Professional Documents
Culture Documents
oquenquetsatacotaqueri
Avincatsarite Jesoquirishito
Publicado por
© Sociedad Bíblica Peruana, A. C. 2008
Usted es libre de copiar, distribuir y comunicar públicamente la obra bajo las condiciones siguientes:
· Reconocimiento. Debe reconocer los créditos de la Sociedad Bíblica Peruana (pero no de una manera
que sugiera que tiene su apoyo o apoyan el uso que hace de su obra).
· No comercial. No puede utilizar esta obra para ƿnes comerciales.
· Sin obras derivadas. No se puede alterar, transformar o generar una obra derivada a partir de esta
obra.
ÍNDICE
1
1ॸMeeca nosanquenajeitempiro ivajiropee icharinepeeni ontsomontetashitanaquea caari neiri shirampari, ontimeri
Jesoquirishito. Tempa irio ishanincani Iravirini aisati otomi. Impajiyeeteri Emanoere”. Iro Emanoere ocanti
Avaramani. aneanequi arori: “Itsipajeitaquee Tasorentsi”.
2ॸAri itimini Avarama. Iri itomi iriori: Isaca. Iri itomi iriori 24ॸAri itinaanaca Jose, iquemisantaquero icantaqueriri.
Isaca: Jacovo. Iri itomipee iriori Jacovo: Jora aisati irirentipee. Ijatashitaquero Maria, icantaquero:
3ॸIri itomipee Jora: Jareshi aisati Sara. Iro irinironi Jareshi —Ari coajica naasanotempi.
opajitani Tamara. Iri itomi Jareshi: Eshiromo. Iri itomi 25ॸIro cantaincha tequera irineeroji: iro caariquera ineantaro,
Eshiromo: Arama. 4ॸIri itomi Arama: Aminarava. Iri itomi tequera intimeji otomi. Itimantacari, ipajitaqueri Jesoshi.
Aminarava: Naso. Iri itomi Naso: Saramo. 5ॸIri itomi Saramo: Impoijiquea yaasanotaquero.
Voso. Iro irinironi Voso opajitani Arava. Iri itomi Voso: Overe.
Ipoqui ioyevetariri impoquiro irineeri Jesoshi.
Iro irinironi Overe opajitani Oroto. Iri itomi Overe: Jese. 6,17aॸIri
2
itomi Jese: Iraviri, yora pincatsaritatsiri. Ari icarajeitaque iriori 1ॸAri itimapaaque Jesoshi anta Verequi. Otimi Vere anta
14 shirampari. Joreaqui. Itimantacari Jesoshi, irio pincatsariventantatsiri
Impoiji itimi itomi Iraviri: Saromo. Iro iriniro Saromo ora Eroreshi. Ari yareetapaaca Jerosarequi poneajeitachari
yaaveitaniri Oriashi. 7ॸIri itomi Saromo: Orovoama. Iri itomi pashiniqui quipatsi, anta arejiqui. Iquenapaaque anta
Orovoama: Aviashi. Iri itomi Aviashi: Asa. 8ॸIri itomi Asa: iquenapainta catsirincaiteri. Ishiavetari saserotepee, ioyevetari
Josavata. Iri itomi Josavata: Jorama. Iri itomi Jorama: impoquiropee, paitaricapee. 2ॸIsampitapaaqueri jerosaresati:
Oshiashi. 9ॸIri itomi Oshiashi: Joatama. Iri itomi Joatama: —¿Jaoca yora ivincatsarite joriopee, yora iroaquera
Acasa. Iri itomi Acasa: Eshequiashi. 10ॸIri itomi Eshequiashi: timaintsiri? Noneaqueri anta nonampiqui impoquiro
Manasheshi. Iri itomi Manasheshi: Amo. Iri itomi Amo: iotacaanari itimaque. Meeca nopoqui nompincatsateri.
Joshiashi. 11,17bॸIri itomi Joshiashi: Jeconiashi, aisati irirentipee. 3ॸIquemantacariri yora pincatsari Eroreshi,
Ari icarajeiti iriori aisati 14 shirampari. Itimantari Jeconiashi, iquenqueshireanaca, aisati iquempejeitaca maaroni jerosaresati.
yora soraropee poneachari Vavironiaqui yaajeitanaqueri 4ॸImpoiji yora Eroreshi icajemacantajeitaqueri maaroni
itomi Erioro: Erisara. Iri itomi Erisara: Mata. Iri itomi Mata: —Ocanti Sanquenarentsi intimapaaque Verequi, aca
Jacovo. 16,17cॸIri itomi Jacovo: Jose. Iri Jose ojimetsori Maria, Joreaqui. Irootaque isanquenatacotitacariniri peerani yora
ora iriniro Jesoshi. Ipajitiri aisati Quirishito. Ari icarajeiti quenquetsatacantantatsiniri pajitachaniri Miqueashi: 6ॸ“Otimi
maaroni iriori shirampari 14. Vere anta Joreaqui. Eiro itseencajeitirotsi ora nampitsi. Tempa
imponeaquea anta Pincatsarisanori. Impincatsariventajeiteri
Itimapaaque Jesoshi. maaroni joriopee”.
(Ir. 2.1-7) 7ॸImpoiji imanaquero Eroreshi icajemacantaqueri yora coatsiri
18ॸMeeca noncamantempi jaoca ocantari itimantacari peerani irineeri Jesoshi. Isampijeitaqueri:
Jesoshi. Ainiro yora Jose ijinatsori, opajita Maria. Isareacaro —¿Jaoca ocaratiri pineantacariri impoquiro piotantacari
irayero, iro cantaincha tequera irineero. Iro cantaincha itimapaaque pincatsari? Pincamantasanotena
otsomontetaque: iro otsomontetantacari otasoncaquero Ishire niotasanotantearori itimantacari.
Tasorentsi. 19ॸIro iotantacari Jose otsomontetaque, 8ॸAri icamantaqueri. Impoiji icantaqueri aisati:
iquenqueshireaca iriori: “Te oncameetsateji tsinane. Timatsiata —Cameetsa pijajeite meeca Verequi, pamenaiteri jaocarica
oneayetiri. Eiro nairotsi”. Iro cantaincha icameetsataque, isavicasanotaqueri yora jananequi. Ariorica pineapaaqueri,
icoaque incavintsayero Maria, te irininteji iroashiventayero; pimpocaje aisati aca, pincamantapeena. Nocoaque noneeri
iquenqueshiretanaca: “Eiro nocamantajeitiritsi oshanincapee, narori, nompincatsatanteariri.
ishirontimentarocari. Apaniro noncantero irointi: ‘Eiro meeca 9ॸAri ijajeitanaque. Nianqui ineajiri aisati impoquiro ineaqueri
͑ɗ̲ЙɗҡѸɗٔॸٚ. 20ॸIrootaque iquenqueshiretanaqueri, irosati chapinqui anta iponeacanta. Ijivatanaqueri impoquiro anta
imapocantacari inampire Tasorentsi, ineamainetaqueri. itimaquenta jananequi, impoiji yaratincapaaque anta,
Icantapaaqueri: iojeitantapaacarori ivanco. 10ॸIquimoshireimentasanotacari
—Jose, tempa aviro ishanincani Iravirini, eiro impoquiro iotacaajeitaqueriri. 11ॸImpoiji ijatanaque
piquenqueshireatsi. Tecatsi onee shirampari pijinatsori. Iro pancotsiquinta, iqueapaaque. Ineapaaqueri Jesoshi, aisati
otsomontetantacari otasoncaquero Ishire Tasorentsi. 21ॸCoajica iriniro. Itiyeroashitapaacari Jesoshi, ipincatsatapaaqueri.
ontimeri otomi, pimpajiteri iriori Jesoshi. Iro pimpajitanteariri Impoiji itatareapaajiro itsivoote, yaajiro ashirotatsiri pajitachari
Jesoshi iroavisacojeiteri antayetirori caari cameetsatatsi. oro. Opinatasanotaca. Aisati yaajiro casancayetatsiri,
5
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ2–4 6
jananequi anta Ejipitoqui, itsipatanacaro iriniro. 15ॸAri icoajeivetaca irivaotisajeiteame, iro cantaincha
osamanitanaque isavicajeitapaaque anta. Impoiji icamaque iquisatsatavaqueri Joa. Icantavaqueri:
Eroreshi. Iquemacotaqueri icamaque, irosati ipiajeitantaja anta —Te pincameetsajeitejive, quempejeitaquempi maranque.
iipatsitequi. Irootaque peerani isanquenatacotaqueniri oca yora ¿Pijitashijeivetampa eiro yoasanquejeitimpitsi Tasorentsi?
quenquetsatacaantatsiniri pajitachari Oseashi. Iriotaque 8ॸPicoajeitaquerica novaotisajeitempi, ari cameetsa pisavicajeite
jananequica aisati iriniro. Camaque meeca coavetachari Ijatashitaqueri Joa, irivaotisatantavaqueariri. 14ॸTe incoaveteaji
iroyerime. Joa irivaotisateri, icantavaqueri:
Ari ipajijeitirori iipatsite Jose iipatsiteni Ishiraerini. 21ॸAri —Eiro novaotisatimpitsi avinti. Aviroquea vaotisatapeenane
ijatanaji, yaajeitanajiri anta iipatsitequi. 22ॸIro cantaincha avinti. ¿Paita picoantari novaotisatavaquempi avirori? Oshequi
yareetantajari Jose, icamanteetiri: pipincatsaritaque.
—Irio pincatsariventajeitiriri meeca joreasati yora Arequerao. 15ॸYacanaqueri Jesoshi:
isavicapaaque nampitsiqui pajitachari Nasarete. Irootaque ineavaquero Ishire Tasorentsi, oponeaca inquitequi,
omoncaratantacari isanquenatacotiteetacariniri Jesoshi: aniireashitapaaqueri, oshiavetapaacari sampaquiti.
“Imponeaquea Quirishito Nasaretequi”. Aatapaaqueri. 17ॸImpoiji iquemajeitaqueri Tasorentsi anta
inquitequi, icanti:
Yora Joa vaotisatantatsiri iquenquetsatacantapiniti —Iriotaque yoca notomi nonintasanotaqueri. Oshequi
anta caaraiteriqui. noveshireimentacari.
(Mr. 1.1-8; Ir. 3.1-18; Joa 1.19-28)
3
1ॸAri impoiji ijataque Joa, yora vaotisatantatsiri ora Yora camaari icoavetaca irantacayerime
Jesoshi caari cameetsatatsi.
caaraiteriqui: ora carireaquiniri. Iquenquetsatacaapinitiri
(Mr. 1.12-13; Ir. 4.1-13)
ishaninca, 2ॸicantapinitiri:
4
—Pinquenqueshirejeitanaquea, eiro piquempejeitajatsi 1ॸImpoiji Ishire Tasorentsi aanaqueri Jesoshi anta
peerani: paventajeiteari meeca Tasorentsi, irotaintsi ocaraiteapai. Aitaque ocoaqueri irineantaveteari camaari.
impincatsariventajeitee. Icoavetaca camaari irantacayerime Jesoshi caari cameetsatatsi.
7 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ4ٍॷ5
2ॸAri itimaque Jesoshi anta ocarataque 40 quitaiteri, te iroyeaji yapatotapinijeitantari. Icantiri atiri jaoca icanta Tasorentsi
catsini. Aasanotaqueri itashe. 3ॸImpoiji yora camaari ipincatsariventajeitaquee. Yoavisaacojeitaqueri oshequi
ijatashitaqueri Jesoshi, irineantapeempariri. Icantavetapaacari: mantsiaripee: onashiyetaca aayetiriri imantsiare.
—Avirosanotaquerica Itomi Tasorentsi, jentsite, pimpeero 24ॸIquemacojeitaqueri Jesoshi yora savicajeitatsiri anta arejiqui:
5
—Aisati ocanti Sanquenarentsi: “Eiro pineantaritsi 1ॸIneajeitaqueri Jesoshi icarajeitaque oshequi
Otimi Caperenao anta otsapijaqui antearoja incajare. Otimi inquisaquempi, intseeyacotaquempi. Ari
quempeji Savorono aisati Nejatari. 14ॸAisati pinquimoshirejeitanaque. 12ॸPinquimoshirejeitanaque,
isanquenatacotaqueroni oca yora Isayashini peerani: 15ॸ“Otimi piveshireajeitanaquea: impinatasanojeitempi Tasorentsi anta
Savorono aisati Nejatari otsapijaqui incajare, anta Joriraniqui inquitequi. Eiro pipeacotarotsi: tempa peerani iquisheetirini
intatiquero, anta Carireaqui. Anta itiminta oshequi itsipapee iriori yora camantantatsiniri.
atiri, caari inajeiti jorio. 16ॸOquempetimojeivetacari itimini
tsiteniriqui, te iriojeiveitearini Tasorentsi. Irijajeiteme Yora quemisantatsiri ishiaquero tivi aisati tsiomentotsi.
Sharincaveniqui, iro cantaincha meeca oquempetaca itimi (Mr. 9.50; Ir. 14.34-35)
quitaitetacojeitiriri, iotacaajeitiriri”. 13ॸAisatiicantajeitaqueri Jesoshi:
17ॸAri intanacarori Jesoshi iquenquetsatacaajeitaqueri atiri —Tempa ativitapinitiri ivatsa eiro ishititantatsi. Irompa
anta, icantajeitaqueri: terica ompoteate, ontimaite: tempa ari ajocajero, tecatsi
—Pinquenqueshirejeitanaquea, eiro piquempetajatsi peerani. coyeroneri. Piquempejeivetacaro tivi: avirojeitaque
Irotaintsi impincatsariventajeitempi Tasorentsi. oameetsajeiterineri atiri. 14ॸAriorica otimi nampitsi anta
toncaariqui, otsiota maaroni pancotsipee tsiteniriqui. Tecatsi
Icoyeaqueri Jesoshi aparopee iroamere.
ancantero nampitsi amanero, tempa oconijatasanoti. Aisati
(Mr. 1.16-20; Ir. 5.1-11)
piquempejeitacaro, aviro oamejeiterineri maaroni atiri: eiro
18ॸAri ishiteatanaca Jesoshi anta otsapijaqui incajare: ora pimanirotsi piojeitiri. 15ॸAisati, ariorica pintsiotero pitsiomento,
timatsiri Carireaqui. Ineapaaqueri apite shirampari, yora Shimo te pimanapiniteroji otapinaqui cantiri. Tempa poapinitiro anta
Petero, jeri aisati irirenti, yora Antirishi. Irio quitsatapinitiriri onantariqui yamenajeitantari maaroni savicajeitatsiri
shima. Ineapaaqueri Jesoshi, iquitsajeiti, 19ॸicantapaaqueri: pancotsiqui. 16ॸAisati aviroripee, cameetsa pisavicajeitanaque
—Tsame poijatanaquena. Nocoaque pinquemisantacaapiniteri irineajeitantempiri maaroni pishanincapee ocameetsataque
atiri. maaroni pantajeitaqueri. Impoiji irineacameetsajeitanteariri
20ॸIrosati yojocajeitantanacaro iitsarite, yoijajeitanaqueri. 21ॸAri Apa savicatsiri inquitequi.
yavishimatanaque irosati ineantapaacari Santiaco aisati Joa.
Iriojeitaque itomipee Severeo. Isavicajeiti ivitoqui, ishiticajeitiro Iquenquetsatacotaquero Jesoshi isanquenareni Moishishini
iitsarite. Icajemapaaqueri Jesoshi, 22ॸirosati yoijajeitantanacari. aisati yora quenquetsatacaantatsiniri.
Yojocajeitanaqueri iriri apaniro anta ivitoqui. 17ॸAisati
icantajeitaqueri:
—Eiro pijitashijeitatsi nocoaque nojocacaajempiro
Iquenquetsatacantayeti Jesoshi anta Carireaqui.
piquemisantiro isanquenare Moishishi aisati icantajeitiniri yora
(Mr. 1.39; 3.7-8; Ir. 4.40; 6.17-19)
quenquetsatacaantatsiniri. Iro cantaincha nocoaque
23ॸIquenaquenayetanaque Jesoshi anta Carireaqui. Maaroni noamejeitempiro icantasanojeitaqueri. 18ॸQueariotaque oca
nampitsiqui iquenquetsatacaajeitaqueri atiri anta pancotsiqui noncamantempiri: ontsoncajearica quipatsi aisati inquite, iro
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ5ٍॷ6 8
Icanti Jesoshi: “Eiro pamatavitiritsi pishaninca catsini”. Yoamejeitaquee Jesoshi jaoca ancanteari ancavintsaante.
6
33ॸAisati
icantaqueri Jesoshi: 1ॸAisati
icantajeitaqueri Jesoshi:
—Piojeitaque ocantini Sanquenarentsi. Oametaquerini —Eiro pishiacantanirotatsi piquemisanti, eiro
ashanincani: “Pintseeyarica, eiro picantashitatsi: ‘Ioti Avincatsarite piquemisantamempeatsi pamatavitantearirime atiripee.
9 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ6
Ariorica irineaquempi Apa Tasorentsi pishiacantaca, eiro yora shiacantachari iquemisanti: ariorica ititapinita,
ineacameetsatimpitsi iriori. 2ॸAriorica pimpashiteari yoashirevorotashitaca iriojeitanteari ishaninca itita.
ashinoncaincari coiteimojeitacariri, eiro picamantajeitiritsi Yatsipetashitacaro, te inquenqueshireteriji Tasorentsi,
itsipapee. Irootaque yamenirojeitari yora shiacantavetachari irointiquea icoaque incavintsaajeiteri ishaninca. Eiro ipinatiritsi
iquemisanti. Ariorica ipiri ashinoncaincari paitarica, Tasorentsi. 17ॸAriorica pintitimenteari Tasorentsi
icamantajeitaqueri quemisantajeitatsiri, aisati savicajeitatsiri pinquenqueshiretanteariri, cameetsa pinquishitea,
anta nampitsiqui. Icoanirojeitaque iriori irineacameetsajeiteri pinquivavorotea aisati, 18ॸoncanteata eiro iotanta pishaninca
ishaninca. Ariorica irineacameetsaveteari ishaninca, iro pitita. Apaniro iriotempi irinti Piri jenoquiniri, impinatempi
cantaincha moncarataca: eiro ineacameetsatiritsi iriori irinti.
Tasorentsi, tecatsi impinateri. 3ॸAriorica pincavintsayeri
ashinoncaincari, pimanaquero: eiro piotacaajeitiritsi itsipapee. Icantiri Jesoshi: “Pimpiotero pivaararo anta inquitequi,
4ॸAri iriotaque Tasorentsi irinti, impinatempi irinti. pinquenqueshireteri Tasorentsi”.
(Ir. 11.34-36; 12.33-34)
Yoamejeitaquee Jesoshi jaoca ancanterori 19ॸAisati icantajeitiri Jesoshi:
anquenquetsatacayeri Tasorentsi. —Eiro pipiotirotsi pivaararo aca quipatsiquica:
(Ir. 11.2-4) opatsaaranticari, aisati icoshiyeetimpicari. 20ॸAintiquea
5ॸAisatiicantajeitaqueri: pimpiotero pivaararo anta inquitequi: eiro ainti opatsaitsi,
—Ariorica pinquenquetsatacayeri Tasorentsi, eiro aisati eiro ainti icoshiyeetajimpitsi. 21ॸAriorica ontime pivaararo
piquempetaritsi shiacantavetachari: icoaque iriori incatiye anta aca quipatsiqui, pinquenqueshiretapinitero timajeitatsiri aca
yapatojeitanta atiripee, aisati anta nampitsiqui nianqui, quipatsiqui; iro cantaincha ontimerica pivaararo inquitequi,
irineantanirojeitavaqueariri ishanincapee. Queario oca pinquenqueshiretapiniteri Tasorentsi. 22ॸOtimi poqui
noncamantempiri: moncarataca. Ariorica irineacameetsajeiteri pamenantari, otimantari piotantari. Oshiaquero tsiomentotsi
ishaninca, iro cantaincha eiro ineacameetsatiritsi Tasorentsi. pitsiotapinitantari tsiteniriqui pineantari. Ariorica
6ॸAriorica pinquenquetsatacayeri, pijate apaniro pivancoqui, ocameetsataque, piojeitanaque, 23ॸiro cantaincha eirorica
pashitacotanaquea tsompoina, impoiji pinquenquetsatacayeri ocameetsati, eiro pamenitsi, eiro piotitsi, pintime tsiteniriqui.
Apa. Irineaquempi apaniro irinti, irineacameetsatempi, Aisati oquempetaca, ariorica pinquenqueshiretapinitero caari
impinatempi. 7ॸAriorica pinquenquetsatacayeri, eiro cameetsatatsi, eiro piotiritsi Tasorentsi, ainti pintime
pineanatashiveeta, vero, vero, vero. Aitaque yametaro caari tsiteniriqui.
iotiri Tasorentsi, ineaveetashita. Ijitashijeiveta ariorica
irineanatashiveetea, ari inquemisantaqueri. 8ॸQueariyea, Icanti Jesoshi: “Ariorica pantaveetanontea avisati, tecatsi
piquempejeitaricari avirori. Iotasanotiro Tasorentsi maaroni pincantea panteneri Tasorentsi icoacaaquempiri”.
coiteimojeitaquempiri. Tequerata pincanteri, iotitacaro (Ir. 16.13)
coiteimotaquempiri. 9ॸAriorica pinquenquetsatacayeri 24ॸPashiniaisati icantiriri Jesoshi:
Tasorentsi, ari pinquempetaquerori avirori oca: —Tecatsi pincantea pintsameeteneri apite pivatorote, aisati
Apa, savicatsiri inquitequi, oquempetaca: ariorica panteneri Tasorentsi icoacaaquempiri,
oshequi nopincatsatasanojeitaquempi. irompa ariorica pantaveetanontea avisati paantearori pivaararo.
10 Pimpincatsariventajeitena narori. Tecatsi pincantero apite. Pineaquero, ariorica pinintasanoteri
Nocoajeitaque aca quipatsiqui nomajeitempiro maaroni Tasorentsi, eiro picoitsi pivionquero pivaararo. Aisati, ariorica
pincoacaajeitenari, pincoaque pivionquero pivaararo, eiro picoitsi pinquemisanteri
nonquempeteari pinampirepee anta jenoqui: Tasorentsi.
tempa imajeitaquempiro iriori maaroni
picoacaajeitaqueriri. Icantiri: “Eiro piquenqueshiretatsi,
11 Pimpapinijeitena noyeari coiteimotaquenari. irinti pinquenqueshireteri Tasorentsi”.
12 Ainiro nantajeitiri caari cameetsayetatsi, (Ir. 12.22-31)
iro cantaincha eiro poasanquetimentanarotsi, 25ॸAisati icantajeitiri Jesoshi:
irointi nocoajeitaque pincavintsaajeitena. —Meeca noncamantajeitempi: eiro
Aisati narori noncavintsaajeiteri noshaninca piquenqueshiretapinitirotsi paitapeerica poayeteari, pirayeteri,
antanajeitenaneri paitapeerica, eiro noquishiritsi iriori. pinquitsaatapiniteari, paitapeerica. ¿Irompa pitimantari
13 Eiro pishinetiritsi yora camaari irineantajeitena, poapinitearo poari? Te iro pintimantea, tempa iro pitimantari
eiro pishinetiritsi irantacaajeitena caari cameetsatatsi. pinquenqueshireteri vetsicanaquempiri. ¿Irompa otimantari
Pincantaitatiyempani pimpincatsariventajeitena. pivatsa pinquitsaatero, poaneenquero? Te iro ontimantea.
Pincantaitatiyempani pintasoncaventajeitena. Irointi pitimajeitanta piojeiteri Tasorentsi, aisati panteneri
Aisati narori, noncanteani nompincatsajeitempi, maaroni. icoacaajeitaquempiri. 26ॸPamenajeiteri yora tsimeripee: te
Irootaque nocantaquempiri, ari. impanquitanonteaji, aisati te irantanonteaji ivanco
irivioncantearori ivanquire. Iro cantaincha ipapinitiri Apa
Icantiri Jesoshi: “Pincavintsaajeiteri itsipapee”.
Tasorentsi yoari maaroni quitaiteriqui. Ari icavintsairi maaroni
14ॸAisati
icantajeitiri: quitaiteriqui; tempa avinti icavintsaasanotaquempi, eiro
—Ariorica pincavintsayeri quisajeitaquempiri, yoashinoncaimpitsi. 27ॸAriorica pinquenqueshirete, ¿arimpa
incavintsaajeitempi avirori Apa savicatsiri inquitequi. 15ॸIro pimatero pishequiajero pisarintsite? Eiro. Patsipetashita
cantaincha eirorica picavintsairitsi pishanincapee, eiro piquenqueshiretashita. 28ॸ¿Paita piquenqueshiretantarori
icavintsaajeitimpitsi Apa. piitsaare, paitarica pinquitsaateari? Pamenajeitero oteapee
tojari, te onquenqueshireteaji irointi: “¿Paita nonquitsaateari?”
Yoamejeitaqueri Jesoshi jaoca incanteari, Te onquiriqueji, aisati te ontijeji, 29ॸiro cantaincha, oshequi
ariorica intitimenteari Tasorentsi. oaneencaca. Pamene, peerani oshequi yoaneencaveitani yora
16ॸAisati
icantajeitiri: pincatsariveitachaniri Saromoni, iro cantaincha te
—Aisati, ariorica pintitea pinquenqueshiretanteariri inquempetasanotearoji oteaquipee: oshequi oaneencasanota
Tasorentsi, eiro piotacaajeitiritsi itsipapee. Eiro piquempetaritsi irointi. 30ॸTempa irio Tasorentsi oaneenquirori oteaquipee tojari,
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ6ٍॷ7 10
7
1ॸAisati (Ir. 6.43-44)
icantajeitiri Jesoshi:
—Eiro picantimatiritsi pishaninca. Ariorica pincantimateri 15ॸAisati icantajeitiri Jesoshi:
itsipapee, icantimpicari Tasorentsi: “Ainiro pantane avirori”. —Queariompia, yamatavijeitimpicari shiavetariri
2ॸAriorica anquisaqueri itsipapee, ari inquisavaquee arori; aisati quenquetsatacotiriri Tasorentsi. Pishiacantiricari ovisha,
oquempetaca, ariorica ancavintsayeri itsipapee, incavintsayee pijiticari tecatsi incantempi; iro cantaincha
arori. 3ॸOtimirica pantayetiri avirori, te oncameetsateji noquempetacantaqueri nainti maniti: oshequi icovencati.
pincanteri pishaninca avirori: “Ainiro pantane”. Jero oca 16ॸPamenasanoteri yantayetiri, piotanteariri icameetsatirica.
noshiacaventempiri: ariorica pitijaquitaca quimota avinti, ¿Otimantarompa tojari ova? Teve, te ontimantearoji.
¿arimpa pineaquero itijaquiro pishaninca ovane quipatsi ¿Otimantarompa iyera? Aisati te omateroji. Aisati iquempejeita
capichaji? 4ॸ¿Ocameetsatimpa pincanteri: “Jentsite, naajempiro yora amatavitantatsiri: tecatsi incantero irimatero
pitijaquiro”? Eiro pineirotsi. 5ॸOshequi picantashitaca. Pijivate cameetsayetatsiri. 17ॸInchato cameetsari otimi oitsoqui
pojoquero inchatora jocaaquempirira avirori, impoiji pamenaje cameetsari, ari avaquearo. Iro cantaincha terica oncameetsateji
paantajeanariri itijaquiro pishaninca. Aisati pincoaquerica inchato, te ontimeji oitsoqui cameetsari. 18ॸOra inchato
pincanteri pishaninca irojocajero yantayetiri, pijivate cameetsari, tecatsi oncantero ontimero oitsoqui caari
pojocajero caari cameetsatatsi pantayetiri avirori. 6ॸTe cameetsatatsi. Aisati caari cameetsatatsi inchato, tecatsi
pimpapiniteriji otsiti cameetsatasanotatsiri ivatsa. Aisati te oncantero ontimero cameetsatatsiri oitsoqui. 19ॸTempa
pimpapiniteriji chancho marereatatsiri mapi iroyearo, eiro achaquitapinitiro inchato caari oitsoquitatsi, ataapinitiro.
icoitsi iroyearo. Tempa ari iraticavaquerome, 20ॸAisati piojeiteri maaroni coatsiri iroamejeitempi. Piotaque
irovitsintavaquerome, impoiji inquisacotaquearo iroyeari, ocameetsatirica yantayetiri, ari cameetsa aisati yoametantiro
irantsiquimentaquempiro. Aisati oquempetaca, ocameetsati irineane Tasorentsi. Irompa terica oncameetsateji yantayetiri, te
irineane Tasorentsi. Ocameetsati pinquenquetsatacayeri oncameetsateji aisati yoametanti.
itsipapee ashaninca, iro cantaincha ariorica
inquishimentempiro, incanteata. Jaoca icantari iotasanotiriri Jesoshi.
(Ir. 6.47-49; 13.25-27)
Icantiri Jesoshi: “Te pantsipetashiteaji 21ॸPashini aisati icantiriri Jesoshi:
piquenquetsatacairi Tasorentsi”. —Ainiro inaveta oshequi cantashitanari: “Aviro
(Ir. 11.9-13) novincatsarite, oshequi nopincatsatimpi”. Iro cantaincha eiro
7ॸAisati icantiri Jesoshi: ijajeititsi iriori anta nompincatsaritenta. Irinti jatasanotatsineri
—Ariorica pincanteri Tasorentsi, irimatempiro paitarica anta inquitequi maaroni yora antasanotiniriri Apa
pincanteriri. Pincoayetajero paitarica, impoiji pineajero. icoacaajeitaqueriri. 22ॸAriorica nompincatsaritasanotanaque
Ariorica pareetea pancotsiqui, pincantapaaqueri savicatsiri: nampatojeiteri maaroni atiri noncantacoventajeitanteariri.
“Pashitareenaro”, ari irashitareaquempiro. 8ॸAitaque Intime oshequi cantashitenaneri: “Novincatsarite, oshequi
ipapinijeitiri Tasorentsi maaroni coacotiriri. Aisati ariorica noquenquetsatacotaquempi. Nocantaqueri neiriri camaari:
pincoayetanaque, iramenacayempiro. Ariorica pincanteri: ‘Paventeari Jesoshi pavisacotantajeari’. Aisati nocantaqueri
“Pashitareenaro”, ari irashitareaquempiro. 9ॸAriorica incantempi noshaninca: َʊфɗΎˇľѸΎѸȍɗ̲ҡË͑фΎфɗ͑ΎҡѸΎ͑Ë͑ҡֆľҡɗٔॸٚ.
pitomi: “Apa, pimpena noyeari”, ¿arimpa pimpaqueri mapi? 23ॸIro cantaincha noncanteri narori: “Te niotempiji, te
10ॸAriorica incantempi: “Pimpena shima noyea”, ¿arimpa noshanincatempiji. Tsame pijate arejiqui, oshequi pantayetiro
pimperi maranque iroyeari? 11ॸPineaquero, te caari cameetsatatsi”. 24ॸPamene, ariorica pinquenqueshiretero
pincameetsatasanojeiteji, iro cantaincha piojeiti maaroni nocantaquempiri, aisati ariorica pantenaro maaroni
picavintsaapinitiri pitomipee. Irinti Apa savicatsiri inquitequi nocoacaaquempiri, ocameetsati. Ontime piotanteari,
icameetsatasanotaque, ioti irinti catsini icavintsaajeitaqueri pinquempeteari vetsiquirori ivanco mapiqui. 25ॸOpariaque
maaroni quenquetsatacaajeitiriri. incani, ooncanaca. Aisati otimi antearo tampea
otatsincavetanacaro, iro cantaincha te aaveeroji. Iro caari
Icantajeitiri Jesoshi: “Pincavintsaavacaajeitea”. aaveantaro, yovetsiquiro mapiqui, oquisotasanotaque. 26ॸAisati
(Ir. 6.31; 6.43-46) oquempetaca avirori, eirorica piquenqueshiretiro maaroni
12ॸAisati
icantajeitiri: nocantaquempiri, aisati eirorica pantanaro maaroni
—Ariorica pincoaque incavintsaajeitempi pishanincapee, ari nocoacaavetimpiri, te oncameetsateji. Eiro otimitsi piotanteari.
pincavintsaajeiteri avirori. Pincoaquericame Pinquempeteari vetsiquirori ivanco anta impanequiqui.
iroashinoncaajeitempime, ari poashinoncaajeiterime avirori. 27ॸOpariaque incani, ooncanaca. Aisati otimi antearo tampea,
Irootaque isanquenatiniri yora Moishishini aisati maaroni otatsincanaquero. Ojaraaquero, jaran; otsoncanaquero,
camantantatsiniri. aanaquero, poyere. Tempa yatsipetashitacaro yora
11 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ7ٍॷ8
8
1ॸAri iquenquetsatacanti Jesoshi anta toncaariqui, impoiji itsataaquero Jesoshi maaroni iquenquetsatacotiniri peerani
yoirincapaaja, yoijajeitaqueri oshequi atiri. 2ॸAri Isayashini: “Coajica iroavisacojeiteri Quirishito oshequi
ijatashitaqueri aparoni shirampari patsaatsiri, itonquiotavacari, mantsiayetatsiri, oshequi incavintsaajeiteri”.
icantavaqueri:
—Novincatsarite, pincoaquerica poavisacotajena, niotaque Icantajeitiri Jesoshi atiripee: “Poijajeitanaquena”.
aitaque pimatajenaro. (Ir. 9.57-62)
3ॸAri yacotanaque, ipamitaqueri, icantiri: 18ॸAri ineajeitavaqueri Jesoshi oshequi catsini
Moishishi: pijatashiteri saserote, pincamanteri irinti: —Oametanari, jaocarica pijateri, nocoaque noijatanaquempi.
“Nopatsaaveitani, iro cantaincha pamenajenate, avisacotajana: 20ॸYacanaqueri:
te aneajeroji meeca novatsaaro”. Ari iramenavaquempi, impoiji —Yorari parari ainiro imoro imaantari, aisati yora tsimeripee
iroyeri pivira, intayeneri Tasorentsi, iriojeitanteari ainiro yaatantari imaantari. Noponeaca narori anta inquitequi,
ashanincapee pavisacotaji. natiritapaaque, iro cantaincha te aneroji novanco nainti
Ari ijatanaque. nomaanteari. Patsipetashitacari poijatanaquena,
pashinoncaacari.
Yora Jesoshi yoavisacotiri inampire capitano. 21ॸIcantiri pashini iroamere:
(Ir. 7.1-10) —Novincatsarite, nocoavetaca noijatempime, iro cantaincha
5ॸAri yovaanaja Jesoshi, aisati yora oijajeitiriri, impoiji incamaquetsita apa: impoijiquea quiso noanaquempi.
yareejeitapaaca Caperenaoqui. Itonquiotavacari aparoni 22ॸIro cantaincha icantaqueri:
capitano, yora ivincatsarite oshequi soraro. Caari ini jorio yora —Poijatenata, impoiji ariorica incame piri, ainiro tijerineri
capitano. 6ॸIcantavaqueri: itseencaririnte: yora caari iotiri Tasorentsi.
—Novincatsarite, ainiro nonampire anta novancoqui, te
irimatajeaji irishevatajea, aisati oshequi icatsitaque. Catsiqueti Yora Jesoshi ipeaquero antearo tampea.
oanaqueri. Nocoaque poavisacoteri. (Mr. 4.35-41; Ir. 8.22-25)
7ॸAri yacanaqueri: 23ॸAri itetanaca Jesoshi pitotsiqui, icarajeitaqueri iroamerepee.
—Aitaque nojataque noavisacotajeri. 24ॸAri imaanaque Jesoshi. Nianquijaqui omapocashijeitacari
8ॸIro cantaincha icantiri: iroamerepee antearo tampea, otejatapaaca omotoncane. 25ॸAri
—Oshequi nopincatsataquempi: te noncameetsateji, eiro ijatashitaqueri, yoisaaquireaqueri, icantaqueri:
pintsipatapaanatsi anta novancoqui. Ariorica pincante —Novincatsarite, jentsinocanti ampiinquenive:
iravisacotanaje, niotaque ari iravisacotanaje: patsipetarocari poavisacojeitena, aisati poavisacotajea avirori.
pijate novancoqui. Oshequi pipincatsariti. 9ॸTimatsi peranatanari, 26ॸAri itinaanaca, yacanaqueri:
aisati itimi soraro noperanajeitacari narori. Ariorica noncanteri —¿Paita pitsaroantacari? ¿Paita caari
soraro: “Pijate”, ari irijataque. Ariorica noncanteri itsipa: piquenqueshiretasanotantana?
“Pimpoque”, ari impoque. Ariorica noncanteri nonampire: Impoiji ipeajiro tampea, aisati ipeajiro omotoncane.
“Jeroca panteri”, ari irimataquero. Aisati onquempetaquea Opeasanotanaja tampea, opeasanotaja omotoncane. 27ॸAri
avirori, aitaque omoncarataquea paitarica pincanteri. yoajeitanaqueri cavaco, icantavacaanaca:
10ॸAri yoanaqueri Jesoshi cavaco, icantajeitiri oijajeitiriri: —¿Jaoca icantari yoca? Pineaquero ipeajiro tampea, aisati
—Queario oca noncamantempiri: oshequi catsini ipeajiro omotoncane, maa.
iquemisantasanotaque yoca, yanaacojeitaqueri maaroni jorio
iquemisanti. 11ॸCoajica anta ipincatsaritinta Tasorentsi intime Yoavisacojeitiri Jesoshi pashinipee neiriri camaari.
oshequi itsipapee atiri poneayetachaneri otsipapeequi quipatsi. (Mr. 5.1-20; Ir. 8.26-39)
Incarajeiteri Avarama, Isaca, Jacovo, maaroni. 12ॸIro cantaincha 28ॸAri yareejeitanaca intatiquero, yaatacotapaaque. Opajita
eiro itimitsi oshequi jorio anta. Icoacaavetacari Tasorentsi nampitsi Carara. Ari iponeaca tijaariqui apite neiriri camaari,
intsipajeitearime anta ipincatsaritinta, iro cantaincha oshequi itonquiotavacari Jesoshi. Yora camaari, oshequi iquisacaacari
itseencajeitaqueri, irootaque intiancajeitanteariri anta neiriri, irootaque itsaroacaajeitantacariri ishaninca, te
otsitenitasanotinta. Oshequi anta iroashinoncaajeitea, oshequi inquenantajearo tijaariqui. 29ॸIcantavaqueri camaari:
inquematsicatearo. —¿Aviro? Niotaquempi, aviro Itomi Tasorentsi. ¿Paita
13ॸAri icantiri yora capitano: pipocashitantanari? ¿Irompa pipocashitantanari meeca
—Meeca pijataje pivancoqui. Piquemisanti, irootaque poashinoncayena? Tequera omoncarateaji
iravisacotantajeari pinampire. nonquematsicatantearori anta ishaaviji.
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ8ٍॷ9 12
30ॸAri itimi anta oshequi chancho, yoajeitanta. 31ॸIcantiri nocoasanotaque pincavintsaajeiteri pishaninca”. Te iro
camaari: nompocantea nonquemisantacaajeiteri cameetsayetatsiri,
—Ariorica poavisacoteri neanarica, pintianquena anta irintiquea caari cameetsajeitatsi.
chanchoqui, nonijapeempari iriori. Irootaque icantiriri Jesoshi variseopee.
32ॸAri icantiri:
—Tsame pijataje: eiro pipocajitsi aca nonampiqui. —Piojeitaque yamejeitari yora iroaquera aatsi ijina:
icajemajeitaqueri ishaninca, yoacaajeitacari,
Yoavisacotiri Jesoshi caari shevatacha. iveshireimentajeitacari iriori. ¿Paita iroashiretacanteariri
(Mr. 2.1-12; Ir. 5.17-26) icajemacantiri? Iro cantaincha, ariorica irijatanaque arejiqui,
9
1ॸAri itetanaja aisati Jesoshi pitotsiqui, icarajeitiri impoijiquea iroashirejeitanaquea, intijeitanaquea. Aisati narori,
iroamerepee. Ipiajeitanaja inampisanoriqui. 2ॸAri coajica nojataje, impoijiquea iroashirejeitanaquea,
yameetaqueneri caari shevatacha, yamacotaqueri intijeitanaquea noamerepee. 16ॸAisati, otimirica piitsaare
shitashintsiqui. Iotaque Jesoshi oshequi iquemisantaque, iroaquerari, te pintsereeroji pimpataquero peesatotaintsiri
irootaque icantantavacariri: pimaatsara. Ariorica poavitajero, eiro omoncaratavacaatsi.
—Piveshireanaquea, noshaninca, meeca noavisacotempi; eiro Aisati ariorica pinquivajero oshirincamaotanaque iroaquerari,
noquishimentimpirotsi caari cameetsatatsi pantayetiri. antsivianaquea peesatotaintsiri, ontsereanaque. 17ॸTempa
3ॸAri iquemajeitaqueri oametantirori Sanquenarentsi, apeantantaro iroaquerajari pearentsi imeshinaqui iroaquerari,
icantavacaajeitanaca: impoiji antsitacotaquero eiro aparajatanta. Ariorica
—Ijitasorentsitacateemi Jesoshi. oshimoretanaque, aravoncanaque, ontapiaqueri imeshina.
4ॸAri iotaque iriori iquenqueshirejeitiri, icantajeitiri: Iroaquerarica ini, eiro ipesacotitsi, aisati eiro aparajatatsi:
—¿Paita piquisashirejeitantanari? ¿Paita tempa iroaquera ini. Irooricame ampeantantajearome pearentsi
pitseencajeitantanari? 5ॸAriorica noncantaqueri yoca: “Meeca iroaquerajari peesatitatsiri imeshina, tempa ari
noavisacotempi, paniitanaje”, tempa ari pamenajeitavaqueri, iraravoncanaqueme, intoncanaqueme, ton. Aitaque
sorerere. Eirorica nomatirotsi, ari pishirontimentena. Iro intsereanaqueme, aisati amparajatanaqueame iroaquerajari,
cantaincha pijitashijeitaca nocantashitari: “Noavisacotempi, chararara. Iroaquera oni oca noamejeitimpiri, te oncameetsateji
eiro noquishimentimpirotsi caari cameetsatatsi pantayetaqueri”. onconoyearo peeraniniri poamejeitiriri avirori.
6ॸNocoaque piojeite te noncantashiteaji. Noponeaca narori Irootaque icantaqueriri Jesoshi.
inquitequi, natiritapaaque. Icantaquena Apa: “Poavisacotenari
antirori caari cameetsatatsi, impoiji eiro aquishimentajiritsi Yoavisacotiro Jesoshi irajatatsiri aisati yoitinaajiro camaintsiri.
aisati yantayetiri”. Nocoaque piojeite ainiro notasorenca. (Mr. 5.21-43; Ir. 8.40-56)
Ari icantiri caari shevatacha: 18ॸIrosati ipocashitantacari pincatsaritatsiri, itiyeroashitapaacari
—Tempa icameetsati Tasorentsi, imatacaaqueri yoca maaroni iroamerepee. 20,21ॸAri anta nianqui avotsi oneavaquena
yoavisacotajiri mantsiaripee. tsinane, ocarataque 12 osarintsi ashinoncaaca: ocantani
irajataquenive. Oquenqueshiretaca: “Ariorica nantitaqueri
Icantaqueri Jesoshi Mateo: “Poijatanaquena”. iitsaare Jesoshi, ari navisacotanaje”. Ari oquenapaaque
(Mr. 2.13-17; Ir. 5.27-32) itapiiqui, antitaqueri ovarashiqui iitsaare. 22ॸAri ipitsocanaca,
9ॸAri yovaanaja Jesoshi anta nosaviquinta narori. ineaquero, icantaquero:
Ineapaaquena naitayetiri noshaninca iirequite nompanteariri —Piveshireanaquea, noshaninca, piquemisantaque, irootaque
oromasati. Icantapaaquena: pavisacotantajari.
—Tsame, poijatanaquena avirori. Ari avisacotaji.
Ari nocatianaca, noijatanaqueri. 10ॸImpoiji naanaqueri anta 23ॸAri novaajeitanaja, nareejeitapaaca ivancoqui pincatsari,
novancoqui, noacaapaacari. Ari nocajemiri Jesoshi, itsipa noneapaaqueri shiovitacoventirori camaintsiri, aisati oshequi
iroamerepee, yora notsipajeitari napatojeitiniri oromasati ashaninca, icajemajeitanaque. 24ॸAri icantajeitiri Jesoshi:
iirequite, itsipapee caari quemisantatsi, maaroni. Ari noajeitaca. —Pijajeitanaque. Te oncameji oca piraacojeitiri, irointi omai.
11ॸAri ipocashitaquena yora variseopee, icajemiri itsipapee Ari ishirontimentajeitacari, iji, iji, iji. 25ॸAri
iroamere Jesoshi, isampijeitiri: isoquijajeitanaque, irosati iqueantapaaca Jesoshi.
—¿Paita yantiri yora oamejeitimpiri? Jeri yoacaajeitacari Yajiricavacotapaaquero, irosati otinaantanaja. 26ॸIrosati
apatotiniriri oromasati quirequi, aisati icarajeitiri caari iquenquetsatacojeitantacari maaroni savicajeitatsiri.
cameetsajeitatsi. Te oncameetsateji.
12ॸAri iquemaque iroamere, impoiji ijatashitaqueri Jesoshi, Yamenacaajiri Jesoshi apite caari amenatsi.
icamantapaaqueri; impoiji icantanaque iriori: 27ॸArinovaajeitanaja aisati, itimi anta apite caari amenatsi.
—Yora caari mantsiatatsi te incoyeji iravintea, irintiquea Yoijatanaqueri Jesoshi, icantajeitiri:
mantsiayetatsiri coatsiri iravintea. 13ॸTsame pijajeite —Tempa aviro ishanincani Iravirini. Pincavintsaajena.
pinquenqueshirejeitero icantiri Tasorentsi: “Te noncoyeji 28ॸAri noqueajeitapaaque pancotsiqui, aisati iriori yora caari
—¿Paamaacampa ari nomatero namenacaajeitajempi? iro cantaincha tecatsi pincoacojeiteri avirori. 9ॸEiro
Icantiri: paanaqueritsi piirequite, 10ॸpitsarate, otsipa piitsaare,
—Je, novincatsarite; nioti ari pimatajena. pisapatote, piotiquiro, tecatsi catsini. Tempa ocameetsati
29ॸIrosati ipamijaquitantacari, icantaqueri: incavintsaajeitempi maaroni yora pincavintsaajeiteri avirori:
—Pishiretaquena, irootaque noavisacotantempiri. ocameetsati impashijeitempi maaroni coiteimojeitaquempiri.
30ॸIrosati yamenajeitantanaja, iro cantaincha 11ॸAriorica pareetea nampitsiqui, pincoapeeri
apatoveitanariniri oromasati iirequite; Santiaco itomi Arejeo; nampitsiqui, ari pishianaque, povaanajea otsipaqui nampitsi.
Tareo; 4ॸShimo, icantiri aisati Sheraroro; jeri aisati yora Jorashi Queario oca noncamantempiri: eirotsitarica pitsoteiro maaroni
Ishicariote, yora aacaanterineri coajicani Jesoshi. nampitsi isavicantari ajorioririntepee, aisati nompiapaaje
narori. Tempa noponeaca narori inquitequi, natiritapaaque.
Itiancajeitaqueri Jesoshi iroamerepee inquenquetsajeite. 24,25ॸAriorica irimoncaraveteari iroamere oametiriri iriote, iro
(Mr. 6.7-13; Ir. 9.1-6; 10.3-11) cantaincha eiro yanaacotiritsi. Aisati ariorica irimoncaraveteari
5ॸAri itiancajeitaquena Jesoshi, icantavaquena: nampirentsi yora nampitariri ipincatsariti, iro cantaincha eiro
—Eiro pijatashitiritsi yora itsipapee atiri, aisati eiro pijatitsi yanaacotiritsi. Ari meeca oshequi iquisajeitaquena ashaninca,
anta itiminta samariasati. 6ॸIrintiquea pijatashijeite maaroni ijitashijeitaquena naro ivincatsarite camaari.
ajorioririnte. Noshiacantajeitaqueri ovisha yora caari ishenteeti. Piquemisantajeitaquena, tempa irootaque inquisajeitantempiri
7ॸJaocarica pinquenayetanaqueri, pinquenquetsatacaajeiteri avirori, 26ॸiro cantaincha, eiro pitsaroacaajeitaritsi. Meeca te
atiripee. Pincamantajeiteri: “Irotaintsi impincatsariventajeitee iriojeiteji maaroni nopincatsaritaque, iro cantaincha coajica
Tasorentsi”. 8ॸPoavisacojeiteri mantsiaripee, pointinaajeitajeri iriotasanojeitanaque maaroni; irineajeitaquena
camayetatsiri, poavisacojeiteri patsaayetatsiri aisati neayetiriri nompincatsaritasanotanaque, aisati pincarajeitena avirori.
camaari. Oshequi nocavintsaajeitaquempi, iro cantaincha 27ॸMeeca apaniro nocamantajeitaquempi, te iriojeiteji yora
tecatsi noncoacojeitempi. Meeca pincavintsaajeiteri itsipapee, tseencantatsiri, iro cantaincha coajica niotacaajeiteri. Meeca
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ10ٍॷ11 14
ariorica iroashinoncaajeivetempi pishaninca, iro cantaincha eiro ¿arimpa pijitaque namatavitaquempi? 15ॸOtimirica piyempita
patsipetarotsi: coajica paneajeitanaje anta piquemantari, pinquemaquena.
ocameetsaitetasanotinta catsini. 40ॸMaaroni Irootaque icantajeitiriri maaroni apatotimentajeitariri.
aacameetsajeitempineri, yaacameetsajeitaquena narori. Aisati
maaroni aacameetsajeitanari, yaacameetsajeitaqueri Apa iriori: Icantiri Jesoshi: “Te piotacotasanojeitenaji”.
yora tiancaquenari. 41ॸAriorica irioyeetempi aviro (Ir. 7.31-35)
quenquetsatacotiriri Tasorentsi, irootaque 16ॸJero oca aisati icantajeitaqueriri Jesoshi:
iraacameetsatantempiri, ari pimoncaratavacaajeitea —Piquempejeitacari jananequipee, savicajeitatsiri saiteriqui,
impinajeitempi Tasorentsi: avirori, aisati yora cantiriri itsipapee: 17ॸ“Notamporovetaca, iro cantaincha te
aacameetsajeitempineri. Aisati oquempetaca, irioyeetempirica poijatanaquenaji; nosoncavetaca, iro cantaincha aisati te
picameetsati avirori, irootaque iraacameetsatantempiri, ari poijatanaquenaji. Nomaninquevetaca, te poijatanaquenaji”.
pimoncaratavacaajeitea impinajeitempi Tasorentsi. 42ॸAriorica 18ॸPineaquero, picoajeiveta irantajeiterome pishaninca paitarica
irioyeetempi piquemisantana, irootaque impacotantempirori picoacaajeivetacariri. Pineavetari Joa, itivetaca aisati te irireroji
pireri, iriotero Tasorentsi, impinatasanoteri yora cavintsaimpiri. cachojari, ari picantashijeitari: “Oo, ineaqueri Joa camaari,
Irootaque icantajeitanari Jesoshi. ititantacari”. 19ॸAri noponeaca narori inquitequi, natiritapaaque;
te nontiveteaji nainti, aisati niriro cachojari nainti. Ari
Itianquiri Joa iroamere irineeri Jesoshi.
picantimajeitaquena: “Jeri yonta oashenti, shinquinarinti.
(Ir. 7.18-23)
Ishanincatacari aitaqueeriri airequite aisati itsipapee caari
11
1ॸAri ivecarataquero yoamejeitaquena Jesoshi, cameetsayetatsi”. Iro cantaincha ioti Tasorentsi, ocameetsataque
yovaanaja anta otsipapeequi nampitsipee, maaroni icoacaaquenari; aisati maaroni quemisantanari,
yoamejeitaqueri savicajeitatsiri, iquenquetsatacaajeitaqueri. iojeitaque ocameetsataque icoacaaquenari Apa.
Noijatanajiri narori, aisati nocarajeitaqueri itsipapee Irootaque icantajeitaqueriri.
iroamerepee, nocarajeiti 12. 2ॸChapinqui yoiminqueetaqueri
Joa, yora vaotisatantatsiri. Meeca ari inaqueri caravosoqui, iro Irashinoncaajeitanaquea maaroni tseenquiriri Jesoshi.
cantaincha iquemacotaqueri yantayetaqueri Quirishito, irosati (Ir. 10.13-15)
itiancantacariri iroamerepee iriori: 20ॸImpoiji iquenquetsatacojeitaqueri Jesoshi yora
3ॸ—Pijatashijeiteri Jesoshi, pisampitaiteri: “¿Avirompa neajeivetacariri itasoncanti, iro cantaincha itseencajeitaqueri.
Quirishito naamaajeitari? Terica aviro, ari naamayea pashini”. Icanti:
4ॸAri yareejeitapaacari Jesoshi, isampitapairi. Ari yacavaqueri: 21ॸ—Irashinoncaajeitanaquea maaroni coraseisati, aisati
noveshireacaajeitempi. 30ॸPamene, eiro noperanatimpitsi, eiro peerani Isayashi. Jero oca irineane Apa Tasorentsi
noashinoncaimpitsi, irointi namitacotapinijeitempi. isanquenatiniri: 18ॸ“Jeri yoca Quirishito nocoacaaqueri
irantenaro maaroni nocoacaaqueriri. Oshequi nonintaqueri,
Yora Jesoshi irio cantatsiri paitapeerica antayeteri saavaroqui. oshequi noneacameetsataqueri. Nontianqueneri noshire, quiso
(Mr. 2.23-28; Ir. 6.1-5) oanaqueri, amitacotapiniteri. Incamantajeiteri itsipapee atiri
12
1ॸAri pashini saavaro noijajeitanaqueri Jesoshi, jaoca noncanteari noameetsatanteariri maaroni. 19ॸEiro
ijivajeitanaquena anta oantsipeequi. Narotaque icantavacaimentarotsi paitapeerica, eiro iquenquejairitsi
iroamerepee. Ari aajeitaquena notashe, irootaque itsipapee. Eiro icajemacotapinitiritsi itsipapee. 20ॸEiro
naviitantanacarori oitsoqui tirico, noajeitacaro. 2ॸAri yoashinoncairitsi oashiretachari. Eiro yamatavitiritsi coatsiri
ineajeitaquena variseopee, irosati icantantacari Jesoshi: iriotena. Aitaque, incanteani incavintsante, aisati
—Pamenerite poamerepee. Meeca saavaro, te oncameetsateji impincatsariventantasanote. 21ॸIriotaque oavisacojeiterineri
meeca iraviitantearo. itsipapee atiri, te intimeji pashini oavisacojeiterine”. Irootaque
3ॸAri yacanaqueri: icantiri Tasorentsi peerani.
—Tempa pineanatapinivetaro Sanquenarentsi
quenquetsatacotiriri Iravirini. Aajeivetacarini peerani itashe, Yora variseopee icantimajeitaquero Ishire Tasorentsi.
aisati aajeivetacarini maaroni oijajeitiriri. 4ॸAri iqueapaaque (Mr. 3.20-30; Ir. 11.14-23)
ivancoqui Tasorentsi, icantapaaqueri yora saserote: 22ॸImpoiji yameetaqueneri Jesoshi neiriri camaari: te
“Aajeitaquena notashe”. Ari otimaveta anta tanta irameneji, aisati te irineanateji. Ari yoavisacotajiri:
yoashiyeetanariri Tasorentsi. Te oshinetanteaji iroajeitearo yamenacaajiri aisati ineanatacaajiri. 23ॸAri yoajeitanaqueri
ashanincapee, apaniro irinti yoaro saserote. Iro cantaincha cavaco maaroni neacojeitaqueriri. Isampitavacaajeitaca:
icavintsaajeitavaqueri, te incoyeji iroashinoncayeri, irootaque —¿Iriompa yoca Quirishito aamaajeitacari?
ipajeitantacariri Iravirini, aisati itsipajeitari. Yoajeitaca. Meeca 24ॸIro cantaincha icantajeiti variseopee:
te pincanteji: “Te oncameetsateji yantiniri Iravirini”, ari ¿paita —Irio Satanashi, yora ivincatsarite camaari, amitacotiriri
picantantari meeca: “Te oncameetsateji yantiri yoca”? 5ॸAisati itiancajiri iyamaaririnte.
isanquenatini Moishishi: “Eiro pantaveetantarotsi saavaro”. Iro 25ॸAri iotaque Jesoshi iquenqueshirejeitiri, icantajeitiri:
Aisati iquempejeita maaroni atiri, ariorica inquisaqueri “Ainiro pantayetiri avirorijei. Peerani ora ivincatsaroteni
ishanincasanori, eiro quiso yoajiritsi. 26ॸPamene: irioricame savasatini oquemaque oshequi iotaque Saromo, irootaque
Satanashi amitacotenaneme notianquiri noyamaaririnte, tempa ojatantacari arejiqui oquemisantantacariri. Jeri
nompoyereavacaajeiteame. 27ॸAisati irioricame isaviquimojeivetimpi avinti anaacotiriri Saromo, iro cantaincha
amitacotenaneme notianquiri camaari, ¿irisatimpa camaari te pimpincatsateriji”. 43ॸNoshiacantempiro aisati:
amitacojeitiriri pishanincapee iriori yojocantariri camaari? oquempevetaca yora camaari itimantacari ishirequi shirampari,
28ॸIro cantaincha irootaque Ishire Tasorentsi amitacotanari ipeaquero ishire ivanco. Ari yojoqueetiri camaari,
notiancantajariri camaari. Tempa irootaque piotanteameri yavisacovetaja yora itimantari. Ijataque camaari anta
ainiro icarajeitaquempi Tasorentsi, icoaveta caaraiteriqui, anta opirijaiteaque. Icoaveta irimaoreeme, iro
impincatsariventajeitempime. 29ॸIntimerica coatsiri incoshiteri cantaincha te irimateroji. 44ॸImpoiji icantaniroti: “Nompianajeta
shintsitatsiri, tempa irijivateri irayeri, shepi; iroisoteri, oiso, novancoqui noponeacanta”. Ari ipianaja, ineapaaquero
oiso. Impoiji incoshiteri ivaararo, eiro imatirotsi impiateari opishitaca, ocareniiteanaque, ovetsicayetaca isavicamentopee,
yora ashivetarori ivaararo. 30ॸYora caari quemisantana, imaamento, maaroni. 45ॸAri ijatashitanaqueri pashini
iriotaque quisaquenari. Aisati, iquisaquena maaroni caari iamaaririnte, icarati 7. Oshequi yanaacojeitiri
amitacotana. icamaaritasanojeiti. Icantiri: “Tsame pisavicajeite novancoqui”.
Ari, peerani yashinoncaavetaca capichaji yora itimantari
Iquenquetsatacotaqueri Jesoshi yora camaari; meeca irampiitajea irashinoncaasanotanajea catsini.
cantimajeitirori Ishire Tasorentsi. Aisati pinquempejeitea avirorijei. Pashinoncaajeivetaca, te
(Mr. 3.28-30; Ir. 12.10; 6.43-45) piojeiteniji. Meeca pineajeivetaquena, iro cantaincha te
31ॸAisatiicantiri Jesoshi variseopee: pimpincatsajeitenaji, irootaque pampiitajea,
—Yora Tasorentsi icavintsaajeitiri maaroni caari pashinoncaasanojeitajea.
cameetsajeitatsi aisati maaroni cantimajeivetariri, eiro Irootaque icantajeitaqueriri Jesoshi.
iquishimentajeitiritsi yantayetiri. Iro cantaincha eiro
icavintsaajeitiritsi yora cantimajeitirori Ishire. Ishanincajeitacari Jesoshi maaroni quemisantajeitiriri.
32ॸNoncamantempi: noponeaca nainti inquitequi, (Mr. 3.31-35; Ir. 8.19-21)
natiritapaaque, iro cantaincha incavintsaajeiteri Apa maaroni 46ॸAri iquenquetsatacaajeitaquena Jesoshi, aisati yora
cantimajeivetanari. Eiro icavintsaajeitiritsi irinti cantimatirori apatojeitachari anta pancotsiqui. Irosati opocantapaacari iriniro
Ishire. Eiro icavintsairitsi meeca, aisati coajica eiro Jesoshi, jeri irirentipee, ocatiapaaca saiteriqui,
icavintsairitsi, irointi iroasanquetaasanojeiteri. 33ॸAriorica ocajemacantaqueri. 47ॸIcamanteetaqueri:
ocameetsati inchato, ocameetsati oitsoqui iroori; terica —Areetapaaca piniro, jeri pirentipee, ocoapaaquempi.
oncameetsateji inchato, aisati iroori oitsoqui, te ocameetsateji. Ocoaque onquenquetsatacayempi.
Ariorica pineero oitsoqui, tempa piotaque ocameetsatirica 48ॸYacanaqueri:
piquenqueshirejeitiri, irootaque caari ocameetsatanta —Jeri yoca noamerepee, iriojeitaque iyepee, aisati
picantajeitiri. 35ॸIrinti cameetsatatsiri shirampari iroojeitaque ina. 50ॸIriotaque noshanincatasanojeitacari maaroni
iquenqueshiretapinitiro cameetsayetatsiri, irootaque antiniriri Apa Jenoquiniri icoacaajeitaqueriri: nocantajeitaqueri
ocameetsatantari yantayetiri. Yora caari cameetsayetatsi iye, tsio, jero ina.
iquenqueshiretapinitiro caari cameetsatatsi, irootaque caari
ocameetsatanta yantayetiri. 36ॸCoajica Iquenquetsatacotaqueri yora panquiveetatsiri.
incantacoventajeitaquempi Tasorentsi: (Mr. 4.1-9; Ir. 8.4-8)
13
inquenqueshiretacaajempiro maaroni picantajeitiri meeca. 1ॸIrosati isoquijantanaja Jesoshi, ijatanaque otsapijaqui
37ॸOcameetsajeitirica picantajeitiri, ari irineacameetsatempi, iro incajare. Noijajeitanaqueri, 2ॸaisati
cantaincha terica oncameetsayeteji, incantempi: “Ainiro yapatotimentajeitacari oshequi atiri. Ineaquero pitotsi,
pantayetiri, oshequi pinquematsicatimentearo”. otsatacotaca; ari itetapaacaro, isavicapaaque. Ari nocatiajeitaca
Irootaque icantiriri Jesoshi variseopee. narori otsapijaqui. 3ॸImpoiji, oshequi
iquenquetsatacaajeitaquena, ishiacantiri panquiveetatsiri, icanti:
Iquenquejaajeitaqueri Jesoshi yora tseencajeitantatsiri.
—Ijati panquiveetatsiri yojocaitiro oitsoqui tirico iroanequi.
(Mr. 8.12; Ir. 11.29-32) 4ॸOpariaarantapaaque aparopee oitsoqui avotsiqui, impoiji
38ॸImpoijiicantajeivetari variseopee aisati oametantayetirori ipocapaaque contsaro, yoitapaacari oitsoqui. 5ॸOtsipapee
Sanquenarentsi: oitsoqui opariaarantapaaque mapiqui. Te anta ontimasanoteji
—Oametanari, nocoaque namenempi pintasonquero quipatsi, ari jentsipaite oshiocavetanaca, aisati jentsipaite
paitapeerica, niotantempiri avirotaquerica Quirishito. otsoancavetapaaca. 6ॸIro cantaincha te ontimasanoteji ovaritsa.
39ॸYacanaqueri Jesoshi: Ijenoquitapaaque catsirincaiteri, oshimpetanaque, impoiji
—Te pincameetsajeiteji, oshequi pitseencaqueri Tasorentsi, ocamanaque. 7ॸPashini pariapaintsi quitotsequishiqui:
irootaque picantantanari. Eiro notasonquimojeitimpitsi anaanaquero irointi, oshiocaque, ajaanaquero panquirentsi.
piotantenarime. Otimi yantayetiniri Jonashi: pishiretearome 8ॸOrari pashinipee oitsoqui opariapaaque quipatsisanoriqui
—¿Paita pishiacantantanariri yora itsipapee? Te iroane, iconoaitiniri tirico. Impoiji ijatanaji. 26ॸAri impoiji aisati
inquemajeiteroji picantaqueriri. oshiocanaque tirico, oitsoquitanaque. Aisati oshiocanaque
11ॸAri yacanaquena: tiriconiro, oconoanacaro. 27ॸIneaquero iratiritepee,
—Nocoacaajeitaquempi piojeitanaquero caari iojeiti ijatashitaqueri, icantaqueri: “Tempa ocameetsati oitsoquipee
itsipapee. Nocoaque piojeite jaoca icanta Tasorentsi apanquijeitiri anta poanequi. ¿Paita oshiocantacari tiriconiro?”
ipincatsariventajeitimpi, iro cantaincha te noncoacayeriji yora 28ॸYacanaqueri: “Irioyeata quisaquenari panquitaitirori”. Ari
Tasorentsi ipincatsariventanti, iro cantaincha terica inquemero, apatotimentajeitariri, ijatanaque pancotsiqui. Narotaque
iquempetacaro oitsoqui pariaintsiri avotsiqui. Ipoqui camaari, iroamerepee, noijajeitanaqueri. Nocantaqueri:
yojocacaaqueri iquenqueshirevetacaro noneane. 20,21ॸAisati —Poametasanotenaro oca pishiacantajeitiniriri yora
itsipapee iquemavetavacaro nocantavetacariri, apatotimentajeitimpiri. ¿Paita oshiacantiri tiriconiro
iveshireimentavetacaro, irootaque iquisantacariri ishaninca. Iro ipanquiyeetiri tiricomashiqui?
cantaincha te iriotasanoteji, te inquemisantasanoteji, irootaque 37ॸAri yacanaquena:
yojocantajarori iquemisantaveta. Ari ishiaquero iriori oitsoqui —Noponeaca narori inquitequi, natiritapaaque. Naro
pariapaintsiri mapiqui. 22ॸIojeiveta itsipapee noamejeivetari, shiaqueriri panquitirori tirico cameetsari. 38ॸOra oantsi
iquemavetaro noneane, iro cantaincha oshequi oshiacantaquero quipatsi asavicajeitantari. Ora oitsoqui
iquenqueshireyetiro paitapeerica, aisati oshequi cameetsari oshiacantaqueri pincatsatiriri Tasorentsi. Irointi
iveshireimentaro irovaararo, irootaque caari tiriconiro oshiacantaqueri pincatsatiriri camaari. 39ॸYora
iquenqueshiretantaro noneane. Te inquemisanteji. Ishiaquero quisantatsiri, panquitirori tiriconiro, ishiacantaqueri camaari.
iriori oitsoqui pariapaintsiri quitotseequishiqui. 23ॸIro Ora yaviitaqueri oitsoqui oshiacantaquero ontsoncanteari
cantaincha ainiro itsipapee quemisantasanotirori noneane, quipatsi. Yora iratiritepee ishiacantaqueri inampirepee
quemasanotirori. Oshequi iquemisantaquena, Tasorentsi. 40ॸPineaquero, yapatotacantaquero tiriconiro,
iquearioventaquero maaroni nocoacaaqueriri. Ishiaquero itaasanotaquero, pomein. Oca oshiacantaquero nanteri coajica
oitsoqui pariapaintsiri quipatsiqui cameetsari, ora nontsoncantajearori quipatsi. 41ॸNontiancajeiteri oshequi
shequianaintsiri oitsoqui: aparopee timayetanaintsiri oitsoqui nonampirepee, nampatotacantajeiteri maaroni caari
100, iro otsipapee otimaque oitsoqui 60, iro otsipapee aisati cameetsajeitatsi; te nonintacayeriji incarajeiteri maaroni
otimaque oitsoqui 30. pincatsajeitanari. 42ॸNojocacantajeiteri anta paamariqui:
Irootaque icantaquenari. oshequi irashinoncaajeitaquea anta, oshequi inquematsicatearo.
43ॸImpoiji irishipaquireajeitanaque maaroni cameetsajeitatsiri,
Iquenquetsatacotiri Jesoshi yora quishiriri panquitirori tirico. inquempejeiteari catsirincaiteri. Incarajeiteri Apa anta
24ॸPashiniaisati ishiacantaquenari Jesoshi, icantaquena: ipincatsaritinta. Otimirica iyempita atiripee, ocameetsati
—Aitaque icanta ipincatsariventanti Tasorentsi, inquemisantajeitena.
iquempetacari yora panquitirori oitsoqui tirico.
Ocameetsataque oitsoqui ipanquitiri. 25ॸImpoiji tsiteniriqui imai, Iquenquetsatacotaqueri Jesoshi quirequi imaneetiri.
aisati imaajeiti iratiritepee. Ipocaque tsiteniriqui quisaqueriri, 44ॸAisati
icantaquena Jesoshi:
yamaquero oitsoqui tiriconiro. Oshiavetaro tirico, iro —Aitaque icanta Tasorentsi ipincatsariventanti, ishiaqueri
cantaincha oquepiati. Ipanquitiro anta ivanquirequi ashitarori oshequi quirequi imaneetiri quipatsiqui. Ari ineashitacari
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ13ٍॷ14 18
quirequi pashini shirampari. Imanaqueri iriori, te incamanteji. oncameetsateji paapitsateri pirenti ijina”. Irosati
Iquenqueshiretaca: “Namananterota quipatsi, nashitanteariri yaacantantacari, yoiminqueacantaqueri. Yoisoyeetaqueri
timatsiri quipatsiqui”. Impoiji ijataque ipimantajeitaquero carenatsaqui. 5ॸAri icoavetaca iroacantitearime, iro cantaincha
maaroni yashijeitari iraanteariri quirequi. Irootaque oshequi ipincatsajeitaqueri atiri Joa, iojeitiri
yamanantantacarori quipatsi itimantari oshequi quirequi. iquenquetsatacotiri Tasorentsi. Ijivetaca Eroreshi: “Ariorica
Impoiji iquimoshireventaqueri oshequi quirequi, yoca noacanteri, inquisacojeitanaqueari atiripee”. 6ॸImpoiji
yamanantacotaqueri. 45ॸAisati iquempetacari coatsiri omoncarataca quitaiteri itimantacari peerani Eroreshi.
iramanantero marereatatsiri mapi, cameetsatasanotatsiri. Yapatojeitaqueri oshequi ishaninca, iquimoshireimentajeitacari.
46ॸIneaquero aparoni, ocameetsatasanotaque, opinatasanotaca. Aisati omaninquetacotimentaqueri oshinto Eroriashi. Oshequi
Icoasanotaquero, irootaque ipimantantarori maaroni ineacameetsataquero, 7ॸirootaque icantantarori:
timimojeitiriri yaantariri quirequi. Impoiji itsoncaqueri —Paitarica pincoacotaquenari, aitaque nompaquempiro. Ioti
iirequite yamanantantarori aparoni mapi cameetsari. Tasorentsi eiro namatavitimpitsi.
8ॸOcantiro iniro:
Iquenquetsatacotiro Jesoshi quitsari. —Pincanteri iroacanteri Joa.
47ॸAisati icantajeitaquena Jesoshi: Irosati ocantantariri:
—Pashini aisati noshiacantempiro jaoca icantari Tasorentsi —Nocoaque poacanteri Joa, impoiji pimpacotenaro matitaqui
ipincatsariventanti. Oquempetaca iquitsati shirampari iitoni, iotanteari ina queario icamasanotaque.
incajarequi. Yojocaquero iitsarite nijaqui, impoiji 9ॸAri yoashiretanaca Eroreshi. Te incoaveteaji, iro cantaincha
inoshicacotaqueri otsapijaqui. Impoiji isavicaque, matitaqui iito Joani. Aavaquero, aanaquenero iniro. 12ॸIrinti
icoyeayetaqueri cameetsayetatsiri. Irintiquea yora caari iroamereni yaajeitanaqueri, itijaitiri. Impoiji ijajeitanaque,
cameetsayetatsi yojocaqueri. 49ॸAisati onquempetajea ariorica icamantapaaqueri Jesoshi:
nompocaje. Nontianqueri nonampirepee irinashitacaajeiteari —Yoyeetaqueriyea Joa.
cameetsajeitatsiri aisati caari cameetsajeitatsi. 50ॸIrojocajeiteri
caari cameetsajeitatsi anta paamariqui. Oshequi Ijivataquero itasoncaquero Jesoshi tanta, yoshequiaquero.
irashinoncaajeitanaquea, inquematsicatasanojeitearo paamari. (Mr. 6.30-44; Ir. 9.10-17; Joa 6.1-15)
51ॸ¿Piquemajeitaquerompa oca nocamantajeitaquempiri? 13ॸIquemantacari Jesoshi icamaque Joa, ijatanaque apaniro anta
yapatojeitanta ashanincapee. Yoajeitanaqueri cavaco maaroni —Te ontimeji nompajeiteriri. Jero oca ocarataque tanta
quemajeitavaqueriri, icantajeiti: apapacoroni. Jerica aisati apite shima.
—¿Janica oametiriri yoca otimantacari iotantari? ¿Paitaquea 18ॸIcantaquena:
14
1ॸIrosati (Mr. 6.45-52; Joa 6.16-21)
yora Eroreshi iquemacotaqueri Jesoshi. Yora
Eroreshi ipincatsariventajeitiri maaroni carireasati. 22ॸImpoiji icantajeitaquena:
2ॸIcantajeitiri ishanincapee: —Noamerepee, pintejeitanajea pitotsiqui, pijivajeitanajena
—Irioyeata Joa Jesoshitajantsiri. Noacantavetacari, iro intatiquero.
cantaincha aamaashiteari tinaanajaitatsi ini, irootaque Impoiji aisati icantajeitaqueri apatojeitainchari:
imatantarori itasoncantayeti. —Pijajeitanaje pivancopeequi.
3,4ॸAri chapinqui yora Eroreshi yaapitsataqueri irirenti Jeripe 23ॸImpoiji ijatanaque apaniro toncaariqui, iquenquetsatacairi
ijina, opajita Eroriashi. Yora Joa icantavetacari: “Te iriri. Ari otsitenitanaque, itimi apaniro iriori anta.
19 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ14ٍॷ15
intsitiaquiteji. Te niojeitavajeriji, 26ॸirootaque —Coajica intsocajero Apa jenoquiniri maaroni caari ipanquiti
notsaroacaajeitantacariri, nocajemajeitanaque: iriori. 14ॸAri inaji yora variseopee: te irioteji, iquempejeitacari
—Jeee. Coraqueve camaarira. caari amenatsi. Oquempetaca icoaque irijate jaocarica, icoaque
Oshequi notsaroacaajeitacari. 27ॸIro cantaincha irancatsatanajeri itsipapee caari amenajeitatsi iriori. Aitaque
icantajeitapaajana: impariajeitaque omoroqui maaroni, terocn.
—Narotaque pocajantsi, piveshireimentajeitavajena, eiro 15ॸIcantiri Petero:
15
1ॸImpoiji ipocashijeitiri Jesoshi variseopee aisati ocantatiiri:
oametantirori Sanquenarentsi. Iponeajeitaca iriorijei —Novincatsarite, pincavintsayena.
Jerosarequi. Isampitapaaqueri: 26ॸIcantiro:
2ॸ—Tempa arojeitaque jorio. Amejeivetacaro tequeratsitarica —Te oncameetsateji aapitsateri atomi yoari ampanteariri
avajeitea, ajivati aquivacotasanota. Irootaque yoamejeitaqueeri otsiti. Te aviro jorio, ¿paita noncavintsaantempiri?
yora peeraniniri. ¿Paita caari iquempejeitanta poamerepee? 27ॸAcanaqueri:
icavintsairitsi ashitariri, eiro ipincatsatiritsi. 6ॸPineaquero, incajare anta Carireaqui. Impoiji itoncaanaque toncaariqui,
poametashinirojeitacari icantashiyetacari pishaninca, te isavicapaaque. Noijajeitanaqueri narori, aisati iriori maaroni
poamejeiteriji irineane Tasorentsi. 7ॸPishiacantavetaca iroamerepee. 30ॸIjatashijeitaqueri oshequi atiripee,
piquemisantiri Tasorentsi, iro cantaincha te pinquemisanteriji. yaajeitanaqueneri oshequi mantsiayetatsiri: choritatsiri, caari
Queario oca iquenquetsatacotimpiri peerani Isayashini: 8ॸ“Icanti shevatacha, caari amenatsi, caari neanatatsi, maaroni. Ari
Tasorentsi: ‘Icantashijeitaca ipincatsataquena, iro cantaincha te yoavisacojeitiri. 31ॸAri yoajeitanaqueri cavaco maaroni
irishirejeitenaji. 9ॸYatsipetashitacaro yapatotimentashitana, te neajeitaqueriri. Ineajeitajiri ineanataji caari neanaveitachani,
iroametanteroji noneane, ɗфΎɗ͑ҡɗֆΎ̲ľҡ͑ҡɗфΎɗфɗ͑ľ͑ľɗфɗΎфɗٔॸٚ. ishevajeitanaja caari shevaveitachani, yaniiyetanaji caari
10ॸImpoiji icajemajeitiri yora apatotimentajeitariri, aniiveitachani, yamenanaji caari amenaveitachani. Icantajeiti:
icantajeitiri: —Tempa icameetsataque Tasorentsi, yora
—Pinquemajeitena, piojeitavaquero oca noncamantempiri: pincatsariventajeitiriri maaroni joriopee.
11ॸora ayeari, tecatsi oncantero ashire ompeacayearo.
Irointiquea oca aneaveetashiyetari, irootaque matirori ashire Yapiitajiro Jesoshi itasoncajiro tanta, yoshequiajiro aisati.
ompeacayearo. (Mr. 8.1-10)
12ॸImpoiji nojatashitiri Jesoshi, nocarajeitiri itsipapee 32ॸImpoiji icajemajeitaquena Jesoshi, aisati iriori maaroni
—Oshequi nocavintsaajeitaqueri maaroni yora 10ॸAisati impoiji ocarati tanta 7, noacaajeitacari 4,000
apatotimentajeitanari. Ocarataque meeca mava quitaiteri shirampari. ¿Jaoca ocaratiri cantiriqui pijaajiri
icarajeitaquee: tecatsi meeca iroajeiteari. Oshequi aajeitaqueri timaarantapaajantsiri?
itashe meeca. Ariorica nontiancavetajeari meeca, aitaque Nocantiri:
ajaajeitanaqueri itashe, eiro yaaveajatsi irareejeitajea —Ocarati 7.
ivancoqui. 11ॸIcantana:
33ॸNocantajeitaqueri: —¿Paita caari piojeitanta meeca? Te nonquenqueshireteroji
—Pamene, caaraiteitaque aca. ¿Jaoca ayerori tanta tanta pipeacotanacari. Queariompia, paamayearoyea
avacaajeiteariri? Oshequi icarajeiti catsini. tapiacaarori itantane variseopee aisati saroseopee.
34ॸIsampitaquena: 12ॸImpoiji niojeitanaque te inquenqueshireteroji
16
1ॸImpoiji ipocashitaqueri variseopee aisati saroseopee: Tasorentsi, yora Aneasanotatsiri.
icoajeivetaca irantacayerime Jesoshi caari cameetsatatsi 17ॸIcantiri:
oshequi pitseencajeitaqueri Tasorentsi: picoajeiveta pineena —Eiroyea picamantiritsi atiri: “Iriotaque Jesoshi Quirishito”.
nontasoncante, iro cantaincha eiro nonijaimpirotsi. Apatiro
pineaquero coajicani oca ishiacantiri Jonashi. Yora Jesoshi icamantitacari iroamere incame.
Irootaque icantaqueriri Jesoshi, irosati ijatantanaja. (Mr. 8.31-33; Ir. 9.22)
21ॸImpoiji icamantaquena Jesoshi:
Ishiacantiniri Jesoshi tapiacaarori itantane variseo aisati saroseo. —Irotaintsi nojate Jerosarequi. Anta oshequi
(Mr. 8.14-21) iroashinoncaajeitena yora savicacantatsiri, yora
5ॸAri nareejeitanaca intatiquero, nocarajeitiri itsipapee jivatacaajeitiriri saserotepee, yora oametantirori
iroamere. Impoiji noquenqueshirejeitaquero tanta: tecatsi Sanquenarentsi, maaroni. Aitaque oncanteari iroyeetena, iro
namaque. 6ॸIcantajeitaquena Jesoshi: cantaincha oncarate mava quitaiteri, ari nontinaanaje aisati.
—Paamayearoyea tapiacaarori itantane variseopee aisati 22ॸIro cantaincha ipiatsatacari Petero:
17
1ॸAri 6 nomaajeiti, impoiji yora Jesoshi yaajeitanaqueri pintitea.
Petero, Santiaco, jeri Joa, yora irirenti Santiaco.
Yapiitajiniri aisati Jesoshi, icantajiri iroamere:
Yaajeitanaqueri anta antearoqui toncaari. 2ॸIneajeitavaqueri
“Irotaintsi noncame”.
ipashinitimojeitanacari. Ishipaquireavorotanaque,
(Mr. 9.30-32; Ir. 9.43-45)
iquempetanacari catsirincaiteri; aisati iitsaare,
oquitamarotasanotanaque catsini. 3ॸImapocaqueri Moishishini, 22ॸAri notsipajeitacari Jesoshi anta Carireaqui: narori aisati
jeri Iriashini: iquenquetsatacaapaaqueri Jesoshi. 4ॸYora Petero, maaroni itsipapee iroamere. Icantajeitana:
icantiri Jesoshi: —Noponeaca narori inquitequi, natiritapaaque. Irotaintsi
—Novincatsarite, aitanaquempaquea nopocajeitaque irayeetena, 23ॸiroyeetena. Oncarate mava quitaiteri nontinaanaje
naroripee aca, noneajeitaquempi nainti. Pincoaquerica, aisati.
novetsiquempiro mava pancotsijaniqui: aparoni pashi, aparoni Noquemajeitantacariri, oshequi noashirejeitanaca.
irashi Moishishi, iro otsipa irashi Iriashi.
5ॸIrosati omapocantapaacari omaaroncapaaca mencori, Ipinataquero Jesoshi yovetsicantayetarori ivanco Tasorentsi.
oshipaquireapaaque iroori. Isavicaque Tasorentsi mencoriqui, 24ॸImpoijinojajeitanaque Caperenaoqui. Ainiro anta itimi yora
icanti: quempoyeiriri quirequi yoameetsatantayetarori ivanco
—Iriotaque yoca notomi nonintasanotiri, oshequi Tasorentsi. Ari ijatashitiri Petero, isampitiri:
noveshireimentasanotacari. Pinquemisantajeiteri. —¿Ipashitapinitarimpa oametimpiri iirequite,
6ॸIquemajeitantacarori iroamerepee oca, itarecajeitanaca, yoameetsatantayetarori ivanco Tasorentsi?
oshequi yoajeitanaqueri cavaco. 7ॸIro cantaincha 25ॸYacashitanacari:
18
1ॸImpoiji, nocarajeitaqueri itsipapee iroamere,
Yoavisacotiri Jesoshi evancari camanatatsiri.
nojatashijeitaqueri Jesoshi, nosampijeitiri:
(Mr. 9.14-29; Ir. 9.37-43)
—Anta ipincatsaritinta Tasorentsi, ¿janica intsipateari
14ॸAri nareejeitapaaca anta itiminta oshequi atiri impincatsaritasanote?
yapatojeitaca. Irosati ipocashitantacari Jesoshi shirampari. 2ॸAri icajemaqueri jananequi, isatecaqueri nianqui,
cameetsatatsi, pimpesajero, pojocajero; aisati pinquempetero —Irosati pincanteani pincavintsayeri: eiro pipiataritsi catsini.
piiti antacayempirica caari cameetsatatsi. Ocameetsaveta 23ॸNoshiacantempiro jaoca icanta Tasorentsi ipincatsariventanti.
pinqueapontsoquitapaaje anta inquitequi, te oncameetsateji Itimi pincatsari coatsiri impinatajeri iratiritepee. 24ॸIcajemaqueri
ontime apite paco, irootaque pijatanteari Sharincaveniqui, aparoni, irevitiriri oshequi quirequi catsini. Icantavetari:
aisati te oncameetsateji ontime apite piiti, irootaque “Pimpinatajena”. 25ॸYacanaqueri: “Tecatsi noncantea
pijatanteari Sharincaveniqui. Ainiro anta paamari caari nompinatajempi”. Ari icantiri pincatsari itsipapee: “Payeri yoca.
tsivacanetatsi: quearioya piquemaatsicatarocari. 9ॸAisati ariorica Pimpimanteri, pimpimantero ijina, itomipee, irovaararo,
antacayempiro poqui caari cameetsatatsi, pinquitsoreero, maaroni, naantajeari quirequi irevitanari”. 26ॸIro cantaincha
pojoquero. Ocameetsati pinqueanaraquitaje inquitequi; te itiyeroanaca quipatsiqui yora irevitiriri, icantiri: “Eirotsita
oncameetsateji ontime apite poqui, irootaque pijatanteari pipimantanatsi. Coajica nompinatajempiro, maaroni”. 27ॸAri
Sharincaveniqui pinquematsicatantearori paamari. Pineaquero, oshequi icavintsairi ivatorote, icantiri: “Aitanaji, moncarataca,
te oncameetsateji catsini pantero caari cameetsatatsi. eiro nocoacotajimpitsi”. 28ॸAri ijatanaque yora
irevitantavetachari. Iquenanaque avotsiqui, itonquiotavacari
Icanti Jesoshi: “Eiro pitseenquiritsi jananequipee”. irevitiriri iriori capichaji. Icaticavaqueri itsanoqui, icantiri:
(Ir. 15.3-7) “Pishintsite pimpinatajena ora pirevitanari”. 29ॸAri
10ॸAisati
icanti Jesoshi: itiyeroavetanaca iriori, icantavetari: “Eirotsita picoacotanatsi,
—Aisati eiro catsini pitseenquiritsi jananequipee. Ainiro coajica nompinatajempi maaroni”. 30ॸIro cantaincha te
inampirepee Apa quempoyeaventajeitaqueriri jananequipee, incavintsayeriji irinti. Yoiminqueacantaqueri, icantiri: “Ariorica
camantacoventapinitiriri. 11ॸNoponeaca narori inquitequi, pimpinatajena maaroni, noncanteri iroimisoquijajempi”. 31ॸAri
natiritapaaque. Nopocashitaqueri jatatsinemeri ineantacariri itsipapee, yoashirejeitanaca. Ijatashitaqueri
Sharincaveniqui, noavisacotantajeariri. ivatorote, icamantaqueri: “Noneaqueri yoranqui picavintsairi,
te incavintsanteji irinti. Yoiminqueacantaqueri irevivetariri
Ishiacantiri Jesoshi ovisha peainchari. irinti capichaji”. 32ॸAri icajemacantaqueri ivatorote, icantiri:
(Ir. 15.4-7) “Picantaquena: ‘Eirota pipimantanatsi’, irootaque
12ॸAisatiicantajeitana Jesoshi: nocavintsaasanotantaquempiri, nocantimpi: ‘Aitanaji, eiro
—Noshiacantempiro aisati. Ariorica intime ashitariri 100 pipinatajanatsi’. Iro cantaincha te pincameetsateji avinti.
irovishate. Impeaquearica aparoni, tempa irashitacotanaqueri 33ॸTempa oncameetsateme pincavintsayerime avirori yora
yora 99 irovishate iramenantajeariri yora peainchari. ¿Paita irevivetimpiri capichaji, pinquempetename narori
piquenqueshirejeitiri avirori? 13ॸIrineajeririca aisati, ¿iriompa nocavintsaaquempi”. 34ॸAri iquisaqueri, yoiminqueacantaqueri,
iriveshireimentea yora apatojeitainchari caari peacha? Te, icantiri: “Meecaquea aviroriniro, ariorica pimpinatasanotajena
irintiquea iriveshireimentea yora peavetainchari. Tempa maaroni, ari noimisoquijajempi”. 35ॸAri piojeitaquero oca
queario. 14ॸAisati iquempeta yora Apa jenoquiniri: te incoyeji noshiacantimpiri. Eirorica picavintsanti, iroasanquetasanotempi
irijate Sharincaveniqui aparoni jananequi. Apa jenoquiniri, pinquempeteari yora noquenquetsatacotiri.
19
yantantarotsi caari cameetsatatsi”. 1ॸAriiquenquetsatacaana Jesoshi chapinqui anta
(Ir. 17.3) Carireaqui. Impoiji yovaanaja Joreaqui, anta
15ॸAisati icantaquena Jesoshi: Joriraniqui intatiquero. Noijatanaqueri narori, aisati itsipapee
—Ariorica irantero pishaninca caari cameetsatatsi, irootaque iroamere. 2ॸAisati yoijajeitaqueri oshequi itsipapee atiri. Aisati
poashiretacotanteariri, ocameetsati pijatashiteri, pincanteri. oshequi yoavisacojeitaqueri mantsiayetatsiri.
Apaniro pijatashiteri, eiro picamantiritsi itsipapee. Ariorica
inquemisantempi cameetsa irisavicantajeari, ari Iquenquetsatacotiri Jesoshi joquirori ijina.
pinquempetacantajeri pirenti, paacameetsatavacaajea aisati. (Mr. 10.1-12; Ir. 16.18)
16ॸIro cantaincha eirorica iquemisantimpitsi, pijatashitajeri 3ॸAisati ijatashitaqueri Jesoshi variseopee. Icoavetaca
Tempa aitaque itsipatacaacari Tasorentsi, te oncameetsateji ovinaro; impoiji impinatempi Tasorentsi, ontime pivaararo
irojocacaajeri atiri. inquitequi. Ariorica pimpimantero maaroni, tsame
7ॸAri isampitiri aisati: poijatanaquena narori.
—¿Arimpa? ¿Paita icantantariri Moishishi peerani: 22ॸIquemavaitiiro oca, ijatanaque, yoashiretanaca. Otimi
“Pisanquenatenero pijina paperi pojocantearori, impoiji oshequi irovaararo, te incoyeji impimantero. 23ॸImpoiji
ocameetsati pojocajero”? icantajeitana Jesoshi:
8ॸYacanaqueri: —Queario oca noncamantempiri: opomerentsitimotari
—Te pincameetsashireteji, irootaque icantantimpiri Moishishi ashitaarantachari irijate anta inquitequi. 24ॸNampiitajempiro:
ocameetsati pojocajero pijina. Iro cantaincha te incoacayempiji tempa opomerentsitaca inqueero cameyo omorojaniqui
Tasorentsi pojocajero. Icoacaaquempi eiro pojocajirotsi catsini. quitsapi. Iro cantaincha opomerentsitasanotaca catsini irijate
9ॸNocantimpi narori, ariorica pojocajero pijina impoiji paaje ashitaarantachari anta ipincatsaritinta Tasorentsi.
pashini, aitaque paimentaquearo pijinasanori. Apatiroti ariorica 25ॸNoquemajeitantarori oca noajeitanaqueri cavaco.
—Apa, nocoaque pincavintsaajeiteri yoca jananequipeeca. iro cantaincha eiro ipincatsarijeitajitsi inquitequi: ariorica
Impoiji ijatanaji. aparopee pincatsaritanajantsine. Aisati itimajeiti meeca oshequi
ashinoncaajeitachari, iro cantaincha coajica anta inquitequi
Jero oca icamantiriri Jesoshi ashitaarantachari. impincatsaritaarantapaaje.
(Mr. 10.17-27; Ir. 18.18-27)
16ॸImpoiji Iquenquetsatacotaqueri tsameejeitatsiri anta ovamashiqui.
ijatashitaqueri Jesoshi aparoni evancari,
20
isampitapaaqueri: 1ॸPashini aisati icanti Jesoshi:
—Oametantatsiri, picameetsataque. ¿Paita cameetsatatsiri —Noshiacantempiro aisati jaoca icanta Tasorentsi
nanteri narori nosavicanteari anta inquitequi, ipincatsariventanti. Itimi ashitarori irovamashite. Tsiteniquera
noncantaitatiyempani? ijatamani nampitsiqui irameneri tsameetenerine. 2ॸIneapaaqueri
17ॸAri icantiri: coatsiri intsameeteneri, icantiri: “Ariorica pintsameetena
—¿Paita picantantanari: “Picameetsataque”? Itimi aparo meeca, irosati ishaaviniji, nompinajeitempi aparoni quirequi:
cameetsatatsiri: yora Tasorentsi. Iro cantaincha pincoaquerica yora pajitachari tenario”. Icantajeiti: “Ari cameetsa”. Ari
pijate inquitequi, pantajeitero maaroni icantiniri Moishishini. icantiri: “Meeca pijajeite, pintsameejeite”. Ijajeitanaque,
18ॸIcantiri: itsameejeiti. 3ॸImpoiji ijenoquitapaaque catsirincaiteri, ijatanaji
—Otimi oshequi icantayetiniri: ¿paita picoaqueri nanteri? aisati nampitsiqui yora ashitarori irovamashite. Ineapaaqueri
Yacanaqueri: itsipapee shirampari, icatiashijeitaca anta, tecatsi irantajeite.
—Eiro poantitsi, eiro pantirotsi caari pai, eiro picoshititsi, 4ॸIcantiri: “Ariorica pintsameejeite anta novamashitequi,
eiro pitseeyacotaritsi pishaninca, 19ॸpimpincatsateri piri aisati cameetsa nompinajeitaquempi”. Icantajeitiri: “Ari”. Irosati
piniro; oquempetaca pininta avisati, aisati pinintajeiteri ijajeitantanaca, itsameejeiti. 5ॸAisati tampatica ijati nampitsiqui,
itsipapee iriori. itsameetacaajeitiri itsipapee. Aisati ishaavijini
20ॸIcantaqueri: itsameetacaajeitiri itsipapee aisati. 6ॸImpoiji aisati antoo
—Aitaque nomatitacaro nojananequitapaini, irosati meeca. ishaavijiteanaji, ijatanaji nampitsiqui. Ineapaaqueri caari
¿Paita pashini nanteri? tsameejeitatsi. Icantajeitiri: “¿Paita patsipetashijeitantari
21ॸYacanaqueri: picatiashijeitaca? Te pintsameejeiteji”. 7ॸYacajeitanaqueri:
—Picoaquerica pintsoteaquero maaroni, pijate pimpimantero “Tecatsi tsameetacaajeitenane”. Icantiri: “Pintsameejeite
maaroni timimojeitimpiri, pimperi ashinoncachari maaroni novamashitequi, pincarajeiteri yora jivajeitanaintsiri
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ20ٍॷ21 24
incaranqui”. 8ॸAri otsimancaiteanaji, yora ashitarori icantiri impincatsariteme. 25ॸIro cantaincha icajemajeitaquena Jesoshi,
quempoyeiniriri iirequite: “Pincajemajeiteri maaroni icantajeitaquena:
tsameetacotanarori novamashite, pimpinajeiteri. Pijivateri —Piojeitaque yora ivincatsaritepee itsipapee atiri
pimpinajeiteri yora impoitatsiri itsameejeiti. Impoiji yamejeitaca iperanajeitacari ishanincapee. 26,27ॸIro cantaincha
pimpinajeiteri jivajeitatsiri itsameejeiti oquitaitetamani”. 9ॸAri eiro piquempejeitaritsi. Eiro picoajeititsi avirori
ipocajeiti yora impoitatsiri itsameejeiti: capichaji itsameejeiti pimperanajeiteari pishanincapee. Pincoaquerica
iriori, iro cantaincha ipinajeitaqueri aparoni tenario. Aisati pimpincatsariventante pintacojeiteari pishaninca, eiroquea
imoncaratavacaajeitaca ipinajeitaqueri maaroni. piperanayetaritsi. Pantajeiteneri pishaninca paitarica
10ॸImpoijiniquea ipocajeiti iriori yora intamanarori incoacaajeitempiri. 28ॸNoponeaca narori inquitequi,
itsameejeitamani. Ijitashijeivetaca iranaacojeiteri impinajeiteri. natiritapaaque, iro cantaincha te iro nompocantea
Iro cantaincha ipinajeitaqueri aisati aparoni tenario. 11ॸIneatiiri nomperanajeitempi, irointi nopocanta nintacojeitempi aisati
iirequite, iquisatsataqueri yora tsameetacairiri, 12ॸicantiri: “Yora noncamimentajeitempi, maaroni.
impoitatsiri itsameejeiti capichaji, iro cantaincha
imoncarataquena pipinataquena. Nainti nojatitamanaca Yoavisacotiri Jesoshi apite caari amenatsi.
oquitaitamani notsameeti, opomerentsivetaca, oshequi (Mr. 10.46-52; Ir. 18.35-43)
nomasavitaque. Oncameetsateme nanaacoterime nayeri 29ॸAri noponeajeitanaca Jericoqui, noquenajeitanaque
quirequi”. 13ॸAri icantiri: “Noshaninca, te namatavijeitempiji. avotsiqui. Yoijajeitanaquena oshequi atiri. 30ॸAri isaviqui
Tempa nocantimpi oquitaitetamani: ‘Nompinatempi aparoni otsapiqui avotsi apite caari amenatsi. Icamanteetiri:
tenario’; picantajeivetana: ‘Ari, cameetsa’. 14ॸPaanajeri meeca —Coraque Jesoshi.
piirequite, pijajeitaje pivancoqui. Nopinatashitacari yora Ari icajemajeitanaque:
impoitatsiri itsameeti aparo tenario imoncaratantaquempiri. —Pincavintsaajeitapeena: tempa aviro ishanincani Iravirini.
15ॸTempa ocameetsati nopashitacari noirequite. ¿Paita caari 31ॸAri iquisatsataqueri yora apatojeitainchari, icantajeitiri:
itentajeitanaquena narori, aisati itsipapee iroamere. Apaniro Ijataque Jesoshi Jerosarequi, ipincatsajeitavaqueri atiri.
icantajeitaquena: (Mr. 11.1-11; Ir. 19.28-40; Joa 12.12-19)
21
18ॸ—Meeca ajajeite Jerosarequi. Ari noponeanaca narori 1ॸAri nareejeitapaaca Vetejajequi, oquempejitaro
27ॸAriicantajeitiri:
Yojocajeitapairi Jesoshi pimantayetatsiri —Te nioteji janicarica tianquiriri.
anta ivancoqui Tasorentsi. Icantiri:
(Mr. 11.15-19; Ir. 19.45-48; Joa 2.13-22) —Aisati narori, eiro nocamantimpitsi janicarica
12ॸAri ijataque Jesoshi ivancoqui Tasorentsi, tiancaquenari nantantarori ocapee.
iquisajeitapaaqueri maaroni amanantatsiri aisati pimantatsiri,
yojocajeitapaaqueri. Aisati iquempejeitaqueri yora Ishiacantiniri yora saserotepee ashitachari itomi apite.
pinaavacaariri iirequite, aisati yora pimantiriri paroma: 28ॸAisati icantajeitiri Jesoshi:
itatsinquitapaaqueri imesatepee aisati isavicamentopee. —Meeca noshiacantempiri ashitachari itomi apite: ¿paita
13ॸIcantajeitaqueri: piquenqueshiretacotiriri? Icantiri intarori itimi: “Notiomi,
—Ocanti Sanquenarentsi: “Icanti Tasorentsi: ‘Ocameetsati pijate meeca pintsameete anta ovamashiqui”. 29ॸYacanaqueri:
Йɗ͑нӕľ͑нӕľҡѸҡËЙɗ͑ɗʮľɗҡľ͑Ë͑ΎԮ͑ËΎнӕɗٔॸٚ. Iro “Eiro notsameetitsi”, iro cantaincha impoiji ijati itsameeti.
cantaincha avirojei te pinquenquetsatacaajeiteriji, irointi 30ॸAisati icantiri itsipa itomi: “Notiomi, pijate meeca
Tempa ijitashijeitari irio Tasorentsi tianquiriri Joa —Tempa pineanatiro ocantiri Sanquenarentsi: “Itseencaquero
iquenquetsati. mapi yora vetsiquirori pancotsi, iro cantaincha ipeaquero
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ21ٍॷ22 26
Tasorentsi otincamiaro pancotsi. Tempa icameetsataque —¿Janicampa ashitarori ishiacantaro oca? ¿Jaoca opajitari
Avincatsarite, tempa avajeitanaquero cavaco maaroni ivajiro oca sanquenataincharica?
yantajeitiri”. 43ॸIrootaque nocantajeitantimpiri: eiro 21ॸYacanaqueri:
22
1ॸPashini aisati ishiacantiniri Jesoshi, icantajeitiri: shirampari ijina, iro cantaincha te intimacayeroji itomipee.
2ॸ—Noshiacantempiro jaoca icanta Tasorentsi Impoiji incamaquerica, ocameetsati iraajero irirentini ijinani,
ipincatsariventanti. Itimi pincatsari itomi aatsineri ijina. Impoiji intimacayero otomi, iro cantaincha irishiacanteri itomini
icoaque pincatsari iriveshireimentajeiteari ishanincapee itomi. irirentini”. 25ॸAri itimi shirampari aisati irirenti, icarajeiti 6.
Icajemacantajeivetacari iroacaajeitearime. 3ॸItiancavetacari Yaavetajaro ijina, iro cantaincha te intimacayeroji itomi.
inampirepee, icajemacantajeivetacari ishaninca, iro cantaincha, Impoiji icamaque iriori, torein. Yaavetajaro aisati irirentini, te
te impocajeiteji. 4ॸItiancavetaja aisati, icantiri: “Pincamanteri intimacayeroji aisati, impoiji icamaque. 26ॸAisati iquempejeitaca
yora nocajemacantaqueri: ‘Vetsicayetaca maaroni. irirentipee, maaroni aajeivetajarori: te intimacayeroji itomipee.
Yoayetaqueri vaca aisati vacajaniqui. Caate piveshireimenteari 27ॸImpoiji ocamaque iroori tsinane, torein. 28ॸAriorica
isampitiri: apatotimentajeitariri:
27 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ22ٍॷ23
23
1ॸImpoiji icantajeitaqueri Jesoshi apatotimentajeitariri, Tasorentsi pivira? Tempa irootaque icameetsatantari pivira
aisati icantaquena narori, aisati icantajeitaqueri iriori pitaaqueneri Tasorentsi. 20-22ॸPamene, oshequi picanti: “Tempa
itsipapee iroamere: otimi ataantanariri Tasorentsi”, “Tempa otimi ivanco
2ॸ—Yora oametantirori Sanquenarentsi aisati yora variseopee Tasorentsi”, “Tempa otimi inquite”, paitapeerica.
ijitashijeivetaca iquempetacari Moishishi: oshequi Picantashinirotaro, impoiji pijitashiniroveta ocameetsati
iperanatashijeitaquempi. 3ॸOcameetsaveta pantayetero pamatavitanti. ¿Pijitimpa te intimeji Tasorentsi?
paitapeerica icantayetimpiri, iro cantaincha eiro pantirotsi Noncamantempi: itsoteaquero itasorenca maaroni. Iojeitiro
yantashiyetari iriori. Icantajeivetimpi: “Cameetsa pintime”, iro pantajeitiri, iroasanquetimentempiro maaroni pamatavitanti.
cantaincha te intimeji iriori cameetsa. Te irimateroji iriori 23ॸOshequi pamatavitantajeiti, coajica irootaque oshequi
cantaincha avinti, eiro piquempetaritsi: eiro picoitsi poamejeiterime itsipapee. Oshequi piquearioventavetacaro
incanteetempi: “Oametanari”. Iriotaque Tasorentsi pipomerentsiventasanovetacaro caari icoacaasanotimpi
oamejeitimpiri; avirojei, pimoncaratavacaajeitaca. 9ॸAca Tasorentsi; iro cantaincha te pinquenqueshiretimateroji
quipatsiqui eiro picantashitaritsi itsipapee: “Apa”. Itimi Piri capichaji oca icoacaasanovetimpiri. 25ॸOshequi
apaniro anta inquitequi. 10ॸAisati eiro pishinetiritsi pamatavitantajeiti, coajica irootaque oshequi
incanteetempi: “Novincatsarite”. Itimi pivincatsarite apaniro, pashinoncaajeitanteari. Piquivasanovetaro piramento otapiiqui,
yora Quirishito. 11ॸPincoaquerica pimpincatsaritanaque, pijivate iro cantaincha te pinquiveroji osantequi: oshequi oshititaque.
pintacojeiteari itsipapee. 12ॸAriorica pincantajeiteri: Aisati piquempejeita avirori, poameetsantashita
“Nompincatsariventempi”, ari pishemetaque catsini, iro ineacameetsajeitantimpiri ashanincapee, iro cantaincha
cantaincha iroashinoncayempi Tasorentsi. Impeajeri pishirequi te pincameetsateji catsini: oshequi picoshitapiniti
pincatsaritajantsine maaroni caari shemejeitatsi. aisati oshequi pinevetaro vaararontsi. 26ॸTe piojeiteji catsini.
Pijivate pinquivasanotero osantequi, impoiji eiro
Iquenquejairi Jesoshi oametantirori oquipatsitajitsi aisati otapiiqui. Arioricame
Sanquenarentsi aisati variseopee. pincameetsashiretaqueme, irineacameetsajeitempime
13ॸIcantiri Jesoshi yora oametantirori Sanquenarentsi aisati ashanincapee. 27ॸOshequi pamatavitantajeiti, coajica irootaque
variseopee: oshequi pashinoncaajeitanteari. Piquempejeitacaro
—Oshequi pamatavitantajeiti, coajica irootaque oshequi yoanteetariri camatsiri, ipotsotiro quitamarori.
pashinoncaajeitanteari. Eiro pijatitsi anta ipincatsaritinta Ocameetsavetaca saiteriquica, iro cantaincha tsompoina
Tasorentsi, aisati te pincoacayeriji itsipapee irijate iriori. oshititaque, ojaacaro itonqui camatsiri. 28ॸIneacameetsajeivetaro
14ॸOshequi pamatavitantajeiti, coajica irootaque oshequi ashanincapee pantayetiri, iro cantaincha te
pashinoncaajeitanteari. Picoshitaquero camajimentaaro ovanco; pincameetsashireteji: oshequi pamatavitanti aisati oshequi
pishiacantavetaca piquenquetsatacairi Tasorentsi, pantapinitiro caari cameetsatatsi. 29,30ॸOshequi
pisamaninirotashitacaro, vero, vero, vero. Aitaque pamatavitantajeiti, coajica irootaque oshequi
iroasanquetasanojeitempi Tasorentsi. 15ॸOshequi pashinoncaajeitanteari. Peerani yora pishanincapeeni
pamatavitantajeiti, coajica irootaque oshequi yoajeitaqueri quenquetsajeitironiri irineane Tasorentsi, yora
pashinoncaajeitanteari. Oshequi pipomerentsiventacaacari cameetsatatsiniri. Meeca povetsicajeitiro pancotsipee
itsipa atiri pipeantacariri jorio. Impoiji poametiri pinquenqueshirejeitanteariri yora quenquetsatacantatsiniri.
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ23ٍॷ24 28
aisati, pincantajeite: “Icameetsataque Jesoshi, iriotaque Tasorentsi eiro pishiantatsi incaniniqui aisati quitaiteriqui
Avincatsarite tianquiriri”. pimaoreajeitantari.
Icanti Jesoshi: “Coajica intireetajero ivanco Tasorentsi”. Icanti Jesoshi: “Oshequi catsini irashinoncaajeitea
(Mr. 13.1-4; Ir. 21.5-7) maaroni savicajeitatsineri”.
24
1ॸAri iponeaca Jesoshi ivancoqui Tasorentsi, irotajantsi (Mr. 13.19-23)
irijataje. Ari nojatashitaqueri, nocarajeitaqueri 21ॸAisatiicanti:
itsipapee iroamere, namenacaajeitaqueri ivanco Tasorentsi —Aitaque oshequi iroashinoncaajeitempi.
aisati otsipapee pancotsi. 2ॸAri icantaquena: Pashinoncaasanojeitanaquea, panaacojeiteri maaroni
—Ari pineamempeajeivetacaro meeca oca pancotsipeeca. peeraniniri aisati maaroni timajantsineri coajica. 22ॸArioricame
Queario oca noncamantempiri: coajica intireetajero maaroni, osamanitanaqueme iroashinoncaajeitempime,
irovarayeetajero maaroni mapipee. pintsoncajeiteame maaroni; iro cantaincha incavintsaajeiteri
3ॸAri nojajeitanaque toncaariqui ipajiyeetiro Orivomashi. Tasorentsi maaroni quemisanterineri incoyeajeiteri, irootaque
Isavicapaaque Jesoshi, ari nojatashitaqueri, nosampijeitaqueri: eiro osamanitanta iroashinoncayeetempi. 23ॸAriorica
—Pincamantajeitena: ¿jaoca oncarate intireetantajearori incanteetempi: “Pamene, jeri yoca Quirishito”, eiro
pancotsipee? ¿Paita iotacayenane jaoca oncarate pishiretavacarotsi incantempiri. Aisati, incanteetempirica:
pimpocantajeari? ¿Jaoca oncarate omoncaratantajeari maaroni “Nijaantapaaja anta Quirishito”, eiro pishiretavacarotsi.
picantaquenari? 24ॸIntime oshequi amatavitantatsineri, incante: “Naro
Iramataviyetapeeri oshequi atiri. 6ॸPinquemapiniteri incante: patsipetashitatsi pijatashitena. Ariorica incantempi: “Ainiro
“Imanatavacaajeita atiripee anta”. Incante itsipa: “Coajica Quirishito anta pancotsiqui tsompoina”, eiro pishiretarotsi.
irimanatavacaajeitea anta”. Iro cantaincha eiro 27ॸAri noponeaca narori inquitequi, natiritapaaque. Tempa
25
nompincatsaritasanotapaaque, noshipaquireasanotapaaque. 1ॸPashini aisati icamantaquena Jesoshi:
31ॸNontiotapaaque iriojeitanteari maaroni nonampire —Meeca noshiacantempiro aisati jaoca icanta
impocajeitantapeempari iramajeitantapeempariri maaroni Tasorentsi ipincatsariventanti. Otimi 10 evancaro, coatsiri
quemisantajeitanari, maaroni nocoyeajeitaqueri. amenavaqueri ojimetsori impoque. Otsitenitanaque, irosati
Intsoncajeitanaqueri savicajeitatsiri pashinipeequi quipatsi, aantayetacaro otsioro. 2ॸAri ocarataque evancaro
maaroni. iotasanotaintsiri apapacoroni, aisati ocarataque caari iotatsi
iroori apapacoroni. 3ॸAavetacaro iroori otsioro, iro cantaincha te
Ishiacantajeitiniri Jesoshi iyera. ayeji oja orivo. 4ॸIrointi ora iotatsiri, aacotanaquero oja,
(Mr. 13.28-31; Ir. 21.29-33) ontsiotantearori. 5ॸAri osamanitanaque, tequera impoque.
32ॸPashini icantajeitaquena Jesoshi: Impoiji aajeitaquero ovochoquine, omaajeitanaque. 6ॸAri
—Meeca noshiacantempiro iyera: pinquenqueshiretasanotero. nianquiite oquematii icanteetaquero: “Coraquetapaaque
Ariorica oshiocajempequitanaje, aisati oshitanaje, ari pijimetsori, pijate pamenajeitavaqueri”. 7ॸAri otinaajeitanaca,
piojeitanaque irotimatajantsi onquimojantsitaje. 33ॸAisati ovetsicajeivetaro otsioro. 8ॸOcantavetaro caari iotatsi: “Pimpena
oquempetaca: ariorica pineajeitavaquero oca nocantaquempiri, narori oja, irotaintsi ontsivaque notsioro”. 9ॸIro cantaincha
piojeitanaque irotajantsi nompocaje. 34ॸEirotsitarica picamajeiti, acanaquero ora quenqueshiretainchari: “Eiro nopimpirotsi, eiro
ario pineajeitavaquero maaroni oca nocamantaquempiri. onarotsi oja. Nompempirica, tecatsi nontsiotanaqueari narori.
35ॸOmpeanaquea inquite aisati quipatsi, iro cantaincha eiro Pijajeite pamanantanontapaintea avirori”. 10ॸAri ojatanaque
opeatsi irointi noneane. Omoncaratajea maaroni amanantavetapainta. Jentsipaite yareetapaaca ojimetsori,
nocantaquempiri. iqueanaque anta yoajeitanta, icarajeitaquero ora
vetsicajeitainchari, yashitacojeitanaca. 11ॸImpoiji opiavetaja
Te ayojeiteji jaocarica oncarate impocantajeari Jesoshi. caari quenqueshireacha, ocantavetapaacari: “Pashitareajenaro
(Mr. 13.32) narori, noneapaajempi”. 12ॸIro cantaincha yacanaquero: “Te
36ॸPashini aisati icantajeitaquena Jesoshi: niotempiji, janicampirica. Te noncoyeji pimpocashitena aca”.
—Iro cantaincha tecatsi iotatsine jaocarica oncarate: te 13ॸPinquenqueshiretero oca noshiacantimpiri: paamayena, te
irioteji inampirepee Apa, aisati te nioteji narori. Irinti Apa piojeiteji jaocarica oncarate nompocantajeari.
apaniro ioti. 37-39ॸPeerani itimaveitani Noeni, yoapinijeita
ishaninca, ishinquitapinijeita, yaapinijeitiro ijina, maaroni. Te Ishiacantiniri Jesoshi yora iomparitachari.
inquenqueshirejeiteroji icamantavetariri: “Coraquetaque (Ir. 19.12-27)
oonquea”. Impoiji itetacaro pitotsi, yashitacotanaca, tarocn. 14ॸIcantaquena aisati:
Impoiji aisati omapocajeitaqueri atiri incani, ooncanaca, —Pashini noshiacantempiro jaoca icanta Tasorentsi
itsoncajeitanaca, itsitiajeitanaque. Aisati inquempejeitaquea ipincatsariti. Oquempetaca ijatanaque ashitaarantachari
maaroni atiri, ariorica omoncaratapaaquea nompocantajeari pashiniqui nampitsi. Ijivataque icajemajeitaqueri maaroni
narori: eiro iquenqueshirejeitatsi, nomapocajeitapaajeri. Impoiji inampirepee, icantaqueri: “Nocoaque pinquempoyeajeitenari
irashinoncaajeitanaquea maaroni tseencajeitatsiri. 40ॸIntimerica noirequite”. 15ॸIcantiri aparo: “Jeri S/.200,000,
apite tsameetatsineri anta oantsiqui: naanajeri aparoni pinquempoyeajenari”. Irio icantiri itsipa: “Jeri S/.80,000,
nontsipatanaqueari, irio itsipa eiro naanajiritsi. 41ॸOntime apite pinquempoyeajenari”. Irio itsipa aisati ipaqueri S/.40,000
tsinane tononqueroneri tirico: naanajero aparoni inquempoyeanteariri. Irio anaacotantaintsiri ioti yora
nontsipatanaquearo, iro otsipa eiro naanajirotsi. ipasanotaqueri oshequi. Yora caari ipasanoti, irio caari
iotasanotatsi. Ari ipajeitaqueri, impoiji ijatanaque pashiniqui
Icantiri Jesoshi iroamere: “Paamaajeitajena”. nampitsi. 16ॸYora aasanotiriri quirequi oshequi ijatanaque
(Mr. 13.33-37; Ir. 12.41-48; 21.34-36) iomparita. Yoshequiasanotaqueneri iirequite ivatorote, icaratiri
42ॸAisati icantana: S/.200,000 aisati. 17ॸAisati iomparita yora airiri S/.80,000.
—Paamaajeitena, pinquenqueshiretapinijeitena: te piojeiteji Yoshequiaqueri aisati, yaantacari aisati itsipa S/.80,000. 18ॸIro
jaoca oncarate nompocantajeari. Nomapocapaimpicari. cantaincha irinti aavetariri S/.40,000, yaanajiri quirequi, itijiri
43ॸOquempetaca yora ashitarori ivanco icoshiyeetiri: irioteme omoroqui quipatsi. 19ॸImpoiji ipiaja yora ivatorote, icantapairi:
irotaintsi impoque coshiterineri, irisaaquiteme, eiro “Pimpajeitena meeca noirequite”. 20ॸAri ipocaque yora aaqueriri
ishinetirime incoshiteri, irointi iroimpiavajerime. 44ॸAisati S/.200,000, yamaqueri aisati itsipapee S/.200,000. Icantiri:
narori, paamaajeitena: nomapoquimpicari. 45ॸPinquempejeiteari “Jeri quirequi pipaquenari. Oshequi niomparitaca,
nampirentsi cameetsari, yora iotasanotatsiri. Icantiri noshequiasanotaqueri. Jeri itsipa quirequi, icarati aisati
nampitariri: “Aviro vetsicapiniteroneri iroajeiteari notomi, S/.200,000”. 21ॸAri icantiri ivatorote: “Cameetsataque,
pimpapiniteri cameetsa”. 46,47ॸAriorica irineaqueri cameetsa pimatasanotaquero nocoacaaquempiri. Chapinqui
yovetsicapinitiro yoari, ari incanteri: “Cameetsa piquempoyeajanari capichaji, nocoaque meeca
pantayetaquero nocoacayetaquempiri. Meeca aviro pinquempoyeajenari oshequi aisati. Nocoaque oshequi
quempoyeajenarone maaroni timimojeitanari. Cameetsa noveshireacayempi”. 22ॸImpoiji ipocapaaque yora airiri
nompinatempi, nioti eiro pamatavitanatsi”. Tempa ari S/.80,000. Icantiri ivatorote: “Jerica quirequi pipaquenari.
inquimoshiretanaque inampire. 48ॸIro cantaincha intimerica Oshequi niomparitaca, noshequiasanotaqueri. Jeri itsipa
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ25ٍॷ26 30
quirequi, icarati aisati S/.80,000”. 23ॸIcantiri ivatorote: cantaincha te pimpenaji noitsaare. Nojoquiitacani aisati
“Cameetsataque, pimataquenaro nocoacaaquempiri. Chapinqui yoiminqueetaquena caravosoqui, iro cantaincha te
piquempoyeajanari capichaji, nocoaque meeca pijatashitenaji pineena”. 44ॸImpoiji irancajeitena:
pinquempoyeajenari aisati oshequi. Oshequi “Novincatsarite, ¿jaocampa ocaratiri noneantavetaquempiri
noveshireacayempi”. 24,25ॸImpoitapaaque yora aavetariri pashinoncaaca, iro cantaincha te noncavintsayempiji?” 45ॸAri
S/.40,000, icantapaaqueri: “Niotaquempi avirori, te noncanteri: “Queario oca noncamantempiri: te
pincavintsante, oshequi notsaroacaimpi. Nojiti ariorica pincavintsaajeiteriji yora quemisantajeitanari, irootaque caari
noshequiaquerime piirequite, ari paapitsatenarime maaroni, picavintsantana narori”. 46ॸAri iroashinoncaajeiteri Tasorentsi
irootaque caari niomparitanta. Notijaqueri piirequite, maaroni. anta Sharincaveniqui, incantaitatiyempani. Irinti
Jerica, noipiajimpiri”. 26ॸYacanaqueri: “Te pincameetsateji, cameetsajeitatsiri irisavicajeitaje inquitequi,
oshequi piperataca. Piovetaca nocoavetaca narori incantaitatiyempani.
irishequianaqueme noirequite. 27ॸ¿Paita caari pipantari yora
itsipa quempoyeapinitiriri quirequi? Pimpajerime iriori, Icanti joriopee: “¿Jaoca ancanteriri Jesoshi avacantanteariri?”
impinataquename, naantajeameri aisati. Aisati (Mr. 14.1-2; Ir. 22.1-2; Joa 11.45-53)
iroimpiajenarime maaroni nashisanori”. 28ॸAri icantiri itsipa
26
1ॸImpoiji icamantajeitaquena Jesoshi, narori aisati
inampire: “Paapitsatajeri noirequite, pimpajeri yora itsipapee iroamere:
ashitasanotariri meeca S/.400,000. 29ॸNompasanoteri yora 2ॸ—Piojeiti ocarati apitenivani quitaiteri omoncaratantajeari
ashitaarantachari. Irintiquea yora caari ashitaarantacha, quitaiteri apajitiri Yavisantaniri. Noponeaca narori inquitequi,
naapitsatajeri ora capichaji timimovetariri. 30ॸMeeca paanajeri natiritapaaque, iro cantaincha coajica
yoca anta otsiteniitetinta: te incameetsateji. Nocoaque impajacotacanteetaquena.
incarajeiteri maaroni yora oashirejeitachari aisati 3ॸAri yapatojeitaca yora jivatacaajeitiriri saserotepee aisati
anta paamariqui yovetsicaqueri Tasorentsi peerani. —Ariorica noncamantajeitempi jaoca pincanteriri Jesoshi
Yovetsiquiniri camaari aisati maaroni oijajeitiriri. Meeca paanteariri, ¿paita pimpinajeitenari?
pincarajeiteri anta, oshequi pashinoncayea. 42ॸPeerani aaquena Yacanaqueri:
notashe, iro cantaincha te pimpenaji noyeari. Aaquena nomire, —Nompinatempi quirequi.
iro cantaincha te pimpenaji nireri. 43ॸNojatashivetimpi Ari ipajeitaqueri imentaqui quirequi, icarati 30. Iro
noneempime, iro cantaincha te pineshinoncatavaquenaji, te yovetsiqueetiri imentaqui perata. 16ॸIrosati ipiantaja Jorashi,
poisavicavaquenaji pivancoqui. Te nonquitsaaveiteani, iro yamenasanotiri Jesoshi iriotanteari jaoca iraacanteriri.
31 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ26
—¿Paita pamashitantanari pivesamento aisati pivasamento? pincante: َҽľ͑ɗΎҡľфɗʮɗˇľѸΎѸȍɗٔॸٚ. Ari isoquijanaji, iraapaaca jii,
¿Narompa coshinti piquisantanari? Pineapinitana maaroni jii.
quitaiteriqui anta ivancoqui Tasorentsi, noametanti; ja,
payenaniqueti. 56ॸIro cantaincha irootaque paajeitantaquenari Yayeetanaqueri Jesoshi anta Piratoqui.
omoncaratantajeari oquenquetsatacotitananiri Sanquenarentsi. (Mr. 15.1; Ir. 22.66-23.1; Joa 18.28-32)
27
Irosati narori notsaroantanaca, noshianaca. Aisati 1ॸAri
iroaquera oquitaitetamani, yoametavacaajeitaca
iquempejeitaca maaroni iroamerepee. yora jivatacaajeitiriri saserotepee aisati
savicacaajeitantatsiri:
Yayeetanaqueri Jesoshi anta inaquenta oametavacainchari.
—¿Jaoca ancanteriri meeca Jesoshi avacantanteariri?
(Mr. 14.53-65; Ir. 22.54-71; Joa 18.12-24) 2ॸAri yoisoyeetaqueri, yayeetanaqueri anta itiminta pincatsari,
57ॸAri yayeetanaqueri Jesoshi anta ivancoqui Caijashi: yora yora pajitachari Pirato.
ivincatsarite saserotepee. Yapatojeitanta yora oametantirori
Sanquenarentsi aisati yora savicacantajeitatsiri. 58ॸAri Ishiticaja irisati Jorashi.
impoitanaji Petero anta otsapiqui iipatsite saserote. (Yan. 1.18-19)
Iqueapaaquero otantacota quipatsi, isaviquimotapaaqueri yora 3ॸYora Jorashi, yora aacantiriri Jesoshi, iotaque
soraropee. Yamenapaaque iriotanteari jaocarica incanteeteriri yoacantashitacari Jesoshi. Oshequi iquenqueshiretanaca, irosati
Jesoshi. 59ॸAri yora oametavacaajeitainchari icoayetanaque yoipiantajantanari yora 30 imentaqui: yora peratatatsiri.
tseeyacotearineri Jesoshi, ontimanteari iroacantanteariri. 60ॸAri Icantapaaqueri yora jivatacaajeitiriri saserote aisati yora
itimi oshequi tseeyacovetacariri, iro cantaincha tecatsi incanteri savicacaajeitantatsiri:
iroacanteri. Impoiji ipoqui apite pashini tseeyacotapaariri, 4ॸ—Jeriniro piirequite. Te oncameetsateji oca nantaqueri.
61ॸicantapaaque iriori: Tecatsi irante Jesoshi, naacantashitacari.
—Icanti yoca: “Nontireajero ivanco Tasorentsi: oncarate Yacajeitanaqueri:
mava quitaiteri novetsicajero aisati”. —Jm, aviroyea.
62ॸAri icatianaca ivincatsarite saserote, icantiri Jesoshi: 5ॸAri ipishoncanajiniri quirequi anta ivancoqui Tasorentsi,
—¿Tecatsimpa pincanteri avirori? ¿Paita ojita oca iquenaitaji, ipianaja. Impoiji ijatanaque, ishiticaja irisati. 6ॸYora
icantacojeitaquempiri? jivatacaajeitiriri saserote yaajeitajiri quirequi, icantajeiti:
63ॸImajeretaque Jesoshi, te iranqueriji. Yapiitajiri aisati: —Te oncameetsateji aca anquempoyeajeri yoca quirequica.
—Tempa ineaquempi Tasorentsi, yora aneasanotatsiri. Tempa iriotaque apinataqueriri iroacantanteariri.
Pincamantasanotena: ¿avirompa Quirishito, Itomi Tasorentsi? 7ॸAri yoametavacaajeitaca:
64ॸYacanaqueri: —¿Jaoca ancantajeriri quirequica?
—Narotaque. Noponeaca inquitequi, natiritapaaque. Coajica Icanti:
pineajena nosavique iracosanoriqui Tasorentsisanori, aisati —Tsame amanantero quipatsi antijanteariri camatsiri caari
pineavajena nonquenapaaje mencoriqui, nompiaje aca quipatsiqui. aneapinijeiti.
65ॸIrosati iquisantanacari saserote, irosati itsereantanacaro Iro yamanantaqueri quipatsi ora yaapiniyeetiri quipatsi
iitsaare. Icanti: yovetsiqueetiri coviti. 8ॸMeeca ipajiyeetaquero oca quipatsi:
—Pinquemaniroteriqueti: ijitasorentsitacateemi. ¿Paitampa “Ivinaro Jesoshi yoacantantacariri”. 9ॸImoncarataquero
acoantacari intime pashini camantacoterineri? 66ॸ¿Paita isanquenatitacaniri Jeremiashi: “Irayeri 30 imentaqui quirequi,
piquenqueshirejeitiri avirorijei? ¿Jaoca ancanteriri? yovetsicanteetariri perata. Iriotaque ivinaro iraacantanteariri
Yacajeitanaqueri: Quirishito. Eiro ishequititsi quirequi impinatantaveteariri.
—Cameetsa incame. 10ॸIriotaque iramanantantearori quipatsi anta yaapiniyeetiri
67ॸImpoiji iquitiojavorojeitaqueri ivoroqui. Impoiji quipatsi yovetsiqueetiri coviti. Iriotaque Avincatsarite
icapojanajeitaqueri, aisati ipasanajeitaqueri, tac, tac, tac; canterineri iramanantero quipatsi”. Irootaque
68ॸicantaqueri: isanquenataqueniri Jeremiashini.
—Quirishito, pincamantena: ¿janica capojanataquempiri?
Ari icantacoventiri Pirato Jesoshi.
Icanti Petero: “Te nioteriji Jesoshi”. (Mr. 15.2-15; Ir. 23.2-25; Joa 18.28-19.16)
(Mr. 14.66-72; Ir. 22.55-62; Joa 18.15-27) 11ॸAri icatiimotacari Jesoshi yora pincatsari pajitachari Pirato.
69ॸAiniroquera isaviqui Petero anta saiteriqui. Oneaqueri Isampitiri iriori:
nampirentsi, ocantiri: —¿Avirompa ivincatsarite joriopee?
—Aviro oijatiriri Jesoshi, yora carireasati. Yacanaqueri:
70ॸIcanti Petero: —Je, narotaque.
—Te nioteji paitarica picantaquenari. 12ॸImpoiji iquishimanataqueri yora jivatacaajeitiriri
71ॸAri ijavetanaca anta iqueavetapaaca, otimi pashini saserotepee aisati yora savicacantantatsiri, iro cantaincha
nampirentsi, oneavaqueri iroori, ocanti: tecatsi incante iriori, imajeretashitaca. 13ॸIsampitiri Pirato:
—Jeri yoca oijatiriri Jesoshi, yora nasaretesati. —¿Tempa pinquemeri icantacotaquempiri? ¿Paita caari
72ॸIcantanaquero: pineanatanta avirori?
—Te nioteriji yoca picantaquenari. Terica ontampaticate oca 14ॸTecatsi incante, te impiateariji. Ari yoanaqueri cavaco
—Piojeiti nametaca noimisoquijimpiri aparoni timatsiri caravosoqui. —Jero oca coroshica, paanaqueneri yoca.
¿Janicampa picoajeitiri noimisoquijajeitempiri meeca? ¿Iriompa Ari yaanaqueneri. 33ॸYareejeitapaaca Coricotaqui. Iro apajitiro
Varavashi? Terica pincoyeriji Varavashi, ¿irioricampa picoajeitaque aneanequi: iitontsini. 34ॸAri ipeevetacari Jesoshi ovaja,
noimpacajempiri Jesoshica, yoca picantiri Quirishito? oconoajata quepishijatatsiri. Ineantavetavacaro, te incoyeji
18ॸIotaque Pirato oshequi iquisashitacari Jesoshi yora irirero. 35ॸAri ipajacojeitaqueri soraropee coroshiqui, impoiji
jivatacantantatsiri, te incoacaajeiteriji ashanincapee ineatsajeitaca iriojeitanteari janica aajeroneri iitsaare.
inquemisantajeiteri. Ijivetaca Pirato incantajeiterime ashaninca: 37ॸIsanquenajeitaquero paperiqui: “Jerica Jesoshi. Iriotaque
“Nocoaque poimpacajenari Jesoshi”. 19ॸAisati incaranqui ivincatsarite joriopee”. Impoiji ipajacotaquero coroshiqui,
otianquiniri ijina camantiriri: “Ocanti pijina: ‘Eiro poacantiritsi ivatitotacaro Jesoshi. 36ॸImpoiji isavicajeitaque,
Jesoshi, icameetsatasanotaque. Nomishitacari incaranqui, yamenajeitaqueri. 38ॸImpoiji aisati ipajacojeitaqueri apite
ΎѸȍľнӕɗ͑Ύнӕľ͑нӕľѸȍɗфľҡËΎҡнӕľфɗٔॸٚ. Irootaque caari coshinti: aparo yoatiacotaqueri iracosanoriqui Jesoshi, irio
icoantaveta iroacanterime. 20ॸIro cantaincha yora pashini yoatiacotaqueri irampatequi. 39ॸAri ainiro avisayetatsiri
jivatacaajeitiriri ashanincapee icantajeitiri: avotsiqui, ishirontimentajeitacari Jesoshi. Itecainajeitaca,
—Pincantajeiteri: “Poimisoquijajeri Varavashi, irinti Jesoshi, 40ॸishirontajeitaca, iji, iji, iji. Icantajeitiri:
—Jeri icarataque apite: ¿janicampa picoaqueri noimpacajempiri? yora oametantirori Sanquenarentsi, jeri yora savicacantatsiri:
Icantajeitaqueri: ishirontimentajeitacari. Icantajeiti:
—Varavashi. 42ॸ—Ijitashiniroveitani yoavisacojeitirini ashanincapee, iro
22ॸIsampijeitiri: cantaincha meeca te irimatajeaji iriori iroavisacotajea irisati.
—¿Jaoca noncanteriri Jesoshica: yoca ipajiyeetiri Quirishito? Jentsite, amenavaqueritsita: iriorica avincatsarite,
Yacajeitanaqueri: iraniireapaaje. Ariorica iraniireapaaje, ari ampincatsatanaqueri
—Pimpajacotacanteri. arori. Iji, iji, iji. 43ॸAri ipincatsarivetari Tasorentsi iriori: ariorica
23ॸIsampijeivetari: iroavisacoteri irinti. Aamayea ari incoaque iroavisacoteri itomi,
—¿Paitampa yantaqueri nompajacotacantanteariri? tempa icanti meeca yoca: “Narotaque Itomi Tasorentsi”. Iji, iji,
Aiquero icajemajeitanaitiiri: iji.
—Pimpajacotacanteri. Pimpajacotacanteri. 44ॸAisati iquempejeitaca yora coshitantatsiri
24ॸAri iotanaque yatsipetashitaca isampinajeivetacari, aisati ipajacoyeetaqueri: ishirontajeitaca iriori.
oshequi iquisajeitanaca atiripee. Icantiri inampire:
—Pamacotenarota nija. Icamaque Jesoshi.
Yamacotaqueneri, impoiji iquivacotaca, iriotanteari atiri te (Mr. 15.33-37; Ir. 23.44-46; Joa 19.28-30)
incoaveteaji iroacanteri Jesoshi. Ineajeitaqueri atiripee, aisati 45ॸAri icarataque catsirincaiteri tampatica, omapocanaca
iramatseere pinatasanotachari, aisati yajiricapinitiro iotiquiro Tasorentsi: intanaca jenoqui otsereanaque, tsererere, irosati
cameetsari. Ari itiyeroashinirojeitacari soraropee Jesoshi, ishaaviji. Aisati onicanaca quipatsi, nica, nica, nica;
ipincatsatamempeacari, ishirontimentajeitari, icantajeitiri: ocotareanaque antearo mapipee. 52ॸYashitareacotanaca tijaari,
—Aviro, novincatsarite. ¿Pipincatsariventajeitirimpa maaroni itinaajeitanaja oshequi quemisantatsiri, tinare. 53ॸImpoiji,
joriopee? Iji, iji, iji, iji. itinaantajari Jesoshi, ijajeitanaque yora itsipapee
30ॸIquitiojajeitaqueri, impoiji yaapitsatajiri chacopi, ipasatantajari tinaajeitajanchari Jerosarequi. Ineajeitaqueri oshequi atiri.
iitoqui. 31ॸOshequi yapiinataqueri ishirontimentanatacari, iji, iji, iji. 54ॸAri yora capitano aisati yora soraropee ineajeitaquero
Impoiji isapocajiri quitioncanirori, iquitsaatajiri aisati iitsaaresanori. onicanaca quipatsi, aisati ineajeitaqueri yora tinaajeitajanchari,
Yaajeitanaqueri impajacoteri. ineaquero otsiteniitanaque, maaroni. Impoiji yoajeitanaque
cavaco, aisati icantajeiti:
Ipajacojeitaqueri Jesoshi coroshiqui. —Queariotaque: iriotaque Itomi Tasorentsi.
(Mr. 15.21-32; Ir. 23.26-43; Joa 19.17-27) 55ॸOtimi anta nijanteaji oshequi tsinanepee, amenajeitaqueri
32ॸAri yaajeitanaqueri Jesoshi impajacotanteariri. Anta Jesoshi. Iroojeitaque oijaveitariniri, oponeajeitaca Carireaqui.
avotsiqui itonquiotavacari shirenesati, ipajita Shimo. Quiso oapinitirini, opapinitirini yoari. 56ॸOcarajeitaquero Maria
Iperanatavacari soraro: maquitarasato; jero otsipa Maria: ora iriniro Santiaco aisati
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ27ٍॷ28 34
Jose; jero aisati iriniro itsipa Santiaco aisati Joa. Ari —Eiro pitsaroitsi avinti. Niotaque irio pipocashiveta Jesoshi.
oneajeitaqueri Jesoshi, icamanaque. 6ॸTe aneajeriji meeca, tinaanaja ini. Tempa icamantitaquempini.
Caatanaque, pamenero aca yoyeevetacarica. 7ॸImpoiji
Yoiminqueetaqueri Jesoshini omoroqui. pishintsitanaje pijatanaje pincamantajeitapeeri iroamere:
(Mr. 15.42-47; Ir. 23.50-56; Joa 19.38-42) “Tinaanaja Avincatsarite, irijivajeitanaquempi Carireaqui.
57ॸAri ishavijiiteanaque. Itimi aparoni iroamereni Jesoshi, Aitaque pineajeitapaajeriri anta”. Irootaque
ipajita Jose. Iponeaca iriori Arimateaqui; ashitaarantincari ini. nocamantaquempiri.
58ॸIjatashitaqueri Pirato, icantapaaqueri: 8ॸAri oasanotanaque cavaco, aisati oshequi
quitaiteri mava, ari nontinaanaje”. 64ॸNocoaque pintianque Ipocaque iroamereni Jesoshi, yaanajiri”. 14ॸAriorica
soraro meeca irishentasanotero omoro anta inquemacovetaquempi yora pincatsari, pincantaque:
yoiminqueaquerinta. Iramenasanotero irosati omoncaratanteari “Nomaaque”, noncamanteri narori: “Eiro piquishiritsi
mava quitaiteri. Ijatashitiricari iroamereni, yaanajiricari. soraropee. Te irimayeji. Narotaque cantaqueriri: َЬɗ͑ҡѸľľֆٔॸٚ.
Impoiji icantajeitiricari ashanincapee: “Tinaanaja inaji Jesoshi”. 15ॸAri yaajeitaqueri quirequi, icamantajeitaqueri atiri:
Peerani oshequi yamatavitantini iriori, iro cantaincha ariorica “Nomaajeitaque, impoiji yaajeitajiri iroamereni Jesoshi”.
iraanajeri, yamatavitasanojeitiricari iroamereni ashanincapee, Ainirotatsi meeca icantajeiti joriopee meeca.
icanticari: “Tinaanaja inaji Jesoshi”.
65ॸIcantiri Pirato: Ineajeitajiri Jesoshi anta Carireaqui.
—Jeri yoca soraropee, pijajeite pamenasanojeitero. (Mr. 16.14-18; Ir. 24.36-49; Joa 20.19-23)
66ॸIrosati ijajeitantanaca, yashitacotasanotaqueri, impoiji 16ॸAri nojatanaque Carireaqui, notsipajeitacari itsipapee
28
1ॸAri avisanaque quitaiteri imaoreajeitantari, meeca icantaquena:
otomincotapaaque. Tsiteniquera ojatamanaque Maria —Icantitaquenani Apa peerani: “Pimpincatsaritasanote meeca
maquitarasato, aisati otsipataro omariaroronte. Ojataque aca inquitequi aisati pimpincatsariventasanojeiteri maaroni
amenamanajero omoro yoyeetaquerinta Jesoshini. quipatsisati”. 19ॸIrootaque nocantantimpiri: pijajeite maaroni
2ॸOmapocanaca antearo onicanaca quipatsi aisati. Jeri aisati nampitsipeequi, pinquemisantacaajeiteri maaroni atiripee,
itimi inampire Avincatsarite: iponeanaca inquitequi, ipocaque pintsoteaqueri maaroni. Ariorica inquemisantajeitaque,
itivironcapaaquero mapi, irootaque isavicantapaacari. 3ॸOshequi pivaotisajeiteri: irootaque icoacaaqueriri Apa, aisati
ishipaquireapaaque, iquempetacaro iporequi. nocoacaajeitaqueriri narori, aisati ocoacaajeitaqueriri Ishire
Oquitamarotasanotaque iitsaare, oquempetacaro sharaca. Tasorentsi. 20ॸPincamantajeiteri atiri irimajeitero maaroni
4ॸOshequi catsini itsaroacaajeitavacari soraropee, te irimatajeaji nocamantaquempiri. Quiso noajeitanaquempi, noncanteani,
irishevatajea: iquempevetanaca incamaquerica. 5ॸAri icantiro irosati nompocantajeari nompincatsaritantapaajeari.
tsinane: Ari ocarati. Narotaque sanquenatirori: Mateo
YORA MARICOSHI ISANQUENATACOTAQUERI JESOQUIRISHITO,
JAOCA ICANTA IRIORI YOAVISACOTANTI
1
1ॸMeeca noncamantempiro cameetsatatsiri. Noncamantempi 16ॸAri pashini quitaiteri ishiteatanacaro Jesoshi incajare
yoavisacotanti Jesoquirishito. Tempa iriotaque itomi timatsiri Carireaqui. Ineapaaqueri Shimo, aisati irirenti,
Tasorentsi. 2ॸPeerani isanquenatini camantantatsiniri Antirishi. Iquitsati incajarequi: aitaque icantapinita,
pajiveitachaniri Isayashi. Jero oca isanquenatiniri: “Icantiri iquitsatapinitiri shima. 17ॸIcantapaaqueri Jesoshi:
Tasorentsi itomi: ‘Pinquemena, notiomi. Nontianqueri —Poijatanaquena, nocoaque pinquemisantacaapiniteri atiri.
quenquetsatacotempineri, irijivatanaquempi. Incantajeiteri atiri: 18ॸIrosati yojocantanacaro iitsarite, yoijatanaqueri. 19ॸCapichaji
impoiji iriojeitanaque atiri icavintsaajeitaquempi Tasorentsi, eiro iroamerepee. Irootaque saavaro, imaoreajeitantari,
iquenqueshireacotajimpirotsi pantaveitaniri. iqueajeitapaaque pancotsiqui yapatojeitantari. Yoametantapaaque.
5ॸAri ijatashijeitaqueri maaroni joreasati, aisati maaroni 22ॸYora atiripee, yoajeitanaque cavaco, icantajeiti:
quentori aisati ija pitsi. 7ॸAri icamantapinitiri ishaninca: camaari. 24ॸIcajemacotavaqueri Jesoshi, icantavaqueri:
—Coraque impoitapeenaneri, yanaacotaquena, —Niotaquempi: aviro nasaretesati, aisati aviro itomi
ipincatsaritasanoti irinti. Nopincatsatasanotaqueri catsini, cameetsari Tasorentsi. ¿Paita pipocashitantanari? ¿Arimpa
narori notseencaja narosati. 8ॸNovaotisajeitaquempi nijaqui, iro pintsoncajeitapaaquena?
cantaincha intianquempiro irinti Ishire, ontsipajeitantempiri. 25ॸIcantiri Jesoshi camaari:
irantacayerime caari cameetsatatsi. Aisati tecatsi ishaninca —Ojoquiitaca irairo Shimo, aaquero catsiirentsi. Jero onta
intsipateari, irinti timatsi covencayetatsiri, iro cantaincha nariainchari.
intacojeitacari inampirepee Tasorentsi. 31ॸAri ijatashitanaquero, yacatsavacotapaaquero,
35
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ1ٍॷ2 36
Ijatamanaque anta tecatsi timatsine, iquenquetsatacairi iriri. Ineajeitavajiri ishaninca, yoajeitanaque cavaco.
36ॸIcoacoayetajiri Shimo aisati itsipajeitari. 37ॸIneantapaajariri, Icantajeitanaque:
icantapaaqueri: —Tempa icameetsatasanoti Tasorentsi, te aneapiniteroji
—Icoacoajeitaquempi maaroni ashaninca. peerani quempetarori oca.
38ॸAri icantavaqueri iriori:
2
1ॸPashini quitaiteri ipianaja Jesoshi Caperenaoqui. iriveshireimentapeempari. Pineaquero, meeca nocarajeitiri
Iquemacojeitajiri areetaja ivancoqui. 2ॸYapatojeitaca noamerepee: ¿paita nontitacanteariri? 20ॸAisati, ariorica
oshequi atiri, ijaapaaca pancotsiqui. Tecatsi inquenapee pashini irojocajeitanajeri ishaninca aatsiri ijina, impoijiniquea
inquempejitantapeemparori omoro. Iquenquetsatacaajeitaqueri intijeitanaquea. Aisati coajica, nojocanajeririca noamerepee,
Jesoshi. 3ॸAri icompitacotapaaqueri choritatsiri. Icarati amiriri iroashiretacojeitanaquena, irosati intijeitantanaquea. 21ॸTempa
itsipasati. 4ॸTecatsi inquempejitantapeempariri Jesoshi, ajacapinitiro quitsaarentsitsara, irootaque oshiricamaotantari.
yojocaajeitavaqueri atiripee. Ari yataitacaanaqueri otataroqui Impoiji, te oncameetsateji impataqueetero nianqui iroaquerari:
pancotsi. Itatareapaaquero, itampaticataquero inaquenta tequera oshiricamaoteji irointi. Impataqueeterome, impoiji
Jesoshi. Imataquero omoro, ari yoaniitacotaqueri ariorica inquiveetajerome aisati, oshiricamaotanaqueme iroori
inareantariqui. 5ॸIotavaqueri Jesoshi ishirejeitacari, irootaque iroaquerari, antsiviacaaquerome maatsarantsi. Impoiji
icantantacariri: ontsereacaaquero iroaquerari. 22ॸAriorica ampeantantajearime
—Noshaninca, ainiro pantayetiri, iro cantaincha eiro pearentsi iroaquerajari peesatitatsiri imeshina, tempa ari
noasanquetimentimpirotsi, aitaque noavisacotajempi. intapianaqueame, intoncanaqueme. Aitaque intsereanaqueme,
6ॸAiniro anta isavicaiti oametantirori sanquenarentsi. aisati amparajatanaqueame iroaquerajari, chararara. Tempa
7ॸIcantashiretaque iriori: apeantantapinitaro iroaquerajari imeshinaqui iroaquerari.
—¿Paita icantashinirotantarori oca? Pineaquero: iroaquerari oca noamejeitimpiri, te oncameetsateji
Ijitasorentsinirotacateemi. ¿Jaoca incanteriri onconoyearo ora yoametapinijeitimpiniri intaroniri.
iroavisacotanteariri? Tempa apaniro yoavisacotanti irinti
Icantavacaimentacaro saavaro.
Tasorentsi.
8ॸIoshiretashitaca Jesoshi icantashiretaqueri, icantiri: (Mt. 12.1-8; Ir. 6.1-5)
—¿Paita picantashiretantari? 9ॸ¿Paita 23ॸAri pashini saavaro iquenanaque Jesoshi panquirentsiqui,
pomerentsitasanotachari? ¿Pomerentsinimpa nocantiriri yoca itsipajeitari iroamerepee. Ari nianqui yaviitapairo iroamere
choritatsiri: “Eiro noasanquetimpitsi, irointi noavisacotajempi”? oitsoqui tirico, itaquireiro otaqui, yoajeitaro oitsoqui.
37 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ2ٍॷ3
—¿Tempa pinquenqueshireeroji sanquenarentsi aisati Petero. 17ॸAisati icoyeaqueri Santiaco itomi Severeo.
quenquetsatacotiriri peerani Iravirini? Te ontimeji iroyeari, Icoyeaqueri Joa irirenti Santiaco: ipajiyeetajiri aisati Voaneriji,
aaqueri itashe, aisati itsipajeitari. 26ॸAiniro onaveitani tanta acantiro aneanequi “Shintsiri”. 18ॸAisati icoyeaqueri Antirishi,
yovetsiqueetiniriri Tasorentsi: te irishineyeeteriji iroajeitearo Jeripi, Varitorome, Mateo, Tomashi, Santiaco itomi Arijeo,
atiri, apaniro yoaro saserote, irinti. Iro cantaincha aavetacari Tareo, Shimo. Iriotaque Shimo shintsiyetirori paitaricapee.
itashe Iravirini. Ijatashitiri Aviatara, yora ivincatsarite saserote, 19ॸAisati icoyeaqueri Jorashi Ishicariote: iriotaque aacanterineri
3
1ॸYora Jesoshi ijatanaji aisati pancotsiqui yapatojeitantari. —Iriotaque Satanashi atajeaonquiriri Jesoshi. Tempa
Aitaque isaviquiri shirampari quisoporoquitatsiri iracoqui. Satanashi iriotaque ivincatsarite camaari: iriotaque
2ॸYamenashijeitavaqueri atiri, sorerere: icoaque iriote ariorica amitacotiriri itianquiri iamaaririnte, irootaque imatantacariri.
iroavisacotajeri saavaroqui. Icoajeitaque incantajeite: “Te
oncameetsateji oca yantiri Jesoshi”. 3ॸYora Jesoshi icantiri Yacanaqueri iriori Jesoshi.
quisoporoquitatsiri: (Mt. 12.22-32; Ir. 11.14-23; 12.10)
—Pincatiaje, caate aca nianqui. 23ॸIcajemavaqueri Jesoshi, icantavaqueri:
4ॸImpoiji isampijeitaqueri maaroni amenajeitaintsiri: —¿Queariompa yatajeaoncaquena camaari? Pamene: ¿jaoca
—¿Cameetsampa aneshinoncateri atiri quitaiteri incanteari Satanashi irojocajea irisati? 24ॸOquempetaca ariorica
amaoreajeitantari? ¿Ariompa avashinoncayeri? inquisavacaajeitea savicatsiri nampitsiqui, irojocavacaajeitea,
¿Ocameetsatimpa avavisacoteri? Tericampa, ¿picoaquempa ¿arimpa irisavicajeitanaje cameetsa? 25ॸAisati oquempetaca
ayeri? ariorica inquisavacaajeitea savicatsiri pancotsiqui, ¿arimpa
Iro cantaincha imajerenirojeitanaque. 5ॸIquisanaca Jesoshi, inquisoavacaajeitajea? 26ॸAisati iquempetaca, ariorica Satanashi
yamenajeitaqueri, aisati iquenqueshireanaca. Iro inquisherime iamaaririnte, irojocavacayeame, eirome itimime:
iquenqueshireantanacari te incavintsaantajeiteji atiri. Icantiri aitaque impoyereavacayeame. 27ॸAisati iquempeta iriori
shirampari: coshitantatsiri: itsaroacaari shintsitatsiri inqueavancoteri
—Pancotaje. incoshitanteariri irovaararo. Ariorica impocashiteri,
Ari yacotanaji, irosati yavisacotantanaja. 6ॸIsoquijajeitanaque irijivatapeeri iraapeeri, iroisotapeeri shintsitatsiri, impoijiquea
variseopee, ijatashijeitanaqueri ishaninca Eroreshi. incoshiteri paitaricapee yoayetiri ivancoqui. 28ॸQueariotaque
Yoametavacaajeitaca: oca noncamantasanotempiri: icavintsaajeitajiri Tasorentsi
—¿Jaocasa ancanteriri Jesoshi, avanteariri? maaroni antirori caari cameetsatatsi. Aisati, ariorica
incantimajeiveteari, incavintsaajeiteri aisati. 29ॸIro cantaincha,
Yoavisacotanti Jesoshi anta incajarequi. eiro icavintsaajeitiritsi irinti cantimatirori Ishire:
(Mt. 4.24-25; 12.15-21; Ir. 6.17-19) incantaitatiyempani intime iriori Sharincaveniqui. Eiro catsini
7ॸYora Jesoshi aisati iroamerepee ijajeitanaji incajarequi, yavisacotajitsi.
yoijajeitanaqueri oshequi carireasati, aisati joreasati, 30ॸIrootaque icantaqueriri Jesoshi. Pineaquero,
8ॸjerosaresati, iromeasati, intatiquerosati Jorirani, maaroni icantashinirojeivetaca incaranqui: “Irio camaari amitacotiriri
savicajeitatsiri Tiroqui, Shiroqui, maaroni. Iquemacojeitaqueri Jesoshi”. Tempa irootaque Ishire Tasorentsi amitacotiriri, caari
itasoncanti, irootaque ijatashijeitantacariri oshequi atiri. ini camaari.
9ॸIcantiri iroamere:
—¿Paita picantantanari? Pimajerete, eiro picamantacotanatsi. —¿Jaoca ocantari inatatsiri? ¿Jaoca icantari iyetatsiri?
34ॸIrosati ijicotantanacari saviquimojeitaqueriri. Icantanaque:
Icoyeaqueri Jesoshi iroamerepee. —Jeroca inatatsiri. Jerica iyetatsiri. 35ॸJanicarica
(Mt. 5.1; 10.1-4; Ir. 6.12-16) antapinitirori icoacairiri Tasorentsi: iriojeitaque iyetatsiri,
13ॸAri impoiji itoncaanaque toncaariqui. Icajemaqueri yora tsiotatsiri, inatatsiri. Noshanincajeitacari maaroni
icoyeaqueri, ari ijatashijeitaqueri. 14ॸIcoyeasanotaqueri 12 quemisantajeitanari.
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ4ٍॷ5 38
4
1ॸYoametantaji aisati Jesoshi anta otsapijaqui incajare. 24ॸPashini icantaqueri aisati:
Yapatotimentapaajari oshequi atiri catsini. Irosati —Pinquenqueshiretero oca piquemaqueri. Ariorica capichaji
itetantaca pitotsiqui, itiancaquero nianquija capichaji, pinquemisantavaquero nocamantimpiri, ari capichaji
isavicaque. Icatiashijeitapaacari otsapijaqui maaroni ashaninca. piotavaquero. Ariorica pinquemisantasanotavaquero, ari
2ॸYoameyetaqueri paitaricapee, aisati ishiacaaventiniri, icantiri: oshequi piotavaquero, noametasanotaquempiro catsini. 25ॸYora
3ॸ—Meeca noncamantempi. Ijataque panquiveetatsiri iotavaquerori noametaqueriri, aiquero noametasanoteri catsini.
yojocaitiro oitsoqui tirico. 4ॸYojocaitiro, opariaarantapaaque Yora caari iotavaquero nocamantavetacariri, eiro iotitsi catsini.
avotsiqui. Ipocapaaque contsaro, yoapaacaro,
Ishiacantiniri Jesoshi panquitirori oitsoqui.
itsonquitapaaqueri. 5ॸPashini pariapaintsi oitsoqui mapiqui. Te
ontimasanoteji oshequi quipatsi, jentsipaite oshiocavetanaca. 26ॸAisatiicanti:
6ॸAri ijenoquitapaaque catsirincaiteri, irosati —Tempa ipincatsariventajeitaquee Tasorentsi. Ishiaqueri
oshimpeshitantanaca. Te omparitsatasanoteji, irootaque shirampari jatatsiri ipanquitiro oitsoqui quipatsiqui.
ocamantanacari. 7ॸOpariapaaque pashini oitsoqui 27ॸImaapiniti tsiteniriqui, isaaquitapiniti quitaiteriqui.
oncanteata 12ॸiramenavetea, iro cantaincha eiro ineasanotitsi, panquirentsiyetatsiri. Antearoyetanaque ojempequipee, aitaque
inquemavetea, iro cantaincha eiro iotasanotitsi. Eiro iramampeapinitearo vanquiyetachari.
iquenqueshireatsi, eiro icavintsaajiritsi Tasorentsi. 33ॸAitaque icantapinita Jesoshi, ishiacaaventapinitiniri atiri
13ॸAisati icantaqueri: iroametanteariri irineane Tasorentsi. Ariorica capichaji iquemaquero,
—¿Tempa pinquemavaquero oca noshiacantimpiri? Ariorica ari capichaji yoametaqueri: oshequirica iquemavaquero, ari oshequi
noshiacantempiro aisati, ¿jaoca pincanteari piotantearori? yoametaqueri. 34ॸIotaca ishiacaaventapinitiniriri. Irintiquea iroamere,
14ॸYora jocaiyetirori oitsoqui ishiaqueri ovaayetirori irineane itsoteajeitaqueneri yoametasanojeitiri.
Tasorentsi. 15ॸAparopee jocaiyetapaincha avotsiqui oshiaqueri
quemisantavetavacarori irineane Tasorentsi, iro cantaincha Yoimajerentaquero Jesoshi tampea.
yora Satanashi yojocapitsatajiri iquenqueshireantavetacari: te (Mt. 8.23-27; Ir. 8.22-25)
inquemisantanajeji. 16ॸAisati oca jocaitapainchari mapiqui, 35ॸIqueanaji catsirincaiteri. Icantajiri iroamere:
oshiaqueri quemavetavacarori irineane Tasorentsi. Intsipaite —Tsame amonteanaje intatiquero.
iquimoshireventavetavacaro. 17ॸIshiaquero panquirentsi caari 36ॸItiancanajiri apatotimentajeitariri:
amajeitaqueneriri Tasorentsi, aparo iranaacotaqueri itsipapee. —¿Janicampa yoca, oquemisantantacariri tampea? Aisati
incajare, oquemisantaqueri.
Ishiacantiniri Jesoshi tsiomentotsi.
(Ir. 8.16-18) Yoavisacotiri Jesoshi neiriri camaari.
21ॸAisatiicantaqueri: (Mt. 8.28-34; Ir. 8.26-39)
5
—Ancoaquerica antsiotea, ¿arimpa avajero tsiomentotsi 1,2ॸYareejeitanaca intatiquero, yamatsecapaaque
covitiqui tsompoina? ¿Arimpa amanaquero tsiomentotsi? quipatsiqui: irootaque iipatsite jerasesati. Intsipaite
Tempa acoiro antsiojeitearo maaroni amenajeitanteari. itonquiotavacari neiriri camaari, iponeanaja anta
39 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ5ٍॷ6
yojocanajiri. Ineavaqueri irinti chancho. Icarajeiti chancho Petero, Santiaco, Joa. Iriotaque Joa irirenti Santiaco.
2,000. Ishiajeitanaca imperitaitequi, ipiincajeitanaque 38ॸYareejeitapaaca ivancoqui Jairo. Ineapaaqueri atiripee:
neaveitariniri camaari. Isavicaji, iquitsaataja, timanaji Yaanaqueri irini, jero inironi, aisati iroamere, iqueanaque anta
iquenqueshiretantari. Ari ineajeitapaaqueri, onaquenta evancaroni. 41ॸYajiricavacotapaaquero acoqui. Icantiro:
itsaroacaajeitapaacari. 16ॸYora neasanotaqueriri incaranqui —Tarita comi.
icamantajeitaqueri: Acantiro aneanequi arori: “Evancaro, pintinaanaje”.
—Pineaqueri, yoavisacotajiri Jesoshi yora neaveitariniri 42ॸOtinaanaja evancaro, tancore, aniitanaji. Ocarataque
6
19ॸIro cantaincha, icantiri Jesoshi: 1ॸAri ijatanaji Jesoshi, yareetapaaja iipatsitequi iriori.
—Eiro poijatanatsi, ainti pijataje pinampiqui, anta Yoijajeitajiri iroamere. 2,3ॸImpoiji quitaiteri
pishanincaqui. Pincamantapeeri: “Ineshinoncatajana imaoreajeitantari, yoametantapaaji anta yapatotapinijeitacanta
novincatsarite”. joriopee. Yoajeitavaqueri cavaco oshequi quemavaqueriri.
20ॸAri ijatanaque neaveitariniri camaari Tecaporishiqui. Itseencajeitaqueri Jesoshi, icantajeiti:
Icamantajeitapairi maaroni atiri: —Tempa iriotaque ashanincasanori arori. ¿Jaoca
—Yoavisacotajana Jesoshi. oponeimotacariri oca yoametantiri? ¿Jaoca icantacari
Yoajeitavaqueri atiri cavaco. itasoncantayetantacari? ¿Caarimpa yoca vetsicapinitirori
inchato? Iriotaque otomi Maria, tempa iriotaque irirentipee
Yoavisacotiro Jesoshi irajashetatsiri.
Santiaco, Jose, Jorashi, aisati Shimo. Aisati iritsiropee, tempa
(Mt. 9.18-26; Ir. 8.40-56)
osaviquimojeitaquee aca.
21ॸAri imonteanaja Jesoshi intatiquero. Yapatojeitavacari 4ॸIcanti Jesoshi:
oshequi atiri anta otsapijaqui. 22ॸYareetapaaca shirampari —Ari ineacameetsajeivetacari atiripee camantantatsiri. Iro
pajitachari Jairo, yora jivatacaajeitiriri atiri anta pancotsiqui cantaincha iriorica camantantatsiri ishanincasanori, ari
yapatotantari. Ineapaaqueri, itiyeroashitapaacari Jesoshi. intseenqueri.
23ॸIcantasanotapaaqueri: 5ॸAri itseencajeitaqueri, irootaque caari itasoncantapinitanta
—Irotaintsi oncame noshinto. Pimpoque pimpamitapeero anta inampiqui. Aparopee ipamiyetiri mantsiayetatsiri,
avisacotantajeari iroori, eiro ocamantatsi. yoavisacoyetiri. 6ॸIro cantaincha te inquemisantajeiteriji
24ॸAri yoijatanaqueri, aisati yoijajeitanaqueri oshequi catsini ishaninca, irootaque yoantanacari cavaco:
apatotimentariri, yovetacajeitanaqueri. 25ॸOcarajeitaqueri —¿Paita caari iquemisantajeitantana?
tsinane irajashetatsiri. Ocaratacotaque osarintsite 12
irajashetantacari. 26ॸOshequi yaavinteenayevetaro, aiquero Yantayetiri iroamerepee Jesoshi.
yoatsiyeetaquerori. Atsipetashitacaro opinaventayevetacaro (Mt. 10.1-15; Ir. 9.1-6)
maaroni ashiyevetari. Te avisacotimateji, aiquero ojatatii Iquenaquenayetanaque Jesoshi nampitsipeequi,
irajatanaque catsini. 27,28ॸOquemaque icantacoyeetiriri Jesoshi: yoametantayetanaque. 7ॸAisati icoyeaqueri iroamere 12.
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ6 40
Imatacaaqueri iroavisacotanteariri neiriri camaari. Impoiji maaroni itsipajeitacari. Te meeca incoajeji iramatavitero. 27ॸAri
itiancajeitaqueri; itsipatavacaayetanaca, apitepee ijayetanaque itiancaqueri oantatsiri, icantavaqueri:
nampitsipeequi. 8ॸIcantasanotavaqueri: —Pamaquenaro iito Joa.
—Ariorica pijatanaque, tecatsiyea paanaque. Eiro Ari ijatanaque anta yoiminqueaquerinta, ipesapaaqueri
paanaquetsi poyeari, eiro paanaquerotsi pitsarate. Aisati eiro itsanoqui. 28ॸYamacotaquero matitaqui iitoni, ipapaaquero
paanaqueritsi piirequite. Irointiquea paanaque piotiquiro. evancaro. Iroori, ovaaquenero iniro. 29ॸIquemacotaqueri
9ॸAisati pisapatotanaquea, iro cantaincha eiro piquitsaatarotsi iroamereni Joani, ari ijatashijeitaqueri. Yaanajiri, itijajiri.
poicoro.
10ॸAisati icantavaqueri: Yoacaacari Jesoshi oshequi atiri.
—Jaocarica pisavicapaaqueri, aitaque pintimaanitapaaqueri, (Mt. 14.13-21; Ir. 9.10-17; Joa 6.1-15)
irosati pijatantajeari pashiniqui nampitsi. 11ॸEirorica 30ॸIpiajeitanaja itiancane Jesoshi. Icamantajeitapaajiri
Itiritantayetari quejitsi oshequi mantsiaripee, yoavisacoyetiri. ineajeitavaqueri oshequi atiri, iojeitavaqueri. Iponeajeitanaca
ivancopeequi, ishianaca, ishitejeitanaca. Ishianaca,
Yora Eroreshi yoacantaqueri Joa. yanaacojeitaqueri, yapatotimentajeitavacari. 34ॸImitajanaque
(Mt. 14.1-12; Ir. 9.7-9) Jesoshi, ineapaatiiri oshequi apatojeitainchari. Irosati
14ॸOshequi quemacojeitiriri Jesoshi, irootaque ineshinoncajeitantapaacariri ishiacaantapaaqueri ovisha caari
iquemacotantacariri aisati pincatsari pajitachari Eroreshi. timatsine amenerineri. Oshequi yoamejeitapaaqueri
Icantayeti atiripee: paitapeerica. 35ॸAri ishaavijitanaji catsirincaiteri. Ipocashitiri
—Iriotaque Joa vaotisatantatsiri, camavetainchari: itinaanaja. iroamere, icantiri:
Iro itinaantajari itasorentsiti. —Meeca anajeitaque aca caaraiteriqui, tecatsi avajeiteari.
15ॸTimatsi pashini cantayevetachari: Aisati ishaavijitaque catsirincaiteri. 36ॸPintiancajeiteri atiri
—Irioyeata Iriashini: itinaanaja. irijajeitajeta oantsiqui, nampitsiqui quempejiniri.
Pashini cantayetatsiri aisati: Iramanantajeitapeeta iroyeari.
—Iriotaque camantantatsiri. Ishiajiri camantantaveitachaniri. 37ॸYacanaqueri, icantiri:
16ॸAri iquemacotaqueri Eroreshi, icanti: —Pimperita avinti iroyeari.
—Iriotaqueteemi Joa. Nopesacantavetacari itsanoqui iro Icanti iroamere:
cantaincha itinaanaja aisati. —¿Picoavetampa nojate namanantaite tanta
17-19ॸAri peerani Eroreshi yaapitsataqueri irirenti ijina. Ipajita nompantajeiteariri? Oshequi ompinatea noacantajeiteariri
irirenti Jeripi, iro ijinantaveitaniri, Eroriashi. maaroni, eiro imoncaratarotsi airequite.
Yora Joa icantapinivetacari Eroreshi: 38ॸYacanajiri:
—Te oncameetsateji paapitsateri pirenti ijina. —¿Jaoca ocaratiri pitantane timatsiri? Pijate, pamenaitero.
Oquisanaqueri Eroriashi, ocoasanoveta oacanterime, iro Ari ineaitiro, icantaqueri:
cantaincha te irininteji yora ojimentajari. Oshequi —Apapacoroni ocarati tanta, aisati apite shima.
ashereapinitaqueri, irootaque yaacantantacariri Joa, 39ॸIcantiri:
oacanteri. Itsaroacaapinivetari Joa, iquenquetsatacaapinitiri. apatojeitainchari icarati 100 atiri. Itimi oshequi itsipapee
Ineacameetsatiro icantiriri Joa, iro cantaincha te irioteji jaoca apatojeitainchari aisati. Inashiyetaca pashinipee
incanteari. 21ॸOmoncarataja iitaiterite itimantacari peerani apatojeitainchari, icarayetaque 50. 41ॸAri yaaquero Jesoshi tanta
Eroreshi. Yoacaajeitari ivincatsaririnte, ivincatsarite soraro, aisati shima, yamenanaque jenoqui. Icantiri iriri:
aisati ivincatsarite carireasati. Irootaque quitaiteri —Ariove, Apa, aviro paquenarori oca noyearica.
oacantantacariri Eroriashi Joa. 22ॸOqueapaaque oshinto Icarajaquero tanta. Ipaqueri iroamere irovayeteneri
Eroriashi anta yoajeitanta omaninquetsaveetapaaque apaniro. apatojeitainchari. Aisati shima, yovayetaqueneri maaroni atiri,
Ineacameetsatavaquero Eroreshi aisati itsipajeitari. Icantiro 42ॸari yoajeitanaca. Iquemajeitanaca, te intsonqueroji.
—Pincoacotena paitarica picoaqueri. Aitaque ocarati 12. 44ॸIcarajeiti oacarori 5,000 shirampari.
nompaquempiro. 23ॸIneaquena Tasorentsi, ioti eiro
namatavitimpitsi. Paitaricapee pincoacotaquenari, aitaque Yaniijatiro Jesoshi incajare.
nompaquempi. Picoaquerica nompaarantempi noipatsite, (Mt. 14.22-33; Joa 6.16-21)
aitaque nompaquempi cashetani. 45ॸImpoiji itianquiri Jesoshi iroamere, icantiri:
24ॸOsoquijanaji iroori, osampitapaaquero iniro: —Pintetanajea pitotsiqui. Pijivajeitanaquena intatiqueronta,
—¿Paita noncoacoteriri? anta Vetsairaqui: nontiancajeitajerita ivancopeequi yoca
Acavaquero iroori: apatojeitainchari.
—Iro pincoacoteriri iito Joa vaotisatantatsiri. 46ॸImpoiji ijatanaque Jesoshi toncaariqui, iquenquetsatacairi
25ॸIntsipaite opianaja aisati, opiashitanajari pincatsari. iriri. 47ॸOtsitenijencaiteanaji, inianquijatacotanaque iroamere
Ocoacotapaaqueri, ocantiri: incajarequi. Itimaiti Jesoshi apaniro quipatsiqui. 48ॸIneaqueri
—Nocoi meeca pimpacotenaro matitaqui iito Joa. iroamere, icomacomajeiveta, iotaqueri imaojempequitaque.
26ॸOshequi yoashiretanaca. Tempa aitaque icantaquero Aiquero oipiacotajiriri tampea. Ari oquitaitetimataji
incaranqui: “Eiro namatavitimpitsi”. Aisati iquemajeitavaqueri ijatashitajiri iriori Jesoshi. Yaniijatanajiro incajare, te
41 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ6ٍॷ7
intsitiyeji. Iro iravisanaquerime, 49ॸiro cantaincha ineajeitavajiri, inquemisantero poametapinitiriri, aisati poametaqueri
yaniijatapaajiro incajare. Ijijeivetavacari irio camaari. Ari intseenquero icantiri Tasorentsi. Aitaque picantanirotapinitari:
icajemajeitanaque: pojocacaayetiri ashaninca iquemisanti.
—Eeeee. Coraquenive camaari.
50ॸAri ineajeitavaqueri maaroni. Itsaroajeitanaque. Icamantiri Jesoshi paita caari icameetsatanta atiri.
Ineanatapaajiri: (Mt. 15.10-20)
—Pinquimoshirejeitaje. Narotaque pocajantsiri. Eiro 14ॸAri icajemajiri aisati apatojeitainchari, icantajeitiri:
pitsaroashijeitatsi. —Pinquemajeitavaquena maaroni. Piojeitavaquero oca.
51ॸItetapaaja pitotsiqui, itsipajeitapaajari, opeanaja tampea. 15ॸOcameetsati avajeitearo paitapeerica, eiro otimitsi antane:
Yoajeitanaque cavaco catsini. 52ॸIneajeivetacari incaranqui tecatsi oncantero avari ashire. Piquenqueshiretiro caari
itasonquiro tanta, iro cantaincha tequera cameetsatatsi, irootaque pantapinitantarori. 16ॸOtimirica
inquenqueshireimateaji. piyempita piquemantari, pinquemavaque.
17ॸAri ijajeitanaji apatotimentariri, iqueapaaji Jesoshi
Yantayetiri Jesoshi anta Jenesaretequi. pancotsiqui. Isampitiri iroamere:
(Mt. 14.34-36) —¿Jaoca ocantari pishiacaaventiniriri?
53ॸAri imonteanacaro, yareejeitapaaca Jenesaretequi. 18ॸIcantiri:
7
1ॸAri ipocapaaque variseopee, aisati aparopee oametantirori irantanepee.
sanquenarentsi, iponeaca Jerosarequi.
Yoavisacotajiro Jesoshi oshinto shirojenishiasato.
Yapatotimentapaacari Jesoshi. 2ॸIneajeitapairi iroamere,
(Mt. 15.21-28)
yoajeita iriori: te inquivacoteaji. Icantajeiti intacaroniri:
“Ariorica ayea, ajivate anquivacotea ancameetsashiretanteari”. 24ॸImpoiji ijatanaji Jesoshi Tiroqui. Isavicapaaque pancotsiqui,
3ॸYora variseo yamejeitaro tequeratarica iroyeata, te incoaveteaji irioyeeterime. Iro cantaincha tecatsi incantea
iquivacotasanota. Tempa yamejeitaro maaroni joriopee. Irompa irimanea. 25ॸOtimi anta tsinane, yatajeaonquiro oshinto camaari.
eirorica iquivacotita, eiro yoatsi. Aitaque imoncaratajiro Oquemacotavaqueri tsinane Jesoshi, ojatashitaqueri,
yoametantapinitiniri intacaroniri. 4ॸAriorica imponeajea anta otiyeroashitapaacari. 26ॸCaari oni jorio, oponeaca
nampitsiqui nianqui, eirorica iquivacotasanotapaajatsi, eiro Shirojenishiaqui. Ocantapaaqueri:
yoapaajatsi. Aisati imoncaratashiyetaro oshequi paitarica —Yatajeaoncaquero noshinto camaari, poavisacotajenaro.
yoameyetiriri ishanincani. Iquivajeitapinitiro pajo, onero, oya, 27ॸIcantavaquero:
icamantacotitaquempini peerani Isayashini. Isanquenatini: —Je, cameetsa; queario picantaqueri. Cameetsa pijataje
“Icantashivetana yoca atiri: ‘Picameetsati’, iro cantaincha te meeca, avisacotanaji pishinto.
inquenqueshiretenaji. 7ॸYatsipetashitaro itiyeroimentavetana; 30ॸOpianaja ovancoqui. Oneapaajiro oshinto, onariaca
“Aitaque iroasanqueteri Tasorentsi yora cantimatiriri iriri aisati itsipatanacari mayempiri. Yoiminquiaqueneri iracotsapaqui
iriniro”. 11ॸIro cantaincha picantashinirojeivetari ashaninca: iyempitaqui. Iquitiojaquero iracotsapaqui, ipantaqueri
“Ariorica pincashiacayeri Tasorentsi piirequite, ari inenequi. 34ॸYamenanaque jenoqui, yaneencanaque, icantiri:
pimpasanoteri. Irashinoncayearica piri, piniro, pincanteri: ‘Eiro —Epeta.
nomatirotsi noncavintsayempi: nocashiacaaqueri Tasorentsi Acantiri arori aneanequi: “Ovitareanajea”. 35ॸOvitareanaja
͑Ύɗфľнӕɗҡľ͑Ύ̲Йľфɗфɗٔॸٚ. 12ॸAitaque meeca te pishineteriji iquemantari. Opeanaja iniconeneveitani, cameetsajencatanaji
pishaninca irintacoteari iriri, iriniro. 13ॸPicoacaaqueri ineaveetaji. 36ॸYapiitapinivetari:
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ7ٍॷ8 42
Iquemacaayetajiri mayempiveitachaniri, aisati yora —Aisati pashini, ocarati tanta 7, icarati aisati oacarori 4,000.
masontiveitachaniri, ineaveetacaayetajiri. Paajiro aisati timaarantapaajantsiri. ¿Jaoca ocaratiri cantiri
pijaajiri?
Yapiitajiro Jesoshi yoshequiajiro tanta. Icantajeitiri:
(Mt. 15.32-38) —Ocarati 7.
8
1ॸPashini quitaiteri yapatojeitaca aisati oshequi atiri, tecatsi 21ॸIcantiri:
iroajeiteari. Yora Jesoshi icajemiri iroamere, icantavaqueri: —¿Tequerampa meeca piotavaquero? Te iro
2ॸ—Nocavintsaajeitaqueri yocapee. Iro nonquenquetsatacote tanta incaranqui, irointi
nocavintsaajeitantacariri mavataque quitaiteri itsipajeitaquena, noquenquetsatacoti yoametantiri variseo aisati Eroreshi.
te iroajeiteaji meeca. 3ॸAajeitaqueri itashe. Timatsi aparopee
Yoavisacotajiri Jesoshi quitapoajaquiri.
poneainchari paricoti: ariorica nontiancavetajeari meeca
ivancoqui, ari irimaoshirejeitanaque nianqui avotsiqui, 22ॸAri ijajeitanaji Vetsairaqui. Yameetapaaqueneri
irimaotsajeitanaque. quitapoajaquiri. Icantapaaqueri:
4ॸYacanaqueri iroamere: —Pimpamitavaqueri iramenantajeari.
—¿Jaoca ancanteari anquemacaajeitanteariri tanta? Aca 23ॸAri yacatsatanaqueri quitapoajaquiri, yaanaqueri
piquemanta? ¿Paita caari piotanta? ¿Paita caari yamenajeitanaqueri. Irosati ishintsitsatantacariri Petero:
piquenqueshiretanta? 18ॸOtimaveta poqui, ¿paita caari —Piquempetacari Satanashi. Pijate, te pincameetsateji.
pineanta? Otimaveta piquemantari, ¿paita caari piquemanta? Piquempejeitacari atiri, te pinquenqueshireempa. Te pioteroji
¿Paita caari pinquenqueshiretantajaro 19ॸnoshequiantacarori icoacaaquenari Tasorentsi.
43 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ8ٍॷ9
pashijeitearo maaroni timayetatsiri aca quipatsiqui, aintiquea —Oametanari, namaquempiri notomi. Yatajeaoncapinitiri
pijate Sharincaveniqui, tempa pantsipetashitearo pashiyetearo. camaari. Imasontiaqueri notomi. 18ॸIrajiricapaajeririca,
37ॸAriorica pijate Sharincaveniqui, ¿jaoca pincanteari ipishoncajiri quipatsiqui, ishimoretacaanacari,
pijatanteari inquitequi? 38ॸTseencantatsiri inajeiti maaroni yatsicanajitacaanacari, iquisoporoquitacaanacari. Nocantavetari
timajeitatsiri, aisati yantapinijeitiro caari cameetsatatsi. poamere: “Poavisacotajeri”. Teve, te irimateroji.
Noponeaca inquitequi, natiritapaaque. Coajica nojataje 19ॸYacanaqueri Jesoshi:
inquitequi: meeca, ariorica pipashiventacaana, aisati ariorica —Te pinquemisantimajeiteji. ¿Jaoca oncarate piojeite?
pipashiventacaaro noneane, coajica nompiapaajerica, Noametapinijeivetaquempi, iro cantaincha te
nompashiventacaapeempi avirori. Aisati ariorica nompiaje pinquemisantajeitavaque. Jentsite, pamaquenarite pitomi.
nompincatsaritasanotapaaque, nonquempetapaaqueari Apa, 20ॸAri yamaqueneri. Yora camaari, ineapaaqueri Jesoshi.
9
1ॸAisati icantajiri Jesoshi: Yacanaqueri:
—Queariotaque oca noncamantasanotempiri. Pamene, —Ainiroquerani ijananequitapaini. 22ॸOshequi
acarajeitaque meeca aca. Eirotarica picamajeititsi, ari yojocacaapinitari paamariqui, aisati nijaqui. Icoaveta
pineavaqueri Tasorentsi impoque, impincatsaritapaaque, iroamayerime. Pitasoncantirica, pineshinoncatajena,
intasorentsitapaaque. poavisacotajenari.
2ॸAvisanaque 6 quitaiteri. Yaanaqueri Jesoshi yora Petero, 23ॸIcanti Jesoshi:
Santiaco, aisati Joa, ijivatanaqueri anta antearoqui toncaari. Ari —¿Paita picantantanari: “Pitasoncantirica”? Pinquemisanterica,
itimajeitapaaque apaniro. Ipashinitanaca Jesoshi, aitaque irimataquempiro Tasorentsi paitapeerica.
ipashinitimotanaqueri oijajeitiriri. 3ॸOshipaquireanaque iitsaare. 24ॸAntearojenca icanti iriri jananequi:
noncame. Ariorica nontinaanaje, irosati pincamantacotantenari —Oshequi ishintsiti yora camaari, irootaque caari
oca pineaqueri meeca. Tempa noponeaca inquitequi, pimatantari poavisacotajeri yora yatajeaonquiri. Aisati maaroni
natiritapaaque. quempejeitariri, eiro pimajeitiritsi. Iro cantaincha,
10ॸAri iquemajeivetavacari, irosati isampitavacantanaca paita pincantasanoteririca Tasorentsi, ari iramitacotempi
ojitari oca icantiriri Jesoshi: “Coajica noncame. Nontinaanaje poavisacotajeri yatajeaoncane camaari.
aisati”. 11ॸIsampijeitaqueri:
Yapiitajiniri Jesoshi iroamere: “Aitaque noncamaque”.
—¿Paita icantantari oametantirori sanquenarentsi:
(Mt. 17.22-23; Ir. 9.44-45)
“Tequeratarica impoque Quirishito, irijivatapaaque Iriashini”?
12ॸIriori Jesoshi yacanaqueri: 30,31ॸAri
yovaanaja Jesoshi anta, iquenanaji Carireaqui. Ari
—Queario icanteetiri: “Irijivatapaaque Iriashini, icoaque iroameteri iroamerepee apaniro, irootaque
iroameetsajeitapaaque maaroni”. Noponeaca narori inquitequi, imanantanajari ijajeitanaji. Icantanaqueri:
natiritapaaque, tempa naro isanquenatacotiniri peerani: —Noponeaca narori inquitequi, natiritapaaque: coajica
“Oshequi inquemaatsicatearo, aisati oshequi iraacaanteetena. Irayena atiri, iroyena. Ari
intseencajeitavaqueri”. ¿Paita icantantaroniri oca? 13ॸMeeca noncamasanovetaquea, impoiji, omavatapaaque quitaiteri, ari
noncamantempi: aitaque peerani ipocaji aisati Iriashini. nontinaanaje aisati.
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ9ٍॷ10 44
32ॸIro cantaincha te iriojeitavaqueroji iriori oca tivi. Irompa ariorica ompeanaquea ovoteare, tecatsi oncantajea
icamantavetacariri. Itsaroajeitanaque irisampiterime. ompoteataje aisati. Aisati piquempetaca avirori: ariorica
paacameetsatavacaajeitea, tempa ocameetsati: pincanteani
Jaoca ancanteari ampincatsariventante. paacameetsatavacaajeitea, maaroni.
(Mt. 18.1-5; Ir. 9.46-48)
33ॸAri Ijataque Jesoshi Joriraniqui intatiquero.
yareejeitapaaca Caperenaoqui, isavicajeitapaaque
10
pancotsiqui. Isampitiri Jesoshi iroamere: 1ॸAri
yovaanaja Jesoshi, iquenanaji Joreaqui. Aisati
—¿Paita picantavacaanacari avotsiqui? ijataji intatiquero Joriraniqui. Yapatotimentajari aisati
34ॸImajerejeitanaque iriori, ipashiventajeitanaca. oshequi atiri, yoamejeitapaajiri. Tempa aitaque yametaro
Icantavacaajeitanaca anta avotsiqui, icanti: yoametantapiniti.
—Meeca acarajeitica, ¿janicampa anacotantatsineri
impincatsarite? Icanti Jesoshi: “Eiro pojocajirotsi pijina”.
35ॸAri isaviqui Jesoshi. Icajemiri iroamere, icantiri: (Mt. 19.1-12; Ir. 16.18)
—Ariorica pincoye pimpincatsariventante, pintacojeiteari 2ॸIpocashitapaaqueri variseo. Icoaveta incomitacayearime
paamari caari tsivacanetatsi, aisati iriori yora quenitsi caari —Pishineteri impocashitenata jananequi. Eiro pitsaneanatsi.
caamanetatsi. 44ॸEiro anta icamitsi quenitsi, aisati eiro Pineaqueri yoca jananequi, ishirejeitaquena:
otsivacanetitsi paamari iroori. 45ॸAisati ariorica antacayempiro ipincatsariventajeitiri Tasorentsi maaroni quempejeitariri iriori.
piiti caari cameetsatatsi, pimpesajero. Aitaque ocameatsatiri 15ॸQueariotaque oca nocamantasanotimpiri, irinti jananequi
pijapontsoquitanaje inquitequi, oncanteata anta ipincatsatiri Tasorentsi. Irompa irinti yora caari shiiri
paneantasanotantapaajeari. Te oncameetsateji ontime apite jananequi, yora caari pincatsatiri Tasorentsi, eiro ijatitsi irinti
piiti: eirorica pipeshirotsi, irootaque pijatanteari anta ipincatsaritinta.
Sharincaveniqui. 46ॸEiro anta icamitsi quenitsi. Aisati eiro 16ॸYavitsanojeitavaqueri jananequi, ipamitaqueri iitoqui.
Icantavorotanaca, ijatanaji. 23ॸAri ipitsocashitanacari Jesoshi —Te pioteji paitarica picantaquenari. Pamene, oshequi
iroamere, icantiri: nonquematsicatearo narori, ¿arimpa pimatero oshequi
—Yora ashitaarantachari opomerentsitimotari irijate anta pinquematsicatearo avirori?
ipincatsaritinta Tasorentsi. 39ॸIcantanaque iroamere:
24ॸIquemavaitiiri iroamere, yoajeitanaque cavaco. Yapiitajiniri —Je, ario nomataquero.
aisati Jesoshi, icantiri: Icantiri:
—Evancari, aitaque opomerentsitaca pijate anta —Je, aitaque ontime coajica pinquematsicateari. 40ॸIro
ipincatsaritinta Tasorentsi. 25ॸTempa opomerentsitaca inqueero cantaincha tecatsi noncantea noshinetempi pisavique
cameyo omoroqui quitsapi. Iroquea irointi nacosanoriqui, aisati nampatequi. Irintiquea cantatsineri
pomerentsitasanotachari irijate ashitaarantachari anta Tasorentsi janicarica saviquimotenaneri: iotitacarini peerani
ipincatsaritinta Tasorentsi. yora saviquimotenaneri.
26ॸYoajeitanaqueri cavaco catsini iriori. Icantavacaanaca: 41ॸIquemajeitantacariri yora itsipapee iroamere,
pirentipee, pitsiropee, piniro, piri, pijananequitepee, poanepee. Yovaanaja aisati, itsipajeitanacari iroamerepee aisati oshequi
Aisati ariorica pincoaque pinquemisantacayeri pishaninca, eiro apatojeitainchari. Ainiro isavicaiti avotsinampiqui shirampari
patsipetashitarotsi. 30ॸQueario, inquishimentempiro pajitachari Timeojani, iriotaque itomi Timeo. Icamarajati
piquemisantaquena, ompomerentsivetea, iro cantaincha eiro Timeojani, icoacotapinitiri atiri impashiteari quirequi.
patsipetashitarotsi. Ariorica pojocanaquero aparo, impajempi 47ॸIquemacotavaqueri impoque Jesoshi, yora nasaretesati.
Tasorentsi 100: pivancopee, pirentipee, pitsiropee, piniropee, Iroaquera iquemacotavaqueri, icajemavaqueri, icantiri:
pijananequitepee, poanepee, maaroni. Aitaque coajica —Jesoshi, tempa aviro ishanincani Iravirini,
ontimimojeitempi oshequi anta paneasanojeitapaajenta, pineshinoncatapaajena narori.
pincantaitatiyempani. 31ॸAiniro pincatsarivetachari meeca, iro 48ॸOshequi atiri ishintsitsajeitaqueri:
oijajeitiriri, aisati itsaroajeitanaque. Ari yapatotiri aisati yora Ijatashitanaqueri Jesoshi. 51ॸIcantavaqueri Jesoshi:
12 iroamere, icantiri: —¿Paita picoacotanari? ¿Jaoca noncantajempiri?
—Pinquemena. Tempa noponeaca inquitequi, natiritapaaque. Yacanaqueri camarajari:
Meeca ajate Jerosarequi. Coajica iraacanteetena anta, —Apa, nocoaque namenaje.
iraavaquena jivatacaajeitiriri saserotepee, aisati oametantirori 52ॸIcantiri Jesoshi:
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ10–12 46
11
1ॸIquempejijeitapaacaro (Mt. 21.20-22)
Jerosarequi, Vetejajequi, aisati
Vetaniaqui: onaquenta toncaari pajitachari Orivomashi. 20ॸOquitaitetamanaji aisati, ipianaja anta onaquenta iyera.
Yora Jesoshi itiancaqueri iroamere apite, 2ॸicantavaqueri: Ineapaaquero, ocamanaque, irosati anta ovaritsaqui.
—Pijatapainte anta nampitsiqui onta amontetacari. 21ॸIquenqueshiretaquero Petero icantanaqueri Jesoshi oshaiteji.
12
—Peerani isanquenatironi irineane Tasorentsi, icantini: 1ॸImpoiji ishiacantiniri oca, icantiri:
ashitarori itiancavetari inampire aparo, iraaranteme ova. 3ॸTe Impoiji ocamaque iroori tsinane, toren. 23ॸCoajica ariorica
impavaqueriji, irointi yaanirotavaqueri, tapi; ipasatashitavacari, intinaajeitanaje camajeitaintsiri, ¿janicampa aajeroneri? Tempa
tac, tac. Yoipiavajiri, tecatsi iraanaque. 4ॸAri itiancavetaca aisati aitaque ijinantajeiveitaroni maaroni.
itsipa inampire. Iposainatavaqueri iitoqui, toc, toc, 24ॸIcantiri Jesoshi:
yoashinoncaavaqueri. 5ॸItiancavetaca pashini aisati. Yoavaqueri, —Te pioteroji sanquenarentsi, aisati te piotacoteriji
shemi. Aisati itiancavetacari oshequi itsipapee: aparopee Tasorentsi, tempa irootaque picomitantacarori oca.
ipasanatavaqueri, irio itsipapee yoavaqueri. 6ॸApanivaniquea 25ॸIcamajeitaque, toren. Coajica intinaajeitanaje aisati. Iro
itimanaque itomi iriori, inintasanotiri. Icantashiretanaque iriori: cantaincha eiro yaajitsi aisati ijina. Eiro itimajitsi aacaajerineri
“Irioricampa irinti notomi irio impincatsatavaqueri”. aisati. Aitaque irishiapaajeari inampire Tasorentsi savicatsiri
Itiancavetacari iriori. 7ॸIro cantaincha icantavacaanaca jenoqui. 26ॸMeeca noncamantempi: aitaque intinaajeitanaje
tsameetacotirori: “Jeritapaaque itomi ashitarori, ariorica camajeitatsiri. Tempa pineanataquero isanquenare Moishishi.
incamaque iriri, iriotaque yoca ashitasanotajearoneri. Tsame Oquenquetsatacotiro quitotsequishi, otaavetaca iro cantaincha
avavaqueri, impoijiquea ashijeitajearota ainti irovamashite”. te ontsonqueaji. Anta iquemaquero peerani Moishishi icantiriri
8ॸAri yaavaqueri, yoanirotavaqueri, shemi. Yojocaqueri Tasorentsi: “Narotaque Tasorentsi, icantani ipincatsajeitaquena
otsapitapaaca ovamashi. 9ॸ¿Paita piquenqueshirejeitiri? ¿Jaoca Avarama, Isaca, aisati Jacovo”. 27ॸPineaquero, aneatsi ini
incanteriri ashitarori irovamashite? Tempa impoque irinti, iriorijei, irosati icantani iquemisantiri Tasorentsi. Te
impoyereapaaqueri iratiritepee. Pashini iramenaje inquemisantajeji camaintsiri, irintiquea aneatsiri. Pineaquero,
shentajenerine. 10ॸTempa pineanatiro sanquenarentsi. Ocanti: te ampoyereempaji. Oshequi picomitasanotaca avirori.
“Yora vetsiqueronemeri pancotsi itseencajiro mapi
intincamitantearomeri ivanco, icanti: ‘Te oncameetsateji’. 11ॸIro Iquenquetsatacotiro icoacaasanotaqueeri Tasorentsi.
cantaincha Avincatsarite ipeajiro mapica otincami ivanco, (Mt. 22.34-40)
ocameetsatasanoti. Tempa irootaque avantanacari cavaco”. 28ॸIquempejitapaaque aparoni oametantirori sanquenarentsi.
12ॸIotacojeitavaquero icantaqueri Jesoshi, iriotaque Iquemapaaqueri icantavacaanaca. Iotacotapaaqueri Jesoshi,
ishiacaaventaqueri. Icoajeiveta iraajeitanaquerime, iro cameetsa yoametavaqueri saroseo. Ari isampitapaaqueri:
cantaincha itsaroacaajeitacari yora apatotimentajeitacariri. Ari —¿Paita icoacaasanoteeri Tasorentsi?
yojocajeitanajiri, ijajeitanaji. 29ॸYacanaqueri Jesoshi:
pintsaroacayeariji. Tampatica poametantiro icoacaajeiteeri —Je, aitaque. Queariotasanotaque oca picantaqueri. Apaniro
Tasorentsi. ¿Ocameetsatimpa nomperi ivincatsarite oromasati ini Tasorentsi, tecatsi pashini. 33ॸCameetsa oshequi catsini
quirequi? ¿Tericampa oncameetsateji? ¿Nomperimpa? anintasanoteri, anquenqueshiretapiniteri. Aisati oquempeta
¿Eirompa nopiritsi? arosati nintajancha, aisati anquempeteri maaroni acarajeitiri,
15ॸIotacotaqueri Jesoshi, iramataviterime yoca sampitaqueriri. anintajeiteri iriori. Irootaque icoacaasanotaqueeri Tasorentsi.
Icantiri: Te iro incoasanote atayeneri poshiniri.
—¿Paita picoantacari pincomitacayename? Pamaquenari 34ॸIquemaqueri Jesoshi, cameetsa icantaqueri, icantiri:
iirequite yoantaririqui. Ipoqui oshequi ashitaarantincari, Queario, ompomerentsitimojeitempi, iro cantaincha ariorica
itetapaaque oshequi catsini iirequite. 42ॸOpocapaaque iroori pincanteani pishiretasanotena, aitaque noavisacotajempi.
aparoni camajimentaaro ashinoncaincaro. Otetapaaque iroori
apimentaquite quirequijaniqui, te impinaveteaji irinti. Icantiri Jesoshi: “Coajica ompomerentsitasanotanaquea
43,44ॸIcajemiri iroamere, icantiri: anta Joreaqui”.
—Queariotaque oca noncamantempiri: capichaji otevetaca (Mt. 24.15-20; Ir. 21.20-23)
oca ashinoncaincaro, iro cantaincha 14ॸAisati icantiri Jesoshi:
ineacameetsatasanotaquero Tasorentsi. Tempa opaqueri —Ariorica pineanatero isanquenareni Iranirini, piotavaquero
maaroni timimovetacarori: tecatsi meeca amanantantajeari icantiniri: irashinoncaajeitanaquea atiri. Icanti intime ivancoqui
oyeari. Irintiquea yora ashitaarantincari, oshequi itejeivetaca, Tasorentsi caari cameetsatatsine. Te oncameetsateji intime
iro cantaincha te irineacameetsatasanoteriji Tasorentsi: tempa anta. Ariorica pintime Joreaqui, aisati pineeririca yoranqui,
oshequitatsi iirequite iquempoyeanontari. pishintsite pishiajeitanaque anta toncaariqui. 15ॸAriorica
pisavique pancotsiqui saiteriqui, eiro piqueapanajantitsi
Icantiri Jesoshi: “Coajica ontireanajea ivanco Tasorentsi”. paantapanajantearori paitapeerica, irointi pishianaque. 16ॸAisati
(Mt. 24.1-2; Ir. 21.5-6) pisaviquerica oantsiqui, eiro pipiapanajantatsi
onaveta, iro cantaincha coajica intireetajero, ojocayetanaquea eirotarica oparii incani. Pishiasanojeitanaque, yaimpicari
nijanteaji mapi. Ompoyereajea pancotsi. quisajeitempineri.
—Jero oca piotantearori oshiacaaventiri iyera. Iroaquerarica incamantantajeitero atiri noneane, incamantacotero antaqueri
oshiocajempequiyetaje, ariorica ontimanaje oshi, piotaque oca tsinaneca, inquenqueshireajeitantearori.
irotajantsi osarintsitapaaje. 29ॸAisati, ariorica pineajeitavaquero
maaroni oca nocamantayetaquempiri, piote quempejitapaajana, Iquenqueshireti Jorashi iraacanteri Jesoshi.
irotaintsi nompocashitajantempi. 30ॸQueariotaque oca (Mt. 26.14-16; Ir. 22.3-6)
nocamantimpiri. Tequeratsita pincamajeite avirori, 10ॸAiniro iriori Jorashi Ishicariote icarajeitiri iroamere Jesoshi.
omoncaratapaaquea maaroni oca nocamantimpiri. 31ॸOmpeajea Ijatanaque apaniro anta itiminta jivatacaajeitiriri saserotepee,
inquite aisati quipatsi, irompa irointi noneane, eiro opeajatsi. incantacoventanteariri Jesoshi. 11ॸIquemajeitavaqueri ora
icantapaaqueriri, iquimoshirejeitanaque, icantiri:
Aamaajeitajeari Jesoshi: te ayojeiteji jaocarica —Cameetsataque: oshequi nompinajeitempi quirequi.
oncarate impocantajeari. Impoiji iquenqueshireti Jorashi:
(Mt. 24.36-51; Ir. 21.34-36) —¿Jaoca noncanteriri naacantanteariri? ¿Jaoca oncarate?
32ॸJeroca aisati icantiri:
—Jaocarica oncarate quitaiteri, jaocarica incarate Yovetsicajeitiro iroamere iroajeiteari.
catsirincaiteri, tecatsi iotatsine. Aisati te irioteji yora inampire (Mt. 26.17-19; Ir. 22.7-13)
Tasorentsi jenoquiniri. Pamene, narotaque itomi Tasorentsi, iro 12ॸMoncaratapaaca quitaiteri yoajeitantarori tanta, caari
cantaincha te nioteji. Irintiquea iotatsi apaniro Apa. tapiacha. Aisati yoari ovishajaniqui: yametapinijeitaro
33ॸPaamaventea, aisati paamaajeitena. Te pioteji jaoca oncarate yoajeitari quitaiteriqui iquenqueshiretapinitiro yavisantaniri
nompocantajeari. 34ॸNonquempeteari shirampari, jatatsiri oantatsiri peerani. Isampitiri Jesoshi iroamere:
paricoti. Ariorica yojocanaquero ivanco, icantajeitanaqueri —¿Jaoca picoaqueri novetsicajeitero avajeiteari?
maaroni inampirepee paitarica irantajeiteneriri. Aisati iriori 13ॸAri itiancaque iroamere apite, icantiri:
yora shentiniriri ivanco icantanaqueri iriori: “Paamaajenayea”. —Pijate nampitsiquinta. Aitaque pintonquiotavaqueari
35ॸIrootaque nocantajeitantimpiri: paamaajeitajenayea avirori. aparoni shirampari, iraacote chomoqui nija. Poijatanaqueri
Te pioteji jaoca oncarate nompocantajeari: ariorica inqueanaje iriori. 14ॸJaocarica anta inqueapaajeri, aitaque iniri ashitarori
catsirincaiteri, ariorica nianquiite tsiteniri, ariorica irineaje ivanco; iriotaque pineanatapeeri. Pincantapaaqueri: “Icanti
teapa, ariorica onquitamaroiteamanaje quitaiteri nompocaje. oametantatsiri: ‘¿Jaocame nosavicantapeempari,
36ॸPaamaventea, paamaasanojeitena. Ariorica nompocaje, noacantapeempariri noamere?ٔॸٚ15ॸIrosati
nomapocapaimpicari. Noneapaimpicari, maatsimpi catsini. ironijantavaquempirori anta jenoqui oshitamencotanta: antearo
37ॸOca nocantimpiri, irootaque nocantajeitaqueriri maaroni oni. Timatsi ovetsicajeitaca maaroni avantayetearori:
atiri. Paamaventasanojeitea, paamaasanojeitena, maaroni. apanivaniji povetsicajeitapaaquero ayeari.
16ॸAri ijatanaque iroamere nampitsiqui, ineapaaquero oca
Icoajeitaque joriopee iraacaantajeiteri Jesoshi. icantaqueriri, impoiji yovetsicapaaquero yoari.
(Mt. 26.1-5; Ir. 22.1-2; Joa 11.45-57)
14
1ॸAri Icamantacotaqueri Jesoshi aacaanterineri.
apitenivani quitaiteri omoncaratajea quitaiteri
(Mt. 26.20-25; Ir. 22.21-23; Joa 13.18-30)
yavisantaniri. Iro iquenqueshiretantarori quitaiteri
peerani yavisantaniri inampire Tasorentsi, oajeitiriri itomipee 17ॸAri ishaavijiiteanaque catsirincaiteri. Yareetapaaca iriori
quipatsiqui nirajero ovaja. Ariorica nosavicapaaje anta sanquenarentsi, jeri savicacantatsiri. 44ॸIcantitajeitacari yora
ipincatsaritinta Tasorentsi, ari nirapaajero pashinijari. Jorashi:
—Meeca noncamantasanotempi piotantapeempariri Jesoshi:
Icantajeitiri Jesoshi iroamere: “Coajica pojocajeitanaquena”. pineaquena nonintavorotapaaqueri, pajiricapeeri.
(Mt. 26.30-35; Ir. 22.31-39; Joa 13.31-38) Paanaqueriyea, pishentasanoteriyea.
26ॸAri ipampoyeaventajeitanaqueri Tasorentsi, impoiji 45ॸAri ipocapaaque, iquempejitapaacari. Icantapaaqueri:
coajica nontinaanaje, nojivajeitanaquempi anta Carireaqui. —¿Narompa coshinti? ¿Paita pamashitantanari pisaviritepee
29ॸIcantiri Petero: aisati inchaquiipee? Paashitanaquena, eiro noshiapitsatimpitsi.
—Ariorica irojocajeitempi maaroni irinti yoca, irompa nainti, 49ॸAitaque maaroni quitaiteri notsipajeivetaquempi anta
pintsaroanaque. Oncarate mava pincante: “Te nioteriji Jesoshi”. inquitsaatanaqueaji, irointi yampinaicanaca ivashicaro.
31ॸIro cantaincha icantasanoti Petero: Yajiriqueevetavacari, 52ॸitsaneanaca iriori, yojocanaitiiro
—Eiro nojoquimpitsi. Ariorica ancarajeitavacayea ivashicaro, ishiatsempequitanaca.
ancamajeite, eiro nocantitsi: “Te nioteriji”.
Aisati omoncarataca icantajeitaqueri maaroni itsipapee. Icantajeiti pincatsaripee: “Ocameetsati incame Jesoshi”.
(Mt. 26.57-68; Ir. 22.54-65; Joa 18.12-14, 19-24)
Iquenquetsatacairi Jesoshi iriri anta Jetsemaniqui. 53ॸImpoiji yaajeitanaqueri Jesoshi ivincatsaritequi saserote.
(Mt. 26.36-46; Ir. 22.39-46) Yapatojeitimentapaacari maaroni jivatacaajeitiriri saserotepee,
32ॸAri yareejeitapaaca anta Jetsemaniqui. Icantajeitiri savicacaajeitantatsiri, aisati oametantirori sanquenarentsi.
iroamere: 54ॸIriori Petero yoijatacoventavetanacari Jesoshi, iro cantaincha
cantaincha eiro pantirotsi nocoavetari narori, pantenaro ivanco Tasorentsi, oca yovetsicane atiri. Ari oncarate mava
picoacaaquenari avinti. quitaiteri novetsicajeneri nainti pashini ivanco, caari yovetsiqui
37ॸImpoiji ipianaja anta isavicaquenta iroamere. Ineapaatiiri, iriori atiri”.
maajeitaque. Icantapaaqueri Petero: 59ॸIro cantaincha te omocaratavacayeaji icantayevetacari.
ivochoquine. Oshequi ipashiventajeitaca, te irioteji paitarica —Narotaque. Aitaque noponeaca narori inquitequi,
incanteriri. 41ॸAri ipianaja aisati mavatapaintsiri. Impoiji natiritapaaque. Coajica pineajena nosavique anta
icantapaaqueri: iracosanoriqui Apa, noncarateri nompincatsarijeite. Aisati
—Meecaquea pimaajeite, pimaoreajeite. Noponeaca pineavajena nonquenantapaajearo onta mencorinta, nompiaje
inquitequi, natiritapaaque. Moncaratapaaca, aitaque meeca aisati quipatsiqui.
icantacoventaquena: irayena meeca caari quemisantatsi. 63ॸYora ivincatsarite saserote yaitanacaro iitsaare,
42ॸMeeca pintinaanaje, tsame ajataje. Ja, jeri yocatapaaque itsereanaquero, tsererere; iquisanaca. Icantanaque:
aacantenaneri. —¿Paitampa meeca acoantari pashini camantacoterineri?
64ॸPiquemajeitavaqueri meeca: ijitasorentsinirotacateemi. ¿Paita
Yaajeitaqueri Jesoshi. picoajeitiri? ¿Jaoca ancanteriri?
(Mt. 26.47-56; Ir. 22.47-53; Joa 18.2-12) Icantajeitanaque:
43ॸIrosatiquera ineaveeti Jesoshi, ipocapaaque yora Jorashi, —Ainiro irantane, cameetsa incame.
iriotaque tsipaveitariniri yora iroamere Jesoshi. 65ॸAiniro aparopee quitiojayetaqueriri. Impoiji
Opocapaaque aparoni inampire saserote. 67ॸOneapaaqueri irosati yoipacantajariri Varavashi. Ja irintini Jesoshi
Petero, itaataque paamari. Amenashetapaaqueri, sorerere, ipasanatacantaqueri, ari yaacantaqueri impajacotacantanteariri.
ocantiri:
—Aviro tsipatariri yora Jesoshi nasaretesati. Oshequi yoashinoncaaqueri soraro Jesoshi.
68ॸItsaroanaque iriori, icantanaque: (Mt. 27.27-31; Joa 19.1-3)
—Jm, te nioteji paitarica picantiri. Te nonquemempiji aisati. 16ॸIriori soraro yaanaqueri tsompoina ivancoqui Pirato.
Isoquijanaji saiteriqui, ijatanaque anta otsapiqui. Ineanaque Ipajitironta pancotsi peretorio. Yora soraro icajemajeitaqueri
teapa. 69ॸOneajiri aisati nampirentsi. Ocantajeitiri yora maaroni itsipapee. 17,18ॸItseencajeitanaqueri,
ocarajeitaqueri: ishirontimentajeitacari, icantiri:
—Iriotaque yoca tsipatariri Jesoshi. —¿Avirotaquempa ivincatsarite jorio? Jentsite, narori,
70ॸAisati icantaji Petero. Ari osamanitapainti capichaji. nompincatsajeitempi. Tsame pinquitsaatearo quitioncanirori,
Yapiitajiri yocapee, icantiri: aisati pamatseetearo amatseerentsi pinquempetanteariri
—Queariosanotaque. Aitaque pitsipatarini iriori, avirotaque pincatsari, impoiji nompincatsajeitantempiri. Iji, iji, iji.
carireasati. Ari iquitsaataqueri, aisati yantaqueneri totseequi,
71ॸIcantasanotiri: yamatseetaqueri. 19ॸIpasanatiri iitoqui, iro ipasatantacariri
—Te nioteriji yora shirampari picantaqueri. Ioti Tasorentsi savoroqui. Iquitiojaqueri. Itiyeroashinirotacari,
queario nocantaque: notseeyanirica, nocoaque ineapincatsatamempeacari. 20ॸAri oshequi yantavintsanataqueri,
iroasanquetayenata Tasorentsi. 72ॸYapiitajiro ineanaji teapa. impoiji isapocajiri iitsaare quitioncanirori, iquitsaatajiri
Iquenqueshiretanajiro Petero icantaqueriri Jesoshi: iitsaaresanori iriori.
“Tequeratarica irampiitanajerota irineaje teapa, oncarate mava
pincante: َҽľ͑Ύ͑ľľфɗʮɗˇľѸΎѸȍɗٔॸٚ. Ari yoashiretanaca Petero, Ipajacotantacariri Jesoshi.
irosati iraantanaca, jii, jii. (Mt. 27.31-56; Ir. 23.26-44; Joa 19.16-30)
Impoiji yaanaqueri anta impajacotanteariri. 21ॸNianqui avotsi
Ari yaajeitanaqueri Jesoshi Piratoqui. ineaqueri soraro shirampari pajitachari Shimo, iriotaque
(Mt. 27.1-26; Ir. 22.66-23.5; Joa 18.28-40) shirenesati. Irio iriri Arijantero, jeri Irojo. Iponeanaja Shimo
15
1ॸAri oquitaitetamani, yapatojeitamanaja yora oantsiqui, iro iravisanaqueme, iro cantaincha yaavaqueri
jivatacaajeitiriri saserotepee, savicacaantajeitatsiri, soraro, iperanatavacari:
oametantirori sanquenarentsi, maaroni. Aisati yapatojeitaca —Panatanaqueneri Jesoshi coroshi.
maaroni pashini oametavacainchari. Icantavacaimentajeitacari 22ॸAri yaajeitanaqueri Jesoshi anta opajitanta Coricota. Iro
Jesoshi. Ari yoisoyeetanaqueri Jesoshi, yaanaqueri anta, ipajitantarori otishi oshiaquero iitonaroqui atiri. 23ॸIpavetari
ipapaaqueri Pirato. 2ॸIsampitavaqueri: ovaja oconoajataca aavintarontsi pajitachari mira. Iro
—¿Avirompa ivincatsarite jorio? cantaincha te irireeroji. 24ॸImpoiji ipajacojeitaqueri, aisati
Iriori Jesoshi yacanaqueri: ineantacaro mapijaniqui, iriojeitanteari janicarica aitajerineri
—Je, naro. iitsaareni. Ipavacaayetacaro. 25ॸAri ijenoquitapaaque
3ॸIcantajeiti jivatacaajeitiriri saserotepee: catsirincaiteri, irosati ipajacotantacariri. 26ॸIsanquenataquero
—Oshequi yantaniroyetaqueri yoca, te incameetsateji. sanquenarentsi, ocanti: “Iriotaque ivincatsarite jorio”.
4ॸYapiitajiri Pirato, isampitajiri: Ipatacaaquero coroshiqui jenioquiji. 27ॸOra pashini coroshi
—¿Paitampa caari pacanta? Piquemavaqueri oshequi ipajacotaqueri apite coshinti. Aparo yoatiacotaqueri
icantacotashijeitaquempiri. iracosanoriqui Jesoshi, irio itsipa yoatiacotaqueri irampatequi.
5ॸTe iranqueji Jesoshi. Irosatiquea iriori Pirato yoantanacariri 28ॸIrootaque omoncaratantajari sanquenarentsi cantatsiniri:
cavaco. 6ॸAri ainiro yametacari: maaroni osarintsi, ariorica “Irishiacanteri caari cameetsatatsine”. 29ॸAiniro anta
omoncaratapaaja yavisantaniri, yoimisoquijapinitiri aparoni avisayetatsiri icantimatanaqueri, aisati yavimacanaca,
yoiminqueetiri. Yoimisoquijajiri janicarica icoajiri atiripee. icantajeitiri:
7ॸAiniro meeca yashitacotaca anta atiripee coajeivetachari —Joo, aviro shoveajeronemeri ivanco Tasorentsi.
irojoquerime pincatsari: ipajita aparoni Varavashi. Iro Oncarateme mava quitaiteri povetsicajerome aisati. 30ॸ¿Arimpa
irojocantearimeri pincatsari, yoantaque. 8ॸAri ijatashijeitaqueri pitasoncantashiyeta? Jentsite, pintasoncacoventajea avisati:
yora apatojeitainchari, icantajeitapaaqueri: poavisacotajea avisati, paniireanaje coroshiqui.
—Meecaquea nocoi pantajeitenaro oca pametari: 31ॸIrosati icantaqueriri iriori yora jivatacaajeitiriri saserotepee,
quepishijariqui aajatirori. Yoisotacotaqueneri savoroquiiqui. —Eiro poitsi cavaco. Irio picoaveta yora Jesoshi nasaretesati,
Ipavetari irantsimicavaquerome. Icanti: yora ipajacoyeetaqueri. Itinaanaja, te aneajeriji aca.
—Ari icantavacata: amenavaquerita ariorica Pamenerote aca yoyeevetacarica. 7ॸPijataje meeca,
impocashitapaaqueri Iriashi iroaniitapaajeri. pincamantapeeri iroamere. Aisati pincamanteri Petero.
Pincantapaaqueri: “Irijivatanaquempi anta Carireaqui, aitaque
Icamanaque Jesoshi. pineapaajeriri anta. Tempa aitaque icamantitimpini”.
(Mt. 27.50-56; Ir. 23.45-49; Joa 19.30-37) 8ॸAri osoquijanaji, oshianaca. Opioncanaque, oanaque cavaco
37ॸAntearojenca icajemanaque Jesoshi, icamanaque, toren. catsini. Otsaroanaque, irootaque caari ocamantacotantari.
38ॸAiniro anta ivancoqui Tasorentsi antearo tocoya, tontari,
opaincaca omoroqui. Intanaca jenoqui otsereamaotanaque, Oneajiri Maria Jesoshi.
tsererere, irosati ishaaviji. Apitemaotanaji. 39ॸAiniro (Joa 20.11-18)
imontetacari iyapitanote soraro. Ineavaqueri jaoca icantanacari 9ॸIrootaqueitinaantajari Jesoshi tominco. Iro intasanotajari
Jesoshi, icamantanacari. Irootaque icantantacari: yonijaajaro Maria Maquitarasato. Irootaque peerani
—Quearioteemi: iriotaque yoca shirampari itomi Tasorentsi. yatajeaoncaveitaniri 7 camaari, iro cantaincha
40ॸOtimaiti paricoti aparopee tsinane, amenajeitiri. yoavisacotaqueroni. 10ॸIrosatiquea ojatantanaca iroori
Ocarajeitaiti Maria Maquitarasato, jero aisati pashini Maria, ocamantapaaqueri yora itsipajeiveitaniri Jesoshi. Irosatiquera
irootaque iriniro Santiaco, jeri aisati Jose. Yora Santiaco yoashiretacojeivetari, iraacojeivetari aisati. 11ॸAri
impoitatsiri itimi. Aisati ocarajeitiri Sarome. 41ॸAiniro ocamantavetapaacari:
itimaveitani Jesoshi anta Carireaqui, oijajeitirini maaroni oca —Tinaanaja Jesoshi, noneajiri.
tsinanepee. Intacojeitarini aisati. Otimaque meeca aca oshequi Te inquemisantavaqueroji.
otsipapee tsinane. Itoncaantanacari Jesoshi anta Jerosarequi,
irootaque oijajeitiriniri. Ineajiri apite iroamere Jesoshi.
(Ir. 24.12-35)
Jaoca icantaqueriri Jesoshini. 12ॸImpoiji ipashinivorotanaca Jesoshi, inijapaajari apite
(Mt. 27.57-61; Ir. 23.50-56; Joa 19.38-42) iroamereni, yaniijeitanaji anta oantsiqui. 13ॸAri ipianaja yoca
42ॸIshavijiiteanajicatsirincaiteri. Iro quitaiteri meeca neaqueriri, icamantapaaqueri itsipapee. Aisati
yovetsicajeitiro iroajeiteari osaitequera, tempa osaitequera iquempetavaqueri, te inquemisantavaqueriji.
quitaiteri imaoreantajeitari. 43ॸAiniro Jose, yora poneachari
Arimateaqui. Aitaque icarajeitiri yora oametavacaajeitainchari. Iquenquetsatacaajeitiri Jesoshi maaroni iroamerepee.
Ineacameetsajeitiri atiripee. Yaamaari Tasorentsi, icoaque (Mt. 28.16-20; Ir. 24.36-49; Joa 20.19-23)
impincatsariventeri. Ipanacari iriori Pirato, ijatashitaqueri 14ॸImpoiji yoajeitaja iroamerepee, icarajeitaji 11. Irosati
Irosati itiancantacariri Jose intijeri Jesoshini. ariorica irivaotisatajea, aitaque iroavisacotajea. Irompa yora
46ॸYamanantaque Jose tocoya. Yoaniitaqueri Jesoshi, caari quemisantavaquerone, iroasanquetasanoteri Tasorentsi
yapinaicacotaqueri tocoyaqui. Yoiponaaqueri omoroqui, anta irinti. 17ॸJaocarica pijajeiteri, intasoncacoventempi Tasorentsi,
imoqueetironta imperita. Itivironcashitanaqueri antearo mapi iriojeitanteari atiri queariotaque oca picantaqueriri.
omoroqui. 47ॸOneacotaqueri jaoca yoaqueriri Maria Nomatacayempiro poavisacotanteariri yatajeaoncane camaari.
Maquitarasato. Otsipataro Maria, ora iriniro Jose. Pioyetero otsipapee neantsi pinquenquetsatacotantenari.
18ॸAriorica pajiricaveteari maranque, ariorica irantsicavetempi,
Itinaanaja Jesoshi. iro cantaincha eiro yoamaimpitsi. Aisati, ariorica pirero
(Mt. 28.1-10; Ir. 24.1-11; Joa 20.1-10) piantatsiri, eiro oamaimpitsi. Aisati ariorica pimpamiteri
16
1ॸAvisanaque quitaiteri imaoreantajeitari. mantsiatatsiri aisati pincantacoventeri, ari iravisacojeitaje.
Amanantanaque tsinane casancajari,
ontiritantajearimeri Jesoshini. Ari opajitari iroori tiriterinemeri Ivecarataquero Maricoshi isanquenare.
Maria Maquitarasato. Aisati iroori ocaratiro pashini Maria (Ir. 24.50-53)
iriniro Santiaco, jero aisati iroori Sarome. 2ॸAri capichaji 19ॸIrootaque icantajeitaqueriri Avincatsarite Jesoshi, irosati
quitaiteri ojatamani anta omoroqui yoyeevetacarinta. Iro yoancantanaja inquitequi, isavicapaaji anta iracosanoriqui
tominco ojatantacari. Ari ijenoquitapaaque catsirincaiteri, Tasorentsi, icaratapaajiri ipincatsaritapaaji iriori. 20ॸAri
irosati areetantapaaca. 3ॸOcantavacaanaca: ijajeitanaque iroamerepeeni. Iquenaquenayetanaque,
—¿Janicampa tivironqueerone ora mapi omoroquinta? icamantantayetanaque jaocarica iquenanaqueri. Quiso yoiri
Antearo oni, eiro aaveirotsi. Avincatsarite, yamitacojeitiri. Aisati itasoncantayetaque,
4ॸAmenapaaque, oneapaaquero mapi, tivironcanaca. Antearo iojeitantacari atiripee queariosanotaque icamantajeitapairiri.
catsini onaveta. 5ॸOqueapaaquero omoroqui anta Aitaque ocanta. Ari ocarati. Narotaque sanquenatirori:
yoavetacarinta. Te oneapaajeriji ocoavetapaajari, irinti Maricoshi
YORA IROCASHI ISANQUENATACOTAQUERI JESOQUIRISHITO,
JAOCA ICANTA IRIORI YOAVISACOTANTI
1
1-4ॸ¿Ainirompi Tiojiro? ¿Tecatsimpa oyempine? Meeca 20ॸAitaque omoncarataquea oca nocamantaquempiri, iro
ariorica yantaveetiniri Tasorentsi anta ivancoqui, icarajeitiri —Peerani te intimeji notomi, irootaque nopashiventantacari,
ishanincasanori iriori. Opajita ijina Sacariashi Isavere, iro cantaincha eiro nopashiventajatsi aisati. Icavintsaaquena
irootaque ishanincani Aaro. 6ॸQuemisantincari ini iriori Avincatsarite, tempa icameetsatasanoti.
Sacariashi, aisati ijina. Icantani imayetaquero icantiriri
Yora Caviriyeri icamantiro Maria: “Intime pitomi”.
Tasorentsi, iojeitiri atiri icameetsataque. 7ॸTe intimeji itomipee:
shiravaro oni ijina, aisati imoncaratavacaajeitaca 26ॸImpoiji icarataque 6 cashiri otsomotetantacari Isavere. Ari
yanteashipajeitaque. itiancajiri aisati Tasorentsi Caviriyeri:
8ॸAri omoncarataca quitaiteri yantaveejeiti ishaninca. —Pijate Nasaretequi: ora carireaquiniri. 27ॸPincoapaaquero
Yamejeitaro itiancapinitiri aparoni saserote itainiri Maria, ijinatsori Jose. Iriotaque ishanincani Iravirini.
Avincatsarite casancapatsari. 9ॸIcantajeitiri Sacariashi ishaninca: Ocashiacari ayeri, iro cantaincha te oneayeteriji shirampari.
—Meeca aviro queasanotatsine anta, pintayeneri 28ॸAri ijatashitaquero. Imapocapaaquero, icantapaaquero:
maaroni. 17ॸInquempeteari Iriashini, oshequi oametiri Ishire —¿Jaoca incanteari intimanteari notomi? Te intimeji nojime.
Tasorentsi, aisati otasoncacaaqueri. Irijivatanaqueri 35ॸYacanaquero:
53
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ1ٍॷ2 54
Intsoncajeitajeri maaroni shemejeitatsiri. 52ॸImajeitaqueri oshequi iquemisantaqueri Tasorentsi. Ari itimaqueri apaniro
pincatsarivetachari yojocacaaqueri ipincatsariventanti. caaraiteriqui, irosati iquenquetsatacantacariri ishanincapee.
Irintiquea ashinoncaincari ipeajiri pincatsari. 53ॸIquemacaacari
tasheavetachari, aisati yaapitsatajiri ashitaarantincari maaroni Itimaque Jesoshi.
timimojeivetariri. 54ॸIcantani Tasorentsi yamitacojeitaqueri (Mt. 1.18-25)
2
ajorioririnte, te impeacoteeji arori icavintsaajeitaquee. 1ॸAri ipincatsariventanti Jerosarequi oromasati, ipajita
55ॸAitaque imataquero maaroni icantaqueriri intacaroniri Shisari Acoshito. Ari iroaquera itimapaaque Joa, icanti
peerani: Avarama aisati maaroni ishanincani, catsini. Shisari:
Irootaque ocantirori Maria. 56ॸAri osavicaiti mava cashiri, —Nocoaque irisanquenatacojeitea maaroni atiripee,
impoiji opianaja onampiqui. niotanteari jaoca icarajeitiri.
2ॸIro isanquenajeitantarori ivajiropee, irio Shirino
Itimaque Joa vaotisatantatsiri. pincatsariventajeitiriri shiriasati. 3ॸAri ijajeiti atiri anta
57ॸAri moncarataca otimiri Isavere otomi. nampitsiqui itimajeitini ishanincani peerani,
58ॸIquemacojeitaquero oshanincapee, iquimoshireventaquero. isanquenatacojeitaca. 4ॸItimi meeca Jose anta Nasaretequi, ora
Icantajeitaque: timatsiri Carireaqui. Iro cantaincha ishanincatacari Iravirini:
—Tempa ineshinoncatasanotaquero Avincatsarite. yora pincatsariveitachaniri. Iro inampini Iravirini Verequi,
59ॸAri ocarataque imaacotaque 7, moncarataca timatsiri anta Joreaqui. Irootaque ijatantacari Jose Verequi,
intoyeantanteariri. Yamejeitaro jorio ipajitavacaa iriori, irisanquenatacotantajeari irisati. 5ॸItsipatanacaro iroori ijinatsori,
icantajeiti ishaninca: irotimataintsi ontimacote. 6ॸAri yareetantapaacari Verequi,
—Tempa impajitea Sacariashi, inquempetajeari iriri. irosati oquemantacaro atsicaneentaquero, niii. 7ॸIcoayevetapaaca
60ॸIro cantaincha ocanti iriniro: pancotsi irimaanteari, iro cantaincha ijaajeitacaro pancotsipee
—Eiro ipajitatsi Sacariashi, ainti impajitea Joa. irisavicantapeempameri: irointi timatsi ivanco virantsi. Aitaque
61ॸIcantajeivetaro: otimaqueriri otomi, jivatatsiri itimi. Oponataqueri, oaqueri ora
—¿Paitaquea? Te intimeji pishaninca pajitachaneri Joa. iquempoyeanteetanariri virantsi yoari.
62ॸAri isampijeitiri Sacariashi: 8ॸAri otsitenitanaji, ainiro anta queshiiqui isavicajeiti
iriori otomi, iponaaca ara. 17ॸAri icamantajeitapaaqueri maaroni Aana: oshequi ocamantapinitiri oshaninca irineane Tasorentsi.
icamantaqueriri inampire Tasorentsi. 18ॸAri yoajeitanaque Ipajitani irini Janoeri: iriotaque ishanincani Asere.
cavaco maaroni quemajeitaqueriri. 19ॸIroori Maria oshequi Anteashipatasanotaque Aana: ocarataque osarintsite 84.
oquenqueshiretaquero oca icantajeitaqueriri, Camajimentaaro oni, ocarataque 7 osarintsi irosati
oquenqueshiretapinitaquero. 20ॸAri ipiajeitanaja ashitariri icamantacari ojimeni. Meeca osavicaque ivancoqui Tasorentsi.
irovishate anta queshiiqui. Icantajeitanaque: Ocantani: quitaiteriqui, tsiteniriqui oquenquetsatacaapinitiri
—Tempa icameetsataque Tasorentsi. Ocameetsataque Tasorentsi; oshequi opincatsataqueri. Te
maaroni inijaaqueeri aisati maaroni icamantaqueeri. Cameetsa onquenqueshiretasanoteroji oayetari. 38ॸAri ojatashitaqueri
ini Tasorentsi. Jesoshi iroori. Ocantaqueri Tasorentsi:
—Ariove, noneaqueri narori.
Itoyeantajaniquitaqueri Jesoshi. Aisati ocantajeitiri oshaninca:
21ॸAri
ocarati 7 imaacotaque Jesoshi, irosati —Jerica yoca, iriotaque oavisacojeiterineri ashanincapee:
itoyeantanteetacari. Aisati ipajitiri Jesoshi: imoncarataquero maaroni aamaajeitariri.
icantaquerori Maria chapinqui inampire Tasorentsi. 39ॸAri imataquero Jose aisati Maria maaroni isanquenataqueri
iquemisantasanotaquero Ishire Tasorentsi. Aisati yaamaari —¿Paita picoacoayetantanari? Tempa piote nocoasanotaque
Quirishito: yora veshireacaajeitearineri maaroni joriopee. nosavique ivancoqui Apa.
26ॸOcamantaqueri Ishire Tasorentsi: “Eirotsitarica picami, 50ॸIro cantaincha te inquemajeitavaqueriji icantavetacariri.
pineavaqueri Quirishito: yora intianqueri Avincatsarite”. 51ॸImpoiji yoijajeitanajiri, ipiajeitanaja Nasaretequi. Icantani
27ॸIrosati otiancantacari Shimeo anta ivancoqui Tasorentsi; iquemisantaqueri, tecatsi incantea impiatsateari. Irointi Maria
impoitapaaqueri Jose, Maria, jeri Jesoshi. 28ॸIneavaqueri oshequi oquenqueshiretaquero maaroni oca oneayetaqueri.
Jesoshi, ijatashitaqueri, yatsomaavaqueri; icantiri Tasorentsi: 52ॸAiquero ijatatii iotasanotanaque Jesoshi, yantearitanaque.
—Novincatsarite, tempa picameetsati, 29,30ॸnoneaqueri Yora Tasorentsi inintaqueri itomi; aisati ishanincapee iriori,
oavisacotenaneri, yora picantaquenari. Meeca moncarataca, inintajeitaqueri Jesoshi.
tecatsi noncoyeri aisati. Noquimoshiretaque, vetsicaquena
noncame. 31ॸQueario, pitiancaqueri iroavisacojeiteri maaroni Intantacarori Joa iquenquetsati.
atiri: 32ॸirio iotacaajeiterine pashinipee atiri, (Mt. 3.1-6; Mr. 1.1-6; Joa 1.19-28)
3
iriveshireimentajeiteari maaroni joriopee quemisantajeitimpiri. 1ॸOcarati meeca 15 osarintsi ipincatsariventajeitiri maaroni
33ॸIrosati yamenantanaca Jose, jero Maria, yoanaqueri cavaco; oromasati yora Tiverio Shisari. Ipincatsariventiri joreasati
iquenqueshiretasanotiro icantaqueri Shimeo. 34,35ॸAisati Pontsio Pirato. Yora Eroreshi ipincatsariventiri carireasati; irinti
icantajeitaqueri: irirenti, Jiripo, ipincatsariventiri itoreasati aisati
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ3 56
ishaninca. Incamantajeiteri ishaninca: ‘Coraque Avincatsarite, Jesoshi, irosati iquenquetsatacaantacari iriri. Omapocanaca
pamenaajeiteri, paamaajeiteari. Pincameetsatanaque aniireashitapaaqueri Ishire Tasorentsi, oponeaca inquitequi.
irineacameetsatantapeempiri. Ariorica pincameetsatanaque, Oshiapaaqueri sampaquiti. Aisati iquemajeitaquero
pinquempetearo avotsi cameetsatatsiri inquenanteari icantaqueriri Tasorentsi:
Avincatsarite: poameetsatero irineacameetsatantearori. —Avirotaque notomi nonintasanotiri. Oshequi
Pintampaticatero, 5ॸpijayero otsateni, pinquiaarantajero noveshireimentaquempi.
toncaaripee, pintampaticatajero maaroni tipiyetatsiri,
pintijayetajero ovintenipee. 6ॸImpoiji maaroni atiri Yoiminqueacantaqueri Eroreshi Joa.
ɗфɗ͑ľʮľɗҡԮнӕľфɗΎԮɗѸËΎʮľɗҡľфɗ͑ľфɗɗ͑ҡɗ͑нӕľ͑ľфɗҽѸΎфľ͑ҡѸɗٔॸٚ. (Mt. 14.3; Mr. 1.14; 6.17)
18ॸAitaque icanta Joa: icamantapinitiri atiri
Icantayetiriri Joa ishaninca.
incameetsatanaque, aisati icamantiri jaoca incantajeiteari
(Mt. 3.7-12; Mr. 1.7-8; Joa 1.19-28)
iroavisacojeitantajeari.
7ॸAri ijatashijeivetacari Joa oshequi atiri irivaotisajeiterime. 19,20ॸAisati icantaque:
Iri itomini Jorimi ipajitani Eriyesere. —Aisati ocanti Sanquenarentsi: “Eiro pineantaritsi Tasorentsi:
Iri itomini Eriyesere ipajitani Jesoshi. yoasanquetaimpicari”.
Iri itomini Jesoshi ipajitani Ere. 13ॸAri iotaque camaari tecatsi incanteri Jesoshi, ijatanaji. Iro
Iri itomini Matatiashi ipajitani Mata. yantearitaqueri inampisanoriqui. Ari saavaroqui ijatanaque
Iri itomini Mata ipajitani Nacai. anta yapatotapinijeitantari, icantani ijatapiniti saavaroqui.
Iri itomini Nacai ipajitani Eshiri. Tsompoina icatiapaaca, irineanateneri ishanincapee irineane
Iri itomini Eshiri ipajitani Naomo. Tasorentsi. 17ॸIpeetavaqueri isanquenareni Isayashini.
Iri itomini Naomo ipajitani Amoshi. Yampinaicareavaquero, yamenaquero irineanateneriri. Ocanti:
Iri itomini Amoshi ipajitani Matatiashi. 18ॸ“Quiso oaquena Ishire Avincatsarite, otiancaquena
Iri itomitsori Jose ipajita Jesoshi, iro cantaincha ijijeivetari impoiji isavicanaji. Yamenashejeitanaqueri, sorerere.
ishaninca irio itomisanori. Ari ocarataque irosarintsite 21ॸIcantajeitiri:
4
1ॸAri ijatanaji Jesoshi, iponeanaja Joriraniqui. Quiso 23ॸIcantaqueri:
camajimentaaro savicatsiri anta Sarepetaqui. Itasoncapinitiniro Tasorentsi. 2ॸAri ineaquero Jesoshi apite pitotsi anta otsapijaqui.
oari, ipapinitiro. Irointi savicatsiri aca inampiqui, te Tecatsi tetearone: yora quitsatatsiri iquiviro iitsarite anta.
intasonqueneroji. 27ॸAisati, peerani itimantacari Iriseoni, itimini 3ॸItetaca Jesoshi ivitoqui Shimo, icantiri:
aca oshequi patsaincari, iro cantaincha tecatsi iroavisacote. —Shimo, pintianquero capichaji.
Apaniro irinti yoavisacotiri shiriasati pajitachari Nama. Ari isavicaque pitotsiqui nianquijamaji, yoamejeitiri
28ॸIquemajeitantacarori apatojeitainchari, iquisajeitanaca. apatojeitainchari otsapijaquinta. 4ॸAri osamanitanaque,
29ॸAri icatiajeitanaca, yaajeitaqueri, shepi. Yaanaqueri anta itsoncanaquero yoamejeitaqueri. Icantiri Shimo:
otsapitapaa nampitsi, otiminta imperita. Impishoncajeiterime, —Pijate anta osaanajataquenta, pinquitsate.
iroariyerime, 30ॸiro cantaincha ipeimotanajari, ijatanaji. 5ॸYacanaqueri:
Saavaroqui yoamejeitajiri aisati atiri. 32ॸYoajeitanaqueri cavaco, monquire, monquire. Jaaca inaca, irotaintsi ompeshe quitsari.
icantajeiti: 7ॸIcajemaqueri ishaninca savicatsiri pashiniqui pitotsi:
—Ojoquiitaca irairo Shimo, oshequi oyatsiire. Poavisacotajero. otsoncaqueri ivatsaaro, opiticashaaqueri maaroni itseempequiqui.
39ॸIcatiapaaca onampinaqui, icantaquero: Ineantavacariri Jesoshi, itiyeroashitavacari, icantiri:
—Ari ompeanajea piatsiire, pavisacotaje. —Novincatsarite, tempa pitasorentsiti: pincoaquerica,
Irosati opeantanaja oyatsiire, maani; ocatianaja, opajeitajiri yoari. poavisacotena.
13ॸAri yacotashitaqueri, ipamitiri. Icantiri:
Yoavisacoyetiri itsipapee atiri. —Nocoaque. Pavisacotaje.
(Mt. 8.16-17; Mr. 1.32-34) Irosati opeantanaja ivatsaaro. 14ॸAisati icantiri:
40ॸAri iqueanaji catsirincaiteri. Yameetaqueneri Jesoshi —Eiroyea picamantacotanatsi. Meeca pijate saserotequi,
oshequi mantsiayetatsiri, onashiyeta imantsiare. Ari pinijaapeeri iriotanteari pavisacotaji. Pimatero icantiniri
ipamijeitavaqueri, yoavisacojeitavaqueri. 41ॸImpoiji ipocajeiti Moishishini: paanajeneri saserote pivira intayeneri Tasorentsi
oshequi yoitsavianquiri camaari, icajemajeitapaaque: iriojeitanteari atiri pavisacotaji.
—Aviro itomi Tasorentsi. 15ॸIro cantaincha aiquero ijatatii icamantacojeitaqueri Jesoshi.
Iojeitaque camaari iriotaque Quirishito, irootaque icantantacariri: Icarati oshequi catsini jatashijeivetacariri inquemisanterime,
—Pimajerete, eiro picamantacotanatsi. aisati pashini icoajeiveta iroavisacoterime. 16ॸAri ijatanaque
iriori anta caaraiteriqui, iquenquetsatacairi iriri.
Yovaanaja Jesoshi pashinipeequi nampitsi.
(Mt. 4.23; Mr. 1.35-39) Yoavisacotiri Jesoshi caari shevatacha.
42ॸAri (Mt. 9.1-8; Mr. 2.1-12)
oquitaitetamanaji ijatamanaque Jesoshi anta
ocaraitetapaaque. Icoacoajeitaqueri atiripee. Ineantajariri, 17ॸAri pashini quitaiteri yoametantaji Jesoshi pancotsiqui.
5
1ॸAri pashini quitaiteri iquenquetsati Jesoshi anta —Noshaninca, ainiro pantane, iro cantaincha eiro
otsapijaqui incajare pajitachari Jenesarete. noquishimentimpirotsi, irointi noncavintsayempi: eiro
Itsitacajeitapaacari atiripee, icoajeitaque inquemero irineane noquenqueshiretacotimpirotsi aisati, irointi noavisacotempi.
59 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ5ٍॷ6
21ॸAri icantavacaajeitaca variseopee aisati oametantirori peesatotaintsiri pimaatsara. Aisati, ariorica poavitajerome, eiro
sanquenarentsi: omoncaratavacaatsi. Aisati pinquivajerorica
—Piquemanirotaqueri: ijitasorentsinirotaca. Apaniro irinti ontsitiamaotanaque iroaquerari, aisati antsivianaque
Tasorentsi yoavisacotanti. peesatotaintsiri. Otsereacoticari iroaquerari. 37,38ॸTempa
22ॸAri iotaquero Jesoshi iquenqueshirejeitiri, irosati apeantantaro iroaquerajari pearentsi imeshinaqui iroaquerari,
icantantanacari: impoiji antsitacotaquero eiro aparajatantatsi. Ariorica
—¿Paita picantantari: “Ijitasorentsinirotaca”? 23ॸPamene, oshimoretanaque, aravoncajatanaque, otapiasanotaqueri
nocantaqueri: “Eiro noquenqueshireacotajimpirotsi pantane, imeshina. Iroaquera ini, eiro ipesacotitsi, aisati eiro aparajatatsi
irointi noavisacotajempi”. Meeca pitseencajeitaquena. Tempa oja. Irooricame ampeantantajearome pearentsi iroaquerajari
opomerentsivetaca naniitacaajeri yoca. Eirorica yaniitajitsi, ari peesatitatsiri imeshina, tempa iraravoncanaque, intoncanaque:
pintseencasanojeitena, pishirontimentajeitena. 24,25ॸNoponeaca ton. Aitaque intsereanaque, aisati amparajatanaquea
narori inquitequi, natiritapaaque. Nocoaque piojeite ainiro iroaquerajari. 39ॸTempa ariorica irajeitero peesatojataintsiri
notasorenca, aisati nomataquero nocavintsairi antirori caari pearentsi, eiro acoirotsi irero iroaquerajari.
cameetsatatsi, noavisacojeitiri.
Ari icantiri caari shevatacha: Icantavacaimentaro saavaro.
—Jentsite, pincatianaje, paanajero pinariantari, pijataje (Mt. 12.1-14; Mr. 2.23-3.6)
6
pivancoqui. 1ॸAri osaavarotaque, iquenanaque Jesoshi tiricomashiqui,
Ari ineajeitavaqueri icatianaja, yaanajiro inariantari, ijatanaji itsipatanacari iroamere. Yora iroamere yaviijeitaquero
ivancoqui. Icantanaque: oitsoquipee, yamirocaitaquero otaqui, yojocaquero. Irointi
—Ariove, icameetsati Tasorentsi. oitsoqui, yoajeitacaro. 2ॸIneajeitaqueri variseopee, icantiri:
Ari icantiri saserotepee: —Te oncameetsateji oca pantiri. Tempa irointi oca saavaro,
—Pineaquero, nomataquero caari pineapiniti, irootaque amaoreajeitantari, eiro ataquireaitantarotsi meeca. ¿Paita
piotanteameri oshequi notasorentsitaque. Aisati ari nomatajeri pantantarori?
naanajeri coajica inquitequi. 3,4ॸYacanaqueri Jesoshi:
26ॸAri yoajeitanaqueri atiripee cavaco, icantajeiti: —Tempa pineanatiro isanquenatacotiriniri Iravirini. Aaqueri
—Tempa icameetsatasanoti Tasorentsi, ipincatsaritasanoti. Te itasheni aisati itsipajeitari. Otimi anta ivancoqui Tasorentsi
aneapiniteroji oca aneaqueri meeca. tanta yovetsiqueetiniriri Tasorentsi. Apaniro yoajeitaro
saserotepee, te irishineteriji itsipapee iroyearo. Iro cantaincha
Yoijatiri Jesoshi Irevi, yora apatovetanariri pincatsari quirequi.
yashinoncaaca Iraviri, irootaque ipantacariri tanta yora
(Mt. 9.9-13; Mr. 2.13-17)
ivincatsarite saserote, aisati ipajeitaqueri maaroni oijajeitiriri.
27ॸImpoiji isoquijanaji Jesoshi, irosati ineantapaacariri Irevi, Pineaquero, te irininteji iroashinoncayeri. 5ॸNoponeaca narori
yora aitayetiriri ishaninca iirequite, impoiji ipiri pincatsari. inquitequi, natiritapaaque: naro cantacantirori paitarica anteri
Isaviqui anta isanquenatapiniti. Icantapaaqueri: saavaroqui.
—Tsame, poijatanaquena. 6ॸAri pashini saavaro ijatanaji anta yapatotapinijeita,
28ॸAri yoipacanaquero isanquenatacoyetiri quirequi, yoametantapaaque. Itimi anta shirampari tsiricoipacori.
icatianaca, yoijatanaqueri Jesoshi. 29ॸImpoiji ijataque Irevi 7ॸYamenashetavaqueri oametantirori sanquenarentsi aisati
ivancoqui, icajemacantaqueri itsipapee vionquiniriri pincatsari variseopee, icoaque irioteri iroavisacotanterica saavaroqui.
iirequite, pashini ishanincapee, Jesoshi, maaroni. Icoaque incanteri ivincatsarite: “Noneaqueri Jesoshi yantaquero
Yoacaajeitacari maaroni. 30ॸIpocaque saserotepee aisati yora caari cameetsatatsi”. 8ॸIro cantaincha iotaqueri Jesoshi
oametantirori sanquenarentsi. Icantapaaqueri iroamere Jesoshi: iquenqueshirejeitiri. Icantiri tsiricoipacori:
—Pamenerite Jesoshi: icarajeitaqueri vionquiriri quirequi, —Caate, pincatiapee aca.
yoajeita, irajeiti. Jeri aisati itsipapee caari cameetsayetatsi. Te Ari icatianaca, ijatashitaqueri. 9ॸIcantajeitiri Jesoshi:
oncameetsateji incarajeiteri iroajeitea. —Meeca nosampijeitempi. ¿Paita cameetsatatsiri antajeiteri
31ॸAri icantiri Jesoshi: saavaroqui? ¿Cameetsampa ancavintsayeri ashaninca? Terica,
—Yora joquiitachari iriotaque coatsiri iraavintea. Yorari caari ¿picoaquempa avashinoncayeri? ¿Cameetsampa avavisacoteri
joquiitacha te incoyeji aavinterineri. 32ॸIriotaque nopocashitiri ashaninca? Terica, ¿picoaquempa ayeri?
caari cameetsatatsi niotacantajeariri eiro yantapinitajirotsi 10ॸYamenajeitaqueri Jesoshi, imajerenirojeitanaque. Ari icantiri:
iroamere variseo. Irinti poamerepee, te intiteaji: yoapinijeita, iquenquetsatacairi iriri, iquitaitetacotapaaque. 13ॸAri
irapinijeiti. oquitaitetamani icoyeajeitaqueri iroamerepee. Icarataque 12
34ॸAri yacanaqueri: icoyeaqueri. Icoaque coajica intianqueri
—Oquempetaca ariorica iraye shirampari ijina, inquenquetsatacotanteariri. Jero oca ivajiropee: 14-16ॸShimo
incajemajeiteri ishanincapee inquimoshireventajeitanteariri. (aisati ipajitiri Jesoshi: Petero), Antirishi (yora irirenti Shimo),
Ariorica irareejeitaquea, ¿arimpa intijeitapeempa? Eiro. Aisati Santiaco, Joa, Jeripi, Varitorome, Mateo, Tomashi, Santiaco
narori, nocarajeitiri meeca noamerepee: ¿paita (yora itomi Arijeo), Shimo (icanteetiri aisati Seraroro), Jorashi
nontitacanteariri? 35ॸAriorica irojocajeitanajeri ishaninca aatsiri (yora itomi Santiaco), aisati Jorashi Ishicariote (yora
ijina, impoijiquea intijeitanaquea. Aisati nonquempetea narori: aacanterineri coajica Jesoshi). Aitaque ipajijeitari iroamere
ariorica coajica noncame, impoiji iroashiretacojeitanaquena icoyeaqueri Jesoshi.
noamere, irosatiquea intijeitantanaqueari iriori. 36ॸAisati, 17ॸImpoiji yoirincapaaja anta opampaitetinta. Itiminta oshequi
otimirica piitsaare iroaquerari, te pintsereeroji pimpataquero iroamerepee, aisati oshequi catsini pashinipee atiri:
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ6ٍॷ7 60
iponeajeitaca Joreaqui, Jerosarequi, Tiroqui, aisati Shiroqui. aisati eiro picantitsi: “Ainiro irantane”, impoiji eiro icantimpitsi
Otimi Tiro aisati Shiro arejiqui, anta otsapijaqui antearoja Tasorentsi: “Ainiro pantane avirori”. Eiro piquishimentiritsi
incajare. Ijatashijeitaqueri Jesoshi inquemisantajeitavaqueri, pishaninca yantayetiri, irointi pincavintsayeri: impoiji eiro
aisati icoajeitaque iroavisacojeiteri mantsiaripee. 18ॸAri iquishimentimpirotsi Tasorentsi pantayetiri avirori, irointi
yoavisacojeitaqueri yatajeaoncayetiri camaari. 19ॸIcoajeitaque incavintsayempi. 38ॸAriorica pimpayeteri ashinoncaincari
impamijeitapeeri, intasoncacoventanteariri coiteimoyetariri, aisati inquempetajempi iriori Tasorentsi:
iroavisacojeitanteariri. impayetempiro maaroni coiteimoyetaquempiri avirori. Te
irimashitsateji: impasanotempi. Ariorica capichaji
Iquenquetsatacotaqueri Jesoshi quimoshirejeitatsineri. pincavintsante, aisati capichaji incavintsayempi avirori.
(Mr. 5.1-12) Ariorica oshequi pincavintsantasanote, ari oshequi
20ॸAri yamenanaqueri iroamere, icantiri: incavintsaasanotempi avirori.
—Ariorica pashinoncaavetaca meeca, pinquimoshiretanaque: Irootaque icantiriri Jesoshi.
aitaque impincatsariventajeitempi Tasorentsi, coajica.
21ॸAriorica pitasheavetaca meeca, pinquimoshiretanaque: Icoaque Jesoshi ancavintsayeri quisajeiteeri.
aitaque inquemacaajempi Tasorentsi, coajica. Ariorica (Mt. 7.1-6, 15-23)
poashirevetaca meeca, pinquimoshiretanaque: aitaque 39ॸJeroca ishiacaaventiniriri aisati Jesoshi:
inquimoshiretacaajempi, coajica. 22ॸAriorica inquisajeitempi —¿Arimpa irimatero camarajaquiri irancatsatanaqueri
atiripee, intianquempi, incantimatempi, incante te iamarajaquiririnte? Eiro imatirotsi: tempa ari impariajeitaque
pincameetsateji. Ariorica inquishimentajeitempiro omoroqui. 40ॸAisati iquempeta, yora iroamere te iranaacoteriji
piquemisantana, iro cantaincha inquimoshiretacayempi Apa. oametiriri ioti. Iro cantaincha ariorica irishitoriatasanote,
Tempa noponeaca narori inquitequi, natiritapaaque. 23ॸAriorica ariorica irimoncarateari. 41ॸ¿Paita piquishimentantariri
inquisajeitempi, pinquimoshiretasanotanaque, pincantajeite: pishaninca yantayetiri? Panaacotasanotiricari avirori.
“Cameetsave”. Tempa aitaque cameetsa impinatasanotempi Oquempetaca picantiri pishaninca: “Pitijaquitaca ovane
Apa inquitequi. Queario yora intacantajeitaqueeri quipatsi”, iro cantaincha ainiro avirori pitijaquitacaro antearo
iquisajeitaquerini peerani yora camantacotiriniri Tasorentsi. inchato. 42ॸArimpa pincanteri: “Jentsite, noshaninca, naajempiro
pitijaquiro”. Tempa pioti otimi inchato pashicajaquitaquempiri
Iquenquetsatacotiri Jesoshi ashinoncachaneri coajica. avirori. ¿Jaoca pincanteari paantajeanariri itijaquiro
24ॸJero pashini aisati icantaqueriri Jesoshi: pishaninca? Pamatavitanti, pinquempetearime
—Iro cantaincha yora ashitaarantincari, iquimoshireimentaro cameetsatasanotatsiri. Pamene, pijivate pojoquero antearora
yashijeitari: moncarataca, iroashinoncayea irinti. 25ॸAisati inchatora pashicajaquitaquempirira, impoiji pamenasanotanaje
iroashinoncayea quemarori yoari meeca: coajica inquemero paantajeanariri itijaquiro pishaninca iriori.
itashe. Iroashinoncayea shirontajeitachari meeca: coajica 43ॸJero oca pashini ishiacantiniriri Jesoshi:
incavintsaajeitea aisati iriraajeitea. 26ॸAriorica —Ariorica ocameetsati inchato, ocameetsati oitsoqui iroori.
irineacameetsajeitempi maaroni atiripee, pashinoncayea Aisati terica oncameetsateji inchato, te oncameetsateji oitsoqui
coajica: tempa yora intacarori ineacameetsajeitashitari yora iroori. 44ॸAriorica aneero oitsoqui inchato ayoti jaoca ocantari
amatavijeitiriri. inchato iroori. Ariorica pincoaque chochoqui, ¿arimpa
pijatashitero anta manitincanamashiqui? Eiro pijatitsi, tempa
Icoaque Jesoshi aninteri quisajeiteeri. piotiro te oitsoquitantearoji chochoqui, iyera, ova, tecatsi catsini.
(Mt. 5.38-48; 7.12) 45ॸAriorica anquenqueshiretero cameetsatatsiri, antayetero
27ॸAisati icantajeitaqueri: cameetsayetatsiri. Ariorica anquenqueshiretero caari
—Pinquemisantajeitavaquena: pininteri avinti quisajeitimpiri, cameetsatatsi, antayetero caari cameetsatatsi. Queario,
pincavintsayeri. 28ॸPincanteri Tasorentsi iramitacojeiteri aneanatantaro aquenqueshireyetiri. 46ॸ¿Paita
maaroni cantimajeitimpiri, aisati maaroni quisajeitimpiri. picantashitantavetanari: “Novincatsarite”? Te pinquemisantenaji.
29ॸAriorica impasavorotempi pampatevoroqui, pishineteri
Ivecarataquero icantajeitiriri.
impasavorotempi acaqueroca aisati. Ariorica iraapitsatempiro
(Mt. 7.24-29)
poicoro, pimperita pashini piitsaare aisati. 30ॸAriorica
iramanempiro paitapeerica, ari pimperi. Ariorica 47ॸAisatiicantiri Jesoshi:
iraapitsatempiro pivaararo, eiro picoacotiritsi aisati. 31ॸAriorica —Meeca noshiacantempiri jaoca icantari quemisantanari.
picoaque incavintsayempi itsipapee, ari pincavintsayeri avirori. Iquemiro noneane, iquemisantasanotaquero: yantajeitaquero
32ॸAriorica pinintajeitiri maaroni nintajeitimpiri, tempa maaroni nocantaqueriri. 48ॸIshiaqueri shirampari vetsiquirori
moncarataca: tecatsi incantea impinatempi Tasorentsi. Tempa ivanco. Iquiashitaquero tsompoina, irosati mapiqui aitaque
ioti caari quemisantatsi inintiri nintiriri iriori. 33ॸAisati yovecarataquerori. Ari oniri ominca mapiqui, oquisotantacari.
oquempetaca: ariorica picavintsairi cavintsaajeitimpiri avirori, Opariasanotaque incani, ooncanaca eni. Antearo catsini
tempa aisati moncarataca. ¿Paita picoiri impinatempiri otatsincavetapaacaro, iro cantaincha te aaveeroji: quisotaque
Tasorentsi? Aisati iriori caari quemisantatsi, icavintsairi onaque mapi. 49ॸIro cantaincha yora caari quemisantana
cavintsaajeitiriri iriori. 34ॸAriorica picoaque iroimpiajempi ishiaqueri shirampari vetsicavetarori ivanco, te
pipaqueriri pishaninca, tempa moncarataca: ¿Arimpa picoaque intijacotasanoteroji. Impoiji ooncanaca, aanaquero ivanco.
impajempi aisati Tasorentsi? Tempa aisati ipavacaa iriori caari Ojaraanaque, aanaquero, te aneajeroji.
quemisantatsi paitapeerica, aisati icoaque irovanayeneri Irootaque icantajeitiriri Jesoshi.
iroimpiajeneri. 35ॸIrootaque nocantantimpiri pincavintsayeri
avinti quisajeitaquempiri, pincavintsante, pimpashiyeteari Yoavisacotiri Jesoshi inampire capitano.
ashinoncaincari: eiro piquenqueshiretirotsi irimaterorica (Mt. 8.5-13)
7
iroimpiajempi. Ariorica pantero oca, cameetsa: 1ॸImpoiji ipianaja Jesoshi anta Caperenaoqui. 2ॸItimi anta
impinatasanotempi Tasorentsi, aisati intomintasanojeitempi. nampitsiqui aparo capitano. Oromasati ini, caari ini jorio.
Cameetsa ipincatsariventanti anta jenoqui. Queario icavintsairi Ijoquiitaca inampire, irotaintsi incame. Inintasanotiri capitano
piatsajeitariri, yora caari cameetsajeitatsi. 36ॸIcavintsantasanoti inampire. 3ॸIquemacotaqueri Jesoshi, itasoncantaque, irosati
Apa: pinquempejeiteari. 37ॸEiro paamaashitaritsi pishaninca, itiancantacariri jivatacaajeitiriri joriopee:
61 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ7
camaintsiri camajimentaaro, aisati te intimeji pashini otomi. quenquetsatacantantatsiri: imataquero maaroni icoacaaqueriri
Oijatacoventiri otomini, ocarajeitiri oshequi oshaninca. Tasorentsi, irootaque ineacameetsatantariri. Iro cantaincha
13ॸIneantavacarori Avincatsarite, oshequi icavintsairo, ineacameetsatasanotiri catsini Tasorentsi maaroni
icantaquero: ipincatsariventasanojeitiri.
—Eiro piraacotiritsi pitomi.
14ॸAri ijatashitaquero cajo yoantacariri, ipamitaquero. Yora saserotepee itseencajeitiri Joa, aisati Jesoshi.
Icatiacaapaacari compitacotiriri. Icantiri Jesoshi camaintsiri: (Mt. 11.16-19)
—Evancari, pintinaaje. 29ॸAri iquemajeitaqueri oshequi atiri icantaqueriri Jesoshi.
15ॸIrosati itinaantanaja, isavicaji; ineanatanaji. Impoiji icantiro Iquemantacariri, icantajeiti:
Jesoshi: —Queario, icameetsataque Tasorentsi.
—Jerica pitomi, aneanaji. Aisati icarajeitaqueri quemajeitaqueriri yora ivaotisayetiri
16ॸYoajeitanaque cavaco catsini neajeitaqueriri, icantajeiti: Joa, aisati apatoyetiniriri oromasati quirequi. 30ॸIrintiquea yora
—Tempa icameetsati Tasorentsi. Itiancaqueeri oamejeiteerori variseo aisati yora oametantirori sanquenarentsi te
irineane. Queario, itasoncaventaquee Tasorentsi, irinintajeiteji iranteneri Tasorentsi icoacaavetariri, aisati te
icavintsaajeitiri quemisantajeitiriri. irijatashiteriji Joa irivaotisateri. Te iriveshireimentearo irinti
17ॸIrosati iquemacojeitantacariri maaroni joreasati, aisati icantiri Jesoshi. 31ॸIcanti Jesoshi aisati:
otsoteanaca neantsi pashinipeequi nampitsi. —¿Paitaquea? ¿Jaoca icantari yocapee? ¿Paitaniquea caari
iquemisantantana yoca? Te inquenqueshiretimateaji. ¿Paita
Yora Joa Vaotisatantatsiri itianquiri iroamere Jesoshiqui. noshiacanteri? 32ॸIrio noshiacanteri jananequi, isavicajeiti
(Mt. 11.2-6) nampitsiqui nianqui, icanti aparo: “Apaniro nosoncavetaca, iro
18ॸAri iquemacotaqueri Jesoshi iroamerepee Joa, yora cantaincha te poijatacotenaji, te pimaninqueteji.
vaotisatantatsiri. Ijatashijeitaqueri, icamantapaaqueri Noashiretacovetari camaintsiniri, iro cantaincha te
yantayetaqueri Jesoshi. Yora Joa, icajemiri iroamere apite, poashireteaji avirori”. 33ॸPamene, yora Joa ititapinita, te
19ॸitiancaqueri Avincatsaritequi, icantavaqueri: iririmateroji cachojari, jero picantajeiti: “Irio camaari
—Pijajeite Jesoshiqui, pisampitapeeri: “¿Avirompa Quirishito pincacairiri, caari yoasanotanta, aisati caari irantaro cachojari”.
namenaajeivetari? ¿Pashinimpa naamaajeitea?” 34ॸIro cantaincha noponeaca nainti inquitequi, natiritapaaque:
20ॸAri yareejeitapaacari, icantapaaqueri: noapinita aisati nirapiniti. Aiquero picantajeiti: “Jerinta
—Itiancaquena Joa, icantana: “Pisampitaiteri Jesoshi: oashenti, shinquinarinti. Ishanincatacari apatotapinitiniriri
‘¿Avirompa Quirishito naamaajeivetari? ¿Pashinimpa oromasati quirequi, icarajeitapinitiri caari cameetsajeitatsi”.
naamaajeitea?ٔॸٚ 35ॸOntimimotaquempiricame piotantari, piotaqueme te
21ॸTecatsi incantea Jesoshi iranqueri, irointita yanti ontampaticateji picantajeitiri.
yoavisacoyetiri oshequi mantsiayetatsiri, aisati yoavisacoyetiri
oshequi yatajeaoncayetiri camaari. Aisati yamenacaayetajiri Yoavisacotiro Jesoshi tsinane
oshequi caari amenayetatsi. 22ॸImpoiji icantiri: antapinivetarori caari cameetsatatsi.
—Meeca pijajeitaje, pincamantapeeri Joa aitaquenea 36ॸAri
aparoni variseo icantiri Jesoshi:
pineacojeitaquenari aisati piquemacojeitaquenari. —Caate novancoqui, avajeitea.
Pincamantapaajeri amenanaji yora caari amenaveitachani, Yacanaqueri:
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ7ٍॷ8 62
Ari ijajeitanaque, yoajeitaca. 37ॸOtimi anta nampitsiqui oaantsiqui. Aparopee pariitapaintsi avotsiqui: yaaticayetaquero
tsinane antapinivetarori caari cameetsatatsi. Oquemacotaqueri aniiyetatsiri, impoiji yoajeitacaro contsaropee, itsoncaquero.
Jesoshi, yoa anta ivancoquinta variseo, ojatashitiri oneeri. 6ॸPashinipee pariitapaintsi mapiqui. Oparitsavetanaca capichaji,
icantantariri: “Aitanaji, eiro pipinatanatsi. Nopashitimpiri”. —Icoacaaquempi Apa Tasorentsi piojeitero caari iojeiti
Tempa icavintsairi apite. Aparo irevivetacari capichaji, irinti itsipapee atiri. Avintiquea niotacaaquempi jaoca icanta Apa
itsipa irevitasanovetacari. Pincamantena: ¿janica ipincatsariventajeitaquempi. Irio noshiacantajeitiniri yoranqui:
neacameetsatasanoterineri? iramenajeivetea, iro cantaincha eiro ineasanotitsi;
43ॸYacanaqueri: inquemajeivetea, iro cantaincha eiro iojeitavaquerotsi. 11ॸJero
—Naamaaca yora irevitasanovetariri, tempa iriotaque oca noshiacaaventimpiri: oca oitsoqui oshiacaaventiro irineane
icavintsaasanotiri catsini. Tasorentsi. 12ॸOca avotsi opariantavetapaacari oitsoqui
Icantiri: oshiacaaventiri quemajeivetavacarori irineane Tasorentsi:
—Queario picantaque. ipocapaaque camaari, yojocacaajiri iquenqueshirevetacaro
44ॸImpoiji yamenaquero Jesoshi tsinane, icantiri Shimo: irineane. Te irinintacayeriji inquemisante aisati iroavisacotea.
—Pamene, incaranqui noqueapaaque aca pivancoquica, iro 13ॸOrari mapitaintsiri opariantavetapaacari oitsoqui,
—¿Paitampa ijita yoca, icavintsantarori antirori caari Icantiri Jesoshi: “Piotasanojeitavaquero jaoca icanta
cameetsatatsi? Tasorentsi ipincatsariventajeitaquempi”.
(Mr. 4.21-25)
Oijajeitiri Jesoshi tsinane amitacotapinijeitiriri. 16ॸJero aisati yoamejeitiriri Jesoshi iroamere:
8
1ॸPashini quitaiteri iquenaquenayetanaque nampitsipeequi —Ariorica antsiotero tsiomentotsi amenajeitanteari, ¿arimpa
Jesoshi. Iquenquetsatacaajeitiri atiri, icamantajeitiri: antatacotero cantiriqui? ¿Arimpa amanaquero jaocarica ara?
—Irotaintsi impincatsariventajeitempi Tasorentsi. Tempa ocameetsati avanqueteri jenioquiji onconijajeitanteari
Quiso yoanajiri iroamerepee, yora carajeitatsiri 12, 2ॸaisati paitapeerica. Irootaque noamejeitantaquempiri: nocoaque
oijajeitiri tsinanepee. Peerani yoitsaviantaveitaroni camaari, piotasanojeite. 17ॸTequera piojeite jaoca icantari Tasorentsi
aisati ojoquiiveitani, iro cantaincha yoavisacojeitajiro Jesoshi. ipincatsariventajeitaquempi, iro cantaincha coajica
Opajita aparoni tsinane Maria Maquitarasato. Icaraveitani piotasanojeitajero. 18ॸPinquemasanojeitavaquena
camaari oitsaviantaveitaroniri 7. 3ॸIro oijatiriri pashini, opajita piojeitantajeari. Capichaji piotaque meeca, iro cantaincha
Joana, ijina Cosa. Yora Cosa, iriotaque amitacotiriri pincatsari ariorica pinquemisantasanotena, nontsoteajeitempiro,
Eroreshi. Aisati iroori oijatiri Sosana, aisati otsipapee niotacaasanojeitempi. Ariorica pijiveta pioti, eiro
tsinanepee. Oca tsinanepee amitacotapinijeitiri Jesoshi, piquemisantanatsi, impoiji icomitacaasanotimpicari Tasorentsi:
opapinijeitiri coiteimotacariri. tecatsi piotimataje.
Yoimajerentaquero Jesoshi tampea aisati omotoncane incajare. Yoavisacotiro Jesoshi irajatatsiri aisati yoitinaajiro irishinto Jairo.
(Mt. 8.23-27; Mr. 4.35-41) (Mt. 9.18-26; Mr. 5.21-43)
22ॸPashini quitaiteri itetajaro Jesoshi pitotsi, icarajeitaqueri 40ॸImpoiji ipianaja Jesoshi, imonteanajaro incajare.
iroamerepee. Icantiri: Yoyeajeitaqueri oshequi atiri, yaacameetsajeitavaqueri.
—Tsame amonteajeitanaje intatiquero incajare. 41,42ॸItonquiotavacari shirampari pajitachari Jairo: iriotaque
23ॸAri ijatacojeivetanaca, aacotanaqueri tampea. Ari jivatacaantatsiri anta pancotsiqui yapatojeitantari.
ijatacotaque nianquijaqui, imaanaque Jesoshi. Impoiji Itiyeroashitapaacari iitiqui Jesoshi, icantapaaqueri:
omapocajeitaqueri antearo tampea, otejatapaacaro nija —Tsame novancoqui, irotaintsi oncame nishintio.
pitotsiqui, irotaintsi intsitiacojeite. 24ॸIcaocaqueri iroamerepee: Apaniro oni irishinto, ocarataque osarintsite 12. Ari
—Pintinaye, oametanari, irotaintsive antsitiacojeite. yoijatanaqueri, itsitacajeitanacari oijajeitanaqueriri.
Ari itinaanaca, impoiji ipeajiro tampea, ipeajiro omotoncane: 43ॸOijatanaqueri aisati tsinane irajashetatsiri: ocarataque 12
quipatsiqui. Ineapaaqueri neiriri camaari: peerani, te inquitsaateaji. Te —Ainiro antitaquenarori. Ocamantaquena notasorenca:
irisaviqueji pancotsiqui, irointi iquenaquenatsempequiyeti anta timatsi notasoncacoventajiri.
tijaariqui. 28ॸIneantavacariri Jesoshi, itiyeroashitavacari, icajemanaque: 47ॸIotaque tsinane tecatsi oncantea omanapitsateri antitaqueri
—¿Jaoca pincantenari? Niotavaquempi: avirotaque itomi iitsaare. Opioncanaque, ojatashitiri, otiyeroashitacari, ocantiri:
Tasorentsisanori savicatsiri inquitequi. Eiro piquematsitacaanatsi. —Narotaque antitaquempirori piitsaare, irootaque
29ॸIro icajemantacari, itsaroacaavacari Jesoshi, iotaque navisacotantajari nirajaveitani.
camaari intianqueri. Yora shirampari ineapinitiri camaari, Iquemajeitavaquero maaroni atiripee. 48ॸAisati icantaquero Jesoshi:
iquenacaapinitiri. Yoisotapiniyeevetari iracoqui aisati iitiqui —Noshaninca, pishiretaquena, irootaque pavisacotantajari.
carenatsa, iro cantaincha ishintsitacairi camaari, ipesantarori Cameetsa pijataje pivancoqui, pinquimoshiretanaje.
carenatsa yoisotanteevetacariri. Ariorica ipesanaquero, 49ॸAri pashini pocapaintsi ishaninca Jairo camantapairiri:
ishiacaanacari camaari caaraiteriqui. 30ॸIcantiri Jesoshi: —Camanaque pishinto. Eiro picantiritsi meeca oametantatsiri
—¿Jaoca pipajitari? irijate avancoqui.
Yacanaqueri: 50ॸIquemavaqueri Jesoshi, icantiri:
mantsiayetatsiri. 2ॸMeeca pijajeite. Pinquenaquenayetanaque, “Irioitatsi Iriashi, yonijaantaja aisati”. Irio pashini icanti:
pincamantajeiteri atiri: “Irotaintsi impincatsariventajeitempi “Irioitatsi camantantatsiniri, itinaanaja”.
Tasorentsi”. Aisati poavisacoyeteri mantsiayetatsiri. 20ॸIsampitiri:
3ॸNoncantempi, tecatsiya paanaque: eiro paanaquerotsi —Avintiquea, ¿paita picantajeitiri?
piotiquiro, pitsarate, poyeari, piirequite, poicoro, tecatsi catsini. Yacanaqueri Petero:
4ॸJaocarica pareetapaaqueari, ari pisavicapaaque. 5ॸEirorica —Avirotaque Quirishito naamaajeitacari. Itiancaquempi
iquemisantajeitavaquempitsi savicajeitatsiri, povaanajea. Tasorentsi.
Ariorica povaanajea pincantajeitanaqueri: “Meeca te 21ॸIro cantaincha icantasanojeitiri:
Jesoshi. Ari imanajeitaquero: peerani, tecatsi incamantajeite. Jesoshi Jerosarequi, irootaque itsaneapitsatantavacariri
Impoiji, icamantaquee. irisavicantapeempameri inampiqui. Ari ipianaja,
icamantapaajiri Jesoshi:
Yoavisacotiri Jesoshi jananequi yampitsiitacaari camaari. —Eiro ishineteetsi amaye inampiqui.
(Mt. 17.14-21; Mr. 9.14-29) 54ॸAri iquemantacariri Santiaco aisati Joa, icantiri:
37ॸOquitaitetamanaji, yoirincajeitamanaja, itonquiojeitavacari —¿Novincatsarite, picoaquempa noncanteri Tasorentsi
oshequi atiri. 38ॸIcantavaqueri aparoni: intaajeiteri maaroni samariasati? Nonquempeteari Iriashini
—Oametanari, pincavintsayeri notomi, te intimeji pashini. peerani: itaacantaqueri soraro quisajeitaqueriri.
39ॸYatajeaoncaqueri camaari, icajemacaapinitiri. 55ॸYamenashetaqueri Jesoshi, icantiri:
10
pincavintsayeri itsipapee, ari pimpincatsaritanaque. 1ॸImpoiji itiancajeitaqueri oshequi iroamere
iravisacotaje. Irompa eirorica iquemisanti, iro cantaincha eiro —Oshequi, apa, picameetsati. Pipincatsariventajeitiri
patsipetarotsi pinquenquetsatacayeri Tasorentsi: tempa maaroni inquitesati aisati maaroni quipatsisati. Itimaveta atiri
pimataqueneri oca nocantaquempiri. 7ॸJaocarica anta iovetachari, ioyevetaro paitapeerica, iro cantaincha
pisavicapeeri, aitaque pisavicavaquetsita. Eiro pimanapitsataqueri pineane: te iriojeiteroji jaoca incanteari
piquenaquenayetitsi pancotsipeequi. Poyearo paitarica iravisacotantajeari. Irintiquea poametasanojeitaqueri caari
impavaquempiri, aisati pirero, maaroni. Ocameetsati iotasanovetacha: itseencajeivetacari ishaninca, iro cantaincha
impavaquempi paitapeerica coiteimotaquempiri: tempa picoacaaqueri iriote iriori.
ocameetsati impinateri shirampari antaveetiniriri. 8ॸJaocarica 22ॸImpoiniji icantajeitaqueri apatotimentajeitacariri:
pijateri, ariorica iraacameetsatavaquempi, poapaaquearo —Iriotaque Apa matacaaquenarori maaroni catsini. Apaniro
paitarica impavaquempiri. 9ॸIntimerica mantsiaripee, iotasanotana Apa, tecatsi pashini iotasanotenane. Aisati
poavisacojeiteri. Pincamantajeiteri maaroni: “Irotaintsi noquempeta narori, apaniro niotasanotiri, te intimeji pashini
impincatsariventajeitempi Tasorentsi”. 10ॸIro cantaincha terica iotasanoterineri: irintiquea yora noamejeitiri, iojeitiri iriori.
iraacameetsatempi itsipapee ashaninca, pincamantajeiteri: 23ॸAri ipitsocashitanacari iriori iroamere, apaniro
11ॸ“Pinquemajeitavaquena: icoaveta Tasorentsi yoamejeitaqueri:
impincatsariventempime, iro cantaincha te pincoyeji. Te —Pineajeitaquena avinti nomataquero caari ineapinijeiti
paacameetsajeitavaquenaji, aisati oquempetaca, te itsipapee atiri. Ocameetsati pinquimoshireventena, aisati
paacameetsatavaqueriji Tasorentsi. Meeca inquimoshireventena pashini neenaneri. 24ॸIcoajeiveitani
pashinoncaitatiyempani”. 12ॸIrootaque nocoaqueri peerani yora quenquetsatacantaveitachaniri irineename
pincamanteriri. Pineaquero, peerani itseencajeitaqueri nontasoncantayete, iro cantaincha te irineenaji
Tasorentsi soromasatini, irootaque ipoyereajeitantacariri. Iro notasoncantayeti. Aisati icoajeiveitani irineename yora
cantaincha eirorica inquemisantajeitavaquempi ashaninca pincatsariyeveitachaniri. Aisati icoajeiveitani
meeca, iranaacoteri soromasatini, irashinoncaasanojeitanaquea inquemajeitename, iro cantaincha, te. Avirojei avinti,
catsini. pineajeitaquena, piquemajeitaquena.
oquempetaca, ariorica intseencajeitena, intseencajeiteri aisati —Queario picantaque: ariorica pimatero avinti, ari
yora tiancaquenari. Meecaquea, pijatasanojeite. pincantaitatiyempani pintime inquitequi.
29ॸIotaque iriori te irinintasanoteriji maaroni ishaninca, iro
Ijajeitaque iroamere Jesoshi, iquenquetsatacaajeitiri cantaincha icoaveta irimanerome. Irootaque isampitantariri:
itsipapee, impoiji ipiajeitapaaja. —¿Jaoca itimiri noshaninca noninteri?
17ॸAri ipiajeitapaaja itiancane Jesoshi, iquimoshirejeitapaaque.
irovaanajea. Icantiri ashitarori ivanco: “Jerica quirequi. impaquempiro picoacotaqueriri. 9ॸAisati oquempetaca: ariorica
Nocoaque pincavintsayeri yoca shirampari. Terica pamanapiniteri Tasorentsi, impapinitempiro pincoacoteriri.
irimoncarateaji quirequi, ari nompajempi coajica pashini”. Ariorica pincoapiniyetero paitarica, ari paajero. Ariorica
36ॸAri itimi mava neaqueriri ashinoncaincari avotsiqui. ¿Jaoca pinquenquetsatacaapiniteri Tasorentsi, ari inquemisantempi.
itimiri ishaninca nintasanotiriri? 10ॸQueario, ipasanotee Tasorentsi maaroni coiteimojeitaqueeri:
37ॸYacanaqueri: te irimashitsateji, intacojeitaquee. 11ॸPamene, incoacotempirica
—Tempa yora neshinoncatiriri. pitomi tanta iroyeari, ¿arimpa pimpaqueri mapi?
Icantiri Jesoshi: Incoacotempirica shima iroyeari, ¿arimpa pimpaqueri
—Aisati pinquempeteri, pineshinoncajeiteri pishaninca, maranque? 12ॸAriorica incoacotempi iitsoqui teapa, ¿arimpa
maaroni. pimpaqueri quitoniro? Eiro pipiritsi, irointi pimpasanoteri
yoyeeyetari. 13ॸPineaquero, te pincameetsajeiveteaji, iro
Iquenquetsatacotiro Marita aisati Maria. cantaincha piojeiti picavintsaajeitiri pitomipee. Tempa aisati
38ॸImpoijiiquenanaque avotsiqui Jesoshi, icarajeitiri iotasanoti irinti Apa jenoquiniri icavintsaajeitaquee arori.
iroamerepee. Yareejeitapaaca nampitsiqui. Oneavajiri tsinane Ariorica pincoacojeiteri, intiancajeitempiro Ishire iriori
pajitachari Marita, ocantavaqueri: amitacojeitempine.
—Tsame, pijajeite novancoqui.
39ॸOtimi anta ovancoqui ireento, opajita Maria. Icantayeti atiripee: “Irio Jesoshi camaari”.
Osaviquimotaqueri Avincatsarite iitiqui, oquemisantavaqueri (Mt. 12.22-32; 12.43-45; Mr. 3.20-30)
icamantaquerori. 40ॸIroori Marita, oshintsishintsiyetaque, 14ॸPashini quitaiteri ineaqueri Jesoshi shirampari
11
1ॸPashini quitaiteri iquenquetsatacairi Jesoshi iriri. Ari picantayeti: “Irio Satanashi amitacotiriri Jesoshi yoavisacotiri
ivecaratantacarori, icantiri iroamere: neiriri camaari”. Iriome amitacotenaneme noavisacotantariri,
—Novincatsarite, yora Joani yoamejeitaqueri iroamereni ¿janica amitacotiriri pishanicajei yoavisacotantariri neiriri
iquenquetsatacaajeitaqueri Tasorentsi. Nocoaque meeca camaari? ¿Irisatimpa camaari pishaninca? 20ॸIro cantaincha
pinquempetajeari avirori: poamejeitena nonquenquetsatacayeri itasoncacaaquena Tasorentsi noavisacotantariri neayetiriri
narori. camaari, piojeitanteari meeca quiso yoajeitaquempi Tasorentsi,
2ॸIcantaqueri: icoaque impincatsariventajeitempi.
—Ariorica pinquenquetsatacayeri, jero oca, pinquempeterori: Jero aisati ishiacantiniriri Jesoshi:
Apa jenoquisati, oshequi picameetsati catsini, 21ॸ—Pamene, oquempetaca oca: ontimerica shintsitatsiri
—Tempa ocameetsati oquimoshireventiri Jesoshi iriniro. pipaarantapinivetari Tasorentsi piirequite capichaji, iro
28ॸIro
cantaincha icanti: cantaincha tequera omoncarateaji. Timatsi pineacameetsatiri
—Je, queario, iro cantaincha iquimoshiretasanojeitaque avirori aisati caari pineacameetsati. Iro cantaincha te
maaroni quemajeitirori irineane Tasorentsi, aisati maaroni omoncaratearoji icoacaaquempiri Tasorentsi. Te pininteriji
quemisantajeitiriri Tasorentsi. Tasorentsi aisati te pininteriji pishanincapee. Ocameetsati
pimperi Tasorentsi quirequi, iro cantaincha eiro pipeacotirotsi
Icantiri Jesoshi atiri: “Ioti Tasorentsi pitseencajeitaquena”. pininteri aisati panteneri icoacaaquempiri. 43ॸPashinoncaajeitea
(Mt. 12.38-42; Mr. 8.12) avirojei. Ariorica irampatojeitea ashaninca
29ॸAri yapatotimentajeitari Jesoshi itsipapee atiri aisati. inquemisantanteariri Tasorentsi, picoanirojeiti
Impoiji yoamejeitajiri: impincatsajeitempi avinti. Ariorica pinquenayetanaque
—Te pincameetsajeiteji. Picoajeiveta pineajeitename nampitsiqui, picoaque cameetsa iraacameetsajeitempi atiripee.
nontasoncantajeme aisati, iro cantaincha eiro pineajirotsi aisati. 44ॸQueario, iroashinoncaajeitempi Tasorentsi. Piquempetacari
Pinquenqueshireteri Jonashini piotanteari: 30ॸpeerani iniaqueri camatsiri tijachari quipatsiqui, imanaca; iro cantaincha
anteari omani. Ocarati mava imaacotaque tsompoina, impoiji yavisajeitanaque atiripee, te iriojeiteji irotaintsi iratiquerime
isoquijanaji ivantequi, iotantacari ninivesati itiancaqueri camayetatsiri patsaatsiri. Aisati avirori, pimanayevetaro caari
Tasorentsi. Nonquempetajea coajica piojeitanteari itiancaquena cameetsayetatsi pantayetiri.
Tasorentsi: tempa natiritapaaque nainti, noponeaca inquitequi. Irootaque icantaqueriri Jesoshi variseopee. 45ॸAri icantiri
31ॸAisati ora ivincatsaroteni savasati, oponeaca arejiqui catsini, oamentantirori isanquenareni Moishishini:
pashiniqui quipatsi. Oponeaca paricoti oquemisantantariri —Oametantatsiri, aisati narorijei piquisaquena.
Saromoni, peerani. Ocoaque iriotacaasanotero. Pamene, 46ॸIcantiri Jesoshi:
nanaacotiri Saromoni nioti, iro cantaincha pitseencajeitaquena. —Je, aisati avirori iroashinoncaajeitempi Tasorentsi. Oshequi
Coajica, ariorica irampatojeiteri Tasorentsi maaroni piperanayetacari ashanincapee, iro cantaincha te pintacoteariji.
camajeitatsiri, incantajeitempi: “Ainiro pantane: pitseencaqueri 47ॸQueario, pashinoncaajeitea. Pimoncarajeitacari pishanincani
notiancane. Irompa irointi oca ivincatsarote savasati te aneeroji oajeitiriniri camantantatsiniri. 48ॸAvirojei oayeri.
antane: tempa oquemisantiri Saromoni”. 32ॸAisati iquempeta Pintimitaquearicame peerani avirori, poajeitaquerime aisati
yora ninivesatini: iquemisantirini Jonashini. yora camantantatsiniri. 49ॸIotacojeitaquempi Tasorentsi, icanti:
Iquenqueshirejeitanaca, yoipacaajeitajiro caari cameetsatatsi “Nontianqueneri atiri quenquetsatacayerineri, iro cantaincha
yantajeitiri. Nanaacotiri nainti Jonashini, iro cantaincha te iroayetavaqueri aparopee, irio itsipapee inquisavaqueri,
pinquemisantajeitenaji. Coajica incantempi Tasorentsi: intiancaarantajeri”. 50ॸAiniro pantajeitiri maaroni: pashi
“Iquemisantirini ninivesatini Jonashini: avintiquea, ¿paita caari poajeitiro poanti. Yora peeraniniri poajeiterime, irosati picanta
piquemisantantari notiancane?” meeca poajeitiri quemisantajeitiriri Tasorentsi.
51ॸPishanincajeitacari oaqueriniri Averini. Aisati
Icanti Jesoshi: “Ariorica piquemisanti pishiaquero tsiomentotsi”. pishanincajeitacari oaqueriniri yora Sacariashini: yoyeetaqueri
(Mt. 5.15; 6.22-23) iriori anta ivancoqui Tasorentsi. Ainiro pantajeitiri maaroni,
33ॸAisati
icantajeitiri Jesoshi: irootaque iroashinoncaimentempiri Tasorentsi.
—Ariorica pitsiotiro tsiomentotsi, ¿arimpa pimanaquero 52ॸPoametantavetaro isanquenareni Moishishini, iro cantaincha
amenanteari, oquempetaca aqueni tsiteniriqui, te ayojeiteji Iquisajeitaqueri yora variseopee aisati yora oametantirori
jaocarica aqueniri. 35,36ॸOcameetsati piotacotea avisati sanquenarentsi, aisati iquenquejaajeitaqueri. Aisati
piquemisantasanotaquerica. Ariorica piquemisantasanoti, ari isampiyevetacari paitapeerica, 54ॸicoajeiveta incomitacayearime.
piotasanotanaque, eiro pitseenquimatantajitsi. Impoiji Icoaveta incomitacayearime iraacantantearimeri.
pinquempetearo tsiomentotsi tsiotasanotachari.
Yora Jesoshi yoamejeitiri iroamerepee.
Irootaque icantajeitaqueriri Jesoshi.
(Mt. 10.28-33; 12.32; 10.19-20)
12
Yora Jesoshi icantaqueri variseo aisati oametantirori 1ॸAri yapatotimentajeitari Jesoshi oshequi catsini atiri,
Sanquenarentsi: “Ainiro pantanejei, itsitacaavacaajeitanaca. Irosati icantantari iroamerepee:
iroasanquejeitempi Tasorentsi”. —Paamayeariyea variseopee, yamatavijeitimpicari. Oshequi
(Mt. 23.1-36; Mr. 12.38-40; Ir. 20.45-47) yamatavitanti. 2ॸIjijeivetaca tecatsi iotatsine
37ॸImpoijiicantaqueri variseo Jesoshi: yamatavijeivetacari, iro cantaincha coajica iriotacojeitanaqueri
—Tsame ajate novancoqui, noacayempi. maaroni atiri yashi yoiro yamatavitanti. 3ॸAisati aviroripee,
Ari yoijatanaqueri, yoacaapaacari. 38ॸTe inquivacoteaji paitarica pimanavetacari picantiri meeca, inquemajeitero
Jesoshi, irootaque yoantanacariri cavaco variseo. 39ॸIcantiri coajica. Paitarica pincanteri apaniro anta pivancoqui,
Avincatsarite: irovaayetajero anta yapatojeitanta atiripee. 4ॸMeeca,
—Queario, pamejeitacaro piquivapinitiro pajo aisati noshaninca, noncamantempi: eiro pitsaroacaaritsi yora atiri
piveratote: iro cantaincha apatiro otapiiqui. Te pojoqueroji coatsiri iroyempi. Ariorica iroyempi, iro cantaincha irointi
caari cameetsayetatsi timatsiri osantequi. Piquempetacaro iroyeete pivatsa. Tecatsi incantero pishire. 5ॸIrinti Tasorentsi
avirori: piquenqueshiretapinitiro picoshiyeti aisati pimpincatsate: incoaquerica, iroyempi. Iro cantaincha aisati
pantapiniyetiro caari cameetsatatsi. 40ॸTe icoaquerica, irimatero intianquempi Sharincaveniqui. Irooquea
pinquenqueshireniroteaji. ¿Apatirotimpa yovetsiquiro pintsaroacayeari irointi pijate Sharincaveniqui. 6ॸ¿Ivinaronimpa
Tasorentsi paco? Tempa aisati yovetsiquiro tsimeripee? Te impinatasanoteaji, iro cantaincha iojeitiri
piquenqueshireantari. 41ॸPipashiyevetari ashinoncaincari Tasorentsi: te impeacojeiteariji. 7ॸAisati oquempetaca,
coiteimovetariri, iro cantaincha te pincavintsaasanoteriji. iotasanojeitaquempi: ioti jaoca ocaratiri piishipee.
Ariorica pincavintsaasanoteri itsipapee pishaninca, ari Iquempoyeajeitaqueri tsimeripee, iro cantaincha avirojei
pincameetsataque. 42ॸPashinoncaajeitea avirojei. Queario iquempoyeasanojeitaquempi. Eiro picantashiretitsi, irointi
69 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ12
piveshireimenteari Tasorentsi. 8ॸAisati piojeitavaquero oca Tasorentsi. 30ॸTempa icoajeitaque atiri iroapinijeitea. Iro
noncantempiri: eiro pipashiventacaanatsi, ariorica cantaincha iotaque Tasorentsi maaroni coiteimotaquempiri.
pincamantajeiteri itsipapee atiri piquemisantaquena, aitaque 31ॸAriorica pimpincatsatasanoteri, impaquempi maaroni
noncamanteri Apa anta inquitequi pishanincataquena. Tempa coiteimotaquempiri. 32ॸNoamere, oshequi inintaquempi Apa
noponeaca inquitequi, natiritapaaque. 9ॸIro cantaincha ariorica Tasorentsi: icoasanotaque impincatsariventajeitempi,
pimpashiventacayena aca quipatsiqui, aisati avirori incavintsaasanojeitempi. 33ॸPimpimantero pashiyetari, pimpayeteri
nompashiventacayempi anta inquitequi. 10ॸAriorica ashinoncaincari ovinaro. Impoiji impinatempi Tasorentsi anta
incantimatena atiri, ariorica incavintsayeri Tasorentsi, eiro inquitequi. Ontimasanote pivaararo anta: eiro opatsaajitsi, eiro
iquenqueshiretajirotsi yantajeitiri. Iro cantaincha ariorica opitsititsi, eiro icoshiyeetajimpitsi, eiro yapeajirotsi cajiro.
incantimajeitero Ishire Tasorentsi, eiro icavintsairitsi Tasorentsi 34ॸAriorica otimi pivaararo aca quipatsiqui, oshequi
catsini. 11ॸAriorica irayeetempi anta yapatotapinijeitanta, aisati piquenqueshiretaquero timayetatsiri quipatsiqui. Ariorica otimi
anta joeshiqui, aisati anta pincatsariqui, eiro pivaararo inquitequi, ari piquenqueshiretapinitiri Tasorentsi.
pitsaroacaajeitaritsi. Eiro piquenqueshiretitsi: “¿Paita
noncanteriri?” 12ॸAriorica irayeetempi, oametempi Ishire Icantiri Jesoshi: “Pivetsicajeitea, te pioteji jaoca oncarate
Tasorentsi paitarica pincanteriri. impocashijeitempi Tasorentsi”.
(Mt. 24.45-51; 25.1-13; Mr. 13.33-35)
Icantajeitiri Jesoshi: “Pinevetarocari vaararontsi”. 35,36ॸJeroca icantaqueriri Jesoshi iroamere:
13ॸImpoiji icantiri aparoni shirampari: —Paamaajeiteari pivincatsarite, pivetsicasanojeitea.
—Oametanari, ipanaquerini apani iyeca maaroni Pinquempeteari yora inampire ashitarori ivanco. Ijataque yora
timimojeiveitariniri. Tecatsi impena nainti. Pincanteri iye ashitarori irineeri ishaninca irayero ijina. Yaamaajeitari inampire
impaarantajena narori irovaararo. anta ivancoqui. Ariorica irareetapaajea incoapaaje
14ॸYacanaqueri: irashitareavajeneri, aisati incoapaaje irineapaajero ovetsicayetaca
—Eiro nocantiritsi. ¿Narompa joeshi, noncantanteariri? ivanco. Ariorica ontsitenitanaje, icoaque ontsiotea ivanco. Aisati
15ॸIcantajeitiri maaroni apatotimentajeitariri: icoaque intinaye inampirepee, inquitsaajeitea. 37ॸAriorica
—Queariompia: pinevetarocari yashiyetari itsipapee, eiro irineapaajeri yovetsicajeitaca, inquimoshirejeitaque maaroni.
oveshireacaasanotimpitsi. Yora ashitarori ivanco irisavicacaajeiteri maaroni inampirepee,
16ॸImpoiji ishiacaventiniri oca: iroacaajeiteari. 38ॸIro cantaincha te iriojeiteji jaocarica oncarate
—Otimi iipatsite ashitaarantincari. Oshequi onintiro impocantajeari: ariorica iroaquera imaajeiti, ariorica nianquiite.
panquirentsi quipatsi, cameetsa oshiocayetanaque ivanquirepee. Iro cantaincha ariorica irineapaaqueri inampire yovetsicajeitaca,
17ॸYaayetajiro oitsoquipee, inquempoyeantearori ovancopeequi ari inquimoshirejeitanaque, maaroni. 39ॸPiojeitavaquero oca
iroori, iro cantaincha opiojeitaca pancotsiqui. Te onajeitearoji noncamantempiri: arioricame pioteme impoque tsiteniriqui
maaroni. Iquenqueshiretaca: 18ॸ“¿Jaocasa noncanterori? Tecatsi coshitantatsiri, tempa pisaaquiteme poimpiantavajearimeri, eiro
noantearori maaroni. Jaa, niotaque meeca: noshoveajero pishinetirime incoshitempime. Iro cantaincha te pioteji jaocarica
pancotsijaniqui, nantacantajero antearo pancotsi noantearori oncarate impocanteari. 40ॸAisati noquempevetari coshinti, te
maaroni novanquirepee, aisati maaroni novaararo. noncamantempiji jaocarica oncarate nompocantajeari. Peerani
19ॸOshequitaque meeca maaroni, tecatsi coiteimotajenaneri. noponeaca inquitequi, natiritapaaque. Coajica nompiaje.
Peerani catsini, eirota otsonquitatsi; meeca nomaoree oshequi Pinquenqueshirejeitena, paamaajeitajena: nomapocapaimpicari.
osarintsi. Cameetsa noapinitea, noshinquitapinitea, 41ॸAri isampitiri Petero:
50ॸOshequi noquenqueshireaca: irotaintsi oshequi tsinane yatajeaonquiri peerani camaari. Ocarataque meeca 18
nonquematsicatearo. 51ॸ¿Pijitashijeivetampa nopocashijeitiri osarintsi omitiaque, irosati ocanta omitiaque: tecatsi oncantajea
atiri noimajerentajeiteri, cameetsa iraacameetsatavacanteari? oncatiaje. 12ॸIneantacarori Jesoshi, icajemaquero:
Teve, irointi inquisavacaimentajeitena. 52ॸAriorica incarate —Caatanaque, meeca noavisacotajempi.
apapacoroni savicatsineri pancotsiqui, inquisavacaajeitea. 13ॸIpamitaquero, irosati avisacotantanaja. Cameetsatanaji,
picantajeiti: “Eiro oparii incani, ari osarianaje”. Tempa aisati —Oshequi pamatavinirotanti. Pantaveejeiti avirori
piojeiti, 56ॸirointi pimanaquero piojeitiri. Piojeitaque saavaroqui. Pamene, ariorica airi pivacate imire saavaroqui,
ompariaquerica incani. Iro cantaincha te pincoajeiteji piojeite tempa pitsatacoreiri paantanacariri anta otiminta nija. Aisati
oshequi ompomerentsitimojeitempi coajica. 57ॸ¿Paita caari piquempetiri pimorane, maaroni. Queario, picavintsaajeitiri
picoanta piojeitero queariosanotatsiri? 58ॸAriorica pivirapee saavaroqui. 16ॸIro cantaincha caari oni pivira oca
inquishimentempiri pishaninca quirequi pireviteriri, tsinane, irointi pishaninca. Peerani omantsiataque: tempa
incoaquerica iraanajempi joeshiqui. Ari tequeratsitarica ocameetsataque ancavintsayero saavaroqui.
irareetacayempi, pincantanaqueri: “Eiro piquisanatsi, coajica 17ॸIquemantarori oca, ipashiventajeitanaca maaroni
Icantiri Jesoshi atiri: “Pinquenqueshireajeitea, pojocajero caari Icamantiri Jesoshi iroamere paita oshiacaventiri
cameetsatatsi pantapinijeitiri”. moshitasa aisati tapiacairori tanta.
13
1ॸImpoiji ipoqui pashini atiri, icamantapaaqueri Jesoshi: (Mt. 13.31-34; Mr. 4.30-32)
—Ijajeivetaca carireasatipee anta Jerosarequi 18ॸImpoiji icanti Jesoshi:
iroajeitenerime Tasorentsi ivira. Jeriniro yora Piratoniro —¿Piojeitimpa jaoca icanta Tasorentsi ipincatsariventanti?
yoacantanirojeitaqueri carireasatipee anta ivancoqui Tasorentsi. ¿Jaoca noncanterori noshiacaaventantempirori? 19ॸOshiaquero
Oconoajatacaro irirajani ashanincani irirajani ivira yoajeitiniriri oitsoqui moshitasa ipanquitiri shirampari iroanequi.
Tasorentsi. Oshiocanaque, oquimotanaque, oshiavetacaro inchato.
2ॸYacanaqueri Jesoshi: Ipocapiniti tsimeri, yaatapinitiro ojempequi.
—¿Pijitirimpa yora carireasati antasanojeitironiri caari 20ॸYapiitajiro, icanti:
queariompiyea: eirorica piquenqueshiretajatsi, aisati eirorica Oconoiro oshequi tiricopane otapiantanacari. Otapiaquero
pojocajirotsi caari cameetsatatsi pantapinitiri, maaroni, ometsotantacari. Aisati iquempetaca ashaninca.
pinquempejeiteari yora yoyeetiri. Yoajeitimpicari, maaroni. Intimerica aparoni antirori caari cameetsatatsi, irantacaajeiteri
4ॸAisati peerani otireanaji antearo mapipanco anta Shiroequi, ishaninca, maaroni.
otsinacapaaqueri 18 shirampari, icamajeitaque. ¿Paita
Icantiri Jesoshi ishaninca:
icamajeitantacari? ¿Iriompa antasanotirori caari cameetsatatsi
“Pimpomerentsiventearo pareetanteari inquitequi”.
icamantacari? Te. Iquempejeitacari maaroni ishiramparirinte.
5ॸPinquenqueshireajeitea avirori, pojocajero caari cameetsatatsi (Mt. 7.13-14, 21-23)
pantapinijeitiri. Eirorica piquenqueshirejeitatsi, aisati 22ॸAri iquenaquenayeti Jesoshi nampitsipeequi,
aisati icantiri yora tsameetiniriri iipatsite: “Pamene, ocarataque anqueanteari inquitequi. Intime oshequi coavetachane irijateme
mava osarintsi nopocapiniveta nayerome oitsoquipee. Te inquitequi, iro cantaincha eiro imatirotsi irareetearo.
ontimeji catsini. Atsipetashitaca otimi. Pimpesajero Pimpomerentsiventearo pareetanteari inquitequi. 25ॸAisati
nompanquitantearori paitapeerica cameetsatatsiri”. oquempetacaro yantiri ashitarori ivanco. Itimi tsompoina iriori,
8ॸYacanaqueri tsameetiniriri ivatorote: “Ari onavaquetsita yashitacotaca, iyavitiro ashitacorontsi. Impoiji pimpocajeivetea
meeca osarintsiquica. Nonquiayetero quipatsi avirorijei, pincantavetapaaqueari: “Novincatsarite,
ometsoitetanteari, aisati noapinitenero itia pivira, cameetsa pashitareenaro, nonqueanaque”. Iro cantaincha
ontimanteari oitsoqui. 9ॸImpoiji ariorica ontimanaque oitsoqui incantavaquempi: “Te niojeitempiji jaocarica piponeari”.
pashini osarintsi, tempa cameetsa, eiro apeshirotsi. Iro 26ॸImpoiji pincantajeiveteari: “Peerani aitaque pitsipajeitaquena
cantaincha eirorica otimitsi oitsoqui, nompesajero”. nonampiqui avajeitaca, aisati poamejeitaquena”. 27ॸAri
incantempi: “Te niotempiji. Pijataje, pimpianaje. Oshequi
Yoavisacotiro saavaroqui Jesoshi yatajeaonquiri camaari. pantayetiro caari cameetsatatsi. Te pincameetsateji”. 28ॸImpoiji
10ॸPashiniquisaavaro yoametanti Jesoshi anta oshequi poashiretasanotanaquea catsini, piraasanotanaquea
yapatotapinijeitanta joriopee. 11ॸOtimi anta pancotsiqui aparoni aisati. Pineaqueri Avarama, Isaca, Jacovo, maaroni yora
71 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ13ٍॷ14
—Pincamantanirotaiteri yora amatavitantatsiri: “Icanti Iro cantaincha coajica irointinaajeitajeri Tasorentsi maaroni
Jesoshi: ‘Eiro noshiatsi. Noncanteani noavisacojeiteri neiriri quemisantajeitiriri. Impoiji impinatempi irinti. Te
camaari aisati mantsiaripee: meeca, osaitequera, aisati otsipa pantsipetashiteaji picavintsanti.
quitaiteri. ʊ̲ЙΎɗʮɗ͑Ύ̲Ύ͑ËфҡнӕľфΎ̲фΎ͑ɗٔॸٚ. Irootaque 15ॸIquemantacariri aparoni oainchari, icanti:
pincanteriri. 33ॸAitaque nonquenaquenayete meeca, osaitequera, —Tempa oncameetsatasanotaque antime anta ipincatsaritinta
aisati otsipaniqui quitaiteri. Aisati ocameetsati noncame Tasorentsi.
Jerosarequi: tempa anta icamapiniti quenquetsatapinitirori 16ॸIcantaqueri Jesoshi:
Jaocarica intimeri pincatsatenaneri, ari irineajena aisati. nojate”. 21ॸAri ipianaja yora inampire camantavetariri ishaninca.
Icamantapaajiri: “Icantajeiti: َƄɗфΎ͑ΎʮҡɗҡѸɗ͑Ύֆľٔॸٚ. Ari
Yoavisacotiri saavaroqui Jesoshi eereyetatsiri. iquisanaca yora ivatorote, icantiri inampire: “Incanteata
14
1ॸPashiniqui saavaro itimi Jesoshi anta ivancoqui noshaninca. Meeca pijate anta nampitsiqui, pinquenayetanaque
jivatacaajeitiriri variseo. Yamenasanojeitiri Jesoshi, pincoacoayeteri yora caari ashitaarantayetachane,
icoaque irantero paitarica inquishimentanteariri. 2ॸItimi anta choriyetatsiri, jempayetatsiri, caari amenayetatsi, maaroni”. Ari
aparoni mantsiari, yeereyetanaque, yenoncayetanaque maaroni. ijataque, icajemajeitaqueri, ipocajeitaque. 22ॸAri ipiajaro aisati,
3ॸIsampitiri Jesoshi variseopee: icantapaajiri ivatorote: “Nojaiti, nocamantajeitaqueri.
—¿Ocameetsatimpa avavisacoteri mantsiaripee quitaiterica Ipocajeitaque, iro cantaincha tequerata omoncarateaji”. 23ॸAri
amaoreajeitantari? icantiri aisati: “Ari pijate anta aisati, pinquenayetanaque
4ॸIro cantaincha imajerejeitanaque, te irancaniroteji. Ari avotsipeequi, pincantajeiteri itsipapee impoque, nocoaque
yacatsavacotaqueri Jesoshi mantsiari, yoavisacotiri, impoiji irijaasanojeitapeemparo novanco. 24ॸIrinti yora noshaninca
itiancajiri ivancoqui. 5ॸAri icantaqueri yora nojivavetacari nocajemacantavetacari, eiro catsini yoimatarotsi
amenashejeitaqueriri: oca novetsicavetanariri”.
—Tempa pantaveejeiti avirojei saavaroqui. Ariorica Irootaque iquenquetsatacaajeitiriri Jesoshi anta ivancoqui
impariaque pivacate omoroqui, tempa ari paavajeri aisati. variseo.
6ॸAisati, imajerenirojeitanaque.
Icanti Jesoshi: “Pimpomerentsiventasanotenaro
Yoamejeitiri Jesoshi atiri: “Eiro pishemejeititsi”. nocoacaajeitaquempiri”.
7ॸImpoiji (Mt. 5.13; 10.37-39; Mr. 9.50)
yamenajeitaqueri Jesoshi yora oajeitainchari
yoacaajeitacari yora jivatacaajeitiriri. Icoajeiveta irisaviqueme 25ॸAri iquenanaque Jesoshi avotsiqui aisati, yoijajeitanaqueri
ishaninca. 30ॸIncantajeite: “Pineaqueri, irovetsicacanterome —Itimi shirampari itomi apite. 12ॸYora impoitatsiri itimi
pancotsi, iro cantaincha te intsoncacanteroji. Te intimeji icantiri iriri: “Apa, nocoaque pishinetenaro nayerota maaroni
iirequite, iji, iji, iji”. 31ॸAisati yora pincatsari, ariorica novaararo aisati maaroni noirequite. Pimpenaro meeca
inquemacoteri itsipapee atiri itiancaqueri 20,000 soraro maaroni”. Ari ipajeitaqueri. 13ॸPashini quitaiteri yapatojeitaquero
inquisanteariri. Ariorica intime isorarote pincatsari 10,000. Te irovaararo, maaroni. Ijataque arejiqui, pashiniqui nampitsi,
irioteji ocameetsatirica irimanatavaqueri yora pocatsineri. yaanaquero maaroni timimojeitiriri. Anta te irisavique cameetsa,
Tempa irijivate incajemajeiteri ishanincapee irootaque yaparatantacarori maaroni irovaararo aisati iirequite.
iroametatavacanteari: impoiji iriote ocameetsatirica irimanatea 14ॸAri tecatsi timimotajerine, aisati te ontimasanoteji iroajeiteari
iroimpianteariri yora pocashiterineri. 32ॸAriorica incantajeite atiri. Oshequi yashinoncaaca evancari, iquemasanotaquero
ishaninca: “Yanaacojeitaquee, ishequitasanotaque. Tecatsi itashe. 15ॸImpoiji iquenaquenayetanaque iramenayeteri
ancantea aimpiavajeri”. Ari incanteri: “Tequera irareejeitea, tsameetacayerineri. Ineapaaqueri aparoni ashitariri ichanchote,
tsame antianqueri aparopee ashaninca irisampiteri paitarica icantapaaqueri: “¿Picoaquempa nontsameetempi?” Icantiri: “Je,
incoacojeitaqueeri eiroquea imanatantapeetsi”. 33ॸAisati nocoaque pamenenari nochanchote”. 16ॸAri yamenavetacanari
pinquempetea avirorijei: ariorica pincoaque poijatena, pijivate ichanchote, ipapinitiri yoari: ora shiavetarori otaqui intsipa. Iro
pinquenqueshirete jaoca ocantajeitari maaroni cantaincha tecatsi oacayearine yora evancari, icoavetanaca
timimojeitimpiri. Piotasanojeitero: impoiji pojocajeitajero, iroacotearime yoari chancho. 17ॸImpoiji iquenqueshiretanaja:
poijatasanojeitanaquena. 34,35ॸNocoaque yora quemisantanari “Icarajeitaque iratirite apa oshequi. Timatsi yoajeitari maaroni,
iroameteri itsipapee atiri intime cameetsa, irompa eirorica iquemapinijeitaca, timatsi timaarantapaintsiri aisati. Naintiquea,
yoametiritsi, te irimateroji nocoacaavetacariri, yatsipetashitaca aasanotaquena notashe. 18ॸMeeca nompianaje anta apaqui,
itimi. Iquempetacaro tivi caari poteatatsine: tempa ajocajero. noncantapaajeri: ‘Apa, te nonquemisantempiji, aisati te
Pinquenqueshiretasanotero oca nocantajeitaquempiri nonquemisanteriji Tasorentsi. Ainiro nantane oshequi. 19ॸEiro
piotasanotantearori. meeca pitomintajanatsi, ainti pinampitajena. Nontsameetempiro
Irootaque icantajeitaqueriri Jesoshi oijajeitiriri. ЙɗɗЙҡѸɗҡľٔॸٚ. 20ॸImpoiji ipianaja, iquenanaji avotsiqui. Icaantanaja,
irotapaajantsi ivanco iriri. Ari iniitavajari iriri anta paricoti,
Iquenquetsatacotiri Jesoshi yora ovisha peachari. iquenapaaji. Oshequi iquimoshiretanaque, icavintsaasanotavajiri.
(Mt. 18.10-14; Joa 10.1-18) Ishiashitavajari iquempejitavajari, yavitsanotavajiri,
16
1ॸAisati icantiri Jesoshi iroamere:
Iquenquetsatacotiri Jesoshi evancari jatapitsavetariri iriri. —Itimi ashitaarantincari quempoyeajiniriri iirequite,
11ॸPashini aisati ishiacantiniri Jesoshi: maaroni. Impoiji icanteetiri: “Icoshitaquempi yora
73 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ16ٍॷ17
irevijeitiriri ivatorote. Isampitiri yora jivatatsiri yareetapaaja: iroajearome yoari yoariayetaqueri ashitaarantincari quipatsiqui.
“¿Jaoca icaratiri pirevitiri novatorote?” 6ॸYacanaqueri: Aisati yora otsitipee yatsoyetapaaqueri ivatsaaropeequi.
“Nirevitiri oshequi oja orivo. Ocarati nirevitiri jaachari 22ॸImpoiji icamaque iriori. Ijatashitaqueri inampirepee
virojaniqui 100”. Icanti: “Je, queario. Jeroca paperi Tasorentsi, yaavajiri, impoiji yaanajiri anta itiminta Avaramani.
osanquenataca pirevitiriri. Payero paperica, pisanquenateneri Ocameetsaitetinta catsini. Aisati icamaque yora
otsipa, pincante: ‘Nirevitimpi 50 virojaniqui jachari oja orivo’. ashitaarantincari. 23ॸOshequi yashinoncaaca meeca yora
Amataviterita novatorote”. Icantiri: “Je, ari”. 7ॸAri ijataque ashitaarantaveitachaniri anta Sharincaveniqui, oshequi
jivatatsiri, ipocaque itsipa. Isampitiri: “¿Jaoca ocaratiri ineacatsitacaro. Yamenanaque anta osamani itiminta Avarama.
pirevitiri novatorote?” Yacanaqueri: “Oshequi nirevitiri tirico, Ineaqueri Avarama, jeri aisati yora Irasaro. 24ॸIcajemacotaqueri:
ocarati jainchari coshitariqui 100”. Ari icantiri: “Jeroca “Apa Avarama, pineshinoncatajena. Pincanteri yora Irasaro
paperica pisanquenatiniri peerani novatorote. Queario, ocarati irovinquerota iracotsapaqui nijaqui, impoqueta aca
pirevitiri 100. Tsame amataviterita. Payero oca paperica, nantsotantearori nija. Oshequi catsini nashinoncaaca aca
pojocajero; pisanquenateneri otsipa, pincanteri: ‘Nirevitimpi 80 paamariqui”. 25ॸIro cantaincha icantaqueri Avarama: “Notiomi,
coshitari, ʮɗ͑ËȍфɗҡɗфɗËΎٔॸٚ. Ari isanquenataquero. 8ॸImpoiji pinquenqueshiretea jaoca ocantani peerani pitimaveitani
iotanaque yora ivatorote yamatavitaqueri. Icantaque: “Te quipatsiqui. Cameetsa pisaviquini catsini, irintiquea Irasaroca
oncameetsateji yamatavitaquena, iro cantaincha otimi oshequi yashinoncaaveitani. Meeca cameetsa isavicapaaque
ionirotantari irayero coiteimotacariri”. Queario yora irinti, irompa avinti oshequi pashinoncaaca. 26ॸAisati
tseencantatsiri ioniroti iomparitavacaajeita. Irintiquea yora pineaquero nijantaitetacotaquempi, tecatsi
quemisantatsiri te iriotasanoteji. 9ॸMeeca noncamantajeitempi: inquenashitantempiri Irasaro. Aisati avirori, tecatsi
intimerica piirequite, pincavintsaajeiteri pishaninca, pinquenashitantenari”. 27ॸAri icantiri: “Eirorica pimatirotsi
pimpajeiteri coiteimotariri iriori. Eiro ipeacotarotsi. Impoiji pincavintsayena. Iro cantaincha pintianqueri Irasaro
pincamajeitanaque, pojocajeitero timimojeitimpiri, iro quipatsiqui: anta ivanconiqui apani. 28ॸAneatsiquera anta
cantaincha iraacameetsajeitempi anta inquitequi yora iyepee, icarati apapacoroni. Nocoaque inquemisantacaapaajeri,
picavintsaajeitaqueri. Tempa anta otimi pisavicanteari caari ipoquicari aca. Pamene meeca narori, oshequi
tsoncanetachane. 10ॸEirorica picoshititsi capichaji, eiro noquematsicatacaro catsini”. 29ॸIro cantaincha icantiri Avarama:
picoshititsi aisati antearoite. Iro cantaincha pincoshiterica “Otimi isanquenare Moishishi aisati isanquenare itsipapee
capichaji, picoshiticari aisati antearoite. 11ॸAriorica pincoshiyete quenquetsatacantantatsiniri. Irootaque inquemisantajeiteri
quirequi, iriotanaque Tasorentsi te pinquenqueshireteriji iriori: irointi”. 30ॸAri yacanaqueri: “Je, ainiro onaveta. Iro cantaincha
impoiji eiro ishanincatimpitsi, eiro pineirotsi inampi. 12ॸAriorica ariorica irineajeri camaintsiri intinaanaje, aitaque
pincoshiteri iirequite itsipapee, ¿paitaquea impashitantempiri inquenqueshirejeitanajea, irojocajero caari cameetsatatsi
Tasorentsi piirequite avirori? 13ॸTecatsi pincantea yantajeitiri”. 31ॸIcantiri Avarama: “Terica inquemisantero
pantaveeteneri apite pivatorote. Ariorica pinintasanoteri sanquenarentsi, eiro aisati iquemisantiritsi tinaajantsineri”.
aparoni, eiro piquempetaritsi itsipa. Piveshireimenteari
aparoni, irinti itsipa, eiro. Aisati ariorica pishintsiventeri Icantiri Jesoshi iroamerepee:
quirequi, eiro pimatirotsi pishintsiventeri Tasorentsi. “Pantacairicari pishaninca caari cameetsatatsi”.
(Mt. 18.6-7; Mr. 9.42)
17
Yora Jesoshi yoametaqueri variseopee icoacaaqueriri Tasorentsi. 1ॸIcantajeitiri Jesoshi iroamerepee:
14ॸAri iquemajeitaqueri variseopee icantaqueriri Jesoshi, —Noncamantempi: incanteani intime atiri
irosati ishirontimentajeitantacari. Icoaque irashitaarantea antacaajeiterineri ishaninca caari cameetsatatsi. Iro cantaincha
oshequi, irootaque ishirontimentantariri Jesoshi. 15ॸAri icantiri: iroashinoncaajeiteri Tasorentsi yora antacairiri ishaninca caari
—Picoajeitaque irijijeitempi atiri picameetsajeitaque, iro cameetsatatsi. 2ॸAitaque iroashinoncaasanoteri antacaajeitiriri
cantaincha iojeitaquempi Tasorentsi. Ineacameetsavetimpi atiri, jananequipee caari cameetsatatsi. Oncameetsateme
iro cantaincha iotaque Tasorentsi te pincameetsajeiteji. irijivataqueme iroisoyeeterime mapiqui antearo,
16ॸPeerani ocameetsatini piquemisantironi isanquenareni irovincanteetearirime. Irovinqueeterime, eiro yantacairime
Moishishini aisati yora camantantatsiniri pavisacotantajari. Iro jananequi caari cameetsatatsi. 3ॸQueariompia, pantacairicari
cantaincha areetapaaca meeca Joa, yora vaotisatantatsiri. pishaninca caari cameetsatatsi.
Onashita meeca icoacaajeitaquempiri Tasorentsi. Yora Joa
intanacaro icamantajeitaquempi cameetsatatsiri: irotaintsi Icantiri Jesoshi: “Pincavintsaapiniteri
impincatsariventajeitempi Tasorentsi. Icoasanojeiveta atiri antitapinitimpirori paitapeerica”.
irineeri. 17ॸCoajica ompeanajea quipatsi aisati inquite, iro (Mt. 18.21-22)
cantaincha eiro opeatsi irointi isanquenare Moishishi: icoi Aisati icantiri:
Tasorentsi pincanteani pinquemisantero piotanteari cameetsa —Ariorica pineacotaqueri pishaninca yantiro caari
pisavique. 18ॸTempa ocanti: “Eiro paimentarotsi pijina”. Ariorica cameetsatatsi, pinquenqueshiretacayeari. Ariorica irojocajero
pojoquero pijinasanori paantearori otsipa tsinane, paimentearo yantiri, pincavintsayeri, paacameetsatajeri. 4ॸAriorica
pijina. Aisati te oncameetsateji payero tsinane joquiriri ojime. inquishempi pishaninca, incoshitempi, incantimatempi,
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ17ٍॷ18 74
18
Tasorentsi? 1ॸPashiniqui quitaiteri iquenquetsatacaajeitiri aisati
19ॸImpoiji icantiri tiyeroashitacariri: Jesoshi iroamere. Icoaque iroameteri
—Meeca pincatiaje, ocameetsati pijataje. Pishiretacari inquenquetsatacaapiniteri Tasorentsi, inquearioventajeitero,
Tasorentsi, irootaque pavisacotantajari. eiro yoipacaajirotsi. 2ॸIcantajeitiri:
—Itimini anta nampitsiqui yora joeshitatsiri, caari
Yoamejeitiri Jesoshi atiri jaoca icantari Tasorentsi pincatsatiri Tasorentsi. Aisati te irioteniji incavintsayeri
ipincatsariventanti. ishanincapee. 3ॸOtimi anta inampiqui aparoni tsinane,
(Mt. 24.23-28, 36-41) camajimentaaro. Ojatashitapinivetari yora joeshi,
20ॸAri
yora variseopee isampijeitiri Jesoshi: ocantapinivetari: “Pamitacotena, te oncameetsateji
—¿Jaoca oncarate impoque Tasorentsi iquisapinitana yora itsipa shirampari”. 4ॸTe incoaveteaji
impincatsariventajeitajee? yoranqui iramitacotero, iro cantaincha iquenqueshiretanaca:
75 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ18
noncavintsayeri itsipapee noshaninca. 5ॸIro cantaincha oshequi —Aitaque nocantani nomoncarataqueroni: nevancaritapaini,
ashereaquena oca tsinane. Namitacoterota, impoiji eiro irosati meeca.
opocashitapinitajanatsi, eiro ashereapinitajanatsi aisati”. 22ॸIquemantacarori oca, icantiri Jesoshi:
6ॸAri icanti Avincatsarite: —Apanivaniji pimatero aisati: pimpimantajeitero maaroni
—Pamene, te incameetsateji yora joeshi timimojeitimpiri, pimpajeiteri ashinoncaincari ovinaro.
noquenquetsatacotiri, iro cantaincha yamitacotaquero oca Ariorica pimatero oca ontime oshequi timimojeitajempineri
tsinane cantapinitiriri. 7ॸIrintiquea Tasorentsi, icameetsataque. anta inquitequi. Ariorica pimpimantero pivaararo, pimpoque,
Ariorica incanteani incantapiniteri quemisantatsiri, tempa poijatasanotanaquena.
iramitacoteri. 8ॸQueariotaque oca noncamantempiri: intsipaite 23ॸIquemantacarori oca, oshequi yoashiretanaca.
variseo, icantavetapaacari: “Tasorentsi, ariove, oshequi —Oca caari imatapiniti atiri, imataquero Tasorentsi irinti.
nocameetsataque nainti. Tecatsi nante, te nonquempeteariji 28ॸAri icantiri Petero:
eiro ineiritsi Tasorentsi impincatsariventajeiteri. irareetea nampitsiqui pajitachari Jerico. Itimi anta
avotsinampiqui shirampari caari amenatsi, icoacotapinijeitiri
Iquenquetsatacairi Jesoshi ashitaarantincari. avisayetatsiri irineshinocatanaqueri, impayetanaqueri quirequi.
(Mt. 19.16-30; Mr. 10.17-31) 36ॸAri iquemavaque caari amenatsi ipocajeitapaaque oshequi
18ॸPashini quitaiteri ijatashitaqueri Jesoshi aparoni atiri. Isampitiri itsipa:
ivincatsarite jorio. Icantapaaqueri: —¿Janica pocatsineri?
—Oametanari, oshequi picameetsati. Pincamantena: ¿paita 37ॸYacanaqueri:
nanteri nojatanteari anta inquitequi, noncantaitatiyempani? —Coraque Jesoshi, yora nasaretesati, yoijajeitiri oshequi
19ॸIcantiri Jesoshi: atiri. Iravisanaje aca.
—¿Paita picantantanari: “Picameetsati”? Itimi aparo 38ॸAri icajemacotavaqueri:
cameetsatatsiri, yora Tasorentsi. 20ॸPiojeitiro maaroni icantiri —Jesoshi, aviro ishanincani Iravirini.
Tasorentsi: “Eiro paimentarotsi pijina, eiro paimentaritsi Pincavintsaanaquenave.
pijime, eiro picoshititsi, eiro pitseeyacotaritsi pishaninca, 39ॸAri icantajeitiri jivajeitiriri Jesoshi:
19
1ॸImpoiji iquenanaque Jesoshi nampitsiqui, pajitachari pipincatsaritaque. Paapitsatiri itsipapee yashiyetari, aisati
Jerico. 2ॸItimi anta ashitaarantincari pajitachari Saqueo. paayetiro oitsoqui caari pipanquiti”. 22ॸImpoiji icantaqueri: “Te
Iriotaque iriori jivatacaajeitiriri yora apatotapinitiniriri pincameetsateji, te pimatenaroji nocoacaavetaquempiri.
oromasati iirequite jorio. 3ॸIcoaveta Saqueo irineerime Jesoshi, Picantavetana: ‘Oshequi pipincatsariti, paapitsatiri itsipapee
iro cantaincha te iranteariteji, icaajaniquitiji. Icarati oshequi yashiyevetari, paayetiro oitsoqui caari pipanquiti’. Ari pioveta,
atiri, yojocaajeitavaqueri. 4ॸAri ishianaca, ijivatanaque anta irootaque noquisantaquempiri meeca. 23ॸ¿Paita caari poantari
avotsiqui. Yataitapaaquero inchato anta otsapiqui, anta noirequite vaancoqui? Poaquerime anta, ari intimeme meeca
inquenanaquenta Jesoshi. Iramenavaqueri inquenapaaque noirequite, aisati itsipa quirequi impaquenarime yora
ishaaviji. 5ॸAri yareetantapaacari Jesoshi, yamenapaaque quempoyeajanariri”. 24ॸIrosati icantantari yora catiajeitainchari:
jenoqui, ineapaaqueri, icantiri: “Paapitsatajeri noirequite. Pimperi yora ashitariri 10”. 25ॸAri
—Saqueo, pishintsite paniireapaaje. Nocoaque meeca icantajeivetari: “Novincatsarite, oshequi iirequite meeca.
nosavique pivancoqui. ¿Paitaquea pimpashitanteariri itsipa aisati?” 26ॸYacanaqueri:
6ॸAri ishitsitaque yaniireapaaji, icantaqueri: “Noncamantempi, intimerica ashitaarantayetachari, nompajeri
—Tsamequeti novancoqui. aisati. Irinti yora caari ashitaarantacha, naapitsatajeri ora
Ari oshequi iquimoshiretanaque Saqueo, 7ॸiro cantaincha capichaji timimovetariri. 27ॸAisati itimi quisaquenari caari
iquisajeitanaca amenajeitaqueriri. Icantajeiti: coatsine impincatsajeitena. Pamajeitaquenari,
—Te incameetsanirotejive yora. ¿Paita ijatashitantariri namenacojeitempiri poajeiteri”.
Jesoshi anta ivancoqui? Irootaque iquenquetsatacaajeitiriri Jesoshi atiripee.
8ॸAri iquempejitasanotapaacari Saqueo Jesoshi, icantiri:
Yareetapaaja Jesoshi Jerosarequi.
—Novincatsarite, meeca nompaarantajeitajeri
(Mt. 21.1-11; Mr. 11.1-11; Joa 12.12-19)
ashinoncaincari cashetani timimojeitanari. Itimirica atiri
namatavitiri nocoshitantacariri, noimpiajeneri maaroni, aisati 28ॸImpoiji yovaanaja aisati Jesoshi, irijate Jerosarequi.
nompajeri aisati. Ocaratirica aparo nocoshitaqueri, nompajeri 29ॸIrotapaintsi irareetearo nampitsi pajitachari Vetajaje aisati
4. Vetania. Otimi anta toncaariqui pajitachari Orivomashi. Impoiji
9,10ॸAri icantiri Jesoshi: itianquiri iroamere apite, 30ॸicantaqueri:
—Meeca quitaiteri pavisacotaji, aisati iravisacotaje —Pijate anta nampitsiqui, pineapaaqueri voro itsatacotaca
pishaninca aca pivancoqui. Noponeaca narori inquitequi, anta. Tequera inquijacoyeeteari. Pintsatacoreapaaqueri,
natiritapaaque: nocoaque namenacaajeitajeri pamaquenari. 31ॸAriorica irisampiyeetempi: “¿Paita
ashinoncaajeitachari, nocoaque noavisacojeitempi maaroni. pitsatacoreantariri?” Ari pincanteri: “Icoaqueri Avincatsarite”.
Tempa aviro ishanincani Avaramani. 32ॸAri ijajeitanaque apite, ineapaaqueri icantaqueriri Jesoshi.
33ॸAri itsatacoreapaaqueri. Irosati isampitantacari ashitariri:
Yora Jesoshi iquenquetsatacotiri pincatsari —¿Paita pitsatacoreantariri novorote?
paqueriri ishaninca quirequi. 34ॸYacanaqueri:
(Mt. 25.14-30) —Icoaqueri Avincatsarite.
11ॸAri iquemajeitaquero atiripee icantaqueri Jesoshi. Aisati —Ari, paanaqueneri.
iojeitaque irotaintsi irareetea Jerosarequi. Ijitashijeitaca 35ॸAri yaanaqueri anta Jesoshiqui. Yoanquetaqueneri
irotaintsi meeca impoque Tasorentsi impincatsariventante aca imititsaqui iitsaarepee irisavicanteari Jesoshi, impoiji
quipatsiqui, 12ॸirootaque ishiacantiniriri oca: iquijacotanacari. 36ॸAri yovaacotanaja anta avotsiqui,
—Itimini aparoni shirampari, pincatsarivetachari. Impoiji yoajeitiniri atiripee iitsaarepee avotsiqui, iraniitantanaqueari
icajemaqueri pashini pincatsari anta pashiniqui quipatsi. Ari voro. 37ॸAri intanacaro meeca yoirincacotanaja.
irijatanaque, impeaqueri pincatsarisanori Yoijajeitanaqueri oshequi quemisantajeitatsiri,
impincatsariventanteariri ishaninca anta inampiqui. 13ॸAri iveshireimentajeitanacari, icajemajeitanaque. Icantajeitanaque:
irotaintsi irijate, icajemaqueri iratirite caratatsiri 10, —Tempa icameetsataque Tasorentsi. Aneajeitaqueri
ipajeitaqueri oshequi quirequi. Icantaqueri: “Jerica aparoni itasoncaventapinijeitaquee. 38ॸIcameetsataque Avincatsarite
quirequi, ipinataca oshequi. Nocoaque piomparijeitea. Ariorica itiancaqueeri Tasorentsi. Cameetsa isavicajeitaque maaroni
nompiaje, namenapaajeri jaoca incarate quirequi inquitesati, ineacameetsajeitaqueri Tasorentsi.
pampatotenari”. 14ॸAri ijatanaque impeantajeari pincatsari. Iro 39ॸAri itimaiti anta variseopee, icarajeitaqueri atiripee.
—Oametantatsiri, poimajerentajeiteri yora oijajeitimpiri. —Itimini panquitirori ova anta iipatsitequi. Impoiji
40ॸYacanaqueri: icantaqueri iratirite: “Pamenenarorica, coajica ariorica
—¿Paita noimajerentanteariri? Ocameetsataque oitsoquitanaque, paaqueyea avirori cashetani oitsoqui, cashetani
icantajeitaqueri. Irimajerejeiteme yocapee, irointi pimpena narori”. Icantajeiti: “Ari cameetsa”. Impoiji ijatanaque
irineanatacaaqueme Tasorentsi mapipee ompincatsatantenameri. pashiniqui quipatsi, peerani ipeaca. 10ॸImpoiji omoncarataca
41ॸAri iquempejijeitapaaque, meeca oconijatapaaque Jerosare. irayetero oitsoqui. Yora ashitarori irovate itiancaque yora
Iraacojeitaqueri Jesoshi savicajeitatsiri, 42ॸicanti: inampire: “Pijataite anta otiminta novate, picoacotaiteri yora
—Nocoavetaca nosavicacaajeitempime cameetsa catsini, iro amenanarori impaarantena cashetani”. Ari ijavetaca, iro
cantaincha te pincoajeiteji. Pitseencajeitaquena, meeca eiro cantaincha iquisajeitavaqueri, ipasanatavaqueri, yoipiavajiri.
pineanatsi nompincatsariventajeitempi. 43ॸCoajica intime Tecatsi impavaqueri. 11ॸImpoiji itiancavetacari pashini inampire,
quisasanojeitempineri, inticasanojeitapaaquempi, iro cantaincha ishirontimentavacari, ipasanatavaqueri,
irishoncajeitapaaquempi soraropee, eiro ishinejeitimpitsi yoipiavajiri. Tecatsi impavaqueri. 12ॸImpoiji itiancavetacari
pinquenanaje jaocarica. Irimanajeitempi, 44ॸintireajeitajero pashini aisati, iro cantaincha ipasanayetavaqueri, tac, tac,
pivancopee, intireasanojeitajero catsini. Irovaaranteri oshequi irirajanive. Yojocanajiri aisati. 13ॸIotantacari yora
savicajeitatsiri. Nopocashijeivetaquempi, ashitarori, icanti: “¿Paita nanteri meeca? Irioyeata nontianqueri
nompincatsariventajeitempime, iro cantaincha te notomi nonintasanotiri. Ariorica irineajeitavaqueri irinti,
pimpincatsajeitavaquenaji, irointi pitseencajeitavaquena. impincatsatavaqueri”. Ari itiancavetacari iriori.
Irootaque inquisajeitantempiri coajica soraropee. 14ॸIneantajeitavacariri, icantavacaajeitanaca: “Pamenerite itomi
—Tempa osanquenataca irineane Tasorentsi: “Nocoaque iipatsite, iroapaaqueri. Impoiji iramenaje pashini
inquenquetsatacaapinijeitena atiri aca novancoquica, irootaque tsameetajenerine.
novetsicacantantarori”. Iro cantaincha avirojeitaque Ari icantajeiti quemajeitaqueriri:
amatavitantatsiri, pipeaquero pivanco avirori. —Te oncameetsateji irimajeitero oca, eiro ishinetiritsi
47ॸImpoiji ipiapinita maaroni quitaiteri ivancoqui Tasorentsi, Tasorentsi.
yoametantapinitaque. Iro cantaincha iquisajeitaqueri yora 17ॸYamenajeitaqueri Jesoshi, icanti:
jivatacaajeitiriri saserotepee, yora oametantirori isanquenareni —¿Pijivetacampa eiro imatirotsi? ¿Paitampa otimantacari
Moishishi, aisati yora pincatsariventajeitiriri savicajeitatsiri. oca sanquenarentsi? Tempa ocanti: “Itseencaquero yora
Isampitavacaajeitaca: vetsicavetarori pancotsi otincami, yojocajiro. Iro cantaincha
—¿Jaoca ancanteriri Jesoshi, avacantanteariri? ipeaquero Tasorentsi antearo otincami pancotsi”. ¿Paita
48ॸIro cantaincha te iriojeiteji jaoca incanteriri, tempa itimi oshiacantiri? 18ॸIncarajaque maaroni pariatsiri mapiqui, ariorica
oshequi atiri pincatsajeitiriri, quemisantajeitiriri. ontsinacapaaqueri atiri oca mapi, ompeaqueri ovane quipatsi,
ontsoncaqueri. Narotaque shiaquerori mapi:
Isampitiri Jesoshi: “¿Janica tiancaquempiri?” nompoyereajeitaqueri maaroni quisajeitaquenari.
(Mt. 21.23-27; Mr. 11.27-33)
20
1ॸAri pashini quitaiteri itimi Jesoshi anta ivancoqui Yoametiri Jesoshi atiri inquemisanteri pincatsari
aisati inquemisanteri Tasorentsi.
Tasorentsi yoamejeitaqueri atiripee, icamantaqueri jaoca
(Mt. 21.45-46; 22.15-22; Mr. 12.12-17)
incantajeiteari iroavisacotantajeari. Ari ipocajeitaque yora
jivatacaajeitiriri saserotepee, yora oametantirori sanquenarentsi, 19ॸYora jivatacaajeitiriri saserotepee, aisati yora oametantirori
yora jivatacaajeitantatsiri, maaroni. 2ॸIcantajeitapaaqueri: Sanquenarentsi icoajeiveta irayerime meeca Jesoshi, tempa
—Pincamantajeitena janica peaquempiri pincatsari: ¿janica iojeitaque ishiacaventiri iriori. Irayerime, iro cantaincha
tiancaquempiri pantayetantarori oca? itsaroacaajeitacari atiripee, icanti: “Eiro airitsi,
3ॸYacanaqueri: iquisacoventaricari ashanincapee”. 20ॸImpoiji itiancaqueri
—Aisati narori, timatsi nosampijeitempiri. Pincamantajeitena: saserote ishaninca:
4ॸ¿janicampa tiancaqueriri Joa ivaotisatanti? ¿Iriompa —Meeca pijate pamatavitaiteri yora Jesoshi.
Tasorentsi tiancaqueriri? Terica, ¿iriompa tianquiriri atiri? Pishiacantamempeapeempa picoaque pinquemisanteri, iro
5ॸTe irancajeiteriji, irointi icantavacaajeitanaca: cantaincha, pincomitacayeari irineane. Ariorica
—¿Paita ancanteriri? Ancanteririca: “Irio Tasorentsi incomitanaquearo incanteri, pishintsite pimpoque
tianquiriri”, icantajeiteecari: “¿Paita caari piquemisantantari?” pincamantapeena. Impoiji ancamanteri pincatsari icantaqueri.
6ॸIrompa ancanteririca: “Irio atiri tiancaqueriri”, tempa 21ॸAri ijatashitaqueri Jesoshi, icantapaaqueri:
—Iro ivoro ivincatsarite oromasati, aisati osanquenataca Oshequi icoaque inquenaquenatsantsanayete. Icoaque aisati
ivajiro: yora Sesari. cameetsa iraacameetsajeitavaqueri ishaninca anta nampitsiqui.
25ॸAri icantiri Jesoshi: Aisati anta pancotsiqui apatojeitantapinitari, icoaque
—Ocameetsataque pimpincatsateri yora Sesari, iro cantaincha irisaviquimotapiniteri pincatsaripee. Aisati ariorica yampatojeita
ocameetsataque aisati pimpincatsatasanoteri Tasorentsi. atiri yoajeita, icoaque quiso iroapiniteri pincatsaripee. 47ॸOshequi
26ॸTecatsi icantajeitea incomitacayeari irineane Jesoshi, ishiacantanirota. Osamani iquenquetsatacaamempeacari Tasorentsi.
cameetsa yoametantasanotaque. Yoajeitanaqueri cavaco yora Icoaque irijitashijeitanteariri ishaninca iquemisantasanoti. Iro
amataviterinemeri, irootaque imajerejeitantacari. Tecatsi cantaincha yamatavitapinitiro camajimentaaro, icoshitantarori
incantajeri aisati. timimojeivetarori. Queariotaque oca noncamantempiri:
iroasanquetaasanojeitaqueri Tasorentsi, catsini.
Yoamejeitiri Jesoshi saroseo:
“Queario intinaajeitaje camayetainchari”. Iquenquetsatacotiro Jesoshi tsinane paqueriri
(Mt. 22.23-33; Mr. 12.18-27) Tasorentsi maaroni timimovetarori.
27ॸImpoiji (Mr. 12.41-44)
ijatashitaqueri saroseo Jesoshi. Icantaque iriori
21
saroseo eiro itinaajeitajatsi camayetatsiri, eiro ijajeititsi 1ॸAri isavicaque Jesoshi anta ivancoqui Tasorentsi.
iriori. Icantani yaneajeiti. Aisati intomintasanojeiteari maaroni meeca. Irojoqueetajero mapipeeca arejiqui.
atiri yora irointinaajeitajeri. 37ॸPeerani iotitani Moishishini 7ॸAri isampijeitaqueri:
Iravirini”? 42ॸTempa peerani ipampoyeaventirini Iravirini —Yora atiripee irimanayeteri itsipapee atiri. Yora
Tasorentsi, isanquenataquero oca: “Yora Tasorentsi, icantaqueri savicayetatsiri aparopeequi nampitsi irimanateri yora
novincatsarite: ‘Notomi, pisavique aca nacosanoriqui, savicayetsiri pashinipeequi nampitsi. 11ॸAisati oshequi
pincaratena ampicatsarijeite, 43ॸirosati impincatsajeitantempiri onicasanotanaquea quipatsi. Aajeiteri atiripee itashe, oshequi
̲фΎ͑ɗнӕɗѸʮľɗԮľҡнӕľ̲Йɗфɗٔॸٚ. 44ॸ¿Iriompa Quirishito incamajeitanaque; aisati irojoquiijeitea itsipapee atiri,
ishanincani Iravirini? Iriorica ishanincani, ¿paita icantantariri incamaarantayetanaque iriori. Aisati, anta inquitequi
peerani: “Novincatsarite”? Te pamejeivetearoji pineaquero caari pineapinijeiti, oshequi pintsaroacayearo.
pimpincatsajeiteri impoitatsiri itimi.
Yora Jesoshi icantaqueri iroamere:
Icanti Jesoshi: “Paamayeariyea oametantirori “Coajica iraajeitanaquempi, inquisajeitempi atiripee”.
sanquenarentsi, yamatavitimpicari”. (Mt. 24.9-14; Mr. 13.9-13)
(Mt. 23.1-36; Mr. 12.38-40; Ir. 11.37-54) 12ॸAisatiicantajeitiri:
45ॸImpoiji
iquemajeitaqueri atiri Jesoshi, yoamejeitaqueri —Iro cantaincha irijivayeetempi inquisanayeetempi.
iroamerepee, icantaqueri: Iraajeitanaquempi anta pancotsiqui yapatojeitantari, aisati
79 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ21ٍॷ22
iroiminqueayetempi caravosoqui. Iraajeitanaquempi aisati anta impeajeitanajea maaroni inquitequiniri: cashiri, catsirincaiteri,
pincatsaripeequi, inquisatsajeitempi: “¿Paita impoquiropee, maaroni. Iro cantaincha eiro opeimatatsi irointi
piquemisantanirotantariri Quirishito?” 13ॸIro cantaincha eiro noneane catsini.
pitsaroacaaritsi yora quisavetempineri, irointi pincamantajeiteri
jaoca nocanta noavisacojeitaquempiri. 14ॸEiro Icanti Jesoshi: “Paamaasanojeitajena”.
piquenqueshiretitsi: “Ariorica irayeetena, ¿paita noncanteriri?” (Mt. 24.36-44; Mr. 13.33-37)
15ॸAriorica iraanajempi noamejeitempi nainti paitarica 34ॸAisati icantiri:
pincanteriri. Eiro imatirotsi yora quishempineri impiatsatempi. —Paamaasanojeitajena: nomapocapaimpicari.
16ॸNoncamantempi: iraacantempi piripee, piniropee, pirentipee, Piquenqueshiretirocari caari cameetsatatsi. Pishinquijeitacari.
pitsiropee, pishanincapee, maaroni. Iroaarantempi aparopee. Piquenqueshiretapinitirocari timajeitatsiri aca quipatsiqui.
17ॸIriojeitanaque atiri piquemisantaquena, irootaque 35ॸAitaque nomapocapaaqueri maaroni savicajeitatsiri
inquisajeitantempiri. 18,19ॸIro cantaincha ariorica quiso poyena quipatsiqui. Iroashinoncaajeitea maaroni caari
aisati pinquearioventenaro maaroni nocantajeitaquempiri, aamaventajeitachane. 36ॸPaamaventea. Aisati pincanteri
nonquempoyeasanojeitaquempi. Tecatsi catsini incantajeitempi Tasorentsi iramitacotempi cameetsa pareejeitantajenari, eirota
yora quishempineri, eiro yaapitsatimpirotsi aparoni piishi. piquematsicatarotsi maaroni oca nocamantaquempiri.
Aisati pincantaitatiyempani pintime inquitequi. 37ॸAri maaroni quitaiteriqui yoametantaque Jesoshi anta
22
irishiajeitanaque. Aisati yora jayetatsineri oantsipeequi, eiro 1ॸIrotaintsi quitaiteri yoapinijeitantarori tanta caari
otsipapeequi quipatsi. Intime pashinipee atiri Jerosarequi yora yoamevetacari Jesoshi: yoametaqueri iraacanteri. 4ॸAri
peerani, irosati incantanteari Tasorentsi: “Moncarataca”. ijatashitaqueri yora saserotepee, icantapaaqueri:
—Namitacotempi paacanteri Jesoshi.
Iquenquetsatacotaja irisati Jesoshi, 5ॸIquemantavacariri, iquimoshirejeitanaque, icantajeitavaqueri:
jaoca oncanteari ariorica impiaje.
—Ari, cameetsa. Ariorica ayeri, ari nompinatempi quirequi.
(Mt. 24.23-31; Mr. 13.21-27) 6ॸIcanti:
25ॸJeroca icantiriri aisati Jesoshi: —Ari. Namenasanoteri, impoiji noncamantempi jaoca
—Pineajeitavaqueri impashinijeitanaque inquitesati: yora pincanteari pimanacanteariri paacanteri. Eiroquea ineajeitiritsi
catsirincaiteri, cashiri, impoquiropee, maaroni. Pineero caari atiripee.
pineapinijeiti. Aisati intsaroajeitanaque maaroni atiri,
inquemajeitavaquero oneajatanaque antearoja incajare, soooo. Yora Avincatsarite yoacaacari iroamerepee.
Aisati irineavaquero antearoja otavoncajare. (Mt. 26.17-19; Mr. 14.12-16)
Iramenajeitavaquero, sorererere. 26ॸEiro iojeititsi atiri jaocarica 7ॸAri moncarataca meeca vieshita. Meeca yoacaajeitacari
incanteeteriri, irootaque intsaroasanojeitantanaqueari catsini. atiripee ovisha, iquempetacari ishaninca peerani anta Ejipitoqui.
Irishevayetanaquea impoquiro. 27ॸImpoiji pineajeitavaquena, 8ॸAri Jesoshi itiancaqueri Petero aisati Joa, icantavaqueri:
napiitajirotsi noajearo aisati aca quipatsiqui. Aintiquea —Noncamantempi: meeca tsiteniriquica, eirotsitarica ineaji
noapaajearo anta ipincatsaritinta Tasorentsi. teapa, oncarate mava pincante: “Te noneeriji Jesoshi”.
17ॸAri yaaquero tsota, ipasonquitaqueri Iriri, impoiji icanti:
natiritepee”. 26ॸIro cantaincha eiro piquempejeitaritsi. Ariorica nonquematsicataqueari. Iro cantaincha eiro pantirotsi
picoaque pimpincatsariventante, eiro pishemetitsi, irointi nocoaqueri narori, irointi picoacaaquenari avirori.
pamitacotapiniteri itsipapee. 27ॸ¿Janica ipincatsatasanotiri atiri? 43ॸImpoiji ipocaque aparoni inampire Tasorentsi,
23
nocaratapinijeitaquempi anta ivancoqui Tasorentsi, iro 1ॸAri ijajeitanaque, yaajeitanaqueri Jesoshi anta
cantaincha te payenaji. Ja, moncarataca meeca paantaquenari: Piratoqui. Oromasati ini iriori, ipincatsariventajeitiri
meeca ipincatsaritanti camaari. joriopee. 2ॸIcantapaaqueri:
—Ainiro yantanirotaqueri yoca. Yamatavijeitaqueri
Icanti Petero: “Te noneeriji Jesoshi”.
noshanincapee, icantajeivetacari: “Eiro pipiritsi pincatsari
(Mt. 26.57-75; Mr. 14.53-72; Joa 18.15-27)
piirequite”. Aisati icantapiniti: “Narotaque Quirishito,
54ॸImpoiji yaasanotaqueri Jesoshi, shepi. Yaajeitanaqueri pimpincatsajeitena nainti”.
anta ivancoqui ivincatsarite saserote. Osamanitanaque 3ॸAri isampitiri Pirato:
oametantirori sanquenarentsi, maaroni. Yaajeitanaqueri Jesoshi saserotepee, pincatsaripee, aisati oshequi atiripee pashini.
anta yoametavacaapinijeitanta. 67ॸIsampijeitaqueri: 14ॸAri icantavaqueri:
aquemajeitaqueri, ijitasorentsinirotacateemi. Ainiro yantane. Jerosarequi: “Tsame ajocajeri yora pincatsari”. Impoiji yoaqueri
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ23ٍॷ24 82
noacantanteariri. Nompasanatacanteri, impoiji noimpacajeri. —Tempa pimpincatsateri Tasorentsi. Aisati avirori, irotaintsi
23ॸIcantani icajemajeitanaque: pincame. 41ॸAiniro antanepee arori ancamajeitanteari, irintiquea
—Pimpajacotacanterive. Pimpajacotacanterive. yoca, tecatsi irante incamanteari.
Aiquero icantanaitii, irosati iquemisantantacariri Pirato, 42ॸAisati icantiri:
24ॸicantiri: —Jesoshi, ariorica pareetea anta pimpincatsaritenta,
—Ari nomajeitempiro oca picoacaajeitaquenari. pinquenqueshiretapeena narori, poavisacotena.
25ॸYoipacaacantajiri Varavashi, aisati icantajeitaqueri: 43ॸYacanaqueri:
24
38ॸAiniro ipajacoyeetaquero anta coroshiqui sanquenarentsi, 1ॸAri
otomincotamanaji, tsiteniquera ojatamanaque
otimi iitoqui Jesoshi, jenioquiji. Osanquenataca irineanequi tsinane anta yoyeetaquerinta Jesoshi. Aanaquero
quereshiasati, aisati irineanequi oromasati, aisati irineanequi casancajari ovetsicaqueri. Oijatanaquero otsipapee tsinane. 2ॸAri
jorio. Osanquenataca, ocanti: “Jeri yoca ivincatsarite jorio”. yoyeetaqueri chapinqui omoroqui antearo mapi,
83 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ24
ora maquitarasato, Joana, Maria iriniro Santiaco; aisati otimi —Quearioteemi: itinaasanotanaja Avincatsarite. Ineaqueri
otsipapee tsinane. 11ॸIro cantaincha te irishiretearoji yora Shimo.
quemisantatsiri oca ocamantavetapaacariri, ijitashijeiveta te 35ॸIrosati icamantantapaacari:
ioteji. 12ॸIro cantaincha iriori Petero ishianaca anta omoroqui —Aisati narori, noneajeitaqueri anta avotsiqui, cameetsa
yoajeivetacarinta chapinqui Jesoshi. Yamenapaaquero catsini yoametaquena, iro cantaincha te nioveteariji. Impoiji
tsompoina, ineapaaquero tocoya yapinaicacotantavetacariri. anta novancoqui icarajaquero tanta, ipaquenaro, irosati
Impoiji ipianaja pancotsiqui, oshequi iquenqueshiretanaca. niotantajari.
Ishire, quiso oajeitantempiri. Pisavicavaqueta aca nampitsiqui —Apa, jeri yoca noamereca: pintasoncaventajeiteri,
irosati ompocanteari. Impoiji irimatacaajeitempi Tasorentsi poveshireacaajeiteari.
pantajeitantearori paitapeerica incoacaayempiri. 51ॸIrosati yovancantanaja inquitequi, ipeanaja. 52ॸOshequi
1
1ॸIriotaque Quirishito intasanotarori itimi: irio Ashitarori —Caarina noni Quirishito.
Irineane oamejeitaqueeri. Itsipatarini Tasorentsi, tempa 21ॸYapiitajiri:
Tasorentsi ini iriori. 2ॸItsipatarini peerani iriori. 3ॸIriotaque —¿Queariompa? ¿Avirompa Iriashini?
vetsicajeitirori maaroni, paitaricapee. Tecatsi imashiyetachane: —Caarina.
eirome itimime eiro ovetsicayetame timayetaintsiri. 4ॸIriotaque —¿Avirompa camantantatsineri naamaajeitacari?
oaneajeitaqueeri, quitaitetacojeitaqueeri: tempa iotacaajeitaquee —Caarina.
jaoca icantari Tasorentsi. 5ॸPeerani te ayojeiveitearini, 22ॸIsampitajiri aisati:
ishanincavetapaacari joriopee, iro cantaincha te —Iro novaotisatantariri nija. Timatsi meeca pashini
iraacameetsajeitavaqueriji. 12ॸIrintiquea aacameetsatavaqueriri, shirampari caari piojeiti. 27ॸIriotaque impoitapeenaneri,
yora quemisantajeitavaqueriri: itasoncacoventajeitaqueri, pincatsaritasanotatsiri ini. Oshequi nopincatsataqueri, te
ipeajeitajiri itomi Tasorentsi. 13ॸIriotaque Tasorentsi nompincatsateji narori.
tomintajeitaqueeri arori, aisati maaroni quemisantajeitiriri iriori. 28ॸAitaque icantapinita Joa anta Vetaniaqui. Otimi Vetania
85
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ1ٍॷ2 86
—Jeri yonta ovishatatsiri itiancaqueeri Tasorentsi, iriotaque nirajeitapaaque ovaja; nocarajeitaqueri itsipapee pocajeitatsiri.
camimentajeiteeneri oameetsajeitajeeneri. Otsaatapaaca, te ontimeji aisati. Iriniro Jesoshi ocantiri otomi:
37ॸIquemantavacariri iroamere apite, yoijajeitanaqueri Jesoshi. —Te aneajeroji ovaja: ¿arimpa pimataquero pamitacoteri?
38ॸIpitsocashitanacari iriori, ineavaqueri yoijatapaaqueri. 4ॸIcantiro:
isanquenatacotitajeitacarini iriori. Iriotaque Jesoshi, itomi Jose ipajiyeetiro: yavisantaniri. Iro iquenqueshiretiri quitaiteri peerani
nasaretesati. yavisantaniri inampire Tasorentsi anta Ejipitoqui: te iroyeriji itomipee
46ॸIcantanaqueri Natanaeri: jorio, irinti yoaque itomipee ejipitosati. Ari itoncaanaque Jesoshi
—Te incameetsajeiteji nasaretesati. ¿Icameetsatimpa iriori? Jerosarequi. Nocarajeitanaqueri itsipapee iroamerepee,
Yacanajiri Jeripi: noijajeitanaqueri. 14ॸNoneajeitapairi ivancoqui Tasorentsi
—Tsame, pamenaiteri, piotanteariri icameetsatirica. pimantajeitiriri vaca, ovisha, sampaquiti, maaroni. Isavicajeitaque ara
47ॸAri iquempejijeitapaacari Jesoshi, ineavaqueri ipocapaaque, pinavacaayetariri atiri iirequite. 15ॸAri yampitsataquero Jesoshi iviritsa
icantiri itsipajeitari: impasatanteariri vaca. Irosati yoimisoquijacantajeitacariri ovisha,
—Pamenerite yora Natanaeri. Iriotaque quempetasanotariri vaca, maaroni. Ipitamonquitaqueri imesatepee pinavacaariri iirequite,
Ishiraeri: icameetsataque, te irioteji iramatavitante. itequitaqueri iirequite. 16ॸIcantiri pimantajeitiriri sampaquiti:
48ॸIsampitapaaqueri Natanaeri: —Poimisoquijajeitajeri yoca. Eiro pipimantayetitsi aca
—¿Jaoca picantacari piotantavaquenari nocameetsati? ivancoquica Apa.
Yacanaqueri Jesoshi: 17ॸIrosati noquenqueshireantajeitanajarori isanquenatitacaniri:
—Noneitaquempi anta pitsititaro iyera, tequerata “Icanti Quirishito: ‘Nontsaneacotearo, Apa, pivanco; irootaque
incamantempi Jeripi. ɗфΎɗ̲ľ͑ҡľľҡľ͑фɗËΎʮɗË͑ɗٔॸٚ. 18ॸIcantanaque jorio:
49ॸIcantaqueri: —¿Paita pantantarori oca? ¿Paita pinijayenari
—Tempa aviro itomi Tasorentsi: pitsoteaquero maaroni, niojeitantempiri avirorica Tasorentsi?
pioyetiro. Avirotaque pincatsariventerineri joriopee. 19ॸYacanaqueri Jesoshi:
50ॸIcantiri Jesoshi: —Pintireajerorica oca ivancoca Tasorentsi, ari oncarate mava
—Pamene, incaranqui nocantaquempi: “Noneitaquempi quitaiteri novetsicajero aisati.
pitsititaro iyera”. ¿Irootaquempa piquemisantantaquenari? Ari 20ॸIrosati icantantanacari:
inampire Tasorentsi iraniireashitena, iroancanajea aisati. Tasorentsi, tempa quiso yoaqueri. 22ॸIcamanaque, ocarataque mava
Tempa naro poneachari inquitequi, natiritapaaque. quitaiteri itinaantanajari aisati. Impoiji, aitaque
noquenqueshireajeitanajiro oca ishiacantaqueri. Aisati niotanaquero
Ijivataque Jesoshi itasoncantaque.
oquenquetsatacotaqueniri peerani sanquenarentsi, moncarataca
2
1ॸAvisanaque mava quitaiteri, aitaque meeca maaroni oquenquetsatacotaqueriniri.
iquimoshirejeitanaque canasati. Otimi Cana Carireaqui.
Yoveshireimentajeitacari aparoni shirampari aatsiri ijina. Intayetanaca iquemisantajeitaqueri Jesoshi.
Ainiro iroori iriniro Jesoshi. 2ॸAri icajemacanteetaqueri aisati 23ॸAreetapaajaaisati yavisantaniri, iquimoshirejeitantari.
Jesoshi, aisati narori, jeri aisati itsipapee iroamerepee. 3ॸAri Itimapaaji Jesoshi Jerosarequi, oshequi itasoncantayetapaaque.
87 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ2–4
Ineayetaqueri atiri, irootaque iquemisantantajeitacariri oshequi. irointi. Te incoajeiteji intimajeite quitaiteriqui, icantajeiti:
24ॸYora Jesoshi ioti jaoca icantashirejeitari maaroni atiri, “Ineiteerocari Tasorentsi antayetiri, yoasanquetayeecari”.
irootaque yaamaventantanacari: “Yayeetanacari”. 25ॸIojeitaqueri 20ॸYora antajeitirori caari cameetsatsi iquisajeitana. Te
atiri jaoca ocantajeitari iquenqueshirejeitiri. Iotashitaca, tecatsi incoajeiteji impocashitena: iotaque nonijaantiteri caari
camanterineri. cameetsatatsi yantajeitiri, irootaque caari ipocashitantana
inquemisantena. 21ॸAntirori cameetsayetatsiri, iriotaque
Yora Nicoremo yananincashitanaqueri Jesoshi. pocashitanari irinti. Nonijayetiri ocameetsajeitaque
3
1ॸItimini aparoni shirampari pincatsariventiriri joriopee, yantayetaqueri. Tempa irio Tasorentsi antacaajeitiriri
ipajita Nicoremo. Variseo ini. 2ॸAri yananincashitanaqueri cameetsayetatsiri, irootaque caari ipashiventanta ipocashitana.
Jesoshi, icantapairi: Irootaque icantaqueriri Jesoshi Nicoremo.
—Niotaquempi, oametanari, piponeaca Tasorentsiqui;
Mavatanaque iquenquetsatacotiri Joa Jesoshi.
irootaque pipocantacari, poamejeitapeena. Eirome
itsipatimpime Tasorentsi, eirome pitasoncantime. 22ॸIrosati ijatantanaja Jesoshi Joreaqui, nocarajeitanaqueri
3ॸIcantiri Jesoshi: itsipapee iroamerepee, noijajeitanaqueri. Nosavicajeitapaaji
—Queariotaque oca noncamantempiri: yora caari anta, novaotisatantapaaji. 23ॸAisati iriori Joa, ivaotisatanti aisati
apiitajanchane intimaje, tecatsi incantea irijate anta Ainoqui, oquempejitaro Sarimi. Oshequitapai nija anta.
ipincatsaritinta Tasorentsi. Ijatashijeitanaqueri oshequi atiri irivaotisatanteariri.
4ॸIcantiri iriori Nicoremo: 24,25ॸTequeratsita iroiminqueeteriji Joa. Yora iroamere,
—Ariorica anteashiparitanaje, ¿jaoca ancantajeari antimaje ipiatsatacari aparoni jorio. Iro ipiatsatavacaimentari jaoca
aisati? ¿Arimpa amatajearo ampianajero otsomontequi anironi ancantajeitajeari ancameetsajeitantajeari. 26ॸIrosati
ontimacotantajeeri aisati? ipocashitantapaacari Joa iroamere, icantapaaqueri:
5ॸYacanajiri: —Oametanari, jeri ivaotisatanti yoranqui pitsipatariranqui
—Queariotaque oca noncamantempiri. Maaroni caari chapinqui intatiqueronta Jorirani. Yoranqui picantiri
vaotisatajachane nijaqui, aisati maaroni caari ontimaje Ishire Quirishito. Irootaque ijatashijeitantanacariri maaroni atiri,
Tasorentsi, tecatsi incantea irareetea anta ipincatsaritinta meeca yojocajeitanaquee arori. ¿Paitaquea?
Tasorentsi. 6ॸTsinane, ariorica ontimeri otomi, irishanincatajeari 27ॸYacanaqueri Joa:
iriri. Aisati oquempevetaca Ishire Tasorentsi: ariorica —Tecatsi amatashitea arori, irintiquea Tasorentsi jenoquisati
ontimajeri atiri, irishanincatajeari Tasorentsi. 7ॸAriorica matacayeerori maaroni cameetsayetatsiri. 28ॸPiquemajeitaquena
noncantempi: “Pampiitajea pintimaje”, eiro poanatsi cavaco. nocantaqueri chapinqui: “Caarina noni Quirishito. Itiancaquena
8ॸJaocarica oninti, ojeaoncaque tampea, piquemavaquero Tasorentsi nojivataqueri”. 29ॸYora aintsiri ijina, iriotaque
opoimatapaaque, sooo. Iro cantaincha te pioteji jaoca aasanotirori. Yora ishaninca icarajeitiri inquimoshireimenteari
oquenapaaqueri, aisati te pioteji jaocarica ojateri. Aisati inquemavaqueririca irineanate. Aisati meeca noquempetari
iquempeyevetaro maaroni otimajiri Ishire Tasorentsi. narori. Oshequi noquimoshireimentasanotanaqueri iriori
9ॸIcantajiri Nicoremo: Jesoshi. 30ॸAiquero ijatatii ipincatsaritasanotanaque irinti.
—¿Jaoca ocantari oca pishiacantanari? Narori, te: 31ॸeiro nopincatsarititsi. Yoraquea poneachari
10ॸYacanajiri iriori Jesoshi: jenoqui ipincatsariventasanotanti irinti. Aroquea quipatsisati
—¿Caarimpimpa oamejeitiriri ajorioririntepee? ¿Paita caari ashanincatasanojeitari savicajeitatsiri quipatsiqui, te
piotantavacaro oca nocantimpiri? 11ॸQueariotaque oca ampincatsarijeiteji. Aquenquetsatacotiro oca aneayetiri aca
noncamantempiri: nocamantacotiro nioyetiri aisati noneayetiri, quipatsiqui. 32ॸYora poneachari inquitequi icamantacoyetiro
iro cantaincha te pinquemisanteroji nocamantayevetimpiri. paitarica ineayetiri aisati iquemayetiri anta. Iro cantaincha te
12ॸJero noquenquetsavetimpiro ineeyetiri aca quipatsiquica, iro intimasanoveteaji quemisantasanotavaqueroneri icantaqueri.
cantaincha te pinquemisantenaji. Nonquenquetsatempirome 33ॸIrintiquea maaroni quemisantavaquerori, ioti irinti
4
16ॸInintasanojeitiri Tasorentsi maaroni atiri, irootaque 1,2ॸYora variseopee iquemacotaqueri Jesoshi, icantajeitiri
tsinane samariasato, onquitaate nija. Icantavaquero Jesoshi: cantaquenari maaroni, paitarica nantayetiniri. Irioyeata
—Pimpacotena nire. Quirishito.
9ॸOcantiri: 30ॸIrosati yoijajeitantacaro irameneri Jesoshi. 31ॸIrosatiquera
—Tecatsi pinquitaatanteari. Tsompoina oni nija. ¿Jaoca “Itsipasatinivani cashiri aajeitantearori avanquire”.
payerori oca nija ovaneantatsiri? 12ॸ¿Panaacotirimpa yora Pinquemisantajeitero noncamantajeitempiri meeca:
Jacovoni, quianatironiri oca iiyanareni? Irironi nijaca, piotavaquero noshiacantempiri. Pamenajeitero panquirentsi:
irajeitironi itomipee iriori, aisati ivira. Irosati meeca nirajeitiro sampatanaque, 36ॸmoncarataca iraanteetearori. Impinateri
narori. Ocameetsajataque nijaca: ¿pijitimpa ari pimpajena nija ashitarori, impoiji inquimoshirejeitanaque: yora ashitarori,
anaacoteroneri oca ocameetsajati? aisati iratiritepee, maaroni. Aviro noshiacantiri aayetirori, irio
13ॸYacanajiro aisati: Tasorentsi ashitarori. Ariorica pinquemisantacayeri atiri
—Irimirejeitanaje aisati maaroni irapinitirori oca nija. impinatempi, aisati incantaitatiyempani iranee maaroni
14ॸIrintiquea yora iraqueroneri nija nompaqueriri nainti: eiro pinquemisantacaajeiteri. Irampatojeiteri Tasorentsi maaroni
imiretajitsi aisati. Ora nija nomperiri amotoapaaque ishirequi, irioriqui, anquimoshirejeitantajeari, maaroni. 37ॸQueariotaque
irootaque aneacaajerine incantaitatiyempani. oca icantapiniyeetiri: “Yora panquitaquerori, eiro yaayetirotsi;
15ॸOcantanajiri tsinane: irinti pashini aajeroneri”. 38ॸNotiancajeitaquempi nainti
—Pimpenaroqueti meeca ora nija picantaquenari, eiroquea paajeitantearori caari pipanquiti avirori. Timatsi pashini
nomiretantajatsi. Eiro natsipetajatsi nompocaje nonquitaataje panquitaquerori, pimpoijeitajeri avirori. Ari
aisati. pimoncaratavacaajeitaca pantajeitaquero
16ॸIcantanajiro: nocoacaajeitaquempiri.
—Pijate meeca, pincajemaitenari pijime, pimpiaje aisati. 39ॸIrosati areetantajari tsinane aisati maaroni oijajeitaquerori.
17ॸAcanajiri: Iro ipocajeitantacari ishirejeitavacaro ocantapaaqueriri tsinane.
—Te intimeji nojime. Ocantapaaqueri onampipeequiniri incaranqui: “Icantaquena
Icantanajiro: Jesoshi maaroni, paitarica nantayetiri: irioyeata Quirishito”.
—Queariotaque picantaquenari: “Te intimeji nojime”. Irootaque iquemisantajeitantanacariri Jesoshi oshequi.
18ॸIcarajeitaque pijime paavetacari apapacoroni. Yora pitsipatari 40ॸIrosati ipocashijeitantacari, icantapairi:
Atsipetashita aquenqueshiretashitaro jaoca anquemisanteri, irointi Ijatanaji aisati Carireaqui. Narori, noijajeitanaqueri. 44ॸJero oca
cameetsatasanotatsiri anquenqueshiretero janica aquemisantiri. icantapinitiri Jesoshi: “Te impincatsatasanoteriji yora
22ॸAvirojei samariasati te piojeiveteariji yora piquemisantajeivetari. inampipeequiniri camantantatsiri, irointi itseencapinitiri
Narojei, jorio, niojeitiri nainti janica noquemisantajeitiri. Jorio irine ishanincasanori”.
oavisacotantatsineri. 23ॸMoncarataca pinquemisantasanojeiteri Apa: 45ॸAri nareejeitapaaja Carireaqui. Yaacameetsajeitavaqueri
pincoaquerica, ari amitacojeitempi Ishire Tasorentsi, oametempiro carireasati irinti. Ijajeitanaque chapinqui iriori anta
quearioyetatsiri. Aitaque icoaque Apa inquemisantajeiteri maaroni Jerosarequi, iquimoshirejeitinta. Aitaque anta ineayetaquero
coyeroneri Ishire oamejeiteri. 24ॸTe ontimeji ivatsa Tasorentsi, irointi yantayetiri Jesoshi. Irootaque meeca
Ishire. Coatsiri inquemisanteri Tasorentsi inquemisantasanotero ineacameetsajeitantacariri.
Ishire iriotantearori quearioyetatsiri.
25ॸOcantanajiri: Ipianaja Jesoshi Carireaqui, yoavisacotiri itomi pincatsari.
—Niotaque impoque Meshiashi, yora icanteetiri Quirishito. 46ॸIpianaja aisati Jesoshi Canaqui: ora carireaquiniri. Anta
Irareetapeemparica iriotacaajeitapaajee maaroni. chapinqui ipeaquero nija ovaja. Itimaiti Caperenaoqui
26ॸIcantanaquero: pincatsari, yojoquiitaca itomi. 47ॸIquemacotavaqueri Jesoshi,
—Narotaque nainti Quirishito neanataquempirica. iponeanaja Joreaqui, yareetapaaja Carireaqui. Ari
27ॸIrootaque icantaquerori Jesoshi. Irosati narori, nocarajeitiri ijatashitanaqueri, icantapairi:
itsipapee iroamerepee, nareejeitapaaja. Noneapaaqueri —Irotaintsi incame notomi. Tsame poavisacotajantenari.
iquenquetsatacairo tsinane, noajeitapaaque cavaco. Iro 48ॸIcantaqueri Jesoshi atiripee:
—Intsipaite apa, pijate novancoqui. Icamicari notomi. yantaveetantaro quitaiteri imaoreantajeitari. Iquemaqueri aisati
50ॸIcantanaqueri: icanti: “Iriotaque Apa Tasorentsi”. Irosati icantantanaca
—Pijataje meeca. Eiro icamitsi pitomi, aitaque iravisacotaje. joriopee:
Iquemisantaqueri icantaqueriri, ijatanaji. 51ॸNianqui —Ijitasorentsitacateemi, te incameetsateji.
itonquiotavacari inampirepee, icantavajiri:
—Avisacotanaji pitomi. Yora Jesoshi imoncarayetacari iriri, paitarica yantayetiri.
52ॸIrosati isampitantavacari: 19ॸYacanajiri Jesoshi:
—¿Jaoca ocaratiri yavisacotantajari? —Queariotaque oca noncamantempiri. Naro itomi Tasorentsi.
Yacanajiri: Te nantaveetashiteaji, irointiquea nomoncarayetaquero
—Oshaiteji, itaanaji catsirincaiteri, aitaque opeanaja paitarica noneacotiriri yantiri Apa. 20ॸInintaquena iriori,
iyatsiire. yoameyetaquenaro maaroni nantayetiri. Coajica irimatacayena
53ॸIquenqueshireanajiro aitaque icaratiri catsirincaiteri nomatasanoyetero catsini nontasoncantayete, poantenari
icantantacariri Jesoshi: “Eiro icamitsi pitomi”. Ari cavaco. 21ॸTempa yoitinaapiniyetiri Apa camayetatsiri,
iquemisantanaque iriori. Aisati iquempejeitaja maaroni yoaneajiri. Aisati nonquempetea narori, noaneajeri janicarica
ishaninca, iquemisantajeitaji. 54ॸAri meeca isaviqui Jesoshi noncoacayeri. 22ॸEiro icantacoventiritsi Apa atiri, eiro catsini;
Carireaqui, iponeanaja chapinqui Joreaqui. Ocarati meeca apite irootaque itiancantaquenari nainti noncantacoventanteariri.
itasoncantaque Jesoshi anta. 23ॸIcoaque Apa impincatsajeiteri maaroni atiri. Aisati
5
1ॸIrosati iquimoshirejeitantanaja aisati joriopee. Itoncaanaji tiancaquenari. 24ॸQueariotaque oca noncamantempiri. Maaroni
Jesoshi Jerosarequi, tonca, tonca. 2ॸOtsapiqui nampitsi quemeroneri noneane, ariorica inquemisanteri tiancanari,
otimi yoiminqueantapinitariri ovisha. Otimi anta quempeji incantaitatiyempani iraneajeitanaje inquitequi. Eiro
incajare. Irineanequi Evereo opajita Vetsata. Otimi anta yoasanquetairitsi Apa. Incamavetaquea, iro cantaincha
pancotsipee apapacoroni. 3ॸIrootaque inariantajeitari iraneanaje aisati. 25ॸQueariotaque oca nocantimpiri.
joquiijeitachari oshequi. Yapatojeita quitapoajari, mayempiri, Irotimataintsi yora camavetainchari inquemajeitena noneanate:
choriveetatsiri. Yoyeajeitiro nija oshevajatajea. tempa naro Itomi Tasorentsi. Icantaitatiyempani iraneajeitanaje
4ॸYaniireashitapinitiro incajare inampire Tasorentsi. maaroni quemajeitenaneri. Aitaquequea meeca omoncarataca
Ishevajatacaapinitaro nija, irosati iqueajatantarori yora inquemajeitantenari. 26ॸIrisati aneashitacha Apa. Aisati
joquiijeitachari. Jaocarica itimiri jivatasanotatsiri iqueajataque, icoacaaquena narori nomoncaratacari, narosati aneashitacha
yavisacotaji; opeanaja paitarica oavetariri. 5ॸItimaiti ara aparoni narori. 27ॸTempa noponeanaca inquitequi, natiritapaaque.
shirampari joquiitachari: ocarati 38 osarintsi yojoquiitantacari. Irootaque itiancantanari noncantacoventeri maaroni atiri.
6ॸIneapaaqueri Jesoshi inariaita. Iotacotapaaqueri aitaque 28ॸEiro poajeititsi cavaco. Coajica inquemajeitena noneanate
—Pineaquero, avisacotajimpi meeca. Eiro pantajirotsi aisati piotasanotantenari. Apa itiancaquena. Meeca nontsoteeneri
caari cameetsatatsi. Apiitajimpicari, omatasanoticari catsini. icantaquenari. Paitarica nantayetiri narori, irootaque
15ॸIrosati ijatantanaja shirampari. Icamantapaajiri joriopee: piotantenari itiancaquena Apa. 37ॸAisati icamantacotaquena Apa
—Irio oavisacotajanari Jesoshi. tiancaquenari. Queario, te pinquemapiniteriji irineanate, aisati
16ॸIrootaque iquisajeitantanacariri joriopee Jesoshi. Iro te pineapiniteriji jaoca icantari. 38ॸIro cantaincha te
icoantacari iroyerime, ineaqueri yoavisacotantaque pinquemisanteriji itiancane, irootaque caari pishiretantaro
quitaiteriqui imaoreantajeitari. 17ॸIro cantaincha icantanaqueri: irineane. 39ॸPineanatapinijeitaquero Sanquenarentsi, tempa
—Irosati icantani Apa yantayetiro cameetsatatsiri. Aisati pijitashijeivetaca ariorica pineanatero, pincantaitatiyempani
noquempetacari narori: ¿paitampa noimpacaantearori paneajeitanaje. Tempa irootaque camantacotanari. 40ॸIro
saavaroqui? cantaincha te pincoyeji paventena noaneantajeitajempiri. 41ॸTe
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ5ٍॷ6 90
yocapee”. Timatsi pashini camantacotempineri: iriotaque yora noneacotashitapaaca naatacojeitapaaque otsapijaqui, anta
Moishishini, incanteri Apa: “Te inquemisantajeiteroji yocapee nojajeitenta.
ora pisanquenatacaaquenari”. ¿Pijivetacampa ari
irancacoventaquempi? 46ॸArime pinquemisantasanojeiterime Icoajeitajiri Jesoshi.
Moishishini, aitaque pinquemisantajeitavaquename narori. 22ॸOshaiteji icatiajeitaca atiri intatiqueronta. Ineajeitavajana
Isanquenatacotaquena iriori peerani. 47ॸNiotaque te narori notejeitanaja novitoqui. Te intsipajeitanajena Jesoshi,
pinquemisanteroji isanquenatiniri. ¿Ariompa pinquemisantero nainti jajeitajantsi. Tecatsi pashini pitotsi vaatachane anta.
nocantimpiri narori? 23ॸMeeca yareejeivetapaaca tiveriashisati, iquenacotapaaque
6
1ॸIrosati imonteantanajaro Jesoshi incajare pajitachari te irineajeitapaajenaji. Ari impoiji itejeitanaja atiripee
Tiveriashi, onta carireaquiniri; noijajeitanaqueri. 2ॸOshequi ivitopeequi, ijatacojeitanaji Caperenaoqui, icoajeitapaajiri
catsini oijajeitiriri. Ineacojeitaqueri itasoncacoventajiri Jesoshi.
joquiitachari, irootaque yoijajeitantanacariri. 3ॸItoncaanaque
Jesoshi toncaariqui. Isavicapaaque anta, nocarajeitaqueri Iriotaque Jesoshi shiirori oanarontsi
itsipapee iroamerepee, notsipajeitanacari. 4ॸIrotimataintsi aneacaaqueriri quemisantatsiri.
inquimoshirejeitantajeari joriopee. Ipajiyeetiro quitaiteri 25ॸAitaque ineajeitapaajiriri intatiquero. Icantajeitapaajiri:
“Yavisantaniri”. 5ॸYamenanaque Jesoshi. Ineavaqueri oshequi —Oametanari, ¿jaoca ocaratiri pareetantajari aca?
atiri pocashijeitaqueriri, isampitiri Jeripi: 26ॸYacanajiri:
—Jeripi, ¿jaoca amananterori meeca tanta iroajeiteari —¿Paitasa picoantanari? Queariotaque oca noncamantempiri:
ashanincapee? te iro pincoimentena pimpincatsatena, irointiquea
6ॸIro icantashitantacariri, icoaque Jesoshi irineanteari Jeripi. picoimentana noacaaquempi oshaiteniji tanta. Meeca
Irinti Jesoshi, iotaque jaoca incanteriri. 7ॸAri yacanaqueri: picoajeiveta noacaajeitajempi aisati. 27ॸOra ayeari ario
—Amanantavetearorica tanta oshequi, ontsoncanaquea. Eiro piquenqueshiretapinitirotsi. Naintiquea
ampinaventavetaquearorica 200 tenario, eiro inajeitarotsi. pinquenqueshiretasanote nainti, naro materone
Ariorica ampayevetaqueari capichaji, eiro inajeitarotsi. noaneasanojeitempi pincantaitatiyempani
8ॸAri itimi anta pashini iroamere, yora Antirishi. Iriotaque paneasanojeitantapaajeari anta inquitequi. Notimitani
irirenti Shimo Petero. Icantiri: inquitequi, itiancaquena Apa quipatsiquica, natiritapaaque
9ॸ—Oametanari, jerica aparoni evancari, timatsi itantane noaneajeitantajempiri.
apapacoroni. Timatsi aisati ishivajaniquite apite. Iro cantaincha 28ॸIsampitiri jorio:
maaroni. Irosati icantajeitantajari Jesoshi iroamerepee: Ocanti sanquenarentsi: “Ipeetaqueri yoari yoajeitantarori.
—Paajeitajero timaarantapaajantsiri, aparatacari. Oponeaca inquitequi”. Tempa irio Moishishi pajeitaqueriri,
13ॸIquemajeitacaro oca tanta apapacoroni. Yaajeitajiro irootaque iojeitantacaniri ashanincani ocameetsati iroijajeiteri.
timaarantapaajantsiri. Itetajiro cantiriqui. Ijaajeitajiro ocarati 32ॸIcantanajiri Jesoshi:
12. 14ॸNoneajeitaqueri itasoncaquero tanta, irosati —Queariotaque oca noncamantempiri. Te irio Moishishini
nocantajeitantanacari: perineri yoajeitari poneainchari inquitequi. Irinti Apa
—Iriotasanotaque yoca camantantatsiri aquemacotaqueri, pajeivetacariniri. Meeca icoaveta impempi pashini poajeiteari,
aamaajeiveitaniri peerani. cameetsatasanotatsiri, poneachari inquitequi. 33ॸNoponeaca
15ॸIotavaque Jesoshi impocashijeiterime oajeitainchari narori inquitequi, naniireapaaque quipatsiqui noaneajeiteri
iraanaquerime, impeajerime ivincatsarite. Irosati maaroni atiri: noshiaquero poyeameri impempimeri Tasorentsi.
ipeapitsatantanajari. Ijatanaji toncaariqui apaniro. 34ॸIcantanajiri:
pinquemisantenaji. 37ॸYora icantanari Apa: pineajeitavajena nompianaje aisati jenoqui. Impoiji, ¿paita
“Pinquempoyeajeitenari”, iriojeitaque pocashitajenaneri. pinquenqueshirejeiteri? 63ॸIshire Tasorentsi, irootaque
Pocashitapaajenaneri eiro noipiavajiritsi. 38ॸTe iro oaneajeitajerineri maaroni savicajeitatsiri inquitequi. Eiro
naniireantapeempa nantapeero nonintiri narori, irointi nante isavicajeititsi maaroni atiri. Oca nocamantaquempiri
inintacaanari tiancanari. Irootaque naniireantapaacari. oshiavetaro Ishire Tasorentsi: ariorica pinquemisantero, ari
39ॸYontapee noquempoyeaqueneri Apa, eiro ipeatsi aparoni. oaneaquempi inquitequi. 64ॸNiotacojeitimpi: timatsi
Nontinaajeitajeri omoncaratapeemparica quitaiteri. Irootaque picarajeitica caari quemisantatsine.
inintacaanari Apa tiancaquenari. 40ॸMaaroni neenaneri, ariorica Peerani iotitari Jesoshi caari quemisantajeitatsine. Aisati
inquemisantena, incantaitatiyempani iraneanaje inquitequi. iotitacari aacanterineri coajicani. 65ॸIcantanaqueri:
Nontinaajeitajeri coajicani, omoncaratapeemparica quitaiteri. —Niotaque te pinquemisantajeitenaji maaroni, irootaque
Irootaque inintacaanari Apa tiancaquenari. nocantantaquempiri incaranqui: “Eirome inintacairime Apa,
41ॸIrosati icantimajeitantanacariri joriopee. Iquemaqueri tecatsi pocashitenaneme narori”.
icantaqueri: “Narotaque shiirori oanarontsi, poneachari 66ॸIrosati yojocaarantantanajari oshequi yora yoamejeivetacari.
irosati incantea, quiso iroajena. Aisati nonquempetea narori, tequeratsita omoncarateaji nojatanteari.
quiso noajeiteri. 57ॸAneatsiri ini Apa tiancaquenari: iriotaque 9ॸAitaque icantajeitaqueriri Jesoshi. Isavicanaji Carireaqui.
oaneaquenari narori. Aisati inquempejeitea iriori oyearoneri 10ॸIrinti irirentipee jajeitaintsi Joreaqui, itoncaajeitanaque,
novatsa, noaneajeiteri maaroni. 58ॸIrootaque oca oanarontsi tonca, tonca. Iquimoshirejeitapaaque. Impoitanaji iriori Jesoshi,
aniireapaintsiri inquitequi. Te onquempetearoji ora itoncaanaji, iro cantaincha te irinijaantapeempaji: te incoyeji
yoajeivetacaniri peerani pishanincani. Tempa icamajeitaque irineeyeteri. 11ॸIcanta joriopee iquimoshirejeitanaque.
irinti. Yora oyearoneri oanarontsica nocantaquempiri Icoajeivetacari Jesoshi Jerosarequi, icantajeiti:
incantaitatiyempani iraneajeitanaje irinti inquitequi. —¿Jaoca meeca yoranqui Jesoshi?
59ॸAitaque ocanta icantajeitaqueriri Jesoshi anta pancotsiqui 12ॸApatojeitainchari anta icantavacaajeitanaca. Icantacoyetiri
—Te oncameetsate oca icantiri, tecatsi ancantea irootaque imanacojeitantacarori icantacoyetiriri Jesoshi.
anquemisantero.
61ॸIotashitaca Jesoshi icantimentavacaajeitacaro yora Yoametantaque Jesoshi anta ivancoqui Tasorentsi.
yoamejeivetacari. Icantanajiri: 14ॸYovaanajiro aisati iquimoshirejeitanaji. Itoncaanaque
62ॸ—Terica oncameetsatimotempi oca nocantaquempiri. Jesoshi iriori ivancoqui Tasorentsi, yoametantapaaji.
Peerani noponeanaca narori inquitequi, natiritapaaque. Coajica 15ॸYoajeitanaque cavaco joriopee. Icanti:
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ7ٍॷ8 92
icameetsati iriori; te irioteji iramatavitante. 19ॸTempa irootaque oajeiterine quemisantajeiterine corajicani. Iro cantaincha
icantajeitimpiniri Moishishini peerani: “Jeroca pantayeteri”. Iro tequeratsita iroancajeaji Jesoshi jenoqui, irootaque caariquera
cantaincha tecatsi aca matasanojeiteroneri oca opocashitantari quemisantajeitatsiri.
icantaquempiniri. ¿Paita pisareantanari poyena narori?
20ॸYacajeitanaqueri apatojeitainchari: Icantavacaimentajeitari Jesoshi.
—Yoitsaviantaquempi camaari. ¿Janica sareimpiri iroyempi? 40ॸApatojeitainchari ara iquemajeitavaqueri icantaqueriri
21ॸYacanaqueri: Jesoshi, irosati icantayetantanaca aparopee:
—Jero aparo notasoncantaque saavaroqui, meeca —Iriotasanotaque yoca camantantatsiri aamaajeitacari.
poajeitanaquena cavaco maaroni. 22ॸIcantimpiniri Moishishini: 41ॸPashini cantayetatsi:
picantashitatsi: “Cameetsari ini. Yora pashini te incameetsateji”. aparopee coayevetachari irayerime, iro cantaincha te
Pijivateta piotasanoteri, impoijiquea piotanaque paitarica irimateroji. 45ॸIpiajeitanaja variria. Yareetapaajari
pinquenquetsatacoteriri. Aisati onquempetea, jivatacaajeitiriri saserotepee, jeri variseopee. Icantajeitavajiri:
pinquenqueshiretasanotero nocantimpiri piotasanotantenari. —¿Paitasa caari pamantanari aca? Nocantavetimpi
incaranqui: “Pamaquenari”.
Iponeanaca Quirishito Tasorentsiqui. 46ॸYacanaqueri:
25ॸIrosati icantayetantanaca jerosaresati aparopee: —Cameetsa ineanati yonta shiramparinta. Cameetsa
—¿Caarimpa yoca icoyeetiri iroyeeteri? 26ॸPameneri meeca, yoametanti, tecatsi pashini quempetearine.
yoametantayeti, te irimaneroji. Tecatsi cantimenterine: 47ॸIcantavaqueri:
iponeacari yoca. Impocasanotapaajerica Quirishito, tecatsi inquemisanteriji. ¿Iquemisantaquerimpa variseo? Te. 49ॸYonta
iotacoterine jaoca imponeempari iriori. atirinta te irionirojeiteroji Sanquenarentsi. Te oncameetsateji
28ॸYoametanti Jesoshi ivancoqui Tasorentsi, icanti: impincatsajeiteri Jesoshi: iroasanquejeiteri Tasorentsi.
—¿Piojeitanampa? ¿Piotimpa jaoca noponeacari? Te 50ॸItimaiti ara Nicoremo, ananincashitanaqueriri Jesoshi
Jesoshi intasoncantayetapee?
32ॸYora variseopee iquemajeitavaqueri atiri Tsinane aimentariri ojime.
8
iquenquetsatacojeitaqueri Jesoshi. Irosati itiancantacari variria 1ॸYora Jesoshi ijatanaque toncaariqui, ipajiyeetironta
iraayerime. Iriojeitaque tiancaqueriri jivatacaajeitiriri Orivomashi. 2ॸOquitaitetamanaque ipiapaaja ivancoqui
saserotepee, variseopee aisati. 33ॸIrosati icantantanacari Jesoshi Tasorentsi. Maaroni atiri ijatashijeitajiri. Isavicapaaji,
atiri: yoametapaajiri. 3ॸYamajeitapaaqueneri aparoni tsinane,
—Capichanivaniji nontsipajeitanajempi. Irotanaintsi ineetaquero aimentacari ojime. Irio amirori oametantirori
nompianaje tiancanariqui. 34ॸPincoajeivetajenarica, iro Sanquenarentsi, jeri variseopee. Isatecaquero nianqui,
cantaincha eiro pineajanatsi. Jaocarica nosavicapaaje eiro 4ॸicantapaaqueri:
—¿Jaocampa irijateri yoca eiro aneantajaritsi? ¿Ariompa aimentariri ojime. ¿Paita picantiri avirori?
irijatashiteri ashaninca savicayetatsiri pashinipeequi nampitsi? 6ॸIneantavetari, icoajeiveta incomitacayearime, irootaque
—Timatsirica picarajeitica meeca caari antiro caari avirori. Te nosavicasanote narori quipatsiquica. 24ॸIrootaque
cameetsatatsi, irijivaterota impicheero; impoiji ari nocantantaquempiri incaranqui: “Irosati pincanteani
pimpichaajeitero maaroni. pantapinijeitero caari cameetsatatsi irosati pincamanteari”.
8ॸYoivotanaja aisati. Isanquenatanaji aisati quipatsiqui. Eirorica piquemisantirotsi nocantaquempiri, irootaque
9ॸMaaroni quemajeitavaqueriri, ijajeitanaji. Ijivajeitanaji yora pijatanteari Sharincaveniqui.
anteashiparipee, impoijeitanajiri iriori maaroni evancaripee, 25ॸIsampitajiri:
oaneajeiterineri. quemisantajeitanaqueriri.
13ॸIrosati icantantanacari variseopee:
Nocarataque apite iotasanojeitimpiri. 17ॸTempa ocanti —Queariotaque oca noncamantempiri. Timatsi peranajeitariri
Sanquenarentsi pineanatapinitiri: “Apiterica incarate maaroni antajeitirori caari cameetsatatsi. Ora caari
camantacoterineri ashaninca, ari paamayea queariotaque cameetsatatsi yantapinijeitiri, oshiavetacari peranajeitariri.
incanteri”. 18ॸAri nocamantacotaja narosati, icamantacotana Apa 35ॸYora peranarontsi eiro icantatiani irisavicasanote ivancoqui
piojeitaquename piotaquerime aisati Apa iriori. Iro cantaincha te pinquemisanteroji noneane. Irootaque
20ॸIrootaque icantajeitaqueriri Jesoshi anta ivancoqui pisareantanari poyena. 38ॸOra icamantaquenari Apa, irootaque
Tasorentsi. Icatianaja anta ipapinijeitirinta Tasorentsi quirequi. nocamantajeitimpiri. Ora icantimpiri pirintajeitari irootaque
Tequera omoncarateaji incamanteari Jesoshi, irootaque caari pantapinijeitiri avirori.
imatanteetari irayeeteri. 39ॸYacanaqueri:
—Nirintajeitacari Avaramani.
Yora caari quemisantatsi, incanteani irantapinitero caari Icantanajiri Jesoshi:
cameetsatatsi yantayetiri. —Avirome ishanincani Avaramani, aitaque
21ॸYapiitajiri aisati: pinquempejeitajearime. Iquemisantini peerani iriori;
—Irotimataintsi nojataje. Pincoacoajeivetajena pineajename pishanincataquearime, pinquempejeitaquearime avirori,
aisati, iro cantaincha eiro pineajanatsi. Irotaintsi nojataje. pinquemisantajeitaquename. 40ॸNarotaque neanavetarori
Pincoajeivetea poijajeitena, iro cantaincha eiro pimajeitirotsi queariotatsiri noquemiriri Tasorentsi. Iro cantaincha
pijajeitaje nojatajenta narori. Irosati pincanteani pisareajeitana poyena. Te inquempeteaniji irinti Avaramani.
pantapinijeitero caari cameetsatatsi irosati pincamanteari, 41ॸPantapinijeitiro avinti yantayetiri pirintasanotari.
maaroni tseencajeitanari. 51ॸQueariotaque oca nocantimpiri. —Yora shiramparinta pajitachari Jesoshi icajavatsataquero
Quemisantavaquerori noneane eiro icamanetajitsi. quipatsi, ipatsancajaquitantajanaro noquiqui. Icantajana:
52ॸIrosati icantantanajari joriopee: “Pijate Shiroequi, pinquivajaquitajantea”. Nojatanaque,
—Meecaquea niotasanojeitaquempi pitsaviataque. Camaque noquivapaaja; irosati namenantanaja.
Avaramani. Aisati camantantatsiniri, camajeitaque iriori. 12ॸIrosati icantantanajari:
9
1ॸAri iquenanaque anta Jesoshi. Ineapaaqueri aparoni quitapoajari”? ¿Jaoca icantajari yamenantajari meeca?
shirampari quitapoajari. Aitaque icantitapaani iroaquera 20ॸYacanaqueri:
itimapaaque. 2ॸNocarajeitiri iroamerepee nosampijeitiri: —Je, iriotaque notomi. Noneasanotiri yashi yoiro
—Oametanari, ¿paitampa itimantapaari quitapoajari? iquitapoajatapaaque. 21ॸJaocarica icantajari yamenantajari, te
¿Irompa yantayetiro caari cameetsatatsi ashitariri nioteji narori. Te nioteji aisati janicarica amenacaajiriri. Te
iquitapoajatantacari itomi? ¿Irioricampa yoca antaquerori caari irijananequitajeji meeca. Pisampiteri iriori. Irisati
cameetsatatsi iquitapoajatantacari? camantacotajanchane.
3ॸYacanaqueri Jesoshi: 22ॸYora ashitariri itsaroacaacari joriopee, iotaque aitaque
—Tecatsi irante, iquitapoajatashitaca. Aisati ashitariri, tecatsi yapatotimentajeitacari Jesoshi. Icantajeititaca: “Intimerica
irante. Iro iquitapoajatantacari yoca intasoncacoventantajeariri cantatsine: ‘Iriotaque Jesoshi Quirishito’, eiro ashinetajiritsi
Tasorentsi. Icoacaajeitaqueri atiri iriojeitanaque queario irinti intsipajeitee anquemisantajeite”. Irootaque
itasorentsitaque. Ainiroquera meeca oquitaiteti. itsaroajeitantanacari ashitariri, 23ॸirootaque icantantanacariri:
4ॸOcameetsatimotana nanteneri meeca tiancanari inintacaanari. “Te irijananequitaje meeca notomi. Irio pisampite”. 24ॸAri
Ariorica ontsitenitanaje, tecatsi matajerone irantaveetaje. yapiitajiri icajemajiri. Icantavaqueri:
95 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ9ٍॷ10
—Tasorentsi pimpincatsate. Yora shirampari niojeitiri irio itsaroacaavacaritsi. Impoiji iraajeitanajeri anta
antayetirori caari cameetsatatsi. paashitomashiqui, 4ॸirijivatanaqueri. Ari iotsajeititiri irineane,
25ॸIrosati yacantanacari iriori: irootaque yoijajeitantariri. 5ॸAriorica incajamaveteari caari
—Irioricampa antayetirori caari cameetsatatsi, te nioteji ineapiniti, eiro iotsajeititavaqueritsi irineane. Eiro yoijajeitiritsi,
narori. Apatiro niotaque noquitapoajaveitani, meeca aintiquea irishiapitsajeitanaqueri.
namenanaji. 6ॸAitaque ocantari ishiacaaventaqueneriri Jesoshi, iro
26ॸIcantanajiri aisati: cantaincha te iriojeitavaqueroji icantavetacariri.
—¿Jaoca icantajimpiri yamenacantajimpiri? 7ॸIcantajeitaqueri aisati:
27ॸYacanajiri iriori: —Queariotaque oca noncamantempiri. Narotaque
—Aitaque nocamantavetaquempi incaranqui, iro cantaincha shiacaventachari omoro tantorentsi iqueapinitantari ovisha.
te pinquemisanteroji piquemavetaquenari. ¿Paita picoantari 8ॸMaaroni jivajeitaquenari, coshinti ini irinti, coshitantatsiri;
aisati pinquemajero? ¿Picoajeitajimpa avirori pimpeajeitajea irootaque caari iquemisantajeitantari ovishapee. 9ॸNarotaque
iroamere? iqueapinitantari, nareetacaajeiteari maaroni pocashijeitenane.
28ॸIrosati iquisatsatantanacariri, icantanaqueri: Iriojeitaque avisacotajantsine. Inqueapinijeite, aisati
—Avironirotaque avinti iroamere. Naro nainti iroamerepeeni irijatashitapinitero iroyeari. 10ॸIpocashitiri coshinti icoshiteri
Moishishini. 29ॸNiojeiti iquenquetsatacaaquerini Tasorentsi ovisha, iroyeri, impoyereeri. Irompa nainti, nopocashitiri
Moishishini peerani. Irompa yoranqui, te niojeiteriji jaocarica naneacaajeiteri oijajeitenaneri, naneacaasanojeitajeri
iponeacari iriori. inquitequi. 11ॸNarotaque ashitariri cameetsari, irootaque
30ॸYacanajiri iriori: nocoantacari noncamimenteri novishate. 12ॸTe
—Iriotaque amenacaajanari. Piojeiteriquetite avirori nonquempeteariji oisantiniriri ashitariri. Caari ini ashitariri
jaocarica iponeacari, irootaque noantanaquempiri cavaco. ovisha. Ariorica irineavaqueri maniti impocapaaque,
31ॸAyotacojeitiri Tasorentsi, te inquemeriji antayetirori caari intsaroanaque, irishiapitsatanaqueri; irojocanaqueri ovishapee.
cameetsatatsi. Yora quemisantiriri Tasorentsi, antirori Irosati iraantapeempariri maniti ovisha, irovarayetapeeri.
inintacaaqueriri, iquemapinitiri irinti. 32ॸTe 13ॸAitaque icantari oisantiniriri irovishate. Te
10
1ॸAisati yoametanti Jesoshi, icanti: yovetsicacantiniri peerani Saromoni. 24ॸYapatojeitashitapaacari
—Queariotaque oca noncamantempiri. Tempa joriopee. Icantapaaqueri:
yoiminqueapinitiri ashitariri irovishate itantoqui —Peerani pimanapitsataquenaro. Pincamantasanotena:
iquempoyeantariri. Yora coshitiriri irovishate, te inqueapeeji ¿avirompa Quirishito?
omoroqui, ainti yataitashitapaaqueri araquerora. Icanti: 25ॸYacanajiri:
“Ineanacari ashitariri”. 2,3ॸIntimerica iratirite shentiniriri omoro, —Aitaque nocamantajeivetaquempi. Iro cantaincha te
ariorica impocapaaque irinti ashitariri, ari irashireavaqueneri, pinquemisantavaquenaji. Paitarica nomayetaqueri, iriotaque
irishineteri iravisanaje. Ariorica inqueashitapaajeri, Apa tiancanari matacaaquenarori. Oca nomayetaqueri,
incajemapeeri ivajiropee, ari impocashijeiteri, eiro irootaque iotacayetempineri narotaque Quirishito. 26ॸAitaque
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ10ٍॷ11 96
nocantaquempi: “Avirojeitaque caari novishate, irootaque caari Yora aniitatsiri quitaiteriqui, iniiro oquitaiteti quipatsiqui,
piquemisantantana”. 27ॸNovishate iquemisantiro noneane. irootaque caari itsitincanta. 10ॸIro cantaincha itsitincajeita
Niojeitiri, aisati iriori, yoijajeitana. 28ॸAitaque naneacaajeitajiri. aniitatsiri tsiteniriqui. Iro itsitincantacari, tecatsi
Incantaitatiyempani iraneanaje inquitequi. Eiro quitaitetacoterine.
yashinoncaajatsi. Noquempoyeasanotaqueri, 11ॸAitaque icantaquenari. Irosati icantantanari:
maaroni itasoncantasanoti, tecatsi aapitsatajerine aisati iriori —Maanaquerica, Novincatsarite, aitaque iravisacotaje.
Apa. 30ॸNomoncaratasanotacari Apa, imoncarataquena iriori. 13ॸIro cantaincha, irointi iquenquetsatacovetacari Irasaro,
31ॸIrosati yaantajeivetanaca mapi impichaajeiterime. icamaque. Narori, nojitashivetaca iro icantaquenari: “Imaashita,
32ॸIcantanajiri Jesoshi: irimaoreanteari”. 14ॸIrosati icamantasanotantajanari:
—Iriotaque Apa tasoncacaaquenari. Oshequi —Camanaque Irasaroni. 15ॸTe nontsipatavaqueariji narori.
nonijayetaquempiro. ¿Paita pimpitseimentenari? Meeca pinquemisantajeitanaquena, irootaque
33ॸIcantanajiri: noquimoshiretantanacari. Tsame amenajeitaiteri.
—Te iro nompitseimentempi pantiri cameetsatatsiri. Aviro 16ॸYora Tomashi ipajiyeetiri Tsipari, icantajeitana:
11
1ॸIsaviqui
Vetaniaqui shirampari pajitachari Irasaro, Itomi Tasorentsi pocaintsiri quipatsiquica.
yojoquiitaca. Osaviqui aisati ivancoqui iritsiropee: jero 28ॸIrosati opiantanaja ocajemiro ireento.
35,36ॸIraapaaca Jesoshi iriori. Irosati icantantanaca jorio: —Piotaqueririca jaocarica inaqueri Jesoshi, pincamantenata.
—Pineaqueri, oshequi inintasanovetarini. Icoajeitanaque iraacanteri.
37ॸTimatsi aparopee cantatsiri:
—¿Caarimpa yoca amenacaajiriri quitapoajari? Intimeme aca, Anta Vetaniaqui osaitiri tsinane Jesoshi.
¿eirompa aisati yoavisacotajirime Irasaroni, eiro icamime? (Mt. 26.6-13; Mr. 14.3-9)
12
38ॸIcantashiretasanotanaji Jesoshi aisati. Iquempejitapaacaro 1ॸOcaranivani 6 quitaiteri inquimoshireventearo
omoro, ora imorotashiyeetaqueriri imperitaqui. Yavisantaniri. Yareetaja Jesoshi Vetaniaqui, anta
Yashitacoyeetantacari mapi. 39ॸIcantapaaque Jesoshi: isaviquinta Irasaro camavetainchari: yora yoitinaajiri Jesoshi,
—Pintivironcajero mapica. yoaneajiri. 2ॸAitaque icarajeitiri Irasaro Jesoshi, yoajeita. Marita
Ocantanaqueri Marita: irootaque amacoyetiniriri yoari. 3ॸMaria amaqueneri Jesoshi
—Novincatsarite, otsipasatitanaque quitaiteri icamantacari. casancajari, cameetsajatasanotatsiri. Opinatasanotaca. Quejitsi
Shititanaque. oni, ojaacaro voteyajaniqui. Osaitiri iitiqui, irosati oshetantajari
40ॸIcantanajiro: oishi. Otimanaque ojencaare, otsoteanaquero maaroni pancotsi.
—Tempa nocantaquempi: “Pinquemisantaquenarica aitaque 4ॸAri itimaiti ara Jorashi Ishicariote. Iroamere Jesoshi inaveta,
incamimentajeiteri Jesoshi maaroni joriopee. 52ॸTe apaniro Iriotaque iquijacotapaacari. Aitaque peerani isanquenatacotitari:
incamimentajeiteri joriopee, irointi incamimenteri maaroni 15ॸ“Savicajeitatsiri Sioniqui, eiro pitsaroashitatsi. Jeri yoca
atiri, iroaquera peajancha jorio. 21ॸIjatashijeitapaaqueri iriori ishequitasanotitsi quemisantavaqueroneri ora ancamanteriri.
Jeripi, yora vetsairasati. Otimi Vetsaira Carireaqui. Irineajeivetempi pintasoncante, iro cantaincha eiro
Icantapaaqueri: iquemisantimpitsi”. Camantantatsiniri inaveitani Isayashini.
—Apa, nocoi noneeri Jesoshi. 39,40ॸIcantitacani aisati: “Yora Tasorentsi inquitapoajatacayeri
22ॸJeripi ijatashitanaqueri icamantaitiri Antirishi. Irosati tseencajeitiriri, impeitaqueri iquenqueshireantavetari. Icanti:
ijatantanaja apite, icamantiri Jesoshi. ‘Ineicari. Ioticari. Yaventanacari. ͮΎԮɗѸËΎҡɗфɗËфɗٔॸٚ. Irootaque
caari imajeitantaro tseencantatsiri inquenqueshireempa.
Incamaque Jesoshi, intinaanaje. 41ॸPeerani ineaqueri Isayashini ishipaquireaque Avincatsarite,
23ॸIcantavaqueri: impoiji iquenquetsatacotiri. 42ॸAisati oshequi jivatacaajeitiriri
—Noponeanaca inquitequi, natiritapaaque; irotaintsi meeca joriopee, iquemisantajeivetanacari Jesoshi. Iro cantaincha
impincatsayeetena. 24ॸQueariotaque oca noncamantempiri. itsaroacaajeitacari variseopee, irootaque caari icamantantari
Ariorica ompariye quipatsiqui apaitsoquiro tirico, eirorica ishaninca: “Noquemisantiri Jesoshi”. Iquenqueshireti:
otijatsi, irosati oncantea: apaitsoquiro onapaaque. Irompa “Iquishimentanaricari noquemisantiri Jesoshi, eiro ishinetanatsi
ontijaquearica, ari oshiocanaque, oshequiasanotanaque aisati nampatojeiteari noshaninca nonquemisantajeite”. 43ॸYora
oitsoqui. 25ॸTimatsi atiri quempoyeavetachari irisati, te incoyeji variseopee icoapinijeiti irineacameetsajeiteri atiri, te irio incoye
irashinoncayea, yatsipetashitaca iquempoyeaca irisati; eiro irineacameetsateri Tasorentsi irinti.
yaneasanotajitsi inquitequi iriori. Irintiquea caari
quempoyeacha irisati meeca, incantaitatiyempani iraneanaje Cameetsa anquemisanteri Jesoshi.
irinti inquitequi. 26ॸMaaroni coatsiri irantayetenaro nocoacairiri, 44ॸIrosatiicajemantanaca Jesoshi:
iroijatenata; incarajeitenaya jaocarica nontimeri narori. —Maaroni quemisantanari, te naro inquemisantasanote,
27,28ॸAisati impinateri Apa. Meeca noquenqueshiretanaca. ¿Paita irintiquea iquemisantasanotaque tiancaquenari. 45ॸMaaroni
noncanteriri meeca Apa? ¿Noncanterimpa: “Apa, irotaintsi neaquenari, irinti ineaque aisati tiancaquenari. 46ॸIrootaque
iroashinonqueetena, poavisacotena”? Eiro nocantiritsi. nopocantacari nonquitaitetacoteri atiri, niotacaasanojeiteri.
Irootaque nopocantacari quipatsiqui nonquematsicatearo Yora quemisantanari, eiro yatsipetajaro intimaje tsiteniriqui;
meeca. tempa ioyetaque. 47ॸYora quemayevetacarori noneane: eirorica
Irosati iquenquetsatacantacariri iriri: iquemisantiro, eiro noasanquetiritsi nainti. Te iro nompocantea
—Apa, nocoaque impincatsajeitempita atiripee, quipatsiquica noasanquetaayeteri atiri, irointi nopocanta
irineacameetsajeitempita. noavisacojeiteri. 48ॸMaaroni tseencaquenari, caari quemisantiro
Irosati noquemajeitantacariri Apa anta inquitequi, icanti: noyenquetsare, timatsi oasanquetaajeiterineri coajicani. Jero
—Aitanaque niotacaajeitiri nopincatsaritasanotaque. Coajica oca noneane nocantavetacari: coajica omoncaratapeemparica,
niotacaajeitajeri aisati. iroasanquetimenteri itseenquiro noneane. Te
29ॸAri iquemajeivetavacari catiajeivetainchari, iro cantaincha noneaveetashiteaji. 49ॸApa tiancaquenari, iriotaque
te iriotasanotavaqueroji. Icantashijeitanaca: cantavaquenari: “Iroyea oca pineanatapeeri. Jero oca
—Otirei. pincantapeeriri”. 50ॸYora quemisantavaquerori irineane Apa,
Pashini cantayetanaintsi: incantaitatiyempani iraneanaje inquitequi. Niotaquero oca. Oca
—Ineanatiri inampire Tasorentsi. nocantaquempiri, nomoncarataquero icantaquenari Apa.
30ॸIcantiri Jesoshi:
—Te naro iroamete: avirojeivetaca avinti yoamejeivetaca. Yora Jesoshi iquiviniri iroamerepee iiti.
13
31ॸMeecaquea incantacoventajeiteri maaroni tseencantayetatsiri: 1ॸTequeratsita inquimoshireventajeitajearo
“Ainiro pantane, aitaque noasanquetimentempiro”. Meeca Yavisantaniri. Aitaque iotaque Jesoshi omoncarataca
aisati irojoqueri Apa yora pincatsariventajeitiriri irojocantanajearori quipatsica, impiantanajeari iririqui.
tseencantatsiri. 32ॸIrotaintsi iroatiacoyeetena, irosatiquea Icantatiani inintajeitaqueri yashijeitacari quipatsiquiniri. Meeca
nampatojeitanteariri maaroni atiri, impocashijeitena. inintasanojeitiri. 2ॸAri noajeitaca, notsipajeitacari Jorashi
33ॸIrootaque icantaqueriri Jesoshi. Icamantitacari jaoca Ishicariote, yora itomi Shimo. Iquenqueshireacaacari camaari
incanteari incamanteari coajicani. iraacanteri Jesoshi coajicani. 3ॸIotaque Jesoshi itiancaqueri Iriri
impincatsariventajeiteri maaroni atiri. Iotaque aisati iponeaca
Ipiatsayetacari Jesoshi.
Tasorentsiqui, impiashitanajeri aisati. 4ॸAri yoacaajeitaquena
34ॸYacanaqueri atiri: Jesoshi, impoiji icatianaca. Yojoquireaquero yoicoro.
—Oamejeitee Sanquenarentsi: “Irosati incantaitatiyempani Ishiticatsaquitanacaro ishevorotantari. 5ॸIrosati isantacaro nija
Quirishito iranee”. ¿Paita picantiri? ¿Paita picantantarori metaroqui, irosati iquivantajeitaquenarori noitipee: narori,
avirori: “Iroatiacoyeetaqueri Atiritapaintsiri”? ¿Janicampa yora aisati itsipapee iroamerepee. Iro ishetantajanarori noiti
Atiritapaintsiri camatsineri? ishevorotantari. 6ॸIrovetaincha inquivaquiitapeerime iriori
35ॸYacanajiri Jesoshi: Petero, icantavaqueri:
—Ainiroquera oquitaiteti, iro cantaincha eiro meeca —Tempa avirotaque Novincatsarite, te oncameetsateji
osamanitajitsi ontsitenitantajeari. Paniitanaque meeca, pinquivenaro noiti narori. Oncameetsateme nonquivempirome
omapoquimpicari tsiteniri. Ariorica paniitanaje tsiteniriqui, eiro piiti avinti.
piotitsi jaocarica pinquenanajeri. 36ॸAiniroquera 7ॸYacanaqueri Jesoshi:
itiancane eiro yanaacotiritsi impincatsarite yora tianquiriri. —¿Paitampa caari nomatantearo noijatanaquempi meeca?
17ॸAriorica piquemavaquero oca noametimpiri, pimataquero Iroyeeteerica, iro cantaincha nintacotanaquempi.
nocoacaimpiri pinquimoshirejeitanteari. 18ॸTimatsi meeca 38ॸYacanajiri Jesoshi:
14
irayeetena. Ariorica piotaque omoncarataca nocantimpiri, 1ॸAisati icantajeitana Jesoshi:
ainirona narori, notiinatacari inejiqui. 24ॸIjicotaquena Shimo —Tempa narotaque nijaanajempironeri pinquenantanajeari,
Petero, icantana: aisati narotaque oametapinijeitaquempirori
—Pisampiteri. ¿Janica iquenquetsatacotiri? queariotasanotatsiri, aneacaajeitaquempiri. Tecatsi pincantea
25ॸIrosati notiinatasanotantanacariri aisati inejiqui Jesoshi. pijatashiteri Apa, narotaque aajeitanajempine.
Nosampitaqueri: 7ॸPiojeitaquenaricame, aisati piojeitaquerime Apa iriori. Meeca
—Ariorica novincaquero tantaca, yoca nompaqueri, iriotaque —Novincatsarite, ponijayenari piri; irootaque aparoni
aacantenaneri. nocantimpiri, aitapaji.
Irosati yovincantanacaro tanta, ipaqueri. 27ॸIrosati 9ॸIcantanajiri Jesoshi:
Itomi. 14ॸPishiretenarica, aitaque nomataquempiro paitarica ovorentsa. Avirojeitaque quempejeitarori ojempequi. Maaroni
pincanteriri. 15ॸPinintanarica, pinquemisantajeitena paitarica quiso oanari irio majeitajerone paitarica noncoacaayeteriri.
noncamantajeitempiri. 16ॸNarotaque quenquetsatacayerine Apa. Quiso noyeri narori. Ariorica pintentareajeitanajena, tecatsi
Noncanteri, irootaque intiancantajeitempirori pashini pimatimataje. 6ॸYora caari quiso oana, inquempetacaanteeteri
Amitacotajempineri. Irosati oncanteani ontsipajeitempi irointi: ojempequi ova, impesheetero, peti. Impoiji ompirijatanaque,
17ॸirootaque Ishire Tasorentsi, oamejeitempironeri maaroni irampatoyeetajero coajicani, irojoqueetero paamariqui,
quearioyetatsiri. Te iriojeiteroji irinti tseencantatsiri, irootaque ontayea, pomein. 7ॸIrosatirica quiso poajeitena, aisati ariorica
caari opocashijeitantari ontsipajeiteari. Aitaque quiso pishiretearo noneane, pincantena paitarica picoayetiri: aitaque
oajeitaquempi, oncantaitatiyempani. Irootaque nomataquempiro. 8ॸAriorica pimayetaquero paitarica
piojeitantacarori avinti. 18ॸEiro nojoquimpitsi apaniro, aitaque noncoacayempiri, impincatsayeetanteariri Apa. Impoiji
nompiashijeitajempi. 19ॸIrotaintsi nojataje. Eiro ineajeitajanatsi iriotasanojeitempi avirotasanotaque noamere.
tseencantatsiri, avintiquea neajeitajenane. Nashi noiro nanei,
irootaque paneantajeitanajeari avirori: pincantaitatiyempani Yora Jesoshi ishanincatacari maaroni iroamerepee.
inquitequi. 20ॸAriorica nontinaanaje, impoijiquea piojeitanaque 9ॸJero aisati icantajeitanari Jesoshi:
noquempetacari Apa. Piquempejeitaquena avirori, aisati —Inintana Apa. Aisati noquempejeitimpi narori, nonintajeitimpi.
noquempejeitaquempi narori: aacameetsatavacaajeitaca. Quiso poajeitena, anintavacaajeitanteari. 10ॸPinquemisanterorica
21ॸMaaroni iotavaquerori nocantiriri, inquemisantaquerorica nocantajeitimpiri, irosati noncanteani nonintajeitempi narori.
aisati, iriotaque nintanari. Apa ario irinintaqueri nintaquenari. Noquemisantiro icantaquenari Apa, irosati icantani iriori, inintana.
Aisati narori ario nonintaqueri. Niotacaasanojeiteri jaoca 11ॸNoquimoshiretanaque narori. Iro nocamantantimpirori oca
irinintantempiri Apa iriori. Impoiji nompocashijeitajempi quiso paitarica yantiri nampitariri. Iro cantaincha niotacaajeitajimpi
noantempiri. 24ॸIrintiquea caari nintana, eiro iquemisantirotsi paitarica icantaquenari Apa, irootaque
noneane. Oca nocantaquempirica, caari nashi noneane, irointi noshanincatasanotantajimpiri. 16ॸTe aviro coyeajeitenane; naro nainti
irineane Apa tiancaquenari. 25ॸAiniroqueratatsi nocarajeitimpi, coyeajeitimpiri. Nontianquempi pimatantearori paitarica
aitaque nocamantitaquempiro. 26ॸIoti Apa pishiretaquena, noncoacaayetempiri. Eiro patsipetarotsi paitarica pantayetenari.
irootaque intiancantempirori Ishire, Amitacojeitajempineri. Pishiretenarica, aitaque irimatempiro Apa paitarica pincanteriri.
Oamejeitapaajempi maaroni. Irootaque 17ॸNampiitajempiro oca noncamantajeitajempi: pinintavacaajeitea
15
1ॸJero aisati ishiacantaquenari Jesoshi: “Iquisashijeitaquena, tecatsi nantavetea”. 26ॸAri nontiancajeitajempi
—Narotaque quempetarori ovorentsasanori ova. Amitacotempineri, ora Ishire Tasorentsi. Omponeaquea Apaqui,
Iriotaque Apa tsameetacotirori. 2ॸIpesayetiro ojempequi caari cameetsa oamejeitapeempi. Ariorica ompocaque
oitsoquitatsi. Irompa irointi oitsoquitatsiri yoameetsataquero oncamantacotapaajena narori. 27ॸAisati avirori, pincamantacojeitajena
oitsoquitasanotantanaqueari. 3ॸOca noamejeitaquempiri, aitaque narori. Tempa avirojeitaque tsipatapinijeitaquenari peerani.
oameetsashirejeitaquempi. 4ॸQuiso poajeitena. Aisati narori,
quiso noajeitempi. Ojempequi ova, ariorica onchaoreanaque Icantiri Jesoshi: “Coajica inquisajeitempi”.
16
ovorentsa, eiro omatajatsi oitsoquitaje, tempa oncamaque. 1ॸAisati
icantana:
Aitaque piquempejeitarori avirori. Eirorica quiso poajeitanatsi, —Nocoi eiro pojocajirotsi piquemisanti, irootaque
eiro pimatirotsi cameetsayetatsiri. 5ॸNarotaque quempetarori nocamantantajeitimpirori oca. 2ॸCoajica pincoajeivetea
101 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ16ٍॷ17
pincarajeiterime ajorioririnte anta apatojeitapinitanta, iro oca nocantimpiri. Ariorica pishiretaquena, impaquempi Apa
cantaincha iroimpiavajempi. Coajica iroyempi aisati. Aiquero paitarica pincantajeiteriri. 24ॸPeerani te pishirejeitenani, te
yora quisajeitaquempineri iraamayea yantiniri Tasorentsi pinquenquetsatacaajeiterini Apa. Meecaquea
inintacaaqueriri. 3ॸTe iriojeiteriji Apa, aisati narori te pinquenquetsatacaapiniteri. Paitarica pincanteriri, aitaque
iriojeitenaji, irootaque inquisajeitantempiri. 4ॸAriorica inquemisantaquempi, pinquimoshirejeitasanotantanaqueari.
omoncarataquea oca nocamantaquempiri, aitaque
pinquenqueshireanaquero nocamantitaquempiniri, irootaque Jesoshi icamantacotasanotiri Apa.
meeca nocamantantimpirori. Peerani notsipatimpini, irootaque 25ॸAisatiicantaquena:
caari nocamantitantimpini peerani, meecari meeca irootaji —Ari noshiacaventapinitimpironi paitarica, iro cantaincha
nojataje, irootaque nocamantasanotantimpiri. coajica eiro noshiacaventajimpirotsi aisati. Aitaque tampatica
noncamantacotasanoteri Apa, eiro nomanapitsatajimpirotsi.
Ompocapaaque Ishire Tasorentsi. 26,27ॸImpoiji pishiretanaquena, pinquenquetsatacayeri Apa.
5ॸAisatiicantana Jesoshi: Avirojeitaque nintaquenari. Pishiretacaro noponeaca
—Meeca nojatanaje tiancaquenariqui. Iro cantaincha te Tasorentsiqui, irootaque inintajeitantimpiri Apa. Ari
pisampijeitenaji: “¿Jaoca pijatajeri?” 6ॸMeecaquea, meeca, inintasanojeitaquempi, irootaque impajeitantempirori maaroni
nocamantaquempi, irootaque poashiretasanojeitantanacari. coiteimojeitimpiri. Natsipetashitarocari
7ॸTampatica nocamantaquempiro oca. Ocameetsatimotimpi namanacoventajeitajempi aisati. 28ॸNosavicaveitani irioriqui,
nojataje. Eirorica nojatajitsi, eiro opocashijeitimpitsi irosati nopocantacari quipatsiquica. Meeca nojocanajero
Amitacojeitempineri. Ariorica nojatanaje, aitaque quipatsica, nompiashitanajeri Apa.
nontiancajeitapaaquempiro. 8ॸAreetapeemparica, 29ॸNocantiri:
17
14ॸOca nocantajeitimpiri, irootaque oametempineri; 1ॸIrootaque
icantajeitanari Jesoshi, irosati
iotacantempiri nopincatsaritaque. Maaroni icantayetanari Apa, yamenantanaca jenoqui. Icanti:
nocamantayetajimpiro aisati narori, 15ॸirootaque —Apa, moncaratapaaca. Meeca piotacaajeiteri atiri
nocantajeitantaquempiri: “Oca nocantayetaquempiri, irootaque nopincatsaritasanoti: tempa narotaque pitomi. Aisati
oametempineri”. nonquempetea, niotacaajeiteri pipincatsaritasanoti avirori.
2ॸTempa aitaque pitiancaquena nompincatsariventajeiteri
Icantiri Jesoshi: “Poashirejeivetaquea, impoiji
maaroni atiri, irootaque nomatantarori naneacaajeitajiri
pinquimoshirejeitanaje”.
maaroni picoyeaquenari. Iro picoyeantacariri
16ॸAisati icantana Jesoshi: incantaitatiyempani iraneajeitanaje iriori aviroriqui. 3ॸAviro
—Capichanivaniji eiro pineajanatsi. Osamanitimataque Tasorentsi, apaniro pini. Cameetsa iriojeitempi maaroni atiri.
capichaji, ario pineajena aisati. Cameetsa iriote naro pitiancane, naro Jesoquirishito. Maaroni
17ॸIrosati nocantavacaarantantanacari: iotanari incantaitatiyempani iranee inquitequi. 4ॸAca
—¿Jaoca ocantari oca icantaqueeri? “Capichanivaniji eiro quipatsiqui nomajeitaquempiro maaroni pinintacaaquenari,
pineajanatsi. Osamanitimataque capichaji, ario pineajena irootaque ipincatsatantimpiri atiri. 5ॸPeerani, Apa, tequeratani
aisati”. Icanti aisati: “Nojataje Apaqui”. 18ॸ¿Paitasa icantantari: avetsiqueroni quipatsi, notsipatimpini, nopincatsaritaqueni.
“Capichanivaniji”? Te ayotacotavaqueri icantaqueeri. Meeca pinquempetacaajena aisati, nompincatsaritaje,
19ॸIotaque Jesoshi nocoajeiveta nosampiterime. nontsipatajempi.
Icantanaquena:
—¿Pisampitimentavacaarompa nocantaquempiri? Icantacoventiri Jesoshi iroamerepee.
“Capichanivaniji eiro pineajanatsi. Osamanitimataque capichaji 6ॸAriyovaajiro aisati, icantiri Iriri:
pineajena aisati”. 20ॸQueariotaque oca noncamantajeitempiri. —Jeri yoca atiripee quipatsiquiniri pashijeitacari.
Ario piraacojeitanaquena, maaroni, poashirejeitanaquea. Irinti Picantaquena: “Pinquempoyeajenari”. Ari niotacaajeitaqueri
quimoshirejeivetachane tseencantatsiri. Poashirejeivetaquea, jaoca picantari. Iquemisantajeitavaquero pineane. 7ॸMeeca
iro cantaincha pinquimoshirejeitanaje aisati. 21ॸAriorica iojeitanaque aviro avinti intasanotarori maaroni
omoncarataca otimiri tsinane otomi, oquemaatsitacari. poamejeitaquenari. 8ॸMaaroni poametaquenari, novaaqueneri
Itimanaquerica ojananequite, te onquenqueshireajeroji noamerepee, noametasanojeitaqueri maaroni. Iojeitavaquero.
oquemaatsitacari, irointi oquimoshireimentiri yora timaintsiri. Iotasanotavaque aviro tiancaquenari. Ainiro ishire iriori
22ॸAitaque pinquempejeitaqueari meeca avirori, iquemisantantarori aviro tiancaquenari. 9ॸIriojeitaque
poashirejeivetanaquea. Iro cantaincha aitaque noneajeitajempi nocantacoventaqueri. Te noncantacoventeriji irinti
aisati. Pinquimoshirejeitanaque, tecatsi oashiretacaajempine tseencantatsiri, irintiquea yoca noquempoyeajimpiri. Tempa
aisati. 23ॸMeeca, eiro pisampijeitajanatsi paitarica. Queariotaque avirotaque ashijeitariri, 10ॸaisati nashijeitacari narori. Aisati
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ17ٍॷ18 102
nashijei narori, pashijeitacari avirori. Iquemisantajeitana, Jorashi, yora aacanterineri. 3ॸYora jivatacaajeitiriri saserotepee,
irootaque ineapincatsajeitantanari. 11ॸEiro notimanajitsi aisati jeri variseopee itiancajeitavaque soraro, jeri variria.
quipatsiquica, irioquea irinti timajeitanajantsine, naintiquea Ijivajeitapaaqueri Jorashi. Yamajeitapaaque tsiomentotsi,
nainti piashitanajempine. Aviro, Apa, cameetsari. Tempa sampi, yoantamento aisati; 4,5ॸipocashijeitapaaqueri Jesoshi.
picantani pitasoncanti. Meeca aviro quempoyeajeitajerine yoca Iotaque iriori Jesoshi jaoca incanteriri. Ijatanaque
noquempoyeaquempiri, inquempeavacaanteari. Nocoaque itonquiotavacari, icantavaqueri:
irimoncarajeitajeeta aquempeavacaajeita arori. —¿Janica picoiri?
12ॸNocarajeitantacariri, tempa pimatacaaquena, irootaque Yacanaqueri:
nomatantarori noquempoyeantacariri. Nojocacoventajeitaqueri: —Yora Jesoshi nasaretesati.
tecatsi ashinoncachane, apaniro irashinoncayea Jorashi, Icantavaqueri:
iriotaque jatatsineri Sharincaveniqui. Aitaque omoncarataquea —Narotaque.
ocamantacotitarini sanquenatachaniri peerani. 13ॸMeeca 6ॸIcantantavacariri Jesoshi: “Narotaque”, irosati ipiantanaca
quemisantajeitanari, maaroni. 21ॸNocoaque Caijashi. Ari iquenquetsatacairi Jesoshi. 24ॸImpoiji icanti yora
inquempeavacaajeitanajea maaroni. Tempa aquempeavacaaca, Anashi:
Apa, arori. Aisati nocoaque inquempejeitajee iriori —Paanajeri anta Caijashiqui, irisampitavaquerita iriori
quemisantajeitanari, irosati inquemisantanteari atiri paitapeerica.
pitiancasanotaquena. 22ॸPitasoncacoventaquena Yora Caijashi, iriotaque meeca ivincatsarite saserotepee,
noquempetantaquempiri avirori, aisati 14ॸcantaqueriri joriopee: “Ocameetsatimotimpi incameta
pitiancaquena. Iriojeitanaque pinintaquena, aisati itsipatari pashini iroamere. Yora ivincatsarite saserote iotiri
piquempejeitaqueri, pinintasanojeitaqueri maaroni. yora tsipatariri Shimo, irootaque ishinetantacariri iriori
24ॸTequerani ontimeni quipatsi, tempa pinintitanani, irootaque ipocaque ivancoqui, itsipatapaacari Jesoshi. 16ॸIrinti Petero
pipeantaquenari pincatsari. Meeca, Apa, nocoaque icatiapaaca ashitacorontsiqui araquerora. Isoquijanaji yora
intsipajeitena iriori irineantenari nompincatsaritasanotanaque. itsipatapaacari, icantapaaquero shentirori ashitacorontsi:
Tempa picantana: “Pinquempoyeajeitenari”, aitaque —Pishineteri inqueapee iriori.
nomataquempiri. 25ॸPicameetsatasanotaque, Apa. Te Ocantiri:
iriojeitempiji tseencantatsiri, iro cantaincha niotimpi nainti. —Ari.
Aisati iojeitaquempi yocapee pitiancaquenari, Irosati iqueantapaacari Petero iriori. 17ॸOra nampirentsi
26ॸniotacaajeitaqueri jaoca picantari avirori. Aitaque ocantavaqueri:
nampiitajeri niotacaasanoteri, pinintasanojeitanteariri, —¿Caarimpimpa avirori iroamere Jesoshi?
pinquempetacanteri narori pinintasanotana. Aisati Icantiro:
inquempeajeitena. —Caarina.
Irootaque icantiriri Jesoshi Iriri. 18ॸOcatsincaiteaque. Yoisajeitaquero paamari nampirentsipee,
18
1ॸAriyovecarataquero Jesoshi iquenquetsatacairi iriri, Yaanajiri aisati Jesoshi Caijashiqui.
irosati nojajeitantanaja: Jesoshi, aisati maaroni (Mt. 26.59-66; Mr. 14.55-64; Ir. 22.66-71)
iroamerepee. Nomonteanajaro pirijavinteni pajitachari Seroni. 19ॸYoraivincatsarite saserote isampitaqueri Jesoshi:
Nojajeitanaji panquiveerentsiqui anta. 2ॸAitaque anta —¿Janica poametapinitiri? ¿Paita poametapinijeitiriri?
ijatacaapinijeitanari Jesoshi, irootaque iotantarori iriori 20ॸYacanaqueri Jesoshi:
103 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ18ٍॷ19
Pisampijeiteri irinti quemajeitaquenari paitarica nocantaqueriri. —¿Paita ojita oca picantiri: “Queariotasanotatsiri”?
Iojeitaquero iriori. Irosati isoquijashitantanajari joriopee, icantajeitiri:
22ॸIrosati ipasavorotantanacari aparoni soraro catiainchari ara. —Nosampivetaquempi incaranqui, te pincamantenaji paita
Icantiri: yantasanotaqueri noamaanteariri.
—¿Arimpa ampiatsateari ivincatsarite saserote?
23ॸYacanaqueri: Iroimpacajerime Pirato Jesoshi.
—Terica oncameetsate nocantaqueriri, piotacayenaro. Irompa (Mt. 27.15-31; Mr. 15.6-20; Ir. 23.13-25)
ocameetsatirica nocantaqueriri, ¿paita pipasavorotantanari? 39ॸPashini icanti aisati:
—Ariorica omoncaratapaaja Yavisantaniri,
Yapiitaja Petero imanacotaja irisati. noimisoquijapinitimpiri aparo yoiminqueetiri. Tempa aitaque
(Mt. 26.71-75; Mr. 14.69-72; Ir. 22.58-62) ocantari amejeitari. ¿Picoimpa noimpacajempiri
25ॸAiniroquera Shimo Petero yaquitsiantaca. Irosati pivincatsariteca?
icantanteetacariri: 40ॸIrosati icajemantajeitanaca maaroni:
—Tempa aviro iroamere Jesoshi. —Eiro poipacanaritsi yora. Irio poimisoquijajenari Varavashi
Irisati manacotanaincha, icantanaque: irinti.
—Caarina. Yora Varavashi coshinti ini.
19
26ॸItsipajeitari aparo inampire Caijashi. Iriotaque ishaninca 1ॸIrosati yaacantantacariri Pirato Jesoshi,
amajeitaquempiri aca, jeri jivatacaajeitiriri saserotepee iriori. —Eirome ishinetimpime Tasorentsi, tecatsi pincantename.
¿Paita pantaqueri iquisajeitantaquempiri? Yora amacantaquenari aca, irio antasanotaquerori caari
36ॸYacanaqueri Jesoshi: cameetsatatsi irinti.
—Te nompincatsariventante aca quipatsiqui. 12ॸIrosati icoantavetanaja Pirato iroimpacaajerime. Iro
evereo “Cavata”. 14ॸItampaticati meeca catsirincaiteri, irotaintsi itsipatacari Jesoshi. Aisati icarajitaqueri iriori pashini.
quitaiteri iquenqueshiretantarori Yavisantaniri. Irosati 33ॸYovaashivetapaacari iriori Jesoshi, incarajiterime iriori; iro
Iitontsini. Evereo ipajitiro: “Coricota”. 18ॸAitaque cantaincha imanaquero. Iro imanantacarori, itsaroacaacari
ipajacoyeetaqueriri coroshiqui. Itsipatacari apite shirampari. ivincatsaritepee jorio. Ijatashitaqueri meeca Pirato, icantapairi:
Ipajacoyeetaqueri iriori coroshiqui pashini. Yoyeetaqueri —Pishinetajenari Jesoshini, naanajerita.
Jesoshi nianqui. Aparo yoyeetaque iracosanoriqui Jesoshi, irio Icantiri:
itsipa irampatequi. 19ॸPirato isanquenatacantaque cantatsiri: —Paanajeri.
“Jesoshi nasaretesati, iriotaque ivincatsarite jorio”. Irosati ijatantanaca, yaanajiri. 39ॸIjatanaque iriori Nicoremo.
Ipatacacotacantaquero coroshiqui. 20ॸOquempejitaro nampitsi Iriotaque jatashitiriniri peerani Jesoshi tsiteniriqui.
aitaque ipajacotaqueriri Jesoshi. Oshequi jorio neanataquerori Yaacotanaqueneri intiritanteariri. Iconoaquero oyashi inchato
isanquenatiri. Osanquenavetaca irineanequi jorio, oromasati, pajitachari mira, ovane inchato pajitachari aroeshi. Aamaaca
aisati irineanequi quireshiasati. 21ॸYora jivatacaajeitiriri otenati 45 quiro. 40ॸYaajeitanaqueneri Jesoshini. Iro tocoyatsa
saserotepee icantiri Pirato: yapinaicacotantacariri, itsipataquero casancajari. Irootaque
—Eiro pisanquenatirotsi: “Iriotaque ivincatsarite jorio”, yametari joriopee, ariorica yovetsiquiri camatsiri. 41ॸOtiminta
irointi pisanquenate: “Irio cantashitachari: ‘Naro ivincatsarite panquirentsi quempeji ipajacojeitaquerinta. Anta
ʮΎфɗΎٔॸٚ. panquirentsiqui otiminta iroanteariri camatsiri, iroaquera
22ॸYacanaqueri Pirato: imoqueetiro. 42ॸIrotaintsi inquee catsirincaiteri,
—Aitanaque, nomataquero: nosanquenatacantaquero. omoncaratanteari Yavisantaniri. Ineaquero Jose
23ॸAri ipajacotaqueri soraro. Yovojeaquero iitsaareni, oquempejitaque omoro, irootaque yoantacariri Jesoshini anta.
otsipasatitapaaque, irosati ipavacaantacaro. Te orimpiteaji
iroicoroni, intani itijeetiro maaroni. 24ॸIrootaque Ocoavetari Maria Jesoshini.
icantavacaantajeitacari: (Mt. 28.1-10; Mr. 16.1-8; Ir. 24.1-11)
20
—Eiro atsereirotsi. Tsame antanatiteri, ayotanteari janica 1ॸOtomincotapaaque. Tsiteniquera ojatamanaque Maria
ashitajearone. maquitarasato anta omoroqui yoavetacarinta Jesoshini.
Aitaque icantari soraro. Imoncarataquero Sanquenarentsi Oneapaatiiro jocanaja mapi yashitacotanteevetacariri.
cantatsiri: “Impavacayearo noitsaareni. Irantanatitajeitaquenaro 2ॸNarotaque iroamereni inintasanotiniri Jesoshi. Notsipatari anta
noicoroni”. 25ॸOra iriniro Jesoshi ocatiapaaca quempeji Shimo Petero. Jero oshiashitapaaquena Maria. Ocantapaaquena:
ipajacotaca. Ainiro otimi ireento, aisati opajita iroori Maria. —Yayeetajiri Avincatsariteni. Te aneajeriji yoavetacarinta. Te
Irootaque ijina Quereojashi. Otimi ara aisati Maria nioteji jaocarica yoyeetajiriri.
maquitarasato. 26ॸIneajiro Jesoshi iriniro, aisati ineaquena
narori. Narotaque iroamere inintasanotiri. Icantanaquero: Yamenajeivetajari Petero, jeri Joa.
—Ina, jeri yora, pintomintajeari. (Ir. 24.12)
27ॸIcantanaquena: 3ॸIrosati nojatantanaca apite. Nojatanaque yoavetacarinta.
—Jero ora, pinirontajearo. 4ॸNoshianaca apite, nanaacotaqueri nainti Petero. Naro
Irosati naantanajaro novancoqui. 28ॸIotanaque Jesoshi aitaque anaacotaqueriri nareetapaaca anta yoavetacarinta.
moncarajeitaca maaroni. Irosati icantantanaca: 5ॸNoivotapaaca, namenapaaque tsompoina. Noneajiro tocoyatsa
incoajeiteji jorio yora pajacojeitachari iroavisayero saavaro Oivotanaca, amenanaque tsompoina. 12ॸOneaqueri apite
coroshiqui, irootaque icantajeitantacariri Pirato: inampire Tasorentsi, iquitsaataro quitamarori. Isavicaque
—Pincarajacantitajeiteri ivoripee, irosati yoavetacarinta Jesoshini. Isavicaque aparoni iitoyeevetacari
pimpajacoreacantantajeariri. Jesoshini, irio itsipa iitiqui.
105 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ20ٍॷ21
—Tsinane, ¿paita piraantari? ¿Janica picoiri? —Meeca pineajana, irootaque piquemisantantajanari. Timatsi
Ojitavaqueri irio tsameetacoyetirori panquirentsipee. caari neenane, iro cantaincha inquemisantajeitena;
Ocantiri: inquimoshiretasanojeitanaque irinti.
—¿Avirompa aanajiriri novincatsariteni? Pincamantajenate 30ॸOshequi catsini itasoncantayetaque Jesoshi. Narojeitaque
21
nocoaque pijatashijeiteri quemisantajeitanari, 1ॸIrosati inijaantajeitajana aisati Jesoshi, aisati itsipapee
pincamantajeitapaajeri meeca novajenocajea Apaqui. Tempa iroamerepee. Noneajeitajiri otsapijaqui incajare
iriotaque Tasorentsi. Tempa irisati Piri avirori, piotiri Tiveriashi. Aitaque ocantari. 2ॸNapatojeitaca, nocarajeitiri Shimo
Tasorentsi ini, irootaque pipincatsatantacariri avirori. Petero, jeri iriori Tomashi: icanteetiri aisati Tsipari. Jeri
18ॸIrosati opocashitantajanari narori, aisati itsipapee Natanaeri poneachari Canaqui, onta carireaquiniri. Narojeitaque
iroamerepee, ocamantajeitapaajana: itomipee Severeo. Jeri aisati apite pashini iroamere Jesoshi.
—Noneajiriyea Avincatsarite. Napatojeitaca maaroni. 3ॸIcantajeitana Shimo Petero:
Ocamantapaaquena icamantayetaquerori Jesoshi. —Nojate nonquitsate.
Nocantajeitanaqueri:
Intapaajari Jesoshi, inijaapaajari iroamereni.
—Narosati, noijajeitanaquempi.
(Mt. 28.16-20; Mr. 16.14-18; Ir. 24.36-49)
Ari nojajeitanaque. Notejeitapaaca pitotsiqui.
19ॸIshaavijiiteanaji meeca, napatojeitaja, nocarajeitajiri Noquitsajeivetaca, irosati noquitaitetacotantacari. Tecatsi naye.
itsipapee iroamere. Notsaroacaajeitanacari jivatacaajeitiriri 4ॸOquitaitetamanaji, irosati icatiantapaaja Jesoshi otsapijaqui.
ipajiyeetiri Tsipari; aparoni peaincha. 25ॸAri ipocapaaji iriori, quipatsiqui. Jaasanotaca antearipee shima, icarati 153.
nocamantavajiri: Yoshequiasanovetaca catsini, iro cantaincha te ompesanaqueji
—Noneajeitajiriyea Avincatsarite. noquitsatantariri. 12ॸIcantajeitana Jesoshi:
Icantanaque: —Pimpocajeite meeca poajeitapeempa.
—Nocoi noneero iraco, ora oqueaqueri quiravo, noninti Notsaroacaacari noncanterime: “¿Janicampimpa?” Maaroni
noiminqueero nacotsapaqui. Aisati noninti noiminqueero naco niojeitaqueri Avincatsarite ini. 13ॸIrosati
imerequiqui. Eirorica noiminqueirotsi, eiro noquemisantitsi. iquempejijeitantaquenari Jesoshi. Yaaquero tanta,
ipajeitaquena. Aisati shima, ipajeitaquena maaroni.
Yapiitajiri ineajeitajiri Jesoshi iroamere. 14ॸIcamavetaca Jesoshi chapinqui, itinaanaja. Mavatanaque
26ॸAvisanaque 8 quitaiteri, ari napatojeitanaja aisati meeca inijaajana.
pancotsiqui, itsipajeitajana iriori Tomashi. Oshequi catsini
notsaroacaajeitacari quisajeitanari, irootaque noyavitantacarori Icantiri Petero.
ashitacorontsi. Imapocapaajana aisati Jesoshi, 15ॸNoajeitaca.
Irosati isampitantajari Jesoshi:
icatiashitapaajana nianqui. Icantajeitapaajana: —Shimo, itomi Jonashi, ¿panaacojeitaquerimpa yocapee,
—Piveshireajeitanajea. pinintasanotana avinti?
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ21 106
mavatanaque isampitaqueri: “¿Pinintanampa?” Yacanajiri aisati: —Noninterica intimavaqueta aca irosati nompiantajeari, eiro
—Avirotaque, Novincatsarite, iotirori maaroni. Piotana avinti piquenqueshiretirotsi. Poijatenata nainti.
nonintasanotimpirica. 23ॸYovaajeitaquero maaroni quemisantatsiri icantiriri Jesoshi.
1
1ॸ¿Ainirompi Tiojiro? ¿Tecatsimpa oyempine? Peerani Jesoshi, jero Maria irinironi, jero otsipapee tsinane. Aitaque
nintantacarori nosanquenatantaquempironiri, icantani iquenquetsatacaapinijeitiri Tasorentsi.
noquenquetsatacaimpironi maaroni yantayetiniri Jesoshi. Aisati
Icoyeantacariri Matiashi poyeetajariri Jorashi.
noquenquetsatacaimpiro maaroni yoametantayetiniri. 2,3ॸAri
oshequi ineacatsitacaro, icamaque, itinaanaja aisati, irosati 15ॸAri pashini quitaiteri yora Petero icatiimojeitanacari
yonijaantapaajariri iroamerepeeni. Oshequi ineacotapinijeitajiri iyemisantaririntepee. Aamaaca icarajeiti 120. Icanti:
yantayetapaajiri, irootaque iotasanotantajariri itinaanaja. 16ॸ—Noyemisantaririnte, moncarataca ocantiniri
anta Samariaqui, aisati pintsoteanaquero anta pashinipeequi —Novincatsarite, aviro avinti iotirori jaoca icantajeitari
quipatsi. maaroni atiri. Jeri yoca apite. Piotacayenari janicarica
picoasanotaqueri avinti 25ॸpoyeetajearine Jorashini. Tecatsi
Yoajenocantanajari Jesoshi. incantea meeca iriori inquenquetsataje aisati irintacotantajea:
9ॸIrootaque icantanaqueriri Jesoshi. Ari yamenajeitavajiri, tempa camaque ini, janirotaque anta Sharincaveniqui.
irosati yoajenocantanaja jenoqui, ipeanaja mencoriqui. 10ॸAri 26ॸImpoiji ipishoncajeitiro mapijaniqui iriotanteari janicarica
yamenajeitavajiri sorerere, ijatanaji. Ari imapocapaaqueri apite icoacaaqueri Tasorentsi, irio icoyeaque Matiashi. Ari icaraveita
shirampari, icatiimojeitapaacari. Quitamarori iitsaare. itiancane Jesoshi 11. Meeca icarajeitajiri aisati Matiashi.
11ॸIcantapaaqueri:
Quitaiteri ipajiyeetiri: “Pentecoshiteshi”.
—¿Ainirompi, carireasati? ¿Paita pamenantarori inquite?
2
Pineavajiri yora Jesoshi yoajenocanaja inquitequi. Iriotaque 1ॸAri
omoncaratapaaja meeca quitaiteri ipajiyeetiri:
piajantsineri coajica aisati. Ariorica impiaje aisati, “Pentecoshiteshi”. Ari yapatojeitaca Jerosarequi
inquempetapaajea meeca ijatantanajari. quemisantajeitatsiri. 2ॸOmapocashitapaacari, iquemavaquero
12ॸAri ipiajeitanaja Jerosarequi iroamereni Jesoshi. Iponeanaja shiavetarori tampea antearo, oneapaaque, sooo. Oponeanaca
toncaariqui opajitanta Orivomashi. Oquempejitaro Jerosare, te jenoqui, otsoteapaaquero pancotsi isavicajeitantari. 3ॸAisati
arejiteji. 13ॸAri yareejeitapaaja, yataijeitapaaji oshitamencotanta oconijatimotashitapaacari shiavetacarori paamari, ovaraapaaca;
jenoqui. Anta imaapinijeitinta yora Petero, jeri Joa, Santiaco, opomencajeitapaaqueri iitopeequi maaroni savicajeitaintsiri,
Antirishi, Jeripi, Tomashi, Varitorome, Mateyo, Santiaco itomi pomein. 4ॸOtimantashirejeitapaacari Ishire Tasorentsi. Irosati
Arijeo, Shimo yora Shintsitatsiri. Aisati imaapinitinta Jorashi, ineanatantanacaro otsipapee neantsipee, imajeitaquero ora
107
֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ2 108
oneaveetacaaqueriri Ishire Tasorentsi. 5ॸAri isaviqui anta Niotaque eiro pojocanatsi anta ishaaviji. Aisati eiro
Jerosarequi joriopee, quemisantasanotatsiri, iponeayetaca pishinetanatsi nompatsaye, tempa pineacameetsatana. Niotaque
pashinipeequi quipatsi, jaocaricapee. 6ॸIquemantajeitavacariri pimataquenaro oca picantaquenari. 28ॸPiotacaaquenaro
ineanajeitanaque, irosati yapatojeitantaca oshequi atiri. noncanteani naneasanotanaje, quiso avavacayea, noncanteani
Iquemajeitapaaquero irineanesanori. Te iriotacotapeeriji. ͑ΎԮľѸȍɗфľɗ̲ľ͑ҡ͑нӕľ̲Йɗٔॸٚ. Irootaque irineane Jesoshi
7ॸYoajeitapaaque cavaco, iquenqueshireajeitapaaca, isanquenatiniri Iravirini.
isampitavacaajeitapaaca: 29ॸAri yovaajiro aisati Petero:
savicatsiri Mesopotamiaqui, Joreaqui, Caparoshiaqui, Pontoqui, Tasorentsi: “Queariotaque oca noncamantasanotempiri, eiro
Ashiaqui, 10ॸJirijiaqui, Pampiriaqui, Ejipitoqui. Aisati namatavitimpitsi. Coajica impincatsariventante
acarajeitaqueri poneayetainchari otsapitapaaca Iriviaqui anta pishanincasanori, poyetajempineri”. 31ॸPineaquero,
oquempejitapai Shirene. Jeri aisati acarajeitaqueri quivantatsiri tequeratsitani intinaajeji Quirishito, iro cantaincha
poneayetachari Oromaqui. 11ॸAcarajeitaqueri joriosanotatsiri iotacotitacarini Iravirini. Tempa isanquenatini: “Incante
aisati peajanchari jorio. Acarajeitiri queretasati aisati aravesati. Quirishito: ‘Apa, niotaque eiro pojocanatsi anta ishaaviji, aisati
Iro cantaincha aquemajeitaqueri ineanajeitantaro ľɗфΎЙɗѸȍɗ͑ľҡ͑ҡѸɗ͑Ύ̲ЙҡѸֆľٔॸٚ. 32ॸIriotaque Jesoshi
aneanesanoripee. Iquenquetsatacotiri Tasorentsi, jaoca icanta yoitinaajiri Tasorentsi. Aitaque noneajeitaqueri narori, meeca
itasoncantayeti. nocamantasanotaquempiro. 33ॸImpoiji yoancajiri anta
12ॸAri yoajeitanaque atiripee cavaco, te iriotacoteriji. iracosanoriqui, icaratantapaajariri ipincatsariventanti. Irosati
Isampitavacaajeitanaca: quiso oantacariri Jesoshi Ishire Tasorentsi, ora
—¿Paitaquea iquemantarori aneane? icashiacaaqueriri Iriri. Meecaquea, itiancajeitaquenaro narori
13ॸIrinti pashini, ishirontimentajeitanacari, icanti: aca: irootaque pineantajeitaquenari aisati
—Ishinquijeitaca yonta, iji, iji, iji. piquemajeitantaquenari. 34ॸPamene, te irio
14ॸAri ainiro anta iriori Petero, icarajeitiri itsipapee itiancane quenquetsatacotajanchane irisati Iravirini peerani, irintiquea
Jesoshi. Quimojenca icamantaqueri: iquenquetsatacotiri Quirishito. Te irovajenocajeaji irinti
—Nojorioririnte: maaroni aviro savicajeitatsiri aca Iravirini jenoqui, irintiquea Quirishito. Tempa isanquenatitani
Jerosarequi, piojeitavaquero oca noncamantempiri, peerani: “Tempa irio Tasorentsi cantiriri Avincatsarite
pinquemisantajeitavaquena. 15ॸPijitashijeivetacari Quirishito: ‘Pisavicapee aca nacosanoriqui, pincaratena
ishinquijeitaca yocapee. Ja, te irishinquijeiteaji. Tempa ampincatsariventante 35ॸirosati impincatsajeitantempiri maaroni
ashinquitapinijeita tsiteniriqui, iro cantaincha oquitaitetamani нӕɗѸʮľɗԮľҡɗ̲Йɗфɗٔॸٚ.
meeca, tequera irijenoquitapeeji catsirincaiteri. Tequera 36ॸAisati icantajeitiri Petero:
omoncarateaji ishinquitapiniyeeta, 16ॸirointi oca piquemaqueri —Tempa arojeitaque ishanincani Ishiraerini. Cameetsa
icamantacotiri camantantaveitachaniri peerani Joirini: 17ॸ“Icanti iriotasanojeitero ashanincajei oca nocantaquempiri:
Tasorentsi: ‘Coajica irineajeitero maaroni atiri nontianqueneri pipajacotacantavetacari Jesoshi, iro cantaincha yoitinaajiri
Noshire. Incamantantayete itomipee, irishintopee. Yora Tasorentsi, ipeavajiri aisati Pincatsari, irisati Quirishito.
evancaripee irioshiretashitearo paitapeerica. Aisati 37ॸIquemantajeitavacarori oca, oshequi
Tempa pineapinijeitaqueri avirori, piotitacari. Tempa irio aamaaca icarajeitaque 3,000. 42ॸIcantatiani
Tasorentsi matacaaqueriri. 23ॸPeerani aitaque iotacotitarini, iquemisantapinijeitiro oca yoamejeitiriri. Icantatiani cameetsa
icantitani: “Aitaque oncanteari, impimanteeteri yora Jesoshi”. iquempeavacaajeitaca: itsipatavacaajeitaca icarajapinijeitiro
Irio caari cameetsatatsi oaqueriri, iro cantaincha tanta, iquenqueshirejeitantacariri yora camimentajeiteeri, aisati
pipajacotacantajeitaqueri avirori, poamaacantajeitaqueri. 24ॸAri iquenquetsatacaapinijeitiri Tasorentsi.
oshequi iquematsicayetacaro, icamanaque, torein. Iro 43ॸYora quemisantatsiri imatapinitaqueneri atiripee caari
cantaincha yoitinaajiri Tasorentsi, te incoacayeriji ineapinijeiti, aisati imayetaquero paitarica iotantacariri queario
incamasanote. 25ॸTempa isanquenatitacaroni peerani Iravirini itsipatari Tasorentsi. Yoajeitanaqueri cavaco maaroni. 44ॸAri
irineane Jesoshi: “Niotaque quiso yoaquena Novincatsarite, iquempeavacaajeitaca quemisantajeitatsiri. Te irimashitsajeiteji,
isavicaque nacosanoriqui yamitacotapinitantanari, caari irointi ipavacaapinijeita timimojeitiriri, paitaricapee.
noashiretanta. 26,27ॸOshequi noquimoshireventaqueri, 45ॸIpimantajeitiro irovaararo, iipatsite aisati. Ipaarantajeitiri
otimantari nocantantariri: ‘Apa, oshequi noveshireaca. maaroni ishaninca coiteimojeitariri. 46ॸMaaroni quitaiteri
109 ֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ2–4
ijatapinijeiti anta ivancoqui Tasorentsi. Aisati icarajajeitaquero 18ॸImataquero Tasorentsi oca icantitaniri peerani: “Coajica
tanta ivancopeequi iriori, iquenqueshireantariri oshequi inquematsicatearo Quirishito, incamimentajeiteri atiri
camimentajeitaqueeri. Ariorica yoajeita, iquimoshiretasanojeiti, iroavisacotantajeariri”. Tempa iquenquetsatacotitarini
aisati cameetsa ipashitavacaajeitaca. 47ॸIcantajeiti: Quirishito maaroni yora camantantatsiniri.
—Cameetsa ini Tasorentsi. 19ॸPinquenqueshirejeitanaquea, eiro piquempejeitajatsi peerani,
3
1ॸPashini quitaiteri, jenoquiquera catsirincaiteri, irotaintsi Quirishitotatsiri. Tempa peerani icamantasanotaquempini.
omoncaratea iquenquetsatacaantapinitariri jorio 21ॸIncantaitatiyempani intimapaaje anta jenoqui, irosati
Tasorentsi. Itoncaanaque Petero, jeri Joa anta ivancoqui iroameetsatantayetaquearori maaroni, paitapeerica. Tempa
Tasorentsi. 2ॸAiniro isavicaque anta aparoni shirampari, irootaque icantiniri peerani yora camantantatsiniri, yora
choriveetatsiri iitiqui. Aitaque icantitapaa peerani, iroaquera yoameetsajeitiri Tasorentsi: iriotaque neanatacaajeitiriniri
itimapaaque. Ari maaroni quitaiteri yameetapinitiri omoroqui maaroni. 22ॸIcantini Moishishi: “Yora Avincatsarite Tasorentsi
pancotsi ipajiyeetiri: “Cameetsari omoro”. Aitaque intianquempiri camantajempineri, inquempetajena narori
yoyeetapinitiriri omoroqui iramananteariri iirequite itiancaquena. Avirotaque irishanincatajeari. Paitarica
queayetatsiri. 3ॸYora Petero, jeri Joa irovetaincha incamantempiri, pinquemisantavaqueri. 23ॸIrinti maaroni caari
inqueajeitapeeme pancotsiqui, iro cantaincha ineavaqueri, quemisantiri iriori, eiro quiso yoiritsi ishaninca, irointiquea
icantavetavacari: intsoncajeitajeri”. 24ॸIquenquetsatacotitaroni peerani maaroni
—Pincavintsayena noshaninca, pimpena quirequi. camantantajeitatsiniri oca pineayetaqueri meeca. Jeri yora
4ॸAri yamenapaaqueri Petero, icantiri: Samoirini, intacaroniri, jeri aisati maaroni impoijeitiriri.
—Pamenenate. Iquenquetsatacojeitiro, maaroni. 25ॸAitaque ashanincajeitacari
5ॸYamenasanovetavacari, ijitashivetaca ari impaquerime yora camantantatsiniri. Peerani icantirini Tasorentsi Avarama:
paitarica. 6ॸIro cantaincha icantanaqueri: “Coajica iriveshireimentajeiteari maaroni atiri pishanincani:
—Tecatsi noirequite, iro cantaincha nocoaque yora Quirishito pocatsineri”. Moncarataca icantaqueriniri.
noncavintsayempi. Noncanteri Jesoquirishito, yora nasaretesati Ocameetsati meeca piveshireimentajeiteari. 26ॸItiancaqueri
iraniitacaajempi irinti, paniitantajeari. aroriqui, ijivajeitaquee yoamejeitaquee. Ainiro pantajeitiro
7ॸYajiricaqueri iracosanoriqui, yoatiaqueri. Intsipaite caari cameetsatatsi, iro cantaincha ipocashijeitimpi
yavisacotaji, ishintsitanaji iitiqui. 8ॸIshintsiti icatianaja, cati. iroavisacojeitempi eiro pashinoncanta; icoaque
Icatiasanotanaja, yaniitanaji. Itsipatanacari, iqueanaque iroveshireacaajeitempi.
pancotsiqui. Isapocasapocatanaque, icantanaque:
Yora oametavacainchari, yapatotashijeitacari quemisantatsiri.
—Cameetsa ini Tasorentsi.
4
9ॸIneajeitavaqueri maaroni atiri: yaniitanaji. 1ॸIrosatiquera iquenquetsatacairi Petero ishaninca, ari
Iquemajeitavaqueri icantanaji: ipocapaaque saserotepee. Jeri aisati jivatacairiri atiri anta
—Cameetsa ini Tasorentsi. ivancoqui Tasorentsi. Jeri saroseopee. 2ॸIcantashirejeitanaque,
10ॸAri iojeitavaqueri, iriotaque yoca savicaveitachaniri icantavacaanaca:
omoroqui, amanantaveitachaniri quirequi. Ineajeitaqueri —Paitateemi yoametantariri atiri. Jero icamantaqueriri:
yavisacotaji, irootaque yoajeitantanacariri cavaco. Te “Intinaye camajeitatsiri: tempa itinaaja Jesoshi”. Te
iriotacoteriji. 11ॸAri yajiricasanotajiri Petero, jeri Joa. oncameetsateji oca yoamejeitiriri.
Inajeitaque anta yapatotapinijeitanta: irio Saromo 3ॸAri ishaaviniji catsirincaiteri, irosati yaantacari, tapi.
oaneajeitiriri atiri. Icamavetapainta, impoiji yoitinaajiri ineshinoncatiri Tasorentsi? Pineaqueri, avisacotanaji ini.
Tasorentsi. Aisatitapaaji, noneajeitajiri. 16ॸJeri yoca shirampari: ¿Picoaquempa piote jaoca icantacari yavisacotantajari?
iquemacotantavacariri Jesoshi, iquemisantaque, irootaque Pinquemajeitavaquero oca. Aisati ocameetsati iriojeitavaquero
yavisacotantajari. Jerica pineaqueri. Tempa piojeitiri. Ari maaroni ashanincapee. Iriotaque Jesoquirishito, yora
iquemisantaque, irootaque itecatsitantajari. Pineaqueri meeca nasaretesati, oavisacotajiriri. Pipajacotacantavetacari, iro
yaniitanaji. cantaincha yoitinaajiri Tasorentsi. 11ॸIriotaque Jesoshi
Aisati icantajeitiri Petero: shiacantachari mapitatsiri itseencaqueri vetsicavetarori
17ॸ—Ari noshaninca, meeca niotaque te piojeiveiteani avinti. pancotsi: iro cantaincha ipeaqueri Tasorentsi itincamitantarori.
Aisati iquempeta avincatsaritepee, te iriojeiveiteani. Avirojeitaque avinti shiaqueriri vetsicavetarori: pitseencaqueri
֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ4ٍॷ5 110
5
inquenquetsatacaajeitajeri pashini atiri. Tsame 1ॸIro cantaincha itimi pashini shirampari pajitachari
ancantasanoterita: “Eiroyea meeca piquenquetsatacotajiritsi Ananiashi, iro ijina Sajira. Ipimantiro iipatsite,
yora Jesoshi”. 2ॸyaarantavaji ovinaro nianqui. Irointi cashetani aisati
18ॸAri yapiitajiri, icajemajiri. Icantasanotiri: yaanaque, ipapaaqueri iroamereni Jesoshi. Icantapairi:
—Eiroyea meeca piquenquetsatacotajiritsi Jesoshi. Eiroyea —Jeri yoca quirequi, iriotaque maaroni ovinaro noipatsiteni
picamantacotajiritsi. nopimantaqueri.
19ॸYacanaqueri: Iotaque aisati ijina iroori iramataviterime. 3ॸIro cantaincha
—Tempa ineajeitee Tasorentsi. Pincamantasanotenate: icantavaqueri Petero:
¿cameetsampa nonquemisantempi? Tempa irio Tasorentsi —Ananiashi, tempa paarantavaji ovinaro piipatsite.
nonquemisanteri. 20ॸTecatsi noncantea meeca nojocajero Yoametaquempi Satanashi, picoantavetacari pamataviterome
noquenquetsatacotiro oca noneasanotaqueri, aisati oca Ishire Tasorentsi. 4ॸTempa iro piipatsiteni onaveitani, tempa
noquemasanotaqueri. iriotaque pashi ovinaro. Ocameetsati pinquempoyeri ovinaro.
21ॸAri yapiitajiri aisati icantasanovetajari, irosati itiancantajari. ¿Paita picantanirotantari: “Jeri yoca maaroni ovinaro
Tecatsi irante impasatimenteriri. Ineajeitaquero atiri oca noipatsiteni”? Pamatavivetaquena narori, iro cantaincha tecatsi
imataqueri, icantapinijeitanaque: “Cameetsa ini Tasorentsi, pincanteri pamataviteri irinti Tasorentsi.
oshequi imatacaajeitaqueri quemisantatsiri”, irootaque caari 5ॸIquemantavacariri Ananiashi, irosati itaantanaca, poron.
icantavetacariri yora cantavetacariri. 24ॸIquemantavacarori oca, —¿Pipaquenarimpa maaroni quirequi, ora ovinaro
iquenquetsatacaajeitaqueri Tasorentsi. Antearojenca icanti: piipatsiteni pipimantaqueri?
—Novincatsarite. Aviro vetsiquirori inquite, quipatsi, incajare, Ari acanaqueri:
maaroni; aisati povetsicajeitaqueri maaroni timantajeitarori. —Je, nopaquempiri maaroni.
25ॸAisati peerani poametaquerini noshanincani Iravirini, yora 9ॸIrosati icantantacaro iroori:
quemisantimpiri. Oametaqueri pishire, isanquenatantarori oca: —¿Paita piquempetantariri pijimeni, pamataviterome Ishire
“¿Paita itseencajeitantacari yora pashinisatipee atiri? ¿Paita Avincatsarite? Jeritapaaji tijaitiriri pijimeni: irisati
iquenqueshiretashitantarori caari cameetsayetatsi? 26ॸYora aanaquempine avirori.
ivincatsaritepee iraimanajeiveteari Pincatsarisanori, aisati yora 10ॸIrosati oteimotantanacari, ocamanaque. Iqueapaaji yora
Quirishitotatsiri; incoajeivetea intsoncajeiterime”. 27ॸAca evancari, ineapaaquero, camaque. Ari yaanaquero, itijaitiro
nampitsiquica yapatojeitaca yaimanajeivetacari pitomi Jesoshi, iroori, itsipatajantiro ojimeni. 11ॸAri itsaroajeitanaque maaroni
yora pineacameetsatiri. Tempa pipeaqueri yora quemisantajeitatsiri, aisati itsaroajeitanaque maaroni
Quirishitotasanotatsiri. Icarajeiti aimanajeitantachari Eroreshi, quemacojeitaqueriri.
Pontsio Pirato, joriopee, pashinisatipee atiri, maaroni. 28ॸPeerani
piotitani, picantitani: “Aitaque oncanteari”. Ari meeca Yora oametavacainchari, iquishimatiri iroamereni Jesoshi.
imataquero yocapee. 29ॸMeeca, Novincatsarite, piotaquero oca 12ॸOshequi itasoncaventanti yora iroamereni Jesoshi. Oshequi
icantasanovetaquena: “Eiro piquenquetsatacotajiritsi Jesoshi”. imayetaqueneri atiri, irosati yoantajeitanacari cavaco. Ari
Tempa narotaque quemisantimpiri. Pimatacaasanotena eiro yapatojeitaca anta pancotsiqui yovetsicacantiniri Saromoni.
notsaroantatsi nonquenquetsatasanotero pineane. 13ॸOshequi ipincatsajeitaqueri atiripee, irootaque
30ॸPintasoncacoventante, poavisacotanteariri mantsiaripee; itsaroacantajeitacariri intsipajeitajearime. Iro cantaincha
pimatapinitero caari ineapinijeiti, piotacaajeiteri atiri queario icantajeiti atiripee:
iriotaque Jesoshi pitomi, aisati pineacameetsatiri. —Icameetsatasanojeiti quemisantajeitiriri Jesoshi.
31ॸAitaque icantajeitiriri Tasorentsi. Impoiji onicanaca 14ॸAiquero ijatatii yoshequiasanotanaque quemisantiriri
pancotsi isavicajeitantari. Otasoncacoventajeitapaaqueri Ishire Avincatsarite. Oshequi icarajeiti shirampari, jero tsinane.
Tasorentsi, irosati cameetsa iquenquetsatantarori irineane 15ॸYoapiniyetaqueri atiri mantsiaripee anta avotsiqui:
noquea vetapaaca; tecatsi noneapaaje tsompoina. Tasorentsi, aisati pancotsipeequi. Icantani: yoametantapiniti,
24ॸIquemantavacariri, icantavacaanaca: icamantantapiniti. Icantapinitiri ishaninca:
—¿Jaocaquea meeca iquenanajiri? —Iriotaque Jesoshi yora Quirishitotatsiri aamaajeitaniri
—Jaocateemi. peerani.
—¿Jaocaqueame ancanteriri?
25ॸIrosati yareetantapaacari aparo camantapaaqueriri, Icoyeaqueri intacotantachaneri.
6
icantapairi: 1ॸYoshequiantacari quemisantatsiri, jeri iquisashireanaca
—Yora shirampari poiminqueacantavetacari, catiajeitapaaja yora iotirori quirieco. Icantavacaanaca:
anta ivancoqui Tasorentsi. Yoamejeitapaajiri atiri. —Maaroni quitaiteri, ariorica intacotanta, te irintacotearoji
26ॸIrosati ijatashitantajariri capitano, yaajeitanaqueri ashaninca arori: oca camajimentaaro. Apaniro intacotaro irointi
variriapee, iro cantaincha itsaroacaacari ashanincapee; icanti: iotirori evereo.
—Iquisacoventaricari atiripee quemisantatsiri, ipitseecari. 2ॸAri yora iroamereni Jesoshi yapatojeitaqueri maaroni
Icoacaajeitaqueri ajorioririnte inquenqueshirejeitanaquea, ijatatii yoshequiti quemisantatsiri anta Jerosarequi. Aisati oshequi
impoiji incavintsaajeiteri, eiro iquenqueshiretajirotsi aisati catsini icarati saserote shiretacarori oca aquemisantiri.
caari cameetsatatsi yantajeitaqueri. 32ॸAitaque
noneasanotaquero yantayetaqueri Jesoshi, aisati niotaque quiso Yora Ishiteva, iriotaque icoyeane Tasorentsi.
oajeitiri Ishire Tasorentsi maaroni quemisantajeitiriri. Irootaque 8ॸCatsini icameetsashiretaque Ishiteva. Oshequi itasoncacairi
noquenquetsatacaapinitiriri atiri. Tecatsi noncantea Tasorentsi. Imatasanoyetiniri atiri caari ineapinijeiti.
nomajerete. Imataqueneri paitapeerica iojeitantacari Tasorentsi ini Jesoshi.
Impoiji icantajeiti itsipapee iroamereni Jesoshi: 9ॸAiniro yapatotapinijeitanta anta ivancoquinta Tasorentsi atiri
—Queario oca icantiri Petero. yora ipimanteevetari peerani, iro cantaincha yoipacajiri
33ॸAri iquemantajeitavacariri, iquisajeitanaqueri, amanantavetariri. Aisati anta yapatotanta shirenesati,
icoajeivetanaca iroyerime. 34ॸAri icatianaca ishaninca arejantiriasati, poneachari Shirishiaqui, Ashiaqui.
pajitachari Camariyeri. Variseo ini, irisati oametantirori Ijatashijeivetacari Ishiteva, iquisatsajeivetacari aisati
sanquenarentsi. Maaroni ineacameetsajeitiri atiri. Icanti: ipiatsajeivetacari. 10ॸIro cantaincha oshequi ioti Ishiteva
—Noshaninca, nocoaque irisoquijajeitanaque quemisantiriri yoametanti, tecatsi incantajeiteri impiatsatasanojeiteari. Ainiro
Jesoshi, eiro iquemantaro noncantempiri. Impoijiquea impiaje iotantari, cameetsa ineanati aisati, tempa oametaqueri Ishire
aisati. Tasorentsi. 11ॸAri oshequi iquisajeitaqueri yoranqui, icantiri
Ari itiancajeitaqueri saiteriqui. pashini ishanincapee:
֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ6ٍॷ7 112
—Pamene, nocoaque pintseeyacoteari Ishiteva. Ariorica yaajeitanaqueri ishaninca, icarajeiti 75. Ari icamapaaqueri.
pimajeitero nocantaquempiri, nompinatempi quirequi. Jero oca Aisati iquempejeitacari maaroni itomipee, icamajeitaque iriori.
pincantacotashiteariri: “Noquemaqueri Ishiteva, 16ॸImpoiji yaatonquijeitanajiro itonquini Jacovoni, itijapaajiro
itseenquimataqueri Moishishi. Aisati iquempetaqueri iriori anta Shiquemiqui, ari opajitari quipatsi yamanantiniri
Tasorentsi, icantimataqueri”. Avarama. Irio pimantirori quipatsi itomipee Emori.
Icantiri: Ipinataqueri quirequi.
—Ari, noncamantajeiteri ashanincapee. 17ॸIrosati yovaajiniriri Ishiteva, icantiri:
12ॸIquemantacariri atiripee, iquisajeitanaca: —Irotanaintsi omoncarataquea icantitacaniri Tasorentsi.
savicacantantatsiri, oametantirori sanquenarentsi, maaroni. Icarati oshequi ashaninca arori, yoshequianaque anta
Jentsipaite ijatashijeitaqueri Ishiteva, yaapaintiri, tapi; Ejipitoqui. 18ॸImpoiji ipincatsariventanti pashini, caari iotacotiri
yaajeitanaqueri anta yoametavacaapinijeitanta pincatsaripee. Jose. 19ॸYamatavijeitiri ashanincani. Ishintsitsanajeitiri,
13ॸYaanajiri aisati iriori yora tseeyachari, icantanirotapaaqueri: yaajeitaqueri itomipee, yoitajeitaqueri. 20ॸIrosati itimantanaca
—Aitaque icantani Ishiteva, icantapiniti: “Te oncameetsateji Moishishi. Aitaque icanta Tasorentsi, ineacameetsatiri. Icarati
ivanco Tasorentsi”. Aisati iquempetiro isanquenare Moishishi, mava cashiri iqueveanaque anta ivancoqui iriri,
itseencapinitiro. 14ॸNoquemaqueri, icanti: “Yora Jesoshi, imanapitsataqueri ejipitosati. 21ॸTe irimateroji irimaneri aisati
nasaretesati, intireajero oca pancotsica. Impashinitero oca ivancoqui, irootaque yovetsicantacanariri pitotsijaniqui,
ameyetacari, aisati impashiniyetajero yoameyetaqueeniri imanavetacari otsapijaqui eni. Iro cantaincha oneaqueri
Moishishi”. irishinto Jarao, aaqueri. Oyeveajiri onampiqui,
15ॸYamenajeitaqueri maaroni savicajeitaintsiri, sorerere. oquempetacantajiri otomisanori. 22ॸYoametasanotiri ejipitosati
Ishipaquireavorotanaque Ishiteva, iquempetanacari inampire maaroni ocarayeti ioyetiri iriori. Cameetsa ineaveeti.
Tasorentsi. Imatasanoyetiro paitapeerica yantayetiri.
7
1ॸIsampitiri ivincatsarite saserote: Jero aisati icantiriri Ishiteva:
—¿Queariompa oca icantaqueri? 23ॸ—Ari ocarati irosarintsite Moishishi 40, irosati
2ॸYacanaqueri Ishiteva: ijatantanacari irineeri ishaninca: yora ijorioririnte.
—Novincatsarite, pinquemisantajeitavaquena. Peerani 24ॸIneapaaqueri aparo, yashinoncaaca: ipasanatiri ejipitosati. Ari
Peerani catsini iromperanatasanoteari, oncarate osarintsi 400 yoranquini ejipitosati poaqueri oshaiteniji?” 29ॸIquemavaque
iroashinoncaasanoteri. 7ॸImpoijiniquea noasanquetaqueri yora icantaqueriri, irosati ishiantanaca Moishishi, itsaroanaque.
peranavetearineri. Irintiquea pishanincani, noimpiajeitajeri aca Irosati isavicantapaaca nampitsineentsiqui anta iipatsitequi
quipatsiquica, impoiji inquemisantaquena aca. 8ॸNocoaque Matia. Yaapaaque ijina, impoiji itimanaque itomi apite.
meeca pintoyeantea iriotanteari atiri piquemisantaquena aisati 30ॸAri yovaajiniri Ishiteva iquenquetsatacaajeitiri:
icantiri Jarao: “Jeri yoca iyentisanoripee narori”. 14ॸImpoiji itasoncacoventanti. Imayetaquero anta Ejipitoqui, incajarequi
icantiri aisati: “Pincantaiteri apa impoque aca, aisati maaroni Quitioncajaroni, jero aisati anta caaraiteriqui. Ocarati 40
ishaninca”. 15ॸIrosati ijatantanacari Jacovo anta Ejipitoqui, osarintsi imatapiniyetaquero.
113 ֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ7ٍॷ8
Tasorentsi. Iquemavaquero Moishishi irineane Tasorentsi, ishiashijeitapaacari. Yaajeitaqueri, shepi; 58ॸyaajeitanaqueri anta
irosati yovaajeitantacanariri intacantaqueeri, iotantacariri ovecaratapaacanta nampitsi. Irosati ipichaanajeitantacariri.
Tasorentsi. Irosati yovaajeitantaqueero meeca arori. 39ॸIro Yora pichaaqueriri, isapocaquero yoicoro, yoaquero iitiqui
cantaincha te incoyeji intacantaqueeri inquemisanteri Saoro, icantiri:
Moishishi, irointiquea itseencaqueri. Icoajeiveta impianajeme —Pamenenaro noicoro, nompichaavaquerita.
Ejipitoqui. 40ॸIcantajeitiri Aaro: “Yora Moishishi iriovetaca Icantiri:
aajeitajanteeri anta Ejipitoqui, yamajeivetaquee aca. Iro —Ari.
cantaincha ijataque chapinqui Shinaiqui. Meeca te ayotacoteriji Evancari ini Saoro iriori. 59ॸAri ipichaanataqueri Ishiteva,
paitanirica oaqueriri caari ipocantaja. Povetsicajeitajena irosati iquenquetsatacantanacari Tasorentsi, icantanaque:
pashini atasorentsite, ampincatsajeitajero iroori”. 41ॸAri —Novincatsarite Jesoshi, paavajero noshire.
yovetsicajeitiro, ishiacantiri vacajaniqui. Icoi impeajerome 60ॸItiyeroanaca, antearojenca ineanatanaque, icanti:
8
ocaaraiteapaaquenta pisavicaveitani 40 osarintsi. Iro 1ॸIrosatiquea intantanacari iquisajeitiri quemisantatsiri anta
Tempa irio savicasanotatsiri inquitequinta jenoqui. Tempa oshequi osarintsi isheripiariveitani. Yoajeivetarini cavaco
aitaque icantita camantantatsiniri: 49ॸ“Icanti Avincatsarite: maaroni samariasati, irootaque ishemetantacari oshequi.
‘Irootaque inquite nosavicasanotantari. Ora quipatsi, te iro Ipincatsajeivetacari atiripee: pincatsaripee, iratiritepee,
nonampi. ¿Jaoca pincanteari povetsicantenari pancotsi maaroni. Icantajeiti:
nosavicanteari? ¿Arimpa nonaquearo pancotsi? 50ॸTempa —Tempa iriotaque Shimo yoca matirori itasorenca
͑фΎҡнӕľԮľҡѸɗËʮľɗҡнӕľфΎфɗ̲фΎ͑ɗҡɗ̲ֆľҡҡѸɗфɗٔॸٚ. Tasorentsi. Tempa irio pincatsaritatsiri. Tsame
51ॸNoshaninca, te pincoyeji piote. Pishiajeitaqueri pashinisati ampincatsajeiteri.
atiri: te pinquenqueshireempa. Te pinquemisantajeiteji. Aitaque 12ॸIro cantaincha impoiji yareetapaaca Jeripi,
picantaitatiani pipiatsatacaro Ishire Tasorentsi. Pishiaqueri icamantacotaqueri Tasorentsi, jaoca icanta ipincatsariventanti.
intacantimpiniri. 52ॸ¿Timatsimpa camantantatsiniri caari Aisati icamantacotaqueri Jesoquirishito. Ari ivaotisajeitaqueri
iquishini pishanincani? Teve aneeriji, tempa iotaca quemisantajeitaintsiri: shirampari, tsinane, maaroni. 13ॸAisati
iquisajeitaquerini. Yoajeitaquerini maaroni iquempetaja Shimo iriori, iquemisantaji, ivaotisataja. Impoiji
camantantajeivetachaniri; icantini: “Coajica impoque quiso yoanaqueri Jeripi. Ineacoyetaqueri paitarica
cameetsatasanotatsineri”. Ipocavetaca, iro cantaincha te yantayetaqueri, aisati itasoncantasanoyeti. Irosati yoantanacari
pimpincatsajeitavaqueriji avinti, irointi paacantaqueri, cavaco.
poacantaqueri. 53ॸPiojeivetaro irineane Tasorentsi 14ॸYora iroamereni Jesoshi savicatsiri Jerosarequi
—Meeca pijatanaque, pinquenanaque anta avotsiqui yoajeitaque cavaco. Iquemashitacaro irineane, iro cantaincha
quenantachari caaraiteriqui: ora poneachari Jerosarequi, tecatsi irinee. 8ॸIriori Saoro, icatianaja. Yoquireavetanaja, te
jatatsiri irosati Casaqui. irimatajeaji iramenaje, irootaque yacatsatantanajariri,
27ॸAri ijatanaque, iquenanaque avotsiqui. Itonquiotavacari yareetacaacari Tamashicoqui. 9ॸOcarati isavicashitaca mava
shirampari poneachari Etiopiaqui. Aitsoquireari ini. Irisati quitaiteri. Te irineajeji, te iroajeaji, te irirajeji.
ovincatsaririnte Cantasheshi, yora quempoyeinirori maaroni 10ॸAri itimiri anta Tamashicoqui quemisantatsiri, pajitachari
oirequite. Irootaque iroori ivincatsarote etiopiasati. Ari ijaiti Ananiashi. Ineashitavacari Avincatsarite, icantapaaqueri:
anta Jerosarequi, iquemisantaitiri Tasorentsi. 28ॸMeeca ipiaja, —Ananiashi.
isavicaque ishiacomentoqui, ineanatiro isanquenareni Yacanaqueri:
Isayashini, camantantaveitachaniri. 29ॸIro Ishire Tasorentsi —¿Paita, Novincatsarite? Ainirona aca.
cantaqueriri Jeripi: Icantiri:
—Pijate anta, pintonquiotavaquearo shiacomentotsinta. 11ॸ—Meeca pijate anta avotsiqui ipajiyeetirinta:
30ॸIshiashitanacari, iquemapaaqueri ineanatiro. “Tampaticari”. Pincoapaaqueri shirampari pajitachari Saoro,
Icantapaaqueri: yora tarisosati. Pincoapaaqueri anta ivancoqui Jorashi. Ainiro
—¿Piotaquerompa oca pineanatiri? iriori, iquenquetsatacaana. 12ॸNomishitacaacari, ineaquempi
31ॸYacanaqueri: piqueashitapaaqueri, pajiricainatapaaqueri; ineaca yamenanaji.
—Teve nioteroji. ¿Jaoca noncanteari niotantearori? Tecatsi 13ॸYacanaqueri:
yoaja, ishintsitanaji. Aparopee quitaiteri itimimovetanacari 39ॸAri ijatanaque Petero, yoijatanaqueri. Yareetacaacari,
anta Jerosarequi. Tempa irootaque ipocashitantavetacariri aca iquenquetsatacairi Tasorentsi. Ipitsocashitanacaro camaintsiri,
iroisojeiterime quemisantiriri Jesoshi, iraajeitanaquerime anta icantiro:
saserotepeequinta. —Tavita, pintinaanaje.
22ॸAiquero ijatatiini Saoro iquenquetsati, tecatsi Oquireanaji, oneaqueri Petero, irosati osavicantaja.
intsaroacaimateari. Yoajeitavaqueri cavaco yora joriotatsiri. 41ॸYaavacotiro, yoatiajiro. Icajemajeitiri aisati
10
cantiriqui araquerora. Irosati ishiantanaja, te irineajeitavajeriji 1ॸAri itimaiti anta Sesareaqui shirampari pajitachari
oyerinemeri. 26ॸAri yareetapaaca Jerosarequi. Icoaveta Coronerio. Iriotaque iyapitanote oshequi soraro,
intsipajeitapeemparime quemisantajeitatsiri, iro cantaincha poneayetachari Itariaqui. 2ॸQuemisantasanotatsiri ini,
itsaroacaajeitavacari. Ijitashivetacari te inquemisanteji. ipincatsatiri Tasorentsi. Aisati iquempejeitari maaroni
27ॸImpoiji yaanaqueri Verenave, ijivatanaqueri anta itiminta ishanincapee iriori, saviquimojeitiriri. Oshequi icavintsaajeitiri
iroamereni Jesoshi. Icamantapaaqueri: atiripee. Icantani iquenquetsatacairi Tasorentsi.
—Queario, iraajeiterime Saoroca ayemisantaririnte anta 3ॸIshaavijitanaque catsirincaiteri ineashitavacari inampire
oiro intacotantayeta. 37ॸOmantsiatanaque, impoiji ocamaque, —Petero. Jeri yoca, poyeri, impoiji poyeari.
torein. Ari iquivatsempequiyeetaquero ovatsani, impoiji 14ॸIcantanaqueri:
yoaquero anta shitamencotsiqui, onta jenioquijiniri. 38ॸJero Irira —Novincatsarite, eiro noaritsi. Te nameteariji caari yoyeeta,
oquempejitaro Jope. Yora quemisantajeitatsiri, caari icoacayeetana noyeari.
iquemacotaqueri Petero, inapaaque anta. Itiancaqueri apite 15ॸYapiitajiri:
itsipajeitanacari iyemisantaririnte aparopee, yora jopesati. Ishire Tasorentsi. Aisati opocashijeitaqueri maaroni
24ॸAparo imaajeitanaque nianqui, irosati yareetantamanaca anta quemajeitavaquerori icantaqueriri. 45ॸAri yoajeitanaque cavaco
Sesareaqui. Yoyeaqueri Coronerio anta, yapatojeitaqueri yora jorio, quemisantatsiri: yora tsipatariri Petero. Ari
maaroni ishaninca aisati itsipatapinijeitari. 25ॸIqueapaaque iojeitaque itiancasanotaquero Tasorentsi Ishire, quiso
Petero. Yovetsatavacari Coronerio, impoiji itiyeroashitavacari oantacariri pashinisati atiri. Irootaque yoajeitantanacari cavaco.
iitiqui. 26ॸAri yoatiajiri Petero, icantiri: 46ॸIquemajeitavaqueri ishaninca Coronerio
—Pincatianaje. Te naro Tasorentsi, tempa narosati narori ineanatantashitanacaro pashinipee neantsi, aisati icantajeiti:
atiri, aquempetavacaaca. —Cameetsa ini Tasorentsi.
27ॸAri iquenquetsatavacaaca, iqueapaaquero pancotsi. Ari icantanaji Petero:
Ineapaatiiri oshequi apatojeitainchari, 28ॸicantapaaqueri: 47ॸ—Iquempetaquee arori, yaashirejeitaquero Ishire
—Naro jorio. Piojeiti avirori te irishinetenaji noshaninca Tasorentsi. Tempa ocameetsati irivaotisajeitea.
nontsipajeiteari pashinisatipee atiri. Aisati te irishinetenaji Icantiri itsipapee jorio:
nonquivanteri. Iro cantaincha yoametaquena Tasorentsi te —Je, cameetsataque.
oncameetsateji nompinqueri pashini atiri, te oncameetsateji 48ॸIrosati icantantariri Petero ishaninca Coronerio:
11
piquenquetsatacaaqueriri. Iotaquempi pintacotantayeta. 1ॸIquemacojeitaqueri joreasati: jeri yora itiancanepee
32ॸPintianque anta Jopequi, pincajemacanteri Shimo, ipajiyeetiri Jesoshi, jeri maaroni quemisantajeitatsiri.
aisati Petero. Isaviquimotiri itsipa Shimo, yora vetsiquiriri Icamanteetiri:
meshinantsi. Otimi ivanco otsapijaqui incajare”. 33ॸIntsipaite —Iquemisantaqueri Jesoshi pashinisatipee atiri; irio
nocajemacantaquempi, irosati pipocantacari. Meeca quemisantacaajeitaqueriri Petero.
nocarajeitaqueri iriori Tasorentsi aca. Nocoajeitaque 2ॸItoncantanajari Petero Jerosarequi, iquishimentajeitavaqueri
poyeri; poyeari”. 8ॸIro cantaincha nocantavetacari: Aitaque imataquero icantaqueri. Yapatotaqueri quirequi,
“Novincatsarite, eiro noaritsi. Te nameteariji caari yoyeeta, ipavaqueri Verenave, jeri Saoro. Icantaqueri:
caari icoacayeetana noyeari”. 9ॸApitetaque Yapiitaquena, —Jeri yoca quirequi: paajeitanaqueneri quenquetsatacantatsiri
icantana: “Tempa narotaque Tasorentsi cantimpiri: ‘Cameetsari anta Jerosarequi, incavintsaajeitanteariri ashinoncaajeitachari.
ini’. Eiro picantashitaritsi avirori: َҽľɗ͑Ë̲ľľҡѸҡľʮɗٔॸٚ. 10ॸAitaque Ari yaanaqueneri jerosaresati, ipapaaqueri
apiitaca mava. Irosati ovancantanaja inquitequi. 11ॸIrosati quenquetsatacantatsiri. Ari yovaajeitaqueneri iriori
yareetantapaaca mava shirampari anta pancotsiqui notimaitinta. ashinoncaajeitachari.
Iponeanaca Sesareaqui, itianqueetaquenari. 12ॸIrosati
ocantantaquena Ishire Tasorentsi: “Poijatanaqueri, eiro Eroreshi Aquiripa, iriotaque quishiriri quemisantatsiri.
12
piquisotanaquetsi”. Ari noijatanaqueri. Aisati yoijatanaquena 1ॸImpoiji yora pincatsari Eroreshi iquisayetaqueri
Impoiji icamantajeitapaajiri jaoca icantajiriri Avincatsarite, Ari itetapaaca pitotsiqui. Otiancacotiri tampea,
yoimisoquijantajariri. Aisati icantiri: iquenacotanaque Tsipirequi. Otimi anta nampitsiqui pajitachari
—Pincamantaiteri Santiaco, aisati pincamantajeiteri Saramina: yareejeitantapaacari anta, iquenquetsatapaaquero
ayemisantaririnte. irineane Tasorentsi anta pancotsiqui yapatotapinijeitantari
Irosati isoquijantanaja, ijatanaji imanapitsatacari soraropee. joriopee. 6ॸImpoiji itsoteajeitanaquero maaroni nampitsipeequi
18ॸOquitaitetamani oshequi icantavacaimentajeitacari soraropee: anta Tsipirequi, maaroni. Impoiji yareejeitapaaca Pajoshiqui.
—¿Jaocaquea meeca icantanajari Petero? Anta ineapaaqueri sheripiaritatsiri, pajitachari Varijesoshi.
19ॸIcoacantavetacari Eroreshi, te irineajeriji. Isampinatiri Jorio ini. Irishiyerime camantantatsiri, icantapiniti:
soraro shentavetariri: —Naro quenquetsatirori irineane Tasorentsi.
—¿Jaocaqueame iquenanajiri? Ja, itseeyani. 7ॸItsipatapinitari pincatsaritatsiri pajitachari
Yacanaqueri: Serijio Pavoro. Ainiro iotantari iriori. Icajemacantaqueri
—Caa, jaocarica, te nioteji; te noneavajeriji. Verenave, jeri Saoro: icoaque inquemero irineane Tasorentsi.
Ari iquisaqueri Eroreshi soraropee, yoacantajeitaqueri, shemi. 8ॸIro cantaincha itsaneavetacari yora sheripiari: te
Ari impoiji yojocanajiro Eroreshi Jorea, yovaanaja anta irinintacaaveteariji inquemisante yora pincatsaritatsiri. 9ॸAri
Sesareaqui, irosati isavicantapaaja. iotacotaqueri Saoro, pajitachari aisati Pavoro. Oametasanotiri
20ॸAri anta Tiroqui aisati Shiroqui aajeitaqueri savicajeitatsiri Ishire Tasorentsi, yamenasanotanaqueri sheripiari,
itashe, te ontimasanoteji iroajeiteari. Peerani icantiri iriori 10ॸicantanaqueri:
13
1ॸIcarajeitiriquemisantatsiri anta Antioquiaqui 19ॸIcoajeivetaca irareejeiteame Cananaqui, iro cantaincha
camantantatsiri, aisati oametantatsiri: jeri Verenave, isaviqui pashinisatipee atiri, ticaajeivetavacariri. Inashiyetaca
aisati Shimo Nijeri. Iroshio shirenesati, Manaemi ishaninca iriori, ocarati irineanepee 7. Impoiji itasoncaventiniri
pincatsari Eroreshi, Saoro, maaroni. 2ॸAri pashini quitaiteri Tasorentsi ashanincani, itsoncajeitaqueri savicajeiveitachaniri.
yapatojeita iquemisantajeitiri Avincatsarite, tecatsi iroajeiteari. Impoiji ipaqueri ashanincani iipatsite, icantiri: “Jero oca,
Irosati icantantacari Ishire Tasorentsi: pisavicajeitanteari”. 20ॸAri ocarataque osarintsi isavicajeitaque
—Pincantajeiteri Verenave aisati Saoro: “Pimateneri 450. Te intimeji pincatsariventasanojeiterineri, irinti
Tasorentsi paitarica incoacayempiri”. ijivatashijeivetacarini itsipapee savicacantayetatsiri. Impoiji
3ॸAri impoiji yajiricainajeitaqueri iitoqui, irosati icantantariri: ijivatacanti yora camantantatsiniri pajiveitachaniri Samoiri.
4,5ॸ—Pijate pantero icoacaimpiri Tasorentsi, naroquea 21ॸImpoiji icantaqueri ashanincani Tasorentsi: “Nocoajeitaque
14
icamaque iriori, torein. Itijeetaqueri, itsipayeetaqueri 1ॸAnta Iconioqui iqueapaaque Pavoro, jeri Verenave,
ishanincapeeni, irosati ipatsaasanotantanaca. 37ॸIrompa irinti anta pancotsiqui yapatojeitantari jorio,
Jesoshi itinaajiri Tasorentsi, te impatsayeji irinti. 38,39ॸMeeca, iquenquetsatapaaque. Iquemisantavaque oshequi catsini jorio,
noshaninca, piojeitavaquero oca. Ainiro pantajeitaqueri caari aisati caari joriotatsi. 2ॸYora jorio, caari quemisantatsi,
cameetsatatsi, iro cantaincha aneatsi meeca irinti Jesoshi, yoamejeitaqueri pashinisatipee atiri, iquisajeitavaqueri
icavintsaajeitaquempi. Te incoacayempiji pijajeite quemisantajeitatsiri. 3ॸAri osamani isavicapaaque Pavoro,
Sharincaveniqui, irointi icoaque iroameetsajeitempi, iquenquetsatacotapinitiri Avincatsarite, te intsaroyeji. Yora
iroavisacojeitempi. Ocari meeca isanquenare Moishishi, tecatsi Avincatsarite, imatacaaqueri quemisantatsiri itasoncantayeti,
oncantea oameetsajeitempi. 40ॸPaamaventeayea, imatacaaqueri paitarica caari ineapiniyeti. Iotacaaqueri atiri
piquempetaricari yora iquenquetsatacotiniri camantantatsiniri queariotasanotaque ineshinoncatasanotantaque. 4ॸIro cantaincha
icantini: 41ॸ“Pamene, tseencantatsiri, icantavacaajeitanaca nampitsiquiniri. Itimi aparopee
֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ14ٍॷ15 120
quempeayetanacariri jorio. Irio itsipa quempeayetanacariri Perejequi, irosati yovaatanaja anta Atarayaqui. 26ॸIrosati
quemisantatsiri. 5ॸJeri yora jorio, caari joriotatsi, itetantanaja pitotsiqui, iquenacotanaji Antioquiaqui. Aitaque
pincatsaritatsiri: icoajeivetaca iroatsinayerime, anta itianqueetaquerinta peerani, icanteetirini Tasorentsi: “Jeri
impichaanaterime Pavoro, jeri Verenave. 6ॸAri iotanaque, irosati yoca, pineshinoncateri irimatantempirori paitanirica
ishiajeitantanaca anta Irishitaraqui. Impoiji yovaanaja pincoacayeriri”. Tempa aitaque imataquero.
Terevequi. Irootaque oca nampitsi Iricaoniaquiniri. Aisati ijati 27ॸAri yareetapaaja. Yapatojeitaqueri quemisantajeitatsiri.
15
—Pincatiasanotaje. 1ॸAri yareejeitapaaca Antioquiaqui joriopee poneachari
icarajeitaqueri oshequi ishanincapee. Icoajeivetaca iroyenerime ijatanaque, iquenanaque Jenishiaqui. Yovaanaca, irosati
toropee; imperime Verenave, jeri Pavoro. Samariaqui. Icamantapiniyetiri joriopee quemisantatsiri:
14ॸIquemantavaitiari iriori, itsereanaquero iitsaare. —Oshequi iquemisantajeiti meeca pashinisatipee atiri,
Ishiashijeitanacari apatotimentariri. Icajemanaque, 15ॸicanti: yojocajeitiro yamejeivetari peerani.
—Ashaninca. ¿Paita pantajeitiri? Aisati aquempeavacaajeita, Ari iquimoshiretasanojeitavaque maaroni
atiri anajeiti. Iro nopocantacari noncamantempiro pojocajero quemajeitavaqueriri.
caari cameetsatatsi pantayetiri. Eiro meeca patsipetashitajarotsi 4ॸAnta yareejeitapaacanta Jerosarequi,
13ॸImpoiji imajeretanaque apatojeitachari. Impoiji aisati icamantantanajiro irineane Avincatsarite. Itsipajeitacari aisati
iquenquetsati Santiaco, icanti: oshequi pashinipee, icamantantajeiti. 36ॸPashini quitaiteri icanti
14ॸ—Noyemisantaririnte, pinquemisantena. Pavoro:
Iquenquetsatacaimpi Shimo jaoca icanta Tasorentsi —Verenave. Tsame aneajanteri aisati ayemisantaririnte anta
intantajarori ineshinoncajeitajiri pashinisati atiri. Aitaque maaroni nampitsipeequi: yora peerani acamantajeitaitiri
icoyeaqueri iquenquetsatacotantajariri. 15ॸOmoncarataca oca irineane Avincatsarite. Amenajanterita jaocarica icantajeitacari.
isanquenatitacaniri camantantatsiniri pajitachaniri Amoshi. 37ॸIcoaveta Verenave iraanajerime aisati Joa. Ipajiyeetiri aisati
Isanquenatini: 16-18ॸ“Icanti Avincatsarite: ‘Coajica nompiapaaje Maricoshi. 38ॸIro cantaincha Pavoro, icantaqueri:
quipatsiqui, novetsicapaajero aisati inampini Iravirini —Peerani anta ajatantacari Pampiriaqui, yojocanaquee. Te
itireevetacari. Novetsicajero aisati maaroni pancotsi. Nocoaque intsipatanaqueeji anta aquenquetsatinta. Eiro meeca aanajiritsi.
iraventajeitena maaroni itsipapee atiri, nocoaque 39ॸAri ipiatsatasanotavacaaca, irosati inijantareavacantanaca.
inquemisantajeitena’. Irootaque icantiri Avincatsarite, Yora Verenave, yaanaqueri Maricoshi. Itetanaca pitotsiqui,
vetsiquirori peerani maaroni timajeitatsiri”. 19ॸIrootaque ijataque Tsipirequi. 40ॸIrintiquea Pavoro, yaanaqueri iriori
nocantantacari nainti te oncameetsateji ampomerentsitacayeari Shirashi. Icantajeiti quemisantatsiri:
yora pashinisatipee atiri. Iquemisantiririca Tasorentsi, —Novincatsarite, pineshinoncajeiteri yoca, quiso poanaqueri
moncarataca. 20ॸIro cantaincha, tsame ampacanteri cameetsa.
sanquenarentsi. Ancamanteri oca: “Paamaventearo yovetsicane 41ॸAri iquenanaque Shiriaqui, aisati Shirishiaqui. Anta
16
pineavintsatirotsi tsinane caari pai. Eiro poaritsi 1ॸImpoiji yareetapaaja Terevequi, aisati Irishitaraqui.
ampitsiitachari, poacotarocari ivatsa iriraja”. 21ॸTempa maaroni Itimaiti anta quemisantatsiri pajitachari Timoteo.
saavaroqui, ariorica yapatotapinijeita ajorioririnte, icantani Irootaque irinirontari jorio. Irompa irinti iriri, te irijorioteji.
itsaneapinitacaro oca nocantimpiri: tempa itsaneajeitacaroni Quemisantatsiri oni iriniro. 2ॸIcantajeiti quemisantajeitatsiri
peerani Moishishi. Eirorica yantajeitiro oca, ari ocameetsati anta Irishitaraqui aisati Iconioqui:
iraacameetsajeiteri ashanincapee. —Icameetsati Timoteo.
Irootaque icantaqueriri Santiaco. 22ॸAri onimojeitaqueri 3ॸIcoaque Pavoro intsipatanaqueari. Iotacojeitiri joriopee iriri,
Shirishiaqui. 24ॸNoquemacotaqueri yora nocarajeivetari: oshequi Maaroni quitaiteripee aiquero ijatatiini yoshequiasanotanaque.
iquenquetsatacaamempeaquempi, icomitacaaquempi. 6ॸIquenanaque Jirijiaqui, Carashiaqui. Tempa ocantitacari
nonintane. 26ॸIriojeitaque caari tsaroatsi incamimenteri Iro cantaincha aisati te oshineteriji Ishire Jesoshi.
Avincatsarite Jesoquirishito. 27ॸNontianquempiri Jorashi, jeri 8ॸIquenanaque Mishiaqui, irosati yoirincantanaja Toroarequi: ari
Shirashi. Incamantasanotempiro iriori oca nosanquenatimpiri. noneavaqueriri narori. 9ॸTsiteniriqui imishitacari Pavoro aparo
28ॸAri onimotaquero Ishire Tasorentsi, aisati onimotaquena narori maseroniasati. Icatiimotapaacari, icantasanotapaaqueri:
noncamantempiro oca. Eiro noperanatimpitsi, irointi apatiroti —Pimpoque aca Maseroniaqui, pintacojeitena.
pimatero oca. 29ॸEiro poaritsi yora yoyeevetacanariri yovetsicane 10ॸIrosati nocoantanaca jaoca nonquenanteari nareetanteari
atiri: caari oni Tasorentsi. Eiro poacotarotsi ivatsa iriraja. Eiro Maseroniaqui. Niotanaque itiancaquena Tasorentsi anta
poaritsi ampitsiitachari. Ariorica poyeari, oshequi noncamantanteariri savicajeitatsiri jaoca incantajeiteari
inquenqueshiretanaque joriopee. Eiro pineavintsatirotsi tsinane iravisacojeitantajeari.
caari pai. Ariorica pimayetaquero oca, cameetsataque. Ari
cameetsa pintimajeite”. Irootaque isanquenatiniriri antioquiasati. Ijati Pavoro Eoropaqui.
30ॸAri ijajeitanaque Antioquiaqui yora itianquiri. 11ॸAnta Toroarequi notejeitanaca pitotsiqui. Aacotanaquena
Yapatojeitapaacari quemisantajeitatsiri, ipapaaqueri tampea Samotorashiaqui. Oquitaitetamanaque aisati
sanquenarentsi. 31ॸIneanajeitavaquero, irosati novaamanaja Neaporishiqui. 12ॸNovaanaja aisati Jiriposhiqui.
iquimoshirejeitantanaca. 32ॸIrisati camantantatsiri iriori Jorashi, Irootaque intapaarori nampitsi Maseroniaquiniri.
aisati Shirashi. Oshequi iquenquetsatacaapaaqueri Inampitapaaro meeca poneachari Oromaqui. Ari notimajeitapai
iquimoshiretacaapaaqueri, iquemisantacaasanojeitapaaqueri. aparopee quitaiteri. 13ॸAri saavaroqui nosoquijanaji omoroqui
33ॸOsamani isaviquimotaitiri, impoiji ipianaja aisati Jorashi. tantorentsi shoncarori nampitsi, nojatanaque anta otsapijaqui
Yovetsatavajari yora iyemisantaririntepee, icantavajiri: eni. Naamaapaacari aitaque anta iquenquetsatacaapinitiri
—Cameetsayea pijataje. joriopee Tasorentsi. Nosavicapaaque,
Irosati ipiantanaja anta itiminta tiancaqueriri. noquenquetsatacaapaaquero tsinanepee apatojeitainchari.
14ॸOtimaiti aparo quemavaquenari pajitachari Iriria.
Yapiitajiro iquenaquenayetaji Pavoro.
Oponeanaca peerani nampitsiqui anta Tiatiraqui. Irootaque
34ॸIrinti
Shirashi icoaque irisavicanaje Antioquiaqui. 35ॸIrosati quemisantiriri Tasorentsi. Opimantapiniyetiro tocoya
isavicantapaaca Pavoro, jeri Verenave. Yoametantanaque, quisaaripee. Iotacaaquero Avincatsarite oquemisantavaquero
֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ16ٍॷ17 122
Iotashita, oquenquetsatacotitaro paitarica tequeratsita oneeroji. —Icantajana pincatsari nontiancajempi. Meeca pisoquijanaje,
Irootaque yaantayetacari oshequi quirequi yora nampitarori. cameetsa pijataje.
Icantapinitiri atiri: 37ॸIro cantaincha icantiri Pavoro:
Irosati yojocantanajaro. 19ॸIotanaque yora nampitarori, ishanincatacari Pavoro oromasati, ari itsaroanaque.
icantaniroti: 39ॸIpocapaaque, cameetsa iquenquetsatacaapaaqueri. Irosati
17
yameyetacari iriori. Te oncameetsateji anquemisantavaquero 1ॸIquenanaque Pavoro Antiporishiqui, Aporoniaqui,
icantaqueeri, te oncameetsateji ameyetearo. Tempa irosati yareetantaca Tesaronicaqui. Ari anta otimi
ashanincajeitacari arori oromasati. pancotsi yapatotantari jorio, 2ॸirosati iqueantapaaca. Aitaque
22ॸIquisajeitanaca maaroni apatojeitainchari, irosati icantatiani yametapinitaro iquenquetsatacaapinijeitiri jorio.
icantantari comantanti: Ocarati mava saavaro yoamejeitiri ocantayetiri Sanquenarentsi.
—Pisapoquiteri iitsaare Pavoroca, jeri Shirashica; 3ॸAri yoametasanotapaaqueri. Iotacaasanotaqueri, icantiri:
Ipioncanaque, itiyeroimotapaacari Pavoro, jeri aisati Shirashi. yora savicacaantatsiri. 9ॸIcantanaque Jaso, aisati itsipapee:
30ॸImpoiji yaanaqueri saiteriqui. Icantiri: —Jerica quirequi: pinquempoyeajenari piotantenari eiro
—Noshaninca, ¿jaoca noncanteari narori navisacotantajeari? noshiapitsatimpitsi, tecatsi nante. Ontimerica nantane, ari
31ॸYacanaqueri: paasanoterita noirequite.
—Pinquemisanteri Novincatsarite Jesoshi, 10ॸIrosati itiancantajari. Ari otsitenitanaque. Itiancajiri Pavoro
iroavisacotantajempiri. Aisati inquempejeiteari maaroni aisati Shirashi. Irio tiancajiriri ayemisantaririnte. Yovaanaca
pishaninca. Vereaqui. Yareetantapaacari, irosati ijatantapaaca
32ॸIcamantasanotiri irineane Tasorentsi. Aisati ishanincapee yapatotapinitanta jorio. 11ॸIrio irinti cameetsatasanotaintsiri, te
iriori, icamantajeitiri. 33ॸIrosati osaite yaantanacari, irishiyeriji yora tesaronicasati. Icoasanotaque inquemisantero
iquivayetajiniri oca yaaveaqueri ipasanataqueri, impoiji Sanquenarentsi. Ineanatapinitiro maaroni quitaiteriqui
yaavintajiri. Irosati ivaotisatantaja, icarajeitaqueri maaroni iriotanteari queariosanorica oca icantaqueriri. 12ॸOshequi
ishaninca. 34ॸAri yaanaqueri ivancoqui, yoacaapaacari. iquemisantajeitaque iriori. Oquemisanti tsinanepee caari
123 ֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ17ٍॷ18
joriotatsi, ishanincapee pincatsaritatsiri, maaroni. Aisati ari tecatsi incantimenteri Tasorentsi inquishimenterini
iquemisanti shiramparipee, te aparo irine: oshequi catsini. 13ॸAri yantajeitiniri. Iro cantaincha ioti irinti jaoca oncarate
icamantantiro Pavoro irineane Tasorentsi anta Vereaqui. incantacoventanteariri maaroni atiripee. Timatsi shirampari
Iotacotaqueri joriotatsiri, yora tesaronicasati. Ipocapaaque pajitachari Jesoshi, icamasanovetaca. Impoiji itinaajiri
iriori, iquisacaapaacari atiri, icantashiretacaaqueri. Icantiri: Tasorentsi, iotantajeitariri maaroni atiri. Ipeaqueri iriori
—Eiro piquemisantajeitiritsi Pavoro, irointiquea cantacoventantatsineri. Cameetsa incantacoventante. Irootaque
pinquisajeiteri. icantantajeitariri atiri meeca: “Pinquenqueshirejeitanaquea,
14ॸYora quemisantatsiri intsipaite itiancaqueri Pavoro anta paventajeiteari Tasorentsisanori”. Aitaque icantajeitiri maaroni
incajarequi. Irinti savicanaintsi Shirashi, jeri Timoteo. 15ॸAiniro atiri, jaocarica isavicajeitiri.
aanaqueriri Pavoro anta Atenashiqui. Icantavajiri Pavoro: Irootaque icantiriri Pavoro.
—Ariorica pareetajea pinampiqui, pincamantapaajenari 32ॸAri iquemantajeitavacariri icanti: “Itinaanaja
Tasorentsisanori, iriotaque vetsiquirori quipatsi. Yovetsicajeitiri iriotaque quemisantiriri Tasorentsi. Isavicanampitiro pancotsi
maaroni timantajeitarori. Iriotaque vetsicayetirori inquite aisati yapatotantapinitari.
quipatsi. Te irisavicantearoji ora pancotsi yovetsiquiri atiri. 8ॸYora Quirishipo iriotaque quenquetsatacaantatsiri anta
25ॸAroquea ainti, tecatsi ancanteri intacojeiteari. ¿Ariompa pancotsiqui yapatotantari. Cameetsa iquemisantaqueri
incoanaque intacotearine? Tempa iriotaque oaneajeiteeri, Avincatsarite. Aisati iquempejeitaca maaroni savicajeitatsiri
intacojeiteeri irinti. Tempa iriotaque paqueerori maaroni, ivancoqui, iquemisantajeiti. Aisati iquempetaarantaca oshequi
paitaricapee. 26ॸAparoni yovetsicavetaca peerani, iriotaque corintosati. Iquemavaquero irineane Tasorentsi,
intanacaroniri; meeca ashequiajeitanaque, atsoteajeitanaquero iquemisantavaquero, irosati ivaotisatantajeitaca. 9ॸAri
maaroni quipatsipee. Iriotaque Tasorentsisanori cantatsiri tsiteniriqui ineashitacari Pavoro yora Avincatsarite,
jaocarica irisavicajeiteri maaroni atiri, aisati jaocarica oncarate iquemaqueri icantiri:
intsoncajeitanteariri; iriotaque cantacantirori. —Eiro pitsaroitsi. Pincamantante, eiro pimajeretitsi. 10ॸQuiso
27ॸItimacaajeitaquee ancoanteari ayojeiteri, aisati aneantajeariri noaquempi. Aca nampitsiqui, tempa icarati oshequi
coajica. Iro cantaincha, te irarejiteji. 28ॸIriotaque ovaneajeiteeri. quemisantanari. Tecatsi incanteetempi iroashinonqueetempi.
Iriotaque shevatacaajeiteeri. Iriotaque timacaajeiteeri. Tempa 11ॸIrosati isavicantanaca aparo osarintsi,
mapi, yovetsicanepee atiri. Aisati eiro ashiacantiritsi paitarica iquisantanacari Pavoro. Yaanaqueri anta itiminta
iquenqueshiretiri atiri. 30,31ॸPeerani te irioveiteani ashanincani, oametavacainchari. 13ॸIcantapaaqueri:
֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ18ٍॷ19 124
19
icantiri joriotatsiri: 1ॸIsavicaque Aporo Corintoqui, iriori Pavoro
—Aviro jorioyetatsiri, pashereajeitaquena. Irooricame iquenanaque toncaariqui, yareetapaaca Ejesoqui.
iranterome yoca caari cameetsatatsi, irooricame iroanteme, Ineapaaqueri aparopee quemisantatsiri. 2ॸIcantapaaqueri:
aitaquemequea oncameetsateme pamaquerime aca. 15ॸJero —Peerani, piquemisantajeitantacari, ¿paashiretaquerompa
meeca picantavacaimentacaro oca yoametantiri. Ishire Tasorentsi?
Picantavacaimentacari atiripee. Picantavacaimentacaro —Te. Te nonquemacoteroji.
Sanquenarentsi. Aviroyeate. Oshequi pashereajeitaquena: eiro 3ॸ—¿Paita pivaotisatimentari?
shepi; ipasanajeitaqueri, tac, tac. Yora ipasataqueri iriotaque —Ariorica iquenqueshiretanaca atiri, ivaotisatiri Joa
quenquetsatacaantatsiri anta pancotsiqui yapatojeitantari. iriotanteariri atiri te incoyeji irampiitapinitero caari
Ineacovetacari Cario ipasajeitaqueri, iro cantaincha tecatsi cameetsatatsi, irointi icoaque inquemisanteri Tasorentsi. Tempa
oncantimoneentanaqueari, tecatsi incantajeiteri. icantitarini: “Pinquemisantajeiteri yora impoitapeenane,
18ॸOshequi quitaiteri isavicanaji Pavoro, impoiji ijatanaji, iriotaque Jesoshi”.
yojocanajiri ayemisantaririnte. Itetapaaca pitotsiqui, 5ॸAri iquemantajeitavacarori oca, ivaotisatimentajeitanacari
aacotanaqueri tampea Shiriaqui, icantanaca, shiririri. Avincatsarite Jesoshi. 6ॸYajiricainataqueri Pavoro iitoqui, irosati
Itsipatanacaro Pirishira, jeri ojime, Aquira. Timatsi opocashitantacari Ishire Tasorentsi, ineaveetantajeitanacaro
icashiacaaqueriri Pavoro Tasorentsi, irootaque yameetantarori pashinipee neantsi, icamantantajeiti. 7ॸAamaaca icarajeiti 12
iishi anta Senquereshiqui. 19ॸYareejeitantanacari Ejesoqui, ari shirampari vaotisajeitainchari.
yojocanajiri itsipataniri. Yovaanaja apaniro Pavoro anta 8ॸAri ijatapiniti Pavoro pancotsiqui yapatotantari, icarati mava
—Oshequi noshiretanaca meeca, iro cantaincha, ariorica inquemisante. Icantajeitiri yora atiripee:
incoacaaquena Tasorentsi, nompiaje, coajica. —Te oncameetsateji oca yoametantiri Pavoro.
Irosati itetantanaja aisati pitotsiqui, aacotanaqueri tampea, Irosati yojocantanajari Pavoro, yaanaqueri
icaantanaca aisati shiririri. 22ॸYareetapaaca Sesareaqui, irosati quemisantajeitatsiri. Iquenquetsatacaapinitiri maaroni
yovaantanaca Jerosarequi, iquivantapaaqueri ayemisantaririnte. quitaiteriqui anta yoametantapinitinta Tirano. 10ॸIcantatiani
Impoiji yovaanaja aisati Antioquiaqui, iponeanaca peerani. apite osarintsi, irootaque iquemantacarori maaroni ashiasati
irineane Avincatsarite. Iquemajeitaquero: joriopee, caari
Mavatapaaque iquenayetaque Pavoro.
joriotatsi, maaroni.
23ॸOsamani isavicanaque Pavoro Antioquiaqui, impoiji ijataji 11ॸItasoncantayeti Pavoro, imatantarori caari aneapiniti. Irio
aisati. Iquenaquenayetanaque Carashiaqui, aisati Jirijiaqui. matacairiri Tasorentsi. 12ॸIpamititiri atiri ivaniote Pavoro, aisati
Yoametasanojeitaqueri maaroni quemisantatsiri. yoicoro, irosati yavisacotantajari. Aisati iriori mantsiari,
24ॸYareetaca Ejesoqui jorio pajitachari Aporo, arejantiriasati yaanaqueneri, yoavisacotajiri. Aisati yoavisacotajiri neiriri
ini. Cameetsa iquenquetsatapiniti, iotasanotiro Sanquenarentsi. camaari. 13,14ॸAiniro anta jorio, quenaquenayetatsiri,
25ॸIcamanteetiri jaoca icantaniri Joani, aisati jaoca ocantari oavisacotapinivetariri neiriri camaari: iriojeitaque itomipee
maaroni iquenquetsatacotiriniri Jesoshi, iro cantaincha tequera Esheva, icarajeiti 7. Jorio ini Esheva, ishanincatacari saserote.
inquemacotasanotero maaroni yantayetiri iriori Jesoshi. Ineajeivetacari Pavoro yoavisacotiri neiriri camaari. Icoajeiveta
Itsoteasanotaquero yoametantiro maaroni ioyevetari. 26ॸAri inquempetearime, icantashitantariri itsipa camaari:
iquenquetsatacotasanotiro anta pancotsiqui yapatojeitantari. Te —Ainiro Jesoshitatsiri iquenquetsatacotiri Pavoro. Iriotaque
intsaroyeji, cameetsa iquenquetsati. Iquemantavacari Aquira, amitacotanari noavisacoteri yoca neaquempiri.
jero Pirishira, icantiri Aporo: Pojocanajeriqueti iravisacotantajeari.
—Nocoaque nonquenquetsatacayempi apaniro. 15ॸYacanaqueri camaari:
Jesoshi, aisati jaoca ancantajeiteari ajajeitanteari anta Imataqueri, irosati ishiatsempequijeitantanaca, yojocanaquero
Tasorentsiqui. pancotsi. Oshequi yoatsinaqueri.
27ॸImpoiji icanti Aporo quemisantajeitatsiri: 17ॸIquemacojeitaqueri maaroni ejesosati: jorio, caari
—Nocoaque nojate meeca Acayaqui, noamejeiteri joriotatsine, maaroni. Itsaroajeitanaque aisati icantajeitaque:
savicajeitatsiri anta. —Icameetsati Avincatsarite Jesoshi: imatacairi
Ari icantajeitavaqueri: quemisantasanotiriri yoavisacotiri neiriri camaari. Irinti
—Cameetsataque pijate, poamejeiteri cameetsa. Jeroca shemetatsiri, tecatsi matacayerine.
sanquenarentsi paajeitanaqueneriri. 18ॸImpoiji ipocapaaque oshequi quemisantatsiri,
—Te noncoyeji namatavijeitajeri aisati noshaninca. Irimitirio, icarajeitiri pashini antirori perata. Incoaquerica
Imoncarajeitaquero ovinaro sanquenarentsi, opinajeitaca incantacoteri, cameetsa iraanajeri anta savicacaantatsiriqui,
S/.50,000. 20ॸOshequi iquenacayetanaquero irineane impoiji iroametavacaajeitea anta. Irijatequeti anta
Avincatsarite, aisati itimi oshequi quemisantajeitavaquerori. incantacoventavacayea. 39ॸOtimirica pashini picoaqueri piote,
21ॸImpoiji ishiretaca Pavoro irijate Jerosarequi, irosati ari pincanteri coajica yora oametavacaachari,
ijatantanaca. Iquenanaque Maseroniaqui, jero anta Acayaqui. irampatojeitajearica. 40ॸJero aca meeca apatojeitaca,
Icantitaca: aquisatsatavacaajeitaca. Icamantacotashiteecari
—Nintanaquearo nojate Jerosarequi, impoiji nojatanaque aquisajeitaqueri avincatsarite, impoiji tecatsi ancantea
Oromaqui. ancantacoventajea arosati.
22ॸItiancaque apite amitacotapinitiriri maseroniasatipee: yora 41ॸIcantantarori oca, itiancajeitajiri maaroni apatojeitainchari:
Timoteo, jeri Erashito. Iriori Pavoro, osamani itimanaque anta —Meeca aitapaaji, pincatsimareajeitanaje, pijajeite
Ashiaqui. pivancopeequi.
20
23ॸTe meeca capichaji incantavacaimentearo oca 1ॸAri imajerejeitanaque ejesosati. Impoiji iriori Pavoro
acamantacotaqueriri Avincatsarite. 24ॸItiminta vetsicapinitirori icajemajeitiri quemisantajeitatsiri, yoametasanojeitiri.
perata pajitachari Irimitirio. Ishiacantapinitiro ovanco Impoiji ijatanaji, yovaanaja Maseroniaqui. 2ॸAnta oshequi
Aretemisa iquemisantapinijeitantarori ishaninca. Ora Aretemisa iquenaquenayetanaque, oshequi yoametantayetanaque. Irosati
irootaque ijitasorentsijeitane. Ainiro yora amitacotiriri, yareetantanaca Quireshiaqui. 3ॸIcarati mava cashiri
vetsicapinitiniriri ora pancotsijaniqui; ari ipinatapinitiri isavicapaaque. Irovetaincha intetearome pitotsi irijatanteameri
oshequi perata, yaajeitantari oshequi quirequi. Iro cantaincha Shiriaqui. Irosati iotacotantacariri jorio, yaimanavetacari
te meeca iramanantajeroji quemisantajantsiri, irosati iroyerime. Irosati iquenqueshiretantanaca:
iquenqueshiretantanaca Irimitirio. 25ॸAri yapatojeitiri maaroni —Nompianajeta anta Maseroniaqui.
iratiritepee, icantajeitiri: 4ॸAri ijatanaque, icarajeitanaque Sopatoroshi itomi Piro
—Antapinijeitiro oca shiacaantsi aajeitantari airequite vereasati, Arishitaraco, jeri Seconto tesaronicasati, Cayo
oshequi. 26ॸMeeca pineaqueri Pavoro, aisati piquemacotaqueri: terevesati, Timoteo, Tiquico, jeri Torojimo ashiasati, maaroni.
yamatavijeitiri oshequi atiri, ipashinijeitantajari. Icantaniroti: 5ॸIjivajeitanaquena Toroarequi, yoyeajeitaquena anta.
“Caari oni Tasorentsi oca yovetsicayetiri atiri”. Te apatiro 6ॸAvisanaque quitaiteri yoanteetapinitarori tanta caari tapiacha,
iroametante aca: irotaintsi intsoteero Ashiaqui iroametantayete. impoiji noponeanaja Jiriposhiqui, noquenacotanaque pitotsiqui.
27ॸItseencajeitanaqueecari maaroni atiri, aisati Ocarati 5 quitaiteri nareetantajari Toroarequi, anta itiminta
itseencanaquerocari maaroni avetsicajeitiri. Tempa oyeajeitaquenari. Irosati nosavicantapaaca ocarati 7 quitaiteri.
opincatsarotasanoti Aretemisa: iquemisantajeivetacaro maaroni 7ॸOtomincotapaaque. Napatojeitaca nocarajajeitaquero tanta
ashiasati, jeri maaroni atiri. Ipincatsajeivetaro meeca, iro noquenqueshirejeitantajariri Jesoshi icamimentajeitaquee.
cantaincha inquemisantajeiteririca Pavoro, irojocacaajeiteri Iquenquetsatacaajeitana Pavoro. Ishiretaca irijatamane,
iquemisantiro. irootaque yosamanitantanacarori iquenquetsatanaque, vero,
28ॸIquemantajeitavacarori oca, iquisajeitanaca. vero. Irosati nianquiiteni. 8ॸOtimaque oshequi tsiomentotsi anta
Icajemajeitanaque: napatojeitacanta. Iro napatojeitantacari shitamencotsi onta
—Opincatsarotasanoti Aretemisa, oca pincatsariventajeitiriri jenoquiniri; mavatapaintsiri, jenoqui anta. 9ॸIsavicaque
ejesosati. omoroqui yora evancari pajitachari Eotico. Osamani
29ॸIcajemajeitanaque savicajeitatsiri nampitsiqui. iquenquetsataque Pavoro, irootaque aantapaacariri
Ishiajeitanaca maaroni anta yantaveetapinijeitinta. ivochoquine. Irosati ipariantanaca: iquenaitanaque, sheroo,
Inoshicajeitanaqueri Cayo, jeri Arishitaraco, sorororo. tirin, anta quipatsiqui. Ari naniireashijeitanaqueri,
Maseroniasati ini apite, tsipatapinitariri Pavoro. 30ॸIcoaveta itinayeevetapaacari; camaque ini, torein. 10ॸAri yaniireapaaque
Pavoro iroijatacoventanaquerime anta, iro cantaincha te Pavoro iriori. Itsentetashitapaaqueri, yavitsanotapaaqueri.
irishineteriji quemisantatsiri. 31ॸAiniro itimi aisati aparopee Icanti:
pincatsaritatsiri, poneachari Ashiaqui, nintiriri Pavoro. —Eiro poashiretacotaritsi: aneatsi ini.
Itianquiri ishaninca, camantapaaqueriri: Ari itinaanaja, aisatitanaji.
—Eiro catsini poijatiritsi anta: yoimpicari. 11ॸAri nataijeitanaji, icarajapaaquero Pavoro tanta, noajeitaca.
32ॸIcajemajeitanaque apatojeitainchari, onashiyetaca Impoiji iquenquetsatacaajiri, irosati oquitaitetantanaja. Irosati
icantayetiri. Icajemashijeitanaca. Te iriojeiteji oshequi paitarica ijatantanaja. 12ॸYayeetanajiri evancari ivancoqui, aneanaji. Te
yapatotimentari. 33ॸAiniro anta Arijantero, itiancane jorio, capichaji iroveshireajeitanaquea.
isatecaqueri nianqui. Yacotashitanaqueri maaroni atiri, 13ॸNojivatanaque pitotsiqui, noquenacotanaque Asoqui; irinti
iriotanteari icoaque inquenquetsatacaajeiterime. 34ॸIro Pavoro iquenanaque avotsiqui. 14ॸAri ineapaajanari Asoqui,
cantaincha iojeitantacari irio jorio, icajemapinijeitanaque irosati notetantanajariri pitotsiqui. Novaajeitanaja Mitirenequi,
maaroni: nocaantanaca, shiririri. 15ॸOquitaitetamanaji novaanaja aisati.
—Opincatsarotasanoti Aretemisa, oca pincatsariventiriri Nomontetacotanacaro Quio. Omavatanaque quitaiteri, irosati
ejesosati. anta Samoshiqui. Quitaiteri pashini nareetanaca Miretoqui.
Osamani icajemajeitanaque, ishirincanaca catsirincaiteri. 16ॸIquenqueshiretaca Pavoro iravishitanaquearo Ejeso, eiro
35ॸYoimajerentajeitaqueri yora sanquenatapinitatsiri anta itimaanitapaajitsi Ashiaqui. Icoasanotaque irareetitajea
nampitsiqui. Impoiji icantajeitiri: Jerosarequi, irimoncaraapeemparo quitaiteri pajitachari
—Noshaninca. Tempa arojeitaque pincatsajeitirori Aretemisa, Pentecoshiteshi.
aisati ashentapinitiniro ovanco. Tempa aisati ashentapinitiro 17ॸItiancaque Ejesoqui, icajemacantaqueri
oca shiaquerori, pariapaintsiri jenoqui. Ayojeitanaquero oca, quenquetsatacaaqueriri quemisantajeitatsiri anta. 18ॸAri
36ॸtecatsi tseenquerone oca nocantaqueri. Cameetsa meeca yareejeitapaaca ejesosati, irosati icantajeitantavacari:
pimajerejeitanaque. Eiro pishintsititsi panteri yoca —Piotacotasanotaquena jaoca nocantari
shiramparipee. 37ॸJerica pamaqueri, tecatsi incantero ovanco, notimimotantajeitaquempiri. Iroaquerani nareetaca Ashiaqui,
aisati te incantimateroji atasorentsite. 38ॸJeri aisati yoca aitaque nocantitapaaca, irosatitatsi meeca. 19ॸAnta oshequi
֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ20ٍॷ21 126
21
1ॸIrosati nojocajeitantanajari quemisantacaajeitiriri isanquenare Moishishi. Eiro pitoyeantajeitiritsi pitomi.
ejesosati. Notejeitanaca pitotsiqui, tampatica Pojocajeitajero oca amejeiveitaniri arori”. 22ॸ¿Jaoca pincanteari?
noquenacotanaque Coshiqui, nocantanaca shiririri. Aitaque inquemacojeitaquempi, areetapaaquempi:
Oquitaitetamanaque novaamanaja Irorashiqui, irosati inquisajeitavaquempi. 23ॸPinquemisantero oca noncantempiri:
novaantanaja Pataraqui. 2ॸNoneapaaquero anta pitotsi jerica itsipasati shirampari, timatsi icashiacaacariri Tasorentsi.
127 ֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ21ٍॷ22
poacotarotsi ivatsa iriraja. Eiro poaritsi ampitsiitachari. Eiro imajeretasanojeitanaque. Ari icantanaque:
pineavintsatirotsi tsinane caari pai”. 3ॸ—Narotaque jorio. Ari otimaquenari ina anta Tarisoqui, onta
26ॸAri iquemisantaqueri Pavoro. Oquitaitetamanaque shirishiaquiniri. Aca nampitsiquica ari nantearitaqueri.
yaanaqueri evancari, icantajeitaqueri iroameetsatanteariri, Yoametaquena Camariyeri, itsoteasanotaquenaro oca
aisati iqueajeitapaaque ivancoqui. Icamantapaaqueri anta: icantajeitiri intacantaqueeri. Nocoasanotaque noshintsiteneri
—Oncarate 7 quitaiteri nomoncaratantaquearori nantajeiteri Tasorentsi paitarica nantiniriri, noquempevetaquempi avirori
iroameetsatantenari Tasorentsi, impoiji noajeiteneri virantsi, meeca. 4ॸNoquisasanotiri oametantirori oca iroaqueratatsiri,
nompajeiteri. irootaque noantayetariri, noisotacantayetaqueri, aisati
noiminqueacantayetaqueri shirampari, tsinane, maaroni.
Yoiminqueaqueri Pavoro. 5ॸIotana ivincatsarite saserote queariotaque oca
27ॸIrovetaincha omoncarateame 7 quitaiteri. Ineajeitaqueri nocantaquempiri. Aisati iquempejeitanaja maaroni
anta ivancoqui Tasorentsi joriopee, poneachari Ashiaqui. savicacaantajeitatsiri: yora oametavacainchari, iojeiti.
Iquisacaacari apatojeitainchari, impoiji yaajeitaqueri Pavoro, Iriojeitaque panarori sanquenarentsi isanquenatiniri
shepi. 28ॸIcajemajeitanaque: tamashicosati. Itiancaquena nonquisajeitantearirime
—Noshaninca, pamitacojeitena. Iriotaque yoca quemisantajeitiriri Jesoshi. Nojavetaca Tamashicoqui
quenaquenayetatsiri amatavijeitiriri atiri; icantanirotaqueri: “Te naayeterime savicatsiri anta, noisoterime. Namaquerime aca
incameetsateji joriopee. Te oncameetsateji isanquenare iroasanquetantearirime saserotepee. 6ॸNoquenanaque avotsiqui,
Moishishi. Te oncameetsateji ivanco Tasorentsi”. Irootaque noquempejitapaacaro Tamashico. Ari icarataque tampatica
icantajeitiriri atiri. Pamenete meeca yamanirotaqueri aca catsirincaiteri. Omapocapaaquena, amorecacotapaaquena
pashinisati atiri, caari ocameetsatantanaja meeca oca amorecatsiri, oponeanaca inquitequi. 7ॸNotaanaque quipatsiqui,
pancotsica cameetsavetachari. porocn. Noquemaqueri icantaquena: “Saoro. Saoro. ¿Paita
Irootaque icantajeitaqueriri. 29ॸChapinqui ineavaqueri Pavoro piquisantaquenari?” 8ॸNacanaqueri: “¿Janicampi
anta nampitsiqui, itsipavetari Torojimo: yora ejesosati. Novincatsarite?” Icantaquena: “Narotaque nainti Jesoshi,
Ijitashijeitavacari iriotaque iqueacaapaaqueri ivancoqui nasaretesati: narotaque piquisaqueri”. 9ॸIneajeitaquero
Tasorentsi, irootaque icantantacari: “Yamanirotaqueri aca notsipajeitari oca amorecatsiri, iro cantaincha te
pashinisati atiri”. 30ॸAri iquisajeitanaca maaroni nampitsiquiniri, inquemajeitavaqueroji icantaquenari Jesoshi. 10ॸNocantiri:
yapatojeitanaca anta. Yaaqueri Pavoro shepi, inoshicanaqueri “¿Paita picoacaaquenari nanteri?” Icantana Pincatsari:
saiteriqui, sorororo. Irosati yashitantanacaro ivanco Tasorentsi. “Pincatianaje, pijate Tamashicoqui. Anta incamanteetempi
31ॸIrovetaincha iroyerime, iro cantaincha iquemacotaqueri yora paitarica panteri”. 11ॸOshipaquireacotasanotanaquena
iyomantantite soraropee, carajeitaintsiri 600. Icamanteetiri: amorecatsiri, irootaque caari noneantaja. Ari yacatsatanaquena
—Iquisajeitanaca maaroni jerosaresati. notsipajeitari, irosati nareetapatapaaca Tamashicoqui. 12ॸItimi
32ॸIshintsiti yaanajiri soraro, jeri capitanotatsiri, anta shirampari pajitachari Ananiashi. Iquemisantasanotiro
ishiashijeitanacari. Ineantajeitavacariri atiri, isanquenare Moishishini. Ineacameetsajeitiri maaroni jorio,
yoipacaajeitanaquero ipasajeitiri. 33ॸAri ipocapaaque savicajeitatsiri anta. 13ॸIpocashitaquena, iquempejitapaaquena,
comantanti, yaapaaqueri Pavoro. Yoisotacantaqueri. Iro icantapaaquena: “Saoro, aviro noyemisantaririnte.
yoisotantapaacariri apite carenatsa. Isampitacotiri: Pamenanaje”. Irosati namenantanaja, noneaqueri. 14ॸAisati
—¿Janicampa yoca? ¿Paita yantaqueri piquisajeitantacariri? icantana: “Icoyeaquempi Tasorentsi piotantearori
34ॸIpashiniyetanaquero icantayetanaqueri. Icajemajeitanaque, icoacaaquempiri iriori. Icoyeaquempi pineanteariri yora
tecatsi incantea comantanti iriotacoteri, irootaque Cameetsatasanotatsiri. Aisati icoyeaquempi
yaacantantanacariri anta ivancoqui soraro. 35ॸYareetapaacaro pinquemasanotanteariri iriori. 15ॸAisati pinquenquetsatacoteri.
ataimentotsinta, oshequi itatsincajeitanaqueri. Irosati Pincamanteri maaroni atiri oca pineaqueri aisati oca
yoancacaantapaacari soraro. 36ॸYoijatanaqueri oshequi atiri, piquemaqueri. 16ॸ¿Paita poisamanincantacarori? Tsame,
icajemajeitanaque: pivaotisatea. Ainiro caari cameetsatatsi pantayetiniri, iro
—Paanirotanaqueri. cantaincha ariorica paventeari Tasorentsi, iroameetsantajempi”.
37ॸIrovetapaincha inqueacaapeerime Pavoro pancotsiqui. 17ॸAri impoiji nopianaja Jerosarequi.
shirishiaquiniri. Iotacojeitiro nonampi. Meeca noncamantempi: Nocatiaca ocaaquiji, nocantiri: ‘Cameetsa incame’.
pishinetena nonquenquetsatacayeri atiri. Namenaqueneri oaqueriri iroicoropee”. 21ॸIro cantaincha
40ॸAri ishinetaqueri, icantiri: icantaquena: “Tsame pijate. Nocoaque nontianquempi arejiqui,
—Jentsiqueti, pinquenquetsatacayeri. anta itiminta pashinipee atiri”.
Irosati icatiantapaaca ataimentotsiqui, cati. Impoiji 22ॸIquemisantajeivetacari joriopee, iro cantaincha
joriopee Pavoro. Oquitaitetamanaque yoisoreajiri. isareacari iroyeeteri. Ari ijatanaque anta ivancoqui soraro,
Yapatotacantaqueri jivatacaajeitiriri saserote, jeri maaroni icamantapaaqueri Pavoro. 17ॸIrosati icajemacantantacari iriori
oametavacaajeitainchari. Irosati yoirincacantanacari Pavoro, aparo capitanotatsiri, icantiri:
yaanaqueri anta. —Paanaqueri yoca evancari anta itiminta comantanti.
23
1ॸYamenasanotapaaqueri maaroni oametavacainchari. Timatsi incamanteriri.
Icantiri: 18ॸIrosati yaantanacari anta. Icantapaaqueri:
ashire arori”. Iro cantaincha icantajeiti variseo: oca: 26ॸ“¿Ainirompi Virishi? ¿Tecatsimpa oyempine? Narotaque
“Antinaajeitanaje. Timatsi inampire Tasorentsi. Timatsi ashire Caraorio Irishiashi sanquenatimpirori oca. Oshequi
maaroni”. 9ॸAri iquisatsatavacaajeitanaca. Icatianaca nopincatsatimpi. 27ॸPineavaqueriya yoca shirampari
oametantirori sanquenarentsi, variseo ini. Icantasanotanaque: nontianquempiri. Irovetaincha iroajeiterime chapinqui joriopee.
—Tecatsi nonquemacoteri yoca, yantaquero caari Icamanteetana ishanincatacari oromasati, irosati
cameetsatatsi. Ariorica yoametaqueri Tasorentsi. Ariorica nojatashitantacariri, notsipatanacari soraro, noavisacotajiri.
yoametaqueri inampire. 28ॸNocoanaque niote paita incantacoteriri, naanaqueri anta
129 ֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ23–25
24
1ॸOcarataque quitaiteri apapacoroni, ari ijatanaque —Aitapaajitsita meeca. Coajica impocavajetsita comantanti
Ananiashi, yora ivincatsarite saserote, itsipatanacari Irishiashi, ari noncantacoventempi.
aparopee savicacaajeitantatsiri. Jeri aisati itsipatanacari 23ॸIcantiri capitano:
Moishishini, noncantacoventantearirime yoca. 7ॸIro cantaincha Jeshito. Icoaque inquimoshiretacayempari joriopee, irootaque caari
yareetapaaca Irishiashi, yora comantanti. ishinetantajari Pavoro irisoquijanaje.
Itatsinquimentayetapaaquenari, yaapitsatapaaquenari.
Itiancaquena nopocantacari aca, noncantacoventanteariri Yaventacari Pavoro Sesari.
Pavoro. 8ॸMeeca, pisampiteri, piotanteari queariorica oca
25
1ॸAri yareetanaca Jeshito anta impincatsariventantenta.
nocantacotaqueriri. Mava imaapaaque Sesareaqui, irosati yovaantanaja
9ॸIcantajeitanaque joriopee: Jerosarequi. 2ॸJeri yora jivatacaajeitiriri saserotepee, jeri
—Queariotaque oca icantaqueri. Aitaque ocantacari. pincatsariventiriri jorio, icantacojeitiri Pavoro. Icantiri Jeshito:
10ॸAri yora pincatsari icantaqueri Pavoro irineanate iriori. Ari 3ॸ—Pinquimoshiretacayena. Pamacantenari Pavoro aca
icanti: Jerosarequi.
—Niotaque ocarati meeca oshequi osarintsi Ari isareavetacari irimapocavaquerime nianqui,
pipincatsariventajeitiri noshaninca, irootaque iroavaquerime. 4ॸIcanti Jeshito:
noquimoshiretantanacari. Meeca narosati —Irisavicavaquetsita Sesareaqui. Eiro osamanititsi nompiaje.
camantacoventajanchane. 11ॸJentsite, pisampitacoventajeitena. 5ॸAri otimirica yantane, nocoaque intsipatanaquena
nompiatsatavacayempaji anta ivancoqui Tasorentsi, aisati te iroanayeroji 10. Irosati ipiantaja Sesareaqui.
nompiatsatavacayempa anta pancotsiqui napatotantari, Oquitaitetamanaque isavicaque anta ivincatsarimentoqui.
nampitsiqui, tecatsi. Aisati te nampatojeiteri oshequi atiri. Icajemacantiri Pavoro. 7ॸYareetapaaca, ari ishoncavacari yora
13ॸTecatsi incantea meeca iriotacaasanotempi oca poneachari Jerosarequi. Oshequi icantacotasanovetacari, iro
icantacotashitaquenari. 14ॸMeeca noncamantasanotempi. cantaincha tecatsi incante iriotacotasanotanteariri Jeshito.
Noquemisantiri yora Tasorentsi iquemisantiniri intacantanari. 8ॸIrisati cantacoventavajancha Pavoro, icanti:
Noquemisantajeitiro isanquenareni Moishishi, aisati iroori —Tecatsi noncantero Sanquenarentsi iquemisantiri joriopee.
isanquenareni camantantajeitatsiniri. Queario, ainiro Tecatsi noncantero ivanco Tasorentsi. Aisati oquempetaca,
yoametaquenari Jesoshi ayojeitanteari ajajeitantajeari tecatsi noncantimateri Sesari.
֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ25ٍॷ26 130
9ॸIro cantaincha Jeshito icoaque inquimoshiretacaajeiteri 2ॸ—Pineaquena, pincatsari Aquiripa. Meeca noncamantempi
yoca savicayetatsiri aca. Icantacovetari yoca: “Te Te nompiateariji, irointi notsoteaqueneri icantaquenari.
oncameetsateji intime”. 25ॸIro cantaincha tecatsi niotacoteri 20ॸNintanacari yora tamashicosati, nocamantaqueri. Impoiji anta
noamaanteariri. Jero meeca yaventacari Sesari, ari meeca nocoi Jerosarequi nocamantantaque. Aisati notsoteajeitaqueri anta
nontianqueri irioriqui. 26ॸIro cantaincha te nioteji paitarica Joreaqui. Nocamantajeitaqueri yora pashinisatipee atiri,
noncamantasanoteriri avincatsarite. Irootaque maaroni. Nocamantajeitiri: “Pinquenqueshirejeitanaquea,
nocajemacantantaquempiri avinti, asampitacoventanteariri. paventajeiteari Tasorentsi. Cameetsayea pisavicajeite,
Impoijiquea ontime nosanquenatacotanteariri. 27ॸJeri yoca iriojeitantajeari atiri queario piquemisantasanojeitaque”. 21ॸAri
noiminqueaqueri. Te oncameetsateji nontiancashiteari, noquenquetsatacotaqueri Jesoshi, irootaque yaajeitantaquenari
tecatsirica noncamantacoteri. joriopee anta ivancoqui Tasorentsi, iroyename. 22ॸIcantatiani
26
1ॸYora Aquiripa icantiri Pavoro: Tasorentsi intacotana: peerani, irosatitatsi meeca. Irootaque
Meeca noshinetempi avisati cantacoventachane. nomatantarori noquenquetsatacaajeitiri pincatsaritatsiri, caari
Irosati yacotashitantanacari Pavoro, impoiji icantacoventaja pincatsaritatsine, maaroni. Ari noametantapinitiro isanquenare
irisati: camantantatsiniri, aisati isanquenareni Moishishi.
131 ֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ26ٍॷ27
27
1ॸAiniro anta iyapitanote oshequi soraro, pajitachari otiancacotasanojeitaquena tampea. Ari yoviincajeitaquero
Jorio. Ipajiyeeyetiri soraropee Aocoshita. Icanteetiri: vaararontsi, pocn, pocn, pocn. 19ॸOmavatapaaque quitaiteri
—Ainiro meeca antearo pitotsi, paanajeri Pavoro Itariaqui, yoviincashitacaro aisati ovaararo pitotsi, soocatsa, maaroni.
jeri yonta pashini yoisoyeetiri. 20ॸAri ocaratanaque oshequi quitaiteri: te inconijatajeji
Iro naantajearori pitotsijaniqui, noviinquero ara, poneachari Arejantiriaqui. Otimantacari chapinqui antearo
onquisotanteari antearo pitotsi. tampea, ainiro onaque pitotsi anta ovoyejaqui. Ainiro
Ja, icoajeiveta irijocajeitename. 31ॸYora Pavoro icantaqueri isheroncayetiri anta otsoviqui, ishiacantaqueri tsipari.
capitano, jeri soraropee: 12ॸNaatapaaque Shiracosaqui, ocarati mava nomaanaque.
—Eirorica quiso yoiro marinero pitotsi, tecatsi pincantea 13ॸNovaanaja aisati, noshoncanajaro anta otsapijaqui, irosati
avirori pavisacojeitaje. Eiro pishinetiritsi irijocajeitee. Irequio. Oquitaitetamanaque oponeanaca tampea irampatequi
32ॸIrosati ipesantacaro soraro socatsa: oca catsirincaiteri. Irosati oquitaitetamanaque nareetantacari
otsatacotantaveitaniri pitotsijaniqui. Yoviincaquero, pocn. Posoriqui. 14ॸNoneapaaqueri ayemisantaririnte. Icoaque
33ॸIrotanajantsi onquitaitetaje, icantajeitaqueri Pavoro: nosaviquimotanaqueri 7 quitaiteri. Novaanaja, irosati
—Tsame, poajeitavaqueata. Ocarati meeca 14 quitaiteri nareetantanaca Oromaqui. 15ॸAri iquemacojeitavaquena
pinashitaca, te poajeiteaji. 34ॸMeeca nocantasanotaquempi, ayemisantaririnte, irosati ipocashijeitantaquena,
poajeitea. Oshintsitacaajempi. Piotasanotanaque: tecatsi intonquiojeitavaquena. Osamani iponeayetanaca. Iponeanaca
oyempine catsini. Jororeapioqui, aisati Tireshi Taverinashiqui. Pavoro, ineantacariri,
35ॸIcantantarori oca, ipasonquitaqueri Tasorentsi, noneajeitaqueri. ipasonquitaqueri Tasorentsi aisati iveshireanaca. 16ॸNareetantacari
Icarajaquero tanta, ijivataque yoanaca. 36ॸYoveshireajeitanaja Oromaqui, ishineyeetaqueri Pavoro isavicapaaque ivancoqui iriori.
maaroni, yoajeitanaca. 37ॸNocarajeitaque maaroni tetarori pitotsi Itsipatacari aparo soraro, ameniriri.
276. 38ॸIquemajeitanaca, ari yoviincajeitaquero maaroni tirico, 17ॸMava imaapaaque, impoiji icajemacantaqueri jivayetiriri
Aitaque ocantacari, navisacojeitaji. Naatajeitapaaji anta incantavacaimentajeitantearori. Ari oshequi ijajeitanaque ivancoqui.
quipatsiquinta. Icamantasanotavaqueri jaoca icanta Tasorentsi ipincatsariventanti.
Intamanacaro, irosati itsitenitacotanaquero. Icoaque
Isavicajeitapaaque Marataqui. iriotacaasanotaqueri isanquenatacotiri Moishishini, jeri maaroni
28
1-2ॸNaajeitantapaacari, ineshinoncatasanojeitavaquena camantantatsiniri: tempa isanquenatacotaqueri Jesoshi.
yora savicatsiri. Icamantavaquena: 24ॸIquemisantaqueri aparopee, itseencaqueri pashini.
1
1ॸ¿Ainirompi oromasati? ¿Tecatsimpa oajeitempine? cameetsa irisavicajeitanteari anta inquitequi”.
Narotaque Pavoro sanquenajeitimpirori oca. Itiancaquena
Yora itsipapee atiri te iriojeiteriji Tasorentsi.
Jesoquirishito nantaveetiniri. Icoacaaquena noncamantajeiteri
atiri jaoca icantari Tasorentsi yoavisacotanti. Tecatsi pashini 18ॸItimiTasorentsi inquitequi, iro cantaincha iotacaajeitaquee
incoacayenari. 2,3ॸTempa peerani icamantajeitaquerini iquisaqueri maaroni caari quemisantiri, aisati maaroni
Tasorentsi yora quenquetsatacotaqueriniri imponeaquea antapinitirori caari cameetsatatsi, aisati iriori yora maaroni
inquitequi Itomi, irantiritapaaque, iroavisacojeiteri maaroni caari coatsi inquemisantero oca cameetsatatsiri.
caari cameetsajeitatsi. Icantaquerini irishanincatajeari Iravirini. 19ॸIncoajeitaquericame iriojeiteme jaoca icantari Tasorentsi,
ashaninca anta pashinipeequi nampitsi. 14ॸNocoasanotaque icantantari Tasorentsi: “Incanteata. Inquenqueshireterota caari
nonquenquetsatacaapiniteri yora quereshiasati aisati yora cameetsatatsi, aisati eiro itimitsi cameetsa”.
itsipapee atiri; yora iovetachari aisati yora caari iotatsi. Tempa 29ॸImatapinijeitaquero caari cameetsayetatsi: yashi yoiro te
133
ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊϘѠϘͅkґkҽʊॷ1–3 134
Sharincaveniqui”, iro cantaincha itsataa yantashijeitacaro aisati nainti Tasorentsi”. Pishemeticari. 18ॸPiojeitiro icoacaajeitaqueeri
yantacaajeitaqueri pashinipee. Tasorentsi. Peerani piovetacaroni Sanquenarentsi, irootaque
piojeitantavetacaroniri cameetsayetatsiri. 19ॸMeeca
Aisati iriori jorio, eiro yavisacotashijeitajatsi. pijitashijeiveta pimatero piotacaajeiteri maaroni caari iojeitatsi.
2
1ॸNaamaaca itimi jorio cantatsiri: “Ineashiitetacarove irintipee, Oquempevetaca pintsiotacojeiterime maaroni timajeitatsiri
te incameetsajeiteji”. Iro cantaincha noncamantempi; tsiteniriqui. 20ॸPiotacaajeiterime maaroni caari iojeitatsi,
queariompia, ariorica pincantacoteri itsipapee atiri: “Ainiro oquempevetaca poamejeiterime jananequipee. Queario
yantane”, ainiro pantane avirori, piquempejeitacari yora piojeivetaro Sanquenarentsi, tempa cameetsa oamevetaquempi,
picantacovetacari. 2ॸAyojeitaque ocameetsati iroasanquetaajeiteri te amatavitanteji. 21ॸPamene, poamejeiterime itsipapee, iro
Tasorentsi yora antirori caari cameetsatatsi. 3ॸIro cantaincha avirori, cantaincha ¿paita caari piotanta avirori? Tempa
picanti: “Ainiro irantanejei irinti”, aisati piquempejeitacari, oncameetsateme poametavacaajeiteame avirori. Jero
pantapinijeitiro avirori caari cameetsatatsi. ¿Pijitashitampa eiro picantajeitaqueri itsipapee: “Eiro picoshititsi”. Tempa picoshiti
yoasanquejeitimpitsi avirori Tasorentsi? 4ॸPamene, oshequi avirori. 22ॸPicantajeivetari: “Eiro paimentarotsi pijina”. Tempa
ineshinoncajeitaquempi, icavintsaasanojeitaquempi, te intsipaite paimentaro avirori pijina. Picantajeivetari: “Eiro picantirotsi
irishemempi: osamani icoavetaca pinquenqueshirejeitajeame, povetsicane: ‘Irio Tasorentsi’. Caari oni”. Iro cantaincha
pojocajeitajerome caari cameetsatatsi pantajeitiri. Iro cantaincha, te ¿pipincatsatasanotirimpa avinti Tasorentsisanori?
pimajeiteroji. 23ॸPishemejeitaque, picantajeiveta: “Niotiro nainti irineane
5ॸTe pinquenqueshireteroji icantiri Tasorentsi, te Tasorentsi”. Iro cantaincha terica pimoncarayeteroji
pinquenqueshireempaji. Aiquero pijatatii pantapinitaquero caari ocantayetiri, tempa pitseencaqueri Tasorentsi. 24ॸJero oca
cameetsatatsi, irootaque iroasanquetimentempiri Tasorentsi. isanquenayeetiniriri peeraniniri: “Ainiro yantayetiri
Queario, coajica inquisasanojeiteri maaroni antirori caari ajorioririnte caari cameetsatatsi, irootaque icantimajeitantariri
cameetsatatsi. Iro cantaincha ayojeitanaque icameetsatasanoti itsipapee atiri Tasorentsi, icantajeiti: ‘Te incameetsateji
Tasorentsi, eiro iquisashitaritsi atiri, iotasanotaqueri maaroni, Tasorentsi, ľɗфΎнӕľ̲ɗѸ͑ҡɗфɗҡѸɗٔॸٚ.
jaocarica icantajeitari. 6ॸIroasanquejeiteri maaroni caari
Jaoca icanta quemisantasanotatsiri.
cameetsatatsi, irisavicacaajeiteri cameetsa anta inquitequi maaroni
cameetsajeitatsiri. 7ॸAriorica acoasanotaque aneajeiteri Tasorentsi 25ॸPamene, ariorica piquemisantaquero irineane Tasorentsi, te
aisati ancameetsatasanotanaque, aisati ancantaitatiyempani antime pantsipetashiteaji pijoriotaque, tempa piotaqueri Tasorentsi. Iro
inquitequi, tsame anquearioventajeitero maaroni icoacaajeitaqueeri cantaincha terica pinquemisanteri, patsipetashita
Tasorentsi. Impoiji irisavicacaajeitajee inquitequi, pijoriotashiveta. 26ॸAriorica inquemisante caari joriotatsi, tempa
ancantaitatiyempani asaviquimojeitajeri. 8ॸIro cantaincha ainiro irinti irineacameetsateri Tasorentsi iriori. Inquempetacayeari jorio,
caari cameetsatatsi, caari coatsi iriotero icoacaavetariri Tasorentsi: quemisantatsiri iriori. 27ॸAvirorica jorio, piovetarorica
icoashijeita irantapinitero caari cameetsatatsi. Ari inquisasanojeiteri isanquenare Moishishi; iro cantaincha terica
Tasorentsi, iroasanquetasanojeiteri. 9ॸIrimoncaratavacaajeitea jorio pinquemisantasanotero, ¿ocameetsatimpa? Teve, te
aisati itsipapee atiri: ariorica incanteani irantero caari cameetsatatsi, oncameetsateji. Jeri yora caari joriotatsi: te irineeroji
ari irashinoncaajeitea, iroasanquejeiteri Tasorentsi. 10ॸIro cantaincha Sanquenarentsi, iro cantaincha ariorica irisavique cameetsa, ari
maaroni antapinitirori cameetsatatsiri irineapaajeri Tasorentsi irimataquero icoacaaqueriri Tasorentsi. Tempa
inquitequi, irineacameetsatavajeri iriori, irisavicacaajeiteri cameetsa: ocameetsatasanoti oca. 28ॸ¿Jaoca icantari
jorio, itsipapee atiri, maaroni. Amoncaratavacaajeitaquea. 11ॸYora quemisantasanotatsiri? ¿Joriompa inajeiti? Teve. ¿Iriompa
Tasorentsi te irinashitacaajeiteariji itsipasatipee atiri: ioti toyeantajeitachari? Teve, caari ini. 29ॸIrinti quemisantincari
aquempetavacaajeitaca. yora quenqueshiretapinitiriri Tasorentsi. Te iro
irineacameetsatimenteri itoyeanta, irointiquea
Timatsi iotacaajeivetariri yora caari joriotatsi. ineacameetsatimentiri iquemisantiri. Eirorica
12ॸYora itsipapee atiri te irineeroji isanquenareni Moishishi, iro ineacameetsatiritsi atiri, irintiquea Tasorentsi
cantaincha ainiro yantayetiri, aisati irijate Sharincaveniqui. Iro neacameetsaterine.
3
cantaincha eiro icantiritsi Tasorentsi: “¿Paita caari 1ॸNaamaaca picantaque: “¿Natsipetashitampa nojoriotaque?
piquemisantantaro isanquenatiri Moishishi?” Iro cantaincha irinti ¿Natsipetashitampa notoyeanta?” 2ॸTe pantsipevetearoji
iovetarori isanquenare ainiro yantayetiri, aisati irijate pijoriotaque. Tempa irio jorio yoametiri Tasorentsi. 3ॸQueario,
Sharincaveniqui; ari iroasanquetasanoteri Tasorentsi, incanteri: “Te te inquemisantajeiteji maaroni, ainiro amataviyeterinemeri
pinquemisantasanoteroji oca isanquenatiniri Moishishini”. 13ॸTe Tasorentsi. ¿Ariompa iramatavitaqueri Tasorentsi yora
irineacameetsatashiteariji Tasorentsi quemashijeivetarori irineane, quemisantiriri? 4ॸTeve, eiro yamatavitiritsi. Ariorica
irintiquea ineacameetsatasanojeiti quemisantasanotirori. 14ॸPameneri iramatavitantajeite maaroni atiri, iro cantaincha tecatsi
yora itsipapee atiri, piote jaoca icantajeitari. Te irineeroji incantea Tasorentsi iramatavijeitee irinti. Tempa peerani
Sanquenarentsi, iro cantaincha ainiro imayetaquero ocantayetiri. isanquenatini Iravirini, icanti: “Otampaticatasanotaque,
Pineaquero, iotashiyeta itimi cameetsa. 15ॸAriorica irisavique Tasorentsi, pineane: te pintseeyaji. Tecatsi incantea atiri
cameetsa, ayojeitaque iovetaro iriori ocantiri Sanquenarentsi. Ainiro impiatsajeitempi”.
iquenqueshireantavetari: iojeitaque ocameetsatirica yantajeitiri. 5ॸNaamaaca itimi cantashitachari: “Ariorica nantero caari
16ॸCoajica incanteri Tasorentsi yora Jesoquirishito: “Aviro iotirori cameetsatatsi, impoiji iriojeite noshaninca
jaocarica ocantari yantajeitaqueri atiripee, pitsoteaquero maaroni icameetsatasanotaque Tasorentsi, te inquempetenaji narori.
iquenqueshirejeitiri. Meeca aviro cantatsine jaocarica irijajeiteri. Impoiji ariorica impincatsajeiteri. ¿Paita meeca
Aviro cantatsine ariorica aneacameetsateri, ariorica inquishimentantenarori Tasorentsi caari cameetsatatsi
avashinoncayeri”. Irootaque nocamantajeitiriri narori, nantayetiri? Tempa irootaque irineacameetsatanteariri
inquenqueshirejeitanteari, iroavisacojeitantajeari. noshaninca”. 6ॸTeve. Te oncameetsateji oca yaamaayevetari.
¿Arimpa iramatavitaquee Tasorentsi? Icanti intianqueri
Yora jorio iojeivetaro isanquenareni Moishishi: ariorica irantero antapinitirori caari cameetsatatsi Sharincaveniqui. 7ॸPineaquero,
caari cameetsatatsi, ontimasanote irantane. ¿ocameetsatimpa nontseeya niotacantearimeri atiri te intseeyaji
17ॸIro cantaincha, avirorica jorio, queariompia. Picanticari: Tasorentsi, impoiji impincatsateri? Impoiji oncameetsateme
“Niotiro nainti isanquenare Moishishi. Noshanincatasanotacari nontseeya, eirome iquishimentanarome Tasorentsi notseeya. Iro
135 ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊϘѠϘͅkґkҽʊॷ3ٍॷ4
4
incameetsajeiteji itsipapee atiri, aroquea ainti, acameetsajeiti”? 1ॸPiojeitaque jaoca icantaniri ashanincasanorini Avaramani.
Te oncameetsateji ancantero oca. Tempa Meeca noncamantempi: 2ॸte iroavisacotajeaji irisati.
amoncaratavacaajeitaca, ainiro antanejei maaroni: aroripee, Iroavisacoteame irisati, irimaterome irishemeteme, incanteme:
aisati iriori itsipapee atiri. 10ॸTempa aitaque ocanti “Oshequi nocameetsataque, navisacotantajari”. Iro cantaincha
Sanquenarentsi: “Te intimeji cameetsatatsineri, tecatsi catsini. tempa iotaque Tasorentsi te incameetsateji Avaramani. 3ॸ¿Paita
11ॸTe intimeji coatsine irioteri Tasorentsi, aisati te intimeji ocantiri Sanquenarentsi? Tempa ocanti: “Iquemisantaqueri
coatsine iriotero icoacaaqueriri. 12ॸIquishimanataqueri Avaramani Tasorentsi, irootaque ineacameetsatantariniri”.
Tasorentsi, yantajeitiro caari cameetsatatsi. Te intimeji 4ॸNoshiacantempiro: intimerica tsameetenerine ivatorote, tempa
cameetsatatsine, tecatsi catsini. 13ॸTe oncameetsateji catsini ocameetsati impinateri. ¿Ocameetsatimpa incanteri: “Jeri yoca,
iquenquetsatashiyetari. Oshequi itseeya. Oshequi catsini nompashitempiri”? Te oncameetsateji: tempa pomerentsitaca
iquisatsajeitiri ishanincapee. 14ॸOshequi yoamaimanatiri itsameetiniri. 5ॸIrinti Tasorentsi, inashita: eirorica amayetirotsi
ishaninca, iquisatsatapinijeitiri. 15ॸAisati yoashiyetacari cameetsayetatsiri, iro cantaincha ashiretearirica, aitaque
ishanincani, shemi, shemi. 16ॸJaocarica ijayetaqueri, iroameetsajeitee. Eiro apomerentsiventaritsi ampinateri.
yoashinoncaayetaqueri ishaninca. 17ॸTe irioteji catsini 6ॸPineaquero, tecatsi antasanote iroameetsatanteeri Tasorentsi,
cameetsatatsi. 20ॸTecatsi incante atiri: “Nomajeitaquero maaroni ajorioririnte? Tempa iquenquetsatacotiri aisati maaroni
ocantiri isanquenareni Moishishi, meeca irineacameetsatena itsipapee atiri. Tempa ayojeiti iquemisantaque Avaramani,
Tasorentsi”. Teve, te irimateroji. Tempa irootaque irootaque yoameetsatantariri Tasorentsi. 10ॸIro cantaincha
Sanquenarentsi oamejeiteeri ainiro antane. ¿jaoca icantacari yoameetsatantariri Tasorentsi? Tequerani
irijorioteni, tequerani intoyeanteani. 11ॸPineaquero, tequerani
Yoavisacojeitaqueri Tasorentsi maaroni
intoyeanteani ishiretarini Tasorentsi, yoameetsatantariri.
quemisantajeitaqueriri Quirishito.
Impoijiquea itoyeantaca, iojeitantacari ishaninca ijivataque
21ॸMeeca noncamantempi: yora Moishishini aisati yora iquemisantaque. Meeca ayojeitaque aitaque inquempejeiteari
camantantatsiniri icamantajeitaquee jaoca ancanteari iriori itsipapee atiri: eiro ijititsi ariorica intoyeantea
irineacameetsatanteeri Tasorentsi. Te incamanteeji irineacameetsatanteariri Tasorentsi, irointiquea inquemisante.
amoncaratero Sanquenarentsi, 22ॸirointi icamanteeni ariorica Tempa yora Avaramani iriotaque intasanotacarori iquemisanti.
aquemisantaqueri Jesoquirishito, ineacameetsajeitaquee 12ॸAisati inquempejeiteari maaroni ashanicapee arori, ariorica
Tasorentsi. Aitaque amoncaratavacaajeitaca, arojeitaque jorio inquemisante. Eiro ijititsi ariorica intoyeantaquea, ari
aisati itsipapee atiri: 23ॸainiro antajeitaqueri caari cameetsatatsi, iravisacotaje, irointi ocameetsati inquemisante
maaroni. Te antajeiteroji cameetsayetatsiri icoacaajeitaqueeri iravisacotantajeari. Inquempeteari Avaramani, tequerani
Tasorentsi. 24ॸAriorica aquemisantajeitaqueri Jesoquirishito, intoyeanteani peerani.
yoavisacojeitaquee Tasorentsi, ineacameetsajeitaquee. Tempa
ineshinoncajeitaquee: te inquenqueshireteroji aisati caari Jero oca icantiriniri Tasorentsi Avaramani.
cameetsatatsi antajeitaqueri. 25,26ॸItiancaqueri itomi, 13ॸAri iquemisantaque Avaramani, irosati yoameetsatantariri
icamimentaquee, aparajatimentajeitaquee iriraja. Meeca, Tasorentsi, impoiji icantaqueri: “Nocoacaaquempi coajica
ariorica aquemisantaqueri, moncarataca, eiro pimpincatsaventajeiteri maaroni quipatsisati. Pincarajeiteri
iquenqueshiretajirotsi aisati antajeitaqueri. Aisati peerani, maaroni quempejeitempineri piquemisanti,
tequeratani impoqueni aca quipatsiqui Jesoshi, te pimpincatsariventantajeite”. ¿Paita icantantariniri oca?
iroasanquejeiterini Tasorentsi yora quemisantatsiniri. Iotitani ¿Imoncarayetironimpa isanquenare Moishishi? Teve, tequerani
coajica incamimentajeiteri iriori Jesoshi. Irootaque ontimeni. Iro icantantariniri, ishiretacarini. 14ॸIrioricame
ayojeitantacari icameetsatasanotaque Tasorentsi aisati incanteme yora coavetachari irimoncaraterome isanquenare
ineacameetsajeitaqueri maaroni quemisantajeitiriri Jesoshi. Moishishi, iramataviterime Avaramani. Tecatsime incanterime
shiretariri. 15ॸIroashinoncaajeiteri Tasorentsi maaroni caari
Tecatsi ancantajeitea arori ashemete,
moncaratiro isanquenare Moishishi, inquisaqueri. Iro cantaincha
te amateroji avavisacotajea arosati.
eiroricame otimime isanquenare, tecatsime inquishimenteemeri
27ॸTecatsi meeca ancantea ashemete. Tecatsi ancantea aisati Tasorentsi. 16ॸAriorica ashiretacari Tasorentsi, tempa
avavisacotajea arosati. ¿Paita caari amatantaro? Tempa irinti imoncarataquero icantaqueeri. Queario, ineshinoncajeitaqueri
quemisantatsiri yoameetsatiri Tasorentsi. 28ॸPineaquero, ariorica maaroni quempejeitariri Avarama. Te apaniro irineshinoncajeiteri
aquemisantaque, yoameetsataquee Tasorentsi. Te jorio, irointi ineshinoncajeitaqueri maaroni quemisantatsiri.
incantajeiteeji: “Pimoncarajeitero isanquenare Moishishi Tempa iriotaque Avarama intacarori iquemisantaque; ariorica
pavisacojeitantajeari”. 29ॸ¿Apanirompa yoavisacojeitiri aquemisantaque, aquempejeitajari. 17ॸTempa icantaquerini
Tasorentsi jorio? Tempa aisati yoavisacojeitaqueri pashinipee peerani Tasorentsi: “Avirotaque intasanotacarori, impoijiquea
atiri aisati. 30ॸItimi aparoni Tasorentsi, icavintsaajeitaquee inquempejeitempi oshequi itsipapee atiri”. Iriotaque Tasorentsi
ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊϘѠϘͅkґkҽʊॷ4–6 136
quiso oaqueriri Avaramani. Aisati yoaneajiri camayevetainchari, aquempejeitacari arori, aisati iriori maaroni pashinipee atiri;
tempa irisati timacaajeitirori maaroni aneajeitaqueri. antajeitaquero caari cameetsatatsi: ashi avajeitiro. Irootaque
18-20ॸIotacotaca Avaramani yanteashipataque, irotimataintsi meeca acamanejeitantari arori maaroni: ashi airo acamajeiti
incame. Aamaaca ocarataque irosarintsite 100. Aisati iotiro ijina, maaroni. 13ॸPeerani te ontimeni isanquenareni Moishishi.
shiravaro oni. Te intimeji itomi catsini, iro cantaincha Yantapinijeitaquero atirini caari cameetsatatsi, iro cantaincha
icamantaqueri Tasorentsi: “Irishequianaje pishanincasanori”. Te te iriotasanojeiteni paita icoacaasanotaqueriri Tasorentsi:
intseenqueriji Tasorentsi, irointi iquenqueshiretaquero pineaquero, te ontimeni irineane. 14ॸIro cantaincha
icantaqueriri, iotaque queario icantaqueriri, irimoncarataquero icamajeitaque maaroni atiri: yora Aran, iriotaque
maaroni. Tequerani intimeni ishanincani, iveshireimentacari nijantaquerori, irootaque icamajeitantacari maaroni impoitiriri
Tasorentsi, icanti: “Tempa icameetsataque Tasorentsi”. itimi, irosati itimantacari Moishishi. Oamaajeitaqueri yantiniri
21ॸIotasanotini ainiro itasorenca Tasorentsi, tecatsi Aran, te iro oamayerine yantayetiri iriori. Yora Aran ishiavetari
pomerentsitimotearine; iotasanotini irimatero maaroni pashini pocatsiri impoiji, 15ॸiro cantaincha inashita aisati. Otimi
icantaqueriri. 22ॸIrootaque icantantacari Tasorentsi: “Ishiretaquena yantaqueri Aran icamajeitantacari atiri. Iro cantaincha
Avarama, irootaque noneacameetsatantariri”. 23,24ॸIrootaque icavintsaasanojeitaquee Tasorentsi, te inquishimentasanoteeroji
icantaqueriniri Avaramani, irosati meeca icantajeitaqueeri arori; antayetiri, irootaque itiancantacariri yora impoitatsiri ipoqui:
ayojeitaque ariorica ashiretari Tasorentsi, ineacameetsajeitaquee, yora Jesoquirishito. 16,17ॸOca yantaqueri Aran oamaajeitaqueri
iquempetacaantajeitaquee te anteroji caari cameetsatatsi. Tempa oshequi atiri, irointi oca yantaqueri Quirishito oaneajeitajiri
iriotaque oitinaajiriri Avincatsarite Jesoshi. 25ॸOtimi antajeitiri oshequi atiri. Meeca icavintsaasanojeitiri Tasorentsi oshequi
caari cameetsatatsi, irootaque icamimentantajeitaqueeri Jesoshi. atiri, te inquenqueshiretacotajeriji yantajeitaqueri, irointi
Impoiji itinaanaja aisati, irootaque ayojeitantacari maaroni ineacameetsajeitaqueri maaroni quemisantiriri Quirishito.
ineacameetsajeitaquee, oquempetaca te antapiniteroji caari Yoaneajeitaqueri maaroni, incantaitatiyempani irisavique
cameetsatatsi. inquitequi.
18ॸYantaquero caari cameetsatatsi aparoni shirampari: yora
Ineacameetsajeitaquee Tasorentsi ayojeitantacari antime Aran, irootaque ajajeitanteameri Sharincaveniqui arori. Iro
inquitequi, ancantaitatiyempani. cantaincha ainiro yantaqueri pashini shirampari, yora
5
1ॸAri icamimentajeitaquee Avincatsarite Jesoquirishito, Quirishito. Yoameetsajeitaquee irinti, asavicajeitantajeari
yoavisacojeitaquee. Meeca ashirejeitacaro maaroni inquitequi, ancantaitatiyempani. 19ॸTe inquemisanteriji Aran
icantaqueeri Tasorentsi, irootaque ineacameetsajeitantajeeri, Tasorentsi, irootaque caari acameetsajeitanta. Iquemisantaqueri
oquempetaca te anteroji caari cameetsatatsi; meeca Quirishito iriri, irootaque yoameetsajeitantaqueeri.
yaacameetsajeitaquee, maaroni. 2ॸAquemisantaqueri Quirishito, 20ॸIsanquenatacaaqueri peerani Tasorentsi Moishishi
irootaque icavintsantaqueeri Tasorentsi, icantatiani. Oshequi ayojeitantacari te oncameetsateji catsini oca antajeitaqueri. Te
aveshireimentacari, ayojeitaque aneajeitajeri anta ancameetsateji catsini, iro cantaincha oshequi catsini
ipincatsaritasanotinta. 3ॸAisati, ariorica aquemaatsicatacaro icavintsaajeitaquee Tasorentsi. 21ॸAri te ancameetsajeiteji,
paitapeerica, cameetsa aveshireimenteari Tasorentsi. irootaque acamajeitantacari, iro cantaincha
Ayojeitaque ariorica aquemaatsicatacaro, yamitacotaquee aquemisantajeitaqueri Avincatsarite Jesoquirishito, irootaque
amavetantarori, eiro ashemantatsi. 4,5ॸAisati ariorica ayoti icavintsaajeitantajeeri Tasorentsi. Te inquishimenteeroji
amavetiro, yamitacotaquee Tasorentsi aquearioventaquero antajeitaqueri, irointi yoameetsajeitajee ancantaitatiyempani
antaveetiniri Tasorentsi. Ariorica aquearioventiniri asaviquimojeitajeri anta inquitequi.
paitapeerica, ayotanaque ashiretacaro icantaqueeri, aisati
Ariorica avaotisajeitaja aquempetacantajeitaca atsipajeitacari
ayotanaque te iramatavijeiteeji. Tecatsi incantee
Quirishito acamajeitaque aisati atinaajeitanaja.
iramatavijeitee, tempa quiso oajeitaquee Ishire, irootaque
6
meeca inintasanojeitantaqueeri catsini. Aveshireimentacari. 1ॸ¿Paita antajeiteri meeca? ¿Antapinijeitajerompa caari
6ॸPeerani ashinoncaasanojeitaca, tecatsi ancantea avavisacotajea cameetsatatsi incavintsantapinijeiteeri Tasorentsi? 2ॸTeve.
arosati. Impoiji omoncaratantacari, ipocaque Quirishito. Te Eiro catsini antapinitajirotsi aisati caari cameetsatatsi.
ampincatsaveteariji, iro cantaincha icamimentajeitaquee. 7ॸAri te Oquempevetaca acamaque, eiro amatantaro antapinitajero
aneapiniteriji atiri coatsiri incamimenteri itsipapee aisati. ¿Paitasa, meeca, antapinitantajarori? 3ॸAriorica
cameetsatatsiri, iroavisacotanteariri. Iro cantaincha aamaaca itimi aquemisantaqueri Quirishito aisati avaotisatimentajeitacari,
aparopee camimentiriri cameetsatatsiri. 8ॸArojeiquea ainti, te oquempetaca acarajeitaqueri acamajeitaque. 4ॸAisati
ancameetsajeiteji, iro cantaincha itiancaqueri Tasorentsi Itomi oquempetaca acarajeitaqueri atijajeitaca, aisati oquempetaca
icamimentajeitaquee. Tempa irootaque ayojeitantacari atinaajeitanaja. Meeca anashijeitaja, aquempejeitacari Jesoshi:
icavintsaasanojeitaquee, inintasanojeitaquee. icamaque, impoiji itasoncasanotajiri Apa Tasorentsi
9ॸAparajatimentaquee iriraja, icamimentajeitaquee. Meeca itinaantanajari aisati. Meeca inashitanaja, te inquempetajeaji
ineacameetsataquee Tasorentsi, oquempevetaca te anteroji caari peerani.
cameetsatatsi. Coajica, inquisheri Tasorentsi maaroni 5ॸAri piquempejeitacari Quirishito. Oquempetaca
antapinitirori caari cameetsatatsi, irompa ainti, aitaque picarajeitaqueri picamajeitaque, aisati oquempetaca
iroavisacojeitaquee. 10ॸPeerani aquisaveitarini Tasorentsi, iro picarajeitaqueri pitinaajeitanaja: paneajeitanaji, iro cantaincha
cantaincha icamimentajeitaquee Itomi, meeca pinashijeitanaja maaroni. Te inquempeteaji Quirishito peerani;
aneacameetsataqueri Tasorentsi; aisati iriori, ineacameetsataquee. aisati avirorijei, te pinquempejeiteaji peerani. 6ॸPeerani oshequi
Meeca eiro icamajitsi aisati Jesoshi, irointi yaneasanotaji, picoapinijeitini pantapinijeitironi caari cameetsatatsi, iro
imatantarori itasoncaventapinijeitaquee meeca. 11ॸAisati cantaincha oquempetaca pitsipatacari Quirishito
ayojeitaque ariorica aquemisantaqueri Avincatsarite pipajacojeitaca coroshiqui, picamajeitaque: ¿paitampa
Jesoquirishito, ineacameetsajeitaquee Tasorentsi. Tempa pincoantajeari aisati pampiitajero caari cameetsatatsi? Peerani
irootaque aveshireimentantariri meeca. oquempetaca avirojei iratiritepee camaari,
yantacaapinitaquempi caari cameetsatatsi; iro cantaincha
Yantaqueri Aran aisati yantaqueri Jesoquirishito. meeca oquempetaca picamaque, tecatsi incantea
12ॸPeeraniintanacaro caari cameetsatatsi aparoni shirampari, iromperanatajempi aisati. 7ॸPineaquero, ariorica incamaque
yora Aran; irootaque icamantacari impoiji. Aisati atiri, eiro itimitsi omperanajeitajearineri. Meeca avirori, eiro
137 ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊϘѠϘͅkґkҽʊॷ6ٍॷ7
pantajirotsi meeca caari cameetsatatsi. 8ॸAriorica Moishishi, tempa oquempevetaca picamaque. Irointi
picarajeitaqueri Quirishito picamajeitaque, ayojeiti yoaneajeitajimpi aisati Tasorentsi pimajeitantearori maaroni
pincarajeiteri aisati pisaviquimoteri anta isaviquinta iriori. icoacaajeitaquempiri. 5ॸPeerani aquemisantaveitarini camaari.
9ॸAyojeitaque icamaque, aisati itinaanaja. Eiro icamajitsi aisati: Acoapiniveitaroni antapinitironi caari cameetsayetatsi, ora
tecatsi incantajea incamaje aisati. 10ॸIcamantacari Jesoshi, itsaneapitsavetaqueeri Tasorentsi. Aitaque acantajeitaniri,
icamimentaqueero caari cameetsatatsi antajeitaqueri. antapinijeitironi, irootaque ajajeitanteameri Sharincaveniqui.
Moncarataca: eiro icamajitsi aisati. Meeca aneanaji: quiso 6ॸIro cantaincha oquempetaca acamajeitaque. Eiro meeca
yoajiri meeca Tasorentsi, incantaitatiyempani. 11ॸAisati aquenqueshirejeitajirotsi icantajeitiri jorio, yamejeitari iriori.
aviroripee, piquempejeitaca picamasanojeitaque, eiro Meeca te antapiniteroji ocantiniri isanquenatiniri peerani,
pantantajarotsi caari cameetsatatsi; iro cantaincha irointiquea antapinite ocoacaajeitaqueeri Ishire Tasorentsi.
yoaneajeitajimpi aisati Jesoquirishito, piojeitantajariri
Tasorentsi. Iquenquetsatacotaquero isanquenare Moishishi.
7ॸ¿Paita nocantajeitimpiri? ¿Nocantimpimpa te oncameetsateji
Iquenquetsatacotiri pincatsatiriri camaari isanquenareni Moishishi? Teve, te noncantempiji. Eirome
aisati pincatsatiriri Tasorentsi. otimime, eiro niotime te oncameetsateji nantayetiri. Eirome
12ॸTempa oquempetaca picamaque: eiro meeca ocantime: “Eiro pinevetarotsi yashiyetari itsipapee”, eiro niotime
pantapinitajirotsi caari cameetsatatsi, eiro te oncameetsateji. 8ॸOamevetaquena te oncameetsateji
piquenqueshiretajirotsi. 13ॸAri oquempevetaca picamaque, eiro nonevetearo paitapeerica, niovetaro; iro cantaincha aiquero
pishinetantajaritsi meeca camaari irantacaapinitempiro caari nojatatii nonevetasanotanacaro paitapeerica. Eirome otimime
cameetsatatsi. Aisati oquempevetaca yoaneajimpi Tasorentsi, Sanquenarentsi, eiro niotime te oncameetsateji nonevetearo.
irootaque pishinetanteariri irantacayetempiro 9ॸPeerani, tequerani nioteroni Sanquenarentsi,
cameetsayetatsiri. 14ॸEiro meeca pantajirotsi caari cameetsatatsi. noquimoshiretashiveitani. Iro cantaincha impoiji oametaquena
Te aneeroji peranatempine pantero paitapeerica, irointi otimi nantane, irootaque noashiretantacari. Niotanaque nojateme
icavintsaajeitaquempi Tasorentsi, ineshinoncajeitaquempi. Sharincaveniqui. 10ॸNojivetaca ariorica nanterome maaroni
15ॸ¿Paita anteri meeca? Ayojeitaque te ontimeji peranajeiteene ocantiri Sanquenarentsi noncantaitatiyempani nontimeme
aisati ayojeitaque icavintsaapinijeitaquee Tasorentsi. inquitequi, iro cantaincha tecatsi noncantea nomatero.
¿Ocameetsatimpa antashitapinitearo caari cameetsatatsi? Teve, Oametaquena meeca otimi nantane, irootaque nojatanteameri
te oncameetsateji. 16ॸ¿Janicampa pimpincatsatasanoteri? Sharincaveniqui. 11ॸOshequi noquenqueshiretaquero caari
Ariorica pimpincatsateri camaari, irantacaapinitempiro caari cameetsatatsi, namatavitantajari narosati, irootaque caari
cameetsatatsi, iro cantaincha impoiji pijate Sharincaveniqui. Iro nantantaro ocantiri Sanquenarentsi. Impoiji niotaque nojate
cantaincha ariorica pimpincatsateri Tasorentsi, Sharincaveniqui. 12ॸPineaquero, ocameetsataque isanquenareni
irantacaapinitempiro cameetsayetatsiri. 17,18ॸPeerani Moishishi: irootaque irineane Tasorentsi, ocameetsatasanotaque.
pipincatsaveitarini camaari, meeca pipincatsatajiri Tasorentsi.
Piquemisantajiro maaroni yoamejeitajimpiri iriori, irootaque Icantiri paita antapinitantarori caari cameetsatatsi.
nopasonquitantariri meeca. Pantapiniveitaroni caari 13ॸAri ocameetsati Sanquenarentsi, iro cantaincha ¿paita
cameetsatatsi, meeca pantapinitiro cameetsayetatsiri. nojatanteameri Sharincaveniqui? ¿Irompa Sanquenarentsi
19ॸNoncamantempiro piojeitantearori, pinquemajeitantearori. jatacayenaneme? Teve, irointi nantaquero caari cameetsatatsi,
Oquempetaca peerani pipincatsaveitarini camaari irootaque nojatanteameri Sharincaveniqui. Tempa oametajana
pantantaroniri caari cameetsatatsi, ocameetsati meeca Sanquenarentsi te oncameetsateji catsini oca nantayetaqueri.
pimpincatsajeiteri Tasorentsi pantajeitantearori 14ॸOcameetsataque irointi, tempa irio sanquenatacaantirori
7
1ॸTequerarica, noyemisantaririnte, pinquemasanojeite. cantaincha omapocaquena nantaquero caari cameetsatatsi.
Avirojeitaque nojorioririnte, noquenquetsatacaajeitiri. 22ॸNoquenqueshiretasanovetacaro irineane Tasorentsi,
Ariorica incame ashaninca, tecatsi incantea inquemisantero nocoasanovetaca nanterome icoacaaquenari. 23ॸOshequi
icantavetacari Moishishini. 2ॸNoshiacantempiro oca. Ocanti noashiretasanovetaca catsini. Oshequi noquenqueshirevetacari
Sanquenarentsi: “Ariorica aye tsinane ojime, quiso oanaqueri, Tasorentsi, nocoavetaca nanterome icoacaaquenari. Iro
irosati incamanteari. Te oncameetsateji ojocashitajeari”. Iro cantaincha tecatsi noncantea nantero, irointi omapocaquena
cantaincha ariorica incamaque, te aneajeriji ojime. 3ॸIro nantaquero caari cameetsatatsi. 24,25ॸOshequi
cantaincha ainirorica ojime, te oncameetsateji aimenteari. nashinoncaavetaca. Noquenqueshirevetaca nanterome
Ariorica incamaque ojime, ari ocameetsati aaje aisati pashini icantaquenari Tasorentsi, iro cantaincha nashi noiro te
ojime, meecaquea te aimenteariji ojimeni. Tecatsi noncameetsateji. ¿Janica amitacotenaneri eiro
tsaneajearone aaje. 4ॸAisati, noyemisantaririnte, icamaque nantapinitantajarotsi aisati caari cameetsatatsi? Iriotaque
Quirishito: aisati oquempevetaca picarajeitaqueri, Avincatsarite Jesoquirishito amitacotenaneri. Irootaque meeca
picamajeitaque. Meeca eiro operanatajimpitsi isanquenare oshequi nopasonquitantariri Tasorentsi.
ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊϘѠϘͅkґkҽʊॷ8 138
8
1ॸAriorica anquemisantajeiteri Jesoquirishito, aisati Yaamaajeitacari maaroni catsini: “¿Jaoca oncarate
antapinitero icoacaaqueeri Tasorentsi, eiro intasoncaventajeitajeri maaroni itomipee?” 20,21ॸYatsipetashita
yoasanquetaajeiteetsi. Eiro meeca antapinijeitirotsi caari itimayetaque maaroni yovetsicajeitiri Tasorentsi:
cameetsatatsi acoiri arori. 2ॸAri peerani nashi noironi icamapinijeitaque iriori poshiniripee, panquirentsipee, maaroni;
nantapinitironi caari cameetsatatsi, nojateme Sharincaveniqui. eiro aneajiritsi aisati coajicani. Tecatsi irantajeivetea
Iro cantaincha noquemisantaqueri Jesoquirishito, icamajeitantacari, irointi icamajeitantacari otimi yantaqueri
oavisacotantajanari Ishire Tasorentsi, oaneantajanari. peerani Aran. Iotaque Tasorentsi coajica eiro oquempetajatsi
Osavicacaajena coajica anta inquitequi, noncantaitatiyempani. meeca, irointi iroameetsatasanojeitajeri aisati, oquempetaca
3ॸPineaquero, tecatsi oncantea oavisacojeitee isanquenare iroameetsatasanojeitajee arori: tempa arojeitaque itomipee
Moishishi: ashi airo te ancameetsateji. Te amajeiteroji maaroni. 22ॸAyojeitaque icatsinatapinijeitini maaroni
ocantaqueeri. Iro cantaincha yoavisacojeitaquee Tasorentsi, yovetsicane Tasorentsi, aisati icamajeitini: icantani, irosati
irinti. Itiancaqueri Itomi aca quipatsiqui, yatiritapaaque, meeca. 23ॸAisati arorijei quemisantatsiri, ashinoncaajeivetaca,
iquempetasanotapaaquee arori, iro cantaincha te iranteroji ainiro aquemaatsicajeitacari. Timatsi Ishire Tasorentsi, quiso
caari cameetsatatsi. Icamimentaquee arori, ipashinitacaajee oajeitaquee, amitacojeitaquee; iro cantaincha acoajeitaque
eiro aquempetantajatsi peerani. 4ॸMeeca, ariorica inquempetacaantasanojeitee Tasorentsi itomi. Impoiji eiro
anquemisantero Ishire Tasorentsi, ari amataquero ocantaqueeri aquematsicatajarotsi paitapeerica, eiro acamajitsi. 24ॸAriorica
Sanquenarentsi. Peerani ashi aironi te ancameetsateji, te ayotaque irimatero Tasorentsi icantaqueeri, aquemisantaqueri
amateroni ocantaqueeri. 5ॸYora caari cameetsajeitatsi avavisacotantajari. Iro cantaincha tequera irimateroji, tequera
iquenqueshiretapinitiro irantero caari cameetsatatsi. Irinti irimoncarajeiteroji maaroni icantaqueeri arori.
iotirori Ishire Tasorentsi icoaque irantero ocoacaaqueriri iroori. Omoncarataquearica, ¿arimpa ayeacotajero irimateero
6ॸAriorica anquenqueshiretero acoashiyetari arori, ajate icantaqueeri? 25ॸAriorica ayotasanotaque irimoncarateero
Sharincaveniqui. Ariorica anquenqueshiretero Ishire Tasorentsi, icantaqueeri, cameetsa ayeacotero, eiro ashematsi.
ari cameetsa ancantaitatiyempani asaviquimojeiteri Tasorentsi.
7ॸAriorica antayetero acoaqueri arori, atseencaqueri Tasorentsi: Amitacojeitaquee Ishire Tasorentsi,
ocantiri Tasorentsi iramitacojeitee.
te ancoyeji antayetero icoacaajeivetaqueeri. Eiro amatirotsi.
26ॸTe ayotasanojeiteji arori, iro cantaincha amitacojeitaquee
Jaoca icanta yora caari cameetsayetatsi. Ishire Tasorentsi. Te ayotasanojeiteji anquenquetsatacayeri
8ॸTe irineacameetsateriji Tasorentsi maaroni antayetirori caari Tasorentsi cameetsa, iro cantaincha ioti irointi Ishire,
cameetsatatsi. 9ॸIro cantaincha avirojei avinti, te ocantacoventajeitaquee; cameetsa catsini oquenquetsatacairi,
pinquempejeiteariji iriori. Quiso oajeitaquempi avirori Ishire eiro amatirotsi anquempetearo. 27ॸIotasanotaquee Tasorentsi,
Tasorentsi. Yora caari quiso oi Ishire, te irioteriji Quirishito. aisati iotaquero paitarica ocantiriri Ishire. Ariorica
10ॸOshequi pantaquero caari cameetsatatsi, irootaque ocantacoventaquee, iotaque maaroni icoacaaqueeri Tasorentsi.
pincamajeitanteari, iro cantaincha pishanincatacaririca
Icoacaaqueeri Tasorentsi.
Quirishito, yoameetsataquempi Tasorentsi,
pincantaitatiyempani pisaviquimoteri. 11ॸTempa yoitinaajiri 28ॸAyojeitaque ariorica anintaqueri Tasorentsi, aisati ariorica
Jesoshi. Meeca ariorica quiso oaquempi Ishire, antapinitaquero icoacaajeitaqueeri, irosati incanteani
irointinaajeitajempi aisati, iroaneajeitajempi aisati. Iro intasoncacoventajeitee. Ariorica ompomerentsitimovetaquee,
irimatantajempiri pishiretacaro Ishire. 12ॸMeeca, iro cantaincha eiro ishineteetsi avashinoncayea. 29ॸPeerani
noyemisantaririnte, atsipetashitacaro aquemisantiri camaari, catsini iotiteeni anquemisanteri, irootaque icantitantaniri:
atsipetashitaro antiro caari cameetsatatsi. 13ॸAriorica “Incameetsatanaque quemisantenaneri, inquempejeiteari
pantapinitero aisati, pijate Sharincaveniqui. Iro cantaincha Notomi”. Tempa iriotaque Itomi Tasorentsi yora Jesoquirishito.
ariorica pinquemisantero Ishire Tasorentsi, eiro pantajirotsi Iriotaque itomisanori peerani catsini, itimitani; impoijeitajee
aisati caari cameetsatatsi, impoijiquea pisavique inquitequi, itomintajeitajee arori, ashanincatavacaajeitantajari. 30ॸPeerani
pincantaitatiyempani. icantitani: “Nontomintajeiteari”, impoiji itomintasanotaquee;
impoiji aisati yoameetsataquee, iquempetacaantajee te anteroji
Itomintajeitari Tasorentsi maaroni quemisantiriri. caari cameetsatatsi. Aisati icanti: “Coajica cameetsa
14ॸMaaroni quemisantirori Ishire Tasorentsi, iriojeitaque irisaviquimojeitena aca inquitequi”.
itomipee Tasorentsi. 15ॸPamene, ariorica quiso oajeitaquee 31ॸTempa ocameetsajeitaque oca. Pineaquero,
Ishire, arojeitaque Itomi. Te anquempeteariji iratiritepee, aisati itasoncaventasanojeitaquee Tasorentsi: ¿janica meeca
eiro atsaroacaaritsi. Eiro aquempetajatsi peerani oashinoncaajeitajeene? Tecatsi catsini. 32ॸTe intsaneempariji
atsaroacaajeivetarini. Tempa queario, acantiri meeca: “Apa”. Itomi, irointi itiancaqueri aca quipatsiqui icamimentajeitaquee.
16ॸAriorica ayotaque quiso oajeitaquee Ishire Tasorentsi, aisati Tempa ayojeitaque aisati coajica impapinijeitee maaroni
oamejeitaquee, irootaque ayojeitantacari itomintajeitaquee coiteimojeitaqueeri. 33ॸTempa icoyeajeitaquee Tasorentsi,
Tasorentsi. 17ॸArojeitaquerica itomipee, ari impajeitaquee iquempetacaantaquee te anteroji caari cameetsatatsi: ¿janica
Tasorentsi maaroni icoacaaqueeri ontimimojeitee coajicani, meeca cantatsine ainiro antane? 34ॸ¿Janicampa
anquempejeiteari Quirishito. Meeca aitaque anquempejeiteari oashinoncaajeiteeneri? Tecatsi: tempa icamimentajeitaquee
aneacatsitaquearo paitapeerica, iro cantaincha coajica Jesoquirishito yoavisacojeitajee. Aisati itinaanaja,
anquempejeitajeari cameetsa asaviquimojeiteri Tasorentsi, isaviquimotiri Iriri, icaratiri ipincatsariventajeitaquee, aisati
aveshireimentajeiteari. icantacoventajeitaquee. 35ॸ¿Janicampa jocacayerineri Quirishito
inintajeitee? Tecatsi catsini. Intimerica oashinoncaajeiteeneri,
Coajica eiro aquenqueshiretajirotsi paitapeerica quisajeiteeneri; ariorica ompomerentsitimojeitee paitapeerica,
aquematsicavetacari meeca. ariorica ayee atashe, eirorica otimitsi anquitsaateari, ariorica
18ॸCoajica cameetsa catsini irisavicacaajeitee anta inampiqui, antsaroacayearo paitapeerica, intimerica oayeteeneri; iro
impoiji eiro aquenqueshiretajirotsi paitapeerica cantaincha icantani Quirishito, inintasanojeitaquee.
aquematsicavetacari meeca. 19ॸAyojeitaque maaroni catsini 36ॸOnquempetajea isanquenataqueroni peerani:
139 ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊϘѠϘͅkґkҽʊॷ8–10
jocacayerineri inintajeitaquee: eiro imatirotsi inampirepee Tasorentsi, oshequi ipincatsariti irinti. Noshiacantempiro coviti.
Tasorentsi, camaaripee, pincatsaripee, jenoquisati, quipatsisati, Ocantirompa vitseirori: “¿Paita caari povetsicantana narori
maaroni yovetsicajeitaqueri Tasorentsi, eiro imatirotsi. Ariorica cameetsa?” 21ॸOra vitseirori, tempa irootaque coatsiri jaoca
ancamaque, ariorica aneanaje, eiro imajeitirotsi meeca, aisati oncanterori quipatsi. Tempa ocameetsati ovetsicaque aparo
eiro imatirotsi coajica. Aquemisantaqueri Avincatsarite cameetsatasanotatsiri, irointi otsipa eiro oameetsantiro.
Jesoquirishito, meeca inintasanojeitaquee, aisati quiso 22ॸAriorica incoaque Tasorentsi, tempa ocameetsati
yaaque ijina, pajitachari Ereveca. Impoiji otsomontetaque, icantayetiriniri Moishishini incameetsatanteameri, iro
iriotaque tsipari. 11-13ॸAiniroquera iriori otsomontequi iriniro, cantaincha te irimajeiteroji. 32ॸ¿Paita caari yoameetsatantari
tequera iranteroji cameetsatatsiri aisati tequera iranteroji caari Tasorentsi? Te inquemisantajeiteriji, irointi icoajeiveta irantero
cameetsatatsi, iro cantaincha otimi icoacaitacariri Tasorentsi. paitapeerica. Oshequi icomitacaro, te iriojeiteji inquemisanteri
Ari icantitaro Tasorentsi: “Yora jivatatsineri intime Jesoshi. 33ॸPeerani isanquenatironi oca icantaqueniri Tasorentsi:
impincatsateri yora oijatapeerine”. Tempa irootaque “Nontiancaveteanari joriopee notomi, iro cantaincha eiro
oquenquetsatacotaqueniri Sanquenarentsi: “Icanti Tasorentsi: iojeitavaqueritsi. Oquempevetaca ariorica intsitinquearo mapi,
‘Nonintasanoteri Jacovo, ɗфɗ͑ҡɗƄѸΎľɗфΎ͑Ύ͑ɗ͑ҡѸ͑ΎҡɗфɗҡѸɗٔॸٚ. impariaque; te iriojeiteriji Quirishito ini, irootaque
Pineaquero, iotitani Tasorentsi icoacaitacariniri: impoiji iroashiretanteari. Iro cantaincha eiro yoashiretatsi irinti
imatacaaqueri. quemisanterineri, irointi iriveshireimentasanojeiteari”.
10
1ॸNoyemisantaririnte, oshequi catsini nocoaque
Jaoca icantiriri Tasorentsi jorio aisati itsipapee atiri. iravisacojeite maaroni nojorioririnte, oshequi
14ॸ¿Arimpa ancante: “Te oncameetsateji oca yantiri nocantapinitiri Tasorentsi: “Pinquemisantacaajeitajeri
Tasorentsi”? Teve, eiro acantitsi. 15ॸTempa peerani icantirini noshaninca, iravisacojeitantajeari”. 2ॸNiotaque oshequi
Moishishi: “Tempa narotaque cantatsine janicarica icoajeiveta inquearioventenerime Tasorentsi paitapeerica
noneshinoncateri, aisati janicarica noncavintsayeri”. 16ॸTe irio yantiniriri, irishintsiventeneri maaroni. Iro cantaincha te
atiri cantatsine, irinti Tasorentsi. Ioti irinti janicarica iriojeiteji paitarica icoacaasanojeitaqueriri. 3ॸTe iriojeiteji jaoca
irineshinoncatasanoteri. 17ॸTempa peerani osanquenatacani icantajeeri Tasorentsi yoameetsatantajeitajeeri. Icoajeiveta
icantiriri yora ivincatsarite ejipitosati: “Nompeajempi iroameetsajeiteame irisati, te incoyeji iroameetsajeiteri
pincatsaritajantsine, iriojeitanteari atiri oshequi Tasorentsi, irinti. 4ॸPamene, ipocaque Quirishito,
notasorentsitaque, aisati oshequi impincatsajeitantenari icamimentajeitaquee. Meeca, ariorica anquemisanteri iriori,
maaroni savicajeitatsiri”. 18ॸPineaquero, tempa iriotaque iroameetsajeitajee. Atsipetashitacaro meeca antayetaquero
cantatsine janicarica irineshinoncateri. Tempa aisati iriotaque icantiniri Moishishi avavisacotanteameri.
ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊϘѠϘͅkґkҽʊॷ10ٍॷ11 140
ameri aca iroavisacojeitajeeta”. Teve, eiro acantashitatsi; 7ॸaisati paitapeerica. Incanterime irantayeterome paitapeerica, te
eiro acantashitatsi catsini: “Tsame ajate Sharincaveniqui, irineshinoncateriji.
aintinaajeri Quirishito, iroavisacojeitajeeta”. Teve, eiro 7ॸAri, ¿jaoca ocantari meeca? Icoajeivetaca
acantitsi catsini. Jampa tinaanaja ini peerani. 8ॸAriorica irineacameetsajeiterime Tasorentsi, iro cantaincha, te.
aquemisantaque, aitaque avavisacotaca: eiro acoitsi amayetero Ineacameetsayetaqueri aparopee: yora icoyeayetaqueri.
pomerentsiyetatsiri. Tempa timatsi aca irineane Tasorentsi: te Irintiquea itsipapee, te incoajeiteji inquemisante catsini.
ompomerentsiteaji pinquenquetsatacotero aisati pishiretearo. 8ॸTempa aisati ocantini Sanquenarentsi: “Ipeapitsataqueri
Moishishi: “Icanti Tasorentsi: ‘Coajica pinquisaneenteri Ocameetsataque ovaritsa, iro cantaincha te ontimeji oitsoqui
itsipapee atiri pitseencajeivetacari. Iro pinquisanteariri ojempequiqui. Irootaque ipesanteetarori, yojoqueetajiro.
͑ΎԮɗѸËΎʮľɗҡʮľфɗٔॸٚ. 20ॸImpoiji aisati isanquenatini Isayashi: Yaaque pashini ojempequi, irointi orivoniro. Ipatacaaquero,
“Icanti Tasorentsi: ‘Te incoavetenaji yora atiripee, iro irointiricampa timatsine oitsoqui. Iro ovaritsa shiocacayeroneri.
cantaincha iojeitaquena meeca: niotacaasanojeitaqueri. 21ॸIrinti Ora ojempequini oshiacantiri jorio; ora iroaquera ipatacaaqueri
yora joriopee nocantapinivetacari, iro cantaincha oshiacantaquempi avirorijei, tempa avirotaque pashinisati atiri.
ipiatsataquena, ҡľɗ͑ËΎֆľʮɗɗ͑нӕľ̲ɗѸ͑ҡľ͑ٔॸٚ. Irootaque 18ॸMeeca eiro pishemetitsi avirori: “Nocameetsati nainti, te
‘Irijoriotaque yora oavisacojeiterineri, inquemisantacaajeiteri “Nonintaquempi”, irointi pinintasanoteri. Eiro catsini picoirotsi
ishaninca, irojocacaajeiteri itseencanti. 27ॸNomoncarataquero caari cameetsayetatsi, irointi pincoasanotaque pantayetero
coajica maaroni nocantitacariniri ishanincani peerani: cameetsatasanotatsiri. 10ॸPinintasanotavacaajeitea maaroni:
noavisacojeiteri, eiro noquishimentiritsi caari cameetsatatsi tempa piquempetavacaajeitaca, piquemisantajeiti.
ֆ͑ҡʮľɗҡнӕľфɗٔॸٚ. Pincoasanojeite piveshireacaajeiteari itsipapee. 11ॸEiro
28ॸMeeca iquisajeitaqueri, aisati itseencajeitaqueri; irootaque piperatatsi, irointi pincoasanojeite pishintsiventeneri
meeca yoavisacojeitantaquempiri Tasorentsi avinti. Iro Avincatsarite maaroni incoacaajeitempiri. 12ॸPiojeitaque
cantaincha inintitarini yora intacantacariniri, aisati meeca irimataquempiro Tasorentsi maaroni icantaquempiri: meeca
inintajeitaqueri maaroni. 29ॸTe iramatavitanteji Tasorentsi: eiro piveshireimentearo. Ariorica ompomerentsitimotempi
yaapitsatajeerotsi paitarica ipajeitaqueeri, eiro yojocajiritsi paitapeerica, eiro pishemarotsi. Pincanteani pincanteri
yora icoyeaqueri. 30ॸPeerani te pinquemisanteni, iro cantaincha Tasorentsi: “Pamitacotena”. 13ॸPimpapiniteri piyemisantaririnte
itseencasanojeitaqueri jorio, irootaque coiteimotariri. Pincavintsaapiniteri neajeitimpiri. 14ॸPincanteri
icavintsaajeitantaquempiri avinti. 31ॸMeeca te inquemisanteji Tasorentsi incavintsaajeiteri quisajeitaquempiri, eiro
jorio, iro cantaincha coajica inquemisantaje aisati, pipiataritsi. 15ॸAriorica inquimoshiretanaque pishaninca,
inquempejeitempi avirori. Impoiji aisati incavintsaajeitajeri pinquimoshiretasanotanaque avirori. Ariorica iroashiretea
Tasorentsi, inquempetacaantajeitajempi avirori pishaninca, pinquenqueshireacoteri.
icavintsaajeitaquempi. 32ॸIcanti Tasorentsi: “Ainiro irantanejei 16ॸPaacameetsatavacaajeitea, maaroni. Eiro pitseencayetiritsi
maaroni atiri, iro cantaincha nocoaque noncavintsaajeiteri pishaninca. Eiro pipinquiritsi ashinoncaincari, irointi
maaroni, noavisacojeiteri”. 33ॸTempa oshequi icameetsataque paacameetsateri. 17ॸAriorica irantimotempi pishaninca caari
catsini. Ainiro iotantari, oshequi ioti. Te amateroji ayotero pinintacairi, eiro piquishiritsi. Cameetsa pisavique
iquenqueshiretiri iriori, te ayoyeteroji yantayetiri. 34ॸTempa iriojeitantempiri atiri picameetsataque. 18ॸPincoasanojeite
irootaque ocantiri Sanquenarentsi: “¿Timatsimpa iotirori paacameetsajeiteri itsipapee, maaroni. 19ॸNoshaninca, oshequi
iquenqueshiretiri Avincatsarite? ¿Timatsimpa oametiriri nonintajeitaquempi. Eiro pipiataritsi antanajeitaquempiri.
yantayetantarori paitaricapee? 35ॸ¿Timatsimpa paqueriri Irioquea irinti Tasorentsi oasanquetaajeiterineri. Tempa peerani
paitaricapee ipinatantariri?” 36ॸPineaquero, iriotaque icantini: “Noasanquetaajeiteri nainti, nompiateari. Tempa naro
vetsiquirori maaroni. Itasoncaqueri maaroni, itimajeitantacari. pivincatsarite. 20ॸAriorica ayeri quisaquempiri itashe, pimperi
Tempa iriotaque ashijeitariri maaroni timajeitatsiri. Tsame iroyea. Ariorica ayeri imire, pimpacoteri irire. Impoiji ariorica
meeca maaroni ampincatsatasanojeiteri, ancantaitatiyempani. impashiventanaquea, eiroquea iquisantajimpitsi aisati”. 21ॸEiro
Aitaque ancantajeiteari. pishinetaritsi caari cameetsayetatsi irantacayempiro
paitapeerica, irointiquea pincavintsayeri, ponijayeri
Icantiri: “Pimpashinitanaje”. cameetsayetatsiri.
12
1ॸNoyemisantaririnte, tempa oshequi
Ocameetsati ampincatsajeiteri pincatsariventajeiteeri.
icavintsaasanojeitaquee Tasorentsi. Irootaque
13
nocoacaasanotantaquempiri eiro pantashitarotsi avirori 1ॸPinquemisantajeiteri pincatsariventajeitiriri
paitapeerica, irointi pincanteri intianquempi irinti. pishanincapee: tempa irio Tasorentsi nintacaaqueriri
Aneatsimpiquera, cameetsa pisavique iriveshireimentantempiri: ipincatsaritantacari. Eirome inintacairime, eirome
irootaque icoacaajeitaqueriri maaroni quemisantajeitiriri. 2ॸEiro ipincatsariventantime. 2ॸYora piatariri ivincatsarite, aisati
piquempejeitaritsi tseencantatsiri, irointi pashini iquempetaqueri Tasorentsi, ipiatacari iriori. Tempa iriotaque
pinquenqueshiretapinitaje. Piotasanotero icoacaaquempiri nintacairiri ipincatsariventanti. Coajica iroasanquetaajeiteri
Tasorentsi: ocameetsatasanotaque. Ariorica pantapinitero oca, maaroni piajeitacariri. 3ॸYora savicatsiri cameetsa te
moncarataca: irineacameetsajeitempi Tasorentsi. intsaroacayeariji pincatsari, irintiquea yora antapinitirori caari
cameetsatatsi. Ari, eirorica picoitsi pintsaroacayeari pincatsari,
Icantiri: “Eiro pishemetitsi”. pintime cameetsa; impoiji irineacameetsatempi. 4ॸQueario,
3ॸIcantaquena Tasorentsi: “Poamejeiteri oromasati”, irootaque inintacairi Tasorentsi ipincatsariventanti ontimanteari
nocamantajeitantimpirori oca. Eiro pishemetitsi, eiro pijititsi pisavicajeitanteari cameetsa. Iro cantaincha terica
panaacojeitaqueri itsipapee pipincatsariti. oncameetsateji pantayetiri, ari pintsaroacaaqueari. Te
Pinquenqueshirejeitea jaoca picantari, piojeite irantsipetashiteaji ipincatsariventanti. Inintacairi Tasorentsi
imatacaasanotimpirica Tasorentsi piquemisantiri. 4ॸPamene iroasanquetaajeiteri maaroni antirori caari cameetsatatsi. 5ॸTe
jaoca acantajeitari: otimi aqui amenantari, ayempita ancoyeji iroasanquetaajeitee Tasorentsi, aisati te ancoyeji
aquemantari, avante aneanatantari, aco ajiricantari, aiti anquenqueshiretea, irootaque ocameetsatantari ampincatsateri
aniitantari, maaroni. 5ॸAisati aquempejeitacari maaroni avincatsarite. 6ॸIrootaque aisati pipaarantantariri pincatsaripee
quemisantajeitiriri Quirishito: acarajeitaque oshequi, piirequite. Pipinataqueri irimatantearori inintacairiri
ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊϘѠϘͅkґkҽʊॷ13–15 142
Tasorentsi: ipincatsariventajeitaquempi. 7ॸPimpajeiteri maaroni 7ॸTe antimashijeiteaji, eiro apincatsatajatsi arosati. Eiro
coiteimotacariri: pimperi quirequi, paitapeerica. acantitsi paitarica antayeteri meeca, aisati jaocarica oncarate
Pinquemisantajeiteri aisati pimpincatsajeiteri. ancame. 8ॸMeeca aneajeitatsee arori, cameetsa ampincatsajeiteri
Avincatsarite, anteneri iriori maaroni icoacaajeitaqueeri.
Cameetsa anintavacaasanojeitea, maaroni. Iriotaque nintacayeeneri jaocarica oncarate ancame, iro
8ॸEiropireviyetiritsi pishaninca paitapeerica, irointi cantaincha ancanteani ampincatsajeiteri. Icantani
pinintavacaajeitea. Ariorica anintavacaajeitea, ari ipincatsariventajeitiri aneatsiri aisati camaintsiri, maaroni.
amoncaratero isanquenayetiniri Moishishini, maaroni. 9ॸIcantini: 9ॸIcoaque Quirishito impincatsariventajeiteri aneajeitatsiri aisati
“Eiro paimentarotsi pijina, eiro paimentaritsi pijime, eiro camajeitatsiri, irootaque icamantacari aisati itinaantajari.
poantitsi, eiro picoshititsi, eiro pinevetarotsi yashiyetari 10ॸ¿Paita picantacotantacariri piyemisantaririnte: “Te
pishaninca”. Oshequi aisati icantiniri. Impoiji aisati icantini: incameetsateji”? ¿Paita pitseencantayetacariri? Eiro
“Oquempetaca picavintsaaja avisati, pincavintsaajeiteri pipeacotarotsi oca: coajica aneajeiteri Tasorentsi, impoiji
itsipapee, pinintajeiteri”. Ariorica amajeitaquero oca, tempa incante irinti ocameetsatirica antajeitaqueri arori. 11ॸJeroca
amoncarataquero maaroni icantiniri. 10ॸAriorica aninteri ocantiniri Sanquenarentsi: “Icanti Avincatsarite: ‘Nocantani
ashanincapee, tecatsi ancantea ancantimajeiteri, naneasanoti nainti, queariotaque oca noncamantempiri. Coajica
amoncaratantearori maaroni icantiniri Moishishi. intiyeroashijeitena atiri impincatsajeitena. Incantajeitena:
ЬɗË̲ľľҡѸҡнӕľٔॸٚ. 12ॸQueario, coajica aneajeiteri, aisati
Eiro osamanititsi impocashijeitajee Avincatsarite. ancamantajeiteri maaroni antayetaqueri aca quipatsiqui,
11ॸEiro osamanititsi impocashijeitajee Avincatsarite impoiji incantacojeitee ocameetsatirica antayetaqueri.
iraajeitanajee antsipajeitanteariri. Peerani aquemisantantacari, 13ॸAri meeca te oncameetsateji ancantacotashiteari
ajitashijeivetaca ari osamanitanaque. Meeca aamaajeitacari, ayemisantaririnte: “Te oncameetsateji yantayetiri iriori”.
irootaque ocameetsatantari antime cameetsa. 12ॸAriorica Queariompia, pantacairicari caari cameetsatatsi.
antapinitiro caari cameetsatatsi, oquempetaca ariorica 14ॸYoametaquena Avincatsarite Jesoshi, irootaque niotantacari
atimaque tsiteniriqui, amanantarori antayetiri. Ariorica atimi ocameetsataque maaroni yoyeeyetari. Ocameetsati ayeari
cameetsa, oquempetaca atimaque quitaiteriqui, te ivatsa. Iro cantaincha yora jitashitachari te oncameetsateji
ampashiventacayearoji antayetiri. Ari meeca oshiavetacaro ayeari, ari eiro yoaritsi irinti; te oncameetsateji iroyeari.
irootajantsi quitaiteri, tempa irotaintsirica impocaje 15ॸAisati avirori, ariorica poimoteari piyemisantaririnte ipinquiri
Avincatsarite iriori. Eiro antapinitirotsi meeca caari iriori, aitaque poashiretacaaqueari: te oncameetsateji. Ariorica
cameetsayetatsi, irointi tsame antimajeite cameetsa. 13ॸTsame pinquenqueshiretacayeri, te pinintasanoteriji. Tempa
meeca cameetsa antimajeite. Eiro antayetajirotsi caari icamimentaqueri Quirishito iriori, meeca eiro pitseencacairitsi.
cameetsayetatsi, eiro ashinquijeitajatsi, eiro antirotsi caari ai, 16ॸPijijeiveta ocameetsayetaque pantayetaqueri, iro cantaincha
eiro antiritsi caari ai, eiro aquisavacaajatsi, eiro queariompia, icantimatimpicari itsipapee. 17ॸAriorica
anevetasanotarotsi vaararontsi, 14ॸeiro antayetirotsi caari apincatsataqueri Tasorentsi, eiro aquenqueshireyetirotsi
cameetsatatsi acoayetiri aisati aquenqueshireyetiri. Irointiquea avayetari aisati irayetiri; irointi anquemisantero Ishire
tsame ancanteri Avincatsarite Jesoquirishito Tasorentsi ancameetsatanteari, asavicanteari cameetsa,
intasoncaventajeitanteeri cameetsa asavicajeitanteari. anquimoshirejeitanteari. 18ॸAriorica cameetsa
aquemisantaquero, ari cameetsa antaveeteneri Quirishito.
Ocameetsati iraacameetsatavacaajeitea maaroni Impoiji irineacameetsajeitee Tasorentsi aisati ashanincapee.
quemisantatsiri aisati caari quemisantajeitatsi. 19ॸTsame meeca aacameetsajeiteri ayemisantaririnte, maaroni;
14
1ॸIncoaquerica itsipapee quemisantatsiri incarajeitempi aisati inquempetee iriori, iraacameetsajeitee. Aisati
pinquemisantajeite, ari paacameetsajeitavaqueri. avametavacaajeitea cameetsa anquemisantasanojeitanteari.
Tequerarica iriotasanoyetero maaroni icoacaajeitaqueeri 20ॸPioterica ari pojocacayeri pishaninca iquemisanti, eiro
Avincatsarite, iro cantaincha eiro picantavacaimentarotsi poimotashitaritsi ivatsa. Queario ocameetsati ayeari
ioyevetari iriori. 2ॸOquempetaca timatsi cantatsiri ocameetsati paitapeerica, iro cantaincha te oncameetsateji ajocacayeri
avajeiteari paitapeerica: ivatsa, maaroni. Iro cantaincha itimi ashaninca iquemisanti. 21ॸTe oncameetsateji pantero
caari iotasanotatsi: jivetachari te oncameetsateji ayeari ivatsa. paitapeerica pojocacanteariri pishaninca iquemisanti: eiro
3ॸAriorica pametari poapinitari ivatsa, eiro picantimatiritsi yora poashitaritsi ivatsa, eiro pirashitarotsi cachojari, paitapeerica,
caari oari. Aisati, terica poapiniteari ivatsa, eiro picantitsi: “Te maaroni. 22ॸAriorica piotaque ishinetaquempi Tasorentsi
incameetsateji yora oariri ivatsa”. Tempa iriojeitaque itomipee paitapeerica, eiro picantapinijeitiritsi yora caari ametaro, eiro
Tasorentsi, yaacameetsajeitaqueri iriori. 4ॸTempa iriotaque picantavacaimentarotsi. Ariorica piotasanotaque
Tasorentsi ivincatsarite. ¿Ocameetsatimpa pincante avirori: “Te ocameetsataque pantayetaqueri, tempa
incameetsateji yora, te inquemisanteriji ivincatsarite”? Tempa pinquimoshiretasanotanaque. 23ॸIro cantaincha pijiterica te
Tasorentsi cantatsineri irinti ocameetsatirica yantayetaqueri, oncameetsateji paitapeerica yantayetiri piyemisantaririnte, eiro
aisati yamitacotaqueri imayetaquero cameetsayetatsiri. 5ॸAisati pantashitarotsi, otimicari pantane. Terica piote
itimi pashini cantatsiri: “Te omoncaratavacaajeiteaji inintacaaquempiro Tasorentsi pantero, te oncameetsateji
quitaiteripee, anashitacaajeitearo aparopee quitaiteri pantashitearo.
15
anquemisantasanotanteariri Tasorentsi”. Irio itsipa icanti: 1ॸPineaquero, ariorica aquemisantasanotaque aisati
4ॸItimacaaqueero Tasorentsi maaroni isanquenareni peeraniniri impoiji nocoaque navisanaque anta Eshipaneaqui. Nocoaque
ayojeitantearori cameetsayetatsiri antayeteri, amavetantearori aisati ponijayenaro jaocarica nonquenanteari.
anquematsicayetearo paitapeerica, aveshireimentanteariri 25ॸIro cantaincha nintapaintearota nojatapainte Jerosarequi,
Tasorentsi, aisati ayotasanotanteari coajica antime cameetsa naajeitajeneri ayemisantaririnte 26ॸiirequite ipacantiriri yora
anta inampiqui. 5ॸTempa yamitacotapinijeitaquee maseroniasati aisati yora acayasati. Yapatojeitiniriri
amavetantarori aquematsicayetacari paitapeerica, aisati ashinoncaincari quirequi. 27ॸAitaque icoaque
yoveshireacaajeitaquee. Nocoaque meeca iramitacojeitempi irineshinoncajeiteri joriopee anta Jerosarequi. Te
paacameetsatavacaajeitea. Irootaque icoacaajeitaquempiri irishanincaveteariji, iro cantaincha tempa iriojeitaque intacariri
aisati Jesoquirishito. 6ॸImpoiji amoncaratavacaajeitea icamantajeitaqueri jaoca incanteari iravisacotantajeari.
ancantajeite: “Tempa icameetsataque Apa Tasorentsi aisati Icantajeiti: “Tempa irio quemisantacaajeiteeri joriopee,
Avincatsarite Jesoquirishito”. 7ॸTempa yaacameetsajeitaquee irootaque ocameetsatantari meeca ancavintsaajeiteri iriori.
Quirishito. Meeca pinquempejeiteari, paacameetsatavacaajeitea Ampajeiteri quirequi iramanantantearori coiteimotacariri”.
maaroni, impoiji irineacameetsajeiteri atiri Tasorentsi. 28ॸAriorica nompapaaqueri quirequi yapatojeitiniriri, ari nojate
8ॸPeerani ipocantacari Quirishito aca quipatsiqui, pinampiqui. Impoiji novaanajea, irosati Eshipaneaqui.
intacojeitacari ijorioririntepee iojeitantacari te iramatavijeiteriji 29ॸNiotaque ariorica nareetapaaquempi
pinajeiveta jorio, iro cantaincha pincarajeiteri iriori pincanteri iroamejeiteri yora jerosaresati
piveshireimentajeiteari Tasorentsi”. 11ॸPashini aisati inquimoshireimentanteariri quirequi ipacantiriri
osanquenataca, ocanti: “Maaroni caari joriotatsi incantajeite: iyemisantaririnte. 32ॸImpoiji ariorica irinintacayena Tasorentsi,
‘Tempa icameetsati Tasorentsi’. Irineacameetsajeiteri maaroni”. nareejeitapaaquempi, oshequi nonquimoshiretapaaque. Impoiji
12ॸAisati yora Isayashini icantini: “Intime ishanincani Jese, oshequi aveshireacotavacaajeitea maaroni. 33ॸTempa
impoque impincatsariventajeiteri itsipapee atiri, iriojeitanaque isavicacaajeitaquee cameetsa Tasorentsi, maaroni. Nocoaque
iroavisacojeiteri”. 13ॸTempa ayojeitaque irimoncarateenero quiso iroajeitanaquempi. Aitaque incanteari.
Tasorentsi maaroni icantaqueeri. Piquemisantajeitaqueri,
irootaque nocoantacari iroimoshirencajeitempi, cameetsa Ivetsajeitari oromasati.
16
irisavicacaajeitempi. Impoiji ontasoncaventajeitempi Ishire 1ॸMeeca noncamantempi: coajica ojatashitempi oneempi
Tasorentsi piotasanotanteari eiro yamatavitimpitsi Tasorentsi, ayemisantaroronte Jeve. Oponeaca Senquereshiqui,
intsoteaquempiro maaroni icantaquempiri. anta oshequi intacojeitacari maaroni quemisantatsiri.
2ॸPaacameetsajeitavaquero, tempa irootaque quemisantiriri
Icantiri Pavoro: “Oshequi nocoaque nonquenquetsate”.
Avincatsarite. Pintacojeitearo, pimpayetero maaroni
14ॸMeeca, noyemisantaririnte, niotaque picameetsajeitaque, coiteimotearoneri. Tempa intacojeitacari oshequi
aisati piotasanojeitaquero irineane Tasorentsi pimajeitantarori ayemisantaririnte; aisati narori, intacotapinitaquena.
poametavacaajeitaca. 15ॸMeeca oshequi 3ॸNovetsajeitaro Pirishira aisati Aquira. Oshequi
Ineajeitaquena itsipapee atiri, aisati iquemajeitaquena, 7ॸNovetsajeitari noshaninca Antoronico aisati Joniashi. Peerani
osamani anta Iririaqui, maaroni nampitsipeequi. oshequi nonintaqueri iriori. 9ॸNovetsatari Orovano, oshequi
Nocamantajeitaqueri jaoca icanta Quirishito yoavisacotanti. icarajeitaquena noquenquetsatacotaqueri Jesoquirishito. Aisati
20ॸNocoasanotaque nonquenquetsatacaajeiteri yora caari iojeitiri iriori Eshitaquishi, novetsatari; oshequi nonintaqueri. 10ॸAisati
Quirishito. Te noncoyeji nimpoitapeeri narori jivatatsiri novetsatari Apereshi; yora Quirishito, oshequi
iquenquetsatacairi. 21ॸTempa ocanti Sanquenarentsi: ineacameetsataqueri. Novetsatari Arishitovoro, aisati ishaninca,
“Inquemero yora caari quemaveitaroni; iriotajeri yora caari maaroni. 11ॸNovetsatari noshaninca Erorio. Novetsajeitari
ioveitarini”. 22ॸAri oshequi noquenquetsatacaajeitaqueri caari ishaninca Narishiso, yora quemisantiriri Avincatsarite.
iotatsi, irootaque caari nareetanta aviroriqui. 23ॸIro cantaincha 12ॸNovetsajeitari Tirijena, jeri Tirijosa, tempa irisati
14ॸNovetsajeitari Ashinquirito, Jereconte, Eremashi, Patorovashi, Soshipatere. 22ॸNarotaque nainti Tereshio sanquenatiniriri
Eremeshi, jeri maaroni ayemisantaririnte tsipajeitariri. 15ॸAisati Pavoro oca. Aisati narori, noquemisantiri Avincatsarite.
novetsajeitari Jiroroco, Joria, Nereo, aisati iritsiro, ora Novetsajeitimpi narori. 23ॸAisati ivetsajeitaquempi iriori Cayo.
Orimpashi, aisati maaroni quemisantajeitatsiri tsipajeitariri, Nosaviquimotiri aca ivancoqui. Aisati ipocapiniti
maaroni. 16ॸAriorica pineavacaajeitea, quemisantayetatsiri aca ivancoqui, oshequi
paacameetsatavacaajeitea, pinintavacaajeitea. Ivetsajeitimpi yaacameetsajeitaquena, ineshinoncajeitaquena.
maaroni quemisantajeitiriri Quirishito savicajeitatsiri 24ॸIvetsajeitimpi Erashito, yora quempoyeajeitiniriri iirequite
1
1,2ॸ¿Ainirompi, corintosati? ¿Tecatsimpa oajeitempine? oshequi pavisacotantajeari. Tempa iriotaque Quirishito
Narotaque Pavoro sanquenajeitimpirori oca. Tempa camimentajeitaqueeri, irootaque yoavisacojeitantajeeri:
icoyeaquena Tasorentsi, irootaque itiancantaquenari irootaque irointi nocoaque niotacaajeitempi. 18ॸAriorica
Jesoquirishito, icoacaaquena nonquenquetsatacoteri. acamantavetari yora jatatsineri Sharincaveniqui:
Nocarataqueri aca Soshiteneshi nosanquenajeitimpiro maaroni “Icamimentaquempi Quirishito coroshiqui, icoaveta
quemisantajeitatsiri ara. Piquemisantaqueri Jesoquirishito, iroavisacojeitajempime”, tempa ishirontimentajeitaquee. Iro
irootaque yoameetsajeitantaquempiri; meeca pishanincatacari cantaincha ainti, avavisacojeitaca, ayojeiti ainti ainiro itasorenca
Tasorentsi. Piquempejeitacari maaroni aventajeitacariri Tasorentsi imatantarori yoavisacojeitaquee. 19ॸAitaque
Avincatsarite Jesoquirishito, irootaque yoavisacotantacariri. isanquenayeetini: “Icanti Tasorentsi: ‘Nompeitajeri iotantavetari
Tempa meeca ashanincajeitacari maaroni quemisantajeitiriri, yora ioyevetachari. Nompeapitsatajeri quenqueshireavetachari
jaocarica isavicajeitiri. 3ॸNocoaque irineshinoncajeitempi Apa Ύфɗнӕľ͑нӕľѸȍɗфľ͑ҡԮľҡфɗٔॸٚ.
Tasorentsi, aisati nocoaque cameetsa irisavicacaajeitempi.
Itsarojeitaqueri yora corintosati.
Aisati inquempejeitempi iriori Avincatsarite Jesoquirishito.
20ॸ¿Jaocaincanteari meeca iotincari? ¿Jaoca incanteari meeca
Iveshireimentajeitari Pavoro corintosati. oametantirori Sanquenarentsi? ¿Jaoca incanteari aisati yora
4ॸPiquemisantaqueri Jesoquirishito, irootaque oametavacainchari? Tempa itseencaquero Tasorentsi maaroni
ineshinoncajeitantaquempiri Tasorentsi, irootaque meeca iojeivetari atiripee. 21ॸYatsipetashita atiri iojeivetaro
nocantantariri: “Ariove pimatacaajeitaqueri corintosati”. paitapeerica: te iriojeiteriji Tasorentsi. Ioti irinti, irootaque
5ॸOshequi itasoncacoventajeitaquempi, cameetsa icoantacari iroavisacojeiteri maaroni quemisantirori
isavicacaajeitaquempi, iotacaasanojeitaquempiro paitapeerica nocamantajeitaqueriri. Iro cantaincha ishirontimentashitaquena
icoacaajeitaquempiri. 6ॸTempa moncarataca nocantajeitaquempiri tseencantatsiri. 22ॸIcoaque jorio antasonqueneri paitapeerica
peerani: imajeitaquempiro Jesoquirishito maaroni. 7ॸTempa iriotanteari itsipataquee Tasorentsi. Yora caari joriotatsi
iriotaque Avincatsarite: paamayeari, irosati impocantajeari. yoametashitavacaapinitaro paitapeerica. 23ॸIro cantaincha
Tempa itasoncacoventaquempi pimatantacarori pantiniri nocamantiri atiri: “Icamimentaquee Quirishito coroshiqui
paitarica icoacaajeitaquempiri, tecatsi coiteimotempine aisati. yoavisacojeitaquee”, irootaque iquisantaquenari jorio. Irinti
8ॸIncantaitatiyempani intasoncacoventasanojeitempi; impoiji, caari joriotatsi, ishirontimentajeitaquena. 24ॸIro cantaincha itimi
ariorica impocaje, irineacameetsajeitapaajempi. Eiro icoyeajeitaqueri Tasorentsi iroavisacoteri: jorio, aisati caari
iquishimentapaimpirotsi pantayevetari. 9ॸEiro yamatavijeitimpitsi joriotatsi. Iotacaajeitaqueri iriori ainiro itasorenca Quirishito,
Tasorentsi, tempa icoyeajeitaquempi pishanincatanteariri Itomi: iroavisacotanteariri. 25ॸ¿Paita itseencajeitantariri Tasorentsi?
tempa iriotaque Avincatsarite Jesoquirishito. Tempa irio anaacotasanotantatsiri ioti. Tempa irisati
anaacotasanotantatsiri ishintsiti. Te aneeriji atiri quempetearine.
Icantiri: “Pinintavacaajeitea”. 26ॸPinquenqueshireempa, noyemisantaririnte, jaoca
10ॸNoyemisantaririnte, tempa apincatsajeitiri Jesoquirishito. picantajeitari. Oshequi itseencajeitaquempi pishaninca,
Irootaque meeca nocantajeitantimpiri cameetsa icantajeiti: “Te irioteji quemisantatsiri”. Queario, te
pinintavacaajeitea, eiroquea piquisavacaajeitatsi. pimpincatsarijeiteji, aisati te pashitaaranteaji, irootaque
Pinquempetavacaajeitea, eiro picantavacaimentajeitarotsi itseencajeitantimpiri. 27ॸIshirontimentajeivetaquempi atiri, te
paitapeerica. 11ॸIrootaque nocantantimpiri oca impincatsajeivetempiji, iro cantaincha icoyeaquempi Tasorentsi
icamantapaaquena atirite Coroe oshequi picantavacaajeitaca. iroavisacojeitempi. Iriotacaasanojeitempi, impeajeitempi
12ॸAiniro cantayetaintsiri: “Noquemisantiri narori Pavoro”. pincatsaritatsineri. Impoijiquea impashiventajeitanaquea
Pashini cantajeitaintsi: “Irio noquemisantiri Aporo”. Pashini shirontimentajeivetimpiniri, tseencajeivetimpiniri.
cantajeitaintsi: “Irio noquemisantiri Sejashi”. Pashini 28ॸIcoyeasanotaqueri Tasorentsi yora caari pincatsatachane, yora
cantajeitaintsi aisati: “Noquemisantaqueri nainti Quirishito”. ipiincayeevetari atiri, yora itseencanayeevetari: irio
Irootaque nocantantimpiri: “Eiro picantavacaajeitatsi”. itomintasanojeitari. Irintiquea yora pincatsarivetachari aisati
13ॸ¿Itsipareacampa Quirishito? Te, apaniro ini. iojeivetachari iroashinoncaajeiteri. 29ॸTecatsi meeca incantea
¿Nopajacotimentaquempimpa narori? atiri irishemetimoteari Tasorentsi. 30ॸPiquemisantaqueri
¿Pivaotisatimentaquenampa narori? Teve. 14ॸMeeca Jesoquirishito, irootaque yoaneajeitantaquempiri Tasorentsi,
nopasonquitiri Tasorentsi te novaotisajeitempiji. Irinti apaniro irisavicacaajeitempi inampiqui. Tempa iriotaque Jesoshi
novaotisataqueri Quirishipo, aisati Cayo. 15ॸMeeca tecatsi iotacaajeitaqueeri, oameetsajeitaqueeri, shanincajeitaqueeri,
incantashiyeetea: “Novaotisatimentacari Pavoro”. 16ॸAisati oavisacojeitaqueeri. 31ॸTempa aitaque isanquenayeetironi: “Eiro
novaotisataqueri Eshitejana, aisati ishaninca. Te ashemetitsi, irointi aneacameetsatasanoteri Avincatsarite irinti”.
nonquenqueshireteriji pashini novaotisataqueririca.
Jaoca icantari Pavoro icamantantapiniti.
2
Iovetari atiri aisati ioyetiri Tasorentsi. 1ॸNareetantapaaquempiri,
noyemisantaririnte,
17ॸTeiro intiancantena Quirishito novaotisatante, irointiquea nocamantacotapaaqueri Tasorentsi. Te
itiancantana nocamantacotiro cameetsatatsiri. Nocamantantirica, noshemetsatapeeroji noneane, te noametashiyetapeempiroji
145
ʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ2–4 146
nioyetiri; apatiro noametapaimpiro icantiri Tasorentsi. 2ॸIotaca icoacaaquenari. 6ॸOquempetaca nopanquitaquero narori
noquenquetsatacotapaaqueri Jesoquirishito, oitsoqui. Irio saitacotirori Aporo. Irintiquea Tasorentsi
icamimentajeitaquee coroshiqui. Tecatsi pashini shiocacaaquerori. 7ॸNotsataaca nopanquitashitaro: tempa
nonquenquetsatacote. 3ॸNopashiventashireavetapaaca, noquenquetsatacaajeitaquempi. Impoiji Aporo isaitacotashitaro:
notsaroashireavetapaaca, nopioncapaaca. 4ॸPamene, yoamejeitaquempi. Apaniro irinti Tasorentsi ishiocacairo: irio
noquenquetsatacaapaaquempi aisati nocamantapaaquempiro quemisantacaasanojeitaquempiri. 8ॸAisati imoncaratavacaaca
irineane Tasorentsi, iro cantaincha te noametashitapeempiroji yora panquitirori aisati yora saitacotirori. Imoncaratiniri yora
nioyetiri. Iotacaasanotaquempi Ishire Tasorentsi queariotaque ashitarori panquirentsi ipinajeitiri. 9ॸAisati oquempetaca,
irineane, aisati itasoncacoventajeitaquempi piotantarori nomoncaratacari Aporo nantiniri Tasorentsi
queario noametaquempiri. 5ॸOra iojeitiri atiri, tecatsi oncantea icoacaajeitaquenari. Avirojei pishiajeitaquero iroane Tasorentsi.
oavisacojeitempi, irointi itasoncacoventaquempi Tasorentsi Aisati pishiacantaquero ivanco yovetsicaqueri.
pavisacojeitantacari. 10ॸNoshiacantaqueri iotasanotatsiri yovetsiqui pancotsi.
6ॸAriorica noametapinitiri quemisantasanotatsiri, queario Ineshinoncataquena Tasorentsi, irootaque ishinetantaquenari
notsoteaqueneri irinti noametasanojeitiri, niotaque noatiaquero otincami. Ainiro pashini, ovaavaquerori. Ariorica
iquemavaquero nocantaqueriri. Iro cantaincha te yovaavaquero, iraamayearoyea, icomitarocari. 11ॸIro otincami
noametashiteariji ioyetiri atiripee aisati ivincatsaritepee. Eiro pancotsi oshiacantaqueri Quirishito, irio shiaquerori otincamisanori.
oavisacojeitiritsi ora yoametavacaashiyetari. 7ॸIrointiquea Te intimeji pashini shiyerone otincami. 12ॸYora ovaavaquerori,
noquenquetsatacoti ioyetiri Tasorentsi. Peerani imanavetacaro, ¿paita irovetsicantearori? Iroorica oro, iroorica perata, iroorica mapi
te ayojeiveitearoni. Peerani, tequerani irovetsiqueroni marereatatsiri; iroorica inchato, iroorica saveshi, iroorica
paitapeerica, icantitani: “Nosavicacaajeiteri cameetsa aca compiroshi. ¿Ariompa onquisotaque? ¿Eirompa oquisotitsi?
nonampiqui maaroni yora pincatsajeitenaneri, coajica”. 8ॸTe 13ॸOnconijatanaque coajicani yovetsicayetiri. Iriotaquero Tasorentsi,
iriojeiteroji peerani yora pincatsaripee. Iriojeitaquerome, iriotasanotero. Ariorica ovetsicaquea pancotsi cameetsatasanotatsiri,
eirome ipajacotirime Avincatsarite, yora cameetsatasanotatsiri. eiro otaatsi; irompa ariorica ovetsicavetaquea caari quisotatsi, ario
9ॸIrootaque isanquenatacotitaqueeniri: “Timatsi yovetsicaqueri ontaaquea. Irineantearo Tasorentsi aisati maaroni antajeitaqueri,
Tasorentsi. Te irineapiniteroji atiri, te inquemacotapiniteroji, te iriotanteari ocameetsatasanotirica. 14ॸAriorica oncameetsatasanote
inquenqueshiretapiniteroji. Iro cantaincha yovetsiquiniri antajeiteneriri, oshiaquero quisoyetatsiri avetsicantayetarori; ari
maaroni nintasanotiriri”. cameetsa impinajeitee. 15ॸTerica oncameetsateji antayeteri,
10ॸIrootaque iotacaajeitaqueeri Tasorentsi ainti, iro vaajeerori onquempetearo avetsicantaro caari quisotatsi; ontayea irointi,
Ishire. Iotasanojeitaquero maaroni Ishire, otsoteaquero maaroni oshiaquero tecatsi amatasanote. Ariorica avavisacotajea, iro
iquenqueshiretaqueri Tasorentsi. 11ॸ¿Janica iotirori cantaincha tecatsi timimoteeneri, onquempetimotaquee
iquenqueshiretiri ashaninca? Tempa apaniro iotiro irinti. Aisati otaacojeitaque maaroni timimojeiteeri: apaniro ainti avavisacotajea.
oquempetaca, tecatsi ioterone iquenqueshiretiri Tasorentsi: 16ॸTempa arojeitaque shiaquerori pancotsi isavicantari
apaniro ioti Ishire irointi. 12ॸPamene, te anquemisantashitearoji Tasorentsi. Tempa aisati oquempetaca osavicantajeitaquee
ioyetiri atiripee, irointi aquemisantaquero Ishire Tasorentsi. Ishire. 17ॸEirorica picavintsairo isavicantari Tasorentsi, eiro
Irootaque ayotantacarori icoaque Tasorentsi aisati icavintsaimpitsi avirori. Ocameetsatasanoti isavicantari
irineshinoncajeitee, irisavicacaajeitee cameetsa. Tasorentsi: tempa avirojeitaque isavicantari. 18ॸEiro
13ॸ¿Piquemaquerompa nocantaquempiri? Te irioteroji atiripee, pamatavitajatsi avisati. Ari picarajeitiri jivetachari iotasanoti
aisati te iroamejeiteeroji, irointi oamejeiteerori Ishire paitapeerica. Te oncameetsateji irishemete. Ariorica
Tasorentsi. Oamejeitaqueri yora otimantashiretari, irishemeventero ioyetiri, eiro iotacairitsi Tasorentsi. Iro
iquemajeitantarori irinti. 14ॸYora caari otimantashireta Ishire cantaincha incanteririca: “Te nioteji, poametena”, ari
Tasorentsi, te inquemavaqueroji ocantayetiri, irointi iroametasanoteri. 19ॸItseencaquero Tasorentsi maaroni
ishirontimentacaro. Tecatsi incantea inquemero. Iro caari ioyevetari atiripee. Tempa aitaque isanquenayeetini: “Yora
iquemantaro, te ontimantashireteariji. Apaniro iquemajeitiro tsimeripee ijivetaca tecatsi ayerineri, iro cantaincha
otimantashiretasanotari, irinti. 15ॸIquemajeitaquero iriori omapocaqueri oashirentsi aavaqueri, oamaaqueri. Aisati
maaroni, iro cantaincha yora tseencantatsiri, tecatsi iquempejeitaca maaroni shemetimentarori ioyetiri:
inquemasanote irinti. 16ॸPamene, ¿timatsimpa iotirori irimapoqueri Tasorentsi, iroashinoncaajeiteri”. 20ॸAisati
iquenqueshiretiri Avincatsarite? ¿Timatsimpa materone isanquenayeetini: “Ioti Avincatsarite te oncameetsateji
iroameteri Tasorentsi? Te intimeji catsini. Iro cantaincha iquenqueshireyetaqueri iotasanovetachari”. 21ॸEiro
niotiro nainti iquenqueshiretiri Quirishito, tempa pishemetimentiritsi atiri, te oncameetsateji.
yoametaquena. Yovetsicajeitaquempiro Tasorentsi maaroni timayetatsiri
poveshireimentantearori iroori. Irootaque nocantantimpiri:
Iquisavacaajeitaca corintosati. 22ॸitiancaquena Tasorentsi namitacojeitantempiri, aisati
3
1ॸNoyemisantaririnte, te noncantempiji quemisantirori itiancaqueri Aporo, aisati Sejashi iriori, iramitacojeitantempiri.
Ishire Tasorentsi, ainti nocantaquempi caari quemisantiro. Yovetsicajeitaquempiro maaroni timayetatsiri quipatsiqui,
Piquempetaca iroaquera piquemisantaqueri Quirishito, piveshireimentantearori. Aneatsimpirica, piveshireempa.
piquempejeitaca jananequi. 2ॸIrootaque noamejeitantimpirori Pincamaquerica, aisati piveshireanaquea. Piveshireimentearo
peerani caari pomerentsitatsi: oquempetaca niraacaaquempiro timayetatsiri meeca, aisati timayetatsineri coajica. 23ॸAisati
tsomitsi; te nompempiji ivatsa, tequera pimateroni. Irosati oquempetaca, pamitacojeitiri Quirishito, iveshireimentaquempi.
picanta meeca, te pimateroji. 3ॸTequera pinquemisanteroji Ishire Yamitacotiri iriori Tasorentsi, iveshireimentacari iriori.
4
Tasorentsi. Ariorica pininatavacaajeitaca, aisati 1ॸMeeca piojeitaquena narojeitaque iveranaro Quirishito.
4ॸNoquenqueshiretaca narori tecatsi nantane, iro cantaincha eiro poashirejeitanta? Ariorica pampatotimentapiniteari Tasorentsi,
nocantashitatsi: “Nocameetsataque”. Irintiquea Avincatsarite eiro pishinetiritsi impocanirotapee iriori. 3ॸTe
cantacotenaneri irinti, nocameetsatirica. 5ॸIrootaque meeca noncarajeivetempiji, iro cantaincha
noncamantantempirori: meeca te oncameetsateji noquenqueshireacojeitaquempi. Oquempetimotaquena ariorica
ancantacotashiteari itsipapee: “Ainiro irantane”; coajicaquea ari nosaviquimojeitaquempime, nocantantimpiri te oncameetsateji
ayotasanojeitanaque. Tempa impocaje Avincatsarite, 4ॸirantero iashiane. Itasorentsitaque Avincatsarite Jesoshi, irio
aparo”, pitseenquiricari itsipa. 7ॸ¿Paita pishemetimentiri? Tempa tapiacaarori tanta capichaji, omatasanotaquero maaroni tanta,
Tasorentsi pashijeitimpirori maaroni timimojeitaquempiri. Meeca otapiacaajeitacaro. 7ॸPojocajeri yora noshiacantimpiri
¿paita pishemetantacari, oquempetaca te impashitempiro? tapiacaarori tanta, pinquempejeitantearori tanta iroaquerari,
8ॸPiquempetacari ashitaarantachari: pijivetaca tecatsi caari tapiacha. Eirorica pojoquiri, iquempejeitaricari iriori
coiteimotempine. Pijitashijeivetaca piotasanojeiti: te pincoyeji itsipapee quemisantatsiri. Pineaquero, yoyeetaqueri Quirishito,
oamejeitempineri. Pijitashijeivetaca pipincatsatasanotaque, ishiaqueri ovisha yoantapiniyeetariri ora quitaiteri
pitseencaquena narori, piquempetacantaquena naro patirite. Ja, Yavisantaniri. 8ॸMeeca, ariorica aveshireimenteari, tsame
nocoavetaca pimpincatsaritasanojeiteme, antsipatavacayeame ancameetsatanaque: eiro amatavitantitsi. Eiro aquisatsi, eiro
ampincatsariventantajeiteme. 9ॸAri nocarajeitaqueri itsipapee antapinitirotsi caari cameetsatatsi.
itiancane Tasorentsi, oquempetimotaquena ipeajeitaquena 9ॸNosanquenatantimpirori peerani, nocantajeivetaquempi eiro
nampirentsi: itseencajeitaquena atiripee. Aisati oquempetaca piconoaritsi antirori tsinane caari yai. 10ॸTe
isareetaquena iroyeetena; yamenashejeitaquena maaroni: nonquenquetsatacoteriji caari quemisantatsi antirori caari yai,
inampirepee Tasorentsi, aisati atiripee. 10ॸNopincatsataqueri yora coasanotirori yashiyetari ishaninca, amatavitantatsiri
Quirishito, irootaque picantajeitantanari: “Te pioteji”. Iro incoshite, quenquetsatacaavetarori yovetsicashiyetari. Te
cantaincha piquemisantajeitaqueri avirori Quirishito, irootaque noncantempiji: “Eiro pitsipataritsi caari quemisantatsi”. Tecatsi
picantantari: “Niojeitaque narori”. Picantajeiti: “Tecatsi pincantajeite pojocavacayea, tempa pincanteani pineapiniteri
irimatimate iriori Pavoro, oshequi amajeitaque ainti”. Oshequi irisavique. 11ॸIro cantaincha nosanquenatacotiri yora cantatsiri:
pineapincatsatashitaja avisati, nainti pitseencajeitaquena. 11ॸAri “Narotaque piyemisantaririnte”. Ariorica yantiro tsinane caari
notasheapinitaqueni, nomiretapinitaqueni, noquitsaatsaratani yai, eiro quiso poajeitiritsi. Aisati pinquempejeiteri yora
nomaatsara, ipasanatapiniyeetanani, noquenaquenatapinitaqueni; coasanotirori yashiyetari itsipapee, aisati
irosati meeca. 12ॸNocantatiani nopomerentsitapinitacaro quenquetsatacaavetarori yovetsicashiyetari impeemeri
nantaveeti. Ariorica iquisatsayeetaquena, nocantiri Tasorentsi: itasorentsite, quisatsatashitariri ishaninca, aisati shinquitachari,
“Pineshinoncatajeri yora quisaquenari”. Ariorica aisati coshitantatsiri. Aitaque nocantaquempi, eiro poimotaritsi
iquisasanoyeetana, te nompiateariji. 13ॸAriorica quempetariri nocantaquempiri. 12ॸ¿Arimpa pincante jaoca
itseeyacoyeetaquena, cameetsa noneanatavaqueri. Queario, incanteari caari quemisantatsi? Eiro. Tempa irinti pincante yora
ipinqueetaquena, iquempetacanteetaquena cajara, icanteeti: “Te piyemisantaririnte. 13ॸIrintiquea Tasorentsi oasanquetayerineri
incameetsateji Pavoro”. caari quemisantatsi. Meeca pojocajeitajeri yora caari
14ॸTe iro nosanquenatantempiro oca novashiventaajeitempi, cameetsatatsi picarajeivetari: eiro pijitashitaritsi
irointi noshiacantimpi notomipee nonintasanotiri; nocoaque quemisantatsiri.
noncavintsayempi, nonquenqueshiretacayempi. 15ॸTimatsi
6
1ॸAriorica pinquisaqueri piyemisantaririnte,
5
1ॸIcamanteetana picarajeitaqueri airori iashiane. 8ॸTe oncameetsateji pantavacaajeitea. Jero aisati
Yaanirotajiro shirampari irinirotsori yaavetari iriri. Tecatsi picoshitavacaajeita. Pantapinijeitiri piyemisantaririnte. 9,10ॸYora
quempetearineri: yora caari ioterine Tasorentsi te iraapiniteroji caari cameetsatatsi eiro yareetatsi anta ipincatsaritinta
yaavetari iriri. 2ॸAvintiquea pishemenirojeitaque. ¿Paita caari Tasorentsi. Tempa piotiro, eiro picomitarotsi. Eiro ijatitsi anta
ʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ6ٍॷ7 148
ipincatsaritinta yora antirori tsinane caari yai, aisati yora imatacaaqueriri iriori. 8ॸYora caari aatsi ijina, aisati
quenquetsatacaashitarori yovetsicashiyetari, aisati aimentarori camajinantachari, noncamantajeitempi: cameetsa
ijina, aisati tsinampairiri ishiramparirinte, aisati coshitantatsiri, pinquempejeitena narori, pintimashijeitea. Aisati
aisati coasanotirori yashiyetari itsipapee, aisati shinquitachari, onquempejeitea tsinane, cameetsa ontimashijeitea iroori. 9ॸIro
quisatsatiriri ishaninca, aisati amatavitiriri ishaninca cantaincha eirorica pimatirotsi pintimashitea, cameetsa paajeta
icoshitantariri. Tecatsi catsini incantajeitea iriori irareetajea aisati. Cameetsa paye, te oncameetsateji pincoashiveetea paye.
anta ipincatsaritinta Tasorentsi. 11ॸAitaque piquempejeiveitaniri. Aisati oquempeta tsinane, te oncameetsateji oncoashiveetea
Iro cantaincha yoameetsajeitaquempi Avincatsarite ayeta. 10ॸMeeca noncamantasanotero aatsiri ojime. Te naro
Jesoquirishito, aisati Ishire Tasorentsi: yaacameetsataquempi, camantasanoterone, irintiquea Avincatsarite
ipeaquempi itomi Tasorentsi. camantasanoterone: te oncameetsateji pojoqueri pijime.
12ॸIcanteeti: “Ocameetsati nantero paitapeerica caari 11ॸAriorica pojoqueri, ari pintimashitasanotanaquea. Eirorica
itsaneacotee Jesoshi”, iro cantaincha ariorica antashitearo pitimashitatsi, pampiitajeri paajeri aisati pijimentavetacari.
paitapeerica, tecatsi amate: tempa antsipetashitaquearo. Te Aisati, te oncameetsateji irojocajero shirampari ijina. 12ॸMeeca
ancoyeji ametasanotearo caari ineacameetsata itsipapee noncamanteri itsipapee, te irio Avincatsarite camanterineri:
quemisantatsiri. 13ॸOtimi avari aquemari. Aisati otimi asheito otimirica ayemisantaririnte ijina caari quemisantatsi, ariorica
onantari avari. Iro cantaincha coajica eiro otimajitsi ayeari ocoaque aasanoteri, te oncameetsateji irojocajero. 13ॸAisati,
aisati asheito iroori. Impeajero Tasorentsi, eiro otimitsi tsinane, iriorica pijime caari quemisantatsi, ariorica icoaque
inquitequi. Tempa atsipetashitaro anevetaro paitapeerica. Te quiso iroasanotempi, te oncameetsateji pojocajeri.
iro irovetsicantee antero caari ai, irointi yovetsiquimentee 14ॸOtimirica tsinane quemisantatsiri, irinti ojime te
piotiro. Isanquenayeeti: “Apite inaveitani shirampari aisati ojocajeri, ari ojocajerita. Aisati ojime ayemisantaririnte, terica
tsinane, iro cantaincha ariorica iraavacayea inquemisante iriori: incoaquerica irojocajero, ari irojocajerota.
irampanirojeitanaque, te oncameetsateji irijocavacayea”. 17ॸIro Tecatsi meeca canterine yora quemisantatsiri quiso iroantearori
cantaincha ariorica quiso airi Avincatsarite, aquempetacari ora coatsiri ojocajeri. Aisati onquempeteari quemisantatsiri
iriori. tsinane. Ariorica icoaque ojime irojocajero, tecatsi canterine
18ॸEiro pantirotsi catsini caari pai, eiro pantiritsi catsini caari quiso oanteariri. Te incoyeji Tasorentsi anquisavacaajeitea.
pai. Paitapeerica pashini pantayetaqueri, poashinoncaaqueri 16ॸTsinane, ariorica quiso poyeri pijime caari quemisantatsi,
itsipapee pishaninca; iro cantaincha yora antirori otsipapee tempa ariorica poavisacotacantajeri. Aisati oquempetaca
tsinane, yashinoncaja irisati. 19ॸTempa pioti otimantacaro avirori, shirampari: ariorica quiso poyero pijina caari
pivatsa Ishire Tasorentsi. Itiancaquempiro Tasorentsi quiso quemisantatsi, tempa ariorica poavisacotacantero?
oantaquempiri. Te meeca aviro pincatsariventachane avisati, 17ॸAitaque icoyeajeitaquempi Tasorentsi. Cameetsa
7
1ॸAri chapinqui pisanquenatantaquenari, timatsi oncantempi oavisacotempi. Aisati oquempetaca, terica
pisampitaquenari. Meeca nancanaquempi. Queario pintoyeantea, tecatsi oncantempi. Iro cameetsatasanotatsiri
ocameetsatasanoti eiro paitsi pijina. 2ॸIro cantaincha ariorica anquemisantero icantajeiteeri Tasorentsi. 20ॸJaocarica
pintimashitea, pantirocari tsinane caari pai; aisati tsinane, picantajeitaniri peerani icoyeantaquempiri, aitaque pincanteari.
antiricari shirampari caari ai. Irootaque ocameetsatantari 21ॸIcoyeantaquempiri Tasorentsi, ¿avirorica pimantaari? Eiro
paasanoteta pijina, aisati aasanoteta tsinane ojime. 3ॸCameetsa piquenqueshiretirotsi. Iro cantaincha iroimpacajempirica
irishinetearo ijina oneeri, aisati onquempeteri iroori, amanantimpiri, cameetsa pisoquijanaje. 22ॸIcoyeantaquempiri
oshineteari irineero. 4ॸIjina eiro opincatsatajatsi irosati, irointi Avincatsarite, avirorica pimantaari pinaveitani, ari
ocameetsati ompincatsateri ojime. Aisati inquempetea iriori oquempetaca yoimpacacoventajimpi: eiro meeca
ojime, eiro ipincatsatashitajatsi irisati, irointi impincatsatero iperanatimpitsi camaari. Avirorica caari pimantaari pinaveitani,
ijina. 5ॸEiro pitsaneapitsatarotsi pijina; aisati tsinane, eiro meeca oquempetaca yamanantimpi Quirishito, meeca
pitsaneapitsataritsi pijime. Ariorica pincantavacayea: “Eirotsita incantempi iriori paitapeerica pantayeteneriri. 23ॸOquempetaca
aneavintsatavacaajatsi aparopee quitaiteri; iotea yamanantaquempi iriori, oshequi pivinaro: tempa oshequi
anquenquetsatacayeri Tasorentsi”, ari cameetsa. Iro cantaincha ipomerentsiventaquempi yoavisacotaquempi. Eiro pipeajatsi
impoiji pineavintsatavacayea aisati. Pamene, terica pimatero meeca ivimantane atiri. 24ॸIrootaque, noyemisantaririnte,
pimaashitea, yantacaimpicari Satanashi caari cameetsatatsi. 6ॸTe noncamantantempirori oca: jaocarica picantajeitaniri peerani
noncantasanovetempiji: “Payero pijina”, iro cantaincha icoyeantaquempiri, aitaque pincanteari; iro cantaincha, quiso
pincoaquerica paye, ocameetsati paye. poanajeri Tasorentsi.
7ॸNocoavetaca pinquempejeitename narori, iro cantaincha 25ॸMeeca nonquenquetsatacotero caari neavintsatiri
eirorica osamanititsi pineero pamanantayeveteari. 31ॸEiro Ayearirica, tecatsi incantee ivatsa. Antitearirica, eiro
osamanititsi piveshireimentearo timayetatsiri quipatsiqui, yoameetsashireteetsi. 9ॸCameetsani poyeari, iro cantaincha
impoiji eiro pimatirotsi piveshireimentearo. Cameetsa pantacairicari caari cameetsatatsi yora caari iotatsi.
pisavicajeiveta meeca, ainiro pamejeitacari, iro cantaincha 10ॸIrineempirica caari iotatsi poaca anta ovancoqui
opashiniyetanaque maaroni aneayetiri quipatsiqui; coajica ijitasorentsiyeetiri, icanticari: “Ioti irinti. Nonquempeteari,
ompomerentsitimojeitempi. 32ॸNocoaque eiro noyeari ivatsa yoyeetinirori ijitasorentsiyeetiri”. 11ॸPiotasanoti,
picantashiretapinitanaque. Yora timashitachari, ocameetsatantari poari. Irintiquea, te irioteji. Ariorica
iquenqueshiretapinitiro icoayetiri Avincatsarite, icoaque iroashiteari, oshequi inquenqueshiretanaquea: “Terica
inquimoshiretacayeri. 33ॸIrintiquea yora aatsiri ijina, oncameetsateji nantaquerica. Otimi meeca nantane”. Iriotaque
iquenqueshiretapinitiro maaroni yantapiniyetiri ishaninca: piyemisantaririnte, icamimentaqueri Quirishito. 12ॸTe
icoaque inquimoshiretacayero ijina, 34ॸoshequi oncameetsateji pantacayeri caari cameetsatatsi. Te irioveteaji,
iquenqueshireyetaque paitapeerica. Ora tsinane timashitachari piquenqueshiretacairicari. Aisati irineacotaquempi Quirishito,
aisati caari neavintsatiri shirampari: oshequi te oncameetsateji pantaqueri. Tempa icantaquee: “Pinintajeiteri
oquenqueshirejeitiro icoayetiri Avincatsarite, ocamantaqueri: pishaninca, eiro pantacairitsi caari cameetsatatsi”. 13ॸIrootaque
“Paitarica pincoacayenari, ari nomataquempiro. Paitarica nocantantimpiri: ariorica noaqueari ivatsa, irosati
pincoacayenari nonquenqueshireteri, ari nonquenqueshiretero”. nantacanteariri noyemisantaririnte caari cameetsatatsi, eiro
Iro cantaincha ora aatsiri ojime oquenqueshiretiro maaroni catsini noajaritsi ivatsa aisati. Nantacairicari caari
yantapinijeitiri atiri, ocoaque onquimoshiretacayeri ojime. 35ॸIro cameetsatatsi.
nocamantajeitantimpirori oca, nocoaque namitacojeitempi, te
noninteji nompomerentsitacayempi. Noninti cameetsa Icantiri Pavoro: “Pinquempejeitena”.
9
pisavicajeite, aisati piojeite pantasanojeiteneri Avincatsarite 1ॸTempa ishinetaquena Tasorentsi paitapeerica. Tempa
paitapeerica incoacayempiri. itiancana. Tempa noneasanotaqueri Avincatsarite Jesoshi.
36ॸPamene, otimirica pishinto caari neavintsatiri shirampari. Tempa iriotaque matacaaquenarori noquemisantacaaquempi.
Ariorica pineaquero antearotaque, picoaque meeca paacayero; 2ॸTerica iriojeiteji itsipapee itiancaquena Tasorentsi, iro
ari cameetsa. Ayeta, eiro otimitsi pantane. 37ॸAriorica cantaincha piotasanojeitaque avinti itiancaquena. Avirojei
pincoasanote pintsaneemparo, ari ocameetsatasanoti, eiro iotacaajeiterine atiripee itiancana Avincatsarite. 3ॸAiniro
piquemisantashitaritsi yora ashereayetimpiri, irointi pantero tseencaquenari, cantanari: “Te intianquempiji Tasorentsi”. Jero
picoasanotiri avirori, paitarica piquenqueshiretiri. oca nocantavaqueriri: 4ॸ“Tempa ocameetsati ayea aisati ire.
38ॸPineaquero, ariorica paacayero pishinto, ocameetsati; iro 5ॸAriorica nonquenayetanaque nonquenquetsatacayeteri
quemisantiriri Avincatsarite. 40ॸAriorica oncantatiyempani Aisati iquempetana Verenave, ipomerentsiventaro iriori yoari.
ontimashitea, naamaaca onquimoshiretasanotanaque. Ari 7ॸNoshiacantempiro: tempa ipinatapiniyeetiri soraro. Ariorica
naamaaca yoametaquenaro Ishire Tasorentsi oca apomerentsitaro apanquitiro ova, tempa aisati avaquearo.
nocamantaquempiri. Ariorica ashentapinitiri avirapee, tempa irapinitiro otsomi”.
Irootaque nocantaqueriri yora tseencaquenari.
Iquenquetsatacotiri ivatsa yoyeetinirori 8ॸNoquenquetsatacotaquero aneapinijeitaqueri, iro cantaincha
yovetsicashiyetari ijitasorentsitiri.
¿paita ocantiri isanquenatiniri Moishishi? 9ॸJero oca ocantiri:
8
1ॸMeeca noncamantempiro jaoca pincanteriri ivatsa “Eiro pipashicavantetiritsi vaca aticaitirori tirico
yoyeetinirori yovetsicashiyetari ijitasorentsitiri. Ijijeiveta itaquireantarori”. ¿Apanirompa vaca iquenqueshiretiri
atiripee iotasanoti jaoca incanteriri ivatsa. Iro cantaincha, Tasorentsi? Teve. 10ॸTempa aisati arori oshiacantaquee
ariorica ayotashitea, ashemeticari. Te incoacaasanoteeji isanquenareni. Oamejeitaquee paitarica antajeitaqueri. Ariorica
Tasorentsi ayotashitea, irointi icoacaasanotaquee inquiavanetaquero quipatsi impanquitantearori, icoaque yora
anintavacaajeitea avametavacaasanotantanaqueari quiavaneteroneri iraarantayetajero oitsoqui, coajica. Aisati
antimantajeiteari cameetsa. 2ॸItimirica jivetachari ioti, irisati iquempetaca yora taquireeroneri, icoaque iraarantayetajero
amatavitajancha: te iriotasanoteji. 3ॸIro cantaincha ariorica oitsoqui iriori. 11ॸPamene, oshiacantaca nopanquitiro pishirequi
aninteri Tasorentsi, iroamejeitee irinti. 4ॸPisampitacoventaqueri irineane Tasorentsi. ¿Opomerentsitimotimpimpa meeca
ʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ9ٍॷ10 150
nocarajeitaqueri caari matasanotiro inquemisante, nocantimpiri. 16ॸAriorica ancanteri Tasorentsi: “Irove, Apa,
noquempejeivetacari iriori, noquemisantacantasanotacariri. Aitaque aviro panarori oca nireri”, tempa aquempetavacaapinijeitaca,
noquempejeivetacari maaroni atiripee noquemisantacantajeitacariri. aveshireimentajeitaro iriraja Quirishito yaparajatimentaquee.
23ॸIro noquempetapinijeitantariri irioripee inquemisantajeitantearori Aisati, ariorica acarajapinitiro tanta, tempa
oca cameetsatatsiri nocamantajeitiriri. Aisati narori, aquempetavacaapinijeitaca, aveshireimentajeitaro ivatsa,
noveshireimentearo oca cameetsatatsiri. aquenqueshirejeitiri icamimentajeitaquee. 17ॸAri ocarati
24ॸPamene, tempa piojeiti ishiajeitanaca oshequi shirampari avapinijeitari tanta aparo. Aisati oquempeveta, oshequi
iriojeitanteari janicarica anaacotantaintsineri. Iranaacotantaque anajeiveta, iro cantaincha amoncaratavacaajeitaca,
apaniro yora shiasanotanainchari, ari impeeteri icanteetiro ashanincajeitacari Quirishito: tempa apaniro ini irinti.
premio. Aisati pishiyeri avirori, pishiasanotanaque, paantearori 18ॸPinquenqueshirejeitero yamejeitacari joriopee. Ariorica
premio. Ariorica pishintsiventero icoacaimpiri Tasorentsi, ari yoajeitacari ivatsa yoiniriri Tasorentsi, tempa
paaque. 25ॸIrisati cavintsaajancha maaroni coatsiri iranaacotante ishanincatavacaajeitaca iriori. 19ॸJero oca nosampitempiri:
ariorica irishiye. Irootaque icavintsantari irisati irimatantearori ¿Tasorentsimpa oca yovetsiqueeyetiri? Tempa yatsipetashita
irishiasanote iraantearori amatseerentsi. Oshintsiti opatsai, iro yoapinitiniro ivatsa. 20ॸJero oca noncamantasanotempiri. Ainiro
cantaincha oca amatseerentsi ayeri arori, eiro opatsaitsi irointi, yoaqueneri ivira. Iro cantaincha caari oni Tasorentsi
irootaque ocameetsatantari ashintsiventasanotero. 26ॸTe yoaqueneri, irinti camaari. Te nonintacayempiji pishanincateari
nontipitipiyetanaque noshianaca, irointi catinca noshianaca camaari. 21ॸAriorica pirimenteri Avincatsarite, eiro pimatirotsi
nomatantearori nanaacotante. Pashini noshiacantempiri pirimenteri camaari aisati. Ariorica poimenteari Avincatsarite,
capojavacaachari. Icapojavacaasanotaca iriotanteari janicarica eiro pimatirotsi poimenteari camaari aisati. 22ॸ¿Arimpa
anaacotantaintsineri. Oquempevetaca aisati nocapojasanotiri picoaque inquisaquempi Avincatsarite? ¿Panaacojeitirimpa
itsipa, te noncapojaiteashiteaji; noquearioventiniri Tasorentsi pishintsitasanoti?
icoacaanari, 27ॸnoshintsiventasanotaqueneri; noperanataja narosati. 23ॸIcanteeti: “Ocameetsati nantero paitapeerica caari
Oshequi noquenquetsatacaajeitiri itsipapee, te noncoyeji incantena itsaneacotee Jesoshi”, iro cantaincha ariorica antashitearo
Tasorentsi coajica: “Te pimatasanotenaroji nocoacaavetimpiri”. paitapeerica, tecatsi amate, tempa antsipetashitearo. Eiro
amitacojeiteetsi paitapeerica antashiyeveteari. 24ॸEiro
Iquenquetsatacotiri jorioni, peerani; piquenqueshireacotapinitirotsi picoayevetari avirori, irointi
aisati yoametaqueri quemisantatsiri. pinquenqueshireacotapiniteri icoayetiri itsipapee. 25ॸAriorica
10
1ॸMeeca, noyemisantaririnte, noncamantempi ipimantayeti ivatsa, poyeari. Eiro pisampitacoventiritsi:
piotanteari jaoca icantajeitari jorioni anta caaraiteriqui, “¿Jaoca pairiri? ¿Irimpa yoyeetinirori ijitasorentsiyeetiri?”
peerani. Otsimancapinijeitanaquerini mencori; aisati Ariorica pamananteri ivatsa, eiro pisampitacoventiritsi,
151 ʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ10–12
eiro poaritsi avirori. Avinti piovetaca tecatsi incantempi ivatsa, poapitsajeitacari itsipapee. Te poyeavacaavaqueaji.
iro cantaincha pincavintsayeri yora caari iotatsi. Itasheanaque aparopee, ishinquitanaca itsipapee. 22ॸ¿Paitasa
Naamaaca intime cantatsineri: “Ishinetana Tasorentsi noyeari pantajeitiri? Tempa otimi pivanco poanteari, piranteari.
paitapeerica, ¿paita itsaneacotashitantanariri yora caari iotatsi? ¿Pipincaquerimpa yora pocashitiriri inquemisanteri Tasorentsi?
30ॸAriorica avapinijeitari, acantapinijeitiri: ‘Iriove, Apa, aviro ¿Pishirontimentarimpa yora caari ashitaarantacha? ¿Jaocampa
panariri noayetari’. Ariorica ampasonquiteri, ¿paita noncantempiri? ¿Ariompa noneacameetsatempi? Teve.
icantimentanteeriri ayearirica?” 31ॸAri noncamantempi. Ariorica 23-25ॸIrio Avincatsarite oametanarori oca novaaquempirica.
poajeitea, aisati ariorica pirajeite; iro cantaincha paitapeerica Peerani, tsiteniriqui, ari yaaquero Avincatsarite Jesoshi tanta.
pantayeteri, panteneri Tasorentsi icoacaimpiri, Icantiri Iriri: “Irove, Apa, aviro panarori oca noyeari”, impoiji
iriveshireimentantempiri. Impoijiquea incantajeite atiri: icarajaquero. Icanti: “Jero oca tantaca: ariorica poapinitearo,
“Tempa icameetsati Tasorentsi. Cameetsa isavicacaajeitiri pinquenqueshiretapinijeitena. Tempa narotaque
quemisantajeitiriri”. 32ॸPantacairicari caari cameetsatatsi yora camimentajeitempineri”. Ari yoajeitaca. Impoiji yaaquero aisati
jorio, yora caari joriotatsi, aisati yora quemisantajeitiriri iramento. Icantajeitiri: “Jero oca oja, ariorica pirapinijeitero,
Tasorentsi. 33ॸPaitapeerica nantayetiri, noninti namitacojeiteri pinquenqueshirejeitena, piotasanojeite
atiri. Te naro intacotajanchane narosati, irointi amparajatimentajeitempi niraja pavisacojeitantajeari. Ariorica
nintacotapinijeitari iriori itsipapee atiri. Iro noncamimentempi, piotanaque eiro namatavitimpitsi,
nomatapinijeitantanariri iravisacojeitantajeari. nomatempiro maaroni nocamantaquempiri”. Irosati
yananincantanaja tsiteniriqui, irosati yaanteetacari. 26ॸAri
Antayetiri tsinane quemisantayetatsiri. meeca poapinijeitearo, pirapinijeitero, poametantapiniteariri
11
1ॸPimoncarajeitaquena, noquempetaca narori atiri icamimentajeitaquee Avincatsarite. Pimatapinijeitero,
nomoncaratacari Quirishito. irosati impocantajeari. 27ॸAriorica poimenteari, ariorica
2ॸPiquenqueshiretapinitaquena, aisati piquenqueshiretiro maaroni pirimenteri, pinquenqueshireempa: eiro pantashitarotsi. Ainiro
noametaquempiri, irootaque noneacameetsatantaquempiri. 3ॸJero irantane yora antashitarori: itseenquiro ivatsa Avincatsarite,
oca, piotero: irio Quirishito cantajeitiriri atiri paitarica itseenquiro iriraja. 28ॸPijivate piotacotea avisati, otimirica
irantajeiteri; irio shirampari cantajeitirori ijina; aisati irio pantane. Piotacotearica te aneeroji pantane, ari poyearo, aisati
Tasorentsi cantiriri Quirishito. 4ॸPamene yora shirampari, ariorica pirero. 29ॸTe oncameetsateji avashiveetearo, aisati
iquenquetsatacairi Tasorentsi, aisati ariorica icamantanti, te irashiveetearo. Terica anquenqueshiretasanoteri Avincatsarite,
irameteaji impashicainatea. Ariorica impashicainataquea, te tempa avamempeacaro, iramempeacaro: ontime antane.
impincatsateriji Quirishito. 5ॸIrointiquea tsinane, ariorica 30ॸIrootaque pojoquiitaarantantacari, aisati caari
yovetsicaqueri tsinane, aisati meeca otimapinitiri tsinane omatacaajeitaquempiri Ishire Tasorentsi. Te noncoyeji
otomi. Irinti Tasorentsi vetsicajeitiriri maaroni. 13ॸ¿Paita pincomijeitearo, irointi nocoaque piojeitavaquero. 2ॸPiojeiti
piquenqueshiretiri avirori? Ariorica onquenquetsatacayeri peerani te pinquemisantajeiveiteani. Piquemisantashiyeveitaroni
tsinane Tasorentsi, ¿cameetsampa ompashicainareajea? 14ॸTe povetsicashiyetari, pijitasorentsivetari. Tempa omasontijeitaque
amejeiteaji anquishipejeite arori shirampari. Eirome iroori. 3ॸNocoaque piojeitavaquero oca. Ariorica
apashiventame intimeme quishipenti. 15ॸIrointi tsinane, tempa oneaveetacaaqueri Ishire Tasorentsi atiri, eiro icantitsi: “Te
aneacameetsajeitiro oquishipetirica oishi: irootaque incameetsateji Jesoshi”. Aisati oquempetaca, eirome
opashicainatari. 16ॸ¿Timatsimpa coatsiri impiatsatena? oametirime, eiro icantime: “Irio novincatsarite Jesoshi”.
Noncamantempi: nametacaro oca nocamantaquempiri, aisati 4ॸOnashiyetaca omatacaajeitaqueeri, iro cantaincha apaniro
yamejeitacaro maaroni quemisantajeitiriri Tasorentsi. oni Ishire Tasorentsi. 5ॸOnashiyetanaca oca antajeitiniriri
ʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ12–14 152
avatsa, te onashiteaji. 17ॸIoteamerica avatsa apajaquironi, ¿jaoca aneaveetashitearo otsipapee neantsi. Eiro acantatiani
ancanteameri anquemanteameri? Ioteamerica aquemantari, ayotashivetearo paitapeerica, irointiquea ancantaitatiyempani
¿jaoca ancanteameri anquemeencatanteameri? 18ॸIro cantaincha anintavacaajeitea. 9ॸTe ayotasanojeiveteaji, te
cameetsa yovetsicayetaquero Tasorentsi avatsa: aquemantari, ancamantantasanojeiveteaji. 10ॸCoajica omoncarataquearica
amenantari, aniitantari, maaroni. Paitarica icoiri, cameetsatasanotatsiri, eiro acoajirotsi oca cameetsayevetachari.
imayetaquero. 19ॸIotaquearicame aqui anaqueme, ¿jaoca 11ॸPeerani ajananequiveitani, aquempeveitani jananequi
ancanteameri? 20ॸApaniro oni avatsa, iro cantaincha otimi aiti, aneaveetashita, ayotashiveta capichaji, aquenqueshireaveta
aqui, ayempita, aco, maaroni. 21ॸTecatsi oncantea aqui capichaji. Antearitantapaacari, ajocanaquero ajananequiveitani.
oncantero aco: “Te pincanteji”. Aisati aito, te oncanteroji aiti: 12ॸMeeca oquempetaca amenaatacotaqueri Tasorentsi
14
ari aquemaquero maaroni avatsapeequi. Tecatsirica oyerone 1ॸPincoasanojeite pinintajeiteri itsipapee. Aisati
aparo, tempa aquimoshireventajeitaquero. pincoasanotero pimatero maaroni omatacaaqueeri
27ॸAvirojeitaque ivatsa Quirishito. Avirojeitaque iiti, iraco, Ishire Tasorentsi, pincamantantajeiteariri itsipapee. 2ॸAiniro
iroqui, iyempita, maaroni. 28ॸAri acarajeiti oshequi atiri omapocashitacari ineanatashitanacaro otsipapee neantsi.
quemisantajeitiriri Tasorentsi. Ijivataque Tasorentsi itiancaqueri Te inquemavaqueriji atiri, irintiquea Tasorentsi. Tecatsi
aparopee iquenquetsati. Pashini itiancaqueri icamantanti. quemavaquerone icantiriri. Omanavetaca oca oneanatacairi
Pashini itiancaqueri yoametanti. Impoiji pashini itiancayetaqueri Ishire Tasorentsi. 3ॸIro cantaincha yora oametantirori irineane
itasoncantayetaque, pashini yoavisacoyetiri mantsiaripee, Tasorentsi, yoametaqueri atiri, iveshireacaacari,
pashini intacotanta, pashini icantayetiri quemisantatsiri paitarica iquimoshiretacaaqueri. 4ॸYora neanatashitarori pashinipee
irantayeteri, pashini ineanatashiyetaro pashinipee neantsi. neantsi yoametaja irisati, iro cantaincha yora camantantatsiri
29ॸ¿Itiancajeitaqueempa anquenquetsate maaroni? yoamejeitiri maaroni iyemisantaririnte. 5ॸNocoaveta
¿Acamantantajeitimpa maaroni? ¿Avametantajeitimpa maaroni? pineanatero otsipapee neantsi, iro cantaincha nocoasanotaque
¿Atasoncantajeitimpa maaroni? 30ॸ¿Avavisacojeitirimpa maaroni poametantero irineane Tasorentsi. Oshequi imataque irinti
mantsiaripee? ¿Amajeitaquerompa maaroni aneanatashiyetaro camantantatsiri: iotacaajeitiri iyemisantaririnte. Intimerica
otsipapee neantsi? ¿Amajeitaquerompa maaroni avaaqueneri ovaayeeroneri irineane yora neanatashitachari, ocameetsati
ashaninca oca icantiriri? 31ॸIro cantaincha cameetsa aisati. Iriojeitavaquero quemisantatsiri, inquemavaquero.
pincoacotasanoteri Tasorentsi irimatacayempiro cameetsatatsiri. 6ॸPamene, noyemisantaririnte: noneanatashitapeempirome
osamejencataque, ¿ariompa iriojeitaque irovetsicajeitaquea cameetsa impampoyee aparo, iroametante itsipa, incamantante
irimanatanteari? 9ॸAisati piquempetacaro. Ariorica pashini, itsipa irineanatero neantsi caari piquemajeiti, pashini
pineanatashitearo caari iquemeetavaque, vero, vero, ¿jaoca irovaajeneri quemisantatsiri icantaqueriri. Iro cantaincha,
incanteari inquemanteetavaquearori pincanterimeri? Tempa ari paitapeerica pantajeiteri, pantero poamejeitanteariri
pantsipetashitaquearome pineaveeteme. 10ॸAca quipatsiqui piyemisantaririnte. 27ॸIntimerica neanatantearoneri neantsi
ainiro oshequi neantsipee. Onashiyetanaca, iro cantaincha te caari iquemeeti, cameetsa irineanate ariorica apite, ariorica
incomijencatearoji yora ashitarori irineane. 11ॸIro cantaincha mava: eiroquea oshequi. Eiro itsipatavacaajeitatsi irineanajeite.
terica anquemavaquero irineane neanavetachari, te Irijivate aparo, impoiteri itsipa. Cameetsa intime ovaajenerine
irishanincateeji, aisati te ashanincateariji iriori. pishaninca icantaqueriri. 28ॸTerica intime ovaajenerine
12ॸTempa picoajeitaque omatacaajeitempi Ishire Tasorentsi, icantiriri, cameetsa irimajeretanaque, eiro ineanatashijeitatsi
ari pincoasanotaque meeca omatacayempi poametasanoteri apatojeitainchari, irointi cameetsa irineanashirete ishirequi,
piyemisantaririnte. 13ॸIrootaque noncamantantempirori oca: aisati irineanateri Tasorentsi ishirequi. 29ॸCameetsa
ariorica pineanatero neantsi caari iojeiti, iro cantaincha iroametantero irineane Tasorentsi, incarataque
pincanteri Tasorentsi iramitacotempi pimatantearori camantantatsineri apite, ariorica mava. Irintiquea itsipapee,
povaayeneri piyemisantaririnte picantavetacariri. 14ॸAriorica inquenqueshiretasanojeitero icamantayetaqueriri. 30ॸAriorica
noneanatantari Tasorentsi neantsi caari noneanatapiniti, iroameteri Tasorentsi pashini savicatsiri caari iojeiveta,
noquenquetsatacaavetacari noshirequi, iro cantaincha te ocameetsati irimajeretanaque. Ariorica irivecarataquero yora
nioteroji noncantayeterimeri. 15ॸ¿Paita nanteri narori? Ariorica jivatatsiri iquenquetsati, ari impoiji iriori iroametante.
nonquenquetsatacayeri Tasorentsi, nonquenquetsatacayeri 31ॸCameetsa incamantacotero irineane Tasorentsi apaniro,
noshirequi, iro cantaincha oncameetsate aisati impoiji aparo pashini, iriojeitanteari maaroni,
nonquenqueshiretero paitarica noncanteriri. Ariorica inquimoshirejeitanteari. 32ॸYora camantantirori irineane
nompampoyeaventeri Tasorentsi, nompampoyeaventeri Tasorentsi, cameetsa irimajerete, ariorica ijivataque
noshirequi, iro cantaincha ocameetsati aisati ineanataque itsipa. 33ॸTe incoyeji Tasorentsi
nonquenqueshiretero paitarica nompampoyeaventaqueriri. onconoanatavacaayea aneanepee tecatsi
16ॸPamene, ariorica pinquenqueshiretaquea: anquemantavaquearori, irointi icoaque amajerejeitanaque
“Icameetsatasanoti Tasorentsi”, iro cantaincha anquemajeitantearori.
pincomitsatearorica pineane, ¿jaoca incanteari Ariorica yapatotimentapinitari Tasorentsi maaroni
inquemantajeitearori yora iroaquera tsipajeitimpi? Eiro yoameetsajeitiri, amejeitaca 34ॸtsinane omajerejeitaque. Te
iotavaquerotsi paitapeerica pincanterimeri. 17ॸAriorica oshinetanteaji oneanate. Cameetsa onquemisante, tempa
pimpasonquitasanoteri Tasorentsi, iro cantaincha terica aitaque ocanti Sanquenarentsi. 35ॸOcoirica iote paitapeerica,
onconijateji, tecatsi pincantea poameteri itsipapee. cameetsa osampiteri ojime anta ovancoqui. Te oncameetsateji
18ॸNanaacojeitaquempi noneanatashitaro neantsi caari ioyeeti, oneanate pampatotimentajeitaririca Tasorentsi. 36ॸPamene, te
irootaque nopasonquitantariri Tasorentsi. 19ॸIro cantaincha avirojei intearone poametantajeitero irineane Tasorentsi.
ariorica ampatotimentajeiteari Tasorentsi, nonintasanotaque ¿Pijitaquempa apaniro piotiro? 37ॸ¿Picarajeitirimpa
noneanatantearo noquemasanotaqueri, noametanteariri camantantatsiri? ¿Picarajeitirimpa quemisantirori Ishire
itsipapee. Ariorica noneanatashitearome oshequi neantsi caari Tasorentsi? Nocoaque iriotavaquero iriori oca: oca
iquemeeti, eiro ocameetsatime. Nantsipetashitearome, vero, nosanquenatimpiri, irootaque irineane Avincatsarite. 38ॸEirorica
vero. Cameetsataque noneanatero aparopee neantsi iquemisantirotsi pishaninca oca, eiro piquemisantajeitiritsi
iquemajeitaqueri. 20ॸMeeca, noyemisantaririnte, eiro pishiiritsi iriori. 39ॸMeeca, noyemisantaririnte, pincoasanojeite
jananequi: pinquenqueshiretasanotanaquea. Eiro catsini pincamanteri itsipapee irineane Tasorentsi. Iro cantaincha eiro
piquenqueshiretirotsi caari cameetsatatsi: pinquempetajeari pitsaneacotaritsi irineanayeetero neantsi caari piquemajeiti.
iroaquera timatsi, te inquenqueshireteroji iriori. Iro cantaincha 40ॸPoameetsatero paitapeerica pantayeteri. Te oncameetsateji
15
incamantaveteari, iro cantaincha aisati iriori, eiro 1ॸMeeca, noyemisantaririnte,
Yanaaquero 500 neajeitaqueriri. Aneatsiquera oshequi, iro irootaque noveshireimentantajeitaquempiri: queario oca
cantaincha icamaarantaque aparopee. nocantaquempiri. Aisati oquempetaca, queario oca
7ॸImpoiji inijaajari Santiaco, aisati inijaajari maaroni noncamantempiri: te nioteji jaocarica oncarate
itiancanepee. 8ॸImpoitajana narori, inijaajana. Oquempevetaca iroimenteetenaro noquenquetsati. Maaroni quitaiteri timatsi
impoiji notimaque. 9ॸItiancaquena, iro cantaincha te coavetachari iroimentenaro. 32ॸAnta Ejesoqui iquisasanotaquena
nonquempeteariji itsipapee itiancane, te noncameetsateji: savicayetatsiri, oshequi opomerentsitimotaquena.
tempa noquisaveitarini maaroni quemisantiriri Tasorentsi. Oquempetimovetaquena noipiavajiri maniti oyenanemeri.
10ॸIneshinoncataquena Tasorentsi, irootaque noquempetantajari Oshequi opomerentsitaca. Pamene, eirome atinaajame, tempa
meeca. Te irantsipetashiteaji ineshinoncataquena. nantsipetashitaquearome. Eirome atinaajame, eiro
Ipomerentsiventajari Tasorentsi itsipapee yora itianquiri, iro aquenqueshiretirime Tasorentsi: tsame avajeitea, tsame
cantaincha nanaacojeitajiri nainti, ashinquijeitea; impoiji ancamaque, ari acarati. 33ॸEiro
nopomerentsiventasanotajari. Te nomatashitearoji narori, pishinetiritsi tseencantatsiri iramatavitempi. Tempa queario
irointi ineshinoncataquena, nomatantacarori. 11ॸAriorica icanteeti: “Eiro quiso poiritsi tseencantatsiri: yantacaimpirocari
noquenquetsatacaajeitimpi, iriorica itsipapee itiancane caari cameetsatatsi”. 34ॸPinquenqueshireempa, eiro papiitajirotsi
quenquetsatacaajeitimpiri: te ompashiniteji. Aitaque aisati caari cameetsatatsi. Picaratapinijeitiri caari iojeitiri
omoncaratavacaaca nocamantajeitimpiri: ariorica Tasorentsi: ¿paita caari pipashiventanta?
piquemisantaquero, aitaque pavisacotaje. 35ॸAriorica irisampitee tseencantatsiri: “¿Jaoca incanteari
12ॸPamene, nocamantajeitaquempi: “Icamaque Quirishito, intinaantanajeari camaintsiri? ¿Jaoca oncanteari ivatsa,
itinaanaja aisati”. Piquemisantajeitavaquena. ¿Paitasa ariorica intinaaje?” 36ॸTe inquenqueshireempaji. Eirorica
picantaarantantacari te intinaayeji camayetaintsiri? 13ॸEirome opanquitatsi oitsoqui quipatsiqui, eiro oshioquitsi. 37ॸAriorica
itinaajame camaintsiri, eirome itinaajame iriori Quirishito. ampanquitero oitsoqui, te ampanquitacoteroji ovatsa, ominca,
14ॸEiroricame itinaajame, natsipetashitacarome oshi, maaroni: atsatairo apanquitiro oitsoqui. Ariorica
nocamantantayeti, patsipetashitacarome avirori ampanquitero arori tirico, ariorica pashini oitsoqui, 38ॸiro
piquemisantajeitaque. 15ॸAisati piotaqueme notseeyacotacari cantaincha itimacaaquero Tasorentsi ovatsa, ominca, oshi,
Tasorentsi. Pineaquero, tempa nocamantacotaqueri: maaroni; imataquero inintacaaquerori. Tirico oitsoquitacairo
“Yoitinaajiri Quirishito”, iro cantaincha eirome itinaajame oitsoquisanori iroori. Caniri otimi ovatsasanori iroori. Aisati
camayetaintsiri, eirome yoitinaajirime iriori. 16ॸEirome oquempejeitaca maaroni shiocayetatsiri. 39ॸTe
itinaajame camaintsiri, eirome itinaajame Quirishito iriori. irimoncaratavacaajeiteaji maaroni timajeitatsiri. Ainiro atiri,
17ॸEirome itinaajame, patsipetashijeitacarome inashita iriori poshiniri. Inashita aisati vanquitachari. Inashita
piquemisantajeitaque; ainirome ontimimotempime caari aisati shima. 40ॸAiniro timatsiri quipatsiqui, aisati timatsiri
cameetsatatsi, 18ॸaisati incanteanime irijatapiniteme inquitequi. Icameetsajeitaque, iro cantaincha inashiyetaca, te
Sharincaveniqui camajeitatsiri, aisatime iriori yora irimoncaratavacaajeiteaji. 41ॸIporei catsirincaiteri. Inashita yora
quemisantajeivetariri Quirishito. 19ॸAisati arori, eirome cashiri, iquitasanteti irinti. Inashita aisati yora impoquiro,
atinaajame, atsipetashitacarome aquemisantavetacari meeca iquitaporoquiti. Aisati inashijeitaca impoquiropee: aparo
Quirishito, avashinoncaasanotaqueame, anaacojeitaquerime quitasantevetachari, yorari pashini, te.
maaroni atiri ashinoncaajeitachaneri. 42ॸAisati ashiaquero arori, ariorica antinaanaje: eiro
20ॸIro cantaincha itinaasanotaja Quirishito, ijivajeitaqueri aquempetajatsi meeca. Intijeetee, ari ampatsaajeitanaque.
maaroni pashini camajeitatsiri. 21ॸTimatsi yantaqueri yora Aran, Antinaajerica, eiro apatsaajitsi aisati. 43ॸTe oncameetsateji oca
irootaque acamajeitantacari meeca. Aisati iquempetacari, intijeeterica, iro cantaincha oncameetsatasanotaque
timatsi yantaqueri iriori itsipa shirampari, yora Quirishito, tinaajanchaneri. Meeca te ashintsiteji, irompa antinaanajerica,
irootaque antinaajeitantajeari. 22ॸAshanincajeitacari Aran, ashintsitasanotanaje. 44ॸOca avatsa itijeetiri, tempa ametacaro
irootaque acamajeitantacari. Aisati oquempetaca, quipatsi atimajeitantaro. Ariorica antinaanaje, onashitanajea
ashanincajeitacari Quirishito, irootaque iroaneajeitantajeeri. avatsa, ametantapaajearori asavicajeitapaaje anta inquitequi.
23ॸIjivajeitaquee iriori. Impoiji, ariorica impocaje, Otimi avatsa quipatsiquiniri, ontimaje coajica aisati
intinaajeitanaje maaroni quemisantajeitiriri. Aitaque savicajantsineri inquitequi. 45ॸOcanti Sanquenarentsi: “Aneatsiri
oncanteari: ariorica omoncarataquea, antinaajeitanaje, inaveitani yora jivataintsiri shirampari, yora Aran”. Irinti yora
maaroni. 24ॸImpoiji irivecarayero maaroni, impoyereajeri impoitiriri, yora Quirishito, oaneantasanotatsiri ini, ainiro
Quirishito maaroni caari pincatsatiri: pincatsarijeivetachari, itasorenca irinti. 46ॸTempa ojivataque meeca oca avatsa
jivatacantantavetachari, savicacaantatsiri, maaroni. Incanteri asavicantacari aca quipatsiqui; coajica ontimaje avatsa
Tasorentsi: “Meeca, Apa, pimpincatsariventeri avinti maaroni iroaqueratajantsineri, savicajantsineri inquitequi, irointi.
timajeitatsiri”. 25ॸImpincatsariventante Quirishito irosati 47ॸIponeaca yora jivataintsiri Aran quipatsiqui, oshanincataro
intsoncajeitantajeari maaroni quisajeivetacariri. 26ॸImpoiji eiro ivatsa quipatsi. Yora apitetapaintsiri iponeaca inquitequi.
icamajitsi aisati atiri. 27ॸOcantini Sanquenarentsi: “Ipeaqueri 48ॸIsavicaveitani quipatsiqui Aran, aisati aquempejeitacari
Tasorentsi Quirishito pincatsariventiriri maaroni timajeitatsiri”. maaroni timajeitatsiri aca quipatsiqui. Isaviqui inquitequi
Tempa ocanti: “Maaroni timajeitatsiri”, iro cantaincha eiro itsipa, aisati anquempejeiteari maaroni jatatsineri inquitequi.
ipincatsariventiritsi Iriri: tempa iriotaque peaqueriri pincatsari. 49ॸAisati oquempetaca: ashiajeitaquero meeca ivatsa yora
28ॸCoajica aitaque iranaacojeiteri Quirishito maaroni quipatsisati, coajica ashiapaajero ivatsa yora inquitesati.
timajeitatsiri, impincatsariventajeiteri maaroni. Apaniro irinti 50ॸIrootaque, noyemisantaririnte, noncamantantempirori oca:
Iriri, tecatsi incanteri impincatsariventeri irinti. Incanteri: “Apa, tecatsi oncantea oca avatsaca ojate anta ipincatsaritinta
aviro nopincatsati, panaacojeitana maaroni, Tasorentsi, tempa ompatsaye. Tecatsi oncantea ojate anta te
pipincatsaritasanotaque avinti”. Queario, Tasorentsisanori ini impatsaajeitenta savicajeitatsiri. 51ॸPamene, noncamantempiro
irinti, pincatsarisanori ini. oca manavetachari: eiro acamajeititsi maaroni, iro cantaincha
29ॸPamene, timatsi vaotisatimentariri camaintsiri. Eirome ampashinijeitanaje maaroni. 52ॸAri intioyeete, ayojeitanteari
itinaajame camaintsiri, tempa irantsipejeitearome. 30ॸAisati, omoncarataca. Intsipaite ampashinijeitanaque, oquempetaca
155 ʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ15ٍॷ16
amatsioqui aparo, ari omataca, matsio. Intioyeete, irosati nonquenquetsatacaajeitanaqueri. Oshequi iquemisantajeiti.
irointinaantajeitajeari Tasorentsi maaroni camajeivetainchari; Itimi aisati oshequi quisajeitaquenari.
eiro ipatsaajeitajitsi aisati. Aitaque, ampashinijeitanaque
maaroni. 53ॸAshi airo apatsaajeiti, iro cantaincha eiro Ivetsajeitacari iyemisantaririnte.
apatsaajeitajitsi aisati. Ashi airo acamajeiti, iro cantaincha eiro 10ॸIrareetapeempirica Timoteo, pineshinoncajeitavaqueri.
acamajeitajitsi aisati. 54ॸOmpatsaajeitanaque oca avatsaca Tempa iquempetaquena narori, oshequi yantaveetiniri
maaroni, iro cantaincha ontimaje avatsa caari Avincatsarite. 11ॸEiro pitseencavaqueritsi. Ariorica
patsaanetajantsine. Ancamajeitanaque maaroni, irompa coajica, omoncaratapaaquea impiaje aca, aisati cameetsa
eiro acamanejeitajitsi. Impoiji omoncarataquea oca pineshinoncatavajeri, cameetsa irareetitantajeari aca.
isanquenayeetiri: 55ॸ“Ariove. Eiro apiitajatsi ancamajeitaje Noyeaqueri, aisati itsipapee ayemisantaririnte. 12ॸAisati
aisati. Eiro aquenqueshiretajatsi ancame. Cameetsave. Meeca nocantavetacari ayemisantaririnte, Aporo.
eiro atsaroacaajeitajarotsi ancame”. Nocantasanovetacari irijateme irineempime, intsipatearime
56ॸAriorica antayetero caari cameetsatatsi, ari itsipapee quemisantatsiri. Te incoyeji irijate meeca. Ariorica
antsaroacaaquearo ancame. Timatsi aisati isanquenare coajica irijatanaque.
Moishishi, camantaqueeri: “Ainiro pantane”. 57ॸIrio 13ॸPaamayeariyea, yamatavitimpicari. Pinquearioventajeitero
16
1ॸMeeca nonquenquetsatacoteri quirequi pampatoteneri pinquemisantajeitavaqueri maaroni quempejeitacariri.
ayemisantaririnte ashinoncaajeitachari anta 17ॸNoveshireimentavacari yora areejeitachari: yora Eshitejana,
Jerosarequi. Oca nocamantimpiri, nocamantaqueri aisati Jorotonato, aisati Acaico. Ainirojeitatsi aca,
quemisantatsiri anta Carashiaqui. 2ॸMaaroni tomincoqui oquempetimotaquena avirojeitaquerica tsipajeitaquenari aca.
ocameetsati pampatotapiniteneri jerosaresati piirequite, 18ॸIquimoshiretacaaquempi chapinqui, meeca
nocoaque pincoyeitea aanajenerine. Ariorica nareetapeempa, Tasorentsi aca Ashiaqui. Aisati yovetsajeitimpi Aquira aisati
nosanquenateneri jerosaresati, iriotantavaqueariri. Irosati iroori Pirishira, aisati maaroni apatotapinijeitachari anta
antiancanteari Jerosarequi. 4ॸPincoajeiterica nojate narori, ari ivancoqui. Tempa iriojeitaque quemisantajeitiriri Avincatsarite.
nontsipajeitanaqueari. 20ॸYovetsajeitaquempi maaroni ayemisantaririnte. Ariorica
5ॸCoajica nojate noneajeitempi, iro cantaincha nocoaque povetsatavacaaquea, cameetsa paacameetsatavacaajeitea.
nojatapainte Maseroniaqui. 6ॸAriorica osamani 21ॸNarotaque Pavoro vetsajeitimpiri. Narotaque
1
1ॸ¿Ainirompi corintosati? Narotaque aca Pavoro 15,16ॸAri
niotaque piveshireimentavetaquena,
sanquenajeitimpirori. Peerani itiancaquena Jesoquirishito pineacameetsavetaquena, irootaque noquenqueshireantavetacari
noquenquetsatacotaqueri, irootaque inintacaaquenari noneajantempime. Nojivajeitempime noneajeitanajempime,
Tasorentsi. Notsipatari aca ayemisantaririnte Timoteo impoiji novaanaqueame anta Maseroniaqui. Impoiji
nosanquenajeitimpi. Nosanquenajeitimpiro maaroni noneapaajempime aisati, impoijiquea novaanajeame Joreaqui.
quemisantajeitatsiri ara corintoqui aisati Acayaqui. 2ॸNocoaque Apite aveshireimentavacaajeiteame. 17ॸ¿Ariompa nocoaque
irineshinoncajeitempi Apa Tasorentsi, aisati cameetsa namatavitempi? ¿Noquempetacarimpa amatavitantatsiri
irisavicacaajeitempi. Nocoaque aisati inquempetaquempi iriori cantashitachari: “Ari”, aisati: “Eiro”? Te nonquempeteariji. Te
Avincatsarite Jesoquirishito. noncoyeji nainti namatavitempi. 18ॸTempa queariotaque icantiri
Tasorentsi, te iramatavitanteji. Aisati narori, te
Tsame aveshireimentajeiteari Tasorentsi. noncantapinitempiji: “Ari nomataquero”, impoiji: “Eiro
3ॸTempa icameetsatasanotaque Tasorentsi, yora iriri nomatirotsi”. 19ॸAri nocarataqueri Shirivano, jeri Timoteo
Avincatsarite Jesoquirishito. Iriotaque neshinoncajeitaqueeri, nocamantajeitaquempi jaoca icantari Jesoquirishito, yora Itomi
veshireacaajeitaqueeri. 4ॸAriorica ashinoncaajeivetaca tempa Tasorentsi. Te incanteji iriori: “Ari nomataquero”, impoiji: “Eiro
yoveshireacaajeitaquee. Pamene, intacaro nomatirotsi”. Apatiro icantapiniti: “Ari nomatasanotero”,
yoveshireacaajeitaquee arori, ayojeitantacari impoiji imataquero. 20ॸQueario imajeitaqueenero maaroni
aveshireacaajeiteari yora itsipapee ayemisantaririnte, ariorica icantaqueeri Tasorentsi. Irootaque nocantajeitantariri maaroni
irashinoncayea iriori. 5ॸAriorica oshequi atiri icameetsataque, impincatsajeitanteariri iriori.
anquematsicatimenteari Quirishito, oshequi aisati 21ॸAquemisantajeitaqueri Quirishito, irootaque
aisati piveshireimenteari avirori: piojeitaque ariorica quiso oajeitantaqueeri. Meeca ayojeitaque eiro yojocajeiteetsi.
pinquematsicatearo paitapeerica, iroveshireacaajeitempi
Icamantajiri paita caari ijatanta irineajeri.
pamavetantearori. 7ॸNiotasanotaque ariorica pinquempejeitena
pinquematsicatearo avirori paitapeerica, aisati 23ॸIro
caari nojatanta noneajempi peerani, te noncoyeji
pinquempejeitena piveshireimentajeiteari Tasorentsi. nonquenquejaimentempiro pantajeivetacari, te noncoyeji
8ॸNocoaque piojeite, noyemisantaririnte, oshequi catsini noashiretacaajeitempi. Ioti Tasorentsi te nontseeyaji. 24ॸTe
noquematsicayetacaro anta Ashiaqui. Oshequi nashinoncaaca, te noncoyeji noncantapinijeitempi pinquemisantajeitena, tempa
capichaji. Nojivetaca ari noncamaque. 9ॸQueario, niotaque tecatsi piquemisantasanojeitaqueri Tasorentsi. Irointi nocoaque
noncantea noavisacotajea narosati, irootaque naventantacariri noveshireacaajeitempi, maaroni.
2
Tasorentsi. Apaniro irinti imataquero yoavisacotaquena: tempa 1ॸNoquenqueshiretaque: “Eiro meeca nojatitsi noneeri yora
aisati imatiro yoitinairi camaintsiri. 10ॸAri yoavisacotaquena, corintosati. Napiitacaajiricari noashiretacaajeari, aisati
caari nocamanta; aitaque iroavisacotajena aisati, niotaque noashiretacotaricari narori”. 2ॸAriorica noashiretacayempi,
incanteani iroavisacotapinitena. 11ॸPamitacojeitena, pincanteri tempa aisati narori noashiretacojeitempi. Impoiji, ¿janica
Tasorentsi iramitacotena. Impoiji, ariorica iriojeite itsipapee veshireacaajeitenaneri? Ariorica noneajeitajempi
iquemisantaquempi Tasorentsi, yoavisacotaquena, oshequi piveshireajeitanajea, ari noveshireanajea narori. Irompa
iriveshireimentajeiteari Tasorentsi iriori. eirorica piveshireajatsi, eiro noveshireajatsi narori. 3ॸPeerani
nosanquenatantimpirori noshintsitsajeitaquempi
Yora Pavoro icantiri corintosati: “Tsame pojocajeitantearori caari cameetsatatsi pantajeitaqueri. Te
aveshireimentavacaajeitea”. noncoyeji noashiretacojeitempi, irointi ocameetsati
12ॸAri yamitacotaquena Tasorentsi, ineshinoncataquena, noveshireacojeitempi. Niotaque ariorica pineajeitavaquena
irootaque noquearioventantanariri nantaveetiniri. Te nonquimoshiretapaaque, ari piveshireimentajeitavaquena
niotashiteaji paitarica nantiniriri, iro cantaincha yoametaquena avirori. 4ॸPeerani nosanquenajeitantaquempironiri, oshequi
iriori ocameetsatantari nomayetaqueneri. Niotaque noashiretacojeitaquempi catsini, oshequi niracojeitaquempi. Iro
pineacameetsataquero nantayetaqueri, aisati iquempetaca cantaincha te noninteji noashiretacaajeitempi, irointi
itsipapee atiri, irootaque noquimoshiretantacari. 13ॸTe nocoaqueni piojeite oshequi nocavintsaajeitaquempi catsini.
ompomerentsiteaji pineanatero oca nosanquenatimpiri, aisati te
ompomerentsiteaji piojeitavaquero. Nocoaque Icantiri Pavoro: “Pincavintsaajeri yora
piotasanojeitavaquero. 14ॸCapichaji piquemavetacaro antaveitaroniri caari cameetsatatsi”.
nocamantaquempiri peerani, aisati capichaji 5ॸQueario
noashiretacovetacari yora aavetarori iashiane, iro
piquemisantavetaquena. Ariorica impiapaaje Avincatsarite cantaincha tempa avirojeitaque oashiretasanotainchari. 6ॸAri
Jesoshi, noveshireimentajeitempi, iro cantaincha nocoaque poasanquetaajeitaqueri yora aavetarori iashiane, irootaque
pinquemasanotero nocamantitaquempiri yojocantajarori yantaveitaniri, meeca moncarataca. 7ॸMeeca
piveshireimentajeitantenari meeca. eiro piquisajiritsi aisati, irointi pincavintsaajeiteri.
156
157 ʊʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ2–4
Maseroniaqui. 14ॸAri nocantani narori nopasonquitapinitiri eiro ocantaitatiani ontime. Irisavicacaasanojeitajee Tasorentsi
Tasorentsi. Aquemisantaqueri Quirishito, irootaque inquitequi, ancantaitatiyempani: tempa ocameetsatasanotaque
itasoncacoventajeitantaqueeri, imatacaajeitantaqueerori irointi, catsini.
maaroni icoacaajeitaqueeri. Meeca iotacojeitaqueri maaroni
savicajeitatsiri. 15ॸAri aquemisantajeitaqueri Quirishito, aisati Iotacaajeitaquee Avincatsarite,
ashanincajeitacari, irootaque ineacameetsajeitantajeeri te incoyeji intime amatavijeiteeneri.
Tasorentsi. Acarajeitaqueri savicatsineri inquitequi, aisati 12ॸAri ayojeitaque queario asaviquimojeiteri Tasorentsi,
3
1ॸAri pineanatavaquero nojivataquempiri Avincatsarite. Otasoncaventajeitaquee Ishire
nosanquenataquempiri. ¿Pijitaquempa meeca oshequi anquempejeitanteariri. Meeca aquempejeivetacari capichaji.
noshemeti narori? ¿Picoaquempa intime pashini Acantani apashinitapinitanaque. Coajica
sanquenatacotenaneri camantempineri nocameetsatirica? Aisati anquempetasanojeitapaajeari, ancameetsatasanojeitapaaje.
narori, te noncoacayempiji pisanquenatacotena, pincamanteri
Cameetsa iquenquetsatacotiro Pavoro irineane Tasorentsi.
pashini ashaninca nocameetsataque. 2ॸ¿Paita noncoantearori?
4
Iojeitaque atiri oshequi noquenqueshirejeitaquempi, oshequi 1ॸTempa icavintsaajeitaquee Tasorentsi, irootaque
paitapeerica. Aisati meeca iotacaajeitaquee jaoca icantari Avincatsarite aca quipatsiqui, iro cantaincha acoasanoveta
Quirishito, ayotantacari oshequi ipincatsaritaque Tasorentsi. antsipatasanoteari anta jenoqui, anampitasanotearo.
9ॸAinirotatsiquera asaviqui aca, acoasanotaque
Irio Tasorentsi matacaaqueeri aquenquetsati. iriveshireimentajeitee. Aisati, ajaterica anta ancoaque
7ॸTe noshintsivatsateji narori, aisati nojoquiitapinitaca iriveshireimentajeitee. 10ॸCoajica incantacoventajeitee
piojeitantacari tecatsi catsini nomate apaniro, irinti Tasorentsi Quirishito. Ariorica meeca antayetero cameetsatatsiri,
matacaaquenarori noquenquetsatacotiri. Irootaque incavintsaajeitee; ariorica antayetero meeca caari
ocameetsatantari pimpincatsajeiteri, eiroquea cameetsatatsi, iroasanquetaajeitee.
pipincatsatashitanatsi narori. 8ॸOshequi yoashinonqueetaquena,
iro cantaincha te irojocacayeetenaroji noquenquetsati; oshequi Iquenquetsatacotaja irisati Pavoro.
noquenqueshiretaque, iro cantaincha te noashireteaji. 9ॸOshequi 11ॸOshequi apincatsajeitaqueri Avincatsarite, irootaque
iquisheetaquena, iro cantaincha te irojoquenaji Tasorentsi; aquemisantacaantajeitacariri atiri. Ioti Tasorentsi
ipasanatapiniyeetaquena, iro cantaincha te iroyenaji. nopincatsatasanotaqueri, nocoaque piojeitero aisati avirori.
10ॸOquempetaca peerani itimi oshequi coapinivetainchari 12ॸTe noncoyeji noneatsatajea narosati, iro cantaincha te aisati
iroyerime Jesoshi, aisati itimi oshequi coapinivetachari noncoyeji pimpashiventacotena. Yora cantimataquenari,
iroyename narori. Apaniro Jesoshi yoavisacotapinitaquena, oshequi ishemetaque irinti, ishemetimentayetaquero
iojeitantacari atiri aneanaji ini. 11ॸQueario, ariorica yantayetiri, iro cantaincha te incameetsashireteji.
anquemisanteri Jesoshi, aitaque incantajeiteari, incoajeite Icantimataquena iriori, iro cantaincha nocoaque pimpiateari.
iroajeitee. Coajica, ari ancamajeitaque, iro cantaincha maaroni 13ॸIcanti: “Te iriotacoteaji Pavoro”, iro cantaincha apatiro
neajeitaqueeri meeca iojeiti aneasanotaji ini Jesoshi. nantiniri Tasorentsi icoacaaquenari. Otimi niotantari
12ॸNoquenquetsati, irootaque icoanteetacari iroyena; iro nintacotantaquempiri. 14,15ॸOshequi inintaquena Quirishito,
cantaincha piquemisantajeitaque, irootaque pintimajeitanteari icavintsaasanotaquena. Niotaque icamimentajeitaquee maaroni:
anta inquitequi, pincantaitatiyempani. meeca oquempevetaca acamajeitaque maaroni, eiro
13ॸTempa isanquenatini peerani yora ayemisantaririnteni: amatapinitantajarotsi aisati caari cameetsatatsi. Aisati
“Noquemisantaque, irootaque noquenquetsatacantariri icoacaaquee eiro antanontajatsi arosati, irointi anteneri iriori
noshaninca irineane Tasorentsi”. Aisati noquempejeitacari icoacaaqueeri: tempa icamimentajeitaquee arori, itinaanaja
narori: noquemisantaque, irootaque aisati.
noquenquetsatacantajeitaquempiri. 14ॸAyojeitaque ainiro yora 16ॸPeerani nojivetacari Quirishito atiri ini, te niovetearini
oitinaajiriri Avincatsarite Jesoshi. Coajica irointinaasanojeitajee Tasorentsi ini. Iro cantaincha meeca niotasanotaqueri, niotaque
arori, antsipajeiteari Jesoshi. Impoiji quiso avajeitanajeri iriori. jaoca icanta. Aisati yora ayemisantaririnte, eiro atseenquiritsi:
15ॸOshequi noquematsicatimentajeitaquempi, tempa ineacameetsajeitaqueri Tasorentsi. 17ॸAriorica
ineshinoncajeitantajimpiri Tasorentsi: aisati irineshinoncajeiteri iquemisantaqueri ashaninca Quirishito, ari inashitacaacari
itsipapee atiri. Impoiji pimpasonquijeiteri maaroni, iriori; eiro yantapinitirotsi yantaveitaniri, irointi
pincantajeite: “Tempa icameetsati Tasorentsi”. 16ॸMeecari, impashinitanaje. 18ॸIriotaque intacarori Tasorentsi. Itiancaqueri
meeca, oshequi amaojeitaque, coajica anteashipajeitanaque, Quirishito icamimentajeitaquee, yoameetsajeitaquee,
ancamajeitanaque; iro cantaincha eiro aquenqueshireajeitirotsi. yaacameetsatantaqueeri iriori. Meeca icoaque ancamanteri
Tempa icantani Tasorentsi iveshireacaajeitaquee maaroni itsipapee atiri inquemisante, iraacameetsatanteariri iriori.
quitaiteriqui. 17ॸMeeca capichaji yoashinoncaajeitaquee 19ॸPineaquero, itiancaqueri Quirishito iroameetsajeitee arori,
5
1ॸAyojeitaque ariorica ancamajeite aca, antimajeite
Jaoca icantapinita Pavoro.
inquitequi. Ontime avatsa cameetsari irovetsicajeeneri
6
Tasorentsi, te irio atiri vetsicajeerone. Ancantaitatiyempani 1ॸMeeca nantiniri Tasorentsi icoacaaquenari, irootaque
asavique anta. 2ॸAca quipatsiqui oshequi meeca nocantantimpiri: icavintsaasanojeitaquempi. Eiro meeca
ashinoncaapinijeitaca aisati oshequi aquenqueshirejeitaque; pitseenquiritsi. 2ॸJero oca ocantiri irineane: “Picantaquena,
oshequi acoajeitaque ontime avatsa iroaquerari anta inquitequi. aisati noquemisantaquempi; moncarataca pavisacotantajari,
3ॸEiro apatiro ontime ashire, irointi ontime aisati avatsa. 4ॸMeeca irootaque nintacotantaquempiri”. Meeca aisati narori
oshequi aquenqueshirejeitaque: te ancoajeiveteaji ajocajero oca noncamantempi: moncarataca meeca pinquemisante,
avatsa, iro cantaincha acoasanotaque avatsa pavisacotantajeari. 3ॸTecatsi nante, tecatsi pinquisantenari;
iroaqueratajantsineri. Acoaque ampashinitanaje ontimanteari cameetsa noamejeitaquempi piojeitantacari pavisacojeitaje.
avatsa caari tsoncanetajanchane. 5ॸIriotaque Tasorentsi 4ॸNocantani nantaveetiniri Tasorentsi, noquearioventaquero,
quitaiteri aisati tsiteniri: te omoncaratavacayeaji, onashita. yoranqui antacotiriri iriri, aisati yora iriri, pamitacoteri. Iro
15ॸ¿Ishanincatacarimpa Quirishito yora Satanashi? Ariorica cantaincha nocoacaasanotaquempi piojeitaque
aquemisantaque, ¿aquempetacarimpa tseencantatsiri? pinintasanojeitaquena. Tempa irootaque icoacaaquempiri aisati
16ॸ¿Omoncaratavacaacampa ivanco Tasorentsi aisati ovanco Tasorentsi.
isheroncayetiri atiri? Pamene, quiso yoajeitaquee Tasorentsi, 13ॸAri meeca noveshireimentajeitaquempi, aisati
7
1ॸAri, nonintane, ayojeitaquero oca icantaqueeri pantapinitaquero icoacaaquempiri Tasorentsi.
Tasorentsi. Eiro meeca antayetirotsi caari cameetsatatsi,
Oshequi icavintsanti yora maseroniasati.
aisati eiro aquenqueshiretirotsi. Tsame cameetsa
8
ampincatsatasanojeiteri Tasorentsi, anquearioventajeiteneri 1ॸMeeca, noyemisantaririnte, nocoaque noncamantempi
icoacayeeri. oshequi ineshinoncajeitaqueri Tasorentsi maaroni yora
ayemisantaririnte anta Maseroniaqui. 2ॸOshequi
Yora Pavoro iveshireimentajeitacari corintosati. yoashinoncaajeivetacari ishanincapee, iro cantaincha oshequi
2ॸNocoaque paacameetsajeitena. Piojeitaque te iveshireimentajeitacari Tasorentsi. Aisati te
noashinoncaajeitempiji, te nantacaajeitempiroji caari irashitaarantasanoveteaji, iro cantaincha oshequi yapatojeitiniri
cameetsatatsi, te namatavijeitempiji. 3ॸTe noncantempiji ainiro quemisantatsiri quirequi, ipiriri. Iojeitaque yashinoncaajeitaca
pantane, teve. Tempa nocamantaquempi oshequi ayemisantaririnte anta Jerosarequi. 3ॸTe capichaji imperi,
nocavintsaajeitaquempi, oshequi nonintajeitaquempi. oshequi ipaqueri. Te iriojeiteji intsaneempari iirequite. Tecatsi
Nocantani noquenqueshirejeitaquempi aca quipatsiqui. Aisati canterine: “Pincavintsayeri piyemisantaririnte”. Irisati
ariorica noncamaque, noncanteani iotashitacha icavintsairi. 4ॸIcantasanotaquena: “Nocoaque
nonquenqueshirejeitapaajempi anta inquitequi. 4ॸTe namitacojeiteri noyemisantaririnte”. 5ॸAri niovetaca imperi
nonquenqueshireacotempiji, niotaque piquemisantaquena, quirequi, iro cantaincha imapocaquena icantajeitaquena:
irootaque noveshireimentantaquempiri, “Nanteneri Tasorentsi paitarica icoacaanari, aisati nantempiro
noquimoshireventantaquempiri. Oshequi paitarica pincantaquenari. Pincamantena paitarica
yoashinonqueetaquena, iro cantaincha icoacaaquenari Tasorentsi”. 6ॸAri chapinqui intanacaro Tito
noveshireimentasanojeitaquempi. icantaquempi: “Pampatoteneri jerosaresati piirequite”. Ari
ʊʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ8–10 160
cameetsa papatojeitaqueneri. Meeca nontiancajempiri aisati yoca, paacameetsatasanotavaqueri iriojeitanteari queario oca
incantajempi pampatotasanojeiteneri aisati piirequite, nocantaqueriri.
pincavintsaasanojeiteri piyemisantaririnte.
Icamantaqueri paita icoacantariri irineshinoncajeiteri jerosaresati.
9
Icantiri Pavoro corintosati: 1,2ॸJero oca nocantaquempiri: “Pintacoteari
“Pintacoteari ashinoncaincari anta Jerosarequi”.
piyemisantaririnte”. Iro cantaincha tempa piotasanotaque
7ॸOshequi panaacojeitaqueri pashinipee piyemisantaririnte: picavintsaajeitaqueri. Niotaque te pintsaneempariji piirequite,
panaacotaqueri piquemisantasanojeiti, piquenquetsatasanojeiti, irootaque nocamantantariri maseroniasati: “Ocarataque meeca
piotasanojeiti, piquearioventasanotiniri Avincatsarite aparoni osarintsi icoantacari corintosati intianqueneri
icoacaimpiri, aisati pinintasanojeitaquena. Meeca nocoaque jerosaresati quirequi”. Iotacojeitaquempi, irootaque
panaacojeiteri pineshinoncatasanojeiteri ashinoncaincari. 8ॸTe icoasanojeitantacari inquempejeitempi, irintacojeitantea iriori.
noncoyeji nomperanatempi pimpajeiteri ashinoncaincari, iro 3,4ॸAri nocantajeitaqueri: “Icoaque corintosati intianqueneri
cantaincha ariorica pimpasanoteri, piotacaajeiteri itsipapee jerosaresati iirequite”. Meeca nontianqueri yoca
queario pinintasanojeitaqueri piyemisantaririnte. 9ॸTempa aisati irijivatanaquena, incantempi pimpiotasanotanteariri.
oshequi ineshinoncajeitaquee Avincatsarite Jesoquirishito. Nimpoitanaje narori noneajeitempi, ariorica intsipatanaquena
Oshequi yashitaarantaca anta inquitequi, aisati oshequi catsini itsipapee maseroniasati. Ariorica irineapaaquempi
ipincatsaritini, iro cantaincha ipocantacari aca quipatsiqui, pivioncaqueneri jerosaresati piirequite, iriojeitapaaque queario
yojocanaquero maaroni cameetsayetatsiri. nocantaqueriri, aisati eiro nopashiventatsi narori. 5ॸAri
Yashinoncaavetapaaca: tecatsi timimotajerine, nocantaqueri yoca ayemisantaririnte irijivatanaquena,
itseencajeitaqueri ishaninca, maaroni. Yashinoncaimentaquee pampatojeitanteariri piirequite. Avirojei cantashitachari
arori, oncanteata cameetsa irisavicacaajeitajee anta inquitequi. peerani: “Nintacoteari ashinoncaincari”, te naro
10ॸNocoaque pintacotasanoteari yora ashinoncaajeitachari anta cantasanotempine.
Jerosarequi: tempa avirojeitaque intasanotacarori peerani. 6ॸAriorica pampatoteri piirequite, piquempevetacari
11ॸPicoajeitaque pintacoteari: meeca, intimerica piirequite panquiveetatsiri: ariorica impanquitero oshequi oitsoqui,
pintacotanteariri, jentsite, pampatoteri pimpacantanteariri. irayero coajica oshequi, impiotero. Iro cantaincha
12ॸOcameetsati picoaque pincavintsayeri. Ari itimirica impanquiterorica capichaji, ari capichaji iraye. 7ॸPiojeitaque
piirequite, tempa ari pimataquero avinti pimperi. Iro jaoca incarate quirequi picoaqueri pimperiri. Aitaque
cantaincha terica intimeji piirequite, eiro nocantashitimpitsi incarataque pimperiri. Eiro pitsaneashiretaritsi, aisati eiro
pimperi. 13ॸTe noninteji ompomerentsitimojeitempi, aisati eiro piperanataritsi itsipapee. Iro icoaqueri Tasorentsi ariorica
opomerentsitimojeitiritsi itsipapee. 14ॸTimatsi pintacoteari, pinquimoshiretanaque. 8ॸTempa ioti Tasorentsi
pashitaarantajeitaca, meeca pincavintsayeri yora icavintsaasanotaquempi catsini, eiro ishinetajimpitsi
ashinoncaincari. Coajica ariorica irashitaarantaquea iriori, pashinoncaajeitea. Intimacayempiro maaroni
aisati ariorica pashinoncaajeitaquea avirori, impoijiquea coiteimotaquempiri, impasanotempiro ontimanteari
impiatempi incavintsaajeitempi avirori. 15ॸTempa ocantini pintacotanteariri aisati itsipapee. 9ॸTempa aitaque ocantini
Sanquenarentsi: “Yora piotasanovetacarori mana, te Sanquenarentsi: “Te pantsipetashiteaji pintacojeitari
ontimimotajeriji aisati timaarantajantsine. Irintiquea yora ashinoncaincari, eiro catsini ipeacotarotsi Tasorentsi
aatsiri capichaji, te irashinoncayeaji irinti. Aitaque, picavintsanti”. 10ॸYora Tasorentsi ipapinitiri panquiveetatsiri
imoncaratavacaajeitaca maaroni”. oitsoqui impanquitantearori, aisati ipapinijeitaquee avajeitari.
Tempa aisati irishequianaquempiro timimojeitempineri
Intianqueri Tito irineajeri aisati corintosati. ontimanteari pincavintsaajeitanteariri ashinoncaincari.
16ॸAri iquempetaquena Tito, oshequi inintajeitaquempi, 11ॸAiquero irovanaaquempiro Tasorentsi,
10
Tasorentsi, aisati nocoaque irineacameetsajeitena ashanincapee. 1ॸAri itimi quisaquenari, cantajeitaquempiri: “Ariorica
22ॸAisati pineavajeri pashini ayemisantaririnte nontianqueri. itsipajeitaquempi Pavoro, itsaroacaajeitaquempi.
Niotaqueri, iquearioventaquero iquemisantaque. Ariorica itimi arejiqui ipacantaquempi sanquenarentsi,
Nocamantaqueri oshequi piquemisantajeitaque aisati oshequi iquisatsataquempi”. Ari timatsi noninti noncamantempiri.
picavintsantajeitaque, irootaque icoasanotantacari irijate Tempa ineshinoncajeitaquee Quirishito, te irishintsitsateeji:
irineempi. 23ॸYora Tito, quiso yoapinitaquena, aisati noninti nonquempetempi narori. 2ॸTimatsi yora
yamitacotapinitaquena nintacojeitaquempi. Aisati yora cantimpiri: “Te iranteroji Pavoro icoacaavetariri Tasorentsi,
intsipajeiteari irineempi, iriojeitaque itiancanepee irointi yantashitacaro icoayetiri iriori”. Terica irimajerete iriori,
ayemisantaririnte aca. Cameetsa inajeiti, quemisantasanotiriri pamenavaquenayea eiro nontsaroacaapaaritsi, irointi
Quirishito. 24ॸAri oshequi nocantapinijeitaqueri quemisantatsiri nonquisatsatapaaqueri. Iro cantaincha te noncoyeji
aca: “Icameetsajeitaque corintosati”. Ariorica pineavaqueri nonquisatsajeitapeempi, irointi nocoaque
161 ʊʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ10ٍॷ11
aacameetsatavacaajeitea maaroni. 3ॸAca quipatsiqui timatsi yojocantimpitsi. 3ॸPeerani yora maranque yamatavitaquero Eva.
camaari quisajeitaqueeri: tecatsi ancantea amanateri; te Queariya, iquempetacantimpicari yoranqui:
inquempejeiteariji atiripee amanajeitanteariri. 4ॸTe ontimeji yamatavijeitimpicari. Piquemisantasanojeivetacari
amanatanteariri, iro cantaincha timatsi irinti Tasorentsi Avincatsarite, pipincatsatasanojeivetacari. Yojocacaimpirocari
tasoncacoventajeitaqueeri ampiajeitanteariri camaari. 5ॸTimatsi amatavitantatsiri. 4ॸTe pinquenqueshiretimateaji.
yora piatsatacariri Tasorentsi, aisati cantiriri ashaninca: “Eiro Piquemisantashijeitavacari maaroni jatashijeitimpiri. Onashita
piquemisantiritsi Tasorentsi”. Iro cantaincha oca iquenquetsatacotaqueri Jesoshi. Nocoacaaquempi
itasoncacoventajeitaquee Tasorentsi aimajerentajeitanteariri oamejeitempi Ishire Tasorentsi, icoacaaquempi iriori
maaroni piatsajeivetacariri, aisati anquemisantacanteariri, iroamejeitempi camaari. Nocamantajeitaquempi
irishiretasanotanteariri Quirishito. 6ॸAisati anta pinampiqui, pinquemisanteri Jesoshi pavisacojeitantajeari, onashita
niotaque piquemisantajeitaquena, iro cantaincha naamaaca yoamejeitaquempiri iriori amatavijeitimpiri. ¿Paita
itimaarantaque aparopee piatsataquenari. Irintiquea yora piquemisantajeitantariri? 5ॸItseencajeivetana iriori, iro
piatsataquenari, noncanteri Tasorentsi iroasanquejeiteri. cantaincha ¿paita noncoanteari nompincatsateri iriori?
6ॸYaamaavetaquena te nonquenquetsate cameetsa, iro
Icantiri Pavoro: “Narotaque itiancane Quirishito”. cantaincha timatsi nioyetiri. Piojeitaquena, piojeiti timatsi
7ॸAinirocaveaquenari, aisati tseencaquenari. Ijivetaquena te nioyetiri.
naro itiancane Quirishito. Icantacotashitaca irisati: “Naro 7ॸPamene, peerani iroaquera noquemisantacantaquempiri,
itiancane Quirishito”, iro cantaincha noncantempi nainti: tecatsi noncoacotimajeitempi, iro cantaincha naamaaca
narosanotaque nainti itiancane. 8ॸNocantapinitaquempi ocameetsaveta noncoacotempime. 8ॸNaaque iirequite ipaquenari
itiancaquena, iro cantaincha queariotaque oca nocantimpiri. itsipapee quemisantatsiri nomatantarori noamejeitaquempi.
Icoacaaquena Avincatsarite nonquemisantacaasanojeitempi: te 9ॸNosaviquimojeitantimpiri, nashinoncaavetaca, iro cantaincha
11
1ॸNocoaque
nonquenquetsatacotajea aisati. Terica noquearioventaquero nantiniri Quirishito icoacaaquenari,
aneeroji niotantari, iro cantaincha, eiro pishemanatsi. irootaque yoiminqueanteetapinivetaquenari caravosoqui,
2ॸPamene, tempa icoasanotapiniti shirampari irayero caari neiri ipasatantapiniyeetaquenari. Oshequi nocamapinivetaca. 24ॸYora
shirampari. Ariorica oneaqueri pashini shirampari nojorioririnte ipasatapinitaquena, tac, tac, tac, tac, ocarataque
impiincaquero, irojocajero. Aisati noquempetaca narori, 39 ipasataquena. Pashini quitaiteri aisati 39 ipasanatajana, tac,
nocoaque nonquemisantacaasanotempi tac, tac. Aisati iquempetajana pashini quitaiteri, ocarataque
irineacameetsatasanotantempiri Tasorentsi, eiro quitaiteri apapacoroni. 25ॸPashini quitaiteri
ʊʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ11–13 162
ipasanatapinitaquena, tac, tac, tac. Impoijini aisati ipasatajana, cantaincha noveshireimentacari Quirishito. Iotaque te
tac, tac, tac. Iro aisati ipasatajana. Iro ipasatantanari noshintsiteji, iro cantaincha ishintsitacaaquena.
inchaquipee. Pashini aisati ipichanayetaquena mapi, pitsec,
pitsec, pitsec. Aisati noquenavetanaja pitotsiqui antearojaqui Cameetsa isavicaque Pavoro anta Corintoqui.
incajare. Jero otsitianaque, irovetaincha nompiinqueme. 11ॸPineaquero, oshequi noquenquetsatacotaja narosati.
Impoiji aisati noquempetapinitaca, nompiinqueme. Aparoni Oncameetsateme pineacameetsatename,
quitaiteri notsatajataca nianquijaqui, noquitaitetacotaque. pinquenquetsatacotename, iro cantaincha, te. Irootaque
26ॸOshequi noquenaquenayetanaque noquenquetsatantacari. noquenquetsatacotantajari narosati. Te noncameetsateji narori,
Oshequi nompiinqueme eniqui. Oshequi icoshitapinitaquena tecatsi nomatasanote. Iro cantaincha te iranaacojeitenaji yora
coshitantatsiri, yoashinoncaapinitaquena. Iroyename oamejeivetimpiri pineacameetsajeivetari. 12ॸPeerani,
noshaninca, aisati itsipapee atiri. Iroyename savicatsiri notsipatantaquempiri, jentsiquero noamejeitaquempi,
nampitsiqui. Notimpinacavetaca inchatoshiqui, niotacaasanojeitaquempi queario itiancasanotaquena
nashinoncaavetaca anta. Irovetaincha nompiinqueme Tasorentsi. Pineacojeitaquena imatacaaquena
antearojaqui incajare. Yoashinoncaaquena shiavetachari notasoncantayetaque, nomayetaquero caari pineapiniti.
iquemisanti. 27ॸOshequi opomerentsitimotaquena, oshequi 13ॸNintacojeitaquempi, maaroni. Noquempetacaantajeitaquempi
nashinoncaapinitaca. Oshequi te nomateroji nomaye maaroni quemisantatsiri anta otsipapeequi nampitsi. Apatiro
tsiteniriqui. Noquemapinitaquero notashe aisati nomire. avinti, te noncantajeitempiji: “Pimpena coiteimotaquenari”.
Oshequi quitaiteri te ontimeji noyeari. Noquemaquero Ocameetsaveta noncantajeitempime piojeitanteameri. Eiro
noatsincare, te ontimeji noicoro. piquishimentanarotsi te noncamantempiji peerani. 14ॸIrotaintsi
28ॸAisati nocantani noquenqueshiretapinitaqueri meeca nojate noneajantempi aisati. Eiro
ayemisantaririnte, nocoacaasanotaqueri inquemisantasanojeite. opomerentsitimojeitimpitsi, tecatsi noncoacojeitempi. Apatiro
29ॸAriorica yoashiretaca ayemisantaririnte, noashiretaca narori. nocoaque pinquemisantajeitena. Noquempetacaajeitaquempi
Itimirica oashinoncairiri, noquisacotacari narori. 30ॸAri notomipee. Atomipee te impapiniteeji coiteimoteeri, ainti
noshemevetaca, iro cantaincha nocamantajeitaquempiro oca apapinitiri coiteimotariri irinti. 15ॸNocoaque nainti
piojeitanteari te naro matashitearone, irinti Tasorentsi nonquearioventasanotempiro maaroni nantaqueri
matacaanarori paitapeerica. 31ॸIriotaque Iriri Avincatsarite pinquemisantasanojeitanteari. Oshequi catsini
Jesoquirishito, tsame ancantaitatiyempani ampincatsajeiteri nonintasanojeivetaquempi avinti, iro cantaincha avirori, te
maaroni. Iotaque iriori te nontseeyaji. 32ॸPeerani pimpiatenaji pincavintsayena. 16ॸAri picantajeiti: “Queario,
ipincatsariventantini yora Aretashi. Itianquiri ivincatsaririnte tecatsi incoacojeitee Pavoro, iro cantaincha timatsi
ipincatsariventanti anta Tamashicoqui. Iriotaque ionirotantari iriori. Aamaaca yamatavijeitaquee, yaantarori
aacantenanemeri. Icoacoajeivetaquena soraropee, 33ॸiro paitapeerica”. 17ॸ¿Timatsimpa yaitaquempiri yora
cantaincha yaanaquena ayemisantaririnte anta tantotsiqui notiancaquempiri? 18ॸChapinqui notiancaquempiri Tito aisati
shoncarori nampitsi. Yataitacaanaquena irosati omoroquinta, notiancaqueri itsipa ayemisantaririnte. ¿Timatsimpa
impoini yoaniitacotajana quipatsiqui. Irootaque nomatantarori yaitaquempiri iriori? Tempa iquempetaquena narori: tecatsi
noshiapitsatacari pincatsari aacantenanemeri. incoacojeitempi.
12
1ॸPamene, te oncameetsaveteaji
13
novaimpirotsi aisati. 1ॸAri ocarataque apite noneantajantimpiri peerani,
7ॸTimatsi oshequi iotacaaquenari Tasorentsi, iro cantaincha te meeca noneajantempi aisati. Ari ocantini
incoacayenaji noshemetimentearo. Irootaque ishinetantacariri Sanquenarentsi: “Intimerica apite, ariorica mava neacoterineri
Satanashi yoashinoncaaquena, noquematsicatantacarori ashaninca irantero caari cameetsatatsi, piotasanotaque queario
nojoquiitaca. 8ॸOcarataque mava nocantavetacari Avincatsarite: yantasanotaquero, oncameetsatanteari poasanquetaajeiteri”.
“Poavisacotajena”, 9ॸiro cantaincha icantaquena: 2ॸPeerani apitetaque nocantajeivetacari yora antirori caari
Tasorentsi, yaneantajari meeca. Te noshintsijeiteji narori, meeca, oncanteata ariorica nareejeitempi tecatsiquea
noquempevetacari Quirishito peerani. Iro cantaincha noshintsitsatimentapeempiri aisati. Icoacaaquena Tasorentsi
itasoncaventaquena, nomatantarori nompincatsariventante, iro cantaincha te noncoyeji
nopincatsariventajeitaquempi. 5ॸPiotacojeitea avisati, piojeite noasanquejeitempi, irointi namitacojeitempi
queariorica piquemisantasanojeitaque. Tempa pioti quiso pinquemisantasanotanteari.
yoajeitaquempi Quirishito, itasoncaventajeitaquempi. Terica
quiso iroyempi, te pinquemisanteji. Ivetsajeitari.
6ॸNocoaque piojeitaque avirori noquemisantasanotaque nainti. 11ॸAri, noyemisantaririnte, piveshireimentajeiteari Quirishito.
7ॸNocantapinitiri Tasorentsi iramitacojeitempi eiro pantantarotsi Pinquenqueshirejeitea, eiro papiitajirotsi aisati caari
caari cameetsatatsi. Te noncoaveteaji pineacameetsatashitena, cameetsatatsi. Poveshireacaavacaajeitea,
irointi nocoasanotaque pincameetsatasanojeitanaque. Irompa paacameetsatavacaajeitea, impoiji quiso iroajeitempi
nainti, eirorica pineacameetsatana. 8ॸTecatsi noncantea Tasorentsi. Tempa oshequi inintajeitaquee, cameetsa
nompashinitero irineane Tasorentsi: tempa isavicacaajeitaquee. 12ॸPiquemisantasanojeitirica,
oqueariotasanotaque; nocoaque pinquemisantasanojeitero, paacameetsatasanotavacaajeitea: eiro piquisavacaajeitajatsi
maaroni. 9ॸIro nocoacaasanojeitaquempiri aisati. 13ॸIvetsajeitimpi maaroni ayemisantaririnte aca.
pinquemisantasanojeite. Ariorica pinquemisantasanojeite, 14ॸNocoaque meeca irineshinoncajeitempi Avincatsarite
1
1-2ॸ¿Savicajeitatsimpi, carashiasati? ¿Tecatsimpa Caari pinajeiveta noshaninca, iro cantaincha icoacaaquena
oajeitempine? Narotaque aca Pavoro sanquenatimpirori nocamantajeitantajimpiri jaoca icantajeitaqueeri
oca. Te naro itiancane atiri, te incantenaji atiri: yoavisacojeitantaqueeri. Te nosampitashiteariji itsipapee atiri:
“Pinquenquetsate”. Irintiquea tiancana yora Jesoquirishito “¿Paita nanteri?” 17ॸTempa itiancaquena Tasorentsi irinti
noquenquetsatacaapinitiri atiri. Aisati iriri iriori itiancaquena: noquenquetsati. Te nojateji Jerosarequi nosampiteri itsipa
yora oitinaajiriri. Nocarajeitaqueri aca quemisantajeitatsiri, itiancane: yora ijivataqueri itiancaqueri, ainti nojataque
nosanquenajeitaquempiro noyemisantaririnte, maaroni. Araviaqui. Impoiji nopianaja aisati Tamashicoqui.
3ॸNocantapinitiri Apa Tasorentsi: “Pineshinoncajeiteri 18ॸAri mava osarintsi nosavicanaque, impoiji nojatanaque
carashiasati, cameetsa pisavicacaajeiteri”; aisati iriori nocantiri Jerosarequi, irosati noneantapaacari Sejashi. Ocarataque
Avincatsarite Jesoquirishito. 4ॸTempa irisati shinetaincha quitaiteri 15 nosaviquimotaqueri. 19ॸAisati noneaqueri Santiaco,
peerani ipajacotanteetacariri, irootaque inintacaaqueriri Apa yora irirenti Avincatsarite. Te noneeriji itsipapee iroamereni
Tasorentsi. Te ancameetsajeiveiteani, irootaque Jesoshi. 20ॸIneaquena Tasorentsi, iotaque te nontseeyaji.
ipajacotimentantaqueeri, aisati yoavisacojeitantajeeri, maaroni. Queariotaque oca nosanquenataquempiri. 21ॸImpoiji aisati
Te incoacayeriji tseencantatsiri irantacaajeitajeero caari noquenayetanaque anta Shiriaqui aisati Shirishiaqui.
cameetsatatsi. 5ॸTsame aneacameetsatasanojeiteri Tasorentsi, 22ॸTequerani iriojeitenani quemisantajeitiriri Quirishito anta
2
jaoca pincanteari pavisacotantajeari. Eirorica piquemisantana, 1ॸAri opeeraniitanaque, ocarataque 14 osarintsi, ari
eiro pavisacotajitsi. Iro cantaincha timatsi pashini, nopianaja Jerosarequi. Notsipatanacari Verenave aisati
comitacaajeitaquempiri. Icoaque pashini irantacaajeitempime, naanajiri iriori Tito. 2ॸIotacaaquena Tasorentsi ocameetsati
icantavetimpi: “Eiro imatirotsi Quirishito iroavisacotempi”. nojataque. Apaniro nojatashijeivetacari yora jivatacaajeitiriri
8ॸAriorica nompashiniterome oca nocamantitaquempiri, ayemisantaririnte, te nojatashijeiveteariji maaroni
oncameetsateme iroasanquetaquename Tasorentsi, quemisantajeitatsiri. Nocamantasanotaqueri oca
intianquename Sharincaveniqui. Aisati inquempetea iriori, nocamantapinijeitimpiri. Nosampijeitiri: “¿Ocameetsatimpa oca
ariorica impashiniterome inampire Tasorentsi, oncameetsateme nocamantajeitiriri yora itsipapee atiri? ¿Natsipetashitarompa?”
aisati iroasanquejeiterime Tasorentsi. 9ॸAitaque Icantajeitana: “Je, cameetsa; te pantsipetashitearoji”. 3ॸPamene,
nocamantitaquempi, meeca nampiitajempiro: intimerica notsipatacari iriori Tito. Caari ini jorio, iro cantaincha te
pashiniteroneri nocamantitaquempiri, aitaque incantajeiteriji: “Pintoyeantea”. 4ॸAisati itimi iriori
iroasanquetaqueri Tasorentsi. 10ॸ¿Janicampa nocoaqueri cantavetachari: “Naro piyemisantaririnte”, iro cantaincha caari
nonquimoshiretacayeri? ¿Iriompa atiripee? Teve, tempa irinti ini. Te noncajemeriji: iqueashitapaaca anta
Tasorentsi. ¿Iriompa atiri nocoaque noveshireacayeari? noametavacaajeitanta. Iro iqueantacari, icoaque iriote
Noncoaqueme noveshireacayeari atiri, tecatsi noncanteame nomoncarajeitirorica isanquenare Moishishi, icoajeiveta
nantenerime Quirishito. intoyeantacaajeiteeme. Te irioteji avavisacojeitaja maaroni
quemisantajeitaqueriri Jesoquirishito, te imperanajeiteeji
Jero oca icamantapinitiriri Pavoro. Quirishito amajeitero yamejeitacari joriopee. 5ॸTe
11ॸMeeca, noyemisantaririnte, piojeitaque nonquemisantimateriji yora amatavitenanemeri.
nocamantajeitaquempi jaoca acantajeitajari Nocoasanotaque piotasanotero jaoca acantajeitajari
avavisacojeitantajari. Te irio atiri ashitearone irineane. 12ॸCaari avavisacotantajari.
ini atiri iotacaanarori oca, te irio oametenarone atiri. Irinti 6ॸTecatsi pashini incantena yora jivatacaajeitantatsiri. Te
Jesoquirishito iotacaanarori maaroni. 13ॸPiojeitaque jaoca incantenaji: “Impeajeitajea itsipapee atiri jorio
nocantaveitaniri peerani: naro jorio, nomoncaratasanoveitaroni iravisacotantajeari”. Pamene, peerani iroamereni Jesoshi
maaroni yamejeitari noshanincapee. Piojeitaque aisati inaveitani, iro cantaincha te nompincatsatashiteariji. Tempa
noquisaveitarini maaroni quemisantajeitiriri Tasorentsi. iquempejeitaquee arori: ioti icomijeita iriori. Aisati iriori
Nocantirive, nocoaveitani nojocacaajeiterime iquemisantajeiti. Tasorentsi, te impincatsateariji: iotiri icomijeita, tempa atiri ini.
14ॸQueario, nomoncaratasanovetacaro maaroni yamejeitacari 7ॸTecatsi imperanatena, irointi icantaque: “Queario, itiancaqueri
164
165 ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊækѠkґȸʊkґkҽʊॷ2ٍॷ3
3
yoacotapinivetacari caari joriotatsi. Ocameetsataque oca, iro 1ॸMeeca, carashiasati, te aneeroji piotantari. ¿Janicampa
Irootaque nocantaqueriri Sejashi aisati maaroni nojorioririnte. iquempetacantajeitaqueriri Avarama. 10ॸAiniro inaveta coatsiri
irimoncarajeiterome maaroni isanquenareni Moishishi,
Eiro oavisacoteetsi isanquenare Moishishi.
iravisacotantajeameri. Te irimateroji, irootaque
17ॸPamene, ¿paita aventantacariri Quirishito? Tempa acoaque iroasanquetantajeiteariri Tasorentsi, intiancajeiteri
iroameetsajeitajee. Tempa oamejeitaquee isanquenareni Sharincaveniqui. Pineaquero, ocanti Sanquenarentsi:
Moishishi ainiro antane, irootaque aventantacariri Quirishito. “Iroasanquejeiteri Tasorentsi yora caari moncaratasanojeitiro
¿Yantacaajeitaqueempa Quirishito caari cameetsatatsi? Teve, te maaroni isanquenatiniri Moishishi”. 11ॸPineaquero, tecatsi
irantacaajeiteeroji. 18ॸAri notseencaquero isanquenare ancantero amoncarajeitero ora sanquenarentsi. Eiro ajititsi
Moishishi, eiro oavisacojeiteetsi. Noncantempiricame meeca: amoncaratasanojeitero avavisacotantajeari. Eiro
“Tsame amoncaratero isanquenare Moishishi ineacameetsatashijeiteetsi Tasorentsi, irointi icantaquee: “Ariorica
avavisacotantajeari”, tempa ontimeme nantane. 19ॸPineaquero, pishiretena, ari noneacameetsajeitaquempi, impoiji
te noncanteji narori: “Nomoncarayetaquero isanquenayetiniri pincantaitatiyempani paneajeitanaje inquitequi”. 12ॸAisati
Moishishi”. Oquempetaca nocamaque, te isanquenareni Moishishi, te oamejeiteeji ashireteari Tasorentsi
nonquenqueshiretajeroji. Oametaquena eiro nomatirotsi avavisacotantajeari, irointi oamejeitaquee ancantatiyempani
maaroni ocantiri, aisati oametaquena noquemisantaqueri amoncaratasanotero ocantayeteeri, avavisacotantajeari.
Tasorentsi. Iriotaque irinti oaneaquenari, naneantacari meeca;
irootaque noquemisantantacariri narori. Ipajacotaca Quirishito Yantaqueeneri Quirishito.
coroshiqui, icamaque, torein. Oquempevetaca notsipatacari 13ॸTeamoncaratapiniteroji isanquenareni Moishishi, irootaque
narori coroshiqui, nocamaque, torein, 20ॸirootaque caari incantanteemeri Tasorentsi: “Pijate Sharincaveniqui”. Te
ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊækѠkґȸʊkґkҽʊॷ3ٍॷ4 166
4
asanquenateneri acashiacaaqueriri, iriotasanotantearori. Aisati 1ॸPiotacotiri yameyetacari ashitaarantachari. Itimirica
asanquenatero avajiro. Impoiji tecatsi ancantea itomi, icoaque imperi maaroni yashiyetari. Aisati icantiri
ampashinitapinitero, eiro amatirotsi amataviteri yora ishaninca: “Ariorica noncamaque, pinquempoyeajeneriya
acashiacaaqueri paitapeerica. 16ॸAisati iriori Tasorentsi, icantiri notomijaniqui maaroni nashiyetari. Ariorica irantearitanaje, ari
Avarama: “Ariorica pinquemisantena, ari noavisacotajempi”. pimpajeri maaroni”. Ari icoaque imperi maaroni; tempa
Aisati icantaqueri: “Nontianqueri pishaninca, coajicani, iriotaque ashijeivetariri itomi maaroni, iro cantaincha
iroavisacojeitajeri maaroni quemisanterineri”. Pamene, te ainiroquera ijananequiti, tequeratsita impincatsateaji.
incanteriji: “Nontiancajeiteri oshequi oavisacojeitempine”. Teve. Oquempetaca te irishineteriji nampirentsipee impimantayetero
Irinti iquenquetsatacotaqueri aparoni ishaninca, iroaararo nampitariri, aisati tequera irishineteri itomi
oavisacotantatsineri: yora Quirishito. 17ॸPineaquero, otimi impimantayetero iroaararo. 2ॸItimi quempoyeajiriri, aisati
icantaqueriniri Tasorentsi Avaramani peerani. Icantantacariniri, quempoyeajiniriri yashiyetari. Ariorica omoncaratapeempa
tequerani ontimeni isanquenareni Moishishi. Impoiji ocarataque icantaqueriri iririni, aitaque irishineteri paitapeerica. 3ॸAitaque
osarintsi 430, ari isanquenatacaaqueri Tasorentsi Moishishi. Te aquempevetaniri peerani arori, tequerani impoqueni Quirishito.
impashiniteroji oca icamantitacariniri yora Avarama, te Oquempoyeaveiteeni isanquenare Moishishi, oamejeiveiteeni
iramataviteriji. 18ॸIncoaqueme Tasorentsi amoncaraterome antapinijeitironi pomerentsiyetachari.
isanquenare Moishishi avavisacotanteameri, eiro aquempetarime Aquemisantashiyevetaroni icantayetiri atiri, iperanajeiteeni.
Avarama. Te ontimeniji irimoncaratantearomeri. Te iranteroni 4ॸImpoiji omoncarataca icantaqueriri Tasorentsi. Itiancaqueri
iriori ocantiri isanquenare Moishishi, irointi iquemisantaqueri itomi, otimaqueri tsinane, jorio inavetapaaca,
Tasorentsi, irootaque icantantacariri: “Noavisacotempi”. ipomerentsitimentaquero isanquenare Moishishi. 5ॸAyojeitaque
19ॸAri, ¿paita otimantacari isanquenare Moishishi? opomerentsitaca amajeitero ocantayetiri isanquenare Moishishi.
Iotacaajeitaquee ainiro antane, irootaque acoajeitantacari Aquempeveitarini pimantaari, iro cantaincha yoavisacojeitajee,
oavisacojeiteeneri. Ipocaque Quirishito, te meeca ancoajeroji irootaque itomintasanojeitantajeeri Tasorentsi. 6ॸTempa meeca
isanquenare Moishishi. Tempa iriotaque Quirishito ishanincani arojeitaque itomipee, irootaque itiancantajeitaqueerori Ishire
Avarama: yora icamantitaniri peerani Tasorentsi: Itomi, quiso oajeitaquee. Irootaque meeca acantajeitantajariri:
“Nontiaquempiri coajica oavisacotempineri”. Aisati “Apa Tasorentsi”. 7ॸTe arojei meeca pimantaari, meeca
noncamantempiro oca: yora Tasorentsi icantiri inampire: arojeitaque itomipee Tasorentsi. Ineshinoncajeitaquee, timatsi
“Pincamantaiteri Moishishi noneane”. Impoiji iriori Moishishi icashiacaajeitaqueeri maaroni.
yovaaqueneri atiripee irineane Tasorentsi. 20ॸIrintiquea Avarama
iriotasanotaque neanatasanotaqueriri Tasorentsi, tecatsi Ariorica apomerentsiventajaro isanquenatiniriri Moishishi
ovayenerine irineane. Apaniro icamantaqueri, apaniro ini. joriopee, aquempetacari pimantaari.
21ॸPeerani icantiri Tasorentsi Avarama: “Ariorica 8ॸPeerani, te piojeiveitearini Tasorentsi,
piquimoshirejeitanta meeca? Peerani picavintsaajeitaquena Pincoyeanontea: terica pininte pimpeajea jorio, ari
catsini. Arioricame noncantempime: “Pinquitsoreajenaro poqui, pinquemisanteri Quirishito.
5
pimpenaro”, ari pimpaquenarome, arioricame pimataquerome. 1ॸTempa peerani yoavisacotajee Quirishito, irootaque
Niotaque oshequi pinintasanojeitaquena. 16ॸAri meeca ocameetsatantari aijatasanojeiteri. Te incoyeji
queariosanotaque oca noamejeitaquempiniri, ¿meecampame anquempetajeari pimantaari. Eiro picoitsi imperanayeetempi
piquishimentaquenaro? pimayetero paitapeerica pavisacotantajeari.
17ॸQueariompia: icoaque iroveshireacayempi yora 2ॸPinquemisantasanotena. Narotaque Pavoro camantimpirori
amatavitimpiri, iro cantaincha eiro yamitacotasanotimpitsi. oca. Ariorica pintoyeantea, pijiticari oavisacotempi;
Icoaque pintseencajeitena, pinquemisantanteariri irinti, patsipetashitarocari paventavetacarini Quirishito, eiro
piveshireimentanteariri irinti. 18ॸPamene, ocameetsati ancoaque imatirotsi iroavisacotempi. 3ॸNoncamantajempi aisati: ariorica
ancavintsaavacaajeitea, eiro amatavitavacaajeitatsi. Ariorica pintoyeantea pavisacotantajeari, ocameetsati pimoncarajeitero
nontsipatempi, ocameetsati ancavintsaavacaajeitea, aisati isanquenare Moishishi, pintsoteaquero maaroni catsini. Eirorica
ariorica nonteentareanajempi, ancavintsaavacayeani aisati. pimoncarajeitirotsi maaroni, eiro pavisacotajitsi. 4ॸAriorica
19ॸAisati, noshaninca, noquempetaca: oshequi pininti pimoncarajeitero sanquenarentsi
noquenqueshireacotaquempi catsini, tequera pimoncarateroji irineacameetsatantempiri Tasorentsi, te pincoyeji
icoacaaquempiri Quirishito, tequera pinquempeteari iriori. irineshinoncatempi. Pitseenquiricari Quirishito. 5ॸIro cantaincha
Nonquenqueshireacotempini, noncanteani, irosati ariorica ashinetero Ishire Tasorentsi oamejeitee anquemisante,
pinquempetanteariri. 20ॸNocoasanovetaca ayojeitaque irimoncaratero Tasorentsi maaroni icantaqueeri.
nontimimotanajempime, cameetsa Aitaquequea ayojeitaque iroameetsatasanojeitee. 6ॸAriorica
nonquenquetsatacaanajempime. Te niotacotempiji paitarica aquemisantasanotaqueri Jesoquirishito, eiro isampiteetsi
noncantempiri ontimanteari piotanteari. Tasorentsi: “¿Pitoyeantampa?” Teve. Te inquenqueshireteroji.
Ariorica anquemisante, ari anintajeiteri itsipapee atiri.
Ariorica aquemisantaque, avavisacojeitaca; eiro amoncaratajirotsi
Irootaque icoacaaqueeri Tasorentsi.
isanquenare Moishishi avavisacotantajeari. 7ॸPeerani cameetsa piquemisantajeiveitani.
21ॸAriorica pijivetaca pimoncarataquero isanquenare Pishiretasanojeivetacaroni quearioyetatsiri. ¿Janicampa
Moishishi pavisacotantajeari, pincamantena: ¿piotasanotirompa jocacaaquempirori piquemisanti? 8ॸTe irijocacayempiro irinti
ocantiri isanquenare? 22ॸOcanti itimini itomi Avarama apite. Tasorentsi. Iriotaque coyeaquempiri iroavisacotempi.
Aparo ashi inampire yamanantiri. Irio pashini ashi ijinasanori, 9ॸOtimirica tapiacaarori tanta capichaji, ari otapiacaacaro
te iramananteroji irointi. 23ॸYora otomi inampire oshequi tanta, otsoteanaquero, maaroni. Aisati oquempetaca,
iquempetasanojeitacari itsipapee jananequipee. Iro cantaincha aparoni amatavitantatsiri yamatavijeitiri oshequi atiri.
inashita irinti otomi ijina. Icantitacaroni Tasorentsi: “Intime 10ॸNoshiretacari Tasorentsi, niotaque inquenqueshiretacaajempi,
caari cameetsatatsi acoayevetari antajeiteri arori, aisati timatsi 6ॸOcameetsati ampapiniteri oamejeiteerori irineane
ineavintsatiro shirampari caari yai, oneavintsatiri tsinane caari acoajeivetari, ari ajate Sharincaveniqui. Ariorica antapinitero
ai, antavintsatavacaajeita: acantirove, te ampashiventeaji. ocoacaaqueeri Ishire Tasorentsi, ari ancantaitatiyempani
20ॸAisati ashiacantaqueri paitapeerica ajitasorentsitashiyetari, asavique inquitequi. 9ॸEiro aperatarotsi antapinitero
amatsitanti, aquisavacaajeita, aquisatsatavacaajeita, anevetaro cameetsatatsiri. Ariorica ancantatiyempani antapinitero, ari
paitapeerica yashiyetari ashanincapee, atsimaajencata, te impinajeitaquee coajicani Tasorentsi. 10ॸAri ocameetsati
ancavintsaavacayeaji, te aacameetsatavacaajeiteaji, irointi ancavintsaajeiteri itsipapee atiri, aiquero ajatatiye
aquisashireavacaajeita. 21ॸAisati anintitaqueri aitayeteri ancavintsaasanojeiteri ayemisantaririnte.
irovaararo ashaninca, avanti, ashinquijeita, maaroni. Peerani
nocamantitimpini: “Queariompiya. Ariorica antapinitero Ari yovecarataquerori isanquenare.
maaroni ocapee, eiro amatirotsi ajate anta ipincatsaritinta 11ॸNarotaque Pavoro sanquenatimpirori oca: pineaquero,
Tasorentsi”. Meeca nampiitajempiro: “Queariompiya. antearo nosanquenataquero. 12ॸYora coanirovetachari
Pantirocari caari cameetsatatsi”. pintoyeantea, icoaque yora ijorioririnte
22ॸIro cantaincha Ishire Tasorentsi oamejeitaquee irineacameetsanirojeiteri. Te irinintaniroteji inquisajeiteri.
anintavacaajeitaca, aquimoshirejeitaque, aveshireajeitaca, eiro Incantempime: “Icamimentaquempi Quirishito coroshiqui
aquisavacaatsi, acavintsavacaaca, acameetsataque, eiro yoavisacojeitajimpi”, ari inquisajeiterime ishaninca.
amatavitantitsi, 23ॸaneshinoncatavacaaca, eiro antayetirotsi 13ॸMaaroni yora toyeantachari te irimoncarateroji
caari cameetsatatsi acoavetari antemeri. Te ontsaneapitsateeroji isanquenare Moishishi, iro cantaincha icoanirovetaca
isanquenare Moishishi maaroni oca. 24ॸYora pajacojeitachari pintoyeantea avirori irishemetanteari.
coroshiqui icamajeitaque, torein: tecatsi irantaje aisati. Ariorica Irishemetimentempime, incanterime ishaninca: “Pineaquero,
aquemisantaqueri Jesoquirishito, oquempetaca arosati notoyeantacaacari. Iquemisantajeitaquena”. 14ॸIro cantaincha
pajacotajancha, oshiacantaca acamaque, tecatsi ancantea te oncameetsateji noshemete nainti, irointi nocoaque
ancoajeitaje antajero caari cameetsatatsi. 25ॸIro cantaincha noveshireimenteari yora Avincatsarite Jesoquirishito: yora
oshiacantaca oaneajee aisati Ishire Tasorentsi, iotacaajeitajee pajacotimenteeri coroshiqui. Meeca oquempetimotaquena
aisati. Tsame ancantero oamejeitee paitapeerica antayeteri. nopajacotaca narori. Nocamaque, te meeca noncoayetajeroji
26ॸEiro ashemetitsi, aquisacaaricari itsipapee. Eiro caari cameetsatatsi icoayetiri atiri, te
anintashireitiritsi ioyetiri iriori. nonquenqueshiretajeroji caari cameetsatatsi. 15ॸEiro
yavisacotashitatsi maaroni toyeantachari, aisati eiro
Jero oca pashini yoameyetiriri Pavoro. yavisacotashitatsi caari toyeantacha. Iro cantaincha ariorica
6
1ॸNoyemisantaririnte, ariorica pineeri pishaninca yantiro impashinitacaajee Tasorentsi, ari avavisacotajea. 16ॸAriorica
caari cameetsatatsi, pincantero Ishire Tasorentsi piquemisantaquero oca, ari ishanincataquempi Tasorentsi,
oametempi pincavintsayeri. Queariya, piquishiricari, aisati nocoaque cameetsa irisavicacayempi, aisati nocoaque
jentsiquero pineanateri. Queariompiya pantirocari avirori caari incavintsayempi.
cameetsatatsi. 2ॸPincavintsaavacaajeitea. Ariorica 17ॸMeeca eiro pashereanatsi, eiro pipiatsatanatsi. Narotaque
1
1ॸ¿Savicajeitatsimpi, ejesosati? ¿Tecatsimpa oajeitempine? antsipajeitanteariri iriori. Tempa icameetsatasanotaque. Tsame
Narotaque Pavoro sanquenajeitimpirori oca. Itiancaquena aisati ancamantajeiteri maaroni atiri: “Icameetsataque
Jesoquirishito noquenquetsatacotiri, irootaque icoacaaquenari Tasorentsi”.
Tasorentsi. Meeca nosanquenajeitimpiro maaroni
Ipasonquitiri Pavoro Tasorentsi.
quemisantajeitatsiri, maaroni quearioventiniriri Jesoquirishito
icoacaajeitaquempiri. 2ॸNocoaque irineshinoncajeitempi Apa 15ॸNoquemacojeitaquempi avirori, piquemisantasanojeitaqueri
Tasorentsi, cameetsa irisavicacaajeitempi. Aisati iriori Avincatsarite Jesoshi, aisati pinintasanojeitaqueri
Avincatsarite Jesoquirishito: irineshinoncajeitempi, aisati piyemisantaririnte. 16ॸIrootaque nocantantariri Tasorentsi:
cameetsa irisavicacaajeitempi. “Ariove pimatacaaqueri ejesosati”. Nocantani
nopasonquitacoventajeitimpi, aisati nocantiri Tasorentsi
Icoacaaquee Tasorentsi ayojeiteri. iramitacojeitempi. 17ॸNoquenquetsatacaapinitiri yora iriri
3ॸTsame ancamantajeiteri atiri icameetsatasanoti catsini Avincatsarite Jesoquirishito: tempa icameetsatasanotaque.
Tasorentsi: yora iriri Avincatsarite Jesoquirishito. Nocantiri: “Piotacaajeiteri ejesosati, piotacaajeiteri jaoca
Aquemisantaqueri Quirishito, meeca icantajeitaquee Tasorentsi: picanta avirori. 18ॸPiotacaasanojeiteri, iriojeitantearori jaoca
“Pisaviquimojeitena coajica anta inquitequi jenoqui”. Tempa noncantajeiteari, coajica: tempa ocameetsatasanotaque catsini
aisati meeca oshequi icavintsaajeitaquee, anta inquitequi”. Tempa yashijeitaquee, irootaque nocoantacari
aveshireimentasanotacari catsini, oquempetaca piojeite ocameetsatasanojeiti maaroni icashiacaajeitaqueeri.
asaviquimojeitaqueri inquitequi. 4ॸPeerani, tequerani 19ॸOshequi catsini itasorentsitasanotaque, te ompeempaji
2
itiancantacariri Quirishito: te ayojeiveitearoni peerani. Aitaque, 1ॸPeerani, avirori, te piojeiveitearini Tasorentsi,
peerani icoitacani intianqueri iroavisacojeitajee. 10ॸJero oca pantapiniveitaroni caari cameetsatatsi, irootaque
icoacaajeitaqueeri maaroni: coajica impincatsaritasanotanaque pijajeitanteameri Sharincaveniqui: iro cantaincha
catsini Quirishito. Ariorica omoncarataquea, irampatojeitaquee yoavisacojeitaquempi Tasorentsi, irootaque pijajeitantajeari
maaroni catsini: inquitesati aisati maaroni quipatsisati. Impoiji inquitequi, paneasanojeitapaaje anta. 2ॸPiquempejeiveitarini
impincatsariventajeitaquee, maaroni. yora itsipapee tseencantatsiri, piquemisantaveitarini Satanashi,
11ॸAri aquemisantajeitaqueri Quirishito, meeca timatsi yora pincatsariventiriri iamaaririnte tasoncantavetachari.
icoacaajeitaqueeri Tasorentsi. Tempa icoyeajeitaquee peerani, Iriotaque pincatsariventajeitiriri maaroni piatsajeitariri
catsini: tequerani irovetsiqueroni quipatsi. Timatsi aisati Tasorentsi. 3ॸTempa peerani aquempeveitarini yora
icashiacaajeitaqueeri: irimajeitaqueero maaroni icantaqueeri. tseencantatsiri, antapiniveitaroni caari cameetsatatsi
12ॸNarojeitaque jorio jivajeitatsiri noquemisantajeitaqueri acoajeiveitaroni. Acantani, antapiniveitaroni paitapeerica
Quirishito, irootaque icoantacari Tasorentsi nompincatsajeiteri, acoaveitaniri, paitapeerica aquenqueshireveitaniri. Irootaque
aisati noncamantajeiteri atiri: “Icameetsatasanotaque iquishimentantavetaqueerori Tasorentsi, iquempetacaantaquee
Tasorentsi”. 13ॸAisati avirojei: piquemacojeitaqueri Quirishito. itsipapee atiri. 4,5ॸPeerani, antapiniveitaroni caari cameetsatatsi,
Piquemaque ipocashijeitaquee yoavisacojeitaquee. Queario oni, ashi aironi: te ayojeiveitearini Tasorentsi, aisati ajajeiteme
irosati piquemisantantacari. Peerani icantajeitaquee Tasorentsi: Sharincaveniqui. Iro cantaincha yashi yoiro
“Ariorica pinquemisantaquena, quiso oajeitempi Noshire”. icavintsaasanojeitaquee, oshequi inintasanojeitaquee. Peerani
Meeca quiso oajeitaquempi, ayojeitantacari pishanincatacari yoaneajiri itomi, icantani meeca yaneanaji. Meeca aisati
Quirishito. 14ॸAriorica quiso oajeitaquee, ayojeitaque queario, yoavisacojeitaquee arori, ancantaitatiyempani
169
ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊƄˇƄґϘґkҽʊॷ2ٍॷ3 170
3
Tecatsi pincantajeitea poavisacojeitajea avisati, irintiquea 1ॸTe avirojei jorio, iro cantaincha nonintajeitaquempi.
yoavisacotashijeitaquempi. 9ॸArosatime oavisacotajanchaneme, Nocavintsaajeitaquempi, nocamantaquempi: “Ariorica
tempa ashemejeiteme. 10ॸIro cantaincha itasoncaventajeitaquee pinquemisantajeiteri Jesoquirishito, ari iroavisacojeitempi”,
Tasorentsi ashanincajeitantacariri Jesoquirishito, icoaque irootaque yoiminqueanteetaquenari caravosoqui. 2ॸTempa
antayetero cameetsayetatsiri. Peerani, tequerani antimeni, ineshinoncataquena Tasorentsi, irootaque nomatantarori
otimini icoacaajeitaqueeri antayeteri. Icoaque noquenquetsatacaajeitimpi. 3ॸIotacaaquena caari iojeitini
ancantaitatiyempani antapinijeitero. itsipapee, tampatica yoametaquena. Aitaque
nosanquenajeitaquempiro, novaajimpiro icamantaquenari.
Ariorica aquemisantajeitaqueri Quirishito, ari 4ॸAriorica pineanatero oca nosanquenataquempiri,
aquempetavacaajeitaja maaroni: jorio aisati pashinisatipee atiri.
piojeitavaquero oca niotacotaqueri Quirishito, caari ioyeetini
11ॸTe avirojei jorio. Ipincajeitaquempi iriori, icanti: “Te peerani. 5ॸTe irioveitearoni yora peeraniniri, iro cantaincha
iriojeiteriji pashinipee atiri Tasorentsi, te intoyeanteaji”. Ishire Tasorentsi iotacaajeitaquena: narojeitaque itiancanepee
Ijijeiveta iotiri irinti Tasorentsi. 12ॸPinquenqueshirejeitero jaoca Quirishito aisati quenquetsatacoyetiriri. 6ॸTe avirojei jorio, iro
picantajeitani peerani: te pinquemisantajeiveitearini Quirishito, cantaincha iotacaaquena ariorica pinquemisantajeite,
te pishanincajeiteariji joriopee, te piojeiveitearoni icantayetiri pavisacojeitanaque. Pimoncarajeitacari noshanincapee narori:
Tasorentsi, aisati te piojeiveitearoni icashiacaajeitaqueeri. Te ainiro cameetsayetatsiri icashiacaajeitaqueeri Tasorentsi. Aisati
pioveitearini Tasorentsi, aisati te pioveiteani icoaqueni ashanincatavacaajeitaca: noshaninca aisati pishaninca avirori.
irineshinoncajeitempi. 13ॸQueario, peerani te piojeiveitearini Ariorica piquemisantaqueri Quirishito,
Tasorentsi, oquempetaca pitimini arejiqui catsini. Iro irimoncarajeitaquempiro maaroni icantajeitaquenari narori.
cantaincha icamimentajeitaquempi Quirishito, 7ॸIrootaque oca noquenquetsatacotapinitaqueri.
avetsiquero avanco, tempa ajivataque amenero cameetsari Asavicajeiti arori aca quipatsiquica, ainiro isaviqui pashini
quipatsi, impoiji amenero otincamipee cameetsatatsiri, inquitequi, iro cantaincha ashanincajeitacari.
quisotatsiri. Impoiji atancotashitaquero maaroni inchaquipee, 16ॸIcameetsatasanotaque catsini Apa, itasorentsitasanotaque
ashiticaquero oshipee, maaroni. Ariorica antsonquero pancotsi, catsini, irootaque nocantantacariri incantero Ishire
171 ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊƄˇƄґϘґkҽʊॷ3–5
pinquempeteari itsipapee quemisantatsiri, piotasanojeite oshequi ancamantajeiteri irineane: tempa queariotasanotaque. Icoaque
catsini inintasanojeitaquee Quirishito, te capichaji. Yashi yoiro aiquero ajatatiye anquempetasanojeitanaqueari Quirishito: yora
inintasanojeitaquee, icantani. 19ॸNocoaque piojeite Avincatsarite. 16ॸAquemisantajeitaqueri, irootaque
inintasanojeitaquee, iro cantaincha te ayojeiteji paita ashanincatavacaajeitantacari; aisati yoamejeitaquee
inintantajeiteeri. Ariorica piojeitaque inintasanojeitaquee, amitacotavacaajeitantacari, aisati yoamejeitaquee
nocoaque aisati pishiretasanojeiteari Tasorentsi aisati nocoaque amajeitantacanariri maaroni icoacaajeitaqueeri. Aisati
irimatacaasanojeitempiro catsini maaroni icoacaajeitaquempiri. yoamejeitaquee anintavacaajeitantacari.
5
quemisantajeitiriri, irootaque amajeitantarori antaveetiniri. 1ॸTempa avirojeitaque itomipee Tasorentsi inintasanotiri:
irantapiniteroji oca. 4ॸEiro picantatsatacotirotsi tsinane, eiro Ariorica anquemisantajeitero irineane Tasorentsi aisati
pincantatsatacotiritsi shirampari. Ocameetsati avaotisajeitea, iroameetsatasanojeitee Quirishito
pimpashiventacayearo maaroni caari cameetsatatsi. Te anquearioventajeiteneri maaroni icoacaajeitaqueeri. 27ॸIcoaque
oncameetsateji pishineventearo, eiro pishirontimentarotsi. irineacameetsajeitee arori, aisati iriori maaroni itsipapee
Irointi ocameetsataque ampasonquiteri Tasorentsi: tempa quemisantatsiri; eiro otimimojeiteetsi caari cameetsatatsi.
icavintsaasanojeitaquee. 5ॸJero oca noncamantempiri, Icoaque ancameetsatasanotanaque, eiro catsini otimi antane.
piotasanotavaquero: eiro ijatitsi inquitequi yora antapinitirori Pineaquero, oshequi inintajeitaquee. 28ॸAisati, shirampari,
caari yai, aisati eiro ijatitsi tsinampaantatsiri, aisati pinintasanojeitero pijina. Oquempetaca picavintsaaja avisati,
nevetitayetariri iroaararo itsipapee. Yora nintasanotirori pincavintsayero pijina. Yora cavintsairori ijina, icavintsaaja
irashitaarantea iquempetacantaquero iroorica Tasorentsi irisati. 29ॸTe amatapiniteaji anquisajea arosati, irointi
inintantarori. Pineaquero, eiro ijatitsi irinti anta acavintsaaja arosati, aneshinoncataja arosati. Aisati,
ipincatsarijeitinta Quirishito aisati Tasorentsi. 6ॸAiniro iquempetaquee Quirishito arori, ariorica aquemisantajeitiri,
coavetachari iramatavitempi: oshequi irineanatashivetempi, 30ॸicavintsaajeitaquee; tempa ishanincajeitaquee, quiso
vero, vero. Incamantashijeitempi ocameetsati pimajeitero oca yoajeitaquee. 31ॸOcanti Sanquenarentsi: “Ariorica iraaque
caari cameetsatatsi, iro cantaincha eiro piquemisantiritsi. shirampari ijina, irojocanaqueri iriri, aisati iriniro, quiso
Iroasanquejeitaqueri Tasorentsi maaroni caari quemisantiri. iroanaquero ijina. Yora shirampari aisati ijina ishiaquero
7ॸEiro catsini piquempetaritsi. apaniro ivatsa iriori: quiso iroavacayea, te oncameetsateji
irojocavacayea”. 32ॸOpomerentsivetaca anquemero oca, iro
Icantiri: “Pintimajeite quitaiteriqui”. cantaincha oshiaqueri Quirishito aisati maaroni
8ॸPeerani oquempetani pitimini tsiteniriqui: pantapinitironi quemisantajeitiriri, apaniro anajeitaque: iotaca
caari cameetsatatsi. Iro cantaincha yoameetsataquempi ashanincatavacaajeitaca, aquempeavacaajeitaca. 33ॸAri
Quirishito, oquempetaca itimacaajimpi quitaiteriqui. Meeca nampiitajempiro: iquempetaca icavintsaaja irisati shirampari,
cameetsa pisavicaje, onquempetanteari pintime quitaiteriqui. ocameetsati incavintsaasanotero ijina, incanteani. Aisati
9ॸAriorica antime quitaiteriqui, ancavintsante, antime cameetsa, ocameetsati ompincatsateri tsinane ojime.
tampatica aneanate. 10ॸPiojeitero icoacaaquempiri Avincatsarite,
impoiji pimamatero. 11ॸEiro pantirotsi yantayetiri timajeitatsiri Jaoca ancanteriri atomipee aisati ashijeiteeri.
6
tsiteniriqui, irointi piotacaajeiteri te oncameetsateji oca 1ॸJananequi, ariorica piquemisantaqueri Avincatsarite,
yantajeitaqueri. 12ॸNopashiventacaacaro noquenquetsatacotiro icoacaaquempi pinquemisantajeiteri aisati ashijeitimpiri.
yantajeitiri, ora imanavetacari. 13ॸAriorica piotacayeri te 2,3ॸOtimini peerani oshequi icantapinivetacariniri Tasorentsi
piquempetaritsi caari iotatsi, irointiquea ocameetsati Jaoca incanteriri ivatorote aisati iratirite.
ontimasanote piotanteari. 16ॸAriorica 5ॸIntimericaamanantimpiri, pinquemisanteri, pimpincatsateri.
ompomerentsitimojeitempi, iro cantaincha pinquearioventero Oquempetaca pantiniri Quirishito maaroni icoacaaquempiri,
pantero cameetsayetatsiri. 17ॸEiro pantashiyetarotsi panteneri amanantimpiri maaroni icoacaaquempiri iriori. 6ॸEiro
paitapeerica, irointi pijivate pinquenqueshiretasanotea. pamatavitiritsi. Eirorica yamenimpitsi, pincanteani
Piojeitero paitapeerica icoacaaquempiri Avincatsarite: impoiji pantaveeteneri: tempa aisati pantaveetiniri Quirishito.
pimamajeitero irointi. 18ॸEiro pishinquitatsi, te oncameetsateji Pincoasanotaque panteneri Tasorentsi maaroni
catsini: irointi pinquemisantasanotero Ishire Tasorentsi icoacaaquempiri. 7ॸTe irio pantaveetasanotene atiri, irintiquea
oamejeitantempiri. 19ॸOshequi pincantapiniteri pishaninca: pantaveetini Avincatsarite. 8ॸPiojeite ariorica pantapinitero
“Tempa icameetsataque Avincatsarite”, aisati cameetsatatsiri, impinatempi. Impinateri pimantaari, caari
pimpampoyeaventapinijeiteri Tasorentsi, piveshireimenteari. pimantacha, maaroni. 9ॸAisati amanantiriri atiri:
20ॸPipincatsataqueri Avincatsarite Jesoquirishito, irootaque pincavintsaajeiteri pamanantanepee, tempa nocantaqueri
itasoncacoventantaquempiri Apa Tasorentsi. Meeca inquemisantempi. Eiro piquisapinitiritsi. Eiro pipeacojeitarotsi:
pimpasonquitapiniteri. 21ॸAriorica pipincatsatiri Quirishito, avirojeitaque ipincatsariventajeitiri Quirishito, aisati
pimpincatsatavacaajeitea, paacameetsatavacaajeitea. ipincatsariventajeitiri pamanantane: pimoncaratavacaajeitaca.
Ocameetsati incavintsaasanotero shirampari ijina, aisati Quemisantatsiri ishiaqueri soraro.
ocameetsati ompincatsateri tsinane ojime. 10ॸApanivanijinoncamantempi: pincanteri Avincatsarite
22ॸTsinane, ¿pipincatsatirimpa Avincatsarite? Ari, aisati impincatsariventajeitempi, aisati intasoncacoventajeitempi.
pinquempeteri pijime, pimpincatsateri iriori. 23ॸIquempetaca 11ॸIquempetaca yaventapinitaro soraro ashirotatsiri iitsaare eiro
iravisacotantajeari. 16ॸAisati ainiro soraro yojocaari, jaocarica nocantacari, aisati incamantempi paitarica
yojocantarori parashetatsiri chacopi caari iquentanteetari. nantayetaqueri. Iriotaque ayemisantaririnte nonintasanotiri,
Aisati avirori, pinquemisanteri Tasorentsi, eiroquea iquearioventiniri Avincatsarite maaroni icoacaaqueriri.
imatantimpitsi camaari irantacayempi caari cameetsatatsi. 22ॸIrootaque notiancantacariri, nocoaque piojeite jaocarica
17ॸAisati, oquempetaca soraro ipashicainatacaro ashiro nocantacari. Aisati nocoaque iriveshireacaajeitempi.
yavisacotantari, paventeari avirori Tasorentsi 23ॸMeeca, noyemisantaririnte, nocoaque cameetsa
pavisacotantajeari: impoiji eiro imatimpitsi camaari. Ainiro irisavicacayempi Apa Tasorentsi, nocoaque iroamejeitempi
aisati ivesamento soraro imatantariri iisane: oshiaquero pinquemisantasanojeite aisati pinintasanojeiteri pishaninca.
irineane Tasorentsi oamejeitaquee Ishire amatanteariri camaari. Aisati nocoaque inquempetacayempi iriori Avincatsarite
18ॸPinquenquetsatacaapiniteri Tasorentsi. Paitapeerica Jesoquirishito. 24ॸAriorica pincanteani pinintasanoteri
oncoacayempiri Ishire, pincanteri. Pincamanteri Jesoquirishito, nocoaque irineshinoncajeitempi Tasorentsi,
coiteimotaquempiri. Eiro piperaventarotsi maaroni.
pinquenquetsatacayeri: pincantapiniteri: “Pincavintsaajeiteri Narotaque sanquenajeitimpirori: Pavoro
YORA PAVORO ISANQUENATINIRI JIRIPOSHISATI
174
175 ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊˇʊѠʊЬϘґȸʊґkҽʊॷ1–3
pimpomerentsiventearo pincamantajeiteri atiri: “Ariorica tsiteniriqui, aisati poamejeiteri pishaninca irineane Tasorentsi
pinquemisanteri Quirishito, iroavisacotempi”. 28ॸEiro irineantapaajearori iriori inquite, incantaitatiyempani
pitsaroacaajeitaritsi yora quisajeitempine: impoiji iraneapaaje anta. Ari pimamajeitero oca; impoiji, impocajerica
inquenqueshirejeitanaquea: “¿Paita caari itsaroacantana?” Quirishito, nonquimoshireimentajeitaquempi. Niotanaque te
Iriojeite iriori irijajeite Sharincaveniqui, iriojeite aisati nantsipetashitearoji noamejeitaquempi. 17ॸMeeca
yoavisacojeitaquempi Tasorentsi. 29ॸIcavintsaajeitaquempi piquemisantajeitaque. Tempa narotaque
Tasorentsi, inintacaajeitaquempi pinquemisantajeiteri quemisantacaajeitaquempiri, irootaque icoanteetacari
Quirishito. Iro cantaincha aisati inintacaajeitaquempi iroyeetena. Arioricampa iroyeetena meeca, iro cantaincha
pineacatsitimentajeiteari. 30ॸAitaque amoncaratavacaajeitaca niotaque aiquero pijatatiye pimpincatsatasanotanaqueri
apomerentsiventajeitiniri. Peerani pineajeitaquena Tasorentsi. Irootaque noquimoshiretantacari, aisati nocoaque
nopomerentsiventiniri. Meeca aisati piquemacojeitaquena, pinquimoshireventena avirori. 18ॸQueario, ocameetsati
oshequi nopomerentsiventiniri. pinquimoshirejeitanaque, anquempetavacaajeitanteari,
anquimoshiretasanojeitanteari, maaroni.
Eiro picavintsaatsi avisati, irointi pincavintsaajeiteri itsipapee.
2
1ॸTempa Itianquiri Pavoro Timoteo.
ocameetsati piveshireimentajeiteari Quirishito.
Inintajeitaquempi, irootaque ocameetsatantari 19ॸAriorica incoacayena Avincatsarite Jesoshi, nocoaque
piveshireimenteari. Tempa quiso oajeitaquempi Ishire intsipaite nontianquempiri Timoteo. Ariorica impiaje aisati aca,
Tasorentsi. Tempa piojeiti picavintsanti. Tempa piojeiti incamantapaajena jaoca picantajeitari, nonquimoshiretanteari.
pineshinoncatanti. 2ॸAri meeca nocoaque cameetsa pisavicajeite, 20ॸTe noncarateriji itsipa quempetearine iriori: oshequi icoaque
pincavintsayea avisati, iro cantaincha ocameetsatasanoti aisati niotasanotaque iroyeetena, irompa eirorica, ari intsipaite
pincavintsaajeiteri itsipapee. nontianqueri Timoteo incamantapeempi. 24ॸAisati naamaaca
5ॸPinquempejeiteari Jesoquirishito: te incavintsayeaji irisati, irishinetena Avincatsarite nojatashijeitempi. Eiro osamanititsi,
irointi icavintsaajeitaquee arori. 6ॸIriovetaca Tasorentsisanori ari nareetapaajempi.
inaveta, iro cantaincha icantiri iriri: “Apa, nioti
aquempetavacaajeitaca, Tasorentsi anajeiti, 7ॸiro cantaincha Iquenquetsatacotiri Epajororito.
nocoaque nompeapeempa atiri, nantempiro maaroni 25ॸChapinqui pitiancaquenari ayemisantaririnte Epajororito,
picoacaaquenari”. Ari yojocanaquero ipincatsaritantaniri, oshequi intacotaquena. Icarataquena, nantaveejeitiniri
itasorentsitantaniri. Ari itimantapaacari peerani quipatsiqui, Avincatsarite. Oquempetaca soraropee iquearioventiniri
yatiritasanotapaaque: 8ॸiquempejeitapaaquee arori. Te iyapitanote paitapeerica yantiniriri, nocarataqueri Epajororito
impincatsarivetapeempaji, irointi ipincatsataqueri iriri. Irisati noquearioventiniri Avincatsarite maaroni nantiniriri; te
coaintsi ipajacoyeetaqueri coroshiqui, icamimentajeitaquee nomperaventearoji icoacaaquenari. 26ॸOshequi
arori. Irootaque inintacaaqueriri iriri. 9ॸIro cantaincha impoiji icoiteajeitaquempi. Piquemacojeivetacari yojoquiitaca, oshequi
yaajiri jenoqui, cameetsa isavicacaajiri catsini. Ipeavajiri aisati poashiretacovetacari. Meeca iquenqueshiretaquempi, te
pincatsarisanori, yanaacojeitapaaqueri maaroni timajeitatsiri. incoyeji poashiretacoteari. 27ॸQueario, yojoquiitasanovetaca,
10ॸIcoaque Tasorentsi ampincatsajeiteri Jesoshi, catsini: yora irovetaincha incameme, iro cantaincha ineshinoncatajiri
jenoquiniri, arori quipatsiquiniri, yora ishaavijiniri, maaroni. Tasorentsi, yoavisacotajiri. Aisati narori, ineshinoncatajana, te
Aiquero ajatatiye, ampincatsatasanojeiteri catsini. 11ॸAisati incoacayenaji incamimotena. Ioti nashinoncaavetaca, te
ancantasanojeite: “Iriotaque Jesoquirishito Pincatsarisanori”, incoacayenaji noashiretacoteari. 28ॸMeeca nocoasanotaque
impoiji aacameetsatasanojeitanteariri catsini yora Apa nontiancajempiri. Ariorica pineajeitavajeri,
Tasorentsi. pinquimoshireventajeitavajeri, impoiji eiro
12ॸAri, noshaninca, picantani piquemisantapinijeitaquenani. noashiretacotimpitsi. 29ॸPaacameetsatavajeri,
Notsipatantimpiniri piquemisantajeitaquenani. Meeca te pinquimoshireventavajeri; tempa irio quemisantiriri
nontsipajeitempiji, iro cantaincha nocoaque Avincatsarite. Pimpincatsatavaqueri, aisati pimpincatsajeiteri
pinquemisantasanojeitena aisati. Tempa yoavisacojeitaquempi iriori maaroni quempejeitacariri. 30ॸTempa yantaveetiniri
Tasorentsi: meeca pimpincatsatasanojeiteri, panteneri maaroni Quirishito, irootaque yojoquiitantacari, irovetaincha incameme.
icoacaajeitaquempiri. 13ॸTempa itasoncacoventapinitaquempi, Oshequi intacotapinitaquena: iquempetaquempi
picoajeitantacari pimayetaquero cameetsayetatsiri. Tempa pintacotapinijeitename, pintimeme aca. Te incavintsayeaji
ocameetsataque maaroni icoacaajeitaquempiri, aitaque irisati, irootaque incamanteameri.
yamitacotapinijeitaquempi pimataquero. 14ॸPimatasanojeitero
maaroni icoacaaquempiri: eiro pishemarotsi, eiro pipiatsataritsi Paamayeariyea yora coatsiri impeacaajeitempi jorio.
3
iriori. 1ॸAisati,
noyemisantaririnte, noncantajeitempi:
15ॸAriorica panteneri Tasorentsi maaroni icoacaaquempiri, pinquimoshireventajeiteari Avincatsarite. Te noshemearoji
eiro otimitsi pantane, irointi pincameetsashiretanaque. Tempa oca nosanquenatapinitimpiri, tempa ocameetsati
itomintajeitaquempi, ishintojeitaquempi. pinquemapinitero. 2ॸPaamayeariyea yora coatsiri
Yoameetsatasanojeitaquempi. Ara pinampiqui picarajeitaqueri impeacaajeitempi jorio: te incameetsateji. Paamayeariyea,
oshequi tseencantatsiri: te incameetsateji, te irioteriji yoashinoncaimpicari, icoaveta intotacayempime. 3ॸAtsipetashita
ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊˇʊѠʊЬϘґȸʊґkҽʊॷ3ٍॷ4 176
atotiro ameshina, eiro oameetsateetsi, eiro oavisacoteetsi. Iro maaroni: pinquemisantasanojeiteri Quirishito. 18,19ॸPeerani
cantaincha Ishire Tasorentsi oamejeitaquee nocamantaquempi ainiro oshequi quishiriri Quirishito: yora
apincatsatasanojeitiri Tasorentsi, irootaque pajacotimenteeri coroshiqui. Meeca napiitajimpiro: queario
yoameetsajeitanteeri, yoavisacojeitanteeri. icarati oshequi quishiriri. Te impincatsajeiteriji Tasorentsi,
Aveshireimentajeitacari Jesoquirishito, ayojeitaque tecatsi irointi iveshireimentaro yoari: oquempetaca ipeajiro yoari
ancantajeitea avavisacotajea arosati. itasorentsite. Oncameetsateme impashiventajeiteame, iro
4ॸArioricame amaterome avavisacoteame arosati, tempa cantaincha ishemetashijeitaca. Iotaca iquenqueshirejeitiro jaoca
narosati oavisacotajanchaneme. Oshequi nomayevetaca, icantajeitari aca quipatsiqui. Coajica irijajeitanaque
nanaacojeivetacari itsipapee. 5ॸIroaquera notimapaaqueni, 7 Sharincaveniqui. Niraacojeitaqueri narori. 20ॸIro cantaincha
nomaacotapaaque, ari itoyeanteetaquena. Narotaque acoaque anampitasanotearo ainti inquitequi. Coajica
ishanincani Ishiraerini. Aisati noshanincatacari Vejamini. imponeaquea inquitequi yora oavisacojeiteeri: yora
Narotaque joriosanori, nashi noiro. Nomoncaratasanotaquero Avincatsarite Jesoquirishito. 21ॸYashi yoiro itasoncanti,
isanquenare Moishishi, tempa naro variseo. 6ॸNocoasanoveitani imatantarori paitapeerica icoaqueri. Intasoncacoventapaajee
catsini nonquemisanterime Tasorentsi, irootaque arori, impashinitapaajeenero avatsa, anquempetanteariri iriori.
noquisajeitantacariri yora quemisantajeitiriri: nojijeiveitarini Meeca ashi airo apatsaajeiti, acamajeiti; iro cantaincha coajica
yamatavijeitiri atiri. Cameetsa nomoncarataquero isanquenare anquempejeiteari iriori, oncameetsatasanotanaque avatsa,
Moishishi, tecatsi incanteetenani: “Ainiro pantane”. catsini: eiro apatsaajeitajitsi, eiro acamajitsi.
4
7,8ॸNoveshireimentaveitaroni maaroni nantiniri, 1ॸAri, noyemisantaririnte, oshequi nonintajeitaquempi,
1
1,2ॸ¿Savicajeitatsimpi, corosashisati? ¿Tecatsimpa iquenqueshireacotajeerotsi caari cameetsatatsi antajeitiniri.
oyempine? Narotaque Pavoro sanquenatimpirori oca. 15ॸTe inconijateji Tasorentsi, iro cantaincha iconijataque
Narotaque itiancane Quirishito, irootaque noquenquetsatantari: itomi, iquempetasanotacari. Peerani, irio jivatatsiri itimi irinti,
irootaque inintacaaquenari Tasorentsi. Nocarataqueri aca tequerata ontimayete oca aneayetaqueri. 16ॸTempa iriotaque
ayemisantaririnte Timoteo. Nosanquenajeitimpiro maaroni vetsicajeitiriri maaroni: inquitesati, quipatsisati, conijayetatsiri,
quemisantasanotiriri Tasorentsi ara pinampiqui: avirojeitaque caari conijayetatsi, maaroni. Ari yovetsicajeitiri caari
noyemisantaririnte quemisantasanojeitiriri Quirishito. conijayetatsi: yora pincatsarijeitatsiri, jivatacaajeitantatsiri,
Nocoaque irineshinoncajeitempi Apa Tasorentsi, aisati savicacaajeitantatsiri, maaroni. Iriotaque Quirishito
nocoaque cameetsa irisavicacaajeitempi. vetsicajeitiriri maaroni. Te irovetsicashiteariji, irointi
yovetsicantari impincatsajeiteri iriori. 17ॸIriotaque Quirishito
Ipasonquitacoventiri Pavoro corosashisati. intasanotacarori itimi, catsini. Icantaqueri maaroni yovetsicane:
3ॸNocantani nocantapinitiri Tasorentsi iramitacojeitempi, “Aitaque pincantajeiteari”. 18ॸIro aito iotacairori avatsa
aisati nopasonquitapinitiri Tasorentsi: yora iriri Avincatsarite maaroni. Eirome otimime, eiro aneime. Aisati iquempetaca
Jesoquirishito. Avirojeitaque nopasonquitacoventiri. 4ॸOshequi Quirishito: ipincatsariventajeitaquee arori, aisati maaroni
noquemacotaquempi, piquemisantasanotiri Avincatsarite, aisati itsipapee quemisantiriri; eirome itimime, eiro ayojeitirime
oshequi pinintasanojeitiri ayemisantaririnte. 5ॸPeerani Tasorentsi, eiro aquemisantajeitime, eiro avavisacojeitajame.
piquemaqueroni ariorica pinquemisante, pavisacotaje. Queario Irio jivatiriri maaroni tinaajeitajanchaneri, yanaacojeitaqueri
oca piquemaqueri. Aisati piojeitavaqueroni cameetsa ipincatsaritasanoti. Queario ipincatsaritasanoti catsini,
irisavicacayempi Tasorentsi anta inquitequi. 6ॸOca 19ॸitasorentsitasanotaque catsini: irootaque icoacaaqueriri iriri.
178
179 ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠϘґkґȸʊґkҽʊॷ1–3
2
1ॸNocoaque piojeite nocantani nopomerentsitacoventimpi Eiro piquenqueshiretirotsi yoameyevetimpiri atiripee.
noquenquetsatacairi Tasorentsi: nocantapinitiri 16ॸTe oncameetsateji inquishimentempiro pishaninca
iramitacotempi, aisati noquempetacoventiri yora poapinitari aisati piraapinitiri. Ainiro quitaiteripee
ayemisantaririnte anta Araoriseaqui. Aisati iriori inashitacaari joriopee, aisati imaoreajeitantari. Irosati
nopomerentsitacoventajeitiri maaroni caari neana. yantironi: maaroni osarintsi, maaroni cashiri, aisati maaroni
Nocantapinitiri Tasorentsi iramitacotempi saavaro. Terica pimoncarateari avirori, eiro pishinetiritsi
2ॸpiveshireajeitantajeari, pinintavacaajeitantajeari. Aisati inquishimentempiro. 17ॸPeerani icantani yametapinijeitaro
nocoaque ontimimotasanotempi piotanteari, nocoaque joriopee, iquenqueshireantariri Tasorentsi, iro cantaincha
piotasanoteri yora imanaqueniri Tasorentsi. Meeca meeca yareetaca Quirishito. Iriosanori irinti, ampincatsajeiteri.
iotacaajeitimpi: piojeitiri, iriotaque Quirishito. 3ॸIotasanoti Moncarataca, ari ocarati: eiro meeca apiitapinitajirotsi
catsini, otimasanoti catsini iotantari. Te amateroji yamejeitari joriopee. 18ॸQueariompia, eiro pishinetiritsi
anquenqueshiretero maaroni iotiri irinti. iramatavitempi. Icoacaimpicari pinquempeteari iriori,
icantimpicari: “Pimpincatsateri inampire Tasorentsi
Icantiri Pavoro: “Yamataviyeetimpicari”. pavisacotantajeari. Noneaquero caari ineapiniyeeti:
4ॸQueariompia, yamataviyeetimpicari: irootaque ¿pineaquerompa avirori?” Ishemetive. Eiro
noamejeitantimpirori maaroni oca. 5ॸQueario, te piquenqueshiretirotsi incantavetempiri, itseeyani. 19ॸTe
nontsipajeitempiji, iro cantaincha oshequi inquenqueshireteriji yora Jivajeitaqueeri, te irioteriji. Aroquea
noquenqueshiretaquempi. Noveshireimentaquempi: cameetsa ainti, ariorica anquenqueshireteri Quirishito, iriotacaajeitee,
pisavicajeiti, aisati piquemisantasanojeitaque. 6ॸTempa peerani iramitacojeitee quiso avavacaajeitea, amatasanotantearori
pishiretacari Avincatsarite Jesoquirishito, irootaque icoacaaqueeri Tasorentsi.
yoavisacotantaquempiri. Irosati pincanteani: pishireteari 20ॸIcamaque Quirishito, aisati oquempevetaca pitsipatacari
maaroni quitaiteriqui, paitapeerica panteri. 7ॸNoshiacantempiro: picamaque avirori. Meeca eiro piquenqueshiretajirotsi
ora panquirentsi, irootaque ovaritsa shiocacairori, aisati yoameyevetimpiri atiripee: eiro oavisacotimpitsi. ¿Paita
irootaque shintsitacairori. Aisati pinquempeteari avirori, quiso patsipetashitantarori pantashiyevetacaro icantimpiri iriori?
poyeri Quirishito iriotacantempiri, aisati irishintsitacantempiri. 21ॸIcantanirovetimpi: “Ariorica picoaque poavisacotea, eiro
Pincantaitatiyempani pinquemisantasanoteri, tempa irootaque pipamitiritsi yora, eiro poaritsi yora, eiro pantiritsi”. 22ॸTempa
yoameyeetimpiri. Aitaque pincantajeiteari, pimpasonquijeiteri icantashitacaro atiri oca, yoametashitimpiro. Pamene, tempa
Quirishito, tempa icavintsaasanojeitaquee. ashi airo avapinijeitaro avari: ariorica ayearo, poyere; tecatsi
8ॸQueariompia: eiro piquemisantiritsi yora coavetachari oncantero ashire. 23ॸAriorica antiteari, ajiticari ayoti, ajiticari
iramatavijeitempi. Iroamejeitempime atiripee maaroni aquemisantasanoti, ajiticari te ashemete, ajiticari
iquenqueshireyetiri, aisati maaroni ioyevetari: oca ashinoncaimentacari Tasorentsi. Iro cantaincha
yoameyevetariri ishanincani iriori, intasanotacarori itimi, iro atsipetashitacaro atita. Ariorica antitaquea, acantani acoaquero
cantaincha te ontampaticateji. Yamatavitimpicari. Te caari cameetsatatsi, aisati ashemetaque.
incoacayempiji iriori pinquemisantero yoametimpiri Quirishito.
9ॸPeerani iquempetaquee Quirishito avatsa arori, iro Icantiri Pavoro: “Cameetsa pisavicajeite”.
3
cantaincha itasorentsitasanotaque catsini, yashi yoiro. 1ॸPeerani te piojeiveitearini Tasorentsi, pijajeiteme
10ॸAriorica quiso poyeri, intasoncaventapinijeitempi, Sharincaveniqui; iro cantaincha icamimentajeitaquempi
incantaitatiyempani, eiro pashinoncantajatsi catsini. Quirishito, yoavisacojeitaquempi. Impoiji itinaanaja; irootaque
Ipincatsaritasanotaque catsini, yanaacotasanojeitiri maaroni meeca piojeitantariri Tasorentsi, eiro pijajeititsi
itsipapee pincatsarivetachari. 11ॸYora joriopee, itoyeantajeita: Sharincaveniqui, ainti pijajeite inquitequi: anta isaviquinta
yojocaquero imeshina. Meeca oquempevetaca pitoyeantaca Quirishito iracosanoriqui Tasorentsi, icaratiri
avirori, iro cantaincha yojocacaaquempiro Quirishito caari ipincatsaritasanotaque. Meeca pincoasanotanaque pisavicajeite
cameetsatatsi pantiniri. Meeca eiro acoirotsi antapinitero caari anta, pintsipajeitanteariri. 2ॸPinquenqueshirejeitea jaoca
cameetsatatsi: tempa ipashinitacaajeitaquee. 12ॸAriorica pincanteari anta inquitequi, eiro
pivaotisajeitaca, oquempetaca pitsipatacari Jesoshi: piquenqueshiretapiniyetajirotsi jaoca pincantajeiteari aca
picamajeitaque, aisati pitijajeitaca. Tecatsi pincantero quipatsiquica. 3ॸOquempetaca picamaque, eiro meeca
pincoayetero pantero caari cameetsatatsi: tempa oquempetaca piquenqueshireyetajirotsi timayetatsiri quipatsiquica, eiro
picamaque. Itinaanaja aisati Quirishito, meeca oquempetaca piquempetajatsi peerani. Iro cantaincha yoaneajeitaquempi
pitinaajeitanaja aisati: meeca pinashijeitaja. Iro Tasorentsi, pintimajeitapaaje inquitequi. Iquempoyeaquempi,
pinashijeitantajari, pishiretacari yora Tasorentsisanori: yora inquempetacantajempi Quirishito. 4ॸCoajica impiaje
oitinaajiriri Quirishito. 13ॸPeerani oquempetimojeitaquempi quipatsiquica Quirishito, yora oaneajeitaqueeri. Cameetsa
picamaque, te pinquenqueshireterini Tasorentsi, irointi impincatsaritapaaque, ancarajeitapaajeri ampincatsaritapaaje
pantapiniveitaroni caari cameetsatatsi. Te pioveitearini arori.
ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠϘґkґȸʊґkҽʊॷ3ٍॷ4 180
4
pinevetarotsi tsinane. Eiro pinevetaritsi shirampari. Eiro 1ॸItimirica atiri pamanantiri, cameetsa pineshinoncateri,
pinevetasanotarotsi vaararontsi: piquempetacantarocari irio pincavintsayeri. Tempa pioti itimi anta inquitequi
pitasorentsite pinintantarori. 6ॸOshequi imayetiro atiripee, pivincatsarite avirori: iotaque maaroni pantajeitaqueri.
irootaque inquisanteariri coajica Tasorentsi. 7ॸPeerani 2ॸPincantaitatiyempani pinquenquetsatacaapiniteri Tasorentsi,
pantapiniveitaroni, pashi poironi. 8ॸPojocajeitajero meeca: eiro pimatasanotero catsini. Queario, ariorica
piquisavacaajeitajatsi, eiro pitsimajencatavacaajatsi, eiro pinquenquetsatacayeri, pimpasonquitapiniteri aisati. 3ॸTempa
picatsimatavacaajatsi, eiro picantimatavacaajeitajatsi, eiro nocamantapinitiri atiripee jaoca incanteari iravisacotantajeari,
pineaveetantajarotsi caari cameetsatatsi, 9ॸeiro irootaque yoiminqueanteetaquenari meeca caravosoquica.
pamatavitavacaajeitajatsi. Tempa pinashijeitaja meeca, eiro Aisati pincanteri Tasorentsi iramitacotena noncamantajeiteri
papiitajirotsi pantaveitaniri. 10ॸMeeca atiripee jaoca icantajeitaqueeri Quirishito yoavisacotantajeeri.
pimpashinitasanotanaquea, pincameetsatasanojeitanaque, 4ॸNocoaque cameetsa nontsoteeneri, inquemasanotantearori.
pinquempejeiteari yora Vetsicanaquempiri peerani. 11ॸTe 5ॸAisati avirori, ariorica pincarajeiteri caari quemisantayetatsi,
inquenqueshireteroji Tasorentsi jaocarica acantajeitari: ariorica cameetsa pisavique, aisati cameetsa poamejeiteri, eiro
ajorioti, terica; ariorica atoyeanta, terica. Te piperaventarotsi. 6ॸAriorica pinquenquetsatacayeri,
inquenqueshireteroji jaocarica aponeacari, paitapeerica pincavintsayeri. Eiro pashereiritsi: vero, vero, vero. Ariorica
ayoyetiri, arorica pimantaari, terica impimanteeteeji. Irointi irisampitempi paitarica, piote cameetsa panqueri incoanteari
iquenqueshiretacotee aquemisantiririca Quirishito. iriori inquemisante.
incantempiri. Irootaque iveshireimentari Avincatsarite. aisati novetsataro Ninaja, aisati novetsajeitari maaroni
21ॸItimirica pitomipee, eiro piquisatsatiritsi: quemisantapinijeitatsiri anta ovancoqui. 16ॸPineanajeiteneri
pishemashireacaaricari. 22ॸPimantaari, pinquemisantasanoteri nosanquenare maaroni quemisantatsiri aviroriqui. Impoiji
yora amanantimpiri, paitapeerica incantempiri. Eiroquea pincanteri yora araoriseasati irineanateneri maaroni
pamatavitiritsi: eirorica yamenimpitsi, iro cantaincha eiro iyemisantaririnte iriori. Aisati pineanajeitero ora
piperatarotsi pintsameeteneri. Ariorica pipincatsatiri nosanquenajeitiniriri iriori. 17ॸJero oca pincanteriri Ariquipo:
Avincatsarite, ari pishintsiventeneri pivatorote. 23ॸPaitapeerica “Pimamatero maaroni icoacaaquempiri Avincatsarite”.
panteneriri, pishintsiventeneri. Pinquempetacanteri 18ॸAinirona nosaviqui aca caravosoqui, eiro pipeacotanatsi.
1
1ॸ¿Savicajeitatsimpimpa ara, tesaronicasati? ¿Tecatsimpa noyemisantaririnte, piojeitaquero maaroni oca.
oajeitempine? Narotaque aca Pavoro, nocarajeitiri 3ॸNoquemisantacantaquempiniri, te noncoyeni
2
1,2ॸPeerani,tequerani nojateni pinampiqui, oshequi iquisajeitaquena, te incoacaajenaji noshanincatajeari. Te
noneacatsitacaroni anta Jiriposhiqui, aisati onimoteriji Tasorentsi yantanirojeitaqueri: tempa
ishirontimenteetaquena. Aisati oshequi iquisanirojeitaqueri maaroni itsipapee atiri. 16ॸOshequi
opomerentsitimotaquena ara pinampiqui, iro cantaincha te itsaneacotapinivetaquena nonquenquetsatacaajeitempi avirorijei,
nontsaroapeeji. Aitaque, yamitacotaquena Tasorentsi, maaroni caari joriotatsi. Te incoacaajeivetempiji pavisacojeitaje.
181
ʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊҽƄґkѠϘͮʊækґkҽʊॷ2–5 182
Aiquero ijatatii yantaquero caari cameetsatatsi, iro cantaincha piveshireacantajeariri Tasorentsi. Ari pimatapinitaquero
meeca iquisaqueri Tasorentsi, queario iroasanquetaajeiteri. peerani: aiquero pijatatiye meeca, pimatasanotero.
2ॸPiojeitaquero icantaquempiri Avincatsarite Jesoshi,
Icoaque Pavoro irineajeri aisati tesaronicasati. novaajimpiro narori. 3ॸIcoasanotaque Tasorentsi
17ॸNoyemisantaririnte, te ancaratavacaajeivetempaji, meeca pincameetsatasanojeitanaque. Aisati te incoyeji pineavintsatero
oshequi nocoiteajeitaquempi. Te aneavacaajeitajeaji, iro tsinane caari pai, 4ॸirointiquea icoaque quiso poasanotero
cantaincha te nompeacotempiji. Oshequi nocoaque pijinasanori. Cameetsa paasanotero, pincavintsayero. 5ॸEiro
aneavacaajeitajea aisati. 18ॸNocoajeivetaca piquempetaritsi caari quemisantiri Tasorentsi: inevetashitacaro
nonquivantajeitajempime. Aisati narori nocoapinivetaca tsinane, iotashitaca icoashitaca irineavintsatero. 6ॸAisati icoaque
nojatashitempime apaniro, iro cantaincha yoipiavajana Satanashi. eiro pimatirotsi itsaneayetacari. Eiro pineavintsatitayetiritsi
19ॸCoajica impocapaaje aisati Avincatsarite Jesoquirishito. Iotaque ijina pishaninca. Ariorica pantacoteri, iroasanquetasanotempi
iriori avirojeitaque noquemisantacaajeitaqueri. Ariorica impocaje, Avincatsarite. Tempa oca nocamantasanotitaquempiro peerani.
nonquimoshiretimentajeitempi, noveshireimentajeitempi, oshequi 7ॸTe incoacaajeiteeji Tasorentsi anquempeteari otsiti
3
1ॸOshequi noquenqueshirejeivetaquempi, iro cantaincha impiatsatea atiri, irinti ipiatsataca Tasorentsi: yora
tecatsi noncantea nareetajempi narori. Naamaaca tiancaquempirori Ishire. 9ॸPinintavacaajeitaca: tempa iriotaque
ocameetsati nosavique apaniro aca Atenashiqui, 2ॸiro cantaincha Tasorentsi oamejeitaquempirori. Maname
nocoaque notianquempiri irinti Timoteo. Tempa iriotaque nosanquenatajempime aisati: “Pinintajeiteri
ayemisantaririnte, tempa iquempejeitaquee antajeitiniri piyemisantaririnte”, tempa nantsipetearome. Tempa picantani
Tasorentsi, aquenquetsatacojeitiri Quirishito, acamantajeitiri pinintavacaajeitaca. 10ॸQueario, pinintajeitaqueri
atiri yoavisacotantaque. Ari yareetapaaquempi Timoteo, ayemisantaririnte: maaroni yora maseroniasati. Meeca,
yamitacotapaaquempi piquemisantasanotaque, aisati noshaninca, noncantempi aisati, aiquero pijatatiye
iveshireacaajeitapaaquempi. 3ॸPamene, timatsi pinintasanojeiteri catsini. 11ॸPincoajeitanaque pisavicajeite
quisajeitaquempiri, iro iquisantaquempiri piquemisantaqueri cameetsa. Eiro pashereiritsi itsipapee. Eiro paamaacotaritsi.
Jesoshi. Iro cantaincha eiro picantashiretanaquetsi, tempa Pantaveetapinite, paanteari coiteimojeitimpiri. Tempa
piotitacani intime quishempineri. 4ॸNotsipatantaquempiniri, nocamantitaquempironi oca. 12ॸAriorica pimajeitero, ari
nocamantitaquempini: “Ariorica pinquemisante, inquisaquempi irineacameetsajeitempi maaroni caari quemisantatsi, aisati eiro
tseencantatsiri”. Aitaque piojeitaque meeca moncarataca ocoiteimojeitimpitsi paitapeerica.
nocamantitaquempiniri, 5ॸirootaque oshequi
Intinaajeitanaje camajeitaintsiri, aisati impocaje Quirishito.
noquenqueshireantaquempiri. Notiancaqueri Timoteo
niotanteari irosatirica piquemisantajeiti. Naamaavetaquempi 13ॸMeeca, noyemisantaririnte, noninti noncamantempiro jaoca
yantacaaquempiro camaari caari cameetsatatsi. Ariorica incantajeiteari yora ayemisantaririnte, camajeitaintsiri.
pinquemisanterime camaari, natsipetashitacarome Nocoaque piotasanotero. Eiro piraacotasanotiritsi, eiro
noquemisantacaajeitaquempi peerani. piquempetaritsi yora caari iotatsine antinaajeitaje.
6ॸAri meeca yareetapaaja aisati Timoteo. Ineaitimpi, meeca 14ॸAyojeitaque icamaque Jesoshi, aisati itinaanaja. Aisati
5
pinintasanotavacaajeitea catsini, aisati pinintasanojeiteri catsini 1ॸTe nonintacayempiroji nosanquenatempiro jaoca oncarate
4
1ॸMeeca, noyemisantaririnte, nocoaque pimajeitero oca onquempetimotempiji pintime tsiteniriqui. Eiro imapoquimpitsi
noncantempiri: irootaque icoacaimpiri Avincatsarite Avincatsarite, eiro iquempetacaantimpitsi yora coshitantatsiri,
Jesoshi. Noamejeitaquempiro jaoca pincantajeiteari imapoquiri ishaninca icoshitiri. 5ॸAitaque piojeitaque,
183 ʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊҽƄґkѠϘͮʊækґkҽʊॷ5
oquempetimotimpi pitimi quitaiteriqui. Te arojei caari inquemisantasanote. Jentsiquero poamejeiteri maaroni, eiro
iojeitatsi, te antimeji tsiteniriqui. 6ॸTe inquenqueshireteaji piquisatsajeitiritsi.
itsipapee, iro cantaincha eiro aquempejeitaritsi arori. Tsame 15ॸAriorica iroashinoncayeetempi, eiro pipiataritsi, irointi
ari iroavisacojeitaquee, impoiji eiro imatanteetsi yora camaari. pipiatsajeitarotsi. 20ॸEiro pitseenquirotsi icamantimpiri itiancane
9ॸTe incoyeji Tasorentsi inquisajeitee, irointi icoaque Tasorentsi. 21ॸPiotasanotavaquero maaroni iroametempimeri
iroavisacojeitee, ariorica anquemisanteri Avincatsarite itsipapee. Ariorica ocameetsatasanoti, ari pishiretearo.
Jesoquirishito. 10ॸIcamimentajeitaquee maaroni, aneatsiri aisati 22ॸPaamaaventearo maaroni caari cameetsatatsi.
1
1ॸ¿Savicajeitatsimpimpa, tesaronicasati? ¿Tecatsimpa Avincatsarite”, eiro pishiretarotsi incanteetempiri. Ariorica
oajeitempine? Narojeitaque aca Pavoro, Shirivano, aisati incanteetempi: “Oametaquena Ishire Tasorentsi, ocanti pocaji”.
Timoteo; nosanquenajeitajimpiro, aisati nosanquenajeitajiniri Ariorica incanteetempi: “Noneaqueri narori”. Ariorica
iriori maaroni noyemisantaririnte ara. Tempa avirojeitaque incanteetempi: “Ocanti isanquenare Pavoro areetaja”.
quemisantajeitaqueriri Apa Atasorentsite aisati Avincatsarite 3ॸYamataviyeetimpicari. Eiro pishiretimatarotsi incantempiri.
2
1,2ॸMeeca,noyemisantaririnte, piojeitaque impocaje inintajeitaquee Avincatsarite Jesoquirishito, aisati Apa
Avincatsarite Jesoquirishito. Impocajerica, ari Atasorentsite. Icantaitatiani iveshireacaajeitaquee.
irampatojeitapaajee maaroni, ancarajeitanteariri iriori. Meeca Ineshinoncajeitaquee, irootaque ayojeitantacari irimajeiteero
184
185 ʊʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊҽƄґkѠϘͮʊækґkҽʊॷ2ٍॷ3
paitapeerica. 4ॸIriotaque Avincatsarite iotacaaquenari 14ॸPioteri yora caari quemisantiro oca nosanquenatimpiri. Eiro
1
1ॸ¿Savicatsimpi, Timoteo? ¿Tecatsimpa oyempine? quemisantiriri. Iro cantaincha tequerani nioveitearini
Narotaque Pavoro sanquenatimpirori oca; itiancaquena Quirishito, tequerani nonquemisantaveiteani. Te nioveiteani
Avincatsarite Jesoquirishito noquenquetsati, aisati itiancaquena paitarica nantayetiniri, irootaque icavintsantaquenari.
Tasorentsi. Iriotaque matirori yoavisacojeitee, ayotasanojeiti te 14ॸIneshinoncatasanotaquena catsini Avincatsarite:
“Eiro piquemisantashitarotsi iquenquetsatashiyetari”. arori. Tecatsi incantea incame. Yashi yoiro imana. Apaniro
Pincanteri aisati: “Eiro pishiretashitarotsi itasorentsiti. Tsame ancantaitatiyempani
iquenquetsatacotashiyeetari maaroni peeraniniri. ampincatsatasanojeitanaqueri, ancamantapinijeitanaqueri atiri
Patsipetashitarocari paamaashiyetearo paitapeerica. Tecatsi icameetsatasanoti. Aitaque ancanteari.
oncantempi ocapee oamejeitempi. Ainiro icoacaaqueeri
Jero oca icantayetiriri Pavoro Timoteo.
Tasorentsi: ariorica ashireteari irinti, ari iroamejeiteero”.
5ॸ¿Paita nocamantantimpirori oca? Irootaque 18ॸPiotaque,
Timoteo, noshiacantaquempi notomi.
nocamantantimpirori nocoaque pincameetsashiretanaje, Pinquemisantero oca noncantempiri. Tempa peerani Tasorentsi,
nocoaque pintime cameetsa, eiroquea poashiretantatsi; icantajeitaqueri ayemisantaririnte: “Oshequi irimatenaro
nocoaque pinquemisantasanotanaque. Ariorica pimajeitaquero Timoteo nocoacaaqueriri”. Irosati yovaajeitantaqueerori arori.
oca, aitaque pimataquero aisati pinintasanojeiteri itsipapee. Meeca pimamatero icamantacotaquempiri. Pioti yora soraropee
6ॸAiniro comiyetacarori aparopee, iquenquetsatacotashiyetaro ishintsiventiniri iyapitanote paitapeerica icantiriri. Meeca,
irinti caari ioyeti, yatsipetashitaca icantavacaimentaro. pinquempeteari, pishintsiventeneri paitapeerica panteneriri
7ॸIcoayeveta iroametanterome icantacantiniri Moishishini, iro Avincatsarite, 19ॸpinquemisantasanotanaqueri. Ariorica pioti
cantaincha te iriotimateroji icantavetari. Te iriotimateroji ocameetsati pantero paitapeerica, ari pimamatero. Ainiro yora
paitarica icamantacotasanovetari, vero, vero: ishiaqueri eroti. iovetachari te oncameetsateji paitapeerica, iro cantaincha
yantashitacaro, impoiji yojocajiro iquemisanti. 20ॸAitaque
Iquenquetsatacotiro icantacantiniri Moishishini. imataquero Imeneo aisati Arijantero: yojocajiro iquemisanti. Te
8ॸAyojeiti ocameetsati icantacantiniri Moishishini, iro oncameetsateji oca, irootaque nocantantacariri iriori:
cantaincha acomitarocari. 9ॸPiotasanotavaquero oca “Iroashinoncayempita Satanashi”; oncanteataquea iriotanteari
noncamantempiri: arojeitaque yoameetsatane Tasorentsi, te aro pashini ashaninca eiro icantimatantaritsi iriori Tasorentsi.
irisanquenateene Moishishini. Irinti isanquenatini yora caari
Icantiri: “Pincanteri Tasorentsi iramitacojeiteri maaroni atiri”.
quemisantiro irineane Tasorentsi: yora piatsatariri, caari
2
quemisantiri, yora caari cameetsatatsi, antapinitirori caari 1ॸAri nojivataque noncamantempiro oca:
186
187 ʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊҽʊͅϘҽƄϘॷ2–4
omajeiterome maaroni quemisantajeitiriri Tasorentsi. cantaincha iotacaajeitaquee Quirishito. Tasorentsi ini, iro
11ॸOcameetsati onquemisantasanoteri tsinane shirampari, aisati cantaincha yatiritapaaque. Ora Ishire, irootaque iotacaajeiteeri
omajerete, iotantearori paitapeerica. 12ॸTe noshineteroji tsinane itasorentsitaque. Yora inampirepee Tasorentsi
oametante, aisati te oncameetsateji omperanateari shirampari, yamenacoventajeitaqueri Quirishito. Acamantacojeitaqueri
irointi ocameetsati omajerete. 13ॸIjivataqueri Tasorentsi peerani arori maaroni nampitsipeequi, iquemisantajeitaqueri
yovetsicaqueri Aran, impoiji iroori yovetsicaquero Eva. 14ॸTe savicajeitatsiri. Yovancajiri iriri aisati inquitequi, cameetsa
iramataviteriji Satanashi Aran, irointi yamatavitaque tsinane, isavicapaaji catsini.
impoiji antaquero caari cameetsatatsi: te onquemisanteriji
Tasorentsi. 15ॸIro cantaincha ariorica oncavintsayeri tsinane Quearioyea yoameyeetimpirocari tseeyantsi.
4
otomipee, oncantatiyempani onquemisanteri Tasorentsi, 1ॸJero oca ocamantasanojeitee Ishire Tasorentsi. Coajica,
3
1ॸQueario oca icanteetiri: “Ariorica icoaque shirampari irishiacanteame iquemisanti. Tecatsi incantea iriote te
irijivatacaajeiteri iyemisantaririnte, tempa ocameetsati oca oncameetsateji oca icantayetiri. 3ॸIntsaneapiniteari shirampari
icoaqueri”. 2ॸAriorica irijivatacaajeiteri iyemisantaririnte, te iraye ijina, aisati intsaneaquearo tsinane aye ojime. Aisati
oncameetsateji ontime irantane. Cameetsa iraye ijina aparoni, intsaneapitsataqueeri avajeiteari avari yovetsicaqueeri
te oncameetsateji irishinquitea, cameetsa Tasorentsi. Aquemisantajeitiri Tasorentsi, ayojeiti queariotaque
inquenqueshiretanaquea, incameetsashirete, cameetsa yoamejeitaqueeri irinti. Aitaque icoaque ampasonquitacoteri
irineshinoncatavaqueri quivanterineri, cameetsa iriotasanote ayeari, irosati avanteariri. 4ॸOcameetsajeitaque maaroni
iroametante. 3ॸTe oncameetsateji irirapinitero yovetsicaqueri Tasorentsi. Ariorica ampasonquiteri, cameetsa
quepishijatasanotatsiri, te oncameetsateji inquishea; irointi avajeiteari, eiro apinquiritsi. 5ॸYoameetsantaqueeri Tasorentsi
cameetsa incavintsante, cameetsa irisavique, te oncameetsateji avajeitari. Ariorica ampasonquiteri, aisati anquenqueshiretero
irinintasanoteri quirequi. 4ॸCameetsa iroametapinitero ijina, irineane, ocameetsati avapinijeiteari maaroni.
cameetsa iroametapinijeiteri itomipee,
inquemisantantajeiteariri iriori, eiroquea ipiatsajeitantaritsi, Pinquearioventeneri Tasorentsi maaroni icantayetimpiri.
cameetsa irisavicantajeiteari. 5ॸEirorica imatirotsi 6ॸAriorica povaajeiteneri ayemisantaririnte oca nocantimpiri,
inquemisantacayeri itomipee, aisati ijina: ¿jaoca incanteari ocameetsati. Tempa pishiretapinitacaro, oametasanotaquempi.
irintacoteari maaroni yora quemisantajeitiriri Tasorentsi? 6ॸTe Ariorica poamejeiteri itsipapee nocamantimpiri, ari incantempi
oncameetsateji irijivatacante iroaquera quemisantatsi: Jesoquirishito: “Cameetsa oca pantaquenari”. 7ॸEiro
ishemeticari. Iquempetaricari camaari, ishemetaque peerani, pishiretarotsi oca iquenquetsatashitari tseeyari: te
impoiji yoasanquetaqueri Tasorentsi. 7ॸCameetsa iriojeiteri yora oncameetsateji pinquenqueshiretapinitero. Irointiquea
caari quemisantajeitatsi, incantajeite: “Icameetsati yora pinquearioventero pinquemisantasanoteri Tasorentsi, irinti.
jivatacaajeitiriri quemisantatsiri”. Impoiji eiro imatantaritsi 8ॸOcameetsaveta pinquenaveete aisati pintsameete,
incantimajeiteri, aisati eiro imatantaritsi camaari irantacayeri oshintsitasanotantajeari pivatsa; iro cantaincha
caari cameetsatatsi. ocameetsatasanoti catsini pinquearioventeneri Tasorentsi
paitapeerica panteneriri. Eiro patsipetarotsi irointi: cameetsa
Iquenquetsatacotiri amitacotapinitiriri iyemisantaririnte. pisavique meeca, aisati cameetsa pisavique coajica anta
8ॸYora amitacotapinitiriri iyemisantaririnte: cameetsa inquitequi. 9ॸQueariotasanotaque oca nocamantaquempiri.
irishiyeri yora jivatacaajeitiriri, incameetsashiretanaque. Te Ocameetsataque irishirejeitearo maaroni atiri.
oncameetsateji iramatavitante. Aisati te oncameetsateji irirero 10ॸApomerentsiventacari atiri, aquematsicatimentacari
oshequi cachojari. Aisati te oncameetsateji inquenqueshireteri inquemisantajeitantajeari. Aneatsiri ini Tasorentsi, ayojeiti eiro
quirequi iroshequiyeri. 9ॸCameetsa inquearioventero yamataviteetsi: iriotaque oavisacojeitiriri maaroni atiri.
inquemisantasanotero maaroni yoameyetiriri Tasorentsi, aisati Queario, yoavisacotasanojeitiri maaroni quemisantajeitiriri.
ocameetsati iriote te aneeroji irantane. 10ॸPijivate 11ॸPincantajeiteri atiri irimamajeitero oca nocantimpiri,
5
1ॸEiro piquisatsatiritsi anteashipari; irointi cameetsa yaaticaitimpiro paantarori oitsoqui”. Aisati ocanti:
pineanateri, pinquempetacanteri irio piri avirori, cameetsa “Ocameetsati impinayeeteri yora antaveetiniriri”.
pincavintsayeri. Aisati evancaripee, pinquempetacanteri pirenti. 19ॸEiro piquemisantashitaritsi aparo cantacotashitearineri
2ॸOra anteashiparo, pinquempetacantero piniro. Aisati jivatacaajeitimpiri, piquemisantirocari tseeyantsi. Iro
evancaropee, pinquempetacantero pitsiro: eiro cantaincha incarataquerica neasanoterineri 2, ariorica 3, ari
piquenqueshiretirotsi pantero. 3ॸAriorica ontimashitajea pishiretearo oca incamantempiri. 20ॸQueariorica otimi
camajimentaaro, terica intime neshinoncatajerone, yantasanotaqueri, ari pincanteri: “Eiro papiitajirotsi aisati oca
pineshinoncateroyea avinti. 4ॸIro cantaincha itimirica otomi, pantaqueri”. Cameetsa iriojeitero maaroni quemisantatsiri oca
oshinto, iriorica osari, cameetsa irineshinoncatero iriori. pincanteriri, inquenqueshirejeitanteari, iriojeitanteari eiro
Irootaque icoiri Tasorentsi cameetsa ayojeite ancavintsayeri yantantarotsi iriori caari cameetsatatsi. 21ॸAyojeitaque
ashanincasanori arori. Cameetsa ampajeiteri ashijeiteeri icarajeitaquee Atasorentsite, aisati Jesoquirishito. Aisati
coiteimojeitacariri. Tempa peerani ipajeitaquee maaroni icarajeitaquee inampirepee iriori. Irootaque nocantantimpiri
coiteimojeitaqueeri arori. 5ॸAriorica otimashitasanotaja pimamajeitero pincanteri antirori caari cameetsatatsi. Eiro
camajimentaaro, apaniro oquenqueshiretasanotiri Tasorentsi pipincatsatashitaritsi jivatacaavetimpiri avirori. Ocameetsati
irinti, te intimeji pashini neshinoncateroneri. Ocantani: pimoncaratavacaajeitea avirori. 22ॸEiro pipeashitaritsi
tsiteniriqui, quitaiteriqui, oquenquetsatacaapinitiri Tasorentsi, shirampari jivatacaajeiterineri quemisantatsiri, eiro
ocantapinitiri paitarica ocoayetiri. 6ॸIro cantaincha ainiro pipamiinatashitaritsi. Pijivate piotasanoteri. Eiro pishinetiritsi
pashini, onashita irointi: ocoaque onquimoshiretashitea. itsipa irantero caari cameetsatatsi: ariorica pishineteri, ontime
Aneavetaca, iro cantaincha eiro oneiritsi Tasorentsi. pantane avirori. Pantirocariya avirori caari cameetsatatsi.
7ॸPincamantajeiteri maaroni quemisantatsiri irimamajeitero oca 23ॸEiro apatiro piriro nija, irointi pirero aisati ovaja capichaji.
6
omayetaquero cameetsayetatsiri. Ariorica pineacojeitaquero 1ॸYoraamanantiriri iveranaro, iperanatasanotacari. Iro
omayetaquero oca cameetsayetatsiri, ari ocameetsati cantaincha ariorica iquemisantaque yora pimantaari,
pincantero intacojeiteari quemisantajeitatsiri ocameetsati impincatsateri yora amanantiriri. Impoiji tecatsi
ashinoncaajeitachari. 11ॸIro cantaincha eiro picantirotsi ora incanteete incantimateri Tasorentsi, aisati tecatsi incanteete:
camajimentaaro caari anteashipatatsi. Ocoiricari shirampari “Te oncameetsateji oca yoametiriri quemisantatsiri”. 2ॸAriorica
antashiteari. Ocoicari aaje aisati, ojocajiricari Quirishito. iquemisantaque yora amanantajiriri, te oncameetsateji incante
12ॸOjivavetaca ocantavetacari: “Nonquemisantasanotempi”, iro yora pimantaari: “Iriotaque meeca noyemisantaririnte,
cantaincha impoiji amatavitaqueri. Irootaque nomoncaratavacaaca. Eiro meeca nopincatsatiritsi”. Irointi
iroasanquetantearori. 13ॸAisati operatacari, oquenaquenayeticari cameetsa irantaveetasanoteneri: tempa irio iyemisataririnte
pancotsipeequi, oneaveetashitacari, vero, vero, oquempetaricari yantaveetiniri, irootaque inintantariri. Irootaque, Timoteo,
tsiroti. Aamaashitaricari oshaninca, oneanatantarocari caari poamejeiteriri maaroni, pincantajeiteri maaroni irimajeitero.
cameetsatatsi.
14ॸIrootaque nocoantacari aaje aisati camajimentaaro, Iquenquetsatacotiri oametantirori tseeyantsi.
tequeratsitarica anteashiparote. Cameetsa intime otomipee. 3ॸAiniro quenacaashitacarori oca noametiriri. Te irishiretearoji
Cameetsa oncoteneri ojime iroyeari, aisati otomipee. Cameetsa ora queariotatsiri yoametiriri Avincatsarite Jesoquirishito.
ontijeneri iitsaare, onquiveneri iitsaarepee, maaroni. Ariorica Aisati te irishiretearoji oca oamejeitaqueeri anquemisanteri
cameetsa ontime, tecatsiquea incantea atiri incantimajeitee. Tasorentsi. 4ॸOshequi ishemeti, iro cantaincha te aneeroji
189 ʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊҽʊͅϘҽƄϘॷ6
picantaqueriri. 13ॸTempa irio Tasorentsi oaneajeiteeneri caari iquemisantanta. Ari, nocoaque irineshinoncatempi
inquitequi, maaroni. Aisati peerani Jesoquirishito, te Tasorentsi.
intsaroacayeariji Pontsio Pirato, yora oacantaqueriri. Icantiri: Narotaque sanquenatimpirori oca: Pavoro
YAPIITAJINIRI PAVORO ISANQUENATAJINIRI AISATI TIMOTEO
1
1,2ॸ¿Ainirompi, Timoteo? ¿Tecatsimpa oyempine?
Jaoca icantajeitiriri Pavoro.
Narotaque Pavoro sanquenatajimpirori oca. Itiancaquena
Jesoquirishito noncamantajeiteri maaroni atiri ariorica 15ॸPioti
yojocajeitaquena ashiasati: Jijero, Eromojeneshi,
inquemisantajeiteri Jesoquirishito, ari iroaneajeitajeri anta maaroni. 16ॸNocoaque incavintsayeri Avincatsarite Oneshijoro,
inquitequi. Irootaque icoacaaquenari Tasorentsi. Notiomi, aisati ishaninca iriori. Intacotapinitaquena Oneshijoro, te
nonintasanotimpi. Nocoaque irineshinoncatempi Tasorentsi, impashiventeaji iquivantana aca caravosoquica. 17ॸItimantacari
aisati Avincatsarite Jesoquirishito. Aisati nocoaque aca Oromaqui, icoacoayetaquena, irosati ineantapaaquenari
incavintsaasanotempi, cameetsa irisavicacayempi. aca. 18ॸPiotasanoti aisati oshequi yamitacotaquena anta
Ejesoqui. Coajica, impocajerica Avincatsarite, aitaque
Ipasonquitacoventiri Pavoro Timoteo. incavintsaapaajeri.
3-5ॸNoquenquetsatacaapinitiri Tasorentsi maaroni
Icantiri: “Pincantaitatiyempani pantaveeteneri Tasorentsi”.
quitaiteriqui, aisati tsiteniriqui. Paitaricapee nanteneriri,
2
nocoasanotaque noveshireacayeari. Tempa peerani 1ॸMeeca, notiomi, tempa ineshinoncataquempi
190
191 ʊʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊҽʊͅϘҽƄϘॷ2–4
4
yora quisajeitaqueeri. Cameetsarica avameteri, impoiji ariorica 1ॸCoajica impocaje Jesoquirishito impincatsaritapaaque.
inquenqueshiretanaquea, irojocajero caari cameetsayetatsi Ariorica impocaje, ari irinijaajeitapaaqueero yantayetiri
inquemisantantearori queariotatsiri. Iramitacoteri Tasorentsi. maaroni aneajeitatsiri aisati maaroni camajeitaintsiri.
26ॸYamatavivetacari camaari: Otimaveta icoacaavetacariri, Incamantajeitee jaoca incantajeiteeri. Ayojeiti icarajeitaquee
irootaque yantantavetacanariri iriori; iro cantaincha meeca, aisati icarajeitaquee Tasorentsi, irootaque meeca
iroavisacoteri Tasorentsi, ariorica inquemisanteri. nocamantantimpirori oca. 2ॸPinquenquetsatapinitero irineane
Tasorentsi maaroni quitaiteriqui. Jaocarica incarateri
Jaoca incanteari amatavitantatsineri, coajicani.
catsirincaiteri, jaocarica pisaviqueri, eiro catsini pimajeretitsi,
3
1ॸPioterooca: coajica, ariorica omoncarataquea irointi pinquenquetsatacayeri maaroni atiri. Terica
impocantajeari Jesoshi, oshequi ompomerentsitimoteari oncameetsateji oca yantaqueri, ari pincanteri, aisati pintsaroteri.
quemisantatsiri. 2ॸIrisati nintajanchane atiri, incoasanoteri Pincantajeiteri cameetsa irisavicajeite. Jentsiquero
quirequi, irishemete, irishirontimenteari itsipapee, poametasanojeiteri itsipapee, eiroquea piquisatsatiritsi. 3ॸCoajica,
incantimateri Tasorentsi, impiatsateari ashitariri, eiro ariorica cameetsa avamejeiveteari atiri irineane Tasorentsi, iro
ipasonquitiritsi neshinoncaterineri, eiro iquenqueshiretiritsi cantaincha eirorica iquemisantajeitirotsi. Eiro icoirotsi,
Tasorentsi. 3ॸEiro iotirotsi incavintsayeri itsipapee, eiro iotitsi irointiquea incoasanojeite oamejeiterineri tseeyantsi. Irooquea
incatsimareajea, incantimatante, eiro ipashiventacaarotsi icoasanotaqueri inquemero, irointi. 4ॸEiro iquemisantirotsi
irantayetero tsinanepee, inquisanaquea, inquisayeteri irineane Tasorentsi, irointi inquemisantashitearo
cameetsayetatsiri, 4ॸiramataviyeteri ishanincasanoripee, iquenquetsatashiyetari atiri. 5ॸAviroquea, avinti, paamaventea:
irantashiyetearo paitapeerica, eiro iquenqueshiretatsi, piquempetaricari. Ariorica pincatsitimenteri Avincatsarite, eiro
irishemetasanote, incoanaque inquimoshiretashitea, eiro icoitsi poashiretatsi. Pinquemisantacayeri itsipapee.
irioteri Tasorentsi. 5ॸInquemisantamempeashiteari Tasorentsi, Pimatasanotaqueneri Tasorentsi maaroni icoacaaquempiri.
iro cantaincha eiro ipincatsatiritsi. Eiro piquempetaritsi avirori.
6ॸInqueavancoteri itsipapee atiri, iramatavitapeero tsinanepee. Iquenqueshiretiri Pavoro.
Te onquenqueshiretasanoteaji, irootaque irimatantearori 6ॸIronocamantantimpirori oca, irotaintsi iroyeetena, irotaintsi
iramatavitapeero. Oshequi antaquero caari cameetsatatsi, nojate narori inquitequi. 7ॸNopomerentsiventasanotiniri
ocoasanotaque antayetero. 7ॸOshequi oquemisantashiyetacari Avincatsarite, nomataqueneri maaroni icoacaaquenari, te
pashini oamenirotirori, iro cantaincha te iotasanoteroji namataviteriji. 8ॸCoajica, impocajerica Avincatsarite,
queariotatsiri. 8ॸPeerani yora Janeshi aisati Jampireshi impashiyetenaro cameetsayetatsiri. Eiro ipanarotsi apaniro
ipiatsatacarini Moishishini, te incoacayeriji joriopee narori, irointi impajeiteri maaroni atiri, yora
inquemisantajeiteri. Aisati iquempetacari meeca yora yoameetsantaqueri: arojeitaque maaroni aamaajeitacariri.
amatavitantatsiri: te incoacayeriji atiri inquemisantero Tempa cameetsa icantacoventajeitaquee maaroni.
ʊʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊҽʊͅϘҽƄϘॷ4 192
noicoro noanajiri Toroarequi, otimi anta ivancoqui Caripio. maaroni ishaninca Oneshijoro. 20ॸAiniroquera Erashito, isaviqui
Aisati pamaquenaro maaroni sanquenarentsipee, aisati anta Corintoqui. Navisantacarori Miretoqui, noneanajiri
novaperitepee. 14ॸYoashinoncaasanotaquena Arijantero, yora Torojimo: ijoquiitaca. 21ॸPishintsite pimpoque, tequeratsita
vetsicapinitirori ashiro. Coajica iroasanqueteri Avincatsarite. onquimojate. Ivetsajeitimpi Eovoro, Pororente, Irino, Iraoria,
15ॸPaamayeariyea avirori, yoashinoncaimpicari. Oshequi jeri maaroni ayemisantaririnte.
iquishimentaquenaro nocantajeitaqueriri. 22ॸNocoaque incavintsayempi Avincatsarite,
16ॸIjivatantacari pincatsari isampitacoventana, te intimeji irineshinoncatasanotempi.
cantacoventenaneri, ishiapitsajeitanaquena. Te noncoyeji Narotaque sanquenatimpirori oca: Pavoro
YORA PAVORO ISANQUENATINIRI TITO
1
1ॸ¿Ainirompi Tito? ¿Tecatsimpa oyempine? Narotaque icantashiyetari yora tseenquirori queariotasanotatsiri.
Pavoro sanquenatimpirori oca. Nocoasanotaque nanteneri 15ॸAriorica acameetsati arori, aneacameetsajeiteri maaroni
Tasorentsi paitapeerica incoacayenari. Itiancaquena ashanincapee, eiro aamaajeitaritsi. Iro cantaincha irinti, te
Jesoquirishito nonquemisantacaasanojeiteri maaroni atiri, yora incameetsateji, aisati itseencanti, irootaque caari
icoyeaqueri Tasorentsi. Aisati niotacaasanoteri ineacameetsatantari ishanincapee; irointi yaamaashijeitari.
queariotasanotatsiri inquearioventantearori inquemisante. Queario, eiro imatirotsi inquenqueshireyetero
2ॸPeerani, tequerani irovetsiqueroni quipatsi, icantitacani cameetsayetatsiri. 16ॸIcantanirojeiveta yoranqui: “Niotiri
Tasorentsi: “Noaneasanojeiteri maaroni nocoyeajeitaqueri, Tasorentsi”, iro cantaincha te irisavique cameetsa, irootaque
nosavicacaajeiteri aca inquitequi”. Te iriotimateroji Tasorentsi ayotantacari itseeyani, te irioteriji. Te incameetsateji catsini
iramatavitante. Ayojeitaque ancantaitatiyempani aneajeitanaje yoranqui, ipiatsatanta, te irioteji irantero cameetsatatsiri.
anta inquitequi. 3ॸMeeca omoncarataca iriojeitantearori maaroni
Yoameyetiri paitapeerica.
atiri irineane Tasorentsi, yora oavisacojeitaqueeri. Irootaque
itiancantaquenari noncamantajeiteri atiripee. 4ॸPeerani
2
1ॸAviroquea, avinti, cameetsa pinquenquetsatero
noquemisantacaaquempi, irootaque meeca queariotasanotatsiri. 2ॸPoameteri yora antearipee eiro
noquempetacantantaquempiri notomisanori. Nocoaque ishinquitatsi, cameetsa irisavique, cameetsa
irineshinoncatempi Tasorentsi, cameetsa irisavicacayempi, inquenqueshiretanaquea, inquemisantasanotanaque,
aisati inquempetacayempi Jesoquirishito, yora irinintasanotanaqueri itsipapee, inquearioventeneri Tasorentsi
oavisacojeitaqueeri. maaroni. 3ॸAisati pinquempetero antearopee, poametero
cameetsa osavique, onquemisantasanote. Te oncameetsateji
Jaoca incantajeiteari yora jivatacaajeitiriri quemisantatsiri. oncantimatante, aisati te oncameetsateji irapinitero
5ॸPeerani nojocanaquempi anta Queretaqui, pamitacotantariri quepishijari. Cameetsa osavique iriojeitanteari itsipapee
ayemisantaririnte iquemisantasanotantacari. Aisati quemisantatsiri jaoca incantajeiteari. 4ॸAisati cameetsa
nocantaquempi: “Ariorica pinquenayetanaque anta maaroni oametero evancaropee onintasanoteri ojime aisati otomipee.
nampitsipeequi, pincoyeajeiteri jivatacaajeiterineri 5ॸOametero aisati onquenqueshireempa, oncameetsate;
irantaveeteneri Tasorentsi, acoajeitaque arori jaoca incantajeiteari incavintsante iriori. Cameetsa poametante,
incameetsatasanote. Te oncameetsateji impiatsatantea, tempa piotasanoti yamenacotimpi Tasorentsi. 8ॸCameetsa
inquishempa, irishinquitempa, irantanayeteri itsipapee, pinquenquetsatacayeri atiri, oncanteata eiro otimitsi
iramataviteri itsipapee iraitanteariri iirequite aisati iroaararo. inquishimentempiri. Impoiji impashiventea coavetachari
Te oncameetsateji maaroni oca. 8ॸIrointiquea ocameetsati impiatsatempime, eiro otimitsi incantimatantempiri.
irintacoteari itsipapee, irinintero maaroni cameetsayetatsiri, 9ॸPincamanteri pimantaari inquemisantasanoteri amanantiriri,
quenquetsatacairiri ishaninca, icanti iriori: “Yashi yoiro Avincatsarite Jesoquirishito. Tempa irio oavisacojeitaqueeri.
queretasati yamatavitanti, icatsimatanti. Oashenti ini”. Ayojeitaque impocaje, eiro yamataviteetsi, irootaque
13ॸQueariotaque oca icantaqueri. Ari pintsarotasanojeiteri aquimoshirejeitantajari. Aneajeitavajeri, impincatsaritapaaque.
193
ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊҽʊҽϘॷ2ٍॷ3 194
3
1ॸPincamantajeiteri ashaninca impincatsajeiteri maaroni piquisatsatimentarotsi. Patsipetashitarocari, eiro oametimpitsi.
jivatacaajeitiriri aisati pincatsariventajeitiriri, 10ॸIntimerica amataviyeterineri quemisantatsiri
Narotaque Pavoro sanquenatimpirori oca. Nosaviqui meeca aca Nonintasanotaqueri catsini. 13ॸNocoasanovetaca quiso
caravosoquica. Noquenquetsatacotaqueri Jesoquirishito, iroyename aca, iramitacotasanotename aca caravosoquica:
irootaque yoiminqueanteetaquenari. Nocaratiri onquempeteame arime pintimeme aca, pamitacotename avirori.
ayemisantaririnte Timoteo nosanquenatimpiro oca. Noquenquetsatiro irineane Tasorentsi, irootaque notimantacari
Nonintasanotaquempi. Piquempejeitaquena, antaveejeitiniri meeca aca. 14ॸIro cantaincha te nioteji paitarica picoiri avirori.
Tasorentsi paitapeerica. 2ॸMeeca novetsataro Apia, Te noninteji noncantasanotempi pintacotena: aviro avinti
ayemisantaroronte. Aisati novetsatari Ariquipo, yora cantatsine. 15ॸPeerani ishiapitsavetaquempi, meecaquea
noshiacantaqueri nosoraroririnte. Yora soraropee incantaitatiyempani quiso iroajempi. 16ॸPeerani pamanantane
iquearioventiniri iyapitanote maaroni icoacairiri. Aisati iriori inaveitani. Iro cantaincha meeca iriotaque piyemisantaririnte
Ariquipo, imoncarataquena, noquearioventajeitiniri Tasorentsi pinintasanotajeri. Oshequi nonintaqueri narori, meeca
maaroni icoacaajeitaquenari. Aisati novetsajeitari maaroni pinintasanotavajeri avirori. Ocameetsati pininteri
ayemisantaririnte apatotapinitachari pivancoqui. 3ॸNocoaque pamanantane, iro cantaincha ocameetsatasanoti pinintasanoteri
irineshinoncajeitempi Apa Atasorentsite, cameetsa catsini piyemisantaririnte.
irisavicacaajeitempi. Aisati inquempetacaajeitempi 17ॸPamene, tempa aquempeavacaaca arori. Ari meeca
195
ISANQUENAYEETINIRI IJORIORIRINTE
1
1ॸPeerani yora Tasorentsi yoamejeitaqueri yora 3ॸMeeca oshequi ipomerentsiventajeitaquee Itomi
2
1ॸIcoacaasanojeitaquee
Tasorentsi pishintopee. Irootaque pitimacantacariri noshanincajeitajeari”.
anquenqueshiretasanotero maaroni icantajeitaqueeri Itomi: 14ॸArojeitaque atiri itomipee Tasorentsi, irishintopee; caamaneri
196
197 ʊґkͮтԆƄͮk֤ƄƄҽʊͮʊѠʊʊˇϘѠʊϘѠʊѠʊͮҽƄॷ2–4
iquematsicatacaro iriori; aisati ineantavetacari camaari, maaroni intacantajeitaqueeri. Ari icantajeitiri Moishishi:
irantacayerime caari cameetsatatsi. Meeca aroripee, ariorica “Tsame, naajeitanajempi pashiniqui quipatsi, cameetsaquea
anquematsicayetearo paitapeerica, aisati ariorica asavicajeitantajeari”. Icantajeiti: “Cameetsa, tsame ajajeite
irineantavetaquee camaari, ioti irinti Jesoshi aitaque ocantari. maaroni”. Iro cantaincha tempa iriojeitaque piajeitacariri
Irootaque iotantacarori intacojeitaquee. Moishishi aisati Tasorentsi. 17ॸIrootaque ishemantacariri
Tasorentsi. Ocarataque 40 osarintsi ishemacari. Oshequi
Yora Quirishito, yanaacotaqueri Moishishini ipincatsariti. yantajeitaquero iriori caari cameetsatatsi, irootaque
iquearioventasanotaqueneri Tasorentsi maaroni icantaqueriri, aisati ocameetsati oca icashiacaajeitaqueeri arori. Iro
catsini. 3ॸTempa aneacameetsatasanotiri yora vetsiquirori cantaincha te inquemisantajeiteni iriori, irootaque
ivanco: te aneacameetsatasanoteroji ivanco irointi. Tempa irio yatsipetashitantacarori icamantiri.
iotatsiri irinti yovetsiqui: te ioteji pancotsi ovetsicajea irosati. 3ॸAriorica aquemisantasanotaqueri Tasorentsi, ari
Aisati ocameetsati aneacameetsatasanoteri Jesoshi, oshequi areetasanotaquea anta ocameetsaitetinta, iro cantaincha eiro
ipincatsariti; eiro aneacameetsatasanotiritsi Moishishi irinti, te yareetatsi yora caari quemisantiri. Tempa icantaquerini
impincatsaritasanoteji. 4ॸTimatsi vetsiquirori maaroni Tasorentsi: “Noquisaqueri, irootaque nocantasanotantariri: ‘Te
pancotsipee, iro cantaincha yovetsicajeitaqueri Tasorentsi pinquemisantenaji, irootaque eiro pareetantatsi anta
maaroni timajeitatsiri, catsini. 5ॸAri cameetsa iquearioventiniri ΎË̲ľľҡѸɗҡľҡɗ͑ҡٔॸٚ. Peerani, tequerani irovetsiqueroni quipatsi,
Moishishi Tasorentsi maaroni icoacaayetaqueriri, iro yovetsiquitavetanari irisavicanteameri, iro cantaincha te
cantaincha iquempetacari inampire. Intavetacaro irareejeiteaji. 4ॸAyojeitaque yovetsicajeivetacaro maaroni,
yoamejeitaquee capichaji yantayetiri Tasorentsi. moncarataca. Tempa ocanti Sanquenarentsi: “Ocarataque 6
quitaiteri yovetsicajeitantacarori Tasorentsi maaroni;
Iquisaqueri Tasorentsi tseenquiriri aisati piatsatariri. moncarataca. Impoiji, quitaiteri 7 yoipacaquero
6ॸIro cantaincha, Quirishito irinti, iquearioventasanotiniri yovetsicantaque, ari ocarati”. 5ॸAri yovetsicavetanari, iro
Tasorentsi maaroni icoacaaqueriri. Caari ini inampire, irinti cantaincha te inquemisantajeiteriji irioripee, irootaque
itomisanori. Ariorica ancanteani ashirejeiteari, ayojeitaque icantantari aisati Tasorentsi: “Eiro catsini yareejeitatsi aca
iraajeitanaquee anta inquitequi, irootaque ocameetsatantari ocameetsaitetasanotica”. 6ॸAri ocameetsataque ora
anquimoshirejeite, impoiji ayojeitaque ashanincajeitacari icantaqueriniri Tasorentsi, iro cantaincha eiro yareejeitatsi
Tasorentsi. 7ॸJero oca osanquenatacaaqueriniri Ishire Tasorentsi iriori yora icantaqueniri: pineaquero, te inquemisantajeiteji. Iro
yora Iravirini: “Meeca pinquemajeitavaquero icantiri cantaincha intimaarantaje areetajanchaneri. 7ॸIcanti Tasorentsi:
Tasorentsi. 8ॸEiro piquishiritsi, eiro pitseenquiritsi: eiro “Meecaquea nocoacaajeitaqueri atiri inquemisantajeitena
piquempetaritsi yora piatariniri peerani. Ipiavetacari peerani irareejeitantajeari jenoqui”. Irootaque isanquenatacaaqueriniri
Tasorentsi anta caaraiteriqui, ijivetani eiro yoasanquetairitsi. Iravirini: “Meeca, ariorica pinquemavaqueri Tasorentsi
9ॸIcantini iriori: ‘Queario ipiajeivetaquena narori pishanincani inquenquetsatacayempi, eiro piquishiritsi, eiro pitseenquiritsi”.
peerani. Ocarataque 40 osarintsi natsipetashita 8ॸArime irareetacaajearime Josoe ishanincapee anta
aquemisantasanotiri, eiro areetajaritsi. 12ॸAneatsiri ini itsipapee, iro cantaincha ainirotatsi picoajeiti oamejeitempineri.
Tasorentsi, oshequi itasorentsiti; imatasanotaquero maaroni Picoajeiti nampiitajempiro caari pomerentsitatsi.
icantajeitiri. Tecatsi ompomerentsitimoteari, ioti jaoca ocantari Piquempetacari jananequi: coatsimpi pantsomite, te paveeroji
aquenqueshireantari aisati ashire; ioti catsini jaoca acantari; pantsiquero poyeari. 13ॸQueario, piquempejeitacari jananequi,
iotiro maaroni aquenqueshirejeitiri aisati maaroni acoajeitiri. coatsimpi pantsote: tequera piotasanojeitero Irineane
13ॸTecatsi materone irimanapitsateari: ineasanojeitaquee Tasorentsi oamejeiteeri jaoca ancanteari
maaroni; jaocarica asavicajeitiri, ineajeitaquee. Itsoteayetiro ancameetsajeitantajeari. 14ॸPiotasanoterime Tasorentsi,
quipatsi, maaroni; iquenqueshirejeitaquee maaroni. pincoajeiteme poyeari pantsicasanoterime. Piotaqueme paita
cameetsatatsiri antajeitaqueri, aisati piotaquerome caari
Yora Jesoquirishito iquempevetacari ivincatsarite saserote. cameetsatatsi eiro pantirome.
14ॸAri ijataji Jesoshi anta inquitequi, itsipatapaajari iriri, yora
Tasorentsi. Ainiro meeca icantiri Iriri: “Pincavintsaajeiteri Icamantiri sanquenatirori paita isanquenatantanariri.
6
quemisantajeitanari”, iquempevetacari yora ivincatsarite 1ॸEiro napiitapinitajimpirotsi oca noametacotapinitiriri
saserotepee, irootaque ocameetsatantari ancantaitatiyempani Quirishito: te ompomerentsiteaji. Eiro meeca
anquemisantajeiteri. 15ॸYatiritapaaqueni peerani, picantajanatsi: “Pampiitapinitajenaro”. Ocameetsati aiquero
iquematsicayetacaro paitapeerica, aisati yora caamari iriori pijatatiye piotasanotanaquero maaroni icoacaajeitaquempiri
irantacayerime caari cameetsatatsi, iro cantaincha tecatsi Tasorentsi. Nocantimpini peerani: “Eiro pantashiyetarotsi
irante. Iotitantaqueerori irinti maaroni aquematsicayetari aisati paitapeerica, eiro oavisacotimpitsi: tecatsi pincantea
jaoca icantaqueeri camaari. Ioti opomerentsitimojeitaquee, iro poavisacotajea avisati. Ocameetsati pinquemisanteri Quirishito
cantaincha icavintsaasanojeitaquee. 16ॸEiro meeca pavisacotantajeari. 2ॸPivaotisatimentajeiteari iriojeitanteari atiri
atsaroacaajeitajaritsi anquenquetsatacayeri Tasorentsi: piquemisantiri. Ariorica pincanteri Tasorentsi iramitacoteri
ayojeitaque irineshinoncajeitaquee, incavintsaasanojeitaquee. piyemisantaririnte, pipamijeitaqueri. Ariorica ancamajeite
Eiro ishineteetsi ashinoncaajeitea. antinaajeitanaje aisati, impoiji incantacoventajeitee Tasorentsi”.
Ari eiro napiitajimpirotsi oca piotitaniri, 3ॸirointi ariorica
Icoacaaqueriri Tasorentsi yora ivincatsarite saserote. irinintacayena Tasorentsi, noametempiro iroaquerari, caari
5
1ॸAri ipeaqueri Tasorentsi atiri ivincatsarite saserote, piquemapiniti.
icoacaapinitiri iramanacoventajeitee arori. Irio 4-6ॸPamene. Ainiro ashaninca quemavetaroniri irineane
vaaqueneriri Tasorentsi paitarica apajeitiriri. Antajeitiro caari Tasorentsi, iveshireimentavetacari Tasorentsi, amitacovetacari
cameetsatatsi, irootaque maaroni osarintsi yoantanariri saserote Ishire iroori. Iovetaca ocameetsati irineane Tasorentsi; iovetaca
Tasorentsi aparoni virantsi cameetsari, itaaqueneri. Impoiji coajica impincatsariventajeitee Quirishito. Iro cantaincha
yaacameetsajeitaquee maaroni quemisantatsiri, yojocajiro iquemisantaveitani. Ariorica yojocajiro iquemisantiri
iquempetacantajeitaquee te antajeiteroji caari cameetsatatsi. Itomi Tasorentsi, oquempetaca icoaque irampiitajerime aisati
2ॸAri iquempejeitaquee arori, atiri ini; te irimateroji intime impajacotacantajeri. Itseencaqueri, icoaque intseencacaajeiteri
cameetsa catsini, irointi timatsi yantiri iriori caari itsipapee atiri, irishirontimentajeitanteariri Quirishito. Ari
cameetsatatsi. Irootaque iotantacari icavintsaajeitaquee ariorica tecatsi incantajea inquemisantasanotaje yora
antero arori caari cameetsatatsi. 3ॸAisati ariorica yoiniri quemisantaveitachaniri. Queariyea, piquempetaricariyea
Tasorentsi ovisha, iquenqueshiretiro antanepee arori, aisati avirori. 7ॸAriorica cameetsa oparii incani quipatsiqui aisati
irantane iriori. 4ॸTe irisati peashitachane ivincatsarite saserote, onintiro panquirentsi, otimaque yoajeitari yora panquitirori.
irinti peaqueri Tasorentsi; oquempetaca peerani ipeaqueri Aaro Tempa iriotaque Tasorentsi oameetsantirori quipatsi
isaserotetantacari. onintantarori panquirentsi. 8ॸIro cantaincha ariorica pineaquero
5ॸAisati iquempetaca Quirishito: te irisati peashitachane oantsiqui saveshiniro aisati otsipapee totsequishi, tempa
quempetearine saserote, irinti peaqueri Apa Tasorentsi. Tempa picanti: “Te oncameetsateji, tsame anquiacojeitero, antaajeitero
icantiri peerani: “Aviro notomi, meeca quitaiteri maaroni”. Queariyea, piquempetarocari avirori, irointi
notomintaquempi”. 6ॸPashini aisati icantiri: pinquempetearo cameetsari quipatsi.
“Pincantaitatiyempani pisaserotetanaque, pinquempeteari iriori
Merequiserequi”. Iveshireacaacari yora isanquenatiniri.
7ॸPeerani, yatiritantapaintaniri Quirishito, oshequi 9ॸAri nocantavetaquempi: “Pitseenquicari”, aisati nocantimpi:
iquenquetsatacaapinitiri Iriri, iraasanotacani, aisati “Piquempetarocari quipatsi oshiocantari saveshiniro”. Iro
ijaquitacani; icantiri: “Apa, ariorica noncame niotaque cantaincha, noshaninca, nonintajeitaquempi. Naamaaca
pimatajena pointinaajena”. Ari oshequi ipincatsataqueri cameetsa pisavicajeitaque, aisati iroavisacojeitempi Tasorentsi.
Tasorentsi, irootaque imatantacarori iriori icoacairiri. 8ॸQueario, 10ॸTempa icameetsataque, eiro ipeacotarotsi maaroni pantiniriri:
itomi Tasorentsi ini, iro cantaincha iquemisantiri Iriri, ioti piquearioventaquero icoacaimpiri, ioti picavintsaajeitiri
irootaque iquematsicatantacarori paitapeerica. Meeca ariorica piyemisantaririnte, picantani. 11ॸNocoacaasanojeitaquempi
anquemisante arori, aisati anquematsicatearo paitapeerica, pinquearioventajeitero pinintajeiteri itsipapee, pincanteani,
iotiro irinti jaoca ocantari. 9ॸAri imatasanotaquero maaroni irosati omoncaratanteari impinatantempiri Tasorentsi. 12ॸEiro
icoacairiri iriri, iquemisantasanotaqueri: irootaque imatantarori piperaventarotsi icoacaimpiri Tasorentsi, irointi
aisati yoavisacojeitiri maaroni quemisantasanojeitiriri iriori. pinquempejeiteari yora itsipapee quemisantasanotiriri,
Meeca eiro ajajeititsi Sharincaveniqui, ainti ajajeite inquitequi, quearioventiniriri maaroni icoacaajeitiriri iriori. Queario
ancantaitatiyempani asavicajeitapaaje. 10ॸIriotaque irineajeitero maaroni icashiacaajeitaqueriri.
ishiacantaqueri Tasorentsi ivincatsarite saserote, icanti: “Irio 13ॸPamene, ariorica ancoaque ayotacaasanoteri itsipapee
iquempetaca notomi Merequiserequi iriori”. ashaninca queario oni acantaqueriri, acantiri: “Ioti Tasorentsi
queario oni oca nocantimpiri. Yanaacojeitaquee irinti,
Tequera inquemisantasanote yora isanquenatiniri. ipincatsaritasanoti. Ariorica namatavitempi,
11ॸNocoavetaca nontsoteajeitempirome maaroni oca, yoasanquetanacari”. Timatsi meeca icantaqueeri Tasorentsi, iro
noametasanojeitempirome. Otimaveta piotantavetari, iro cantaincha tecatsi anacoterine irinti, tecatsi oasanquetayerine
cantaincha te pinquemisantavaquenaji, irootaque caari irinti. Apatiro icantiri Avarama: “Queario oca noncamantempiri
piquemantavacaro. 12ॸOncameetsateme poamejeiterime meeca nainti, tempa naro Tasorentsi: eiro nopashiniyetirotsi noneane”.
199 ʊґkͮтԆƄͮk֤ƄƄҽʊͮʊѠʊʊˇϘѠʊϘѠʊѠʊͮҽƄॷ6ٍॷ7
14ॸImpoiji icantiri: “Queario, nontasoncacoventempi, oshequi anaacotantatsiri ipincatsariti, irootaque icantantariri Tasorentsi:
nintacotempi; aisati noshequiaqueri pishaninca”. 15ॸAri “Apa, pintasoncacoventeri Avaramaca cameetsa
yoyeasanotaqueri Avarama, impoiji ineasanotaquero maaroni irisavicanteari”. 8ॸAca ashaninca inajeiti yora ishanincani Irevi,
icashiacairiri. 16ॸTempa ariorica ancoaque ayotacaasanoteri imoncarajeitaquee arorijei, acamajeiti, iro cantaincha
itsipapee ashaninca queario oni acantaqueriri, acantiri: “Ioti yaapinitaqueri maaroni apajeitaqueriri. Iro cantaincha peerani
Tasorentsi queario oni oca nocantimpiri. Yanaacojeitaquee yora Merequiserequi, inashita: oquempevetaca te incameji
irinti ipincatsaritasanoti. Irimatacayena nontsoteaquempiro irinti, te oncanteji sanquenarentsi: “Icamaque”. 9,10ॸPeerani,
maaroni nocantimpiri. Ariorica namatavitempi, ipaarantantacariri Avarama vaararontsi, tequerani intimeni
iroasanquetaquena iriori”. Ariorica ayotaque Irevi: itimi iriori impoiji. Iro cantaincha arime intimiteame,
ipincatsatasanotaque Tasorentsi, ari ashiretasanotearo impaaranterime aisati iriori: tempa inquempetearime yora
icantaqueeri. 17ॸAri otimini icashiacaajeititacariniri Tasorentsi jivatatsiri itimi. Aisati inquempejeiterime maaroni
yora peeraniniri. Icoaqueni iriojeite eiro yamatavijeitiritsi, ishanincapeeni Irevi: maaroni saserotetatsiri. Aitaqueme
irootaque icantasanotantariri: “Queario oca noncamantempiri impincatsajeiterime Merequiserequi maaroni. Pineaquero,
nainti, tempa naro Tasorentsi: eiro nopashiniyetirotsi noneane”. ajorioririnte ipincatsajeitaqueri saserotepee, irootaque
18ॸAri oqueariotasanotaque irineane Tasorentsi: te irioteji ipaarantajeitantacariri paitapeerica, iro cantaincha yora
intseeya. Iro cantaincha aisati icantini: “Queario oca saserotepee ipincatsatasanojeitaqueri Merequiserequi: tempa
noncamantempiri”, ayotasanojeitantacari eiro catsini yanaacotantaque iriori isaserotetasanotaque,
yamatavitantitsi. Meeca, ariorica aventeari iroavisacojeitajee, ipincatsaritasanotaque.
ayotasanotaque irimataqueero oca icantaqueeri:
iroavisacotasanojeitee. 19ॸAriorica ayojeitaque avavisacotaca, Yora ishanincani Irevi, tecatsi incantee iroavisacojeitee.
tempa aveshireasanotaca, eiro aquenqueshiretajatsi aisati. 11ॸAri itimajeiveta yora ishanincani Irevi: yora Aaro aisati
Ayojeitaque ocameetsataque anquenquetsatacaajeiteri meeca maaroni ishanincani iriori, isaserotejeitaque; aisati otimaveta
Tasorentsi, aisati coajica areejeiteari: tecatsi ticavaqueene. isanquenajeitiniri Moishishi, oamejeitiri paitapeerica antajeitiri.
20ॸIjivajeitanaquee Quirishito, icamantacoventaquee: Iro cantaincha tecatsi incantee iriorijei iroameetsajeitee,
iquempetacari yora Merequiserequi, ivincatsariteni saserote iroavisacojeitee; irootaque itiancantacariri Tasorentsi pashini
peerani. saserotetajantsiri, quempetajariri yora Merequiserequi. 12ॸAri
inashita yora saserotetatsiri, aisati meeca onashita
Yora Merequiserequi yanaacojeitaqueri icoacaajeitajeeri Tasorentsi. 13,14ॸItimaveta saserotepee
isaserotetasanotaque maaroni ishanincani Irevi. shanincajeitacariri Irevi, aisati isanquenajeitaqueneri Moishishi,
7
1ॸAri meeca nonquenquetsatacoteri yora Merequiserequi: yoamejeitiri paitarica yantajeitaqueri. Iro cantaincha yora
peerani ipincatsariventajeitaqueri yora saremisati. Aisati iroaqueratajantsiri saserotetajantsiri te irishanincateariji Irevi,
Tasorentsi iriori, yora savicatsiri inquitequi, ipeaqueri saserote, irinti ishanincatacari Jora. Te irisaseroteteji itsipapee
icanti: “Irio saserotetatsine yoca”. Ari itimi pashiniqui nampitsi ishanincani Jora: te irisanquenajeitenerini Moishishi, te
Avarama. Yaajeitanaqueri iratiritepee, ijajeitanaque incanteriji irinti impeaquea saserote. 15ॸMeeca itimi yora
imanajeitiri yora iisaneentane, yora noshiquiriri itomitsori: quempetariri Merequiserequi, inashita iriori, ayotantacari
oshequi inajeiveta, iro cantaincha ipoyereajeitaqueri maaroni, onashita icoacairiri Tasorentsi. 16ॸTe irishanincateariji Aaro
ivincatsaritepee, maaroni. Ari ipianaja Avarama, yoipiajiri ipeantacari saserote; irointi itasorentsitaque aisati icantaitatiani
itomitsori, aisati yamayetajiro ivararoni yora yovaitiri. yanei, irootaque ipeantacari saserote. 17ॸTempa icantirini
Ipiantajari, itonquiotavacari Merequiserequi, icantiri Tasorentsi peerani: “Pincantaitatiyempani pisaserotetanaque,
Tasorentsi: “Pintasoncacoventeri Avaramaca cameetsa pinquempeteari iriori Merequiserequi”. 18ॸOtimavetani oca
irisavicanteari”. 2ॸImpoiji yaarantaji Avarama vaararontsi, isanquenatiniriri ishanincani Aaro, iro cantaincha te incoyeji
ipaarantaqueri, icantiri: “Jeroca irashi Tasorentsi”. Otimirica Tasorentsi ampomerentsiventearo meeca. Antsipetearome,
10, ari ipaqueri aparoni. Ari ipajita iriori Merequiserequi. tecatsi oncantajeitee oavisacojeitee. 19ॸAmoncarajeiterome
Acantiri aneanequi: “Cameetsatatsiri”. Ipincatsariventajeitiri maaroni, eiro oameetsajeiteeme. Iro cantaincha irinti Quirishito
saremisati. Ocantiri Saremi aneanequi: “Cameetsa asavicajeiti”. aitaque irimatajee iraajeitanajee anta Tasorentsiqui. Te
3ॸOra sanquenarentsi tecatsi onquenquetsatacoteri iriri antsipetashiteaji aquemisantajeitaqueri irinti.
Merequiserequi. Tecatsi onquenquetsatacotero iriniro, icharine,
tecatsi. Tecatsi onquenquetsatacotero itimantacari aisati Icanti Tasorentsi: “Queario, incantaitatiyempani
icamantacari. Oquempevetaca icantani itimini, irootaque Quirishito irisaserotetanaque”.
ishiantacariri itomi Tasorentsi; icantani iriori isaserotetanaque, 20ॸTe incantashiteaji Tasorentsi, icantasanoti: “Queario oca
icantapinitiri Tasorentsi: “Pintasoncaventeri maaroni noncamantempiri, tempa naro Tasorentsi. Incantaitatiyempani
quemisantanari”. Quirishito irisaserotetanaque”. 21ॸTe inquempeteariji irinti
4ॸPineaquero, oshequi ipincatsaritini Merequiserequi. ishanincajeini Aaro. Iro cantaincha icantiri Quirishito irinti:
Intacantajeitaqueeniri peerani Avaramani, iro cantaincha “Queario oca noncamantempiri, tempa naro Tasorentsi. Te
ipincatsatiri, aisati ipaarantaqueri ivaararoni imanatiniri. noncantashiteaji, eiro namatavitimpitsi. Avirotaque saserote,
5ॸPamene, impoiji catsini itimi ishanincani Avaramani: yora pincantaitatiyempani”. 22ॸIrootaque ayojeitantacari
Irevi. Isanquenatacaaqueri Tasorentsi Moishishi, yanaacotantaque Jesoshi isaserotetasanotaque, imajeitaquee
isanquenatantarori: “Icoaque Tasorentsi impeaquea ishanincani yoavisacojeitaquee. 23ॸAri icarajeiveitani oshequi
Irevi saserotetatsineri. Nocoaque maaroni ijorioririnte saserotevetachaniri, iro cantaincha icamapinijeitaque,
impaaranteri iriori ivararo, ivira, maaroni: intimerica 10, ari yojocapinijeitaquero isaserotetantaniri. 24ॸIrinti Quirishito,
imperi aparoni”. Pineaquero, ishanincani Avaramani inajeitini: icantani itimi: irootaque imatantarori isaseroteti, icantani.
ishanincani Irevi aisati maaroni ijorioririnte. 25ॸImajeitaqueri quemisantajeitiriri: yoavisacotasanojeitaqueri
Ishanincatavacaajeitaca. 6ॸIro cantaincha peerani yora maaroni coasanotatsiri iraanajeri Tasorentsiqui. Icantani yanei,
Merequiserequi te irishanincatearini Avaramani, inashita iriori; irootaque imatantarori icamantacoventajeitaquee.
iro cantaincha yaavaquero maaroni ipaarantaqueriri iriori, 26ॸQueario, ocameetsatasanoti isaseroteventajeitaquee; tempa
aisati icantacoventaqueri yora intacantajeitaqueeri: yora Tasorentsi ini, te aneroji irantane, te iranteroji caari
icashiacaaqueri Tasorentsi. 7ॸPineaquero, yora Merequiserequi cameetsatatsi; te inquempejeiteariji yora caari cameetsajeitatsi
ʊґkͮтԆƄͮk֤ƄƄҽʊͮʊѠʊʊˇϘѠʊϘѠʊѠʊͮҽƄॷ7–9 200
isaviquimojeivetapaintaniri. Meeca isaviqui cameetsa anta icantini: “Ontime pashini noncamantajeiteriri atiri, eiro
inquitequi jenoqui. 27ॸYora itsipapee saserotetatsiri, maaroni oquempetajarotsi nocantiniri peerani”. Ari oca icantiri meeca,
quitaiteri yoapinitiniri Tasorentsi ivirapee, itaapinitiniri. Iro irootaque poyeetajarori icantiniri peerani.
yoapinitantanariri, oshequi iquenqueshiretaquero caari
cameetsatatsi yantajeitiri aisati yantajeitiri iriori ijorioririnte. Iquenquetsatacotiro pancotsi yantaveetantari saserotepee.
9
Tecatsi iroapinite irinti Quirishito, irointi apatiro 1ॸPeerani icantajeitiri Tasorentsi intacantaqueeniri jaoca
icamimentajeitaquee: moncarataca, eiro yapiitajirotsi aisati. incantajeiteari inquemisantajeite, aisati icantiri jaoca
28ॸAri peerani isanquenatini Moishishi, icanti: oncanteari pancotsi irantaveetanteari saserotepee. 2ॸAri
“Impeajeitanaquea ishanincani Aaro saserote”. Atiri inajeiti yovetsicajeitaqueroni pancotsi, imoncarataqueroni icantiriniri
iriori, yantajeitiro caari cameetsatatsi. Iro cantaincha impoiji Tasorentsi. Anta yantaveetapinitinta saserotepee icanteetiro
icanti Tasorentsi: “Queario oca noncamantempiri, tempa naro irashi Tasorentsi. Otimi anta yoantarori vera itsiotari, aisati
Tasorentsi: incantaitatiyempani Quirishito irisaserotetanaque”. otimi mesa. Anta mesaqui yoapinitiro tanta, ocarataque 12,
Iriotaque Quirishito Itomi, te iranteroji caari cameetsatatsi aquenqueshirejeitantarori ipapinijeitaquee Tasorentsi avajeitari.
irinti, icantatiani icameetsatasanotaque. 3ॸOtimaque oticaashiro, ainiro araquerora tecatsi jatapinitatsine,
8
1ॸPiotavaquero oca noncamantempiri: iriotaque Quirishito aisati cajo, ipashicantarori oro. Ara tsompoina, otimi coviti
saserotetimentajeitaqueeri. Isaviquimotiri Tasorentsi anta yovetsicantarori oro, tsompoina irointi iteyeetiro mana. Aisati
inquitequi jenoqui, anta iracosanoriqui; icaratiri ipincatsarijeiti. otimi cajoqui iotiquiro Aaro, ora shiocashitachaniri peerani
2ॸYora ishanincani Aaro iquenquetsatacaapinitiri Tasorentsi anta oshi. Aisati otimi ora mapi isanquenatacairiniri Tasorentsi
pancotsiqui yovetsiquiri atiri, icantashitacaro: “Ivanco Moishishi. 5ॸAnta otataroqui cajo ishiacantaqueri apite
Tasorentsi”. Irinti Quirishito isavicasanoti anta Tasorentsiqui: inampirepee Tasorentsi ipajiyeetiri querovine. Ishiacantaca
te irio vetsiquerone atiri, irinti Avincatsarite vetsiquirori ainiro isavicaque Tasorentsi. Yamenajeitaquero otataro cajo
inampi iriori. 3ॸYora ivincatsarite saserote ipapinitiri Tasorentsi anta yoapinitiro maaroni osarintsiqui ivincatsarite saserote
paitapeerica; yoaqueneri virantsi, shemi; itaaqueneri. Irinti iriraja virantsi. Oquempetaca iquenqueshirejeitiri
Quirishito, te iroyeneriji virantsi; irisati coaintsi camimentajeiteeri, cavintsaajeiteeri. Eiro meeca
yoyeetantacariri. Impoiji ijatashitaqueri Tasorentsi, notsoteasanotirotsi noncamantempiro jaoca ocantayetari.
icantapaaqueri: “Narotaque nainti camimentajeitaqueriri 6ॸAri yovetsicajeitaquero peerani, imoncarataquero icantiriri
ashaninca, oavisacojeitaqueriri”. 4ॸIntimeme meeca aca Tasorentsi Moishishi. Impoiji iqueapinijeiti saserotepee,
quipatsiquica, eirome isaserotetime; pineaquero, te yantaveetapinijeiti. 7ॸIro cantaincha te irijatapinijeiteji
irishanincateariji Aaro: iriojeitaque ishanincani Aaro oticaashiroqui araquerora. Aparoni ijati maaroni osarintsiqui
tsoteaquerori isanquenatiniri Moishishi. 5ॸYantaveetapiniti anta irinti ivincatsarite. Ijivataque yoiniri Tasorentsi virantsi,
icanteetirinta: “Ivanco Tasorentsi”, iro cantaincha te anta impoijiquea iqueanaque apaniro, yaanajiro iriraja, itecaquero
irisavicasanote Tasorentsi. Apatiro oshiacaventiro inampisanori anta otataroqui cajo; icantiri Tasorentsi: “Apa,
anta inquitequi. Peerani, yovetsicantarori Moishishi, icantiri pincavintsaajeitena, eiro piquishimentajeitanarotsi
Tasorentsi: “Anta toncaariqui pajitachari Shinai nantajeitaqueri aisati yantajeitaqueri noshanincapee; eiro
noametasanotaquempiro jaoca pincanterori pancotsi: piquenqueshireacojeitajanarotsi aisati”. 8ॸPineaquero, otimi
pimoncaratasanotero nocantaquempiri”. 6ॸOcameetsavetaca ora oticaashiro, ticaajeitaqueriri itsipapee saserote aisati maaroni
isanquenatiniri peerani Moishishi, isaserotejeitantacari Aaro joriopee. Tecatsi incantajeitea irijajeite anta
aisati ishanincani, aisati yamitacojeivetacari ajorioririnte. Iro isavicantasanotariqui Tasorentsi. Irootaque
cantaincha oca icantiri meeca Tasorentsi oshiacantajeitaqueeri Ishire Tasorentsi, ayojeitantacari yora
ocameetsatasanotaque, oshequi anaacotaquero isanquenatiniri ishanincani Irevi tecatsi incantajeitee irareetacaajeitee anta
Moishishi. Aisati iquempetaca, oshequi imatasanotaqueenero Tasorentsiquinta. 9ॸOcameetsati anquenqueshirejeitero meeca
Quirishito, oshequi yanaacotaqueri Aaro. ayojeitanteari: maaroni ipapinijeitaqueri Tasorentsi, aisati
7ॸOncameetsatasanotaqueme isanquenatiniri peerani Moishishi, maaroni yoapinitiniri aisati itaapinitiniri, te oameetsajeiteriji
eirome icantirime pashini Tasorentsi. yora papinivetariri aisati taapinivetanariri. 10ॸPeerani
8ॸTempa icantini Tasorentsi peerani: “Tequera omoncarateaji, yoametashijeitari paitarica yantashijeitari; paitarica yoajeitari,
te oncameetsatasanoteji oca isanquenatiniriri Moishishi Aaro”. aisati paitarica irajeitiri; yoametashijeitari jaoca incanteari
Irootaque isanquenatacantacariri itsipapee quemisantatsiniri inquivapinitea, paitapeerica. Irootaque icoacaajeivetacariri
peerani: “Icanti Avincatsarite: ‘Coajica ontime pashini Tasorentsi atiri peerani. Iro cantaincha ari ocaratini,
noncamantajeiteriri maaroni joriopee, onashitanaquea. 9ॸEiro moncarataca. Ipocapaaque meeca Quirishito aamaajeitari.
oquempetajarotsi ora nocantaqueriri yora intacantacaroniri. Meeca onashitaja icoacaajeitajeeri Tasorentsi arori,
Peerani isavicaveitani maaroni joriopee Ejipitoqui, iro iroaqueratajantsiri, ocameetsatasanotaque.
cantaincha naajeitanaqueri pashiniqui quipatsi.
Isanquenavetacaro Moishishi nocoacaajeivetacariri, iro Yora Quirishito yoameetsajeitiri maaroni
cantaincha te inquemisantajeitenaji. Irootaque caari antajeitirori caari cameetsajeitatsi.
namitacojeitantari. 10ॸMeeca timatsi noncamantajeiteriri 11ॸIpocapaaque Quirishito iquempevetapaajari ivincatsarite
maaroni joriopee. Coajica niotacaasanojeitaqueri maaroni saserote, iro cantaincha ocameetsatasanotaque oca
noncantajeiteriri, inquenqueshiretasanojeitero, eiro yantapaaqueri irinti. Yantaveetini itsipapee saserote anta
ipeacojeitarotsi. Impincatsatasanojeitaquena, aisati pancotsiqui yovetsiquiri atiri; iro cantaincha irinti,
nontasoncacoventajeiteri narori. 11ॸEiro yatsipetashijeitatsi ijatasanotaque anta ivancosanoriqui Tasorentsi:
iroametavacaajeitea, eiro icantavacaajeitatsi: “Noshaninca, ocameetsatasanotaque irointi anta inquitequi. 12ॸAca quipatsiqui
pioteri Novincatsarite”. Aitaque iriotashijeitena maaroni: yora ivincatsarite saserote ijatapiniti maaroni osarintsi,
pincatsaritatsiri, caari pincatsaritatsi, maaroni catsini, yaapinitiro iriraja chivo aisati vacajaniqui anta pancotsiqui
iriojeitena. 12ॸNoncavintsaasanojeiteri maaroni antirori caari tsompoina, ora icanteevetari inantasanotari Tasorentsi. Iro
cameetsatatsi, eiro noquenqueshireacotajiritsi aisati yantayetiri’ cantaincha Quirishito irinti, icamimentajeitaquee, impoiji
”. Irootaque icantitacari peerani Tasorentsi. 13ॸPineaquero, ijataji anta inquitequi isavicasanotinta Tasorentsi. Ishiacantaca
201 ʊґkͮтԆƄͮk֤ƄƄҽʊͮʊѠʊʊˇϘѠʊϘѠʊѠʊͮҽƄॷ9ٍॷ10
yaanajiro iriraja: caari oni iriraja virantsi, irointi irirajasanori Tasorentsi, icantacoventajeitaquee. 25ॸYora ivincatsarite saserote
iriori. Icantiri Tasorentsi: “Pineaquero, nocamimentajeitaqueri ijatapiniti anta inantariqui Tasorentsi, yaapinitiro maaroni
maaroni atiri noavisacotantajariri, incantaitatiyempani osarintsiqui iriraja poshiniri: te irayeroji iriraja irashi iriori. Te
irisavicantajeari aca anampiquica”. Te irantsipeteaji irinti irijatapiniteji irinti Quirishito iraapinitantearori iriraja.
impiapinite, aparo imataquero, ari ocarati. 13ॸAri peerani 26ॸArioricame iraapiniterome iriraja Tasorentsiqui,
ariorica yantironi ashaninca caari cameetsatatsi, yoaqueri oncameetsateme incamapiniteme, peerani catsini:
saserote vaca, iriorica chivo, iriorica vacajaniqui. Impoiji yovetsicantarori quipatsi, irintearome incamapiniteme, irosati
yaaquero iriraja, ipantaqueri yora antirori caari cameetsatatsi. meecame. Iro cantaincha moncarataca peerani icamantacari:
Aisati itaaqueri ivatsa, impoiji ipantaqueri shirampari aparoni icamaque, yoavisacojeitaquee. 27ॸAyojeitaque aparo
itsimenquitore virantsi. Impoiji icantajeitiri ishaninca: acamajeitaque, toren, ari acarati; te ampiitapiniteroji ancame.
“Icameetsataji aisati yoca. Ocameetsati incarajeitajeri aisati Ariorica ancamaque, impoiji incantacoventajeitaquee
quemisantatsiri”. 14ॸIrintiquea Quirishito, icameetsatasanotaque Tasorentsi. 28ॸAri oshequi anajeiveta, iro cantaincha aparo
irinti, ocantani otimi ishire. Icantiri Tasorentsi: “Apa, icamimentajeitaquee Quirishito; imoncarataquero, eiro
nocoasanotaque noncamimentajeiteri atiripee, icamajitsi aisati. Impocaje aisati coajica ancarajeitasanotajeri,
noavisacojeitanteariri”. Ari aparajatimentajeitaquee ancarajeiteri aisati maaroni itsipapee aamaajeitariri meeca.
irirajasanori irinti, te iro iriraja virantsi: icamimentajeitaquee,
meeca eiro atsipetajarotsi anquenqueshiretero caari Tecatsi oncantajeitee isanquenare Moishishi oameetsajeitee.
10
cameetsatatsi, ora jatacaajeiteenemeri Sharincaveniqui, irointi 1ॸPamene, maaroni isanquenatacotaquerini peerani
anteneri Tasorentsi maaroni icoacaajeitaqueeri. Impoiji Moishishi oshiacantaqueri yora pocapaintatsiniri,
ancantaitatiyempani asaviquimojeiteri anta inquitequi. 15ॸAri cameetsatasanotatsiri. Yareetapainta, oshequi
peerani apatiro ayojeitaquero isanquenare Moishishi, aisati itasoncaventajeitaquee. Icantiri Moishishi Aaro: “Poapiniteneri
antapinijeitaquero caari cameetsatatsi, ajajeitanteameri Tasorentsi virantsi maaroni osarintsiqui”. Ari icantani
Sharincaveniqui; iro cantaincha icamimentajeitaquee ishanincani yoapinijeivetari, iro cantaincha tecatsi oncanteri
Quirishito, yoavisacojeitantajeeri. Meeca onashita oavisacojeiteri yora quemisantirori isanquenatiniri Moishishini.
icantajeitaqueeri Tasorentsi: “Ocameetsaiteti maaroni 2ॸArime oavisacojeiterime yoca yoapinitiri, tempa
Tasorentsi; impoiji aisati yoajeitaqueri vacajaniqui aisati chivo, pincoyeji, Apa, iroajeitempiri atiri virantsi, intaapinijeitempiri.
yaajatavaquero iriraja, iconoajataquero nija. Impoiji yaaquero Te pineacameetsatimenteariji yora pavetimpiri maaroni
iviti ovisha quitioncapitiri aisati casancashiri, yovincaquero isanquenatacotiniri Moishishi”. 9ॸImpoiji icantiri: “Pamene, Apa,
ojaqui, isaitantariri ishanincapee. Aisati isaitaquero iroori oca pocaquena nantantempirori maaroni picoacaaquenari”.
isanquenatacaaqueriri Tasorentsi. 20ॸAriorica isaijeitaqueri, Icantantarori oca, icanti: “Ontimaite maaroni yantayevetaniri
icantajeitiri ishaninca: “Ari nocamantajeitaquempiro maaroni ishanincani Irevi. Ontime iroaqueratajantsineri”. 10ॸAparo
iroaquerari icamantaquenari Tasorentsi. Icanti: ‘Ariorica icamimentajeitaquee Jesoquirishito, eiro yapiitajatsi incamaje
pinquemisantajeitena, nontasoncacoventajeitempi’. Aisati aisati, imoncarataquero. Yoameetsatasanojeitaquee, aisati
avirori picantajeiti: ‘Cameetsa’. Irootaque nosaitantaquempirori maaroni iriori quemisantajeitiriri, iquempetacantajeitaquee te
meeca iriraja”. 21ॸImpoiji isaitaquero aisati pancotsi anteroji caari cameetsatatsi.
iquemisantajeitantari, aisati isaijeitaquero maaroni
timayetatsiri tsompoina. 22ॸAri isanquenatini Moishishi: Te iroavisacotanteji virantsi yora yoyeetiri,
“Irootaque iriraja poshiniri oameetsajeitirori paitapeerica; aisati irinti Quirishito oavisacotantatsiri.
eirorica itimi camimenterineri atiri, amparajatimenterineri 11ॸAri yantaveetapinitaque maaroni saserotepee, yoapinitiniri
11
ticaajeeneri. Yaneanaji aisati, irootaque ocameetsatantari 1ॸPiquemisantiri Tasorentsi piotasanotantacari
meeca anquenquetsatacaapiniteri Tasorentsi. irimatasanotempiro maaroni icantaquempiri.
21ॸIsaserotetasanotaque, ipincatsariventasanojeitaquee arori, Ainirotatsi oshequi caariquera aneajeiti, iro cantaincha
aisati maaroni itsipapee quemisantajeitiriri Tasorentsi. aquemisantajeiti, irootaque ayojeitantacari aneajeitajero
22ॸYaparajatimentajeitaqueero iriraja, aisati coajicani maaroni icashiacaajeitaqueeri. 2ॸIquemisantini yora
avaotisatimentajeitacari. Irootaque meeca eiro atsaroacantaritsi peeraniniri, irootaque ineacameetsatantariri Tasorentsi.
Tasorentsi, ayojeitaque eiro yoipiajeiteetsi, irointi 3ॸAquemisantajiri arori, irootaque ayojeitantacari ineanataque
aisati aveshireacaajeiteari itsipapee. 26ॸPamene, ariorica Tasorentsi inquitequi. Tecatsi neajerine aisati: queario,
ayojeitaque icamimentajeitaquee Quirishito, irootaque yaasanotanajiri inquitequi. Tequerani iraayerini, icantini:
yoavisacotantaqueeri, ocameetsataque ashiretearo, “Queario, noneacameetsatasanotaqueri Enoco”. 6ॸEirorica
anquemisantasanojeiteri: tempa irootaque icantiriri Tasorentsi, aquemisantiri, eiro ineacameetsajeiteetsi. Intimerica coatsiri
oqueariotasanotaque. Te oncameetsateji catsini antseenqueri, te irareeteari Tasorentsi, ocameetsati inquemisantasanoteri, aisati
aneriji pashini oavisacoteeneri. 27ॸAitaque coajica iriotasanotanaque impinateri coasanotatsiri irioteri.
inquisajeitanaqueri Tasorentsi maaroni tseenquiriri, 7ॸAisati iquemisantini Noeni. Icantirini Tasorentsi: “Coajica
iroasanquetasanojeiteri. Impoyereajeitajeri maaroni iisane, ompoque antearo incani catsini, incajaretanaque maaroni.
poyere. 28ॸYora ajorioririnteni yoapinijeitaquerini caari Pivetsiquero antearo pitotsi pavisacotantajeari”. Ari
pincatsatiro isanquenare Moishishi. Itimirica apite cantatsiri, iquemisantaqueri. Osarintsitasanovetani, iro cantaincha
ariorica icarati mava cantatsiri: “Ainiro yantane, yantaque pitotsi, yavisacotantajari, aisati yavisacojeitantajari
noneajeitaqueri”, ari yoajeitaqueri ishaninca. Te maaroni saviquimojeitiriri. Te inquemisantajeiteji itsipapee
incavintsaajeitimateriji. 29ॸAriorica intseenqueri atiri Itomi ishaninca, irootaque yoasanquejeitantacariri Tasorentsi.
Tasorentsi, aisati incanterica: “Yatsipetashita icamaque Irintiquea Noeni yoameetsantiri: tempa iquemisantiri irinti.
Quirishito, yatsipetashita yaparajataquero iriraja, eiro 8ॸAisati iriorini Avaramani, iquemisantirini Tasorentsi. Icantirini
yoavisacoteetsi”; aisati incantimaterorica Ishire Tasorentsi, ora iriori: “Nocoaque pijate pashiniqui quipatsi, anta arejiqui:
cavintsaajeiteeri: ¿pijitimpa eiro yoasanquetiritsi Tasorentsi? aitaque pisavicapeeri. Nompempiro pashitasanoteari avirori;
Aitaque iroasanquetasanotaqueri, catsini: irineashiitetearotave, aisati nomperi pitomi, picharine, maaroni. Tsame pijate, nocoi
ironea caari iquemisantantari. 30ॸTempa ayojeitiri, ayojeiti nonijayempiro”. Ari ijatanaque, iro cantaincha te irioteji
icanti: “Aitaque nompiajeiteari, noasanquetaajeiteri nainti”. jaocarica irijateri. 9ॸYareetantacari, ineapaaqueri pashini atiri
Aisati icanti: “Queario noncantacoventajeiteri maaroni atiri, savicajeitatsiri. Oquempevetaca caari iipatsite, te
tempa naro pincatsariventacojeitiriri”. 31ॸAriorica intsencante irisavicasanoteji, irointi iquenayetaque; iro cantaincha icantani
atiripee, inquisaqueri Tasorentsi, yora aneasanotatsiri: iquemisantiri Tasorentsi. Aisati iquempejeitaca Isaca aisati
ocameetsati intsaroacaasanojeiteari catsini, yoashinoncairicari. Jacovo: te irisavicasanoteji, te irivetsicajeiteji cameetsari
ivanco, 10ॸirointi iquenqueshirejeitiro pashini inampi, caari
Icantiri: “Pinquearioventero pinquemisante, eiro pitsaroitsi yovetsiqui atiri. Iojeitaque coajica iraajeitanajeri Tasorentsi
pashinoncaimenteari Quirishito”. anta inampiqui iriori, yovetsicaqueri iriori. 11ॸOquemisantini
32ॸPinquenqueshirejeitajea jaoca ocantari peerani, iroaquerani Sarani: shiravaro oni, te intimeni otomi. Impoiji
piquemacotaquerini Quirishito. Iquishimentajeitaquempiro anteashipatanaque. Icantaquero Tasorentsi: “Coajica intime
pishaninca piquemisanti, 33ॸishirontimentajeitaquempi, pitomi”, irosati oquemisantantacariri. Ocanti: “Eiro
203 ʊґkͮтԆƄͮk֤ƄƄҽʊͮʊѠʊʊˇϘѠʊϘѠʊѠʊͮҽƄॷ11
yamatavitanatsi Tasorentsi”. Impoiji itimaque. 12ॸAisati iotaque te inconijateji Tasorentsi, iro cantaincha iotaque quiso
yanteashipatasanotaqueni Avaramani, oshequitasanotaque yoiri; irootaque caari itsaroacantari pincatsari, aisati
irosarintsite. Te intimaveteaji catsini itomi, iro cantaincha ishiapitsajeitantacariri ejipitosati, yaajeitanaqueri maaroni
impoiji itimacaaquero ijina otomi. Meeca icarajeiti ishanincani ijorioririnte. 28ॸAisati iquemisantiri Tasorentsi, yora cantiriri:
oshequi catsini, tecatsi ancanteri ayojeiteri jaocarica icarajeitiri: “Meeca tsiteniri nontianqueri nonampire iroyeri itomipee
iquempejeitacari impoquiropee, tecatsi ancanteri ayojeiteri tseencajeitanari, yora jivatatsiri itimi. Iro cantaincha ariorica
jaocarica icarajeitiri. Aisati iquempejeitacaro ovane impanequi poyeri ovisha, pisaitero pivanco iriraja, iravisanteari yora
anta otsapijaqui incajare, oshequi catsini. oantatsiri, tecatsiquea incanteri pitomipee”. Ari
13ॸAri icamajeitaque iriorijei quemisantatsiniri: iquemisantaqueri Moishishi, aisati iquemisantacaajeitaqueri
isavicajeivetani Canaqui, iro cantaincha te irineasanojeiteroji ijorioririnte, caari icamajeitanta itomipee. Iro apajitantarori
maaroni icantaqueriniri Tasorentsi. Iro cantaincha iojeitaque quitaiteri: “Yavisantaniri”.
irineajero coajica. Icantajeitini: “Te nonampitasanotearoji 29ॸAisati iquemisantajeitini maaroni joriopee.
noneantimpi. Meeca niotaque pipincatsatasanotaquena”. Ari meeca nosanquenare, iro cantaincha itimi oshequi catsini
oquempetimovetacari Avarama yoitinaajiniri itomi, yaneanaji itsipapee quemisantajeitiriri Tasorentsi: Quereo, Varaca, Santso,
aisati. Jete, Iraviri, Samoiri, aisati itsipapee quenquetsatacantatsiniri.
20ॸAisati iquemisantini Isacani, irootaque icantacoventantariri Eiro meeca notsoteirotsi yantayetiri maaroni.
Jacovo aisati Esao. Icantiri Tasorentsi: “Pintasoncacoventeri 33ॸIquemisantajeitirini Tasorentsi, itsoncajeitantavacariri
notomi apite”. Irootaque itasoncacoventantanariri oshequi. oajeiterinemeri. Iquemisanti itsipapee imatantarori cameetsa
21ॸAisati iquempetani Jacovoni, iquemisantini. Irotaintsi incame, ipincatsariventajeitiri ishaninca, aisati imatantacanariri
iro cantaincha ititacaro iotiquiiro; yoivotashitacari Tasorentsi, Tasorentsi icantaqueriri. Yojoqueevetari manitimashiqui, iro
icantiri: “Pintasoncacoventajeiteri itomipee Jose”. 22ॸAisati cantaincha iquemisantini, irootaque caari yoantarini. 34ॸPashini
iriorini Jose, iquemisantini. Peerani itimini Ejipitoqui, aisati yojoqueevetari paamariqui, iro cantaincha te intayeaji.
maaroni ishaninca, iro cantaincha iotaque iraajeitanajeri Impesheeterime itsipapee, iro cantaincha
joriopee anta iipatsitequi iriori. Irootaque icantantariri yoavisacotaarantaqueri Tasorentsi. Imantsiataarantaque, iro
ishaninca: “Irotaintsi noncame. Coajica, ariorica pijajeitanaje cantaincha yoavisacotaarantaqueri, ishintsitacaarantaqueri.
aipatsitequi arori, paajeitanajeroyea notonquini, Imatacaarantaqueri manatachari. Yoimishiaarantaqueri
pintijapaajero”. manaterinemeri quemisantatsiri. 35ॸOquemisanti tsinanepee,
23ॸPeerani icantajeivetarini yora ivincatsarite ejipitosati: irootaque itinaantajari ojimeni, aisati otomipee.
“Noshaninca, pineaqueri yoshequiajeitanaque joriopee: te Yoashinoncaaranteetaqueri itsipapee quemisantatsiri,
oncameetsateji. Pijajeite piviincajeiteri maaroni itomipee, yoatsinaaranteetaqueri; icantiri: “Ariorica pojocajero
iroaquera timayetatsiri”. Ari yora iriri Moishishi iquemisantini, piquemisanti, ari cameetsa noimpacajempi”. Iro cantaincha
aisati iriniro: ipincatsajeitirini Tasorentsi, irootaque icantantari: icantiri: “Eiro nojoquirotsi noquemisanti. Coajica cameetsa
“Eiro apincatsatiritsi irinti ivincatsarite ejipitosati. irisavicacayena Tasorentsi”. 36ॸAri ishirontimentaarantacari,
Icameetsataque atomi, eiro ashinetiritsi iroviinquiteeri”. Ari ipasanataarantaqueri, tac, tac, tac; yoisotaarantaqueri
imanapitsataqueri, caari yoantari. 24ॸAri impoiji oneaqueri carenatsaqui, yoiminquiaarantaqueri, 37ॸipichaarantaqueri mapi,
Moishishi irishinto pincatsari. Oquenqueshireti: “Eiro noiritsi, pitse, pitse, pitse. Itotaqueri ichaquireaqueri, chaquire.
irointi nonquempetacantajeri notomi, intime novancoqui”. Ipesaarantaqueri, peti. Itsipapee te inquitsaateaji cameetsa,
Impoiji yantearitanaque. Iquemisantaqueri Tasorentsi, irointi iquitsaatashitacari imeshina ovisha aisati imeshina
irootaque icantantari: “Te noncoyeji noshanincateari ejipitosati, chivo; ocoiteimotacari paitapeerica, iquisheetaqueri,
naro jorio”. 25ॸIotaque iquemisantajeiti joriopee, irootaque yoashinonqueetaqueri. 38ॸIquenayetanaque caaraiteriqui aisati
yoashinoncaajeitantacariri ejipitosati. Iquimoshirejeivetaca toncaariqui. Imanapitsayetacari quisaqueriri anta omoropeequi
ejipitosati, iro cantaincha te oncameetsateji itimajeiti, toncaari. Icameetsatasanojeitaqueni, iro cantaincha te
irootaque caari icoanta Moishishi irishanincajeiteari. 26ॸTe iraacameetsaniroteariji yora tseencantatsiri. 39ॸAri
incoyeriji iirequite ejipitosati isaviquimovetacari, irinti iquemisantajeitaqueni, irootaque ineacameetsatantacariri
icoasanotaque iquemisantiri Quirishito, iquematsicatimentacari Tasorentsi, irinti; iro cantaincha te irineasanojeiteroji maaroni
iriori. Iotaqueni coajica impinateri Tasorentsi. 27ॸIquemisantini, icantajeivetacariri. 40ॸOcameetsatasanotaque icoacaajeitaqueeri
ʊґkͮтԆƄͮk֤ƄƄҽʊͮʊѠʊʊˇϘѠʊϘѠʊѠʊͮҽƄॷ11ٍॷ12 204
Tasorentsi ashijeiteeri, ancantaitatiyempani asavicanteari anta pitsaroajeitanta. Irointi oquempetaca pijajeitaque anta
inquitequi. 10ॸYora ashijeiteeri yoasanquetaajeitaquee aisati pashiniqui toncaari, pajitachari Sio, ora timatsiri anta
yoamejeitaquee ayojeitantacari asavicajeiti cameetsa aca Jerosarequi: shiaquerori inampi Tasorentsi. Pineaquero,
quipatsiqui: eiro osamanititsi, ari ancamaque. Aisati yora oquempetaca pijatasanotaque pashiniqui Jerosare, ora
ashijeiteeri te iriojeiteji maaroni, irointi yaamaashiyeta iriori; inquitequiniri: pareejeitacari Tasorentsi,
ainiro iquisashitee. Irintiquea Tasorentsi, te iraamaashiyeteaji icavintsaasanojeitaquempi, irootaque caari pitsaroajeitanta.
irinti, cameetsa yoasanquetaajeitaquee, cameetsa Ainiro anta oshequi catsini inampire, yapatotimentajeitacari,
yoametasanojeitaquee. Impoiji ancarajeiteri iriori ipampoyeaventajeitaqueri, maaroni. 23ॸAnta intime maaroni
ancantaitatiyempani ancameetsatasanojeitapaaje. 11ॸAriorica quemisantatsiri itomintajeitacari Tasorentsi, maaroni
yoasanquetayee, tempa avashirevetanaca, te savicasanotatsineri anta: ainiro osanquenataca meeca ivajiro,
anquimoshirevetanajeaji. Iro cantaincha impoiji maaroni. Ainiro Tasorentsi, yora cantacoventajeitaqueeri,
aquenqueshiretanaja, ayotaque yoamejeitaquee maaroni. Ainiro aisati maaroni yora quemisantajeitatsiniri
anquimoshirejeitanaque aisati ancameetsatanaque. peerani; yoameetsajeitaqueri Tasorentsi, cameetsa isavicajeiti
meeca inquitequi. 24ॸAisati oquempetaca pareetaca Jesoshiqui,
Icantiri: “Piveshireimentajeiteari Tasorentsi”. yora oamejeiteeri maaroni icantajeitaqueri Tasorentsi. Peerani
12ॸPiquempejeivetaca pimaotsajeitaque. Pintinaanaje, yoaqueri Caini irirenti Averi, irootaque yoasanquetaantacariri
pishintsitanaje: queario iquishimentajeitaquempiro Tasorentsi Caini. Yoyeetaqueri aisati Jesoshi, iro cantaincha
piquemisantajeiti, iro cantaincha piveshireajeitanaquea. icamimentajeitaquee irinti, icavintsaajeitantaqueeri Tasorentsi.
205 ʊґkͮтԆƄͮk֤ƄƄҽʊͮʊѠʊʊˇϘѠʊϘѠʊѠʊͮҽƄॷ12ٍॷ13
25ॸPinquemisantajeiteriyea yora quenquetsatacaajeitimpiri, 11ॸAri yora ivincatsaritepee saserote yoapinitiri virantsi aisati
pipiatsataricari. Peerani ipiatsajeitacari ashanincani Moishishi. yaajatapinitiro iriraja anta ivancoqui Tasorentsi. Icantiri
Ishaninca inaveta, iro cantaincha te inquemisanteriji, irootaque Tasorentsi: “Ainiro irantane noshaninca, irootaque noantariri
yoasanquetimentajeitantacariri Tasorentsi. Caari ini atiri virantsi piotanteari icoaque pincavintsayeri. Jero oca iriraja”.
coatsine inquenquequetsatacayempi meeca, irinti Tasorentsi. Impoiji yaajeitanaquero ivatsani virantsi anta arejiqui,
Oshequi yanaacotantaque ipincatsariti. Eirorica itaaqueri. 12ॸAisati iquempetacantaqueri Jesoshi,
piquemisantiritsi irinti, tempa iroasanquetasanojeitempi catsini. yaajeitanaqueri arejiqui yoantacariri: te ari iroyeri
26ॸPeerani anta Shinaiqui iquenquetsatacantacariri Tasorentsi nampitsiqui. Iro cantaincha icamaque
Moishishi, inicaquero quipatsi. Iro cantaincha icantirini iriori: yoameetsajeitantaqueeri.
“Coajica apanivani nonicajero aisati quipatsi, iro cantaincha 13ॸAriorica irishirontimentee tseencantatsiri, ariorica
aisati nonicacoteri inquitesati maaroni”. 27ॸAri icantini: iroashinoncaajeitee, iro cantaincha ocameetsati ancanteani
“Apanivani nonicajero aisati”. Aitaque intsonquero maaroni anquemisanteri Jesoshi. Tempa ishirontimentajeitacari iriori,
nicajeitachaneri, maaroni caari quisotasanotatsi. yoashinoncaajeitaqueri. 14ॸCaari oni anampisanori oca quipatsi,
Ontimaarantanaque irointi caari nicachane. 28ॸAri coajica irointiquea acoajeitaque anampitasanotearo anta inquitequi.
asavicajeitantajearo anta pashiniqui quipatsi, ora caari 15ॸAriorica aquemisantaqueri Jesoquirishito, ocameetsati
13
1ॸAri, pinintavacaasanojeitea: pinquempetacanteri yora piquemisantacaajeitaqueri? ¿Cameetsampa
itsipapee irio pirenti pinintasanotiri. 2ॸAriorica iquemisantaquempi?” Ari incamanteri. Tempa cameetsa
irareetempi caari pineapiniti, paacameetsatavaqueri. Ainiro iranqueri: “Je, cameetsa iquemisantajeitaquena”. Iro
aacameetsatavaqueriri caari ineapiniti, ijivetari ishaninca ini cantaincha eirorica piquemisantiri, incanteri: “Teve
yora yaacameetsatiri: jaa, irinti inampirepee Tasorentsi inajeiti. inquemisantenaji”, impoiji iroasanquetempi Tasorentsi. 18ॸTe
3ॸPincavintsaajeiteri maaroni ayemisantaririnte, yora nioteji ainirorica nantane, naamaaca te aneroji; iro cantaincha
yoiminqueeyetiri: pintimeme anta caravosoqui, tempa nocoaque pincanteri Tasorentsi oncanteata eiro otimantatsi
pincoaqueme cavintsaajempinemeri avirori. Pincavintsaajeiteri catsini. 19ॸAisati pincanteri oncanteataquea nareetitantajempiri
maaroni yoashinonqueeyetiri: tempa pishanincajeitacari. aisati, aneavacantajeari. 20ॸAisati noncanteri iramitacojeitempi
4ॸOcameetsati aye ajina; ocameetsati iroori tsinane aye ojime. avirori. Niotaque inquemisantena Tasorentsi, tempa
Ocameetsati irineero shirampari ijina; ocameetsati oneeri itasoncacoventajeitaquee: icoaque irisavicacaajeitee cameetsa.
tsinane ojime. Iro cantaincha iroasanquetaajeiteri Tasorentsi Peerani aisati yoitinaanajiri Avincatsarite Jesoquirishito: yora
maaroni aimentarori ijina aisati maaroni aimentariri ojime. cantacoventajeitaqueeri, amenacoventajeitaqueeri.
Aitaque iroasanquetaajeiteri maaroni antirori caari yai. 5ॸEiro Yamenacoventajeitaquee, iquempetacari ashitariri irovishate,
picoitsi poshequiyeri piirequite, irointi piveshireimentearo yamenajeitiri. Icamimentajeitaquee ayojeitantacari queario
timimojeitimpiri. Tempa icanti Tasorentsi: “Eiro icantaqueeri Tasorentsi: “Noavisacojeitempi, nosavicacayempi
noshinetimpitsi pashinoncayea, quiso noajeitempi”. 6ॸIrootaque aca nonampiquica, pincantaitatiyempani”. 21ॸNocantaqueri:
ocameetsatantari ancantapinijeite: “Niotaque “Poameetsatasanojeiteri noshaninca, pimatacayeri
intacotapinitaquena Avincatsarite, eiro noquenqueshireatsi. cameetsayetatsiri irantajeitantempirori maaroni
Tecatsi incantena atiri iroashinoncayena”. picoacaajeitaqueriri: tempa iquemisantajeitaqueri
7ॸPinquenqueshiretasanoteri jaoca icantari yora Jesoquirishito”. Aisati nocantajeitimpi avirorijei:
quemisantacaajeitimpiri: yora oamejeitimpirori irineane “Pimpincatsatasanojeiteri Quirishito, pincantaitatiyempani.
Tasorentsi. Pinquenqueshiretasanotero maaroni imajeitaqueri, Aitaque ancantajeiteari”.
impoiji pinquempejeiteari iriori, pinquemisantasanojeite. 8ॸTe
Ivecarataquero isanquenare.
impashinitapiniteji Jesoquirishito, irosati icanta: peerani,
meeca, irosati coajica. 9ॸEiro piquemisantirotsi 22ॸNoshaninca, te oshequiteji oca nosanquenajeitimpiri:
yoametantashiyetari atiripee. Tempa ocameetsati pinquenqueshiretasanojeitero. 23ॸPiojeitaque yoiminqueetaqueri
anquemisantero yoamejeiteeri Tasorentsi, yora Timoteo caravosoqui, iro cantaincha isotoanaji meeca. Ariorica
neshinoncajeiteeri. Ainiro cantimentajeiteerori paitarica jentsipaite irareetea aca, nontsipatanajeari ara pinampiqui,
avajeiteameri, iro cantaincha yatsipetashitacaro: te noneajeitapaajempi. 24ॸNovetsajeitacari maaroni
oameetsajeiteriji irioripee, aisati eiro oameetsajeiteetsi arori. quenquetsatacantatsiri aisati maaroni ayemisantaririnte.
10ॸAri icamimentajeitaquee Quirishito, avavisacojeitantajari; Ivetsajeitaquempi maaroni itariasati. 25ॸNocoaque
irintiquea yora cantiriri saserotepee: “Poyenari novira incavintsaajeitempi Tasorentsi, maaroni. Aitaque incanteari. Ari
navisacotantajeari”, yatsipetashijeitacaro, eiro yavisacotajitsi. ocarati.
ISANQUENATIRI SANTIACO
1
1ॸ¿Savicajeitatsimpi, nojorioririnte, maaroni? ¿Tecatsimpa 15ॸImpoiji, ariorica ancoaque antero, antasanotaquero;
iriotacaasanotempi, eiro ishemimpitsi. 6ॸIro cantaincha, ariorica oncameetsateji catsini pantayetaqueri: pojocasanojeitajero
pincanteri, cameetsa pinquenqueshiretasanotea: “Niotaque maaroni oca. Pishiretearo cameetsa irineane Tasorentsi, oca
iquemaquena Tasorentsi, irimataquenaro oca nocoacotiriri”. piquemaqueri. Ariorica pinquemisantasanotero, ari
Eiro pitseencajiritsi. Ainiro itsipapee quenquetsatacaavetariri oavisacotaquempi. 22ॸPimatasanotero ocamantimpiri irineane:
Tasorentsi, iro cantaincha itseencanti. Timatsi icoacovetariri, eiroquea piquemashitarotsi, oncanteataquea eiro
iro cantaincha yaamaaca eiro iquemiritsi. Iquenqueshirevetaca: pamatavitantajatsi avisati. Te oncameetsateji
“Meeca iquemaquena Tasorentsi”, iro cantaincha impoiji pinquemashitearo, irointi pinquemisantasanotero. 23ॸYora
iquenqueshiretaca: “Te inquemenaji Tasorentsi”. Ari quemashitarori, yora caari antasanotiro ocantaqueri, te
iquempetacaro ora otavoncare anta incajarequi. iriotasanoteji jaoca icanta; yatsipetacaro iquemavetaro, te
Otatsincajataquero tampea, ojocaajataquero, opiapinitantari. inquenqueshiretajeroji aisati. Ishiaqueri amenavorovetachari
7ॸQuearioya, piquempetaricari yora tseencantatsiri. Eiro pijititsi amenaarontsiqui: 24ॸyamenavoroveta ivoroqui, impoiji ijatanaji,
irayero iriori paitapeerica incoacoveteariri Avincatsarite. 8ॸYora te inquenqueshiretajeaji aisati jaocarica ocantacari ivoro. 25ॸIro
tseencapinitatsiri, iperaventajeitacaro maaroni yantayevetari. cantaincha yoavisacojeitaquee ainti, irootaque
9ॸAiniro oshequi ayemisantaririnte caari ashitaarantacha, iro ocameetsatantari ancantaitatiyempani
cantaincha ocameetsati inquimoshiretasanotanaque: tempa anquenqueshiretapinitero irineane Tasorentsi itimacaaqueeneri:
ineacameetsataqueri Tasorentsi iriori. 10,11ॸAisati ocameetsati tempa ocameetsatasanoti. Eiro aquemashitarotsi, irointiquea
yora ashitaarantachari iriveshireimentajeiteari Avincatsarite; amayetero ocantayetiri, anquimoshirejeitantajeari.
eiroquea iveshireimentarotsi yashiyetari, tempa eiro 26ॸAriorica ajitashitaquea queario aquemisanti, iro cantaincha
2
impinatasanotempi Tasorentsi: irisavicacaasanotempi anta 1ॸTempa, noyemisantaririnte, piquemisantajeitiri
inampiqui iriori, pincantaitatiyempani panee anta. Aitaque Avincatsarite Jesoquirishito. Icameetsatasanoti irinti. Te
icantitarini: “Nosavicacaajeiteri anta inquitequi maaroni incoacayempiji pincavintsaapinitashiteari apaniro yora
nintasanojeitanari”. ashitaarantachari, irinti caari ashitaarantacha
13ॸAriorica pinquenqueshiretea pantero caari cameetsatatsi, pipincashireaqueri. 2,3ॸAnta papatotapinijeitanta: ariorica
eiro picantashitatsi: “Icoacaaquenaro Tasorentsi”. Pamene, te iqueapaaque quitsaatachari cameetsari iitsaare, yaniyotaro
incoyeji Tasorentsi irantero irinti caari cameetsatatsi, aisati te pinatasanotachari oro. Irio pineacameetsatavaqueri irinti,
206
207 ʊґkͮтԆƄͮkҽʊѠʊґkͮҽʊkæϘॷ2ٍॷ3
Tempa icoyeaqueri Tasorentsi yora caari ashitaarantacha inquemisantamempeempa atiri, tecatsi incantea Tasorentsi
inquemisantasanotanteariri iriori, irisavicanteari anta irineacameetsateri. Irompa ariorica inquemisantasanoteri aisati
ipincatsaritinta. Icanti: “Nosavicacaajeiteri aca nonampiqui irantaveeteneri icoacairiri, ari irineacameetsataqueri. 25ॸAisati
maaroni nintajeitanari”. 6ॸIrompa avinti, pipincashireaqueri oquempetaca Arava: ora neavintsatapinivetariri pashinipee
yora caari ashitaarantacha. Tempa irio ashitaarantincari shirampari anta Jericoqui. Ocavintsaajeitavaqueri maaroni yora
quisajeitaquempiri. Tempa irio oashinoncaapinijeitimpiri, itiancanepee Josoe. Onijavaqueri pashini avotsi
coatsiri iroiminqueacantapinijeitempi caravosoqui. 7ॸTempa inquenantanaqueari irishiapitsatantanaqueariri yora
iriojeitaque cantimatiriri Jesoshi. Ja, irinti, icameetsatasanoti, quisaqueriri. Oca antaqueneri Tasorentsi, irootaque
iriotaque cavintsaajeitaquempiri. ineacameetsatantacarori. 26ॸEirorica aneencajitsi, tempa
8ॸTimatsi icantitacaniri Avincatsarite: “Oquempetaca avisati camasanotaquee anaque; aisati oquempetaca, eirorica
cavintsaajancha, aisati pinquempejeiteri itsipapee, antiniritsi Tasorentsi icoacaaveteeri, te anquemisantasanoteji.
pincavintsaajeiteri iriori, paacameetsajeiteri”. Ariorica
pimataquero oca, ocameetsatasanoti. 9ॸIro cantaincha ariorica Ariorica aneaveetashitea, antirocari caari cameetsatatsi.
3
pipincashireaqueri ashinoncaincari, te 1ॸPamene, noyemisantaririnte, noametanti narori. Coajica,
paacameetsatavacaajeiteaji: te oncameetsateji oca. Tempa ariorica incantacoventajeitee Tasorentsi, incantena:
ocanti Sanquenarentsi: “Terica paacameetsatavacaajeitea, “Pamene, oshequi poamejeivetacari itsipapee: ¿paita caari
ainiro pantane”. 10ॸPimoncarataqueroricame maaroni ocantiri pimatantaro avirori picantavetacariri iriori? Oncameetsateme
isanquenatiniri Moishishini, iro cantaincha otimirica aparo pimatasanoterome avinti”. Tempa piotiro. Irootaque
caari pimoncarati, ainiro pantane: oquempetaca tecatsi meeca nocamantantimpirori oca: eiro picoashitatsi poametante.
pimoncaratea. 11ॸIcantini: “Eiro paimentarotsi pijina. Eiro Icoasanotaque Tasorentsi pimajeitero maaroni picantaqueri.
paimentaritsi pijime”. Irisati cantatsiri: “Eiro poanti”. Terica 2ॸTempa aneanatantajeitaro caari cameetsatatsi. Intimericame
paimentearo pijina, terica paimenteari pijime, iro cantaincha caari neanatantaro caari cameetsatatsi, iriotaque
ariorica poanti, ainiro pantane: te pimpincatsateroji cameetsatasanotatsiri catsini; iotaque yantapinitaquero
icantayetiniri peerani Moishishini. 12ॸCoajica, ariorica cameetsatatsiri, paitapeerica yantayetiri. 3ॸAtimpatacotapinitiri
incantacoventempi Quirishito, tempa incavintsaasanotempi. cavayo ivantequi iquemisantanteeri. Orijaniqui onaveta
Aisati pinquempejeiteri maaroni pishaninca: atimpatacotantariri, iro cantaincha amatantacari aquenacairi
pincavintsaasanojeiteri itsipapee, cameetsa pineshinoncatsateri. anteari cavayo. 4ॸPinquenqueshiretero aisati antearo pitotsi.
13ॸEirorica pineshinoncatiritsi itsipapee, eiro ineshinoncatimpitsi Antearo onaveta, aaveaquero antearo tampea aanaquero. Iro
avirori Quirishito. Ayojeiti ineshinoncatapinitaquee, irootaque cantaincha oquenacaanaquero oomarojaniqui, jaocarica inintiri
eiro atsaroajeitantatsi ariorica incantacoventajeitaquee. yora comatirori. 5ॸAisati oquempeta anene: orijaniqui onaveta,
iro cantaincha oshequi omayeti: irootaque avametantariri atiri,
Ariorica aquemisantasanotaqueri Tasorentsi,
aisati aquisatsatacantariri. Oquempetacaro amorecaque
anteneri icoacaaqueeri.
paamari, capichaji onavetaca, iro cantaincha omataquero
14ॸPamene, noyemisantaririnte: icantashitarica ashaninca: otaaquero antearo ovaantsi. 6ॸAisati aquempetacaro, ariorica
“Noquemisanti”, iro cantaincha terica incavintsayeri itsipapee, capichaji ancante, iro cantaincha aquisacaajeitacari oshequi
¿ocameetsatimpa? Te, te oncameetsateji. Tempa atiri, antacaajeitaqueri caari cameetsatatsi. Tempa iriotaque
iquemisantashiveeta: ¿jaoca incanteari iravisacotantajeari? sharincavenisati oamejeitaqueerori aneanatantaro caari
15ॸAriorica piotaque ocoiteimotacari piyemisantaririnte iitsaare cameetsatatsi, irootaque oshequi aquisavacaajeitantacari.
aisati iroyeari, pincavintsayeri. 16ॸEiro picantashitaritsi: 7ॸAri ayojeitaque avamejeitaqueri poshiniripee, tsimeripee,
“Cameetsayea pijate. Cameetsa pinquitsaatea. Cameetsa maranque, shimapee, maaroni. Avamejeitaqueri, avirajeitari.
pinquemaquea”. Eirorica pipavaqueritsi oca coiteimotacariri, 8ॸIro cantaincha te intimeji oametachane irisati irimajerete eiro
¿picavintsaasanotirimpa? Te. 17ॸPineaquero, ariorica ineanatantaro caari cameetsatatsi. Ashi airo aneanatantaro
aquemisantashita, terica aneshinoncateri itsipapee, te caari cameetsatatsi. Oashinoncaajeitaquee piantatsiri, ari
oncameetsateji: atsipetashitacaro aquemisantamempeaca. oamaaquee irerorica, iro cantaincha aisati
18ॸIntimerica cantempineri: “Piquemisantashiveeta avinti; oashinoncaajeitaquee caari cameetsatatsi aneanatashiyetari,
irompa nainti, nantaveetiniri Tasorentsi icoacaaquenari”. irootaque ijajeitantacari oshequi atiri Sharincaveniqui.
Queario irinti icantaqueri. Eirorica pantaveetiniri Tasorentsi, 9ॸAcantapinitaque: “Icameetsatasanoti yora Apa Avincatsarite”.
¿jaoca oncanteari piotacantenari piquemisantasanotiri? Iro cantaincha aisati acantimanirotiri atiri: tempa ishiavetari
Cameetsa nantaveetiniri nainti, piotanteari iriori Tasorentsi. 10ॸOtimi avante aparoni, iro cantaincha
noquemisantasanotiri. 19ॸPishirevetaro apaniro ini Tasorentsi, irootaque aneshinoncatantariri ashaninca, aisati
ari cameetsa. Aisati ishirenirojeivetaro iriori camaaripee, aquisatsatantariri. Te oncameetsateji, noyemisantaririnte,
irootaque itsaroanirotantacari, ipioncanirotantacari; iro anconoayetero aneshinoncatsateri aisati anquisatsateri.
cantaincha eiro yavisacotajitsi. 20ॸTempa, noshaninca, ontime 11ॸNoshiacantempiro: anta osoquijatiro omoronaja nija, ariorica
piotantari. Tempa pincoyeji piote. Eirorica antaveetiniri opochajati, ariorica ocachojati. ¿Arimpa omataquero pochajari
Tasorentsi icoacaaqueeri, atsipetashitacaro aisati cachojari, apite? 12ॸ¿Arimpa omataquero naranca
aquemisantamempeaca. 21ॸPinquenqueshireteri yora ontimantearo manco oitsoqui? ¿Arimpa omataquero ova
ashanincani intacaroniri: yora Avaramani. Iroaquenerime ontimantearo oitsoqui iyera? Aisati eiro omatirotsi cachojari
Tasorentsi Isaca anta yoapinitinirinta virantsipee. Tempa ompeajea pochajari. Aisati aquempejeitacaro: terica
ʊґkͮтԆƄͮkҽʊѠʊґkͮҽʊkæϘॷ3–5 208
camaari. Te iro oametempirone Ishire Tasorentsi. 16ॸPineaquero, oyempineri. Aneavetatsimpi meeca, iro cantaincha
ariorica pinquisashireavacaaquea, ariorica piquempetacaro mencorijenca. Te osamaniteji omencoriitete,
pincatsimashireavacaaquea, eiro pimatirotsi pisavicajeite impoiji jentsipaite opeanaja. Aisati avirori, eiro osamanititsi
cameetsa, irointi pantapinijeitero caari cameetsatatsi, maaroni. irosati pincamanteari. 15ॸIrointiquea pincante: “Ariorica
17ॸIro cantaincha ariorica irinintacaaquempiro Tasorentsi irinintacaaquena Avincatsarite, eirotsitarica nocamitsi, ari
ontime piotanteari, pincameetsashiretanaque, eiro piquisatsi, nomataquero coajica paitapeerica”. 16ॸPamene meeca, oshequi
pincavintsante, eiro pipiatsataritsi itsipapee, pashi poyero pishemeti, pineacameetsatashitaja avisati: te oncameetsateji.
pineshinoncatante, poameetsatasanotero maaroni pantayeteri, 17ॸAriorica piovetaro cameetsatatsiri, iro cantaincha te
5
Tasorentsi. 1ॸMeeca, ashitaarantincari, noncamantempi: piraajeitea
coajica, pincavintsaajeitea, irotaintsi oshequi
Iquenquetsatacotiri caari coatsine incavintsante.
pinquematsicajeitearo. 2ॸOmpatsaayetanaque maaroni
4
1ॸ¿Paita piquisavacantajeitacari? Tempa pineveyetaro pashijeivetari. Intsonquitajeitempiro sancori piitsaarepee.
vaararontsi, irootaque piquisavacaajeitantacari. 3ॸOyechariyetanaque maaroni ashiroyetatsiri pashiyevetari: oro,
2ॸPicoajeivetacaro paitapeerica, iro cantaincha te payeroji. perata, maaroni. Ariorica oyechariyetanaque, irioyeetempi
Poantaque. Pineveyevetaro yashiyetari itsipapee, iro cantaincha pipiotashitacaro, iro cantaincha te pimpinateriji yora
te payeroji, irootaque piquisavacaajeitantacari. Iro caari patiritepee. Ontsoncaquea ashiroyetatsiri, aisati avirori, pijate
paantaro picoayevetari, te pincantasanoteriji cameetsa Sharincaveniqui, eiro pineajirotsi aisati pashijeiveitaniri.
Tasorentsi. 3ॸPicantavetari, iro cantaincha caari paasanotanta, te 4ॸPamene, pamatavijeitaqueri maaroni patirite, te
oncameetsateji ora picoasanovetacari: picoaveta pincavintsayea pimpinatasanoteriji, irootaque pipiotantarori pivaararo oshequi.
avisati. 4ॸPishiaquero aimentariri ojime: ocoaqueri pashini Iquisatsajeitaquempi patiritepee. Iotaquero Avincatsarite:
shirampari, oquisaqueri ojime. Ariorica pinintayetiro maaroni tempa ipincatsariventajeitiri maaroni timajeitatsiri. Ioti te
timayetatsiri quipatsiqui, piquisaqueri Tasorentsi. Maaroni pincavintsanteji, irootaque iroasanquetantempiri. 5ॸAvisati
nintatsiri irishanincateari tseencantatsiri iquishiri Tasorentsi. quenqueshireacotajancha, te pinquenqueshireteriji itsipapee
5ॸJero oca ocantiri sanquenarentsi: “Itiancajeiteero Tasorentsi iriori, piveshireimentaro pashiyetari. Noshiacantempiro:
Ishire iriori, iro cantaincha meeca icavintsaasanotaquero: te ariorica inquejitaque pivira, ari pincantajeiteri pishaninca:
incoyeji antseenquero”. Te oncantashiteaji sanquenarentsi, te “Tsame ayeri novira; quejitaque, moncarataca avanteariri”.
antsipetashiteaji osanquenataca. 6ॸOshequi Aisati iquempetaca Tasorentsi, icanti: “Oshequi timimojeitiriri,
ineshinoncatasanojeitaquee Tasorentsi, irootaque ocantantacari moncarataca noasanquetanteariri”. 6ॸPoashinoncaasanotaqueri
sanquenarentsi oca: “Iroashinoncayeri Tasorentsi yora cameetsayetatsiri: te pimpashitimateariji coiteimojeitacariri,
shemetatsiri, iro cantaincha ineshinoncajeitaqueri yora caari irootaque icamantacari, torein; iro cantaincha te
shemetatsine”. inquisavetempiji. Irintiquea meeca quishempineri Tasorentsi.
7ॸIrootaque nocantantimpiri: pishinetacotea, paitarica
Joponi, iquearioventiniri Avincatsarite maaroni yantayetiniri. oavisacotajerine. Otimirica caari cameetsatatsi yantayetiri,
Impoiji icavintsaaqueri, aisati ineshinoncataqueri. Piojeiti yashi aisati incavintsayeri, eiro iquenqueshiretajirotsi aisati.
yoiro icavintsanti, ineshinoncatanti. 16ॸIrootaque noncantantempiri: ariorica pantero caari
1
1ॸ¿Ainirompi noyemisantaririnte? ¿Tecatsimpa oyempine? Ishire Tasorentsi noquenquetsatacaajeitaquempi,
Narotaque Petero sanquenajeitimpirori oca. Narotaque nocamantajeitaquempi yoavisacotanti Quirishito. Aitaque
itiancane Jesoquirishito noquenquetsati. Nosanquenajeitimpiro icoasanojeiveta inampirepee Tasorentsi iriotasanotero jaoca
maaroni nojorioririnte, quemisantajeitiriri Quirishito, acantajari avavisacotantajari.
jaocapeerica pisavicajeitiri anta Pontoqui, Carashiaqui,
Oshequi icavintsaajeitaquee Tasorentsi, tsame aveshireimenteari.
Caparoshiaqui, Ashiaqui, Vitiniaqui, maaroni. 2ॸPeerani
icoyeajeitaquempi Apa Tasorentsi, icoaque intomintajeitajempi. 13ॸMeeca pinquenqueshirejeitanaquea, cameetsa pisavicajeite.
aquemisantasanotaque. Impoiji, ariorica impoque, Tasorentsi, yaanajiri aisati anta ocameetsaitetinta. Meeca
incantajeitapaaquee: “Noneacameetsajeitaquempi: piojeitaque queario icavintsaasanojeitaquempi, ari cameetsa
pincarajeitena anta inquitequi, pintsipajeitena pinquemisantajeiteri, piojeite iriotaque savicacaajeitempineri
ampincatsarijeite”. anta inquitequi.
8ॸTequera pineajeiteri, iro cantaincha pinintajeitaqueri, 22ॸAri piquemisantaquero maaroni yoamejeitaquempiri
210
211 ʊʊґkͮтԆƄͮkҽʊѠʊЬƄҽƄѠϘॷ1–3
opeatsi irointi”. Irootaque irineane noamejeitaquempiri: maaroni savicajeitatsiri, 14ॸaisati pinquemisantajeiteri maaroni
icavintsaajeitaquee Tasorentsi, yoavisacojeitaquee. Tempa itiancanepee. Itianquiri iroasanquejeiteri caari cameetsatatsi
ocameetsataque. irisavicajeite. Irintiquea cameetsatatsiri isaviqui
2
1ॸMeeca eiro piquisatsi, eiro pamatavitanti, eiro pishemeti, irineacameetsateri. 15ॸAiniro caari iotiri Tasorentsi, icantimatiri
eiro paamaari pishaninca, eiro picantimatiritsi. 2ॸYora quemisantatsiri. Irootaque icoantacari Tasorentsi pisavicajeite
iroaquera timatsi yatsotapinitiro otsomi iriniro, irootaque cameetsa inquenqueshirejeitanteari, irimajerejeitanteari. 16ॸAri
iqueveantacari. Aisati meeca avirori, pincoasanotero irineane piquemisantajeitaqueri Tasorentsi, meeca te incoyeji
Avincatsarite: pineanatapinitero, pinquenqueshiretapinitero, imperanajeitempi iriori pinquemisantajeiteri
piotasanotanteariri iriori. 3ॸTempa piojeitaque pincatsariventajeitimpiri aca quipatsiqui, tempa ocameetsati
icavintsaasanojeitaquempi, ineshinoncajeitaquempi. 4ॸAriorica piotashitea pimpincatsajeiteri. Te oncameetsateji pantajeitero
avetsiquero mapipanco, ajivatero avatiyero quisotacayerone caari cameetsatatsi. 17ॸPaacameetsajeiteri itsipapee atiri,
mapi avanquetantearori oshanincapee. Eirorica otimi, eiro pinintajeiteri ayemisantaririnte, pimpincatsajeiteri Tasorentsi,
oquisotitsi pancotsi. Iriotaque Quirishito shiaquerori mapi, iro aisati pimpincatsajeiteri yora pincatsariventajeitiriri
cantaincha yaneasanoti irinti, aisati yoaneajeitaquee arori. pishaninca.
Itseencajeivetacari ashanincapee, iro cantaincha
ineacameetsatasanotaqueri Tasorentsi irinti. Eirome itimime, Yoamejeitiri nampirentsipee.
eiro avavisacotajame. 5ॸAvirojei, piquempejeitacaro mapipee 18ॸNampirentsi, pinquemisantajeiteri yora nampitimpiri,
yoanqueyeetaqueri jenioquiji. Yoaneajeitaquempi avirori, pimpincatsajeiteri. Eiro apaniro pipincatsatiri
pincantaitatiyempani anta inquitequi. Piquempejeivetacaro cavintsaaquempiri, neshinoncatimpiri; irinti pimpincatsateri
pancotsi, isavicantari Tasorentsi; pantajeiteneri maaroni aisati peranatimpiri, quishimpiri. 19ॸPamene, ariorica
icoacaajeitaquempiri. Piquemisantajeitaqueri Jesoquirishito, iquisashitaquempi nampitimpiri, tempa iotaquero Tasorentsi;
irootaque ineacameetsatantarori maaroni pantajeitiniriri. aisati ariorica yoashinoncashitaquempi, iotaquero aisati. Eiro
6ॸIrootaque ocantiniri Sanquenarentsi: “Icanti Tasorentsi: pipiatsataritsi nampitimpiri. Ariorica piquemisantiri Tasorentsi,
‘Nontianqueneri joriopee Quirishito, oshequi tempa ari incavintsaasanojeitempi coajica. 20ॸPamene, ariorica
noneacameetsataqueri. Nocoyeaqueri iroavisacojeiteri maaroni pamataviteri nampitimpiri, ariorica impasatimentempiro.
quemisantajeiterineri, ľɗфΎֆѸȍɗ͑Ύ͑ËʮҡѸɗɗфɗΎфɗٔॸٚ. Eirorica pipiatsavetari, iro cantaincha ¿ocameetsatimpa
7ॸAvirojeitaque quemisantajeitiriri, tempa pamatavitaqueri? Eiro ineacameetsatimpitsi Tasorentsi. Iro
pineacameetsajeitaqueri. Irintiquea maaroni tseencajeitiriri, te cantaincha ariorica impasatashitempi yora nampitimpiri aisati
irineacameetsateri. Oquenquetsatacotaquerini Sanquenarentsi, te pimpiatsateari, ari irineacameetsatempi Tasorentsi.
ocanti: “Yora vetsiqueronemeri pancotsi itseencaquero mapi, 21ॸIrootaque icoacaaquempiri: eiro pipiatsataritsi yora
icanti: ‘Te oncameetsateji’. Iro cantaincha quisashitimpiri. Pinquenqueshireteri iriori Quirishito: oshequi
ineacameetsatasanotaquero Tasorentsi.” Pineaquero, ineacatsitimentaquempi, icoaque pinquempeteari. 22ॸTecatsi
itseencajeitaqueri jorio Quirishito, iro cantaincha irante irinti caari cameetsatatsi, aisati te iramatavitanteji. 23ॸTe
ineacameetsatasanotaqueri Tasorentsi. 8ॸAisati ocanti impiatsateariji yora quisatsajeitaqueriri, aisati te inquisatsateriji
Sanquenarentsi: “Yora Quirishito ishiaquero mapi itsitincacari yora oashinoncaajeitiriri. Irointiquea iquenqueshiretaqueri iriri,
atiri ipariantacari. Queario, te iriojeitavaqueri, yaventacari, iotaque ari irintacoteari iriori.
icomijeitavacari”. Pineaquero, jero oca ishiacantaqueri: iro 24ॸIcamimentajeitaquee anta coroshiqui, eiroquea
oquempetaca pitimini meeca tsiteniriqui; iro cantaincha iquenashiyeta. Eirorica itimitsi shenterine impeaarantaquea.
icoyeajeitaquempi, iotacaasanojeitaquempi, oquempetaca Aitaque piquempejeiveitarini ovisha, te piojeiveiteani. Iro
pitimi meeca quitaiteriqui. Meeca icoacaaquempi cantaincha timatsi meeca Shentajeitimpiri,
pincamantajeiteri atiri: “Ocameetsatasanotaque iquempoyeasanojeitaquempi.
yantajeitaqueeneri Tasorentsi”. 10ॸPeerani te
pincameetsaveiteani, iro cantaincha meeca pishanincajeitacari Yora shirampari aisati ijina, ocameetsati iraacameetsatavacayea.
3
Tasorentsi. Peerani te piojeiveiteani icavintsaavetaquempi, 1,2ॸTsinane, pimpincatsateri pijime. Terica inquemisante
iraanajempi inquitequi. 16ॸEiro catsini pantirotsi caari pinintavacaajeitea, eiro piquenqueshiretirotsi caari
cameetsatatsi. Impoiji iriotanaque yora quisaquempiri irio cameetsatatsi yantayetiri itsipapee, irointi
Quirishito oameetsantimpiri. Impoiji aisati pincavintsaavacaajeitea. 9ॸPincanteani pineshinoncajeitavaqueri
impashiventanaquea, iriotanaque te oncameetsateji maaroni quivantempineri. 10ॸTempa otimi imatacaaquempiri
incantimatempi. 17ॸAriorica incoacayempi Tasorentsi Tasorentsi, ari pimamatero pintacotanteariri pishaninca.
iroashinoncayeetempi, iro cantaincha oncameetsate Piotacaajeiteri iriori icavintsaajeitaqueri Tasorentsi. 11ॸAriorica
pashinoncaimentearo cameetsayetatsiri pantayeteri. Te pinquenquetsatacayeri pishaninca, pinquearioventero
oncameetsateji pashinoncaimentearo caari cameetsayetatsi povaajeneri irineane Tasorentsi. Ariorica pintacoteari
pantayeteri. pishaninca, pincanteri Tasorentsi iramitacotempi, aitaque
irimatacaaquempiro. Ariorica anquemisantasanoteri
Yantayetaqueri Quirishito. Jesoquirishito, incantajeite itsipapee atiri: “Tempa
18ॸAri te ancameetsajeiteji arori, oshequi antayetaquero caari icameetsatasanoti Tasorentsi”. Tsame aneacameetsajeiteri
cameetsatatsi, iro cantaincha icameetsatasanotaque irinti maaroni, ampincatsajeiteri: ancantaitatiyempani. Aitaque
Quirishito. Icamimentajeitaquee irinti, yoavisacojeitaquee; ancantajeiteari.
icoaque aneajeitantajeariri Tasorentsi. Icamasanovetaca; iro
cantaincha ishire, te oncameji. 19ॸIcamantacari, ijashiretapainti Icantiri: “Ariorica pinquematsicatimenteari Quirishito,
anta Sharincaveniqui, anta yoaquerinta Tasorentsi camaaripee pinquimoshiretanaque”.
aisati ishireni tseencantatsiniri. Ari iquenquetsatacaapaaqueri. 12ॸNoshaninca, oshequi nonintajeitaquempi. Niotaque oshequi
20ॸPeerani, te inquemisantajeiteni iriori ishaninca Noeni. yoashinonqueetaquempi. Eiro poanaquetsi cavaco, aitaque
Yovetsicantavetacaroniri ivito, icantapinijeivetacari ishaninca yoashinonqueetiri aisati itsipapee quemisantajeitatsiri. 13ॸTempa
peerani: “Pinquemisantajeiteri Tasorentsi”, iro cantaincha te aisati yoashinonqueetaqueri iriori Quirishito, meeca
inquemisantajeiteriji. Ari peerani yamavenavetacari Tasorentsi, piquempejeitacari: ari pinquimoshirejeitanaque. Aisati, coajica
iro cantaincha impoiji ishemanacari, itiancaquero antearo impincatsaritapaaque irinti, irosati
incani, incajaretanaque, maaroni. Aanaqueri maaroni, pinquimoshireventasanotanteariri. 14ॸAriorica
itsitiajeitanaque, pomiririri. Ari icarati avisacotajantsiri inquishimenteeyetempiro piquemisantiri Quirishito,
pitotsiqui ocho. 21ॸAri ishiajeivetacarini iriori vaotisajeitachari pinquimoshiretanaque: tempa aitaque itasoncacoventaquempi
meeca. Ariorica avaotisataquea, te iro ancaate, irointi Tasorentsi. Quiso oajeitaquempi Ishire, aisati coajica cameetsa
ashiacantiro icamimentajeitaquee Jesoquirishito, aisati pisaviquimoteri anta inquitequi.
itinaanaja, yoavisacojeitaquee. Aisati ashiacantiro aventari 15ॸIro cantaincha eiro poantitsi, eiro picoshititsi, eiro
Tasorentsi yoameetsashirejeitantaqueeri. 22ॸAri meeca ijataji pantayetirotsi caari cameetsayetatsi, eiro pashereiritsi
Jesoquirishito anta inquitequi, isaviquimotapaajiri Tasorentsi pishaninca, maaroni. Ariorica inquishimenteetempiro ocapee,
iracosanoriqui: icaratiri ipincatsariventajeitee. Aisati oshequi pineashiitetearove. 16ॸIro cantaincha ariorica
ipincatsajeitiri inampirepee, itsipapee pincatsarivetachari, pinquemisantasanoteri Quirishito, irootaque
maaroni. inquishimentanteetempirori, eiro otimitsi
4
1ॸAri piojeitaque otimi oshequi iquematsicatacari pimpashiventimenteri. Irointi pincante: “Tempa icameetsataque
Quirishito, te incoyeji eiro iquematsicataro. Aisati avirojei, Tasorentsi, ishinetana noquematsicatimentacari Quirishito”.
eiro picoajeititsi eiro piquematsicatarotsi paitapeerica. Pamene, 17ॸPamene, irotaintsi incantacoventajeitee Tasorentsi:
ariorica pinquematsicatearo paitapeerica, eiro picoajitsi irijivajeitee maaroni arori itomintajeitari, impoijiquea iriori
pantapinitero caari cameetsatatsi 2ॸaisati icoayetiri atiripee. tseencajeitiriri. Ariorica irintacojeitee arori, tempa
213 ʊʊґkͮтԆƄͮkҽʊѠʊЬƄҽƄѠϘॷ4ٍॷ5
iroashinoncaasanojeiteri yora caari quemisantajeitiri. 18ॸTempa irisavicacaajeitempi cameetsa catsini. 7ॸEiro piquenqueshireatsi,
ocantini Sanquenarentsi: “Ari yoavisacojeitaqueri Tasorentsi eiro poashiretatsi. Otimirica piquenqueshireyetiri, pincanteri
yora quemisantajeitiriri yoameetsajeitaqueri, iro cantaincha Tasorentsi: “Oshequi noquenqueshireaca. Pamitacotena eiro
irovetaincha irijajeiteme Sharincaveniqui. Irintiquea yora noquenqueshireantajatsi aisati”. Ariorica pincanteri, ari
tseenquiriri Tasorentsi, yantapinitiro caari cameetsatatsi: tempa piveshireimenteari iriori. 8ॸQueariompia: paamayeari camaari.
ari irashinoncaasanotaquea irinti”. 19ॸAriorica pantiniri Oshequi catsini iquenaquenayetaque, icoaveta
Tasorentsi icoacaaquempiri, irootaque picatsitimentantacariri, irojocacaajeiteerome aquemisantajeiti maaroni: eiro catsini
ocameetsataque. Pinquearioventero pantayetero aquemisantantajatsi. Iquempetacari anteari maniti, ariorica
cameetsayetatsiri. Pincanteri Tasorentsi: “Pinquempoyeajena”. itasheasanotaque: yoari iovintsane, itsoncasanotaqueri, te
Tempa iriotaque vetsicaquempiri, inquempoyeasanotempi, eiro intimeji timaarantajantsine. 9ॸPinquemisantasanoteri
yamatavitimpitsi. Avincatsarite pimpiatanteariri camaari. Queario ontimayete
pinquematsicayeteari, iro cantaincha tempa aisati
Yora Petero yoametaqueri jivatacaajeitiriri iyemisantaririnte. iquempejeitaquempi iriori ayemisantaririnte anta otsipapeequi
Tempa narotaque narori quenquetsatacaantatsiri. Peerani Tasorentsi pipincatsataqueri Quirishito, ari impoiji
noneasanotaqueri Quirishito ineacatsitacaro oshequi. Aisati iraajeitanaquempi anta inquitequi. Pincantaitatiyempani
coajica, ariorica impoque Avincatsarite pisavicapaaje anta ocameetsaitetasanotinta catsini. Yashi yoiro
impincatsariventantapaaje, nontsipateari icavintsanti: iroameetsantasanojeitempi,
nompincatsariventante narori. Ari meeca timatsi noninti iriveshireacaajeitempi, impeavajempi pincatsari avirori, eiro
noncamantajeitempiri: 2ॸyora ashitariri irovishate intacojeitacari picantashiretajitsi aisati. 11ॸTsame maaroni
irovishate. Aisati avirori, pintacotapinijeiteari ashanincapee ampincatsatasanojeiteri, ancantaitatiyempani. Iroove,
piquemisantacaajeitaqueri. Avisati coashitachane, eiro itimitsi icameetsatasanotaque catsini.
peranatempineri. Te iro pinquenquetsatacaapinijeitanteariri 12ॸJeri yoca Shirivano, iriotaque aanajempirone oca
yora shemetatsiri, iro cantaincha ineacameetsajeitaqueri caari Nocantiri Tasorentsi: “Pincavintsaajeiteri maaroni
shemejeitatsi. 6ॸPimpincatsajeiteri iriori: tempa quemisantiriri pitomi, cameetsa pisavicacaajeiteri”.
itasorentsitasanotaque, ipincatsaritasanotaque; impoiji Narotaque sanquenajeitimpirori: Petero
YAPIITAJINIRI PETERO ISANQUENATINIRI IYEMISANTARIRINTE
1
1ॸ¿Ainirompi noyemisantaririnte? ¿Tecatsimpa oyempine? Jesoshi peerani ishipaquireaque aisati itasoncantayetaque.
Narotaque Shimo Petero sanquenajeitimpirori. Narotaque 17,18ॸPeerani ijatantacari Jesoshi toncaariqui, noijatanaqueri
itiancane Jesoquirishito, nantiniri iriori paitarica narori, aisati itsipapee iroamere; noneasanojeitaqueri
icoacaaquenari. Tempa amoncaratavacaajeitaca ishipaquireanaque, aisati noquemajeitavaqueri Apa Tasorentsi,
aquemisantajeitaqueri Tasorentsi aisati Jesoquirishito, yora yora cameetsatasanotatsiri. Icanti: “Iriotaque yoca notomi
oavisacojeitaqueeri. Irootaque yoameetsajeitantaqueeri. 2ॸAri nonintasanotiri, oshequi noneacameetsatasanotaqueri”. Irosati
piojeitaqueri, irootaque oshequi incavintsaajeitantempiri aisati nopincatsatasanojeitantanacariri Jesoshi. 19ॸTimatsi aisati
cameetsa irisavicacaajeitantempiri. isanquenajeitiniri yora camantantatsiniri peerani:
iotacaasanojeitaquee queario impocasanotaje Quirishito,
Ocameetsati anquearioventeneri Tasorentsi maaroni antajeiteneri. impincatsariventajeitajee. Ocameetsati
3ॸAri icoyeajeitaquee Tasorentsi ancameetsajeitanteari aisati pinquenqueshiretasanojeitero ocantiri Sanquenarentsi
cameetsa asaviquimojeitanteariri anta ocameetsaitetinta. piotanteariri jaoca icanta. Oquempetacaro atsiota tsiteniriqui:
Ariorica ayojeiteri, intasoncacoventajeitaquee cameetsa eirorica atsiota, eiro aneitsi. Ari ocameetsati pincanteani
asavicajeitanteari aisati cameetsa anquemisantanteariri. pinquenqueshirejeitero, irosati impocantajeari; impoiji
4ॸOshequi intasoncacoventajeitaquee iriotacaasanojeitempi, onquempetimojeitempi oquitaitetasanoti.
anquimoshireimentantajeiteariri catsini, irimataqueenero 20,21ॸNocoaque piotasanojeitero oca: ora isanquenare yora
maaroni icantaqueeri. Iramitacojeitee eiro acoantaro antero caari camantantatsiniri otampaticatasanotaque. Te irioteniji
cameetsatatsi. Aisati iramitacojeitee anquempejeitanteariri iriori. intacarori, yora camantantatsiniri, caari oni irineane iriori;
5ॸAriorica acoajeitaque intasoncacoventajeitee, ocameetsati irointi oamejeitaqueri Ishire Tasorentsi, isanquenatantacarori
ajivataque anquemisanteri. Ariorica anquemisanteri, impoiji irineane.
ocameetsati ancameetsatanaque. Ariorica ancameetsataque
Iquenquetsatacotiri amatavitantatsiri.
ocameetsati aisati ayotasanotanaque paitarica icoacaaqueeri.
2
6ॸAriorica ayotaque paitarica icoacaaqueeri, ocameetsati aisati 1ॸAripeerani itimini quenquetsatacaajeitiriniri joriopee, iro
aamaventanaquea arosati amatantearori. Ariorica cantaincha yamatavijeitirini, aisati intime meeca
aamaventanaquea arosati, ocameetsati anquearioventero amatavijeitempineri avirori. Iroamejeitempiro tseeyantsi,
icoacaaqueeri. Ariorica anquearioventero icoacaaqueeri, intseeyacoteari Tasorentsi. Tempa ayojeitaque
ocameetsati aisati ampincatsatasanotanaqueri. 7ॸAriorica icamimentajeitaquee Jesoshi ajajeitanteari inquitequi, iro
ampincatsatasanotanaqueri, ocameetsati aisati anintajeitanaqueri cantaincha incantanirote yora amatavitantatsineri: “Eiro
maaroni ayemisantaririnte, ancavintsaajeitanaqueri maaroni apincatsatiritsi Jesoshi”. Irootaque iroasanquetasanotanteariri
ashanincajei. 8ॸAriorica pimatasanojeitanaquero maaroni ocapee, Tasorentsi. 2ॸIntime oshequi oijajeiterineri: inquempejeiteari,
ari oshequi pimataqueneri Avincatsarite Jesoquirishito, aisati irantayetero caari cameetsatatsi; irootaque intseenqueetanteariri
piotasanotanaqueri. 9ॸYora caari majeitiro ocapee te Quirishito. 3ॸOshequi iramatavijeitempi, iroametashiyetempiro
iriotasanoteriji Avincatsarite, te inquenqueshireteroji icavintsairi. paitapeerica iraitantempiriri piirequite. Peerani icanti Tasorentsi:
Oshequi yantajeitironi caari cameetsatatsi, iro cantaincha “Aitaque noasanquetasanojeiteri yora amatavijeiterineri
icavintsaasanotaqueri, yoameetsataqueri, te quemisantatsineri”. Queario, eiro osamanititsi irijajeite
inquenqueshireajeroji aisati. 10ॸMeeca, noyemisantaririnte, Sharincaveniqui. 4ॸPeerani yora inampirepeeni, ipiatsajeitacarini
pinquearioventasanotero panteneri Tasorentsi maaroni Tasorentsi, yantayetaquero caari cameetsatatsi. Ari
icoacaajeitaquempiri, te oncameetsateji irantsipetashitearo yoasanquetaajeitaqueri, yojocajeitaqueri anta Sharincaveniqui,
icoyeaquempi pijatanteari anta inquitequi. Aisati eiro anta otsiteniitasanotinta. Aitaque itimaqueri iriori anta, irosati
pojoquirotsi piquemisantiri, 11ॸoncanteataquea iraantanajempiri incantacoventanteariri Quirishito. 5ॸPamene, peerani
anta inquitequi, anta icantani ipincatsariventanti Avincatsarite yoamaajeitaquerini Tasorentsi yora ishanincapeeni Noe. Te
Jesoquirishito: yora oavisacojeiteeri. impincatsajeiteriji Tasorentsi, irootaque itiancantacanariri incani
aajeitaqueri. Tecatsi pashini iroavisacote, irinti Noe aisati
Icantiri: “Eiro pipeacotarotsi oca nocantaquempiri”. ishanincasanori iriori, caratatsiri 7. Tempa iriotaque
12ॸTe iroaquera pinquemajeitero oca nocantaquempiri: quenquetsatacaajeivetacariri ishanincapee, camantajeivetacariri
piojeititaroni, aisati pimayetaquero cameetsa. Iro cantaincha jaoca incanteameri iravisacojeitantajeameri. 6ॸPeerani itaajeitaqueri
nampiitajempiro aisati nonquenqueshiretacaajempiro. Tasorentsi maaroni soromasatini, aisati maaroni comorasatini;
13,14ॸIotacaaquena Avincatsarite Jesoquirishito eiro osamanititsi itaajeitaquero ivancopee, irovararo, maaroni. Otaaca maaroni,
noncamanteari. Iro cantaincha nonquenqueshiretacaajeitempiro poyere. Ocameetsati meeca anquenqueshirejeitero yantaqueri
irosati noncamanteari. 15ॸImpoiji, ariorica noncame, eiro Tasorentsi ayojeitanteari iroasanquejeiteri maaroni caari
pipeacotantarotsi, irosati pinquenqueshiretantapinitearori. pincatsatiri. 7,8ॸAri icameetsataqueni Orotini; isavicaveitani anta, iro
cantaincha te irineacameetsateroji oca yantajeitaqueri yora
Tampatica oamejeitaquee irineane Tasorentsi. isaviquimojeitiri. Oshequi iquenqueshiretanaca maaroni quitaiteri:
16ॸTempa nocamantajeitaquempi coajica impocaje aisati “¿Paita caari iquemisantajeitantari Tasorentsi?” Ari
Avincatsarite Jesoquirishito, oshequi impincatsaritapaaque. ineacameetsataqueri Tasorentsi iriori, irootaque caari itaantari.
214
215 ʊʊʊґkͮтԆƄͮkҽʊѠʊЬƄҽƄѠϘॷ2ٍॷ3
3
iroasanquejeiteri maaroni coatsiri irantayetero caari 1,2ॸAri, noyemisantaririnte, piojeiti nonintajeitaquempi.
cameetsayetatsi, antashiyetarori paitarica icoayetiri, jeri aisati Chapinqui nintantaquempirori nosanquenataquempiro,
yora tseenquiriri Avincatsarite. Tecatsi impincatsajeite, oshequi noquenqueshiretacaaquempiro isanquenatiniri yora
ishemejeiti, te intsaroyeji icantimajeitiri inampirepee quenquetsatacotiriniri Tasorentsi peerani. Aisati
Tasorentsi. 11ॸAri isavicajeiti iriori anta Avincatsaritequi, aisati noquenqueshiretacaaquempiro maaroni yoamejeitaquenari
oshequi ishintsiti, oshequi ipincatsariti, iro cantaincha te Avincatsarite, yora oavisacojeiteeri. Impoiji itiancajeitaquena
impiateariji yora cantimajeitiriri. 12ॸIquempejeitacari iriori noquemisantacaajeitaquempi. Meeca napiitajimpiro
poshiniripee, tecatsi iriote. Iquenashiyeta, impoiji imanatiri nosanquenatajimpiro pinquenqueshiretasanotantearori.
atiri, yoaqueri, shemi. Yora tseencantatsiri icantimatashiyetaro 3ॸPiojeitaque eirotsitarica ipoquitatsi Avincatsarite, intime
timayetatsiri meeca: te inquenqueshireteroji jaoca incanteari ¿Jaocari meeca? Tempa camaque peerani. Eiro ipocajitsi.
coajica. Te oncameetsateji yantajeitiri iriori, iro cantaincha Peerani yaamaavetacarini yora intacaroniri iquemisanti, iro
yantacaajeitaquempiro caari cameetsatatsi cantaincha te irineeriji, irosati meeca. Peeraniiteni. ¿Pijitimpa
pinquempejeitanteariri avirori. 14ॸInevejeitaro tsinanepee, pineajeri avinti? Iji, iji. Irosati ocantani quipatsi, te
icantani yantapinitiro caari cameetsatatsi: tecatsi incantero ompashiniteaji”. Irootaque incantajeiteri tseencantatsineri.
irijocajero, yashi yoiro. Yantacaajeitaqueri caari 5ॸTe incoyeji inquenqueshiretero yantayetaqueri Tasorentsi.
quenqueshirevetaro caari cameetsayetatsi. Yashi yoiro Peerani icantaque iriori: “Ontimeta quipatsi, aisati ontimeta
ineveyetaro vararontsi. Queario irijajeite iriori Sharincaveniqui. inquite”, irosati otimantacari. Ari yovetsicaquero quipatsi,
15ॸTe incoajeiteji intime cameetsa, irointi yantashiyetaro ocontetapaaque incajarequi, meeca aisati oshoncacaro incajare.
paitapeerica. Iquempejeitacari Varamani, itomini Veoro. 6ॸAitaque ocantacari peerani, iro cantaincha impoiji
Iquenquetsavetaroni peerani irineane Tasorentsi, iro cantaincha yoasanquetaajeitaqueri yora ishanincani Noe. Iro
inevetasanotaro vararontsi, te irantasanoteneriji Tasorentsi yoasanquetantacariri, te oncameetsateji intimeni. Ari
icoacaavetariri. 16ॸTe inquemisanteriji, irointi yoijataqueri opariaqueni antearo incani, ooncanaca maaroni quipatsi, aisati
coatsiri imperi vaararontsi. Ari imapocaqueri irashinote ipoyereajeitanaca tseencantatsiri. 7ॸAisati icanti Tasorentsi:
ineanataqueri. Te irioteji irio neanatacairiri Tasorentsi. Ari “Coajica nontayero inquite aisati quipatsi, aisati nontaacojeiteri
iquenquejaqueri, ipiatsatacari, impoiji oshequi yoanaqueri maaroni timantarori”. Tempa peerani icantini “Novetsiquero
cavaco iriori, aisati oshequi iquenqueshireanaca: te quipatsi”, irosati otimantacari. Meeca icanti: “Coajica
inquenqueshiretajeroji aisati vaararontsi. 17ॸAriorica nontaajero quipatsi”, tempa aisati irimatajero. Aisati tequerata
pinqueacotero nija oncontejatanteari, tempa pincoasanotaque omoncarateaji intaantajearori, iro cantaincha coajica intayero,
ontime nija. Iro cantaincha ariorica ompirijatanaje, te pomein, aisati intaacojeiteri maaroni tseencantatsiri,
oncameetsateji, tecatsi payero nija. Ari yora amatavitantatsiri iroasanquetaajeiteri. 8ॸMeeca pinquenqueshirejeitero oca,
ishiaquero pirijatatsiri nija: te incameetsateji. Oshequi noshaninca: ajijeivetaro 1000 osarintsi peerani catsini. Iro
ineaveeti, vero, vero, iro cantaincha tecatsi iramitacotempi. cantaincha te irijiteroji irinti. Ineaquero te osamaniteji,
Aisati iquempevetacaro mencori, ariorica pineaquero amaquero oquempetimovetacari aparoni quitaiteri. Ajijeitiro te
tampea: pijiti ompariye incani, iro cantaincha ariorica osamaniteji aparoni quitaiteri, irioquea iriori ineaquero
amatavitempi, te ompariye. Timatsi intimasanotanteari iriori, osamani, oquempetimovetacari iro 1000 osarintsi. 9ॸPineaquero,
yovetsicaqueneri Tasorentsi anta otsiteniitasanoti catsini. ajijeivetaro opeeranitaque, tequera irimoncarateroji
18ॸOshequi ishemejeiti, aisati icantapiniti: “Pineaquero, icantaqueeri: tequera impoque Avincatsarite. Iro cantaincha te
nantashiyetacaro paitapeerica nocoayetiri”. Ari yamataviyetiri irijiteroji irinti opeeranitaque. Eiro yamataviteetsi, iro
oshequi iroaquera quemisantavetachari: iroaquera cantaincha osamani onaveta yoyeacovetacari tseencantatsiri,
yojocavetacaro caari cameetsatatsi yantayetiri, iro cantaincha icoaque inquenqueshiretajea eiro ijatanta Sharincaveniqui.
yantacaanirotajiri aisati. 19ॸIcantayetiri: “Tempa irio Tasorentsi 10ॸIro cantaincha coajica irimapocasanotapaaquee Avincatsarite,
oavisacotimpiri, te pimateroji poavisacotajea avisati. ¿Paita impocaje. Antearo ontoncanaque inquite, ton;
caari pantantaro paitarica picoayetiri? Tempa ontsoncasanotanaquea, poyere. Intaasanotanaquea impoquiro,
icavintsaaquempi, eiro iquishimentimpirotsi. Tsame catsirincaiteri, cashiri, maaroni: pomein, intsoncasanotanaquea
pinquempetena narori”. Irootaque icantayevetari, iro iriori, poyere. Aisati quipatsi, ontayea; aisati
cantaincha yamatavitantaniroti. Jero yantapinitiniri camaari ontaacotasanojeitanaquea maaroni timajeitatsiri quipatsiqui,
icoacairiri iriori: iriotaque ivincatsarite. Iriome Tasorentsi pomein, poyere.
ivincatsarite irantenerime icoacairiri iriori, cameetsa
irisaviqueme. 20ॸPamene, peerani yashinoncaajeivetaca: Icamantiri jaoca oncanteari coajica.
yantapinijeivetaroni caari cameetsatatsi yantajeitiri 11ॸArimeeca ayojeitanaque ontsoncajeitajea maaroni aneajeitiri,
tseencantatsiri. Impoiji iotajiri Avincatsarite Jesoquirishito, irootaque ocameetsatantari anquenqueshiretanaquea,
yoavisacotajiri. Iro cantaincha yapiitajiro ora anquemisantasanoteri Tasorentsi, cameetsa antime catsini.
yantapinijeiveitaniri. Meeca tecatsi incantacoventajea 12ॸCameetsa aamaajeiteari Tasorentsi impocaje, cameetsa aisati
caari iotatsi, yora caari quemisantasanotatsi, iquenacaashitacaro oavisacojeiteeri, piotasanotanaqueri. Tsame meeca aisati
irineane Pavoro, te ontampaticateji incamantacotero. Aisati ampincatsatasanojeiteri, ancantaitatiyempani. Aitaque
iquenacaashiyetacaro pashini irineane Tasorentsi, irootaque ancantajeiteari, maaroni.
iroasanquejeitanteariri. Narotaque sanquenajeitimpirori: Petero
IJIVATAQUE JOA ISANQUENATINIRI IROAMERE
1
1ॸ¿Ainirompi, noamere? ¿Tecatsimpa oyempine? Narotaque Tasorentsi”, cameetsa ancantaitatiyempani ashiasanoteri,
aca Joa sanquenajeitimpirori oca. Meeca asavique cameetsa.
nosanquenatacotaqueri intasanotarori itimi. Tequerani 7ॸNonintane, te naro intearone oca nocamantimpiri. Peerani
ontimeni quipatsi, itimitani irinti. Iriotaque Ashitarori irineane, intajeitaqueeroni Tasorentsi icamantajeitaqueeroni. Peerani
oamejeitaqueeri jaoca ancantajeari antimajeitantajeari anta piquemaquero. 8ॸTe ayoveiteani, oquempetimojeiveiteeni
inquitequi, ancantaitatiyempani. 2ॸItsipatarini Apa Tasorentsi, atimini tsiteniriqui, iro cantaincha ipocapaaque
impoiji ipocaque aca quipatsiqui. Noneapinijeitaqueri, iotacaajeitaqueeri, oquempetaca iquitaitetacojeitaquee.
namenapinijeitaqueri, noquemapinijeitaqueri, Irootaque meeca napiitantimpirori. Iquearioventiro Quirishito
nopamitapinijeitaqueri: meeca nocamantajeitaquempi jaoca inintajeitaquee. Aisati avirori, pinquearioventero, pinintajeiteri
icantari, aisati nocamantajeitaquempi jaoca incantajeitajeeri itsipapee. 9ॸAncantashitearica: “Noqueni quitaiteriqui, niotiri
aneasanojeitantajeari anta inquitequi. 3ॸAri yora Tasorentsi”, iro cantaincha anquisheririca ashaninca,
noneasanotaqueri, noquemasanotaqueri, iriotaque ainiroquera aqueni tsiteniriqui. 10ॸAriorica aninteri ashaninca,
noquenquetsatacotaqueri. Meeca noncamantasanotempi, anquenasanotanaque quitaiteriqui, eiro aisati antapinitirotsi
pinquempetantenari narori. Aquempejeitacari Apa, aisati caari cameetsatatsi. 11ॸAriorica anquisheri ashaninca,
aquempejeitacari itomi: yora Jesoquirishito. 4ॸMeeca oquempetaca aquenashitanaca tsiteniriqui, ainiro antapinitiro
nosanquenajeitempiro oca pinquimoshiretasanojeitanteari. caari cameetsatatsi. Te ayoteji jaocarica aquenaqueri,
oquempetaca otsitenitimotaquee, te aneeroji amenanteari.
Ishiasanotaquero Tasorentsi quitaiteri.
5ॸMeeca Eiro pinintasanotirotsi yantapiniyetiri tseencantatsiri.
noncamantempiro icamantaquenari iriori.
Ishiasanotaquero Tasorentsi quitaiteri, te intsitenitimateji: te 12ॸNoamere, otimi pantajeitiniri, iro cantaincha
iranteroji irinti caari cameetsatatsi. 6ॸAncanterica: yoavisacojeitaquempi Jesoshi. Irootaque meeca
“Noquempetacari”, iro cantaincha ariorica antapinitero caari nosanquenatantimpirori oca. 13ॸAvirojei shirampari:
cameetsatatsi, aquempetacaro aquenanaque tsiteniriqui: piojeitaqueri yora intasanotarori itimi, irootaque
antseeyashitaca, amatavitantaque. 7ॸIro cantaincha nosanquenatantimpirori oca. Avirojei, evancari: te panteneri
icameetsatasanotaque Tasorentsi, iquempetacaro iquenanaque camaari icoacaavetaquempiri, irootaque
irinti quitaiteriqui. Ariorica cameetsa asavique, oquempetaca nosanquenatantimpirori oca. 14ॸAvirojei jananequi: piojeitiri
aniitanaque quitaiteriqui, ashiaqueri iriori: Apa, irootaque nosanquenatantimpirori oca. Avirojei
aquempetavacaajeitaca. Icamimentaquee Jesoshi, yora Itomi shirampari: piojeitaqueri yora intasanotarori itimi, irootaque
Tasorentsi: aparajatimentaquee iriraja yoavisacojeitantaqueeri, nosanquenatantimpirori oca. Avirojei evancari:
yoameetsajeitantaqueeri. 8ॸAncanteririca: “Te nanteroji caari pishintsijeitanaque, piquearioventaquero piquemisantaquero
cameetsatatsi”, arosati amatavitajancha, tequera ayotimateroji irineane Tasorentsi, aisati te pinquemisantimateriji camaari,
queariotasanotatsiri. 9ॸTe iramataviteeji Tasorentsi, irootaque nosanquenatantimpirori oca. 15ॸEiro picoasanotirotsi
icameetsataque. Ariorica ancamanteri: “Ainiro nantane”, pantero yantapinijeitiri tseencantatsiri. Eiro picoasanotirotsi
incavintsaajeitee, iroameetsajeitee, maaroni. 10ॸAncanteriricame timayetatsiri quipatsiqui. Ariorica pinintasanojeitero, eiro
Tasorentsi: “Te nanteroji caari cameetsatatsi”, ancanterime pimatirotsi pinintasanojeiteri Tasorentsi. 16ॸAitaque
aisati: “Te pioteji, pitseeyani”. Ancanteriricame: “Te aneroji acantajeitari: aquenqueshirejeitaquero paitarica
nantane”, te ashiretearoji irineane. acoasanotaqueri anteri. Acoasanotaquero paitarica
2
1ॸMeeca, noamere, nosanquenajeitempiro eiro pantantarotsi aneayetaqueri, ashemetimentaquero ashiyetari. Te irio
caari cameetsatatsi. Timatsi Apaqui oameteerone Apa, irinti atiri oamejeiteerori. 17ॸOmpeanajea
Cantacoventajeitaqueeri: yora Jesoquirishito, timayetatsiri quipatsiqui, aisati ompeajeitanajea maaroni
icameetsatasanotaque. Ariorica antero caari cameetsatatsi, acoajeivetari. Iro cantaincha ariorica anteneri Tasorentsi
incantacoventee. Incanteri iriri: “Pincavintsayeri yora icoacaaqueeri, ancantaitatiyempani antimeni anta inampiqui.
quemisantanari”. 2ॸAiniro antajeitiri maaroni, iro cantaincha
Iquenquetsatacotiri tseeyacojeitacariri Quirishito.
icamimentajeitaquee coroshiqui. Te apaniro incamimentajeiteri
ashanincapee arori, irointi icamimentajeitaqueri maaroni atiri. 18ॸNoshaninca, irotaintsi impocaje Quirishito, eiro osamanititsi.
Yoameetsajeitaquee Tasorentsi, aisati iriori maaroni Piquemacotaqueri yora pashini pocatsineri, yora
quemisantajeitiriri, eiro iquishimenteerotsi caari cameetsatatsi amatavitantatsineri, cantatsineri: “Te iratiritapeeji Jesoshi, te
antajeitaqueri, eiro yoasanquetaajeiteetsi. imponeempaji inquitequi. Caari ini Quirishito”. Ipajiyeetiri yora
cantatsiri: “Antiquirishito”. Noncamantempi, yareejeitaca. Timatsi
Quemisantiriri Tasorentsi, iriotaque iojeitiriri. meeca oshequi amatavitantatsiri, irootaque ayojeitantacari eiro
3ॸArioricaantapinijeitaquero icantaqueeri Tasorentsi, osamanititsi impiasanotaje Quirishito. 19ॸPeerani icarajeiveiteeni
ayotavacaajeitaca ashanincatacari. 4ॸAiniro cantashitachari: yora amatavitantatsiri, iquemisantaveitani, iro cantaincha meeca
“Noshanincatacari Tasorentsi”, iro cantaincha te iranteneriji yojocajeitaquee. Te inquempetasanojeiteeji. Inquempetaqueeme,
icantavetariri. Iriotaque tseeyari, irisati amatavitajancha. quiso iroajeitaqueeme, iro cantaincha yojocajeitaquee. Meeca
217
ʊʊґkͮтԆƄͮkҽʊѠʊˇϘkॷ2–4 218
Itomi, icantashita: “Caari ini Quirishito”. 23ॸYora tseenquiriri irootaque ayojeitantacariri inintajeitaquee. Aisati arori, te
Itomi, te irioteriji Apa. Yora cantasanotatsiri: “Quirishito ini Itomi oncameetsateji antsaroacayearo ancamimenteri
Tasorentsi”, iriotaque iotasanotiriri Apa. 24ॸPincantaitatiyempani ayemisantaririnte. 17ॸJeri ashitaarantachari: ineavetaririca
pinquenqueshiretero oca piquemaqueri peerani. Ariorica yashinoncaaca iyemisantaririnte, terica icoye incavintsayeri,
pinquenqueshiretasanotero, quiso poyeri Itomi, aisati Apa. 25ॸJero ¿inintirimpa Tasorentsi? 18ॸNoamere, te oncameetsateji
oca icashiacaaqueeri: “Pincantaitatiyempani pisavique ancantashijeitea: “Nonintiri noshaninca”. Iro cantaincha
nonampiqui”. cameetsa aneshinoncajeiteri, anintasanojeiteri, 19ॸirootaque
26ॸAri nosanquenatacotaqueri yora amatavitempinemeri, 27ॸiro ayojeitantacari aijatasanotiri Tasorentsi, te aneroji antane.
cantaincha itiancajeitaquempiro Tasorentsi Ishire, quiso 20ॸAyotirica otimi antane, ¿paita inquenqueshireteri Tasorentsi?
oanaquempi. Te pincoyeji pashini oametempineri. Quiso Tempa itsoteiro maaroni, iojeitaque maaroni antajeitiri.
oanaquempi, ari meeca otsoteaquempiro maaroni, 21ॸAisati, nonintane, ariorica ayojeite te aneroji antane,
Tasorentsi. Incameetsataquerica iriori atiri, ari ayojeitanaqueri Aisati iriori, quiso iroajeitaquee. Itiancajeitaquee Ishire,
itomintajeitacari Tasorentsi. irootaque ayojeitantacari quiso yoajeitaquee.
3
1ॸIcantajeitaquee Tasorentsi: “Avirojeitaque notomipee,
Piojeiteri maaroni oamejeitempineri.
nishintopee”. Queario icantaque. Pineaquero, oshequi
4
inintasanojeitaquee Tasorentsi. Te irioteriji tseencantatsiri jaoca 1ॸNonintane, eiro piquemisantashijeitaritsi maaroni
icantari, irootaque caari iotantee arojei itomi. 2ॸMeeca, nonintane, oamejeitempinemeri: yamatavitimpicari. Ariorica
avirojei itomipee Tasorentsi, irishintopee. Tequera ayojeiteji incantempi: “Itiancaquena Tasorentsi”, iro cantaincha pijivateri
jaocarica ancanteari, coajicani. Ariorica impiaje aca quipatsiqui, pisampiteri paitarica iroamejeitempiri, piotanteariri queariorica
amenajeitavaqueri jaocarica icantari. Impoijiquea ashiasanojeiteri itianquiri Tasorentsi. Aca quipatsiqui timatsi oshequi
iriori. 3ॸAamaajeitajari impocaje, irootaque acoajeitantacari meeca coavetachari iramatavijeiteeme. 2ॸJero oca piotanteariri
ancameetsajeitanaque: anquempejeitajeari iriori, icameetsataque. otiancanepee Ishire Tasorentsi: incantajeitee irinti:
4ॸAriorica antaquero caari cameetsatatsi, te anquemisanteroji “Yatiritapaaque Jesoshi, iponeaca inquitequi. Iriotaque
icantavetaqueeri Tasorentsi. Te oncameetsateji ampiatsatearo Quirishito”. Iriojeitaque shanincatacariri Tasorentsi. 3ॸIro
icantaqueeri. 5ॸTempa piojeitaque ipocaque peerani aca cantaincha te intianqueriji Tasorentsi yora caari cantatsi:
quipatsiqui yoavisacojeitajee. Piojeitaque aisati te iranteroji irinti “Quirishito ini Jesoshi”. Iriotaque antiquirishito.
caari cameetsatatsi. 6ॸAriorica quiso avanaqueri, eiro antirotsi Piquemacojeitaqueri icanteeti: “Impoque tseeyacotearineri
arori caari cameetsatatsi. Yora antapinitirori caari cameetsatatsi Quirishito”. Ainiro meeca tseeyacojeitariri. 4ॸNoamere,
te irineeriji Jesoshi, te irioteriji jaocarica icantari, aisati te yashijeitaquempi Tasorentsi, quiso yoajeitaquempi. Tempa
irishanincateariji. ipincatsaritasanotaque irinti, yanacojeitaqueri maaroni
7ॸNoamere, yamataviyeetimpicari. Ariorica antapinijeitiro coavetachari iramatavijeitempime. Irootaque caari
cameetsatatsiri, aitaque acameetsajeitanaque: piquemisantantari yora tseeyachari. 5ॸTempa ishanincajeitacari
amoncarajeitacari Tasorentsi, icameetsataque. 8ॸYora antirori iriori tseencantatsiri, irootaque iquenqueshirejeitantacarori
caari cameetsatatsi, ishanincatacari camaari: tempa iriotaque icoayetiri atiri. Iquemisantajeitavaqueri ishaninca iriori.
intasanotacarori caari cameetsatatsi. Ari ipocapaaque Itomi 6ॸAroquea ainti, ashanincajeitacari Tasorentsi,
Tasorentsi. Iro ipocashitasanotiri irojocacaajeri maaroni iquemisantajeitaquee maaroni iotiriri, irootaque ayotantariri
yantanirotiri camaari. 9ॸAriorica itomintajeitaquee Tasorentsi, quiso oajeitaqueri Ishire Tasorentsi: ora oamejeitiriri
eiro antapinijeitirotsi caari cameetsatatsi. Itomintaquee, queariotasanotatsiri. Yora caari ioterine Tasorentsi, te
irootaque quiso oantaqueeri Ishire, aquempejeitacari. Irootaque inquemisantajeiteeji, irootaque ayotantacariri yamatavijeitaca
caari antapinijeitantajaro caari cameetsatatsi. 10ॸIrootaque irinti.
ayotantacari ashanincajeitacari Tasorentsi. Yora caari materone
cameetsatatsiri, te irishanincateariji Tasorentsi. Aisati Tsame anintavacaajeitea.
iquempeta yora caari ninterine ishaninca, te irishanincateariji, 7ॸNonintane, tsame anintavacaajeitea. Iriotaque Tasorentsi
irootaque ayotantariri ishanincatacari camaari. 11ॸJero oca intasanotacarori yoamejeitaquee anintavacaajeitanteari.
intaquempiri Tasorentsi icamantaquempiro peerani: “Cameetsa Ariorica anintajeitiri itsipapee, arojeitaque itomipee Tasorentsi,
pinintavacaajeitea”. 12ॸEiro pishiiritsi Caini: ishanincatacari ayojeitiri. 8ॸYora caari nintiri ishaninca, te irishanincateariji
camaari. Yoaqueri irirenti. ¿Paita yoantacariri? Yashi yoiro te Tasorentsi: irishanincataquearime, inquempetaquearime, tempa
incameetsateji, iro cantaincha ineaqueri irirenti cameetsa oni yashi yoiro inintajeitaquee. 9ॸIrootaque ayotantacari
oca yantayetaqueri, irootaque yoantacariri. inintajeitaquee, itiancaqueri Itomi irapintite quipatsiquica
yoavisacojeitajee, ancantaitatiyempani asaviquimotantajeariri
Pinintajeiteri piyemisantaririnte. anta inquitequi. 10ॸ¿Janica nintasanotantatsiri? Te
13ॸNoyemisantaririnte,inquishempirica tseencantatsiri, eiro anintasanoteriji Tasorentsi, irinti inintasanojeitaquee.
poanaquetsi cavaco. 14ॸAnintajeitaqueri ayemisantaririnte, Itiancaqueeri Itomi, icamimentajeitaquee,
219 ʊʊґkͮтԆƄͮkҽʊѠʊˇϘkॷ4ٍॷ5
anintavacayea arori, quiso avanaqueri Tasorentsi, aisati quiso irisavicacantajeitajeeri Tasorentsi anta inampiqui,
iroanaquee iriori. ancantaitatiyempani. 12ॸAitaque incantaitatiyempani iraneaje
17ॸCoajicani ancamajeitaque, iro cantaincha eiro inquitequi maaroni iotiriri Itomi. Yorari caari iotiri, tecatsi
atsaroacaaritsi Tasorentsi. Ariorica aveshireimenteari, incantea irisavique anta inquitequi.
ayotanaque anintasanojeitaqueri arori, aitaque
amoncaratacari iriori Jesoquirishito. 18ॸAriorica ayojeitaque Icantiri: “Pinquenquetsatacaapiniteri Tasorentsi”.
inintajeitaquee, eiro atsaroacaaritsi. Ariorica 13ॸPiquemisantaqueri Itomi Tasorentsi, meeca
inintasanojeitaquee catsini, ¿jaoca ancanteari nosanquenajeitimpiro piotanteari pincantaitatiyempani panee
antsaroacanteariri? Ayojeitericame iroasanquejeitaquee, anta inquitequi. 14ॸEiro apashiventatsi anquenquetsatacayeri:
aitaque antsaroacayearime. Yora tsaroacaariri Tasorentsi, timatsi icoacaaqueeri ancantapiniteriri. Ariorica
tequeratsita iriote irinintasanoteri. 19ॸIjivataquee Tasorentsi amoncarataquero ayojeitaque ari inquemisantaquee.
inintajeitaquee, tsame meeca anintajeiteri arori. 15ॸAyojeitaque paitarica ancanteriri, inquemisantaquee. Aitaque
20ॸIncanteeterica: “Nonintiri Tasorentsi”, iro cantaincha irimataqueenero oca ancanteriri. 16ॸAriorica pineeri
inquisheririca ishaninca, tseeyari ini. Terica irinintajeiteriji piyemisantaririnte yantaquero caari cameetsatatsi, iro
ishaninca iriori, tecatsi incanteri irininteri Tasorentsi. cantaincha terica intseenqueriji Tasorentsi, pincantacoventeri
Pineaquero, terica irimatero irininteri ishaninca ineapinitiri, iroavisacotanteariri. Timatsi yantaqueri pashini
¿jaoca incanteari irinintanteariri Tasorentsi? Te irineeriji tseencantasanotatsiri: ariorica pineacotaqueri, piotanaque
irinti. 21ॸJero oca icantajeitaqueeri Quirishito: “Ariorica irijate irinti Sharincaveniqui. Te noncantempiji
anintiri Tasorentsi, aisati anquempeteri ashanincapee, pincantacoventeri irinti. 17ॸTe oncameetsateji catsini antayetero
anintajeiteri”. caari cameetsatatsi, iro cantaincha eiro ajitashitatsi irijate
Sharincaveniqui maaroni antayetirori.
Ocarataque mava iotacaajeitaqueeri Quirishito ini Jesoshi. 18ॸAyojeiti ariorica yashijeitaquee Tasorentsi, te
5
1ॸArioricaayojeitaqueri Jesoshi iriotaque Quirishito, antapinintajeroji caari cameetsatatsi. Yojocacoventaquee Itomi,
aitaque yashijeitaquee Tasorentsi. Ariorica anintiri Apa, tecatsi incantee camaari. 19ॸAyojeitaque ashanincajeitacari
anintiri aisati Itomi. 2ॸAriorica anintiri Tasorentsi, Tasorentsi. Irintiquea maaroni tseencantatsiri,
anquemisantero icantaqueeri, ayotanteari anintajeitiri maaroni ipincatsariventajeitaqueri camaari. 20ॸAyojeitaque ipocaque
yashijeitacari. 3ॸAriorica anintasanotiri Tasorentsi, peerani Itomi Tasorentsi, iriotaque iotacaajeitaqueeri,
anquemisantasanotero icantaqueeri. Te ayojeitantariri yora Tasorentsisanori. Ashanincajeitacari iriori,
ompomerentsitasanoteaji anteneri icantaqueeri. 4ॸAriorica aisati ashanincajeitacari Itomi, yora Jesoquirishito. Aisati
yashijeitaquee Tasorentsi, eiro aijatiritsi tseencantatsiri. Iro iquempetacari iriri, Tasorentsisanori ini iriori. Yoaneajeitaquee,
caari aijatantari, aquemisantaqueri Tasorentsi. 5ॸ¿Janica caari ancantaitatiyempani aneajeitanaje anta inquitequi. 21ॸNoamere,
oijatiri tseencantatsiri? Tempa yora iotiriri Jesoshi, cantatsiri: piquemisantirocari ijitasorentsitashiyeetari.
“Iriotaque Jesoshi Itomi Tasorentsi”. Ari ocarati. Narotaque sanquenajeitimpirori: Joa
YAPIITAJIRO JOA ISANQUENATINIRI IROAMERE
aitaque ancantaitatiyempani, tempa queariotasanotaque yoamejeitaqueeri iriori, te pioteriji Tasorentsi. Iro cantaincha
ocamantajeitaqueeri. 3ॸOshequi inintajeitaquee Apa Tasorentsi, ariorica pincanteani pishiretearo yoamejeitaqueeri, pioteri
aisati itomi, yora Avincatsarite Jesoquirishito, queario oni oca aisati Iriri: quiso iroajeitanaquempi Apa aisati Itomi.
yoamejeitaqueeri. Aisati incantaitatiyempani incavintsaajeitee, 10ॸIrijatashitempirica atiri iroamejeitempi, piotavaqueri
220
MAVATAPAAQUE ISANQUENATINIRI JOA IROAMERE
piquearioventiro pisaviqui cameetsa, aisati yoranqui: eiro piquempetaritsi. Irinti pinquempetea antirori
piquemisantasanotaqueri Tasorentsi, irootaque cameetsatasanoyetatsiri. Yora antapiniyetirori cameetsatatsiri,
noquimoshireimentantaquempiri. 4ॸAriorica noquemacotaqueri iotiri Tasorentsi; yora antapiniyetirori caari cameetsatatsi, te
noshaninca iquemisantasanotaque, aitaque irioteriji. 12ॸQueario, icameetsatasanotaque Irimitirio. Tempa
noquimoshiretasanotaque. 5ॸNonintane, piquearioventaquero ineacameetsajeitaqueri quemisantajeitatsiri aca, aisati
picavintsaajeitaqueri ayemisantaririnte, pitsoteaqueri: yora noneacameetsataqueri, aisati avirori pineacameetsataqueri.
poneayetachari pashinipeequi nampitsi, maaroni. 13ॸTimatsiquera oshequi nocoaque noncamantempiri, iro
221
YORA JORASHI ISANQUENATINIRI IYEMISANTARIRINTE
Narotaque Jorashi sanquenajeitimpirori oca, narotaque cameetsa, iro cantaincha icantimajeitaquee arori ariorica atimi
antaveetiniriri Jesoquirishito; narotaque irirenti Santiaco. Ari cameetsa. Te aneeroji iotantari, iquempejeitacari avira:
niotaque icoyeajeitaquempi Apa Tasorentsi, irootaque yantashijeitaro paitarica icoiri. Irootaque iroasanquejeitanteariri
piquemisantajeitantariri, aisati oshequi inintajeitaquempi. Tasorentsi, 11ॸirashinoncaajeitaquea. Iquempejeitacari yora
Iquempoyeaventajeitaquempi, pineanteariri coajica Caini, yora oiriri irirentini. Iquempejeitacari yora Varama:
Jesoquirishito. 2ॸNocoaque incavintsaajeitempi, cameetsa ipinayeetiri quirequi, irootaque yantantarori caari cameetsatatsi.
irisavicacaajeitempi. Aisati nocoaque paacameetsatavacaajeitea Iquempejeitacari aisati yora Core: ipiatsatacari peerani
maaroni, pinintavacaajeitea. Moishishini. Tempa iroasanquejeiteri Tasorentsi, maaroni.
12ॸPamene, ariorica papatotapinita poajeita, picoajeiveta
Icantiri: “Paamayeariyea coatsiri iramatavitempi”. pinintavacaajeiteame, pincavintsaavacaajeiteame. Iro
3ॸPiojeitaque oshequi nonintajeitaquempi. Tempa cantaincha icarajeitaquempi yoranqui, caari pimatasanotantaro
yoavisacojeitaquee Tasorentsi. Meeca noquenqueshirevetaca cameetsa. Te irioteji iriori impashiventea, oshequi yoajeitaca, te
noncamantempime jaoca icantajeitaqueeri: inquenqueshireteriji itsipajeitari. Oshequi ineaveetashita, vero,
itasoncaventajeitaquee, icavintsaajeitaquee, maaroni; iro vero, iro cantaincha te iramitacojeitempiji. Iquempetacaro
cantaincha meeca eiro nocamantimpirotsi oca. Timatsi meeca mencori amatavijeitimpiri: amavetaro antearo tampea,
pashini noninti noncamantempiri, irointi. Nocoacaaquempi pijitashijeiveta ompariye incani, iro cantaincha, te.
pinquearioventero pinquemisantero yoamejeitaquempiri Iquempetacaro inchato caari timatsi oitsoqui, te oncanteji,
Tasorentsi, te ompashinitapiniteaji. Eiro piquemisantiritsi yora ocameetsati anchaquitero, amponquitireajero, antaajero.
itsipapee coajeivetachari iramatavijeitempime. 4ॸAiniro yora 13ॸTempa pineapinijeitiro otsapijaqui opitsishimoretaque, te
cantatsiri: “Noquemisanti”, iro cantaincha yamatavitanti. Ioti pineacameetsateroji: ari iquempejeitari iriori, te oncameetsateji
icavintsaajeitaquee Tasorentsi, yoavisacojeitaquee. Meeca yantayetiri, oncameetsateme impashiventeame.
icantashijeitaquempi yoranqui: “Cameetsa antajeitaquero Pishiacantavetacari impoquiro iotacaimpiri jaoca pinqueneri,
paitarica acoajeitiri, eiro iquisheetsi Tasorentsi”, iro cantaincha iro cantaincha yamatavijeitaquempi. Irijatanaque iriori anta
irointi yamatavitanti. Te impincatsajeiteriji Avincatsarite otsitenitasanotaque, incantaitatiyempani irisavique. 14ॸPeerani
Jesoquirishito, irootaque irijatanteari Sharincaveniqui. Tempa catsini iquenquetsatacotaquerini Enoco, yora ishanincani Aran,
irootaque ocantiri Sanquenarentsi. icantini: “Pamene, coajica impoque Avincatsarite, incarajeiteri
5ॸTimatsi piotasanojeitaqueri, iro cantaincha noninti oshequi catsini inampirepee. 15ॸIroasanquetaajeitapaaqueri
nonquenqueshiretacaajempiro aisati. Peerani oshequi maaroni caari cameetsajeitatsine. Iriojeiteri maaroni
yashinoncaajeitaca maaroni joriopee anta Ejipitoqui, iro tseencajeitiriri: ipiatsajeivetacari, icantimajeivetacari, irootaque
cantaincha yoavisacojeitaqueri Tasorentsi, yaajeitanaqueri iroasanquetaajeitanteariri”. 16ॸAri iquisashirejeitanaca,
pashiniqui quipatsi. Iro cantaincha iconoajeitacari joriopee icantimajeitaqueri ishaninca, icoasanotaque irantapinitero caari
tseenquiriri Tasorentsi, irootaque yoantacariri iriori. 6ॸAisati cameetsatatsi, oshequi ishemejeitaque.
itimaveitani inquitequi inampireni Tasorentsi, icameetsaveitani Ipincatsatamempeashitacari ishaninca iramatavitanteariri.
catsini, iro cantaincha ipiatsatacari Tasorentsi. Meeca te 17ॸAri, noshaninca, oshequi nonintajeitaquempi, irootaque
222
223 ISANQUENATIRI JORASHI
24,25ॸTempa timatsi Tasorentsi apaniro, aisati iriori Avincatsarite ancamantajeiteri atiri: “Icameetsatasanoti Novincatsarite,
Jesoquirishito: yora oavisacojeitaqueeri. Ainiro itasorenca irinti, ipincatsaritasanoti, itasorentsitasanoti”. Aitaque ancantatiyempani
iquempoyeasanojeitaquempi eiro pantimatantarotsi caari cameetsatatsi. ancamantapinijeiteri itsipapee, eiro ajocajirotsi. Aitaque
Iraajeitanaquempi inquitequi: anta ocameetsaitetasanotaque catsini. ancantaitatiyempani.
Aitaque anta anquimoshireventajeitapaajeri, maaroni. Tsame meeca Narotaque sanquenajeitimpirori: Jorashi
ICAMANTIRI TASORENTSI JOA PAITARICA IRANTAYETERI JESOQUIRISHITO.
1
1ॸIntasanotacaro Tasorentsi, icamantaqueri Jesoquirishito, 12ॸNopitsocashitanacari yora quenquetsatacaaquenari; ari
impoiji yovaajiniri iriori inampire, impoiji iriori noneaquero onantari veera, ocarataque 7, yovetsiqueetiro oro.
yovaajanaro narori, meeca novaajeitempiro avirori. 13ॸNianqui noneaqueri isatecaca quempetariri Jesoshi, yora
inquimoshiretanteari. Pamene, eiro osamanititsi irimatantearori ivantequi ivesamento, otsaampiti apite omititsaqui;
Jesoshi maaroni oca noquenquetsatacotiriri. oshipaquireasanotaque ivoro, oquempetacari catsirincaiteri,
4ॸNarotaque Joa sanquenatirori oca. Nosanquenajeitaqueneri ishipaquireasanotaque, shipaquirerere. 17ॸNoneantacariri,
savicajeitatsiri anta Ashiaqui, aisati iriori yora notaanaque iitiqui, toren. Oquempevetaca nocamaque.
quemisantajeitatsiri anta 7 nampitsipeequi. ¿Ainirojeimpi, Ipamitaquena iracosanoriqui, icantaquena:
maaroni? Ainiro Tasorentsi iriori, irosati icanta: itimini peerani, —Eiro pitsaroacaanatsi, narotaque intasanotacarori maaroni,
irosati meeca; irosati incanteani, coajica. Nocamantaqueri: aisati narotaque vecarayerone maaroni. 18ॸNaro aneasanotatsiri.
“Pincavintsaajeiteri noyemisantaririnte anta Ashiaqui, cameetsa Nocamasanovetaca, iro cantaincha naneanaji aisati; meeca
pisavicacaajeiteri”. Irosati nocantaquerori Ishire, ora quiso noncantaitatiyempani nanee. Eiro nocamajitsi aisati. Narotaque
oiriri ipincatsariventanti. 5ॸIrosati nocamantaqueriri cantajeiterine ariorica incame atiri, eirorica icamitsi; narotaque
Jesoquirishito: tempa cameetsa yovaajeitaqueero arori cantajeiterine janicarica jatatsineri inquitequi aisati janicarica
icantaqueriri Tasorentsi. Iriotaque nijantajirori itinaanaja, aisati jatatsineri Sharincaveniqui. 19ॸMeeca pisanquenatero oca
ipincatsariventajeitiri pincatsarivetachari aca quipatsiquica. pineaqueri, aisati pisanquenatacotero nantayeteri coajica.
Oshequi antajeivetacaro caari cameetsatatsi ajajeitanteameri 20ॸMeeca noncamantempiro caari pioti incaranqui. Pineaqueri
Sharincaveniqui, iro cantaincha oshequi ineshinoncajeitaquee, impoquiro najiricaqueri: ishiaqueri yora jivatacaajeitiriri
yaparajatimentaqueero iriraja, yoavisacojeitantaqueeri. quemisantajeitatsiri anta 7 nampitsipeequi. Meeca piotaque
6ॸIcantajeitaquee: “Pincarajeitena ampincatsarijeitaje, aisati nopincatsariventajeitiri. Aisati ora onantari veera: oshiaqueri
pinquenquetsatacaapiniteri Apa: pincanteri iramitacojeiteri maaroni quemisantajeitatsiri anta nampitsiquinta. Meeca
piyemisantaririnte”. Tsame ampincatsatasanojeiteri maaroni, piotaque quiso noajeitanaqueri.
ancantaitatiyempani. Aitaque ancantajeiteari.
7ॸPamene, inquenapaaje mencoriqui, aitaque aneajeitavajeri Isanquenajeitiniri quemisantajeitatsiri anta Ejesoqui.
2
maaroni. Aisati irineajeitavajeri pajacojeivetacariri peerani. Ari 1ॸJero aisati icantaquenari Jesoshi:
intsaroacaajeitavaqueari maaroni tseencajeitiriri, —Jero oca pisanquenateneriri yora jivatacaajeitiriri
iriraajeitanaquea, jii, jii. Queario, aitaque oncanteari. 8ॸTe quemisantajeitatsiri anta Ejesoqui: “Meeca noncamantempiro
impashinitapiniteji Avincatsarite, itasorentsitaque, irosati icamantaquenari yora ajiriquiriri impoquiro iracosanoriqui:
icantani: peerani, aisati meeca, aisati coajicani. Icanti: yora aniitatsiri anta onantariqui veera, caratatsiri 7. 2ॸIcantimpi:
“Narotaque intacarori maaroni, aisati narotaque vecarayeroneri ‘Niotaquero pantayetaqueri, niotaquero
maaroni”. pipomerentsiventaquenaro nocoacaimpiri, te pishemearoji.
Niotaquempi te pishinetimateriji piyemisantaririnte
Ijivataqueri ineaqueri Joa. irantapinitero caari cameetsatatsi. Ainiro jatashivetimpiri
9ॸAri, noyemisantaririnte, aquempetavacaajeitaca: cantashitachari: “Narotaque itiancane Quirishito”, iro
aquemisantajeitaqueri Jesoshi, irootaque cantaincha piotaqueri iramataviterime quemisantatsiri:
yoashinoncaapinijeitantaqueeri tseencantatsiri. niotaque te pishineteriji inquenquetsatacayempi. 3ॸNiotaque
Ipincatsariventajeitaquee Jesoshi, irootaque oshequi pineacatsitimentaquena, iro cantaincha te
amavejeitantacarori. Noquenquetsatiro irineane Tasorentsi pishemearoji, te pojocajeroji pantayetaquenari. 4ॸIro cantaincha
aisati noquenquetsatacotaqueri Jesoshi, irootaque ainiro pojocaqueri aparo: peerani pinintasanovetaquena;
yojocanteetaquenari aca ovoyejaqui ipajiyeetiri Patimoshi. meecari, meeca te pinintasanotenaji. 5ॸPinquenqueshirejeitea
10ॸAri tomincoqui noquenqueshiretasanotaqueri Tasorentsi, jaoca picantaniri peerani; te pinquempejeiteaji meeca.
irosati noquemantacariri iquenquetsatacaaquena. Antearojenca Pinquenqueshirejeitea pinquempejeitanteari peerani,
ineanataquena, iquempetacari tiorentsi; jajencaitaque irineane, iroaquerani piquemisantajeitaque. Pinquenqueshireempa,
11ॸicantaquena: pinintasanojeitajena aisati. Eirorica pinintajanatsi,
—Pisanquenatero maaroni nonijaayetempiri, impoiji nojatashitimpicari, notsoncajeitimpicari. 6ॸIro cantaincha
pimpacanteri quemisantajeitatsiri anta Ejesoqui, Eshimirinaqui, timatsi noneacameetsatantimpiri: te pineacameetsateroji
224
225 ʊѠkͮҽk֤ƄҽƄѠʊˇƄґϘтԆʊѠʊґȸʊҽϘॷ2ٍॷ3
yantayetaqueri oijajeitiriri Nicorashi, yantashiyetaro caari yai. oquempetaca nopashijeitacari peeraniniri mana. Aisati nomperi
Aisati narori, te noneacameetsateroji yantajeitiri. 7ॸOtimirica quitamarori mapi, nosanquenatero mapiqui ivajiro iroaquerari:
piquemantari, pinquemavaquero oca nocamantaquempiri. iriotero iriori ivajiro, ɗфΎË͑ҡɗ͑ËȍľɗфΎɗΎҡɗфΎҡѸɗɗҡѸɗЙЙľľٔॸٚ.
Peerani otimini Erequi inchato oaneantatsiri: arioricame Irootaque isanquenatacaaquenari.
iroyearome peeraniniri, incantaitatiyempanime iraneeme.
Meeca ainiro quempevetarori anta ocameetsaitetinta, anta Isanquenajeitiniri quemisantajeitatsiri anta Tiatiraqui.
Tasorentsiqui. Ariorica cameetsa pisavicajeite aisati 18ॸAisatiicantaquena Jesoshi:
pimatapinitaquenaro nocoacaimpiri, onquempetaquea —Jero oca pisanquenateneriri jivatacaajeitiriri
poaquearo inquitequi oaneasanojeitempineri: queario quemisantajeitatsiri anta Tiatiraqui: “Meeca noncamantempiro
Йɗ͑Ë͑ҡɗҡҡɗֆľ̲Й͑ɗЙɗѸԮɗËʮľɗҡľ͑ҡɗ͑нӕɗҡľнӕɗٔॸٚ. icamantaquenari Itomi Tasorentsi: oquempetacaro iroqui
Irootaque isanquenatacaaquenari Jesoshi. paamari amorequi, aisati oshipaquireaque iiti, oquempetacaro
ashirotatsiri saancanatatsiri. 19ॸIcantimpi: ‘Niotaquero
Isanquenajeitiniri quemisantajeitatsiri anta Eshimirinaqui. pantayetaqueri. Niotaque pinintavacaajeitaca,
8ॸAisatiicantaquena Jesoshi: piquemisantajeitaquena, pintacojeitacari pishaninca,
—Jero oca pisanquenajeiteneriri yora jivatacaajeitiriri piquearioventaquenaro maaroni nocoacaajeitaquempiri.
quemisantajeitatsiri anta Eshimirinaqui: “Meeca Aiquero pijatatiye pimatasanojeitanaquero. 20ॸIro cantaincha
noncamantempiro icamantaquenari yora intasanotacarori ainiro pantiro caari noninti: pishinetaquero ora Jesavere
maaroni, vecarayeroneri maaroni. Icamaque peerani, impoiji oamejeitaqueri quemisantanari yantayetantacarori caari yai
itinaanaja. 9ॸIcantimpi: ‘Niotaquero pantayetaqueri, niotaquero aisati iquemisantantacarori yovetsicayetiri atiri. Ocantaveta:
oshequi picatsitimentaquena, niotaquero “Noquenquetsatacotapinitiri Tasorentsi”, iro cantaincha
pashinoncaimentaquena: iro cantaincha eiro pipeacotarotsi amatavitapinijeitaqueri quemisantajeitanari. 21ॸNoyeavetacaro
nompinatasanotempi anta inquitequi. Niotaque oshequi onquenqueshireanajeame; iro cantaincha te oncoyeji
icantimajeitaquempi yora shiavetariri quemisantatsiri. onquenqueshiretea, te oncoyeji ojocayetajero antayetiri caari
Icantanirojeiveta: “Noquemisanti”. Jaaquea narori, te ai. 22ॸMeeca noncamantempi: nojoquiitacayearo, aisati eirorica
inquemisantajeitenaji, irinti iquemisantaniroti Satanashi. iquenqueshireajeitatsi yora quemisantajeitirori,
10ॸQueario, oshequi pinquematsicatearo, iro cantaincha eiro noashinoncaasanojeiteri iriori catsini. 23ॸQueario noajeiteri
pitsaroashiretitsi. Yora camaari iroiminqueaarantacantempi maaroni oijajeitirori Jesavere, nontsoncajeiteri, maaroni.
caravosoqui, icoaque iriotantempiri queariorica Impoiji iriojeitanaque maaroni quemisantajeitatsiri niotaquero
piquemisantasanotaquena. Oncarate 10 quitaiteri oshequi maaroni iquenqueshirejeitiri atiri aisati niotaquero maaroni
pineacatsiyetearo paitapeerica. Pinquearioventenaro maaroni icoajeitaqueri. Ocameetsatirica pantajeitaqueri, aitaque
nocamantaquempiri, irosati pincamanteari; impoiji noncavintsaasanojeitempi; iro cantaincha terica oncameetsateji,
nompinatasanotempi, aisati pincantaitatiyempani panee anta aitaque noashinoncaajeitempi. 24ॸYorari pitsipapee, caari
nonampiqui. 11ॸOtimirica piquemantari, pinquemavaquero oca quemisantiro Jesavere, aisati caari antasanotiniri icantavetariri
nocamantaquempiri. Ariorica cameetsa pisavique aisati Satanashi, tecatsi noncantajeiteri; 25ॸirointi incanteani
pimatapinitenaro nocoacaimpiri, eiro pijatitsi avirori inquemisantena irosati nareetantapaajeari. 26ॸAriorica
ґȍфɗ͑ËԮľ͑ɗнӕɗٔॸٚ. pimatapinitaquenaro maaroni nocoacaaquempiri irosati
Irootaque isanquenatacaaquenari Jesoshi. nareetantajeari, ari nompeajempi pincatsariventajeiterineri
oshequi atiri. 27ॸOquempetaca narori, icantaquena Apa
Isanquenajeitiniri quemisantajeitatsiri anta Perecamoqui. nopincatsaritantacari, aisati noncantempi avirori
12ॸAisati icantaquena Jesoshi: pimpincatsaritasanotantanaqueari. Ariorica ompariaque coviti,
—Jero oca pisanquenateneriri yora jivatacaajeitiriri omporocapaaque maaroni, poyere; aisati pinquempetea avirori:
quemisantajeitatsiri anta Perecamoqui: “Meeca pimpoyereajeitajeri maaroni caari quemisantajeitana, poyere.
noncamantempiro icamantaquenari yora ashitarori ivesamento, 28ॸPimpincatsaritasanotanaque, oshequi noaneenquempi,
3
quenquetsatacotanari, antanarori maaroni nocoacairiri. 1ॸImpoiji aisati icantaquena Jesoshi:
Pineacojeitaqueri yoyeetaqueri, iro cantaincha te —Jero oca pisanquenateneriri jivatacaajeitiriri
pojocajeiteroji piquemisantaquena. 14ॸIro cantaincha ainiro quemisantajeitatsiri anta Sarireshiqui: “Meeca
pantayetiri caari noninti. Noshiacantempiro: ainiro noncamantempiro icamantaquenari yora quiso oirori Ishire
yoametaqueriniri Varama peerani Varaca; impoiji iriori Tasorentsi: yora ajiriquiriri 7 impoquiro. Icantimpi: ‘Niotaquero
yantacaajeitaqueri pijorioririnteni caari cameetsatatsi: maaroni pantayetaqueri; ijitashiyeevetimpi avirojeitaque
ipincatsatashijeitaro yovetsicayetiri atiri aisati yantapiniyetiro quemisantincari, iro cantaincha niojeitimpi nainti oshequi
caari yai. Ainiro meeca picarajeitiri shiaqueriniri yora Varama: pitseenqui. 2ॸQueariompia, pitseencasanotajicari, pijaticari
yantacaarantaquempi pipincatsatashiyetaro yovetsicane atiri Sharincaveniqui. Te onimoteariji Tasorentsi pantayetaqueri.
aisati pantashiyetaro caari pai. 15ॸQueario iriojeitaque Piquemisantaveta: pinquenqueshirejeitea meeca
oijajeitiriri Nicorashi. Te oncameetsateji yantajeitaqueri: pinquemisantasanotanteari. 3ॸPinquenqueshiretasanotanajero
yantacaajeitimpicari yantayetiri iriori. noneane piquemaqueri peerani: pishiretasanotanajearo,
16ॸPinquenqueshirejeitanaquea, eiro piquempetajatsi chapinqui. pinquenqueshiretanajea. Eirorica piquemisantasanotajana,
Eirorica pojocajeitirotsi pantayetiri, nojatashijeitimpicari nojatashitempi, noasanquetayempi. Te piojeiteji jaoca oncarate
nompoyereajeitapeempi. Ainiro novesamento novantequi nojatashitantempiri: noquempetacari coshinti, te pioteji
nompesajeitantapeempiri, peti, peti, peti. 17ॸOtimirica jaocarica oncarate irijatashitantempiri incoshitantempiri.
piquemantari, pinquemavaquero oca nocamantaquempiri. 4ॸOshequi pitseencantajeiti, iro cantaincha ainiro
4
irootaque nojocaacoventantaquempiri. Coajica noneantajeiteari 1ॸImpoiji namenanaji aisati, noneasanotaquero inquite,
maaroni savicajeitatsiri quipatsiqui niotanteari jaoca tsompoina; oquempetaca ashitareaca ashitacorontsi.
icantajeita. Ompomerentsitimojeitaqueari maaroni atiri; iro Impoiji noquemajiri aisati yora noquemaqueri incaranqui,
cantaincha, queario nojocaacoventajeitempi. 11ॸPamene, eiro ariorica ineanati ishiavetacari tiorentsi. Icantaquena:
osamanititsi nareetantajempiri. Pincanteani pinquemisantajeite, —Caatanaque aca jenoquica. Noncamantempiro nantayeteri
impoiji tecatsi tsaneavaquempine pijatanaque inquitequi; coajica.
pisavicapaaje anta, pincantaitatiyempani. 12ॸAriorica 2ॸIrosati otentashiretantanaquena Ishire Tasorentsi, irosati
pimataquenaro maaroni nocoacaajeitaquempiri, ari inquitequi. Jeri noneapaaqueri Tasorentsi, isaviqui isavicamentoqui
nosavicacaasanotempi anta itiminta Tasorentsi: eiro pipiajatsi ipincatsaritantari. 3ॸOshequi imarereataque, iquempetacaro mapi
aisati. Nosatoncaatempi pivancainaqui ivajiro Tasorentsi marereatatsiri: quitioncanirotatsiri, quenashinirotatsiri, maaroni.
iriotanteeteari pishanincatacari. Aisati nosatoncaatempi ovajiro Aisati ainiro anta savirentsi, ishoncacaro isavicantari. 4ॸAisati
inampi Tasorentsi: ora Jerosare iroaquerari poneachaneri oshoncacaro isavicantari oshequi pashini savicamentotsi,
inquitequi. Impoiji iriotanteeteari pinampitaro avirori. Aisati ocarataque 24. Anta isavicajeitaque 24 savicacantantatsiri,
nosatoncaatempi novajiro narori, iroaqueratajantsiri, pincatsarijeitatsiri. Iquitsaajeitaro iitsaare quitamaromaori,
iriotanteeteari ashanincatavacaajeitaca. 13ॸOtimirica yamatseejeitaca. Iro yovetsiqueetiri iramatseere oro. 5ॸOponeaca
piquemantari, Йɗ͑нӕľ̲ԮнӕľфΎΎË͑ΎË̲͑ҡнӕľ̲Йɗфɗٔॸٚ. ivincatsarimentoqui Tasorentsi quempetarori iporequi aisati itirei.
Irootaque isanquenatacaaquenari Jesoshi. Aisati inejitacaro tsiorontsi, ocarataque 7: oshiacantaca Ishire
Tasorentsi. 6ॸAisati inejitacaro incajare, oshiaquero amenaarontsi.
Isanquenajeitiniri quemisantajeitatsiri anta Araoriseaqui. Aisati anta inejitacari aparoni ivira, jeri itapiiqui itsipa, jeri
14ॸAisati
icantaquena Jesoshi: iracosanoriqui aisati irampatequi itimi itsipapee ivira.
—Jero oca pisanquenajeiteneriri jivatacaajeitiriri Icarajeitaque 4. Otimi iroqui iriori ivoroqui aisati otimi iroqui
quemisantajeitatsiri anta Araoriseaqui: “Meeca itapiiqui. 7ॸIshiaqueri aparoni maniti; irio itsipa ishiaqueri vaca;
noncamantempiro icamantaquenari yora Queariotasanotatsiri, irio itsipa ishiaqueri shirampari; irio itsipa ishiaqueri paquitsa,
ovaajeerori ora icantaqueeri Tasorentsi: iriotaque itimpavanquitanaca. 8ॸAri otimi ishivanquipee virantsi 6;
Quirishitosanori. Iriotaque intarori yovetsicantaque: oshequi iroquipee, jaocarica onayetaqueri. Icantani
imataquero maaroni icantaqueriri Tasorentsi. 15ॸIcantimpi: ipampoyeaventajeitiri Tasorentsi: quitaiteriqui, tsiteniriqui; te
‘Niotaquero maaroni pantayetaqueri. Pinquearioventenarome iroimpacayeroji. Jero oca ipampoyeapinitiri:
nocoacaimpiri, noshiacantempime catsirincajari; Icameetsataque, icameetsataque, icameetsataque yora
pintseencasanotename, noshiacantempime catsincajari. Avincatsarite Tasorentsi:
227 ʊѠkͮҽk֤ƄҽƄѠʊˇƄґϘтԆʊѠʊґȸʊҽϘॷ4–6
5
1ॸAri Itsinecareajiro sanquenarentsi.
noneaquero aisati iracosanoriqui Tasorentsi
6
yampinaicaquero sanquenarentsi, osanquenataca 1ॸAri ocarataque 7 otsinetaca sanquenarentsi.
tsompoinaqui aisati acaqueroca. Ari ampinaicaca aisati Noneacotaqueri Ovisha itsinecareajiro aparoni, irosati
otsinetaca: ocarataque 7 otsinetaca. 2ॸJeri noneaqueri inampire noquemantacari virantsi, antearojenca ineanati, iquempetacaro
Tasorentsi, shintsitasanotatsiri, icantaveta: itirei, antearojenca. Icantiri quijacotariri cavayo:
—¿Janica cameetsatasanotatsiri irimatantearori —Caate, pimpoque aca.
irampinaicareajero oca sanquenarentsica, intsinecareajero? 2ॸIrosati noneantavacariri jivatapaintsiri: jeri iquijacotapaacari
3ॸAri namenajeivetanaca, tecatsi anquerine. Tecatsi materone cavayo quitamarori, yajiricaquero iveane. Yamatseeyeetaqueri;
irampinaicareajero: inquitesati, quipatsisati, sharincavenisati, coajica irijatanaque inquisajeiteri quishiriri, incoaque
tecatsi catsini. 4ॸTe intimeji catsini cameetsatasanotatsine, iranaacojeiteri irimanateri, impoyereajeiteri.
matasanoteroneri irampinaicareajero, irootaque niraantanacari: 3ॸImpoiji itsinecareajiro otsipa, irosati icantantari itsipa
savicacantajeitatsiri. Jeri noneaqueri isatecaca nianqui Ovisha, noquemantacari itsipa virantsi, icantiri:
yamashitaca ora isatayeetaqueri peerani yoanteetacariri. Otimi —Caate, pimpoque aca.
itseequi 7, aisati iroqui 7: oshiacantaquero Ishire Tasorentsi, Irosati noneantavacari iquenapaaque potsitari cavayo,
itiancaquero otsoteaquero quipatsi. 7ॸAri isavicaque Tasorentsi yajiricapaaquero quijacotariri imoncaratantayetariri
ivincatsarimentoqui, yajiriquiro iracosanoriqui sanquenarentsi, tenayetatsiri, paitapeerica. 6ॸIrosati noquemantacari
ampinaicapatitachari. Ari ijataque Ovisha iriori, yaapaaquero. satecainchari virantsi nianqui, icanti:
8ॸImpoiji yora virantsi aisati yora savicacantayetatsiri —Te aneasanoteroji tirico aisati oquempetaca shinqui,
itiyeroashijeitacari Ovisha. Yajiricajeitiro shiavetarori ijaviquimento; irootaque opinatasanotantacari. Irointi oreji orivo aisati ovaja,
yajiricajeitiro aisati shiavetarori tsota, yovetsiqueetiro oro: otimi irootaque timasanotaintsiri.
tsompoina casancapatsari. Oshiaquero iroori casancapatsari 7ॸImpoiji itsinecareajiro otsipa, ocaratapaaque meeca 4, irosati
itsipapee, irootaque iroanteeteariri iriori. Ariorica —Teve nioteji. Pincamantena: tempa pioti avinti.
omoncarataquea, ari noasanquetaajeiteri maaroni oantatsiri. Icantaquena:
12ॸImpoiji itsinecareajiro otsipa, ocarataque meeca 6. —Iriojeitaque neajeitaqueriri yashinoncaajeitaca oshequi
Namenanaque, jero onicasanotanaca quipatsi, antearo atiri; oshequi ineacatsitacaro iriori. Iquivantajeitaro iitsaare
onicanaca: nica, nica, nica. Itsitenitasanotanaque catsirincaiteri, iriraja Ovisha, irootaque oquitamarotasanotantacari.
iquempetanacaro tsimenquito; irinti cashiri, 15ॸIrootaque yapatotimentantacariri Tasorentsi,
7
1ॸImpoiji noneaqueri inampirepee Tasorentsi, caratatsiri icatiajeitaca Tasorentsiqui. Ipeetaqueri 7 tiorentsi. 3ॸJeri aisati
itsipasati, icatiajeitaca anta otsapitapaa quipatsi; itsipa nampirentsi, icatiaca anta itaapinitantaroriquinta
ipeavaquero tampea, maaroni. Ipeasanotavaquero maaroni, casancapatsari, yovetsiqueetiro oro. Yajiricaquero
caari otimanta tampea quipatsiqui, incajarequi, inchatoqui, onantajaniquitari yovetsiqueetiro aisati oro. Ari itaaqueneri
jaocarica. 2ॸImpoiji aisati noneaqueri itsipa inampire Tasorentsi, Tasorentsi casancapatsari, oshiaquero oca
iponeaca anta iquenapainta catsirincaiteri, yamaquero iquenquetsatacaapinijeitiri quemisantiriri Tasorentsi. 4ॸAri
irisatoncaatanteariri atiripee. Icajemacojeitapaaqueri itsipapee, areetacari oyachaare Tasorentsiqui, ocasancajencatapaaque,
yora tsoncajeiteroneri coajica quipatsi aisati incajare. 3ॸIcantiri: oshequi ineacameetsataquero. Aisati oquempetaca, oshequi
—Eirotsita pitsonquitarotsi quipatsi, incajare, inchato, ineacameetsataquero iquenquetsatacaapinijeitiri
maaroni. Ajivatavaquerita asatoncaajeiteri ivancainaqui quemisantajeitiriri. 5ॸImpoiji yora nampirentsi yaaquero
maaroni quemisantajeitiriri Tasorentsi. paamari, yoaquero onantajaniquitari, ipishoncaquero
4ॸAri noquemaqueri icantaque jaoca icarajeitaqueri quipatsiquica. Impoiji antearojenca itireanaque, tiriririri;
satoncaajeitainchari: icarajeiti 144,000 quemisantatsiri. iporecanaque, porec, porec; aisati antearo onicaca quipatsi,
Icarajeitaqueri ishanincani maaroni itomipee Ishirairi. 5ॸAri nica, nica, nica. 6ॸIrosati yovetsicantajeitanaca nampirentsi
isatoncaajeitaqueri ivancainapeequi: icarajeitaque ishanincani intiotanteari.
Jora 12,000, icarajeitaque ishanincani Oroveni 12,000, 7ॸItiotaque jivataintsiri, tii, tii, tii; irosati opariantanaca
icarajeitaque ishanincani Cara 12,000, 6ॸicarajeitaque quipatsiqui iriniqui, jero aisati paamari, oconoacaro aisati
ishanincani Asere 12,000, icarajeitaque ishanincani Nejatari irajantsi. Otaarantaca timayetatsiri quipatsiqui, otaarantaca
12,000, icarajeitaque ishanincani Manaseshi 12,000, inchatoshi; otaasanotaca iroori saveshi, tojari, maaroni, poyere.
7ॸicarajeitaque ishanincani Shimeo 12,000, icarajeitaque 8ॸImpoiji itiotaque apitetapaintsiri nampirentsi, tii, tii, tii;
ishanincani Irevi 12,000, icarajeitaque ishanincani Isacara irosati noneantacarori quempetarori antearo toncaari, tainchari:
12,000, 8ॸicarajeitaque ishanincani Savoroni 12,000, ipishonqueetaquero incajarequi, pocn. 9ॸOpeaarantaca incajare
icarajeitaque ishanincani Jose 12,000, icarajeitaque ishanincani irajantsi, icamaarantaque timatsiri incajarequi, aisati
Vejami 12,000. Ari isatoncaajeitiri ivancainaqui, maaroni. otsoncaarantaca pitotsipee.
9ॸImpoiji namenanaji aisati, jeri noneajeitaqueri oshequi catsini 10ॸImpoiji itioti mavatapaintsiri, tii, tii, tii; irosati
atiri aisati, yapatojeitaca: tecatsi ancantea amoncarajeiteri noneantacarori shiaqueriri impoquiro iparianaque, itaapaaca,
jaocarica icarajeitiri. Inashijeitaca atiripee, onashijeitaca pomein. Iparianaque nijatenipeequi aisati anta
irineanepee, maaroni. Icatiashijeitapaacari Tasorentsi, aisati anta ocontejayetapaaque nija. 11ॸOpeaarantaca quepishijari,
itiminta Ovisha. Iquitsaajeitacaro quitamarori iitsaare, irootaque icantanteetariri shiavetariri impoquiro: Quepishiri.
yajiricajeitaquero compiroshi. 10ॸAntearojenca icantajeitaque: Icamajeitanaque oshequi irajeivetarori nija.
—Iriotaque oavisacojeitaqueeri yora Tasorentsi savicatsiri 12ॸImpoiji itioti aisati itsipasatitapaintsiri, tii, tii, tii; irosati
noneantacariri anteari paquitsa yaranaque anta inquitequi. 20ॸAri itimaarantaque aparopee atiri, iro cantaincha te
9
1ॸAri itioti itsipa inampire Tasorentsi, yora caari yai, icoshiti. Te inquenqueshiretimateaji catsini.
apapacorotapaintsiri, tii, tii, tii. Irosati noneantacariri
Ora sanquenarentsi quenquetsatacotirori timayetatsineri, coajica.
impoquiro, iponeaca inquitequi, ipariaque quipatsiqui.
10
Ipeetaqueri iyavitantarori omoro jatatsiri tsompoina catsini, te 1ॸImpoiji noneaqueri itsipa inampire Tasorentsi,
aneeroji oncaratapee, 2ॸirosati antoo. Ari iyavireapaaquero, shintsitasanotatsiri. Iponeaca inquitequi, oshoncacari
itatareapaaquero, jero ocontejencatapaaque oshequi oyachaare. mencori, itimaque savirentsi iitoqui jenioquiji. Ivoro oshiaqueri
Ojataque jenoqui irosati otsitenitantanaca jenoqui, aisati iriori catsirincaiteri, ivori oshiaquero paamari. 2ॸYajiriquiro
catsirincaiteri itsitenitanaque. 3ॸImpoiji noneaqueri tsinari, sanquenarentsi, pinaicareachari. Iitisanori aaticajatapairori
iquenantapaacaro cachaa, itsoteapaaquero quipatsi, incajare, irointi irampate aaticapairori quipatsi. 3ॸAntearojenca
imatacaaqueri Tasorentsi yoantaque, iquempetacari quitoniro. icajemapaaque, iquempetacari maniti icajemi, jan, jan. Impoiji
4ॸIcantiri: itireanaque, icarataque 7, tiiriririri. 4ॸNoquemantacariri
—Poajeitearo ivanquirepee maaroni caari quemisantajeitana, itireanaque, irotaintsi nosanquenateme, iro cantaincha
yora caari satoncaajeitacha ivancainaqui. Eiro catsini poarotsi noquemaqueri icantaquena inquitesati:
otsipayetari saveshi, tojari, inchatoshi, eiro catsini. 5ॸNocoaque —Eiro pisanquenatirotsi icantiri tireatsiri, pimanero.
pinquematsicatacayeari maaroni caari quemisantajeitana, 5ॸAri noneajiri aisati inampire Tasorentsi, yora aatiquirori
incarataque 5 cashiri, iro cantaincha eiro poamaajeitiritsi. incajare aisati quipatsi: yovanquiro iracosanori inquitequi,
Ari yoajeitaqueri, oshequi icatsitaque, iquempetacari 6ॸicanti:
quitoniro. 6ॸAriorica omoncarataquea maaroni oca noneaqueri, —Timatsi Tasorentsi aneasanotatsiri, icantani yanei, eiro
ari incoajeivetanaquea atiripee incamajeite; iro cantaincha eiro icamitsi catsini. Yovetsicaquero inquite aisati maaroni
imatirotsi incame. Incoajeivetanajea iroajeame irisati, iro timantajeitarori; yovetsicaquero quipatsi aisati maaroni
cantaincha eiro imatirotsi. timantajeitarori; yovetsicaquero incajare aisati maaroni
7ॸAri namenasanotaqueri tsinari: iquempetacari cavayo, timantajeitarori. Ioti iriori te nontseeyaji, irotaintsi meeca
ipashicayetaca ashiro eiro aveantaritsi sataamentotsi aisati omoncaratea. 7ॸImpoiji intiote yora inampire Tasorentsi, yora
chacopi. Yamatseetacaro shiirori oro. Orari ivoropee sietetapaintsiri. Ari onconijatapaaque manavetachari peerani:
oshiaquero avoropee arori. 8ॸIviti oquempetacaro oishi tsinane, oca yoametiriri Tasorentsi quemisantajeitiriri peerani, yora
oquishipeti. Iraji oquempetacaro iraji maniti, antearoquiaji. quenquetsatacojeitiriniri.
9ॸInejitonqui oshiaquero ashiro, ariorica yaranaque, 8ॸImpoiji noquemajiri aisati jenoquisati
seishitapaintsiri, tii, tii, tii; irosati noquemantacariri itsipa impoiji opianeentaquena. 11ॸImpoiji icantaquena:
neanatatsiri. Ari oponeacari irineane ora itaapinitantaroriqui —Meeca pinquenquetsatacoteri aisati jaoca incantajeiteari
casancapatsari, vetsicachari oro. Otimi anta Tasorentsiqui, coajica pashinipee atiri: nashiyetarori irineanepee,
otiminta otseequi itsipasati. 14ॸIcantiri tiotaintsiri: pincatsaripee, maaroni.
—Pijate poimisoquijajeri yora 4 camaari yoisotiri Tasorentsi
anta antearojaqui eni: ora pajitachari Eojarateshi. Iquenquetsatacotiri apite quenquetsatacantatsiri.
11
15ॸAri ijataque, yoimisoquijajiri camaaripee. Ari icantini 1ॸImpoiji ipaquenaro Tasorentsi inchaqui, shiirori
Tasorentsi peerani: “Niotaquero jaoca oncarate cotiquiirontsi, impoiji icantaquena:
impoyereaarantanteariri atiripee. Niotaquero jaoca oncarate —Jero oca pimoncaramentoca. Pijate meeca novancoqui,
omoncaratanteari osarintsi, cashiri, quitaiteri, aisati jaoca pimoncarataitero; aisati pimoncaratero itaantarori
incarate catsirincaiteri”. Meeca omoncarataca, irootaque casancapatsari, aisati pimoncarajeiteri maaroni
yoimisoquijantajariri. 16ॸYora camaari ijivajeitaqueri oshequi quemisantajeitatsiri anta, jaocarica icarajeitiri. 2ॸEiroyea
catsini soraropee, icarajeiti 200,000,000. Niotaqueri, pimoncaratirotsi anta saiteriqui: irointiquea pimoncarate onta
icantaquenari. 17ॸAisati noneajeitaqueri iyavayote. iquenantari caari quemisantajeitatsi. Incarataque 42 cashiri
Ipashicanejitaro quijacotariri quiraatatsiri, oshiaquero paamari, inquenayetanaque itsipapee atiri anta nonampiqui: ora Jerosare.
ora morecasanotatsiri. Iito cavayopee oshiaquero iitopee Oshequi iroashinoncaajeiteri savicajeitatsiri. 3ॸNontianqueri apite
maniti. Oponeaca ivantequi oshequi paamari, jero cachaajenca quenquetsatacotenaneri, oncarate 1,260 quitaiteri
oshequi, jero morecasanotatsiri. 18ॸIroojeitaque inquenquetsatapinite. Incantapinijeiteri atiri:
poyereaarantajeitiriri atiripee: ora paamari, cachaajenca, jero “Pinquenqueshirejeitanaquea. Eiro papiitapinitirotsi caari
morecasanotatsiri poneachari ivantequi cavayo. 19ॸIrootaque cameetsatatsi, irointi pinquemisantajeite, pintimajeite cameetsa”.
yoantariri cavayo atiri: ivante aisati irishi. Iro irishi oshiaqueri 4ॸIquenquetsatacotitacarini peerani Sacariashini yora
maranque, ainiro oitotaca, yatsicantacariri atiri. apitetatsineri, ishiacantaqueri orivo. Aisati ishiacantaquero
ʊѠkͮҽk֤ƄҽƄѠʊˇƄґϘтԆʊѠʊґȸʊҽϘॷ11ٍॷ12 230
onantari veera timatsiri anta Avincatsaritequi. Tempa iriotaque Pincatsajeitimpiri, pincatsariveitachaniri quipatsiqui, caari
pincatsariventajeitiriri maaroni atiri. 5ॸIntimerica coavetachaneri pincatsariveitachani, maaroni.
iroashinoncayerime yora apitetatsineri, omponeaquea ivantequi Cameetsa pisavicacaajeitaqueri pinampiqui.
iriori paamari, ontsoncasanojeiteri, ontaajeiteri, pomein. Irintiquea yora quisajeitimpiniri, caari cameetsajeitatsini,
6ॸOshequi irimatacaajeiteri Tasorentsi. Peerani poasanquetaajeitaqueri, pitiancajeitaqueri
inquenquetsatapinite, iro cantaincha incoaquerica eiro oparii Sharincaveniqui.
incani, eiro opariitsi, irosati irivecarantearori inquenquetsate. 19ॸImpoiji ashitareanaca ivanco Tasorentsi anta inquitequi,
Aisati, incoaquerica, impeajero nija irajantsi. Aisati incoaquerica, noneaquero tsompoina cajo, ora onantari isanquenare Tasorentsi
iroashinoncaapinijeiteri maaroni savicajeitatsineri. 7ॸAriorica peerani. Aisati noneaquero yamatsequi, matsec, matsec; aisati
irimoncarataquero inquenquetsate, jeri aisati imponeaquea antearojenca itirei, tiiriririri; aisati onicanaca quipatsi, shique,
omoroqui tsompoina covencatatsiri iriori. Inquisapeeri shique, shique; jero aisati opariitasanotaque iriniqui, sacorororo.
quenquetsatatsineri, iranaacotapeeri, iroapeeri, shemi.
8ॸImponaajeitaquea camajeitatsineri anta Jerosarequi, nianqui. Iquenquetsatacotaqueri Quirishito aisati yora maranquetatsiri.
12
Ishiacantaquero Tasorentsi Jerosare Soroma aisati Ejipito; iro 1ॸImpoiji otimi aisati noneaqueri anta inquitequi,
intijeeteri. 10ॸInquimoshirejeitanaque maaroni savicajeitatsineri, quitioncaitaque ini. Ocarataque iito 7, aisati itseequi 10.
iro inquimoshiretanteari incamaque yora apite Yamatseeyetaca iitopeequi. 4ॸIrishi inoshicaarantapaaqueri
quenquetsatacaajeivetearineri: impashitavacaajeitea oshequi impoquiro catsini, sorororo; impoiji ipishoncajeitaqueri
paitapeerica. Incantajeite: quipatsiqui. Icatiapaaca anta otiminta tsinane, yoyeaquero
—Tsame anquimoshirejeite. Camanirotaque yora ontimeri otomi, iroantavaqueariri. 5ॸAri otimiri otomi, yora
quenquetsatacotiriniri Tasorentsi: eiro imatajirotsi pincatsariventasanojeiterineri maaroni atiri; tecatsi piatearineri
iroashinoncaajeitajee aisati. coajicani. Imapoquiri Tasorentsi, yaapitsatanaqueri jananequi,
11ॸIro cantaincha tampatica catsirincaiteri intasoncajeri yaanajiri inquitequi, isavicacaapaaqueri ivincatsarimentoqui.
Tasorentsi, intinaajeitajeri apite, incatiajeitanaje. Ari 6ॸOshianaca tsinane anta caaraiteriqui, anta
—Tempa oshequi ipincatsariti Tasorentsi, itasorentsitasanoti. maranque aisati icarajeitiri, tecatsi incantea iriori
14ॸIrootaque omoncaratanteari apitetapaintsiri impiajeitanaje inquitequi. 9ॸAri yojocasanojeitaqueri
iroashinoncaajeiteri Tasorentsi atiripee. Apanivaniji ora quipatsiqui, aisati maaroni inampirepee. Iriotaque yora
mavatapaintsineri. maranquetatsiri peerani: ivincatsarite camaari, aisati
ipajiyeetiri Satanashi. Peerani oshequi yamatavijeivetacarini
Moncarataca ipincatsariventanti Tasorentsi.
atiripee, iro cantaincha eiro imatajirotsi aisati. 10ॸImpoiji aisati
15ॸImpoiji itiotaque yora itsipa inampire Tasorentsi, yora noquemaqueri inquitesati, antearojenca icanti:
sietetapaintsiri: tii, tii, tii. Noquemajeitaqueri savicajeitatsiri —Meeca yoavisacotasanojeitaquee Tasorentsi,
inquitequi, antearojenca icantajeiti: itasoncacoventajeitaquee, ipincatsariventajeitaquee; aisati iriori
Meecaquea impincatsariventajeiteri Avincatsarite maaroni Quirishito ipincatsariventajeitaquee. Cameetsataque. Icantani
quipatsisati, peerani icantacojeitaquee Satanashi, aisati maaroni
incarateri Quirishito impincatsariventantajeite, ayemisantaririnte, icoapinivetaca iroasanquejeiteeme
incantaitatiyempani. Tasorentsi: icantani, quitaiteriqui, tsiteniriqui. Meecaquea eiro
16ॸImpoiji yora 24 savicacaajeitantatsiri iponeaca imatajirotsi Satanashi aisati. 11ॸIcamimentajeitaquee Ovisha,
ivincatsarimentoqui, irosati itiyeroashijeitantacariri Tasorentsi: aparajatimentajeitaquee iriraja, irootaque caari imatantajaro
oshequi ipincatsajeitaqueri. 17ॸIpampoyeaventajeitiri: Satanashi iroasanquetacantajee. Aisati
Avirotaque, Novincatsarite, Tasorentsisanori: aquemisantasanojeitaqueri Tasorentsi, antajeitaqueneri
oshequi pishintsitaque, oshequi pipincatsaritaque. maaroni icoacaajeitaqueeri, irootaque caari
Te pimpashinitapiniteaji, picantani pitasorentsitaque. yoasanquetantajeitee. Ainiro acarajeitaqueri camimentiriri
Aisati pipincatsaritasanotaque, meeca Quirishito, te incoyeni inquempoyeempa irisati. 12ॸMeeca
pimpincatsariventajeiteri maaroni atiri; aquimoshirejeitaque, acarajeitaqueri maaroni savicajeitatsiri
eiro pojocajirotsi, irosati pincanteani. aca inquitequi; ancanteani anquimoshiretasanojeitanaque. Iro
Irootaque nopasonquijeitantimpiri. cantaincha irashinoncaasanojeitanaquea maaroni quipatsisati.
18 Iquisajeivetimpi atiripee, iro cantaincha meeca Oshequi iquisa Satanashi, ioti eiro osamanititsi irisavique
pipiajeitacari. quipatsiqui, oshequi iroashinoncaajeiteri savicajeitatsiri.
Poitinaajeitajiri camajeivetainchari, maaroni:
pipinajeitaqueri maaroni antaveetimpirori Yora maranque iquisaquero tsinane.
picoacaajeitaqueriri, maaroni quenquetsatacojeitimpiri, 13ॸAri
ipariapaaque maranque quipatsiqui, oshequi
quemisantajeitimpiri, maaroni. iquisapaaquero tsinane tomintariri otomi. 14ॸItasonquiro Tasorentsi
231 ʊѠkͮҽk֤ƄҽƄѠʊˇƄґϘтԆʊѠʊґȸʊҽϘॷ12–14
otimantacari oshivanqui apite, oquempetacaro ishivanqui anteari —Jentsite, pishiacantajeiteri yoca jivataquenari, yoca
paquitsa. Impoiji arapitsatanaqueri maranque, ojataque anta ipesheevetacari. Pineaqueri, te incameji.
ocaaraiteapai. Anta intacoyeetacaro icarataque 42 cashiri. 15ॸImpoiji 15ॸAri iquemisantajeitaqueri, yovetsicajeitaque ishiacantaro.
yora maranque yaparajataquero oshequi nija catsini, oponeanaca Impoiji itasoncaquero, aneantacari, aisati oneanatantacari.
ivantequi, chararara; icoaveta irooncajerome quipatsi, icoaveta Impoiji icantajeitaqueri atiri:
areetapeemparome tsinane, ompiincanaqueme. 16ॸIro cantaincha —Pimpincatsajeitero oca avetsicajeitaqueri: irootaque
ocavintsaaquero quipatsi tsinane, otencareanaque, oquiajatanaque atasorentsite.
maaroni nija quipatsiqui. 17ॸAiquero ijatatii iquisaquero tsinane. Te Ari ipincatsajeivetacaro. Irintiquea maaroni caari
irimateroji iroori, irootaque ijatashitantariri itsipapee otomipee: pincatsatiro, yoacantajeitaqueri. 16ॸAisati isatoncaatacantaqueri
maaroni yora antiniriri Tasorentsi icantaqueriri, aisati maaroni atiripee, maaroni. Isatoncaajeitaca iracosanoriqui, ariorica
quemisantasanotiriri Jesoshi; icoaveta intsoncajeiterime iriori. ivancainaqui, maaroni: pincatsarijeitatsiri, caari
pincatsarijeitatsine, ashitaarantajeitachari, caari
Ari iquenquetsatacotaqueri covencatatsiri. ashitaarantajeitachane; yora yamananteetiri aisati yora caari
14
3ॸAmashitasanotaca catsini iito aparoni, naamaaca 1ॸImpoiji namenanaji aisati, jeri noneaqueri yora
irovetaincha oamayerime amashitaqueriri. Yoajeitanaqueri Ovishatatsiri, icatiaca toncaariqui pajitachari Sio: otimi
cavaco maaroni atiri, icantajeiti: Sio Jerosarequi. Icarajeitaqueri maaroni quemisantajeitatsiri,
—¿Paitaquea caari icamanta? Pamenerote iito, jooo, satoncaajeitachari ivancainaqui ivajiro Ovisha aisati iriri.
¿paitaquea oaqueriri? Icarajeitaque 144,000. 2ॸImpoiji noquemajeitiri aisati
4ॸAisati ipincatsajeitaqueri maranque, icantajeiti: inquitesati, antearojenca irineane; iquempetacaro antearoja
—Pineaqueri, oshequi imatacaaqueri covencatatsiri. ovarijare, aisati antearo itirei. Iriojeitaque javioquijeitirori
Aisati ipincatsajeitaqueri covencatatsiri, icantajeiti: shiirori ijavioqui. 3ॸItimajeiti anta Tasorentsiqui, anta itiminta
—Pineaqueri, oshequi ishintsica, tecatsi materine impiateari. savicacantayetatsiri aisati yora itsipasati virantsi. Ari
5ॸImpoiji yora maranque icantiri covencatatsiri: ipampoyeajeitiro pampoyeantsi iroaquerari;
—Meeca pinquisanaqueri Tasorentsi, incarate 42 cashiri ocameetsajencataque, iro cantaincha tecatsi materone iriotero:
pimpincatsaritasanotanaque. apaniro irinti 144,000 atiri oavisacojeitainchari. 4ॸTe
Ari oshequi ishemetsataque, oshequi icantimataqueri irantajeitajeroji caari cameetsatatsi iriori, icameetsajeitaque:
Tasorentsi. 6ॸAri icantimataqueri iriori, icantimataquero inampi, aisati icantani yoijajeitaqueri ovisha, jaocarica ijayetaqueri.
aisati icantimajeitaqueri savicajeitatsiri anta. 7ॸAisati Iriojeitaque quemisantajeitiriri Tasorentsi aisati Ovisha. 5ॸTe
icantaqueri maranque: intseeyajeiteaji, aisati icameetsajeitaque, te irantajeitajeroji
—Pinquisajeiteri maaroni quemisantajeitiriri Tasorentsi, caari cameetsatatsi.
poashinoncaajeiteri. Aisati pimpincatsariventajeiteri
savicajeitatsiri quipatsipeequi, pashiniyetirori irineanepee. Irotaintsi iroasanquejeiteri Tasorentsi caari quemisantiri.
8ॸAitaque impincatsajeiteri maaroni atiripee. Apatiroquea 6ॸImpoiji noneaqueri itsipa inampire Tasorentsi,
irinti quemisantatsiri, eiro ipincatsatiritsi. Aitaque, tequerani yarayetanaque inquitequi nianqui. Iquenquetsatacaajeitaqueri
irovetsiqueroni quipatsi, iotitacarini Tasorentsi maaroni maaroni savicajeitatsiri quipatsiqui, jaocarica otimayetiri
quemisantajeiterineri. Aitaque isanquenataqueroni ivajiropee, inampipee, aisati jaocarica ocantayetari irineanepee.
ipajititayetacarini yora Ovisha camimentajeiterineri. 9ॸOtimirica Icamantajeitaqueri jaoca incanteari iroavisacojeitantajeari.
piquemantari, pinquenqueshiretero oca nosanquenataquempiri. Irootaque icantapinijeitiriri Tasorentsi maaroni atiri peerani, te
10ॸIcanti Tasorentsi: “Noiminqueajeiteri coajica maaroni impashiniteroji. 7ॸAntearojenca icanti:
oiminqueajeivetaquempineri. Nompesajeiteri maaroni —Pimpincatsajeiteri Tasorentsi, pincantajeiteri pishaninca:
pesajeivetempineri”. Meeca icoacaajeitaquee Tasorentsi “Icameetsataque Tasorentsi”. Pamene, moncarataca meeca
ancantaitatiyempani anquemisantajeiteri, anquearioventero. iroasanquejeiteri maaroni caari quemisantajeitiri.
Pimpincatsatasanojeiteri: tempa iriotaque vetsiquirori inquite
Iquenquetsatacotaqueri itsipa covencatatsiri. aisati quipatsi, incajarepee aisati nijatenipee, maaroni.
11ॸImpoiji noneaqueri itsipa covencatatsiri, iponeaca irinti 8ॸYoijatanaqueri itsipa nampirentsi, icanti iriori:
quipatsiqui tsompoina. Iquempevetacari ovisha, otimi itseequi —Peerani yora savicaveitachaniri Vavironiaqui
apite; icovencati ineanati. 12ॸOshequi ipincatsaritaque, yantacaapinijeitaquerini itsipapee atiri caari cameetsatatsi, iro
iquempetacari itsipa covencatatsiri, yora amashitachari iitoqui. cantaincha meeca ipoyereajeitaqueri Tasorentsi vavironiasati.
Aisati icantajeitiri maaroni savicajeitatsiri: Eiro imatacaajeitajiritsi aisati paitapeerica.
—Pimpincatsajeiteriyea yora amashitachari iitoqui. 9ॸImpoiji yoijatajiri itsipa nampirentsi aisati: yora
irineajeitempi maaroni inampire Tasorentsi aisati yora Ovisha. 4 Tempa, Novincatsarite, ocameetsati nompincatsajeitempi,
11ॸPincantaitatiyempani pinquematsicatearo paamari; eiro aisati iriori maaroni savicajeitatsiri.
otsivacanetitsi, oncantaqueani: quitaiteriqui, tsiteniriqui, Ocameetsati noncamantajeiteri atiri: “Icameetsati
peerani catsini. Aitaque inquematsicajeitearo maaroni Tasorentsi”; tempa queario, picameetsataque.
pincatsatiriri covencatatsiri aisati ishiacantaro, aisati maaroni Imponeajeitanaquea maaroni nampitsipeequi
satoncaajeitarori ivajiro. 12ॸPamene, ariorica pantapinitiro impincatsajeitantempiri.
maaroni icoacaimpiri Tasorentsi, aisati ariorica Tempa iriojeitanaque ocameetsataque pantajeitaqueri.
piquemisantasanotaqueri Jesoquirishito, eiro pishemarotsi; 5ॸImpoiji namenanaji aisati, noneaquero ashireanaca ivanco
ariorica pinquematsicatimentearo, iro cantaincha eiro Tasorentsi, onta inquitequiniri. Noneasanotaquero anta ininta
patsipetashitarotsi. Tasorentsi. 6ॸItimi pancotsiqui yora 7 inampire, yora
13ॸImpoiji noquemaquero aisati Ishire Tasorentsi anta oashinoncaajeiterineri atiri. Noneaqueri isoquijanaque.
inquitequi, ocantaquena: Iquitsaajeitaro quitsaarentsi tsivitamaori,
—Jero oca pisanquenateri: “Inquimoshiretacayeari Tasorentsi oquitamaromaotasanotaque. Ainiro inejiqui shiirori
maaroni camajeitatsiri, iquemisantirinirica Ivincatsarite. ishiticatsaquiro, yovetsiqueetiro oro. 7ॸAisati ainiro iriori
Queario, inquimoshiretacaasanoteari Tasorentsi, tempa iotiro aparoni virantsi, ipacojeitavaqueri nampirentsi aparopee pajo.
maaroni yantajeitaqueniri quipatsiqui; irisavicacaajeitaqueri Ojaaca pajoqui oja, oashinoncaajeiterineri atiri.
cameetsa, irimaoreacaasanojeitajeri”. Oshiacantaqueri inquisheri Tasorentsi coajicani tseencajeitiriri.
14ॸImpoiniji namenanaji aisati, jero noneaquero mencori, Icantatiani yanei Tasorentsi, eiro icamitsi irinti catsini.
oquitamarotasanotaque. Aisati noneaqueri shiaqueriri 8ॸOshequi ishipaquirei, oshequi itasorenca; ainiro oyachaare,
Atiritapaintsiri, isavicaque mencoriqui. Yamatseetacaro ojaacaro pancotsi. Tecatsi incanteetero inqueajeitero pancotsi,
iramatseere, vetsicachari oro. Aisati yajiricaquero shiavetarori irosati irimatantearori nampirentsi icantaqueriri Tasorentsi.
saviri, otsampitasanotaque. 15ॸImpoiniji noneaqueri itsipa
nampirentsi, iponeaca ivancoqui Tasorentsi. Antearojenca Jaoca ocantari timatsiri pajoqui.
16
icajemacotaqueri yora savicatsiri mencoriqui: 1ॸImpoiji noquemaqueri ineanataque anta ivancoqui
—Moncarataca meeca pimpesacotero panquirentsi, Tasorentsi. Antearojenca icantiri yora 7 inampirepee:
sampataque meeca maaroni quipatsiquiniri. Pijate meeca —Meecaquea pijajeite pisacotero quipatsiqui oja pajoquiniri,
pimpesacotero. irootaque shiaquerori iquisaca Tasorentsi.
16ॸAri ipesacojeitaquero savicatsiri mencoriqui, peti, peti; 2ॸIrosati ijatantaca yora jivatatsiri. Isacotaquero quipatsiqui
yaajeitaquero maaroni panquirentsi quipatsiquiniri. 17ॸImpoiji oja, irosati isompojeitantanaca maaroni satoncaajeitarori
iponeaca ivancoqui Tasorentsi anta jenoqui itsipa nampirentsi. ivajiro covencatatsiri, aisati maaroni pincatsatirori ishiacantaro.
Aisati yamaque iriori shiavetarori saviri. 18ॸJeri ipocaque Jo, oshequi isompoyetanaque; opatsayetanaqueri,
pashini aisati, iponeaca anta itaapinitironta casancapatsari. ishitiyetanaque. 3ॸImpoiji ijataque apitetaintsiri, isacotiro oja
Iriotaque taarantirori paitapeerica. Antearojenca anta antearojaqui incajare. Opeanaca, oquempetacaro irirajani
icajemacotaqueri ishaninca ajiriquirori isavirite: camaintsiniri. Icamajeitaque timajeivetachari: shimapee,
—Iracaque ovapee: pimpesajeitero maaroni timajeitatsiri omanipee, maaroni. 4ॸImpoiji ijataque mavatapaintsiri
quipatsiqui, paayetajero maaroni, pampatotero. nampirentsi, isacotiro pajoquiniri anta enipeequi aisati
19ॸIrosati ipesantarori maaroni ovapee anta quipatsiqui, nijatenipeequi. Opeajeitanaca irajantsi. 5ॸImpoiji icantiri:
yaayetajiro, yoajiro anta intsinacaitantearori Tasorentsi: —Tasorentsi, oshequi picameetsataque; picantani pitimi:
ishiacantaquero inquisasanojeiteri coajicani Tasorentsi maaroni peerani, irosati meeca. Ocameetsataque poasanquetaajeiteri
tseencajeitiriri. 20ॸAri oniri itsinacaitantarori anta oantsiqui, te maaroni yontapee, irineashiitetearota; 6ॸtempa iriojeitaque
ari one nampitsiqui. Ari oponeanaca itsinacaitantaroriqui oajeitiriri quemisantajeitimpiri aisati quenquetsatacojeitimpiri.
oshequi catsini irajantsi, ooncanaca quipatsiqui; Meeca pipiatacoventajari, poajeitaqueri. Ineacarove iriori,
oquimojatanaque, areetacaro ivantequi cavayo. Otsoteanaquero tempa iriojeitaque oayeri.
irajantsi 320 quirometero: ojatanaque antoo. 7ॸAisati itimi itsipa anta itaapinitironta casancapatsari. Icanti
iriori:
Yaajeitaquero inampire Tasorentsi pajoqui
—Queario, Novincatsarite, aviro Tasorentsi mayetirori
oashinoncaajeiterineri atiri.
maaroni. Ocameetsataque poasanquetaajeiteri,
15
1ॸImpoiji noneaquero anta inquitequi itsipapee, irineashiitetearotave: piotaquero poasanquetaimentiriri.
ishiacantiro aisati timayetatsineri coajica. Oshequi 8ॸImpoiji ijataque itsipa nampirentsi aisati, yora
maranque, yora covencatatsiri, aisati yora amatavitantatsiri; oajeitaqueri. Oshequi noanaquero cavaco, namenasanotaquero,
iponeajeitaca ivantepeequi mava camaari, ishiapaaqueri sorererere. 7ॸIro cantaincha isampitana inampire Tasorentsi:
mashero. 14ॸQueario, icamaaritasanotaque; —¿Paitaquea poantarori cavaco? Noncamantempiro caari
itasoncantanirovetaca, imayetaquero caari aneapinijeiti. piotitiro, aisati noncamantempi caari piotitiri yora
Ijatashijeitiri maaroni pincatsaripee, icantajeitiri: covencatatsiri oquijacotacari. 8ॸItimaveitani yoranqui, te
—Tsame ancarajeitavacayea, amitacotavacaajeitea aneeriji meeca, itimi meeca omoroqui tsompoina, jatatsiri
amanajeiteri maaroni oijajeitiriri Tasorentsi, antsoncajeiteri, antoo. Coajica iraajeri aisati Tasorentsi, intiancanteariri
maaroni. Sharincaveniqui: anta incantaitatiyempani irashinoncayea.
Ja, ariorica impocapaaje Tasorentsi, yora matirori maaroni, Itimaveitani, ipeaca, intimaje aisati; ariorica irineajeitavaqueri
irimanatavacaajeitea irioripee. Inquemacojeitero maaroni tseencajeitatsineri, iroajeitavaqueri cavaco. Peerani,
atiripee irantayetapaaqueri Tasorentsi. 15ॸIncantapaaque: iroaquerani yovetsiquiro Tasorentsi quipatsi, isanquenatiro
—Pamene, oquempetaca coshitantatsiri imapoquiri yora ivajiropee maaroni jatatsineri inquitequi, iro cantaincha te
icoshitiri, aisati narori, nomapocajeitapaaquempi. Te piojeiteji irisanquenateroji ivajiropee yora tseencantatsiri.
jaocarica oncarate nompocantajeari. 9ॸPinquenqueshiretasanotero oca noshiacantempiri
opariaque iriniqui, iro cantaincha antearo onasanotaque catsini. —Aisati pineaquero enipee aisati nijatenipee osavicantari
Otenataque apaitsoquironi 40 quiro. Oponeaca inquitequi, tsinane. Oshiacantaqueri iriori maaroni atiripee savicajeitatsiri
opariaque atiriqui, oshequi otsoncajeitaqueri. Oshequi jaocaricapee, jaocarica ocantayetari irineanepee, maaroni.
itsaroacaajeitacaro iriori, irosati iquisatsajeitantacariri 16ॸAisati itseequipee oshiacantaqueri atiripee quisajeitaquerori
17
1ॸImpoiji ipocashitaquena aparoni nampirentsi, iriori. Incantajeite: “Tsame ampincatsajeiteri yora
sacotirori pajoqui. Icantaquena: covencatatsiri quitioncatatsiri, anteneri paitapeerica
—Caatanaque aca: nonijayempiro jaoca incanterori incoacaajeiteeri”. Aitaque incantajeiterori oca
Tasorentsi ora antajeitiriri shirampari, savicatsiri enipeequi, omoncaratanteari icantiri Tasorentsi iriori. 18ॸOca tsinane
jero nijateenipeequi. Iroasanquetayero. 2ॸYantajeitaquero pineaqueri oshiacantajeitaqueri maaroni savicajeitatsiri
ivincatsaritepee itsipapee atiri. Oamejeitaqueri maaroni atiri nampitsiquinta: yora anaacojeitiriri itsipapee atiri ipincatsariti.
yantapinitiro caari yai.
3ॸImpoiji yaanaquena anta caaraiteriqui, otimi anta Intime oshequi iraacojeiterine vavironiasati.
18
onijaquenari Ishire Tasorentsi. Noneaquero tsinane, 1ॸImpoiji noneavaqueri ipocapaaque itsipa inampire
oquijacotacari covencatatsiri, quitioncatatsiri: otimi 7 iito, jero Tasorentsi, iponeanaca inquitequi. Oshequi
itseequi 10. Isatoncaayetaca ivatsapeequi: ocantimatiri ipincatsaritapaaque, ishipaquireapaaque,
Tasorentsi isatoncaaro. 4ॸOquitsaatacaro tsinane quiraanirori iquitaitetasanotapaaquero quipatsi, yatsioquintapaaquena.
aisati quitioncari. Oaneencayetacaro oro, jero mapi 2ॸAntearojenca icajemapaaque:
antapinitiro caari cameetsatatsi. Eiro nopeacotarotsi antayetaqueri. shintsitasanotatsiri. Yaaquero antearo mapi, ipishoncaquero
6ॸPeerani oshequi oashinoncaajeitaqueri itsipapee, meeca antearojaqui incajare, pocn. Icanti:
pimpiajeitearo, aiquero pijatatiye poashinoncaasanojeitero. Te —Noviincaquero mapi, opeasanotaca; tecatsi neajeroneri
oncameetsateji antajeitaqueri. 7ॸPeerani oshequi oshemetaqueni aisati. Aisati inquempeyeetajero Vavironia, intsonqueetajero
aisati oshequi antashiyetacari shiramparipee; meeca aisati iroori, poyere; tecatsi neajeroneri aisati. 22ॸAiniro
onquempetea, oshequi pineacatsitacayearo aisati oshequi aquemapinivetari meeca javioquivetachari,
poashiretacayearo. Oquenqueshirevetaca: “Narotaque pincatsaro, pampoyeajeivetachari, shiovivetachari, voorerovetachari; iro
te naro camajimentaaro, eiro noashiretatsi”. 8ॸNomapocaquero cantaincha coajica tecatsi quemajerine. Ainiro inaveta meeca
noashinoncaasanotaquero; oneaqueri oshaninca incamajeite, vetsicayevetarori paitapeerica, iro cantaincha coajica eiro
iraacojeiteari, onquemero otashe; ontsonquero paamari. Tempa itimajitsi. Ainiro aquemaqueri meeca tononquirori yoyeetari,
narotaque pivincatsarite, tempa naro Tasorentsi. Ainiro tonon, tonon, tonon; iro cantaincha coajica tecatsi quemajerine.
noshintsinca noasanquetantearori. 23ॸEiro otsiotajatsi aisati itsiomento; eiro itimajitsi aisati
9ॸYora pincatsaripee antayetirori aisati antavintsayetirori aajantsine ijina. Peerani iotacojeitaqueri yora pimantayetatsiri
irineajeitero ontaayea, irineero oyachaare; impoiji anta Vavironiaqui, oshequi ivioncaqueri iirequite. Yora
iriraacojeitero, iroashiretacotearo. 10ॸAreji incatiajeitanaque; savicajeitatsiri yamatavijeitaqueri itsipapee atiri, 24ॸaisati
intsaroajeitanaque, iraamaaquea iroashinoncaajeiteri Tasorentsi yoacantajeitaqueri maaroni quenquetsatacotiriniri Tasorentsi,
iriori. Incantajeite: aisati maaroni quemisantatsiniri; irootaque
—Oo, vavironiasati, pashinoncaajeitacave. Antearo onaveitani impoyereantajeiteariri Tasorentsi maaroni vavironiasati.
19
pinampi, oshequi picarajeiveitani savicajeiveitachaniri. 1ॸImpoiji noquemajeitaqueri oshequi catsini inquitesati,
vaararontsi icatiacojeitaca ivitoqui, arejiqui. 18ॸParicoti antearojenca ineanajeiti, iquempejeitacaro oshequi ovarijare
yamenacojeitaquero oyachaare, povaa, irosati iraajeitantanaca. antearojatatsiri aisati iquempejeitacaro antearo itirei. Icantajeiti:
Icantajeiti: Icameetsataque Tasorentsi: ipincatsariventajeitaquee
—Oo, ocameetsaveitani nampitsinta, te ontimeniji quempetearoneri. Avincatsarite, oshequi ishintsinca.
19ॸOshequi yoashirejeitanaca, irosati itijainatantaca quipatsi 7 Tsame aveshireimentajeiteari, anquimoshireimentajeiteari
—Pinquimoshirejeitanaque, maaroni inquitesati: quemisantajeitatsiri, —Jero oca pisanquenateri: “Irotaintsi iraye Ovisha ijina,
itiancanenipee Quirishito, camantantaveitachaniri, maaroni. Peerani aisati inquimoshireventearo, aisati icajemajeitiri oshequi atiri
235 ʊѠkͮҽk֤ƄҽƄѠʊˇƄґϘтԆʊѠʊґȸʊҽϘॷ19–21
narori, aisati avirori, jeri maaroni piyemisantaririnte ivincatsarimentopeequi: iriojeitaque icantiri Tasorentsi:
quenquetsatacotapinitiriri Jesoshi. Aitaque “Pincantacoventajeiteri maaroni atiri”. Peerani te
aquempetavacaajeitaca antajeitiniri icoacaajeitaqueeri. Eiro impincatsajeiteriji iriori yora covencatatsiri aisati ishiacantaro.
pipincatsatanatsi, irintiquea Tasorentsi pimpincatsate. Aisati te irisatoncaateaji ivancainaqui aisati iracoqui ivajiro
Yora quenquetsatacotiriri Tasorentsi, iriojeitaque covencatatsiri. Iquenquetsatacojeitaqueri Jesoshi aisati
quenquetsatacotiriri aisati Jesoshi. yoametantajeitiro irineane Tasorentsi, irootaque
ipesanteetacariri itsanoqui. Meeca itinaajeitanaja, incarajeiteri
Imanatavacaajeitaca anta Aramaqueroqui. Quirishito, oncarataque 1,000 osarintsi
11ॸImpoiji noneaquero inquite tsompoina, jeri noneaqueri impincatsariventantajeite. 5ॸIro cantaincha tequera
cavayo quitamarotasanotatsiri. Ainiro quijacotacariri, intinaajeitanaje itsipapee. Ariorica avisanaque 1,000 osarintsi,
ipajiyeetiri: Caari Amatavitantatsi; aisati ipajiyeetiri: ari intinaajeitanaje maaroni. 6ॸOshequi inquimoshirejeitanaque
Tampaticatatsiri. Icameetsataque: te iroasanquetashiteariji atiri, yora jivatasanojeitatsineri intinaajeitanaje: iroameetsatasanoteri
te iroashiteariji. Ioti paitarica yantiri, te inquisashiteariji. Tasorentsi. Iriotanaque eiro ijatitsi Sharincaveniqui, irointi
12ॸIroqui oquempetacaro paamari amorequi, yamatseetacaro impincatsajeiteri Tasorentsi aisati Quirishito, aisati oncarataque
oshequi amatseerentsi. Isatoncaataca ivancainaqui ivajiro, iro 1,000 osarintsi incarajeiteri impincatsarijeitanaque.
cantaincha tecatsi ioterone; apaniro iotiro irinti.
13ॸIquitsaatacaro ajacachari irajantsi; aisati ipajiyeetiri: Irivecaratantearori irimanatavacayea.
Ashitarori Irineane Tasorentsi. 14ॸImpoijeitapaaqueri oshequi 7ॸAriorica omoncaratapaaquea 1,000 osarintsi, ari iroisoreajeri
soraro jenoquiniri, iquijacojeitacari cavayo; iquitsaajeitaro Satanashi, iroimisoquijajeri aisati. 8ॸImpoiji irijatanaque iriori
quiripemaori, oquitamarotasanotaque, te ompitsiteji. 15ॸOtimi maaroni nampitsipeequi, intsoteanaquero quipatsi,
ivantequi jivajeitiriri ivesamento, tsaampitasanotatsiri irampatojeitanteariri savicajeitatsiri irimanajeitanteariri
impesajeitanteariri caari pincatsajeitiri. quemisantajeitatsiri. Icanteetiri yora oijajeitiriri Satanashi: Co,
Impincatsariventasanojeiteri, eiro catsini icavintsaimatiritsi. aisati Maco. Incarajeitanaque oshequi catsini. Oquempetaca te
Yora vetsiquirori ovaja yaaticasanotaquero ova amateroji amoncarajeitero ovane impanequi, aisati eiro
yaajatantacarori oja. Aitaque inquempetaqueriri iriori, amatirotsi amoncarajeiteri irioripee, jaocarica incarajeiteri.
iraaticasanojeitaqueri atiri, iriojeitanteari iriori 9ॸInquenajeitanaque anta opampaitetinta, irishoncajeitanaqueari
pimantaari aisati amanantavetajariri, pincatsaritatsiri aisati oquitamarotaque; aisati noneaqueri yora savicantarori.
caari pincatsaritatsi. Opeasanotanaca quipatsi aisati inquite, maani. 12-15ॸAisati
19,20ॸAisati noneajeitaqueri yora covencatatsiri aisati maaroni noneaqueri maaroni piincajeivetachari incajarequi.
yora pincatsaripee, yapatojeitaqueri isorarotepee, maaroni. Itinaajeitanaja tijajeivetachari aisati maaroni jajeitatsiri
Aisati yoijataqueri covencatatsiri yora atiri, cantavetachari: Sharincaveniqui. Queario, noneajeitaqueri: pincatsariveitachaniri
“Noncamantempi jaoca icantari Tasorentsi”. Oshequi aisati caari pincatsaveitachani, icatiimojeitacaro
itasoncantayevetaca, yamatavijeitantacariri caari ivincatsarimento Tasorentsi. Impoiji ipenareetaquero oshequi
quemisantajeitiri Tasorentsi. Isatoncaajeitaca ivancainaqui yora sanquenarentsi. Osanquenajeitaca sanquenarentsipeequi maaroni
caari quemisantatsi. Ari ijatashijeivetacari irimanajeiterime yantajeitiniri atiripee. Ariorica ocameetsati yantajeitiniri, icanti
yora quijacotacariri iyavayote aisati soraropee iriori. Iro Tasorentsi: “Nompinateri, cameetsa nosavicacayeri”. Terica
cantaincha yaavaqueri apite: yora covencatatsiri aisati yora oncameetsateji yantajeitiniri, icanti: “Noasanquetayeri yora”.
amatavitantatsiri, tapi. Aneatsiquera, yojocaqueri anta Otimi otsipa sanquenarentsi aisati, ipenareetaquero.
antearoqui paamari. 21ॸIrinti itsipapee, ipesajeitaqueri yora Osanquenataca irointi ivajiropee maaroni savicatsineri
quijacotachari, ipesajeitaqueri maaroni, peti, peti, peti. Iro inquitequi. Yora caari sanquenatacotacha yojoqueetaqueri anta
ipesantacariri ivesamento ivantequiniri. Ari yoajeitacaro tisoni antearoqui paamari: anta yojoqueetiri maaroni tseencantatsiri
ivatsani, iquemasanotacaro. aisati maaroni camaari. Ipajiyeetiro paamari Inampi
Ashinoncaasanotachari: yora caari neajeitajerine Tasorentsi.
Iquenquetsatacotiro 1,000 osarintsi.
20
1ॸImpoiji Iquenquetsatacotaquero Jerosare iroaquerari.
noneavaqueri yaniireapaaque itsipa inampire
21
Tasorentsi, iponeanaca inquitequi. Yajiriquiro 1ॸImpoiji noneaquero pashini inquite aisati pashini
iyavireantarori omoro quipatsi, jatatsiri antoo. Aisati quipatsi, iroaqueratajantsiri. Aitaque opeasanotanaca
yamapaaquero antearo carenatsa. 2ॸYaapaaqueri yora ora intacaroniri, aisati opeaca incajareni. 2ॸAisati noneaquero
ʊѠkͮҽk֤ƄҽƄѠʊˇƄґϘтԆʊѠʊґȸʊҽϘॷ21ٍॷ22 236
ora Jerosare iroaqueratajantsiri, ora cameetsatasanotatsiri, potsonanirori, jero quiraanirori. Ocarataque onashiyeta
inampi Tasorentsi; oponeanaca inquitequi, aniireapaaque mapipee 12. 21ॸOra ashitacorontsi anta iqueapinitantaroriquinta
quipatsiqui. Oshequi oaneencayetaca, oquempetacaro tsinane, tantorentsi yovetsiqueeyetiro mapi quitamaronirori. Iro
irotaintsirica aye ojime, oaneencaca. 3ॸNoquemaqueri yovetsiqueetiri ashitacorontsi aparo mapi. Aisati maaroni avotsi
jenoquisati, timatsiri quempeji ivincatsarimentoqui Tasorentsi. anta nampitsiqui yovetsiqueetiro oro, iotaca oro, tecatsi
Antearojenca icanti: onconoyeari; aisati osaancanatasanotaque.
—Pamenajeite: ijataque Tasorentsi irisaviquimojeiteri atiri. 22ॸTe noneeroji nampitsiqui ivanco Tasorentsi
—Moncarataca, nomataquero. Narotaque intacantarori cantaincha anta te irashitapiniteroji: tempa ocantani oquitaiteti,
maaroni, aisati narotaque vecarayeroneri maaroni. Intimerica te ontsitenitimateji. 26ॸQueario, ipocajeitaque maaroni atiripee
miretatsineri, nompashiteari irireri; eiro nocoacotiritsi: aitaque ipincatsajeitaqueri Tasorentsi, icantajeiti: “Tempa
nompajeiteri maaroni coiteimojeitacariri. 7ॸAriorica icameetsataque Tasorentsi”. 27ॸIro cantaincha eiro otimitsi anta
irantajeitenaro maaroni nocoacaajeitiriri, nompasanojeiteri caari cameetsayetatsi, paitapeerica. Aisati eiro yareetatsi
maaroni coiteimojeitacariri. Nontasoncacoventapinijeiteri, antayetirori caari cameetsayetatsi, jaocarica ocantayetari; aisati
aisati nontomintasanojeiteari. 8ॸIrintiquea yora tsaroshenti, eiro yareetatsi amatavitantatsiri. Irintiquea areejeitachane
tseencantatsiri, antayetirori caari cameetsayetatsi, oantatsiri, sanquenatacojeitachari anta isanquenarentsitequi Ovisha.
antirori caari yai, matsitantatsiri, pincatsatashiyetarori Iriojeitaque savicatsineri Tasorentsiqui, incantaitatiyempani.
22
yovetsicayetiri atiri, aisati maaroni amatavitantatsiri, 1ॸImpoiji inijaaquenaro nampirentsi antearoja eni,
cameetsatatsi yantajeitiri, aiquero irijatatiye. Aisati 17ॸIshire Tasorentsi aisati ijinatsori Ovisha, ocantajeitiri:
inquempeteari yora cameetsatatsiri: aiquero irovaajerori —Caate, Novincatsarite.
yantayetiri iriori. Yora quemisantasanotatsiri Tsame maaroni quemajeitirori, pinquempejeitearo,
incantaitatiyempani irimatasanoteneri Tasorentsi maaroni pincantajeite:
icoacairiri. —Caate, Novincatsarite.
12ॸIcanti Jesoshi: Aisati avirori, jaocarica pisavicajeitiri: ariorica
—Eiro osamanitasanotitsi irosati nompocantajeari. Ariorica piquemaquero pitashe, paventeari. Janicarica coaintsine
nareejeitapaaquempi, nompinajeitapeeri maaroni irire, paventajeiteari: impaquempi nija oaneantatsiri, tecatsi
antajeitaquenarori nocoacairiri. 13ॸNarotaque intacantarori incoacojeitempi. 18ॸJeroca noncamantajeiteriri maaroni
maaroni, aisati narotaque vecarayerone maaroni. neanateroneri oca sanquenarentsica. Moncarataca, ari
Nojivatasanotaque notimini, eiro nocamitsi, irosati noncanteani ocarati. Tecatsiya pisanquenataje aisati. Ariorica povaajero,
nontime. 14ॸNoimoshirencajeiteri maaroni quivajeitirori iitsaare, iroasanquetasanotempi Tasorentsi: iroashinoncaasanotempi
impoiji noshineteri iroajeitearo oitsoqui inchato oaneantatsiri, onquempetea yoashinoncaasanojeitaqueri maaroni
aisati noshinejeiteri irisavicajeite nonampiqui: inqueajeitapeero oquenquetsatacotaqueri oca. 19ॸAisati oquempetaca,
omoro iqueapinijeitantari. 15ॸAnta saiteriqui itimi pipeajirocari sanquenarentsica. Ariorica pimpeajero
tseencantatsiri, matsitantatsiri, antayetirori caari paitapeerica, eiro ishinetimpirotsi Tasorentsi oitsoqui
cameetsayetatsi, oantatsiri, pincatsatirori yovetsicashiyetari inchato oaneantatsiri; aisati eiro pineirotsi inampi
atiri, coatsiri iramatavitea irisati, amatavijeitiriri itsipapee, Tasorentsi, oca oquenquetsatacotirica. 20ॸYora
maaroni. Eiro yareejeitarotsi irinti nonampiqui. 16ॸNarotaque oametaquenarori oca icanti:
Jesoshi. Notiancaquempiri nonampire, icamantaquempiro —Queario, eiro osamanititsi nompiantajeari.
noneane povaajeitanteanariri quemisantajeitanari. Narotaque Aitaque incanteari. Caate Novincatsarite Jesoshi. 21ॸNocoaque
vetsiquiriri Iravirini, aisati narotaque ishanincani. irineshinoncatasanojeitempi Avincatsarite Jesoshi. Aitaque
Noshiacantaqueri impoquiro yora arimampoquitatsiri incantapiniteani.
oquitaitetamani. Narotaque sanquenatirori: Joa