You are on page 1of 4

‫ ﺍﻟﻜﺘﻠﺔ ﻭﺍﻟﻄﺎﻗﺔ‬:‫ﺍﻟﻨﻮﻯ‬ ‫ ﺍﻟﻐﺰﻳﺰﺍﻝ‬.

‫ﺫ‬
Noyaux, masse, énergie

.(Equivalence masse-énergie) – ‫ آ‬: ‫( ا‬I


(Défaut de masse)  ‫( ا ا‬1.1
Lavoisier + ‫ء‬, -‫ض ا‬/0*‫" ا‬1‫ ا‬2  ‫*)( ا' ء أن آ اة ة أ " !ع آ ا ا  وها‬
.
4
2 He : 34 ‫م‬1 1‫اة ا‬

‫آ ااة‬
 Masse des constituants :
‫ آ !ع ات‬
mn = 6,6647 × 10-27 kg = 2 mp + 2 mn

= 2 × 1,6726 × 10-27 + 2 × 1,6750 × 10-27

= 6,6952 × 10-27 kg

∆m : - ‫ ا‬78‫ ا‬
∆m = 0,0305 × 10-27 kg

∆m = mconstituants – mnoyau = Z.mp + (A – Z).mn - mnoyau

∆m > 0
 ‫" ؟‬1 ‫" ا‬1+ ‫ق‬:/‫أ" ذه; ا‬ 
(Energie de liaison)  ‫ (  ا‬2.1
. ( nucléons: ‫ @ ? > ) ت‬A‫ إ‬/ - ‫ن‬C - ‫ اة‬0 ‫ !; أن‬-‫ ا‬D‫ ا‬-‫ه‬

. ‫وت " اة‬:> ‫و>ت و‬:H I> ‫ !; أن‬-‫  ا‬-‫ ه‬: :FG :1H'+ ‫أو‬

( Albert Einstein ) $% $‫ ه ك   ا ا  و ا  ؟ ح ا ال * ا ) أ (ت أ‬#‫ه‬

: (1905)$% $‫ أ‬+, ( 1.2.1


2
" ‫*  ا‬:; E = mc :  * ,2$  , 3‫ آ‬5( ‫ن و‬27 , 89 #‫"آ‬
Joule (J) ‫!ل‬+ K:H' E D‫ا‬
kilogramme (kg) ‫ام‬:L 1+ K :H' m ‫ا‬
c = 2,9979.108m.s-1 = 3.108m.s-1 : ‫اغ‬:/‫ ا‬- ‫ء‬N‫ر ا‬P‫ ا‬K:C

: Q+‫ ااة  ر‬R - ‫ ا‬78‫ ا‬+8 ‫م‬1 1‫ اة ا‬HS+

El = ∆m.c2 = 0,0305 × 10-27 × (2,9979 × 108)2 = 2,741 × 10-12 J


www.ibnalkhatib2.canalblog.com
:  ‫ ة‬Q+:‫  ا‬:1H'> (221

El = [mconstituants – mnoyau] = Z.mp + (A – Z).mn - mnoyau] . c2

$2 (   ‫(  ا‬3.1


DC‫ ا‬Q+:‫  ا‬4> -‫د ات وه‬K A‫ و‬Q+:‫  ا‬E IW1) E l : 3'+  HS+ Q+:‫ف  ا‬:'
A
. 0‫ت او ا‬3K/‫' ا‬1HD+ H‫ار @ ? اى و ا‬:8C‫ر ا‬8 " Z‫ >" آ‬. 
. ‫ة‬:8S ‫ة آ  آ[ ااة‬:1H‫آ‬ E l
[‫ آ  آ‬.MeV/nucléon : -‫و)> ه‬
A
: 4‫أ‬
‫اى‬ E l (Mev/nucléon)
A
Deutérium ‫م‬:>‫او‬ 2
1H
1,1
Helium 4 ‫م‬1 1‫ا‬ 4
2 He
7,07
Uranium 235 ‫م‬1‫ا\ورا‬ 235
92 U
7,59

( A ‫)ول ا‬B ‫ ا‬, ) ‫ ارا ؟‬7‫ ا‬#?‫اة ا‬2 ‫>ه ا‬


‫م‬2$;‫ ا )و‬: ‫اب‬2B ‫ا‬
‫ن‬27‫ * أ‬F > (4.1

:   ‫ ا‬G7?‫  ا‬59‫ أ‬، ‫ن‬27‫ * أ‬F > * ‫دا‬: ‫ا‬


( ‫ ارا‬7‫ ا‬K‫ )ا?آ‬J7:; K‫ى ا?آ‬2 ‫)د >   ا‬M (1
‫ ؟‬92 U ‫ أو‬26 Fe ‫أو‬, 2 He : ‫ ارا‬7‫ ا‬K‫ى ا?آ‬2 ‫)د ا‬M   ‫ى ا‬2 ‫( > ا‬2
235 56 4

‫ ارا‬7‫ ا‬#?‫ى ا‬2 ‫ ا‬A > ‫)د‬M (3


‫وي؟‬2P ‫)>ج‬P‫)وث ا‬M S2P ‫ أن‬:$   > ‫ أي‬, (4
‫وي؟‬2P ‫ر‬%P‫)وث ا‬M S2P ‫ أن‬:$   > ‫ أي‬, (5

: ‫اب‬2B ‫ا‬
www.ibnalkhatib2.canalblog.com 2
(  : ‫ ا‬8  ) (‫ أآ‬$2 (   ‫  ا‬T  ‫ى ا‬2 ‫ ه ا‬7:; K‫ى ا?آ‬2 ‫( ا‬1
*72 ‫   ا‬: ‫ ا‬, )9‫ا‬2; ‫ى‬2P ‫وه‬
. $2 (   ‫ * أآ(  ا‬,2$ 3P? ‫ ارا‬7‫ ا‬K‫ ا?آ‬2‫ ه‬56 )$)F ‫ى ا‬2P (2
* F : ‫ ا‬,> , ‫)ة‬9‫ا‬2: ‫ ارا ه ا‬7‫ ا‬#?‫ى‬2 ‫( ا‬3
UUV ‫ى ا‬2 ‫ ا‬V; ‫)>ج‬PW‫ ت ا‬U; (4
.  K ‫ى ا‬2 ‫ ا‬V; ‫ر‬%PW‫ ت ا‬U; (5

:   ‫ * ا‬F : ‫ ا‬, J ‫ ذ‬VP

(Les unités utilisées en physique nucléaire) ‫]ء او‬1/‫ ا‬- 'S‫( ا)ات ا‬II
l’électron-volt (eV) Q ‫ون‬:^‫( ا‬1.2

Q ‫ون‬:^‫ا‬ Q ‫ون‬:‫_إ‬1 (MeV)

1 eV = 1,6 × 10-19 J 1 MeV = 1,0 × 106 eV = 1,6 × 10-13 J

www.ibnalkhatib2.canalblog.com 3
: ‫ون‬:^‫  ا‬a‫ ا‬D‫( ا‬MeV)‫ ب‬,‫أو‬

:0‫ا‬

E = mc =2 9,1×10
−31

−13
(
× 3,0×108
= 0,51 MeV
)
2

1,6×10

L’unité de masse atomique (u) : ‫( و)ة ا ار‬2.2

(u ) ‫' و)ة ا ار‬S ‫]ء او‬1/‫ ا‬- 1+ ، (Kg ) ‫" ا ب‬K :H' -'‫م ا‬b‫ ا‬-

: ‫ف‬:'
−3
1 12,0000×10 1
1 u = M 12 C × = × = 1,66054 × 10-27 kg
N A 12 6,02214×10
23
12

‫آ ااة‬ M 12 C

N A

M 12C × 1
‫آ  وا)ة‬
N A 12

‫ ؟‬Z‫ ذ‬:S/> ?1‫ آ‬، ‫ون‬:>‫و>ن أو ا‬:H‫" آ ا‬:_d‫ أ‬1u ‫)( أن‬3> 

1u ‫ أن >ن‬-H ‫ " آ ات‬:_d‫ أن آ ااة أ‬+‫ " آ اة و‬3D‫? و)ة ا ار آن ا‬:'>
: ‫ن‬1C -+‫و>ن و‬:H‫ون وا‬:>‫ " آ  ا‬:_d‫أ‬

−27 −27
1,6726×10 1,6750×10
mp = − 27
= 1,007277 u mn = − 27
= 1,008665 u
1,66054×10 1,66054×10
MeV.C-2 : ‫( و)ة‬3.2
 – ‫ > آ‬3K ‫ره‬e   ‫ و)ة‬-‫ه‬
: -‫ ه‬1u ‫وي‬S>  a‫ ا‬D‫إن ا‬
−27 2
1,66054×10 × 2,9979×108
E= −13
= 931,5 MeV
1,6×10
: 1‫ ا‬3'+ m ‫" ا‬K :H' ‫" أن‬
E
m= 2
alors 1 u = 931,5 MeV/c2
c
D‫" ا وا‬1+ :gH‫ ا‬Q+:‫ ا‬- "> 3'‫ ا‬R‫ ه‬1‫أه‬

www.ibnalkhatib2.canalblog.com 4

You might also like