛﺎﻣ ﻞ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ ﻛﻪ ﻻاﻗ ﻞ دا را ي زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ و‬
‫اﯾﺪﺋ ﻮ‬
‫زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي اﻗﺘ ﺼﺎد يو زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﺳﯿﺎ ﺳ ﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻢ ﺧﯿﻠ ﻲ ﺧ ﻮ ب ﻣﺎ رﻛ ﺲ‬
‫ﻟ ﻮﭼ ﻲ راﺑﯿﺎن ﻛ ﺮده و ﯾ ﻚ زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻨ ﻲ ﻧﯿﺰ ا راﺋﻪ داده‬
‫ﭼﻨﯿﻦ اﯾﺪﺋ ﻮ‬
‫ﻟ ﺖ ﻣﺎ ﻫﻢ ازﻧﻈ ﺮ زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪،‬ﺑﻌﺪﺑ ﺮا ي او روﺷﻦ ﻛ ﺮدم ﻛﻪ ر ﺳﺎ‬
‫دا را ي ﯾ ﻚ دﯾﺪ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑﻤ ﺮاﺗ ﺐ از ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴﻢ آﻧﻬﺎﺑ ﺮﺗ ﺮ و‬
‫ﻜﺘ ﺐ اﻗﺘ ﺼﺎد ي‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻣﺎ دا را ي ﯾ ﻚ ﻣ‬
‫ﺗ ﻮاﻧﺎﺗ ﺮ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و ازﻧﻈ ﺮ اﻗﺘ ﺼﺎد يﻫﻢ ﻣ‬
‫ﻟ ﻮ ي ﻣﺎ دا را ي ﯾ ﻚﻧﻈﺎم ﺳﯿﺎ ﺳ ﻲ‬
‫ﻜ ﻮﻣﺘ ﻲﻫﻢ اﯾﺪﺋ ﻮ‬
‫ا ﺳ ﺖ و ازﻧﻈ ﺮ ﺳﯿﺎ ﺳ ﻲ و ﺣ‬
‫ﻟ ﻮژ يﺑﺤ ﺚ ﻛﻨﯿﻢ ا ﺳﻼم‬
‫ﻜ ﻮﻣﺘ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ا ﮔ ﺮﺑ ﺨ ﻮاﻫﯿﻢﺑ ﺮا ﺳﺎ س اﯾﺪﺋ ﻮ‬
‫ﺣ‬

‫‪٧٤‬‬
‫ﻟ ﻮژ ي ﻛﺎﻣ ﻞ‪ .‬ا ﮔ ﺮ ﻛ ﺴ ﻲﺑ ﺨ ﻮاﻫﺪ ﻓﻘﻂﺑﻪ‬
‫ﻟ ﻮژ ي ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و ﯾﺪﺋ ﻮ‬
‫ﻫﻢ ﯾ ﻚ اﯾﺪﺋ ﻮ‬
‫ﻟ ﻮژ ي را‬
‫ﻟ ﻮژ ي ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﭘ ﺲﺑﺎﯾﺪ آن اﯾﺪﺋ ﻮ‬
‫ﻜﻪ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴﻢ ﯾ ﻚ اﯾﺪﺋ ﻮ‬
‫ﺻ ﺮ ف اﯾﻨ‬
‫ﻟ ﻮژ ي ﻛﺎﻣﻠ ﻲ ا ﺳ ﺖ وﺑﺎﯾﺪ ﻣ ﻮ رد‬
‫اﺣﺘ ﺮام ﻛ ﺮد‪ ،‬ا ﺳﻼم ﻫﻢ دا را ي ﯾ ﻚ اﯾﺪﺋ ﻮ‬
‫اﺣﺘ ﺮام ﻗ ﺮا ر ﺑ ﮕﯿ ﺮد‪ .‬او ﭘﺬﯾ ﺮﻓ ﺖ و ﺧ ﻮد ﻣ ﺴﺌﻠﻪ و ﺧ ﻮد ﻃ ﺮح‪ ،‬دا ﺳﺘﺎن‬
‫دﯾ ﮕ ﺮ ي ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﺑﻬ ﺮﺣﺎل د ر روﻧﺪ اﯾﻦ ﺗﻌ ﺮﯾﻒ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ ﺑ ﮕ ﻮﯾﻢ ﻛﻪ‬
‫ﻟ ﻮژ ي ﻻاﻗ ﻞ از ﺳﻪ دﯾﺪ ﮔﺎه ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ و اﻗﺘ ﺼﺎد ي و ﺳﯿﺎ ﺳ ﻲﺑﺎﯾﺪ ﻣ ﻮ ردﻧﻈ ﺮ‬
‫اﯾﺪﺋ ﻮ‬
‫ﻟ ﻮژ يﺑ ﺮﺗ ﺮ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ از اﯾﻦ ﺳﻪ دﯾﺪ ﮔﺎهﺑ ﺮﺗ ﺮﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻗ ﺮا رﺑ ﮕﯿ ﺮدوآن اﯾﺪﺋ ﻮ‬
‫ﺑﺎزﺑﻪ ﻋﻨ ﻮان ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢﺑ ﮕ ﻮﯾﻢ ﻛﻪ وﻗﺘ ﻲ د رﺑﺎ ره ﯾ ﻚ ﻧﻈﺎم‬
‫ﺳﯿﺎ ﺳ ﻲ ﯾﺎ اﻗﺘ ﺼﺎد ي ﺑﺤ ﺚ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ‪ ،‬ﻫﯿﭽ ﮕﺎه ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮان ﻗ ﺴﻤﺘ ﻲ از ﻣ ﺴﺌﻠﻪ‬
‫ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ راﺑﻄ ﻮ ر ﻣﻄﻠﻖ‪،‬ﺑﻄ ﻮ ر ﺟﺪا ﮔﺎﻧﻪ‪،‬ﺑﻄ ﻮ ر ﻣﻨﻔ ﺮد د رﻧﻈ ﺮ ﮔ ﺮﻓ ﺖ و‬
‫ﻗ ﻀﺎو ت ﻛ ﺮد‪.‬ﺑﺎﯾﺪﻫﻤﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ وﻫﻤﻪ ﺳﯿ ﺴﺘﻢ را د رﻧﻈ ﺮ ﮔ ﺮﻓ ﺖ وﻫﻤﻪ را‬
‫ﻟﻌﻪ ﻗ ﺮا ر داد‪.‬ﺑﻌﻨ ﻮان ﻣﺜﺎل ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢﺑ ﮕ ﻮﯾﻢ ﻛﻪﺑﻌ ﻀ ﻲ از‬
‫ﺑﺎﻫﻢ ﻣ ﻮ رد ﻣﻄﺎ‬
‫ً ﺟﺰا( د ر ﻓﻘﻪا ﺳﻼﻣ ﻲ را ا ﮔﺰ از داﺧ ﻞ ﻧﻈﺎم و ﻣﺠﻤ ﻮﻋﻪ‬
‫ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ )ﻣﺜﻼ‬
‫ﻜﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺧﯿﻠ ﻲ‬
‫ﻜ ﺸﺪ و د ر ﯾ ﻚ ﻧﻈﺎم دﯾ ﮕ ﺮ يﺑ ﺨ ﻮاﻫﻨﺪ ﭘﯿﺎدهﺑ‬
‫ا ﺳﻼﻣ ﻲﺑﯿ ﺮونﺑ‬
‫ﻋﺠﯿ ﺐ ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد‪ ،‬ﻏﯿ ﺮﻗﺎﺑ ﻞ ﻗﺒ ﻮل ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد‪ .‬ﯾﺎﺑﻌ ﻀ ﻲ از ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ را‬
‫ً رﺑﺎ را ا ﮔ ﺮﺑ ﺨ ﻮاﻫﯿﺪ د ر ﯾ ﻚﻧﻈﺎم دﯾ ﮕ ﺮ ي ﭘﯿﺎده‬
‫ﻓ ﺮ ض ﻛﻨﯿﺪ اﻗﺘ ﺼﺎد ي و ﻣﺜﻼ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ ﻏﯿ ﺮﻣﻌﻘ ﻮل ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ د رﺑﺎ ره ﯾ ﻚ ﻣﻄﻠ ﺐ ﺳﯿﺎ ﺳ ﻲ‬
‫و اﻗﺘ ﺼﺎد يﺑﺤ ﺚ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ‪،‬ﺑﺎﯾﺪآن را د ر داﺧ ﻞ ﻣﺠﻤ ﻮﻋﻪ ﻛﺎﻣ ﻞ ﺧ ﻮد د رﻧﻈ ﺮ‬
‫ﻟﻌﻪآنﺑﻄ ﻮ ر ﺟﺪا و ﻣﻨﻔ ﺮد ﻛﺎ ر ﺧﻄﺎﯾ ﻲ ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد‪ .‬ﭘ ﺲ‬
‫ﮔ ﺮﻓ ﺖ و ﮔ ﺮﻧﻪ ﻣﻄﺎ‬
‫ﻟ ﻮژ ي ا ﺳﻼﻣ ﻲ راﺑﺤ ﺚ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ‪،‬ﺑ ﺨ ﺼ ﻮ ص وﻗﺘ ﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ اﯾﺪﺋ ﻮ‬
‫د رﺑﺎ ره اﻗﺘ ﺼﺎد وا ردﺑﺤ ﺚ ﻣ ﻲﺷ ﻮﯾﻢﺑ ﺮ ﻣﺒﻨﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﺧﺪاﭘ ﺮ ﺳﺘ ﻲ و ﺗ ﻮﺣﯿﺪ‬

‫‪٧٥‬‬
‫ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ اﻗﺘ ﺼﺎدا ﺳﻼﻣ ﻲ را ا ﮔ ﺮ ﻛ ﺴ ﻲﺑ ﺨ ﻮاﻫﺪ د رﻧﻈﺎمﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ ا ﺳﻼﻣ ﻲ را‪.‬‬
‫ًﺑﻪﻧﺘﯿﺠﻪﻧ ﺨ ﻮاﻫﺪ ر ﺳﯿﺪ‪.‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻨ ﻲ ﺣ‬
‫ﭘﯿﺎده ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣ ﺴﻠﻤﺎ‬
‫ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﻘﺪﻣﻪ وا ردﺑﺤ ﺚ ﻣ ﻲﺷ ﻮﯾﻢ و ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢﺑﺤ ﺚ راﺑﺪﯾﻦ ﺗ ﺮﺗﯿ ﺐ‬
‫ﻟ ﻮژ ي ﺳﻪ ﻧﻈﺎم زﯾ ﺮ را د رﻧﻈ ﺮ‬
‫ﺑ ﺮا ي ﺷﻤﺎ ﺑﯿﺎن ﻛﻨﻢ ﻛﻪ از ﻧﻈ ﺮ اﯾﺪﺋ ﻮ‬
‫ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮﯾﻢ‪ ،‬ﻛﻪ اﯾﻦ ﺳﻪﻧﻈﺎم د رﺣﺎل ﺣﺎ ﺿ ﺮ د ر دﻧﯿﺎ ي ﻣﺎ ﺳﯿﻄ ﺮه دا رﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻈﺎمﻫﺎ ي ﻣ ﻮﺟ ﻮد دﻧﯿﺎ‬
‫ﻜ ﻲﻧﻈﺎمﺷ ﺮﻗ ﻲ ﯾﺎ ﻛﻤ ﻮﻧﯿﺰم ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ د ر رو ﺳﯿﻪﺷ ﻮ رو ي و ﭼﯿﻦ و‬
‫ﯾ‬
‫ﻛ ﺸ ﻮ رﻫﺎ يواﺑ ﺴﺘﻪﺑﻪآﻧﻬﺎﺟ ﺮﯾﺎن دا رد‪ .‬دﯾ ﮕ ﺮ يﻧﻈﺎم ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ي د ر ﻏ ﺮ ب‬
‫ﻜﺘ ﺐ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﺧ ﻮدﻧﯿﺰﻧﯿﻤ ﻲ از دﻧﯿﺎ را زﯾ ﺮ ﺳﯿﻄ ﺮه ﺧ ﻮد ﮔ ﺮﻓﺘﻪ ا ﺳ ﺖ‪ .‬و ﻣ‬
‫ﻜﺘ ﺐ‬
‫دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻛﻪ ﻣﺎﺑﻪآن ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻫ ﺴﺘﯿﻢ ا ﺳﻼم ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢﺑ ﮕ ﻮﯾﻢ ﻣ‬
‫ﻟ ﻮژ يﺑﺤ ﺚ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر ﻛﻪ‬
‫وا ﺳﻄﻪ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ د رﺑﺎ ره اﯾﺪﺋ ﻮ‬
‫ﮔﻔﺘﻢﺑﺎﯾﺪ دﯾﺪ ﮔﺎه ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ را د رﻧﻈ ﺮ ﮔ ﺮﻓ ﺖ‪،‬ﺑﻌﻨ ﻮان زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ‪ .‬ازﻧﻈ ﺮ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﭼﻪ ﻣ ﻮ ﺿﻌ ﻲ دا رﻧﺪ و‬
‫زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﯿﻢﺑﻔﻬﻤﯿﻢ ﻛﻪ اﯾﻦ ﺳﻪ ﻣ‬
‫ﻜﻼ ت ﻣ ﺨﺘﻠﻒ زﻧﺪ ﮔ ﻲ ﭼﻪ رأﯾ ﻲو ﭼﻪﻧﻈ ﺮ ي ﻣ ﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫د رﺑﺎ ره ﻣ ﺴﺎﺋ ﻞو ﻣ ﺸ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻛﻤ ﻮﻧﯿﺰم‬
‫ﻣ‬
‫ﻟﯿﻦ و ﺑﺰ ر ﮔﺘ ﺮﯾﻦ ﻣ ﺴﺌﻠﻪا ي ﻛﻪ اﯾﻦ ﺳﯿ ﺴﺘﻢﻫﺎ ﺑ ﺮ رو ي آن ﺑﻨﺎ‬
‫او‬
‫ﻜﺘ ﺐ‬
‫ﻣ ﻲﺷ ﻮﻧﺪ ﻣ ﺴﺌﻠﻪ ﺧﺪا ﺳ ﺖ‪ .‬ازﻧﻈ ﺮ زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ﻛﻤ ﻮﻧﯿ ﺴﻢ ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ ﻣ‬
‫ﻟ ﺖ ﻣﺎده«‪ ،‬ﻛﻪ دﯾ ﺸ ﺐﻫﻢ اﺷﺎ رها يﺑﻪآن رﻓ ﺖ‪.‬‬
‫ﻜﺘ ﺐ ا ﺻﺎ‬
‫ﻣﺎد ي ا ﺳ ﺖ‪» ،‬ﻣ‬
‫ﻟ ﺖ ﻣﺎدهﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ د ر اﯾﻦ دﻧﯿﺎ ﻓﻘﻂ و ﻓﻘﻂ ﻣﺎده‬
‫ا ﺻﺎ‬
‫وﺟ ﻮد دا ردوﻻﻏﯿ ﺮ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ د ر اﯾﻦ دﻧﯿﺎ ﭼﯿﺰ ي ﺟﺰ ﻣﺎدهوﺟ ﻮدﻧﺪا رد‪ ،‬ﻛﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻟﯿﺰم‪.‬‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻣﺎد ي‪ ،‬ﯾﺎ ﻣﺎﺗ ﺮﯾﺎ‬
‫را ﻣﺎ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ ﻣ‬

‫‪٧٦‬‬
‫ﻟ ﺖ ﻣﺎده ﻣﻌﺘﻘﺪ‬
‫ﻜﺘﺒ ﻲ ﻛﻪﺑﻪ ا ﺻﺎ‬
‫ﻟﯿﺰم ﯾﻌﻨ ﻲ ﻣ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻣﺎد ي ﯾﺎ ﻣﺎﺗ ﺮﯾﺎ‬
‫ﻣ‬
‫ﻟ ﺖ ﻣﺎده‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ اﯾﻦ ﻣﺎده د ر دﻧﯿﺎ ا ﺻﯿ ﻞ ا ﺳ ﺖ وﺑ ﺲ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ .‬ا ﺻﺎ‬
‫ﺣﻘﯿﻘﺘ ﻲ ﺑ ﺮا ي اﯾﻦ ﻣﺎده وﺟ ﻮد ﻧﺪا رد‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﻧﻪ روح‪ ،‬ﻧﻪ ﺧﺪا‪ ،‬ﻧﻪ‬
‫ﻟﻄﺒﯿﻌﻪ و ﻫﯿ ﭻﭼﯿﺰ دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﻫ ﺮﭼﻪ ﻫ ﺴ ﺖ ﻓﻘﻂ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﺎده‬
‫ﻣﺎو راءا‬
‫ﻫ ﺴ ﺖوﺑ ﺲ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر ﻛﻪﺑ ﺮا يﺷﻤﺎﺷ ﺮح دادم ﻛﻤ ﻮﻧﯿﺰم و ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴﻢ ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻣﻦ دﯾ ﺸ ﺐ‬
‫ﻟﯿﺰم ﻋﻠﻤ ﻲ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻠﻤ ﻲ ﻓ‬
‫ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﺑ ﺮا يﺷﻤﺎﻧ ﺸﺎن دادم )ﻻاﻗ ﻞﺑ ﺮا ي ﻛ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻛﻪﺑ ﻮدﻧﺪ وﺷﺎﯾﺪ ﻋﺪها يﻧﺒ ﻮدﻧﺪ و‬
‫ﻜﻨﻢ( ﻛﻪ اﯾﻦ ﺣ ﺮ ف ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ ﻛﻪ د ر‬
‫ﻜ ﺮا رﺑ‬
‫ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ ﺧﻼ ﺻﻪآن را ﺗ‬
‫اﯾﻦ دﻧﯿﺎ ﻣﺎده وﺟ ﻮد دا رد وﻻﻏﯿ ﺮ‪ ،‬ﺣ ﺮﻓ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻏﯿ ﺮﻋﻠﻤ ﻲ‪ .‬زﯾ ﺮا ﻗ ﺴﻤ ﺖ اول‬
‫ﻜ ﻲ وﺷﯿﻤﯿﺎﯾ ﻲ ﻃﺒﯿﻌ ﺖ ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﯿﻢ‬
‫ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﺎده وﺟ ﻮد دا رد د ر ﺗﺠﺎ ر ب ﻓﯿﺰﯾ‬
‫ﻟ ﻲآﻧﺠﺎ ﻛﻪ »ﻻﻏﯿ ﺮ« را ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ‪ ،‬ﻣ ﺴﺌﻠﻪا ي ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻋﻠﻢ‬
‫ﻣﺎده راﭘﯿﺪا ﻛﻨﯿﻢو‬
‫ً ﻋﻠﻢ‬
‫ﻜﻨﺪ‪ .‬ا ﺻﻼ‬
‫ﺑﻪ آن ﻧ ﺮ ﺳﯿﺪه ا ﺳ ﺖ و ﻋﻠﻢ ﻗﺎد ر ﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﯿﻦﺑﯿﺎﻧ ﻲ راﺑ‬
‫ﻫﺪﻓ ﺶ اﯾﻦ ﺳﻠﺒﯿﺎ تﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﻋﻠﻢ ﻓﻘﻂ از ﭼﯿﺰﻫﺎﯾ ﻲ ﺻﺤﺒ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪﺑﻪآن‬
‫ً ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ اﺛﺒﺎ ت ﻛﻨﺪﺑﻪ ﭼﯿﺰ ي ﻛﻪ ﻫﻨ ﻮز ﻧ ﺮ ﺳﯿﺪه‬
‫ر ﺳﯿﺪه ا ﺳ ﺖ‪ .‬آن را اﺛﺒﺎﺗﺎ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻣﺎد ي‬
‫ﻟ ﺖ ﻧﻤ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻣ‬
‫ا ﺳ ﺖ و ﻧﻔﻬﻤﯿﺪه ا ﺳ ﺖ دﺧﺎ‬
‫ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ د ر اﯾﻦ دﻧﯿﺎ ﻣﺎده وﺟ ﻮد دا رد اﯾﻦ ﻗ ﺴﻤ ﺖ ﺻﺤﯿﺢ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬اﻣﺎآﻧﺠﺎ ﻛﻪ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬از ﻋﻠﻢ‬
‫ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ »ﻻﻏﯿ ﺮ« اﯾﻦ ﺻﺤﯿﺢﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﯾ ﻚ ﻣ‬
‫ﺑﯿ ﺮونآﻣﺪهووا رد دﻧﯿﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔﻪﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻜﻪﺑ ﺮا يﺷﻤﺎﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدمﺑ ﺮا ﺳﺎ س ﺗﻌ ﺮﯾﻔ ﻲ ﻛﻪﺑ ﺮﺗ ﺮاﻧﺪ را ﺳ ﻞ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﺎﻧ‬
‫از ﻋﻠﻢ و ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬او ﻋﻠﻢ را از ﺻﻔ ﺮﺷ ﺮوع ﻣ ﻲﻛﻨﺪ وﺑﺎﻻ ﻣ ﻲآﯾﺪ‪.‬‬
‫ﯾﻌﻨ ﻲﺷﻨﺎﺧ ﺖآدﻣ ﻲ‪ ،‬ﻋﻠﻢآدﻣ ﻲﺑﻪ اﯾﻦ دﻧﯿﺎ وﺑﻪ اﯾﻦ وﺟ ﻮد از ﺻﻔ ﺮﺷ ﺮوع‬

‫‪٧٧‬‬
‫ﻣ ﻲﺷ ﻮد وﺑﻪﺑﺎﻻ ﻣ ﻲآﯾﺪ ﺗﺎﺑﻪ ﯾ ﻚﻧﻘﻄﻪا ي ﻣ ﻲ ر ﺳﺪ ﻛﻪ د ر اﯾﻦﻧﻘﻄﻪ دﻧﯿﺎ ي‬
‫ﻋﻠﻢ ﻣﺘ ﻮﻗﻒ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ ،‬ﺗﺎ اﯾﻨﺠﺎ را ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ دﻧﯿﺎ ي ﻋﻠﻢ‪ .‬د ر اﯾﻦ دﻧﯿﺎ ي ﻋﻠﻢ‬
‫ﻟﯿ ﺴ ﺖ و‬
‫ﻫﻤﻪ اﻧ ﺴﺎنﻫﺎﺑﺎﻫﻢ ﻣ ﺸﺘ ﺮ ك ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﯾ ﻚ ﻛﻤ ﻮﻧﯿ ﺴ ﺖ و ﯾ ﻚ ﻛﺎﭘﺘﺎ‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ د رﺑﺎ ره اﻛ ﺴﯿﮋن ﯾﺎﻫﯿﺪ روژن‬
‫ﯾ ﻚ ﻣ ﺴﻠﻤﺎن ﯾ ﻚﺟ ﻮ ر ﻓ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻋﻠﻤ ﻲ‬
‫ﻜﺘ ﺐ دا را ي ﯾ ﻚ ﻋﻘﯿﺪه ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬زﯾ ﺮا ﻣ‬
‫ﺑﺤ ﺚ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻫ ﺮ ﺳﻪ ﻣ‬
‫ا ﺳ ﺖ وﺷﻤﺎ ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﯿﺪﺑﺎ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿ ﻞ ﻋﻠﻤ ﻲ د ر ﻫ ﺮ ﻻﺑ ﺮاﺗ ﻮ ر ي آن را‬
‫اﺛﺒﺎ ت ﻛﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ ﻣ ﺴﺌﻠﻪ ﻋﻠﻤ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑﺘ ﻮان اﯾﻦ ﻣ ﺴﺌﻠﻪ را د رﻫ ﺮ‬
‫ﻜﺎﻧ ﻲ‪ ،‬د ر ﻫ ﺮ ﻻﺑ ﺮاﺗ ﻮا ر ي وﺑ ﻮ ﺳﯿﻠﻪ ﻫ ﺮ ا ﺳﻨﺎﻧ ﻲ ﺗﺠ ﺮﺑﻪ‬
‫زﻣﺎﻧ ﻲ‪ ،‬د ر ﻫ ﺮ ﻣ‬
‫ً ﻣ ﺴﺌﻠﻪ‬
‫ﻛ ﺮد‪ ،‬آﻧ ﮕﺎه ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻣﻄﺌﻠﻪ ﯾ ﻚ ﻣ ﺴﺌﻠﻪ ﻋﻠﻤ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻣﺜﻼ‬
‫ﻜﺘ ﻲ وﺑ ﻮ ﺳﯿﻠﻪ ﻫﺰ‬
‫اﻛ ﺴﯿﮋن ﯾﺎ ﻫﯿﺪ روژن را د ر ﻫﺰ زﻣﺎﻧ ﻲ و د ر ﻫ ﺮ ﻣﻤﻠ‬
‫ﻟ ﻲ ﻛﻪ‬
‫داﻧ ﺸﻤﻨﺪ ي ﻣ ﻲﺗ ﻮان ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔ ﺮﻓ ﺖ وﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻧﺘﺎﯾ ﺞ ر ﺳﯿﺪ‪ .‬د ر ﺣﺎ‬
‫ﺑﻌ ﻀ ﻲ از ﭼﯿﺰﻫﺎﻫ ﺴ ﺖ ﻛﻪﻫﻤ ﮕﺎنﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺠ ﺮﺑﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣ ﺴﺎﺋ ﻞ ﻣﻌﻨ ﻮ ي و‬
‫اﺷ ﺮاﻗ ﻲ را ﻛﻪﺑ ﺮا يﺷﻤﺎﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدم ﻣ ﺴﺎﺋﻠ ﻲﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻛﻪﻫ ﺮ ﻛ ﺴ ﻲﺑﺘ ﻮاﻧﺪآﻧﻬﺎ‬
‫ﻜﺒﺎ ر ﻛ ﺮدﺑﺎ ر دوم وﺑﺎ ر ﺳﻮم ﻫﻢ ﻗﺎد ر‬
‫را ﺗﺠ ﺮﺑﻪ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﯾﺎ ﻫ ﺮ ﻛ ﺴ ﻲ ا ﮔ ﺮ ﯾ‬
‫ﻟ ﺖ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻋﯿﻦ آن را اﻧﺠﺎمﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﭼ ﻮن اﯾﻦ ﻣ ﺴﺌﻠﻪا ي ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑﺎ ﺣﺎ‬
‫روﺣ ﻲ اﻧ ﺴﺎن راﺑﻄﻪ دا رد‪ .‬ﺣﺘ ﻲ ﻛ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻛﻪ د ر ﺗﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲو د ر ﺗ ﻮاﻧﺎﯾ ﻲ روﺣ ﻲ‬
‫ﻜ ﻲ از ﻛ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻗﺪ رﺗ ﻲ دا رﻧﺪ و ﻗ ﻮ ي ﻫ ﺴﺘﻨﺈ‪ ،‬ﮔﺎﻫ ﮕﺎﻫ ﻲ ﻫﻢ ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﻨﺪ ﯾ‬
‫دا را ي ﻗﺪ ر تﺑ ﺴﯿﺎ ر ﺗ ﻮاﻧﺎ ي روﺣ ﻲﺑ ﻮد )اﯾﻦ راﺑﻌﻨ ﻮان ﻣﺜﺎل ذﻛ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ‬
‫ﻛﻬ ﺮوﺷﻦﺑ ﺸ ﻮد( ﻛ ﺴ ﻲﺑ ﻮد ﻛﻪ دو رﺑﯿﻦ را د ر ﻣﻘﺎﺑ ﻞ ﺧ ﻮد ﻗ ﺮا ر ﻣ ﻲداد وﺑﻪ‬
‫ﻜﺎ ر او د ر رو ي ﻓﯿﻠﻢ دو رﺑﯿﻦﻧﻘ ﺶ ﻣ ﻲﺑ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﻓﯿﻠﻢ‬
‫دو رﺑﯿﻦ ﺧﯿ ﺮه ﻣ ﻲﺷﺪ و اﻓ‬
‫ﻜ ﺮ ﻛ ﺮده د ر رو ي ﻓﯿﻠﻢ‬
‫را ﻇﺎﻫ ﺮ ﻣ ﻲﻛ ﺮدﻧﺪ و ﻣ ﻲدﯾﺪﻧﺪ ﻫ ﺮﭼﻪ را ﻛﻪ ﻓ‬

‫‪٧٨‬‬
‫ً اﯾﻦ دو رﺑﯿﻦ را ﻣ ﻲ ﮔ ﺮﻓ ﺖ و ﯾ ﻚ ﻣﺎﺷﯿﻦ د ر‬
‫ﻜ ﺲﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻣﺜﻼ‬
‫ﺪو رﺑﯿﻦ ﻣﻨﻌ‬
‫ﻜﺲ‬
‫ﻜ ﺲ ﻣﺎﺷﯿﻦ رو ي ﻓﯿﻠﻢ ﻣﻨﻌ‬
‫ذﻫﻦ ﺧ ﻮد ش ﻣﺠ ﺴﻢ ﻣ ﻲﻛ ﺮد وﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻋ‬
‫ﻜ ﻞ آن‬
‫ﻜﺎﯾ ﻲﻫﺎ ﻣ ﻲﺧ ﻮا ﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪﺷ‬
‫ﻣ ﻲﺷﺪ‪.‬ﺑﺎﻻﺗ ﺮ از ﻫﻤﻪ وﻗﺘ ﻲﺑ ﻮد ﻛﻪ اﻣ ﺮﯾ‬
‫راﻛ ﺖ رو ﺳ ﻲ را ﻛﻪ د ر ﺳﺎل ‪ ١٩ ٦٣‬رو سﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑ ﻮدﻧﺪ ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫ﭼ ﮕ ﻮﻧﻪ ا ﺳ ﺖوﺑﻪ اﯾﻦ ﻣ ﺮد ﻓ ﺸﺎ ر ﻣ ﻲآو ردﻧﺪ ﻛﻪ ﺗ ﻮﺑﯿﺎو اﯾﻦ راﻛ ﺖ راﺑ ﺮا ي‬
‫ﻟﻢ ﺗ ﺼ ﻮ ر ﯾﺎ ﺗﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲ ﻓ ﺮو ﻣ ﻲ رود و د ر دو رﺑﯿﻦ‬
‫ﻣﺎﺷ ﺮحﺑﺪه‪ ،‬و او د ر ﻋﺎ‬
‫ﻜ ﺲ ﻣ ﻲﺷ ﻮد وآﻧ ﺮا‬
‫ﻜﺎ ﺳ ﻲ ﻣﻨﻌ‬
‫ﺧﯿ ﺮه ﻣ ﻲﺷ ﻮد و ذﻫﻨﯿﺎﺗ ﺶ وﻗﺘ ﻲ د ر دو رﺑﯿﻦ ﻋ‬
‫ﻜ ﻞ راﻛ ﺖ را ﻣ ﻲﺑﯿﻨﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﻌﺪ از ﺳﺎلﻫﺎ ﻛﻪ رو سﻫﺎ‬
‫ﭼﺎ پ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ ﺷ‬
‫ﻜ ﻞ راﻛ ﺖ را ﻣﻨﺘ ﺸ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ راﻛ ﺖﺑﺎ ﻫﻤﺎن‬
‫ﺧ ﻮدﺷﺎن ﺷ‬
‫راﻛﺘ ﻲ ﻛﻪآن ﻣ ﺮد د ر ﺳﺎلﻫﺎ ﻗﺒ ﻞ از رو ي ذﻫﻦ ﺧ ﻮد ش و ﺗﻠﻪﭘﺎﺗ ﻲ ﺗ ﻮاﻧ ﺴﺘﻪ‬
‫ﻜ ﺴﺎن ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻛ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ دا را ي اﯾﻦ‬
‫ا ﺳ ﺖﺑﺪ ﺳ ﺖﺑﯿﺎو رد ﯾ‬
‫ﻟ ﻲ اﯾﻦ ﻫﻤﯿ ﺸ ﮕ ﻲ ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬اﯾﻦ آدم ﮔﺎﻫ ﻲ ﻗﺎد رﺑ ﻮد ﻛﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻗﺪ ر ت ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬و‬
‫ﻋﻤ ﻞ را اﻧﺠﺎمﺑﺪﻫﺪ و اوﻗﺎ ت دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻗﺎد ر ﻧﺒ ﻮد‪ .‬اﯾﻦﺑ ﺴﺘ ﮕ ﻲﺑﻪ ﺷ ﺮاﯾﻂ‬
‫روﺣ ﻲ اﻧ ﺴﺎن دا رد‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ اﯾﻦ ﺟﺰو ﻋﻠﻢ ﺑﻪ ﺣ ﺴﺎ ب ﻧﻤ ﻲآﯾﺪ‪ ،‬اﯾﻦ‬
‫ﻟ ﻲ د ر ﻣ ﻮ رد ﻋﻠﻢ‪،‬‬
‫ﻟ ﻮژ ي ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و را ي ﻋﻠﻢ رواﻧ ﺸﻨﺎ ﺳ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ .‬و‬
‫ﻜﻮ‬‫ﭘﺎ را ﺳﺎﯾ‬
‫ﻣﺜ ﻞ اﻛ ﺴﯿﮋن و ﻫﯿﺪ روژن ﻣ ﺴﺌﻠﻪاﯾ ﺴ ﺖ ﻛﻪ از ﺻﻔ ﺮ ﺗﺎ اﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﻛﻪ ﻋﻠﻢ‬
‫ﻟﻘ ﻮل ﻫ ﺴﺘﻨﺪ و از اﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻪ‬
‫آدمﻫﺎ ﺑﻪ آن ر ﺳﯿﺪه ا ﺳ ﺖ ﻫﻤﻪ ﻣﺘﻔﻖا‬
‫ﺑﻌﺪاﺧﺘﻼ فﺷ ﺮوع ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ .‬از اﯾﻦ ﻗﻤ ﺴ ﺖﺑﻪﺑﺎﻻ دﻧﯿﺎ ي ﻓ ﺴﻠﻔﻪ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ ،‬ﻛﻪ‬
‫د ر اﯾﻦ دﻧﯿﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔﻪﻫ ﺮ ﻛ ﺴ ﻲﺑ ﺮ اﺛ ﺮ ذﻫﻨﯿﺎ ت ﺧ ﻮد ﯾ ﻚ راﻫ ﻲ و ﯾ ﻚ ﻃ ﺮﯾﻘ ﻲ‬
‫را اﻧﺘ ﺨﺎ ب ﻣ ﻲﻛﻨﺪ وﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ راهﻫﺎ ي ﮔ ﻮﻧﺎ ﮔ ﻮنﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآﯾﺪ و د ر اﯾﻦ‬
‫ﻜ ﻲ ﻣﺪﻋ ﻲ ﻣ ﻲﺷ ﻮد ﻛﻪ د ر اﯾﻦ دﻧﯿﺎ ﻣﺎده وﺟ ﻮد‬
‫راهﻫﺎ ي ﮔ ﻮﻧﺎ ﮔ ﻮن ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﯾ‬

‫‪٧٩‬‬
‫ﺪا رد وﻻﻏﯿ ﺮ‪ .‬اﯾﻦ ﯾ ﻚ ﺗﺌ ﻮﺋ ﺮ ي ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﯾ ﻚ ﻧﻈ ﺮﯾﻪ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻧﻈ ﺮﯾﻪ ﯾ ﻚ‬
‫ﻧﻈ ﺮﯾﻪ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻋﻠﻢﺑﻪآنﻧ ﺮ ﺳﯿﺪه ا ﺳ ﺖ وﺑﻪ ﻫﯿ ﭻوﺟﻪ ﻗﺎد رﻧﯿ ﺴ ﺖ‬
‫ﻛﻪﺑﻪآنﺑ ﺮ ﺳﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎن ﻣﺎد ي و ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴﻢ وا رد دﻧﯿﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔﻪﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‬
‫ﻜ ﺮ ي ﺧ ﻮد ﭘﺬﯾ ﺮﻓﺘﻪ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻟﻢ ﻓﻠ ﺴﻔﻪﺑ ﺮا ي ﺧ ﻮدﺑﻌﻨ ﻮان زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﻓ‬
‫و د ر ﻋﺎ‬
‫ﻟ ﻲ ﻛﻪ دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻣ ﻲآﯾﺪ و‬
‫ﻓﻘﻂ ﻣﺎده ا ﺳ ﺖوو را يآن ﭼﯿﺰ يوﺟ ﻮدﻧﺪا رد د رﺣﺎ‬
‫ﯾ ﻚ راه ﺟﺪﯾﺪ ي اﻧﺘ ﺨﺎ ب ﻣ ﻲﻛﻨﺪوﺷ ﺨ ﺺ ﺳﻮمﻫﻢ راه ﺳ ﻮﻣ ﻲ را‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴﻢ ﻣ ﻲآﯾﺪ و ﻣﺪﻋ ﻲ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‬
‫ﻛﻪ د ر اﯾﻦ دﻧﯿﺎ ﻣﺎده وﺟ ﻮد دا رد وﻻﻏﯿ ﺮ‪ ،‬ﻧ ﺸﺎن ﻣ ﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﯿﺎن اﯾﻦ‬
‫ﻜﻪ ﺑﯿﺎن ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ .‬زﯾ ﺮا ﻋﻠﻤ ﻲ ﻫﯿﭽ ﮕﺎه‬
‫ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴﻢ ﻋﻠﻤ ﻲ ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﺑﻠ‬
‫ﻧﻤ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ وﻻﻏﯿ ﺮ‪ .‬آﻧﺠﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻻﻏﯿ ﺮ ﯾﻌﻨ ﻲ ﯾ ﻚﺑﯿﺎن ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ﻛ ﺮده‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ .‬ازﻧﻈ ﺮ ﻋﻠﻤ ﻲ ﻫﻤﻨﻘﺪ ر ﺧﺎ ر ج از ﻋﻠﻢ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻛ ﺲ دﯾ ﮕ ﺮ يﺑﯿﺎﯾﺪ و‬
‫ّ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ ذﻫﻦﺑﺎﺷﺪو ﻣﺎده را رد‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻛﺎﭘﺘﺎ‬
‫ﻣ‬
‫ﻟ ﺖ ذﻫﻦﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ذﻫﻦ د رﻟﻐ ﺖ‬
‫ﻟﯿﺰم ﻣﻌﺘﻘﺪ رﺑﻪ ا ﺻﺎ‬
‫د ر دﻧﯿﺎ ي ﻛﺎﭘﺘﺎ‬
‫ﻜﺘ ﺐ‬
‫ﻜﺘﺒ ﻲﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآﯾﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻣ‬
‫ﻓ ﺮاﻧ ﺴﻪ »اﯾﺪه«ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ«ﻧﺎﻣ ﮕﺬا ر ي ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬ﺑ ﺮا ي ﻣ ﺸﺎﺷ ﺮح ﻣ ﻲدﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﻨﻈ ﻮ ر از‬
‫را »اﯾﺪهآ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻣﺎد ي ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦ دﻧﯿﺎ را‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ ﭼﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬د ر ﻣﻘﺎﺑ ﻞ ﻣ‬
‫اﯾﻦ اﯾﺪهآ‬
‫ﻣﺎده ﭘ ﺮ ﻛ ﺮده ا ﺳ ﺖوﻻﻏﯿ ﺮ‪ ،‬د رﻧﻘﻄﻪ ﻣﻘﺎﺑ ﻞ دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻣ ﻲآﯾﺪو ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ا ﺻﻼ‬
‫ً‬
‫اﯾﻦ ﻣﺎده را ﻣﻦ ﻗﺒ ﻮلﻧﺪارم‪ ،‬دﻧﯿﺎﯾ ﻲ وﺟ ﻮدﻧﺪا رد‪ ،‬ﭼﯿﺰ ي ﻧﯿ ﺴ ﺖ ﺟﺰ ذﻫﻦ‬
‫ﻜ ﺮ ﻣﻦ‪ ،‬ﺟﺰ اﯾﺪها ي ﻛﻪ د ر ﻣ ﺨﯿﻠﻪ ﻣﻦ ﻣ ﻲ ﮔﺬ رد وﺑ ﺲ‪ .‬اﯾﻦ ذﻫﻦ‬
‫ﻣﻦ‪ ،‬ﺟﺰ ﻓ‬
‫ﻣﻦ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬اﯾﺪه ﻣﻦ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦ اﺷﯿﺎء را د ر دﻧﯿﺎ ﺗ ﺼ ﻮ ر ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﺷﯿﺎء‬
‫ﺑ ﺨ ﻮد ي ﺧ ﻮد ﭼﯿﺰﻫﺎ ي ﻇﺎﻫ ﺮ يﻫ ﺴﺘﻨﺪ و ﺣﻘﯿﻘ ﻲﻧﯿ ﺴﺘﻨﺪ‪.‬آن دا ﺳﺘﺎن ﻣﻌ ﺮو ف‬

‫‪٨٠‬‬
‫ﺎﻓﻼﻃ ﻮن ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ اﯾﻦ دﻧﯿﺎ ﺳﺎﯾﻪﻫﺎﯾ ﻲﻫ ﺴﺘﻨﺪ از ﺣﻘﯿﻘ ﺖ ﻣﺜ ﻞ ﯾ ﻚ ﻛﺎ رواﻧ ﻲ‬
‫ﻜﺲ‬
‫ﻛﻪ از ﻣﻘﺎﺑ ﻞﻧ ﻮ ر ي ﻣ ﻲ ﮔﺬ رد و ﺳﺎﯾﻪ اﯾﻦ ﻛﺎ روانﺑ ﺮ رو ي دﯾ ﻮا ر ي ﻣﻨﻌ‬
‫ﻣ ﻲﺷ ﻮد و ﻣﺎاﯾﻦ ﺳﺎﯾﻪﻫﺎ را ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺎﯾﻪﻫﺎ ﻫﻤﻪ ذﻫﻨ ﻲ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﯿ ﭻ‬
‫ﻛﺪام ﺣﻘﯿﻘﺘ ﻲﻧﺪا رﻧﺪ‪ .‬اﻓﻼﻃ ﻮن ﻣﻌﺘﻘﺪ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦ ﺣﻘﺎﯾﻖ د ر دﻧﯿﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ ي‬
‫ﻟ ﻲد ر‬
‫ُ ﻞ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ‪ .‬و‬
‫ُﺜ‬
‫ُ ﻞﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬دا را ي ﺣﻘﺎﯾﻘ ﻲﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪآﻧﻬﺎ را ﻣ‬
‫ُﺘ‬
‫دا را ي ﻣ‬
‫ﻜ ﺲ ﻣ ﻲﺷ ﻮد و ﻣﺎآن را‬
‫ُ ﻞ ﻣﻨﻌ‬
‫ُﺜ‬
‫اﯾﻦ دﻧﯿﺎ ي ﻣﺎد ي ﻣﺎ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺳﺎﯾﻪﻫﺎﯾ ﻲ از اﯾﻦ ﻣ‬
‫ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ اﯾﻨﻬﺎﻫﯿ ﭻ ﻛﺪارم ﺣﻘﯿﻘﺘ ﻲﻧﺪا رﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻟﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ‬
‫دﯾ ﺸ ﺐ د ر راﺑﻄﻪﺑﺎﻫﻤﯿﻦ ﻣ ﻮ ﺿ ﻮع ﻣﺜﺎل زدم ﻛﻪﻫﻤﯿﻦ ادﯾﺪهآ‬
‫ﻛﻪ ﻓﯿﻠ ﺴ ﻮ فﻫﺎ يﺑﺰ ر ﮔ ﻲ دا رﻧﺪ ﻛﻪﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ ﻫﯿﻮم‪،‬ﺑ ﺮﻛﻠ ﻲ‪ ،‬ﻛﺎﻧ ﺖ از ﻫﻤﻪ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢﺑ ﺸﻤﺎ ر ﻣ ﻲ روﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻜﺘ ﺐ اﯾﺪهآ‬
‫ﻣﻌ ﺮوﻓﺘ ﺮﻧﺪ و اﯾﻨﻬﺎ ﻓﻼ ﺳﻔﻪﺑﺰ ر گ اﯾﻦ ﻣ‬
‫ﻟﻤﺎن و د ر ﻓ ﺮاﻧ ﺴﻪ و اﻧ ﮕﻠ ﺴﺘﺎن ﻗﺪ رﺗ ﻲ‬
‫د ر ﭼﻨﺪ ﻗ ﺮن ﭘﯿ ﺶ د ر ا روﭘﺎ و د ر آ‬
‫داﺷﺘﻨﺪ و ﻣﻌﺘﻘﺪﺑ ﻮدﻧﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ دﻧﯿﺎﻫﯿ ﭻ ﭼﯿﺰﻧﯿ ﺴ ﺖ ﺟﺰ ﺗ ﺼ ﻮ را ت ذﻫﻦ ﻣﻦ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ذﻫﻦ ﻣﻦ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦ ﺣﻘﺎﯾﻖ را اﯾﻨﻄ ﻮ ر ﻣ ﻲﺑﯿﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﺎلﻧ ﻮ ر را زدم ﻛﻪ‬
‫ﻧ ﻮ ر د ر ﻃﺒﯿﻌ ﺖ ﭼﯿﺰ ي ﻧﯿ ﺴ ﺖ ﺟﺰ اﻣ ﻮاﺟ ﻲ ﻛﻪ از اﯾﻦ ﻧ ﻮ رﺑﻪ ﭼ ﺸﻢ ﻣﻦ‬
‫ﻜ ﻲ را ﻗ ﺮﻣﺰ و دﯾ ﮕ ﺮ ي را ز رد ﻣ ﻲﺑﯿﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣ ﻲآﯾﺪ و اﯾﻦ ﭼ ﺸﻢ ﻣﻦ ﻫ ﺴ ﺖ ﻛﻪ ﯾ‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﭼﯿﺰ ي ﻛﻪﺑﯿﻦ دوﻧ ﻮ ر ﻣ ﺨﺘﻠﻒ ا ﺳ ﺖ ﻓ ﺮﻛﺎﻧ ﺲآﻧﻬﺎ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻃ ﻮل ﻣ ﻮ جآﻧﻬﺎ‬
‫ﻟ ﻮان‬
‫ﻟ ﻲ اﯾﻦ ﭼ ﺸﻢ ﻣﻦﻫ ﺴ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻃ ﻮل ﻣ ﻮ جﻫﺎ ي ﻣ ﺨﺘﻠﻒ راﺑﻪ ا‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و‬
‫ﻣ ﺨﺘﻠﻒ ﻣﯿﺒﯿﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ا ﮔ ﺮ ﻣﻦﻧﺒﺎﺷﻢ د ر اﯾﻦ دﻧﯿﺎﻧ ﻮ ر يﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬ا ﮔ ﺮ ﭼ ﺸﻢ‬
‫ﻣﻦﻧﺒﺎﺷﺪﻧ ﻮ ر ي را ﺗ ﺸ ﺨﯿ ﺺﻧ ﺨ ﻮاﻫﺪ داد‪.‬ﻧ ﻮ ر ﺣﻘﯿﻘﺘ ﻲﻧﺪا رد‪ ،‬اﯾﻦ ﭼ ﺸﻢ ﻣﻦ‬
‫ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑﻪﻧ ﻮ ر واﻗﻌﯿ ﺖ ﻣ ﻲدﻫﺪ‪.‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺣ ﺮا ر ت راﺑ ﺮاﯾﺘﺎن ﻣﺜﺎل زدم ﯾﺎ‬
‫ﺧﯿﻠ ﻲ از ﭼﯿﺰﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ را ﻛﻪ اﯾﻦ ﻓﻼ ﺳﻔﻪ ذﻛ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ اﯾﻦ ﮔ ﺮوه‬

‫‪٨١‬‬
‫ﻜﺘ ﺐ‬
‫ﻟ ﺖ دا رد ذﻫﻦ ﯾﺎ اﯾﺪه ا ﺳ ﺖ‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ‬
‫ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ د ر اﯾﻦ دﻧﯿﺎآﻧﭽﻪ ا ﺻﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ« ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪو ﻓﻼ ﺳﻔﻪﺑﺰ ر ﮔ ﻲﻫﻢ ﻃ ﺮﻓﺪا رآﻧﻬﺎﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫آﻧﻬﺎ را »اﯾﺪهآ‬
‫ﻜﺮ‬
‫ﻣﯿﺒﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪ د ر دﻧﯿﺎ ي ﻣﺎ از ﻧﻈ ﺮ زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ دو ﻃ ﺮز ﺗﻔ‬
‫ﻟ ﺖ ﻣﺎده‪ ،‬و‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ا ﺻﺎ‬
‫ﻜ ﻲ ﻣﺎﺗ ﺮﯾﺎ‬
‫ﻣ ﺨﺘﻠﻒ وﺟ ﻮد دا رد‪ ،‬ﻛﻪ ﯾ‬
‫ﻟ ﺖ ذﻫﻦ‪ ،‬اﯾﺪه‪.‬‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ ﯾﺎ ا ﺻﺎ‬
‫دﯾ ﮕ ﺮ ي اﯾﺪهآ‬
‫ﻣ ﻮ ﺿ ﻮﻋ ﻲ را ﻛﻪ ﻣﻦ اﯾﻨﺠﺎ ﺗ ﺸ ﺮﯾﺢ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ از اﯾﻦ ﺟﻬ ﺖ اﻫﻤﯿ ﺖ‬
‫ﺑ ﺴﺰاﯾ ﻲ دا رد ﻛﻪ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ ﻣﺜ ﻞ ﻫﻤﯿ ﺸﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ د ر ﻃﺒﯿﻌ ﺖ ﻓﻘﻂ دو‬
‫ﻟﯿ ﺴ ﺖ ﻧﺒﺎﺷﺪﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ‪ .‬ا ﮔ ﺮ ﻛ ﺴ ﻲ ﻣﺎﺗ ﺮﯾﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ ﯾﺎ اﯾﺪهآ‬
‫ﻧﻈﺎم ﻫ ﺴ ﺖ‪ :‬ﯾﺎ ﻣﺎﺗ ﺮﯾﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ راﺑﻪﻟﺠﻦ ﻣ ﻲﻛ ﺸﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺤ ﺶ‬
‫ﻜﺘ ﺐ اﯾﺪهآ‬
‫ﻟﯿ ﺴ ﺖﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﺑﻌﺪ ﻣ ﻲآﯾﻨﺪ ﻣ‬
‫اﯾﺪهآ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ازﻧﻈ ﺮ‬
‫ً رد ﻛ ﺮدن اﯾﻦ ﻣ‬
‫ﻣ ﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻣ ﻲﻛﻮﺑﻨﺪ و ﻣ ﺴ ﺨ ﺮه ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬واﻗﻌﺎ‬
‫ﻋﻠﻤ ﻲ ﻛﺎ رﺑ ﺴﯿﺎ ر ﺳ ﺨﺘ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻛﺎ ر ﺳﺎدها يﻧﯿ ﺴ ﺖ ﭼ ﻮن ﻣﺎ د ر دﻧﯿﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔﻪ‬
‫ﻟ ﻲ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ‬
‫ﻜﻨﯿﻢ‪ .‬و‬
‫ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﯿﻢ ﺑﻄ ﺮﯾﻖ ﻋﻠﻤ ﻲ ﭼﯿﺰ ي را اﺛﺒﺎ ت ﯾﺎ ﻧﻔ ﻲ ﺑ‬
‫ﺳﯿ ﺴﺘﻢﻫﺎ ي ﺧ ﻮدﺷﺎن ﻣ ﻲآﯾﻨﺪ وﺑ ﺸﺪ ت ﻣ ﻲﻛ ﻮﯾﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺘﺎ بﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ ﯾﺎدم ﻫ ﺴ ﺖ‬
‫ﻜ ﻲ از ﺑﺰ ر ﮔﺘ ﺮﯾﻦ و‬
‫ﻟﯿﺘ ﺴ ﺮ ﻛﻪ ﯾ‬
‫ﻜ ﻲ از ﺟ ﺮ جﭘ ﻮ‬
‫از ﺑﭽ ﮕ ﻲ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻧﺪﯾﻢ ﯾ‬
‫ﻣﻌ ﺮوﻓﺘ ﺮﯾﻦ ﻛﺘﺎ بﻫﺎ ي ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴﺘ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ د ر ﻓ ﺮاﻧ ﺴﻪ ﺗﺪ رﯾ ﺲ ﻣ ﻲﻛ ﺮدﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺣﺰ ب ﺗ ﻮده ﻫﻢ د ر اﯾ ﺮان ﺗﺪ رﯾ ﺲ ﻣ ﻲﻛ ﺮد‪ ،‬و ﻫﻨ ﻮز ﻫﻢ ﺗﺪ رﯾ ﺲ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ و‬
‫ﻣﺘﺄ ﺳﻔﻢﺑ ﮕ ﻮﯾﻢﺑﺎ ﻫﺰا ر ﺗﺄ ﺳﻒ )اﯾﻦ ﺗﺄﻛﯿﺪ را از اﯾﻦ ﻧﻈ ﺮ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻢ( ﻛﻪ‬
‫ﻣﺠﺎﻫﺪﯾﻦ ﺧﻠﻖﻧﯿﺰ ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻛﺘﺎ بﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﺧ ﻮدﺷﺎن را ﻣ ﻲﻧ ﻮﯾ ﺴﻨﺪ ﻋﯿﻦ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ داﺷﺘﻪآﻧﻬﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢو اﯾﺪهآ‬
‫ﻟﯿﺘ ﺴ ﺮ را ﻛﻪ د رﺑﺎ ره ﻣﺎﺗ ﺮﯾﺎ‬
‫ﻜ ﺮا تﻫﻤﺎن ﺟ ﺮ جﭘ ﻮ‬
‫ﺗﻔ‬
‫ﻜ ﺮا ر ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻫﻢﺑﻪ اﯾﻦ اﺷﺘﺒﺎه ﻣ ﻲاﻓﺘﻨﺪ و دﻧﯿﺎ را از اﯾﻦ دﯾﺪ ﮔﺎه‬
‫ﻫﻢ ﺗ‬
‫ﻜ ﺐ ﻣ ﻲﺷ ﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣ ﻲﺑﯿﻨﻨﺪ و اﯾﻦﺑﺰ ر ﮔﺘ ﺮﯾﻦ ﺧﻄﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﻣ ﺮﺗ‬
‫ﻜ ﻲ دو ﺟﺎ ي‬
‫ﻫﻢاﻛﻨ ﻮنﺷﺎﻫﺪ ﻫ ﺴﺘﯿﺪ ﻛﻪ اﻣﺎم اﻣ ﺖ ﻫﻢآﻧﻬﺎ را ﻃ ﺮد ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﯾ‬

‫‪٨٢‬‬
‫ﺪﯾ ﮕ ﺮ ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻪام ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﺧ ﻮد ﻣﻦ د رﻟﺒﻨﺎنﺑ ﻮدم د ر ﺳﺎل ‪ ١٩ ٧١‬د ر‬
‫ﻜﻪ ﻛﺘﺎ بﺷﻨﺎﺧ ﺖ را ﻣﻨﺘ ﺸ ﺮ‬
‫ﻟﯿﻦ ﻣﺠﺎﻫﺪﯾﻦ‪ ،‬ﻗﺒ ﻞ از اﯾﻨ‬
‫ﻫﻤﺎن روز ﮔﺎ رﻫﺎ ي او‬
‫ﻛﻨﻨﺪ اﯾﻦ ﻛﺘﺎ ب راﺑﻪ ﻣﻦ دادﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎ د رﻟﺒﻨﺎن ﺧ ﻮاﻧﺪﯾﻢ و اﯾﻦ اﻋﺘ ﺮا ﺿﺎ ت را‬
‫ﺑﻪآﻧﻬﺎ وا رد ﻛ ﺮدﯾﻢ ﻛﻪ اﯾﻦﺑ ﺮداﺷ ﺖﺷﻤﺎ از ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﯾ ﻚﺑ ﺮداﺷ ﺖ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴﺘ ﻲ‬
‫ا ﺳ ﺖ وﺑﺎ ﺣﻘﯿﻘﺘ ﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﺑﻪآﻧﻬﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻫ ﺴﺘﯿﻢ اﺧﺘﻼ ف ﻛﻠ ﻲ دا رد‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ‬
‫ﻧﻤ ﻲﭘﺬﯾ ﺮﯾﻢ‪ .‬ﻛ ﺴ ﻲ ﻛﻪ ﻣ ﺴﺌ ﻮلﺑ ﻮد و اﯾﻦ ﻛﺘﺎ ب را آو ردهﺑ ﻮد ﻗﺎﻧﻊ ﺷﺪ‪،‬‬
‫ﻜ ﺮﺑﺰ ر گ ﺧ ﻮدﺷﺎن راآو رد و او‬
‫ﻧﺘ ﻮاﻧ ﺴ ﺖ ﺟ ﻮا بﺑﺪﻫﺪ و رﻓ ﺖ و ﯾ ﻚ ﻣﺘﻔ‬
‫ﻫﻢ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺘ ﻲﺑﺤ ﺚ ﻛ ﺮد وﺑﺎزﻫﻢﻧﺘ ﻮاﻧ ﺴ ﺖ ﺟ ﻮا بﺑ ﮕ ﻮﯾﺪ و ﻗﺎﻧﻊﺷﺪ‪ .‬ﻗﺎﻧﻊ‬
‫ﻜ ﺮ ا ﺳﻼﻣ ﻲﻧﯿ ﺴ ﺖ و ا ﮔ ﺮﺑ ﺨ ﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺘﺎ بﺷﻨﺎﺧ ﺖ راﺑ ﺮ‬
‫ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻃ ﺮز ﺗﻔ‬
‫اﯾﻦ ا ﺳﺎ س اﻧﺘ ﺸﺎ رﺑﺪﻫﻨﺪﺑﺰ ر ﮔﺘ ﺮﯾﻦ ﺿ ﺮﺑﻪ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ راﺑﻪ ﺧ ﻮدﺷﺎن وا رد‬
‫ً ﻫﻤﺎن ﻛﺘﺎ ب راﺑﺎ ﻫﻤﺎن ا ﺳﻠ ﻮ ب ﻣﻨﺘ ﺸ ﺮ‬
‫ﻛ ﺮدهاﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﺘﺄ ﺳﻔﺎﻧﻪ دﯾﺪﯾﻢ ﻛﻪﺑﻌﺪا‬
‫ﻟ ﻲ د ر دﻧﯿﺎﺑﻪ ﭘﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﺘ ﻲ ﺳﻌ ﻲ ﻣ ﻲﻛ ﺮدﻧﺪﺑﺎ اﻣﺎم اﻣ ﺖ‬
‫ﻛ ﺮدﻧﺪ و ﺟﺎ روﺟﻨﺠﺎ‬
‫ﻜﺎ ر ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ﺧ ﻮدﺷﺎن راﺑ ﺮ اوﺑﻘﺒ ﻮﻻﻧﻨﺪ‪.‬و اوﻫﻢ ﻛ ﺴ ﻲ‬
‫ﻫﻢ ﺗﻤﺎ سﺑ ﮕﯿ ﺮﻧﺪو اﻓ‬
‫ﺑ ﻮد ﻛﻪ د ر ﻫﻤﺎنﻟﺤﻈﺎ ت اولﺑﺎﺑ ﺮﺧ ﻮ ردﺑﺎ اﯾﻦ ﻧ ﻮعﺑ ﺮداﺷ ﺖ ﻏﻠﻂ از‬
‫ﻓﻠ ﺴﻔﻪﺑﻪ ﺧﻮﺑ ﻲ د ر ك ﻛ ﺮد ﻛﻪ اﯾﻨﻬﺎﺑ ﺮداﺷ ﺖ ا ﺳﻼﻣ ﻲ ﻧﺪا رﻧﺪ و ﻣﺘﺄ ﺳﻔﺎﻧﻪ‬
‫دﭼﺎ رﻫﻤﺎن ﺗﻘ ﺴﯿﻢﺑﻨﺪ ي ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖﻫﺎﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪﻫﻤﯿﻦ ﻋﻠ ﺖ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ اﯾﻦ ﻣ ﻮ ﺿ ﻮع راﺑﯿ ﺶ از ﺣﺪ د ر اﯾﻨﺠﺎ ﺗﺄﻛﯿﺪ‬
‫ﻟ ﻲ ﻣﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ و‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ وﺟ ﻮد دا رد و ﯾ ﻚ ﻃ ﺮ ف اﯾﺪهآ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ ﻛﻪ ﯾ ﻚ ﻃ ﺮ ف ﻣﺎﺗ ﺮﯾﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ‪ .‬و ا ر گ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻨﺪﻫﻤﻪ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢﻫ ﺴﺘﯿﻢ وﻧﻪ اﯾﺪهآ‬
‫ﻧﻪ ﻣﺎﺗ ﺮﯾﺎ‬
‫ﻜ ﻮﻧﺪ‪ ،‬ﯾ ﻚ ﺷﺎﻧﺘﺎژ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﯾ ﻚ‬
‫ﻟﯿ ﺴ ﺖﻫﺎﺑ‬
‫ﺧﺪاﭘ ﺮ ﺳﺘﺎن دﻧﯿﺎ راﺑﺎ اﯾﺪهآ‬
‫ﻜﻪﻫﯿ ﭻوﻗ ﺖ د رﻫﯿ ﭻ زﻣﺎﻧ ﻲ ﻣ ﺴﻠﻤﺎنﻫﺎ و ﻣ ﻮﺣﺪﯾﻦ‬
‫ﺣﻘﻪﺑﺎز ي ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ﻟﯿ ﺴ ﺖﻫﺎﺑﻪ ﺣ ﺴﺎ بﺑﯿﺎو رﻧﺪ‪ .‬د ر ﺳ ﺖ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻧﯿﺎﻣﺪهاﻧﺪ ﻛﻪ ﺧ ﻮد را ﺟﺰو اﯾﺪهآ‬

‫‪٨٣‬‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ )ازﻧﻈ ﺮ ﻛﻠ ﻲﻟﻐ ﺖ( د ر ذﻫﻦ ﻣ ﺮدمﺑ ﺼ ﻮ ر ت ﯾ ﻚﻟﻐ ﺖ روﺣ ﻲ‬
‫ﻟﻐ ﺖ اﯾﺪهآ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ ﯾﻌﻨ ﻲ ﻛ ﺴ ﻲ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ‬
‫ﻟ ﻲ ﻣﻔﻬﻮم ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ اﯾﺪهآ‬
‫و ﻣﻌﻨ ﻮ ي ﺟﻠﻮه ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪،‬و‬
‫ً ﻣﺎ ﻣ ﺴﻠﻤﺎنﻫﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ اﯾﻦﻧﯿ ﺴﺘﯿﻢ‪،‬‬
‫ذﻫﻦ ا ﺳ ﺖ و ﻣﺎده راﻧﻔ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣ ﺴﻠﻤﺎ‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘ ﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﺑﯿﺎن ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢﺑﺎﺷﻨﺎﺧ ﺖآﻧﻬﺎ ﻣﺘﻔﺎو ت ا ﺳ ﺖوﺑﻪ ﺗﻤﺎم اﯾﻦﺑﺤﺜ ﻲ‬
‫ﻟﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ‬
‫را ﻛﻪﻫﻢاﻛﻨ ﻮنﺷ ﺮوع ﻛ ﺮدمﺑﺤﺜ ﻲ ا ﺳ ﺖ د ر ﻣﺒﺤ ﺚﺷﻨﺎﺧ ﺖ‪ .‬ﻣﺎﺗ ﺮﯾﺎ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺎﻗﺎد ر ﻫ ﺴﺘﯿﻢ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻣﺎده راﺑ ﺸﻨﺎ ﺳﯿﻢ‪،‬‬
‫در ﻣ‬
‫ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧ ﺖ اﯾﺠﺎﺑ ﻲ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﻣﺎاﯾﻦ ﻣﺎده را‪ ،‬اﯾﻦ دﻧﯿﺎ را‪ ،‬اﯾﻦ‬
‫ﻟﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻗﺎد رﻧﯿ ﺴﺘﯿﻢ ﻛﻪ‬
‫ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ را ﻗﺎد رﯾﻢ ﻛﻪﺑ ﺸﻨﺎ ﺳﯿﻢ‪ .‬اﯾﺪهآ‬
‫ﺑ ﺸﻨﺎ ﺳﯿﻢ‪،‬آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣ ﻲﺷﻨﺎ ﺳﯿﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﭘ ﺮداﺧﺘﻪ ذﻫﻦ ﻣﺎ ﺳ ﺖ‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ‬
‫ﻫﻤﻪ ذﻫﻨ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻜﺘ ﺐ ا ﺳﻼم‬
‫ﻣ‬
‫اﻣﺎ آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ ا ﺳﻼم ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ آن ا ﺳ ﺖ‪ :‬ﻣﺎﻣﻌﺘﻘﺪﯾﻢ وﺟ ﻮد دا رد‪،‬‬
‫ﻟﻢ ﻣﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻫ ﺴﺘﯿﻢ ﻛﻪ‬
‫ﱢ از ذﻫﻦ؛ د ر ا ﺳﺎ‬
‫ﯾﻌﻨ ﻲ اﻋﺘﻘﺎدﺑﻪ وﺟ ﻮد ﻣﺎده ﻣ ﺴﺘﻘ ﻞ‬
‫اﯾﻨﻤﺎده‪ ،‬اﯾﻦ وﺟ ﻮد ﻣ ﺴﺘﻘ ﻞ از ذﻫﻦ »ﻣﻦ« ﻫ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﻦﺑﺎﺷﻢ ﭼﻪ ﻣﻦ‬
‫ﻟﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﻛﻪ ا ﮔ ﺮ ذﻫﻦ ﻣﻦﻧﺒﺎﺷﺪ دﻧﯿﺎﻫﻢﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﺣﻘﯿﻘﺘ ﻲ‬
‫ﻧﺒﺎﺷﻢ‪ .‬اﯾﺪهآ‬
‫وﺟ ﻮدﻧﺪا رد‪ .‬ﻣﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻫ ﺴﺘﯿﻢ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻣﺎده ﻣ ﺴﺘﻘ ﻞ از ذﻫﻦ ﻣﻦ وﺟ ﻮد دا رد‪،‬‬
‫وﺟ ﻮد ﺧﺎ رﺟ ﻲ دا رد‪ .‬اﻣﺎﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﻣﻦ از ﻣﺎده ذﻫﻨ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺷﻨﺎﺧﺘ ﻲ را ﻛﻪ‬
‫ﻣﻦ از ﻣﺎده دا ردم ذﻫﻨ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬اﯾﻦﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨ ﻲ ا ﺳ ﺖ؟ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨ ﻲ ﻛﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻟ ﻲآن ﭼﯿﺰ ي‬
‫ﻣﺎده وﺟ ﻮد دا رد‪ ،‬وﺟ ﻮد اﯾﻦ ﻣﺎده ﻣ ﺴﺘﻘ ﻞ از ذﻫﻦ ﻣﻦ ا ﺳ ﺖ و‬
‫را ﻛﻪ از اﯾﻦ ﻣﺎده ﻣﻦ ﻣ ﻲﺷﻨﺎﺧﺘﻢ ﻣ ﺮﺑ ﻮطﺑﻪ ذﻫﻦ ﻣﻦ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و اﯾﻦﺷﻨﺎﺧ ﺖ‬
‫ﻜﺎﻣ ﻞ ﭘﯿﺪا ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫ ﺮ روز ﻛﺎﻣ ﻞﺗ ﺮ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﻃ ﻮل زﻣﺎن ﺗﻐﯿﯿ ﺮ و ﺗ‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﭼﯿﺰﺛﺎﺑﺘ ﻲﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﺑ ﻮدﻧﺪ ﻛﻪﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﻣﺎ از اﯾﻦ‬

‫‪٨٤‬‬
‫ّ ﺖ‬
‫ّ ﺖﺑ ﻮدﻧﺪ‪ ،‬و اﯾﻨﻬﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ ذﻫﻨﯿ‬
‫ﻣﺎده ﻋﯿﻨ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ ﻋﯿﻨﯿ‬
‫ﻟ ﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﯾﻢ اﯾﻦ ﻣﺎده وﺟ ﻮد ﺧﺎ رﺟ ﻲ‬
‫ﻜﺘﯿ ﻮ(‪ .‬د رﺣﺎ‬
‫ﻜﺘﯿ ﻮ و ﺳ ﻮﻛﺠ‬
‫)اﺑﺠ‬
‫ﻟ ﻲﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﻣﻦ از اﯾﻦ ﻣﺎده واﺑ ﺴﺘﻪﺑﻪ ذﻫﻦ‪،‬‬
‫دا رد‪ ،‬ﻣ ﺴﺘﻘ ﻞ از ذﻫﻦ ﻣﻦ‪ ،‬و‬
‫واﺑ ﺴﺘﻪﺑﻪ ﻋﻠﻢ‪ ،‬واﺑ ﺴﺘﻪﺑﻪ وﺟ ﻮد ﻣﻦ ا ﺳ ﺖ و ﻫ ﺮﭼﻪ ﻋﻠﻢ ﻣﻦﺑﺎﻻﺗ ﺮ رود‬
‫ﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﻣﻦ از اﯾﻦ ﻣﺎده ﻛﺎﻣ ﻞﺗ ﺮ ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد‪.‬‬
‫ﻜﺎﺗﺒ ﺴﯿﺎ ر زﯾﺒﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ د ر اﯾﻨﺠﺎ ﻣﻄﺮم ﻣ ﻲﺷ ﻮد ﻣ ﺴﺌﻠﻪ‬
‫ﻜ ﻲ از اﯾﻦ ﻧ‬
‫ﯾ‬
‫ﻟﻢ ﻣﺜ ﻞ ﻗﺎﻧ ﻮن ﺟﺎذﺑﻪ‪ ،‬ﻣﺜ ﻞ ﻗﺎﻧ ﻮن‬
‫ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ﻋﻠﻢ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻣ ﺴﺌﻠﻪ ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ‪ .‬ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ﻋﺎ‬
‫ﻧﺒﺎﺗﺎ ت‪ ،‬ﻣﺜ ﻞ ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ﻣ ﺨﺘﻠﻔ ﻲ ﻛﻪ د ر ﻃﺒﯿﻌ ﺖ وﺟ ﻮد دا رد‪.‬ﺑ ﺮا ي ﻣﺜﺎل ﻣﻦ‬
‫ﻗﺎﻧ ﻮن ﺟﺎذﺑﻪ را ﻋﻨ ﻮان ﻣ ﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﯾﻢ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻗﺎﻧ ﻮن ﺟﺎذﺑﻪ وﺟ ﻮد دا رد‬
‫و اﯾﻦ ﻗﺎﻧ ﻮن ﺟﺎذﺑﻪ ﻣ ﺴﺘﻘ ﻞ از ذﻫﻦ ﻣﻦ وﺟ ﻮد دا رد‪ .‬ﭼﻪ ﻣﻦﺑﺎﺷﻢ ﭼﻪ ﻣﻦ‬
‫ﻧﺒﺎﺷﻢ اﯾﻦ ﻗﺎﻧ ﻮن وﺟ ﻮد دا رد‪ ،‬اﻣﺎﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﻣﻦ از اﯾﻦ ﻗﺎﻧ ﻮن ﺟﺎذﺑﻪﺷﻨﺎﺧ ﺖ‬
‫ﻜ ﺮ و ذﻫﻦ ﻗﺎد ر ﺧ ﻮاﻫﻢﺑ ﻮد ﻛﻪ اﯾﻦ ﻗﺎﻧ ﻮن را‬
‫ذﻫﻨ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪.‬وﺑ ﺮا ﺳﺎ س ﻋﻠﻢ و ﻓ‬
‫ﻜﻪ ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ ﻗ ﺮنﻫﺎ ﺑ ﻮد ﻛﻪ ﻛ ﺴ ﻲ ﻗﺎﻧ ﻮن ﺟﺎذﺑﻪ را‬
‫ﺑ ﺸﻨﺎ ﺳﻢ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﺎﻧ‬
‫ﻧﻤ ﻲﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﺗﺎ وﻗﺘ ﻲ ﻧﯿ ﻮﺗﻦ آﻣﺪ و ﻧﯿ ﻮﺗﻦ ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﺳﯿ ﺐ از د رﺧ ﺖﺑ ﺮ‬
‫زﻣﯿﻦ اﻓﺘﺎد اﯾﻦ ﻗﺎﻧ ﻮن ﺟﺎذﺑﻪ را ﻛ ﺸﻒ ﻛ ﺮد‪ .‬ﻫﻤﺎن ﻗﺎﻧ ﻮن ﻛﻪﻧﯿ ﺮوﺑﯿﻦ دو‬
‫ﻣﺎده ﻣﺘﻨﺎ ﺳ ﺐﺑﺎ ﺟﺮم دو ﻣﺎده ﺗﻘ ﺴﯿﻢﺑ ﺮ ﻓﺎ ﺻﻠﻪآﻧﻬﺎﺑﻪﻗﻮه دو ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد‪ .‬ﻛﻪ‬
‫و ﻓﺎ ﺻﻠﻪآﻧﻬﺎ‬ ‫ﻜ ﻲ و دﯾ ﮕ ﺮ ي'‬
‫ا ﮔ ﺮﺷﻤﺎ دو ﺟ ﺴﻢ داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﯿﺪ ﻛﻪ ﯾ‬
‫ﺑﺎﺷﺪﻧﯿ ﺮوﯾ ﻲ ﻛﻪآﻧﻬﺎ را ﺟﺬ ب ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻣ ﺴﺎو يﺑﺎ ﺿ ﺮﯾﺒ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﺿ ﺮﺑﺪ ر دو‬
‫ﻜﻠ ﻲﺑ ﻮد ﻛﻪﻧﯿ ﻮﺗﻦ‬
‫ﺟﺮم ﺗﻘ ﺴﯿﻢﺑ ﺮ ﻣﺠﺬو ر ﻓﺎ ﺻﻠﻪ اﯾﻦ دو‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺎدهﺗ ﺮﯾﻦﺷ‬
‫ﺑ ﺮا ي ﺟﺎذﺑ ﻲ دو ﺟ ﺴﻢﺑﺪ ﺳ ﺖآو رد‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪٨٥‬‬
‫ﻗ ﺮنﻫﺎﺑ ﻮد ﻛﻪ اﯾﻦﻧﯿ ﺮو ي ﺟﺎذﺑﻪ راﻧﻤ ﻲﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ‪،‬ﺑﻌﺪﻧﯿ ﻮﺗﻦآﻣﺪﺑﻪ‬
‫اﯾﻦ ﺻ ﻮ ر ت اﯾﻦ ﻗﺎﻧ ﻮن راﺷﻨﺎﺧ ﺖ‪.‬ﺑﻌﺪ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪ ﯾ ﻚ ﻗ ﺮن ﻣ ﻲ ﮔﺬ رد و‬
‫اﻧ ﺸﺘﯿﻦ ﻣ ﻲآﯾﺪ و اﻧ ﺸﺘﯿﻦ ازآﻧﺠﺎ ﻛﻪﺑﺎ اﻧﺤﻨﺎ ي ﻓ ﻀﺎ و ﻣﺤﯿﻂﻫﺎ ي دو ر راﺑﻄﻪ‬
‫داﺷ ﺖ اﺣ ﺴﺎ س ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻗﺎﻧ ﻮن ﻛﺎﻣ ﻞﻧﯿ ﺴ ﺖ‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻗﺎﻧ ﻮن دﯾ ﮕ ﺮ ي‬
‫ّ ﺖ اﻧ ﺸﺘﯿﻦ د ر‬
‫ﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآو رد ﻛﻪﺑﺎ اﯾﻦ ﻗﺎﻧ ﻮن اﺧﺘﻼ ف دا رد و ﺧﻼ ﺻﻪﻧ ﺴﺒﯿ‬
‫ّ ﺖ« ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ‪ .‬و‬
‫آن داﺧ ﻞ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ .‬اﯾﻦ دو رها ي ا ﺳ ﺖ ﻛﻪآن را »دو رهﻧ ﺴﺒﯿ‬
‫ﺑﺎز ﻣﺪﺗ ﻲ ﻣ ﻲ ﮔﺬ رد و ﻓﯿﺰﯾ ﻚدانﻫﺎ ي ﺟﺪﯾﺪ ي ﭘﯿ ﺶ ﻣ ﻲآﯾﻨﺪ و ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫ّه و اﺗﻢ ﻣ ﻲﺷ ﻮﻧﺪ و دو راﻧ ﻲ‬
‫ﺣﺘ ﻲ ﻗﺎﻧ ﻮنﻧ ﺴﺒﯿ ﺖ اﻧ ﺸﺘﯿﻦ ﻛﺎﻓ ﻲﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬وا رد ذ ر‬
‫ﻜﺎﻧﯿ ﻚ«ﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآﯾﺪ‪ ،‬و د ر ﻓﯿﺰﯾ ﻚ ذ رها ي ﯾﺎ ﻓﯿﺰﯾ ﻚ‬
‫ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ »ﻛ ﻮاﻧﺘﻮم ﻣ‬
‫ﻜﺎﻧﯿ ﻚ ﻛﻪﺑﻪ ﻣ ﺮاﺗ ﺐ از ﻓﯿﺰﯾ ﻚﻧ ﺴﺒﯿ ﺖ اﻧ ﺸﺘﯿﻦﺑﺎﻻﺗ ﺮ ا ﺳ ﺖ رواﺑﻂ‬
‫ﻛ ﻮاﻧﺘﻮم ﻣ‬
‫ﺟﺪﯾﺪﺗ ﺮ ي را ﻛ ﺸﻒ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ اﯾﻦ ﻗﺎﻧ ﻮن ﺟﺎذﺑﻪ‪ ،‬ﻗﺒ ﻞ ازﻧﯿ ﻮﺗﻦ وﺑﻌﺪ ازﻧﯿ ﻮﺗﻦ و زﻣﺎن ﻣﺎ‬
‫ﻜ ﺮدهﻫﻤﺎن ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫وﺑﻌﺪ از زﻣﺎن ﻣﺎ ﯾ ﻚ ﺣﻘﯿﻘ ﺖ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬اﯾﻦ ﺟﺎذﺑﻪ ﻛﻪ ﻓ ﺮقﻧ‬
‫ﻟ ﻲ‪ ،‬ﻫ ﺮ راﺑﻄﻪا ي ﻛﻪﺑﯿﻦ اﯾﻦ دو ﺟ ﺴﻢ وﺟ ﻮد دا رد ﯾ ﻚ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻫ ﺮ ﻓ ﺮﻣ ﻮ‬
‫راﺑﻄﻪ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﯾ ﻚ ﺣﻘﯿﻘ ﺖ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬از روز ازل ﺗﺎﺑﻪ اﺑﺪ ﯾ ﻚ ح ﻗﯿﻘ ﺖ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬اﻣﺎ‬
‫ّ ﺮ ا ﺳ ﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻦﻫ ﺴﺘﻢ ﻛﻪ د ر ﻃ ﻮل زﻣﺎنﺑﺎ‬
‫ﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﻣﻦ از اﯾﻦ ﺣﻘﯿﻘ ﺖ ﻣﺘﻐﯿ‬
‫ﻜ ﺮ ﺧ ﻮدمﻗﺎد رﻫ ﺴﺘﻢ ﻛﻪ از اﯾﻦﻗﺎﻧ ﻮن ﻛﻪ ﺣﻘﯿﻘﺘ ﻲواﺣﺪ‬
‫ﺗﻐﯿﯿ ﺮ ﻋﻠﻢو ﻣﻐﺰو ﻓ‬
‫د ر اﯾﻦ دﻧﯿﺎ ﺳ ﺖ ﭼﯿﺰﻫﺎ ي زﯾﺎدﺗ ﺮ ي راﺑ ﺸﻨﺎ ﺳﻢ‪ .‬ﻣﻄﻤﺌﻦﻫ ﺴﺘﻢ ﻛﻪ اﻣ ﺮوزﻫﻢ‬
‫ﺣﻘﯿﻘ ﺖ ﻣﻄﻠﻖآن راﻧﻔﻬﻤﯿﺪهام‪،‬آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ ازآن ﻣﯿﻔﻬﻤﻢ ﯾ ﻚ ﺣﻘﯿﻘ ﺖﻧ ﺴﺒ ﻲ‬
‫ﻜﺎﻧﯿ ﻚﺑ ﺮا ي ﻣﺎ‬
‫ً د رآﯾﻨﺪه رواﺑﻂ ﻛﺎﻣ ﻞﺗ ﺮ ي ﺣﺘ ﻲ از ﻛ ﻮاﻧﺘﻮم ﻣ‬
‫ا ﺳ ﺖ و ﻣ ﺴﻠﻤﺎ‬
‫ﺣﺎ ﺻ ﻞ ﺧ ﻮاﻫﺪﺷﺪ‪.‬‬

‫‪٨٦‬‬
‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﻋﻠ ﺖ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﯾﻢ ﻛﻪ اﯾﻦ دﻧﯿﺎ ي وﺟ ﻮد و اﯾﻦ ﻗ ﻮاﻧﯿﻨ ﻲ‬
‫ﻟﻢ‪ ،‬وﺟ ﻮد ﺧﺎ رﺟ ﻲ و ﻣ ﺴﺘﻘ ﻞ از ذﻫﻦ ﻣﻦ دا رد‪ ،‬اﻣﺎﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﻣﻦ از‬
‫و اﯾﻦ ﻋﺎ‬
‫ﻜﺘ ﺐ‬
‫ﻜﺘ ﺐ را ﻣ‬
‫اﯾﻦ دﻧﯿﺎ واز اﯾﻦ ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ذﻫﻨ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ .‬از اﯾﻨﺠﺎ ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻣ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ«‪.‬‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﺗﺤﻘﻘ ﻲ‪ ،‬ﯾﺎ » رﺋﺎ‬
‫ّﻘ ﻲ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ‪ ،‬ﻣ‬
‫ﺗﺤﻘ‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر ﻛﻪ دﯾ ﺸ ﺐﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدمﺷﻬﯿﺪﻣﻄﻬ ﺮ ي د ر ﻛﺘﺎ ب ﻣﻌ ﺮوﻓ ﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬رﺋﺎ‬
‫ﺑ ﺮﻧ ﻮﺷﺘﻪ ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﯾ ﻲﻧ ﻮﺷﺘﻪاﻧﺪ ا ﺳﻢآن را رﺋﺎ‬
‫ﻟﯿﺘﻪ ﯾﻌﻨ ﻲ واﻗﻌ ﻲ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﭼﯿﺰ ي ﻛﻪ واﻗﻌ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻣﺎﻧﻪ‬
‫ﻟﯿﺘﻪ ﻣ ﻲآﯾﺪ‪ ،‬رﺋﺎ‬
‫از رﺋﺎ‬
‫ﻜﻪ واﻗﻌﯿ ﺖ را ﻣ ﻲﭘﺬﯾ ﺮﯾﻢ‪.‬آن واﻗﻌﯿ ﺖ ﭼﯿ ﺴ ﺖ؟‬
‫ذﻫﻦ ﮔ ﺮاﻫ ﺴﺘﯿﻢﻧﻪ ﻣﺎدﯾ ﮕ ﺮا‪،‬ﺑﻠ‬
‫ﻟ ﻲﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﻣﻦ‬
‫اﯾﻦ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦ دﻧﯿﺎ واﻗﻌﯿﺘ ﻲ دا رد‪ ،‬ﻣ ﺴﺘﻘ ﻞ از ذﻫﻦ ﻣﻦ‪ ،‬و‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻣﺎ‬
‫از اﯾﻦ دﻧﯿﺎ ذﻫﻨ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺣﻘﯿﻘﺘ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪،‬واﻗﻌﯿﺘ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ‬
‫ﻜﺘ ﺐ اﯾﻨﻬﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢﻫ ﺴ ﺖو ﻣ‬
‫ﻜﺘ ﺐآﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﻣﺎﺗ ﺮﯾﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ ا ﺳ ﺖ د ر ﻣﻘﺎﺑ ﻞ ﻣ‬
‫ﻜﺘ ﺐ رﺋﺎ‬
‫ﻣ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﺗﺤﻘﻘ ﻲ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ ﯾﺎﺑﻪ ﻓﺎ ر ﺳ ﻲ ﻣ‬
‫ﻜﺘ ﺐ رﺋﺎ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻣﺎ ﻣ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ ﻫ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﻣ‬
‫ﻛﻪ اﯾﺪهآ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻜﻮﺑﻨﺪ وﺑ ﮕ ﻮﯾﻨﺪ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ راﺑ‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ا ﮔ ﺮ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖﻫﺎﺑ ﺨ ﻮاﻫﻨﺪ اﯾﺪهآ‬
‫ﻜ ﺴﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻣ ﺮﺗﺠﻌﻨﺪ و ﻏﯿ ﺮه‪ ،‬اﯾﻦﺑﻪ‬
‫ﻫﻤﻪ ﻣ ﺴﻠﻤﺎنﻫﺎ و ﺧﺪاﭘ ﺮ ﺳﺘﺎنﻫﻢﺑﺎآﻧﻬﺎ ﯾ‬
‫ﻫﯿ ﭻوﺟﻪ ﺻﺤﯿﺢﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬ﭼﯿﺰ ي را ﻛﻬ ﺸﻤﺎ د رﺑﺤ ﺚﺑﺎآﻧﻬﺎ ﻣ ﺸ ﺨ ﺺ ﺧ ﻮاﻫﯿﺪ‬
‫ﻛ ﺮد اﯾﻨ ﺴ ﺖ ﻛﻪ اول ﺧﻄ ﻮط را ﻣﻌﯿﻦ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺗ ﻮ ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ ﭼﻪﻫ ﺴﺘ ﻲ و‬
‫ﻟﯿ ﺴ ﺖ ﭼﻪ ﻣﻌﻨ ﻲ دا رد و ﻣﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ ﭼﻪ ﭼﯿﺰ ي ﻫ ﺴﺘﯿﻢ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر ﻛﻪ‬
‫اﯾﺪهآ‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬ﺷﻨﺎﺧﺘ ﻲ‬
‫ﮔﻔﺘﻢﺷﻤﺎﻗﺎد رﻫ ﺴﺘﯿﺪ ﻛﻪآﻧﻬﺎ را ﻣﺠﺎ ب ﻛﻨﯿﺪ ﻛﻪ اﺷﺘﺒﺎه ﻓ‬
‫ﻟﯿﻦﻧ ﻮﺷﺘﻪ ا ﺳ ﺖ د ر‬
‫ﻛﻪآﻧﻬﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﻋﯿﻨ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ .‬د ر ﻛﺘﺎﺑ ﻲ ﻛﻪ ا ﺳﺘﺎ‬
‫ﻣ ﻮ ردﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻛﻪ »ﻣﺎﻗﺎد رﻫ ﺴﺘﯿﻢ ﻛﻪ ﺣﻘﯿﻘ ﺖ دﻧﯿﺎ راﺑ ﺸﻨﺎ ﺳﯿﻢ«‪ ،‬د ر‬
‫ﻜ ﺲﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪﺑ ﺸﻨﺎ ﺳﺪ‪،‬‬
‫ﻜﻪ اﯾﻦﻻ فو ﮔﺰا ف ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﺣﻘﯿﻘ ﺖ دﻧﻤ ﻲ راﻫﯿﭽ‬
‫ﻟﯿ‬
‫ﺣﺎ‬

‫‪٨٧‬‬
‫ﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﻣﻦ از اﯾﻦ ﺣﻘﺎﯾﻖﻧ ﺴﺒ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪،‬ﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﻣﻦ ذﻫﻨ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﻧﻪ‬
‫ﻜﻪ ﻛ ﺴ ﻲﺑﯿﺎﯾﺪ وﺑ ﮕ ﻮﯾﺪ ﻛﻪ ﻣﺎﺑﻪ اﯾﻦ دﻧﯿﺎﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﻋﯿﻨ ﻲ دا رﯾﻢ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﺗﻤﺎ‬
‫آﻧ‬
‫ً دﻧﯿﺎ‬
‫ﻣﺤﻘﺎﯾﻖ را ﻗﺎد رﯾﻢ ﻛﻪﺑ ﺸﻨﺎ ﺳﯿﻢ‪ ،‬وﻧﻪآن ﻛ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﻛﻪ ا ﺻﻼ‬
‫وﺟ ﻮد ﻧﺪا رد‪ ،‬وﺟ ﻮد ﺧﺎ رﺟ ﻲ ﻧﺪا رد‪ ،‬ﻫ ﺮﭼﻪ ﻫ ﺴ ﺖ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﭘ ﺮداﺧﺘﻪ ذﻫﻦ‬
‫ﻣﻦ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻫ ﺮ دو اﺷﺘﺒﺎه ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ‪ ،‬ﻫ ﺮ دوﺑﻪ اﻓ ﺮاط و ﺗﻔ ﺮﯾﻂ ﻣ ﻲ روﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻟ ﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ واﻗﻌﯿ ﺖ را ﻣ ﻲﭘﺬﯾ ﺮﯾﻢ ﻛﻪ دﻧﯿﺎﯾ ﻲﻫ ﺴ ﺖ و واﻗﻌﯿﺘ ﻲ ﻣ ﺴﺘﻘ ﻞ از‬
‫د رﺣﺎ‬
‫ﻟ ﻲﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﻣﻦ از اﯾﻦ واﻗﻌﯿ ﺖﻫﺎ ذﻫﻨ ﻲ ا ﺳ ﺖ وﺑﺎ‬
‫ذﻫﻦ ﻣﻦ وﺟ ﻮد دا رد‪ ،‬و‬
‫ﻜﺎﻣ ﻞ ﭘﯿﺪا ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬و اﯾﻦﺑﺎ ﻣﻨﻄﻖ‪،‬ﺑﺎ ﻋﻠﻢ‪،‬ﺑﺎ‬
‫ﻋﻠﻢ ﻣﻦ وﺑﺎ زﻣﺎن ﺗﻐﯿﯿ ﺮ و ﺗ‬
‫ﻫ ﺮﭼﻪ ﻛﻪ ﺑ ﮕ ﻮﯾﻨﺪ ﺳﺎز ﮔﺎ رﺗ ﺮ ا ﺳ ﺖ ﺗﺎ دو ﻧﻈ ﺮﯾﻪ دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻛﻪ ﭼﭙ ﻲﻫﺎ و‬
‫را ﺳﺘ ﻲﻫﺎ ﻣﻄ ﺮح ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻜ ﺮ ﺧ ﻮد را د رﺑﺎ ره ﻣﺎدهﺑﯿﺎن‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ د ر زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ﻃ ﺮز ﺗﻔ‬
‫ﻛ ﺮدم‪ ،‬اﻣﺎ ﭼﯿﺰ دﯾ ﮕ ﺮ ي را ﻣﺎﺑﻪآن ﻣﻌﺘﻘﺪﻫ ﺴﺘﯿﻢوآن اﻋﺘﻘﺎدﺑﻪ ﻣﺎده ﻣ ﺴﺘﻘ ﻞ‬
‫از ذﻫﻦ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ ﻛﻪ ﻣﺎده ﻣ ﺴﺘﻘ ﻞ از ذﻫﻦ وﺟ ﻮد دا رد‪ ،‬ﺑﺎ ﺿﺎﻓﻪ‬
‫ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ اﻋﺘﻘﺎدﺑﻪ وﺟ ﻮد ﻣﺎو راء ﻣﺎده ﻫﻢ دا رﯾﻢ‪ ،‬آن را ﻃ ﺮد ﻧﻤ ﻲﻛﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫ﯾﻌﻨ ﻲ ﻣﺎﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ د ر اﯾﻦ دﻧﯿﺎ د ر ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﻛﻪ ﻣﺎده را آﻧﭽﻨﻦ ﻛﻪ ﻫ ﺴ ﺖ‬
‫ﻣ ﻲﭘﺬﯾ ﺮﯾﻢ وﺑﻪآن اﻋﺘﻘﺎد دا رﯾﻢ‪ ،‬د ر ﺿﻤﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪﻫ ﺴﺘﯿﻢ ﻛﻪو را ي ﻣﺎده ﭼﯿﺰ‬
‫ﻟﻢ ﻏﯿ ﺐ‪ ،‬ﯾﺎ‬
‫دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻫﻢ ﻫ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﻛﻪ روح ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﯾﺎ ﺧﺪا ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﯾﺎ ﻋﺎ‬
‫ﻟﻄﺒﯿﻌﻪ ﻛﻪ ﭘ ﺮﯾ ﺸ ﺐ د رﺑﺎ رهآنﺑﺤ ﺚ ﻛ ﺮدم‪.‬‬
‫ﻣﺎو راءا‬
‫ﻣﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻫ ﺴﺘﯿﻢ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ و ﭼﯿﺰﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ ﻛﻪ اﻧ ﺸﺎا ﷲ )ﺗﺎآﻧﺠﺎ‬
‫ﻛﻪ ﻓ ﺮ ﺻ ﺖ ﻫ ﺴ ﺖ اﻣ ﺸ ﺐ(ﺑ ﺮا ي ﺷﻤﺎﺑﺤ ﺚ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ د رﺑﺎ ره ﻣﺎده ﺻﺎدق‬
‫ّ ﺖ ﯾﺎ ﭼﯿﺰﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ ي‬
‫ّ ﺖ ﯾﺎ د رﺑﺎ ره ﻣﻄﻠﻘﯿ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪،‬ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨ ﻲ؟ د رﺑﺎ رهﻧ ﺴﺒﯿ‬
‫ﻗ ﻮاﻧﯿﻨ ﻲ ذﻛ ﺮ ﺧ ﻮاﻫﯿﻢ ﻛ ﺮد‪ ،‬ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ اﯾﻦ ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ﻣﺎد ي ا ﺳ ﺖ وﺑ ﺮا ي ﻣﺎده‬

‫‪٨٨‬‬
‫ً ﺻﺪق ﻧﻤ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ اﺧﺘﻼ ف‬
‫ﻟ ﻲﺑ ﺮا ي ﻣﺎو راء ﻣﺎده ﻣ ﺴﻠﻤﺎ‬
‫ﺻﺪق ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و‬
‫ﺑﺰ ر ﮔ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﺑﯿﻦ ﻣﺎ و ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ ﻛﻪ ﻫﻢاﻛﻨ ﻮن ﺑ ﺮا ي ﺷﻤﺎ ﺷ ﺮح‬
‫ﻣ ﻲدﻫﻢ‪.‬‬
‫ّ ﺖ‬
‫ﻣ ﻮ ﺿ ﻮعﻧ ﺴﺒﯿ‬
‫ﻣﻦ ﺳﻌ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ اﻣ ﺸ ﺐ ا ﺳﺎ س ﯾﺎ زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ راﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ‬
‫ﻜﻨﻢ )ﻛﻪ ﻫﻤﯿﻦ اﻻن‬
‫ﻜﻨﻢ‪ ،‬ﻣ ﺴﺌﻠﻪ دوﻣ ﻲ را ﻣ ﻲ ﺧ ﻮاﻫﻢﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ذﻛ ﺮﺑ‬
‫ﺣ ﻞﺑ‬
‫ﻜ ﻲ از ﻣ ﺴﺎﺋ ﻞ‬
‫ّ ﺖ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر ﻛﻪ ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ ﯾ‬
‫ﺳ ﺨﻨ ﺶ رﻓ ﺖ( و آن ﻧ ﺴﺒﯿ‬
‫ﻜﺘﯿ ﻚ ﻣﻄ ﺮح ﻣ ﻲﺷ ﻮد و ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖﻫﺎﺑ ﺮ رو ي آن ﺗﺄﻛﯿﺪ‬
‫ﻟ‬‫ﻣﻬﻤ ﻲ ﻛﻪ د ر دﯾﺎ‬
‫ﻜﺘ ﺐ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ اﯾﻦ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ دﻧﯿﺎ و ﻫﻤﻪ ﭼﺰ ي ﻧ ﺴﺒ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ د ر ﻣ‬
‫ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴﻢ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ ﻣﻄﻠﻖ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﭼ ﻮن ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ ﺳﺎﺧﺘﻪ و‬
‫ﭘ ﺮداﺧﺘﻪ ذﻫﻦ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﭘ ﺮداﺧﺘﻪ ذﻫﻦﺑﺎﺷﺪ اﯾﻨﻬﺎ ﻣﻄﻠﻖ‬
‫ّ ﺮ‪.‬ﺑﻌﻨ ﻮان ﻣﺜﺎل آن آن ﺗ ﺼ ﻮ ر ي ﻛﻪ ﺷﻤﺎ از ﺣ ﻮ ض‬
‫ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد وﻻﯾﺘﻐﯿ‬
‫ﺣﺎﻧﻪﺗﺎن از ﺳ ﻲ ﺳﺎل ﭘﯿ ﺶ دا رﯾﺪ‪ ،‬آن ﺗ ﺼ ﻮ ر ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪﺑ ﻮده ا ﺳ ﺖ اﻛﻨ ﻮن‬
‫ﻧﯿﺰوﺟ ﻮد دا رد‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦآن ﭼﯿﺰﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ د ر ذﻫﻦﺷﻤﺎ از ﺳﺎلﻫﺎﭘﯿ ﺶﺑ ﻮده‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر ﻛﻪﺑ ﻮدهﺑﺎﻗﯿﻤﺎﻧﺪه ا ﺳ ﺖ‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣﻄﻠﻖ ا ﺳ ﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ ﭼﻪ‬
‫ﭼﯿﺰ ي ﻫ ﺴﺘﯿﻢ؟ د ر اﯾﻦﺑﺎ ره ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ دﻧﯿﺎ از ﻣﺎدهﺑﻪ ا ﺿﺎﻓﻪ ﻣﺎو را ي ﻣﺎده‪،‬‬
‫ﻜﯿ ﻞﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ‬
‫ﯾﺎﺑ ﮕ ﻮﺋﯿﻢ روح و ﻫ ﺮ ﭼﯿﺰ دﯾ ﮕ ﺮ ي )ﻣﺎو راء ﻣﺎده( ﺗ ﺸ‬
‫ﻣﺎ د ر ا ﺳﻼم ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻫ ﺴﺘﯿﻢ ﻛﻪ ﻫﻢ ﻣﺎده وﺟ ﻮد دا رد و ﻫﻢ ﻣﺎو راء ﻣﺎده‪ ،‬و‬
‫ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ د رﺑﺎ ره ﻧ ﺴﺒﯿ ﺖﺑﺤ ﺚ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ ﻫ ﺮ ﭼﯿﺰ ي ﻛﻪﺑﺎ ﻣﺎده‬
‫ﻟ ﻲ ﭼﯿﺰﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ ﻣﺎو را ي ﻣﺎده ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻣﻄﻠﻖ‬
‫ﺳ ﺮوﻛﺎ ر دا رد ﻧ ﺴﺒ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ .‬و‬
‫ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ د ر اﯾﻦ ﺳﯿ ﺴﺘﻢ ﻣﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﯾﻢ ﻣﻪ ﻫﻢ ﻧ ﺴﺒ ﻲ وﺟ ﻮد دا رد ﻫﻢ‬
‫ﻣﻄﻠﻖ‪ ،‬آن ﭼﯿﺰﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ ﻣﺎده ﻫ ﺴﺘﻨﺪ د ﺳﺘ ﺨ ﻮ ش ﺗﻐﯿﯿ ﺮ و ﺗﺤ ﻮل ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‬

‫‪٨٩‬‬
‫ﻟ ﻲآن ﭼﯿﺰﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ ﻣﺎو را ي ﻣﺎدهﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣﺘﻐﯿ ﺮﻧﺪ‪،‬ﻧ ﺴﺒ ﻲﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬و‬
‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎ ر ت دﯾ ﮕ ﺮ اﯾﺪهﻫﺎﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪،‬ﻗ ﻮاﻧﯿﻦﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪،‬آﻧﻬﺎﺛﺎﺑ ﺖو ﻣﻄﻠﻖﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻜ ﻲ از ﻣﻬﻤﺘ ﺮﯾﻦ‬
‫ﻜ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ وﺷﺎﯾﺪ ﯾ‬
‫ﻣﻦﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ﯾ ﻚﺑﺤ ﺚ ﻛ ﻮﭼ‬
‫ﺑﺤ ﺚﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖﻫﺎﺑﻘ ﻮل ﺧ ﻮدﺷﺎن ﻋﻨ ﻮان ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ ﻫﻤﯿﻦ ﻣ ﺴﺌﻠﻪ‬
‫ﻧ ﺴﺒﯿ ﺖ ا ﺳ ﺖ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻨﺪﺑ ﮕ ﻮﯾﻨﺪ ﻛﻪ د ر دﻧﯿﺎ ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ ﻧ ﺴﺒ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و‬
‫ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻨﺪﺑ ﮕ ﻮﯾﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻠﻢﺛﺎﺑ ﺖ ﻛ ﺮده ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﻫﻤﻪﭼﯿﺰﻧ ﺴﺒ ﻲ ا ﺳ ﺖ و ﭼ ﻮن‬
‫ﻫﻤﻪﭼﯿﺰﻧ ﺴﺒ ﻲ ا ﺳ ﺖﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣﻄﻠﻖﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ وﺟ ﻮد داﺷﺘﻪ و ﭼ ﻮن ﻣﻄﻠﻖ‬
‫ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ وﺟ ﻮد داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﺪ ﺧﺪاﯾ ﻲﻧﯿﺰﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ وﺟ ﻮد داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼ ﻮن‬
‫ﺑ ﺮا ﺳﺎ س ﺗﻌ ﺮﯾﻒ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ ﺧﺪا ﻣﻄﻠﻖ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ا ﮔ ﺮ ﻣﻄﻠﻘ ﻲ د ر دﻧﯿﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ‬
‫ﻜ ﻲ از دﻻﯾ ﻞ ﻋﻠﻤ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴﺘﻢﺑ ﺮ‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﺧﺪاﯾ ﻲ ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﯾ‬
‫ً ﻣﻄﻠﻘ ﻲ وﺟ ﻮد‬
‫رو يآن ﺗﺄﻛﯿﺪ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ دﻧﯿﺎﻧ ﺴﺒ ﻲ ا ﺳ ﺖ و ا ﺻ ﻮﻻ‬
‫ﻟ ﻲ را ﻛﻪ ﻫﻢاﻛﻨ ﻮن د رﺑﺎ ره ﻗ ﻮاﻧﯿﻦﺑ ﺨ ﺼ ﻮ ص ﻫﻤﯿﻦ ﻗﺎﻧ ﻮن‬
‫ﻧﺪا رد‪ .‬ﻣﻦ ﻣﺜﺎ‬
‫ﺟﺎذﺑﻪﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ذﻛ ﺮ ﻛ ﺮدم‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ از روز ازل ﺗﺎ روز اﺑﺪ اﯾﻦ ﻗﺎﻧ ﻮن‬
‫ّ ﺮ ا ﺳ ﺖ‪ .‬د ر ﺳ ﺖ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﻣﺎﻧ ﺴﺒ ﺖﺑﻪ اﯾﻦﻗﺎﻧ ﻮن ﺗﻐﯿﯿ ﺮ‬
‫ﺛﺎﺑ ﺖوﻻﯾﺘﻐﯿ‬
‫ﻟ ﻲﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﻣﺎ ﺗﻐﯿﯿ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬واﻗﻌﯿ ﺖ اﯾﻦ ﻗﺎﻧ ﻮن از روز اول ﺗﺎ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و‬
‫ﻜ ﺴﺎن ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪ ﻛﻮهﻫﺎ ﻓ ﺮو ﻣ ﻲ رﯾﺰﻧﺪ‪،‬‬
‫روز آﺧ ﺮ ﯾ‬
‫ّﻻ ت زﯾﺎد ي د ر دﻧﯿﺎ ي ﻣﺎد يﺑ ﻮﺟ ﻮد‬
‫د رﯾﺎﻫﺎ ﺧ ﺸ ﻚ ﻣ ﻲﺷ ﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿ ﺮا ت و ﺗﺤ ﻮ‬
‫ﻜ ﺴﺎن ا ﺳ ﺖ‪،‬‬
‫ﻟ ﻲ اﯾﻦ ﻗﺎﻧ ﻮن ﺟﺎذﺑﻪ ا ﺳ ﺖ از روز اول ﺗﺎ روزآﺧ ﺮ ﯾ‬
‫ﻣ ﻲآﯾﺪ‪ ،‬و‬
‫ﻜ ﺮده ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻓﯿﺰﯾ ﻚ ﺗﻐﯿﯿ ﺮ ﻛ ﺮده‪ ،‬ﭼ ﻮن ﻓﯿﺰﯾ ﻚﺷﻨﺎﺧ ﺖ ذﻫﻨ ﻲ ﻣﺎ ا ﺳ ﺖ‪،‬‬
‫ﺗﻐﯿﯿ ﺮﻧ‬
‫ﻜ ﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ﺛﺎﺑ ﺖ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ‬
‫ﻟ ﻲ ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ﺗﻐﯿﯿ ﺮﻧ‬
‫ﺷﯿﻤ ﻲ ﺗﻐﯿﯿ ﺮ ﻛ ﺮده و‬
‫ﻻﯾﺘﻐﯿ ﺮ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ﻣﻄﻠﻖ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ آﻧﺠﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ ﭼﯿﺰ ي‬

‫‪٩٠‬‬
‫ﻏﯿ ﺮﻣﺎد ي ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﻗﺎﻧ ﻮن ﻏﯿ ﺮﻣﺎد ي ا ﺳ ﺖ‪ ،‬اﯾﻦ ﻏﯿ ﺮﻣﺎد يﻫﺎ ﻣﻄﻠﻖ ﻣ ﻲﺷ ﻮﻧﺪ‪،‬‬
‫آﻧﻬﺎ دﯾ ﮕ ﺮﻧ ﺴﺒ ﻲﻧ ﺨ ﻮاﻫﻨﺪﺑ ﻮد‪.‬‬
‫ﻜ ﻲ ﻣ ﺴﺎﺋ ﻞﺑ ﺴﯿﺎ ر ﻣﻬﻤ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖﻫﺎﺑﺎﻫﻢ ﻣ ﺨﻠ ﻮط‬
‫اﯾﻦ ﯾ‬
‫ﻟ ﻮد ﻣﺎﻫ ﻲﺑ ﮕﯿ ﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﯾﺎ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻣ ﺨﻠ ﻮط ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ از آ ب ﮔ ﻞآ‬
‫ﻟ ﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﺑ ﺨﻮﺑ ﻲ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪ ﺣﺘ ﻲ ﻗﺎﻧ ﻮن ﻛﻪ راﺑﻄﻪﺑﯿﻦ دو ﻣﺎده ا ﺳ ﺖ‬
‫د رﺣﺎ‬
‫ﺧ ﻮد ش ﻣﺎد يﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬ﻗﺎﻧ ﻮن ﺟﺎذﺑﻪ ﭼﯿ ﺴ ﺖ؟ ازﺷﻤﺎﺑﭙ ﺮ ﺳﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﺎﻧ ﻮن ﺟﺎذﺑﻪ‬
‫ﭼﯿ ﺴ ﺖ؟ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ دو ﺣ ﺴﻢ اﯾﻨﺠﺎ و آﻧﺠﺎﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ ﯾ ﻚﻧﯿ ﺮوﯾ ﻲ وﺟ ﻮد دا رد‪،‬‬
‫اﯾﻦﻧﯿ ﺮو ﯾﻌﻨ ﻲ ﭼﻪ؟آﯾﺎ د ﺳﺘ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ از ﻃ ﺮ ف اﯾﻦ ﻣﺎده د راز ﻣ ﻲﺷ ﻮد ﺗﺎ‬
‫ﻜﻨﺪ؟ آﯾﺎ ﯾ ﻚ ﻧﯿ ﺮو ي ﻣﻐﻨﺎﻃﯿ ﺴ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﺟﺬ ب‬
‫ﻣﺎده دﯾ ﮕ ﺮ ي را ﺟﺬ ب ﺑ‬
‫ﻜﺪام از اﯾﻨﻬﺎ‬
‫ﻜ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﺟﺬ ب ﻣ ﻲﻛﻨﺪ؟ ﻫﯿﭽ‬
‫ﻜﺘ ﺮوﻧﯿ‬
‫ﻟ‬‫ﻣ ﻲﻛﻨﺪ؟ ﯾ ﻚ ﻗﺪ ر ت ا‬
‫ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬اﻧ ﺸﺘﯿﻦ ﻣ ﻲآﯾﺪ و ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻓ ﻀﺎ اﻧﺤﻨﺎ دا رد وﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ دو‬
‫ً ﯾﻚ‬
‫ﺟ ﺴﻢ د ر داﺧ ﻞ اﯾﻦ اﻧﺤﻨﺎ ﻣ ﻲاﻓﺘﻨﺪﺑ ﺴﻤ ﺖ ﻫﻤﺪﯾ ﮕ ﺮ ﻣﯿ ﻞ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ‬
‫ﻜ ﻲ را د رﻧﻈ ﺮﺑ ﮕﯿ ﺮﯾﺪ ﻛﻪ اﯾﻨﺠﺎوآﻧﺠﺎﺑﻪ دﯾ ﻮا رﺑ ﺴﺘﻪﺷﺪه‬
‫ﭘ ﺮدهﺑﺰ ر گﻻ ﺳﺘﯿ‬
‫ﻜﻪ ﯾ ﻚ ﺟ ﺴﻤ ﻲ را د ر داﺧ ﻞ اﯾﻦ ﻻ ﺳﺘﯿ ﻚ‬
‫و ﻣ ﺴﻄﺢﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺷﻤﺎﺑﻪ ﻣﺤ ﺾ اﯾﻨ‬
‫ﻣ ﻲاﻧﺪازﯾﺪ اﯾﺠﺎد ﯾ ﻚ ﮔ ﻮد ي ﻣ ﻲﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ا ﮔ ﺮ ﯾ ﻚ ﺟ ﺴﻢ دﯾ ﮕ ﺮ ي راﺑ ﺨ ﻮاﻫﯿﺪ‬
‫اﯾﻨﺠﺎﺑﯿﺎﻧﺪازﯾﺪ‪ ،‬ﭼ ﻮن اﯾﻨﺠﺎ ﮔ ﻮدﺷﺪه اﯾﻦﺑ ﺴﻤ ﺖ ﮔ ﻮد ي ﻣﯿ ﻞ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻛ ﺸﯿﺪه‬
‫ﻜﻨﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻌ ﺮﯾﻔ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﻧ ﺸﺘﯿﻦﺑ ﺮا ي ﺟﺎذﺑﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪﺑ‬
‫ﺧﺎ ﺻﯿ ﺖ ﻓ ﻀﺎ ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ دو ﻣﺎده د ر ﻛﻨﺎ ر ﻫﻢ ﻗ ﺮا ر ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮﻧﺪ‬
‫ﺑ ﺴﻤ ﺖﻫﻢ ﺟﺬ ب ﻣ ﻲﺷ ﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪ راﺑﻄﻪﺑﯿﻦ دو ﺟ ﺴﻢ را ﻣﺎﻧﻤ ﻲداﻧﯿﻢ ﻛﻪ ﭼﯿ ﺴ ﺖ‪.‬‬
‫ﻗﺎﻧ ﻮن ﺟﺎذﺑﻪ ﻧﻪ د ﺳ ﺖ را ﺳ ﺖ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻨﻬﺎ راﺑﻬﻢ ﻣ ﻲﻛ ﺸﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﻗﺎﻧ ﻮن‬
‫ﻜ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﻐﻨﺎﻃﯿ ﺴ ﻲ‪ ،‬ﻧﻪ ﭼﯿﺰ دﯾ ﮕ ﺮ ي‪ ،‬ﭼﯿﺰ ي ا ﺳ ﺖﺑ ﺮا ي ﻣﺎ‬
‫ﻜﺘ ﺮﯾ‬
‫ﻟ‬‫ا‬

‫‪٩١‬‬
‫ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‪ .‬اﻣﺎ ﻣ ﻲداﻧﯿﻢ ﻛﻪ ﯾ ﻚ راﺑﻄﻪا يﻫ ﺴ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦ دو ﺟ ﺴﻢ راﺑﻬﻢﻧﺰدﯾ ﻚ‬
‫ﻟ ﻲ اﯾﻦ ﻗﺎﻧ ﻮن ﻫ ﺮﭼﻪ ﻫ ﺴ ﺖ ﻏﯿ ﺮﻣﺎد ي‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﺪ وﺑﻪ ﻃ ﺮ ف ﻫﻢ ﻣ ﻲﻛ ﺸﺪ‪ ،‬و‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﺗﻌ ﺮﯾﻔ ﻲ را ﻛﻪ ﺑ ﺮا ي ﺧﺪا ﯾﺎ ﺑ ﺮا ي روح ﻣ ﻲﻛﻨﯿﺪ ﭼﯿ ﺴ ﺖ؟‬
‫ﻜﺎن ﺧﺎ ر ج‬
‫ُﻌﺪ زﻣﺎن و ﻣ‬
‫ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ ﺧﺪا ﻏﯿ ﺮﻣﺎد ي ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ ﺧﺪا ازﺑ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ ﺧﺪا ﻣﻠﻤ ﻮ س ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﻗﺎﺑ ﻞﻟﻤ ﺲ ﺷﺪن ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬ﺧﺪا دﯾﺪﻧ ﻲ‬
‫ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪،‬ﺷﻨﯿﺪﻧ ﻲﻧﯿ ﺴ ﺖ‪،‬ﺑ ﻮﺋﯿﺪﻧ ﻲﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﭼﯿﺰﻫﺎﯾ ﻲ را ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ‬
‫ﺑ ﺮا ي ﻗﺎﻧ ﻮن ﺟﺎذﺑﻪ ﻫﻢ ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﯿﺪﺑ ﮕ ﻮﺋﯿﺪ‪ .‬ﻗﺎﻧ ﻮن ﺟﺎذﺑﻪ‪ ،‬راﺑﻄﻪا ي ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ‬
‫ﺑﯿﻦ دو ﺟ ﺴﻢ وﺟ ﻮد دا رد‪ ،‬ﻣﻠﻤ ﻮ س ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﻗﺎﺑ ﻞﻟﻤ ﺲﺷﺪن ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬دﯾﺪﻧ ﻲ‬
‫ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﺑ ﻮﺋﯿﺪﻧ ﻲ ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬وزن ﻧﺪا رد‪ ،‬ﻣﺎده ﻧﺪا رد‪ ،‬ﺟﺮم و ﺟ ﺴﻢ ﻧﺪا رد‪.‬‬
‫ﻟﺒﺘﻪ ا ﺳﺘﻐﻔ ﺮا ﷲ( ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢﺑ ﺮا ي اﯾﻦ ﻗﺎﻧ ﻮن ذﻛ ﺮ‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﺧ ﻮا ﺻ ﻲ را ﻛﻪ )ا‬
‫ﻛﻨﯿﻢ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢﺑﺎ ﺧ ﻮا ص ﺧﺪاﯾ ﻲ اﺷﺘ ﺮا ك دا رﻧﺪ‪ ،‬ﯾﺎ ﻻاﻗ ﻞ د رﺑﻌ ﻀ ﻲ از‬
‫ﭼﯿﺰﻫﺎ اﺷﺘ ﺮا ك دا رﻧﺪ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ از ﻣﺎدهﺑ ﺴﻤ ﺖﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ﻣﯿ ﻞ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ‪،‬‬
‫ﻗ ﻮاﻧﯿﻦﺑﻪ ﺧﺪا ﯾﻌﻨ ﻲﺑﻪ ﺻﻔﺎ ت ﺧﺪاﯾ ﻲ ﻧﺰدﯾ ﻚﺗ ﺮﻧﺪ‪ ،‬وﺑﻪ ﻋﺒﺎ ر ت دﯾ ﮕ ﺮ‬
‫َ ا ﷲ‪ .‬ا راده ﺧﺪا ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ ا راده ﺧﺪاﺑ ﺮ‬
‫ٌ ﻣِﻦ‬
‫ْﺮ‬
‫َﻣ‬
‫ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ اﻣ ﺮ ﺧﺪاﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ا‬
‫ﻣﺎده ﺗﻈﺎﻫ ﺮ ﭘﯿﺪا ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ﯾ ﻚ د رﺟﻪ از ﻣﺎدهﺑﺎﻻﺗ ﺮ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺎده ﻧﯿ ﺴ ﺖ ﭼﯿﺰ دﯾ ﮕ ﺮ ي ا ﺳ ﺖ و را ي ﻣﺎده وﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻋﻠ ﺖ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪم‬
‫ﻜ ﺴﺎن ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻻﯾﺘﻐﯿ ﺮ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫يﺑﯿﻨﯿﻢ اﯾﻦ ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ از روز اول ﺗﺎ روز آﺧ ﺮ ﯾ‬
‫ﺑ ﺮﺧﻼ ف اﯾﺪها ي ﻛﻪ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﻛﻪ د ر اﯾﻦ دﻧﯿﺎ ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ د ر‬
‫ﺗﻐﯿﯿ ﺮ و ﺗﺤ ﻮل ا ﺳ ﺖ د رﺑﺎ ره ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ﺻﺎدقﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﻗ ﻮاﻧﯿﻦﺛﺎﺑ ﺖ ا ﺳ ﺖ‪ .‬وآن‬
‫ﭼﯿﺰ ي را ﻛﻪآﻧﻬﺎ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ د رﺑﺎ ره ﻓﯿﺰﯾ ﻚ وﺷﯿﻤ ﻲ ﻣﺘﻐﯿ ﺮ ا ﺳ ﺖ ﻋﻠﻢ ﻣﺎﺑﻪ‬
‫اﯾﻦﻗﺎﻧ ﻮن ﻣﺘﻐﯿ ﺮ ا ﺳ ﺖ‪،‬ﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﻣﺎ از اﯾﻦﻗﺎﻧ ﻮن ﻣﺘﻐﯿ ﺮ ا ﺳ ﺖﻧﻪ ﺧ ﻮدﻗﺎﻧ ﻮن‪،‬‬
‫ﺧ ﻮد ﻗﺎﻧ ﻮنﺛﺎﺑ ﺖ ا ﺳ ﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻗﺎﻧ ﻮن ﺟﺎذﺑﻪﻫﻤﺎن ﻗﺎﻧ ﻮن ﺟﺎذﺑﻪ ده ﻣﯿﻠﯿﺎ رد ﺳﺎل‬

‫‪٩٢‬‬
‫ﭘﯿ ﺶﺑ ﻮده ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻬ ﻲ ﻣﺎﻧﻤ ﻲﺷﻨﺎﺧﺘﯿﻢ‪ ،‬وﻫﻤﯿﻦ ﻗﺎﻧ ﻮن ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑﻌﺪ از ده‬
‫ﻣﯿﻠﯿﺎ رد ﺳﺎل دﯾ ﮕ ﺮﻫﻢﺑﺎﻗ ﻲ ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد ﻛﻪﺷﺎﯾﺪ ﻛﻢﻛﻢ ﻣﻘﺪا ر زﯾﺎدﺗ ﺮ ي ازآن‬
‫راﺑ ﺸﻨﺎ ﺳﯿﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ اﯾﻦﺑﺤﺜ ﻲ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﻫﻤﻪ دﻧﯿﺎ ﻧ ﺴﺒ ﻲ ا ﺳ ﺖ‬
‫ﻏﻠﻂ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬د ر دﻧﯿﺎ ﭼﯿﺰﻫﺎ ي ﺛﺎﺑﺘ ﻲ ﻫﻢ وﺟ ﻮد دا رد‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻄﻠﻖ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻻﯾﺘﻐﯿ ﺮﻧﺪ‪ .‬آن ﭼﯿﺰﻫﺎﯾ ﻲ ﻧ ﺴﺒ ﻲ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ د ر ﻣﺎده و ﺧ ﻮا ص ﻣﺎده‬
‫ﺣ ﺮﻛ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬آﻧﻬﺎﻧ ﺴﺒ ﻲ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ و ﻣﺎ ﻫﻢ ﻣ ﻲﭘﺬﯾ ﺮﯾﻢ ﻛﻪآﻧﻬﺎﻧ ﺴﺒ ﻲ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻟ ﻲ د ر ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﻣ ﻲﭘﺬﯾ ﺮﯾﻢ ﻛﻪ آن ﭼﯿﺰﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ و را ي ﻣﺎده ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‬
‫و‬
‫ﻣﻄﻠﻖاﻧﺪ‪،‬ﺛﺎﺑ ﺖﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ اﯾﻦ ﺑﺤ ﺚ ﺑﺤ ﺚ ﺑ ﺴﯿﺎ ر ﻣﻬﻤ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬از ﻧﻈ ﺮ ﻋﻠﻤ ﻲ‬
‫ّ ﺖ ﭼﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ ﻛﻪ‬
‫ً ا ﺳﺎ سﻧ ﺴﺒﯿ‬
‫ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢﺷ ﺮحﺑﯿ ﺸﺘ ﺮ يﺑﺪﻫﻢ ﻛﻪ ا ﺻ ﻮﻻ‬
‫اﻧ ﺸﺘﯿﻦ ﻛ ﺴ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﻧ ﺴﺒﯿ ﺖ را و ﺿﻊ ﻛ ﺮد‪ ،‬و ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪﻧ ﺴﺒﯿ ﺖ اﻧ ﺸﺘﯿﻦ‬
‫ﻣﻨ ﺸﺘ ﺮﺷﺪ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ ﺟﺎن ﮔ ﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻗﺪ ر ت ﭘﯿﺪا ﻛ ﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪﺑﺒﯿﻨﯿﺪ ﻋﻠﻢ‬
‫ﺛﺎﺑ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪﭼﯿﺰﻧ ﺴﺒ ﻲ ا ﺳ ﺖ وﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﺧﺪاﯾ ﻲ وﺟ ﻮدﻧﺪا رد‪.‬ﺑﺪﯾﻦ‬
‫ﺗ ﺮﺗ ﺴ ﻲ د ر دو ران اﻧ ﺸﺘﯿﻦ و دو ران او جﻧ ﺴﺒﯿ ﺖ‪ ،‬ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ ﺧﯿﻠ ﻲ ﺟﻠ ﻮ‬
‫ﻟ ﻲﺑ ﺮا ي روﺷﻦﺷﺪن اﯾﻦﺑﺤ ﺚ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢﺑ ﺮا يﺷﻤﺎﺷ ﺮحﺑﺪﻫﻢ‬
‫ﺑ ﻮدﻧﺪ‪ ،‬و‬
‫ﻛﻪ اﻧ ﺸﺘﯿﻦ ﭼ ﮕ ﻮﻧﻪﺑﻪﻧ ﺴﺒﯿ ﺖ ر ﺳﯿﺪو ﭼ ﮕ ﻮﻧﻪﻗﺎﻧ ﻮنﻧ ﺴﺒﯿ ﺖ را ﻛ ﺸﻒ ﻛ ﺮد‪.‬‬
‫ﻜ ﻲ ا ﮔ ﺮ ﻣﺤ ﻮ رﻫﺎ ي ﻣ ﺨﺘ ﺼﺎ ت را د ر رﯾﺎ ﺿﯿﺎ ت ﯾﺎ د ر‬
‫ازﻧﻈ ﺮ ﻓﯿﺰﯾ‬
‫در‬ ‫وﺷﻤﺎ ﯾ ﻚﻧﻘﻄﻪا ي ﻣﺜ ﻞﻧﻘﻄﻪ‬ ‫ﻓﯿﺰﯾ ﻚ د رﺑ ﮕﯿ ﺮﯾﻢ‪ .‬اﯾﻨﺠﺎ و اﯾﻨﺠﺎ‬
‫داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﯿﺪ‪ ،‬و اﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪﺑﺎ ﺳ ﺮﻋﺘ ﻲ ﻣ ﺴﺎو يﺑﺎ‬ ‫و‬ ‫اﯾﻦ ﺳﯿ ﺴﺘﻢ‬
‫ﻜﺎﻧﯿ ﻚﻧﯿ ﻮﺗﻦ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﺑﺤ ﺚ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ( ﯾﻌﻨ ﻲﺷﻤﺎ‬
‫ﻜﻨﺪ‪) ،‬اﯾﻦ را د ر ﻣ‬
‫ﺣ ﺮﻛ ﺖﺑ‬
‫ﯾ ﻚ د ﺳﺘ ﮕﺎه ﻣ ﺨﺘ ﺼﺎ ت دا رﯾﺪ ﯾ ﻚ ﺟ ﺴﻤ ﻲ د ر داﺧ ﻞ اﯾﻦ د ﺳﺘ ﮕﺎه ﻣ ﺨﺘ ﺼﺎ ت‬

‫‪٩٣‬‬
‫ﺣ ﺮﻛ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬ﺑﻌﻨ ﻮان ﻣﺜﺎل ا ﮔ ﺮﺑ ﮕ ﻮﺋﯿﻢ د ﺳﺘ ﮕﺎه ﻣ ﺨﺘ ﺼﺎ تﻫﻤﯿﻦ اﺗﺎقﺑﺎﺷﺪ‬
‫و ﺧ ﻮد ﻣﻦﻧﻘﻄﻪ ﻛﻪﺑﺎ ﺳ ﺮﻋ ﺖ د ر اﯾﻦ اﺗﺎق دارم ﺣ ﺮﻛ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﺣﺎﻻ‬
‫ا ﮔ ﺮﺑﯿﺎﺋﯿﻢ ﯾ ﻚ د ﺳﺘ ﮕﺎه دوﻣ ﻲ را د رﻧﻈ ﺮﺑ ﮕﯿ ﺮﯾﻢ و اﯾﻦ راﺑ ﮕ ﻮﺋﯿﻢ و اﯾﻦ‬
‫ﻛﻪ اﯾﻦ د ﺳﺘ ﮕﺎه اول ﻧ ﺴﺒ ﺖﺑﻪ د ﺳﺘ ﮕﺎه دوم ﺧ ﻮد ش دا را ي‬ ‫ﻜ ﻲ را ﻫﻢ‬
‫ﯾ‬
‫ﻜﻨﯿﻢ‬
‫اﯾﻦﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨ ﻲ ا ﺳ ﺖ؟ ا ﮔ ﺮﺑ ﺨ ﻮاﻫﯿﻢ ﺗ ﺸﺒﯿﻬ ﻲﺑ‬ ‫ﺳ ﺮﻋ ﺖﺑﺎﺷﺪ ﻣﺜ ﻞ‬
‫‪0‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﯾ ﻚ ﻗﻄﺎ ر د ر ﺣﺎل ﺣ ﺮﻛ ﺖ ا ﺳ ﺖ و اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻛﻪ داﺧ ﻞ ﺗ ﺮن ﺣ ﺮﻛﻦ‬
‫ً ﯾ ﻚ ﺗ ﺮن دا رﯾﻢ و ﯾ ﻚآدﻣ ﻲ ﻣﺜ ﻞ ﺧ ﻮد ﻣﻦ د ر داﺧ ﻞ اﯾﻦ ﺗ ﺮنﺑﺎ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻣﺜﻼ‬
‫ﺣ ﺮﻛ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬و ﺧ ﻮد اﯾﻦ ﺗ ﺮن ﯾﺎ اﯾﻦ اﺗﺎق ﺗ ﺮن ﻫﻢﻧ ﺴﺒ ﺖﺑﻪ‬ ‫ﺳ ﺮﻋ ﺖ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ‬ ‫زﻣﯿﻦﺑﺎ ﺳ ﺮﻋ ﺖ دﯾ ﮕ ﺮ ي ﺣ ﺮﻛ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺳ ﺮﻋ ﺖآن‪0‬‬
‫ﻜ ﻲ اﯾﻦآدم داﺧ ﻞ اﺗﺎق دا رد‬
‫ﻜ ﻲ اﺗﺎق ﺗ ﺮن ﺣ ﺮﻛﺘﻤ ﻲﻛﻨﺪﻧ ﺴﺒ ﺖﺑﻪ زﻣﯿﻦ و ﯾ‬
‫ﯾ‬
‫راﻧ ﺴﺒ ﺖﺑﻪ‬ ‫ﺑ ﺴﻤ ﺖ ﺟﻠ ﻮ ﺣ ﺮﻛ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ا ﮔ ﺮﺑ ﺨ ﻮاﻫﯿﻢ ﺳﻌ ﺖ اﯾﻦﺷ ﺨ ﺺ‬
‫ﻜﻨﯿﻢ‪ ،‬ﺳ ﺮﻋ ﺖ ﻣﺠﻤ ﻮﻋﻪ دوﺗﺎ ﺳ ﺮﻋ ﺖ ﺧ ﻮاﻫﺪ‬
‫ﭘﯿﺪاﺑ‬ ‫و‬ ‫اﯾﻦ ﺳﯿ ﺴﺘﻢ‬
‫ﺑ ﻮد ﻛﻪ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ 0‬ﺑﻪ ا ﺿﺎﻓﻪ اﯾﻦ ﺳ ﺮﻋ ﺖ ‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫ﻜﺎﻧﯿ ﻚ ﻧﯿ ﻮﺗﻦ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ د ر‬
‫اﯾﻦ ﯾ ﻚ اﻣ ﺮﺑ ﺴﯿﺎ ر ﺳﺎده وﺑﺪﯾﻬ ﻲ د ر ﻣ‬
‫ﻟ ﻲ ﺣﺎﻻﺑﯿﺎﺋﯿﻢ و اﯾﻦ‬
‫دو ران ﻣﺘ ﻮ ﺳﻄﻪ ﻫ ﺮ ﻛ ﺴ ﻲ د ر ﻓﯿﺰﯾ ﻚ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻧﺪ‪ .‬و‬
‫ﻜﻨﯿﻢ‪ ،‬اﯾﻦ ﺗ ﺮﻧ ﻲ ﻛﻪ دا رد ﺣ ﺮﻛ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﺪﻧ ﺴﺒ ﺖﺑﻪ زﻣﯿﻦ‬
‫ﺳ ﺮﻋ ﺖﻫﺎ را زﯾﺎدﺑ‬
‫ﺳ ﺮﻋﺘ ﺶ زﯾﺎدﺗ ﺮ و زﯾﺎدﺗ ﺮ و زﯾﺎدﺗ ﺮﺑ ﺸ ﻮد ﺗﺎ ﺟﺎﯾ ﻲ ﻛﻪﺑ ﺴ ﺮﻋ ﺖ ﺳﯿ ﺮﻧ ﻮ ر‬
‫ﺑ ﺮ ﺳﺪ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﭼﻪ؟ ﯾﻌﻨ ﻲ اﯾﻦ آدﻣ ﻲ ﻛﻪ د ر اﯾﻦ د ﺳﺘ ﮕﺎهﺑ ﻮدﺑﺎ ﺳ ﺮﻋ ﺖﺷﺪﯾﺪ‬
‫ﻜﻨﺪ و ﺧ ﻮد اﯾﻦ د ﺳﺘ ﮕﺎه ﻣﺠﻤ ﻮﻋﻪ ﻫﻢ ﻧ ﺴﺒﻪﺑﻪ‬
‫ﺳ ﺮﻋ ﺖ ﺳﯿ ﺮ ﻧ ﻮ ر ﺣ ﺮﻛ ﺖﺑ‬
‫د ﺳﺘ ﮕﺎه ﺛﺎﺑ ﺖﺑﺎ ﺳ ﺮﻋ ﺖ ﻧ ﻮ ر ﺣ ﺮﻛ ﺖ ﻛﻨﺪ‪.‬ﺑ ﺮا ﺳﺎ س ﻗﺎﻧ ﻮن ﻧﯿ ﻮﺗﻦ ﭼﻪ ﭘﯿﺪا‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ؟ ﭘﯿﺪا ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ ﻛﻪﺑﺎﯾﺪ ﺳ ﺮﻋ ﺖ اﯾﻦ آﻗﺎ ي ﻧ ﺴﺒ ﺖﺑﻪ ﯾﺎن د ﺳﺘ ﮕﺎه‬

‫‪٩٤‬‬
‫را ﺑﻪ‬ ‫ﻣ ﺴﺎو ي دو ﺑ ﺮاﺑ ﺮ ﺳ ﺮﻋ ﺖ ﺳﯿ ﺮ ﻧ ﻮ ر ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼ ﻮن اﯾﻦ ﺳ ﺮﻋ ﺖ‬
‫را ﻫﻢﺑﺎز‬ ‫ﺳ ﺮﻋ ﺖ ﺳﯿ ﺮﻧ ﻮ ر ﻣﺒﺪل ﻛ ﺮدﯾﻢ ﻛﻪﺑﺎ ﻣ ﺸ ﺨ ﺺ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ و‪0‬‬
‫ﺧ ﻮاﻫﺪ‬ ‫ﺳ ﺮﻋ ﺖ ﺳﯿ ﺮﻧ ﻮ ر‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ ﻲﺷ ﻮد ‪ +‬ﯾﻌﻨ ﻲ اﯾﻦ ﻣ ﺴﺎو يﺑﺎ‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﯿﻢ ﻓ ﺮ ض ﻛﻨﯿﻢ ﻛﻪﺑ ﺮا ﺳﺎ س ﻗﺎﻧ ﻮنﻧﯿ ﻮﺗﻦ ﺳ ﺮﻋ ﺖ ﺗ ﺮن و ﺳ ﺮﻋ ﺖ‬
‫آدﻣ ﻲ ﻛﻪ د ر ﺗ ﺮن ﻫ ﺴ ﺖ آﻧﻘﺪ ر زﯾﺎدﺑ ﺸ ﻮد ﻛﻪﺑ ﺴ ﺮﻋ ﺖ ﺳﯿ ﺮﻧ ﻮ رﺑ ﺮ ﺳﺪ‪ ،‬و‬
‫ﻜﻢ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺳ ﺮﻋ ﺖ اﯾﻦ آﻗﺎ ﻧ ﺴﺒ ﺖ ﺑﻪ زﻣﯿﻦ‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻗﺎﻧ ﻮن ﻧﯿ ﻮﺗﻦ ﺣ‬
‫ﻣ ﺴﺎو ي دوﺑ ﺮاﺑ ﺮ ﺳ ﺮﻋ ﺖ ﺳﯿ ﺮﻧ ﻮ رﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦﻧﺘﯿﺠﻪا ي ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ از ﻓﯿﺰﯾ ﻚ‬
‫ﻧﯿ ﻮﺗﻦ ﻋﺎﯾﺪ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ .‬ﻫﻤﯿﻦ ﭼﯿﺰ ي ﻛﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎ د ر ﻣﺪ ر ﺳﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻧﻨﺪ و‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪا ش اﯾﻦ ﺧ ﻮاﻫﺪﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ! اﻣﺎ ﺗﺠ ﺮﺑﻪ ﻧ ﺸﺎن ﻣ ﻲدﻫﺪ ﻛﻪ د ر دﻧﯿﺎ د ر ﻫﯿ ﭻ ﻛﺠﺎﯾ ﻲ ﻫﯿ ﭻ‬
‫ﺳ ﺮﻋﺘ ﻲ از ﺳ ﺮﻋ ﺖ ﺳﯿ ﺮ ﻧ ﻮ رﺑﺎﻻﺗ ﺮ ﻧ ﺨ ﻮاﻫﺪ رﻓ ﺖ‪ .‬ﻣﺤﺎل ا ﺳ ﺖ ﻛﻬ ﺸﻤﺎ د ر‬
‫داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﯿﺪ‪ ،‬ﻣﺤﺎل ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﺗ ﻮﺟﻪ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ‬ ‫ﻃﺒﯿﻌ ﺖ ﺳ ﺮﻋﺘ ﻲ ﻣﻌﺎدل‬
‫دارم ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻢ‪ .‬ﻣﻄﺎﺑﻖﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﺗﺠﺎ ر ب ﻧ ﺴﺒ ﺖﺑﻪ ﻫ ﺮ د ﺳﺘ ﮕﺎه ﻛﻪﺑ ﺴﻨﺠﯿﺪ‬
‫ﻣﺤﺎل ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﺳ ﺮﻋﺘ ﻲ ﺑﺰ ر ﮔﺘ ﺮ از ﺳ ﺮﻋ ﺖ ﺳﯿ ﺮ ﻧ ﻮ ر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ‪.‬‬
‫اﯾﻨﺠﺎ ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﭘﺎﯾﻪ اﯾﻦ ﻓﯿﺰﯾ ﻚ ﻗﺪﯾﻢ ﯾﺎ ﻓﯿﺰﯾ ﻚ ﻧﯿ ﻮﺗﻨ ﻲ ﻓ ﺮو ﻣ ﻲ رﯾﺰد و ﻧ ﺸﺎن‬
‫ﻣ ﻲدﻫﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻓﯿﺰﯾ ﻚ د ر ﺳ ﺮﻋ ﺖﻫﺎ ي زﯾﺎد ﻏﻠﻂ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﺟ ﻮاﺑ ﮕ ﻮ ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪.‬‬
‫اﯾﻨﺠﺎ ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﻧ ﺸﺘﯿﻦ ﻣ ﻲآﯾﺪ و ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﺧﯿﻠ ﻲﺧ ﻮ ب‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﻓﯿﺰﯾ ﻚ ﻧﯿ ﻮﺗﻦ‬
‫ﻓ ﺮو رﯾ ﺨ ﺖ ﻣ ﻲآﺋﯿﻢ و ﻓﯿﺰﯾ ﻚﻧ ﺴﺒﯿ ﺖ راﺑﭙﺎ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﻓﯿﺰﯾ ﻚ ﺟﺪﯾﺪ‪ .‬اﻣﺎ‬
‫ﻓﯿﺰﯾ ﻚ ﺟﺪﯾﺪ ﭼ ﮕ ﻮﻧﻪﺷ ﺮوع ﻣ ﻲﺷ ﻮد؟ ﻛ ﻞ ﻣﻄﻠ ﺐ ﻣﻦ د ر اﯾﻨﺠﺎ ﺳ ﺖ‪ .‬ﻓﯿﺰﯾ ﻚ‬
‫ﻜﻢ ﭼﯿ ﺴ ﺖ؟ ﻣ ﻲﻧ ﻮﯾ ﺴﻢ‬
‫ﻜﻢﺑ ﺮﻗ ﺮا ر ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﭘﺎﯾﻪ ﻣﺤ‬
‫ﺟﺪﯾﺪﺑ ﺮ ﯾ ﻚ ﭘﺎﯾﻪ ﻣﺤ‬
‫ﭼ ﻮنﺑ ﺴﯿﺎ ر ﻣﻬﻢ ا ﺳ ﺖ‪ .‬اﻧ ﺸﺘﯿﻦ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ‪) :‬اول ﺳﺎدها ش را ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢﺑﻌﺪ‬
‫ﻗﺎﻧ ﻮن ﻛﻠ ﻲا ش را( ﺳ ﺮﻋ ﺖ ﺳﯿ ﺮ ﻧ ﻮ ر د ر ﻫﻤﻪ د ﺳﺘ ﮕﺎهﻫﺎ ﺛﺎﺑ ﺖ ا ﺳ ﺖ‪ .‬د ر‬

‫‪٩٥‬‬
‫ﻫﻤﻪ د ﺳﺘ ﮕﺎهﻫﺎ‪ ،‬اﯾﻦ ﺧﯿﻠ ﻲ ﻣﻬﻢ ا ﺳ ﺖ‪ .‬اﻧ ﺸﺘﯿﻦ ﻣ ﻲآﯾﺪ و ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ زﯾ ﺮﺑﻨﺎ و‬
‫ﻫﻤﻪ د ﺳﺘ ﮕﺎهﻫﺎ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﭼﻪ د ر اﯾﻦ اﺗﺎقﺑ ﺴﻨﺠﯿﻢ ﭼﻪﻧ ﺴﺒ ﺖﺑﻪ راﻛ ﺖﻫﺎ‪ ،‬ﭼﻪ‬
‫ﻜ ﺸﺎنﻫﺎ اﯾﻦ ﺳ ﺮﻋ ﺖ ﺳﯿ ﺮ ﻧ ﻮ ر ﺛﺎﺑ ﺖ وﻻﯾﺘﻐﯿ ﺮ ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ‬
‫ﻧ ﺴﺒ ﺖﺑﻪ ﻛﻬ‬
‫اﻧ ﺸﺘﯿﻦ ﻣ ﻲآﯾﺪ و ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﺧ ﻮد راﺑ ﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﻣﻄﻠﻘﯿ ﺖ ﺳ ﺮﻋ ﺖ ﻧ ﻮ رﺑﻨﺎ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗ ﻮﺟﻪ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﺪ؟ ﯾﻌﻨ ﻲﻧ ﺴﺒﯿ ﺖ اوﺑ ﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﻣﻄﻠﻘﯿ ﺖ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ا ﮔ ﺮ ﻣﻄﻠﻘﯿﺘ ﻲ‬
‫ﻜﻪ اﻧ ﺸﺘﯿﻦﻧ ﺴﺒﯿ ﺖ ﺧ ﻮد‬
‫ﻧﺒ ﻮدﺑﻪ ﻓﻠ ﺴﻔﻪﻧ ﺴﺒﯿ ﺖ ﺧ ﻮد ش ﻫﻢﻧﯿﻢ ر ﺳﯿﺪ‪،‬ﺑ ﺮا ي آﻧ‬
‫را ﺛﺎﺑ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ا ﺳﺎ س و زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔﻪا ش را ﻣﻄﻠﻘﯿ ﺖ ﺳ ﺮﻋ ﺖ ﻧ ﻮ ر‬
‫ﻣ ﺸ ﺨ ﺺ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻜﻪ ﻣﺎدﯾ ﻮن ﻣ ﻲآﯾﻨﺪ و ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﻫﻤﻪﭼﯿﺰﻧ ﺴﺒ ﻲ‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﺑ ﺮﺧﻼ ف اﯾﻨ‬
‫ا ﺳ ﺖ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ا ﺻ ﻞ و ا ﺳﺎ س ﻓﻠ ﺴﻔﻪا شﺑ ﺮ ﻣﻄﻠﻘﯿ ﺖ ﮔﺬاﺷﺘﻪﺷﺪه ا ﺳ ﺖ و ا ﮔ ﺮ‬
‫ﻣﻄﻠﻘﯿ ﺖﻧﺒ ﻮدﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧ ﺴ ﺖﺑﻪ ﻓﯿﺰﯾ ﻚ ﺧ ﻮد ش د ﺳ ﺖﭘﯿﺪا ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻜﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ‬
‫ﻟﺒﺘﻪ اﻧ ﺸﺘﯿﻦ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ اﯾﻦ ﺣ ﺮ ف را ﻣ ﻲزﻧﺪﺑﻠ‬
‫ا‬
‫ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ د ر ﻫﻤﻪ د ﺳﺘ ﮕﺎهﻫﺎ ﺛﺎﺑ ﺖ وﻻﯾﺘﻐﯿ ﺮﻧﺪ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ‬
‫ﻜﺘ ﺮوﻣﻨﯿﺘﯿ ﻚ‪ ،‬ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ﻣﻐﻨﺎﻃﯿ ﺴ ﻲ‪ ،‬ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ﺟﺎذﺑﻪ‪ ،‬ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ‬
‫ﻟ‬‫ﺑ ﮕ ﻮﯾﺪ ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ا‬
‫ﻣ ﻮﻣﻨﺘﻮم و ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ﻣ ﺨﺘﻠﻒ ﻓﯿﺰﯾ ﻚ وﺷﯿﻤ ﻲ د ر ﻫﻤﻪ د ﺳﺘ ﮕﺎهﻫﺎ ﺛﺎﺑ ﺖ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻜ ﺸﺎنﻫﺎ‪ ،‬رو ي ﻛ ﺮه زﻣﯿﻦ‪ ،‬ﻫﻤﻪ اﯾﻨﻬﺎ ﺛﺎﺑ ﺖ‬
‫ﯾﻌﻨ ﻲ رو ي ﻛ ﺮه ﻣﺎه‪ ،‬رو ي ﻛﻬ‬
‫ﻜﻲ‬
‫ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪،‬ﻻﯾﺘﻐﯿ ﺮﻧﺪ‪.‬و ﺧ ﻮدﻧ ﻮ ر‪،‬ﻧ ﻮ ر ي ﻛﻪ ﻣﺎ د رﻧﻈ ﺮ ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮﯾﻢ‪ ،‬ﺧ ﻮد ش ﯾ‬
‫از اﯾﻦ ﻗ ﻮاﻧﯿﻦﻫ ﺴ ﺖ ﻛﻪ ﻗﺎﻧ ﻮن اﻣ ﻮا ج ﻣﻐﻨﺎﻃﯿ ﺴ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑ ﺮا ي ﻣﺎﻧ ﻮ ر را‬
‫ﻣﻌﯿﻦ ﻛﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ ﻗﺎﻧ ﻮن ﻧ ﻮ ر ﺛﺎﺑ ﺖ ا ﺳ ﺖ اﯾﻦ ﻓﻘﻂ‬
‫ﻜ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﻧ ﺸﺘﯿﻦ ا راﺋﻪ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬اﯾﻦ ﺣ ﺮﻓ ﻲ را ﻛﻪ‬
‫ﻜ ﻲ از ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ﻓﯿﺰﯾ‬
‫ﯾ‬
‫ﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻢ ازﺑﺰ ر ﮔﺘ ﺮﯾﻦ ﭘﺎﯾﻪﻫﺎ ي ﻋﻠﻤ ﻲو ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣﺘﺄ ﺳﻔﺎﻧﻪ‬
‫ﻜ ﺮدهاﻧﺪ وﺑﺎ ﻣﻐﻠﻄﻪ ازآن ﻣ ﻲ ﮔﺬ رﻧﺪ‪،‬و اﯾﻦ‬
‫ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ و دﯾ ﮕ ﺮان د ر كﻧ‬

‫‪٩٦‬‬
‫ﻜﻪ ﺣﺘ ﻲﻧ ﺴﺒﯿ ﺖ اﻧ ﺸﺘﯿﻦ را ﺛﺎﺑ ﺖ ﻛﻨﯿﺪﺑﺎﯾﺪﺑﻪ‬
‫ﻧ ﺸﻦ ﻣ ﻲدﻫﺪ ﻛﻪﺷﻤﺎﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ﻣﻄﻠﻘﯿ ﺖﻗ ﻮاﻧﯿﻦ اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ﻣﻄﻠﻖﻫ ﺴﺘﻨﺪوﻻﯾﺘﻐﯿ ﺮ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﻣﺎ اﯾﻨﺠﺎ ﭼﻪﻧ ﻮﺷﺘﯿﻢ؟ ﻣﺎﻧ ﻮﺷﺘﯿﻢ ﻛﻪ ﻣﺎدهﻧ ﺴﺒ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻣ ﻲﭘﺬﯾ ﺮﯾﻢ‬
‫ﻟ ﻲ آن ﭼﯿﺰﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ ﻣﺎو را ي ﻣﺎده ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫وﺑﺎ ﻛ ﺴ ﻲ دﻋ ﻮا ﻧﺪا رﯾﻢ‪ .‬و‬
‫ﻗ ﻮاﻧﯿﻦﻧﯿﺰ ﺟﺰ آﻧﻬﺎﺑﻪ ﺣ ﺴﺎ ب ﻣ ﻲآﯾﻨﺪ آﻧﻬﺎ ﻣﻄﻠﻖ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻻﯾﺘﻐﯿ ﺮ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ و‬
‫اﯾﻦ د ر ﺳ ﺖﺑﺎ ﻋﻠﻢ ﻣﺎ و ﺣﺘ ﻲ » رﯾﻼﺗﯿ ﻮﯾﺘﻪ« )ﻧ ﺴﺒﯿ ﺖ( اﻧ ﺸﺘﯿﻦ ﺳﺎز ﮔﺎ ر ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎز ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ د ر ﻣ ﺴﺌﻠﻪﺑ ﺴﯿﺎ رﺑﺰ ر گ و ﻣﻬﻢ ﻛﻪﻧ ﺴﺒﯿ ﺖ ا ﺳ ﺖﻧﻪ ﻋﻘﯿﺪه‬
‫ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ را ﭘﺬﯾ ﺮﻓﺘﯿﻢ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ﻧ ﺴﺒﯿ ﺖ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ و ﻧﻪ ﻋﻘﯿﺪه‬
‫ﻟﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ را ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ ﻣﻄﻠﻘﯿ ﺖ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ د رﺑﺎ ره اﻣ ﻮ ر ﻣﺎد ي دﻧﯿﺎ‬
‫اﯾﺪهآ‬
‫ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢﻧ ﺴﺒ ﻲﻫ ﺴﺘﻨﺪو د ر ﻣﺎو راء ﻣﺎده ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ ﻣﻄﻠﻘﯿ ﺖﻫ ﺴﺘﯿﻢ‪.‬‬
‫ﻜ ﻲ از ﺣﺎﺷﯿﻪﻫﺎ و ن ﻛﺘﻪﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ ﻋﻠﯿﻪ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ ذﻛ ﺮ‬
‫ﻟﺒﺘﻪ ﯾ‬
‫ا‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ اﯾﻦ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ ﺧ ﻮدﺷﺎن ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ‬
‫ﻜﺘﯿ ﻚ‪ .‬ﺧ ﻮ بﺑﻪآﻧﻬﺎ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ‬
‫ﻟ‬‫ﭼﯿﺰﻧ ﺴﺒ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪،‬ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ ﻣﺘﻐﯿ ﺮ ا ﺳ ﺖ ﺟﺰ دﯾﺎ‬
‫ﻜﺘﯿ ﻚﺛﺎﺑ ﺖ ا ﺳ ﺖ‪،‬ﻻﯾﺘﻐﯿ ﺮ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﭼﻄ ﻮ ر‬
‫ﻟ‬‫ا ﮔ ﺮﻫﻤﻪﭼﯿﺰﻧ ﺴﺒ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﭼ ﮕ ﻮﻧﻪ دﯾﺎ‬
‫ﻟﺒﺘﻪ ﺧ ﻮد آﻧﻬﺎ ﻧﻤ ﻲداﻧﻨﺪ ﻛﻪ ا ﮔ ﺮ ﻛ ﺴ ﻲ وا رد ﻣﻨﻄﻖ ﯾﺎ‬
‫ا ﺳﺘﺜﻨﺎء ﻗﺎﺋ ﻞﺷﺪﯾﺪ؟ ا‬
‫ﻜﻪ وا رد ﻏﯿ ﺮﻣﺎد ي‬
‫ﻜﺘﯿ ﻚﺑ ﺸ ﻮد آن اﻣ ﺮﯾ ﺴ ﺖ ﻏﯿ ﺮﻣﺎد ي‪ ،‬وﺑﻪ ﻣﺤ ﺾ اﯾﻨ‬
‫ﻟ‬‫دﯾﺎ‬
‫ﻟ ﻲ ﭼ ﻮنﻧﻤ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ‬
‫ﺷﺪﻧﺪ ﯾﻪ ﻣﺎو را ي ﻣﺎده رﻓﺘﻪ ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻄﻠﻖﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و‬
‫اﻣ ﺮ ي را ﻣﺎو را ي ﻣﺎدهﺑﭙﺬﯾ ﺮﻧﺪ‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻨﺪﺑ ﮕ ﻮﯾﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ‬
‫ﻧ ﺴﺒ ﻲ ا ﺳ ﺖ و ﺣﺘ ﻲ ﺧ ﻮد ﻫﻢ داﺧ ﻞ ﺗﻨﺎﻗ ﺾ و ﺗ ﻀﺎد ﻣ ﻲاﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬و دﭼﺎ ر اﯾﻦ‬
‫اﺷﺘﺒﺎه ﻣ ﻲﺷ ﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺒ ﺮو اﺧﺘﯿﺎ ر‬

‫‪٩٧‬‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﯾ ﻚ ﻣ ﺴﺌﻠﻪ دﯾ ﮕ ﺮ را‬
‫ﺎزآﻧﺠﺎ ﻛﻪ وﻗ ﺖ ﻛﺎﻓ ﻲﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻓ‬
‫ﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ذﻛ ﺮ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻣ ﺴﺌﻠﻪﺑ ﺴﯿﺎ رﺑ ﺴﯿﺎ ر ﻣﻬﻢ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ا ﺳ ﺖ وﺑﻘﯿﻪ راﺑﻪ‬
‫وﻗ ﺖ دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻣ ﻮﻛ ﻮل ﻧﻤﺎﯾﻢ و آن ﻣ ﺴﺌﻠﻪ ﺟﺒ ﺮ و اﺧﺘﯿﺎ ر ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻛﻪ از‬
‫روز ﮔﺎ ران ﻗﺪﯾﻢ ﻣ ﻮ رد ﺑﺤ ﺚ ﻓﻼ ﺳﻔﻪ د ر دﻧﯿﺎ ﺑ ﻮده ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر ﻛﻪ‬
‫ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ د ر ﻣ ﺴﺌﻠﻪ ﺟﺒ ﺮ و اﺧﺘﯿﺎ ر‪ ،‬ﺟﺒ ﺮﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﻧ ﺴﺎن د ر اﯾﻦ‬
‫دﻧﯿﺎ از ﺧ ﻮد اﺧﺘﯿﺎ ر ي ﻧﺪا رد‪ ،‬آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ اﻧﺠﺎم ﻣ ﻲدﻫﺪ ﺟﺒ ﺮ ي ا ﺳ ﺖ و‬
‫ﺑﻼا راده‪،‬ﺑﻼاﺧﺘﯿﺎ رﺑﻄ ﻮ ر اﺗ ﻮﻣﺎﺗﯿ ﻚ ﺗﺤ ﺖﺗﺄﺛﯿ ﺮ اﻧﻔﻌﺎﻻ ت داﺧﻠ ﻲ ﺧ ﻮد اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣ ﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻣﻘﺎلﻫﺎﯾ ﻲ را ﻛﻪ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ ﻣ ﻲزﻧﻨﺪ ﻧﻤ ﻮﻧﻪﻫﺎ ي زﯾﺎد ي ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ً آدﻣ ﻲ ﮔ ﺮ ﺳﻨﻪ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ ،‬ا ﺳﯿﺪ ﻣﻌﺪ ي او ﺗ ﺮﺷﺢ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ وﺑ ﺮ‬
‫ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﻣﺜﻼ‬
‫اﻋ ﺼﺎﺑ ﺶ ﻓ ﺸﺎ ر ﻣ ﻲآو رد‪ ،‬وﻗﺘ ﻲ ﻛﻪ ﻣﯿﺒﯿﻨﺪآﺑ ﻲ ﯾﺎ ﻏﺬاﯾ ﻲ د رآﻧﺠﺎ ﺳ ﺖ د ر اﺛ ﺮ‬
‫ﻓ ﺸﺎ رﺑ ﺮ اﻋ ﺼﺎ ب ﺗ ﺼﻤﯿﻢ ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮد‪ ،‬ﻛﻪ اﯾﻦ ﺗ ﺼﻤﯿﻢ ﻏﯿ ﺮا راد ي ا ﺳ ﺖ و‬
‫ﺗ ﺼﻤﯿﻢ ﺟﺒ ﺮ ي ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ آ ب راﺑﻨ ﻮﺷﺪ ﯾﺎ ﻏﺬاﺑ ﺨ ﻮ رد‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ د ر دﻧﯿﺎ ﺟﺒ ﺮ ي ا ﺳ ﺖوﻫﯿ ﭻ اﺧﺘﯿﺎ ر ي د ر اﯾﻦ دﻧﯿﺎوﺟ ﻮدﻧﺪا رد‪.‬‬
‫ﻟ ﻲ ﻛﻪ ﻣ ﻲﺗ ﻮانﺑ ﺮ اﯾﻦآﻗﺎﯾﺎن ﮔ ﺮﻓ ﺖ‬
‫ﻜﺎ‬‫ﺷﻤﺎ ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ ﻛﻪﺑﺰ ر ﮔﺘ ﺮﯾﻦ اﺷ‬
‫ﻟ ﻲ را‬
‫ً اﻋﻤﺎ‬
‫اﯾﻦ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ا ﮔ ﺮ دﻧﯿﺎ ﺟﺒ ﺮ ي ا ﺳ ﺖ و اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ ﻣﺠﺒ ﻮ رﻧﺪ اﺟﺒﺎ را‬
‫اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻋﻘﻮﺑ ﺖآﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺗﻨﺒﯿﻪآﻧﻬﺎ ﭼﻪ ﻣﻔﻬ ﻮﻣ ﻲ دا رد؟ ا ﮔ ﺮ اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲ‬
‫ﻣ ﺴﺌ ﻮل ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ا راده ﻧﺪاﺷﺘﻪﺑﺎﺷﺪ و ﻛﺎ ر ي راﺑﺎ ﺗ ﺼﻤﯿﻢ ﺧ ﻮد اﻧﺠﺎم ﻧﺪاده‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﭼ ﮕ ﻮﻧﻪ ﻣ ﻲﺗ ﻮان او را ﻋﻘﻮﺑ ﺖ ﻛ ﺮد؟‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‬
‫د ر ﻣﻘﺎﺑ ﻞ اﯾﻦ ﺟﺒ ﺮﯾ ﻮن ﭘﯿ ﺮوان ﺳﯿ ﺴﺘﻢ ﻏ ﺮﺑ ﻲ اﯾﺪهآ‬
‫ﻛﻪ ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ اﺧﺘﯿﺎ ر ي ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ اﺧﺘﯿﺎ ر ﻣﻄﻠﻖ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑ ﺨ ﺼ ﻮ ص‬
‫ﻟﯿ ﻚﻫﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ اﺧﺘﯿﺎ ر ي ا ﺳ ﺖ و اﺧﺘﯿﺎ ر‬
‫ﻣ ﺴﯿﺤﯿ ﺖ و ﻛﺎﺗ ﻮ‬
‫ﻟﯿ ﺴ ﺖﻫﺎﻧﯿﺰ ﭼﻨﯿﻦ اﻋﺘﻘﺎد ي‬
‫ﻣﻄﻠﻖ د ر اﯾﻦ دﻧﯿﺎ وﺟ ﻮد دا رد‪ .‬ﺣﺘ ﻲ ا ﮔﺰﯾ ﺴﺘﺎﻧ ﺴﯿﺎ‬

‫‪٩٨‬‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢﺑﺎز ﻓﻠ ﺴﻔﻪا ي ﻏ ﺮﺑ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ از ﻏ ﺮ ب‬
‫ﺪا رﻧﺪ‪ .‬ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ ا ﮔﺰﯾ ﺴﺘﺎﻧ ﺴﯿﺎ‬
‫ﺳﺎ رﺗ ﺮ و ﻓﻼ ﺳﻔﻪ دﯾ ﮕ ﺮ ي ﺳﺘﺎ ر ﮔﺎن‬ ‫ُﻞ‬
‫ﺑ ﺮﺧ ﻮا ﺳﺘﻪ ا ﺳ ﺖ و ژان ﭘ‬
‫ﺧ ﺼ ﻮ ﺻﯿﺘ ﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻟﯿ ﺴ ﺖ ﺑ ﺸﻤﺎ ر ﻣ ﻲ روﻧﺪ‪ .‬ﺑﺰ ر ﮔﺘ ﺮﯾﻦ‬
‫ا ﮔﺰﯾ ﺴﺘﺎﻧ ﺴﯿﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢﺑ ﺮا ي ﺧ ﻮد شﺑ ﺮﻣ ﻲﺷﻤ ﺮد ﻫﻤﯿﻦ ﻗ ﻀﯿﻪ اﺧﺘﯿﺎ ر ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻛﻪ‬
‫ا ﮔﺰﯾ ﺴﺘﺎﻧ ﺴﯿﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴ ﺖ ﯾ ﻚ‬
‫ﻣﺎ‪ ،‬اﻧ ﺴﺎن اﺧﺘﯿﺎ ر ﻣﻄﻠﻖ دا رد‪،‬وﺑﻪﻧﻈ ﺮ ﻣﻦ اﯾﻦ ﺟﻨﺒﻪ ا ﮔﺰﯾ ﺴﺘﺎﻧ ﺴﯿﺎ‬
‫ﻟﻤﺎنﻫﺎﺑ ﺮ‬
‫ﺟﻨﺒﻪ ﻣﺘﻘﺪم و ﭘﯿ ﺸ ﺮو ا ﺳ ﺖ‪ .‬زﯾ ﺮا د ر روز ﮔﺎ ر ي ﻛﻪﻧﺎز يﻫﺎ و آ‬
‫ﻓ ﺮاﻧ ﺴﻪ ﺗ ﺴﻠﻂ ﭘﯿﺪا ﻛ ﺮدهﺑ ﻮدﻧﺪ و روﺣﯿﻪ ﯾﺄ س و ﻧﺎاﻣﯿﺪ يﺑ ﺮ ﻓ ﺮاﻧ ﺴ ﻮ يﻫﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ ﺧ ﻮد ش را‬
‫ﺳﯿﻄ ﺮه داﺷ ﺖ‪ ،‬ژانﭘ ﻞ ﺳﺎ رﺗ ﺮ ﻣ ﻲآﯾﺪ و ﻋﻘﯿﺪه ا ﮔﺰﯾ ﺴﺘﺎﻧ ﺴﯿﺎ‬
‫ﺑ ﺮﻣﺒﻨﺎ ي اﺧﺘﯿﺎ ر ﻣﻄﻠﻖﺑﯿﺎن ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و د ر آﻧﺠﺎ ذﻛ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫ ﺮ اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲ‬
‫اﺧﺘﯿﺎ ر دا رد‪ ،‬ا راده دا رد ﻛﻪ ﺣﺘ ﻲ ﺟﺒ ﺮ ﺗﺎ رﯾﺦ را ﺑﻪ زﯾ ﺮ اﺧﺘﯿﺎ ر ﺧ ﻮد‬
‫د رآو رد‪ .‬ﺣﺘ ﻲ ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻣ ﻲآﯾﻨﺪ وﺑﻪ ژانﭘ ﻞ ﺳﺎ رﺗ ﺮ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﻛﻪ ﯾ ﻚ‬
‫ﻜﻦ و ﮔ ﺮﻧﻪ ﺗ ﺮا‬
‫ﻫﻔ ﺖﺗﯿ ﺮ ﻣﻘﺎﺑ ﻞ ﺗ ﻮ ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮﯾﻢ و ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻛﺎ ر راﺑ‬
‫ﻣ ﻲﻛ ﺴﯿﻢ‪ ،‬د ر اﯾﻦ ﺻ ﻮ ر ت ﺗ ﻮ ﻣ ﺨﺘﺎ ر ﻫ ﺴﺘ ﻲ ﯾﺎ ﻣﺠﺒ ﻮ ر؟ ژانﭘ ﻞ ﺳﺎ رﺗ ﺮ د ر‬
‫ﻜﻪ ﺧ ﻮد ﻣﻦ ﻫ ﺴﺘﻢ ﻛﻪ‬
‫ﺟ ﻮا ي ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪﺑﺎزﻫﻢ ﻣ ﺨﺘﺎ ر ﻫ ﺴﺘﻢ‪ .‬ﭼ ﺮا؟ﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﻢ ﺗ ﺼﻤﯿﻢﺑ ﮕﯿﺮم زﻧﺪهﺑﻤﺎﻧﻢ ﯾﺎﺑﻤﯿﺮم‪ .‬ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﻢ ﺗ ﺼﻤﯿﻢﺑ ﮕﯿﺮم‪ ،‬ا راده‬
‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ رﻫﺎ ﻧ ﺸﻮم‪ .‬اﯾﻦ ﯾ ﻚ اﻣ ﺮ‬
‫ﻛﻨﻢ‪ ،‬اﺧﺘﯿﺎ ر دارم ﻛﻪﺑﻤﯿﺮم و ﺗ ﺴﻠﯿﻢ اﻣ ﺮ دﯾ‬
‫ﻟﺒ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ژانﭘ ﻞ ﺳﺎ رﺗ ﺮﺑ ﺮا ي ﻣﺒﺎ رزهﺑﺎﻧﺎز يﻫﺎ ﻣﻄ ﺮح‬
‫ﺑ ﺴﯿﺎ ر ﻣﻬﻢ و ﺟﺎ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﺪ وﺑ ﺮا ي ﻣﺎ ﻫﻢ اﯾﻦ ﻗ ﺴﻤ ﺖ از ﻓﻠ ﺴﻔﻪا ش ﻣﺤﺘﺮم ا ﺳ ﺖ وﺑ ﺮﺧﻼ ف‬
‫ﻟﯿ ﮕ ﺮ ي و ﻏﯿ ﺮه ﻣ ﻲ ﮔﺬ راﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬ا ﺻ ﻞ‬
‫ﺣ ﺮﻛ ﺖ ﻫﯿﭙ ﻲﻫﺎ و ﻏﯿ ﺮه ﻛﻪﺑﻪ ﻻاﺑﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ ﺑ ﺮا ي ﻣﺒﺎ رزه ﺑ ﻮد ﻋﻠﯿﻪ ﻧﺎز يﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻌﺪ دﯾﺪﯾﻢ‬
‫ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ا ﮔﺰﯾ ﺴﺘﺎﻧ ﺴﯿﺎ‬
‫ﻣﻨﺤ ﺮ فﺷﺪ‪.‬‬

‫‪٩٩‬‬
‫ﺪ ر ﻣﻘﺎﺑ ﻞ اﯾﻦ دو ﺳﯿ ﺴﺘﻢ اﺧﺘﯿﺎ ر ﻣﻄﻠﻖو ﺟﺒ ﺮ ﻣﻄﻠﻖ‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ ﭼﻪ‬
‫ﻫ ﺴﺘﯿﻢ؟ ﺑﻪ ﻋﺒﺎ ر ت ﺑ ﺴﯿﺎ ر ﻣ ﺸﻬ ﻮ ر ي ﻛﻪ اﻣﺎم ﺟﻌﻔ ﺮ ﺻﺎدق) ع( ﺑﯿﺎن‬
‫ْ ﺮﯾﻦ«‪ .‬اﻣﺎم‬
‫َﻣ‬
‫َاﻻ‬
‫ْﻦ‬
‫َﯿ‬
‫ٌﺑ‬
‫َﻣ ﺮ‬
‫ْا‬
‫َﻞ‬
‫ُﺑ‬
‫َﻔ ﻮﯾ ﺾ‬
‫ً وﻻ ﺗ‬
‫َﺒ ﺮا‬
‫ﻓ ﺮﻣ ﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ا ﺳﺘﻨﺎد ﻣ ﻲﻛﻨﻢ‪» .‬ﻻ ﺟ‬
‫ﻟﻢ ﻧﻪ ﺟﺒ ﺮ ﻣﻄﻠﻖ ا ﺳ ﺖ وﻧﻪ اﺧﺘﯿﺎ ر‬
‫ﺟﻌﻔ ﺮ ﺻﺎدق) ع( ﻣ ﻲﻓ ﺮﻣﺎﯾﺪ د ر اﯾﻦ ﻋﺎ‬
‫ﻜﻪآﻧﭽﻪ وﺟ ﻮد دا رد ﭼﯿﺰ ي ا ﺳ ﺖﺑﯿﻦ اﯾﻦ دو‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﭼﯿﺰﻫﺎﯾ ﻲ د ر‬
‫ﻣﻄﻠﻖ‪.‬ﺑﻠ‬
‫ً ﻣﻦ‬
‫اﯾﻦ دﻧﯿﺎ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﺟﺒ ﺮ ي ا ﺳ ﺖ و ﻣﺎ ﻣ ﻲﭘﺬﯾ ﺮﯾﻢ ﻛﻪ ﺟﺒ ﺮ ي ا ﺳ ﺖ‪ .‬ا ﮔ ﺮ ﻣﺜﻼ‬
‫ﻟﺪ ﺟﺒ ﺮ ي ا ﺳ ﺖ و د ﺳ ﺖ ﻣﻦﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﺧﯿﻠ ﻲ‬
‫ﻟﺪﺷﺪم‪ ،‬اﯾﻦ ﺗ ﻮ‬
‫د ر اﯾﻦ ﺧﺎﻧ ﻮاده ﻣﺘ ﻮ‬
‫ﭼﯿﺰﻫﺎ د ر ﻃﺒﯿﻌ ﺖ ﺟﺒ ﺮ ي ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮان از ان ﮔﺬﺷ ﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ‬
‫ﺣ ﺮ فﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻃ ﺮ ف ﻣ ﻲزﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ اﺧﺘﯿﺎ ر ي ا ﺳ ﺖ اﯾﻨﻬﺎ ﭘ ﻮچ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ .‬و از ﻃ ﺮ ف دﯾ ﮕ ﺮ ﻫﻢ ﺧﯿﻠ ﻲ ﭼﯿﺰﻫﺎ د ر ﻃﺒﯿﻌ ﺖ ﻫ ﺴ ﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺣ ﺲ‬
‫ﻜ ﻲ ازآﻧﻬﺎ دا ﺳﺘﺎﻧ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣ ﻮﻻﻧﺎ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ اﺧﺘﯿﺎ ر ي ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﺟﺒ ﺮ يﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬ﯾ‬
‫د ر اﯾﻦﺑﺎ ره ذﻛ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ دﯾ ﺸ ﺐ ذﻛ ﺮ ﺧﯿ ﺮ ش زﯾﺎد رﻓ ﺖ‪ ،‬اﻣ ﺸ ﺐ ﻫﻢ ﯾ ﻚ‬
‫ﻧﻤ ﻮﻧﻪ ذﻛ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ‪ :‬ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﯾ ﻚ ﺟﺎددها ي د ر ﯾ ﻚﺑﯿﺎﺑﺎﻧ ﻲ‪ ،‬د ر‬
‫ﻜﺮ‬
‫ﯾ ﻚ ﺳﺤ ﺮاﯾ ﻲ ﺑﻪ دو ﺟﺎده ﻣﻨ ﺸﻌ ﺐ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ ،‬ﺷﻤﺎ آﻧﺠﺎ ﻣ ﻲاﯾ ﺴﺘﯿﺪ و ﻓ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﯿﺪ ﻛﻪ از اﯾﻦ ﻃ ﺮ فﺑ ﺮوم ﯾﺎ از آن ﻃ ﺮ فﺑ ﺮوم‪ ،‬آﻧﺠﺎﯾ ﻲ ﻛﻪﺷ ﻚ و‬
‫ﺗ ﺮدﯾﺪ وﺟ ﻮد دا رد وﺷﻤﺎﺷﻨﺎﺧ ﺖﺑﻪ ﭼﯿﺰ ي ﻧﺪا رﯾﺪ و ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﯿﺪ ﺗ ﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﺑ ﮕﯿ ﺮ ي ﻣﻌﻠﻮم ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ا راده و اﺧﺘﯿﺎ ر از ﺧ ﻮدﺷﻤﺎ ا ﺳ ﺖ‪ .‬اﯾﻦﺷﻌ ﺮ از‬
‫ﻣ ﻮﻻﻧﺎ ﺳ ﺖ‪:‬‬
‫ﻟﯿ ﻞ اﺧﺘﯿﺎ ر ا ﺳ ﺖ ا ي‬
‫اﯾﻦ د‬ ‫اﯾﻦ ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾ ﻲ اﯾﻦ ﻛﻨﻢ ﯾﺎآن ﻛﻨﻢ‬
‫ﺻﻨﻢ‬
‫ﯾﻌﻨ ﻲ آﻧﺠﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ اﯾﻦﺷ ﻚ و ﺳﺆالﺑ ﺮا ي آدﻣ ﻲ ﭘﯿ ﺶ ﻣ ﻲآﯾﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻃ ﺮ فﺑ ﺮوم و ﯾﺎ آﻧﻄ ﺮ فﺑ ﺮوم ﻧ ﺸﺎن ﻣ ﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ اﺧﺘﯿﺎ ر دا رﯾﺪ‪ ،‬و‬

‫‪١ ٠٠‬‬
‫ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﯾ ﻚ ﻣ ﻮ رد اﺧﺘﯿﺎ ر را ﺛﺎﺑ ﺖ ﻛ ﺮدﯾﺪ ﻣ ﻲﺗ ﻮان ﻧ ﺸﺎن داد ﻛﻪ‬
‫اﺧﺘﯿﺎ رﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻫﻢ وﺟ ﻮد دا رد‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﺑﻄ ﻮ ر ﻋﻠﻤ ﻲ وﺑﻄ ﻮ ر ﻣﻨﻄﻘ ﻲ‬
‫ﻣ ﻲﺗ ﻮان ﭘ ﻲﺑ ﺮد ﻛﻪ د ر اﯾﻦ ﻃﺒﯿﻌ ﺖ ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ اﺧﺘﯿﺎ ر ﻣﻄﻠﻖﻧﯿ ﺴ ﺖ و ﺟﺒ ﺮ‬
‫ﻜﻪ ﭼﯿﺰ ي ا ﺳ ﺖﺑﯿﻦ اﯾﻦ دو‪.‬‬
‫ﻣﻄﻠﻖﻫﻢﻧﯿ ﺴ ﺖ‪،‬ﺑﻠ‬
‫ﻜﻪ ﺻﺤﺒﺘﻢ ﭘﯿﺬ راﻣ ﻮن ﻣ ﺴﺌﻠﻪ ﺟﺒ ﺮ و اﺧﺘﯿﺎ ر ﺗﻤﺎمﺷ ﻮد‬
‫ﻟ ﻲﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫و‬
‫ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢﺑ ﮕ ﻮﯾﻢ ﻛﻪ اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ ازﻧﻈ ﺮ ﺟﺒ ﺮ و اﺧﺘﯿﺎ ر‪ ،‬از ﺟﺒ ﺮ ﻣﻄﻠﻖ ﺗﺎ‬
‫اﺧﺘﯿﺎ ر ﻣﻄﻠﻖ ﺗﻐﯿﯿ ﺮ ﭘﯿﺪا ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آن اﻧ ﺴﺎنﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪﺑﻪ د رﺟﻪ ﺣﯿ ﻮاﻧﯿ ﺖ‬
‫ﻟ ﻲ ﻫ ﺮﭼﻪ اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎن‬
‫ﻧﺰدﯾ ﻚ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ د رﺟﻪ ﺟﺒ ﺮ يﺑ ﻮدنآﻧﻬﺎ زﯾﺎدﺗ ﺮ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و‬
‫ﺑﻪ آن ﻃﺒﻘﺎ تﺑﺎﻻﯾ ﻲ ﻛﻪ دو ﺷ ﺐ ﭘﯿ ﺶﺑ ﺮا ي ﺷﻤﺎﺑﺤ ﺚ ﻛ ﺮدم‪ ،‬آن ﻫﻔ ﺖ‬
‫ﻣ ﺮاﺣ ﻞ ﻋ ﻀﻖ را و ﻛ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻛﻪآﻧﻬﺎ را ﻃ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ وﺑﻪ ﻣ ﺮﺣﻠﻪ ﺣ ﻀ ﺮ ت‬
‫ﻋﻠ ﻲ) ع( ﻣ ﻲ ر ﺳﻨﺪ‪،‬آﻧﻬﺎﺑﻪ د رﺟﻪ اﺧﺘﯿﺎ رﻧﺰدﯾ ﻚﺗ ﺮ ﻣ ﻲﺷ ﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻛﻪﺑﻪ‬
‫آن د رﺟﻪﻧﻔ ﺲ ﻣﻄﻤﺌﻨﻪ و را ﺿﯿﻪ و ﻣ ﺮ ﺿﯿﻪ ﻣ ﻲ ر ﺳﺪ ﻛ ﺴ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﺧﺘﯿﺎ ر‬
‫ﻣﻄﻠﻖ دا رد‪ .‬اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ ﯾ ﻚ ﺳﯿ ﺮ ﺳﻌ ﻮد ي را ﻃ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ازآدمﻟﺠﻨ ﻲ‪ ،‬ﻛﻪآن‬
‫ﻟﻬ ﻲﻧﺰدﯾ ﻚ اﺧﺘﯿﺎ ر‬
‫ﻟﻬ ﻲ ﻛﻪآدم ا‬
‫آدمﻟﺠﻨ ﻲﻧﺰدﯾ ﻚ ﺟﺒ ﺮ ﻣﻄﻠﻖ ا ﺳ ﺖ ﺗﺎآنآدم ا‬
‫ﻟﺒ ﻲ ا ﺳ ﺖ د ر ﺟﺒ ﺮ و‬
‫ﻣﻄﻠﻖ ا ﺳ ﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺧ ﻮد ﯾ ﻚﺑﺤ ﺚﺑ ﺴﯿﺎ رﺷﯿ ﺮﯾﻦ و ﺟﺎ‬
‫اﺧﺘﯿﺎ ر ﻛﻪ ﻣ ﻲﺗ ﻮان ﻧ ﺸﺎن داد ﻛﻪ اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎنﻫﺎﺑ ﺮا ﺳﺎ س ﺷ ﺨ ﺼﯿﺘ ﺸﺎن د ر‬
‫ﻃﺒﯿﻌ ﺖ ﺣ ﺮﻛ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ وﺑﻪ اﻧﺪازه ﻃﯿ ﺮان روح وم ﻋ ﺮاﺟ ﻲ ﻛﻪﺑﻪ آﻧﻬﺎ‬
‫د ﺳ ﺖ ﻣ ﻲدﻫﺪ از دﻧﯿﺎ ي ﻣﺎد يآزاد ﻣ ﻲﺷ ﻮﻧﺪ‪ ،‬وﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ از دﻧﯿﺎ ي ﻣﺎد ي‬
‫آزادﺷﺪﻧﺪﺑﻪ اﺧﺘﯿﺎ رﻧﺰدﯾ ﻚﺗ ﺮ ﻣ ﻲﺷ ﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺟﺎﯾ ﻲ ﻣ ﻲ ر ﺳﺪ ﻛﻪآدﻣ ﻲ ﻣ ﺨﺘﺎ ر‬
‫ﻣﻄﻠﻖ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ .‬آﻧﺠﺎﯾ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﺣﺘ ﻲ ﺣﯿﺎﺗ ﺶ د ﺳ ﺖ ﺧ ﻮد ش ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد‪.‬‬
‫دا ﺳﺘﺎﻧ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﻋﻄﺎ ر ﻗﺒ ﻞ از ﻋﺎ ر ف ﺷﺪﻧ ﺶ د ر دﻛﺎن‬
‫دواﻓ ﺮوﺷ ﻲ ﺧ ﻮد ﻣ ﺸﻐ ﻮلﺑ ﻮد و د روﯾ ﺸ ﻲ ﻣ ﻲآﯾﺪ از ﺟﻠ ﻮ ي دﻛﺎن ﻋﻄﺎ ر‬

‫‪١ ٠١‬‬
‫ﻣ ﻲ ﮔﺬ رد‪ ،‬ﻣ ﻲﺑﯿﻨﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻋﻄﺎ ر دا را ي ا ﺳﺘﻌﺪاد ﺳ ﺮﺷﺎ ر ي ا ﺳ ﺖ و اﯾﻦﭼﻨﯿﻦ‬
‫ﻏ ﺮق د ر اﯾﻦ ادوﯾﻪﺟﺎ ت ا ﺳ ﺖ‪ .‬د روﯾ ﺶ د ر ﺧﺎ ر ج ﻋﻄﺎ ر ي ﻣ ﻲاﯾ ﺴﺘﺪ و‬
‫ﺷ ﺮوع ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﺧﯿ ﺮه ﺧﯿ ﺮه ﻧ ﮕﺎه ﻛ ﺮدنﺑﻪ ﻋﻄﺎ ر‪ .‬ﻋﻄﺎ ر ﻫ ﺮ از ﭼﻨﺪ ﮔﺎﻫ ﻲ‬
‫ﻜﺒﺎ رﺑ ﺮﻣ ﻲ ﮔ ﺮددﺑﻪ اﯾﻦ ﻃ ﺮ ف ﻧ ﮕﺎه ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و ﻣ ﻲﺑﯿﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻨ ﻮز د روﯾ ﺶ‬
‫ﯾ‬
‫ﻜﻪ ﻋ ﺼﺒﺎﻧ ﻲ ﻣ ﻲﺷ ﻮد و ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ‪ :‬ا ي د روﯾ ﺶ‬
‫ﺧﯿ ﺮه ﺧﯿ ﺮهﻧ ﮕﺎه ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ اﯾﻨ‬
‫از ﺟﺎن ﻣﻦ ﭼﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫ ﻲ ﻛﻪ اﯾﻨﻄ ﻮ ر ﺧﯿ ﺮه ﺧﯿ ﺮهﺑﻪ ﻣﻦ ﻧ ﮕﺎه ﻣ ﻲﻛﻨ ﻲ؟‬
‫د روﯾ ﺶﺑﻪ او ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﺘﻌﺠ ﺐ ﻫ ﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫ ﻲ‬
‫ﻟﺘ ﻲ ﺧ ﻮﻫﺎ ي داﺷ ﺖ؟ﺑﺎ اﯾﻦ ﻋﻼﻗﻪﺷﺪﯾﺪ ي ﻛﻪﺑﻪ‬
‫ﺑﻤﯿ ﺮ ي د رﻧﺰع ﺟﺎن ﭼﻪ ﺣﺎ‬
‫ُ ﺮد؟ ﻋﻄﺎ ر ﻋ ﺼﺒﺎﻧ ﻲ‬
‫اﯾﻦ ادوﯾﻪ و اﯾﻦ دﻛﺎﻧ ﺖ دا ر ي ﭼ ﮕ ﻮﻧﻪ ﺧ ﻮاﻫ ﻲ ﻣ‬
‫ﻣ ﻲﺷ ﻮد وﺑﻪ د روﯾ ﺶ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻣﻦ ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر ﻣ ﻲﻣﯿﺮم ﻛﻪ ﺗ ﻮ ﻣ ﻲﻣﯿ ﺮ ي‪.‬‬
‫د روﯾ ﺶ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ اﯾﻦ ﻣﺤﺎل ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﺗ ﻮ ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧ ﻲ ﻣﺜ ﻞ ﻣﻦﺑﻤﯿ ﺮ ي‪ .‬ﻋﻄﺎ ر‬
‫ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻧ ﺨﯿ ﺮ ﻣﺜ ﻞ ﺗ ﻮ ﻣ ﻲﻣﯿﺮم‪ .‬ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫ ﻲ ﺗﺠ ﺮﺑﻪ ﻛﻨ ﻲ؟ﺑﺒﯿﻦ‪.‬‬
‫ﻟﻪﭘ ﺸﺘ ﺶ را از ﭘ ﺸﺘ ﺶﺑ ﺮﻣ ﻲدا رد وﺑ ﺮ زﻣﯿﻦ ﻣ ﻲ ﮔﺬا رد و ﺳ ﺮ ش‬
‫د روﯾ ﺶ ﻛ ﻮ‬
‫راﺑ ﺮ رو ي آن ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﻣ ﻲﻣﯿ ﺮد‪ .‬ﻫﻤﺎنﻟﺤﻈﻪ ا راده ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و ﻣ ﻲﻣﯿ ﺮد‪.‬‬
‫ُ ﺮد‪.‬‬
‫ﻜﺎﻧ ﺶ ﻣ ﻲدﻫﺪ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﺪ ﻛﻪ ﻣ‬
‫ﻋﻄﺎ ر اولﺑﺎو رﻧﻤ ﻲﻛ ﺮد‪.‬ﺑﯿ ﺮون ﻣ ﻲآﯾﺪ و ﺗ‬
‫د رآﻧﺠﺎ ﻣﺘﺤ ﻮل ﻣ ﻲﺷ ﻮد و دﻛﺎن ﻋﻄﺎ ر ي را رﻫﺎ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ وﺑ ﺴ ﻮ ي د ر س و‬
‫ﻟﻬ ﻲ رو ي ﻣ ﻲآو رد ﺗﺎﺑﻪ د رﺟﻪﺑﺎﻻﯾ ﻲ از ﻋ ﺮﻓﺎن ﻣ ﻲ ر ﺳﺪ وﺑﻪ‬
‫ﻣﻌ ﺮﻓ ﺖ ا‬
‫ﻋﻄﺎ ر ﻣﻌ ﺮو ف ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺤ ﺚ اﻣ ﺸ ﺐ را د ر ﻫﻤﯿﻦ ﺟﺎ ﭘﺎﯾﺎن ﻣ ﻲﺑ ﺨ ﺸﻢ و ﺑﻘﯿﻪ ﻣﺒﺎﺣ ﺚ را‬
‫اﻧ ﺸﺎا ﷲﺷ ﺐﻫﺎ يﺑﻌﺪ دﻧﺒﺎل ﺧ ﻮاﻫﯿﻢ ﻛ ﺮد‪.‬‬
‫ﻜﻢو رﺣﻤﻪ ا ﷲوﺑ ﺮﻛﺎﺗﻪ‬
‫ّﻼم ﻋﻠﯿ‬
‫ﻟﺴ‬‫وا‬

‫‪١ ٠٢‬‬
 ‫ﺘﺎ ر ﭼﻬﺎ رم‬
‫ﮔﻔ‬
‫ﻟﻪ ﺟﺒ ﺮو اﺧﺘﯿﺎ ر‬ ‫دﻧﺒﺎ‬ ‫·‬
‫ا ﺳﺎ س اﻗﺘ ﺼﺎد ي‬ ‫·‬
‫ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ دا ر ي‬ ‫·‬
‫ﻛﻤ ﻮﻧﯿ ﺴﻢ‬ ‫·‬
‫ﺷﻌﺎ رﻻﺷ ﺮﻗﯿﻪوﻻ ﻏ ﺮﺑﯿﻪ‬ ‫·‬
‫ا ﺳﻼم‬ ‫·‬
‫ﻟ ﻚ ا ﺻﻠ ﻲ ﺧﺪا ﺳ ﺖ‬ ‫ﻣﺎ‬ ‫·‬
‫وﻗﻒ‬ ‫·‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ‬ ‫ا ﺳﺎ س ﺣ‬ ‫·‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ ا ﺳﻼﻣ ﻲ‬ ‫ا ﺻ ﻮل ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﺣ‬ ‫·‬
‫ﻜﺘ ﺐوا ﺳﻄﻪ‬ ‫ﺣ ﺮﻛ ﺖﺑ ﺴ ﻮ ي ﻣ‬ ‫·‬

‫‪١ ٠٣‬‬
 ‫ﺑ ﺴﻢا ﷲاﻟ ﺮ ﺣﻤﻦاﻟ ﺮ ﺣﯿﻢ‬
‫ُﻢ‬
‫ْ‬‫ﻜ‬‫َﯿ‬
‫ْ‬‫َﻠ‬
‫ُﻋ‬‫ُ ﻮل‬
‫ﱠﺳ‬
‫ﻟﺮ‬‫َا‬
‫ُ ﻮن‬
‫ﻜ‬‫َﯾ‬
‫َ‬‫ّﺎ سِو‬
‫ﻟﻨ‬
‫َ ﻲا‬
‫َﻠ‬
‫َﺪآء ﻋ‬
‫ُﻬ‬
‫ُ ﻮاﺷ‬
‫ُ ﻮﻧ‬
‫ﻜ‬‫ًﻟِﺘ‬
‫َ‬ ‫َﻄﺎ‬‫َﺳ‬
‫ًو‬‫َﺔ‬
‫ُﻣ‬
‫ْﻨﺎ ا‬
‫َﻠ‬
‫َﻌ‬
‫َﺟ‬‫ﻟِ ﻚ‬
‫َﺬا‬
‫َﻛ‬
‫ﻮ‬
‫ﺷﻬﯿﺪا‬
‫ً‬
‫ﻟ ﻮژ ي را ﺑﻪ ﻣﻌﻨ ﻲ ﻛﻠ ﻲ ﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدﯾﻢ ﻛﻪ ﯾ ﻚ‬ ‫دﯾ ﺸ ﺐ ﻣﻔﻬﻮم اﯾﺪﺋ ﻮ‬
‫ﻜ ﻲ دﯾﺪ ﮔﺎه ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ و دوم‬
‫ﻟ ﻮژ ي ﻛﺎﻣ ﻞﺑﺎﯾﺪ دا را ي ﺳﻪ ا ﺳﺎ سﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﯾ‬
‫اﯾﺪﺋ ﻮ‬
‫ﻜ ﻮﻣﺘ ﻲ‪.‬‬
‫ا ﺳﺎ س اﻗﺘ ﺼﺎد يو ﺳﻮم ا ﺳﺎ س ﺣ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻣﻬﻢ را د ر ﻣﻘﺎﺑ ﻞ ﻫﻢ ﻗ ﺮا ر دادﯾﻢ و دﯾﺪﯾﻢ ﻛﻪ د ر‬
‫دﯾ ﺸ ﺐ ﺳﻪ ﻣ‬
‫ﻜﺘ ﺐ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و د ر ﻣ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴﻢ زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ آﻧﻬﺎ ﻣﺎﺗ ﺮﯾﺎ‬
‫ﻣ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ‪ ،‬وﺑﺎ ﻣﻘﺎ رﻧﻪﺑﺎ اﯾﻦ دو‬
‫ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ي ﻏ ﺮﺑ ﻲ زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ آﻧﻬﺎ اﯾﺪهآ‬
‫ﻜﺘ ﺐ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ ﻧﺎﻣ ﮕﺬا ر ي ﻛ ﺮدﯾﻢ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﻣ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ا ﺳﻼم را رﺋﺎ‬
‫ﻜﺘ ﺐ‪ ،‬ﻣ‬
‫ﻣ‬
‫ﻟ ﺖﺑﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ ا ﺻﺎ‬
‫ّﻘ ﻲ‪.‬ﺑﺎزﺑﻌﻨ ﻮان زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدﯾﻢ ﻛﻪ د ر ﻣﺎﺗ ﺮﯾﺎ‬
‫ﺗﺤﻘ‬
‫ﻟ ﺖ ذﻫﻦ« ﯾﺎ اﯾﺪهو‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ »ا ﺻﺎ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻛﺎﭘﺘﺎ‬
‫ﻟ ﺖ ﻣﺎده«‪.‬و د ر ﻣ‬
‫ﻣﺎده ا ﺳ ﺖ‪» ،‬ا ﺻﺎ‬
‫ﻟ ﺖ‬
‫ﻟ ﺖﺑﺎ ﺧﺪا ﺳ ﺖ«‪،‬آن ﭼﯿﺰ ي ﻛﻪ ا ﺻﯿ ﻞ ا ﺳ ﺖو ا ﺻﺎ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ا ﺳﻼم »ا ﺻﺎ‬
‫د رﻣ‬
‫ﻣﻄﻠﻖ دا رد ﻓﻘﻂو ﻓﻘﻂ ﺧﺪا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻜﺮ‬
‫ﻟﻖ ﻓ‬
‫ﻟ ﺖﺑﺎ ﻣﺎده ا ﺳ ﺖ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎده ﺧﺎ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻣﺎد ي ﻛﻪ ا ﺻﺎ‬
‫د رﻣ‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﺨﻠ ﻮق ﻣﺎده ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ »ﻣﺎده‬
‫ﻜ ﺮ ي وﺟ ﻮد دا رد اﯾﻦ ﻓ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ا ﮔ ﺮ ﻓ‬
‫‪١ ٠٤‬‬
‫ﻟﻖ ﻣﺎده« ا ﺳ ﺖ‪،‬‬
‫ﻜ ﺲ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ »اﯾﺪه ﺧﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢﺑﻌ‬
‫ﻜﺘ ﺐ اﯾﺪهآ‬
‫ﻜ ﺮ«‪ .‬د ر ﻣ‬
‫ﻟﻖ ﻓ‬
‫ﺧﺎ‬
‫ﻟﻖ ﻣﺎده«‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ اﯾﻦ ذﻫﻦ ﻣﻦﻫ ﺴ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦ دﻧﯿﺎ ي وﺟ ﻮد را‬
‫»اﯾﺪه ﯾﺎ ذﻫﻦ ﺧﺎ‬
‫ﻟﻖ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ا ﺳﻼم اﯾﻦ ﺧﺪا ﺧﺎ‬
‫ﺗ ﺼ ﻮ ر ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و ﻣﺎده را ﺧﻠﻖ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬و د ر ﻣ‬
‫ﻟﻖ ذﻫﻦ ا ﺳ ﺖ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻣﺎﻧﻪ ﻣﺎده ﺧﺎ‬
‫ﻟﻖ دﻫﻦ‪ .‬ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪ د ر ﻣ‬
‫ﻣﺎده ا ﺳ ﺖ و ﺧﺎ‬
‫ﻟﻖﺑﺰ ر ﮔﺘ ﺮ ي ا ﺳ ﺖﺑﻨﺎم ﺧﺪا ﻛﻪ ﻫﻢ ﻣﺎده را‬
‫ﻜﻪ ﺧﺎ‬
‫ﻟﻖ ﻣﺎده‪،‬ﺑﻠ‬
‫وﻧﻪ ذﻫﻦ ﺧﺎ‬
‫ﺧﻠﻖ ﻛ ﺮدهوﻫﻢ ذﻫﻦ را‪.‬‬
‫ﻟﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ(‬
‫ﺑﻌﺪ د ر راﺑﻄﻪﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧ ﺖﺑﺤ ﺚ ﻛ ﺮدﯾﻢ ﻛﻪ اﯾﻨﻬﺎ )ﻣﺎﺗ ﺮﯾﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ(‬
‫ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﻣﺎده ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﻋﯿﻨ ﻲ ﻣﺎده و آﻧﻬﺎ )اﯾﺪهآ‬
‫ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪﺷﻨﺎﺧ ﺖ ذﻫﻨ ﻲﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬و د ر ا ﺳﻼم ﻣﻌﺘﻘﺪﯾﻢ ﻛﻪ ﻣﺎده ﻣ ﺴﺘﻘ ﻞ از ذﻫﻦ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ ،‬اﻣﺎﺷﻨﺎﺧ ﺖ ذﻫﻨ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻣﺎد ي ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ ﺟﺒ ﺮ ﻣﻄﻠﻖ‬
‫ﺑﻌﺪ د رﺑﺎ ره ﺟﺒ ﺮ ﺻﺤﺒ ﺖ ﻛ ﺮدﯾﻢ ﻛﻪ ﻣ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ اﺧﺘﯿﺎ ر ﻣﻄﻠﻖ‪ ،‬و ﻣﺎﺑ ﺮا ﺳﺎ س ﻫﻤﺎنﺑﯿﺎن‬
‫ﻜﺘ ﺐ اﯾﺪهآ‬
‫ا ﺳ ﺖو ﻣ‬
‫ْ ﺮِﯾﻦ«‬
‫َﻣ‬
‫َاﻻ‬
‫ْﻦ‬
‫َﯿ‬
‫ٌﺑ‬
‫َﻣ ﺮ‬
‫ْا‬
‫َﻞ‬
‫ْ ﻮﯾ ﺾﺑ‬
‫َﻔ‬
‫َﻻ ﺗ‬
‫َو‬‫ْﺮ‬
‫َﺒ‬
‫ﻣﻌ ﺮو ف اﻣﺎم ﺟﻌﻔ ﺮ ﺻﺎدق) ع( »ﻻﺟ‬
‫ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻫ ﺴﺘﯿﻢ ﻛﻪﻧﻪ ﺟﺒ ﺮ ا ﺳ ﺖ وﻧﻪ اﺧﺘﯿﺎ ر‪ ،‬ﯾﺎﺑﻪ ﻋﺒﺎ ر ت دﯾ ﮕ ﺮ ﺟﺒ ﺮ ﻫ ﺴ ﺖ‬
‫ﺑﺎ ﺿﺎﻓﻪ اﺧﺘﯿﺎ ر‪.‬‬
‫ﻧ ﺴﺒﯿ ﺖ را ﻫﻢ ﻛﻪ ﻣ ﺴﺌﻠﻪ ﻣﻬﻤ ﻲﺑ ﻮدﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدﯾﻢ ﻛﻪ اﯾﻨﻬﺎ )ﻣﺎدﯾ ﻮن(‬
‫ﻟﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ( ﻣ ﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ‬
‫ﻜ ﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ ﻧ ﺴﺒ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و آﻧﻬﺎ )اﯾﺪهآ‬
‫ﻣ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ا ﺳﻼم ﻣﺎده )دﻧﯿﺎ ي ﻣﺎد ي(‪ ،‬ﻧ ﺴﺒ ﻲ اﻣﺎ ﻣﺎو را ي‬
‫ﻣﻄﻠﻖ ا ﺳ ﺖ‪ .‬اﻣﺎ د ر ﻣ‬
‫ﻟﺒﺘﻪﺑﺤ ﺚﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ يﻫﻢﻫ ﺴ ﺖ د رﺑﺎ ره ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﻛﻪﺑ ﺴﯿﺎ ر‬
‫ﻣﺎده‪ ،‬ﻣﻄﻠﻖ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ا‬
‫ﻜ ﻮن‪ ،‬ﻣﺜ ﻞ اﺧﻼق و ﺧﯿﻠ ﻲ ﭼﯿﺰﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ ﻛﻪ‬
‫زﯾﺒﺎ ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻣﺜ ﻞ ﺣ ﺮﻛ ﺖ‪ ،‬ﻣﺜ ﻞ ﺳ‬
‫ﻟ ﻲ ﺣﻘﯿﻘ ﺖ روﺷﻨ ﻲ را ﻛﻪ د ر‬
‫ﻣﺘﺄ ﺳﻔﺎﻧﻪ ﻓ ﺮ ﺻ ﺖﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻛﻪ وا ردآﻧﻬﺎﺑ ﺸ ﻮﯾﻢ‪ ،‬و‬
‫اﯾﻨﺠﺎ د ر ك ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ‪،‬ﺑﻪ و ﺿ ﻮح ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪﺑﯿﻦ ﺳﯿ ﺴﺘﻢ ﺷ ﺮق و ﺳﯿ ﺴﺘﻢ‬

‫‪١ ٠٥‬‬
‫ﻜﺘ ﺐ وا ﺳﻄﻪا ي ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﻣﺒﺎﺣ ﺚ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ﻛﻪ د ر‬
‫ﻏ ﺮ ب‪ ،‬ا ﺳﻼم ﯾ ﻚ ﻣ‬
‫ﻜﺘ ﺐﺷ ﺮﻗ ﻲ ا ﺳ ﺖ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻣﺎﻧﻪ ﻣ‬
‫اﯾﻨﺠﺎﻧ ﮕﺎﺷﺘﻪﺷﺪهﺑ ﺨﻮﺑ ﻲﻧ ﺸﺎن ﻣ ﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻣ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ﻏ ﺮﺑ ﻲ‪ .‬و ا ﮔ ﺮ ﻛ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ا ﺳﻼم ﻣﺎ را ﺑﻪ اﺷﺘﺒﺎه‬
‫و ﻧﻪ ﻣ‬
‫ﻟﻄﻪ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪآﻧﻬﺎ د ر ﺧﻄﺎﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ ﯾﺎﺑﺎ ﺳﯿ ﺴﺘﻢﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻣﻐﺎ‬
‫ﺑﺎ ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﺷﻤﺎ ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ ﻛﻪ ﻧﻬ ﻀ ﺖ ﺟﺪﯾﺪ ي د ر دﻧﯿﺎ ي ا ﺳﻼمﺑ ﻮﺟ ﻮد آﻣﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻜ ﺮ ﺳﻌ ﻲ ﻣ ﻲﻛ ﺮدﻧﺪﻧ ﺸﺎنﺑﺪﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﯿ ﺴﺘﻢ ا ﺳﻼﻣ ﻲ‬
‫ﺑﯿ ﺸﺘ ﺮ ﻣ ﺴﻠﻤﺎنﻫﺎ ي روﺷﻨﻔ‬
‫ﻟﯿ ﺴﺘ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ .‬د ر ﺧ ﻮد اﯾ ﺮان ﻣﺎ‪ ،‬ﻫﻤﺎن روز ﮔﺎ ر ي ﻛﻪ‬
‫ﻣﺎ ﯾ ﻚ ﺳﯿ ﺴﺘﻢ ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ ﺗﺄ ﺳﯿ ﺲ ﻛ ﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫داﻧ ﺸﺠ ﻮﺑ ﻮدﯾﻢ ﺣﺰﺑ ﻲ ﯾﺎ ﻓﻠ ﺴﻔﻪا يﺑﻨﺎم ﺧﺪاﭘ ﺮ ﺳﺘﺎن ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﻟﻨﺎ ﺻ ﺮ د ر ﻣ ﺼ ﺮ ﺳﯿ ﺴﺘﻢ ﺧ ﻮد ش را ﺳ ﻚ اﺷﺘ ﺮاﻛﯿ ﺖ‬
‫ﯾﺎ ﻣ ﺮﺣﻮم ﺟﻤﺎل ﻋﺒﺪا‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ ا ﺳﻼﻣ ﻲ‪ .‬د ر ﺟﻠ ﺴﻪا ي‪ ،‬ﭼﻨﺪ‬
‫ا ﺳﻼﻣ ﻲﻧﺎﻣ ﮕﺬا ر ي ﻛ ﺮدهﺑ ﻮد‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﻟﺠﺰاﯾ ﺮ ﺻﺤﺒ ﺖ ﻣ ﻲﻛ ﺮدﯾﻢ وﺑﻪ او‬
‫ﻟﺠﺰاﯾ ﺮﺑﺎ وزﯾ ﺮ ﻓ ﺮﻫﻨ ﮓ ا‬
‫ﺳﺎل ﭘﯿ ﺶ د ر ا‬
‫اﻋﺘ ﺮا ض ﻛ ﺮدﯾﻢ ﻛﻬﭽ ﮕ ﻮﻧﻪ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ د ر ﺳ ﺮﺗﺎ ﺳ ﺮ اﯾﻦ ﺷﻬ ﺮﺑﺰ ر گ ﻫﯿﭽﺪ‬
‫ﺷﻌﺎ ر ا ﺳﻼﻣ ﻲﺑﭽ ﻀﻢﻧﻤ ﻲﺧ ﻮ رد ﺟﺰﺷﻌﺎ رﻫﺎ ي ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴﺘ ﻲ و اﺷﺘ ﺮاﻛ ﻲ‪ .‬و‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ‪.‬ﺑﻪ را ﺳﺘ ﻲ ﻛﻪ د ر ﻫﻤﯿﻦ ﺳﺎل‬
‫او ﮔﻔ ﺖ‪ :‬ازﻧﻈ ﺮ ﻣﺎ ا ﺳﻼم ﯾﻌﻨ ﻲ ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﻟﺠﺰاﯾ ﺮ رﻓﺘﻪ ﺑ ﻮدﯾﻢ‪ ،‬ﺷﺎﯾﺪ‬
‫ﻟﺠﺰاﯾ ﺮ ﺑﻪ ا‬
‫ﻟ ﮕ ﺮد اﻧﻘﻼ ب ا‬
‫ﭘﯿ ﺶ ﻛﻪ ﺑ ﺮا ي ﺳﺎ‬
‫ﻫﺰا رﻫﺎ ﺷﻌﺎ ر وﺟ ﻮد داﺷ ﺖ‪ .‬ﻣ ﺮدم‪ ،‬داﻧ ﺸﺠ ﻮﯾﺎن‪ ،‬ﻛﺎ ر ﮔ ﺮان‪ ،‬ﻛ ﺸﺎو رزان‪،‬‬
‫ﺳ ﺮﺑﺎزان رژه ﻣ ﻲ رﻓﺘﻨﺪ وﺷﻌﺎ رﻧ ﻮﺷﺘﻪﻫﺎ ي زﯾﺎد ي را ﺣﻤ ﻞ ﻣ ﻲﻛ ﺮدﻧﺪ و د ر‬
‫ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﺷﻌﺎ را ت ﻓﻘﻂ ﯾ ﻚ ﺷﻌﺎ ر ﺑ ﻮد ﻛﻪ د ر آن ا ﺳﻢ ا ﺳﻼم ﺑﻪ ﭼ ﺸﻢ‬
‫ﻜﻪ رﻫﺒﺎﻧﯿ ﺖ‬
‫ُﻫﺒﺎﻧﯿ ﺔ ﻓِ ﻲ اﻻِ ﺳﻼم« ﯾﻌﻨ ﻲ اﯾﻨ‬
‫ﻣ ﻲﺧ ﻮ رد‪ .‬ﺗﺎزهآنﺷﻌﺎ ر ﻫﻢ »ﻻ ر‬
‫ﯾﺎ ﻛﻬﺎﻧ ﺖ د ر ا ﺳﻼم وﺟ ﻮدﻧﺪا رد‪ .‬ازﺑﯿﻦ ﺗﻤﺎمﺷﻌﺎ رﻫﺎ‪،‬ﺷﻌﺎ ر واﺣﺪ ي را ﻛﻪ‬
‫د رﺑﺎ ره ا ﺳﻼم اﻧﺘ ﺨﺎ ب ﻛ ﺮدهﺑ ﻮدﻧﺪ آن ﻫﻢ ﯾ ﻚ ﺷﻌﺎ ر ﺳﻠﺒ ﻲﺑ ﻮد‪ ،‬ﻧﻪ ﺳﻌﺎ ر‬
‫اﯾﺠﺎﺑ ﻲ‪.‬ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪﺑﺎﺑﺰ ر ﮔﺎنآﻧﻬﺎ ﺻﺤﺒ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ا ﺳﻼم د رﻧﻈ ﺮ‬

‫‪١ ٠٦‬‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ اﺧﺘﻼﻓ ﻲ ﻧﺪا رد‪ .‬اﻣﺎ ﻣﻄﺎﺑﻖﺑﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ‪ ،‬ا ﺳﻼمﺑﺎ ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﻣﺎ ﯾﻌﻨ ﻲ ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ اﺧﺘﻼ ف‬
‫ﺗﻔ ﺴﯿ ﺮ ي ﻛﻪ ﻣﺎد ر اﯾﻨﺠﺎ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪ ا ﺳﻼمﺑﺎ ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ‪ ،‬ﻧﻪﺑﺎ ﻧﻈﺎم‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ‪ ،‬ﻧﻪﺑﺎ ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫دا رد‪ ،‬ﺳﯿ ﺴﺘﻤ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻧﻪﺑﺎ ﻛﺎﭘﺘﺎ‬
‫ﻏ ﺮﺑ ﻲ‪،‬ﻧﻪﺑﺎﻧﻈﺎمﺷ ﺮﻗ ﻲ‪ ،‬ﻫﯿ ﭻ راﺑﻄﻪا يﻧﺪا رد‪ ،‬ﺳﯿ ﺴﺘﻤ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻣ ﺴﺘﻘ ﻞ و‬
‫ﻣ ﺮﺑ ﻮطﺑﻪ ﺧ ﻮد‪ .‬و ا ﮔ ﺮ ﻛ ﺴﺎﻧ ﻲ ﭘﯿﺪا ﻣ ﻲﺷ ﻮﻧﺪ‪ .‬ﻛﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻨﺪ ا ﺳﻼم راﺑﺎ اﯾﻦ‬
‫ﻜ ﻲﺑﺪاﻧﻨﺪ‪،‬آﻧﻬﺎ د ر ﺟﻬ ﻞﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻈﺎم ﯾﺎﻧﻈﺎم دﯾ ﮕ ﺮ يﻧﺰدﯾ ﻚ ﻛﻨﻨﺪ ﯾﺎ ﯾ‬
‫ﻟﺒﺘﻪ اﯾﻦ دا ﺳﺘﺎن راﺑﻌﻨ ﻮان زﻧ ﮓ ﺗﻔ ﺮﯾﺢ‬
‫ﻟﺠﺰاﯾ ﺮ )ا‬
‫ﯾﺎدمﻫ ﺴ ﺖ ﻛﻪ د ر ا‬
‫ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻢ(‪ ،‬اﻣﺎم ﻣ ﻮ ﺳ ﻲ ﺻﺪ ر رﻫﺒ ﺮ ﺷﯿﻌﯿﺎنﻟﺒﻨﺎن‪ ،‬د رﺑﺎ ره اﺷﺘ ﺮاﻛﯿ ﺖ ﺑﺎ‬
‫ﻟﺠﺰاﯾ ﺮﺑﺤ ﺚ ﻣ ﻲﻛ ﺮد‪ ،‬ﻛﻪ وزﯾ ﺮ ﻓ ﺮﻫﻨ ﮓ ﻣ ﻲ ﮔﻔ ﺖ‪ :‬د رﻧﻈ ﺮ‬
‫وزﯾ ﺮ ﻓ ﺮﻫﻨ ﮓ ا‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ‪.‬ﺑﻌﺪ ﺟﻠ ﺴﻪ دﯾ ﮕ ﺮ يﺑ ﻮدﺑﺎﺑﻌ ﻀ ﻲ ازﺑﺰ ر ﮔﺎن‬
‫ﻣﺎ ا ﺳﻼم ﯾﻌﻨ ﻲ ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ‪ .‬و او ﻣ ﻲﭘ ﺮ ﺳﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻋ ﺮ ب وآﻧﻬﺎ ﻣ ﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ا ﺳﻼم ﻣ ﺴﺎوﯾ ﺴ ﺖﺑﺎ ﻛﺎﭘﺘﺎ‬
‫ﻜﻪ ﻗ ﺮآن ﻣﺆﻣﻨﯿﻦ راﺑﻪ‬
‫ﭼ ﮕ ﻮﻧﻪ اﯾﻢ ﺣ ﺮ ف را ﻣ ﻲزﻧﯿﺪ؟ ﻣ ﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ا ﺻﺤﺎ ب ﯾﻤﯿﻦ ﻧﺎﻣ ﮕﺬا ر ي ﻛ ﺮده ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ آﯾﺎﺗ ﻲ ا ﺳ ﺖ د ر ﻗ ﺮآن ﻛﻪ‬
‫ا ﺻﺤﺎ ب ﯾﻤﯿﻦ راﺑﺎ اﺣﺘ ﺮام ذﻛ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﯾﻨﻬﺎ ﻣﺆﻣﻨﯿﻦﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦﺷﯿﺦ از‬
‫ﻋ ﺮﺑ ﺴﺘﺎن ﺳﻌ ﻮد ي ﻣ ﻲ ﮔﻔ ﺖﺑﺒﯿﻦﻗ ﺮآن ﺧ ﻮد ش ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ا ﺻﺤﺎ ب ﯾﻤﯿﻦ )د ﺳ ﺖ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢﻫ ﺴﺘﯿﻢ‪ .‬و ﭼﻘﺪ ر‬
‫را ﺳﺘ ﻲﻫﺎ( ﯾﻌﻨ ﻲ ﻣﺎ د ﺳ ﺖ را ﺳﺘ ﻲﻫ ﺴﺘﯿﻢ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﻣﺎ ﻛﺎﭘﺘﺎ‬
‫ﺳ ﺨﺘﺒ ﻮدﺑ ﺮا ي اﻣﺎم ﻣ ﻮ ﺳ ﻲ ﺻﺪ ر ﻛﻪﺑﻪ او اﺛﺒﺎ ت ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﻈ ﻮ ر ﻗ ﺮآن از‬
‫ً د رآن روز ﮔﺎ رﻫﻨ ﻮز‬
‫ﻟﯿ ﺴ ﺖو ان ﺣ ﺮ فﻫﺎﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬ا ﺻﻼ‬
‫ا ﺻﺤﺎ ب ﯾﻤﯿﻦ ﻛﺎﭘﺘﺎ‬
‫ﺗﻘ ﺴﯿﻢﺑﻨﺪ ي ﭼ ﭗ و را ﺳﺘ ﻲﺑ ﻮﺟ ﻮدﻧﯿﺎﻣﺪهﺑ ﻮد ﻛﻪ ﻗ ﺮآنﺑ ﺨ ﻮاﻫﺪﺑﻪآﻧﻬﺎ رﺟ ﻮع‬
‫ﻜﻨﺪ ﻛﻪ اﯾﻨﻬﺎ ا ﺻﺤﺎ ب ﯾﻤﯿﻦﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﯾﺎ ا ﺻﺤﺎ ب ﯾ ﺴﺎ ر‪.‬‬
‫ﺑ‬
‫ﻜ ﻲ از ﻣﻐﻠﻄﻪﻫﺎ يﺑﺰ ر ﮔ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑ ﺮا ي ا ﺳﻼم ﭘﯿ ﺶ ﻣ ﻲآو رﻧﺪ‬
‫اﯾﻦ ﯾ‬
‫و ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻨﺪ ا ﺳﻼم راﺑﻪ اﯾﻦ ﻃ ﺮ ف ﯾﺎ آن ﻃ ﺮ ف ﻣﻨﻌﻄﻒ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬دﯾ ﺸ ﺐ‬

‫‪١ ٠٧‬‬
‫ﻜ ﻲ از اﺷﺘﺒﺎﻫﺎ ت آﻧﻬﺎ ﻫﻤﯿﻦ‬
‫ﻣﻘﺪا ر ي از ﻣﺠﺎﻫﺪﯾﻦ ﺧﻠﻖ ﺳ ﺨﻦ ﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ﯾ‬
‫ﻣﻐﻠﻄﻪاﯾ ﺴ ﺖ ﻛﻪ د ر ﺷﻨﺎﺧ ﺖ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ﻛﻪ دﯾ ﺸ ﺐ و ﭘ ﺮﯾ ﺸ ﺐﺑ ﺮا ي ﺷﻤﺎﺑﯿﺎن‬
‫ﻟﯿ ﺴﺘ ﻲ ﯾﺎ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴﺘ ﻲ را‬
‫ﻜ ﺐ ﻣ ﻲﺷ ﻮﻧﺪ‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﺑ ﺮداﺷ ﺖ ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﻛ ﺮدم ﻣ ﺮﺗ‬
‫ًآﯾﻪا ي از ﻗ ﺮآن را‬
‫ﺑ ﺮا ﺳﻼم ﺗﻄﺒﯿﻖ دادهاﻧﺪ‪.‬ﺷﻤﺎ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ ﻛﻪ ﮔﺎﻫ ﮕﺎﻫ ﻲ ﻣﺜﻼ‬
‫ﻜﻪ ﮔ ﺮوهﻫﺎ ي‬
‫ﺗﻔ ﺴﯿ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ )ﻣﻨﻈ ﻮرم آن ﮔ ﺮوه ﺑ ﺨ ﺼ ﻮ ص ﻧﯿ ﺴ ﺖ ﺑﻠ‬
‫ﻣ ﺨﺘﻠﻒ(‪ ،‬ﯾ ﻚ ﺟ ﻮان اﻧﻘﻼﺑ ﻲ ﻣ ﻲآﯾﺪ و ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ اﺛﺒﺎ ت ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻗ ﺮآنﻫﻤﻪا ش‬
‫اﻧﻘﻼ ب ا ﺳ ﺖوﻫﯿ ﭻﭼﯿﺰ دﯾ ﮕ ﺮ يﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﮕ ﻮﯾﺪ ﻛﻪ ﺟﻨ ﮓ ﻣ ﺴﻠﺤﺎﻧﻪ‬
‫ﻜ ﺶو از اﯾﻦﻗﺒﯿ ﻞ ﺳ ﺨﻨﺎن‪ .‬ﯾ ﻚآدم ﻋﺎ ر ف ﻣ ﻲآﯾﺪوﻗ ﺮآن را‬
‫ا ﺳ ﺖوﺑﺰنوﺑ‬
‫ﺗﻔ ﺴﯿ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﺪو د ر ﺳ ﺮﺗﺎ ﺳ ﺮ ش ﻋ ﺮﻓﺎنﭘﯿﺪا ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﯾ ﻚآدم داﻧ ﺸﻤﻨﺪ ﻣ ﻲآﯾﺪو‬
‫ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ ﻋﻠﻢ را از ﻗ ﺮآن ﻧﺘﯿﺠﻪﺑ ﮕﯿ ﺮد‪ .‬دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻣ ﻲآﯾﺪ و ﻓﯿﻠ ﺴ ﻮ ف ا ﺳ ﺖ‬
‫ﻜﺘ ﺐ‬
‫ﻟ ﻲ ﻛﻪ ﻗ ﺮآن ﯾ ﻚ ﻣ‬
‫ﻜﻨﺪ‪ .‬د ر ﺣﺎ‬
‫ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ ﻓﻠ ﺴﻔﻪ را از ﻗ ﺮآن اﻗﺘﺒﺎ سﺑ‬
‫ﻟ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬از ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ دا رد‪ .‬و ا ﮔ ﺮ ﻛ ﺴﺎﻧ ﻲﺑﯿﺎﯾﻨﺪ وﺑ ﺨ ﻮاﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻗ ﺮآن‬
‫ﻣﺘﻌﺎد‬
‫ﻜﻨﻨﺪ اﺷﺘﺒﺎه‬
‫ﻜ ﺮ ﺧﺎ ص ﻣﺤﺪودﺑ‬
‫راﺑﻪ ﯾ ﻚ د ﺳﺘﻪﺑ ﺨ ﺼ ﻮ ص و ﯾﺎﺑﻪ ﯾ ﻚ ﻃ ﺮز ﺗﻔ‬
‫ﻛ ﺮدهاﻧﺪ‪ .‬د ر آﯾﺎ ت ﻗ ﺮآﻧ ﻲ ﺟﻨﺒﻪ اﻧﻘﻼ ب و ﺷﻬﺎد ت و ﺟﻬﺎد وﺟ ﻮد دا رد‪،‬‬
‫ﻋ ﺮﻓﺎﻧ ﺖ و ﺧﺪاﺷﻨﺎ ﺳ ﻲ ﻫﻢ وﺟ ﻮد دا رد‪ ،‬ﻋﻠﻢ ﻫﻢ وﺟ ﻮد دا رد‪،‬ﺑﻄ ﻮ رﻛﻠ ﻲ‬
‫ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ وﺟ ﻮد دا رد‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦآن دﯾﺪ ﮔﺎﻫ ﻲ ﻛﻪﺑﻌ ﻀ ﻲ از اﻓ ﺮاد ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻨﺪ‬
‫ً ﺧﻄﺎ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻜﻨﻨﺪ ﻣ ﺴﻠﻤﺎ‬
‫ّ ﻲﺑ‬
‫ﻗ ﺮآن را ﻣ ﺨﺘ ﺺﺑﻪ ﯾ ﮓ ﮔ ﺮوه ﺧﺎ ﺻ‬
‫ﻣﻦ از دﯾﺪ ﮔﺎه ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲﺑﺤﺜﻢ را د ر اﯾﻨﺠﺎ ﭘﺎﯾﺎن ﻣ ﻲﺑ ﺨ ﺸﻢ‪ .‬اﯾﻦ ﻣ ﺴﺎﺋﻠ ﻲ‬
‫را ﻛﻪ ﺗﺎاﯾﻨﺠﺎ ﻣﻄ ﺮح ﻛ ﺮدم ا ﺳﺎ س ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲﺑ ﻮد‪.‬ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر ﻛﻪﺑ ﺮا يﺷﻤﺎﺑﯿﺎن‬
‫ﻟ ﻮژ ي ﻛﺎﻣ ﻞﺑﺎﯾﺪ دا را ي ﺳﻪ ا ﺳﺎ س ﻣ ﺴﺘﻘ ﻞ و ﻣﻬﻢ‬
‫ﻛ ﺮدم‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ﯾ ﻚ اﯾﺪﺋ ﻮ‬
‫ﻜ ﻲ زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻣﻘﺎ رﻧﻪ را اﯾﻨﺠﺎﺑﻌﻤ ﻞ آو ردﯾﻢ‪ .‬و‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﯾ‬
‫ﻜ ﻮﻣﺘ ﻲو ﺳﯿﺎ ﺳ ﻲ‪.‬‬
‫دومﻧﻈﺎم اﻗﺘ ﺼﺎد ي ا ﺳ ﺖو ﺳﻮمﻧﻈﺎم ﺣ‬

‫‪١ ٠٨‬‬
 ‫ﻟﻪ ﺟﺒ ﺮو اﺧﺘﯿﺎ ر‬
‫ﺪﻧﺒﺎ‬
‫ﺣ ﺮ ف آﺧ ﺮ ي را ﻛﻪ دﯾ ﺸ ﺐ ﻣ ﻲزدم د رﺑﺎ ره ﺟﺒ ﺮﺑ ﻮد و اﺧﺘﯿﺎ ر و‬
‫ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ ﻛﺘﺎ بﻫﺎ ي زﯾﺎد ي د رﺑﺎ ره ﺟﺒ ﺮ و اﺧﺘﯿﺎ رﻧ ﻮﺷﺘﻪﺷﺪه وﺷﺎﯾﺪﺑﺘ ﻮاﻧﻢ‬
‫ﻜ ﺲ ﺗﺎﺑﺤﺎل ﻧﺘ ﻮاﻧ ﺴﺘﻪ ا ﺳ ﺖ ﻣ ﺴﺌﻠﻪ ﺟﺒ ﺮ و اﺧﺘﯿﺎ ر را ﻛﺎﻣﻼ‬
‫ً‬ ‫ﺑ ﮕ ﻮﯾﻢ ﻛﻪ ﻫﯿﭽ‬
‫ﻜ ﻲ ازﺑﻬﺘ ﺮﯾﻦ ﻛﺘﺎ بﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪﻧ ﻮﺷﺘﻪﺷﺪه »ﺟﺒ ﺮ و اﺧﺘﯿﺎ ر« ﺗ ﻮ ﺳﻂ‬
‫ﺣ ﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﯾ‬
‫ا ﺳﺘﺎدﻣﺤﻤﺪﺗﻘ ﻲ ﺟﻌﻔ ﺮ ي داﻧ ﺸﻤﻨﺪ و ﻓﯿﻠ ﺴ ﻮ فﺑﺰ ر گ ﻣﺎ ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑ ﺴﯿﺎ ر ﻛﺘﺎ ب‬
‫ﻋﻤﯿﻘ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و آن ﺟﻬﺘ ﻲ را ﻛﻪ ﻣﻦ د رﺑ ﺮﺧ ﻮ ردﺑﺎ ﻣ ﺴﺌﻠﻪ ﺟﺒ ﺮ و اﺧﺘﯿﺎ ر‬
‫ﻜﻠ ﻲ ﻣﺘﻔﺎو تﺑﺎ روﺷ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ دﯾ ﮕ ﺮان ﭘﯿ ﺶ ﮔ ﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ و ﯾﺎ‬
‫ﭘﯿ ﺶ ﮔ ﺮﻓﺘﻢﺑ‬
‫ﻜﻪ ﺳﺆاﻻﺗ ﻲﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﺧ ﻮ ش داﺷﺘﻢ ﻛﻪ‬
‫ﻜﻨﻨﺪ‪،‬ﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ﺧ ﻮا ﺳﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ اﺛﺒﺎ تﺑ‬
‫ﯾ ﻚ ﭼﻨﺪ ﻛﻠﻤﻪا ي ﻫﻢ د رﺑﺎ ره ﺟﺒ ﺮ و اﺧﺘﯿﺎ رﺑﯿ ﺸﺘ ﺮﺑ ﮕ ﻮﯾﻢ وﺑﻌﺪﺑﻪ اﻗﺘ ﺼﺎد‬
‫ﻣ ﻲﭘ ﺮدازم‪.‬‬
‫ﻟﺒﺘﻪ اﯾﻦ ﺣ ﺮﻓ ﻲ را ﻛﻪ ﻣ ﻲزﻧﻢ اﯾﻨﺠﺎ ﺟﺎﯾ ﺶ ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﺧﯿﻠ ﻲ‬
‫ا‬
‫ﻜﺎﻧﯿ ﻚ ﯾ ﻚ راﺑﻄﻪﺑ ﺴﯿﺎ ر ﻣﻌ ﺮوﻓ ﻲ‬
‫ﺑ ﺴ ﺮﻋ ﺖ ﻣ ﻲ ﮔﺬرم‪ .‬د ر ﻓﯿﺰﯾ ﻚ و ﻛ ﻮاﻧﺘﻮم ﻣ‬
‫ﻜﺎﻧﯿ ﻚﺑ ﺮ ﻣﯿﻨﺎ يآن و‬
‫وﺟ ﻮد دا رد ﻛﻪﺷﺎﯾﺪﺑﺰ ر ﮔﺘ ﺮﯾﻦ ﻓ ﺮﻣ ﻮلﻫﺎ ي ﻛ ﻮاﻧﺘﻮم ﻣ‬
‫ﻜﺎﻧﯿ ﻚ و ﻓﯿﺰﯾ ﻚ‬
‫ﺑ ﺮ اﯾﻦ ا ﺳﺎ س ﭘﺎﯾﻪ ﮔﺬا ر يﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻣﻦ وا رد ﻋﻠﻢ ﻛ ﻮاﻧﺘﻮم ﻣ‬
‫ﻟ ﻲآن ﭼﯿﺰ ي را ﻛﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢﺑﯿﺎن ﻛﻨﻢ اﯾﻦ ﻫ ﺴ ﺖ ﻛﻪ‪ :‬ﺣﺎ ﺻ ﻞ‬
‫ﻧﻤ ﻲﺷﻮم‪ ،‬و‬
‫ﺿ ﺮ بﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖ اﻧ ﺴﺎن د ر د رﺟﻪ اﺧﺘﯿﺎ ر او ﻣ ﺴﺎوﯾ ﺴ ﺖﺑﺎ ﯾ ﻚ ﻣﻘﺪا رﺛﺎﺑ ﺖ‪.‬‬
‫)ﻣﻘﺪا رﺛﺎﺑ ﺖ = د رﺟﻪ اﺧﺘﯿﺎ رﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖ اﻧ ﺴﺎن * د رﺟﻪ ﺟﺒ ﺮ(‬
‫ﻜﻪ اﯾﻦ ﻓ ﺮﻣ ﻮل‬
‫ﻜ ﻲ از ﻓ ﺮﻣ ﻮلﻫﺎ ي ﻣﻬﻢ ﻓﯿﺰﯾ ﻚ ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ﻛﻪ ﮔﻔﺘﯿﻢ اﯾﻦ ﯾ‬
‫ﻜ ﻞ ﺗ ﺮ ﺳﯿﻢ‬
‫راﺑ ﺮا يﺷﻤﺎﺷ ﺮحﺑﻬﺘ ﺮ يﺑﺪﻫﻢﺑ ﺼ ﻮ ر ت ﮔ ﺮا ف ﯾﺎﺑ ﺼ ﻮ ر تﺷ‬
‫ﻜﻨﯿﻢ ﻛﻪ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﻢ و اﯾﻦ اﯾﻨﻄ ﻮ ر ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ .‬ا ﮔ ﺮ دو ﻣﺤ ﻮ ر ﻣ ﺨﺘ ﺼﺎ ت را ر ﺳﻢﺑ‬
‫ﻜ ﻲ ﻣﺤ ﻮ ر اﺧﺘﯿﺎ رﺑﺎﺷﺪ و دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻫﻢ ﻣﺤ ﻮ ر ﺟﺒ ﺮ‪ ،‬ﻣﻨﺤﻨ ﻲﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖ اﯾﻦ‬
‫ﯾ‬

‫‪١ ٠٩‬‬
‫ﺮاﺑﻄﻪ ﯾ ﻚ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻨﺤﻨ ﻲ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ .‬آﻧﻬﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ د ر ﺳﺎل ﭼﻬﺎرم ﯾﺎ ﭘﻨﺠﻢ‬
‫ﻜﺲ‬
‫ﻟ ﻲ »ﻫﯿﭙ ﺮﺑ ﻮل« را ﺧ ﻮاﻧﺪهاﻧﺪ ﻣ ﻲداﻧﻨﺪ ﻛﻪ د ر راﺑﻄﻪ اﯾ‬
‫ﻟﻮ‬‫ﻣﺘ ﻮ ﺳﻄﻪ ﻫﺬ‬
‫ﺿ ﺮﺑﺪ ر اﯾ ﮕ ﺮ گ ﻣ ﺴﺎو ي ا ﺳ ﺖﺑﺎ ﯾ ﻚ ﻣﻘﺪا رﺛﺎﺑ ﺖ‪.‬‬
‫ﻜ ﺲ * اﯾ ﮕ ﺮ گ = ﻛﻨ ﺴﺘﺎﻧ ﺖ(‬
‫)اﯾ‬
‫ﻜ ﻞ‪:‬‬
‫ﯾ ﻚ ﻣﻨﺤﻨ ﻲﻫﯿﭙ ﺮﺑ ﻮلﻫ ﺴ ﺖ ﻣﻄﺎﺑﻖﺷ‬

‫‪١١٠‬‬
‫ﻜ ﺲ ﻣ ﺴﺎو ي د رﺟﻪ ﺟﺒ ﺮ ي‬
‫ﺎﯾ ﮕ ﺮ گ ﻣ ﺴﺎو ي د رﺟﻪ اﺧﺘﯿﺎ ر ا ﺳ ﺖ و اﯾ‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ا ﮔ ﺮ اﯾﻨﻄ ﻮ ر د ر ﻧﻈ ﺮ ﺑ ﮕﯿ ﺮﯾﻢ‬
‫ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﺑ ﺮ ﯾ ﻚ اﻧ ﺴﺎن ﺣ‬
‫ﻟ ﺐ و زﯾﺒﺎ ﺳ ﺖ( ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ )اﯾﻦ را ﺗ ﻮﺟﻪ ﻛﻨﯿﺪﺑ ﺴﯿﺎ رﺑ ﺴﯿﺎ ر ﺟﺎ‬
‫اﻧ ﺴﺎن د ر رو ي اﯾﻦ ﻣﻨﺤﻨ ﻲ ﻗ ﺮا ر دا ردﻧﻘﻄﻪ ‪ ،‬ا ﮔ ﺮ اﯾﻦﻧﻘﻄﻪ و ﺳﻂﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﻜ ﺸﯿﻢ ﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖ اﯾﻦ‬
‫ا ﮔ ﺮ ﯾ ﻚ ﺧﻄ ﻲ ﻋﻤ ﻮدﺑ ﺮ ﻣﺤ ﻮ ر ﺑ‬ ‫از اﯾﻨﺠﺎ ﻧﻘﻄﻪ‬
‫ﯾﻌﻨ ﻲ اﻧ ﺴﺎن ﻛﺎﻣ ﻞ را ا ﮔ ﺮ اﯾﻦ‬ ‫اﻧ ﺴﺎن رو ي اﯾﻦ ﻣﺤ ﻮ ر اﯾﻨﻘﺪ ر ا ﺳ ﺖ‬
‫ًﺑﯿ ﺴ ﺖ د ر ﺻﺪ‪ ،‬ﺳ ﻲ د ر ﺻﺪ‪ ،‬اﻧ ﺴﺎن ﻛﺎﻣ ﻞ ا ﺳ ﺖ(‬
‫)اﯾﻦ ﻣﺜﻼ‬ ‫ﺑﺎﻻﻫﺎﺑ ﮕﯿ ﺮﯾﻢ‬
‫‪ .‬ﺣﺎﻻ ا ﮔ ﺮ اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎن‬ ‫ا ﺳ ﺖ ﺗﺎ' ‪'،‬‬ ‫د رﺟﻪ ﺟﺒ ﺮ ش از ﻧﻘﻄﻪ‬
‫ﻜﻨﺪ " ‪ ،‬ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ اﯾﻦ‬
‫ﺷ ﺨ ﺼﯿﺘ ﺶ ﻛﻢﺑﺎﺷﺪ ﯾﻌﻨ ﻲﺑﻪ د رﺟﺎ ت ﺣﯿ ﻮاﻧ ﻲﻧﺰولﺑ‬
‫آدم ﻛﻢﻛﻢ ﭘﺎﺋﯿﻦ ﻣ ﻲآﯾﺪ ﯾﻌﻨ ﻲ اﯾﻨﺠﺎﻫﺎ " ﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖﻫﺎ ﺧﯿﻠ ﻲ ﻛﻢ ا ﺳ ﺖ‪ .‬د ر ﻋﯿﻦ‬
‫ﺗﺎ وﻗﺘ ﻲ ﻛﻬﺒ ﺴﻤ ﺖ‬ ‫ﺣﺎل ﻣﯿﺒﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪ د رﺟﻪ ﺟﺒ ﺮ زﯾﺎد و زﯾﺎدﺗ ﺮ ﻣ ﻲﺷ ﻮد "‬
‫ﺑ ﻲﻧﻬﺎﯾ ﺖ ﻣﯿ ﻞ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ .‬د ر آﺧ ﺮﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﻛﻪ اﯾﻦ اﯾﻦ ﻣﻨﺤﻨ ﻲﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﺤ ﻮ ر‬
‫( د ر آﻧﺠﺎﯾ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖ اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎن‬ ‫ﻣﻤﺎ س ﻣ ﺲﺷ ﻮد )ﺑﺎ ﻣﺤ ﻮ ر‬
‫ﺻﻔ ﺮ ﺷﺪه و د رﺟﻪ ﺟﺒ ﺮﺑ ﻲﻧﻬﺎﯾ ﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﺟﺒ ﺮ ﻣﻄﻠﻖ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﯾ ﻚ ﺣﯿ ﻮان‪.‬‬
‫ﺣﯿ ﻮان ﻛ ﺴ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻬ ﺸ ﺨ ﺼﯿﺘ ﺶ ﺻﻔ ﺮ ا ﺳ ﺖ وﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﺟﺒ ﺮ ﻣﻄﻠﻖﺑ ﺮ او‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ اﯾﻨﺠﺎ)" ( ﻛﻬﻤ ﻲآﺋﯿﻢﺑ ﺴﻤ ﺖ ﭘﺎﺋﯿﻦ ﻣﻨﺤﻨ ﻲ‪،‬ﺑ ﺴﻤ ﺖ‬
‫ﺣ‬
‫ﻟ ﻲ ﻣﯿ ﻞ‬
‫ﺣﯿ ﻮاﻧﯿ ﺖ ﻣﯿ ﻞ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ .‬از ﻃ ﺮ ف دﯾ ﮕ ﺮ وﻗﺘ ﻲﺑﻤ ﺴ ﺖﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖ ﻋﺎ‬
‫' ( يﺑﯿﻨﯿﻢ ﻣﻘﺪا ر‬
‫ً اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻛﻪ د ر اﯾﻨﺠﺎ ﻗ ﺮا ر ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮد ﻧﻘﻄﻪ)‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ ﻣﺜﻼ‬
‫ﺟﺒ ﺮ ش ﻛﻤﺘ ﺮ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪.‬ﻫ ﺮﭼﻪ اﯾﻨﺠﺎ )ﻣﺤ ﻮ ر (ﺑﺎﻻﺗ ﺮ ﻣ ﻲآﺋﯿﻢ ﺗﺎوﻗﺘ ﻲ ﻛﻪ د ر‬
‫ﺑ ﻲﻧﻬﺎﯾ ﺖﺑﺎاﯾﻦ ﻣﺤ ﻮ ر ﻣﻨﺤﻨ ﻲ ﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖ ﻣﻤﺎ س ﻣ ﻲﺷ ﻮد و ﺟﺒ ﺮ ش ﺻﻔ ﺮ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲﺑﺠﺎﯾ ﻲ ﻣ ﻲ ر ﺳﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎن دا را ي ﺟﺒ ﺮ ﺻﻔ ﺮ ﯾﺎ اﺧﺘﯿﺎ ر ﻣﻄﻠﻖ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪.‬‬

‫‪١١١‬‬
‫ﻜﻪ دﯾ ﺸ ﺐ ﮔﻔﺘﻢ اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎن ﻣﺜ ﻞ ﺣ ﻀ ﺮ ت ﻋﻠ ﻲ) ع( ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﺎﻧ‬
‫ﺷ ﺨ ﺼﯿﺘ ﺶﺑﻪﺑ ﻲﻧﻬﺎﯾ ﺖ ر ﺳﯿﺪهﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﺟﺒ ﺮ ش ﺻﻐ ﺮﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪ .‬و ﻣﻄﺎﺑﻖ‬
‫ﺑﺎﺑﺤﺜ ﻲ ﻛﻪﺷ ﺐ اول ﻛ ﺮدﯾﻢ ﻛﻪ ﻃﺒﻘﺎ تﻧﻔ ﺲ را د رﻫﻔ ﺖ ﻃﺒﻘﻪﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدم ﻛﻪ‬
‫ازﻧﻔ ﺲ اﻣﺎ رهﺷ ﺮوع ﻣ ﻲﺷ ﻮد ﺗﺎﺑﻪﻧﻔ ﺲ را ﺿﯿﻪ و ﻣ ﺮ ﺿﯿﻪ ﺧﺘﻢ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪.‬‬
‫ﻜ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻟ ﺖ ﻧﻔ ﺲ ﻣ ﺮ ﺿﯿﻪﺑﺎ روح ﯾ‬
‫د ر ﺗﻔ ﺴﯿ ﺮ ﻧﻔ ﺲ ﻣ ﺮ ﺿﯿﻪ ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﺣﺎ‬
‫ﻜ ﺴﺎن ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ .‬و د ر آن‬
‫ًﺑﺎ روح ﯾ‬
‫ﯾﻌﻨ ﻲ اﻧ ﺴﺎنﺑﺠﺎﯾ ﻲ ﻣ ﻲ ر ﺳﺪ ﻛﻪ واﻗﻌﺎ‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖﻧﻤ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻟ ﺖ دا را ي اﺧﺘﯿﺎ ر ﻣﻄﻠﻖ ا ﺳ ﺖ ﯾﻌﻨ ﻲ دﯾ ﮕ ﺮ ﺟﺒ ﺮﺑ ﺮ او ﺣ‬
‫ﺣﺎ‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣﻘﺪا ر زﯾﺎد ي از اﯾﻦﺑﺤﺜ ﻲ ﻛﻪ ﺟﺒ ﺮﯾ ﻮن ﯾﺎ اﺧﺘﯿﺎ رﯾ ﻮنﭘﯿ ﺶ ﮔ ﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‬
‫و ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻨﺪ ﺛﺎﺑ ﺖ ﻛﻨﻨﺪﺑ ﺮا ي اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎن ﻛﻪ آزاد ا ﺳ ﺖ و ﻣ ﺨﺘﺎ ر ا ﺳ ﺖ ﯾﺎ‬
‫ﻣﺠﺒ ﻮ ر ا ﺳ ﺖ و ﻏﯿ ﺮه‪،‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﻔ ﺴﯿ ﺮ ي ﻛﻪ ﻣﻦ از رﯾﺎ ﺿﯿﺎ ت و ﻓﯿﺰﯾ ﻚ ا ﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻜﻦ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑﻪ‬
‫ﻛ ﺮدم وﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ﻛ ﺸﯿﺪم ﻗﺎﺑ ﻞ ﺣ ﻞ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﯾ ﻚ اﻧ ﺴﺎن ﻣﻤ‬
‫ﻜ ﻮ ت اﻋﻼ ﺻﻌ ﻮد‬
‫د رﺟﻪ ﺣﯿ ﻮاﻧﯿ ﺖﻧﺰول ﻛﻨﺪ و ﻣﺠﺒ ﻮ ر ﻣﻄﻠﻖﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﯾﺎﺑﻪ ﻣﻠ‬
‫ﻛﻨﺪو ﻣ ﺨﺘﺎ ر ﻣﻄﻠﻖﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ً ﺑﯿﻦ اﯾﻦ دو ﺣﺪ ﻣﺎ ﮔﺰﯾﻤﻢ و ﻣﯿﻨﯿﻤﻢ د ر ﺣﺎل‬
‫ﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖﻫﺎ ﺗﻔﻘ ﺮﯾﺒﺎ‬
‫ﻧ ﻮ ﺳﺎنﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪،‬ﻫ ﺮﭼﻘﺪ رﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖآدﻣ ﻲﺑﺎﻻﺗ ﺮﺑﺎﺷﺪ ﻣﻘﺪا ر اﺧﺘﯿﺎ ر اوﺑﯿ ﺸﺘ ﺮ‬
‫و ﺟﺒ ﺮ او ﻛﻤﺘ ﺮ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲﺑ ﺮا ﺳﺎ س ﻫﻤﺎن ﺗﻘ ﺴﯿﻢﺑﻨﺪ ي ﻫﻔ ﺖ ﻣ ﺮﺣﻠﻪا ي‬
‫ﻋ ﺸﻖ‪،‬ﻧﻔ ﺲ اﻣﺎ ره از اﯾﻨﺠﺎﻧﻘﻄﻪ ﺗﻤﺎ س ﻣﻨﺤﻨ ﻲﺑﺎ ﻣﺤ ﻮ رﺷ ﺮوع ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪،‬‬
‫ﻟﻬﻤﻪ ﺗﺎ ﻣﻄﻤﺌﻨﻪ )ﺣﺪود ( و‬
‫ً " ﻧﻔ ﺲ ﻋﺎﻗﻠﻪ و ﻣ ﻮ‬
‫ﻛﻢﻛﻢ ﻣ ﻲآﯾﺪ اﯾﻨﺠﺎﻫﺎ ﻣﺜﻼ‬
‫در‬ ‫را ﺿﯿﻪ و ﻣ ﺮ ﺿﯿﻪ‪ .‬ﻣ ﺮ ﺿﯿﻪ آﻧﺠﺎﯾ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ دﯾ ﮕ ﺮ ﺑﺎ ﻣﺤ ﻮ ر‬
‫ﺑ ﻲﻧﻬﺎﯾ ﺖ ﻣﻤﺎ سﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻬ ﺮﺣﺎل اﯾﻦ ﯾ ﻚ دﯾﺪ ﮔﺎه ﺟﺪﯾﺪ ي ا ﺳ ﺖ د ر ﺟﺒ ﺮ و اﺧﺘﯿﺎ ر ﻛﻪ ﻣﻘﺪا ر‬
‫ﻜﻼﺗ ﻲ ﻛﻪ ﻓﻼ ﺳﻔﻪ‬
‫ﻜﻼ ت ﻣ ﻮﺟ ﻮد را ﺣ ﻞ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪،‬ﺑ ﺨ ﺼ ﻮ ص ﻣ ﺸ‬
‫زﯾﺎد ي از ﻣ ﺸ‬

‫‪١١٢‬‬
‫ﻟ ﺖ‬
‫ﺪﯾ ﮕ ﺮ ﻗﺎد رﻧﯿ ﺴﺘﻨﺪ ﺟ ﻮا بﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﭼ ﻮن آﻧﻬﺎ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻨﺪ اﻧ ﺴﺎن را د ر ﺣﺎ‬
‫ﻜﻨﻨﺪ و اﯾﻦ‬
‫ﻟ ﺖ ﺟﺎﻣﺪ ﺧ ﻮد ش د رﻧﻈ ﺮﺑ ﮕﯿ ﺮﻧﺪ و ﺣ ﻞﺑ‬
‫ا ﺳﺘﺎﺗﯿ ﻚ ﺧ ﻮد ش‪ ،‬د ر ﺣﺎ‬
‫ﻋﻤﻠ ﻲﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﭼ ﻮن اﻧ ﺴﺎن ﺧ ﻮد ﻣﺘﻐﯿ ﺮ ا ﺳ ﺖ وﻫﺰا ر ﭘﺎ راﻣﺘ ﺮ دا رد‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ‬
‫ﻜﺎﻻ ت ﻣ ﻲﺷ ﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫دﭼﺎ ر اﺷ‬
‫ا ﺳﺎ س اﻗﺘ ﺼﺎد ي‬
‫ازﺑﺤ ﺚ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ﻣ ﻲ ﮔﺬ رﯾﻢ ﻛﻪ ﻣﻘﺪا ر ي از زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ د ر اﯾﻦ‬
‫ﻜ ﻲ از دو ﺳﺘﺎن دﯾ ﺸ ﺐ ﺳﺆال ﻇ ﺮﯾﻔ ﻲ‬
‫دﯾﺪ ﮔﺎهﺑ ﻮدو اﻗﺘ ﺼﺎد راآﻏﺎز ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ‪ .‬ﯾ‬
‫از ﻣﻦ ﻛ ﺮد‪ .‬ﮔﻔ ﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻪام »زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي اﻗﺘ ﺼﺎد ي« و اﯾﻦ ﺧ ﻮدﺑﺤﺜ ﻲ‬
‫ا ﺳ ﺖﺑﻪ ا ﺻﻄﻼح ﺟﺪلاﻧ ﮕﯿﺰ ﻛﻪ ﻛ ﺴ ﻲﺑ ﮕ ﻮﯾﺪ زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي اﻗﺘ ﺼﺎد ي‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ‬
‫اﻗﺘ ﺼﺎد زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و اﯾﻦ ﻋﻘﯿﺪها ي ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖﻫﺎ‬
‫ﺑ ﺮآﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ اﻗﺘ ﺼﺎد ا ﺳ ﺖ وﺑﻪ ﻣﻦ اﯾ ﺮاد ﻣ ﻲ ﮔ ﺮﻓ ﺖ ﻛﻪآﯾﺎ‬
‫از دﯾﺪ ﮔﺎه ﺗ ﻮﻫﻢ اﻗﺘ ﺼﺎد زﯾ ﺮﺑﻨﺎ يﻫﻤﻪﭼﯿﺰ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻛﻪﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻢﻧﻪ‪.‬‬
‫ﻣﻦ اﯾﻨﺠﺎ ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻢ زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي اﻗﺘ ﺼﺎد ي ﻣﻨﻈ ﻮرم اﯾﻨﻨﯿ ﺴ ﺖ‬
‫ﻜﻪ ازﻧﻈ ﺮ ﻣﻘﺎ رﻧﻪا ي ﺑ ﻮد ﻛﻪ‬
‫ﻛﻪ زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ اﻗﺘ ﺼﺎد ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﺑﻠ‬
‫ﻣ ﻲﺧ ﻮا ﺳﺘﻢ ﺑ ﮕ ﻮﯾﻢ »ا ﺳﺎ س ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ«‪» ،‬ا ﺳﺎ س اﻗﺘ ﺼﺎد ي« و »ا ﺳﺎ س‬
‫ﻜﺎل ﭘﯿ ﺶ ﻧﯿﺎﯾﺪ ﻧ ﻮﺷﺘﻢ ا ﺳﺎ س‬
‫ﻜﻪ اﯾﻦ اﺷ‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ«‪ .‬ﺑﻬ ﺮﺣﺎل ﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ﺣ‬
‫اﻗﺘ ﺼﺎد ي ﻛﻪﺑ ﺮا يﺷ ﻚو ﺗ ﺮدﯾﺪ اﯾﺠﺎدﻧ ﺸ ﻮد‪.‬‬
‫ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ي‬
‫ﻣﺎ از ﺟﺎﯾ ﻲﺷ ﺮوع ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ ﻛﻪ ﺳﺎدهﺗ ﺮ ا ﺳ ﺖوآنﻧﻈﺎم ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ي‬
‫ﻟﺒﺘﻪ ﭼﯿﺰﻫﺎﯾ ﻲ را ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻢ ﻛﻠﯿﺎ ت ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﭼ ﻮن ﺑﻪ ﻫﯿ ﭻوﺟﻪ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ا‬
‫ﻓ ﺮ ﺻ ﺖآن ن ﯾ ﺴ ﺖ ﻛﻪوا رد اﻗﺘ ﺼﺎدوﺑ ﺨ ﺼ ﻮ ص اﻗﺘ ﺼﺎدا ﺳﻼﻣ ﻲو اﻗﺘ ﺼﺎد‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢﺑ ﺸ ﻮﯾﻢ‪ ،‬ﭼ ﻮن وﻗ ﺖ زﯾﺎد ي ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ و ﻓ ﺮ ﺻ ﺖآن‬
‫ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴﺘ ﻲ و ﻛﺎﭘﺘﺎ‬

‫‪١١٣‬‬
‫ﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ اﯾﻨﻬﺎ را د ر ﻧﯿﻢﺟﻠ ﺴﻪ ﺧﻼ ﺻﻪ ﻛﻨﯿﻢ‪ .‬آن ﭼﯿﺰ ي را ﻛﻪﺑﯿﺎن‬
‫ﻜﻪ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ا ﺳﺎ س ﻓﻠ ﺴﻔﻪﺷﺎن ا ﺳ ﺖ‪ ،‬زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔﻪ اﻗﺘ ﺼﺎدﯾ ﺸﺎن ا ﺳ ﺖ‪،‬ﻧﻪ اﯾﻨ‬
‫ﺑ ﺨ ﻮاﻫﯿﻢ ﺟﺰﺋﯿﺎ تآن راﺷ ﺮحﺑﺪﻫﯿﻢ‪.‬‬
‫ﻜﯿ ﺖ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﻗﺒ ﻮل‬
‫ﻟ‬‫د ر اﯾﻦ ﺳﯿ ﺴﺘﻢ ) ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ي( ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪ ﻣﺎ‬
‫ﻟ ﻚ اﺷﯿﺎﺋ ﻲ ﯾﺎ‬
‫ﻜﯿ ﺖ ﻛﻪ ﻫ ﺮ اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ ﻣﺎ‬
‫ﻟ‬‫ﻜﯿ ﺖ‪ .‬وﺑﻌﺪ از ﻗﺒ ﻮل ﻣﺎ‬
‫ﻟ‬‫ﻣﺎ‬
‫ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪا يﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻗﺒ ﻮل آزاد ي ﺗﺠﺎ ر ت ا ﺳ ﺖ‪» ،‬آزاد ي ﺗﺠﺎ ر ت«‪ .‬اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ‬
‫ﻜﯿ ﺖ و‬
‫ﻟ‬‫آزادﻧﺪ ﻛﻪ ﻫ ﺮ ﮔ ﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻨﺪ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﺑﺎ ﻗﺒ ﻮل ﻣﺎ‬
‫آزاد ي ﺗﺠﺎ ر ت ﺑﻨﺎﺑ ﺮ ﯾ ﻚ ا ﺻ ﻞ ﻃﺒﯿﻌ ﻲ د ر اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ ﻛﻪ ا ﺳﺘﻌﺪادﻫﺎ ﺑﺎﻫﻢ‬
‫ﻣ ﺨﺘﻠﻒﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﺧﺘﻼ ف د ر ﻣﯿﺰان ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣ ﻮ ﺿ ﻮع را‬
‫ﺗ ﺼ ﻮ ر ﻛﻨﯿﺪ‪ ،‬ا ﺳﺘﻌﺪادﻫﺎ ي اﻧ ﺴﺎنﻫﺎﺑﺎﻫﻢ ﻣ ﺨﺘﻠﻒﻫ ﺴﺘﻨﺪ وﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪآزاد ي‬
‫ﻜﯿ ﺖ دادهﺷﺪﺑﻌﻠ ﺖ وﺟ ﻮد ا ﺳﺘﻌﺪادﻫﺎ ي ﻣ ﺨﺘﻠﻒ ﻋﺪها ي ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪﺷﺎنﺑﺎﻻ‬
‫ﻟ‬‫و ﻣﺎ‬
‫ﻟﻨﺘﯿﺠﻪﺑ ﺮا ﺳﺎ س اﯾﻦ ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﯾﺎ زﯾ ﺮﺑﻨﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻣ ﻲ رود و ﻋﺪها ي ﻛﻢ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪.‬ﺑﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ ﭘﺬﯾ ﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬اﺧﺘﻼ ف ﻃﺒﻘﺎ ت ﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآﯾﺪ‪ .‬ﻋﺪها ي ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر‬
‫ﻛﺎﭘﺘﺎ‬
‫ﻣ ﻲﺷ ﻮﻧﺪو ﻋﺪها ي ﻓﻘﯿ ﺮ‪.‬‬
‫ﺑﺎز ﺑﺤ ﺚﻫﺎ ي ﻣ ﺨﺘﻠﻔ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﺧ ﻮد ﻣﺎ رﻛ ﺲ د رﺑﺎ ره اﻗﺘ ﺼﺎد و‬
‫ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ اﻧﺠﺎم دادهو د رﻫﻤﺎن ﻛﺘﺎ ب ﻣﻌ ﺮو ف »دا س ﻛﺎﭘﯿﺘﺎل« ﯾﺎ » ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ«‬
‫ﻜﻪ ﻛ ﺴ ﻲ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا رﺷﺪ وﺑﺎ‬
‫اﯾﻨﻬﺎ راﺑﯿﺎن ﻛ ﺮده و ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻛﻪﺑﻪ ﻣﺤ ﺾآﻧ‬
‫ً ا ﺳﺘﺜﻤﺎ ر‬
‫ً و ﻣ ﺴﻠﻤﺎ‬
‫ﻟﯿﺪ راﺑﺪ ﺳ ﺖ ﮔ ﺮﻓ ﺖ ﻣ ﺴﻠﻤﺎ‬
‫ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ ﺧ ﻮد ش و ﺳﺎﯾ ﻞ ﺗ ﻮ‬
‫ﺑ ﻮﺟ ﻮد ﺧ ﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪ ،‬و اﯾﻦ را ﺛﺎﺑ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪﺑﻌﺪ از وﺟ ﻮد اﺧﺘﻼ ف‪،‬‬
‫ا ﺳﺘﺜﻤﺎ رﺑ ﻮﺟ ﻮد ﺧ ﻮاﻫﺪ آﻣﺪ و ﻋﻠ ﺖ اﯾﻦ ا ﺳﺘﺜﻤﺎ ر راﺑﻄ ﻮ ر ﺧﻼ ﺻﻪ از اﯾﻦ‬
‫ﻛﺘﺎ بﺑﺰ ر گ و ﻗﻄ ﻮ ر )دا س ﻛﺎﭘﯿﺘﺎل(ﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ ﺧﻼ ﺻﻪ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ اﯾﻦﻫ ﺴ ﺖ‪:‬‬
‫ً ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﯾ ﻚ ﻛﺎ رﻓ ﺮﻣﺎ د ر ﻛﺎﺧﺎﻧﻪا ي ﻛﻪ ﻋﺪها ي ﻛﺎ ر ﮔ ﺮ زﯾ ﺮد ﺳ ﺖ‬
‫ا ﺻ ﻮﻻ‬

‫‪١١٤‬‬
‫ﺎو ﻛﺎ ر ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ و دا را ي ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪا ي ا ﺳ ﺖ و ﻛﺎ رﺧﺎﻧﻪا ي ا ﺳ ﺖ و و ﺳﺎﯾ ﻞ‬
‫ﻟﯿﺪ‪ ،‬از ﻣﻘﺪا ر ﻛﺎ ر ي ﻛﻪ اﯾﻦ اﻓ ﺮاد اﻧﺤﺎم ﻣ ﻲدﻫﻨﺪ ﯾ ﻚ ﻣﻘﺪا ر ا ﺳﺘﻔﺎدهﺑ ﺮا ي‬
‫ﺗﻮ‬
‫ﺧ ﻮد شﺑ ﺮﻣ ﻲدا رد‪ ،‬ﻛﻪ اﯾﻦ راﺑﻪ زﺑﺎن او ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ »ا رز ش ا ﺿﺎﻓ ﻲ«‪.‬‬
‫ﯾﻌﻨ ﻲ ا ﮔ ﺮ ﻛﺎ ر ﮔ ﺮﺑﺎﻧﺪازه ده ﺗ ﻮﻣﺎن ﻛﺎ ر ﻛ ﺮده ا ﺳ ﺖ اﯾﻦ ﻛﺎ رﻓ ﺮﻣﺎﺑﻪ اﻧﺪازه‬
‫ﻫ ﺸ ﺖ ﺗ ﻮﻣﺎنﺑﻪ او ﺣﻘ ﻮق ﻣ ﻲدﻫﺪ وﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ دوﺗ ﻮﻣﺎنﺑﺎﺑ ﺖ ا ﺳﺘﻔﺎدهﺑﻬﺠﯿ ﺐ‬
‫ﺧ ﻮد ﻣ ﻲ ﮔﺬا رد‪ ،‬و ﭼ ﻮن ﻋﺪه ﻛﺎ ر ﮔ ﺮﻫﺎ زﯾﺎدﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﺳﺒ ﺐ ﻣ ﻲﺷ ﻮد رﺑﺤ ﻲ ﻛﻪ‬
‫اﯾﻦ ﻛﺎ رﻓ ﺮﻣﺎ از اﯾﻦ ﻛﺎ ر ﮔ ﺮ ﻣ ﻲﺑ ﺮد روزﺑﻪ روز زﯾﺎدﺗ ﺮو زﯾﺎدﺗ ﺮو زﯾﺎدﺗ ﺮ‬
‫ﻣ ﻲﺷ ﻮد و ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ اﯾﻦ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر‪ ،‬ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا رﺗ ﺮ و آن ﻓﻘﯿ ﺮ‪ ،‬ﻓﻘﯿ ﺮﺗ ﺮ‬
‫ﺧ ﻮاﻫﺪﺷﺪ‪،‬و اﺧﺘﻼ ف ﻃﺒﻘﺎﺗ ﻲ د ر ﯾ ﻚ ﺟﺎﻣﻌ ﺔ ﺳ ﺮﻣﺎﯾ ﺔﻏﺪا ر يﺑﯿ ﺸﺘ ﺮوﺑﯿ ﺸﺘ ﺮ‬
‫ﻣ ﻲﺷ ﻮد وﺑﺠﺎﯾ ﻲ ﻣ ﻲ ر ﺳﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا رانﺑﺰ ر گﺑ ﺮ اﺟﺘﻤﺎع ﺳﯿﻄ ﺮه‬
‫ﭘﯿﺪا ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪو اﺟﺘﻤﺎع را زﯾ ﺮ ﺳﻠﻄﻪ ﺧ ﻮدﺷﺎن ﻣ ﻲ ﮔﯿ ﺮﻧﺪ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎ ت را و‬
‫ﻟﻤﺎن راﺑﻪ زﯾ ﺮ ﺳﯿﻄ ﺮه ﺧ ﻮدﺷﺎن ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ را و ﭘﺎ ر‬
‫ﺳﯿﺎ ﺳ ﺖ را و ﺣ‬
‫ﭼ ﻮنآﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻗﺪ ر ت ﻣﺎد ي د ر اﺧﺘﯿﺎ ر داﺷﺘﻨﺪ ﻗﺎد ر ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد ﻛﻪ ﺗﻠ ﻮﯾﺰﯾ ﻮن‬
‫و رادﯾ ﻮ و روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ راﺑ ﺨ ﺮﻧﺪ و ﺗﺒﻠﯿﻐﺎ ت را د راﺧﺘﯿﺎ ر ﺧ ﻮدﺷﺎن داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬د ر اﯾﻨﺠﺎ ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ران د ر اﺟﺘﻤﺎع ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ي ﻣ ﺮدم‬
‫ﻟﯿﺪ‬
‫ﻜﺎﻣ ﻞ ﻣ ﻲﯾﺎﺑﺪ و ﺗ ﻮ‬
‫ﻟﯿﺪ ﭼ ﻮن ﺗ‬
‫ﺧ ﻮدﺷﺎن را ا ﺳﺘﺜﻤﺎ ر ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ و و ﺳﺎﯾ ﻞ ﺗ ﻮ‬
‫ﻟﯿﺪآﻧﻬﺎ از داﺧ ﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧ ﻮدﺷﺎن ﻫﻢ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ‬
‫ﺑﺎﻻﺗ ﺮ وﺑﺎﻻﺗ ﺮ ﻣ ﻲ رود‪ ،‬ﺗ ﻮ‬
‫ﻜﺎ را د رﻧﻈ ﺮﺑ ﮕﯿ ﺮﯾﻢ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢآﻧﻘﺪ ر اﺗ ﻮﻣﺒﯿ ﻞ ﻣ ﻲ ﺳﺎزد ﻛﻪ‬
‫ﻓ ﺮاﺗ ﺮﺑ ﺮود‪ .‬اﻣ ﺮﯾ‬
‫ﻜﺎ ﻗﺎﺑ ﻞ ﻣ ﺼ ﺮ ف ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬زﯾﺎدﺗ ﺮ از ﻣ ﺼ ﺮ ف آﻧﻬﺎ ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫د ر داﺧ ﻞ ﺧ ﻮد اﻣ ﺮﯾ‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ‪ ،‬اﯾﻦ ﻛ ﺸ ﻮ ر ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ي ﺳﻌ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺤ ﺼ ﻮﻻ ت ا ﺿﺎﻓ ﻲ ﺧ ﻮد‬
‫راﺑﻪ ﻛ ﺸ ﻮ رﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ ﺻﺎد ر ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻌ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ وا رد آ ﺳﯿﺎ و ﻓ ﺮ ض‬
‫ﻜﺎ ي ﺟﻨﻮﺑ ﻲ ﺑ ﺸ ﻮد و ﺑﺎزا ر ﺗﻬﯿﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﯾﻨﺠﺎ ﺳ ﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻛﻨﯿﺪ اﻓ ﺮﯾﻘﺎ و اﻣ ﺮﯾ‬

‫‪١١٥‬‬
‫ﻜﻪ‬
‫ﺎ ﺳﺘﻌﻤﺎ رﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآﯾﺪ‪.‬ﺑﻌﺪ از ا ﺳﺘﺜﻤﺎ ر ا ﺳﺘﻌﻤﺎ رﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪.‬ﺑ ﺮاﯾﺎﯾﻨ‬
‫ﻣﺤ ﺼ ﻮﻻ ت ا ﺿﺎﻓ ﻲ ﺧ ﻮد را ﻛﻪ از ا ﺳﺘﺜﻤﺎ ر داﺧﻠ ﻲ ﻛﺎ ر ﮔ ﺮانﺑﺪ ﺳ ﺖآﻣﺪه د ر‬
‫ﺑﺎزا رﻫﺎ ي ﺟﺪﯾﺪ ي ﻋ ﺮ ﺿﻪ ﻛﻨﺪ ﻣﺠﺒ ﻮ ر ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻛ ﺸ ﻮ رﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ ي راﺑﻪ‬
‫زﯾ ﺮ ﺳﻠﻄﻪ ﺧ ﻮد د رآو رد‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ »ا ﺳﺘﻌﻤﺎ ر«‪ .‬ﭼ ﻮن اﯾﻦ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا راﻧﺪ ر دﻧﯿﺎ‬
‫ﻟﻤﺎن‪،‬‬
‫ﻜ ﻲآ‬
‫ﻜ ﻲ اﻧ ﮕﻠ ﺴﺘﺎن و ﯾ‬
‫ً‪ ،‬ﯾ‬
‫ﻜﺎ ﺳ ﺖ ﻣﺜﻼ‬
‫ﻜ ﻲ اﻣ ﺮﯾ‬
‫ﻣﻨﺤ ﺼ ﺮﺑﻪ ﻓ ﺮدﻧﯿ ﺴﺘﻨﺪ ﯾ‬
‫و ﻫ ﺮ ﻛ ﺸ ﻮ ر ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ي ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪﺑﺎزا رﺑ ﻮﺟ ﻮدﺑﯿﺎ رود و ﻣﺤ ﺼ ﻮﻻ ت‬
‫ﻜﻨﺪ‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﺑﯿﻦ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ران‬
‫ا ﺿﺎﻓ ﻲ ﺧ ﻮد ش را د ر اﯾﻦﺑﺎزا رﻫﺎ ﻋ ﺮ ﺿﻪﺑ‬
‫ﻜﺎ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ اﯾ ﺮان راﺑﻪ زﯾ ﺮ ﺳﻠﻄﻪ‬
‫ﺑﺰ ر گ رﻗﺎﺑ ﺖﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآﯾﺪ‪ .‬اﻣ ﺮﯾ‬
‫ﺑ ﮕﯿ ﺮد‪ ،‬رو ﺳﯿﻪ ﺷ ﻮ رو ي ﻫﻢ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ اﯾ ﺮان راﺑﻪ زﯾ ﺮ ﺳﻠﻄﻪﺑ ﮕﯿ ﺮد‪،‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﺑﯿﻦ اﯾﻦ دو اﺑ ﺮﻗﺪ ر تﺑ ﺮا ي ﭘﯿﺪا ﻛ ﺮدن اﯾﻦﺑﺎزا ر‪،‬ﺑ ﺮا ي ﻓ ﺮوﺧﺘﻦ‬
‫ﻣﺤ ﺼ ﻮﻻ ت ا ﺿﺎﻓ ﻲ ﺧ ﻮدﺷﺎن رﻗﺎﺑ ﺖ اﯾﺠﺎد ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ .‬از اﻧﺠﺎ ﻛﻪ رﻗﺎﺑ ﺖ‬
‫ﺑ ﻮﺟ ﻮدﻣ ﻲآﯾﺪ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻬﺒﻪ ﺟﻨ ﮓ ﻛ ﺸﯿﺪه ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ ،‬ﻣﺜ ﻞ ﺟﻨ ﮓﻫﺎ ي ﺟﻬﺎﻧ ﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻨ ﮓ ﺟﻬﺎﻧ ﻲ اول و ﺟﻨ ﮓ ﺟﻬﺎﻧ ﻲ دوم د ر اﺛ ﺮ رﻗﺎﺑ ﺖﻫﺎﯾ ﻲﺑ ﻮد ﻛﻪﺑﯿﻦ اﯾﻦ‬
‫ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ران و اﺑ ﺮﻗﺪ ر تﻫﺎ يﺑﺰ ر گﺑ ﺮا ي ﭘﯿﺪا ﻛ ﺮدنﺑﺎزا رﻫﺎ و ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﺟﺪﯾﺪ رخ دادهﺑ ﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪ اﯾﻦ ﺳﯿ ﺴﺘﻢ ﯾﻌﻨ ﻲ ﺳﯿ ﺴﺘﻢ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ي ﯾﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ‪ ،‬ﺧﻼ ﺻﻪ ﻓﺎﺟﻌﻪا ي ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ دﻧﯿﺎ راﺑﻪ ﺧﺎ ك و ﺧ ﻮن ﻣ ﻲﻛ ﺸﺪ و‬
‫ﻛﺎﭘﺘﺎ‬
‫ﻧﺎﺑ ﻮد ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﯿﻨﻄ ﻮ ر ﻛﻪ ﻧﺎﺑ ﻮد ﻛ ﺮد‪ .‬و ا ﮔ ﺮ ﺟﻨ ﮓ ﺳ ﻮﻣ ﻲ ﺗﺎ ﺑﺤﺎل‬
‫د رﻧ ﮕ ﺮﻓﺘﻪﺑ ﺮا ي اﯾﻨ ﺴ ﺖ ﻛﻪ ﺧ ﻮد اﺑ ﺮﻗﺪ ر تﻫﺎ ﻣ ﻲﺗ ﺮ ﺳﻨﺪ ﻛﻪ ﺧ ﻮدﺷﺎن ﻫﻢ‬
‫ﻧﺎﺑ ﻮدﺑ ﺸ ﻮﻧﺪ‪ .‬ﭼ ﻮنﺷﺪ ت ﺗ ﺨ ﺮﯾ ﺐﺑﻤ ﺐﻫﺎ ي اﺗﻤ ﻲﺑﺤﺪ ي ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ا ﮔ ﺮﺑﺎﻫﻢ‬
‫ً ﺧ ﻮد آﻧﻬﺎ ﻫﻢﻧﺎﺑ ﻮد ﺧ ﻮاﻫﻨﺪﺷﺪ‪،‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻛ ﺸ ﻮ رﻫﺎ ي‬
‫ﺑﺠﻨ ﮓﺑﭙ ﺮدازﻧﺪ ﻣ ﺴﻠﻤﺎ‬
‫ﻜﻪ ﺣﯿﺎ ت ﺧ ﻮدﺷﺎن د ر ﺧﻄ ﺮ‬
‫آ ﺳﯿﺎﯾ ﻲ و اﻓ ﺮﯾﻘﺎﯾ ﻲ راﺑﻪآﺗ ﺶ ﺧ ﻮاﻫﻨﺪ ﻛ ﺸﯿﺪﺑﻠ‬

‫‪١١٦‬‬
‫ﻟ ﺖ ﺗﻌﺎدل‬
‫ﻗﻄﻌ ﻲ ﻗ ﺮا ر ﺧ ﻮاﻫﺪ ﮔ ﺮﻓ ﺖ‪ .‬وﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻋﻠ ﺖ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ د ر اﯾﻦ ﺣﺎ‬
‫ﺑﺎﻗ ﻲﺑﺎﻗ ﻲ و ﺟﻨ ﮓ ﺳﻮمﺷ ﺮوعﻧ ﺸﺪه ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪ اﯾﻦ ﺳﯿ ﺴﺘﻢ‬
‫ﺳ ﺮﻣﺎﯾ ﺔﻏﺪا ر ي ﻏ ﺮ ب ﯾ ﻚ ﻓﺎﺟﻌﻪ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻛﻤ ﻮﻧﯿ ﺴﻢ‬
‫ﺧ ﻮ ب‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻣﺎ رﻛ ﺲ ﻣ ﻲآﯾﺪ و ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﭼ ﻮن اﯾﻦ ﺳﯿ ﺴﺘﻢ ﻓﺎﺟﻌﻪ ا ﺳ ﺖ‬
‫ﻜﻨﯿﻢ؟‬
‫)و ﻣﺎﻫﻢ ﻣ ﻲﭘﺬﯾ ﺮﯾﻢ( ﭘ ﺲﺑﺎﯾﺪ ﻛﻪ از اﯾﻦ ﺳﯿ ﺴﺘﻢ ﺟﻠ ﻮﮔﯿ ﺮ ي ﻛﻨﯿﻢ‪ ،‬ﭼﻪﺑ‬
‫ﻜﻪ راه ﺣ ﻞﺑﯿﺎﻧﺪﯾ ﺸﺪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﺗﻤﺎم اﯾﻨﻬﺎ از‬
‫ﭼﻪ راهﺣﻠ ﻲﺑﯿﺎﻧﺪﯾ ﺸﯿﻢ؟ﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ﻜﯿ ﺖ را ﻣﻄ ﺮح ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫ﻟ‬‫ﻜﯿ ﺖﻧﺘﯿﺠﻪﺷﺪهﺑ ﻮد‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣﺎﻧﻔ ﻲ ﻣﺎ‬
‫ﻟ‬‫ﻗﺒ ﻮل ﻣﺎ‬
‫ﻜﯿ ﺖ را ﻧﻤ ﻲﭘﺬﯾ ﺮﯾﻢ و‬
‫ﻟ‬‫ﻜﯿ ﺖ ﻓ ﺮد ي را ﻧﻔ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻣﺎ‬
‫ﻟ‬‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣﺎ‬
‫ﻟ ﺖﺑﺎﺷﺪﻧﻪﺑﺪ ﺳ ﺖ ﯾ ﻚ اﻧ ﺴﺎن‪.‬‬
‫ﻟﯿﺪ و ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪﺑﺎﯾﺪﺑﺪ ﺳ ﺖ دو‬
‫ﻜﯿ ﺖ و ﺳﺎﯾ ﻞ ﺗ ﻮ‬
‫ﻟ‬‫ﻣﺎ‬
‫ﻜﻨﻨﺪآزاد ي ﺗﺠﺎ ر ت راﻫﻢ از‬
‫ﻜﻼ ت را ﺣ ﻞﺑ‬
‫ﻜﻪ اﯾﻦ ﻣ ﺸ‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ اﯾﻨﻬﺎﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ﻟ ﺖ ا ﺳ ﺖو‬
‫ﺑﯿﻦ ﻣ ﻲﺑ ﺮﻧﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﻋﺪم آزاد ي‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﻫﻤﻪ ﺗﺠﺎ ر تﺑﺪ ﺳ ﺖ دو‬
‫ﻜ ﺲ د ر ﻛ ﺸ ﻮ رﻫﺎ ي ﻛﻤﻮﻧﯿ ﺴﺘ ﻲ ﯾﺎ ﻛ ﺸ ﻮ رﻫﺎ ي ﺑﻠ ﻮ ك ﺷ ﺮق ﺗﺠﺎ ر ت‬
‫ﻫﯿﭽ‬
‫ﻜﯿ ﺖ ﺳﺒ ﺐ ﻣ ﻲﺷ ﻮﻧﺪ ﻣﻪ‬
‫ﻟ‬‫ﻜﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﺑﺎ ﺣﺬ ف ﻛ ﺮدن ﺗﺠﺎ ر تو ﻣﺎ‬
‫ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪﺑ‬
‫ﻟﯿﺪ و ﻗﺪ ر ت ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺎ‬
‫ﻜ ﺲ د ر اﯾﻦ ﻧﻈﺎم دا را ي ﻗﺪ ر ت ﺗ ﻮ‬
‫ﻫﯿﭽ‬
‫ا ﺳﺘﺜﻤﺎ ر را ازﺑﯿﻦﺑﺒ ﺮﻧﺪ‪ ،‬و ﺗﻤﺎم اﯾﻨﻬﺎﺑ ﺮا ي رﻓﻊ ا ﺳﺘﺜﻤﺎ ر ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﭼ ﻮن‬
‫ﻟﯿﺪ يﻧﺪاﺷ ﺖ‪ ،‬ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪا يﻧﺪاﺷ ﺖ‬
‫ﻟ ﻲﻧﺪاﺷ ﺖ‪ ،‬و ﺳﺎﯾ ﻞ ﺗ ﻮ‬
‫ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻛ ﺴ ﻲ ﭘ ﻮ‬
‫ﻗﺎد رﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻛﻪﺷ ﺨ ﺺ دﯾ ﮕ ﺮ ي را ا ﺳﺘﺜﻤﺎ ر ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻜﻠ ﻲ ﻛﻪ د ر اﯾﻨﺠﺎ ﭘﯿ ﺶ ﻣ ﻲآﯾﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ د ر ﺳ ﺖ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻟﺒﺘﻪ ﻣ ﺸ‬
‫ا‬
‫ﻟ ﺖ ﺳﭙ ﺮدهاﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻟ ﻲﺑﻪ د ﺳ ﺖ دو‬
‫آﻧﻬﺎ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ را از د ﺳ ﺖ اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ ﮔ ﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬و‬
‫ﻜﻪ اﻓ ﺮاد ي ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر‬
‫ﻟ ﺖ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا رﺑﺰ ر گﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲﺑﺠﺎ ي اﯾﻨ‬
‫دو‬
‫ﻟ ﺖ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻛﺎ ر ﮔﺰان را‬
‫ﻟ ﺖ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪ .‬و اﯾﻦ دو‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ دو‬

‫‪١١٧‬‬
‫ﻜﯿﻪ زدهاﻧﺪﺑﻬﺘ ﺮﯾﻦ زﻧﺪ ﮔ ﻲﻫﺎ‬
‫ﻟ ﺖﺗ‬
‫ﻜﻪ دو‬
‫ﺎ ﺳﺘﺜﻤﺎ ر ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬و ﻛ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻛﻪﺑ ﺮ ا رﯾ‬
‫ﻜﻪ ﻣ ﺮدم ﻣﺤ ﺮوم و ﻣ ﺴﺘ ﻀﻌﻔ ﺸﺎن از‬
‫ﻟﯿ‬
‫و ﻗﺪ ر تﻫﺎ را د راﺧﺘﯿﺎ ر دا رﻧﺪ‪ ،‬د ر ﺣﺎ‬
‫اﺑﺘﺪاﯾ ﻲﺗ ﺮﯾﻦ اﺣﺘﯿﺎﺟﺎ تﺑ ﻲﺑﻬ ﺮهﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺧ ﻮد ﻣﻦ د ر رو ﺳﯿﻪ ﺷ ﻮ رو يﺑ ﻮدهام‪ ،‬ﺣﺪود ﻫﻔ ﺖ ﺳﺎل ﭘﯿ ﺶ‪ ،‬و‬
‫ﺷﻬ ﺮﻫﺎ يﺑﺰ ر گ وﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖﻫﺎ يﺑﺰ ر گ و ﺧﯿﻠ ﻲ ازﻧﻘﺎط ﻣ ﺨﺘﻠﻒ رو ﺳﯿﻪ‬
‫را دﯾﺪهام و ﺑﺎﯾﺪ ﺑ ﮕ ﻮﯾﻢ ﻛﻪ آن ﺑ ﻮ روﻛ ﺮا ﺳ ﻲ و آن ﻗﺪ ر تﻃﻠﺒ ﻲ ﻛﻪ د ر‬
‫ﻜﺎ ﻫﻢ‬
‫ﻛﺎ رﻓ ﺮﻣﺎﯾﺎن رو ﺳ ﻲ وﺟ ﻮد داﺷ ﺖ د ر ﻫﯿ ﭻ ﻛﺠﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ ﺣﺘ ﻲ د ر اﻣ ﺮﯾ‬
‫وﺟ ﻮدﻧﺪا رد‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ د ر ﯾ ﻚ ﻛﺎ رﺧﺎﻧﻪ ﯾﺎ د ر ﯾ ﻚ دﻓﺘ ﺮ ﻣﺰ رﻋ ﺔ رو ﺳ ﻲ ﻛﻪﺷﻤﺎ‬
‫وا رد ﻣ ﻲﺷ ﻮﯾﺪ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ رﺋﯿ ﺲﺑﺎﻻ ي ﯾ ﻚ ﻣﻨﺒ ﺮﺑﺰ ر گ‪ ،‬ﺧﯿﻠ ﻲﺑﺰ ر گ‪ ،‬ﺧﯿﻠ ﻲ‬
‫ً ﻫﻔ ﺖ ﻫ ﺸ ﺖ‬
‫ﻃﺎﻏ ﻮﺗ ﻲ ﻛﻪ اﻏﻠ ﺐ ﻫﻢﺑ ﺼ ﻮ ر ت ﺻﻠﯿ ﺐ ا ﺳ ﺖ ﻣ ﻲﻧ ﺸﯿﻨﺪ و اﻗﻼ‬
‫ﻟ ﺖ ﺗﻌﻈﯿﻢ د ر ﻣﻘﺎﺑ ﻞ اﯾﻦ رﺋﯿ ﺲ اﯾ ﺴﺘﺎدهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻓ ﺮﻣﺎن او را اﺟ ﺮا‬
‫ﻧﻔ ﺮﺑﺎ ﺣﺎ‬
‫ﻟ ﻲ ﻛﻪ د ر ﻛ ﺸ ﻮ رﻫﺎ ي ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ي ﻣﺪﯾ ﺮﻫﺎ را ا ﮔ ﺮ د رﻧﻈ ﺮ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬د ر ﺣﺎ‬
‫ﺑ ﮕﯿ ﺮﯾﺪ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ ﯾ ﻚ ﻣﺪﯾ ﺮﺑﺎ دو اﻃﺎق و ﯾ ﻚ ﻣﻨ ﺸ ﻲﻫﻤﻪ ﻛﺎ رﻫﺎ ي ادا ر ي ﺧ ﻮد‬
‫را اﻧﺠﺎم ﻣ ﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺧ ﻮد ﻣﻦ د ر ﺟﻠ ﻮ ي ﻛﺎخ ﻛ ﺮﻣﻠﯿﻦﺑ ﻮدم و ازآن ﻛﻠﯿ ﺴﺎﻫﺎ يﺑﺰ ر گ و‬
‫ﻜ ﻲ از ﭘﻠﯿ ﺲﻫﺎ ي رو ﺳ ﻲﺑﻪ ﻣﻦ‬
‫ﻜ ﺲﺑ ﺮﻣ ﻲداﺷﺘﻢ‪ ،‬دﯾﺪم ﯾ‬
‫ﻣﻌ ﺮو ف ﻗﺪﯾﻢ ﻋ‬
‫ﻜ ﺲ ﮔ ﺮﻓﺘﻦ ﻗﺪﻏﻦ‬
‫ﻜ ﺮ ﻛ ﺮدم ﻛﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﮕ ﻮﯾﺪ ﻋ‬
‫ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ از اﯾﻨﺠﺎﺑ ﺮو‪ .‬ﻓ‬
‫ﻟﻢ‬
‫ﻜ ﺲ ﮔ ﺮﻓﺘﻦ ﻛﻠﯿ ﺴﺎﻫﺎ ﻣﻤﻨ ﻮعﻧﺒ ﻮد‪ ،‬دﯾﺪ ﻛﻪ ﻣﻦﻧﻤ ﻲ روم‪ ،‬دﻧﺒﺎ‬
‫ﻟﻲ ﻋ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ .‬و‬
‫ﻜﻪ ﻓ ﺮا ر ﻛ ﺮدم‬
‫ﻛ ﺮد و ﺣﻤﻠﻪ ﻛ ﺮد ﻛﻪ ﻣ ﺮاﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﻓ ﺮا ر ﻛ ﺮدم‪.‬ﺑﻤﺤ ﺾ اﯾﻨ‬
‫ﯾ ﻚ ﻣﺎﺷﯿﻦﺑﺰ ر گﺗ ﺮ از ﻛﺎدﯾﻼ ك ﯾﺎﺷﺒﯿﻪ آنﺑﺎ ﺳ ﺮﻋ ﺖﺑ ﺴﯿﺎ ر زﯾﺎد ي از‬
‫ﻫﻤﺎﻧﺠﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ اﯾ ﺴﺘﺎدهﺑ ﻮدم ﮔﺬﺷ ﺖ‪ ،‬ﯾ ﻚ د ر ﻛﺎخ ﻛ ﺮﻣﻠﯿﻦﺑﺎزﺷﺪ وﺑﻪ‬
‫ﻜ ﻲ از ﺑﻪ ا ﺻﻄﻼح اﻋ ﻀﺎ ي دﻓﺘ ﺮ ﺳﯿﺎ ﺳ ﻲ‬
‫داﺧ ﻞ رﻓ ﺖ‪ .‬ﻓﻬﻤﯿﺪم ﻛﻪ ﯾ‬

‫‪١١٨‬‬
‫ﻟﯿ ﺖﺑ ﻮ رو« رو ﺳﯿﻪﺷ ﻮ رو يﺑ ﻮد ﻛﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮا ﺳ ﺖﺑ ﮕﺬ رد و اﯾﻨﻬﺎ اﯾﻨﻘﺪ ر‬
‫»ﭘ ﻮ‬
‫ﻜ ﺮ و ﻓ ﺮﻋ ﻮن ﺻﻔ ﺖﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ا ﮔ ﺮآدﻣ ﻲ د ر ﺟﻠ ﻮﯾ ﺶﺑﺎﺷﺪ ﻣ ﻲزﻧﻨﺪ ﭘ ﺮ ت‬
‫ﻣﺘﺒ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬و اﯾﻦ ﭘﻠﯿ ﺲ ﻣ ﻲﺧ ﻮا ﺳ ﺖ ﺟﺎن ﻣ ﺮا ﻧﺠﺎ ت دﻫﺪ‪ .‬ﻣ ﻲ ﮔﻔ ﺖ از اﯾﻨﺠﺎ‬
‫ﻟﻢ ﻛ ﺮد ﻛﻪ ﻣ ﺮا‬
‫ﻜ ﺲ ﻣ ﻲ ﮔ ﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬ﺗﺎﺑﻪ زو ر دﻧﺒﺎ‬
‫ﺑ ﺮو و ﻣﻦ اﯾ ﺴﺘﺎدهﺑ ﻮدم و ﻋ‬
‫ً اﯾﻦ ﻣ ﺮدم ﻋﺎد يﺑ ﺮا ي آﻧﻬﺎ ﺧﺎ ك ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭘ ﻮچاﻧﺪ‪ ،‬آدﻣ ﻲ‬
‫ﻧﺠﺎ تﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ا ﺻﻼ‬
‫ﻧﯿ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ا رزﺷ ﻲ ﻧﺪا رﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ د ر آن ﻛﺎخﻫﺎ يﺑﺎ ﻋﻈﻤ ﺖ وﺑﺎ آن ﻗﺪ ر تﻫﺎ‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ ﻓ ﺮﻋ ﻮﻧ ﻲ دا رﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑ ﺮا ي ﺧ ﻮدﺷﺎن ﺣ‬
‫ﻟ ﻲﻣﻘﺎم ﯾﺎ ﯾ ﻚ رﻫﺒ ﺮ‬
‫اﺧﺘﻼ ف ﺣﻘ ﻮق ﯾ ﻚ ﻛﺎ ر ﮔ ﺮ ﺳﺎدهﺑﺎ ﯾ ﻚ ﺳﺎﺗﺎد ﻋﺎ‬
‫ﻜﺎﺑﯿﻦ ﯾ ﻚ ا ﺳﺘﺎد داﺷﻨ ﮕﺎه و‬
‫آﻧﻬﺎﺑﻤ ﺮاﺗ ﺐ زﯾﺎدﺗ ﺮ از اﺧﺘﻼ ف ﺣﻘ ﻮق د ر اﻣ ﺮﯾ‬
‫ﻜﺎ راﺷﻤﺎ د رﻧﻈ ﺮﺑ ﮕﯿ ﺮﯾﺪ‪ ،‬ﯾ ﻚ ﻛﺎ ر ﮔ ﺮ‬
‫ﯾ ﻚ ﻛﺎ ر ﮔ ﺮ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ا گ ﺧ ﻮد اﻣ ﺮﯾ‬
‫را ﻓ ﺮ ض ﻛﻨﯿﺪ ﺣﻘ ﻮﻗ ﺶ ﻣﺎﻫﯿﺎﻧﻪﻫﺰا ر دﻻ ر ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﯾ ﻚ ا ﺳﺘﺎد داﺷﻨ ﮕﺎه ﺣﻘ ﻮﻗ ﺶ‬
‫ﭼﻘﺪ ر ا ﺳ ﺖ؟ دو ﻫﺰا ر دﻻ ر‪ ،‬ﺳﻪ ﻫﺰا ر دﻻ ر‪ ،‬دوﺑ ﺮاﺑ ﺮ ﯾﺎ ﺳﻪﺑ ﺮاﺑ ﺮ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫د ر رو ﺳﯿﻪﺷ ﻮ رو ي اﺧﺘﻼ فﺑﯿﻦ ﺣﻘﻘ ﻮ اﯾﻦ ا ﺳﺘﺎد و آن ﻛﺎ ر ﮔ ﺮ د ر ﺣﺪود‬
‫ﻜﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ ﺧ ﻮد‬
‫ﻜﺎ ﺳ ﺖ‪ ،‬اﻣ ﺮﯾ‬
‫ﻫ ﺸ ﺖﺑﺎﺑ ﺮ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﺣﺘ ﻲ ﺧﯿﻠ ﻲ زﯾﺎدﺗ ﺮ از اﻣ ﺮﯾ‬
‫ﻟﺘ ﻲو ﻇﻠﻢ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ي ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻈﻬ ﺮﺑ ﻲﻋﺪا‬
‫ﻟ ﺖ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ي ﻛ ﺮده و‬
‫ﺑﻪﻫ ﺮﺣﺎل د ر ﺳﯿ ﺴﺘﻢ ﻛﻤ ﻮﻧﯿ ﺴﻢ دو‬
‫ﻟﯿ ﺴﺘ ﻲ‬
‫ﻟ ﺖﻫﺎ يﺑﺰ ر گ ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﻣ ﺮدم را ا ﺳﺘﺜﻤﺎ ر ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و ﺣﻤﻼﺗ ﻲ ﻛﻪ اﯾﻦ دو‬
‫ﻜ ﺴﻠ ﻮاﻛ ﻲ وﻟﻬ ﺴﺘﺎن و ﺟﺎﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ‬
‫ﺑ ﺮ ﻛ ﺸ ﻮ رﻫﺎ ي ا روﭘﺎ يﺷ ﺮﻗ ﻲ ﻣﺜ ﻞ ﭼ‬
‫ﻟ ﺖﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ را‬
‫ﻟ ﺖ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ دو‬
‫اﻧﺠﺎم دادﻧﺪ ﻧ ﺸﺎن ﻣ ﻲدﻫﺪ ﻛﻪ اﯾﻦ دو‬
‫ا ﺳﺘﺜﻤﺎ ر ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و ﻣ ﺴﺘﺜﻤ ﺮه ﺧ ﻮﯾ ﺶ ﻗ ﺮا ر ﻣ ﻲدﻫﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ‪ ،‬ﻇﻠﻢ و ا ﺳﺘﺜﻤﺎ ر‬
‫ﻜﻦ‬
‫ﻟ ﻲ د ر ﯾ ﻚ ﻣﻘﯿﺎ سﺑﺰ ر گﺗ ﺮ و و ﺳﯿﻊﺗ ﺮ ي‪ .‬ﻣ ﺮدم ﻋﺎد ي ﻣﻤ‬
‫وﺟ ﻮد دا رد‪ ،‬و‬
‫ا ﺳ ﺖﻧﻔﻬﻤﻨﺪ و ﺗ ﺸ ﺨﯿ ﺺﻧﺪﻫﻨﺪ اﻣﺎﺑﻄ ﻮ رﻛﻠ ﻲ اﯾﻦ ﻇﻠﻢ و اﯾﻦ ا ﺳﺘﺜﻤﺎ ر وﺟ ﻮد‬

‫‪١١٩‬‬
‫ﺪا رد‪ .‬ﺧ ﻮد ﻣﻦ د ر رو ﺳﯿﻪﺷ ﻮ رو ي )ﺑﺎز دارم ﺣﺎﺷﯿﻪ ﻣ ﻲ روم(ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ‬
‫ﻜﻨﺪ ا ﺳ ﺖ وﺑﻌﺪ ﺳﻤ ﺮﻗﻨﺪ‬
‫ﻜ ﺴﺘﺎن ﻛﻪ ﭘﺎﯾﺘ ﺨﺘ ﺶ ﺗﺎﺷ‬
‫ﻣ ﺴﻠﻤﺎنﻧ ﺸﯿﻦ رو ﺳﯿﻪ‪،‬ﺑﻪ ازﺑ‬
‫ﻜﻨﺪ ﻛﻪﺷﺎﯾﺪ‬
‫وﺑ ﺨﺎ را ﻛﻪﺑ ﺴﯿﺎ ر ﻣ ﻮ رد ﺗ ﻮﺟﻪ ﻣﺎﺑ ﻮد ﺳﻔ ﺮ ﻛ ﺮدهام‪ ،‬د ر ﺗﺎﺷ‬
‫ﻜﻨﺪ ﻣ ﺮﻛﺰ ﻧﻔ ﺖ رو ﺳﯿﻪ و ﭘﻨﺒﻪ رو ﺳﯿﻪ ا ﺳ ﺖ و آﻧﻘﺪ ر‬
‫ﻜ ﺴﺘﺎن و ﺗﺎﺷ‬
‫ازﺑ‬
‫ﺣﺎ ﺻﻠ ﺨﯿﺰﺑ ﻮد وآﻧﻘﺪ ر اﯾﻦ ﺧ ﺮﻣﻦﻫﺎ ي ﭘﻨﺒﻪ د ر ﻛﻨﺎ ر ﺟﺎده اﻧﺒﺎﺷﺘﻪﺷﺪهﺑ ﻮد‬
‫ﻜ ﺴﺘﺎن ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ي‬
‫ﻟ ﻲ د ر ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ز رﺧﯿﺰ ازﺑ‬
‫ﻛﻪ وﺣ ﺸ ﺖ ﻣ ﻲﻛ ﺮدم‪ ،‬و‬
‫ﮔﻠﯿﻨ ﻲﺑ ﻮد ﻣﺜ ﻞ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ د ر اﻃ ﺮا ف ﻗ ﻮﭼﺎن ﯾﺎ د ر ﻣﺤﻘ ﺮﺗ ﺮﯾﻦ دﻫﺎ ت‬
‫ﻜﻨﺪ ﻣ ﻲدﯾﺪﯾﺪ )ﻫﻤﯿﻨﻄ ﻮ ر‬
‫اﯾ ﺮان ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﯿﺪ ﭘﯿﺪا ﻛﻨﯿﺪ‪.‬ﺷﻤﺎ د ر ﻫﻤﺎنﺷﻬ ﺮ ﺗﺎﺷ‬
‫ﻜﻮﻣ ﺖ راﺑﺪ ﺳ ﺖ‬
‫ﺷﻬ ﺮﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ‪ ،‬ﺳﻤ ﺮﻗﻨﺪ وﺑ ﺨﺎ را( ﻛﻪﺑ ﺮا يآﻧﻬﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ ﺣ‬
‫داﺷﺘﻨﺪ ﯾﺎ د ر ﺣﺰ ب ﻛﻤ ﻮﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻋ ﻀ ﻮﯾ ﺖ داﺷﺘﻨﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ ي ﺑﻠﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻟ ﻲ د ر ﺳ ﺖ د ر ﻛﻨﺎ رآﻧﻬﺎ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ي ﻣﺤﻘ ﺮ ﮔﻠﯿﻦ‬
‫آﭘﺎ رﺗﻤﺎنﻫﺎ ي ﻣﺪ رن وﺷﯿ ﻚ و‬
‫ﻜﻪ وا ردﺑ ﺸ ﻮﻧﺪﺑﺎﯾﺪ اﯾﻨﻘﺪ ر ﺧﻢﺷ ﻮﯾﺪ ﻛﻪ ﺳ ﺮﺗﺎن‬
‫ﯾﺎ د رﻫﺎ ي ﻛ ﻮﺗﺎه ﻛﻪﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ﻜﻨﺪ‪ .‬د ر ﻛ ﻮﭼﻪﻫﺎﯾ ﺸﺎن ﻛﻪ ﺣ ﺮﻛ ﺖ ﻣ ﻲﻛ ﺮدﯾﺪ‬
‫ﺑﻪﺑﺎﻻ ي د ر و ﻃﺎقﺑ ﺮﺧ ﻮ ردﻧ‬
‫ً ﺗﺎ ﻗ ﻮز ك ﭘﺎ يآدم د ر ﮔ ﻞ ﻓ ﺮو ﻣ ﻲ رﻓ ﺖ‪ ،‬وﻧ ﺸﺎن ﻣ ﻲداد ﻛﻪ اﯾﻦ اﺧﺘﻼ ف‬
‫اﻗﻼ‬
‫ﻃﺒﻘﺎﺗ ﻲﺑﯿﻦ دو ﮔ ﺮوه د ر ﺧ ﻮد رو ﺳﯿﻪ‪ ،‬د ر ز رﺧﯿﺰﺗ ﺮﯾﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖآﻧﻬﺎ ﺗﺎ ﭼﻪ‬
‫اﻧﺪازهوﺣ ﺸﺘﻨﺎ ك ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻜﻨﻨﺪ‬
‫ﻜ ﻞ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ي را ﺣ ﻞﺑ‬
‫ﻜﻪ اﯾﻦ ﻣ ﺸ‬
‫ﺑﻪ ﻫ ﺮﺣﺎل‪ ،‬اﯾﻨﻬﺎﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ﻟ ﻲ ا ﺳﺘﺜﻤﺎ رﺑ ﺼ ﻮ ر ت‬
‫ﻜﯿ ﺖ را ﻧﻔ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ا ﺳﺘﺜﻤﺎ ر ازﺑﯿﻦﺑ ﺮود و‬
‫ﻟ‬‫ﻣﺎ‬
‫ﻜ ﻞ دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻛﻪ د ر‬
‫ﻜ ﻮﻣﺘ ﻲﺑ ﺮوز ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣ ﺸ‬
‫ﺟﺪﯾﺪ ي‪،‬ﺑ ﺼ ﻮ ر ت ا ﺳﺘﺜﻤﺎ ر ﺣ‬
‫اﯾﻨﺠﺎﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآﯾﺪ ﻛ ﺸﺘﻦ ا ﺳﺘﻌﺪادﻫﺎ ا ﺳ ﺖ‪ .‬از آﻧﺠﺎﻛﻪ آزاد ي را از اﻓ ﺮاد‬
‫ﻜﯿﺘ ﺸﺎن را ﺳﻠ ﺐ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎنﻫﺎﺑﺎآنﻧ ﺸﺎﻃ ﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻟ‬‫ﺳﻠ ﺐ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻣﺎ‬
‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ ر ي‬
‫ً د ر ﻣﺤﯿﻂ دﯾ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ وﺷﺎﯾﺪ ﻛﺎ رﻧﻤ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬زﺣﻤ ﺖﻧﻤ ﻲﻛ ﺸﻨﺪ‪ .‬ا ﺻ ﻮﻻ‬

‫‪١٢٠‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﻘﺪا ر زﯾﺎد ا ﺳﺘﻌﺪاد آدﻣ ﻲ ﻛ ﺸﺘﻪ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ ،‬ﻧﺎﺑ ﻮد ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ .‬ﺑ ﺨ ﺼ ﻮ ص‬
‫اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻛﻪﺑﺪاﻧﺪآﺧ ﺮ ﻣﺎه ﺣﻘ ﻮق ﻣﻌﯿﻨ ﻲ دا رد‪ ،‬دﯾ ﮕ ﺮ ﺳﻌ ﻲﻧﻤ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪﺑﯿ ﺶ‬
‫ﻜ ﺸﺪ‪.‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻋﻠ ﺖ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ د ر رو ﺳﯿﻪ‬
‫ﻜ ﻮﺷﺪ‪ ،‬زﺣﻤ ﺖﺑ‬
‫از آنﺑ‬
‫ُﻛ ﺮاﯾﻦ ﻛﻪ د ر دﻧﯿﺎﻧﻈﯿ ﺮﻧﺪا رد‪،‬ﺑﺎ ﺗﻤﺎم اﯾﻦ اﺣ ﻮال‬
‫ﻜﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ا‬
‫ﺷ ﻮ رو يﺑﺎاﯾﻨ‬
‫ﺣﺘ ﻲ ﮔﻨﺪم ﺧ ﻮد ش را رو ﺳﯿﻪﺷ ﻮ رو ي ﻗﺎد ر ﻧﯿ ﺴ ﺖ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺪ و ﻣﺠﺒ ﻮ ر‬
‫ﻜﺎﺷﺎﯾﺪﺑﺪاﻧﯿﺪ‬
‫ﻜﺎ ﯾﺎ ﻛ ﺸ ﻮ رﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ ﺧ ﺮﯾﺪا ر ي ﻛﻨﺪ‪.‬د ر اﻣ ﺮﯾ‬
‫ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ از اﻣ ﺮﯾ‬
‫ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺷ ﺶ د ر ﺻﺪ ﻣ ﺮدم ﺑﻪ ﻛ ﺸﺎو رز ي اﺷﺘﻐﺎل دا رﻧﺪ‪ ،‬و اﯾﻦ ﺷ ﺶ‬
‫ﻜﺎ ﻛ ﺸﺎو رز ي ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ ﻣﺤ ﺼ ﻮﻻ ت آﻧﻬﺎ آﻧﻘﺪ ر زﯾﺎد‬
‫د ر ﺻﺪ ي ﻛﻪ د ر اﻣ ﺮﯾ‬
‫ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻧﯿﺎز ﺧ ﻮدﺷﺎن و ﻗ ﺴﻤﺘ ﻲ دﯾ ﮕ ﺮ از دﻧﯿﺎ را ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ وﺑﺎز‬
‫ﻜﻨﺪ‬
‫ﻜﻪ ﻗﯿﻤ ﺖ ﻣﺤ ﺼ ﻮلﻧﺰولﻧ‬
‫ﻣﺤ ﺼ ﻮﻻ تآﻧﻬﺎآﻧﻘﺪ ر زﯾﺎد ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫اﯾﻦ ﻣﺤ ﺼ ﻮل ا ﺿﺎﻓ ﻲ را ﻣﺘﺄ ﺳﻔﺎﻧﻪ وﺑﺎ ﻛﻤﺎل ﺳﺒﻌﯿ ﺖ و دو ر از اﻧ ﺴﺎﻧﯿ ﺖ‬
‫ﻟﯿﺪ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‬
‫آﺗ ﺶ ﻣ ﻲزﻧﻨﺪ ﯾﺎﺑﻪ د رﯾﺎ ﻣ ﻲ رﯾﺰﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫ ﮕﺎﻫ ﻲآﻧﻘﺪ رﺷﯿ ﺮ ﮔﺎو ﺗ ﻮ‬
‫ﻜﻨﻨﺪ ﻗﯿﻤ ﺖﺷﯿ ﺮﻧﺰول‬
‫ﻛﻪ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ ا ﮔ ﺮ اﯾﻦﺷﯿ ﺮﻫﺎ را ﯾ ﺨ ﻮاﻫﻨﺪ وا ردﺑﺎزا رﺑ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪،‬ﺷﯿ ﺮﻫﺎ را ﻣﺜ ﻞ ﯾ ﻚ رودﺧﺎﻧﻪ د رﺑﯿﺎﺑﺎن ﯾﺎ د رﯾﺎ ﺳ ﺮازﯾ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻜﺎﺑ ﺮﺧﻼ ف ا ﺻ ﻮل اﻧ ﺴﺎﻧﯿ ﺖ اﻧﺠﺎم‬
‫ﺳ ﻮزاﻧﺪن ﮔﻨﺪم و ﭼﯿﺰﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻛﻪ اﻣﯿ‬
‫ﻣ ﻲدﻫﺪ ﻣ ﺸﻬ ﻮ ر ا ﺳ ﺖ‪ .‬دﻗ ﺖ ﻛﻨﯿﺪ ﻣﻨﻈ ﻮ ر ﻣﺎ د ر اﯾﻨﺠﺎﺑ ﺮ ر ﺳ ﻲ اﯾﻦ اﻋﻤﺎل‬
‫ﻜﻪآن ﭼﯿﺰ ي ﻛﻪ ﻣ ﻮ ردﺑﺤ ﺚ ا ﺳ ﺖ اﯾﻦ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻂﺷ ﺶ‬
‫ﺧﻼ فﻧﯿ ﺴ ﺖ‪،‬ﺑﻠ‬
‫ﻜﺎﺑﻪ ﻛﺎ ر ﻛ ﺸﺎو رز ي اﺷﺘﻐﺎل دا رﻧﺪ وﺑﺎ اﯾﻦ ﺷ ﺶ‬
‫د ر ﺻﺪ از ﻣ ﺮدم اﻣ ﺮﯾ‬
‫د ر ﺻﺪ اﯾﻦ راﻧﺪﻣﺎنﺑﺰ ر گﺑ ﺮاﯾﺂﻧﻬﺎ ﺣﺎ ﺻ ﻞ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ ،‬ﺣﺎل ا ﮔ ﺮﺑ ﺮا ﺳﺎ س‬
‫ﻜ ﺐ ﻣ ﻲﺷ ﻮﻧﺪﺑﺤ ﺚ‬
‫رو ش ﻏﻠﻂ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ي اﻋﻤﺎل ﺧﻼ ف اﻧ ﺴﺎﻧﯿ ﺖ ﻣ ﺮﺗ‬
‫ﻜﺘ ﺐ‪ ،‬ﭼﻪ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر يو ﭼﻪ ﻛﻤ ﻮﻧﯿ ﺴﻢ‬
‫دﯾ ﮕ ﺮ ي ا ﺳ ﺖو ﻣﺎﻫ ﺮ دو ي اﯾﻦ دو ﻣ‬
‫ﻟ ﻲ ﻣ ﻲ ﺧ ﻮا ﺳﺘﯿﻢﻧ ﺸﺎن دﻫﯿﻢ ﻛﻪ د ر ﻛﻤﻮﻧﯿﺰم ﻛﻪ ﺳﻌ ﻲ‬
‫ﻜﻮم ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ‪ .‬و‬
‫را ﻣﺤ‬

‫‪١٢١‬‬
‫ﻜﻪ‬
‫ﻛ ﺮدهاﻧﺪ ا ﺳﺘﺜﻤﺎ رو ا ﺳﺘﻌﻤﺎ ر را ازﺑﯿﻦﺑﺒ ﺮﻧﺪﻧﻪﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﯿﻦ ﺗ ﻮﻓﯿﻘ ﻲﻧﯿﺎﻓﺘﻨﺪﺑﻠ‬
‫ﺑﻪﻧ ﻮﻋ ﻲ دﯾ ﮕ ﺮ ﺧ ﻮد ﻣ ﺮدم راﺑﻪ زﻧﺠﯿ ﺮ ا ﺳﺘﺜﻤﺎ رو ا ﺳﺘﻌﻤﺎ ر ﻛ ﺸﯿﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻌﺎ رﻻﺷ ﺮﻗﯿﻪوﻻ ﻏ ﺮﺑﯿﻪ‬
‫ﻟﯿﺰم و ﻛﻤ ﻮﻧﯿﺰمﺑ ﺸ ﻮﯾﻢ‪،‬‬
‫ﻜﻪ وا ردﺑﺤ ﺚ ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﺗ ﻮﺟﻪ داﺷﺘﯿﺪ ﻗﺒ ﻞ از اﯾﻨ‬
‫ﻧﻈﺎم ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ي ﻏ ﺮ ب راﺑ ﺸﺪ ت رد ﻛ ﺮدم‪ ،‬اﻣﺎم ﻣﺘﺄ ﺳﻔﺎﻧﻪﺑﺎﯾﺪﺑ ﮕ ﻮﯾﻢ ﻛﻪ‬
‫ﺑ ﺮا يﺑﻌ ﻀ ﻲ د ر ﺣﺎل ﺣﺎ ﺿ ﺮ ﺣ ﺴﺎ ﺳﯿﺘ ﻲﺑ ﻮﺟ ﻮدآﻣﺪه ﻛﻪ ﯾ ﻚ ﻃ ﺮ فﻗ ﻀﯿﻪ را‬
‫ﻟ ﻲ ﻛﻪ ازﻧﻈ ﺮ ﻣﺎﻫﻢ‬
‫ﻣ ﻲﺑﯿﻨﻨﺪ وﺑﻄ ﺮ ف دﯾ ﮕ ﺮ ﻗ ﻀﯿﻪ ﺗ ﻮﺟﻪﻧﻤ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬د ر ﺣﺎ‬
‫ﺷ ﺮق‪ ،‬و ﻫﻢ ﻏ ﺮ ب ﻫ ﺮ دو ﻣﻄ ﺮود ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪.‬ﺷﻌﺎ ر »ﻻﺷ ﺮﻗﯿﻪ و ﻻﻏ ﺮﺑﯿﻪ«‬
‫ﻜ ﺮ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ رو ﺳﯿﻪﺷ ﻮ رو ي ﯾﺎ‬
‫ﺷﻌﺎ ر ﻣﺎ ﺳ ﺖ‪.‬ﺑ ﺮﺧﻼ ف ﻋﺪه زﯾﺎد ي ﻛﻪ ﻓ‬
‫ﻧﻈﺎمﺷ ﺮﻗ ﻲ دو ﺳ ﺖآﻧﻬﺎ ﺳ ﺖ وﻧﻈﺎم ﻏ ﺮﺑ ﻲ‪ ،‬ﻓﻘﻂ‪ ،‬دﺷﻤﻦآﻧﻬﺎ ﺳ ﺖ‪،‬ﺑ ﺮا ي ﻣﺎ‬
‫ﻜ ﺴﺎن ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﺟﺰ ﺳﯿ ﺴﺘﻢ ا ﺳﻼﻣ ﻲ ﺳﯿ ﺴﺘﻢ دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻗﺎﺑ ﻞ ﻗﺒ ﻮل‬
‫ﻫ ﺮ دو ﯾ‬
‫ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪.‬‬
‫ازﻧﻈ ﺮ ﺳﯿﺎ ﺳ ﻲﻫﻢ د ر ﺣﺎل ﺣﺎ ﺿ ﺮ روﯾﻪﺷ ﻮ رو يو ﭼﯿﻦ ﻛﻤ ﻮﻧﯿ ﺴ ﺖ‬
‫ﻜﺎ‪،‬ﻧﻤﺎﯾﻨﺪهﻧﻈﺎم ﻏ ﺮﺑ ﻲ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﮔﺎنﻧﻈﺎمﺷ ﺮﻗ ﻲﻫ ﺴﺘﻨﺪ و ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ي و اﻣ ﺮﯾ‬
‫ﻜﯿ ﻞ ﻣ ﻲدﻫﯿﻢ ﯾﺎ دﻧﯿﺎ ي ﺳﻮم‪ .‬و اﯾﻦ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ .‬د ر ﻣﯿﺎنآﻧﻬﺎ ﻣﺎﺑﻠ ﻮ ك ﻣﯿﺎﻧﻪ را ﺗ ﺸ‬
‫ﻜﻪ ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ‬
‫دﻧﯿﺎ ي ﺳﻮم ازﻧﻈ ﺮ ﻣﺎ دا را ي ﻃﯿﻒﻫﺎ ي ﮔ ﻮﻧﺎ ﮔ ﻮﻧ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪.‬ﻫﻤﭽﻨﺎﻧ‬
‫ﻟﻨﺎ ﺻ ﺮ ﻣﺜ ﻞ‬
‫د ر دﻧﯿﺎ ي ﺳﻮم ﻛ ﺴﺎﻧ ﻲﺑ ﻮدﻧﺪ ﻣﺜ ﻞ ﺗﯿﺘ ﻮ ﻣﺜ ﻞ ﻣ ﺮﺣﻮم ﺟﻤﺎل ﻋﺒﺪا‬
‫ﺳ ﻮﻛﺎ رﻧ ﻮ ﻣﺜ ﻞ ﻧﻬ ﺮو‪ .‬ﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖﻫﺎ ي ﻣ ﺨﺘﻠﻔ ﻲ د ر دﻧﯿﺎ ي ﺳﻮم ﻗ ﺮا ر داﺷﺘﻨﺪ‬
‫ﻟ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﻧﻪ ﻓﻘﻂ‬
‫ﻟ ﻲﺑﻪ ﻋﻘﯿﺪه ﻣﺎ دﻧﯿﺎ ي ﺳﻮم‪،‬آن دﻧﯿﺎ ي ا ﺳﺎ ﺳ ﻲ و ا ﺻ ﻮ‬
‫و‬
‫ﻜﻪ از ﻧﻈ ﺮ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ﻫﻢ‬
‫از ﻧﻈ ﺮ ﺳﯿﺎ ﺳ ﻲﺑﯿﻦ دوﺑﻠ ﻮ ك ﻗ ﺮا ر ﮔ ﺮﻓﺘﻪﺑﺎﺷﺪﺑﻠ‬
‫ﻟ ﺖﻫﺎ ي ا ﺳﻼﻣ ﻲ‬
‫ﻣ ﺴﺘﻘ ﻞ از دو ﻧﻈﺎمﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻄﺎﺑﻖﺑﺎاﯾﻦ ﺗﻌ ﺮﯾﻒ ﻓﻘﻂ دو‬
‫واﻗﻌ ﻲ دﻧﯿﺎ ي ﺳﻮم ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪﺑﻠ ﻮ ك ﻣﯿﺎﻧﻪﺑﻪ ﺣ ﺴﺎ ب ﻣ ﻲآﯾﻨﺪ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﻣﺜﻼ‬
‫ً‬

‫‪١٢٢‬‬
‫ﻛﺎ ﺳﺘ ﺮو و ﻛﻮﺑﺎ‪ ،‬ازﻧﻈ ﺮ ﺳﯿﺎ ﺳ ﻲ ﺳﻌ ﻲ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺧ ﻮد را ﻛﻢ وﺑﯿ ﺶ ﻣ ﺴﺘﻘ ﻞ‬
‫ﻟ ﻲ ازﻧﻈ ﺮ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲواﺑ ﺴﺘﻪﺑﻪﻧﻈﺎم رو ﺳﯿﻪ ا ﺳ ﺖ‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ‬
‫ﻜﻨﺪو‬
‫از دوﺑﻠ ﻮ كﺑ‬
‫ﻟ ﺖ ﻣﯿﺎﻧﻪ ﯾﺎ د ر دﻧﯿﺎ ي ﺳﻮمﺑﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺣ ﺴ ﺐ ﺗﻌ ﺮﯾﻒ ﻣﺎ‪ ،‬ﻛﻮﺑﺎ راﻧﻤ ﻲﺗ ﻮان ﯾ ﻚ دو‬
‫ﺣ ﺴﺎ بآو رد‪.‬‬
‫ﻟ ﻲ اﯾ ﺮانﺑﻬﺘ ﺮﯾﻦ ﻧﻤ ﻮﻧﻪاﯾ ﺴ ﺖ ﻛﻪ از ﻧﻈ ﺮ ﺳﯿﺎ ﺳ ﻲ ﻧﻪ ﺷ ﺮق را‬
‫و‬
‫ﻟ ﺖﻫ ﺴ ﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻣ ﻲﭘﺬﯾ ﺮد وﻧﻪ ﻏ ﺮ ب را و ازﻧﻈ ﺮ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ﻫﻢ دا را ي اﯾﻦ ا ﺻﺎ‬
‫ﻜ ﻲﺑﻪ ﯾ ﻚ ﻓﻠ ﺴﻔﻪ ﻣ ﺮﺑ ﻮطﺑﻪ ﺧ ﻮد ش‬
‫ﻫ ﺮ دو ﻓﻠ ﺴﻔﻪ را رد ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و ﺧ ﻮد ش ﻣﺘ‬
‫ّ‬
‫ﻫ ﺴ ﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎ ر ت دﯾ ﮕ ﺮ د ر دﻧﯿﺎ ي ﺣﺎ ﺿ ﺮ ﻛ ﺴ ﻲﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ ازﻧﻈ ﺮ اﻗﺘ ﺼﺎد ي‬
‫ﻜﻪ ازﻧﻈ ﺮ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ﻣ ﺴﺘﻘ ﻞ‬
‫و ﺳﯿﺎ ﺳ ﻲ از دوﺑﻠ ﻮ ك ﺟﻬﺎن ﻣ ﺴﺘﻘ ﻞﺑﺎﺷﺪ ﻣ ﮕ ﺮآﻧ‬
‫ﻟ ﻲ ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ ﻣﺘﺄ ﺳﻔﻢ ﻛﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و د ر دﻧﯿﺎ ي ﺳﻮم ﻗﺎ ر داﺷﺘﻪﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و‬
‫ﻋﺪه زﯾﺎد ي از اﻧﻘﻼﺑﯿ ﻮن دﻧﯿﺎو از ﻛ ﺸ ﻮ رﻫﺎ يﭘﯿ ﺸ ﺮﻓﺘﻬﻪ ﯾ ﻚ ﻃ ﺮ فﻗ ﻀﯿﻪ را‬
‫ﻣﯿﺒﯿﻨﻨﺪ و ﻃ ﺮ ف دﯾ ﮕ ﺮ ﻗ ﻀﯿﻪ راﻧﻤ ﻲﺑﯿﻨﻨﺪ و ﭼ ﻮن ﺳﺆالﻫﺎ ي ﻣﺘﻌﺪد ي د ر‬
‫راﺑﻄﻪﺑﺎ ﻓﻠ ﺴﻄﯿﻦ وﻟﺒﻨﺎن و ﺳ ﻮ رﯾﻪ و ﻛ ﺸ ﻮ رﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ ر ﺳﯿﺪه ﻫﻤﯿﻦﺟﺎ‬
‫ﻜﻪﺑﯿ ﺸﺘ ﺮ اﯾﻦ ﻛ ﺸ ﻮ رﻫﺎ ي اﻧﻘﻼﺑ ﻲ‬
‫ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ ﯾ ﻚ ﺣﺎﺷﯿﻪﺑﺰﻧﻢ وآن ﺣﺎﺷﯿﻪ اﯾﻨ‬
‫ﻜﺎ ﻣﺒﺎ رزه ﻛﻨﻨﺪ ﺧ ﻮدﺷﺎن راﺑﻪ‬
‫دﻧﯿﺎ د ر ﺣﺎل ﺣﺎ ﺿ ﺮ ﻛﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻨﺪ ﻋﻠﯿﻪ اﻣ ﺮﯾ‬
‫رو ﺳﯿﻪﺷ ﻮ رو ي ﻣ ﻲﻓ ﺮوﺷﻨﺪ و د ر ﺟﺒﻬﻪ رو ﺳﯿﻪﺷ ﻮ رو ي ﻗ ﺮا ر ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻜ ﻲ از اﯾﻦ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣ ﺖ ﻓﻠ ﺴﻄﯿﻦ ﻛﻪ اﻏﻠ ﺐ دو ﺳﺘﺎن ﻣﺎ ﺳﺆال ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ ﯾ‬
‫ﻧﻤ ﻮﻧﻪﻫﺎ ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻜﺎ وﺑﺎ ﺻﻬﯿ ﻮﻧﯿ ﺴﻢﺑﺠﻨ ﮕﺪ ﺧ ﻮد‬
‫ﻜﻪﺑﺎ اﻣ ﺮﯾ‬
‫ﻣﻘﺎوﻣ ﺖ ﻓﻠ ﺴﻄﯿﻦﺑ ﺮا ي آﻧ‬
‫را ﺑﻪ داﻣﺎن رو ﺳﯿﻪ ﺷ ﻮ رو ي ﻣ ﻲاﻧﺪازد و ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ د ر‬
‫ﻣ ﻮ ﺿﻊﮔﯿ ﺮ يﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ از ﻧﻈ ﺮ ﺳﯿﺎ ﺳ ﻲ د ر ﺧﺎو رﻣﯿﺎﻧﻪ ﻣﻬﻢ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻣ ﻮ ﺿﻊ‬

‫‪١٢٣‬‬
‫ﻣﻘﺎوﻣ ﺖ ﻓﻠ ﺴﻄﯿﻦ ﻣ ﻮ ﺿﻊ رو ﺳﯿﻪﺷ ﻮ رو ي ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ آن ا ﺳﺘﻘﻼل ﺳﯿﺎ ﺳ ﻲ‬
‫ﻜ ﻲ از ﻧﻤ ﻮﻧﻪﻫﺎ ي ﺑﺎ رز آن ﻣ ﺴﺌﻠﻪ‬
‫ﺧ ﻮد ش را از د ﺳ ﺖ داده ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﯾ‬
‫اﻓﻐﺎﻧ ﺴﺘﺎنﺑ ﻮد‪ .‬د ر ﻣ ﺴﺌﻠﻪ اﻓﻐﺎﻧ ﺴﺘﺎن ﻛ ﺸ ﻮ رﻫﺎ ي ﻣ ﺴﻠﻤﺎن ﻣ ﻲﺧ ﻮا ﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ از‬
‫ﻣ ﺴﻠﻤﺎنﻫﺎ ي اﻓﻐﺎﻧ ﺴﺘﺎن ﺣﻤﺎﯾ ﺖ و ﻋﻠﯿﻪ رو ﺳﯿﻪﺷ ﻮ رو ي ﻣﻮ ﺿﻊﮔﯿ ﺮ ي ﻛﻨﺪ‬
‫ﻟ ﻲﺑﻌ ﻀ ﻲ اﯾﻦ ﻛ ﺸ ﻮ رﻫﺎ ي ﻋ ﺮﺑ ﻲ ﻣ ﻮ ﺿﻊ رو ﺳﯿﻪ را ﮔ ﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼ ﻮن اﺣﺘﯿﺎ ج‬
‫و‬
‫ﻜﺎ ﻣﺠﺒ ﻮ رﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺑﻪ ا ﺳﻠﺤﻪ رو ﺳﯿﻪﺷ ﻮ رو ي دا رﻧﺪ وﺑ ﺮا ي ﻣﺒﺎ رزهﺑﺎ اﻣ ﺮﯾ‬
‫ﺧ ﻮدﺷﺎن راﺑﻪ رو ﺳﯿﻪﺑﻔ ﺮوﺷﻨﺪ‪.‬ﺑﺎ ر يﺑﻪﺑﺤ ﺚ ا ﺻﻠ ﻲ ﺧ ﻮد ﯾﻌﻨ ﻲ »ا ﺳﺎ س‬
‫اﻗﺘ ﺼﺎد ي«ﺑﺎز ﻣ ﻲ ﮔ ﺮدﯾﻢ‪.‬‬
‫ـﻼم‬
‫اﺳ‬
‫ﻟ ﻚ ﻫﻤﻪﺟﯿﺰ ﺧﺪا ﺳ ﺖ‪،‬‬
‫ﻜﯿ ﺖﺑﺎ ﺧﺪا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻣﺎ‬
‫ﻟ‬‫د ر ا ﺳﻼم ﻣﺎ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ ﻣﺎ‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ‬
‫ﻟ ﺖ ﻣ ﻲدﻫﺪ ﻛﻪﺑ ﺮ اﯾﻦ ﻣﻠ ﻚ ﺣ‬
‫اﻣﺎ اﯾﻦ ﺧﺪا يﺑﺰ ر گﺑﻪ اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎن وﻛﺎ‬
‫ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ اﻧ ﺴﺎن ﻣ ﻲﺷ ﻮدﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ﺧﺪا‪،‬ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ﯾﺎ وﻛﯿ ﻞ‪ ،‬وﻛﯿ ﻞ ﺧﺪا‪ ،‬ﻛﻪ ﺧ ﻮد‬
‫ﻟ ﺐ و ﻋﻤﯿﻘ ﻲ ا ﺳ ﺖ د ر اﻗﺘ ﺼﺎد‪ ،‬ﻛﻪ د ر ا ﺳﻼم ﭼ ﮕ ﻮﻧﻪ‬
‫اﯾﻦﺑﺤ ﺚﺑ ﺴﯿﺎ ر ﺟﺎ‬
‫ﻜﯿ ﺖ را ﺣ ﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ ﺳ ﺨﻨ ﻲ راﺑ ﮕ ﻮﯾﻢ ﻛﻪ از‬
‫ﻟ‬‫ﻜ ﻞ ﻣﺎ‬
‫ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻨﺪ ﻣ ﺸ‬
‫ﻟﯿﺎن د رازآن ﺣ ﺮ ف‬
‫ﺗﺠﺎ ر ب ﻣﻦ د ر اﯾﻦ ﻣﺒﺎﺣ ﺚ اﻗﺘ ﺼﺎد ي ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﭘ ﺲ از ﺳﺎ‬
‫ﻜﻼﺗ ﻲ را ﻛﻪ ﻣﺎ رﻛ ﺲﺑ ﺮ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ي ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮد ﻫﻤﻪا ش‬
‫اﯾﻦ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣ ﺸ‬
‫ﻟﯿ ﻮ« و ﻏﯿ ﺮه ﺻﺤﯿﺢ‬
‫د ر ﺳ ﺖ ا ﺳ ﺖ و ﻣ ﺴﺌﻠﻪ ا رز ش ا ﺿﺎﻓ ﻲ » ﺳ ﻮ رﭘﻼ س و‬
‫ا ﺳ ﺖ و ﺗﻤﺎم ﻛ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻛﻪ از ﻣ ﺴﻠﻤﺎنﻫﺎ ﺣﺘ ﻲ آﻣﺪهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻣ ﺴﺌﻠﻪ »ا رز ش‬
‫ﻜﺪام ازآﻧﻬﺎﻧﺘ ﻮاﻧ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫ا ﺿﺎﻓ ﻲ« را ﺣ ﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬ﻧﺘ ﻮاﻧ ﺴﺘﻪاﻧﺪ ﺣ ﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻫﯿﭽ‬
‫ﺟ ﻮا ب ﻣﺎ رﻛ ﺲ راﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﭼ ﻮن ﺟ ﻮا ب ﻣﺎ رﻛ ﺲ راﺑﺎ ﺳﯿ ﺴﺘﻢ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ي ﯾﺎ‬
‫ﻜ ﺮ ي اﯾﻦ‬
‫ﻟﺐ ﻓ‬
‫ﺑﺎ ﺳﯿ ﺴﺘﻢ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴﻢ ﻧﻤ ﻲﺷ ﻮد داد‪ .‬ا ﮔ ﺮ ﻛ ﺴ ﻲﺑ ﺨ ﻮاﻫﺪ د ر ﻗﺎ‬
‫ﻜ ﺴ ﺖ ﺧ ﻮاﻫﺪ ﺧ ﻮ رد‪.‬‬
‫ﺳﯿ ﺴﺘﻢ ﯾﺎآن ﺳﯿ ﺴﺘﻢوا ردﺑﺤ ﺚﺷ ﻮدﺷ‬

‫‪١٢٤‬‬
‫ﻧﺘﯿﺠ ﺔ ﺗﻤﺎم ﯾﺤ ﺚﻫﺎ ي ﻣﻦ د ر ﻃ ﻮل ﺳﺎلﻫﺎﺑﺎ ﻋﺪها يﺑ ﺴﯿﺎ ر اﯾﻦ ا ﺳ ﺖ‬
‫ﻜﯿﻪﺑ ﺮ‬
‫ﻛﻪ ﻓﻘﻂ و ﻓﻘﻂ ا ﺳﻼم ﻗﺎد ر ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣ ﺴﺌﻠﻪ اﻗﺘ ﺼﺎد را ﺣ ﻞ ﻛﻨﺪ‪،‬ﺑﺎ ﺗ‬
‫زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﺧﺪاﭘ ﺮ ﺳﺘ ﻲ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ا ﮔ ﺮ ا ﺳﻼم راﺑﻌﻨ ﻮان ﯾ ﻚ ﻣﺠﻤ ﻮﻋﻪ د رﻧﻈ ﺮ‬
‫ﺑ ﮕﯿ ﺮﯾﻢ ﻛﻪ دا را ي ﯾ ﻚ ﺳﯿ ﺴﺘﻢ ﺧﺪاﭘ ﺮ ﺳﺘ ﻲﻧﻈﺎم اﻗﺘ ﺼﺎد ي و ﺳﺎ ﺳ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻗﺎد ر‬
‫ﻟ ﻲ ا ﮔ ﺮﻧﻈﺎم اﻗﺘ ﺼﺎد ي ا ﺳﻼم راﺑﻄ ﻮ ر‬
‫ﺧ ﻮاﻫﯿﺪﺑ ﻮد ﻛﻪ ﻣ ﺴﺌﻠﻪ را ﺣ ﻞ ﻛﻨﯿﺪ‪،‬و‬
‫ﻜﻞ‬
‫ﻣﺠﺰاﺑ ﺨ ﻮاﻫﯿﺪ د رﻧﻈ ﺮﺑ ﮕﯿ ﺮﯾﺪ ﻗ ﻀﯿﻪ اﻗﺘ ﺼﺎد ي ﺣ ﻞﻧ ﺨ ﻮاﻫﻨﺪﺷﺪ‪ ،‬و ﻣ ﺸ‬
‫»ا رز ش ا ﺿﺎﻓ ﻲ«ﺑﺎﻗ ﻲ ﺧ ﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻛ ﻮﺷ ﺸ ﻲ ﻛﻪ ﻋﺪها ي ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ و‬
‫از ﺧﻤ ﺲ و زﻛﺎ ت و ﻗﺎﻧ ﻮن و ﻏﯿ ﺮه و ﻏﯿ ﺮه ﻛﻤ ﻚ ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮﻧﺪﺑﻪﻫﯿ ﭻوﺟﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻜﻪ ﻧﻈﺎم ا ﺳﻼﻣ ﻲ راﺑﻄ ﻮ ر ﻣﺠﻤ ﻮع د رﻧﻈ ﺮ‬
‫ﻜ ﻞ ﺣ ﻞ ﻧ ﺨ ﻮاﻫﺪﺷﺪ‪ ،‬ﻣ ﮕ ﺮآﻧ‬
‫ﻣﺸ‬
‫ﺑ ﮕﯿ ﺮﻧﺪ ﻛﻪﺑ ﺮ ﭘﺎﯾﻪ زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﺧﺪاﭘ ﺮ ﺳﺘ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر ﻛﻪ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪ د ر‬
‫ﻟ ﻚ ا ﺻﻠ ﻲ ﺧﺪا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻟﯿﻦ ﺟﻤﻠﻪا ي ﻛﻪ د رﺑﺎ ره اﻗﺘ ﺼﺎد ﻣ ﻲﻧ ﻮﯾ ﺴﻢ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻢ ﻣﺎ‬
‫او‬
‫ﻜﯿ ﺖﺑﻪآن ﺻ ﻮ رﺗ ﻲ ﻛﻪ د ر ﻏ ﺮ ب ﯾﺎ‬
‫ﻟ‬‫ﻜ ﺮ را ﻋ ﻮ ض ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ‬
‫ً ﻃ ﺮز ﺗﻔ‬
‫ا ﺻﻼ‬
‫ﻟﻚ‬
‫د رﺷ ﺮق ﻣﻄ ﺮح ﻣ ﻲﺷ ﻮد د ر ا ﺳﻼم ﻣﺎ ﻣﻄ ﺮحﻧﻤ ﻲﺷ ﻮد‪ .‬د ر ا ﺳﻼم ﻣﺎ‪ ،‬ﻣﺎ‬
‫ًآنﻫﻢ ﻣﺘﻌﻠﻖﺑﻪ ﺧﺪا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﺧ ﻮد ﻣﻦ ﺧﺪا ﺳ ﺖ ﭼﻪﺑ ﺮ ﺳﺪﺑﻪ ﻣﺎﯾﻤﻠ ﻚ ﻣﻦ‪ ،‬ﻣ ﺴﻠﻤﺎ‬
‫ً ﻓ ﺮق ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ا ﮔ ﺮﺷﻤﺎ ﺧ ﻮا ﺳﺘﯿﺪﺑﺎ ﯾ ﻚ ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴ ﺖ‬
‫دﯾﺪ ﮔﺎه ا ﺻﻼ‬
‫ﻜﻨﯿﺪﺑﻪ ﻫﯿ ﭻوﺟﻪ‬
‫ﻜﻨﯿﺪ وﺑ ﺨ ﻮاﻫﯿﺪ د ر داﺧ ﻞﻧﻈﺎم ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴﺘ ﻲ ﺟﺪلﺑ‬
‫ﺟﺪلﺑ‬
‫ﻜﻪ‬
‫ﻗﺎد رﻧ ﺨ ﻮاﻫﯿﺪﺑ ﻮد ﻛﻪ ﻗ ﻀﯿﻪ »ا رز ش ا ﺿﺎﻓ ﻲ« را ﺟ ﻮا بﺑ ﮕ ﻮﺋﯿﺪ‪ ،‬ﻣ ﮕ ﺮآﻧ‬
‫وا ردﻧﻈﺎم اﻗﺘ ﺼﺎد ي ا ﺳﻼﻣ ﻲﺷ ﻮﯾﺪ و دﯾﺪ ﮔﺎه ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ ا ﺳﻼم را ﻓ ﺮا راه اﯾﻦ‬
‫ﺑﺤ ﺚ ﺧ ﻮدﺗﺎنﻗ ﺮا رﺑﺪﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻜﯿ ﺖﺑﺎ ﺧﺪا ﺳ ﺖ و اﻧ ﺴﺎن وﻛﯿ ﻞ ﺧﺪا ﺳ ﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻟ‬‫ﺑﻪﻫ ﺮ ﺣﺎل د ر ا ﺳﻼم ﻣﺎ‬
‫ﻜﻪ دﯾﺪﯾﺪ د ر ﻓﻠ ﺴﻔﻪ و د ر‬
‫د ر اﯾﻦ ﻣﻠ ﻚ دﺧ ﻞ و ﺗ ﺼ ﺮ ف اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ ،‬وﻫﻤﭽﻨﺎﻧ‬
‫ﻟﺒ ﻲ ﻛﻪ دﯾ ﺸ ﺐ و ﭘ ﺮﯾ ﺸ ﺐﺑ ﺮا يﺷﻤﺎﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدم اﯾﻦ دو ﺳﯿ ﺴﺘﻢﺑﺰ ر گ‬
‫ﻣﻄﺎ‬

‫‪١٢٥‬‬
‫ﻜ ﻲﺑﻪ اﻓ ﺮاط و‬
‫) ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ي و ﻛﻤ ﻮﻧﯿﺰم( ﻫ ﺮ دو اﻓ ﺮاط ي روﻧﺪ‪ ،‬ﯾﺎ ﯾ‬
‫ﻟ ﻲ ﻛﻪ ا ﺳﻼم ﻣﺎ ﻧﻪﺑﻪ اﻓ ﺮاط ﻣ ﻲ رود و ﻧﻪﺑﻪ‬
‫دﯾ ﮕ ﺮ يﺑﻪ ﺗﻔ ﺮﯾﻂ‪ .‬د ر ﺣﺎ‬
‫ﻜﻪ ﺣﻖ را د رﻧﻈ ﺮ ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮد‪ ،‬واﻗﻌﯿ ﺖ را د رﻧﻈ ﺮ ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮد‪ .‬آن‬
‫ﺗﻔ ﺮﯾﻂ‪،‬ﺑﻠ‬
‫ﻣﻨﺤﻨ ﻲ زﯾﺒﺎﯾ ﻲ ﻛﻪﺑ ﺮا ي ﺟﺒ ﺮ و اﺧﺘﯿﺎ ر وﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖﺑ ﺮا يﺷﻤﺎﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدم‬
‫ﻜﻲ‬
‫ﻜ ﻲ از اﯾﻦ ﻃ ﺮﻓ ﻲ ﻣ ﻲﺷ ﻮد و ﯾ‬
‫ﻧ ﺸﺎن ﻣ ﻲداد ﻛﻪ د ر ﺣﺪود »ﺣﺪﺗﻤﺎ س«‪ ،‬ﯾ‬
‫ازآن ﻃ ﺮﻓ ﻲ‪ ،‬و ﻣﺎآن و ﺳﻂ ﻫ ﺴﺘﯿﻢ‪.‬ﺷ ﺨ ﺼﯿ ﺖ اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ ي ﻣﺎ د ر داﺧ ﻞ اﯾﻦ‬
‫ﻣﻨﺤﻨ ﻲآنو ﺳﻂﻫﺎﺑﺎﯾﺪ ﺣ ﺮﻛ ﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬د ر اﯾﻨﺠﺎﻫﻢﻫﻤﻨﯿﻄ ﻮ ر‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻗﺒ ﻮل اﯾﻦ زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ‪ ،‬ﻣﺎ دو ا ﺻ ﻞ د ر اﻗﺘ ﺼﺎدا ﺳﻼﻣ ﻲ‬
‫َ ر«‪.‬‬
‫َﺮ‬
‫َ ﺴﻠﯿﻂ« و دﯾ ﮕ ﺮ ي ا ﺻ ﻞ »ﻻ ﺿ‬
‫ﻜ ﻲ را ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ا ﺻ ﻞ »ﺗ‬
‫دا رﯾﻢ ﻛﻪ ﯾ‬
‫َﻠ ﻲ‬
‫ّ ﻋ‬
‫ﱠﻄ ﻮن‬
‫َﻠ‬
‫ُﺴ‬
‫ُﻣ‬‫ّﺎ س‬
‫ﻟﻨ‬
‫ا ﺻ ﻞ ﺗ ﺴﻠﯿﻂﺑ ﺮا ﺳﺎ س ﺣﺪﯾﺜ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣ ﻲﻓ ﺮﻣﺎﯾﺪ‪» :‬ا‬
‫َ‬
‫ُ ﺴِﻬِﻢ« ﻛﻪ ﻣ ﺮدمﺑ ﺮ اﻣ ﻮال ﺧ ﻮدﺷﺎن وﻧﻔ ﺲ ﺧ ﻮدﺷﺎن ﻣ ﺴﻠﻂ‬
‫ْﻔ‬
‫َﻧ‬
‫َﻠ ﻲ ا‬
‫َﻋ‬
‫ْو‬‫ﻟِﻬِﻢ‬
‫َﻣ ﻮا‬
‫ا‬
‫ﻟ ﻚو‬
‫ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬وآﯾﺎ ت زﯾﺎد يآﻣﺪه ﻛﻪ ﻛﺎ ر ي را ﻛﻪ اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﻣ ﻲدﻫﻨﺪ ﻣﺎ‬
‫ْﺲ‬
‫َ‬ ‫َﯿ‬
‫ْﻟ‬
‫َن‬
‫َا‬
‫ٌ« »و‬
‫َﺔ‬
‫َﻫﯿﻨ‬
‫ْ ر‬
‫َ ﺖ‬
‫َﺒ‬
‫َﺴ‬
‫َﻔ ﺲٍﺑِﻤﺎ ﻛ‬
‫ﱡﻧ‬‫ُﻞ‬
‫ﻣ ﺴﺌ ﻮل آن ﻛﺎ رﺷﺎن ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪» .‬ﻛ‬
‫ﱢﺑ ﺮ اﯾﻦ ﺗ ﺴﻠﯿﻂ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ از‬
‫َﻌ ﻲ«‪ .‬آﯾﺎ ت زﯾﺎد ي ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ دال‬
‫ّ ﻣﺎ ﺳ‬
‫ْ ﺴﺎنِ اِﻻ‬
‫ْﺎِﻧ‬
‫ﻟِﻠ‬
‫ﻜﯿ ﺖ‬
‫ﻟ‬‫ﻟ ﻲﻧﻪ ﻣﻌﻨﺎ ي ﻣﺎ‬
‫ﻟ ﻚﺑﺎﺷﺪ و‬
‫اﯾﻦ دﯾﺪ ﮔﺎه‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎن ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ‬
‫ﻜﯿ ﺖﺑﺎﻧ ﻮع دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻛﻪﺑ ﺮا يﺷﻤﺎ اﻻنﺷ ﺮح ﻣ ﻲدﻫﻢ‪ ،‬ﯾﺎ‬
‫ﻟ‬‫ﻣﻄﻠﻖ ﻏ ﺮ ب‪ .‬ﻣﺎ‬
‫ّ ﺖ‬
‫ﻜﯿ‬‫ﻟ‬
‫ﻜﯿ ﺖ ﻣﺤﺪود‪ .‬ا ﮔ ﺮ اﯾﻨﺠﺎﺑ ﺨ ﻮاﻫﯿﻢﺑﻨ ﻮﯾ ﺴﯿﻢ ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﯿﻢﺑﻨ ﻮﯾ ﺴﯿﻢ »ﻣﺎ‬
‫ﻟ‬‫ﻣﺎ‬
‫ﻜﯿ ﺖ ﻣﻘﯿﺪ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬وا ﺻ ﻞ ﻻ ﺿ ﺮ ر ﻫﻢ‬
‫ﻟ‬‫ّﺪ«‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ا ﺻ ﻞ ﺗ ﺴﻠﯿﻂ ﻗﺒ ﻮل ﻣﺎ‬
‫ﻣﻘﯿ‬
‫ْﻼم«‪.‬‬
‫َ ﻓِ ﻲاﻻِ ﺳ‬
‫َﻻ ﺿِ ﺮا ر‬
‫َو‬‫َر‬
‫َﺮ‬
‫ﺑ ﺮا ﺳﺎ س ﯾ ﻚ ﺣﺪﯾ ﺚﻧﺒ ﻮ ي ا ﺳ ﺖ‪» :‬ﻻ ﺿ‬
‫ﻛ ﺴ ﻲ دا را ي د رﺧﺘ ﻲﺑ ﻮد د ر ﺧﺎﻧﻪ دﯾ ﮕ ﺮ ي و ﮔﺎه وﺑ ﻲ ﮔﺎه وا رد ﺧﺎﻧﻪ‬
‫آن ﻣ ﺮد ﻣ ﻲﺷﺪ ﻛﻪ از ﻣﯿﻮه د رﺧ ﺖ ﺧ ﻮد ا ﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ و ﺻﺎﺣ ﺐ ﺧﺎﻧﻪﺑﻪ‬
‫ﻜﺎﯾ ﺖ ﻛ ﺮد ﻛﻪ ﺧﻼ ﺻﻪ اﯾﻦﺷ ﺨ ﺺ ﻣﺰاﺣﻢ ﻣﻦ ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺣ ﻀ ﺮ ت‬
‫ﭘﯿﺎﻣﺒ ﺮ ا ﺳﻼمﺷ‬

‫‪١٢٦‬‬
‫ﻣﺤﻤﺪ) ص( اﯾﻦ ﻣ ﺮد را ﻓ ﺮا ﺧ ﻮاﻧﺪ وﺑﻪ او ﮔﻔ ﺖ ﻛﻪ ﭼ ﺮا ﻣﺰاﺣﻢ اﯾﻦ ﻣ ﺮد‬
‫ﻟ ﻚ اﯾﻦ د رﺧﺘﻢ‪،‬‬
‫ﻜﯿ ﺖ دارم‪ ،‬د رﺧﺘ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﺎ‬
‫ﻟ‬‫ﻣ ﻲﺷ ﻮ ي؟ ﮔﻔ ﺖ‪ :‬ﻣﻦ ﻣﺎ‬
‫ﻜﯿ ﺖ ﺧ ﻮدم ا ﺳﺘﻔﺎدهﺑﺒﺮم‪.‬ﺑﯿﻦاﻛﺮمﺑﻪ او ﻓ ﺮﻣ ﻮد‬
‫ﻟ‬‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﺣﻖ دارم ﻛﻪ از ﻣﺎ‬
‫ﻜﯿ ﺖ ﺗ ﻮ ﺗﺎ آﻧﺠﺎﯾ ﻲ ﻣﺤﺘﺮم ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑﻪ زﯾﺎن اﺟﺘﻤﺎع ﯾﺎﺑﻪ زﯾﺎن‬
‫ﻟ‬‫ﻛﻪ ﻣﺎ‬
‫ﻜﯿ ﺖﺷ ﺨ ﺼ ﻲ ﺗ ﻮﺑﻪ زﯾﺎن دﯾ ﮕ ﺮانﺑﺎﺷﺪ اﯾﻦ‬
‫ﻟ‬‫دﯾ ﮕ ﺮان ﺗﻤﺎمﻧ ﺸ ﻮد‪.‬آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﺎ‬
‫ْﻼم( وﺑ ﺮا ﺳﺎ س اﯾﻦ‬
‫َ ﻓِ ﻲاﻻِ ﺳ‬
‫َﻻ ﺿِ ﺮا ر‬
‫َرو‬
‫َﺮ‬
‫ﻜﯿ ﺖ ﻣﻠﻐ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪) .‬ﻻ ﺿ‬
‫ﻟ‬‫ﻣﺎ‬
‫ﻜﻨﻨﺪ و ﮔﻔ ﺖ‪ :‬اﯾﻦﻫﻢ د رﺧ ﺖ‬
‫ﻣﻔﻬﻮمﺑ ﻮد ﻛﻪ د ﺳﺘ ﻮ ر داد د رﺧ ﺖ را از رﯾ ﺸﻪﺑ‬
‫ﻜﯿ ﺖ ﻣﻌﻨ ﻲ ﻛ ﺮد‪ ،‬ﻛﻪ اﯾﻦ ﻣﺤﺪودﯾ ﺖ ﺗﺎ‬
‫ﻟ‬‫ﺗ ﻮ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣﺤﺪودﯾﺘ ﻲﺑ ﺮا ي اﯾﻦ ﻣﺎ‬
‫آﻧﺠﺎ ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑﻪ ﺿ ﺮ ر اﺟﺘﻤﺎع ﺗﻤﺎم ﻧ ﺸ ﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺣ ﺮﻓ ﻲ را ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻢ ﻣﻬﻢ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ ،‬از اﯾﻦﻧﻈ ﺮ ﻣﻬﻢ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ ﺗ ﻮﺟﻪ ﻛﻨﯿﺪ دﻧﺒﺎلﺷﻌﺎ رﻫﺎ ي ﺗﻨﺪو‬
‫ﺑﻪ ﻇﺎﻫ ﺮ اﻧﻘﻼﺑ ﻲ ﻧ ﺮوﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦﺑﺤ ﺚ ﻣﻔ ﺼﻠ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣﻦﺑﻄ ﻮ ر ﺧﻼ ﺻﻪ‬
‫ﺑ ﺮا ي ﺷﻤﺎﺑﯿﺎن ﻣ ﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ا ﺳﻼمﺑﻪ ﻣﺎ اﺟﺎزه ﻣ ﻲدﻫﺪ ﻛﻪ د ر اﯾﻦ‬
‫ﻜﯿ ﺖ از اﯾﻨﺠﺎ ﺗﺎآﻧﺠﺎﺑﻄ ﻮ رآزاد ﺣ ﺮﻛ ﺖ ﻛﻨﯿﻢ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﻣﺎ را‬
‫ﻟ‬‫ﻜﯿ ﺖ و ﻋﺪه ﻣﺎ‬
‫ﻟ‬‫ﻣﺎ‬
‫ﻜﻪآزاد ي ﻣ ﻲدﻫﺪ ﻛﻪﺑ ﺮا ﺳﺎ س‬
‫ًﺑﺎﯾﺪ اﯾﻨﺠﺎﺑﺎﯾ ﺴﺘ ﻲ‪،‬ﺑﻠ‬
‫ﻣﺤﺪودﻧﻤ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎ‬
‫ﺷ ﺮاﯾﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋ ﻲ ﺑﺘ ﻮاﻧﯿﺪ ﺗﺎآﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣ ﺼﻠﺤ ﺖ ﺷﻤﺎ اﻗﺘ ﻀﺎ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﺣﺪود‬
‫ﻜﯿ ﺖ را ﺧ ﻮدﺗﺎن ﻣﻌﯿﻦ ﻛﻨﯿﺪ‪ ،‬داﻧ ﺸﻤﻨﺪان اﺟﺘﻤﺎﻋ ﻲ ا ﺳﻼم‬
‫ﻟ‬‫ﻜﯿ ﺖ را‪ ،‬ﻗﯿ ﻮد ﻣﺎ‬
‫ﻟ‬‫ﻣﺎ‬
‫ﻣﻌﯿﻦ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻜﺎ ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ‬
‫ﺑ ﺮا ي اﯾﻦﺑﺎز ﻣﺜﺎل ﻣ ﻲزﻧﻢ‪ ،‬ﻓ ﺮ ض ﻛﻨﯿﺪ ﻛﻪ د ر اﻣ ﺮﯾ‬
‫ﻣﻬﺎﺟ ﺮﯾﻦ ازﺷ ﺮقﺑ ﺴﻤ ﺖ ﻏ ﺮ ب ﺣ ﺮﻛ ﺖ ﻣ ﻲﻛ ﺮدﻧﺪ ﻗﺎﻧ ﻮﻧ ﻲﺑ ﻮد ﻛﻪ ﻫ ﺮ ﻛ ﺲ‬
‫ﻛﻪ ﺗ ﻮاﻧ ﺴ ﺖ زﻣﯿﻨ ﻲ راآﺑﺎد ﻛﻨﺪ زﻣﯿﻦ ﻣﺘﻌﻠﻖﺑﻪ او ﺳ ﺖ‪ ،‬ﺣﺘ ﻲ د ر ﺣﺎل ﺣﺎ ﺿ ﺮ‬
‫ﻜ ﻮ ﻛﻪ ﺻﺤ ﺮاﻫﺎ ي‬
‫ﻜﺰﯾ‬
‫د ر ﻗ ﺴﻤ ﺖﻫﺎﯾ ﻲ از ﺻﺤ ﺮاﻫﺎ يﺑﺰ ر گ ﻧ ﻮادا و ﻧﯿ ﻮﻣ‬
‫ﻜ ﺮده ا ﺳ ﺖ‪،‬‬
‫ﺑﺰ ر ﮔ ﻲ ا ﺳ ﺖ وﻟﻢﯾﺰ رع و ﻛ ﺴ ﻲ د ر آﻧﺠﺎ ﺗﺎﺑﺤﺎل ز راﻋ ﺖ ﻧ‬

‫‪١٢٧‬‬
‫ﻫ ﺮﻛ ﺴ ﻲ ﻛﻪﺑ ﺨ ﻮاﻫﺪ د ر اﯾﻦ ﺳ ﺮزﻣﯿﻦﻫﺎ يﻟﻢﯾﺰ رع ﻛﺎ ر ﻛﻨﺪ‪ ،‬ز راﻋ ﺖ ﻛﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻜﺎ ﭘﻨﺠﺎهﻫﺰا ر دﻻ ر ﯾﺎ ﭘ ﻮل زﯾﺎد يﺑﻪآﻧﻬﺎﻣ ﻲدﻫﺪ‪،‬ﺑ ﺮا يآﻧﻬﺎ ﭼﺎه‬
‫ﻟ ﺖ اﻣ ﺮﯾ‬
‫دو‬
‫ﻣ ﻲزﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻬﯿﻪ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و ﺗﻤﺎم ﻛﻤ ﻚﻫﺎ را ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و زﻣﯿﻦﻫﻢ ﻣﺘﻌﻠﻖﺑﻪ‬
‫ﻜﻪ د ر ﺳﺎل اول‬
‫ﻛ ﺴ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑﺘ ﻮاﻧﺪ آن زﻣﯿﻦ را آﺑﺎد ﻛﻨﺪﺑﻪ ﺷ ﺮط آﻧ‬
‫ﻜ ﺸﻨﺪ و ﺳﺎل دوم د ر داﺧﻠ ﺶ ﺧﺎﻧﻪﺑ ﺴﺎزﻧﺪ و ﺳﺎل ﺳﻮم‬
‫دو ر ش دﯾ ﻮا رﺑ‬
‫ﻜﺎ ﭘ ﻮل‬
‫ﻟ ﺖ اﻣ ﺮﯾ‬
‫آدمﻫﺎﯾ ﻲ د ر اﯾﻦ زﻣﯿﻦ زﻧﺪ ﮔ ﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺷ ﺮاﯾﻂ دو‬
‫ﻣ ﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﻛﻤ ﻚ ﻣ ﻲﻛﻨﺪﺑﻪ ﻛ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻛﻪ اﯾﻦ ﺳ ﺮزﻣﯿﻦﻫﺎ راﺗ ﺼ ﺮ ف ﻛﻨﻨﺪ و آﺑﺎد‬
‫ﻜﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﯿﻦ ﻗﺎﻧ ﻮن ﺑ ﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻪ‬
‫ﻜ ﻲ از ﻋﻠ ﻞ ﺑﺰ ر گ آﺑﺎد ي اﻣ ﺮﯾ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﯾ‬
‫ﻣﻬﺎﺟ ﺮﯾﻦﺷ ﻮ رع ﻛ ﺮدﻧﺪﺑﻪآﻣﺪن وآﺑﺎد ﻛ ﺮدن اﯾﻦ ﺳ ﺮزﻣﯿﻦﻫﺎ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻓ ﺮ ض‬
‫ﻛﻨﯿﻢ ﻛﻪ ﯾ ﻚ ﻗ ﺮنﺑ ﮕﺬ رد وﺑﻌﺪ از ﯾ ﻚ ﻗ ﺮن ﻋﺪه ﻣ ﺮدم زﯾﺎدﺑ ﺸ ﻮد و ﺗﻤﺎم اﯾﻦ‬
‫ﺳ ﺮزﻣﯿﻦﻫﺎ يﻟﻢﯾﺰ رعآﺑﺎدﺑ ﺸ ﻮد‪ ،‬د رآﻧﺠﺎ دﯾ ﮕ ﺮﻧﻤ ﻲﺗ ﻮانآزاد ي داد ﻛﻪﻫ ﺮ‬
‫ﻛ ﺴ ﻲﻫ ﺮ زﻣﯿﻨ ﻲ راﺑﺎﻫ ﺮ اﺑﻌﺎد ي ﻛﻪﺑ ﺨ ﻮاﻫﺪ ﺗ ﺼ ﺮ ف ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭼ ﻮن زﻣﯿﻦ ﻛﻢ‬
‫ﺧ ﻮادﺑ ﻮد و ﻋﺪه اﻓ ﺮاد زﯾﺎد‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ د رآنﺷ ﺮاﯾﻂﺑﺎﯾﺪ ﻣﺤﺪودﯾ ﺖﺑ ﻮﺟ ﻮد‬
‫ﻜﺘﺎ ر ﺣﺪ ﻣﺎﻛﺰﯾﻤﻢ ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮدﺑ ﺮا ي‬
‫ً ده ﻫ‬
‫آو رد‪،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪ ي ﻗﺎﺋ ﻞﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺜﻼ‬
‫ﻜﺘﺎ رﻫﻢ ﻛﻤﺘ ﺮ‬
‫ﯾ ﻚ ﺧﺎﻧ ﻮاده‪ ،‬وﺷﺎﯾﺪﺑﺠﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ يﻧﯿﺰﺑ ﺮ ﺳﺪ ﻛﻪ ﺣﺘ ﻲ از دهﻫ‬
‫ﻟ ﻲ ﻗﺪ س ﻛﻪ زﻣﯿﻦﻫﺎ ي آﻧﻬﺎ ﻛﻢ ا ﺳ ﺖ و ﻋﺪه آﻧﻬﺎ‬
‫ﺷ ﻮد‪ ،‬ﻣﺜ ﻞ ﺳ ﺮزﻣﯿﻦ اﺷﻐﺎ‬
‫ﻜﻨﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ‬
‫زﯾﺎد و ﻣﺠﺒ ﻮ ر ﻣ ﻲﺷ ﻮﻧﺪ ﻛﻪ زﻣﯿﻦﻫﺎ ي ﺧ ﻮدﺷﺎن را ﻣﺤ ﻮدﺑ‬
‫ﻜﻪ د ر ﺳ ﺮزﻣﯿﻦﺑﺰ ر ﮔ ﻲ ﻣﺜ ﻞ اﯾ ﺮان ﻛﻪ زﻣﯿﻦﻫﺎ يﻟﻢﯾﺰ رعو ﺻﺤ ﺮا‬
‫ﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ﻓ ﺮاوان وﺟ ﻮد دا ردﺑﺘ ﻮاﻧﯿﺪ ﭘﯿ ﺸ ﺮﻓ ﺖ ﻛﻨﯿﺪ‪ ،‬ز راﻋ ﺖ را ﺗﻘ ﻮﯾ ﺖ ﻛﻨﯿﺪ‪،‬ﺑﺎﯾﺪ‬
‫آزاد يﺑﺪﻫﯿﺪ ﺗﺎ اﻧ ﺴﺎنﻫﺎﯾ ﻲ ﺗﻤﺎم اﻧ ﺮژ يو ﻃﺎﻗ ﺖ ﺧﺪﺷﺎن راﺑﻪ ﻛﺎ رﺑﯿﺎﻧﺪازﻧﺪ‬
‫و اﯾﻦ زﻣﯿﻦﻫﺎ راآﺑﺎد ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬و اﯾﻦ ﻗﺎﻧ ﻮن‪ ،‬ﻗﺎﻧ ﻮن ا ﺳﻼﻣ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪.‬ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ‬
‫از ا ﺻ ﻞ ﺗﺤﺠﯿ ﺮ ﺳ ﺨﻦﺑﻪ ﻣﯿﺎن ﻣ ﻲآﯾﺪ ﻛﻪ ﻫ ﺮ ﻛ ﺴ ﻲ ﻛﻪ آﻣﺪ و دو ر ﯾ ﻚ‬

‫‪١٢٨‬‬
‫ﻜ ﺸﺪ‪ ،‬ﺣ ﺼﺎ ر ي ﻛ ﺴﯿﺪ اﯾﻦ ﺳ ﺮزﯾﻤﻦ ﻣﺘﻌﻠﻖﺑﻪ او ﺳ ﺖ‬
‫ﺳ ﺮزﻣﯿﻨ ﻲ را دﯾ ﻮا رﺑ‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ ا ﺳﻼﻣ ﻲ‬
‫ﻜ ﺮد ﺣ‬
‫ﻜﻪ د ر ﻋ ﺮ ض دو ﺳﺎل آﺑﺎد ش ﻛﻨﺪ‪ ،‬و ا ﮔ ﺮﻧ‬
‫ﺑ ﺸ ﺮط آﻧ‬
‫ﻜ ﻲ از‬
‫ﻗﺎد ر ا ﺳ ﺖ اﯾﻦ ﺳ ﺮزﻣﯿﻦ را از اوﺑ ﮕﯿ ﺮد و ﺗ ﺴﻠﯿﻢ دﯾ ﮕ ﺮ ي ﻛﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﯾ‬
‫ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ا ﺳﻼﻣ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ د ر ﺟﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ ﺳ ﺮزﻣﯿﻦﻫﺎ يﺑﺰ ر گ وﺟ ﻮد دا ردﺑﺎﯾﺪ آزاد ي‬
‫ﻜﯿ ﺖ داد ﺑﺎ ﻣﻔﻬﻮم ا ﺳﻼﻣ ﻲ ﻣﺎ و ﺗ ﺸ ﻮﯾﻖ ﻛ ﺮد ﻛﻪ اﯾﻦ آدمﻫﺎ ﺑﺘ ﻮاﻧﻨﺪ‬
‫ﻟ‬‫ﻣﺎ‬
‫ﻟ ﻲ ﻓ ﺮ ض ﻛﻨﯿﺪﺑﻌﺪ از ﭘﻨﺠﺎه ﺳﺎل ﻛﻪ ﺗﻤﺎم اﯾﻦ‬
‫ز راﻋ ﺖ راﺑﺠﻠ ﻮﺑﺒ ﺮﻧﺪ‪ .‬و‬
‫ﺻﺤ ﺮاﻫﺎ آﺑﺎدﺷﺪ و دﯾ ﮕ ﺮ ﺳ ﺮزﻣﯿﻦ ﺟﺪﯾﺪ يﺑﺎﻗ ﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬آﻧﺠﺎ ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺑ ﺮا ﺳﺎ س »ﻻ ﺿ ﺮ ر« ﻣﺤﺪودﯾ ﺖ ﻗﺎﺋ ﻞﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻤﺘ ﺮ ﻛ ﺮد‪ ،‬ﻛﻤﺘ ﺮ و ﻛﻤﺘ ﺮ ش ﻛ ﺮد‪.‬‬
‫ﻟ ﺖﺑﺎﺷﺪ‪،‬ﺑﺎزﻫﻢ‬
‫ﺷﺎﯾﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﯾ ﻲﺑ ﺮ ﺳﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم زﻣﯿﻦﻫﺎ ﻣﻠ ﻲﺷ ﻮد و د ﺳ ﺖ دو‬
‫ﻟ ﻲ ﻧﺪا رد‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪ ا ﺳﻼم ﻣﺎ آزاد ي ﻣ ﻲدﻫﺪ ﻛﻪﺑﺘ ﻮان از‬
‫ﻜﺎ‬‫اﺷ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ ﻣﻄﻠﻖ )ا ﮔ ﺮﺑﺘ ﻮاﻧﯿﻢ اﯾﻦ ﺳﺎم راﺑ ﮕﺬا رﯾﻢ(‪،‬ﺑﺎ‬
‫ﻜﯿ ﺖ ﻣﻄﻠﻖ ﺗﺎ ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﻟ‬‫ﻣﺎ‬
‫ﻜﯿ ﺖ ﻣﻄﻠﻖ‪،‬ﻧ ﻮ ﺳﺎن ﻛ ﺮد و ﺟﺎ ي و ﻣ ﻮ ﺿﻊ اﯾﻦﻧ ﻮ ﺳﺎن راﺑﻪ د ﺳ ﺖ‬
‫ﻟ‬‫ﻋﺪم ﻣﺎ‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ‬
‫داﻧ ﺸﻤﻨﺪان زﻣﺎن ﻣ ﻲدﻫﺪ‪،‬ﺑﺪ ﺳ ﺖ ﻣﺠﺘﻬﺪﯾﻦ زﻣﺎن ﻣ ﻲدﻫﺪ‪،‬ﺑﺪ ﺳ ﺖ ﺣ‬
‫ا ﺳﻼﻣ ﻲ وﻗ ﺖ ﻣ ﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻣﺠﺘﻬﺪﯾﻦ ﯾﻌﻨ ﻲ داﻧ ﺸﻤﻨﺪان ﻋﻠﻮم دﯾﻦ و ﻋﻠﻢ اﻗﺘ ﺼﺎد‬
‫د ر زﻣﺎن ﺧ ﻮدﺷﺎن‪،‬ﺑﺎﯾﺪﺑﻨ ﺸﯿﻨﻨﺪ وﺑ ﺮا ﺳﺎ س ﺷ ﺮاﯾﻂ وﺷﻊ ﺧ ﻮدﺷﺎن اﯾﻦ‬
‫ﻗﺎﻧ ﻮن را ﻣﻌﯿﻦ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﻣ ﺮوزﺑﺎﯾﺪ د ر اﯾﻦﻧﻘﻄﻪﺑ ﻮد‪،‬ﺑﻌﺪ از دو ﺳﺎل د ر‬
‫ﻧﻘﻄﻪ دﯾ ﮕ ﺮ ي‪.‬‬
‫ﻟ ﻲ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢﺑ ﺮا ﺳﺎ س ﺷﻌﺎ رﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ د رﺑﯿ ﺸﺘ ﺮ ﻛ ﺸ ﻮ رﻫﺎ ﻣﻄ ﺮح‬
‫و‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ ﻣ ﻲ روﻧﺪ و ﯾﺎ دﻧﺒﺎل ﺳﯿ ﺴﺘﻢ‬
‫ا ﺳ ﺖ ﻛ ﻮ رﻛ ﻮ راﻧﻪ ﻓ ﺮ ض ﻛﻨ ﺴﺪ دﻧﺒﺎل ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﻏ ﺮﺑ ﻲ ﻛﻪﺑﻪﻫﯿ ﭻوﺟﻪ ﺻﻼحﻧﯿ ﺴ ﺖ‪.‬‬

‫‪١٢٩‬‬
‫ﻟ ﻲ را ﺧ ﻮدم د ر ﻣ ﺼ ﺮﺑ ﻮدم‬
‫ﺑ ﺨﺎﻃﺮمﻫ ﺴ ﺖ د ر ﺳﺎلﻫﺎ ي ﮔﺬﺷﺘﻪ دو ﺳﺎ‬
‫ﻜ ﻲ از ﻛ ﺸ ﻮ رﻫﺎﻫﻤﯿﻦ ﻋ ﺮاقﺑ ﻮد‪،‬‬
‫و ﻣﺪﺗ ﻲﻫﻢ د ر ﻛ ﺸ ﻮ رﻫﺎ ي ﻋ ﺮﺑ ﻲ دﯾ ﮕ ﺮ‪ ،‬ﯾ‬
‫ﻟﯿ ﺴﺘ ﻲ د ر ﻋ ﺮاق‪،‬‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ ﺟﺪﯾﺪ ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﻜ ﺮﯾﻢ ﻗﺎ ﺳﻢ و ﺣ‬
‫ﻟ‬‫ﭘ ﺲ از ﭘﯿ ﺮوز ي ﻋﺒﺪا‬
‫ً ﯾﻚ‬
‫ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ را ﻣﻠ ﻲ ﻛ ﺮدﻧﺪ و ﺣﺘ ﻲ دﻛﺎنﻫﺎ را ﻣﻠ ﻲ ﻛ ﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ‬
‫ﺳﺒﺰ يﻓ ﺮوﺷ ﻲﺑ ﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪا ش ﭘﺎﻧ ﺼﺪ ﺗ ﻮﻣﺎنﻧﻤ ﻲﺷﺪآﻣﺪﻧﺪ اﯾﻨﻬﺎ را‬
‫ﻟ ﺖ دادﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎ ﻣﺪا روﺧﺎﻧﻪﻫﺎ را ﮔ ﺮﻓﺘﻨﺪ ﻣﻠ ﻲ ﻛ ﺮدﻧﺪ و‬
‫ﮔ ﺮﻓﺘﻨﺪ وﺑﺪ ﺳ ﺖ دو‬
‫ﻜﺒﺎ ره دﯾﺪﯾﻢ ﻛﻪ ﭘ ﺲ ازﺷ ﺶ ﻣﺎه دﯾ ﮕ ﺮ دا روﭘﯿﺪاﻧﻤ ﻲﺷﺪ‬
‫ﻟ ﺖ دادﻧﺪ‪ ،‬ﯾ‬
‫ﺑﺪ ﺳ ﺖ دو‬
‫)د ر ﻋ ﺮاق(‪ ،‬ﭼ ﻮن آﻧﺠﺎ از ﻧﻈ ﺮ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫ ﻲ ﻫﻢ ﺿﻌﯿﻒ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻫ ﺮ ج و‬
‫ﻟ ﺖﺑﻪ ﻫﯿ ﭻوﺟﻪ ﻗﺎد ر ﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦ اﺣﺘﯿﺎﺟﺎ ت ﻣ ﺮدم را‬
‫ﻣ ﺮ ج ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و دو‬
‫ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻛﻨﺪ‪.‬ﺷﻤﺎ ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ ﻛﻪﺑ ﺮا ي ﯾ ﻚ ﺳﺒﺰ يﻓ ﺮوﺷ ﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪا ش‬
‫ﻟﺘ ﻲ ﻋﻤ ﻞ ﻛﻨﻨﺪ‬
‫ﭘﺎﻧ ﺼﺪﺗ ﻮﻣﺎنﺑﯿ ﺸﺘ ﺮﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬ا ﮔ ﺮﺑ ﺨ ﻮاﻫﻨﺪﺑﺎﺑ ﻮ روﻛ ﺮا ﺳ ﻲ دو‬
‫ً ﻣﺎﻫﯿﺎﻧﻪ‬
‫ًﺑﺎﯾﺪﺑﻪ اﯾﻦ ﻛﺎ ر ر ﺳﯿﺪ ﮔ ﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪﻫ ﺮ ﻛﺎﻣﻨﺪ ش اﻗﻼ‬
‫ﭼﻨﺪ ﻛﺎ رﻣﻨﺪ اﻗﻼ‬
‫ﭼﻨﺪ ﻫﺰا ر ﺗ ﻮﻣﺎن ﺣﻘ ﻮق ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮد ﻛﻪﺑ ﺮا ي ﯾ ﻚ ﺳﺒﺰ يﻓ ﺮو ش ﻛﺎ ر ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ‬
‫ﻟ ﻲ ﻛﻪ‬
‫اﯾﻦﺑﻪ ﻫﯿ ﭻوﺟﻪ ﺻﻼحﻧﯿ ﺴ ﺖ‪،‬ﺑﻪ ﻫﯿ ﭻوﺟﻪ اﻗﺘ ﺼﺎد يﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬د ر ﺣﺎ‬
‫د ر ﻫﻤﺎن روزﻫﺎ ﻛﻪ ﻗﺎ ﺳﻢ د ر ﻋ ﺮاقﺑ ﻮد و اﯾﻦ ﺷﻌﺎ رﻫﺎ ي ﺗﻨﺪ و دا غ و‬
‫ﻟﻨﺎ ﺻ ﺮ ﺧﯿﻠ ﻲ ﻋﺎﻗ ﻞﺗ ﺮﺑ ﻮد‪ .‬ﻧﺎ ﺻ ﺮ ﻫﻢ ﻫﻤﯿﻦ‬
‫اﺗ ﺮاﻛﯿ ﺖ ا ﻋﻤ ﻞ ﻣ ﻲﻛ ﺮد ﻋﺒﺪا‬
‫ﻟ ﻲ ﻗﺎﻧ ﻮﻧ ﻲ ﻛﻪ د ر ﻣ ﺼ ﺮ ﮔﺬاﺷ ﺖ اﯾﻦ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ را داﺷ ﺖ و‬
‫ادﻋﺎ ي ا ﺳﻼم ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﺑ ﻮد ﻛﻪ ﻛﺎ رﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ي ﺑﺰ ر گ را ﺗﺎ ﻋﺪد ﭘﻨﺠﺎه ﻛﺎ ر ﮔﺰ ﻣﻠ ﻲ ﻛ ﺮدﻧﺪ‪ ،‬و‬
‫ﻛﺎ رﺧﺎﻧﻪﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ از ﭘﻨﺠﺎه ﻛﺎ ر ﮔ ﺮ ﻛﻤﺘ ﺮ داﺷﺘﻨﺪ ﺧ ﺼ ﻮ ﺻ ﻲﺑﺎﻗ ﻲ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪.‬ﺑﻪ‬
‫اﯾﻦ ﻣﻌﻨ ﻲ ﻛﻪ آن ﻛﺎ رﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ي ﻓ ﻮﻻد ﺳﺎز ي‪ ،‬و ﻛﺎ رﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ي ﺑﺰ ر گ ﻛﻪ‬
‫ﻟﻲ‬
‫ﻟ ﺖ ﺳﭙ ﺮدﻧﺪ‪ ،‬و‬
‫دا را ي ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪﻫﺎ ي ﺳ ﺮ ﺳﺎمآو رﺑ ﻮدآﻧﻬﺎ را ﮔ ﺮﻓﺘﻨﺪ وﺑﻪ دو‬
‫ﯾ ﻚ ﻛﺎ رﺧﺎﻧﻪآﻫﻨ ﮕ ﺮ ي ﯾﺎ ﻓ ﺮ ض ﻛﻨﯿﺪ د ر و ﭘﻨﺠ ﺮه ﺳﺎز ي ﻛﻪﻫﻔ ﺖ‪،‬ﻫ ﺸ ﺖ‪ ،‬ده‬

‫‪١ ٣٠‬‬
‫ﻟ ﺖ اﻗﺘ ﺼﺎد يﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻛﻪ آن راﺑﺪ ﺳ ﺖ‬
‫ﺗﺎ ﻛﺎ ر ﮔ ﺮ دا ردﺑﻪ ﻫﯿ ﭻوﺟﻪﺑ ﺮا ي دو‬
‫ﻜ ﻲ از‬
‫ﻜﻨﺪ‪،‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﺑﻪ ﺗ ﺮﻛﯿ ﺐ آن د ﺳ ﺖ ﻧﺰدﻧﺪ‪ .‬و ﯾ‬
‫ﺑ ﮕﯿ ﺮد و ادا رها شﺑ‬
‫ﻜﻦ‬
‫دﻻﯾ ﻞ ﭘﯿ ﺮوز ي ﻣ ﺼ ﺮﺑﻄ ﻮ رﻧ ﺴﺒ ﻲﺑ ﺮ ﻋ ﺮاق ﻫﻤﯿﻦ ﻗ ﻀﯿﻪﺑ ﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻣﻤ‬
‫ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﻣ ﺮوزﺑﯿﺎﯾﻨﺪ وﺑ ﮕ ﻮﯾﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺎ رﺧﺎﻧﻪﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ ﭘﻨﺠﺎه ﻛﺎ ر ﮔ ﺮ دا رﻧﺪ‬
‫ﻜﻦ ا ﺳ ﺖﺑﻨ ﺸﯿﻨﻨﺪ وﺑ ﮕ ﻮﯾﻨﺪ ﺗﺎ ده‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻠ ﻲﺷ ﻮﻧﺪ‪،‬ﺑﻌﺪ از دو ﺳﺎل ﻣﺠﺘﻬﯿﺪن ﻣﻤ‬
‫ﻛﺎ ر ﮔ ﺮﺑﺎﯾﺪ ﻣﻠ ﻲﺷ ﻮﻧﺪ‪ ،‬وﺷﺎﯾﺪﺑﻌﺪ از ﺻﺪ ﺳﺎل دوﯾ ﺴ ﺖ ﺳﺎل ﺗﺎ ﯾ ﻚ ﻛﺎ ر ﮔﺰ‬
‫ﻟ ﻲ د رﺷ ﺮاﯾﻂ ﺣﺎ ﺿ ﺮﺑﺎ اﯾﻦ ﺧ ﺼ ﻮ ﺻﯿﺎ تﺑﻪﻫﯿ ﭻوﺟﻪ ﺻﻼح‬
‫ﻣﻠ ﻲﺑ ﺸ ﻮد‪ ،‬و‬
‫ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪.‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺳﯿ ﺴﺘﻢﺑ ﻮ روﻛ ﺮاﺗﯿ ﻚﺷﺪﯾﺪ و ﻋﺪم ﻛﺎ رآﯾ ﻲ اﯾﻦ ﻛﺎ رﻣﻨﺪاﻧ ﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻟ ﺖ وﺟ ﻮد دا رﻧﺪﺑﯿﺎﯾﻨﺪ وﺑ ﺨ ﻮاﻫﻨﺪ ﻫﻤﻪﭼﯿﺰ‬
‫ﯾ ﻚ ﻣﯿﻠﯿ ﻮن وﻧﯿﻢ د ر د ﺳﺘ ﮕﺎه دو‬
‫ﻟ ﺖ‪» ،‬ﺧﺎﻧﻪ از‬
‫ﻟﺘ ﻲ ﻛﻨﺘ ﺮل ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﯿ ﺴﺘﻢ ادا ر ي ﺧ ﻮد دو‬
‫راﺑ ﻮ ﺳﯿﻠﻪ ﯾ ﻚ دو‬
‫ﭘﺎﯾﺒ ﺴ ﺖ ﺧﻼ ﺳﻪ وﯾ ﺮان ا ﺳ ﺖ«‪،‬ﺑﻪ ﻫﯿ ﭻوﺟﻪ ﺻﻼح ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪.‬ﺑ ﺨ ﺼ ﻮ ص د ر‬
‫ﺿﻌﯿﻒ ا ﺳ ﺖ ﻫ ﺮﭼﻪ‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫ ﻲ د ر ﻣﯿﺎن آﻧﻬﺎ‬ ‫ﻧﻈﺎمﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ‬
‫ﺑ ﺨ ﻮاﻫﻨﺪﻣ ﺮﻛﺰﯾ ﺖﺑ ﻮﺟ ﻮدﺑﯿﺎو رﻧﺪﻫ ﺮ جو ﻣ ﺮ جﺑﯿ ﺸﺘ ﺮ ﺧ ﻮاﻫﺪﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪﺑﻪ اﯾﻦ دو ا ﺻ ﻞ ﺗ ﻮﺟﻪ ﻛﻨﯿﻢ‪ ،‬ا ﮔ ﺮﺑ ﺨ ﻮاﻫﯿﻢ ﻣﻘﺎﯾ ﺴﻪا ي‬
‫ﻛ ﺮدهﺑﺎﺷﯿﻢ ا ﺻ ﻞ اول ﻣ ﻲﺷ ﻮد ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ي‪ ،‬و ا ﺻ ﻞ دوم ﻣ ﻲﺷ ﻮد ا ﺻ ﻞ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ا ﺳﻼم ﻗﺎد ر ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﺑﯿﻦ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ي و ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﻣﻄﻠﻖ از ﻣﻨﻬﺎ يﺑ ﻲﻧﻬﺎﯾ ﺖ ﺗﺎﺑﻪ ا ﺿﺎﻓﻪﺑ ﻲﻧﻬﺎﯾ ﺖ ﺗﻐﯿﯿ ﺮ ﻛﻨﺪ‪ ،‬و ﻣ ﻮ ﺿﻊ اﯾﻦ‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ ا ﺳﻼﻣ ﻲ وﻗ ﺖ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺧ ﻮاﻫﺪ ﻛ ﺮد‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ‬
‫ﺗﻐﯿﯿ ﺮ را ﻣﺠﺘﻬﺪﯾﻦ زﻣﺎن ﯾﺎ ﺣ‬
‫اﯾﻦ آزاد ي ﺑﻪ آﻧﻬﺎ داده ﺷﺪه‪ ،‬و ا رز ش اﺟﺘﻬﺎدا ﺳﻼﻣ ﻲ از اﯾﻨﺠﺎ ﻧﺘﯿﺠﻪ‬
‫ﻣ ﻲﺷ ﻮد ﻛﻪ ا ﺳﻼم ﻣﺎ وﻧﻈﺎم اﻗﺘ ﺼﺎد ي ﻣﺎﻧﻈﺎم ﺟﺒ ﺮ ي و ﺟﺰﻣ ﻲﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﻛﻪ‬
‫ﻜﻨﯿﺪﺑﻪﻫﯿ ﭻوﺟﻪ اﯾﻨﻄ ﻮ رﻧﯿ ﺴ ﺖ‪.‬‬
‫ًﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﻛﺎ ر راﺑ‬
‫ً ﺣﺘﻤﺎ‬
‫ﺑﯿﺎﯾﻨﺪ وﺑ ﮕ ﻮﯾﻨﺪ ﺣﺘﻤﺎ‬

‫‪١ ٣١‬‬
‫ﺂن ﻣﻘﺘ ﺼﺪﯾﻦ و ﻣﺠﺘﻬﺪﯾﻦ زﻣﺎن ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣ ﻲﻧ ﺸﯿﻨﻨﺪ و اﯾﻦ ﻣ ﻮ ﺿﻊ را‬
‫ﻣﻤﻌﯿﻦ ﻣ ﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦﺑﺤﺜ ﻲ ﻛﻪ د ر اﯾﻨﺠﺎﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدم ﻣ ﻲﺷ ﻮد زﯾ ﺮﺑﻨﺎ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ا ﺳﻼم ﭼ ﺮا اﯾﻦ ﻛﺎ ر را ﻣ ﻲﻛﻨﺪ؟ اﯾﻦ ﻛﺎ ر را از اﯾﻦ ﺟﻬ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‬
‫ﻜﯿ ﺖ را از‬
‫ﻟ‬‫ﻜﺎ رﺑﯿﺎﻓﺘﺪﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﻧﻤ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ ﻣﺎ‬
‫ﻛﻪ ﻣ ﻲداﻧﺪ ا ﺳﺘﻌﺪاد اﻧ ﺴﺎنﻫﺎﺑ‬
‫ﻜﯿ ﺖﺑﻪ‬
‫ﻟ‬‫ﻜﯿ ﺖ را ﻣ ﻲدﻫﺪ ﺗﺎ آﻧﺠﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻣﺎ‬
‫ﻟ‬‫ً ﺳﻠ ﺐ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ‬
‫اﻓ ﺮاد ﻣﻄﻠﻘﺎ‬
‫ﺿ ﺮ ر اﺟﺘﻤﺎع ﺗﻤﺎمﺑ ﺸ ﻮد آﻧﺠﺎﯾ ﻲ ﻛﻪﺑﻪ ﺿ ﺮ ر اﺟﺘﻤﺎعﺑ ﻮد ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر ﻛﻪ‬
‫ﻜﻮﻣ ﺖ وﻗ ﺖ ﻗﺎد ر ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد ﻛﻪ‬
‫ﻣ ﻲداﻧﯿﺪﺑ ﺮ اﺛ ﺮ ﺗﻤﺎم ﻓﺘﺎوا ي ﻓﻘﻬﺎ ي ﻣﺎ و ﺣ‬
‫ﺣﺘ ﻲ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ ﯾ ﻚ اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲ راﺑﻄ ﻮ ر ﻣﻄﻠﻖﺑ ﮕﯿ ﺮد‪ ،‬ا ﮔ ﺮﺑﻪ وﻗﺘ ﻲ ر ﺳﯿﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻜ ﻮﻣﻤ ﺖ اﺣ ﺴﺎ س ﻛ ﺮدﺑﺎﯾﺪ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎن را ﮔ ﺮﻓ ﺖ‪ ،‬اﯾﻦ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ ﭼ ﻮن‬
‫ﺣ‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ ﻗﺎد ر ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد ﻛﻪ اﯾﻦ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ راﺑﻪ ﺣﻖ‬
‫ﻣﺘﻌﻠﻖﺑﻪ ﺧﺪا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﺣ‬
‫ﻜﺒﺎ ر‬
‫ﺑ ﮕﯿ ﺮد‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣﺎ ﻫﯿ ﭻ وﺣ ﺸﺘ ﻲ از ﻫﯿ ﭻﭼﯿﺰ ﻧ ﺨ ﻮاﻫﯿﻢ داﺷ ﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﯾ‬
‫ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر يو ا ﺳﺘﺜﻤﺎ رﺑ ﻮﺟ ﻮدﺑﯿﺎﯾﺪو ﯾﺎ ﭼﯿﺰﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ ي از اﯾﻦﻗﺒﯿ ﻞ‪.‬‬
‫ﻟ ﻚ ا ﺻﻠ ﻲ ﺧﺪا ﺳ ﺖ‬
‫ﻣﺎ‬
‫ﻜﻪ ﺧ ﻮد شﺑﺤ ﺚ‬
‫ﻜﺘﻪﺑﺎ رﯾ ﻚﺗ ﺮ از ﻣ ﻮ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢﺑ ﮕ ﻮﯾﻢ‪،‬ﺑﺎاﯾﻨ‬
‫اﻣﺎ ﯾ ﻚﻧ‬
‫ﺑ ﺴﯿﺎ ر ﻣﻔ ﺼﻠ ﻲ ا ﺳ ﺖ و ﻓ ﺮ ﺻ ﺖ اﺟﺎزهﻧﻤ ﻲدﻫﺪ ﻛﻪﺑﻪ ﺗﻔ ﺼﯿ ﻞﺑﯿﺎن ﻛﻨﻢ وآن‬
‫ﻜﻪ د ر راﺑﻄﻪﺑﺎ »ا رز ش ا ﺿﺎﻓ ﻲ«ﺑ ﺮا يﺷﻤﺎﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدم ﻛﻪ ﻗﺎﺑ ﻞ ﺣ ﻞ‬
‫اﯾﻨ‬
‫ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﺧﯿﻠ ﻲ ﺳ ﺨ ﺖ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ د ر ﯾ ﻚ ﻛﺎ رﺧﺎﻧﻪا ي ﻛﻪ ده ﺗﺎ ﯾﺎ ﭘﻨﺠﺎه ﺗﺎ ﻛﺎ ر ﮔ ﺮ‬
‫وﺟ ﻮد دا رد‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﺑﺘ ﻮاﻧﯿﺪ ﺑﻄ ﻮ ر دﻗﯿﻖ ﺣ ﺴﺎ ب ﻛﻨﯿﺪ ﺗﺎ ﻣ ﺴﺌﻠﻪ »ا رز ش‬
‫ًﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآﯾﺪ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ د ﺳ ﺖ ﻣﻦ وﺷﻤﺎﻧﯿ ﺴ ﺖ‪،‬‬
‫ا ﺿﺎﻓ ﻲ«ﺑ ﻮﺟ ﻮدﻧﯿﺎﯾﺪ‪ .‬ﻣ ﺴﻠﻤﺎ‬
‫ﭘﺎ راﻣﺘ ﺮﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ ي ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ از ﻣﻨﺰل ﻣﺎ ﺧﺎ ر ج ا ﺳ ﺖ‪ .‬اﻣﺎا ﺳﻼم ﭼﻪ‬
‫ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺣ ﺮﻓ ﻲ را ﻛﻪ ﻣ ﻲزﻧﻢﺑ ﺴﯿﺎ رﺑ ﺴﯿﺎ ر ﻣﻬﻢ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ا ﺳﻼم ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ‬
‫اﯾﻦ ﻛﺎ رﻓ ﺮﻣﺎ‪ ،‬ﻓ ﺮ ض ﻛﻨﯿﺪ ﭘﻨﺠﺎه ﺗﺎ ﻛ ﺮا ﮔ ﺮ دا رد و ﻣ ﺴﺌﻠﻪ »ا رز ش ا ﺿﺎﻓ ﻲ«‬

‫‪١ ٣٢‬‬
‫ﺑ ﻮﺟ ﻮد آﻣﺪه و ﻣﻘﺪا ر ي از ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ‪ ،‬ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ ا ﺿﺎﻓ ﻲﺑﺪ ﺳ ﺖ ﻛﺎ رﻓ ﺮﻣﺎ آﻣﺪه‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﻔﻬﻮم اﯾﻦ ﻛﺎ رﻓ ﺮﻣﺎ‪ ،‬ﯾﺎ ﻣﻔﻬﻮم ﯾﺎن ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر د ر ا ﺳﻼم ﭼﯿ ﺴ ﺖ؟‬
‫آﯾﺎ اﯾﻦ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ﻣﺜ ﻞ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ﻏ ﺮﺑ ﻲ ا ﺳ ﺖ؟ ﯾﺎ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر دﯾ ﮕ ﺮ ي‬
‫ا ﺳ ﺖ؟ ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻣﻘﺎﯾ ﺴﻪ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪ اﯾﻦ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر وﻛﯿ ﻞ‬
‫ﺧﺪا ﺳ ﺖ‪.‬ﺑﺎز د رﻧﻈﺎم ا ﺳﻼﻣ ﻲ دارمﺑﺤ ﺚ ﻣ ﻲﻛﻨﻢﻧﻪ د ر ﻧﻈﺎم ﻏ ﺮﺑ ﻲ‪ ،‬د ر‬
‫ﻧﻈﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ا ﺳﻼﻣ ﻲ ﭘﯿﺎده ﺷ ﻮد اﯾﻦﺑﺤ ﺚ وا رد ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻛﻪ اﯾﻦ آدم‬
‫ﺳ ﺮﻣﺎﯾ ﺔﻏﺪا ر ﺣﺘ ﻲ ا ﮔ ﺮ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪا ي اﻧﺪاﺧﺘﻪﺑﺎﺷﺪﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ﺧﺪا ﺳ ﺖ‪ ،‬و ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ‬
‫او ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ ﺧﺪا ﺳ ﺖ ﻧﻪ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ اﯾﻦ ﻓ ﺮد‪ .‬اﯾﻦ آدم ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ﺧﺪا ﺳ ﺖ اﺟﺎزه‬
‫ﻜﺎ رﺑﯿﺎﻧﺪازد‪.‬ﺑﻌﻨ ﻮان‬
‫ﻧﺪا ردﺑﻬ ﺮ ﺗ ﺮﺗﯿﺒ ﻲ ﻛﻪ ﺧ ﻮد ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ اﯾﻦ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ راﺑ‬
‫ﻣﺜﺎل ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ‪ ،‬ﻫﻤﯿﻦ ﻗﺎﻧ ﻮن د ر ﻣﻘﺎﺑ ﻞ او ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ ﻛﻪ ا ﺳ ﺮا ف ﺣ ﺮام ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫َ(‬
‫ْ ﺮِﻓﯿﻦ‬
‫ُﺴ‬
‫ْﻤ‬
‫ﻟ‬
‫ﱡا‬
‫ُﺤِ ﺐ‬
‫ُﻻ ﯾ‬
‫ﱠﻪ‬
‫ﺧﺪا يﺑﺰ ر گ ا ﺳﺎ فﻛﻨﻨﺪ ﮔﺎن را دو ﺳ ﺖ ﻧﻤ ﻲدا رد‪) ،‬اِﻧ‬
‫د رﺑﺎ ره ﻣ ﺴ ﺮﻓﯿﻦ آﯾﺎ تﺑ ﺴﯿﺎ ر زﯾﺎد ي د ر ﻗ ﺮآن آﻣﺪه ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﺗ ﺼ ﻮ ر‬
‫ﻛﻨﯿﺪ ﻛﻪ ﻣﻘﺪا ر ي از ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ ﻛﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖﺑﻪ ﻣﻠ ﺖ ا ﺳ ﺖﻧﺰد ﻣﻦ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻦ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ﺧﺪا ﻫ ﺴﺘﻢ و ﻓﻘﻂ اواﻣ ﺮ ﺧﺪاﯾ ﻲ را ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﻢ ﭘﯿﺎده ﻛﻨﻢ و اﯾﻦ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ‬
‫ﻜﺎ رﺑﺒﺮم‪.‬‬
‫راﺑﻪ ﻣ ﺼﻠﺤ ﺖ ﺧ ﻮد‪،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻔﻌ ﺖ ﺧ ﻮد‪ ،‬ﯾﺎ د ر راه ﺧﻄﺎﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﻢﺑ‬
‫ﻜﺎ رﺑﯿﺎﻧﺪازمﺑﺎز د ر‬
‫ﺗﻨﻬﺎ راﻫ ﻲ ﻛﻪﺑ ﺮا ي ﻣﻦ وﺟ ﻮد دا رد ﻛﻪ اﯾﻦ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ راﺑ‬
‫راه ﻣﻠ ﺖ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬د ر راه ﺧﺪا ﺳ ﺖ‪ ،‬د ر راه ﺧﻠﻖ ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺷﻤﺎ ﺗ ﺼ ﻮ ر ﻛﻨﯿﺪ د رآن‬
‫ﻟ ﺖ ﭼﻪ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ؟ اﯾﻦ‬
‫ﻟ ﺖ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬دو‬
‫ﺳﯿ ﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﯿﻢ ﻫﻤﻪ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪﺑﺪ ﺳ ﺖ دو‬
‫ﻛﺎ رﺧﺎﻧﻪﺑﺰ ر گ را ﺑﺪ ﺳ ﺖ ﯾ ﻚ ﻣﺪﯾ ﺮ ﻣ ﻲ ﺳﭙﺎ رد‪ ،‬ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﺪ آﻗﺎ ي ﻣﺪﯾ ﺮ ﺗ ﻮ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ﻣﻦﻫ ﺴﺘ ﻲ‪ ،‬ﺗ ﻮوﻛﯿ ﻞ ﻣﻦﻫ ﺴﺘ ﻲ‪ ،‬ﻛﻪ اﯾﻦ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪﺑﺰ ر گ را ﻣﺤﺎﻓﻈ ﺖ‬
‫ﻜﺎ رﺑﯿﺎﻧﺪاز ي‪ .‬د ر ا ﺳﻼم ﻧﯿﺰ اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ ا ﺳﺘﯿﻌﻨ ﻲﺑﻪ‬
‫ﻛﻨ ﻲ و د ر راه ﻣﻠ ﺖﺑ‬
‫ﻜﻪ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪا ي د ر ﻧﺰد ﺷ ﺨ ﺼ ﻲ ﺟﻤﻊ آﻣﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﺷ ﺨ ﺺ وﻛﯿ ﻞ‬
‫ﻓ ﺮ ض آﻧ‬

‫‪١ ٣٣‬‬
‫ﺧﺪا ﺳ ﺖ و ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖﺑﻪ ﺧﺪا ﺳ ﺖ و راهﻫﺎ يﺑ ﺨ ﺼ ﻮ ﺻ ﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻪﺷﺪه‬
‫ﻜﺎ ر‬
‫ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ و ﻓﻘﻂ د ر اﯾﻦ راهﻫﺎ اﻧ ﺴﺎن ﻗﺎد ر ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ راﺑ‬
‫ﻜﻢ ﺧ ﻮد ا ﮔ ﺮ‬
‫ﻜﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺘ ﻲ ﺑ ﺮا ي ﺷ‬
‫ﺑﯿﺎﻧﺪازد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ا ﺳ ﺮا ف ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ ﺑ‬
‫ً روزاﻧﻪ ﯾ ﻚﻧﺎن ﻫ ﺴ ﺖ‪ ،‬ا ﮔ ﺮ دو ﺗﺎﻧﺎن ﺧ ﺮﯾﺪ ا ﺳ ﺮا ف ﻛ ﺮده‬
‫اﺣﺘﯿﺎﺟ ﺶ ﻣﺜﻼ‬
‫ا ﺳ ﺖ و اﯾﻦ ﺣ ﺮام ا ﺳ ﺖ‪ ،‬آدم ﻣ ﺴ ﺮﻓ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ .‬ا ﮔ ﺮﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪا ي ﺳﻪ ﺧ ﻮاﺑﻪ‬
‫اﺣﺘﯿﺎ ج داﺷ ﺖ و ﻗ ﺼ ﺮ ي ﺧ ﺮﯾﺪا ر ي ﻛ ﺮد ﻣ ﺴ ﺮ ف ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و ﺧﻄﺎ ﻛ ﺮده‬
‫ﻜﻪ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪا ي د رﻧﺰد اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎن ﺟﻤﻊ‬
‫ا ﺳ ﺖ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﺪﺑﻪ ﻓ ﺮ ض اﯾﻨ‬
‫ﻜﻪﺑﻌﻨ ﻮان ﯾ ﻚ‬
‫ﺷﺪ‪ ،‬اﻧ ﺴﺎن از اﯾﻦ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ ﺳ ﻮءا ﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ‪،‬ﺑﻠ‬
‫وﻛﯿ ﻞ‪ ،‬وﻛﯿ ﻞ ﻣﺘﻘ ﻲ و ﭘﺎ ك و ﻓﺪاﻛﺎ ر اﯾﻦ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ ﻣﻠ ﺖ راﺑﻪﺑﻬﺘ ﺮﯾﻦ وﺟﻪ د ر‬
‫ﻜﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻜﺎ ر ﺧ ﻮاﻫﺪ اﻧﺪاﺧ ﺖ‪ ،‬اﯾﻦ ﭼﻪ ﺗ ﺼ ﻮ ر ي ا ﺳ ﺖ؟ﺑ ﺮ ﭘﺎﯾﻪ اﯾﻨ‬
‫ﺧﺪﻣ ﺖ ﻣﻠ ﺖﺑ‬
‫ﻜﻼ ت‬
‫ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖﺑﻪ ﺧﺪا ﺳ ﺖ و اﯾﻦ اﻧ ﺴﺎن وﻛﯿ ﻞ ﺧﺪا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﺧﯿﻠ ﻲ از ﻣ ﺸ‬
‫ﺣ ﻞ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ .‬ﭼ ﻮن ا ﮔ ﺮﺑ ﺨ ﻮاﻫﯿﺪ ﻣﺘﻪ رو ي ﺧ ﺸ ﺨﺎ شﺑ ﮕﺬا رﯾﺪ و »ا رز ش‬
‫ﻟﻲ‬
‫ﻜﻨﯿﺪ‪،‬ﻫﯿﭽ ﻮﻗ ﺖﺑﻪﻧﺘﯿﺠﻪﻧ ﺨﺤ ﻮاﻫﯿﺪ ر ﺳﯿﺪ‪.‬و‬
‫ا ﺿﺎﻓ ﻲ«و ﻏﯿ ﺮه را ﺣ ﺴﺎ بﺑ‬
‫ا ﺳﻼم آﻣﺪه از ﭘﺎﯾﻪ‪ ،‬ازﺑﻨﯿﺎد ﻗ ﻀﯿﻪ را ﺣ ﻞ ﻛ ﺮده ﻛﻪﺑﻔ ﺮ ض ﻣﺤﺎل اﻛ ﮕ ﺮ‬
‫ﻣﯿﻠﯿ ﻮنﻫﺎ دﻻ ر از ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ ﻣﻠ ﺖﻧﺰدﺷ ﺨ ﺺ ﻣﻦﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ و ﺿ ﻮاﺑﻄ ﻲ‬
‫ﻣﻌﯿﻦ ﻛ ﺮده ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣﻦﻧﺘ ﻮاﻧﻢﺑ ﺮا ي ﻣﻨﻔﻌ ﺖﺷ ﺨ ﺼ ﻲ ﺧ ﻮد اﯾﻦ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ را‬
‫ﻜﺎ ر‬
‫ﻜﺎ رﺑﯿﺎﻧﺪازم‪ ،‬ﻓﻘﻂ و ﻓﻘﻂ د ر راه ﺧﺪا و د ر راه ﺣﻖ اﯾﻦ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ راﺑ‬
‫ﺑ‬
‫ﺑﺮم‪.‬‬
‫وﻗﻒ‬
‫اﯾﻨﺠﺎ ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻢ ا ﮔ ﺮﺑ ﺨ ﻮاﻫﯿﻢ ﻣ ﺴﺌﻠﻪ اﻗﺘ ﺼﺎد را ﺣ ﻞ ﻛﻨﯿﻢﺑﺎﯾﺪ‬
‫زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ و ﺳﯿﺎ ﺳ ﻲ و اﻗﺘ ﺼﺎدا ﺳﻼﻣ ﻲ راﺑﺎﻫﻢ د رﻧﻈ ﺮﺑ ﮕﯿ ﺮﯾﻢ‪ .‬و‬
‫اﯾﻨﺠﺎ ﺳ ﺨﻦ زﯾﺎدﻫ ﺴ ﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻂﺑﺎ ﯾ ﻚ ﻛﻠﻤﻪ دﯾ ﮕ ﺮ ﺣ ﺮ ف ﺧ ﻮد را د ر اﻗﺘ ﺼﺎد‬

‫‪١ ٣٤‬‬
‫ﻜ ﻲ از ﭼﯿﺰﻫﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ د ر ا ﺳﻼم ا ﺳ ﺖ ﻣ ﺴﺌﻠﻪ‬
‫ﻜﻪ ﻣ ﻲداﻧﯿﺪ ﯾ‬
‫ﺗﻤﺎم ﻣ ﻲﻛﻨﻢ وآن اﯾﻨ‬
‫ﻜ ﺮ ي و ﺗ ﺮﺑﯿﺘ ﻲ اﯾﺜﺎ ر ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﺜﺎ ر ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﯾ ﻚ ﻣ ﺴﻠﻤﺎنﺑﺎ آن رو ش ﻓ‬
‫ﻟ ﻲ او و ﺳﯿﻠﻪا ي ا ﺳ ﺖ‪،‬‬
‫ﻜﻪ ﺧﺪا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻛﻤﺎل ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﻣﺎلﺑ ﺮا‬
‫ﻫﺪﻓ ﺶ ﻣﺎلﻧﯿ ﺴ ﺖﺑﻠ‬
‫ﻜ ﻲ ازﻧﻤ ﻮﻧﻪﻫﺎ ي اﯾﺜﺎ ر ﻛﻪ د ر ﻛ ﺸ ﻮ رﻫﺎ ي ا ﺳﻼﻣ ﻲ وﺑﻌﻨ ﻮانﻧﻤ ﻮﻧﻪ د ر‬
‫وﯾ‬
‫اﯾ ﺮان ﻧ ﺸﺎن داده ﺷﺪه ﻣ ﺴﺌﻠﻪ »وﻗﻒ« ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﯾ ﻚ ﺳﻮم زﻣﯿﻦﻫﺎ ي اﯾ ﺮان‬
‫»وﻗﻒ« ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﯾ ﻚ ﺳﻮم زﻣﯿﻦﻫﺎ ي ﻣﺰ روﻋ ﻲ اﯾ ﺮان‪ ،‬زﻣﯿﻦﻫﺎ ي آﺑﺎد اﯾ ﺮان‬
‫) ﺻﺤ ﺮاﻫﺎ را ﻧﻤ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻢ(‪ ،‬وﻗﻒ ﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﻛ ﺴﺎﻧ ﻲ آﻣﺪهاﻧﺪ و اﯾﻦ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢﺑﻪ زو ر‬
‫زﻣﯿﻦﻫﺎ را آﺑﺎد ﻛ ﺮدهاﻧﺪ وﺑﻌﺪ وﻗﻒ اﺟﺘﻤﺎع ﻛ ﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ زﻣﯿﻦ اﻓ ﺮاد راﺑ ﮕﯿ ﺮد‪ ،‬اﻣﺎ ا ﺳﻼم روﺷ ﻲﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآو رد ﻛﻪ اﯾﻦ‬
‫اﻧ ﺴﺎنﺑﺎ ﺗﻤﺎﻣ ﻲ اﻧ ﺮژ ي و ﻃﺎﻗ ﺖ ﺧ ﻮد ك ا ر ﻣ ﻲﻛﻨﺪ و زﻣﯿﻨ ﻲ راآﺑﺎد ﻛﻨﺪ و‬
‫ﻜﻪآﺑﺎد ﻛ ﺮد اﯾﻦ زﻣﻦ را دو د ﺳﺘ ﻲ ﺗ ﺴﻠﯿﻢ ﺧﺪا ﯾﺎ ﺗ ﺴﻠﯿﻢ اﺟﺘﻤﺎع ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ازآﻧ‬
‫وﻗﻒ دﻧﯿﺎﯾ ﻲ ا ﺳ ﺖﺑﺰ ر گ ازﻧﻈ ﺮ رواﻧ ﻲ و رواﻧ ﺸﻨﺎ ﺳ ﻲ! اﺧﺘﻼ ف ﻓﺎﺣ ﺸ ﻲ‬
‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ ر ي ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ اﯾﻦ‬
‫ا ﺳ ﺖﺑﯿﻦ ا ﺳﻼم و آن ﻛﻤ ﻮﻧﯿ ﺴﺘ ﻲ ﻛﻪﺑﺎ زو ر و دﯾ‬
‫ﻜﯿ ﺖ را از اﻓ ﺮادﺑ ﮕﯿ ﺮد‪ .‬آﻧﺠﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ ﻣ ﻲآ’ﻧﺪ وﺑﻪ زو ر ﺧﺎﻧﻪ ﻛ ﺴ ﻲ را‬
‫ﻟ‬‫ﻣﺎ‬
‫ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮﻧﺪ ﺗﺎﻧﻮه د رﻧﻮها شﺑﻪ ﻛ ﺴ ﻲ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻛﺎ ر را ﻛ ﺮده ﻓﺤ ﺶ ﻣ ﻲدﻫﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻜﻪ د ر وﻗﻒ ﻣﯿﺒﯿﻨﯿﺪ ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ ﻛ ﺴ ﻲ وﻗﻒ‬
‫ﻟﯿ‬
‫ﻋﻠﻨ ﺖ ﻣ ﻲﻓ ﺮ ﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬د ر ﺣﺎ‬
‫ﻟ ﺖ ﻧﻪﺗﻨﻬﺎ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣ ﺴﺠﺪ ي ﻣ ﻲ ﺳﺎزد‪،‬ﺑﯿﻤﺎ ر ﺳﺘﺎﻧ ﻲ وﻗﻒ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ د ر اﯾﻦ ﺣﺎ‬
‫ﺧ ﻮد ش ﻫ ﺮ ﻣ ﻮﻗﻌ ﻲ ﻛﻪ از ﻣﻘﺎﺑ ﻞ آن ﻣ ﻲ ﮔﺬ رد د ر وﺟﺪان ﺧ ﻮد اﺣ ﺴﺎ س‬
‫ﻜﻪ اﻛ ﮕ ﺮ ﻓ ﺮزﻧﺪ ش و ﻧﻮها ش و‬
‫آ راﻣ ﺶ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﺣ ﺴﺎ س ﺳ ﺮو ر ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪،‬ﺑﻠ‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪا ش از ﻣﻘﺎﺑ ﻞ اﯾﻦ ﻣ ﺴﺠﺪ ﯾﺎ از ﻣﻘﺎﺑ ﻞ اﯾﻦ زﻣﯿﻦ وﻗﻒ ﻣ ﻲ ﮔﺬ ردﺑﺎزﻫﻢ‬
‫روﺣ ﺶﺷﺎد ﻣ ﻲﺷ ﻮد و اﻓﺘ ﺨﺎ ر ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﺪ ش ﻛﺎ ر ﻛ ﺮده و اﯾﻦ ﺳ ﺮزﻣﯿﻦ‬
‫را وﻗﻒ اﺟﺘﻤﺎع ﻛ ﺮده ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﺑﺤ ﺚ ﺑ ﺴﯿﺎ ر ﻣﻔ ﺼﻠ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ‬

‫‪١ ٣٥‬‬
‫ﻟ ﻲ ﻫﻤﯿﻦﻗﺪ ر ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢﺑ ﮕ ﻮﯾﻢ ﻛﻪ ا ﺳﻼم ﻣﺎ‬
‫ﻧﻤ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ وا رد آنﺑ ﺸﻮم و‬
‫ﻜ ﺴﯿﺒﯿﻠﯿﺘﻪ( دا رد‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿ ﺖ‬
‫دا را يﻧﻈﺎﻣ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦﻧﻈﺎم ﺧﯿﻠ ﻲ اﻧﻌﻄﺎ ف )ﻓﻠ‬
‫ﺗﺤ ﺮ ك دا ردوﺑﻪ ﻣ ﺮﺟﻊ‪،‬ﺑﻪ ﺣﺎﻛﻢوﻗ ﺖ اﺟﺎزه ﻣ ﻲدﻫﺪ ﻛﻪﺑ ﺮا ﺳﺎ س ﻣ ﺼﻠﺤ ﺖ‬
‫روز ﻃﺒﻖ ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ا ﺳﻼﻣ ﻲ‪ ،‬ﺳﯿ ﺴﺘﻤ ﻲ را ﻛﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ اﻧﺘ ﺨﺎ ب ﻛﻨﺪﺑﻪ آن‬
‫ﺗ ﺮﺗﯿﺒ ﻲ ﻛﻪ راﻧﺪﻣﺎن ﻣﺎ ﮔﺰﯾﻤﻢﺑﺎﺷﺪ‪،‬و ﻓ ﺴﺎد ﺣﺪاﻗ ﻞ‪.‬‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ‬
‫ا ﺳﺎ س ﺣ‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ ﻣ ﻲ ر ﺳﯿﻢ‪ .‬د ر ا ﺳﺎ س‬
‫از اﯾﻦﺑﺤ ﺚ ﻛﻪﺑ ﮕﺬ رﯾﻢﺑﻪﺑﺤ ﺚ ا ﺳﺎ ﺣ‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖﺑﺎز از ﻧﻈ ﺮ ﺗﻘﺎ رن ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢﺑ ﮕ ﻮﯾﻢ ﻛﻪ ﺧﯿﻠ ﻲ روﺷﻦ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬د ر‬
‫ﺣ‬
‫ﻟﺘﺎ رﯾﺎ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﯾﺎ‬
‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ ر ي ﭘ ﺮو‬
‫ﺳﯿ ﺴﺘﻢ ﻛﻤ ﻮﻧﯿ ﺴﻢ و ﻣﺎ رﻛ ﺴﯿ ﺴﻢ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ دﯾ‬
‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ ر يﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآﯾﺪ‪،‬‬
‫ﻟﺒﺘﻪآﻧﻬﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ دﯾ‬
‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ ر ي ﻛﺎ ر ﮔ ﺮ ي‪ .‬ا‬
‫دﯾ‬
‫ﻟ ﻲ د ر ﻋﻤ ﻞﺑﻌﺪ از‬
‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ ر ي ازﺑﯿﻦ ﻣ ﻲ رود‪ .‬و‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ دﯾ‬
‫اﻣﺎ ﭘ ﺲ از ﻣﺪﺗ ﻲ ﺣ‬
‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ ر ي‬
‫ﭘﻨﺠﺎه ﺳﺎل ﯾﺎ ﭘﻨﺠﺎه و ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﻣ ﺸﺎﻫﺪه ﻛ ﺮدهاﯾﺪ ﻛﻪﻧﻪ ﻓﻘﻂ اﯾﻦ دﯾ‬
‫ﻜﻪ روزﺑﻪ روز ﺗﻘ ﻮﯾ ﺖﺷﺪه ا ﺳ ﺖ‪ .‬د رﻧﻈﺎم ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻬﻐﺪا ر ي‬
‫ازﺑﯿﻦﻧ ﺮﻓﺘﻪﺑﻠ‬
‫ّ ﺖﺑ ﺮ‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ اﻛﺜ ﺮﯾ‬
‫ﻏ ﺮ ب ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻬﺪﻣ ﻮﻛ ﺮا ﺳ ﻲ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬و دﻛ ﺮا ﺳ ﻲ ﯾﻌﻨ ﻲ ﺣ‬
‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ ر ي ﭼﯿﺰﺑﺪﯾ ﺴ ﺖ و د ر اﯾﻦ ﻧﻈﺎم ﻇﺎﻫ ﺮا‬
‫ً‬ ‫ّ ﺖ‪ .‬د ر ﻧﻤ ﻮﻧﻪ اول ﻛﻪ دﯾ‬
‫اﻗﻠﯿ‬
‫ﻜ ﺮا ﺳ ﻲ‪ .‬اﻣﺎ د ر واﻗﻊ ا ﮔ ﺮ‬
‫ﻜ ﺮا ﺳ ﻲ ا ﺳ ﺖ وﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﺋﯿﻢ زﻧﺪهﺑﺎد دﻣ‬
‫دﻣ‬
‫ﻟﻲ‬
‫ﻜ ﺮا ﺳ ﻲ ﻏ ﺮ بﻫﻢ ﯾ ﻚﻟﻐ ﺖ ﺗ ﻮﺧﺎ‬
‫ﺑ ﺨ ﻮاﻫﯿﻢ د رﻧﻈ ﺮﺑ ﮕﯿ ﺮﯾﻢ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ اﯾﻦ دﻣ‬
‫ﻜﺎﻧﺎ ت‬
‫ا ﺳ ﺖ‪ .‬زﯾ ﺮا د رآﻧﺠﺎﯾ ﻲ ﻛﻪ ﻋﺪها ي ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ﻗﺪ ر تﺑﺪ ﺳ ﺖ دا رﻧﺪ اﻣ‬
‫ﺑ ﺴﯿﺎ ر زﯾﺎدﺗ ﺮ ي از اﻓ ﺮاد ﻣﺤ ﺮوم و ﻣ ﺴﺘ ﻀﻌﻒ دا رﻧﺪ و ﻗﺎد ر ﻫ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻜ ﺮا ﺳ ﻲ د رآﻧﺠﺎ ﻣﻔﻬﻮم‬
‫ﻜ ﺮا ﺳ ﻲ راﺑﻪﻧﻔﻊ ﺧ ﻮدﺷﺎنﺑ ﮕ ﺮداﻧﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ دﻣ‬
‫دﻣ‬
‫ﻟﻲ‬
‫ﻜ ﺮا ﺳ ﻲ ﻓﻘﻂﺑ ﺮا ي ﻛ ﺴﺎﻧ ﻲ ﺧ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد ﻛﻪ از ﻗﺪ ر ت ﻣﺎ‬
‫ﻧ ﺨ ﻮاﻫﺪ داﺷ ﺖ‪ .‬دﻣ‬

‫‪١ ٣٦‬‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ ﭘ ﻮل ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻗﺪ ر ت‬
‫ﺑ ﺮﺧ ﻮ ردا رﻧﺪ‪ ،‬ﭼ ﻮن آن ﭼﯿﺰ ي ﻛﻪ آﻧﺠﺎ ﺣ‬
‫ﻣﺎد ي ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ اﻛﺜ ﺮﯾ ﺖﺑ ﺮ‬
‫ً د ر ا ﺳﻼم ﺣ‬
‫از اﯾﻦ ﺣ ﺮ فﻫﺎ ﻛﻪﺑ ﮕﺬ رﯾﻢ ا ﺻ ﻮﻻ‬
‫اﻗﻠﯿ ﺖ ﻗﺎﺑ ﻞ ﻗﺒ ﻮل ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬اﯾﻦ ﺣ ﺮﻓ ﻲ را ﻛﻪ ﻣ ﻲزﻧﻢ زﯾ ﺮﺑﻨﺎ ي ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲﺑ ﺴﯿﺎ ر‬
‫ﺑ ﺴﯿﺎ ر ﻗ ﻮ ي دا رد‪ .‬د رﻧﻈﺎم دﻣ ﻮﻛ ﺮا ﺳ ﻲ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻨﺪ ﻛﻪ اﻛﺜ ﺮﯾ ﺖ ﻫ ﺮ اﻣ ﺮ ي را‬
‫ﺻﺎد ر ﻛﻨﺪ ﻗﺎﺑ ﻞ اﺟ ﺮا ا ﺳ ﺖ‪ .‬ﭘﻨﺠﺎه و ﯾ ﻚ د ر ﺻﺪ ﻣ ﺮدمآﻣﺪﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪﺷ ﺮا ب‬
‫ﻜﻢ ﻛ ﺮده ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻧ ﻮﺷﯿﺪن ﺣ ﺮام ا ﺳ ﺖ‪ ،‬اﯾﻦ ﺣﻼل ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ ،‬ﭼ ﻮن اﻛﺜ ﺮﯾ ﺖ ﺣ‬
‫ا ﮔ ﺮ آﻣﺪﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣ ﻮﺋﺎدﻣ ﺨﺪ ﺣﻼل ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪ اِل اِ س د ي ﺣﻼل ا ﺳ ﺖ‪،‬‬
‫ﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻫﯿ ﭻ ﻗﺎﻧ ﻮﻧ ﻲ و ﻫﯿ ﭻ ﭼﯿﺰ ي د ر ﻣﻘﺎﺑ ﻞ آﻧﻬﺎﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ ﻣﻘﺎوﻣ ﺖﺑ‬
‫ا ﮔ ﺮ ﯾ ﻚ روزآﻣﺪﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻗﻠﯿ ﺖ راﺑﺎﯾﺪ ﻛ ﺸ ﺖ‪ ،‬اﯾﺎ ﭼﯿﺰ يﻫ ﺴ ﺖ ﻛﻪ د ر‬
‫ﻜ ﺮا ﺳ ﻲ از ﻧﻈ ﺮ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲ‬
‫ً! ﯾﻌﻨ ﻲ د ر اﯾﻦ ﻧﻈﺎم دﻣ‬
‫ﻣﻘﺎﺑ ﻞ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾ ﺴﺘﺪ؟ اﺑﺪا‬
‫اﻛﺜ ﺮﯾ ﺖ ﺣﻖ دا رد ﻫ ﺮ ﻋﻤﻠ ﻲ را ﻛﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﺪ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ و ﻫﯿ ﭻ ﻣﻌﯿﺎ ر ي و‬
‫ﻫﯿ ﭻ ﻗﯿﺪ وﺑﻨﺪ ي د ر ﻣﻘﺎﺑ ﻞآﻧﻬﺎ وﺟ ﻮدﻧﺪا رد‪ .‬ﺣﺘ ﻲ اﻗﻠﯿ ﺖ راﺑ ﮕﯿ ﺮﻧﺪ وﻧﺎﺑ ﻮد‬
‫ﻜ ﺮا ﺳ ﻲ ﻏ ﺮ بﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآﯾﺪ‬
‫ﻜﻼ ت زﯾﺎد ي ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ د ر دﻣ‬
‫ﻜﻨﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ ﺸ‬
‫ﺑ‬
‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ ر يﺷ ﺮﻗ ﻲ ﻫﻢ‬
‫ﻛﻪ ازﻧﻈ ﺮ اﻧ ﺴﺎﻧ ﻲ و اﻧ ﺴﺎﻧﯿ ﺖ ﻫﻢ ﻗﺎﺑ ﻞ ﻗﺒ ﻮلﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬دﯾ‬
‫ً ﻋﻄﺎﯾ ﺶ راﺑﻪﻟﻘﺎﯾ ﺶﺑﺎﯾﺪﺑ ﺨ ﺸﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻪﺑﺠﺎ ي ﺧ ﻮد ش‪ ،‬ا ﺻﻼ‬
‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ ر ي‬
‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ ر ي را رد ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ‪ .‬دﯾ‬
‫ً ﻣﺎ دﯾ‬
‫اﻣﺎ د ر ا ﺳﻼم‪ ،‬ﻣ ﺴﻠﻤﺎ‬
‫اﻧ ﺴﺎنﺑ ﺮ اﻧ ﺴﺎنﺑﺎﯾﺪ ازﺑﯿﻦﺑ ﺮود‪ .‬وا ردﺑﺤ ﺚ ﻓﻠ ﺴﻔ ﻲﻧﻤ ﻲ ﺧ ﻮاﻫﻢﺑ ﺸﻮم‪ ،‬ﻛﻪ‬
‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ ر ي را وﻫﯿ ﭻ ﻃﺎﻏ ﻮﺗ ﻲ را‬
‫ا ﺳﺎ س ﺧﺪاﭘ ﺮ ﺳﺘ ﻲ ﻣﺎﺑ ﺮآن ا ﺳ ﺖ ﻛﻪﻫﯿ ﭻ دﯾ‬
‫ﻧﭙﺬﯾ ﺮﯾﻢ‪ .‬د ر زﯾ ﺮ اﯾﻦ ﮔﻨﺒﺪ از آﻧﭽﻪ رﻧ ﮓ ﺗﻌﻠﻖ ﻣ ﻲﭘﺬﯾ ﺮد آزاد ﺑ ﺸ ﻮﯾﻢ‪،‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ د ر ﻣﻘﺎﺑ ﻞ ﺗﻨﻬﺎ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻛ ﺴ ﻲ ﻛﻪ ﺗ ﺴﻠﯿﻢ ﻣ ﻲﺷ ﻮﯾﻢ و ﺗﻌﻈﯿﻢ ﻣ ﻲﻛﻨﯿﻢ‬
‫ﺧﺪا ي ﻻﯾﺰال ا ﺳ ﺖ وﺑ ﺲ‪ ،‬و ﺧﺪا يﺑﺰ ر گ )ﺗ ﻮﺟﻪ ﻛﻨﯿﺪ ازﻧﻈ ﺮ ﻗﺎﻧ ﻮن(‪،‬‬

‫‪١ ٣٧‬‬
‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ ر ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ ،‬ﭼ ﻮن ﻣﻨﻔﻌ ﺖﺷ ﺨ ﺼ ﻲ‬
‫ﺧﺪا يﺑﺰ ر گ ﯾﻌﻨ ﻲ ﻣﻌﯿﺎ رﻫﺎ‪ .‬ﺧﺪا دﯾ‬
‫ﻟﻬ ﻲ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﻣﻌﯿﺎ رﻫﺎ‪ .‬ﻛ ﺴ ﻲ ﻛﻪ د ر ﻣﻘﺎﺑ ﻞ‬
‫ﻧﺪا رد‪ .‬ﺧﺪا يﺑ ﺮز گ ﯾﻌﻨ ﻲ ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ا‬
‫ﺧﺪا يﺑﺰ ر گ ﺗﻌﻈﯿﻢ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗ ﺴﻠﯿﻢ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ ،‬ﻋﺒﺎد ت ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ د ر ﻣﻘﺎﺑ ﻞ‬
‫ﻟﻬ ﻲ ﺗ ﺴﻠﯿﻢ ﻣ ﻲﺷ ﻮد‪ ،‬د ر ﻣﻘﺎﺑ ﻞ ﻣﻌﯿﺎ رﻫﺎ ﺗﻌﻈﯿﻢ ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬د ر ﻋ ﻮ ضﺑﺎ‬
‫ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ا‬
‫ﻟﻒ ا ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﻜﻠ ﻲ ﻣ ﺨﺎ‬
‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ ر ي ﻛﻪ دا را يﻫ ﻮ يوﻫ ﻮ س ا ﺳ ﺖﺑ‬
‫دﯾ‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ د ر ﻧﻈﺎم ا ﺳﻼﻣ ﻲ ا ﮔ ﺮﺑ ﺨ ﻮاﻫﯿﻢ ﺧﯿﻠ ﻲ ﺧ ﺸ ﻚ ﺻﺤﺒ ﺖ ﻛﻨﯿﻢ‬
‫ﻟﺒﺘﻪ ﻣﻨﻈ ﻮرم از ﺧﺪا ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ ﯾﻌﻨ ﻲ‬
‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ ر ي ﺧﺪا )ا‬
‫ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﯿﻢﺑ ﮕ ﻮﯾﺌﻢ دﯾ‬
‫ﻜ ﺮا ﺳ ﻲ ﻋﺎﻣﻪ‪ .‬ﯾﻌﻨ ﻲ ا ﺳﻼم ﻣﺎ ﻣﺠﻤ ﻮﻋ ﺔ اﯾ ﺖ‬
‫ﻣﻌﯿﺎ رﻫﺎ(‪ ،‬ﺑﻪ ا ﺿﺎﻓﻪ دﻣ‬
‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ ر ي‬
‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ ر ي‪ ،‬دﯾ‬
‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ ر ي وﺟ ﻮد دا رد ﻛﻪ اﯾﻨﺪﯾ‬
‫دوﺗﺎ ﺳ ﺖ‪ .‬ﯾ ﻚ ﻧ ﻮع دﯾ‬
‫ﻣﻌﯿﺎ رﻫﺎ ﺳ ﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲﻫﯿ ﭻ اﻛﺜ ﺮﯾﺘ ﻲﻗﺎد رﻧﯿ ﺴ ﺖ ﻛﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﯿﺎ رﻫﺎ را ﺗﻐﯿﯿ ﺮ دﻫﺪ‪،‬‬
‫ﻟﻲ‬
‫ﻟﺒﺘﻪﻧﻤ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢﺑ ﮕ ﻮﯾﻢﺷ ﺮا بﻧ ﺨ ﻮ ردن ﺟﺰو ﻣﻌﯿﺎ رﻫﺎ ﺳ ﺖ و‬
‫ﻋ ﻮ ض ﻛﻨﺪ‪ .‬ا‬
‫ﺟﺰو ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ا ﺳ ﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ا ﮔ ﺮ اﻛﺜ ﺮﯾ ﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪﻫﻤﻪ ﺟﻤﻊﺷ ﻮﻧﺪ و رأ ي دﻫﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺷ ﺮا ب ﺣﻼل ا ﺳ ﺖ اﯾﻦ ﺣﻖآﻧﻬﺎﻧ ﺨ ﻮاﻫﺪﺑ ﻮد‪،‬ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﻨﺪ ﭼﻨﯿﻦ رأﯾ ﻲ ﺻﺎد ر‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ا ﮔ ﺮ اﻛﺜ ﺮﯾ ﺖ اﺟﺘﻤﺎعﺑﯿﺎﯾﻨﺪ وﺑ ﮕ ﻮﯾﻨﺪ ﺣﻖ ﯾ ﻚ اﻧ ﺴﺎن راﺑﺎﯾﺪ ﺿﺎﯾﻊ ﻛ ﺮد‬
‫ُ ﺸ ﺖ آﻧﻬﺎ ﺣﻖ ﻧ ﺨ ﻮاﻫﻨﺪ داﺷ ﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﻋﻤﻠ ﻲ را‬
‫و او راﺑﻪ ﻧﺎﺣﻖﺑﺎﯾﺪ ﻛ‬
‫ّ ﺖ‪.‬‬
‫اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪،‬و اﯾﻨﺠﺎ ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻢ ﻣﻌﯿﺎ رﻫﺎ ﯾﻌﻨ ﻲﻗ ﺮآن ﯾﻌﻨ ﻲ ﺳﻨ‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ ا ﺳﻼﻣ ﻲ‬
‫ا ﺻ ﻮل ﺳﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﺣ‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ ﺑﻄ ﻮ ر ﺧﻼ ﺻﻪ ﺳﻪ ا ﺻ ﻞ ﺑﺰ ر گ را ﺑ ﺮا ي‬
‫د ر ﺑﺤ ﺚ ﺣ‬
‫ﺷﻤﺎﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻢ ﻛﻪ ا ﺻ ﻞ اول آزاد ي اﻧ ﺴﺎن ا ﺳ ﺖ‪ .‬ا ﺻ ﻞ دوم ﻗ ﺮآن‪ ،‬ﻗ ﺮآن ﻛﻪ‬
‫ﻣ ﻲ ﮔ ﻮﯾﻢ ﯾﺎ ﻗ ﺮآن و ﺳﻨ ﺖ ﯾﻌﻨ ﻲﻫﻤﯿﻦ ﻣﻌﯿﺎ رﻫﺎ ﻛﻪ ﻣ ﻮ ردﻧﻈ ﺮ ﻣﺎ ﺳ ﺖ‪ .‬و ا ﺻ ﻞ‬
‫ْ«‪.‬‬
‫ُﻢ‬
‫َﻬ‬
‫ْﻨ‬
‫َﯿ‬
‫ُ ﻮ ر يﺑ‬
‫ْﺷ‬‫ُﻢ‬
‫َﻫ‬
‫ْﺮ‬
‫َﻣ‬
‫َا‬
‫ْ ﺮ« و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ »و‬
‫َﻣ‬
‫ُﻢ ﻓِ ﻲاﻻ‬
‫َﺷﺎوِ رﻫ‬
‫ﺳﻮمﺷ ﻮ را‪» .‬و‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ د ر ا ﺳﻼم راﺑ ﺨ ﻮاﻫﻤ ﻲﺑﻄ ﻮ ر ﻣ ﺨﺘ ﺼ ﺮﺗ ﺮﯾﻦ وﺟﻪﺑﯿﺎن‬
‫ﯾﻌﻨ ﻲ ا ﮔ ﺮ ﺣ‬

‫‪١ ٣٨‬‬
‫ﻛﻨﯿﻢ اﯾﻦ ﺳﻪ ا ﺻ ﻞ را ﻣ ﻲﺗ ﻮاﻧﯿﻢﺑﻨ ﻮﯾ ﺴﯿﻢ‪ ،‬ا ﺻ ﻞ اول اﻧ ﺴﺎن‪ ،‬ﻣﻌﺘﻘﺪﺑﻪآزاد ي‬
‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ ر ي و ﻫﯿ ﭻ ﻃﺎﻏ ﻮﺗ ﻲ ﺗ ﺴﻠﯿﻢﻧ ﺸ ﻮد ﺟﺰ‬
‫اﻧ ﺴﺎن ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ د ر ﻣﻘﺎﺑ ﻞ ﻫﯿ ﭻ دﯾ‬
‫ﻜﺘﺎﺗ ﻮ ر ﻧﯿ ﺴ ﺖ‪ .‬دوم ﻗﺒ ﻮل ﻣﻌﯿﺎ رﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻪ اﯾﻦ‬
‫د ر ﻣﻘﺎﺑ ﻞ ﺧﺪا ﻛﻪ او ﻫﻢ دﯾ‬
‫ﻣﻌﯿﺎ رﻫﺎ را از ﻗ ﺮآن و ﺳﻨ ﺖ ﮔ ﺮﻓﺘﻪاﯾﻢ و اﯾﻦ ﻣﻌﯿﺎ رﻫﺎ ﻻﯾﺘﻐﯿ ﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺛﺎﺑ ﺖ‬
‫ﻟ ﺐ اﯾﻦ ﻣﻌﯿﺎ رﻫﺎ ي ﻗ ﺮآﻧ ﻲ و ﺧﺪاﯾ ﻲ اﻧ ﺴﺎنﻫﺎ آزادﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻫ ﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﻮم د ر ﻗﺎ‬
‫ﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻜ ﺮا ﺳ ﻲ دا رﻧﺪ‪،‬ﺑﺎﺷ ﻮ را و ﻣ ﺸ ﻮ ر تﺑﺎﯾﺪ ﻛﺎ رﻫﺎ ي ﺧ ﻮدﺷﺎن را ﺣ ﻞﺑ‬
‫دﻣ‬
‫ﻜ ﻮﻣﺘ ﻲ ا ﺳﻼم ﺳﯿ ﺴﺘﻤ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﺦﻧﻪ ﺳﯿ ﺴﺘﻢ‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﺑﺎز ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪ ﺳﯿ ﺴﺘﻢ ﺣ‬
‫ﻜﻼ ت دو ﺳﯿ ﺴﺘﻢ راﺑ ﺨﻮﺑ ﻲ ﺣ ﻞ‬
‫ﻏ ﺮﺑ ﻲ ا ﺳ ﺖ وﻧﻪ ﺳﯿ ﺴﺘﻢﺷ ﺮﻗ ﻲ و ﺗﻤﺎم ﻣ ﺸ‬
‫ﻜ ﻞ از ﺧ ﻮد‬
‫ﻜﻠ ﻲ د ر اﺟﺘﻤﺎع ﻣﺎوﺟ ﻮد دا رد ﻣ ﺸ‬
‫ﻛ ﺮده ا ﺳ ﺖ‪ .‬و ﺧﻼ ﺻﻪ ا ﮔ ﺮ ﻣ ﺸ‬
‫ﻟ ﻮژ ي ﻣﺎ‪.‬‬
‫ﻜﺘ ﺐو اﯾﺪﺋ ﻮ‬
‫ﻣﺎ ﺳ ﺖﻧﻪ از ا ﺳﻼم ﻣﺎ‪،‬ﻧﻪ از ﻣ‬
‫ﻜﺘ ﺐوا ﺳﻄﻪ‬
‫ﺣ ﺮﻛ ﺖﺑﻪ ﺳ ﻮ ي ﻣ‬
‫ﺑﺤ ﺚ را ﺗﻤﺎم ﻣ ﻲﻛﻨﻢ ﭼ ﻮن وﻗ ﺖ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ك ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣ ﻲﺧ ﻮاﻫﻢ‬
‫ﺑ ﮕﯿﺮموآنﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻦ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ د ر دﻧﯿﺎ ي ﺧ ﻮدﻣﺎنﺷﺎﻫﺪﻫ ﺴﺘﯿﻢ ﻛﻪ از ﯾ ﻚ‬
‫ﻃ ﺮ ف ﻋﺪها يﺑﻪ اﻓ ﺮاط رﻓﺘﻪاﻧﺪ و ﻋﺪها يﺑﻪ ﺗﻔ ﺮﯾﻂ وﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪ اﯾﻦ ﺳﯿ ﺮ‬
‫ﭘﻨﺠﺎه ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ را د رﻧﻈ ﺮ ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮﯾﻢ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪ اﯾﻦ دو ﻗﻄ ﺐﺑﻪ ﯾ ﻚ‬
‫ﺳﻤ ﺖ و ﺳﻄ ﻲ دا رﻧﺪ ﻧﺰدﯾ ﻚ ﻣ ﻲﺷ ﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑ ﺮا ي ﺷﻤﺎ ﻣﺜﺎل ﺑﺰﻧﻢ‪ ،‬ﭘ ﺲ از‬
‫ﻜﯿ ﺖ د ر اﯾﻨﺠﺎ ﺑ ﺮا ي ﺷﻤﺎ ﺑﯿﺎن ﻛ ﺮدم‪،‬‬
‫ﻟ‬‫ﺑﺤ ﺚﻫﺎ ي ﻣﻔ ﺼﻠ ﻲ ﻛﻪ د رﺑﺎ ره ﻣﺎ‬
‫ﻜﯿ ﺖ راﺑﻄ ﻮ رﻛﻠ ﻲ‬
‫ﻟ‬‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ را د ر رو ﺳﯿﻪﺑﺪ ﺳ ﺖ ﮔ ﺮﻓ ﺖ ﻣﺎ‬
‫ﻫﻨ ﮕﺎﻣ ﻲ ﻛﻪﻟﻨﯿﻦ ﺣ‬
‫ﻣﻠﻐ ﻲ ﻛ ﺮدو ﺧﯿﻠ ﻲ ﭼﯿﺰﻫﺎ ي دﯾ ﮕ ﺮ را‪،‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻬﺎ ر ﺳﺎلﺑﻪ اﯾﻦﻧﺘﯿﺠﻪ ر ﺳﯿﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻧﻤ ﻲﺗ ﻮاﻧﺪ رو ﺳﯿﻪ را ادا ره ﻛﻨﺪ‪.‬ﺑﻤﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦﺷ ﺮوع ﻛ ﺮدﻧﺪﺑﻪ دادن ﺣﻖ‬
‫ﻜﯿ ﺖﺑﻪ اﻓ ﺮاد‪،‬آن ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ران ﻗﺪﯾﻤ ﻲ را ﻛﻪ از رو ﺳﯿﻪ ﮔ ﺮﯾ ﺨﺘﻪﺑ ﻮدﻧﺪ‬
‫ﻟ‬‫ﻣﺎ‬
‫ً رو ﺳﯿﻪ‬
‫دﻋ ﻮ ت ﻛ ﺮدﻧﺪ ﻛﻪﺑﻪ رو ﺳﯿﻪﺑﺎز ﮔ ﺮدﻧﺪ‪،‬آن ﻣﺪﯾ ﺮﻫﺎﯾ ﻲ را ﻛﻪ ﺳﺎﺑﻘﺎ‬

‫‪١ ٣٩‬‬
‫ﺮا ادا ره ﻣ ﻲﻛ ﺮدﻧﺪﺑﺎ اﻣﺘﯿﺎزا ت زﯾﺎدآﻧﻬﺎ راﺑﻪ رو ﺳﯿﻪﺑ ﺮ ﮔ ﺮداﻧﺪﻧﺪ‪.‬ﺑﺎﻻﺧ ﺮه‬
‫ﻜﻨﻨﺪ‪ ،‬و ﺣﺘ ﻲﺑﺠﺎﯾ ﻲ‬
‫از ﺳﺎل ‪ ١٩ ٢٥‬ﺗ ﻮاﻧ ﺴﺘﻨﺪ ﻛﻢﻛﻢ رو ﺳﯿﻪ را دوﺑﺎ ره زﻧﺪهﺑ‬
‫ر ﺳﯿﺪ ﻛﻪ د رﺑﻌ ﻀ ﻲ از ﻛﺎ رﺧﺎﻧﻪﻫ ﻲ رو ﺳ ﻲﺑﻪ ﻣﺪﯾ ﺮان د ر ﺻﺪ ي از ﻣﻨﺎﻓﻊ‬
‫ﻛﺎ رﺧﺎﻧﻪ ﺗﻌﻠﻖ ﻣ ﻲ ﮔ ﺮﻓ ﺖ‪ ،‬ﯾﻌﻨ ﻲ ﭘﻨ ﺞد ر ﺻﺪ ﺗﺎ ﭘﺎﻧﺰدهد ر ﺻﺪ ﺳ ﻮدﺑﻪ ﻣﺪﯾ ﺮ‬
‫ﻛﺎ رﺧﺎﻧﻪ ﭘ ﻮل ﻣ ﻲدادﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ اﯾﻦ ﻣﺪﯾ ﺮ ﻛﺎ رﺧﺎﻧﻪﺑﻪﺷ ﻮقﺑﯿﺎﯾﺪﺑﻪ ﺧﺎﻃ ﺮ ﻣﻨﻔﻌ ﺖ‬
‫ﻜ ﺸﺪ‪ .‬د ر روز ﮔﺎ ر اول‬
‫ﻣﺎد ي و ﭘ ﻮل ﺧ ﻮد شﺑﯿ ﺸﺘ ﺮ ﻛﺎ ر ﻛﻨﺪ‪،‬ﺑﯿ ﺸﺘ ﺮ زﺣﻤ ﺖﺑ‬
‫ﻟﯿﻦﺑﻪ‬
‫ً ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪ د ر زﻣﺎن ا ﺳﺘﺎ‬
‫ﻟ ﻲﺑﻌﺪا‬
‫ﻜﯿ ﺖﺑ ﺮا ي آﻧﻬﺎ ﻣﻄ ﺮحﻧﺒ ﻮد و‬
‫ﻟ‬‫ﻣﺎ‬
‫ﻜﻨﻨﺪ‪ ،‬و دا را ي ﭘ ﻮل و‬
‫ﻜ ﻲﺑﺎزﺑ‬
‫آﻧﻬﺎ ﺣﻖ ﻣ ﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ د رﺑﺎﻧ ﻚ ﺣ ﺴﺎ بﺑﺎﻧ‬
‫ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ ﺷ ﻮﻧﺪ‪ ،‬و اﯾﻦ ﭘ ﻮلﻫﺎ ي ا ﺿﺎﻓ ﻲ را د ر ﺑﺎﻧ ﻚ ذﺧﯿ ﺮه ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ‬
‫ﻟ ﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻣﺤﺪودﯾﺘ ﻲ ﻛﻪﺑ ﺮا ي آﻧﻬﺎﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲآو ردﻧﺪ اﯾﻦ ﻫ ﺴ ﺖ ﻛﻪ از اﯾﻦ ﭘ ﻮ‬
‫ﻟﻲ‬
‫ﻟﯿﺪ ﻧﺒﺎﯾﺪ ا ﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬و‬
‫د رﺑﺎﻧ ﻚ ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪﺑ ﺮا ي ﺗﺠﺎ ر ت ﯾﺎﺑ ﺮا ي ﺗ ﻮ‬
‫ﺑ ﺮا ي ﺧ ﻮدﺷﺎن‪،‬ﺑ ﺮا ي زن وﺑﭽﻪﺷﺎن‪،‬ﺑ ﺮا ي ﺗﻔ ﺮﯾﺤ ﺸﺎن ﯾﺎﺑ ﺮا ي ﻫ ﺮ ﭼﯿﺰ‬
‫دﯾ ﮕ ﺮ يآزادﻧﺪ ﻛﻪﺑﻬﺘ ﺮ ﺗ ﺮﺗﯿﺒ ﻲ ﻛﻪﺑ ﺨ ﻮاﻫﻨﺪ ر ف ﻛﻨﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ اﯾﻦ‬
‫ﻧﻈﺎم ﻛﻪ ﻧﻈﺎم ﺷ ﺮﻗ ﻲ و ﻛﻤ ﻮﻧﯿ ﺴﺘ ﻲ ا ﺳ ﺖ آﻫ ﺴﺘﻪآﻫ ﺴﺘﻪﺑﻤ ﺴ ﺖ و ﺳﻂ ﻣﯿ ﻞ‬
‫ﻣ ﻲﻛﻨﺪ‪ .‬و از ﻃ ﺮ ف دﯾ ﮕ ﺮﻧﻈﺎم ﻏ ﺮﺑ ﻲ را ﻛﻪ د رﻧﻈ ﺮ ﻣ ﻲﮔﯿ ﺮﯾﻢ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ د ر‬
‫ﻜﺎ‬
‫روز ﮔﺎ ر ‪١٩ ٢٠‬و ‪١٩ ٣٠‬ﻫﻤﺎﻧﻄ ﻮ ر ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻬﺎﺟ ﺮﯾﻦﺑ ﺴﻤ ﺖ ﻏ ﺮ ب اﻣ ﺮﯾ‬
‫ﻜ ﻮﻣ ﺖ ﻣ ﻲﻛ ﺮد‪ ،‬ﭘ ﺲ از‬
‫ﻣ ﻲ رﻓﺘﻨﺪ ﯾ ﻚ ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا ر ي ﻣﻄﻠﻖ د ر اﻧﺠﺎ ﺣ‬
‫ﻜﺎ ﻣﺠﺒ ﻮ رﺷﺪ ﻛﻪ ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ زﯾﺎد ي ﻋﻠﯿﻪ‬
‫ﻟ ﺖ اﻣ ﺮﯾ‬
‫ﺑﺤ ﺮانﻫﺎ يﺑﺰ ر گ ‪ ١٣٩ ٠‬دو‬
‫ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪدا رانﺑ ﻮﺟ ﻮدﺑﯿﺎو رد‪ ،‬ﻛﻪ ازﺑﺰ ر ﮔﺘ ﺮﯾﻦ ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ‪ ،‬ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ ﻣ ﻮﻧ ﻮﭘﻠ ﻲ‬
‫ﻟﻬﺎ‬
‫ﯾﻌﻨ ﻲ اﻧﺤ ﺼﺎ رﻃﻠﺒ ﻲﺑ ﻮد‪ .‬ﻗﺎﻧ ﻮﻧﻬﺎ يﺑ ﺴﯿﺎ ر ي ﻋﻠﯿﻪ ﺗﺠﺎ رﺑﺰ ر گ ﻣ ﻮﻧ ﻮﭘ ﻮ‬
‫ﻜﯿ ﺖ اﻧﺤ ﺼﺎ ر ي(ﺑ ﻮﺟ ﻮدآو رد‪.‬ﻛ ﺴﺎﻧ ﻲ ﻛﻪ ا ﺳﺘﺜﻤﺎ ر ﻣ ﻲ ﻛ ﺮدﻧﺪ و ﺣﺘ ﻲ‬
‫)ﻣﺎﻟ‬
‫ﺟﻨ ﮕﻬﺎ ي ﺟﻬﺎﻧ ﻲ راﺑﻪ راه ﻣ ﻲ اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪.‬ﺷﻤﺎﺷﺎﻫﺪﺑ ﻮده اﯾﺪ وﻋﺪه ا يﺷﺎﯾﺪ‬

‫‪١ ٤٠‬‬
‫ﻜﺘ ﺮﯾ ﻚ و ﻛﻤﭙﺎﻧﯿﻬﺎ يﺑﺰ ر گ دﯾ ﮕ ﺮ ﻫﻤﻪ‬
‫ﻟ‬‫ﻜﺎ ﺟﻨ ﺮال ا‬
‫ﺑ ﺨﻮﺑ ﻲﺑﺪاﻧﻨﺪ د ر آﻣ ﺮﯾ‬
‫ﻟﻪﺑﻪ داد ﮔﺎه ﺧ ﻮاﻧﺪه ﻣﯿ ﺸ ﻮﻧﺪ وﻣﯿﻠﯿ ﻮﻧﻬﺎ دﻻ رآﻧﻬﺎ را ﺟ ﺮﯾﻤﻪ ﻣ ﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪،‬ﺑﻌﻠ ﺖ‬
‫ﺳﺎ‬
‫ﻟ ﻲ و ﻗ ﻮاﻧﯿﻦ دﯾ ﮕ ﺮ از اﯾﻦ ﻗﺒﯿ ﻞ‪.‬وﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣ ﻲ‬
‫ﻫﻤﯿﻦ اﻋﻤﺎل ﺧﻼ ف ﻣ ﻮﻧ ﻮﭘ ﻮ‬
‫ﺑﯿﻨﯿﺪ ﻛﻪ ﻗﺎﻧ ﻮن ﺗﺎﻣﯿﻦﺑﯿﻤﻪ ﻫﺎ ي اﺟﺘﻤﺎﻋ ﻲ وﻏﯿ ﺮهﺑ ﻮﺟ ﻮد ﻣ ﻲ آﯾﺪ ﺗﺎ ﮔ ﺮ ﺳﻨﻪ‬
‫ا يﺑﺎﻗ ﻲﻧﻤﺎﻧﺪ‪،‬ﺗﺎ ﻛ ﺴ ﻲ ﻣﺤ ﺮومو ﻣ ﺴﺘ ﻀﻌﻒو ﮔ ﺮ ﺳﻨﻪﻧ ﺸ ﻮد‪.‬ﺣﺘ ﻲﺑﻌ ﻀ ﻲ از‬
‫ﻜﻨﺪ از‬
‫ﻛ ﺸ ﻮ رﻫﺎ ي ﻏ ﺮﺑ ﻲ ﻣﺜ ﻞ ﺳ ﻮﺋﺪﺑﺠﺎﯾ ﻲ ﻣ ﻲ ر ﺳﻨﺪ ﻛﻪ ا ﮔ ﺮ ﻛ ﺴ ﻲ ﻛﺎ ر ﻧ‬
‫ﻧﻈ ﺮ ﺑﯿﻤﻪ ﻫﺎ ي اﺟﺘﻤﺎﻋ ﻲ اﯾﻨﻘﺪ ر ﺑﻪ او ﭘ ﻮل ﻣ ﻲ دﻫﻨﺪ وﺑﻪ ا ﺻﻄﻼح‬
‫اﺣﺘﯿﺎﺟﺎ ت او راﺑ ﺮآو رده ﻣ ﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﻼ ﺻﻪ ﮔ ﺮ ﺳﻨﻪﺑﺎﻗ ﻲﻧﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ ﻣ ﻲﺑﯿﻨﯿﻢ ﻛﻪ ﻧﻈﺎم ﺳ ﺮﻣﺎﯾﻪ دا ر ي ﻏ ﺮ ب ﻫﻢ آﻫ ﺴﺘﻪ آﻫ ﺴﺘﻪ‬
‫ﻟﯿ ﺴﺘﻬﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴﺘﻬﺎ‪،‬ﻛﺎﭘﯿﺘﺎ‬
‫ﻟ ﺴﺘﻬﺎﺑ ﺴﻤ ﺖ ﻛﺎﭘﯿﺘﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴﻢ ﻣﯿ ﻞ ﻣ ﻲ ‪:‬ﻧﺪ‪ .‬ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﺑ ﺴﻤ ﺖ ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﻟﯿ ﺴﺘﻬﺎ‪.‬ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ اﯾﻦ دو ﻗﻄ ﺐ دا رﻧﺪ ﺑ ﺴﻤ ﺖ ﻣ ﺮﻛﺰ ﺣ ﺮﻛ ﺖ‬
‫ﺑ ﺴﻤ ﺖ ﺳ ﻮ ﺳﯿﺎ‬
‫ﻜﻪ ﻣ ﺮﻛﺰ ‪،‬ﻣ ﺮﻛﺰ ي ا ﺳ ﺖ ﺑ ﺮ ا ﺳﺎ س ﻓﻄ ﺮ ت‬
‫ﻜﻨﻨﺪ‪،‬ﭼ ﺮا؟ ﺑ ﺮا ي اﯾﻨ‬
‫ﻣﯿ‬
‫ﻟ ﺖ‬
‫اﻧ ﺴﺎﻧﻬﺎ‪،‬ﻓﻄ ﺮ ت ﻃﺒﯿﻌ ﻲ آدﻣﻬﺎ‪،‬و اﯾﻦ ﻓﻄ ﺮ ت ا ﺳﺎ ﺳ ﻲ اﻧ ﺴﺎﻧﻬﺎ ﻫﻤﺎن ر ﺳﺎ‬
‫ﻣﻘﺪ س ا ﺳﻼﻣ ﻲ ﻣﺎ ﺳ ﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ اﯾﻦ ﺳﯿ ﺴﺘﻤﻬﺎﺑﻄ ﻮ ر ﻃﺒﯿﻌ ﻲﺑ ﺮ اﺛ ﺮ ﺗﺠ ﺮﺑﻪ روز ﮔﺎ ر ﺧ ﻮدﺑﻪ‬
‫ﻜﺘ ﺐ ا ﺳﻼﻣ ﻲ ﻣﺎ ﻣﯿ ﻞ ﻣ ﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬ﻣﺎ ﭼﻪ ﻣ ﺴﻠﻤﺎﻧﻬﺎ ي ﺧﻮﺑ ﻲﺑﺎﺷﯿﻢ‬
‫ﺧ ﻮدﺑ ﺴﻤ ﺖ ﻣ‬
‫ﭼﻪ ﻣ ﺴﻠﻤﺎﻧﻬﺎ يﺑﺪ يﺑﺎﺷﯿﻢ دﻧﯿﺎ و ﺟﺒ ﺮ ﺗﺎ رﯾﺦ اﯾﻦﺷ ﺮق و ﻏ ﺮ ب راﺑ ﺴﻤ ﺖ‬
‫ﻟ ﻚ ﺟﻌﻠﻨﺎﻛﻢ‬
‫ﻜﺘ ﺐ وا ﺳﻄﻪ ا ﺳ ﺖ ﺳ ﻮق ﺧ ﻮاﻫﺪ داد‪).‬وﻛﺬ‬
‫اﯾﻦ ﻣ ﺮﻛﺰ ﻛﻪ ﻫﻤﺎن ﻣ‬
‫اﻣﻪو ﺳﻄﺎ(‬
‫ﻟﺒﺘﻪ د رآﻧ ﺮوز ﮔﺎ ر ﻛﻪ ﺣ ﻀ ﺮ ت اﻣﺎم ﻣﻬﺪ ي)ﻋ ﺞ ‪ ٩‬ﻇﻬ ﻮ ر ﻣ ﻲ ﻛﻨﺪآن‬
‫ا‬
‫ﻣ ﻮﻗﻌ ﻲ ا ﺳ ﺖ ﻛﻪ ﺣﻘﯿﻘﺘﺎ اﯾﻦ دوﻧﻈﺎم‪،‬اﯾﻦ دو ﺳﯿ ﺴﺘﻢﺑﺰ ر گﺑ ﺴﻤ ﺖ ﻣ ﺮﻛﺰآﻣﺪه‬
‫ﻟ ﺖ ا ﺳﻼﻣ ﻲ را ﺣ ﺲ ﻣ ﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪،‬وﺑﻨﺎﺑ ﺮاﯾﻦ‬
‫اﻧﺪ وﺧ ﻮدﺑﻪ ﺧ ﻮد ﺣﻘﯿﻘ ﺖ و ر ﺳﺎ‬

‫‪١ ٤١‬‬
‫ﻜﻨﺪﺑﻄ ﻮ ر ﻃﺒﯿﻌ ﻲ‬
‫ﻟﻬ ﻲ ﻇﻬ ﻮ ر ﻣﯿ‬
‫ﻮﻗﺘ ﻲ ﯾ ﻚ اﻣﺎم‪ ،‬ﯾ ﻚ رﻫﺒ ﺮﺑﺰ ر گ ﻣﻌ ﺼﻮم ا‬
‫ﺣﺎ ﺿ ﺮﻧﺪ ﻛﻪآﻧ ﺮاﭘﯿﺎده ﻛﻨﻨﺪ‪.‬ﺑﻪ اﻣﯿﺪآن روز‪.‬‬
‫ﻜﻢو رﺣﻤﻪ ا ﷲوﺑ ﺮﻛﺎﺗﻪ‬
‫ﻟ ﺴﻼم ﻋﻠﯿ‬
‫وا‬

‫‪١ ٤٢‬‬