You are on page 1of 2

FASHIZMI

Fashizmi është një ideologji radikale dhe nacionaliste autoritare politike.


Fashistët kërkojë për të organizuar një komb sipas perspektiva korporatiste, vlerave, dhe
sistemeve, duke përfshirë edhe sistemin politik dhe të ekonomisë.
Fashizmi u krijua fillimisht nga sindikalistet kombëtar italian në Luftën e Parë Botërore te cilet
kombinuan pikëpamjet ekstreme të krahut të djathtë politik së pergjate kolektivizmit.
Dijetarët në përgjithësi e konsiderojnë fashiz
mit të jetë shumë i drejtë.

Fashistët besojnë se një komb është një komunitet organik që kërkon udhëheqje të fortë,
identitet te njejte kolektiv, dhe aftesin per te perdorur dhune ne lufte qe te mbaj shtetin e
fuqishem.
Ata pretendojnë se kultura është krijuar nga shoqëria kolektive kombëtare dhe shtetërore të saj,
që idetë kulturore janë ato që japin identitetin e individeve, dhe kështu ata refuzojnë
individualizmit.
Duke parë kombin si një komunitet të integruar kolektiv, ata e shohin pluralizmin si një aspekt
jofunksional të shoqërisë, dhe të justifikojnë një shtet totalitar, si një mjet për të përfaqësuar kombin në
tërësinë e saj.
Ata identifikojnë dhunën dhe luftën si veprime që krijojnë rigjenerim dhe vitalitet kombëtar.
Fashizmi mohon konceptet e barazise, materializmit, dhe racionalizmi në favor të veprimit, disiplinës
dhe hierarkisë.
Ata janë kundër liberalizmit (si një lëvizje borgjeze) dhe marksizmit (si një lëvizje proletare) për të
qenë lëvizje ekonomike ekskluzive te klasës bazë.
Fashistët paraqesin ideologjinë e tyre si ajo e një lëvizje ekonomikisht trans-klasë që promovon
dhënien fund konfliktit të klasës ekonomike për të siguruar solidaritetit kombëtar.
Ata besojnë se klasat ekonomike nuk janë të aftë të qeverisin një komb si duhet, dhe se një elitë e
bazuar në merita e personave me përvojë ushtarake duhet të vendosë me anë të regimenting forcat e një
kombi të prodhimit dhe sigurimit te pavarësisë se kombit.

EMITOLOGJIA
Termi fascismo rrjedh nga fjala italiane fascio, që do të thotë "pako" apo grup, dhe nga fjala latine
fasces. Fasces, i cili përbëhej nga një pako e shkopinjve që ishin të lidhura rreth një sëpate, ishte një
simbol i lashtë romak i autoritetit të magjistratit qytetar. Ata ishin kryer nga liktoret e tij dhe mund të
përdorej për ndëshkimin trupor dhe kapitalit në komandën e tij.

Fjala fascismo gjithashtu lidhet edhe me organizatat politike në Itali të njohur si fasci, grupe të
ngjashme me urdhra të ndryshëm apo sindikatat.

Simbolika e fasces shpreh forcë dhe unitet: (një shkop vetëm thyhet lehtë, ndërsa pako është e vështirë
të thyhet). Simbole të ngjashme janë zhvilluar nga lëvizjet e ndryshme fashiste, për shembull simboli
falangë është i një bande i shigjetare te bashkuar së bashku.
Definimi

Historianët, shkencëtarët politikë dhe dijetarë të tjerë kanë debatuar gjatë natyrën e saktë te fashizmit.
Çdo formë e fashizmit është dalluar, duke lënë shumë përkufizime tepër të gjerë ose teper te ngushtë.
Që nga vitet 1990, studiuesit, përfshirë edhe Stanley Payne, Roger Eatwell, Roger Griffin dhe
Robert O. Paxton kanë qenë duke grumbulluar një konsensus te përafërt mbi parimet e ideologjisë së
thelbësore.

You might also like