Professional Documents
Culture Documents
– “Cikli i gazit”
Per perzierjen e gazit te dhene me mase M = 1 (kg), i cili ka prerberjet elementare ne mase: CO2
- 20 %, CO – 5%, SO2 – 3 %, N2 – 61 %, O2 – 11 %
Kerkohet:
M i ρ iVi ρ i v µ R
ξi = = = ri = ri = i ri = ri (1.1)
M ρV ρ vi µ Ri
Nga ekuacioni (1.2.a.) nxierrim vellimin dhe masen molekulare te elementeve te vecante e
gjejme duke shfrytezuar Tabelen e Sistemit Periodik te Elementeve Kimik.
22.4
Vi = (m 3 N ) (1.2.b.)
µi
V = VCO 2 + VCO + VSO 2 + V N 2 + VO2 = 0.203 + 0.08 + 0.021 + 0.976 + 0.154 = 1.434(m 3 N )
Punoi: Page 1
Deytre kursi Nr.1. – “Cikli i gazit”
atehere perberja vellimore do te jete (shumatorja e perbarjes vellimore gjithmone duhet te jete e
barabarte me 1):
kjo konsatante eshte e ndryshme per gaze te ndryshme, e cila mund te llogaritet:
R0 = µ ⋅ R (1.5)
R0 8314
R = = = 534 = 0.534( kJ / kgK )
µ 15.568
1 1
v= = = 0.228(m 3 / kg )
ρ 4.383
Punoi: Page 2
Deytre kursi Nr.1. – “Cikli i gazit”
e) llogaritja e nxehtesive specifike
¾ llogarisim nxehtesin specifike molare mesatare dhe te vertete me vellim dhe presion
konstant
cp
=k (1.8.a.)
cv
c p − cv = R (1.8.b.)
Nga zbatimi i ekuacionit (1.8.a) percaktojme nxehtesine specifike molare me vellim konstant.
µ cp µ cp 19.5678 + 0.0022769t
= k ⇒ µ cv = = = 13.977 + 0.013263t
µ cv k 1.4
Percaktojme nxehtesin specifike molare te vertete per piken 1, me te dhena T1 = 298 (K) (To =
293K)
Nxehtesia specifike e vertet eshte nxehtesia specifike qe i korespondon nje pike konkrete.
• Me presion konstant:
µ cp = 19.5678 + 0.0022769 ⋅ (t1 − t 0 ) = 19.5678 + 0.0022769 ⋅ (26 − 20)
µ cp = 30.4114(kJ / kgK )
• Me vellim konstant:
µ cp
cp =
µ
(1.9.)
µ cv
cv =
µ
Punoi: Page 3
Deytre kursi Nr.1. – “Cikli i gazit”
• Me presion konstant:
µ cp 30.2989 + 0.0045018t
cp = = = 1.9462 + 0.0002896t
µ 15.568
cp 1.9462 + 0.0002896t
cv = = = 1.3901 + 0.0002068t
k 1.4
• Me presion konstant:
c p = 1.9462 + 0.0002896t ⋅ (t1 − t 0 ) = 1.9462 + 0.0002896t ⋅ (26 − 20)
c p = 1.9544(kJ / kgK )
• Me vellim konstant:
µ cp 30.2989 + 0.0045018t
c 'p = = = 1.3526 + 0.000201t
22.4 22.4
• Me presion konstant:
• Me vellim konstant:
Sic e dime nga Ligji i Daltonit cdo element i vecant ne perzierje vepron me presionin e tij mbi
ene dhe shumatorja aritmetike e ketyre presioneve jep presionin total te perzierjes. Presionet e
pjesshme per gazet e perziera do te llogariteshin:
p i = ri ⋅ p (1.10)
Per kushtet normale presioni eshte pranuar p1 =1.6 (bar) dhe temperatura to = 20oC ose 0oC.
Atehere nga zbatimi i ekuacionit (1.5) gjejme:
Punoi: Page 4
Deytre kursi Nr.1. – “Cikli i gazit”
p CO 2 = rCO 2 ⋅ p1 = 0.142 ⋅ 1.6 = 0.2272(bar ) , pCO = rCO ⋅ p1 = 0.055 ⋅ 1.6 = 0.088(bar ) ,
Pikat karakteristike te ciklit jane pika e fillimit dhe pika e mbarimit te procesit. Nje proces
minimalisht ka dy pika karakteristike.
Per piken 1.
R ⋅ T1 534 ⋅ 298 3
v1= ? p1 v1 = RT1 ⇒ v1 = = = 0.985 (m /kg)
p1 1.6 ⋅ 10 5
Per piken 2.
p2 =?
p 2 v 2 20.0139 ⋅ 10 5 ⋅ 0.12
p 2 v 2 = RT2 ⇒ T2 = = = 450( K )
R 534
Per piken 3.
p3 = 3.5 - procesi 2-3, eshte proces izotermik, cka do te thote se T3 = T2 = 450 (K)
R ⋅ T3 534 ⋅ 450
v3 = ? p3 v3 = RT3 ⇒ v3 = = = 0.687 (m3/kg)
p3 3.5 ⋅ 10 5
t3 = ?
Punoi: Page 5
Deytre kursi Nr.1. – “Cikli i gazit”
Per piken 4.
T4 = ?
n = 0.9
n 0.9
⎛v ⎞ ⎛ 0.687 ⎞
p v = p v ⇒ p4 = p3 ⎜⎜ 3 ⎟⎟ = 3.5 ⋅ 105 ⋅ ⎜
n
3 3
n
4 4 ⎟ = 253067( pa)
⎝ v4 ⎠ ⎝ 0.985 ⎠
p 4 v 4 253067 ⋅ 0.687
p 4 v 4 = RT4 ⇒ T4 = = = 326( K )
R 534
Tabela 1.
Madhesia P v T
Gjendja 3
(kpa) (m /kg) (K)
1 160 0.985 298
2 2001.39 0.120 450
3 350 0.687 450
4 253.067 0.985 326
III. Per cdo preces te ciklit te llogariten, nxehtesia specifike molare (me vellim dhe presion
konstant), nxehtesia specifike masore me vellim dhe presion konstant, nxehtesia specifike
mesatare si dhe ndryshimet e energjise se brendeshme, ndryshimet e entalpive,
ndryshimet e entropive, sasine e nxehtesis se komunikuar, punen dhe eksirgjine.
Me presion konstan:
Me vellim konstant:
Punoi: Page 6
Deytre kursi Nr.1. – “Cikli i gazit”
• Nxehtesia specifike masore:
Me presion konstant:
Me vellim konstant:
cn − c p
• n=? n= ⇒ n = 1.2
c n − cv
• Nxetesia specifike.
n−k 1 .2 ⋅ 1 .4
cn = ? cn = cv = 1.4220 = −1.4220(kj / kgK )
n −1 1 .2 − 1
• ndryshimi i entropies.
T 450
∆s = ? ∆s = c n ln 2 = −1.4220 ⋅ ln = −0.586(kj / kgK )
T1 299
• ndryshimi i entalpise.
• Sasia e nxetesis.
• Puna e kryer.
1 1
l =? l= R (T2 − T1 ) = 0.534(298 − 450) = −395.84(kj / kg )
n −1 1 .2 − 1
• Eksergjia e nxetsis.
Punoi: Page 7
Deytre kursi Nr.1. – “Cikli i gazit”
¾ Procesi (2-3) izotermik
Me presion konstan:
Me vellim konstant:
Me presion konstant:
Me vellim konstant:
• eguesi i politropes.
cn − c p
• n=? n= ⇒ n =1
c n − cv
• Nxetesia specifike.
n−k 1 ⋅ 1 .4
cn = ? c n = cv = 0.9661 ⋅ = ±∞(kj / kgK )
n −1 1−1
• ndryshimi i entropies.
p 2001
∆s = ? ∆s = R ln 2 = 0.534 ln = 1.349(kj / kgK )
p3 350
• ndryshimi i entalpise.
Punoi: Page 8
Deytre kursi Nr.1. – “Cikli i gazit”
• Sasia e nxetesis.
q=? q = T∆s = 450*(1.349)= 607.053 (kj/kg)
• Puna e kryer.
P2 2001
l =? l = TR ln = 450 ⋅ 0.534 ln = 607.053(kj / kg )
P3 350
• Eksergjia e nxetsis.
Me presion konstan:
Me vellim konstant:
Me presion konstant:
Me vellim konstant:
• Treguesi i politropes.
cn − c p
• n=? n= ⇒ n = 0.9
c n − cv
• Nxetesia specifike.
n−k 0 .9 − 1 .4
cn = ? cn = cv = 1.3968 ⋅ = 6.9841(kj / kgK )
n −1 0 .9 − 1
Punoi: Page 9
Deytre kursi Nr.1. – “Cikli i gazit”
• ndryshimi i energjise se brendeshme.
• ndryshimi i entropies.
T 480
∆s = ? ∆s = c n ln 4 = 6.9841 ⋅ ln = 0.4507(kj / kgK )
T3 450
• ndryshimi i entalpise.
• Sasia e nxetesis.
• Puna e kryer.
1 1
l =? l= R (T2 − T1 ) = 0.534(450 − 480) = 160.2(kj / kg )
n −1 0 .9 − 1
• Eksergjia e nxetsis.
Me presion konstan:
Me vellim konstant:
Me presion konstant:
Punoi: Page 10
Deytre kursi Nr.1. – “Cikli i gazit”
Me vellim konstant:
• Treguesi i politropes.
cn − c p
• n=? n= ⇒ n = ±∞
c n − cv
• Nxetesia specifike.
n−k ∞ − 1 .4
cn = ? c n = cv = 0.9661 ⋅ = cv = 1.3522(kj / kgK )
n −1 ∞ −1
• ndryshimi i entropies.
T 299
∆s = ? ∆s = cv ln 1 = 1.3522 ⋅ ln = 1.2137(kj / kgK )
T4 480
• ndryshimi i entalpise.
• Sasia e nxetesis.
• Puna e kryer.
l =? l = ∫ pdv = 0
• Eksergjia e nxetsis.
exq = ? exq = q – To ∆s = 246.2278 – 293*1.2137 = 57.72(kj/kg)
Punoi: Page 11
Deytre kursi Nr.1. – “Cikli i gazit”
Tabela 2.
Madhesia n cn ∆u ∆h ∆s q l exq
Procesi (kJ/kgK) (jK/kg) (jK/kg) (jK/kgK) (jK/kg) (jK/kg) (jK/kg)
Procesi (1-2) 1.2 -1.4220 216.144 302.51 -0.586 -225.144 -395.84 44.446
Procesi (2-3) 1 ±∞ 0 0 -0.931 607.053 607.053 211.796
Procesi (3-4) 0.9 0.9841 41.904 59.244 0.4507 209.523 160.2 77.468
Procesi (4-1) ±∞ 1.3529 -258.048 -361.754 1.2138 -258.048 0 57.72
Shuma - - 0 0 -0.001 351.384 351.413 -
l cik = ∑ li (4.1)
Puna eshte parametri energjitik me i rendesishem, pasi qellimi e ndertimit dhe shfrytezimit te
ciklit eshte qe te marrim sa me shume te jete e mundur pune nga energjia e dhene ne sistem.
qN − qF l
η tc = = c
qN qN
(4.2)
Rendimenti termik tregon efikasitetin e shfrytezimit te nxehtesis se dhene nga burimi i nxehte ne
sistem.
lc 351.413
η tc = = = 0.43 = 43%
q N 816.576
Tbv1 =
∑ (q > 0) = 816.576 = 454( K )
∑ (∆s > 0) 1.7997
Temperatura e barasvlefshme e ciklit per burimin e ftohete:
Tbv2 =
∑ (q < 0) = 483.192 = 268( K )
∑ (∆s < 0) 1.7997
Percaktimi i rendimentit termik i ciklit Karno te barasvlefshem:
Punoi: Page 12
Deytre kursi Nr.1. – “Cikli i gazit”
Tbv1 − Tbv2 454 − 268
η K
tbv = = = 0.427 = 42.7%
Tbv1 454
Sic shikohet nga krahasimi i rendimenteve termike i ciklit te dhene dhe ciklit te baraasvlefshem
Karno te ndertuar nga ne jane te njejte.
Punoi: Page 13
Deytre kursi Nr.1. – “Cikli i gazit”
Cikli 1-2-3-4-1 eshte cikli i dhene
Cikli 1’-2’-4-4’-1’ eshte cikli Karno i barasvlefshem.
Percaktojme rendimentin termik te ciklit karno qe punon ne temperatura ekstreme dhe e
krahasojme me rendimentin termik te barasvlefshem.
TN − TF 480 − 299
η tK = = = 377 = 67.7%
TN 480
VI. Ndertimi i ciklit ne p – v dhe ne T-s.
<p – v>
<T – s>
Punoi: Page 14
Deytre kursi Nr.1. – “Cikli i gazit”
VII. Ndertimi grafik i njerit nga proceset politropike te ciklit.
Per ndertimin grafik po pranojme procesin (1-2) ne diagramen (p – v), per te pare ndryyshimin
real te parametrave te gazet.
Procesi (1‐2)
2500
2000
presioni (kpa)
1500
1000
500
0
0 0.2 0.4 0.6 0.8 1 1.2
vellimi specifik (m3/kg
Punoi: Page 15