You are on page 1of 237

IRINEANE TASORENTSI

oquenquetsatacotaqueri

Avincatsarite Jesoquirishito

El Nuevo Testamento en el idioma asháninca


de los ríos Ene, Tambo y bajo Perené
Perú

Sociedad Bíblica Peruana, A. C.


El Nuevo Testamento en el idioma asháninca
de los ríos Ene, Tambo y bajo Perené
Perú

Primera edición, 1972


Segunda edición, 2008

Publicado por
© Sociedad Bíblica Peruana, A. C. 2008

Usted es libre de copiar, distribuir y comunicar públicamente la obra bajo las condiciones siguientes:
· Reconocimiento. Debe reconocer los créditos de la Sociedad Bíblica Peruana (pero no de una manera
que sugiera que tiene su apoyo o apoyan el uso que hace de su obra).
· No comercial. No puede utilizar esta obra para ƿnes comerciales.
· Sin obras derivadas. No se puede alterar, transformar o generar una obra derivada a partir de esta
obra.
ÍNDICE

Yora Mateo Isanquenatacotaqueri Jesoquirishito, ˇΎËʊË͑ҡʊфɗΎфɗ֤ΎԮɗѸËΎҡ͑ҡɗॹॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷॷॷ5


Yora Maricoshi Isanquenatacotaqueri Jesoquirishito, Jaoca Icanta Iriori Yoavisacotantiॹॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷॷ35
Yora Irocashi Isanquenatacotaqueri Jesoquirishito, Jaoca Icanta Iriori Yoavisacotantiॹॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷॷ53
Yora Joa Isanquenatacotaqueri Jesoquirishito, Jaoca Icanta Iriori Yoavisacotantiॹॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷॷ85
Yantayetiniri Itiancaneni Jesoshiॹॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ107
Yora Pavoro Isanquenatiniri Oromasatiॹॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ133
Ijivataque Pavoro Isanquenajeitaqueneri Corintosatiॹॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ145
Yora Pavoro Yapiitajiniri Aisati Isanquenatajiniri Corintosati · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ156
Yora Pavoro Isanquenatiniri Carashiasatiॹॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ164
Yora Pavoro Isanquenajeitiniri Ejesosati · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ169
Yora Pavoro Isanquenatiniri Jiriposhisatiॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ174
Yora Pavoro Isanquenatiniri Corosashisatiॹॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ178
Ijivataque Pavoro Isanquenajeitiniri Yora Tesaronicasatiॹॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ181
Yapiitajiro Pavoro Isanquenajeitiniri Tesaronicasatiॹॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ184
Ijivataque Pavoro Isanquenatiniri Timoteoॹॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ186
Yapiitajiniri Pavoro Isanquenatajiniri Aisati Timoteoॹॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ190
Yora Pavoro Isanquenatiniri Titoॹॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ193
Yora Pavoro Isanquenatiniri Iriori Jiremonaॹॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ195
Isanquenayeetiniri Ijorioririnteॹॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ196
Isanquenatiri Santiacoॹॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ206
Ijivataque Petero Isanquenatiniri Iyemisantaririnteॹॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ210
Yapiitajiro Petero Isanquenatiniri Iyemisantaririnteॹॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ214
Ijivataque Joa Isanquenatiniri Iroamereॹॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ217
Yapiitajiro Joa Isanquenatiniri Iroamereॹॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ220
Mavatapaaque Isanquenatiniri Joa Iroamereॹॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ221
Mavatapaaque Isanquenatiniri Joa Iroamereॹॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ222
Icamantiri Tasorentsi Joa Paitarica Irantayeteri Jesoquirishitoॹॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ224
YORA MATEO ISANQUENATACOTAQUERI JESOQUIRISHITO,
JAOCA ICANTA IRIORI YOAVISACOTANTI

22ॸIro intimanteari iriori omoncaratanteari isanquenatiniri


Isanquenataquero ivajiropee ishanincapeeni Jesoshi. peerani camantantatsiniri Isayashini. Irio Avincatsarite
(Ir. 3.23-38) sanquenatacaaqueriri. Jero oca icantiniri: 23ॸ“Coajica

1
1ॸMeeca nosanquenajeitempiro ivajiropee icharinepeeni ontsomontetashitanaquea caari neiri shirampari, ontimeri
Jesoquirishito. Tempa irio ishanincani Iravirini aisati otomi. Impajiyeeteri Emanoere”. Iro Emanoere ocanti
Avaramani. aneanequi arori: “Itsipajeitaquee Tasorentsi”.
2ॸAri itimini Avarama. Iri itomi iriori: Isaca. Iri itomi iriori 24ॸAri itinaanaca Jose, iquemisantaquero icantaqueriri.

Isaca: Jacovo. Iri itomipee iriori Jacovo: Jora aisati irirentipee. Ijatashitaquero Maria, icantaquero:
3ॸIri itomipee Jora: Jareshi aisati Sara. Iro irinironi Jareshi —Ari coajica naasanotempi.
opajitani Tamara. Iri itomi Jareshi: Eshiromo. Iri itomi 25ॸIro cantaincha tequera irineeroji: iro caariquera ineantaro,

Eshiromo: Arama. 4ॸIri itomi Arama: Aminarava. Iri itomi tequera intimeji otomi. Itimantacari, ipajitaqueri Jesoshi.
Aminarava: Naso. Iri itomi Naso: Saramo. 5ॸIri itomi Saramo: Impoijiquea yaasanotaquero.
Voso. Iro irinironi Voso opajitani Arava. Iri itomi Voso: Overe.
Ipoqui ioyevetariri impoquiro irineeri Jesoshi.
Iro irinironi Overe opajitani Oroto. Iri itomi Overe: Jese. 6,17aॸIri

2
itomi Jese: Iraviri, yora pincatsaritatsiri. Ari icarajeitaque iriori 1ॸAri itimapaaque Jesoshi anta Verequi. Otimi Vere anta
14 shirampari. Joreaqui. Itimantacari Jesoshi, irio pincatsariventantatsiri
Impoiji itimi itomi Iraviri: Saromo. Iro iriniro Saromo ora Eroreshi. Ari yareetapaaca Jerosarequi poneajeitachari
yaaveitaniri Oriashi. 7ॸIri itomi Saromo: Orovoama. Iri itomi pashiniqui quipatsi, anta arejiqui. Iquenapaaque anta
Orovoama: Aviashi. Iri itomi Aviashi: Asa. 8ॸIri itomi Asa: iquenapainta catsirincaiteri. Ishiavetari saserotepee, ioyevetari
Josavata. Iri itomi Josavata: Jorama. Iri itomi Jorama: impoquiropee, paitaricapee. 2ॸIsampitapaaqueri jerosaresati:
Oshiashi. 9ॸIri itomi Oshiashi: Joatama. Iri itomi Joatama: —¿Jaoca yora ivincatsarite joriopee, yora iroaquera
Acasa. Iri itomi Acasa: Eshequiashi. 10ॸIri itomi Eshequiashi: timaintsiri? Noneaqueri anta nonampiqui impoquiro
Manasheshi. Iri itomi Manasheshi: Amo. Iri itomi Amo: iotacaanari itimaque. Meeca nopoqui nompincatsateri.
Joshiashi. 11,17bॸIri itomi Joshiashi: Jeconiashi, aisati irirentipee. 3ॸIquemantacariri yora pincatsari Eroreshi,

Ari icarajeiti iriori aisati 14 shirampari. Itimantari Jeconiashi, iquenqueshireanaca, aisati iquempejeitaca maaroni jerosaresati.
yora soraropee poneachari Vavironiaqui yaajeitanaqueri 4ॸImpoiji yora Eroreshi icajemacantajeitaqueri maaroni

maaroni joriopee anta inampiqui. jivatacaajeitaqueriri saserotepee aisati maaroni yora


12ॸImpoiji itimi itomi Jeconiashi: Saratiyeri. Iri itomi oametantajeitirori sanquenarentsi. Isampijeitaqueri:
Saratiyeri: Sorovaveri. 13ॸIri itomi Sorovaveri: Aviori. Iri itomi —¿Paita ocantiri Sanquenarentsi? ¿Jaoca intimapeeri yora
Aviori: Eriaquimi. Iri itomi Eriaquimi: Asoro. 14ॸIri itomi Asoro: Quirishitotatsiri?
Saroco. Iri itomi Saroco: Aquimi. Iri itomi Aquimi: Erioro. 15ॸIri 5ॸYacajeitanaqueri:

itomi Erioro: Erisara. Iri itomi Erisara: Mata. Iri itomi Mata: —Ocanti Sanquenarentsi intimapaaque Verequi, aca
Jacovo. 16,17cॸIri itomi Jacovo: Jose. Iri Jose ojimetsori Maria, Joreaqui. Irootaque isanquenatacotitacariniri peerani yora
ora iriniro Jesoshi. Ipajitiri aisati Quirishito. Ari icarajeiti quenquetsatacantantatsiniri pajitachaniri Miqueashi: 6ॸ“Otimi
maaroni iriori shirampari 14. Vere anta Joreaqui. Eiro itseencajeitirotsi ora nampitsi. Tempa
imponeaquea anta Pincatsarisanori. Impincatsariventajeiteri
Itimapaaque Jesoshi. maaroni joriopee”.
(Ir. 2.1-7) 7ॸImpoiji imanaquero Eroreshi icajemacantaqueri yora coatsiri
18ॸMeeca noncamantempi jaoca ocantari itimantacari peerani irineeri Jesoshi. Isampijeitaqueri:
Jesoshi. Ainiro yora Jose ijinatsori, opajita Maria. Isareacaro —¿Jaoca ocaratiri pineantacariri impoquiro piotantacari
irayero, iro cantaincha tequera irineero. Iro cantaincha itimapaaque pincatsari? Pincamantasanotena
otsomontetaque: iro otsomontetantacari otasoncaquero Ishire niotasanotantearori itimantacari.
Tasorentsi. 19ॸIro iotantacari Jose otsomontetaque, 8ॸAri icamantaqueri. Impoiji icantaqueri aisati:

iquenqueshireaca iriori: “Te oncameetsateji tsinane. Timatsiata —Cameetsa pijajeite meeca Verequi, pamenaiteri jaocarica
oneayetiri. Eiro nairotsi”. Iro cantaincha icameetsataque, isavicasanotaqueri yora jananequi. Ariorica pineapaaqueri,
icoaque incavintsayero Maria, te irininteji iroashiventayero; pimpocaje aisati aca, pincamantapeena. Nocoaque noneeri
iquenqueshiretanaca: “Eiro nocamantajeitiritsi oshanincapee, narori, nompincatsatanteariri.
ishirontimentarocari. Apaniro noncantero irointi: ‘Eiro meeca 9ॸAri ijajeitanaque. Nianqui ineajiri aisati impoquiro ineaqueri

͑ɗ̲ЙɗҡѸɗٔॸٚ. 20ॸIrootaque iquenqueshiretanaqueri, irosati chapinqui anta iponeacanta. Ijivatanaqueri impoquiro anta
imapocantacari inampire Tasorentsi, ineamainetaqueri. itimaquenta jananequi, impoiji yaratincapaaque anta,
Icantapaaqueri: iojeitantapaacarori ivanco. 10ॸIquimoshireimentasanotacari
—Jose, tempa aviro ishanincani Iravirini, eiro impoquiro iotacaajeitaqueriri. 11ॸImpoiji ijatanaque
piquenqueshireatsi. Tecatsi onee shirampari pijinatsori. Iro pancotsiquinta, iqueapaaque. Ineapaaqueri Jesoshi, aisati
otsomontetantacari otasoncaquero Ishire Tasorentsi. 21ॸCoajica iriniro. Itiyeroashitapaacari Jesoshi, ipincatsatapaaqueri.
ontimeri otomi, pimpajiteri iriori Jesoshi. Iro pimpajitanteariri Impoiji itatareapaajiro itsivoote, yaajiro ashirotatsiri pajitachari
Jesoshi iroavisacojeiteri antayetirori caari cameetsatatsi. oro. Opinatasanotaca. Aisati yaajiro casancayetatsiri,

5
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ2–4 6

ipajeitapaaqueri. 12ॸImpoiji imaajeitanaque irioripee. 3ॸAri peerani iquenquetsatacotaquerini Joa yora

Ineamainetaqueri Tasorentsi, icantaqueri: quenquetsatacaantatsiniri pajiveitachaniri Isayashi. Jero oca


—Eiro pipianajatsi anta Eroreshiqui; ariorica pimpianaje isanquenatacotaqueriniri Joa: “Coajica inquenquetsatacaajeiteri
piipatsitequi, pinquenanaje pashiniqui avotsi. ishaninca anta caaraiteriqui, incanteri: ‘Paamayeariyea Avincatsarite,
Йɗ͑Ë̲ľľҡѸҡ͑нӕľЙË̲ľľҡѸҡԮËʮľɗҡ͑ҡľфɗٔॸٚ.
Ishiajeitanaca Ejipitoqui Jose, jero Maria; yaanaqueri Jesoshi. 4ॸIrio iquitsaatari Joa tijachari iviti cameyo. Irio
13ॸAri ipiajeitanaja yora iovetariri impoquiropee. Impoiji aisati ishiticatsaquitari meshinantsitsa. Yoapinitari quentori aisati
yora Jose ineamainetaqueri inampire Avincatsarite. irapinitiri ija pitsi. 5ॸIjatashijeitaqueri maaroni jerosaresati
Icantapaaqueri: iquemisantajeitavaqueri, aisati maaroni joreasati aisati maaroni
—Meeca pijajeite: avirori, yora jananequi, aisati iriniro. savicajeitatsiri Joriraniqui. 6ॸIcantajeitapaaqueri:
Pishiajeitanaque Ejipitoqui. Pisavicajeitapaaque anta irosati —Ainiro nantayetiri caari cameetsatatsi. Nocoaque
noncantantempiri. Irotaintsi incoayeteri Eroreshi yora incavintsayena Tasorentsi, iroavisacotajena.
jananequi. Icoaque iroyeri. Impoiji ivaotisajeitavaqueri Joa Joriraniqui.
14ॸIrosati ijajeitantanaca, nianquiiteni tsiteniri. Yaanaqueri 7ॸAisati ipocajeivetaca variseopee aisati saroseopee,

jananequi anta Ejipitoqui, itsipatanacaro iriniro. 15ॸAri icoajeivetaca irivaotisajeiteame, iro cantaincha
osamanitanaque isavicajeitapaaque anta. Impoiji icamaque iquisatsatavaqueri Joa. Icantavaqueri:
Eroreshi. Iquemacotaqueri icamaque, irosati ipiajeitantaja anta —Te pincameetsajeitejive, quempejeitaquempi maranque.
iipatsitequi. Irootaque peerani isanquenatacotaqueniri oca yora ¿Pijitashijeivetampa eiro yoasanquejeitimpitsi Tasorentsi?
quenquetsatacaantatsiniri pajitachari Oseashi. Iriotaque 8ॸPicoajeitaquerica novaotisajeitempi, ari cameetsa pisavicajeite

Avincatsarite sanquenatacairiri. Isanquenatini: “Icanti niotanteari pojocasanotaquero caari cameetsatatsi


Tasorentsi: ‘Intimavetea notomi anta Ejipitoqui, noncajemajeri pantapinijeitiri. 9ॸPicantajeivetaca: “Narojeitaque ishanincani
ɗ̲ЙɗʮľɗѸҡɗٔॸٚ. Avaramani, aitaque irineacameetsataquena Tasorentsi”.
Pamatavitaja avisati. Incoaquericame Tasorentsi, impeajerome
Yora Eroreshi yoacantaqueri jananequipee. oca mapi ishanincani Avaramani, iro cantaincha eiro ojatitsi
16ॸImpoiji ionirotanaque Eroreshi yamatavitaqueri yora inquitequi. Aisati piquempejeitaca avirori: patsipetashijeitacaro
iovetariri impoquiropee: te impiajeji aisati. Ari pishanincavetacari Avaramani. 10ॸTempa achaquitapinitiro
iquisasanotanaca, itiancaqueri soraropee, icantiri: inchatopee caari timatsi oitsoqui, impoiji ataajeitajiro. Aisati
—Pijajeite anta Verequi, poajeiteri maaroni jananequipee, inquempetea Tasorentsi, irotaintsi iroasanquejeiteri maaroni
pintsoncajeiteri maaroni shirampari: iroaquera timayetatsiri, caari antiniri icoacaajeivetariri. 11ॸAriorica niotaque yojocajeitiro
maaroni; aisati poajeiteri moncaratainchari apite irosarintsite, atiripee caari cameetsatatsi yantajeitaqueri, novaotisajeitaqueri
maaroni. nijaqui. Iro cantaincha timatsi impoitapeenaneri:
Ja, icantaqueri chapinqui yoranqui tequera irimoncarateroji intiancajeiteneri iriori quemisantajeiterineri Ishire Tasorentsi,
Jesoshi apite irosarintsite. 17ॸAisati isanquenatacotaqueroni oca irinti tseencantatsiri iroasanquejeiteri. Oshequi ipincatsaritaque
yora quenquetsatacaantatsiniri pajitachaniri Jeremiashi: irinti impoitenaneri. Oshequi nopincatsataqueri; notseencaja
18ॸ“Oncajemacotasanoteri aramasato otomipee, oshequi narori catsini. 12ॸAriorica aviitero aroso, impoiji antincaiquitero.
iraacojeiteri. Ompajitea Araquere iraacoterineri otomipee. Iro Otaqui antayero, irointi oitsoqui anquempoyeajero onantariqui.
oashiretanteari iroiteetero otomipee, maaroni”. Aisati inquempetea Avincatsarite, irinashitacaajeitajeari
atiripee: incavintsayeri quemisantajeiterineri, irintiquea caari
Ipianaja Jose Nasaretequi, yaanajiri Jesoshi aisati iriniro. cameetsatatsine irojocajeri paamariqui, ora caari tsivacanetatsi.
19ॸAri impoiji icamaque Eroreshi, ainiroquera isaviqui Jose
Ivaotisataca Jesoshi.
iriori anta Ejipitoqui. Impoiji ineamainetajiri aisati inampire
(Mr. 1.9-11; Ir. 3.21-22; Joa 1.31-34)
Avincatsarite, icantaqueri:
20ॸ—Tsame pimpianaje anta piipatsitequi, paanajeri 13ॸImpoiji ijataque Jesoshi Joriraniqui, iponeanaca Carireaqui.

jananequica aisati iriniro. Camaque meeca coavetachari Ijatashitaqueri Joa, irivaotisatantavaqueariri. 14ॸTe incoaveteaji
iroyerime. Joa irivaotisateri, icantavaqueri:
Ari ipajijeitirori iipatsite Jose iipatsiteni Ishiraerini. 21ॸAri —Eiro novaotisatimpitsi avinti. Aviroquea vaotisatapeenane
ijatanaji, yaajeitanajiri anta iipatsitequi. 22ॸIro cantaincha avinti. ¿Paita picoantari novaotisatavaquempi avirori? Oshequi
yareetantajari Jose, icamanteetiri: pipincatsaritaque.
—Irio pincatsariventajeitiriri meeca joreasati yora Arequerao. 15ॸYacanaqueri Jesoshi:

Ipoyeetajari iririni: yora Eroreshini. —Nocoasanotaque pivaotisatavaquena. Irootaque


Ari aisati itsaroacaapaacari Jose yora pincatsaritajantsiri, icoacaaquenari Tasorentsi.
aisati ineamainetaqueri Tasorentsi, icantiri: Icantaqueri:
—Paamayeariyea yora Arequerao. —Ari, novaotisataquempi.
Irosati yovaantanaja Jose anta Carireaqui. 23ॸYareetapaaca, 16ॸAri ivaotisataqueri, impoiji yaatanaji. Impoiji iriori Jesoshi,

isavicapaaque nampitsiqui pajitachari Nasarete. Irootaque ineavaquero Ishire Tasorentsi, oponeaca inquitequi,
omoncaratantacari isanquenatacotiteetacariniri Jesoshi: aniireashitapaaqueri, oshiavetapaacari sampaquiti.
“Imponeaquea Quirishito Nasaretequi”. Aatapaaqueri. 17ॸImpoiji iquemajeitaqueri Tasorentsi anta
inquitequi, icanti:
Yora Joa vaotisatantatsiri iquenquetsatacantapiniti —Iriotaque yoca notomi nonintasanotaqueri. Oshequi
anta caaraiteriqui. noveshireimentacari.
(Mr. 1.1-8; Ir. 3.1-18; Joa 1.19-28)

3
1ॸAri impoiji ijataque Joa, yora vaotisatantatsiri ora Yora camaari icoavetaca irantacayerime
Jesoshi caari cameetsatatsi.
caaraiteriqui: ora carireaquiniri. Iquenquetsatacaapinitiri
(Mr. 1.12-13; Ir. 4.1-13)
ishaninca, 2ॸicantapinitiri:

4
—Pinquenqueshirejeitanaquea, eiro piquempejeitajatsi 1ॸImpoiji Ishire Tasorentsi aanaqueri Jesoshi anta

peerani: paventajeiteari meeca Tasorentsi, irotaintsi ocaraiteapai. Aitaque ocoaqueri irineantaveteari camaari.
impincatsariventajeitee. Icoavetaca camaari irantacayerime Jesoshi caari cameetsatatsi.
7 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ4ٍॷ5

2ॸAri itimaque Jesoshi anta ocarataque 40 quitaiteri, te iroyeaji yapatotapinijeitantari. Icantiri atiri jaoca icanta Tasorentsi
catsini. Aasanotaqueri itashe. 3ॸImpoiji yora camaari ipincatsariventajeitaquee. Yoavisaacojeitaqueri oshequi
ijatashitaqueri Jesoshi, irineantapeempariri. Icantavetapaacari: mantsiaripee: onashiyetaca aayetiriri imantsiare.
—Avirosanotaquerica Itomi Tasorentsi, jentsite, pimpeero 24ॸIquemacojeitaqueri Jesoshi yora savicajeitatsiri anta arejiqui:

mapica pitantane, poantearori. iotacotaqueri maaroni shiriasati. Yaajeitanaqueneri Jesoshi


4ॸYacanaqueri Jesoshi: oshequi ishaninca mantsiayetatsiri iroavisacojeiteri.
—Te apaniro oncoiteimotee atantane, irointi acoaque Yojoquiiyetaca, icatsiyetaque, icamanatapiniyetaque,
anquemisantero maaroni icantaqueeri Tasorentsi. iquisoporoquiyetaque. Aisati yaanaqueneri neayetiriri camaari.
5ॸImpoiji yaanaqueri camaari anta Jerosarequi: anta Ari yoavisacojeitavaqueri Jesoshi. 25ॸYoijajeitaqueri oshequi
ochoviinaquiitapaaque ivanco Tasorentsi. 6ॸIcantavetacari: carireasati, tecaporishisati, jerosaresati, joreasati,
—Avirorica Itomi Tasorentsi, pisapocanaque oshaavijinta poneayetachari Joriraniqui intatiquero.
quipatsiqui. Pinquenqueshireero ocantiri Sanquenarentsi:
“Intianquempiri Tasorentsi inampire inquempoyempi. Iquenquetsataque Jesoshi anta toncaariqui:
Irancatsatavajempi eiro pipariantatsi mapiqui”. iquenquetsatacotaqueri quimoshirejeitatsineri.
7ॸYacanaqueri: (Ir. 6.20-26)

5
—Aisati ocanti Sanquenarentsi: “Eiro pineantaritsi 1ॸIneajeitaqueri Jesoshi icarajeitaque oshequi

Pivincatsarite, tempa irio Tasorentsi”. apatotimentajeitariri, ari ijataque toncaariqui,


8ॸAisati yapiivetajari camaari, yaanajiri antearoqui toncaari. isavicapaaque anta. Yora iroamerepee yapatojeitaqueri atiri,
Ijicotapainiri maaroni quipatsi, icantavetari: maaroni. Icantajeitaqueri ishoncajeitapaacari. 2ॸImpoiji
—Pineajeitaqueri maaroni savicajeitatsiri, aisati tempa yoamejeitaqueri, icantajeitaqueri:
ocameetsajeitaque maaroni imajeitaqueri. 9ॸAriorica 3ॸ—Inquimoshiretacaajeiteri Tasorentsi maaroni caari

pimpincatsatena narori, noncamantajeiteri maaroni shemetatsi, impincatsariventajeiteri. 4ॸInquimoshiretacaajeiteri


impincatsajeitempi avirori. Tasorentsi maaroni oashirejeivetainchari, iroimoshirencajeiteri.
10ॸYacanaqueri aisati: 5ॸInquimoshiretacaajeiteri Tasorentsi maaroni ashinoncaincari,

—Pijanirotaje. Avironiro Satanashi. Tempa ocanti incavintsaajeiteri. 6ॸInquimoshiretacaajeiteri Tasorentsi maaroni


Sanquenarentsi: “Pimpincatsatasanoteri Avincatsarite, tempa coasanotatsiri intime cameetsa, iramitacojeiteri.
iriotaque Tasorentsi. Apaniro irinti catsini pinquemisanteri”. 7ॸInquimoshiretacaajeiteri Tasorentsi maaroni cavintsaajeitiriri
11ॸIrosati ijatantanaja camaari. Impoiji ipocaque inampirepee ishaninca, incavintsaasanojeiteri iriori.
Tasorentsi, intacojeitacari. 8ॸInquimoshiretacaajeiteri Tasorentsi maaroni

cameetsashirejeitatsiri, irineajeitajeri. 9ॸInquimoshiretacaajeiteri


Ijataque Jesoshi Carireaqui.
Tasorentsi maaroni oimajerentajeitaqueriri quisachari,
(Mr. 1.14-15; Ir. 4.14-15)
intomintajeiteari. 10ॸAriorica pincameetsatanaque, irootaque
12ॸImpoiji iquemaque Jesoshi yoyeetaqueri Joa caravosoqui, inquisantempiri, ari pinquimoshiretanaque: aviro
irosati ipiantanaja Carireaqui. 13ॸIro cantaincha te irisavicapeeji savicasanotatsineri anta ipincatsaritinta Tasorentsi.
Nasaretequi, ainti ijataque Caperenaoqui, isavicapaaque anta. 11ॸIriotempirica atiri piquemisantajeitaquena, incantimatempi,

Otimi Caperenao anta otsapijaqui antearoja incajare. Otimi inquisaquempi, intseeyacotaquempi. Ari
quempeji Savorono aisati Nejatari. 14ॸAisati pinquimoshirejeitanaque. 12ॸPinquimoshirejeitanaque,
isanquenatacotaqueroni oca yora Isayashini peerani: 15ॸ“Otimi piveshireajeitanaquea: impinatasanojeitempi Tasorentsi anta
Savorono aisati Nejatari otsapijaqui incajare, anta Joriraniqui inquitequi. Eiro pipeacotarotsi: tempa peerani iquisheetirini
intatiquero, anta Carireaqui. Anta itiminta oshequi itsipapee iriori yora camantantatsiniri.
atiri, caari inajeiti jorio. 16ॸOquempetimojeivetacari itimini
tsiteniriqui, te iriojeiveitearini Tasorentsi. Irijajeiteme Yora quemisantatsiri ishiaquero tivi aisati tsiomentotsi.
Sharincaveniqui, iro cantaincha meeca oquempetaca itimi (Mr. 9.50; Ir. 14.34-35)
quitaitetacojeitiriri, iotacaajeitiriri”. 13ॸAisatiicantajeitaqueri Jesoshi:
17ॸAri intanacarori Jesoshi iquenquetsatacaajeitaqueri atiri —Tempa ativitapinitiri ivatsa eiro ishititantatsi. Irompa
anta, icantajeitaqueri: terica ompoteate, ontimaite: tempa ari ajocajero, tecatsi
—Pinquenqueshirejeitanaquea, eiro piquempetajatsi peerani. coyeroneri. Piquempejeivetacaro tivi: avirojeitaque
Irotaintsi impincatsariventajeitempi Tasorentsi. oameetsajeiterineri atiri. 14ॸAriorica otimi nampitsi anta
toncaariqui, otsiota maaroni pancotsipee tsiteniriqui. Tecatsi
Icoyeaqueri Jesoshi aparopee iroamere.
ancantero nampitsi amanero, tempa oconijatasanoti. Aisati
(Mr. 1.16-20; Ir. 5.1-11)
piquempejeitacaro, aviro oamejeiterineri maaroni atiri: eiro
18ॸAri ishiteatanaca Jesoshi anta otsapijaqui incajare: ora pimanirotsi piojeitiri. 15ॸAisati, ariorica pintsiotero pitsiomento,
timatsiri Carireaqui. Ineapaaqueri apite shirampari, yora Shimo te pimanapiniteroji otapinaqui cantiri. Tempa poapinitiro anta
Petero, jeri aisati irirenti, yora Antirishi. Irio quitsatapinitiriri onantariqui yamenajeitantari maaroni savicajeitatsiri
shima. Ineapaaqueri Jesoshi, iquitsajeiti, 19ॸicantapaaqueri: pancotsiqui. 16ॸAisati aviroripee, cameetsa pisavicajeitanaque
—Tsame poijatanaquena. Nocoaque pinquemisantacaapiniteri irineajeitantempiri maaroni pishanincapee ocameetsataque
atiri. maaroni pantajeitaqueri. Impoiji irineacameetsajeitanteariri
20ॸIrosati yojocajeitantanacaro iitsarite, yoijajeitanaqueri. 21ॸAri Apa savicatsiri inquitequi.
yavishimatanaque irosati ineantapaacari Santiaco aisati Joa.
Iriojeitaque itomipee Severeo. Isavicajeiti ivitoqui, ishiticajeitiro Iquenquetsatacotaquero Jesoshi isanquenareni Moishishini
iitsarite. Icajemapaaqueri Jesoshi, 22ॸirosati yoijajeitantanacari. aisati yora quenquetsatacaantatsiniri.
Yojocajeitanaqueri iriri apaniro anta ivitoqui. 17ॸAisati
icantajeitaqueri:
—Eiro pijitashijeitatsi nocoaque nojocacaajempiro
Iquenquetsatacantayeti Jesoshi anta Carireaqui.
piquemisantiro isanquenare Moishishi aisati icantajeitiniri yora
(Mr. 1.39; 3.7-8; Ir. 4.40; 6.17-19)
quenquetsatacaantatsiniri. Iro cantaincha nocoaque
23ॸIquenaquenayetanaque Jesoshi anta Carireaqui. Maaroni noamejeitempiro icantasanojeitaqueri. 18ॸQueariotaque oca
nampitsiqui iquenquetsatacaajeitaqueri atiri anta pancotsiqui noncamantempiri: ontsoncajearica quipatsi aisati inquite, iro
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ5ٍॷ6 8

cantaincha eiro otsonquimatatsi catsini isanquenajeitaqueri. nomoncaratempiro maaroni nocantaquempiri. Ariorica


Omoncarataquea maaroni icantaqueri. 19ॸEirorica namatavitimpi, iroyenata’. Ariorica pincante: ‘Ioti Avincatsarite
piquemisantasanotiro isanquenatiniri, aisati ariorica poameteri nomoncaratero maaroni nocantaqueri’, ari pimoncaratero,
pishaninca eiro iquemisantasanotiro, eiro maaroni”. 34ॸIrootaque isanquenatiniri peerani. Iro cantaincha
ineacameetsatasanotimpitsi Tasorentsi anta ipincatsaritinta. Iro nocantimpi nainti: ¿paita pincoanteari pincante: “Ioti
cantaincha ariorica pinquemisantasanotaquero maaroni Avincatsarite queario oca nocantaqueri”? Ocameetsataque
isanquenajeitiniri, aisati ariorica poamejeiteri pishaninca pimoncaratasanotaquero maaroni picantaqueri. Eiro aisati
inquemisantasanojeitero, ari pimpincatsariventasanotantapaaje picantitsi: “Tempa ocantani otimi inquite, aisati noquempeta
anta ipincatsaritinta Tasorentsi. 20ॸ¿Pijitashijeitacarimpa narori, nocantani tampatica noneanati”. Noncantempi nainti: iro
icameetsajeitaque yora oametantirori sanquenarentsi aisati inquite isavicantari Tasorentsi; iotimpi, ioti queariorica
yora variseopee? Meeca noncamantempi: te irimoncarajeiteroji picantaqueri. 35ॸAisati eiro picantitsi: “Tempa ocantani otimi
icoacaajeivetariri Tasorentsi. Eirorica panaacojeitiritsi quipatsi, aisati narori nocantani tampatica noneanati”.
pincameetsatasanote, eiro pijatitsi anta ipincatsaritinta Noncantempi narori: itsoteiro Tasorentsi quipatsi, iotimpi; ioti
Tasorentsi. queariorica picantaqueri. Eiro picantitsi: “Tempa ocantani otimi
Jerosare, aisati narori nocantani tampatica noneanati”.
Icantajeitaqueri Jesoshi: “Piquisavacaacariya”. Noncantempi: ipincatsariventajeitiri Tasorentsi jerosaresati,
(Ir. 12.57-59) iriotaque pincatsarisanori. Ioti queariorica picantaqueri. 36ॸEiro
21ॸAisati icantajeitaqueri: picantitsi: “Eiro notseeyatsi, irosati noncamantaquea, noncanteani
—Piojeitaquero icantiniri yora intacaroniri: “Eiro poanti. tampatica noneanate”. Tempa irio Tasorentsi cantatsine jaocarica
Ariorica poante, iroasanquetayempi Tasorentsi”. 22ॸIro cantaincha oncarate ancame. Pimpincatsateri irinti, irio iotimpiri
noncamantempi: eiro piquishiritsi pishaninca: pitseeyanirica. 37ॸEiro pitseeyatsi, eiro pamatavitantitsi.
yoasanquetaimpicari Tasorentsi. Eiro picantiritsi: “Te pioteji”: Queariorica pantero paitapeerica, pincante: “Je, nantero”. Eirorica
iquishimpicari yora oametavacainchari. Eiro picantimatiritsi pantirotsi, pincante: “Eiro nantirotsi”. Moncarataca. Te
pishaninca: pitaacari anta Sharincaveniqui. 23ॸPamene, ariorica oncameetsateji pishequiyero pineane pamatavitanteariri itsipapee.
pijate anta ivancoqui Tasorentsi poaqueneri pivira pimpanteariri;
iro cantaincha otimirica iquishimentaquempiri pishaninca, Icantiri Jesoshi: “Eiro pipiataritsi quishempineri”.
24ॸaritsita icantavacatsita pivira, pijatashiteri yora quisaquempiri. (Ir. 6.29-30)
Pincamanteri: “Eiro napiitajirotsi caari cameetsatatsi. 38ॸJero aisati icantajeitaqueriri Jesoshi:
Pincavintsayena aacameetsatavacaajeitantajeari”. Ariorica —Aisati icantaqueniri iriori yora intacaroniri: “Ariorica
cameetsa paacameetsatavacaajea, ari pimpianaje ivancoqui pinquitsoreero iroqui itsipa, ocameetsati impiatacoventajeari
Tasorentsi, irosati pimpantapeempariri pivira. 25ॸAriorica intime inquitsoreitempiro poqui avirori. Ariorica pijireiteri pishaninca iraji,
quishempineri aanaquempineri anta joeshiqui. Ari pishintsite ocameetsati impiatacoventajeari, irijireitempiro paji avirori”. 39ॸIro
pincantajeri: “Eiro piquisajanatsi, tsame aacameetsatavacaajea cantaincha noncantempi nainti: eiro pipiataritsi quisajeitaquempiri,
aisati”. Ariorica irareetacaapaaquempi joeshiqui, incanteri irointi ariorica impasavorotempi acaqueroca, pishineteri aisati otsipa
variria: “Paanaqueri yoca”, impoiji iroiminqueaquempi anta pivoro impasatero aisati. 40ॸAriorica incoaque atiri iraitempiro
caravosoqui. 26ॸImpoiji eirorica pipinatasanotiri maaroni piitsaare, pimpavaqueri aisati poicoro. 41ॸAriorica imperanatempi
pirevitiriri, eiro yoimisoquijacantajimpitsi aisati. paanajeneri irovaararo aparoni quirometero, poavisayeneri apite
quirometero. 42ॸAriorica incantapeempi pishaninca: “Pimpenaro”, ari
Icantajeitiri Jesoshi: “Paimentarocari pijina; pimpavaqueri. Aisati, ariorica incantempi: “Pimpashitavaquenarota
paimentaricari pijime”. oca”, ari pimpashitavaqueari, eiro pitsaneapitsataritsi.
(Mt. 19.9; Mr. 10.2-12; Ir. 16.18)
27ॸAisati icantajeitaqueri: Icantiri Jesoshi: “Pinintajeiteri
—Piojeitaquero icantaqueri intacaroniri: “Eiro paimentarotsi quisajeitaquempiri, pincavintsaajeiteri”.
pijina, eiro paimentaritsi pijime”. 28ॸNoncamantempi nainti: (Ir. 6.27-36)
ariorica pinevetearo tsinane aisati pinquenqueshiretero pantero, 43ॸAisati icantajeitaqueri:
ainiro pantane; aitaque pinquenqueshiretaquea paimentearo —Aisati icantaqueni yora intacaroniri: “Pininteri pishanincasanori,
pijina. 29ॸNoshiacantempiro: ariorica antacayempi poquisanori pincavintsayeri. Irintiquea quisaquempiri, pinquisavaqueri iriori”.
caari cameetsatatsi, pinquitsoreero, pojocajero. Te pininteji catsini 44ॸIro cantaincha noncantajeitempi nainti: pinintajeiteri maaroni

ojatacayempi Sharincaveniqui. Tempa ocameetsati quisajeitaquempiri, pincavintsayeri, pincanteri Tasorentsi


pijanaroquitashitea anta inquitequi. 30ॸAriorica antacayempiro incavintsayeri, maaroni. 45ॸIrootaque icoacaajeitaqueriri Tasorentsi
pacosanori caari cameetsatatsi, pimpesajero, pojocajero. Te maaroni quemisantajeitiriri itomintajeitacari. Tempa iriotaque
pininteji catsini ojatacayempi Sharincaveniqui. Tempa ocameetsati vetsiquiriri catsirincaiteri: yovoreacojeitaqueri maaroni atiri,
pijacaraquitanaje anta inquitequi. Pineaquero, te oncameetsateji cameetsajeitatsiri aisati caari cameetsajeitatsi. Aisati incani,
catsini pampiitapinitero caari cameetsatatsi. 31ॸAisati icantaqueni yoariajeitaqueneri maaroni atiri: yora quemisantatsiri aisati caari
yora intacarori: “Ariorica pincoaque pojocajero pijina, quemisantatsi. 46ॸAriorica pincavintsayeri apaniro yora
pisanquenatenero paperi pojocantajearori, ari moncarataca”. 32ॸIro cavintsaimpiri, ¿pijitimpa irineacameetsatempi Tasorentsi? Tempa
cantaincha noncantempi nainti: eiro catsini pojocajirotsi pijina. ioti tseencantatsiri icavintsaavacaajeita iriori. 47ॸAriorica
Ariorica pojocajero pijina, aisati paaje pashini, aitaque pincavintsayeri apaniro yora shanincatasanojeitimpiri, ¿paita
paimentaquearo pijinasanori: paavioncaque pijina. Aajerica aisati pishemetanteari? Aitaque iojeiti maaroni caari ioterine Tasorentsi
pijina ontime antane: aimenteari ojimesanori. Aisati yora icavintsaavacaajeita iriori. 48ॸPincameetsatasanotanaque catsini,
aajeroneri, ontime irantane. Irointiquea apatiro ocameetsaveta pinquempejeitanaqueari Apa Tasorentsi: tempa
pojocajero ariorica aimentaquempi, tecatsi pashini. icameetsatasanotaque irinti catsini.

Icanti Jesoshi: “Eiro pamatavitiritsi pishaninca catsini”. Yoamejeitaquee Jesoshi jaoca ancanteari ancavintsaante.

6
33ॸAisati
icantaqueri Jesoshi: 1ॸAisati
icantajeitaqueri Jesoshi:
—Piojeitaque ocantini Sanquenarentsi. Oametaquerini —Eiro pishiacantanirotatsi piquemisanti, eiro
ashanincani: “Pintseeyarica, eiro picantashitatsi: ‘Ioti Avincatsarite piquemisantamempeatsi pamatavitantearirime atiripee.
9 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ6

Ariorica irineaquempi Apa Tasorentsi pishiacantaca, eiro yora shiacantachari iquemisanti: ariorica ititapinita,
ineacameetsatimpitsi iriori. 2ॸAriorica pimpashiteari yoashirevorotashitaca iriojeitanteari ishaninca itita.
ashinoncaincari coiteimojeitacariri, eiro picamantajeitiritsi Yatsipetashitacaro, te inquenqueshireteriji Tasorentsi,
itsipapee. Irootaque yamenirojeitari yora shiacantavetachari irointiquea icoaque incavintsaajeiteri ishaninca. Eiro ipinatiritsi
iquemisanti. Ariorica ipiri ashinoncaincari paitarica, Tasorentsi. 17ॸAriorica pintitimenteari Tasorentsi
icamantajeitaqueri quemisantajeitatsiri, aisati savicajeitatsiri pinquenqueshiretanteariri, cameetsa pinquishitea,
anta nampitsiqui. Icoanirojeitaque iriori irineacameetsajeiteri pinquivavorotea aisati, 18ॸoncanteata eiro iotanta pishaninca
ishaninca. Ariorica irineacameetsaveteari ishaninca, iro pitita. Apaniro iriotempi irinti Piri jenoquiniri, impinatempi
cantaincha moncarataca: eiro ineacameetsatiritsi iriori irinti.
Tasorentsi, tecatsi impinateri. 3ॸAriorica pincavintsayeri
ashinoncaincari, pimanaquero: eiro piotacaajeitiritsi itsipapee. Icantiri Jesoshi: “Pimpiotero pivaararo anta inquitequi,
4ॸAri iriotaque Tasorentsi irinti, impinatempi irinti. pinquenqueshireteri Tasorentsi”.
(Ir. 11.34-36; 12.33-34)
Yoamejeitaquee Jesoshi jaoca ancanterori 19ॸAisati icantajeitiri Jesoshi:
anquenquetsatacayeri Tasorentsi. —Eiro pipiotirotsi pivaararo aca quipatsiquica:
(Ir. 11.2-4) opatsaaranticari, aisati icoshiyeetimpicari. 20ॸAintiquea
5ॸAisatiicantajeitaqueri: pimpiotero pivaararo anta inquitequi: eiro ainti opatsaitsi,
—Ariorica pinquenquetsatacayeri Tasorentsi, eiro aisati eiro ainti icoshiyeetajimpitsi. 21ॸAriorica ontime pivaararo
piquempetaritsi shiacantavetachari: icoaque iriori incatiye anta aca quipatsiqui, pinquenqueshiretapinitero timajeitatsiri aca
yapatojeitanta atiripee, aisati anta nampitsiqui nianqui, quipatsiqui; iro cantaincha ontimerica pivaararo inquitequi,
irineantanirojeitavaqueariri ishanincapee. Queario oca pinquenqueshiretapiniteri Tasorentsi. 22ॸOtimi poqui
noncamantempiri: moncarataca. Ariorica irineacameetsajeiteri pamenantari, otimantari piotantari. Oshiaquero tsiomentotsi
ishaninca, iro cantaincha eiro ineacameetsatiritsi Tasorentsi. pitsiotapinitantari tsiteniriqui pineantari. Ariorica
6ॸAriorica pinquenquetsatacayeri, pijate apaniro pivancoqui, ocameetsataque, piojeitanaque, 23ॸiro cantaincha eirorica
pashitacotanaquea tsompoina, impoiji pinquenquetsatacayeri ocameetsati, eiro pamenitsi, eiro piotitsi, pintime tsiteniriqui.
Apa. Irineaquempi apaniro irinti, irineacameetsatempi, Aisati oquempetaca, ariorica pinquenqueshiretapinitero caari
impinatempi. 7ॸAriorica pinquenquetsatacayeri, eiro cameetsatatsi, eiro piotiritsi Tasorentsi, ainti pintime
pineanatashiveeta, vero, vero, vero. Aitaque yametaro caari tsiteniriqui.
iotiri Tasorentsi, ineaveetashita. Ijitashijeiveta ariorica
irineanatashiveetea, ari inquemisantaqueri. 8ॸQueariyea, Icanti Jesoshi: “Ariorica pantaveetanontea avisati, tecatsi
piquempejeitaricari avirori. Iotasanotiro Tasorentsi maaroni pincantea panteneri Tasorentsi icoacaaquempiri”.
coiteimojeitaquempiri. Tequerata pincanteri, iotitacaro (Ir. 16.13)
coiteimotaquempiri. 9ॸAriorica pinquenquetsatacayeri 24ॸPashiniaisati icantiriri Jesoshi:
Tasorentsi, ari pinquempetaquerori avirori oca: —Tecatsi pincantea pintsameeteneri apite pivatorote, aisati
Apa, savicatsiri inquitequi, oquempetaca: ariorica panteneri Tasorentsi icoacaaquempiri,
oshequi nopincatsatasanojeitaquempi. irompa ariorica pantaveetanontea avisati paantearori pivaararo.
10 Pimpincatsariventajeitena narori. Tecatsi pincantero apite. Pineaquero, ariorica pinintasanoteri
Nocoajeitaque aca quipatsiqui nomajeitempiro maaroni Tasorentsi, eiro picoitsi pivionquero pivaararo. Aisati, ariorica
pincoacaajeitenari, pincoaque pivionquero pivaararo, eiro picoitsi pinquemisanteri
nonquempeteari pinampirepee anta jenoqui: Tasorentsi.
tempa imajeitaquempiro iriori maaroni
picoacaajeitaqueriri. Icantiri: “Eiro piquenqueshiretatsi,
11 Pimpapinijeitena noyeari coiteimotaquenari. irinti pinquenqueshireteri Tasorentsi”.
12 Ainiro nantajeitiri caari cameetsayetatsi, (Ir. 12.22-31)
iro cantaincha eiro poasanquetimentanarotsi, 25ॸAisati icantajeitiri Jesoshi:
irointi nocoajeitaque pincavintsaajeitena. —Meeca noncamantajeitempi: eiro
Aisati narori noncavintsaajeiteri noshaninca piquenqueshiretapinitirotsi paitapeerica poayeteari, pirayeteri,
antanajeitenaneri paitapeerica, eiro noquishiritsi iriori. pinquitsaatapiniteari, paitapeerica. ¿Irompa pitimantari
13 Eiro pishinetiritsi yora camaari irineantajeitena, poapinitearo poari? Te iro pintimantea, tempa iro pitimantari
eiro pishinetiritsi irantacaajeitena caari cameetsatatsi. pinquenqueshireteri vetsicanaquempiri. ¿Irompa otimantari
Pincantaitatiyempani pimpincatsariventajeitena. pivatsa pinquitsaatero, poaneenquero? Te iro ontimantea.
Pincantaitatiyempani pintasoncaventajeitena. Irointi pitimajeitanta piojeiteri Tasorentsi, aisati panteneri
Aisati narori, noncanteani nompincatsajeitempi, maaroni. icoacaajeitaquempiri. 26ॸPamenajeiteri yora tsimeripee: te
Irootaque nocantaquempiri, ari. impanquitanonteaji, aisati te irantanonteaji ivanco
irivioncantearori ivanquire. Iro cantaincha ipapinitiri Apa
Icantiri Jesoshi: “Pincavintsaajeiteri itsipapee”.
Tasorentsi yoari maaroni quitaiteriqui. Ari icavintsairi maaroni
14ॸAisati
icantajeitiri: quitaiteriqui; tempa avinti icavintsaasanotaquempi, eiro
—Ariorica pincavintsayeri quisajeitaquempiri, yoashinoncaimpitsi. 27ॸAriorica pinquenqueshirete, ¿arimpa
incavintsaajeitempi avirori Apa savicatsiri inquitequi. 15ॸIro pimatero pishequiajero pisarintsite? Eiro. Patsipetashita
cantaincha eirorica picavintsairitsi pishanincapee, eiro piquenqueshiretashita. 28ॸ¿Paita piquenqueshiretantarori
icavintsaajeitimpitsi Apa. piitsaare, paitarica pinquitsaateari? Pamenajeitero oteapee
tojari, te onquenqueshireteaji irointi: “¿Paita nonquitsaateari?”
Yoamejeitaqueri Jesoshi jaoca incanteari, Te onquiriqueji, aisati te ontijeji, 29ॸiro cantaincha, oshequi
ariorica intitimenteari Tasorentsi. oaneencaca. Pamene, peerani oshequi yoaneencaveitani yora
16ॸAisati
icantajeitiri: pincatsariveitachaniri Saromoni, iro cantaincha te
—Aisati, ariorica pintitea pinquenqueshiretanteariri inquempetasanotearoji oteaquipee: oshequi oaneencasanota
Tasorentsi, eiro piotacaajeitiritsi itsipapee. Eiro piquempetaritsi irointi. 30ॸTempa irio Tasorentsi oaneenquirori oteaquipee tojari,
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ6ٍॷ7 10

iro cantaincha eiro osamanititsi ontime, impoiji tempa


itaapiniyeetiro, pomei. Irompa avinti, pintimajeiteni peerani: Iquenquetsatacotiro Jesoshi apite avotsi.
tempa iroaneencasanotempi avinti. Pishireteari, eiro (Ir. 13.24)
pitseenquiritsi. 31ॸEiro picantashiretitsi, eiro picantitsi: “¿Paita 13ॸJero aisati ishiacantiniri Jesoshi:
ayeari? ¿Paita ireri? ¿Paita anquitsaateari?” 32ॸIcoajeitiro —Pincoaquerica pinqueapaaquero ivanco Tasorentsi,
ocapee yora tseencajeitantatsiri. Iro cantaincha iojeitimpi Piri pinqueapaaquero orijani omoro. Ainiro pashini avotsi, antearo
jenoquiniri, iojeitiro coiteimojeitaquempiri. 33ॸIrioquea pijivate irointi, te ompomerentsiteaji anquenantearo, aisati anta
pimpincatsateri, aisati pincanteri iroameetsashiretempi, ocaratapainta otimi omoro antearo. Iro cantaincha maaroni
impoijiquea impapinijeitempiro coiteimojeitaquempiri. 34ॸAri quenayetanaintsine anta irashinoncaajeitea anta
eiro piquenqueshiretirotsi osaitequera, paitarica panteri. Sharincaveniqui. Icarajeiti iriori oshequi. 14ॸIro cantaincha
Irintacotempi osaitequera, aisati maaroni quitaiteriqui. Timatsi timatsi ora orijani avotsi, aisati orijani omoro. Oshequi
aquenqueshiretaqueri meeca quitaiteriqui, te oncameetsateji opomerentsitaca irointi, itimi aparopee quenantarori. Iro
anquenqueshiretero aisati osaitequera. cantaincha irareetea irinti Tasorentsiqui, incantaitatiyempani
intime irioriqui.
Icantajeitiri Jesoshi: “Eiro picantimatiritsi itsipapee”.
(Ir. 6.37-42) Iquenquetsatacotiri Jesoshi amatavitantatsiri.

7
1ॸAisati (Ir. 6.43-44)
icantajeitiri Jesoshi:
—Eiro picantimatiritsi pishaninca. Ariorica pincantimateri 15ॸAisati icantajeitiri Jesoshi:
itsipapee, icantimpicari Tasorentsi: “Ainiro pantane avirori”. —Queariompia, yamatavijeitimpicari shiavetariri
2ॸAriorica anquisaqueri itsipapee, ari inquisavaquee arori; aisati quenquetsatacotiriri Tasorentsi. Pishiacantiricari ovisha,
oquempetaca, ariorica ancavintsayeri itsipapee, incavintsayee pijiticari tecatsi incantempi; iro cantaincha
arori. 3ॸOtimirica pantayetiri avirori, te oncameetsateji noquempetacantaqueri nainti maniti: oshequi icovencati.
pincanteri pishaninca avirori: “Ainiro pantane”. Jero oca 16ॸPamenasanoteri yantayetiri, piotanteariri icameetsatirica.

noshiacaventempiri: ariorica pitijaquitaca quimota avinti, ¿Otimantarompa tojari ova? Teve, te ontimantearoji.
¿arimpa pineaquero itijaquiro pishaninca ovane quipatsi ¿Otimantarompa iyera? Aisati te omateroji. Aisati iquempejeita
capichaji? 4ॸ¿Ocameetsatimpa pincanteri: “Jentsite, naajempiro yora amatavitantatsiri: tecatsi incantero irimatero
pitijaquiro”? Eiro pineirotsi. 5ॸOshequi picantashitaca. Pijivate cameetsayetatsiri. 17ॸInchato cameetsari otimi oitsoqui
pojoquero inchatora jocaaquempirira avirori, impoiji pamenaje cameetsari, ari avaquearo. Iro cantaincha terica oncameetsateji
paantajeanariri itijaquiro pishaninca. Aisati pincoaquerica inchato, te ontimeji oitsoqui cameetsari. 18ॸOra inchato
pincanteri pishaninca irojocajero yantayetiri, pijivate cameetsari, tecatsi oncantero ontimero oitsoqui caari
pojocajero caari cameetsatatsi pantayetiri avirori. 6ॸTe cameetsatatsi. Aisati caari cameetsatatsi inchato, tecatsi
pimpapiniteriji otsiti cameetsatasanotatsiri ivatsa. Aisati te oncantero ontimero cameetsatatsiri oitsoqui. 19ॸTempa
pimpapiniteriji chancho marereatatsiri mapi iroyearo, eiro achaquitapinitiro inchato caari oitsoquitatsi, ataapinitiro.
icoitsi iroyearo. Tempa ari iraticavaquerome, 20ॸAisati piojeiteri maaroni coatsiri iroamejeitempi. Piotaque

irovitsintavaquerome, impoiji inquisacotaquearo iroyeari, ocameetsatirica yantayetiri, ari cameetsa aisati yoametantiro
irantsiquimentaquempiro. Aisati oquempetaca, ocameetsati irineane Tasorentsi. Irompa terica oncameetsateji yantayetiri, te
irineane Tasorentsi. Ocameetsati pinquenquetsatacayeri oncameetsateji aisati yoametanti.
itsipapee ashaninca, iro cantaincha ariorica
inquishimentempiro, incanteata. Jaoca icantari iotasanotiriri Jesoshi.
(Ir. 6.47-49; 13.25-27)
Icantiri Jesoshi: “Te pantsipetashiteaji 21ॸPashini aisati icantiriri Jesoshi:
piquenquetsatacairi Tasorentsi”. —Ainiro inaveta oshequi cantashitanari: “Aviro
(Ir. 11.9-13) novincatsarite, oshequi nopincatsatimpi”. Iro cantaincha eiro
7ॸAisati icantiri Jesoshi: ijajeititsi iriori anta nompincatsaritenta. Irinti jatasanotatsineri
—Ariorica pincanteri Tasorentsi, irimatempiro paitarica anta inquitequi maaroni yora antasanotiniriri Apa
pincanteriri. Pincoayetajero paitarica, impoiji pineajero. icoacaajeitaqueriri. 22ॸAriorica nompincatsaritasanotanaque
Ariorica pareetea pancotsiqui, pincantapaaqueri savicatsiri: nampatojeiteri maaroni atiri noncantacoventajeitanteariri.
“Pashitareenaro”, ari irashitareaquempiro. 8ॸAitaque Intime oshequi cantashitenaneri: “Novincatsarite, oshequi
ipapinijeitiri Tasorentsi maaroni coacotiriri. Aisati ariorica noquenquetsatacotaquempi. Nocantaqueri neiriri camaari:
pincoayetanaque, iramenacayempiro. Ariorica pincanteri: ‘Paventeari Jesoshi pavisacotantajeari’. Aisati nocantaqueri
“Pashitareenaro”, ari irashitareaquempiro. 9ॸAriorica incantempi noshaninca: َʊфɗΎˇľѸΎѸȍɗ̲ҡË͑фΎфɗ͑ΎҡѸΎ͑Ë͑ҡֆľҡɗٔॸٚ.
pitomi: “Apa, pimpena noyeari”, ¿arimpa pimpaqueri mapi? 23ॸIro cantaincha noncanteri narori: “Te niotempiji, te
10ॸAriorica incantempi: “Pimpena shima noyea”, ¿arimpa noshanincatempiji. Tsame pijate arejiqui, oshequi pantayetiro
pimperi maranque iroyeari? 11ॸPineaquero, te caari cameetsatatsi”. 24ॸPamene, ariorica pinquenqueshiretero
pincameetsatasanojeiteji, iro cantaincha piojeiti maaroni nocantaquempiri, aisati ariorica pantenaro maaroni
picavintsaapinitiri pitomipee. Irinti Apa savicatsiri inquitequi nocoacaaquempiri, ocameetsati. Ontime piotanteari,
icameetsatasanotaque, ioti irinti catsini icavintsaajeitaqueri pinquempeteari vetsiquirori ivanco mapiqui. 25ॸOpariaque
maaroni quenquetsatacaajeitiriri. incani, ooncanaca. Aisati otimi antearo tampea
otatsincavetanacaro, iro cantaincha te aaveeroji. Iro caari
Icantajeitiri Jesoshi: “Pincavintsaavacaajeitea”. aaveantaro, yovetsiquiro mapiqui, oquisotasanotaque. 26ॸAisati
(Ir. 6.31; 6.43-46) oquempetaca avirori, eirorica piquenqueshiretiro maaroni
12ॸAisati
icantajeitiri: nocantaquempiri, aisati eirorica pantanaro maaroni
—Ariorica pincoaque incavintsaajeitempi pishanincapee, ari nocoacaavetimpiri, te oncameetsateji. Eiro otimitsi piotanteari.
pincavintsaajeiteri avirori. Pincoaquericame Pinquempeteari vetsiquirori ivanco anta impanequiqui.
iroashinoncaajeitempime, ari poashinoncaajeiterime avirori. 27ॸOpariaque incani, ooncanaca. Aisati otimi antearo tampea,

Irootaque isanquenatiniri yora Moishishini aisati maaroni otatsincanaquero. Ojaraaquero, jaran; otsoncanaquero,
camantantatsiniri. aanaquero, poyere. Tempa yatsipetashitacaro yora
11 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ7ٍॷ8

vetsicavetarori. Eiro patsipetashitarotsi avirorijei Irosati yavisacotantanaja inampire.


piquemajeitaquena, irointi pantasanotero
nocoacaajeitaquempiri. Yoavisacotiro Jesoshi irairo Petero.
(Mr. 1.29-31; Ir. 4.38-39)
Yovecarataquero Jesoshi iquenquetsatacaajeitiri 14ॸAri ijatanaque Jesoshi ivancoqui Petero. Ineapaaquero
apatotimentajeitariri. irairo, ojoquiitaca, aaquero catsiirentsi. 15ॸIpamitapairo acoqui,
(Mr. 1.22) irosati avisacotantaja. Otinaanaja, irosati opantavacariri
28ॸIrootaque icantajeitaqueriri apatotimentajeitariri anta iroapeempari.
toncaariqui, ari yoajeitanaqueri cavaco maaroni. Icantajeiti:
29ॸ—Oshequi ioti irinti, oshequi ipincatsariti, cameetsa Yoavisacojeitiri Jesoshi oshequi pashinipee atiri.
yoamejeitaquee; te inquempeteariji yora oametantavetarori (Mr. 1.32-34; Ir. 4.40-41)
Sanquenarentsi. 16ॸAriishaavijiitanaque catsirincaiteri, irosati
yamantajeitapaacari oshequi neiriri camaari. Ari
Yoavisacotiri Jesoshi patsaatsiri. iquenquetsatacaavaqueri, irosati yavisacojeitantajari. Aisati
(Mr. 1.40-45; Ir. 5.12-16) yoavisacojeitaqueri oshequi joquiijeitachari. 17ॸAitaque

8
1ॸAri iquenquetsatacanti Jesoshi anta toncaariqui, impoiji itsataaquero Jesoshi maaroni iquenquetsatacotiniri peerani
yoirincapaaja, yoijajeitaqueri oshequi atiri. 2ॸAri Isayashini: “Coajica iroavisacojeiteri Quirishito oshequi
ijatashitaqueri aparoni shirampari patsaatsiri, itonquiotavacari, mantsiayetatsiri, oshequi incavintsaajeiteri”.
icantavaqueri:
—Novincatsarite, pincoaquerica poavisacotajena, niotaque Icantajeitiri Jesoshi atiripee: “Poijajeitanaquena”.
aitaque pimatajenaro. (Ir. 9.57-62)
3ॸAri yacotanaque, ipamitaqueri, icantiri: 18ॸAri ineajeitavaqueri Jesoshi oshequi catsini

—Aitaque nocoaque. Aitaque pavisacotanaje meeca. apatotimentajeitacariri, irosati icantantariri iroamerepee:


Irosati yavisacotantanaja. 4ॸAri icantaqueri Jesoshi: —Tsame ajajeite intatiquero incajare.
—Eiroya picamantitsi, irointiquea pantero icantiniri peerani 19ॸAri icantiri oametantirori Sanquenarentsi:

Moishishi: pijatashiteri saserote, pincamanteri irinti: —Oametanari, jaocarica pijateri, nocoaque noijatanaquempi.
“Nopatsaaveitani, iro cantaincha pamenajenate, avisacotajana: 20ॸYacanaqueri:

te aneajeroji meeca novatsaaro”. Ari iramenavaquempi, impoiji —Yorari parari ainiro imoro imaantari, aisati yora tsimeripee
iroyeri pivira, intayeneri Tasorentsi, iriojeitanteari ainiro yaatantari imaantari. Noponeaca narori anta inquitequi,
ashanincapee pavisacotaji. natiritapaaque, iro cantaincha te aneroji novanco nainti
Ari ijatanaque. nomaanteari. Patsipetashitacari poijatanaquena,
pashinoncaacari.
Yora Jesoshi yoavisacotiri inampire capitano. 21ॸIcantiri pashini iroamere:
(Ir. 7.1-10) —Novincatsarite, nocoavetaca noijatempime, iro cantaincha
5ॸAri yovaanaja Jesoshi, aisati yora oijajeitiriri, impoiji incamaquetsita apa: impoijiquea quiso noanaquempi.
yareejeitapaaca Caperenaoqui. Itonquiotavacari aparoni 22ॸIro cantaincha icantaqueri:

capitano, yora ivincatsarite oshequi soraro. Caari ini jorio yora —Poijatenata, impoiji ariorica incame piri, ainiro tijerineri
capitano. 6ॸIcantavaqueri: itseencaririnte: yora caari iotiri Tasorentsi.
—Novincatsarite, ainiro nonampire anta novancoqui, te
irimatajeaji irishevatajea, aisati oshequi icatsitaque. Catsiqueti Yora Jesoshi ipeaquero antearo tampea.
oanaqueri. Nocoaque poavisacoteri. (Mr. 4.35-41; Ir. 8.22-25)
7ॸAri yacanaqueri: 23ॸAri itetanaca Jesoshi pitotsiqui, icarajeitaqueri iroamerepee.
—Aitaque nojataque noavisacotajeri. 24ॸAri imaanaque Jesoshi. Nianquijaqui omapocashijeitacari
8ॸIro cantaincha icantiri: iroamerepee antearo tampea, otejatapaaca omotoncane. 25ॸAri
—Oshequi nopincatsataquempi: te noncameetsateji, eiro ijatashitaqueri, yoisaaquireaqueri, icantaqueri:
pintsipatapaanatsi anta novancoqui. Ariorica pincante —Novincatsarite, jentsinocanti ampiinquenive:
iravisacotanaje, niotaque ari iravisacotanaje: patsipetarocari poavisacojeitena, aisati poavisacotajea avirori.
pijate novancoqui. Oshequi pipincatsariti. 9ॸTimatsi peranatanari, 26ॸAri itinaanaca, yacanaqueri:

aisati itimi soraro noperanajeitacari narori. Ariorica noncanteri —¿Paita pitsaroantacari? ¿Paita caari
soraro: “Pijate”, ari irijataque. Ariorica noncanteri itsipa: piquenqueshiretasanotantana?
“Pimpoque”, ari impoque. Ariorica noncanteri nonampire: Impoiji ipeajiro tampea, aisati ipeajiro omotoncane.
“Jeroca panteri”, ari irimataquero. Aisati onquempetaquea Opeasanotanaja tampea, opeasanotaja omotoncane. 27ॸAri
avirori, aitaque omoncarataquea paitarica pincanteri. yoajeitanaqueri cavaco, icantavacaanaca:
10ॸAri yoanaqueri Jesoshi cavaco, icantajeitiri oijajeitiriri: —¿Jaoca icantari yoca? Pineaquero ipeajiro tampea, aisati
—Queario oca noncamantempiri: oshequi catsini ipeajiro omotoncane, maa.
iquemisantasanotaque yoca, yanaacojeitaqueri maaroni jorio
iquemisanti. 11ॸCoajica anta ipincatsaritinta Tasorentsi intime Yoavisacojeitiri Jesoshi pashinipee neiriri camaari.
oshequi itsipapee atiri poneayetachaneri otsipapeequi quipatsi. (Mr. 5.1-20; Ir. 8.26-39)
Incarajeiteri Avarama, Isaca, Jacovo, maaroni. 12ॸIro cantaincha 28ॸAri yareejeitanaca intatiquero, yaatacotapaaque. Opajita

eiro itimitsi oshequi jorio anta. Icoacaavetacari Tasorentsi nampitsi Carara. Ari iponeaca tijaariqui apite neiriri camaari,
intsipajeitearime anta ipincatsaritinta, iro cantaincha oshequi itonquiotavacari Jesoshi. Yora camaari, oshequi iquisacaacari
itseencajeitaqueri, irootaque intiancajeitanteariri anta neiriri, irootaque itsaroacaajeitantacariri ishaninca, te
otsitenitasanotinta. Oshequi anta iroashinoncaajeitea, oshequi inquenantajearo tijaariqui. 29ॸIcantavaqueri camaari:
inquematsicatearo. —¿Aviro? Niotaquempi, aviro Itomi Tasorentsi. ¿Paita
13ॸAri icantiri yora capitano: pipocashitantanari? ¿Irompa pipocashitantanari meeca
—Meeca pijataje pivancoqui. Piquemisanti, irootaque poashinoncayena? Tequera omoncarateaji
iravisacotantajeari pinampire. nonquematsicatantearori anta ishaaviji.
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ8ٍॷ9 12

30ॸAri itimi anta oshequi chancho, yoajeitanta. 31ॸIcantiri nocoasanotaque pincavintsaajeiteri pishaninca”. Te iro
camaari: nompocantea nonquemisantacaajeiteri cameetsayetatsiri,
—Ariorica poavisacoteri neanarica, pintianquena anta irintiquea caari cameetsajeitatsi.
chanchoqui, nonijapeempari iriori. Irootaque icantiriri Jesoshi variseopee.
32ॸAri icantiri:

—Pijate, pinijapeempari iriori. Icamantiri Jesoshi paita caari ititanta iroamerepee.


Ari ijatanaque, ineavaqueri iriori chancho, irosati (Mr. 2.18-22; Ir. 5.33-39)
ishiajeitantanaca imperitaqui, ipiincajeitanaque incajarequi, 14ॸImpoiji ipocaarantaque iroamerepee Joa, isampitapaaqueri

tsapo, tsapo, tsapo, tsapo. Itsitiajeitanaque, pomiririri, poyere. Jesoshi:


33ॸAri ineavaqueri shentajeivetariri, ishiajeitanaca. Ijatanaque —Pamene, notitapinita noquenqueshiretantariri Tasorentsi,
nampitsiqui, icamantapaaqueri ishaninca maaroni oca aisati iquempetaca yora variseopee; irintiquea poamerepee
ineaqueri. 34ॸAri ijatashijeitaqueri maaroni savicajeitatsiri, avirori, te intitimateaji. ¿Paitaquea?
icantapaaqueri Jesoshi: 15ॸAri yacanaqueri:

—Tsame pijataje: eiro pipocajitsi aca nonampiqui. —Piojeitaque yamejeitari yora iroaquera aatsi ijina:
icajemajeitaqueri ishaninca, yoacaajeitacari,
Yoavisacotiri Jesoshi caari shevatacha. iveshireimentajeitacari iriori. ¿Paita iroashiretacanteariri
(Mr. 2.1-12; Ir. 5.17-26) icajemacantiri? Iro cantaincha, ariorica irijatanaque arejiqui,

9
1ॸAri itetanaja aisati Jesoshi pitotsiqui, icarajeitiri impoijiquea iroashirejeitanaquea, intijeitanaquea. Aisati narori,
iroamerepee. Ipiajeitanaja inampisanoriqui. 2ॸAri coajica nojataje, impoijiquea iroashirejeitanaquea,
yameetaqueneri caari shevatacha, yamacotaqueri intijeitanaquea noamerepee. 16ॸAisati, otimirica piitsaare
shitashintsiqui. Iotaque Jesoshi oshequi iquemisantaque, iroaquerari, te pintsereeroji pimpataquero peesatotaintsiri
irootaque icantantavacariri: pimaatsara. Ariorica poavitajero, eiro omoncaratavacaatsi.
—Piveshireanaquea, noshaninca, meeca noavisacotempi; eiro Aisati ariorica pinquivajero oshirincamaotanaque iroaquerari,
noquishimentimpirotsi caari cameetsatatsi pantayetiri. antsivianaquea peesatotaintsiri, ontsereanaque. 17ॸTempa
3ॸAri iquemajeitaqueri oametantirori Sanquenarentsi, apeantantaro iroaquerajari pearentsi imeshinaqui iroaquerari,
icantavacaajeitanaca: impoiji antsitacotaquero eiro aparajatanta. Ariorica
—Ijitasorentsitacateemi Jesoshi. oshimoretanaque, aravoncanaque, ontapiaqueri imeshina.
4ॸAri iotaque iriori iquenqueshirejeitiri, icantajeitiri: Iroaquerarica ini, eiro ipesacotitsi, aisati eiro aparajatatsi:
—¿Paita piquisashirejeitantanari? ¿Paita tempa iroaquera ini. Irooricame ampeantantajearome pearentsi
pitseencajeitantanari? 5ॸAriorica noncantaqueri yoca: “Meeca iroaquerajari peesatitatsiri imeshina, tempa ari
noavisacotempi, paniitanaje”, tempa ari pamenajeitavaqueri, iraravoncanaqueme, intoncanaqueme, ton. Aitaque
sorerere. Eirorica nomatirotsi, ari pishirontimentena. Iro intsereanaqueme, aisati amparajatanaqueame iroaquerajari,
cantaincha pijitashijeitaca nocantashitari: “Noavisacotempi, chararara. Iroaquera oni oca noamejeitimpiri, te oncameetsateji
eiro noquishimentimpirotsi caari cameetsatatsi pantayetaqueri”. onconoyearo peeraniniri poamejeitiriri avirori.
6ॸNocoaque piojeite te noncantashiteaji. Noponeaca narori Irootaque icantaqueriri Jesoshi.
inquitequi, natiritapaaque. Icantaquena Apa: “Poavisacotenari
antirori caari cameetsatatsi, impoiji eiro aquishimentajiritsi Yoavisacotiro Jesoshi irajatatsiri aisati yoitinaajiro camaintsiri.
aisati yantayetiri”. Nocoaque piojeite ainiro notasorenca. (Mr. 5.21-43; Ir. 8.40-56)
Ari icantiri caari shevatacha: 18ॸIrosati ipocashitantacari pincatsaritatsiri, itiyeroashitapaacari

—Pincatianaje, paanajero pishitashi, pijataje pivancoqui. Jesoshi, ipincatsatapaaqueri; icantapaaqueri:


7ॸAri icatianaja, cati; ijatanaji ivancoqui. 8ॸIneajeitavaqueri —Camaque nishintio, iro cantaincha nocoaque pijate
maaroni apatojeitainchari, yamenajeitavaqueri sorerere. novancoqui pimpamitapeero aneantajeari.
Itsaroajeitanaque, aisati icantajeiti: 19ॸAri yoijatanaqueri Jesoshi, nocarajeitanaqueri narori,

—Tempa icameetsati Tasorentsi, imatacaaqueri yoca maaroni iroamerepee. 20,21ॸAri anta nianqui avotsi oneavaquena
yoavisacotajiri mantsiaripee. tsinane, ocarataque 12 osarintsi ashinoncaaca: ocantani
irajataquenive. Oquenqueshiretaca: “Ariorica nantitaqueri
Icantaqueri Jesoshi Mateo: “Poijatanaquena”. iitsaare Jesoshi, ari navisacotanaje”. Ari oquenapaaque
(Mr. 2.13-17; Ir. 5.27-32) itapiiqui, antitaqueri ovarashiqui iitsaare. 22ॸAri ipitsocanaca,
9ॸAri yovaanaja Jesoshi anta nosaviquinta narori. ineaquero, icantaquero:
Ineapaaquena naitayetiri noshaninca iirequite nompanteariri —Piveshireanaquea, noshaninca, piquemisantaque, irootaque
oromasati. Icantapaaquena: pavisacotantajari.
—Tsame, poijatanaquena avirori. Ari avisacotaji.
Ari nocatianaca, noijatanaqueri. 10ॸImpoiji naanaqueri anta 23ॸAri novaajeitanaja, nareejeitapaaca ivancoqui pincatsari,

novancoqui, noacaapaacari. Ari nocajemiri Jesoshi, itsipa noneapaaqueri shiovitacoventirori camaintsiri, aisati oshequi
iroamerepee, yora notsipajeitari napatojeitiniri oromasati ashaninca, icajemajeitanaque. 24ॸAri icantajeitiri Jesoshi:
iirequite, itsipapee caari quemisantatsi, maaroni. Ari noajeitaca. —Pijajeitanaque. Te oncameji oca piraacojeitiri, irointi omai.
11ॸAri ipocashitaquena yora variseopee, icajemiri itsipapee Ari ishirontimentajeitacari, iji, iji, iji. 25ॸAri
iroamere Jesoshi, isampijeitiri: isoquijajeitanaque, irosati iqueantapaaca Jesoshi.
—¿Paita yantiri yora oamejeitimpiri? Jeri yoacaajeitacari Yajiricavacotapaaquero, irosati otinaantanaja. 26ॸIrosati
apatotiniriri oromasati quirequi, aisati icarajeitiri caari iquenquetsatacojeitantacari maaroni savicajeitatsiri.
cameetsajeitatsi. Te oncameetsateji.
12ॸAri iquemaque iroamere, impoiji ijatashitaqueri Jesoshi, Yamenacaajiri Jesoshi apite caari amenatsi.
icamantapaaqueri; impoiji icantanaque iriori: 27ॸArinovaajeitanaja aisati, itimi anta apite caari amenatsi.
—Yora caari mantsiatatsi te incoyeji iravintea, irintiquea Yoijatanaqueri Jesoshi, icantajeitiri:
mantsiayetatsiri coatsiri iravintea. 13ॸTsame pijajeite —Tempa aviro ishanincani Iravirini. Pincavintsaajena.
pinquenqueshirejeitero icantiri Tasorentsi: “Te noncoyeji 28ॸAri noqueajeitapaaque pancotsiqui, aisati iriori yora caari

poapinitenari pivira, pintaapinitenari; irointiquea amenatsi. Ipocashijeitaqueri Jesoshi, impoiji icantavaqueri:


13 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ9ٍॷ10

—¿Paamaacampa ari nomatero namenacaajeitajempi? iro cantaincha tecatsi pincoacojeiteri avirori. 9ॸEiro
Icantiri: paanaqueritsi piirequite, 10ॸpitsarate, otsipa piitsaare,
—Je, novincatsarite; nioti ari pimatajena. pisapatote, piotiquiro, tecatsi catsini. Tempa ocameetsati
29ॸIrosati ipamijaquitantacari, icantaqueri: incavintsaajeitempi maaroni yora pincavintsaajeiteri avirori:
—Pishiretaquena, irootaque noavisacotantempiri. ocameetsati impashijeitempi maaroni coiteimojeitaquempiri.
30ॸIrosati yamenajeitantanaja, iro cantaincha 11ॸAriorica pareetea nampitsiqui, pincoapeeri

icantasanotaqueri: quemisantasanotatsiri; pisaviquimoteri iriori irosati


—Eiroyea picamantiritsi itsipapee: “Yamenacaajana Jesoshi”. povaantanajeari otsipapeequi nampitsi. 12ॸAriorica
31ॸIro cantaincha ijajeitanaque, icamantajeitaqueri maaroni pareetapaaquea, pineacameetsajeitapeeri savicajeitatsiri.
ineajeitaqueri: 13ॸAriorica irineacameetsajeitavaquempi iriori, pincanteri

—Yamenacaajana Avincatsarite. Tasorentsi incavintsaasanoteri. Iro cantaincha terica


irineacameetsatempi, eiro picantiritsi incavintsayeri. 14ॸEirorica
Ineanatacaajiri Jesoshi caari neanatatsi. ineacameetsatavaquempi, aisati eirorica iquemisantavaquempi,
32ॸAri impoiji, jeri ipocapaaque neiriri camaari, te irimateroji ari povaanajea. Pincantanaqueri: “Te pinquemisantavaquena,
irineanate. 33ॸAri itianquiri Jesoshi yora masontitacaaveitariniri, ari coajica iroasanquejeitempi Tasorentsi”. 15ॸQueariotaque oca
ineanatacaajiri. Ari yoajeitanaqueri cavaco maaroni noncantempiri: coajica, ariorica incantacoventajeiteri
amenajeitaqueriri, icantajeiti: Tasorentsi maaroni atiri, iroasanquetaajeiteri maaroni
—Peerani, te aneapiniteriji quempetearine yoca. soromasatini aisati maaroni comorasatini. Iro cantaincha
34ॸIro cantaincha icantanirojeiti yora variseo: iroasanquetaasanojeiteri catsini maaroni caari
—Yamitacotiri ivincatsarite camaari, irootaque imatantacariri neacameetsajeitempine, oshequi irashinoncaajeitanaquea.
iamaaririnte itianquiri. 16ॸMeeca nontiancajeitempi, iro cantaincha oquempetaca

notianquiri ovisha anta itiminta covencari: oshequi


Oshequi icavintsaajeitaqueri Jesoshi atiripee, iroashinoncaajeitempi tseencantatsiri.
icoaque inquemisantajeite. Pinquenqueshirejeitanaquea, eiro catsini poashinoncairitsi
35ॸAri oshequi iquenaquenayetanaque Jesoshi maaroni pishaninca.
nampitsipeequi, yoametapinijeitiri noshaninca anta Irootaque icantajeitavaquenari Jesoshi.
yapatotapinijeitanta. Iquenquetsatacotapinitiri Tasorentsi, jaoca
Icamantajeitiri Jesoshi iroamerepee:
icanta ipincatsariventanti. Yoavisacojeitiri maaroni: tecatsi
“Coajica oshequi inquisajeitempi itsipapee”.
ompomerentsitimoteari, imataquero maaroni mantsiarentsipee.
36ॸAri ineaqueri oshequi catsini atiri yapatotimentajeitacari, (Mr. 13.9-13; Ir. 21.12-19)
oshequi icavintsaajeitaqueri. Icanti: 17ॸAisati icantajeitaquena Jesoshi:
—Oshequi yashinoncaajeitaca, tecatsi intacotearine. —Queariompia, yoashinoncaimpicari ashaninca.
Iquempejeivetacari ovisha yora caari ishenteeti. Iraajeitanaquempi anta yoametavacaajeitanta pincatsaripee
37ॸImpoiji icantajeitana: iroasanquetaacantantempiri. Aisati iraajeitanaquempi
—Oquempetaca otimi oshequi oitsoqui panquirentsi, iro ashanincapee anta yapatojeitantari, impasanatapinitempi.
cantaincha te intimeji oshequi aviiteroneri. 38ॸPincantajeiteri 18ॸIriojeitempirica piquemisantajeitaquena, iraanajempi anta

Pivincatsarite intiancajeitanteariri oshequi itiminta ivincatsaritepee itsipapee ashaninca, impoiji


quenquetsatacaajeiterineri ashaninca, quemisantacaajeiterineri. pinquenquetsatacaajeiteri iriojeitantenari itsipapee ashaninca.
19ॸAriorica iraajeitanaquempi, eiro piquenqueshireatsi, eiro
Imatacaajeitaqueri Jesoshi iroamere yoavisacojeitaqueri picantitsi: “¿Paitampa noncanteriri?” Narotsitaquea nainti
neiriri camaari aisati mantsiayetatsiri. oamejeitempineri paitarica pincanteriri. 20ॸEiro piotashitatsi
(Mr. 3.13-19; Ir. 6.12-16) avirori pinquenquetsatacayeri, irointi Ishire Tasorentsi

10 oametasanotempineri pinquenquetsatacayeri. 21ॸCoajica oshequi


1ॸAri icajemajeitaquena Jesoshi, maaroni itsipapee

iroamerepee, nocarajeiti 12. Imatacaajeitaquena inquisavacaimentajeitaquena atiripee. Aparo iroacanteri


noavisacojeitaqueri neiriri camaari, nojocacoventajeitaqueri irirenti, pashini iroacanteri itomi, aisati itsipapee
iamaarite. Aisati imatacaaquena noavisacojeitaqueri maaroni iroacantayeteri ashiyetariri. 22ॸPiquemisantajeitaquena,
mantsiayetatsiri. irootaque inquisajeitantempiri pishanincapee, iro cantaincha
2ॸAri itiancajeitaquena nomayetero imatacaajeitaquenari. Ari eiro poipacairotsi piquemisanti. Ariorica pincanteani
nocarajeitiri Shimo, irosati ivajiro aisati Petero; jeri Antirishi, pinquemisantena, noavisacojeitempi, cameetsa
irirenti Petero; Santiaco, yora itomi Severeo; Joa, yora irirenti pisaviquimojeitena anta inquitequi.
Santiaco; 3ॸJeripi; Varitorome; Tomashi; aisati narori: narotaque 23ॸAriorica inquisajeitempi savicajeitatsiri aparoni

apatoveitanariniri oromasati iirequite; Santiaco itomi Arejeo; nampitsiqui, ari pishianaque, povaanajea otsipaqui nampitsi.
Tareo; 4ॸShimo, icantiri aisati Sheraroro; jeri aisati yora Jorashi Queario oca noncamantempiri: eirotsitarica pitsoteiro maaroni
Ishicariote, yora aacaanterineri coajicani Jesoshi. nampitsi isavicantari ajorioririntepee, aisati nompiapaaje
narori. Tempa noponeaca narori inquitequi, natiritapaaque.
Itiancajeitaqueri Jesoshi iroamerepee inquenquetsajeite. 24,25ॸAriorica irimoncaraveteari iroamere oametiriri iriote, iro
(Mr. 6.7-13; Ir. 9.1-6; 10.3-11) cantaincha eiro yanaacotiritsi. Aisati ariorica irimoncaraveteari
5ॸAri itiancajeitaquena Jesoshi, icantavaquena: nampirentsi yora nampitariri ipincatsariti, iro cantaincha eiro
—Eiro pijatashitiritsi yora itsipapee atiri, aisati eiro pijatitsi yanaacotiritsi. Ari meeca oshequi iquisajeitaquena ashaninca,
anta itiminta samariasati. 6ॸIrintiquea pijatashijeite maaroni ijitashijeitaquena naro ivincatsarite camaari.
ajorioririnte. Noshiacantajeitaqueri ovisha yora caari ishenteeti. Piquemisantajeitaquena, tempa irootaque inquisajeitantempiri
7ॸJaocarica pinquenayetanaqueri, pinquenquetsatacaajeiteri avirori, 26ॸiro cantaincha, eiro pitsaroacaajeitaritsi. Meeca te
atiripee. Pincamantajeiteri: “Irotaintsi impincatsariventajeitee iriojeiteji maaroni nopincatsaritaque, iro cantaincha coajica
Tasorentsi”. 8ॸPoavisacojeiteri mantsiaripee, pointinaajeitajeri iriotasanojeitanaque maaroni; irineajeitaquena
camayetatsiri, poavisacojeiteri patsaayetatsiri aisati neayetiriri nompincatsaritasanotanaque, aisati pincarajeitena avirori.
camaari. Oshequi nocavintsaajeitaquempi, iro cantaincha 27ॸMeeca apaniro nocamantajeitaquempi, te iriojeiteji yora

tecatsi noncoacojeitempi. Meeca pincavintsaajeiteri itsipapee, tseencantatsiri, iro cantaincha coajica niotacaajeiteri. Meeca
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ10ٍॷ11 14

nomanavetacaro, iro cantaincha coajica noncamantasanojeiteri caari shevajeivetacha, noavisacojeitaqueri maaroni


maaroni. 28ॸIrimajeivetearo iriori iroajeitaquempi, iro patsaajeivetachari, noquemacaajeitajiri caari quemaveitachani,
cantaincha eiro pitsaroacaaritsi: tecatsi incantempi noitinaajiri aisati camavetainchari, niotacaajeitaqueri
intianquempi Sharincaveniqui. Irinti pimpincatsatasanoteri ashinoncaajeivetachari jaoca incanteari iravisacotantajeari.
Tasorentsi: incoaquerica iriori irimatajero iroajempi aisati 6ॸInquimoshirejeitanaque maaroni caari tseencana. Irootaque

intianquempi Sharincaveniqui. 29ॸPamene, te impinateaji pincamantapaaqueriri Joa.


tsimeripee, iro cantaincha terica incoacayeri Apa incame, eiro
icamitsi aparoni, catsini. 30ॸIotiro jaoca ocaratiri piishi, Yora Jesoshi ineacameetsataqueri Joa.
iotasanotimpi catsini. 31ॸPineaquero, oshequi panaacojeitiri (Ir. 7.24-30)
tsimeripee, oshequi iquenqueshiretaquempi. Meeca eiro 7ॸAri ipiajeitanaja iroamerepee Joa, impoiji

pitsaroitsi. 32ॸAriorica pincanteri ashaninca: “Nopincatsataqueri iquenquetsatacaajeitaqueri Jesoshi yora apatotimentajeitacariri:


Jesoshi”, aitaque anta inquitequi noncanteri Apa: —Ari peerani pijatapinijeiti anta caaraiteriqui,
“Ipincatsataquena iriori, noshanincatacari”. 33ॸIro cantaincha piquemisantapinijeitiri Joa. ¿Paita pijatashijeitantariri? Tempa
pincanteririca ashaninca: “Te nompincatsateriji Jesoshi”, ari piojeitiri iotiri iriori Tasorentsi, irootaque pijatashitantariri.
anta inquitequi noncanteri Apa: “Te impincatsatenaji yora, te 8ॸ¿Pineaquerimpa iquitsaata cameetsa? Teve. Yora quitsaatarori

nioteriji narori”. iitsaare cameetsari isavicajeiti anta ivancoqui pincatsari. 9ॸTempa


34ॸAisati icantana Jesoshi: piojeitaqueri iriotaque quenquetsatirori irineane Tasorentsi.
—Eiro pijitashitanatsi nopoqui iraacameetsatavacaajeitanteari Queariotaque, iro cantaincha yanaacotasanotiri itsipapee
maaroni savicajeitatsiri. Te iro nompocantea quenquetsatacotiriri Tasorentsi. 10ॸIquenquetsatacotaquerini
iraacameetsatavacaajeitanteari, irointi inquisavacaajeitanteari. peerani Tasorentsi, icantitanani: “Notiomi, nontianqueri coajica
35ॸIrointi nopocanta inquisanteariri shirampari iriri, jivatempineri, inquenquetsatacaapaaqueri ishaninca, incanteri:
onquisantearori tsinane iniro, onquisantearori tsinane airo, ‘Pinquenqueshirejeitea, Й̲ʮľɗҡľфɗkԮɗ͑ËҡѸфɗҡľٔॸٚ. 11ॸMeeca
36ॸinquisanteariri shirampari ishanincasanori. 37ॸTempa noncamantempi, queariotaque: tempa itimi oshequi catsini atiri,
ocameetsati pinintajeiteri piri aisati piniro, iro cantaincha iro cantaincha yanaacojeitaqueri Joa, yora vaotisatantatsiri.
ocameetsatasanoti pinintasanojeitena narori. Eirorica Yanaacotasanojeitaqueri itsipapee, iotasanotaqueri Tasorentsi.
pinintasanotanatsi narori, eiro noneacameetsatimpitsi avirori. Iro cantaincha maaroni neajeitaquerineri Tasorentsi
Aisati, ocameetsati pinintajeiteri pitomi aisati pishinto, iro impincatsaritapaaje, iranaacotasanoteri Joa, iriotasanojeitanaque
cantaincha ocameetsatasanoti pinintasanotena narori. Eirorica irinti. 12ॸPeerani iquenquetsatacaitaquempini Joa, meeca
pinintasanotanatsi narori, eiro noneacameetsatimpitsi avirori. noquenquetsatacaajeitaquempi narori, piojeitantacariri
38ॸNocoaque pinquearioventenaro maaroni nocoacaaquempiri. Tasorentsi. Ari impincatsariventajeiteri maaroni coasanojeitatsiri
Ariorica inquishimenteetempiro, iro cantaincha nocoaque iriojeiteri. 13ॸPeerani maaroni yora camantantatsiniri
pimpomerentsiventenaro. Eirorica pipomerentsiventanarotsi, iquenquetsatacotiri Quirishito, aisati iquempetani Moishishini.
eiro noneacameetsatimpitsi narori. 39ॸAriorica Aisati icantajeiti: “Irotaintsirica impoque Quirishito,
pincavintsaasanotajea avisati meeca, pashinoncaasanotanaquea irijivatapaaqueri Iriashi”. Impoiniji meeca ipocaque iriori Joa,
coajica. Iro cantaincha pinquemisantasanotenarica meeca, 14ॸariorica noncantempi: iriotaque Joa iquenquetsatacotiri,

ariorica iroashinoncaajeivetempi pishaninca, iro cantaincha eiro ¿arimpa pijitaque namatavitaquempi? 15ॸOtimirica piyempita
patsipetarotsi: coajica paneajeitanaje anta piquemantari, pinquemaquena.
ocameetsaitetasanotinta catsini. 40ॸMaaroni Irootaque icantajeitiriri maaroni apatotimentajeitariri.
aacameetsajeitempineri, yaacameetsajeitaquena narori. Aisati
maaroni aacameetsajeitanari, yaacameetsajeitaqueri Apa iriori: Icantiri Jesoshi: “Te piotacotasanojeitenaji”.
yora tiancaquenari. 41ॸAriorica irioyeetempi aviro (Ir. 7.31-35)
quenquetsatacotiriri Tasorentsi, irootaque 16ॸJero oca aisati icantajeitaqueriri Jesoshi:
iraacameetsatantempiri, ari pimoncaratavacaajeitea —Piquempejeitacari jananequipee, savicajeitatsiri saiteriqui,
impinajeitempi Tasorentsi: avirori, aisati yora cantiriri itsipapee: 17ॸ“Notamporovetaca, iro cantaincha te
aacameetsajeitempineri. Aisati oquempetaca, irioyeetempirica poijatanaquenaji; nosoncavetaca, iro cantaincha aisati te
picameetsati avirori, irootaque iraacameetsatantempiri, ari poijatanaquenaji. Nomaninquevetaca, te poijatanaquenaji”.
pimoncaratavacaajeitea impinajeitempi Tasorentsi. 42ॸAriorica 18ॸPineaquero, picoajeiveta irantajeiterome pishaninca paitarica

irioyeetempi piquemisantana, irootaque impacotantempirori picoacaajeivetacariri. Pineavetari Joa, itivetaca aisati te irireroji
pireri, iriotero Tasorentsi, impinatasanoteri yora cavintsaimpiri. cachojari, ari picantashijeitari: “Oo, ineaqueri Joa camaari,
Irootaque icantajeitanari Jesoshi. ititantacari”. 19ॸAri noponeaca narori inquitequi, natiritapaaque;
te nontiveteaji nainti, aisati niriro cachojari nainti. Ari
Itianquiri Joa iroamere irineeri Jesoshi.
picantimajeitaquena: “Jeri yonta oashenti, shinquinarinti.
(Ir. 7.18-23)
Ishanincatacari aitaqueeriri airequite aisati itsipapee caari

11
1ॸAri ivecarataquero yoamejeitaquena Jesoshi, cameetsayetatsi”. Iro cantaincha ioti Tasorentsi, ocameetsataque
yovaanaja anta otsipapeequi nampitsipee, maaroni icoacaaquenari; aisati maaroni quemisantanari,
yoamejeitaqueri savicajeitatsiri, iquenquetsatacaajeitaqueri. iojeitaque ocameetsataque icoacaaquenari Apa.
Noijatanajiri narori, aisati nocarajeitaqueri itsipapee Irootaque icantajeitaqueriri.
iroamerepee, nocarajeiti 12. 2ॸChapinqui yoiminqueetaqueri
Joa, yora vaotisatantatsiri. Meeca ari inaqueri caravosoqui, iro Irashinoncaajeitanaquea maaroni tseenquiriri Jesoshi.
cantaincha iquemacotaqueri yantayetaqueri Quirishito, irosati (Ir. 10.13-15)
itiancantacariri iroamerepee iriori: 20ॸImpoiji iquenquetsatacojeitaqueri Jesoshi yora
3ॸ—Pijatashijeiteri Jesoshi, pisampitaiteri: “¿Avirompa neajeivetacariri itasoncanti, iro cantaincha itseencajeitaqueri.
Quirishito naamaajeitari? Terica aviro, ari naamayea pashini”. Icanti:
4ॸAri yareejeitapaacari Jesoshi, isampitapairi. Ari yacavaqueri: 21ॸ—Irashinoncaajeitanaquea maaroni coraseisati, aisati

—Pimpiajeitanaje, pincamantapeeri Joa maaroni vetsairasati. Oshequi ineajeivetaquena notasoncantayeti, iro


piquemaquenari aisati maaroni pineacotaquenari. cantaincha te inquenqueshireteaji, te inquemisanteji.
5ॸNamenacaajeitajiri caari amenajeivetacha, naniitacaajeitajiri Irineaquename notasoncantayeti yora tirosatini peerani, aisati
15 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ11ٍॷ12

yora shirosatini, inquenqueshirejeitanaqueame irinti, ancavintsaajeiteri irinti, eiro avashinoncairitsi. 7ॸPineaquero,


irojocajeitaquerome caari cameetsatatsi yantajeitiniri, isanquenatini peerani: “Icanti Tasorentsi: ‘Te noncoyeji
inquemisantajeiteme. 22ॸCoajica, ariorica incantacoventajeiteri poapinitenari ovisha, pintaapinitenari; irointiquea
Apa, iroashinoncaajeiteri yora tirosatini aisati yora shirosatini: ͑ΎËΎѸ͑ΎҡнӕľЙɗ͑ËԮɗ͑ҡѸʮľɗҡľфɗЙɗѸȍ͑ɗ͑Ëٔॸٚ.
oshequi te incameetsajeiteni. Iro cantaincha Pinquemasanoterome oca icantiri Tasorentsi, eiro
iroashinoncaasanojeitaqueri catsini yora coraseisati aisati picantimentirime yoca aviitirori tirico, te aneeroji irantane.
vetsairasati: tempa ineacojeivetaquena notasoncantayeti, iro 8ॸNoponeaca narori inquitequi, natiritapaaque. Narotaque nainti

cantaincha te inquemisantenaji. 23ॸAisati iriori caperenaosati, cantatsine paitarica antayeteri saavaroqui.


ijitashijeiveta irijate inquitequi, iro cantaincha itseencantajeiti:
irootaque irijajeitanteari iriori ishaaviji. Irineaquerome yora Yoavisacotiri saavaroqui Jesoshi tsiricoipacori.
soromasatini maaroni ineajeitaqueri caperenaosati, (Mr. 3.1-6; Ir. 6.6-11)
inquenqueshirejeitanaqueame, eiro itsoncajeitirime peerani 9ॸAri novaajeitanaja, noqueajeitapaaquero pancotsi
Tasorentsi, ontimeme meeca inampi. 24ॸCoajica yapatojeitantari. 10ॸItimi anta tsiricoipacori. Ari yora variseopee
iroashinoncaajeitajeri aisati Tasorentsi soromasatini, iro isampijeitavaqueri Jesoshi:
cantaincha iroashinocaasanojeiteri catsini yora caperenaosati. —¿Ocameetsatimpa poavisacoteri saavaroqui tsiricoipacori?
Irootaque icantaqueriri Jesoshi. Icoajeitaque iroavisacoteri saavaroqui, irootaque
incantajeitanteari: “Yantaveeniroti Jesoshi saavaroqui, te
Yora Jesoshi iquenquetsatacairi Iriri. incameetsateji”. 11ॸAri yacanaqueri:
(Ir. 10.21-22) —Pamene, ariorica saavaroqui impariaque omoroqui
25ॸImpoiji iquenquetsatacairi Jesoshi Tasorentsi, icantiri: povishate, tempa paajeri, poisoquijajeri. Ocameetsati
—Apa, aviro pincatsariventajeitiriri maaroni inquitesati aisati picavintsairi. 12ॸTempa atiri yanaacotiri ovisha
maaroni quipatsisati, oshequi nopasonquitimpi. Ainiro icameetsatasanotaque. Ocameetsataque ancavintsayeri
cantashitachari: “Niotasanoti nainti”, iro cantaincha saavaroqui.
pimanapitsajeitaqueri piotiri. Irintiquea piotacaajeitiri 13ॸImpoiji icantiri yora tsiricoipacori:

itsipapee, yora itseenqueetiri. 26ॸPineshinoncajeitaqueri irinti, —Pancotaje.


picoacaajeitaqueri iriote. Ari yacotanaji, cameetsatanaji iraco, omoncarajaro otsipa
27ॸIrootaque icantaqueriri iriri, impoiji icantajeitaqueri iraco. 14ॸIro cantaincha iquisajeitanaca variseopee. Ijajeitanaji,
ashaninca: yoametavacaajeitanaca, icantajeiti:
—Irio Apa iotacaanari maaroni. Apaniro iotasanotaque irinti —¿Jaoca ancanteriri Jesoshi, avacantanteariri?
naro itomi, te iriotacotenaji itsipapee. Apaniro niotiri narori,
tempa narotaque itomi; yorari itsipapee, te iriotasanojeiteriji Oquenquetsatacotaquerini Jesoshi sanquenarentsi peerani.
Apa. Irintiquea iotasanojeitaqueri yora noamejeitaqueri. (Mr. 3.7-12; Ir. 6.17-19)
28ॸAriorica pashinoncayea, ariorica ompomerentsitimotempi 15ॸIotaque Jesoshi icoajeitaque iroyeri, irootaque

paitapeerica, pimpocashitena pincamantena; ari yovaantanajari. Ari noijajeitanaqueri, nocarajeitiri oshequi


noncavintsayempi, nintacotempi eiro itsipapee atiri. Itimi oshequi mantsiayetatsiri, iro cantaincha
opomerentsitimotantajimpitsi aisati. 29ॸPinquemisantena narori, yoavisacojeitaqueri maaroni, 16ॸimpoiji icantajeitaqueri:
pincoajeite noamejeitempi; oshequi nocavintsanti, oshequi —Eiroyea picamantitsi: “Yoavisacojeitaquena Jesoshi”.
noneshinoncatanti. Ariorica pinquemisantena, 17ॸAri itsoteajiro Jesoshi maaroni iquenquetsatacotaqueriniri

noveshireacaajeitempi. 30ॸPamene, eiro noperanatimpitsi, eiro peerani Isayashi. Jero oca irineane Apa Tasorentsi
noashinoncaimpitsi, irointi namitacotapinijeitempi. isanquenatiniri: 18ॸ“Jeri yoca Quirishito nocoacaaqueri
irantenaro maaroni nocoacaaqueriri. Oshequi nonintaqueri,
Yora Jesoshi irio cantatsiri paitapeerica antayeteri saavaroqui. oshequi noneacameetsataqueri. Nontianqueneri noshire, quiso
(Mr. 2.23-28; Ir. 6.1-5) oanaqueri, amitacotapiniteri. Incamantajeiteri itsipapee atiri

12
1ॸAri pashini saavaro noijajeitanaqueri Jesoshi, jaoca noncanteari noameetsatanteariri maaroni. 19ॸEiro
ijivajeitanaquena anta oantsipeequi. Narotaque icantavacaimentarotsi paitapeerica, eiro iquenquejairitsi
iroamerepee. Ari aajeitaquena notashe, irootaque itsipapee. Eiro icajemacotapinitiritsi itsipapee. 20ॸEiro
naviitantanacarori oitsoqui tirico, noajeitacaro. 2ॸAri yoashinoncairitsi oashiretachari. Eiro yamatavitiritsi coatsiri
ineajeitaquena variseopee, irosati icantantacari Jesoshi: iriotena. Aitaque, incanteani incavintsante, aisati
—Pamenerite poamerepee. Meeca saavaro, te oncameetsateji impincatsariventantasanote. 21ॸIriotaque oavisacojeiterineri
meeca iraviitantearo. itsipapee atiri, te intimeji pashini oavisacojeiterine”. Irootaque
3ॸAri yacanaqueri: icantiri Tasorentsi peerani.
—Tempa pineanatapinivetaro Sanquenarentsi
quenquetsatacotiriri Iravirini. Aajeivetacarini peerani itashe, Yora variseopee icantimajeitaquero Ishire Tasorentsi.
aisati aajeivetacarini maaroni oijajeitiriri. 4ॸAri iqueapaaque (Mr. 3.20-30; Ir. 11.14-23)
ivancoqui Tasorentsi, icantapaaqueri yora saserote: 22ॸImpoiji yameetaqueneri Jesoshi neiriri camaari: te

“Aajeitaquena notashe”. Ari otimaveta anta tanta irameneji, aisati te irineanateji. Ari yoavisacotajiri:
yoashiyeetanariri Tasorentsi. Te oshinetanteaji iroajeitearo yamenacaajiri aisati ineanatacaajiri. 23ॸAri yoajeitanaqueri
ashanincapee, apaniro irinti yoaro saserote. Iro cantaincha cavaco maaroni neacojeitaqueriri. Isampitavacaajeitaca:
icavintsaajeitavaqueri, te incoyeji iroashinoncayeri, irootaque —¿Iriompa yoca Quirishito aamaajeitacari?
ipajeitantacariri Iravirini, aisati itsipajeitari. Yoajeitaca. Meeca 24ॸIro cantaincha icantajeiti variseopee:

te pincanteji: “Te oncameetsateji yantiniri Iravirini”, ari ¿paita —Irio Satanashi, yora ivincatsarite camaari, amitacotiriri
picantantari meeca: “Te oncameetsateji yantiri yoca”? 5ॸAisati itiancajiri iyamaaririnte.
isanquenatini Moishishi: “Eiro pantaveetantarotsi saavaro”. Iro 25ॸAri iotaque Jesoshi iquenqueshirejeitiri, icantajeitiri:

cantaincha maaroni saavaro ijatapiniti saserote ivancoqui —Ariorica irimanatavacaajeiteame savicajeitatsiri


Tasorentsi, yantaveetapiniti. Te pinquishimenterini, tempa quipatsiqui, tempa ari impoyereavacaajeiteame. Aisati
pineacameetsataquero yantayetiri. 6ॸTempa atiri iquempetaca yora savicajeitatsiri nampitsiqui, ariorica
yanaacojeitaquero ivanco Tasorentsi, ocameetsati inquisavacaajeiteame, tempa ari inteentareavacaajeiteame.
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ12ٍॷ13 16

Aisati iquempejeita maaroni atiri, ariorica inquisaqueri “Ainiro pantayetiri avirorijei. Peerani ora ivincatsaroteni
ishanincasanori, eiro quiso yoajiritsi. 26ॸPamene: irioricame savasatini oquemaque oshequi iotaque Saromo, irootaque
Satanashi amitacotenaneme notianquiri noyamaaririnte, tempa ojatantacari arejiqui oquemisantantacariri. Jeri
nompoyereavacaajeiteame. 27ॸAisati irioricame isaviquimojeivetimpi avinti anaacotiriri Saromo, iro cantaincha
amitacotenaneme notianquiri camaari, ¿irisatimpa camaari te pimpincatsateriji”. 43ॸNoshiacantempiro aisati:
amitacojeitiriri pishanincapee iriori yojocantariri camaari? oquempevetaca yora camaari itimantacari ishirequi shirampari,
28ॸIro cantaincha irootaque Ishire Tasorentsi amitacotanari ipeaquero ishire ivanco. Ari yojoqueetiri camaari,
notiancantajariri camaari. Tempa irootaque piotanteameri yavisacovetaja yora itimantari. Ijataque camaari anta
ainiro icarajeitaquempi Tasorentsi, icoaveta caaraiteriqui, anta opirijaiteaque. Icoaveta irimaoreeme, iro
impincatsariventajeitempime. 29ॸIntimerica coatsiri incoshiteri cantaincha te irimateroji. 44ॸImpoiji icantaniroti: “Nompianajeta
shintsitatsiri, tempa irijivateri irayeri, shepi; iroisoteri, oiso, novancoqui noponeacanta”. Ari ipianaja, ineapaaquero
oiso. Impoiji incoshiteri ivaararo, eiro imatirotsi impiateari opishitaca, ocareniiteanaque, ovetsicayetaca isavicamentopee,
yora ashivetarori ivaararo. 30ॸYora caari quemisantana, imaamento, maaroni. 45ॸAri ijatashitanaqueri pashini
iriotaque quisaquenari. Aisati, iquisaquena maaroni caari iamaaririnte, icarati 7. Oshequi yanaacojeitiri
amitacotana. icamaaritasanojeiti. Icantiri: “Tsame pisavicajeite novancoqui”.
Ari, peerani yashinoncaavetaca capichaji yora itimantari
Iquenquetsatacotaqueri Jesoshi yora camaari; meeca irampiitajea irashinoncaasanotanajea catsini.
cantimajeitirori Ishire Tasorentsi. Aisati pinquempejeitea avirorijei. Pashinoncaajeivetaca, te
(Mr. 3.28-30; Ir. 12.10; 6.43-45) piojeiteniji. Meeca pineajeivetaquena, iro cantaincha te
31ॸAisatiicantiri Jesoshi variseopee: pimpincatsajeitenaji, irootaque pampiitajea,
—Yora Tasorentsi icavintsaajeitiri maaroni caari pashinoncaasanojeitajea.
cameetsajeitatsi aisati maaroni cantimajeivetariri, eiro Irootaque icantajeitaqueriri Jesoshi.
iquishimentajeitiritsi yantayetiri. Iro cantaincha eiro
icavintsaajeitiritsi yora cantimajeitirori Ishire. Ishanincajeitacari Jesoshi maaroni quemisantajeitiriri.
32ॸNoncamantempi: noponeaca nainti inquitequi, (Mr. 3.31-35; Ir. 8.19-21)
natiritapaaque, iro cantaincha incavintsaajeiteri Apa maaroni 46ॸAri iquenquetsatacaajeitaquena Jesoshi, aisati yora

cantimajeivetanari. Eiro icavintsaajeitiritsi irinti cantimatirori apatojeitachari anta pancotsiqui. Irosati opocantapaacari iriniro
Ishire. Eiro icavintsairitsi meeca, aisati coajica eiro Jesoshi, jeri irirentipee, ocatiapaaca saiteriqui,
icavintsairitsi, irointi iroasanquetaasanojeiteri. 33ॸAriorica ocajemacantaqueri. 47ॸIcamanteetaqueri:
ocameetsati inchato, ocameetsati oitsoqui iroori; terica —Areetapaaca piniro, jeri pirentipee, ocoapaaquempi.
oncameetsateji inchato, aisati iroori oitsoqui, te ocameetsateji. Ocoaque onquenquetsatacayempi.
Ariorica pineero oitsoqui, tempa piotaque ocameetsatirica 48ॸYacanaqueri:

inchato. 34ॸPishiajeitaqueri camaari, te pincameetsajeiteji: —¿Janicampa ina? ¿Janicampa iyepee?


tecatsi pincantea poametante cameetsa. Te oncameetsateji 49ॸAri ijicojeitaquena, icantiri:

piquenqueshirejeitiri, irootaque caari ocameetsatanta —Jeri yoca noamerepee, iriojeitaque iyepee, aisati
picantajeitiri. 35ॸIrinti cameetsatatsiri shirampari iroojeitaque ina. 50ॸIriotaque noshanincatasanojeitacari maaroni
iquenqueshiretapinitiro cameetsayetatsiri, irootaque antiniriri Apa Jenoquiniri icoacaajeitaqueriri: nocantajeitaqueri
ocameetsatantari yantayetiri. Yora caari cameetsayetatsi iye, tsio, jero ina.
iquenqueshiretapinitiro caari cameetsatatsi, irootaque caari
ocameetsatanta yantayetiri. 36ॸCoajica Iquenquetsatacotaqueri yora panquiveetatsiri.
incantacoventajeitaquempi Tasorentsi: (Mr. 4.1-9; Ir. 8.4-8)

13
inquenqueshiretacaajempiro maaroni picantajeitiri meeca. 1ॸIrosati isoquijantanaja Jesoshi, ijatanaque otsapijaqui
37ॸOcameetsajeitirica picantajeitiri, ari irineacameetsatempi, iro incajare. Noijajeitanaqueri, 2ॸaisati
cantaincha terica oncameetsayeteji, incantempi: “Ainiro yapatotimentajeitacari oshequi atiri. Ineaquero pitotsi,
pantayetiri, oshequi pinquematsicatimentearo”. otsatacotaca; ari itetapaacaro, isavicapaaque. Ari nocatiajeitaca
Irootaque icantiriri Jesoshi variseopee. narori otsapijaqui. 3ॸImpoiji, oshequi
iquenquetsatacaajeitaquena, ishiacantiri panquiveetatsiri, icanti:
Iquenquejaajeitaqueri Jesoshi yora tseencajeitantatsiri.
—Ijati panquiveetatsiri yojocaitiro oitsoqui tirico iroanequi.
(Mr. 8.12; Ir. 11.29-32) 4ॸOpariaarantapaaque aparopee oitsoqui avotsiqui, impoiji
38ॸImpoijiicantajeivetari variseopee aisati oametantayetirori ipocapaaque contsaro, yoitapaacari oitsoqui. 5ॸOtsipapee
Sanquenarentsi: oitsoqui opariaarantapaaque mapiqui. Te anta ontimasanoteji
—Oametanari, nocoaque namenempi pintasonquero quipatsi, ari jentsipaite oshiocavetanaca, aisati jentsipaite
paitapeerica, niotantempiri avirotaquerica Quirishito. otsoancavetapaaca. 6ॸIro cantaincha te ontimasanoteji ovaritsa.
39ॸYacanaqueri Jesoshi: Ijenoquitapaaque catsirincaiteri, oshimpetanaque, impoiji
—Te pincameetsajeiteji, oshequi pitseencaqueri Tasorentsi, ocamanaque. 7ॸPashini pariapaintsi quitotsequishiqui:
irootaque picantantanari. Eiro notasonquimojeitimpitsi anaanaquero irointi, oshiocaque, ajaanaquero panquirentsi.
piotantenarime. Otimi yantayetiniri Jonashi: pishiretearome 8ॸOrari pashinipee oitsoqui opariapaaque quipatsisanoriqui

ishiacantaquenari, ari pinquemisantaquename. 40ॸPeerani cameetsari. Oquimotanaque, oitsoquitanaque. Aparopee


iniaquerini anteari omani, ocarataque mava quitaiteri inaqueri timanaintsi oitsoqui ocarataque 100, iro otsipapee ocarataque
isheitoqui. Aisati narori, noncamaque, oncarataque mava oitsoqui 60, iro otsipapee ocarataque oitsoqui 30. 9ॸOtimirica
quitaiteri nonaque narori omoroqui tsompoina. 41ॸCoajica piyempita piquemantari, pinquemavaquero oca
incantacoventajeitempi Tasorentsi, incantajeitempi: “Ainiro nocantajeitaquempiri.
pantanejei avirorijei. Peerani yora ninivesati
iquemisantajeitaquerini yora Jonashi, Yoametaqueri Jesoshi iroamerepee ishiacaaventiniriri.
iquenqueshirejeitantacari. Avintijei, pineajeivetacari Quirishito, (Mr. 4.10-12; Ir. 8.9-10)
oshequi yanaacotasanotiri Jonashi, ipincatsaritasanoti irinti, iro 10ॸImpoiji notsipajeitanacari pashinipee iroamere,

cantaincha te pinquemisantajeiteriji”. 42ॸAisati incantajeitempi: nocantajeitaqueri Jesoshi:


17 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ13

—¿Paita pishiacantantanariri yora itsipapee? Te iroane, iconoaitiniri tirico. Impoiji ijatanaji. 26ॸAri impoiji aisati
inquemajeiteroji picantaqueriri. oshiocanaque tirico, oitsoquitanaque. Aisati oshiocanaque
11ॸAri yacanaquena: tiriconiro, oconoanacaro. 27ॸIneaquero iratiritepee,
—Nocoacaajeitaquempi piojeitanaquero caari iojeiti ijatashitaqueri, icantaqueri: “Tempa ocameetsati oitsoquipee
itsipapee. Nocoaque piojeite jaoca icanta Tasorentsi apanquijeitiri anta poanequi. ¿Paita oshiocantacari tiriconiro?”
ipincatsariventajeitimpi, iro cantaincha te noncoacayeriji yora 28ॸYacanaqueri: “Irioyeata quisaquenari panquitaitirori”. Ari

itsipapee iriojeitanaque. 12ॸItimirica iovetachari, ari isampijeitiri: “¿Picoaquempa nojajeite nontsocayetajero


niotacaasanoteri. Iro cantaincha itsipapee, te incoyeji iriote, tiriconiro?” 29ॸIcantiri: “Aitanaque. Pitsocacotirocari
irootaque caari iotanta irinti; eiro noametiritsi irinti, aisati tiricosanori. 30ॸOcantavacata. Oshiocacoterota meeca.
nompeapitsataqueri iotantavetari. 13ॸIrootaque Coajicaquea amenavaquero oitsoquitanaquetsita tirico.
noshiacantantanariri irioripee, te incoyeji iriojeite. Impoijiquea, noncantajeitempi: ‘Pimpesajeitero tiriconiro,
Yamenajeiveta, iro cantaincha tecatsi irinee. paajeitero, pintayero. Impoijiquea paviitero tiricosanori,
Iquemajeivetavacaro iro cantaincha te inquemavaqueroji, te ЙΎʮľфΎ͑ҡЙ͑ËΎҡѸɗнӕɗ͑Ύнӕľ̲ЙΎֆľ͑ҡфΎфɗнӕɗٔॸٚ.
iriotavaqueroji nocantavetacariri. 14ॸAitaque Irootaque ishiacantajeitaquenari Jesoshi.
iquenquetsatacotitarini peerani Isayashi, icantini:
“Pinquemajeivetea, iro cantaincha eiro piojeitavaquerotsi. Ishiacantiro Jesoshi oitsoqui moshitasa.
Pamenajeivetea, iro cantaincha eiro pineasanojeitirotsi. 15ॸTe (Mr. 4.30-32; Ir. 13.18-19)
pincoajeiteji piojeitanaque, irootaque caari 31ॸJerooca pashini ishiacantajeitanari Jesoshi, icanti:
piquenqueshireajeitanta. Te pincoyeji pinquemajeite, irootaque —Aitaque icanta ipincatsariventanti Tasorentsi, ishiacantiro
povitantacarori piyempita. Te pincoajeiteji pamenasanojeite, oitsoqui moshitasa ipanquiyeetiri oantsiqui. 32ॸOrijaniqui
irootaque pimatsiocantacari. Te pincoyeji catsini onaveta oitsoquijaniqui, iro cantaincha oshiocanaquerica,
noavisacojeitempi”. Irootaque iquenquetsatacotiriniri peerani antearotanaque, anayetanaquero otsipapee panquiyetachari,
Isayashini. 16ॸIro cantaincha pamenajeitanaji avinti, aitaque irimencotantaquearo tsimeripee ojempequiqui.
piquemisantajeitajana, irootaque
pinquimoshiretasanojeitanteari. 17ॸQueario oca Ishiacantiro Jesoshi tapiacaarori tanta.
noncamantempiri: icoajeiveitani peerani yora (Mr. 4.33-34; Ir. 13.20-21)
quenquetsatacantantatsiniri aisati cameetsajeitatsiniri 33ॸJero pashini ishiacantaquenari:
irineerome oca pineajeitaqueri avirori. Icoajeiveitani —Aitaque icanta ipincatsariventanti Tasorentsi,
inquemerome oca piquemajeitaqueri meeca. Iro cantaincha te iquempevetaro tsinane ovetsiquiro tanta. Aaquero ovane tirico
irineajeitenaji, te inquemajeitenaji. oshequi, aisati oconoiro tapiacaarori capichaji. Oconoasanotiro,
Irootaque icantaquenari Jesoshi. impoiji otapiaquero maaroni.
34ॸAitaque icanta Jesoshi, ishiacaaventapinijeitiniri
Yora Jesoshi yoamejeitaqueri paita ishiacantiniriri.
apatotimentajeitariri, iotaca ishiacantiniri. 35ॸImoncarataquero
(Mr. 4.13-20; Ir. 8.11-15)
isanquenatiniri peerani yora quenquetsatacantatsiniri: “Icanti
18ॸAri icantajeitaquena Jesoshi: Tasorentsi: ‘Oshequi noshiacanteneri atiripee; noncamanteri
—Meeca noamejeitempiro oca noshiacantajeitaqueneriri ËфɗɗΎʮľɗҡɗ͑ɗЙľľф͑ɗٔॸٚ.
incaranqui. 19ॸAri nocamantapinitiri itsipapee jaoca icanta 36ॸImpoiji ijatanaque Jesoshi, yojocajeitanajiri yora

Tasorentsi ipincatsariventanti, iro cantaincha terica inquemero, apatotimentajeitariri, ijatanaque pancotsiqui. Narotaque
iquempetacaro oitsoqui pariaintsiri avotsiqui. Ipoqui camaari, iroamerepee, noijajeitanaqueri. Nocantaqueri:
yojocacaaqueri iquenqueshirevetacaro noneane. 20,21ॸAisati —Poametasanotenaro oca pishiacantajeitiniriri yora
itsipapee iquemavetavacaro nocantavetacariri, apatotimentajeitimpiri. ¿Paita oshiacantiri tiriconiro
iveshireimentavetacaro, irootaque iquisantacariri ishaninca. Iro ipanquiyeetiri tiricomashiqui?
cantaincha te iriotasanoteji, te inquemisantasanoteji, irootaque 37ॸAri yacanaquena:

yojocantajarori iquemisantaveta. Ari ishiaquero iriori oitsoqui —Noponeaca narori inquitequi, natiritapaaque. Naro
pariapaintsiri mapiqui. 22ॸIojeiveta itsipapee noamejeivetari, shiaqueriri panquitirori tirico cameetsari. 38ॸOra oantsi
iquemavetaro noneane, iro cantaincha oshequi oshiacantaquero quipatsi asavicajeitantari. Ora oitsoqui
iquenqueshireyetiro paitapeerica, aisati oshequi cameetsari oshiacantaqueri pincatsatiriri Tasorentsi. Irointi
iveshireimentaro irovaararo, irootaque caari tiriconiro oshiacantaqueri pincatsatiriri camaari. 39ॸYora
iquenqueshiretantaro noneane. Te inquemisanteji. Ishiaquero quisantatsiri, panquitirori tiriconiro, ishiacantaqueri camaari.
iriori oitsoqui pariapaintsiri quitotseequishiqui. 23ॸIro Ora yaviitaqueri oitsoqui oshiacantaquero ontsoncanteari
cantaincha ainiro itsipapee quemisantasanotirori noneane, quipatsi. Yora iratiritepee ishiacantaqueri inampirepee
quemasanotirori. Oshequi iquemisantaquena, Tasorentsi. 40ॸPineaquero, yapatotacantaquero tiriconiro,
iquearioventaquero maaroni nocoacaaqueriri. Ishiaquero itaasanotaquero, pomein. Oca oshiacantaquero nanteri coajica
oitsoqui pariapaintsiri quipatsiqui cameetsari, ora nontsoncantajearori quipatsi. 41ॸNontiancajeiteri oshequi
shequianaintsiri oitsoqui: aparopee timayetanaintsiri oitsoqui nonampirepee, nampatotacantajeiteri maaroni caari
100, iro otsipapee otimaque oitsoqui 60, iro otsipapee aisati cameetsajeitatsi; te nonintacayeriji incarajeiteri maaroni
otimaque oitsoqui 30. pincatsajeitanari. 42ॸNojocacantajeiteri anta paamariqui:
Irootaque icantaquenari. oshequi irashinoncaajeitaquea anta, oshequi inquematsicatearo.
43ॸImpoiji irishipaquireajeitanaque maaroni cameetsajeitatsiri,
Iquenquetsatacotiri Jesoshi yora quishiriri panquitirori tirico. inquempejeiteari catsirincaiteri. Incarajeiteri Apa anta
24ॸPashiniaisati ishiacantaquenari Jesoshi, icantaquena: ipincatsaritinta. Otimirica iyempita atiripee, ocameetsati
—Aitaque icanta ipincatsariventanti Tasorentsi, inquemisantajeitena.
iquempetacari yora panquitirori oitsoqui tirico.
Ocameetsataque oitsoqui ipanquitiri. 25ॸImpoiji tsiteniriqui imai, Iquenquetsatacotaqueri Jesoshi quirequi imaneetiri.
aisati imaajeiti iratiritepee. Ipocaque tsiteniriqui quisaqueriri, 44ॸAisati
icantaquena Jesoshi:
yamaquero oitsoqui tiriconiro. Oshiavetaro tirico, iro —Aitaque icanta Tasorentsi ipincatsariventanti, ishiaqueri
cantaincha oquepiati. Ipanquitiro anta ivanquirequi ashitarori oshequi quirequi imaneetiri quipatsiqui. Ari ineashitacari
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ13ٍॷ14 18

quirequi pashini shirampari. Imanaqueri iriori, te incamanteji. oncameetsateji paapitsateri pirenti ijina”. Irosati
Iquenqueshiretaca: “Namananterota quipatsi, nashitanteariri yaacantantacari, yoiminqueacantaqueri. Yoisoyeetaqueri
timatsiri quipatsiqui”. Impoiji ijataque ipimantajeitaquero carenatsaqui. 5ॸAri icoavetaca iroacantitearime, iro cantaincha
maaroni yashijeitari iraanteariri quirequi. Irootaque oshequi ipincatsajeitaqueri atiri Joa, iojeitiri
yamanantantacarori quipatsi itimantari oshequi quirequi. iquenquetsatacotiri Tasorentsi. Ijivetaca Eroreshi: “Ariorica
Impoiji iquimoshireventaqueri oshequi quirequi, yoca noacanteri, inquisacojeitanaqueari atiripee”. 6ॸImpoiji
yamanantacotaqueri. 45ॸAisati iquempetacari coatsiri omoncarataca quitaiteri itimantacari peerani Eroreshi.
iramanantero marereatatsiri mapi, cameetsatasanotatsiri. Yapatojeitaqueri oshequi ishaninca, iquimoshireimentajeitacari.
46ॸIneaquero aparoni, ocameetsatasanotaque, opinatasanotaca. Aisati omaninquetacotimentaqueri oshinto Eroriashi. Oshequi
Icoasanotaquero, irootaque ipimantantarori maaroni ineacameetsataquero, 7ॸirootaque icantantarori:
timimojeitiriri yaantariri quirequi. Impoiji itsoncaqueri —Paitarica pincoacotaquenari, aitaque nompaquempiro. Ioti
iirequite yamanantantarori aparoni mapi cameetsari. Tasorentsi eiro namatavitimpitsi.
8ॸOcantiro iniro:
Iquenquetsatacotiro Jesoshi quitsari. —Pincanteri iroacanteri Joa.
47ॸAisati icantajeitaquena Jesoshi: Irosati ocantantariri:
—Pashini aisati noshiacantempiro jaoca icantari Tasorentsi —Nocoaque poacanteri Joa, impoiji pimpacotenaro matitaqui
ipincatsariventanti. Oquempetaca iquitsati shirampari iitoni, iotanteari ina queario icamasanotaque.
incajarequi. Yojocaquero iitsarite nijaqui, impoiji 9ॸAri yoashiretanaca Eroreshi. Te incoaveteaji, iro cantaincha

inoshicacotaqueri shimayetatsiri; icaantanacave, monquire, iquemajeitaqueri maaroni ishaninca icantaquerori irishintotsori.


monquire. Inashiyetaca. 48ॸIjaacaro quitsariqui, 10ॸIrootaque ipesacantantacariri Joa. 11ॸImpoiji yameetaquenero

inoshicacotaqueri otsapijaqui. Impoiji isavicaque, matitaqui iito Joani. Aavaquero, aanaquenero iniro. 12ॸIrinti
icoyeayetaqueri cameetsayetatsiri. Irintiquea yora caari iroamereni yaajeitanaqueri, itijaitiri. Impoiji ijajeitanaque,
cameetsayetatsi yojocaqueri. 49ॸAisati onquempetajea ariorica icamantapaaqueri Jesoshi:
nompocaje. Nontianqueri nonampirepee irinashitacaajeiteari —Yoyeetaqueriyea Joa.
cameetsajeitatsiri aisati caari cameetsajeitatsi. 50ॸIrojocajeiteri
caari cameetsajeitatsi anta paamariqui. Oshequi Ijivataquero itasoncaquero Jesoshi tanta, yoshequiaquero.
irashinoncaajeitanaquea, inquematsicatasanojeitearo paamari. (Mr. 6.30-44; Ir. 9.10-17; Joa 6.1-15)
51ॸ¿Piquemajeitaquerompa oca nocamantajeitaquempiri? 13ॸIquemantacari Jesoshi icamaque Joa, ijatanaque apaniro anta

Nacajeitanaqueri: tenta intimeji atiri. Itentajeitanaquena, iro noquenajeitantanacari


—Je, noquemajeitaque. pitotsi. Iro cantaincha iquemacojeitaqueri atiripee, iponeayetanaca
52ॸAri icantaquena: nampitsipeequi, ishiteajeitanaca, yoijajeitanaquena. 14ॸAri
—Ariorica inquemisantena yora oametantirori naatacojeitapaaque, noneajeitapaaqueri oshequi apatojeitainchari.
Sanquenarentsi, iriojeitanaquero oshequi: tempa meeca iotiro Oshequi icavintsaajeitapaaqueri, yoavisacojeitaqueri mantsiaripee.
maaroni isanquenayeetiniri peerani: aisati, inquemisantenarica, 15ॸAri ishaavijitanaque catsirincaiteri. Nocarajeitaqueri pashini

iriotero iroaqueratatsiri noamejeitiriri meeca. Iriotanaquero iroamere, nocantajeivetacari:


jaoca icantari Tasorentsi ipincatsariventanti. —Pamene, caraiteitaque aca, aisati ishaavijiteanaque
catsirincaiteri. Pintiancajeiteri yocapee irijajeite nampitsipeequi
Ipianaja Jesoshi Nasaretequi. iramanantajeite iroyeari.
(Mr. 6.1-6; Ir. 4.16-30) 16ॸYacanaquena:
53ॸAri ivecarataquero Jesoshi ishiacantajeitaquenaro, impoiji —¿Paita irantsipetashitanteari irijate? Jentsite, pimpajeiteri
ijatanaque, 54ॸipianaja anta iipatsitequi iponeacanta. avirori iroajeiteari.
Noijajeitanaqueri narori. Ari yoametantapaaque anta 17ॸNocantajeitaqueri:

yapatojeitanta ashanincapee. Yoajeitanaqueri cavaco maaroni —Te ontimeji nompajeiteriri. Jero oca ocarataque tanta
quemajeitavaqueriri, icantajeiti: apapacoroni. Jerica aisati apite shima.
—¿Janica oametiriri yoca otimantacari iotantari? ¿Paitaquea 18ॸIcantaquena:

matacaaqueriri itasoncantayeti? 55ॸTempa iriotaque itomi —Pamaquenaro.


vetsiquirori inchato. Tempa irootaque iriniro Maria. Tempa Ari nopaqueri. 19ॸImpoiji icantajeitaqueri:
iriotaque irirentipee yora Santiaco, Jose, Shimo, jeri Jorashi. —Pisavicajeite saveshishiqui.
56ॸTempa aisati acarajeitaquero iritsiropee. ¿Paita Ari isavicajeitanaque. Impoiji yaavaquero tanta aisati shima.
ipincatsanirotantacari? Ari yamenanaque jenoqui, icantiri iriri:
57ॸAri iquisajeitaqueri, itseencajeitaqueri, irootaque icantantariri: —Irove, Apa, pipaquenaro oca noyearica.
—Timatsi pincatsatiriri quenquetsatirori irineane Tasorentsi, Impoiji icarajaquero, ipaquenaro. Novaajeitaqueneri yora
iro cantaincha itseencajeitiri ishanincasanori. apatojeitainchari. 20ॸYoajeitacaro maaroni, iquemajeitanaca.
58ॸAri oshequi itseencajeitaqueri ishanincasanori, irootaque Impoiji napatojeitajiro timaarantapaajantsiri, nojaayetajiro
caari itasoncantayetanta oshequi anta inampisanoriqui. cantiriqui, ocarataque 12. 21ॸNaamaaca ari icarajeiti yora
oajeitacarori 5,000 shirampari, aisati tsinanepee, jeri aisati
Yora Eroreshi yoacantaqueri Joa, impoiji ijitashitajari jananequipee.
itinaanaja, ijitajiri irio Jesoshitajantsiri.
(Mr. 6.14-29; Ir. 9.7-9) Yora Jesoshi yaniijatiro incajare, te intsitiaquiteji.

14
1ॸIrosati (Mr. 6.45-52; Joa 6.16-21)
yora Eroreshi iquemacotaqueri Jesoshi. Yora
Eroreshi ipincatsariventajeitiri maaroni carireasati. 22ॸImpoiji icantajeitaquena:
2ॸIcantajeitiri ishanincapee: —Noamerepee, pintejeitanajea pitotsiqui, pijivajeitanajena
—Irioyeata Joa Jesoshitajantsiri. Noacantavetacari, iro intatiquero.
cantaincha aamaashiteari tinaanajaitatsi ini, irootaque Impoiji aisati icantajeitaqueri apatojeitainchari:
imatantarori itasoncantayeti. —Pijajeitanaje pivancopeequi.
3,4ॸAri chapinqui yora Eroreshi yaapitsataqueri irirenti Jeripe 23ॸImpoiji ijatanaque apaniro toncaariqui, iquenquetsatacairi

ijina, opajita Eroriashi. Yora Joa icantavetacari: “Te iriri. Ari otsitenitanaque, itimi apaniro iriori anta.
19 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ14ٍॷ15

24ॸNarojeiquea nainti, noquenacojeitanaque nianquijaqui. —¿Tempa piote iquishimentajeitimpiro variseopee oca


Antearo omotoncane, aisati oipiacotajana tampea. 25ॸIrotajantsi picantiriri?
onquitaitetaje noneajeitavaqueri, yaniijatapaaquero incajare, te 13ॸYacanaquena:

intsitiaquiteji. Te niojeitavajeriji, 26ॸirootaque —Coajica intsocajero Apa jenoquiniri maaroni caari ipanquiti
notsaroacaajeitantacariri, nocajemajeitanaque: iriori. 14ॸAri inaji yora variseopee: te irioteji, iquempejeitacari
—Jeee. Coraqueve camaarira. caari amenatsi. Oquempetaca icoaque irijate jaocarica, icoaque
Oshequi notsaroacaajeitacari. 27ॸIro cantaincha irancatsatanajeri itsipapee caari amenajeitatsi iriori. Aitaque
icantajeitapaajana: impariajeitaque omoroqui maaroni, terocn.
—Narotaque pocajantsi, piveshireimentajeitavajena, eiro 15ॸIcantiri Petero:

pitsaroacaajeitanatsi. —Te nonquemempiji, poametenaro oca pishiacantiri.


28ॸAri icantiri Petero: 16ॸIcantiri:

—Avirorica novincatsarite, pincajemena —¿Tequerampa ontime piotantari? 17ॸ¿Tempa piote paitarica


naniijatashitanajempi nijaqui. ayeari ojataque asheitoqui, impoiji ashitajero? Tecatsi
29ॸAri icantiri: oncantero ashire. 18ॸIro cantaincha pineanatantaro paitarica
—Caatequeti. piquenqueshiretiri: terica oncameetsateji, eiro
Irosati imitajantanaca, yaniijatanaque anta Jesoshiqui. 30ॸIro picameetsashiretitsi. 19ॸTempa piojeitiro piquenqueshiretiro
cantaincha impoiji iquenqueshiretaquero tampea, aisati caari cameetsatatsi, poanti, paimentaro pijina, pantiro caari
itsaroanaque. Ineavaitia itsitianaque, icajemanaque: pai, picoshiti, pitseeya, picantimatiri pishaninca. 20ॸIrootaque
—Novincatsarite, paavajena. caari picameetsajeitanta. Iro cantaincha terica pinquivacoteaji,
31ॸIrosati yacotashitantavajari, yaavajiri. Icantiri: tecatsi oncantero pishire.
—Capichaji pishiretaquena, ¿paita pitseencantanari?
32ॸAri itetanajaro pitotsi, irosati opeantanaja tampea. Yoavisacotiro Jesoshi oshinto canasato.
33ॸOshequi nopincatsajeitaqueri, nocantajeitaqueri: (Mr. 7.24-30)
—Queariotaqueteemi, aviro Itomi Tasorentsi. 21ॸIrosati ijatantanacari Jesoshi Tiroqui aisati Shiroqui.

Itentajeitanaquena maaroni iroamerepee. 22ॸOjatashitaqueri


Yoavisacojeitiri Jesoshi mantsiayetatsiri anta Jenesaretequi. cananasato, caari oni jorio. Ocantiri:
(Mr. 6.53-56) —Novincatsarite, tempa aviro ishanincani pincatsari Iravirini.
34ॸArinomonteajeitanaja, nareejeitapaaja Jenesaretequi. Nocoaque pincavintsayena, aisati noshinto. Yataanaquero iroori
35ॸYora savicajeitatsiri iojeitavaqueri Jesoshi, itiancajeitaqueri camaari, catsiqueti yoanaquero.
ishaninca, yamacantajeitaqueri mantsiayetatsiri. 36ॸAri 23ॸIro cantaincha imajeretanaque, te iranqueroji.

yantitapaaqueri iitsaare ocaratapai. Yavisacojeitanaji maaroni Nocantajeivetari narori:


antitajeitaqueriri. —Pincantajero ojatajeta, oshequi ashereajeitaquee.
24ॸIcantiro:
Icantavacaimentajeitaro paita caari acameetsashirejeitanta. —Itiancaquena Apa noncavintsayeri joriopee.
(Mr. 7.1-23) 25ॸIro cantaincha opocashitiri, otiyeroashitacari, aiquero

15
1ॸImpoiji ipocashijeitiri Jesoshi variseopee aisati ocantatiiri:
oametantirori Sanquenarentsi. Iponeajeitaca iriorijei —Novincatsarite, pincavintsayena.
Jerosarequi. Isampitapaaqueri: 26ॸIcantiro:
2ॸ—Tempa arojeitaque jorio. Amejeivetacaro tequeratsitarica —Te oncameetsateji aapitsateri atomi yoari ampanteariri
avajeitea, ajivati aquivacotasanota. Irootaque yoamejeitaqueeri otsiti. Te aviro jorio, ¿paita noncavintsaantempiri?
yora peeraniniri. ¿Paita caari iquempejeitanta poamerepee? 27ॸAcanaqueri:

Yoashinirotaca, te inquivacoteaji. —Queario, novincatsarite, oca picantiri. Iro cantaincha,


3ॸYacanaqueri: tempa yoaro otsiti iroaritsopequi yora ashitariri.
—Oshequi pimoncaratashiyetacaro icantashiyetacaniri 28ॸYacanaquero:

peeraniniri, irootaque caari pimatantaro yoamejeivetimpiri —Tsinane, cameetsa pishiretaquena. Aitaque


Tasorentsi. 4ॸTempa icanti irinti: “Pimpincatsateri piri aisati nomataquempiro oca picoacotaquenarica.
piniro”. Aisati icanti: “Incameta yora cantimatiriri iriri aisati Irosati avisacotantanaja oshinto.
iriniro”. 5ॸIro cantaincha aviroripee, picantajeitiri pishaninca:
Yoavisacojeitiri Jesoshi oshequi mantsiaripee anta incajarequi.
“Pincanteri ashitimpiri ‘Nompempime quirequi,
(Mr. 7.31-37)
noncavintsayempime, iro cantaincha nojivataque nocantaqueri
ҽѸΎфľ͑ҡѸɗ͑Ύ̲ЙľфɗфɗɗфɗΎфɗٔॸٚ. Poamenirojeitiri eiro 29ॸAri yovaanaja aisati Jesoshi, iquenanaque otsapijaqui

icavintsairitsi ashitariri, eiro ipincatsatiritsi. 6ॸPineaquero, incajare anta Carireaqui. Impoiji itoncaanaque toncaariqui,
poametashinirojeitacari icantashiyetacari pishaninca, te isavicapaaque. Noijajeitanaqueri narori, aisati iriori maaroni
poamejeiteriji irineane Tasorentsi. 7ॸPishiacantavetaca iroamerepee. 30ॸIjatashijeitaqueri oshequi atiripee,
piquemisantiri Tasorentsi, iro cantaincha te pinquemisanteriji. yaajeitanaqueneri oshequi mantsiayetatsiri: choritatsiri, caari
Queario oca iquenquetsatacotimpiri peerani Isayashini: 8ॸ“Icanti shevatacha, caari amenatsi, caari neanatatsi, maaroni. Ari
Tasorentsi: ‘Icantashijeitaca ipincatsataquena, iro cantaincha te yoavisacojeitiri. 31ॸAri yoajeitanaqueri cavaco maaroni
irishirejeitenaji. 9ॸYatsipetashitacaro yapatotimentashitana, te neajeitaqueriri. Ineajeitajiri ineanataji caari neanaveitachani,
iroametanteroji noneane, ɗфΎɗ͑ҡɗֆΎ̲ľҡ͑ҡɗфΎɗфɗ͑ľ͑ľɗфɗΎфɗٔॸٚ. ishevajeitanaja caari shevaveitachani, yaniiyetanaji caari
10ॸImpoiji icajemajeitiri yora apatotimentajeitariri, aniiveitachani, yamenanaji caari amenaveitachani. Icantajeiti:
icantajeitiri: —Tempa icameetsataque Tasorentsi, yora
—Pinquemajeitena, piojeitavaquero oca noncamantempiri: pincatsariventajeitiriri maaroni joriopee.
11ॸora ayeari, tecatsi oncantero ashire ompeacayearo.

Irointiquea oca aneaveetashiyetari, irootaque matirori ashire Yapiitajiro Jesoshi itasoncajiro tanta, yoshequiajiro aisati.
ompeacayearo. (Mr. 8.1-10)
12ॸImpoiji nojatashitiri Jesoshi, nocarajeitiri itsipapee 32ॸImpoiji icajemajeitaquena Jesoshi, aisati iriori maaroni

iroamerepee, nocantajeitiri: iroamerepee. Icantajeitaquena:


ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ15ٍॷ16 20

—Oshequi nocavintsaajeitaqueri maaroni yora 10ॸAisati impoiji ocarati tanta 7, noacaajeitacari 4,000

apatotimentajeitanari. Ocarataque meeca mava quitaiteri shirampari. ¿Jaoca ocaratiri cantiriqui pijaajiri
icarajeitaquee: tecatsi meeca iroajeiteari. Oshequi aajeitaqueri timaarantapaajantsiri?
itashe meeca. Ariorica nontiancavetajeari meeca, aitaque Nocantiri:
ajaajeitanaqueri itashe, eiro yaaveajatsi irareejeitajea —Ocarati 7.
ivancoqui. 11ॸIcantana:
33ॸNocantajeitaqueri: —¿Paita caari piojeitanta meeca? Te nonquenqueshireteroji
—Pamene, caaraiteitaque aca. ¿Jaoca ayerori tanta tanta pipeacotanacari. Queariompia, paamayearoyea
avacaajeiteariri? Oshequi icarajeiti catsini. tapiacaarori itantane variseopee aisati saroseopee.
34ॸIsampitaquena: 12ॸImpoiji niojeitanaque te inquenqueshireteroji

—¿Jaoca ocaratiri tanta timatsiri? tapiacaasanotarori tanta, irointi ishiacaventiro maaroni


Nacanaqueri: yoametantayetiri variseopee aisati saroseopee. Te irininteji
—Ocarataque 7, aisati timatsi shivajaniqui aparopee. Jesoshi iramatavijeitee yora variseo aisati saroseo.
35ॸAri icantajeitiri apatojeitainchari:

—Pisavicajeite quipatsiqui. Icantiri Petero Jesoshi: “Avirotaque Quirishito”.


36ॸIrosati yaantacaro tanta aisati shivajaniqui. Icantiri iriri: (Mr. 8.27-30; Ir. 9.18-21)
—Ariove apa, pipaquena noyeari. 13ॸImpoiji nojajeitanaque anta Sesareaqui: ora nampitsi

Impoiji icarajaquero, ipajeitaquenaro. Naajeitavaquero, yovetsicacantaqueri Jiripo. Ari icantaquena Jesoshi:


impoiji novaajeitaqueneri iriori apatojeitainchari. —Noponeanaca narori inquitequi, natiritapaaque, iro
37ॸYoajeitanaca, iquemajeitanaca. Impoiji napatojeitajiro cantaincha ¿paita yaamaajeitaquenari atiri, janicana?
timaarantapaajantsiri, nojaajiro cantiriqui ocarataji 7. 14ॸNacanaqueri:
38ॸIcarajeiti oajeitainchari 4,000 shirampari. Aisati —Icanti aparopee: “Irioyeata Jesoshi Joani, yora
oajeitainchari oshequi tsinane aisati jananequipee. 39ॸImpoiji vaotisatantaveitachaniri, itinaanaja”. Icanti itsipapee:
itiancajeitajiri Jesoshi: “Irioyeata Iriashini, yonijantaja”. Icanti itsipapee: “Irioyeata
—Meeca pijajeitanaje pivancopeequi. Jerimiashini, yonijantaja”. Irio itsipa ijijeitimpi aviro
Irosati notejeitantanaja pitotsiqui, nomonteanaja anta quenquetsatacantatsiniri, pitinaanaja.
Macataraqui. 15ॸAri isampitana:

—Avirojei, ¿paita picantajeitiri avirori?


Icoaveta saserotepee irineerime Jesoshi intasoncanteme. 16ॸYacanaqueri Shimo Petero:
(Mr. 8.11-13; Ir. 12.54-56) —Avirotaque Quirishito naamaajeitari. Aviro Itomi

16
1ॸImpoiji ipocashitaqueri variseopee aisati saroseopee: Tasorentsi, yora Aneasanotatsiri.
icoajeivetaca irantacayerime Jesoshi caari cameetsatatsi 17ॸIcantiri:

ontimanteameri inquisantearimeri. Icantavetapaacari: —Queario picantaque, Shimo itomi Jonashi. Te irio


—Jentsite, namenempi pintasoncante, niotanteari oamejeitempirone atiri, irinti Apa jenoquiniri oametimpirori.
piponeacarica inquitequi. 18ॸNopajitimpi Petero: ocanti pivajiro “Mapi”. Nocoacaaquempi
2ॸYacanaqueri Jesoshi: poamejeiteri atiri noamejeitaquempiri avirori. Eiro imatiritsi
—Pamene, ariorica ishaavijiiteanaji, pineaquerorica camaari iroashinoncaajeiteri quemisantajeiteroneri
opotsonaiteanaji, tempa picantajeiti: “Eiro oparii incani”. 3ॸIro pincamanteriri. 19ॸNoametempi paitarica irantajeiteri atiri
cantaincha, oquitaitetamani, pineamaneririca iquiteriteamaniro irineanteariri Tasorentsi anta ipincatsaritinta. Eirorica
catsirincaiteri, aisati otsiteniiteamani, ari picantajeiti: piquemisantacairi atiri aca quipatsiqui, eiro ijatitsi inquitequi;
“Ompariye meeca incani”. Piojeitaque jaoca ocanta inquite, irinti maaroni pinquemisantacaajeiteri irisavicajeite anta
pioti ompariaquerica incani. Iro cantaincha te piojeiteroji inquitequi.
maaroni pineaqueri meeca quipatsiqui. 4ॸTe pincameetsajeiteji, 20ॸImpoiji aisati icantajeitana:

oshequi pitseencajeitaqueri Tasorentsi: picoajeiveta pineena —Eiroyea picamantiritsi atiri: “Iriotaque Jesoshi Quirishito”.
nontasoncante, iro cantaincha eiro nonijaimpirotsi. Apatiro
pineaquero coajicani oca ishiacantiri Jonashi. Yora Jesoshi icamantitacari iroamere incame.
Irootaque icantaqueriri Jesoshi, irosati ijatantanaja. (Mr. 8.31-33; Ir. 9.22)
21ॸImpoiji icamantaquena Jesoshi:
Ishiacantiniri Jesoshi tapiacaarori itantane variseo aisati saroseo. —Irotaintsi nojate Jerosarequi. Anta oshequi
(Mr. 8.14-21) iroashinoncaajeitena yora savicacantatsiri, yora
5ॸAri nareejeitanaca intatiquero, nocarajeitiri itsipapee jivatacaajeitiriri saserotepee, yora oametantirori
iroamere. Impoiji noquenqueshirejeitaquero tanta: tecatsi Sanquenarentsi, maaroni. Aitaque oncanteari iroyeetena, iro
namaque. 6ॸIcantajeitaquena Jesoshi: cantaincha oncarate mava quitaiteri, ari nontinaanaje aisati.
—Paamayearoyea tapiacaarori itantane variseopee aisati 22ॸIro cantaincha ipiatsatacari Petero:

saroseopee. —Novincatsarite, te oncameetsateji oca picantaqueri. Eiro


7ॸAri nosampitavacaaca: pashinoncaatsi, eiro picamitsi.
—¿Paita icantanteeri: “Paamayearoyea tapiacaarori 23ॸAri ipitsocashitanacari Jesoshi, icantiri:

itantane”? Te ameji tanta, iroitatsi icantantaqueeri. —Pijate, piquempetacari Satanashi. ¿Paita


8ॸIotashitaca Jesoshi nocantajeitaqueri, icantajeitana: pitseencantaquenari? Te pioteroji icoacaaquenari Tasorentsi,
—Te pishiretasanojeitenaji. ¿Paita picantantari: “Te ameji irointi piotaque icoacaaquenari atiri.
atantane”? ¿Paita piquenqueshiretantacari? 9ॸ¿Tequerampa
piojeiteji? Chapinqui otimaveta tanta apapacoroni, iro Icamantiri Jesoshi paita icoacairiri maaroni oijajeitiriri.
cantaincha noacaajeitacari 5,000 shirampari. Paajeitajiro (Mr. 8.34-38; 9.1; Ir. 9.23-27)
timaarantapaajantsiri: ¿jaoca ocaratiri cantiriqui pijaajiri 24ॸImpoiji icantajeitana:
timaarantapaajantsiri? —Picoasanotirica pinquemisantasanotena, eiro pantanontatsi
Nocantiri: avisati, irointi pimpomerentsiventenaro paitarica
—Ocarati 12. noncoacaaquempiri narori. Ariorica
21 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ16–18

iroashinoncaimenteetempiro, iro cantaincha 17ॸAri icantajeitana Jesoshi:


pinquemisantasanotanaquena. 25ॸYora coavetachari incavintsayea —Te pinquemisantajeiteji, te pincameetsajeiteji. ¿Jaoca
irisati irashinoncayea; irintiquea yora caari cavintsaachane irisati oncarate nontsipajeitempi piotanteari? Oshequi
irineeri Tasorentsi irinti. 26ॸAriorica intime ashiyetarori maaroni pitseencajeitaquena.
timayetatsiri quipatsiqui, iro cantaincha eirorica ijati inquitequi, Impoiji icantiri ashitariri itomi:
tempa yatsipetashitacaro maaroni. Pineaquero, tecatsi pincantea —Jentsite, pamaquenari pitomi.
pimpinateri Tasorentsi irisavicacantempiri anta inampiqui. 18ॸAri iquisatsataqueri camaari, irosati ijatantanaja. Irosati
27ॸNoponeaca narori inquitequi, natiritapaaque. Coajica nompiaje yavisacotantaja yora evancari. 19ॸImpoiji nomanacaacari
aisati aca, nontsipatapaaqueari nonampirepee, nosampijeitiri:
nompincatsaritapaaque, nonquempeteari Apa. Nompinajeiteri —¿Paitaquea caari nomatantaro noavisacojeiteri narori?
maaroni quearioventanarori nocoacairiri. Irinti maaroni caari 20ॸIcantajeitaquena:

quemisantana, noashinoncaajeiteri. 28ॸQueario oca —Iro caari pimatantaro te pinquemisantimateji capichaji.


noncamantempiri: eirotsitarica picamajeititsi avirori, Queario oca noncamantempiri: pinquemisanterica capichaji ari
pineajeitavajena nompocaje, nompincatsaritasanotapaaje. pincantero oca toncaari: “Povaanajea anta”, ari ovaanajea.
Pinquemisantasanoterica, tecatsi pomerentsitimotempine. 21ॸIro
Ipashinitanaque Jesoshi. cantaincha pincoaquerica pojoqueri camaari quempetariri yoca,
(Mr. 9.2-13; Ir. 9.28-36) ocameetsati pinquenquetsatacaasanoteri Tasorentsi aisati

17
1ॸAri 6 nomaajeiti, impoiji yora Jesoshi yaajeitanaqueri pintitea.
Petero, Santiaco, jeri Joa, yora irirenti Santiaco.
Yapiitajiniri aisati Jesoshi, icantajiri iroamere:
Yaajeitanaqueri anta antearoqui toncaari. 2ॸIneajeitavaqueri
“Irotaintsi noncame”.
ipashinitimojeitanacari. Ishipaquireavorotanaque,
(Mr. 9.30-32; Ir. 9.43-45)
iquempetanacari catsirincaiteri; aisati iitsaare,
oquitamarotasanotanaque catsini. 3ॸImapocaqueri Moishishini, 22ॸAri notsipajeitacari Jesoshi anta Carireaqui: narori aisati

jeri Iriashini: iquenquetsatacaapaaqueri Jesoshi. 4ॸYora Petero, maaroni itsipapee iroamere. Icantajeitana:
icantiri Jesoshi: —Noponeaca narori inquitequi, natiritapaaque. Irotaintsi
—Novincatsarite, aitanaquempaquea nopocajeitaque irayeetena, 23ॸiroyeetena. Oncarate mava quitaiteri nontinaanaje
naroripee aca, noneajeitaquempi nainti. Pincoaquerica, aisati.
novetsiquempiro mava pancotsijaniqui: aparoni pashi, aparoni Noquemajeitantacariri, oshequi noashirejeitanaca.
irashi Moishishi, iro otsipa irashi Iriashi.
5ॸIrosati omapocantapaacari omaaroncapaaca mencori, Ipinataquero Jesoshi yovetsicantayetarori ivanco Tasorentsi.
oshipaquireapaaque iroori. Isavicaque Tasorentsi mencoriqui, 24ॸImpoijinojajeitanaque Caperenaoqui. Ainiro anta itimi yora
icanti: quempoyeiriri quirequi yoameetsatantayetarori ivanco
—Iriotaque yoca notomi nonintasanotiri, oshequi Tasorentsi. Ari ijatashitiri Petero, isampitiri:
noveshireimentasanotacari. Pinquemisantajeiteri. —¿Ipashitapinitarimpa oametimpiri iirequite,
6ॸIquemajeitantacarori iroamerepee oca, itarecajeitanaca, yoameetsatantayetarori ivanco Tasorentsi?
oshequi yoajeitanaqueri cavaco. 7ॸIro cantaincha 25ॸYacashitanacari:

ipocashitaqueri Jesoshi, ipamijeitaqueri. Icantiri: —Je, ipiri.


—Pincatiajeitanaje, eiro pitsaroajeititsi. Impoiji ipianaja Petero pancotsiqui. Isampitavaqueri Jesoshi:
8ॸAri yamenajeitanaji: tecatsi irineaje, apaniro inaji Jesoshi. —Shimo, ¿paita piquenqueshiretiri? Yora pincatsaripee,
9ॸImpoiji yoirincajeitanaja, icantajeitiri: ¿janica icoacotapinitiri iirequite? ¿Icoacotirimpa
—Eirota picamantitatsi oca pineaqueri. Arioricaquea ishanincasanori? Terica, ¿irintimpa icoacotiri itsipapee atiri?
noncamaque aisati nontinaanaje, irosatiquea 26ॸYacanaqueri:

pincamantantayetaqueari itsipapee atiri. Tempa noponeaca —Tempa icoacotiri itsipapee atiri.


inquitequi, natiritapaaque. Ari icantiri:
10ॸAri nocantajeitaqueri: —Queario, tecatsi incoacoteri ishanincasanori. Aisati
—Yora oametantirori Sanquenarentsi icantajeiti: oquempetaca narori, tecatsi incoacotena Apa: tempa
“Irotaintsirica impoque Quirishito, irijivatapaaque noshanincatacari. 27ॸIro cantaincha te noninteji ontime
ironijantapaajea Iriashini”. ¿Paita icantajeitantarori oca? inquishimentenari yora quempoyeiriri quirequi. Meeca pijate
11ॸYacanaquena: incajarequi, pimpitasate. Ariorica paaque shaori,
—Queario icantaqueri: “Ironijantapaajea Iriashini, pinquirancaqueri, pineaqueri ivantequi quirequi. Paavaqueri,
irovetsicajeitaqueri maaroni”. 12ॸNoncamantempi: nijantaja inaji impoiji paanajeneri yora quempoyeiriri quirequi,
Iriashini, iro cantaincha te iriojeitavaqueriji atiripee, oshequi pimpapaaqueri. Iriotaque avinarojei, avirori aisati narori.
yoashinoncaajeitaqueri. Aisati narori, oshequi
iroashinoncaajeitena. Iquenquenquetsatacotaqueri Jesoshi
13ॸImpoiji niojeitanaque iquenquetsatacotaqueri Joa, yora pincatsatachaneri anta inquitequi.
vaotisatantatsiri. (Mr. 9.33-37; Ir. 9.46-48)

18
1ॸImpoiji, nocarajeitaqueri itsipapee iroamere,
Yoavisacotiri Jesoshi evancari camanatatsiri.
nojatashijeitaqueri Jesoshi, nosampijeitiri:
(Mr. 9.14-29; Ir. 9.37-43)
—Anta ipincatsaritinta Tasorentsi, ¿janica intsipateari
14ॸAri nareejeitapaaca anta itiminta oshequi atiri impincatsaritasanote?
yapatojeitaca. Irosati ipocashitantacari Jesoshi shirampari. 2ॸAri icajemaqueri jananequi, isatecaqueri nianqui,

Itiyeroashitapaacari, icantapaaqueri: 3ॸicantajeitana:


15ॸ—Novincatsarite, pincavintsayeri notomi: oshequi —Queariotaque oca noncamantempiri:
icamanatapiniti, oshequi yashinoncaapinitaca. Ipariapiniti pinquenqueshirejeitea, paventajeiteari Tasorentsi; nocoaque
paamariqui, itaapinita, pomein: aisati ipiincapiniti ojaqui, pocn, pinquempejeiteari yoca jananequi, pishiretasanotena. Eirorica
pocn. 16ॸNaavetanacanari poamere, nocantavetari: pishiretasanotanatsi, eiro pineirotsi ipincatsaritinta Tasorentsi.
“Poavisacotajenari”, iro cantaincha te irimateriji. 4ॸTe irishemeteji yoca: maaroni quempetearine
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ18ٍॷ19 22

impincatsaritasanotanaque anta inquitequi. 5ॸAriorica 19ॸNampiitajempiro: irosatirica pincantajeiteriri avirori Apa


paacameetsateri quempetariri yoca jananequi, jenoquiniri; ariorica pincarajeite apite, ari
paacameetsajeitena narori. 6ॸIro cantaincha ariorica pantacayeri inquemisantasanojeitempi. 20ॸJaocarica irampatotimentenari
caari cameetsatatsi, noasanquetasanotempi. Oncameetsateme apite quemisantanari, ariorica mava, aisati narori
pijivateme pincameme eiro pantacantarime caari cameetsatatsi. noncarajeitaqueri.
Tecatsi noasanquetimentempimeri. 7ॸQueario intime
antayeterone caari cameetsatatsi, iro cantaincha oshequi Yoamejeitiri Jesoshi: “Pincavintsante”.
irashinoncaajeitanaquea yora antacairiri. 21ॸImpoiji yora Petero isampitiri Jesoshi:
—Novincatsarite, inquishenarica noshaninca, tempa
Icantiri Jesoshi: “Pantirocari caari cameetsatatsi”. ocameetsati noncavintsayeri, eiro nopiataritsi. Iro cantaincha
(Mr. 9.42-48; Ir. 17.1-2) irampiitapinitenarica inquisaquena, ¿jaoca oncarate
8ॸAisati icanti Jesoshi: noncavintsaapiniteri? ¿Ariompa oncarate 7?
—Meeca noshiacantempiro. Ariorica antacayempi paco caari 22ॸYacanaqueri:

cameetsatatsi, pimpesajero, pojocajero; aisati pinquempetero —Irosati pincanteani pincavintsayeri: eiro pipiataritsi catsini.
piiti antacayempirica caari cameetsatatsi. Ocameetsaveta 23ॸNoshiacantempiro jaoca icanta Tasorentsi ipincatsariventanti.

pinqueapontsoquitapaaje anta inquitequi, te oncameetsateji Itimi pincatsari coatsiri impinatajeri iratiritepee. 24ॸIcajemaqueri
ontime apite paco, irootaque pijatanteari Sharincaveniqui, aparoni, irevitiriri oshequi quirequi catsini. Icantavetari:
aisati te oncameetsateji ontime apite piiti, irootaque “Pimpinatajena”. 25ॸYacanaqueri: “Tecatsi noncantea
pijatanteari Sharincaveniqui. Ainiro anta paamari caari nompinatajempi”. Ari icantiri pincatsari itsipapee: “Payeri yoca.
tsivacanetatsi: quearioya piquemaatsicatarocari. 9ॸAisati ariorica Pimpimanteri, pimpimantero ijina, itomipee, irovaararo,
antacayempiro poqui caari cameetsatatsi, pinquitsoreero, maaroni, naantajeari quirequi irevitanari”. 26ॸIro cantaincha
pojoquero. Ocameetsati pinqueanaraquitaje inquitequi; te itiyeroanaca quipatsiqui yora irevitiriri, icantiri: “Eirotsita
oncameetsateji ontime apite poqui, irootaque pijatanteari pipimantanatsi. Coajica nompinatajempiro, maaroni”. 27ॸAri
Sharincaveniqui pinquematsicatantearori paamari. Pineaquero, oshequi icavintsairi ivatorote, icantiri: “Aitanaji, moncarataca,
te oncameetsateji catsini pantero caari cameetsatatsi. eiro nocoacotajimpitsi”. 28ॸAri ijatanaque yora
irevitantavetachari. Iquenanaque avotsiqui, itonquiotavacari
Icanti Jesoshi: “Eiro pitseenquiritsi jananequipee”. irevitiriri iriori capichaji. Icaticavaqueri itsanoqui, icantiri:
(Ir. 15.3-7) “Pishintsite pimpinatajena ora pirevitanari”. 29ॸAri
10ॸAisati
icanti Jesoshi: itiyeroavetanaca iriori, icantavetari: “Eirotsita picoacotanatsi,
—Aisati eiro catsini pitseenquiritsi jananequipee. Ainiro coajica nompinatajempi maaroni”. 30ॸIro cantaincha te
inampirepee Apa quempoyeaventajeitaqueriri jananequipee, incavintsayeriji irinti. Yoiminqueacantaqueri, icantiri: “Ariorica
camantacoventapinitiriri. 11ॸNoponeaca narori inquitequi, pimpinatajena maaroni, noncanteri iroimisoquijajempi”. 31ॸAri
natiritapaaque. Nopocashitaqueri jatatsinemeri ineantacariri itsipapee, yoashirejeitanaca. Ijatashitaqueri
Sharincaveniqui, noavisacotantajeariri. ivatorote, icamantaqueri: “Noneaqueri yoranqui picavintsairi,
te incavintsanteji irinti. Yoiminqueacantaqueri irevivetariri
Ishiacantiri Jesoshi ovisha peainchari. irinti capichaji”. 32ॸAri icajemacantaqueri ivatorote, icantiri:
(Ir. 15.4-7) “Picantaquena: ‘Eirota pipimantanatsi’, irootaque
12ॸAisatiicantajeitana Jesoshi: nocavintsaasanotantaquempiri, nocantimpi: ‘Aitanaji, eiro
—Noshiacantempiro aisati. Ariorica intime ashitariri 100 pipinatajanatsi’. Iro cantaincha te pincameetsateji avinti.
irovishate. Impeaquearica aparoni, tempa irashitacotanaqueri 33ॸTempa oncameetsateme pincavintsayerime avirori yora

yora 99 irovishate iramenantajeariri yora peainchari. ¿Paita irevivetimpiri capichaji, pinquempetename narori
piquenqueshirejeitiri avirori? 13ॸIrineajeririca aisati, ¿iriompa nocavintsaaquempi”. 34ॸAri iquisaqueri, yoiminqueacantaqueri,
iriveshireimentea yora apatojeitainchari caari peacha? Te, icantiri: “Meecaquea aviroriniro, ariorica pimpinatasanotajena
irintiquea iriveshireimentea yora peavetainchari. Tempa maaroni, ari noimisoquijajempi”. 35ॸAri piojeitaquero oca
queario. 14ॸAisati iquempeta yora Apa jenoquiniri: te incoyeji noshiacantimpiri. Eirorica picavintsanti, iroasanquetasanotempi
irijate Sharincaveniqui aparoni jananequi. Apa jenoquiniri, pinquempeteari yora noquenquetsatacotiri.

Icantaqueri Jesoshi: “Poameteri pishaninca eiro Ijataque Jesoshi Joreaqui.

19
yantantarotsi caari cameetsatatsi”. 1ॸAriiquenquetsatacaana Jesoshi chapinqui anta
(Ir. 17.3) Carireaqui. Impoiji yovaanaja Joreaqui, anta
15ॸAisati icantaquena Jesoshi: Joriraniqui intatiquero. Noijatanaqueri narori, aisati itsipapee
—Ariorica irantero pishaninca caari cameetsatatsi, irootaque iroamere. 2ॸAisati yoijajeitaqueri oshequi itsipapee atiri. Aisati
poashiretacotanteariri, ocameetsati pijatashiteri, pincanteri. oshequi yoavisacojeitaqueri mantsiayetatsiri.
Apaniro pijatashiteri, eiro picamantiritsi itsipapee. Ariorica
inquemisantempi cameetsa irisavicantajeari, ari Iquenquetsatacotiri Jesoshi joquirori ijina.
pinquempetacantajeri pirenti, paacameetsatavacaajea aisati. (Mr. 10.1-12; Ir. 16.18)
16ॸIro cantaincha eirorica iquemisantimpitsi, pijatashitajeri 3ॸAisati ijatashitaqueri Jesoshi variseopee. Icoavetaca

aisati, paanaqueri itsipa piyemisantaririnte: ariorica aparo, incomitacayearime, irootaque isampitantavetariri:


ariorica apite. Intsipajeitempi iriotanteari paitarica pincanteriri, —¿Ocameetsatimpa irojocajero shirampari ijina?
aisati intsarojeitapeeri iriori. 17ॸEirorica iquemisantajeitimpi, ari 4ॸYacanaqueri:

pincamantajeiteri maaroni piyemisantaririnte, intsarojeiterita —Tempa pineanatapinivetaro Sanquenarentsi. Peerani


iriori. Eirorica iquemisantajeitiri, ari pinquempetacaajeari yovetsicaqueri Tasorentsi shirampari aisati tsinane, 5,6ॸaisati
tseencantatsiri, antirori caari cameetsatatsi; eiro picantajiritsi icanti: “Ariorica irayero shirampari ijina, inteentareanaqueri
quemisantatsiri. 18ॸPaitarica pincantajeiteriri incanteri aisati iriri aisati iriniro, iro cantaincha te noncoacayeriji irojocajero
iriori Tasorentsi. Pincantajeiteririca ainiro irantane, aisati ijina. Nocoaque quiso iroanaquero. Peerani inashiveitani
incanteri iriori Tasorentsi. Pincantajeiteririca te aneroji shirampari aisati ijinatsori, iro cantaincha ariorica iraaquero,
irantane, aisati inquempetea iriori Tasorentsi. onquempetaquea apaniro irinaque, eiro yojocavacaajatsi”.
23 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ19ٍॷ20

Tempa aitaque itsipatacaacari Tasorentsi, te oncameetsateji ovinaro; impoiji impinatempi Tasorentsi, ontime pivaararo
irojocacaajeri atiri. inquitequi. Ariorica pimpimantero maaroni, tsame
7ॸAri isampitiri aisati: poijatanaquena narori.
—¿Arimpa? ¿Paita icantantariri Moishishi peerani: 22ॸIquemavaitiiro oca, ijatanaque, yoashiretanaca. Otimi

“Pisanquenatenero pijina paperi pojocantearori, impoiji oshequi irovaararo, te incoyeji impimantero. 23ॸImpoiji
ocameetsati pojocajero”? icantajeitana Jesoshi:
8ॸYacanaqueri: —Queario oca noncamantempiri: opomerentsitimotari
—Te pincameetsashireteji, irootaque icantantimpiri Moishishi ashitaarantachari irijate anta inquitequi. 24ॸNampiitajempiro:
ocameetsati pojocajero pijina. Iro cantaincha te incoacayempiji tempa opomerentsitaca inqueero cameyo omorojaniqui
Tasorentsi pojocajero. Icoacaaquempi eiro pojocajirotsi catsini. quitsapi. Iro cantaincha opomerentsitasanotaca catsini irijate
9ॸNocantimpi narori, ariorica pojocajero pijina impoiji paaje ashitaarantachari anta ipincatsaritinta Tasorentsi.
pashini, aitaque paimentaquearo pijinasanori. Apatiroti ariorica 25ॸNoquemajeitantarori oca noajeitanaqueri cavaco.

ojivate aimentempi, ocameetsaveta pojocajero. Nosampitiri:


—¿Ariompa? ¿Janica meeca materone iravisacotaje?
Iquenquetsatacotiri Jesoshi caari aatsi ijina. 26ॸYamenaquena, icantaquena:
(Mr. 10.1-12) —Eiro imatirotsi atiri, iro cantaincha irinti Tasorentsi
10ॸImpoiji, nocarataqueri pashini iroamere, nocantaqueri irimataquero maaroni. Tecatsi ompomerentsitimoteari irinti.
Jesoshi:
—Ariompa, jaata eirota naitame nojina narori. Te irantsipetashitearoji quemisantatsiri
11ॸIcantaquena: yoijatasanotanaqueri Quirishito.
—Eiro pimajeitirotsi pinquemajeitero oca nocantaquempiri. (Mr. 10.28-31; Ir. 18.28-30)
Apaniro inquemero yora yoametasanotiri Tasorentsi. 12ॸTimatsi 27ॸIcantaqueri Petero:
caari matiro iraye ijina: irosati itimapaaque. Timatsi itsipa —Pamene, nocoasanojeitaque noijatanaquempi, irootaque
yaitsoquiyeetiri, caari yaanta ijina. Timatsi pashini caari coatsi nojocajeitantacarori maaroni timimojeivetanari. ¿Paita
iraye. Icoaque intimashitea inquearioventeneri Tasorentsi naayetajeri coajicani aisati?
paitapeerica iranteneriri. Pimaterorica pinquemero oca, ari 28ॸIcantajeitana Jesoshi:

pinquenqueshiretero. —Queario oca noncamantajeitempiri, tempa noponeaca


inquitequi, natiritapaaque: coajica ontime quipatsi iroaquerari.
Ipamijeitiri Jesoshi jananequipee. Narori, nosavique anta novincatsarimentoqui,
(Mr. 10.13-16; Ir. 18.15-17) nompincatsatasanotaque. Aisati avirorijei, pincarajeitena
13ॸImpoiji yamaqueneri Jesoshi jananequipee, icantajeitiri: pimpincatsarijeitanaque, ontime 12 pivincatsarimentopee
—Pimpamiteri notomipee, pincanteri Tasorentsi pisavicajeitanteari aviroripee. Pimpincatsariventajeiteri
incavintsaajeitenari. maaroni joriopee. 29ॸAriorica poijajeitanaquena, tecatsi
Nocantajeivetari: pantsipejeitea. Ariorica pojocanaquero pivancopee, pirentipee,
—Eiro pashereiritsi Avincatsarite. pitsiropee, piripee, piniropee, pitomipee, piipatsite,
14ॸIro cantaincha icantana: paitapeerica. Iro cantaincha ariorica poijatasanotanaquena, te
—Eiro picantiritsi: nocoaque iramajeitenarita jananequipee. pantsipetashijeitearoji. Ariorica pojocanaquero aparo,
Iojeiti iriori ipincatsajeitaquena. Maaroni quempetariri yoca impajempi Tasorentsi 100. Aisati iraajeitanaquempi inampiqui
irisavicajeite anta ipincatsaritinta Tasorentsi. pisaviquimojeitanteariri iriori, pincantaitatiyempani.
15ॸIrosati ipamijeitantavacari, icantiri Tasorentsi: 30ॸItimajeiti meeca oshequi pincatsarijeitatsiri aca quipatsiqui,

—Apa, nocoaque pincavintsaajeiteri yoca jananequipeeca. iro cantaincha eiro ipincatsarijeitajitsi inquitequi: ariorica
Impoiji ijatanaji. aparopee pincatsaritanajantsine. Aisati itimajeiti meeca oshequi
ashinoncaajeitachari, iro cantaincha coajica anta inquitequi
Jero oca icamantiriri Jesoshi ashitaarantachari. impincatsaritaarantapaaje.
(Mr. 10.17-27; Ir. 18.18-27)
16ॸImpoiji Iquenquetsatacotaqueri tsameejeitatsiri anta ovamashiqui.
ijatashitaqueri Jesoshi aparoni evancari,

20
isampitapaaqueri: 1ॸPashini aisati icanti Jesoshi:
—Oametantatsiri, picameetsataque. ¿Paita cameetsatatsiri —Noshiacantempiro aisati jaoca icanta Tasorentsi
nanteri narori nosavicanteari anta inquitequi, ipincatsariventanti. Itimi ashitarori irovamashite. Tsiteniquera
noncantaitatiyempani? ijatamani nampitsiqui irameneri tsameetenerine. 2ॸIneapaaqueri
17ॸAri icantiri: coatsiri intsameeteneri, icantiri: “Ariorica pintsameetena
—¿Paita picantantanari: “Picameetsataque”? Itimi aparo meeca, irosati ishaaviniji, nompinajeitempi aparoni quirequi:
cameetsatatsiri: yora Tasorentsi. Iro cantaincha pincoaquerica yora pajitachari tenario”. Icantajeiti: “Ari cameetsa”. Ari
pijate inquitequi, pantajeitero maaroni icantiniri Moishishini. icantiri: “Meeca pijajeite, pintsameejeite”. Ijajeitanaque,
18ॸIcantiri: itsameejeiti. 3ॸImpoiji ijenoquitapaaque catsirincaiteri, ijatanaji
—Otimi oshequi icantayetiniri: ¿paita picoaqueri nanteri? aisati nampitsiqui yora ashitarori irovamashite. Ineapaaqueri
Yacanaqueri: itsipapee shirampari, icatiashijeitaca anta, tecatsi irantajeite.
—Eiro poantitsi, eiro pantirotsi caari pai, eiro picoshititsi, 4ॸIcantiri: “Ariorica pintsameejeite anta novamashitequi,

eiro pitseeyacotaritsi pishaninca, 19ॸpimpincatsateri piri aisati cameetsa nompinajeitaquempi”. Icantajeitiri: “Ari”. Irosati
piniro; oquempetaca pininta avisati, aisati pinintajeiteri ijajeitantanaca, itsameejeiti. 5ॸAisati tampatica ijati nampitsiqui,
itsipapee iriori. itsameetacaajeitiri itsipapee. Aisati ishaavijini
20ॸIcantaqueri: itsameetacaajeitiri itsipapee aisati. 6ॸImpoiji aisati antoo
—Aitaque nomatitacaro nojananequitapaini, irosati meeca. ishaavijiteanaji, ijatanaji nampitsiqui. Ineapaaqueri caari
¿Paita pashini nanteri? tsameejeitatsi. Icantajeitiri: “¿Paita patsipetashijeitantari
21ॸYacanaqueri: picatiashijeitaca? Te pintsameejeiteji”. 7ॸYacajeitanaqueri:
—Picoaquerica pintsoteaquero maaroni, pijate pimpimantero “Tecatsi tsameetacaajeitenane”. Icantiri: “Pintsameejeite
maaroni timimojeitimpiri, pimperi ashinoncachari maaroni novamashitequi, pincarajeiteri yora jivajeitanaintsiri
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ20ٍॷ21 24

incaranqui”. 8ॸAri otsimancaiteanaji, yora ashitarori icantiri impincatsariteme. 25ॸIro cantaincha icajemajeitaquena Jesoshi,
quempoyeiniriri iirequite: “Pincajemajeiteri maaroni icantajeitaquena:
tsameetacotanarori novamashite, pimpinajeiteri. Pijivateri —Piojeitaque yora ivincatsaritepee itsipapee atiri
pimpinajeiteri yora impoitatsiri itsameejeiti. Impoiji yamejeitaca iperanajeitacari ishanincapee. 26,27ॸIro cantaincha
pimpinajeiteri jivajeitatsiri itsameejeiti oquitaitetamani”. 9ॸAri eiro piquempejeitaritsi. Eiro picoajeititsi avirori
ipocajeiti yora impoitatsiri itsameejeiti: capichaji itsameejeiti pimperanajeiteari pishanincapee. Pincoaquerica
iriori, iro cantaincha ipinajeitaqueri aparoni tenario. Aisati pimpincatsariventante pintacojeiteari pishaninca, eiroquea
imoncaratavacaajeitaca ipinajeitaqueri maaroni. piperanayetaritsi. Pantajeiteneri pishaninca paitarica
10ॸImpoijiniquea ipocajeiti iriori yora intamanarori incoacaajeitempiri. 28ॸNoponeaca narori inquitequi,
itsameejeitamani. Ijitashijeivetaca iranaacojeiteri impinajeiteri. natiritapaaque, iro cantaincha te iro nompocantea
Iro cantaincha ipinajeitaqueri aisati aparoni tenario. 11ॸIneatiiri nomperanajeitempi, irointi nopocanta nintacojeitempi aisati
iirequite, iquisatsataqueri yora tsameetacairiri, 12ॸicantiri: “Yora noncamimentajeitempi, maaroni.
impoitatsiri itsameejeiti capichaji, iro cantaincha
imoncarataquena pipinataquena. Nainti nojatitamanaca Yoavisacotiri Jesoshi apite caari amenatsi.
oquitaitamani notsameeti, opomerentsivetaca, oshequi (Mr. 10.46-52; Ir. 18.35-43)
nomasavitaque. Oncameetsateme nanaacoterime nayeri 29ॸAri noponeajeitanaca Jericoqui, noquenajeitanaque

quirequi”. 13ॸAri icantiri: “Noshaninca, te namatavijeitempiji. avotsiqui. Yoijajeitanaquena oshequi atiri. 30ॸAri isaviqui
Tempa nocantimpi oquitaitetamani: ‘Nompinatempi aparoni otsapiqui avotsi apite caari amenatsi. Icamanteetiri:
tenario’; picantajeivetana: ‘Ari, cameetsa’. 14ॸPaanajeri meeca —Coraque Jesoshi.
piirequite, pijajeitaje pivancoqui. Nopinatashitacari yora Ari icajemajeitanaque:
impoitatsiri itsameeti aparo tenario imoncaratantaquempiri. —Pincavintsaajeitapeena: tempa aviro ishanincani Iravirini.
15ॸTempa ocameetsati nopashitacari noirequite. ¿Paita caari 31ॸAri iquisatsataqueri yora apatojeitainchari, icantajeitiri:

picoanta noncavintsayeri?” 16ॸAisati noncamantempi: anta —Pimajerete.


inquitequi impincatsarijeitanaque yora caari pincatsarijeitatsi Aiquero icajemajeitanaque:
aca quipatsiqui. Yorari irinti pincatsarijeivetachari aca, eiro —Novincatsarite, pincavintsayena: tempa aviro
ipincatsarijeitajitsi anta inquitequi. Aisati icantajeivetari naamaajeitacari, aviro ishanincani Iravirini.
Tasorentsi oshequi atiri: “Pinquemisantena”, iro cantaincha te 32ॸIcatiapaaca Jesoshi, icantiri:

inquemisantajeiteji, irootaque caari irijajeitantea iriori —¿Paita picoiri nantempiri?


inquitequi. 33ॸIcantiri:

—Novincatsarite, nocoaque namenaje.


Yapiitajiro aisati Jesoshi, icanti: “Noncame, aisati nontinaanaje”. 34ॸAri icavintsairi, ipamititaqueri iroqui. Irosati
(Mr. 10.32-34; Ir. 18.31-34) yamenantanaja, aisati yoijajeitanaqueri.
17ॸAri impoiji ijatanaque Jesoshi Jerosarequi,

itentajeitanaquena narori, aisati itsipapee iroamere. Apaniro Ijataque Jesoshi Jerosarequi, ipincatsajeitavaqueri atiri.
icantajeitaquena: (Mr. 11.1-11; Ir. 19.28-40; Joa 12.12-19)

21
18ॸ—Meeca ajajeite Jerosarequi. Ari noponeanaca narori 1ॸAri nareejeitapaaca Vetejajequi, oquempejitaro

inquitequi, natiritapaaque. Irotaintsi irayena jivatacaajeitiriri toncaari ipajiyeetiro Orivomashi. Irotapaajantsi


saserotepee aisati yora oametantirori Sanquenarentsi, Jerosare. Itianquiri Jesoshi apite iroamere, 2ॸicantiri:
incantena: “Te pincameetsateji”. 19ॸIncanteri oromasati: “Payeri —Pijivatanaque anta nampitsiquinta. Pineapaaquero voro,
Jesoshi, poyeri”. Irishirontimentajeitena iriori, impasanajeitena, otsatacotaca; otsipatacari orijani. Pintsatacoreapeero,
impajacojeitena coroshiqui, noncame. Oncarataque mava pamaquenaro. 3ॸIrisampitempirica ashaninca: “¿Paita
quitaiteri irointinaajena aisati Apa. pitsatacoreantarori?” Ari pincanteri: “Irio coirori
Avincatsarite”. Ari incantempi: “Paanaqueneri”.
Ojatashitiri Jesoshi ijina Severeo. 4ॸIro yantantarori oca, imoncaratiro isanquenatacotaqueriniri
(Mr. 10.35-45)
peerani yora camantantatsiniri pajitachari Sacariashi:
20ॸImpoiji ojatashitiri Jesoshi ijina Severeo, otsipatari otomipee: 5ॸ“Pincamantajeiteri jerosaresati: ‘Coraquetaqueni

yora Santiaco aisati Joa. Otiyeroashitapaacari, ocantapaaqueri: pivincatsarite. Icameetsataque, te irishemeteji.


—Nocoaque pincavintsayena. ʊ͑нӕɗʮËΎҡЙľľ̲ЙфɗԮΎфΎʮ͑ɗнӕɗٔॸٚ. 6ॸAri ijatanaque apite,
21ॸIsampitiro: ineapairo voro, yamaqueneri. 7ॸApite yamaque: tsinane, aisati
—¿Paita picoiri? orijani. Yoanquetaqueneri imititsaqui quitsaarentsi, impoiji
Ocantiri: iquijacotacari Jesoshi. 8ॸAri itimi oshequi atiri anta avotsiqui,
—Coajica, ariorica pimpincatsaritasanotanaque, nocoaque yoayetaqueneri iroicoropee anta avotsiqui
irisaviquimotempi notomipee: aparo irisavique pacosanoriqui, iraaticantanaquearori voro. Aisati yoayetaqueneri
irio itsipa irisavique pampatequi. Pincanteri incarajeitempi ojempequijaniqui inchatoshi avotsiqui, iraaticantanaquearori.
impincatsarijeitanaque. Aitaque yametaro yoayetiniri pincatsaripee iroicoropee aisati
22ॸIcantiro, aisati icantiri otomipee: ojempequijaniqui inchatoshi. 9ॸAri ijivajeitanaqueri oshequi atiri
—Te pioteji paitarica picoacotanari. Oshequi anta avotsiqui, aisati impoijeitanaqueri oshequi pashini.
nonquematsicayetearo paitapeerica. ¿Tempa pintsaroacayearo Icajemajeitanaque:
pinquematsicatearo avirori? —Jeriqueti ishanincani Iravirini, tsame
Yacanaqueri: ampincatsajeitavaqueri. Itiancaqueri Avincatsarite, tsame
—Te nontsaroacayearoji, ari nomataquero narori. aneacameetsajeiteri. Tempa ineacameetsatiri iriori Tasorentsi.
23ॸAri icantiri: 10ॸAri yareetapaaca Jerosarequi. Isampitavacaajeitaca maaroni

—Queario pinquematsicajeitearo. Iro cantaincha te naro jerosaresati:


cantatsine janicarica saviquimotenaneri coajica: irio cantatsine —¿Janicampa yoca?
Apa, irinti. 11ॸYacajeitaqueri itsipapee:
24ॸNoquemajeitantarori oca icantajeitiriri, noquisajeitaqueri —Iriotaque Jesoshi, poneachari Nasaretequi, ora timatsiri
yora Santiaco aisati Joa; iro noquisantacariri, icoaveta Carireaqui. Oshequi iquenquetsatacotiri Tasorentsi.
25 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ21

27ॸAriicantajeitiri:
Yojocajeitapairi Jesoshi pimantayetatsiri —Te nioteji janicarica tianquiriri.
anta ivancoqui Tasorentsi. Icantiri:
(Mr. 11.15-19; Ir. 19.45-48; Joa 2.13-22) —Aisati narori, eiro nocamantimpitsi janicarica
12ॸAri ijataque Jesoshi ivancoqui Tasorentsi, tiancaquenari nantantarori ocapee.
iquisajeitapaaqueri maaroni amanantatsiri aisati pimantatsiri,
yojocajeitapaaqueri. Aisati iquempejeitaqueri yora Ishiacantiniri yora saserotepee ashitachari itomi apite.
pinaavacaariri iirequite, aisati yora pimantiriri paroma: 28ॸAisati icantajeitiri Jesoshi:
itatsinquitapaaqueri imesatepee aisati isavicamentopee. —Meeca noshiacantempiri ashitachari itomi apite: ¿paita
13ॸIcantajeitaqueri: piquenqueshiretacotiriri? Icantiri intarori itimi: “Notiomi,
—Ocanti Sanquenarentsi: “Icanti Tasorentsi: ‘Ocameetsati pijate meeca pintsameete anta ovamashiqui”. 29ॸYacanaqueri:
Йɗ͑нӕľ͑нӕľҡѸҡËЙɗ͑ɗʮľɗҡľ͑Ë͑ΎԮ͑ËΎнӕɗٔॸٚ. Iro “Eiro notsameetitsi”, iro cantaincha impoiji ijati itsameeti.
cantaincha avirojei te pinquenquetsatacaajeiteriji, irointi 30ॸAisati icantiri itsipa itomi: “Notiomi, pijate meeca

picoshitapinijeitiri pocajeitatsiri. pintsameete anta ovamashiqui”. Ari icantiri: “Ari, apa,


14ॸImpoiji ijatashitaqueri oshequi caari amenatsi aisati nojataque”. Iro cantaincha te irijateji. 31ॸMeeca nosampitempi:
choriyetatsiri. Yoavisacojeitaqueri. 15ॸAri ineajeitaqueri yora ¿janica antasanotiniriri iriri icoacairiri?
jivatacaajeitiriri saserotepee aisati yora oametantirori Yacanaqueri:
Sanquenarentsi, iquisajeitanaca. Ocameetsati yantayetiri, aisati —Yora jivatatsiri itimi, jatatsiri itsameeti.
icantajeiti atiripee: Icantiri aisati:
—Tsame ampincatsajeiteri ishanincani Iravirini. —Queario oca noncamantempiri: irijivajeitempi
Irootaque iquisajeitantacariri yoranqui, 16ॸaisati irijajeitanaque inquitequi yora coshitantatsiri aisati ora
icantajeitaqueri Jesoshi: antapiniyetiriri shirampari caari ai. 32ॸIpocapaaque Joa
—¿Piquemaquerompa oca icantajeitiri atiripee? Te icamantavetimpi jaoca pincantajeameri
oncameetsateji impincatsajeitempi. pincameetsatantajeameri, iro cantaincha te
Yacanaqueri: pinquemisantavaqueriji. Irinti iquemisantajeitaqueri yora
—Je, noquemaqueri. Tempa pineanatiro Sanquenarentsi apatotiniriri oromasati iirequite, aisati oquemisantaqueri
cantatsiri: “Impincatsajeiteri Quirishito yora jananequipee”. antapiniyetiriri shirampari caari ai. Pineajeivetacari
17ॸAri ijatanaji Jesoshi, quiso noanajiri narori, aisati itsipapee iquemisantajeiti icameetsatantajari, iro cantaincha te
iroamere. Nojajeitanaque Vetaniaqui, aitaque nomaajeitapairi. pinquenqueshirejeiteaji avirorijei; te pinquemisantavaqueriji
Joa. Irijajeite irinti inquitequi: aviroriquea avinti, eiro
Yoamaaquero Jesoshi iyera. pijajeititsi.
(Mr. 11.12-14, 20-26)
18ॸAri oquitaitetamanaji nopiajeitanaja Jerosarequi. Nianqui Iquenquetsatacotaqueri Jesoshi amenirori ovamashi.
itasheanaque Jesoshi. 19ॸIneapaaquero avotsinampiqui iyera. (Mr. 12.1-12; Ir. 20.9-19)
Icoavetapaacaro oitsoqui, te ontimeji; irointi iotaca oshi. Icanti: 33ॸJero oca pashini icantiriri Jesoshi:
—Meeca eiro otimajitsi aisati oitsoqui iroajeitantajearori —Pashini aisati noshiacantempiro: pinquemajeitavaquero.
atiri. Itimi shirampari panquitirori ovamashi. Itantacotiro otsapiqui.
Irosati oshimpeshitantanaca, ocamaque iyera. Aisati yovetsiquiro intsinacaitantearori oitsoqui, aisati onanteari
20ॸNoneantacarori, nosampitiri: oja. Yovetsiquiro pancotsi jenoquitatsiri yamenacotantarori
—¿Jaoca ocantanacari oshintsitantanacari savicatsiri ora panquirentsi. Impoiji icantiri pashini ishaninca:
oshimpeshitanaque? “Meeca nocoi pamenenaro novamashite, aisati
21ॸYacanaquena: pintsameetacotenaro”. Icantiri: “Ari”. Impoiji ijatanaque yora
—Queario oca noncamantempiri: ariorica pishiretasanoteari ashitarori ovamashi pashiniqui quipatsi. 34ॸPeeranitanaque
Tasorentsi, pimatero avirori quempetarori pineaqueri meeca. omoncarataca otimanaque oitsoqui. Itiancavetacari iratiritepee:
Aisati pincanteririca Apa: “Povaajero oca toncaari, pojoquero “Pijajeite pincanteri yora amenirori novamashite impacantena
anta incajarequi”, aitaque irimatacaaquempiro. Iro cantaincha, nashitari narori”. Ari ijajeivetanaca. 35ॸIneajeitavaqueri yora
eiro pitseenquiritsi. 22ॸAriorica pishiretasanoteari, amenirori ovamashi: ipasatavaqueri aparo, tac, tac; pashini
irimatacaaquempiro paitapeerica pincoacoteriri. yoavaqueri, shemi; irio itsipa ipichavaqueri, pitse, pitse. 36ॸAri
yora ashitarori, ari itiancavetaca pashini iratiritepee, icarajeiveta
Icantavacaimentari Jesoshi: “¿Janicarica tianquiriri?” oshequi. Iro cantaincha yoashinoncaajeitavaqueri yora amenirori
(Mr. 11.27-33; Ir. 20.1-8) ovamashi. 37ॸImpoiji iquenqueshiretaque yora ashitarori: “Meeca
23ॸAri nareejeitapaaja ivancoqui Tasorentsi, yoametantapaaji nontianqueri notomi. Iriitatsi impincatsatavaque irinti”. Ari
Jesoshi. Irosati ijatashitantapaacari yora jivatacaajeitiriri itiancavetacari iriori. 38ॸIro cantaincha ineajeitantavacariri,
saserotepee aisati yora jivatacantantatsiri, isampijeitiri: icantanirotavacaaca: “Coraquetaqueni yora itomi ashitarori
—¿Janicampa tianquimpiri pantayetantarori ocapee? ¿Janica iroamashite. Ariorica incame iriri, iriotaque ashitajearoneri
nintacaimpiri pipincatsaritantacari? ovamashi. Tsame avavaqueri, impoiji ashijeitajearo arori
24ॸYacanaqueri: ovamashi”. 39ॸAri yaajeitavaqueri, shepi; yaanaqueri anta
—Aisati narori, aparo nosampitempi: ariorica pancaquena, otsapiqui, yoaqueri, shemi. 40ॸAriorica impocaque yora ashitarori
noncamantempi janica tiancaquenari. 25ॸ¿Janicampa tianquiriri iroamashite, aamaaca, ¿jaoca incantapeeriri yora
Joa ivaotisatantayetariri ashanincapee? ¿Irimpa tianquiriri amenavetanariri iroamashite?
Tasorentsi? ¿Irimpa tianquiriri atiri? 41ॸIcantajeitiri:

Ari icantavacaajeitanaca: —Tempa iraanirojeiteri, iroashinoncaajeiteri, iroajeiteri.


—Ancanteririca: “Irio Tasorentsi tianquiriri”, icanteecari: Impoiji iramenaje pashinipee cameetsatatsiri, amenajenerine
“¿Paita caari piquemisantantari?” 26ॸIro cantaincha ariorica iroamashite, yora paaranterineri irinti oitsoqui irovate.
ancanteri: “Irio tianquiriri atiri”, iquisajeiteecari atiripee. 42ॸAri icantiri Jesoshi:

Tempa ijitashijeitari irio Tasorentsi tianquiriri Joa —Tempa pineanatiro ocantiri Sanquenarentsi: “Itseencaquero
iquenquetsati. mapi yora vetsiquirori pancotsi, iro cantaincha ipeaquero
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ21ٍॷ22 26

Tasorentsi otincamiaro pancotsi. Tempa icameetsataque —¿Janicampa ashitarori ishiacantaro oca? ¿Jaoca opajitari
Avincatsarite, tempa avajeitanaquero cavaco maaroni ivajiro oca sanquenataincharica?
yantajeitiri”. 43ॸIrootaque nocantajeitantimpiri: eiro 21ॸYacanaqueri:

pineajeitiritsi Tasorentsi impincatsariventajeitempi. Irintiquea —Tempa Sesari.


irinti impincatsariventajeiteri pashinipee: yora Ari icantiri:
pincatsatasanojeiterineri, quemisantasanojeiterineri. 44ॸNaro —Panteneri Sesari icoacaimpiri, aisati panteneri Tasorentsi
shiacantachari mapi nocantaquempiri: terica piotavaquena, icoacaimpiri iriori.
pashinoncayea; terica pinquemisantena, pijate Sharincaveniqui. 22ॸIquemajeitavaqueri, irosati yoajeitantanacari cavaco. Ari
45ॸAri iquemajeitavaqueri yora jivatacaajeitiriri saserotepee ijajeitanaji.
aisati yora variseopee. Iojeitaque irio iquenquetsatacotaqueri
Jesoshi. 46ॸIcoajeivetaca iraacanterime Jesoshi, iro cantaincha Icantiri Jesoshi saroseo: “Queario, antinaajeitanaje”.
itsaroacaajeitacari atiripee. Iotaqueri atiripee queario (Mr. 12.18-27; Ir. 20.27-40)
iquenquetsatacotaqueri Jesoshi Tasorentsi. 23ॸImpoiji yora saroseopee ipocashitaqueri Jesoshi,

ijitashijeitaca iriori eiro atinaajeitajatsi, eiro ajajeititsi


Iquenquetsatacotaqueri Jesoshi cajemacantavetariri inquitequi. Ari isampitapaaqueri:
ishaninca iroajeitea. 24ॸ—Oametanari, icantini peerani Moishishi: “Ontimerica

22
1ॸPashini aisati ishiacantiniri Jesoshi, icantajeitiri: shirampari ijina, iro cantaincha te intimacayeroji itomipee.
2ॸ—Noshiacantempiro jaoca icanta Tasorentsi Impoiji incamaquerica, ocameetsati iraajero irirentini ijinani,
ipincatsariventanti. Itimi pincatsari itomi aatsineri ijina. Impoiji intimacayero otomi, iro cantaincha irishiacanteri itomini
icoaque pincatsari iriveshireimentajeiteari ishanincapee itomi. irirentini”. 25ॸAri itimi shirampari aisati irirenti, icarajeiti 6.
Icajemacantajeivetacari iroacaajeitearime. 3ॸItiancavetacari Yaavetajaro ijina, iro cantaincha te intimacayeroji itomi.
inampirepee, icajemacantajeivetacari ishaninca, iro cantaincha, Impoiji icamaque iriori, torein. Yaavetajaro aisati irirentini, te
te impocajeiteji. 4ॸItiancavetaja aisati, icantiri: “Pincamanteri intimacayeroji aisati, impoiji icamaque. 26ॸAisati iquempejeitaca
yora nocajemacantaqueri: ‘Vetsicayetaca maaroni. irirentipee, maaroni aajeivetajarori: te intimacayeroji itomipee.
Yoayetaqueri vaca aisati vacajaniqui. Caate piveshireimenteari 27ॸImpoiji ocamaque iroori tsinane, torein. 28ॸAriorica

ɗҡΎ̲ɗҡѸɗ͑ľфɗɗʮɗ͑ٔॸٚ. 5ॸIro cantaincha te intinaajeitanaje, ¿janicampa aajeroneri? Pamene,


inquemisantavaqueriji, irointi ijajeitanaque jaocarica. Ijati ijinantajeiveitaroni maaroni.
aparo iroanequi, irio pashini ijati iomparita. 6ॸIrio pashinipee 29ॸAri yacanaqueri:

yaajeitavaqueri itiancane, shepi; yoashinoncaavaqueri, impoiji —Oshequi picomijeitacaro. Te piojeiteroji Sanquenarentsi,


yoajeitavaqueri, shemi. 7ॸAri iquisanaca yora pincatsari. aisati te pioteji itasorentsitasanoti Tasorentsi. 30ॸAriorica
Itiancaqueri soraro, yoapaaqueri yora oaqueriri itiancane aisati antinaajeitanaje, tecatsi aajantsineri. Maaroni tinaajantsineri
itaitaqueri ivancopee. 8ॸImpoiji icantiri itsipapee inampirepee: inquempejeitajeari inampirepee Tasorentsi: eiro yaajeitapaajitsi
“Vetsicayetaca maaroni, iro cantaincha te incameetsateji yora ijina. 31ॸIntinaajeitanaje maaroni camajeitatsiri, tempa
nocajemacantajeivetacari”. 9ॸPijajeite meeca anta nampitsiqui, pineanatiro icantimpiri Tasorentsi: 32ॸ“Narotaque Tasorentsi:
pincantajeiteri maaroni pineajeitaqueri: “Caate avinti ipincatsataquena Avarama, ipincatsataquena Isaca,
avincatsaritequi, piveshireimenteari itomi aatsineri ijina”. 10ॸAri ipincatsataquena Jacovo”. Te incanteji: “Ipincatsaveitanani”,
ijajeitanaque, yapatojeitaqueri maaroni ineajeitaqueri: pineaquero, aneatsi meeca inajeiti: irootaque
cameetsayetatsiri, caari cameetsayetatsi, maaroni. ipincatsajeitantacariri. Aisati, aneatsi inajeiti, irootaque
Ijaajeitapaacaro pancotsi. 11ॸAri ijataque yora pincatsari ipincatsariventantariri iriori Tasorentsi.
ivetsajeitavacari pocajeitaintsiri. Ineaqueri aparoni shirampari 33ॸNoquemajeitantacarori oca, noajeitanaqueri cavaco,

caari quitsaatacha cameetsa. 12ॸIcantiri: “Noshaninca, nocantajeiti:


nopajeivetaquempi quitsaarentsi cameetsari —Tempa cameetsa yoametanti Jesoshi.
pinquitsaatimentearimeri notomi. ¿Paita caari
piquitsaatantaro?” Te iranqueji. 13ॸAri icantiri inampire: Icamantiri Jesoshi paita ocoacaasanoteeri Sanquenarentsi.
“Poisoteri iracoqui aisati iitiqui. Pojoqueri anta (Mr. 12.28-34)
otsitenitaquenta, anta itiminta iraajeitachari aisati 34ॸIquemajeitaque variseopee cameetsa yacanaqueri Jesoshi

cavintsaajeitachari”. 14ॸPineaquero: icajemacantavetacari saroseopee, irootaque itsaroacantajeitanacariri iriori


oshequi, iro cantaincha te irishequiteji yora icoyeasanotaqueri. irineanatajeri aisati. Ari ipocashitaqueri iriori variseopee
Jesoshi. 35ॸIcoajeivetaca incomitacayearime. Icarajeitiri aparoni
Yoametiri Jesoshi variseopee iranteneri pincatsari icoacairiri. oametantirori Sanquenarentsi, isampitiri:
(Mr. 12.13-17; Ir. 20.20-26) 36ॸ—Oametanari, ainiro oshequi oamejeitaquee
15ॸImpoiji ijajeitanaque variseopee, yoametavacaajeitaca: Sanquenarentsi: ¿paita cameetsatasanotatsiri
—¿Jaoca ancanteriri Jesoshi ancomitacanteariri? Ariorica anquemisantajeiteri?
incomitaquea, irosati anquisacantanteariri. 37ॸYacanaqueri:
16ॸImpoiji itiancajeitaqueri iroamerepee, itsipajeitacari —Iro cameetsatasanotatsiri oca: “Pinintasanoteri catsini
oijatiriri Eroreshi. Isampijeitapaaqueri Jesoshi: Tasorentsi, yora Avincatsarite: pinquearioventero
—Oametanari, niojeiti queario poametantaque. Cameetsa pinintasanoteri, pincantaitatiyempani”. 38ॸIrootaque
poametantiro irineane Tasorentsi, te pintsaroacayeariji anaacotantatsiri isanquenajeitiri. 39ॸOtimi otsipa, quempetarori:
itsipapee atiri, aisati te pimpincatsateriji. 17ॸMeeca “Oquempeta picavintsaaja avisati, pincavintsaajeiteri
pincamantena paitarica piquenqueshiretiri: ¿ocameetsatimpa pishanincapee”. 40ॸAriorica pimajeitaquero oca, ari
amperi Sesari airequite? ¿Tericampa oncameetsateji? pimoncarajeitaquero maaroni isanquenatiniri Moishishi, aisati
18ॸIro cantaincha iotaque Jesoshi icoajeivetaca maaroni isanquenatiniri yora quenquetsatacantatsiniri.
iramatavijeiterime. Isampitiri:
—¿Paita picoantacari pamatavitena? Te pincameetsateji. Icantavacaimentajeitacari Quirishito: “¿Janica ishanincatacari?”
19ॸPinijayenari quirequi pipapinitiriri oromasati. (Mr. 12.35-37; Ir. 20.41-44)
Ari yamaqueneri apamentaquiro, ipajiyeetiri tenario. 20ॸAri 41ॸAri Jesoshi isampijeitiri yora variseopee

isampitiri: apatotimentajeitariri:
27 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ22ٍॷ23

—¿Paita piquenqueshiretacotiriri Quirishito? ¿Janica yamatavitanti, inquempetantempiri irijatanteari


irishanincateari? Sharincaveniqui. 16ॸOshequi pamatavitanti: piquempetacari
42ॸYacajeitanaqueri: caari amenatsi yora acatsatiriri iyamarajaquiririnte.
—Irishanincateari Iravirini. Pashinoncaajeitanaquea. Picantashinirota: “Ariorica ancante:
43,44ॸIcantiri: ‘Tempa otimi ivanco Tasorentsi, piotanteari eiro
—Peerani osanquenatacaaqueri Ishire Tasorentsi Iravirini, namatavitimpitsi’, ari ocameetsati amatavitante. Iro cantaincha
icantantariri Quirishito: “Novincatsarite”. Tempa piotiro ariorica ancante: ‘Tempa otimi oro anta ivancoqui Tasorentsi,
isanquenare: “Yora Tasorentsi icantiri Novincatsarite: piotanteari eiro namatavitimpitsi’, ari eiro amatavitanti”.
‘Pisavique, notiomi, nacosanoriqui, pincaratena 17ॸ¿Paitasa picantantari? Te pionirojeiteji catsini. Oshequi

ampincatsariventante. Aitaque pisavique irosati pineaveetashita. ¿Paita cameetsatasanotatsiri? ¿Irompa oro


͑Ύ͑ҡѸΎ͑Ëʮľɗҡ͑ҡľфɗфɗ̲фΎ͑ɗнӕɗѸʮľɗҡнӕľ̲Йɗфɗٔॸٚ. ¿Paita cameetsatasanotatsiri? ¿Irompa ivanco Tasorentsi
icantantariri Iravirini: “Novincatsarite”? 45ॸIriorica Quirishito cameetsatasanotatsiri? Tempa irootaque ocameetsatantari oro
ivincatsarite Iravirini, ¿paita picantantariri irio ishanincani? otimi ivancoqui Tasorentsi. 18ॸAisati picantashinirojeita:
Tempa amejeita apincatsajeitiri jivajeiteeri itimi. “Ariorica ancante: ‘Tempa otimi atantanariri Tasorentsi avira,
46ॸTecatsi incantajeitea irancanaqueri. Aisati piotanteari eiro namatavitimpitsi’, ari ocameetsati
itsaroacaajeitacari itsipapee irisampiterime iriori. amatavitante. Iro cantaincha ariorica ancante: ‘Tempa itimi
avira avaqueneri Tasorentsi, antaaqueneri, piotanteari eiro
Yoamejeitiri Jesoshi atiri jaoca icantari oametantirori namatavitimpitsi’, ari eiro amatavitantitsi catsini”. 19ॸ¿Paitasa
Sanquenarentsi aisati variseopee. picantantari? Te pionirojeiteji catsini. ¿Paita
(Mr. 12.38-40; Ir. 11.37-54; 20.45-47) cameetsatasanotatsiri? ¿Iriompa pivira? ¿Irompa pitaantanariri

23
1ॸImpoiji icantajeitaqueri Jesoshi apatotimentajeitariri, Tasorentsi pivira? Tempa irootaque icameetsatantari pivira
aisati icantaquena narori, aisati icantajeitaqueri iriori pitaaqueneri Tasorentsi. 20-22ॸPamene, oshequi picanti: “Tempa
itsipapee iroamere: otimi ataantanariri Tasorentsi”, “Tempa otimi ivanco
2ॸ—Yora oametantirori Sanquenarentsi aisati yora variseopee Tasorentsi”, “Tempa otimi inquite”, paitapeerica.
ijitashijeivetaca iquempetacari Moishishi: oshequi Picantashinirotaro, impoiji pijitashiniroveta ocameetsati
iperanatashijeitaquempi. 3ॸOcameetsaveta pantayetero pamatavitanti. ¿Pijitimpa te intimeji Tasorentsi?
paitapeerica icantayetimpiri, iro cantaincha eiro pantirotsi Noncamantempi: itsoteaquero itasorenca maaroni. Iojeitiro
yantashiyetari iriori. Icantajeivetimpi: “Cameetsa pintime”, iro pantajeitiri, iroasanquetimentempiro maaroni pamatavitanti.
cantaincha te intimeji iriori cameetsa. Te irimateroji iriori 23ॸOshequi pamatavitantajeiti, coajica irootaque oshequi

icantajeivetimpiri. 4ॸOshequi opomerentsitimojeitaquempi pashinoncaajeitanteari. Pamene, timatsi pimayevetacari.


pantajeitaquero icantajeitaquempiri, iro cantaincha te Ariorica paaque piirequite 10, pipaqueri Tasorentsi aparoni;
impomerentsiventearoji iriori. 5ॸYantashiyetaro paitapeerica ariorica paaque 10 oshi pipanquitiri, jero pipavetacari aparoni
pineanteariri, pineacameetsatanteariri. Imavacotacaro irineane oshi. Iro cantaincha te pinquenqueshireteroji
Tasorentsi iracoqui aisati yamatseetacotacaro ivancainaqui; icoacaasanovetaquempiri Tasorentsi: icoaveta pintimeme
antearo oni, pincantajeitanteariri: “Pineaqueri, quemisantincari cameetsa, icoaveta pincavintsayerime pishaninca, icoaveta
ini”. Aisati oshequi yoanencashitacaro iitsaare ocaratapai. pinquemisanterime. Oncameetsateme pimajeiterome maaroni
6ॸAriorica yoajeita, icoasanotaque intsipatapiniteari ocapee, impoiji ariorica paaque paitapeerica oncarate 10,
pincatsatatsiri. Aisati anta yapatojeitanta icoasanotaque aparoni pimpaqueri Tasorentsi.
savicamentotsi cameetsari. 7ॸIcoaque cameetsa pivetsajeiteari Yovaajiniri, icantajiri aisati:
anta nampitsiqui, icoaque pincantajeiteri: “Oametanari”. 8ॸIro 24ॸ—Te pioteji catsini, iro cantaincha picoajeiveta

cantaincha avinti, eiro piquempetaritsi: eiro picoitsi poamejeiterime itsipapee. Oshequi piquearioventavetacaro
incanteetempi: “Oametanari”. Iriotaque Tasorentsi pipomerentsiventasanovetacaro caari icoacaasanotimpi
oamejeitimpiri; avirojei, pimoncaratavacaajeitaca. 9ॸAca Tasorentsi; iro cantaincha te pinquenqueshiretimateroji
quipatsiqui eiro picantashitaritsi itsipapee: “Apa”. Itimi Piri capichaji oca icoacaasanovetimpiri. 25ॸOshequi
apaniro anta inquitequi. 10ॸAisati eiro pishinetiritsi pamatavitantajeiti, coajica irootaque oshequi
incanteetempi: “Novincatsarite”. Itimi pivincatsarite apaniro, pashinoncaajeitanteari. Piquivasanovetaro piramento otapiiqui,
yora Quirishito. 11ॸPincoaquerica pimpincatsaritanaque, pijivate iro cantaincha te pinquiveroji osantequi: oshequi oshititaque.
pintacojeiteari itsipapee. 12ॸAriorica pincantajeiteri: Aisati piquempejeita avirori, poameetsantashita
“Nompincatsariventempi”, ari pishemetaque catsini, iro ineacameetsajeitantimpiri ashanincapee, iro cantaincha
cantaincha iroashinoncayempi Tasorentsi. Impeajeri pishirequi te pincameetsateji catsini: oshequi picoshitapiniti
pincatsaritajantsine maaroni caari shemejeitatsi. aisati oshequi pinevetaro vaararontsi. 26ॸTe piojeiteji catsini.
Pijivate pinquivasanotero osantequi, impoiji eiro
Iquenquejairi Jesoshi oametantirori oquipatsitajitsi aisati otapiiqui. Arioricame
Sanquenarentsi aisati variseopee. pincameetsashiretaqueme, irineacameetsajeitempime
13ॸIcantiri Jesoshi yora oametantirori Sanquenarentsi aisati ashanincapee. 27ॸOshequi pamatavitantajeiti, coajica irootaque
variseopee: oshequi pashinoncaajeitanteari. Piquempejeitacaro
—Oshequi pamatavitantajeiti, coajica irootaque oshequi yoanteetariri camatsiri, ipotsotiro quitamarori.
pashinoncaajeitanteari. Eiro pijatitsi anta ipincatsaritinta Ocameetsavetaca saiteriquica, iro cantaincha tsompoina
Tasorentsi, aisati te pincoacayeriji itsipapee irijate iriori. oshititaque, ojaacaro itonqui camatsiri. 28ॸIneacameetsajeivetaro
14ॸOshequi pamatavitantajeiti, coajica irootaque oshequi ashanincapee pantayetiri, iro cantaincha te
pashinoncaajeitanteari. Picoshitaquero camajimentaaro ovanco; pincameetsashireteji: oshequi pamatavitanti aisati oshequi
pishiacantavetaca piquenquetsatacairi Tasorentsi, pantapinitiro caari cameetsatatsi. 29,30ॸOshequi
pisamaninirotashitacaro, vero, vero, vero. Aitaque pamatavitantajeiti, coajica irootaque oshequi
iroasanquetasanojeitempi Tasorentsi. 15ॸOshequi pashinoncaajeitanteari. Peerani yora pishanincapeeni
pamatavitantajeiti, coajica irootaque oshequi yoajeitaqueri quenquetsajeitironiri irineane Tasorentsi, yora
pashinoncaajeitanteari. Oshequi pipomerentsiventacaacari cameetsatatsiniri. Meeca povetsicajeitiro pancotsipee
itsipa atiri pipeantacariri jorio. Impoiji poametiri pinquenqueshirejeitanteariri yora quenquetsatacantatsiniri.
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ23ٍॷ24 28

Poanencayetaquero cameetsa. Picantanirojeiti:


“Nontimitaqueame nainti peerani, eiro noajeitirime, eiro Icantiri Jesoshi: “Oshequi inquisanayeeteri quemisantatsiri”.
noquempetarime nainti noshanincani oajeitaqueriniri”. (Mr. 13.9-13; Ir. 21.12-14)
31ॸPicanti avirori: “Noshanincajeitacari yora peeraniniri”. 9ॸPashini aisati icantaquena:
Queario oca picantanirojeitiri. 32ॸAisati piquempejeitacari, —Ariorica iriojeitanaque atiri piquemisantajeitaquena,
avirojeitaque oayeri. Tempa iriojeitaque intacaroniri, meeca iroashinoncaapinijeitempi, iroaarantempi, inquisajeitempi
aviro vaajeitajirori poantaji. 33ॸPiquempejeitacari maranque, te maaroni atiri. 10ॸIntime oshequi jocayeteroneri iquemisanti,
pincameetsajeiteji catsini. ¿Pijijeitimpa eiro pijajeititsi impoiji inquisaqueri quemisantasanotaintsiri, iraacantayeteri,
Sharincaveniqui? paitapeerica. 11ॸIntime amatavitantatsineri, incantavetea:
“Nonquemisantacayempi”, iro cantaincha iramatavijeiteri
Icantajeitaqueri Jesoshi: “Iroasanquetaajeitaquempi Tasorentsi”. maaroni quemisantavetavaquearine. 12ॸOshequi irantajeitero
(Ir. 13.34-35) atiri caari cameetsatatsi, oshequi catsini, impoiji irijocajeitajero
34ॸAisatiicantajeitaqueri Jesoshi: inintavacaajeitani. 13ॸIro cantaincha noavisacojeiteri maaroni
—Nontianquempiri coajica itsipapee quenquetsatacoterineri quearioventanarori nocantaqueriri. 14ॸPijajeitanaque maaroni
Tasorentsi, iotasanotiriri, oametanteroneri irineane. Niotaque quipatsiqui, pincamantajeiteri maaroni atiri nocoaque
povaaranteri, pashinipee pimpajacotaaranteri, itsipapee nompincatsariventajeiteri; impoijiquea omoncaratea maaroni
pimpasanataaranteri anta papatojeitanta, itsipapee aisati nocantaquempiri.
pinquisaaranteri jaocarica irijayetanaqueri. 35ॸAiniro pantanejei
avirori, picoacaajeitaqueri incamajeitaque maaroni Icanti Jesoshi: “Irashinoncaajeitea coajica joreasati”.
cameetsatatsiri: yora Averini, maaroni. Aisati yora Sacariashi, (Mr. 13.14-18; Ir. 21.20-24)
yora itomini Verequiashini: iquemisantacaavetacari 15ॸAisatiicamantajeitana Jesoshi:
ashanincani anta ivancoqui Tasorentsi, iro cantaincha —Peerani isanquenatini yora Iranieri, yora camantantatsiniri,
yoajeitaqueri. Pintimitaqueame avirori, pamijeitaquerime icantini: “Intime coajica anta ivancoqui Tasorentsi caari
poajeitaquerime avirori. Pashi poajeitiro poantajeiti. 36ॸAitaque cameetsatatsine, iramparajeitero maaroni”. Tempa piotiro oca
iroasanquetimentajeitaquempiri Tasorentsi maaroni noquenquetsatacotiri. Ariorica pineaqueri yoca
picoacaajeitaqueri incame. 37ॸJo, aviro jerosaresati. Oshequi nocamantacotiri, 16ॸaisati pintimerica Joreaqui, pishiajeitanaque
poapinitiri quenquetsatacotiriri Tasorentsi, pipichaavaqueri toncaariqui. 17ॸAriorica pisavique saiteriqui, eiro
maaroni itiancayevetimpiri. Oquempeta teapa osaramonquitari pijatapanajantitsi pivancoqui paantapanajantearori pivaararo,
orijanipee, ocavintsairi, nocoaveta nonquempetearome narori, irointi pishiasanotanaque. 18ॸAisati pintimerica oantsiqui, eiro
noncavintsaajeitempime. Iro cantaincha te pincoajeiteji. 38ॸJero pipiashitapaintarotsi otsipa piitsaare. 19ॸOshequi
ivanco Tasorentsi pineacameetsajeitaqueri: eiro ashinoncaajeitanaquea tsinane tsomontetatsineri aisati
nopiashitajarotsi aisati. Aisati Apa, eiro ipocashitajirotsi iriori. antsotayerine ojananequite: eiro omatirotsi oshiasanotanaque.
39ॸEiro pineapinijeitajanatsi aisati. Apanivani pineajeitavajena 20ॸAitaque coajica pishiajeitanaque, iro cantaincha pincanteri

aisati, pincantajeite: “Icameetsataque Jesoshi, iriotaque Tasorentsi eiro pishiantatsi incaniniqui aisati quitaiteriqui
Avincatsarite tianquiriri”. pimaoreajeitantari.

Icanti Jesoshi: “Coajica intireetajero ivanco Tasorentsi”. Icanti Jesoshi: “Oshequi catsini irashinoncaajeitea
(Mr. 13.1-4; Ir. 21.5-7) maaroni savicajeitatsineri”.

24
1ॸAri iponeaca Jesoshi ivancoqui Tasorentsi, irotajantsi (Mr. 13.19-23)
irijataje. Ari nojatashitaqueri, nocarajeitaqueri 21ॸAisatiicanti:
itsipapee iroamere, namenacaajeitaqueri ivanco Tasorentsi —Aitaque oshequi iroashinoncaajeitempi.
aisati otsipapee pancotsi. 2ॸAri icantaquena: Pashinoncaasanojeitanaquea, panaacojeiteri maaroni
—Ari pineamempeajeivetacaro meeca oca pancotsipeeca. peeraniniri aisati maaroni timajantsineri coajica. 22ॸArioricame
Queario oca noncamantempiri: coajica intireetajero maaroni, osamanitanaqueme iroashinoncaajeitempime,
irovarayeetajero maaroni mapipee. pintsoncajeiteame maaroni; iro cantaincha incavintsaajeiteri
3ॸAri nojajeitanaque toncaariqui ipajiyeetiro Orivomashi. Tasorentsi maaroni quemisanterineri incoyeajeiteri, irootaque
Isavicapaaque Jesoshi, ari nojatashitaqueri, nosampijeitaqueri: eiro osamanitanta iroashinoncayeetempi. 23ॸAriorica
—Pincamantajeitena: ¿jaoca oncarate intireetantajearori incanteetempi: “Pamene, jeri yoca Quirishito”, eiro
pancotsipee? ¿Paita iotacayenane jaoca oncarate pishiretavacarotsi incantempiri. Aisati, incanteetempirica:
pimpocantajeari? ¿Jaoca oncarate omoncaratantajeari maaroni “Nijaantapaaja anta Quirishito”, eiro pishiretavacarotsi.
picantaquenari? 24ॸIntime oshequi amatavitantatsineri, incante: “Naro

Quirishito”, irio itsipa: “Naro quenquetsatacotiriri Tasorentsi”.


Icantaqueri Jesoshi: “Coajica oshequi inquematsicayetearo atiri”. Oshequi intasoncantayete, iramatavijeiteri oshequi
(Mr. 13.5-8; Ir. 21.8-11) savicajeitatsineri, iro cantaincha eiro imatiritsi yora
4ॸYacanaquena: quemisantasanotatsineri. 25ॸPiquemaquena
—Queariompiya, yamataviyeetimpicari. 5ॸIntime oshequi nocamantitaquempiro jaoca oncanteari coajicani.
pocatsine, cantapaatsine: “Narotaque nainti Quirishito”. 26ॸIncantempirica: “Timatsi Quirishito anta caaraiteriqui”, eiro

Iramataviyetapeeri oshequi atiri. 6ॸPinquemapiniteri incante: patsipetashitatsi pijatashitena. Ariorica incantempi: “Ainiro
“Imanatavacaajeita atiripee anta”. Incante itsipa: “Coajica Quirishito anta pancotsiqui tsompoina”, eiro pishiretarotsi.
irimanatavacaajeitea anta”. Iro cantaincha eiro 27ॸAri noponeaca narori inquitequi, natiritapaaque. Tempa

piquenqueshirejeitatsi. Aitaque oncanteari imapocapinitimpi iporequi, porec, impoiji otsoteapaintiro


irimanatavacaajeitea, iro cantaincha tequeratsita omoncarateaji inquitequi: aisati nonquempetapaajea narori, ariorica
maaroni nocantaquempiri. 7ॸAitaque oncanteari yora atiri nompocaje. Nomapocajeitapaajempi, iro cantaincha
inquisajeitanaqueri itsipapee atiri; intime pashinipee pineajeitavajena, maaroni. 28ॸJaocarica icamapinitiri camatsiri,
quemajeiterone itashe, iro cantaincha eiro otimanajitsi aitaque ipocashitapinitiri tisoni. Aisati oquempetaca, oshequi
iroanajeari; aisati onicapinitea quipatsi; 8ॸiro cantaincha itseencanti joriopee, irootaque impocashitanteariri oshequi
eirotsita iquematsicaatasanotarotsi. amatavijeiterineri.
29 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ24ٍॷ25

itsipa inampire, caari quemisanterine yora nampitariri. Incante


Aitaque oncanteari impocantajeari Jesoshi. irinti: “Meeca jataque ini nampitanari, eirotsita ipiajatsi”.
(Mr. 13.24-27; Ir. 21.25-28) 49ॸIquisaqueri itsipa nampirentsi, icapojapiniyetiri,
29ॸAisatiicanti Jesoshi: ishinquitapinitaca. 50ॸImpoiji imapocapaajiri yora nampitariri:
—Ari oshequi ompomerentsitimojeiteri atiri, maaroni: te iraamaajeariji. 51ॸAri yoasanquetapaaqueri, itiancaqueri
irashinoncaajeitanaquea. Impoiji intsipaite intsivacanaque arejiqui itsipajeitantapeempariri yora amatavitantatsiri. Ari
catsirincaiteri, aisati yora cashiri; impariajeitanaque anta yoashiretasanotanaca aisati oshequi icavintsaanaca. Eiro
impoquiropee, irishevajeitanaquea maaroni inquitesati. piquempejeitaritsi avinti, irintiquea pinquempejeitea
30ॸImpoiji nonconijatapaaje anta inquitequi, irosati quemisantasanotiriri nampitariri.
iroashirejeitantanaqueari maaroni tseencajeitanari.
Irineajeitavaquena maaroni atiri nonquenapaaje mencoriqui: Iquenquetsatacotiro Jesoshi ora 10 evancaro.

25
nompincatsaritasanotapaaque, noshipaquireasanotapaaque. 1ॸPashini aisati icamantaquena Jesoshi:
31ॸNontiotapaaque iriojeitanteari maaroni nonampire —Meeca noshiacantempiro aisati jaoca icanta
impocajeitantapeempari iramajeitantapeempariri maaroni Tasorentsi ipincatsariventanti. Otimi 10 evancaro, coatsiri
quemisantajeitanari, maaroni nocoyeajeitaqueri. amenavaqueri ojimetsori impoque. Otsitenitanaque, irosati
Intsoncajeitanaqueri savicajeitatsiri pashinipeequi quipatsi, aantayetacaro otsioro. 2ॸAri ocarataque evancaro
maaroni. iotasanotaintsiri apapacoroni, aisati ocarataque caari iotatsi
iroori apapacoroni. 3ॸAavetacaro iroori otsioro, iro cantaincha te
Ishiacantajeitiniri Jesoshi iyera. ayeji oja orivo. 4ॸIrointi ora iotatsiri, aacotanaquero oja,
(Mr. 13.28-31; Ir. 21.29-33) ontsiotantearori. 5ॸAri osamanitanaque, tequera impoque.
32ॸPashini icantajeitaquena Jesoshi: Impoiji aajeitaquero ovochoquine, omaajeitanaque. 6ॸAri
—Meeca noshiacantempiro iyera: pinquenqueshiretasanotero. nianquiite oquematii icanteetaquero: “Coraquetapaaque
Ariorica oshiocajempequitanaje, aisati oshitanaje, ari pijimetsori, pijate pamenajeitavaqueri”. 7ॸAri otinaajeitanaca,
piojeitanaque irotimatajantsi onquimojantsitaje. 33ॸAisati ovetsicajeivetaro otsioro. 8ॸOcantavetaro caari iotatsi: “Pimpena
oquempetaca: ariorica pineajeitavaquero oca nocantaquempiri, narori oja, irotaintsi ontsivaque notsioro”. 9ॸIro cantaincha
piojeitanaque irotajantsi nompocaje. 34ॸEirotsitarica picamajeiti, acanaquero ora quenqueshiretainchari: “Eiro nopimpirotsi, eiro
ario pineajeitavaquero maaroni oca nocamantaquempiri. onarotsi oja. Nompempirica, tecatsi nontsiotanaqueari narori.
35ॸOmpeanaquea inquite aisati quipatsi, iro cantaincha eiro Pijajeite pamanantanontapaintea avirori”. 10ॸAri ojatanaque
opeatsi irointi noneane. Omoncaratajea maaroni amanantavetapainta. Jentsipaite yareetapaaca ojimetsori,
nocantaquempiri. iqueanaque anta yoajeitanta, icarajeitaquero ora
vetsicajeitainchari, yashitacojeitanaca. 11ॸImpoiji opiavetaja
Te ayojeiteji jaocarica oncarate impocantajeari Jesoshi. caari quenqueshireacha, ocantavetapaacari: “Pashitareajenaro
(Mr. 13.32) narori, noneapaajempi”. 12ॸIro cantaincha yacanaquero: “Te
36ॸPashini aisati icantajeitaquena Jesoshi: niotempiji, janicampirica. Te noncoyeji pimpocashitena aca”.
—Iro cantaincha tecatsi iotatsine jaocarica oncarate: te 13ॸPinquenqueshiretero oca noshiacantimpiri: paamayena, te

irioteji inampirepee Apa, aisati te nioteji narori. Irinti Apa piojeiteji jaocarica oncarate nompocantajeari.
apaniro ioti. 37-39ॸPeerani itimaveitani Noeni, yoapinijeita
ishaninca, ishinquitapinijeita, yaapinijeitiro ijina, maaroni. Te Ishiacantiniri Jesoshi yora iomparitachari.
inquenqueshirejeiteroji icamantavetariri: “Coraquetaque (Ir. 19.12-27)
oonquea”. Impoiji itetacaro pitotsi, yashitacotanaca, tarocn. 14ॸIcantaquena aisati:
Impoiji aisati omapocajeitaqueri atiri incani, ooncanaca, —Pashini noshiacantempiro jaoca icanta Tasorentsi
itsoncajeitanaca, itsitiajeitanaque. Aisati inquempejeitaquea ipincatsariti. Oquempetaca ijatanaque ashitaarantachari
maaroni atiri, ariorica omoncaratapaaquea nompocantajeari pashiniqui nampitsi. Ijivataque icajemajeitaqueri maaroni
narori: eiro iquenqueshirejeitatsi, nomapocajeitapaajeri. Impoiji inampirepee, icantaqueri: “Nocoaque pinquempoyeajeitenari
irashinoncaajeitanaquea maaroni tseencajeitatsiri. 40ॸIntimerica noirequite”. 15ॸIcantiri aparo: “Jeri S/.200,000,
apite tsameetatsineri anta oantsiqui: naanajeri aparoni pinquempoyeajenari”. Irio icantiri itsipa: “Jeri S/.80,000,
nontsipatanaqueari, irio itsipa eiro naanajiritsi. 41ॸOntime apite pinquempoyeajenari”. Irio itsipa aisati ipaqueri S/.40,000
tsinane tononqueroneri tirico: naanajero aparoni inquempoyeanteariri. Irio anaacotantaintsiri ioti yora
nontsipatanaquearo, iro otsipa eiro naanajirotsi. ipasanotaqueri oshequi. Yora caari ipasanoti, irio caari
iotasanotatsi. Ari ipajeitaqueri, impoiji ijatanaque pashiniqui
Icantiri Jesoshi iroamere: “Paamaajeitajena”. nampitsi. 16ॸYora aasanotiriri quirequi oshequi ijatanaque
(Mr. 13.33-37; Ir. 12.41-48; 21.34-36) iomparita. Yoshequiasanotaqueneri iirequite ivatorote, icaratiri
42ॸAisati icantana: S/.200,000 aisati. 17ॸAisati iomparita yora airiri S/.80,000.
—Paamaajeitena, pinquenqueshiretapinijeitena: te piojeiteji Yoshequiaqueri aisati, yaantacari aisati itsipa S/.80,000. 18ॸIro
jaoca oncarate nompocantajeari. Nomapocapaimpicari. cantaincha irinti aavetariri S/.40,000, yaanajiri quirequi, itijiri
43ॸOquempetaca yora ashitarori ivanco icoshiyeetiri: irioteme omoroqui quipatsi. 19ॸImpoiji ipiaja yora ivatorote, icantapairi:
irotaintsi impoque coshiterineri, irisaaquiteme, eiro “Pimpajeitena meeca noirequite”. 20ॸAri ipocaque yora aaqueriri
ishinetirime incoshiteri, irointi iroimpiavajerime. 44ॸAisati S/.200,000, yamaqueri aisati itsipapee S/.200,000. Icantiri:
narori, paamaajeitena: nomapoquimpicari. 45ॸPinquempejeiteari “Jeri quirequi pipaquenari. Oshequi niomparitaca,
nampirentsi cameetsari, yora iotasanotatsiri. Icantiri noshequiasanotaqueri. Jeri itsipa quirequi, icarati aisati
nampitariri: “Aviro vetsicapiniteroneri iroajeiteari notomi, S/.200,000”. 21ॸAri icantiri ivatorote: “Cameetsataque,
pimpapiniteri cameetsa”. 46,47ॸAriorica irineaqueri cameetsa pimatasanotaquero nocoacaaquempiri. Chapinqui
yovetsicapinitiro yoari, ari incanteri: “Cameetsa piquempoyeajanari capichaji, nocoaque meeca
pantayetaquero nocoacayetaquempiri. Meeca aviro pinquempoyeajenari oshequi aisati. Nocoaque oshequi
quempoyeajenarone maaroni timimojeitanari. Cameetsa noveshireacayempi”. 22ॸImpoiji ipocapaaque yora airiri
nompinatempi, nioti eiro pamatavitanatsi”. Tempa ari S/.80,000. Icantiri ivatorote: “Jerica quirequi pipaquenari.
inquimoshiretanaque inampire. 48ॸIro cantaincha intimerica Oshequi niomparitaca, noshequiasanotaqueri. Jeri itsipa
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ25ٍॷ26 30

quirequi, icarati aisati S/.80,000”. 23ॸIcantiri ivatorote: cantaincha te pimpenaji noitsaare. Nojoquiitacani aisati
“Cameetsataque, pimataquenaro nocoacaaquempiri. Chapinqui yoiminqueetaquena caravosoqui, iro cantaincha te
piquempoyeajanari capichaji, nocoaque meeca pijatashitenaji pineena”. 44ॸImpoiji irancajeitena:
pinquempoyeajenari aisati oshequi. Oshequi “Novincatsarite, ¿jaocampa ocaratiri noneantavetaquempiri
noveshireacayempi”. 24,25ॸImpoitapaaque yora aavetariri pashinoncaaca, iro cantaincha te noncavintsayempiji?” 45ॸAri
S/.40,000, icantapaaqueri: “Niotaquempi avirori, te noncanteri: “Queario oca noncamantempiri: te
pincavintsante, oshequi notsaroacaimpi. Nojiti ariorica pincavintsaajeiteriji yora quemisantajeitanari, irootaque caari
noshequiaquerime piirequite, ari paapitsatenarime maaroni, picavintsantana narori”. 46ॸAri iroashinoncaajeiteri Tasorentsi
irootaque caari niomparitanta. Notijaqueri piirequite, maaroni. anta Sharincaveniqui, incantaitatiyempani. Irinti
Jerica, noipiajimpiri”. 26ॸYacanaqueri: “Te pincameetsateji, cameetsajeitatsiri irisavicajeitaje inquitequi,
oshequi piperataca. Piovetaca nocoavetaca narori incantaitatiyempani.
irishequianaqueme noirequite. 27ॸ¿Paita caari pipantari yora
itsipa quempoyeapinitiriri quirequi? Pimpajerime iriori, Icanti joriopee: “¿Jaoca ancanteriri Jesoshi avacantanteariri?”
impinataquename, naantajeameri aisati. Aisati (Mr. 14.1-2; Ir. 22.1-2; Joa 11.45-53)
iroimpiajenarime maaroni nashisanori”. 28ॸAri icantiri itsipa
26
1ॸImpoiji icamantajeitaquena Jesoshi, narori aisati
inampire: “Paapitsatajeri noirequite, pimpajeri yora itsipapee iroamere:
ashitasanotariri meeca S/.400,000. 29ॸNompasanoteri yora 2ॸ—Piojeiti ocarati apitenivani quitaiteri omoncaratantajeari

ashitaarantachari. Irintiquea yora caari ashitaarantacha, quitaiteri apajitiri Yavisantaniri. Noponeaca narori inquitequi,
naapitsatajeri ora capichaji timimovetariri. 30ॸMeeca paanajeri natiritapaaque, iro cantaincha coajica
yoca anta otsiteniitetinta: te incameetsateji. Nocoaque impajacotacanteetaquena.
incarajeiteri maaroni yora oashirejeitachari aisati 3ॸAri yapatojeitaca yora jivatacaajeitiriri saserotepee aisati

ashinoncaajeitachari”. yora savicacaajeitantatsiri. Yapatojeitaca anta ivancoqui yora


ivincatsarite saserotepee. Ipajita iriori Caijashi.
Icanti Jesoshi: “Coajica noncantacoventajeiteri atiri”. 4ॸYoametavacaajeitaca, icanti:
31ॸImpoiji icantajeitana Jesoshi: —¿Jaoca ancanteriri Jesoshi aanteariri aisati
—Noponeaca narori inquitequi, natiritapaaque. Coajica avacantanteariri? Iro cantaincha te ancoyeji iriojeitanaque
nojatanaje, impoiji nompiaje aisati; oshequi atiripee: iquisacoventaricari.
nompincatsaritapaaque, noncarajeitapaaqueri oshequi 5ॸAri icanti itsipapee:

nonampirepee. Nompincatsaritasanotapaaque, —Irotaintsi quitaiteri Yavisantaniri: inquimoshirejeitanaque


impincatsatasanojeitavaquena maaroni savicajeitatsiri. atiripee. Eiro amatiritsi ayeri meeca Jesoshi,
32ॸNampatojeiteri maaroni atiri, jaocarica isavicajeitiri. iquisacoventajeitaricari.
Nonquempeteari yora ashitariri ivira inashitacaari: irovishate
aisati yora iyavarate; aisati narori nonashitacayeari Osaitiri vetaniasato Jesoshi.
quemisantajeitanari aisati tseencajeitanari. 33ॸNoncantajeiteri (Mr. 14.3-9; Joa 12.1-8)
maaroni quemisantajeitanari: “Pimpocajeite aca 6ॸImpoiji yovaanaja Jesoshi Vetaniaqui, noijajeitanaqueri.
nacosanoriquica”. Irinti tseencajeitanari noncantajeiteri: Nojajeitanaque maaroni, irosati ivancoqui Shimo, yora
“Pimpocajeite avirori aca nampatequica”. 34ॸImpoiji patsaaveitachaniri peerani. 7ॸNoajeitapaaca, irosati opocantacari
noncamantajeiteri savicajeitatsiri nacosanoriqui: “Caatanaque, tsinane amacotaquero casancajari. Oshequi ovinaro casancajari.
maaroni, oshequi iriveshireacaajeitempi Apa maaroni. Peerani, Ari osaitapaaqueri iitoqui. 8ॸNoneajeitantarori oca,
catsini yovetsicajeitaquempiro pisavicajeitanteari anta noquisajeitanaquero, nocantajeiti:
inampiqui. Meeca pijajeite pincarajeiteri. Cameetsa —¿Paitaquea aparajatantarori? 9ॸOmpimanterome casancajari,
impincatsariventajeitempi. 35ॸAavetaquenani notashe, ayeme oshequi quirequi, impoiji oncavintsayerime oshequi
pipajeitaquenaro noari. Aavetaquenani nomire, ashinoncaajeitachari.
pipajeitaquenaro niraqueri. Te piojeivetenaji, iro cantaincha 10ॸYacanaquena Jesoshi:

pineshinoncajeitaquena anta pivancopeequi. 36ॸTe —¿Paita picantimentantarori oca tsinaneca? Ocameetsataque


ontimaveiteani noitsaare, ari pipajeitaquenaro. Nojoquiiveitani, oca antaqueri. 11ॸIncantaitatiyempani incarajeitempi
ari pijatashijeitana pineajeitana. Yoiminqueetaquenani ashinoncaajeitachari, pincantaitatiyempani
caravosoqui, ari pijatashijeitana, picavintsaajeitaquena”. pincavintsaapinijeiteri irinti. Irompa nainti, eiro nocantani
37ॸImpoiji incantajeitena yora cameetsajeitatsiri: “¿Arimpa nosavique aca. 12ॸIotaque noncame, irootaque osaitantanari.
novincatsarite? ¿Jaocampa ocaratiri aantavetaquempiri pitashe 13ॸQueario oca noncamantempiri: coajica

nopantaquempiri poari? Te nonquenqueshiretajeroji. pinquenquetsatacaajeiteri maaroni savicajeitatsiri quipatsiqui,


¿Jaocampa ocaratiri aantavetaquempiri pimire pintsoteaquero maaroni nampitsi, aisati pincarajeiteri oshequi
nopantaquempiri piraqueri? 38ॸ¿Jaocampa ocaratiri itsipapee. Jaocarica pijajeiteri pincamantajeiteri atiripee
noneshinoncatantaquempiri novancoqui? ¿Jaocampa ocaratiri antaquerica oca tsinane, iriojeitanteari ocavintsaquena.
nopantaquempirori piitsaare? 39ॸ¿Jaocampa ocaratiri
nojatashitantimpiri noquivantantimpiri?” 40ॸAri nancanaqueri: Icantiri Jorashi saserotepee: “Namitacotempi payeri Jesoshi”.
“Queario oca noncamantempiri: ariorica picavintsaaqueri (Mr. 14.10-11; Ir. 22.3-6)
aparoni quemisantanari picavintsaaquena narori”. 41ॸImpoiji 14ॸImpoiji ijatanaque itsipa iroamere, yora pajitachari Jorashi
noncanteri yora catiajeitainchari nampatequi: “Tsamempi Ishicariote. Ijatashijeitaqueri yora jivatacaajeitiriri saserotepee,
pijajeitanaque anta Sharincaveniqui, pinquematsicajeitearo 15ॸicantapaaqueri:

anta paamariqui yovetsicaqueri Tasorentsi peerani. —Ariorica noncamantajeitempi jaoca pincanteriri Jesoshi
Yovetsiquiniri camaari aisati maaroni oijajeitiriri. Meeca paanteariri, ¿paita pimpinajeitenari?
pincarajeiteri anta, oshequi pashinoncayea. 42ॸPeerani aaquena Yacanaqueri:
notashe, iro cantaincha te pimpenaji noyeari. Aaquena nomire, —Nompinatempi quirequi.
iro cantaincha te pimpenaji nireri. 43ॸNojatashivetimpi Ari ipajeitaqueri imentaqui quirequi, icarati 30. Iro
noneempime, iro cantaincha te pineshinoncatavaquenaji, te yovetsiqueetiri imentaqui perata. 16ॸIrosati ipiantaja Jorashi,
poisavicavaquenaji pivancoqui. Te nonquitsaaveiteani, iro yamenasanotiri Jesoshi iriotanteari jaoca iraacanteriri.
31 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ26

—Queario oca noncamantempiri: meeca tsiteniri, tequerarica


Ivecaratantacarori Jesoshi yoa. irineaje teapa, ari oncarataque mava pincante: “Te nioteriji
(Mr. 14.12-21; Ir. 22.7-23; Joa 13.18-30) Jesoshi”.
17ॸAri moncarataca noajeitantarori tanta caari tapiacha. 35ॸIcantiri:

Nojatashijeitaqueri Jesoshi, nosampijeitiri: —Ariorica nontsipatempi ancamajeite, iro cantaincha eiro


—¿Jaoca picoaqueri nojajeiteri novetsicantempirori poyeari nocantitsi: “Te nioteriji Jesoshi”.
pinquenqueshiretantearori Yavisantaniri? Aisati nocantajeivetacari narorijei, maaroni.
18ॸIcantaquena:

—Pijajeite Jerosarequinta, pincantapaaqueri yora Iquenquetsatacairi Jesoshi Iriri anta Jetsemaniqui.


pineapaaqueri: “Icanti oamejeiteeri: ‘Irotaintsi nomoncaratero. (Mr. 14.32-42; Ir. 22.39-46)
Nocoaque noyea anta pivancoqui, ͑Ύ͑Ëфʮľɗҡľфɗ͑Ύ̲ľфľЙľľٔॸٚ. 36ॸImpoiji ijatanaque Jesoshi Jetsemaniqui, noijajeitanaqueri:
19ॸAri nojajeitanaque, nocantapaaqueri. Yonijaquenaro narori, aisati maaroni itsipapee iroamere. Icantaquena:
ivanco, irosati novetsicantacaro noajeiteari. 20ॸAri —Pisavicajeitavaquetsita aca: nojate anta
tsitenijencaiteanaque ipocapaaque Jesoshi, nonquenquetsatacaavaquerita Apa.
isaviquimojeitapaaquena, 21ॸnoajeitanaca. Impoiji 37ॸAri yaanaqueri Petero, jeri itomipee Severeo apite. Oshequi

icantajeitaquena: yoashiretanaca, iquenqueshiretanaca. 38ॸImpoiji icantiri:


—Queario oca noncamantajeitempiri: meeca, aca —Oshequi catsini noashiretanaca. Pisavicajeitavaqueta aca,
picarajeitica, timatsi aacantenaneri. pisaaquiteyea.
22ॸAri noashirejeitanaca, irosati nosampijeitantariri: 39ॸAri yavisaque capichaji, impoiji itarecapaacaro quipatsi,

—¿Narompa, novincatsarite, aacantempineri? iquenquetsatacaaqueri Iriri:


Irio itsipapee aisati icantiri: —Apa, te noncoaveteaji nonquemaatsicatearome, iro
—¿Narompa, novincatsarite, aacantempineri? cantaincha eiro nantirotsi nocoavetari narori, irointi
23ॸYacajeitaquena: nantempiro picoacaaquenari avinti.
—Iriotaque yoca quitacotaquenarica meeca nomatitatequi. 40ॸImpoiji ipiashitacari iroamere, ineajeitapaaqueri
24ॸNoponeaca inquitequi, natiritapaaque. imaajeitaque. Icantiri Petero:
Oquenquetsatacotanani Sanquenarentsi peerani, aitaque —Tempa pamavetimatero pivochoquine, te pimateroji
nomoncaratero maaroni oquequetsatacotanari. Iro cantaincha pisaaquitimate capichaji. 41ॸPisaaquite, pincanteri Tasorentsi
oshequi irashinoncaasanotanaquea yora aacantenaneri. iramitacotantempiri eiro pantantarotsi caari cameetsatatsi.
Oncameetsateme eiro itimime iriori, impoiji eiro Picoavetaca pimatasanoterome maaroni nocoacaaquempiri, iro
yashinoncaame. cantaincha te pimateroji.
25ॸImpoiji isampitiri Jorashi: 42ॸAri ipianaja, icantajiri aisati:

—¿Narompa, oametanari, aacantempineri? —Apa, picoacaasanotaquenarorica nonquemaatsicatearo,


Yacanaqueri: aitaque cameetsa: nomoncaratero maaroni picoacaaquenari.
—Je, avirotaque. 43ॸIpianaja aisati, ineajeitaqueri iroamerepee, imaajeitaque:

oshequi aajeitaqueri ivochoquine. 44ॸAri ipianaja aisati,


Yoamejeitee Jesoshi avajeitimenteari aisati irajeitimenteri. iquenquetsatacaajiri. Irosati yapiitaque icantaqueriri
(Mr. 14.22-25; Ir. 22.19-20; I Cor. 11.23-26) incaranqui. 45ॸIpiashitajari aisati iroamere, icantiri:
26ॸAri tequera nontsoncajeitero noyea, ari yaaquero Jesoshi —¿Maajimpimpa aisati? Meeca moncarataca. Noponeaca
tanta, yajiricaquero, ipasonquitiri Tasorentsi. Impoiji inquitequi, natiritapaaque; meeca icantacoventaquena, meeca
icarajaquero, ipajeitaquena, icantajeitaquena: irayena caari cameetsajeitatsi. 46ॸPintinaajeitanaje, tsame
—Paajeitavaquero, poajeitearo. Tempa narotaque ajataje. Jeri, yocatapaaque aacantenaneri.
camimentajeitempineri.
27ॸImpoiji yaaquero aisati nirajeitantari, ipasonquitajiri Yayeetaqueri Jesoshi.
Tasorentsi. Ipacojeitaquenaro, icantajeitaquena: (Mr. 14.43-52; Ir. 22.47-53; Joa 18.2-11)
—Pirajeitero, maaroni. 28ॸTempa irootaque niraja 47ॸIrosati ipocashitantapaacari Jorashi, yora yoamevetari

amparajatimentajeitempineri, incavintsaajeitantempiri Jesoshi: ijivajeitapaaqueri oshequi atiri. Yamayetaque


Tasorentsi. Ariorica paventajeitena, eiro iquenqueshiretajirotsi ivesamentopee, ivasamentopee, maaroni. Ipocajeitapaaque
Tasorentsi caari cameetsatatsi pantajeitiri. Iroaquera oca aisati yora jivatacaajeitiriri saserotepee aisati itsipapee
nocantajeitaquempiri piojeitanteari jaoca pincantajeari savicacantajeitatsiri. 48ॸIcamantanirotitacari Jorashi
pavisacojeitantajeari: avirorijei, aisati maaroni timajeitatsiri. incaranqui:
29ॸEiro meeca nirajirotsi aisati ovaja. Ariorica nirajero aisati, —Nonintavorotapaaqueri Jesoshi, piojeitanteariri.
noncarajeitempi irajeitero anta ipincatsaritinta Tasorentsi. Impoijiquea pajiricapeeri avirori.
49ॸIrosati ijatashitantacari, icantapaaqueri:
Icantiri Jesoshi iroamere: “Meeca tsiteniri pojocajeitanaquena”. —¿Ainirompi, oametanari?
(Mr. 14.26-31; Ir. 22.31-38; Joa 13.36-38) Inintavoronirotapaaqueri. 50ॸIcantavaqueri Jesoshi:
30ॸAri nopampoyeaventajeitiri Tasorentsi, impoiji —Noshaninca, ¿paita pipocashitiri aca?
nojajeitanaque anta toncaariqui pajitachari Orivomashi. Irosati ipocashijeitantapaacariri maaroni, yaajeitapaaqueri,
31ॸNareejeitantacari, icamantajeitana Jesoshi: tapi. 51ॸIrosati yaantacaro itsipa iroamere ivesamento iriori,
—Meeca tsiteniri pojocajeitanaquena. Tempa ipesavetacari inampire ivincatsarite saserote. Ipeshitaqueri
oquenquetsatacojeitimpini Sanquenarentsi: “Incamaquerica iyempita. 52ॸIcantiri Jesoshi:
shentajeitiriri irovishate, irishiajeitanaque irovishate, —Poajero pivesamento, ipiatimpicari. Tempa impesheetajeri
irovaraajeitanaquea”. 32ॸIro cantaincha ariorica nontinaanaje iriori pesantapinitatsiri. 53ॸTempa piote noncoaquericame,
aisati, nojivajeitanajempi Carireaqui. noncanterime Apa, impoiji intianquenarime oshequi catsini
33ॸAri icantiri Petero: inampire inquisacoventename. 54ॸIro cantaincha
—Arioricampa irojocajeitanaquempi irinti yocapee, iro inquisacoventenaricame, iroavisacotenaricame, eiro
cantaincha nainti, eiro nojoquimpitsi. nomoncaratirome ocamantacotitananiri Sanquenarentsi.
34ॸYacanaqueri: 55ॸImpoiji icantajeitiri yora pocashijeitaqueriri:
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ26ٍॷ27 32

—¿Paita pamashitantanari pivesamento aisati pivasamento? pincante: َҽľ͑ɗΎҡľфɗʮɗˇľѸΎѸȍɗٔॸٚ. Ari isoquijanaji, iraapaaca jii,
¿Narompa coshinti piquisantanari? Pineapinitana maaroni jii.
quitaiteriqui anta ivancoqui Tasorentsi, noametanti; ja,
payenaniqueti. 56ॸIro cantaincha irootaque paajeitantaquenari Yayeetanaqueri Jesoshi anta Piratoqui.
omoncaratantajeari oquenquetsatacotitananiri Sanquenarentsi. (Mr. 15.1; Ir. 22.66-23.1; Joa 18.28-32)

27
Irosati narori notsaroantanaca, noshianaca. Aisati 1ॸAri
iroaquera oquitaitetamani, yoametavacaajeitaca
iquempejeitaca maaroni iroamerepee. yora jivatacaajeitiriri saserotepee aisati
savicacaajeitantatsiri:
Yayeetanaqueri Jesoshi anta inaquenta oametavacainchari.
—¿Jaoca ancanteriri meeca Jesoshi avacantanteariri?
(Mr. 14.53-65; Ir. 22.54-71; Joa 18.12-24) 2ॸAri yoisoyeetaqueri, yayeetanaqueri anta itiminta pincatsari,
57ॸAri yayeetanaqueri Jesoshi anta ivancoqui Caijashi: yora yora pajitachari Pirato.
ivincatsarite saserotepee. Yapatojeitanta yora oametantirori
Sanquenarentsi aisati yora savicacantajeitatsiri. 58ॸAri Ishiticaja irisati Jorashi.
impoitanaji Petero anta otsapiqui iipatsite saserote. (Yan. 1.18-19)
Iqueapaaquero otantacota quipatsi, isaviquimotapaaqueri yora 3ॸYora Jorashi, yora aacantiriri Jesoshi, iotaque
soraropee. Yamenapaaque iriotanteari jaocarica incanteeteriri yoacantashitacari Jesoshi. Oshequi iquenqueshiretanaca, irosati
Jesoshi. 59ॸAri yora oametavacaajeitainchari icoayetanaque yoipiantajantanari yora 30 imentaqui: yora peratatatsiri.
tseeyacotearineri Jesoshi, ontimanteari iroacantanteariri. 60ॸAri Icantapaaqueri yora jivatacaajeitiriri saserote aisati yora
itimi oshequi tseeyacovetacariri, iro cantaincha tecatsi incanteri savicacaajeitantatsiri:
iroacanteri. Impoiji ipoqui apite pashini tseeyacotapaariri, 4ॸ—Jeriniro piirequite. Te oncameetsateji oca nantaqueri.
61ॸicantapaaque iriori: Tecatsi irante Jesoshi, naacantashitacari.
—Icanti yoca: “Nontireajero ivanco Tasorentsi: oncarate Yacajeitanaqueri:
mava quitaiteri novetsicajero aisati”. —Jm, aviroyea.
62ॸAri icatianaca ivincatsarite saserote, icantiri Jesoshi: 5ॸAri ipishoncanajiniri quirequi anta ivancoqui Tasorentsi,

—¿Tecatsimpa pincanteri avirori? ¿Paita ojita oca iquenaitaji, ipianaja. Impoiji ijatanaque, ishiticaja irisati. 6ॸYora
icantacojeitaquempiri? jivatacaajeitiriri saserote yaajeitajiri quirequi, icantajeiti:
63ॸImajeretaque Jesoshi, te iranqueriji. Yapiitajiri aisati: —Te oncameetsateji aca anquempoyeajeri yoca quirequica.
—Tempa ineaquempi Tasorentsi, yora aneasanotatsiri. Tempa iriotaque apinataqueriri iroacantanteariri.
Pincamantasanotena: ¿avirompa Quirishito, Itomi Tasorentsi? 7ॸAri yoametavacaajeitaca:
64ॸYacanaqueri: —¿Jaoca ancantajeriri quirequica?
—Narotaque. Noponeaca inquitequi, natiritapaaque. Coajica Icanti:
pineajena nosavique iracosanoriqui Tasorentsisanori, aisati —Tsame amanantero quipatsi antijanteariri camatsiri caari
pineavajena nonquenapaaje mencoriqui, nompiaje aca quipatsiqui. aneapinijeiti.
65ॸIrosati iquisantanacari saserote, irosati itsereantanacaro Iro yamanantaqueri quipatsi ora yaapiniyeetiri quipatsi
iitsaare. Icanti: yovetsiqueetiri coviti. 8ॸMeeca ipajiyeetaquero oca quipatsi:
—Pinquemaniroteriqueti: ijitasorentsitacateemi. ¿Paitampa “Ivinaro Jesoshi yoacantantacariri”. 9ॸImoncarataquero
acoantacari intime pashini camantacoterineri? 66ॸ¿Paita isanquenatitacaniri Jeremiashi: “Irayeri 30 imentaqui quirequi,
piquenqueshirejeitiri avirorijei? ¿Jaoca ancanteriri? yovetsicanteetariri perata. Iriotaque ivinaro iraacantanteariri
Yacajeitanaqueri: Quirishito. Eiro ishequititsi quirequi impinatantaveteariri.
—Cameetsa incame. 10ॸIriotaque iramanantantearori quipatsi anta yaapiniyeetiri
67ॸImpoiji iquitiojavorojeitaqueri ivoroqui. Impoiji quipatsi yovetsiqueetiri coviti. Iriotaque Avincatsarite
icapojanajeitaqueri, aisati ipasanajeitaqueri, tac, tac, tac; canterineri iramanantero quipatsi”. Irootaque
68ॸicantaqueri: isanquenataqueniri Jeremiashini.
—Quirishito, pincamantena: ¿janica capojanataquempiri?
Ari icantacoventiri Pirato Jesoshi.
Icanti Petero: “Te nioteriji Jesoshi”. (Mr. 15.2-15; Ir. 23.2-25; Joa 18.28-19.16)
(Mr. 14.66-72; Ir. 22.55-62; Joa 18.15-27) 11ॸAri icatiimotacari Jesoshi yora pincatsari pajitachari Pirato.
69ॸAiniroquera isaviqui Petero anta saiteriqui. Oneaqueri Isampitiri iriori:
nampirentsi, ocantiri: —¿Avirompa ivincatsarite joriopee?
—Aviro oijatiriri Jesoshi, yora carireasati. Yacanaqueri:
70ॸIcanti Petero: —Je, narotaque.
—Te nioteji paitarica picantaquenari. 12ॸImpoiji iquishimanataqueri yora jivatacaajeitiriri
71ॸAri ijavetanaca anta iqueavetapaaca, otimi pashini saserotepee aisati yora savicacantantatsiri, iro cantaincha
nampirentsi, oneavaqueri iroori, ocanti: tecatsi incante iriori, imajeretashitaca. 13ॸIsampitiri Pirato:
—Jeri yoca oijatiriri Jesoshi, yora nasaretesati. —¿Tempa pinquemeri icantacotaquempiri? ¿Paita caari
72ॸIcantanaquero: pineanatanta avirori?
—Te nioteriji yoca picantaquenari. Terica ontampaticate oca 14ॸTecatsi incante, te impiateariji. Ari yoanaqueri cavaco

nocantaquempiri, nocoaque iroasanquetenata Tasorentsi. pincatsari, oshequi iquenqueshireanaca.


73ॸImpoiji capichaji, jeri pashini cantapairiri: 15ॸAri maaroni osarintsi, ariorica omoncarataca Yavisantaniri,

—Queario, avirotaque oijatiriri: noquemaquero yora Pirato isampitapinijeitaqueri savicajeitatsiri: “Timatsi


pineanataque, avirotaque carireasati. oshequi pishaninca anta caravosoqui. ¿Picoaquempa
74ॸYacanaqueri: noisoquijajempiri aparoni?” Aitaque icantapinita maaroni
—Teve, te nioteriji yora shirampari picantaqueri. Ioti Tasorentsi quitaiteri Yavisantaniri, yoimisoquijapinitiri aparoni, janicarica
queario nocantaquempiri. Terica ontampaticate nocantaquempiri, icoiri joriopee. 16ॸItimi caravosoqui meeca shirampari
nocoaque iroasanquetenata Tasorentsi. iquemacojeitaqueri joriopee, ipajita Varavashi: oshequi yoanti
Irosati ineantanaca teapa. 75ॸAri iquenqueshiretanaquero irinti. 17ॸAri meeca yapatojeitaca oshequi atiri, irootaque
icantaqueriri Jesoshi: “Eirotsitarica ineaji teapa, oncarate mava icantajeitantacariri:
33 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ27

—Piojeiti nametaca noimisoquijimpiri aparoni timatsiri caravosoqui. —Jero oca coroshica, paanaqueneri yoca.
¿Janicampa picoajeitiri noimisoquijajeitempiri meeca? ¿Iriompa Ari yaanaqueneri. 33ॸYareejeitapaaca Coricotaqui. Iro apajitiro
Varavashi? Terica pincoyeriji Varavashi, ¿irioricampa picoajeitaque aneanequi: iitontsini. 34ॸAri ipeevetacari Jesoshi ovaja,
noimpacajempiri Jesoshica, yoca picantiri Quirishito? oconoajata quepishijatatsiri. Ineantavetavacaro, te incoyeji
18ॸIotaque Pirato oshequi iquisashitacari Jesoshi yora irirero. 35ॸAri ipajacojeitaqueri soraropee coroshiqui, impoiji
jivatacantantatsiri, te incoacaajeiteriji ashanincapee ineatsajeitaca iriojeitanteari janica aajeroneri iitsaare.
inquemisantajeiteri. Ijivetaca Pirato incantajeiterime ashaninca: 37ॸIsanquenajeitaquero paperiqui: “Jerica Jesoshi. Iriotaque

“Nocoaque poimpacajenari Jesoshi”. 19ॸAisati incaranqui ivincatsarite joriopee”. Impoiji ipajacotaquero coroshiqui,
otianquiniri ijina camantiriri: “Ocanti pijina: ‘Eiro poacantiritsi ivatitotacaro Jesoshi. 36ॸImpoiji isavicajeitaque,
Jesoshi, icameetsatasanotaque. Nomishitacari incaranqui, yamenajeitaqueri. 38ॸImpoiji aisati ipajacojeitaqueri apite
ΎѸȍľнӕɗ͑Ύнӕľ͑нӕľѸȍɗфľҡËΎҡнӕľфɗٔॸٚ. Irootaque caari coshinti: aparo yoatiacotaqueri iracosanoriqui Jesoshi, irio
icoantaveta iroacanterime. 20ॸIro cantaincha yora pashini yoatiacotaqueri irampatequi. 39ॸAri ainiro avisayetatsiri
jivatacaajeitiriri ashanincapee icantajeitiri: avotsiqui, ishirontimentajeitacari Jesoshi. Itecainajeitaca,
—Pincantajeiteri: “Poimisoquijajeri Varavashi, irinti Jesoshi, 40ॸishirontajeitaca, iji, iji, iji. Icantajeitiri:

pimpajacotacanteri”. —Pintireerome ivanco Tasorentsi, aisati oncarate mava


Icantajeitaqueri: quitaiteri povetsicajerome aisati. Jentsite, poavisacotajea
—Aviroyeampa, paitarica picoaqueri avirori. avisati. Avirorica itomi Tasorentsi, jentsite paniireashitajea.
21ॸAri yapiitajiri Pirato, isampijeitiri: 41ॸAisati iquempejeitaca yora jivatacaajeitiriri saserotepee,

—Jeri icarataque apite: ¿janicampa picoaqueri noimpacajempiri? yora oametantirori Sanquenarentsi, jeri yora savicacantatsiri:
Icantajeitaqueri: ishirontimentajeitacari. Icantajeiti:
—Varavashi. 42ॸ—Ijitashiniroveitani yoavisacojeitirini ashanincapee, iro
22ॸIsampijeitiri: cantaincha meeca te irimatajeaji iriori iroavisacotajea irisati.
—¿Jaoca noncanteriri Jesoshica: yoca ipajiyeetiri Quirishito? Jentsite, amenavaqueritsita: iriorica avincatsarite,
Yacajeitanaqueri: iraniireapaaje. Ariorica iraniireapaaje, ari ampincatsatanaqueri
—Pimpajacotacanteri. arori. Iji, iji, iji. 43ॸAri ipincatsarivetari Tasorentsi iriori: ariorica
23ॸIsampijeivetari: iroavisacoteri irinti. Aamayea ari incoaque iroavisacoteri itomi,
—¿Paitampa yantaqueri nompajacotacantanteariri? tempa icanti meeca yoca: “Narotaque Itomi Tasorentsi”. Iji, iji,
Aiquero icajemajeitanaitiiri: iji.
—Pimpajacotacanteri. Pimpajacotacanteri. 44ॸAisati iquempejeitaca yora coshitantatsiri
24ॸAri iotanaque yatsipetashitaca isampinajeivetacari, aisati ipajacoyeetaqueri: ishirontajeitaca iriori.
oshequi iquisajeitanaca atiripee. Icantiri inampire:
—Pamacotenarota nija. Icamaque Jesoshi.
Yamacotaqueneri, impoiji iquivacotaca, iriotanteari atiri te (Mr. 15.33-37; Ir. 23.44-46; Joa 19.28-30)
incoaveteaji iroacanteri Jesoshi. Ineajeitaqueri atiripee, aisati 45ॸAri icarataque catsirincaiteri tampatica, omapocanaca

icantajeitiri: otsiteniiteanaque, otsimoirotanaque: irosati ishaaviniji. 46ॸAri


—Te naro coatsine noacanteri. Picoajeitaquerica avinti, ishaaviniji antearojenca icanti Jesoshi:
aviroyeampa. —Eri, Eri, arama savacatani.
25ॸYacajeitanaqueri: Iro acantiri aneanequi: “Apa Tasorentsi, ¿paita
—Nocoasanojeitaque, tempa narojeitaque cantaquempiri. pojocantanari?” 47ॸIquemantacariri yora savicajeitaintsiri,
Inquishenata nainti Tasorentsi, aisati ocameetsati inquisheri icanti:
notomipee narori. —Pinquemerite, icajemaqueri Iriashi.
26ॸAri yoisoquijajiri Pirato Varavashi. Icantiri soraro: 48ॸAri ishianaca aparoni, yovincaquero pijoncashincanari

—Paanajeri Jesoshica, pimpasateri, impoiji pimpajacoteri. ovajaqui quepishijari. Isataaquero inchaquiiqui,


ijicotacovetacanari Jesoshi, irantsimicantearorime, 49ॸiro
Yora soraropee ishirontimentajeitacari Jesoshi. cantaincha icantiri itsipapee:
(Mr. 15.16-20; Joa 19.1-3) —Eiro pantiritsi: tsame amenavaquerita, impocashiteririca
27ॸAri yaanaqueri soraro Jesoshi anta ivancoqui pincatsari, Iriashi iroavisacoteri. Iji, iji, iji.
icajemajeitaqueri itsipapee soraro. 28ॸAri isapocaqueri Jesoshi iitsaare, 50ॸAri icajemanaji aisati Jesoshi, impoiji icamanaque, torein.

impoiji iquitsaatiri otsipa quitsaarentsi, quiraanirori. 29ॸYovetsicaqueneri


iramatseere totsequi, yamatseetaqueri. Aisati ipaqueri chacopi, icantiri: Iquenquetsatacotiri yora neajeitaqueriri Jesoshi icamaque.
—Pajiriquero opirico chacopi. (Mr. 15.38-41; Ir. 23.45-49)
Yora pincatsari peerani iquitsaatapinitaro quiraanirori, yamatseetaro 51ॸIcamantacari Jesoshi, otsereanaque oticaashiro ivanco

iramatseere pinatasanotachari, aisati yajiricapinitiro iotiquiro Tasorentsi: intanaca jenoqui otsereanaque, tsererere, irosati
cameetsari. Ari itiyeroashinirojeitacari soraropee Jesoshi, ishaaviji. Aisati onicanaca quipatsi, nica, nica, nica;
ipincatsatamempeacari, ishirontimentajeitari, icantajeitiri: ocotareanaque antearo mapipee. 52ॸYashitareacotanaca tijaari,
—Aviro, novincatsarite. ¿Pipincatsariventajeitirimpa maaroni itinaajeitanaja oshequi quemisantatsiri, tinare. 53ॸImpoiji,
joriopee? Iji, iji, iji, iji. itinaantajari Jesoshi, ijajeitanaque yora itsipapee
30ॸIquitiojajeitaqueri, impoiji yaapitsatajiri chacopi, ipasatantajari tinaajeitajanchari Jerosarequi. Ineajeitaqueri oshequi atiri.
iitoqui. 31ॸOshequi yapiinataqueri ishirontimentanatacari, iji, iji, iji. 54ॸAri yora capitano aisati yora soraropee ineajeitaquero

Impoiji isapocajiri quitioncanirori, iquitsaatajiri aisati iitsaaresanori. onicanaca quipatsi, aisati ineajeitaqueri yora tinaajeitajanchari,
Yaajeitanaqueri impajacoteri. ineaquero otsiteniitanaque, maaroni. Impoiji yoajeitanaque
cavaco, aisati icantajeiti:
Ipajacojeitaqueri Jesoshi coroshiqui. —Queariotaque: iriotaque Itomi Tasorentsi.
(Mr. 15.21-32; Ir. 23.26-43; Joa 19.17-27) 55ॸOtimi anta nijanteaji oshequi tsinanepee, amenajeitaqueri
32ॸAri yaajeitanaqueri Jesoshi impajacotanteariri. Anta Jesoshi. Iroojeitaque oijaveitariniri, oponeajeitaca Carireaqui.
avotsiqui itonquiotavacari shirenesati, ipajita Shimo. Quiso oapinitirini, opapinitirini yoari. 56ॸOcarajeitaquero Maria
Iperanatavacari soraro: maquitarasato; jero otsipa Maria: ora iriniro Santiaco aisati
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkҽƄϘॷ27ٍॷ28 34

Jose; jero aisati iriniro itsipa Santiaco aisati Joa. Ari —Eiro pitsaroitsi avinti. Niotaque irio pipocashiveta Jesoshi.
oneajeitaqueri Jesoshi, icamanaque. 6ॸTe aneajeriji meeca, tinaanaja ini. Tempa icamantitaquempini.
Caatanaque, pamenero aca yoyeevetacarica. 7ॸImpoiji
Yoiminqueetaqueri Jesoshini omoroqui. pishintsitanaje pijatanaje pincamantajeitapeeri iroamere:
(Mr. 15.42-47; Ir. 23.50-56; Joa 19.38-42) “Tinaanaja Avincatsarite, irijivajeitanaquempi Carireaqui.
57ॸAri ishavijiiteanaque. Itimi aparoni iroamereni Jesoshi, Aitaque pineajeitapaajeriri anta”. Irootaque
ipajita Jose. Iponeaca iriori Arimateaqui; ashitaarantincari ini. nocamantaquempiri.
58ॸIjatashitaqueri Pirato, icantapaaqueri: 8ॸAri oasanotanaque cavaco, aisati oshequi

—Camaque Jesoshi. Nocoaque pishinetenari naanajeri oquimoshiretanaque. Ojatanaque, oshiashitanacari iroamere,


noiminquiajeri omoroqui: onta yovetsiqueetiniriri camatsiri. oncamanteri. 9ॸNianqui imapocaquero Jesoshi, ivetsatacaro.
Ari icantiri iriori soraro: Ojatashitaqueri, otiyeroashitacari, ajiricapairi iitiqui. Oshequi
—Pishineteri yoca iraanajeri. opincatsatapaacari. 10ॸImpoiji icantaquero:
59ॸAri ijataque, yaanaqueri, yampinaicacotaqueri tocoyaqui —Eiro pitsaroitsi. Pijajeite meeca pincamantajeiteri
caari pitsitatsi. 60ॸImpoiji yoaqueri omoroqui mapi iroaquera noamereni irijajeiteta anta Carireaqui. Aitaque
imoqueetiro. Itivironquiro antearo mapi omoroqui, irineajeitapaajenari anta.
yashitacotantacariri. Impoiji ijatanaji Jose. 61ॸAiniro osavicaque
anta Maria maquitarasato aisati otsipa Maria. Oneacotaqueri Ijitashijeivetaca joriopee yaanajiri iroamereni Jesoshi.
yoiminqueaqueri. 11ॸAri ojatashitaqueri iroamereni tsinane. Irinti yora soraro
shentavetarori omoro ijataarantaji nampitsiqui,
Ijati soraro ishentajeivetaro omoro inaquenta Jesoshi. icamantajeitapairi yora jivatacaajeitiriri saserotepee.
62ॸIro quitaiteri ipajacotantariri Jesoshi opajita Yavisantaniri. 12ॸYapatojeitiri iriori yora savicacantantatsiri.

Oquitaitetamanaque ijatashijeitaqueri Pirato yora Yoametavacaajeitaca:


jivatacaajeitiriri saserote aisati yora variseopee. —¿Jaoca ancanterori meeca amanacotanteariri?
63ॸIcantajeitapaaqueri: Ari icajemajeitaqueri soraro, icantajeitaqueri:
—Novincatsarite, noquemajeitaqueri icantaqueri chapinqui —Jeri yoca quirequica, nocoi nompinatempi.
yora amatavitantatsiri: “Noncamaque, impoiji oncarataque 13ॸPincantashijeiteari atiripee: “Nomaajeitaque nianquiiteni.

quitaiteri mava, ari nontinaanaje”. 64ॸNocoaque pintianque Ipocaque iroamereni Jesoshi, yaanajiri”. 14ॸAriorica
soraro meeca irishentasanotero omoro anta inquemacovetaquempi yora pincatsari, pincantaque:
yoiminqueaquerinta. Iramenasanotero irosati omoncaratanteari “Nomaaque”, noncamanteri narori: “Eiro piquishiritsi
mava quitaiteri. Ijatashitiricari iroamereni, yaanajiricari. soraropee. Te irimayeji. Narotaque cantaqueriri: َЬɗ͑ҡѸľľֆٔॸٚ.
Impoiji icantajeitiricari ashanincapee: “Tinaanaja inaji Jesoshi”. 15ॸAri yaajeitaqueri quirequi, icamantajeitaqueri atiri:

Peerani oshequi yamatavitantini iriori, iro cantaincha ariorica “Nomaajeitaque, impoiji yaajeitajiri iroamereni Jesoshi”.
iraanajeri, yamatavitasanojeitiricari iroamereni ashanincapee, Ainirotatsi meeca icantajeiti joriopee meeca.
icanticari: “Tinaanaja inaji Jesoshi”.
65ॸIcantiri Pirato: Ineajeitajiri Jesoshi anta Carireaqui.
—Jeri yoca soraropee, pijajeite pamenasanojeitero. (Mr. 16.14-18; Ir. 24.36-49; Joa 20.19-23)
66ॸIrosati ijajeitantanaca, yashitacotasanotaqueri, impoiji 16ॸAri nojatanaque Carireaqui, notsipajeitacari itsipapee

ishentajeitiro soraro. iroamere. Aparoni peaincha, yora Jorashi. Nojajeitanaque


toncaariqui icantaquenari chapinqui Jesoshi.
Itinaamanaja Jesoshi. 17ॸNoneajeitapaajiri, nopincatsajeitapaajiri. Iro cantaincha
(Mr. 16.1-8; Ir. 24.1-12; Joa 20.1-18) aparopee tseencavetapaincha. 18ॸAri ipocashijeitana Jesoshi,

28
1ॸAri avisanaque quitaiteri imaoreajeitantari, meeca icantaquena:
otomincotapaaque. Tsiteniquera ojatamanaque Maria —Icantitaquenani Apa peerani: “Pimpincatsaritasanote meeca
maquitarasato, aisati otsipataro omariaroronte. Ojataque aca inquitequi aisati pimpincatsariventasanojeiteri maaroni
amenamanajero omoro yoyeetaquerinta Jesoshini. quipatsisati”. 19ॸIrootaque nocantantimpiri: pijajeite maaroni
2ॸOmapocanaca antearo onicanaca quipatsi aisati. Jeri aisati nampitsipeequi, pinquemisantacaajeiteri maaroni atiripee,
itimi inampire Avincatsarite: iponeanaca inquitequi, ipocaque pintsoteaqueri maaroni. Ariorica inquemisantajeitaque,
itivironcapaaquero mapi, irootaque isavicantapaacari. 3ॸOshequi pivaotisajeiteri: irootaque icoacaaqueriri Apa, aisati
ishipaquireapaaque, iquempetacaro iporequi. nocoacaajeitaqueriri narori, aisati ocoacaajeitaqueriri Ishire
Oquitamarotasanotaque iitsaare, oquempetacaro sharaca. Tasorentsi. 20ॸPincamantajeiteri atiri irimajeitero maaroni
4ॸOshequi catsini itsaroacaajeitavacari soraropee, te irimatajeaji nocamantaquempiri. Quiso noajeitanaquempi, noncanteani,
irishevatajea: iquempevetanaca incamaquerica. 5ॸAri icantiro irosati nompocantajeari nompincatsaritantapaajeari.
tsinane: Ari ocarati. Narotaque sanquenatirori: Mateo
YORA MARICOSHI ISANQUENATACOTAQUERI JESOQUIRISHITO,
JAOCA ICANTA IRIORI YOAVISACOTANTI

Yantayetiri Joa vaotisatantatsiri. Icoyeaqueri Jesoshi iroamerepee.


(Mt. 3.1-12; Ir. 3.1-18; Joa 1.19-28) (Mt. 4.18-22; Ir. 5.1-11)

1
1ॸMeeca noncamantempiro cameetsatatsiri. Noncamantempi 16ॸAri pashini quitaiteri ishiteatanacaro Jesoshi incajare

yoavisacotanti Jesoquirishito. Tempa iriotaque itomi timatsiri Carireaqui. Ineapaaqueri Shimo, aisati irirenti,
Tasorentsi. 2ॸPeerani isanquenatini camantantatsiniri Antirishi. Iquitsati incajarequi: aitaque icantapinita,
pajiveitachaniri Isayashi. Jero oca isanquenatiniri: “Icantiri iquitsatapinitiri shima. 17ॸIcantapaaqueri Jesoshi:
Tasorentsi itomi: ‘Pinquemena, notiomi. Nontianqueri —Poijatanaquena, nocoaque pinquemisantacaapiniteri atiri.
quenquetsatacotempineri, irijivatanaquempi. Incantajeiteri atiri: 18ॸIrosati yojocantanacaro iitsarite, yoijatanaqueri. 19ॸCapichaji

Paamaajeiteari Quirishito, pincameetsashirejeitanaque. yovaavetanaca aisati, ineapaaqueri Santiaco, Joa, apite:


3ॸInquenquetsatacaajeiteri ishaninca caaraiteriqui. Incantajeiteri: iriotaque itomipee Severeo. Isavicajeiti ivitoqui, ishiticayetiro
Pincameetsashirejeitanaque oncanteata ariorica impoque iitsarite. 20ॸIcajemapaaqueri, yoijajeitanaqueri. Yojocanaqueri
Avincatsarite, ɗфɗ͑ľË̲ľľҡѸʮľɗҡ͑ҡЙľľ̲Йɗфɗٔॸٚ. 4ॸAri iriri, isavicaque irinti pitotsiqui, icarajeitaqueri amitacojeitiriri.
moncaratapaaca icantiniri peerani Isayashini. Yareetapaaca
caaraiteriqui Joa, yora vaotisatantatsiri. Icantajeitaqueri ishaninca: Iqueapaaque Jesoshi yapatojeitantari joriopee.
—Pinquenqueshireempa, eiro piquempetajatsi peerani. Ariorica (Ir. 4.31-37)
pojocasanojeitajero pantajeiveitaniri, ari novaotisajeitaquempi, 21ॸImpoiji yareetapaaja Jesoshi Caperenaoqui, icarajeitiri

impoiji iriojeitanaque atiri icavintsaajeitaquempi Tasorentsi, eiro iroamerepee. Irootaque saavaro, imaoreajeitantari,
iquenqueshireacotajimpirotsi pantaveitaniri. iqueajeitapaaque pancotsiqui yapatojeitantari. Yoametantapaaque.
5ॸAri ijatashijeitaqueri maaroni joreasati, aisati maaroni 22ॸYora atiripee, yoajeitanaque cavaco, icantajeiti:

jerosaresati, icamantajeitapairi: —Pineaqueri, cameetsa yoametantasanotaque, iotasanoti


—Ainiro nantayetiri caari cameetsatatsi. Nocoaque navisacotaje. irinti. Te inquempeteariji yora oametapinijeiveteerori
Ari ivaotisajeitavaqueri Joa Joriraniqui. 6ॸIrio iquitsaatari sanquenarentsi: te iriotasanoteji irinti.
tijachari iviti cameyo. Ishiticatsaquitari meshinantsitsa. Yoapinitari 23ॸAisati itimi anta pancotsiqui aparoni shirampari neiriri

quentori aisati ija pitsi. 7ॸAri icamantapinitiri ishaninca: camaari. 24ॸIcajemacotavaqueri Jesoshi, icantavaqueri:
—Coraque impoitapeenaneri, yanaacotaquena, —Niotaquempi: aviro nasaretesati, aisati aviro itomi
ipincatsaritasanoti irinti. Nopincatsatasanotaqueri catsini, cameetsari Tasorentsi. ¿Paita pipocashitantanari? ¿Arimpa
narori notseencaja narosati. 8ॸNovaotisajeitaquempi nijaqui, iro pintsoncajeitapaaquena?
cantaincha intianquempiro irinti Ishire, ontsipajeitantempiri. 25ॸIcantiri Jesoshi camaari:

—Pimajereiteteve. Pinijantareanajeri noshaninca.


Ivaotisatapaaca Jesoshi. 26ॸAri yampitsiitacaanacari ashaninca, antearojenca
(Mt. 3.13-17; Ir. 3.21-22) icajemanaque, irosati inijantareantanajari camaari. 27ॸAisati
9ॸAri pashini quitaiteri yareetapaaca Jesoshi. Iponeaca yoajeitanaque cavaco ishaninca, maaroni. Isampitavacaanaca:
Nasaretequi, timatsiri Carireaqui. Ivaotisatavaqueri Joa Joriraniqui, —¿Pineaquerompa imataqueri? Iroaquera aquemaquero oca
10ॸimpoiji yaatanaji. Yamenanaque jenoqui, irosati ineantavacaro yoametaqueeri. Aisati imataqueri camaari, itiancaqueri:
Ishire Tasorentsi. Omapocapaaca aniireashitapaaqueri, oshiaqueri itsaroacaitacariteemi.
sampaquiti. 11ॸIquematiiri Tasorentsi icantiri: 28ॸIrosati iquenquetsatacotantajeitacari maaroni carireasati.

—Avirotaque notomi nonintasanotiri. Oshequi


noquimoshireventasanotaquempi. Yoavisacotiro Jesoshi irairo Petero.
(Mt. 8.14-15; Ir. 4.38-39)
Ijatanaji Jesoshi caaraiteriqui. 29ॸAri iponeajeitajari pancotsiqui yapatojeitantari,
(Mt. 4.1-11; Ir. 4.1-13) ijajeitanaque ivancoqui Shimo, jeri Antirishi. Yoijajeitanaqueri
12ॸImpoiji aanaqueri Ishire Tasorentsi caaraiteriqui. 13ॸItimaiti Santiaco aisati Joa.
anta ocarataque 40 quitaiteri. Yora Satanashi ineantavetacari, 30ॸIcamantiri Jesoshi:

irantacayerime caari cameetsatatsi. Aisati tecatsi ishaninca —Ojoquiitaca irairo Shimo, aaquero catsiirentsi. Jero onta
intsipateari, irinti timatsi covencayetatsiri, iro cantaincha nariainchari.
intacojeitacari inampirepee Tasorentsi. 31ॸAri ijatashitanaquero, yacatsavacotapaaquero,

yoisavicapaajiro. Irosati opeantanaja ovatsiire, irosati


Iquenquetsataque Jesoshi. opajeitantacari iroyeari.
(Mt. 4.12-17; Ir. 4.13-15)
14ॸAri Iro saavaro yoavisacoyetantacariri Jesoshi mantsiayetatsiri.
pashini quitaiteri yashitacoyeetaqueri Joa caravosoqui.
(Mt. 8.16-17; Ir. 4.40-41)
Impoiji ijatanaji Jesoshi Carireaqui. Icamantajeitaqueri ishaninca
jaoca icanta Tasorentsi yoavisacotanti. 15ॸIcantajeitaqueri: 32ॸIqueanaji catsirincaiteri, irotanaintsi ontsitenijencaiteanaje,

—Irotaintsi impincatsariventajeitajee Tasorentsi. yamayetaqueneri Jesoshi maaroni mantsiayetatsiri, aisati


Pinquenqueshireempa, eiro piquempetajatsi peerani: te maaroni yatajeaoncayetiri camaari. 33ॸMaaroni nampitsiquiniri
pincameetsaveiteani. Pinquemisantajeite pavisacotantajeari. yapatojeitapaaca omoroqui pancotsi. 34ॸIsavicajeitapaaque

35
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ1ٍॷ2 36

maaroni mantsiayetatsiri, onashiyetaca imantsiarepee. Te ompomerentsiveteaji: eiro piojeititsi nomaterorica. Irointi


Yoavisacojeitajiri. Aisati icantaqueri camaari: pomerentsivetacha noncanteri yoca: “Pincatianaje, paajero
—Pinijantareajeitanajeri yora patajeaonquiri, aisati pinariantavetari, paniitanaje”. Tempa onconijatasanotanaque
pimajerejeite. nomaterorica. 10ॸAca quipatsiquica nocavintsaajeitiri caari
Yora camaari, iojeitaqueri Tasorentsi ini Jesoshi, irootaque cameetsatatsi, aisati noavisacojeitaqueri. Nocoaque piojeite
caari icoanta Jesoshi incamanteri atiri. ainiro notasorenca noavisacotanteariri.
Ari icantaqueri choritatsiri:
Imananaja Jesoshi, ijatanaji. 11ॸ—Nocantimpi, pincatianaje, paanajero pinariantaniri,
(Mt. 4.23; Ir. 4.42-44) pijataje pivancoqui.
35ॸOquitaitetanaque, tsiteniquera itinaamanaja Jesoshi. 12ॸIrosati icatiantanaja, yaanajiro inariantaniri, isoquijanaji.

Ijatamanaque anta tecatsi timatsine, iquenquetsatacairi iriri. Ineajeitavajiri ishaninca, yoajeitanaque cavaco.
36ॸIcoacoayetajiri Shimo aisati itsipajeitari. 37ॸIneantapaajariri, Icantajeitanaque:
icantapaaqueri: —Tempa icameetsatasanoti Tasorentsi, te aneapiniteroji
—Icoacoajeitaquempi maaroni ashaninca. peerani quempetarori oca.
38ॸAri icantavaqueri iriori:

—Ari inajini. Tsame avaanajea otsipapeequi nampitsi. Ari icantavacaaca.


Aitaque anta nonquenquetsatacaajeiteri itsipapee atiri, (Mt. 9.9-17; Ir. 5.27-39)
irootaque nopocantacari quipatsiquica. 13ॸIpianaja Jesoshi aisati otsapijaqui incajare.
39ॸIquenaquenayetanaque, itsoteajeitaquero nampitsipee anta Yapatotashijeitapaajari aisati atiri, yoametavajiri. 14ॸImpoiji
Carireaqui. Iquenquetsatacaapinitaqueri ishaninca anta yovaanaja aisati. Ineapaaqueri Irevi, yora itomi Arijeo,
yapatotapinijeitanta, yoavisacojeitaqueri maaroni neiriri isavicaiti pancotsiqui yapatotapinitiri quirequi:
camaari. yapatotapinijeitiniri oromasati. Icantapaaqueri:
—Tsame, poijatanaquena.
Yoavisacotaqueri Jesoshi patsaatsiri. —Ja, tsamequeti.
(Mt. 8.1-4; Ir. 5.12-16) Ari icatianaca, yoijatanaqueri. 15,16ॸAri ijajeitanaque ivancoqui
40ॸPashini quitaiteri ijatashitaqueri patsaatsiri, icantapaaqueri: Irevi. Yoacaajeitapaacari oshequi oijajeitiriri Jesoshi, iroamere,
—Tempa aviro pincatsari, pincavintsayena. Ainiro apatotapinitiriri quirequi, maaroni. Jeri aisati yoacaacari caari
pitasorenca: pinintirica poavisacotajena, ari pimataquero. cameetsayetatsi. Yareejeitapaaca oametantirori sanquenarentsi,
41ॸOshequi icavintsaasanotavaqueri. Ari yacotashitavaqueri, variseo ini. Ineacotapaaqueri Jesoshi yoimojeitacari caari
ipamitavaqueri. Icantavaqueri: cameetsayetatsi. Isampitapaaqueri iroamere:
—Je, noninti: aitaque pavisacotaje. —¿Paita itsipajeitantariri yocapee, yoajeita? Te
42ॸIrosati opeantanaja ivatsaaro, yavisacotanaji. 43ॸItiancajiri, incameetsajeiteji.
icantasanotiri: 17ॸAri iquemavaqueri iriori Jesoshi, icantiri:
44ॸ—Noncantempi: eiro picamantayetiritsi itsipapee, irinti —Yora caari mantsiatatsine te incoyeji aavinterineri,
pijatashiteri saserote. Pinijaapaajeri pavisacotaji. irintiquea mantsiatatsiri. Te iro nompocantea noncajemeri
Pimoncaratero icantiniri Moishishini: poyeneri Tasorentsi cameetsatatsiri, irintiquea caari cameetsatatsi.
pivira iriotanteari pishaninca pavisacotaji. 18ॸAri itijeita iroamerepee Joa aisati iroamerepee variseo.
45ॸAri ijatanaque, iro cantaincha icamantacoyetaquero, Yora atiri ipocashitiri Jesoshi, icantapaaqueri:
yovaraaquero. Iotacojeitaqueri Jesoshi, irootaque caari ijatanta —Jeri meeca itijeita iroamerepee Joa, aisati iquempejeita
nampitsiqui. Itimaiti anta ocaraiteti. Ijatashijeitaqueri atiri iroamerepee variseo. ¿Paita caari ititanta poamerepee avirori?
poneayetachari otsipapeequi nampitsi. 19ॸAri icantavaqueri Jesoshi:

—Oquempetaca ariorica iraye shirampari ijina,


Yoavisacotaqueri Jesoshi choritatsiri. incajemajeiteri ishaninca inquimoshireventajeiteri. Ariorica
(Mt. 9.1-8; Ir. 5.17-26) irareejeitapeempa, ¿arimpa intijeitapeempa iriori? Eiro. Tempa

2
1ॸPashini quitaiteri ipianaja Jesoshi Caperenaoqui. iriveshireimentapeempari. Pineaquero, meeca nocarajeitiri
Iquemacojeitajiri areetaja ivancoqui. 2ॸYapatojeitaca noamerepee: ¿paita nontitacanteariri? 20ॸAisati, ariorica
oshequi atiri, ijaapaaca pancotsiqui. Tecatsi inquenapee pashini irojocajeitanajeri ishaninca aatsiri ijina, impoijiniquea
inquempejitantapeemparori omoro. Iquenquetsatacaajeitaqueri intijeitanaquea. Aisati coajica, nojocanajeririca noamerepee,
Jesoshi. 3ॸAri icompitacotapaaqueri choritatsiri. Icarati amiriri iroashiretacojeitanaquena, irosati intijeitantanaquea. 21ॸTempa
itsipasati. 4ॸTecatsi inquempejitantapeempariri Jesoshi, ajacapinitiro quitsaarentsitsara, irootaque oshiricamaotantari.
yojocaajeitavaqueri atiripee. Ari yataitacaanaqueri otataroqui Impoiji, te oncameetsateji impataqueetero nianqui iroaquerari:
pancotsi. Itatareapaaquero, itampaticataquero inaquenta tequera oshiricamaoteji irointi. Impataqueeterome, impoiji
Jesoshi. Imataquero omoro, ari yoaniitacotaqueri ariorica inquiveetajerome aisati, oshiricamaotanaqueme iroori
inareantariqui. 5ॸIotavaqueri Jesoshi ishirejeitacari, irootaque iroaquerari, antsiviacaaquerome maatsarantsi. Impoiji
icantantacariri: ontsereacaaquero iroaquerari. 22ॸAriorica ampeantantajearime
—Noshaninca, ainiro pantayetiri, iro cantaincha eiro pearentsi iroaquerajari peesatitatsiri imeshina, tempa ari
noasanquetimentimpirotsi, aitaque noavisacotajempi. intapianaqueame, intoncanaqueme. Aitaque intsereanaqueme,
6ॸAiniro anta isavicaiti oametantirori sanquenarentsi. aisati amparajatanaqueame iroaquerajari, chararara. Tempa
7ॸIcantashiretaque iriori: apeantantapinitaro iroaquerajari imeshinaqui iroaquerari.
—¿Paita icantashinirotantarori oca? Pineaquero: iroaquerari oca noamejeitimpiri, te oncameetsateji
Ijitasorentsinirotacateemi. ¿Jaoca incanteriri onconoyearo ora yoametapinijeitimpiniri intaroniri.
iroavisacotanteariri? Tempa apaniro yoavisacotanti irinti
Icantavacaimentacaro saavaro.
Tasorentsi.
8ॸIoshiretashitaca Jesoshi icantashiretaqueri, icantiri: (Mt. 12.1-8; Ir. 6.1-5)
—¿Paita picantashiretantari? 9ॸ¿Paita 23ॸAri pashini saavaro iquenanaque Jesoshi panquirentsiqui,

pomerentsitasanotachari? ¿Pomerentsinimpa nocantiriri yoca itsipajeitari iroamerepee. Ari nianqui yaviitapairo iroamere
choritatsiri: “Eiro noasanquetimpitsi, irointi noavisacotajempi”? oitsoqui tirico, itaquireiro otaqui, yoajeitaro oitsoqui.
37 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ2ٍॷ3

24ॸAri icantiri variseo: shirampari, intsipatasanojeitanteariri. Impoiji intiancajeiteri


—Paitateemi yaviitantarori oitsoqui, itaquireitantacaro inquenquetsatacaajeiteri ishaninca irineane Tasorentsi. 15ॸAisati
quitaiteri amaoreantari. Te oncameetsateji. ¿Paita yantantarori? imatacaaqueri itasoncantajeitaque irojocanteariri camaari.
25ॸAri yacanaqueri Jesoshi: 16ॸAri icoyeaqueri iroamere 12. Icoyeaqueri Shimo, ipajitajiri

—¿Tempa pinquenqueshireeroji sanquenarentsi aisati Petero. 17ॸAisati icoyeaqueri Santiaco itomi Severeo.
quenquetsatacotiriri peerani Iravirini? Te ontimeji iroyeari, Icoyeaqueri Joa irirenti Santiaco: ipajiyeetajiri aisati Voaneriji,
aaqueri itashe, aisati itsipajeitari. 26ॸAiniro onaveitani tanta acantiro aneanequi “Shintsiri”. 18ॸAisati icoyeaqueri Antirishi,
yovetsiqueetiniriri Tasorentsi: te irishineyeeteriji iroajeitearo Jeripi, Varitorome, Mateo, Tomashi, Santiaco itomi Arijeo,
atiri, apaniro yoaro saserote, irinti. Iro cantaincha aavetacari Tareo, Shimo. Iriotaque Shimo shintsiyetirori paitaricapee.
itashe Iravirini. Ijatashitiri Aviatara, yora ivincatsarite saserote, 19ॸAisati icoyeaqueri Jorashi Ishicariote: iriotaque aacanterineri

icantiri: “Notasheajeitaque. Tecatsi noajeiteari”. Ari ipavaqueri coajica Jesoshi.


tanta: “Jero oca, poyea”. Ari yoacaro, aisati yoacaajeitacari
itsipajeitari. Caari inajeiti saserote, iro cantaincha te irininteji Ijiyevetari yatajeaonquiri camaari Jesoshi.
Tasorentsi iroashinoncaajeiteri. 27ॸPamene, yovetsiquiniri (Mt. 12.24-32)
Tasorentsi atiri quitaiteri imaoreajeitantari. Te iro 20ॸImpoiji ipianaja Jesoshi pancotsinentsiqui. Yapatojeitajiri
irovetsicanteanari atiri irineapincatsatearo quitaiteri. aisati oshequi atiri. Tecatsi incantea iroyea. 21ॸIquemacotaqueri
28ॸNarotaque cantacaantaquerori quitaiteri amaoreantajeitari: Jesoshi ishanincasanori, ijatashivetajari iraanajerime
tempa noponeaca narori inquitequi, natiritapaaque. ivancosanoriqui. Icantavacaanaca:
—Te irineacoteaji Jesoshi, tsame aanajeri.
Yora Jesoshi yoavisacotiri quisoporoquitatsiri iracoqui. 22ॸArio ipocashitiri aisati jerosaresati, oametantirori
(Mt. 12.9-14; Ir. 6.6-11) sanquenarentsi. Icantacotashitapaacari:

3
1ॸYora Jesoshi ijatanaji aisati pancotsiqui yapatojeitantari. —Iriotaque Satanashi atajeaonquiriri Jesoshi. Tempa
Aitaque isaviquiri shirampari quisoporoquitatsiri iracoqui. Satanashi iriotaque ivincatsarite camaari: iriotaque
2ॸYamenashijeitavaqueri atiri, sorerere: icoaque iriote ariorica amitacotiriri itianquiri iamaaririnte, irootaque imatantacariri.
iroavisacotajeri saavaroqui. Icoajeitaque incantajeite: “Te
oncameetsateji oca yantiri Jesoshi”. 3ॸYora Jesoshi icantiri Yacanaqueri iriori Jesoshi.
quisoporoquitatsiri: (Mt. 12.22-32; Ir. 11.14-23; 12.10)
—Pincatiaje, caate aca nianqui. 23ॸIcajemavaqueri Jesoshi, icantavaqueri:
4ॸImpoiji isampijeitaqueri maaroni amenajeitaintsiri: —¿Queariompa yatajeaoncaquena camaari? Pamene: ¿jaoca
—¿Cameetsampa aneshinoncateri atiri quitaiteri incanteari Satanashi irojocajea irisati? 24ॸOquempetaca ariorica
amaoreajeitantari? ¿Ariompa avashinoncayeri? inquisavacaajeitea savicatsiri nampitsiqui, irojocavacaajeitea,
¿Ocameetsatimpa avavisacoteri? Tericampa, ¿picoaquempa ¿arimpa irisavicajeitanaje cameetsa? 25ॸAisati oquempetaca
ayeri? ariorica inquisavacaajeitea savicatsiri pancotsiqui, ¿arimpa
Iro cantaincha imajerenirojeitanaque. 5ॸIquisanaca Jesoshi, inquisoavacaajeitajea? 26ॸAisati iquempetaca, ariorica Satanashi
yamenajeitaqueri, aisati iquenqueshireanaca. Iro inquisherime iamaaririnte, irojocavacayeame, eirome itimime:
iquenqueshireantanacari te incavintsaantajeiteji atiri. Icantiri aitaque impoyereavacayeame. 27ॸAisati iquempeta iriori
shirampari: coshitantatsiri: itsaroacaari shintsitatsiri inqueavancoteri
—Pancotaje. incoshitanteariri irovaararo. Ariorica impocashiteri,
Ari yacotanaji, irosati yavisacotantanaja. 6ॸIsoquijajeitanaque irijivatapeeri iraapeeri, iroisotapeeri shintsitatsiri, impoijiquea
variseopee, ijatashijeitanaqueri ishaninca Eroreshi. incoshiteri paitaricapee yoayetiri ivancoqui. 28ॸQueariotaque
Yoametavacaajeitaca: oca noncamantasanotempiri: icavintsaajeitajiri Tasorentsi
—¿Jaocasa ancanteriri Jesoshi, avanteariri? maaroni antirori caari cameetsatatsi. Aisati, ariorica
incantimajeiveteari, incavintsaajeiteri aisati. 29ॸIro cantaincha,
Yoavisacotanti Jesoshi anta incajarequi. eiro icavintsaajeitiritsi irinti cantimatirori Ishire:
(Mt. 4.24-25; 12.15-21; Ir. 6.17-19) incantaitatiyempani intime iriori Sharincaveniqui. Eiro catsini
7ॸYora Jesoshi aisati iroamerepee ijajeitanaji incajarequi, yavisacotajitsi.
yoijajeitanaqueri oshequi carireasati, aisati joreasati, 30ॸIrootaque icantaqueriri Jesoshi. Pineaquero,
8ॸjerosaresati, iromeasati, intatiquerosati Jorirani, maaroni icantashinirojeivetaca incaranqui: “Irio camaari amitacotiriri
savicajeitatsiri Tiroqui, Shiroqui, maaroni. Iquemacojeitaqueri Jesoshi”. Tempa irootaque Ishire Tasorentsi amitacotiriri, caari
itasoncanti, irootaque ijatashijeitantacariri oshequi atiri. ini camaari.
9ॸIcantiri iroamere:

—Pamaquenarota pitotsi, nontetearo: ishenacajeitapaanacari Icamantiri Jesoshi janica ishanincatasanotacari.


ashanincapee. (Mt. 12.46-50; Ir. 8.19-21)
10ॸAri iquenquetsatacaajeitaqueri, impoiji yaniireapaaji aisati 31,32ॸAri isaviqui Jesoshi pancotsiqui, isaviquimojeitapaaqueri

quipatsiqui. Oshequi yoavisacojeitavaqueri. Yora areejeitapaariri. Impoiji areetapaaca iriniro, otsipajeitapaari


mantsiayetatsiri iteencareayetaqueri ishanincapee, irirentipee. Ocatiapaaca saiteriqui, ocantiri oneapaaqueri:
impamitantapeempariri Jesoshi. 11ॸYora atiri yatajeaonquiri —Pincantenari notomi.
camaari ipincatsajeitaqueri. Antearojenca ineanatacaaqueri Ari iqueashitanaqueri, icantapaaqueri:
icantajeitaqueri: —Areetapaaca piniro, pirentipee, aisati pitsiropee.
—Jesoshi, avirotaque itomi Tasorentsi. Osavicapaaque saiteriqui, ocoapaaquempi.
12ॸIcantasanotiri Jesoshi: 33ॸAri yacavaqueri:

—¿Paita picantantanari? Pimajerete, eiro picamantacotanatsi. —¿Jaoca ocantari inatatsiri? ¿Jaoca icantari iyetatsiri?
34ॸIrosati ijicotantanacari saviquimojeitaqueriri. Icantanaque:
Icoyeaqueri Jesoshi iroamerepee. —Jeroca inatatsiri. Jerica iyetatsiri. 35ॸJanicarica
(Mt. 5.1; 10.1-4; Ir. 6.12-16) antapinitirori icoacairiri Tasorentsi: iriojeitaque iyetatsiri,
13ॸAri impoiji itoncaanaque toncaariqui. Icajemaqueri yora tsiotatsiri, inatatsiri. Noshanincajeitacari maaroni
icoyeaqueri, ari ijatashijeitaqueri. 14ॸIcoyeasanotaqueri 12 quemisantajeitanari.
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ4ٍॷ5 38

22ॸCoajica onconijatanaque maaroni amanavetari,


Ishiacantiri panquiveetatsiri. iriojeitanaquero maaroni antajeitaqueri. 23ॸOtimirica
(Mt. 13.1-23; Ir. 8.4-15) piquemantari, pinquemavaquero oca nocamantaquempiri.

4
1ॸYoametantaji aisati Jesoshi anta otsapijaqui incajare. 24ॸPashini icantaqueri aisati:

Yapatotimentapaajari oshequi atiri catsini. Irosati —Pinquenqueshiretero oca piquemaqueri. Ariorica capichaji
itetantaca pitotsiqui, itiancaquero nianquija capichaji, pinquemisantavaquero nocamantimpiri, ari capichaji
isavicaque. Icatiashijeitapaacari otsapijaqui maaroni ashaninca. piotavaquero. Ariorica pinquemisantasanotavaquero, ari
2ॸYoameyetaqueri paitaricapee, aisati ishiacaaventiniri, icantiri: oshequi piotavaquero, noametasanotaquempiro catsini. 25ॸYora
3ॸ—Meeca noncamantempi. Ijataque panquiveetatsiri iotavaquerori noametaqueriri, aiquero noametasanoteri catsini.
yojocaitiro oitsoqui tirico. 4ॸYojocaitiro, opariaarantapaaque Yora caari iotavaquero nocamantavetacariri, eiro iotitsi catsini.
avotsiqui. Ipocapaaque contsaro, yoapaacaro,
Ishiacantiniri Jesoshi panquitirori oitsoqui.
itsonquitapaaqueri. 5ॸPashini pariapaintsi oitsoqui mapiqui. Te
ontimasanoteji oshequi quipatsi, jentsipaite oshiocavetanaca. 26ॸAisatiicanti:
6ॸAri ijenoquitapaaque catsirincaiteri, irosati —Tempa ipincatsariventajeitaquee Tasorentsi. Ishiaqueri
oshimpeshitantanaca. Te omparitsatasanoteji, irootaque shirampari jatatsiri ipanquitiro oitsoqui quipatsiqui.
ocamantanacari. 7ॸOpariapaaque pashini oitsoqui 27ॸImaapiniti tsiteniriqui, isaaquitapiniti quitaiteriqui.

quitotseequimashiqui, oquimotanaque quitotseequi. Irootaque Ocontetsoaquitanaque ivanquire, oquimotanaque. Te


ajaanaquerori, caari oitsoquitanta panquirentsi. 8ॸPashini iriotacoteroji jaoca ocantanacari oshiocantacari. 28ॸOshiocaque
pariapaintsi quipatsiqui cameetsari. Oquimotanaque, quipatsiqui: ojivati otsoaqui, impoiji ominca, impoiji opa,
otimayetanaque oitsoqui. Aparo oitsoquitanaintsi ocarati impoiji antaiquitanaque oitsoqui. 29ॸAriorica osampaquitanaque
oitsoqui 30. Pashini otimanaque aisati oitsoqui ocarati 60. Iro oitsoqui, intotacoyeetero, tempa omoncaratapaaca iraantearori.
otsipa ocarati oitsoqui 100. 9ॸPiquemavaquerorica oca
nocantaquempiri, piotavaquero, pinquenqueshiretavaquero. Ishiacaaventiniri moshitasa.
10ॸImpoiji ijajeitanaji atiripee, itimanaji apaniro Jesoshi, (Mt. 13.31-32; Ir. 13.18-19)
itsipajeitari aparopee oijatiriri, aisati iroamere caratatsiri 12. 30ॸAisati icanti Jesoshi:
Isampijeitiri: —¿Jaoca noncantempirori noshiacaaventempiro jaoca icanta
—¿Jaoca ocantari oca pishiacaaventiniriri? Tasorentsi ipincatsariventanti? ¿Jaoca ancanterori
11ॸIcantanaqueri: anquenquetsatacotantearori? 31ॸOshiaquero oitsoqui moshitasa.
—Meeca noncamantempiro caari piojeitini: aitaque piojeitero Irointi oitsoqui, te onquempetearoji pashinipee oitsoquiyetatsiri:
jaoca icantari Tasorentsi ipincatsariventanti. Irompa irinti quiripequiitaque oni catsini. Ariorica ampanquitero,
yontapee, eiro nocamantasanotiritsi, irointi noshiacantiniri 32ॸoshiocanaque. Onquimotanaque, anayetanaquero otsipapee

oncanteata 12ॸiramenavetea, iro cantaincha eiro ineasanotitsi, panquirentsiyetatsiri. Antearoyetanaque ojempequipee, aitaque
inquemavetea, iro cantaincha eiro iotasanotitsi. Eiro iramampeapinitearo vanquiyetachari.
iquenqueshireatsi, eiro icavintsaajiritsi Tasorentsi. 33ॸAitaque icantapinita Jesoshi, ishiacaaventapinitiniri atiri
13ॸAisati icantaqueri: iroametanteariri irineane Tasorentsi. Ariorica capichaji iquemaquero,
—¿Tempa pinquemavaquero oca noshiacantimpiri? Ariorica ari capichaji yoametaqueri: oshequirica iquemavaquero, ari oshequi
noshiacantempiro aisati, ¿jaoca pincanteari piotantearori? yoametaqueri. 34ॸIotaca ishiacaaventapinitiniriri. Irintiquea iroamere,
14ॸYora jocaiyetirori oitsoqui ishiaqueri ovaayetirori irineane itsoteajeitaqueneri yoametasanojeitiri.
Tasorentsi. 15ॸAparopee jocaiyetapaincha avotsiqui oshiaqueri
quemisantavetavacarori irineane Tasorentsi, iro cantaincha Yoimajerentaquero Jesoshi tampea.
yora Satanashi yojocapitsatajiri iquenqueshireantavetacari: te (Mt. 8.23-27; Ir. 8.22-25)
inquemisantanajeji. 16ॸAisati oca jocaitapainchari mapiqui, 35ॸIqueanaji catsirincaiteri. Icantajiri iroamere:
oshiaqueri quemavetavacarori irineane Tasorentsi. Intsipaite —Tsame amonteanaje intatiquero.
iquimoshireventavetavacaro. 17ॸIshiaquero panquirentsi caari 36ॸItiancanajiri apatotimentajeitariri:

timatsine ovaritsa. Intsipaite ocamaque. Iquemisantavetaca, —Tsamajempi pijajeitanaje pivancopeequi.


irootaque yoashinoncanteetacariri, aisati Irosati inaque iriori pitotsiqui, isavicaque. Itejeitanaja
iquisanentanteetacariri. Intsipaite yojocanajiro iroamere, yoimonteajiri. Aisati imonteacotanaja yora
iquemisantaveta. 18ॸOca jocaitainchari quitotseequimashiqui apatotimentariri otsipapee pitotsi. 37ॸOmapocavaqueri nianquija
oshiacaaventiri quemavetavacarori irineane Tasorentsi. 19ॸIro antearo tampea catsini. Ora omotoncane otejatapaacaro pitotsi,
cantaincha iquenqueshiretapinitiro timayetatsiri aca irovetaincha ojaayeame. 38ॸImaaque Jesoshi anta opataquiqui,
quipatsiqui, iquimoshireventajeitiro yashiyetari. Aiquero itiinataca. Yoisaaquireaqueri iroamere, icantaqueri:
icoanaitii irashijeitearo paitaricapee, irootaque yojocantajarori —Oametanari, ¿paita caari pinquenqueshireanta? Irotanaintsi
iquemisantavetari. Ishiaquero caari timatsi oitsoqui. 20ॸIroquea ampiincajeite.
oca irointi jocaitapainchari quipatsiqui cameetsari, 39ॸItinaanaja, icajemacotaquero tampea, aisati icantiro incajare:

oshiacaaventiri quemasanotavaquerori irineane Tasorentsi. —Pimajerete, pimajerejate.


Aitaque ishiretasanotacaro, iriotaque shiacaaventainchari Opeanaja tampea. Omajerejatasanotanaji incajare. 40ॸIcantiri:
panquirentsipee timanaintsiri oitsoqui. Aparo oitsoquitanaintsi —¿Paita pitsaroantari? ¿Paita caari pishirejeitantari
ocarati oitsoqui 30. Pashini otimanaque aisati oitsoqui ocarati Tasorentsi?
60. Iro otsipa ocarati oitsoqui 100. Oca oitsoqui oshiaquero 41ॸOshequi catsini itsaroasanojeitanaque. Icantavacaanaca:

amajeitaqueneriri Tasorentsi, aparo iranaacotaqueri itsipapee. —¿Janicampa yoca, oquemisantantacariri tampea? Aisati
incajare, oquemisantaqueri.
Ishiacantiniri Jesoshi tsiomentotsi.
(Ir. 8.16-18) Yoavisacotiri Jesoshi neiriri camaari.
21ॸAisatiicantaqueri: (Mt. 8.28-34; Ir. 8.26-39)

5
—Ancoaquerica antsiotea, ¿arimpa avajero tsiomentotsi 1,2ॸYareejeitanaca intatiquero, yamatsecapaaque

covitiqui tsompoina? ¿Arimpa amanaquero tsiomentotsi? quipatsiqui: irootaque iipatsite jerasesati. Intsipaite
Tempa acoiro antsiojeitearo maaroni amenajeitanteari. itonquiotavacari neiriri camaari, iponeanaja anta
39 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ5ٍॷ6

tijaarimashiqui, 3ॸaitaque isaviquiri. Tecatsi aaveerineri “Oshequi yoavisacotanti”. Osatecanacari oijajeitiriri,


iroimajerenteri. 4ॸYoisotapiniyeevetari iracoqui carenatsa, aisati oquenapaaque itapiiqui. Oquenqueshiretanaca:
iitiqui, iro cantaincha ipesayetaquero, peti, peti. Tecatsi —Ariorica nantiteri iitsaare, aitaque navisacotanaje.
anacoterine ishintsiti. 5ॸIcantatiani: tsiteniriqui, quitaiteriqui, Ari antitaqueri iitsaare, ocaratanaji irajaveitani. 29ॸOquemavaitia
iquenayeti tijaariqui aisati toncaariqui. Icajemayeti, itoyetaro maaririri, avisacotanaji. 30ॸAisati iriori Jesoshi, iquemashitavaitiaro
mapi. 6ॸYoca shirampari ineitavacari arejiquinta Jesoshi, itasorenca. Ari ipitsocashitanacari oijajeitiriri, icantiri:
ishiashitanacari, itiyeroashitapaacari. 7,8ॸIcantavaqueri Jesoshi —¿Janicampa antitaquenarori noitsaare?
camaari: 31ॸYacanaqueri iroamere:

—Pinijantareanajeri yoca shirampari. —Tempa pineeriji yoshequitaque oijajeitimpiri.


Antearojenca icajemacotapaaqueri: Yovetacayetaquempi. Aiquero picanti: “¿Janicampa
—¿Paita pashereantanari? Aviro Jesoshi, itomi Tasorentsi antitaquenarori noitsaare?”
inquitequiniri, tempa ineajeitaquee. Nocantasanotimpi catsini, 32ॸYamenamenayetanaque irineero antitaqueriri iitsaare.

eiro poashinoncaanatsi. 33ॸIroori tsinane, oshequi otsaroanaque, opioncanaque, pio, pio.


9ॸAri isampitiri Jesoshi: Iotanaque avisacotaji. Otiyeroashitapaacari, opincatsataqueri.
—¿Jaoca pipajitari? Otsoteaquero ocamantasanotaqueri maaroni. 34ॸIcantiro:
Yacanaqueri: —Tsinane, pishiretaquena, irootaque pavisacotantajari.
—Nopajita Oshequianti. Iro nopajitantari, oshiquianti noni Meeca pijataje, pinquimoshiretanaje. Aitaquenea pavisacotajiri.
catsini. 10ॸEiro pitiancanatsi pashiniqui nampitsi. 35ॸTequerata intsonquerome ineanatiro, ipocajeitapaaque

Aitaque icantasanotapinivetacari catsini. 11ॸAri anta itimi inampirepee Jairo. Icantapaaqueri:


oshequi chancho, yoajeita tioncaiquiji. 12ॸYora Oshequianti —Camanaque pishinto. ¿Paita pantsipetacanteariri
icantiri: pashereaqueri yoca oametantatsiri?
—Ari pintianquenari anta chanchoqui, irineavaquena iriori, 36ॸIquemavaquero Jesoshi oca icantapaaqueriri. Icantiri Jairo:

quiso noapaajeri. —Eiro picantashiretitsi, nainti pishiretea.


13ॸAri ishinetaqueri; inijantareanajiri camaari shirampari, 37ॸTecatsi irishinete oijatanaquerine. Irinti ishinetaque yora

yojocanajiri. Ineavaqueri irinti chancho. Icarajeiti chancho Petero, Santiaco, Joa. Iriotaque Joa irirenti Santiaco.
2,000. Ishiajeitanaca imperitaitequi, ipiincajeitanaque 38ॸYareejeitapaaca ivancoqui Jairo. Ineapaaqueri atiripee:

incajarequi, pocn, pocn, pocn; itsitiajeitanaque, pomiririri. icajemajeitaque, iraashiretacojeitacaro, iraacojeitacaro.


14ॸItsaroajeitanaque shentajeivetariri, ishiajeitanaca, 39ॸIqueapaaque, icantapaaqueri:

icamantapairi savicajeitatsiri nampitsiqui, aisati oantsipeequi. —¿Paita picajemacojeitantarori? ¿Paita piraacojeitantarori?


Otsoteanaca neantsi. Ipocajeitanaque atiri irameneri jaocarica Te oncamasanoteji evancaro, irointi omai.
icantacari chancho. 15ॸIjatashijeitiri Jesoshi, ineajeitapairi yora 40ॸIshirontimentajeitavacari, iro cantaincha yoisoquijajeitapairi.

neaveitariniri camaari. Isavicaji, iquitsaataja, timanaji Yaanaqueri irini, jero inironi, aisati iroamere, iqueanaque anta
iquenqueshiretantari. Ari ineajeitapaaqueri, onaquenta evancaroni. 41ॸYajiricavacotapaaquero acoqui. Icantiro:
itsaroacaajeitapaacari. 16ॸYora neasanotaqueriri incaranqui —Tarita comi.
icamantajeitaqueri: Acantiro aneanequi arori: “Evancaro, pintinaanaje”.
—Pineaqueri, yoavisacotajiri Jesoshi yora neaveitariniri 42ॸOtinaanaja evancaro, tancore, aniitanaji. Ocarataque

camaari. Aisati yoviincacantaqueri chancho. osarintsite 12, irootaque omatantajari aniiveetaji.


17ॸImpoiji icantasanojeitiri: Yoasanojeitanaque cavaco oshaninca. 43ॸIcantasanotiri:
—Pijataje, eiro pipocajitsi aisati nonampiqui. —Eiroya picamantayetiritsi atiri. Meeca pimpero oyeari.
18ॸAri itetanaja Jesoshi pitotsiqui. Icantasanovetari yora

yoavisacotiri: Ijataque Jesoshi Nasaretequi.


—Nocoaque noijatanaquempi. (Mt. 13.53-58; Ir. 4.16-30)

6
19ॸIro cantaincha, icantiri Jesoshi: 1ॸAri ijatanaji Jesoshi, yareetapaaja iipatsitequi iriori.

—Eiro poijatanatsi, ainti pijataje pinampiqui, anta Yoijajeitajiri iroamere. 2,3ॸImpoiji quitaiteri
pishanincaqui. Pincamantapeeri: “Ineshinoncatajana imaoreajeitantari, yoametantapaaji anta yapatotapinijeitacanta
novincatsarite”. joriopee. Yoajeitavaqueri cavaco oshequi quemavaqueriri.
20ॸAri ijatanaque neaveitariniri camaari Tecaporishiqui. Itseencajeitaqueri Jesoshi, icantajeiti:
Icamantajeitapairi maaroni atiri: —Tempa iriotaque ashanincasanori arori. ¿Jaoca
—Yoavisacotajana Jesoshi. oponeimotacariri oca yoametantiri? ¿Jaoca icantacari
Yoajeitavaqueri atiri cavaco. itasoncantayetantacari? ¿Caarimpa yoca vetsicapinitirori
inchato? Iriotaque otomi Maria, tempa iriotaque irirentipee
Yoavisacotiro Jesoshi irajashetatsiri.
Santiaco, Jose, Jorashi, aisati Shimo. Aisati iritsiropee, tempa
(Mt. 9.18-26; Ir. 8.40-56)
osaviquimojeitaquee aca.
21ॸAri imonteanaja Jesoshi intatiquero. Yapatojeitavacari 4ॸIcanti Jesoshi:

oshequi atiri anta otsapijaqui. 22ॸYareetapaaca shirampari —Ari ineacameetsajeivetacari atiripee camantantatsiri. Iro
pajitachari Jairo, yora jivatacaajeitiriri atiri anta pancotsiqui cantaincha iriorica camantantatsiri ishanincasanori, ari
yapatotantari. Ineapaaqueri, itiyeroashitapaacari Jesoshi. intseenqueri.
23ॸIcantasanotapaaqueri: 5ॸAri itseencajeitaqueri, irootaque caari itasoncantapinitanta

—Irotaintsi oncame noshinto. Pimpoque pimpamitapeero anta inampiqui. Aparopee ipamiyetiri mantsiayetatsiri,
avisacotantajeari iroori, eiro ocamantatsi. yoavisacoyetiri. 6ॸIro cantaincha te inquemisantajeiteriji
24ॸAri yoijatanaqueri, aisati yoijajeitanaqueri oshequi catsini ishaninca, irootaque yoantanacari cavaco:
apatotimentariri, yovetacajeitanaqueri. 25ॸOcarajeitaqueri —¿Paita caari iquemisantajeitantana?
tsinane irajashetatsiri. Ocaratacotaque osarintsite 12
irajashetantacari. 26ॸOshequi yaavinteenayevetaro, aiquero Yantayetiri iroamerepee Jesoshi.
yoatsiyeetaquerori. Atsipetashitacaro opinaventayevetacaro (Mt. 10.1-15; Ir. 9.1-6)
maaroni ashiyevetari. Te avisacotimateji, aiquero ojatatii Iquenaquenayetanaque Jesoshi nampitsipeequi,
irajatanaque catsini. 27,28ॸOquemaque icantacoyeetiriri Jesoshi: yoametantayetanaque. 7ॸAisati icoyeaqueri iroamere 12.
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ6 40

Imatacaaqueri iroavisacotanteariri neiriri camaari. Impoiji maaroni itsipajeitacari. Te meeca incoajeji iramatavitero. 27ॸAri
itiancajeitaqueri; itsipatavacaayetanaca, apitepee ijayetanaque itiancaqueri oantatsiri, icantavaqueri:
nampitsipeequi. 8ॸIcantasanotavaqueri: —Pamaquenaro iito Joa.
—Ariorica pijatanaque, tecatsiyea paanaque. Eiro Ari ijatanaque anta yoiminqueaquerinta, ipesapaaqueri
paanaquetsi poyeari, eiro paanaquerotsi pitsarate. Aisati eiro itsanoqui. 28ॸYamacotaquero matitaqui iitoni, ipapaaquero
paanaqueritsi piirequite. Irointiquea paanaque piotiquiro. evancaro. Iroori, ovaaquenero iniro. 29ॸIquemacotaqueri
9ॸAisati pisapatotanaquea, iro cantaincha eiro piquitsaatarotsi iroamereni Joani, ari ijatashijeitaqueri. Yaanajiri, itijajiri.
poicoro.
10ॸAisati icantavaqueri: Yoacaacari Jesoshi oshequi atiri.
—Jaocarica pisavicapaaqueri, aitaque pintimaanitapaaqueri, (Mt. 14.13-21; Ir. 9.10-17; Joa 6.1-15)
irosati pijatantajeari pashiniqui nampitsi. 11ॸEirorica 30ॸIpiajeitanaja itiancane Jesoshi. Icamantajeitapaajiri

yaacameetsajeitavaquempi nampitsiquiniri, aisati eirorica maaroni yantayetaqueri. Aisati icamantacoyetapairo maaroni


iquemisantajeitavaquempi, ari povaanajea, iriotanteari yoametantayetaqueri. 31ॸIrosati icantani oshequi atiri
pishemacari, eiro pipiashitaritsi aisati. ipocashitapinitiri Jesoshi, aisati ijajeitanaji. Te irinijantareeriji,
12ॸAri ijajeitanaque iroamere. Icamantajeitiri atiripee: tecatsi incantea iroyea. Icantajeitavaqueri itiancane:
—Pinquenqueshirejeitea, eiro pantapinitirotsi aisati caari —Tsame ajate ayojeitanaquea anta tecatsi timatsine.
cameetsatatsi. Amaoreajeitavaqueta capichaji.
13ॸYoavisacojeitiri oshequi yatajeaoncane camaari. 32ॸAri ijajeitanaque, iquenanaque pitotsiqui. 33ॸAri

Itiritantayetari quejitsi oshequi mantsiaripee, yoavisacoyetiri. ineajeitavaqueri oshequi atiri, iojeitavaqueri. Iponeajeitanaca
ivancopeequi, ishianaca, ishitejeitanaca. Ishianaca,
Yora Eroreshi yoacantaqueri Joa. yanaacojeitaqueri, yapatotimentajeitavacari. 34ॸImitajanaque
(Mt. 14.1-12; Ir. 9.7-9) Jesoshi, ineapaatiiri oshequi apatojeitainchari. Irosati
14ॸOshequi quemacojeitiriri Jesoshi, irootaque ineshinoncajeitantapaacariri ishiacaantapaaqueri ovisha caari
iquemacotantacariri aisati pincatsari pajitachari Eroreshi. timatsine amenerineri. Oshequi yoamejeitapaaqueri
Icantayeti atiripee: paitapeerica. 35ॸAri ishaavijitanaji catsirincaiteri. Ipocashitiri
—Iriotaque Joa vaotisatantatsiri, camavetainchari: itinaanaja. iroamere, icantiri:
Iro itinaantajari itasorentsiti. —Meeca anajeitaque aca caaraiteriqui, tecatsi avajeiteari.
15ॸTimatsi pashini cantayevetachari: Aisati ishaavijitaque catsirincaiteri. 36ॸPintiancajeiteri atiri
—Irioyeata Iriashini: itinaanaja. irijajeitajeta oantsiqui, nampitsiqui quempejiniri.
Pashini cantayetatsiri aisati: Iramanantajeitapeeta iroyeari.
—Iriotaque camantantatsiri. Ishiajiri camantantaveitachaniri. 37ॸYacanaqueri, icantiri:
16ॸAri iquemacotaqueri Eroreshi, icanti: —Pimperita avinti iroyeari.
—Iriotaqueteemi Joa. Nopesacantavetacari itsanoqui iro Icanti iroamere:
cantaincha itinaanaja aisati. —¿Picoavetampa nojate namanantaite tanta
17-19ॸAri peerani Eroreshi yaapitsataqueri irirenti ijina. Ipajita nompantajeiteariri? Oshequi ompinatea noacantajeiteariri
irirenti Jeripi, iro ijinantaveitaniri, Eroriashi. maaroni, eiro imoncaratarotsi airequite.
Yora Joa icantapinivetacari Eroreshi: 38ॸYacanajiri:

—Te oncameetsateji paapitsateri pirenti ijina. —¿Jaoca ocaratiri pitantane timatsiri? Pijate, pamenaitero.
Oquisanaqueri Eroriashi, ocoasanoveta oacanterime, iro Ari ineaitiro, icantaqueri:
cantaincha te irininteji yora ojimentajari. Oshequi —Apapacoroni ocarati tanta, aisati apite shima.
ashereapinitaqueri, irootaque yaacantantacariri Joa, 39ॸIcantiri:

yoiminquiacantaqueri caravosoqui tsompoina. —Poisaviqueri atiripee ara saveshishiqui. Pampatoyeteri,


20ॸIpincatsavetacari iriori Joa, iotiri icameetsatasanoti, aisati pinashitacaayeteari.
iquemisantasanotiri Tasorentsi. Te irishinevetearoji ijina 40ॸAri yapatojeitaqueri, isavicajeitanaque. Aparoni

oacanteri. Itsaroacaapinivetari Joa, iquenquetsatacaapinitiri. apatojeitainchari icarati 100 atiri. Itimi oshequi itsipapee
Ineacameetsatiro icantiriri Joa, iro cantaincha te irioteji jaoca apatojeitainchari aisati. Inashiyetaca pashinipee
incanteari. 21ॸOmoncarataja iitaiterite itimantacari peerani apatojeitainchari, icarayetaque 50. 41ॸAri yaaquero Jesoshi tanta
Eroreshi. Yoacaajeitari ivincatsaririnte, ivincatsarite soraro, aisati shima, yamenanaque jenoqui. Icantiri iriri:
aisati ivincatsarite carireasati. Irootaque quitaiteri —Ariove, Apa, aviro paquenarori oca noyearica.
oacantantacariri Eroriashi Joa. 22ॸOqueapaaque oshinto Icarajaquero tanta. Ipaqueri iroamere irovayeteneri
Eroriashi anta yoajeitanta omaninquetsaveetapaaque apaniro. apatojeitainchari. Aisati shima, yovayetaqueneri maaroni atiri,
Ineacameetsatavaquero Eroreshi aisati itsipajeitari. Icantiro 42ॸari yoajeitanaca. Iquemajeitanaca, te intsonqueroji.

evancaro: 43ॸYaayetajiro timaarantapaajantsiri, ijaayetajiro cantiriqui

—Pincoacotena paitarica picoaqueri. Aitaque ocarati 12. 44ॸIcarajeiti oacarori 5,000 shirampari.
nompaquempiro. 23ॸIneaquena Tasorentsi, ioti eiro
namatavitimpitsi. Paitaricapee pincoacotaquenari, aitaque Yaniijatiro Jesoshi incajare.
nompaquempi. Picoaquerica nompaarantempi noipatsite, (Mt. 14.22-33; Joa 6.16-21)
aitaque nompaquempi cashetani. 45ॸImpoiji itianquiri Jesoshi iroamere, icantiri:
24ॸOsoquijanaji iroori, osampitapaaquero iniro: —Pintetanajea pitotsiqui. Pijivajeitanaquena intatiqueronta,
—¿Paita noncoacoteriri? anta Vetsairaqui: nontiancajeitajerita ivancopeequi yoca
Acavaquero iroori: apatojeitainchari.
—Iro pincoacoteriri iito Joa vaotisatantatsiri. 46ॸImpoiji ijatanaque Jesoshi toncaariqui, iquenquetsatacairi
25ॸIntsipaite opianaja aisati, opiashitanajari pincatsari. iriri. 47ॸOtsitenijencaiteanaji, inianquijatacotanaque iroamere
Ocoacotapaaqueri, ocantiri: incajarequi. Itimaiti Jesoshi apaniro quipatsiqui. 48ॸIneaqueri
—Nocoi meeca pimpacotenaro matitaqui iito Joa. iroamere, icomacomajeiveta, iotaqueri imaojempequitaque.
26ॸOshequi yoashiretanaca. Tempa aitaque icantaquero Aiquero oipiacotajiriri tampea. Ari oquitaitetimataji
incaranqui: “Eiro namatavitimpitsi”. Aisati iquemajeitavaqueri ijatashitajiri iriori Jesoshi. Yaniijatanajiro incajare, te
41 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ6ٍॷ7

intsitiyeji. Iro iravisanaquerime, 49ॸiro cantaincha ineajeitavajiri, inquemisantero poametapinitiriri, aisati poametaqueri
yaniijatapaajiro incajare. Ijijeivetavacari irio camaari. Ari intseenquero icantiri Tasorentsi. Aitaque picantanirotapinitari:
icajemajeitanaque: pojocacaayetiri ashaninca iquemisanti.
—Eeeee. Coraquenive camaari.
50ॸAri ineajeitavaqueri maaroni. Itsaroajeitanaque. Icamantiri Jesoshi paita caari icameetsatanta atiri.
Ineanatapaajiri: (Mt. 15.10-20)
—Pinquimoshirejeitaje. Narotaque pocajantsiri. Eiro 14ॸAri icajemajiri aisati apatojeitainchari, icantajeitiri:
pitsaroashijeitatsi. —Pinquemajeitavaquena maaroni. Piojeitavaquero oca.
51ॸItetapaaja pitotsiqui, itsipajeitapaajari, opeanaja tampea. 15ॸOcameetsati avajeitearo paitapeerica, eiro otimitsi antane:

Yoajeitanaque cavaco catsini. 52ॸIneajeivetacari incaranqui tecatsi oncantero avari ashire. Piquenqueshiretiro caari
itasonquiro tanta, iro cantaincha tequera cameetsatatsi, irootaque pantapinitantarori. 16ॸOtimirica
inquenqueshireimateaji. piyempita piquemantari, pinquemavaque.
17ॸAri ijajeitanaji apatotimentariri, iqueapaaji Jesoshi
Yantayetiri Jesoshi anta Jenesaretequi. pancotsiqui. Isampitiri iroamere:
(Mt. 14.34-36) —¿Jaoca ocantari pishiacaaventiniriri?
53ॸAri imonteanacaro, yareejeitapaaca Jenesaretequi. 18ॸIcantiri:

Yaatacojeitapaaque. 54ॸImitajajeitapaaque, intsipaite —Aisatimpa avirori, ¿tempa pinquemavaquena? Paitapeerica


iojeitavaqueri atiri. 55ॸIshiashijeitapaacari. Yamacojeitaqueri iroyeari ashaninca, ocameetsati, eiro otimitsi irantane. Tempa
mantsiayetatsiri inareantariqui. Jaocarica itimapairi Jesoshi, piotavaquero. 19ॸEiro omatirotsi ishire, ainti ojataque isheitoqui,
aitaque anta yaacotanaqueneriri. 56ॸIquenaquenayeti impoiji ishitajiro.
nampitsijaniquiqui, nampitsiqui antearo, aisati oantsiqui. Irootaque yoamejeitiriri ocameetsataque paitarica
Jaocarica iquenanaqueri Jesoshi yoayetaqueneri yoyeeyetari. 20ॸAisati icantiri:
mantsiayetatsiri. Yoayetaqueneri nianqui nampitsiqui, —Oca iquenqueshiretiri antacairiri ashaninca caari cameetsatatsi.
icantajeitavaqueri: 21ॸTe iroyearoji caari cameetsatatsi, irointi iquenqueshiretiro.

—Pishinetenaro nompamititavaquempiro ocaratapai Irootaque yantajeitantarori maaroni: yantavintsatiro tsinane caari


piitsaare. yai, antavintsatiri shirampari caari ai, icoshiti, yoanti. 22ॸYaimentaro
Ari yavisacojeitaji maaroni pamititajeitavaqueriri iitsaare. ijina, aimentari ojime. Inevetaro yashiyetari pashini atiri.
Icamaaritanti, yamatavitanti, imayempitantapiniti, imashitsati,
Yamejeitari joriopee. icantimatanti, ishemeti. Te ontimeji iojeitantari. 23ॸIquenqueshiretiro
(Mt. 15.1-20) atiri caari cameetsatatsi, irootaque yantantarori: impoiji otimi

7
1ॸAri ipocapaaque variseopee, aisati aparopee oametantirori irantanepee.
sanquenarentsi, iponeaca Jerosarequi.
Yoavisacotajiro Jesoshi oshinto shirojenishiasato.
Yapatotimentapaacari Jesoshi. 2ॸIneajeitapairi iroamere,
(Mt. 15.21-28)
yoajeita iriori: te inquivacoteaji. Icantajeiti intacaroniri:
“Ariorica ayea, ajivate anquivacotea ancameetsashiretanteari”. 24ॸImpoiji ijatanaji Jesoshi Tiroqui. Isavicapaaque pancotsiqui,
3ॸYora variseo yamejeitaro tequeratarica iroyeata, te incoaveteaji irioyeeterime. Iro cantaincha tecatsi incantea
iquivacotasanota. Tempa yamejeitaro maaroni joriopee. Irompa irimanea. 25ॸOtimi anta tsinane, yatajeaonquiro oshinto camaari.
eirorica iquivacotita, eiro yoatsi. Aitaque imoncaratajiro Oquemacotavaqueri tsinane Jesoshi, ojatashitaqueri,
yoametantapinitiniri intacaroniri. 4ॸAriorica imponeajea anta otiyeroashitapaacari. 26ॸCaari oni jorio, oponeaca
nampitsiqui nianqui, eirorica iquivacotasanotapaajatsi, eiro Shirojenishiaqui. Ocantapaaqueri:
yoapaajatsi. Aisati imoncaratashiyetaro oshequi paitarica —Yatajeaoncaquero noshinto camaari, poavisacotajenaro.
yoameyetiriri ishanincani. Iquivajeitapinitiro pajo, onero, oya, 27ॸIcantavaquero:

maaroni. 5ॸAri isampijeitapaaqueri Jesoshi: —Nojivatavaquerita noshanincasanori nintacoteari. Te


—¿Paita caari imoncaratantaro poamere yoametantapinitiniri oncameetsateji aapitsatajeri yoari ajananequite, amperi otsiti iroyeari.
intacantaqueeniri? Jeri yoca meeca oainchari, te inquivacoteaji: 28ॸIroori acanaqueri:

ainiro irantane. —Je, queario. Aitaque iniri otsiti nijanteaji.


6ॸIcantavaqueri Jesoshi: Yoatsopequititayetari atomi.
—Oshequi pamatavitantayeti. Aitaque 29ॸIcantajiro:

icamantacotitaquempini peerani Isayashini. Isanquenatini: —Je, cameetsa; queario picantaqueri. Cameetsa pijataje
“Icantashivetana yoca atiri: ‘Picameetsati’, iro cantaincha te meeca, avisacotanaji pishinto.
inquenqueshiretenaji. 7ॸYatsipetashitaro itiyeroimentavetana; 30ॸOpianaja ovancoqui. Oneapaajiro oshinto, onariaca

ipincatsatashivetana. Pamatavitashiyetacari pishaninca: omaamentoqui, avisacotaji.


picantanirovetari oca poametantavetari irootaque irineane
Tasorentsi”. Queario oca icantaqueniri Isayashi. Yora Jesoshi yoavisacotiri mayempivetachaniri.
8ॸAisati icantiri Jesoshi: 31ॸImpoiji yovaanaja aisati Jesoshi, iquenanaji Tiroqui,
—Pojocashitacaro icantavetimpiri Tasorentsi, irointi Shiroqui aisati Tecaporishiqui. Ari yareetapaaja incajarequi
piquemisantashitacaro yoametantapinitiri atiri. 9ॸAitaque Carireaquiniri. 32ॸYameetapaaqueneri aparo shirampari
pitseencaquero icantiri Tasorentsi, irointi picoaque imayempiti, aisati imasontiti. Icantapaaqueri:
pimoncaratajero yoametantapinitiri intacantaroniri. 10ॸIcantini —Pimpamitavaqueri, poavisacotajeri.
Moishishini: “Pimpincatsateri piri, aisati piniro”. Aisati icanti: 33ॸYora Jesoshi yojocanajiri apatotimentariri, apaniro

“Aitaque iroasanqueteri Tasorentsi yora cantimatiriri iriri aisati itsipatanacari mayempiri. Yoiminquiaqueneri iracotsapaqui
iriniro”. 11ॸIro cantaincha picantashinirojeivetari ashaninca: iyempitaqui. Iquitiojaquero iracotsapaqui, ipantaqueri
“Ariorica pincashiacayeri Tasorentsi piirequite, ari inenequi. 34ॸYamenanaque jenoqui, yaneencanaque, icantiri:
pimpasanoteri. Irashinoncayearica piri, piniro, pincanteri: ‘Eiro —Epeta.
nomatirotsi noncavintsayempi: nocashiacaaqueri Tasorentsi Acantiri arori aneanequi: “Ovitareanajea”. 35ॸOvitareanaja
͑Ύɗфľнӕɗҡľ͑Ύ̲Йľфɗфɗٔॸٚ. 12ॸAitaque meeca te pishineteriji iquemantari. Opeanaja iniconeneveitani, cameetsajencatanaji
pishaninca irintacoteari iriri, iriniro. 13ॸPicoacaaqueri ineaveetaji. 36ॸYapiitapinivetari:
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ7ٍॷ8 42

—Eiroyea picamantacotanatsi. tanta? Ocaraveta apapacoroni tanta, icarati oacarori 5,000


Iro cantaincha te inquemisanteriji, aiquero catsini shirampari. Ari paajiro timaarantapaajantsiri. ¿Jaocampa
icamantacotaqueriri. 37ॸAiquero catsini yoajeitanaqueri cavaco ocarati jaajanchari cantiriqui?
Jesoshi. Icantajeitiri atiripee: Yacajeitanajiri:
—Paitaquea, ocameetsatasanoti yantayetiri. —Ari ocaratiri 12.
Imatasanotaquero Jesoshi maaroni yantayetiri. 20ॸIcanti Jesoshi:

Iquemacaayetajiri mayempiveitachaniri, aisati yora —Aisati pashini, ocarati tanta 7, icarati aisati oacarori 4,000.
masontiveitachaniri, ineaveetacaayetajiri. Paajiro aisati timaarantapaajantsiri. ¿Jaoca ocaratiri cantiri
pijaajiri?
Yapiitajiro Jesoshi yoshequiajiro tanta. Icantajeitiri:
(Mt. 15.32-38) —Ocarati 7.

8
1ॸPashini quitaiteri yapatojeitaca aisati oshequi atiri, tecatsi 21ॸIcantiri:

iroajeiteari. Yora Jesoshi icajemiri iroamere, icantavaqueri: —¿Tequerampa meeca piotavaquero? Te iro
2ॸ—Nocavintsaajeitaqueri yocapee. Iro nonquenquetsatacote tanta incaranqui, irointi
nocavintsaajeitantacariri mavataque quitaiteri itsipajeitaquena, noquenquetsatacoti yoametantiri variseo aisati Eroreshi.
te iroajeiteaji meeca. 3ॸAajeitaqueri itashe. Timatsi aparopee
Yoavisacotajiri Jesoshi quitapoajaquiri.
poneainchari paricoti: ariorica nontiancavetajeari meeca
ivancoqui, ari irimaoshirejeitanaque nianqui avotsiqui, 22ॸAri ijajeitanaji Vetsairaqui. Yameetapaaqueneri
irimaotsajeitanaque. quitapoajaquiri. Icantapaaqueri:
4ॸYacanaqueri iroamere: —Pimpamitavaqueri iramenantajeari.
—¿Jaoca ancanteari anquemacaajeitanteariri tanta? Aca 23ॸAri yacatsatanaqueri quitapoajaquiri, yaanaqueri

caaraiteriqui. otsapitapaaca nampitsi. Iquitiojaqueri iroquiqui,


5ॸIsampitiri: ipamijaquitaqueri. Isampitaqueri:
—¿Jaoca ocaratiri pitantane? —¿Amenavetajimpimpa?
Icanti: 24ॸYamenanaji, icanti:

—Ocarati 7. —Je, namenavetaja, noneavetajari shiramparinta, iro cantaincha


6ॸIcantajeitiri apatotimentajeitariri: te inconijatasanoteji, ishiavetacaro inchato, aniitaintsiri.
—Pisavicajeite quipatsiqui. 25ॸYapiitajiri aisati, ipamijaquitajiri iroquiqui. Impoiji

Yaaquero tanta, ipasonquitiri iriri. Icarajaquero, ipajeitaqueri yamenasanotanaji, yavisacotasanotanaji. Yamenanaji,


iroamere, yovaajeitaqueneri apatojeitainchari. 7ॸItimaque aisati conijaitetasanotanaji maaroni. 26ॸIcantiri Jesoshi:
shivajaniqui aparopee. Ipasonquitacotaqueri aisati. Impoiji —Eiroyea piquenanajitsi nampitsiqui, apatiroyea povaanajero
icantiri iroamere: pivancoqui.
—Pimpajeiteri aisati shivajaniqui.
8ॸAri yoajeitaca, iquemajeitanaca. Yaayetajiro Iotiri Petero Quirishito ini Jesoshi.
timaarantapaintsiri, yoajiro cantiriqui. Ocarati jaajanchari 7. (Mt. 16.13-20; Ir. 9.18-21)
9ॸIcarajeiti oainchari 4,000. Impoiji itiancajeitajiri: 27ॸAri yovaanaja Jesoshi, itsipatanajari iroamere. Ijajeitanaque

—Pijajeitaje pivancopeequi. nampitsipeequi anta Sesareajiripoqui. Inianquitanaque


avotsiqui, isampijeitaqueri iroamere:
Icoaveta variseo irineerime Jesoshi intasoncantayete. —¿Paita yaamaajeitaquenari atiripee?
(Mt. 15.39; 16.1-4; Ir. 12.54-56) 28ॸYacanaqueri:
10ॸItsipajeitanajari iroamere, itejeitanaja pitotsiqui. Ijajeitanaji —Aparopee aamaayetaincha aviro Joani vaotisatantatsiniri.
anta Tarimanotaqui. 11ॸAri ipocapaaque variseo. Iquisatsatiri, Irio itsipa yaamaaquempi aviro Iriashini. Itsipapee aisati icanti
icantiri: aviro camantantatsiniri, pitinaanaja.
—Jentsite, pintasoncantayete niotantempiri avirotaque 29ॸIsampijeitaqueri:

Tasorentsi, impoijiquea ariorica nonquemisantanirotempi. —Avirojei, ¿paita piquenqueshirejeitiri?


12ॸOshequi catsini ocantimoneentacari Jesoshi. Icanti: Yacanaqueri Petero:
—¿Paita icoajeitantari maaroni atiri nonijayeri —Avirotaque naamaajeitacari peerani: aviro Quirishito.
nontasoncante? Queariotaque oca noncamantasanotempiri, eiro 30ॸIcantasanotiri:

ineanatsi nontasoncantayete. —Eiroyea picamantacotanatsi.


13ॸAri ijatanaji Jesoshi, itetanaja aisati pitotsiqui. Ijatanaji,

imonteanaja intatiquero. Icantajeitiri Jesoshi: “Noncamimentajeitempi”.


(Mt. 16.21-23; Ir. 9.22)
Icantiri Jesoshi: “Yamatavitimpicari variseo”. 31ॸAri yoametajiri aisati:
(Mt. 16.5-12) —Noponeaca narori inquitequi, natiritapaaque. Coajica oshequi
14ॸIpeacojeitanacaro iroamere iraanaquerome tanta pitotsiqui, nonquemaatsicatimentajeitempi. Queario, intseencaquena
aparo yaanaque. 15ॸIcanti Jesoshi: pincatsaripee, aisati jivatacaajeitiriri saserotepee, aisati
—Paamaventearo tapiacaarori tanta, yashitari variseo, aisati oametantirori sanquenarentsi: intseencajeitaquena,
yashitari Eroreshi. iroacantajeitaquena. Noncamaque, iro cantaincha oncarataque
16ॸAri icantavacaanaca, icantajeiti: mava quitaiteri, irosati nontinaantanajeari.
—Tecatsi atantane, irootaque icantantaqueeri: 32ॸAitaque icantasanojeivetacari. Yora Petero yaanaqueri

“Paamaventearo tapiacaarori tanta”. quempequetiji ara, icantaqueri:


17ॸIotacotaqueri Jesoshi, icantiri: —¿Paita picantantarori oca? Te oncameetsateji poamaimatea.
—¿Paita picantavacaantari: “Tecatsi atantane”? ¿Paita caari 33ॸAri ipitsocashijeitacari Jesoshi iroamerepee,

piquemanta? ¿Paita caari piotanta? ¿Paita caari yamenajeitanaqueri. Irosati ishintsitsatantacariri Petero:
piquenqueshiretanta? 18ॸOtimaveta poqui, ¿paita caari —Piquempetacari Satanashi. Pijate, te pincameetsateji.
pineanta? Otimaveta piquemantari, ¿paita caari piquemanta? Piquempejeitacari atiri, te pinquenqueshireempa. Te pioteroji
¿Paita caari pinquenqueshiretantajaro 19ॸnoshequiantacarori icoacaaquenari Tasorentsi.
43 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ8ٍॷ9

Oshequi yantanayetaqueri, imoncarataquero


Jaoca ancantajeiteari aijatanteariri Jesoshi. isanquenatacotiteetacariniri.
(Mt. 16.24-28; Ir. 9.23-27)
34ॸImpoiji icajemiri Jesoshi apatojeitachari aisati iroamere. Yoavisacotiri Jesoshi yatajeaoncane camaari.
Icantiri: (Mt. 17.14-21; Ir. 9.37-43)
—Ariorica picoaque poijajeitena, eiro pantirotsi caari 14ॸAri ipiajeitanaja anta isavicajeitaquenta iroamerepee
cameetsatatsi picoashiyevetari avirori. Poijajeitanaquena, pashini. Ineajeitapaaqueri itsipajeitapaacari oshequi
pinquearioventajeitenaro maaroni noncoacaaquempiri: piojeite apatotimentacariri. Itimi oametantirori sanquenarentsi,
ariorica pincamimentena. 35ॸTerica pincoyeji pincamimentena, ineanajeitiri yora iroamerepee Jesoshi. 15ॸAri ineajeitavaqueri
patsipetashita pitimi, ainti pijate Sharincaveniqui. Iro Jesoshi, ipocaji, yoasanotavaqueri cavaco. Ishiashijeitanacari,
cantaincha ariorica pincamimentena, aisati ariorica ivetsajeitavacari. 16ॸIsampitapaaqueri:
pinquemisantacayeteri atiri, eiro patsipetashitarotsi: —¿Paita pineanatacojeitiri?
pincantaitatiyempani panee anta inquitequi. 36ॸAriorica 17ॸYacanaqueri aparoni shirampari, icanti:

pashijeitearo maaroni timayetatsiri aca quipatsiqui, aintiquea —Oametanari, namaquempiri notomi. Yatajeaoncapinitiri
pijate Sharincaveniqui, tempa pantsipetashitearo pashiyetearo. camaari. Imasontiaqueri notomi. 18ॸIrajiricapaajeririca,
37ॸAriorica pijate Sharincaveniqui, ¿jaoca pincanteari ipishoncajiri quipatsiqui, ishimoretacaanacari,
pijatanteari inquitequi? 38ॸTseencantatsiri inajeiti maaroni yatsicanajitacaanacari, iquisoporoquitacaanacari. Nocantavetari
timajeitatsiri, aisati yantapinijeitiro caari cameetsatatsi. poamere: “Poavisacotajeri”. Teve, te irimateroji.
Noponeaca inquitequi, natiritapaaque. Coajica nojataje 19ॸYacanaqueri Jesoshi:

inquitequi: meeca, ariorica pipashiventacaana, aisati ariorica —Te pinquemisantimajeiteji. ¿Jaoca oncarate piojeite?
pipashiventacaaro noneane, coajica nompiapaajerica, Noametapinijeivetaquempi, iro cantaincha te
nompashiventacaapeempi avirori. Aisati ariorica nompiaje pinquemisantajeitavaque. Jentsite, pamaquenarite pitomi.
nompincatsaritasanotapaaque, nonquempetapaaqueari Apa, 20ॸAri yamaqueneri. Yora camaari, ineapaaqueri Jesoshi.

aisati nontsipajeitapaaqueari inampirepee. Yampitsitacaanacari jananequi, ipariacaanaqueri quipatsiqui,


poron. Ipinaironcapinaironcatanaca, ishimoretanaque
Ipashinitimotanaqueri Jesoshi iroamere. ivantequi. 21ॸYora Jesoshi isampitaqueri iriri jananequi:
(Mt. 17.1-13; Ir. 9.28-36) —¿Jaoca ocaratiri intantanacari?

9
1ॸAisati icantajiri Jesoshi: Yacanaqueri:
—Queariotaque oca noncamantasanotempiri. Pamene, —Ainiroquerani ijananequitapaini. 22ॸOshequi
acarajeitaque meeca aca. Eirotarica picamajeititsi, ari yojocacaapinitari paamariqui, aisati nijaqui. Icoaveta
pineavaqueri Tasorentsi impoque, impincatsaritapaaque, iroamayerime. Pitasoncantirica, pineshinoncatajena,
intasorentsitapaaque. poavisacotajenari.
2ॸAvisanaque 6 quitaiteri. Yaanaqueri Jesoshi yora Petero, 23ॸIcanti Jesoshi:

Santiaco, aisati Joa, ijivatanaqueri anta antearoqui toncaari. Ari —¿Paita picantantanari: “Pitasoncantirica”? Pinquemisanterica,
itimajeitapaaque apaniro. Ipashinitanaca Jesoshi, aitaque irimataquempiro Tasorentsi paitapeerica.
ipashinitimotanaqueri oijajeitiriri. 3ॸOshipaquireanaque iitsaare. 24ॸAntearojenca icanti iriri jananequi:

Oquitamarotanaque catsini. Aca quipatsiqui te aneeroji catsini —Noquemisantaveta. Tericampa nonquemisantasanote,


quempetearoneri. 4ॸImapocapaaca, iconijatimotapaaqueri pinquemisantacaasanotena avinti.
Iriashini aisati Moishishini, iquenquetsatacaapaaqueri Jesoshi. 25ॸIriori Jesoshi ineavaqueri ishiashijeitapaacari oshequi atiri.
5ॸIneaveetashitanaca Petero: Iquisatsataqueri camaari, icantiri:
—Oametanari, tempa ocameetsatasanoti pamaquena aca, —Avironirotaque camaari. Pimasontitacanti,
noneantaquempiri. Meeca nocoaque novetsicajeitempi mava pimayempitacanti. Meeca nocantasanotimpi,
pancotsijaniqui: aparoni pashi, aparoni irashi Moishishi, iro poimpacanajeriqueti, eiro patajeaoncajiritsi aisati.
otsipa irashi Iriashi iriori. 26ॸIcajemanaque camaari, yampitsitacaanacari jananequi,
6ॸItsaroasanojeitanaque catsini, irootaque caari iotanta Petero yojocanajiri. Yora jananequi iquempevetanacari camatsiri.
paitarica incanterimeri. 7ॸOtsimancajeitapaaqueri mencori. Oshequi cantayetanaintsi:
Omapocanaca irineane Tasorentsi mencoriqui, icantajeitaqueri: —Camanaque inaque.
—Iriotaque notomi nonintasanotiri, pinquemisanteri. 27ॸIro cantaincha yacatsavacotajiri Jesoshi, yoitinaajiri,
8ॸIntsipaite yamenayevetanaca iroamere, tecatsi irinee, irinti icatianaja iriori. 28ॸImpoiji iqueajeitapaaji pancotsiqui. Iojeitaca
apaniro Jesoshi. 9ॸIrosati ipiajeitantanaja, yoirincajeitanaja. iroamere, isampijeitiri:
Icantasanotiri Jesoshi: —¿Paitaquea caari nomatantaro narori noavisacoteri?
—Eiroyea picamantacotirotsi oca pineaqueri. Coajica 29ॸYacanaqueri:

noncame. Ariorica nontinaanaje, irosati pincamantacotantenari —Oshequi ishintsiti yora camaari, irootaque caari
oca pineaqueri meeca. Tempa noponeaca inquitequi, pimatantari poavisacotajeri yora yatajeaonquiri. Aisati maaroni
natiritapaaque. quempejeitariri, eiro pimajeitiritsi. Iro cantaincha,
10ॸAri iquemajeivetavacari, irosati isampitavacantanaca paita pincantasanoteririca Tasorentsi, ari iramitacotempi
ojitari oca icantiriri Jesoshi: “Coajica noncame. Nontinaanaje poavisacotajeri yatajeaoncane camaari.
aisati”. 11ॸIsampijeitaqueri:
Yapiitajiniri Jesoshi iroamere: “Aitaque noncamaque”.
—¿Paita icantantari oametantirori sanquenarentsi:
(Mt. 17.22-23; Ir. 9.44-45)
“Tequeratarica impoque Quirishito, irijivatapaaque Iriashini”?
12ॸIriori Jesoshi yacanaqueri: 30,31ॸAri
yovaanaja Jesoshi anta, iquenanaji Carireaqui. Ari
—Queario icanteetiri: “Irijivatapaaque Iriashini, icoaque iroameteri iroamerepee apaniro, irootaque
iroameetsajeitapaaque maaroni”. Noponeaca narori inquitequi, imanantanajari ijajeitanaji. Icantanaqueri:
natiritapaaque, tempa naro isanquenatacotiniri peerani: —Noponeaca narori inquitequi, natiritapaaque: coajica
“Oshequi inquemaatsicatearo, aisati oshequi iraacaanteetena. Irayena atiri, iroyena. Ari
intseencajeitavaqueri”. ¿Paita icantantaroniri oca? 13ॸMeeca noncamasanovetaquea, impoiji, omavatapaaque quitaiteri, ari
noncamantempi: aitaque peerani ipocaji aisati Iriashini. nontinaanaje aisati.
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ9ٍॷ10 44

32ॸIro cantaincha te iriojeitavaqueroji iriori oca tivi. Irompa ariorica ompeanaquea ovoteare, tecatsi oncantajea
icamantavetacariri. Itsaroajeitanaque irisampiterime. ompoteataje aisati. Aisati piquempetaca avirori: ariorica
paacameetsatavacaajeitea, tempa ocameetsati: pincanteani
Jaoca ancanteari ampincatsariventante. paacameetsatavacaajeitea, maaroni.
(Mt. 18.1-5; Ir. 9.46-48)
33ॸAri Ijataque Jesoshi Joriraniqui intatiquero.
yareejeitapaaca Caperenaoqui, isavicajeitapaaque

10
pancotsiqui. Isampitiri Jesoshi iroamere: 1ॸAri
yovaanaja Jesoshi, iquenanaji Joreaqui. Aisati
—¿Paita picantavacaanacari avotsiqui? ijataji intatiquero Joriraniqui. Yapatotimentajari aisati
34ॸImajerejeitanaque iriori, ipashiventajeitanaca. oshequi atiri, yoamejeitapaajiri. Tempa aitaque yametaro
Icantavacaajeitanaca anta avotsiqui, icanti: yoametantapiniti.
—Meeca acarajeitica, ¿janicampa anacotantatsineri
impincatsarite? Icanti Jesoshi: “Eiro pojocajirotsi pijina”.
35ॸAri isaviqui Jesoshi. Icajemiri iroamere, icantiri: (Mt. 19.1-12; Ir. 16.18)
—Ariorica pincoye pimpincatsariventante, pintacojeiteari 2ॸIpocashitapaaqueri variseo. Icoaveta incomitacayearime

pishaninca maaroni, aisati pamitacojeiteri, pineshinoncajeiteri. Jesoshi, irootaque isampijeitantapaacariri:


36ॸYamaqueneri aparoni jananequi. Isatecapaaqueneri nianqui, —¿Oshinetantampa irojocajero shirampari ijina?
yavitsanotavaqueri. Icanti: 3ॸYacavaqueri:
37ॸ—Pishirejeitena narori, impoiji pincavintsayeri jananequi. —¿Paitampa icantimpiniri Moishishi?
Ariorica pincavintsayeri, aisati narori, pincavintsayena. Aisati 4ॸYacajeitanaqueri iriori:

oquempetaca, ariorica pincavintsayena, te naro —Icantini Moishishi: “Pisanquenatajenero pijina,


pincavintsaasanote, irintiquea Apa tiancaquenari. pincamantajero: ‘Nojocajempi’. Impoijiquea oshinetantajea
irosati pojocantajearori”.
Yoavisacotanti pashini quemisantatsiri. 5ॸIcantanaqueri Jesoshi:
(Mt. 10.42; Ir. 9.49-50)
—Te incoaveteaji Tasorentsi pojocajero pijina, iro cantaincha
38ॸImpoiji yora Joa icantanaqueri: te ontimeji piquenqueshireantari, irootaque
—Oametanari, noneajeitaqueri shirampari, icanti: isanquenatantimpironiri Moishishini oca. 6ॸPeerani intantacarori
“Noquemisantaqueri Jesoshi, irootaque nojocantacariri yovetsicantaque Tasorentsi, yovetsicaqueri shirampari. Aisati
camaari”. Te meeca ancarajeiteriji iriori aca, irootaque iroori tsinane yovetsicaquero. 7ॸIrootaque yojocantariri
notsaneacotantariri. shirampari iriri, aisati iriniro, irantearori ijina. 8ॸAri icarati
39ॸIcanti Jesoshi: shirampari, aisati tsinane: apite inavetaca. Iro cantaincha,
—Eiro pitsaneacotaritsi. Tempa nomatacaaqueri itasoncanti, ariorica irayero ijina, inquempetaquea apaniro irinaque: quiso
eiro meeca icantimatanatsi irinti. 40ॸJanicarica caari iroavacaya. 9ॸAri ineaqueri Tasorentsi apaniro inaque, meeca
quisanenteene iriotaque acarajeitiri. eiro pinijantareacaajiritsi.
10ॸAri itimapaaji anta pancotsiqui. Isampitajiri aisati iroamere:
Icantiri Jesoshi: “Pincavintsaavacaajeitea”. —¿Jaoca ocantari oca picantaqueriri?
(Mt. 18.6-9; Ir. 17.1-2) 11ॸIcantiri:
41ॸAisati icantiri Jesoshi: —Janicarica joquerone ijina, ariorica iraaje otsipa tsinane,
—Ariorica iriotavaquempi atiri aviro quemisantanari, tempa iraimentearo ijinasanori. 12ॸAisati oquempeta iroori
irootaque incavintsantavaquempiri, aitaque impinateri Apa. tsinane, ariorica ojocajeri ojime, aajerica pashini shirampari,
Queariotaque oca nocamantasanotimpiri. 42ॸJeri yoca jananequi, tempa aimenteari ojimesanori iroori.
quemisantanari: eiro catsini pantacairitsi caari cameetsatatsi.
Pantacayeririca, iroasanquetayempi Tasorentsi, Yora Jesoshi ineacameetsataqueri jananequipee.
pashinoncaasanotanaquea. Oncameetsateme pincamiteame (Mt. 19.13-15; Ir. 18.15-17)
peerani, eiro pashinoncaitame. 43ॸJero oca noshiacantempiri 13ॸAri yameetapaaqueneri jananequipee, icantapaaqueri
meeca piotanteari te oncameetsateji catsini pantero caari Jesoshi:
cameetsatatsi. Ariorica antacayempiro paco caari cameetsatatsi, —Pincanteri Tasorentsi cameetsa irisavicacaajeiteri yoca
pimpeshero. Aitaque ocameetsatiri pijapontsoquitanaje jananequipee.
inquitequi, oncanteata anta paneantasanotapaajeari. Te Iro cantaincha icantavaqueri iroamerepee:
oncameetsateji catsini ontime apite paco: eirorica pipeshirotsi, —Eiro pamiritsi jananequipee, pashereiricari oametanari.
irootaque pijatanteari Sharincaveniqui. Aitaque anta otimiri 14ॸTe onimoteriji Jesoshi yantiri iroamere. Icantiri:

paamari caari tsivacanetatsi, aisati iriori yora quenitsi caari —Pishineteri impocashitenata jananequi. Eiro pitsaneanatsi.
caamanetatsi. 44ॸEiro anta icamitsi quenitsi, aisati eiro Pineaqueri yoca jananequi, ishirejeitaquena:
otsivacanetitsi paamari iroori. 45ॸAisati ariorica antacayempiro ipincatsariventajeitiri Tasorentsi maaroni quempejeitariri iriori.
piiti caari cameetsatatsi, pimpesajero. Aitaque ocameatsatiri 15ॸQueariotaque oca nocamantasanotimpiri, irinti jananequi

pijapontsoquitanaje inquitequi, oncanteata anta ipincatsatiri Tasorentsi. Irompa irinti yora caari shiiri
paneantasanotantapaajeari. Te oncameetsateji ontime apite jananequi, yora caari pincatsatiri Tasorentsi, eiro ijatitsi irinti
piiti: eirorica pipeshirotsi, irootaque pijatanteari anta ipincatsaritinta.
Sharincaveniqui. 46ॸEiro anta icamitsi quenitsi. Aisati eiro 16ॸYavitsanojeitavaqueri jananequi, ipamitaqueri iitoqui.

otsivacanetitsi paamari iroori. 47ॸAisati ariorica antacayempi Icantajeitiri:


poqui caari cameetsatatsi, pinquitsoreero. Ari ocameetsatiri —Cameetsa irineshinoncatempi Tasorentsi.
pijanaroquitanaje anta ipincatsaritinta Tasorentsi. Te
oncameetsate ontime apite poqui: eirorica piquitsoreirotsi, Ijaticari Sharincaveniqui ashitaarantincari.
irootaque irojocanteetempiri Sharincaveniqui. 48ॸEiro anta (Mt. 19.16-26; Ir. 18.18-27)
icamitsi quenitsi. Aisati eiro otsivacanetitsi paamari iroori. 17ॸAri
ijataji Jesoshi, iquenanaji avotsiqui. Ishiapaaca aparoni
49ॸAvirojeitaque quemisantajeitanari, irootaque shirampari, itiyeroashitapaacari. Icantiri:
inquisajeitantempiri caari quemisantajeitatsi. Ariorica —Oametantatsiri, cameetsari pini. ¿Paitampa nanteri
pinquemisantajeitena, ompomerentsitimotempi. 50ॸOcameetsati naneantajeari, noncantaitatiyempani?
45 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ10

18ॸIcantiri: sanquenarentsi, iroacantaquena. Iraacantajena aisati,


—¿Paita picantantanari: “Cameetsari pini”? Tecatsi iraantenari pashinisati atiri. 34ॸIrishirontimentajeitaquena,
cameetsatatsine, irinti apaniro Tasorentsi icameetsati. inquitiojena, impasanatena, iroyena. Omavatapaaque quitaiteri,
19ॸPiovintsataquero oca icantacantiniri Moishishini: “Eiro irosati nontinaantanajeari.
poantitsi. Eiro paimentarotsi pijina. Eiro paimentaritsi pijime.
Eiro picoshititsi. Eiro pitseeyacotaritsi atiri. Eiro Icantiri Jesoshi jaoca incanteari impincatsaritanteari.
pamatavitantitsi paitanteariri yashiyetari pishaninca. (Mt. 20.20-28)
Pimpincatsateri piri, aisati piniro”. 35ॸIpoqui quempeji Santiaco, jeri Joa, yora itomipee Severeo.
20ॸIcantanaqueri iriori: Icantiri:
—Pamene, ainironi nevancaritapaini, aitaque notsoteaquero —Oametantatsiri. Nocoaque pishinetenaro paitarica
maaroni ocapee, irosati meeca. noncoacotempiri.
21ॸYora Jesoshi, yamenanaqueri, inintaqueri. Icantaqueri: 36ॸIcantavaqueri Jesoshi:

—Ainiro apanivani caari pimati. Pijate meeca —¿Paita picoiri noshinetempiri?


pimpimantayetero maaroni pashiyetari. Pimpashijeiteari caari 37ॸIcantiri:

ashitaarantachane, pashini paapaaje pivaararo inquitequi. —Coajica pimpincatsaritasanote, pishinetena


Impoiji, tsame, poijatanaquena. nosaviquimotempi pacosanoriqui. Irio iyeca irisaviquimotempi
22ॸIquemavaitiiri icantaqueriri, yoashiretanaca. Iro pampatequi, nonquempejeitempi avirori pipincatsariti.
yoashiretantanacari oshequi timimotiriri irovaararo. 38ॸIcantiri Jesoshi:

Icantavorotanaca, ijatanaji. 23ॸAri ipitsocashitanacari Jesoshi —Te pioteji paitarica picantaquenari. Pamene, oshequi
iroamere, icantiri: nonquematsicatearo narori, ¿arimpa pimatero oshequi
—Yora ashitaarantachari opomerentsitimotari irijate anta pinquematsicatearo avirori?
ipincatsaritinta Tasorentsi. 39ॸIcantanaque iroamere:
24ॸIquemavaitiiri iroamere, yoajeitanaque cavaco. Yapiitajiniri —Je, ario nomataquero.
aisati Jesoshi, icantiri: Icantiri:
—Evancari, aitaque opomerentsitaca pijate anta —Je, aitaque ontime coajica pinquematsicateari. 40ॸIro
ipincatsaritinta Tasorentsi. 25ॸTempa opomerentsitaca inqueero cantaincha tecatsi noncantea noshinetempi pisavique
cameyo omoroqui quitsapi. Iroquea irointi nacosanoriqui, aisati nampatequi. Irintiquea cantatsineri
pomerentsitasanotachari irijate ashitaarantachari anta Tasorentsi janicarica saviquimotenaneri: iotitacarini peerani
ipincatsaritinta Tasorentsi. yora saviquimotenaneri.
26ॸYoajeitanaqueri cavaco catsini iriori. Icantavacaanaca: 41ॸIquemajeitantacariri yora itsipapee iroamere,

—¿Janicampa meeca avisacotajantsine? iquisanentanaqueri Santiaco aisati Joa. 42ॸIcantajeitiri Jesoshi:


Opomerentsitasanotaca. —Caate, pimpocajeite. Pioti itimi ivincatsaritepee pashinipee
27ॸYamenanaqueri Jesoshi, icanti: atiri. Iperanayetacari ishaninca iriori. Aisati yora
—Eiro imatashitarotsi atiri iroavisacotajea irisati, irintiquea savicacaajeitiriri iriori, iperanajeitacari ishaninca. 43ॸEiro
Tasorentsi matacayerine iroavisacotajeri. Tecatsi piquempejeitaritsi avirori. Aintiquea ariorica pincoaque
pomerentsitimotearine irinti. pimpincatsariventajeiteri pishaninca, pintacojeiteari maaroni
pitsipajeitari. 44ॸAisati ariorica pincoaque pisavicacante, ari
Yora Tasorentsi impinajeiteri maaroni oijajeitiriri Quirishito. pintacojeiteari maaroni pitsipajeitari. 45ॸNoponeaca narori
(Mt. 19.27-30; Ir. 18.28-30) inquitequi, natiritapaaque. Te iro nompocantea nonampiteari
28ॸImpoiji Petero icantanaqueri iriori: atiri, irointiquea nopocanta nintacojeiteari itsipapee. Aisati
—Naroquea nainti, aitaque nojocayetaquero maaroni, noncamimenteri oshequi atiri, noavisacotanteariri.
paitarica nashijeiveitaniri, noijatanaquempi meeca avirori.
29ॸIcanti Jesoshi: Yoavisacotiri Jesoshi Timeojani.
—Queariotaque oca noncantempiri. Ariorica pincoaque (Mt. 20.29-34; Ir. 18.35-43)
poijatanaquena, eiro patsipetashitarotsi pojocayetero pinampi, 46ॸAri yareetaca Jesoshi anta nampitsiqui pajitachari Jerico.

pirentipee, pitsiropee, piniro, piri, pijananequitepee, poanepee. Yovaanaja aisati, itsipajeitanacari iroamerepee aisati oshequi
Aisati ariorica pincoaque pinquemisantacayeri pishaninca, eiro apatojeitainchari. Ainiro isavicaiti avotsinampiqui shirampari
patsipetashitarotsi. 30ॸQueario, inquishimentempiro pajitachari Timeojani, iriotaque itomi Timeo. Icamarajati
piquemisantaquena, ompomerentsivetea, iro cantaincha eiro Timeojani, icoacotapinitiri atiri impashiteari quirequi.
patsipetashitarotsi. Ariorica pojocanaquero aparo, impajempi 47ॸIquemacotavaqueri impoque Jesoshi, yora nasaretesati.

Tasorentsi 100: pivancopee, pirentipee, pitsiropee, piniropee, Iroaquera iquemacotavaqueri, icajemavaqueri, icantiri:
pijananequitepee, poanepee, maaroni. Aitaque coajica —Jesoshi, tempa aviro ishanincani Iravirini,
ontimimojeitempi oshequi anta paneasanojeitapaajenta, pineshinoncatapaajena narori.
pincantaitatiyempani. 31ॸAiniro pincatsarivetachari meeca, iro 48ॸOshequi atiri ishintsitsajeitaqueri:

cantaincha coajica eiro ipincatsaritajitsi; ainiro meeca yora —Pimajerete.


caari pincatsariyetatsi, iro cantaincha coajica impincatsarite Iro cantaincha aiquero catsini icajemasanotanaji aisati:
irinti. —Aviro quempetajariri Iravirini. Pineshinoncatena narori.
49ॸIcatiapaaca Jesoshi, icanti:
Yapiitajiniri aisati Jesoshi: “Noncamaque”. —Pincajemeri.
(Mt. 20.17-19; Ir. 18.31-34) Icajemeetiri camarajari, icanteetiri:
32,33ॸAri iquenajeitanaque avotsiqui, irotaintsi irijajeite —Piveshireanaquea, pincatianaje. Icajemimpi yonta.
Jerosarequi, ijivatanaque Jesoshi. Yoajeitanaqueri cavaco 50ॸIrosati yojocantanacaro yoicotari, icatianaca, cati.

oijajeitiriri, aisati itsaroajeitanaque. Ari yapatotiri aisati yora Ijatashitanaqueri Jesoshi. 51ॸIcantavaqueri Jesoshi:
12 iroamere, icantiri: —¿Paita picoacotanari? ¿Jaoca noncantajempiri?
—Pinquemena. Tempa noponeaca inquitequi, natiritapaaque. Yacanaqueri camarajari:
Meeca ajate Jerosarequi. Coajica iraacanteetena anta, —Apa, nocoaque namenaje.
iraavaquena jivatacaajeitiriri saserotepee, aisati oametantirori 52ॸIcantiri Jesoshi:
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ10–12 46

—Meeca pijataje. Pishiretaquena, irootaque —¿Jaoca ancantaniroteriri Jesoshi, avanteariri?


pavisacotantajeari. Iro cantaincha tecatsi incanteri, itsaroacaajeitacari. Tempa
Irosati yamenantanaja, yoijatanajiri avotsiqui. ipincatsajeitiri atiri Jesoshi. 19ॸIqueanaji catsirincaiteri, ari
yojocanajiro Jesoshi nampitsi.
Ijatanaque Jesoshi Jerosarequi, ipincatsajeitavaqueri atiripee.
(Mt. 21.1-11, 14-17; Ir. 19.28-40; Joa 12.12-19) Ineajeitaquero iyera, ocamanaque.

11
1ॸIquempejijeitapaacaro (Mt. 21.20-22)
Jerosarequi, Vetejajequi, aisati
Vetaniaqui: onaquenta toncaari pajitachari Orivomashi. 20ॸOquitaitetamanaji aisati, ipianaja anta onaquenta iyera.

Yora Jesoshi itiancaqueri iroamere apite, 2ॸicantavaqueri: Ineapaaquero, ocamanaque, irosati anta ovaritsaqui.
—Pijatapainte anta nampitsiqui onta amontetacari. 21ॸIquenqueshiretaquero Petero icantanaqueri Jesoshi oshaiteji.

Pareetapaaquearica, pineapaaqueri aparoni voro, tequera Icantiri:


irantearitasanote, tequera inquijacoyeeteari. Ainiro itsatacota: —Oametanari, pamenero iyeraca poamaimatanaqueri
pintsatacoreapeeri, pamaquenari. 3ॸAriorica oshaiteji. Camanaque.
incanteetavaquempi: “¿Paitaquea pitsatacoreantariri voro?” Ari 22ॸYacanaqueri Jesoshi:

pincantanaqueri: “Irio coiriri Avincatsarite. Coajica —Pishireteari Tasorentsi. 23ॸQueariotaque oca


iroimpiajempiri aisati”. Ari irishinetempiri. noncamantajeitempiri. Ariorica pincanteri Tasorentsi:
4ॸAri ijatanaque iroamere. Ineapaaqueri voro anta avotsiqui. “Povaajero otishinta, poviincajero anta incajarequi”. Eirorica
Itsatacota ashitacoroqui pancotsi. Itsatacoreapaaqueri. 5ॸAiniro pitseencashiretitsi, aisati ariorica pioshiretasanotaque
isaviqui atiri, isampitavaqueri: ovaanaquea, ari irimataquempiro. 24ॸIrootaque
—¿Paita pantiri? ¿Paita pitsatacoreantariri voro? noncamantantempirori oca: ariorica pinquenquetsatacayeri
6ॸYacanaqueri, icantiri oca icantavaqueriri Jesoshi. Ari Tasorentsi, paitarica pincanteriri, pinquenqueshirete: “Aitaque
ishinetavaqueri yaanaqueri voro. 7ॸAri yacatsatacotanaqueneri irimataquenaro nocantaqueriri”. Pishiretearirica, aitaque
Jesoshi. Yoanquetaqueneri imititsaqui iitsaarepee, impoiji irimataquempiro. 25ॸAriorica pinquenquetsatacayeri Tasorentsi,
iquijacotacari. 8ॸAri yaniitacaanaqueri avotsiqui, pijivate pincavintsayeri pishaninca: eiro piquishimentiritsi
ipincatsajeitavaqueri maaroni ishaninca, imaaroncajeitaqueneri paitapeerica iranteri. Impoiji aisati avirori, eiro
quitsaarentsipee avotsiqui. Yora itsipapee ipesaqueneri iquishimentimpirotsi Apa Tasorentsi pantayetiri avirori.
inchatoshi, aisati yoaqueneri avotsiqui. 9ॸYora jivajeitaqueriri 26ॸEirorica picavintsairitsi pishaninca, eiro icavintsaimpitsi

aisati impoijeitaqueriri, icajemajeitanaque: avirori Tasorentsi.


—Jeritapaaque oavisacojeiteeneri, tsame
aacameetsajeitavaqueri. Coraqueni, iriotaque itiancaqueeneri Icantimentavacaacaro itasorenca Jesoshi.
Avincatsarite. 10ॸPeerani Iravirini ipincatsariventirini (Mt. 21.23-27; Ir. 20.1-8)
ashanincani: meecaquea, impincatsariventaquee yoca 27ॸAri yareejeitanaja aisati Jerosarequi, yaniitamanaji anta
aneavaquerica. Iriotaque ishanincani Iravirini. Tsame ivancoqui Tasorentsi. Yora jivatacaajeitiriri saserotepee,
ampincatsajeiteri Tasorentsi inquitequiniri. oametantirori sanquenarentsi, aisati savicacaantatsiri
11ॸAri yareejeitapaaca Jerosarequi, iqueapaaque ivancoqui ipocashijeitaqueri. 28ॸIcantajeitapaaqueri:
Tasorentsi. Itsoteaquero yamenayetaquero, iro cantaincha —¿Janica oametimpirori pipincatsaritantari pimayetantarori
ishaavijiiteanaque catsirincaiteri. Isoquijanaji, ijatanaji pantayetiri? ¿Janicampa meeca peaquempiri pincatsari,
Vetaniaqui. Itsipajeitanajari iroamerepee. pimayetantacarori pantayetiri?
29ॸIcantavaqueri Jesoshi:
Ineaquero Jesoshi iyera caari timatsi oitsoqui. —Meeca aparo nosampijeitempi avirori. Ariorica pancaquena
(Mt. 21.18-19) avirori, noncamantempiro. 30ॸYora Joa ivaotisatantayeti.
12ॸAri oquitaitetamanaji aisati, yojocanajiro Vetania, irijate ¿Janicampa tianquiriri ivaotisatantayeti? ¿Iriompa Tasorentsi
Jerosarequi. Nianqui aavetacari itashe. 13ॸIneaquero paricoti tianquiriri? Tericampa, ¿irintimpa atiri tianquiriri?
inchato, pajitachari iyera. Otimaveta oshi. Ari ijatashitiro, Panquenaqueti.
icoavetapaacaro oitsoqui. Te aneeroji, irointi oshi. Tequeratsita 31ॸAri icantavacaanaca saserotepee:

omoncaratajea oitsoquitantajeari. 14ॸIcantanaqueri Jesoshi —Ariorica ancanteri: “Iriotaque Tasorentsi tianquiriri”,


iroamere: icanteecari: “¿Paita caari piquemisantantari Joa?” 32ॸAisati eiro
—Tecatsi iroajeitajeari atiri oitsoqui aisati. acantiritsi: “Iriotaque atiri tianquiriri”. Iquisheecari.
Pineaquero, yora saserote itsaroacaajeitacari atiripee;
Itiancajeitajiri Jesoshi pimantayevetachari maaroni atiri ineacameetsajeitaqueri Joa, icantajeiti: “Tempa
anta ivancoqui Tasorentsi. irio Tasorentsi tianquiriri Joa icamantanti”. 33ॸIrootaque
(Mt. 21.12-17; Ir. 19.45-48; Joa 2.13-22) icantantariri saserotepee:
15ॸAri yareejeitaja aisati Jerosarequi. Iqueapaaji ivancoqui —Te nioteji janicarica tianquiriri.
Tasorentsi. Yojocajeitapaaqueri maaroni pimantajeivetachari Icanti Jesoshi:
aisati maaroni amanantajeivetachari. Itatsinquitayetapaaqueri —Aisati narori, eiro nocantimpitsi janicarica tiancanari
imesatepee yora pinavacaavetariri iirequite. Aisati nopincatsaritantari nomatantarori oca.
itatsinquitayetapaaqueri isavicamentopee pimantajeivetariri
Ishiacaventiniri Jesoshi panquitirori ovamashi.
sampaquiti. 16ॸItsaneapitsajeitacari irayetanaqueme vaararontsi
(Mt. 21.33-46; Ir. 20.9-19)
anta ivancoqui Tasorentsi. 17ॸAri yoametantaque, icantajeitiri:

12
—Peerani isanquenatironi irineane Tasorentsi, icantini: 1ॸImpoiji ishiacantiniri oca, icantiri:

“Irootaque oca novanco. Aca inquenquetsatacaajeitantenari —Ipanquitiro ovamashi shirampari. Itantotacotaquero


maaroni atiri”. Tempa piojeivetaro. Iro cantaincha avirojei otsapiqui, yovetsicashitaquero onanteari ovaja. Impoiji
pipeaquero ivanco coshinti. yovetsiquiro shitamencotsi anta jenoqui
18ॸAri iquemajeitavaqueri maaroni yora apatotimentariri, iramenacoventantearori maaroni. Impoiji aisati icantiri
irootaque yoajeitantanacariri cavaco. Aisati iquemacotaqueri tsameetacantatsiri: “Pishentenaro maaroni: coajica
jivatacaajeitiriri saserote, oametantirori sanquenarentsi, nompinatempi cameetsa”. Impoiniji ijatanaque pashiniqui
maaroni. Icantajeivetaca: quipatsi. 2ॸOsamanitapainti iraacanaque oitsoqui ova. Ari yora
47 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ12

ashitarori itiancavetari inampire aparo, iraaranteme ova. 3ॸTe Impoiji ocamaque iroori tsinane, toren. 23ॸCoajica ariorica
impavaqueriji, irointi yaanirotavaqueri, tapi; ipasatashitavacari, intinaajeitanaje camajeitaintsiri, ¿janicampa aajeroneri? Tempa
tac, tac. Yoipiavajiri, tecatsi iraanaque. 4ॸAri itiancavetaca aisati aitaque ijinantajeiveitaroni maaroni.
itsipa inampire. Iposainatavaqueri iitoqui, toc, toc, 24ॸIcantiri Jesoshi:

yoashinoncaavaqueri. 5ॸItiancavetaca pashini aisati. Yoavaqueri, —Te pioteroji sanquenarentsi, aisati te piotacoteriji
shemi. Aisati itiancavetacari oshequi itsipapee: aparopee Tasorentsi, tempa irootaque picomitantacarori oca.
ipasanatavaqueri, irio itsipapee yoavaqueri. 6ॸApanivaniquea 25ॸIcamajeitaque, toren. Coajica intinaajeitanaje aisati. Iro

itimanaque itomi iriori, inintasanotiri. Icantashiretanaque iriori: cantaincha eiro yaajitsi aisati ijina. Eiro itimajitsi aacaajerineri
“Irioricampa irinti notomi irio impincatsatavaqueri”. aisati. Aitaque irishiapaajeari inampire Tasorentsi savicatsiri
Itiancavetacari iriori. 7ॸIro cantaincha icantavacaanaca jenoqui. 26ॸMeeca noncamantempi: aitaque intinaajeitanaje
tsameetacotirori: “Jeritapaaque itomi ashitarori, ariorica camajeitatsiri. Tempa pineanataquero isanquenare Moishishi.
incamaque iriri, iriotaque yoca ashitasanotajearoneri. Tsame Oquenquetsatacotiro quitotsequishi, otaavetaca iro cantaincha
avavaqueri, impoijiquea ashijeitajearota ainti irovamashite”. te ontsonqueaji. Anta iquemaquero peerani Moishishi icantiriri
8ॸAri yaavaqueri, yoanirotavaqueri, shemi. Yojocaqueri Tasorentsi: “Narotaque Tasorentsi, icantani ipincatsajeitaquena
otsapitapaaca ovamashi. 9ॸ¿Paita piquenqueshirejeitiri? ¿Jaoca Avarama, Isaca, aisati Jacovo”. 27ॸPineaquero, aneatsi ini
incanteriri ashitarori irovamashite? Tempa impoque irinti, iriorijei, irosati icantani iquemisantiri Tasorentsi. Te
impoyereapaaqueri iratiritepee. Pashini iramenaje inquemisantajeji camaintsiri, irintiquea aneatsiri. Pineaquero,
shentajenerine. 10ॸTempa pineanatiro sanquenarentsi. Ocanti: te ampoyereempaji. Oshequi picomitasanotaca avirori.
“Yora vetsiqueronemeri pancotsi itseencajiro mapi
intincamitantearomeri ivanco, icanti: ‘Te oncameetsateji’. 11ॸIro Iquenquetsatacotiro icoacaasanotaqueeri Tasorentsi.
cantaincha Avincatsarite ipeajiro mapica otincami ivanco, (Mt. 22.34-40)
ocameetsatasanoti. Tempa irootaque avantanacari cavaco”. 28ॸIquempejitapaaque aparoni oametantirori sanquenarentsi.
12ॸIotacojeitavaquero icantaqueri Jesoshi, iriotaque Iquemapaaqueri icantavacaanaca. Iotacotapaaqueri Jesoshi,
ishiacaaventaqueri. Icoajeiveta iraajeitanaquerime, iro cameetsa yoametavaqueri saroseo. Ari isampitapaaqueri:
cantaincha itsaroacaajeitacari yora apatotimentajeitacariri. Ari —¿Paita icoacaasanoteeri Tasorentsi?
yojocajeitanajiri, ijajeitanaji. 29ॸYacanaqueri Jesoshi:

—Tempa isanquenataqueeroni Moishishi peerani


Isampitiri variseopee: icoacaasanoteeri Tasorentsi. Jero oca isanquenatiniri:
“¿Arimpa ampajeri ivincatsarite oromasati airequite?” “Noshaninca, pinquemisantajeitena. Yora Tasorentsi, iriotaque
(Mt. 22.15-22; Ir. 20.20-26) Avincatsarite, apaniro ipincatsariti irinti. 30ॸOshequi catsini
13ॸItianqueetiri variseopee aisati oijatiriri Eroreshi. Icoavetaca pinintasanoteri, pincanteani. Aisati pinquenqueshiretapiniteri”.
incomitacayearime irineane Jesoshi. 14ॸYareetapaaca, 31ॸAisati isanquenatini: “Oquempetaca avisati nintajancha, aisati

icantapaaqueri: pinquempejeiteri maaroni picarajeitiri, pinintajeiteri”.


—Oametantatsiri, niojeitaquempi avirotaque cameetsatatsiri. Irootaque inintacaasanojeitaqueeri maaroni.
Te oncantimoneentanaquempiji paitarica icantayetiri atiri, te 32ॸIcantanaqueri oametantirori sanquenarentsi:

pintsaroacayeariji. Tampatica poametantiro icoacaajeiteeri —Je, aitaque. Queariotasanotaque oca picantaqueri. Apaniro
Tasorentsi. ¿Ocameetsatimpa nomperi ivincatsarite oromasati ini Tasorentsi, tecatsi pashini. 33ॸCameetsa oshequi catsini
quirequi? ¿Tericampa oncameetsateji? ¿Nomperimpa? anintasanoteri, anquenqueshiretapiniteri. Aisati oquempeta
¿Eirompa nopiritsi? arosati nintajancha, aisati anquempeteri maaroni acarajeitiri,
15ॸIotacotaqueri Jesoshi, iramataviterime yoca sampitaqueriri. anintajeiteri iriori. Irootaque icoacaasanotaqueeri Tasorentsi.
Icantiri: Te iro incoasanote atayeneri poshiniri.
—¿Paita picoantacari pincomitacayename? Pamaquenari 34ॸIquemaqueri Jesoshi, cameetsa icantaqueri, icantiri:

quirequi, ponijayenari. —Irotaintsi pimpincatsateri Tasorentsi,


16ॸAri aparo yamaqueneri. Isampijeitiri: impincatsariventantempiri iriori.
—¿Janicampa shiacantachari ivoroqui? ¿Janicampa Impoiji itsaroacaajeitacari atiripee irisampitajerime aisati.
ashitarori ivajiro?
Yacajeitanaqueri iriori, icantiri: Iquenquetsatacotaja irisati Quirishito.
—Irio ashitaro Shisari, yora ivincatsarite oromasati. (Mt. 22.41-46; 23.1-7; Ir. 20.41-44)
17ॸIcantiri: 35ॸYoametanti Jesoshi anta ivancoqui Tasorentsi:
—Panteneri pincatsari icoacaimpiri, aisati panteneri —Icanti oametantirori sanquenarentsi: “Yora Quirishito,
Tasorentsi icoacaimpiri iriori. irishanincatasanotajeari Iravirini”. ¿Paita icantantarori?
Yoajeitanaqueri cavaco yora sampijeitiriri. 36ॸTempa iro Ishire Tasorentsi sanquenatacairiniri Iravirini.

Isanquenataqueroni oca: “Yora Tasorentsi icantiri


Icantiri Jesoshi: “Queario, antinaajeitanaje”. novincatsarite: ‘Pisavique aca nacosanoriqui, pincaratena
(Mt. 22.23-33; Ir. 20.27-40) ampincatsarijeite. Aitaque noasanquetaajeiteri maaroni
18ॸIcantapiniti saroseo: “Eiro itinaajatsi camatsiri”. Ari нӕɗѸʮľɗԮľҡнӕľ̲Йɗфɗٔॸٚ. 37ॸTempa iquenquetsatacotitarini
ipocashitiri iriori Jesoshi, isampitapaaqueri: Iravirini Quirishito, icantiri: “Novincatsarite”. ¿Jaoca incanteari
19ॸ—Oametantatsiri, isanquenajeitanaroni peerani Moishishi, Iravirini impincatsatajeri ishaninca impoitajantsiri itimi?
icantini: “Ariorica incame shirampari, irojocanaquero ijinani. Ari iquemajeitavaqueri, iquimoshirejeitanaque oshequi
Eirorica itimacaanaquerotsi itomi, cameetsa iraitajeri irirentini apatotimentacariri. 38ॸAri yoametantaji aisati, icanti:
ijinani. Ariorica intimacayero itomitsori camaintsiri, —Paamayeariyea oametantirori sanquenarentsi. Icoashita
irishiacantajeitajeri itomisanori iriori”. 20ॸAri. Ainiro shirampari iroaneencashitea, irishemetacayero iitsaare,
irirenti. Yaaveta ijina, impoiji icamaque, toren. Tequera inquenaquenatsantsatacaayetero. Icoaque
intimacayeroji itomi. 21ॸYaavetajaro irirentini apitetapaintsiri. irineacameetsatashiteari ishaninca anta nampitsiqui. 39ॸAisati
Icamaque iriori, aisati te intimacayeroji itomi. Aisati ariorica ijatapiniti anta pancotsiqui yapatojeitanta,
iquempetaja iriori yora mavatapaintsiri. 22ॸAisati iriori icoyeapinitiro savicamentotsi cameetsatasanotatsiri. Aisati
iquempejeitaca maaroni irirentini. Tecatsi intimacayero itomi. ariorica irampatojeitea ishaninca iroajeitearica, icoaque iriori
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ12ٍॷ13 48

irisatecapeempa nianqui incarajeitanteariri pincatsaripee. iravisacotantajeari. 10ॸIrijivajeite maaroni atiri


40ॸYaapitsanirotaquero maaroni timimovetarori camajimentaaro. inquemacojeitena noavisacotanti, impoiji nompocaje,
Osamani ineanatashimempeavetacari Tasorentsi, vero, vero. nompincatsaritasanotapaaque. 11ॸAriorica irayeetanaquempi
Oshequi yamatavitantaveta, iro cantaincha coajicani anta, ariorica incantacoventeetempi, eiro picantashiretitsi:
iroasanquetasanotaqueri catsini Tasorentsi. “¿Jaoca noncanteriri?” Aitaque oametaquempi Ishire Tasorentsi
paitarica pincanteriri. Irootaque neanatacaaquempine, eiro
Ora ashinoncaincaro opaqueri Tasorentsi maaroni timimovetarori. pineanatashitatsi avirori. 12ॸCoajica aparo shirampari iraacanteri
(Ir. 21.1-4) irirenti, iroacantanteariri. Pashini iraacanteri itomi. Aisati
41ॸAri isavicaque Jesoshi, imontetacaro yoapiniyetantariri pashini atiri inquisanaqueri ashitariri, iroacanteri.
quirequi. Yamenajeitaqueri oshequi pocajeitatsiri, itetapinitiri 13ॸPiquemisantaquena, irootaque inquisanteetempiri maaroni.

iirequite yoantaririqui. Ipoqui oshequi ashitaarantincari, Queario, ompomerentsitimojeitempi, iro cantaincha ariorica
itetapaaque oshequi catsini iirequite. 42ॸOpocapaaque iroori pincanteani pishiretasanotena, aitaque noavisacotajempi.
aparoni camajimentaaro ashinoncaincaro. Otetapaaque iroori
apimentaquite quirequijaniqui, te impinaveteaji irinti. Icantiri Jesoshi: “Coajica ompomerentsitasanotanaquea
43,44ॸIcajemiri iroamere, icantiri: anta Joreaqui”.
—Queariotaque oca noncamantempiri: capichaji otevetaca (Mt. 24.15-20; Ir. 21.20-23)
oca ashinoncaincaro, iro cantaincha 14ॸAisati icantiri Jesoshi:
ineacameetsatasanotaquero Tasorentsi. Tempa opaqueri —Ariorica pineanatero isanquenareni Iranirini, piotavaquero
maaroni timimovetacarori: tecatsi meeca amanantantajeari icantiniri: irashinoncaajeitanaquea atiri. Icanti intime ivancoqui
oyeari. Irintiquea yora ashitaarantincari, oshequi itejeivetaca, Tasorentsi caari cameetsatatsine. Te oncameetsateji intime
iro cantaincha te irineacameetsatasanoteriji Tasorentsi: tempa anta. Ariorica pintime Joreaqui, aisati pineeririca yoranqui,
oshequitatsi iirequite iquempoyeanontari. pishintsite pishiajeitanaque anta toncaariqui. 15ॸAriorica
pisavique pancotsiqui saiteriqui, eiro piqueapanajantitsi
Icantiri Jesoshi: “Coajica ontireanajea ivanco Tasorentsi”. paantapanajantearori paitapeerica, irointi pishianaque. 16ॸAisati
(Mt. 24.1-2; Ir. 21.5-6) pisaviquerica oantsiqui, eiro pipiapanajantatsi

13 paantapanajantearori piitsaare. 17ॸAriorica omoncaratapaaquea


1ॸImpoiji isoquijanaji Jesoshi. Icantiri aparoni iroamere:

—Oametanari. Pamenero mapica yovetsicantarori maaroni oca, joo, oshequi ashinoncayetanaquea


ivanco Tasorentsi: antearo oni, aisati ocameetsati pancotsi. tsomonteyetatsine, aisati ashinoncaaquea antsotayerine
2ॸIcantiri Jesoshi: ojananequite: ompomerentsitimojeitearo oshianaque.
—Pineaquero jaoca ocantari oca mapipanco. Antearo 18ॸPincanteri Tasorentsi, oncanteata ariorica pishianaque,

onaveta, iro cantaincha coajica intireetajero, ojocayetanaquea eirotarica oparii incani. Pishiasanojeitanaque, yaimpicari
nijanteaji mapi. Ompoyereajea pancotsi. quisajeitempineri.

Isampitiri iroamere: “¿Jaoca oncarate ontireantajeari?” Yaamaventacaajeitacari Jesoshi: “Yamatavitimpicari”.


(Mt. 24.3; Ir. 21.7) (Mt. 24.21-26; Ir. 17.22-24; 21.22-24)
3ॸImpoiji isavicanaque Jesoshi toncaariqui, opajita 19ॸJero aisati icantiri Jesoshi:
Orivomashi. Imontetapaaro ivanco Tasorentsi. Imananaca —Aitaque coajica irashinoncaasanojeitanaquea catsini
Petero, Santiaco, Joa, jeri aisati Antirishi: ijatashijeitaqueri oshequi atiri. Peerani te irineapiniveitearoni quempetearoneri
Jesoshi. 4ॸIsampitapaaqueri: oca, jeri yora maaroni intacaroniri, te irineeroni. Coajica aisati
—Pincamantajeitena. ¿Jaoca oncarate ontireantajeari maaroni impoitajantsineri, eiro ineirotsi aisati quempetearoneri
ivanconta Tasorentsi? Ariorica coajica omoncaratapeempa oca. 20ॸIrishintsite iroimajerentajeiteri Tasorentsi: eirorica,
ontireanteari, ¿jaoca noncanteari niotantajeari? impoyereavacaajeiteame. Iro iroimajeretanteariri,
incavintsaajeiteri quemisantajeiterineri, tempa irinintajeiteri
Icantiri Jesoshi: “Coajica irashinoncaajeitea atiri”. iriori. 21ॸPamene, ariorica incamanteetempi: “Pineavaqueri:
(Mt. 24.4-8; Ir. 21.8-11) jerica Quirishito”, eiro piquemisantiritsi. Aisati ariorica
5ॸIcantiri Jesoshi: incanteete: “Pineaqueri: jeri yonta”, eiro piquemisantiritsi
—Yamataviyeetimpicari. 6ॸIntime oshequi pocayetatsineri, catsini, itseeyani. 22ॸImpocapaaque amatavitantatsine,
cantatsineri: “Narotaque nainti Quirishito”. Iramatavitapeeri incantapaaque: “Narotaque nainti Quirishito, narotaque
oshequi atiri. 7ॸAriorica pinquemacoteri imanatavacaaca atiri, camantantatsiri”. Intasorentsimempeavetapaaquea,
aisati pinquemeri pashini cantatsine: “Irimanatavacaajeitea incoavetaquea pinquemisantavaqueri, irimayetempiro caari
atiri”. Iro cantaincha eiro pitsaroanaquetsi. Aitaque oncanteari pineapiniti. Incoavetea iramataviterime quemisantajeitiriri
coajicani, irimanatavacaapinitea, iro cantaincha tequerata Tasorentsi, iro cantaincha tecatsi incanteri. 23ॸPaamaventea.
omoncarateaji nompincatsaritantapaajeari. 8ॸYora atiri Nojivatitaquempiro nocamantasanojeititaquempiro maaroni.
inquisapinitanaqueri itsipapee. Oshequi irimanatavacaajeitea
Yora Jesoshi icamantacotaja impiantajeari.
itsipasatipee atiri. Onicapiniyetanaquea quipatsi, aisati
(Mt. 24.29-31; Ir. 21.25-28)
intasheapinijeitanaque atiripee. Aiquero ojatatiye,
inquematsicajeitearo paitapeerica, 24ॸAisatiicantiri:
irashinoncaasanojeitanaquea. —Ariorica irovecaraanaquero iquisavacaajeita, impoijiquea
intsitenitanaque catsirincaiteri, eiro iquempetajatsi meeca.
Icantiri Jesoshi: “Inquisheetapinijeiteri quemisantatsiri”. Aisati eiro iquitasantetanajitsi cashiri. 25ॸAisati
(Mt. 24.9-14; Ir. 21.12-19) impariaarantanaque impoquiropee, imponeaquea inquitequi,
9ॸAisatiicantaqueri Jesoshi: imporocayetanaque itsipapee. 26ॸNoponeaca inquitequi,
—Paamaventea. Icantacoventimpicari, yaimpicari yora natiritapaaque: coajica irineajeitavajena atiri nonquenapaaje
oametavacainchari. Ariorica pijate anta yapatojeitantari mencoriqui. Nontasorentsitasanotapaaque,
aitaque impasanayeetavaquempiri, tac, tac. Iraanaquempi anta nompincatsaritapaaque. 27ॸAisati nontiancajeiteri nonampirepee
itiminta savicacaantatsiri, aisati anta itiminta pincatsari. irampatojeiteri maaroni quemisantajeitanari. Imponeanaquea
Ariorica irayempi, irosati pinquemisantacayeri, maaroni quipatsipeequi.
49 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ13ٍॷ14

omataque osaitaquena. Tempa asaitapinitiri camatsiri, iro


Ishiacaaventiniri Jesoshi iyera. cantaincha te iriotacoteaji. Irointi oca tsinane ojivataquena
(Mt. 24.32-35; Ir. 21.29-33) osaitaquena, aneatsiquerana noni. Iotaquena noncamaque.
28ॸYovaajiniri aisati, icantiri: 9ॸQueariotaque oca noncamantempiri: jaocarica

—Jero oca piotantearori oshiacaaventiri iyera. Iroaquerarica incamantantajeitero atiri noneane, incamantacotero antaqueri
oshiocajempequiyetaje, ariorica ontimanaje oshi, piotaque oca tsinaneca, inquenqueshireajeitantearori.
irotajantsi osarintsitapaaje. 29ॸAisati, ariorica pineajeitavaquero
maaroni oca nocamantayetaquempiri, piote quempejitapaajana, Iquenqueshireti Jorashi iraacanteri Jesoshi.
irotaintsi nompocashitajantempi. 30ॸQueariotaque oca (Mt. 26.14-16; Ir. 22.3-6)
nocamantimpiri. Tequeratsita pincamajeite avirori, 10ॸAiniro iriori Jorashi Ishicariote icarajeitiri iroamere Jesoshi.

omoncaratapaaquea maaroni oca nocamantimpiri. 31ॸOmpeajea Ijatanaque apaniro anta itiminta jivatacaajeitiriri saserotepee,
inquite aisati quipatsi, irompa irointi noneane, eiro opeajatsi. incantacoventanteariri Jesoshi. 11ॸIquemajeitavaqueri ora
icantapaaqueriri, iquimoshirejeitanaque, icantiri:
Aamaajeitajeari Jesoshi: te ayojeiteji jaocarica —Cameetsataque: oshequi nompinajeitempi quirequi.
oncarate impocantajeari. Impoiji iquenqueshireti Jorashi:
(Mt. 24.36-51; Ir. 21.34-36) —¿Jaoca noncanteriri naacantanteariri? ¿Jaoca oncarate?
32ॸJeroca aisati icantiri:
—Jaocarica oncarate quitaiteri, jaocarica incarate Yovetsicajeitiro iroamere iroajeiteari.
catsirincaiteri, tecatsi iotatsine. Aisati te irioteji yora inampire (Mt. 26.17-19; Ir. 22.7-13)
Tasorentsi jenoquiniri. Pamene, narotaque itomi Tasorentsi, iro 12ॸMoncaratapaaca quitaiteri yoajeitantarori tanta, caari

cantaincha te nioteji. Irintiquea iotatsi apaniro Apa. tapiacha. Aisati yoari ovishajaniqui: yametapinijeitaro
33ॸPaamaventea, aisati paamaajeitena. Te pioteji jaoca oncarate yoajeitari quitaiteriqui iquenqueshiretapinitiro yavisantaniri
nompocantajeari. 34ॸNonquempeteari shirampari, jatatsiri oantatsiri peerani. Isampitiri Jesoshi iroamere:
paricoti. Ariorica yojocanaquero ivanco, icantajeitanaqueri —¿Jaoca picoaqueri novetsicajeitero avajeiteari?
maaroni inampirepee paitarica irantajeiteneriri. Aisati iriori 13ॸAri itiancaque iroamere apite, icantiri:

yora shentiniriri ivanco icantanaqueri iriori: “Paamaajenayea”. —Pijate nampitsiquinta. Aitaque pintonquiotavaqueari
35ॸIrootaque nocantajeitantimpiri: paamaajeitajenayea avirori. aparoni shirampari, iraacote chomoqui nija. Poijatanaqueri
Te pioteji jaoca oncarate nompocantajeari: ariorica inqueanaje iriori. 14ॸJaocarica anta inqueapaajeri, aitaque iniri ashitarori
catsirincaiteri, ariorica nianquiite tsiteniri, ariorica irineaje ivanco; iriotaque pineanatapeeri. Pincantapaaqueri: “Icanti
teapa, ariorica onquitamaroiteamanaje quitaiteri nompocaje. oametantatsiri: ‘¿Jaocame nosavicantapeempari,
36ॸPaamaventea, paamaasanojeitena. Ariorica nompocaje, noacantapeempariri noamere?ٔॸٚ15ॸIrosati
nomapocapaimpicari. Noneapaimpicari, maatsimpi catsini. ironijantavaquempirori anta jenoqui oshitamencotanta: antearo
37ॸOca nocantimpiri, irootaque nocantajeitaqueriri maaroni oni. Timatsi ovetsicajeitaca maaroni avantayetearori:
atiri. Paamaventasanojeitea, paamaasanojeitena, maaroni. apanivaniji povetsicajeitapaaquero ayeari.
16ॸAri ijatanaque iroamere nampitsiqui, ineapaaquero oca
Icoajeitaque joriopee iraacaantajeiteri Jesoshi. icantaqueriri, impoiji yovetsicapaaquero yoari.
(Mt. 26.1-5; Ir. 22.1-2; Joa 11.45-57)

14
1ॸAri Icamantacotaqueri Jesoshi aacaanterineri.
apitenivani quitaiteri omoncaratajea quitaiteri
(Mt. 26.20-25; Ir. 22.21-23; Joa 13.18-30)
yavisantaniri. Iro iquenqueshiretantarori quitaiteri
peerani yavisantaniri inampire Tasorentsi, oajeitiriri itomipee 17ॸAri ishaavijiiteanaque catsirincaiteri. Yareetapaaca iriori

ejipitosati. Quitaiteri yavisantaniri te iroapinitearoji tapiachari Jesoshi, itsipajeitapaacari iroamerepee. 18ॸIsavicajeitapaaque,


tanta, irointi caari tapiacha. Ari icoaque jivatacaajeitiriri yoajeitapaaca, icantiri Jesoshi:
saserotepee aisati oametantirori sanquenarentsi jaoca —Queariotaque oca noncamantempiri. Meeca acarajeitica,
incanteriri iramataviteri Jesoshi, iraanteariri. Aitaque icoaveta timatsi aacantenaneri, oacojeitaqueeri.
iroyerime Jesoshi. 2ॸIcanti: 19ॸYoashirejeitanaca, icantiri aparo:

—Eiro aantaritsi quitaiteri yavisantaniri: —¿Narompa aacantempineri?


iquisacoventajeitaricari atiripee. Aisati itsipa:
—¿Narompa?
Osaitiri Jesoshi casancajari. Aisati itsipapee isampijeitanaqueri. 20ॸIcanti Jesoshi:
(Mt. 26.6-13; Joa 12.1-8) —Tempa iriotaque aacantenaneri chaantacotaquenari meeca
3ॸAri isavicaque Jesoshi Vetaniaqui, anta ivancoqui Shimo nomatitatequi. 21ॸNoponeaca inquitequi, natiritapaaque.
patsaaveitachaniri. Oshequi oajeitachari anta. Opocapaaque Irotanaintsi noncame: aitaque ontsataaquea
tsinane, amacotapaaquero casancajari. Iojataca oja nararo, isanquenatacotitaquenari. Iro cantaincha irashinoncaitaquea
oshequi ovinaro. Ocameetsatasanoti onantari, iro yora aacantenaneri. Eirome itimime iriori, eirome
yovetsiqueetiri mapi pajitachari aravashitoro. yaacantaname, aisati iriori eirome iquematsicatarome, coajica.
Ocarajacotapaaqueneri, osaitantapaacari iitoqui. 4ॸItimanaque
Ishiacaventajeitaqueero Jesoshi incamimentajeitee.
aparopee quisaneentajeitaquerori. Icantavacaanaca iriori:
(Mt. 26.26-29; Ir. 22.14-20; Joa 13.21-30; 1 Cor. 11.23-26)
—¿Paitampa meeca aparajatantacarori oca casancajari?
5ॸArime ompimanterome, aantaquearome oshequi quirequi, 22ॸAiniro yoajeitaca, yaaquero Jesoshi tanta. Ipasonquitiri

impoijiquea ompayeterime ashinoncayetachari. iriri, icarajaquero, ipajeitaqueri iroamere. Icantiri:


Impoiji iquisatsajeivetacaro, 6ॸiro cantaincha icantiri Jesoshi: —Paajeitero, tempa narotaque camimentajeitempineri.
—Eiro piquishimentirotsi. ¿Paita pashereantarori? 23ॸImpoiji yaaquero pajoqui aisati. Ipasonquitaqueri iriri,

Ocameetsatasanoti osaitaquena. 7ॸAitaque incantaitatiyempani ipacojeitaqueri, irajeitavaquero. 24ॸIcantajeitaqueri:


ashinoncaincari: pincanteani pincarajeiteri, aisati pineapiniteri. —Irootaque niraja amparajatimenterineri oshequi atiri.
Ariorica pincoaque pintacoteari, aitaque pimataquero, Ariorica noncamimentempi, piojeitaquero queario
pimpaqueri. Irompa nainti, eiro nocantaitatiani icantaquempiri Tasorentsi, iroavisacojeitempi. 25ॸQueariotaque
nontsipajeitempi aca. 8ॸTe omayeteroji paitapeerica, irointi oca nocamantajeitimpiri. Eiro meeca napiitajirotsi aca
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ14 50

quipatsiqui nirajero ovaja. Ariorica nosavicapaaje anta sanquenarentsi, jeri savicacantatsiri. 44ॸIcantitajeitacari yora
ipincatsaritinta Tasorentsi, ari nirapaajero pashinijari. Jorashi:
—Meeca noncamantasanotempi piotantapeempariri Jesoshi:
Icantajeitiri Jesoshi iroamere: “Coajica pojocajeitanaquena”. pineaquena nonintavorotapaaqueri, pajiricapeeri.
(Mt. 26.30-35; Ir. 22.31-39; Joa 13.31-38) Paanaqueriyea, pishentasanoteriyea.
26ॸAri ipampoyeaventajeitanaqueri Tasorentsi, impoiji 45ॸAri ipocapaaque, iquempejitapaacari. Icantapaaqueri:

ijajeitanaji anta toncaariqui, opajitanta Orivomashi. —Oametanari.


27ॸIcantajeitaqueri Jesoshi: Inintavoronirotapaaqueri. 46ॸYajiricajeitapaaqueri, tapi,
—Coajica pojocajeitanaquena. Aitaque yaajeitanaqueri. 47ॸAparo iroamere yaaquero isavirite.
isanquenatacotiteetaquempini: “Noyeri yora shentiriri ovisha, Ipeshitaqueri iyempita inampire ivincatsarite saserote, peti.
impoiji inquenashiveetanaquea irovishate”. 28ॸIro cantaincha, 48ॸIcantajeitavaqueri Jesoshi:

coajica nontinaanaje, nojivajeitanaquempi anta Carireaqui. —¿Narompa coshinti? ¿Paita pamashitantanari pisaviritepee
29ॸIcantiri Petero: aisati inchaquiipee? Paashitanaquena, eiro noshiapitsatimpitsi.
—Ariorica irojocajeitempi maaroni irinti yoca, irompa nainti, 49ॸAitaque maaroni quitaiteri notsipajeivetaquempi anta

eiro nojoquimpitsi. ivancoqui Tasorentsi, noametantini. Ja, payenaniqueti.


30ॸIcantiri: Meecaquea omoncarataca ocantiri sanquenarentsi.
—Queariotaque oca noncamantempiri: meeca tsiteniriqui, 50ॸIriori iroamere, yojocajeitanaqueri, ishiajeitanaca maaroni.

tequeratsitarica irampiitajerota irineaje teapa, oshequi 51ॸAparoquea evancari oijavetanacariri Jesoshi. Te

pintsaroanaque. Oncarate mava pincante: “Te nioteriji Jesoshi”. inquitsaatanaqueaji, irointi yampinaicanaca ivashicaro.
31ॸIro cantaincha icantasanoti Petero: Yajiriqueevetavacari, 52ॸitsaneanaca iriori, yojocanaitiiro
—Eiro nojoquimpitsi. Ariorica ancarajeitavacayea ivashicaro, ishiatsempequitanaca.
ancamajeite, eiro nocantitsi: “Te nioteriji”.
Aisati omoncarataca icantajeitaqueri maaroni itsipapee. Icantajeiti pincatsaripee: “Ocameetsati incame Jesoshi”.
(Mt. 26.57-68; Ir. 22.54-65; Joa 18.12-14, 19-24)
Iquenquetsatacairi Jesoshi iriri anta Jetsemaniqui. 53ॸImpoiji yaajeitanaqueri Jesoshi ivincatsaritequi saserote.
(Mt. 26.36-46; Ir. 22.39-46) Yapatojeitimentapaacari maaroni jivatacaajeitiriri saserotepee,
32ॸAri yareejeitapaaca anta Jetsemaniqui. Icantajeitiri savicacaajeitantatsiri, aisati oametantirori sanquenarentsi.
iroamere: 54ॸIriori Petero yoijatacoventavetanacari Jesoshi, iro cantaincha

—Pisavicajeitavaqueta aca, nonquenquetsatacaavaquerita nijanteaji, irosati yareetantapaaca anta ivancoqui saserote.


Apa. Isaviquimotapaaqueri yora nampirentsipee, itatapaaquero
33ॸIrintiquea yaanaqueri Petero, Santiaco, jeri Joa. paamari. 55ॸAiniro aisati anta pancotsiqui ivincatsarite saserote
Iquenqueshireanaca, aisati yoashiretanaca. 34ॸIcantiri: aisati maaroni oametavacaajeitachari. Isampijeitiri atiri:
—Oshequi catsini noashiretasanotanaca. Pisavicavaqueta aca, —¿Pineacotaquerimpa yantiro Jesoshi caari cameetsatatsi
pisaaquiteyea. noacantanteariri?
35,36ॸAri yovaanaca capichaji ara. Itiyeroanaca quipatsiqui, Iro cantaincha, tecatsi irineacoteri. 56ॸIpocapaaque oshequi
iquenquetsatacairi iriri. Icantiri: tseeyacotacariri, te omoncarateaji icantayetaqueri. 57ॸAparopee
—Apa, aviro avinti mayetirori maaroni, paitapeerica. catianaincha, itseeyacotashitacari, icanti:
Nocoavetaca poavisacotename oca nonquematsicateari, iro 58ॸ—Noquemajeitaqueri Jesoshi, icanti: “Coajica noshoveajero

cantaincha eiro pantirotsi nocoavetari narori, pantenaro ivanco Tasorentsi, oca yovetsicane atiri. Ari oncarate mava
picoacaaquenari avinti. quitaiteri novetsicajeneri nainti pashini ivanco, caari yovetsiqui
37ॸImpoiji ipianaja anta isavicaquenta iroamere. Ineapaatiiri, iriori atiri”.
maajeitaque. Icantapaaqueri Petero: 59ॸIro cantaincha te omocaratavacayeaji icantayevetacari.

—Shimo, ¿maaquempimpa? Tempa pamavetimatero 60ॸIcatianaca nianqui yora ivincatsarite saserote.

pisaaquitimate capichaji. 38ॸPisaaquite. Pincanteri Tasorentsi Isampitaqueri Jesoshi:


oncanteataquea ariorica incoaque camaari irantacayetempiro —¿Paita caari paquimatanta? ¿Paita ojita oca
caari cameetsatatsi, eiroquea pantantarotsi. Queario icantacoyetaquempiri yoca?
picoasanovetaca pantenerime Tasorentsi icoacaaquempiri, iro 61ॸIriori Jesoshi imajeretaque, te iranqueji. Yapiitaqueri yora

cantaincha te pimateroji. ivincatsarite saserote:


39ॸIpianaja aisati, iquenquetsatacaajiri aisati iriri. Irosati —¿Avirompa Quirishitotatsiri, itomi Tasorentsi
icantajiri icantaqueriri incaranqui. 40ॸIpiapaaja aisati, noneacameetsajeitiri?
ineajeitapaajiri, maajeitaji aisati. Oshequi catsini aajeitaqueri 62ॸYacanaqueri:

ivochoquine. Oshequi ipashiventajeitaca, te irioteji paitarica —Narotaque. Aitaque noponeaca narori inquitequi,
incanteriri. 41ॸAri ipianaja aisati mavatapaintsiri. Impoiji natiritapaaque. Coajica pineajena nosavique anta
icantapaaqueri: iracosanoriqui Apa, noncarateri nompincatsarijeite. Aisati
—Meecaquea pimaajeite, pimaoreajeite. Noponeaca pineavajena nonquenantapaajearo onta mencorinta, nompiaje
inquitequi, natiritapaaque. Moncaratapaaca, aitaque meeca aisati quipatsiqui.
icantacoventaquena: irayena meeca caari quemisantatsi. 63ॸYora ivincatsarite saserote yaitanacaro iitsaare,
42ॸMeeca pintinaanaje, tsame ajataje. Ja, jeri yocatapaaque itsereanaquero, tsererere; iquisanaca. Icantanaque:
aacantenaneri. —¿Paitampa meeca acoantari pashini camantacoterineri?
64ॸPiquemajeitavaqueri meeca: ijitasorentsinirotacateemi. ¿Paita
Yaajeitaqueri Jesoshi. picoajeitiri? ¿Jaoca ancanteriri?
(Mt. 26.47-56; Ir. 22.47-53; Joa 18.2-12) Icantajeitanaque:
43ॸIrosatiquera ineaveeti Jesoshi, ipocapaaque yora Jorashi, —Ainiro irantane, cameetsa incame.
iriotaque tsipaveitariniri yora iroamere Jesoshi. 65ॸAiniro aparopee quitiojayetaqueriri. Impoiji

Itsipajeitapaacari meeca oshequi atiri. Yamajeitapaaque ipashicavorotaqueri, aisati ipasanatiri. Icantiri:


isaviritepee, aisati inchaquiipee. Iriojeitaque itiancane —Pincamantenate janica pasavorotaquempiri.
jivatacaajeitiriri saserotepee, jeri itiancane oametantirori Aisati iriori nampirentsipee, ipasanajeitaqueri.
51 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ14ٍॷ15

—¿Paitampa yantaqueri nompajacotacantanteariri?


Icanti Petero: “Te nioteriji Jesoshi”. Aiquero yovaapinijeitanaquero icajemajeitanaque:
(Mt. 26.69-75; Ir. 22.55-62; Joa 18.15-29) —Pimpajacotacanteri, pimpajacotacanteri.
66ॸIsaviqui iriori Petero anta pancotsiqui ishaaviji. 15ॸIcoanaque Pirato inquimoshiretacaajeitajeri yora atiripee,

Opocapaaque aparoni inampire saserote. 67ॸOneapaaqueri irosati yoipacantajariri Varavashi. Ja irintini Jesoshi
Petero, itaataque paamari. Amenashetapaaqueri, sorerere, ipasanatacantaqueri, ari yaacantaqueri impajacotacantanteariri.
ocantiri:
—Aviro tsipatariri yora Jesoshi nasaretesati. Oshequi yoashinoncaaqueri soraro Jesoshi.
68ॸItsaroanaque iriori, icantanaque: (Mt. 27.27-31; Joa 19.1-3)
—Jm, te nioteji paitarica picantiri. Te nonquemempiji aisati. 16ॸIriori soraro yaanaqueri tsompoina ivancoqui Pirato.

Isoquijanaji saiteriqui, ijatanaque anta otsapiqui. Ineanaque Ipajitironta pancotsi peretorio. Yora soraro icajemajeitaqueri
teapa. 69ॸOneajiri aisati nampirentsi. Ocantajeitiri yora maaroni itsipapee. 17,18ॸItseencajeitanaqueri,
ocarajeitaqueri: ishirontimentajeitacari, icantiri:
—Iriotaque yoca tsipatariri Jesoshi. —¿Avirotaquempa ivincatsarite jorio? Jentsite, narori,
70ॸAisati icantaji Petero. Ari osamanitapainti capichaji. nompincatsajeitempi. Tsame pinquitsaatearo quitioncanirori,
Yapiitajiri yocapee, icantiri: aisati pamatseetearo amatseerentsi pinquempetanteariri
—Queariosanotaque. Aitaque pitsipatarini iriori, avirotaque pincatsari, impoiji nompincatsajeitantempiri. Iji, iji, iji.
carireasati. Ari iquitsaataqueri, aisati yantaqueneri totseequi,
71ॸIcantasanotiri: yamatseetaqueri. 19ॸIpasanatiri iitoqui, iro ipasatantacariri
—Te nioteriji yora shirampari picantaqueri. Ioti Tasorentsi savoroqui. Iquitiojaqueri. Itiyeroashinirotacari,
queario nocantaque: notseeyanirica, nocoaque ineapincatsatamempeacari. 20ॸAri oshequi yantavintsanataqueri,
iroasanquetayenata Tasorentsi. 72ॸYapiitajiro ineanaji teapa. impoiji isapocajiri iitsaare quitioncanirori, iquitsaatajiri
Iquenqueshiretanajiro Petero icantaqueriri Jesoshi: iitsaaresanori iriori.
“Tequeratarica irampiitanajerota irineaje teapa, oncarate mava
pincante: َҽľ͑Ύ͑ľľфɗʮɗˇľѸΎѸȍɗٔॸٚ. Ari yoashiretanaca Petero, Ipajacotantacariri Jesoshi.
irosati iraantanaca, jii, jii. (Mt. 27.31-56; Ir. 23.26-44; Joa 19.16-30)
Impoiji yaanaqueri anta impajacotanteariri. 21ॸNianqui avotsi
Ari yaajeitanaqueri Jesoshi Piratoqui. ineaqueri soraro shirampari pajitachari Shimo, iriotaque
(Mt. 27.1-26; Ir. 22.66-23.5; Joa 18.28-40) shirenesati. Irio iriri Arijantero, jeri Irojo. Iponeanaja Shimo

15
1ॸAri oquitaitetamani, yapatojeitamanaja yora oantsiqui, iro iravisanaqueme, iro cantaincha yaavaqueri
jivatacaajeitiriri saserotepee, savicacaantajeitatsiri, soraro, iperanatavacari:
oametantirori sanquenarentsi, maaroni. Aisati yapatojeitaca —Panatanaqueneri Jesoshi coroshi.
maaroni pashini oametavacainchari. Icantavacaimentajeitacari 22ॸAri yaajeitanaqueri Jesoshi anta opajitanta Coricota. Iro

Jesoshi. Ari yoisoyeetanaqueri Jesoshi, yaanaqueri anta, ipajitantarori otishi oshiaquero iitonaroqui atiri. 23ॸIpavetari
ipapaaqueri Pirato. 2ॸIsampitavaqueri: ovaja oconoajataca aavintarontsi pajitachari mira. Iro
—¿Avirompa ivincatsarite jorio? cantaincha te irireeroji. 24ॸImpoiji ipajacojeitaqueri, aisati
Iriori Jesoshi yacanaqueri: ineantacaro mapijaniqui, iriojeitanteari janicarica aitajerineri
—Je, naro. iitsaareni. Ipavacaayetacaro. 25ॸAri ijenoquitapaaque
3ॸIcantajeiti jivatacaajeitiriri saserotepee: catsirincaiteri, irosati ipajacotantacariri. 26ॸIsanquenataquero
—Oshequi yantaniroyetaqueri yoca, te incameetsateji. sanquenarentsi, ocanti: “Iriotaque ivincatsarite jorio”.
4ॸYapiitajiri Pirato, isampitajiri: Ipatacaaquero coroshiqui jenioquiji. 27ॸOra pashini coroshi
—¿Paitampa caari pacanta? Piquemavaqueri oshequi ipajacotaqueri apite coshinti. Aparo yoatiacotaqueri
icantacotashijeitaquempiri. iracosanoriqui Jesoshi, irio itsipa yoatiacotaqueri irampatequi.
5ॸTe iranqueji Jesoshi. Irosatiquea iriori Pirato yoantanacariri 28ॸIrootaque omoncaratantajari sanquenarentsi cantatsiniri:

cavaco. 6ॸAri ainiro yametacari: maaroni osarintsi, ariorica “Irishiacanteri caari cameetsatatsine”. 29ॸAiniro anta
omoncaratapaaja yavisantaniri, yoimisoquijapinitiri aparoni avisayetatsiri icantimatanaqueri, aisati yavimacanaca,
yoiminqueetiri. Yoimisoquijajiri janicarica icoajiri atiripee. icantajeitiri:
7ॸAiniro meeca yashitacotaca anta atiripee coajeivetachari —Joo, aviro shoveajeronemeri ivanco Tasorentsi.
irojoquerime pincatsari: ipajita aparoni Varavashi. Iro Oncarateme mava quitaiteri povetsicajerome aisati. 30ॸ¿Arimpa
irojocantearimeri pincatsari, yoantaque. 8ॸAri ijatashijeitaqueri pitasoncantashiyeta? Jentsite, pintasoncacoventajea avisati:
yora apatojeitainchari, icantajeitapaaqueri: poavisacotajea avisati, paniireanaje coroshiqui.
—Meecaquea nocoi pantajeitenaro oca pametari: 31ॸIrosati icantaqueriri iriori yora jivatacaajeitiriri saserotepee,

poimisoquijajenari aparoni poiminquiri. aisati oametantirori sanquenarentsi. Ishirontimentajeitacari,


9ॸYacavaqueri Pirato: icantavacaajeitanaca:
—¿Iriompa picoaqueri noimisoquijajempiri yora —Irintiquea itsipa yoavisacoti. Jaaquea iriori te
pivincatsarite? iroavisacotajeaji. 32ॸJeri Quirishitovetachari,
10ॸIotaque Pirato oshequi ipincatsajeitiri atiri Jesoshi, pincatsariventerinemeri ijorioririnte. Jentsite, amenavaquerita
irootaque iquisajeitantacariri saserotepee, yaacantantacariri. ariorica iraniireanaje ara coroshiqui. Noneaqueririca, ari
11ॸAri yora saserote iquenaquenayetanaque, icantajeitaqueri nonquemisantanaqueri.
atiripee: Aisati iriori tsipatacariri Jesoshi ipajacojeitaca, itseencaqueri.
—Picantacoventiricari Jesoshi. Pincantajeiteri: “Irinti 33ॸAri icaravetapaaca catsirincaiteri tampatica,

poimpacaajeri Varavashi”. otsitenitanaque maaroni quipatsiqui. Ari ishavijitanaji,


12ॸYapiitajiri aisati Pirato, icantiri: iporeanaji aisati. 34ॸIrosati icajemantanaca antearojenca Jesoshi,
—¿Jaocampa meeca noncanteriri yoca pipincatsajeivetacari? icanti:
13ॸIcajemajeitanaji aisati: —Eroi, Eroi, irama savatani.
—Pimpajacotacanteri coroshiqui. Irootaque acantiri aneanequi: “Notasorentsite. Notasorentsite.
14ॸIsampitiri: ¿Paita pojocantaquenari?”
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄͅkѠʊæϘґȸʊॷ15ٍॷ16 52

35ॸIquemavetavacari aparopee shirampari, icanti: oneapaaque evancari, isavicaque acosanoriqui. Iquitsaataro


—Pinquemeri, icajemiri Iriashi. quitsaarentsi quitamarori catsini. Oapaaque cavaco.
36ॸAri ishianaca aparo atiri, yoviincapaaqueneri 6ॸIcantavaquero:

quepishijariqui aajatirori. Yoisotacotaqueneri savoroquiiqui. —Eiro poitsi cavaco. Irio picoaveta yora Jesoshi nasaretesati,
Ipavetari irantsimicavaquerome. Icanti: yora ipajacoyeetaqueri. Itinaanaja, te aneajeriji aca.
—Ari icantavacata: amenavaquerita ariorica Pamenerote aca yoyeevetacarica. 7ॸPijataje meeca,
impocashitapaaqueri Iriashi iroaniitapaajeri. pincamantapeeri iroamere. Aisati pincamanteri Petero.
Pincantapaaqueri: “Irijivatanaquempi anta Carireaqui, aitaque
Icamanaque Jesoshi. pineapaajeriri anta. Tempa aitaque icamantitimpini”.
(Mt. 27.50-56; Ir. 23.45-49; Joa 19.30-37) 8ॸAri osoquijanaji, oshianaca. Opioncanaque, oanaque cavaco
37ॸAntearojenca icajemanaque Jesoshi, icamanaque, toren. catsini. Otsaroanaque, irootaque caari ocamantacotantari.
38ॸAiniro anta ivancoqui Tasorentsi antearo tocoya, tontari,
opaincaca omoroqui. Intanaca jenoqui otsereamaotanaque, Oneajiri Maria Jesoshi.
tsererere, irosati ishaaviji. Apitemaotanaji. 39ॸAiniro (Joa 20.11-18)
imontetacari iyapitanote soraro. Ineavaqueri jaoca icantanacari 9ॸIrootaqueitinaantajari Jesoshi tominco. Iro intasanotajari
Jesoshi, icamantanacari. Irootaque icantantacari: yonijaajaro Maria Maquitarasato. Irootaque peerani
—Quearioteemi: iriotaque yoca shirampari itomi Tasorentsi. yatajeaoncaveitaniri 7 camaari, iro cantaincha
40ॸOtimaiti paricoti aparopee tsinane, amenajeitiri. yoavisacotaqueroni. 10ॸIrosatiquea ojatantanaca iroori
Ocarajeitaiti Maria Maquitarasato, jero aisati pashini Maria, ocamantapaaqueri yora itsipajeiveitaniri Jesoshi. Irosatiquera
irootaque iriniro Santiaco, jeri aisati Jose. Yora Santiaco yoashiretacojeivetari, iraacojeivetari aisati. 11ॸAri
impoitatsiri itimi. Aisati ocarajeitiri Sarome. 41ॸAiniro ocamantavetapaacari:
itimaveitani Jesoshi anta Carireaqui, oijajeitirini maaroni oca —Tinaanaja Jesoshi, noneajiri.
tsinanepee. Intacojeitarini aisati. Otimaque meeca aca oshequi Te inquemisantavaqueroji.
otsipapee tsinane. Itoncaantanacari Jesoshi anta Jerosarequi,
irootaque oijajeitiriniri. Ineajiri apite iroamere Jesoshi.
(Ir. 24.12-35)
Jaoca icantaqueriri Jesoshini. 12ॸImpoiji ipashinivorotanaca Jesoshi, inijapaajari apite
(Mt. 27.57-61; Ir. 23.50-56; Joa 19.38-42) iroamereni, yaniijeitanaji anta oantsiqui. 13ॸAri ipianaja yoca
42ॸIshavijiiteanajicatsirincaiteri. Iro quitaiteri meeca neaqueriri, icamantapaaqueri itsipapee. Aisati
yovetsicajeitiro iroajeiteari osaitequera, tempa osaitequera iquempetavaqueri, te inquemisantavaqueriji.
quitaiteri imaoreantajeitari. 43ॸAiniro Jose, yora poneachari
Arimateaqui. Aitaque icarajeitiri yora oametavacaajeitainchari. Iquenquetsatacaajeitiri Jesoshi maaroni iroamerepee.
Ineacameetsajeitiri atiripee. Yaamaari Tasorentsi, icoaque (Mt. 28.16-20; Ir. 24.36-49; Joa 20.19-23)
impincatsariventeri. Ipanacari iriori Pirato, ijatashitaqueri 14ॸImpoiji yoajeitaja iroamerepee, icarajeitaji 11. Irosati

yamanantapaajiri yora Jesoshini. 44ॸYoanaque cavaco Pirato. inijajeitantapaajariri Jesoshi. Icantajeitaqueri:


Iquenqueshiretanaque: “¿Icatimaitacampa icamanaque —Tempa nocamantitimpini nontinaanaje: ¿paita caari
Jesoshi?” Ari icajemacantaqueri iyapitanote soraro. piquemisantantana? Tempa ontime piquenqueshireantari.
Isampitavaqueri: ¿Paita caari piquemisantantari neajanari incaranqui? 15ॸPijajeite
—¿Queariompa? ¿Camasanotanaquempa Jesoshi? pintsoteanaquero maaroni quipatsiqui. Pincamantajeiteri
45ॸIcantiri: maaroni atiri jaoca incantajeari iroavisacotantajeari iriori.
—Je, camasanotaque ini. 16ॸJanicarica quemisantavaquerone ora pincamanteriri, aisati

Irosati itiancantacariri Jose intijeri Jesoshini. ariorica irivaotisatajea, aitaque iroavisacotajea. Irompa yora
46ॸYamanantaque Jose tocoya. Yoaniitaqueri Jesoshi, caari quemisantavaquerone, iroasanquetasanoteri Tasorentsi
yapinaicacotaqueri tocoyaqui. Yoiponaaqueri omoroqui, anta irinti. 17ॸJaocarica pijajeiteri, intasoncacoventempi Tasorentsi,
imoqueetironta imperita. Itivironcashitanaqueri antearo mapi iriojeitanteari atiri queariotaque oca picantaqueriri.
omoroqui. 47ॸOneacotaqueri jaoca yoaqueriri Maria Nomatacayempiro poavisacotanteariri yatajeaoncane camaari.
Maquitarasato. Otsipataro Maria, ora iriniro Jose. Pioyetero otsipapee neantsi pinquenquetsatacotantenari.
18ॸAriorica pajiricaveteari maranque, ariorica irantsicavetempi,
Itinaanaja Jesoshi. iro cantaincha eiro yoamaimpitsi. Aisati, ariorica pirero
(Mt. 28.1-10; Ir. 24.1-11; Joa 20.1-10) piantatsiri, eiro oamaimpitsi. Aisati ariorica pimpamiteri

16
1ॸAvisanaque quitaiteri imaoreantajeitari. mantsiatatsiri aisati pincantacoventeri, ari iravisacojeitaje.
Amanantanaque tsinane casancajari,
ontiritantajearimeri Jesoshini. Ari opajitari iroori tiriterinemeri Ivecarataquero Maricoshi isanquenare.
Maria Maquitarasato. Aisati iroori ocaratiro pashini Maria (Ir. 24.50-53)
iriniro Santiaco, jero aisati iroori Sarome. 2ॸAri capichaji 19ॸIrootaque icantajeitaqueriri Avincatsarite Jesoshi, irosati

quitaiteri ojatamani anta omoroqui yoyeevetacarinta. Iro yoancantanaja inquitequi, isavicapaaji anta iracosanoriqui
tominco ojatantacari. Ari ijenoquitapaaque catsirincaiteri, Tasorentsi, icaratapaajiri ipincatsaritapaaji iriori. 20ॸAri
irosati areetantapaaca. 3ॸOcantavacaanaca: ijajeitanaque iroamerepeeni. Iquenaquenayetanaque,
—¿Janicampa tivironqueerone ora mapi omoroquinta? icamantantayetanaque jaocarica iquenanaqueri. Quiso yoiri
Antearo oni, eiro aaveirotsi. Avincatsarite, yamitacojeitiri. Aisati itasoncantayetaque,
4ॸAmenapaaque, oneapaaquero mapi, tivironcanaca. Antearo iojeitantacari atiripee queariosanotaque icamantajeitapairiri.
catsini onaveta. 5ॸOqueapaaquero omoroqui anta Aitaque ocanta. Ari ocarati. Narotaque sanquenatirori:
yoavetacarinta. Te oneapaajeriji ocoavetapaajari, irinti Maricoshi
YORA IROCASHI ISANQUENATACOTAQUERI JESOQUIRISHITO,
JAOCA ICANTA IRIORI YOAVISACOTANTI

—Naro Caviriyeri, quiso noiri Tasorentsi. Iriotaque


Ivetsatari Tiojiro. tiancaquenari nocamantantimpirori oca cameetsatatsiri.

1
1-4ॸ¿Ainirompi Tiojiro? ¿Tecatsimpa oyempine? Meeca 20ॸAitaque omoncarataquea oca nocamantaquempiri, iro

noninti nonquenquetsatacoteri Jesoquirishito. Icarajeitaque cantaincha te pishiretearoji, irointi pitseencaquena. Meeca


oshequi sanquenatacojeitaqueriri, icamantacoyetaquero pimasontite, eiro pineanatajitsi irosati intimanteari pitomi.
yantayetaqueri. Ineajeitaqueri, aisati iquemacojeitaqueri, 21ॸAiniro anta saiteriqui apatojeitainchari yamenaajeivetacari

irootaque isanquenatacotantariri. Noneanataquero narori Sacariashi, icantajeitaque:


isanquenare, aisati nosampitacoyetaquero yantayetaqueri —Osamanitanaqueteemi ipeaca. ¿Paita caari isoquijantaja?
niotasanotantacarori, notsoteaquero maaroni. Meeca 22ॸImpoiji isoquijanaji, te irimatajeaji irineanataje, irointi

novaajempiro narori, nocoaque tampatica piotasanotero ijicojicotashitaca. Impoiji iojeitanaque, icantajeiti:


yantayetaqueri Jesoshi, piojeite te iramatavijeitempiji yora —Timatsi ineaqueri anta tsompoinaqui.
sanquenatirori. Te irineanatasanoteji catsini. 23ॸIrosati icanta, oshequi
quitaiteri yantaveetaji aisati ivancoqui Tasorentsi. Impoiji
Yora Caviriyeri icamantiri Sacariashi intime itomi. ipianaja ivancoqui iriori. 24ॸImpoiji oaque ijina, irosati
5ॸPeerani, ipincatsaritantari Eroreshi anta Joreaqui, itimini oquempoyeantaca ovancoqui. Icarati 5 cashiri te osoquijajeji.
saserote pajitachari Sacariashi. Iriotaque ishanincani Aviashi: 25ॸOcanti:

ariorica yantaveetiniri Tasorentsi anta ivancoqui, icarajeitiri —Peerani te intimeji notomi, irootaque nopashiventantacari,
ishanincasanori iriori. Opajita ijina Sacariashi Isavere, iro cantaincha eiro nopashiventajatsi aisati. Icavintsaaquena
irootaque ishanincani Aaro. 6ॸQuemisantincari ini iriori Avincatsarite, tempa icameetsatasanoti.
Sacariashi, aisati ijina. Icantani imayetaquero icantiriri
Yora Caviriyeri icamantiro Maria: “Intime pitomi”.
Tasorentsi, iojeitiri atiri icameetsataque. 7ॸTe intimeji itomipee:
shiravaro oni ijina, aisati imoncaratavacaajeitaca 26ॸImpoiji icarataque 6 cashiri otsomotetantacari Isavere. Ari
yanteashipajeitaque. itiancajiri aisati Tasorentsi Caviriyeri:
8ॸAri omoncarataca quitaiteri yantaveejeiti ishaninca. —Pijate Nasaretequi: ora carireaquiniri. 27ॸPincoapaaquero
Yamejeitaro itiancapinitiri aparoni saserote itainiri Maria, ijinatsori Jose. Iriotaque ishanincani Iravirini.
Avincatsarite casancapatsari. 9ॸIcantajeitiri Sacariashi ishaninca: Ocashiacari ayeri, iro cantaincha te oneayeteriji shirampari.
—Meeca aviro queasanotatsine anta, pintayeneri 28ॸAri ijatashitaquero. Imapocapaaquero, icantapaaquero:

Avincatsarite casancapatsari. —¿Ainirompi, Maria? Noncamantempi: oshequi


10ॸAri iqueanaque, irinti yora apatojeitainchari isavicajeiti inintasanotaquempi Tasorentsi, quiso yoaquempi. Oshequi
saiteriqui, iquenquetsatacaajeitiri Tasorentsi. Aitaque ariorica icavintsaasanotaquempi, panaacotaquero maaroni
itaaquero casancapatsari, iquenquetsatacaajeitiri Tasorentsi. pitsinaneroronte.
11ॸAnta tsompoina, imapocaqueri inampire Avincatsarite, 29ॸIro cantaincha otsaroanaque iroori, oquenqueshiretanaca:

icatiapaaca quempeji onantariqui casancapatsari, icatiapaaca “¿Paita ojita oca icantaquenari?”


irampatequi. 12ॸIneantavacariri yoanaque cavaco, aisati oshequi 30ॸIcantaquero:

itsaroanaque. 13ॸIro cantaincha icantaqueri: —Eiro pitsaroitsi. Queario, icavintsaasanotaquempi


—Sacariashi, eiro pitsaroitsi. Timatsi picantaqueriri Tasorentsi. 31ॸIrotaintsi poye. Coajica pintimeri pitomi,
Tasorentsi; tempa iquemaquempi, irootaque ontimanteariri pimpajiteri Jesoshi. 32,33ॸImpincatsaritasanote. Iriojeitanaque
coajica pijina pitomi. Pimpajiteri Joa. 14ॸOshequi atiri irio Itomi Tasorentsi, savicatsiri inquitequi. Tempa
pinquimoshireventeari, aisati inquimoshireventajeiteari oshequi iriotaque Avincatsarite. Peerani yora Iravirini
pishanincapee. 15ॸAisati irineacameetsatasanoteri Tasorentsi ipincatsariventaveitarini pijorioririnte. Iro cantaincha incanteri
iriori. Eiro irirotsi cachojari. Quiso oasanoteri Ishire Tasorentsi, Tasorentsi: “Notiomi, aviro pincatsariventajeiterineri maaroni,
tequeratsita intime, quiso oyeri: oncanteani oameteri. pincantaitatiyempani”. Aitaque incanteari impincatsaritanaque,
16ॸOshequi inquemisantacaajeiteri pijorioririnte, eiro yoipacaajirotsi.
impincatsajeitanteariri Tasorentsi, tempa irio Avincatsarite 34ॸAri ocantiri:

maaroni. 17ॸInquempeteari Iriashini, oshequi oametiri Ishire —¿Jaoca incanteari intimanteari notomi? Te intimeji nojime.
Tasorentsi, aisati otasoncacaaqueri. Irijivatanaqueri 35ॸYacanaquero:

Avincatsarite, incamantajeiteri ishanincapee iraamaajeiteari, —Iro timacayempine Ishire Tasorentsi. Aisati


aisati incamanteri inquemisantajeiteri. Iroamejeiteri ishaninca intasoncaventaquempi Tasorentsi, savicatsiri inquitequi
inquemisantanteari, inquempeteari yora peeraniniri jenoqui. Coajica incantacojeiteri pitomi: “Icameetsatasanoti, te
iquemisantini intacaroniri. Iroamejeiteri tseencantatsiri aneeroji irantane. Iriotaque Itomi Tasorentsi”. 36ॸAisati
cameetsa inquemisanteri Tasorentsi. noncamantempi: anteashipatasanovetaca iroori pishaninca
18ॸIcantaqueri Sacariashi: Isavere, aisati icanteetiro shiravaro oni, iro cantaincha
—¿Arimpa? ¿Jaoca noncanteari niotasanotanteari icarataque meeca 6 cashiri otsomontetantacari. Coajica
queariotaque oca picantaquenari? Anteashipataquena, aisati ontimeri otomi. 37ॸPineaquero, tecatsi pomerentsitimotearine
nojina, anteashipataque iroori. Tasorentsi, imajeitaquero paitarica icoiri.
19ॸYacanaqueri: 38ॸOcantiri iroori:

53
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ1ٍॷ2 54

—Irioyeampa Avincatsarite. Onimotaquena paitarica 67ॸImpoiji Ishire Tasorentsi oametaqueri Sacariashi,

icoacaaquenari: icoacaaquenarica intimashitea notomi, ari icantantarori oca:


cameetsataque. 68ॸ—Tempa icameetsatasanoti Avincatsarite, iriotaque

Irosati ipiantanaja inampire Tasorentsi. tasoncaventajeitaqueeri. Ipocashijeitaquee iroavisacojeitajee.


69ॸPeerani Iravirini yantiniri Tasorentsi icoacairiri. Meeca
Ojataque Maria oquivantiro Isavere. itiancaqueri Tasorentsi ishanincani Iravirini, itasorentsitaque,
39ॸPashini quitaiteri ojatanaque Maria Joreaqui. Oshintsiti yoavisacotantaque. 70ॸTempa peerani icantirini Tasorentsi
ojatanaque toncaariqui. 40ॸAreetapaaca anta ivancoqui quenquetsatacotiriniri: 71ॸ“Nontianquempiri
Sacariashi. Oneapaaquero Isavere, ocantapaaquero: oavisacojeitempineri, intimerica quisajeitempineri,
—¿Ainirompi? irojocacoventajeitaquempi. 72ॸNoncavintsaajeitaqueri
41ॸOquemantavacarori Maria ocajemapaaque, oquematiiri ishanincani Avarama, maaroni. Eiro nopeacotajarotsi
ishevatanaca orijani, moyec. Aisati oametasanotaquero Ishire nocantajeitaqueriri. 73ॸPeerani nocantasanotaqueri Avarama:
Tasorentsi, 42ॸirosati ocajemantavacaro. Ocantiro: 74ॸ‘Coajica noavisacojeiteri pishanincapee, nompiajeiteari

—Tempa ineshinoncajeitaquee Tasorentsi, aisati quisajeivetearineri, impoiji eiro itsaroajeititsi


iquempejeitiro maaroni tsinane; iro cantaincha avinti, inquemisantajeitena. 75ॸNoameetsajeiteri, noncanteani
panaacojeitaquena: ineshinoncatasanotaquempi catsini. Tempa ͑Ύ͑ľË̲ľľҡѸʮľɗҡľфɗٔॸٚ. Irootaque icantaqueriri Tasorentsi
aisati ineacameetsatiri pirijani. 43ॸAviro ashitearine peeraniniri. 76ॸMeeca notiomi, noncamantempi: iriojeitempi
Avincatsarite. ¿Paita piquenqueshiretantanari pineana? atiri aviro quenquetsatacoterine Tasorentsi jenoquiniri.
44ॸPamene, noquemantavaquempiri pivetsatapaaquena, Pincamantajeiteri incameetsatanaque, iraamaajeiteari
iquimoshiretanaque norijani, ishevatanaca, moyec. Avincatsarite. 77,78ॸPoamejeiteri ashanincapee iriojeitanteari
45ॸPishiretasanotavacaro maaroni icamantaquempiri jaoca incanteari iravisacotantajeari. Pincamantajeiteri
Avincatsarite, irootaque ineshinoncatantaquempiri. icavintsaasanojeitaqueri Tasorentsi, eiro iquenqueshiretajirotsi
46ॸOcantiro Maria: yantayetiri caari cameetsatatsi. Ariorica icontetapaaque
—Tempa icameetsatasanotaque Avincatsarite, 47ॸiriotaque catsirincaiteri, te ontsitenitanajeji, irointi oquitaitetanaji. Aisati
Atasorentsite aisati oavisacojeiteeneri coajica. Oshequi oquempetaca, ariorica imponeaquea Avincatsarite jenoqui,
noquimoshireventaqueri. 48ॸ¿Paita icavintsantanari narori? ayotasanojeitanaque cameetsa asavicajeite. 79ॸIroavisacojeiteri
Nashinoncaavetaca, tecatsi niote narori. Iro cantaincha maaroni caari iovetari Tasorentsi, maaroni tsaroayevetachari
iriojeitanaque maaroni atiri noquimoshireventaqueri. 49ॸOshequi incame. Iriotacaajeitapaaqueri jaoca incanteari
itasoncacoventaquena, tempa itasorentsitasanotaque, iraacameetsatanteariri Tasorentsi.
icameetsatasanotaque. 50ॸIcantatiani icavintsaajeitaqueri Irootaque icantaqueri Sacariashi.
maaroni pincatsajeitiriri. 51ॸOshequi itasoncantayetaque. 80ॸAri avisanaji oshequi osarintsi, yantearitanaque Joa,

Intsoncajeitajeri maaroni shemejeitatsiri. 52ॸImajeitaqueri oshequi iquemisantaqueri Tasorentsi. Ari itimaqueri apaniro
pincatsarivetachari yojocacaaqueri ipincatsariventanti. caaraiteriqui, irosati iquenquetsatacantacariri ishanincapee.
Irintiquea ashinoncaincari ipeajiri pincatsari. 53ॸIquemacaacari
tasheavetachari, aisati yaapitsatajiri ashitaarantincari maaroni Itimaque Jesoshi.
timimojeivetariri. 54ॸIcantani Tasorentsi yamitacojeitaqueri (Mt. 1.18-25)

2
ajorioririnte, te impeacoteeji arori icavintsaajeitaquee. 1ॸAri ipincatsariventanti Jerosarequi oromasati, ipajita
55ॸAitaque imataquero maaroni icantaqueriri intacaroniri Shisari Acoshito. Ari iroaquera itimapaaque Joa, icanti
peerani: Avarama aisati maaroni ishanincani, catsini. Shisari:
Irootaque ocantirori Maria. 56ॸAri osavicaiti mava cashiri, —Nocoaque irisanquenatacojeitea maaroni atiripee,
impoiji opianaja onampiqui. niotanteari jaoca icarajeitiri.
2ॸIro isanquenajeitantarori ivajiropee, irio Shirino
Itimaque Joa vaotisatantatsiri. pincatsariventajeitiriri shiriasati. 3ॸAri ijajeiti atiri anta
57ॸAri moncarataca otimiri Isavere otomi. nampitsiqui itimajeitini ishanincani peerani,
58ॸIquemacojeitaquero oshanincapee, iquimoshireventaquero. isanquenatacojeitaca. 4ॸItimi meeca Jose anta Nasaretequi, ora
Icantajeitaque: timatsiri Carireaqui. Iro cantaincha ishanincatacari Iravirini:
—Tempa ineshinoncatasanotaquero Avincatsarite. yora pincatsariveitachaniri. Iro inampini Iravirini Verequi,
59ॸAri ocarataque imaacotaque 7, moncarataca timatsiri anta Joreaqui. Irootaque ijatantacari Jose Verequi,
intoyeantanteariri. Yamejeitaro jorio ipajitavacaa iriori, irisanquenatacotantajeari irisati. 5ॸItsipatanacaro iroori ijinatsori,
icantajeiti ishaninca: irotimataintsi ontimacote. 6ॸAri yareetantapaacari Verequi,
—Tempa impajitea Sacariashi, inquempetajeari iriri. irosati oquemantacaro atsicaneentaquero, niii. 7ॸIcoayevetapaaca
60ॸIro cantaincha ocanti iriniro: pancotsi irimaanteari, iro cantaincha ijaajeitacaro pancotsipee
—Eiro ipajitatsi Sacariashi, ainti impajitea Joa. irisavicantapeempameri: irointi timatsi ivanco virantsi. Aitaque
61ॸIcantajeivetaro: otimaqueriri otomi, jivatatsiri itimi. Oponataqueri, oaqueri ora
—¿Paitaquea? Te intimeji pishaninca pajitachaneri Joa. iquempoyeanteetanariri virantsi yoari.
62ॸAri isampijeitiri Sacariashi: 8ॸAri otsitenitanaji, ainiro anta queshiiqui isavicajeiti

—¿Paita picoiri avinti? shentajeitiriri irovishate. 9ॸImapocaqueri Avincatsarite,


63ॸAri ijicotiro paperi, isanquenajeitaqueneriri: “Aitaque, ishipaquireacojeitaqueri, oquempetaca quitaiteri, aisati
impajitea Joa”. Irosati yoajeitantanaca cavaco. 64ॸImapocanaja ineajeitavaqueri inampire Avincatsarite. Itsaroajeitanaque;
Sacariashi ineanataji aisati, icanti: icantaita, shiquere. 10ॸIro cantaincha icantapaaqueri:
—Tempa icameetsati Tasorentsi. —Eiro pitsaroajeititsi, timatsi noncamantempiri:
65ॸImpoiji yoajeitanaqueri cavaco maaroni ishaninca. ocameetsatasanotaque. Pinquimoshireventajeitearo, aisati
Iquemacojeitaqueri maaroni savicajeitatsiri toncaaripeequi: ora inquimoshireventearo maaroni atiri. 11ॸIroaquera itimaque
timatsiri Joreaqui. 66ॸIquenqueshirejeitanaca maaroni Verequi oavisacojeitempineri: iriotaque Avincatsarite
quemacojeitaqueriri: “¿Jaoca icantari yora jananequi? ¿Paita Quirishito. 12ॸJeroca noncamantempiri piotanteariri. Pijate
iranteri coajicani? Tempa ineshinoncatasanotaqueri ivancoquinta virantsi, pamenaiteri yora iroaquera timaintsiri;
Avincatsarite”. pineapaaqueri iponaaca anta ivancoqui virantsi, iponataca.
55 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ2ٍॷ3

13ॸIrosati imapocajeitantacariri oshequi jenoquisati, —Nocoaque irineshinoncajeitempi Tasorentsi.


icantajeiti: Aisati icantiro iriniro:
—Tempa icameetsatasanoti Tasorentsi, —Pamene, coajica oshequi piraacoteari pitomi: ipocaque
14ॸnopincatsatasanojeitiri anta inquitequi. Aca quipatsiqui ayojeitanteari avavisacojeitajea, iro cantaincha incarate
irisavicacaajeiteri cameetsa maaroni ineacameetsajeitiri. oshequi ashaninca tseencajeiterineri: iroashinoncaajeitea iriori.
15ॸAri ipiajeitanaja inquitequi, impoiji icantajeiti Irintiquea pashini ashanincapee, iroveshireimentasanojeiteari
shentajeitiriri irovishate: pitomi. Aparo intseencajeiteri, pashini iroveshireimenteari,
—Icamantaquee Avincatsarite timaque Verequi onconijatanteari iquenqueshirejeitiri.
oavisacojeiteeneri. Tsamete amenaiteri. Irootaque icantaquerori Shimeo.
16ॸAri ishiajeitanaca, ineajeitapaaqueri Jose, jero Maria, jeri 36,37ॸAri otimi aisati ivancoqui Tasorentsi tsinane pajitachari

iriori otomi, iponaaca ara. 17ॸAri icamantajeitapaaqueri maaroni Aana: oshequi ocamantapinitiri oshaninca irineane Tasorentsi.
icamantaqueriri inampire Tasorentsi. 18ॸAri yoajeitanaque Ipajitani irini Janoeri: iriotaque ishanincani Asere.
cavaco maaroni quemajeitaqueriri. 19ॸIroori Maria oshequi Anteashipatasanotaque Aana: ocarataque osarintsite 84.
oquenqueshiretaquero oca icantajeitaqueriri, Camajimentaaro oni, ocarataque 7 osarintsi irosati
oquenqueshiretapinitaquero. 20ॸAri ipiajeitanaja ashitariri icamantacari ojimeni. Meeca osavicaque ivancoqui Tasorentsi.
irovishate anta queshiiqui. Icantajeitanaque: Ocantani: quitaiteriqui, tsiteniriqui oquenquetsatacaapinitiri
—Tempa icameetsataque Tasorentsi. Ocameetsataque Tasorentsi; oshequi opincatsataqueri. Te
maaroni inijaaqueeri aisati maaroni icamantaqueeri. Cameetsa onquenqueshiretasanoteroji oayetari. 38ॸAri ojatashitaqueri
ini Tasorentsi. Jesoshi iroori. Ocantaqueri Tasorentsi:
—Ariove, noneaqueri narori.
Itoyeantajaniquitaqueri Jesoshi. Aisati ocantajeitiri oshaninca:
21ॸAri
ocarati 7 imaacotaque Jesoshi, irosati —Jerica yoca, iriotaque oavisacojeiterineri ashanincapee:
itoyeantanteetacari. Aisati ipajitiri Jesoshi: imoncarataquero maaroni aamaajeitariri.
icantaquerori Maria chapinqui inampire Tasorentsi. 39ॸAri imataquero Jose aisati Maria maaroni isanquenataqueri

Moishishi: tempa isanquenatacairi Avincatsarite. Impoiji


Icanti Jose aisati Maria: “Nocoacaaqueri Jesoshi irantasanoteneri ipiajeitanaja Nasaretequi: timatsiri Carireaqui.
Tasorentsi paitarica icoacaaqueriri iriori”.
22-24ॸAri Evancariquera Jesoshi, ipianaja ivancoqui Tasorentsi.
peerani isanquenatacaaqueri Avincatsarite
Moishishini: “Ariorica ontimeri tsinane otomi, 40ॸAri iqueveanaque Jesoshi, aisati ishintsitanaque, aiquero
onquempoyeempaya ovancoqui oncarate 40 quitaiteri: eiro ijatanaque iotasanotanaque, yanaacotiri ijananequiririnte.
ojatitsi ampatojeiteari quemisantatsiri. Ariorica Oshequi ineshinoncataqueri Tasorentsi. 41ॸAri ijatapiniti anta
omoncarataquea 40 quitaiteri, ocameetsati ojate ivancoqui Jerosarequi, itsipajeitari Jose aisati Maria. Aitaque ijatapinitiri
Tasorentsi onquemisantantajeari aisati. Aanajeneri Tasorentsi maaroni osarintsi ariorica omoncaratapaaca quitaiteri
apite sampaquiti, ariorica apite paroma. Ompapaaqueri Yavisantaniri. 42ॸAri ocarataque irosarintsite Jesoshi 12,
saserote, iroyeri, impoiji intayeneri Tasorentsi. Impoiji ijajeitanaji aisati, 43ॸiquimoshireventaqueri Tasorentsi. Pashini
onquempetajea aisati peerani, cameetsa ojatapinitaje aisati, quitaiteri ipiajeivetanaja maaroni ishaninca, iro cantaincha
onquemisantapinitaje”. Timatsi pashini isanquenatiniri aisati: isavicanaque Jesoshi Jerosarequi apaniro. Te irioveteari
“Iriorica shirampari yora jivatatsiri otimiri tsinane, icoaque ishaninca, 44ॸyaamaashivetacari itsipajeitanajari ishanincapee
Avincatsarite inquemisantasanoteri, iranaacoteri impoiterineri pashini. Ari ishaaviniji icoacoayevetacari ishanincaqui, 45ॸiro
intime. Ocameetsati iraanajeri ashitariri ivancoqui Tasorentsi, cantaincha te irineajeriji. Irosati ipiantanaja Jerosarequi,
incanteri Tasorentsi: ‘Jerica notomi, jivatatsiri itimi. Paitarica icoacoayevetajari, 46ॸocarataque mava quitaiteri. Impoiji
pincoacaaqueriri, ͑ΎËΎнӕľɗф͑ҡѸ͑Ύҡľ̲ЙɗфΎٔॸٚ. ineapaajiri ivancoqui Tasorentsi: icarajeitiri oametantayetatsiri.
Ari ocarataque 40 quitaiteri itimantacari Jesoshi, irosati Iquemisantayetiri yoametantayetiri, aisati isampijeitiri
ijajeitantanaja Jerosarequi: Jose, Maria, jeri Jesoshi. paitapeerica. 47ॸYoajeitanaqueri cavaco atiripee, icanti:
Imoncarajeitaquero maaroni isanquenatiniri Moishishi —Pamenerite evancarica: oshequi iotantari, cameetsa
ojatapinitantajeari Maria onquemisante. Aisati ocamantaqueri yacanaqueri yora oametantatsiri, te incomitearoji.
Tasorentsi: 48ॸAisati yoapaaqueri cavaco Jose, jero Maria. Ocantiri iriniro:

—Jerica notomi, nocoaque irantasanotempiro paitarica —Notiomi, ¿paitaquea pimanapitsatantanari? Pamene,


picoacaaqueriri. nocaratiri piritsori nocoacoayevetaquempi. Oshequi
25ॸAri itimi anta Jerosarequi shirampari pajitachari Shimeo. nocoiteaquempi.
Quemisantasanotatsiri ini, cameetsa isaviqui, 49ॸYacanaquero:

iquemisantasanotaquero Ishire Tasorentsi. Aisati yaamaari —¿Paita picoacoayetantanari? Tempa piote nocoasanotaque
Quirishito: yora veshireacaajeitearineri maaroni joriopee. nosavique ivancoqui Apa.
26ॸOcamantaqueri Ishire Tasorentsi: “Eirotsitarica picami, 50ॸIro cantaincha te inquemajeitavaqueriji icantavetacariri.

pineavaqueri Quirishito: yora intianqueri Avincatsarite”. 51ॸImpoiji yoijajeitanajiri, ipiajeitanaja Nasaretequi. Icantani
27ॸIrosati otiancantacari Shimeo anta ivancoqui Tasorentsi; iquemisantaqueri, tecatsi incantea impiatsateari. Irointi Maria
impoitapaaqueri Jose, Maria, jeri Jesoshi. 28ॸIneavaqueri oshequi oquenqueshiretaquero maaroni oca oneayetaqueri.
Jesoshi, ijatashitaqueri, yatsomaavaqueri; icantiri Tasorentsi: 52ॸAiquero ijatatii iotasanotanaque Jesoshi, yantearitanaque.

—Novincatsarite, tempa picameetsati, 29,30ॸnoneaqueri Yora Tasorentsi inintaqueri itomi; aisati ishanincapee iriori,
oavisacotenaneri, yora picantaquenari. Meeca moncarataca, inintajeitaqueri Jesoshi.
tecatsi noncoyeri aisati. Noquimoshiretaque, vetsicaquena
noncame. 31ॸQueario, pitiancaqueri iroavisacojeiteri maaroni Intantacarori Joa iquenquetsati.
atiri: 32ॸirio iotacaajeiterine pashinipee atiri, (Mt. 3.1-6; Mr. 1.1-6; Joa 1.19-28)

3
iriveshireimentajeiteari maaroni joriopee quemisantajeitimpiri. 1ॸOcarati meeca 15 osarintsi ipincatsariventajeitiri maaroni
33ॸIrosati yamenantanaca Jose, jero Maria, yoanaqueri cavaco; oromasati yora Tiverio Shisari. Ipincatsariventiri joreasati
iquenqueshiretasanotiro icantaqueri Shimeo. 34,35ॸAisati Pontsio Pirato. Yora Eroreshi ipincatsariventiri carireasati; irinti
icantajeitaqueri: irirenti, Jiripo, ipincatsariventiri itoreasati aisati
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ3 56

taraconitiresati. Aisati yora Irisania ipincatsariventiri —Novaotisajeitaquempi nijaqui: te ompomerentsiteaji.


avirenesati. 2ॸAisati meeca ipincatsariventajeitiri saserotepee Coajica impoque Avincatsarite irinti, oshequi
Anashi aisati Caijashi. Ari itimaqueri Joa, itomi Sacariashi, anta nopincatsataqueri, notseencaja narori. Intiancajeitaquee irinti
caaraiteriqui. Icantiri Tasorentsi: Ishire Tasorentsi, quiso oajeitee, oameetsajeitee. 17ॸCoajica
—Nocoaque meeca pinquenquetsatacayeri pishaninca, timatsi irinashitacayeari cameetsatatsiri aisati caari cameetsatatsi.
nocoaque pincamantajeiteriri. Oquempetaca arori anashitacaaro oitsoqui panquirentsi, aisati
3ॸAri iquenaquenayetanaque Joa Joriraniqui, icantajeitiri anashitacaaro osapentairoqui. Aquempoyeajiro oitsoqui, atairo
ishaninca: osapentairoqui. Aisati inquempejeitee Avincatsarite arori:
—Pinquenqueshirejeitea, eiro piquempetajatsi peerani, incavintsaajeiteri cameetsajeitatsiri, iroashinoncaajeiteri caari
impoiji incavintsaajeitempi Tasorentsi: eiro cameetsajeitatsi.
iquenqueshireacotajimpirotsi pantajeiveitaniri. Impoijiquea
novaotisajeitempi iriotanteari pishaninca pavisacotaji. Ivaotisataca Jesoshi.
4ॸImoncarataquero Joa icamantacotitariniri peerani Isayashini: (Mt. 3.13-17; Mr. 1.8-11)
“Anta caaraiteriqui intime coajica quenquetsatacayerineri 21,22ॸAri ivaotisajeitaqueri Joa oshequi atiri, aisati ivaotisataca

ishaninca. Incamantajeiteri ishaninca: ‘Coraque Avincatsarite, Jesoshi, irosati iquenquetsatacaantacari iriri. Omapocanaca
pamenaajeiteri, paamaajeiteari. Pincameetsatanaque aniireashitapaaqueri Ishire Tasorentsi, oponeaca inquitequi.
irineacameetsatantapeempiri. Ariorica pincameetsatanaque, Oshiapaaqueri sampaquiti. Aisati iquemajeitaquero
pinquempetearo avotsi cameetsatatsiri inquenanteari icantaqueriri Tasorentsi:
Avincatsarite: poameetsatero irineacameetsatantearori. —Avirotaque notomi nonintasanotiri. Oshequi
Pintampaticatero, 5ॸpijayero otsateni, pinquiaarantajero noveshireimentaquempi.
toncaaripee, pintampaticatajero maaroni tipiyetatsiri,
pintijayetajero ovintenipee. 6ॸImpoiji maaroni atiri Yoiminqueacantaqueri Eroreshi Joa.
ɗфɗ͑ľʮľɗҡԮнӕľфɗΎԮɗѸËΎʮľɗҡľфɗ͑ľфɗɗ͑ҡɗ͑нӕľ͑ľфɗҽѸΎфľ͑ҡѸɗٔॸٚ. (Mt. 14.3; Mr. 1.14; 6.17)
18ॸAitaque icanta Joa: icamantapinitiri atiri
Icantayetiriri Joa ishaninca.
incameetsatanaque, aisati icamantiri jaoca incantajeiteari
(Mt. 3.7-12; Mr. 1.7-8; Joa 1.19-28)
iroavisacojeitantajeari.
7ॸAri ijatashijeivetacari Joa oshequi atiri irivaotisajeiterime. 19,20ॸAisati icantaque:

Jeroca icantavaqueriri: —Te oncameetsateji yantayetiri Eroreshi. Yaavetaro irirenti


—Avirojeitaque camaari: oshequi pamatavitantajeiti, te Eroriashi, iro cantaincha yaitaqueri Eroreshi. Ainiro oshequi
pincameetsajeiteji. Te pincoajeiveteaji pijate Sharincaveniqui, pashini caari cameetsatatsi yantayetiri.
iro cantaincha te pinintasanoteji pinquemisanteri Tasorentsi, Ari iquisanaca Eroreshi. Ipincatsariventajeitiri carireasati,
irootaque picoantavetacari pivaotisajeiteame. 8ॸAriorica irootaque imatantacarori yaacantaqueri Joa, shepi,
pinquenqueshirejeitea pimpashinitantajeari, pintime cameetsa yoiminqueacantaqueri. Aiquero ijatatii yantanaquero catsini
iriojeitanteari itsipapee queario picantaque. Eiro picantashitatsi: caari cameetsatatsi.
“Noshanincatacari Avaramani, irootaque niotantacari
noavisacotajea”. Pamatavitaja avisati. Incoaquericame Isanquenatiro ivajiropee ishanincani Jesoshi.
Tasorentsi, irimatero intasonquerome oca mapica, impeajerome (Mt. 1.1-17)
atiri, oshanincatajearime Avaramani, iro cantaincha eiro 23-38ॸPeeraniyovetsiquiri Tasorentsi Aran.
avisacotitsi iroori. Patsipetashitaca pishanincavetacari Avarama: Iri itomini Aran ipajitani Sete.
piquempetarocari mapi. 9ॸPiquempejeitacaro aisati inchato. Iro Iri itomini Sete ipajitani Enoshi.
cantaincha irotaintsi inchaquitero Tasorentsi inchato, Iri itomini Enoshi ipajitani Cainama.
imponquitireajero aisati. Terica oncameetsateji oitsoqui, Iri itomini Cainama ipajitani Marereri.
inchaquitero, intaasanotajero, pomein. Piquempetarocari Iri itomini Marereri ipajitani Jarete.
inchato caari cameetsatatsi oitsoqui: yojoquimpicari Tasorentsi. Iri itomini Jarete ipajitani Enoco.
10ॸAri isampijeitiri: Iri itomini Enoco ipajitani Matosara.
—¿Paita picoiri nantajeiteri? Iri itomini Matosara ipajitani Arameca.
11ॸIcantiri: Iri itomini Arameca ipajitani Noe.
—Otimirica apite piitsaare, pimpaaranteri ashinoncaincari Iri itomini Noe ipajitani Seme.
aparo. Otimirica oshequi poari, pimpaaranteri aisati Iri itomini Seme ipajitani Aratajara.
ashinoncaincari. Pincavintsaantapinite. Iri itomini Aratajara ipajitani Cainama.
Irootaque icantapinitiriri Joa. Iri itomini Cainama ipajitani Sara.
12ॸAisati ijatashitaqueri Joa aayetiriri quirequi: yainiri yora Iri itomini Sara ipajitani Evere.
oromasati, oshequi yamatavitiri aisati ishaninca. Ijatashijeitiri, Iri itomini Evere ipajitani Jarareque.
icoaque irivaotisajeitavaqueri, isampitapaaqueri: Iri itomini Jarareque ipajitani Aracao.
—¿Paita nanteri piotantenari queario noquemisantaque? Iri itomini Aracao ipajitani Seroco.
13ॸAri icantavaqueri: Iri itomini Seroco ipajitani Nacoro.
—Eiro paashititaritsi iirequite pishaninca, irointi Iri itomini Nacoro ipajitani Tare.
pimoncaratero icantaquempiri oromasati. Iri itomini Tare ipajitani Avarama.
14ॸAisati ijatashijeitaqueri soraro, isampitaqueri: Iri itomini Avarama ipajitani Isaca.
—¿Paita nanteri narori? Iri itomini Isaca ipajitani Jacovo.
Ari icantavaqueri: Iri itomini Jacovo ipajitani Jora.
—Eiro piquishiritsi atiri paapitsatanteariri iirequite, aisati Iri itomini Jora ipajitani Jareshi.
eiro picantacotashitaritsi paitanteariri iirequite. Moncarataca Iri itomini Jareshi ipajitani Eseromi.
ipinataquempiri pivincatsarite, eiro picoitsi aisati. Iri itomini Eseromi ipajitani Arini.
15ॸAri yaamaajeitari Quirishito, ijitashijeiveta irotaintsi Iri itomini Arini ipajitani Aranini.
irareetea. Iquenqueshirejeitiri: “Iriorica Joa Quirishito”. 16ॸIro Iri itomini Aranini ipajitani Aminarava.
cantaincha icantajeitaqueri Joa: Iri itomini Aminarava ipajitani Nasono.
57 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ3ٍॷ4

Iri itomini Nasono ipajitani Sara. —Pincoaquerica noncantajeiteri maaroni savicajeitatsiri


Iri itomini Sara ipajitani Voso. impincatsajeitempi, iraacameetsajeitempi. Tempa narotaque
Iri itomini Voso ipajitani Jovere. pincatsariventajeitiriri maaroni, 7ॸariorica noncanteri
Iri itomini Jovere ipajitani Jese. impincatsajeitempi avirori, ari impincatsajeitempi. Apatiroquea
Iri itomini Jese ipajitani Iraviri. nocoaque pintiyeroashitena, pimpincatsatena narori.
Iri itomini Ivaviri ipajitani Natama. 8ॸYacanaqueri:

Iri itomini Natama ipajitani Matata. —Ocameetsati ampincatsateri Tasorentsi, apaniro


Iri itomini Matata ipajitani Mena. ampincatsateri irinti. Irootaque ocantiri irineane.
Iri itomini Mena ipajitani Merea. 9ॸImpoiji yaanajiri Jerosarequi, anta otataroqui ivanco

Iri itomini Merea ipajitani Eriaquimi. Tasorentsi, antoo jenoqui. Icantiri:


Iri itomini Eriaquimi ipajitani Jonama. —Avirorica itomi Tasorentsi, jentsite: pimpariye, eiro
Iri itomini Jonama ipajitani Jose. picamitsi. 10ॸTempa ocanti Sanquenarentsi: “Irishentempi
Iri itomini Jose ipajitani Jora. inampirepee Tasorentsi, inquempoyeaquempi”. 11ॸAiniro aisati
Iri itomini Jora ipajitani Shimeo. pashini isanquenatiniri: “Ari irancatsatavajempi iriori, eiro
Iri itomini Shimeo ipajitani Irevi. ishinetimpitsi pimpariye mapiqui”. Pineaquero, ¿paita
Iri itomini Irevi ipajitani Matata. pitsaroantacari?
Iri itomini Matata ipajitani Jorimi. 12ॸYacanaqueri:

Iri itomini Jorimi ipajitani Eriyesere. —Aisati ocanti Sanquenarentsi: “Eiro pineantaritsi Tasorentsi:
Iri itomini Eriyesere ipajitani Jesoshi. yoasanquetaimpicari”.
Iri itomini Jesoshi ipajitani Ere. 13ॸAri iotaque camaari tecatsi incanteri Jesoshi, ijatanaji. Iro

Iri itomini Ere ipajitani Eremarama. cantaincha ari irampiitajeri coajica.


Iri itomini Eremarama ipajitani Cosama.
Iri itomini Cosama ipajitani Ari. Ipianaja Jesoshi Carireaqui.
Iri itomini Ari ipajitani Merequi. (Mt. 4.12-17; Mr. 1.14-15)
Iri itomini Merequi ipajitani Neri. 14ॸAri impoiji ipianaja Jesoshi Carireaqui, oshequi

Iri itomini Neri ipajitani Saratiyeri. omatacaaqueri Ishire Tasorentsi. Te osamaniteji


Iri itomini Saratiyeri ipajitani Sorovaveri. iquemacojeitaqueri maaroni savicajeitatsiri anta. 15ॸIcantajeiti:
Iri itomini Sorovaveri ipajitani Eresa. —Tempa icameetsati Jesoshi; ariorica apatojeita, tempa
Iri itomini Eresa ipajitani Joanana. cameetsa yoamejeitaquee.
Iri itomini Joanana ipajitani Jora.
Iri itomini Jora ipajitani Joseca. Yareetanaja Jesoshi Nasaretequi.
Iri itomini Joseca ipajitani Semeini. (Mt. 13.53-58; Mr. 6.1-6)
Iri itomini Semeini ipajitani Matatiashi. 16ॸImpoiji ijatanaji Jesoshi Nasaretequi, aitaque

Iri itomini Matatiashi ipajitani Mata. yantearitaqueri inampisanoriqui. Ari saavaroqui ijatanaque
Iri itomini Mata ipajitani Nacai. anta yapatotapinijeitantari, icantani ijatapiniti saavaroqui.
Iri itomini Nacai ipajitani Eshiri. Tsompoina icatiapaaca, irineanateneri ishanincapee irineane
Iri itomini Eshiri ipajitani Naomo. Tasorentsi. 17ॸIpeetavaqueri isanquenareni Isayashini.
Iri itomini Naomo ipajitani Amoshi. Yampinaicareavaquero, yamenaquero irineanateneriri. Ocanti:
Iri itomini Amoshi ipajitani Matatiashi. 18ॸ“Quiso oaquena Ishire Avincatsarite, otiancaquena

Iri itomini Matatiashi ipajitani Jose. noncamanteri ashinoncaayetachari jaoca incanteari


Iri itomini Jose ipajitani Janai. iroavisacotantajeari. Noncamanteri maaroni iperanatacari
Iri itomini Janai ipajitani Merequi. camaari noimpacacoventajeitajeri. Namenacaajeri aisati caari
Iri itomini Merequi ipajitani Irevi. amenatsi. Aisati noimpacacoventajeri maaroni
Iri itomini Irevi ipajitani Mata. yoashinonqueeyetiri. 19ॸAisati noncamantajeiteri atiri irotaintsi
Iri itomini Mata ipajitani Eri. nontasoncacoventeri”.
Iri itomini Eri ipajita Jose. 20ॸAri yampinaicajiro sanquenarentsi, yoipiajiniri ipajiri,

Iri itomitsori Jose ipajita Jesoshi, iro cantaincha ijijeivetari impoiji isavicanaji. Yamenashejeitanaqueri, sorerere.
ishaninca irio itomisanori. Ari ocarataque irosarintsite 21ॸIcantajeitiri:

Jesoshi 30, intantacaroniri iquenquetsatacaajeitiri —Queario meeca nomoncarataquero oca noneanataquempiri,


ishaninca. oquenquetsatacotana.
22ॸAri ineacameetsajeivetacari Jesoshi, aisati
Yora camaari irantacayerime Jesoshi caari cameetsatatsi.
ineacameetsajeitaquero icantaqueriri. Aisati isampitavacaaca:
(Mt. 4.1-11; Mr. 1.12-13)
—¿Tempa irio itomi Jose?

4
1ॸAri ijatanaji Jesoshi, iponeanaja Joriraniqui. Quiso 23ॸIcantaqueri:

oanaqueri Ishire Tasorentsi, aanaqueri caaraiteriqui. —¿Pitseencaquenampa? Naamaaca pincantename: “Jentsite,


2ॸOcarati 40 quitaiteri itimaque anta, tecatsi iroyeari: poavisacotajeriqueti pishanincasanori avirori.
aasanotaqueri itashe. Ari maaroni quitaiteri ijatashitaqueri yora Noquemacotaquempi pitasoncantaque anta Caperenaoqui,
Satanashi, icoaveta irantacayerime caari cameetsatatsi. meecaquea pintasoncantequeti aisati aca anampiquica”. 24ॸIro
3ॸIcantavetapaacari: cantaincha noncamantempi pamejeita pitseenquiri
—Avirorica itomi Tasorentsi, jentsite: pintasonquero oca pishanincasanori: te pioteji pimpincatsateri iriori, irintiquea
mapica, pimpeero tanta, poyearo. pashini pipincatsati. 25,26ॸQueario oca noncamantempiri:
4ॸYacanaqueri Jesoshi: peerani itimantacari Iriashini, piojeiti te ompariyeji incani.
—Isanquenatini peerani Moishishi: “Ocameetsati avajeitearo Peerani osarintsitaqueni. Ocarati mava osarintsi aisati 6 cashiri,
avanaro eiro acamanta, iro cantaincha ocameetsatasanoti te ompariimateji incani catsini. Itasheajeitanaque maaroni
anteneri Tasorentsi maaroni icoacaajeitaqueeri”. savicajeitatsiri quipatsiqui. Otimini oshequi camajimentaaro
5ॸAisati yaanaqueri antearoqui toncaari, ijicotapaaqueneri aca, iro cantaincha itianquiri Tasorentsi Iriashini pashiniqui
maaroni quipatsi, 6ॸicantiri: quipatsi opajita Shironi. Itianquiri irijatashitero
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ4ٍॷ5 58

camajimentaaro savicatsiri anta Sarepetaqui. Itasoncapinitiniro Tasorentsi. 2ॸAri ineaquero Jesoshi apite pitotsi anta otsapijaqui.
oari, ipapinitiro. Irointi savicatsiri aca inampiqui, te Tecatsi tetearone: yora quitsatatsiri iquiviro iitsarite anta.
intasonqueneroji. 27ॸAisati, peerani itimantacari Iriseoni, itimini 3ॸItetaca Jesoshi ivitoqui Shimo, icantiri:

aca oshequi patsaincari, iro cantaincha tecatsi iroavisacote. —Shimo, pintianquero capichaji.
Apaniro irinti yoavisacotiri shiriasati pajitachari Nama. Ari isavicaque pitotsiqui nianquijamaji, yoamejeitiri
28ॸIquemajeitantacarori apatojeitainchari, iquisajeitanaca. apatojeitainchari otsapijaquinta. 4ॸAri osamanitanaque,
29ॸAri icatiajeitanaca, yaajeitaqueri, shepi. Yaanaqueri anta itsoncanaquero yoamejeitaqueri. Icantiri Shimo:
otsapitapaa nampitsi, otiminta imperita. Impishoncajeiterime, —Pijate anta osaanajataquenta, pinquitsate.
iroariyerime, 30ॸiro cantaincha ipeimotanajari, ijatanaji. 5ॸYacanaqueri:

—Oametantatsiri, noquitaitetacotaque noquitsavetaca


Ipianaja Jesoshi Caperenaoqui. incaranqui, tecatsi naimate catsini. Meecaquea picantaquena,
(Mr. 1.21-28) aitaque nojataque nonquitsajeitajanteta aisati.
31ॸAri ipianaja Jesoshi Caperenaoqui, ora carireaquiniri. 6ॸAri iquitsataji: yaasanotaque shima, oshequi catsini:

Saavaroqui yoamejeitajiri aisati atiri. 32ॸYoajeitanaqueri cavaco, monquire, monquire. Jaaca inaca, irotaintsi ompeshe quitsari.
icantajeiti: 7ॸIcajemaqueri ishaninca savicatsiri pashiniqui pitotsi:

—Tempa ocameetsati oca yoametaqueeri. Ipincatsariti: —Caateve, pamitacojeitenave.


iotasanotaquero oca yoametaqueeri. Ari ipocacotaque, itetacotaqueri shima apite pitotsi, tero,
33ॸAri itimi anta yapatotapinijeitanta aparoni shirampari tero; irotaintsi ontsitiye. 8-10ॸIcarati oshequi shima iquitsatiri,
neiriri camaari. Antearojenca icajemacotavaqueri: irootaque yoantanacari Petero cavaco; aisati iquempejeitaca
34ॸ—Aviro Jesoshi poneachari Nasaretequi. Niotaquempi: itsipapee: jeri Santiaco aisati Joa. Iriotaque yoca itomipee
aviro itomi cameetsari Tasorentsi. ¿Paita pipocashitantanari? Severeo. Iriotaque icaratapinitiri Shimo iquitsatapinitiri shima.
¿Picoavetampa pojoquena? Itiyeroashitanacari Shimo Petero, icantiri:
35ॸIshintsitsataqueri Jesoshi, icantiri: —Novincatsarite, cameetsa pijataje. Te noncameetsateji
—Pimajerete. Pinijantareanajeri yoca shirampari. narori catsini, eiro pitsipatanatsi.
Ari ipishoncanaqueri shirampari quipatsiqui, tiricn, irosati Yacanaqueri Jesoshi:
ijanirotantanajari. Tecatsi oajerine shirampari, tecatsitanaji. —Eiro pitsaroacaanatsi. Noncamantempi: oquempetaca
36ॸYoajeitanaqueri cavaco aisati icantajeiti: peerani piquitsatapinitiri shima, nocoaque meeca
—Pineaqueri: apatiro ineanataqueri camaari, irosati pinquemisantacaapinijeiteri atiripee.
ijatantanaja. Oshequi ipincatsariti, oshequi itasoncanti. 11ॸAri yaatacojeitapaaji, irosati yojocajeitantanajaro ivitopee,
37ॸAri iquemacojeitaqueri Jesoshi maaroni savicajeitatsiri. iitsaritepee, maaroni. Yoijajeitanaqueri Jesoshi.

Yoavisacotiro Jesoshi irairo Petero. Yoavisacotiri Jesoshi patsaatsiri.


(Mt. 8.14-15; Mr. 1.29-31) (Mt. 8.1-4; Mr. 1.40-45)
38ॸImpoiji ijatanaji Jesoshi ivancoqui Shimo. Icantajeitavaqueri: 12ॸItimi anta nampitsiqui shirampari patsaasanotatsiri:

—Ojoquiitaca irairo Shimo, oshequi oyatsiire. Poavisacotajero. otsoncaqueri ivatsaaro, opiticashaaqueri maaroni itseempequiqui.
39ॸIcatiapaaca onampinaqui, icantaquero: Ineantavacariri Jesoshi, itiyeroashitavacari, icantiri:
—Ari ompeanajea piatsiire, pavisacotaje. —Novincatsarite, tempa pitasorentsiti: pincoaquerica,
Irosati opeantanaja oyatsiire, maani; ocatianaja, opajeitajiri yoari. poavisacotena.
13ॸAri yacotashitaqueri, ipamitiri. Icantiri:
Yoavisacoyetiri itsipapee atiri. —Nocoaque. Pavisacotaje.
(Mt. 8.16-17; Mr. 1.32-34) Irosati opeantanaja ivatsaaro. 14ॸAisati icantiri:
40ॸAri iqueanaji catsirincaiteri. Yameetaqueneri Jesoshi —Eiroyea picamantacotanatsi. Meeca pijate saserotequi,
oshequi mantsiayetatsiri, onashiyeta imantsiare. Ari pinijaapeeri iriotanteari pavisacotaji. Pimatero icantiniri
ipamijeitavaqueri, yoavisacojeitavaqueri. 41ॸImpoiji ipocajeiti Moishishini: paanajeneri saserote pivira intayeneri Tasorentsi
oshequi yoitsavianquiri camaari, icajemajeitapaaque: iriojeitanteari atiri pavisacotaji.
—Aviro itomi Tasorentsi. 15ॸIro cantaincha aiquero ijatatii icamantacojeitaqueri Jesoshi.

Iojeitaque camaari iriotaque Quirishito, irootaque icantantacariri: Icarati oshequi catsini jatashijeivetacariri inquemisanterime,
—Pimajerete, eiro picamantacotanatsi. aisati pashini icoajeiveta iroavisacoterime. 16ॸAri ijatanaque
iriori anta caaraiteriqui, iquenquetsatacairi iriri.
Yovaanaja Jesoshi pashinipeequi nampitsi.
(Mt. 4.23; Mr. 1.35-39) Yoavisacotiri Jesoshi caari shevatacha.
42ॸAri (Mt. 9.1-8; Mr. 2.1-12)
oquitaitetamanaji ijatamanaque Jesoshi anta
ocaraitetapaaque. Icoacoajeitaqueri atiripee. Ineantajariri, 17ॸAri pashini quitaiteri yoametantaji Jesoshi pancotsiqui.

icantajeivetapaari: Isavicajeiti quempeji variseopee aisati oametantirori


—Eiro pijatajitsi, pisavique aca Caperenaoqui. sanquenarentsi: iponeayetaca oshequi nampitsipeequi, anta
43ॸIro cantaincha icanti Jesoshi: Carireaqui, Joreaqui, aisati iponeayetaca Jerosarequi.
—Eiro nosaviquitsi. Nocoaque noncamanteri itsipapee atiri Otimasanoti itasorenca Avincatsarite imatantarori
ipincatsariventajeitiri Tasorentsi, tempa cameetsa iriojeitero yoavisacotantaque. 18ॸJeritapaaque shirampari,
iriori. Irootaque itiancantanari Apa. icompitacojeitapaaqueri caari shevatacha. Icoajeiveta
44ॸAri iquenaquenayetanaque Jesoshi anta Joreaqui, iraanaquerime anta isavicaquenta Jesoshi, iro cantaincha tecatsi
iquenquetsatacaajeitiri atiri anta pancotsipeequi yapatojeitantari. inquenapee, iticajeitaqueri atiripee. 19ॸTecatsi incantea
inqueapee, irootaque yataitacantacariri otataroquinta pancotsi.
Iquitsatiri Shimo oshequi shima catsini. Imorontaquero, impoiji yoaniitacotaqueri anta inaquenta Jesoshi.
(Mt. 4.18-22; Mr. 1.16-20) 20ॸIotavaqueri iriori ishirejeitacari, irootaque icantantavacariri:

5
1ॸAri pashini quitaiteri iquenquetsati Jesoshi anta —Noshaninca, ainiro pantane, iro cantaincha eiro
otsapijaqui incajare pajitachari Jenesarete. noquishimentimpirotsi, irointi noncavintsayempi: eiro
Itsitacajeitapaacari atiripee, icoajeitaque inquemero irineane noquenqueshiretacotimpirotsi aisati, irointi noavisacotempi.
59 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ5ٍॷ6

21ॸAri icantavacaajeitaca variseopee aisati oametantirori peesatotaintsiri pimaatsara. Aisati, ariorica poavitajerome, eiro
sanquenarentsi: omoncaratavacaatsi. Aisati pinquivajerorica
—Piquemanirotaqueri: ijitasorentsinirotaca. Apaniro irinti ontsitiamaotanaque iroaquerari, aisati antsivianaque
Tasorentsi yoavisacotanti. peesatotaintsiri. Otsereacoticari iroaquerari. 37,38ॸTempa
22ॸAri iotaquero Jesoshi iquenqueshirejeitiri, irosati apeantantaro iroaquerajari pearentsi imeshinaqui iroaquerari,
icantantanacari: impoiji antsitacotaquero eiro aparajatantatsi. Ariorica
—¿Paita picantantari: “Ijitasorentsinirotaca”? 23ॸPamene, oshimoretanaque, aravoncajatanaque, otapiasanotaqueri
nocantaqueri: “Eiro noquenqueshireacotajimpirotsi pantane, imeshina. Iroaquera ini, eiro ipesacotitsi, aisati eiro aparajatatsi
irointi noavisacotajempi”. Meeca pitseencajeitaquena. Tempa oja. Irooricame ampeantantajearome pearentsi iroaquerajari
opomerentsivetaca naniitacaajeri yoca. Eirorica yaniitajitsi, ari peesatitatsiri imeshina, tempa iraravoncanaque, intoncanaque:
pintseencasanojeitena, pishirontimentajeitena. 24,25ॸNoponeaca ton. Aitaque intsereanaque, aisati amparajatanaquea
narori inquitequi, natiritapaaque. Nocoaque piojeite ainiro iroaquerajari. 39ॸTempa ariorica irajeitero peesatojataintsiri
notasorenca, aisati nomataquero nocavintsairi antirori caari pearentsi, eiro acoirotsi irero iroaquerajari.
cameetsatatsi, noavisacojeitiri.
Ari icantiri caari shevatacha: Icantavacaimentaro saavaro.
—Jentsite, pincatianaje, paanajero pinariantari, pijataje (Mt. 12.1-14; Mr. 2.23-3.6)

6
pivancoqui. 1ॸAri osaavarotaque, iquenanaque Jesoshi tiricomashiqui,

Ari ineajeitavaqueri icatianaja, yaanajiro inariantari, ijatanaji itsipatanacari iroamere. Yora iroamere yaviijeitaquero
ivancoqui. Icantanaque: oitsoquipee, yamirocaitaquero otaqui, yojocaquero. Irointi
—Ariove, icameetsati Tasorentsi. oitsoqui, yoajeitacaro. 2ॸIneajeitaqueri variseopee, icantiri:
Ari icantiri saserotepee: —Te oncameetsateji oca pantiri. Tempa irointi oca saavaro,
—Pineaquero, nomataquero caari pineapiniti, irootaque amaoreajeitantari, eiro ataquireaitantarotsi meeca. ¿Paita
piotanteameri oshequi notasorentsitaque. Aisati ari nomatajeri pantantarori?
naanajeri coajica inquitequi. 3,4ॸYacanaqueri Jesoshi:
26ॸAri yoajeitanaqueri atiripee cavaco, icantajeiti: —Tempa pineanatiro isanquenatacotiriniri Iravirini. Aaqueri
—Tempa icameetsatasanoti Tasorentsi, ipincatsaritasanoti. Te itasheni aisati itsipajeitari. Otimi anta ivancoqui Tasorentsi
aneapiniteroji oca aneaqueri meeca. tanta yovetsiqueetiniriri Tasorentsi. Apaniro yoajeitaro
saserotepee, te irishineteriji itsipapee iroyearo. Iro cantaincha
Yoijatiri Jesoshi Irevi, yora apatovetanariri pincatsari quirequi.
yashinoncaaca Iraviri, irootaque ipantacariri tanta yora
(Mt. 9.9-13; Mr. 2.13-17)
ivincatsarite saserote, aisati ipajeitaqueri maaroni oijajeitiriri.
27ॸImpoiji isoquijanaji Jesoshi, irosati ineantapaacariri Irevi, Pineaquero, te irininteji iroashinoncayeri. 5ॸNoponeaca narori
yora aitayetiriri ishaninca iirequite, impoiji ipiri pincatsari. inquitequi, natiritapaaque: naro cantacantirori paitarica anteri
Isaviqui anta isanquenatapiniti. Icantapaaqueri: saavaroqui.
—Tsame, poijatanaquena. 6ॸAri pashini saavaro ijatanaji anta yapatotapinijeita,
28ॸAri yoipacanaquero isanquenatacoyetiri quirequi, yoametantapaaque. Itimi anta shirampari tsiricoipacori.
icatianaca, yoijatanaqueri Jesoshi. 29ॸImpoiji ijataque Irevi 7ॸYamenashetavaqueri oametantirori sanquenarentsi aisati

ivancoqui, icajemacantaqueri itsipapee vionquiniriri pincatsari variseopee, icoaque irioteri iroavisacotanterica saavaroqui.
iirequite, pashini ishanincapee, Jesoshi, maaroni. Icoaque incanteri ivincatsarite: “Noneaqueri Jesoshi yantaquero
Yoacaajeitacari maaroni. 30ॸIpocaque saserotepee aisati yora caari cameetsatatsi”. 8ॸIro cantaincha iotaqueri Jesoshi
oametantirori sanquenarentsi. Icantapaaqueri iroamere Jesoshi: iquenqueshirejeitiri. Icantiri tsiricoipacori:
—Pamenerite Jesoshi: icarajeitaqueri vionquiriri quirequi, —Caate, pincatiapee aca.
yoajeita, irajeiti. Jeri aisati itsipapee caari cameetsayetatsi. Te Ari icatianaca, ijatashitaqueri. 9ॸIcantajeitiri Jesoshi:
oncameetsateji incarajeiteri iroajeitea. —Meeca nosampijeitempi. ¿Paita cameetsatatsiri antajeiteri
31ॸAri icantiri Jesoshi: saavaroqui? ¿Cameetsampa ancavintsayeri ashaninca? Terica,
—Yora joquiitachari iriotaque coatsiri iraavintea. Yorari caari ¿picoaquempa avashinoncayeri? ¿Cameetsampa avavisacoteri
joquiitacha te incoyeji aavinterineri. 32ॸIriotaque nopocashitiri ashaninca? Terica, ¿picoaquempa ayeri?
caari cameetsatatsi niotacantajeariri eiro yantapinitajirotsi 10ॸYamenajeitaqueri Jesoshi, imajerenirojeitanaque. Ari icantiri:

aisati caari cameetsatatsi. Te nompocashiteriji jivetachari —Pancote.


icameetsati. Ari yacotanaque, cameetsatanaji iraco. 11ॸAri iquisajeitanaca
saserotepee. Isampitavacaanaca:
Isampitiri saserote: “¿Paita caari ititanta poamere?” —¿Jaoca ancanteriri avacantanteariri?
(Mt. 9.14-17; Mr. 2.18-22)
33ॸAri icantiri saserote Jesoshi: Icoyeajeitaqueri Jesoshi iroamerepee.
—Pamene ititapinita iroamere Joa, aisati (Mt. 10.1-4; Mr. 3.13-19)
iquenquetsatacaapinitiri Tasorentsi: aisati iquempejeitacari 12ॸPashini quitaiteri ijataque Jesoshi toncaariqui,

iroamere variseo. Irinti poamerepee, te intiteaji: yoapinijeita, iquenquetsatacairi iriri, iquitaitetacotapaaque. 13ॸAri
irapinijeiti. oquitaitetamani icoyeajeitaqueri iroamerepee. Icarataque 12
34ॸAri yacanaqueri: icoyeaqueri. Icoaque coajica intianqueri
—Oquempetaca ariorica iraye shirampari ijina, inquenquetsatacotanteariri. Jero oca ivajiropee: 14-16ॸShimo
incajemajeiteri ishanincapee inquimoshireventajeitanteariri. (aisati ipajitiri Jesoshi: Petero), Antirishi (yora irirenti Shimo),
Ariorica irareejeitaquea, ¿arimpa intijeitapeempa? Eiro. Aisati Santiaco, Joa, Jeripi, Varitorome, Mateo, Tomashi, Santiaco
narori, nocarajeitiri meeca noamerepee: ¿paita (yora itomi Arijeo), Shimo (icanteetiri aisati Seraroro), Jorashi
nontitacanteariri? 35ॸAriorica irojocajeitanajeri ishaninca aatsiri (yora itomi Santiaco), aisati Jorashi Ishicariote (yora
ijina, impoijiquea intijeitanaquea. Aisati nonquempetea narori: aacanterineri coajica Jesoshi). Aitaque ipajijeitari iroamere
ariorica coajica noncame, impoiji iroashiretacojeitanaquena icoyeaqueri Jesoshi.
noamere, irosatiquea intijeitantanaqueari iriori. 36ॸAisati, 17ॸImpoiji yoirincapaaja anta opampaitetinta. Itiminta oshequi

otimirica piitsaare iroaquerari, te pintsereeroji pimpataquero iroamerepee, aisati oshequi catsini pashinipee atiri:
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ6ٍॷ7 60

iponeajeitaca Joreaqui, Jerosarequi, Tiroqui, aisati Shiroqui. aisati eiro picantitsi: “Ainiro irantane”, impoiji eiro icantimpitsi
Otimi Tiro aisati Shiro arejiqui, anta otsapijaqui antearoja Tasorentsi: “Ainiro pantane avirori”. Eiro piquishimentiritsi
incajare. Ijatashijeitaqueri Jesoshi inquemisantajeitavaqueri, pishaninca yantayetiri, irointi pincavintsayeri: impoiji eiro
aisati icoajeitaque iroavisacojeiteri mantsiaripee. 18ॸAri iquishimentimpirotsi Tasorentsi pantayetiri avirori, irointi
yoavisacojeitaqueri yatajeaoncayetiri camaari. 19ॸIcoajeitaque incavintsayempi. 38ॸAriorica pimpayeteri ashinoncaincari
impamijeitapeeri, intasoncacoventanteariri coiteimoyetariri, aisati inquempetajempi iriori Tasorentsi:
iroavisacojeitanteariri. impayetempiro maaroni coiteimoyetaquempiri avirori. Te
irimashitsateji: impasanotempi. Ariorica capichaji
Iquenquetsatacotaqueri Jesoshi quimoshirejeitatsineri. pincavintsante, aisati capichaji incavintsayempi avirori.
(Mr. 5.1-12) Ariorica oshequi pincavintsantasanote, ari oshequi
20ॸAri yamenanaqueri iroamere, icantiri: incavintsaasanotempi avirori.
—Ariorica pashinoncaavetaca meeca, pinquimoshiretanaque: Irootaque icantiriri Jesoshi.
aitaque impincatsariventajeitempi Tasorentsi, coajica.
21ॸAriorica pitasheavetaca meeca, pinquimoshiretanaque: Icoaque Jesoshi ancavintsayeri quisajeiteeri.
aitaque inquemacaajempi Tasorentsi, coajica. Ariorica (Mt. 7.1-6, 15-23)
poashirevetaca meeca, pinquimoshiretanaque: aitaque 39ॸJeroca ishiacaaventiniriri aisati Jesoshi:
inquimoshiretacaajempi, coajica. 22ॸAriorica inquisajeitempi —¿Arimpa irimatero camarajaquiri irancatsatanaqueri
atiripee, intianquempi, incantimatempi, incante te iamarajaquiririnte? Eiro imatirotsi: tempa ari impariajeitaque
pincameetsateji. Ariorica inquishimentajeitempiro omoroqui. 40ॸAisati iquempeta, yora iroamere te iranaacoteriji
piquemisantana, iro cantaincha inquimoshiretacayempi Apa. oametiriri ioti. Iro cantaincha ariorica irishitoriatasanote,
Tempa noponeaca narori inquitequi, natiritapaaque. 23ॸAriorica ariorica irimoncarateari. 41ॸ¿Paita piquishimentantariri
inquisajeitempi, pinquimoshiretasanotanaque, pincantajeite: pishaninca yantayetiri? Panaacotasanotiricari avirori.
“Cameetsave”. Tempa aitaque cameetsa impinatasanotempi Oquempetaca picantiri pishaninca: “Pitijaquitaca ovane
Apa inquitequi. Queario yora intacantajeitaqueeri quipatsi”, iro cantaincha ainiro avirori pitijaquitacaro antearo
iquisajeitaquerini peerani yora camantacotiriniri Tasorentsi. inchato. 42ॸArimpa pincanteri: “Jentsite, noshaninca, naajempiro
pitijaquiro”. Tempa pioti otimi inchato pashicajaquitaquempiri
Iquenquetsatacotiri Jesoshi ashinoncachaneri coajica. avirori. ¿Jaoca pincanteari paantajeanariri itijaquiro
24ॸJero pashini aisati icantaqueriri Jesoshi: pishaninca? Pamatavitanti, pinquempetearime
—Iro cantaincha yora ashitaarantincari, iquimoshireimentaro cameetsatasanotatsiri. Pamene, pijivate pojoquero antearora
yashijeitari: moncarataca, iroashinoncayea irinti. 25ॸAisati inchatora pashicajaquitaquempirira, impoiji pamenasanotanaje
iroashinoncayea quemarori yoari meeca: coajica inquemero paantajeanariri itijaquiro pishaninca iriori.
itashe. Iroashinoncayea shirontajeitachari meeca: coajica 43ॸJero oca pashini ishiacantiniriri Jesoshi:

incavintsaajeitea aisati iriraajeitea. 26ॸAriorica —Ariorica ocameetsati inchato, ocameetsati oitsoqui iroori.
irineacameetsajeitempi maaroni atiripee, pashinoncayea Aisati terica oncameetsateji inchato, te oncameetsateji oitsoqui
coajica: tempa yora intacarori ineacameetsajeitashitari yora iroori. 44ॸAriorica aneero oitsoqui inchato ayoti jaoca ocantari
amatavijeitiriri. inchato iroori. Ariorica pincoaque chochoqui, ¿arimpa
pijatashitero anta manitincanamashiqui? Eiro pijatitsi, tempa
Icoaque Jesoshi aninteri quisajeiteeri. piotiro te oitsoquitantearoji chochoqui, iyera, ova, tecatsi catsini.
(Mt. 5.38-48; 7.12) 45ॸAriorica anquenqueshiretero cameetsatatsiri, antayetero
27ॸAisati icantajeitaqueri: cameetsayetatsiri. Ariorica anquenqueshiretero caari
—Pinquemisantajeitavaquena: pininteri avinti quisajeitimpiri, cameetsatatsi, antayetero caari cameetsatatsi. Queario,
pincavintsayeri. 28ॸPincanteri Tasorentsi iramitacojeiteri aneanatantaro aquenqueshireyetiri. 46ॸ¿Paita
maaroni cantimajeitimpiri, aisati maaroni quisajeitimpiri. picantashitantavetanari: “Novincatsarite”? Te pinquemisantenaji.
29ॸAriorica impasavorotempi pampatevoroqui, pishineteri
Ivecarataquero icantajeitiriri.
impasavorotempi acaqueroca aisati. Ariorica iraapitsatempiro
(Mt. 7.24-29)
poicoro, pimperita pashini piitsaare aisati. 30ॸAriorica
iramanempiro paitapeerica, ari pimperi. Ariorica 47ॸAisatiicantiri Jesoshi:
iraapitsatempiro pivaararo, eiro picoacotiritsi aisati. 31ॸAriorica —Meeca noshiacantempiri jaoca icantari quemisantanari.
picoaque incavintsayempi itsipapee, ari pincavintsayeri avirori. Iquemiro noneane, iquemisantasanotaquero: yantajeitaquero
32ॸAriorica pinintajeitiri maaroni nintajeitimpiri, tempa maaroni nocantaqueriri. 48ॸIshiaqueri shirampari vetsiquirori
moncarataca: tecatsi incantea impinatempi Tasorentsi. Tempa ivanco. Iquiashitaquero tsompoina, irosati mapiqui aitaque
ioti caari quemisantatsi inintiri nintiriri iriori. 33ॸAisati yovecarataquerori. Ari oniri ominca mapiqui, oquisotantacari.
oquempetaca: ariorica picavintsairi cavintsaajeitimpiri avirori, Opariasanotaque incani, ooncanaca eni. Antearo catsini
tempa aisati moncarataca. ¿Paita picoiri impinatempiri otatsincavetapaacaro, iro cantaincha te aaveeroji: quisotaque
Tasorentsi? Aisati iriori caari quemisantatsi, icavintsairi onaque mapi. 49ॸIro cantaincha yora caari quemisantana
cavintsaajeitiriri iriori. 34ॸAriorica picoaque iroimpiajempi ishiaqueri shirampari vetsicavetarori ivanco, te
pipaqueriri pishaninca, tempa moncarataca: ¿Arimpa picoaque intijacotasanoteroji. Impoiji ooncanaca, aanaquero ivanco.
impajempi aisati Tasorentsi? Tempa aisati ipavacaa iriori caari Ojaraanaque, aanaquero, te aneajeroji.
quemisantatsi paitapeerica, aisati icoaque irovanayeneri Irootaque icantajeitiriri Jesoshi.
iroimpiajeneri. 35ॸIrootaque nocantantimpiri pincavintsayeri
avinti quisajeitaquempiri, pincavintsante, pimpashiyeteari Yoavisacotiri Jesoshi inampire capitano.
ashinoncaincari: eiro piquenqueshiretirotsi irimaterorica (Mt. 8.5-13)

7
iroimpiajempi. Ariorica pantero oca, cameetsa: 1ॸImpoiji ipianaja Jesoshi anta Caperenaoqui. 2ॸItimi anta

impinatasanotempi Tasorentsi, aisati intomintasanojeitempi. nampitsiqui aparo capitano. Oromasati ini, caari ini jorio.
Cameetsa ipincatsariventanti anta jenoqui. Queario icavintsairi Ijoquiitaca inampire, irotaintsi incame. Inintasanotiri capitano
piatsajeitariri, yora caari cameetsajeitatsi. 36ॸIcavintsantasanoti inampire. 3ॸIquemacotaqueri Jesoshi, itasoncantaque, irosati
Apa: pinquempejeiteari. 37ॸEiro paamaashitaritsi pishaninca, itiancantacariri jivatacaajeitiriri joriopee:
61 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ7

—Pincamantaiteri Jesoshi impocanaqueta iroavisacotenari aniitanaji yora caari aniiveitachani, avisacojeitanaji


nonampire. patsaayeveitachaniri, iquemayetanaji yora caari
4,5ॸAri yareejeitapaacari, icantasanojeitapaaqueri: quemaveitachani, itinaayetanaja camayevetainchari. Aisati
—Pijatashiteri. Icameetsatasanoti yora capitanonta, oshequi nocamantajeitiri ashinoncaajeivetachari jaoca incanteari irijate
inintajeitaquee arori. Yovetsicacantaqueenero pancotsi inquitequi. 23ॸIquimoshireventajeitaquena maaroni
apatojeitantari. Cameetsa poavisacoteneri inampire. quemisantasanotanari.
6,7ॸAri yoijajeitanaqueri. Quempeji inapaaque,

ineajeitavaqueri pashini ishanincapee capitano, itianquiri. Icanti Jesoshi: “Icameetsatasanotaque Joa”.


Icamantapaaqueri: (Mt. 11.7-15)
—Jero oca icantaqueri noyapitanote: 24ॸAri ipiajeitanaja itiancane Joa, impoiji

“Nopincatsatasanotaqueri Jesoshi, iro caari iquenquetsatacaajeitiri Jesoshi apatotimentariri.


notonquiotantavacari. Notseencaja narosati, irootaque caari Iquenquetsatacotiri Joa, icantiri:
nocoanta impoque novancoquica. Niotaque incoaquerica —¿Paita pijatashijeitantariri Joa anta caaraiteriqui?
iroavisacoteri nonampire, ari iravisacotaje. 8ॸTimatsi cantanari ¿Pijitimpa itsataashita Joa, iquenquetsatashita? Te
paitarica nanteri, aisati timatsi soraro notiancapinitiri. inquenquetsatashiteaji. ¿Pijivetarimpa icomitapinita, te irioteji
Noncanteririca: ‘Pijate’, ari irijataque. Noncanteririca: paitarica iquenqueshiretiri? Tempa ioti. 25ॸ¿Paita
‘Pimpoque’, ari impocanaque. Aisati noquempetiri nonampire pijatashitasanotantariri? ¿Irompa pijijeitaqueri
iriori, ariorica noncanteri: ‘Jero oca panteri’, ari irantaquero”. ashitaarantincari ini, quitsaatarori cameetsamaori? Caari ini.
9ॸIquemavaitiiri Jesoshi, yoanaque cavaco. Ari Pamene, yora quitsaatarori cameetsamaori ishanincatacari
ipitsocashijeitacari oijajeitiriri, icantajeitiri: pincatsari, aisati iquempetaca: iveshireimentaro irovaararo
—¿Piquemaquerompa oca icantiri oromasati? Oshequi timatsiri ivancoqui pincatsari. Te inquempeteariji irinti Joa.
ishiretaquena, te inquempejeiteariji ashanincapee arori. 26ॸJentsite, pincamantena: ¿paita pijatashitiri? ¿Irimpa pijitiri
10ॸAri impoiji ipiajeitanaja ishanincapee capitano. quenquetsatirori irineane Tasorentsi pijatashitantariri? Tempa
Ineapaaqueri inampire, avisacotaji. queario, iquenquetsatiro, iro cantaincha yanaacojeitiri itsipapee
quenquetsatacantantatsiri. 27ॸTempa piojeitiro sanquenarentsi
Yoitinaajiri Jesoshi camaintsiri anta Naiqui. cantatsiri: “Notiomi, nontianqueri jivatempineri,
11ॸPashini quitaiteri ijatanaque Jesoshi anta Naiqui, inquenquetsatacotempi. Incamantajeiteri atiri
icarajeitaqueri inampirepee aisati oshequi pashini oijajeitiriri. incameetsashirejeitanaque, inquemisantajeitempi”. Queario,
12ॸIquempejijeitapaacaro nampitsi, ineavaitiiri oca sanquenarentsi oquenquetsatacotiri Joa Vaotisatantatsiri.
icompitacotapaaqueri camatsiri, intijerime. Iro iriniro 28ॸYanaacojeitaqueri maaroni itsipapee

camaintsiri camajimentaaro, aisati te intimeji pashini otomi. quenquetsatacantantatsiri: imataquero maaroni icoacaaqueriri
Oijatacoventiri otomini, ocarajeitiri oshequi oshaninca. Tasorentsi, irootaque ineacameetsatantariri. Iro cantaincha
13ॸIneantavacarori Avincatsarite, oshequi icavintsairo, ineacameetsatasanotiri catsini Tasorentsi maaroni
icantaquero: ipincatsariventasanojeitiri.
—Eiro piraacotiritsi pitomi.
14ॸAri ijatashitaquero cajo yoantacariri, ipamitaquero. Yora saserotepee itseencajeitiri Joa, aisati Jesoshi.
Icatiacaapaacari compitacotiriri. Icantiri Jesoshi camaintsiri: (Mt. 11.16-19)
—Evancari, pintinaaje. 29ॸAri iquemajeitaqueri oshequi atiri icantaqueriri Jesoshi.
15ॸIrosati itinaantanaja, isavicaji; ineanatanaji. Impoiji icantiro Iquemantacariri, icantajeiti:
Jesoshi: —Queario, icameetsataque Tasorentsi.
—Jerica pitomi, aneanaji. Aisati icarajeitaqueri quemajeitaqueriri yora ivaotisayetiri
16ॸYoajeitanaque cavaco catsini neajeitaqueriri, icantajeiti: Joa, aisati apatoyetiniriri oromasati quirequi. 30ॸIrintiquea yora
—Tempa icameetsati Tasorentsi. Itiancaqueeri oamejeiteerori variseo aisati yora oametantirori sanquenarentsi te
irineane. Queario, itasoncaventaquee Tasorentsi, irinintajeiteji iranteneri Tasorentsi icoacaavetariri, aisati te
icavintsaajeitiri quemisantajeitiriri. irijatashiteriji Joa irivaotisateri. Te iriveshireimentearo irinti
17ॸIrosati iquemacojeitantacariri maaroni joreasati, aisati icantiri Jesoshi. 31ॸIcanti Jesoshi aisati:
otsoteanaca neantsi pashinipeequi nampitsi. —¿Paitaquea? ¿Jaoca icantari yocapee? ¿Paitaniquea caari
iquemisantantana yoca? Te inquenqueshiretimateaji. ¿Paita
Yora Joa Vaotisatantatsiri itianquiri iroamere Jesoshiqui. noshiacanteri? 32ॸIrio noshiacanteri jananequi, isavicajeiti
(Mt. 11.2-6) nampitsiqui nianqui, icanti aparo: “Apaniro nosoncavetaca, iro
18ॸAri iquemacotaqueri Jesoshi iroamerepee Joa, yora cantaincha te poijatacotenaji, te pimaninqueteji.
vaotisatantatsiri. Ijatashijeitaqueri, icamantapaaqueri Noashiretacovetari camaintsiniri, iro cantaincha te
yantayetaqueri Jesoshi. Yora Joa, icajemiri iroamere apite, poashireteaji avirori”. 33ॸPamene, yora Joa ititapinita, te
19ॸitiancaqueri Avincatsaritequi, icantavaqueri: iririmateroji cachojari, jero picantajeiti: “Irio camaari
—Pijajeite Jesoshiqui, pisampitapeeri: “¿Avirompa Quirishito pincacairiri, caari yoasanotanta, aisati caari irantaro cachojari”.
namenaajeivetari? ¿Pashinimpa naamaajeitea?” 34ॸIro cantaincha noponeaca nainti inquitequi, natiritapaaque:
20ॸAri yareejeitapaacari, icantapaaqueri: noapinita aisati nirapiniti. Aiquero picantajeiti: “Jerinta
—Itiancaquena Joa, icantana: “Pisampitaiteri Jesoshi: oashenti, shinquinarinti. Ishanincatacari apatotapinitiniriri
‘¿Avirompa Quirishito naamaajeivetari? ¿Pashinimpa oromasati quirequi, icarajeitapinitiri caari cameetsajeitatsi”.
naamaajeitea?ٔॸٚ 35ॸOntimimotaquempiricame piotantari, piotaqueme te
21ॸTecatsi incantea Jesoshi iranqueri, irointita yanti ontampaticateji picantajeitiri.
yoavisacoyetiri oshequi mantsiayetatsiri, aisati yoavisacoyetiri
oshequi yatajeaoncayetiri camaari. Aisati yamenacaayetajiri Yoavisacotiro Jesoshi tsinane
oshequi caari amenayetatsi. 22ॸImpoiji icantiri: antapinivetarori caari cameetsatatsi.
—Meeca pijajeitaje, pincamantapeeri Joa aitaquenea 36ॸAri
aparoni variseo icantiri Jesoshi:
pineacojeitaquenari aisati piquemacojeitaquenari. —Caate novancoqui, avajeitea.
Pincamantapaajeri amenanaji yora caari amenaveitachani, Yacanaqueri:
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ7ٍॷ8 62

—Jaa, ari. 5ॸ—Ari ijataque shirampari yojocaitiro oitsoqui tirico

Ari ijajeitanaque, yoajeitaca. 37ॸOtimi anta nampitsiqui oaantsiqui. Aparopee pariitapaintsi avotsiqui: yaaticayetaquero
tsinane antapinivetarori caari cameetsatatsi. Oquemacotaqueri aniiyetatsiri, impoiji yoajeitacaro contsaropee, itsoncaquero.
Jesoshi, yoa anta ivancoquinta variseo, ojatashitiri oneeri. 6ॸPashinipee pariitapaintsi mapiqui. Oparitsavetanaca capichaji,

Aacotanaqueneri casancajari. Iro aacotantanacanariri mapi iro cantaincha te oncajavatsatimateji, irootaque


quitamarori imoqueetiri. 38ॸOcatiapaaca itapiiqui Jesoshi, oshimpetantanacari, ocamajeitanaque. 7ॸPashini pariitapaintsi
quempeji. Iraasanotapaaca, ovitejantacari ojaqui iitiqui, iro quitotseequimashiqui: oshiocavetanaca, iro cantaincha
oshetantajanariri oishi. Impoiji onintiri iitiqui, aisati anaanaquero quitotseequi, irootaque ocamantacari. 8ॸIro pashini
osaitantacari iitiqui casancajari. 39ॸIneantavacarori yora variseo, pariitapaintsiri cameetsariqui quipatsi: oshiocanaque,
iquenqueshiretanaca: “Iriome itiancane Tasorentsi, otimasanotanaque oitsoqui oshequi.
iriotavaquerome oca tsinane. Oshequi antapinitiro caari Irootaque ishiacantajeitiniriri, impoiji antearojenca
cameetsatatsi, eirome ishinetarome antiterime iiti”. Ipajita icantajeitiri:
variseo Shimo. 40ॸIotaqueri Jesoshi iquenqueshiretiri, icantiri: —Otimirica piquemantari, pinquemasanotavaquero.
—Shimo, timatsi noncamantempiri.
Yacanaqueri: Yoametiri Jesoshi iroamere oshiacaaventiri oitsoqui.
—¿Paita pincamantenari oametanari? (Mt. 13.10-23; Mr. 4.10-20)
41ॸ—Noshiacantempiro. Itimi shirampari irevitiriri 5,000 9ॸIsampijeitiri iroamerepee:
soles, itimi pashini irevitiriri 500 soles. 42ॸIro cantaincha te —¿Paita pishiacantiri incaranqui?
irimateroji yora apitetatsiri iroimpiajeneri iirequite, irootaque 10ॸYacanaqueri:

icantantariri: “Aitanaji, eiro pipinatanatsi. Nopashitimpiri”. —Icoacaaquempi Apa Tasorentsi piojeitero caari iojeiti
Tempa icavintsairi apite. Aparo irevivetacari capichaji, irinti itsipapee atiri. Avintiquea niotacaaquempi jaoca icanta Apa
itsipa irevitasanovetacari. Pincamantena: ¿janica ipincatsariventajeitaquempi. Irio noshiacantajeitiniri yoranqui:
neacameetsatasanoterineri? iramenajeivetea, iro cantaincha eiro ineasanotitsi;
43ॸYacanaqueri: inquemajeivetea, iro cantaincha eiro iojeitavaquerotsi. 11ॸJero
—Naamaaca yora irevitasanovetariri, tempa iriotaque oca noshiacaaventimpiri: oca oitsoqui oshiacaaventiro irineane
icavintsaasanotiri catsini. Tasorentsi. 12ॸOca avotsi opariantavetapaacari oitsoqui
Icantiri: oshiacaaventiri quemajeivetavacarori irineane Tasorentsi:
—Queario picantaque. ipocapaaque camaari, yojocacaajiri iquenqueshirevetacaro
44ॸImpoiji yamenaquero Jesoshi tsinane, icantiri Shimo: irineane. Te irinintacayeriji inquemisante aisati iroavisacotea.
—Pamene, incaranqui noqueapaaque aca pivancoquica, iro 13ॸOrari mapitaintsiri opariantavetapaacari oitsoqui,

cantaincha te paacameetsatavaquenaji: te pimpavaquenaji nija oshiacaaventiri veshireimentavetarori irineane Tasorentsi,


nonquivantapeemparomeri noiti. Pineaquero irointi oca ineacameetsavetacaro. Iquemisantaveta, iro cantaincha te
tsinaneca. Oquivantapaaquenaro ojaqui noiti, aisati inquearioventeroji: ariorica opomerentsitimotacari
oshetantaquenaro oishi. 45ॸTe pinintavorotenaji, irointi oca, iquemisantaveta, ari yojocanajiro. 14ॸAisati oquempetaca
onintapinitaquero noiti. 46ॸTe pisaitantenaro noitoqui quejitsi, quitotseequimashi opariantavetapaacari: oshiacaaventiri
irointi oca, osaitantaquenaro noiti casancajari. 47ॸPamene, quemajeivetacarori irineane Tasorentsi, iro cantaincha
ainiro antayevetari oshequi, iro cantaincha nocavintsaaquero, iquenqueshiretasanotiro yantapinitiri, iveshireimentaro
eiro noquenqueshireacotajirotsi antayetiri: tempa oshequi yashiyetari, aisati icoaque inquimoshiretashitea.
onintasanotaquena. Ariorica noncavintsayeri antayevetarori Yatsipetashitaro iquemavetaro irineane Tasorentsi: te
capichaji, capichaji irinintavaquena iriori. inquemisantasanoteroji, te iranteneriji Tasorentsi
48,50ॸAri icantiro tsinane: icoacaavetacariri. 15ॸOcari cameetsataintsiri quipatsi
—Ainiro onaveta pantayevetari, iro cantaincha eiro oshiacaaventiri quemasanotavaquerori irineane Tasorentsi.
noquishimentimpirotsi, eiro noquenqueshireacotimpirotsi Iquearioventaquero iquemisantasanotaque,
aisati. Pishiretaquena, irootaque pavisacotantajari. Cameetsaya icameetsashiretanaque. Iriotaque matasanotirori maaroni
pijataje, piveshireasanotanaquea. icoacaaqueriri Tasorentsi.
49ॸAiniro inaveta oacojeitacariri, isampinatavacaaca:

—¿Paitampa ijita yoca, icavintsantarori antirori caari Icantiri Jesoshi: “Piotasanojeitavaquero jaoca icanta
cameetsatatsi? Tasorentsi ipincatsariventajeitaquempi”.
(Mr. 4.21-25)
Oijajeitiri Jesoshi tsinane amitacotapinijeitiriri. 16ॸJero aisati yoamejeitiriri Jesoshi iroamere:

8
1ॸPashini quitaiteri iquenaquenayetanaque nampitsipeequi —Ariorica antsiotero tsiomentotsi amenajeitanteari, ¿arimpa
Jesoshi. Iquenquetsatacaajeitiri atiri, icamantajeitiri: antatacotero cantiriqui? ¿Arimpa amanaquero jaocarica ara?
—Irotaintsi impincatsariventajeitempi Tasorentsi. Tempa ocameetsati avanqueteri jenioquiji onconijajeitanteari
Quiso yoanajiri iroamerepee, yora carajeitatsiri 12, 2ॸaisati paitapeerica. Irootaque noamejeitantaquempiri: nocoaque
oijajeitiri tsinanepee. Peerani yoitsaviantaveitaroni camaari, piotasanojeite. 17ॸTequera piojeite jaoca icantari Tasorentsi
aisati ojoquiiveitani, iro cantaincha yoavisacojeitajiro Jesoshi. ipincatsariventajeitaquempi, iro cantaincha coajica
Opajita aparoni tsinane Maria Maquitarasato. Icaraveitani piotasanojeitajero. 18ॸPinquemasanojeitavaquena
camaari oitsaviantaveitaroniri 7. 3ॸIro oijatiriri pashini, opajita piojeitantajeari. Capichaji piotaque meeca, iro cantaincha
Joana, ijina Cosa. Yora Cosa, iriotaque amitacotiriri pincatsari ariorica pinquemisantasanotena, nontsoteajeitempiro,
Eroreshi. Aisati iroori oijatiri Sosana, aisati otsipapee niotacaasanojeitempi. Ariorica pijiveta pioti, eiro
tsinanepee. Oca tsinanepee amitacotapinijeitiri Jesoshi, piquemisantanatsi, impoiji icomitacaasanotimpicari Tasorentsi:
opapinijeitiri coiteimotacariri. tecatsi piotimataje.

Ishiacantiniri jocaitirori oitsoqui tirico. Ijatashijeitiri ishanincasanori Jesoshi irineeri.


(Mt. 13.1-9; Mr. 4.1-9) (Mt. 12.46-50; Mr. 3.31-35)
4ॸYapatotimentajeitacari Jesoshi oshequi atiri, ari 19ॸImpoiji ojatashitiri Jesoshi iriniro, otsipajeitari irirentipee.

ishiacantajeitiniri, icantiri: Yareejeitapaaca pancotsiqui anta isaviquinta, iro cantaincha


63 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ8ٍॷ9

tecatsi incantajeitea intsipajeitapeempari: yojocaajeitavaqueri —Nocoaque noijatanaquempi.


oshequi atiripee. 20ॸIcamanteetiri: Iro cantaincha icantiri:
—Ocoapaaquempi piniro, jeri pirentipee. Osavicapaaque anta 39ॸ—Eiro poijatanatsi, ainti pijataje pivacoqui.

saiteriqui. Pincamantajeitapeeri pishaninca oshequi icavintsaaquempi


21ॸIro cantaincha yacanaqueri: Tasorentsi.
—Nonirontacaro maaroni quemisantasanojeitiriri Tasorentsi, Ari ijatanaque, iquenaquenayetanaque nampitsiqui,
maaroni antasanotiniriri icoacaaquerori. Aisati nirentijeitacari icamantajeitiri ishaninca:
maaroni quemisantiriri. —Pineaquena: oshequi icavintsaajana Jesoshi.

Yoimajerentaquero Jesoshi tampea aisati omotoncane incajare. Yoavisacotiro Jesoshi irajatatsiri aisati yoitinaajiro irishinto Jairo.
(Mt. 8.23-27; Mr. 4.35-41) (Mt. 9.18-26; Mr. 5.21-43)
22ॸPashini quitaiteri itetajaro Jesoshi pitotsi, icarajeitaqueri 40ॸImpoiji ipianaja Jesoshi, imonteanajaro incajare.
iroamerepee. Icantiri: Yoyeajeitaqueri oshequi atiri, yaacameetsajeitavaqueri.
—Tsame amonteajeitanaje intatiquero incajare. 41,42ॸItonquiotavacari shirampari pajitachari Jairo: iriotaque
23ॸAri ijatacojeivetanaca, aacotanaqueri tampea. Ari jivatacaantatsiri anta pancotsiqui yapatojeitantari.
ijatacotaque nianquijaqui, imaanaque Jesoshi. Impoiji Itiyeroashitapaacari iitiqui Jesoshi, icantapaaqueri:
omapocajeitaqueri antearo tampea, otejatapaacaro nija —Tsame novancoqui, irotaintsi oncame nishintio.
pitotsiqui, irotaintsi intsitiacojeite. 24ॸIcaocaqueri iroamerepee: Apaniro oni irishinto, ocarataque osarintsite 12. Ari
—Pintinaye, oametanari, irotaintsive antsitiacojeite. yoijatanaqueri, itsitacajeitanacari oijajeitanaqueriri.
Ari itinaanaca, impoiji ipeajiro tampea, ipeajiro omotoncane: 43ॸOijatanaqueri aisati tsinane irajashetatsiri: ocarataque 12

opeasanotanaja. 25ॸIcantiri: osarintsi intantanacari irajashetanaque. Tecatsi materoneri


—¿Paita caari pishirejeitantana? iroavisacotajero. 44ॸOquenapaaque itapiiqui antitaqueri iitsaare
Itsaroacaajeitanacari, aisati yoajeitanaqueri cavaco. ocaratapaaque, irosati opeantanajaro iraja. 45ॸAri icanti Jesoshi:
Icantavacaajeitanaca: —¿Janica antitaquenarori noitsaare?
—¿Janicampa yoca? Imataquero tampea, aisati omotoncane: Icantajeitanaque:
ipeajiro. Te aneapiniteroji oca. —Te nantitempiro piitsaare.
Impoiji icanti Petero:
Yoavisacotiri Jesoshi neiriri camaari. —Oametanari, icarajeiti atiri oshequi ishoncajeitaquempi,
(Mt. 8.28-34; Mr. 5.1-20) itsitacajeitaquempi. Aiquero picantanaitii: “¿Janica
26ॸAri iponeanajari Jesoshi Carireaqui, meeca yareetapaaca antitaquenarori noitsaare?”
intatiquero: anta Jerasequi. 27ॸYaatacotapaaque, yamatsecajeitanaque 46ॸIro cantaincha yacanaqueri iriori:

quipatsiqui. Ineapaaqueri neiriri camaari: peerani, te inquitsaateaji. Te —Ainiro antitaquenarori. Ocamantaquena notasorenca:
irisaviqueji pancotsiqui, irointi iquenaquenatsempequiyeti anta timatsi notasoncacoventajiri.
tijaariqui. 28ॸIneantavacariri Jesoshi, itiyeroashitavacari, icajemanaque: 47ॸIotaque tsinane tecatsi oncantea omanapitsateri antitaqueri

—¿Jaoca pincantenari? Niotavaquempi: avirotaque itomi iitsaare. Opioncanaque, ojatashitiri, otiyeroashitacari, ocantiri:
Tasorentsisanori savicatsiri inquitequi. Eiro piquematsitacaanatsi. —Narotaque antitaquempirori piitsaare, irootaque
29ॸIro icajemantacari, itsaroacaavacari Jesoshi, iotaque navisacotantajari nirajaveitani.
camaari intianqueri. Yora shirampari ineapinitiri camaari, Iquemajeitavaquero maaroni atiripee. 48ॸAisati icantaquero Jesoshi:
iquenacaapinitiri. Yoisotapiniyeevetari iracoqui aisati iitiqui —Noshaninca, pishiretaquena, irootaque pavisacotantajari.
carenatsa, iro cantaincha ishintsitacairi camaari, ipesantarori Cameetsa pijataje pivancoqui, pinquimoshiretanaje.
carenatsa yoisotanteevetacariri. Ariorica ipesanaquero, 49ॸAri pashini pocapaintsi ishaninca Jairo camantapairiri:

ishiacaanacari camaari caaraiteriqui. 30ॸIcantiri Jesoshi: —Camanaque pishinto. Eiro picantiritsi meeca oametantatsiri
—¿Jaoca pipajitari? irijate avancoqui.
Yacanaqueri: 50ॸIquemavaqueri Jesoshi, icantiri:

—Nopajita Oshequianti. —Eiro picantashiretitsi. Ariorica pishiretena, ari


Iro ipajitantacari Oshequianti ineaqueri oshequi camaari. avisacotanaje pishinto.
31,32ॸAri itimi anta tioncaiquiji oshequi chancho yoajeita. Yora 51ॸAri yareejeitapaaca pancotsiqui. Icanti Jesoshi:

camaari icantiri Jesoshi: —Eiro avinti piqueajeitapaitsi: irintiquea queapaintsine


—Eiro pitiancajeitanatsi Sharincaveniqui, ainti Petero, Joa, Santiaco, iri, aisati iniro, aitapaaji.
pintiancajeitena anta chanchoqui, nonijaapeemparita iriori. 52ॸAiniro iraacojeitacaro oshanincani, yoashiretacojeitacaro.

Ari icantiri: Icantajeitaqueri Jesoshi:


—Pijajeite. —Eiro piraacojeitarotsi: te oncamasanoteji, irointi omai.
33ॸAri yojocajeitanajiri shirampari, inijaajeitapaacari 53ॸIshirontimentajeitacari, iojeitaque ocamasanotaque. 54ॸAri

chanchopee, irosati ishiajeitantanaca, ipariajeitanaque yajiricavacotaquero, antearojenca icanti:


imperitaqui, ipiincajeitanaque incajarequi, pocn, pocn, pocn, —Evancaro, pintinaanaje.
itsitiajeitanaque. 55ॸIrosati otinaantanaja. Icanti:
34ॸAri ineantavacariri, ishiajeitanaca shentajeivetariri —Pimpero oyeari.
chancho, icamantajeitaqueri ishaninca anta nampitsiqui aisati 56ॸAri yoajeitanaque cavaco maaroni oshaninca, iro

oantsiqui. 35ॸAri ipocajeitaque irameneri yora neaveitariniri cantaincha icanti Jesoshi:


camaari, jaocarica icantajari. Ineapaaqueri, tecatsitaji inaji; —Eiro meeca picamantitsi.
tecatsi oajerine, isavicaji Jesoshiqui. Iquitsaataja, otimanaji
iquenqueshiretantari. Itsaroacaajeitapaacari. 36ॸYora Itianquiri Jesoshi iroamere inquenquetsatacayeteri atiri.
neasanotaqueriri icamantajeitavaqueri maaroni ishaninca (Mt. 9.35-38; 10.5-15; Mr. 6.7-13)
yantiri Jesoshi, itsoteaqueneri. 37ॸAri itsaroajeitanaque catsini
9
1ॸImpoiji
yapatojeitiri Jesoshi iroamere, imatacaajeitaqueri
maaroni timajeitatsiri ara. Itiancajeitajiri Jesoshi: itasoncacaaqueri itsipapee, icantajeitiri:
—Pijataje, eiro pipocajitsi aisati. —Nocoaque pojocacoventajeiteri atiripee camaari, pimateri
38ॸIrintiquea yora neaveitariniri camaari icantavetari: maaroni camaaripee, aisati poavisacojeiteri maaroni
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ9 64

mantsiayetatsiri. 2ॸMeeca pijajeite. Pinquenaquenayetanaque, “Irioitatsi Iriashi, yonijaantaja aisati”. Irio pashini icanti:
pincamantajeiteri atiri: “Irotaintsi impincatsariventajeitempi “Irioitatsi camantantatsiniri, itinaanaja”.
Tasorentsi”. Aisati poavisacoyeteri mantsiayetatsiri. 20ॸIsampitiri:
3ॸNoncantempi, tecatsiya paanaque: eiro paanaquerotsi —Avintiquea, ¿paita picantajeitiri?
piotiquiro, pitsarate, poyeari, piirequite, poicoro, tecatsi catsini. Yacanaqueri Petero:
4ॸJaocarica pareetapaaqueari, ari pisavicapaaque. 5ॸEirorica —Avirotaque Quirishito naamaajeitacari. Itiancaquempi
iquemisantajeitavaquempitsi savicajeitatsiri, povaanajea. Tasorentsi.
Ariorica povaanajea pincantajeitanaqueri: “Meeca te 21ॸIro cantaincha icantasanojeitiri:

pinquemisantenaji, ari iroasanquetempi Tasorentsi”. —Eiroyea picamantitsi. 22ॸQueario, noponeaca inquitequi,


6ॸAri ijajeitanaque, iquenayetanaque nampitsipeequi. natiritapaaque, iro cantaincha oshequi nonquematsicateari.
Icamantajeitaqueri atiri jaoca incantajeiteari Intseencajeitena savicacantajeitatsiri, jivatacaajeitiriri
iravisacotantajeari. Aisati yoavisacoyetajiri mantsiayetatsiri. saserotepee, oametantirori sanquenarentsi, maaroni.
Incantajeite: “Caari ini Quirishito”. Iroyeetena, oncarataque
Yora Eroreshi icoaque irineeri Jesoshi. quitaiteri mava, nontinaanaje.
(Mt. 14.1-12; Mr. 6.14-29)
7ॸAri yora pincatsari Eroreshi iquemacotaqueri yantayetaqueri Icanti Jesoshi: “Poijatasanojeitanaquena: eiro piperaventarotsi”.
Jesoshi, itasoncantayetaque. Te irioteji paitarica (Mt. 16.22-28; Mr. 8.32-38)
inquenqueshireteri. Icantayeti: “Irio Jesoshitajantsiri Joani: 23ॸImpoiji icantajeitiri Jesoshi:
itinaanaja”. 8ॸIcantayeti itsipapee: “Yonijaantaja aisati Iriashi”. —¿Picoajeitaquempa poijatasanojeitaquena? Ari eiro
Pashini cantayetatsi: “Itinaanaja camantantatsiniri”. 9ॸIro picavintsaajatsi avisati, eiro pantanontatsi avisati. Maaroni
cantaincha icanti Eroreshi: quitaiteri pimpomerentsiventenaro nocoacaaquempiri: ariorica
—Nopesacantaqueri Joani: camaque inaque. Iro cantaincha, iroimenteetempiro, ariorica inquishimenteetempiro. Iro
¿janica yoca aquemacojeitaqueri itasoncacoventajeitaqueri cantaincha quiso poyena, poijatasanojeitanaquena. 24ॸAriorica
atiripee? Nocoaque noneeri. pantanontea pincavintsayea avisati meeca, eiro piotasanotiritsi
meeca Tasorentsi, aisati eiro pisaviquimotiritsi coajica. Ariorica
Itasonquiro Jesoshi tanta, yoshequiaquero. pinintena narori, aisati pimpomerentsiventayetenaro meeca
(Mt. 14.13-23; Mr. 6.30-46; Joa 6.1-15) nocoacaajeitimpiri, eiro patsipetarotsi, irointi piveshireimenteari
10ॸAri ipiajeitanaja itiancajeitaqueri Jesoshi, meeca Tasorentsi, aisati pisaviquimoteri coajica. 25ॸAriorica
icamantajeitapaaqueri imayetaqueri. Impoiji itsataajeitanajiri pimpiotasanojeitero vaararontsi catsini, iro cantaincha
yaajeitanajiri iroamere anta Vetsairaqui. 11ॸIro cantaincha pintseenqueri Tasorentsi; impoiji pijate Sharincaveniqui. Tempa
iojeitaqueri atiri ijatanaque, yoijajeitanaqueri oshequi. Ari pantsipetashijeitearo maaroni pashijeiveteari. 26ॸEiro
yovetsajeitavacari Jesoshi, yoamejeitavaqueri jaoca icanta pipashiventacaanatsi; aisati noneane, eiro pipashiventacaarotsi.
Tasorentsi ipincatsariventajeitaqueri. Aisati yoavisacojeitaqueri Tempa naro poneachari inquitequi, natiritapaaque. Coajica
mantsiaripee. 12ॸAri ishaavijiiteanaque, ipocashitiri nojatanaje jenoqui. Impoiji nompiapaaje aisati aca quipatsiqui,
iroamerepee, icantajeitiri: nompincatsaritasanotapaaque, nontasorentsitasanotapaaque:
—Pamenerote, caaraiteitaque aca. Pintiancajeiteri meeca nonquempeteari Apa aisati maaroni inampirepee. Iro cantaincha
nampitsipeequi: otiminta irimaajeitanteari aisati iroajeitanteari. pinquenqueshirejeitea: ariorica pimpashiventacayena meeca,
13ॸIro cantaincha icantavaqueri: nompashiventacaaquempi coajica avirori. 27ॸIro cantaincha
—Pimpajeiteri avinti iroajeiteari. queario oca noncamantempiri, eiro namatavitimpitsi:
Icanti: eirotsitarica picamajeiti, pineajeitavaquero jaoca icanta
—Tecatsi nompajeiteriri. Pamene, ocarataque tantajaniqui Tasorentsi ipincatsariventanti.
apapacoroni. Jeri apite shima. ¿Picoaquempa nojajeite
namananteneri iroajeiteari maaroni yocapee? Oshequi ini Ineaqueri iroamere ipashinitanaque Jesoshi.
catsini. (Mt. 17.1-8; Mr. 9.2-8)
14ॸAamaaca icarajeiti shirampari 5,000 yapatojeitaca. Icantiri 28ॸAri ocarataque quitaiteri 8, ijataque Jesoshi toncaariqui,

Jesoshi: inquenquetsatacayeri iriri. Yaanajiri aisati Petero, Santiaco, jeri


—Poisavicajeiteri maaroni: pimoncarajeiteri incarayetaque Joa. 29ॸAri iquenquetsatacaapaaqueri iriri, imapocanaca
yora 50 irampatojeitaquea, aisati iriori yonta 50. Aisati ipashinivorotanaque, aisati oshipaquireasanotaque iitsaare,
inquempejeitaqueari maaroni. atsioquintaqueri yora amenajeitaqueriri. 30ॸImapocapaaqueri
15ॸAri imajeitaqueri, yapatojeitaqueri. Yoisavicajeitaqueri. aisati apite shirampari, iquenquetsatacaapaaqueri Jesoshi. Irio
16ॸImpoiji yajiricaquero Jesoshi tanta, jeri aisati shima. pocaintsiri Moishishini aisati Iriashini; 31ॸte inquempeteeji
Yamenanaque inquitequi, icantiri iriri: “Ariove, Apa, aquempejeita arori, icameetsatasanotaque: iquempejeitacari
pipaquenaro noyeari”. Impoiji ipaqueri iroamere, icantaqueri: inquitesati. Ari iquenquetsatavacaajeitaca mava:
—Jeri, povaajeiteneri yora apatojeitaincharira. iquenquetsatacotiro incame coajica Jesoshi anta Jerosarequi.
17ॸAri yoajeitaca maaroni, iquemajeitaca. Impoiji yaajeitajiro 32ॸOshequi ipochoquivetanaca Petero aisati itsipajeitari, iro

timaarantapaajantsiri, yapatotajiro. Ocarataque cantiriqui cantaincha te irimayeji. Yamenashejeitaqueri Jesoshi,


ijaajiri 12. ishipaquireaque, iquempetacaro quitaiteri. Aisati
yamenashejeitaqueri yora itsipajeitari Jesoshi. 33ॸIrotaintsi
Icantiri Petero Jesoshi: “Avirotaque Quirishito naamaajeitacari”. impianaje yora apitetaintsiri, icantiri Petero Jesoshi:
(Mt. 16.13-23; Mr. 8.27-33) —Oametanari, aitaquempa nopocaque narori aca,
18ॸPashiniquitaiteri ijatanaque apaniro Jesoshi noneajeitaquempi. Nocoaque novetsiquempiro mava
iquenquetsatacairi iriri. Iotanajiri yaanajiri iroameresanori. pancotsijaniqui: aparo pashi, aparo irashi Moishishi, aparo
Impoiji isampitiri: irashi Iriashi.
—¿Janica ijitaquenari ashaninca? ¿Paita icantajeitiri? Ari ineaveetashitaca Petero, te inquenqueshireteaji. 34ॸAri
19ॸYacanaqueri: omapocanaca mencori, omaaroncajeitapaacari, irosati
—Icantayeti aparopee: “Irioitatsi Joani itsaroajeitantanaca. 35ॸImpoiji iquemajeitaqueri Tasorentsi,
vaotisatantaveitachaniri, itinaanaja”. Irio pashini icanti: inaque mencoriqui:
65 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ9ٍॷ10

—Iriotaque yoca notomi nonintasanotiri: —Pijivatanaque anta Samariaqui, pamenapeero


pinquemisantajeitavaqueri. asavicantajeitapeempari.
36ॸImpoiji yamenajeivetanaca: tecatsi irinee, apaniro irinti 53ॸAri ijavetanaca, iro cantaincha iojeitaque samariasati irijate

Jesoshi. Ari imanajeitaquero: peerani, tecatsi incamantajeite. Jesoshi Jerosarequi, irootaque itsaneapitsatantavacariri
Impoiji, icamantaquee. irisavicantapeempameri inampiqui. Ari ipianaja,
icamantapaajiri Jesoshi:
Yoavisacotiri Jesoshi jananequi yampitsiitacaari camaari. —Eiro ishineteetsi amaye inampiqui.
(Mt. 17.14-21; Mr. 9.14-29) 54ॸAri iquemantacariri Santiaco aisati Joa, icantiri:
37ॸOquitaitetamanaji, yoirincajeitamanaja, itonquiojeitavacari —¿Novincatsarite, picoaquempa noncanteri Tasorentsi
oshequi atiri. 38ॸIcantavaqueri aparoni: intaajeiteri maaroni samariasati? Nonquempeteari Iriashini
—Oametanari, pincavintsayeri notomi, te intimeji pashini. peerani: itaacantaqueri soraro quisajeitaqueriri.
39ॸYatajeaoncaqueri camaari, icajemacaapinitiri. 55ॸYamenashetaqueri Jesoshi, icantiri:

Yampitsiitacaapinitari, ishimoretacaapinitari. —Te oncameetsateji anquisheri. Te piojeiteji jaoca


Yoashinoncaapinitaqueri: te irinijantareempariji. picantacari: te pincameetsashireteji. 56ॸNoponeaca narori
40ॸNocantavetacari poamerepee iroavisacoteri, iro cantaincha te inquitequi, natiritapaaque. Te iro nompocantea noayeteri atiri,
irimateriji. irointi nopocantaca noavisacojeiteri.
41ॸYacanaqueri Jesoshi: Impoiji yovaajeitanaja pashini nampitsiqui.
—Eiro imatiritsi: tempa irinti pitseencaririnte, irootaque caari
imatantari camaari; te pinquenqueshirejeitempa. ¿Arimpa Icantayetiri Jesoshi itsipapee atiri.
noshinetempi pintseencantapinite? Jentsite pamaquenari. (Mt. 8.18-22)
42ॸJeri inianquitacaavetapaacari itomi, imapocanaca camaari 57ॸAri iquenajeitanaque avotsiqui, itonquiotavacari

ipishoncaqueri quipatsiqui, yampitsiitacaanajari aisati. Ari shirampari, icantavaqueri Jesoshi:


itiancajiri Jesoshi camaari, yoavisacotajiri jananequi. Icantiri iriri: —Novincatsarite, nocoaque noijatasanotanaquempi, jaocarica
—Jerica pitomi: avisacotaji inaji. pijateri.
43ॸYoajeitanaqueri cavaco maaroni atiripee 58ॸIcantiri:

icantavacaajeitanaca: —Natiritapaaque noavisacotanteariri atiri.


—Tempa itasorentsitasanoti catsini Tasorentsi. Pinquemisantavaquero oca noncamantempiri: yora otsitiniro
timatsi imoro imaapinitantari, yora tsimeripee timatsi
Icamantavetari Jesoshi iroamere irayeeteri. itsitiyetari; iro cantaincha nainti, tecatsi nomaanteari.
(Mt. 17.21-23; Mr. 9.29-32) 59ॸImpoiji icantiri pashini:

Ainiroquera icantavacaajeitaca, icantiri Jesoshi iroamere: —Poijatanaquena avinti.


44ॸ—Pinquenqueshiretasanotero oca noncamantempiri. Eiro Yacanaqueri iriori:
pipeacotarotsi. Noponeaca inquitequi, natiritapaaque, iro —Novincatsarite, nocoaveta, iro cantaincha incamavaquetsita
cantaincha irayeetena. apa. Ariorica nontijeri, impoiji noijatanaquempi.
45ॸIro cantaincha te inquemajeitavaqueroji icantavetacariri. Te 60ॸIpiatacari Jesoshi:

irishineteriji Tasorentsi inquemajeitavaquero. —Ainiro itseencaririnte, iriotaque tijerine ariorica


Itsaroacaajeitacari irisampiterime: “¿Paita picantaqueri?” incamaque. Aviroquea avinti, pincamantajeiteri atiri jaoca
icanta Tasorentsi ipincatsariventajeitiri.
Icantiri Jesoshi iroamere jaoca incanteari impincatsaritantajeari. 61ॸIcantiri pashini shirampari:
(Mt. 18.1-5; Mr. 9.33-37) —Aitaque, novincatsarite, noijatasanotanaquempi: iro
46ॸImpoiji icantavacaajeitanaca iroamerepee Jesoshi, cantaincha nojivajeitapainterita novetsajeitapainteari
yaamaajeitaca: noshanincapee.
—Aca acarajeitica: coajica, ¿janica anaacotantajantsine 62ॸIro cantaincha icantiri Jesoshi:

impincatsaritaje? ¿Narompa pimpincatsajeite? —Ariorica pitsapatiro piquiiro quipatsi pimpanquitantearori


47ॸIotashitacari Jesoshi iquenqueshirejeitiri. Icajemiri jananequi: pivanquire, te pamenamenayetero paitapeerica, caari
—Caatanaque aca nonampinaqui. otipitantayeta piquiaqueri. Aisati oquempetaca: pincoaquerica
48ॸImpoiji icantajeitiri iroamerepee: impincatsariventempi Tasorentsi, poijatasanotena, eiro
—Pameneri jananequica, quemisantanari. Ariorica piquenqueshiretirotsi pantajero aisati pantapiniveitaniri.
pincavintsayeri yoca, pincavintsayena narori. Ariorica
Itianquiri Jesoshi oshequi quenquetsatacaajeitantatsiri.
pincavintsayena, aisati pincavintsayeri tiancaquenari. Ariorica

10
pincavintsayeri itsipapee, ari pimpincatsaritanaque. 1ॸImpoiji itiancajeitaqueri oshequi iroamere

irijivajeitanaqueri, icarajeiti 70. Icantavaqueri:


Yoavisacotanti pashini quemisantiriri Jesoshi. —Pijajeite, apitepee pincantayetanaquea. Pijivajeite
(Mr. 9.38-40) nampitsipeequi nocamantajeitaquempiri, nimpoitanaje narori.
49ॸImpoijiicantiri Joa: 2ॸOquempetaca ocarataque oshequi oitsoqui panquirentsi,

—Oametanari, chapinqui noneaqueri shirampari oavisacoyetiriri aparaitanaca: te iroshequiteji aviiteroneri. Pincanteri


neiriri camaari. Icamantavetana iquemisantimpi, irootaque Avincatsarite intiancajeitanteariri oshequi amitacotempineri
imatantariri yoavisacotiri. Iro cantaincha te quiso iroajeitee, pinquenquetsatacaajeiteri atiri, irijajeitanteari iriori inquitequi.
irootaque notsaneacotantacariri iroavisacoteri neiriri camaari. 3ॸPamene, oshequi ompomerentsitimojeitempi, oshequi
50ॸYacanaqueri Jesoshi: irantanatempi tseencantatsiri: pinquempeteari ovisha,
—Eiro pitsaneapitsataritsi. Te inquisajeiteeji, irootaque itsoncaqueri maniti. Meecaquea, pijajeite pinquenquetsajeite.
ayotantacari iquempejeitaquee. 4ॸEiro paanaquerotsi pitsarate, piirequite, pisapatote. Ariorica

pintonquiotavaqueari atiri nianqui, eiro


Yora samariasati te iraacameetsateriji Jesoshi. piquenquetsatacaavaqueritsi, irointi pavisanaqueri: apatiro
51ॸTeosamaniteji meeca: irotaintsi irijataje Jesoshi inquitequi. povaanaquero onta nocantaquempiri. 5ॸJaocarica
Ari iquenqueshiretaca irijate Jerosarequi. 52ॸItiancaqueri pisavicapaaqueri, pincanteri Tasorentsi iramitacoteri ashitarori
iroamere: ivanco inquemisantanteari. 6ॸAriorica inquemisantaque,
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ10 66

iravisacotaje. Irompa eirorica iquemisanti, iro cantaincha eiro —Oshequi, apa, picameetsati. Pipincatsariventajeitiri
patsipetarotsi pinquenquetsatacayeri Tasorentsi: tempa maaroni inquitesati aisati maaroni quipatsisati. Itimaveta atiri
pimataqueneri oca nocantaquempiri. 7ॸJaocarica anta iovetachari, ioyevetaro paitapeerica, iro cantaincha
pisavicapeeri, aitaque pisavicavaquetsita. Eiro pimanapitsataqueri pineane: te iriojeiteroji jaoca incanteari
piquenaquenayetitsi pancotsipeequi. Poyearo paitarica iravisacotantajeari. Irintiquea poametasanojeitaqueri caari
impavaquempiri, aisati pirero, maaroni. Ocameetsati iotasanovetacha: itseencajeivetacari ishaninca, iro cantaincha
impavaquempi paitapeerica coiteimotaquempiri: tempa picoacaaqueri iriote iriori.
ocameetsati impinateri shirampari antaveetiniriri. 8ॸJaocarica 22ॸImpoiniji icantajeitaqueri apatotimentajeitacariri:

pijateri, ariorica iraacameetsatavaquempi, poapaaquearo —Iriotaque Apa matacaaquenarori maaroni catsini. Apaniro
paitarica impavaquempiri. 9ॸIntimerica mantsiaripee, iotasanotana Apa, tecatsi pashini iotasanotenane. Aisati
poavisacojeiteri. Pincamantajeiteri maaroni: “Irotaintsi noquempeta narori, apaniro niotasanotiri, te intimeji pashini
impincatsariventajeitempi Tasorentsi”. 10ॸIro cantaincha terica iotasanoterineri: irintiquea yora noamejeitiri, iojeitiri iriori.
iraacameetsatempi itsipapee ashaninca, pincamantajeiteri: 23ॸAri ipitsocashitanacari iriori iroamere, apaniro
11ॸ“Pinquemajeitavaquena: icoaveta Tasorentsi yoamejeitaqueri:
impincatsariventempime, iro cantaincha te pincoyeji. Te —Pineajeitaquena avinti nomataquero caari ineapinijeiti
paacameetsajeitavaquenaji, aisati oquempetaca, te itsipapee atiri. Ocameetsati pinquimoshireventena, aisati
paacameetsatavaqueriji Tasorentsi. Meeca inquimoshireventena pashini neenaneri. 24ॸIcoajeiveitani
pashinoncaitatiyempani”. 12ॸIrootaque nocoaqueri peerani yora quenquetsatacantaveitachaniri irineename
pincamanteriri. Pineaquero, peerani itseencajeitaqueri nontasoncantayete, iro cantaincha te irineenaji
Tasorentsi soromasatini, irootaque ipoyereajeitantacariri. Iro notasoncantayeti. Aisati icoajeiveitani irineename yora
cantaincha eirorica inquemisantajeitavaquempi ashaninca pincatsariyeveitachaniri. Aisati icoajeiveitani
meeca, iranaacoteri soromasatini, irashinoncaasanojeitanaquea inquemajeitename, iro cantaincha, te. Avirojei avinti,
catsini. pineajeitaquena, piquemajeitaquena.

Iquenquetsatacotaqueri Jesoshi tseencajeitaqueriri. Icoasanotaque Tasorentsi aninteri, aisati aninteri ashanincapee.


(Mt. 11.20-24) (Mt. 22.34-40; Mr. 12.28-34)
13ॸAisati icanti Jesoshi: 25ॸPashini quitaiteri ijatashitaqueri iotasanotirori

—Irashinoncaasanojeitanaquea corasesati aisati vetsairasati: isanquenareni Moishishi. Icoavetaca incomitacayearime


oshequi ineacojeivetaquena notasoncantapiniti, iro cantaincha Jesoshi; icantapaaqueri:
te inquemisantajeitavaquenaji catsini. Irineajeitaquenaricame —Oametanari, ¿paita nanteri nosavicanteari inquitequi,
tirosatini aisati shirosatini, inquenqueshirejeitanajeame, noncantaitatiyempani?
irojocajeitajerome caari cameetsatatsi yantajeitiniri. 26ॸYacanaqueri:
14ॸQueariotaque iroasanquejeiteri Tasorentsi coajica tirosatini —¿Paita ocantiri isanquenare Moishishi?
aisati shirosatini, iroashinoncaajeiteri, iro cantaincha 27ॸIcantiri:

iroashinoncaasanojeiteri catsini corasesati aisati vetsairasati. —Ocanti isanquenare: “Ocameetsati anintasanoteri


15ॸAisati icoajeiveta caperenaosati irijajeiteme anta inquitequi, Tasorentsi: tempa iriotaque Avincatsarite. Cameetsa
iro cantaincha ainti irijajeite Sharincaveniqui. 16ॸNoamere, anintasanojeiteri catsini. Aisati oquempetaca arosati
pinquemajeitena. Ariorica inquemisantajeitavaquempi atiripee, nintajancha, anintasanojeiteri itsipapee ashanincapee, impoiji
aisati narori inquemisantajeitena. Ariorica antime inquitequi”.
intseencajeitavaquempi, intseencajeitavaquena narori. Aisati 28ॸIcantiri:

oquempetaca, ariorica intseencajeitena, intseencajeiteri aisati —Queario picantaque: ariorica pimatero avinti, ari
yora tiancaquenari. Meecaquea, pijatasanojeite. pincantaitatiyempani pintime inquitequi.
29ॸIotaque iriori te irinintasanoteriji maaroni ishaninca, iro
Ijajeitaque iroamere Jesoshi, iquenquetsatacaajeitiri cantaincha icoaveta irimanerome. Irootaque isampitantariri:
itsipapee, impoiji ipiajeitapaaja. —¿Jaoca itimiri noshaninca noninteri?
17ॸAri ipiajeitapaaja itiancane Jesoshi, iquimoshirejeitapaaque.

Icamantajeitapaaqueri: Iquenquetsatacotiri samariasati, neshinoncatiriri jorio.


—Novincatsarite, iotantacari camaari noquemisantaquempi, 30ॸYacanaqueri Jesoshi:
iquemisantaquena narori. Nomataqueriquea notiancajeitaqueri. —Noshiacantempiro. Iquenanaque jorio avotsiqui. Iponeaca
18ॸYacanaqueri: Jerosarequi, irijateme nampitsiqui pajitachari Jerico. Nianqui
—Queario yora Satanashi ipincatsariventavetacari avotsiqui imapocaqueri coshitantatsiri, yaavajiri, tapi.
iamaaririnte, iro cantaincha noneajeitaquempi pimajeitaqueri Isapocajiri, yaitaqueri iitsaare, oshequi ipasanataqueri, tac, tac,
pitiancaqueri camaari avirori: meeca niotaque eiro tac. Impoiji yojoquitsempequitaqueri avotsiqui, irotaintsi
ipincatsaritasanotiritsi meeca Satanashi, tempa yanaacotaqueri incame. 31ॸAri impoiji iquenanaque avotsiqui saserote; jorio ini
Tasorentsi irinti. 19ॸMeeca oshequi notasoncaventaquempi: aisati. Ineavetapaacari ishaninca yoashinonqueetaqueri, iro
oquempevetaca ariorica paatiqueri maranque, eiro cantaincha yanampitanaqueri, te irineshinoncateriji. 32ॸAisati
yoamaimpitsi; aisati yora quitoniro, tecatsi incantempi. Aisati iquempetaca aparoni Irevita, iquenapaaque avotsiqui.
inquisavetempi yora camaari, iro cantaincha tecatsi incantempi, Ineavetapaacari ishaninca, iro cantaincha aisati
tempa notasoncacoventimpi. 20ॸQueario pitiancaqueri camaari, yanampitanaqueri, te irineshinoncatimateriji. 33ॸImpoiji, ari
iro cantaincha eiro piveshireimentarotsi. Irointiquea iquenapaaque iriori aparoni samariasati. Inashita irinti, te
pinquimoshireventasanojeitanaque pijajeite inquitequi. irishanincateariji jorio. Iro cantaincha ineantapaacariri yora
ashinoncaincari, ineshinoncatapaaqueri. 34ॸIjatashitaqueri,
Te iriojeiteroji irineane Tasorentsi, yaavintapaaqueri, aisati ipashicaqueri ora itoyeetaqueri. Ainiro
te irineajeiteriji Jesoshi itasoncanti. yamaqueri aisati samariasati imorane. Ari yaajiri
(Mt. 11.25-27; 13.16-17) ashinoncaincari, yoanquetaqueri imoranequi, yaanajiri anta
21ॸImpoiji oquimoshiretacaasanotaqueri Ishire Tasorentsi, otiminta pancotsi. Anta cameetsa ineshinoncatapaajiri aisati,
icantiri iriri: yaavintapaajiri. 35ॸAri oquitaitetamanaque icoaque samariasati
67 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ10ٍॷ11

irovaanajea. Icantiri ashitarori ivanco: “Jerica quirequi. impaquempiro picoacotaqueriri. 9ॸAisati oquempetaca: ariorica
Nocoaque pincavintsayeri yoca shirampari. Terica pamanapiniteri Tasorentsi, impapinitempiro pincoacoteriri.
irimoncarateaji quirequi, ari nompajempi coajica pashini”. Ariorica pincoapiniyetero paitarica, ari paajero. Ariorica
36ॸAri itimi mava neaqueriri ashinoncaincari avotsiqui. ¿Jaoca pinquenquetsatacaapiniteri Tasorentsi, ari inquemisantempi.
itimiri ishaninca nintasanotiriri? 10ॸQueario, ipasanotee Tasorentsi maaroni coiteimojeitaqueeri:
37ॸYacanaqueri: te irimashitsateji, intacojeitaquee. 11ॸPamene, incoacotempirica
—Tempa yora neshinoncatiriri. pitomi tanta iroyeari, ¿arimpa pimpaqueri mapi?
Icantiri Jesoshi: Incoacotempirica shima iroyeari, ¿arimpa pimpaqueri
—Aisati pinquempeteri, pineshinoncajeiteri pishaninca, maranque? 12ॸAriorica incoacotempi iitsoqui teapa, ¿arimpa
maaroni. pimpaqueri quitoniro? Eiro pipiritsi, irointi pimpasanoteri
yoyeeyetari. 13ॸPineaquero, te pincameetsajeiveteaji, iro
Iquenquetsatacotiro Marita aisati Maria. cantaincha piojeiti picavintsaajeitiri pitomipee. Tempa aisati
38ॸImpoijiiquenanaque avotsiqui Jesoshi, icarajeitiri iotasanoti irinti Apa jenoquiniri icavintsaajeitaquee arori.
iroamerepee. Yareejeitapaaca nampitsiqui. Oneavajiri tsinane Ariorica pincoacojeiteri, intiancajeitempiro Ishire iriori
pajitachari Marita, ocantavaqueri: amitacojeitempine.
—Tsame, pijajeite novancoqui.
39ॸOtimi anta ovancoqui ireento, opajita Maria. Icantayeti atiripee: “Irio Jesoshi camaari”.
Osaviquimotaqueri Avincatsarite iitiqui, oquemisantavaqueri (Mt. 12.22-32; 12.43-45; Mr. 3.20-30)
icamantaquerori. 40ॸIroori Marita, oshintsishintsiyetaque, 14ॸPashini quitaiteri ineaqueri Jesoshi shirampari

ovetsicayetiniri paitaricapee. Impoiji ojatashitaqueri, imasontitacairi camaari. Itasoncacoventajiri Jesoshi,


ocantaqueri: yoavisacotajiri, irosati ineaveetantanaja aisati. Yoajeitanaque
—Novincatsarite, pamene apaniro novetsicayetimpiro cavaco maaroni neajeitaqueriri. 15ॸIro cantaincha icantayeti
poyeari. Orari eentio, te amitacotenaji. Pincantero aparopee:
amitacotenata. —Ishanincatacari Jesoshi Satanashi: yora ivincatsarite
41ॸYacanaquero: camaari, irootaque imatantarori yoavisacotiri neiriri camaari.
—Oshequi piquenqueshiretaquero povetsicaquero ayeari, 16ॸItimi pashini tseenquiriri Jesoshi, icantiri:

poameetsayetaquero paitapeerica. Oshequi —Intsite, pintasoncante, niotantempiri queariorica piponeaca


piquenqueshireyetaquero. Ocameetsayeveta, iro cantaincha inquitequi.
timatsi aparoni cameetsasanotatsiri: 42ॸirootaque ocoaqueri 17ॸIro cantaincha iotaque iriori iquenqueshirejeitiri. Icantiri:

pireento, tecatsi cantimenterone. —Ariorica irimanatavacaajeitea atiri, tempa aitaque


impoyereavacaajeitaquea. Aisati ariorica inquisavacaajeitea
Yora Jesoshi yoamejeitiri iroamere ashaninca, tempa ari irinijantareajeitanajeri. 18ॸAisati
iquenquetsatacaajeitiri Tasorentsi. oquempetaca, ariorica inquisajeiterime Satanashi iamaaririnte,
(Mt. 6.9-15; 7.7-11) ¿jaoca incanteari impincatsajeitantearirime? 19ॸAisati

11
1ॸPashini quitaiteri iquenquetsatacairi Jesoshi iriri. Ari picantayeti: “Irio Satanashi amitacotiriri Jesoshi yoavisacotiri
ivecaratantacarori, icantiri iroamere: neiriri camaari”. Iriome amitacotenaneme noavisacotantariri,
—Novincatsarite, yora Joani yoamejeitaqueri iroamereni ¿janica amitacotiriri pishanicajei yoavisacotantariri neiriri
iquenquetsatacaajeitaqueri Tasorentsi. Nocoaque meeca camaari? ¿Irisatimpa camaari pishaninca? 20ॸIro cantaincha
pinquempetajeari avirori: poamejeitena nonquenquetsatacayeri itasoncacaaquena Tasorentsi noavisacotantariri neayetiriri
narori. camaari, piojeitanteari meeca quiso yoajeitaquempi Tasorentsi,
2ॸIcantaqueri: icoaque impincatsariventajeitempi.
—Ariorica pinquenquetsatacayeri, jero oca, pinquempeterori: Jero aisati ishiacantiniriri Jesoshi:
Apa jenoquisati, oshequi picameetsati catsini, 21ॸ—Pamene, oquempetaca oca: ontimerica shintsitatsiri

nocoajeitaque pimpincatsariventajeitena, maaroni. shirampari ivesamento, ichacopite, maaroni, tempa


Ocameetsati nomajeitempiro maaroni picoacaajeitaquenari, irishentasanotero ivanco. Eiro ishinetiritsi incoshiyeeteri
nonquempeteari iriori inquitesati yantajeitimpiro iriori irovaararo. 22ॸIro cantaincha impoquerica anaacotiriri
maaroni picoacaajeitiriri. ishintsitasanoti, iranaacotapaaqueri irinti irantapaaqueri,
3 Pimpapinitenaro maaroni quitaiteri noyeari coiteimotanari. impoiji iraapitsatapaaqueri yoantamento. Impoiji incoshiteri
4 Eiro piquishimentanarotsi caari cameetsatatsi nantiri, irovaararo, impajeiteri ishanincapee iriori. 23ॸIquisajeitaquena
irointi picavintsayena: maaroni caari oijajeitana, itseencajeitaquena maaroni caari
tempa nocavintsaajeitiri noshanincapee. amitacotana. 24ॸAriorica iroavisacotajea neavetariri camaari,
Eiro pishinetiritsi camaari irantacayena caari cameetsatatsi. ocameetsati iraamaventajeari: yapiitajiricari aisati. Ishiaquero
oca: iquenayeti camaari caaraiteriqui, icoayevetaro pancotsi
Icanti Jesoshi: “Ariorica pincoacotasanoteri Tasorentsi irisavicanteameri. Tecatsi irinee, irootaque
coiteimotaquempiri, impasanotempiro”. iquenqueshiretantacari: “Nompianajeta anta pancotsiqui
5ॸAisatiicantaqueri Jesoshi: noponeacanta”. 25ॸAriorica impiaje, irineapaajero pancotsi,
—Pamene, noshiacantempiro aisati. Oquempetaca ariorica opishitaca. Vetsicayetaca irisavicantapeempari aisati. 26ॸImpoiji
pijatashiteri pishaninca nianquiite pamanapeeri itantane. irijataque incajemeri itsipapee iyamaaririnte, incarate oshequi.
Pincantapaaqueri: 6ॸ“Nocoi pimpena mava pitantane Eiro icameetsatitsi camaari catsini, yora incajemeri.
noacaajeiteariri noshaninca. Iroaquera yareetapaaca, tecatsi Pineaquero, oca pancotsi oshiaqueri neiriri camaari. Ariorica
nompavaqueriri”. 7ॸAamaaca ari incantavaquempime: “Eiro iravisacotaje, ocameetsati iraamaventajeari camaari:
pashereanatsi, novochoquineni. Maajeivetaquena: narori, yapiitajiricari irineajeri aisati. Ariorica irampiitajeri irineajeri,
notomipee, maaroni. Yavitaca oni ashitacorontsi. Tecatsi catsiqueti iroasanoteri.
noncantea nontinaye aca nompantempirori notantane”.
8ॸPishaninca inaveta, iro cantaincha eirorica icoitsi intinaye Icanti Jesoshi: “Iquimoshirejeitaque maaroni quemisantatsiri”.
impantempiri itantane. Iro cantaincha te incoyeji aisati 27ॸAri itimi oshequi quemajeitaqueriri Jesoshi. Antearojenca

pampiitapiniteri, irootaque intinaantajeari, tinare, ocanti aparoni tsinane:


ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ11ٍॷ12 68

—Tempa ocameetsati oquimoshireventiri Jesoshi iriniro. pipaarantapinivetari Tasorentsi piirequite capichaji, iro
28ॸIro
cantaincha icanti: cantaincha tequera omoncarateaji. Timatsi pineacameetsatiri
—Je, queario, iro cantaincha iquimoshiretasanojeitaque avirori aisati caari pineacameetsati. Iro cantaincha te
maaroni quemajeitirori irineane Tasorentsi, aisati maaroni omoncaratearoji icoacaaquempiri Tasorentsi. Te pininteriji
quemisantajeitiriri Tasorentsi. Tasorentsi aisati te pininteriji pishanincapee. Ocameetsati
pimperi Tasorentsi quirequi, iro cantaincha eiro pipeacotirotsi
Icantiri Jesoshi atiri: “Ioti Tasorentsi pitseencajeitaquena”. pininteri aisati panteneri icoacaaquempiri. 43ॸPashinoncaajeitea
(Mt. 12.38-42; Mr. 8.12) avirojei. Ariorica irampatojeitea ashaninca
29ॸAri yapatotimentajeitari Jesoshi itsipapee atiri aisati. inquemisantanteariri Tasorentsi, picoanirojeiti
Impoiji yoamejeitajiri: impincatsajeitempi avinti. Ariorica pinquenayetanaque
—Te pincameetsajeiteji. Picoajeiveta pineajeitename nampitsiqui, picoaque cameetsa iraacameetsajeitempi atiripee.
nontasoncantajeme aisati, iro cantaincha eiro pineajirotsi aisati. 44ॸQueario, iroashinoncaajeitempi Tasorentsi. Piquempetacari

Pinquenqueshireteri Jonashini piotanteari: 30ॸpeerani iniaqueri camatsiri tijachari quipatsiqui, imanaca; iro cantaincha
anteari omani. Ocarati mava imaacotaque tsompoina, impoiji yavisajeitanaque atiripee, te iriojeiteji irotaintsi iratiquerime
isoquijanaji ivantequi, iotantacari ninivesati itiancaqueri camayetatsiri patsaatsiri. Aisati avirori, pimanayevetaro caari
Tasorentsi. Nonquempetajea coajica piojeitanteari itiancaquena cameetsayetatsi pantayetiri.
Tasorentsi: tempa natiritapaaque nainti, noponeaca inquitequi. Irootaque icantaqueriri Jesoshi variseopee. 45ॸAri icantiri
31ॸAisati ora ivincatsaroteni savasati, oponeaca arejiqui catsini, oamentantirori isanquenareni Moishishini:
pashiniqui quipatsi. Oponeaca paricoti oquemisantantariri —Oametantatsiri, aisati narorijei piquisaquena.
Saromoni, peerani. Ocoaque iriotacaasanotero. Pamene, 46ॸIcantiri Jesoshi:

nanaacotiri Saromoni nioti, iro cantaincha pitseencajeitaquena. —Je, aisati avirori iroashinoncaajeitempi Tasorentsi. Oshequi
Coajica, ariorica irampatojeiteri Tasorentsi maaroni piperanayetacari ashanincapee, iro cantaincha te pintacoteariji.
camajeitatsiri, incantajeitempi: “Ainiro pantane: pitseencaqueri 47ॸQueario, pashinoncaajeitea. Pimoncarajeitacari pishanincani

notiancane. Irompa irointi oca ivincatsarote savasati te aneeroji oajeitiriniri camantantatsiniri. 48ॸAvirojei oayeri.
antane: tempa oquemisantiri Saromoni”. 32ॸAisati iquempeta Pintimitaquearicame peerani avirori, poajeitaquerime aisati
yora ninivesatini: iquemisantirini Jonashini. yora camantantatsiniri. 49ॸIotacojeitaquempi Tasorentsi, icanti:
Iquenqueshirejeitanaca, yoipacaajeitajiro caari cameetsatatsi “Nontianqueneri atiri quenquetsatacayerineri, iro cantaincha
yantajeitiri. Nanaacotiri nainti Jonashini, iro cantaincha te iroayetavaqueri aparopee, irio itsipapee inquisavaqueri,
pinquemisantajeitenaji. Coajica incantempi Tasorentsi: intiancaarantajeri”. 50ॸAiniro pantajeitiri maaroni: pashi
“Iquemisantirini ninivesatini Jonashini: avintiquea, ¿paita caari poajeitiro poanti. Yora peeraniniri poajeiterime, irosati picanta
piquemisantantari notiancane?” meeca poajeitiri quemisantajeitiriri Tasorentsi.
51ॸPishanincajeitacari oaqueriniri Averini. Aisati
Icanti Jesoshi: “Ariorica piquemisanti pishiaquero tsiomentotsi”. pishanincajeitacari oaqueriniri yora Sacariashini: yoyeetaqueri
(Mt. 5.15; 6.22-23) iriori anta ivancoqui Tasorentsi. Ainiro pantajeitiri maaroni,
33ॸAisati
icantajeitiri Jesoshi: irootaque iroashinoncaimentempiri Tasorentsi.
—Ariorica pitsiotiro tsiomentotsi, ¿arimpa pimanaquero 52ॸPoametantavetaro isanquenareni Moishishini, iro cantaincha

jaocarica? ¿Pitetirompa cantiriqui? Tempa poapinitiro pashinoncaajeitea: tempa pamatavijeitiri ashanincapee. Te


onantariqui, pitsiojeitantari. 34ॸOca aqui oquempevetaro pincoajeiteji pioteri Tasorentsi, aisati te pincoacaajeiteriji
tsiomentotsi. Ocameetsatirica aqui, amenajeitanaque iriojeitajeri iriori ashanincapee.
paitapeerica. Iro cantaincha terica oncameetsateji aqui, tecatsi 53ॸIrootaque icantajeitaqueriri maaroni, impoiji isoquijanaji.

amenanteari, oquempetaca aqueni tsiteniriqui, te ayojeiteji Iquisajeitaqueri yora variseopee aisati yora oametantirori
jaocarica aqueniri. 35,36ॸOcameetsati piotacotea avisati sanquenarentsi, aisati iquenquejaajeitaqueri. Aisati
piquemisantasanotaquerica. Ariorica piquemisantasanoti, ari isampiyevetacari paitapeerica, 54ॸicoajeiveta incomitacayearime.
piotasanotanaque, eiro pitseenquimatantajitsi. Impoiji Icoaveta incomitacayearime iraacantantearimeri.
pinquempetearo tsiomentotsi tsiotasanotachari.
Yora Jesoshi yoamejeitiri iroamerepee.
Irootaque icantajeitaqueriri Jesoshi.
(Mt. 10.28-33; 12.32; 10.19-20)

12
Yora Jesoshi icantaqueri variseo aisati oametantirori 1ॸAri yapatotimentajeitari Jesoshi oshequi catsini atiri,
Sanquenarentsi: “Ainiro pantanejei, itsitacaavacaajeitanaca. Irosati icantantari iroamerepee:
iroasanquejeitempi Tasorentsi”. —Paamayeariyea variseopee, yamatavijeitimpicari. Oshequi
(Mt. 23.1-36; Mr. 12.38-40; Ir. 20.45-47) yamatavitanti. 2ॸIjijeivetaca tecatsi iotatsine
37ॸImpoijiicantaqueri variseo Jesoshi: yamatavijeivetacari, iro cantaincha coajica iriotacojeitanaqueri
—Tsame ajate novancoqui, noacayempi. maaroni atiri yashi yoiro yamatavitanti. 3ॸAisati aviroripee,
Ari yoijatanaqueri, yoacaapaacari. 38ॸTe inquivacoteaji paitarica pimanavetacari picantiri meeca, inquemajeitero
Jesoshi, irootaque yoantanacariri cavaco variseo. 39ॸIcantiri coajica. Paitarica pincanteri apaniro anta pivancoqui,
Avincatsarite: irovaayetajero anta yapatojeitanta atiripee. 4ॸMeeca,
—Queario, pamejeitacaro piquivapinitiro pajo aisati noshaninca, noncamantempi: eiro pitsaroacaaritsi yora atiri
piveratote: iro cantaincha apatiro otapiiqui. Te pojoqueroji coatsiri iroyempi. Ariorica iroyempi, iro cantaincha irointi
caari cameetsayetatsi timatsiri osantequi. Piquempetacaro iroyeete pivatsa. Tecatsi incantero pishire. 5ॸIrinti Tasorentsi
avirori: piquenqueshiretapinitiro picoshiyeti aisati pimpincatsate: incoaquerica, iroyempi. Iro cantaincha aisati
pantapiniyetiro caari cameetsatatsi. 40ॸTe icoaquerica, irimatero intianquempi Sharincaveniqui. Irooquea
pinquenqueshireniroteaji. ¿Apatirotimpa yovetsiquiro pintsaroacayeari irointi pijate Sharincaveniqui. 6ॸ¿Ivinaronimpa
Tasorentsi paco? Tempa aisati yovetsiquiro tsimeripee? Te impinatasanoteaji, iro cantaincha iojeitiri
piquenqueshireantari. 41ॸPipashiyevetari ashinoncaincari Tasorentsi: te impeacojeiteariji. 7ॸAisati oquempetaca,
coiteimovetariri, iro cantaincha te pincavintsaasanoteriji. iotasanojeitaquempi: ioti jaoca ocaratiri piishipee.
Ariorica pincavintsaasanoteri itsipapee pishaninca, ari Iquempoyeajeitaqueri tsimeripee, iro cantaincha avirojei
pincameetsataque. 42ॸPashinoncaajeitea avirojei. Queario iquempoyeasanojeitaquempi. Eiro picantashiretitsi, irointi
69 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ12

piveshireimenteari Tasorentsi. 8ॸAisati piojeitavaquero oca Tasorentsi. 30ॸTempa icoajeitaque atiri iroapinijeitea. Iro
noncantempiri: eiro pipashiventacaanatsi, ariorica cantaincha iotaque Tasorentsi maaroni coiteimotaquempiri.
pincamantajeiteri itsipapee atiri piquemisantaquena, aitaque 31ॸAriorica pimpincatsatasanoteri, impaquempi maaroni

noncamanteri Apa anta inquitequi pishanincataquena. Tempa coiteimotaquempiri. 32ॸNoamere, oshequi inintaquempi Apa
noponeaca inquitequi, natiritapaaque. 9ॸIro cantaincha ariorica Tasorentsi: icoasanotaque impincatsariventajeitempi,
pimpashiventacayena aca quipatsiqui, aisati avirori incavintsaasanojeitempi. 33ॸPimpimantero pashiyetari, pimpayeteri
nompashiventacayempi anta inquitequi. 10ॸAriorica ashinoncaincari ovinaro. Impoiji impinatempi Tasorentsi anta
incantimatena atiri, ariorica incavintsayeri Tasorentsi, eiro inquitequi. Ontimasanote pivaararo anta: eiro opatsaajitsi, eiro
iquenqueshiretajirotsi yantajeitiri. Iro cantaincha ariorica opitsititsi, eiro icoshiyeetajimpitsi, eiro yapeajirotsi cajiro.
incantimajeitero Ishire Tasorentsi, eiro icavintsairitsi Tasorentsi 34ॸAriorica otimi pivaararo aca quipatsiqui, oshequi

catsini. 11ॸAriorica irayeetempi anta yapatotapinijeitanta, aisati piquenqueshiretaquero timayetatsiri quipatsiqui. Ariorica otimi
anta joeshiqui, aisati anta pincatsariqui, eiro pivaararo inquitequi, ari piquenqueshiretapinitiri Tasorentsi.
pitsaroacaajeitaritsi. Eiro piquenqueshiretitsi: “¿Paita
noncanteriri?” 12ॸAriorica irayeetempi, oametempi Ishire Icantiri Jesoshi: “Pivetsicajeitea, te pioteji jaoca oncarate
Tasorentsi paitarica pincanteriri. impocashijeitempi Tasorentsi”.
(Mt. 24.45-51; 25.1-13; Mr. 13.33-35)
Icantajeitiri Jesoshi: “Pinevetarocari vaararontsi”. 35,36ॸJeroca icantaqueriri Jesoshi iroamere:
13ॸImpoiji icantiri aparoni shirampari: —Paamaajeiteari pivincatsarite, pivetsicasanojeitea.
—Oametanari, ipanaquerini apani iyeca maaroni Pinquempeteari yora inampire ashitarori ivanco. Ijataque yora
timimojeiveitariniri. Tecatsi impena nainti. Pincanteri iye ashitarori irineeri ishaninca irayero ijina. Yaamaajeitari inampire
impaarantajena narori irovaararo. anta ivancoqui. Ariorica irareetapaajea incoapaaje
14ॸYacanaqueri: irashitareavajeneri, aisati incoapaaje irineapaajero ovetsicayetaca
—Eiro nocantiritsi. ¿Narompa joeshi, noncantanteariri? ivanco. Ariorica ontsitenitanaje, icoaque ontsiotea ivanco. Aisati
15ॸIcantajeitiri maaroni apatotimentajeitariri: icoaque intinaye inampirepee, inquitsaajeitea. 37ॸAriorica
—Queariompia: pinevetarocari yashiyetari itsipapee, eiro irineapaajeri yovetsicajeitaca, inquimoshirejeitaque maaroni.
oveshireacaasanotimpitsi. Yora ashitarori ivanco irisavicacaajeiteri maaroni inampirepee,
16ॸImpoiji ishiacaventiniri oca: iroacaajeiteari. 38ॸIro cantaincha te iriojeiteji jaocarica oncarate
—Otimi iipatsite ashitaarantincari. Oshequi onintiro impocantajeari: ariorica iroaquera imaajeiti, ariorica nianquiite.
panquirentsi quipatsi, cameetsa oshiocayetanaque ivanquirepee. Iro cantaincha ariorica irineapaaqueri inampire yovetsicajeitaca,
17ॸYaayetajiro oitsoquipee, inquempoyeantearori ovancopeequi ari inquimoshirejeitanaque, maaroni. 39ॸPiojeitavaquero oca
iroori, iro cantaincha opiojeitaca pancotsiqui. Te onajeitearoji noncamantempiri: arioricame pioteme impoque tsiteniriqui
maaroni. Iquenqueshiretaca: 18ॸ“¿Jaocasa noncanterori? Tecatsi coshitantatsiri, tempa pisaaquiteme poimpiantavajearimeri, eiro
noantearori maaroni. Jaa, niotaque meeca: noshoveajero pishinetirime incoshitempime. Iro cantaincha te pioteji jaocarica
pancotsijaniqui, nantacantajero antearo pancotsi noantearori oncarate impocanteari. 40ॸAisati noquempevetari coshinti, te
maaroni novanquirepee, aisati maaroni novaararo. noncamantempiji jaocarica oncarate nompocantajeari. Peerani
19ॸOshequitaque meeca maaroni, tecatsi coiteimotajenaneri. noponeaca inquitequi, natiritapaaque. Coajica nompiaje.
Peerani catsini, eirota otsonquitatsi; meeca nomaoree oshequi Pinquenqueshirejeitena, paamaajeitajena: nomapocapaimpicari.
osarintsi. Cameetsa noapinitea, noshinquitapinitea, 41ॸAri isampitiri Petero:

noveshireimentearo maaroni timimotanari”. 20ॸIro cantaincha —Novincatsarite, ¿apanirompa poamejeitena naroripee?


icantiri Tasorentsi: “Te piotacoteaji. Meeca tsiteniri noyempi; Irompa tericampa, ¿picoaquempa iriojeitanaque maaroni atiri?
impoiji, ¿janica ashitajearoneri maaroni timimojeivetimpiri?” 42ॸYacanaqueri:
21ॸPineaquero, te irioteji maaroni coatsiri iroshequiyero irovaararo. —Noquenquetsatacaajeitiri maaroni quearioventirori
Oncameetsateme irovetsiquerome irisavicantearime inquitequi. nocoacaajeitiriri. Iquempetaca ivatorote atiripee, icoacaaqueri
aparoni iratirite iroacaapiniteari itsipapee. Impoiji ijataque
Icantiri Jesoshi: “Pincanteri Tasorentsi inquempoyeaventempi”. ivatorote jaocarica. 43ॸAriorica iroacaapiniteari cameetsa, ariorica
(Mt. 6.25-34) impocaje ivatorote, iroveshireimentapaajeari. 44ॸIncantapaajeri:
22ॸAisatiicantiri Jesoshi iroamere: “Cameetsa piquemisantaquena. Meeca aviro amenajeitenarone
—Eiro piquenqueshiretatsi jaoca payerori poyeari aisati maaroni timimojeitanari”. 45ॸIro cantaincha, incanterica yora
pinquitsaateari. 23ॸTempa Tasorentsi oaneaquempiri. iratirite: “Eirotsita ipoqui novatorote”. Icoacaavetari ivatorote
¿Opomerentsitimotarimpa meeca impaquempi poyeari aisati incavintsayerime itsipapee, iro cantaincha imapocaqueri
piitsaare? 24ॸPinquenqueshireteri jaoca icantari tsimerepee: te iquisajeitaqueri, ipasajeitaqueri: shirampari, tsinane, maaroni.
impanquitanonteaji aisati te inquempoyeanonteaji iroyeari Oshequi iperataca, oshequi ishinquitaca. 46ॸAri pashini quitaiteri
pancotsiqui, iro cantaincha ipapinitiri Tasorentsi yoari. Pamene, impocaje ivatorote, irimapocapaajeri. Iroasanquetapaaqueri,
iquempoyeaventajeitiri Tasorentsi tsimeripee iriori, tempa aisati inquempetacaanteri itsipapee caari quemisantiri. 47ॸPineaquero,
avirori iquempoyeaventasanojeitimpi. 25ॸ¿Paita iovetacaro icoacaavetacariri ivatorote, iro cantaincha te incoyeji
patsipetashitantarori picantashireti? ¿Pijitimpa ariorica irimatero. Irootaque impasatacantanteariri, aiquero catsini
pincantashirete aiquero pijatatiye pantearitasanotanaque? impasatacantasanoteri. 48ॸIro cantaincha eiro
26ॸPineaquero, patsipetashitacaro picantashireti. Tecatsi paye. yoasanquetasanotiritsi caari iotatsi. Eiro icoacotasanotiritsi
27ॸPinquenqueshiretero jaoca ocantari oteaquipee tojari. Te oshequi yora caari iotatsi. Irintiquea iotasanotatsiri,
ontsameetanonteaji, aisati te ontijanonteaji oitsaare, iro incoacotasanoteri irinti.
cantaincha ocameetsatasanotaque. Peerani oshequi yoaneencani
Saromoni, iro cantaincha te inquempetearoji oteaquipee: Icantiri Jesoshi iroamere: “Coajica oshequi
ocameetsatasanotaque irointi. 28ॸPineaquero, yoaneencaquero inquisavacaimentajeitena atiripee”.
Tasorentsi oteaquipee. Otimaveta, impoiji oshintsiti oshimpetanaji. (Mt. 10.34-36)
Peerani pintime avirojei: tempa pijiti iquenqueshiretaquempi 49ॸAisatiicanti Jesoshi:
avirori. ¿Paitasa pitseencantacariri? 29ॸEiro piquenqueshiretirotsi —Nopocaque quipatsiquica inquisavacaimentantenari
paitarica poyeari, aisati paitarica pireri: inquemacayempi atiripee, nocoasanotaque nomamajeitero maaroni nopocashitiri.
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ12ٍॷ13 70

50ॸOshequi noquenqueshireaca: irotaintsi oshequi tsinane yatajeaonquiri peerani camaari. Ocarataque meeca 18
nonquematsicatearo. 51ॸ¿Pijitashijeivetampa nopocashijeitiri osarintsi omitiaque, irosati ocanta omitiaque: tecatsi oncantajea
atiri noimajerentajeiteri, cameetsa iraacameetsatavacanteari? oncatiaje. 12ॸIneantacarori Jesoshi, icajemaquero:
Teve, irointi inquisavacaimentajeitena. 52ॸAriorica incarate —Caatanaque, meeca noavisacotajempi.
apapacoroni savicatsineri pancotsiqui, inquisavacaajeitea. 13ॸIpamitaquero, irosati avisacotantanaja. Cameetsatanaji,

Incarate mava quisherineri yora apite ishaninca. 53ॸAriorica ocatianaja. Ocantanaque:


yora ashitariri inquisheri itomi, aisati itomi iquisheri iriri. —Yoavisacotajana Tasorentsi, tempa icameetsati.
Ariorica onquishero airo evatayero, onquishero iroori airo. 14ॸYora jivatacantantatsiri anta ivancoqui Tasorentsi

iquisaqueri Jesoshi. Icantajeitiri apatojeitainchari:


Pinquenqueshiretea piotanteari iroametempiro Tasorentsi. —Ocameetsati antaveejeite 6 quitaiteri, iro cantaincha
(Mt. 16.1-4; Mr. 8.11-13) ariorica omoncaratapaaquea quitaiteri 7 ocameetsati
54ॸImpoiji icantajeitiri apatotimentajeitariri: amaoreasanojeitanaque. Eiro antaveetitsi catsini. Ariorica
—Ariorica pineaquero antearo tampea amaquero mencori picoaque pavisacojeitaje, pimpoque pashiniqui quitaiteri,
otsitenishaanaque, picantajeiti: “Coraqueve incani”. Tempa eiroquea pipoquitsi saavaroqui.
piojeitaque ompoquerica incani. 55ॸAriorica oquitamaroitetanaji, 15ॸIpiatanacari Avincatsarite, icantanaqueri:

picantajeiti: “Eiro oparii incani, ari osarianaje”. Tempa aisati —Oshequi pamatavinirotanti. Pantaveejeiti avirori
piojeiti, 56ॸirointi pimanaquero piojeitiri. Piojeitaque saavaroqui. Pamene, ariorica airi pivacate imire saavaroqui,
ompariaquerica incani. Iro cantaincha te pincoajeiteji piojeite tempa pitsatacoreiri paantanacariri anta otiminta nija. Aisati
oshequi ompomerentsitimojeitempi coajica. 57ॸ¿Paita caari piquempetiri pimorane, maaroni. Queario, picavintsaajeitiri
picoanta piojeitero queariosanotatsiri? 58ॸAriorica pivirapee saavaroqui. 16ॸIro cantaincha caari oni pivira oca
inquishimentempiri pishaninca quirequi pireviteriri, tsinane, irointi pishaninca. Peerani omantsiataque: tempa
incoaquerica iraanajempi joeshiqui. Ari tequeratsitarica ocameetsataque ancavintsayero saavaroqui.
irareetacayempi, pincantanaqueri: “Eiro piquisanatsi, coajica 17ॸIquemantarori oca, ipashiventajeitanaca maaroni

nompinatajempi”. Yoiminqueimpicari caravosoqui. 59ॸAriorica quisajeitaqueriri Jesoshi. Irinti itsipapee atiri


iroiminqueaquempi, incoacotasanotempi maaroni quirequi iveshireimentajeitacari Jesoshi, icantajeiti:
pirevitiriri. Eirorica pipiritsi, eiro yoimisoquijajimpitsi. —Ocameetsajeitaque yantayetiri Jesoshi.

Icantiri Jesoshi atiri: “Pinquenqueshireajeitea, pojocajero caari Icamantiri Jesoshi iroamere paita oshiacaventiri
cameetsatatsi pantapinijeitiri”. moshitasa aisati tapiacairori tanta.

13
1ॸImpoiji ipoqui pashini atiri, icamantapaaqueri Jesoshi: (Mt. 13.31-34; Mr. 4.30-32)
—Ijajeivetaca carireasatipee anta Jerosarequi 18ॸImpoiji icanti Jesoshi:
iroajeitenerime Tasorentsi ivira. Jeriniro yora Piratoniro —¿Piojeitimpa jaoca icanta Tasorentsi ipincatsariventanti?
yoacantanirojeitaqueri carireasatipee anta ivancoqui Tasorentsi. ¿Jaoca noncanterori noshiacaaventantempirori? 19ॸOshiaquero
Oconoajatacaro irirajani ashanincani irirajani ivira yoajeitiniriri oitsoqui moshitasa ipanquitiri shirampari iroanequi.
Tasorentsi. Oshiocanaque, oquimotanaque, oshiavetacaro inchato.
2ॸYacanaqueri Jesoshi: Ipocapiniti tsimeri, yaatapinitiro ojempequi.
—¿Pijitirimpa yora carireasati antasanojeitironiri caari 20ॸYapiitajiro, icanti:

cameetsatatsi ishinetantariri Tasorentsi yoacantaqueri Pirato? —¿Jaoca noncanterori noshiacaaventantempirori?


3ॸNoncamantempi: te iro incamantea. Iro cantaincha 21ॸOquempetacaro tsinane, airo tapiacairori tanta capichaji.

queariompiyea: eirorica piquenqueshiretajatsi, aisati eirorica Oconoiro oshequi tiricopane otapiantanacari. Otapiaquero
pojocajirotsi caari cameetsatatsi pantapinitiri, maaroni, ometsotantacari. Aisati iquempetaca ashaninca.
pinquempejeiteari yora yoyeetiri. Yoajeitimpicari, maaroni. Intimerica aparoni antirori caari cameetsatatsi, irantacaajeiteri
4ॸAisati peerani otireanaji antearo mapipanco anta Shiroequi, ishaninca, maaroni.
otsinacapaaqueri 18 shirampari, icamajeitaque. ¿Paita
Icantiri Jesoshi ishaninca:
icamajeitantacari? ¿Iriompa antasanotirori caari cameetsatatsi
“Pimpomerentsiventearo pareetanteari inquitequi”.
icamantacari? Te. Iquempejeitacari maaroni ishiramparirinte.
5ॸPinquenqueshireajeitea avirori, pojocajero caari cameetsatatsi (Mt. 7.13-14, 21-23)
pantapinijeitiri. Eirorica piquenqueshirejeitatsi, aisati 22ॸAri iquenaquenayeti Jesoshi nampitsipeequi,

pincamajeite avirorijei. yoametantayeti. Icoaque irijate Jerosarequi. 23ॸIsampiyeetiri:


6ॸImpoiji ishiacaventajeitiniri oca: —¿Jaoca incarajeiteri oavisacojeitajanchane? ¿Arimpa
—Ipanquitaquero shirampari iyera anta irovamashitequi. incarate aparopee?
Ocarataque peerani oshiocaque, impoiji yamenapinivetaro Yacanaqueri:
oitsoqui, irayerome: iro cantaincha te oitsoquiteji. 7ॸImpoiji 24ॸ—Noshiacantempiro. Oquempetaca orijaniqui omorojaniqui

aisati icantiri yora tsameetiniriri iipatsite: “Pamene, ocarataque anqueanteari inquitequi. Intime oshequi coavetachane irijateme
mava osarintsi nopocapiniveta nayerome oitsoquipee. Te inquitequi, iro cantaincha eiro imatirotsi irareetearo.
ontimeji catsini. Atsipetashitaca otimi. Pimpesajero Pimpomerentsiventearo pareetanteari inquitequi. 25ॸAisati
nompanquitantearori paitapeerica cameetsatatsiri”. oquempetacaro yantiri ashitarori ivanco. Itimi tsompoina iriori,
8ॸYacanaqueri tsameetiniriri ivatorote: “Ari onavaquetsita yashitacotaca, iyavitiro ashitacorontsi. Impoiji pimpocajeivetea
meeca osarintsiquica. Nonquiayetero quipatsi avirorijei, pincantavetapaaqueari: “Novincatsarite,
ometsoitetanteari, aisati noapinitenero itia pivira, cameetsa pashitareenaro, nonqueanaque”. Iro cantaincha
ontimanteari oitsoqui. 9ॸImpoiji ariorica ontimanaque oitsoqui incantavaquempi: “Te niojeitempiji jaocarica piponeari”.
pashini osarintsi, tempa cameetsa, eiro apeshirotsi. Iro 26ॸImpoiji pincantajeiveteari: “Peerani aitaque pitsipajeitaquena

cantaincha eirorica otimitsi oitsoqui, nompesajero”. nonampiqui avajeitaca, aisati poamejeitaquena”. 27ॸAri
incantempi: “Te niotempiji. Pijataje, pimpianaje. Oshequi
Yoavisacotiro saavaroqui Jesoshi yatajeaonquiri camaari. pantayetiro caari cameetsatatsi. Te pincameetsateji”. 28ॸImpoiji
10ॸPashiniquisaavaro yoametanti Jesoshi anta oshequi poashiretasanotanaquea catsini, piraasanotanaquea
yapatotapinijeitanta joriopee. 11ॸOtimi anta pancotsiqui aparoni aisati. Pineaqueri Avarama, Isaca, Jacovo, maaroni yora
71 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ13ٍॷ14

quenquetsatacantatsiniri itimi jenoqui, iro cantaincha avirojei,


eiro pimajeitirotsi pijate: iroimpiavajempi Tasorentsi. Jesoshi iquenquetsatacotiri cajemacantavetariri
29ॸImponeajeitaquea quemisantatsiri intatiquero, acaqueroca, ishaninca iroacaajeitearime.
catonco, quirinca, maaroni quipatsipeequi. Irisavicajeitapaaque (Mt. 22.2-14)
anta ipincatsaritinta Tasorentsi. 30ॸIrareetasanotaquea yora 12ॸAisati icantiri Jesoshi yora cajemacantiriri:
pitseencajeitaqueri. Eiro yareetatsi irinti pipincatsajeitiri. —Ariorica pincajemacanteri atiri poacantajeiteariri, eiro
picajemapinijeitiritsi pishanincasanori aisati yora
Yora Eroreshi iramataviterime Jesoshi. ashitaarantincari. Ariorica poacaaqueari, ari iriori impiatempi,
(Mt. 23.37-39) iroacaajempi. 13ॸIro cantaincha ocameetsatasanoti
31ॸIrosati ipocantaca aparopee variseo. Icantapaaqueri Jesoshi: pincajemacanteri irinti yora caari ashitaarantayetacha, yora
—Pijate pashiniqui quipatsi. Icoaque Eroreshi iroacantempi. choriyetatsiri, jempayetatsiri, caari amenayetatsi, maaroni.
32ॸYacanaqueri: 14ॸTecatsi incantajeitea irinti impiajeitajempi iroacaajeitempi.

—Pincamantanirotaiteri yora amatavitantatsiri: “Icanti Iro cantaincha coajica irointinaajeitajeri Tasorentsi maaroni
Jesoshi: ‘Eiro noshiatsi. Noncanteani noavisacojeiteri neiriri quemisantajeitiriri. Impoiji impinatempi irinti. Te
camaari aisati mantsiaripee: meeca, osaitequera, aisati otsipa pantsipetashiteaji picavintsanti.
quitaiteri. ʊ̲ЙΎɗʮɗ͑Ύ̲Ύ͑ËфҡнӕľфΎ̲фΎ͑ɗٔॸٚ. Irootaque 15ॸIquemantacariri aparoni oainchari, icanti:

pincanteriri. 33ॸAitaque nonquenaquenayete meeca, osaitequera, —Tempa oncameetsatasanotaque antime anta ipincatsaritinta
aisati otsipaniqui quitaiteri. Aisati ocameetsati noncame Tasorentsi.
Jerosarequi: tempa anta icamapiniti quenquetsatapinitirori 16ॸIcantaqueri Jesoshi:

irineane Tasorentsi. —Oquempetaca aparoni shirampari. Yovetsicacantaquero


oshequi yoari, impoiji icajemacantaqueri ishaninca iriori
Icanti Jesoshi: “Iroashinoncaajeitea jerosaresati”. iroyea. 17ॸOvetsicajeitaca maaroni. Itiancaqueri inampire:
34ॸAisati
icantiri Jesoshi: “Pijate, pincamantaiteri: ‘Moncarataca, vetsicajeitaca maaroni,
—Yora jerosaresati oshequi yoayetaqueri quenquetsatirori Йɗ̲ЙΎнӕľ̲ľľËٔॸٚ. 18ॸIro cantaincha te incoajeiteji irijajeite.
irineane Tasorentsi. Ipichaapinitaqueri itiancane Tasorentsi. Icanti aparoni: “Iroaquera namanantaquero noipatsite. Nojate
Oquempetaca teapa osaramonquitiri orijanipee, oshequi meeca namenaiterota, ocameetsataquerica. Pincamantajeri:
nocoaveta nampatojeiterime jerosaresati: َƄɗфΎɗЙΎнӕɗҡѸɗٔॸٚ. 19ॸIcanti pashini icajemacantiri: “Iroaquera
nonquemisantacayerime, iro cantaincha te incoajeiteji. namanantaqueri 10 vaca. Nocoaque namenaiteri
35ॸPamene, tecatsi amitacoterineri meeca, yojocajeitiri icameetsataquerica. Pincamantapaajeri: َƄɗфΎɗЙΎнӕɗҡѸɗɗфΎֆľٔॸٚ.
Tasorentsi, icantiri: “Incanteata”. Eiro ineapinitajanatsi meeca. 20ॸIcantiri pashini: “Iroaquera naaque nojina. Tecatsi noncantea

Jaocarica intimeri pincatsatenaneri, ari irineajena aisati. nojate”. 21ॸAri ipianaja yora inampire camantavetariri ishaninca.
Icamantapaajiri: “Icantajeiti: َƄɗфΎ͑ΎʮҡɗҡѸɗ͑Ύֆľٔॸٚ. Ari
Yoavisacotiri saavaroqui Jesoshi eereyetatsiri. iquisanaca yora ivatorote, icantiri inampire: “Incanteata

14
1ॸPashiniqui saavaro itimi Jesoshi anta ivancoqui noshaninca. Meeca pijate anta nampitsiqui, pinquenayetanaque
jivatacaajeitiriri variseo. Yamenasanojeitiri Jesoshi, pincoacoayeteri yora caari ashitaarantayetachane,
icoaque irantero paitarica inquishimentanteariri. 2ॸItimi anta choriyetatsiri, jempayetatsiri, caari amenayetatsi, maaroni”. Ari
aparoni mantsiari, yeereyetanaque, yenoncayetanaque maaroni. ijataque, icajemajeitaqueri, ipocajeitaque. 22ॸAri ipiajaro aisati,
3ॸIsampitiri Jesoshi variseopee: icantapaajiri ivatorote: “Nojaiti, nocamantajeitaqueri.
—¿Ocameetsatimpa avavisacoteri mantsiaripee quitaiterica Ipocajeitaque, iro cantaincha tequerata omoncarateaji”. 23ॸAri
amaoreajeitantari? icantiri aisati: “Ari pijate anta aisati, pinquenayetanaque
4ॸIro cantaincha imajerejeitanaque, te irancaniroteji. Ari avotsipeequi, pincantajeiteri itsipapee impoque, nocoaque
yacatsavacotaqueri Jesoshi mantsiari, yoavisacotiri, impoiji irijaasanojeitapeemparo novanco. 24ॸIrinti yora noshaninca
itiancajiri ivancoqui. 5ॸAri icantaqueri yora nojivavetacari nocajemacantavetacari, eiro catsini yoimatarotsi
amenashejeitaqueriri: oca novetsicavetanariri”.
—Tempa pantaveejeiti avirojei saavaroqui. Ariorica Irootaque iquenquetsatacaajeitiriri Jesoshi anta ivancoqui
impariaque pivacate omoroqui, tempa ari paavajeri aisati. variseo.
6ॸAisati, imajerenirojeitanaque.
Icanti Jesoshi: “Pimpomerentsiventasanotenaro
Yoamejeitiri Jesoshi atiri: “Eiro pishemejeititsi”. nocoacaajeitaquempiri”.
7ॸImpoiji (Mt. 5.13; 10.37-39; Mr. 9.50)
yamenajeitaqueri Jesoshi yora oajeitainchari
yoacaajeitacari yora jivatacaajeitiriri. Icoajeiveta irisaviqueme 25ॸAri iquenanaque Jesoshi avotsiqui aisati, yoijajeitanaqueri

quempeji yora pincatsari irineacameetsatantearimeri. Ari oshequi atiri. Ipitsocashijeitanacari, icantajeitiri:


icantajeitaqueri Jesoshi: 26ॸ—Niotaque pinintajeitiri piripee, piniropee, pijinapee,
8ॸ—Ariorica iroacayempi pishaninca, eiro pisavicashitatsi pitomipee, pirentipee, pitsiropee, maaroni. Aisati avisati
quempeji yora pincatsaritatsiri. Pamene, ipoquicari pashini nintajeitacha avirori. Iro cantaincha pincoajeiterica
ivincatsaririnte, 9ॸimpoiji ipoquicari yora cajemacantimpiri, poijajeitena, ocametsati nainti pinintasanojeitena catsini.
icantimpicari: “Eiro pisaviquimotiritsi pincatsarica. Irisaviqueta Eirorica pinintasanotanatsi, tecatsi pincantea pimpeajea
aca irinti ivincatsaririnte”. Isavicacaimpicari anta nijantiaji, noamere. 27ॸAisati eirorica pipomerentsiventasanotanarotsi
impoiji pimpashiventanaquea. 10ॸIrointiquea ocameetsati nocoacaajeitaquempiri, aisati eirorica poijatasanotanatsi,
pisavicapaaque anta nijantiaji. Impoiji ariorica irineajempi yora tecatsi pincantea pimpeajea noamere. Pinquenqueshirejeitea
cajemacantimpiri, incantempi: “Caatanaque, noshaninca, jaocarica oncanteari. 28ॸOquempetaca ariorica icoaque
pisaviquimoteri aca pincatsari”. Irineajeitempi maaroni irantacantero shirampari ivanco, irijivataque irisampiteri yora
oajeitainchari ishanincataquempi pincatsari. 11ॸAriorica vetsiquenerine jaoca oncarate ompinatea. Impoiji
pincoaque irineapincatsajeitempi itsipapee, pishemeticari; irimoncarateri iirequite iriotanteari moncaratacarica. 29ॸEirorica
impoiji ipashiventacaimpicari Tasorentsi: tecatsi ijivati iriote irimoncaratearica, icomitarocari. Ariorica
neapincatsatempineri. Iro cantaincha yora caari shemetatsi irimoncaratearo ominca, ari ocarati. Impoiji tecatsi pashini
incarajeiteri Tasorentsi impicatsariventante. iranteneri yora vetsicavetanariri. Impoiji irishirontimenteari
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ14–16 72

ishaninca. 30ॸIncantajeite: “Pineaqueri, irovetsicacanterome —Itimi shirampari itomi apite. 12ॸYora impoitatsiri itimi
pancotsi, iro cantaincha te intsoncacanteroji. Te intimeji icantiri iriri: “Apa, nocoaque pishinetenaro nayerota maaroni
iirequite, iji, iji, iji”. 31ॸAisati yora pincatsari, ariorica novaararo aisati maaroni noirequite. Pimpenaro meeca
inquemacoteri itsipapee atiri itiancaqueri 20,000 soraro maaroni”. Ari ipajeitaqueri. 13ॸPashini quitaiteri yapatojeitaquero
inquisanteariri. Ariorica intime isorarote pincatsari 10,000. Te irovaararo, maaroni. Ijataque arejiqui, pashiniqui nampitsi,
irioteji ocameetsatirica irimanatavaqueri yora pocatsineri. yaanaquero maaroni timimojeitiriri. Anta te irisavique cameetsa,
Tempa irijivate incajemajeiteri ishanincapee irootaque yaparatantacarori maaroni irovaararo aisati iirequite.
iroametatavacanteari: impoiji iriote ocameetsatirica irimanatea 14ॸAri tecatsi timimotajerine, aisati te ontimasanoteji iroajeiteari

iroimpianteariri yora pocashiterineri. 32ॸAriorica incantajeite atiri. Oshequi yashinoncaaca evancari, iquemasanotaquero
ishaninca: “Yanaacojeitaquee, ishequitasanotaque. Tecatsi itashe. 15ॸImpoiji iquenaquenayetanaque iramenayeteri
ancantea aimpiavajeri”. Ari incanteri: “Tequera irareejeitea, tsameetacayerineri. Ineapaaqueri aparoni ashitariri ichanchote,
tsame antianqueri aparopee ashaninca irisampiteri paitarica icantapaaqueri: “¿Picoaquempa nontsameetempi?” Icantiri: “Je,
incoacojeitaqueeri eiroquea imanatantapeetsi”. 33ॸAisati nocoaque pamenenari nochanchote”. 16ॸAri yamenavetacanari
pinquempetea avirorijei: ariorica pincoaque poijatena, pijivate ichanchote, ipapinitiri yoari: ora shiavetarori otaqui intsipa. Iro
pinquenqueshirete jaoca ocantajeitari maaroni cantaincha tecatsi oacayearine yora evancari, icoavetanaca
timimojeitimpiri. Piotasanojeitero: impoiji pojocajeitajero, iroacotearime yoari chancho. 17ॸImpoiji iquenqueshiretanaja:
poijatasanojeitanaquena. 34,35ॸNocoaque yora quemisantanari “Icarajeitaque iratirite apa oshequi. Timatsi yoajeitari maaroni,
iroameteri itsipapee atiri intime cameetsa, irompa eirorica iquemapinijeitaca, timatsi timaarantapaintsiri aisati. Naintiquea,
yoametiritsi, te irimateroji nocoacaavetacariri, yatsipetashitaca aasanotaquena notashe. 18ॸMeeca nompianaje anta apaqui,
itimi. Iquempetacaro tivi caari poteatatsine: tempa ajocajero. noncantapaajeri: ‘Apa, te nonquemisantempiji, aisati te
Pinquenqueshiretasanotero oca nocantajeitaquempiri nonquemisanteriji Tasorentsi. Ainiro nantane oshequi. 19ॸEiro
piotasanotantearori. meeca pitomintajanatsi, ainti pinampitajena. Nontsameetempiro
Irootaque icantajeitaqueriri Jesoshi oijajeitiriri. ЙɗɗЙҡѸɗҡľٔॸٚ. 20ॸImpoiji ipianaja, iquenanaji avotsiqui. Icaantanaja,
irotapaajantsi ivanco iriri. Ari iniitavajari iriri anta paricoti,
Iquenquetsatacotiri Jesoshi yora ovisha peachari. iquenapaaji. Oshequi iquimoshiretanaque, icavintsaasanotavajiri.
(Mt. 18.10-14; Joa 10.1-18) Ishiashitavajari iquempejitavajari, yavitsanotavajiri,

15 inintavorotavajiri. 21ॸAri icantapaaqueri itomi: “Apa, te


1ॸItimi anta oshequi jorio aitiriri iirequite ishaninca

impanteariri yora oromasati, aisati icoshitaqueri nonquemisanteriji Tasorentsi, aisati te nonquemisantempiji


ishaninca. Iro cantaincha yamejeitaca iriori avirori. Ainiro nantaneve. Te oncameetsateji pintomintajena”.
yapatotimentapinitari Jesoshi, icarajeitaqueri itsipapee 22ॸIro cantaincha icajemiri iriri inampirepee, icantajeitiri:

antapinitirori caari cameetsatatsi. Iquemisantapinijeitaqueri “Pishintsijeite, paitero quitsaarentsi cameetsari, pinquitsaateri


Jesoshi iquenquetsati. 2ॸAri icantajeiti yora variseopee aisati notomi. Aisati paiteneri aniyo, pisatevacoteneri iracotsapaquiqui.
yora oametantirori Sanquenarentsi: Paiteneri aisati sapato, irisapatotapaajeari. 23ॸAisati paiteneri
—Te oncameetsateji oca yantapinitiri Jesoshi: vacajaniqui, timasanotatsiri ireji, poyeneri. Tsame maaroni
icarajeitapinitiri caari cameetsayetatsi, itsipajeitacari yoajeita. anquimoshireventavajeri notomi, avacaajeitavajeari, maaroni.
3ॸImpoiji, jero oca ishiacantiniriri Jesoshi: 24ॸNojivetaca eiro noneajiritsi, oquempetimotaquena icamaque.
4ॸ—Aamaaca intimerica povishate 100. Impeaquearica Iro cantaincha meeca oquempetaca yaneanaji aisati, meeca
aparoni, tempa ari poanaqueri yora 99 anta queshiiqui, impoiji noneajiri. Ipeavetaca, meeca ipocaji, aneajeitajiri aisati”. Ari
pijatanaque anta caaraiteriqui, pincoacoanteariri peainchari. iquimoshirejeitanaque, yoacaajeitajari. 25ॸAri itsameeti itomi
Pincoacoayetajeri irosati pineantajeariri. 5ॸAriorica pineapaajeri, pashini anta oantsiqui: te irineavajeriji irirenti. Impoiji
tempa oshequi pinquimoshireventajeari. Tempa pinquijajeri, yareetapaaja iriori, iquempejitapaaji iquemapaaquero moshica,
paanajeri, poajateri anta itimajeitinta ishaninca. 6ॸAisati, aisati ivairajeitaque. 26ॸIcajemapaaqueri aparoni nampirentsi,
ariorica pareetea pinampiqui, tempa pincajemajeiteri isampitiri: “¿Paita pivairajeitantari?” 27ॸYacanaqueri:
pishaninca, pincantajeiteri: “Tsame anquimoshirejeite: “Areetapaaja pirenti. Yoacantaqueri piri vacajaniqui,
ipeavetaca novishate, naajiri aisati”. 7ॸAisati iquempeta yoacaajeitacari maaroni. Oshequi iquimoshireventavajiri pirenti
Tasorentsi. Ariorica inquenqueshiretajea aparoni antirori caari ipocaji, cameetsa yareetaja, tecatsi oyerine”. 28ॸIrosati
cameetsatatsi irojocantearori, incanteri maaroni savicajeitatsiri iquisantanaca irirenti, te incoyeji inqueapaaje pancotsiqui.
inquitequi: “Tsame anquimoshireventajeiteri”. Te irio Isoquijanaque iriri, icantavetavajari: “Caate, notiomi,
incantacote yora itsipapee cameetsajeitatsiri. pinqueapee. Piveshireimentavajeari pirenti”. 29ॸIro cantaincha
yacanaqueri: “Peerani nantaveetaquempiro paitapeerica
Iquenquetsatacotiri Jesoshi quirequi peachari. picantaquenari, te nompiatsatimatempiji. Iro cantaincha tecatsi
8ॸJero pashini icantiriri Jesoshi: pimpena nainti catsini noacayearimeri noshanincapee. Te
—Pashini aisati noshiacaventempiro: otimi tsinane oirequite, pimpenariji chivo, tecatsi catsini. 30ॸJeri iyeniro, ijatanaque
icarati iitsoqui 10. Ariorica impeaquea aparoni, arejiqui itsonquitaquempiri piirequite: ipinajeitaquero tsinanepee
oncoacoayetajeri. Ariorica ontsitenitanaque, ontsiotero ineavintsajeitaquero. Meeca ipianirotaja, ari poaqueneri
otsiomento, oneanteariri, aisati ompishitasanotero pancotsi cameetsari vaca”. 31ॸAri icantiri: “Notiomi, acantani quiso
amenayetajeri otijaqueririca quipatsi. Ari oncoacoayetajeri avavacaaca. Avirotaque ashitearoneri maaroni vaararontsi oca
irosati oneantajeariri. 9ॸAriorica oneajeri, oncajemeri avancoquinirica. 32ॸIro cantaincha ocameetsati aveshireimenteari
oshanincajei, oncanteri: “Tsame pintsipajeitena, pirenti. Oquempevetaca icamaque, ajijeivetaca eiro aneajiritsi
anquimoshirejeitanaque. Noneajiri aisati noirequite aisati. Meeca oquempetaca yaneanaji aisati, aneajeitajiri.
peavetainchari”. 10ॸAisati noncamantajeitempi: aisati Ipeavetaca, meeca aneajeitajiri aisati. Tsame
iquempetaca Tasorentsi. Ariorica inquenqueshiretajea aparoni aveshireimentajeiteari”.
antirori caari cameetsatatsi irojocantajearori yantayetiri,
Iquenquetsatacotaqueri Jesoshi amatavitiriri ivatorote.
inquimoshiretanaque Tasorentsi, irineajeiteri inampirepee.

16
1ॸAisati icantiri Jesoshi iroamere:
Iquenquetsatacotiri Jesoshi evancari jatapitsavetariri iriri. —Itimi ashitaarantincari quempoyeajiniriri iirequite,
11ॸPashini aisati ishiacantiniri Jesoshi: maaroni. Impoiji icanteetiri: “Icoshitaquempi yora
73 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ16ٍॷ17

quempoyeavetimpiriri piirequite”. 2ॸImpoiji icajemaqueri,


isampitiri: “¿Paita ojita oca icanteetaquenari? ¿Paita Yora Jesoshi iquenquetsatacotiri ashitaarantincari
picoshinirotantanari? Meeca poimpiajenari maaroni noirequite, aisati Irasaro iriori.
pisanquenatenaro ivajiropee maaroni irevitanari. Meeca eiro (Mt. 19.1-12; Mr. 10.1-12)
noshinetajimpiritsi aisati noirequite”. 3ॸAri iquenqueshiretanaca 19ॸAri icantajeitiri Jesoshi:
iriori: “Eiro meeca ishinetajanatsi novatorote —Itimi aparoni shirampari ashitaarantincari, oshequi iitsaare
nonquempoyeajeneri iirequite. ¿Paita nanteri meeca? Te cameetsamaotatsiri, oshequi yoaneencaca. Maaroni
noshintsiteji nontsameetanteari. Aisati nopashiventaca quitaiteriqui yoacaajeitacari ishaninca yoari pinatasanotachari.
noncanterime atiri impashitename quirequi. 4ॸJa, je niotaque 20ॸItimi aisati ashinoncaasanotachari pajitachari Irasaro.

meeca. Noncavintsaajeiteri maaroni irevijeitiriri novatorote. Osoncayetanaque isompopee opatsaayetanaqueri. Ari


Impoiji, iraacameetsajeitena anta ivancoqui: eiro ishinetantana isavicapiniveta anta iqueapinitinta ashitaarantincari ivancoqui.
nashinoncaaveetea”. 5ॸAri icajemajeitaqueri maaroni 21ॸOshequi yashinoncaaca, aasanotaqueri itashe. Icoaveta

irevijeitiriri ivatorote. Isampitiri yora jivatatsiri yareetapaaja: iroajearome yoari yoariayetaqueri ashitaarantincari quipatsiqui.
“¿Jaoca icaratiri pirevitiri novatorote?” 6ॸYacanaqueri: Aisati yora otsitipee yatsoyetapaaqueri ivatsaaropeequi.
“Nirevitiri oshequi oja orivo. Ocarati nirevitiri jaachari 22ॸImpoiji icamaque iriori. Ijatashitaqueri inampirepee

virojaniqui 100”. Icanti: “Je, queario. Jeroca paperi Tasorentsi, yaavajiri, impoiji yaanajiri anta itiminta Avaramani.
osanquenataca pirevitiriri. Payero paperica, pisanquenateneri Ocameetsaitetinta catsini. Aisati icamaque yora
otsipa, pincante: ‘Nirevitimpi 50 virojaniqui jachari oja orivo’. ashitaarantincari. 23ॸOshequi yashinoncaaca meeca yora
Amataviterita novatorote”. Icantiri: “Je, ari”. 7ॸAri ijataque ashitaarantaveitachaniri anta Sharincaveniqui, oshequi
jivatatsiri, ipocaque itsipa. Isampitiri: “¿Jaoca ocaratiri ineacatsitacaro. Yamenanaque anta osamani itiminta Avarama.
pirevitiri novatorote?” Yacanaqueri: “Oshequi nirevitiri tirico, Ineaqueri Avarama, jeri aisati yora Irasaro. 24ॸIcajemacotaqueri:
ocarati jainchari coshitariqui 100”. Ari icantiri: “Jeroca “Apa Avarama, pineshinoncatajena. Pincanteri yora Irasaro
paperica pisanquenatiniri peerani novatorote. Queario, ocarati irovinquerota iracotsapaqui nijaqui, impoqueta aca
pirevitiri 100. Tsame amataviterita. Payero oca paperica, nantsotantearori nija. Oshequi catsini nashinoncaaca aca
pojocajero; pisanquenateneri otsipa, pincanteri: ‘Nirevitimpi 80 paamariqui”. 25ॸIro cantaincha icantaqueri Avarama: “Notiomi,
coshitari, ʮɗ͑ËȍфɗҡɗфɗËΎٔॸٚ. Ari isanquenataquero. 8ॸImpoiji pinquenqueshiretea jaoca ocantani peerani pitimaveitani
iotanaque yora ivatorote yamatavitaqueri. Icantaque: “Te quipatsiqui. Cameetsa pisaviquini catsini, irintiquea Irasaroca
oncameetsateji yamatavitaquena, iro cantaincha otimi oshequi yashinoncaaveitani. Meeca cameetsa isavicapaaque
ionirotantari irayero coiteimotacariri”. Queario yora irinti, irompa avinti oshequi pashinoncaaca. 26ॸAisati
tseencantatsiri ioniroti iomparitavacaajeita. Irintiquea yora pineaquero nijantaitetacotaquempi, tecatsi
quemisantatsiri te iriotasanoteji. 9ॸMeeca noncamantajeitempi: inquenashitantempiri Irasaro. Aisati avirori, tecatsi
intimerica piirequite, pincavintsaajeiteri pishaninca, pinquenashitantenari”. 27ॸAri icantiri: “Eirorica pimatirotsi
pimpajeiteri coiteimotariri iriori. Eiro ipeacotarotsi. Impoiji pincavintsayena. Iro cantaincha pintianqueri Irasaro
pincamajeitanaque, pojocajeitero timimojeitimpiri, iro quipatsiqui: anta ivanconiqui apani. 28ॸAneatsiquera anta
cantaincha iraacameetsajeitempi anta inquitequi yora iyepee, icarati apapacoroni. Nocoaque inquemisantacaapaajeri,
picavintsaajeitaqueri. Tempa anta otimi pisavicanteari caari ipoquicari aca. Pamene meeca narori, oshequi
tsoncanetachane. 10ॸEirorica picoshititsi capichaji, eiro noquematsicatacaro catsini”. 29ॸIro cantaincha icantiri Avarama:
picoshititsi aisati antearoite. Iro cantaincha pincoshiterica “Otimi isanquenare Moishishi aisati isanquenare itsipapee
capichaji, picoshiticari aisati antearoite. 11ॸAriorica pincoshiyete quenquetsatacantantatsiniri. Irootaque inquemisantajeiteri
quirequi, iriotanaque Tasorentsi te pinquenqueshireteriji iriori: irointi”. 30ॸAri yacanaqueri: “Je, ainiro onaveta. Iro cantaincha
impoiji eiro ishanincatimpitsi, eiro pineirotsi inampi. 12ॸAriorica ariorica irineajeri camaintsiri intinaanaje, aitaque
pincoshiteri iirequite itsipapee, ¿paitaquea impashitantempiri inquenqueshirejeitanajea, irojocajero caari cameetsatatsi
Tasorentsi piirequite avirori? 13ॸTecatsi pincantea yantajeitiri”. 31ॸIcantiri Avarama: “Terica inquemisantero
pantaveeteneri apite pivatorote. Ariorica pinintasanoteri sanquenarentsi, eiro aisati iquemisantiritsi tinaajantsineri”.
aparoni, eiro piquempetaritsi itsipa. Piveshireimenteari
aparoni, irinti itsipa, eiro. Aisati ariorica pishintsiventeri Icantiri Jesoshi iroamerepee:
quirequi, eiro pimatirotsi pishintsiventeri Tasorentsi. “Pantacairicari pishaninca caari cameetsatatsi”.
(Mt. 18.6-7; Mr. 9.42)

17
Yora Jesoshi yoametaqueri variseopee icoacaaqueriri Tasorentsi. 1ॸIcantajeitiri Jesoshi iroamerepee:
14ॸAri iquemajeitaqueri variseopee icantaqueriri Jesoshi, —Noncamantempi: incanteani intime atiri
irosati ishirontimentajeitantacari. Icoaque irashitaarantea antacaajeiterineri ishaninca caari cameetsatatsi. Iro cantaincha
oshequi, irootaque ishirontimentantariri Jesoshi. 15ॸAri icantiri: iroashinoncaajeiteri Tasorentsi yora antacairiri ishaninca caari
—Picoajeitaque irijijeitempi atiri picameetsajeitaque, iro cameetsatatsi. 2ॸAitaque iroashinoncaasanoteri antacaajeitiriri
cantaincha iojeitaquempi Tasorentsi. Ineacameetsavetimpi atiri, jananequipee caari cameetsatatsi. Oncameetsateme
iro cantaincha iotaque Tasorentsi te pincameetsajeiteji. irijivataqueme iroisoyeeterime mapiqui antearo,
16ॸPeerani ocameetsatini piquemisantironi isanquenareni irovincanteetearirime. Irovinqueeterime, eiro yantacairime
Moishishini aisati yora camantantatsiniri pavisacotantajari. Iro jananequi caari cameetsatatsi. 3ॸQueariompia, pantacairicari
cantaincha areetapaaca meeca Joa, yora vaotisatantatsiri. pishaninca caari cameetsatatsi.
Onashita meeca icoacaajeitaquempiri Tasorentsi. Yora Joa
intanacaro icamantajeitaquempi cameetsatatsiri: irotaintsi Icantiri Jesoshi: “Pincavintsaapiniteri
impincatsariventajeitempi Tasorentsi. Icoasanojeiveta atiri antitapinitimpirori paitapeerica”.
irineeri. 17ॸCoajica ompeanajea quipatsi aisati inquite, iro (Mt. 18.21-22)
cantaincha eiro opeatsi irointi isanquenare Moishishi: icoi Aisati icantiri:
Tasorentsi pincanteani pinquemisantero piotanteari cameetsa —Ariorica pineacotaqueri pishaninca yantiro caari
pisavique. 18ॸTempa ocanti: “Eiro paimentarotsi pijina”. Ariorica cameetsatatsi, pinquenqueshiretacayeari. Ariorica irojocajero
pojoquero pijinasanori paantearori otsipa tsinane, paimentearo yantiri, pincavintsayeri, paacameetsatajeri. 4ॸAriorica
pijina. Aisati te oncameetsateji payero tsinane joquiriri ojime. inquishempi pishaninca, incoshitempi, incantimatempi,
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ17ٍॷ18 74

paitarica. Iro cantaincha ariorica incantempi: “Te Ari yacanaqueri:


oncameetsateji nantitaquempiri, pincavintsayena”, ari —Ariorica impincatsariventante Tasorentsi, iro cantaincha
nocoaque pincavintsayeri. Ariorica oshequi irampiitajero eiro pineasanotiritsi. 21ॸEiro pimatirotsi pincante: “Jeri yoca”,
irantitajempiro, aisati oshequi incantempi: “Pincavintsayena”. aisati: “Jeri yonta”. Queario, eiro iconijatasanotitsi:
Ari nocoaque oshequi pincavintsayeri aisati, eiro ocameetsataque pimpincatsashireajeiteri maaroni.
piquishimentiritsi. 22ॸAisati icantajeitiri iroamerepee:

—Tempa noponeaca inquitequi, natiritapaaque, iro


Icantiri Jesoshi: “Ariorica pinquemisante, oshequi irimatempiro cantaincha eiro nocantani quiso noajempi. Coajica
Tasorentsi paitarica pincoacoteriri”. pincoajeivetanaquea pineajename aisati, iro cantaincha eiro
(Mt. 21.22; Mr. 11.22-26) pineajanatsi. 23ॸImpoiji incanteetempi: “Ipiaja Jesoshi, itimi
5ॸYora iroamerepee icantaqueri Avincatsarite: anta”, pashini incanteete: “Jeri yora”. Iro cantaincha caarina.
—Noquemisantaveta. Nocoaque poametena Eiro patsipetashitatsi pijatashitena. 24ॸAriorica
nonquemisantasanotantajeari. omoncaratasanotaquea nompocanteari, ari piotasanotavaquena.
6ॸAri yacanaqueri: Iquempetaca te irimaneaji itirei, aisati iporequi; aisati
—Pinquemisanteme capichaji, pincoaquericame, nonquempetajea narori, nompocajerica. Eiro nomanapaatsi,
pincanterime Tasorentsi imponquitireajero inchatora, eiro picomitavaquena. 25ॸNojivatavaqueta
iroviincaitero anta incajarequi. Ari inquemisantempime, nonquematsicatavaquearota oshequi, aisati
iroviincaiterome. intseencajeitavaquenata savicajeitatsiri. 26ॸOquempetaca peerani
itimantacari Noeni itseencajeitaqueri Tasorentsi, aisati
Icanti Jesoshi: “Avirojei piquempejeitacari iratirite Tasorentsi”. inquempejeitea ariorica nompiaje narori, intseencajeite atiri
7ॸAisatiicantajeitiri Jesoshi: maaroni. 27ॸYoapinijeita peerani, irapinijeiti, yaapinijeitiro
—Oquempetaca itimi shirampari iratirite. Itsameetapinitiniri ijinapee, yaacaayetiro irishintopee, paitapeerica. Icantajeitani,
aisati yamenapinitiniri ivira. Ariorica impocaje iratirite irosati itetantanaca Noe ivitoqui. Impoiji opoqui antearo incani,
pancotsiqui, ¿paita incantavaqueriri ivatorote? ¿Incanterimpa: incajaretanaque maaroni. Icamajeitanaque maaroni
“Caate, pisavicapee, poapeempa”? Eiro icantiritsi. 8ॸTempa tseencajeitantatsiri. 28ॸAisati iquempejeitacani ishaninca Oroti,
incanteri ivatorote: “Meeca povetsiquenarota noyeari, aisati savicajeitatsiniri Soromaqui: yoapinijeita, irapinijeiti,
nireri. Pamaquenaro. Ariorica nonquemanaquea, ari poyea iquenayetanaque iyompariyetanaca, ipanquiyetiro yoari,
avirori, aisati pire”. 9ॸAisati eiro icantavetaritsi: “Ariove, yovetsicanontayeta ivancopee. 29ॸIro cantaincha ijatantanacari
pimataquenaro”; tempa yametacaro yantaveetapinitiniri Oroti, itiancaquero Tasorentsi oshequi paamari, itaajeitaqueri
ivatorote. 10ॸAisati avirorijei, ocameetsati pimatapinijeiteneri maaroni soromasatini. Itseencajeitini, irootaque
maaroni icoacaaquempiri Tasorentsi. Impoiji oncameetsate ipoyereajeitantacariri Tasorentsi maaroni, poyere. 30ॸAitaque
pincante: “Apatiro nomataqueneri icoacaaquenari. ¿Paita oncanteari ariorica nompiaje. Intime oshequi tseencantatsineri,
noshemetanteari? Te noncoyeji noncoacoteri Tasorentsi eiro iquenqueshiretiritsi Tasorentsi. 31ॸPamene, ariorica
impinatena”. omoncarataquea nompocantajeari, pintimerica saiteriqui, eiro
piqueapanajantitsi pancotsiqui paantapanajantearori pivaararo.
Yoavisacojeitiri Jesoshi 10 patsaajeitatsiri. Aisati, pintimerica oantsiqui, eiro pipiapanajantatsi nampitsiqui
11ॸAri yovaanaja Jesoshi, iquenayetanaque Samariaqui aisati paantapanajantearori pivaararo. 32ॸPiquempetarocari ijinani
Carireaqui. Ishiretaca irareetea Jerosarequi. 12ॸAri yareetapaaca Oroti, pipitsoquicari. 33ॸPicoicari poavisacotajea avisati, impoiji
pashiniqui nampitsi, ineajeitavaqueri patsaajeitatsiri, icarajeiti pijaticari Sharincaveniqui. Iro cantaincha ariorica
10. Icatiajeitaca aiquetiji ara. 13ॸIcajemacojeitaqueri: pincamimentena narori, pincantaitatiyempani pisaviquimotena
—Jesoshi, aviro nopincatsajeitiri, pincavintsaajeitena, inquitequi. 34ॸAriorica nompocaje, intime apite maatsineri
poavisacojeitena. imaamentoqui. Aparo naanajeri nontsipatanaqueari, irinti
14ॸAri ineantacariri Jesoshi, icantajeitiri: itsipa, eiro naanajiritsi. 35ॸOntime apite tsinane
—Pijajeite anta itiminta saserote, pinijapeempari. ontsipatavacaaquea ontononquero tirico. Aparo naanajero
Ari iquemisantajeitaqueri, ijajeitanaque. Anta nianqui avotsi nontsipatanaquearo, irointi otsipa, eiro naanajirotsi. 36ॸIntime
yavisacojeitanaji. 15ॸAri iojeitaque yavisacojeitaji, iro apite shirampari anta oantsiqui, intsipatavacayea intsameete.
cantaincha ipianaja aparoni anta Jesoshiqui. Antearojenca Aparo naanajeri nontsipatanaqueari, irinti itsipa, eiro
icantaque: naanajiritsi.
—Tempa icameetsataque Tasorentsi, yoavisacotaquena. 37ॸAri iquemajeitantacariri iroamerepee, isampitiri:
16ॸItiyeroashitapaacari Jesoshi, yoivotasanotashitacari, —Novincatsarite, ¿jaocampa pinijantajeari oca
ipincatsatasanotaqueri, ipasonquitasanotaqueri. Iponeaca yoca picantaquenari?
shirampari Samariaqui. 17ॸAri icanti Jesoshi: Yacanaqueri:
—Tempa icarajeiti noavisacojeitiri 10. ¿Jaoca itsipapee —Jaocarica anta intimeri tseencantatsiri, yora
noavisacojeitiri? 18ॸIpiashitajana yoca pashinisati atiri, iroashinoncayeri Tasorentsi.
ipasonquitaquena, aisati ineacameetsatiri Tasorentsi. Irintipee
Yora Jesoshi iquenquetsatacotiri yora joeshi caari cameetsatatsi.
ashanincasanoripee, ¿paita caari ipiantaja impasonquitanteariri

18
Tasorentsi? 1ॸPashiniqui quitaiteri iquenquetsatacaajeitiri aisati
19ॸImpoiji icantiri tiyeroashitacariri: Jesoshi iroamere. Icoaque iroameteri
—Meeca pincatiaje, ocameetsati pijataje. Pishiretacari inquenquetsatacaapiniteri Tasorentsi, inquearioventajeitero,
Tasorentsi, irootaque pavisacotantajari. eiro yoipacaajirotsi. 2ॸIcantajeitiri:
—Itimini anta nampitsiqui yora joeshitatsiri, caari
Yoamejeitiri Jesoshi atiri jaoca icantari Tasorentsi pincatsatiri Tasorentsi. Aisati te irioteniji incavintsayeri
ipincatsariventanti. ishanincapee. 3ॸOtimi anta inampiqui aparoni tsinane,
(Mt. 24.23-28, 36-41) camajimentaaro. Ojatashitapinivetari yora joeshi,
20ॸAri
yora variseopee isampijeitiri Jesoshi: ocantapinivetari: “Pamitacotena, te oncameetsateji
—¿Jaoca oncarate impoque Tasorentsi iquisapinitana yora itsipa shirampari”. 4ॸTe incoaveteaji
impincatsariventajeitajee? yoranqui iramitacotero, iro cantaincha iquenqueshiretanaca:
75 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ18

“Te nompincatsateriji Tasorentsi, aisati te noninteji 21ॸYacanaqueri:

noncavintsayeri itsipapee noshaninca. 5ॸIro cantaincha oshequi —Aitaque nocantani nomoncarataqueroni: nevancaritapaini,
ashereaquena oca tsinane. Namitacoterota, impoiji eiro irosati meeca.
opocashitapinitajanatsi, eiro ashereapinitajanatsi aisati”. 22ॸIquemantacarori oca, icantiri Jesoshi:
6ॸAri icanti Avincatsarite: —Apanivaniji pimatero aisati: pimpimantajeitero maaroni
—Pamene, te incameetsateji yora joeshi timimojeitimpiri, pimpajeiteri ashinoncaincari ovinaro.
noquenquetsatacotiri, iro cantaincha yamitacotaquero oca Ariorica pimatero oca ontime oshequi timimojeitajempineri
tsinane cantapinitiriri. 7ॸIrintiquea Tasorentsi, icameetsataque. anta inquitequi. Ariorica pimpimantero pivaararo, pimpoque,
Ariorica incanteani incantapiniteri quemisantatsiri, tempa poijatasanotanaquena.
iramitacoteri. 8ॸQueariotaque oca noncamantempiri: intsipaite 23ॸIquemantacarori oca, oshequi yoashiretanaca.

iramitacojeiteri Tasorentsi maaroni quenquetsatacaajeiterineri. Ashitaarantincari ini, te incoyeji impimantero irovaararo,


Iro cantaincha ariorica nompiaje aca quipatsiquica ¿arimpa irointi yompetanacaro. 24ॸIneaqueri Jesoshi yoashiretanaca,
noneapeempi piquemisantajeiti, piquenquetsatacaajeitiri impoiji icanti:
Tasorentsi? —Opomerentsitimotacari ashitaarantincari irijate anta
ipincatsaritinta Tasorentsi. 25ॸTempa opomerentsitimotari
Yora Jesoshi iquenquetsatacotiri yora variseo aisati yora cameyo inqueero omoro quitsapi, iravisantanajeari. Irioquea
apatotiniriri oromasati quirequi. ompomerentsitimotasanoteari catsini irijate ashitaarantincari
9ॸPashini aisati iquenquetsati Jesoshi. Iquenquetsatacotiri yora anta Tasorentsiqui.
shemetatsiri, yora tseencajeitiriri itsipapee ishaninca. Icantiri: 26ॸAri isampitiri yora quemavaqueriri:
10ॸ—Ijataque apite shirampari ivancoqui Tasorentsi, —¿Ariompa? Pomerentsitaca. ¿Janicampa meeca
inquenquetsatacayeri Tasorentsi. Variseo ini aparo, irinti itsipa avisacotajantsineri?
yapatotiniri oromasati iirequite joriopee. 11ॸAri icatiapaaca yora 27ॸYacanaqueri Jesoshi:

variseo, icantavetapaacari: “Tasorentsi, ariove, oshequi —Oca caari imatapiniti atiri, imataquero Tasorentsi irinti.
nocameetsataque nainti. Tecatsi nante, te nonquempeteariji 28ॸAri icantiri Petero:

yora coshitantatsiri, yora amatavitantatsiri, aavioncatsiri ijina. —Oametanari, nojocajeitaquero maaroni


Aisati te nonquempeteariji yora aitiriri noshaninca iirequite. noijajeitantaquempiri.
12ॸNametacaro maaroni tominco notitapinita apite quitaiteri, 29ॸYacanaqueri:

aisati nopaarantapiniyetimpiro maaroni naayetiri. Naaquerica —Queariotaque oca noncamantempiri: te


10, aparoni nopaquempi”. 13ॸIrinti yora apatotapinitiniriri pantsipetashitearoji. Ariorica pojocajeitajero pivancopee,
oromasati iirequite ishaninca, icatiapaaca irinti nijanteaji. Te pijinapee, pirentipee, pitsiropee, piripee, piniropee, pitomipee,
irishemeteji irinti, irointi oshequi ipashiventacaacaro pishintopee: iro cantaincha irootaque pojocajeitanteariri
yantayetiri, irootaque caari yamenanta jenoqui, irointi picoasanotaque impincatsariventempi Tasorentsi, eiro
iposanejitaca. Icanti: “Tasorentsi, pincavintsaajena narori, te patsipetashitarotsi. 30ॸAitaque impinataquempi Tasorentsi
noncameetsateji catsini, ainiro oshequi nantane”. 14ॸAri meeca aca quipatsiquica, aisati impinataquempi anta
noncamantempi, oshequi onaveta irantane yora shirampari, iro inquitequi: paneantasanotajeari anta, pincantaitatiyempani.
cantaincha icavintsairi Tasorentsi. Ariorica impiaje ivancoqui
iriotanaque ineacameetsatiri Tasorentsi. Irintiquea yora variseo, Icamantajeitiri Jesoshi iroamere: “Noncame”.
te inquempeteariji. Eiro ineacameetsatiritsi Tasorentsi (Mt. 20.17-19; Mr. 10.32-34)
shemetatsiri. Irinti yora caari shemetatsi impeajeri 31ॸImpoiji icajemaqueri Jesoshi iroamerepee, icantaqueri:
pincatsaritajantsine. —Tsame ajajeite meeca Jerosarequi. Timatsi
isanquenatacotaquenaniri peerani yora
Icoaque Jesoshi impocashijeiteri jananequipee. quenquetsatacantantatsiniri. Noponeaca inquitequi,
(Mt. 19.13-15; Mr. 10.13-16) natiritapaaque. Meeca anta Jerosarequi omoncarataquea
15ॸImpoiji tsinanepee amajeitiniri Jesoshi otomipee, ocoaque maaroni isanquenatacotaquenaniri. 32ॸIraacantena ashaninca
impamijeiteri aisati incanteri Tasorentsi iramitacoteri. Iro arori, irayena itsipapee atiri. Irishirontimentajeitena,
cantaincha ineantacarori iroamere, itsaneacovetacari iroashinoncaajeitena, inquitiojena, 33ॸimpasanatena, iroyena.
impocashiteri. 16ॸIro cantaincha icajemiri Jesoshi jananequipee, Oncaratapaaque mava quitaiteri, nontinaanaje aisati.
icantiri iroamere: 34ॸIro cantaincha te inquemajeitavaqueroji icantajeivetacariri,

—Eiro pitsaneacotanaritsi, aitaque nocoaque icomijeitavacaro.


impocashijeitena. Pineajeitaqueri iriorijei: te intseencajeitenaji,
irointi ishirejeitaquena. Maaroni quempejeitacariri irineajeiteri Yoavisacotiri Jesoshi caari amenatsi.
Tasorentsi impincatsariventajeiteri. 17ॸAisati, queariotaque oca (Mt. 20.29-34; Mr. 10.46-52)
noncamantempiri: maaroni caari quempetari jananequi iriori, 35ॸAri icaantanaca Jesoshi, iquenanaque avotsiqui, irotaintsi

eiro ineiritsi Tasorentsi impincatsariventajeiteri. irareetea nampitsiqui pajitachari Jerico. Itimi anta
avotsinampiqui shirampari caari amenatsi, icoacotapinijeitiri
Iquenquetsatacairi Jesoshi ashitaarantincari. avisayetatsiri irineshinocatanaqueri, impayetanaqueri quirequi.
(Mt. 19.16-30; Mr. 10.17-31) 36ॸAri iquemavaque caari amenatsi ipocajeitapaaque oshequi
18ॸPashini quitaiteri ijatashitaqueri Jesoshi aparoni atiri. Isampitiri itsipa:
ivincatsarite jorio. Icantapaaqueri: —¿Janica pocatsineri?
—Oametanari, oshequi picameetsati. Pincamantena: ¿paita 37ॸYacanaqueri:

nanteri nojatanteari anta inquitequi, noncantaitatiyempani? —Coraque Jesoshi, yora nasaretesati, yoijajeitiri oshequi
19ॸIcantiri Jesoshi: atiri. Iravisanaje aca.
—¿Paita picantantanari: “Picameetsati”? Itimi aparo 38ॸAri icajemacotavaqueri:

cameetsatatsiri, yora Tasorentsi. 20ॸPiojeitiro maaroni icantiri —Jesoshi, aviro ishanincani Iravirini.
Tasorentsi: “Eiro paimentarotsi pijina, eiro paimentaritsi Pincavintsaanaquenave.
pijime, eiro picoshititsi, eiro pitseeyacotaritsi pishaninca, 39ॸAri icantajeitiri jivajeitiriri Jesoshi:

pimpincatsateri piri, aisati pimpincatsatero piniro”. —Pimajerete.


ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ18ٍॷ19 76

Iro cantaincha, aiquero icantanaitii: iquisajeitaqueri. Itiancayevetacari aparopee ishaninca,


—Jesoshi, pincavintsaanaquenave. icantavetacari yora itsipapee pincatsari: “Te nonintajeiteji
40ॸAri icatiapaaca Jesoshi, icantanaque: impincatsariventajeitena yoranqui, te incameetsateji”. 15ॸIro
—Pamaqueri aca. cantaincha ipeaqueri pincatsari, impoiji ipianaja
Ari yameetaqueri. Impoiji isampitiri: impincatsariventanteariri. Icajemacantajeitaqueri iratiritepee:
41ॸ—¿Paita picoaqueri? yora ipajeivetari iirequite. Isampijeitaqueri:
Yacanaqueri: “¿Pishequiaquenarimpa noirequite?” 16ॸAri icantiri yora
—Novincatsarite, nocoaque namenaje narori. jivatatsiri: “Pamene, meeca noshequiasanotaqueri quirequi.
42ॸIcantiri: Aparo ishequiasanotanaque, icarataque meeca 10”. 17ॸAri
—Ari, aitaque pamenaje meeca. Pishiretaquena, irootaque icantiri pincatsari: “Cameetsataque. Oshequi piotaque.
pavisacotantajeari. Piquearioventaquenaro capichaji. Meeca nompeaquempi
43ॸIrosati yamenantanaja. Ari yoijatanaqueri Jesoshi, pincatsariventeroneri oshequi nampitsi, oncarate 10.
icantanaque: Pinquearioventenaro pimpincatsate”. 18ॸAri ipocapaaque
—Yamenacaajana Tasorentsi, tempa icameetsataque. itsipapee, icantajeitapaaqueri: “Jerica piirequite. Pipaquenari
Aisati iquempejeitacari maaroni amenajeitaqueriri, aparo, meeca icarati apapacoroni”. 19ॸIcanti: “Ari
icantajeitaque: pimpincatsariventeri atiri savicatsiri apapacoroni nampitsi”.
—Tempa icameetsataque Tasorentsi. 20ॸImpoiji ipocaque itsipa aisati, icanti: “Novincatsarite, jerica

piirequite pipaquenari chapinqui. Noquempoyeaquempiri


Yora Saqueo ineaqueri Jesoshi. novaniotequi. 21ॸOshequi notsaroacaaquempi, niotaque oshequi

19
1ॸImpoiji iquenanaque Jesoshi nampitsiqui, pajitachari pipincatsaritaque. Paapitsatiri itsipapee yashiyetari, aisati
Jerico. 2ॸItimi anta ashitaarantincari pajitachari Saqueo. paayetiro oitsoqui caari pipanquiti”. 22ॸImpoiji icantaqueri: “Te
Iriotaque iriori jivatacaajeitiriri yora apatotapinitiniriri pincameetsateji, te pimatenaroji nocoacaavetaquempiri.
oromasati iirequite jorio. 3ॸIcoaveta Saqueo irineerime Jesoshi, Picantavetana: ‘Oshequi pipincatsariti, paapitsatiri itsipapee
iro cantaincha te iranteariteji, icaajaniquitiji. Icarati oshequi yashiyevetari, paayetiro oitsoqui caari pipanquiti’. Ari pioveta,
atiri, yojocaajeitavaqueri. 4ॸAri ishianaca, ijivatanaque anta irootaque noquisantaquempiri meeca. 23ॸ¿Paita caari poantari
avotsiqui. Yataitapaaquero inchato anta otsapiqui, anta noirequite vaancoqui? Poaquerime anta, ari intimeme meeca
inquenanaquenta Jesoshi. Iramenavaqueri inquenapaaque noirequite, aisati itsipa quirequi impaquenarime yora
ishaaviji. 5ॸAri yareetantapaacari Jesoshi, yamenapaaque quempoyeajanariri”. 24ॸIrosati icantantari yora catiajeitainchari:
jenoqui, ineapaaqueri, icantiri: “Paapitsatajeri noirequite. Pimperi yora ashitariri 10”. 25ॸAri
—Saqueo, pishintsite paniireapaaje. Nocoaque meeca icantajeivetari: “Novincatsarite, oshequi iirequite meeca.
nosavique pivancoqui. ¿Paitaquea pimpashitanteariri itsipa aisati?” 26ॸYacanaqueri:
6ॸAri ishitsitaque yaniireapaaji, icantaqueri: “Noncamantempi, intimerica ashitaarantayetachari, nompajeri
—Tsamequeti novancoqui. aisati. Irinti yora caari ashitaarantacha, naapitsatajeri ora
Ari oshequi iquimoshiretanaque Saqueo, 7ॸiro cantaincha capichaji timimovetariri. 27ॸAisati itimi quisaquenari caari
iquisajeitanaca amenajeitaqueriri. Icantajeiti: coatsine impincatsajeitena. Pamajeitaquenari,
—Te incameetsanirotejive yora. ¿Paita ijatashitantariri namenacojeitempiri poajeiteri”.
Jesoshi anta ivancoqui? Irootaque iquenquetsatacaajeitiriri Jesoshi atiripee.
8ॸAri iquempejitasanotapaacari Saqueo Jesoshi, icantiri:
Yareetapaaja Jesoshi Jerosarequi.
—Novincatsarite, meeca nompaarantajeitajeri
(Mt. 21.1-11; Mr. 11.1-11; Joa 12.12-19)
ashinoncaincari cashetani timimojeitanari. Itimirica atiri
namatavitiri nocoshitantacariri, noimpiajeneri maaroni, aisati 28ॸImpoiji yovaanaja aisati Jesoshi, irijate Jerosarequi.
nompajeri aisati. Ocaratirica aparo nocoshitaqueri, nompajeri 29ॸIrotapaintsi irareetearo nampitsi pajitachari Vetajaje aisati
4. Vetania. Otimi anta toncaariqui pajitachari Orivomashi. Impoiji
9,10ॸAri icantiri Jesoshi: itianquiri iroamere apite, 30ॸicantaqueri:
—Meeca quitaiteri pavisacotaji, aisati iravisacotaje —Pijate anta nampitsiqui, pineapaaqueri voro itsatacotaca
pishaninca aca pivancoqui. Noponeaca narori inquitequi, anta. Tequera inquijacoyeeteari. Pintsatacoreapaaqueri,
natiritapaaque: nocoaque namenacaajeitajeri pamaquenari. 31ॸAriorica irisampiyeetempi: “¿Paita
ashinoncaajeitachari, nocoaque noavisacojeitempi maaroni. pitsatacoreantariri?” Ari pincanteri: “Icoaqueri Avincatsarite”.
Tempa aviro ishanincani Avaramani. 32ॸAri ijajeitanaque apite, ineapaaqueri icantaqueriri Jesoshi.
33ॸAri itsatacoreapaaqueri. Irosati isampitantacari ashitariri:
Yora Jesoshi iquenquetsatacotiri pincatsari —¿Paita pitsatacoreantariri novorote?
paqueriri ishaninca quirequi. 34ॸYacanaqueri:
(Mt. 25.14-30) —Icoaqueri Avincatsarite.
11ॸAri iquemajeitaquero atiripee icantaqueri Jesoshi. Aisati —Ari, paanaqueneri.
iojeitaque irotaintsi irareetea Jerosarequi. Ijitashijeitaca 35ॸAri yaanaqueri anta Jesoshiqui. Yoanquetaqueneri

irotaintsi meeca impoque Tasorentsi impincatsariventante aca imititsaqui iitsaarepee irisavicanteari Jesoshi, impoiji
quipatsiqui, 12ॸirootaque ishiacantiniriri oca: iquijacotanacari. 36ॸAri yovaacotanaja anta avotsiqui,
—Itimini aparoni shirampari, pincatsarivetachari. Impoiji yoajeitiniri atiripee iitsaarepee avotsiqui, iraniitantanaqueari
icajemaqueri pashini pincatsari anta pashiniqui quipatsi. Ari voro. 37ॸAri intanacaro meeca yoirincacotanaja.
irijatanaque, impeaqueri pincatsarisanori Yoijajeitanaqueri oshequi quemisantajeitatsiri,
impincatsariventanteariri ishaninca anta inampiqui. 13ॸAri iveshireimentajeitanacari, icajemajeitanaque. Icantajeitanaque:
irotaintsi irijate, icajemaqueri iratirite caratatsiri 10, —Tempa icameetsataque Tasorentsi. Aneajeitaqueri
ipajeitaqueri oshequi quirequi. Icantaqueri: “Jerica aparoni itasoncaventapinijeitaquee. 38ॸIcameetsataque Avincatsarite
quirequi, ipinataca oshequi. Nocoaque piomparijeitea. Ariorica itiancaqueeri Tasorentsi. Cameetsa isavicajeitaque maaroni
nompiaje, namenapaajeri jaoca incarate quirequi inquitesati, ineacameetsajeitaqueri Tasorentsi.
pampatotenari”. 14ॸAri ijatanaque impeantajeari pincatsari. Iro 39ॸAri itimaiti anta variseopee, icarajeitaqueri atiripee.

cantaincha te impincatsajeiteriji ishaninca, oshequi Icantavetari Jesoshi:


77 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ19ٍॷ20

—Oametantatsiri, poimajerentajeiteri yora oijajeitimpiri. —Itimini panquitirori ova anta iipatsitequi. Impoiji
40ॸYacanaqueri: icantaqueri iratirite: “Pamenenarorica, coajica ariorica
—¿Paita noimajerentanteariri? Ocameetsataque oitsoquitanaque, paaqueyea avirori cashetani oitsoqui, cashetani
icantajeitaqueri. Irimajerejeiteme yocapee, irointi pimpena narori”. Icantajeiti: “Ari cameetsa”. Impoiji ijatanaque
irineanatacaaqueme Tasorentsi mapipee ompincatsatantenameri. pashiniqui quipatsi, peerani ipeaca. 10ॸImpoiji omoncarataca
41ॸAri iquempejijeitapaaque, meeca oconijatapaaque Jerosare. irayetero oitsoqui. Yora ashitarori irovate itiancaque yora
Iraacojeitaqueri Jesoshi savicajeitatsiri, 42ॸicanti: inampire: “Pijataite anta otiminta novate, picoacotaiteri yora
—Nocoavetaca nosavicacaajeitempime cameetsa catsini, iro amenanarori impaarantena cashetani”. Ari ijavetaca, iro
cantaincha te pincoajeiteji. Pitseencajeitaquena, meeca eiro cantaincha iquisajeitavaqueri, ipasanatavaqueri, yoipiavajiri.
pineanatsi nompincatsariventajeitempi. 43ॸCoajica intime Tecatsi impavaqueri. 11ॸImpoiji itiancavetacari pashini inampire,
quisasanojeitempineri, inticasanojeitapaaquempi, iro cantaincha ishirontimentavacari, ipasanatavaqueri,
irishoncajeitapaaquempi soraropee, eiro ishinejeitimpitsi yoipiavajiri. Tecatsi impavaqueri. 12ॸImpoiji itiancavetacari
pinquenanaje jaocarica. Irimanajeitempi, 44ॸintireajeitajero pashini aisati, iro cantaincha ipasanayetavaqueri, tac, tac,
pivancopee, intireasanojeitajero catsini. Irovaaranteri oshequi irirajanive. Yojocanajiri aisati. 13ॸIotantacari yora
savicajeitatsiri. Nopocashijeivetaquempi, ashitarori, icanti: “¿Paita nanteri meeca? Irioyeata nontianqueri
nompincatsariventajeitempime, iro cantaincha te notomi nonintasanotiri. Ariorica irineajeitavaqueri irinti,
pimpincatsajeitavaquenaji, irointi pitseencajeitavaquena. impincatsatavaqueri”. Ari itiancavetacari iriori.
Irootaque inquisajeitantempiri coajica soraropee. 14ॸIneantajeitavacariri, icantavacaajeitanaca: “Pamenerite itomi

ashitarori iipatsite. Ariorica incame iriri, iriotaque


Yora Jesoshi iquisajeitaqueri pimantayetatsiri ashitajearoneri. Tsame avavaqueri, impoiji ashijeitajearo ainti
anta ivancoqui Tasorentsi. quipatsi”. 15ॸAri yaajeitavaqueri, shepi. Yaajeitanaqueri anta
(Mt. 21.12-17; Mr. 11.15-19; Joa 2.13-22) ocaratapaaque iipatsite, yoajeitaqueri, shemi.
45ॸAri yareetapaaca Jesoshi ivancoqui Tasorentsi, Irootaque iquenquetsatacaajeitaqueriri Jesoshi. Impoiji
yaajeitapaaqueri pimantayetatsiri aisati amanantayetatsiri, isampijeitiri:
yojocajeitaqueri saiteriqui. Itsoncajeitaqueri maaroni, —Aamaaca, ¿jaoca incanteriri yora ashitarori iipatsite?
46ॸicantaqueri: 16ॸTempa irijate iriori, inquisasanojeitaqueri tsameevetanariri

—Tempa osanquenataca irineane Tasorentsi: “Nocoaque iipatsite, iroapaaqueri. Impoiji iramenaje pashini
inquenquetsatacaapinijeitena atiri aca novancoquica, irootaque tsameetajenerine.
novetsicacantantarori”. Iro cantaincha avirojeitaque Ari icantajeiti quemajeitaqueriri:
amatavitantatsiri, pipeaquero pivanco avirori. —Te oncameetsateji irimajeitero oca, eiro ishinetiritsi
47ॸImpoiji ipiapinita maaroni quitaiteri ivancoqui Tasorentsi, Tasorentsi.
yoametantapinitaque. Iro cantaincha iquisajeitaqueri yora 17ॸYamenajeitaqueri Jesoshi, icanti:

jivatacaajeitiriri saserotepee, yora oametantirori isanquenareni —¿Pijivetacampa eiro imatirotsi? ¿Paitampa otimantacari
Moishishi, aisati yora pincatsariventajeitiriri savicajeitatsiri. oca sanquenarentsi? Tempa ocanti: “Itseencaquero yora
Isampitavacaajeitaca: vetsicavetarori pancotsi otincami, yojocajiro. Iro cantaincha
—¿Jaoca ancanteriri Jesoshi, avacantanteariri? ipeaquero Tasorentsi antearo otincami pancotsi”. ¿Paita
48ॸIro cantaincha te iriojeiteji jaoca incanteriri, tempa itimi oshiacantiri? 18ॸIncarajaque maaroni pariatsiri mapiqui, ariorica
oshequi atiri pincatsajeitiriri, quemisantajeitiriri. ontsinacapaaqueri atiri oca mapi, ompeaqueri ovane quipatsi,
ontsoncaqueri. Narotaque shiaquerori mapi:
Isampitiri Jesoshi: “¿Janica tiancaquempiri?” nompoyereajeitaqueri maaroni quisajeitaquenari.
(Mt. 21.23-27; Mr. 11.27-33)

20
1ॸAri pashini quitaiteri itimi Jesoshi anta ivancoqui Yoametiri Jesoshi atiri inquemisanteri pincatsari
aisati inquemisanteri Tasorentsi.
Tasorentsi yoamejeitaqueri atiripee, icamantaqueri jaoca
(Mt. 21.45-46; 22.15-22; Mr. 12.12-17)
incantajeiteari iroavisacotantajeari. Ari ipocajeitaque yora
jivatacaajeitiriri saserotepee, yora oametantirori sanquenarentsi, 19ॸYora jivatacaajeitiriri saserotepee, aisati yora oametantirori

yora jivatacaajeitantatsiri, maaroni. 2ॸIcantajeitapaaqueri: Sanquenarentsi icoajeiveta irayerime meeca Jesoshi, tempa
—Pincamantajeitena janica peaquempiri pincatsari: ¿janica iojeitaque ishiacaventiri iriori. Irayerime, iro cantaincha
tiancaquempiri pantayetantarori oca? itsaroacaajeitacari atiripee, icanti: “Eiro airitsi,
3ॸYacanaqueri: iquisacoventaricari ashanincapee”. 20ॸImpoiji itiancaqueri
—Aisati narori, timatsi nosampijeitempiri. Pincamantajeitena: saserote ishaninca:
4ॸ¿janicampa tiancaqueriri Joa ivaotisatanti? ¿Iriompa —Meeca pijate pamatavitaiteri yora Jesoshi.
Tasorentsi tiancaqueriri? Terica, ¿iriompa tianquiriri atiri? Pishiacantamempeapeempa picoaque pinquemisanteri, iro
5ॸTe irancajeiteriji, irointi icantavacaajeitanaca: cantaincha, pincomitacayeari irineane. Ariorica
—¿Paita ancanteriri? Ancanteririca: “Irio Tasorentsi incomitanaquearo incanteri, pishintsite pimpoque
tianquiriri”, icantajeiteecari: “¿Paita caari piquemisantantari?” pincamantapeena. Impoiji ancamanteri pincatsari icantaqueri.
6ॸIrompa ancanteririca: “Irio atiri tiancaqueriri”, tempa 21ॸAri ijatashitaqueri Jesoshi, icantapaaqueri:

inquisajeitaquee atiripee. Ipitseecari. Icantajeitaque iriori —Oametanari, niojeitaque oqueariotasanotaque maaroni


itiancaqueri Tasorentsi Joa ivaotisatanti. picantaquenari aisati maaroni poametaquenari. Te
7ॸAri impoiji icantajeiti: pamenashiteariji ashaninca piotanteari icameetsatirica, irointi
—Te niojeiteji janicarica tiancaqueriri Joa. piotasanotaqueri iquenqueshiretiri. Aisati cameetsa
8ॸIrosati icantantari Jesoshi: poamejeitaquenaro icoacaajeitaquenari Tasorentsi. 22ॸMeeca
—Aisati narori, eiro nocamantimpitsi janica tiancaquenari. pincamantena: ¿ocameetsatimpa ampajeiteri yora ivincatsarite
oromasati airequite icoacotaqueeri? ¿Eirompa apiritsi?
Yora Jesoshi iquenquetsatacotiri yora panquitirori ova. 23ॸAri iotaqueri Jesoshi icoajeiveta iramataviterime. Icantiri:
(Mt. 21.33-44; Mr. 12.1-11) —¿Paitaquea picoantari pincomitacayenaro noneane?
9ॸImpoiji aisati iquenquetsatacaajeitiri Jesoshi atiri, jero oca 24ॸPoniajayenari iitsoqui piirequite. ¿Janica ishiavorotaqueri aca

ishiacantiniri: quirequiqui? ¿Janica ashitarori ivajiro isanquenataqueri?


ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ20ٍॷ21 78

Yacanaqueri: 46ॸ—Paamayeariyea yora oametantajeitirori sanquenarentsi.

—Iro ivoro ivincatsarite oromasati, aisati osanquenataca Oshequi icoaque inquenaquenatsantsanayete. Icoaque aisati
ivajiro: yora Sesari. cameetsa iraacameetsajeitavaqueri ishaninca anta nampitsiqui.
25ॸAri icantiri Jesoshi: Aisati anta pancotsiqui apatojeitantapinitari, icoaque
—Ocameetsataque pimpincatsateri yora Sesari, iro cantaincha irisaviquimotapiniteri pincatsaripee. Aisati ariorica yampatojeita
ocameetsataque aisati pimpincatsatasanoteri Tasorentsi. atiri yoajeita, icoaque quiso iroapiniteri pincatsaripee. 47ॸOshequi
26ॸTecatsi icantajeitea incomitacayeari irineane Jesoshi, ishiacantanirota. Osamani iquenquetsatacaamempeacari Tasorentsi.
cameetsa yoametantasanotaque. Yoajeitanaqueri cavaco yora Icoaque irijitashijeitanteariri ishaninca iquemisantasanoti. Iro
amataviterinemeri, irootaque imajerejeitantacari. Tecatsi cantaincha yamatavitapinitiro camajimentaaro, icoshitantarori
incantajeri aisati. timimojeivetarori. Queariotaque oca noncamantempiri:
iroasanquetaasanojeitaqueri Tasorentsi, catsini.
Yoamejeitiri Jesoshi saroseo:
“Queario intinaajeitaje camayetainchari”. Iquenquetsatacotiro Jesoshi tsinane paqueriri
(Mt. 22.23-33; Mr. 12.18-27) Tasorentsi maaroni timimovetarori.
27ॸImpoiji (Mr. 12.41-44)
ijatashitaqueri saroseo Jesoshi. Icantaque iriori

21
saroseo eiro itinaajeitajatsi camayetatsiri, eiro ijajeititsi 1ॸAri isavicaque Jesoshi anta ivancoqui Tasorentsi.

inquitequi. Ari icantapaaqueri: Yamenayetavaqueri ashitaarantincari yamayetaqueri


28ॸ—Oametanari, peerani isanquenataqueroni Moishishi. Icanti iirequite anta inantariqui quirequi. 2ॸAisati ineaquero
ariorica iraavetearo shirampari ijina, impoiji incamaque. Eirorica camajimentaaro amaqueri apite iitsoqui quirequi, caari
itimacairo ijananequite, cameetsataque iraajero irirentini. pinatacha. 3ॸIcanti:
Impoiji intimerica otomi irishiacantajeri itomini irirentini. —Queario oca noncamantempiri: pitseenquitirocari yoca
29ॸAriorica itimi shirampari irirenti 6. Yaavetaro ijina, impoiji amaqueri oca camajimentaaro. Oshequi ineacameetsatitacaro
icamaque. Te intimeji itomi. 30ॸImpoiji yaavetajaro iriori Tasorentsi yoca amaqueri, anaacotaqueri yamajeivetacari yora
irirentini. Aisati te intimacayeroji ijina itomi, impoiji icamaque ashitaarantincari. 4ॸOshequi ivinaro yamavetacari iriori, iro
iriori, toren. 31ॸAisati iquempetaca pashini irirentini. Yaavetajaro cantaincha itimaarantaque oshequi catsini
tsinane, impoiji aisati icamaque. Aisati iquempejeitaca maaroni iquempoyeanontavajari iriori. Irompa oca, amaqueri maaroni
irirentini. Tecatsi timacayerone otomi. 32ॸAri impoitanaque iroori timimovetarori, te aneajeriji timaarantajantsine, tecatsi
tsinane, ocamaque. 33ॸMeeca pincamantena: queariorica amanantantearori oyeari.
intinaajeitanaje maaroni camajeivetainchari, ¿janica
jinantajearone oca tsinane? Tempa icarajeiveta aayevetaroniri 7. Icanti Jesoshi: “Coajica intireetajero ivanco Tasorentsi”.
34ॸAri yacanaqueri Jesoshi: (Mt. 24.1-3; Mr. 13.1-4)
—Queario, aca quipatsiqui yamejeitacaro shirampari yairo 5ॸAri iquenquetsatavacaajeitaca iroamerepee, icantajeiti:
ijina. Aisati tsinanepee aajeiti ojime. 35ॸAri irointinaajeitajeri —Tempa ocameetsatasanotaque ivancoca Tasorentsi. Aisati
Tasorentsi maaroni atiri ineacameetsatiri, iro cantaincha anta maaroni mapipee yovetsicantacarori, ocameetsajeitaque, aisati
inquitequi eiro yaajitsi ijina. Aisati tsinane, eiro aajitsi ojime. maaroni yoaneencajeitantarori anta otantoqui.
36ॸAisati eiro anta icamajitsi aisati, inquempejeiteari maaroni Iquemantajeitacariri, icantiri Jesoshi:
inampirepee Tasorentsi, saviquimojeitiriri: te incamajeiteji 6ॸ—Coajica intireetajero maaroni oca pineacameetsajeitiri

iriori. Icantani yaneajeiti. Aisati intomintasanojeiteari maaroni meeca. Irojoqueetajero mapipeeca arejiqui.
atiri yora irointinaajeitajeri. 37ॸPeerani iotitani Moishishini 7ॸAri isampijeitaqueri:

intinaajeitanaje camayetatsiri. Iquenquetsatacotantarori —¿Jaoca oncarate omoncaratanteari oca picantaquenari?


totseequi otaavetaca, iquenquetsatacotiri aisati Avincatsarite. Aisati, ¿paita iotacaayenaneri irotaintsi omoncaratea?
Icantini: “Iquemisantiri Avarama Tasorentsi. Aisati Isaca
iquemisantaqueri, jeri aisati Jacovo”. 38ॸPineaquero, te incanteji: Icantiri Jesoshi: “Coajica ompomerentsitimoteari atiripee”.
“Iquemisantaveitarini Avaramani”. Yaneanaji Avarama aisati (Mt. 24.4-14; Mr. 13.5-8)
itsipapee, irootaque icantantacari: “Iquemisantiri”. 8ॸIcantaqueri:
39ॸImpoiji icantayetiri aparopee oametantirori sanquenarentsi: —Paamayea, yamataviyeetimpicari. Impoque oshequi atiri
—Oametanari, cameetsa oca picantaqueriri. cantempineri: “Naro nainti Quirishito”. Pashini incante:
40ॸAri itsaroacaajeitacari irisampitajerime aisati. “Itiancaquena Quirishito noncamantempi irotaintsi impoque”. Iro
cantaincha eiro piquemisantiritsi. 9ॸPinquemapiniteri atiri incante
Yora Quirishito irio ishanincani Iravirini.
irimanatavacaajeitea atiripee, aisati irojocajeiteri ivincatsarite. Iro
(Mt. 22.41-46; Mr. 12.35-37)
cantaincha eiro pitsaroajeititsi. Aitaque incanteari
41ॸPashini aisati icantaqueri Jesoshi: inquisavacaapinijeitea, iro cantaincha tequera omoncarateaji.
—¿Paita picantajeitantari: “Iriotaque Quirishito ishanincani 10ॸJero pashini icantaqueriri aisati:

Iravirini”? 42ॸTempa peerani ipampoyeaventirini Iravirini —Yora atiripee irimanayeteri itsipapee atiri. Yora
Tasorentsi, isanquenataquero oca: “Yora Tasorentsi, icantaqueri savicayetatsiri aparopeequi nampitsi irimanateri yora
novincatsarite: ‘Notomi, pisavique aca nacosanoriqui, savicayetsiri pashinipeequi nampitsi. 11ॸAisati oshequi
pincaratena ampicatsarijeite, 43ॸirosati impincatsajeitantempiri onicasanotanaquea quipatsi. Aajeiteri atiripee itashe, oshequi
̲фΎ͑ɗнӕɗѸʮľɗԮľҡнӕľ̲Йɗфɗٔॸٚ. 44ॸ¿Iriompa Quirishito incamajeitanaque; aisati irojoquiijeitea itsipapee atiri,
ishanincani Iravirini? Iriorica ishanincani, ¿paita icantantariri incamaarantayetanaque iriori. Aisati, anta inquitequi
peerani: “Novincatsarite”? Te pamejeivetearoji pineaquero caari pineapinijeiti, oshequi pintsaroacayearo.
pimpincatsajeiteri impoitatsiri itimi.
Yora Jesoshi icantaqueri iroamere:
Icanti Jesoshi: “Paamayeariyea oametantirori “Coajica iraajeitanaquempi, inquisajeitempi atiripee”.
sanquenarentsi, yamatavitimpicari”. (Mt. 24.9-14; Mr. 13.9-13)
(Mt. 23.1-36; Mr. 12.38-40; Ir. 11.37-54) 12ॸAisatiicantajeitiri:
45ॸImpoiji
iquemajeitaqueri atiri Jesoshi, yoamejeitaqueri —Iro cantaincha irijivayeetempi inquisanayeetempi.
iroamerepee, icantaqueri: Iraajeitanaquempi anta pancotsiqui yapatojeitantari, aisati
79 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ21ٍॷ22

iroiminqueayetempi caravosoqui. Iraajeitanaquempi aisati anta impeajeitanajea maaroni inquitequiniri: cashiri, catsirincaiteri,
pincatsaripeequi, inquisatsajeitempi: “¿Paita impoquiropee, maaroni. Iro cantaincha eiro opeimatatsi irointi
piquemisantanirotantariri Quirishito?” 13ॸIro cantaincha eiro noneane catsini.
pitsaroacaaritsi yora quisavetempineri, irointi pincamantajeiteri
jaoca nocanta noavisacojeitaquempiri. 14ॸEiro Icanti Jesoshi: “Paamaasanojeitajena”.
piquenqueshiretitsi: “Ariorica irayeetena, ¿paita noncanteriri?” (Mt. 24.36-44; Mr. 13.33-37)
15ॸAriorica iraanajempi noamejeitempi nainti paitarica 34ॸAisati icantiri:
pincanteriri. Eiro imatirotsi yora quishempineri impiatsatempi. —Paamaasanojeitajena: nomapocapaimpicari.
16ॸNoncamantempi: iraacantempi piripee, piniropee, pirentipee, Piquenqueshiretirocari caari cameetsatatsi. Pishinquijeitacari.
pitsiropee, pishanincapee, maaroni. Iroaarantempi aparopee. Piquenqueshiretapinitirocari timajeitatsiri aca quipatsiqui.
17ॸIriojeitanaque atiri piquemisantaquena, irootaque 35ॸAitaque nomapocapaaqueri maaroni savicajeitatsiri

inquisajeitantempiri. 18,19ॸIro cantaincha ariorica quiso poyena quipatsiqui. Iroashinoncaajeitea maaroni caari
aisati pinquearioventenaro maaroni nocantajeitaquempiri, aamaventajeitachane. 36ॸPaamaventea. Aisati pincanteri
nonquempoyeasanojeitaquempi. Tecatsi catsini incantajeitempi Tasorentsi iramitacotempi cameetsa pareejeitantajenari, eirota
yora quishempineri, eiro yaapitsatimpirotsi aparoni piishi. piquematsicatarotsi maaroni oca nocamantaquempiri.
Aisati pincantaitatiyempani pintime inquitequi. 37ॸAri maaroni quitaiteriqui yoametantaque Jesoshi anta

ivancoqui Tasorentsi. Maaroni tsiteniriqui ijatapiniti anta


Icanti Jesoshi: “Yora soraro intsoncajeiteri jerosaresati”. toncaariqui ipajiyeetiri Orivomashi. 38ॸAisati maaroni
(Mt. 24.15-22; Mr. 13.14-20) quitaiteriqui ijajeitamanaji atiripee ivancoqui Tasorentsi
20ॸAisati icanti Jesoshi: iquemisantapinijeitiri.
—Ariorica pineajeitavaqueri soraro irishoncajeitaquearo
Jerosare, ari piojeitanaque irotaintsi intsoncajeitajero pinampi. Yoametavacaajeitaca saserotepee jaoca incantajeiteriri
21ॸOcameetsati irishiajeitanaque toncaariqui maaroni iraacantajeitanteariri Jesoshi.
savicajeitatsineri. Aisati maaroni savicatsineri Joreaqui, (Mt. 26.1-5, 14-16; Mr. 14.1-2, 10-11; Joa 11.45-53)

22
irishiajeitanaque. Aisati yora jayetatsineri oantsipeequi, eiro 1ॸIrotaintsi quitaiteri yoapinijeitantarori tanta caari

ipiajeitanaja nampitsiqui. 22ॸAitaque omoncarataquea maaroni iconoyeeti tapiacairori. Yapiitapinijeitiro joriopee


oca isanquenatiniri peerani: “Iroasanquetaasanojeiteri maaroni osarintsi iquenqueshireantarori peerani anta Ejipitoqui
Tasorentsi maaroni tseencajeitaqueriri”. yavisajeitanajiro oantatsiri ivancopee. 2ॸAri
23ॸAshinoncaajeitanaquea maaroni tsinane tsomonteyetatsineri, yoametavacaajeitaca yora jivatacaajeitiriri saserotepee aisati
aisati maaroni antsotaayeterineri ojananequite. Oshequi yora oametantajeitirori sanquenarentsi:
irineacatsiyetearo yora savicajeitatsiri. Oshequi —¿Jaocasa ancanteriri Jesoshi avanteariri? Aamaaca ari
iroasanquetaajeiteri Tasorentsi. 24ॸIrimanajeiteri oshequi atiri, inquisacotanaqueari atiripee.
incamaarantayetanaque. Itsipapee iroisoyeteri, iraanajeri 3ॸImpoiji yora Satanashi ishintsinataqueri Jorashi Ishicariote,

otsipapeequi quipatsi. Intime pashinipee atiri Jerosarequi yora yoamevetacari Jesoshi: yoametaqueri iraacanteri. 4ॸAri
peerani, irosati incantanteari Tasorentsi: “Moncarataca”. ijatashitaqueri yora saserotepee, icantapaaqueri:
—Namitacotempi paacanteri Jesoshi.
Iquenquetsatacotaja irisati Jesoshi, 5ॸIquemantavacariri, iquimoshirejeitanaque, icantajeitavaqueri:
jaoca oncanteari ariorica impiaje.
—Ari, cameetsa. Ariorica ayeri, ari nompinatempi quirequi.
(Mt. 24.23-31; Mr. 13.21-27) 6ॸIcanti:
25ॸJeroca icantiriri aisati Jesoshi: —Ari. Namenasanoteri, impoiji noncamantempi jaoca
—Pineajeitavaqueri impashinijeitanaque inquitesati: yora pincanteari pimanacanteariri paacanteri. Eiroquea ineajeitiritsi
catsirincaiteri, cashiri, impoquiropee, maaroni. Pineero caari atiripee.
pineapinijeiti. Aisati intsaroajeitanaque maaroni atiri,
inquemajeitavaquero oneajatanaque antearoja incajare, soooo. Yora Avincatsarite yoacaacari iroamerepee.
Aisati irineavaquero antearoja otavoncajare. (Mt. 26.17-19; Mr. 14.12-16)
Iramenajeitavaquero, sorererere. 26ॸEiro iojeititsi atiri jaocarica 7ॸAri moncarataca meeca vieshita. Meeca yoacaajeitacari

incanteeteriri, irootaque intsaroasanojeitantanaqueari catsini. atiripee ovisha, iquempetacari ishaninca peerani anta Ejipitoqui.
Irishevayetanaquea impoquiro. 27ॸImpoiji pineajeitavaquena, 8ॸAri Jesoshi itiancaqueri Petero aisati Joa, icantavaqueri:

nompiaje aisati. Tempa noponeaca peerani inquitequi, —Pijate povetsicajeitapee avajeiteari,


natiritapaaque. Ariorica nompiaje aisati, nonquenapaaje anquenqueshirejeiterota yavisantanacari peerani oamaantatsiri.
mencoriqui, nontasorentsitasanotapaaque, 9ॸIsampitiri:

nompincatsaritasanotapaaque. 28ॸAriorica pineajeitavaquero oca —¿Jaoca picoaqueri novetsiquerori?


nocantajeitaquempiri, piveshireajeitanaquea, 10ॸYacanaqueri:

pamenajeitavaquena: irotaintsi noavisacotasanojeitempi. —Ariorica pareetea nampitsiqui, pineapaaqueri shirampari


yaacotanajiro nija. Poijatanaqueri anta pancotsiqui, jaocarica
Icanti Jesoshi: “Irotaintsi impoque Tasorentsi”.
inqueapaajeri. 11ॸPincantapaaqueri yora ashitarori ivanco:
(Mt. 24.32-35; Mr. 13.28-32)
“Icanti Avincatsarite: ‘¿Jaoca noacayeariri noamerepee?ٔॸٚ12ॸAri
29ॸImpoiji ishiacantiniri oca: ironijayempiro anta oshitamencotanta jenoqui. Ovetsicajeitaca
—Ari pamenero iyera, jaoca ocantari. Terica iyera, ari asavicajeitanteari. Ari povetsicajeitero avirori avajeiteari.
pashini inchato pamenero. 30ॸAriorica ontimayetanaje oshi, 13ॸIrosati ijajeitantanaca, ineajeitapaaquero icantaqueriri

eereshitanaje, ari piojeitaque irootimatajantsi Jesoshi. Yovetsicajeitapaaquero yoari.


onquimojantsitaje. 31ॸAisati oquempetaca, ariorica pineaquero
omoncarataquea maaroni nocamantitanaquempiri, piojeitaque Yora Jesoshi yoamejeitaqueri iroamerepee
irotaintsi impincatsariventasanojeitempi Tasorentsi. 32ॸAriorica iroimentapiniteari tanta.
pineajeitavaquero intanaquea oca nocamantaquempiri, ari (Mt. 26.20-29; Mr. 14.17-25; Joa 13.18-30; I Cor. 11.23-26)
eirotsitarica picamitsi, aitaque pineajeitaquero omoncarataquea 14ॸImpoiji yareejeitapaaca maaroni, yoajeitapaaca. 15ॸImpoiji

maaroni. 33ॸCoajica, peerani, ompeanaquea quipatsi aisati icantajeitaqueri Jesoshi:


ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ22 80

—Oshequi nocoitacani tequeratani noncame, narori. Ariorica iroyeetempi, nontsipatasanotanaquempi.


nontsipajeitanajempita meeca tsiteniriquica Iroyeetenata narori.
noacaajeitanajempita tanta. 16ॸNoncamantempi, eiro 34ॸIcantaqueri:

napiitajirotsi noajearo aisati aca quipatsiqui. Aintiquea —Noncamantempi: meeca tsiteniriquica, eirotsitarica ineaji
noapaajearo anta ipincatsaritinta Tasorentsi. teapa, oncarate mava pincante: “Te noneeriji Jesoshi”.
17ॸAri yaaquero tsota, ipasonquitaqueri Iriri, impoiji icanti:

—Paacojeitavaquero oca, pirajeitero. 18ॸNoncamantempi: eiro Icanti Jesoshi: “Irotaintsi omoncaratea


nirajirotsi ovaja aca quipatsiquica. Aintiquea nirapaajero aisati isanquenatacotaquenaniri peerani”.
anta ipincatsaritinta Tasorentsi. 35ॸImpoiji icantajeitiri Jesoshi iroamerepee:
19ॸImpoiji yaaquero tanta, ipasonquitiri Iriri. Icarajaquero, —Peerani notiancajeitaquempi piquenquetsatacaajeitaqueri
ipajeitaqueri iroamere, icantiri: atiripee. Nocantajeitavaquempi: “Eiro paanajirotsi pitsarate,
—Jero oca tanta, poajeitearo. Narotaque piirequite, aisati otsipa piitsaare”. Meeca nosampijeitempi:
camimentajeitempineri. Nocoaque poapinitearo tanta “¿Pashinoncaajeitanacampa? ¿Otimaquempa
pinquenqueshiretapinitantenari nocamimentajeitaquempi. coiteimojeitaquempiri?”
20ॸAri yoajeitaca, maaroni. Impoiji ipacojeitaqueri ovaja aisati. Yacajeitanaqueri:
Icantajeitaqueri: —Te. Tecatsi.
—Ariorica pirero oca, nocoaque piojeite 36ॸImpoiji icantajeitaqueri:

nocamantajeitaquempi noavisacojeitempi. Irootaque niraja —Meeca noncantajeitempi: ontimerica pitsarate, paanajero.


amparajatimentajeitempineri, noncamimentajeitempi Intimerica piirequite, paanajeri. Terica ontime pivesamento,
noavisacojeitantempiri. pimpimantero poicoro pamanantantearori aparoni. 37ॸAitaque
21ॸImpoiji icantajeitaqueri: omoncarataquea isanquenatacotaquenaniri peerani Isayashini:
—Timatsi acarajeitaqueri meeca avajeitaca yora “Iroyeeteri, inquempetacanteeteri oayeri”. Queario,
aacantenaneri iroacantantenari. 22ॸNoponeaca inquitequi, ontsataajeitaquea maaroni isanquenatacotaquenaniri peerani
natiritapaaque noncamimentajeiteri maaroni atiri, iro yora quenquetsatacantantatsiniri.
cantaincha irashinoncaasanoitaquea yora aacantenaneri 38ॸImpoiji icantajeitiri:

iroacantena. —Jero oca, Novincatsarite: apite ocarati avesamento.


23ॸIquemantajeitacariri, isampitavacaajeitaca: Yacanaqueri:
—¿Janicampa aacantaniroterineri? —Ari, moncarataca.

Yoamejeitaqueri Jesoshi iroamerepee Ari anta Jetsemaniqui iquenquetsatacairi Jesoshi Iriri.


jaoca incanteari impincatsaritanteari. (Mt. 26.36-46; Mr. 14.32-42)
(Mr. 10.42-45) 39ॸImpoiji isoquijanaji Jesoshi, ijatanaji anta ijatapinitinta:
24ॸAri anta icantavacaajeitanaca iroamerepee: anta toncaariqui pajitachari Orivomashi. Yoijajeitanaqueri
—¿Janica coajica jivatacaajeiteeneri? ¿Janica anaacojeiteeneri iroamerepee. 40ॸAri yareejeitapaaca, icantajeitaqueri:
impincatsaritasanote? ¿Naroitatsimpa jivatacaajeitajempine? —Meeca pincantajeiteri Tasorentsi iramitacojeitantempiri:
25ॸAri icantiri Jesoshi: pantirocari caari cameetsatatsi.
—Yamejeitaro yora atiripee ipincatsajeitaqueri 41ॸImpoiji ari ijataque Jesoshi apaniro aiquetiji ara.

ivincatsaritepee, iro cantaincha iperanatapinijeitacari pincatsari Itiyeroapaaca, iquenquetsatacairi Iriri:


ishanincapee. Jero icantashijeitaca: “Nintacojeitacari 42ॸ—Apa, pincoaquerica, poavisacotenaro oca

natiritepee”. 26ॸIro cantaincha eiro piquempejeitaritsi. Ariorica nonquematsicataqueari. Iro cantaincha eiro pantirotsi
picoaque pimpincatsariventante, eiro pishemetitsi, irointi nocoaqueri narori, irointi picoacaaquenari avirori.
pamitacotapiniteri itsipapee. 27ॸ¿Janica ipincatsatasanotiri atiri? 43ॸImpoiji ipocaque aparoni inampire Tasorentsi,

¿Yorampa vetsicapinitiniriri yoari? Teve. Tempa intacotapaacari Jesoshi, ishintsitantacari. 44ॸOshequi


ipincatsayeetiri yora peranajeitariri inampirepee. Iro iquematsicatacaro, aiquero ijatatii iquenquetsatacairi Iriri.
cantaincha te nomperanajeitempiji nainti, irointi Oshequi imasavitanaque, ovitejatanaque quipatsiqui,
nintacojeitaquempi. 28ॸQuiso poajeitaquena peerani, piojeitaque oquempevetaca iriraja. 45ॸAri itsoncanaquero iquenquetsatacairi
opomerentsitimotapinijeitaquee. 29ॸIrootaque nocantantimpiri iriri, ijatanaji anta yoisavicanaquerinta iroamerepee,
meeca: oquempetaca incantena Apa nompincatsaritante, aisati ineajeitapaatiiri maajeitaque ini. Oshequi yoashirejeitanaca
noncantajeitempi pimpincatsarijeite. 30ॸPincaratapinijeitena incaranqui, irootaque imaojeitantacari. 46ॸIcantajeitapairi:
avapinijeitea aisati irapinijeite anta nompincatsaritenta, aisati —¿Paita pimaajeitantacari? Pintinaajeitanaje. Pincantajeiteri
ampincatsariventajeiteri maaroni joriopee. Tasorentsi eiroquea pantantarotsi caari cameeetsatatsi.

Icantiri Jesoshi Petero: “Meeca tsiteniriquica Yayeetaqueri Jesoshi.


pincantapinite: َҽľ͑Ύ͑ľľфɗʮɗˇľѸΎѸȍɗٔॸٚ. (Mt. 26.47-56; Mr. 14.43-50; Joa 18.2-11)
(Mt. 26.31-33; Mr. 14.27-31; Joa 13.36-38) 47ॸAiniroquera iquenquetsatacaajeitiri Jesoshi iroamere,
31ॸAisatiicantiri Avincatsarite: yareejeitapaaca oshequi atiri, ijivajeitapaaqueri Jorashi. Iroamere
—Shimo, yora Satanashi icantaqueri Tasorentsi icoaque Jesoshi inaveta, iro cantaincha icoaque iraacantajeri meeca.
irineantempi, iriotanteari piquemisantasanotirica. Queariompia, Ijatashitaqueri, inintavoronirotapaaqueri. 48ॸIcantavaqueri:
icoaque irantacayempiro caari cameetsatatsi. 32ॸIro cantaincha —Iro pinintavoronirotantanari, paacantena. Tempa piotaque
noncanteri Tasorentsi iramitacotempi eiroquea naro poneainchari inquitequi, natiritapaaque.
pojocasanotantarotsi piquemisanti. Coajica, ariorica 49ॸAri ineajeitavaqueri itsipajeitari Jesoshi. Isampijeitiri:

pinquenqueshirereempa aisati pinquemisantajena, —Novincatsarite, ¿picoaquempa nompesheri?


pinquenqueshiretacaajeiteri maaroni piyemisantaririnte, 50ॸAri ipeshitavaqueri iyempitasanori aparoni inampire yora

pinquemisantacaasanojeiteri. ivincatsarite saserote, peti. 51ॸIcantiri Jesoshi:


33ॸYacanaqueri Shimo: —Ari inaji, eiro pantiritsi.
—Tempa aviro novincatsarite, quiso noanaquempi; ariorica Impoiji yoipiajiniri iyempita, yoavisacotajiri. 52ॸIrio
iroiminqueetempi, eiro nojoquimpitsi. Iroiminqueetenata itsipajeitapaacari Jorashi yora jivatacaajeitiriri saserotepee, jeri
81 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ22ٍॷ23

aisati yora jivatacaantatsiri anta ivancoqui Tasorentsi, jeri


aisati savicacaantajeitatsiri. Icantavaqueri Jesoshi: Yaanaqueri Jesoshi anta Piratoqui, icantapaaqueri:
—¿Paita pamashitantanari pivesamentopee aisati “Ainiro yantane yoca namaquerica”.
inchaquipee? ¿Narompa coshinti? 53ॸTempa (Mt. 27.1-14; Mr. 15.1-5; Joa 18.28-38)

23
nocaratapinijeitaquempi anta ivancoqui Tasorentsi, iro 1ॸAri ijajeitanaque, yaajeitanaqueri Jesoshi anta

cantaincha te payenaji. Ja, moncarataca meeca paantaquenari: Piratoqui. Oromasati ini iriori, ipincatsariventajeitiri
meeca ipincatsaritanti camaari. joriopee. 2ॸIcantapaaqueri:
—Ainiro yantanirotaqueri yoca. Yamatavijeitaqueri
Icanti Petero: “Te noneeriji Jesoshi”.
noshanincapee, icantajeivetacari: “Eiro pipiritsi pincatsari
(Mt. 26.57-75; Mr. 14.53-72; Joa 18.15-27)
piirequite”. Aisati icantapiniti: “Narotaque Quirishito,
54ॸImpoiji yaasanotaqueri Jesoshi, shepi. Yaajeitanaqueri pimpincatsajeitena nainti”.
anta ivancoqui ivincatsarite saserote. Osamanitanaque 3ॸAri isampitiri Pirato:

Petero, yoijatacoventavetanacari. 55ॸAnta pancotsiqui, —¿Queariompa? ¿Avirompa ivicatsarite jorio?


ocaraiteti, yoisheetiro paamari. Isavicajeitapaaque, Yacanaqueri:
icotsitajeitapaaca yora aajeitaqueriri Jesoshi. Impoiji —Je, narotaque.
itsipajeitapaacari Petero. 56ॸImpoiji aisati, opoqui aparoni 4ॸImpoiji yora Pirato icantajeitavaqueri:

inampire saserote. Ocatiapaaca, amenapaaqueri Petero, —Te aneroji irantane yoca.


sorerere. Impoiji ocanti: 5ॸAiquero icantajeiti:

—Jeri yoca oijatiriri Jesoshi. —Iquisacaajeitacari atiripee, icantajeitaqueri atiri: “Tsame


57ॸIcanti: ajocajeri avincatsarite”. Intanacaro anta Carireaqui, meeca
—Te nioteriji. iquenaquenayeti aca Joreaqui, yamatavijeitaqueri maaroni.
58ॸImpoiji pashini amenaqueriri, icantiri:

—Aviro oijatiriri Jesoshi. Yaanaqueri Jesoshi anta Eroreshiqui.


Icantiri: 6ॸIquemantacarori Pirato icantajeitaqueriri, isampitaqueri:
—Teve. Te noijateriji. —¿Iriompa carireasati yoca?
59ॸAri osamanitapainti aisati, icantiri pashini: 7ॸYacanaqueri:

—Queario yoijavetacari yoca shirampari, tempa aisati —Je, iriotaque.


iponeaca iriori Carireaqui. Icantiri:
60ॸIcantiri: —Ari, paanajeri anta Eroreshiqui. Iriotaque
—Te nioteji paitarica picantaqueri. pincatsariventajeitiriri carireasati. Savicatsi meeca aca
Irosati ineantanaca teapa. 61ॸYora Jesoshi Jerosarequi. Ipoqui chapinqui.
ipitsocashitanacari Petero, yamenanaqueri. Irosati 8ॸAri yaajeitanajiri anta. Ineantavacariri Eroreshi Jesoshi,

iquenqueshiretantanacaro icantaqueriri incaranqui: iquimoshiretanaque. Oshequi iquemacotapinitaqueri,


“Tequeratsitarica irineaje teapa, mava pincante: ‘Te nioteriji itasoncantayetaque, irootaque icoantavetacaniri irineeri.
ˇľѸΎѸȍɗٔॸٚ. 62ॸAri ijatanaque Petero, iraasanotanaca, jii, jii. Icoaveta irineerime intasoncantayeteme. 9ॸOshequi
Oshequi yoashiretanaca, catsini. isampiyevetacari paitapeerica, iro cantaincha te iranqueriji
Jesoshi. 10ॸOshequi yapiitapinitiniri yora amaqueriri:
Ishirontimentajeitacari Jesoshi.
—Te incameetsateji. Ainiro irantane.
(Mt. 26.67-68; Mr. 14.65) 11ॸImpoiji ishirontimentajeitacari Jesoshi yora Eroreshi aisati
63ॸYora shentajeitaqueriri Jesoshi ishirontimentajeitacari, maaroni soraropee. Impoiji iquitsaataqueri cameetsari
aisati ipasanataqueri, tac, tac, tac. 64ॸImpoiji quitsaarentsi, ishiacantamempeacari pincatsari,
ipashicajaquitaqueri aisati ipasavorotaqueri, icantaqueri: irishirontimentajeitanteariri aisati. Impoiji itianquiri aisati anta
—Pincamantenate janica pasavorotaquempiri. Iji, iji, iji. Piratoqui. 12ॸAri peerani iquisavacaapinita Eroreshi aisati Pirato,
65ॸIcantani, oshequi yoashinoncaaqueri, ishirontimentacari. iro cantaincha meeca intanacaro yaacameetsatavacaaja.
Yojocajiro iquisavacaaveitani.
Iquisajeitaqueri Jesoshi yora oametavacainchari.
(Mt. 26.59-66; Mr. 14.55-64; Joa 18.19-24) Yoacantaqueri Pirato Jesoshi, irinti Varavashi yoipacaajiri.
66ॸArimeeca oquitaitetamanaji. Yapatojeitamanaja yora (Mt. 27.15-26; Mr. 15.6-15; Joa 18.39-19.16)
savicacantajeitatsiri, yora jivatacaajeitiriri saserotepee, yora 13ॸImpoiji yapatojeitacari Pirato yora jivatacaajeitiriri

oametantirori sanquenarentsi, maaroni. Yaajeitanaqueri Jesoshi saserotepee, pincatsaripee, aisati oshequi atiripee pashini.
anta yoametavacaapinijeitanta. 67ॸIsampijeitaqueri: 14ॸAri icantavaqueri:

—Pincamantenate: ¿avirompa Quirishitotatsiri —Pamene, incaranqui pamavetaquenari yoca,


naamaajeitacari? picantajeivetaquena yoamejeitaqueri atiri irojocajeitena narori,
Yacanaqueri: aisati iriori novincatsaririntepee. Pineajeitaquena
—Noncantempiricame: “Je, narotaque Quirishito”, eiro nosampitaqueri paitaricapee, iro cantaincha noneacameetsatiri:
pishiretarotsi. 68ॸAisati, nosampitempiricame paitapeerica, te aneeroji irantane. 15ॸAisati iriori Eroreshi,
eiro pacanatsi. 69ॸNoponeaca nainti inquitequi, ineacameetsataqueri, irootaque yoipiantacariri aca. Pineaquero,
natiritapaaque. Irotaintsi nompianaje jenoqui, tecatsi irante noacantanteariri. 16ॸMeeca nompasatacanteri,
nosaviquimotapaajeri Apa iracosanoriqui, noncaratapaajeri impoiji noimpacajeri.
nontasoncantajeitaje. 17ॸAri maaroni osarintsi ariorica omoncarataca oca vieshita
70ॸIsampijeitaqueri: iquenqueshiretantarori yavisantaniri peerani inampire
—¿Avirompa Itomi Tasorentsi? Tasorentsi, yora oantatsiri, yora Pirato yoipacajiri aparoni
Yacanaqueri: shirampari yoiminqueetaqueri. 18ॸAri itsipatavacaajeitaca
—Je, narotaque. icantajeitaqueri:
71ॸImpoiji icanti: —Poacanteri yoca, irinti Varavashi poimpacajeri.
—¿Paita ancoanteari itsipa camantacoterineri? Tempa 19ॸAri yora Varavashi peerani icantajeitaqueri ishaninca anta

aquemajeitaqueri, ijitasorentsinirotacateemi. Ainiro yantane. Jerosarequi: “Tsame ajocajeri yora pincatsari”. Impoiji yoaqueri
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ23ٍॷ24 82

ishaninca, irootaque yoiminqueantacariri caravosoqui.


20ॸIcoaveta Pirato iroimpacajerime Jesoshi, irootaque Iquenquetsatacairi Jesoshi coshitantatsiri ipajacoyeetiri.
icoantavetacari iroimajerentajerime atiripee, iro cantaincha (Mt. 27.39-53; Mr. 15.33-38; Joa 19.28-30)
21ॸaiquero icantajeitanajatiiri: 39ॸAisati yora coshitantatsiri ipajacoyeetaqueri,

—Pimpajacotacanteri. Pimpajacotacanteri. ishirontimentacari iriori.


22ॸYapiivetajari aisati Pirato: —Avirorica Quirishito, poavisacotajea avisati, aisati
—¿Paita nompajacotacantanteariri? ¿Paita yantaqueri? poavisacotena narori.
Nosampijeivetaquempi, iro cantaincha tecatsi piotacaasanotena 40ॸIro cantaincha iquisatsataqueri itsipa coshitantatsiri:

noacantanteariri. Nompasanatacanteri, impoiji noimpacajeri. —Tempa pimpincatsateri Tasorentsi. Aisati avirori, irotaintsi
23ॸIcantani icajemajeitanaque: pincame. 41ॸAiniro antanepee arori ancamajeitanteari, irintiquea
—Pimpajacotacanterive. Pimpajacotacanterive. yoca, tecatsi irante incamanteari.
Aiquero icantanaitii, irosati iquemisantantacariri Pirato, 42ॸAisati icantiri:
24ॸicantiri: —Jesoshi, ariorica pareetea anta pimpincatsaritenta,
—Ari nomajeitempiro oca picoacaajeitaquenari. pinquenqueshiretapeena narori, poavisacotena.
25ॸYoipacaacantajiri Varavashi, aisati icantajeitaqueri: 43ॸYacanaqueri:

—Paajeitanaqueriqueti Jesoshica, jaocarica pincanteriri. —Queario oca noncantempiri: meeca quitaiteri


pintsipatanaquena anta ocameetsaitetinta.
Ijatacaajeitaqueri anta impajacoterinta. 44ॸItampaticatapaaque meeca catsirincaiteri.
(Mt. 27.31-32; Mr. 15.21-23; Joa 19.16-17) Omapocashitanaca antearo otsitenitanaque. Ari otsitenitanaque
26ॸAri yaajeitanaqueri Jesoshi anta impajacoterinta, irosati ishaaviniji. 45ॸAisati itsitenitanaque catsirincaiteri. Aisati
iquenanaque avotsiqui. Jeri itonquiojeitavacari shirenesati otimi anta ivancoqui Tasorentsi oticaashiro nianqui. Ari
pajitachari Shimo. Iponeanaca oantsiqui. Ari iperanatavacari omapocashitanaca, otsereanaque, tsererere, tsati;
soraro yanatanaqueneri Jesoshi coroshi, ora impajacotanteariri. apitemaotanaque. Impoiji antearojenca icantanaque Jesoshi:
Yoijatapairi itapiiqui Jesoshi. 27ॸYoijajeitanaqueri oshequi atiri. 46ॸ—Apa, meeca noncame. Aviro quempoyeajenaneri.

Otimi aisati oshequi tsinane iraacojeitaqueriri. Oshequi Irosati icamantanaca, toren.


oashiretacotacari, irootaque ocajemacojeitantacariri aisati.
Jerosaresato onajeiti. 28ॸIro cantaincha yamenanaquero Jesoshi, Yoashirejeitanaca maaroni neaqueriri Jesoshi icamaque.
icantajeitanaquero: (Mt. 27.54-56; Mr. 15.39-41)
—Eiro piracojeitanatsi, avisati iracojeitajanchane, aisati 47ॸIneantavacariri iyapitanote soraro, icanti:
piracojeiteri pitomipee. 29ॸCoajica ompomerentsitimojeitempi, —Tempa icameetsataque Tasorentsi. Queario
pashinoncaajeitanaquea. Pincantajeite: “Oquimoshiretaque icameetsatasanotini yoca shiramparini. Te ontimeniji irantane.
caari timatsi otomi”. 30ॸIncoajeivetea atiri ontijerime imperita. 48ॸAisati yora amenajeitiriri, iquenqueshirejeitanaca maaroni.
31ॸPamene, tecatsi nanteni nainti, iro cantaincha Ipiajeitanaja nampitsiqui, yoashirejeitanaca catsini. 49ॸIrintiquea
iroashinoncayena. Tempa coajica irashinoncaasanotaquea yora iojeitiriniri Jesoshi, icatiajeitaca ara aiquetiji,
maaroni antirori caari cameetsatatsi. yamenajeitanaque. Ocarajeitiri oca tsinanepee poneachari
32ॸAisati anta yaayeetanajiri apite coshitantatsiri, Carireaqui, tsipatapaacariri chapinqui Jesoshi.
intsipajeiteari iriori Jesoshi, impajacojeiteri.
Yoiminqueetaqueri Jesoshi omoroqui.
Ipajacotaqueri Jesoshi coroshiqui. (Mt. 27.57-61; Mr. 15.42-47; Joa 19.38-42)
(Mt. 27.33-38; Mr. 15.22-32; Joa 19.18-24) 50,51ॸAri itimi anta cameetsari shirampari, pajitachari Jose,
33ॸAri yareetacaajeitapaacari anta Caraveraqui, arimateasati. Otimi Arimatea anta Joreaqui. Ari icarajeitaqueri
ipajacojeitapaaqueri coroshiqui, tac, tac, tac. Irinti yora Jose yora itsipapee pincatsariyetatsiri, yoametavacaapinijeita,
coshitantatsiri, ipajacotaqueri pashiniqui coroshi anta iro cantaincha te incoaveteaji irinti impajacotacanteri Jesoshi.
iracosanoriqui Jesoshi. Irio itsipa ipajacotaqueri anta Ipincatsataqueri irinti Tasorentsi, yaamaajeitacari impoque
irampatequi. 34ॸImpoiji iquenquetsatacairi Jesoshi iriri: impincatsariventajeiteri maaroni atiri. 52ॸAri ijataque iriori,
—Apa, pincavintsayeri yocapee, eiro poasanquetaimentiritsi yameniri Pirato, icantaqueri:
yoaquena. Te irioteji paitarica yantiri. —Nocoaque pishinetenari Jesoshini, naanajeri.
Ari icoajeitaque soraropee iraajeitero iitsaareni Jesoshi. Icanti: Icantiri:
—Tsame ampishonquero mapijaniqui ayojeitanteari —Ari, pijatequeti, paanajeri.
janicarica aitajerine iitsaareni. 53ॸImpoiji yoaniireajiri, yapinaicacotaqueri tocoyaqui,

Icanti itsipa: cameetsamaotatsiri. Yaanajiri anta oninta mapi, ora iroaquera


—Jaa, jentsiqueti, aneantearo. imoqueeti, yominqueapaaqueri tsompoinaqui. Tecatsi itsipa
35ॸAri itimi anta oshequi atiri, amenajeitaqueriri, aisati itimi iroyeete anta omoroquinta. 54ॸTempa irootaque Viereneshi
yora pincatsaripee, ishirontimentajeitacari Jesoshi, iji, iji, iji; icamantacari Jesoshi. Yovetsicajeitaquero atiri paitapeerica,
icanti: tempa irotaintsi saavaro imaoreajeitantari. 55ॸOra tsinanepee
—Yoavisacovetacari itsipapee, jentsite amenavaquerita oijatacojeitiri Jesoshi, amenacojeitaqueri yaajeitanaqueri
ariorica irimatajea iroavisacotajea irisati. Iriotasanotaquerica omoroqui, anta yoajeitaqueri tsompoina. 56ॸImpoiji
Quirishito, itiancane Tasorentsi, ari irimatajea irisati opiajeitanaja anta ovancoqui. Ovetsicapaaquero casancajari
iroavisacotajea. aisati pashini casancatatsiri. Impoiji saavaro
36ॸAisati iriori soraropee, ishirontimentajeitacari. omaoreajeitanaque, omoncarataquero isanquenare Moishishi.
Ijatashitaqueri, imperime ovaja, quepishijari. 37ॸIcantaqueri:
—Avirorica ivincatsarite jorio, jentsite poavisacotajea avisati: Itinaanaja Jesoshi.
iji, iji, iji. (Mt. 28.1-10; Mr. 16.1-8; Joa 20.1-10)

24
38ॸAiniro ipajacoyeetaquero anta coroshiqui sanquenarentsi, 1ॸAri
otomincotamanaji, tsiteniquera ojatamanaque
otimi iitoqui Jesoshi, jenioquiji. Osanquenataca irineanequi tsinane anta yoyeetaquerinta Jesoshi. Aanaquero
quereshiasati, aisati irineanequi oromasati, aisati irineanequi casancajari ovetsicaqueri. Oijatanaquero otsipapee tsinane. 2ॸAri
jorio. Osanquenataca, ocanti: “Jeri yoca ivincatsarite jorio”. yoyeetaqueri chapinqui omoroqui antearo mapi,
83 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ24

itsinacacoyeetanaqueri omoroqui. Iro cantaincha 27ॸAri yoametasanojeitanaqueri Sanquenarentsi, itsoteaquero

areevetapaacaro oneapaatiiro tivironcaja oni. maaroni quenquetsatacotiriri iriori. Ijivataqueneri isanquenare


3ॸOqueashivetapaacari Jesoshi omoroqui, iro cantaincha te Moishishini, impoiji yoamejeitiri isanquenare itsipapee
oneapeeriji Avincatsarite. 4ॸTe iojeiteji paitarica quenquetsatacantajeitatsiniri. 28ॸAri yareejeitapaaca
onquenqueshirejeiteri. Impoiji imapocashitapaacaro apite nampitsiqui, iravisanajeme Jesoshi, 29ॸiro cantaincha
shirampari, icatiimotapaacaro quempeji. icantaqueri itsipapee:
Oshipaquireamaotanaque iitsaare. 5ॸOshequi otsaroacaavacari, —Eirota pijatita, pisavicapee novancoqui. Ishaavijiiteanaji,
oivotasanotanaca. Isampitapaaquero: irotaintsi ontsitenijencaitete.
—¿Paita picoantariri aneatsiri aca? Aca yoyeetapinitiri Ari ijatapainti ivancoqui iriori. 30ॸImpoiji itsipatavacaajeitaca,
camasanoyetatsiri. 6ॸTe aneajeriji Jesoshi aca, tempa tinaanaja yoajeitaca. Impoiji yaaquero Jesoshi tanta, ipasonquitiri
ini. Pinquenqueshiretero icamantitaquempiri anta Carireaqui. Tasorentsi, impoiji ipajeitaqueri itsipapee. 31ॸIrosati
7ॸTempa icamantitaquempi: “Noponeaca inquitequi, iquenqueshireantanaja, iojeitavajiri. Impoiji imapocanaja
natiritapaaque. Coajica irayena caari quemisantatsi, Jesoshi, ipeanaja. 32ॸIcantavacaajeitanaca:
impajacotena coroshiqui. Oncarate mava quitaiteri ari —Tempa ocameetsatasanotaque icantaqueeri anta avotsiqui.
nontinaanaje aisati”. Meeca omoncarataca Oshequi aquenqueshiretaquero, aquimoshireventasanotaquero.
icamantitaquempiniri. 33ॸIrosati ijajeitantanaja, ipiajeitanaja Jerosarequi.
8ॸImpoiji oquenqueshiretasanotaquero icamantitacaroniri Ineapaaqueri yora iroamereni Jesoshi, icarataji 11,
Jesoshi. 9ॸOpianaja nampitsiqui, ocamantapaaqueri iroamerepee itsipajeitacari itsipapee quemisantatsiri, yapatojeitaca.
aisati itsipapee quemisantatsiri. 10ॸOpajita oca tsinanepee Maria 34ॸIcantajeitavaqueri yora savicajeitatsiri:

ora maquitarasato, Joana, Maria iriniro Santiaco; aisati otimi —Quearioteemi: itinaasanotanaja Avincatsarite. Ineaqueri
otsipapee tsinane. 11ॸIro cantaincha te irishiretearoji yora Shimo.
quemisantatsiri oca ocamantavetapaacariri, ijitashijeiveta te 35ॸIrosati icamantantapaacari:

ioteji. 12ॸIro cantaincha iriori Petero ishianaca anta omoroqui —Aisati narori, noneajeitaqueri anta avotsiqui, cameetsa
yoajeivetacarinta chapinqui Jesoshi. Yamenapaaquero catsini yoametaquena, iro cantaincha te nioveteariji. Impoiji
tsompoina, ineapaaquero tocoya yapinaicacotantavetacariri. anta novancoqui icarajaquero tanta, ipaquenaro, irosati
Impoiji ipianaja pancotsiqui, oshequi iquenqueshiretanaca. niotantajari.

Anta avotsiqui ineajiri iroamere Jesoshi. Ineajeitajiri iroamere Jesoshi.


(Mr. 16.12-13) (Mt. 28.16-20; Mr. 16.14-18; Joa 20.19-23)
13ॸImpoiji ijatanaque apite iroamere Jesoshi anta Emaoshiqui. 36ॸAri ainirojeitatsi iriori anta pancotsiqui,

Ariorica imponeaquea Jerosarequi, ocarati 11 quirometoro iquenquetsatavacaajeitaca, irosati imapocantapaajari Jesoshi,


irareetanteari nampitsiqui. 14ॸAri iquenanaque, icatiimojeitapaajari nianqui. Icantapaajiri:
iquenquetsatavacaajeitaca. Iquenquetsatacotaqueri jaoca —Pinquimoshirejeitanaque, maaroni.
icanteetiri Jesoshi, aisati maaroni yantayetiri iriori. 15ॸAri 37ॸYoajeitanaqueri cavaco, te iriojeitavaqueriji,

iquenanaque, icantavacaanaca, irosati itsipajeitantacari Jesoshi, ijitashijeivetavacari camaari. Itsaroajeitanaque.


quiso yoanaqueri anta avotsiqui. 16ॸIneajeivetacari, iro 38ॸIsampitapaaqueri:

cantaincha te irishineteriji Tasorentsi iriojeitajeri. 17ॸAri —¿Paita pitsaroacantanari? ¿Paita pitseencajeitantanari?


isampitiri Jesoshi: 39ॸPamenajeitero naco aisati noiti oqueanaquena quiravo.

—Incaranqui, piquenantacari avotsiqui, ¿paita Narotaque pocajantsiri. Jentsite, pimpamijeitena


picantavacaimentacari? ¿Paita poashirejeitantacari? piojeitantenari. Pineaquena, otimi novatsa aisati notonqui, te
18ॸAri ipajita aparoni Quereojashi, yacanaqueri iriori: nonquempeteariji camaari.
—Iojeitaque maaroni jerosaresati: ¿paita caari piotanta 40ॸIrosati yonijantajeitacari iraco aisati iiti. 41ॸIro cantaincha

avirori? tequera irishiretasanoteari itinaanaja. Iquimoshirejeivetaca, iro


19ॸIsampitiri: cantaincha itseencashirejeitaque. Icantiri Jesoshi:
—¿Paitaquea? —¿Timatsimpa avajeiteari?
Yacanaqueri: 42ॸAri ipavaqueri shima shincorentsi, 43ॸyoacari. Iriorijei

—¿Tempa pinquemacoteri Jesoshini, yora nasaretesati? yamenashejeitaqueri, sorerere.


Iquenquetsatacaapinijeitanaroni irineane Tasorentsi aisati
oshequi itasoncantapiniyetini. Ineacameetsataqueri Tasorentsi Ari yovecarataquero Jesoshi yoamejeitaqueri iroamerepee.
aisati noneacameetsajeitaqueri narori. 20ॸYaajeitaqueri yora (Yan. 1.4-8)
jivatacaajeitiriri saserote aisati avincatsaritepee. Icantajeiti te 44ॸImpoiji icantajeitaqueri:
incameetsateji, ipajacotacantaqueri, icamaque toren. —Tempa chapinqui nocamantaquempi: “Oshequi
21ॸNojijeivetaca irio oavisacojeiteenemeri, nonquematsicataquearo, iroyeetena. Aitaque omoncarataquea
pincatsariventajeiteenemeri. Meeca ocarataque mava quitaiteri maaroni isanquenatacotitaquenaniri Moishishini, aisati yora
icamantacari. 22ॸOcarajeitaquena aparopee tsinane jatamanatsiri quenquetsatacaantatsiniri, aisati yora pampoyeaventajeitiriniri
incaranqui anta noavetacarinta. Opiaja, omapocapaaquena, Tasorentsi”. Meeca moncarataca.
23ॸocamantapaaquena: “Te noneapaajeriji Jesoshini, te 45ॸImpoiji yoametasanojeitaqueri ocantayetiri Sanquenarentsi,

aneajeriji. Irintiquea noneapaaque inampirepee Tasorentsi, 46ॸicantajeitaqueri:

icantaquena iriori: َҽɗ͑͑ʮˇľѸΎѸȍɗٔॸٚ. Irootaque —Tempa ocanti Sanquenarentsi: “Incamaque Quirishito,


ocantaquenari. 24ॸImpoiji ishiayetanaca aparopee anta, oncarate mava quitaiteri ari intinaanaje aisati.
ineaquero ocantaquenari tsinanepee: irintiquea Jesoshi, te 47ॸInquenquetsatacoyeeteri maaroni quipatsipeequi, irijivate aca

irineeriji. Jerosarequi: inquemacojeitaqueri maaroni atiri.


25ॸImpoiji icantaqueri Jesoshi: Incamantajeiteri atiri: ‘Pinquenqueshirejeitanaquea,
—Te aneajeroji piojeitantari, pitseencaqueri yora pojocajeitajero caari cameetsatatsi pantajeitiri. Paventeari
quenquetsatirori irineane Tasorentsi. Te pinquemisantajeiteriji. ҽѸΎфľ͑ҡѸɗɗфΎԮɗѸËΎҡ͑ҡľ̲Йɗфɗٔॸٚ. 48ॸAri pineajeitaquero meeca
26ॸTempa icantajeiti irijivate Quirishito inquematsicataquearo omoncarataca isanquenatacotitaquenaniri peerani. 49ॸMeeca
maaroni oca, impoijiquea impincatsaritasanotanaque. nontianquempiro icashiacaaquempiri Apa: ompocashitempi
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄʊѠϘækґȸʊॷ24 84

Ishire, quiso oajeitantempiri. Pisavicavaqueta aca nampitsiqui —Apa, jeri yoca noamereca: pintasoncaventajeiteri,
irosati ompocanteari. Impoiji irimatacaajeitempi Tasorentsi poveshireacaajeiteari.
pantajeitantearori paitapeerica incoacaayempiri. 51ॸIrosati yovancantanaja inquitequi, ipeanaja. 52ॸOshequi

ipincatsajeitaqueri, impoiji ipiajeitanaja Jerosarequi,


Ijatanaji Jesoshi inquitequi jenoqui. iquimoshirejeitanaque catsini. 53ॸIjatapinitaque anta ivancoqui
(Mr. 16.19-20; Yan. 1.9-12) Tasorentsi icantapinijeitaque:
50ॸImpoiji yora Jesoshi yaajeitanaqueri iroamerepee anta Vetaniaqui. —Tempa icameetsataque Tasorentsi.
Ari anta nianqui, yacotanaque Jesoshi, iquenquetsatacairi iriri, icantiri: Ari ocarati. Narotaque sanquenatirori: Irocashi
YORA JOA ISANQUENATACOTAQUERI JESOQUIRISHITO,
JAOCA ICANTA IRIORI YOAVISACOTANTI

—¿Janicampimpa? ¿Avirompa Quirishito naamaajeivetacari?


Intanacaro Joa iquenquetsataque. 20ॸAri te irimanacoteaji. Icamantasanotavaqueri:

1
1ॸIriotaque Quirishito intasanotarori itimi: irio Ashitarori —Caarina noni Quirishito.
Irineane oamejeitaqueeri. Itsipatarini Tasorentsi, tempa 21ॸYapiitajiri:

Tasorentsi ini iriori. 2ॸItsipatarini peerani iriori. 3ॸIriotaque —¿Queariompa? ¿Avirompa Iriashini?
vetsicajeitirori maaroni, paitaricapee. Tecatsi imashiyetachane: —Caarina.
eirome itimime eiro ovetsicayetame timayetaintsiri. 4ॸIriotaque —¿Avirompa camantantatsineri naamaajeitacari?
oaneajeitaqueeri, quitaitetacojeitaqueeri: tempa iotacaajeitaquee —Caarina.
jaoca icantari Tasorentsi. 5ॸPeerani te ayojeiveitearini, 22ॸIsampitajiri aisati:

oquempetimoveiteeni atimini tsiteniriqui; impoiji ipocapaaque, —¿Janicampimpa? ¿Paitampa noncamantapeeriri


iotacaajeitapaaquee, meeca oquempetimotaquee tiancaquenari? ¿Paita pantiri?
iquitaitetacojeitaquee. Meeca eiro atimajitsi aisati tsiteniriqui. 23ॸIcantiri:
6ॸAri itimaveitani aparoni shirampari pajitachari Joa, —Narotaque iquenquetsatacotiniri peerani Isayashini, tempa
itiancane Tasorentsi. 7,8ॸIquenayetanaque, isanquenatini: “Coajica impoque camantantatsineri,
icamantacoyetapaaqueri yora quitaitetacojeitaqueeri, inquenquetsatapinite anta caaraiteriqui, incante:
iquemisantajeitantariri maaroni atiri. Yora Joa caari ini ‘Pinquenqueshireempa, pinquemisanteri Avincatsarite
quitaitetacotantatsi, irointiquea ineaqueri aisati ɗфΎ̲ľľҡѸҡ͑ҡľ̲Йɗфɗٔॸٚ.
iquenquetsatacotaqueri. Irootaque itiancantacariri Tasorentsi. 24,25ॸAri isampitaqueri:
9ॸAri impoiji ipocapaaque aca quipatsiqui yora —¿Queariompa? ¿Caarimpimpa Quirishito? ¿Caarimpimpa
quitaitetacotasanotantatsiri irinti, iotacaajeitaquee arori, aisati Iriashini? ¿Caarimpimpa yora camantantatsineri
iriori maaroni savicajeitatsiri. 10ॸAri itimapaaque quipatsiqui, oca naamaajeitacari impoque? ¿Paitampa pivaotisatantariri
yovetsicaqueri peerani, iro cantaincha te iriojeitavaqueriji atiri, ashanincapee?
yora yovetsicajeivetacari. 11ॸIpocavetapaaca inampiqui, 26ॸYacanaqueri Joa:

ishanincavetapaacari joriopee, iro cantaincha te —Iro novaotisatantariri nija. Timatsi meeca pashini
iraacameetsajeitavaqueriji. 12ॸIrintiquea aacameetsatavaqueriri, shirampari caari piojeiti. 27ॸIriotaque impoitapeenaneri,
yora quemisantajeitavaqueriri: itasoncacoventajeitaqueri, pincatsaritasanotatsiri ini. Oshequi nopincatsataqueri, te
ipeajeitajiri itomi Tasorentsi. 13ॸIriotaque Tasorentsi nompincatsateji narori.
tomintajeitaqueeri arori, aisati maaroni quemisantajeitiriri iriori. 28ॸAitaque icantapinita Joa anta Vetaniaqui. Otimi Vetania

Te inquempeteariji ashijeitaqueeri aca quipatsiquica, intatiqueronta Jorirani. Anta ivaotisatantapinitinta.


itimacaajeitiro irinti ijina itomi. Aisati tecatsi ancantajeite arori:
Yapiitajiro Joa iquenquetsatacotajiri Jesoshi.
“Nompeajeata nainti itomi Tasorentsi”, eiro amatirotsi. Tempa
icoashita irinti, irootaque itomintajeitantaqueeri, maaroni. 29ॸOtsipani quitaiteri yamenanaque Joa, ineavaqueri Jesoshi,
14ॸTempa Tasorentsi ini yora Ashitarori Irineane: iponeanaca ipocapaaque. Icantiri atiripee:
inquitequi, yatiritapaaque, itimimojeitapaaquee aca —Jeritapaaque ovishatatsiri itiancaqueeneri Tasorentsi.
quipatsiqui. Yashi yoiro ineshinoncajeitaquee, Iriotaque oavisacojeiterineri maaroni atiri caari cameetsatatsi.
queariotasanotaque oca yoamejeitaqueeri. Noneajeitavaqueri 30ॸIriotaque noquenquetsatacotaqueri chapinqui:

narori ipincatsaritasanotaque, iquempetacari Tasorentsi; tempa “Yanaacotaquena impoitapeenaneri, ipincatsaritasanoti irinti.


iriotaque itomi irapintite. Te nompincatsariteji nainti. Tequerani nontimeni narori,
15ॸYora Joa icamantacotaqueri Quirishito, icantajeitaqueri atiri: itimitani irinti”. 31ॸTe niovetearini narori, iro cantaincha meeca
—Jeri yoca nocamantacotaqueri chapinqui: “Yanaacotaquena icoaque Tasorentsi iriojeiteri maaroni ajorioririnte. Irootaque
impoitapeenaneri, ipincatsaritasanoti irinti. Te nompincatsariteji nopocantacari narori novaotisatantayeti.
narori. Tequerani nontimeni narori, itimitani irinti”. 32,33ॸIcamantantaji Joa aisati:
16ॸYashi yoiro ineshinoncatantaque Quirishito, irootaque —Te niovetearini narori. Iro cantaincha itiancaquena
ineshinoncatanteeri arori. Aiquero ijatatii ineshinoncajeitaquee. Tasorentsi, icantaquena: “Pivaotisatapiniteri pishaninca nijaqui,
17ॸPeerani yora Moishishini, isanquenatironi oca poamejeiteri inquenqueshirejeitanaquea. Coajica pineavaquero
peranajeitaqueeri; irintiquea Quirishito ineshinoncajeitaquee, aniireapee noshire. Janicarica aatapaaqueri, iriotaque yora
queariotasanotaque maaroni yoamejeitaqueeri. 18ॸTecatsi atiri pajeiterineri atiripee noshire”. Ari impoiji noneavaquero
neerine Tasorentsi, apaniro irinti ineiri itomi irapintite. aniireapaaque Ishire Tasorentsi, oponeanaca inquitequi.
Iquempetacari iriri, tempa quiso yoitarini, irootaque Oshiavetapaacari sampaquiti: aatapaaqueri Jesoshi. 34ॸQueario
iotantacariri: meeca yoamejeitaquee jaoca icantari. noneasanotaquero. Irootaque nocamantacotantacariri:
“Iriotaque Itomi Tasorentsi”.
Intanacaro Joa icamantacotaqueri Jesoshi.
(Mt. 3.11-12; Mr. 1.7-8; Ir. 3.15-17) Intanacaro Jesoshi icoyeaqueri iroamerepee.
19ॸYorajoriopee jerosaresati itiancayetaqueri saserotepee, jeri 35ॸOquitaitetamani icatiaja Joa aisati ara, itsipatacari
ishanincapeeni Irevi. Itiancaqueneri Joa, ari ijataque. iroamere apite. 36ॸIpampoyeaqueri Jesoshi yaniiti anta
Isampitapaaqueri: avotsiqui. Icanti:

85
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ1ٍॷ2 86

—Jeri yonta ovishatatsiri itiancaqueeri Tasorentsi, iriotaque nirajeitapaaque ovaja; nocarajeitaqueri itsipapee pocajeitatsiri.
camimentajeiteeneri oameetsajeitajeeneri. Otsaatapaaca, te ontimeji aisati. Iriniro Jesoshi ocantiri otomi:
37ॸIquemantavacariri iroamere apite, yoijajeitanaqueri Jesoshi. —Te aneajeroji ovaja: ¿arimpa pimataquero pamitacoteri?
38ॸIpitsocashitanacari iriori, ineavaqueri yoijatapaaqueri. 4ॸIcantiro:

Icantavaqueri: —¿Paita, ina, picantantanari? Tequeratsita omoncarateaji


—¿Paita picoiri? nontasoncantayete.
Icantanaqueri: 5ॸIro cantaincha ocantiri nampirentsi:

—¿Jaoca pisaviquiri maishitoro? —Pinquemisanteriyea paitarica imperanataquempiri.


Acantiri maishitoro aneanequi arori: oametantatsiri. 39ॸAri 6ॸOnaque ara chomo, ocarati 6. Yovetsiqueetiro mapi, antearo

icantiri: oni. Irootaque onantari nija iquivapinitantari joriopee. 7ॸJesoshi


—Poijatanaquena, nonijayempiro. icantajeitiri nampirentsi:
Irosati yoijajeitantanacari, ineapaaquero ivanco isavicantari. —Pisaje nija chomoquira.
Ari ishavijiiteanaque catsirincaiteri, irosati Isajeitanaque, ijaajeitaquero. 8ॸIrosati icantantanacariri:
isaviquimojeitantapaacari. 40ॸAri ipajita aparoni savicapaintsiri —Pinquite meeca. Paacotanaqueneri peranatimpiri.
Antirishi, iriotaque irirenti Shimo Petero. 41ॸImpoiji ijatanaque Yaacojeitanaqueneri. 9ॸIneantavacarori, opeanaja ovaja aisati.
Antirishi, icoapaaqueri irirenti. Ineantapaacariri, Te irioteji peranatariri nampirentsi jaoca oquenacotapaajiri.
icantapaaqueri: Irinti iotaintsi nampirentsi quitaquerori nija. Irosati
—Noneaqueri Meshiashi. icajemantacariri aatsiri ijina. 10ॸIcantiri:
Acanti Meshiashi aneanequi arori: Quirishito. 42ॸIcantiri: —Tempa iro ajivatapinitiri cameetsajari ovaja. Ariorica
—Tsame, poijatanaquena, pineapeeri. ashinquijeitanaquea ompocacotapee masancajari. Aitaque
—Tsame. ocantari amejeitari. Aviroyeata quempoyeaquerori
Ari yareetacaacari Jesoshiqui. Yamenavaqueri, icantavaqueri: cameetsajari. Iroaquera meeca pamacantajiro aisati.
—Tempa aviro Shimo, itomi Jonashi. Coajica 11ॸOtimi Cana anta Carireaqui. Ijivataque Jesoshi anta

impajiyeetajempi: Sejashi. itasoncantaque. Nocarajeitaqueri itsipapee iroamerepee


Acantajeitiri Sejashi aneanequi arori: Petero, mapitatsiri. noneajeitaquero, irosati noshirejeitantanacariri.
43ॸOtsipaniqui quitaiteri ijataque Jesoshi pashiniqui quipatsi.

Opajita quipatsi Carirea. Ari ineapaaqueri Jeripi, Isavicaque Jesoshi Caperenaoqui.


icantapaaqueri: 12ॸIrosatinoirincantajeitanaca Caperenaoqui. Itsipatanacaro
—Poijatanaquena. Jesoshi iriniro, irirentipee, narori, itsipapee iroamerepee aisati.
44ॸYora Jeripi vetsairasati ini. Vetsaira irootaque inampi Nomaajeitanaque anta aparopee quitaiteri.
Antirishi, jeri Petero. 45ॸJeripi ineapaaqueri Natanaeri.
Icamantapaaqueri: Yoimisoquijaqueri pimantatsiri anta ivancoqui Tasorentsi.
—Noneaqueriyea yora isanquenatacotitacaniri peerani (Mt. 21.12-13; Mr. 11.15-18; Ir. 19.45-46)
Moishishini. Aisati camantantatsiniri 13ॸIrotimataintsi quitaiteri iquimoshirejeitantapinitari joriopee,

isanquenatacotitajeitacarini iriori. Iriotaque Jesoshi, itomi Jose ipajiyeetiro: yavisantaniri. Iro iquenqueshiretiri quitaiteri peerani
nasaretesati. yavisantaniri inampire Tasorentsi anta Ejipitoqui: te iroyeriji itomipee
46ॸIcantanaqueri Natanaeri: jorio, irinti yoaque itomipee ejipitosati. Ari itoncaanaque Jesoshi
—Te incameetsajeiteji nasaretesati. ¿Icameetsatimpa iriori? Jerosarequi. Nocarajeitanaqueri itsipapee iroamerepee,
Yacanajiri Jeripi: noijajeitanaqueri. 14ॸNoneajeitapairi ivancoqui Tasorentsi
—Tsame, pamenaiteri, piotanteariri icameetsatirica. pimantajeitiriri vaca, ovisha, sampaquiti, maaroni. Isavicajeitaque ara
47ॸAri iquempejijeitapaacari Jesoshi, ineavaqueri ipocapaaque, pinavacaayetariri atiri iirequite. 15ॸAri yampitsataquero Jesoshi iviritsa
icantiri itsipajeitari: impasatanteariri vaca. Irosati yoimisoquijacantajeitacariri ovisha,
—Pamenerite yora Natanaeri. Iriotaque quempetasanotariri vaca, maaroni. Ipitamonquitaqueri imesatepee pinavacaariri iirequite,
Ishiraeri: icameetsataque, te irioteji iramatavitante. itequitaqueri iirequite. 16ॸIcantiri pimantajeitiriri sampaquiti:
48ॸIsampitapaaqueri Natanaeri: —Poimisoquijajeitajeri yoca. Eiro pipimantayetitsi aca
—¿Jaoca picantacari piotantavaquenari nocameetsati? ivancoquica Apa.
Yacanaqueri Jesoshi: 17ॸIrosati noquenqueshireantajeitanajarori isanquenatitacaniri:

—Noneitaquempi anta pitsititaro iyera, tequerata “Icanti Quirishito: ‘Nontsaneacotearo, Apa, pivanco; irootaque
incamantempi Jeripi. ɗфΎɗ̲ľ͑ҡľľҡľ͑фɗËΎʮɗË͑ɗٔॸٚ. 18ॸIcantanaque jorio:
49ॸIcantaqueri: —¿Paita pantantarori oca? ¿Paita pinijayenari
—Tempa aviro itomi Tasorentsi: pitsoteaquero maaroni, niojeitantempiri avirorica Tasorentsi?
pioyetiro. Avirotaque pincatsariventerineri joriopee. 19ॸYacanaqueri Jesoshi:
50ॸIcantiri Jesoshi: —Pintireajerorica oca ivancoca Tasorentsi, ari oncarate mava
—Pamene, incaranqui nocantaquempi: “Noneitaquempi quitaiteri novetsicajero aisati.
pitsititaro iyera”. ¿Irootaquempa piquemisantantaquenari? Ari 20ॸIrosati icantantanacari:

pineaquero coajicani nontasoncantasanoyetanaque, impoijiquea —Ocarati 46 osarintsi yovetsicanteetacarori pancotsica.


pinquemisantasanotanaquena. 51ॸQueario oca nocantimpiri. ¿Ariompa oncarate mava quitaiteri povetsicantajearori avinti?
Aitaque pineaquero coajica inquite tsompoina. Pineaqueri 21ॸJa, irisati shiacantaincha. Tempa iriotaque shiaquerori ivanco

inampire Tasorentsi iraniireashitena, iroancanajea aisati. Tasorentsi, tempa quiso yoaqueri. 22ॸIcamanaque, ocarataque mava
Tempa naro poneachari inquitequi, natiritapaaque. quitaiteri itinaantanajari aisati. Impoiji, aitaque
noquenqueshireajeitanajiro oca ishiacantaqueri. Aisati niotanaquero
Ijivataque Jesoshi itasoncantaque.
oquenquetsatacotaqueniri peerani sanquenarentsi, moncarataca

2
1ॸAvisanaque mava quitaiteri, aitaque meeca maaroni oquenquetsatacotaqueriniri.
iquimoshirejeitanaque canasati. Otimi Cana Carireaqui.
Yoveshireimentajeitacari aparoni shirampari aatsiri ijina. Intayetanaca iquemisantajeitaqueri Jesoshi.
Ainiro iroori iriniro Jesoshi. 2ॸAri icajemacanteetaqueri aisati 23ॸAreetapaajaaisati yavisantaniri, iquimoshirejeitantari.
Jesoshi, aisati narori, jeri aisati itsipapee iroamerepee. 3ॸAri Itimapaaji Jesoshi Jerosarequi, oshequi itasoncantayetapaaque.
87 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ2–4

Ineayetaqueri atiri, irootaque iquemisantantajeitacariri oshequi. irointi. Te incoajeiteji intimajeite quitaiteriqui, icantajeiti:
24ॸYora Jesoshi ioti jaoca icantashirejeitari maaroni atiri, “Ineiteerocari Tasorentsi antayetiri, yoasanquetayeecari”.
irootaque yaamaventantanacari: “Yayeetanacari”. 25ॸIojeitaqueri 20ॸYora antajeitirori caari cameetsatsi iquisajeitana. Te

atiri jaoca ocantajeitari iquenqueshirejeitiri. Iotashitaca, tecatsi incoajeiteji impocashitena: iotaque nonijaantiteri caari
camanterineri. cameetsatatsi yantajeitiri, irootaque caari ipocashitantana
inquemisantena. 21ॸAntirori cameetsayetatsiri, iriotaque
Yora Nicoremo yananincashitanaqueri Jesoshi. pocashitanari irinti. Nonijayetiri ocameetsajeitaque

3
1ॸItimini aparoni shirampari pincatsariventiriri joriopee, yantayetaqueri. Tempa irio Tasorentsi antacaajeitiriri
ipajita Nicoremo. Variseo ini. 2ॸAri yananincashitanaqueri cameetsayetatsiri, irootaque caari ipashiventanta ipocashitana.
Jesoshi, icantapairi: Irootaque icantaqueriri Jesoshi Nicoremo.
—Niotaquempi, oametanari, piponeaca Tasorentsiqui;
Mavatanaque iquenquetsatacotiri Joa Jesoshi.
irootaque pipocantacari, poamejeitapeena. Eirome
itsipatimpime Tasorentsi, eirome pitasoncantime. 22ॸIrosati ijatantanaja Jesoshi Joreaqui, nocarajeitanaqueri
3ॸIcantiri Jesoshi: itsipapee iroamerepee, noijajeitanaqueri. Nosavicajeitapaaji
—Queariotaque oca noncamantempiri: yora caari anta, novaotisatantapaaji. 23ॸAisati iriori Joa, ivaotisatanti aisati
apiitajanchane intimaje, tecatsi incantea irijate anta Ainoqui, oquempejitaro Sarimi. Oshequitapai nija anta.
ipincatsaritinta Tasorentsi. Ijatashijeitanaqueri oshequi atiri irivaotisatanteariri.
4ॸIcantiri iriori Nicoremo: 24,25ॸTequeratsita iroiminqueeteriji Joa. Yora iroamere,

—Ariorica anteashiparitanaje, ¿jaoca ancantajeari antimaje ipiatsatacari aparoni jorio. Iro ipiatsatavacaimentari jaoca
aisati? ¿Arimpa amatajearo ampianajero otsomontequi anironi ancantajeitajeari ancameetsajeitantajeari. 26ॸIrosati
ontimacotantajeeri aisati? ipocashitantapaacari Joa iroamere, icantapaaqueri:
5ॸYacanajiri: —Oametanari, jeri ivaotisatanti yoranqui pitsipatariranqui
—Queariotaque oca noncamantempiri. Maaroni caari chapinqui intatiqueronta Jorirani. Yoranqui picantiri
vaotisatajachane nijaqui, aisati maaroni caari ontimaje Ishire Quirishito. Irootaque ijatashijeitantanacariri maaroni atiri,
Tasorentsi, tecatsi incantea irareetea anta ipincatsaritinta meeca yojocajeitanaquee arori. ¿Paitaquea?
Tasorentsi. 6ॸTsinane, ariorica ontimeri otomi, irishanincatajeari 27ॸYacanaqueri Joa:

iriri. Aisati oquempevetaca Ishire Tasorentsi: ariorica —Tecatsi amatashitea arori, irintiquea Tasorentsi jenoquisati
ontimajeri atiri, irishanincatajeari Tasorentsi. 7ॸAriorica matacayeerori maaroni cameetsayetatsiri. 28ॸPiquemajeitaquena
noncantempi: “Pampiitajea pintimaje”, eiro poanatsi cavaco. nocantaqueri chapinqui: “Caarina noni Quirishito. Itiancaquena
8ॸJaocarica oninti, ojeaoncaque tampea, piquemavaquero Tasorentsi nojivataqueri”. 29ॸYora aintsiri ijina, iriotaque
opoimatapaaque, sooo. Iro cantaincha te pioteji jaoca aasanotirori. Yora ishaninca icarajeitiri inquimoshireimenteari
oquenapaaqueri, aisati te pioteji jaocarica ojateri. Aisati inquemavaqueririca irineanate. Aisati meeca noquempetari
iquempeyevetaro maaroni otimajiri Ishire Tasorentsi. narori. Oshequi noquimoshireimentasanotanaqueri iriori
9ॸIcantajiri Nicoremo: Jesoshi. 30ॸAiquero ijatatii ipincatsaritasanotanaque irinti.
—¿Jaoca ocantari oca pishiacantanari? Narori, te: 31ॸeiro nopincatsarititsi. Yoraquea poneachari
10ॸYacanajiri iriori Jesoshi: jenoqui ipincatsariventasanotanti irinti. Aroquea quipatsisati
—¿Caarimpimpa oamejeitiriri ajorioririntepee? ¿Paita caari ashanincatasanojeitari savicajeitatsiri quipatsiqui, te
piotantavacaro oca nocantimpiri? 11ॸQueariotaque oca ampincatsarijeiteji. Aquenquetsatacotiro oca aneayetiri aca
noncamantempiri: nocamantacotiro nioyetiri aisati noneayetiri, quipatsiqui. 32ॸYora poneachari inquitequi icamantacoyetiro
iro cantaincha te pinquemisanteroji nocamantayevetimpiri. paitarica ineayetiri aisati iquemayetiri anta. Iro cantaincha te
12ॸJero noquenquetsavetimpiro ineeyetiri aca quipatsiquica, iro intimasanoveteaji quemisantasanotavaqueroneri icantaqueri.
cantaincha te pinquemisantenaji. Nonquenquetsatempirome 33ॸIrintiquea maaroni quemisantavaquerori, ioti irinti

timayetatsiri inquitequi, ¿arimpa pinquemisantaquename? otampaticatasanotaque maaroni icantiriri Tasorentsi.


13ॸAitaque noponeari narori inquitequi, natiritapaaque; coajica 34ॸIriotaque Tasorentsi tianquiriri Jesoshi, meeca

nompianaje aisati. Noquenquetsatacotirorica inquite, yoametapaaqueero irineane. Yora Tasorentsi te intsaneemparoji


niotaquero nocantaqueri. 14ॸPeerani anta caaraiteriqui Ishire, quiso oajeitaquee. 35ॸApa jenoquisati inintiri Itomi,
yatsicajeitaqueri ashanincani oshequi maranquepee. Ari itiancaqueeri ipincatsariventajeitee maaroni. 36ॸMaaroni
icantirini Tasorentsi: “Pishiacanteri maranque, poatiacoteri quemisantajeiterineri Itomi Tasorentsi incantaitatiyempani
inchaquiiqui iramenajeitanteariri atiripee, eiroquea iranee inquitequi. Eiro ijatitsi inquitequi caari quemisanterine
icamajeitantatsi maaroni amenajeiterineri”. Ari yoatiacotaqueri irinti, irosati incantatiyempani Tasorentsi inquisheri irinti.
Moishishi, yavisacojeitantajari oshequi atiri. Aisati narori
iroatiacoyeetaquena, coajica. 15ॸMaaroni quemisantenaneri Ijati Jesoshi Carireaqui.
incantaitatiyempani iraneajeitanaje anta inquitequi. (Mt. 4.12; Mr. 1.14; Ir. 4.14)

4
16ॸInintasanojeitiri Tasorentsi maaroni atiri, irootaque 1,2ॸYora variseopee iquemacotaqueri Jesoshi, icantajeitiri

itiancantaquenari aca quipatsiqui. Narotaque itomi irapintite. atiri:


Incantaitatiyempani iraneajeitapaaje inquitequi maaroni —Jesoshi yanaacotiri Joa yoametanti. Oshequi
quemisantajeitanari; eiro catsini ijatitsi ishaaviji maaroni iquemisantacaaqueri atiri, oshequi ivaotisatanti.
quemisantajeitanari. 17ॸTe iro intiancantena Apa Te iri Jesoshi vaotisaterine atiri, narojeitaque nainti
noasanquetaajeiteri atiripee, irointi itiancantaquena iroamerepee vaotisatantatsiri. Iotaque Avincatsarite icantaqueri
noavisacojeiteri. 18ॸEiro yashinoncaajeitatsi maaroni variseopee, 3ॸyojocanajiro Jorea, ipianaja aisati Carireaqui.
quemisantanari. Iro cantaincha iroasanquetaajeitaqueri Apa
maaroni caari quemisantana. Iro iroasanquetaanteariri, Iquenquetsatacaaquero Jesoshi samariasato.
itseencajeitana. 19ॸNopoqui noamejeiteri atiri jaoca icantari 4,5ॸIquenanaji Jesoshi Samariaqui, noijatanaqueri narori.
Tasorentsi aisati iriotanteari intimajeite cameetsa: Nareejeitapaacaro nampitsi samariaquiniri pajitachari Shicari.
oquempevetaca noquitaitetacovetacari atiri. Iro cantaincha Oquempejitaro iipatsiteni Jacovoni: oca ipaqueriniri itomini
yantapinijeitiro caari cameetsatatsi, te incoajeiteji iriojeitero Jose. 6ॸOtimi ara iiyanareni Jacovoni. Imaotapaaque Jesoshi,
oca noamejeivetacariri; oquempetaca inintasanojeitiro tsiteniri tempa noponeajeitaca arejiqui. Isaviquimotapaaquero iriori
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ4 88

iiyanareni. Irotimataintsi intampaticate catsirincaiteri. 28ॸIrosati ojocantanacaro ochomone, ojatanaque nampitsiqui.


8ॸNotsipatacari itsipapee iroamerepee, nojajeitapainti Ocamantapairi onampiquiniri:
nampitsiqui namanantapaintiro noyeari. 7ॸIrosati opocantapaaca 29ॸ—Tsame, poijajeitanaquena. Nonijayempiri shirampari

tsinane samariasato, onquitaate nija. Icantavaquero Jesoshi: cantaquenari maaroni, paitarica nantayetiniri. Irioyeata
—Pimpacotena nire. Quirishito.
9ॸOcantiri: 30ॸIrosati yoijajeitantacaro irameneri Jesoshi. 31ॸIrosatiquera

—¿Caarimpimpa jorio? ¿Paita pamanantanari nija? nonajeitaque iiyanareniqui, nocantavetari Jesoshi:


Samariasato noni. —Oametanari, poyea.
Te iraacameetsajeiteriji jorio samariasati, irootaque 32ॸIcantana:

ocantantacariri. 10ॸYacanaquero Jesoshi: —Timatsi noari narori caari piojeiti avinti.


—Te pioteji paitarica inintacaaquempiri Tasorentsi 33ॸIrosati nocantavacaajeitantanaca:

nomatempiri. Aisati te piotenaji narori, janicanarica. —¿Yameetinirimpa yoari?


Nocantaquempi: “Pimpacotena nireta”. Iro cantaincha 34ॸIcantanaquena:

piotaquename, pincantaquename avinti: “Aviro avinti penaneri —Nantiniri tiancaquenari inintacaanari:


nireri”. Irosati nompashitantempirome nija oaneantatsiri. oquempetimotaquena noaca, te meeca nonquemeroji notashe.
11ॸOcantanaqueri: 35ॸAriorica pipanquitiro pivanquire, tempa picantavacaajeita:

—Tecatsi pinquitaatanteari. Tsompoina oni nija. ¿Jaoca “Itsipasatinivani cashiri aajeitantearori avanquire”.
payerori oca nija ovaneantatsiri? 12ॸ¿Panaacotirimpa yora Pinquemisantajeitero noncamantajeitempiri meeca:
Jacovoni, quianatironiri oca iiyanareni? Irironi nijaca, piotavaquero noshiacantempiri. Pamenajeitero panquirentsi:
irajeitironi itomipee iriori, aisati ivira. Irosati meeca nirajeitiro sampatanaque, 36ॸmoncarataca iraanteetearori. Impinateri
narori. Ocameetsajataque nijaca: ¿pijitimpa ari pimpajena nija ashitarori, impoiji inquimoshirejeitanaque: yora ashitarori,
anaacoteroneri oca ocameetsajati? aisati iratiritepee, maaroni. Aviro noshiacantiri aayetirori, irio
13ॸYacanajiro aisati: Tasorentsi ashitarori. Ariorica pinquemisantacayeri atiri
—Irimirejeitanaje aisati maaroni irapinitirori oca nija. impinatempi, aisati incantaitatiyempani iranee maaroni
14ॸIrintiquea yora iraqueroneri nija nompaqueriri nainti: eiro pinquemisantacaajeiteri. Irampatojeiteri Tasorentsi maaroni
imiretajitsi aisati. Ora nija nomperiri amotoapaaque ishirequi, irioriqui, anquimoshirejeitantajeari, maaroni. 37ॸQueariotaque
irootaque aneacaajerine incantaitatiyempani. oca icantapiniyeetiri: “Yora panquitaquerori, eiro yaayetirotsi;
15ॸOcantanajiri tsinane: irinti pashini aajeroneri”. 38ॸNotiancajeitaquempi nainti
—Pimpenaroqueti meeca ora nija picantaquenari, eiroquea paajeitantearori caari pipanquiti avirori. Timatsi pashini
nomiretantajatsi. Eiro natsipetajatsi nompocaje nonquitaataje panquitaquerori, pimpoijeitajeri avirori. Ari
aisati. pimoncaratavacaajeitaca pantajeitaquero
16ॸIcantanajiro: nocoacaajeitaquempiri.
—Pijate meeca, pincajemaitenari pijime, pimpiaje aisati. 39ॸIrosati areetantajari tsinane aisati maaroni oijajeitaquerori.
17ॸAcanajiri: Iro ipocajeitantacari ishirejeitavacaro ocantapaaqueriri tsinane.
—Te intimeji nojime. Ocantapaaqueri onampipeequiniri incaranqui: “Icantaquena
Icantanajiro: Jesoshi maaroni, paitarica nantayetiri: irioyeata Quirishito”.
—Queariotaque picantaquenari: “Te intimeji nojime”. Irootaque iquemisantajeitantanacariri Jesoshi oshequi.
18ॸIcarajeitaque pijime paavetacari apapacoroni. Yora pitsipatari 40ॸIrosati ipocashijeitantacari, icantapairi:

meeca caari ini pijime. Queario picantaquena. —Pisaviquimotanaquenatsita.


19ॸOcantanajiri: Ari isavicanaque apite quitaiteri, 41ॸiquenquetsatacaanaqueri.
—Aviroyeata camantantatsiri: aparo meeca nosampitempi. Iquemisantasanojeitanaqueri oshequi. 42ॸIcantajeitaquero
20ॸAca toncaariqui iquemisantapinijeitiri noshaninca Tasorentsi. tsinane:
Avirojei jorio, picantajeiti avirori cameetsa anquemisantajeite —Noquemisantavetacaro picantaquenari, iro cantaincha
Jerosarequi. ¿Paitaquea anashitavacantacari? meecaquea noquemasanotaqueri iriori Jesoshi, irootaque
21ॸIcantanajiro: niojeitantacari queario oni picantaquenari. Iriotaque
—Pinquemisantero oca noncamantempiri meeca. Coajica eiro oavisacojeiteeneri. Iriotaque yoca Quirishito.
piquenqueshiretajirotsi jaocarica pinquemisanteriri Tasorentsi. 43ॸAri apite imaaque Jesoshi anta, irosati ijatantanajari.

Atsipetashita aquenqueshiretashitaro jaoca anquemisanteri, irointi Ijatanaji aisati Carireaqui. Narori, noijajeitanaqueri. 44ॸJero oca
cameetsatasanotatsiri anquenqueshiretero janica aquemisantiri. icantapinitiri Jesoshi: “Te impincatsatasanoteriji yora
22ॸAvirojei samariasati te piojeiveteariji yora piquemisantajeivetari. inampipeequiniri camantantatsiri, irointi itseencapinitiri
Narojei, jorio, niojeitiri nainti janica noquemisantajeitiri. Jorio irine ishanincasanori”.
oavisacotantatsineri. 23ॸMoncarataca pinquemisantasanojeiteri Apa: 45ॸAri nareejeitapaaja Carireaqui. Yaacameetsajeitavaqueri

pincoaquerica, ari amitacojeitempi Ishire Tasorentsi, oametempiro carireasati irinti. Ijajeitanaque chapinqui iriori anta
quearioyetatsiri. Aitaque icoaque Apa inquemisantajeiteri maaroni Jerosarequi, iquimoshirejeitinta. Aitaque anta ineayetaquero
coyeroneri Ishire oamejeiteri. 24ॸTe ontimeji ivatsa Tasorentsi, irointi yantayetiri Jesoshi. Irootaque meeca
Ishire. Coatsiri inquemisanteri Tasorentsi inquemisantasanotero ineacameetsajeitantacariri.
Ishire iriotantearori quearioyetatsiri.
25ॸOcantanajiri: Ipianaja Jesoshi Carireaqui, yoavisacotiri itomi pincatsari.
—Niotaque impoque Meshiashi, yora icanteetiri Quirishito. 46ॸIpianaja aisati Jesoshi Canaqui: ora carireaquiniri. Anta
Irareetapeemparica iriotacaajeitapaajee maaroni. chapinqui ipeaquero nija ovaja. Itimaiti Caperenaoqui
26ॸIcantanaquero: pincatsari, yojoquiitaca itomi. 47ॸIquemacotavaqueri Jesoshi,
—Narotaque nainti Quirishito neanataquempirica. iponeanaja Joreaqui, yareetapaaja Carireaqui. Ari
27ॸIrootaque icantaquerori Jesoshi. Irosati narori, nocarajeitiri ijatashitanaqueri, icantapairi:
itsipapee iroamerepee, nareejeitapaaja. Noneapaaqueri —Irotaintsi incame notomi. Tsame poavisacotajantenari.
iquenquetsatacairo tsinane, noajeitapaaque cavaco. Iro 48ॸIcantaqueri Jesoshi atiripee:

cantaincha te nosampitapeeri: “¿Paita picantirori tsinane? —Eirorica notasoncantayeti, ¿ariompa pinquemisantajeitena?


¿Paita piquenquetsatacantarori?” Namenashitapaacari. Aitaque picantajeitari avirori, pitseencajeiti.
89 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ4ٍॷ5

49ॸIcantanajiri aisati: 18ॸAiquero catsini icoasanotanaiti iroyerime. Ineaqueri Jesoshi

—Intsipaite apa, pijate novancoqui. Icamicari notomi. yantaveetantaro quitaiteri imaoreantajeitari. Iquemaqueri aisati
50ॸIcantanaqueri: icanti: “Iriotaque Apa Tasorentsi”. Irosati icantantanaca
—Pijataje meeca. Eiro icamitsi pitomi, aitaque iravisacotaje. joriopee:
Iquemisantaqueri icantaqueriri, ijatanaji. 51ॸNianqui —Ijitasorentsitacateemi, te incameetsateji.
itonquiotavacari inampirepee, icantavajiri:
—Avisacotanaji pitomi. Yora Jesoshi imoncarayetacari iriri, paitarica yantayetiri.
52ॸIrosati isampitantavacari: 19ॸYacanajiri Jesoshi:
—¿Jaoca ocaratiri yavisacotantajari? —Queariotaque oca noncamantempiri. Naro itomi Tasorentsi.
Yacanajiri: Te nantaveetashiteaji, irointiquea nomoncarayetaquero
—Oshaiteji, itaanaji catsirincaiteri, aitaque opeanaja paitarica noneacotiriri yantiri Apa. 20ॸInintaquena iriori,
iyatsiire. yoameyetaquenaro maaroni nantayetiri. Coajica irimatacayena
53ॸIquenqueshireanajiro aitaque icaratiri catsirincaiteri nomatasanoyetero catsini nontasoncantayete, poantenari
icantantacariri Jesoshi: “Eiro icamitsi pitomi”. Ari cavaco. 21ॸTempa yoitinaapiniyetiri Apa camayetatsiri,
iquemisantanaque iriori. Aisati iquempejeitaja maaroni yoaneajiri. Aisati nonquempetea narori, noaneajeri janicarica
ishaninca, iquemisantajeitaji. 54ॸAri meeca isaviqui Jesoshi noncoacayeri. 22ॸEiro icantacoventiritsi Apa atiri, eiro catsini;
Carireaqui, iponeanaja chapinqui Joreaqui. Ocarati meeca apite irootaque itiancantaquenari nainti noncantacoventanteariri.
itasoncantaque Jesoshi anta. 23ॸIcoaque Apa impincatsajeiteri maaroni atiri. Aisati

icoacaaquena narori, impincatsajeitena maaroni. Yora caari


Yoavisacotiri mantsiari anta incajarequi. pincatsatana narori, te impincatsateriji aisati Apa, yora

5
1ॸIrosati iquimoshirejeitantanaja aisati joriopee. Itoncaanaji tiancaquenari. 24ॸQueariotaque oca noncamantempiri. Maaroni
Jesoshi Jerosarequi, tonca, tonca. 2ॸOtsapiqui nampitsi quemeroneri noneane, ariorica inquemisanteri tiancanari,
otimi yoiminqueantapinitariri ovisha. Otimi anta quempeji incantaitatiyempani iraneajeitanaje inquitequi. Eiro
incajare. Irineanequi Evereo opajita Vetsata. Otimi anta yoasanquetairitsi Apa. Incamavetaquea, iro cantaincha
pancotsipee apapacoroni. 3ॸIrootaque inariantajeitari iraneanaje aisati. 25ॸQueariotaque oca nocantimpiri.
joquiijeitachari oshequi. Yapatojeita quitapoajari, mayempiri, Irotimataintsi yora camavetainchari inquemajeitena noneanate:
choriveetatsiri. Yoyeajeitiro nija oshevajatajea. tempa naro Itomi Tasorentsi. Icantaitatiyempani iraneajeitanaje
4ॸYaniireashitapinitiro incajare inampire Tasorentsi. maaroni quemajeitenaneri. Aitaquequea meeca omoncarataca
Ishevajatacaapinitaro nija, irosati iqueajatantarori yora inquemajeitantenari. 26ॸIrisati aneashitacha Apa. Aisati
joquiijeitachari. Jaocarica itimiri jivatasanotatsiri iqueajataque, icoacaaquena narori nomoncaratacari, narosati aneashitacha
yavisacotaji; opeanaja paitarica oavetariri. 5ॸItimaiti ara aparoni narori. 27ॸTempa noponeanaca inquitequi, natiritapaaque.
shirampari joquiitachari: ocarati 38 osarintsi yojoquiitantacari. Irootaque itiancantanari noncantacoventeri maaroni atiri.
6ॸIneapaaqueri Jesoshi inariaita. Iotacotapaaqueri aitaque 28ॸEiro poajeititsi cavaco. Coajica inquemajeitena noneanate

ocaratiri yoshequitaquero osarintsi. Icantiri: maaroni yora tijajeivetainchari. 29ॸAitaque intinaajeitanaje


—¿Picoimpa pavisacotaje? antirori cameetsayetatsiri, iraneajeitanaje aisati. Aisati iriori
7ॸYacanaqueri: antayetirori caari cameetsatatsi: intinaajeivetanajea, iro
—Tecatsi queajatacayenane ariorica oshevajaveta nija. cantaincha noashinoncaasanojeiteri irinti. 30ॸTecatsi noncantea
Irointita nopomerentsita narori, irosati yanaacotantanari nantashitearo. Nocantacoventantirica, nomoncarataquero
itsipapee: iqueajatanaque irinti. icantanari Apa. Tampatica nocantacoventanti. Te
8ॸIcantanaqueri Jesoshi: nantashitearoji paitarica nonintiri narori, irointi nantiniri Apa
—Pintinaanaje, pajiricajero pinariantaveitari, paniitanaje. tiancanari inintacaaquenari iriori.
9ॸIrosati yavisacotantanaja. Yajiricanajiro inariantaveitaniri,

irosati yaniitantanaja. Apa icamantacotaqueri Itomi.


31ॸAisati icantajeitiri Jesoshi:
Icantavacaimentaro quitaiteri imaoreantari. —Narosatirica camantacotachaneme apaniro pincanteme: “Te
Irootaque saavaro, quitaiteri imaoreanteetari. 10ॸIrootaque ontampaticateji icantiri”. 32ॸIro cantaincha ainiro pashini
icantajeitantacariri joriopee yora avisacotajantsiri: camantacotitananiri: yora Joani. Nioti queario oni
—Irootaque meeca quitaiteri amaoreantajeitari. Te icamantacotanari iriori. 33ॸPitiancayetaqueri pishaninca,
oshinetanteaji paanajero meeca pinariantari. pisampitacantaqueri. Ari icamantacotasanotaquero
11ॸYacanaqueri: queariotasanotatsiri, icamantaquempi: “Iriotaque Jesoshi
—Yora oavisacotajanari irio cantanari: “Paanajero Quirishitotatsiri, Itomi Tasorentsi”. 34ॸTe oncantimoneentenaji
pinariantaitari, paniitanaje”. incanterica atiri: “Icameetsati Jesoshi”, iro cantaincha
12ॸIrosati icantantanajari: nocoaque pavisacojeitaje, irootaque nocamantantimpirori oca.
—¿Janicampa cantaquempiri? 35ॸYora Joa iquempevetacaro tsiomentotsi amorecasanotatsiri.
13ॸTe irioteji iriori janicarica oavisacotajiriri. Itimaiti ara Pineajeitavaqueri itsiojeitapaaquempi: tempa oshequi
oshequi atiri, ipeimotanacari Jesoshi. 14ॸImpoiji ineajiri aisati iotacaajeitaquempi. Piquimoshireventajeivetavacari osamani.
anta ivancoqui Tasorentsi. Icantiri: 36ॸTimatsi aisati otsipa iotacaaquempiri, ora anaacotiriri Joa,

—Pineaquero, avisacotajimpi meeca. Eiro pantajirotsi aisati piotasanotantenari. Apa itiancaquena. Meeca nontsoteeneri
caari cameetsatatsi. Apiitajimpicari, omatasanoticari catsini. icantaquenari. Paitarica nantayetiri narori, irootaque
15ॸIrosati ijatantanaja shirampari. Icamantapaajiri joriopee: piotantenari itiancaquena Apa. 37ॸAisati icamantacotaquena Apa
—Irio oavisacotajanari Jesoshi. tiancaquenari. Queario, te pinquemapiniteriji irineanate, aisati
16ॸIrootaque iquisajeitantanacariri joriopee Jesoshi. Iro te pineapiniteriji jaoca icantari. 38ॸIro cantaincha te
icoantacari iroyerime, ineaqueri yoavisacotantaque pinquemisanteriji itiancane, irootaque caari pishiretantaro
quitaiteriqui imaoreantajeitari. 17ॸIro cantaincha icantanaqueri: irineane. 39ॸPineanatapinijeitaquero Sanquenarentsi, tempa
—Irosati icantani Apa yantayetiro cameetsatatsiri. Aisati pijitashijeivetaca ariorica pineanatero, pincantaitatiyempani
noquempetacari narori: ¿paitampa noimpacaantearori paneajeitanaje. Tempa irootaque camantacotanari. 40ॸIro
saavaroqui? cantaincha te pincoyeji paventena noaneantajeitajempiri. 41ॸTe
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ5ٍॷ6 90

oncantimoneentenaji pineacameetsajeitanarica. 42ॸNiojeitimpi Tsitenitasanotanaji, tequeratsita intsipajeitajena Jesoshi.


nainti, te pininteriji Tasorentsi. 43ॸItiancana Apa, irootaque 18ॸOpocaque antearo tampea, oquisaatanaca incajare, soooo,
nopocantacari. Iro cantaincha te pineacameetsajeitenaji. irootaque otimantacari antearo omotoncane. 19ॸAitaque
Ariorica impocashitempi irinti yora caari itiancane, irioquea nonajeitaque nianquijaqui. Osamani quipatsi, aamaaca ari
pineacameetsajeitavaqueri irinti. 44ॸAvisati ocarati 5 quirometero, arioricampa 6 nareetantajeari. Aiquero
neacameetsatavacaajeitacha. Aitaque picantajeitari. Iro nocomajeivetaca. Irosati noneantavajari Jesoshi yaniijatapaaji
cantaincha te pincoyeji irineacameetsajeitempi Tasorentsi. incajarequi, te intsitiaquiiteji. Iquempejitapaajaro pitotsi.
Iriotaque Tasorentsi apaniro. ¿Jaoca pincanteari meeca 20ॸNotsaroajeitanaque. Icantapaajana iriori Jesoshi:

pinquemisantasanoteri? 45ॸEiro pijitashitatsi naro —Narotaque, eiro pitsaroacaajeitanatsi.


camantacotempineri Apaqui: “Ainiro, Apa, yantajeitiri 21ॸNocoajeivetanaca nontetavajerime, iro cantaincha

yocapee”. Timatsi pashini camantacotempineri: iriotaque yora noneacotashitapaaca naatacojeitapaaque otsapijaqui, anta
Moishishini, incanteri Apa: “Te inquemisantajeiteroji yocapee nojajeitenta.
ora pisanquenatacaaquenari”. ¿Pijivetacampa ari
irancacoventaquempi? 46ॸArime pinquemisantasanojeiterime Icoajeitajiri Jesoshi.
Moishishini, aitaque pinquemisantajeitavaquename narori. 22ॸOshaiteji icatiajeitaca atiri intatiqueronta. Ineajeitavajana
Isanquenatacotaquena iriori peerani. 47ॸNiotaque te narori notejeitanaja novitoqui. Te intsipajeitanajena Jesoshi,
pinquemisanteroji isanquenatiniri. ¿Ariompa pinquemisantero nainti jajeitajantsi. Tecatsi pashini pitotsi vaatachane anta.
nocantimpiri narori? 23ॸMeeca yareejeivetapaaca tiveriashisati, iquenacotapaaque

Irootaque icantajeitiriri Jesoshi joriopee. ivitoqui. Yaatacojeitapaaque quempeji yoacaajeitacarinta


oshaiteji tanta. Icoavetapaacari:
Yoshequiacaaquero Jesoshi tanta, jeri shivajaniqui. —¿Jaocame Jesoshi? ¿Jaoca iroamerepee?
(Mt. 14.13-23; Mr. 6.30-46; Ir. 9.10-17) 24ॸTe irineajeitapaajeriji Jesoshi; aisati narorijei iroamerejei,

6
1ॸIrosati imonteantanajaro Jesoshi incajare pajitachari te irineajeitapaajenaji. Ari impoiji itejeitanaja atiripee
Tiveriashi, onta carireaquiniri; noijajeitanaqueri. 2ॸOshequi ivitopeequi, ijatacojeitanaji Caperenaoqui, icoajeitapaajiri
catsini oijajeitiriri. Ineacojeitaqueri itasoncacoventajiri Jesoshi.
joquiitachari, irootaque yoijajeitantanacariri. 3ॸItoncaanaque
Jesoshi toncaariqui. Isavicapaaque anta, nocarajeitaqueri Iriotaque Jesoshi shiirori oanarontsi
itsipapee iroamerepee, notsipajeitanacari. 4ॸIrotimataintsi aneacaaqueriri quemisantatsiri.
inquimoshirejeitantajeari joriopee. Ipajiyeetiro quitaiteri 25ॸAitaque ineajeitapaajiriri intatiquero. Icantajeitapaajiri:
“Yavisantaniri”. 5ॸYamenanaque Jesoshi. Ineavaqueri oshequi —Oametanari, ¿jaoca ocaratiri pareetantajari aca?
atiri pocashijeitaqueriri, isampitiri Jeripi: 26ॸYacanajiri:

—Jeripi, ¿jaoca amananterori meeca tanta iroajeiteari —¿Paitasa picoantanari? Queariotaque oca noncamantempiri:
ashanincapee? te iro pincoimentena pimpincatsatena, irointiquea
6ॸIro icantashitantacariri, icoaque Jesoshi irineanteari Jeripi. picoimentana noacaaquempi oshaiteniji tanta. Meeca
Irinti Jesoshi, iotaque jaoca incanteriri. 7ॸAri yacanaqueri: picoajeiveta noacaajeitajempi aisati. 27ॸOra ayeari ario
—Amanantavetearorica tanta oshequi, ontsoncanaquea. Eiro piquenqueshiretapinitirotsi. Naintiquea
ampinaventavetaquearorica 200 tenario, eiro inajeitarotsi. pinquenqueshiretasanote nainti, naro materone
Ariorica ampayevetaqueari capichaji, eiro inajeitarotsi. noaneasanojeitempi pincantaitatiyempani
8ॸAri itimi anta pashini iroamere, yora Antirishi. Iriotaque paneasanojeitantapaajeari anta inquitequi. Notimitani
irirenti Shimo Petero. Icantiri: inquitequi, itiancaquena Apa quipatsiquica, natiritapaaque
9ॸ—Oametanari, jerica aparoni evancari, timatsi itantane noaneajeitantajempiri.
apapacoroni. Timatsi aisati ishivajaniquite apite. Iro cantaincha 28ॸIsampitiri jorio:

notseencaqueri: tempa oshequi catsini atiri. —¿Jaoca noncanteari nantanteanariri inintacaanari


10ॸIrosati icantantanacari Jesoshi: Tasorentsi?
—Poisavicajeiteri maaroni atiri. 29ॸYacanajiri Jesoshi:

Ocasaveshiiteaquera. Icarajeitaque 5,000 shirampari —Pinquemisantajeitena: irootaque inintacaajeitimpiri Apa.


savicajeitaintsiri. 11ॸIrosati yaantacaro Jesoshi tanta. 30ॸIrosati isampitantanajari:

Ipasonquitacotaquero. Ipajeitaqueri savicajeitaintsiri. Aisati —¿Paita ponijayenari nonquemisantantempiri? Ariorica


iquempetaqueri shivajaniqui, ipajeitaqueri. Aitaque ocarati noneaquempi pintasoncante, ari niotaque queario picantaqueri.
icoajeitaqueri aitaque ocarati ipaqueriri. 12ॸIquemajeitanaca 31ॸPeerani yora ashanincani yoajeitaro mana anta caaraiteriqui.

maaroni. Irosati icantajeitantajari Jesoshi iroamerepee: Ocanti sanquenarentsi: “Ipeetaqueri yoari yoajeitantarori.
—Paajeitajero timaarantapaajantsiri, aparatacari. Oponeaca inquitequi”. Tempa irio Moishishi pajeitaqueriri,
13ॸIquemajeitacaro oca tanta apapacoroni. Yaajeitajiro irootaque iojeitantacaniri ashanincani ocameetsati iroijajeiteri.
timaarantapaajantsiri. Itetajiro cantiriqui. Ijaajeitajiro ocarati 32ॸIcantanajiri Jesoshi:

12. 14ॸNoneajeitaqueri itasoncaquero tanta, irosati —Queariotaque oca noncamantempiri. Te irio Moishishini
nocantajeitantanacari: perineri yoajeitari poneainchari inquitequi. Irinti Apa
—Iriotasanotaque yoca camantantatsiri aquemacotaqueri, pajeivetacariniri. Meeca icoaveta impempi pashini poajeiteari,
aamaajeiveitaniri peerani. cameetsatasanotatsiri, poneachari inquitequi. 33ॸNoponeaca
15ॸIotavaque Jesoshi impocashijeiterime oajeitainchari narori inquitequi, naniireapaaque quipatsiqui noaneajeiteri
iraanaquerime, impeajerime ivincatsarite. Irosati maaroni atiri: noshiaquero poyeameri impempimeri Tasorentsi.
ipeapitsatantanajari. Ijatanaji toncaariqui apaniro. 34ॸIcantanajiri:

—Irosati pincanteani, novincatsarite, pimpapinitenaro ora


Ipianaja Jesoshi Caperenaoqui. noyeari picamantaquenari. Aiquero pimpapinitenaro.
(Mt. 14.24-33; Mr. 6.47-52) 35ॸIcantanajiri iriori:
16ॸIshavijiiteanaque, nocarajeitanajiri itsipapee iroamere, —Narotaque shiirori oanarontsi aneacantatsiri. Pocashitanari
noirincajeitanaja incajarequi, 17ॸnotejeitapaajaro pitotsi. eiro aajiritsi itashe. Quemisantanari eiro imiretajitsi. 36ॸAitaque
Notiancajiro nomonteanaje intatiquero, anta Caperenaoqui. nocantajeivetaquempi. Pineajeivetaquena, iro cantaincha te
91 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ6ٍॷ7

pinquemisantenaji. 37ॸYora icantanari Apa: pineajeitavajena nompianaje aisati jenoqui. Impoiji, ¿paita
“Pinquempoyeajeitenari”, iriojeitaque pocashitajenaneri. pinquenqueshirejeiteri? 63ॸIshire Tasorentsi, irootaque
Pocashitapaajenaneri eiro noipiavajiritsi. 38ॸTe iro oaneajeitajerineri maaroni savicajeitatsiri inquitequi. Eiro
naniireantapeempa nantapeero nonintiri narori, irointi nante isavicajeititsi maaroni atiri. Oca nocamantaquempiri
inintacaanari tiancanari. Irootaque naniireantapaacari. oshiavetaro Ishire Tasorentsi: ariorica pinquemisantero, ari
39ॸYontapee noquempoyeaqueneri Apa, eiro ipeatsi aparoni. oaneaquempi inquitequi. 64ॸNiotacojeitimpi: timatsi
Nontinaajeitajeri omoncaratapeemparica quitaiteri. Irootaque picarajeitica caari quemisantatsine.
inintacaanari Apa tiancaquenari. 40ॸMaaroni neenaneri, ariorica Peerani iotitari Jesoshi caari quemisantajeitatsine. Aisati
inquemisantena, incantaitatiyempani iraneanaje inquitequi. iotitacari aacanterineri coajicani. 65ॸIcantanaqueri:
Nontinaajeitajeri coajicani, omoncaratapeemparica quitaiteri. —Niotaque te pinquemisantajeitenaji maaroni, irootaque
Irootaque inintacaanari Apa tiancaquenari. nocantantaquempiri incaranqui: “Eirome inintacairime Apa,
41ॸIrosati icantimajeitantanacariri joriopee. Iquemaqueri tecatsi pocashitenaneme narori”.
icantaqueri: “Narotaque shiirori oanarontsi, poneachari 66ॸIrosati yojocaarantantanajari oshequi yora yoamejeivetacari.

inquitequi”, irosati icantimajeitantanacari. 42ॸIcantajeiti: Te meeca iroijajeitanajeriji. 67ॸIrosati icantajeitantajanari Jesoshi:


—Tempa iriotaque Jesoshi, itomi Jose. Tempa aneapinijeitiri —Noamerepee, ¿aisatimpa pojocajeitanajena avirori?
iriri, iriniro aisati. ¿Paita icantantari: “Noponeaca inquitequi”? 68ॸYacanaqueri Shimo Petero:
43ॸIcantanaqueri iriori Jesoshi: —Novincatsarite, eirorica noijatimpitsi, ¿janicampa
44ॸ—Eiro picantimajeitanatsi. Eirome inintacairime Apa noijatanajeri? Incantaitatiyempani iraneajeitanaje inquitequi
tiancaquenari, tecatsi pocashitimatenaneme. Iriotaque maaroni quemisantajeitirori pineane. 69ॸNoquemisantajeitimpi,
nontinaajeri coajicani omoncaratapeemparica quitaiteri. niojeitanaquempi; avirotaque itiancane Tasorentsi,
45ॸIsanquenatacotitacarini peerani camantantatsiniri: “Tasorentsi picameetsataque.
iroamejeitajeri maaroni”. Maaroni quemavaquerori icantiri Apa, 70ॸYacanajiri Jesoshi:

iriotavaquerorica, impocashitena noavisacotanteariri. —Tempa nocoyeajeitaquempi. Picarajeiti aca 12, iro


46ॸNoponeanaca Tasorentsiqui, irootaque noneantariri Apa. cantaincha aparo picarajeitica, iriotaque camaaritajantsineri.
Tecatsi pashini neerine. 47ॸQueariotaque oca nocantimpiri. Yora 71ॸIquenquetsatacotaqueri Jorashi Ishicariote, yora itomi

quemisantanari incantaitatiyempani iraneajeitanaje inquitequi. Shimo. Ainiroquera icarajeivetana maaroni. Iriotaque


aacanterineri Jesoshi coajicani.
Iriotaque Jesoshi shiirori oanarontsi aneacantatsiri.
48ॸJero oca icantajeitiri aisati: Jero oca icantayetiriri carireasati, jeri jerosaresati.
—Narotaque oanarontsi aneacaantatsiri. 49ॸYoajeivetacaroni
7
1ॸIrosati iquenantanaca Jesoshi Carireaqui. Icoaveta
pishanincani mana peerani anta caaraiteriqui, iro cantaincha joriopee iroyerime, irootaque caari icoanta irijate Joreaqui.
yanteashipajeitanaque, icamajeitanaque. 50ॸOca oanarontsi 2ॸIrotimataintsi inquimoshirejeitanteari joriopee. Irotaintsi

noquenquetsatacotiri oponeaca inquitequi. Eiro icamanetajitsi irovetsicajeitero pancotsijaniqui inquenqueshirejeitantearori


oaquearoneri irinti. 51ॸNarotaque shiirori oanarontsi aneatsiri, iquenajeitanaque ishanincani caaraiteriqui. 3ॸIrirentipee Jesoshi
noponeaca inquitequi. Maaroni oyearoneri oca oanarontsi icantajeitiri:
incantaitatiyempani iraneajeitaje inquitequi. Nompajeiteri —Pijate meeca Joreaqui. Pinijaayetapeeri poamerepee anta
maaroni atiri iraneajeitantajeari: irootaque novatsa. paitarica pantayetiri. 4ॸPincoaquerica iriojeitempi maaroni
52ॸIrosati icantavacaajeitantanacari joriopee. Icantajeiti: atiripee pinquenaquenayetanaque irineajeitantempiri. Eiro
—¿Jaoca incanteari yoca impanteerori ivatsa avantearori? pimanirotsi paitarica pantayeteri. Ariorica pintasoncantayete,
53ॸIcantajeitiri Jesoshi: pinijaayeteri maaroni atiri.
—Queariotaque oca noncamantempiri. Noponeaca inquitequi, 5ॸTe inquemisantajeiteji irirentipee iriori, 6ॸirootaque

natiritapaaque. Eirorica poarotsi novatsa, aisati eirorica icantantacariri. Icantajeitanajiri Jesoshi:


pirirotsi niraja, eiro paneajitsi. 54ॸMaaroni oyearoneri novatsa, —Tequerata omoncarateaji nomatantearori. 7ॸAvirojei, pijajeite
aisati ireroneri niraja, incantaitatiyempani iraneaje inquitequi avinti. Tecatsi incantea atiri inquisajeitempi avinti. Irompa nainti,
iriori. Nontinaajeri coajicani omoncaratapeemparica quitaiteri. iquisajeitaquena. Nocamantajeitaqueri: “Te oncameetsateji oca
55ॸNovatsa irootaque oanarontsisanori. Niraja irootaque pantayetiri”, irootaque iquishimentaquenari.
ireetasanoyeetiri. 56ॸOyearoneri novatsa aisati ireroneri niraja 8ॸPintoncaajeitanaquetsita avinti Joreaqui. Eirotsita nojatita narori,

irosati incantea, quiso iroajena. Aisati nonquempetea narori, tequeratsita omoncarateaji nojatanteari.
quiso noajeiteri. 57ॸAneatsiri ini Apa tiancaquenari: iriotaque 9ॸAitaque icantajeitaqueriri Jesoshi. Isavicanaji Carireaqui.

oaneaquenari narori. Aisati inquempejeitea iriori oyearoneri 10ॸIrinti irirentipee jajeitaintsi Joreaqui, itoncaajeitanaque,

novatsa, noaneajeiteri maaroni. 58ॸIrootaque oca oanarontsi tonca, tonca. Iquimoshirejeitapaaque. Impoitanaji iriori Jesoshi,
aniireapaintsiri inquitequi. Te onquempetearoji ora itoncaanaji, iro cantaincha te irinijaantapeempaji: te incoyeji
yoajeivetacaniri peerani pishanincani. Tempa icamajeitaque irineeyeteri. 11ॸIcanta joriopee iquimoshirejeitanaque.
irinti. Yora oyearoneri oanarontsica nocantaquempiri Icoajeivetacari Jesoshi Jerosarequi, icantajeiti:
incantaitatiyempani iraneajeitanaje irinti inquitequi. —¿Jaoca meeca yoranqui Jesoshi?
59ॸAitaque ocanta icantajeitaqueriri Jesoshi anta pancotsiqui 12ॸApatojeitainchari anta icantavacaajeitanaca. Icantacoyetiri

yapatojeitantari. Otimi anta Caperenaoqui. Jesoshi:


—Cameetsari ini.
Jero oca icantiriri Jesoshi quemajeivetacariri. Pashini cantayetaintsi:
60ॸOshequi catsini quemajeivetavacarori yoamejeivetacariri, —Te incameetsateji, irointi yamatavitiri atiri.
irosati icantajeitantanaja: 13ॸIro cantaincha itsaroacaajeitacari atiripee yora jivatacaajeitiriri,

—Te oncameetsate oca icantiri, tecatsi ancantea irootaque imanacojeitantacarori icantacoyetiriri Jesoshi.
anquemisantero.
61ॸIotashitaca Jesoshi icantimentavacaajeitacaro yora Yoametantaque Jesoshi anta ivancoqui Tasorentsi.
yoamejeivetacari. Icantanajiri: 14ॸYovaanajiro aisati iquimoshirejeitanaji. Itoncaanaque
62ॸ—Terica oncameetsatimotempi oca nocantaquempiri. Jesoshi iriori ivancoqui Tasorentsi, yoametantapaaji.
Peerani noponeanaca narori inquitequi, natiritapaaque. Coajica 15ॸYoajeitanaque cavaco joriopee. Icanti:
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ7ٍॷ8 92

—¿Jaoca icantari iotantarori paitapeerica? Tecatsi


oameterine. Nija oaneantatsiri.
16ॸYacanaqueri Jesoshi: 37ॸIrootaque quitaiteri ivecaratantarori iquimoshirejeitanaque.
—Te naro iotashitearone oca noametimpiri, irinti iotacaanaro Irosati icatiantanaca Jesoshi. Icajemanaque:
yora tiancaquenari. 17ॸPincoasanoterica panteneri —Maaroni miretatsiri impocashitenata irirapeeta,
inintacaaquempiri, aitaque piotanaque. Piotanaque 38ॸontimanteari ishirequi quemisantanari nija oaneantatsiri,

itiancaquenarica Tasorentsi. Piotanaque noneaveetashitarica. oncontejatapaaqueri. Aitaque oquenquetsatacotiro


18ॸYora neaveetashitachari icoi impincatsayeeyeteri iriori. Sanquenarentsi nija nocantaquempiri.
Intimerica coatsiri impincatsayeeyeteri tiancaqueriri, 39ॸIro ishiacantaqueri nijatatsiri Ishire Tasorentsi, quiso

icameetsati iriori; te irioteji iramatavitante. 19ॸTempa irootaque oajeiterine quemisantajeiterine corajicani. Iro cantaincha
icantajeitimpiniri Moishishini peerani: “Jeroca pantayeteri”. Iro tequeratsita iroancajeaji Jesoshi jenoqui, irootaque caariquera
cantaincha tecatsi aca matasanojeiteroneri oca opocashitantari quemisantajeitatsiri.
icantaquempiniri. ¿Paita pisareantanari poyena narori?
20ॸYacajeitanaqueri apatojeitainchari: Icantavacaimentajeitari Jesoshi.
—Yoitsaviantaquempi camaari. ¿Janica sareimpiri iroyempi? 40ॸApatojeitainchari ara iquemajeitavaqueri icantaqueriri
21ॸYacanaqueri: Jesoshi, irosati icantayetantanaca aparopee:
—Jero aparo notasoncantaque saavaroqui, meeca —Iriotasanotaque yoca camantantatsiri aamaajeitacari.
poajeitanaquena cavaco maaroni. 22ॸIcantimpiniri Moishishini: 41ॸPashini cantayetatsi:

“Pintoyeantea”. Iro cantaincha caari ini Moishishini —Iriotaque Quirishito.


cantasanotatsine, irintiquea yora intasanotaroniri. Irootaque Pashini cantatsi:
meeca pitoyeantantacari. Pitoyeantapinita aisati saavaroqui —¿Ariompa imponeempari Quirishito Carireaqui? 42ॸTempa
amaoreantari. 23ॸTempa pitoyeantapinita saavaroqui, ocanti Sanquenarentsi: “Quirishito irio irishanincatajeari
pimoncaratantarori isanquenatiniri. Irosati saavaroqui Iravirini. Imponeaquea Verequi, anta isavicaveitani Iravirini
noavisacotantariri yora shirampari. Aiquero piquisanaitiana. peerani”.
¿Paitaquea? 24ॸAriorica pamenavoroteri pishaninca, eiro 43ॸImpoiji icantavacaimentajeitacari Jesoshi. 44ॸTimatsi

picantashitatsi: “Cameetsari ini. Yora pashini te incameetsateji”. aparopee coayevetachari irayerime, iro cantaincha te
Pijivateta piotasanoteri, impoijiquea piotanaque paitarica irimateroji. 45ॸIpiajeitanaja variria. Yareetapaajari
pinquenquetsatacoteriri. Aisati onquempetea, jivatacaajeitiriri saserotepee, jeri variseopee. Icantajeitavajiri:
pinquenqueshiretasanotero nocantimpiri piotasanotantenari. —¿Paitasa caari pamantanari aca? Nocantavetimpi
incaranqui: “Pamaquenari”.
Iponeanaca Quirishito Tasorentsiqui. 46ॸYacanaqueri:
25ॸIrosati icantayetantanaca jerosaresati aparopee: —Cameetsa ineanati yonta shiramparinta. Cameetsa
—¿Caarimpa yoca icoyeetiri iroyeeteri? 26ॸPameneri meeca, yoametanti, tecatsi pashini quempetearine.
yoametantayeti, te irimaneroji. Tecatsi cantimenterine: 47ॸIcantavaqueri:

“Pimajerete”. ¿Yaamaajeitarimpa avincatsarite iriosanotaque —¿Yamatavitajimpimpa aisati avirori?


yoca Quirishito? 27ॸIro cantaincha ayotacojeitaqueri arori jaoca 48ॸ¿Iquemisantaquerimpa jivatacairiri ashaninca arori? Te

iponeacari yoca. Impocasanotapaajerica Quirishito, tecatsi inquemisanteriji. ¿Iquemisantaquerimpa variseo? Te. 49ॸYonta
iotacoterine jaoca imponeempari iriori. atirinta te irionirojeiteroji Sanquenarentsi. Te oncameetsateji
28ॸYoametanti Jesoshi ivancoqui Tasorentsi, icanti: impincatsajeiteri Jesoshi: iroasanquejeiteri Tasorentsi.
—¿Piojeitanampa? ¿Piotimpa jaoca noponeacari? Te 50ॸItimaiti ara Nicoremo, ananincashitanaqueriri Jesoshi

nompocashiteaji, timatsi tiancaquenari: icameetsatasanotaque chapinqui. Itsipatavacaajeita ivariseoririnte, icantanaqueri:


catsini. Te pioteriji avinti, 29ॸnarori niotiri nainti. Iriotaque 51ॸ—¿Paita ocantiri Sanquenarentsi? ¿Oshinetantampa

tiancaquenari, iriotaque noponeimotacari. ancantashitea: “Te incameetsateji Jesoshi”? Tempa ocameetsati


30ॸIrosati icoajeitantavetacari iraayerime. Iro cantaincha ajivatavaqueri anquemisanteri incantaqueeri. Tempa
tecatsi ayerine. Tequeratsita omoncarateaji iraanteeteariri. ocameetsati aisati ajivataque ayote paitarica yantayetaqueri.
52ॸYacanajiri:
Irotaintsi irijataje Jesoshi. —Aviroyeata avirori carireasati. Pineanatasanotero
31ॸOshequi apatojeitainchari quemisantajeitaqueriri. Sanquenarentsi piotanteari te imponeempaji Carireaqui
Icantayeti: camantantatsiri.
—¿Ariorica impocapaaque Quirishito, iranaacotapeerimpa 53ॸIrosati ijajeitantanaja maaroni ivancopeequi.

Jesoshi intasoncantayetapee?
32ॸYora variseopee iquemajeitavaqueri atiri Tsinane aimentariri ojime.

8
iquenquetsatacojeitaqueri Jesoshi. Irosati itiancantacari variria 1ॸYora Jesoshi ijatanaque toncaariqui, ipajiyeetironta
iraayerime. Iriojeitaque tiancaqueriri jivatacaajeitiriri Orivomashi. 2ॸOquitaitetamanaque ipiapaaja ivancoqui
saserotepee, variseopee aisati. 33ॸIrosati icantantanacari Jesoshi Tasorentsi. Maaroni atiri ijatashijeitajiri. Isavicapaaji,
atiri: yoametapaajiri. 3ॸYamajeitapaaqueneri aparoni tsinane,
—Capichanivaniji nontsipajeitanajempi. Irotanaintsi ineetaquero aimentacari ojime. Irio amirori oametantirori
nompianaje tiancanariqui. 34ॸPincoajeivetajenarica, iro Sanquenarentsi, jeri variseopee. Isatecaquero nianqui,
cantaincha eiro pineajanatsi. Jaocarica nosavicapaaje eiro 4ॸicantapaaqueri:

pimatirotsi pijataje avirori. —Oametantatsiri, ineetaquero oca aimentacari ojime.


35ॸIcantanaque jorio: 5ॸPeerani icantini Moishishini ocameetsati ampichanatero

—¿Jaocampa irijateri yoca eiro aneantajaritsi? ¿Ariompa aimentariri ojime. ¿Paita picantiri avirori?
irijatashiteri ashaninca savicayetatsiri pashinipeequi nampitsi? 6ॸIneantavetari, icoajeiveta incomitacayearime, irootaque

Irioyeata oamejeitapeerine itsipapee atiri. 36ॸJero icantaque: icantantajeivetariri. Itsentetanaque Jesoshi,


“Pincoajeivetajenarica eiro pineajanatsi. Jaocarica isanquenatantanacaro iracotsapaqui quipatsi. 7ॸYapiivetajari:
nosavicapaaje eiro pimatirotsi pijataje avirori”. ¿Paita —¿Paita picantiri?
icantantari? Icatianaja Jesoshi. Icantajeitiri:
93 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ8

—Timatsirica picarajeitica meeca caari antiro caari avirori. Te nosavicasanote narori quipatsiquica. 24ॸIrootaque
cameetsatatsi, irijivaterota impicheero; impoiji ari nocantantaquempiri incaranqui: “Irosati pincanteani
pimpichaajeitero maaroni. pantapinijeitero caari cameetsatatsi irosati pincamanteari”.
8ॸYoivotanaja aisati. Isanquenatanaji aisati quipatsiqui. Eirorica piquemisantirotsi nocantaquempiri, irootaque
9ॸMaaroni quemajeitavaqueriri, ijajeitanaji. Ijivajeitanaji yora pijatanteari Sharincaveniqui.
anteashiparipee, impoijeitanajiri iriori maaroni evancaripee, 25ॸIsampitajiri:

ijajeitanaji. Apanivaniji irinti Jesoshi, jero iroori tsinane. Irosati —¿Janicampimpa?


ocatia ara. 10ॸIcatianaja aisati. Tecatsi irineaje, irointi tsinane Icantanajiri iriori:
apaniro. Icantiro: —Aitaque nocamantasanovetaquempi. 26ॸTimatsi oshequi
—¿Jaoca meeca yoranqui quisajeitaquempiriranqui? ¿Tempa noncamantempimeri; otimi aisati pantayetiri
intimeji quishimentempirone pantiri? noncantacoventantempimeri. Iro cantaincha icameetsataque
11ॸOcantanaqueri iroori: tiancaquenari, timatsi icamantaquenari iriori: irootaque oca
—Te aneajeriji, novincatsarite, jajeitanaji inaji. novaaqueneriri atiri.
Irosati icantantajaro: 27ॸTe iriojeiteriji joriopee irio iquenquetsatacotaqueri Jesoshi

—Aisati narori, eiro noquishimentimpirotsi. Pijataje meeca, Iriri. 28ॸIcantanajiri Jesoshi:


eiro papiitajirotsi caari cameetsatatsi. —Ariorica poatiacotaquena, aitaque piojeitanaquenari.
Piojeitena noponeanaca inquitequi, natiritapaaque. Aisati
Irio Tasorentsi camantacotiriri Jesoshi. piojeitanaque tecatsi nantashitea nainti. Noneanatiro oca
12ॸIneanatajiri aisati Jesoshi atiri, icantajiri: yoametaquenari Apa tiancaquenari, 29ॸquiso yoana iriori. Irosati
—Narotaque iotacaajeitiriri atiripee, oquempetaca nantiniri narori paitarica inintacaaquenari iriori, irootaque
noquitaitetacojeitiri. Eiro iquenashiyetanajatsi tsiteniriqui caari yojocantana.
oijajeitenaneri. Queario, naro iotacaajeitiriri atiripee, aisati 30ॸAitaque ocantari icantaqueriri. Icarati oshequi

oaneajeiterineri. quemisantajeitanaqueriri.
13ॸIrosati icantantanacari variseopee:

—Avisati camantacotashitacha. Irootaque caari Yora camaari iririntajeitacari caari quemisantajeitatsi.


otampaticatanta picantayetaqueri. 31ॸIrosati Jesoshi icantajeitantanajari joriopee
14ॸYacanajiri Jesoshi: quemisantajeivetacariri:
—Je, narosati camantacotacha, iro cantaincha otampaticati —Ariorica pincantaitatiyempani pishiretearo noneane,
nocantaqueri. Iro otampaticatantacari nioti nainti jaoca avirosanojeitaque noamere. 32ॸAitaque piotavaquero
noponeacari. Aisati nioti jaoca nojatajeri. Te piojeiteji avinti queariotatsiri. Irootaque oipacaacoventajempineri. Eiro
jaoca noponeacari, aisati te piojeiteji jaoca nojatajeri. itimajitsi peranatajempineri aisati.
15ॸPiquempejeitacari pashinisati atiri: te piojeitenaji, iro 33ॸYacanaqueri:

cantaincha picantacoventashijeitaquena. Naintiquea, te meeca —Narojeitaque ishanincani Avaramani. Tecatsi peranatenane.


noncantacoventempiji. 16ॸIro cantaincha, noncantacoventempime ¿Paitasa picantantanari: “Oimpacaacoventajempi
meeca, ontampaticateme noncantacoventempime. Niotaquempi; queariotatsiri”?
aisati quiso yoaquena Apa tiancaquenari, iotaquempi aisati. 34ॸYacanajiri Jesoshi:

Nocarataque apite iotasanojeitimpiri. 17ॸTempa ocanti —Queariotaque oca noncamantempiri. Timatsi peranajeitariri
Sanquenarentsi pineanatapinitiri: “Apiterica incarate maaroni antajeitirori caari cameetsatatsi. Ora caari
camantacoterineri ashaninca, ari paamayea queariotaque cameetsatatsi yantapinijeitiri, oshiavetacari peranajeitariri.
incanteri”. 18ॸAri nocamantacotaja narosati, icamantacotana Apa 35ॸYora peranarontsi eiro icantatiani irisavicasanote ivancoqui

tiancaquenari iriori; apite nocanta. peranatariri. Irintiquea itomi ashitarori ivanco


19ॸIcantanaqueri: incantatiyempani irisavicasanote irinti. 36ॸNarotaque itomi
—¿Jaoca meeca piri? Tasorentsi. Ariorica noimpacaacoventajempi, eiro
Yacanajiri Jesoshi: yapiiyeetajimpitsi iromperanayeetajempi.
—Te piotenaji. Te piojeiteriji aisati Apa. Ariorica 37ॸNiotasanojeitaquempi, avirojeivetaca ishanincani Avaramani.

piojeitaquename piotaquerime aisati Apa iriori. Iro cantaincha te pinquemisanteroji noneane. Irootaque
20ॸIrootaque icantajeitaqueriri Jesoshi anta ivancoqui pisareantanari poyena. 38ॸOra icamantaquenari Apa, irootaque
Tasorentsi. Icatianaja anta ipapinijeitirinta Tasorentsi quirequi. nocamantajeitimpiri. Ora icantimpiri pirintajeitari irootaque
Tequera omoncarateaji incamanteari Jesoshi, irootaque caari pantapinijeitiri avirori.
imatanteetari irayeeteri. 39ॸYacanaqueri:

—Nirintajeitacari Avaramani.
Yora caari quemisantatsi, incanteani irantapinitero caari Icantanajiri Jesoshi:
cameetsatatsi yantayetiri. —Avirome ishanincani Avaramani, aitaque
21ॸYapiitajiri aisati: pinquempejeitajearime. Iquemisantini peerani iriori;
—Irotimataintsi nojataje. Pincoacoajeivetajena pineajename pishanincataquearime, pinquempejeitaquearime avirori,
aisati, iro cantaincha eiro pineajanatsi. Irotaintsi nojataje. pinquemisantajeitaquename. 40ॸNarotaque neanavetarori
Pincoajeivetea poijajeitena, iro cantaincha eiro pimajeitirotsi queariotatsiri noquemiriri Tasorentsi. Iro cantaincha
pijajeitaje nojatajenta narori. Irosati pincanteani pisareajeitana poyena. Te inquempeteaniji irinti Avaramani.
pantapinijeitero caari cameetsatatsi irosati pincamanteari, 41ॸPantapinijeitiro avinti yantayetiri pirintasanotari.

irootaque pijajeitanteari Sharincaveniqui. Irosati icantajeitantanacari:


22ॸIcantajeitanaque jorio: —¿Pashinimpa ashitana? Apaniro ini nirintajeitari. Iriotaque
—Irisatiyeata oajanchane. Piquemaquerinea icantantari: Tasorentsi.
“Irotaintsi nojataje, eiro pimajeitirotsi pijajeitaje nojatajenta 42ॸIcantajeitaqueri Jesoshi:

narori”. —Irioricame pirintajeiteame Tasorentsi aitaque


23ॸIcantajiri Jesoshi: pinintajeitaquename narori. Te nompocashiteaji; aitaque
—Avirojeitaque timajeitatsiri quipatsiquica. Noponeaca noponeacari Tasorentsiqui, iriotaque tiancaquenari. 43ॸ¿Paita
nainti jenoqui. Aca quipatsiquica irootaque pisavicantajeitari caari piotantavacaro nocantimpiri? Te pimateroji
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ8ٍॷ9 94

pinquemisantero noneane. 44ॸCamaari ini pirintajeitacari. 5ॸAiniroqueratatsina quipatsiquica narotaque iotacaajeitaqueriri

Irootaque picoantajeitacari pantapinijeitiniri atiri.


inintacaajeitimpiri. Oantatsiri ini peerani: irio nijantirori 6ॸIrootaque icantaqueriri, irosati iquitiojantanacaro quipatsi.

yoanti. Te inquenqueshireteroji quearioyetatsiri, irootaque Ocajavatsatanaque oca iquitiojaqueri quipatsi, irosati


caari icameetsatanta. Tseeyari ini, irootaque itseeyantacari. ipatsancajaquitantacari quitapoajari. 7ॸIcantajiri:
Yashi yoiro itseeya. Iriotaque tseeyacaayetariri atiri. 45ॸIrompa —Pijate anta Shiroequi, pinquivajaquitajantea.
nainti nocamantavetaquempiro queariotatsiri, te Incajare oni Shiroe. Acanti aneanequi arori: Itianqueetiri.
pinquemisantenaji. 46ॸ¿Timatsimpa aca neaquenari narori Irosati ijatantanaca, iquivajaquitapaaca. Ipiaja, amenanaji ini.
nantiro caari cameetsatatsi? Tempa otampaticati 8ॸItimi ara inampiquiniri, aisati yora neapinitiriri

nocantajeitaquempiri. ¿Paitampa caari piquemisantantana? yamanantapiniti quirequi. Icantajeitanaque:


47ॸMaaroni itomintajeitari Tasorentsi, iriojeitaque —¿Caarimpa yoca yoranqui savicapinitatsiri
quemisantajeitirori irineane. Te intomintajeitempiji avirori. amanantapinitatsiri quirequi?
Irootaque caari piquemisantantaro irineane. 9ॸAparopee cantayetanaintsi:
48ॸIrosati yacantanajari jorio: —Iriotaque.
—Queariotaque nocantaquempiri. Avirotaque samariasati, Pashini cantayetatsi:
yoitsaviantaquempi camaari. —Caari ini. Shiavetariri ini.
49ॸYacanajiri: Icantanaque iriori:
—Te nontsaviateji. Nopincatsatiri Apa. Irompa avinti te —Narotaque.
pimpicatsajeiteriji; pitseencajeitiri avinti. 50ॸTe noncoyeji 10ॸIcantaqueri:

impincatsayeetena nainti. Irintiquea Apa coaintsi —¿Jaoca icanteetajimpiri pamenantajari?


impincatsayeetena. Aisati iriotaque cantacoventajeiterineri 11ॸYacanaqueri iriori:

maaroni tseencajeitanari. 51ॸQueariotaque oca nocantimpiri. —Yora shiramparinta pajitachari Jesoshi icajavatsataquero
Quemisantavaquerori noneane eiro icamanetajitsi. quipatsi, ipatsancajaquitantajanaro noquiqui. Icantajana:
52ॸIrosati icantantanajari joriopee: “Pijate Shiroequi, pinquivajaquitajantea”. Nojatanaque,
—Meecaquea niotasanojeitaquempi pitsaviataque. Camaque noquivapaaja; irosati namenantanaja.
Avaramani. Aisati camantantatsiniri, camajeitaque iriori. 12ॸIrosati icantantanajari:

Aiquero picanti: “Eiro icamitsi quemisantajeitirori noneane”. —¿Jaocariqueame iriori?


53ॸCamaque ashanincani Avaramani. Camajeitaque iriori Yacanajiri:
camantantatsiniri. ¿Arimpa pijipincatsaritashitaca? —Jaocarica, te nioteji.
¿Pijivetampa panaacojeitiri maaroni peeraniniri
pipincatsaritasanotaque avinti? Icantavacaimentajeitanacari Jesoshi.
54ॸYacanajiri Jesoshi: 13,14ॸIrootaque saavaro icajavatsatantacarori Jesoshi quipatsi
—Narosatiricame jitashitachaneme nopincatsaritaque, tempa yamenacantajariri quitapoajaveitachaniri. Iro saavaro
nantsipetearome. Apa, yora picantajeitiri avirori: imaoreanteevetari. Ari yayeetanaqueneri variseopee,
“Notasorentsite”, iriotaque pincatsaritacaaquenari. 55ॸTe 15ॸisampitavaqueri:

piojeiteriji. Nainti niotiri. Ariorica noncantaqueme narori: “Te —¿Jaoca icantajimpiri?


nioteriji”, aitaque nonquempetaquempime, nontseeyaqueame Icantiri:
narori. Irompa niotiri. Noquemisantiro irineane. —Ipatsancajaquitaquena quipatsi noquiqui, irosati
56ॸIcamantacotaquenani pishanincani Avaramani, icantini: nojatantanaca noquivajaquitaja. Meeca namenanaji.
“Coajica ontime quitaiteri noneanteariri Quirishito, irootaque 16ॸIrosati icantantanaca variseo aparopee:

noquimoshiretantacari”. Ari ineaquena, irosati —Yora shirampari yantaveetantaro saavaro. Te


iquimoshiretasanotantanacari aisati. imponeempaji Tasorentsiqui.
57ॸIcantanaqueri jorio: Pashini cantayetatsi:
—Tequeratsita oncarate pisarintsite 50. ¿Piniirimpa —Irioricame antayetirori caari cameetsatatsi, eiro imatirome
Avaramani? intasoncantayeteme.
58ॸIcantanajiri Jesoshi: Irosati icantavacaimentantajeitanacari. 17ॸYapiitajiri
—Queariotaque oca noncamantempiri. Tequeratsitani isampitajiri:
intimeni iriori Avaramani, notimitani nainti. Je, noneiri. —¿Paita pijitiri avirori yora amenacaajimpiri?
59ॸIrosati yaantajeivetanaca mapi, impichaajeiterime. Iro Icantanaqueri:
cantaincha ipeapitsajeitanajari ivancoqui Tasorentsi, —Nojitiri itiancane Tasorentsi.
ineacotashitapaaja jaocarica anta. 18ॸYora joriopee te irishiretearoji iquitapoajaveitani.

Icajemacantaqueri iriri, jero iriniro, 19ॸisampitavaqueri:


Yoavisacotiri Jesoshi quitapoajari. —¿Iriotaquempa yoca pitomi picantiriranqui: “Itimapaaque

9
1ॸAri iquenanaque anta Jesoshi. Ineapaaqueri aparoni quitapoajari”? ¿Jaoca icantajari yamenantajari meeca?
shirampari quitapoajari. Aitaque icantitapaani iroaquera 20ॸYacanaqueri:

itimapaaque. 2ॸNocarajeitiri iroamerepee nosampijeitiri: —Je, iriotaque notomi. Noneasanotiri yashi yoiro
—Oametanari, ¿paitampa itimantapaari quitapoajari? iquitapoajatapaaque. 21ॸJaocarica icantajari yamenantajari, te
¿Irompa yantayetiro caari cameetsatatsi ashitariri nioteji narori. Te nioteji aisati janicarica amenacaajiriri. Te
iquitapoajatantacari itomi? ¿Irioricampa yoca antaquerori caari irijananequitajeji meeca. Pisampiteri iriori. Irisati
cameetsatatsi iquitapoajatantacari? camantacotajanchane.
3ॸYacanaqueri Jesoshi: 22ॸYora ashitariri itsaroacaacari joriopee, iotaque aitaque

—Tecatsi irante, iquitapoajatashitaca. Aisati ashitariri, tecatsi yapatotimentajeitacari Jesoshi. Icantajeititaca: “Intimerica
irante. Iro iquitapoajatantacari yoca intasoncacoventantajeariri cantatsine: ‘Iriotaque Jesoshi Quirishito’, eiro ashinetajiritsi
Tasorentsi. Icoacaajeitaqueri atiri iriojeitanaque queario irinti intsipajeitee anquemisantajeite”. Irootaque
itasorentsitaque. Ainiroquera meeca oquitaiteti. itsaroajeitantanacari ashitariri, 23ॸirootaque icantantanacariri:
4ॸOcameetsatimotana nanteneri meeca tiancanari inintacaanari. “Te irijananequitaje meeca notomi. Irio pisampite”. 24ॸAri
Ariorica ontsitenitanaje, tecatsi matajerone irantaveetaje. yapiitajiri icajemajiri. Icantavaqueri:
95 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ9ٍॷ10

—Tasorentsi pimpincatsate. Yora shirampari niojeitiri irio itsaroacaavacaritsi. Impoiji iraajeitanajeri anta
antayetirori caari cameetsatatsi. paashitomashiqui, 4ॸirijivatanaqueri. Ari iotsajeititiri irineane,
25ॸIrosati yacantanacari iriori: irootaque yoijajeitantariri. 5ॸAriorica incajamaveteari caari
—Irioricampa antayetirori caari cameetsatatsi, te nioteji ineapiniti, eiro iotsajeititavaqueritsi irineane. Eiro yoijajeitiritsi,
narori. Apatiro niotaque noquitapoajaveitani, meeca aintiquea irishiapitsajeitanaqueri.
namenanaji. 6ॸAitaque ocantari ishiacaaventaqueneriri Jesoshi, iro
26ॸIcantanajiri aisati: cantaincha te iriojeitavaqueroji icantavetacariri.
—¿Jaoca icantajimpiri yamenacantajimpiri? 7ॸIcantajeitaqueri aisati:
27ॸYacanajiri iriori: —Queariotaque oca noncamantempiri. Narotaque
—Aitaque nocamantavetaquempi incaranqui, iro cantaincha shiacaventachari omoro tantorentsi iqueapinitantari ovisha.
te pinquemisanteroji piquemavetaquenari. ¿Paita picoantari 8ॸMaaroni jivajeitaquenari, coshinti ini irinti, coshitantatsiri;

aisati pinquemajero? ¿Picoajeitajimpa avirori pimpeajeitajea irootaque caari iquemisantajeitantari ovishapee. 9ॸNarotaque
iroamere? iqueapinitantari, nareetacaajeiteari maaroni pocashijeitenane.
28ॸIrosati iquisatsatantanacariri, icantanaqueri: Iriojeitaque avisacotajantsine. Inqueapinijeite, aisati
—Avironirotaque avinti iroamere. Naro nainti iroamerepeeni irijatashitapinitero iroyeari. 10ॸIpocashitiri coshinti icoshiteri
Moishishini. 29ॸNiojeiti iquenquetsatacaaquerini Tasorentsi ovisha, iroyeri, impoyereeri. Irompa nainti, nopocashitiri
Moishishini peerani. Irompa yoranqui, te niojeiteriji jaocarica naneacaajeiteri oijajeitenaneri, naneacaasanojeitajeri
iponeacari iriori. inquitequi. 11ॸNarotaque ashitariri cameetsari, irootaque
30ॸYacanajiri iriori: nocoantacari noncamimenteri novishate. 12ॸTe
—Iriotaque amenacaajanari. Piojeiteriquetite avirori nonquempeteariji oisantiniriri ashitariri. Caari ini ashitariri
jaocarica iponeacari, irootaque noantanaquempiri cavaco. ovisha. Ariorica irineavaqueri maniti impocapaaque,
31ॸAyotacojeitiri Tasorentsi, te inquemeriji antayetirori caari intsaroanaque, irishiapitsatanaqueri; irojocanaqueri ovishapee.
cameetsatatsi. Yora quemisantiriri Tasorentsi, antirori Irosati iraantapeempariri maniti ovisha, irovarayetapeeri.
inintacaaqueriri, iquemapinitiri irinti. 32ॸTe 13ॸAitaque icantari oisantiniriri irovishate. Te

anquemacotapiniteriji amenacayerine timapaatsiri quitapoajari. inquenqueshireteriji ovisha, irinti iquenqueshireti quirequi


33ॸEirome iponeame Tasorentsiqui, tecatsi irimateme. impinayeeteri, irootaque ishiantanacari. 14ॸNarotaque ashitariri
34ॸYacanajiri: cameetsatatsiri. Niotiri novishate. Yora nashijeitacari
—Peerani pitimantapaacari te pincameetsatapeeni. ¿Arimpa iojeitaquena iriori. 15ॸAisati iquempeta Apa, iotaquena; aisati
picoaque meeca poamejeitena? niotiri narori. Coajica noncamimentajeiteri novishate
Irosati yojocantanajari. noavisacotanteariri. 16ॸAiniro aisati pashini, tequerata
noviratajeari aca. Iriojeitaque nampatojeitajeri. Ariorica
Iquemisantaque quitapoajaveitachaniri. noneanateri iriotsatavaquena, inquempeavacantajeitajeari
35ॸIquemacotajiri Jesoshi yojocajeitaqueri novishatepee maaroni. Apaniro nashijeitajeari maaroni.
quitapoajaveitachaniri. Impoiji ineapaajiri aisati, icantapaajiri:
—¿Piquemisantirimpa Atiritapaintsiri? Incamimenteri Jesoshi irovishate.
36ॸAri yacanaqueri: 17ॸAisati
icanti Jesoshi:
—¿Jaoca itimiri, apa? Nonquemisanteri. —Noncamimenteri novishate, irosati naneantajeari. Irootaque
Yacanaqueri: inintacaanari Apa. 18ॸTecatsi matashitenaneme iroyename,
37ॸ—Tempa narotaque: noponeanaca inquitequi, irointiquea nocoasanotaque noncamimenteri novishate.
natiritapaaque. Pineaquena, meeca noneanataquempi. Noncamavetaquea, aisati nontinaanaje: irootaque
38ॸIcantanaqueri: inintacaaquenari Apa.
—Noquemisantimpi, Novincatsarite.
Itiyeroashitanacari. 39ॸIcantiri Jesoshi: Icantavacaimentajeitacari Jesoshi.
—Irootaque nopocantacari quipatsiqui noncantajeitanteariri 19ॸAitaque ocantari icantaqueriri Jesoshi. Irosati
atiri jaoca incantajeiteari. Namenacaajeitajeri icantavacaimentajeitanacari joriopee. 20ॸTimatsi icarajeiti
quitapoajavetachari. Yora amenajeivetachari oshequi cantayetatsiri:
nonquempetacantajeri quitapoajatatsiri. Pineaquero, —Yoitsaviantaqueri camaari. Ishinquiventaitia. ¿Paita
niotacaajeiteri caari iojeitatsi; irinti iovetachari piquemisantantariri?
nompeapitsatajeri iotantavetari. 21ॸIcanti itsipapee:
40ॸYora variseopee itsipajeitacari, iquemajeitavaquero —Te intsaviateji: tempa cameetsa yoametanti. Caari ini
icantaqueriri. Irosati icantajeitantanaca aparopee: camaari: tempa icavintsaajiri quitapoajari, irootaque
—¿Jaocampa nocantajeitari narori? ¿Noquitapoajatimpa? yamenacantajariri.
41ॸYacanajiri Jesoshi:

—Pinquitapoajateme, eiro otimime pantane; iro cantaincha Iquempetasanotacari Jesoshi iriri.


picantajeiveta: “Namenajeiti”, irosati picantani pantapinijeitiro 22ॸIquimoshirejeitaji
aisati joriopee Jerosarequi.
caari cameetsatatsi. Iquenqueshiretajiro yoameetsayeetantajaroniri peerani ivanco
Tasorentsi. Opariantsitapaaji. 23ॸYaniiveeti Jesoshi anta
Yora Jesoshi iquenquetsatacotiri ashitariri irovishate.
oveshintsayetacanta otincamipee pancotsi. Iro

10
1ॸAisati yoametanti Jesoshi, icanti: yovetsicacantiniri peerani Saromoni. 24ॸYapatojeitashitapaacari
—Queariotaque oca noncamantempiri. Tempa joriopee. Icantapaaqueri:
yoiminqueapinitiri ashitariri irovishate itantoqui —Peerani pimanapitsataquenaro. Pincamantasanotena:
iquempoyeantariri. Yora coshitiriri irovishate, te inqueapeeji ¿avirompa Quirishito?
omoroqui, ainti yataitashitapaaqueri araquerora. Icanti: 25ॸYacanajiri:

“Ineanacari ashitariri”. 2,3ॸIntimerica iratirite shentiniriri omoro, —Aitaque nocamantajeivetaquempi. Iro cantaincha te
ariorica impocapaaque irinti ashitariri, ari irashireavaqueneri, pinquemisantavaquenaji. Paitarica nomayetaqueri, iriotaque
irishineteri iravisanaje. Ariorica inqueashitapaajeri, Apa tiancanari matacaaquenarori. Oca nomayetaqueri,
incajemapeeri ivajiropee, ari impocashijeiteri, eiro irootaque iotacayetempineri narotaque Quirishito. 26ॸAitaque
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ10ٍॷ11 96

nocantaquempi: “Avirojeitaque caari novishate, irootaque caari Yora aniitatsiri quitaiteriqui, iniiro oquitaiteti quipatsiqui,
piquemisantantana”. 27ॸNovishate iquemisantiro noneane. irootaque caari itsitincanta. 10ॸIro cantaincha itsitincajeita
Niojeitiri, aisati iriori, yoijajeitana. 28ॸAitaque naneacaajeitajiri. aniitatsiri tsiteniriqui. Iro itsitincantacari, tecatsi
Incantaitatiyempani iraneanaje inquitequi. Eiro quitaitetacoterine.
yashinoncaajatsi. Noquempoyeasanotaqueri, 11ॸAitaque icantaquenari. Irosati icantantanari:

oquempetimotaquena najiricaqueri. Tecatsi aapitsatajenarine. —Maanaqueyea Irasaro. Nojate meeca noncaocapaajeri.


29ॸIcantaquena Apa: “Pinquempoyeajenari”. Yanaacojeitiri 12ॸNocantanaqueri:

maaroni itasoncantasanoti, tecatsi aapitsatajerine aisati iriori —Maanaquerica, Novincatsarite, aitaque iravisacotaje.
Apa. 30ॸNomoncaratasanotacari Apa, imoncarataquena iriori. 13ॸIro cantaincha, irointi iquenquetsatacovetacari Irasaro,
31ॸIrosati yaantajeivetanaca mapi impichaajeiterime. icamaque. Narori, nojitashivetaca iro icantaquenari: “Imaashita,
32ॸIcantanajiri Jesoshi: irimaoreanteari”. 14ॸIrosati icamantasanotantajanari:
—Iriotaque Apa tasoncacaaquenari. Oshequi —Camanaque Irasaroni. 15ॸTe nontsipatavaqueariji narori.
nonijayetaquempiro. ¿Paita pimpitseimentenari? Meeca pinquemisantajeitanaquena, irootaque
33ॸIcantanajiri: noquimoshiretantanacari. Tsame amenajeitaiteri.
—Te iro nompitseimentempi pantiri cameetsatatsiri. Aviro 16ॸYora Tomashi ipajiyeetiri Tsipari, icantajeitana:

shirampari, iro cantaincha pijitasorentsitashitaca, irootaque —Tsame aijajeitanaqueri, iroavaqueeta arori.


nompitseimentempiri.
34ॸYacanajiri Jesoshi: Oquenquetsatacairi Marita Jesoshi.
—Tempa isanquenayeetinirini atiri: “Noncamantajeitempi: 17ॸIrotimataintsi inampini Irasaro. Niojeitaque icaratacotaque
َkԮɗфΎʮľɗҡнӕľҡѸΎфľ͑ҡѸɗҡҡѸɗфɗٔॸٚ. 35ॸYora isanquenatiniri otsipasati quitaiteri yoiminqueantacariri Irasaroni omoroqui
irineane Tasorentsi, icanteetiri: “Tasorentsitatsiri”. Tecatsi imperita. 18ॸOra Vetania oquempejitaro Jerosare, ocarati 3
ancantero ampashinitajero Sanquenarentsi. 36ॸInintacaaquena quirometero. 19ॸIponeanaca Jerosarequi oshequi joriopee
Apa, irootaque itiancantaquenari aca quipatsiquica. Incaranqui pocashitirori Marita, jero Maria. Icantapaaquero:
nocantaquempi: “Narotaque Itomi Tasorentsi”. ¿Paita meeca —Eiro poashiretacoshirearitsi pijaririni.
picantantanari: “Pijitasorentsitashitaca”? Itasoncantaque Apa. 20ॸOquemacotavaqueri Marita quempejitapaaque Jesoshi.
37ॸTerica nonquempeteari eiro piquemisantanatsi. 38ॸIrompa Osoquijanaque, ojataque otonquiotavacari. Irointi Maria, ainiro
noquempetacaririca, pinquemisantajeitena. Eiro osaviqui pancotsiqui. 21ॸOcantavaqueri Marita Jesoshi:
piquemisantashitanatsi narori, irointi pinquemisantimentenaro —Ariorica pintimaiteme aca, Novincatsarite, eiro icamime
nomayetaqueri. Pinquemisante, piotanteari iquempetaquena jaijini. 22ॸNiotaque meeca paitarica pincanteriri Tasorentsi
Apa. Aisati narori noquempetacari Apa. Piotasanotavaquero. aitaque inquemisantaquempi.
39ॸIcoasanojeivetanaja aisati irayerime, iro cantaincha 23ॸIcantanaquero Jesoshi:

ipeimotanacari Jesoshi. —Aitaque intinaaje pijaririni.


24ॸOcantanajiri aisati:
Imonteanajaro Jesoshi Jorirani. —Ariorica omoncaratapaaquea intinaajeitantanajeari
40ॸAri imonteanajaro aisati Jesoshi Jorirani. Ijataji anta camajeitaintsiri, aitaque intinaanaje iriori jaijini. Niotaquero.
intacaronta peerani Joani ivaotisatantaqueni. Aitaque 25ॸIcantanajiro:

itimapaajiri anta. 41ॸOshequi pocashijeitajiriri aisati. —Narotaque tinaajeitajerineri camajeitaintsiri,


Icantajeitapaaji: oaneajeitajerineri aisati. Incamajeivetaquea quemisantanari, iro
—Te intasoncanteji irinti Joani, iro cantaincha queario oni cantaincha iraneanaje aisati. 26ॸMaaroni aneajeitatsiri,
maaroni icantacotaqueriri Jesoshica. inquemisantenarica iriori, eiro icamasanotitsi.
42ॸOshequi quemisantajeitavaqueriri Jesoshi anta. ¿Pishiretacarompa oca nocantaquempirica?
27ॸOcantanajiri:
Ipianaja aisati Jesoshi Vetaniaqui. —Je, Novincatsarite, niotaquempi, avirotaque Quirishito,

11
1ॸIsaviqui
Vetaniaqui shirampari pajitachari Irasaro, Itomi Tasorentsi pocaintsiri quipatsiquica.
yojoquiitaca. Osaviqui aisati ivancoqui iritsiropee: jero 28ॸIrosati opiantanaja ocajemiro ireento.

Maria, jero Marita. 2ॸChapinqui osaitiri Maria Avincatsarite Ocamantatsatapaaquero:


iitiqui. Iro osaitantari casancajari. Oshetantajari oishi aisati. Ari —Areetapaaca Oametantatsiri, icajemacantaquempi.
yojoquiitaca ojariri, 3ॸirootaque otiancantacariri camanterine 29ॸOcantiro:

Jesoshi. Arejiqui ijatashitaqueri. Ineantapaacariri —Ari.


icantapaaqueri: Intsipaite ocatianaca, ojatashitanaqueri Jesoshi. 30ॸTequeratsita
—Novincatsarite, yora Irasaro pinintasanotiri, yojoquiitaca. irareetea iriori nampitsiqui. Ainiroqueratatsi anta oneaitirinta
4ॸIquemavaqueri Jesoshi, icantavaqueri: Marita. 31ॸAri ineajeitavaquero quivantajeitirori ojatanaque,
—Yojoquiivetaca, iro cantaincha eiro icamasanotitsi. Iro irosati yoijajeitantanacaro. Ijijeivetaca ario ojateri omoroqui
yojoquiitantacari, icoaque Tasorentsi impincatsatanteeteariri, yoiminqueetaquerinta ojaririni. Aisati ijijeitiro ojate
aisati impincatsatanteetenari narori. iraacotajeari aisati anta. 32ॸAri oneapaaqueri Jesoshi, ojatashitiri,
5ॸJesoshi inintiro iroori Marita, ireento, jeri ojariri. 6ॸAri otiyeroashitapaacari. Ocantapaaqueri:
iquemacotitacari yojoquiitaca, iro cantaincha apite quitaiteri —Ariorica pintimaiteme aca, Novincatsarite, eiro icamime
isavicanaque. 7ॸIrosati icantantajana aisati icantajeitiri itsipapee jaijini.
iroamerepee:
Itinaanaja Irasaro.
—Tsame ampiajeitanaje aisati Joreaqui.
8ॸNocantanaqueri narori: 33ॸIneavaquero Jesoshi iraimotapaacari. Iraajeitaca joriopee
—Chapinqui, oametanari, anta impichaaquempime tsipajeitarori. Irosati icantashiretantanacari iriori Jesoshi,
ashanincapee. ¿Ariompa pimpiashitanajeri aisati anta? Eiro yoashiretanaca. 34ॸIcantanaque:
ajatitsi: yoicari. —¿Jaoca poaqueriri?
9ॸYacanaquena: Icantanaqueri:
—Noshiacantempiro. Icontetapaaque catsirincaiteri, —Anta, Novincatsarite, noaqueri omoroqui. Tsame
iquitaitetacotapaajee. Ariorica inquianaje, ari ontsiteniiteanaje. pamenaiteri.
97 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ11ٍॷ12

35,36ॸIraapaaca Jesoshi iriori. Irosati icantantanaca jorio: —Piotaqueririca jaocarica inaqueri Jesoshi, pincamantenata.
—Pineaqueri, oshequi inintasanovetarini. Icoajeitanaque iraacanteri.
37ॸTimatsi aparopee cantatsiri:

—¿Caarimpa yoca amenacaajiriri quitapoajari? Intimeme aca, Anta Vetaniaqui osaitiri tsinane Jesoshi.
¿eirompa aisati yoavisacotajirime Irasaroni, eiro icamime? (Mt. 26.6-13; Mr. 14.3-9)

12
38ॸIcantashiretasanotanaji Jesoshi aisati. Iquempejitapaacaro 1ॸOcaranivani 6 quitaiteri inquimoshireventearo
omoro, ora imorotashiyeetaqueriri imperitaqui. Yavisantaniri. Yareetaja Jesoshi Vetaniaqui, anta
Yashitacoyeetantacari mapi. 39ॸIcantapaaque Jesoshi: isaviquinta Irasaro camavetainchari: yora yoitinaajiri Jesoshi,
—Pintivironcajero mapica. yoaneajiri. 2ॸAitaque icarajeitiri Irasaro Jesoshi, yoajeita. Marita
Ocantanaqueri Marita: irootaque amacoyetiniriri yoari. 3ॸMaria amaqueneri Jesoshi
—Novincatsarite, otsipasatitanaque quitaiteri icamantacari. casancajari, cameetsajatasanotatsiri. Opinatasanotaca. Quejitsi
Shititanaque. oni, ojaacaro voteyajaniqui. Osaitiri iitiqui, irosati oshetantajari
40ॸIcantanajiro: oishi. Otimanaque ojencaare, otsoteanaquero maaroni pancotsi.
—Tempa nocantaquempi: “Pinquemisantaquenarica aitaque 4ॸAri itimaiti ara Jorashi Ishicariote. Iroamere Jesoshi inaveta,

pineaquero intasoncante Tasorentsi”. iriotaque aacanterine coajicani. Icantanaque:


41ॸIrosati itivironcanteetajaro mapi. Yamenanaque Jesoshi 5ॸ—¿Paitampa caari pipimantantaro casancajarica? Opinaveta

jenoqui, icantanaque: 300 tenario, ampayetajerimeri iriori ashinoncaincari.


—Ariove, Apa, niotaque piquemaquena. 42ॸNiotaque irosati Paparajatashitacaro maaroni.
picanta piquemapinitana. Jeri oshequi catiimojeitanari. 6ॸIcantashita: te irineshinoncateriji ashinoncaincari.

Nocoaque iriojeite pitiancaquena, irootaque Iquempoyeajeivetanari noirequite maaroni, iro cantaincha


noquenquetsatacantimpiri. coshinti ini. Ari icoshitaarantitavajanari, irootaque
43ॸIrosati icajemasanotantanaca: iquishimentantarori te omperiji ovinaro casancajari. 7ॸIcantiri
—Irasaro, pintinaanaje, pimpocaje. Jesoshi:
44ॸIrosati isoquijantanaja camavetainchari. Ora chapinqui —Oncanteata. Iotaque noncame, irootaque osaitantanari
yoisotanteetavacariri tocoyatsa: iracoqui, iitiqui, maaroni. tequeratsita noncame. 8ॸIncantaitatiyempani incarajeitempi
Ipashicavorotanteetavacariri paanio. Icantiri Jesoshi: ashinoncaincari, ari pineshinoncatapinitatiyerini. Irompa nainti
—Poisoreajeri, pishineteri irijataje. eiro nocantatiani noncarajeitempi. Eiro osamanitajitsi
pineshinoncatantajenari aisati.
Icantayetiri oametavacainchari.
(Mt. 26.1-5; Mr. 14.1-2; Ir. 22.1-2) Oshequi quemisantajeitiriri Jesoshi.
45ॸJoriopee, yora tsipajeitacarori Maria, ineacojeitaqueri 9ॸOshequi jorio quemacojeitajiriri Jesoshi itimapaaji anta,
Jesoshi. Oshequi quemisantajeitanaqueriri; 46ॸitsipapee ijatashijeitanaqueri. Aisati ijatashijeitanaqueri irineeri Irasaro,
ijatashitaqueri variseopee, icamantacotapaaqueri Jesoshi. yora camavetainchari yoitinaajiri. 10ॸIsareajeitacari
47ॸYora jivatacaajeitiriri saserotepee, jeri aisati variseo, jivatacaajeitiriri saserotepee iroyeri aisati Irasaro. 11ॸOshequi
yapatojeitaqueri pincatsaripee oametavacaajeitainchari. joriopee neacojeitaqueriri Jesoshi yoitinaajiri Irasaro, irootaque
Icantavacaajeitaca: yojocajeitantanajarori iquemisantavetari saserotepee,
—¿Paita antajeiteri? Yora shirampari oshequi iquemisantajeitantajariri Jesoshi irinti.
itasoncantapinitaque. 48ॸAriorica ashinetajeri aisati, ario
inquemisantajeitanaqueri maaroni atiri; impoiji Yora jerosaresati ipincatsajeitavaqueri Jesoshi.
ipocashijeiteecari oromasati, itireayetirocari ivanco Tasorentsi. (Mt. 21.1-11; Mr. 11.1-11; Ir. 19.28-40)
Ipoyereajeiteecari, maaroni. 12ॸOquitaitetamanaji aisati. Oshequi catsini pocaintsiri
49ॸItsipajeitari anta Caijashi iriori. Meeca osarintsi inquimoshirejeite. Iquemacojeitajiri Jesoshi impoque
ipincatsariventiri saserotepee. Icantanaque iriori: Jerosarequi. 13ॸAri ijajeitanaque itonquiojeitavacari.
50ॸ—Tecatsi piojeite avinti. Te pinquenqueshireempaji. Yaajeitaqueneri tsiaroshi. Icajemajeiti:
Pamenajeite: ocameetsatimojeitee incameta shiramparinta —Jeri yoca oavisacotajeeneri, icameetsatasanoti. Iriotaque
aparoni, iroavisacojeitantajeeri eiro apoyereajeitantatsi. itiancane Avincatsarite. Iriotaque yoca
51ॸTe incantashitearoji oca. Iriotaque pincatsariventajeitiriri pincatsariventajeitajerine ashanincapee, maaroni.
maaroni saserotepee. Yoametiri Tasorentsi, iotantacari 14ॸIneapaaqueri Jesoshi aparo voro caariquera iquijacoyeeta.

incamimentajeiteri Jesoshi maaroni joriopee. 52ॸTe apaniro Iriotaque iquijacotapaacari. Aitaque peerani isanquenatacotitari:
incamimentajeiteri joriopee, irointi incamimenteri maaroni 15ॸ“Savicajeitatsiri Sioniqui, eiro pitsaroashitatsi. Jeri yoca

atiri intomintajeiteari Tasorentsi. Inashijeiveta, isavicajeiti pocaintsiri, iriotaque pincatsariventajeitempine;


nampitsipeequi arejipeequiniri, iro cantaincha incamimenteri iquijacotapaacari vorojaniqui”. 16ॸTequeratsita niotacojeiteri oca
irampatojeitanteariri maaroni. 53ॸIrosati isareajeitantacariri isanquenatacotitacariniri peerani: ijatanaji Jesoshi jenoqui,
iroyeri Jesoshi. 54ॸIrootaque caari meeca iquenapinitantaja impoijiquea noquenqueshireajeitanaquero. Aitaquequea
Jesoshi anta yoshequitinta joriopee, te ironijaapeempariji. imoncarataquero maaroni isanquenatacotitacariniri. 17ॸAri
Ijatanaji quipatsiqui pajitachari Ejerai, otsapitapaacanta chapinqui icajemiri Irasaro: “Pincontetapaaje”, ari icontetapaaji.
caaraiteri. Aitaque isavicapaajiri, icarajeitana, aisati maaroni Camasanovetainchari, iro cantaincha yoitinaajiri: nocarajeiti
itsipapee iroamerepee. 55ॸIrotimataintsi Yavisantaniri, oshequi neacojeitiriri, impoiji nocamantacojeitaquero ora
inquimoshirejeitanaque noshanincapee. Meeca noneajeitaqueri. 18ॸAri iquemacojeitaqueri atiri itasoncantayeti
itoncaajeitanaque Jerosarequi iroameetsatantajeari, Jesoshi, irootaque ijatashijeitantacariri itonquiojeitavacari.
inquemisantanteariri Tasorentsi. Ijajeitanaque maaroni 19ॸIcantavacaajeitanaca variseo:

savicajeitatsiri jaocarica, 56ॸicoajeitapaajiri Jesoshi. —Pineaquero, tecatsi ancantanirojeiteri. Yoijajeitaqueri


Iqueajeitapaaque ivancoqui Tasorentsi, icantavacaajeitapaaja: maaroni atiri.
—Paamaaca, ¿ari impoque Jesoshi? Eirorica ipoquitsi iriori
inquemisante. Icoajeiti pashinisatipee atiri irineeri Jesoshi.
57ॸAitaque icantacantaque jivatacaajeitiriri saserotepee, jeri 20ॸItoncaajeitanaqueJerosarequi oshequi atiri
variseopee: inquimoshirejeite, inquemisantajeite. Icarajeitiri pashinisatipee
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ12ٍॷ13 98

atiri, iroaquera peajancha jorio. 21ॸIjatashijeitapaaqueri iriori ishequitasanotitsi quemisantavaqueroneri ora ancamanteriri.
Jeripi, yora vetsairasati. Otimi Vetsaira Carireaqui. Irineajeivetempi pintasoncante, iro cantaincha eiro
Icantapaaqueri: iquemisantimpitsi”. Camantantatsiniri inaveitani Isayashini.
—Apa, nocoi noneeri Jesoshi. 39,40ॸIcantitacani aisati: “Yora Tasorentsi inquitapoajatacayeri
22ॸJeripi ijatashitanaqueri icamantaitiri Antirishi. Irosati tseencajeitiriri, impeitaqueri iquenqueshireantavetari. Icanti:
ijatantanaja apite, icamantiri Jesoshi. ‘Ineicari. Ioticari. Yaventanacari. ͮΎԮɗѸËΎҡɗфɗËфɗٔॸٚ. Irootaque
caari imajeitantaro tseencantatsiri inquenqueshireempa.
Incamaque Jesoshi, intinaanaje. 41ॸPeerani ineaqueri Isayashini ishipaquireaque Avincatsarite,
23ॸIcantavaqueri: impoiji iquenquetsatacotiri. 42ॸAisati oshequi jivatacaajeitiriri
—Noponeanaca inquitequi, natiritapaaque; irotaintsi meeca joriopee, iquemisantajeivetanacari Jesoshi. Iro cantaincha
impincatsayeetena. 24ॸQueariotaque oca noncamantempiri. itsaroacaajeitacari variseopee, irootaque caari icamantantari
Ariorica ompariye quipatsiqui apaitsoquiro tirico, eirorica ishaninca: “Noquemisantiri Jesoshi”. Iquenqueshireti:
otijatsi, irosati oncantea: apaitsoquiro onapaaque. Irompa “Iquishimentanaricari noquemisantiri Jesoshi, eiro ishinetanatsi
ontijaquearica, ari oshiocanaque, oshequiasanotanaque aisati nampatojeiteari noshaninca nonquemisantajeite”. 43ॸYora
oitsoqui. 25ॸTimatsi atiri quempoyeavetachari irisati, te incoyeji variseopee icoapinijeiti irineacameetsajeiteri atiri, te irio incoye
irashinoncayea, yatsipetashitaca iquempoyeaca irisati; eiro irineacameetsateri Tasorentsi irinti.
yaneasanotajitsi inquitequi iriori. Irintiquea caari
quempoyeacha irisati meeca, incantaitatiyempani iraneanaje Cameetsa anquemisanteri Jesoshi.
irinti inquitequi. 26ॸMaaroni coatsiri irantayetenaro nocoacairiri, 44ॸIrosatiicajemantanaca Jesoshi:
iroijatenata; incarajeitenaya jaocarica nontimeri narori. —Maaroni quemisantanari, te naro inquemisantasanote,
27,28ॸAisati impinateri Apa. Meeca noquenqueshiretanaca. ¿Paita irintiquea iquemisantasanotaque tiancaquenari. 45ॸMaaroni
noncanteriri meeca Apa? ¿Noncanterimpa: “Apa, irotaintsi neaquenari, irinti ineaque aisati tiancaquenari. 46ॸIrootaque
iroashinonqueetena, poavisacotena”? Eiro nocantiritsi. nopocantacari nonquitaitetacoteri atiri, niotacaasanojeiteri.
Irootaque nopocantacari quipatsiqui nonquematsicatearo Yora quemisantanari, eiro yatsipetajaro intimaje tsiteniriqui;
meeca. tempa ioyetaque. 47ॸYora quemayevetacarori noneane: eirorica
Irosati iquenquetsatacantacariri iriri: iquemisantiro, eiro noasanquetiritsi nainti. Te iro nompocantea
—Apa, nocoaque impincatsajeitempita atiripee, quipatsiquica noasanquetaayeteri atiri, irointi nopocanta
irineacameetsajeitempita. noavisacojeiteri. 48ॸMaaroni tseencaquenari, caari quemisantiro
Irosati noquemajeitantacariri Apa anta inquitequi, icanti: noyenquetsare, timatsi oasanquetaajeiterineri coajicani. Jero
—Aitanaque niotacaajeitiri nopincatsaritasanotaque. Coajica oca noneane nocantavetacari: coajica omoncaratapeemparica,
niotacaajeitajeri aisati. iroasanquetimenteri itseenquiro noneane. Te
29ॸAri iquemajeivetavacari catiajeivetainchari, iro cantaincha noneaveetashiteaji. 49ॸApa tiancaquenari, iriotaque
te iriotasanotavaqueroji. Icantashijeitanaca: cantavaquenari: “Iroyea oca pineanatapeeri. Jero oca
—Otirei. pincantapeeriri”. 50ॸYora quemisantavaquerori irineane Apa,
Pashini cantayetanaintsi: incantaitatiyempani iraneanaje inquitequi. Niotaquero oca. Oca
—Ineanatiri inampire Tasorentsi. nocantaquempiri, nomoncarataquero icantaquenari Apa.
30ॸIcantiri Jesoshi:

—Te naro iroamete: avirojeivetaca avinti yoamejeivetaca. Yora Jesoshi iquiviniri iroamerepee iiti.

13
31ॸMeecaquea incantacoventajeiteri maaroni tseencantayetatsiri: 1ॸTequeratsita inquimoshireventajeitajearo
“Ainiro pantane, aitaque noasanquetimentempiro”. Meeca Yavisantaniri. Aitaque iotaque Jesoshi omoncarataca
aisati irojoqueri Apa yora pincatsariventajeitiriri irojocantanajearori quipatsica, impiantanajeari iririqui.
tseencantatsiri. 32ॸIrotaintsi iroatiacoyeetena, irosatiquea Icantatiani inintajeitaqueri yashijeitacari quipatsiquiniri. Meeca
nampatojeitanteariri maaroni atiri, impocashijeitena. inintasanojeitiri. 2ॸAri noajeitaca, notsipajeitacari Jorashi
33ॸIrootaque icantaqueriri Jesoshi. Icamantitacari jaoca Ishicariote, yora itomi Shimo. Iquenqueshireacaacari camaari
incanteari incamanteari coajicani. iraacanteri Jesoshi coajicani. 3ॸIotaque Jesoshi itiancaqueri Iriri
impincatsariventajeiteri maaroni atiri. Iotaque aisati iponeaca
Ipiatsayetacari Jesoshi.
Tasorentsiqui, impiashitanajeri aisati. 4ॸAri yoacaajeitaquena
34ॸYacanaqueri atiri: Jesoshi, impoiji icatianaca. Yojoquireaquero yoicoro.
—Oamejeitee Sanquenarentsi: “Irosati incantaitatiyempani Ishiticatsaquitanacaro ishevorotantari. 5ॸIrosati isantacaro nija
Quirishito iranee”. ¿Paita picantiri? ¿Paita picantantarori metaroqui, irosati iquivantajeitaquenarori noitipee: narori,
avirori: “Iroatiacoyeetaqueri Atiritapaintsiri”? ¿Janicampa yora aisati itsipapee iroamerepee. Iro ishetantajanarori noiti
Atiritapaintsiri camatsineri? ishevorotantari. 6ॸIrovetaincha inquivaquiitapeerime iriori
35ॸYacanajiri Jesoshi: Petero, icantavaqueri:
—Ainiroquera oquitaiteti, iro cantaincha eiro meeca —Tempa avirotaque Novincatsarite, te oncameetsateji
osamanitajitsi ontsitenitantajeari. Paniitanaque meeca, pinquivenaro noiti narori. Oncameetsateme nonquivempirome
omapoquimpicari tsiteniri. Ariorica paniitanaje tsiteniriqui, eiro piiti avinti.
piotitsi jaocarica pinquenanajeri. 36ॸAiniroquera 7ॸYacanaqueri Jesoshi:

noquitaitetacotimpi, niotacaimpi; picoaquerica —Te piotacoteroji meeca oca nantaquempiri. Aitaque


pinquemisantena, pinquemisantenata meeca. Impoiji piotajero coajicani.
pinquempejeiteri pishanincapee: pinquitaitetacoteri, 8ॸIcantanaqueri:

piotacaajeiteri iriori. —Eiro piquivanarotsi noiti catsini.


Irosati ijatantanaja, imanapitsatanajari. Yacanaqueri:
—Eirorica noquivimpirotsi piiti, eiro aquempeavacaatsi
Caari iquemisantanta joriopee. coajicani.
37ॸIneajeivetacari
oshequi atiri itasoncantayeti Jesoshi, iro 9ॸIrosati icantantacariri:

cantaincha te inquemisantajeitavaqueriji. 38ॸImoncarajeitaquero —Jentsite, Novincatsarite, pinquivenaro noitipee, naco,


isanquenatacotitacaniri peerani Isayashini: “Novincatsarite, eiro noito, maaroni.
99 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ13ٍॷ14

10ॸIcantanajiri Jesoshi: eiro isamanitirotsi. 33ॸMeeca, noamerejei, eiro osamanititsi


—Eiro yapiitajatsi inquivajea caajeitaintsiri. nojocajeitantanajempiri. Aitaque nocamantitacari joriopee,
Quitejeivetaquempi avinti, iro cantaincha te pinquitejeiteji aisati meeca noncamantajeitempi avirori: anta nojatajenta, eiro
maaroni. pimatirotsi pijataje avirori. 34ॸPashini noncantajeitempiri meeca:
11ॸIotaque Jesoshi janica aacanterineri. Irootaque pinintavacaajeitea maaroni. Oquempetaca narori
icantantacari: “Te pinquitejeiteji maaroni”. 12ॸItsoncajeitaquena nonintajeitimpi, aisati pinquempetavacaajeitea avirori,
iquivajeitaquenaro noiti maaroni. Iquitsaatajaro aisati yoicoro. pinintavacaajeitea. 35ॸAriorica pinintavacaajeitaquea, aitaque
Aisati isaviquimojeitajana, icantana: iriojeitaquempi maaroni atiri: avirojeitaque noamere.
—¿Piojeitaquempa meeca paita nantantayetarori ocapee?
13ॸTempa picantapinijeitana: Oametantatsiri, aisati Pincatsari. Incante Petero: “Te noneeriji Jesoshi”.
Queariotaque oca picantaquenari. Narotaque oamejeitimpiri, (Mt. 26.31-35; Mr. 14.27-31; Ir. 22.31-38)
pincatsariventajeitimpiri. 14ॸPineaquena meeca, 36ॸIcantanaqueri Shimo Petero:
noquivajeitaquempiro piiti. Aitaque pinquempetavacaajeiteari —¿Jaoca pijatajeri, Novincatsarite?
avirori, pinquivavacayea piitiqui. 15ॸNaro onijaaquempirori. Yacanaqueri:
Aitaque meeca pinquempejeitavacayea avirori, —Anta nojatajenta, eiro pimatirotsi poijatanaquena meeca.
pinquivavacaajeitea. 16ॸQueariotaque oca nocantimpiri. Coajicaquea aitaque poijatanajena.
Inampire te iranaacoteriji nampitariri impincatsarite. Aisati 37ॸIcantanaqueri Avincatsarite:

itiancane eiro yanaacotiritsi impincatsarite yora tianquiriri. —¿Paitampa caari nomatantearo noijatanaquempi meeca?
17ॸAriorica piquemavaquero oca noametimpiri, pimataquero Iroyeeteerica, iro cantaincha nintacotanaquempi.
nocoacaimpiri pinquimoshirejeitanteari. 18ॸTimatsi meeca 38ॸYacanajiri Jesoshi:

aparoni nocamantacotasanotiri, te maaroni —¿Ariompa pintacotasanotanaquena? Queariotaque oca


nonquenquetsatacotempiji. Nocoyeajeitaquempi, tempa noncamantempiri: eirotsitarica inei teapa, pincantaque: “Te
niojeitaquempi. Ainiro Sanquenarentsi caariquera noneeriji Jesoshi”. Oncarate mava pincantaque.
moncaratacha, ocanti: “Yora oacotaquenari notantane,
iraacantena”. 19ॸAitaque nocamantitajeitaquempi tequeratsita Iraanajeri Jesoshi quemisantatsiri Apaqui.

14
irayeetena. Ariorica piotaque omoncarataca nocantimpiri, 1ॸAisati icantajeitana Jesoshi:

aitaque pishiretearo naro nainti isanquenatacotitaniri. —Eiro picantashirejeititsi, irointi pishireteari


20ॸQueariotaque oca nocantimpiri. Ariorica Tasorentsi. Aisati narori, pishiretena. 2ॸAnta inampiqui Apa
iraacameetsayeetavaqueri notiancane, aisati narori, otimi oshequi pancotsipee. Eiro oshequitime, aitaque
iraacameetsatena. Ariorica iraacameetsatavaquena narori, aisati noncamantaquempime te oshequiteji. Nojate anta
inquempeteri iriori tiancanari, iraacameetsateri. novetsicanontapeempi pisavicantajeiteari avirori coajicani.
3ॸAriorica nomatempiro pisavicanteari, nompiashijeitajantempi
Icanti Jesoshi: “Iraacanteetena”.
aisati, naajeitajantempi. Aitaque pintsipajeitapaajena
(Mt. 26.20-25; Mr. 14.17-21; Ir. 22.21-23)
nosaviquinta narori. 4ॸPiojeitaque jaoca nojatajeri. Piojeitaque
21ॸIrosati yoashiretantanaca Jesoshi, icamantajeitana: aisati jaoca nonquenanajeri.
—Queariotaque oca noncamantajeitempiri. Timatsi aca 5ॸIcantanaqueri Tomashi:

aacantenaneri. —Te niojeiteji jaocarica pijatajeri. ¿Jaoca noncanteari


22ॸAri namenavacaajeitanaca, te nioteji janicarica niotanteari jaoca pinquenanajeri?
icantacotaqueri. 23ॸNarotaque iroamere inintasanotiri Jesoshi, 6ॸIcantanajiri Jesoshi:

ainirona narori, notiinatacari inejiqui. 24ॸIjicotaquena Shimo —Tempa narotaque nijaanajempironeri pinquenantanajeari,
Petero, icantana: aisati narotaque oametapinijeitaquempirori
—Pisampiteri. ¿Janica iquenquetsatacotiri? queariotasanotatsiri, aneacaajeitaquempiri. Tecatsi pincantea
25ॸIrosati notiinatasanotantanacariri aisati inejiqui Jesoshi. pijatashiteri Apa, narotaque aajeitanajempine.
Nosampitaqueri: 7ॸPiojeitaquenaricame, aisati piojeitaquerime Apa iriori. Meeca

—Novincatsarite, ¿janicampa aacantempine? piojeitaqueri. Aitaque pineajeitaqueri.


26ॸYacanaquena: 8ॸIcantanaqueri Jeripi:

—Ariorica novincaquero tantaca, yoca nompaqueri, iriotaque —Novincatsarite, ponijayenari piri; irootaque aparoni
aacantenaneri. nocantimpiri, aitapaji.
Irosati yovincantanacaro tanta, ipaqueri. 27ॸIrosati 9ॸIcantanajiri Jesoshi:

iquenqueshiretacaantacariri Satanashi Jorashi iraacaanteri —Peeranitaque notsipajeitaquempi. ¿Tequerampa


Jesoshi. Icantanaqueri Jesoshi: piotimatena? Maaroni neaquenari, ineaqueri Apa iriori. ¿Paita
—Ora piquenqueshiretiri panteri, pimateroqueti. picantantanari meeca: “Ponijayenari piri”? 10ॸ¿Tequerampa
28ॸYora oajeitainchari ara te iriotavaqueroji icantaqueriri. piotimateji noquempetacari Apa? Aisati iquempetana iriori. Te
29,30ॸAri yaanirotavaquero tanta, irosati ijatantanaca noncantashiteaji. Iquempetaquena Apa, iriotaque
iraacaantanteariri. Yora Jorashi iriotaque quempoyeaquenariri matacaanarori notasoncanti. 11ॸTempa nocamantimpi
noirequite maaroni. Ijatantacari, yaamaanaca aparopee icantiri noquempetacari Apa. Aisati iquempetaquena iriori. Pishiretearo
Jesoshi: “Pamanantaite ayeari anquimoshireventearo oca nocamantaquempiri. Pineasanojeitaquena notasoncantaque,
Yavisantaniri”. Pashini yaamaaca icantiri: “Pijate pinquemisantimentasanotenaro.
pimpashiyetaiteari ashinoncayetachari”. Ari ijatantanacari,
otsitenitanaji. Ariorica irijataje Jesoshi, oshequi irimateneri quemisantatsiri.
12ॸJero
aisati icantajeitana Jesoshi:
Icamantajiri iroamere irijataje.
—Queariotaque oca noncamantempiri. Maaroni
31ॸImpoiji icantanaquena Jesoshi: quemisantanari inquempejeitena, intasoncante iriori.
—Noponeanaca narori inquitequi, natiritapaaque. Irotaintsi Nompianaje Apaqui, irootaque iranaacojeitantenari
meeca impincatsajeitena atiripee, aisati niotacaajeiteri intasoncantasanojeite iriori. 13ॸAriorica pishiretaquena, aitaque
impincatsajeiteri Apa. 32ॸAisati inquempetea Apa iriori, nomataquempiro paitarica pincoacoteriri Apa. Oca
iriotacaajeiteri atiri impincatsajeitena narori. Meeca irimatero, nomatempiro irineapincatsatanteeteariri Apa. Tempa narotaque
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ14–16 100

Itomi. 14ॸPishiretenarica, aitaque nomataquempiro paitarica ovorentsa. Avirojeitaque quempejeitarori ojempequi. Maaroni
pincanteriri. 15ॸPinintanarica, pinquemisantajeitena paitarica quiso oanari irio majeitajerone paitarica noncoacaayeteriri.
noncamantajeitempiri. 16ॸNarotaque quenquetsatacayerine Apa. Quiso noyeri narori. Ariorica pintentareajeitanajena, tecatsi
Noncanteri, irootaque intiancantajeitempirori pashini pimatimataje. 6ॸYora caari quiso oana, inquempetacaanteeteri
Amitacotajempineri. Irosati oncanteani ontsipajeitempi irointi: ojempequi ova, impesheetero, peti. Impoiji ompirijatanaque,
17ॸirootaque Ishire Tasorentsi, oamejeitempironeri maaroni irampatoyeetajero coajicani, irojoqueetero paamariqui,
quearioyetatsiri. Te iriojeiteroji irinti tseencantatsiri, irootaque ontayea, pomein. 7ॸIrosatirica quiso poajeitena, aisati ariorica
caari opocashijeitantari ontsipajeiteari. Aitaque quiso pishiretearo noneane, pincantena paitarica picoayetiri: aitaque
oajeitaquempi, oncantaitatiyempani. Irootaque nomataquempiro. 8ॸAriorica pimayetaquero paitarica
piojeitantacarori avinti. 18ॸEiro nojoquimpitsi apaniro, aitaque noncoacayempiri, impincatsayeetanteariri Apa. Impoiji
nompiashijeitajempi. 19ॸIrotaintsi nojataje. Eiro ineajeitajanatsi iriotasanojeitempi avirotasanotaque noamere.
tseencantatsiri, avintiquea neajeitajenane. Nashi noiro nanei,
irootaque paneantajeitanajeari avirori: pincantaitatiyempani Yora Jesoshi ishanincatacari maaroni iroamerepee.
inquitequi. 20ॸAriorica nontinaanaje, impoijiquea piojeitanaque 9ॸJero aisati icantajeitanari Jesoshi:
noquempetacari Apa. Piquempejeitaquena avirori, aisati —Inintana Apa. Aisati noquempejeitimpi narori, nonintajeitimpi.
noquempejeitaquempi narori: aacameetsatavacaajeitaca. Quiso poajeitena, anintavacaajeitanteari. 10ॸPinquemisanterorica
21ॸMaaroni iotavaquerori nocantiriri, inquemisantaquerorica nocantajeitimpiri, irosati noncanteani nonintajeitempi narori.
aisati, iriotaque nintanari. Apa ario irinintaqueri nintaquenari. Noquemisantiro icantaquenari Apa, irosati icantani iriori, inintana.
Aisati narori ario nonintaqueri. Niotacaasanojeiteri jaoca 11ॸNoquimoshiretanaque narori. Iro nocamantantimpirori oca

nocanta. pinquempetantenari, pinquimoshirejeitanteari avirori. Nocoaque


22ॸAiniro anta pashini Jorashi, caari ini yora Ishicariote. pinquimoshiretasanojeitanaque maaroni. 12ॸJero oca
Isampitiri: noncamantempiri: tempa nonintajeitimpi narori. Aisati
—Novincatsarite, piotacaasanotaquena narori jaoca picanta. pinquempetea avirori, pinintavacaajeitea. 13ॸYora intacotariri
¿Paita caari piotacantari tseencantatsiri iriori? ishaninca, incamimentaqueririca, iriotaque nintasanotiriri. 14ॸAriorica
23ॸYacanaque Jesoshi: pimajeitaquero nocantaquempiri, avirotasanotaque noshaninca.
—Ariorica pinintena, pinquemisantero noneane, irosati 15ॸEiro meeca nocantajeitajimpitsi nonampire, te irioteji nampirentsi

irinintantempiri Apa iriori. Impoiji nompocashijeitajempi quiso paitarica yantiri nampitariri. Iro cantaincha niotacaajeitajimpi
noantempiri. 24ॸIrintiquea caari nintana, eiro iquemisantirotsi paitarica icantaquenari Apa, irootaque
noneane. Oca nocantaquempirica, caari nashi noneane, irointi noshanincatasanotantajimpiri. 16ॸTe aviro coyeajeitenane; naro nainti
irineane Apa tiancaquenari. 25ॸAiniroqueratatsi nocarajeitimpi, coyeajeitimpiri. Nontianquempi pimatantearori paitarica
aitaque nocamantitaquempiro. 26ॸIoti Apa pishiretaquena, noncoacaayetempiri. Eiro patsipetarotsi paitarica pantayetenari.
irootaque intiancantempirori Ishire, Amitacojeitajempineri. Pishiretenarica, aitaque irimatempiro Apa paitarica pincanteriri.
Oamejeitapaajempi maaroni. Irootaque 17ॸNampiitajempiro oca noncamantajeitajempi: pinintavacaajeitea

quenqueshireacaajeitajempironeri maaroni maaroni.


nocantajeitaquempiri.
Yora tseencantatsiri iquishiri Jesoshi aisati inquisajeitaqueri
Icamantajeititajari Jesoshi iroamere: “Nojataje”. maaroni quemisantajeitiriri.
27ॸAisatiicantajeitana Jesoshi: 18ॸPashini aisati icantaquena Jesoshi:
—Noquimoshiretanaque narori, te noncantashireteji. Noninti —Ariorica inquisajeitaquempi tseencantatsiri, piotasanote naro
pinquempetena, pinquimoshirejeitanaque avirori. Eiro ijivataque iquisaquena peerani. 19ॸYora tseencantatsiri inintavacaaca.
imatirotsi atiri iroimoshirenquempi. Eiro meeca Arioricame pinquempetearime avirori, aitaque
picantashiretitsi, irointi piveshireajeitanaquea. 28ॸAitaque irinintajeitaquempime. Iro cantaincha te pinquempejeitajeari.
piquemaquero nocantajeitaquempiri. Nojatanaje, coajica Nocoyeajeitaquempi, irootaque iquisajeitantaquempiri.
nompiashijeitajantempi aisati. Yanaacotana Apa 20ॸPinquenqueshireajero nocantaquempiri chapinqui: “Yora inampire

itasorentsitasanoti. Arioricame pinintajeitaquename te iranaacoteriji nampitariri impincatsarite”. Ari iquisajeitaquena.


pinquimoshireimentajeitaquearome nocamantaquempiri: Aisati inquempejeitempi avirori, inquisajeitempi. Te inquemisanteroji
“Nojatanaje Apaqui”. 29ॸMeeca nocamantitaquempiro nocantajeivetacariri. Aisati avirori, eiro iquemisantajeitirotsi
tequeratsita nojataje. Ariorica piotaque omoncarataca pincamantajeiveteariri. 21ॸIriotaque Tasorentsi tiancaquenari. Iro
nocamantaquempiri, pinquemisantajeitaque. 30ॸEiro cantaincha te iriojeiteriji iriori, irootaque inquisajeitantempiri. 22ॸAri
osamanitajitsi nonquenquetsatacaajempi aisati. nopocashivetacari, noquenquetsatacaavetacari. Eirome
Quempejitapaaque pincatsariventajeitiriri tseencantatsiri. nopocashitirime, eiro otimimotirime meeca irantane. Iro cantaincha
Tecatsi incantea iriori impincatsariventena. 31ॸMeeca meeca tecatsi incantajeite incante: “Te aneroji nantane”. 23ॸYora
iriojeitanaquero atiri nonintiri Apa, tempa nantapinitiniri quisaquenari iquisaqueri Apa iriori. 24ॸTempa ineajeivetaquena
paitarica inintacaaquenari. Ari, pincatiajeitanaje. Tsame notasoncantayeti. Nomayetaquero caari imayeti atiri iriori. Eirome
avaajeitanajea. ineajeivetaquename, eirome otimimotirime irantane. Aiquero
ineavetaquena, iquisaquena. Aisati iquisaqueri Apa iriori. 25ॸAitaque
Yora Jesoshi irisati shiacantajancha ovorentsa ova. icantajeitari. Moncaratapaaca oca isanquenayeetiniri:

15
1ॸJero aisati ishiacantaquenari Jesoshi: “Iquisashijeitaquena, tecatsi nantavetea”. 26ॸAri nontiancajeitajempi
—Narotaque quempetarori ovorentsasanori ova. Amitacotempineri, ora Ishire Tasorentsi. Omponeaquea Apaqui,
Iriotaque Apa tsameetacotirori. 2ॸIpesayetiro ojempequi caari cameetsa oamejeitapeempi. Ariorica ompocaque
oitsoquitatsi. Irompa irointi oitsoquitatsiri yoameetsataquero oncamantacotapaajena narori. 27ॸAisati avirori, pincamantacojeitajena
oitsoquitasanotantanaqueari. 3ॸOca noamejeitaquempiri, aitaque narori. Tempa avirojeitaque tsipatapinijeitaquenari peerani.
oameetsashirejeitaquempi. 4ॸQuiso poajeitena. Aisati narori,
quiso noajeitempi. Ojempequi ova, ariorica onchaoreanaque Icantiri Jesoshi: “Coajica inquisajeitempi”.

16
ovorentsa, eiro omatajatsi oitsoquitaje, tempa oncamaque. 1ॸAisati
icantana:
Aitaque piquempejeitarori avirori. Eirorica quiso poajeitanatsi, —Nocoi eiro pojocajirotsi piquemisanti, irootaque
eiro pimatirotsi cameetsayetatsiri. 5ॸNarotaque quempetarori nocamantantajeitimpirori oca. 2ॸCoajica pincoajeivetea
101 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ16ٍॷ17

pincarajeiterime ajorioririnte anta apatojeitapinitanta, iro oca nocantimpiri. Ariorica pishiretaquena, impaquempi Apa
cantaincha iroimpiavajempi. Coajica iroyempi aisati. Aiquero paitarica pincantajeiteriri. 24ॸPeerani te pishirejeitenani, te
yora quisajeitaquempineri iraamayea yantiniri Tasorentsi pinquenquetsatacaajeiterini Apa. Meecaquea
inintacaaqueriri. 3ॸTe iriojeiteriji Apa, aisati narori te pinquenquetsatacaapiniteri. Paitarica pincanteriri, aitaque
iriojeitenaji, irootaque inquisajeitantempiri. 4ॸAriorica inquemisantaquempi, pinquimoshirejeitasanotantanaqueari.
omoncarataquea oca nocamantaquempiri, aitaque
pinquenqueshireanaquero nocamantitaquempiniri, irootaque Jesoshi icamantacotasanotiri Apa.
meeca nocamantantimpirori. Peerani notsipatimpini, irootaque 25ॸAisatiicantaquena:
caari nocamantitantimpini peerani, meecari meeca irootaji —Ari noshiacaventapinitimpironi paitarica, iro cantaincha
nojataje, irootaque nocamantasanotantimpiri. coajica eiro noshiacaventajimpirotsi aisati. Aitaque tampatica
noncamantacotasanoteri Apa, eiro nomanapitsatajimpirotsi.
Ompocapaaque Ishire Tasorentsi. 26,27ॸImpoiji pishiretanaquena, pinquenquetsatacayeri Apa.
5ॸAisatiicantana Jesoshi: Avirojeitaque nintaquenari. Pishiretacaro noponeaca
—Meeca nojatanaje tiancaquenariqui. Iro cantaincha te Tasorentsiqui, irootaque inintajeitantimpiri Apa. Ari
pisampijeitenaji: “¿Jaoca pijatajeri?” 6ॸMeecaquea, meeca, inintasanojeitaquempi, irootaque impajeitantempirori maaroni
nocamantaquempi, irootaque poashiretasanojeitantanacari. coiteimojeitimpiri. Natsipetashitarocari
7ॸTampatica nocamantaquempiro oca. Ocameetsatimotimpi namanacoventajeitajempi aisati. 28ॸNosavicaveitani irioriqui,
nojataje. Eirorica nojatajitsi, eiro opocashijeitimpitsi irosati nopocantacari quipatsiquica. Meeca nojocanajero
Amitacojeitempineri. Ariorica nojatanaje, aitaque quipatsica, nompiashitanajeri Apa.
nontiancajeitapaaquempiro. 8ॸAreetapeemparica, 29ॸNocantiri:

iotacaajeitapaaqueri tseencantatsiri te oncameetsateji —Meecaquea picamantasanotaquenaro. Te


yantayetiri. Iotacaajeitapaaqueri aisati jaoca incantajeitajeari pishiacaventajenaroji. 30ॸMeeca niojeitaque pitsotencajeitiro
incameetsatantajeari. Aisati iotacaajeitapaaqueri jaoca piojeitiro maaroni, irootaque noquemisantantacari piponeaca
incanteari Tasorentsi iroasanquetanteariri maaroni tseenquiriri. Tasorentsiqui. Tecatsi meeca nosampitajempiri.
9ॸTe inquemisantajeitenaji, irootaque iroasanquetimentanteariri 31ॸYacanajana Jesoshi:

caari cameetsatatsi. 10ॸCoajica nompeimotanajempi, nojatanaje 32ॸ—¿Ariompa piquemisantasanotaque meeca? Irotaintsi

Apaqui, irootaque iotacantajeitapeempariri atiri iroimishiyeetempi, pijajeitanaje pinampipeequi.


nocameetsataque. 11ॸIotacaajeitapeeri iroasanquejeiteri Pojocajeitanajena apaniro. Aitaque irotaintsi
Tasorentsi. Tempa irisati oasanquejeiterineri yora omoncaratapeempa meeca. Iro cantaincha te apaniro none,
pincatsariventajeitiriri tseencantatsiri. 12ॸAiniroquera oshequi quiso yoana Apa irinti. 33ॸIro nocamantantimpirori oca
noncamantajeitempimeri, iro cantaincha eiro pimajeitirotsi piveshireanteari. Aitaque piveshireimentajena. Aca
piojeitavaquero meeca. 13ॸQueariotasanotaque maaroni quipatsiquica iroashinonqueetempi, iro cantaincha
oamejeitempiri Ishire Tasorentsi. Ariorica ompocapaaque, piveshireajeitanaquea. Nanaacojeitaqueri maaroni timajeitatsiri
iotacaapeempiro maaroni queariotatsiri. Eiro quipatsiquica, nopincatsaritasanoti nainti.
oametantashitapaatsi. Paitarica oquemaqueri irootaque
oamejeitapeempiri. Oametempi jaoca incanteeteari coajicani. Irisati cantacoventashitacha Jesoshi.

17
14ॸOca nocantajeitimpiri, irootaque oametempineri; 1ॸIrootaque
icantajeitanari Jesoshi, irosati
iotacantempiri nopincatsaritaque. Maaroni icantayetanari Apa, yamenantanaca jenoqui. Icanti:
nocamantayetajimpiro aisati narori, 15ॸirootaque —Apa, moncaratapaaca. Meeca piotacaajeiteri atiri
nocantajeitantaquempiri: “Oca nocantayetaquempiri, irootaque nopincatsaritasanoti: tempa narotaque pitomi. Aisati
oametempineri”. nonquempetea, niotacaajeiteri pipincatsaritasanoti avirori.
2ॸTempa aitaque pitiancaquena nompincatsariventajeiteri
Icantiri Jesoshi: “Poashirejeivetaquea, impoiji
maaroni atiri, irootaque nomatantarori naneacaajeitajiri
pinquimoshirejeitanaje”.
maaroni picoyeaquenari. Iro picoyeantacariri
16ॸAisati icantana Jesoshi: incantaitatiyempani iraneajeitanaje iriori aviroriqui. 3ॸAviro
—Capichanivaniji eiro pineajanatsi. Osamanitimataque Tasorentsi, apaniro pini. Cameetsa iriojeitempi maaroni atiri.
capichaji, ario pineajena aisati. Cameetsa iriote naro pitiancane, naro Jesoquirishito. Maaroni
17ॸIrosati nocantavacaarantantanacari: iotanari incantaitatiyempani iranee inquitequi. 4ॸAca
—¿Jaoca ocantari oca icantaqueeri? “Capichanivaniji eiro quipatsiqui nomajeitaquempiro maaroni pinintacaaquenari,
pineajanatsi. Osamanitimataque capichaji, ario pineajena irootaque ipincatsatantimpiri atiri. 5ॸPeerani, Apa, tequeratani
aisati”. Icanti aisati: “Nojataje Apaqui”. 18ॸ¿Paitasa icantantari: avetsiqueroni quipatsi, notsipatimpini, nopincatsaritaqueni.
“Capichanivaniji”? Te ayotacotavaqueri icantaqueeri. Meeca pinquempetacaajena aisati, nompincatsaritaje,
19ॸIotaque Jesoshi nocoajeiveta nosampiterime. nontsipatajempi.
Icantanaquena:
—¿Pisampitimentavacaarompa nocantaquempiri? Icantacoventiri Jesoshi iroamerepee.
“Capichanivaniji eiro pineajanatsi. Osamanitimataque capichaji 6ॸAriyovaajiro aisati, icantiri Iriri:
pineajena aisati”. 20ॸQueariotaque oca noncamantajeitempiri. —Jeri yoca atiripee quipatsiquiniri pashijeitacari.
Ario piraacojeitanaquena, maaroni, poashirejeitanaquea. Irinti Picantaquena: “Pinquempoyeajenari”. Ari niotacaajeitaqueri
quimoshirejeivetachane tseencantatsiri. Poashirejeivetaquea, jaoca picantari. Iquemisantajeitavaquero pineane. 7ॸMeeca
iro cantaincha pinquimoshirejeitanaje aisati. 21ॸAriorica iojeitanaque aviro avinti intasanotarori maaroni
omoncarataca otimiri tsinane otomi, oquemaatsitacari. poamejeitaquenari. 8ॸMaaroni poametaquenari, novaaqueneri
Itimanaquerica ojananequite, te onquenqueshireajeroji noamerepee, noametasanojeitaqueri maaroni. Iojeitavaquero.
oquemaatsitacari, irointi oquimoshireimentiri yora timaintsiri. Iotasanotavaque aviro tiancaquenari. Ainiro ishire iriori
22ॸAitaque pinquempejeitaqueari meeca avirori, iquemisantantarori aviro tiancaquenari. 9ॸIriojeitaque
poashirejeivetanaquea. Iro cantaincha aitaque noneajeitajempi nocantacoventaqueri. Te noncantacoventeriji irinti
aisati. Pinquimoshirejeitanaque, tecatsi oashiretacaajempine tseencantatsiri, irintiquea yoca noquempoyeajimpiri. Tempa
aisati. 23ॸMeeca, eiro pisampijeitajanatsi paitarica. Queariotaque avirotaque ashijeitariri, 10ॸaisati nashijeitacari narori. Aisati
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ17ٍॷ18 102

nashijei narori, pashijeitacari avirori. Iquemisantajeitana, Jorashi, yora aacanterineri. 3ॸYora jivatacaajeitiriri saserotepee,
irootaque ineapincatsajeitantanari. 11ॸEiro notimanajitsi aisati jeri variseopee itiancajeitavaque soraro, jeri variria.
quipatsiquica, irioquea irinti timajeitanajantsine, naintiquea Ijivajeitapaaqueri Jorashi. Yamajeitapaaque tsiomentotsi,
nainti piashitanajempine. Aviro, Apa, cameetsari. Tempa sampi, yoantamento aisati; 4,5ॸipocashijeitapaaqueri Jesoshi.
picantani pitasoncanti. Meeca aviro quempoyeajeitajerine yoca Iotaque iriori Jesoshi jaoca incanteriri. Ijatanaque
noquempoyeaquempiri, inquempeavacaanteari. Nocoaque itonquiotavacari, icantavaqueri:
irimoncarajeitajeeta aquempeavacaajeita arori. —¿Janica picoiri?
12ॸNocarajeitantacariri, tempa pimatacaaquena, irootaque Yacanaqueri:
nomatantarori noquempoyeantacariri. Nojocacoventajeitaqueri: —Yora Jesoshi nasaretesati.
tecatsi ashinoncachane, apaniro irashinoncayea Jorashi, Icantavaqueri:
iriotaque jatatsineri Sharincaveniqui. Aitaque omoncarataquea —Narotaque.
ocamantacotitarini sanquenatachaniri peerani. 13ॸMeeca 6ॸIcantantavacariri Jesoshi: “Narotaque”, irosati ipiantanaca

nompiashitanajempi. Ainiroqueratatsina quipatsiquica, itapiiqui. Ipariajeitanaque quipatsiqui, tiriquicn. 7ॸYapiitajiri:


nocamantajeitiri oca, inquimoshirejeitasanotanteari, —¿Janica picoasanotiri?
inquempetena narori noquimoshireti. 14ॸNoametaqueri pineane, Yacanajiri iriori:
meeca iquisajeitanaqueri tseencantatsiri. Iro iquisantacariri, te —Yora Jesoshi nasaretisati.
inquempeempariji. Iquempetana narori, te nonquempeempariji 8ॸIcantajiri:

tseencantatsiri. 15ॸJeri itimajeiti noquempoyeaquempiri —Aitaque nocantajeivetaquempi: “Narotaque Jesoshi”.


quipatsiquica. Te noncantempiji: “Paanajeri”. Apatiroti Naroricampa picoiri, pishinejeiteri irijajeiteta yoca
nocantimpi: “Pojocacoventeri. Yantiricari camaari”. 16ॸTe notsipajeitacarica.
inquempeempariji tseencantatsiri. Iquempetana narori, te 9ॸMoncaratapaaca icantaqueriri Jesoshi Iriri: “Yoca

nonquempeempariji. 17ॸPiotacaajeiteri queariotasanotatsiri, picantaquenari: ‘Pinquempoyenari’, tecatsi ashinoncachane”.


inquearioventantempirori maaroni picoacairiri. Ora pineane, 10ॸIrosati Shimo Petero yaantanacaro isavirite. Ipesaqueri

irootaque queariotasanotatsiri. 18ॸPitiancaquena inampire ivincatsarite saserotepee: ipeshitaqueri iyempita


nojatashitantariri atiri noquenquetsatacaajeitiri. Aisati narori iracosanoriquiniri. Ipajita nampirentsi Marico. 11ॸIrosati
noquempetaqueri, notiancajeitaqueri irijatashitanteariri atiri icantantanacari Jesoshi Petero:
inquenquetsatacaajeiteri. 19ॸNoquearioventimpiro maaroni, —Poimpiajero pisavirite poantaroriqui. Irootaque
iojeitantarori queariotatsiri, irosati inintacaaquenari Apa irayeetena. ¿Nontsaneapitsatearimpa?
inquearioventajeitantempirori iriori.
Yayeetanaqueri Jesoshi Anashiqui.
Icantacoventajeitiri Jesoshi maaroni quemisantiriri. (Mt. 26.57-58; Mr. 14.53-54; Ir. 22.54)
20ॸJero aisati icantiriri Jesoshi iriri: 12ॸIrosatiyaajeitantanacari Jesoshi. Irio aajeitanaqueriri
—Nocantacoventajeitiri noamereca. Aisati soraropee, iyapitanote, variria. Ari yoisojeitaqueri.
noncantacoventajeiteri yora iquemisantacaajeitiri: yora 13ॸIjivatapainti yaanaqueneri Anashi. Iriotaque iriconquiri

quemisantajeitanari, maaroni. 21ॸNocoaque Caijashi. Ari iquenquetsatacairi Jesoshi. 24ॸImpoiji icanti yora
inquempeavacaajeitanajea maaroni. Tempa aquempeavacaaca, Anashi:
Apa, arori. Aisati nocoaque inquempejeitajee iriori —Paanajeri anta Caijashiqui, irisampitavaquerita iriori
quemisantajeitanari, irosati inquemisantanteari atiri paitapeerica.
pitiancasanotaquena. 22ॸPitasoncacoventaquena Yora Caijashi, iriotaque meeca ivincatsarite saserotepee,
noquempetantaquempiri avirori, aisati 14ॸcantaqueriri joriopee: “Ocameetsatimotimpi incameta

notasoncacoventajeitaqueri iriori, shiramparinta aparoni, iravisacojeitantajeari ashanincapee”.


inquempetavacaajeitantajeari. Irimoncarajeitajee arori,
aquempeavacaaca. 23ॸIquempetaquena narori. Irisati manacotaincha Petero.
Noquempetaquempi avirori. Irootaque (Mt. 26.58-70; Mr. 14.66-68; Ir. 22.55-57)
inquempetavacaasanojeitanteari, irosati iriojeitanteari atiri 15ॸShimo Petero iriotaque oijatacoventavetanacariri Jesoshi,

pitiancaquena. Iriojeitanaque pinintaquena, aisati itsipatari pashini iroamere. Yora ivincatsarite saserote iotiri
piquempejeitaqueri, pinintasanojeitaqueri maaroni. yora tsipatariri Shimo, irootaque ishinetantacariri iriori
24ॸTequerani ontimeni quipatsi, tempa pinintitanani, irootaque ipocaque ivancoqui, itsipatapaacari Jesoshi. 16ॸIrinti Petero
pipeantaquenari pincatsari. Meeca, Apa, nocoaque icatiapaaca ashitacorontsiqui araquerora. Isoquijanaji yora
intsipajeitena iriori irineantenari nompincatsaritasanotanaque. itsipatapaacari, icantapaaquero shentirori ashitacorontsi:
Tempa picantana: “Pinquempoyeajeitenari”, aitaque —Pishineteri inqueapee iriori.
nomataquempiri. 25ॸPicameetsatasanotaque, Apa. Te Ocantiri:
iriojeitempiji tseencantatsiri, iro cantaincha niotimpi nainti. —Ari.
Aisati iojeitaquempi yocapee pitiancaquenari, Irosati iqueantapaacari Petero iriori. 17ॸOra nampirentsi
26ॸniotacaajeitaqueri jaoca picantari avirori. Aitaque ocantavaqueri:
nampiitajeri niotacaasanoteri, pinintasanojeitanteariri, —¿Caarimpimpa avirori iroamere Jesoshi?
pinquempetacanteri narori pinintasanotana. Aisati Icantiro:
inquempeajeitena. —Caarina.
Irootaque icantiriri Jesoshi Iriri. 18ॸOcatsincaiteaque. Yoisajeitaquero paamari nampirentsipee,

jeri soraropee. Yaquitsiantajeitaca paamariqui. Aisati iriori


Yaantanacariri Jesoshi. Petero itsipajeitapaacari yaquitsiantapaaca.
(Mt. 26.36-56; Mr. 14.32-52; Ir. 22.39-53)

18
1ॸAriyovecarataquero Jesoshi iquenquetsatacairi iriri, Yaanajiri aisati Jesoshi Caijashiqui.
irosati nojajeitantanaja: Jesoshi, aisati maaroni (Mt. 26.59-66; Mr. 14.55-64; Ir. 22.66-71)
iroamerepee. Nomonteanajaro pirijavinteni pajitachari Seroni. 19ॸYoraivincatsarite saserote isampitaqueri Jesoshi:
Nojajeitanaji panquiveerentsiqui anta. 2ॸAitaque anta —¿Janica poametapinitiri? ¿Paita poametapinijeitiriri?
ijatacaapinijeitanari Jesoshi, irootaque iotantarori iriori 20ॸYacanaqueri Jesoshi:
103 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ18ٍॷ19

—Iquemajeitaquena maaroni atiri noametantiri. notimantacari, irootaque nopocantacari quipatsiquica. Maaroni


Noametantapiniti anta yapatojeitantari. Aisati yora iotavaquerori queariotasanotatsiri, iriojeitaque
noametapinitantaque ivancoqui Tasorentsi. Tecatsi quemisantanari.
nomanapitsateri ashaninca. 21ॸ¿Paita pisampitantanari narori? 38ॸIcantiri iriori Pirato:

Pisampijeiteri irinti quemajeitaquenari paitarica nocantaqueriri. —¿Paita ojita oca picantiri: “Queariotasanotatsiri”?
Iojeitaquero iriori. Irosati isoquijashitantanajari joriopee, icantajeitiri:
22ॸIrosati ipasavorotantanacari aparoni soraro catiainchari ara. —Nosampivetaquempi incaranqui, te pincamantenaji paita
Icantiri: yantasanotaqueri noamaanteariri.
—¿Arimpa ampiatsateari ivincatsarite saserote?
23ॸYacanaqueri: Iroimpacajerime Pirato Jesoshi.
—Terica oncameetsate nocantaqueriri, piotacayenaro. Irompa (Mt. 27.15-31; Mr. 15.6-20; Ir. 23.13-25)
ocameetsatirica nocantaqueriri, ¿paita pipasavorotantanari? 39ॸPashini icanti aisati:
—Ariorica omoncaratapaaja Yavisantaniri,
Yapiitaja Petero imanacotaja irisati. noimisoquijapinitimpiri aparo yoiminqueetiri. Tempa aitaque
(Mt. 26.71-75; Mr. 14.69-72; Ir. 22.58-62) ocantari amejeitari. ¿Picoimpa noimpacajempiri
25ॸAiniroquera Shimo Petero yaquitsiantaca. Irosati pivincatsariteca?
icantanteetacariri: 40ॸIrosati icajemantajeitanaca maaroni:

—Tempa aviro iroamere Jesoshi. —Eiro poipacanaritsi yora. Irio poimisoquijajenari Varavashi
Irisati manacotanaincha, icantanaque: irinti.
—Caarina. Yora Varavashi coshinti ini.

19
26ॸItsipajeitari aparo inampire Caijashi. Iriotaque ishaninca 1ॸIrosati yaacantantacariri Pirato Jesoshi,

yora ipesaquempitavetacari Petero. Icantaqueri: ipasatacantaqueri. 2ॸYora soraro itapoyetaqueneri


—Tempa noniimpi panquirentsiqui, pitsipatari Jesoshi. iramatseere quemariiti. Yamatseetacaacari. Iquitsaataqueri
27ॸYapiitajiro Petero imanacotaja. Irosati ineantanaca teapa. quitioncari. 3ॸIpocashitapinijeitaqueri, icantamempeashijeitacari:
—¿Avirompa pincatsariventiriri jorio? Iji, iji, iji.
Yaanajiri Jesoshi Piratoqui. 4ॸIpasavorotantapaacari iraco. Isoquijashitanajiri Pirato
(Mt. 27.11-14; Mr. 15.1-5; Ir. 23.1-5) joriopee aisati. Icantajeitiri:
28ॸCapichaji quitaiteri yojocajeitanaquero ivanco Caijashi. —Jeri yoca, namajimpiri aisati. Nosampivetaquempi, iro
Yayeetanaqueri Jesoshi ivancoqui Pirato, yora pincatsaritatsiri. cantaincha tecatsi pincamantajeitena niotanteari paita
Caari ini jorio, irootaque caari icoajeitanta joriopee piquisantacariri.
inqueajeitapee ivancoqui. Icanti: 5ॸIsoquijanaji Jesoshi iriori. Yamatseetacaro quemariiti,

—Irotaintsi avajeitimentearo Yavisantaniri. Ariorica ajate iquitsaataca quitioncari. Icantajeitiri Pirato:


ivancoqui Pirato, eiro amatirotsi avajeitea, eiro —Jerica.
ineacameetsajeiteetsi Tasorentsi. 6ॸYamenajeitavaqueri jivatacaajeitiriri saserotepee, soraro
29ॸIrosati isoquijashijeitantanacariri Pirato. Icantajeitavaqueri: aisati. Icajemajeitanaji:
—¿Paitampa yantaqueri yoca shiramparica —Pimpajacotacanteri, pimpajacotacanteri.
pamantaquenariri? Icantiri Pirato:
30ॸYacanaqueri iriori: —Paajeitanaqueri avinti, pimpajacojeiteri.
—Ainiro yantayetiri. Eirome yantirome caari cameetsatatsi, Nosampitacovetacari, tecatsi nonquemacoteri irante.
eiro namimpirime. 7ॸYacanajiri jorio:
31ॸIrosati icantantavetacari Pirato: —Timatsi sanquenarentsi oametanari ocameetsati incame
—Paajeitanajeri avinti. Tempa otimi sanquenarentsi jitasorentsitachari. Tempa icanti iriori: “Narotaque Itomi
oametimpiri poasanquejeitanteariri. Pimamateriquetite avinti Tasorentsi”, irootaque ocameetsatantacari incame.
poasanquetayeri.
Icantanaqueri iriori: Yapiitajiri Jesoshi, isampitajiri aisati.
—Te irishineyeetenariji noyeri. 8ॸIquemantavacariri Pirato icantajeitaqueriri, aiquero ijatatii
32ॸIrootaque icantaqueri omoncaratantacari icantitacari Jesoshi. itsaroasanotanaque. 9ॸIpianaja, iqueanaji ivancoqui.
Tempa icantitani: “Impajacoyeetena”. 33ॸIrosati ipiantanaja Pirato Icantapaajiri Jesoshi:
ivancoqui. Icajemacantajiri Jesoshi aisati. Icantiri: —¿Jaoca piponeari avirori?
—¿Avirompa ivincatsarite joriopee? 10ॸTe iranqueji Jesoshi iriori. Irosati icantantanacari Pirato:
34ॸYacanaqueri Jesoshi: —¿Paita caari pacantana? Naro pincatsari. Noncoaquerica,
—¿Piovetaquenampa? ¿Paita pisampitantanari? ¿Timatsimpa ari nomatero noimpacacoventajempi. Aisati oquempeta,
pashini camantaquempiri? noncoaquerica, nomatero nompajacotacantempi. Tempa
35ॸYacanaqueri Pirato: piotaquero.
—¿Narompa meeca jorio? Iriotaque pishaninca 11ॸYacanaqueri Jesoshi:

amajeitaquempiri aca, jeri jivatacaajeitiriri saserotepee iriori. —Eirome ishinetimpime Tasorentsi, tecatsi pincantename.
¿Paita pantaqueri iquisajeitantaquempiri? Yora amacantaquenari aca, irio antasanotaquerori caari
36ॸYacanaqueri Jesoshi: cameetsatatsi irinti.
—Te nompincatsariventante aca quipatsiqui. 12ॸIrosati icoantavetanaja Pirato iroimpacaajerime. Iro

Nompincatsariventanteme aca, aitaque cantaincha icajemajeitanaji joriopee aisati:


inquisacoventajeitaquename nonampire. Eirome ishinetirime —Ariorica poimpacaajeri yora, te pishanicateariji Shisari. Jeri
joriopee iramename. Iro cantaincha te aca yora cantashitachari: “Narotaque pincatsari”. Tempa iriotaque
nompincatsariventante. quisaqueriri pivincatsarite.
37ॸIrosati icantantacari:

—¿Ariompa? ¿Avirotaquempa pincatsari? Ipajacotacantaqueri Jesoshi.


—Je, narotaque Pincatsari. Queario picantaquena. 13ॸIquemantacari Pirato icantajeitaqueriri, isoquijacaanajiri
Nocamantajeitiri atiripee queariotasanotatsiri. Irootaque Jesoshi. Isavicapaaque anta icantacoventantapinitinta. Anta
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ19ٍॷ20 104

yovetsiqueetironta mapi, ipampaiteyeetironta. Icanteetiro 32ॸIrosati ijatashijeitantanajari soraro, icarajavoritaqueri yora

evereo “Cavata”. 14ॸItampaticati meeca catsirincaiteri, irotaintsi itsipatacari Jesoshi. Aisati icarajitaqueri iriori pashini.
quitaiteri iquenqueshiretantarori Yavisantaniri. Irosati 33ॸYovaashivetapaacari iriori Jesoshi, incarajiterime iriori; iro

icantajeitantacari Pirato: cantaincha ineapaaqueri camaque irinti, irootaque caari


—Jeri yoca pivincatsarite. icarajitantari irinti ivori. 34ॸIro cantaincha aparo soraro
15ॸIcajemajeitanaque iriori: isataapaaqueri imerequiqui. Ocontejatapaaque iriraja,
—Payeri. Paanaqueri anta. Pimpajacotacanteri. tsiquiririri. Nija aisati. 35ॸNaro neacotaqueriri, meeca narotaque
Isampitiri: camantacotaqueriri. Nioti queario oni nocamantimpiri,
—¿Nompajacotacanterimpa pivincatsarite? pinquemisantantajeari avirori. 36ॸAitaque icanteetaqueriri,
Yacanaqueri jivatacaajeitiriri saserotepee: irootaque omoncaratantacari Sanquenarentsi cantatsiniri: “Eiro
—Te nompincatsateriji, apaniro irinti Shisari. icarajiteetiritsi itonqui aparoni”. 37ॸTimatsi pashini
16ॸIrosati ipajacotacantantacari. isanquenayeetiniri: “Aitaque irameneeteri Quirishito, yora
irisatayeeteri”.
Ipajacotaqueri Jesoshi anta Coricotaqui.
(Mt. 27.24-50; Mr. 15.21-41; Ir. 23.25-49) Yoiminqueetaqueri Jesoshini omoroqui.
17ॸIrio (Mt. 27.57-61; Mr. 15.42-47; Ir. 23.50-56)
soraro aajeitanaqueriri. Irisati aanajiro Jesoshi coroshi.
Yojocanajiro nampitsi, yareetapaaca toncaariqui pajitachari 38ॸItimi anta Jose arimateasati. Iroamere Jesoshi inaveta, iro

Iitontsini. Evereo ipajitiro: “Coricota”. 18ॸAitaque cantaincha imanaquero. Iro imanantacarori, itsaroacaacari
ipajacoyeetaqueriri coroshiqui. Itsipatacari apite shirampari. ivincatsaritepee jorio. Ijatashitaqueri meeca Pirato, icantapairi:
Ipajacoyeetaqueri iriori coroshiqui pashini. Yoyeetaqueri —Pishinetajenari Jesoshini, naanajerita.
Jesoshi nianqui. Aparo yoyeetaque iracosanoriqui Jesoshi, irio Icantiri:
itsipa irampatequi. 19ॸPirato isanquenatacantaque cantatsiri: —Paanajeri.
“Jesoshi nasaretesati, iriotaque ivincatsarite jorio”. Irosati ijatantanaca, yaanajiri. 39ॸIjatanaque iriori Nicoremo.
Ipatacacotacantaquero coroshiqui. 20ॸOquempejitaro nampitsi Iriotaque jatashitiriniri peerani Jesoshi tsiteniriqui.
aitaque ipajacotaqueriri Jesoshi. Oshequi jorio neanataquerori Yaacotanaqueneri intiritanteariri. Iconoaquero oyashi inchato
isanquenatiri. Osanquenavetaca irineanequi jorio, oromasati, pajitachari mira, ovane inchato pajitachari aroeshi. Aamaaca
aisati irineanequi quireshiasati. 21ॸYora jivatacaajeitiriri otenati 45 quiro. 40ॸYaajeitanaqueneri Jesoshini. Iro tocoyatsa
saserotepee icantiri Pirato: yapinaicacotantacariri, itsipataquero casancajari. Irootaque
—Eiro pisanquenatirotsi: “Iriotaque ivincatsarite jorio”, yametari joriopee, ariorica yovetsiquiri camatsiri. 41ॸOtiminta
irointi pisanquenate: “Irio cantashitachari: ‘Naro ivincatsarite panquirentsi quempeji ipajacojeitaquerinta. Anta
ʮΎфɗΎٔॸٚ. panquirentsiqui otiminta iroanteariri camatsiri, iroaquera
22ॸYacanaqueri Pirato: imoqueetiro. 42ॸIrotaintsi inquee catsirincaiteri,
—Aitanaque, nomataquero: nosanquenatacantaquero. omoncaratanteari Yavisantaniri. Ineaquero Jose
23ॸAri ipajacotaqueri soraro. Yovojeaquero iitsaareni, oquempejitaque omoro, irootaque yoantacariri Jesoshini anta.
otsipasatitapaaque, irosati ipavacaantacaro. Te orimpiteaji
iroicoroni, intani itijeetiro maaroni. 24ॸIrootaque Ocoavetari Maria Jesoshini.
icantavacaantajeitacari: (Mt. 28.1-10; Mr. 16.1-8; Ir. 24.1-11)

20
—Eiro atsereirotsi. Tsame antanatiteri, ayotanteari janica 1ॸOtomincotapaaque. Tsiteniquera ojatamanaque Maria
ashitajearone. maquitarasato anta omoroqui yoavetacarinta Jesoshini.
Aitaque icantari soraro. Imoncarataquero Sanquenarentsi Oneapaatiiro jocanaja mapi yashitacotanteevetacariri.
cantatsiri: “Impavacayearo noitsaareni. Irantanatitajeitaquenaro 2ॸNarotaque iroamereni inintasanotiniri Jesoshi. Notsipatari anta

noicoroni”. 25ॸOra iriniro Jesoshi ocatiapaaca quempeji Shimo Petero. Jero oshiashitapaaquena Maria. Ocantapaaquena:
ipajacotaca. Ainiro otimi ireento, aisati opajita iroori Maria. —Yayeetajiri Avincatsariteni. Te aneajeriji yoavetacarinta. Te
Irootaque ijina Quereojashi. Otimi ara aisati Maria nioteji jaocarica yoyeetajiriri.
maquitarasato. 26ॸIneajiro Jesoshi iriniro, aisati ineaquena
narori. Narotaque iroamere inintasanotiri. Icantanaquero: Yamenajeivetajari Petero, jeri Joa.
—Ina, jeri yora, pintomintajeari. (Ir. 24.12)
27ॸIcantanaquena: 3ॸIrosati nojatantanaca apite. Nojatanaque yoavetacarinta.
—Jero ora, pinirontajearo. 4ॸNoshianaca apite, nanaacotaqueri nainti Petero. Naro
Irosati naantanajaro novancoqui. 28ॸIotanaque Jesoshi aitaque anaacotaqueriri nareetapaaca anta yoavetacarinta.
moncarajeitaca maaroni. Irosati icantantanaca: 5ॸNoivotapaaca, namenapaaque tsompoina. Noneajiro tocoyatsa

—Nomireni. ovaja omoroqui, iro cantaincha te nonqueapeeji. 6ॸImpoitapaaji


Iro icantantari imoncarataquero ocantiri Sanquenarentsi. iriori Shimo Petero. Irinti queapaintsi tsompoina. Irosati
29ॸOtimi ara choncorina, ojaaca quepishijari. Yoviinqueetaquero ineapaaque iriori tocoyatsa. 7ॸOra panio ipashicanteevetacariri
atsimiicajatirori. Yoaqueneri sataamentotsiqui. iitoqui, te ontsipatearoji tocoyatsa. Apitivitaja, ovashitaja iroori.
Ijicotacotaqueneri ivantequi Jesoshi. 30ॸYatsimiicavaquero, 8ॸAri noqueanaque narori, noneapaaquero, irosati niotantanaca

irosati icantantanaca: tinaanaja Jesoshi. 9ॸTequerata nonquenqueshiretajeroji


—Aitaque meeca, nomoncarataquero icoacaanari Apa. Sanquenarentsi cantatsiri: “Incamavetaquearica Quirishito,
Irosati yoivotantanaca, icamanaque, toren. aitaque intinaanaje”. 10ॸIrosati nopiantanaja novancoqui.
Isataaqueri Jesoshi. Oneaqueri Maria Jesoshi.
31ॸMeeca yovetsiquimentajeitiro jorio Yavisantaniri. (Mr. 16.9-11; Ir. 24.10)
Onquitaitetamanaque, iro saavaro irimaoreantasanojeiteari. Te 11ॸIrointi Maria catianaincha saiteriqui, iraacotaqueri.

incoajeiteji jorio yora pajacojeitachari iroavisayero saavaro Oivotanaca, amenanaque tsompoina. 12ॸOneaqueri apite
coroshiqui, irootaque icantajeitantacariri Pirato: inampire Tasorentsi, iquitsaataro quitamarori. Isavicaque
—Pincarajacantitajeiteri ivoripee, irosati yoavetacarinta Jesoshini. Isavicaque aparoni iitoyeevetacari
pimpajacoreacantantajeariri. Jesoshini, irio itsipa iitiqui.
105 ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ20ٍॷ21

13ॸIcantiro: 27ॸIrosati icantantanacari Tomashi:


—Tsinane, ¿paita piraantari? —Pamenero naco. Pancote, poiminqueero pacotsapaqui aca.
Ocantajiri iroori: Pancote aisati, poiminqueero paco nomerequiquica. Eiro
—Yayeetanajiri novincatsariteni. Te nioteji jaocarica pitseencajanatsi aisati, pinquemisante irointi.
yoyeetajiriri. 28ॸIrosati yacantanacari Tomashi:
14ॸIrosati opitsocantanaja. Oneaqueri Jesoshi icatiapaaca, iro —Avirotasanotaque novincatsarite, avirotasanotaque notasorentsite.
cantaincha te iotavaqueriji. 15ॸIcantiro: 29ॸIcantanaqueri Jesoshi:

—Tsinane, ¿paita piraantari? ¿Janica picoiri? —Meeca pineajana, irootaque piquemisantantajanari. Timatsi
Ojitavaqueri irio tsameetacoyetirori panquirentsipee. caari neenane, iro cantaincha inquemisantajeitena;
Ocantiri: inquimoshiretasanojeitanaque irinti.
—¿Avirompa aanajiriri novincatsariteni? Pincamantajenate 30ॸOshequi catsini itasoncantayetaque Jesoshi. Narojeitaque

jaocarica poajiriri. Aitaque naajanteri narori. iroamere, noneajeitaqueri, iro cantaincha te


16ॸIcantanajiro iriori: nosanquenajeiteroji maaroni aca. 31ॸNosanquenajeitaquero oca
—Maria. pinquemisantantajeiteariri Jesoshi iriotaque Quirishito, yora
Opitsocanaca iroori, ocantanaqueri: Itomi Tasorentsi. Ariorica pinquemisantajeitaqueri, aitaque
—Oametanari. iraneacaajeitajempi anta inquitequi, pincantaitatiyempani.
17ॸIrosati avitsanotantacariri. Icantanajiro:

—Poimpacajena: tequeratsita novajenoquea Apaqui. Meeca Mavatanaque inijaajari Jesoshi iroamerepee.

21
nocoaque pijatashijeiteri quemisantajeitanari, 1ॸIrosati inijaantajeitajana aisati Jesoshi, aisati itsipapee
pincamantajeitapaajeri meeca novajenocajea Apaqui. Tempa iroamerepee. Noneajeitajiri otsapijaqui incajare
iriotaque Tasorentsi. Tempa irisati Piri avirori, piotiri Tiveriashi. Aitaque ocantari. 2ॸNapatojeitaca, nocarajeitiri Shimo
Tasorentsi ini, irootaque pipincatsatantacariri avirori. Petero, jeri iriori Tomashi: icanteetiri aisati Tsipari. Jeri
18ॸIrosati opocashitantajanari narori, aisati itsipapee Natanaeri poneachari Canaqui, onta carireaquiniri. Narojeitaque
iroamerepee, ocamantajeitapaajana: itomipee Severeo. Jeri aisati apite pashini iroamere Jesoshi.
—Noneajiriyea Avincatsarite. Napatojeitaca maaroni. 3ॸIcantajeitana Shimo Petero:
Ocamantapaaquena icamantayetaquerori Jesoshi. —Nojate nonquitsate.
Nocantajeitanaqueri:
Intapaajari Jesoshi, inijaapaajari iroamereni.
—Narosati, noijajeitanaquempi.
(Mt. 28.16-20; Mr. 16.14-18; Ir. 24.36-49)
Ari nojajeitanaque. Notejeitapaaca pitotsiqui.
19ॸIshaavijiiteanaji meeca, napatojeitaja, nocarajeitajiri Noquitsajeivetaca, irosati noquitaitetacotantacari. Tecatsi naye.
itsipapee iroamere. Notsaroacaajeitanacari jivatacaajeitiriri 4ॸOquitaitetamanaji, irosati icatiantapaaja Jesoshi otsapijaqui.

noshanincapee, yora oacantaqueriri Jesoshi, irootaque Te niojeitavajeriji.


noyavitantacarori ashitacorontsi. Imapocashijeitapaajana 5ॸIcantajeitana:

Jesoshi, icatiapaaja nianqui. Icantajeitapaajana: —Ayompari. ¿Chorampa shima?


—Piveshireajeitanajea. Nacajeitanaqueri:
20ॸIrosati inijantajeitapaaquenaro iraco, aisati imerequi. —Te aneeriji.
Noneajeitavajiri Novincatsarite, irosati 6ॸIcantajeitana:

noquimoshirejeitantanaja. 21ॸYapiitajana: —Pinquitsataje aisati pacosanoriqui, aitaque paye.


—Piveshireajeitanajea. Tempa irio tiancaquenari Apa Ari noquitsajeitanaji. Naajeitaque oshequi catsini shima, te
peerani, aisati meeca nonquempetacayempi avirori, naaveacoteriji nontetacoteri pitotsiqui. 7ॸNaro iroamere
nontianquempi. inintasanotiri Jesoshi. Nocantiri Petero:
22ॸIrosati itasoncantajeitanaquena, joo. Icanti: —Ja, iriotaqueyeatsi Avincatsarite.
—Meeca ompocashijeitempi Ishire Tasorentsi, quiso Ari isapocaquero Shimo iitsaare incaranqui, irointi itorosate.
oajeitanaquempi. 23ॸAriorica pineaqueri ashaninca Iquemantaquenari, irosati iquitsaatantanajaro iitsaare.
iquemisantasanotaquena, irosati pincantanteariri: Ishiticatsaquitanaja. Ipiincacotanaquero iitsaare, pocn;
“Incavintsayempi Tasorentsi avirori, eiro iquishimentimpirotsi yamaatashitanajiri, yaatapaaji. 8ॸNimpoitacojeitapaaji narori,
pantayetiri”. Irootaque pincanteriri: tempa aitaque nonoshicacojeitiri shima. Quempejitapaaji otsapija, aamaaca
incavintsaasanoteri Apa yora pincanteri. Pincanteririca ocarati 100 metero. 9ॸNomitajajeitanaque quipatsiqui.
itsipapee: “Te pinquemisanteji, irootaque Noneapaaque oparasheti paamari, itashitiri shima. Otimi aisati
inquishimentantempirori Tasorentsi pantayetiri”, aitaque tanta. 10ॸIcantajeitavaquena Jesoshi:
inquishimentaqueri. —Pamaquenari meeca shima piquitsataqueri.
24ॸIpocashijeitantaquenari, te aneriji irinti Tomashi, yora 11ॸItetapaaja aisati Shimo Petero, inoshicacotajiri shima

ipajiyeetiri Tsipari; aparoni peaincha. 25ॸAri ipocapaaji iriori, quipatsiqui. Jaasanotaca antearipee shima, icarati 153.
nocamantavajiri: Yoshequiasanovetaca catsini, iro cantaincha te ompesanaqueji
—Noneajeitajiriyea Avincatsarite. noquitsatantariri. 12ॸIcantajeitana Jesoshi:
Icantanaque: —Pimpocajeite meeca poajeitapeempa.
—Nocoi noneero iraco, ora oqueaqueri quiravo, noninti Notsaroacaacari noncanterime: “¿Janicampimpa?” Maaroni
noiminqueero nacotsapaqui. Aisati noninti noiminqueero naco niojeitaqueri Avincatsarite ini. 13ॸIrosati
imerequiqui. Eirorica noiminqueirotsi, eiro noquemisantitsi. iquempejijeitantaquenari Jesoshi. Yaaquero tanta,
ipajeitaquena. Aisati shima, ipajeitaquena maaroni.
Yapiitajiri ineajeitajiri Jesoshi iroamere. 14ॸIcamavetaca Jesoshi chapinqui, itinaanaja. Mavatanaque
26ॸAvisanaque 8 quitaiteri, ari napatojeitanaja aisati meeca inijaajana.
pancotsiqui, itsipajeitajana iriori Tomashi. Oshequi catsini
notsaroacaajeitacari quisajeitanari, irootaque noyavitantacarori Icantiri Petero.
ashitacorontsi. Imapocapaajana aisati Jesoshi, 15ॸNoajeitaca.
Irosati isampitantajari Jesoshi:
icatiashitapaajana nianqui. Icantajeitapaajana: —Shimo, itomi Jonashi, ¿panaacojeitaquerimpa yocapee,
—Piveshireajeitanajea. pinintasanotana avinti?
ʊґkͮтԆƄͮkѠƄˇϘkॷ21 106

Yacanaqueri iriori: irioyeetanaque ipincatsaritasanoti Tasorentsi. Irosati


—Aviro, Novincatsarite, iotatsiri nonintimpi. icantantanajari:
Icanti: —Tsame, poijatanaquena.
—Pimperi novishajaniquite iroyea.
16ॸYapiitajiri aisati isampitajiri: Inintane Jesoshi.
—¿Pinintanampa? 20 ॸIpitsocanaca Petero. Ineaquena noijatanaqueri, tempa
Yacanajiri aisati: naro iroamere Jesoshi inintasanotiri. Chapinqui
—Je, Novincatsarite. Aviro iotatsiri nonintimpi. noacaajeitantacariri Jesoshi, naro sampitaqueriri:
Icantiri: “Novincatsarite, ¿janicampa aacantempineri?”
—Pinquempoyeajeitenari novishate. 21 ॸIneantaquenari Petero, ijicotana, aisati isampitiri
17ॸMavatanaque isampitiri: Jesoshi:
—¿Pinintasanotanampa? —Novincatsarite, ¿jaoca incanteeteriri coajica yora?
Irosati iquenqueshireantanaca Petero. Iro iquenqueshireantanacari, 22ॸIcantanaqueri:

mavatanaque isampitaqueri: “¿Pinintanampa?” Yacanajiri aisati: —Noninterica intimavaqueta aca irosati nompiantajeari, eiro
—Avirotaque, Novincatsarite, iotirori maaroni. Piotana avinti piquenqueshiretirotsi. Poijatenata nainti.
nonintasanotimpirica. 23ॸYovaajeitaquero maaroni quemisantatsiri icantiriri Jesoshi.

Icantiri: Ijijeivetaca eiro nocamitsi. Iro cantaincha te incanteriji Jesoshi:


18ॸ—Pimperi novishate iroyea. Queariotaque oca noncamantempiri: “Eiro icamitsi Joa”. Irointiquea icantavetari: “Noninterica
peerani, ainiroquera pevancariveitani, piquitsaatapiniveitaroni intimavaqueta aca irosati nompiantajeari, eiro
piitsaare. Pijatapiniyetini jaocarica pinintiri: tecatsi tsaneempineri. Iro piquenqueshiretirotsi”.
cantaincha ariorica panteashiparitasanotapaaque, pancotsaye pacoqui, 24ॸNarosanotaque iroamereni Jesoshi, sanquenatirori oca.

iroisoyeetempi, inquitsaatajempi itsipapee. Iraanaquempi tenta Ayojeitaque queariotasanotaque oca nosanquenataqueri.


pincoavetea pijate. 25ॸTimatsi oshequi pashini yantayetaqueri Jesoshi. Ariorica
19ॸAitaque icantaqueriri. Yoametaqueri jaoca incanteari nontsoteaquerome nosanquenatacotaquerome maaroni, eiro
incamanteari Petero iriori. Ariorica irineeteri incamaque, onarome quipatsiquica sanquenarentsi. Joa
YANTAYETINIRI ITIANCANENI JESOSHI

yora itomi Santiaco, maaroni. 14ॸAri yapatojeitaja aisati


Icamantiri Irocashi jaoca ocantari inquenquetsatacayeriri. iquenquetsatacaajeitiri Tasorentsi. Itsipajeitari irirentipeeni

1
1ॸ¿Ainirompi Tiojiro? ¿Tecatsimpa oyempine? Peerani Jesoshi, jero Maria irinironi, jero otsipapee tsinane. Aitaque
nintantacarori nosanquenatantaquempironiri, icantani iquenquetsatacaapinijeitiri Tasorentsi.
noquenquetsatacaimpironi maaroni yantayetiniri Jesoshi. Aisati
Icoyeantacariri Matiashi poyeetajariri Jorashi.
noquenquetsatacaimpiro maaroni yoametantayetiniri. 2,3ॸAri
oshequi ineacatsitacaro, icamaque, itinaanaja aisati, irosati 15ॸAri pashini quitaiteri yora Petero icatiimojeitanacari
yonijaantapaajariri iroamerepeeni. Oshequi ineacotapinijeitajiri iyemisantaririntepee. Aamaaca icarajeiti 120. Icanti:
yantayetapaajiri, irootaque iotasanotantajariri itinaanaja. 16ॸ—Noyemisantaririnte, moncarataca ocantiniri

Ocarati 40 quitaiteri yonijaapinitantajariri. Sanquenarentsi. Peerani oametirini Ishire Tasorentsi Iravirini


Iquenquetsatacotaquero jaoca icantari Tasorentsi iquenquetsatacotantariniri Jorashini: yora jivajeitaqueriri
ipincatsariventanti. Itiancajeitaqueri iroamerepee, iriotaque aajeitaqueriri Jesoshi. 17ॸAitaque acarajeiveitarini. Peerani
yora icoyeajeitaqueri. Iro cantiriri Ishire Tasorentsi. Impoiji itsipajeiveiteeni intacojeitantani, iro cantaincha 18ॸimpoiji
yoancajiri Tasorentsi inquitequi, irosati narori yaacantanirotaqueri Avincatsarite, ipinatashiyeevetacari
novecaratantacarori noyenquetsare peerani. Meeca quirequi. Yaavetacari, impoiji yoipiajiniri, iriotaque quirequi
novaajempiro: noncamantajeitempiro yantayetiri iriori yamanantanteetajarori quipatsi. Impoiji irisati shiticajancha,
iroamereni Jesoshi, yora itiancanaqueri peerani. shiti; itsatanaca. Impoiji ipesacotanaque, peti; iquenaitaque
tirin; ipitiancapaaca; irosati itsirajantapaaca imotijaqui, tsira,
Yoverantasanotanacarori Jesoshi irineane. osoquijanaque iramporetsa. 19ॸIojeitaqueri maaroni jerosaresati.
4ॸAri yoacaajeitajari Jesoshi. Icantasanotaqueri: Irootaque ipajitanteetarori quipatsi yamananteetiri Asererama.
—Eirota pojoquitarotsi Jerosare; nocoaque poyeavaquerota Acantiri aneanequi arori: “Ivinaroni Jesoshi
icashiacaaquempiri Apa: ora piquemitaquenari peerani yoanteevetacariniri”. 20ॸAitaque isanquenayeetironi peerani
nocamantitaquempiri. 5ॸYora Joani ivaotisajeitaquempi nijaqui pampoyeantsi cantatsiri: “Oncaarapancoitetanaque ivanconi
iojeitantacari atiri piquemisantajeitirini. Iro cantaincha eiro aacanterineri Avincatsarite, eiro itimajitsi timantitajearine”.
osamanititsi ompocashijeitempi Ishire Tasorentsi, quiso Aisati ocantini pampoyeantsi: “Ocameetsati intimaje
oajeitempi iriojeitanteari atiri queario piquemisantaquena poyeetajearineri quenquetsatacantajantsineri”. 21,22ॸTsame
narori. meeca ancanteri itsipa: “Pimpoyeetajeari Jorashini”: tempa
6ॸYora apatotimentacariri, isampijeitiri: irootaque icoacaaqueeri Tasorentsi. Iriotaque ancanteri
—Novincatsarite. Arojeitaque ishanincani yora intacaroniri tsipatitapinijeiteeniri peerani: neasanotiriri Joani
Ishiraeri. Peerani itimaveitani pincatsariventaveitariniri ivaotisatantini, aisati neapinitiriri Jesoshi. Acoaque neaqueriri
ashanincani; meecampa, tecatsi. ¿Ariompa meeca pincanteri itinaanaja aisati ijatanaji jenoqui: ancanteri incarajeitee
pashini impincatsariventajeitajena? Oshequi nocoajeitaque. anquenquetsatacojeiteri Jesoshi. ¿Janicampa meeca ancanteri?
Yacanaqueri: 23ॸAri icanti itsipa:
7ॸ—Te incoacayempiji Apa piojeitero jaoca oncarate. —Iriorica yoca Jose Varasavashi, ipajiyeetiri aisati Joshito.
Osamanitatsirica, irompa jaocarica oncarate. Irintiquea Apa Terica, iriorica yoca Matiashica.
apaniro cantatsine. 8ॸCoajica intasoncaventajeitempi, aisati Ari icajemiri apite:
ompocashijeitempi Ishire. Nocoaque pinquenquetsatacojeitena —Caate aca nianqui.
anta Jerosarequi, pintsoteaquero Jorea. Pinquenquetsajeite 24ॸImpoiji iquenquetsatacairi Tasorentsi, icantiri:

anta Samariaqui, aisati pintsoteanaquero anta pashinipeequi —Novincatsarite, aviro avinti iotirori jaoca icantajeitari
quipatsi. maaroni atiri. Jeri yoca apite. Piotacayenari janicarica
picoasanotaqueri avinti 25ॸpoyeetajearine Jorashini. Tecatsi
Yoajenocantanajari Jesoshi. incantea meeca iriori inquenquetsataje aisati irintacotantajea:
9ॸIrootaque icantanaqueriri Jesoshi. Ari yamenajeitavajiri, tempa camaque ini, janirotaque anta Sharincaveniqui.
irosati yoajenocantanaja jenoqui, ipeanaja mencoriqui. 10ॸAri 26ॸImpoiji ipishoncajeitiro mapijaniqui iriotanteari janicarica

yamenajeitavajiri sorerere, ijatanaji. Ari imapocapaaqueri apite icoacaaqueri Tasorentsi, irio icoyeaque Matiashi. Ari icaraveita
shirampari, icatiimojeitapaacari. Quitamarori iitsaare. itiancane Jesoshi 11. Meeca icarajeitajiri aisati Matiashi.
11ॸIcantapaaqueri:
Quitaiteri ipajiyeetiri: “Pentecoshiteshi”.
—¿Ainirompi, carireasati? ¿Paita pamenantarori inquite?

2
Pineavajiri yora Jesoshi yoajenocanaja inquitequi. Iriotaque 1ॸAri
omoncaratapaaja meeca quitaiteri ipajiyeetiri:
piajantsineri coajica aisati. Ariorica impiaje aisati, “Pentecoshiteshi”. Ari yapatojeitaca Jerosarequi
inquempetapaajea meeca ijatantanajari. quemisantajeitatsiri. 2ॸOmapocashitapaacari, iquemavaquero
12ॸAri ipiajeitanaja Jerosarequi iroamereni Jesoshi. Iponeanaja shiavetarori tampea antearo, oneapaaque, sooo. Oponeanaca
toncaariqui opajitanta Orivomashi. Oquempejitaro Jerosare, te jenoqui, otsoteapaaquero pancotsi isavicajeitantari. 3ॸAisati
arejiteji. 13ॸAri yareejeitapaaja, yataijeitapaaji oshitamencotanta oconijatimotashitapaacari shiavetacarori paamari, ovaraapaaca;
jenoqui. Anta imaapinijeitinta yora Petero, jeri Joa, Santiaco, opomencajeitapaaqueri iitopeequi maaroni savicajeitaintsiri,
Antirishi, Jeripi, Tomashi, Varitorome, Mateyo, Santiaco itomi pomein. 4ॸOtimantashirejeitapaacari Ishire Tasorentsi. Irosati
Arijeo, Shimo yora Shintsitatsiri. Aisati imaapinitinta Jorashi, ineanatantanacaro otsipapee neantsipee, imajeitaquero ora

107
֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ2 108

oneaveetacaaqueriri Ishire Tasorentsi. 5ॸAri isaviqui anta Niotaque eiro pojocanatsi anta ishaaviji. Aisati eiro
Jerosarequi joriopee, quemisantasanotatsiri, iponeayetaca pishinetanatsi nompatsaye, tempa pineacameetsatana. Niotaque
pashinipeequi quipatsi, jaocaricapee. 6ॸIquemantajeitavacariri pimataquenaro oca picantaquenari. 28ॸPiotacaaquenaro
ineanajeitanaque, irosati yapatojeitantaca oshequi atiri. noncanteani naneasanotanaje, quiso avavacayea, noncanteani
Iquemajeitapaaquero irineanesanori. Te iriotacotapeeriji. ͑ΎԮľѸȍɗфľɗ̲ľ͑ҡ͑нӕľ̲Йɗٔॸٚ. Irootaque irineane Jesoshi
7ॸYoajeitapaaque cavaco, iquenqueshireajeitapaaca, isanquenatiniri Iravirini.
isampitavacaajeitapaaca: 29ॸAri yovaajiro aisati Petero:

—Tempa carireasati inajeiveta yoca neaveetaintsirica. —Meeca, noshaninca, noncamantasanotempi. Icamaque


8ॸ¿Jaoca icantacari iquemantajeitajarori maaroni aneanepee? intacantaqueeri Iravirini, itijaca. Timatsiquera meeca itijacanta.
9ॸMeeca acarajeitaqueri paratosati, merosati, eramitasati. Jeri 30ॸCamantantatsiniri inaveitani. Iotasanotironi icantitariniri

savicatsiri Mesopotamiaqui, Joreaqui, Caparoshiaqui, Pontoqui, Tasorentsi: “Queariotaque oca noncamantasanotempiri, eiro
Ashiaqui, 10ॸJirijiaqui, Pampiriaqui, Ejipitoqui. Aisati namatavitimpitsi. Coajica impincatsariventante
acarajeitaqueri poneayetainchari otsapitapaaca Iriviaqui anta pishanincasanori, poyetajempineri”. 31ॸPineaquero,
oquempejitapai Shirene. Jeri aisati acarajeitaqueri quivantatsiri tequeratsitani intinaajeji Quirishito, iro cantaincha
poneayetachari Oromaqui. 11ॸAcarajeitaqueri joriosanotatsiri iotacotitacarini Iravirini. Tempa isanquenatini: “Incante
aisati peajanchari jorio. Acarajeitiri queretasati aisati aravesati. Quirishito: ‘Apa, niotaque eiro pojocanatsi anta ishaaviji, aisati
Iro cantaincha aquemajeitaqueri ineanajeitantaro ľɗфΎЙɗѸȍɗ͑ľҡ͑ҡѸɗ͑Ύ̲ЙҡѸֆľٔॸٚ. 32ॸIriotaque Jesoshi
aneanesanoripee. Iquenquetsatacotiri Tasorentsi, jaoca icanta yoitinaajiri Tasorentsi. Aitaque noneajeitaqueri narori, meeca
itasoncantayeti. nocamantasanotaquempiro. 33ॸImpoiji yoancajiri anta
12ॸAri yoajeitanaque atiripee cavaco, te iriotacoteriji. iracosanoriqui, icaratantapaajariri ipincatsariventanti. Irosati
Isampitavacaajeitanaca: quiso oantacariri Jesoshi Ishire Tasorentsi, ora
—¿Paitaquea iquemantarori aneane? icashiacaaqueriri Iriri. Meecaquea, itiancajeitaquenaro narori
13ॸIrinti pashini, ishirontimentajeitanacari, icanti: aca: irootaque pineantajeitaquenari aisati
—Ishinquijeitaca yonta, iji, iji, iji. piquemajeitantaquenari. 34ॸPamene, te irio
14ॸAri ainiro anta iriori Petero, icarajeitiri itsipapee itiancane quenquetsatacotajanchane irisati Iravirini peerani, irintiquea
Jesoshi. Quimojenca icamantaqueri: iquenquetsatacotiri Quirishito. Te irovajenocajeaji irinti
—Nojorioririnte: maaroni aviro savicajeitatsiri aca Iravirini jenoqui, irintiquea Quirishito. Tempa isanquenatitani
Jerosarequi, piojeitavaquero oca noncamantempiri, peerani: “Tempa irio Tasorentsi cantiriri Avincatsarite
pinquemisantajeitavaquena. 15ॸPijitashijeivetacari Quirishito: ‘Pisavicapee aca nacosanoriqui, pincaratena
ishinquijeitaca yocapee. Ja, te irishinquijeiteaji. Tempa ampincatsariventante 35ॸirosati impincatsajeitantempiri maaroni
ashinquitapinijeita tsiteniriqui, iro cantaincha oquitaitetamani нӕɗѸʮľɗԮľҡɗ̲Йɗфɗٔॸٚ.
meeca, tequera irijenoquitapeeji catsirincaiteri. Tequera 36ॸAisati icantajeitiri Petero:

omoncarateaji ishinquitapiniyeeta, 16ॸirointi oca piquemaqueri —Tempa arojeitaque ishanincani Ishiraerini. Cameetsa
icamantacotiri camantantaveitachaniri peerani Joirini: 17ॸ“Icanti iriotasanojeitero ashanincajei oca nocantaquempiri:
Tasorentsi: ‘Coajica irineajeitero maaroni atiri nontianqueneri pipajacotacantavetacari Jesoshi, iro cantaincha yoitinaajiri
Noshire. Incamantantayete itomipee, irishintopee. Yora Tasorentsi, ipeavajiri aisati Pincatsari, irisati Quirishito.
evancaripee irioshiretashitearo paitapeerica. Aisati 37ॸIquemantajeitavacarori oca, oshequi

irimishiveetashitea anteashiparipee. 18ॸJeri iquenqueshiretasanojeitanaca. Isampijeitiri Petero:


quemisantajeitenane: shiramparipee, tsinanepee, —Noshaninca, ¿jaoca noncantajeiteari?
nontiancajeiteneri Noshire, inquenquetsatacotantenari. 19ॸAri Yacanaqueri:
nomatero coajica caari pineapiniti inquitequinta jenoqui, aisati 38ॸ—Pinquenqueshireajea, eiro piquempetajatsi peerani.

aca quipatsiqui: poajeitanaquero cavaco. Aitaque pineajeitero Paventajeitajeari Jesoquirishito aisati


coajica irirajani camajeitatsineri, aisati pineavaquero pivaotisatimentajeitajeari, incavintsaajeitantempiri Tasorentsi,
ontaajeitanaquea pancotsipee: oshequi oncachaajencatanaque. eiro iquenqueshireacotajimpirotsi aisati caari cameetsatatsi
20ॸIrijivate intsivacanaque catsirincaiteri; aisati yora cashiri, pantajeiveitaniri. Irootaque quiso oajeitantempiri aisati Ishire
inquitioncatanaque, irishianaquero irajantsi. Impoijiquea intianquempiri. 39ॸIrootaque icashiacaajeitaquempiri avirori;
omoncaratapaaquea quitaiteri irareetantapaajeari Avincatsarite. aisati icashiacaajeitaqueri iriori pishanincatajeari coajicani, jeri
Oshequi irimatapaaque, iriotacojeitaqueri maaroni atiri. aisati maaroni arejipeequiniri iriori. Irootaque
21ॸʊфΎԮɗѸËΎʮľɗҡľ̲фΎ͑ɗԮľ͑ҡʮľɗҡľфɗ͑ľٔॸٚ. Irootaque icashiacaajeitaqueeri maaroni; irootaque icoacaajeitaqueeri
isanquenatiniri Joirini. Avincatsarite, ariorica anquemisanteri.
22ॸAisati icanti Petero: 40ॸOshequi pashini icamantasanojeitiriri, icoaque

—Noshaninca. Pinquemisantavaquero oca noncamantempiri, inquemisantacayeri. Jero oca icantaqueriri aisati:


nonquenquetsatacoteri Jesoshi, yora nasaretesatini. —Poavisacojeitea. Pishiajeitaricari timajeitatsiri meeca: yora
Itasoncantayeti, imayetaquero caari aneapiniti. Aisati caari cameetsajeitatsi.
imayetaquero paitapeerica, ayotantariri itasorentsitasanotaque. 41ॸIvaotisajeitaca maaroni quemisantajeitaquerori irineane,

Tempa pineapinijeitaqueri avirori, piotitacari. Tempa irio aamaaca icarajeitaque 3,000. 42ॸIcantatiani
Tasorentsi matacaaqueriri. 23ॸPeerani aitaque iotacotitarini, iquemisantapinijeitiro oca yoamejeitiriri. Icantatiani cameetsa
icantitani: “Aitaque oncanteari, impimanteeteri yora Jesoshi”. iquempeavacaajeitaca: itsipatavacaajeitaca icarajapinijeitiro
Irio caari cameetsatatsi oaqueriri, iro cantaincha tanta, iquenqueshirejeitantacariri yora camimentajeiteeri, aisati
pipajacotacantajeitaqueri avirori, poamaacantajeitaqueri. 24ॸAri iquenquetsatacaapinijeitiri Tasorentsi.
oshequi iquematsicayetacaro, icamanaque, torein. Iro 43ॸYora quemisantatsiri imatapinitaqueneri atiripee caari

cantaincha yoitinaajiri Tasorentsi, te incoacayeriji ineapinijeiti, aisati imayetaquero paitarica iotantacariri queario
incamasanote. 25ॸTempa isanquenatitacaroni peerani Iravirini itsipatari Tasorentsi. Yoajeitanaqueri cavaco maaroni. 44ॸAri
irineane Jesoshi: “Niotaque quiso yoaquena Novincatsarite, iquempeavacaajeitaca quemisantajeitatsiri. Te irimashitsajeiteji,
isavicaque nacosanoriqui yamitacotapinitantanari, caari irointi ipavacaapinijeita timimojeitiriri, paitaricapee.
noashiretanta. 26,27ॸOshequi noquimoshireventaqueri, 45ॸIpimantajeitiro irovaararo, iipatsite aisati. Ipaarantajeitiri

otimantari nocantantariri: ‘Apa, oshequi noveshireaca. maaroni ishaninca coiteimojeitariri. 46ॸMaaroni quitaiteri
109 ֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ2–4

ijatapinijeiti anta ivancoqui Tasorentsi. Aisati icarajajeitaquero 18ॸImataquero Tasorentsi oca icantitaniri peerani: “Coajica
tanta ivancopeequi iriori, iquenqueshireantariri oshequi inquematsicatearo Quirishito, incamimentajeiteri atiri
camimentajeitaqueeri. Ariorica yoajeita, iquimoshiretasanojeiti, iroavisacotantajeariri”. Tempa iquenquetsatacotitarini
aisati cameetsa ipashitavacaajeitaca. 47ॸIcantajeiti: Quirishito maaroni yora camantantatsiniri.
—Cameetsa ini Tasorentsi. 19ॸPinquenqueshirejeitanaquea, eiro piquempejeitajatsi peerani,

Jeri yora maaroni timajeitatsiri ineacameetsajeitaqueri irointiquea pinquemisantajeite; impoiji incavintsayempi


quemisantatsiri. Icantatiani maaroni quitaiteri iquemisantaque Tasorentsi: iroameetsajeitempi, eiro
pashini atiri, yoshequiacaasanojeitaqueri Avincatsarite. iquenqueshireacotajimpirotsi aisati caari cameetsatatsi
pantaveitaniri. Irosati intsipajeitantempiri Avincatsarite,
Icamantanti Petero anta ivancoqui Tasorentsi. iriveshireacaajeitempi. 20ॸAisati intianquempiri Jesoshi, yora

3
1ॸPashini quitaiteri, jenoquiquera catsirincaiteri, irotaintsi Quirishitotatsiri. Tempa peerani icamantasanotaquempini.
omoncaratea iquenquetsatacaantapinitariri jorio 21ॸIncantaitatiyempani intimapaaje anta jenoqui, irosati

Tasorentsi. Itoncaanaque Petero, jeri Joa anta ivancoqui iroameetsatantayetaquearori maaroni, paitapeerica. Tempa
Tasorentsi. 2ॸAiniro isavicaque anta aparoni shirampari, irootaque icantiniri peerani yora camantantatsiniri, yora
choriveetatsiri iitiqui. Aitaque icantitapaa peerani, iroaquera yoameetsajeitiri Tasorentsi: iriotaque neanatacaajeitiriniri
itimapaaque. Ari maaroni quitaiteri yameetapinitiri omoroqui maaroni. 22ॸIcantini Moishishi: “Yora Avincatsarite Tasorentsi
pancotsi ipajiyeetiri: “Cameetsari omoro”. Aitaque intianquempiri camantajempineri, inquempetajena narori
yoyeetapinitiriri omoroqui iramananteariri iirequite itiancaquena. Avirotaque irishanincatajeari. Paitarica
queayetatsiri. 3ॸYora Petero, jeri Joa irovetaincha incamantempiri, pinquemisantavaqueri. 23ॸIrinti maaroni caari
inqueajeitapeeme pancotsiqui, iro cantaincha ineavaqueri, quemisantiri iriori, eiro quiso yoiritsi ishaninca, irointiquea
icantavetavacari: intsoncajeitajeri”. 24ॸIquenquetsatacotitaroni peerani maaroni
—Pincavintsayena noshaninca, pimpena quirequi. camantantajeitatsiniri oca pineayetaqueri meeca. Jeri yora
4ॸAri yamenapaaqueri Petero, icantiri: Samoirini, intacaroniri, jeri aisati maaroni impoijeitiriri.
—Pamenenate. Iquenquetsatacojeitiro, maaroni. 25ॸAitaque ashanincajeitacari
5ॸYamenasanovetavacari, ijitashivetaca ari impaquerime yora camantantatsiniri. Peerani icantirini Tasorentsi Avarama:
paitarica. 6ॸIro cantaincha icantanaqueri: “Coajica iriveshireimentajeiteari maaroni atiri pishanincani:
—Tecatsi noirequite, iro cantaincha nocoaque yora Quirishito pocatsineri”. Moncarataca icantaqueriniri.
noncavintsayempi. Noncanteri Jesoquirishito, yora nasaretesati Ocameetsati meeca piveshireimentajeiteari. 26ॸItiancaqueri
iraniitacaajempi irinti, paniitantajeari. aroriqui, ijivajeitaquee yoamejeitaquee. Ainiro pantajeitiro
7ॸYajiricaqueri iracosanoriqui, yoatiaqueri. Intsipaite caari cameetsatatsi, iro cantaincha ipocashijeitimpi
yavisacotaji, ishintsitanaji iitiqui. 8ॸIshintsiti icatianaja, cati. iroavisacojeitempi eiro pashinoncanta; icoaque
Icatiasanotanaja, yaniitanaji. Itsipatanacari, iqueanaque iroveshireacaajeitempi.
pancotsiqui. Isapocasapocatanaque, icantanaque:
Yora oametavacainchari, yapatotashijeitacari quemisantatsiri.
—Cameetsa ini Tasorentsi.

4
9ॸIneajeitavaqueri maaroni atiri: yaniitanaji. 1ॸIrosatiquera iquenquetsatacairi Petero ishaninca, ari
Iquemajeitavaqueri icantanaji: ipocapaaque saserotepee. Jeri aisati jivatacairiri atiri anta
—Cameetsa ini Tasorentsi. ivancoqui Tasorentsi. Jeri saroseopee. 2ॸIcantashirejeitanaque,
10ॸAri iojeitavaqueri, iriotaque yoca savicaveitachaniri icantavacaanaca:
omoroqui, amanantaveitachaniri quirequi. Ineajeitaqueri —Paitateemi yoametantariri atiri. Jero icamantaqueriri:
yavisacotaji, irootaque yoajeitantanacariri cavaco. Te “Intinaye camajeitatsiri: tempa itinaaja Jesoshi”. Te
iriotacoteriji. 11ॸAri yajiricasanotajiri Petero, jeri Joa. oncameetsateji oca yoamejeitiriri.
Inajeitaque anta yapatotapinijeitanta: irio Saromo 3ॸAri ishaaviniji catsirincaiteri, irosati yaantacari, tapi.

vetsicacantironiri peerani pancotsi. Irosati ishiashitantapaacari Yaajeitanaqueri, yoiminqueajeitapaaqueri, ari


maaroni atiri, yoajeitanaqueri cavaco. 12ॸIneavaqueri Petero, iquitaitacojeitaque. 4ॸIro cantaincha iquemisantaque oshequi
icantavaqueri ijorioririnte: quemajeitavaqueriri Petero, aamaaca icarajeiti 5,000
—Noshaninca, ¿paita poajeitantanacari cavaco? ¿Paita shirampari, quemisantajeitaintsiri.
pamenantajeitanari, sorerere? Eiro pijitashitanatsi naro 5ॸOquitaitetamanaji yapatojeitaja aisati anta Jerosarequi

Tasorentsi naniitacantajariri yoca choriveitachaniri. Eiro aisati pincatsaritatsiri, savicacantantatsiri, oametantirori


pijitanatsi noquemisantasanoti nomatantajariri. 13,14ॸIrinti sanquenarentsi. 6ॸIcarajeitiri Anashi, yora ivincatsarite saserote.
Tasorentsi oavisacotajiriri. Peerani iquemisantaveitarini Aisati yapatotiri Caijashi, Joa, Arijantero, jeri maaroni
Avarama, Isaca, Jacovo, jeri aisati maaroni intacantaroniri. ishaninca ivincatsarite saserote. 7ॸAri icajemacantaqueri
Ocameetsati pinquempejeiteari iriorini, pinquemisantajeiteri quemisantatsiri, isatecaqueri nianqui, isampijeitaqueri:
Tasorentsi. Iriotaque neacameetsatasanotiriri Jesoshi, icanti: —¿Janica matacaaquempirori oca? ¿Janicampa
“Pineaqueri, icameetsatasanoti Notomi, yantaquenaro maaroni cantaquempiri?
nocoacaaqueriri”. Queario icameetsatasanoti Jesoshi, catsini. 8ॸAri oametaqueri Ishire Tasorentsi Petero,

Iriotaque paacantaqueri. Iro iroimpacaajerime Pirato, aiquero omatacaasanotaqueri. Iquenquetsatacaajeitaqueri


picantacoventatiiri: “Te noncoyeji poimpacaajeri”, irinti apatotimentajeitariri:
picoaqueri yoipacajimpiri oantatsiri. 15ॸPoacantaqueri 9,10ॸ—¿Iriompa pisampitacoventiri yora choriveitachaniri

oaneajeitiriri atiri. Icamavetapainta, impoiji yoitinaajiri ineshinoncatiri Tasorentsi? Pineaqueri, avisacotanaji ini.
Tasorentsi. Aisatitapaaji, noneajeitajiri. 16ॸJeri yoca shirampari: ¿Picoaquempa piote jaoca icantacari yavisacotantajari?
iquemacotantavacariri Jesoshi, iquemisantaque, irootaque Pinquemajeitavaquero oca. Aisati ocameetsati iriojeitavaquero
yavisacotantajari. Jerica pineaqueri. Tempa piojeitiri. Ari maaroni ashanincapee. Iriotaque Jesoquirishito, yora
iquemisantaque, irootaque itecatsitantajari. Pineaqueri meeca nasaretesati, oavisacotajiriri. Pipajacotacantavetacari, iro
yaniitanaji. cantaincha yoitinaajiri Tasorentsi. 11ॸIriotaque Jesoshi
Aisati icantajeitiri Petero: shiacantachari mapitatsiri itseencaqueri vetsicavetarori
17ॸ—Ari noshaninca, meeca niotaque te piojeiveiteani avinti. pancotsi: iro cantaincha ipeaqueri Tasorentsi itincamitantarori.
Aisati iquempeta avincatsaritepee, te iriojeiveiteani. Avirojeitaque avinti shiaqueriri vetsicavetarori: pitseencaqueri
֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ4ٍॷ5 110

Jesoshi. 12ॸIro cantaincha te intimeji pashini icoajeitiri aisati paitarica iquenqueshirejeitiri. Te


oavisacotantatsineri: te intimeji aca quipatsiqui pashini irimashitsajeiteji, irointi ipavacaajeitacaro maaroni
oavisacojeiteeneri: apaniro Jesoshi. coiteimojeitariri. 33ॸJeri iroamereni Jesoshi, icamantapinitiri
13ॸAri yoajeitanaqueri cavaco yora pincatsaripee, icanti: atiripee:
—Pineajeitaqueri, te intsaroajeitanaqueji iriori. ¿Paita caari —Itinaasanotaja Avincatsarite Jesoshi.
itsaroacantajeitee? Aisati te intsoteavetearoji sanquenarentsi, te Aisati icantajeiti atiripee:
irishitoriotasanovetearoji, iro cantaincha oshequi ioti. ¿Paitaquea —Tempa icameetsajeiti quemisantajeitatsiri.
iotacairiri? ¿Iriompa oametiriri Jesoshi, yora quiso yoaveitaniri? 34,35ॸYora maaroni ashiyetachari iipatsite aisati ivanco,
14ॸAri ineajeitaqueri itsipatacari yora yoavisacoyeetajiri. ipimantajeitiro. Oca opinayetari, yamajeitaqueneri iroamereni
Tecatsi incantea incantimenteri. 15ॸAri itiancajiri: Jesoshi, ipapaaqueri. Irosati ipaarantaqueriri itsipapee iriori
—Pisoquijajeitanaje anta; ari coajica noncajemajempi aisati. coiteimotariri, caari yashinoncaajeitanta quemisantajeitatsiri.
Ari isoquijajeitanaji. Impoiji icantavacaajeitanaca iriori 36ॸIcarajeitiri quemisantatsiri ishanincani Irevi, pajitachari Jose.

pincatsaripee: Pashini ipajitiri yora itianqueetiri: Verenave. Ocanti ivajiro


16ॸ—¿Jaoca ancanteriri yonta? Iojeitanaqueri maaroni aneanequi arori: “Veshireacaantachari”. Iriotaque poneachari
jerosaresati itasoncaventaqueri yora choriveitachaniri. Tecatsi Tsipirequi. 37ॸYashivetaro quipatsi, impoiji ipimantiro.
ancante: “Te irimateroji”. 17ॸTe oncameetsateji Yaanaque ovinaro, ari ipapaaqueri yora iroamereni Jesoshi.

5
inquenquetsatacaajeitajeri pashini atiri. Tsame 1ॸIro cantaincha itimi pashini shirampari pajitachari

ancantasanoterita: “Eiroyea meeca piquenquetsatacotajiritsi Ananiashi, iro ijina Sajira. Ipimantiro iipatsite,
yora Jesoshi”. 2ॸyaarantavaji ovinaro nianqui. Irointi cashetani aisati
18ॸAri yapiitajiri, icajemajiri. Icantasanotiri: yaanaque, ipapaaqueri iroamereni Jesoshi. Icantapairi:
—Eiroyea meeca piquenquetsatacotajiritsi Jesoshi. Eiroyea —Jeri yoca quirequi, iriotaque maaroni ovinaro noipatsiteni
picamantacotajiritsi. nopimantaqueri.
19ॸYacanaqueri: Iotaque aisati ijina iroori iramataviterime. 3ॸIro cantaincha
—Tempa ineajeitee Tasorentsi. Pincamantasanotenate: icantavaqueri Petero:
¿cameetsampa nonquemisantempi? Tempa irio Tasorentsi —Ananiashi, tempa paarantavaji ovinaro piipatsite.
nonquemisanteri. 20ॸTecatsi noncantea meeca nojocajero Yoametaquempi Satanashi, picoantavetacari pamataviterome
noquenquetsatacotiro oca noneasanotaqueri, aisati oca Ishire Tasorentsi. 4ॸTempa iro piipatsiteni onaveitani, tempa
noquemasanotaqueri. iriotaque pashi ovinaro. Ocameetsati pinquempoyeri ovinaro.
21ॸAri yapiitajiri aisati icantasanovetajari, irosati itiancantajari. ¿Paita picantanirotantari: “Jeri yoca maaroni ovinaro
Tecatsi irante impasatimenteriri. Ineajeitaquero atiri oca noipatsiteni”? Pamatavivetaquena narori, iro cantaincha tecatsi
imataqueri, icantapinijeitanaque: “Cameetsa ini Tasorentsi, pincanteri pamataviteri irinti Tasorentsi.
oshequi imatacaajeitaqueri quemisantatsiri”, irootaque caari 5ॸIquemantavacariri Ananiashi, irosati itaantanaca, poron.

ipasatantari. 22ॸPeerani imoncarataquero 40 irosarintsite Icamanaque, toren. Itsaroasanojeitanaque catsini maaroni


choriveitachaniri. Ari oshequi iquenqueshirejeitaquero atiri neajeitaqueriri. 6ॸImpoiji yovetsicajeitaqueri evancaripee
yoavisacotiri Jesoshi, iojeitantacari itasorentsitaque. intijeri; yaanaqueri, itijiri. 7ॸOsamanitapainti capichaji, ari
23ॸAri yoimpacaajeitajiri pincatsaripee, impoiji ijajeitanaji oqueapaaque ijinani iroori. Te ioteji camaque ojimeni.
quemisantatsiri ishanincaqui. Icamantapaaqueri oca 8ॸIcantavaquero Petero:

icantavetacariri yora cantavetacariri. 24ॸIquemantavacarori oca, —¿Pipaquenarimpa maaroni quirequi, ora ovinaro
iquenquetsatacaajeitaqueri Tasorentsi. Antearojenca icanti: piipatsiteni pipimantaqueri?
—Novincatsarite. Aviro vetsiquirori inquite, quipatsi, incajare, Ari acanaqueri:
maaroni; aisati povetsicajeitaqueri maaroni timantajeitarori. —Je, nopaquempiri maaroni.
25ॸAisati peerani poametaquerini noshanincani Iravirini, yora 9ॸIrosati icantantacaro iroori:

quemisantimpiri. Oametaqueri pishire, isanquenatantarori oca: —¿Paita piquempetantariri pijimeni, pamataviterome Ishire
“¿Paita itseencajeitantacari yora pashinisatipee atiri? ¿Paita Avincatsarite? Jeritapaaji tijaitiriri pijimeni: irisati
iquenqueshiretashitantarori caari cameetsayetatsi? 26ॸYora aanaquempine avirori.
ivincatsaritepee iraimanajeiveteari Pincatsarisanori, aisati yora 10ॸIrosati oteimotantanacari, ocamanaque. Iqueapaaji yora

Quirishitotatsiri; incoajeivetea intsoncajeiterime”. 27ॸAca evancari, ineapaaquero, camaque. Ari yaanaquero, itijaitiro
nampitsiquica yapatojeitaca yaimanajeivetacari pitomi Jesoshi, iroori, itsipatajantiro ojimeni. 11ॸAri itsaroajeitanaque maaroni
yora pineacameetsatiri. Tempa pipeaqueri yora quemisantajeitatsiri, aisati itsaroajeitanaque maaroni
Quirishitotasanotatsiri. Icarajeiti aimanajeitantachari Eroreshi, quemacojeitaqueriri.
Pontsio Pirato, joriopee, pashinisatipee atiri, maaroni. 28ॸPeerani
piotitani, picantitani: “Aitaque oncanteari”. Ari meeca Yora oametavacainchari, iquishimatiri iroamereni Jesoshi.
imataquero yocapee. 29ॸMeeca, Novincatsarite, piotaquero oca 12ॸOshequi itasoncaventanti yora iroamereni Jesoshi. Oshequi
icantasanovetaquena: “Eiro piquenquetsatacotajiritsi Jesoshi”. imayetaqueneri atiri, irosati yoantajeitanacari cavaco. Ari
Tempa narotaque quemisantimpiri. Pimatacaasanotena eiro yapatojeitaca anta pancotsiqui yovetsicacantiniri Saromoni.
notsaroantatsi nonquenquetsatasanotero pineane. 13ॸOshequi ipincatsajeitaqueri atiripee, irootaque
30ॸPintasoncacoventante, poavisacotanteariri mantsiaripee; itsaroacantajeitacariri intsipajeitajearime. Iro cantaincha
pimatapinitero caari ineapinijeiti, piotacaajeiteri atiri queario icantajeiti atiripee:
iriotaque Jesoshi pitomi, aisati pineacameetsatiri. —Icameetsatasanojeiti quemisantajeitiriri Jesoshi.
31ॸAitaque icantajeitiriri Tasorentsi. Impoiji onicanaca 14ॸAiquero ijatatii yoshequiasanotanaque quemisantiriri

pancotsi isavicajeitantari. Otasoncacoventajeitapaaqueri Ishire Avincatsarite. Oshequi icarajeiti shirampari, jero tsinane.
Tasorentsi, irosati cameetsa iquenquetsatantarori irineane 15ॸYoapiniyetaqueri atiri mantsiaripee anta avotsiqui:

Tasorentsi, te intsaroimateji. yoiponaayetiri shitashintsiqui, oncanteata ariorica iravisanaque


Petero, intsimancayetanaqueri iravisacotantajeari. 16ॸAisati
Yaacameetsatavacaajeitaca yora quemisantatsiri.
yapatotashitaca oshequi atiri, poneayetachari nampitsipeequi
32ॸOshequi icarati meeca quemisantatsiri, cameetsa anta otsapiyetapaa Jerosare. Yamayetaqueneri mantsiaripee,
isavicajeitaque, aisati imoncaratavacaajeitaca: paitarica jeri aisati neiriri camaari. Yoavisacojeitajiri maaroni.
111 ֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ5ٍॷ6

17ॸAri ocantimoneentanacari ivincatsarite saserote, jeri 35ॸImpoiji icantiri:


itsipapee: iriojeitaque saroseotatsiri. 18ॸAri yaacantaqueri yora —Noshaninca. Quearioya, pantiricari quemisantiriri Jesoshi.
iroamereni Jesoshi, yoiminqueacantavetacari caravosoqui. 19ॸIro 36ॸJeri itimaveitani peerani yora Teorashi, oshequi

cantaincha yananincaque inampire Avincatsarite, ishemetaqueni. Ari yapatotashivetacari oshequi iratiritepee,


yashitareapaajiniri ashitacorontsi, yaanajiri saiteriqui. Icantiri: naamaaca icarajeiti 400. Yoyeetaqueri, impoiji
20ॸ—Pijataje anta ivancoqui Tasorentsi, pincatiapaaje. inijantareavacaajeitanaca oijajeivetariri. Ipeashijeitanaca,
Pincamantasanojeiteri atiri jaoca incantajeari intimantajeari tecatsi anquemacotajeri aisati. 37ॸImpoitiri aisati Jorashi, yora
inquitequi, incantaitatiyempani. carireasati. Anta isanquenatacojeitanta, aisati ijivatanaqueri
21ॸYacanaqueri: aparopee atiri. Aisati iriori, yoyeetaqueri. Yovaraanaca
—Je, ari noncamantajeitaqueri. oijajeivetariri, tecatsi aisati anquemacotajeri. 38ॸAri meeca
Ari iroaquera oquitaitetamani ijatanaque ivancoqui noncamantempi, eiro pineashirenquiritsi yocapee, incanteata.
Tasorentsi, yoametantapaaji. Iriorica tianquiriri atiri iquenquetsati, tempa aisati
Jeri ivincatsarite saserote, itsipajeitacari ishanincapee anta impeajeitanajea iriori. 39ॸIriorica tianquiriri Tasorentsi, tecatsi
pashiniqui pancotsi. Yapatojeitiri oametavacainchari: yora pincanteri poimajerenteri. Piquishimatiricari Tasorentsi.
ivincatsaritepee jorio. Ari icantiri variria: 40ॸAri onimojeitanaqueri iriori. Icajemajiri aisati,

—Pijajeite anta poiminqueaquerinta oshaiteji quemisantiriri ipasanatacaantaqueri. Impoiji icantasanovetari:


Jesoshi, pamajeitenari. —Eiro aisati piquenquetsatacotajiritsi Jesoshi.
22ॸAri ijatashivetari, te irineapaajeriji. Irosati ipiantaja, Irosati itiancantajariri. 41ॸAri ijajeitanaque,
icantapaaqueri: Iquimoshirejeitanaque, icantajeiti:
23ॸ—Te aneajeriji. Noneapaaquero pancotsi, ashitasanovetaca —Ineacameetsajeitee Jesoshi, irootaque ishinetantaqueeri
ashitacorontsi, oyavivetaca. Ainiro icatiavetaca shentavetarori aneacatsitimentajeitacari.
omoropee. Iro cantaincha nashitareavetapaacaro omoro, 42ॸMaaroni quitaiteri yoametantapiniti anta ivancoqui

noquea vetapaaca; tecatsi noneapaaje tsompoina. Tasorentsi, aisati pancotsipeequi. Icantani: yoametantapiniti,
24ॸIquemantavacariri, icantavacaanaca: icamantantapiniti. Icantapinitiri ishaninca:
—¿Jaocaquea meeca iquenanajiri? —Iriotaque Jesoshi yora Quirishitotatsiri aamaajeitaniri
—Jaocateemi. peerani.
—¿Jaocaqueame ancanteriri?
25ॸIrosati yareetantapaacari aparo camantapaaqueriri, Icoyeaqueri intacotantachaneri.

6
icantapairi: 1ॸYoshequiantacari quemisantatsiri, jeri iquisashireanaca
—Yora shirampari poiminqueacantavetacari, catiajeitapaaja yora iotirori quirieco. Icantavacaanaca:
anta ivancoqui Tasorentsi. Yoamejeitapaajiri atiri. —Maaroni quitaiteri, ariorica intacotanta, te irintacotearoji
26ॸIrosati ijatashitantajariri capitano, yaajeitanaqueri ashaninca arori: oca camajimentaaro. Apaniro intacotaro irointi
variriapee, iro cantaincha itsaroacaacari ashanincapee; icanti: iotirori evereo.
—Iquisacoventaricari atiripee quemisantatsiri, ipitseecari. 2ॸAri yora iroamereni Jesoshi yapatojeitaqueri maaroni

Irootaque cameetsa yaantanacariri, te inquisanatanaqueriji. quemisantatsiri. Icantiri:


27ॸAri yaanaqueri, yoatiapaaqueri anta itiminta —Te oncameetsateji nojocajero noquenquetsatapinitiro
oametavacainchari. Icantavaqueri ivincatsarite saserote: irineane Tasorentsi, nompantayetempirori poyeari. 3ॸMeeca,
28ॸ—¿Paita piquenquetsatacantajariri aisati atiri? Tempa noshaninca, pincoyeanontea 7 shirampari, yora
nocantasanovetimpi: “Eiro picamantacotajiritsi Jesoshi”. Meeca pineacameetsatasanotiri. Pincoyeaqueri timatsiri iotantari,
aiquero poamejeitatiiri maaroni jerosaresati. Jero oca quemisantasanotirori Ishire Tasorentsi. Noncanterita iriori
picantacotaquena: “Irio saserotepee oacantaqueriri Jesoshi”. Te irintacotantea. 4ॸIrompa nainti, apatiroti nonquenquetsatacoteri
oncameetsateji picantajeitaqueri. Pimajerejeite, eiro Tasorentsi, aisati noncanteani nonquenquetsatero irineane.
picamantantajitsi aisati. 5ॸOnimojeitacari oca icantaqueriri. Icoyeaqueri Ishiteva:
29ॸYacanaqueri Petero: quemisantincari ini, quemisantasanotirori Ishire Tasorentsi.
—Eiro noquemisantiritsi atiri, irintiquea Icoyeaqueri Jeripi, Pirocoro, Nicanori, Timo, Parimenashi.
nonquemisantasanoteri Tasorentsi. 30ॸQueario avirojeitaque Aisati icoyeaqueri Nicorashi, yora peajanchari jorio, poneachari
oacantaqueriri Jesoshi. Pipajacotacantaqueri coroshiqui. Irinti Antioquiaqui. 6ॸIrosati yonijaantapaacari. Icantajeitiri
oitinaajiriri Tasorentsi, yora iquemisantiniri ashanincani Tasorentsi: “Pamitacojeiteri yocapee irintacotantea”, aisati
peerani. 31ॸYoancajiri anta iracosanoriqui. Ipeajiri yajiricainataqueri iitoqui.
Jivatacaajeitaqueeri, aisati Oavisacojeitaqueeri. 7ॸOshequi icarati quemajeitaquerori irineane Tasorentsi. Aiquero

Icoacaajeitaqueri ajorioririnte inquenqueshirejeitanaquea, ijatatii yoshequiti quemisantatsiri anta Jerosarequi. Aisati oshequi
impoiji incavintsaajeiteri, eiro iquenqueshiretajirotsi aisati catsini icarati saserote shiretacarori oca aquemisantiri.
caari cameetsatatsi yantajeitaqueri. 32ॸAitaque
noneasanotaquero yantayetaqueri Jesoshi, aisati niotaque quiso Yora Ishiteva, iriotaque icoyeane Tasorentsi.
oajeitiri Ishire Tasorentsi maaroni quemisantajeitiriri. Irootaque 8ॸCatsini icameetsashiretaque Ishiteva. Oshequi itasoncacairi
noquenquetsatacaapinitiriri atiri. Tecatsi noncantea Tasorentsi. Imatasanoyetiniri atiri caari ineapinijeiti.
nomajerete. Imataqueneri paitapeerica iojeitantacari Tasorentsi ini Jesoshi.
Impoiji icantajeiti itsipapee iroamereni Jesoshi: 9ॸAiniro yapatotapinijeitanta anta ivancoquinta Tasorentsi atiri

—Queario oca icantiri Petero. yora ipimanteevetari peerani, iro cantaincha yoipacajiri
33ॸAri iquemantajeitavacariri, iquisajeitanaqueri, amanantavetariri. Aisati anta yapatotanta shirenesati,
icoajeivetanaca iroyerime. 34ॸAri icatianaca ishaninca arejantiriasati, poneachari Shirishiaqui, Ashiaqui.
pajitachari Camariyeri. Variseo ini, irisati oametantirori Ijatashijeivetacari Ishiteva, iquisatsajeivetacari aisati
sanquenarentsi. Maaroni ineacameetsajeitiri atiri. Icanti: ipiatsajeivetacari. 10ॸIro cantaincha oshequi ioti Ishiteva
—Noshaninca, nocoaque irisoquijajeitanaque quemisantiriri yoametanti, tecatsi incantajeiteri impiatsatasanojeiteari. Ainiro
Jesoshi, eiro iquemantaro noncantempiri. Impoijiquea impiaje iotantari, cameetsa ineanati aisati, tempa oametaqueri Ishire
aisati. Tasorentsi. 11ॸAri oshequi iquisajeitaqueri yoranqui, icantiri
Ari itiancajeitaqueri saiteriqui. pashini ishanincapee:
֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ6ٍॷ7 112

—Pamene, nocoaque pintseeyacoteari Ishiteva. Ariorica yaajeitanaqueri ishaninca, icarajeiti 75. Ari icamapaaqueri.
pimajeitero nocantaquempiri, nompinatempi quirequi. Jero oca Aisati iquempejeitacari maaroni itomipee, icamajeitaque iriori.
pincantacotashiteariri: “Noquemaqueri Ishiteva, 16ॸImpoiji yaatonquijeitanajiro itonquini Jacovoni, itijapaajiro

itseenquimataqueri Moishishi. Aisati iquempetaqueri iriori anta Shiquemiqui, ari opajitari quipatsi yamanantiniri
Tasorentsi, icantimataqueri”. Avarama. Irio pimantirori quipatsi itomipee Emori.
Icantiri: Ipinataqueri quirequi.
—Ari, noncamantajeiteri ashanincapee. 17ॸIrosati yovaajiniriri Ishiteva, icantiri:
12ॸIquemantacariri atiripee, iquisajeitanaca: —Irotanaintsi omoncarataquea icantitacaniri Tasorentsi.
savicacantantatsiri, oametantirori sanquenarentsi, maaroni. Icarati oshequi ashaninca arori, yoshequianaque anta
Jentsipaite ijatashijeitaqueri Ishiteva, yaapaintiri, tapi; Ejipitoqui. 18ॸImpoiji ipincatsariventanti pashini, caari iotacotiri
yaajeitanaqueri anta yoametavacaapinijeitanta pincatsaripee. Jose. 19ॸYamatavijeitiri ashanincani. Ishintsitsanajeitiri,
13ॸYaanajiri aisati iriori yora tseeyachari, icantanirotapaaqueri: yaajeitaqueri itomipee, yoitajeitaqueri. 20ॸIrosati itimantanaca
—Aitaque icantani Ishiteva, icantapiniti: “Te oncameetsateji Moishishi. Aitaque icanta Tasorentsi, ineacameetsatiri. Icarati
ivanco Tasorentsi”. Aisati iquempetiro isanquenare Moishishi, mava cashiri iqueveanaque anta ivancoqui iriri,
itseencapinitiro. 14ॸNoquemaqueri, icanti: “Yora Jesoshi, imanapitsataqueri ejipitosati. 21ॸTe irimateroji irimaneri aisati
nasaretesati, intireajero oca pancotsica. Impashinitero oca ivancoqui, irootaque yovetsicantacanariri pitotsijaniqui,
ameyetacari, aisati impashiniyetajero yoameyetaqueeniri imanavetacari otsapijaqui eni. Iro cantaincha oneaqueri
Moishishi”. irishinto Jarao, aaqueri. Oyeveajiri onampiqui,
15ॸYamenajeitaqueri maaroni savicajeitaintsiri, sorerere. oquempetacantajiri otomisanori. 22ॸYoametasanotiri ejipitosati
Ishipaquireavorotanaque Ishiteva, iquempetanacari inampire maaroni ocarayeti ioyetiri iriori. Cameetsa ineaveeti.
Tasorentsi. Imatasanoyetiro paitapeerica yantayetiri.

7
1ॸIsampitiri ivincatsarite saserote: Jero aisati icantiriri Ishiteva:
—¿Queariompa oca icantaqueri? 23ॸ—Ari ocarati irosarintsite Moishishi 40, irosati
2ॸYacanaqueri Ishiteva: ijatantanacari irineeri ishaninca: yora ijorioririnte.
—Novincatsarite, pinquemisantajeitavaquena. Peerani 24ॸIneapaaqueri aparo, yashinoncaaca: ipasanatiri ejipitosati. Ari

isavicantaveitaniri anta Mesopotamiaqui intacantaqueeniri iquisacoventapaacari Moishishi ashaninca, irosati


Avaramani, inijaapaacari Tasorentsi, yora cameetsatatsiri. 3ॸAri yoantapaacariri ejipitosati. 25ॸIjivetaca iriori Moishishi ari
icantapaaqueri: “Pojocanajero piipatsiteca, pijate anta impincatsajeitavaquerime ishanincapee, aisati ijivetaca ari
pashiniqui quipatsi ora nonijayempiri”. 4ॸIrosati yojocantanajaro iriojeitavaqueri iriotaque cavintsaajeitajerine. Ijivetaca irioteme
iipatsite careasati, yovaanaja anta Jaraqui. Aitaque itiancaqueri Tasorentsi, iro cantaincha te
icamapaaqueri iriri, irosati yovaacaantajariri Tasorentsi aca impincatsajeitavaqueriji. 26ॸOquitaitetanaji ineaqueri ishaninca
aipatsitequica. 5ॸIro cantaincha, te imperiji iipatsite, te apite, iquisatsatavacaanaca. Icoaveta iroimajerenterime.
impimateriji capichaji irisavicanteari. Aisati tequerani intimeni Icantiri: “Tempa pishanincatavacaaca. ¿Paita
itomi. Iro cantaincha icantitacari: “Intime pitomi, aisati piquisavacantajeitacari?” 27ॸAri itatsincavaqueri yora
nompempi piipatsite avirori. Aisati nompajeiteri maaroni quisasanotainchari, icantiri: “¿Janicampa peaquempiri meeca
impoijeitempineri intimaje”. 6ॸAisati icantaqueri Tasorentsi: novincatsarite? ¿Picoaquempa pimperanajeitena?
“Coajica intimaje poyeetajempineri iipatsitequi pashinisati atiri. 28ॸ¿Picoaquempa meeca poyena narori, pinquempetacantena

Peerani catsini iromperanatasanoteari, oncarate osarintsi 400 yoranquini ejipitosati poaqueri oshaiteniji?” 29ॸIquemavaque
iroashinoncaasanoteri. 7ॸImpoijiniquea noasanquetaqueri yora icantaqueriri, irosati ishiantanaca Moishishi, itsaroanaque.
peranavetearineri. Irintiquea pishanincani, noimpiajeitajeri aca Irosati isavicantapaaca nampitsineentsiqui anta iipatsitequi
quipatsiquica, impoiji inquemisantaquena aca. 8ॸNocoaque Matia. Yaapaaque ijina, impoiji itimanaque itomi apite.
meeca pintoyeantea iriotanteari atiri piquemisantaquena aisati 30ॸAri yovaajiniri Ishiteva iquenquetsatacaajeitiri:

pinquenqueshiretantearori nocantaquempiri”. Ari impoiji —Ocarataque 40 osarintsi isaviquimotiri Moishishi


itimanaque itomi, yora Isaca. Ocarataque quitaiteri 8, irosati iriconquiri. Irosati inijaantacari inampire Tasorentsi, anta
itoyeantantacari. Itimaque itomi iriori Isaca, ipajitaqueri amorequimotaqueri totseequishi. Ocaaraitetinta anta,
Jacovo. Itomipee iriori Jacovo icarajeitaque 12. Tempa oquempejitaro toncaari pajitachari Shinai. 31ॸYamenanaquero,
iriojeitaque intacantajeitaqueeri. irosati yoantanacaro cavaco: “Otaavetaca totseequishi, iro
9ॸAri yovaajiniri Ishiteva, icantiri: cantaincha te ontsonqueaji. ¿Paitaquea?” Ari ijatashitaquero,
—Ari yantearijeitanaque, iquisajeitaqueri irirenti, pajitachari icoaveta iramenasanoterome. Irosati iquemantacari
Jose. Ipimantajeitaqueri, impoiji yayeetanaqueri Ejipitoqui. Avincatsarite, 32ॸicantiri: “Narotaque Tasorentsi, icantani
10ॸAri yoashinoncaajeivetacari savicajeitatsiri, iro cantaincha ipincatsajeitaquena pishanincani: yora Avarama, Isaca, jeri yora
yoavisacotiri Tasorentsi. Itasoncacoventiri, irootaque Jacovo, maaroni”. Jaa iriori Moishishi itsaroasanotanaque, te
ineacameetsatantariri ivincatsarite ejipitosati, pajitachari Jarao. iramenanajeroji. 33ॸIcantiri aisati Tasorentsi: “Pipincatsatanarica,
Ineaqueri otimimotiri iotantari, irootaque ipeantajariri iriori pisapatoreempa, picatiantacaro meeca quipatsi noameetsantiri,
ivincatsaririnte. Ipincatsariventajeitiri maaroni ejipitosati, aisati oca nopashinitiri. 34ॸNoneaqueri anta Ejipitoqui pishaninca
ishaninca Jarao. 11ॸImpoiji otashentsiiteanaque maaroni nocoyeaqueri, oshequi yashinoncaajeitaca. Noquemaqueri
Ejipitoqui, aisati Cananaqui. Oshequi yashinoncaajeitaca, icavintsaajeitaca, meeca nocavintsaajeitiri. Irootaque
tecatsi iraanajero intacantaqueeri iroajeitajeari. 12ॸIriori Jacovo nopocashitantariri noimpacacoventajeri. Meeca, nontianquempi
iquemacotaquero ari otimaqueri tirico anta Ejipitoqui. Ejipitoqui”. 35ॸTempa peerani itseenqueevetacari yora Moishishi,
Ijivataqueri itiancaqueri itomipee: “Pijajeite Ejipitoqui icantirini: “¿Janicampa peaquempiri novincatsarite?” Iriotaque
pamanantaitero ayeari”. Ari yamanantaiti, aisati ipianaja. yoca itiancaqueri Tasorentsi. Ipeajiri pincatsaritatsiri, aisati
13ॸImpoiji otsoncaja, itiancajiri aisati: “Pijajeite pamanantajante oavisacojeitiriri ashanincani. Irio tiancaqueriri inampire
aisati”. Ari ijajeitanaji aisati, jeri ineajeitapaajiri pincatsari. Tasorentsi, yora ineaqueri peerani anta totseequishiqui.
Icantavaqueri: “Narotaque Jose pipimantaqueri peerani”. Aisati 36ॸYaajantiri ishaninca, imayetaquero caari ineapinijeiti, aisati

icantiri Jarao: “Jeri yoca iyentisanoripee narori”. 14ॸImpoiji itasoncacoventanti. Imayetaquero anta Ejipitoqui, incajarequi
icantiri aisati: “Pincantaiteri apa impoque aca, aisati maaroni Quitioncajaroni, jero aisati anta caaraiteriqui. Ocarati 40
ishaninca”. 15ॸIrosati ijatantanacari Jacovo anta Ejipitoqui, osarintsi imatapiniyetaquero.
113 ֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ7ٍॷ8

Aisati icanti Ishiteva: Ishiteva, iveshireimentashiretasanotacaro Ishire Tasorentsi.


37ॸ—Iriotaque yoca Moishishi cantiriri ajorioririnteni: Yamenasanotanaque inquitequi, ineaquero ishipaquireane
“Oquempetaca narori itimacaaquena Tasorentsi, aisati Tasorentsi. Jeri ineaqueri Jesoshi aisati, icatiaca iracosanoriqui
inquempeteri pashini ashaninca intimacayeri: Tasorentsi. 56ॸIcantanaque:
camantantapaatsineri iriori”. 38ॸPeerani iquenaquenajeitantaniri —Jaa, yonta noneasanotaqueri inquitequi, icatiaca
ashanincani anta caaraiteriqui, ijivajeitaqueri yora Moishishini. Atirivetapaintachaniri anta iracosanoriqui Tasorentsi.
Anta toncaariqui pajitachari Shinai iquenquetsatacairi inampire 57ॸShintsi icajemajeitanaque, yovijeitanaquero iyempita,

Tasorentsi. Iquemavaquero Moishishi irineane Tasorentsi, ishiashijeitapaacari. Yaajeitaqueri, shepi; 58ॸyaajeitanaqueri anta
irosati yovaajeitantacanariri intacantaqueeri, iotantacariri ovecaratapaacanta nampitsi. Irosati ipichaanajeitantacariri.
Tasorentsi. Irosati yovaajeitantaqueero meeca arori. 39ॸIro Yora pichaaqueriri, isapocaquero yoicoro, yoaquero iitiqui
cantaincha te incoyeji intacantaqueeri inquemisanteri Saoro, icantiri:
Moishishi, irointiquea itseencaqueri. Icoajeiveta impianajeme —Pamenenaro noicoro, nompichaavaquerita.
Ejipitoqui. 40ॸIcantajeitiri Aaro: “Yora Moishishi iriovetaca Icantiri:
aajeitajanteeri anta Ejipitoqui, yamajeivetaquee aca. Iro —Ari.
cantaincha ijataque chapinqui Shinaiqui. Meeca te ayotacoteriji Evancari ini Saoro iriori. 59ॸAri ipichaanataqueri Ishiteva,
paitanirica oaqueriri caari ipocantaja. Povetsicajeitajena irosati iquenquetsatacantanacari Tasorentsi, icantanaque:
pashini atasorentsite, ampincatsajeitajero iroori”. 41ॸAri —Novincatsarite Jesoshi, paavajero noshire.
yovetsicajeitiro, ishiacantiri vacajaniqui. Icoi impeajerome 60ॸItiyeroanaca, antearojenca ineanatanaque, icanti:

itasorentsite. Yoaquenero ovisha, yamashiyetacanaro, —Novincatsarite, te oncameetsate oca yantajeitaqueri, iro


ipashiyetacaro. Iquimoshireventashivetacaro yovetsicane. cantaincha eiro piquishimentiritsi.
42ॸIshemanaca Tasorentsi, yojocanaqueri: ishinejeitiri Irootaque icantaqueriri, irosati icamantanaca, torein.
ijitasorentsitashiyetari catsirincaiteri, cashiri, impoquiropee, Icantanaque Saoro iriori:
paitapeerica. Tempa irootaque isanquenatacotiniri peerani yora —Ariove, camanirotaque ini; ineacarove.
Amoshini. Jero oca isanquenatiniri: “Noshaninca, jero oca
icantimpiri Tasorentsi: ‘Ishanincani Ishiraeri, anta Ijati quemisantatsiri anta Samariaqui.

8
ocaaraiteapaaquenta pisavicaveitani 40 osarintsi. Iro 1ॸIrosatiquea intantanacari iquisajeitiri quemisantatsiri anta

cantaincha te poapinitenariji poshiniri, te pintaapinitenariji: te Jerosarequi. Itsoncajeitanaca maaroni, ishiajeitanaca


pimpincatsatimajeitenaji catsini. 43ॸIrointi pipincatsatashitacaro Joreaqui, aisati Samariaqui. Irinti timajeitanaintsi yora
ipajiyeetiri Maroco. Aisati pipincatsatashitacari impoquiro iroamerepeeni Jesoshini. 2ॸAri itijaqueri Ishitevani. Irio
pajitachari Ireja. Aisati pipincatsatashitacaro povetsicajeitiri. tijaqueriri quemisantasanotatsiri. Oshequi iraacojeitaqueri.
Irootaque nontiancanteariri vavironiasati iraajeitanaquempi 3ॸIrinti Saoro, icoaveta intsoncajeiterime yora quemisantatsiri.

inampiqui, ɗ̲Йľф͑ʮľɗҡľ̲Йɗٔॸٚ. Irootaque isanquenatiniri Ijatashijeitiri ivancopeequi, inoshicajeitiri shirampari, tsinane,


peerani Amoshini. maaroni. Yoiminqueajeitaqueri.
44ॸIrosati yovaaqueneri aisati Ishiteva:

—Peerani anta caaraiteriqui otimimoveitarini ashanincani Iquemisantaque savicatsiri otsipapeequi nampitsi.


cajo, onantari isanquenare Moishishi. Irio vetsicacantirori 4ॸYora shiajeitanainchari, iquenaquenayetanaque otsipapeequi
Tasorentsi. Imoncarataqueneri Moishishi icantaqueriri. nampitsi. Iquenquetsajeitaquero irineane Tasorentsi. 5ॸYora
45ॸImpoiji yaajeitanaquero ashanincani jaocarica ijayetiri. Jeripi yareetapaaca nampitsiqui, onta Samariaquiniri.
Ijivajeitaqueri Josoe iipatsitequi pashinipee atiri. Itiancajeitiri Icamantacotapaaqueri Quirishito. 6ॸIquemajeitantacariri, aisati
Tasorentsi atiripee, otimantari isavicantari ashanincani. Quiso ineajeitantacariri itasoncantayeti, iquemisantasanojeitavaqueri
yoajeitiro cajo, irosati itimantacari Iravirini iriori. 46ॸYora atiripee. 7ॸYoavisacojeitiri oshequi neiriri camaari, antearojenca
Tasorentsi ineacameetsatiri Iravirini. Icantavetarini iriori: “Apa, icajemajeitanaque camaaripee, irosati ijatantanaja.
tempa aviro Tasorentsi, ipincatsatimpini Jacovoni. Nocoaque Yoavisacojeitiri oshequi choriveetatsiri, aisati amashitachari
pishinetena meeca novetsiquempiro pinampitanteari”. 47ॸIro iitiqui. 8ॸIrosati iquimoshirejeitantanaca yora savicajeitatsiri
cantaincha irinti Saromoni vetsicasanotirori pancotsi. 48ॸTe nampitsiquinta.
irisavicantearoji Tasorentsi oca pancotsi yovetsicayetiri atiri. 9-11ॸItimi aisati anta shirampari pajitachari Shimo. Peerani

Tempa irio savicasanotatsiri inquitequinta jenoqui. Tempa oshequi osarintsi isheripiariveitani. Yoajeivetarini cavaco
aitaque icantita camantantatsiniri: 49ॸ“Icanti Avincatsarite: maaroni samariasati, irootaque ishemetantacari oshequi.
‘Irootaque inquite nosavicasanotantari. Ora quipatsi, te iro Ipincatsajeivetacari atiripee: pincatsaripee, iratiritepee,
nonampi. ¿Jaoca pincanteari povetsicantenari pancotsi maaroni. Icantajeiti:
nosavicanteari? ¿Arimpa nonaquearo pancotsi? 50ॸTempa —Tempa iriotaque Shimo yoca matirori itasorenca
͑фΎҡнӕľԮľҡѸɗËʮľɗҡнӕľфΎфɗ̲фΎ͑ɗҡɗ̲ֆľҡҡѸɗфɗٔॸٚ. Tasorentsi. Tempa irio pincatsaritatsiri. Tsame
51ॸNoshaninca, te pincoyeji piote. Pishiajeitaqueri pashinisati ampincatsajeiteri.
atiri: te pinquenqueshireempa. Te pinquemisantajeiteji. Aitaque 12ॸIro cantaincha impoiji yareetapaaca Jeripi,

picantaitatiani pipiatsatacaro Ishire Tasorentsi. Pishiaqueri icamantacotaqueri Tasorentsi, jaoca icanta ipincatsariventanti.
intacantimpiniri. 52ॸ¿Timatsimpa camantantatsiniri caari Aisati icamantacotaqueri Jesoquirishito. Ari ivaotisajeitaqueri
iquishini pishanincani? Teve aneeriji, tempa iotaca quemisantajeitaintsiri: shirampari, tsinane, maaroni. 13ॸAisati
iquisajeitaquerini. Yoajeitaquerini maaroni iquempetaja Shimo iriori, iquemisantaji, ivaotisataja. Impoiji
camantantajeivetachaniri; icantini: “Coajica impoque quiso yoanaqueri Jeripi. Ineacoyetaqueri paitarica
cameetsatasanotatsineri”. Ipocavetaca, iro cantaincha te yantayetaqueri, aisati itasoncantasanoyeti. Irosati yoantanacari
pimpincatsajeitavaqueriji avinti, irointi paacantaqueri, cavaco.
poacantaqueri. 53ॸPiojeivetaro irineane Tasorentsi 14ॸYora iroamereni Jesoshi savicatsiri Jerosarequi

yoamevetimpiri inampire, iro cantaincha te pinquemisanteroji. iquemacojeitaqueri samariasati, iquemisantajeitaquero iriori


Irootaque icantiriri Ishiteva ishaninca. 54ॸAri irineane Tasorentsi, irosati itiancantacariri Petero, jeri Joa.
iquemajeitavaquero oca icantaqueriri, irosati 15ॸIjajeitanaque anta. Icantiri Tasorentsi:

iquisajeitantanaca. Oshequi iquisajeitanaqueri, “Pintasoncacoventajeiteri samariasatipee, quiso oajeitanteariri


yatsicanajitimentajeitanacari irajiqui, taquiririri. 55ॸIrompa irinti Pishire”. 16ॸIro cantaincha tequerata quiso oajeiteri, apatiroquera
֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ8ٍॷ9 114

ivaotisatimentajeitacari Avincatsarite Jesoshi. 17ॸAri Icantiri:


yajiricainatapaaqueri iitopeequi, irosati yaashirejeitantacaro —Noquemisanti. Iriotaque Jesoquirishito Itomi Tasorentsi.
Ishire Tasorentsi, otasoncacaajeitaqueri. 18ॸIneacotaqueri Shimo. 38ॸYoatiaquero shiacomentotsi. Ari yaniireajeitanaque,

Iotanaque ariorica yajiricainatapaaqueri, yaashirejeitaquero itsipatavacaanaca apite, yaniijatanaquero nija, ivaotisataqueri.


iriori Ishire Tasorentsi, irosati icantantacari: 39ॸAri yaatanaji, irosati quiso oantanacari Jeripi Ishire
19ॸ—Jerica quirequi, nocoaque poametena nontasoncante Avincatsarite. Te irineavajeriji aisati yora itsipavetacari.
narori, nonquempetempi avirori. Nocoaque ariorica Apaniro yovaanaja iriori, iquimoshiretanaque. 40ॸIrintiquea
najiricainateri noshaninca, iraashirejeitantearori Ishire Jeripi ineacotashitapaaca nampitsiqui anta opajitanta Asoto.
Tasorentsi. Ari yovaanaca, iquenquetsayetanaque nampitsipeequi:
20ॸIcantanaqueri Petero: —Pinquemisantajeiteri Quirishito pavisacojeitantajeari.
—Pijate Sharincaveniqui, paanajeri aisati piirequite. Irosati yareetantanaja anta Sesareaqui.
Pijitashivetaca avirori ari pamanantero itasorenca Tasorentsi:
apaniro imatacanti Tasorentsi. 21ॸTecatsi pincantea Ipashinitantajari Saoro.
pinquempetena: ioti Tasorentsi te pincameetsashireteji. 22ॸTe
9
1ॸAri yashi yoiro iquisa Saoro. Isareavetacari iroajeiterime
oncameetsateji oca piquenqueshirevetacari. maaroni quemisantajeitiriri Avincatsarite. Irosati
Pinquenqueshiretanaquea, pojoquero caari cameetsatatsi ijatashitantacari ivincatsarite saserote, icantiri:
pantayetiri. Pincanteri Avincatsarite: “Pincavintsayena”. 2ॸ—Nocoaque pisanquenateneri yora quemisantacaajeitiriri
23ॸNiotaquempi, oshequi pishemeti, aisati pashi poiro te ajorioririnte anta Tamashicoqui, pincanteri: “Pamitacojeiteri
pincameetsateji. Saoro iraajeiteri maaroni quemisantajeitiriri Jesoshi. Nocoaque
24ॸYacanaqueri Shimo, icanti: iraajeiteri: shirampari, tsinane, maaroni. Impoiji iroisojeiteri,
—Pincanterite Tasorentsi incavintsayena oncanteataquea eiro iramajeiteri aca Jerosarequi”.
nojatantatsi Sharincaveniqui. Ari isanquenatiniri, ipavaqueri. 3ॸImpoiji ijatanaque,
25ॸYora Petero aisati Joa, icamantacotiro irineane icantanaca, icantanaca: irotapaintsi Tamashico.
Avincatsarite, iquenquetsatacotiro. Iquenayetanaque oshequi Omapocapaaqueri amorecatsiri, amorecacotapaaqueri, morec:
nampitsipeequi Samariaqui, icantajeitiri savicajeitatsiri: oponeaca inquitequi. 4ॸIparianaque quipatsiqui, tiricn,
—Ariorica pinquemisanteri Jesoshi, iroavisacotempi iquematiiro irineane Jesoshi:
Tasorentsi, iraajeitanaquempi inquitequi. —Saoro, Saoro: ¿paita piquisantanari?
Irosati ipiajeitantanaja Jerosarequi. 5ॸ—¿Janicampi, Novincatsarite?
6ॸ—Narotaque Jesoshi, piisane. Pijate, povaanaquea
Iquemisantaque etiopiasati.
nampitsiqui. Coajica incamanteetempi paitarica panteri.
26ॸAri ineanatiri inampire Avincatsarite, icantiri Jeripi: 7ॸAri icatiajeitaca yora shirampari itsipajeivetacari,

—Meeca pijatanaque, pinquenanaque anta avotsiqui yoajeitaque cavaco. Iquemashitacaro irineane, iro cantaincha
quenantachari caaraiteriqui: ora poneachari Jerosarequi, tecatsi irinee. 8ॸIriori Saoro, icatianaja. Yoquireavetanaja, te
jatatsiri irosati Casaqui. irimatajeaji iramenaje, irootaque yacatsatantanajariri,
27ॸAri ijatanaque, iquenanaque avotsiqui. Itonquiotavacari yareetacaacari Tamashicoqui. 9ॸOcarati isavicashitaca mava
shirampari poneachari Etiopiaqui. Aitsoquireari ini. Irisati quitaiteri. Te irineajeji, te iroajeaji, te irirajeji.
ovincatsaririnte Cantasheshi, yora quempoyeinirori maaroni 10ॸAri itimiri anta Tamashicoqui quemisantatsiri, pajitachari

oirequite. Irootaque iroori ivincatsarote etiopiasati. Ari ijaiti Ananiashi. Ineashitavacari Avincatsarite, icantapaaqueri:
anta Jerosarequi, iquemisantaitiri Tasorentsi. 28ॸMeeca ipiaja, —Ananiashi.
isavicaque ishiacomentoqui, ineanatiro isanquenareni Yacanaqueri:
Isayashini, camantantaveitachaniri. 29ॸIro Ishire Tasorentsi —¿Paita, Novincatsarite? Ainirona aca.
cantaqueriri Jeripi: Icantiri:
—Pijate anta, pintonquiotavaquearo shiacomentotsinta. 11ॸ—Meeca pijate anta avotsiqui ipajiyeetirinta:
30ॸIshiashitanacari, iquemapaaqueri ineanatiro. “Tampaticari”. Pincoapaaqueri shirampari pajitachari Saoro,
Icantapaaqueri: yora tarisosati. Pincoapaaqueri anta ivancoqui Jorashi. Ainiro
—¿Piotaquerompa oca pineanatiri? iriori, iquenquetsatacaana. 12ॸNomishitacaacari, ineaquempi
31ॸYacanaqueri: piqueashitapaaqueri, pajiricainatapaaqueri; ineaca yamenanaji.
—Teve nioteroji. ¿Jaoca noncanteari niotantearori? Tecatsi 13ॸYacanaqueri:

oametenarone. Pintetapeempa, pisaviquimotapeena aca. —Oshequi noquemacotiri, iquenquetsatacoyeetiri yora


32ॸJero oca ocantiri sanquenarentsi ineanatapairi: “Ariorica picantaquenari. Oshequi yoashinoncaajeitiri
yoyeetiri ovisha, imajeretashitanaca. Ariorica yameeyeetiri quemisantajeitimpiri anta Jerosarequi, icantirive. 14ॸTempa
ovishajaniqui, imajeretashita. Aisati inquempeteari Quirishito itianquiri aca yora jivatacaajeitiriri saserote
iriori, irimajerete. 33ॸIroashiventeeteri, eiro otampaticatitsi iraajeitantanaquenari, maaroni aventajeitimpiri. Oshequi
incantacoyeeteriri. Impoiji iroyeeteri. Eiro itimitsi irinti notsaroacaacari.
itomipee”. 15ॸIro cantaincha icantiri:
34ॸIsampitiri: —Pijate. Tempa iriotaque nocoyeaqueri. Iriotaque
—Pincamantenate. ¿Janicampa iquenquetsatacotiri yora quenquetsatacotajenaneri. Inquenquetsatacaajeiteri joriopee,
camantantatsiniri? ¿Irisatimpa quenquetsatacotashitacha? pashinisatipee atiri, pincatsaripee, maaroni. 16ॸAisati nonijayeri
¿Pashinimpa iquenquetsatacotiri? jaoca oncarate irineacatsitimentena.
35ॸIrosati icamantantanacari Jeripi, icamantacotiri Jesoshi. 17ॸAri ijatanaque Ananiashi, iqueapaaque pancotsiqui.

Ijivataqueneri ocantiri ora Sanquenarentsi, Yajiricapaaqueri, icantiri:


yoametasanotaqueri. 36ॸAiquero ijatacairiri avotsiqui, irosati —Saoro, avirotaque noyemisantaririnte. Itiancaquena
ineantapaacaro nija. Icantaqueri: Avincatsarite Jesoshi, yora onijaaquempiri anta avotsiqui
—Jero oca nija. ¿Cameetsanimpa novaotisatea? piquenapaaquenta. Itiancana pamenantajeari, quiso
37ॸYacanaqueri: oasanotantempiri Ishire iriori.
—Piquemisantasanotiririca Quirishito, cameetsa 18ॸIrosati opariantanaja iroquiquiniri shiavetarori iventaqui

pivaotisataquea. shima, yamenasanotanaji. Ari ijatanaque, ivaotisataca. 19ॸAisati


115 ֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ9ٍॷ10

yoaja, ishintsitanaji. Aparopee quitaiteri itimimovetanacari 39ॸAri ijatanaque Petero, yoijatanaqueri. Yareetacaacari,

quemisantatsiri anta Tamashicoqui. 20ॸImpoiji icamantantayeti yaanaqueri anta pancotsiqui jenioquiji.


anta pancotsiqui yapatojeitanta joriopee. Icantapinijeitiri: Oshonquimentajeitacaro maaroni camajimentaaro, iraajeitaca.
—Iriotasanotaqueyeata Jesoshi Itomi Tasorentsi. Onijaayetiri oicoropee, aisati oitsaaresanoripee. Ocantajeitaque:
21ॸYoajeitanaqueri cavaco yora quemajeitavaqueriri. —Tequerani oncameni Tavita, otijayetanaroni maaroni
Icantajeiti: ocapee.
—Tempa iriotaque yora tsoncajeiterinemeri quemisantatsiri 40ॸAri yoimisoquijapaaqueri maaroni atiri. Itiyeroanaca,

anta Jerosarequi. Tempa irootaque ipocashitantavetacariri aca iquenquetsatacairi Tasorentsi. Ipitsocashitanacaro camaintsiri,
iroisojeiterime quemisantiriri Jesoshi, iraajeitanaquerime anta icantiro:
saserotepeequinta. —Tavita, pintinaanaje.
22ॸAiquero ijatatiini Saoro iquenquetsati, tecatsi Oquireanaji, oneaqueri Petero, irosati osavicantaja.
intsaroacaimateari. Yoajeitavaqueri cavaco yora joriotatsiri. 41ॸYaavacotiro, yoatiajiro. Icajemajeitiri aisati

Iotacaasanotaqueri, icanti: quemisantajeitatsiri, aisati iroori icajemajeitiro


—Yora Jesoshi, iriotaque Quirishitotatsiri. camajimentaaro, maaroni. Icantajeitavaqueri:
23ॸAri avisanaque oshequi quitaiteri, irosati —Jero, aneanaji.
isareantajeivetacari iroyerime. 24ॸIro cantaincha iotacotaqueri 42ॸAri iquemacojeitaquero maaroni jopesati. Icarati oshequi

Saoro isareacari. Maaroni quitaiteriqui, tsiteniriqui, quemisantayetanajiriri Avincatsarite. 43ॸOshequi quitaiteri


yamenajeivetacaro joriopee iqueantapinitari nampitsi, isaviqui Petero Jopequi. Isaviqui ivancoqui Shimo, yora
icoajeivetaca iraavaquerime Saoro, iroyerime. 25ॸIro cantaincha, vetsicapinitiriri meshinantsi.
osaite yaanaqueri iroamerepee tantotsiqui, ora shoncarori
nampitsi; yataitacaanaqueri, impoiji yoaniireacojeitajiri Iquemisanti Coronerio, yora capitanotatsiri.

10
cantiriqui araquerora. Irosati ishiantanaja, te irineajeitavajeriji 1ॸAri itimaiti anta Sesareaqui shirampari pajitachari
oyerinemeri. 26ॸAri yareetapaaca Jerosarequi. Icoaveta Coronerio. Iriotaque iyapitanote oshequi soraro,
intsipajeitapeemparime quemisantajeitatsiri, iro cantaincha poneayetachari Itariaqui. 2ॸQuemisantasanotatsiri ini,
itsaroacaajeitavacari. Ijitashivetacari te inquemisanteji. ipincatsatiri Tasorentsi. Aisati iquempejeitari maaroni
27ॸImpoiji yaanaqueri Verenave, ijivatanaqueri anta itiminta ishanincapee iriori, saviquimojeitiriri. Oshequi icavintsaajeitiri
iroamereni Jesoshi. Icamantapaaqueri: atiripee. Icantani iquenquetsatacairi Tasorentsi.
—Queario, iraajeiterime Saoroca ayemisantaririnte anta 3ॸIshaavijitanaque catsirincaiteri ineashitavacari inampire

Tamashicoqui, iro cantaincha anta avotsiqui ineaqueri Tasorentsi, iconijatasanotapaaque. Iquempejitapaacari,


Avincatsarite, iquenquetsatacaaqueri. Iquemisantaque, impoiji icantapaaqueri:
anta Tamashicoqui iquenquetsatacotapinitiri Jesoshi, te —Coronerio.
intsaroacayeariji tseencantatsiri. 4ॸYamenasanotavaqueri, sorerere. Itsaroasanotanaque catsini.
28ॸAri yaacameetsajeitaqueri quemisantatsiri, cameetsa Icantavaqueri:
itimimotaqueri iriori anta Jerosarequi. Icantani Saoro, quiso —¿Paita, Novincatsarite?
yoajeitaqueri ayemisantaririnte. Cameetsa Icantiri:
iquenquetsatacotasanotiri Avincatsarite. —Iquemaquempi Tasorentsi piquenquetsatacaapinitaqueri,
29ॸIquenquetsatacaajeivetacari joriopee iotirori quirieco, iro aisati ineaquempi pintacotapinijeitacari atiripee. 5ॸIcoaque
cantaincha ipiatsajeitavacari; icoajeivetanaca iroyerime, 30ॸiro meeca pintianque aparopee shirampari anta Jopequi.
cantaincha iotacotaqueri iyemisantaririnte, irosati yaantanajari Pincajemacanteri yora Shimo, ipajiyeetiri aisati Petero. 6ॸIrio
Saoro anta Sesareaqui. Impoiji itiancajeitaqueri Tarisoqui. isaviquimotiri pajitachari aisati Shimo, yora vetsicapinitiriri
meshinantsi. Otimi ivanco otsapijaqui incajare.
Itasoncantayeti Petero anta Iriraqui. 7ॸAri ipianaja inampire Tasorentsi, yora neanaitiriri.
31ॸCameetsa itimajeiti quemisantajeitatsiri anta Joreaqui, Icajemaqueri Coronerio inampire apite, aisati soraro aparo.
Carireaqui, Samariaqui. Aiquero ijatatii iquemisantajeitanaque. Quemisantasanotatsiri ini soraro. Icarajeitiri amitacojeitiriri
Yamejeitaca ipincatsajeitiri Avincatsarite. Aisati oshequi Coronerio. 8ॸIcamantajeitaqueri maaroni oca icantaqueriri
oveshireacaasanojeitacari Ishire Tasorentsi. 32ॸAri inampire Tasorentsi, impoiji icantiri:
iquenaquenayetanaque Petero iquivantayetiri —Nocoaque pijajeite Jopequi, pamenaiteri yora Petero.
quemisantayetatsiri, irosati yareetantacari Iriraqui. Anta Ari ijajeitanaque. 9ॸOquitaitetamanaji, itampaticatapaaque
isaviqui oshequi quemisantatsiri. 33ॸIneapaaqueri shirampari catsirincaiteri. Iquenapaaque, irosati iquempejitantapaacaro
pajitachari Eneashi. Ocarati osarintsi 8, inareaca nampitsi. Iriori Petero, yataitanaque jenoqui,
imaamentoqui, ichoritaque. 34ॸIcantapaaqueri: iquenquetsatacairi Tasorentsi. 10ॸItasheavetaca, icoaveta
—Eneashi, iriotaque Jesoquirishito oavisacotajempine. iroyeame. Ainiroquera ovetsiquiniri iroyeari, omapocapaaqueri
Pincatianaje, povetsicajero pimaamento. ineashitacaro. 11ॸIneaquero inquite tsompoina. Oaniimaotapaaca
Jentsipaite itinaanaja. 35ॸIneajeitaqueri irirasati, jeri quipatsiqui shiavetarori tocoya antearo. Yajiriqueetaquero anta
saronasati; irosati iquemisantajeitantanajari Avincatsarite. ocaramaotapaaque. 12ॸIteyetaca yora caari yoyeeta; jeri
36ॸOtimaveta Jopequi quemisantatsiri pajitachari Tavita. iteyetaca maranquepee, vanquiyetachari, maaroni.
Acanti aneanequi arori: Maniro. Cameetsa oca antayetiri: ashi 13ॸIquemavaqueri Tasorentsi, icantiri:

oiro intacotantayeta. 37ॸOmantsiatanaque, impoiji ocamaque, —Petero. Jeri yoca, poyeri, impoiji poyeari.
torein. Ari iquivatsempequiyeetaquero ovatsani, impoiji 14ॸIcantanaqueri:

yoaquero anta shitamencotsiqui, onta jenioquijiniri. 38ॸJero Irira —Novincatsarite, eiro noaritsi. Te nameteariji caari yoyeeta,
oquempejitaro Jope. Yora quemisantajeitatsiri, caari icoacayeetana noyeari.
iquemacotaqueri Petero, inapaaque anta. Itiancaqueri apite 15ॸYapiitajiri:

shirampari: —Tempa narotaque Tasorentsi, nocamantimpi nainti:


—Pishintsite, pincantaiteri Petero impoque. “Cameetsari ini, poyeari”. Eiro picantashitaritsi avirori: “Te
Ari ijataque, icantasanotapaaqueri: incameetsateji”.
—Pishintsite poijatanaquena pamenapeero tsinane, camaque 16ॸYapiitajiniri aisati:

oni. —Poyeri, poyeari.


֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ10ٍॷ11 116

Irosati yoancacotanteetajariri jenoqui. pinquempetavacantajeiteari”. Tempa iriotaque Jesoshi


17ॸTe iriotacoteroji Petero oca ineaqueri. Irosati Avincatsarite maaroni, 37ॸpiojeitaquero. Ijivataque Joani
yareetantapaaca pancotsiqui itiancane Coronerio. iquenquetsatacotaqueri, icanti: “Cameetsa
Isampitacotapaaqueri: pivaotisatimentajeiteari Quirishito”. Impoiji
—¿Jaoca ivanco Shimo, yora vetsicapinitiriri meshinantsi? iquenquetsatacotaqueri itsipapee, intanacaro anta Carireaqui.
Icamanteetiri: Yovaacaanacaro maaroni nampitsipeequi anta Joreaqui.
—Irootaque oca ivanco. 38ॸIcamantajeitiri atiri jaoca icantaqueriri Tasorentsi Jesoshi,
18ॸAri isampitajiri: yora nasaretesati, itiancantacariri Ishire, aisati ipantacariri
—¿Ariompa isaviquimotimpiri yora Shimo Petero? itasorenca; irootaque iquenaquenayetantacari,
Icanteetiri: yantantayetacarori cameetsayetatsiri. Yoavisacojeitiri
—Je, aitaque isaviquiri. neajeitiriri camaari. Quiso yoiri Tasorentsi, irootaque
19ॸIrosatiquera iquenqueshiretiro Petero ineaqueri. Ari imatantacariri. 39ॸNoneajeitaqueri yantayetiri anta
ocantaqueri Ishire Tasorentsi: inampipeequi noshaninca, aisati anta Jerosarequi. Noneaqueri
20ॸ—Jerijeitapaaque shirampari, coimpiri. Pijate, yoanteetacariri, ipajacotanteetacariri coroshiqui.
paniireashitanaqueri. Eiro picantashiretitsi, poijajeitanaqueri. 40ॸOmavatapaaque quitaiteri itinaajiri Tasorentsi, yonijaajanari.

Tempa narotaque amajeitaqueriri. 41ॸTe ironijaajeiteriji maaroni, narojeitaque nainti, yonijaajiri.


21ॸAri yaniireashitapaaqueri, icantapaaqueri: Icoyeaquena Tasorentsi, irootaque noneantavajariri.
—Narotaque picoiri. ¿Paita pipocashitantanari? Icamasanovetaca, itinaanaja aisati. Impoiji noacaavajari, aisati
22ॸAri yacanaqueri iriori: niracaavajiri. 42ॸIcantaquena: “Pincamantajeiteri atiri:
—Itiancaquena Coronerio, yora capitanotatsiri. ‘Inintacaaqueri Tasorentsi Jesoshi incantacoventajeiteri
Icameetsashiretasanoti, aisati ipincatsatiri Tasorentsi. Maaroni maaroni atiri: ͑ľҡѸɗфɗɗѸҡɗË̲ɗ͑ҡѸɗфɗٔॸٚ. 43ॸTempa peerani
joriotatsiri ineacameetsajeitiri. Icantiri inampire Tasorentsi: iquenquetsatacotirini Quirishito yora camantantatsiniri,
“Pincajemacanteri Petero pivancoqui. Pinquemisantavaquero icantajeitini: “Ainiro yantajeitaquero maaroni atiri caari
irineane”. Irootaque itiancantanari aca. cameetsatatsi; iro cantaincha ariorica inquemisanteri
Ari icantavaqueri: Quirishito, incavintsaajeiteri irinti, eiro iquishimentiritsi
23ॸ—Pinqueapee. yantajeitiri, eiro iquenqueshireacotiritsi”.
Ari ineshinoncatavaqueri. Ari oquitaitamanaji yoijatanaqueri, 44ॸAiniroquera iquenquetsati Petero, irosati opocashitantacari

itsipajeitanacari iyemisantaririnte aparopee, yora jopesati. Ishire Tasorentsi. Aisati opocashijeitaqueri maaroni
24ॸAparo imaajeitanaque nianqui, irosati yareetantamanaca anta quemajeitavaquerori icantaqueriri. 45ॸAri yoajeitanaque cavaco
Sesareaqui. Yoyeaqueri Coronerio anta, yapatojeitaqueri yora jorio, quemisantatsiri: yora tsipatariri Petero. Ari
maaroni ishaninca aisati itsipatapinijeitari. 25ॸIqueapaaque iojeitaque itiancasanotaquero Tasorentsi Ishire, quiso
Petero. Yovetsatavacari Coronerio, impoiji itiyeroashitavacari oantacariri pashinisati atiri. Irootaque yoajeitantanacari cavaco.
iitiqui. 26ॸAri yoatiajiri Petero, icantiri: 46ॸIquemajeitavaqueri ishaninca Coronerio

—Pincatianaje. Te naro Tasorentsi, tempa narosati narori ineanatantashitanacaro pashinipee neantsi, aisati icantajeiti:
atiri, aquempetavacaaca. —Cameetsa ini Tasorentsi.
27ॸAri iquenquetsatavacaaca, iqueapaaquero pancotsi. Ari icantanaji Petero:
Ineapaatiiri oshequi apatojeitainchari, 28ॸicantapaaqueri: 47ॸ—Iquempetaquee arori, yaashirejeitaquero Ishire

—Naro jorio. Piojeiti avirori te irishinetenaji noshaninca Tasorentsi. Tempa ocameetsati irivaotisajeitea.
nontsipajeiteari pashinisatipee atiri. Aisati te irishinetenaji Icantiri itsipapee jorio:
nonquivanteri. Iro cantaincha yoametaquena Tasorentsi te —Je, cameetsataque.
oncameetsateji nompinqueri pashini atiri, te oncameetsateji 48ॸIrosati icantantariri Petero ishaninca Coronerio:

noncante: “Te incameetsateji”. 29ॸAri picajemacantaquena, —Pivaotisatimentajeiteari Jesoquirishito, iriojeitantempiri


irosati nopocantanaca, te nonquisotanaque. Meeca atiri pipincatsajeitaqueri.
nosampitempi, ¿paita picajemacantantanari? Icantajeitanaqueri:
30ॸIcantiri Coronerio: —Jentsiqueti pivaotisatena.
—Ocarati meeca 4 quitaiteri, ishaavijitanaque catsirincaiteri, Ari ivaotisajeitaqueri. Impoiji icantajeitavaqueri:
iquempetaca meeca. Noquenquetsatacairi Tasorentsi aca —Pisaviquimotanaquenatsita aparopee quitaiteri,
novancoqui. Noneaqueri aparoni shirampari, poametasanotajena aisati.
icatiimotapaaquena. Iquitsaataro shipaquireatsiri iitsaare.
31ॸIcantapaaquena: “Coronerio. Iquemavaquero Tasorentsi Iquemajeitaque jerosaresati iquemisantaque itsipapee atiri.

11
piquenquetsatacaaqueriri. Iotaquempi pintacotantayeta. 1ॸIquemacojeitaqueri joreasati: jeri yora itiancanepee
32ॸPintianque anta Jopequi, pincajemacanteri Shimo, ipajiyeetiri Jesoshi, jeri maaroni quemisantajeitatsiri.
aisati Petero. Isaviquimotiri itsipa Shimo, yora vetsiquiriri Icamanteetiri:
meshinantsi. Otimi ivanco otsapijaqui incajare”. 33ॸIntsipaite —Iquemisantaqueri Jesoshi pashinisatipee atiri; irio
nocajemacantaquempi, irosati pipocantacari. Meeca quemisantacaajeitaqueriri Petero.
nocarajeitaqueri iriori Tasorentsi aca. Nocoajeitaque 2ॸItoncantanajari Petero Jerosarequi, iquishimentajeitavaqueri

nonquemajeitero oca inintacaaquempiri Avincatsarite. ijorioririnte: quemisantatsiri inaveta. 3ॸIcantajeitavaqueri:


34ॸAri ineaveetanaque Petero iriori, icanti: —¿Paita pijatashitantariri pashinisati atiri? ¿Paita
—Meeca niotasanotaque te irinashitacaajeiteeji Tasorentsi, poimotantariri iriori? Te oncameetsateji.
tempa icanti: “Piquempetavacaajeitaca, eiro 4ॸItsoteasanotaqueneri Petero, icantiri:

pipincavacaajeitatsi”. 35ॸTe inquenqueshiretacoteeroji 5ॸ—Meeca noncamantempi. Anta notimaitinta Jopequi,

onashiyetarica aneane aisati ameyetari, irointi noquenquetsatacairi Tasorentsi. Noneashitavacaro, noneaquero


ineacameetsajeitaqueri maaroni pincatsajeitiriri, aisati maaroni shiavetarori tocoya antearomaronca. Yajiriqueetaquero anta
antapinitirori cameetsayetatsiri. 36ॸNaro jorio. Piojeitavaquero ocaramaoyetapaaque, oponeaca inquitequinta,
irineane Tasorentsi ijivajeitaquena, iotacaajeitaquena. oaniimaotimotapaaquena. 6ॸNamenasanotavaquero sorerere:
Cameetsa oca icamantaquenari: “Ariorica pinquemisantajeiteri noneaqueri caari avajeita: chancho, maranque, vanquiyetachari,
Jesoquirishito, cameetsa nosavicacaajeitempi, maaroni. 7ॸNoquemaqueri Tasorentsi, icantaquena: “Meeca
117 ֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ11ٍॷ12

poyeri; poyeari”. 8ॸIro cantaincha nocantavetacari: Aitaque imataquero icantaqueri. Yapatotaqueri quirequi,
“Novincatsarite, eiro noaritsi. Te nameteariji caari yoyeeta, ipavaqueri Verenave, jeri Saoro. Icantaqueri:
caari icoacayeetana noyeari”. 9ॸApitetaque Yapiitaquena, —Jeri yoca quirequi: paajeitanaqueneri quenquetsatacantatsiri
icantana: “Tempa narotaque Tasorentsi cantimpiri: ‘Cameetsari anta Jerosarequi, incavintsaajeitanteariri ashinoncaajeitachari.
ini’. Eiro picantashitaritsi avirori: َҽľɗ͑Ë̲ľľҡѸҡľʮɗٔॸٚ. 10ॸAitaque Ari yaanaqueneri jerosaresati, ipapaaqueri
apiitaca mava. Irosati ovancantanaja inquitequi. 11ॸIrosati quenquetsatacantatsiri. Ari yovaajeitaqueneri iriori
yareetantapaaca mava shirampari anta pancotsiqui notimaitinta. ashinoncaajeitachari.
Iponeanaca Sesareaqui, itianqueetaquenari. 12ॸIrosati
ocantantaquena Ishire Tasorentsi: “Poijatanaqueri, eiro Eroreshi Aquiripa, iriotaque quishiriri quemisantatsiri.

12
piquisotanaquetsi”. Ari noijatanaqueri. Aisati yoijatanaquena 1ॸImpoiji yora pincatsari Eroreshi iquisayetaqueri

iriori ayemisantaririnte, icarajeiti 6. Noqueajeitapaaque aparopee quemisantatsiri. 2ॸYoacantaqueri Santiaco, iro


ivancoqui yora cajemacantaquenari. ipesanteetacariri saviri, peti. Irio irirentini Joa. 3ॸIonirotaque
13ॸIquenquetsatacaavaquena, icamantavaquena jaoca icantacari Eroreshi onimojeitaqueri joriotatsiri, irootaque
ineantacariri inampire Tasorentsi. Yonijantapaacariri, icantiri: yaacantantavetacariri Petero aisati. 4ॸIro yaacantantacariri
“Pintianque anta Jopequi. Pincajemacanteri Shimo: ipajiyeetiri quitaiteri yoantapiniyeetarori tanta caari tapiacha.
aisati Petero. 14ॸIriotaque oametapeempirone irineane Tasorentsi, Ijitashivetaca ariorica omoncarataquea quitaiteri Yavisantaniri,
pavisacotantajeari. Aisati inquempejeitajea iriori maaroni iramenacojeiteri joriopee iroyeri. Yaaqueri, impoiji ipaqueri 16
pivancoquiniri”. 15ॸNintantacarori noquenquetsatacaaqueri, ari soraro, irishentanteariri. 5ॸAri yominqueaqueri. Yora
opocashijeitaqueri Ishire Tasorentsi. Oquempetacaajeitaquee quemisantatsiri iquenquetsatacaasanojeitiri Tasorentsi, icantiri:
intantaqueeri arori. 16ॸNoquenqueshiretanaquero irineane “Poavisacotajeri Petero”. 6ॸAri otsitenitanaque, iro osaitequera
Avincatsarite icantitacari: “Yora Joa ivaotisatantaroni nija, iroisoquijerime Eroreshi, iroacaantantearirime. Icoaveta
irompa nainti nontianquempiro Ishire Tasorentsi”. 17ॸPeerani iramenajeiterime atiri incamaque. Ainiro inaveta Petero
aquemisantajeitantariri Avincatsarite Jesoquirishito, caravosoqui, imaanaque; isatecaqueri apite soraro.
itiancaqueero Tasorentsi Ishire. Meeca imoncaratajiniri iriori Yoisotantacari apite carenatsa. Ishentavetaro ashitacorontsi
itsipapee atiri. ¿Arimpa nontsaneaqueari? Tempa irio itsipapee soraro. 7ॸAri imapocapaaqueri anta inampire
Tasorentsi. Avincatsarite. Oconijaiteashitimotanacari. Itincapaaqueri
18ॸIquemajeitantavacarori oca, tecatsi incantanaqueri imerequiqui, icaocapaaqueri. Icantaqueri:
impiateari, irointi icantajeiti: —Pishintsite pintinaanaje.
—Cameetsa ini Tasorentsi. Tempa icoacairi aisati Irosati oisoreashitantanaja carenatsa iracoquiniri,
pashinisatipee atiri iquenqueshirejeitiri, irijajeitantajeari iriori yoisotantavetacariri. 8ॸAisati icantiri:
anta jenoqui. —Pinquitsaatajea, pisapatotajea.
Ari iquitsaataja, isapototaja. Aisati icantajiri:
Icamantanti anta pashinipeequi nampitsi.
—Pampinaicajearo poicoro, poijatanaquena.
19ॸAri iquisacoyeetanacari Ishitevani. Meeca iquisheetanaqueri 9ॸIsoquijanaji, yoijatanaqueri. Te irioteji Petero

maaroni quemisantajeitatsiri, irosati ishiajeitantanaca queariosanotaquerica yoavisacotajiri inampire Tasorentsi.


pashinipeequi quipatsi: Jenishiaqui, Tsipirequi, Antioquiaqui, Yaamaaca imishitaca. 10ॸYavisanaqueri shentavetariri aparo, jeri
maaroni. Anta te inquenquetsatacayeriji pashinisati atiri, irinti aisati itsipa yavisanaqueri. Yareetacaro onta ashitacorontsi,
itsataayetiri ijorioririnte. 20ॸAiniro iconoayetacari itsipapee onta iquenantapinitari nampitsiqui. Ashitareimotashitanajari.
quemisantatsiri, poneayetanainchari Tsipirequi, jero Yavisanajiro, yovaanaca anta avotsiqui. Irosati
Shirenequi. Yareetantanacari irinti anta Antioquiaqui, inijantareantanajari inampire Tasorentsi. 11ॸIotacotaja Petero,
iquenquetsatacaapaaqueri caari jorioyetatsi. Icantajeitiri: icanti:
—Pinquemisantajeiteri Jesoquirishito pavisacotantajeari. —Meeca niotasanotaque itiancaquenari Novincatsarite
21ॸItasoncacoventapinitiri Avincatsarite, itimantacari oshequi inampire. Yojocaacoventaquena iroyename Eroreshi. Aisati
catsini quemisantajeitavaqueriri, aventajeitariri. 22ॸAri anta iquempetacoventaquena, yojocaacoventaquena jaocarica
Jerosarequi iquemacojeitaqueri quemisantatsiri. Itiancaqueri incantenameri noshanincapee. 12ॸIquenqueshiretanaquero,
Verenave anta Antioquiaqui. 23ॸYareetapaaca iriori, iotapaaqueri irosati ijatantaca ovancoqui Maria, iriniro Joa. Ipajiyeetiri Joa
ineshinoncatiri Tasorentsi. Iquimoshiretapaaque, icantajeitiri: aisati Maricoshi. Anta yapatojeitacanta oshequi quemisantatsiri,
—Quearioyea, quiso poajeiteri yora Avincatsarite, iquenquetsatacaajeitiri Tasorentsi. 13ॸIposanavetapaaro Petero
pinquearioventeneri maaroni icoacaajeitimpiri. ashitacorontsi, ora otsapiquiniri: toc, toc. Ari
24ॸCameetsari ini iriori Verenave. Quiso yoasanotiro Ishire ocatiashivetanacari nampirentsi pajitachari Irore. 14ॸIotsatavajiri
Tasorentsi, yashi yoiro iquemisantasanoti. Aisati aiquero ijatatii irineane Petero, oquimoshiretasanotanaque. Iro cantaincha te
yoshequiajeitanaque quemisantajeitiriri Avincatsarite. 25ॸImpoiji ashitareanaqueneriji, ainti oshiashitanaca. Ocamantajeitiri
yovaanaca Verenave Tarisoqui, icoapaaqueri Saoro. Ineapaajiri, quenquetsatacaajeitiriri Tasorentsi:
irosati yoijatantajariri Antioquiaqui. 26ॸAnta yapatotapinitirinta —Jeritapaaji Petero omoroquinta.
quemisantatsiri. Icantani, ocarati aparoni osarintsi. 15ॸIcantajeitavaquero:

Yoametapaaqueri oshequi catsini atiri. Aitaque anta intanacaro —Pishinquiventacateemi.


ipajiyeetiri quemisantatsiri: “Quirishitianotatsiri”. Aiquero ocantanaitii:
27ॸIrosati yareejeitantapaaca Antioquiaqui pashini —Queariosanotaque.
camantantatsiri, iponeanaca iriori Jerosarequi. 28ॸIcarataqueri Icantaquero:
aparoni, pajitachari Acavo. Icatiapaaca anta yapatojeitanta, —Caari ini Petero, irintiata inampire Tasorentsi,
oametaqueri Ishire Tasorentsi, icantantari: amenacoventiriri.
—Coajica intasheajeitanaque atiripee anta Joreaqui. 16ॸAiquero catsini iposanaitiiro, toc, toc, irosati

Ainironi ipincatsariventanti Caraorio, omoncarataja yashitareantajanari. Ari ineajeitavajiri, yoajeitavaqueri cavaco,


icantitaniri Acavo. 29ॸIcantajeiti quemisantatsiri: icantavacaajeitanaja:
—Tsame ancavintsaajeiteri ayemisantaririnte anta Joreaqui, —¿Jaoca iquenapaajiri?
ampacanteri paitarica icoajeitiri. 30ॸJaocarica ocarayetiri 17ॸAri yacotashitanaqueri, icantiri:

timimoyeteeri, aitaque oncarate ampacantayeteriri. —Pimajerejeite.


֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ12ٍॷ13 118

Impoiji icamantajeitapaajiri jaoca icantajiriri Avincatsarite, Ari itetapaaca pitotsiqui. Otiancacotiri tampea,
yoimisoquijantajariri. Aisati icantiri: iquenacotanaque Tsipirequi. Otimi anta nampitsiqui pajitachari
—Pincamantaiteri Santiaco, aisati pincamantajeiteri Saramina: yareejeitantapaacari anta, iquenquetsatapaaquero
ayemisantaririnte. irineane Tasorentsi anta pancotsiqui yapatotapinijeitantari
Irosati isoquijantanaja, ijatanaji imanapitsatacari soraropee. joriopee. 6ॸImpoiji itsoteajeitanaquero maaroni nampitsipeequi
18ॸOquitaitetamani oshequi icantavacaimentajeitacari soraropee: anta Tsipirequi, maaroni. Impoiji yareejeitapaaca Pajoshiqui.
—¿Jaocaquea meeca icantanajari Petero? Anta ineapaaqueri sheripiaritatsiri, pajitachari Varijesoshi.
19ॸIcoacantavetacari Eroreshi, te irineajeriji. Isampinatiri Jorio ini. Irishiyerime camantantatsiri, icantapiniti:
soraro shentavetariri: —Naro quenquetsatirori irineane Tasorentsi.
—¿Jaocaqueame iquenanajiri? Ja, itseeyani. 7ॸItsipatapinitari pincatsaritatsiri pajitachari
Yacanaqueri: Serijio Pavoro. Ainiro iotantari iriori. Icajemacantaqueri
—Caa, jaocarica, te nioteji; te noneavajeriji. Verenave, jeri Saoro: icoaque inquemero irineane Tasorentsi.
Ari iquisaqueri Eroreshi soraropee, yoacantajeitaqueri, shemi. 8ॸIro cantaincha itsaneavetacari yora sheripiari: te

Ari impoiji yojocanajiro Eroreshi Jorea, yovaanaja anta irinintacaaveteariji inquemisante yora pincatsaritatsiri. 9ॸAri
Sesareaqui, irosati isavicantapaaja. iotacotaqueri Saoro, pajitachari aisati Pavoro. Oametasanotiri
20ॸAri anta Tiroqui aisati Shiroqui aajeitaqueri savicajeitatsiri Ishire Tasorentsi, yamenasanotanaqueri sheripiari,
itashe, te ontimasanoteji iroajeiteari. Peerani icantiri iriori 10ॸicantanaqueri:

Eroreshi: —Pamatavitantasanotaque. Te catsini pincameetsateji:


—Pincavintsaajeitena, nocamicari. Pimpapinijeitenaro piquempetacari camaari. Te pininteroji cameetsayetatsiri,
noyeari. irointi picoasanotaque pamatavitante. Picoaque pamatavijeiteri
Ari ipapinijeivetacari, iro cantaincha meeca iquisajeitaqueri. maaroni coatsiri irioteri Novincatsarite. ¿Eirompa
Oshequi iquenqueshireajeitanaca tirosati aisati shirosati. piquenqueshiretatsi? 11ॸMeeca intasonquempi Novincatsarite
Icantavacaajeitaca: pinquitapoajaquitanaque. Osamanitanaque, eiro pamenitajatsi.
—Itsaneapitsajeiteerocari avajeiteari. Tsame ancanteri Irosati icamarajatantanaca, otsiteniiteacotanaqueri.
Varashito iramitacojeitee ampitsimareacaajeari: tempa Ipamipamitanaque, pami, pami; icanti:
iriotaque inampire Eroreshi. Ariorica incanteri, —Teve namenajeve. Pancatsatanajenave.
iraacameetsajeitajee aisati, eiroquea itsaneapitsatanteerotsi 12ॸAri ineavaqueri yora pincatsaritatsiri, aisati iquemiro

ayeari. irineane Avincatsarite, irosati iquemisantantanaca. Icanti:


Icantiri Varashito; impoiji icantiri iriori: —Cameetsave oca icamantacotiriri Avincatsarite.
—Ari, namitacojeitempi. Noncanteri novincatsarite
incajemajeitempi, iraacameetsajeitempi. Yovaanaja camantantatsiri anta Ashiaqui.
21ॸAri pashini quitaiteri icajemajeitaqueri Eroreshi, 13ॸIponeanaja Pavoro Pajoshiqui, itetanaja pitotsiqui,
yaacameetsajeitaqueri. Yoaneencaro pincatsari iitsaare, itejeitanaja aisati maaroni icarajeitiri. Iquenacotanaque anta
isavicaque anta ivincatsarimentoqui. Oshequi ishemetaque, Perejequi, ora Pampiriaquiniri. Iriori Joa yojocanajiri, ipianaja
iquenquetsatacaajeitaqueri. Icantiri: iriori Jerosarequi. 14ॸImpoiji itsipapee, yovaajeitanaja aisati.
—Eiro piquenqueshirejeitatsi. Nompajeitempi maaroni Yareejeitapaaca anta pashiniqui Antioquia: ora Pishiriaquiniri.
coiteimojeitaquempiri. Quitaiteri imaoreantajeitari iqueajeitapaaque pancotsiqui
22ॸIrosati iquimoshirejeitantanaca pocajeitaintsiri, yapatojeitantari, ari isavicajeitapaaque. 15ॸIneanayeetiro
icantajeitaque: isanquenareni Moishishi, aisati isanquenareni
—Te irio atiri aquemajeitaqueri, irinti Tasorentsi. Cameetsa camantantatsiniri. Yora jivatacantantatsiri anta pancotsiqui,
ini. icantavaqueri:
23ॸAri oshequi ishemetaque Eroreshi, iveshireimentacaro —Noshaninca, pincoaquerica avirori pinquemisantacayeri
icantajeitaqueriri atiri. Iro cantaincha ishemacari Avincatsarite, ashanincapee aca, pincamanteriqueti.
itiancaqueri inampire: 16ॸAri icatianaca Pavoro, yacotashitaqueri

—Te impincatsatenaji Eroreshi. Pijate pojoquiitacayeari. yoimajerentajeitaqueri. Icanti:


Ari ijataque, yojoquitacaacari, impoiji icamanaque, torein, —Noshaninca, ariorica pipincatsataqueri Tasorentsi,
irosati yoantacari quenitsi. pinquemisantajeitavaquena. 17ॸMeeca
24ॸIrosati iquenacaantayetanacaro quemisantatsiri irineane nonquenquetsatacotempiri Tasorentsi iquemisantiniri
Avincatsarite. Yoshequianaque quemisantajeitatsiri. 25ॸIriori Ishiraerini. Peerani icoyeaqueri intacantayetacariniri
Verenave, aisati Saoro intacotanta anta Jerosarequi. Irosati inquemisanteri. Impoiji, itimantacari ashanincani anta
ipiantanaja Antioquiaqui, itsipatanajari Joa, ipajiyeetiri aisati Ejipitoqui, yoshequiacaaqueri. Itasoncacoventajeitiri, irosati
Maricoshi. ishinetantacari peranavetariri ijajeitanaque. 18ॸOcarati 40
osarintsi itimajeiveitani ashanincani anta caaraiteriqui, iro
Ijati Saoro aisati Verenave anta Tsipirequi. cantaincha oshequi itseencajeitaqueri Tasorentsi.

13
1ॸIcarajeitiriquemisantatsiri anta Antioquiaqui 19ॸIcoajeivetaca irareejeiteame Cananaqui, iro cantaincha

camantantatsiri, aisati oametantatsiri: jeri Verenave, isaviqui pashinisatipee atiri, ticaajeivetavacariri. Inashiyetaca
aisati Shimo Nijeri. Iroshio shirenesati, Manaemi ishaninca iriori, ocarati irineanepee 7. Impoiji itasoncaventiniri
pincatsari Eroreshi, Saoro, maaroni. 2ॸAri pashini quitaiteri Tasorentsi ashanincani, itsoncajeitaqueri savicajeiveitachaniri.
yapatojeita iquemisantajeitiri Avincatsarite, tecatsi iroajeiteari. Impoiji ipaqueri ashanincani iipatsite, icantiri: “Jero oca,
Irosati icantantacari Ishire Tasorentsi: pisavicajeitanteari”. 20ॸAri ocarataque osarintsi isavicajeitaque
—Pincantajeiteri Verenave aisati Saoro: “Pimateneri 450. Te intimeji pincatsariventasanojeiterineri, irinti
Tasorentsi paitarica incoacayempiri”. ijivatashijeivetacarini itsipapee savicacantayetatsiri. Impoiji
3ॸAri impoiji yajiricainajeitaqueri iitoqui, irosati icantantariri: ijivatacanti yora camantantatsiniri pajiveitachaniri Samoiri.
4,5ॸ—Pijate pantero icoacaimpiri Tasorentsi, naroquea 21ॸImpoiji icantaqueri ashanincani Tasorentsi: “Nocoajeitaque

canterineri Tasorentsi iramitacotempi. pincatsariventasanojeitenaneri”. Ari icoyeaqueneri Saoro,


Ari otiancaqueri Ishire Tasorentsi, irosati ijatantacari anta ipincatsariventantariniri ashanincani. Irio iriri iriori Saoro
Sereoshiaqui. Yoijatanaqueri Joa Maricoshi iramitacotanteariri. ipajita Shishi. Iriojeitaque ishanincapeeni Vejami. Ocarati 40
119 ֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ13ٍॷ14

osarintsi ipincatsariventantaque Saoro, 22ॸimpoiji icanti pinquenqueshirejeitanaquea: pijajeiticari Sharincaveniqui.


Tasorentsi: “Eiro ipincatsariventantajitsi aisati Saoro, te Coajica pineajeitena nontasoncantasanotanaque, nomayetero
incameetsateji, irinti pincatsaritajantsine Iraviri, yora itomi caari pineapinijeiti. Ariorica noncamantavetempi paitarica
Jese. Irio noneacameetsatasanotaqueri, irantenaro irinti nanteri, eiro piquemisantanatsi”.
maaroni nonintacayeriri”. 23ॸIriotaque ishanincani Iravirini Irootaque icantaqueriri Pavoro ijorioririnte. 42ॸAri
oavisacotajeeri: ipajita iriori Jesoshi. Tempa icantini Tasorentsi: isoquijajeitanaji, icantasanojeitavajiri:
“Irio ishanincani Iravirini oavisacojeiterineri atiri”. —Coajica otsipani saavaro pimpocajanteya aisati. Pashini
Moncarataca meeca icantitacaniri. 24ॸIjivataqueri Joa pinquenquetsatacaajeitenaro niotasanotanteari.
iquenquetsatacaajeitaquerini maaroni ashaninca: 43ॸAri ijajeitanaji. Jeri Pavoro iquenanaji avotsiqui,

“Pinquenqueshirejeitajea, eiro piquempejeitajatsi peerani, itsipatanajari Verenave. Yoijajeitanaqueri quemisantatsiri: jeri


impoiji novaotisajeitempi, aisati iroavisacojeitempi Tasorentsi”. joriosanori aisati peajanchari jorio. Ari icantaqueri Pavoro:
Impoijiquea iquenquetsatapaaque Jesoshi. 25ॸIriori Joa irotaintsi —Pinquemisantasanoteri Jesoshi irineshinoncatantempiri
incame, ari icanti: “Te narosano yora piquenqueshirejeivetari. Tasorentsi.
Te naro Quirishito oavisacojeitempineri, irintiquea 44ॸAri otsipani saavaro yapatojeitaca oshequi nampitsiquiniri.

impoitapeenaneri. Oshequi nopincatsatasanotaqueri narori; Te irishequiteji caari apatotacha. Yapatotimentaro


irompa nainti, te nompincatsatimateaji”. inquemisantero irineane Tasorentsi. 45ॸYora ivincatsaritepee
26ॸAri yovaajiniri aisati Pavoro, icantiri: jorio ineaqueri apatojeitainchari, irosati
—Noshaninca, tempa ashanincajeitarini Avaramani, tsame ocantimoneentantanacari. Icantajeiti:
anquempetasanojeiteari, ampincatsatasanojeiteri Tasorentsi. —Te oncameetsateji oca icantiri Pavoro, aisati te
Meeca noncamantajeitempi: ariorica ampincatsatasanojeiteri incameetsateji iriori. Oshequi yamatavitanti.
Jesoshi, ari iroavisacojeitee. 27ॸTe iriojeitavaqueriji jerosaresati, 46ॸCameetsa yacasanotanaqueri Pavoro, jeri Verenave. Te

itseencajeitavaqueri. Aisati iquempejeitaqueri ivincatsaritepee, intsaroashiretanaqueji, icanti:


te iriojeiteriji Quirishito ini. Maaroni saavaro —Avirojeitaque nintavetacari nocamantajeivetaquempiro
ineanatapinijeivetaro isanquenayetiniri camantantatsiniri, iro irineane Tasorentsi, iro cantaincha pitseencavaquero avinti.
cantaincha te inquemasanotavaqueroji, irootaque caari Meeca niotaque te pincoyeji pincantaitatiyempani
iojeitantaro oquenquetsatacotiri Jesoshi. Iriotaque paneasanotaje anta inquitequi. Meeca nojatashiteri irinti
oquenquetsatacotiri Sanquenarentsi: “Iroyeeteri Quirishito”. Ari pashinisati atiri, niotaque inquemisante irinti. 47ॸIrootaque
yoacantajeitaqueri ashanincajei Quirishito, iro cantaincha te nojatashitanteariri, tempa icantitaquena Novincatsarite:
irioteriji. 28ॸTecatsi irantavetea, yoacantashitacari. “Tempa avirotaque notiancaqueri pincamantayeteri
Icantacoventashitacari Pirato: “Poacanteri”. 29ॸMoncarayetaca pashinisatipee atiri, iravisacotantajeari iriori.
maaroni isanquenatacotitacariniri: oshequi yoashinoncaaqueri, Pinquenquetsatacaajeiteri maaroni, pintsoteajeitanaquero
ipajacotaqueri coroshiqui, icamanaque, torein. Impoiji maaroni nampitsipeequi”.
yoaniireajiri, yoaqueri anta omoroqui imperita. 48ॸIquemantajeitavacari yora caari joriotatsi,
30ॸIcamasanovetaca, iro cantaincha yoitinaajiri Tasorentsi. 31ॸAri iquimoshirejeitanaque. Icantajeiti:
ocarataque oshequi quitaiteri inijaapinijeitajari iroamere, yora —Cameetsa oni irineane Avincatsarite.
tsipajeitapaajariri chapinqui Jerosarequi: yora poneachari Ari itimi oshequi caari joriotatsi icoyeaqueri Tasorentsi
Carireaqui. Iriojeitaque meeca camantajeitiriri atiri. intime inquitequi, incanteani: iriojeitaque
Jero aisati icantajeitiriri Pavoro: quemisantajeitaintsiri, maaroni. 49ॸOtsoteayetanaca irineane
32,33ॸ—Ocameetsataque icamantaqueriniri peerani Tasorentsi Avincatsarite maaroni nampitsipeequi anta.
ashanincani. Isanquenatacaaqueri peeraniniri otimantacari 50ॸIrinti ivincatsarite jorio, oshequi iquisajeitanaca.

pampoyeantsi, oca apitetaintsiri. Ocantini: “Incanteri Tasorentsi Ijatashijeitiro quemisantincaro shanincatacariri


Quirishito: َkфɗΎфɗË͑Ύ͑ҡɗ͑ʮľ̲Йɗ͑Ύ͑Ë͑ҡʮľ̲Йɗ͑ΎҡΎ̲ɗٔॸٚ. savicacaantayetatsiri, aisati ijatashijeitaqueri
Meeca noncamantajeitempi: imataquero Tasorentsi savicacaantajeitatsiri iriori. Icantajeitiri:
icantaqueriniri ashanincani: yoitinaajiri Jesoshi, ayojeitantacari —Tsame, anquisajeiteri yora Pavoro, jeri Verenave. Te
Quirishito ini. 34ॸJeroca pashini icantaqueriniri Tasorentsi: incameetsateji.
“Notiomi, nomoncaratasanotempiro maaroni nocantaqueriniri Irosati itiancantajariri:
Iravirini: nontasoncacoventempi pimpincatsaritasanotanteari. —Tsame pijajeitaje. Eiro pipocajitsi aisati aca nonampiquica.
Queariotasanotaque: tempa narotaque cantaquempiri”. 51ॸAri iriori, ipacaraanajiniri quipatsi iitiquiniri, pacara,

Irootaque, noshaninca, piojeitantacariri yoitinaasanotajiri pacara. Icantiri:


Tasorentsi Quirishito, irootaque ipincatsaritasanotantajari. —Meeca piojeitaquena eiro nopiajatsi. Te pincoajeiteji
Icamasanovetaca, yoitinaajiri, te impatsayeji quipatsiqui. pinquemisante.
35ॸTempa irootaque oca isanquenataqueniri pashini Irosati yovaantanaca Iconioqui. 52ॸAri
pampoyeaveitachaniri: “Tasorentsi, niotaque eiro pishinetiritsi iquimoshiretasanojeitanaque quemisantatsiri anta. Quiso
pitomi impatsaye quipatsiqui: tempa oshequi oasanojeitaqueri Ishire Tasorentsi.
pineacameetsataqueri”. 36ॸPinquenqueshireteri peerani Iravirini,
imoncarataqueneri Tasorentsi maaroni icoacairiri. Impoiji Yovaanaja Pavoro anta Antioquiaqui.

14
icamaque iriori, torein. Itijeetaqueri, itsipayeetaqueri 1ॸAnta Iconioqui iqueapaaque Pavoro, jeri Verenave,
ishanincapeeni, irosati ipatsaasanotantanaca. 37ॸIrompa irinti anta pancotsiqui yapatojeitantari jorio,
Jesoshi itinaajiri Tasorentsi, te impatsayeji irinti. 38,39ॸMeeca, iquenquetsatapaaque. Iquemisantavaque oshequi catsini jorio,
noshaninca, piojeitavaquero oca. Ainiro pantajeitaqueri caari aisati caari joriotatsi. 2ॸYora jorio, caari quemisantatsi,
cameetsatatsi, iro cantaincha aneatsi meeca irinti Jesoshi, yoamejeitaqueri pashinisatipee atiri, iquisajeitavaqueri
icavintsaajeitaquempi. Te incoacayempiji pijajeite quemisantajeitatsiri. 3ॸAri osamani isavicapaaque Pavoro,
Sharincaveniqui, irointi icoaque iroameetsajeitempi, iquenquetsatacotapinitiri Avincatsarite, te intsaroyeji. Yora
iroavisacojeitempi. Ocari meeca isanquenare Moishishi, tecatsi Avincatsarite, imatacaaqueri quemisantatsiri itasoncantayeti,
oncantea oameetsajeitempi. 40ॸPaamaventeayea, imatacaaqueri paitarica caari ineapiniyeti. Iotacaaqueri atiri
piquempetaricari yora iquenquetsatacotiniri camantantatsiniri queariotasanotaque ineshinoncatasanotantaque. 4ॸIro cantaincha
icantini: 41ॸ“Pamene, tseencantatsiri, icantavacaajeitanaca nampitsiquiniri. Itimi aparopee
֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ14ٍॷ15 120

quempeayetanacariri jorio. Irio itsipa quempeayetanacariri Perejequi, irosati yovaatanaja anta Atarayaqui. 26ॸIrosati
quemisantatsiri. 5ॸJeri yora jorio, caari joriotatsi, itetantanaja pitotsiqui, iquenacotanaji Antioquiaqui. Aitaque
pincatsaritatsiri: icoajeivetaca iroatsinayerime, anta itianqueetaquerinta peerani, icanteetirini Tasorentsi: “Jeri
impichaanaterime Pavoro, jeri Verenave. 6ॸAri iotanaque, irosati yoca, pineshinoncateri irimatantempirori paitanirica
ishiajeitantanaca anta Irishitaraqui. Impoiji yovaanaja pincoacayeriri”. Tempa aitaque imataquero.
Terevequi. Irootaque oca nampitsi Iricaoniaquiniri. Aisati ijati 27ॸAri yareetapaaja. Yapatojeitaqueri quemisantajeitatsiri.

otsapiyetapaa, 7ॸicamantajeitapaaqueri atiri jaoca incanteari Iquenquetsatacaajeitaqueri maaroni yantacaajeitaqueriri


iravisacotantajeari. Tasorentsi iriori. Aisati icantiri jaoca icantari
8ॸAnta Irishitaraqui isavicaque shirampari yamashita iitiqui. ishinejeitantajariri pashinisatipee atiri iquemisantajeitantajari.
Choritatsiri ini. Aitaque icantitapaani iroaquera itimapaaque. 28ॸAri osamanitanaque itimimotaqueri iyemisantaririnte anta.

Te iraniitimateji capichaji. 9ॸIquemisantavaqueri Pavoro. Ari


yamenapaaqueri iriori iotacotaqueri, iquenqueshiretiri Icoaveta jorio inquempetearime itsipapee
Tasorentsi, iravisacotantajeari. 10ॸAntearojenca icantaqueri: atiri yameyetacari iriori.

15
—Pincatiasanotaje. 1ॸAri yareejeitapaaca Antioquiaqui joriopee poneachari

Ari imitajaitanaque iriori, mita, irosati yaniitantanaja. Joreaqui. Yoametapaaqueri ayemisantaririnte,


11ॸOshequi catsini icarati neaquerori oca imataqueri Pavoro. Ari icantapaaqueri:
ineanatantajeitaro irineane iricaoniasati, antearojenca —Isanquenatini Moishishi: “Pintoyeantea”. Eirorica
icantajeitanaque: piquemisantiri, eiro pavisacotajitsi.
—Yaniireashitapaaquee tasorentsitatsiri, iquempetapaacari 2ॸAri ipiatsatavacari Pavoro, itsipatari Verenave. Te capichaji

shirampari. incantavacayea: oshequi yoametavacaaca. Ari itianquiri Pavoro,


12ॸIriori Verenave ipajitashitari Seoshi. Yora Pavoro Verenave, aisati aparopee pashini. Icantavaqueri:
quenquetsatacaantatsiri, irootaque ipajitantacariri iriori —Pijajeite Jerosarequi anta itiminta iroamereni Jesoshi, aisati
Eremeshi. 13ॸAnta oquempejitaro nampitsi ovanco Seoshi. Jeri yora quenquetsatacaantatsiri. Pisampitacoventapaaqueri icantiri
yora saserotetimentarori Seoshi, yamajeitaqueri toropee, aisati yoca. ¿Queariompa icoacaajeitaquena nontoyeantajeitea?
inchateaqui. Yamayetaqueneri anta iqueapinitiro nampitsi, 3ॸIrio tiancajeitiriri quemisantatsiri anta Antioquiaqui. Ari

icarajeitaqueri oshequi ishanincapee. Icoajeivetaca iroyenerime ijatanaque, iquenanaque Jenishiaqui. Yovaanaca, irosati
toropee; imperime Verenave, jeri Pavoro. Samariaqui. Icamantapiniyetiri joriopee quemisantatsiri:
14ॸIquemantavaitiari iriori, itsereanaquero iitsaare. —Oshequi iquemisantajeiti meeca pashinisatipee atiri,
Ishiashijeitanacari apatotimentariri. Icajemanaque, 15ॸicanti: yojocajeitiro yamejeivetari peerani.
—Ashaninca. ¿Paita pantajeitiri? Aisati aquempeavacaajeita, Ari iquimoshiretasanojeitavaque maaroni
atiri anajeiti. Iro nopocantacari noncamantempiro pojocajero quemajeitavaqueriri.
caari cameetsatatsi pantayetiri. Eiro meeca patsipetashitajarotsi 4ॸAnta yareejeitapaacanta Jerosarequi,

pimpincatsatashitajearo pivetsicayetiri. Pinquenqueshirejeiteri yaacameetsajeitavaqueri quemisantajeitatsiri: iroamereni


Tasorentsisanori irinti, yora aneasanotatsiri. Iriotaque Jesoshi, quenquetsatacaantatsiri, maaroni. Icamantapaaqueri:
vetsicajeitirori inquite, quipatsi, incajare, maaroni; —Oshequi imatacaaquena Tasorentsi noquemisantacaajeitiri
yovetsicajeitiri aisati maaroni timantajeitarori. 16ॸPeerani itsipapee atiri anta otsipapeequi nampitsi.
ishinejeitimpi maaroni caari joriotatsi paitarica pameyetacari. 5ॸAri icatiayetanaca aparopee variseo, quemisantatsiri inaveta
17ॸIro cantaincha yovetsicaquempiro Tasorentsi iotacaajeitimpiri. iriori. Icanti:
Ineshinoncajeitaquempi. Yoariajeitimpiro incani. Itimacayetiro —Aitaque incanteari intoyeantea itsipapee atiri. Ocameetsati
oitsoquitapinitantari inchatopee. Iquemacaapinitimpiro poari. antsoteaquero isanquenareni Moishishi, maaroni.
Yoimoshirencapinijeitimpi. Iriotaque yoca nocoacaaquempiri 6ॸAri impoiji yapatojeitanaja aisati iroamereni Quirishito,

pimpincatsateri: eiroquea pipincatsatanatsi nainti. quenquetsatacaantatsiri, maaroni. Icoajeitaque iriotanaque


18ॸOshequi icamantanavetacari, iro cantaincha irovetanaincha paitarica incanteriri antioquiasati. 7ॸOshequi
iroashiteanarime toro. 19ॸJeri ipocapaaque joriopee, yoametavacaajeitaca. Impoiji icatianaca Petero, icantajeitiri:
poneayetachari Antioquiaqui aisati Iconioqui. —Noyemisantaririnte. Peerani icoyeaquena Tasorentsi,
Yamatavitapaaqueri oshequi atiri, icantiri: piojeitaquero: tempa pineacojeitaquena. Aitaque icoyeaquena
—Oshequi yamatavitanti Pavoro: pinquisheri. noncamantajeiteri pashinisati atiri jaoca incanteari
Ari ipichaajeitaqueri, ijijeivetacari camasanotaque. inquemisantantajeari, iravisacotantajeari. 8ॸTempa irio
Inoshicanaqueri, yojocaitiri anta otsapitapaaca nampitsi. 20ॸAri Tasorentsi iotirori aquenqueshirejeitiri. Iriotaque tianquiniriri
ijatashijeitaqueri quemisantatsiri, ishoncapaacari; irosati itsipapee atiri Ishire, ayojeitantacari yavisacojeitaji. Tempa
itinaantanaja. Ipiajeitanaja nampitsiqui. Oquitaitetamanaji meeca iquempejeitaquee arori. 9ॸQueario, aitaque
yovaanaja Pavoro Terevequi, itsipatanajari Verenave. amoncarajeitacari iriori. Tempa aisati icanti Tasorentsi:
21ॸIquenquetsatacotapaaquero jaoca icantari Tasorentsi “Pimoncaratavacaajeitaca”. Iquemisantaque itsipapee atiri,
yoavisacotanti. Iquemisantacaaqueri oshequi atiri. Impoiji irosati yoameetsashireantajariri. 10ॸMeeca, ¿picoaquempa
ipianaja Irishitaraqui, Iconioqui, Antioquiaqui. 22ॸAiquero pincanteri Tasorentsi: “Te pioteji”? Jero oca picoaque
ijatatiini iquemisantasanotacairi quemisantatsiri. Icantasanotiri: pimpomerentsitacaasanoteari ayemisantaririnte. Arojeitaque
—Eiro pojoquirotsi oca piquemisantaqueri. Oshequi jorio, amejeivetaro, iro cantaincha te amateroji antsoteajeitero,
anquematsicataquearo paitaricapee, irosatiquea aisati maaroni ashanincani, te irimajeiteroji. ¿Jaoca incanteari
ajatantanaqueari anta ipincatsaritinta Tasorentsi; iro itsipapee atiri irimatantearori? Oshequi opomerentsitaca.
cantaincha eiro ashemarotsi. 11ॸIneshinoncatajee Jesoquirishito, irootaque avavisacotantajari.
23ॸJaocarica anta yapatotapinijeitari quemisantatsiri, Tempa maaroni ashirejeitaro oca. Aisati irishiajeitajee arori
icoyeaqueneri jivatacaajeiterineri. Impoiji itsipapee atiri.
iquenquetsatacaajeitiri Tasorentsi, aisati itijeita. Impoiji aisati 12ॸImajerejeitanaque maaroni apatojeitainchari.

icantajeitiri Avincatsarite: Iquemisantajeitavaqueri Verenave, aisati Pavoro. Icantaqueri:


—Jerica quemisantajeitimpiri. Pojocacoventajeiteri. —Imatacaaquena notasoncacoventiri itsipapee atiri.
24ॸAri iquenanaque Pishiriaqui, irosati yareetantanaca Imatacaaquena caari ineapinijeiti, irootaque iojeitantacari
Pampiriaqui. 25ॸIcamantantiro irineane Tasorentsi anta queario Tasorentsi ini Jesoshi.
121 ֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ15ٍॷ16

13ॸImpoiji imajeretanaque apatojeitachari. Impoiji aisati icamantantanajiro irineane Avincatsarite. Itsipajeitacari aisati
iquenquetsati Santiaco, icanti: oshequi pashinipee, icamantantajeiti. 36ॸPashini quitaiteri icanti
14ॸ—Noyemisantaririnte, pinquemisantena. Pavoro:
Iquenquetsatacaimpi Shimo jaoca icanta Tasorentsi —Verenave. Tsame aneajanteri aisati ayemisantaririnte anta
intantajarori ineshinoncajeitajiri pashinisati atiri. Aitaque maaroni nampitsipeequi: yora peerani acamantajeitaitiri
icoyeaqueri iquenquetsatacotantajariri. 15ॸOmoncarataca oca irineane Avincatsarite. Amenajanterita jaocarica icantajeitacari.
isanquenatitacaniri camantantatsiniri pajitachaniri Amoshi. 37ॸIcoaveta Verenave iraanajerime aisati Joa. Ipajiyeetiri aisati

Isanquenatini: 16-18ॸ“Icanti Avincatsarite: ‘Coajica nompiapaaje Maricoshi. 38ॸIro cantaincha Pavoro, icantaqueri:
quipatsiqui, novetsicapaajero aisati inampini Iravirini —Peerani anta ajatantacari Pampiriaqui, yojocanaquee. Te
itireevetacari. Novetsicajero aisati maaroni pancotsi. Nocoaque intsipatanaqueeji anta aquenquetsatinta. Eiro meeca aanajiritsi.
iraventajeitena maaroni itsipapee atiri, nocoaque 39ॸAri ipiatsatasanotavacaaca, irosati inijantareavacantanaca.

inquemisantajeitena’. Irootaque icantiri Avincatsarite, Yora Verenave, yaanaqueri Maricoshi. Itetanaca pitotsiqui,
vetsiquirori peerani maaroni timajeitatsiri”. 19ॸIrootaque ijataque Tsipirequi. 40ॸIrintiquea Pavoro, yaanaqueri iriori
nocantantacari nainti te oncameetsateji ampomerentsitacayeari Shirashi. Icantajeiti quemisantatsiri:
yora pashinisatipee atiri. Iquemisantiririca Tasorentsi, —Novincatsarite, pineshinoncajeiteri yoca, quiso poanaqueri
moncarataca. 20ॸIro cantaincha, tsame ampacanteri cameetsa.
sanquenarentsi. Ancamanteri oca: “Paamaventearo yovetsicane 41ॸAri iquenanaque Shiriaqui, aisati Shirishiaqui. Anta

atiri ijitasorentsitashitari: amatavitashijeitimpicari. Eiro iquemisantacaasanojeitaqueri quemisantatsiri.

16
pineavintsatirotsi tsinane caari pai. Eiro poaritsi 1ॸImpoiji yareetapaaja Terevequi, aisati Irishitaraqui.

ampitsiitachari, poacotarocari ivatsa iriraja”. 21ॸTempa maaroni Itimaiti anta quemisantatsiri pajitachari Timoteo.
saavaroqui, ariorica yapatotapinijeita ajorioririnte, icantani Irootaque irinirontari jorio. Irompa irinti iriri, te irijorioteji.
itsaneapinitacaro oca nocantimpiri: tempa itsaneajeitacaroni Quemisantatsiri oni iriniro. 2ॸIcantajeiti quemisantajeitatsiri
peerani Moishishi. Eirorica yantajeitiro oca, ari ocameetsati anta Irishitaraqui aisati Iconioqui:
iraacameetsajeiteri ashanincapee. —Icameetsati Timoteo.
Irootaque icantaqueriri Santiaco. 22ॸAri onimojeitaqueri 3ॸIcoaque Pavoro intsipatanaqueari. Iotacojeitiri joriopee iriri,

maaroni quemisantajeitatsiri, icanti: caari ini jorio iriori, icantantariri Timoteo:


—Cameetsataque. Irootaque ancamanteriri antioquiasati. —Ariorica pintoyeantea, iraacameetsajeitempi jorio.
Ari icoyeajeitaqueri apite jivatacaajeitiriri quemisantatsiri: Icantiri:
Jorashi Varasavashi, aisati Shirashi. Icantaqueri: —Ari.
—Avirojei oijajeiterineri Pavoro aisati Verenave anta Ari yaanaqueri, itoyeantimentanacari joriopee, timayetatsiri
Antioquiaqui. Pincamantapaaqueri ayemisantaririnte anta nampitsipeequi. 4ॸImpoiji iquenantanajari nampitsipeequi,
nocantaqueri aisati pimpapeeri sanquenarentsica. yoamejeitaqueri maaroni icantayetiri jerosaresati: yora
23ॸJero oca ocantiri sanquenarentsi isanquenatiniri: iroamere Jesoshi aisati jivatacaajeitiriri quemisantatsiri.
“¿Ainirompi noyemisantaririnte? ¿Tecatsimpa oyempine? Aca Icantiri:
Jerosarequi nocarajeitiri iroamereni Jesoshi aisati itsipapee —Ariorica inquemisanteri itsipapee atiri Quirishito, eiro
quenquetsatacaantatsiri. Meeca nosanquenajeitimpiro caari acantiritsi: “Pimpeajea jorio”.
joriotatsi, savicajeitatsiri anta Antioquiaqui, Shiriaqui, aisati 5ॸAri iquemisantacaasanotaqueri maaroni quemisantatsiri.

Shirishiaqui. 24ॸNoquemacotaqueri yora nocarajeivetari: oshequi Maaroni quitaiteripee aiquero ijatatiini yoshequiasanotanaque.
iquenquetsatacaamempeaquempi, icomitacaaquempi. 6ॸIquenanaque Jirijiaqui, Carashiaqui. Tempa ocantitacari

Icantashiretacaaquempi. Te naro tianquerine. 25ॸAitaque Ishire Tasorentsi:


onimojeitaquena maaroni narori nontianquempiri yoca —Eiro picamantantitsi anta Ashiaqui.
nocoyeaqueri. Intsipatanaqueari Verenave, jeri Pavoro: yoca 7ॸYareetanaca Mishiaqui, ari icoavetaca irijateme Vitiniaqui.

nonintane. 26ॸIriojeitaque caari tsaroatsi incamimenteri Iro cantaincha aisati te oshineteriji Ishire Jesoshi.
Avincatsarite Jesoquirishito. 27ॸNontianquempiri Jorashi, jeri 8ॸIquenanaque Mishiaqui, irosati yoirincantanaja Toroarequi: ari

Shirashi. Incamantasanotempiro iriori oca nosanquenatimpiri. noneavaqueriri narori. 9ॸTsiteniriqui imishitacari Pavoro aparo
28ॸAri onimotaquero Ishire Tasorentsi, aisati onimotaquena narori maseroniasati. Icatiimotapaacari, icantasanotapaaqueri:
noncamantempiro oca. Eiro noperanatimpitsi, irointi apatiroti —Pimpoque aca Maseroniaqui, pintacojeitena.
pimatero oca. 29ॸEiro poaritsi yora yoyeevetacanariri yovetsicane 10ॸIrosati nocoantanaca jaoca nonquenanteari nareetanteari

atiri: caari oni Tasorentsi. Eiro poacotarotsi ivatsa iriraja. Eiro Maseroniaqui. Niotanaque itiancaquena Tasorentsi anta
poaritsi ampitsiitachari. Ariorica poyeari, oshequi noncamantanteariri savicajeitatsiri jaoca incantajeiteari
inquenqueshiretanaque joriopee. Eiro pineavintsatirotsi tsinane iravisacojeitantajeari.
caari pai. Ariorica pimayetaquero oca, cameetsataque. Ari
cameetsa pintimajeite”. Irootaque isanquenatiniriri antioquiasati. Ijati Pavoro Eoropaqui.
30ॸAri ijajeitanaque Antioquiaqui yora itianquiri. 11ॸAnta Toroarequi notejeitanaca pitotsiqui. Aacotanaquena
Yapatojeitapaacari quemisantajeitatsiri, ipapaaqueri tampea Samotorashiaqui. Oquitaitetamanaque aisati
sanquenarentsi. 31ॸIneanajeitavaquero, irosati novaamanaja Neaporishiqui. 12ॸNovaanaja aisati Jiriposhiqui.
iquimoshirejeitantanaca. 32ॸIrisati camantantatsiri iriori Jorashi, Irootaque intapaarori nampitsi Maseroniaquiniri.
aisati Shirashi. Oshequi iquenquetsatacaapaaqueri Inampitapaaro meeca poneachari Oromaqui. Ari notimajeitapai
iquimoshiretacaapaaqueri, iquemisantacaasanojeitapaaqueri. aparopee quitaiteri. 13ॸAri saavaroqui nosoquijanaji omoroqui
33ॸOsamani isaviquimotaitiri, impoiji ipianaja aisati Jorashi. tantorentsi shoncarori nampitsi, nojatanaque anta otsapijaqui
Yovetsatavajari yora iyemisantaririntepee, icantavajiri: eni. Naamaapaacari aitaque anta iquenquetsatacaapinitiri
—Cameetsayea pijataje. joriopee Tasorentsi. Nosavicapaaque,
Irosati ipiantanaja anta itiminta tiancaqueriri. noquenquetsatacaapaaquero tsinanepee apatojeitainchari.
14ॸOtimaiti aparo quemavaquenari pajitachari Iriria.
Yapiitajiro iquenaquenayetaji Pavoro.
Oponeanaca peerani nampitsiqui anta Tiatiraqui. Irootaque
34ॸIrinti
Shirashi icoaque irisavicanaje Antioquiaqui. 35ॸIrosati quemisantiriri Tasorentsi. Opimantapiniyetiro tocoya
isavicantapaaca Pavoro, jeri Verenave. Yoametantanaque, quisaaripee. Iotacaaquero Avincatsarite oquemisantavaquero
֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ16ٍॷ17 122

icantayetiri Pavoro. 15ॸOvaotisataca, otsipajeitacari maaroni Iquemisantajeitiri Tasorentsi, irootaque


savicajeitatsiri ovancoqui. Ocantasanotaquena: iquimoshirejeitantanacari maaroni ishaninca.
—Ariorica piotaquena noquemisantasanotiri Avincatsarite, 35ॸAri oquitaitetamanaji, jeri yora pincatsari itianquiri variria:

pijajeite novancoqui, pisaviquimotanaquenatsita. —Pijate caravosoqui, pincamantaiteri iroimisoquijajeri


Ari ocoacaaquena, irosati nocantantacari: quemisantatsiri.
—Tsamequeti. Ari ijataque, icamantapaaqueri shentiriri:
16ॸAri nojajeitanaque anta iquenquetsatacaapiniyeetirinta —Pintiancajeitajeri irijatajeta.
Tasorentsi. Otonquiotavaquena nampirentsi, iotacairo camaari. 36ॸIrosati icantantajari iriori:

Iotashita, oquenquetsatacotitaro paitarica tequeratsita oneeroji. —Icantajana pincatsari nontiancajempi. Meeca pisoquijanaje,
Irootaque yaantayetacari oshequi quirequi yora nampitarori. cameetsa pijataje.
Icantapinitiri atiri: 37ॸIro cantaincha icantiri Pavoro:

—Pincoaquerica pinquemero, pimpinatena. —Jampa noshanincatacari oromasati. Te


17ॸAri oijajeitanaquena. Ocajemi, ocanti: irisampitacoventenaji pincatsari, te irioteji ainirorica nantane.
—Yoca shirampari, iriojeitaque quemisantiriri Tasorentsi, Ipasatacantashitaquena, aisati yoiminqueacantashitaquena.
yora jenoquiniri catsini. Incamantajeitempi jaoca pincanteari Tempa ineajeitaquena maaroni savicajeitatsiri
pavisacotantajeari. yoashinoncaaquena: ijijeiveta ainiro nantane. ¿Ariompa meeca
18ॸAitaque ocantapinita maaroni quitaiteriqui. Ishemanacaro irimanaquero iroimisoquijacantajena? Tempa eiro. Impoqueta
Pavoro, ipitsocashitanacaro, icantanaqueri camaari: iriori, iriotsitaquea oimisoquijajantenane iriojeitanteari
—Iriotaque Jesoquirishito noquemisantiri, irootaque ashanincapee tecatsi nante.
nocantantimpiri: pojocanajero. 38ॸAri ipianaja variria, icamantapaajiri. Iotantacari pincatsari

Irosati yojocantanajaro. 19ॸIotanaque yora nampitarori, ishanincatacari Pavoro oromasati, ari itsaroanaque.
icantaniroti: 39ॸIpocapaaque, cameetsa iquenquetsatacaapaaqueri. Irosati

—Eirove, tecatsi ancantajea meeca aantajeariri quirequi. yoimisoquijantapaajari:


Irosati yaantacari Pavoro aisati Shirashi, tapi. —Meeca pijataje, pojocanajero nonampi.
Inoshicanaqueri nampitsiqui, nianqui: anta itiminta 40ॸAri isoquijanaji, iquenanaji ovancoqui Iriria. Ineapairi

pincatsaritatsiri. 20ॸYaanaqueri pincatsariqui, icantapaaqueri: ayemisantaririnte, icantapaaqueri:


—Iquenqueshiretacaajeitaquena maaroni savicajeitatsiri aca —Cameetsayea pintimajeite.
anampiqui. Tempa jorio ini iriori. 21ॸIcamantacotiro oca Irosati yovaantanaja pashiniqui nampitsi.

17
yameyetacari iriori. Te oncameetsateji anquemisantavaquero 1ॸIquenanaque Pavoro Antiporishiqui, Aporoniaqui,

icantaqueeri, te oncameetsateji ameyetearo. Tempa irosati yareetantaca Tesaronicaqui. Ari anta otimi
ashanincajeitacari arori oromasati. pancotsi yapatotantari jorio, 2ॸirosati iqueantapaaca. Aitaque
22ॸIquisajeitanaca maaroni apatojeitainchari, irosati icantatiani yametapinitaro iquenquetsatacaapinijeitiri jorio.
icantantari comantanti: Ocarati mava saavaro yoamejeitiri ocantayetiri Sanquenarentsi.
—Pisapoquiteri iitsaare Pavoroca, jeri Shirashica; 3ॸAri yoametasanotapaaqueri. Iotacaasanotaqueri, icantiri:

pimpasatsempequijeiteri. —Aitaque ocantitani Sanquenarentsi: “Irineacatsitaquearo


23ॸOshequi ipasanataqueri, impoiji yoiminqueaqueri yora Quirishito. Incamaque, irosati intinaantajeari”. Irio
caravosoqui. Icantasanotiri catsini yora shentiriri: nocamantacotiri Jesoshi, iriotaque Quirishito.
—Cameetsayea pishentasanoteri, ishiacari. 4ॸIquemisantavaquero aparopee icantaqueriri, irosati
24ॸIquemaquero oca icantasanotaqueriri, yoiminqueaqueri. yoijajeitantanacariri Pavoro, jeri Shirashi. Aisati
Aisati itsinacaquiitaqueri inchatoqui. 25ॸNianquiite tsiteniri, ari iquempejeitaca oshequi caari joriotatsi, quemisantatsiri:
iquenquetsatacaajeitiri Tasorentsi, ipampoyeaventajeitaqueri. yoijajeitanaqueri Pavoro. Aisati oquempetaca iroori tsinane,
Iquemisantajeitiri itsipapee yoiminqueeyetiri. ishanincapee pincatsaritatsiri. Oquemisantajeitaque. Te
26ॸOmapocashitanaca onicanaca quipatsi, aisati onicanaca aparopee one iroori. 5ॸAri oshequi iquisanaca joriopee,
pancotsi, jero maaroni otincamipee, nica, nica, nica. Intsipaite yapatojeitaqueri caari cameetsajeitatsi, aisati perayetachari.
ashitareajeitanaca ashitacorontsipee. Irosati onijantareantanaca Iquisacaajeitacari timajeitatsiri nampitsiqui. Ijajeitanaque
tsinacaquiivetacariri iitiqui. 27ॸItinaanaca shentiriri. Ineaquero ivancoqui Jaso, icoajeivetapaacari Pavoro, jeri Shirashi.
ashitacorontsi, ashitareajeitanaca. Ijitashivetaca shiajeitanaca Icoavetaca iraanaquerime anta yapatojeitacanta atiri,
yora yoiminqueajeitiri, irosati yaantanacaro isavirite, inquisajeiterime. 6ॸTe irineapeeriji, irinti inoshicashitanaca Jaso,
irovetanaincha iroashitanajeame irisati. 28ॸAri intsipaite jeri aparopee quemisantatsiri aisati. Yaanaqueri anta
icajemacotanaqueri Pavoro: savicacaantatsiriqui. Icajemajeitapaaque:
—Eiro poashitajatsi avisati. Irosati nocantajeita maaroni aca, —Jeri yoca quisacaantajeitaqueriri maaroni savicajeitatsiri.
te noshiyeji. Jeri yoca Jaso aacameetsataqueriri. 7ॸYoametantajeiti, icanti:
29ॸIcantiri variria inampire: “Eiro pimoncaratiniritsi Sesari icantimpiri. Timatsi pashini
—Pamaquena tsiomentotsi. pincatsaritatsiri, yora Jesoshi”.
Ari yamaqueneri, irosati iqueantanaca anta yoisovetacarinta. 8ॸAri iquemantavacarori oca, iquisajeitanaca atiripee, aisati

Ipioncanaque, itiyeroimotapaacari Pavoro, jeri aisati Shirashi. yora savicacaantatsiri. 9ॸIcantanaque Jaso, aisati itsipapee:
30ॸImpoiji yaanaqueri saiteriqui. Icantiri: —Jerica quirequi: pinquempoyeajenari piotantenari eiro
—Noshaninca, ¿jaoca noncanteari narori navisacotantajeari? noshiapitsatimpitsi, tecatsi nante. Ontimerica nantane, ari
31ॸYacanaqueri: paasanoterita noirequite.
—Pinquemisanteri Novincatsarite Jesoshi, 10ॸIrosati itiancantajari. Ari otsitenitanaque. Itiancajiri Pavoro

iroavisacotantajempiri. Aisati inquempejeiteari maaroni aisati Shirashi. Irio tiancajiriri ayemisantaririnte. Yovaanaca
pishaninca. Vereaqui. Yareetantapaacari, irosati ijatantapaaca
32ॸIcamantasanotiri irineane Tasorentsi. Aisati ishanincapee yapatotapinitanta jorio. 11ॸIrio irinti cameetsatasanotaintsiri, te
iriori, icamantajeitiri. 33ॸIrosati osaite yaantanacari, irishiyeriji yora tesaronicasati. Icoasanotaque inquemisantero
iquivayetajiniri oca yaaveaqueri ipasanataqueri, impoiji Sanquenarentsi. Ineanatapinitiro maaroni quitaiteriqui
yaavintajiri. Irosati ivaotisatantaja, icarajeitaqueri maaroni iriotanteari queariosanorica oca icantaqueriri. 12ॸOshequi
ishaninca. 34ॸAri yaanaqueri ivancoqui, yoacaapaacari. iquemisantajeitaque iriori. Oquemisanti tsinanepee caari
123 ֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ17ٍॷ18

joriotatsi, ishanincapee pincatsaritatsiri, maaroni. Aisati ari tecatsi incantimenteri Tasorentsi inquishimenterini
iquemisanti shiramparipee, te aparo irine: oshequi catsini. 13ॸAri yantajeitiniri. Iro cantaincha ioti irinti jaoca oncarate
icamantantiro Pavoro irineane Tasorentsi anta Vereaqui. incantacoventanteariri maaroni atiripee. Timatsi shirampari
Iotacotaqueri joriotatsiri, yora tesaronicasati. Ipocapaaque pajitachari Jesoshi, icamasanovetaca. Impoiji itinaajiri
iriori, iquisacaapaacari atiri, icantashiretacaaqueri. Icantiri: Tasorentsi, iotantajeitariri maaroni atiri. Ipeaqueri iriori
—Eiro piquemisantajeitiritsi Pavoro, irointiquea cantacoventantatsineri. Cameetsa incantacoventante. Irootaque
pinquisajeiteri. icantantajeitariri atiri meeca: “Pinquenqueshirejeitanaquea,
14ॸYora quemisantatsiri intsipaite itiancaqueri Pavoro anta paventajeiteari Tasorentsisanori”. Aitaque icantajeitiri maaroni
incajarequi. Irinti savicanaintsi Shirashi, jeri Timoteo. 15ॸAiniro atiri, jaocarica isavicajeitiri.
aanaqueriri Pavoro anta Atenashiqui. Icantavajiri Pavoro: Irootaque icantiriri Pavoro.
—Ariorica pareetajea pinampiqui, pincamantapaajenari 32ॸAri iquemantajeitavacariri icanti: “Itinaanaja

Shirashi aisati Timoteo intsipaite impocajeta. camavetainchari”, ainiro shirontimentaarantacariri; iro


Ari ijatanaque, icamantapaajiri. cantaincha icantanaqueri pashinipee:
—Coajica pashini pampiitajenaro oca aisati.
Yantayetapairi Pavoro anta Atenashiqui. Irosati ijatantanaja Pavoro. 33,34ॸItimaarantaque
16ॸAri yoyeapaajiri Pavoro anta Atenashiqui. Irio yoyeapaajiri quemisantavaqueriri, irosati yoijatantanacari iriori. Ipajita
Shirashi aisati Timoteo. Ineapaaquero anta nampitsiqui oshequi aparoni quemisantatsiri Tionishio: iriotaque pincatsaritatsiri
catsini yovetsicashiyetari ijitasorentsitashiyetari, irosati anta nampitsiqui, icarajeitiri ivincatsaririnte
yoashiretantanaca. 17ॸAisati anta Atenashiqui oshequi yoametavacaajeitaca. Aisati oquemisanti tsinane pajitachari
yoamejeitiri joriopee aisati caari joriotatsi: yora Tamarishi. Icaratiri aisati itsipapee quemisantajeitatsiri.
quemisantajeitiriri Tasorentsi. Oshequi yoametavacaajeitaca.
Aisati iquempetacaapinitacari maaroni atiri anta nampitsiqui Icamantanti Pavoro anta Corintoqui.
nianqui. 18ॸYoametapaaqueri coapinitatsiri iriote paitaricapee,
18
1ॸImpoiji yojocanajiro Pavoro Atenashi, yovaanaja anta
icarajeitiri iroamereni Epecoreo. Aisati icarajeitiri caari Corintoqui. 2ॸAnta ineapaaqueri joriotatsiri pajitachari
intacotacha irisati: yora icanteetiri eshitoico. Yora Pavoro Aquira. Pontosati inaveta, iponeanaca meeca Itariaqui.
icamantacotiri Jesoshi, aisati icanti: Iroaquera yareetapaaca. Itsipatapaacaro ijina, Pirishira. Iro
—Intinaaje camajeitatsiri. ipocantacari, yora pincatsari pajitachari Caraorio
Icanti aparopee quemavaqueriri: iquisajeitaqueri jorio savicajeivetachari Oromaqui,
—¿Paita icantaqueri yoca neaveetashitachari? itiancajeitaqueri:
Icanti pashini: —Pijajeite pashiniqui quipatsi, eiro pisavicajeititsi aca.
—Icamantacotiri pashinisati tasorentsitatsiri. Ari isavicajeitapaaque Corintoqui. Impoiji yareetapaaca
19ॸYajiricaqueri, yaanaqueri anta yapatotapinijeitanta, Pavoro, isaviquimotapaaqueri. 3ॸAisati iquempetavacaajeitaca,
icantajeitiri: iojeiti yantiro tocoyapanco. Irootaque isaviquimotantapaacariri,
—¿Cameetsampa niotero oca iroaqueratatsiri poametantiri? itsipatavacaaca anta yantaveejeiti. 4ॸMaaroni saavaroqui
20ॸTe nonquemapiniteroji oca picantaqueri. Nocoajeiti niotero yoametavacaajeitaca anta pancotsiqui yapatojeitantari.
jaoca ocantacotari oca. Iquemisantacaasanojeitaqueri joriotatsiri, caari joriotatsi aisati.
21ॸAitaque icantari atenashisati: te intsameeteji, irointi 5ॸImpoijiquea iponeanaja Maseroniaqui Shirashi aisati Timoteo.

icoaque inquemisantashiteari quenquetsatacaajeitiriri Irosati yareetantapaajariri. Ineapaajiri Pavoro, iquenquetsati


iroaquerayetatsiri caari iquemapinijeiti. Aisati iquempejeita iriori. Icamantapinivetacari joriotatsiri:
poneayetachari paricoti, iquenquetsatacotashiyetaro —Iriotaque Jesoshi yora Quirishitotatsiri aamaajeitaniri
paitapeerica. 22ॸAnta icatiaca Pavoro nianqui, icantiri: peerani.
—Atenashisati. Niotacotaquempi avirori, pashi poiro 6ॸIpiatsajeitavacari aisati icantimajeitaqueri, irootaque

piquemisantayeveta. 23ॸAnta noquenaquenayetinta itequimotantanajariri iitsaare iriojeitanteari irotajatsi irijataje.


noneayetaquero oca piquemisantashiyetari. Aisati Icantanaqueri:
noneapaaquero anta poapinitiniri pitasorentsite paitaricapee. —Avisati jatacantajanchane anta Sharincaveniqui: te aneeroji
Ainiro osanquenataca, ocanti: “Anquemisantanteariri nantane nainti, tempa nocamantavetaquempi. Meecaquea
tasorentsitatsiri caari ioyeeti”. Yora caari pioti: nojatashiteri irinti pashinisati atiri, nonquenquetsatacaajeiteri.
piquemisantashitari, iriotaque yoca noncamantempiri. 24ॸYora 7ॸAri yovaanaja anta, iquenanajiro ivancoqui Tishio Joshito:

Tasorentsisanori, iriotaque vetsiquirori quipatsi. Yovetsicajeitiri iriotaque quemisantiriri Tasorentsi. Isavicanampitiro pancotsi
maaroni timantajeitarori. Iriotaque vetsicayetirori inquite aisati yapatotantapinitari.
quipatsi. Te irisavicantearoji ora pancotsi yovetsiquiri atiri. 8ॸYora Quirishipo iriotaque quenquetsatacaantatsiri anta
25ॸAroquea ainti, tecatsi ancanteri intacojeiteari. ¿Ariompa pancotsiqui yapatotantari. Cameetsa iquemisantaqueri
incoanaque intacotearine? Tempa iriotaque oaneajeiteeri, Avincatsarite. Aisati iquempejeitaca maaroni savicajeitatsiri
intacojeiteeri irinti. Tempa iriotaque paqueerori maaroni, ivancoqui, iquemisantajeiti. Aisati iquempetaarantaca oshequi
paitaricapee. 26ॸAparoni yovetsicavetaca peerani, iriotaque corintosati. Iquemavaquero irineane Tasorentsi,
intanacaroniri; meeca ashequiajeitanaque, atsoteajeitanaquero iquemisantavaquero, irosati ivaotisatantajeitaca. 9ॸAri
maaroni quipatsipee. Iriotaque Tasorentsisanori cantatsiri tsiteniriqui ineashitacari Pavoro yora Avincatsarite,
jaocarica irisavicajeiteri maaroni atiri, aisati jaocarica oncarate iquemaqueri icantiri:
intsoncajeitanteariri; iriotaque cantacantirori. —Eiro pitsaroitsi. Pincamantante, eiro pimajeretitsi. 10ॸQuiso
27ॸItimacaajeitaquee ancoanteari ayojeiteri, aisati aneantajeariri noaquempi. Aca nampitsiqui, tempa icarati oshequi
coajica. Iro cantaincha, te irarejiteji. 28ॸIriotaque ovaneajeiteeri. quemisantanari. Tecatsi incanteetempi iroashinonqueetempi.
Iriotaque shevatacaajeiteeri. Iriotaque timacaajeiteeri. Tempa 11ॸIrosati isavicantanaca aparo osarintsi,

aitaque icantitani pishaninca pampoyeapinitatsiri: “Arojeitaque oquimojantsivetapaaja aisati. Yoamejeitaqueri corintosati


itimacaane Tasorentsi”. 29ॸArojeitaquerica itimacaanepee irineane Tasorentsi.
Tasorentsi, te oncameetsateji meeca ashiacanteri oro, perata, 12ॸIpincatsariventanti meeca Cario acayasati. Irosati joriopee

mapi, yovetsicanepee atiri. Aisati eiro ashiacantiritsi paitarica iquisantanacari Pavoro. Yaanaqueri anta itiminta
iquenqueshiretiri atiri. 30,31ॸPeerani te irioveiteani ashanincani, oametavacainchari. 13ॸIcantapaaqueri:
֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ18ٍॷ19 124

—Jeri yoca shirampari, icantanirotiri atiri: —Iriotaque Jesoshi oquenquetsatacotiri Sanquenarentsi,


“Pinquemisantajeiteri Tasorentsi”, iro cantaincha iriotaque Quirishitotatsiri.
icantashitacaro irineane Tasorentsi.
14ॸIrovetanaincha irineaveetanaqueme Pavoro, ari yora Cario Ijataque Pavoro Ejesoqui.

19
icantiri joriotatsiri: 1ॸIsavicaque Aporo Corintoqui, iriori Pavoro
—Aviro jorioyetatsiri, pashereajeitaquena. Irooricame iquenanaque toncaariqui, yareetapaaca Ejesoqui.
iranterome yoca caari cameetsatatsi, irooricame iroanteme, Ineapaaqueri aparopee quemisantatsiri. 2ॸIcantapaaqueri:
aitaquemequea oncameetsateme pamaquerime aca. 15ॸJero —Peerani, piquemisantajeitantacari, ¿paashiretaquerompa
meeca picantavacaimentacaro oca yoametantiri. Ishire Tasorentsi?
Picantavacaimentacari atiripee. Picantavacaimentacaro —Te. Te nonquemacoteroji.
Sanquenarentsi. Aviroyeate. Oshequi pashereajeitaquena: eiro 3ॸ—¿Paita pivaotisatimentari?

pipocashitanatsi. 16ॸPijanirojeitaje. —Novaotisatimentari Joa.


Ari ijajeitanaji. 17ॸYora atiripee yaajeitaqueri Soshiteneshi, 4ॸAri icantiri:

shepi; ipasanajeitaqueri, tac, tac. Yora ipasataqueri iriotaque —Ariorica iquenqueshiretanaca atiri, ivaotisatiri Joa
quenquetsatacaantatsiri anta pancotsiqui yapatojeitantari. iriotanteariri atiri te incoyeji irampiitapinitero caari
Ineacovetacari Cario ipasajeitaqueri, iro cantaincha tecatsi cameetsatatsi, irointi icoaque inquemisanteri Tasorentsi. Tempa
oncantimoneentanaqueari, tecatsi incantajeiteri. icantitarini: “Pinquemisantajeiteri yora impoitapeenane,
18ॸOshequi quitaiteri isavicanaji Pavoro, impoiji ijatanaji, iriotaque Jesoshi”.
yojocanajiri ayemisantaririnte. Itetapaaca pitotsiqui, 5ॸAri iquemantajeitavacarori oca, ivaotisatimentajeitanacari

aacotanaqueri tampea Shiriaqui, icantanaca, shiririri. Avincatsarite Jesoshi. 6ॸYajiricainataqueri Pavoro iitoqui, irosati
Itsipatanacaro Pirishira, jeri ojime, Aquira. Timatsi opocashitantacari Ishire Tasorentsi, ineaveetantajeitanacaro
icashiacaaqueriri Pavoro Tasorentsi, irootaque yameetantarori pashinipee neantsi, icamantantajeiti. 7ॸAamaaca icarajeiti 12
iishi anta Senquereshiqui. 19ॸYareejeitantanacari Ejesoqui, ari shirampari vaotisajeitainchari.
yojocanajiri itsipataniri. Yovaanaja apaniro Pavoro anta 8ॸAri ijatapiniti Pavoro pancotsiqui yapatotantari, icarati mava

pancotsiqui yapatotapinitanta jorio, iquenquetsatacaapaaqueri. cashiri iquenquetsatacantayetaque. Te aneeriji tsaneacotearine.


20ॸIcantajeivetavacari: Oshequi icamantacotaqueri Tasorentsi, jaoca icanta
—Osamanita pisavicanaquetsita, poamejeitena. ipincatsariventanti. Impoiji oshequi yoametavacaajeitaca.
Iro cantaincha te incoyeji iriori. 21ॸIcantanaqueri: 9ॸAparopee, te aneeroji iquenqueshireantari, te incoyeji

—Oshequi noshiretanaca meeca, iro cantaincha, ariorica inquemisante. Icantajeitiri yora atiripee:
incoacaaquena Tasorentsi, nompiaje, coajica. —Te oncameetsateji oca yoametantiri Pavoro.
Irosati itetantanaja aisati pitotsiqui, aacotanaqueri tampea, Irosati yojocantanajari Pavoro, yaanaqueri
icaantanaca aisati shiririri. 22ॸYareetapaaca Sesareaqui, irosati quemisantajeitatsiri. Iquenquetsatacaapinitiri maaroni
yovaantanaca Jerosarequi, iquivantapaaqueri ayemisantaririnte. quitaiteriqui anta yoametantapinitinta Tirano. 10ॸIcantatiani
Impoiji yovaanaja aisati Antioquiaqui, iponeanaca peerani. apite osarintsi, irootaque iquemantacarori maaroni ashiasati
irineane Avincatsarite. Iquemajeitaquero: joriopee, caari
Mavatapaaque iquenayetaque Pavoro.
joriotatsi, maaroni.
23ॸOsamani isavicanaque Pavoro Antioquiaqui, impoiji ijataji 11ॸItasoncantayeti Pavoro, imatantarori caari aneapiniti. Irio

aisati. Iquenaquenayetanaque Carashiaqui, aisati Jirijiaqui. matacairiri Tasorentsi. 12ॸIpamititiri atiri ivaniote Pavoro, aisati
Yoametasanojeitaqueri maaroni quemisantatsiri. yoicoro, irosati yavisacotantajari. Aisati iriori mantsiari,
24ॸYareetaca Ejesoqui jorio pajitachari Aporo, arejantiriasati yaanaqueneri, yoavisacotajiri. Aisati yoavisacotajiri neiriri
ini. Cameetsa iquenquetsatapiniti, iotasanotiro Sanquenarentsi. camaari. 13,14ॸAiniro anta jorio, quenaquenayetatsiri,
25ॸIcamanteetiri jaoca icantaniri Joani, aisati jaoca ocantari oavisacotapinivetariri neiriri camaari: iriojeitaque itomipee
maaroni iquenquetsatacotiriniri Jesoshi, iro cantaincha tequera Esheva, icarajeiti 7. Jorio ini Esheva, ishanincatacari saserote.
inquemacotasanotero maaroni yantayetiri iriori Jesoshi. Ineajeivetacari Pavoro yoavisacotiri neiriri camaari. Icoajeiveta
Itsoteasanotaquero yoametantiro maaroni ioyevetari. 26ॸAri inquempetearime, icantashitantariri itsipa camaari:
iquenquetsatacotasanotiro anta pancotsiqui yapatojeitantari. Te —Ainiro Jesoshitatsiri iquenquetsatacotiri Pavoro. Iriotaque
intsaroyeji, cameetsa iquenquetsati. Iquemantavacari Aquira, amitacotanari noavisacoteri yoca neaquempiri.
jero Pirishira, icantiri Aporo: Pojocanajeriqueti iravisacotantajeari.
—Nocoaque nonquenquetsatacayempi apaniro. 15ॸYacanaqueri camaari:

Icanti: —Noneiri Jesoshi. Noneiri Pavoro. Irompa avinti, te


—Ja, tsamequeti. noneanirotempiji. ¿Paita nonquemisantantempiri?
Ari apaniro itsoteaqueneri, yoamejeitaqueri jaoca icantari 16ॸIrosati imitajashitantanacari, mita; yantapaaqueri apitero.

Jesoshi, aisati jaoca ancantajeiteari ajajeitanteari anta Imataqueri, irosati ishiatsempequijeitantanaca, yojocanaquero
Tasorentsiqui. pancotsi. Oshequi yoatsinaqueri.
27ॸImpoiji icanti Aporo quemisantajeitatsiri: 17ॸIquemacojeitaqueri maaroni ejesosati: jorio, caari

—Nocoaque nojate meeca Acayaqui, noamejeiteri joriotatsine, maaroni. Itsaroajeitanaque aisati icantajeitaque:
savicajeitatsiri anta. —Icameetsati Avincatsarite Jesoshi: imatacairi
Ari icantajeitavaqueri: quemisantasanotiriri yoavisacotiri neiriri camaari. Irinti
—Cameetsataque pijate, poamejeiteri cameetsa. Jeroca shemetatsiri, tecatsi matacayerine.
sanquenarentsi paajeitanaqueneriri. 18ॸImpoiji ipocapaaque oshequi quemisantatsiri,

Jero oca isanquenatavaqueneriri iyemisantaririnte anta: icantajeitapaaque:


“Paacameetsajeitavaqueriyea Aporo, —Ainiro nantayetiro caari cameetsatatsi, nocoaque
pinquemisantajeitavaqueri”. iroameetsatena Tasorentsi.
Ari peerani ineshinoncatitacari Tasorentsi acayasati, 19ॸOshequi sheripiaritatsiri yamayetaquero sanquenarentsi

irootaque iquemisantajeitantajari. Meeca, yareetantacari Aporo, yashiyetari: irootaque oamejeitiriri isheripiaritantari.


oshequi intacojeitapaacari. 28ॸYoametasanotiri iotasanotantajari. Yapatojeitaquero, irosati itaimotantacari maaroni atiri.
Iquemajeitiri atiri yoametantiro Sanquenarentsi, icanti: Icantajeiti:
125 ֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ19ٍॷ20

—Te noncoyeji namatavijeitajeri aisati noshaninca. Irimitirio, icarajeitiri pashini antirori perata. Incoaquerica
Imoncarajeitaquero ovinaro sanquenarentsi, opinajeitaca incantacoteri, cameetsa iraanajeri anta savicacaantatsiriqui,
S/.50,000. 20ॸOshequi iquenacayetanaquero irineane impoiji iroametavacaajeitea anta. Irijatequeti anta
Avincatsarite, aisati itimi oshequi quemisantajeitavaquerori. incantacoventavacayea. 39ॸOtimirica pashini picoaqueri piote,
21ॸImpoiji ishiretaca Pavoro irijate Jerosarequi, irosati ari pincanteri coajica yora oametavacaachari,
ijatantanaca. Iquenanaque Maseroniaqui, jero anta Acayaqui. irampatojeitajearica. 40ॸJero aca meeca apatojeitaca,
Icantitaca: aquisatsatavacaajeitaca. Icamantacotashiteecari
—Nintanaquearo nojate Jerosarequi, impoiji nojatanaque aquisajeitaqueri avincatsarite, impoiji tecatsi ancantea
Oromaqui. ancantacoventajea arosati.
22ॸItiancaque apite amitacotapinitiriri maseroniasatipee: yora 41ॸIcantantarori oca, itiancajeitajiri maaroni apatojeitainchari:

Timoteo, jeri Erashito. Iriori Pavoro, osamani itimanaque anta —Meeca aitapaaji, pincatsimareajeitanaje, pijajeite
Ashiaqui. pivancopeequi.

Iquisajeitanaca ejesosati. Ijatanaque Pavoro Jerosarequi.

20
23ॸTe meeca capichaji incantavacaimentearo oca 1ॸAri imajerejeitanaque ejesosati. Impoiji iriori Pavoro
acamantacotaqueriri Avincatsarite. 24ॸItiminta vetsicapinitirori icajemajeitiri quemisantajeitatsiri, yoametasanojeitiri.
perata pajitachari Irimitirio. Ishiacantapinitiro ovanco Impoiji ijatanaji, yovaanaja Maseroniaqui. 2ॸAnta oshequi
Aretemisa iquemisantapinijeitantarori ishaninca. Ora Aretemisa iquenaquenayetanaque, oshequi yoametantayetanaque. Irosati
irootaque ijitasorentsijeitane. Ainiro yora amitacotiriri, yareetantanaca Quireshiaqui. 3ॸIcarati mava cashiri
vetsicapinitiniriri ora pancotsijaniqui; ari ipinatapinitiri isavicapaaque. Irovetaincha intetearome pitotsi irijatanteameri
oshequi perata, yaajeitantari oshequi quirequi. Iro cantaincha Shiriaqui. Irosati iotacotantacariri jorio, yaimanavetacari
te meeca iramanantajeroji quemisantajantsiri, irosati iroyerime. Irosati iquenqueshiretantanaca:
iquenqueshiretantanaca Irimitirio. 25ॸAri yapatojeitiri maaroni —Nompianajeta anta Maseroniaqui.
iratiritepee, icantajeitiri: 4ॸAri ijatanaque, icarajeitanaque Sopatoroshi itomi Piro

—Antapinijeitiro oca shiacaantsi aajeitantari airequite vereasati, Arishitaraco, jeri Seconto tesaronicasati, Cayo
oshequi. 26ॸMeeca pineaqueri Pavoro, aisati piquemacotaqueri: terevesati, Timoteo, Tiquico, jeri Torojimo ashiasati, maaroni.
yamatavijeitiri oshequi atiri, ipashinijeitantajari. Icantaniroti: 5ॸIjivajeitanaquena Toroarequi, yoyeajeitaquena anta.

“Caari oni Tasorentsi oca yovetsicayetiri atiri”. Te apatiro 6ॸAvisanaque quitaiteri yoanteetapinitarori tanta caari tapiacha,

iroametante aca: irotaintsi intsoteero Ashiaqui iroametantayete. impoiji noponeanaja Jiriposhiqui, noquenacotanaque pitotsiqui.
27ॸItseencajeitanaqueecari maaroni atiri, aisati Ocarati 5 quitaiteri nareetantajari Toroarequi, anta itiminta
itseencanaquerocari maaroni avetsicajeitiri. Tempa oyeajeitaquenari. Irosati nosavicantapaaca ocarati 7 quitaiteri.
opincatsarotasanoti Aretemisa: iquemisantajeivetacaro maaroni 7ॸOtomincotapaaque. Napatojeitaca nocarajajeitaquero tanta

ashiasati, jeri maaroni atiri. Ipincatsajeivetaro meeca, iro noquenqueshirejeitantajariri Jesoshi icamimentajeitaquee.
cantaincha inquemisantajeiteririca Pavoro, irojocacaajeiteri Iquenquetsatacaajeitana Pavoro. Ishiretaca irijatamane,
iquemisantiro. irootaque yosamanitantanacarori iquenquetsatanaque, vero,
28ॸIquemantajeitavacarori oca, iquisajeitanaca. vero. Irosati nianquiiteni. 8ॸOtimaque oshequi tsiomentotsi anta
Icajemajeitanaque: napatojeitacanta. Iro napatojeitantacari shitamencotsi onta
—Opincatsarotasanoti Aretemisa, oca pincatsariventajeitiriri jenoquiniri; mavatapaintsiri, jenoqui anta. 9ॸIsavicaque
ejesosati. omoroqui yora evancari pajitachari Eotico. Osamani
29ॸIcajemajeitanaque savicajeitatsiri nampitsiqui. iquenquetsataque Pavoro, irootaque aantapaacariri
Ishiajeitanaca maaroni anta yantaveetapinijeitinta. ivochoquine. Irosati ipariantanaca: iquenaitanaque, sheroo,
Inoshicajeitanaqueri Cayo, jeri Arishitaraco, sorororo. tirin, anta quipatsiqui. Ari naniireashijeitanaqueri,
Maseroniasati ini apite, tsipatapinitariri Pavoro. 30ॸIcoaveta itinayeevetapaacari; camaque ini, torein. 10ॸAri yaniireapaaque
Pavoro iroijatacoventanaquerime anta, iro cantaincha te Pavoro iriori. Itsentetashitapaaqueri, yavitsanotapaaqueri.
irishineteriji quemisantatsiri. 31ॸAiniro itimi aisati aparopee Icanti:
pincatsaritatsiri, poneachari Ashiaqui, nintiriri Pavoro. —Eiro poashiretacotaritsi: aneatsi ini.
Itianquiri ishaninca, camantapaaqueriri: Ari itinaanaja, aisatitanaji.
—Eiro catsini poijatiritsi anta: yoimpicari. 11ॸAri nataijeitanaji, icarajapaaquero Pavoro tanta, noajeitaca.
32ॸIcajemajeitanaque apatojeitainchari, onashiyetaca Impoiji iquenquetsatacaajiri, irosati oquitaitetantanaja. Irosati
icantayetiri. Icajemashijeitanaca. Te iriojeiteji oshequi paitarica ijatantanaja. 12ॸYayeetanajiri evancari ivancoqui, aneanaji. Te
yapatotimentari. 33ॸAiniro anta Arijantero, itiancane jorio, capichaji iroveshireajeitanaquea.
isatecaqueri nianqui. Yacotashitanaqueri maaroni atiri, 13ॸNojivatanaque pitotsiqui, noquenacotanaque Asoqui; irinti

iriotanteari icoaque inquenquetsatacaajeiterime. 34ॸIro Pavoro iquenanaque avotsiqui. 14ॸAri ineapaajanari Asoqui,
cantaincha iojeitantacari irio jorio, icajemapinijeitanaque irosati notetantanajariri pitotsiqui. Novaajeitanaja Mitirenequi,
maaroni: nocaantanaca, shiririri. 15ॸOquitaitetamanaji novaanaja aisati.
—Opincatsarotasanoti Aretemisa, oca pincatsariventiriri Nomontetacotanacaro Quio. Omavatanaque quitaiteri, irosati
ejesosati. anta Samoshiqui. Quitaiteri pashini nareetanaca Miretoqui.
Osamani icajemajeitanaque, ishirincanaca catsirincaiteri. 16ॸIquenqueshiretaca Pavoro iravishitanaquearo Ejeso, eiro
35ॸYoimajerentajeitaqueri yora sanquenatapinitatsiri anta itimaanitapaajitsi Ashiaqui. Icoasanotaque irareetitajea
nampitsiqui. Impoiji icantajeitiri: Jerosarequi, irimoncaraapeemparo quitaiteri pajitachari
—Noshaninca. Tempa arojeitaque pincatsajeitirori Aretemisa, Pentecoshiteshi.
aisati ashentapinitiniro ovanco. Tempa aisati ashentapinitiro 17ॸItiancaque Ejesoqui, icajemacantaqueri

oca shiaquerori, pariapaintsiri jenoqui. Ayojeitanaquero oca, quenquetsatacaaqueriri quemisantajeitatsiri anta. 18ॸAri
36ॸtecatsi tseenquerone oca nocantaqueri. Cameetsa meeca yareejeitapaaca ejesosati, irosati icantajeitantavacari:
pimajerejeitanaque. Eiro pishintsititsi panteri yoca —Piotacotasanotaquena jaoca nocantari
shiramparipee. 37ॸJerica pamaqueri, tecatsi incantero ovanco, notimimotantajeitaquempiri. Iroaquerani nareetaca Ashiaqui,
aisati te incantimateroji atasorentsite. 38ॸJeri aisati yoca aitaque nocantitapaaca, irosatitatsi meeca. 19ॸAnta oshequi
֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ20ٍॷ21 126

nantaveetapinitiniri Avincatsarite, teyea iro noshemete. monteachaneri Jenishiaqui. Notetapaaca, noquenacotanaque.


Niraacotapinitaquempi. Aisati ocantimoneentaquena anta 3ॸNoneantanacarori Tsipire, noquenanampitanaquero
yaimanavetaquena joriopee iroyename. 20ॸNotsoteaquero, nampatequi. Nanaanaquero, irosati Shiriaqui, naatapaaque
tempa aitaque nocamantajeitaquempiro maaroni oca Tiroqui. Anta nampitsiqui yoaniitanaquero marinero
cameetsayetatsiri. Te nomajeretashiteaji. Noamejeitimpi anta ovaararontsi. 4ॸNocoayetapaaqueri narori quemisantatsiri.
yapatojeitacanta atiripee aisati anta pivancopeequi. Noneantapaacariri nosaviquimotapaaqueri 7 quitaiteri.
21ॸNocamantajeitiri jorio, jeri caari joriotatsi, maaroni: Oamejeitaqueri Ishire Tasorentsi, icantajeitantariri Pavoro:
“Pinquenqueshirejeitanajea piojeitantajeariri Tasorentsi. —Eiro pijatitsi Jerosarequi: yoashinonqueetavaquempicari.
Pinquemisanteri Novincatsarite Jesoshi”. 22ॸAri meeca nojate Iro cantaincha te inquemisanteriji Pavoro. 5ॸAri omoncarataja
Jerosarequi, ojatacaanaquena Ishire Tasorentsi. Te nioteji notetantanajari aisati, nojajeitanaji. Itsipajeitanaquena
jaocarica incanteetenari anta. 23ॸApatiro niotaquero oca quemisantajeitatsiri irosati otsapitapaa nampitsi,
ocamantaquenari Ishire Tasorentsi. Maaroni nampitsiqui icarajeitanaquero ijina, jeri itomipee. Notiyeroajeitanaca anta
ocamantapinitana: “Queario iroisoyeetempi, otsapijaqui, noquenquetsatacaajeitaqueri Tasorentsi. Impoiji
iroashinoncayeetempi”. 24ॸTe noncoasanoteji novetsatavacaajeitanaja. 6ॸNotetanajaro pitotsi, ari ipiajeitanaja
noncantaitatiyempani nontime aca quipatsiqui, irointiquea iriori ivancopeequi. 7ॸAri noponeanaca Tiroqui,
nocoasanotaque nomateneri Avincatsarite Jesoshi paitarica noquenacotanaque, novaanaja aisati Toremairaqui.
inintacaaquenari. Aisati nocoasanotaque nontsoteeneri oca Noquivantapaaqueri ayemisantaririnte. Aparo nomaaque.
nantaveetapinitiniriri. Ocameetsati oca 8ॸOquitaitetamanaque, novaamanaja aisati. Nareetantapaacari

nocamantapinijeitimpiri: “Ineshinoncajeitaquee Tasorentsi”. Sesareaqui, noquivantapaaqueri Jeripi, yora


25ॸNiotaque meeca eiro aneavacaajatsi aisati. quenquetsatacaantatsiri. Ari oshequi nosaviquimotapaaqueri.
Nocarajeivetaquempi, nocamantajeitaquempiro jaoca icantari Iriotaque icarajeitiri yora intacotantachari sietetatsiri. 9ॸTimatsi
Tasorentsi ipincatsariventanti. 26ॸIrootaque meeca otsipasato irishinto, timashitachari; ocamantantajeiti iroori.
nocamantantimpirori oca. Ariorica iroasanquetaarantempi 10ॸOshequi nomaanaque. Jeri yareetapaaca camantantatsiri

Tasorentsi, te naro oasanquetacantempine: tempa pajitachari Acavo, iponeanaca iriori Joreaqui.


nocamantitaquempini peerani. 27ॸTe nontsaroyeji, 11ॸIpocashitapaaquena, yaapaaquero ishiticatsaquiro Pavoro.

notsoteaquempiro maaroni icantayetiri Tasorentsi. Irisati oisotashitajancha iitiqui, iracoqui. Icanti:


Irootaque icantajeitiriri Pavoro. —Aitaque ocanti Ishire Tasorentsi: “Aisati
28ॸJero oca icamantajeitiriri aisati: inquempeyeetaqueri yora ashitarori ishiticatsaquiro. Iroisoteri
—Queariompia, pojocaacoventajeiteri piyemisantaririnte jorio, yora jerosaresati: oiso, oiso. Imperi pashinisati atiri,
anta. Tempa avirojeitaque ocoyeane Ishire Tasorentsi. iraanaqueri”.
Pamenacoventeri maaroni quemisantajeitatsiri, pintacojeiteari. 12ॸNoquemantavacarori oca, nocarajeitaqueri maaroni

Tempa iriojeitaque yoavisacojeitaqueri Jesoshi, ashaninca, nocantajeivetari Pavoro:


icamimentajeitaqueri, yaparajatimentajeitaqueri iriraja. —Eiro pijatitsi Jerosarequi.
29ॸCoajica, nojatanajerica, impocashitempi amatavitempinemeri: 13ॸYacanaquena:

noshiacantaqueri catsimayetatsiri. Eiro ipeacotimpitsi, —¿Paita piraantari? ¿Paita picantashiretacaantanari? Tempa


yoashinoncaimpicari. Niotaquero oca. 30ॸTimatsi aca naro quemisantiriri Avincatsarite Jesoshi. Iroisoyeetenata anta
picarajeitica quenquetsatacaavetempineri, iro cantaincha eiro Jerosarequi, iroyeetenata: te nontsaroacayeariji.
otampaticatasanotitsi iroamejeitempi. Yojocacaimpiricari 14ॸTe inquemisantenaji, irosati nomajeretantanaca.

piyemisantaririnte, iroijatanteariri iriori. 31ॸQueariompia, Nocantajeiti:


pinquenqueshiretero. Ocarati mava osarintsi —Aitaque oncanteata paitarica icoiri Avincatsarite.
noametapinitaquempi. Nocantatiani: tsiteniriqui, quitaiteriqui.
Aisati niraacotapinitaquempi. 32ॸNocantiri Avincatsarite: Yareejeitanaca Jerosarequi.
“Pojocaacoventajeiteri ejesosati, aisati pineshinoncatimenteri 15ॸImpoiji novetsajeitanajari sesareasati, novaanaja
iquemisantiro pineane”. Aitaque omataca irineane Jerosarequi: noquenanaji avotsiqui. 16ॸItsipajeitanaquena
oquemisantacaasanotaquempi, oavisacojeitaquempi. Tempa aparopee quemisantatsiri, sesareasati. Yaanaquena anta
picarajeitiri quemisantajeitiriri icoyeaqueri. 33ॸTe ivancoqui Manaso, yora tsipiresati: iriotaque intacantarori
noncoitayeteriji iirequite pashini atiri. Te noncoitayeteriji iquemisanti. Nomaimotapaaqueri iriori. 17ॸNareetantapaacari
iitsaare. 34ॸPiojeitaque narosatiquea antaveetanontacha, Jerosarequi, yaacameetsajeitavaquena ayemisantaririnte,
naantayetarori maaroni coiteimotanari, aisati nintacojeitari iquimoshireventavaquena. 18ॸOquitaitetamani iquivantajantiri
notsipajeitari. 35ॸNomayetaquero maaroni oca piojeitanteari Pavoro Santiaco, noijatanaqueri narori. Anta yapatojeitacanta
avirori pintacotantajeitea. Pinquempejeitena narori, maaroni quenquetsatacaantatsiri. 19ॸNovetsatavacaajeitaca,
pantaveetasanojeite, pintacotantajeiteariri ashinoncaincari. impoiji itsoteaqueneri Pavoro, iquenquetsatacaapaaqueri:
Pinquenqueshiretero irineane Avincatsarite Jesoshi, icantitaniri: —Itiancaquena Tasorentsi noquenquetsatacaajeitiri oshequi
“Iro cameetsatasanotatsiri ampashitantea. Te iro pashinisatipee atiri. Icarajeiti oshequi quemisantajeitiriri.
cameetsatasanotatsine aashitearo paitarica impashiyeeteeri”. 20ॸIquemantavacarori, icantajeiti:
36ॸIrootaque icantajeitaqueriri Pavoro ejesosati. Impoiji —Cameetsa ini Tasorentsi.
itiyeroanaca, icarajeitiri ejesosati maaroni, Impoiji icantajeitiri:
iquenquetsatacaajeitiri Tasorentsi. 37ॸIraajeitanaca maaroni. —Pamene, Pavoro, amoncaratavacaajeitaca aquemisantajeitiri
Yavitsanojeitavajiri, inintavorojeitavajiri. Jesoquirishito. Iquemisantajeitaque oshequi catsini ajorioririnte,
38ॸYoashiretacojeitanacari iquemaqueri icantanajiriri: “Eiro iro cantaincha aisati iquemisantasanojeitaquero isanquenatiniri
pineajanatsi aisati”. Yoajeitavajiri anta pitotsiqui, yamenavajiri Moishishi. 21ॸOshequi iquemacojeitaquero picantiriri
ijatanaji. ajorioririnte, saviquimotiriri pashinisati atiri: “Pojoquero

21
1ॸIrosati nojocajeitantanajari quemisantacaajeitiriri isanquenare Moishishi. Eiro pitoyeantajeitiritsi pitomi.
ejesosati. Notejeitanaca pitotsiqui, tampatica Pojocajeitajero oca amejeiveitaniri arori”. 22ॸ¿Jaoca pincanteari?
noquenacotanaque Coshiqui, nocantanaca shiririri. Aitaque inquemacojeitaquempi, areetapaaquempi:
Oquitaitetamanaque novaamanaja Irorashiqui, irosati inquisajeitavaquempi. 23ॸPinquemisantero oca noncantempiri:
novaantanaja Pataraqui. 2ॸNoneapaaquero anta pitotsi jerica itsipasati shirampari, timatsi icashiacaacariri Tasorentsi.
127 ֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ21ٍॷ22

24ॸPaanajeri maaroni ivancoqui Tasorentsi, pincanteri Tasorentsi iquenquetsatacaajeitantacari. Iro iquenquetsatacaantariri


iroameetsantajeitempi. Pimpinateneri yocapee paitarica, evereo.
irameetantearori iishi. Impoiji iriojeitanaque ajorioririnte te
ontampaticateji oca iquemacotaquempiri. Iriotanaque Iquenquetsatacaaqueri Pavoro joriopee.
pimoncarataquero isanquenare Moishishini. 25ॸJa meeca yora
22
1ॸJero oca icantajeitiriri Pavoro ijorioririnte:
pashinisati atiri, yora quemisantatsiri: nopacantaqueri iriori —Noshaninca. Meeca narosati camantacotachane.
sanquenarentsi. Jero oca nocantaqueriri: “Eiro poitaritsi ivatsa Pinquemisantajeitavaquena.
yoyeetaquenerori yovetsiqueetiri, caari oni Tasorentsi. Eiro 2ॸIquemantavacariri ineanatantaro evereo, aiquero catsini

poacotarotsi ivatsa iriraja. Eiro poaritsi ampitsiitachari. Eiro imajeretasanojeitanaque. Ari icantanaque:
pineavintsatirotsi tsinane caari pai”. 3ॸ—Narotaque jorio. Ari otimaquenari ina anta Tarisoqui, onta
26ॸAri iquemisantaqueri Pavoro. Oquitaitetamanaque shirishiaquiniri. Aca nampitsiquica ari nantearitaqueri.
yaanaqueri evancari, icantajeitaqueri iroameetsatanteariri, Yoametaquena Camariyeri, itsoteasanotaquenaro oca
aisati iqueajeitapaaque ivancoqui. Icamantapaaqueri anta: icantajeitiri intacantaqueeri. Nocoasanotaque noshintsiteneri
—Oncarate 7 quitaiteri nomoncaratantaquearori nantajeiteri Tasorentsi paitarica nantiniriri, noquempevetaquempi avirori
iroameetsatantenari Tasorentsi, impoiji noajeiteneri virantsi, meeca. 4ॸNoquisasanotiri oametantirori oca iroaqueratatsiri,
nompajeiteri. irootaque noantayetariri, noisotacantayetaqueri, aisati
noiminqueacantayetaqueri shirampari, tsinane, maaroni.
Yoiminqueaqueri Pavoro. 5ॸIotana ivincatsarite saserote queariotaque oca
27ॸIrovetaincha omoncarateame 7 quitaiteri. Ineajeitaqueri nocantaquempiri. Aisati iquempejeitanaja maaroni
anta ivancoqui Tasorentsi joriopee, poneachari Ashiaqui. savicacaantajeitatsiri: yora oametavacainchari, iojeiti.
Iquisacaacari apatojeitainchari, impoiji yaajeitaqueri Pavoro, Iriojeitaque panarori sanquenarentsi isanquenatiniri
shepi. 28ॸIcajemajeitanaque: tamashicosati. Itiancaquena nonquisajeitantearirime
—Noshaninca, pamitacojeitena. Iriotaque yoca quemisantajeitiriri Jesoshi. Nojavetaca Tamashicoqui
quenaquenayetatsiri amatavijeitiriri atiri; icantanirotaqueri: “Te naayeterime savicatsiri anta, noisoterime. Namaquerime aca
incameetsateji joriopee. Te oncameetsateji isanquenare iroasanquetantearirime saserotepee. 6ॸNoquenanaque avotsiqui,
Moishishi. Te oncameetsateji ivanco Tasorentsi”. Irootaque noquempejitapaacaro Tamashico. Ari icarataque tampatica
icantajeitiriri atiri. Pamenete meeca yamanirotaqueri aca catsirincaiteri. Omapocapaaquena, amorecacotapaaquena
pashinisati atiri, caari ocameetsatantanaja meeca oca amorecatsiri, oponeanaca inquitequi. 7ॸNotaanaque quipatsiqui,
pancotsica cameetsavetachari. porocn. Noquemaqueri icantaquena: “Saoro. Saoro. ¿Paita
Irootaque icantajeitaqueriri. 29ॸChapinqui ineavaqueri Pavoro piquisantaquenari?” 8ॸNacanaqueri: “¿Janicampi
anta nampitsiqui, itsipavetari Torojimo: yora ejesosati. Novincatsarite?” Icantaquena: “Narotaque nainti Jesoshi,
Ijitashijeitavacari iriotaque iqueacaapaaqueri ivancoqui nasaretesati: narotaque piquisaqueri”. 9ॸIneajeitaquero
Tasorentsi, irootaque icantantacari: “Yamanirotaqueri aca notsipajeitari oca amorecatsiri, iro cantaincha te
pashinisati atiri”. 30ॸAri iquisajeitanaca maaroni nampitsiquiniri, inquemajeitavaqueroji icantaquenari Jesoshi. 10ॸNocantiri:
yapatojeitanaca anta. Yaaqueri Pavoro shepi, inoshicanaqueri “¿Paita picoacaaquenari nanteri?” Icantana Pincatsari:
saiteriqui, sorororo. Irosati yashitantanacaro ivanco Tasorentsi. “Pincatianaje, pijate Tamashicoqui. Anta incamanteetempi
31ॸIrovetaincha iroyerime, iro cantaincha iquemacotaqueri yora paitarica panteri”. 11ॸOshipaquireacotasanotanaquena
iyomantantite soraropee, carajeitaintsiri 600. Icamanteetiri: amorecatsiri, irootaque caari noneantaja. Ari yacatsatanaquena
—Iquisajeitanaca maaroni jerosaresati. notsipajeitari, irosati nareetapatapaaca Tamashicoqui. 12ॸItimi
32ॸIshintsiti yaanajiri soraro, jeri capitanotatsiri, anta shirampari pajitachari Ananiashi. Iquemisantasanotiro
ishiashijeitanacari. Ineantajeitavacariri atiri, isanquenare Moishishini. Ineacameetsajeitiri maaroni jorio,
yoipacaajeitanaquero ipasajeitiri. 33ॸAri ipocapaaque savicajeitatsiri anta. 13ॸIpocashitaquena, iquempejitapaaquena,
comantanti, yaapaaqueri Pavoro. Yoisotacantaqueri. Iro icantapaaquena: “Saoro, aviro noyemisantaririnte.
yoisotantapaacariri apite carenatsa. Isampitacotiri: Pamenanaje”. Irosati namenantanaja, noneaqueri. 14ॸAisati
—¿Janicampa yoca? ¿Paita yantaqueri piquisajeitantacariri? icantana: “Icoyeaquempi Tasorentsi piotantearori
34ॸIpashiniyetanaquero icantayetanaqueri. Icajemajeitanaque, icoacaaquempiri iriori. Icoyeaquempi pineanteariri yora
tecatsi incantea comantanti iriotacoteri, irootaque Cameetsatasanotatsiri. Aisati icoyeaquempi
yaacantantanacariri anta ivancoqui soraro. 35ॸYareetapaacaro pinquemasanotanteariri iriori. 15ॸAisati pinquenquetsatacoteri.
ataimentotsinta, oshequi itatsincajeitanaqueri. Irosati Pincamanteri maaroni atiri oca pineaqueri aisati oca
yoancacaantapaacari soraro. 36ॸYoijatanaqueri oshequi atiri, piquemaqueri. 16ॸ¿Paita poisamanincantacarori? Tsame,
icajemajeitanaque: pivaotisatea. Ainiro caari cameetsatatsi pantayetiniri, iro
—Paanirotanaqueri. cantaincha ariorica paventeari Tasorentsi, iroameetsantajempi”.
37ॸIrovetapaincha inqueacaapeerime Pavoro pancotsiqui. 17ॸAri impoiji nopianaja Jerosarequi.

Icantiri yora comantanti: Noquenquetsatacaavetacari Tasorentsi anta ivancoqui, impoiji


—¿Cameetsampa nonquenquetsatacayempi? te niotacoteaji, 18ॸirointi noneashitacari Avincatsarite.
Icantiri: Icantaquena: “Pishintsite, pojocanajero Jerosare, pishianaque.
38ॸ—¿Piotirompa quirieco? ¿Tempa aviro ejipitosati, yora Eiro iquemisanteetirotsi oca piquenquetsatacotaquenari”.
quisacaacariri atiri chapinqui? ¿Tempa aviro aanajiriri 19ॸNocantiri: “Novincatsarite, iojeitaque notsoteaquero maaroni

chapinqui 4,000 oantatsiri anta caaraiteriqui? pancotsi yapatojeitantari, naajeitaqueri quemisantimpiri.


39ॸYacanaqueri: Noiminqueacantaqueri, aisati nopasanatacantaqueri.
—Te. Nainti jorio. Noponeanaca Tarisoqui, ora 20ॸNarotaque oacantaqueriri Ishitevani: yora camantacotimpiri.

shirishiaquiniri. Iotacojeitiro nonampi. Meeca noncamantempi: Nocatiaca ocaaquiji, nocantiri: ‘Cameetsa incame’.
pishinetena nonquenquetsatacayeri atiri. Namenaqueneri oaqueriri iroicoropee”. 21ॸIro cantaincha
40ॸAri ishinetaqueri, icantiri: icantaquena: “Tsame pijate. Nocoaque nontianquempi arejiqui,
—Jentsiqueti, pinquenquetsatacayeri. anta itiminta pashinipee atiri”.
Irosati icatiantapaaca ataimentotsiqui, cati. Impoiji 22ॸIquemisantajeivetacari joriopee, iro cantaincha

yacotashitanaqueri atiri. Imajerejeitanaque, irosati iquemajeitantavacarori oca, icajemajeitanaque. Icantajeiti:


֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ22ٍॷ23 128

—Pojocanirotanajeri. Te oncameetsateji iranee: poyeri, 10ॸAiquero catsini iquisatsatavacaajeitanaca. Yaamaanaca

incameta. comantanti ari impichareajeitanaqueri Pavoro. Itiancaqueri


23ॸIcajemajeitanaque, iquisajeitanaca, irootaque soraro:
ipishoncajeitantanacarori iroicoropee aisati quipatsipane. —Pijate, paajanteri.
24ॸIneantajeitacariri comantanti iquisajeitaca, irosati Ari yaniireajeitanaque, ijajeitanaque nianqui,
icantantacari soraro: yaapitsajeitavajiri. Yaanajiri anta pancotsiqui. 11ॸAparo
—Paanaqueri, pinqueacaanaqueri anta; pimpasanateri imaaque, otsitenitanaji aisati, iconijatimotapaaqueri
incamantantempiri paitarica yantaqueri iquisajeitantacariri Avincatsarite. Icantapaaqueri:
ishaninca. —Piveshireanaquea. Piquenquetsatacotaquena aca
25ॸAri yoisovetacari impasatantearirime. Ari itimi anta Jerosarequi, aisati pinquempetajea coajica anta Oromaqui.
capitanotatsiri, icantiri Pavoro:
—Narotaque shanincatariri oromasati. Tequera piotacojeitena Yaanajiri Pavoro Sesareaqui.
otimirica nantane, ¿arimpa pimpasatashitena? 12ॸAri oquitaitetamanaji, yora joriopee, isareajeivetacari
26ॸIquematiiri, ijatashitaqueri comantanti. Icantapaaqueri: Pavoro iroyerime. Icantavacaajeitaca:
—¿Paita poyeriri? Irinti ashaninca arori. —Meeca, eirotsitarica airi, eiro avajatsi, aisati eiro irajitsi.
27ॸAri ipocashitaqueri comantanti, icantiri: Ariorica amatavitavacaajeitea, tempa ari iroasanquetaquee
—Pincamantasanotenate. ¿Pishanincatarimpa oromasati? Tasorentsi.
Icantiri: 13,14ॸYanaajeitaquero 40 shirampari sareavetacariri iroyerime.

—Je, noshanincajeitacari. Ijatashijeitiri jivatacaajeitiriri saserotepee, jeri aisati


28ॸIcantanaque comantanti: savicacaantayetatsiri. Icantapaaqueri:
—Oshequi nopinaventaqueri oromasati noshanincatantacariri. —Eirotsitarica noiri Pavoro, eiro noitajatsi, aisati eiro
Icanti Pavoro: niritajatsi. Eirorica nomajeitiro, nocoajeitaque
—Aitaque notimaqueri noshanincatantacariri. iroasanquejeitena Tasorentsi. 15ॸPincarajeiteri maaroni
29ॸIntsipaite itiancajiri yora pasaterinemeri. Irinti comantanti, oametavacainchari, pincantaiteri yora comantanti:
itsaroanaque. Iotaque yoisotashitacari shanincatacariri “Pamaquenari Pavoro, nocoaque niotacotasanoteri, paitarica
oromasati: te oncameetsateji iroisotashiteari. yantiri”. Irootaque pincanteriri. Naroquea nainti,
novetsicajeititaquea noantavaqueariri nianqui, tequeratsita
Yaanaqueri Pavoro anta inaquenta oametavacainchari. irareetea.
30ॸIcoaque comantanti iriotasanote paita icantacotantariri 16ॸJeri otomi iritsiro Pavoro, iquemacoventaqueri iriconquiri

joriopee Pavoro. Oquitaitetamanaque yoisoreajiri. isareacari iroyeeteri. Ari ijatanaque anta ivancoqui soraro,
Yapatotacantaqueri jivatacaajeitiriri saserote, jeri maaroni icamantapaaqueri Pavoro. 17ॸIrosati icajemacantantacari iriori
oametavacaajeitainchari. Irosati yoirincacantanacari Pavoro, aparo capitanotatsiri, icantiri:
yaanaqueri anta. —Paanaqueri yoca evancari anta itiminta comantanti.

23
1ॸYamenasanotapaaqueri maaroni oametavacainchari. Timatsi incamanteriri.
Icantiri: 18ॸIrosati yaantanacari anta. Icantapaaqueri:

—Noshaninca. Nioti ineacameetsatasanotaquena Tasorentsi. —Icajemaquena Pavoro, yora aiminqueiri oshaiteji.


Nocantatiani cameetsa nosaviquini, irosatitatsi meeca. Icantaquena: “Paanaqueneri comantanti yoca. Timatsi
2ॸYora Ananiashi ivincatsarite saserote, icantiri tsipatariri anta: incamanteriri”.
—Pimpasavanteniroteri. 19ॸAri yacatsatanaqueri aiquetiji ara. Imanacaacari,
3ॸIcantanaque Pavoro: isampitaqueri:
—Avirotaque avinti inquishe Tasorentsi; ainiro pantane: —¿Paita ojita oca pincamantenari?
oshequi pamatavitanti. Jero meeca pisaviqui aca, picoaque 20ॸIcantiri:

pimoncaraterome Sanquenarentsi, pincantacoventantenarime. —Icantavacaaca joriopee, incoacojeitaquempi paanajeneri


Iro cantaincha pipasatacantaquena, te pimoncarateroji Pavoro anta yoametavacaajeitacanta. Icoaque iramatavitempi,
Sanquenarentsi. incante icoaque irisampitacoventasanoteri coqui. 21ॸIro
4ॸIcantanaque catiainchari ara: cantaincha, eiro piquemisantiritsi. Timatsi shiramparipee,
—Iriotaque picantaqueri ivincatsarite saserote. yavisajeitaquero 40 icarajeiti, sareacariri iroyeri.
5ॸYacanaqueri: Icantajeitaque: “Eirotsitarica airi, eiro avajatsi, aisati eiro
—Te nioteji iriorica ivincatsarite saserote. Ocanti irajitsi. Eirorica airitsi, acoaque iroasanquetaajeiteeta
Sanquenarentsi: “Eiro picantimatiritsi pincatsariventiriri Tasorentsi”. Meeca yovetsicajeitaca. Yoyeaquempi meeca,
pishaninca”. Niotaqueme, eiro nocantirime. panteneri oca incoacotempiri.
6ॸIotaque Pavoro anta iconoayetacari saroseopee, jeri aisati 22ॸAri itianquiri comantanti yora evancari. Icantavaqueri:

variseopee. Icajemanaque: —Eiro picamantiritsi ashanincapee oca picamantaquenari.


—Noshaninca. Narotaque variseo. Narotaque itomi variseo. 23ॸImpoiji icajemiri apite capitano. Icantiri:

Niotaque intinaajeitaje maaroni camajeitaintsiri, irootaque —Ariorica onianquiitetimatanaque, povetsicajeiteri 200


iquishimentaquenari meeca yoca. soraro, 70 quijacotearineri cavayo, jeri 200 ajiriqueroneri
7ॸIquemantajeitavacarori oca icantaqueriri, isataamento. Irijajeite Sesareaqui. 24ॸPovetsiqueneri Pavoro
iquisatsatavacaajeitanaca variseopee jeri saroseopee. cavayo, inquijacotanaqueari. Cameetsa paajeitanaqueri anta
Iquisavacaajeitanaca. 8ॸIcantapinijeiti saroseo: “Eiro itinaajatsi itiminta pincatsari Virishi.
camajeitaintsiri. Te aneriji Tasorentsi inampire. Te aneroji 25ॸImpoiji isanquenatiniri sanquenarentsi, iquempetaquero

ashire arori”. Iro cantaincha icantajeiti variseo: oca: 26ॸ“¿Ainirompi Virishi? ¿Tecatsimpa oyempine? Narotaque
“Antinaajeitanaje. Timatsi inampire Tasorentsi. Timatsi ashire Caraorio Irishiashi sanquenatimpirori oca. Oshequi
maaroni”. 9ॸAri iquisatsatavacaajeitanaca. Icatianaca nopincatsatimpi. 27ॸPineavaqueriya yoca shirampari
oametantirori sanquenarentsi, variseo ini. Icantasanotanaque: nontianquempiri. Irovetaincha iroajeiterime chapinqui joriopee.
—Tecatsi nonquemacoteri yoca, yantaquero caari Icamanteetana ishanincatacari oromasati, irosati
cameetsatatsi. Ariorica yoametaqueri Tasorentsi. Ariorica nojatashitantacariri, notsipatanacari soraro, noavisacotajiri.
yoametaqueri inampire. 28ॸNocoanaque niote paita incantacoteriri, naanaqueri anta
129 ֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ23–25

yoametavacaajeitanta. 29ॸNoquemapaaqueri, inquitequi, iro cantaincha icantashijeitaca yocapee te


icantavacaimentajeitaro sanquenarentsi. Iro cantaincha tecatsi oncameetsateji anquemisanteri. 15ॸNoquempejeitacari iriori,
incantacoteri aiminqueanteariri aisati avanteariri. 30ॸTimatsi niotaque irointinaajeitajeri Tasorentsi maaroni
camantapaaquenari isareetacari iroyeeteri, irootaque camajeivetainchari: cameetsatatsiri, caari cameetsatatsi,
nontiancantempiriri. Nontianquempiri coajica yora quisaqueriri maaroni. 16ॸIrootaque nocoasanotantacari
irijatashitempi incamantacotasanoteri Pavoro”. Irootaque noncameetsashiretimoteri Tasorentsi, aisati atiri. Tempa
isanquenatiniriri, impoiji ipavaqueri soraro: ineajeitaquena. Nocoaque nontime cameetsa, niotanteari
—Jeroca paanajeneri Virishi, aisati paanajeri Pavoro. ineacameetsataquena. 17ॸNotimavetaca anta arejiqui oshequi
31ॸAri iquemisantaqueri soraro, yaanaqueri Pavoro. osarintsi, meeca nopiaja. Namaqueneri noshaninca
Tsiteniriqui yareetacaacari Antipatirishiqui. ipacantashiyetacariri savicayetatsiri otsipapeequi nampitsi.
32ॸOquitaitetamanaque ipiajeitanaja soraro inampiqui. Irinti Aisati nopashitapaacari Tasorentsi paitarica. 18ॸPamenete
tsipatasanotanacariri Pavoro yora quijacojeitariri cavayo. meeca, ineaquena yoca anta ivancoqui Tasorentsi,
33ॸYareejeitantapaacari Sesareaqui, ipapaaqueri pincatsari noquemisantaque. Tecatsi nampatotacayeari, aisati tecatsi
sanquenarentsi. Aisati iriori Pavoro, yonijaapaaqueri. nonquisacayeari. 19ॸItimi anta ivancoqui Tasorentsi joriopee
34ॸIneanatavaquero sanquenarentsi, irosati isampitantavacari: poneayetachari Ashiaqui, iriotaque quisacaajeitacariri atiripee.
—¿Jaoca opajitari piipatsite piponeantacari? Ontimeme nantayetiri, tempa impoqueme iriori
Yacanaqueri Pavoro: incantacoventena. 20ॸIro cantaincha ¿paita icantajeitiri yocapee?
—Noponeanaca Shirishiaqui. ¿Paita iotacotanari anta yoametavacaajeitacanta? ¿Timatsimpa
35ॸIcantiri pincatsari: nantaqueri? 21ॸApatiroti nocantaqueri chapinqui: “Niotaque
—Coajica impocavaquetsita camantacotempineri, ari intinaajeitanaje maaroni camajeivetainchari, irootaque
nonquemisantanaquempi. picantacoventantaquenari meeca”.
Impoiji icantiri soraro: 22ॸIotasanoti iriori Virishi oca acamantacotiriri Tasorentsi.

—Pashitacoteri anta ivancoqui Eroreshi, pamenasanoteriyea. Icantanaque:

24
1ॸOcarataque quitaiteri apapacoroni, ari ijatanaque —Aitapaajitsita meeca. Coajica impocavajetsita comantanti
Ananiashi, yora ivincatsarite saserote, itsipatanacari Irishiashi, ari noncantacoventempi.
aparopee savicacaajeitantatsiri. Jeri aisati itsipatanacari 23ॸIcantiri capitano:

amitacotiriri, pajitachari Teretoro. Ijatashijeitanaqueri —Paanajeri Pavoro, poiminqueajeri: pamenasanoteri, iro


pincatsari, incantacojeiteri Pavoro. 2ॸIcajemeetaqueri, impoiji cantaincha pishineteri paitanirica incoyeri. Aisati pishineteri
iquenquetsati Teretoro. Iquenquetsatacaapaaqueri Virishi, ishaninca irintacoteari.
ineshinoncatamempeacari, aisati icantacotashitacari Pavoro, 24ॸPashini quitaiteri ipocapaaque Virishi. Itsipatapaaro ijina

icanti: pajitachari Toroshia. Jorio oni. Icajemacantiri Pavoro


3ॸ—Meeca, novincatsarite, nopasonquijeitimpi. Cameetsa inquemisantanteariri. Iquenquetsatacotiro jaoca ancanteari
pipincatsariventajeitaquena, irootaque cameetsa anquemisanteri Jesoquirishito. 25ॸAisati iquenquetsatacotiro jaoca
nosavicajeitantacari aca. Poameetsajeitaquenaro paitaricapee, ancanteari ancameetsashiretanaje, aisati antime cameetsa. Aisati
irootaque nopasonquitimentaquempiri maaroni. 4ॸMeeca eiro iquenquetsatacotiri Tasorentsi, jaoca incanteari coajicani
nosamanitimpirotsi. Aitaquenea pametaro pineshinoncatanti, incantacoventanteariri maaroni atiri. Ari itsaroanaque Virishi. Icanti:
capichaji nocoaque pinquemisantavaquena. 5ॸNoneaqueri yoca —Meeca pijataje. Coajica, tecatsirica nante, ari
Pavoro, oshequi ineashirencanti. Iquisacaajeitacari joriopee noncajemacantajempi aisati.
maaroni nampitsipeequiniri. Iriotaque jivatacairiri 26ॸAri oshequitaque icajemacantapinitaqueri, ijitashitaca Virishi ari

quemisantajeitiriri yora nasaretesati. 6ॸIrovetanaincha impashitanajearime quirequi irishinetantearirime irijatantajeari. Ari


impincacayenarome ivanco Tasorentsi, irosati naajeitantacari. iquenquetsatacaapinitaqueri, iro cantaincha te imperiji quirequi.
Irovetanaincha nomoncaraterome isanquenajeitananiri 27ॸApitetaque avisanaque osarintsi. Ipoyeetajari Virishi yora Porishio

Moishishini, noncantacoventantearirime yoca. 7ॸIro cantaincha Jeshito. Icoaque inquimoshiretacayempari joriopee, irootaque caari
yareetapaaca Irishiashi, yora comantanti. ishinetantajari Pavoro irisoquijanaje.
Itatsinquimentayetapaaquenari, yaapitsatapaaquenari.
Itiancaquena nopocantacari aca, noncantacoventanteariri Yaventacari Pavoro Sesari.
Pavoro. 8ॸMeeca, pisampiteri, piotanteari queariorica oca
25
1ॸAri yareetanaca Jeshito anta impincatsariventantenta.
nocantacotaqueriri. Mava imaapaaque Sesareaqui, irosati yovaantanaja
9ॸIcantajeitanaque joriopee: Jerosarequi. 2ॸJeri yora jivatacaajeitiriri saserotepee, jeri
—Queariotaque oca icantaqueri. Aitaque ocantacari. pincatsariventiriri jorio, icantacojeitiri Pavoro. Icantiri Jeshito:
10ॸAri yora pincatsari icantaqueri Pavoro irineanate iriori. Ari 3ॸ—Pinquimoshiretacayena. Pamacantenari Pavoro aca

icanti: Jerosarequi.
—Niotaque ocarati meeca oshequi osarintsi Ari isareavetacari irimapocavaquerime nianqui,
pipincatsariventajeitiri noshaninca, irootaque iroavaquerime. 4ॸIcanti Jeshito:
noquimoshiretantanacari. Meeca narosati —Irisavicavaquetsita Sesareaqui. Eiro osamanititsi nompiaje.
camantacoventajanchane. 11ॸJentsite, pisampitacoventajeitena. 5ॸAri otimirica yantane, nocoaque intsipatanaquena

Iroaqueratatsiquera ocarati 12 quitaiteri nojatantaitari pincatsariventimpiri, incantacotanteariri.


Jerosarequi. Nojaiti noquemisantaiti. 12ॸTecatsi neenaneri 6ॸAri aamaaca isavicaque anta 8 quitaiteri, ariorica 10. Te

nompiatsatavacayempaji anta ivancoqui Tasorentsi, aisati te iroanayeroji 10. Irosati ipiantaja Sesareaqui.
nompiatsatavacayempa anta pancotsiqui napatotantari, Oquitaitetamanaque isavicaque anta ivincatsarimentoqui.
nampitsiqui, tecatsi. Aisati te nampatojeiteri oshequi atiri. Icajemacantiri Pavoro. 7ॸYareetapaaca, ari ishoncavacari yora
13ॸTecatsi incantea meeca iriotacaasanotempi oca poneachari Jerosarequi. Oshequi icantacotasanovetacari, iro
icantacotashitaquenari. 14ॸMeeca noncamantasanotempi. cantaincha tecatsi incante iriotacotasanotanteariri Jeshito.
Noquemisantiri yora Tasorentsi iquemisantiniri intacantanari. 8ॸIrisati cantacoventavajancha Pavoro, icanti:

Noquemisantajeitiro isanquenareni Moishishi, aisati iroori —Tecatsi noncantero Sanquenarentsi iquemisantiri joriopee.
isanquenareni camantantajeitatsiniri. Queario, ainiro Tecatsi noncantero ivanco Tasorentsi. Aisati oquempetaca,
yoametaquenari Jesoshi ayojeitanteari ajajeitantajeari tecatsi noncantimateri Sesari.
֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ25ٍॷ26 130

9ॸIro cantaincha Jeshito icoaque inquimoshiretacaajeiteri 2ॸ—Pineaquena, pincatsari Aquiripa. Meeca noncamantempi

joriopee. Icantiri Pavoro: paita iquishimentantaquenari nojorioririnte.


—Piquemaque meeca icantacojeitimpiri yocapee. ¿Picoimpa Noquimoshireventaquempi, 3ॸpiotasanotiro maaroni yameyetari
pijate Jerosarequi? Anta ari noncantacoventajempiri. noshaninca, aisati pioyetiro maaroni icantavacaimentajeitari.
10ॸYacanaqueri Pavoro: Nocoaque pinquemisantasanotena, eiro pishemanatsi.
—Noshanincatacari nainti oromasati, aivetacanea aca 4ॸIotacotitajeitaquena noshanincapee, peerani ainironi

pincantacoventenameri. Piotasanotaque tecatsi noncanteri nevancaritapaini. Nosaviquini Jerosarequi, nocarajeitaqueri


joriopee. 11ॸNantaquerorica caari cameetsatatsi, ainirorica noshaninca. Irosatitatsi meeca iotana. 5ॸTempa quemisantincari
nantane iroyeetantenari, ari. Cameetsataque iroyeetenata. Iro variseotatsiri. Peerani novariseoveitani narori,
cantaincha ariorica icantacotashijeitana, tecatsi pincantea noquempetasanoveitarini. Iotasanojeitaquena noshanincapee,
pishinetacoventena. Nocoaque pintianquena meeca Sesariqui, incoaquericame incamantajeitempime. 6ॸNocoasanotaque
incantacoventena irinti. noneeri icashiacaacariri Tasorentsi noshanincani, irootaque
12ॸAri iquenquetsatacaaqueri Jeshito yora oametavacainchari. meeca picantacoventimentaquenari. 7ॸPeerani itimini Jacovoni
Impoiji icantiri Pavoro: itomini 12, ijoriojeitini. Meeca icoajeitaque maaroni
—Meeca picoaque nontianquempi Sesariqui. Aitaque ishanincani irineeri yora Quirishitotatsiri iquenquetsatacotiniri
nontianquempi irioriqui, incantacoventantempiri. Tasorentsi. Coajicani irointinaajeitajeri maaroni camajeitatsiri.
Icantatiani yaamaajeivetacari: quitaiteriqui, tsiteniriqui. Meeca
Iquenquetsatacaaqueri Pavoro Aquiripa. nocantaque ipocasanotaque, irootaque icantacotantanari meeca
13ॸJaocarica ocarati imaaque. Jeri yareetaca pincatsari noshaninca. 8ॸ¿Pijitimpa eiro imatirotsi Tasorentsi irointinayeri
Aquiripa, itsipataro Verenise. Ipoqui iquivantiri Jeshito. camajeitatsiri? ¿Paita pitseencantariri? 9ॸNojitashiveitani narori
14ॸIsavicapaaque oshequi quitaiteri, ari iquenquetsatacotaqueri peerani cameetsa nonquisheri yora quemisantajeitiriri Jesoshi
Pavoro: nasaretesati. 10ॸAitaque nomavetacaro anta Jerosarequi.
—Timatsi aca shirampari yoiminqueaqueri Virishi. Noiminqueayetaqueri oshequi icoyeanepee Tasorentsi.
15ॸNojatantacari Jerosarequi, icantacotaqueri joriopee: yora Iriotaque tiancaquenari jivatacaajeitiriri saserote. Nocoaveitani
jivatacaajeitiriri saserote, savicacaajeitantatsiri, maaroni. incamajeiteme quemisantajeitiriri Jesoshi. 11ॸAitaque oshequi
Icoacotaquena noncantacoventashiteari Pavoro: “Ainiro noashinoncaapiniveitarini anta maaroni pancotsipeequi
yantane”. 16ॸIro cantaincha nocantaqueri: “Naro oromasati. Te yapatojeitantari. Nocoacaavetari incantimaterime Tasorentsi.
nameteaji noshinetacantashiteari tequeratsitarica Nocaantirive, noijajeitanaqueri pashinipeequi nampitsi,
incantacoyeeteri. Inquemavaquerotsita oca pincantacoteriri. nonquisanteariri. 12ॸIrootaque nojatashitantavetacariri
Impoijiquea irisati cantacoventajanchane”. 17ॸIrosati tamashicosati, itiancana jivatacaajeitiriri saserote nayerime.
yapatojeitantaca aca, ari te nosamaninqueroji. 13ॸAri nocaantanaca, itampaticataque catsirincaiteri. Ari

Oquitaitetamanaque nosavicaque aca novincatsarimentoqui, noneavaquero anta avotsiqui amorecatsiri, oponeanaca


nocajemacantaqueri Pavoro. 18ॸAri nojivetaca incantajeite inquitequi, morec. Oshipaquireasanotapaaque catsini, te
yantasanotiro caari cameetsatatsi. Iro cantaincha, tecatsi oshiyeriji catsirincaiteri. Oshoncapaaquena, aisati iriori
incantacotasanojeiteri. 19ॸIquisatsatimentavacaacaro oca nocarajeitaqueri. 14ॸNotaajeitanaque quipatsiqui, porocn. Irosati
yaamaashiyetari iriori. Aisati iquisatsatimentavacaacari noquemantacariri, iquenquetsatacaana evereoqui. Icantaquena:
Jesoshini. Icamaque, iro cantaincha icanti Pavoro: “Aneaji”. “Saoro, Saoro. ¿Paita piquisantanari? Ariorica
20ॸTe nioteji jaoca noncanterori nosampitacoventantearori oca nonquenquetsatacayempime, ¿paita pipiatsatantanari? Tempa
icantayetiri. Nosampivetacari icoaquerica irijate Jerosarequi, pashinoncaja avisati”. 15ॸNacanaqueri: “¿Janicampi,
anta noncantacoventantearirime. 21ॸIro cantaincha icoanaque Novincatsarite?” Icantaquena: “Narotaque Jesoshi,
incantacoventeri irinti Sesari, yora Aocoshito. Ari nocantaqueri piisaneentane. 16ॸPintinaanajequeti, pincatianaje. Nocoaque
soraro irishenteri, irosati nontiancanteariri anta Sesariqui. nompeajempi intacojeitearine atiripee, camantajeiterineri;
22ॸIcanti Aquiripa: irootaque noquenquetsatacantimpiri meeca. Pincamanteri atiri
—Nocoaque nonquemisanteri nainti. oca pineaqueri, aisati oca nonijayempiri, coajica. 17ॸJaocarica
Icantiri: incantavetempiri pishaninca, jeri pashinisatipee atiri, ari
—Aitaque, osaitequera pinquemamaneri. noavisacotempi: eiro noshinejeitiritsi iroashinoncaajeitempi. Iro
23ॸOquitaitetamanaque ijataque Aquiripa, jero Verenishe. Ari nontiancantaquempiri 18ॸiriojeitantajeari. Oquempetimovetacari
yoaneencasanojeitanaca apite. Iqueanaque anta otsitenitimovetacari: te iriojeitenaji, irinti Satanashi
yapatotapiniyeetanta. Icarajeitaqueri comantantipee, aisati amatavijeitiriri. Pijatashijeiteri, poamejeiteri iraventantenari,
pincatsariyetatsiri: yora savicajeitatsiri anta. Yora Jeshito, impoiji onquempetimotajeari intime quitaiteriqui. Impoiji
icajemacantaqueri Pavoro. Ari yamapaaqueri soraropee. Icanti noameetsajeiteri, eiro noquenqueshireacotajiritsi caari
Jeshito: cameetsatatsi yantajeivetari; incarajeiteri maaroni
24ॸ—Pincatsari Aquiripa. Maaroni aviro nocarajeitiri aca. Jeri quemisantajeitanari, aisati nosavicacaajeiteri cameetsa”.
yoca. Ipocashijeitaquena maaroni joriopee: jerosaresati, jeri 19ॸIrootaque noneaqueri aisati irootaque icantaquenari Jesoshi.

yoca savicayetatsiri aca. Icantacovetari yoca: “Te Te nompiateariji, irointi notsoteaqueneri icantaquenari.
oncameetsateji intime”. 25ॸIro cantaincha tecatsi niotacoteri 20ॸNintanacari yora tamashicosati, nocamantaqueri. Impoiji anta

noamaanteariri. Jero meeca yaventacari Sesari, ari meeca nocoi Jerosarequi nocamantantaque. Aisati notsoteajeitaqueri anta
nontianqueri irioriqui. 26ॸIro cantaincha te nioteji paitarica Joreaqui. Nocamantajeitaqueri yora pashinisatipee atiri,
noncamantasanoteriri avincatsarite. Irootaque maaroni. Nocamantajeitiri: “Pinquenqueshirejeitanaquea,
nocajemacantantaquempiri avinti, asampitacoventanteariri. paventajeiteari Tasorentsi. Cameetsayea pisavicajeite,
Impoijiquea ontime nosanquenatacotanteariri. 27ॸJeri yoca iriojeitantajeari atiri queario piquemisantasanojeitaque”. 21ॸAri
noiminqueaqueri. Te oncameetsateji nontiancashiteari, noquenquetsatacotaqueri Jesoshi, irootaque yaajeitantaquenari
tecatsirica noncamantacoteri. joriopee anta ivancoqui Tasorentsi, iroyename. 22ॸIcantatiani

26
1ॸYora Aquiripa icantiri Pavoro: Tasorentsi intacotana: peerani, irosatitatsi meeca. Irootaque
Meeca noshinetempi avisati cantacoventachane. nomatantarori noquenquetsatacaajeitiri pincatsaritatsiri, caari
Irosati yacotashitantanacari Pavoro, impoiji icantacoventaja pincatsaritatsine, maaroni. Ari noametantapinitiro isanquenare
irisati: camantantatsiniri, aisati isanquenareni Moishishi.
131 ֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ26ٍॷ27

Nocamantacotiri iquenquetsatacotiniri peerani: moncarataca 10ॸ—Noshaninca, niotaque ompomerentsitimotaquee

iquenquetsatacotiniri, aneayetaquero. 23ॸTempa irootaque anquenacojeitanaque meeca. Ayeecari antearo tampea.


icantitaniri: “Irineacatsitearo Quirishito, incamaque. Impoiji Otsitiicari pitotsi, otsoncacari vaararontsi, aisati atsitiajeiticari
irijivajeiteri maaroni camajeitaintsiri, intinaanaje. arori.
Incamantajeiteri jorio, jeri pashinisati atiri: ‘Meeca 11ॸYora capitano, te inquemisanteriji Pavoro;

ЙɗΎҡѸ͑ΎʮľɗҡľфɗҽѸΎфľ͑ҡѸɗٔॸٚ. iquemisantasanotiri yora jivatiriri marinero, irinti. Aisati


24ॸAitaque ocantari icantaqueriri Pavoro. Antearojenca iquemisantiri yora ashitarori pitotsi. Icantajeiti iriori:
icajemanaque Jeshito: —Tsame avaajeitanajea.
—Pitsaviataqueteemi, piomempeavetaca. 12ॸIrotajantsi ompocanteari antearo tampea, iro cantaincha te
25ॸYacanaqueri: oncameetsatimoteriji nosavicasanojeite anta. Yora
—Te nontsaviateji, niotasanotaque. Queariotaque catsini oca oshequiaintsiri icoajeitaque novaajeitanajea. Icoavetaca
nocamantaquempiri. 26ॸYoca Aquiripa iojeitiro oca nareeteame Jenishiaqui, onta queretaquiniri. Anta onapiniti
nocantaqueri, irootaque cameetsa pitotsi, ocameetsatimojeitiri nosavicajeiteme anta. Icoaque anta
noquenquetsatacaasanotantacariri. Tecatsi nomaneri, iroyeavaquerotame tampea, ompeantajeari. Ocameetsati
niotasanotaque itsoteaquero, iotavaquero; te omaneaji. intsatacoterome pitotsi Jenishiaqui: te aneasanoteroji tampea
27ॸPincatsari Aquiripa: tempa piquemisantiro anta.
isanquenajeitaqueniri camantantatsiniri. Niotaque 13ॸAri impoiji cameetsa ojeaoncaque tampea: ojati anta

piquemisantaquero. noshirejeivetacanta nojateme. Ijitashijeiveta ari nareejeiteame


28ॸYacanaqueri: Jenishiaqui, irosati novaantanaja. Noquenacotanaque
—Irovetaincha pinquemisantacayenarime Quirishito. otsapijaqui Quereta. 14ॸIro cantaincha, te osamaniteji, ari
29ॸYacanaqueri: omapocaquena antearo tampea, icanteetiro Noreshite.
—Irovetaincharica pinquemisante, irompa osamaniquerarica, Oponeanaca quipatsiqui, 15ॸotiancasanotaquero pitotsi
te nioteji. Iro cantaincha nocantaqueri Tasorentsi nianquijaqui; tecatsi oncantea ojate oquenapaaquenta tampea.
pinquempetantajenari narori. Aisati nocoacaajeivetacari Ari noshinetacotanaca, aiquero otiancasanotirori.
inquempejeitename maaroni quemajeitaquenari meeca: apatiro 16ॸNoquenacotanaque anta ovoyejajaniquiqui pajitachari Caora.

te noncoacayempiji iroisotanteetempiro oca carenatsa. Aisati oponeanaca tampea ovoyejaqui.


30ॸIcatianaca pincatsaritatsiri: yora Aquiripa, jeri Jeshito, Opomerentsitimojeivetaquena, iro cantaincha nomataquero
aisati oquempetaca Verenise, ocatianaca iroori. Aisati naasanotavaquero pitotsijaniqui: ora onoshicapinitiri opatiqui.
iquempejeitanaca maaroni saviquimojeitiriri, icatiajeitanaca. 17ॸImpoiji yoancaquero marinero. Ari yaamaacaro ari
31ॸIjajeitanaque, icantavacaajeitanaca: ontsipareanaquea taaverapee yovetsicantarori antearo pitotsi,
—Tecatsi irante Pavoro incamanteari. Tecatsi irantavetea, irosati yoisotantacarori. Aisati itsaroajeitanaque
yoiminqueashiyeetacari. ojocacojeitename quipatsiqui, anta Shiritequi, irootaque
32ॸYora Aquiripa icantiri Jeshito: yaajeitantajarori maaroni tocoyatatsiri. Ishinetaquero pitotsi,
—Eirome yaventarime Sesari, antianquerime irijatajetame. icanti:
—Aanaquerota tampea, tecatsi ancantero.
Ijataque Pavoro Oromaqui. 18ॸOquitaitetamanaque, aiquero catsini

27
1ॸAiniro anta iyapitanote oshequi soraro, pajitachari otiancacotasanojeitaquena tampea. Ari yoviincajeitaquero
Jorio. Ipajiyeeyetiri soraropee Aocoshita. Icanteetiri: vaararontsi, pocn, pocn, pocn. 19ॸOmavatapaaque quitaiteri
—Ainiro meeca antearo pitotsi, paanajeri Pavoro Itariaqui, yoviincashitacaro aisati ovaararo pitotsi, soocatsa, maaroni.
jeri yonta pashini yoisoyeetiri. 20ॸAri ocaratanaque oshequi quitaiteri: te inconijatajeji

Aisati icanteetana: catsirincaiteri, aisati impoquiro, tecatsi. Ocantatiani tampea,


—Pincoaquerica poijatanaqueri Pavoro, pintetearo onta antearo ojeaoncaque, sooo. Nojijeivetaca eiro navisacojeitajitsi.
pitotsinta inquenanteari iriori. 21ॸAvisanaque oshequi quitaiteri, te noajeiteaji. Icatianaca
2ॸAri notejeitanacaro pitotsi poneachari Ataramishiaqui, Pavoro, icantaque:
irovetaincha ojate nampitsipeequi anta otsapijaqui Ashia: anta —Noshaninca, pinquemisantaquename, oncameetsataqueme.
oatapinitanta pitotsi. Ari noquenacoyetanaque, notsipatanacari Eirome ajoquirome Quereta, eiro otsitiime pitotsi, eiro
Arishitaraco. Iponeanaca iriori Tesaronicaqui, ora otsoncame maaroni. 22ॸIro cantaincha piveshireajeitanaquea
maseroniaquiniri. 3ॸOquitaitetamanaque nareetaca Shiroqui. meeca. Coajica ontsitianaque pitotsi, iro cantaincha eiro
Yora Jorio, ineshinoncataqueri Pavoro: ishinetaqueri ijati atsitiajeititsi ainti. 23ॸIriotaque Tasorentsi jocaacoventaquenari.
iquivantiri ishaninca anta, ari intacojeitavacari. 4ॸIrosati Noquemisantiri nainti. Osaite noneaqueri inampire,
novaantanaja aisati. Iro oimpiacotajename tampea, irootaque 24ॸicantaquena: “Pavoro, eiro pitsaroitsi. Aitaque pareetaqueari

noquenantanacari Tsipirequi, antaqueronta. 5ॸNomonteanajaro Sesari. Picantaqueri Tasorentsi incavintsaajeiteri maaroni


incajare oquempejitaro Shirishia, aisati Pampiria. Novaanaja, picarajeitaqueri aca: ari iquemisantaquempi”. 25ॸMeeca,
nareetanaca Miraqui, ora irishiaquiniri. 6ॸAri ineapaaquero piveshireajeitanaquea. Noquemisantiri Tasorentsi, niotaque
capitano pitotsi poneachari Arejantiriaqui: ojateme Itariaqui, ontsataaquea maaroni icantayetaquenari. 26ॸArio coajica
irosati notejeitantanacaro. 7ॸOcarati oshequi quitaiteri ojocacotaquee tampea ovoyejaqui, eiro acamajeititsi.
noquenacojeitanaque, jentsiquero. Opomerentsitimotaquena, 27ॸOcaratanaque meeca 14 quitaiteri, meeca otsitenitanaque.

iro cantaincha noquempejitapaacaro Jeniro. Te oshinetenaji Noquenacotashitanaca incajarequi pajitachari Atiria.


tampea, irootaque noshoncantanacarori Quereta. Onianquiitetanaque, yaamaaca marinero ari noquempejitanacaro
Noquenanaque antaqueronta, anta quempeji Saramona. otsapijaqui. 28ॸIneantacaro, osanajatirica. Ocarati 37 metero.
8ॸOpomerentsitimotaquena, iro cantaincha noshoncanacaro ora Oshamaniji yapiitaquero. Ocarati meeca 28 metero niotantacari
ovoyeja. Impoiji nareetanaca onta ipajiyeetiri: Cameetsajari. quempejitapaaque quipatsi. 29ॸItsaroajeitanaque, icanti:
Oquempejitacaro nampitsi pajitachari Irasea. —Queariyea, atsitincacotarocari mapi.
9ॸMeeca operaniitanaque, avisanaque meeca quitaiteri Anta opataquiqui yoviincaquero 4 otsatacotantari pitotsi,
ititantapiniyeetari. Ari ocovencatasanotanaque otsatacojatantacari nianquijaqui. Icoasanotanaque
noquenacotanaque: irotaintsi oshequi tampea, oshequi onquitaitetaje. 30ॸIcoasanovetanaca yora marinero
omotoncane. Icamantavetacari Pavoro: iravisacotanaque, iroviinquerome pitotsijaniqui
֤kͮҽk֤ƄҽʊͮʊѠʊʊҽʊkͮækͮƄͮʊˇƄґϘґȸʊॷ27ٍॷ28 132

inquenacotanteameri otsapijaqui. Icoaveta irijocajeitename Yoavisacojeitajiri. 10ॸOshequi ipincatsajeitaquena savicajeitatsiri.


narori. Icoajeivetaca iramatavijeitename, icantajeivetana: Irotaintsi nojate, ipajeitavaquena paitarica coiteimotaquenari.
—Noviinquerota otsatacotantari pitotsi, onta otsoviquiniri. 11ॸAri icarati mava cashiri, irosati notejeitantanaca pitotsiqui

Iro naantajearori pitotsijaniqui, noviinquero ara, poneachari Arejantiriaqui. Otimantacari chapinqui antearo
onquisotanteari antearo pitotsi. tampea, ainiro onaque pitotsi anta ovoyejaqui. Ainiro
Ja, icoajeiveta irijocajeitename. 31ॸYora Pavoro icantaqueri isheroncayetiri anta otsoviqui, ishiacantaqueri tsipari.
capitano, jeri soraropee: 12ॸNaatapaaque Shiracosaqui, ocarati mava nomaanaque.

—Eirorica quiso yoiro marinero pitotsi, tecatsi pincantea 13ॸNovaanaja aisati, noshoncanajaro anta otsapijaqui, irosati

avirori pavisacojeitaje. Eiro pishinetiritsi irijocajeitee. Irequio. Oquitaitetamanaque oponeanaca tampea irampatequi
32ॸIrosati ipesantacaro soraro socatsa: oca catsirincaiteri. Irosati oquitaitetamanaque nareetantacari
otsatacotantaveitaniri pitotsijaniqui. Yoviincaquero, pocn. Posoriqui. 14ॸNoneapaaqueri ayemisantaririnte. Icoaque
33ॸIrotanajantsi onquitaitetaje, icantajeitaqueri Pavoro: nosaviquimotanaqueri 7 quitaiteri. Novaanaja, irosati
—Tsame, poajeitavaqueata. Ocarati meeca 14 quitaiteri nareetantanaca Oromaqui. 15ॸAri iquemacojeitavaquena
pinashitaca, te poajeiteaji. 34ॸMeeca nocantasanotaquempi, ayemisantaririnte, irosati ipocashijeitantaquena,
poajeitea. Oshintsitacaajempi. Piotasanotanaque: tecatsi intonquiojeitavaquena. Osamani iponeayetanaca. Iponeanaca
oyempine catsini. Jororeapioqui, aisati Tireshi Taverinashiqui. Pavoro, ineantacariri,
35ॸIcantantarori oca, ipasonquitaqueri Tasorentsi, noneajeitaqueri. ipasonquitaqueri Tasorentsi aisati iveshireanaca. 16ॸNareetantacari
Icarajaquero tanta, ijivataque yoanaca. 36ॸYoveshireajeitanaja Oromaqui, ishineyeetaqueri Pavoro isavicapaaque ivancoqui iriori.
maaroni, yoajeitanaca. 37ॸNocarajeitaque maaroni tetarori pitotsi Itsipatacari aparo soraro, ameniriri.
276. 38ॸIquemajeitanaca, ari yoviincajeitaquero maaroni tirico, 17ॸMava imaapaaque, impoiji icajemacantaqueri jivayetiriri

irosati opijoncatantanaja pitotsi. joriopee. Yapatojeitantacari, icantaqueri Pavoro:


39ॸAri oquitaitetasanotanaji, te iriojeitajeroji quipatsi. Iro —Noncamantajeitempi, noshaninca. Te noncantimateriji
cantaincha ineaquero otsantsajatanaque irosati anta quipatsiqui, ashanincapee arori. Aisati tecatsi noncantacotero oca
otiminta impanequi. Icoajeivetaca iraatacotapeeme anta. yamejeiveitaniri ashanincani peerani. 18ॸIro cantaincha
40ॸYojocajiro otsatacotantaveitaniri incajarequi. Ari itsatacoreajiro yoisoyeetaquena anta Jerosarequi, icantiri oromasati: “Payeri yoca”.
soocatsa oisotantaveitaniri oomaro. Yovancajiro tocoya, ora Isampitacoventaquena pincatsari, impoiji icoaveta
otsoviquiniri. Aacotanaquena tampea, icoajeiveta iraatacotapeeme iroimisoquijacantajename. Iotaque tecatsi nanteri noncamanteari.
impanequiqui. 41ॸIro cantaincha navicacotapaaque nianquijaqui, 19ॸIro cantaincha ipiatsatavacari joriopee, irootaque naventantacariri

eentapaaca quiripequiriqui. Avicasanotapaaque otsoviqui. Sesari. Tecatsi noncantimateri ashaninca. 20ॸIrootaque


Oquisotasanotapaaque, te oshevatajeaji. Ora omotoncane nocajemacantantaquempiri, noquenquetsatacaajeitaquempi. Peerani
ocarajaquero opataquiqui, patire. 42ॸIcoajeiveta soraro iroajeiterime aamaajeivetacari Quirishito impocanteari. Meeca nocamantajeitiri
maaroni yora yoiminqueajeitaqueri. Iquenqueshiretanaca: ashaninca yareetaita, irootaque yoisoyeetantaquenari carenatsaqui.
—Yamaatanaquecari, ishiapitsatanaqueecari. 21ॸYacajeitanaqueri:
43ॸIro cantaincha icoaque capitano iroavisacoteri Pavoro. Te —Tecatsi noneero sanquenarentsi poneachane Joreaqui,
irishinejeiteriji iroajeiteri. Icantajeitaqueri maaroni iojeitatsiri quenquetsatacotempineri. Aisati te intimeji ashaninca
yamaati: cantacotempineri. 22ॸIro cantaincha nocoajeitaque pincamantena
—Pijivajeite pimitajajeitanaque, pamaajeitanaque irosati anta paitarica piquenqueshireyetiri. Onashitaca oca piquemisantiri: niotaque
quipatsiqui. 44ॸAvirojei caari iotatsi pamaate, jero oca taavera, oshequi iquishimentajeitacaro anta maaroni nampitsipeequi.
aisati carajayetaintsiri: irootaque pamaatantanaqueari. 23ॸAri iotacaajeitaqueri jaoca oncarate quitaiteri

Aitaque ocantacari, navisacojeitaji. Naatajeitapaaji anta incantavacaimentajeitantearori. Ari oshequi ijajeitanaque ivancoqui.
quipatsiquinta. Icamantasanotavaqueri jaoca icanta Tasorentsi ipincatsariventanti.
Intamanacaro, irosati itsitenitacotanaquero. Icoaque
Isavicajeitapaaque Marataqui. iriotacaasanotaqueri isanquenatacotiri Moishishini, jeri maaroni

28
1-2ॸNaajeitantapaacari, ineshinoncatasanojeitavaquena camantantatsiniri: tempa isanquenatacotaqueri Jesoshi.
yora savicatsiri. Icamantavaquena: 24ॸIquemisantaqueri aparopee, itseencaqueri pashini.

—Opajita oca ovoyejaca Marata. 25ॸIpiatsatavacaanaca, impoiji iteentareavacaanaca. Icantaque Pavoro:

Ari yoisavaquenaro paamari, icajemajeitaquena: —Queario oca ocantaqueri Ishire Tasorentsi.


—Caate pimpoque aca, pintatapee paamarica. Osanquenatacaaqueri Isayashini, camantantatsiniri.
Opariaque incani, ocatsincaiteanaque. 3ॸYaayetapaaque Pavoro Isanquenataqueneri iriori ashanincani. 26ॸIcantini: “Pijate anta
inchajempequi, aripati. Yoisapaaquero paamariqui. Ocatsirincatanaque, joriopeequi, pincamantapeeri: ‘Otimaveta piyempita
irosati isoquijantanaca maranque, irosati yatsicantapaacari iracoqui, pinquemanteameri, iro cantaincha te piotavaqueroji.
shepi. 4ॸIneajeitatiiri itsatanacari iracoqui, icantavacaajeitanaca: Poquireavetanaja, pamenavetanaja, iro cantaincha te
—Iriitatsi oantatsiri. Ineacarove. Te intsitiaveteaji anta pamenasanoteji’. 27ॸTe meeca aneeroji atiri iquenqueshireantari. Te
incajarequi, iro cantaincha irineashiitetearota meeca. inquemisanteji, te irameneji. Icantashirejeitaque: ‘Amenicari.
5ॸIro cantaincha itecanaqueri maranque paamariqui, teca, pomein; Aquemisanticari. Ayotasanoticari. Aquenqueshiretacari.
te inquematsicateariji. 6ॸIjitashijeivetaca ari irishintsitanaqueme kԮԮɗѸËΎҡËфɗٔॸٚ. 28ॸPiojeitavaquero meeca: yoavisacotanti
ireeretacaanaquerime; irishintsite intaanaqueme, incamanaqueme. Tasorentsi. Meeca itianquiri quemisantatsiri iriotacaajeiteri
Osamani yamenashejeitaqueri, sorerere. Ineaqueri tecatsi oaquerine. pashinisati atiri. Inquemisantajeitavaque irinti.
Impoiji iquenqueshirejeitanaja aisati, icantajeiti: 29ॸIquemantavacarori joriopee oca icantaqueriri, ijajeitanaque,

—Iriotaque tasorentsitatsiri caari icamanta. iquisatsatavacaajeitanaca.


7ॸAiniro quempeji ora iipatsite yora pincatsariventiriri 30ॸOcarati apite osarintsi isavicaque Pavoro

savicajeitatsiri. Ipajita Povirio. Yaacameetsajeitavaquena. pancotsineentsiqui, ipinataquero. Yaacameetsajeitaqueri


Ocarataque mava quitaiteri cameetsa ineshinoncajeitaquena. maaroni quivantajeitiriri. 31ॸIcantani, icamantacotapinitiri
8ॸAiniro iponaaca iriri iriori imaamentoqui. Icatsirincataque, Tasorentsi, jaoca icantari iriori ipincatsariventanti.
ishijataca. Iquivantaqueri Pavoro, iquenquetsatacaaqueri Icamantacotapinitaqueri Avincatsarite Jesoquirishito, te
Tasorentsi, aisati yajiriquiri, yoavisacotaqueri. 9ॸImatantarori irimaneroji. Te intimeji tsaneacotearine iquenquetsati.
oca, ipocashijeitaqueri maaroni pashini mantsiajeitatsiri. Narotaque sanquenatimpirori: Irocashi
YORA PAVORO ISANQUENATINIRI OROMASATI

Tempa peerani isanquenatacairi Tasorentsi yora Avacoconi:


Ivetsajeitari Pavoro quemisantajeitatsiri anta Oromaqui. “Iroameetsajeiteri Tasorentsi maaroni quemisanterineri,

1
1ॸ¿Ainirompi oromasati? ¿Tecatsimpa oajeitempine? cameetsa irisavicajeitanteari anta inquitequi”.
Narotaque Pavoro sanquenajeitimpirori oca. Itiancaquena
Yora itsipapee atiri te iriojeiteriji Tasorentsi.
Jesoquirishito nantaveetiniri. Icoacaaquena noncamantajeiteri
atiri jaoca icantari Tasorentsi yoavisacotanti. Tecatsi pashini 18ॸItimiTasorentsi inquitequi, iro cantaincha iotacaajeitaquee
incoacayenari. 2,3ॸTempa peerani icamantajeitaquerini iquisaqueri maaroni caari quemisantiri, aisati maaroni
Tasorentsi yora quenquetsatacotaqueriniri imponeaquea antapinitirori caari cameetsatatsi, aisati iriori yora maaroni
inquitequi Itomi, irantiritapaaque, iroavisacojeiteri maaroni caari coatsi inquemisantero oca cameetsatatsiri.
caari cameetsajeitatsi. Icantaquerini irishanincatajeari Iravirini. 19ॸIncoajeitaquericame iriojeiteme jaoca icantari Tasorentsi,

Impoiji isanquenatacotaquerini yora quenquetsatacantatsiniri, iriojeiteme. Te ompomerentsitimoveteariji, tempa


irootaque otimantacari meeca irineane Tasorentsi. 4ॸImpoiji yoamejeivetari. 20ॸPeerani oconijataque maaroni yovetsicajeitiri,
ipocaque Jesoquirishito aca quipatsiquica, yoyeetaqueri, ayojeitantacari itimi Tasorentsi, aisati otimi itasorenca.
impoiji itinaanaja. Ayojeitaque ainiro itasorenca, iriotaque Conijatasanotaque. Tecatsi incantajeitea tseencantatsiri
itomi Tasorentsi, aisati quiso oaqueri Ishire Tasorentsi. incantajeite: “Te niotacoteriji Tasorentsi”. 21ॸTempa iojeivetari,
Irootaque apincatsajeitantacariri. 5ॸAquemisantaqueri, irootaque iro cantaincha te impincatsajeiteriji. Icavintsaapinijeivetari, iro
icavintsaajeitantaqueeri Tasorentsi, aisati itiancajeitantaqueeri cantaincha te impasonquijeiteriji iriori. Te
anquemisantacaajeiteri maaroni itsipapee atiri. 6ॸAisati inquenqueshirejeiteaji: yatsipetashitacaro
avirorijei, icoacaaquempi pishanincajeiteari Jesoquirishito. iquenqueshiretashitacaro paitapeerica; meeca te aneajeiteroji
7ॸOshequi inintajeitaquempi Apa Tasorentsi, aisati maaroni iotantari. 22ॸIcantajeiveta: “Oshequi nioti nainti”, iro cantaincha
itsipapee quemisantajeitiriri. Meeca nocoaque incanteani te iriotasanoteji. 23ॸIcameetsatasanotaque irinti Tasorentsi,
incavintsaasanojeitempi, aisati cameetsa irisavicacaajeitempi. icantani itimi inquitequi, iro cantaincha te impincatsajeiteriji
Aisati inquempetacaajeitempi Avincatsarite Jesoquirishito. atiripee. Jero ishiacantajeitaqueri tsimeripee, poshiniripee,
maranquepee, maaroni: joo, irointi ipincatsatashitaro
Icantiri Pavoro: “Nocoaque nojate pinampiqui, noneempi”. yovetsicashiyevetari.
8ॸMeeca noncamantempi: jaocarica nojayetaqueri
Iroasanquetaajeiteri Tasorentsi yora caari joriotatsi.
noquemacotapinitaquempi piquemisantasanojeitaque.
Iquemacojeitaquempi maaroni atiripee, savicayetatsiri 24ॸOshequi icoajeitaque atiri iquenqueshiretapinijeitaquero
jaocaricapee, irootaque nopasonquitantacariri Tasorentsi, caari cameetsatatsi, imayempitavacaapinijeita; icanti
tempa narosati narori quemisantiriri Jesoquirishito. 9ॸIoti Tasorentsi: “Ari incanteata, eiro iquemitsi”. 25ॸAri peerani
Tasorentsi nocantapinitiri iramitacojeitempi. iosanojeivetari jaoca icanta Tasorentsi, iro cantaincha
Noquearioventiniri nantaveetiniri, aisati nocantani yamatavijeitaja irisati. Ipincatsatashijeitacaro maaroni
noquenquetsatacotiri Itomi: nocamantajeitiri atiri jaoca icanta yovetsicajeitiri Tasorentsi, iquemisantashijeitacaro. Irintiquea
yoavisacotanti. 10ॸAisati nocantiri Tasorentsi: “Nocoaque, Apa, yora vetsicajeitirori, te impincatsajeiteriji iriori. Tsame ainti
pincoacayena nareejeiteari oromasati”. 11ॸOshequi aneacameetsajeiteri, ancantaitatiyempani. Tempa aitaque
noquenqueshirejeitimpi noneajeitempi: nocoaque ancantajeiteari. 26ॸAri ishinetaqueri Tasorentsi
omatacaajeitempi paitapeerica ora Ishire Tasorentsi, yantanirojeitaquero paitarica icoajeitaqueri. Te oncoyeji
pinquemisantasanotanteariri. 12ॸAisati ariorica aneavacaajeitea tsinane aye ojime, irointi ocoaque otsinampairo otsinaneronte.
aquemisantasanojeitaque, ari aveshireimentavacaajeitea. 27ॸAisati iquempetaca shirampari: te incoyeji iraye ijina, irointi
13ॸNocoaque piojeitero, noyemisantaririnte, oshequi itsinampaapinitiri ishiramparirinte. Paitapeerica
nocoapiniveta nojatashijeitempime, iro cantaincha te yantajeitaqueri, iro cantaincha te irioteji impashiventea.
incoacayenaji Tasorentsi nojatashitempi. Nocoaveta Impoiji yoasanquejeitaqueri Tasorentsi, ineacarove.
namitacojeitempime, oquempetaca namitacojeitaqueri itsipapee 28ॸAri te incoajeiteji impincatsajeiteri Tasorentsi, irootaque

ashaninca anta pashinipeequi nampitsi. 14ॸNocoasanotaque icantantari Tasorentsi: “Incanteata. Inquenqueshireterota caari
nonquenquetsatacaapiniteri yora quereshiasati aisati yora cameetsatatsi, aisati eiro itimitsi cameetsa”.
itsipapee atiri; yora iovetachari aisati yora caari iotatsi. Tempa 29ॸImatapinijeitaquero caari cameetsayetatsi: yashi yoiro te

itiancaquena Tasorentsi nonquenquetsatacaajeiteri maaroni. incameetsajeiteji, inevetitacari ishaninca yashiyetari, icoaque


15ॸIrootaque nocoasanotantacari nonquenquetsatacaajeitempi iroashinoncaayeteri itsipapee, iquisavacaajeitaca,
ara Oromaqui aisati. yoavacaajeitaca, iquisatsatavacaajeitaca, yamatavitantapinijeiti,
itsimaavacaajeitaca, yaamaacotavacaajeitaca,
Icantaqueri paitarica inquenquetsatacoteri. 30ॸicantimatavacaajeitaca, iquisajeitaqueri Tasorentsi,
16ॸTenompashiventeaji nocamantajeitiri atiri jaoca icanta icantimajeitaqueri ishaninca, inintajeitaja irisati, ishemejeiti,
Quirishito icavintsaajeitaquee. Intasoncaventeri Tasorentsi icoacoayetaque irantajeitero pashinipee caari cameetsayetatsi,
maaroni quemisantajeiterineri, iroavisacojeiteri. Ijivataque ipiatsajeitacari ashijeitariri, 31ॸte aneajeiteroji iojeitantari, te
iotaque jorio, iro cantaincha ocameetsati iriojeite meeca inquemisantajeiteji, te irinintavacaajeiteaji, te
maaroni itsipapee atiri. 17ॸPineaquero, ariorica incavintsavacaajeiteaji. 32ॸIojeivetaro icantiri Tasorentsi:
anquemisantasanotaque, iroameetsajeitaquee Tasorentsi. “Maaroni antapinijeitirori caari cameetsatatsi irijajeite

133
ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊϘѠϘͅkґkҽʊॷ1–3 134

Sharincaveniqui”, iro cantaincha itsataa yantashijeitacaro aisati nainti Tasorentsi”. Pishemeticari. 18ॸPiojeitiro icoacaajeitaqueeri
yantacaajeitaqueri pashinipee. Tasorentsi. Peerani piovetacaroni Sanquenarentsi, irootaque
piojeitantavetacaroniri cameetsayetatsiri. 19ॸMeeca
Aisati iriori jorio, eiro yavisacotashijeitajatsi. pijitashijeiveta pimatero piotacaajeiteri maaroni caari iojeitatsi.

2
1ॸNaamaaca itimi jorio cantatsiri: “Ineashiitetacarove irintipee, Oquempevetaca pintsiotacojeiterime maaroni timajeitatsiri
te incameetsajeiteji”. Iro cantaincha noncamantempi; tsiteniriqui. 20ॸPiotacaajeiterime maaroni caari iojeitatsi,
queariompia, ariorica pincantacoteri itsipapee atiri: “Ainiro oquempevetaca poamejeiterime jananequipee. Queario
yantane”, ainiro pantane avirori, piquempejeitacari yora piojeivetaro Sanquenarentsi, tempa cameetsa oamevetaquempi,
picantacovetacari. 2ॸAyojeitaque ocameetsati iroasanquetaajeiteri te amatavitanteji. 21ॸPamene, poamejeiterime itsipapee, iro
Tasorentsi yora antirori caari cameetsatatsi. 3ॸIro cantaincha avirori, cantaincha ¿paita caari piotanta avirori? Tempa
picanti: “Ainiro irantanejei irinti”, aisati piquempejeitacari, oncameetsateme poametavacaajeiteame avirori. Jero
pantapinijeitiro avirori caari cameetsatatsi. ¿Pijitashitampa eiro picantajeitaqueri itsipapee: “Eiro picoshititsi”. Tempa picoshiti
yoasanquejeitimpitsi avirori Tasorentsi? 4ॸPamene, oshequi avirori. 22ॸPicantajeivetari: “Eiro paimentarotsi pijina”. Tempa
ineshinoncajeitaquempi, icavintsaasanojeitaquempi, te intsipaite paimentaro avirori pijina. Picantajeivetari: “Eiro picantirotsi
irishemempi: osamani icoavetaca pinquenqueshirejeitajeame, povetsicane: ‘Irio Tasorentsi’. Caari oni”. Iro cantaincha
pojocajeitajerome caari cameetsatatsi pantajeitiri. Iro cantaincha, te ¿pipincatsatasanotirimpa avinti Tasorentsisanori?
pimajeiteroji. 23ॸPishemejeitaque, picantajeiveta: “Niotiro nainti irineane
5ॸTe pinquenqueshireteroji icantiri Tasorentsi, te Tasorentsi”. Iro cantaincha terica pimoncarayeteroji
pinquenqueshireempaji. Aiquero pijatatii pantapinitaquero caari ocantayetiri, tempa pitseencaqueri Tasorentsi. 24ॸJero oca
cameetsatatsi, irootaque iroasanquetimentempiri Tasorentsi. isanquenayeetiniriri peeraniniri: “Ainiro yantayetiri
Queario, coajica inquisasanojeiteri maaroni antirori caari ajorioririnte caari cameetsatatsi, irootaque icantimajeitantariri
cameetsatatsi. Iro cantaincha ayojeitanaque icameetsatasanoti itsipapee atiri Tasorentsi, icantajeiti: ‘Te incameetsateji
Tasorentsi, eiro iquisashitaritsi atiri, iotasanotaqueri maaroni, Tasorentsi, ľɗфΎнӕľ̲ɗѸ͑ҡɗфɗҡѸɗٔॸٚ.
jaocarica icantajeitari. 6ॸIroasanquejeiteri maaroni caari
Jaoca icanta quemisantasanotatsiri.
cameetsatatsi, irisavicacaajeiteri cameetsa anta inquitequi maaroni
cameetsajeitatsiri. 7ॸAriorica acoasanotaque aneajeiteri Tasorentsi 25ॸPamene, ariorica piquemisantaquero irineane Tasorentsi, te

aisati ancameetsatasanotanaque, aisati ancantaitatiyempani antime pantsipetashiteaji pijoriotaque, tempa piotaqueri Tasorentsi. Iro
inquitequi, tsame anquearioventajeitero maaroni icoacaajeitaqueeri cantaincha terica pinquemisanteri, patsipetashita
Tasorentsi. Impoiji irisavicacaajeitajee inquitequi, pijoriotashiveta. 26ॸAriorica inquemisante caari joriotatsi, tempa
ancantaitatiyempani asaviquimojeitajeri. 8ॸIro cantaincha ainiro irinti irineacameetsateri Tasorentsi iriori. Inquempetacayeari jorio,
caari cameetsatatsi, caari coatsi iriotero icoacaavetariri Tasorentsi: quemisantatsiri iriori. 27ॸAvirorica jorio, piovetarorica
icoashijeita irantapinitero caari cameetsatatsi. Ari inquisasanojeiteri isanquenare Moishishi; iro cantaincha terica
Tasorentsi, iroasanquetasanojeiteri. 9ॸIrimoncaratavacaajeitea jorio pinquemisantasanotero, ¿ocameetsatimpa? Teve, te
aisati itsipapee atiri: ariorica incanteani irantero caari cameetsatatsi, oncameetsateji. Jeri yora caari joriotatsi: te irineeroji
ari irashinoncaajeitea, iroasanquejeiteri Tasorentsi. 10ॸIro cantaincha Sanquenarentsi, iro cantaincha ariorica irisavique cameetsa, ari
maaroni antapinitirori cameetsatatsiri irineapaajeri Tasorentsi irimataquero icoacaaqueriri Tasorentsi. Tempa
inquitequi, irineacameetsatavajeri iriori, irisavicacaajeiteri cameetsa: ocameetsatasanoti oca. 28ॸ¿Jaoca icantari
jorio, itsipapee atiri, maaroni. Amoncaratavacaajeitaquea. 11ॸYora quemisantasanotatsiri? ¿Joriompa inajeiti? Teve. ¿Iriompa
Tasorentsi te irinashitacaajeiteariji itsipasatipee atiri: ioti toyeantajeitachari? Teve, caari ini. 29ॸIrinti quemisantincari
aquempetavacaajeitaca. yora quenqueshiretapinitiriri Tasorentsi. Te iro
irineacameetsatimenteri itoyeanta, irointiquea
Timatsi iotacaajeivetariri yora caari joriotatsi. ineacameetsatimentiri iquemisantiri. Eirorica
12ॸYora itsipapee atiri te irineeroji isanquenareni Moishishi, iro ineacameetsatiritsi atiri, irintiquea Tasorentsi
cantaincha ainiro yantayetiri, aisati irijate Sharincaveniqui. Iro neacameetsaterine.

3
cantaincha eiro icantiritsi Tasorentsi: “¿Paita caari 1ॸNaamaaca picantaque: “¿Natsipetashitampa nojoriotaque?

piquemisantantaro isanquenatiri Moishishi?” Iro cantaincha irinti ¿Natsipetashitampa notoyeanta?” 2ॸTe pantsipevetearoji
iovetarori isanquenare ainiro yantayetiri, aisati irijate pijoriotaque. Tempa irio jorio yoametiri Tasorentsi. 3ॸQueario,
Sharincaveniqui; ari iroasanquetasanoteri Tasorentsi, incanteri: “Te te inquemisantajeiteji maaroni, ainiro amataviyeterinemeri
pinquemisantasanoteroji oca isanquenatiniri Moishishini”. 13ॸTe Tasorentsi. ¿Ariompa iramatavitaqueri Tasorentsi yora
irineacameetsatashiteariji Tasorentsi quemashijeivetarori irineane, quemisantiriri? 4ॸTeve, eiro yamatavitiritsi. Ariorica
irintiquea ineacameetsatasanojeiti quemisantasanotirori. 14ॸPameneri iramatavitantajeite maaroni atiri, iro cantaincha tecatsi
yora itsipapee atiri, piote jaoca icantajeitari. Te irineeroji incantea Tasorentsi iramatavijeitee irinti. Tempa peerani
Sanquenarentsi, iro cantaincha ainiro imayetaquero ocantayetiri. isanquenatini Iravirini, icanti: “Otampaticatasanotaque,
Pineaquero, iotashiyeta itimi cameetsa. 15ॸAriorica irisavique Tasorentsi, pineane: te pintseeyaji. Tecatsi incantea atiri
cameetsa, ayojeitaque iovetaro iriori ocantiri Sanquenarentsi. Ainiro impiatsajeitempi”.
iquenqueshireantavetari: iojeitaque ocameetsatirica yantajeitiri. 5ॸNaamaaca itimi cantashitachari: “Ariorica nantero caari
16ॸCoajica incanteri Tasorentsi yora Jesoquirishito: “Aviro iotirori cameetsatatsi, impoiji iriojeite noshaninca
jaocarica ocantari yantajeitaqueri atiripee, pitsoteaquero maaroni icameetsatasanotaque Tasorentsi, te inquempetenaji narori.
iquenqueshirejeitiri. Meeca aviro cantatsine jaocarica irijajeiteri. Impoiji ariorica impincatsajeiteri. ¿Paita meeca
Aviro cantatsine ariorica aneacameetsateri, ariorica inquishimentantenarori Tasorentsi caari cameetsatatsi
avashinoncayeri”. Irootaque nocamantajeitiriri narori, nantayetiri? Tempa irootaque irineacameetsatanteariri
inquenqueshirejeitanteari, iroavisacojeitantajeari. noshaninca”. 6ॸTeve. Te oncameetsateji oca yaamaayevetari.
¿Arimpa iramatavitaquee Tasorentsi? Icanti intianqueri
Yora jorio iojeivetaro isanquenareni Moishishi: ariorica irantero antapinitirori caari cameetsatatsi Sharincaveniqui. 7ॸPineaquero,
caari cameetsatatsi, ontimasanote irantane. ¿ocameetsatimpa nontseeya niotacantearimeri atiri te intseeyaji
17ॸIro cantaincha, avirorica jorio, queariompia. Picanticari: Tasorentsi, impoiji impincatsateri? Impoiji oncameetsateme
“Niotiro nainti isanquenare Moishishi. Noshanincatasanotacari nontseeya, eirome iquishimentanarome Tasorentsi notseeya. Iro
135 ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊϘѠϘͅkґkҽʊॷ3ٍॷ4

cantaincha, te oncameetsateji oca icantiri. 8ॸ¿Ocameetsatimpa maaroni. Iotaque amoncaratavacaajeitaca. Ariorica


antapinitero caari cameetsatatsi inquimoshiretanteari inquemisante jorio, iroavisacoteri. Ariorica inquemisante
Tasorentsi? Teve, eiro antirotsi. Ocameetsati intianqueri itsipapee atiri, iroavisacoteri. 31ॸAriorica aquemisantaqueri
Tasorentsi Sharincaveniqui cantashiniroyetarori oca, Jesoshi, ¿ocameetsatimpa ajocajero Sanquenarentsi? Teve, eiro
aitanaquempaquea irineashiitetearotave coajicani. Iro ajocajirotsi. Ariorica aquemisantaque, irootaque amatantearori
cantaincha itimi cantacotashitanari: “Yoametiri Pavoro ocamantajeitaqueeri.
ashaninca yantiro caari cameetsatatsi”. Itseeyashita iriori.
9ॸAri arojei jorio. ¿Ocameetsatimpa ancante: “Te Ineacameetsataqueri Tasorentsi Avaramani.

4
incameetsajeiteji itsipapee atiri, aroquea ainti, acameetsajeiti”? 1ॸPiojeitaque jaoca icantaniri ashanincasanorini Avaramani.
Te oncameetsateji ancantero oca. Tempa Meeca noncamantempi: 2ॸte iroavisacotajeaji irisati.
amoncaratavacaajeitaca, ainiro antanejei maaroni: aroripee, Iroavisacoteame irisati, irimaterome irishemeteme, incanteme:
aisati iriori itsipapee atiri. 10ॸTempa aitaque ocanti “Oshequi nocameetsataque, navisacotantajari”. Iro cantaincha
Sanquenarentsi: “Te intimeji cameetsatatsineri, tecatsi catsini. tempa iotaque Tasorentsi te incameetsateji Avaramani. 3ॸ¿Paita
11ॸTe intimeji coatsine irioteri Tasorentsi, aisati te intimeji ocantiri Sanquenarentsi? Tempa ocanti: “Iquemisantaqueri
coatsine iriotero icoacaaqueriri. 12ॸIquishimanataqueri Avaramani Tasorentsi, irootaque ineacameetsatantariniri”.
Tasorentsi, yantajeitiro caari cameetsatatsi. Te intimeji 4ॸNoshiacantempiro: intimerica tsameetenerine ivatorote, tempa

cameetsatatsine, tecatsi catsini. 13ॸTe oncameetsateji catsini ocameetsati impinateri. ¿Ocameetsatimpa incanteri: “Jeri yoca,
iquenquetsatashiyetari. Oshequi itseeya. Oshequi catsini nompashitempiri”? Te oncameetsateji: tempa pomerentsitaca
iquisatsajeitiri ishanincapee. 14ॸOshequi yoamaimanatiri itsameetiniri. 5ॸIrinti Tasorentsi, inashita: eirorica amayetirotsi
ishaninca, iquisatsatapinijeitiri. 15ॸAisati yoashiyetacari cameetsayetatsiri, iro cantaincha ashiretearirica, aitaque
ishanincani, shemi, shemi. 16ॸJaocarica ijayetaqueri, iroameetsajeitee. Eiro apomerentsiventaritsi ampinateri.
yoashinoncaayetaqueri ishaninca. 17ॸTe irioteji catsini 6ॸPineaquero, tecatsi antasanote iroameetsatanteeri Tasorentsi,

incavintsante, irineshinoncatante. 18ॸTe impincatsajeiteriji iro cantaincha iriveshireacaajeitee, ariorica anquemisanteri.


Tasorentsi”. Irootaque isanquenatacaaqueriniri Tasorentsi Tempa irootaque icantaqueniri Iravirini: 7ॸ“Iquimoshirejeitaque
peeraniniri. maaroni atiri yora icavintsairi Avincatsarite. Eiro
19ॸAyojeitaque meeca irashinoncaasanotea maaroni iquenqueshiretajirotsi aisati caari cameetsatatsi yantayetiri.
iojeivetarori isanquenareni Moishishi. Iojeiveta paita 8ॸQueario, inquimoshiretasanotanaque, iotaque eiro

icoacaaqueriri Tasorentsi, tecatsi incantajeite: “Te nioteji”. iquishimentiritsi yantayetiri”.


Tempa iroashinoncaajeiteri maaroni atiri antirori caari 9ॸAri, ¿janica iquenquetsatacotiri Iravirini? ¿Apanirompa

cameetsatatsi. 20ॸTecatsi incante atiri: “Nomajeitaquero maaroni ajorioririnte? Tempa iquenquetsatacotiri aisati maaroni
ocantiri isanquenareni Moishishi, meeca irineacameetsatena itsipapee atiri. Tempa ayojeiti iquemisantaque Avaramani,
Tasorentsi”. Teve, te irimateroji. Tempa irootaque irootaque yoameetsatantariri Tasorentsi. 10ॸIro cantaincha
Sanquenarentsi oamejeiteeri ainiro antane. ¿jaoca icantacari yoameetsatantariri Tasorentsi? Tequerani
irijorioteni, tequerani intoyeanteani. 11ॸPineaquero, tequerani
Yoavisacojeitaqueri Tasorentsi maaroni
intoyeanteani ishiretarini Tasorentsi, yoameetsatantariri.
quemisantajeitaqueriri Quirishito.
Impoijiquea itoyeantaca, iojeitantacari ishaninca ijivataque
21ॸMeeca noncamantempi: yora Moishishini aisati yora iquemisantaque. Meeca ayojeitaque aitaque inquempejeiteari
camantantatsiniri icamantajeitaquee jaoca ancanteari iriori itsipapee atiri: eiro ijititsi ariorica intoyeantea
irineacameetsatanteeri Tasorentsi. Te incamanteeji irineacameetsatanteariri Tasorentsi, irointiquea inquemisante.
amoncaratero Sanquenarentsi, 22ॸirointi icamanteeni ariorica Tempa yora Avaramani iriotaque intasanotacarori iquemisanti.
aquemisantaqueri Jesoquirishito, ineacameetsajeitaquee 12ॸAisati inquempejeiteari maaroni ashanicapee arori, ariorica

Tasorentsi. Aitaque amoncaratavacaajeitaca, arojeitaque jorio inquemisante. Eiro ijititsi ariorica intoyeantaquea, ari
aisati itsipapee atiri: 23ॸainiro antajeitaqueri caari cameetsatatsi, iravisacotaje, irointi ocameetsati inquemisante
maaroni. Te antajeiteroji cameetsayetatsiri icoacaajeitaqueeri iravisacotantajeari. Inquempeteari Avaramani, tequerani
Tasorentsi. 24ॸAriorica aquemisantajeitaqueri Jesoquirishito, intoyeanteani peerani.
yoavisacojeitaquee Tasorentsi, ineacameetsajeitaquee. Tempa
ineshinoncajeitaquee: te inquenqueshireteroji aisati caari Jero oca icantiriniri Tasorentsi Avaramani.
cameetsatatsi antajeitaqueri. 25,26ॸItiancaqueri itomi, 13ॸAri iquemisantaque Avaramani, irosati yoameetsatantariri
icamimentaquee, aparajatimentajeitaquee iriraja. Meeca, Tasorentsi, impoiji icantaqueri: “Nocoacaaquempi coajica
ariorica aquemisantaqueri, moncarataca, eiro pimpincatsaventajeiteri maaroni quipatsisati. Pincarajeiteri
iquenqueshiretajirotsi aisati antajeitaqueri. Aisati peerani, maaroni quempejeitempineri piquemisanti,
tequeratani impoqueni aca quipatsiqui Jesoshi, te pimpincatsariventantajeite”. ¿Paita icantantariniri oca?
iroasanquejeiterini Tasorentsi yora quemisantatsiniri. Iotitani ¿Imoncarayetironimpa isanquenare Moishishi? Teve, tequerani
coajica incamimentajeiteri iriori Jesoshi. Irootaque ontimeni. Iro icantantariniri, ishiretacarini. 14ॸIrioricame
ayojeitantacari icameetsatasanotaque Tasorentsi aisati incanteme yora coavetachari irimoncaraterome isanquenare
ineacameetsajeitaqueri maaroni quemisantajeitiriri Jesoshi. Moishishi, iramataviterime Avaramani. Tecatsime incanterime
shiretariri. 15ॸIroashinoncaajeiteri Tasorentsi maaroni caari
Tecatsi ancantajeitea arori ashemete,
moncaratiro isanquenare Moishishi, inquisaqueri. Iro cantaincha
te amateroji avavisacotajea arosati.
eiroricame otimime isanquenare, tecatsime inquishimenteemeri
27ॸTecatsi meeca ancantea ashemete. Tecatsi ancantea aisati Tasorentsi. 16ॸAriorica ashiretacari Tasorentsi, tempa
avavisacotajea arosati. ¿Paita caari amatantaro? Tempa irinti imoncarataquero icantaqueeri. Queario, ineshinoncajeitaqueri
quemisantatsiri yoameetsatiri Tasorentsi. 28ॸPineaquero, ariorica maaroni quempejeitariri Avarama. Te apaniro irineshinoncajeiteri
aquemisantaque, yoameetsataquee Tasorentsi. Te jorio, irointi ineshinoncajeitaqueri maaroni quemisantatsiri.
incantajeiteeji: “Pimoncarajeitero isanquenare Moishishi Tempa iriotaque Avarama intacarori iquemisantaque; ariorica
pavisacojeitantajeari”. 29ॸ¿Apanirompa yoavisacojeitiri aquemisantaque, aquempejeitajari. 17ॸTempa icantaquerini
Tasorentsi jorio? Tempa aisati yoavisacojeitaqueri pashinipee peerani Tasorentsi: “Avirotaque intasanotacarori, impoijiquea
atiri aisati. 30ॸItimi aparoni Tasorentsi, icavintsaajeitaquee inquempejeitempi oshequi itsipapee atiri”. Iriotaque Tasorentsi
ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊϘѠϘͅkґkҽʊॷ4–6 136

quiso oaqueriri Avaramani. Aisati yoaneajiri camayevetainchari, aquempejeitacari arori, aisati iriori maaroni pashinipee atiri;
tempa irisati timacaajeitirori maaroni aneajeitaqueri. antajeitaquero caari cameetsatatsi: ashi avajeitiro. Irootaque
18-20ॸIotacotaca Avaramani yanteashipataque, irotimataintsi meeca acamanejeitantari arori maaroni: ashi airo acamajeiti
incame. Aamaaca ocarataque irosarintsite 100. Aisati iotiro ijina, maaroni. 13ॸPeerani te ontimeni isanquenareni Moishishi.
shiravaro oni. Te intimeji itomi catsini, iro cantaincha Yantapinijeitaquero atirini caari cameetsatatsi, iro cantaincha
icamantaqueri Tasorentsi: “Irishequianaje pishanincasanori”. Te te iriotasanojeiteni paita icoacaasanotaqueriri Tasorentsi:
intseenqueriji Tasorentsi, irointi iquenqueshiretaquero pineaquero, te ontimeni irineane. 14ॸIro cantaincha
icantaqueriri, iotaque queario icantaqueriri, irimoncarataquero icamajeitaque maaroni atiri: yora Aran, iriotaque
maaroni. Tequerani intimeni ishanincani, iveshireimentacari nijantaquerori, irootaque icamajeitantacari maaroni impoitiriri
Tasorentsi, icanti: “Tempa icameetsataque Tasorentsi”. itimi, irosati itimantacari Moishishi. Oamaajeitaqueri yantiniri
21ॸIotasanotini ainiro itasorenca Tasorentsi, tecatsi Aran, te iro oamayerine yantayetiri iriori. Yora Aran ishiavetari
pomerentsitimotearine; iotasanotini irimatero maaroni pashini pocatsiri impoiji, 15ॸiro cantaincha inashita aisati. Otimi
icantaqueriri. 22ॸIrootaque icantantacari Tasorentsi: “Ishiretaquena yantaqueri Aran icamajeitantacari atiri. Iro cantaincha
Avarama, irootaque noneacameetsatantariri”. 23,24ॸIrootaque icavintsaasanojeitaquee Tasorentsi, te inquishimentasanoteeroji
icantaqueriniri Avaramani, irosati meeca icantajeitaqueeri arori; antayetiri, irootaque itiancantacariri yora impoitatsiri ipoqui:
ayojeitaque ariorica ashiretari Tasorentsi, ineacameetsajeitaquee, yora Jesoquirishito. 16,17ॸOca yantaqueri Aran oamaajeitaqueri
iquempetacaantajeitaquee te anteroji caari cameetsatatsi. Tempa oshequi atiri, irointi oca yantaqueri Quirishito oaneajeitajiri
iriotaque oitinaajiriri Avincatsarite Jesoshi. 25ॸOtimi antajeitiri oshequi atiri. Meeca icavintsaasanojeitiri Tasorentsi oshequi
caari cameetsatatsi, irootaque icamimentantajeitaqueeri Jesoshi. atiri, te inquenqueshiretacotajeriji yantajeitaqueri, irointi
Impoiji itinaanaja aisati, irootaque ayojeitantacari maaroni ineacameetsajeitaqueri maaroni quemisantiriri Quirishito.
ineacameetsajeitaquee, oquempetaca te antapiniteroji caari Yoaneajeitaqueri maaroni, incantaitatiyempani irisavique
cameetsatatsi. inquitequi.
18ॸYantaquero caari cameetsatatsi aparoni shirampari: yora
Ineacameetsajeitaquee Tasorentsi ayojeitantacari antime Aran, irootaque ajajeitanteameri Sharincaveniqui arori. Iro
inquitequi, ancantaitatiyempani. cantaincha ainiro yantaqueri pashini shirampari, yora

5
1ॸAri icamimentajeitaquee Avincatsarite Jesoquirishito, Quirishito. Yoameetsajeitaquee irinti, asavicajeitantajeari
yoavisacojeitaquee. Meeca ashirejeitacaro maaroni inquitequi, ancantaitatiyempani. 19ॸTe inquemisanteriji Aran
icantaqueeri Tasorentsi, irootaque ineacameetsajeitantajeeri, Tasorentsi, irootaque caari acameetsajeitanta. Iquemisantaqueri
oquempetaca te anteroji caari cameetsatatsi; meeca Quirishito iriri, irootaque yoameetsajeitantaqueeri.
yaacameetsajeitaquee, maaroni. 2ॸAquemisantaqueri Quirishito, 20ॸIsanquenatacaaqueri peerani Tasorentsi Moishishi

irootaque icavintsantaqueeri Tasorentsi, icantatiani. Oshequi ayojeitantacari te oncameetsateji catsini oca antajeitaqueri. Te
aveshireimentacari, ayojeitaque aneajeitajeri anta ancameetsateji catsini, iro cantaincha oshequi catsini
ipincatsaritasanotinta. 3ॸAisati, ariorica aquemaatsicatacaro icavintsaajeitaquee Tasorentsi. 21ॸAri te ancameetsajeiteji,
paitapeerica, cameetsa aveshireimenteari Tasorentsi. irootaque acamajeitantacari, iro cantaincha
Ayojeitaque ariorica aquemaatsicatacaro, yamitacotaquee aquemisantajeitaqueri Avincatsarite Jesoquirishito, irootaque
amavetantarori, eiro ashemantatsi. 4,5ॸAisati ariorica ayoti icavintsaajeitantajeeri Tasorentsi. Te inquishimenteeroji
amavetiro, yamitacotaquee Tasorentsi aquearioventaquero antajeitaqueri, irointi yoameetsajeitajee ancantaitatiyempani
antaveetiniri Tasorentsi. Ariorica aquearioventiniri asaviquimojeitajeri anta inquitequi.
paitapeerica, ayotanaque ashiretacaro icantaqueeri, aisati
Ariorica avaotisajeitaja aquempetacantajeitaca atsipajeitacari
ayotanaque te iramatavijeiteeji. Tecatsi incantee
Quirishito acamajeitaque aisati atinaajeitanaja.
iramatavijeitee, tempa quiso oajeitaquee Ishire, irootaque

6
meeca inintasanojeitantaqueeri catsini. Aveshireimentacari. 1ॸ¿Paita antajeiteri meeca? ¿Antapinijeitajerompa caari
6ॸPeerani ashinoncaasanojeitaca, tecatsi ancantea avavisacotajea cameetsatatsi incavintsantapinijeiteeri Tasorentsi? 2ॸTeve.
arosati. Impoiji omoncaratantacari, ipocaque Quirishito. Te Eiro catsini antapinitajirotsi aisati caari cameetsatatsi.
ampincatsaveteariji, iro cantaincha icamimentajeitaquee. 7ॸAri te Oquempevetaca acamaque, eiro amatantaro antapinitajero
aneapiniteriji atiri coatsiri incamimenteri itsipapee aisati. ¿Paitasa, meeca, antapinitantajarori? 3ॸAriorica
cameetsatatsiri, iroavisacotanteariri. Iro cantaincha aamaaca itimi aquemisantaqueri Quirishito aisati avaotisatimentajeitacari,
aparopee camimentiriri cameetsatatsiri. 8ॸArojeiquea ainti, te oquempetaca acarajeitaqueri acamajeitaque. 4ॸAisati
ancameetsajeiteji, iro cantaincha itiancaqueri Tasorentsi Itomi oquempetaca acarajeitaqueri atijajeitaca, aisati oquempetaca
icamimentajeitaquee. Tempa irootaque ayojeitantacari atinaajeitanaja. Meeca anashijeitaja, aquempejeitacari Jesoshi:
icavintsaasanojeitaquee, inintasanojeitaquee. icamaque, impoiji itasoncasanotajiri Apa Tasorentsi
9ॸAparajatimentaquee iriraja, icamimentajeitaquee. Meeca itinaantanajari aisati. Meeca inashitanaja, te inquempetajeaji
ineacameetsataquee Tasorentsi, oquempevetaca te anteroji caari peerani.
cameetsatatsi. Coajica, inquisheri Tasorentsi maaroni 5ॸAri piquempejeitacari Quirishito. Oquempetaca

antapinitirori caari cameetsatatsi, irompa ainti, aitaque picarajeitaqueri picamajeitaque, aisati oquempetaca
iroavisacojeitaquee. 10ॸPeerani aquisaveitarini Tasorentsi, iro picarajeitaqueri pitinaajeitanaja: paneajeitanaji, iro cantaincha
cantaincha icamimentajeitaquee Itomi, meeca pinashijeitanaja maaroni. Te inquempeteaji Quirishito peerani;
aneacameetsataqueri Tasorentsi; aisati iriori, ineacameetsataquee. aisati avirorijei, te pinquempejeiteaji peerani. 6ॸPeerani oshequi
Meeca eiro icamajitsi aisati Jesoshi, irointi yaneasanotaji, picoapinijeitini pantapinijeitironi caari cameetsatatsi, iro
imatantarori itasoncaventapinijeitaquee meeca. 11ॸAisati cantaincha oquempetaca pitsipatacari Quirishito
ayojeitaque ariorica aquemisantaqueri Avincatsarite pipajacojeitaca coroshiqui, picamajeitaque: ¿paitampa
Jesoquirishito, ineacameetsajeitaquee Tasorentsi. Tempa pincoantajeari aisati pampiitajero caari cameetsatatsi? Peerani
irootaque aveshireimentantariri meeca. oquempetaca avirojei iratiritepee camaari,
yantacaapinitaquempi caari cameetsatatsi; iro cantaincha
Yantaqueri Aran aisati yantaqueri Jesoquirishito. meeca oquempetaca picamaque, tecatsi incantea
12ॸPeeraniintanacaro caari cameetsatatsi aparoni shirampari, iromperanatajempi aisati. 7ॸPineaquero, ariorica incamaque
yora Aran; irootaque icamantacari impoiji. Aisati atiri, eiro itimitsi omperanajeitajearineri. Meeca avirori, eiro
137 ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊϘѠϘͅkґkҽʊॷ6ٍॷ7

pantajirotsi meeca caari cameetsatatsi. 8ॸAriorica Moishishi, tempa oquempevetaca picamaque. Irointi
picarajeitaqueri Quirishito picamajeitaque, ayojeiti yoaneajeitajimpi aisati Tasorentsi pimajeitantearori maaroni
pincarajeiteri aisati pisaviquimoteri anta isaviquinta iriori. icoacaajeitaquempiri. 5ॸPeerani aquemisantaveitarini camaari.
9ॸAyojeitaque icamaque, aisati itinaanaja. Eiro icamajitsi aisati: Acoapiniveitaroni antapinitironi caari cameetsayetatsi, ora
tecatsi incantajea incamaje aisati. 10ॸIcamantacari Jesoshi, itsaneapitsavetaqueeri Tasorentsi. Aitaque acantajeitaniri,
icamimentaqueero caari cameetsatatsi antajeitaqueri. antapinijeitironi, irootaque ajajeitanteameri Sharincaveniqui.
Moncarataca: eiro icamajitsi aisati. Meeca aneanaji: quiso 6ॸIro cantaincha oquempetaca acamajeitaque. Eiro meeca

yoajiri meeca Tasorentsi, incantaitatiyempani. 11ॸAisati aquenqueshirejeitajirotsi icantajeitiri jorio, yamejeitari iriori.
aviroripee, piquempejeitaca picamasanojeitaque, eiro Meeca te antapiniteroji ocantiniri isanquenatiniri peerani,
pantantajarotsi caari cameetsatatsi; iro cantaincha irointiquea antapinite ocoacaajeitaqueeri Ishire Tasorentsi.
yoaneajeitajimpi aisati Jesoquirishito, piojeitantajariri
Tasorentsi. Iquenquetsatacotaquero isanquenare Moishishi.
7ॸ¿Paita nocantajeitimpiri? ¿Nocantimpimpa te oncameetsateji
Iquenquetsatacotiri pincatsatiriri camaari isanquenareni Moishishi? Teve, te noncantempiji. Eirome
aisati pincatsatiriri Tasorentsi. otimime, eiro niotime te oncameetsateji nantayetiri. Eirome
12ॸTempa oquempetaca picamaque: eiro meeca ocantime: “Eiro pinevetarotsi yashiyetari itsipapee”, eiro niotime
pantapinitajirotsi caari cameetsatatsi, eiro te oncameetsateji. 8ॸOamevetaquena te oncameetsateji
piquenqueshiretajirotsi. 13ॸAri oquempevetaca picamaque, eiro nonevetearo paitapeerica, niovetaro; iro cantaincha aiquero
pishinetantajaritsi meeca camaari irantacaapinitempiro caari nojatatii nonevetasanotanacaro paitapeerica. Eirome otimime
cameetsatatsi. Aisati oquempevetaca yoaneajimpi Tasorentsi, Sanquenarentsi, eiro niotime te oncameetsateji nonevetearo.
irootaque pishinetanteariri irantacayetempiro 9ॸPeerani, tequerani nioteroni Sanquenarentsi,

cameetsayetatsiri. 14ॸEiro meeca pantajirotsi caari cameetsatatsi. noquimoshiretashiveitani. Iro cantaincha impoiji oametaquena
Te aneeroji peranatempine pantero paitapeerica, irointi otimi nantane, irootaque noashiretantacari. Niotanaque nojateme
icavintsaajeitaquempi Tasorentsi, ineshinoncajeitaquempi. Sharincaveniqui. 10ॸNojivetaca ariorica nanterome maaroni
15ॸ¿Paita anteri meeca? Ayojeitaque te ontimeji peranajeiteene ocantiri Sanquenarentsi noncantaitatiyempani nontimeme
aisati ayojeitaque icavintsaapinijeitaquee Tasorentsi. inquitequi, iro cantaincha tecatsi noncantea nomatero.
¿Ocameetsatimpa antashitapinitearo caari cameetsatatsi? Teve, Oametaquena meeca otimi nantane, irootaque nojatanteameri
te oncameetsateji. 16ॸ¿Janicampa pimpincatsatasanoteri? Sharincaveniqui. 11ॸOshequi noquenqueshiretaquero caari
Ariorica pimpincatsateri camaari, irantacaapinitempiro caari cameetsatatsi, namatavitantajari narosati, irootaque caari
cameetsatatsi, iro cantaincha impoiji pijate Sharincaveniqui. Iro nantantaro ocantiri Sanquenarentsi. Impoiji niotaque nojate
cantaincha ariorica pimpincatsateri Tasorentsi, Sharincaveniqui. 12ॸPineaquero, ocameetsataque isanquenareni
irantacaapinitempiro cameetsayetatsiri. 17,18ॸPeerani Moishishi: irootaque irineane Tasorentsi, ocameetsatasanotaque.
pipincatsaveitarini camaari, meeca pipincatsatajiri Tasorentsi.
Piquemisantajiro maaroni yoamejeitajimpiri iriori, irootaque Icantiri paita antapinitantarori caari cameetsatatsi.
nopasonquitantariri meeca. Pantapiniveitaroni caari 13ॸAri ocameetsati Sanquenarentsi, iro cantaincha ¿paita
cameetsatatsi, meeca pantapinitiro cameetsayetatsiri. nojatanteameri Sharincaveniqui? ¿Irompa Sanquenarentsi
19ॸNoncamantempiro piojeitantearori, pinquemajeitantearori. jatacayenaneme? Teve, irointi nantaquero caari cameetsatatsi,
Oquempetaca peerani pipincatsaveitarini camaari irootaque nojatanteameri Sharincaveniqui. Tempa oametajana
pantantaroniri caari cameetsatatsi, ocameetsati meeca Sanquenarentsi te oncameetsateji catsini oca nantayetaqueri.
pimpincatsajeiteri Tasorentsi pantajeitantearori 14ॸOcameetsataque irointi, tempa irio sanquenatacaantirori

cameetsayetatsiri, pincameetsatasanojeitanteari. 20ॸPeerani, Tasorentsi; narori, te noncameetsateji nainti, catsini. 15ॸTe


pipincatsajeiveitarini camaari, te pimpincatsajeiterini niotacoteaji narosati: nocoaveta nontimeme cameetsa, iro
Tasorentsi. 21ॸIro cantaincha oshequi meeca pipashiventacaajaro cantaincha, te nomateroji. Nantapinitiro caari nocoasanoveta.
pantajeiveitaniri: ¿paita impinatempimeri camaari? 16ॸNiotaque te oncameetsateji oca nantayetaqueri, niotaque

Pantajeiveitanarini, irootaque pijatanteameri Sharincaveniqui. ocameetsati oca oametantiri Sanquenarentsi. 17ॸTe


22ॸMeeca tecatsi incante camaari iromperanajeitajempi aisati: noncoaveteaji nantero paitapeerica, iro cantaincha nashi noiro
tempa meeca pipincatsajeitajiri Tasorentsi. Iroameetsajeitempi te noncameetsateji, irootaque nantashitantarori. 18ॸNiotaque te
irinti, irisavicacaajeitempi inquitequi: pincantaitatiyempani. noncameetsateji catsini. Ariorica nocoaveta nanterome
23ॸPantapinijeivetacaro caari cameetsatatsi, pijajeitanteameri cameetsayetatsiri, iro cantaincha te nomateroji. 19ॸTe
Sharincaveniqui. Iro cantaincha piquemisantaqueri nantapiniteroji cameetsatatsiri nocoavetari nantemeri, irointi
Jesoquirishito, irootaque icavintsantaquempiri Tasorentsi, nantapinitiro caari cameetsatatsi caari nocoaveta nantero.
irisavicacaajeitempi inquitequi, pincantaitatiyempani. 20ॸ¿Paita nantashitantarori caari nocoaveta nantero? Aitaque

nashi noiro te noncameetsateji, irootaque nantashitantarori.


Ariorica aquemisanti, te omperanajeiteeji isanquenare Moishishi. 21ॸAitaque nocantani: nocoavetaca nosaviqueme cameetsa, iro

7
1ॸTequerarica, noyemisantaririnte, pinquemasanojeite. cantaincha omapocaquena nantaquero caari cameetsatatsi.
Avirojeitaque nojorioririnte, noquenquetsatacaajeitiri. 22ॸNoquenqueshiretasanovetacaro irineane Tasorentsi,

Ariorica incame ashaninca, tecatsi incantea inquemisantero nocoasanovetaca nanterome icoacaaquenari. 23ॸOshequi
icantavetacari Moishishini. 2ॸNoshiacantempiro oca. Ocanti noashiretasanovetaca catsini. Oshequi noquenqueshirevetacari
Sanquenarentsi: “Ariorica aye tsinane ojime, quiso oanaqueri, Tasorentsi, nocoavetaca nanterome icoacaaquenari. Iro
irosati incamanteari. Te oncameetsateji ojocashitajeari”. Iro cantaincha tecatsi noncantea nantero, irointi omapocaquena
cantaincha ariorica incamaque, te aneajeriji ojime. 3ॸIro nantaquero caari cameetsatatsi. 24,25ॸOshequi
cantaincha ainirorica ojime, te oncameetsateji aimenteari. nashinoncaavetaca. Noquenqueshirevetaca nanterome
Ariorica incamaque ojime, ari ocameetsati aaje aisati pashini icantaquenari Tasorentsi, iro cantaincha nashi noiro te
ojime, meecaquea te aimenteariji ojimeni. Tecatsi noncameetsateji. ¿Janica amitacotenaneri eiro
tsaneajearone aaje. 4ॸAisati, noyemisantaririnte, icamaque nantapinitantajarotsi aisati caari cameetsatatsi? Iriotaque
Quirishito: aisati oquempevetaca picarajeitaqueri, Avincatsarite Jesoquirishito amitacotenaneri. Irootaque meeca
picamajeitaque. Meeca eiro operanatajimpitsi isanquenare oshequi nopasonquitantariri Tasorentsi.
ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊϘѠϘͅkґkҽʊॷ8 138

yovetsicajeitaquee Tasorentsi irisavicacaasanojeitaquee


Amitacojeitaquee Ishire Tasorentsi. cameetsa, aisati impeajeitajee pincatsaritajantsineri.

8
1ॸAriorica anquemisantajeiteri Jesoquirishito, aisati Yaamaajeitacari maaroni catsini: “¿Jaoca oncarate
antapinitero icoacaaqueeri Tasorentsi, eiro intasoncaventajeitajeri maaroni itomipee?” 20,21ॸYatsipetashita
yoasanquetaajeiteetsi. Eiro meeca antapinijeitirotsi caari itimayetaque maaroni yovetsicajeitiri Tasorentsi:
cameetsatatsi acoiri arori. 2ॸAri peerani nashi noironi icamapinijeitaque iriori poshiniripee, panquirentsipee, maaroni;
nantapinitironi caari cameetsatatsi, nojateme Sharincaveniqui. eiro aneajiritsi aisati coajicani. Tecatsi irantajeivetea
Iro cantaincha noquemisantaqueri Jesoquirishito, icamajeitantacari, irointi icamajeitantacari otimi yantaqueri
oavisacotantajanari Ishire Tasorentsi, oaneantajanari. peerani Aran. Iotaque Tasorentsi coajica eiro oquempetajatsi
Osavicacaajena coajica anta inquitequi, noncantaitatiyempani. meeca, irointi iroameetsatasanojeitajeri aisati, oquempetaca
3ॸPineaquero, tecatsi oncantea oavisacojeitee isanquenare iroameetsatasanojeitajee arori: tempa arojeitaque itomipee
Moishishi: ashi airo te ancameetsateji. Te amajeiteroji maaroni. 22ॸAyojeitaque icatsinatapinijeitini maaroni
ocantaqueeri. Iro cantaincha yoavisacojeitaquee Tasorentsi, yovetsicane Tasorentsi, aisati icamajeitini: icantani, irosati
irinti. Itiancaqueri Itomi aca quipatsiqui, yatiritapaaque, meeca. 23ॸAisati arorijei quemisantatsiri, ashinoncaajeivetaca,
iquempetasanotapaaquee arori, iro cantaincha te iranteroji ainiro aquemaatsicajeitacari. Timatsi Ishire Tasorentsi, quiso
caari cameetsatatsi. Icamimentaquee arori, ipashinitacaajee oajeitaquee, amitacojeitaquee; iro cantaincha acoajeitaque
eiro aquempetantajatsi peerani. 4ॸMeeca, ariorica inquempetacaantasanojeitee Tasorentsi itomi. Impoiji eiro
anquemisantero Ishire Tasorentsi, ari amataquero ocantaqueeri aquematsicatajarotsi paitapeerica, eiro acamajitsi. 24ॸAriorica
Sanquenarentsi. Peerani ashi aironi te ancameetsateji, te ayotaque irimatero Tasorentsi icantaqueeri, aquemisantaqueri
amateroni ocantaqueeri. 5ॸYora caari cameetsajeitatsi avavisacotantajari. Iro cantaincha tequera irimateroji, tequera
iquenqueshiretapinitiro irantero caari cameetsatatsi. Irinti irimoncarajeiteroji maaroni icantaqueeri arori.
iotirori Ishire Tasorentsi icoaque irantero ocoacaaqueriri iroori. Omoncarataquearica, ¿arimpa ayeacotajero irimateero
6ॸAriorica anquenqueshiretero acoashiyetari arori, ajate icantaqueeri? 25ॸAriorica ayotasanotaque irimoncarateero
Sharincaveniqui. Ariorica anquenqueshiretero Ishire Tasorentsi, icantaqueeri, cameetsa ayeacotero, eiro ashematsi.
ari cameetsa ancantaitatiyempani asaviquimojeiteri Tasorentsi.
7ॸAriorica antayetero acoaqueri arori, atseencaqueri Tasorentsi: Amitacojeitaquee Ishire Tasorentsi,
ocantiri Tasorentsi iramitacojeitee.
te ancoyeji antayetero icoacaajeivetaqueeri. Eiro amatirotsi.
26ॸTe ayotasanojeiteji arori, iro cantaincha amitacojeitaquee
Jaoca icanta yora caari cameetsayetatsi. Ishire Tasorentsi. Te ayotasanojeiteji anquenquetsatacayeri
8ॸTe irineacameetsateriji Tasorentsi maaroni antayetirori caari Tasorentsi cameetsa, iro cantaincha ioti irointi Ishire,
cameetsatatsi. 9ॸIro cantaincha avirojei avinti, te ocantacoventajeitaquee; cameetsa catsini oquenquetsatacairi,
pinquempejeiteariji iriori. Quiso oajeitaquempi avirori Ishire eiro amatirotsi anquempetearo. 27ॸIotasanotaquee Tasorentsi,
Tasorentsi. Yora caari quiso oi Ishire, te irioteriji Quirishito. aisati iotaquero paitarica ocantiriri Ishire. Ariorica
10ॸOshequi pantaquero caari cameetsatatsi, irootaque ocantacoventaquee, iotaque maaroni icoacaaqueeri Tasorentsi.
pincamajeitanteari, iro cantaincha pishanincatacaririca
Icoacaaqueeri Tasorentsi.
Quirishito, yoameetsataquempi Tasorentsi,
pincantaitatiyempani pisaviquimoteri. 11ॸTempa yoitinaajiri 28ॸAyojeitaque ariorica anintaqueri Tasorentsi, aisati ariorica
Jesoshi. Meeca ariorica quiso oaquempi Ishire, antapinitaquero icoacaajeitaqueeri, irosati incanteani
irointinaajeitajempi aisati, iroaneajeitajempi aisati. Iro intasoncacoventajeitee. Ariorica ompomerentsitimovetaquee,
irimatantajempiri pishiretacaro Ishire. 12ॸMeeca, iro cantaincha eiro ishineteetsi avashinoncayea. 29ॸPeerani
noyemisantaririnte, atsipetashitacaro aquemisantiri camaari, catsini iotiteeni anquemisanteri, irootaque icantitantaniri:
atsipetashitaro antiro caari cameetsatatsi. 13ॸAriorica “Incameetsatanaque quemisantenaneri, inquempejeiteari
pantapinitero aisati, pijate Sharincaveniqui. Iro cantaincha Notomi”. Tempa iriotaque Itomi Tasorentsi yora Jesoquirishito.
ariorica pinquemisantero Ishire Tasorentsi, eiro pantajirotsi Iriotaque itomisanori peerani catsini, itimitani; impoijeitajee
aisati caari cameetsatatsi, impoijiquea pisavique inquitequi, itomintajeitajee arori, ashanincatavacaajeitantajari. 30ॸPeerani
pincantaitatiyempani. icantitani: “Nontomintajeiteari”, impoiji itomintasanotaquee;
impoiji aisati yoameetsataquee, iquempetacaantajee te anteroji
Itomintajeitari Tasorentsi maaroni quemisantiriri. caari cameetsatatsi. Aisati icanti: “Coajica cameetsa
14ॸMaaroni quemisantirori Ishire Tasorentsi, iriojeitaque irisaviquimojeitena aca inquitequi”.
itomipee Tasorentsi. 15ॸPamene, ariorica quiso oajeitaquee 31ॸTempa ocameetsajeitaque oca. Pineaquero,

Ishire, arojeitaque Itomi. Te anquempeteariji iratiritepee, aisati itasoncaventasanojeitaquee Tasorentsi: ¿janica meeca
eiro atsaroacaaritsi. Eiro aquempetajatsi peerani oashinoncaajeitajeene? Tecatsi catsini. 32ॸTe intsaneempariji
atsaroacaajeivetarini. Tempa queario, acantiri meeca: “Apa”. Itomi, irointi itiancaqueri aca quipatsiqui icamimentajeitaquee.
16ॸAriorica ayotaque quiso oajeitaquee Ishire Tasorentsi, aisati Tempa ayojeitaque aisati coajica impapinijeitee maaroni
oamejeitaquee, irootaque ayojeitantacari itomintajeitaquee coiteimojeitaqueeri. 33ॸTempa icoyeajeitaquee Tasorentsi,
Tasorentsi. 17ॸArojeitaquerica itomipee, ari impajeitaquee iquempetacaantaquee te anteroji caari cameetsatatsi: ¿janica
Tasorentsi maaroni icoacaaqueeri ontimimojeitee coajicani, meeca cantatsine ainiro antane? 34ॸ¿Janicampa
anquempejeiteari Quirishito. Meeca aitaque anquempejeiteari oashinoncaajeiteeneri? Tecatsi: tempa icamimentajeitaquee
aneacatsitaquearo paitapeerica, iro cantaincha coajica Jesoquirishito yoavisacojeitajee. Aisati itinaanaja,
anquempejeitajeari cameetsa asaviquimojeiteri Tasorentsi, isaviquimotiri Iriri, icaratiri ipincatsariventajeitaquee, aisati
aveshireimentajeiteari. icantacoventajeitaquee. 35ॸ¿Janicampa jocacayerineri Quirishito
inintajeitee? Tecatsi catsini. Intimerica oashinoncaajeiteeneri,
Coajica eiro aquenqueshiretajirotsi paitapeerica quisajeiteeneri; ariorica ompomerentsitimojeitee paitapeerica,
aquematsicavetacari meeca. ariorica ayee atashe, eirorica otimitsi anquitsaateari, ariorica
18ॸCoajica cameetsa catsini irisavicacaajeitee anta inampiqui, antsaroacayearo paitapeerica, intimerica oayeteeneri; iro
impoiji eiro aquenqueshiretajirotsi paitapeerica cantaincha icantani Quirishito, inintasanojeitaquee.
aquematsicavetacari meeca. 19ॸAyojeitaque maaroni catsini 36ॸOnquempetajea isanquenataqueroni peerani:
139 ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊϘѠϘͅkґkҽʊॷ8–10

“Noquemisantaquempi, Tasorentsi, irootaque cantatsineri janicarica impeajeri tseencantatsineri. 19ॸNaamaaca


isareantapiniyeetaquenari iroyeetena. Inquempetacaantena meeca pincantena: “¿Arimpa? Queariorica picantaqueri, ¿paita
ovisha yoapiniyetiri”. 37ॸQueario oshequi inintajeitaquee inquishimentantenarori nantayetiri? Tempa nantayetaquero
Quirishito, icantani: itasoncaventajeitaquee, irootaque icoacaaquenari iriori”.
aveshireimentasanojeitantacariri. 38,39ॸQueario, te intimeji 20ॸPamene, aviro atiri: te oncameetsateji pimpiatsateari

jocacayerineri inintajeitaquee: eiro imatirotsi inampirepee Tasorentsi, oshequi ipincatsariti irinti. Noshiacantempiro coviti.
Tasorentsi, camaaripee, pincatsaripee, jenoquisati, quipatsisati, Ocantirompa vitseirori: “¿Paita caari povetsicantana narori
maaroni yovetsicajeitaqueri Tasorentsi, eiro imatirotsi. Ariorica cameetsa?” 21ॸOra vitseirori, tempa irootaque coatsiri jaoca
ancamaque, ariorica aneanaje, eiro imajeitirotsi meeca, aisati oncanterori quipatsi. Tempa ocameetsati ovetsicaque aparo
eiro imatirotsi coajica. Aquemisantaqueri Avincatsarite cameetsatasanotatsiri, irointi otsipa eiro oameetsantiro.
Jesoquirishito, meeca inintasanojeitaquee, aisati quiso 22ॸAriorica incoaque Tasorentsi, tempa ocameetsati

yoajeitaquee maaroni. iroashinoncaayeteri iisane. Tempa ocameetsati iriotacaajeiteri


atiri ainiro itasorenca. Iro cantaincha te iroashinoncaajeiteriji
Oshequi icavintsaajeitaqueri Pavoro ijorioririnte. yora caari cameetsajeitatsi, irointi yamavetiro yantayetiri,

9 icavintsaaqueri. 23ॸIrio icavintsaasanotaqueri yora jatatsineri


1-3ॸOshequi noquenqueshireacotaqueri maaroni
noshanincasanori, yora nojorioririnte. Queariotaque oca inquitequi; icoacaaqueri iriojeite oshequi icavintsanti, aisati
nocantaqueri, iotaque Quirishito te nontseeyaji. Aisati quiso oshequi ipincatsariti. 24ॸArojeitaque icoyeajeitaqueri,
oaquena Ishire, iotacaaquena queario nocantaque. ayojeitantajariri: jorio, aisati caari joriotatsi. 25ॸTempa peerani
Noashiretacotacari noshaninca, te inquemisanteji. Arioricame isanquenatacojeitaqueeni yora Oseashi: “Icanti Tasorentsi:
nomaterome noavisacoterime noshaninca, nojatetame ‘Caari inaveitani noshaninca, iro cantaincha meeca
Sharincaveniqui iravisacotantajeameri; nojatericame anta, eiro noshanincatacari. Caari inaveitani nonintasanotiri, iro
noneirime nainti Quirishito; pineaquero, oshequi nocoaque Ë͑ҡɗ͑Ëȍ̲ľľË͑Ύ͑ɗ͑ҡѸ͑Ύҡʮɗфɗٔॸٚ. 26ॸJero icantini: “Caari
iravisacojeitaje. 4ॸIshanincajeitacari Ishirairini aisati inaveitani noshaninca”. Irio iquenquetsatacotaqueri yora
itomintajeivetarini Tasorentsi. Ineajeitaqueri itasoncantaque, peajanchaneri itomipee Tasorentsi; tempa irio Tasorentsi
aisati iquemajeivetaroni icantavetariri, iojeivetaro Isanquenare aneasanotatsiri.
Moishishi, iojeiveta jaoca incanteameri inquemisanterime, 27ॸJero aisati oca isanquenataqueniri Isayashi.

timatsi icashiacaajeitaqueriri, 5ॸiriojeitaque ishanincani yora Iquenquetsatacotaqueri joriopee: “Incarajeitaque ishanincani


intacaroniri peerani, iriojeitaque ishaninca Quirishito. Tempa Ishiraeri oshequi catsini. Oquempetaca eiro amatirotsi iotero
iriotaque Quirishito Tasorentsi, ocameetsati jaoca ocaratiri ovane impanequi, aisati iriori joriopee, eiro
ancantaitatiyempani aneacameetsajeiteri aisati amatiritsi ayojeiteri maaroni, jaocarica incarajeiteri. Iro
ampincatsatasanojeiteri maaroni. Aitaque ancantajeiteari. cantaincha eiro yoshequitasanotitsi avisacotajantsine. 28ॸCoajica
6ॸIojeivetaro irineane Tasorentsi, iro cantaincha te irimatero Tasorentsi maaroni icantaqueri: irimapocajeiteri
inquemisantajeiteji. ¿Paita caari iquemisantajeitanta? maaroni tseencantatsiri, iroashinoncaajeiteri.
¿Yamatavitaquerimpa Tasorentsi? Teve, te iramataviteriji. Intsoteasanojeiteri, maaroni”.
Pamene, maaroni ishanincani Ishirairi te 29ॸTempa aisati isanquenatini: “Eirome icavintsaajeiteeme

inquempetasanojeiteariji: te inquemisantajeiteji maaroni. Tasorentsi, eirome ishanincajeiteeme, tempa intsoncajeiteeme


7ॸAisati te inquempetasanojeiteariji Avaramani maaroni maaroni, anquempejeitearime yora soromasatini aisati yora
ishanincani. Tempa icantaquerini peerani Tasorentsi: “Irio comorasatini”.
pishanincatasanojeiteari maaroni ishanincani yora Isaca”.
8ॸMeeca noncamantempiro oca ishiacantiri. Te intominteariji Icamantiri paita caari iquemisantanta joriopee.
Tasorentsi maaroni ishanincani Avaramani. Apaniro 30ॸ¿Paita aisati noncamantempiri? Yora itsipapee atiri te
ishanincajeitacari yora ishanincani Isaca. Tempa icantiri incoajeiveiteani iroameetsateri Tasorentsi, iro cantaincha
Tasorentsi: 9ॸ“Apanivaniji osarintsi ontimeri Sara otomi”. meeca iquemisantajeitajiri, irootaque yoameetsajeitantajariri.
10ॸOtsipani osarintsi itimaque Isaca. Impoiji yantearitanaque, 31ॸIrinti yora joriopee icoajeiveta iriori irimayeterome

yaaque ijina, pajitachari Ereveca. Impoiji otsomontetaque, icantayetiriniri Moishishini incameetsatanteameri, iro
iriotaque tsipari. 11-13ॸAiniroquera iriori otsomontequi iriniro, cantaincha te irimajeiteroji. 32ॸ¿Paita caari yoameetsatantari
tequera iranteroji cameetsatatsiri aisati tequera iranteroji caari Tasorentsi? Te inquemisantajeiteriji, irointi icoajeiveta irantero
cameetsatatsi, iro cantaincha otimi icoacaitacariri Tasorentsi. paitapeerica. Oshequi icomitacaro, te iriojeiteji inquemisanteri
Ari icantitaro Tasorentsi: “Yora jivatatsineri intime Jesoshi. 33ॸPeerani isanquenatironi oca icantaqueniri Tasorentsi:
impincatsateri yora oijatapeerine”. Tempa irootaque “Nontiancaveteanari joriopee notomi, iro cantaincha eiro
oquenquetsatacotaqueniri Sanquenarentsi: “Icanti Tasorentsi: iojeitavaqueritsi. Oquempevetaca ariorica intsitinquearo mapi,
‘Nonintasanoteri Jacovo, ɗфɗ͑ҡɗƄѸΎľɗфΎ͑Ύ͑ɗ͑ҡѸ͑ΎҡɗфɗҡѸɗٔॸٚ. impariaque; te iriojeiteriji Quirishito ini, irootaque
Pineaquero, iotitani Tasorentsi icoacaitacariniri: impoiji iroashiretanteari. Iro cantaincha eiro yoashiretatsi irinti
imatacaaqueri. quemisanterineri, irointi iriveshireimentasanojeiteari”.

10
1ॸNoyemisantaririnte, oshequi catsini nocoaque
Jaoca icantiriri Tasorentsi jorio aisati itsipapee atiri. iravisacojeite maaroni nojorioririnte, oshequi
14ॸ¿Arimpa ancante: “Te oncameetsateji oca yantiri nocantapinitiri Tasorentsi: “Pinquemisantacaajeitajeri
Tasorentsi”? Teve, eiro acantitsi. 15ॸTempa peerani icantirini noshaninca, iravisacojeitantajeari”. 2ॸNiotaque oshequi
Moishishi: “Tempa narotaque cantatsine janicarica icoajeiveta inquearioventenerime Tasorentsi paitapeerica
noneshinoncateri, aisati janicarica noncavintsayeri”. 16ॸTe irio yantiniriri, irishintsiventeneri maaroni. Iro cantaincha te
atiri cantatsine, irinti Tasorentsi. Ioti irinti janicarica iriojeiteji paitarica icoacaasanojeitaqueriri. 3ॸTe iriojeiteji jaoca
irineshinoncatasanoteri. 17ॸTempa peerani osanquenatacani icantajeeri Tasorentsi yoameetsatantajeitajeeri. Icoajeiveta
icantiriri yora ivincatsarite ejipitosati: “Nompeajempi iroameetsajeiteame irisati, te incoyeji iroameetsajeiteri
pincatsaritajantsine, iriojeitanteari atiri oshequi Tasorentsi, irinti. 4ॸPamene, ipocaque Quirishito,
notasorentsitaque, aisati oshequi impincatsajeitantenari icamimentajeitaquee. Meeca, ariorica anquemisanteri iriori,
maaroni savicajeitatsiri”. 18ॸPineaquero, tempa iriotaque iroameetsajeitajee. Atsipetashitacaro meeca antayetaquero
cantatsine janicarica irineshinoncateri. Tempa aisati iriotaque icantiniri Moishishi avavisacotanteameri.
ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊϘѠϘͅkґkҽʊॷ10ٍॷ11 140

“Novincatsarite, teve incameetsajeiteji yoca nojorioririnte.


Jaoca ancanteari avavisacojeitantajeari. Yoapiniyetiri yora quenquetsatacotimpiri. Yojocacaayetajiri
5ॸPeerani yora Moishishi iquenquetsatacotaqueri yora coatsiri ishaninca iquemisantajeivetimpi. Meeca icoajeitaque iroyena
irimoncarayetero Sanquenarentsi: “Intimerica coavetachaneri narori. Apaniro noquemisantimpi nainti”. 4ॸTempa piojeitaquero
irimoncarayeterome iroameetsatanteameri, oncameetsateme aisati ora yacanaqueriri, icantirini: “Timatsiquera 7,000
irimoncarajeiterome maaroni, incantaitatiyempani. Eirome shirampari quemisantasanotanari. Te impincatsajeiteroji iriori
icomitarome catsini”. 6ॸIro cantaincha ariorica aquemisantaji ora Vari ijitasorentsiyeevetari”. 5ॸAisati oquempetaca meeca.
irootaque acameetsatantajari, eiro acantitsi: “Pomerentsitaca Timatsi aisati icoyeane Tasorentsi, ineshinoncajeitaqueri.
avavisacotajea. Tsame ajatashiteri Quirishito anta jenoqui, 6ॸPineaquero, ineshinoncajeitaqueri, te incanteriji irantero

ameri aca iroavisacojeitajeeta”. Teve, eiro acantashitatsi; 7ॸaisati paitapeerica. Incanterime irantayeterome paitapeerica, te
eiro acantashitatsi catsini: “Tsame ajate Sharincaveniqui, irineshinoncateriji.
aintinaajeri Quirishito, iroavisacojeitajeeta”. Teve, eiro 7ॸAri, ¿jaoca ocantari meeca? Icoajeivetaca

acantitsi catsini. Jampa tinaanaja ini peerani. 8ॸAriorica irineacameetsajeiterime Tasorentsi, iro cantaincha, te.
aquemisantaque, aitaque avavisacotaca: eiro acoitsi amayetero Ineacameetsayetaqueri aparopee: yora icoyeayetaqueri.
pomerentsiyetatsiri. Tempa timatsi aca irineane Tasorentsi: te Irintiquea itsipapee, te incoajeiteji inquemisante catsini.
ompomerentsiteaji pinquenquetsatacotero aisati pishiretearo. 8ॸTempa aisati ocantini Sanquenarentsi: “Ipeapitsataqueri

Irootaque oca nocamantapinitimpiri: pinquemisante Tasorentsi iquenqueshireantavetari. Ineayevetacaro


pavisacotantajeari. 9ॸAriorica pincamanteri itsipapee atiri paitapeerica, iquemayevetacaro, iro cantaincha te
pipincatsataqueri Jesoshi, aisati ariorica pishiretearo inquemisanteji. Aitaque icantajeitani, irosati meeca”. 9ॸAisati
yoitinaajiri Tasorentsi, aitaque pavisacotaje. 10ॸPineaquero, icantini Iraviri: “Iveshireimentavetacaro paitapeerica, iro
ariorica ashireteari Tasorentsi, irineacameetsajeitee; aisati cantaincha yamatavijeitaja irisati. Impoiji incamajeite,
ariorica ancamanteri itsipapee atiri aquemisantaqueri irineacatsitimentajeitearo yantayetiri. 10ॸEiro coajica otimitsi
Jesoquirishito, aitaque avavisacotajea. 11ॸTempa ocantini iotantari, eiro iojeititsi. Incanteani irashinoncayea”.
Sanquenarentsi: “Eiro ipashiventatsi yora quemisantatsiri”.
12ॸAmoncaratavacaajeitaca: jorio aisati itsipapee atiri. Icarati Jaoca icantari jorio aisati itsipapee atiri.
Avincatsarite apaniro. Aventajeitacari, irootaque 11ॸAri itseencajeitaque joriopee: ¿inquisajeiterimpa meeca

ipincatsariventajeitantaqueeri, ineshinoncajeitantaqueeri Tasorentsi? Teve, eiro iquishiritsi. Irointi yoavisacojeitaqueri


maaroni. 13ॸTempa aisati ocantini Sanquenarentsi: itsipapee atiri incoanteari joriopee inquempejeitajeari iriori,
“Iravisacojeitaje maaroni aventajeitearineri Avincatsarite”. inquemisantaje. 12ॸItseencajeitaque, te incoajeiteji inquemisante,
iro cantaincha yavisacojeitaji itsipapee. Coajica, ariorica
Oshequi itseencantajeiti joriopee. inquemisantasanojeite joriopee iriori, tempa aiquero irijatatiye
14ॸEiroricaiquemisantiri Tasorentsi atiri, ¿jaoca incanteari inquemisantasanojeite aisati itsipapee iravisacojeitantajeari.
iraventanteariri? Eirorica iquemacotiri, ¿jaoca incanteari 13ॸTe avirojei jorio. Piojeiti itiancaquena Tasorentsi

inquemisantanteariri? Eirorica itimitsi camanterine, ¿jaoca noquenquetsatacaajeitaquempi. Nocoasanotaque


incanteari inquemacotanteariri? 15ॸEirorica itimitsi tianquerine nomajeitaquero icoacaaquenari. 14ॸNocoaque
camantantatsineri, ¿jaoca incanteari irijatanteari? Tempa nonquenqueshiretacaajeiteri aisati nojorioririnte,
ocantini Sanquenarentsi: “Tempa oshequi aveshireimentacari iravisacotaarantantajeari iriori. 15ॸItseencajeitaque meeca,
yora camantajeiteerori irineane Tasorentsi, tempa irootaque caari yaacameetsajeitantari Tasorentsi; avintiquea
aneacameetsajeitiri”. 16ॸIro cantaincha te inquemisantajeiteji yaacameetsajeitaquempi. Iro cantaincha coajica
maaroni. Tempa irootaque icantaqueniri peerani Isayashi: iraacameetsajeitajeri iriori, tempa oncameetsatasanotanaque.
“Novincatsarite, nocamantajeivetacari, iro cantaincha icarati Irijajeiteme anta Sharincaveniqui oshequi, iro cantaincha
oshequi caari quemisantatsi”. 17ॸEirorica icamanteeteetsi, eiro coajica irijajeite oshequi anta inquitequi. 16ॸPamene,
amatirotsi anquemisante. Tempa icamanteetaquee ineacameetsataquerini Tasorentsi Avaramani, tempa aisati
icamimentaquee Quirishito, yoavisacotantajeeri. irineacameetsateri ishanincani. Noshiacantempiro aisati
18ॸTempa iquemajeitaque maaroni joriopee. Queario, inchato: ariorica ocameetsataque ovaritsa, tempa aisati
iquemajeivetaca. Jero ocantini Sanquenarentsi: “Ijataque ocameetsataque ojempequi iroori. Oquempetaca
camantantatsiri maaroni quipatsiqui, iquemajeitaqueri maaroni icameetsataqueni Avaramani, aisati inquempeteari coajica
savicajeitatsiri”. 19ॸTempa iojeiveta jorio inquemisantajeite ishanincani, incameetsajeitanaque.
itsipapee atiri iriori. Aitaque icamantaquerini peerani 17ॸMeeca noshiacantempiro inchato pajitachari orivo.

Moishishi: “Icanti Tasorentsi: ‘Coajica pinquisaneenteri Ocameetsataque ovaritsa, iro cantaincha te ontimeji oitsoqui
itsipapee atiri pitseencajeivetacari. Iro pinquisanteariri ojempequiqui. Irootaque ipesanteetarori, yojoqueetajiro.
͑ΎԮɗѸËΎʮľɗҡʮľфɗٔॸٚ. 20ॸImpoiji aisati isanquenatini Isayashi: Yaaque pashini ojempequi, irointi orivoniro. Ipatacaaquero,
“Icanti Tasorentsi: ‘Te incoavetenaji yora atiripee, iro irointiricampa timatsine oitsoqui. Iro ovaritsa shiocacayeroneri.
cantaincha iojeitaquena meeca: niotacaasanojeitaqueri. 21ॸIrinti Ora ojempequini oshiacantiri jorio; ora iroaquera ipatacaaqueri
yora joriopee nocantapinivetacari, iro cantaincha oshiacantaquempi avirorijei, tempa avirotaque pashinisati atiri.
ipiatsataquena, ҡľɗ͑ËΎֆľʮɗɗ͑нӕľ̲ɗѸ͑ҡľ͑ٔॸٚ. Irootaque 18ॸMeeca eiro pishemetitsi avirori: “Nocameetsati nainti, te

isanquenatiniri. nonquempeteariji yora jorio”. Pamene, te pintimashiteaji


apaniro, eiro pimatirotsi apaniro. 19ॸNaamaaca picanti:
Jaoca incanteari yora joriopee. “Yojocaqueri Tasorentsi jorio, quiso noyeri nainti. Tempa

11 nocameetsatasanoti”. 20ॸQueario, itseencaqueri,


1ॸNaamaaca pisampitena meeca: “¿Ariompa? ¿Eirompa
meeca yaacameetsatiritsi Tasorentsi maaroni joriopee, yojocantavetacariri. Piquemisantajeiti avinti, irootaque quiso
yora itomintajeivetari?” Teve, eiro. Tempa narotaque narori poajeitantacariri. Pishemeticari, pimpincatsatasanoteri.
jorio. Noshanincatacari Avaramani aisati Vejamini. 21ॸPamene, yojocaqueri iriori jivataintsiri, aisati avirori,
2,3ॸNarojeitaque jorio. Tempa peerani icoyeajeitaquena yojocajimpicari.
Tasorentsi, irosati meeca yaacameetsajeitantajanari. Tempa 22ॸPiojeitaque icavintsantaque Tasorentsi, iro cantaincha aisati

piojeiti ocantini Sanquenarentsi. Oquenquetsatacotaquerini yoasanquetaajeitaqueri yora antirori caari cameetsatatsi.


Iriashi peerani, iquenquetsatacairi Tasorentsi, icantiri: Ariorica pincanteani pinquemisanteri, ari incanteani
141 ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊϘѠϘͅkґkҽʊॷ11–13

incavintsaajeitempi. Eirorica piquemisantasanotiri, ashanincatavacaajeitaca. Iro cantaincha onashiyetaca


irojocanajempi avirori. 23ॸAisati iriorijei: ariorica antajeitaqueri. 6ॸTempa oshequi ineshinoncajeitaquee maaroni.
inquemisantajeite, iraacameetsajeiteri Tasorentsi, tempa Imatacaajeitaquee amayetaquero paitapeerica, iro cantaincha
iriotaque Pincatsarisanori. Iriotaque cantacoventerineri onashiyetaca. Eiro aperaventarotsi amayetero. Ariorica
jaocarica incantajeiteriri atiri. 24ॸPeerani te piojeiveitearini, iro irimatacaaquempi pinquenquetsatacayeri pishaninca,
cantaincha meeca yaacameetsajeitaquempi. Ariorica pinquemisantasanote cameetsa pinquenquetsatacanteariri
inquemisante yora iojeivetariri, tempa aisati pishaninca. 7ॸAriorica irimatacaaquempi pintacoteari itsipapee,
iraacameetsajeitajeri iriori. ari pimatero cameetsa. Ariorica irimatacaaquempi poametante,
25ॸNoyemisantaririnte, timatsi noninti noncamantempiri caari ari poametante cameetsa. 8ॸAriorica irimatacaaquempi
piojeiveta. Iro noncamantantempirori te noninteji pishemete. piveshireacaayeari itsipapee, ari cameetsa piveshireacaajeiteari.
Pamene, itseencajeiveta yora joriopee meeca, iro cantaincha Aisati ariorica incantempi pimpashiyeteari ashinoncaincari
eiro icantatiani. Ariorica omoncarataquea inquemisantajeite paitapeerica, pimpasanoteri: eiro pimashitsatitsi. Ariorica
itsipapee atiri, ari omoncarataquea aisati inquemisantajeitaje pamitacoteri itsipapee, eiro piperataritsi. Ariorica
aisati jorio. 26ॸQueario iravisacojeitaje coajica, maaroni. Tempa pincavintsayeri, ari pinquimoshiretasanotanaque.
peerani ocantini Sanquenarentsi: “Icanti Tasorentsi: 9ॸPinintasanojeiteri pishaninca, eiro picantashitaritsi:

‘Irijoriotaque yora oavisacojeiterineri, inquemisantacaajeiteri “Nonintaquempi”, irointi pinintasanoteri. Eiro catsini picoirotsi
ishaninca, irojocacaajeiteri itseencanti. 27ॸNomoncarataquero caari cameetsayetatsi, irointi pincoasanotaque pantayetero
coajica maaroni nocantitacariniri ishanincani peerani: cameetsatasanotatsiri. 10ॸPinintasanotavacaajeitea maaroni:
noavisacojeiteri, eiro noquishimentiritsi caari cameetsatatsi tempa piquempetavacaajeitaca, piquemisantajeiti.
ֆ͑ҡʮľɗҡнӕľфɗٔॸٚ. Pincoasanojeite piveshireacaajeiteari itsipapee. 11ॸEiro
28ॸMeeca iquisajeitaqueri, aisati itseencajeitaqueri; irootaque piperatatsi, irointi pincoasanojeite pishintsiventeneri
meeca yoavisacojeitantaquempiri Tasorentsi avinti. Iro Avincatsarite maaroni incoacaajeitempiri. 12ॸPiojeitaque
cantaincha inintitarini yora intacantacariniri, aisati meeca irimataquempiro Tasorentsi maaroni icantaquempiri: meeca
inintajeitaqueri maaroni. 29ॸTe iramatavitanteji Tasorentsi: eiro piveshireimentearo. Ariorica ompomerentsitimotempi
yaapitsatajeerotsi paitarica ipajeitaqueeri, eiro yojocajiritsi paitapeerica, eiro pishemarotsi. Pincanteani pincanteri
yora icoyeaqueri. 30ॸPeerani te pinquemisanteni, iro cantaincha Tasorentsi: “Pamitacotena”. 13ॸPimpapiniteri piyemisantaririnte
itseencasanojeitaqueri jorio, irootaque coiteimotariri. Pincavintsaapiniteri neajeitimpiri. 14ॸPincanteri
icavintsaajeitantaquempiri avinti. 31ॸMeeca te inquemisanteji Tasorentsi incavintsaajeiteri quisajeitaquempiri, eiro
jorio, iro cantaincha coajica inquemisantaje aisati, pipiataritsi. 15ॸAriorica inquimoshiretanaque pishaninca,
inquempejeitempi avirori. Impoiji aisati incavintsaajeitajeri pinquimoshiretasanotanaque avirori. Ariorica iroashiretea
Tasorentsi, inquempetacaantajeitajempi avirori pishaninca, pinquenqueshireacoteri.
icavintsaajeitaquempi. 32ॸIcanti Tasorentsi: “Ainiro irantanejei 16ॸPaacameetsatavacaajeitea, maaroni. Eiro pitseencayetiritsi

maaroni atiri, iro cantaincha nocoaque noncavintsaajeiteri pishaninca. Eiro pipinquiritsi ashinoncaincari, irointi
maaroni, noavisacojeiteri”. 33ॸTempa oshequi icameetsataque paacameetsateri. 17ॸAriorica irantimotempi pishaninca caari
catsini. Ainiro iotantari, oshequi ioti. Te amateroji ayotero pinintacairi, eiro piquishiritsi. Cameetsa pisavique
iquenqueshiretiri iriori, te ayoyeteroji yantayetiri. 34ॸTempa iriojeitantempiri atiri picameetsataque. 18ॸPincoasanojeite
irootaque ocantiri Sanquenarentsi: “¿Timatsimpa iotirori paacameetsajeiteri itsipapee, maaroni. 19ॸNoshaninca, oshequi
iquenqueshiretiri Avincatsarite? ¿Timatsimpa oametiriri nonintajeitaquempi. Eiro pipiataritsi antanajeitaquempiri.
yantayetantarori paitaricapee? 35ॸ¿Timatsimpa paqueriri Irioquea irinti Tasorentsi oasanquetaajeiterineri. Tempa peerani
paitaricapee ipinatantariri?” 36ॸPineaquero, iriotaque icantini: “Noasanquetaajeiteri nainti, nompiateari. Tempa naro
vetsiquirori maaroni. Itasoncaqueri maaroni, itimajeitantacari. pivincatsarite. 20ॸAriorica ayeri quisaquempiri itashe, pimperi
Tempa iriotaque ashijeitariri maaroni timajeitatsiri. Tsame iroyea. Ariorica ayeri imire, pimpacoteri irire. Impoiji ariorica
meeca maaroni ampincatsatasanojeiteri, ancantaitatiyempani. impashiventanaquea, eiroquea iquisantajimpitsi aisati”. 21ॸEiro
Aitaque ancantajeiteari. pishinetaritsi caari cameetsayetatsi irantacayempiro
paitapeerica, irointiquea pincavintsayeri, ponijayeri
Icantiri: “Pimpashinitanaje”. cameetsayetatsiri.

12
1ॸNoyemisantaririnte, tempa oshequi
Ocameetsati ampincatsajeiteri pincatsariventajeiteeri.
icavintsaasanojeitaquee Tasorentsi. Irootaque

13
nocoacaasanotantaquempiri eiro pantashitarotsi avirori 1ॸPinquemisantajeiteri pincatsariventajeitiriri

paitapeerica, irointi pincanteri intianquempi irinti. pishanincapee: tempa irio Tasorentsi nintacaaqueriri
Aneatsimpiquera, cameetsa pisavique iriveshireimentantempiri: ipincatsaritantacari. Eirome inintacairime, eirome
irootaque icoacaajeitaqueriri maaroni quemisantajeitiriri. 2ॸEiro ipincatsariventantime. 2ॸYora piatariri ivincatsarite, aisati
piquempejeitaritsi tseencantatsiri, irointi pashini iquempetaqueri Tasorentsi, ipiatacari iriori. Tempa iriotaque
pinquenqueshiretapinitaje. Piotasanotero icoacaaquempiri nintacairiri ipincatsariventanti. Coajica iroasanquetaajeiteri
Tasorentsi: ocameetsatasanotaque. Ariorica pantapinitero oca, maaroni piajeitacariri. 3ॸYora savicatsiri cameetsa te
moncarataca: irineacameetsajeitempi Tasorentsi. intsaroacayeariji pincatsari, irintiquea yora antapinitirori caari
cameetsatatsi. Ari, eirorica picoitsi pintsaroacayeari pincatsari,
Icantiri: “Eiro pishemetitsi”. pintime cameetsa; impoiji irineacameetsatempi. 4ॸQueario,
3ॸIcantaquena Tasorentsi: “Poamejeiteri oromasati”, irootaque inintacairi Tasorentsi ipincatsariventanti ontimanteari
nocamantajeitantimpirori oca. Eiro pishemetitsi, eiro pijititsi pisavicajeitanteari cameetsa. Iro cantaincha terica
panaacojeitaqueri itsipapee pipincatsariti. oncameetsateji pantayetiri, ari pintsaroacaaqueari. Te
Pinquenqueshirejeitea jaoca picantari, piojeite irantsipetashiteaji ipincatsariventanti. Inintacairi Tasorentsi
imatacaasanotimpirica Tasorentsi piquemisantiri. 4ॸPamene iroasanquetaajeiteri maaroni antirori caari cameetsatatsi. 5ॸTe
jaoca acantajeitari: otimi aqui amenantari, ayempita ancoyeji iroasanquetaajeitee Tasorentsi, aisati te ancoyeji
aquemantari, avante aneanatantari, aco ajiricantari, aiti anquenqueshiretea, irootaque ocameetsatantari ampincatsateri
aniitantari, maaroni. 5ॸAisati aquempejeitacari maaroni avincatsarite. 6ॸIrootaque aisati pipaarantantariri pincatsaripee
quemisantajeitiriri Quirishito: acarajeitaque oshequi, piirequite. Pipinataqueri irimatantearori inintacairiri
ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊϘѠϘͅkґkҽʊॷ13–15 142

Tasorentsi: ipincatsariventajeitaquempi. 7ॸPimpajeiteri maaroni 7ॸTe antimashijeiteaji, eiro apincatsatajatsi arosati. Eiro

coiteimotacariri: pimperi quirequi, paitapeerica. acantitsi paitarica antayeteri meeca, aisati jaocarica oncarate
Pinquemisantajeiteri aisati pimpincatsajeiteri. ancame. 8ॸMeeca aneajeitatsee arori, cameetsa ampincatsajeiteri
Avincatsarite, anteneri iriori maaroni icoacaajeitaqueeri.
Cameetsa anintavacaasanojeitea, maaroni. Iriotaque nintacayeeneri jaocarica oncarate ancame, iro
8ॸEiropireviyetiritsi pishaninca paitapeerica, irointi cantaincha ancanteani ampincatsajeiteri. Icantani
pinintavacaajeitea. Ariorica anintavacaajeitea, ari ipincatsariventajeitiri aneatsiri aisati camaintsiri, maaroni.
amoncaratero isanquenayetiniri Moishishini, maaroni. 9ॸIcantini: 9ॸIcoaque Quirishito impincatsariventajeiteri aneajeitatsiri aisati

“Eiro paimentarotsi pijina, eiro paimentaritsi pijime, eiro camajeitatsiri, irootaque icamantacari aisati itinaantajari.
poantitsi, eiro picoshititsi, eiro pinevetarotsi yashiyetari 10ॸ¿Paita picantacotantacariri piyemisantaririnte: “Te

pishaninca”. Oshequi aisati icantiniri. Impoiji aisati icantini: incameetsateji”? ¿Paita pitseencantayetacariri? Eiro
“Oquempetaca picavintsaaja avisati, pincavintsaajeiteri pipeacotarotsi oca: coajica aneajeiteri Tasorentsi, impoiji
itsipapee, pinintajeiteri”. Ariorica amajeitaquero oca, tempa incante irinti ocameetsatirica antajeitaqueri arori. 11ॸJeroca
amoncarataquero maaroni icantiniri. 10ॸAriorica aninteri ocantiniri Sanquenarentsi: “Icanti Avincatsarite: ‘Nocantani
ashanincapee, tecatsi ancantea ancantimajeiteri, naneasanoti nainti, queariotaque oca noncamantempiri. Coajica
amoncaratantearori maaroni icantiniri Moishishi. intiyeroashijeitena atiri impincatsajeitena. Incantajeitena:
ЬɗË̲ľľҡѸҡнӕľٔॸٚ. 12ॸQueario, coajica aneajeiteri, aisati
Eiro osamanititsi impocashijeitajee Avincatsarite. ancamantajeiteri maaroni antayetaqueri aca quipatsiqui,
11ॸEiro osamanititsi impocashijeitajee Avincatsarite impoiji incantacojeitee ocameetsatirica antayetaqueri.
iraajeitanajee antsipajeitanteariri. Peerani aquemisantantacari, 13ॸAri meeca te oncameetsateji ancantacotashiteari

ajitashijeivetaca ari osamanitanaque. Meeca aamaajeitacari, ayemisantaririnte: “Te oncameetsateji yantayetiri iriori”.
irootaque ocameetsatantari antime cameetsa. 12ॸAriorica Queariompia, pantacairicari caari cameetsatatsi.
antapinitiro caari cameetsatatsi, oquempetaca ariorica 14ॸYoametaquena Avincatsarite Jesoshi, irootaque niotantacari

atimaque tsiteniriqui, amanantarori antayetiri. Ariorica atimi ocameetsataque maaroni yoyeeyetari. Ocameetsati ayeari
cameetsa, oquempetaca atimaque quitaiteriqui, te ivatsa. Iro cantaincha yora jitashitachari te oncameetsateji
ampashiventacayearoji antayetiri. Ari meeca oshiavetacaro ayeari, ari eiro yoaritsi irinti; te oncameetsateji iroyeari.
irootajantsi quitaiteri, tempa irotaintsirica impocaje 15ॸAisati avirori, ariorica poimoteari piyemisantaririnte ipinquiri

Avincatsarite iriori. Eiro antapinitirotsi meeca caari iriori, aitaque poashiretacaaqueari: te oncameetsateji. Ariorica
cameetsayetatsi, irointi tsame antimajeite cameetsa. 13ॸTsame pinquenqueshiretacayeri, te pinintasanoteriji. Tempa
meeca cameetsa antimajeite. Eiro antayetajirotsi caari icamimentaqueri Quirishito iriori, meeca eiro pitseencacairitsi.
cameetsayetatsi, eiro ashinquijeitajatsi, eiro antirotsi caari ai, 16ॸPijijeiveta ocameetsayetaque pantayetaqueri, iro cantaincha

eiro antiritsi caari ai, eiro aquisavacaajatsi, eiro queariompia, icantimatimpicari itsipapee. 17ॸAriorica
anevetasanotarotsi vaararontsi, 14ॸeiro antayetirotsi caari apincatsataqueri Tasorentsi, eiro aquenqueshireyetirotsi
cameetsatatsi acoayetiri aisati aquenqueshireyetiri. Irointiquea avayetari aisati irayetiri; irointi anquemisantero Ishire
tsame ancanteri Avincatsarite Jesoquirishito Tasorentsi ancameetsatanteari, asavicanteari cameetsa,
intasoncaventajeitanteeri cameetsa asavicajeitanteari. anquimoshirejeitanteari. 18ॸAriorica cameetsa
aquemisantaquero, ari cameetsa antaveeteneri Quirishito.
Ocameetsati iraacameetsatavacaajeitea maaroni Impoiji irineacameetsajeitee Tasorentsi aisati ashanincapee.
quemisantatsiri aisati caari quemisantajeitatsi. 19ॸTsame meeca aacameetsajeiteri ayemisantaririnte, maaroni;

14
1ॸIncoaquerica itsipapee quemisantatsiri incarajeitempi aisati inquempetee iriori, iraacameetsajeitee. Aisati
pinquemisantajeite, ari paacameetsajeitavaqueri. avametavacaajeitea cameetsa anquemisantasanojeitanteari.
Tequerarica iriotasanoyetero maaroni icoacaajeitaqueeri 20ॸPioterica ari pojocacayeri pishaninca iquemisanti, eiro

Avincatsarite, iro cantaincha eiro picantavacaimentarotsi poimotashitaritsi ivatsa. Queario ocameetsati ayeari
ioyevetari iriori. 2ॸOquempetaca timatsi cantatsiri ocameetsati paitapeerica, iro cantaincha te oncameetsateji ajocacayeri
avajeiteari paitapeerica: ivatsa, maaroni. Iro cantaincha itimi ashaninca iquemisanti. 21ॸTe oncameetsateji pantero
caari iotasanotatsi: jivetachari te oncameetsateji ayeari ivatsa. paitapeerica pojocacanteariri pishaninca iquemisanti: eiro
3ॸAriorica pametari poapinitari ivatsa, eiro picantimatiritsi yora poashitaritsi ivatsa, eiro pirashitarotsi cachojari, paitapeerica,
caari oari. Aisati, terica poapiniteari ivatsa, eiro picantitsi: “Te maaroni. 22ॸAriorica piotaque ishinetaquempi Tasorentsi
incameetsateji yora oariri ivatsa”. Tempa iriojeitaque itomipee paitapeerica, eiro picantapinijeitiritsi yora caari ametaro, eiro
Tasorentsi, yaacameetsajeitaqueri iriori. 4ॸTempa iriotaque picantavacaimentarotsi. Ariorica piotasanotaque
Tasorentsi ivincatsarite. ¿Ocameetsatimpa pincante avirori: “Te ocameetsataque pantayetaqueri, tempa
incameetsateji yora, te inquemisanteriji ivincatsarite”? Tempa pinquimoshiretasanotanaque. 23ॸIro cantaincha pijiterica te
Tasorentsi cantatsineri irinti ocameetsatirica yantayetaqueri, oncameetsateji paitapeerica yantayetiri piyemisantaririnte, eiro
aisati yamitacotaqueri imayetaquero cameetsayetatsiri. 5ॸAisati pantashitarotsi, otimicari pantane. Terica piote
itimi pashini cantatsiri: “Te omoncaratavacaajeiteaji inintacaaquempiro Tasorentsi pantero, te oncameetsateji
quitaiteripee, anashitacaajeitearo aparopee quitaiteri pantashitearo.

15
anquemisantasanotanteariri Tasorentsi”. Irio itsipa icanti: 1ॸPineaquero, ariorica aquemisantasanotaque aisati

“Ocameetsajeiti maaroni quitaiteripee anquemisantanteariri, te ayojeitaque ocameetsayetaque oca


onashiyeteaji”. Ari ocameetsati piojeite paitarica picoiri avirori, noquenquetsatacotaqueri, iro cantaincha ocameetsati
iro cantaincha eiro picantavacaimentarotsi quitaiteripee. 6ॸYora anquenqueshiretacojeiteri yora caari quemisantasanotatsi, caari
cantatsiri: “Nonashitacaajaro aparopee quitaiteri iotasanotatsi. Eiro antashitarotsi acoayevetari arori, 2ॸirointi
noquemisantantajari”, tempa icoaque impincatsateri anquenqueshireacojeiteri ayemisantaririnte,
Avincatsarite. ¿Paita antsaneacotanteariri? Yora pashini, yoari inquimoshirejeitanteari iriori. Aisati amitacojeiteri
ivatsa, ipasonquitiri Avincatsarite, aisati ipincatsatiri. ¿Paita iriotasanotanteari, inquemisantasanotanteari. 3ॸTempa aisati
antsaneacotanteariri? Aisati yora caari oari ivatsa, ipasonquitiri iriori Quirishito, te irantashitearoji icoavetari iriori. Tempa
Avincatsarite aisati ipincatsatiri iriori. Tempa aisati isanquenatacotirini peerani: “Yora Quirishito icantiri iriri:
ocameetsati. َʊнӕɗѸʮľɗҡнӕľ̲͑фΎ͑ɗнӕɗѸʮľɗҡнӕľ̲ЙɗфɗԮɗфΎфɗٔॸٚ.
143 ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊϘѠϘͅkґkҽʊॷ15ٍॷ16

4ॸItimacaaqueero Tasorentsi maaroni isanquenareni peeraniniri impoiji nocoaque navisanaque anta Eshipaneaqui. Nocoaque
ayojeitantearori cameetsayetatsiri antayeteri, amavetantearori aisati ponijayenaro jaocarica nonquenanteari.
anquematsicayetearo paitapeerica, aveshireimentanteariri 25ॸIro cantaincha nintapaintearota nojatapainte Jerosarequi,

Tasorentsi, aisati ayotasanotanteari coajica antime cameetsa naajeitajeneri ayemisantaririnte 26ॸiirequite ipacantiriri yora
anta inampiqui. 5ॸTempa yamitacotapinijeitaquee maseroniasati aisati yora acayasati. Yapatojeitiniriri
amavetantarori aquematsicayetacari paitapeerica, aisati ashinoncaincari quirequi. 27ॸAitaque icoaque
yoveshireacaajeitaquee. Nocoaque meeca iramitacojeitempi irineshinoncajeiteri joriopee anta Jerosarequi. Te
paacameetsatavacaajeitea. Irootaque icoacaajeitaquempiri irishanincaveteariji, iro cantaincha tempa iriojeitaque intacariri
aisati Jesoquirishito. 6ॸImpoiji amoncaratavacaajeitea icamantajeitaqueri jaoca incanteari iravisacotantajeari.
ancantajeite: “Tempa icameetsataque Apa Tasorentsi aisati Icantajeiti: “Tempa irio quemisantacaajeiteeri joriopee,
Avincatsarite Jesoquirishito”. 7ॸTempa yaacameetsajeitaquee irootaque ocameetsatantari meeca ancavintsaajeiteri iriori.
Quirishito. Meeca pinquempejeiteari, paacameetsatavacaajeitea Ampajeiteri quirequi iramanantantearori coiteimotacariri”.
maaroni, impoiji irineacameetsajeiteri atiri Tasorentsi. 28ॸAriorica nompapaaqueri quirequi yapatojeitiniriri, ari nojate
8ॸPeerani ipocantacari Quirishito aca quipatsiqui, pinampiqui. Impoiji novaanajea, irosati Eshipaneaqui.
intacojeitacari ijorioririntepee iojeitantacari te iramatavijeiteriji 29ॸNiotaque ariorica nareetapaaquempi

Tasorentsi. Aisati iotacaajeitaqueri irimoncarajeitero maaroni nonquenquetsatacaapaaquempi piveshireimentasanotanteariri


icantaqueriniri ishanincani. 9ॸAisati icoaque iriojeite itsipapee Quirishito.
atiri ineshinoncaajeitaqueri, incantanteari iriori: “Tempa 30ॸMeeca, noyemisantaririnte, tempa aquempetavacaajeitaca

icameetsataque Tasorentsi”. Irootaque ocantiniri aquemisantaqueri Avincatsarite Jesoquirishito, aisati


Sanquenarentsi: “Noncamantajeiteri itsipapee atiri: oamejeitaquee Ishire Tasorentsi anintavacaajeitaca. Nocoaque
‘Icameetsataque Tasorentsi, ҡѸ̲ľ̲Й̲ЙΎֆľԮľ͑ҡʮľɗҡľфɗٔॸٚ. meeca pincantajeiteri Tasorentsi intasoncacoventantenari,
10ॸOtimi pashini Sanquenarentsi cantatsiri: “Caarimpi 31ॸeiro yaantanatsi yora tseencantatsiri anta Joreaqui. Aisati

pinajeiveta jorio, iro cantaincha pincarajeiteri iriori pincanteri iroamejeiteri yora jerosaresati
piveshireimentajeiteari Tasorentsi”. 11ॸPashini aisati inquimoshireimentanteariri quirequi ipacantiriri
osanquenataca, ocanti: “Maaroni caari joriotatsi incantajeite: iyemisantaririnte. 32ॸImpoiji ariorica irinintacayena Tasorentsi,
‘Tempa icameetsati Tasorentsi’. Irineacameetsajeiteri maaroni”. nareejeitapaaquempi, oshequi nonquimoshiretapaaque. Impoiji
12ॸAisati yora Isayashini icantini: “Intime ishanincani Jese, oshequi aveshireacotavacaajeitea maaroni. 33ॸTempa
impoque impincatsariventajeiteri itsipapee atiri, iriojeitanaque isavicacaajeitaquee cameetsa Tasorentsi, maaroni. Nocoaque
iroavisacojeiteri”. 13ॸTempa ayojeitaque irimoncarateenero quiso iroajeitanaquempi. Aitaque incanteari.
Tasorentsi maaroni icantaqueeri. Piquemisantajeitaqueri,
irootaque nocoantacari iroimoshirencajeitempi, cameetsa Ivetsajeitari oromasati.

16
irisavicacaajeitempi. Impoiji ontasoncaventajeitempi Ishire 1ॸMeeca noncamantempi: coajica ojatashitempi oneempi
Tasorentsi piotasanotanteari eiro yamatavitimpitsi Tasorentsi, ayemisantaroronte Jeve. Oponeaca Senquereshiqui,
intsoteaquempiro maaroni icantaquempiri. anta oshequi intacojeitacari maaroni quemisantatsiri.
2ॸPaacameetsajeitavaquero, tempa irootaque quemisantiriri
Icantiri Pavoro: “Oshequi nocoaque nonquenquetsate”.
Avincatsarite. Pintacojeitearo, pimpayetero maaroni
14ॸMeeca, noyemisantaririnte, niotaque picameetsajeitaque, coiteimotearoneri. Tempa intacojeitacari oshequi
aisati piotasanojeitaquero irineane Tasorentsi pimajeitantarori ayemisantaririnte; aisati narori, intacotapinitaquena.
poametavacaajeitaca. 15ॸMeeca oshequi 3ॸNovetsajeitaro Pirishira aisati Aquira. Oshequi

nosanquenajeitaquempiro, noquenqueshiretacaaquempiro yamitacojeitaquena iriori nantaveejeitiniri Jesoquirishito.


maaroni oca eiro pipeacotantarotsi. Queario, 4ॸPeerani irotaintsi iroyeetename, iro cantaincha

ineshinoncataquena Tasorentsi, 16ॸirootaque itiancantaquenari oavisacotaquena Pirishira aisati iriori Aquira.


nonquenquetsatacaajeiteri yora caari joriotatsi. Oavisacotantaquenari, irotaintsi iroyeeterome iroori, aisati
Nocamantajeitaqueri atiri jaoca icanta Jesoquirishito ojime. Oshequi nopasonquijeitaquero: narori aisati maaroni
yoavisacojeitantaqueeri. Impoiji oameetsatasanojeitaqueri ayemisantaririnte, yora caari joriojeitatsi. 5ॸNovetsajeitari
Ishire Tasorentsi maaroni, aisati yaacameetsajeitaqueri maaroni quemisantapinitatsiri ara ovancoqui. Novetsatari aisati
Tasorentsi. 17ॸIrootaque noveshireimentantaquempiri: Epeneto, nonintasanotaqueri iriori. Peerani
icoyeaquena Jesoquirishito nocamantajeitaquempi jaoca icanta noquenquetsatacantariri yora acayasati, iriotaque jivataintsiri
Tasorentsi. 18ॸEiro noquenquetsatacotashiyetatsi paitapeerica, iquemisantaqueri Quirishito.
iotaquea nonquenquetsatacotero imatacaaquenari. 6ॸNovetsataro Maria, tempa oshequi intacojeitaquempi iroori.

Ineajeitaquena itsipapee atiri, aisati iquemajeitaquena, 7ॸNovetsajeitari noshaninca Antoronico aisati Joniashi. Peerani

irootaque iquemisantantayetariri Tasorentsi. notsipajeitacari yoiminqueetaquena caravosoqui. Oshequi


19ॸOtasoncacaaquena Ishire Tasorentsi, nomayetantarori ineacameetsajeitaqueri yora itiancanepee Quirishito.
paitapeerica caari ineapiniti atiripee. Ijivajeitaquena narori, iquemisantitacani irinti peerani.
Ari noquenquetsatacaajeitaqueri atiripee anta Jerosarequi, 8ॸNovetsatari Ampiriashi, iquemisantaqueri Avincatsarite,

osamani anta Iririaqui, maaroni nampitsipeequi. oshequi nonintaqueri iriori. 9ॸNovetsatari Orovano, oshequi
Nocamantajeitaqueri jaoca icanta Quirishito yoavisacotanti. icarajeitaquena noquenquetsatacotaqueri Jesoquirishito. Aisati
20ॸNocoasanotaque nonquenquetsatacaajeiteri yora caari iojeitiri iriori Eshitaquishi, novetsatari; oshequi nonintaqueri. 10ॸAisati
Quirishito. Te noncoyeji nimpoitapeeri narori jivatatsiri novetsatari Apereshi; yora Quirishito, oshequi
iquenquetsatacairi. 21ॸTempa ocanti Sanquenarentsi: ineacameetsataqueri. Novetsatari Arishitovoro, aisati ishaninca,
“Inquemero yora caari quemaveitaroni; iriotajeri yora caari maaroni. 11ॸNovetsatari noshaninca Erorio. Novetsajeitari
ioveitarini”. 22ॸAri oshequi noquenquetsatacaajeitaqueri caari ishaninca Narishiso, yora quemisantiriri Avincatsarite.
iotatsi, irootaque caari nareetanta aviroriqui. 23ॸIro cantaincha 12ॸNovetsajeitari Tirijena, jeri Tirijosa, tempa irisati

notsoteajeitaquero nampitsipee aca, antaveetiniriri Avincatsarite. Aisati oquempetaca Pereshira,


noquenquetsatacaajeitaqueri savicayetatsiri, aisati oshequi novetsataro. Oshequi nonintaquero. 13ॸNovetsatari Irojo, yora
osarintsi nocoaveta noneempime, 24ॸirootaque nojatanteari quemisantasanotiriri Avincatsarite. Aisati novetsataro iriniro,
coajica pinampiqui. Jaocarica oncarate nosaviquimojeitempi, oshequi intacotaquena noquempetacaantaquero iro ina.
ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊϘѠϘͅkґkҽʊॷ16 144

14ॸNovetsajeitari Ashinquirito, Jereconte, Eremashi, Patorovashi, Soshipatere. 22ॸNarotaque nainti Tereshio sanquenatiniriri
Eremeshi, jeri maaroni ayemisantaririnte tsipajeitariri. 15ॸAisati Pavoro oca. Aisati narori, noquemisantiri Avincatsarite.
novetsajeitari Jiroroco, Joria, Nereo, aisati iritsiro, ora Novetsajeitimpi narori. 23ॸAisati ivetsajeitaquempi iriori Cayo.
Orimpashi, aisati maaroni quemisantajeitatsiri tsipajeitariri, Nosaviquimotiri aca ivancoqui. Aisati ipocapiniti
maaroni. 16ॸAriorica pineavacaajeitea, quemisantayetatsiri aca ivancoqui, oshequi
paacameetsatavacaajeitea, pinintavacaajeitea. Ivetsajeitimpi yaacameetsajeitaquena, ineshinoncajeitaquena.
maaroni quemisantajeitiriri Quirishito savicajeitatsiri 24ॸIvetsajeitimpi Erashito, yora quempoyeajeitiniriri iirequite

otsipapeequi nampitsi. savicajeitatsiri aca. Aisati ivetsajeitimpi ayemisantaririnte


17ॸMeeca noncantempi, noyemisantaririnte: piojeiteri yora pajitachari Coarato.
oamejeitiriri ayemisantaririnte icantavacaajeita, aisati piojeiteri
antacairiri caari cameetsatatsi, jeri aisati cantimpiri: “Te Ivecarataquero isanquenare.
oncameetsateji pinquemisantero oca yoamejeitaquempiri”. Eiro 25ॸTsame meeca ampincatsajeiteri Tasorentsi. Iriotaque
pitsipajeitaritsi, eiro poijajeitiritsi. 18ॸTe iranteneriji irinti matacaaqueeri aquemisantasanotantacariri, ariorica
icoacaajeivetariri Avincatsarite Quirishito, irointi ashiretasanojeitacaro oca noquenquetsatacotaqueriri
yantashijeitaro icoayetiri iriori. Cameetsa ineanaveta, iro Jesoquirishito. Peerani catsini te iriojeiteni yora intacarori
cantaincha icoaque iramatavijeiteri caari timatsine iotantari. impoque Quirishito iroavisacojeitee. Te incamanterini
19ॸIojeiti atiri piquemisantasanotaque, irootaque Tasorentsi, 26ॸiro cantaincha meeca iotacaajeitaquee.
noveshireimentantaquempiri. Iro cantaincha nocoaque Isanquenatacaaqueri yora camantantatsiniri peerani, aisati
piotasanojeite pantero maaroni cameetsayetatsiri; irointi caari itiancajeitaquena narori nocamantajeitaqueri maaroni atiripee:
cameetsatatsi, eiro pantimatirotsi catsini. 20ॸTempa Tasorentsi “Ocameetsati pinquemisantajeiteri Tasorentsi”. Tempa
savicacaajeitimpiri cameetsa. Eiro osamanititsi ocameetsati anquemisanteri iriori, te incamaneteji irinti,
iranaacotasanotaqueri Satanashi eiro yantacantajimpirotsi icantatiani yanei. 27ॸOshequi ioti catsini irinti, apaniro ini.
aisati caari cameetsatatsi. Nocoaque meeca Tsame, maaroni quemisantajeitiriri Jesoquirishito, ancantajeite:
irineshinoncaajeitempi Avincatsarite Jesoquirishito. “Tempa icameetsatasanotaque Tasorentsi”. Aitaque
21ॸIvetsajeitimpi Timoteo; itsipataquena nantaveejeitiniri ancantajeiteari, maaroni.
Jesoshi. Aisati ivetsajeitimpi noshaninca Iroshio, Jaso, jeri Narotaque sanquenajeitimpirori: Pavoro
IJIVATAQUE PAVORO ISANQUENAJEITAQUENERI CORINTOSATI

te noshemetsatacayeroji noneane. Noshemetsatacayerome, eiro


Yovetsajeitari Pavoro corintosati. ocameetsatime. Pijijeiticari icoacaaquempi Tasorentsi piojeite

1
1,2ॸ¿Ainirompi, corintosati? ¿Tecatsimpa oajeitempine? oshequi pavisacotantajeari. Tempa iriotaque Quirishito
Narotaque Pavoro sanquenajeitimpirori oca. Tempa camimentajeitaqueeri, irootaque yoavisacojeitantajeeri:
icoyeaquena Tasorentsi, irootaque itiancantaquenari irootaque irointi nocoaque niotacaajeitempi. 18ॸAriorica
Jesoquirishito, icoacaaquena nonquenquetsatacoteri. acamantavetari yora jatatsineri Sharincaveniqui:
Nocarataqueri aca Soshiteneshi nosanquenajeitimpiro maaroni “Icamimentaquempi Quirishito coroshiqui, icoaveta
quemisantajeitatsiri ara. Piquemisantaqueri Jesoquirishito, iroavisacojeitajempime”, tempa ishirontimentajeitaquee. Iro
irootaque yoameetsajeitantaquempiri; meeca pishanincatacari cantaincha ainti, avavisacojeitaca, ayojeiti ainti ainiro itasorenca
Tasorentsi. Piquempejeitacari maaroni aventajeitacariri Tasorentsi imatantarori yoavisacojeitaquee. 19ॸAitaque
Avincatsarite Jesoquirishito, irootaque yoavisacotantacariri. isanquenayeetini: “Icanti Tasorentsi: ‘Nompeitajeri iotantavetari
Tempa meeca ashanincajeitacari maaroni quemisantajeitiriri, yora ioyevetachari. Nompeapitsatajeri quenqueshireavetachari
jaocarica isavicajeitiri. 3ॸNocoaque irineshinoncajeitempi Apa Ύфɗнӕľ͑нӕľѸȍɗфľ͑ҡԮľҡфɗٔॸٚ.
Tasorentsi, aisati nocoaque cameetsa irisavicacaajeitempi.
Itsarojeitaqueri yora corintosati.
Aisati inquempejeitempi iriori Avincatsarite Jesoquirishito.
20ॸ¿Jaocaincanteari meeca iotincari? ¿Jaoca incanteari meeca
Iveshireimentajeitari Pavoro corintosati. oametantirori Sanquenarentsi? ¿Jaoca incanteari aisati yora
4ॸPiquemisantaqueri Jesoquirishito, irootaque oametavacainchari? Tempa itseencaquero Tasorentsi maaroni
ineshinoncajeitantaquempiri Tasorentsi, irootaque meeca iojeivetari atiripee. 21ॸYatsipetashita atiri iojeivetaro
nocantantariri: “Ariove pimatacaajeitaqueri corintosati”. paitapeerica: te iriojeiteriji Tasorentsi. Ioti irinti, irootaque
5ॸOshequi itasoncacoventajeitaquempi, cameetsa icoantacari iroavisacojeiteri maaroni quemisantirori
isavicacaajeitaquempi, iotacaasanojeitaquempiro paitapeerica nocamantajeitaqueriri. Iro cantaincha ishirontimentashitaquena
icoacaajeitaquempiri. 6ॸTempa moncarataca nocantajeitaquempiri tseencantatsiri. 22ॸIcoaque jorio antasonqueneri paitapeerica
peerani: imajeitaquempiro Jesoquirishito maaroni. 7ॸTempa iriotanteari itsipataquee Tasorentsi. Yora caari joriotatsi
iriotaque Avincatsarite: paamayeari, irosati impocantajeari. yoametashitavacaapinitaro paitapeerica. 23ॸIro cantaincha
Tempa itasoncacoventaquempi pimatantacarori pantiniri nocamantiri atiri: “Icamimentaquee Quirishito coroshiqui
paitarica icoacaajeitaquempiri, tecatsi coiteimotempine aisati. yoavisacojeitaquee”, irootaque iquisantaquenari jorio. Irinti
8ॸIncantaitatiyempani intasoncacoventasanojeitempi; impoiji, caari joriotatsi, ishirontimentajeitaquena. 24ॸIro cantaincha itimi
ariorica impocaje, irineacameetsajeitapaajempi. Eiro icoyeajeitaqueri Tasorentsi iroavisacoteri: jorio, aisati caari
iquishimentapaimpirotsi pantayevetari. 9ॸEiro yamatavijeitimpitsi joriotatsi. Iotacaajeitaqueri iriori ainiro itasorenca Quirishito,
Tasorentsi, tempa icoyeajeitaquempi pishanincatanteariri Itomi: iroavisacotanteariri. 25ॸ¿Paita itseencajeitantariri Tasorentsi?
tempa iriotaque Avincatsarite Jesoquirishito. Tempa irio anaacotasanotantatsiri ioti. Tempa irisati
anaacotasanotantatsiri ishintsiti. Te aneeriji atiri quempetearine.
Icantiri: “Pinintavacaajeitea”. 26ॸPinquenqueshireempa, noyemisantaririnte, jaoca
10ॸNoyemisantaririnte, tempa apincatsajeitiri Jesoquirishito. picantajeitari. Oshequi itseencajeitaquempi pishaninca,
Irootaque meeca nocantajeitantimpiri cameetsa icantajeiti: “Te irioteji quemisantatsiri”. Queario, te
pinintavacaajeitea, eiroquea piquisavacaajeitatsi. pimpincatsarijeiteji, aisati te pashitaaranteaji, irootaque
Pinquempetavacaajeitea, eiro picantavacaimentajeitarotsi itseencajeitantimpiri. 27ॸIshirontimentajeivetaquempi atiri, te
paitapeerica. 11ॸIrootaque nocantantimpiri oca impincatsajeivetempiji, iro cantaincha icoyeaquempi Tasorentsi
icamantapaaquena atirite Coroe oshequi picantavacaajeitaca. iroavisacojeitempi. Iriotacaasanojeitempi, impeajeitempi
12ॸAiniro cantayetaintsiri: “Noquemisantiri narori Pavoro”. pincatsaritatsineri. Impoijiquea impashiventajeitanaquea
Pashini cantajeitaintsi: “Irio noquemisantiri Aporo”. Pashini shirontimentajeivetimpiniri, tseencajeivetimpiniri.
cantajeitaintsi: “Irio noquemisantiri Sejashi”. Pashini 28ॸIcoyeasanotaqueri Tasorentsi yora caari pincatsatachane, yora

cantajeitaintsi aisati: “Noquemisantaqueri nainti Quirishito”. ipiincayeevetari atiri, yora itseencanayeevetari: irio
Irootaque nocantantimpiri: “Eiro picantavacaajeitatsi”. itomintasanojeitari. Irintiquea yora pincatsarivetachari aisati
13ॸ¿Itsipareacampa Quirishito? Te, apaniro ini. iojeivetachari iroashinoncaajeiteri. 29ॸTecatsi meeca incantea
¿Nopajacotimentaquempimpa narori? atiri irishemetimoteari Tasorentsi. 30ॸPiquemisantaqueri
¿Pivaotisatimentaquenampa narori? Teve. 14ॸMeeca Jesoquirishito, irootaque yoaneajeitantaquempiri Tasorentsi,
nopasonquitiri Tasorentsi te novaotisajeitempiji. Irinti apaniro irisavicacaajeitempi inampiqui. Tempa iriotaque Jesoshi
novaotisataqueri Quirishipo, aisati Cayo. 15ॸMeeca tecatsi iotacaajeitaqueeri, oameetsajeitaqueeri, shanincajeitaqueeri,
incantashiyeetea: “Novaotisatimentacari Pavoro”. 16ॸAisati oavisacojeitaqueeri. 31ॸTempa aitaque isanquenayeetironi: “Eiro
novaotisataqueri Eshitejana, aisati ishaninca. Te ashemetitsi, irointi aneacameetsatasanoteri Avincatsarite irinti”.
nonquenqueshireteriji pashini novaotisataqueririca.
Jaoca icantari Pavoro icamantantapiniti.

2
Iovetari atiri aisati ioyetiri Tasorentsi. 1ॸNareetantapaaquempiri,
noyemisantaririnte,
17ॸTeiro intiancantena Quirishito novaotisatante, irointiquea nocamantacotapaaqueri Tasorentsi. Te
itiancantana nocamantacotiro cameetsatatsiri. Nocamantantirica, noshemetsatapeeroji noneane, te noametashiyetapeempiroji

145
ʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ2–4 146

nioyetiri; apatiro noametapaimpiro icantiri Tasorentsi. 2ॸIotaca icoacaaquenari. 6ॸOquempetaca nopanquitaquero narori
noquenquetsatacotapaaqueri Jesoquirishito, oitsoqui. Irio saitacotirori Aporo. Irintiquea Tasorentsi
icamimentajeitaquee coroshiqui. Tecatsi pashini shiocacaaquerori. 7ॸNotsataaca nopanquitashitaro: tempa
nonquenquetsatacote. 3ॸNopashiventashireavetapaaca, noquenquetsatacaajeitaquempi. Impoiji Aporo isaitacotashitaro:
notsaroashireavetapaaca, nopioncapaaca. 4ॸPamene, yoamejeitaquempi. Apaniro irinti Tasorentsi ishiocacairo: irio
noquenquetsatacaapaaquempi aisati nocamantapaaquempiro quemisantacaasanojeitaquempiri. 8ॸAisati imoncaratavacaaca
irineane Tasorentsi, iro cantaincha te noametashitapeempiroji yora panquitirori aisati yora saitacotirori. Imoncaratiniri yora
nioyetiri. Iotacaasanotaquempi Ishire Tasorentsi queariotaque ashitarori panquirentsi ipinajeitiri. 9ॸAisati oquempetaca,
irineane, aisati itasoncacoventajeitaquempi piotantarori nomoncaratacari Aporo nantiniri Tasorentsi
queario noametaquempiri. 5ॸOra iojeitiri atiri, tecatsi oncantea icoacaajeitaquenari. Avirojei pishiajeitaquero iroane Tasorentsi.
oavisacojeitempi, irointi itasoncacoventaquempi Tasorentsi Aisati pishiacantaquero ivanco yovetsicaqueri.
pavisacojeitantacari. 10ॸNoshiacantaqueri iotasanotatsiri yovetsiqui pancotsi.
6ॸAriorica noametapinitiri quemisantasanotatsiri, queario Ineshinoncataquena Tasorentsi, irootaque ishinetantaquenari
notsoteaqueneri irinti noametasanojeitiri, niotaque noatiaquero otincami. Ainiro pashini, ovaavaquerori. Ariorica
iquemavaquero nocantaqueriri. Iro cantaincha te yovaavaquero, iraamayearoyea, icomitarocari. 11ॸIro otincami
noametashiteariji ioyetiri atiripee aisati ivincatsaritepee. Eiro pancotsi oshiacantaqueri Quirishito, irio shiaquerori otincamisanori.
oavisacojeitiritsi ora yoametavacaashiyetari. 7ॸIrointiquea Te intimeji pashini shiyerone otincami. 12ॸYora ovaavaquerori,
noquenquetsatacoti ioyetiri Tasorentsi. Peerani imanavetacaro, ¿paita irovetsicantearori? Iroorica oro, iroorica perata, iroorica mapi
te ayojeiveitearoni. Peerani, tequerani irovetsiqueroni marereatatsiri; iroorica inchato, iroorica saveshi, iroorica
paitapeerica, icantitani: “Nosavicacaajeiteri cameetsa aca compiroshi. ¿Ariompa onquisotaque? ¿Eirompa oquisotitsi?
nonampiqui maaroni yora pincatsajeitenaneri, coajica”. 8ॸTe 13ॸOnconijatanaque coajicani yovetsicayetiri. Iriotaquero Tasorentsi,

iriojeiteroji peerani yora pincatsaripee. Iriojeitaquerome, iriotasanotero. Ariorica ovetsicaquea pancotsi cameetsatasanotatsiri,
eirome ipajacotirime Avincatsarite, yora cameetsatasanotatsiri. eiro otaatsi; irompa ariorica ovetsicavetaquea caari quisotatsi, ario
9ॸIrootaque isanquenatacotitaqueeniri: “Timatsi yovetsicaqueri ontaaquea. Irineantearo Tasorentsi aisati maaroni antajeitaqueri,
Tasorentsi. Te irineapiniteroji atiri, te inquemacotapiniteroji, te iriotanteari ocameetsatasanotirica. 14ॸAriorica oncameetsatasanote
inquenqueshiretapiniteroji. Iro cantaincha yovetsiquiniri antajeiteneriri, oshiaquero quisoyetatsiri avetsicantayetarori; ari
maaroni nintasanotiriri”. cameetsa impinajeitee. 15ॸTerica oncameetsateji antayeteri,
10ॸIrootaque iotacaajeitaqueeri Tasorentsi ainti, iro vaajeerori onquempetearo avetsicantaro caari quisotatsi; ontayea irointi,
Ishire. Iotasanojeitaquero maaroni Ishire, otsoteaquero maaroni oshiaquero tecatsi amatasanote. Ariorica avavisacotajea, iro
iquenqueshiretaqueri Tasorentsi. 11ॸ¿Janica iotirori cantaincha tecatsi timimoteeneri, onquempetimotaquee
iquenqueshiretiri ashaninca? Tempa apaniro iotiro irinti. Aisati otaacojeitaque maaroni timimojeiteeri: apaniro ainti avavisacotajea.
oquempetaca, tecatsi ioterone iquenqueshiretiri Tasorentsi: 16ॸTempa arojeitaque shiaquerori pancotsi isavicantari

apaniro ioti Ishire irointi. 12ॸPamene, te anquemisantashitearoji Tasorentsi. Tempa aisati oquempetaca osavicantajeitaquee
ioyetiri atiripee, irointi aquemisantaquero Ishire Tasorentsi. Ishire. 17ॸEirorica picavintsairo isavicantari Tasorentsi, eiro
Irootaque ayotantacarori icoaque Tasorentsi aisati icavintsaimpitsi avirori. Ocameetsatasanoti isavicantari
irineshinoncajeitee, irisavicacaajeitee cameetsa. Tasorentsi: tempa avirojeitaque isavicantari. 18ॸEiro
13ॸ¿Piquemaquerompa nocantaquempiri? Te irioteroji atiripee, pamatavitajatsi avisati. Ari picarajeitiri jivetachari iotasanoti
aisati te iroamejeiteeroji, irointi oamejeiteerori Ishire paitapeerica. Te oncameetsateji irishemete. Ariorica
Tasorentsi. Oamejeitaqueri yora otimantashiretari, irishemeventero ioyetiri, eiro iotacairitsi Tasorentsi. Iro
iquemajeitantarori irinti. 14ॸYora caari otimantashireta Ishire cantaincha incanteririca: “Te nioteji, poametena”, ari
Tasorentsi, te inquemavaqueroji ocantayetiri, irointi iroametasanoteri. 19ॸItseencaquero Tasorentsi maaroni
ishirontimentacaro. Tecatsi incantea inquemero. Iro caari ioyevetari atiripee. Tempa aitaque isanquenayeetini: “Yora
iquemantaro, te ontimantashireteariji. Apaniro iquemajeitiro tsimeripee ijivetaca tecatsi ayerineri, iro cantaincha
otimantashiretasanotari, irinti. 15ॸIquemajeitaquero iriori omapocaqueri oashirentsi aavaqueri, oamaaqueri. Aisati
maaroni, iro cantaincha yora tseencantatsiri, tecatsi iquempejeitaca maaroni shemetimentarori ioyetiri:
inquemasanote irinti. 16ॸPamene, ¿timatsimpa iotirori irimapoqueri Tasorentsi, iroashinoncaajeiteri”. 20ॸAisati
iquenqueshiretiri Avincatsarite? ¿Timatsimpa materone isanquenayeetini: “Ioti Avincatsarite te oncameetsateji
iroameteri Tasorentsi? Te intimeji catsini. Iro cantaincha iquenqueshireyetaqueri iotasanovetachari”. 21ॸEiro
niotiro nainti iquenqueshiretiri Quirishito, tempa pishemetimentiritsi atiri, te oncameetsateji.
yoametaquena. Yovetsicajeitaquempiro Tasorentsi maaroni timayetatsiri
poveshireimentantearori iroori. Irootaque nocantantimpiri:
Iquisavacaajeitaca corintosati. 22ॸitiancaquena Tasorentsi namitacojeitantempiri, aisati

3
1ॸNoyemisantaririnte, te noncantempiji quemisantirori itiancaqueri Aporo, aisati Sejashi iriori, iramitacojeitantempiri.
Ishire Tasorentsi, ainti nocantaquempi caari quemisantiro. Yovetsicajeitaquempiro maaroni timayetatsiri quipatsiqui,
Piquempetaca iroaquera piquemisantaqueri Quirishito, piveshireimentantearori. Aneatsimpirica, piveshireempa.
piquempejeitaca jananequi. 2ॸIrootaque noamejeitantimpirori Pincamaquerica, aisati piveshireanaquea. Piveshireimentearo
peerani caari pomerentsitatsi: oquempetaca niraacaaquempiro timayetatsiri meeca, aisati timayetatsineri coajica. 23ॸAisati
tsomitsi; te nompempiji ivatsa, tequera pimateroni. Irosati oquempetaca, pamitacojeitiri Quirishito, iveshireimentaquempi.
picanta meeca, te pimateroji. 3ॸTequera pinquemisanteroji Ishire Yamitacotiri iriori Tasorentsi, iveshireimentacari iriori.

4
Tasorentsi. Ariorica pininatavacaajeitaca, aisati 1ॸMeeca piojeitaquena narojeitaque iveranaro Quirishito.

piquisavacaajeitaca, tequera pinquemisanteroji. Piquempetacari Itiancajeitaquena Tasorentsi novaaqueneri atiripee oca


caari quemisantayetatsi. 4ॸJero icanti aparo: “Noquemisantiri imanapitsaveitariniri peerani. 2ॸAitaque icoasanotaque ariorica
Pavoro”. Icanti pashini: “Noquemisantiri Aporo”. Tempa novayempiro, eiro namatavijeitimpitsi. 3ॸTe
piquempejeitari caari quemisantatsi. 5ॸPamene, ¿jaoca icantari oncantimoneentimatenaji paitarica pincantacotashijeitenari,
Aporo? Aisati ¿jaoca nocantari narori ainirorica nantane; aisati te oncantimoneentimatenaji paitarica
picantavacaimentantanari? Narojeitaque iveranaro Tasorentsi, incantacotashijeitenari atiripee. Tecatsi noncantea
quemisantacaaquempiri. Nantiniri Avincatsarite noncantacotajea narosati: “Nocameetsati”.
147 ʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ4–6

4ॸNoquenqueshiretaca narori tecatsi nantane, iro cantaincha eiro poashirejeitanta? Ariorica pampatotimentapiniteari Tasorentsi,
nocantashitatsi: “Nocameetsataque”. Irintiquea Avincatsarite eiro pishinetiritsi impocanirotapee iriori. 3ॸTe
cantacotenaneri irinti, nocameetsatirica. 5ॸIrootaque meeca noncarajeivetempiji, iro cantaincha
noncamantantempirori: meeca te oncameetsateji noquenqueshireacojeitaquempi. Oquempetimotaquena ariorica
ancantacotashiteari itsipapee: “Ainiro irantane”; coajicaquea ari nosaviquimojeitaquempime, nocantantimpiri te oncameetsateji
ayotasanojeitanaque. Tempa impocaje Avincatsarite, 4ॸirantero iashiane. Itasorentsitaque Avincatsarite Jesoshi, irio

inquitaitetacojeitapaajero maaroni manavetachari meeca matacaaquenarori nocantacoventantariri yoranqui. Ariorica


tsiteniriqui. Ironijayero paitarica acoasanojeitiri maaroni. pampatojeitea, piojeite noquenqueshirejeitaquempi narori.
Acameetsatirica, ari incantajeitee Tasorentsi: “Picameetsati”. 5ॸPishineteri Satanashi iraanirotanajeri, iroasanquetayerita.
6ॸPamene, noyemisantaririnte. Narosati quenquetsatacotacha, Impoiji ariorica inquenqueshiretajea, ari iravisacotaje coajica
aisati noquenquetsatacotiri Aporo piojeitanteari eiro impocajerica Avincatsarite Jesoquirishito.
pipincatsatashitantaritsi atiri. Ariorica pincante: “Nonintasanotiri 6ॸ¿Paita pishemenirojeitantacari? Tempa piojeiti otimirica

aparo”, pitseenquiricari itsipa. 7ॸ¿Paita pishemetimentiri? Tempa tapiacaarori tanta capichaji, omatasanotaquero maaroni tanta,
Tasorentsi pashijeitimpirori maaroni timimojeitaquempiri. Meeca otapiacaajeitacaro. 7ॸPojocajeri yora noshiacantimpiri
¿paita pishemetantacari, oquempetaca te impashitempiro? tapiacaarori tanta, pinquempejeitantearori tanta iroaquerari,
8ॸPiquempetacari ashitaarantachari: pijivetaca tecatsi caari tapiacha. Eirorica pojoquiri, iquempejeitaricari iriori
coiteimotempine. Pijitashijeivetaca piotasanojeiti: te pincoyeji itsipapee quemisantatsiri. Pineaquero, yoyeetaqueri Quirishito,
oamejeitempineri. Pijitashijeivetaca pipincatsatasanotaque, ishiaqueri ovisha yoantapiniyeetariri ora quitaiteri
pitseencaquena narori, piquempetacantaquena naro patirite. Ja, Yavisantaniri. 8ॸMeeca, ariorica aveshireimenteari, tsame
nocoavetaca pimpincatsaritasanojeiteme, antsipatavacayeame ancameetsatanaque: eiro amatavitantitsi. Eiro aquisatsi, eiro
ampincatsariventantajeiteme. 9ॸAri nocarajeitaqueri itsipapee antapinitirotsi caari cameetsatatsi.
itiancane Tasorentsi, oquempetimotaquena ipeajeitaquena 9ॸNosanquenatantimpirori peerani, nocantajeivetaquempi eiro

nampirentsi: itseencajeitaquena atiripee. Aisati oquempetaca piconoaritsi antirori tsinane caari yai. 10ॸTe
isareetaquena iroyeetena; yamenashejeitaquena maaroni: nonquenquetsatacoteriji caari quemisantatsi antirori caari yai,
inampirepee Tasorentsi, aisati atiripee. 10ॸNopincatsataqueri yora coasanotirori yashiyetari ishaninca, amatavitantatsiri
Quirishito, irootaque picantajeitantanari: “Te pioteji”. Iro incoshite, quenquetsatacaavetarori yovetsicashiyetari. Te
cantaincha piquemisantajeitaqueri avirori Quirishito, irootaque noncantempiji: “Eiro pitsipataritsi caari quemisantatsi”. Tecatsi
picantantari: “Niojeitaque narori”. Picantajeiti: “Tecatsi pincantajeite pojocavacayea, tempa pincanteani pineapiniteri
irimatimate iriori Pavoro, oshequi amajeitaque ainti”. Oshequi irisavique. 11ॸIro cantaincha nosanquenatacotiri yora cantatsiri:
pineapincatsatashitaja avisati, nainti pitseencajeitaquena. 11ॸAri “Narotaque piyemisantaririnte”. Ariorica yantiro tsinane caari
notasheapinitaqueni, nomiretapinitaqueni, noquitsaatsaratani yai, eiro quiso poajeitiritsi. Aisati pinquempejeiteri yora
nomaatsara, ipasanatapiniyeetanani, noquenaquenatapinitaqueni; coasanotirori yashiyetari itsipapee, aisati
irosati meeca. 12ॸNocantatiani nopomerentsitapinitacaro quenquetsatacaavetarori yovetsicashiyetari impeemeri
nantaveeti. Ariorica iquisatsayeetaquena, nocantiri Tasorentsi: itasorentsite, quisatsatashitariri ishaninca, aisati shinquitachari,
“Pineshinoncatajeri yora quisaquenari”. Ariorica aisati coshitantatsiri. Aitaque nocantaquempi, eiro poimotaritsi
iquisasanoyeetana, te nompiateariji. 13ॸAriorica quempetariri nocantaquempiri. 12ॸ¿Arimpa pincante jaoca
itseeyacoyeetaquena, cameetsa noneanatavaqueri. Queario, incanteari caari quemisantatsi? Eiro. Tempa irinti pincante yora
ipinqueetaquena, iquempetacanteetaquena cajara, icanteeti: “Te piyemisantaririnte. 13ॸIrintiquea Tasorentsi oasanquetayerineri
incameetsateji Pavoro”. caari quemisantatsi. Meeca pojocajeitajeri yora caari
14ॸTe iro nosanquenatantempiro oca novashiventaajeitempi, cameetsatatsi picarajeivetari: eiro pijitashitaritsi
irointi noshiacantimpi notomipee nonintasanotiri; nocoaque quemisantatsiri.
noncavintsayempi, nonquenqueshiretacayempi. 15ॸTimatsi
6
1ॸAriorica pinquisaqueri piyemisantaririnte,

oshequi oamejeitimpiri piquemisantiri Quirishito, iro ¿ocameetsatimotimpimpa paventapeempari caari


cantaincha te intimeji oshequi ashitempineri. Pamene, quemisantatsi incantantempiri jaocarica pincantajeiteari?
nocamantajeitaquempiro oca cameetsatatsiri Tempa oncameetsateme paventapeemparime piyemisantaririnte
piquemisantantacariri Jesoquirishito, irootaque apaniro nainti irinti. 2ॸTempa pioti yora quemisantatsiri yoameetsantiri
noshiacantantimpiri notomipee, nishintopee. 16ॸIrootaque Tasorentsi irimatero incantacoventajeiteri maaroni atiri,
nocantasanojeitantimpiri: “Pishiasanojeitena”. jaocarica incantajeiteari. Ariorica pincantacoventajeiteri
17ॸNotiancaquempiri Timoteo, noshiacantaqueri iriori notomi coajica maaroni atiri, ¿paitaquea caari pimatantaro meeca
nonintasanotiri. Iquearioventiniri Avincatsarite paitarica pincantacoventajeiteri piyemisantaririnte? 3ॸTempa pioti
yantiniriri. Inquenqueshiretacayempiro jaoca ocantari pincantajeiteri coajicani inampire Tasorentsi jaocarica
nocamantacotapinitiri Quirishito, jaocarica anta incantajeiteari. Pincantacoventajeiteririca iriori, ¿eirompa
yapatotimentariri. 18ॸPishemetaarantaque, pijitaarantavetaca eiro pimatiri pincantacoventajeiteri meeca pishaninca avirori?
nojatashitimpitsi narori. 19ॸAriorica inintacaaquena Avincatsarite, 4ॸOtimirica meeca piquisavacaimentari, ¿paita paventantariri

nocoaque intsipaite nojatashijeitempi. Eiro yora caari quemisantatsi incantantempiri jaocarica


noquemisantashitapaarotsi irineane yora shemetatsiri, irointi pincantajeiteari? ¿Paita incantempiri iriori? 5ॸIro
niotapaaque otimirica imatacaaqueriri Tasorentsi. 20ॸAriorica nocantantimpiri, nocoaque pimpashiventanaquea. ¿Tecatsimpa
ipincatsariventaquee Tasorentsi, eiro aneanatashiveeta, irointi quemisantatsiri ioterone incanteri itsipapee jaocarica
amayetero icoacaaqueeri. 21ॸ¿Paita picoajeitaqueri? incanteari? 6ॸIro cantaincha piquisaqueri piyemisantaririnte,
¿Picoajeitaquempa nonquisatsajeitapeempi? ¿Irompa picoajeitiri aisati paventacari caari quemisantatsi. 7ॸPatsipetashijeitacaro
nonintajeitapeempi, cameetsa noneshinoncajeitapeempi? paventajeitacari joeshi, tecatsi incantea iramitacojeitempi. Te
oncameetsateji paventeari. Iro cameetsavetachari pishineteri
Iconoayetacari quemisantatsiri caari cameetsatatsi. incoshiyeetempita.

5
1ॸIcamanteetana picarajeitaqueri airori iashiane. 8ॸTe oncameetsateji pantavacaajeitea. Jero aisati

Yaanirotajiro shirampari irinirotsori yaavetari iriri. Tecatsi picoshitavacaajeita. Pantapinijeitiri piyemisantaririnte. 9,10ॸYora
quempetearineri: yora caari ioterine Tasorentsi te iraapiniteroji caari cameetsatatsi eiro yareetatsi anta ipincatsaritinta
yaavetari iriri. 2ॸAvintiquea pishemenirojeitaque. ¿Paita caari Tasorentsi. Tempa piotiro, eiro picomitarotsi. Eiro ijatitsi anta
ʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ6ٍॷ7 148

ipincatsaritinta yora antirori tsinane caari yai, aisati yora imatacaaqueriri iriori. 8ॸYora caari aatsi ijina, aisati
quenquetsatacaashitarori yovetsicashiyetari, aisati aimentarori camajinantachari, noncamantajeitempi: cameetsa
ijina, aisati tsinampairiri ishiramparirinte, aisati coshitantatsiri, pinquempejeitena narori, pintimashijeitea. Aisati
aisati coasanotirori yashiyetari itsipapee, aisati shinquitachari, onquempejeitea tsinane, cameetsa ontimashijeitea iroori. 9ॸIro
quisatsatiriri ishaninca, aisati amatavitiriri ishaninca cantaincha eirorica pimatirotsi pintimashitea, cameetsa paajeta
icoshitantariri. Tecatsi catsini incantajeitea iriori irareetajea aisati. Cameetsa paye, te oncameetsateji pincoashiveetea paye.
anta ipincatsaritinta Tasorentsi. 11ॸAitaque piquempejeiveitaniri. Aisati oquempeta tsinane, te oncameetsateji oncoashiveetea
Iro cantaincha yoameetsajeitaquempi Avincatsarite ayeta. 10ॸMeeca noncamantasanotero aatsiri ojime. Te naro
Jesoquirishito, aisati Ishire Tasorentsi: yaacameetsataquempi, camantasanoterone, irintiquea Avincatsarite
ipeaquempi itomi Tasorentsi. camantasanoterone: te oncameetsateji pojoqueri pijime.
12ॸIcanteeti: “Ocameetsati nantero paitapeerica caari 11ॸAriorica pojoqueri, ari pintimashitasanotanaquea. Eirorica

itsaneacotee Jesoshi”, iro cantaincha ariorica antashitearo pitimashitatsi, pampiitajeri paajeri aisati pijimentavetacari.
paitapeerica, tecatsi amate: tempa antsipetashitaquearo. Te Aisati, te oncameetsateji irojocajero shirampari ijina. 12ॸMeeca
ancoyeji ametasanotearo caari ineacameetsata itsipapee noncamanteri itsipapee, te irio Avincatsarite camanterineri:
quemisantatsiri. 13ॸOtimi avari aquemari. Aisati otimi asheito otimirica ayemisantaririnte ijina caari quemisantatsi, ariorica
onantari avari. Iro cantaincha coajica eiro otimajitsi ayeari ocoaque aasanoteri, te oncameetsateji irojocajero. 13ॸAisati,
aisati asheito iroori. Impeajero Tasorentsi, eiro otimitsi tsinane, iriorica pijime caari quemisantatsi, ariorica icoaque
inquitequi. Tempa atsipetashitaro anevetaro paitapeerica. Te quiso iroasanotempi, te oncameetsateji pojocajeri.
iro irovetsicantee antero caari ai, irointi yovetsiquimentee 14ॸOtimirica tsinane quemisantatsiri, irinti ojime te

Avincatsarite anquenqueshirejeitanteariri iriori. Aisati inquemisante. Iro cantaincha te inquempeteariji itseencaririnte;


iquempeta, iquenqueshiretapinijeitaquee arori. 14ॸOtimi inashitacaari Tasorentsi, icanti: “Iriotaque ojime
itasorenca Tasorentsi, irootaque imatantarori yoitinaajiri quemisantanari. Iriotaque iriri otomipee.
Avincatsarite, aisati irimatantajeitajeeri aroripee. Nocoacaasanojeitaqueri inquemisantajeitajena maaroni”. Aisati
15ॸAvatsapee arori irootaque iraco Quirishito iriori: iyempita, oquempetaca ijina quemisantatsiri, terica onquemisante. Te
iroqui, iiti, maaroni. Tempa piotiro oca. Arojeitaquerica ivatsa onquempetajearoji otseencaroronte; inashitacaacaro Tasorentsi,
Jesoshi, ¿ocameetsatimpa antero tsinane neayetiriri itsipapee icanti: “Irootaque ijina quemisantanari. Irootaque iriniro
shirampari? Tempa oquempevetaca antacaaqueri Jesoshi itomipee. Nocoacaasanotaquero onquemisantajena, aisati
tsinane. Teve, te oncameetsateji. 16ॸAriorica yantiro shirampari nocoasanotaque inquemisantajeite itomipee quemisantanari”.
tsinane, oquempetimotacari Tasorentsi yaasanotaquero. Tempa 15ॸTerica onquemisante ijina ayemisantaririnte, oncoaquerica

piotiro. Isanquenayeeti: “Apite inaveitani shirampari aisati ojocajeri, ari ojocajerita. Aisati ojime ayemisantaririnte, terica
tsinane, iro cantaincha ariorica iraavacayea inquemisante iriori: incoaquerica irojocajero, ari irojocajerota.
irampanirojeitanaque, te oncameetsateji irijocavacayea”. 17ॸIro Tecatsi meeca canterine yora quemisantatsiri quiso iroantearori
cantaincha ariorica quiso airi Avincatsarite, aquempetacari ora coatsiri ojocajeri. Aisati onquempeteari quemisantatsiri
iriori. tsinane. Ariorica icoaque ojime irojocajero, tecatsi canterine
18ॸEiro pantirotsi catsini caari pai, eiro pantiritsi catsini caari quiso oanteariri. Te incoyeji Tasorentsi anquisavacaajeitea.
pai. Paitapeerica pashini pantayetaqueri, poashinoncaaqueri 16ॸTsinane, ariorica quiso poyeri pijime caari quemisantatsi,

itsipapee pishaninca; iro cantaincha yora antirori otsipapee tempa ariorica poavisacotacantajeri. Aisati oquempetaca
tsinane, yashinoncaja irisati. 19ॸTempa pioti otimantacaro avirori, shirampari: ariorica quiso poyero pijina caari
pivatsa Ishire Tasorentsi. Itiancaquempiro Tasorentsi quiso quemisantatsi, tempa ariorica poavisacotacantero?
oantaquempiri. Te meeca aviro pincatsariventachane avisati, 17ॸAitaque icoyeajeitaquempi Tasorentsi. Cameetsa

irinti Tasorentsi pincatsariventimpiri. 20ॸYoavisacotantajimpiri, pantajeiteneri Avincatsarite paitarica icoacaimpiri avirori.


oshequi opomerentsitimovetacari: tempa itianquiri itomi Irootaque nocantajeitaqueriri quemisantatsiri jaocarica
icamimentaquee. Meeca, paitapeerica pantayetaqueri, yapatojeitacari. 18ॸPeerani icoyeajeitaquempi Tasorentsi.
pimataqueneri Tasorentsi, irineacameetsatanteeteariri. ¿Pijivataquempa pitoyeantaca? Aitanaji, eiro pipeajirotsi.
Avirori pashini, terica pintoyeantea, eiro picoitsi meeca
Iquenquetsatacotiri aatsinemeri ijina. pintoyeantea, aitanaji. 19ॸAriorica pitoyeantani, tecatsi

7
1ॸAri chapinqui pisanquenatantaquenari, timatsi oncantempi oavisacotempi. Aisati oquempetaca, terica
pisampitaquenari. Meeca nancanaquempi. Queario pintoyeantea, tecatsi oncantempi. Iro cameetsatasanotatsiri
ocameetsatasanoti eiro paitsi pijina. 2ॸIro cantaincha ariorica anquemisantero icantajeiteeri Tasorentsi. 20ॸJaocarica
pintimashitea, pantirocari tsinane caari pai; aisati tsinane, picantajeitaniri peerani icoyeantaquempiri, aitaque pincanteari.
antiricari shirampari caari ai. Irootaque ocameetsatantari 21ॸIcoyeantaquempiri Tasorentsi, ¿avirorica pimantaari? Eiro

paasanoteta pijina, aisati aasanoteta tsinane ojime. 3ॸCameetsa piquenqueshiretirotsi. Iro cantaincha iroimpacajempirica
irishinetearo ijina oneeri, aisati onquempeteri iroori, amanantimpiri, cameetsa pisoquijanaje. 22ॸIcoyeantaquempiri
oshineteari irineero. 4ॸIjina eiro opincatsatajatsi irosati, irointi Avincatsarite, avirorica pimantaari pinaveitani, ari
ocameetsati ompincatsateri ojime. Aisati inquempetea iriori oquempetaca yoimpacacoventajimpi: eiro meeca
ojime, eiro ipincatsatashitajatsi irisati, irointi impincatsatero iperanatimpitsi camaari. Avirorica caari pimantaari pinaveitani,
ijina. 5ॸEiro pitsaneapitsatarotsi pijina; aisati tsinane, eiro meeca oquempetaca yamanantimpi Quirishito, meeca
pitsaneapitsataritsi pijime. Ariorica pincantavacayea: “Eirotsita incantempi iriori paitapeerica pantayeteneriri. 23ॸOquempetaca
aneavintsatavacaajatsi aparopee quitaiteri; iotea yamanantaquempi iriori, oshequi pivinaro: tempa oshequi
anquenquetsatacayeri Tasorentsi”, ari cameetsa. Iro cantaincha ipomerentsiventaquempi yoavisacotaquempi. Eiro pipeajatsi
impoiji pineavintsatavacayea aisati. Pamene, terica pimatero meeca ivimantane atiri. 24ॸIrootaque, noyemisantaririnte,
pimaashitea, yantacaimpicari Satanashi caari cameetsatatsi. 6ॸTe noncamantantempirori oca: jaocarica picantajeitaniri peerani
noncantasanovetempiji: “Payero pijina”, iro cantaincha icoyeantaquempiri, aitaque pincanteari; iro cantaincha, quiso
pincoaquerica paye, ocameetsati paye. poanajeri Tasorentsi.
7ॸNocoavetaca pinquempejeitename narori, iro cantaincha 25ॸMeeca nonquenquetsatacotero caari neavintsatiri

inashitacaajeitaquee Tasorentsi, te amoncaratavacaajeiteaji. shirampari. Tecatsi incantasanotena Avincatsarite, iro


Jeri aparo, timatsi imatacaaqueri. Jeri itsipa, onashita cantaincha noncamantempi noquenqueshiretiri narori.
149 ʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ7–9

Ineshinoncataquena, irootaque caari namatavitantimpi. ivatsa yoyeetaquenero ijitasorentsitiri yovetsiqueetiri. Ari


Piojeitiro oca. 26ॸIrotaintsi ompomerentsitimotasanojeitee, ayojeiti te ontasorentsiteji yovetsicashiyeetari. Itimi apaniro
irootaque noquenqueshiretantacarori oca. Jaocarica Tasorentsisanori, te intimeji itsipa. 5ॸAiniro timayetatsiri anta
picantajeitari meeca, aitaque pincanteari. 27ॸPaaquerica pijina, inquitequi aisati aca quipatsiqui ijitasorentsitashitari atiri.
eiro pojocajirotsi. Pitimashitarica meeca, eiro picoitsi paye Ainiro onaveta oshequi ijitasorentsitashiyetari, oshequi
pijina. 28ॸAriorica paye pijina, cameetsa. Aisati ariorica aye ivincatsaritepee. 6ॸAyojeiti ainti itimi apaniro Tasorentsi, yora
ojime ora caari neavintsatiri shirampari, cameetsa; iro Apa. Iriotaque timacaaquerori maaroni aneayetiri, aisati
cantaincha oshequi pinquematsicajeitaquearo. Ariorica paye, yovetsicajeitaquee arori. Irisati vetsicanontaincha. Timatsi
oshequi ompomerentsitimotasanojeitaquempi. Te noninteji aisati Avincatsarite apaniro: yora Jesoquirishito, vetsicajeitirori
ompomerentsitimotempi, irootaque nocantantimpiri: “Eiro pai maaroni timayetatsiri, vetsicajeitaqueeri aisati arori.
meeca”. 7ॸIro cantaincha ainiro ayemisantaririnte caari iojeitiro oca
29ॸMeeca noncamantempi, noyemisantaririnte: eiro nocamantaquempiri. Peerani yameyetaroni aparopee
osamanititsi irojocacaashiyeetempiro pantayevetanariri iquenquetsatacaapiniveitaroni yovetsicashiyetari atiripee.
Avincatsarite icoacaimpiri. Otimirica pijina, iro cantaincha Ariorica yoarini ivatsa yoyeetinirori, ijivetacarini ashisanori
pinquearioventeneri iriori Tasorentsi icoacaimpiri. 30ॸAriorica yora ijitasorentsiyeetiri. Te irioveteaji; ariorica iroashiteari
poashiretaquea, ariorica pinquimoshiretaque; iro cantaincha meeca ivatsa yoyeetinirori yovetsiqueetiri, oshequi
eiro piquenqueshiretirotsi, irointi pinquearioventero inquenqueshireanaquea, irijivetea te oncameetsateji iroyeari.
pantaveeteneri. Ariorica pamanantayete, iro cantaincha 8ॸAriorica ayeari ivatsa, tecatsi oncantimoneenteari Tasorentsi.

eirorica osamanititsi pineero pamanantayeveteari. 31ॸEiro Ayearirica, tecatsi incantee ivatsa. Antitearirica, eiro
osamanititsi piveshireimentearo timayetatsiri quipatsiqui, yoameetsashireteetsi. 9ॸCameetsani poyeari, iro cantaincha
impoiji eiro pimatirotsi piveshireimentearo. Cameetsa pantacairicari caari cameetsatatsi yora caari iotatsi.
pisavicajeiveta meeca, ainiro pamejeitacari, iro cantaincha 10ॸIrineempirica caari iotatsi poaca anta ovancoqui

opashiniyetanaque maaroni aneayetiri quipatsiqui; coajica ijitasorentsiyeetiri, icanticari: “Ioti irinti. Nonquempeteari,
ompomerentsitimojeitempi. 32ॸNocoaque eiro noyeari ivatsa yoyeetinirori ijitasorentsiyeetiri”. 11ॸPiotasanoti,
picantashiretapinitanaque. Yora timashitachari, ocameetsatantari poari. Irintiquea, te irioteji. Ariorica
iquenqueshiretapinitiro icoayetiri Avincatsarite, icoaque iroashiteari, oshequi inquenqueshiretanaquea: “Terica
inquimoshiretacayeri. 33ॸIrintiquea yora aatsiri ijina, oncameetsateji nantaquerica. Otimi meeca nantane”. Iriotaque
iquenqueshiretapinitiro maaroni yantapiniyetiri ishaninca: piyemisantaririnte, icamimentaqueri Quirishito. 12ॸTe
icoaque inquimoshiretacayero ijina, 34ॸoshequi oncameetsateji pantacayeri caari cameetsatatsi. Te irioveteaji,
iquenqueshireyetaque paitapeerica. Ora tsinane timashitachari piquenqueshiretacairicari. Aisati irineacotaquempi Quirishito,
aisati caari neavintsatiri shirampari: oshequi te oncameetsateji pantaqueri. Tempa icantaquee: “Pinintajeiteri
oquenqueshirejeitiro icoayetiri Avincatsarite, ocamantaqueri: pishaninca, eiro pantacairitsi caari cameetsatatsi”. 13ॸIrootaque
“Paitarica pincoacayenari, ari nomataquempiro. Paitarica nocantantimpiri: ariorica noaqueari ivatsa, irosati
pincoacayenari nonquenqueshireteri, ari nonquenqueshiretero”. nantacanteariri noyemisantaririnte caari cameetsatatsi, eiro
Iro cantaincha ora aatsiri ojime oquenqueshiretiro maaroni catsini noajaritsi ivatsa aisati. Nantacairicari caari
yantapinijeitiri atiri, ocoaque onquimoshiretacayeri ojime. 35ॸIro cameetsatatsi.
nocamantajeitantimpirori oca, nocoaque namitacojeitempi, te
noninteji nompomerentsitacayempi. Noninti cameetsa Icantiri Pavoro: “Pinquempejeitena”.

9
pisavicajeite, aisati piojeite pantasanojeiteneri Avincatsarite 1ॸTempa ishinetaquena Tasorentsi paitapeerica. Tempa
paitapeerica incoacayempiri. itiancana. Tempa noneasanotaqueri Avincatsarite Jesoshi.
36ॸPamene, otimirica pishinto caari neavintsatiri shirampari. Tempa iriotaque matacaaquenarori noquemisantacaaquempi.
Ariorica pineaquero antearotaque, picoaque meeca paacayero; 2ॸTerica iriojeiteji itsipapee itiancaquena Tasorentsi, iro

ari cameetsa. Ayeta, eiro otimitsi pantane. 37ॸAriorica cantaincha piotasanojeitaque avinti itiancaquena. Avirojei
pincoasanote pintsaneemparo, ari ocameetsatasanoti, eiro iotacaajeiterine atiripee itiancana Avincatsarite. 3ॸAiniro
piquemisantashitaritsi yora ashereayetimpiri, irointi pantero tseencaquenari, cantanari: “Te intianquempiji Tasorentsi”. Jero
picoasanotiri avirori, paitarica piquenqueshiretiri. oca nocantavaqueriri: 4ॸ“Tempa ocameetsati ayea aisati ire.
38ॸPineaquero, ariorica paacayero pishinto, ocameetsati; iro 5ॸAriorica nonquenayetanaque nonquenquetsatacayeteri

cantaincha ariorica pintsaneemparo, ocameetsatasanoti. ashaninca; ontimeme nojina, tempa oncameetsateme


39ॸAriorica aye tsinane ojime, ari quiso oanaqueri, irosati nontsipatanaquearome. Aitaque imatapiniyetiro itsipapee
incamanteari. Ariorica incamaque, ari oshinetantari aajeta itiancane Avincatsarite, aisati irirentipee, aisati Sejashi.
pashini ojime onintasanotiri. Iro cantaincha apatiro aaje 6ॸ¿Apanirompa nompomerentsiventearo nompinatero noyeari?

quemisantiriri Avincatsarite. 40ॸAriorica oncantatiyempani Aisati iquempetana Verenave, ipomerentsiventaro iriori yoari.
ontimashitea, naamaaca onquimoshiretasanotanaque. Ari 7ॸNoshiacantempiro: tempa ipinatapiniyeetiri soraro. Ariorica

naamaaca yoametaquenaro Ishire Tasorentsi oca apomerentsitaro apanquitiro ova, tempa aisati avaquearo.
nocamantaquempiri. Ariorica ashentapinitiri avirapee, tempa irapinitiro otsomi”.
Irootaque nocantaqueriri yora tseencaquenari.
Iquenquetsatacotiri ivatsa yoyeetinirori 8ॸNoquenquetsatacotaquero aneapinijeitaqueri, iro cantaincha
yovetsicashiyetari ijitasorentsitiri.
¿paita ocantiri isanquenatiniri Moishishi? 9ॸJero oca ocantiri:

8
1ॸMeeca noncamantempiro jaoca pincanteriri ivatsa “Eiro pipashicavantetiritsi vaca aticaitirori tirico
yoyeetinirori yovetsicashiyetari ijitasorentsitiri. Ijijeiveta itaquireantarori”. ¿Apanirompa vaca iquenqueshiretiri
atiripee iotasanoti jaoca incanteriri ivatsa. Iro cantaincha, Tasorentsi? Teve. 10ॸTempa aisati arori oshiacantaquee
ariorica ayotashitea, ashemeticari. Te incoacaasanoteeji isanquenareni. Oamejeitaquee paitarica antajeitaqueri. Ariorica
Tasorentsi ayotashitea, irointi icoacaasanotaquee inquiavanetaquero quipatsi impanquitantearori, icoaque yora
anintavacaajeitea avametavacaasanotantanaqueari quiavaneteroneri iraarantayetajero oitsoqui, coajica. Aisati
antimantajeiteari cameetsa. 2ॸItimirica jivetachari ioti, irisati iquempetaca yora taquireeroneri, icoaque iraarantayetajero
amatavitajancha: te iriotasanoteji. 3ॸIro cantaincha ariorica oitsoqui iriori. 11ॸPamene, oshiacantaca nopanquitiro pishirequi
aninteri Tasorentsi, iroamejeitee irinti. 4ॸPisampitacoventaqueri irineane Tasorentsi. ¿Opomerentsitimotimpimpa meeca
ʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ9ٍॷ10 150

pimpaarantenaro noyeari, noitsaare, paitapeerica? 12ॸAriorica otencareajataqueneri incajare, nianqui yaniijeitanaque


pipaarantashiyetari itsipapee, tempa oncameetsateme pirijapatsariqui. 2ॸAnta mencoriqui aisati incajarequi
pimpaarantaquename narori. Iro cantaincha tecatsi pimpena. yoamejeitiri Tasorentsi iojeitantacari iquemisantajeitaqueri
Piquemisantaquero peerani oca cameetsatatsiri nocamantacotiriri peerani Moishishi. 3ॸYoapinijeitacaro yoari ipapinijeitaqueriri
Quirishito. Oshequi opomerentsitimotaquenani, iro cantaincha te Tasorentsi. 4ॸIrapinijeitanaquero nija ipapinitiriri, ora
noncoyeniji nojocacayempiro piquemisantaqueni, irootaque caari soquijatatsiri mapiqui. Yoaqueneri Tasorentsi ora mapi,
nocoacotantimpini paitapeerica. 13ॸPamene. Yora antaveetatsiri oshiacaaventiri Quirishito, oijajeitanaqueriri. 5ॸIro cantaincha te
ivancoqui Tasorentsi yaapinitiro yoari anta, yoaro. Aisati yora iriveshireempaji Tasorentsi. Te iriveshireimentajeiteariji
oaqueneriri Tasorentsi virantsipee anta yoapinitinirinta, oshequi yora atiripee, irootaque icamajeitantacari anta
yoaarantari ivatsa. Tempa piotiro. 14ॸAisati oquempetaca, icanti caaraiteriqui. 6ॸPinquenqueshireajeitero oca piojeitanteari
Avincatsarite: “Cameetsa impaaranteeteri coiteimotariri yora icoacaimpiri Tasorentsi. Piquempejeitaricari jorioni: picoirocari
quenquetsatirori oca cameetsatatsiri”. caari cameetsatatsi. 7ॸEiro piquemisantirotsi
15ॸOncameetsateme naarantitempirome paitapeerica, iro ijitasorentsitashiyetari. Aitaque imataarantaquero peerani.
cantaincha tecatsi naitempi. Aisati te iro nosanquenatimentempi Osanquenatacani: “Isavicajeitaque atiri, yoajeitaca aisati
pimpantenari paitapeerica. Noquimoshiretaque tecatsi iraajeitaque. Impoiji icatiajeitanaca, imaticajeitanaque,
noncoacotempini; arioricame ayename notashe, eiro omaninquejeitanaque”. 8ॸQueariyea, aquempejeitaricari arori:
nocantimpitsi: “Pimpena noyeari”. Ayenata, noncameta. ineavintsataarantavacaaca caari yai, irootaque
16ॸAriorica nocamantacotiro oca cameetsatatsiri, tecatsi noncantea icamaarantantacari 23,000 atiri aparoni quitaiteri.
noshemete. Tecatsi noncantea nomajerete, aisati 9ॸIneantaarantacari Avincatsarite, iriotanteari inquisheririca,

nonquenqueshiretea: “Te nomateneri Novincatsarite irosati itiancantacanari oshequi maranque. Ari


icoacaavetaquenari”. 17ॸNoncoasanotericame nocamantanti, yatsicajeitaqueri, icamajeitaque. Queariya, ashiiricari arori,
impinatename Tasorentsi. Iro cantaincha te noncoaveteaji, tempa aneantaricari Tasorentsi. 10ॸAisati icantimataarantanaqueri,
iperanataquena. 18ॸ¿Paita meeca impinatenari? irootaque ipoyerearantantacariri yora inampire Tasorentsi.
Oncameetsataqueme noncoacojeitempime, iro cantaincha te Queariya, aquempejeitaricari arori.
noncoyeji. Apatiro noveshireimentaquempi piquemisantajeiti. 11ॸIro imatantayetacarori oca, anquenqueshireanteari.
19ॸImpinayeetename, nompeaqueame iratirite pinatenanemeri, Isanquenayeetironi, ayojeitantajari meeca. Irovetaincha
incantapinitename paitapeerica nantapinitenerimeri. Iro cantaincha omoncaratajea impocantajeari Jesoquirishito. 12ॸMeeca, ariorica
nopomerentsiventashijeitacari oshequi atiri picanti: “Noncantatiyempani nainti nonquearioventero
noquemisantacantajariri. 20ॸAriorica nocarajeitaqueri jorio, nonquemisante”, nocantimpi narori: “Paamaventea, pantirocari
noquempejeitacari iriori, noquemisantacantajariri. Ariorica caari cameetsatatsi”. 13ॸAiniro aquenqueshirejeitiro antero caari
nocarajeitaqueri quemisantirori isanquenare Moishishi, cameetsatatsi: ashi avajeitiro maaroni atiri. Iro cantaincha
noquempejeitacari iriori, noquemisantacantajariri. Iro cantaincha te ariorica aventeari Tasorentsi, iramitacojeitee eiro antantarotsi.
nompincatsatearoji meeca isanquenare Moishishi, te Eiro yamataviteetsi, iramitacotasanojeitee eiroquea antantarotsi
nompomerentsiventearoji. 21ॸAriorica nocarajeitaqueri caari caari cameetsatatsi aquenqueshirevetacari.
quemisantiro isanquenare Moishishi, noquempejeitacari iriori, 14ॸIrootaque, nonintane, noncamantantempirori oca: “Eiro

noquemisantacantajariri. Te noavisajeroji icantiri Tasorentsi; catsini piquemisantirotsi yovetsicashiyeetari ijitasorentsitiri”.


noquemisantajeitaquero icantiri Quirishito. 22ॸAisati, ariorica 15ॸAiniro piotantari, meeca pinquenqueshirejeitero oca

nocarajeitaqueri caari matasanotiro inquemisante, nocantimpiri. 16ॸAriorica ancanteri Tasorentsi: “Irove, Apa,
noquempejeivetacari iriori, noquemisantacantasanotacariri. Aitaque aviro panarori oca nireri”, tempa aquempetavacaapinijeitaca,
noquempejeivetacari maaroni atiripee noquemisantacantajeitacariri. aveshireimentajeitaro iriraja Quirishito yaparajatimentaquee.
23ॸIro noquempetapinijeitantariri irioripee inquemisantajeitantearori Aisati, ariorica acarajapinitiro tanta, tempa
oca cameetsatatsiri nocamantajeitiriri. Aisati narori, aquempetavacaapinijeitaca, aveshireimentajeitaro ivatsa,
noveshireimentearo oca cameetsatatsiri. aquenqueshirejeitiri icamimentajeitaquee. 17ॸAri ocarati
24ॸPamene, tempa piojeiti ishiajeitanaca oshequi shirampari avapinijeitari tanta aparo. Aisati oquempeveta, oshequi
iriojeitanteari janicarica anaacotantaintsineri. Iranaacotantaque anajeiveta, iro cantaincha amoncaratavacaajeitaca,
apaniro yora shiasanotanainchari, ari impeeteri icanteetiro ashanincajeitacari Quirishito: tempa apaniro ini irinti.
premio. Aisati pishiyeri avirori, pishiasanotanaque, paantearori 18ॸPinquenqueshirejeitero yamejeitacari joriopee. Ariorica

premio. Ariorica pishintsiventero icoacaimpiri Tasorentsi, ari yoajeitacari ivatsa yoiniriri Tasorentsi, tempa
paaque. 25ॸIrisati cavintsaajancha maaroni coatsiri iranaacotante ishanincatavacaajeitaca iriori. 19ॸJero oca nosampitempiri:
ariorica irishiye. Irootaque icavintsantari irisati irimatantearori ¿Tasorentsimpa oca yovetsiqueeyetiri? Tempa yatsipetashita
irishiasanote iraantearori amatseerentsi. Oshintsiti opatsai, iro yoapinitiniro ivatsa. 20ॸJero oca noncamantasanotempiri. Ainiro
cantaincha oca amatseerentsi ayeri arori, eiro opatsaitsi irointi, yoaqueneri ivira. Iro cantaincha caari oni Tasorentsi
irootaque ocameetsatantari ashintsiventasanotero. 26ॸTe yoaqueneri, irinti camaari. Te nonintacayempiji pishanincateari
nontipitipiyetanaque noshianaca, irointi catinca noshianaca camaari. 21ॸAriorica pirimenteri Avincatsarite, eiro pimatirotsi
nomatantearori nanaacotante. Pashini noshiacantempiri pirimenteri camaari aisati. Ariorica poimenteari Avincatsarite,
capojavacaachari. Icapojavacaasanotaca iriotanteari janicarica eiro pimatirotsi poimenteari camaari aisati. 22ॸ¿Arimpa
anaacotantaintsineri. Oquempevetaca aisati nocapojasanotiri picoaque inquisaquempi Avincatsarite? ¿Panaacojeitirimpa
itsipa, te noncapojaiteashiteaji; noquearioventiniri Tasorentsi pishintsitasanoti?
icoacaanari, 27ॸnoshintsiventasanotaqueneri; noperanataja narosati. 23ॸIcanteeti: “Ocameetsati nantero paitapeerica caari

Oshequi noquenquetsatacaajeitiri itsipapee, te noncoyeji incantena itsaneacotee Jesoshi”, iro cantaincha ariorica antashitearo
Tasorentsi coajica: “Te pimatasanotenaroji nocoacaavetimpiri”. paitapeerica, tecatsi amate, tempa antsipetashitearo. Eiro
amitacojeiteetsi paitapeerica antashiyeveteari. 24ॸEiro
Iquenquetsatacotiri jorioni, peerani; piquenqueshireacotapinitirotsi picoayevetari avirori, irointi
aisati yoametaqueri quemisantatsiri. pinquenqueshireacotapiniteri icoayetiri itsipapee. 25ॸAriorica

10
1ॸMeeca, noyemisantaririnte, noncamantempi ipimantayeti ivatsa, poyeari. Eiro pisampitacoventiritsi:
piotanteari jaoca icantajeitari jorioni anta caaraiteriqui, “¿Jaoca pairiri? ¿Irimpa yoyeetinirori ijitasorentsiyeetiri?”
peerani. Otsimancapinijeitanaquerini mencori; aisati Ariorica pamananteri ivatsa, eiro pisampitacoventiritsi,
151 ʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ10–12

pijiticari ariorica poyeari eiro picameetsashiretanajitsi.


26ॸOcantini Sanquenarentsi: “Irio Avincatsarite ashiyetarori Yoametantiro yoimentapinijeitari Jesoshi.
quipatsi aisati maaroni timantajeitarori”. 17ॸTimatsi pashini noncamantempiri. Te noneacameetsateroji
27ॸAriorica incajemempi caari quemisantatsi iroacayempi. oca pantajeitiri ariorica papatojeita: te oncameetsateji, te
Ariorica picoaque pijate, poajeiteariyea maaroni oameetsashirejeitempiji. 18ॸNojivate noncamantempiro oca.
impajeitavaquempiri. Eiro pisampitacoventiritsi ivatsa, eiro Icamanteetana ariorica papatojeita piquemisantantapinitari,
pijititsi ariorica poyeari, eiro picameetsashiretanajitsi. 28,29ॸIro picantavacaajeita. Naamaavetaca queario icamanteetana.
cantaincha incanteetempirica: “Jeri yoca ivatsa, yoyeetinirori 19ॸPicantavacaajeitaca piojeitantacariri janicarica

ijitasorentsiyeetiri”. Ari pinquenqueshireteri yora quearioventasanotirori iquemisanti. 20ॸAriorica papatojeita,


camantaquempiri: yaamaacari ariorica iroyeari, eiro poajeiveta, iro cantaincha te poimentajeiteariji Avincatsarite.
icameetsashiretanajitsi. Irijiterica te oncameetsateji iroyeari, 21ॸAriorica poapinijeita, paanontajeitanaca poari avirori,

eiro poaritsi avirori. Avinti piovetaca tecatsi incantempi ivatsa, poapitsajeitacari itsipapee. Te poyeavacaavaqueaji.
iro cantaincha pincavintsayeri yora caari iotatsi. Itasheanaque aparopee, ishinquitanaca itsipapee. 22ॸ¿Paitasa
Naamaaca intime cantatsineri: “Ishinetana Tasorentsi noyeari pantajeitiri? Tempa otimi pivanco poanteari, piranteari.
paitapeerica, ¿paita itsaneacotashitantanariri yora caari iotatsi? ¿Pipincaquerimpa yora pocashitiriri inquemisanteri Tasorentsi?
30ॸAriorica avapinijeitari, acantapinijeitiri: ‘Iriove, Apa, aviro ¿Pishirontimentarimpa yora caari ashitaarantacha? ¿Jaocampa
panariri noayetari’. Ariorica ampasonquiteri, ¿paita noncantempiri? ¿Ariompa noneacameetsatempi? Teve.
icantimentanteeriri ayearirica?” 31ॸAri noncamantempi. Ariorica 23-25ॸIrio Avincatsarite oametanarori oca novaaquempirica.

poajeitea, aisati ariorica pirajeite; iro cantaincha paitapeerica Peerani, tsiteniriqui, ari yaaquero Avincatsarite Jesoshi tanta.
pantayeteri, panteneri Tasorentsi icoacaimpiri, Icantiri Iriri: “Irove, Apa, aviro panarori oca noyeari”, impoiji
iriveshireimentantempiri. Impoijiquea incantajeite atiri: icarajaquero. Icanti: “Jero oca tantaca: ariorica poapinitearo,
“Tempa icameetsati Tasorentsi. Cameetsa isavicacaajeitiri pinquenqueshiretapinijeitena. Tempa narotaque
quemisantajeitiriri”. 32ॸPantacairicari caari cameetsatatsi yora camimentajeitempineri”. Ari yoajeitaca. Impoiji yaaquero aisati
jorio, yora caari joriotatsi, aisati yora quemisantajeitiriri iramento. Icantajeitiri: “Jero oca oja, ariorica pirapinijeitero,
Tasorentsi. 33ॸPaitapeerica nantayetiri, noninti namitacojeiteri pinquenqueshirejeitena, piotasanojeite
atiri. Te naro intacotajanchane narosati, irointi amparajatimentajeitempi niraja pavisacojeitantajeari. Ariorica
nintacotapinijeitari iriori itsipapee atiri. Iro noncamimentempi, piotanaque eiro namatavitimpitsi,
nomatapinijeitantanariri iravisacojeitantajeari. nomatempiro maaroni nocamantaquempiri”. Irosati
yananincantanaja tsiteniriqui, irosati yaanteetacari. 26ॸAri
Antayetiri tsinane quemisantayetatsiri. meeca poapinijeitearo, pirapinijeitero, poametantapiniteariri

11
1ॸPimoncarajeitaquena, noquempetaca narori atiri icamimentajeitaquee Avincatsarite. Pimatapinijeitero,
nomoncaratacari Quirishito. irosati impocantajeari. 27ॸAriorica poimenteari, ariorica
2ॸPiquenqueshiretapinitaquena, aisati piquenqueshiretiro maaroni pirimenteri, pinquenqueshireempa: eiro pantashitarotsi. Ainiro
noametaquempiri, irootaque noneacameetsatantaquempiri. 3ॸJero irantane yora antashitarori: itseenquiro ivatsa Avincatsarite,
oca, piotero: irio Quirishito cantajeitiriri atiri paitarica itseenquiro iriraja. 28ॸPijivate piotacotea avisati, otimirica
irantajeiteri; irio shirampari cantajeitirori ijina; aisati irio pantane. Piotacotearica te aneeroji pantane, ari poyearo, aisati
Tasorentsi cantiriri Quirishito. 4ॸPamene yora shirampari, ariorica pirero. 29ॸTe oncameetsateji avashiveetearo, aisati
iquenquetsatacairi Tasorentsi, aisati ariorica icamantanti, te irashiveetearo. Terica anquenqueshiretasanoteri Avincatsarite,
irameteaji impashicainatea. Ariorica impashicainataquea, te tempa avamempeacaro, iramempeacaro: ontime antane.
impincatsateriji Quirishito. 5ॸIrointiquea tsinane, ariorica 30ॸIrootaque pojoquiitaarantantacari, aisati caari

oquenquetsatacairi Tasorentsi, aisati ariorica ocamantanti, pishintsiyetanta. Irootaque aisati icamaarantantacari


opashicainatapinitaca. Terica ompashicainatea, te pishanincapee. 31ॸAriorica ayotacotea arosati otimirica antane,
ompincatsateriji ojime: oquempetimotacaro ameetiro oishi. ocameetsati ajivate anquenqueshireempa ancameetsatantajeari;
6ॸTerica oncoyeji tsinane ompashicainatea, ari ocameetsati aisati impoijiquea, ariorica avajeitimenteari Quirishito, eiro
ameeterota oishi. Iro cantaincha ariorica opashiventaca yoasanqueteetsi Tasorentsi. 32ॸTempa aisati ocameetsati
ameetero, cameetsa ompashicainatea. incantacoventee Avincatsarite, aisati iroasanquetee,
7ॸTe oncameetsateji impashicainatea shirampari: oncanteataquea eiro ajatantatsi Sharincaveniqui. Te
iquempevetacari Tasorentsi, aisati ipincatsatiri. Aisati incoacaajeiteeji antsipajeiteari maaroni yora tseencantatsiri.
oquempetaca tsinane, opincatsatiri shirampari. 8ॸIjivataqueri 33ॸMeeca, noyemisantaririnte, ariorica pampatojeitea

yovetsiqueetiri shirampari. Iro imerequi yovetsiqueeti tsinane; poimentajeiteari Avincatsarite, poyeavacaavaqueatsita.


irointi omerequi tsinane, te irovetsiqueeteroji shirampari. 34ॸAriorica pintasheasanotaque, pijivate poyea anta pivancoqui.
9ॸYovetsiqueetiri peerani shirampari, impoiji yovetsiqueetiniri Eiro papatotashijeitatsi pinquemantearori poyeari: otimicari
tsinane. Irointi tsinane, tecatsi irovetsiqueetene. pantane. Ariorica nareetempi nontsoteapeempiro,
10ॸOcameetsati ompashicainatea tsinane iriotantajeiteari noameyetempiro pashini.
inampire Tasorentsi opincatsatiri ojime. 11ॸPamene, te
ontimashiteaji tsinane, te intimashiteaji shirampari. Icoaque Iquenquetsatacotiro omatacaajeitaqueeri Ishire Tasorentsi.
Avincatsarite ancoiteavacayea. 12ॸIro imerequi shirampari
12
1ॸMeeca, noyemisantaririnte, noamejeitempiro maaroni

yovetsicaqueri tsinane, aisati meeca otimapinitiri tsinane omatacaajeitaquempiri Ishire Tasorentsi. Te noncoyeji
otomi. Irinti Tasorentsi vetsicajeitiriri maaroni. 13ॸ¿Paita pincomijeitearo, irointi nocoaque piojeitavaquero. 2ॸPiojeiti
piquenqueshiretiri avirori? Ariorica onquenquetsatacayeri peerani te pinquemisantajeiveiteani. Piquemisantashiyeveitaroni
tsinane Tasorentsi, ¿cameetsampa ompashicainareajea? 14ॸTe povetsicashiyetari, pijitasorentsivetari. Tempa omasontijeitaque
amejeiteaji anquishipejeite arori shirampari. Eirome iroori. 3ॸNocoaque piojeitavaquero oca. Ariorica
apashiventame intimeme quishipenti. 15ॸIrointi tsinane, tempa oneaveetacaaqueri Ishire Tasorentsi atiri, eiro icantitsi: “Te
aneacameetsajeitiro oquishipetirica oishi: irootaque incameetsateji Jesoshi”. Aisati oquempetaca, eirome
opashicainatari. 16ॸ¿Timatsimpa coatsiri impiatsatena? oametirime, eiro icantime: “Irio novincatsarite Jesoshi”.
Noncamantempi: nametacaro oca nocamantaquempiri, aisati 4ॸOnashiyetaca omatacaajeitaqueeri, iro cantaincha apaniro

yamejeitacaro maaroni quemisantajeitiriri Tasorentsi. oni Ishire Tasorentsi. 5ॸOnashiyetanaca oca antajeitiniriri
ʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ12–14 152

Avincatsarite, iro cantaincha apaniro ini irinti. 6ॸOnashiyetaca


antajeitaqueneriri, iro cantaincha apaniro ini irinti Tasorentsi. Cameetsa anintavacaajeitea.
Tempa iriotaque matacaajeiteerori maaroni. 7ॸOamejeitaquee
13
1ॸAriorica amatero aneanatashitearo otsipapee neantsi,
Ishire intacotavacantajeitacari. 8ॸIotacaayetaqueri aparopee, ariorica amatero anquemero irineane inampirepee
cameetsa iquenquetsatantacari; irio itsipapee oametaqueri, Tasorentsi, iro cantaincha eirorica anintajeitiri itsipapee, tempa
cameetsa yoametantaqueerori ioyetiri. Ocarati oameyetiriri antsipetashijeitaquearo, ayotashiyevetearo aneaveete.
apaniro: ora Ishire Tasorentsi. 9ॸIrosati matacaayetiriri itsipapee Aquempetarocari campana, ocantashita, teeiin, teeiin.
ishirejeitacaro icantayetiri Tasorentsi; itsipapee omatacaaqueri Aquempetarocari tamporo ocantashita, tin, tin, tin. 2ॸAriorica
yoavisacoyetiri mantsiaripee. 10ॸIrosati matacaayetiriri itsipapee ayotitayetearo caariquera ineeti, ariorica ayotitayetearo maaroni
itasoncantayeti. Pashini omatacaaqueri icamantantayeti. imanayevetacari Tasorentsi, ariorica amayetero maaroni ioyetiri
Pashinipee iotacaaqueri ioyetavaqueri quenquetsatacaantatsiri: atiri, ariorica anquearioventero anquemisantasanoteri Tasorentsi,
iriorica quenquetsatacairiri camaari, irompa terica irio. Pashini, irootaque amatantearori avaayetajero toncaaripee: iro
omatacaayetiri ineanatashiyetaro pashinipee neantsi. Pashini cantaincha eirorica anintasanotiri itsipapee, antsipetashijeitearo
aisati omatacaayetiri yovaajeenero ora icantaqueeri. ayotashivetearo maaroni, eiro acameetsatitsi. 3ॸAriorica
11ॸOnashiyetaca oamejeitaqueri, iro cantaincha aparoni oni ampashiyeteari ashinoncaincari maaroni timimojeiteeri, ariorica
oamejeitiriri: irootaque Ishire Tasorentsi. Paitarica anquearioventeneri Tasorentsi anquenquetsatacoteri, irootaque
onintacaayetiriri, irootaque oameyetiriri, omatacaaqueri. inquisanteeri atiri, intaimenteetanteerori; iro cantaincha eirorica
12ॸPamene: apaniro onaveta avatsa, iro cantaincha ainiro aiti, anintasanotiri itsipapee, antsipetashijeitearo maaroni, tecatsi
aco, aqui, ayempita, maaroni. Oshequi onaveta, iro cantaincha amatimateneri Tasorentsi.
apaniro onaveta avatsa. Aisati iquempeta iriori Quirishito. 4ॸAriorica anintasanojeiteri itsipapee, eiro ashintsititsi
13ॸApaniro onaveta Ishire Tasorentsi. Otasoncacoventajeitaquee, anquisheri, irointi aneshinoncateri, eiro aquishimentiritsi
irootaque ashanincatavacaajeitantacari, oquempetacaajeitaquee imayetaqueri iriori, eiro ashemetitsi. 5ॸAriorica anintasanoteri
apaniro anajeiti. Acarajeitiri jorio, itsipapee caari joriotatsi; itsipapee, eiro antirotsi caari cameetsayetatsi apashiventacari,
itsipapee pimantaari inaveta, pashinipee te impimanteeteriji. eiro antirotsi acoasanotiri arori, irointi anteneri inintacayeeri
Quiso oajeitaquee Ishire Tasorentsi: apaniro oni. iriori; eiro ashemaritsi, eiro aquenqueshiretapinitirotsi caari
14ॸApaniro oni avatsa, iro cantaincha timatsi aniitantari, cameetsatatsi yantayetiri. 6ॸAriorica aninteri itsipapee, eiro
ajiricantari, amenantari, aquemantari, oshequi. 15ॸTe oncanteji aveshireimentarotsi caari cameetsatatsi, irointi aveshireimentea
aiti: “Te naro iraco, te naro ivatsa iriori”. Tempa irootaque aiti queariotasanotatsiri, 7ॸeiro aperataritsi, eiro aamaaritsi, eiro
avatsa, te onashiteaji. 16ॸTe oncanteji ayempita: “Te naro iroqui, atseenquiritsi, irointi ancavintsayeri aisati intacoteari.
te naro ivatsa iriori”. Pineaquero, tempa irootaque ayempita 8ॸEiro acantatiani ancamantante, eiro acantatiani

avatsa, te onashiteaji. 17ॸIoteamerica avatsa apajaquironi, ¿jaoca aneaveetashitearo otsipapee neantsi. Eiro acantatiani
ancanteameri anquemanteameri? Ioteamerica aquemantari, ayotashivetearo paitapeerica, irointiquea ancantaitatiyempani
¿jaoca ancanteameri anquemeencatanteameri? 18ॸIro cantaincha anintavacaajeitea. 9ॸTe ayotasanojeiveteaji, te
cameetsa yovetsicayetaquero Tasorentsi avatsa: aquemantari, ancamantantasanojeiveteaji. 10ॸCoajica omoncarataquearica
amenantari, aniitantari, maaroni. Paitarica icoiri, cameetsatasanotatsiri, eiro acoajirotsi oca cameetsayevetachari.
imayetaquero. 19ॸIotaquearicame aqui anaqueme, ¿jaoca 11ॸPeerani ajananequiveitani, aquempeveitani jananequi

ancanteameri? 20ॸApaniro oni avatsa, iro cantaincha otimi aiti, aneaveetashita, ayotashiveta capichaji, aquenqueshireaveta
aqui, ayempita, aco, maaroni. 21ॸTecatsi oncantea aqui capichaji. Antearitantapaacari, ajocanaquero ajananequiveitani.
oncantero aco: “Te pincanteji”. Aisati aito, te oncanteroji aiti: 12ॸMeeca oquempetaca amenaatacotaqueri Tasorentsi

“Te nonintempiji”. Teve, te oncanteroji. amenaarontsiqui, te inconijatasanoteji. Coajica


22ॸTimatsi avatsapeequiniri paitapeerica, ajivetaro otimashita, amenavorotasanotapeeri inquitequi. Meeca ayojeivetari
iro cantaincha ocameetsatasanotaque otimayeti. 23ॸAisati capichaji, coajica ayotasanojeitapaajeri, oquempetaca
oquempeta, ainiro apashiventacari, iro cantaincha ocameetsati iotasanotaquee meeca. 13ॸMeeca acantatiani
ontime. Apashiquiro caari acoi onconijate. 24ॸTe ampashiqueroji aquemisantajeitaqueri Tasorentsi, ayojeiti eiro yamataviteetsi,
caari apashiventaca. Iro cantaincha cameetsa anintavacaajeitaca. Iro cameetsatasanotaintsiri
yovetsicayetaquero avatsa yora Tasorentsi. Ocameetsati anintavacaajeitaca.
ontimajeite ora caari aneacameetsaveta. 25ॸImataquero oca
oncavintsavacaajeitanteari aiti, aqui, maaroni. Tecatsi Iquenquetsatacotiri neanatashiyetarori otsipapee
oncantajeitea onquisavacaajeitea. 26ॸAriorica ocatsitaque aparo, neantsi, aisati camantantatsiri.

14
ari aquemaquero maaroni avatsapeequi. Tecatsirica oyerone 1ॸPincoasanojeite pinintajeiteri itsipapee. Aisati
aparo, tempa aquimoshireventajeitaquero. pincoasanotero pimatero maaroni omatacaaqueeri
27ॸAvirojeitaque ivatsa Quirishito. Avirojeitaque iiti, iraco, Ishire Tasorentsi, pincamantantajeiteariri itsipapee. 2ॸAiniro
iroqui, iyempita, maaroni. 28ॸAri acarajeiti oshequi atiri omapocashitacari ineanatashitanacaro otsipapee neantsi.
quemisantajeitiriri Tasorentsi. Ijivataque Tasorentsi itiancaqueri Te inquemavaqueriji atiri, irintiquea Tasorentsi. Tecatsi
aparopee iquenquetsati. Pashini itiancaqueri icamantanti. quemavaquerone icantiriri. Omanavetaca oca oneanatacairi
Pashini itiancaqueri yoametanti. Impoiji pashini itiancayetaqueri Ishire Tasorentsi. 3ॸIro cantaincha yora oametantirori irineane
itasoncantayetaque, pashini yoavisacoyetiri mantsiaripee, Tasorentsi, yoametaqueri atiri, iveshireacaacari,
pashini intacotanta, pashini icantayetiri quemisantatsiri paitarica iquimoshiretacaaqueri. 4ॸYora neanatashitarori pashinipee
irantayeteri, pashini ineanatashiyetaro pashinipee neantsi. neantsi yoametaja irisati, iro cantaincha yora camantantatsiri
29ॸ¿Itiancajeitaqueempa anquenquetsate maaroni? yoamejeitiri maaroni iyemisantaririnte. 5ॸNocoaveta
¿Acamantantajeitimpa maaroni? ¿Avametantajeitimpa maaroni? pineanatero otsipapee neantsi, iro cantaincha nocoasanotaque
¿Atasoncantajeitimpa maaroni? 30ॸ¿Avavisacojeitirimpa maaroni poametantero irineane Tasorentsi. Oshequi imataque irinti
mantsiaripee? ¿Amajeitaquerompa maaroni aneanatashiyetaro camantantatsiri: iotacaajeitiri iyemisantaririnte. Intimerica
otsipapee neantsi? ¿Amajeitaquerompa maaroni avaaqueneri ovaayeeroneri irineane yora neanatashitachari, ocameetsati
ashaninca oca icantiriri? 31ॸIro cantaincha cameetsa aisati. Iriojeitavaquero quemisantatsiri, inquemavaquero.
pincoacotasanoteri Tasorentsi irimatacayempiro cameetsatatsiri. 6ॸPamene, noyemisantaririnte: noneanatashitapeempirome

Meeca noametasanotempiro cameetsatasanotatsiri. otsipasato neantsi, tempa nantsipetashitaquearome.


153 ʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ14ٍॷ15

Nocoapinitaque namitacojeitimpi, tempa irootaque atiri. Inquemapaaquempi, iriotanteari te incameetsateji, otimi


nocamantantimpirori caari pioti, irootaque irantane. Onquenqueshiretacayeri maaroni
niotacaantaquempirori. Tempa nocamantimpiro irineane iquemajeitapaaqueri. 25ॸInquenqueshiretanajero maaroni
Tasorentsi. Tempa noametaquempi. 7ॸTe aneeji shiovirentsi, imanavetacari ishirequi. Intiyeroashiteari Tasorentsi,
jaaviquirentsi, caari oni atiri. Ariorica osamejencataque, joa, impincatsateri. Incantempi: “Queario, itsipatasanojeitaquempi
joa, joa, te ayoteji paitarica oncantemeri. 8ॸPamene, itioyeetiniri Tasorentsi”.
soraro iriotanteari irimanatea, tiii, tiii. Iro cantaincha ariorica 26ॸPineaquero, noyemisantaririnte. Ariorica pampatojeitea,

osamejencataque, ¿ariompa iriojeitaque irovetsicajeitaquea cameetsa impampoyee aparo, iroametante itsipa, incamantante
irimanatanteari? 9ॸAisati piquempetacaro. Ariorica pashini, itsipa irineanatero neantsi caari piquemajeiti, pashini
pineanatashitearo caari iquemeetavaque, vero, vero, ¿jaoca irovaajeneri quemisantatsiri icantaqueriri. Iro cantaincha,
incanteari inquemanteetavaquearori pincanterimeri? Tempa ari paitapeerica pantajeiteri, pantero poamejeitanteariri
pantsipetashitaquearome pineaveeteme. 10ॸAca quipatsiqui piyemisantaririnte. 27ॸIntimerica neanatantearoneri neantsi
ainiro oshequi neantsipee. Onashiyetanaca, iro cantaincha te caari iquemeeti, cameetsa irineanate ariorica apite, ariorica
incomijencatearoji yora ashitarori irineane. 11ॸIro cantaincha mava: eiroquea oshequi. Eiro itsipatavacaajeitatsi irineanajeite.
terica anquemavaquero irineane neanavetachari, te Irijivate aparo, impoiteri itsipa. Cameetsa intime ovaajenerine
irishanincateeji, aisati te ashanincateariji iriori. pishaninca icantaqueriri. 28ॸTerica intime ovaajenerine
12ॸTempa picoajeitaque omatacaajeitempi Ishire Tasorentsi, icantiriri, cameetsa irimajeretanaque, eiro ineanatashijeitatsi
ari pincoasanotaque meeca omatacayempi poametasanoteri apatojeitainchari, irointi cameetsa irineanashirete ishirequi,
piyemisantaririnte. 13ॸIrootaque noncamantantempirori oca: aisati irineanateri Tasorentsi ishirequi. 29ॸCameetsa
ariorica pineanatero neantsi caari iojeiti, iro cantaincha iroametantero irineane Tasorentsi, incarataque
pincanteri Tasorentsi iramitacotempi pimatantearori camantantatsineri apite, ariorica mava. Irintiquea itsipapee,
povaayeneri piyemisantaririnte picantavetacariri. 14ॸAriorica inquenqueshiretasanojeitero icamantayetaqueriri. 30ॸAriorica
noneanatantari Tasorentsi neantsi caari noneanatapiniti, iroameteri Tasorentsi pashini savicatsiri caari iojeiveta,
noquenquetsatacaavetacari noshirequi, iro cantaincha te ocameetsati irimajeretanaque. Ariorica irivecarataquero yora
nioteroji noncantayeterimeri. 15ॸ¿Paita nanteri narori? Ariorica jivatatsiri iquenquetsati, ari impoiji iriori iroametante.
nonquenquetsatacayeri Tasorentsi, nonquenquetsatacayeri 31ॸCameetsa incamantacotero irineane Tasorentsi apaniro,

noshirequi, iro cantaincha oncameetsate aisati impoiji aparo pashini, iriojeitanteari maaroni,
nonquenqueshiretero paitarica noncanteriri. Ariorica inquimoshirejeitanteari. 32ॸYora camantantirori irineane
nompampoyeaventeri Tasorentsi, nompampoyeaventeri Tasorentsi, cameetsa irimajerete, ariorica ijivataque
noshirequi, iro cantaincha ocameetsati aisati ineanataque itsipa. 33ॸTe incoyeji Tasorentsi
nonquenqueshiretero paitarica nompampoyeaventaqueriri. onconoanatavacaayea aneanepee tecatsi
16ॸPamene, ariorica pinquenqueshiretaquea: anquemantavaquearori, irointi icoaque amajerejeitanaque
“Icameetsatasanoti Tasorentsi”, iro cantaincha anquemajeitantearori.
pincomitsatearorica pineane, ¿jaoca incanteari Ariorica yapatotimentapinitari Tasorentsi maaroni
inquemantajeitearori yora iroaquera tsipajeitimpi? Eiro yoameetsajeitiri, amejeitaca 34ॸtsinane omajerejeitaque. Te
iotavaquerotsi paitapeerica pincanterimeri. 17ॸAriorica oshinetanteaji oneanate. Cameetsa onquemisante, tempa
pimpasonquitasanoteri Tasorentsi, iro cantaincha terica aitaque ocanti Sanquenarentsi. 35ॸOcoirica iote paitapeerica,
onconijateji, tecatsi pincantea poameteri itsipapee. cameetsa osampiteri ojime anta ovancoqui. Te oncameetsateji
18ॸNanaacojeitaquempi noneanatashitaro neantsi caari ioyeeti, oneanate pampatotimentajeitaririca Tasorentsi. 36ॸPamene, te
irootaque nopasonquitantariri Tasorentsi. 19ॸIro cantaincha avirojei intearone poametantajeitero irineane Tasorentsi.
ariorica ampatotimentajeiteari Tasorentsi, nonintasanotaque ¿Pijitaquempa apaniro piotiro? 37ॸ¿Picarajeitirimpa
noneanatantearo noquemasanotaqueri, noametanteariri camantantatsiri? ¿Picarajeitirimpa quemisantirori Ishire
itsipapee. Ariorica noneanatashitearome oshequi neantsi caari Tasorentsi? Nocoaque iriotavaquero iriori oca: oca
iquemeeti, eiro ocameetsatime. Nantsipetashitearome, vero, nosanquenatimpiri, irootaque irineane Avincatsarite. 38ॸEirorica
vero. Cameetsataque noneanatero aparopee neantsi iquemisantirotsi pishaninca oca, eiro piquemisantajeitiritsi
iquemajeitaqueri. 20ॸMeeca, noyemisantaririnte, eiro pishiiritsi iriori. 39ॸMeeca, noyemisantaririnte, pincoasanojeite
jananequi: pinquenqueshiretasanotanaquea. Eiro catsini pincamanteri itsipapee irineane Tasorentsi. Iro cantaincha eiro
piquenqueshiretirotsi caari cameetsatatsi: pinquempetajeari pitsaneacotaritsi irineanayeetero neantsi caari piquemajeiti.
iroaquera timatsi, te inquenqueshireteroji iriori. Iro cantaincha 40ॸPoameetsatero paitapeerica pantayeteri. Te oncameetsateji

ariorica pinquenqueshiretasanotanaquea, cameetsa pineanaveete: pimajerejeite maaroni, pinquemisanteri aparo


pinquempeteari antearipee, timatsiri iotantari. 21ॸJero oca neanatatsineri.
ocantiniri Sanquenarentsi: “Icanti Avincatsarite:
‘Nocantavetacari joriopee, iro cantaincha te inquemisantenaji. Iquenquetsatacotaqueri Jesoshi, itinaantajari,
Coajica nontianqueneri itsipapee atiri, nashitarori irineane, aisati antinaantajeari arori.

15
incamantaveteari, iro cantaincha aisati iriori, eiro 1ॸMeeca, noyemisantaririnte,

ɗнӕľ̲ɗѸ͑ҡԮнӕľ͑ҡѸɗٔॸٚ. 22ॸIrootaque noncamantantempirori nonquenqueshiretacaajempiro aisati


oca: ineanatashiyeetacaro otsipapee neantsi iriojeitanteari nocamantitaquempiri: tempa ocameetsataque,
caariquera quemisantatsi yoametaquee Tasorentsi. Te piquemisantitavacaro; irosati meeca picanta piotasanoti
irineanatashiyeeteneri quemisantatsiri iroameteri. Ocameetsati queariotaque, te ontseeyantsiteaji. 2ॸIrootaque
avameteri quemisantatsiri irineane Tasorentsi. Tequera oavisacojeitempineri, ariorica pincantatiyempani
avameteriji irinti caari quemisantatsi: tequera inquemeroji. pinquemisantasanotero. Iro cantaincha ariorica
23ॸPamene, noncamantempiro: pampatotimentajeitearirica pinquemisantamempeashitearo, eiro oavisacotimpitsi. 3ॸNojivati
Tasorentsi, ariorica pineanatashijeitaquearo otsipapee neantsi novaaquempiro oca icamantiteetaquenari: ainiro antajeitaqueri
caari iojeiti: vero, vero. Jeri inqueapee itsipapee atiri, caari caari cameetsatatsi, irootaque icamimentantajeitaqueeri
quemisantatsi; tempa incantapaaque: “Jo, pamenerite yoca, Quirishito. Imoncarataquero ocamantacotitariniri
itsaviataque”. 24ॸIro cantaincha ariorica poametante aneanequi, Sanquenarentsi. 4ॸYoiminqueetaqueri omoroqui. Ocarataque
ari inquemapaaquero caari quemisantatsi, ariorica itsipapee mava quitaiteri itinaantanajari aisati. Imoncarataquero aisati
ʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ15 154

ocamantacotitariniri Sanquenarentsi. 5ॸInijaacari Sejashi, aisati eirome atinaajame, tempa nantsipetashitearome


inijaajeitajari yora iroamereni, icarataque 12. 6ॸImpoiji nopomerentsiventapinitaro noquenquetsati.
inijaajeitajari oshequi ayemisantaririnte, yapatotavacaajeita. 31ॸPiquemisantajeitaqueri Avincatsarite Jesoquirishito,

Yanaaquero 500 neajeitaqueriri. Aneatsiquera oshequi, iro irootaque noveshireimentantajeitaquempiri: queario oca
cantaincha icamaarantaque aparopee. nocantaquempiri. Aisati oquempetaca, queario oca
7ॸImpoiji inijaajari Santiaco, aisati inijaajari maaroni noncamantempiri: te nioteji jaocarica oncarate
itiancanepee. 8ॸImpoitajana narori, inijaajana. Oquempevetaca iroimenteetenaro noquenquetsati. Maaroni quitaiteri timatsi
impoiji notimaque. 9ॸItiancaquena, iro cantaincha te coavetachari iroimentenaro. 32ॸAnta Ejesoqui iquisasanotaquena
nonquempeteariji itsipapee itiancane, te noncameetsateji: savicayetatsiri, oshequi opomerentsitimotaquena.
tempa noquisaveitarini maaroni quemisantiriri Tasorentsi. Oquempetimovetaquena noipiavajiri maniti oyenanemeri.
10ॸIneshinoncataquena Tasorentsi, irootaque noquempetantajari Oshequi opomerentsitaca. Pamene, eirome atinaajame, tempa
meeca. Te irantsipetashiteaji ineshinoncataquena. nantsipetashitaquearome. Eirome atinaajame, eiro
Ipomerentsiventajari Tasorentsi itsipapee yora itianquiri, iro aquenqueshiretirime Tasorentsi: tsame avajeitea, tsame
cantaincha nanaacojeitajiri nainti, ashinquijeitea; impoiji ancamaque, ari acarati. 33ॸEiro
nopomerentsiventasanotajari. Te nomatashitearoji narori, pishinetiritsi tseencantatsiri iramatavitempi. Tempa queario
irointi ineshinoncataquena, nomatantacarori. 11ॸAriorica icanteeti: “Eiro quiso poiritsi tseencantatsiri: yantacaimpirocari
noquenquetsatacaajeitimpi, iriorica itsipapee itiancane caari cameetsatatsi”. 34ॸPinquenqueshireempa, eiro papiitajirotsi
quenquetsatacaajeitimpiri: te ompashiniteji. Aitaque aisati caari cameetsatatsi. Picaratapinijeitiri caari iojeitiri
omoncaratavacaaca nocamantajeitimpiri: ariorica Tasorentsi: ¿paita caari pipashiventanta?
piquemisantaquero, aitaque pavisacotaje. 35ॸAriorica irisampitee tseencantatsiri: “¿Jaoca incanteari
12ॸPamene, nocamantajeitaquempi: “Icamaque Quirishito, intinaantanajeari camaintsiri? ¿Jaoca oncanteari ivatsa,
itinaanaja aisati”. Piquemisantajeitavaquena. ¿Paitasa ariorica intinaaje?” 36ॸTe inquenqueshireempaji. Eirorica
picantaarantantacari te intinaayeji camayetaintsiri? 13ॸEirome opanquitatsi oitsoqui quipatsiqui, eiro oshioquitsi. 37ॸAriorica
itinaajame camaintsiri, eirome itinaajame iriori Quirishito. ampanquitero oitsoqui, te ampanquitacoteroji ovatsa, ominca,
14ॸEiroricame itinaajame, natsipetashitacarome oshi, maaroni: atsatairo apanquitiro oitsoqui. Ariorica
nocamantantayeti, patsipetashitacarome avirori ampanquitero arori tirico, ariorica pashini oitsoqui, 38ॸiro
piquemisantajeitaque. 15ॸAisati piotaqueme notseeyacotacari cantaincha itimacaaquero Tasorentsi ovatsa, ominca, oshi,
Tasorentsi. Pineaquero, tempa nocamantacotaqueri: maaroni; imataquero inintacaaquerori. Tirico oitsoquitacairo
“Yoitinaajiri Quirishito”, iro cantaincha eirome itinaajame oitsoquisanori iroori. Caniri otimi ovatsasanori iroori. Aisati
camayetaintsiri, eirome yoitinaajirime iriori. 16ॸEirome oquempejeitaca maaroni shiocayetatsiri. 39ॸTe
itinaajame camaintsiri, eirome itinaajame Quirishito iriori. irimoncaratavacaajeiteaji maaroni timajeitatsiri. Ainiro atiri,
17ॸEirome itinaajame, patsipetashijeitacarome inashita iriori poshiniri. Inashita aisati vanquitachari. Inashita
piquemisantajeitaque; ainirome ontimimotempime caari aisati shima. 40ॸAiniro timatsiri quipatsiqui, aisati timatsiri
cameetsatatsi, 18ॸaisati incanteanime irijatapiniteme inquitequi. Icameetsajeitaque, iro cantaincha inashiyetaca, te
Sharincaveniqui camajeitatsiri, aisatime iriori yora irimoncaratavacaajeiteaji. 41ॸIporei catsirincaiteri. Inashita yora
quemisantajeivetariri Quirishito. 19ॸAisati arori, eirome cashiri, iquitasanteti irinti. Inashita aisati yora impoquiro,
atinaajame, atsipetashitacarome aquemisantavetacari meeca iquitaporoquiti. Aisati inashijeitaca impoquiropee: aparo
Quirishito, avashinoncaasanotaqueame, anaacojeitaquerime quitasantevetachari, yorari pashini, te.
maaroni atiri ashinoncaajeitachaneri. 42ॸAisati ashiaquero arori, ariorica antinaanaje: eiro
20ॸIro cantaincha itinaasanotaja Quirishito, ijivajeitaqueri aquempetajatsi meeca. Intijeetee, ari ampatsaajeitanaque.
maaroni pashini camajeitatsiri. 21ॸTimatsi yantaqueri yora Aran, Antinaajerica, eiro apatsaajitsi aisati. 43ॸTe oncameetsateji oca
irootaque acamajeitantacari meeca. Aisati iquempetacari, intijeeterica, iro cantaincha oncameetsatasanotaque
timatsi yantaqueri iriori itsipa shirampari, yora Quirishito, tinaajanchaneri. Meeca te ashintsiteji, irompa antinaanajerica,
irootaque antinaajeitantajeari. 22ॸAshanincajeitacari Aran, ashintsitasanotanaje. 44ॸOca avatsa itijeetiri, tempa ametacaro
irootaque acamajeitantacari. Aisati oquempetaca, quipatsi atimajeitantaro. Ariorica antinaanaje, onashitanajea
ashanincajeitacari Quirishito, irootaque iroaneajeitantajeeri. avatsa, ametantapaajearori asavicajeitapaaje anta inquitequi.
23ॸIjivajeitaquee iriori. Impoiji, ariorica impocaje, Otimi avatsa quipatsiquiniri, ontimaje coajica aisati
intinaajeitanaje maaroni quemisantajeitiriri. Aitaque savicajantsineri inquitequi. 45ॸOcanti Sanquenarentsi: “Aneatsiri
oncanteari: ariorica omoncarataquea, antinaajeitanaje, inaveitani yora jivataintsiri shirampari, yora Aran”. Irinti yora
maaroni. 24ॸImpoiji irivecarayero maaroni, impoyereajeri impoitiriri, yora Quirishito, oaneantasanotatsiri ini, ainiro
Quirishito maaroni caari pincatsatiri: pincatsarijeivetachari, itasorenca irinti. 46ॸTempa ojivataque meeca oca avatsa
jivatacantantavetachari, savicacaantatsiri, maaroni. Incanteri asavicantacari aca quipatsiqui; coajica ontimaje avatsa
Tasorentsi: “Meeca, Apa, pimpincatsariventeri avinti maaroni iroaqueratajantsineri, savicajantsineri inquitequi, irointi.
timajeitatsiri”. 25ॸImpincatsariventante Quirishito irosati 47ॸIponeaca yora jivataintsiri Aran quipatsiqui, oshanincataro

intsoncajeitantajeari maaroni quisajeivetacariri. 26ॸImpoiji eiro ivatsa quipatsi. Yora apitetapaintsiri iponeaca inquitequi.
icamajitsi aisati atiri. 27ॸOcantini Sanquenarentsi: “Ipeaqueri 48ॸIsavicaveitani quipatsiqui Aran, aisati aquempejeitacari

Tasorentsi Quirishito pincatsariventiriri maaroni timajeitatsiri”. maaroni timajeitatsiri aca quipatsiqui. Isaviqui inquitequi
Tempa ocanti: “Maaroni timajeitatsiri”, iro cantaincha eiro itsipa, aisati anquempejeiteari maaroni jatatsineri inquitequi.
ipincatsariventiritsi Iriri: tempa iriotaque peaqueriri pincatsari. 49ॸAisati oquempetaca: ashiajeitaquero meeca ivatsa yora
28ॸCoajica aitaque iranaacojeiteri Quirishito maaroni quipatsisati, coajica ashiapaajero ivatsa yora inquitesati.
timajeitatsiri, impincatsariventajeiteri maaroni. Apaniro irinti 50ॸIrootaque, noyemisantaririnte, noncamantantempirori oca:

Iriri, tecatsi incanteri impincatsariventeri irinti. Incanteri: “Apa, tecatsi oncantea oca avatsaca ojate anta ipincatsaritinta
aviro nopincatsati, panaacojeitana maaroni, Tasorentsi, tempa ompatsaye. Tecatsi oncantea ojate anta te
pipincatsaritasanotaque avinti”. Queario, Tasorentsisanori ini impatsaajeitenta savicajeitatsiri. 51ॸPamene, noncamantempiro
irinti, pincatsarisanori ini. oca manavetachari: eiro acamajeititsi maaroni, iro cantaincha
29ॸPamene, timatsi vaotisatimentariri camaintsiri. Eirome ampashinijeitanaje maaroni. 52ॸAri intioyeete, ayojeitanteari
itinaajame camaintsiri, tempa irantsipejeitearome. 30ॸAisati, omoncarataca. Intsipaite ampashinijeitanaque, oquempetaca
155 ʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ15ٍॷ16

amatsioqui aparo, ari omataca, matsio. Intioyeete, irosati nonquenquetsatacaajeitanaqueri. Oshequi iquemisantajeiti.
irointinaantajeitajeari Tasorentsi maaroni camajeivetainchari; Itimi aisati oshequi quisajeitaquenari.
eiro ipatsaajeitajitsi aisati. Aitaque, ampashinijeitanaque
maaroni. 53ॸAshi airo apatsaajeiti, iro cantaincha eiro Ivetsajeitacari iyemisantaririnte.
apatsaajeitajitsi aisati. Ashi airo acamajeiti, iro cantaincha eiro 10ॸIrareetapeempirica Timoteo, pineshinoncajeitavaqueri.
acamajeitajitsi aisati. 54ॸOmpatsaajeitanaque oca avatsaca Tempa iquempetaquena narori, oshequi yantaveetiniri
maaroni, iro cantaincha ontimaje avatsa caari Avincatsarite. 11ॸEiro pitseencavaqueritsi. Ariorica
patsaanetajantsine. Ancamajeitanaque maaroni, irompa coajica, omoncaratapaaquea impiaje aca, aisati cameetsa
eiro acamanejeitajitsi. Impoiji omoncarataquea oca pineshinoncatavajeri, cameetsa irareetitantajeari aca.
isanquenayeetiri: 55ॸ“Ariove. Eiro apiitajatsi ancamajeitaje Noyeaqueri, aisati itsipapee ayemisantaririnte. 12ॸAisati
aisati. Eiro aquenqueshiretajatsi ancame. Cameetsave. Meeca nocantavetacari ayemisantaririnte, Aporo.
eiro atsaroacaajeitajarotsi ancame”. Nocantasanovetacari irijateme irineempime, intsipatearime
56ॸAriorica antayetero caari cameetsatatsi, ari itsipapee quemisantatsiri. Te incoyeji irijate meeca. Ariorica
antsaroacaaquearo ancame. Timatsi aisati isanquenare coajica irijatanaque.
Moishishi, camantaqueeri: “Ainiro pantane”. 57ॸIrio 13ॸPaamayeariyea, yamatavitimpicari. Pinquearioventajeitero

oavisaacojeitaqueeri Avincatsarite Jesoquirishito. Ariove. pinquemisantasanojeite. Eiro pitsaroajeititsi. Pishintsiventeneri


Cameetsa ini Tasorentsi. Eiro atsaroacaajeitarotsi ancame. Tasorentsi maaroni. 14ॸTsame anintajeiteri ashanincapee,
58ॸIrootaque, noyemisantaririnte nonintasanotiri, paitapeerica anteneriri. 15ॸPiojeitiri, noyemisantaririnte, yora
noncamantantempirori oca: pinquearioventeneri Avincatsarite Eshitejana aisati ishaninca iriori. Ijivajeitiri Acayasati
paitapeerica panteneriri, eiro piperashireatsi, iquemisantajeiti. Iquearioventaquero icavintsaajeitiri maaroni
pincantatiyempani pinquearioventero. Piojeitaque eiro ayemisantaririnte yoameetsantiri Tasorentsi. Tecatsi canterine,
patsipetashitarotsi pimpomerentsiventeari. iotashitaca icavintsavacaajeitaca. 16ॸIpomerentsitaca
yamitacotasanojeitimpi, paitapeerica yantayetimpiri. Nocoaque
Yapatotiniri quemisantatsiri jerosaresati iirequite. pinquemisantajeitavaqueri iriori, aisati

16
1ॸMeeca nonquenquetsatacoteri quirequi pampatoteneri pinquemisantajeitavaqueri maaroni quempejeitacariri.
ayemisantaririnte ashinoncaajeitachari anta 17ॸNoveshireimentavacari yora areejeitachari: yora Eshitejana,

Jerosarequi. Oca nocamantimpiri, nocamantaqueri aisati Jorotonato, aisati Acaico. Ainirojeitatsi aca,
quemisantatsiri anta Carashiaqui. 2ॸMaaroni tomincoqui oquempetimotaquena avirojeitaquerica tsipajeitaquenari aca.
ocameetsati pampatotapiniteneri jerosaresati piirequite, 18ॸIquimoshiretacaaquempi chapinqui, meeca

pinquempoyeneri. Jaocarica incarate piirequite, iquimoshiretacaapaaquena narori. Cameetsa


pinquempoyearanteneri. Pintearo pampatotiteanari meeca, pineacameetsajeitavaqueri iriori.
opomerentsitimotimpicari ariorica nareetapaaquea. 3ॸAisati 19ॸYovetsatasanojeitaquempi maaroni apatotimentariri

nocoaque pincoyeitea aanajenerine. Ariorica nareetapeempa, Tasorentsi aca Ashiaqui. Aisati yovetsajeitimpi Aquira aisati
nosanquenateneri jerosaresati, iriotantavaqueariri. Irosati iroori Pirishira, aisati maaroni apatotapinijeitachari anta
antiancanteari Jerosarequi. 4ॸPincoajeiterica nojate narori, ari ivancoqui. Tempa iriojeitaque quemisantajeitiriri Avincatsarite.
nontsipajeitanaqueari. 20ॸYovetsajeitaquempi maaroni ayemisantaririnte. Ariorica
5ॸCoajica nojate noneajeitempi, iro cantaincha nocoaque povetsatavacaaquea, cameetsa paacameetsatavacaajeitea.
nojatapainte Maseroniaqui. 6ॸAriorica osamani 21ॸNarotaque Pavoro vetsajeitimpiri. Narotaque

nosaviquimojeitempi, ariorica nosarintsitacotaque. Impoiji sanquenajeitimpirori. 22ॸIrijateta Sharincaveniqui maaroni caari


pincavintsaajeitavaquena, jaocarica nojateri aisati. 7ॸAriorica ninterine Avincatsarite. Pishintsite, Novincatsarite, pimpocaje.
noneapaajempi, te noninteji noshintsitanaque navisanaquempi. 23ॸCameetsa irineshinoncajeitempi Avincatsarite Jesoshi.

Nocoaque osamani nosaviquimotanaquempi, irishinetenarica 24ॸTempa aquemisantajeitiri Jesoquirishito, irootaque meeca

Avincatsarite. 8ॸNosavicanaquetsita aca Ejesoqui, irosati nonintasanojeitantimpiri.


omoncaratanteari Pentecoshiteshi. 9ॸIcoacaajeitaquena oshequi Narotaque sanquenajeitimpirori oca: Pavoro
YORA PAVORO YAPIITAJINIRI AISATI ISANQUENATAJINIRI CORINTOSATI

Yovetsajeitacari. Irijateme Pavoro irineerime corintosati.

1
1ॸ¿Ainirompi corintosati? Narotaque aca Pavoro 15,16ॸAri
niotaque piveshireimentavetaquena,
sanquenajeitimpirori. Peerani itiancaquena Jesoquirishito pineacameetsavetaquena, irootaque noquenqueshireantavetacari
noquenquetsatacotaqueri, irootaque inintacaaquenari noneajantempime. Nojivajeitempime noneajeitanajempime,
Tasorentsi. Notsipatari aca ayemisantaririnte Timoteo impoiji novaanaqueame anta Maseroniaqui. Impoiji
nosanquenajeitimpi. Nosanquenajeitimpiro maaroni noneapaajempime aisati, impoijiquea novaanajeame Joreaqui.
quemisantajeitatsiri ara corintoqui aisati Acayaqui. 2ॸNocoaque Apite aveshireimentavacaajeiteame. 17ॸ¿Ariompa nocoaque
irineshinoncajeitempi Apa Tasorentsi, aisati cameetsa namatavitempi? ¿Noquempetacarimpa amatavitantatsiri
irisavicacaajeitempi. Nocoaque aisati inquempetaquempi iriori cantashitachari: “Ari”, aisati: “Eiro”? Te nonquempeteariji. Te
Avincatsarite Jesoquirishito. noncoyeji nainti namatavitempi. 18ॸTempa queariotaque icantiri
Tasorentsi, te iramatavitanteji. Aisati narori, te
Tsame aveshireimentajeiteari Tasorentsi. noncantapinitempiji: “Ari nomataquero”, impoiji: “Eiro
3ॸTempa icameetsatasanotaque Tasorentsi, yora iriri nomatirotsi”. 19ॸAri nocarataqueri Shirivano, jeri Timoteo
Avincatsarite Jesoquirishito. Iriotaque neshinoncajeitaqueeri, nocamantajeitaquempi jaoca icantari Jesoquirishito, yora Itomi
veshireacaajeitaqueeri. 4ॸAriorica ashinoncaajeivetaca tempa Tasorentsi. Te incanteji iriori: “Ari nomataquero”, impoiji: “Eiro
yoveshireacaajeitaquee. Pamene, intacaro nomatirotsi”. Apatiro icantapiniti: “Ari nomatasanotero”,
yoveshireacaajeitaquee arori, ayojeitantacari impoiji imataquero. 20ॸQueario imajeitaqueenero maaroni
aveshireacaajeiteari yora itsipapee ayemisantaririnte, ariorica icantaqueeri Tasorentsi. Irootaque nocantajeitantariri maaroni
irashinoncayea iriori. 5ॸAriorica oshequi atiri icameetsataque, impincatsajeitanteariri iriori.
anquematsicatimenteari Quirishito, oshequi aisati 21ॸAquemisantajeitaqueri Quirishito, irootaque

iroveshireacaajeitaquee. 6ॸIro noquemaatsicatantacarori itasoncaventantaqueeri Tasorentsi ashanincatavacaajeitantacari.


nocoaque oshequi piveshireimentajeiteari Tasorentsi, aisati Aisati timatsi icoacaajeitaqueeri antajeiteri, maaroni.
poavisacojeitanteari. Ariorica noveshireimenteari, nocoaque 22ॸItasoncaventajeitaquee maaroni, aisati itiancaqueero Ishire

aisati piveshireimenteari avirori: piojeitaque ariorica quiso oajeitantaqueeri. Meeca ayojeitaque eiro yojocajeiteetsi.
pinquematsicatearo paitapeerica, iroveshireacaajeitempi
Icamantajiri paita caari ijatanta irineajeri.
pamavetantearori. 7ॸNiotasanotaque ariorica pinquempejeitena
pinquematsicatearo avirori paitapeerica, aisati 23ॸIro
caari nojatanta noneajempi peerani, te noncoyeji
pinquempejeitena piveshireimentajeiteari Tasorentsi. nonquenquejaimentempiro pantajeivetacari, te noncoyeji
8ॸNocoaque piojeite, noyemisantaririnte, oshequi catsini noashiretacaajeitempi. Ioti Tasorentsi te nontseeyaji. 24ॸTe
noquematsicayetacaro anta Ashiaqui. Oshequi nashinoncaaca, te noncoyeji noncantapinijeitempi pinquemisantajeitena, tempa
capichaji. Nojivetaca ari noncamaque. 9ॸQueario, niotaque tecatsi piquemisantasanojeitaqueri Tasorentsi. Irointi nocoaque
noncantea noavisacotajea narosati, irootaque naventantacariri noveshireacaajeitempi, maaroni.

2
Tasorentsi. Apaniro irinti imataquero yoavisacotaquena: tempa 1ॸNoquenqueshiretaque: “Eiro meeca nojatitsi noneeri yora

aisati imatiro yoitinairi camaintsiri. 10ॸAri yoavisacotaquena, corintosati. Napiitacaajiricari noashiretacaajeari, aisati
caari nocamanta; aitaque iroavisacotajena aisati, niotaque noashiretacotaricari narori”. 2ॸAriorica noashiretacayempi,
incanteani iroavisacotapinitena. 11ॸPamitacojeitena, pincanteri tempa aisati narori noashiretacojeitempi. Impoiji, ¿janica
Tasorentsi iramitacotena. Impoiji, ariorica iriojeite itsipapee veshireacaajeitenaneri? Ariorica noneajeitajempi
iquemisantaquempi Tasorentsi, yoavisacotaquena, oshequi piveshireajeitanajea, ari noveshireanajea narori. Irompa
iriveshireimentajeiteari Tasorentsi iriori. eirorica piveshireajatsi, eiro noveshireajatsi narori. 3ॸPeerani
nosanquenatantimpirori noshintsitsajeitaquempi
Yora Pavoro icantiri corintosati: “Tsame pojocajeitantearori caari cameetsatatsi pantajeitaqueri. Te
aveshireimentavacaajeitea”. noncoyeji noashiretacojeitempi, irointi ocameetsati
12ॸAri yamitacotaquena Tasorentsi, ineshinoncataquena, noveshireacojeitempi. Niotaque ariorica pineajeitavaquena
irootaque noquearioventantanariri nantaveetiniri. Te nonquimoshiretapaaque, ari piveshireimentajeitavaquena
niotashiteaji paitarica nantiniriri, iro cantaincha yoametaquena avirori. 4ॸPeerani nosanquenajeitantaquempironiri, oshequi
iriori ocameetsatantari nomayetaqueneri. Niotaque noashiretacojeitaquempi catsini, oshequi niracojeitaquempi. Iro
pineacameetsataquero nantayetaqueri, aisati iquempetaca cantaincha te noninteji noashiretacaajeitempi, irointi
itsipapee atiri, irootaque noquimoshiretantacari. 13ॸTe nocoaqueni piojeite oshequi nocavintsaajeitaquempi catsini.
ompomerentsiteaji pineanatero oca nosanquenatimpiri, aisati te
ompomerentsiteaji piojeitavaquero. Nocoaque Icantiri Pavoro: “Pincavintsaajeri yora
piotasanojeitavaquero. 14ॸCapichaji piquemavetacaro antaveitaroniri caari cameetsatatsi”.
nocamantaquempiri peerani, aisati capichaji 5ॸQueario
noashiretacovetacari yora aavetarori iashiane, iro
piquemisantavetaquena. Ariorica impiapaaje Avincatsarite cantaincha tempa avirojeitaque oashiretasanotainchari. 6ॸAri
Jesoshi, noveshireimentajeitempi, iro cantaincha nocoaque poasanquetaajeitaqueri yora aavetarori iashiane, irootaque
pinquemasanotero nocamantitaquempiri yojocantajarori yantaveitaniri, meeca moncarataca. 7ॸMeeca
piveshireimentajeitantenari meeca. eiro piquisajiritsi aisati, irointi pincavintsaajeiteri.

156
157 ʊʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ2–4

Piveshireacaajeiteari, te aninteji aiquero irijatatiiye ishaninca opeavetanaja ishipaquirei, iro cantaincha te


iroashiretasanotanaquea catsini. 8ॸNocoaque meeca piotacayeri irimajeiteroji iramenavorojeitajeri: irosati icanta
queario picavintsaasanojeitaqueri. 9ॸIrootaque yatsioquintaqueri. Ari maaroni caari moncaratiro ocantiri
nosanquenatantimpirori peerani: nocoaqueni isanquenare ijajeitaque Sharincaveniqui. 8ॸAri
noneantajeitaquempi. Nocoaqueni niote queariorica isanquenatantarori Tasorentsi mapi, oshipaquireanaque ivoro
piquemisantasanotaquena. 10ॸJanicarica picavintsaajeitiri, aisati Moishishini, yoanaque cavaco, aisati yoajeitanaque cavaco
narori noncavintsayeri. Ariorica irantimojeitaquee ashaninca maaroni ishaninca. Meeca ainiro Ishire Tasorentsi, quiso
caari cameetsatatsi, icoaque Quirishito eiro aquishimentiritsi, oajeitaquee, aisati coajica osavicacaajeitajee anta inquitequi.
aisati icoaque ancavintsaajeiteri. Irootaque nocavintsantacariri. Tempa aitaque avasanojeitapaaque cavaco, sorerere. 9ॸYora
Aisati avirori, nocoaque paacameetsatavacaajeitea. 11ॸAisati te caari moncaratiro ora sanquenarentsi yamaqueri Moishishi
noncoyeji irantacaajeiteero Satanashi caari cameetsatatsi. irijajeite irinti Sharincaveniqui, iro cantaincha
Niotaque oshequi icoaveta iramatavijeiteeme. ishipaquireacaaquero Tasorentsi ivoro Moishishi. Iro
cantaincha ayojeitaque meeca yoameetsajeitaqueri Tasorentsi
Icamantaquee Pavoro paita ipasonquitantariri Tasorentsi. maaroni quemisantajeitiriri, ayojeitaque corajica aneajeitajeri
12ॸAri chapinqui nareetaca Toroashiqui, nocamantajeitaqueri anta inquitequi irishipaquireacotasanojeitajee. 10ॸPeerani
savicayetatsiri jaoca icanta Quirishito yoavisacotanti. Oshequi aneacameetsajeivetaro isanquenare Moishishi, iro cantaincha
yamitacotaquena Avincatsarite, oshequi yaacameetsajeitaquena meeca te aneacameetsatasanotajearo. Timatsi meeca
savicajeitatsiri, oshequi iquemisantajeiti. 13ॸNocoavetapaacari cameetsatasanotatsiri catsini: yoameetsajeitaquee Tasorentsi,
Tito, iro cantaincha te noneeriji. Oshequi asaviquimojeitapaajeri anta ocameetsaitetinta catsini.
noquenqueshiretaqueri, irootaque novaantanajari 11ॸOcameetsavetaca isanquenatiniri Moishishi, iro cantaincha

Maseroniaqui. 14ॸAri nocantani narori nopasonquitapinitiri eiro ocantaitatiani ontime. Irisavicacaasanojeitajee Tasorentsi
Tasorentsi. Aquemisantaqueri Quirishito, irootaque inquitequi, ancantaitatiyempani: tempa ocameetsatasanotaque
itasoncacoventajeitantaqueeri, imatacaajeitantaqueerori irointi, catsini.
maaroni icoacaajeitaqueeri. Meeca iotacojeitaqueri maaroni
savicajeitatsiri. 15ॸAri aquemisantajeitaqueri Quirishito, aisati Iotacaajeitaquee Avincatsarite,
ashanincajeitacari, irootaque ineacameetsajeitantajeeri te incoyeji intime amatavijeiteeneri.
Tasorentsi. Acarajeitaqueri savicatsineri inquitequi, aisati 12ॸAri ayojeitaque queario asaviquimojeiteri Tasorentsi,

jatatsineri Sharincaveniqui. 16ॸAvamejeivetari aparopee, iro irootaque caari apashiventanta aquenquetsatacaajeitaqueri


cantaincha itseencajeitaquee, irootaque irijatanteari iriori atiri. 13ॸTe anquempejeiteariji Moishishini, ipashicavorotaca
Sharincaveniqui. Yora itsipapee avamejeitaqueri, ari irinti: te incoyeji irineajeiteri ishaninca ompeanajea
iquemisantajeitaquee irinti, irootaque irijajeitanteari ishipaquireavorovetaca. 14ॸIro cantaincha te
inquitequi. Incantaitatiyempani irisavicajeite cameetsa. inquenqueshireajeiteaji joriopee. Icantani ineanatapinivetaro
Oshequi noquenqueshiretasanotaquerove: ashinetiricari isanquenare Moishishi, iro cantaincha te iriotacoteroji. Apatiro
irijajeite Sharincaveniqui. Eirome yamitacotaname Tasorentsi, Quirishito matirori iriotacaajeiteri. 15ॸQueario, irosati
eiro nomatirome nonquemisantacaajeiteri itsipapee. 17ॸAiniro icantajeita meeca. Ariorica irineanatero isanquenare, te
oshequi oametantashijeivetarori irineane Tasorentsi iraanteariri iriotacoteroji: tecatsi incantea inquemero. 16ॸIro cantaincha
quirequi. Te nonquempeteariji nainti. Itiancaquena Tasorentsi ariorica iraventeari Avincatsarite, iriotacayeri eiro
noametantero irineane, iotaque nocoasanotaque noametantero. yamatavitantajatsi irisati; irointi iriotasanotanaque. 17ॸAiniro
Aisati yamitacotaquena Quirishito. Avincatsarite Ishire, oamejeitaquee eiro apomerentsiventiro
isanquenare Moishishi. 18ॸMeeca tecatsi amatavijeiteeneri,
Iquenquetsatacotiri iotacairiri atiri cameetsa yoametanti. irointi timatsi ayojeitiri. Ayojeitaque icameetsatasanotaque

3
1ॸAri pineanatavaquero nojivataquempiri Avincatsarite. Otasoncaventajeitaquee Ishire
nosanquenataquempiri. ¿Pijitaquempa meeca oshequi anquempejeitanteariri. Meeca aquempejeivetacari capichaji.
noshemeti narori? ¿Picoaquempa intime pashini Acantani apashinitapinitanaque. Coajica
sanquenatacotenaneri camantempineri nocameetsatirica? Aisati anquempetasanojeitapaajeari, ancameetsatasanojeitapaaje.
narori, te noncoacayempiji pisanquenatacotena, pincamanteri
Cameetsa iquenquetsatacotiro Pavoro irineane Tasorentsi.
pashini ashaninca nocameetsataque. 2ॸ¿Paita noncoantearori?

4
Iojeitaque atiri oshequi noquenqueshirejeitaquempi, oshequi 1ॸTempa icavintsaajeitaquee Tasorentsi, irootaque

nocavintsaajeitaquempi. Iojeitaque iriori te namatavijeitempiji. itiancantanari nonquenquetsatacayeri atiripee. Meeca eiro


3ॸTe pisanquenatacotenaji paperiqui, iro cantaincha nojocajirotsi. 2ॸTe noninteji namataviteri ashanincapee: te
noquemisantacaajeitaquempi, aisati oameetsataquempi Ishire incameetsateji yora pashini amatavijeitiriri. Te
Tasorentsi, yora aneasanotatsiri. Meeca ioshirejeitaquena nompashiniteroji irineane Tasorentsi, aisati te
atiripee queario itiancaquena Quirishito, te namatavitanteji. noncamantashiteariji atiri ocameetsayetaque icoayetiri iriori:
namatavitiricari. Irointi queario noamejeitaqueri atiri.
Yamitacotaqueri Tasorentsi Pavoro imayetaquero icantaqueriri. Piojeitaque, aisati iotaque Tasorentsi queario oca
4ॸNiotaque queario oca nocamantajeitaquempiri. nocantaquempiri. 3ॸIntimerica caari iotatsi jaoca incanteari
Noquemisantaqueri Quirishito, irootaque yamitacotantanari iravisacotantajeari, iriojeitaque jatatsineri anta
Tasorentsi nomayetaquero nocantaquempiri. 5ॸTe Sharincaveniqui. 4ॸYamatavitaqueri Satanashi caari imatantaro
nomatashitearoji apaniro, irinti Tasorentsi matacaaquenarori. iriote. Tempa iriotaque ivincatsarite maaroni tseencantatsiri. Te
6ॸIriotaque iotacaanari jaoca icanta meeca yoavisacotanti. incoacayeriji iriote jaoca incanteari iravisacotaje; te
Peerani otimini isanquenare Moishishi camantajeiteeri paita irinintacayeriji iriojeite oshequi ipincatsariti Quirishito,
icoacaaqueeri. Iro cantaincha eirorica amoncarajeitirotsi, ajate Tasorentsi ini. 5ॸTe naro quenquetsatacotachane, irinti
Sharincaveniqui. Iro cantaincha iroaquera meeca itiancajeiteero Avincatsarite Jesoquirishito noquenquetsatacotiri.
Tasorentsi Ishire, aajeitanajeeneri asavicantajeari anta Noquemisantaqueri irinti, irootaque nocoantacari
inquitequi. 7ॸPeerani intacaro Tasorentsi, isanquenataquero nintacojeitempi. 6ॸPeerani, yovetsicantarori Tasorentsi quipatsi,
mapi. Ineantacariri Moishishi, oshipaquireanaque ivoro, otsiteniveitani, iro cantaincha icanti: “Onquitaitetanaque”. Ari
shipaquirerere; impoiji yoirincapaaja. Ari ineantajeitavajariri oquitaitetanaque, irootaque meeca amenajeitantari
ʊʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ4–6 158

paitapeerica. Aisati meeca iotacaajeitaquee jaoca icantari Avincatsarite aca quipatsiqui, iro cantaincha acoasanoveta
Quirishito, ayotantacari oshequi ipincatsaritaque Tasorentsi. antsipatasanoteari anta jenoqui, anampitasanotearo.
9ॸAinirotatsiquera asaviqui aca, acoasanotaque
Irio Tasorentsi matacaaqueeri aquenquetsati. iriveshireimentajeitee. Aisati, ajaterica anta ancoaque
7ॸTe noshintsivatsateji narori, aisati nojoquiitapinitaca iriveshireimentajeitee. 10ॸCoajica incantacoventajeitee
piojeitantacari tecatsi catsini nomate apaniro, irinti Tasorentsi Quirishito. Ariorica meeca antayetero cameetsatatsiri,
matacaaquenarori noquenquetsatacotiri. Irootaque incavintsaajeitee; ariorica antayetero meeca caari
ocameetsatantari pimpincatsajeiteri, eiroquea cameetsatatsi, iroasanquetaajeitee.
pipincatsatashitanatsi narori. 8ॸOshequi yoashinonqueetaquena,
iro cantaincha te irojocacayeetenaroji noquenquetsati; oshequi Iquenquetsatacotaja irisati Pavoro.
noquenqueshiretaque, iro cantaincha te noashireteaji. 9ॸOshequi 11ॸOshequi apincatsajeitaqueri Avincatsarite, irootaque
iquisheetaquena, iro cantaincha te irojoquenaji Tasorentsi; aquemisantacaantajeitacariri atiri. Ioti Tasorentsi
ipasanatapiniyeetaquena, iro cantaincha te iroyenaji. nopincatsatasanotaqueri, nocoaque piojeitero aisati avirori.
10ॸOquempetaca peerani itimi oshequi coapinivetainchari 12ॸTe noncoyeji noneatsatajea narosati, iro cantaincha te aisati

iroyerime Jesoshi, aisati itimi oshequi coapinivetachari noncoyeji pimpashiventacotena. Yora cantimataquenari,
iroyename narori. Apaniro Jesoshi yoavisacotapinitaquena, oshequi ishemetaque irinti, ishemetimentayetaquero
iojeitantacari atiri aneanaji ini. 11ॸQueario, ariorica yantayetiri, iro cantaincha te incameetsashireteji.
anquemisanteri Jesoshi, aitaque incantajeiteari, incoajeite Icantimataquena iriori, iro cantaincha nocoaque pimpiateari.
iroajeitee. Coajica, ari ancamajeitaque, iro cantaincha maaroni 13ॸIcanti: “Te iriotacoteaji Pavoro”, iro cantaincha apatiro

neajeitaqueeri meeca iojeiti aneasanotaji ini Jesoshi. nantiniri Tasorentsi icoacaaquenari. Otimi niotantari
12ॸNoquenquetsati, irootaque icoanteetacari iroyena; iro nintacotantaquempiri. 14,15ॸOshequi inintaquena Quirishito,
cantaincha piquemisantajeitaque, irootaque pintimajeitanteari icavintsaasanotaquena. Niotaque icamimentajeitaquee maaroni:
anta inquitequi, pincantaitatiyempani. meeca oquempevetaca acamajeitaque maaroni, eiro
13ॸTempa isanquenatini peerani yora ayemisantaririnteni: amatapinitantajarotsi aisati caari cameetsatatsi. Aisati
“Noquemisantaque, irootaque noquenquetsatacantariri icoacaaquee eiro antanontajatsi arosati, irointi anteneri iriori
noshaninca irineane Tasorentsi”. Aisati noquempejeitacari icoacaaqueeri: tempa icamimentajeitaquee arori, itinaanaja
narori: noquemisantaque, irootaque aisati.
noquenquetsatacantajeitaquempiri. 14ॸAyojeitaque ainiro yora 16ॸPeerani nojivetacari Quirishito atiri ini, te niovetearini

oitinaajiriri Avincatsarite Jesoshi. Coajica irointinaasanojeitajee Tasorentsi ini. Iro cantaincha meeca niotasanotaqueri, niotaque
arori, antsipajeiteari Jesoshi. Impoiji quiso avajeitanajeri iriori. jaoca icanta. Aisati yora ayemisantaririnte, eiro atseenquiritsi:
15ॸOshequi noquematsicatimentajeitaquempi, tempa ineacameetsajeitaqueri Tasorentsi. 17ॸAriorica
ineshinoncajeitantajimpiri Tasorentsi: aisati irineshinoncajeiteri iquemisantaqueri ashaninca Quirishito, ari inashitacaacari
itsipapee atiri. Impoiji pimpasonquijeiteri maaroni, iriori; eiro yantapinitirotsi yantaveitaniri, irointi
pincantajeite: “Tempa icameetsati Tasorentsi”. 16ॸMeecari, impashinitanaje. 18ॸIriotaque intacarori Tasorentsi. Itiancaqueri
meeca, oshequi amaojeitaque, coajica anteashipajeitanaque, Quirishito icamimentajeitaquee, yoameetsajeitaquee,
ancamajeitanaque; iro cantaincha eiro aquenqueshireajeitirotsi. yaacameetsatantaqueeri iriori. Meeca icoaque ancamanteri
Tempa icantani Tasorentsi iveshireacaajeitaquee maaroni itsipapee atiri inquemisante, iraacameetsatanteariri iriori.
quitaiteriqui. 17ॸMeeca capichaji yoashinoncaajeitaquee 19ॸPineaquero, itiancaqueri Quirishito iroameetsajeitee arori,

tseencantatsiri, iro cantaincha te antsipetashiteaji irineacameetsajeitantajeeri. Eiro iquenqueshiretajirotsi aisati


ashinoncaaca. Capichaji aneaquero meeca, iro cantaincha ioti caari cameetsatatsi antajeivetaniri. Meeca itiancajeitaquee arori
Tasorentsi, impoijiquea cameetsa irisavicacaajeitajee anta ancamantajeiteri itsipapee icoaque Tasorentsi
inampiqui. Ancantaitatiyempani asavique cameetsa, eiro iraacameetsajeiteri, maaroni. 20ॸQueario, itiancaquena
oquempetajatsi aca. 18ॸEiro aquenqueshiretasanojeitirotsi Quirishito: novaajimpiro irineane Tasorentsi. Aisati iriori
pomerentsiyetachari aisati timayetatsiri aca quipatsiqui. Quirishito icoacaaquempi pinquemisanteri
Coajica tempa ompeajeitanajea maaroni aneajeitaqueri aca. iraacameetsatantempiri Tasorentsi. 21ॸTecatsi irante Quirishito
Irointi anquenqueshiretasanotero caari aneapiniti meeca: ora caari cameetsatatsi, iro cantaincha itiancaqueri iriri
timajeitatsiri inquitequi. Eiro opeajatsi irointi. icamimentajeitaquee. Oquempetimovetacari yantaquero iriori
caari cameetsatatsi. Irootaque meeca yoameetsatantajeitajeeri
Iquenquetsatacotiro aquimoshirejeitantajari. Tasorentsi.

5
1ॸAyojeitaque ariorica ancamajeite aca, antimajeite
Jaoca icantapinita Pavoro.
inquitequi. Ontime avatsa cameetsari irovetsicajeeneri

6
Tasorentsi, te irio atiri vetsicajeerone. Ancantaitatiyempani 1ॸMeeca nantiniri Tasorentsi icoacaaquenari, irootaque
asavique anta. 2ॸAca quipatsiqui oshequi meeca nocantantimpiri: icavintsaasanojeitaquempi. Eiro meeca
ashinoncaapinijeitaca aisati oshequi aquenqueshirejeitaque; pitseenquiritsi. 2ॸJero oca ocantiri irineane: “Picantaquena,
oshequi acoajeitaque ontime avatsa iroaquerari anta inquitequi. aisati noquemisantaquempi; moncarataca pavisacotantajari,
3ॸEiro apatiro ontime ashire, irointi ontime aisati avatsa. 4ॸMeeca irootaque nintacotantaquempiri”. Meeca aisati narori
oshequi aquenqueshirejeitaque: te ancoajeiveteaji ajocajero oca noncamantempi: moncarataca meeca pinquemisante,
avatsa, iro cantaincha acoasanotaque avatsa pavisacotantajeari. 3ॸTecatsi nante, tecatsi pinquisantenari;
iroaqueratajantsineri. Acoaque ampashinitanaje ontimanteari cameetsa noamejeitaquempi piojeitantacari pavisacojeitaje.
avatsa caari tsoncanetajanchane. 5ॸIriotaque Tasorentsi 4ॸNocantani nantaveetiniri Tasorentsi, noquearioventaquero,

tasoncaventajeitajeeneri ontimanteari pashini avatsa piojeitantacari queario nopincatsatasanotaqueri. Nocantani


iroaqueratajantsineri. Quiso oajeitaquee Ishire ayojeitantacari nantaveetiniri, iro cantaincha oshequi
queario intasoncaventaquee, 6ॸirootaque noquematsicatimentacari, nashinoncaapinitaca, maaroni.
aquimoshirejeitantacari. Ayojeitaque atimajeiti aca quipatsiqui, 5ॸIpasanataquena soraro, yoiminqueapinitaquena.

tequeratsita antsipatasanoteari Avincatsarite. 7ॸTequera Iquisapinijeitaquena atiripee. Oshequi opomerentsitimotaquena


aneajeitero inampi, iro cantaincha aquemisantaque, noquenquetsatacaajeitiri atiripee. Nosaaquitapiniti tsiteniriqui.
ayojeitantacari aneajero coajica. 8ॸAveshireimentajeivetari Noquemapinitaquero notasheni. 6ॸIro cantaincha cameetsa
159 ʊʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ6–8

nosaviqui, niotasanotaquero irineane Tasorentsi, oshequi


namavetaquero iquisaquena caari quemisantatsi, piojeitantacari Ineacameetsajeitaqueri Pavoro corintosati.
queario nantaveetiniri Tasorentsi. Amitacotapinitaquena Ishire 5ॸPeerani, nareetantacari Maseroniaqui, te nomateroji
Tasorentsi, nocavintsantapiniti, 7ॸqueario oni oca nomaoreapee: yoashinoncaapiniyeetaquena. Aisati oshequi
noametantapinitiri, te nontseeyaji. Itasoncacoventapinitaquena notsaroashiretanaque. 6ॸIro cantaincha tempa
Tasorentsi, yojocacoventaquena, aisati imatacaaquena iveshireacaapinijeitaquee Tasorentsi. Itiancaquenari yora Tito,
noquemisantacaaqueri itsipapee atiri icameetsatantajari. irootaque noquimoshiretantacari. 7ॸAri noveshireimentacari Tito
8ॸAiniro pincatsataquenari aisati shirontimentaquenari. Ainiro iriori, itsipataquena. Aisati icamantapaaquena
neacameetsataquenari aisati cantimataquenari. Ainiro paacameetsajeitavaqueri chapinqui, aisati
quemisantaquenari aisati tseencaquenari. 9ॸTe iriojeitenaji iveshireimentaquempi. Icamantaquena picoiteajeitaquena,
atiripee, iro cantaincha iotaquena Tasorentsi. aisati piquenqueshiretanaca: eiro papiitajirotsi oca
Isareajeivetaquena atiri iroyename, iro cantaincha aneatsina pantaveitaniri peerani. Aisati icamantaquena pinintajeitaquena.
noni. Oshequi noneacatsiyetacaro, iro cantaincha Noquemantavacariri icantapaaquena, oshequi
iquempoyeaquena Tasorentsi. 10ॸNoashiretacojeitacari noquimoshiretanaque. 8,9ॸNosanquenatantaquempirori peerani,
ashanincapee, iro cantaincha noveshireimentacari Tasorentsi. noquenqueshiretacaajeitaquempi. Poashirejeivetanaca, iro
Nashinoncaavetaca narori, iro cantaincha noamejeitaqueri cantaincha impoiji pojocaquero pantaveitaniri, paventajeitajari
ashanincapee cameetsa yoveshireimentantajariri Tasorentsi. Tasorentsi. Te nantsipetearoji nosanquenajeitaquempiro, te
Tecatsi nashitaarantea, iro cantaincha ipaquena Tasorentsi noashinoncaajeitempiji. Peerani aquenqueshirejeitanaca, iro
maaroni coiteimotaquenari. cantaincha meeca aquimoshirejeitaque. 10ॸIcoaque Tasorentsi
avashiretanaquea ajocantearori caari cameetsatatsi
Oshequi icavintsaajeitaqueri Pavoro yora corintosati. antajeitaqueri, ampashinitantajeari. Impoiji ancanteri
11ॸNoyemisantaririnte, nocamantasanojeitaquempi maaroni iroavisacojeitee. Ariorica amatero oca icoacaaqueeri,
noquenqueshiretaqueri, tecatsi nomanapitsatempi. Oshequi anquimoshirejeitanaque. Yoashirejeivetaca aisati iriori
nonintajeitaquempi. 12ॸTe nompashiventeaji narori tseencantatsiri, iro cantaincha te iraventajeiteariji irinti
noquenquetsatacaimpi, iro cantaincha naamaaca ainiro Tasorentsi, irootaque ijatantacari Sharincaveniqui.
pipashiventajeita avinti. 13ॸAri noquempetacaantajeitaquempi 11ॸPoashirejeivetacani, iro cantaincha meeca

notomipee, nishintopee: oshequi nocavintsaajeitaquempi. Aisati piquearioventaquero piquemisantajeitaque. Picoajeitaque


nocoaque pincavintsaajeitena narori. cameetsa pisavicajeitanaque. Oshequi piquenqueshirejeitaca,
aisati pitsaroajeitaque, irootaque picoantacari
Icantiri Pavoro: “Te pinquempetasanoteariji tseencantatsiri”. namitacojeitempi. Piquemisantasanojeitaquena, aisati
14ॸEiro quiso poiritsi yora caari quemisantatsi. Pamene, pojocacaaqueri yoranqui yantaniroveitaniri. Pitsoteaquero
ariorica acameetsataque, ¿aquempetacarimpa caari maaroni nocantajeitaquempiri, meeca cameetsa pisavicajeiti.
cameetsatatsi? ¿Ashanincajeitacarimpa? Oquempetaca 12ॸNosanquenatantaquempirori nocoacaaquempi pamitacoteri

quitaiteri aisati tsiteniri: te omoncaratavacayeaji, onashita. yoranqui antacotiriri iriri, aisati yora iriri, pamitacoteri. Iro
15ॸ¿Ishanincatacarimpa Quirishito yora Satanashi? Ariorica cantaincha nocoacaasanotaquempi piojeitaque
aquemisantaque, ¿aquempetacarimpa tseencantatsiri? pinintasanojeitaquena. Tempa irootaque icoacaaquempiri aisati
16ॸ¿Omoncaratavacaacampa ivanco Tasorentsi aisati ovanco Tasorentsi.
isheroncayetiri atiri? Pamene, quiso yoajeitaquee Tasorentsi, 13ॸAri meeca noveshireimentajeitaquempi, aisati

yora aneasanotatsiri, tempa peerani isanquenayeetironi noveshireimentavajari Tito. Oshequi iquimoshiretapaaque,


irineane iriori: “Quiso noajeitanaqueri maaroni icamantapaajana: “Cameetsa isavicacaajeitavaquena”.
quemisantanari, eiro nojocajeitiritsi. Nontasoncaventajeiteri, 14ॸChapinqui, tequeratsitani irijatashitempi, nocamantavaqueri:

aisati impincatsajeitena. 17ॸPinijantareajeri tseencantatsiri, eiro “Icameetsajeitaque corintosati, cameetsa


quiso poajeitiritsi, eiro pantayetirotsi caari cameetsatatsi. iraacameetsatavaquempi”. Ari yareetantaquempiri iotaque
Impoiji naacameetsatasanojeitempi maaroni, queario nocantaqueriri, te nontseeyaji. Aisati oquempetaca, te
18ॸnontomintajeitajempi, nishintojeitajempi, pincantajeitena: namatavijeitempiji avirojei. 15ॸOshequi inintajeitaquempi:
‘Apa’. Irootaque icantaqueriniri Avincatsarite, yora iotaque piquemisantajeitavaqueri aisati pipincatsajeitavaqueri.
Tasorentsisanori”. 16ॸAisati narori, noveshireimentajeitaquempi: niotaque

7
1ॸAri, nonintane, ayojeitaquero oca icantaqueeri pantapinitaquero icoacaaquempiri Tasorentsi.
Tasorentsi. Eiro meeca antayetirotsi caari cameetsatatsi,
Oshequi icavintsanti yora maseroniasati.
aisati eiro aquenqueshiretirotsi. Tsame cameetsa

8
ampincatsatasanojeiteri Tasorentsi, anquearioventajeiteneri 1ॸMeeca, noyemisantaririnte, nocoaque noncamantempi
icoacayeeri. oshequi ineshinoncajeitaqueri Tasorentsi maaroni yora
ayemisantaririnte anta Maseroniaqui. 2ॸOshequi
Yora Pavoro iveshireimentajeitacari corintosati. yoashinoncaajeivetacari ishanincapee, iro cantaincha oshequi
2ॸNocoaque paacameetsajeitena. Piojeitaque te iveshireimentajeitacari Tasorentsi. Aisati te
noashinoncaajeitempiji, te nantacaajeitempiroji caari irashitaarantasanoveteaji, iro cantaincha oshequi yapatojeitiniri
cameetsatatsi, te namatavijeitempiji. 3ॸTe noncantempiji ainiro quemisantatsiri quirequi, ipiriri. Iojeitaque yashinoncaajeitaca
pantane, teve. Tempa nocamantaquempi oshequi ayemisantaririnte anta Jerosarequi. 3ॸTe capichaji imperi,
nocavintsaajeitaquempi, oshequi nonintajeitaquempi. oshequi ipaqueri. Te iriojeiteji intsaneempari iirequite. Tecatsi
Nocantani noquenqueshirejeitaquempi aca quipatsiqui. Aisati canterine: “Pincavintsayeri piyemisantaririnte”. Irisati
ariorica noncamaque, noncanteani iotashitacha icavintsairi. 4ॸIcantasanotaquena: “Nocoaque
nonquenqueshirejeitapaajempi anta inquitequi. 4ॸTe namitacojeiteri noyemisantaririnte”. 5ॸAri niovetaca imperi
nonquenqueshireacotempiji, niotaque piquemisantaquena, quirequi, iro cantaincha imapocaquena icantajeitaquena:
irootaque noveshireimentantaquempiri, “Nanteneri Tasorentsi paitarica icoacaanari, aisati nantempiro
noquimoshireventantaquempiri. Oshequi paitarica pincantaquenari. Pincamantena paitarica
yoashinonqueetaquena, iro cantaincha icoacaaquenari Tasorentsi”. 6ॸAri chapinqui intanacaro Tito
noveshireimentasanojeitaquempi. icantaquempi: “Pampatoteneri jerosaresati piirequite”. Ari
ʊʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ8–10 160

cameetsa papatojeitaqueneri. Meeca nontiancajempiri aisati yoca, paacameetsatasanotavaqueri iriojeitanteari queario oca
incantajempi pampatotasanojeiteneri aisati piirequite, nocantaqueriri.
pincavintsaasanojeiteri piyemisantaririnte.
Icamantaqueri paita icoacantariri irineshinoncajeiteri jerosaresati.

9
Icantiri Pavoro corintosati: 1,2ॸJero oca nocantaquempiri: “Pintacoteari
“Pintacoteari ashinoncaincari anta Jerosarequi”.
piyemisantaririnte”. Iro cantaincha tempa piotasanotaque
7ॸOshequi panaacojeitaqueri pashinipee piyemisantaririnte: picavintsaajeitaqueri. Niotaque te pintsaneempariji piirequite,
panaacotaqueri piquemisantasanojeiti, piquenquetsatasanojeiti, irootaque nocamantantariri maseroniasati: “Ocarataque meeca
piotasanojeiti, piquearioventasanotiniri Avincatsarite aparoni osarintsi icoantacari corintosati intianqueneri
icoacaimpiri, aisati pinintasanojeitaquena. Meeca nocoaque jerosaresati quirequi”. Iotacojeitaquempi, irootaque
panaacojeiteri pineshinoncatasanojeiteri ashinoncaincari. 8ॸTe icoasanojeitantacari inquempejeitempi, irintacojeitantea iriori.
noncoyeji nomperanatempi pimpajeiteri ashinoncaincari, iro 3,4ॸAri nocantajeitaqueri: “Icoaque corintosati intianqueneri

cantaincha ariorica pimpasanoteri, piotacaajeiteri itsipapee jerosaresati iirequite”. Meeca nontianqueri yoca
queario pinintasanojeitaqueri piyemisantaririnte. 9ॸTempa aisati irijivatanaquena, incantempi pimpiotasanotanteariri.
oshequi ineshinoncajeitaquee Avincatsarite Jesoquirishito. Nimpoitanaje narori noneajeitempi, ariorica intsipatanaquena
Oshequi yashitaarantaca anta inquitequi, aisati oshequi catsini itsipapee maseroniasati. Ariorica irineapaaquempi
ipincatsaritini, iro cantaincha ipocantacari aca quipatsiqui, pivioncaqueneri jerosaresati piirequite, iriojeitapaaque queario
yojocanaquero maaroni cameetsayetatsiri. nocantaqueriri, aisati eiro nopashiventatsi narori. 5ॸAri
Yashinoncaavetapaaca: tecatsi timimotajerine, nocantaqueri yoca ayemisantaririnte irijivatanaquena,
itseencajeitaqueri ishaninca, maaroni. Yashinoncaimentaquee pampatojeitanteariri piirequite. Avirojei cantashitachari
arori, oncanteata cameetsa irisavicacaajeitajee anta inquitequi. peerani: “Nintacoteari ashinoncaincari”, te naro
10ॸNocoaque pintacotasanoteari yora ashinoncaajeitachari anta cantasanotempine.
Jerosarequi: tempa avirojeitaque intasanotacarori peerani. 6ॸAriorica pampatoteri piirequite, piquempevetacari
11ॸPicoajeitaque pintacoteari: meeca, intimerica piirequite panquiveetatsiri: ariorica impanquitero oshequi oitsoqui,
pintacotanteariri, jentsite, pampatoteri pimpacantanteariri. irayero coajica oshequi, impiotero. Iro cantaincha
12ॸOcameetsati picoaque pincavintsayeri. Ari itimirica impanquiterorica capichaji, ari capichaji iraye. 7ॸPiojeitaque
piirequite, tempa ari pimataquero avinti pimperi. Iro jaoca incarate quirequi picoaqueri pimperiri. Aitaque
cantaincha terica intimeji piirequite, eiro nocantashitimpitsi incarataque pimperiri. Eiro pitsaneashiretaritsi, aisati eiro
pimperi. 13ॸTe noninteji ompomerentsitimojeitempi, aisati eiro piperanataritsi itsipapee. Iro icoaqueri Tasorentsi ariorica
opomerentsitimojeitiritsi itsipapee. 14ॸTimatsi pintacoteari, pinquimoshiretanaque. 8ॸTempa ioti Tasorentsi
pashitaarantajeitaca, meeca pincavintsayeri yora icavintsaasanotaquempi catsini, eiro ishinetajimpitsi
ashinoncaincari. Coajica ariorica irashitaarantaquea iriori, pashinoncaajeitea. Intimacayempiro maaroni
aisati ariorica pashinoncaajeitaquea avirori, impoijiquea coiteimotaquempiri, impasanotempiro ontimanteari
impiatempi incavintsaajeitempi avirori. 15ॸTempa ocantini pintacotanteariri aisati itsipapee. 9ॸTempa aitaque ocantini
Sanquenarentsi: “Yora piotasanovetacarori mana, te Sanquenarentsi: “Te pantsipetashiteaji pintacojeitari
ontimimotajeriji aisati timaarantajantsine. Irintiquea yora ashinoncaincari, eiro catsini ipeacotarotsi Tasorentsi
aatsiri capichaji, te irashinoncayeaji irinti. Aitaque, picavintsanti”. 10ॸYora Tasorentsi ipapinitiri panquiveetatsiri
imoncaratavacaajeitaca maaroni”. oitsoqui impanquitantearori, aisati ipapinijeitaquee avajeitari.
Tempa aisati irishequianaquempiro timimojeitempineri
Intianqueri Tito irineajeri aisati corintosati. ontimanteari pincavintsaajeitanteariri ashinoncaincari.
16ॸAri iquempetaquena Tito, oshequi inintajeitaquempi, 11ॸAiquero irovanaaquempiro Tasorentsi,

irootaque nopasonquitantacariri Tasorentsi. 17ॸNocantaqueri: pintacotasanotanteariri itsipapee. Impoiji impasonquijeiteri


“Pijatashitajeri aisati corintosati, pineeri”. Iro cantaincha te iriori Tasorentsi, irineacameetsatasanojeiteri. 12ॸAriorica
apaniro narori noncoacayeri, irisati coashitacha irineajempi intacotantea arori, ampasanoteri ashinoncaincari
aisati. 18ॸNontianquempiri itsipa ayemisantaririnte coiteimotacariri. Iro cantaincha aisati avamejeiteri
intsipatanaqueari. Oshequi iquenquetsatapinitiro irineane impasonquijeiteri Tasorentsi. 13ॸAriorica pincavintsaajeiteri
Tasorentsi, irootaque iojeitantacariri maaroni quemisantatsiri. piyemisantaririnte, iriojeitanaque iriori queario avirojeitaque
Aisati avirori, piquemacojeitaqueri. 19ॸAisati itiancajeitaqueri quemisantasanojeitiriri Quirishito. Aisati iriojeitanaque te
ayemisantaririnte intsipatanaquena narori anta Jerosarequi, pintsaneempariji piirequite, irointi oshequi pintacotantaca,
iramitacotena naanajeneri ashinoncaincari quirequi. Oshequi impoiji irineacameetsajeiteri Tasorentsi. 14ॸOshequi
icavintsaajeitaqueri ayemisantaririnte, irootaque incantanteari iquenqueshirejeitaquempi, aisati oshequi icantapinitiri
jerosaresati: “Icameetsataque Tasorentsi”. Aisati iriojeitanaque Tasorentsi iramitacojeitempi. Iojeitaque oshequi catsini
oshequi acavintsaajeitaqueri. 20ॸAri icarataque oshequi quirequi ineshinoncajeitaquempi Tasorentsi. 15ॸTsame ampasonquijeiteri,
pintianqueneriri, oshequi picavintsaajeitaqueri. Irootaque tempa icavintsaasanojeitaquee catsini.
nocoantacari intime tsipatenaneri naanajeneri. Icanteetanacari:
“Picoshitaqueri”. 21ॸTe apaniro noncoaque irineacameetsatena Icamantacoventaja irisati Pavoro.

10
Tasorentsi, aisati nocoaque irineacameetsajeitena ashanincapee. 1ॸAri itimi quisaquenari, cantajeitaquempiri: “Ariorica
22ॸAisati pineavajeri pashini ayemisantaririnte nontianqueri. itsipajeitaquempi Pavoro, itsaroacaajeitaquempi.
Niotaqueri, iquearioventaquero iquemisantaque. Ariorica itimi arejiqui ipacantaquempi sanquenarentsi,
Nocamantaqueri oshequi piquemisantajeitaque aisati oshequi iquisatsataquempi”. Ari timatsi noninti noncamantempiri.
picavintsantajeitaque, irootaque icoasanotantacari irijate Tempa ineshinoncajeitaquee Quirishito, te irishintsitsateeji:
irineempi. 23ॸYora Tito, quiso yoapinitaquena, aisati noninti nonquempetempi narori. 2ॸTimatsi yora
yamitacotapinitaquena nintacojeitaquempi. Aisati yora cantimpiri: “Te iranteroji Pavoro icoacaavetariri Tasorentsi,
intsipajeiteari irineempi, iriojeitaque itiancanepee irointi yantashitacaro icoayetiri iriori”. Terica irimajerete iriori,
ayemisantaririnte aca. Cameetsa inajeiti, quemisantasanotiriri pamenavaquenayea eiro nontsaroacaapaaritsi, irointi
Quirishito. 24ॸAri oshequi nocantapinijeitaqueri quemisantatsiri nonquisatsatapaaqueri. Iro cantaincha te noncoyeji
aca: “Icameetsajeitaque corintosati”. Ariorica pineavaqueri nonquisatsajeitapeempi, irointi nocoaque
161 ʊʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ10ٍॷ11

aacameetsatavacaajeitea maaroni. 3ॸAca quipatsiqui timatsi yojocantimpitsi. 3ॸPeerani yora maranque yamatavitaquero Eva.
camaari quisajeitaqueeri: tecatsi ancantea amanateri; te Queariya, iquempetacantimpicari yoranqui:
inquempejeiteariji atiripee amanajeitanteariri. 4ॸTe ontimeji yamatavijeitimpicari. Piquemisantasanojeivetacari
amanatanteariri, iro cantaincha timatsi irinti Tasorentsi Avincatsarite, pipincatsatasanojeivetacari. Yojocacaimpirocari
tasoncacoventajeitaqueeri ampiajeitanteariri camaari. 5ॸTimatsi amatavitantatsiri. 4ॸTe pinquenqueshiretimateaji.
yora piatsatacariri Tasorentsi, aisati cantiriri ashaninca: “Eiro Piquemisantashijeitavacari maaroni jatashijeitimpiri. Onashita
piquemisantiritsi Tasorentsi”. Iro cantaincha oca iquenquetsatacotaqueri Jesoshi. Nocoacaaquempi
itasoncacoventajeitaquee Tasorentsi aimajerentajeitanteariri oamejeitempi Ishire Tasorentsi, icoacaaquempi iriori
maaroni piatsajeivetacariri, aisati anquemisantacanteariri, iroamejeitempi camaari. Nocamantajeitaquempi
irishiretasanotanteariri Quirishito. 6ॸAisati anta pinampiqui, pinquemisanteri Jesoshi pavisacojeitantajeari, onashita
niotaque piquemisantajeitaquena, iro cantaincha naamaaca yoamejeitaquempiri iriori amatavijeitimpiri. ¿Paita
itimaarantaque aparopee piatsataquenari. Irintiquea yora piquemisantajeitantariri? 5ॸItseencajeivetana iriori, iro
piatsataquenari, noncanteri Tasorentsi iroasanquejeiteri. cantaincha ¿paita noncoanteari nompincatsateri iriori?
6ॸYaamaavetaquena te nonquenquetsate cameetsa, iro
Icantiri Pavoro: “Narotaque itiancane Quirishito”. cantaincha timatsi nioyetiri. Piojeitaquena, piojeiti timatsi
7ॸAinirocaveaquenari, aisati tseencaquenari. Ijivetaquena te nioyetiri.
naro itiancane Quirishito. Icantacotashitaca irisati: “Naro 7ॸPamene, peerani iroaquera noquemisantacantaquempiri,

itiancane Quirishito”, iro cantaincha noncantempi nainti: tecatsi noncoacotimajeitempi, iro cantaincha naamaaca
narosanotaque nainti itiancane. 8ॸNocantapinitaquempi ocameetsaveta noncoacotempime. 8ॸNaaque iirequite ipaquenari
itiancaquena, iro cantaincha queariotaque oca nocantimpiri. itsipapee quemisantatsiri nomatantarori noamejeitaquempi.
Icoacaaquena Avincatsarite nonquemisantacaasanojeitempi: te 9ॸNosaviquimojeitantimpiri, nashinoncaavetaca, iro cantaincha

incoacayenaji nontseencacaajeitempi. Nantiniri icantaquenari, te noncamantempiji. Impoiji iponeaca Maseroniaqui


irootaque caari nopashiventanta. 9ॸEiro pijititsi quemisantatsiri, ipapaaquenari aisati quirequi. Tecatsi catsini
notsaroacaajeitimpi, irootaque noquisatsatantaquempiri noncoacojeitempi avirori. 10ॸNiotaque irootaque icoacaaquenari
nosanquenatitaquempiri peerani. 10ॸTimatsi cantimpiri: Quirishito. Meeca noncamantajeiteri maaroni acayasati tecatsi
“Isanquenatashita Pavoro, te irioteji. Iquisatsatashitaquempi. noncoacojeitempini peerani. 11ॸ¿Paita noncamantanteariri?
Ariorica impoque aca, pineavaqueri tecatsi ¿Pijitimpa te nonintajeitempi? Ioti Tasorentsi queario
pimpincatsatimenteriri. Te irioteji nonintasanojeitaquempi. 12ॸIro cantaincha nocoaque
inquenquetsatacaasanojeitempi”. 11ॸPincamanteri iriori: niotacaasanojeitempi te nonquempeteariji yora itsipapee
“Ariorica irareejeitempi Pavoro, incamantasanotapaajempiro oamejeivetimpiri, amatavijeitimpiri. Pipinatiri, irootaque
oca isanquenajeitimpiri. Eiro ipashinitirotsi irineane”. yoamejeitantaquempiri iriori. Naroquea nainti, tecatsi
noncoacotempi. 13ॸTe intianqueriji irinti Tasorentsi.
Te oncameetsateji ashemete, Yamatavijeitaquempi. Ishiacantashitaca itiancane Quirishito.
irointi aveshireimenteari Avincatsarite. 14ॸAitaque icanta, yamatavitanti, iquempetacari Satanashi,
12ॸAri ineacameetsajeitashitaja irisati yora tseencajeitanari. yamatavitanti iriori. Ishiacantashitacari iriori inampire
¿Paita noncoanteari nonquempejeiteari iriori? Icantajeitaque: Tasorentsi. 15ॸAitaque icantari quemisantiriri camaari:
“Nomoncaratavacaajeitaca nainti, nocameetsatasanojeitaque”. ishiacantashitaca iquemisantiri Tasorentsi. Iro cantaincha
Queario, imoncaratavacaajeitaca, iro cantaincha te iriojeiteji, te coajica impiateari Tasorentsi, iroasanquetaajeiteri.
aneeroji iojeitantari. 13ॸTe noninteji noneacameetsatashitea
Yora Pavoro yanaacojeitiri quisaqueriri, iotasanoti.
narosati: apatiro nocoaque nomataqueneri Tasorentsi maaroni
icoacaaquenari. Niotaque icoacaaquena 16ॸNampiitajempiro: eiro pijitashitanatsi te aneeroji niotantari.
nonquemisantacaasanojeitempi avirori. 14ॸTe nanteroji caari Pijitenarica caari iotatsi, pinquenqueshiretero oca: capichaji
icoacaana, iro cantaincha tempa narotaque intasanotacarori nonquenquetsatacotajea narosati. 17ॸTe incamantenaji
noquenquetsatacaajeitaquempi peerani. Narotaque nainti Avincatsarite nonquenquetsatacotea, te incoacaayenaji
camantajeitaquempiri ariorica pinquemisantajeiteri Quirishito, noshemetashitea. 18ॸIro cantaincha ishemejeiti irinti yora
iroavisacojeitempi. 15ॸTe noninteji noncantashitea nomataquero quisajeitaquenari: meeca nonquempeveteari narori, noshemete.
nainti imataqueri iriori: tempa onashiyetaca. Nocoaque aiquero 19ॸPijijeiveta piojeitaque avinti, pitseencaquena, iro cantaincha

pijajeitatiye avirori pinquemisantasanojeitanaque. Impoiji piquemisantashitaquena. 20ॸIrintiquea yora amatavijeitimpiri, te


novaanajea narori, 16ॸnonquenquetsatacaajeiteri itsipapee atiri pintseenqueriji irinti. Oshequi iperanajeitaquempi,
aisati, yora caariquera iojeitatsi. Eiro nompoitiritsi itsipapee yaapitsajeitaquempiri piirequite, ishemetimojeitaquempi, aisati
quenquetsatacantatsiri, eiro nocantashitatsi naro ipasavoronirojeitaquempi. ¿Paitaquea? 21ॸQueario, te nioteji
quemisantacairiri yora iquemisantacairi iriori. 17ॸTe nonquempeteari.
oncameetsateji ashemetimentero amataqueri arori, irointi Ari ainiro oshequi ishemetimentiri: meeca nonquempeteari,
ocameetsati aveshireimentearo imatacaajeitaqueeri oshequi noshemetimentaquero narori, onquempeteame te
Avincatsarite. 18ॸTe incameetsateji neacameetsatashitachari aneeroji niotantari. 22ॸIshementimentaquero ijoriotaque. Tempa
irisati, irintiquea cameetsatatsiri yora ineacameetsatiri narotaque narori jorio. Ishanincatacari Ishiraeri, yora icoyeane
Avincatsarite. Tasorentsi. Aisati noquempetacari narori. Icanti:
“Noshanincatacari Avaramani”. Aisati narori, noshanincatacari.
Yora Pavoro iquenquetsatacotaja irisati, 23ॸIcantashiveta: “Nantiniri Quirishito icoacaaquenari”. Oshequi
aisati iquenquetsatacotiri quisaqueriri. nainti nanaacotaqueri. ¿Paitaquea noshemetantacari? Oshequi

11
1ॸNocoaque
nonquenquetsatacotajea aisati. Terica noquearioventaquero nantiniri Quirishito icoacaaquenari,
aneeroji niotantari, iro cantaincha, eiro pishemanatsi. irootaque yoiminqueanteetapinivetaquenari caravosoqui,
2ॸPamene, tempa icoasanotapiniti shirampari irayero caari neiri ipasatantapiniyeetaquenari. Oshequi nocamapinivetaca. 24ॸYora
shirampari. Ariorica oneaqueri pashini shirampari nojorioririnte ipasatapinitaquena, tac, tac, tac, tac, ocarataque
impiincaquero, irojocajero. Aisati noquempetaca narori, 39 ipasataquena. Pashini quitaiteri aisati 39 ipasanatajana, tac,
nocoaque nonquemisantacaasanotempi tac, tac. Aisati iquempetajana pashini quitaiteri, ocarataque
irineacameetsatasanotantempiri Tasorentsi, eiro quitaiteri apapacoroni. 25ॸPashini quitaiteri
ʊʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ11–13 162

ipasanatapinitaquena, tac, tac, tac. Impoijini aisati ipasatajana, cantaincha noveshireimentacari Quirishito. Iotaque te
tac, tac, tac. Iro aisati ipasatajana. Iro ipasatantanari noshintsiteji, iro cantaincha ishintsitacaaquena.
inchaquipee. Pashini aisati ipichanayetaquena mapi, pitsec,
pitsec, pitsec. Aisati noquenavetanaja pitotsiqui antearojaqui Cameetsa isavicaque Pavoro anta Corintoqui.
incajare. Jero otsitianaque, irovetaincha nompiinqueme. 11ॸPineaquero, oshequi noquenquetsatacotaja narosati.
Impoiji aisati noquempetapinitaca, nompiinqueme. Aparoni Oncameetsateme pineacameetsatename,
quitaiteri notsatajataca nianquijaqui, noquitaitetacotaque. pinquenquetsatacotename, iro cantaincha, te. Irootaque
26ॸOshequi noquenaquenayetanaque noquenquetsatantacari. noquenquetsatacotantajari narosati. Te noncameetsateji narori,
Oshequi nompiinqueme eniqui. Oshequi icoshitapinitaquena tecatsi nomatasanote. Iro cantaincha te iranaacojeitenaji yora
coshitantatsiri, yoashinoncaapinitaquena. Iroyename oamejeivetimpiri pineacameetsajeivetari. 12ॸPeerani,
noshaninca, aisati itsipapee atiri. Iroyename savicatsiri notsipatantaquempiri, jentsiquero noamejeitaquempi,
nampitsiqui. Notimpinacavetaca inchatoshiqui, niotacaasanojeitaquempi queario itiancasanotaquena
nashinoncaavetaca anta. Irovetaincha nompiinqueme Tasorentsi. Pineacojeitaquena imatacaaquena
antearojaqui incajare. Yoashinoncaaquena shiavetachari notasoncantayetaque, nomayetaquero caari pineapiniti.
iquemisanti. 27ॸOshequi opomerentsitimotaquena, oshequi 13ॸNintacojeitaquempi, maaroni. Noquempetacaantajeitaquempi

nashinoncaapinitaca. Oshequi te nomateroji nomaye maaroni quemisantatsiri anta otsipapeequi nampitsi. Apatiro
tsiteniriqui. Noquemapinitaquero notashe aisati nomire. avinti, te noncantajeitempiji: “Pimpena coiteimotaquenari”.
Oshequi quitaiteri te ontimeji noyeari. Noquemaquero Ocameetsaveta noncantajeitempime piojeitanteameri. Eiro
noatsincare, te ontimeji noicoro. piquishimentanarotsi te noncamantempiji peerani. 14ॸIrotaintsi
28ॸAisati nocantani noquenqueshiretapinitaqueri meeca nojate noneajantempi aisati. Eiro
ayemisantaririnte, nocoacaasanotaqueri inquemisantasanojeite. opomerentsitimojeitimpitsi, tecatsi noncoacojeitempi. Apatiro
29ॸAriorica yoashiretaca ayemisantaririnte, noashiretaca narori. nocoaque pinquemisantajeitena. Noquempetacaajeitaquempi
Itimirica oashinoncairiri, noquisacotacari narori. 30ॸAri notomipee. Atomipee te impapiniteeji coiteimoteeri, ainti
noshemevetaca, iro cantaincha nocamantajeitaquempiro oca apapinitiri coiteimotariri irinti. 15ॸNocoaque nainti
piojeitanteari te naro matashitearone, irinti Tasorentsi nonquearioventasanotempiro maaroni nantaqueri
matacaanarori paitapeerica. 31ॸIriotaque Iriri Avincatsarite pinquemisantasanojeitanteari. Oshequi catsini
Jesoquirishito, tsame ancantaitatiyempani ampincatsajeiteri nonintasanojeivetaquempi avinti, iro cantaincha avirori, te
maaroni. Iotaque iriori te nontseeyaji. 32ॸPeerani pimpiatenaji pincavintsayena. 16ॸAri picantajeiti: “Queario,
ipincatsariventantini yora Aretashi. Itianquiri ivincatsaririnte tecatsi incoacojeitee Pavoro, iro cantaincha timatsi
ipincatsariventanti anta Tamashicoqui. Iriotaque ionirotantari iriori. Aamaaca yamatavijeitaquee, yaantarori
aacantenanemeri. Icoacoajeivetaquena soraropee, 33ॸiro paitapeerica”. 17ॸ¿Timatsimpa yaitaquempiri yora
cantaincha yaanaquena ayemisantaririnte anta tantotsiqui notiancaquempiri? 18ॸChapinqui notiancaquempiri Tito aisati
shoncarori nampitsi. Yataitacaanaquena irosati omoroquinta, notiancaqueri itsipa ayemisantaririnte. ¿Timatsimpa
impoini yoaniitacotajana quipatsiqui. Irootaque nomatantarori yaitaquempiri iriori? Tempa iquempetaquena narori: tecatsi
noshiapitsatacari pincatsari aacantenanemeri. incoacojeitempi.

12
1ॸPamene, te oncameetsaveteaji

nonquenquetsatacotapinitea narosati, iro cantaincha Oshequi iquenqueshiretaque Pavoro.


nocoaque noncamantempi noneaqueri narori. Aisati 19ॸPijitashijeivetacaapatiro nocoaque pineacameetsajeitena.
noncamantempi icamantaquenari Avincatsarite. 2,3ॸOcarataque Noquemisantaqueri Quirishito, noshaninca, irootaque
meeca 14 osarintsi yaanaquena Avincatsarite anta inquitequi nocoantacari nonquemisantacaajeitempi. Iotaque Tasorentsi
jenoqui, anta ocameetsaitetasanoti catsini. Ojataquerica queario nocantaquempiri. 20ॸOshequi noquenqueshiretaca
novatsa, te nioteji: apanirorica ojataque noshire. Ioti Tasorentsi meeca. Naamaaca ariorica noneajeitapaaquempi eiro
irinti. 4ॸTecatsi noncantea noncamantempiro maaroni noneacameetsatasanojeitapaimpitsi. Aisati naamaaca eiro
noquemaqueri anta. Arioricame nomavetaquearome, eiro pineacameetsatavaquenatsi narori. Naamaaca noneapaaquempi
icoacaanarotsi Tasorentsi noncamantempiro. 5ॸOshequi piquisatsatavacaaca, piquisavacaaca, picantimatavacaajeitaca,
noveshireimentayetacaro noneayetaqueri, iro cantaincha tecatsi otimi oshequi cantaantsi, pishemejeitaque, maaroni; te
noncantea noshemetimentearo. Irointi noncamantempi te pisavicajeite cameetsa. 21ॸNaamaaca ariorica nareetajempi aisati
noncameetsateji narori. Tecatsi nomate narori: iriotaque noashiretacotapeempi. Iro noashiretacotantempiri,
Tasorentsi matacaanarori paitapeerica, irootaque yoametaquena Tasorentsi te oncameetsateji pantajeitaqueri.
noveshireimentantacariri. 6ॸNoveshireimentaquearome Nompashiventacayeari yora caari jocajiro caari cameetsatatsi
nantaqueri narori, eirome otimime niotantari. Aisati yantapiniyetaqueri: yora mayempiyetirori tsinane, aimentarori
nontseeyame: pineaquero, tecatsi nomate apaniro. Te noninteji ijina, airori iyashiane, maaroni.
noncamantempiro nomayetirica narori. Timatsi
pineacotaquenari aisati piquemacotaquenari: moncarataca, eiro Icoaque Pavoro inquemisantacaasanojeiteri corintosati.

13
novaimpirotsi aisati. 1ॸAri ocarataque apite noneantajantimpiri peerani,
7ॸTimatsi oshequi iotacaaquenari Tasorentsi, iro cantaincha te meeca noneajantempi aisati. Ari ocantini
incoacayenaji noshemetimentearo. Irootaque ishinetantacariri Sanquenarentsi: “Intimerica apite, ariorica mava neacoterineri
Satanashi yoashinoncaaquena, noquematsicatantacarori ashaninca irantero caari cameetsatatsi, piotasanotaque queario
nojoquiitaca. 8ॸOcarataque mava nocantavetacari Avincatsarite: yantasanotaquero, oncameetsatanteari poasanquetaajeiteri”.
“Poavisacotajena”, 9ॸiro cantaincha icantaquena: 2ॸPeerani apitetaque nocantajeivetacari yora antirori caari

“Noncavintsayempi, moncarataca. Eiro noavisacotimpitsi, iro cameetsatatsi, aisati meeca nosanquenajeitaqueneri


cantaincha nontasoncacoventempi pamavetantearori”. Meeca iroimpacantajearori oca yantayetaqueri. Eirorica yoipacajirotsi
noveshireimentacaro oca noquematsicatacari: niotaque meeca eiro nocavintsaajiritsi aisati. 3ॸImpoiji piojeitanaque queario
itasoncacoventaquena Quirishito. 10ॸIriotaque novaajeitimpiro irineane Quirishito. Te intsaroacaajeitempiji
noveshireimentasanotacari. Te noshintsiteji, iriori, irointi oshequi ipincatsariventajeitaquempi,
ishirontimentajeitaquena itsipapee, noquematsicayetacaro itasorentsitasanotaque. 4ॸIpajacotanteevetacariri peerani
paitapeerica, iquisheetapinitaquena, nashinoncaapinitaca, iro Jesoshi, te irishintsiveteaji, iro cantaincha itasoncacoventaqueri
163 ʊʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠʊͮҽϘґkҽʊॷ13

Tasorentsi, yaneantajari meeca. Te noshintsijeiteji narori, meeca, oncanteata ariorica nareejeitempi tecatsiquea
noquempevetacari Quirishito peerani. Iro cantaincha noshintsitsatimentapeempiri aisati. Icoacaaquena Tasorentsi
itasoncaventaquena, nomatantarori nompincatsariventante, iro cantaincha te noncoyeji
nopincatsariventajeitaquempi. 5ॸPiotacojeitea avisati, piojeite noasanquejeitempi, irointi namitacojeitempi
queariorica piquemisantasanojeitaque. Tempa pioti quiso pinquemisantasanotanteari.
yoajeitaquempi Quirishito, itasoncaventajeitaquempi. Terica
quiso iroyempi, te pinquemisanteji. Ivetsajeitari.
6ॸNocoaque piojeitaque avirori noquemisantasanotaque nainti. 11ॸAri, noyemisantaririnte, piveshireimentajeiteari Quirishito.
7ॸNocantapinitiri Tasorentsi iramitacojeitempi eiro pantantarotsi Pinquenqueshirejeitea, eiro papiitajirotsi aisati caari
caari cameetsatatsi. Te noncoaveteaji pineacameetsatashitena, cameetsatatsi. Poveshireacaavacaajeitea,
irointi nocoasanotaque pincameetsatasanojeitanaque. Irompa paacameetsatavacaajeitea, impoiji quiso iroajeitempi
nainti, eirorica pineacameetsatana. 8ॸTecatsi noncantea Tasorentsi. Tempa oshequi inintajeitaquee, cameetsa
nompashinitero irineane Tasorentsi: tempa isavicacaajeitaquee. 12ॸPiquemisantasanojeitirica,
oqueariotasanotaque; nocoaque pinquemisantasanojeitero, paacameetsatasanotavacaajeitea: eiro piquisavacaajeitajatsi
maaroni. 9ॸIro nocoacaasanojeitaquempiri aisati. 13ॸIvetsajeitimpi maaroni ayemisantaririnte aca.
pinquemisantasanojeite. Ariorica pinquemisantasanojeite, 14ॸNocoaque meeca irineshinoncajeitempi Avincatsarite

moncarataca, eiro ocantimoneentanatsi pitseencanarica. Jesoquirishito, irinintajeitempi Tasorentsi, aisati quiso


Aitaque nocantiri Tasorentsi iramitacojeitempi oajeitempi Ishire.
pinquemisantasanojeitanteari. 10ॸNoshintsitsajeitaquempi Ari ocarati nosanquenajeitimpiri: Pavoro
YORA PAVORO ISANQUENATINIRI CARASHIASATI

Ineshinoncatitanani, irootaque icoyeantajanari yoavisacotajana.


Ivetsatari Pavoro carashiasati. 16ॸInijaaquenari itomi, noneasanotantajariri: nioti jaoca icantari.

1
1-2ॸ¿Savicajeitatsimpi, carashiasati? ¿Tecatsimpa Caari pinajeiveta noshaninca, iro cantaincha icoacaaquena
oajeitempine? Narotaque aca Pavoro sanquenatimpirori nocamantajeitantajimpiri jaoca icantajeitaqueeri
oca. Te naro itiancane atiri, te incantenaji atiri: yoavisacojeitantaqueeri. Te nosampitashiteariji itsipapee atiri:
“Pinquenquetsate”. Irintiquea tiancana yora Jesoquirishito “¿Paita nanteri?” 17ॸTempa itiancaquena Tasorentsi irinti
noquenquetsatacaapinitiri atiri. Aisati iriri iriori itiancaquena: noquenquetsati. Te nojateji Jerosarequi nosampiteri itsipa
yora oitinaajiriri. Nocarajeitaqueri aca quemisantajeitatsiri, itiancane: yora ijivataqueri itiancaqueri, ainti nojataque
nosanquenajeitaquempiro noyemisantaririnte, maaroni. Araviaqui. Impoiji nopianaja aisati Tamashicoqui.
3ॸNocantapinitiri Apa Tasorentsi: “Pineshinoncajeiteri 18ॸAri mava osarintsi nosavicanaque, impoiji nojatanaque

carashiasati, cameetsa pisavicacaajeiteri”; aisati iriori nocantiri Jerosarequi, irosati noneantapaacari Sejashi. Ocarataque
Avincatsarite Jesoquirishito. 4ॸTempa irisati shinetaincha quitaiteri 15 nosaviquimotaqueri. 19ॸAisati noneaqueri Santiaco,
peerani ipajacotanteetacariri, irootaque inintacaaqueriri Apa yora irirenti Avincatsarite. Te noneeriji itsipapee iroamereni
Tasorentsi. Te ancameetsajeiveiteani, irootaque Jesoshi. 20ॸIneaquena Tasorentsi, iotaque te nontseeyaji.
ipajacotimentantaqueeri, aisati yoavisacojeitantajeeri, maaroni. Queariotaque oca nosanquenataquempiri. 21ॸImpoiji aisati
Te incoacayeriji tseencantatsiri irantacaajeitajeero caari noquenayetanaque anta Shiriaqui aisati Shirishiaqui.
cameetsatatsi. 5ॸTsame aneacameetsatasanojeiteri Tasorentsi, 22ॸTequerani iriojeitenani quemisantajeitiriri Quirishito anta

ancantaitatiyempani. Aitaque ancantajeiteari. Joreaqui, 23ॸirointi iquemacotashitaquena noquemisantaji.


Icantajeitaque: “Iquisajeiveiteeni maaroni, icoaveitani
Itimi aparo oavisacotantatsiri: yora Jesoquirishito. impoyereajeiteeme, iro cantaincha meeca icamantajeitaqueri
6ॸNoquenqueshireacotaquempi, jaoca picantajeitacari. atiri: َЬɗ͑нӕľ̲ɗѸ͑ҡʮľɗҡľфɗтӕɗфɗѸȍɗҡΎٔॸٚ. 24ॸIveshireimentaquena
Icoyeaquempi Tasorentsi, irootaque ineshinoncatantaquempiri quemisantajeitatsiri anta, icantajeiti: “Tempa icameetsati
Quirishito. ¿Picatimaitacampa pojocajerome piquemisantiri? Tasorentsi, yoavisacotaqueri Pavoro”.
¿Pijitimpa eiro imatirotsi iroavisacotajempi? ¿Picoaquempa
Ipianaja aisati Pavoro Jerosarequi.
pashini oavisacotempineri? 7ॸQueario nocamantajeivetaquempi

2
jaoca pincanteari pavisacotantajeari. Eirorica piquemisantana, 1ॸAri opeeraniitanaque, ocarataque 14 osarintsi, ari
eiro pavisacotajitsi. Iro cantaincha timatsi pashini, nopianaja Jerosarequi. Notsipatanacari Verenave aisati
comitacaajeitaquempiri. Icoaque pashini irantacaajeitempime, naanajiri iriori Tito. 2ॸIotacaaquena Tasorentsi ocameetsati
icantavetimpi: “Eiro imatirotsi Quirishito iroavisacotempi”. nojataque. Apaniro nojatashijeivetacari yora jivatacaajeitiriri
8ॸAriorica nompashiniterome oca nocamantitaquempiri, ayemisantaririnte, te nojatashijeiveteariji maaroni
oncameetsateme iroasanquetaquename Tasorentsi, quemisantajeitatsiri. Nocamantasanotaqueri oca
intianquename Sharincaveniqui. Aisati inquempetea iriori, nocamantapinijeitimpiri. Nosampijeitiri: “¿Ocameetsatimpa oca
ariorica impashiniterome inampire Tasorentsi, oncameetsateme nocamantajeitiriri yora itsipapee atiri? ¿Natsipetashitarompa?”
aisati iroasanquejeiterime Tasorentsi. 9ॸAitaque Icantajeitana: “Je, cameetsa; te pantsipetashitearoji”. 3ॸPamene,
nocamantitaquempi, meeca nampiitajempiro: intimerica notsipatacari iriori Tito. Caari ini jorio, iro cantaincha te
pashiniteroneri nocamantitaquempiri, aitaque incantajeiteriji: “Pintoyeantea”. 4ॸAisati itimi iriori
iroasanquetaqueri Tasorentsi. 10ॸ¿Janicampa nocoaqueri cantavetachari: “Naro piyemisantaririnte”, iro cantaincha caari
nonquimoshiretacayeri? ¿Iriompa atiripee? Teve, tempa irinti ini. Te noncajemeriji: iqueashitapaaca anta
Tasorentsi. ¿Iriompa atiri nocoaque noveshireacayeari? noametavacaajeitanta. Iro iqueantacari, icoaque iriote
Noncoaqueme noveshireacayeari atiri, tecatsi noncanteame nomoncarajeitirorica isanquenare Moishishi, icoajeiveta
nantenerime Quirishito. intoyeantacaajeiteeme. Te irioteji avavisacojeitaja maaroni
quemisantajeitaqueriri Jesoquirishito, te imperanajeiteeji
Jero oca icamantapinitiriri Pavoro. Quirishito amajeitero yamejeitacari joriopee. 5ॸTe
11ॸMeeca, noyemisantaririnte, piojeitaque nonquemisantimateriji yora amatavitenanemeri.
nocamantajeitaquempi jaoca acantajeitajari Nocoasanotaque piotasanotero jaoca acantajeitajari
avavisacojeitantajari. Te irio atiri ashitearone irineane. 12ॸCaari avavisacotantajari.
ini atiri iotacaanarori oca, te irio oametenarone atiri. Irinti 6ॸTecatsi pashini incantena yora jivatacaajeitantatsiri. Te

Jesoquirishito iotacaanarori maaroni. 13ॸPiojeitaque jaoca incantenaji: “Impeajeitajea itsipapee atiri jorio
nocantaveitaniri peerani: naro jorio, nomoncaratasanoveitaroni iravisacotantajeari”. Pamene, peerani iroamereni Jesoshi
maaroni yamejeitari noshanincapee. Piojeitaque aisati inaveitani, iro cantaincha te nompincatsatashiteariji. Tempa
noquisaveitarini maaroni quemisantajeitiriri Tasorentsi. iquempejeitaquee arori: ioti icomijeita iriori. Aisati iriori
Nocantirive, nocoaveitani nojocacaajeiterime iquemisantajeiti. Tasorentsi, te impincatsateariji: iotiri icomijeita, tempa atiri ini.
14ॸQueario, nomoncaratasanovetacaro maaroni yamejeitacari 7ॸTecatsi imperanatena, irointi icantaque: “Queario, itiancaqueri

noshaninca: nanaacojeitaqueri maaroni noshiramparirinte. Tasorentsi Pavoro iquenquetsatacairi itsipapee atiri,


Aitaque, nomatasanoveitaroni maaroni yamejeitaniri icamantajeitiri jaoca incanteari iravisacotantajeari.
noshanincani peeraniniri. 15ॸIro cantaincha peerani, Iquempetaca itiancaqueri Petero icamantajeitiri
tequeratsitani nontimeni, iotitanani Tasorentsi. ashanincasanori arori”. 8ॸQueario, yora Tasorentsi itiancaqueri

164
165 ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊækѠkґȸʊkґkҽʊॷ2ٍॷ3

Petero iquenquetsatacaajeitiri joriopee. Naroquea nainti, noquemisantantari cantavetanari: “Pinquemisantero


itiancaquena noquenquetsatacaajeitiri itsipapee atiri. isanquenare Moishishi pavisacotantajeari”. Queario,
9ॸPineaquero, ijivatacanti Santiaco, Sejashi, aisati Joa. Ari aneatsiquera noni, iro cantaincha te naro aneashitachane
iojeitaque iriori itasoncacoventajana Tasorentsi. apaniro, irinti quiso yoana Quirishito. Iriotaque itomi
Yaacameetsajeitavaquena, aisati yaacameetsajeitavaqueri Tasorentsi noquemisantaqueri, matacaanarori maaroni
Verenave; icantajeitaquena: “Queario, aquempetavacaajeitaca. cameetsatatsiri nantayetiri. Inintasanotaquena, ishinetacotaca
Oquempetaca noquenquetsatacaajeitiri narori ajorioririnte, yoyeetaqueri, icamimentaquena irootaque
pijajeite avinti pinquenquetsatacaajeiteri itsipapee atiri”. yoameetsatantaquenari. 21ॸTe irantsipetashitearoji Tasorentsi
10ॸApatiro aisati icantaquena: “Pincavintsaajeiteri ineshinoncajeitaquee. Iro cantaincha, pijiticari ariorica
ashinoncaincari”. Tempa aitaque nametacaro pimoncarajeitaquero isanquenare Moishishi ari
nocavintsaapinitiri. pavisacojeitaque. Paventaquearoricame isanquenare, tecatsi
pincantea pinquemisanteri Quirishito. Eirorica
Yantiri Sejashi anta Antioquiaqui. piquemisantiritsi, tempa yatsipetashitaca
11ॸIro cantaincha ijatantacari Sejashi Antioquiaqui, icamimentajeitaquempi.
yantaquero caari cameetsatatsi, irootaque nocantantacariri.
Meeca noncamantempiro jaoca ocantari. 12ॸYareetantapaacari Ariorica aquemisanti, quiso oajeitaquee Ishire Tasorentsi.

3
yoacotapinivetacari caari joriotatsi. Ocameetsataque oca, iro 1ॸMeeca, carashiasati, te aneeroji piotantari. ¿Janicampa

cantaincha impoiji yareejeitapaaca itiancane Santiaco. Yora amatavijeitimpiri? Peerani nocamantajeitaquempini


Sejashi itsaroacaavacari yora cantatsiri ocameetsati ipajacotimentajeitaquee Jesoquirishito yoavisacotantajeeri.
amoncarajeitero isanquenareni Moishishi avavisacotantajeari, Piotasanojeivetacaroni, meeca picomitanajaro. 2ॸAparo
irootaque itentareantanacariri yora yoacojeivetacari. nosampijeitempi: ora Ishire Tasorentsi, ¿paita quiso
Irointiquea oca, te oncameetsateji. 13ॸImpoiji ineacojeitaqueri oajeitantaquempiri? ¿Irompa pimoncarajeitaquero isanquenare
yora itsipapee jorio yantaqueri Sejashi, iquempejeitacari: Moishishi quiso oajeitantaquempiri? Tempa iro quiso
itentareashitanajari iyemisantaririnte, ipashiventacaajeitacari oantaquempiri pishiretacaro nocamantitaquempiri. Tempa
intsipajeitajeari. Iojeivetaca te oncameetsateji intentareeri, iro pinquenqueshireempa. 3ॸPiquemisantantacari peerani, ¿paita
cantaincha aisati iquempejeitacari Verenave. 14ॸAri impoiji oavisacojeitaquempiri? Tempa iro Ishire Tasorentsi. ¿Paitasa
nareetapaaja narori. Noneantapaacariri Sejashi te picoantacari meeca pimoncarajeitero isanquenare Moishishi?
intsipajeiteariji itsipapee atiri, niotaque te irimoncarateroji oca ¿Arimpa omatacaajeitaquempi icoacaajeitaquempiri Tasorentsi?
queariotatsiri acamantajeitiriri atiri: “Yoavisacotashijeitee 4ॸOshequi pineacatsitimentari Jesoquirishito.

Jesoquirishito, te incantajeiteeji amoncaratero isanquenare ¿Patsipetashitarompa? ¿Ariompa pintseencanajeri meeca?


Moishishi avavisacotanteari”. Ari napatojeitaca maaroni 5ॸPamene: tempa itiancaquempiro Tasorentsi Ishire. Tempa

quemisantajeitatsiri. Nocantaqueri Sejashi: “Tempa aviro jorio, itasoncacoventapinitaquempi. ¿Paita itasoncacoventantaquempiri?


iro cantaincha te pinquempetasanotajeari ashanincasanori, ¿Irompa pimoncaratapinitaquero isanquenare Moishishi? Teve.
irinti piquempetaca itsipapee ashaninca. Pamene, ¿paitasa Tempa pishiretacari, irootaque itasoncacoventantaquempiri.
picoacaantacariri yora itsipapee atiri inquempejeitee arori?
15ॸArojeitaque jorio, ashi airo ajoriojeiti. Te anquempeteariji Ishiretacari Avarama Tasorentsi, irootaque ineacameetsatantacariri.
itsipapee atiri: te iriojeiterini peerani irinti Tasorentsi. 16ॸIro 6ॸTempa aisati piquempetacari Avaramani. Ishiretacaroni peerani

cantaincha piojeitaque ariorica amoncarajeitaquerome maaroni maaroni icantaqueriri Tasorentsi, irootaque


isanquenareni Moishishini, eirome ineacameetsateeme ineacameetsatantacariri, oquempevetaca te iranteroji caari
Tasorentsi, ioti antajeitaquero caari cameetsatatsi. Ariorica cameetsatatsi. 7ॸ¿Janica meeca shanincatasanotajariri Avaramani?
ashireteari Jesoshi, anquemisanteririca, ari Tempa yora quempetasanotajariri: yora shiretasanotariri
incavintsaasanojeitaquee Tasorentsi, eiro iquenqueshiretajirotsi Tasorentsi, quemisantasanotiriri. 8ॸOra irineane Tasorentsi
aisati caari cameetsatatsi antajeitaqueri. Ari ashirejeitacari oquenquetsatacotiri itsipasatipee atiri. Ocantitani coajica
Jesoshi, aquemisantaqueri, irootaque ineacameetsajeitantajeeri inquemisantajeitaje atiri iravisacotantajeari. Yora Tasorentsi
Tasorentsi, iquempetacantaquee te antajeiteroji caari peerani icamantaquerini Avaramani, icantiri: “Pishiretaquena,
cameetsatatsi. Te inquenqueshireteroji amoncarataquerorica irootaque notasoncacoventantaquempiri. Aisati nonquempetaqueri
isanquenare Moishishi. Te irineacameetsatashiteariji yora yora itsipapee atiri: ariorica irishiretena, nontasoncacoventaqueri”.
moncarajeiteronemeri maaroni ocantiri isanquenare Moishishi”. 9ॸAitaque icanta, itasoncacoventajeitiri maaroni quemisantatsiri,

Irootaque nocantaqueriri Sejashi aisati maaroni nojorioririnte. iquempetacantajeitaqueriri Avarama. 10ॸAiniro inaveta coatsiri
irimoncarajeiterome maaroni isanquenareni Moishishi,
Eiro oavisacoteetsi isanquenare Moishishi.
iravisacotantajeameri. Te irimateroji, irootaque
17ॸPamene, ¿paita aventantacariri Quirishito? Tempa acoaque iroasanquetantajeiteariri Tasorentsi, intiancajeiteri
iroameetsajeitajee. Tempa oamejeitaquee isanquenareni Sharincaveniqui. Pineaquero, ocanti Sanquenarentsi:
Moishishi ainiro antane, irootaque aventantacariri Quirishito. “Iroasanquejeiteri Tasorentsi yora caari moncaratasanojeitiro
¿Yantacaajeitaqueempa Quirishito caari cameetsatatsi? Teve, te maaroni isanquenatiniri Moishishi”. 11ॸPineaquero, tecatsi
irantacaajeiteeroji. 18ॸAri notseencaquero isanquenare ancantero amoncarajeitero ora sanquenarentsi. Eiro ajititsi
Moishishi, eiro oavisacojeiteetsi. Noncantempiricame meeca: amoncaratasanojeitero avavisacotantajeari. Eiro
“Tsame amoncaratero isanquenare Moishishi ineacameetsatashijeiteetsi Tasorentsi, irointi icantaquee: “Ariorica
avavisacotantajeari”, tempa ontimeme nantane. 19ॸPineaquero, pishiretena, ari noneacameetsajeitaquempi, impoiji
te noncanteji narori: “Nomoncarayetaquero isanquenayetiniri pincantaitatiyempani paneajeitanaje inquitequi”. 12ॸAisati
Moishishi”. Oquempetaca nocamaque, te isanquenareni Moishishi, te oamejeiteeji ashireteari Tasorentsi
nonquenqueshiretajeroji. Oametaquena eiro nomatirotsi avavisacotantajeari, irointi oamejeitaquee ancantatiyempani
maaroni ocantiri, aisati oametaquena noquemisantaqueri amoncaratasanotero ocantayeteeri, avavisacotantajeari.
Tasorentsi. Iriotaque irinti oaneaquenari, naneantacari meeca;
irootaque noquemisantantacariri narori. Ipajacotaca Quirishito Yantaqueeneri Quirishito.
coroshiqui, icamaque, torein. Oquempevetaca notsipatacari 13ॸTeamoncaratapiniteroji isanquenareni Moishishi, irootaque
narori coroshiqui, nocamaque, torein, 20ॸirootaque caari incantanteemeri Tasorentsi: “Pijate Sharincaveniqui”. Te
ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊækѠkґȸʊkґkҽʊॷ3ٍॷ4 166

amoncarajeiteroji, iro cantaincha icamimentaquee avaotisatimentari, iojeitantacari atiri aquemisantaqueri, aisati


Jesoquirishito, yoavisacojeitaquee. Tempa ocantitani ashanincajeitacari. 28ॸMeeca acarajeitaqueri jorio, caari
Sanquenarentsi: “Yora pajacotachaneri inchatoqui joriotatsi, aisati acarajeitaqueri pimantaari, caari pimantacha,
incamimenteri maaroni antirori caari cameetsatatsi”. 14ॸAri shirampari, tsinane, maaroni: amoncaratavacaajeitaca
icamimentajeitaqueri pashinisatipee atiri, aquemisantajeitaque. Iro cantaincha jaocarica acantajeitari,
yoavisacojeitantajariri maaroni quemisantajeitiriri. Aisati eiro aquenqueshiretirotsi. Pineaquero, ariorica ashanincatacari
iquempejeitani iriori yora Avaramani, iquemisantini, irootaque Jesoquirishito, ashanincatavacaajeitaca. 29ॸAisati oquempetaca,
yavisacotantajari. Aisati Ishire Tasorentsi, quiso oajeitaquee ariorica aquemisantaqueri Quirishito, aquempejeitajari
maaroni arori quemisantajeitiriri. Irootaque icashiacaitacariniri Avarama. Tempa icantirini peerani Tasorentsi:
Avaramani peerani. “Pinquemisantenarica, aitaque nontasoncacoventaquempi”.
Irootaque icantajeitaqueeri meeca arori, eiro yamataviteetsi,
Icashiacaitacariniri Tasorentsi Avaramani. irootaque aquempejeitantajariri Avaramani arori.
15ॸPinquenqueshiretero, noyemisantaririnte, oca amejeitacari.
Ariorica acoaque ancashiacayeri ashaninca amperi paitapeerica, Jaoca acantaveitaniri peerani, tequerani impoqueni Quirishito.

4
asanquenateneri acashiacaaqueriri, iriotasanotantearori. Aisati 1ॸPiotacotiri yameyetacari ashitaarantachari. Itimirica
asanquenatero avajiro. Impoiji tecatsi ancantea itomi, icoaque imperi maaroni yashiyetari. Aisati icantiri
ampashinitapinitero, eiro amatirotsi amataviteri yora ishaninca: “Ariorica noncamaque, pinquempoyeajeneriya
acashiacaaqueri paitapeerica. 16ॸAisati iriori Tasorentsi, icantiri notomijaniqui maaroni nashiyetari. Ariorica irantearitanaje, ari
Avarama: “Ariorica pinquemisantena, ari noavisacotajempi”. pimpajeri maaroni”. Ari icoaque imperi maaroni; tempa
Aisati icantaqueri: “Nontianqueri pishaninca, coajicani, iriotaque ashijeivetariri itomi maaroni, iro cantaincha
iroavisacojeitajeri maaroni quemisanterineri”. Pamene, te ainiroquera ijananequiti, tequeratsita impincatsateaji.
incanteriji: “Nontiancajeiteri oshequi oavisacojeitempine”. Teve. Oquempetaca te irishineteriji nampirentsipee impimantayetero
Irinti iquenquetsatacotaqueri aparoni ishaninca, iroaararo nampitariri, aisati tequera irishineteri itomi
oavisacotantatsineri: yora Quirishito. 17ॸPineaquero, otimi impimantayetero iroaararo. 2ॸItimi quempoyeajiriri, aisati
icantaqueriniri Tasorentsi Avaramani peerani. Icantantacariniri, quempoyeajiniriri yashiyetari. Ariorica omoncaratapeempa
tequerani ontimeni isanquenareni Moishishi. Impoiji ocarataque icantaqueriri iririni, aitaque irishineteri paitapeerica. 3ॸAitaque
osarintsi 430, ari isanquenatacaaqueri Tasorentsi Moishishi. Te aquempevetaniri peerani arori, tequerani impoqueni Quirishito.
impashiniteroji oca icamantitacariniri yora Avarama, te Oquempoyeaveiteeni isanquenare Moishishi, oamejeiveiteeni
iramataviteriji. 18ॸIncoaqueme Tasorentsi amoncaraterome antapinijeitironi pomerentsiyetachari.
isanquenare Moishishi avavisacotanteameri, eiro aquempetarime Aquemisantashiyevetaroni icantayetiri atiri, iperanajeiteeni.
Avarama. Te ontimeniji irimoncaratantearomeri. Te iranteroni 4ॸImpoiji omoncarataca icantaqueriri Tasorentsi. Itiancaqueri

iriori ocantiri isanquenare Moishishi, irointi iquemisantaqueri itomi, otimaqueri tsinane, jorio inavetapaaca,
Tasorentsi, irootaque icantantacariri: “Noavisacotempi”. ipomerentsitimentaquero isanquenare Moishishi. 5ॸAyojeitaque
19ॸAri, ¿paita otimantacari isanquenare Moishishi? opomerentsitaca amajeitero ocantayetiri isanquenare Moishishi.
Iotacaajeitaquee ainiro antane, irootaque acoajeitantacari Aquempeveitarini pimantaari, iro cantaincha yoavisacojeitajee,
oavisacojeiteeneri. Ipocaque Quirishito, te meeca ancoajeroji irootaque itomintasanojeitantajeeri Tasorentsi. 6ॸTempa meeca
isanquenare Moishishi. Tempa iriotaque Quirishito ishanincani arojeitaque itomipee, irootaque itiancantajeitaqueerori Ishire
Avarama: yora icamantitaniri peerani Tasorentsi: Itomi, quiso oajeitaquee. Irootaque meeca acantajeitantajariri:
“Nontiaquempiri coajica oavisacotempineri”. Aisati “Apa Tasorentsi”. 7ॸTe arojei meeca pimantaari, meeca
noncamantempiro oca: yora Tasorentsi icantiri inampire: arojeitaque itomipee Tasorentsi. Ineshinoncajeitaquee, timatsi
“Pincamantaiteri Moishishi noneane”. Impoiji iriori Moishishi icashiacaajeitaqueeri maaroni.
yovaaqueneri atiripee irineane Tasorentsi. 20ॸIrintiquea Avarama
iriotasanotaque neanatasanotaqueriri Tasorentsi, tecatsi Ariorica apomerentsiventajaro isanquenatiniriri Moishishi
ovayenerine irineane. Apaniro icamantaqueri, apaniro ini. joriopee, aquempetacari pimantaari.
21ॸPeerani icantiri Tasorentsi Avarama: “Ariorica 8ॸPeerani, te piojeiveitearini Tasorentsi,

pinquemisantena, noavisacotempi”. Ari impoiji isanquenatacairi pijitasorentsijeiveitarini irovetsicane Tasorentsi. Tecatsi


Moishishi, otimantacari isanquenare. ¿Onashitampa oca incantajeitea intasorentsite. 9ॸIro cantaincha meeca piojeitaqueri
icantaqueriri Moishishi? Teve. Meeca ayojeiti te oavisacojeiteeji Tasorentsisanori, tempa aisati iriotaque iojeitaquempiri. ¿Paita
isanquenare Moishishi, tecatsi oncante oameetsatasanojeitee. picoajeitantacari pinquempetajea peerani? ¿Picoaquempa
22ॸOamejeitaquee sanquenarentsi ainiro antanepee maaroni. Te pinquempetajea aisati pimantaari? ¿Paita
amajeiteroji icoacaaqueeri Tasorentsi. Iro cantaincha timatsi pinquemisantashitanteariri caari tasorentsitatsi? Eiro imatirotsi
icantajeitaqueeri maaroni arori shirejeitariri: ariorica iroavisacotempi. 10ॸPinashitacaapiniyetaro quitaiteripee,
anquemisanteri Jesoquirishito, aitaque iroavisacojeitaquee. cashiripee, osarintsipee, paitapeerica. Iro
23ॸPeerani, oshequi operanajeitaquee isanquenare Moishishi, pinashitacaapiniyetantarori picoajeiveta
oquempetacari variria, ariorica iroiminqueaquee caravosoqui. irineacameetsatempime Tasorentsi. 11ॸOshequi nocantashireti
Oquempetacantaquee oquempoyeajeitaquee irosati ipocantacari meeca. ¿Natsipetashitampa nopomerentsiventimpi
yora aquemisantajeitaqueri. 24ॸAisati isanquenare Moishishi noamejeivetimpi?
oshiaqueri oametantatsiri: oamejeitaquee ainiro antane,
acoantacari anquemisantajeiteri Quirishito, Iquenqueshireyetiri Pavoro.
iroameetsajeitantajeeri, inquempetacantajee te anteroji caari 12ॸMeeca, noyemisantaririnte, pinquempejeitena: eiro
cameetsatatsi. 25ॸMeeca ayojeitaqueri Quirishito, pipomerentsiventajarotsi isanquenare Moishishi. Tempa
aquemisantaqueri. Aitapaji. Te ancoajeji meeca oametajeeneri nojocajiro narori, meeca noquempejeitajimpi avirori, te
anquemisanteri: tempa moncarataca. pimpomerentsiventearoni peerani, te pioveitearoni.
Nojatashitantimpiniri peerani, te pintseencajeitavaquenaji.
Arojei quemisantatsiri, aquempejeitacari Avaramani. 13ॸAisati piojeitaque nocamantantapaaquempiniri jaoca
26ॸAquemisantajeitaqueri Jesoquirishito, irootaque pincanteari poavisacotea, nojoquiitapaaca narori.
itomintantajeitaqueeri Tasorentsi. 27ॸPamene, aisati 14ॸPipincayevetari mantsiayetatsiri, iro cantaincha te
167 ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊækѠkґȸʊkґkҽʊॷ4ٍॷ5

pimpincavaquenaji nainti, cameetsa poisavicavaquena. ɗфѸȍɗҡѸ͑ΎҡʮľфΎ̲фΎ͑ɗҡɗ̲ɗ̲Ύʮľɗҡɗ̲Йɗфɗٔॸٚ. 31ॸPineaquero,


Impoquericame inampire Tasorentsi, pincavintsayerime; aisati noyemisantaririnte, te ashanincajeitearoji ora nampirentsi, eiro
impoquericame Jesoquirishito, pincavintsayerime iriori. Iro apomerentsiventarotsi isanquenare Moishishi. Irointiquea
cantaincha narotaque nainti areetaquempiri. Oquempetaca ashanincajeitacari itomisanori Avarama: yora Isaca.
pincavintsaavaquerime iriori, picavintsaasanotavaquena narori. Aquemisantaque, irootaque itomintantaqueeri Tasorentsi.
15ॸPeerani piquimoshireimentavaquena, ¿paita caari

piquimoshirejeitanta meeca? Peerani picavintsaajeitaquena Pincoyeanontea: terica pininte pimpeajea jorio, ari
catsini. Arioricame noncantempime: “Pinquitsoreajenaro poqui, pinquemisanteri Quirishito.

5
pimpenaro”, ari pimpaquenarome, arioricame pimataquerome. 1ॸTempa peerani yoavisacotajee Quirishito, irootaque
Niotaque oshequi pinintasanojeitaquena. 16ॸAri meeca ocameetsatantari aijatasanojeiteri. Te incoyeji
queariosanotaque oca noamejeitaquempiniri, ¿meecampame anquempetajeari pimantaari. Eiro picoitsi imperanayeetempi
piquishimentaquenaro? pimayetero paitapeerica pavisacotantajeari.
17ॸQueariompia: icoaque iroveshireacayempi yora 2ॸPinquemisantasanotena. Narotaque Pavoro camantimpirori

amatavitimpiri, iro cantaincha eiro yamitacotasanotimpitsi. oca. Ariorica pintoyeantea, pijiticari oavisacotempi;
Icoaque pintseencajeitena, pinquemisantanteariri irinti, patsipetashitarocari paventavetacarini Quirishito, eiro
piveshireimentanteariri irinti. 18ॸPamene, ocameetsati ancoaque imatirotsi iroavisacotempi. 3ॸNoncamantajempi aisati: ariorica
ancavintsaavacaajeitea, eiro amatavitavacaajeitatsi. Ariorica pintoyeantea pavisacotantajeari, ocameetsati pimoncarajeitero
nontsipatempi, ocameetsati ancavintsaavacaajeitea, aisati isanquenare Moishishi, pintsoteaquero maaroni catsini. Eirorica
ariorica nonteentareanajempi, ancavintsaavacayeani aisati. pimoncarajeitirotsi maaroni, eiro pavisacotajitsi. 4ॸAriorica
19ॸAisati, noshaninca, noquempetaca: oshequi pininti pimoncarajeitero sanquenarentsi
noquenqueshireacotaquempi catsini, tequera pimoncarateroji irineacameetsatantempiri Tasorentsi, te pincoyeji
icoacaaquempiri Quirishito, tequera pinquempeteari iriori. irineshinoncatempi. Pitseenquiricari Quirishito. 5ॸIro cantaincha
Nonquenqueshireacotempini, noncanteani, irosati ariorica ashinetero Ishire Tasorentsi oamejeitee anquemisante,
pinquempetanteariri. 20ॸNocoasanovetaca ayojeitaque irimoncaratero Tasorentsi maaroni icantaqueeri.
nontimimotanajempime, cameetsa Aitaquequea ayojeitaque iroameetsatasanojeitee. 6ॸAriorica
nonquenquetsatacaanajempime. Te niotacotempiji paitarica aquemisantasanotaqueri Jesoquirishito, eiro isampiteetsi
noncantempiri ontimanteari piotanteari. Tasorentsi: “¿Pitoyeantampa?” Teve. Te inquenqueshireteroji.
Ariorica anquemisante, ari anintajeiteri itsipapee atiri.
Ariorica aquemisantaque, avavisacojeitaca; eiro amoncaratajirotsi
Irootaque icoacaaqueeri Tasorentsi.
isanquenare Moishishi avavisacotantajeari. 7ॸPeerani cameetsa piquemisantajeiveitani.
21ॸAriorica pijivetaca pimoncarataquero isanquenare Pishiretasanojeivetacaroni quearioyetatsiri. ¿Janicampa
Moishishi pavisacotantajeari, pincamantena: ¿piotasanotirompa jocacaaquempirori piquemisanti? 8ॸTe irijocacayempiro irinti
ocantiri isanquenare? 22ॸOcanti itimini itomi Avarama apite. Tasorentsi. Iriotaque coyeaquempiri iroavisacotempi.
Aparo ashi inampire yamanantiri. Irio pashini ashi ijinasanori, 9ॸOtimirica tapiacaarori tanta capichaji, ari otapiacaacaro

te iramananteroji irointi. 23ॸYora otomi inampire oshequi tanta, otsoteanaquero, maaroni. Aisati oquempetaca,
iquempetasanojeitacari itsipapee jananequipee. Iro cantaincha aparoni amatavitantatsiri yamatavijeitiri oshequi atiri.
inashita irinti otomi ijina. Icantitacaroni Tasorentsi: “Intime 10ॸNoshiretacari Tasorentsi, niotaque inquenqueshiretacaajempi,

pitomi”. Impoiji omoncarataca icantaquerori, itimaque. pinquempejeitantajenari. Te nioteji janicarica ashereaquempiri,


24,25ॸAiniro oshiacantaqueri oca tsinane apite. Opajita iro cantaincha coajica iroasanqueteri Tasorentsi. 11ॸTimatsi
nampirentsi Acara. Oshiacantaqueri iroori pomerentsiventirori cantanirotatsiri nocamantiri atiri irimoncaratero isanquenare
isanquenare Moishishi. Isanquenataquero iriori icantaqueriri Moishishi. Noncantempime: “Pintoyeantea
Tasorentsi anta toncaariqui timatsiri anta Araviaqui, pajitachari pavisacojeitantajeari”, eiro nocamantimpime: “Icamimentaquee
Shinai. Otomi ora nampirentsi, iquempetajaro iriniro: Quirishito coroshiqui yoavisacojeitajee”. Impoiji eirome
nampirentsi ini iriori, ainiro peranatariri. Aisati iquisaname joriopee. 12ॸTimatsi yora cantanirovetimpiri
oshiacantaqueri nampirentsi joriopee timayetatsiri meeca pintoyeantea, oshequi yashereajeitaquempi. Nocoaveta narori
Jerosarequi: yatsipetashitacaro ipomerentsiventajeitacaro iraitsoquireempame iriori.
isanquenare Moishishi, maaroni. 26ॸIro cantaincha ainiro pashini
tsinane: ijinasanori Avarama. Oshiacantaqueri iroori Ariorica pinintavacaajeitea, ari moncarataca.
savicatsineri pashiniqui Jerosare, timatsiri anta jenoqui. Arojei 13ॸMeeca, noyemisantaririnte, noncamantempi. Icoyeaquempi
savicatsineri anta, anampijeitearo irointi. Te arojei nampirentsi, Tasorentsi iroavisacojeitempi, te irinintacayempiji
te ampomerentsiventearoji isanquenare Moishishi, eiro pimpomerentsiventearo isanquenareni Moishishi.
apomerentsiventarotsi catsini. 27ॸIrootaque Yoavisacojeitaquempi, iro cantaincha te irishinetempiji pantero
isanquenatacotaqueniri Isayashini: “Pishiravarovetaca, iro paitapeerica picoiri. Icoaque pinintavacaajeitajea maaroni,
cantaincha piveshireanaquea. Tequera pintimeri pitomi, iro aisati pincavintsavacaajeitajea. 14ॸJero oca isanquenatiniri
cantaincha pinquimoshiretasanotanaque, Moishishi: “Oquempetaca avisati cavintsaajancha, aisati
irishequiasanotanaque pisaripee, eiro ishequititsi osaripee pinquempejeiteri itsipapee, pincavintsaasanojeiteri,
pinampire”. pinintasanojeiteri”. Ariorica amajeitaquero oca, cameetsa.
28ॸMeeca, noyemisantaririnte, aquempejeitacari ainti Isaca. Moncarataca. 15ॸIro cantaincha piquisavacaajeitaca, oshequi
Ainiro icashiacaaqueriri Tasorentsi Isaca, aisati ainiro picatsimajeitaque: oquempetaca patsicavacaajeitaca, aisati
icashiacaajeitaqueeri arori. 29ॸPeerani, yora Ishimairi, yora oquempetaca pipatsareavacaajeitaca, patsare. Ariorica
otomi nampirentsi, iquisapinitaqueri irirenti: yora Isaca. Aisati pincatsimajeite, aitaque pimpoyereavacaajeitajea; eiro
oquempetaca, yora coatsiri amoncarajeitero isanquenare pimajeitirotsi pinquemisantajeite.
Moishishi iquisapinijeitaquee arori: tempa arojeitaque quiso
oajeitaquerori Ishire Tasorentsi. 30ॸJero oca ocantiri Acoajeivetari arori, aisati ocoacaajeitaqueeri Ishire Tasorentsi.
isanquenatiniri Moishishi: “Icantiri Tasorentsi Avarama: 16ॸNoncamantasanotempi: pincantero Ishire Tasorentsi
‘Pintiancajero ora pinampire aisati otomi. Yora Ishimairi, eiro oamejeitempi paitapeerica panteri. Eiro pantirotsi caari
iquempetasanotaritsi otomi pijinasanori. Yora Isaca cameetsatatsi picoayevetari avirori pantajeitemeri. 17ॸTimatsi
ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊækѠkґȸʊkґkҽʊॷ5ٍॷ6 168

caari cameetsatatsi acoayevetari antajeiteri arori, aisati timatsi 6ॸOcameetsati ampapiniteri oamejeiteerori irineane

ocoacaavetaqueeri Ishire Tasorentsi antacayeemeri. Te Tasorentsi maaroni coiteimojeitacariri. Te ancoyeji


omoncaratavacayeaji. Onashiyetaca, irootaque caari incoiteayetearo paitapeerica. Irinti quemisantajeitiriri
amajeitantaro cameetsayetatsiri antemeri. 18ॸAriorica pajeiterineri. 7ॸQueariompiya, eiro pamatavijeitajatsi avisati,
anquemisantero Ishire Tasorentsi paitarica antacayeeri, eiro te incoacayeeji Tasorentsi antseencajeiteri. Paitapeerica
aquenqueshiretirotsi amoncaratero isanquenare Moishishi. apanquiyetiri, aayetajero oitsoquipee oshanincasanori iroori.
19ॸAyojeitaquero caari cameetsatatsi antapinijeitiri: 8ॸOshiaquero ariorica antapinitero caari cameetsatatsi

ineavintsatiro shirampari caari yai, oneavintsatiri tsinane caari acoajeivetari, ari ajate Sharincaveniqui. Ariorica antapinitero
ai, antavintsatavacaajeita: acantirove, te ampashiventeaji. ocoacaaqueeri Ishire Tasorentsi, ari ancantaitatiyempani
20ॸAisati ashiacantaqueri paitapeerica ajitasorentsitashiyetari, asavique inquitequi. 9ॸEiro aperatarotsi antapinitero
amatsitanti, aquisavacaajeita, aquisatsatavacaajeita, anevetaro cameetsatatsiri. Ariorica ancantatiyempani antapinitero, ari
paitapeerica yashiyetari ashanincapee, atsimaajencata, te impinajeitaquee coajicani Tasorentsi. 10ॸAri ocameetsati
ancavintsaavacayeaji, te aacameetsatavacaajeiteaji, irointi ancavintsaajeiteri itsipapee atiri, aiquero ajatatiye
aquisashireavacaajeita. 21ॸAisati anintitaqueri aitayeteri ancavintsaasanojeiteri ayemisantaririnte.
irovaararo ashaninca, avanti, ashinquijeita, maaroni. Peerani
nocamantitimpini: “Queariompiya. Ariorica antapinitero Ari yovecarataquerori isanquenare.
maaroni ocapee, eiro amatirotsi ajate anta ipincatsaritinta 11ॸNarotaque Pavoro sanquenatimpirori oca: pineaquero,
Tasorentsi”. Meeca nampiitajempiro: “Queariompiya. antearo nosanquenataquero. 12ॸYora coanirovetachari
Pantirocari caari cameetsatatsi”. pintoyeantea, icoaque yora ijorioririnte
22ॸIro cantaincha Ishire Tasorentsi oamejeitaquee irineacameetsanirojeiteri. Te irinintaniroteji inquisajeiteri.
anintavacaajeitaca, aquimoshirejeitaque, aveshireajeitaca, eiro Incantempime: “Icamimentaquempi Quirishito coroshiqui
aquisavacaatsi, acavintsavacaaca, acameetsataque, eiro yoavisacojeitajimpi”, ari inquisajeiterime ishaninca.
amatavitantitsi, 23ॸaneshinoncatavacaaca, eiro antayetirotsi 13ॸMaaroni yora toyeantachari te irimoncarateroji

caari cameetsatatsi acoavetari antemeri. Te ontsaneapitsateeroji isanquenare Moishishi, iro cantaincha icoanirovetaca
isanquenare Moishishi maaroni oca. 24ॸYora pajacojeitachari pintoyeantea avirori irishemetanteari.
coroshiqui icamajeitaque, torein: tecatsi irantaje aisati. Ariorica Irishemetimentempime, incanterime ishaninca: “Pineaquero,
aquemisantaqueri Jesoquirishito, oquempetaca arosati notoyeantacaacari. Iquemisantajeitaquena”. 14ॸIro cantaincha
pajacotajancha, oshiacantaca acamaque, tecatsi ancantea te oncameetsateji noshemete nainti, irointi nocoaque
ancoajeitaje antajero caari cameetsatatsi. 25ॸIro cantaincha noveshireimenteari yora Avincatsarite Jesoquirishito: yora
oshiacantaca oaneajee aisati Ishire Tasorentsi, iotacaajeitajee pajacotimenteeri coroshiqui. Meeca oquempetimotaquena
aisati. Tsame ancantero oamejeitee paitapeerica antayeteri. nopajacotaca narori. Nocamaque, te meeca noncoayetajeroji
26ॸEiro ashemetitsi, aquisacaaricari itsipapee. Eiro caari cameetsatatsi icoayetiri atiri, te
anintashireitiritsi ioyetiri iriori. nonquenqueshiretajeroji caari cameetsatatsi. 15ॸEiro
yavisacotashitatsi maaroni toyeantachari, aisati eiro
Jero oca pashini yoameyetiriri Pavoro. yavisacotashitatsi caari toyeantacha. Iro cantaincha ariorica

6
1ॸNoyemisantaririnte, ariorica pineeri pishaninca yantiro impashinitacaajee Tasorentsi, ari avavisacotajea. 16ॸAriorica
caari cameetsatatsi, pincantero Ishire Tasorentsi piquemisantaquero oca, ari ishanincataquempi Tasorentsi,
oametempi pincavintsayeri. Queariya, piquishiricari, aisati nocoaque cameetsa irisavicacayempi, aisati nocoaque
jentsiquero pineanateri. Queariompiya pantirocari avirori caari incavintsayempi.
cameetsatatsi. 2ॸPincavintsaavacaajeitea. Ariorica 17ॸMeeca eiro pashereanatsi, eiro pipiatsatanatsi. Narotaque

pincavintsante, pimataquero yoamejeiteeri Quirishito. antaveetiniriri Jesoshi, irootaque iquishimentantanarori


3ॸItimirica shemetatsiri, yamatavitaja irisati. Te incameetsateji tseencantatsiri, irootaque namashiyetantacari novatsapeequi.
iriori. 4ॸPinquenqueshireempa: piote ocameetsatirica 18ॸMeeca, noyemisantaririnte, nocoaque

pantayetiri. Ariorica ocameetsati pantayetiri, irineshinoncajeitajempi aisati Avincatsarite Jesoquirishito.


pinquimoshiretanaque. Eiro pishemetitsi, eiro pitseenquiritsi Tempa aitaque icantapinijeitimpiri.
itsipapee, 5ॸtempa ainiro antajeitiri maaroni. Ari ocarati. Narotaque sanquenatirori oca: Pavoro
YORA PAVORO ISANQUENAJEITINIRI EJESOSATI

intsoteajeero Tasorentsi maaroni icantitaqueeri. Eiro


Ivetsajeitari Pavoro ejesosati. yamataviteetsi. Tempa queario iraajeitanajee inampiqui

1
1ॸ¿Savicajeitatsimpi, ejesosati? ¿Tecatsimpa oajeitempine? antsipajeitanteariri iriori. Tempa icameetsatasanotaque. Tsame
Narotaque Pavoro sanquenajeitimpirori oca. Itiancaquena aisati ancamantajeiteri maaroni atiri: “Icameetsataque
Jesoquirishito noquenquetsatacotiri, irootaque icoacaaquenari Tasorentsi”.
Tasorentsi. Meeca nosanquenajeitimpiro maaroni
Ipasonquitiri Pavoro Tasorentsi.
quemisantajeitatsiri, maaroni quearioventiniriri Jesoquirishito
icoacaajeitaquempiri. 2ॸNocoaque irineshinoncajeitempi Apa 15ॸNoquemacojeitaquempi avirori, piquemisantasanojeitaqueri
Tasorentsi, cameetsa irisavicacaajeitempi. Aisati iriori Avincatsarite Jesoshi, aisati pinintasanojeitaqueri
Avincatsarite Jesoquirishito: irineshinoncajeitempi, aisati piyemisantaririnte. 16ॸIrootaque nocantantariri Tasorentsi:
cameetsa irisavicacaajeitempi. “Ariove pimatacaaqueri ejesosati”. Nocantani
nopasonquitacoventajeitimpi, aisati nocantiri Tasorentsi
Icoacaaquee Tasorentsi ayojeiteri. iramitacojeitempi. 17ॸNoquenquetsatacaapinitiri yora iriri
3ॸTsame ancamantajeiteri atiri icameetsatasanoti catsini Avincatsarite Jesoquirishito: tempa icameetsatasanotaque.
Tasorentsi: yora iriri Avincatsarite Jesoquirishito. Nocantiri: “Piotacaajeiteri ejesosati, piotacaajeiteri jaoca
Aquemisantaqueri Quirishito, meeca icantajeitaquee Tasorentsi: picanta avirori. 18ॸPiotacaasanojeiteri, iriojeitantearori jaoca
“Pisaviquimojeitena coajica anta inquitequi jenoqui”. Tempa noncantajeiteari, coajica: tempa ocameetsatasanotaque catsini
aisati meeca oshequi icavintsaajeitaquee, anta inquitequi”. Tempa yashijeitaquee, irootaque nocoantacari
aveshireimentasanotacari catsini, oquempetaca piojeite ocameetsatasanojeiti maaroni icashiacaajeitaqueeri.
asaviquimojeitaqueri inquitequi. 4ॸPeerani, tequerani 19ॸOshequi catsini itasorentsitasanotaque, te ompeempaji

irovetsiqueroni quipatsi, icoyeajeititaqueeni, iotitacani itasorenca. Itasoncaventajeitaqueri maaroni quemisantajeitiriri.


iroavisacojeitee Quirishito. Iquenqueshiretitacani: Peerani iotacaajeitaquee itasorentsitasanotaque, 20ॸtempa
“Noameetsatasanojeiteri maaroni quemisantajeiterineri yoitinaajiri Quirishito. Yaanajiri anta inquitequi, aisati
notomi”. Meeca ineacameetsajeitaquee, isavicacaajiri anta iracosanoriqui icaratajiri
iquempetacantajeitaquee te anteroji caari cameetsatatsi. ipincatsariventantajeiti. 21ॸIcantaqueri: “Notiomi, nocoaque
5ॸInintasanojeitaquee catsini, irootaque itiancantacariri pimpincatsariventajeiteri maaroni pincatsarijeivetachari,
Jesoquirishito icamimentajeitaquee. Aitaque icantitani peerani: savicacantajeivetachari, jivatacaantajeivetachari, maaroni.
“Nontomintajeiteari iriori quemisantatsineri”. Irootaque Pimpincatsariventajeiteri maaroni timajeitatsiri meeca, aisati
icoacaajeitaqueeri maaroni. 6ॸMeeca ashanincajeitacari Itomi pimpincatsariventajeiteri maaroni timajeitajantsineri coajicani”.
inintasanotiri, irootaque ineshinoncajeitantaqueeri. Ari yanaacojeitiri maaroni, ipincatsaritasanotaque catsini.
Icavintsaasanojeitaquee catsini. Tsame ancantaitatiyempani 22ॸAisati icantaqueri: “Avirotaque cantacanterone jaocarica

ancamantajeiteri atiri: “Icameetsatasanotaque Tasorentsi”. oncantayeteari paitapeerica, aisati pimpincatsariventajeiteri


7,8ॸIneshinoncatasanojeitaquee maaroni, inintasanojeitaquee maaroni quemisantajeitimpiri. 23ॸImpincatsajeitempi iriori.
catsini. Itiancaqueri Itomi icamimentajeitaquee, Tempa piquempetasanotaquena narori, pitasorentsitasanotaque
aparajatimentajeitaquee iriraja. Icavintsaasanojeitaquee, meeca catsini, picantani pitasoncacoventajeitaqueri maaroni
te inquenqueshiretajeroji aisati caari cameetsatatsi antajeitiri. quemisantajeitimpiri”.
Tempa aitaque yoavisacojeitaquee. Iotacaajeitaquee,
Itasoncaventajeitiri Tasorentsi quemisantajeitiriri.
otimantacari ayojeitantajari. 9ॸAisati iotacaajeitaquee paita

2
itiancantacariri Quirishito: te ayojeiveitearoni peerani. Aitaque, 1ॸPeerani, avirori, te piojeiveitearini Tasorentsi,
peerani icoitacani intianqueri iroavisacojeitajee. 10ॸJero oca pantapiniveitaroni caari cameetsatatsi, irootaque
icoacaajeitaqueeri maaroni: coajica impincatsaritasanotanaque pijajeitanteameri Sharincaveniqui: iro cantaincha
catsini Quirishito. Ariorica omoncarataquea, irampatojeitaquee yoavisacojeitaquempi Tasorentsi, irootaque pijajeitantajeari
maaroni catsini: inquitesati aisati maaroni quipatsisati. Impoiji inquitequi, paneasanojeitapaaje anta. 2ॸPiquempejeiveitarini
impincatsariventajeitaquee, maaroni. yora itsipapee tseencantatsiri, piquemisantaveitarini Satanashi,
11ॸAri aquemisantajeitaqueri Quirishito, meeca timatsi yora pincatsariventiriri iamaaririnte tasoncantavetachari.
icoacaajeitaqueeri Tasorentsi. Tempa icoyeajeitaquee peerani, Iriotaque pincatsariventajeitiriri maaroni piatsajeitariri
catsini: tequerani irovetsiqueroni quipatsi. Timatsi aisati Tasorentsi. 3ॸTempa peerani aquempeveitarini yora
icashiacaajeitaqueeri: irimajeitaqueero maaroni icantaqueeri. tseencantatsiri, antapiniveitaroni caari cameetsatatsi
12ॸNarojeitaque jorio jivajeitatsiri noquemisantajeitaqueri acoajeiveitaroni. Acantani, antapiniveitaroni paitapeerica
Quirishito, irootaque icoantacari Tasorentsi nompincatsajeiteri, acoaveitaniri, paitapeerica aquenqueshireveitaniri. Irootaque
aisati noncamantajeiteri atiri: “Icameetsatasanotaque iquishimentantavetaqueerori Tasorentsi, iquempetacaantaquee
Tasorentsi”. 13ॸAisati avirojei: piquemacojeitaqueri Quirishito. itsipapee atiri. 4,5ॸPeerani, antapiniveitaroni caari cameetsatatsi,
Piquemaque ipocashijeitaquee yoavisacojeitaquee. Queario oni, ashi aironi: te ayojeiveitearini Tasorentsi, aisati ajajeiteme
irosati piquemisantantacari. Peerani icantajeitaquee Tasorentsi: Sharincaveniqui. Iro cantaincha yashi yoiro
“Ariorica pinquemisantaquena, quiso oajeitempi Noshire”. icavintsaasanojeitaquee, oshequi inintasanojeitaquee. Peerani
Meeca quiso oajeitaquempi, ayojeitantacari pishanincatacari yoaneajiri itomi, icantani meeca yaneanaji. Meeca aisati
Quirishito. 14ॸAriorica quiso oajeitaquee, ayojeitaque queario, yoavisacojeitaquee arori, ancantaitatiyempani

169
ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊƄˇƄґϘґkҽʊॷ2ٍॷ3 170

asaviquimojeiteri inquitequi. Tempa ineshinoncajeitaquee, asavicaque. Aisati aquempejeitacaro, ariorica aquemisantaque.


irootaque yoavisacojeitantajeeri. Ijivataque yora itiancanepee Tasorentsi aisati yora
6ॸIcamaque Quirishito, impoiji yoitinaajiri Tasorentsi. Aisati camantantatsiniri icamantajeitaquee jaoca icantari
arori aquempevetacari, ipashinitacaaquee Tasorentsi arori, Jesoquirishito: icameetsataque, imataquero yoavisacojeitaquee.
aveshireimentajeitacari meeca Quirishito; aisati ayojeiti Tempa iriotaque meeca Avincatsarite. Impoiji ashequiajeitaque
ancarajeiteri coajica anta inquitequi. 7ॸIncantaitatiyempani maaroni quemisantatsiri, aisati otasoncaventajeitaquee Ishire
iriotacaajeitajee, oshequi catsini ineshinoncatasanojeitaquee, Tasorentsi aquempetavacaajeitantajari: tempa
icavintsaasanojeitaquee: yashi yoiro. Iro ashanincajeitacari Quirishito, maaroni. Meeca yashijeitaquee
icavintsaajeitantaqueeri ashanincatacari Jesoquirishito. Tasorentsi, quiso yoajeitaquee.
8ॸPiquemisantaqueri, irootaque yoavisacotantaquempiri

Tasorentsi: tempa oshequi ineshinoncatasanojeitaquempi. Yantayetiri Pavoro.

3
Tecatsi pincantajeitea poavisacojeitajea avisati, irintiquea 1ॸTe avirojei jorio, iro cantaincha nonintajeitaquempi.
yoavisacotashijeitaquempi. 9ॸArosatime oavisacotajanchaneme, Nocavintsaajeitaquempi, nocamantaquempi: “Ariorica
tempa ashemejeiteme. 10ॸIro cantaincha itasoncaventajeitaquee pinquemisantajeiteri Jesoquirishito, ari iroavisacojeitempi”,
Tasorentsi ashanincajeitantacariri Jesoquirishito, icoaque irootaque yoiminqueanteetaquenari caravosoqui. 2ॸTempa
antayetero cameetsayetatsiri. Peerani, tequerani antimeni, ineshinoncataquena Tasorentsi, irootaque nomatantarori
otimini icoacaajeitaqueeri antayeteri. Icoaque noquenquetsatacaajeitimpi. 3ॸIotacaaquena caari iojeitini
ancantaitatiyempani antapinijeitero. itsipapee, tampatica yoametaquena. Aitaque
nosanquenajeitaquempiro, novaajimpiro icamantaquenari.
Ariorica aquemisantajeitaqueri Quirishito, ari 4ॸAriorica pineanatero oca nosanquenataquempiri,
aquempetavacaajeitaja maaroni: jorio aisati pashinisatipee atiri.
piojeitavaquero oca niotacotaqueri Quirishito, caari ioyeetini
11ॸTe avirojei jorio. Ipincajeitaquempi iriori, icanti: “Te peerani. 5ॸTe irioveitearoni yora peeraniniri, iro cantaincha
iriojeiteriji pashinipee atiri Tasorentsi, te intoyeanteaji”. Ishire Tasorentsi iotacaajeitaquena: narojeitaque itiancanepee
Ijijeiveta iotiri irinti Tasorentsi. 12ॸPinquenqueshirejeitero jaoca Quirishito aisati quenquetsatacoyetiriri. 6ॸTe avirojei jorio, iro
picantajeitani peerani: te pinquemisantajeiveitearini Quirishito, cantaincha iotacaaquena ariorica pinquemisantajeite,
te pishanincajeiteariji joriopee, te piojeiveitearoni icantayetiri pavisacojeitanaque. Pimoncarajeitacari noshanincapee narori:
Tasorentsi, aisati te piojeiveitearoni icashiacaajeitaqueeri. Te ainiro cameetsayetatsiri icashiacaajeitaqueeri Tasorentsi. Aisati
pioveitearini Tasorentsi, aisati te pioveiteani icoaqueni ashanincatavacaajeitaca: noshaninca aisati pishaninca avirori.
irineshinoncajeitempi. 13ॸQueario, peerani te piojeiveitearini Ariorica piquemisantaqueri Quirishito,
Tasorentsi, oquempetaca pitimini arejiqui catsini. Iro irimoncarajeitaquempiro maaroni icantajeitaquenari narori.
cantaincha icamimentajeitaquempi Quirishito, 7ॸIrootaque oca noquenquetsatacotapinitaqueri.

aparajatimentajeitaquempi iriraja. Meeca Ineshinoncataquena Tasorentsi, aisati itasoncaventaquena,


piquemisantajeitaqueri, pishanincajeitacari. Irootaque nomatantacarori noquenquetsati.
piojeitantacariri Tasorentsi, quiso poasanojeitantacariri. 8ॸPamene, noquemisantaveta; iro cantaincha te
14ॸPeerani narori, aisati maaroni nojorioririnte, nonquempeteariji itsipapee quemisantatsiri: tecatsi nomataque
noquisajeiveitimpini: narori aisati iriori maaroni narori. Iro cantaincha ineshinoncatashitaquena Tasorentsi,
pishanincapeeni, aisati piquisajeiveitanani avirori. Iro itiancaquena nocamantajeitaqueri itsipapee atiri jaoca icantari
cantaincha yoavisacojeitaquee Quirishito, ipeajiro Quirishito icavintsaasanojeitaquee catsini. Te
aquisavacaajeiveitani, cameetsa isavicacaajeitaquee. Meeca ayotacotashiteariji, irointi oamejeitaquee Ishire. 9ॸAisati
aquempetavacaajeitaja maaroni. 15ॸIcamimentaquee, eiroquea itiancaquena nocamantajeitaquempi icoaque iroavisacojeitempi
apomerentsiventantarotsi isanquenareni Moishishi, tecatsi avirori, aisati maaroni itsipapee atiri. Aitaque peerani catsini
oncantajeitee. Peerani onashitacaajeiveiteeni, te icoaqueni iroavisacojeitempi, iro cantaincha te irioyeeteni
ashanincatavacaajeiveiteani. Iro cantaincha meeca peerani iroavisacojeitempi, iroaquera iotacaajeitaquee.
ashanincajeitacari Quirishito, aisati ashanincatavacaajeitaca Iriotaque vetsicajeitiriri maaroni timajeitatsiri. 10ॸMeeca icoaque
maaroni, aquempetavacaajeitaja, 16ॸacatsimareavacaajeitaja iriotacaajeiteri maaroni yora inquitequiniri: yora
maaroni. Iro acatsimareavacantajeitajari, ashanincajeitajari cantacaantayetatsiri aisati yora pincatsariyetatsiri.
yora pajacotimentajeitaqueeri coroshiqui. Meeca eiro Iriojeitanaque inquitequiniri oshequi itasoncaventajeitaqueri
atsipetashitarotsi anquemisantero isanquenareni Moishishi Tasorentsi quemisantajeitiriri, impoiji iriojeitanaque ainiro
avavisacotantajeari. Meeca aneacameetsajeitiri Tasorentsi iotantari catsini Tasorentsi, yashi yoiro ioti catsini. 11ॸAitaque
maaroni: noshaninca aisati pishaninca. icoitacani peerani iriojeite maaroni inquitequiniri. Ainiro
17ॸNarojeitaque jorio: niojeivetaca jaoca icantari Tasorentsi, imayetaqueeneri Avincatsarite Jesoquirishito, iotantacari yora
niojeivetaro irineane, iro cantaincha te nonquemisantajeiteriji. inquitequiniri oshequi ioti Tasorentsi catsini. Irootaque
Avirojei, avinti, te piojeiveitearini catsini, oquempetaca icoacaaqueriri. 12ॸAquemisantaqueri Quirishito, irootaque
pitimini avirori arejiqui. Iro cantaincha ipocaque Quirishito, ayotantacari ocameetsataque anquenquetsatacayeri Tasorentsi,
icamantajeitaquee maaroni jaoca acantajari inquemisantavaquee. Eiro atsaroacaaritsi. 13ॸPiojeitaque
ashanincatavacantajeitajari, aquempetavacantajeitajari. noamejeitaquempi, irootaque oshequi
18ॸOshequi imataqueeneri Quirishito, irootaque yoashinoncanteetaquenari, iro cantaincha eiro
amajeitantacarori aquenquetsatacaajeitiri Tasorentsi. Aisati poashiretacojeitanatsi, irointi pinquimoshirejeite.
Ishire Tasorentsi oamejeitaquee aquenquetsatacaajeitiri.
19ॸPeerani te pioveitearini Tasorentsi, te pishanincaveitearini. Yora Pavoro icantiri Tasorentsi: “Pamitacojeiteri ejesosati”.
Iro cantaincha meeca, pinashijeitaca; piquempejeitacari 14ॸOshequi ioti Tasorentsi, oshequi imataqueeneri, irootaque
itsipapee quemisantatsiri, piojeitaqueri Tasorentsi, nopincatsatantacariri, aisati noquenquetsatacaapinitantacariri.
pishanincajeitacari. 20-22ॸMeeca noshiacantempiro. Ariorica 15ॸIriotaque ashijeitaqueeri, maaroni quemisantajeitaqueriri.

avetsiquero avanco, tempa ajivataque amenero cameetsari Asavicajeiti arori aca quipatsiquica, ainiro isaviqui pashini
quipatsi, impoiji amenero otincamipee cameetsatatsiri, inquitequi, iro cantaincha ashanincajeitacari.
quisotatsiri. Impoiji atancotashitaquero maaroni inchaquipee, 16ॸIcameetsatasanotaque catsini Apa, itasorentsitasanotaque

ashiticaquero oshipee, maaroni. Ariorica antsonquero pancotsi, catsini, irootaque nocantantacariri incantero Ishire
171 ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊƄˇƄґϘґkҽʊॷ3–5

ontasoncaventempi, impoiji ontimasanotanaque piotanteari. Aquemisantashijeivetacarini amatavijeitaqueerini, te


17ॸNocantaqueri inquemisantacaasanojeitempi, ayoveiteani. Iro cantaincha te incoyeji Tasorentsi
pishiretapinitanteariri Quirishito. Aisati, nocoaque anquempetajeari jananequi, irointi icoaque anquempeteari
pishirejeitaquearo jaoca icanta Tasorentsi inintasanojeitaquempi, antearipee, icoaque ontimasanote ayojeitanteari.
pinquemisantasanotantajeariri. 18ॸAriorica pishiretasanotaqueari, 15ॸIcoasanotaque ancavintsaasanojeiteri itsipapee, cameetsa

pinquempeteari itsipapee quemisantatsiri, piotasanojeite oshequi ancamantajeiteri irineane: tempa queariotasanotaque. Icoaque
catsini inintasanojeitaquee Quirishito, te capichaji. Yashi yoiro aiquero ajatatiye anquempetasanojeitanaqueari Quirishito: yora
inintasanojeitaquee, icantani. 19ॸNocoaque piojeite Avincatsarite. 16ॸAquemisantajeitaqueri, irootaque
inintasanojeitaquee, iro cantaincha te ayojeiteji paita ashanincatavacaajeitantacari; aisati yoamejeitaquee
inintantajeiteeri. Ariorica piojeitaque inintasanojeitaquee, amitacotavacaajeitantacari, aisati yoamejeitaquee
nocoaque aisati pishiretasanojeiteari Tasorentsi aisati nocoaque amajeitantacanariri maaroni icoacaajeitaqueeri. Aisati
irimatacaasanojeitempiro catsini maaroni icoacaajeitaquempiri. yoamejeitaquee anintavacaajeitantacari.

Tsame ampincatsajeiteri Tasorentsi. Icantiri: “Eiro piquempetajatsi peerani”.


20ॸAriitasoncaventasanojeitaquee Tasorentsi, oshequi 17ॸMeeca novaajempiro icantaqueri Avincatsarite,
intacojeitaquee, yoanaaqueero maaroni acoacojeitaqueriri. noncamantempiro icoacaaquempiri. Te incoacayempiji
Tecatsi ancantea antsoteajeitero anquenqueshirejeitero maaroni pinquempetajeari caari quemisantatsi: yatsipetashijeita iriori
imajeitaqueeneri. 21ॸTsame maaroni quemisantajeitiriri yaamaashiyetacaro paitapeerica, te inquenqueshireempaji. 18ॸTe
Jesoquirishito ampincatsajeiteri Tasorentsi; tsame iriojeiteriji Tasorentsi, oquempetaca te ontimeji ishire. Te
ancamantapinijeiteri atiripee icameetsatasanoti, irinintajeiteji inquenqueshireteri, te incoajeiteji irioteri,
ancantaitatiyempani. Aitaque ancantajeiteari. irootaque caari irimatantearo Tasorentsi iroaneasanojeiteri
irisaviquimojeitanteariri anta inampiqui. 19ॸYantapinitashitacaro
Tsame anquempetavacaajeitea, maaroni. caari cameetsatsi, iro cantaincha te impashiventajeiteaji.

4 Imayempitapinijeiti, itsinampavacaajeita, maaroni. 20ॸYora


1ॸNoquemisantaqueri Avincatsarite, irootaque
yoiminqueanteetaquenari aca caravosoquica. Meeca Quirishito, te iroamejeitempiji pinquempeteari yora
noncantajeitempi: cameetsa pisavicajeite; icoyeajeitaquempi tseencantatsiri. 21ॸTempa piquemacotaqueri Jesoshi, queario
Avincatsarite, meeca pimajeiteneri maaroni noamejeitaquempi jaoca icantari. 22ॸAri meeca eiro
icoacaajeitaquempiri. 2ॸEiro pishemejeititsi, pincavintsantajeite, piquempetajatsi peerani. Pashi poironi te pincameetsateni.
eiro pishemajeitaritsi pishaninca, irointi pinintajeiteri, eiro Pinintasanotironi pantayetironi caari cameetsatatsi, irootaque
piquishiritsi. 3ॸPincantajeitero Ishire Tasorentsi oamejeitempi pamatavitantajari avisati. 23ॸEiro piquenqueshiretajirotsi
pinquempetavacaajeitanteari, cameetsa piquenqueshireveitaniri peerani, irointi pinquenqueshiretajero
paacameetsatavacaajeitanteari. 4ॸMaaroni quemisantatsiri cameetsatatsiri. 24ॸPimpashinijeitanaque: eiro pantashitajarotsi
ashanincatavacaajeitaca, aisati ainiro Ishire Tasorentsi apaniro, caari cameetsatatsi, irinti pinquempejeitajea Tasorentsi, tempa
ora quiso oajeitaqueeri. Amoncaratavacaajeitaca: icameetsatasanotaque.
icoyeajeitaquee Tasorentsi, ayojeitaque irimajeitaqueenero
Icamantajeitiri Pavoro irantayeteri.
maaroni icantajeitaqueeri, irootaque
aveshireimentasanotantacariri. 5ॸIcarataque Avincatsarite 25ॸMeeca eiro pamatavitantajitsi aisati, irointi tampatica
apincatsajeitaqueri apaniro, amoncaratavacaajeitaca pineanateri pishaninca. Pamene: ariorica ashanincatacari
aquemisantajeitaqueri arori, aisati amoncaratavacaajeitaca Quirishito, ashanincatavacaajeitaca, maaroni. 26ॸAriorica
avaotisatimentajeitacari. 6ॸItimi aparo Tasorentsi: yora pinquisashireaquea, eiro pantasanotirotsi caari cameetsatatsi.
Apasanori arori. Ipincatsariventajeitaquee maaroni arori, Aisati, ariorica pinquisashiretaquea, pishintsite pincatsimareajea
itasoncaventajeitaquee, quiso yoajeitaquee maaroni. aisati, 27ॸoncanteataquea eiro catsini imatimatantimpitsi camaari
irantacayempiro caari cameetsatatsi. 28ॸAriorica picoshiveitani,
Onashiyetaca imatacaajeitaqueeri Quirishito. eiro papiitajirotsi pincoshitaje, irointi pintsameete.
7ॸIneshinoncaajeitaquee Quirishito, iro cantaincha Pantaveetanontea avisati, aisati pincavintsayeri ashinoncaincari.
onashiyetaca imatacaajeitaqueeri. 8ॸOra irineane Tasorentsi 29ॸEiro pineanatantarotsi caari cameetsatatsi, irointi

oquenquetsatacotitarini, ocantitani: “Irovancanajearica pineanatantearo cameetsayetatsiri. Cameetsa poametavacayea,


Quirishito coajica inquitequi, iranaacojeiteri maaroni camaari piveshireacayeari pishaninca. 30ॸTerica pisavique cameetsa,
quisajeivetacariri; irinti atiripee, irimatacaajeiteri paitapeerica”. oashiretanaca Ishire Tasorentsi. Eiro poashiretacaarotsi: tempa
9ॸ¿Paita ocantantari: “Irovancanajea”? Aitaque iponeanacari irootaque quempoyeajeitaquempiri. Oncanteani
peerani inquitequi jenoqui, irosati isavicantapaacari aca onquempoyeajeitaquempi irosati pijatanteari inquitequi. Anta
quipatsiquica. Impoiji yovancanaja aisati. 10ॸYora aniireatsiri inquitequi pavisacotasanotapaaje catsini. 31ॸMeeca eiro
aca quipatsiquica yovancanaja aisati anta inquitequi jenoqui. piquisatsi, eiro pitsimaajencatatsi, eiro picatsimatantitsi, eiro
Anta ipincatsariventajeitaquee aisati itasoncaventajeitaquee piquisatsatantitsi, eiro picantimatantitsi. Eiro catsini
maaroni, catsini. piquishiritsi itsipapee, 32ॸirointi pincavintsaajeiteri,
11ॸImatacaasanojeitaqueri quemisantajeitatsiri yantajeitaquero pineshinoncajeiteri. Piquemisantaqueri Quirishito, meeca te
paitarica icoacaajeitaqueriri: itiancanepee, camantantatsiri, inquishimentempiroji Tasorentsi pantayetaqueri, irointi
quenquetsatacaantatsiri, jivatacaantatsiri, oametantatsiri, icavintsaajeitaquempi: aisati pinquempejeiteri pishaninca iriori,
maaroni. 12ॸAri imatacaajeitaquee arori, aisati iriori maaroni eiro piquishimentiritsi yantayetaqueri, irointi pincavintsayeri.

5
quemisantajeitiriri, irootaque amajeitantarori antaveetiniri. 1ॸTempa avirojeitaque itomipee Tasorentsi inintasanotiri:

Aisati imatacaajeitaquee aquemisantacaasanojeitaqueri maaroni ari meeca pinquempejeiteari. 2ॸInintajeitaquempi


quemisantajeivetariri Quirishito. 13ॸAri incanteani Quirishito, irisati shinetaincha ipajacoyeetiri,
irimatacaajeitee, irosati amoncaratavacanteari icamimentajeitaquempi. Ineacameetsatasanotaquero Tasorentsi
anquemisantasanojeite, aisati ayotasanojeitanteariri iriori. oca imataqueri itomi. Oquempetaca inintajeitaquempi
Icoaque ayotasanojeiteri anquempetasanojeitanteariri iriori. Quirishito, aisati pinquempeteri pishaninca, pinintasanojeiteri.
14ॸPeerani aquempeveitarini jananequi, te 3ॸEiro pantirotsi caari pai, eiro pitsinampantitsi catsini, eiro

amatasanojeiveitearoni antajeivetaniri. pinevetarotsi yashijeitari itsipapee: quemisantatsiri te


ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊƄˇƄґϘґkҽʊॷ5ٍॷ6 172

irantapiniteroji oca. 4ॸEiro picantatsatacotirotsi tsinane, eiro Ariorica anquemisantajeitero irineane Tasorentsi aisati
pincantatsatacotiritsi shirampari. Ocameetsati avaotisajeitea, iroameetsatasanojeitee Quirishito
pimpashiventacayearo maaroni caari cameetsatatsi. Te anquearioventajeiteneri maaroni icoacaajeitaqueeri. 27ॸIcoaque
oncameetsateji pishineventearo, eiro pishirontimentarotsi. irineacameetsajeitee arori, aisati iriori maaroni itsipapee
Irointi ocameetsataque ampasonquiteri Tasorentsi: tempa quemisantatsiri; eiro otimimojeiteetsi caari cameetsatatsi.
icavintsaasanojeitaquee. 5ॸJero oca noncamantempiri, Icoaque ancameetsatasanotanaque, eiro catsini otimi antane.
piotasanotavaquero: eiro ijatitsi inquitequi yora antapinitirori Pineaquero, oshequi inintajeitaquee. 28ॸAisati, shirampari,
caari yai, aisati eiro ijatitsi tsinampaantatsiri, aisati pinintasanojeitero pijina. Oquempetaca picavintsaaja avisati,
nevetitayetariri iroaararo itsipapee. Yora nintasanotirori pincavintsayero pijina. Yora cavintsairori ijina, icavintsaaja
irashitaarantea iquempetacantaquero iroorica Tasorentsi irisati. 29ॸTe amatapiniteaji anquisajea arosati, irointi
inintantarori. Pineaquero, eiro ijatitsi irinti anta acavintsaaja arosati, aneshinoncataja arosati. Aisati,
ipincatsarijeitinta Quirishito aisati Tasorentsi. 6ॸAiniro iquempetaquee Quirishito arori, ariorica aquemisantajeitiri,
coavetachari iramatavitempi: oshequi irineanatashivetempi, 30ॸicavintsaajeitaquee; tempa ishanincajeitaquee, quiso

vero, vero. Incamantashijeitempi ocameetsati pimajeitero oca yoajeitaquee. 31ॸOcanti Sanquenarentsi: “Ariorica iraaque
caari cameetsatatsi, iro cantaincha eiro piquemisantiritsi. shirampari ijina, irojocanaqueri iriri, aisati iriniro, quiso
Iroasanquejeitaqueri Tasorentsi maaroni caari quemisantiri. iroanaquero ijina. Yora shirampari aisati ijina ishiaquero
7ॸEiro catsini piquempetaritsi. apaniro ivatsa iriori: quiso iroavacayea, te oncameetsateji
irojocavacayea”. 32ॸOpomerentsivetaca anquemero oca, iro
Icantiri: “Pintimajeite quitaiteriqui”. cantaincha oshiaqueri Quirishito aisati maaroni
8ॸPeerani oquempetani pitimini tsiteniriqui: pantapinitironi quemisantajeitiriri, apaniro anajeitaque: iotaca
caari cameetsatatsi. Iro cantaincha yoameetsataquempi ashanincatavacaajeitaca, aquempeavacaajeitaca. 33ॸAri
Quirishito, oquempetaca itimacaajimpi quitaiteriqui. Meeca nampiitajempiro: iquempetaca icavintsaaja irisati shirampari,
cameetsa pisavicaje, onquempetanteari pintime quitaiteriqui. ocameetsati incavintsaasanotero ijina, incanteani. Aisati
9ॸAriorica antime quitaiteriqui, ancavintsante, antime cameetsa, ocameetsati ompincatsateri tsinane ojime.
tampatica aneanate. 10ॸPiojeitero icoacaaquempiri Avincatsarite,
impoiji pimamatero. 11ॸEiro pantirotsi yantayetiri timajeitatsiri Jaoca ancanteriri atomipee aisati ashijeiteeri.

6
tsiteniriqui, irointi piotacaajeiteri te oncameetsateji oca 1ॸJananequi, ariorica piquemisantaqueri Avincatsarite,
yantajeitaqueri. 12ॸNopashiventacaacaro noquenquetsatacotiro icoacaaquempi pinquemisantajeiteri aisati ashijeitimpiri.
yantajeitiri, ora imanavetacari. 13ॸAriorica piotacayeri te 2,3ॸOtimini peerani oshequi icantapinivetacariniri Tasorentsi

oncameetsateji yantajeitiri, onconijataque maaroni peeraniniri, iro cantaincha te incantapiniteriji: “Ariorica


yantajeitaqueri. Impoiji iriotanaque te incameetsateji. Impoiji pinquemisantena, ario peerani pintimeni quipatsiqui”.
ariorica incoaque incameetsatanaque, onquempetajea Impoijiquea icantirini: “Ariorica pimpincatsateri piri, aisati
irisavicaje iriori quitaiteriqui. 14ॸTempa icanteeti: “Ariorica pimpincatsatero piniro, cameetsa nosavicacayempi; peerani
pimaaque, pintinaanaje. Ariorica picamaque, pintinaanaje pintimeni avinti quipatsiqui, eirotsita picamitatsi”. 4ॸShirampari,
aisati. Iriotacaasanotempi Quirishito, irisavicacayempi eiro pishemaritsi pitomipee, iquisacari; irointi poamejeiteri
quitaiteriqui”. icantayetiri Avincatsarite, aisati poamejeiteri impincatsateri.
15ॸPinquenqueshiretasanotero paitapeerica pantayeteri: eiro

piquempetaritsi caari iotatsi, irointiquea ocameetsati Jaoca incanteriri ivatorote aisati iratirite.
ontimasanote piotanteari. 16ॸAriorica 5ॸIntimericaamanantimpiri, pinquemisanteri, pimpincatsateri.
ompomerentsitimojeitempi, iro cantaincha pinquearioventero Oquempetaca pantiniri Quirishito maaroni icoacaaquempiri,
pantero cameetsayetatsiri. 17ॸEiro pantashiyetarotsi panteneri amanantimpiri maaroni icoacaaquempiri iriori. 6ॸEiro
paitapeerica, irointi pijivate pinquenqueshiretasanotea. pamatavitiritsi. Eirorica yamenimpitsi, pincanteani
Piojeitero paitapeerica icoacaaquempiri Avincatsarite: impoiji pantaveeteneri: tempa aisati pantaveetiniri Quirishito.
pimamajeitero irointi. 18ॸEiro pishinquitatsi, te oncameetsateji Pincoasanotaque panteneri Tasorentsi maaroni
catsini: irointi pinquemisantasanotero Ishire Tasorentsi icoacaaquempiri. 7ॸTe irio pantaveetasanotene atiri, irintiquea
oamejeitantempiri. 19ॸOshequi pincantapiniteri pishaninca: pantaveetini Avincatsarite. 8ॸPiojeite ariorica pantapinitero
“Tempa icameetsataque Avincatsarite”, aisati cameetsatatsiri, impinatempi. Impinateri pimantaari, caari
pimpampoyeaventapinijeiteri Tasorentsi, piveshireimenteari. pimantacha, maaroni. 9ॸAisati amanantiriri atiri:
20ॸPipincatsataqueri Avincatsarite Jesoquirishito, irootaque pincavintsaajeiteri pamanantanepee, tempa nocantaqueri
itasoncacoventantaquempiri Apa Tasorentsi. Meeca inquemisantempi. Eiro piquisapinitiritsi. Eiro pipeacojeitarotsi:
pimpasonquitapiniteri. 21ॸAriorica pipincatsatiri Quirishito, avirojeitaque ipincatsariventajeitiri Quirishito, aisati
pimpincatsatavacaajeitea, paacameetsatavacaajeitea. ipincatsariventajeitiri pamanantane: pimoncaratavacaajeitaca.
Ocameetsati incavintsaasanotero shirampari ijina, aisati Quemisantatsiri ishiaqueri soraro.
ocameetsati ompincatsateri tsinane ojime. 10ॸApanivanijinoncamantempi: pincanteri Avincatsarite
22ॸTsinane, ¿pipincatsatirimpa Avincatsarite? Ari, aisati impincatsariventajeitempi, aisati intasoncacoventajeitempi.
pinquempeteri pijime, pimpincatsateri iriori. 23ॸIquempetaca 11ॸIquempetaca yaventapinitaro soraro ashirotatsiri iitsaare eiro

Quirishito ipincatsariventajeitiri quemisantajeitiriri, aisati imatantaritsi oyerinemeri, paventajeiteari Tasorentsi eiro


inquempetea shirampari, impincatsariventero ijina. Tempa imatantimpitsi camaari, yora amatavijeitempinemeri. 12ॸTe irio
oshequi icavintsaajeitaquee Quirishito, irootaque ampiatea atiri aneayetiri, irinti apiataca caari conijayetatsi:
yoavisacojeitantajeeri. 24ॸOquempetaca aquemisantajeitaqueri yora pincatsariventiriri camaari, jivajeitiriri camaari,
Quirishito, ocameetsati tsinane onquemisantapiniteri ojime. pincatsariventiriri maaroni tseencantatsiri, antirori caari
25ॸIquempetaca Quirishito inintasanojeitaquee, irosati cameetsatatsi, maaroni camaari catsini. Iquisajeitaquee iriori.
icamimentantaqueeri, avirojei shirampari, cameetsa 13ॸOquempetaca yaventayetaro soraro ashiroyetatsiri, paventeari

pinintasanotero pijina. avirori Tasorentsi poimpianteariri camaari.


26ॸPineaquero, inintajeitaquee Quirishito, Iroashinoncayempime, iro cantaincha eiro imatasanotimpitsi,
icamimentajeitaquee, irootaque yoameetsatantajeiteeri. panaacotajeri. Pintsoteayeteneri Tasorentsi maaroni
173 ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊƄˇƄґϘґkҽʊॷ6

icoacaajeitaquempiri; eiro pojoquirotsi piquemisanti. noyemisantaririnte”. 19ॸAisati pincanteri iramitacotena narori,


14ॸPinquemisantasanotanaque, pinquenqueshirejeitero eiro nopashiventanta nonquenquetsatacaajeiteri atiri.
queariotasanotatsiri eiro yoashinoncantimpitsi camaari: Noncamantajeiteri caari iojeiveitani: iroavisacojeiteri
oquempevetaca yaventaro soraro ishiticatsaquiro eiro Tasorentsi maaroni quemisantajeiterineri.
imatantari yora quisavetariri. Pincameetsatasanotanaque 20ॸNocamantapinitaqueri atiri, irootaque

eiroquea imatantimpitsi camaari: pinquempetanteariri soraro, yoiminqueanteetaquenari aca caravosoquica. Pincanteri


yaventaro ipashicanejitari. 15ॸOquempetaca soraro iramitacotena cameetsa noncamantapiniteri atiri, eiro
isapatotanaca cameetsa iquenayetantari, ari pivetsicaquea nomanirotsi. Tempa irootaque icoacaaquenari Tasorentsi.
pinquenayetanaque, pincamanteri atiri jaoca incanteari 21ॸAriorica irareetea Tiquico, incamantapaaquempi

iravisacotantajeari. 16ॸAisati ainiro soraro yojocaari, jaocarica nocantacari, aisati incamantempi paitarica
yojocantarori parashetatsiri chacopi caari iquentanteetari. nantayetaqueri. Iriotaque ayemisantaririnte nonintasanotiri,
Aisati avirori, pinquemisanteri Tasorentsi, eiroquea iquearioventiniri Avincatsarite maaroni icoacaaqueriri.
imatantimpitsi camaari irantacayempi caari cameetsatatsi. 22ॸIrootaque notiancantacariri, nocoaque piojeite jaocarica
17ॸAisati, oquempetaca soraro ipashicainatacaro ashiro nocantacari. Aisati nocoaque iriveshireacaajeitempi.
yavisacotantari, paventeari avirori Tasorentsi 23ॸMeeca, noyemisantaririnte, nocoaque cameetsa

pavisacotantajeari: impoiji eiro imatimpitsi camaari. Ainiro irisavicacayempi Apa Tasorentsi, nocoaque iroamejeitempi
aisati ivesamento soraro imatantariri iisane: oshiaquero pinquemisantasanojeite aisati pinintasanojeiteri pishaninca.
irineane Tasorentsi oamejeitaquee Ishire amatanteariri camaari. Aisati nocoaque inquempetacayempi iriori Avincatsarite
18ॸPinquenquetsatacaapiniteri Tasorentsi. Paitapeerica Jesoquirishito. 24ॸAriorica pincanteani pinintasanoteri
oncoacayempiri Ishire, pincanteri. Pincamanteri Jesoquirishito, nocoaque irineshinoncajeitempi Tasorentsi,
coiteimotaquempiri. Eiro piperaventarotsi maaroni.
pinquenquetsatacayeri: pincantapiniteri: “Pincavintsaajeiteri Narotaque sanquenajeitimpirori: Pavoro
YORA PAVORO ISANQUENATINIRI JIRIPOSHISATI

yoiminqueashiyeetaquena; apatiro noquenquetsatacotiri


Yovetsajeitari Pavoro jiriposhisati. Quirishito. Eirome notimime aca, eirome iojeitajime jaoca

1 incanteari iravisacotantajeari. 14ॸIneapaaquena


1ॸ¿Savicajeitatsimpi jiriposhisati? ¿Tecatsimpa

oajeitempine? Narotaque Pavoro sanquenajeitaquempirori, ayemisantaririnte jaoca nocantari aca, irootaque


nocarataqueri aca iriori Timoteo. Narotaque antaveetiniriri iveshireimentajeitantacariri Avincatsarite. Meeca te
Jesoquirishito icoacaaquenari. Nosanquenajeitimpiro maaroni intsaroajeiteji, irointi icoasanojeitanaque incamantajeiteri
noyemisantaririnte: quenquetsatacantajeitatsiri aisati maaroni atiri irineane Tasorentsi.
amitacojeitiriri quemisantatsiri, maaroni. 2ॸNocoaque 15ॸAiniro oshequi quenquetsatacotiriri Quirishito. Ineaquena

irineshinoncajeitempi Tasorentsi, aisati cameetsa aparopee oshequi noquemisantacaajeitiri atiripee, irootaque


irisavicacaajeitempi. Aisati nocoaque inquempetacaajeitempi iquisaneentantaquenari, aisati ipiatsatantaquenari; icoaque
Avincatsarite Jesoquirishito. iranaacojeitena impincatsarite. Iro cantaincha ainiro pashini
cavintsaasanotaquenari, 16ॸoshequi inintajeitaquena irinti.
Ipasonquitiri Pavoro Tasorentsi. Iojeitaque iriori notimi aca caravosoqui
3ॸAriorica noquenqueshirejeitaquempi, nopasonquitapinitiri noncamantajeitanteariri pincatsaripee paita
Tasorentsi. Avirojeitaque nopasonquitimentiri. 4ॸAitaque noquenquetsatacotantariri Jesoquirishito, noncamanteri jaoca
nocantani noquenquetsatacaapinitiri Tasorentsi, incanteari iravisacotantajeari. 17ॸYora quisaquenari, te
nocantapinitiri: “Pincavintsaajeiteri jiriposhisati”, aisati incoacayeriji atiri inquemisantajeitena, irintiquea coaintsi
noveshireimentajeitaquempi. 5ॸPicantani iranaacotena inquemisantacaajeiteri atiripee. Te
pamitacotapinijeitaquena avaraaquero irineane Tasorentsi, irantaveetasanoteneri Quirishito, irointi icoaveta
acamantajeitiri atiri jaoca icantajari yavisacotantajari. iroashinoncayename aca caravosoqui. 18ॸAri, oncanteata
Irootaque nopasonquitimentantimpiri. 6ॸOcameetsataque oca inquishenata. Aparopee iquisaneentaquena, yora pashini
pantapinijeitaqueri, tempa irio Tasorentsi antacaaquempirori. icavintsaaquena, iro cantaincha iquenquetsatacojeitaqueri
Niotaque incantatiyempani, irimatacaapinitempiro, irosati Quirishito, irootaque noquimoshiretantacari narori.
impocantajeari Jesoquirishito. Ariorica impocapaaje iriori, ari Noncanteani nonquimoshiretasanotanaque. 19ॸNiotaque ariorica
moncaratapaaca maaroni pantajeitaqueri. 7ॸTempa inquenquetsate, ari cameetsa nontime narori. Tempa
ocameetsataque noneacameetsajeitaquempi, aitaque oshequi picantaqueri Tasorentsi, irootaque yamitacotantaquenari, aisati
nonintasanojeitaquempi. Ariorica nonapiniti caravosoqui, amitacotaquena Ishire Jesoquirishito.
noquenquetsatacotiri Jesoquirishito, aisati ariorica 20ॸTe noncoyeji nompashiventea, irointi nocoasanotaque

yoisoquijana, aisati noquenquetsatacotiri. Nocamantapinitiri narori cameetsa nonquemisantasanoteri Quirishito; nocoaque


yora pincatsaripee paita noquenquetsatacotantariri nonquempetajea peerani, te nontsaroyeji. Arioricampa
Jesoquirishito; aisati nocamantiri oqueariotasanotaque irineane iroyeetaquena meeca, irompa eirorica yoyeetanatsi, iro
Tasorentsi. Iro cantaincha picantani avirori cantaincha paitapeerica nanteneriri, nocoasanotaque
picavintsaasanojeitaquena, aisati ineshinoncajeitaquee incantajeite atiri: “Tempa icameetsatasanoti Quirishito”.
Tasorentsi. 8ॸIotaque iriori oshequi nocoiteajeitaquempi. 21ॸEirotsitarica yoyeetanatsi meeca, irosati noncanteani

Oshequi inintasanojeitaquee Jesoquirishito, aisati nonquemisantasanoteri Quirishito. Ariorica noncamaque,


noquempetaca narori, oshequi nonintasanojeitaquempi. 9ॸAisati ocameetsatasanotaque aisati: tempa noneasanoteri anta
nocantiri Tasorentsi iramitacojeitempi, nocoaque aiquero inquitequi; irootaque nocoasanotaqueri. 22ॸEirotsitarica nocami,
pijatatiye pinintasanojeiteri itsipapee. Aisati nocantiri ari noncanteani nomateneri Avincatsarite paitapeerica
iroamejeitempi iriori piotasanojeitanteariri, aisati icoacaaquenari. Tempa ocameetsataque. Aisati, ariorica
ontimimojeitantempiri piotanteari: aiquero pijajeitatiye. noncamaque, ocameetsataque. Te nioteji paitarica
10ॸNocoaque piojeite pantero cameetsatatsiri, eiroquea nocoasanotaqueri. 23ॸNocoasanovetacaro apite. Nocoaque
pantirotsi caari cameetsatatsi. Nocoaque noncame, nojatashitanteariri Quirishito, quiso noanteariri.
pincameetsatasanojeitanaque, eiro otimitsi pantane; Tempa ocameetsatasanotaque. 24ॸIro cantaincha aisati
pincantaitatiyempani, irosati impocantajeari Jesoquirishito. ocameetsatasanotaque noncanteani nanee,
11ॸTempa yoameetsatasanojeitimpi, meeca nocoaque cameetsa namitacojeitantempiri avirori. 25ॸNaamaaca meeca eirotsita
pisavicajeite, iramitacojeitempi iriori. Impoiji maaroni atiri yoyeetanatsi, eirotsitarica nojatitsi inquitequi.
impincatsajeiteri Tasorentsi, incantajeite: “Tempa Nosaviquimojeitempi namitacojeitempi
icameetsatasanoti Tasorentsi”. pinquemisantasanojeite, aisati piveshireimentajeiteari yora
piquemisantaqueri. 26ॸAriorica nojatashijeitajempi aisati,
Itimi Pavoro caravosoqui, iro cantaincha piveshireimentavajena, aisati piojeitanaque
ovaraanaca irineane Tasorentsi. icameetsatasanotaque Jesoquirishito.
12,13ॸNoncamantempi, noyemisantaririnte:
Icantiri: “Cameetsa pisavicajeite”.
yoiminqueetaquena, iro cantaincha te nantsipetashitearoji
nosaviqui aca caravosoqui. Nocantani nocamantajeitiri atiripee 27ॸJerooca pinquenqueshiretasanoteri: piquemisantaqueri
jaoca incanteari iravisacojeitantajeari. Iquemajeitaquena Quirishito pavisacotantajari, meeca icoaque cameetsa
maaroni soraropee: yora shentajeitirori ivanco pincatsari. Aisati pisavicajeite, pantapinijeitero maaroni icoacaaquempiri.
pashinipee atiri, iquemajeitaquena. Iojeiti tecatsi nante, irointi Ariorica nojatashijeitempi nocoaque noneajeitapeempi

174
175 ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊˇʊѠʊЬϘґȸʊґkҽʊॷ1–3

piquearioventajeitaquero piquemisantajeiti maaroni. Tasorentsi. Oquempetaca tsiomentotsi otsiotaca amenantari, ari


Eiroricampa nojatashijeitimpitsi, iro cantaincha nocoaque cameetsa pisavicajeite piotacaajeitanteariri yora tseencantatsiri.
nonquemacojeitempi pincaratavacaajeitea, 16ॸOquempetaca pitsiotacaro tsiomentotsi pamenantari

pimpomerentsiventearo pincamantajeiteri atiri: “Ariorica tsiteniriqui, aisati poamejeiteri pishaninca irineane Tasorentsi
pinquemisanteri Quirishito, iroavisacotempi”. 28ॸEiro irineantapaajearori iriori inquite, incantaitatiyempani
pitsaroacaajeitaritsi yora quisajeitempine: impoiji iraneapaaje anta. Ari pimamajeitero oca; impoiji, impocajerica
inquenqueshirejeitanaquea: “¿Paita caari itsaroacantana?” Quirishito, nonquimoshireimentajeitaquempi. Niotanaque te
Iriojeite iriori irijajeite Sharincaveniqui, iriojeite aisati nantsipetashitearoji noamejeitaquempi. 17ॸMeeca
yoavisacojeitaquempi Tasorentsi. 29ॸIcavintsaajeitaquempi piquemisantajeitaque. Tempa narotaque
Tasorentsi, inintacaajeitaquempi pinquemisantajeiteri quemisantacaajeitaquempiri, irootaque icoanteetacari
Quirishito. Iro cantaincha aisati inintacaajeitaquempi iroyeetena. Arioricampa iroyeetena meeca, iro cantaincha
pineacatsitimentajeiteari. 30ॸAitaque amoncaratavacaajeitaca niotaque aiquero pijatatiye pimpincatsatasanotanaqueri
apomerentsiventajeitiniri. Peerani pineajeitaquena Tasorentsi. Irootaque noquimoshiretantacari, aisati nocoaque
nopomerentsiventiniri. Meeca aisati piquemacojeitaquena, pinquimoshireventena avirori. 18ॸQueario, ocameetsati
oshequi nopomerentsiventiniri. pinquimoshirejeitanaque, anquempetavacaajeitanteari,
anquimoshiretasanojeitanteari, maaroni.
Eiro picavintsaatsi avisati, irointi pincavintsaajeiteri itsipapee.

2
1ॸTempa Itianquiri Pavoro Timoteo.
ocameetsati piveshireimentajeiteari Quirishito.
Inintajeitaquempi, irootaque ocameetsatantari 19ॸAriorica incoacayena Avincatsarite Jesoshi, nocoaque
piveshireimenteari. Tempa quiso oajeitaquempi Ishire intsipaite nontianquempiri Timoteo. Ariorica impiaje aisati aca,
Tasorentsi. Tempa piojeiti picavintsanti. Tempa piojeiti incamantapaajena jaoca picantajeitari, nonquimoshiretanteari.
pineshinoncatanti. 2ॸAri meeca nocoaque cameetsa pisavicajeite, 20ॸTe noncarateriji itsipa quempetearine iriori: oshequi icoaque

paacameetsatavacaajeitea, pinintavacaajeitea. Cameetsa incavintsaajeitempi cameetsa pisavicajeitanteari. 21ॸAiniro


omoncaratavacaajeitea paitapeerica pincoajeiteri aisati pashinipee: iquenqueshirejeitaquero paitapeerica icoayetiri
paitapeerica pinquenqueshirejeiteri. Ariorica pantajeitero oca, iriori, te inquenqueshiretapiniteroji icoaqueri Jesoquirishito.
ari nonquimoshiretanaque. 3ॸPaitapeerica pantajeiteri, eiro 22ॸIro cantaincha piojeitaque icameetsataque Timoteo,

piquisavacaajeitatsi, eiro pishemejeititsi. Eiro pijijeititsi iquearioventiro yamitacotaquena noquenquetsatacaaqueri atiri:


picameetsatasanoti, eiro pijijeititsi panaacojeitaqueri itsipapee, nocamantajeitiri jaoca incanteari iravisacotanteari. Oshequi
irointi pinquenqueshirejeite: “Icameetsatasanojeiti itsipapee, yamitacotaquena, iquempetacantaquena narorica iriri.
yanaacojeitaquena icameetsati”. 4ॸOcameetsaveta 23ॸIrootaque nocoantacari nontianquempiri. Ariorica

pincavintsayea avisati, iro cantaincha ocameetsatasanoti aisati niotasanotaque iroyeetena, irompa eirorica, ari intsipaite
pincavintsaajeiteri itsipapee. nontianqueri Timoteo incamantapeempi. 24ॸAisati naamaaca
5ॸPinquempejeiteari Jesoquirishito: te incavintsayeaji irisati, irishinetena Avincatsarite nojatashijeitempi. Eiro osamanititsi,
irointi icavintsaajeitaquee arori. 6ॸIriovetaca Tasorentsisanori ari nareetapaajempi.
inaveta, iro cantaincha icantiri iriri: “Apa, nioti
aquempetavacaajeitaca, Tasorentsi anajeiti, 7ॸiro cantaincha Iquenquetsatacotiri Epajororito.
nocoaque nompeapeempa atiri, nantempiro maaroni 25ॸChapinqui pitiancaquenari ayemisantaririnte Epajororito,
picoacaaquenari”. Ari yojocanaquero ipincatsaritantaniri, oshequi intacotaquena. Icarataquena, nantaveejeitiniri
itasorentsitantaniri. Ari itimantapaacari peerani quipatsiqui, Avincatsarite. Oquempetaca soraropee iquearioventiniri
yatiritasanotapaaque: 8ॸiquempejeitapaaquee arori. Te iyapitanote paitapeerica yantiniriri, nocarataqueri Epajororito
impincatsarivetapeempaji, irointi ipincatsataqueri iriri. Irisati noquearioventiniri Avincatsarite maaroni nantiniriri; te
coaintsi ipajacoyeetaqueri coroshiqui, icamimentajeitaquee nomperaventearoji icoacaaquenari. 26ॸOshequi
arori. Irootaque inintacaaqueriri iriri. 9ॸIro cantaincha impoiji icoiteajeitaquempi. Piquemacojeivetacari yojoquiitaca, oshequi
yaajiri jenoqui, cameetsa isavicacaajiri catsini. Ipeavajiri aisati poashiretacovetacari. Meeca iquenqueshiretaquempi, te
pincatsarisanori, yanaacojeitapaaqueri maaroni timajeitatsiri. incoyeji poashiretacoteari. 27ॸQueario, yojoquiitasanovetaca,
10ॸIcoaque Tasorentsi ampincatsajeiteri Jesoshi, catsini: yora irovetaincha incameme, iro cantaincha ineshinoncatajiri
jenoquiniri, arori quipatsiquiniri, yora ishaavijiniri, maaroni. Tasorentsi, yoavisacotajiri. Aisati narori, ineshinoncatajana, te
Aiquero ajatatiye, ampincatsatasanojeiteri catsini. 11ॸAisati incoacayenaji incamimotena. Ioti nashinoncaavetaca, te
ancantasanojeite: “Iriotaque Jesoquirishito Pincatsarisanori”, incoacayenaji noashiretacoteari. 28ॸMeeca nocoasanotaque
impoiji aacameetsatasanojeitanteariri catsini yora Apa nontiancajempiri. Ariorica pineajeitavajeri,
Tasorentsi. pinquimoshireventajeitavajeri, impoiji eiro
12ॸAri, noshaninca, picantani piquemisantapinijeitaquenani. noashiretacotimpitsi. 29ॸPaacameetsatavajeri,
Notsipatantimpiniri piquemisantajeitaquenani. Meeca te pinquimoshireventavajeri; tempa irio quemisantiriri
nontsipajeitempiji, iro cantaincha nocoaque Avincatsarite. Pimpincatsatavaqueri, aisati pimpincatsajeiteri
pinquemisantasanojeitena aisati. Tempa yoavisacojeitaquempi iriori maaroni quempejeitacariri. 30ॸTempa yantaveetiniri
Tasorentsi: meeca pimpincatsatasanojeiteri, panteneri maaroni Quirishito, irootaque yojoquiitantacari, irovetaincha incameme.
icoacaajeitaquempiri. 13ॸTempa itasoncacoventapinitaquempi, Oshequi intacotapinitaquena: iquempetaquempi
picoajeitantacari pimayetaquero cameetsayetatsiri. Tempa pintacotapinijeitename, pintimeme aca. Te incavintsayeaji
ocameetsataque maaroni icoacaajeitaquempiri, aitaque irisati, irootaque incamanteameri.
yamitacotapinijeitaquempi pimataquero. 14ॸPimatasanojeitero
maaroni icoacaaquempiri: eiro pishemarotsi, eiro pipiatsataritsi Paamayeariyea yora coatsiri impeacaajeitempi jorio.

3
iriori. 1ॸAisati,
noyemisantaririnte, noncantajeitempi:
15ॸAriorica panteneri Tasorentsi maaroni icoacaaquempiri, pinquimoshireventajeiteari Avincatsarite. Te noshemearoji
eiro otimitsi pantane, irointi pincameetsashiretanaque. Tempa oca nosanquenatapinitimpiri, tempa ocameetsati
itomintajeitaquempi, ishintojeitaquempi. pinquemapinitero. 2ॸPaamayeariyea yora coatsiri
Yoameetsatasanojeitaquempi. Ara pinampiqui picarajeitaqueri impeacaajeitempi jorio: te incameetsateji. Paamayeariyea,
oshequi tseencantatsiri: te incameetsateji, te irioteriji yoashinoncaimpicari, icoaveta intotacayempime. 3ॸAtsipetashita
ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊˇʊѠʊЬϘґȸʊґkҽʊॷ3ٍॷ4 176

atotiro ameshina, eiro oameetsateetsi, eiro oavisacoteetsi. Iro maaroni: pinquemisantasanojeiteri Quirishito. 18,19ॸPeerani
cantaincha Ishire Tasorentsi oamejeitaquee nocamantaquempi ainiro oshequi quishiriri Quirishito: yora
apincatsatasanojeitiri Tasorentsi, irootaque pajacotimenteeri coroshiqui. Meeca napiitajimpiro: queario
yoameetsajeitanteeri, yoavisacojeitanteeri. icarati oshequi quishiriri. Te impincatsajeiteriji Tasorentsi,
Aveshireimentajeitacari Jesoquirishito, ayojeitaque tecatsi irointi iveshireimentaro yoari: oquempetaca ipeajiro yoari
ancantajeitea avavisacotajea arosati. itasorentsite. Oncameetsateme impashiventajeiteame, iro
4ॸArioricame amaterome avavisacoteame arosati, tempa cantaincha ishemetashijeitaca. Iotaca iquenqueshirejeitiro jaoca
narosati oavisacotajanchaneme. Oshequi nomayevetaca, icantajeitari aca quipatsiqui. Coajica irijajeitanaque
nanaacojeivetacari itsipapee. 5ॸIroaquera notimapaaqueni, 7 Sharincaveniqui. Niraacojeitaqueri narori. 20ॸIro cantaincha
nomaacotapaaque, ari itoyeanteetaquena. Narotaque acoaque anampitasanotearo ainti inquitequi. Coajica
ishanincani Ishiraerini. Aisati noshanincatacari Vejamini. imponeaquea inquitequi yora oavisacojeiteeri: yora
Narotaque joriosanori, nashi noiro. Nomoncaratasanotaquero Avincatsarite Jesoquirishito. 21ॸYashi yoiro itasoncanti,
isanquenare Moishishi, tempa naro variseo. 6ॸNocoasanoveitani imatantarori paitapeerica icoaqueri. Intasoncacoventapaajee
catsini nonquemisanterime Tasorentsi, irootaque arori, impashinitapaajeenero avatsa, anquempetanteariri iriori.
noquisajeitantacariri yora quemisantajeitiriri: nojijeiveitarini Meeca ashi airo apatsaajeiti, acamajeiti; iro cantaincha coajica
yamatavijeitiri atiri. Cameetsa nomoncarataquero isanquenare anquempejeiteari iriori, oncameetsatasanotanaque avatsa,
Moishishi, tecatsi incanteetenani: “Ainiro pantane”. catsini: eiro apatsaajeitajitsi, eiro acamajitsi.

4
7,8ॸNoveshireimentaveitaroni maaroni nantiniri, 1ॸAri, noyemisantaririnte, oshequi nonintajeitaquempi,

noshemeveitani, iro cantaincha meeca niotaque oshequi nocoiteajeitaquempi, oshequi


natsipetashitacaroni. Queario, natsipetashijeitacaroni maaroni. noquimoshireventaquempi, oshequi
Meeca eiro noquenqueshiretajirotsi nantaveitaniri, irintiquea noveshireimentajeitaquempi. Quiso poajeiteri Avincatsarite,
Jesoquirishito nompincatsate. Niotaque poijatasanojeiteri. Queario, oshequi nonintajeitaquempi.
ipincatsariventasanotaquena, noveshireimentasanotacari, 2ॸMeeca noncamantero Evoria aisati Shintique eiro

icameetsatasanotaque. Te nonquenqueshiretajeroji maaroni oquisavacaatsi. Cameetsa oncanteri Avincatsarite iramitacotero


nantaveitaniri peerani: te oncameetsateji, nojocanaquero aacameetsatavacayea. 3ॸMeeca noncamantempi, noshaninca,
nantaveitaniri, oquempetaca ajocapinitiro cajara. Te tempa atsipatavacaaca antaveetiniri Avincatsarite: nocoaque
nonquenqueshiretajeroji jaoca nocantaveitaniri, notseencaja pamitacotero ora tsinane aacameetsatavacaajea aisati. Peerani
narosati; meeca nopincatsataqueri Quirishito irinti, opomerentsiventavetaroni ocamantajeivetari atiri jaoca
noquemisantaqueri. Nocoasanotaque nompincatsatanaqueri, incanteari iroavisacotantajeari: ocarajeivetaquenani, aisati
irootaque nojocajeitantarori maaroni nantaveitaniri. 9ॸNocoaque iriori Queremente, aisati pashini amitacojeitanari.
noshanincatasanotaqueari. Te noncameetsatashiteaji narori: Osanquenajeitaca ivajiropee yora amitacojeitanari anta jenoqui,
nomoncarayevetaro isanquenare Moishishi, iro cantaincha te isanquenatacotaca maaroni savicatsineri inquitequi.
oameetsantenaji. Irointiquea noquemisantaqueri Quirishito,
irootaque yoameetsatantaquenari irinti. Aitaque, Pinquimoshireventeri Tasorentsi.
yoameetsajeitiri Tasorentsi maaroni quemisantajeitiriri. 4ॸPincantaitatiyempani pinquimoshireventajeiteri
10ॸNocoaque niotasanoteri Quirishito. Oquempetaca Avincatsarite. Nampiitajempiro: pinquimoshireventasanojeiteri,
itasoncacoventajiri Tasorentsi yoitinaantajariri, nocoaque maaroni. 5ॸNocoaque iriojeite atiri picavintsantasanojeiti. Eiro
intasoncacoventapinitena narori. Aisati, oquempetaca oshequi pipeacotarotsi: irotaintsi impocaje Avincatsarite. 6ॸEiro
icatsitimentajeitaquee, nocoaque noncatsitimenteri narori; picantashirejeititsi. Pincantaitatiyempani
oquempetaca icamimentajeitaquee, nocoaque nantaveeteneri pinquenquetsatacayeri Tasorentsi, pincanteri paitarica picoiri.
narori irosati iroimentanteetenarori. 11ॸImpoiji ariorica Paitapeerica pincoajeiteriri, ari pincamanteri. Aisati
intinaajeitanaje maaroni camaintsiri, nocoasanotaque pimpasonquitapinijeiteri. 7ॸImpoiji
nontinaanaje narori, nontsipatanteariri Tasorentsi. inquimoshiretacaasanojeitempi Tasorentsi catsini.
Yanaacotasanojeitaquee arori, te amateroji
Icamantacotaja irisati Pavoro.
anquimoshiretacaasanojeiteri itsipapee, te ayoteroji. Ariorica
12ॸTequeratsita nomayetero oca noquenquetsatacotaqueri, pinquemisanteri Jesoquirishito, incanteani Tasorentsi
tequeratsita noncameetsatasanote. Iro cantaincha inquimoshiretacaajeitempi, iriveshireacaajeitempi.
nocoasanotaque nomamateneri catsini, tempa yoavisacotajana 8ॸApanivaniji, noyemisantaririnte, noncamantempiro oca.

Jesoquirishito nomatantearori. 13ॸPineaquero, Pincoasanojeite eiro pamatavitanti, irointi tampatica


noyemisantaririnte: te noncantempiji nomatasanoyetaquero pineanajeite, pincameetsate, pineshinoncatante, pintacotantea,
maaroni nocoaqueri nomateri. Te nonquenqueshiretajeroji pincavintsante, pinintavacaajeitea. Queario, pincanteani
maaroni nantayeveitaniri, irointiquea iotaca pinquenqueshiretasanotero maaroni cameetsayetatsiri,
noquenqueshiretasanotiro maaroni nanteneriri Quirishito, aisati irootaque pinquenqueshirejeiteri maaroni ineacameetsajeitiri
nocoasanotaque catsini quiso noanaqueri iriori. Tasorentsi. 9ॸPantapinijeitero maaroni noamejeitaquempiri,
14ॸNoquemisantaqueri, irootaque icoantacari Tasorentsi nojate maaroni nocamantajeitaquempiri, maaroni
inquitequi, nosaviquimotapaajeri iriori. Meeca piquemajeitavaquenari. Paitapeerica pineaqueri nantaqueri
noquearioventiro nantaveetasanotiniri impinatantenari coajica narori, ari pantajeitero avirori. Impoiji quiso iroajeitempi
anta jenoqui. 15ॸNocoaque pinquempejeitena, maaroni Tasorentsi: yora veshireacaajeitimpiri.
quemisantasanotatsiri. Terica pinquempejeitenaji,
iriotacaajeitempi Tasorentsi tequerata omoncarateaji Yora jiriposhisati oshequi ineshinoncajeitaqueri Pavoro.
pinquemisantasanojeite. 16ॸIro cantaincha pinquearioventero 10ॸPeerani piquenqueshirejeivetaquena, impoiji
pimatasanotero maaroni icoacaaquempiri. Tempa aitaque pipeacovetajana; iro cantaincha meeca piquenqueshirejeitajana
iotacaaquempiro maaroni. aisati, picavintsaajeitaquena, irootaque
noquimoshiretasanotantacari. Tempa icameetsataque
Icoaque Pavoro anquempejeiteari iriori.
Avincatsarite. Te pimpeacotasanotenaji, iro cantaincha te
17ॸNoyemisantaririnte,pinquempejeitena. Aisati piotacojeiteri pimaveitearoni pincavintsaajeitena. 11ॸTe noncamantempiji
itsipapee, iquempejeitanarica. Impoiji pinquempejeitena ainiro coiteimotaquenari paitapeerica: teve. Te oshequiteji
177 ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊˇʊѠʊЬϘґȸʊґkҽʊॷ4

timimojeitanari, iro cantaincha niotaque meeca impinatasanojeitantempiri Tasorentsi. 18ॸIpapaaquenaro


noquimoshiretashita. 12ॸNametacaro te nashitaaranteaji, aisati Epajororito maaroni pipacantaquenari. Ocameetsatasanoti oca
nametacaro ariorica nashiyetearo paitapeerica. Nioyetaquero pantaqueri, oquempetaca irio pipaqueri Tasorentsi maaroni.
maaroni: niotaque noquemacaro noanaro, aisati niotaquero Ineacameetsataquero, iveshireimentaquempi. Meeca
notasheaque. Niotaque nashitaarantaca, aisati niotaque otimimotasanotaquena paitapeerica, tecatsi pashini
nashinoncaaca. 13ॸTempa quiso yoana Quirishito, coiteimotenane; moncarataca. 19ॸPiquemisantasanotaqueri
imatacaaquena, irootaque nomatantarori paitapeerica Jesoquirishito, irootaque irintacojeitantempiri Tasorentsi,
icoacaaquenari Tasorentsi. 14ॸIro cantaincha impajeitempi maaroni coiteimojeitaquempiri. Ashitaarantincari
pineshinoncajeitaquena. Piojeitaque nashinoncaavetaca, ini iriori, te irimashitsateji. Tempa ipincatsaritasanoti,
irootaque picavintsaajeitantaquenari. icameetsatasanoti.
15ॸAisati piojeiti jaoca ocantani peerani, iroaquerani

noquenquetsatacantaquempini ara pinampiqui, Ivecarataquero Pavoro isanquenare.


nintacojeitaquempi. Nojatantajari aisati, noponeanaja 20ॸTsame ampincatsatasanojeiteri Apa Tasorentsi,
Maseroniaqui, nojayetaque pashinipeequi nampitsi. Avirojei ancantaitatiyempani. Aitaque ancantasanojeiteari.
pintacojeitavaquena, pipashijeitavaquenaro 21ॸNovetsajeitimpi, aisati novetsajeitari maaroni iriori

coiteimojeitaquenari. Te inquempejeitempiji yora quemisantiriri Jesoquirishito. Ivetsajeitaquempi aisati maaroni


quemisantajeitatsiri anta pashinipeequi nampitsi. 16ॸAisati, ayemisantaririnte aca. 22ॸAisati ivetsajeitaquempi maaroni
nosavicantacari anta Tesaronicaqui, pitiancajeitaquenaro quemisantatsiri: yora iratiritipee Sesari, maaroni. 23ॸNocoaque
coiteimotaquenari. Impoiji pashini pipacantajana aisati. 17ॸTe irineshinoncatasanojeitempi Avincatsarite Jesoquirishito.
noncoacaavetempiji pimpapinitena paitapeerica, irointi Piveshireimentajeiteari, maaroni.
nocoasanotaque pimayetero cameetsatatsiri, cameetsa Narotaque sanquenataquempirori oca: Pavoro
YORA PAVORO ISANQUENATINIRI COROSASHISATI

Itomi: yora inintasanotiri. 14ॸIcamimentajeitaquee arori,


Ivetsajeitari Pavoro corosashisati. avavisacojeitantajari. Icavintsaasanojeitaquee, meeca eiro

1
1,2ॸ¿Savicajeitatsimpi, corosashisati? ¿Tecatsimpa iquenqueshireacotajeerotsi caari cameetsatatsi antajeitiniri.
oyempine? Narotaque Pavoro sanquenatimpirori oca. 15ॸTe inconijateji Tasorentsi, iro cantaincha iconijataque

Narotaque itiancane Quirishito, irootaque noquenquetsatantari: itomi, iquempetasanotacari. Peerani, irio jivatatsiri itimi irinti,
irootaque inintacaaquenari Tasorentsi. Nocarataqueri aca tequerata ontimayete oca aneayetaqueri. 16ॸTempa iriotaque
ayemisantaririnte Timoteo. Nosanquenajeitimpiro maaroni vetsicajeitiriri maaroni: inquitesati, quipatsisati, conijayetatsiri,
quemisantasanotiriri Tasorentsi ara pinampiqui: avirojeitaque caari conijayetatsi, maaroni. Ari yovetsicajeitiri caari
noyemisantaririnte quemisantasanojeitiriri Quirishito. conijayetatsi: yora pincatsarijeitatsiri, jivatacaajeitantatsiri,
Nocoaque irineshinoncajeitempi Apa Tasorentsi, aisati savicacaajeitantatsiri, maaroni. Iriotaque Quirishito
nocoaque cameetsa irisavicacaajeitempi. vetsicajeitiriri maaroni. Te irovetsicashiteariji, irointi
yovetsicantari impincatsajeiteri iriori. 17ॸIriotaque Quirishito
Ipasonquitacoventiri Pavoro corosashisati. intasanotacarori itimi, catsini. Icantaqueri maaroni yovetsicane:
3ॸNocantani nocantapinitiri Tasorentsi iramitacojeitempi, “Aitaque pincantajeiteari”. 18ॸIro aito iotacairori avatsa
aisati nopasonquitapinitiri Tasorentsi: yora iriri Avincatsarite maaroni. Eirome otimime, eiro aneime. Aisati iquempetaca
Jesoquirishito. Avirojeitaque nopasonquitacoventiri. 4ॸOshequi Quirishito: ipincatsariventajeitaquee arori, aisati maaroni
noquemacotaquempi, piquemisantasanotiri Avincatsarite, aisati itsipapee quemisantiriri; eirome itimime, eiro ayojeitirime
oshequi pinintasanojeitiri ayemisantaririnte. 5ॸPeerani Tasorentsi, eiro aquemisantajeitime, eiro avavisacojeitajame.
piquemaqueroni ariorica pinquemisante, pavisacotaje. Queario Irio jivatiriri maaroni tinaajeitajanchaneri, yanaacojeitaqueri
oca piquemaqueri. Aisati piojeitavaqueroni cameetsa ipincatsaritasanoti. Queario ipincatsaritasanoti catsini,
irisavicacayempi Tasorentsi anta inquitequi. 6ॸOca 19ॸitasorentsitasanotaque catsini: irootaque icoacaaqueriri iriri.

piquemaqueri ojatacoyetanaque maaroni nampitsipeequi. 20ॸPeerani aquisajeiveitarini Tasorentsi, iro cantaincha

Piquemantacarori avirori, piojeitavaquero queario icamimentajeitaquee Quirishito coroshiqui,


ineshinoncajeitaquee Tasorentsi. Ari piquemisantaquero, yaparajatimentaqueero iriraja. Yoameetsajeitaquee, meeca
irootaque pipashinitantajari. Aisati iquempejeitaquempi aneacameetsajeitajiri Tasorentsi, aisati ineacameetsajeitaquee
pashinipee atiri, ipashinijeitaji iriori. 7ॸTempa irio Epajarashi arori. Aisati inquitesati, ineacameetsajeitiri Tasorentsi; aisati
quenquetsatacaimpiniri peerani. Iquempetaquena, icantani iriori, ineacameetsatiri. Ari imataquero Quirishito, cameetsa
yantaveetiniri Quirishito. Cameetsa yantaveetiniri, irootaque asavicajeitantari maaroni.
notiancantacariri peerani iquenquetsatacaimpi.
8ॸIcamantaquena piquemisantaquero Ishire Tasorentsi, Iquenquetsatacotiri corosashisati.
irootaque pinintasanojeitantacariri itsipapee atiri, 9ॸirosati 21ॸAri, peerani te pinquenqueshiretapiniterini Tasorentsi,
nocantantacariri Tasorentsi: “Pamitacojeiteri piquisajeiveitarini. Piquenqueshireveitaroni caari cameetsatatsi,
noyemisantaririnte anta Corosashiqui”. aisati pantapiniveitaroni, caari piquenqueshiretantarini
Tasorentsi. 22ॸIro cantaincha yatiritapaaque Jesoquirishito,
Icantiri Pavoro Tasorentsi: “Pamitacojeiteri impoiji icamimentaquempi, yoameetsataquempi, irootaque
quemisantajeitimpiri anta Corosashiqui”. pineacameetsatantariri Tasorentsi, aisati
Ari nocantani nocantapinitiri Tasorentsi: “Piotacayeri ineacameetsatantimpiri iriori. Ineaquempi
corosashisati maaroni picoacaaqueriri”. Aisati nocantiri: picameetsatasanotaque, iquempetacaantaquempi te aneajeroji
“Nocoaque pintianqueneri Pishire oametasanojeiteri, meeca pantane. Meeca eiro icantajimpitsi: “Ainiro pantane”.
iotacaasanojeiteri”. 10ॸAisati nocantiri iramitacotempi cameetsa 23ॸIro cantaincha icoaque ancantaitatiyempani anquemisanteri.

pisavique, piveshireacaasanojeitanteariri, pimayetantearori Aiquero ajatatiye, anquemisantasanotanaque. Pamene,


cameetsayetatsiri. Tempa irio Avincatsarite, irootaque ovaraanaca irineane Tasorentsi maaroni nampitsipeequi.
ocameetsatantari amajeiteneri oca. Aisati nocantiri Ocamantajeitee jaoca ancanteari avavisacotantajeari. Tempa
iramitacotempi piotanteariri, aiquero pijatatiye. 11ॸPashini aisati naro ovaraaquerori, nocarajeitaqueri itsipapee
nocantiri irimatacantempirori: tempa irio Tasorentsisanori, ovaraayetaquerori; aisati icamantaquempiro Epajarashi.
icameetsatasanoti. Irimatacayempiro pimatapinitantearori Pishiretacaro, piotantacari pavisacotaji. Meeca eiro
cameetsayetatsiri: eiro pishemarotsi, irointi piperaventarotsi.
pinquimoshireventero. 12ॸAisati nocantiri Apa iramitacotempi
Yoametiri Pavoro caari iojeiveitani.
pimpasonquitanteariri. Tempa yoameetsajeitaquee,
ivetsicashireajeitaquee ajajeitantajeari anta 24ॸOshequi iquematsicatacaro Quirishito
icashiacaajeitaqueenta. Ancarajeitapaajeri maaroni yoavisacojeitantacariri maaroni quemisantajeitiriri, meeca
ayemisantaririnte anta oquitaitetasanotinta catsini. ishiacantaquee arori ivatsasanori iriori. Aisati narori,
noquempetacari: ainiro noquematsicatimentaquempiri,
Iquenquetsatacotaqueri Jesoquirishito. noquemisantacantantaquempiri, irootaque
13ॸPeerani oquempevetaca atimaveitani anta noquimoshiretantacari. Moncarataca meeca. 25ॸIcantaquena
otsitenitasanotinta: apincatsaveitarini camaari. Iro cantaincha Tasorentsi: “Pamitacojeiteri maaroni piyemisantaririnte, aisati
yoavisacojeitajee Tasorentsi, irootaque apincatsatantajariri poametasanojeiteri noneane”. 26ॸAri meeca noamejeitempiro

178
179 ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠϘґkґȸʊґkҽʊॷ1–3

caari iojeiveitani inampirepee Tasorentsi, aisati caari Tasorentsi. Meecaquea icavintsaajeitaquempi: te


iojeiveitani atiripee. Meeca iotacaajeiteero Tasorentsi, aisati inquenqueshiretajeroji aisati caari cameetsatatsi
iriori maaroni itsipapee quemisantajeitiriri. 27ॸIcoaque meeca pantajeiveitaniri. Meeca piquempetacari Quirishito: piojeitiri
piojeitero oca imajeitaquempiri: ocameetsatasanoti catsini. Te Tasorentsi, aisati coajica pisaviquimojeiteri anta inquitequi.
avirojei jorio, iro cantaincha quiso yoasanojeitaquempi 14ॸPamene: peerani oshequi apomerentsiventavetaro

Quirishito, irootaque piojeitantacari cameetsa isanquenareni Moishishi avavisacotantajeameri, iro cantaincha


pisaviquimojeiteri Tasorentsi, coajica. 28ॸIriotaque Quirishito te amoncarajeiteroji. Ayojeitanaque otimini antane, irootaque
noquenquetsatacotiri. Nocantajeitiri atiri: “Pantirocari caari ajatanteameri ishaaviji. Iro cantaincha icamimentajeitaquee
cameetsatatsi”. Aisati noametasanojeitiri iriotasanotanteariri Quirishito coroshiqui, yoavisacojeitaquee. Meeca eiro
Quirishito, irishiretasanotanteariri. Impoiji iriotacojeiteri apomerentsiventirotsi sanquenarentsi avavisacojeitantajeari.
atiripee, icameetsatasanoti. 29ॸIrootaque 15ॸPeerani, icamantacari Quirishito coroshiqui, iotacaajeitaquee

nopomerentsitimentantaquempiri, caari noperaventantimpi. tecatsi incantajeitee camaari iroashinoncaajeitee.


Irio Quirishito shintsitacaaquenari, itasoncaventaquena Itsaneacoventaquee, eiro ishinetiritsi camaari irantanatee.
nomatantacarori.

2
1ॸNocoaque piojeite nocantani nopomerentsitacoventimpi Eiro piquenqueshiretirotsi yoameyevetimpiri atiripee.
noquenquetsatacairi Tasorentsi: nocantapinitiri 16ॸTe oncameetsateji inquishimentempiro pishaninca
iramitacotempi, aisati noquempetacoventiri yora poapinitari aisati piraapinitiri. Ainiro quitaiteripee
ayemisantaririnte anta Araoriseaqui. Aisati iriori inashitacaari joriopee, aisati imaoreajeitantari. Irosati
nopomerentsitacoventajeitiri maaroni caari neana. yantironi: maaroni osarintsi, maaroni cashiri, aisati maaroni
Nocantapinitiri Tasorentsi iramitacotempi saavaro. Terica pimoncarateari avirori, eiro pishinetiritsi
2ॸpiveshireajeitantajeari, pinintavacaajeitantajeari. Aisati inquishimentempiro. 17ॸPeerani icantani yametapinijeitaro
nocoaque ontimimotasanotempi piotanteari, nocoaque joriopee, iquenqueshireantariri Tasorentsi, iro cantaincha
piotasanoteri yora imanaqueniri Tasorentsi. Meeca meeca yareetaca Quirishito. Iriosanori irinti, ampincatsajeiteri.
iotacaajeitimpi: piojeitiri, iriotaque Quirishito. 3ॸIotasanoti Moncarataca, ari ocarati: eiro meeca apiitapinitajirotsi
catsini, otimasanoti catsini iotantari. Te amateroji yamejeitari joriopee. 18ॸQueariompia, eiro pishinetiritsi
anquenqueshiretero maaroni iotiri irinti. iramatavitempi. Icoacaimpicari pinquempeteari iriori,
icantimpicari: “Pimpincatsateri inampire Tasorentsi
Icantiri Pavoro: “Yamataviyeetimpicari”. pavisacotantajeari. Noneaquero caari ineapiniyeeti:
4ॸQueariompia, yamataviyeetimpicari: irootaque ¿pineaquerompa avirori?” Ishemetive. Eiro
noamejeitantimpirori maaroni oca. 5ॸQueario, te piquenqueshiretirotsi incantavetempiri, itseeyani. 19ॸTe
nontsipajeitempiji, iro cantaincha oshequi inquenqueshireteriji yora Jivajeitaqueeri, te irioteriji. Aroquea
noquenqueshiretaquempi. Noveshireimentaquempi: cameetsa ainti, ariorica anquenqueshireteri Quirishito, iriotacaajeitee,
pisavicajeiti, aisati piquemisantasanojeitaque. 6ॸTempa peerani iramitacojeitee quiso avavacaajeitea, amatasanotantearori
pishiretacari Avincatsarite Jesoquirishito, irootaque icoacaaqueeri Tasorentsi.
yoavisacotantaquempiri. Irosati pincanteani: pishireteari 20ॸIcamaque Quirishito, aisati oquempevetaca pitsipatacari

maaroni quitaiteriqui, paitapeerica panteri. 7ॸNoshiacantempiro: picamaque avirori. Meeca eiro piquenqueshiretajirotsi
ora panquirentsi, irootaque ovaritsa shiocacairori, aisati yoameyevetimpiri atiripee: eiro oavisacotimpitsi. ¿Paita
irootaque shintsitacairori. Aisati pinquempeteari avirori, quiso patsipetashitantarori pantashiyevetacaro icantimpiri iriori?
poyeri Quirishito iriotacantempiri, aisati irishintsitacantempiri. 21ॸIcantanirovetimpi: “Ariorica picoaque poavisacotea, eiro

Pincantaitatiyempani pinquemisantasanoteri, tempa irootaque pipamitiritsi yora, eiro poaritsi yora, eiro pantiritsi”. 22ॸTempa
yoameyeetimpiri. Aitaque pincantajeiteari, pimpasonquijeiteri icantashitacaro atiri oca, yoametashitimpiro. Pamene, tempa
Quirishito, tempa icavintsaasanojeitaquee. ashi airo avapinijeitaro avari: ariorica ayearo, poyere; tecatsi
8ॸQueariompia: eiro piquemisantiritsi yora coavetachari oncantero ashire. 23ॸAriorica antiteari, ajiticari ayoti, ajiticari
iramatavijeitempi. Iroamejeitempime atiripee maaroni aquemisantasanoti, ajiticari te ashemete, ajiticari
iquenqueshireyetiri, aisati maaroni ioyevetari: oca ashinoncaimentacari Tasorentsi. Iro cantaincha
yoameyevetariri ishanincani iriori, intasanotacarori itimi, iro atsipetashitacaro atita. Ariorica antitaquea, acantani acoaquero
cantaincha te ontampaticateji. Yamatavitimpicari. Te caari cameetsatatsi, aisati ashemetaque.
incoacayempiji iriori pinquemisantero yoametimpiri Quirishito.
9ॸPeerani iquempetaquee Quirishito avatsa arori, iro Icantiri Pavoro: “Cameetsa pisavicajeite”.

3
cantaincha itasorentsitasanotaque catsini, yashi yoiro. 1ॸPeerani te piojeiveitearini Tasorentsi, pijajeiteme
10ॸAriorica quiso poyeri, intasoncaventapinijeitempi, Sharincaveniqui; iro cantaincha icamimentajeitaquempi
incantaitatiyempani, eiro pashinoncantajatsi catsini. Quirishito, yoavisacojeitaquempi. Impoiji itinaanaja; irootaque
Ipincatsaritasanotaque catsini, yanaacotasanojeitiri maaroni meeca piojeitantariri Tasorentsi, eiro pijajeititsi
itsipapee pincatsarivetachari. 11ॸYora joriopee, itoyeantajeita: Sharincaveniqui, ainti pijajeite inquitequi: anta isaviquinta
yojocaquero imeshina. Meeca oquempevetaca pitoyeantaca Quirishito iracosanoriqui Tasorentsi, icaratiri
avirori, iro cantaincha yojocacaaquempiro Quirishito caari ipincatsaritasanotaque. Meeca pincoasanotanaque pisavicajeite
cameetsatatsi pantiniri. Meeca eiro acoirotsi antapinitero caari anta, pintsipajeitanteariri. 2ॸPinquenqueshirejeitea jaoca
cameetsatatsi: tempa ipashinitacaajeitaquee. 12ॸAriorica pincanteari anta inquitequi, eiro
pivaotisajeitaca, oquempetaca pitsipatacari Jesoshi: piquenqueshiretapiniyetajirotsi jaoca pincantajeiteari aca
picamajeitaque, aisati pitijajeitaca. Tecatsi pincantero quipatsiquica. 3ॸOquempetaca picamaque, eiro meeca
pincoayetero pantero caari cameetsatatsi: tempa oquempetaca piquenqueshireyetajirotsi timayetatsiri quipatsiquica, eiro
picamaque. Itinaanaja aisati Quirishito, meeca oquempetaca piquempetajatsi peerani. Iro cantaincha yoaneajeitaquempi
pitinaajeitanaja aisati: meeca pinashijeitaja. Iro Tasorentsi, pintimajeitapaaje inquitequi. Iquempoyeaquempi,
pinashijeitantajari, pishiretacari yora Tasorentsisanori: yora inquempetacantajempi Quirishito. 4ॸCoajica impiaje
oitinaajiriri Quirishito. 13ॸPeerani oquempetimojeitaquempi quipatsiquica Quirishito, yora oaneajeitaqueeri. Cameetsa
picamaque, te pinquenqueshireterini Tasorentsi, irointi impincatsaritapaaque, ancarajeitapaajeri ampincatsaritapaaje
pantapiniveitaroni caari cameetsatatsi. Te pioveitearini arori.
ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊæϘѠϘґkґȸʊґkҽʊॷ3ٍॷ4 180

pinatempineri coajica, iroaneasanotajempi anta inquitequi.


Icanti Pavoro: “Eiro papiitajirotsi caari cameetsatatsi 25ॸIrintiqueayora antapinitirori caari cameetsatatsi:
pantaveitaniri peerani”. iroashinoncayeri irinti. Paitapeerica antajeitaqueri, timatsi
5ॸEiro catsini papiitajirotsi caari cameetsatatsi pantaveitaniri incanteeri arori, tecatsi ancantea amataviteri.
peerani. Shirampari, eiro pantirotsi caari pai. Tsinane, eiro
pantiritsi caari pai. Eiro pimayempitantapinititsi. Eiro Icantiri Pavoro: “Pinquenquetsatacaapiniteri Tasorentsi”.

4
pinevetarotsi tsinane. Eiro pinevetaritsi shirampari. Eiro 1ॸItimirica atiri pamanantiri, cameetsa pineshinoncateri,

pinevetasanotarotsi vaararontsi: piquempetacantarocari irio pincavintsayeri. Tempa pioti itimi anta inquitequi
pitasorentsite pinintantarori. 6ॸOshequi imayetiro atiripee, pivincatsarite avirori: iotaque maaroni pantajeitaqueri.
irootaque inquisanteariri coajica Tasorentsi. 7ॸPeerani 2ॸPincantaitatiyempani pinquenquetsatacaapiniteri Tasorentsi,

pantapiniveitaroni, pashi poironi. 8ॸPojocajeitajero meeca: eiro pimatasanotero catsini. Queario, ariorica
piquisavacaajeitajatsi, eiro pitsimajencatavacaajatsi, eiro pinquenquetsatacayeri, pimpasonquitapiniteri aisati. 3ॸTempa
picatsimatavacaajatsi, eiro picantimatavacaajeitajatsi, eiro nocamantapinitiri atiripee jaoca incanteari iravisacotantajeari,
pineaveetantajarotsi caari cameetsatatsi, 9ॸeiro irootaque yoiminqueanteetaquenari meeca caravosoquica.
pamatavitavacaajeitajatsi. Tempa pinashijeitaja meeca, eiro Aisati pincanteri Tasorentsi iramitacotena noncamantajeiteri
papiitajirotsi pantaveitaniri. 10ॸMeeca atiripee jaoca icantajeitaqueeri Quirishito yoavisacotantajeeri.
pimpashinitasanotanaquea, pincameetsatasanojeitanaque, 4ॸNocoaque cameetsa nontsoteeneri, inquemasanotantearori.

pinquempejeiteari yora Vetsicanaquempiri peerani. 11ॸTe 5ॸAisati avirori, ariorica pincarajeiteri caari quemisantayetatsi,

inquenqueshireteroji Tasorentsi jaocarica acantajeitari: ariorica cameetsa pisavique, aisati cameetsa poamejeiteri, eiro
ajorioti, terica; ariorica atoyeanta, terica. Te piperaventarotsi. 6ॸAriorica pinquenquetsatacayeri,
inquenqueshireteroji jaocarica aponeacari, paitapeerica pincavintsayeri. Eiro pashereiritsi: vero, vero, vero. Ariorica
ayoyetiri, arorica pimantaari, terica impimanteeteeji. Irointi irisampitempi paitarica, piote cameetsa panqueri incoanteari
iquenqueshiretacotee aquemisantiririca Quirishito. iriori inquemisante.

Jaoca icantajeitari quemisantatsiri. Iquenquetsatacotiri Tiquico.


12ॸPamene, tempa icoyeajeitaquempi Tasorentsi. Icoaque 7,8ॸMeeca nontianquempiri Tiquico, ayemisantaririnte

pincameetsatasanotanaque, aisati inintajeitaquempi. nonintasanotiri. Iquempejeitaquena, iquearioventiniri


Icoacaajeitaquempi pashi poyero pincavintsante, Avincatsarite paitapeerica yantiniriri. Incamantapaaquempi
pineshinoncatante. Eiro pishemetitsi, eiro pishema, eiro jaoca nocantacari nosavicaque. Irootaque nontiancanteariri,
piquisa. 13ॸPintacotavacaayea: eiro pipiataritsi quisavetempineri, piotanteari jaoca nocantajeitari aca. Aisati nocoaque
irointi pincavintsayeri. Tempa icavintsaimpi Avincatsarite, iriveshireacayempi. 9ॸIntsipatanaqueari Tiquico pishaninca
meeca pishiacoteri, pincavintsaajeiteri itsipapee. 14ॸJero oca Oneshimo. Irisati iriori ayemisantaririnte, iquearioventiniri
pimatasanoteri: aiquero pinintavacaasanojeitea catsini, Avincatsarite paitapeerica yantiniriri. Nonintasanotiri. Ari
maaroni. Pineaquero, ariorica anintavacaajeitea, ari incarate apite camantapeempineri maaroni nantajeitiri aca.
ancameetsatasanojeitanaque maaroni. 15ॸNocoaque
piveshireimentajeiteari yora Quirishito. Irootaque Ivetsajeitari corosashisati.
icoyeajeitantaquempiri, icoaque piveshireajeitanajea, maaroni. 10ॸAiniro aca yoiminqueetaqueri aisati yora Arishitaraco,
Icoaque anquempetavacaajeitea, maaroni quemisantatsiri. ivetsajeitaquempi. Aisati ivetsajeitaquempi Maricoshi, yora
Aisati icoaque ampasonquijeiteri Tasorentsi. iraniri Verenave. Tempa nocamantaquempi chapinqui: ariorica
16ॸPinquenqueshiretasanotero irineane Quirishito. Pincanteri irareetempi Maricoshi, pineshinoncatavaqueri. 11ॸJeri aisati
iriotacaajeitempi cameetsa poametavacaajeitantajeari. Jesoshi, yora pajitachari aisati Joshito, ivetsataquempi. Jorio
Icavintsaajeitaquempi Tasorentsi, meeca pimpasonquijeiteri. inajeiti, iro cantaincha icarajeitaquena noquenquetsatacojeitiri
Poametavacaajeitea pimpampoyeaventajeiteri. 17ॸTe ancoajeiteji Tasorentsi, jaoca icanta ipincatsariventaquee. Aisati oshequi
impashiventacaajeitee Avincatsarite Jesoshi, irootaque iveshireacaaquena. 12ॸAiniro aisati pishaninca Epajarashi,
nocoacantaquempiri poameetsayetero maaroni pantayeteri. ivetsajeitaquempi. Irisati iriori antaveetiniriri Jesoquirishito.
Ocameetsati anquenqueshiretapiniteri, ampasonquijeitanteariri Icantani icantapinitiri Tasorentsi iramitacotempi
Tasorentsi. pincameetsatanteari, aisati pimatantearori maaroni
icoacaajeitaquempiri Tasorentsi. 13ॸNoncamantempi: queario,
Icantiri jaoca ancanteriri ashanincapee.
ipomerentsiventasanojeitaquempi. Aisati ipomerentsiventiri
18ॸTsinane, pimpincatsateri pijime, irootaque yora araoriseasati, jeri aisati iyeraporishisati. 14ॸAisati
icoacaaquempiri Avincatsarite. 19ॸShirampari, pinintasanotero ivetsajeitaquempi Irocashi: yora aavintantatsiri nonintasanotiri.
pijina, eiroquea piquishirotsi. 20ॸJananequi, Aisati ivetsajeitaquempi yora Temashi.
pinquemisantapiniteri ashijeitimpiri, paitapeerica 15ॸNovetsajeitari maaroni ayemisantaririnte anta Araoriseaqui,

incantempiri. Irootaque iveshireimentari Avincatsarite. aisati novetsataro Ninaja, aisati novetsajeitari maaroni
21ॸItimirica pitomipee, eiro piquisatsatiritsi: quemisantapinijeitatsiri anta ovancoqui. 16ॸPineanajeiteneri
pishemashireacaaricari. 22ॸPimantaari, pinquemisantasanoteri nosanquenare maaroni quemisantatsiri aviroriqui. Impoiji
yora amanantimpiri, paitapeerica incantempiri. Eiroquea pincanteri yora araoriseasati irineanateneri maaroni
pamatavitiritsi: eirorica yamenimpitsi, iro cantaincha eiro iyemisantaririnte iriori. Aisati pineanajeitero ora
piperatarotsi pintsameeteneri. Ariorica pipincatsatiri nosanquenajeitiniriri iriori. 17ॸJero oca pincanteriri Ariquipo:
Avincatsarite, ari pishintsiventeneri pivatorote. 23ॸPaitapeerica “Pimamatero maaroni icoacaaquempiri Avincatsarite”.
panteneriri, pishintsiventeneri. Pinquempetacanteri 18ॸAinirona nosaviqui aca caravosoqui, eiro pipeacotanatsi.

pishintsiventiniri Avincatsarite, te irio atiri. 24ॸPiotasanotaque Nocoaque irineshinoncajeitempi Tasorentsi.


pantapinitaqueneri Avincatsarite Quirishito, iriotaque Ari ocarati. Narotaque sanquenajeitimpirori: Pavoro
IJIVATAQUE PAVORO ISANQUENAJEITINIRI YORA TESARONICASATI

nomatantacarori nocamantajeitaquempiro Irineane. Te


Ivetsajeitari Pavoro tesaronicasati. nantsipetashitearoji noquivantajeitaquempi. Tempa,

1
1ॸ¿Savicajeitatsimpimpa ara, tesaronicasati? ¿Tecatsimpa noyemisantaririnte, piojeitaquero maaroni oca.
oajeitempine? Narotaque aca Pavoro, nocarajeitiri 3ॸNoquemisantacantaquempiniri, te noncoyeni

Shirivano aisati Timoteo. Nosanquenajeitaquempiro maaroni namatavijeitempi. Tampatica noametaquempini: te nontseeyaji.


noyemisantaririnte ara. Tempa avirojeitaque shanincajeitacariri 4ॸIotitaca Tasorentsi cameetsa novaayempiro irineane, irootaque

Apa Atasorentsite aisati Avincatsarite Jesoquirishito. itiancantanari nocamantimpiro. Te nonintasanoveteaji


2ॸNocoaque irineshinoncajeitempi aisati cameetsa irineacameetsajeitena atiri, irointi nocoasanotaque
irisavicacaajeitempi. irineacameetsatena Tasorentsi. Iriotaque iotasanotirori maaroni
aquenqueshirejeitiri. 5ॸTe noninteji cameetsa
Oshequi iquemisanti tesaronicasati. noveshireacaashijeitempi, te noncantashijeitempiji:
Nocantatiani nopasonquitiri Tasorentsi: “Picameetsatasanojeitaque”. Namatavitimpicari. Ioti Tasorentsi
nopasonquitimentajeitimpi aisati nocantiri iramitacotempi. te irio nonintimentempi piirequite. 6,7ॸTempa narojeitaque
3ॸAriorica noquenquetsatacairi, noquenqueshiretapinitimpi, itiancane Quirishito noquenquetsati, irootaque
nocantapinitiri: “Pintasoncaventeri tesaronicasati”. Oshequi ocameetsatantavetari noncantempime: “Pimpincatsajeitena”.
pishirejeitacari aisati pinintajeitaqueri, irootaque Iro cantaincha te noncoyeji pimpincatsajeitena, aisati te
pantaveetantacanariri maaroni icoacaajeitaquempiri. Aisati noncoyeji impincatsajeitena itsipapee atiri. Ariorica atsotairi
noquenqueshiretaquempi, piquearioventiro pishiretacari tsinane otomipee, ari ocavintsairi. Aisati
Avincatsarite Jesoquirishito, piojeitaque eiro yamatavitimpitsi. noquempetacantapaaquempini peerani:
4ॸNoyemisantaririnte, icantani inintaquempi Tasorentsi. nocavintsaajeitapaaquempi, te noshintsitacaajeitapeempiji.
Niojeitaque icoyeajeitaquempi, irootaque 8ॸOshequi noneacameetsajeitapaaquempi, oshequi

itomintajeitantaquempiri. 5ॸPiojeitaque peerani nonintajeitapaaquempi, irootaque nocamantantapaaquempirori


nocamantajeitaquempi jaoca pincanteari pavisacojeitantajeari; irineane Tasorentsi. Meeca, paitapeerica nantayetaqueri,
te noncantashiteaji. Oamejeitaquempi Ishire Tasorentsi, nocantatiani noquenqueshiretapinijeitaquempi.
otasoncacoventajeitaquempi, piojeitantacarori 9ॸPiojeiti, noyemisantaririnte, oshequi nopomerentsitacaro

queariosanotaque nocantaquempiri. Aisati ocameetsajeitaque nantaveeti quitaiteriqui aisati tsiteniriqui. Te nonintajeiteji


maaroni nantajeitaqueri, irootaque piotantacari pimpomerentsiventenaro avirori pimpashiyetena paitapeerica.
queariotasanotaque nocantaqueri. Nocamantajeitaquempiro Irineane Tasorentsi.
6ॸPaitarica pineacotaquena nantaqueri, ari 10ॸPineajeitaquena noquemisantasanotaque, cameetsa

piquempejeitaquena. Aisati pimataquero paitarica nosavicajeitaque, te ontimeji nantane. Aisati ineajeitaquena


piquemacotaqueriri yantayetiri Avincatsarite Jesoshi. Tasorentsi, cameetsa nosaviquimojeitaquempi,
Piquemisantaquero maaroni nocamantaquempiri, irosati noyemisantaririnte. 11ॸJero oca noshiacantempiri: tempa
piquemaatsicatimentantacarori, iro cantaincha cameetsa yoametiri shirampari itomipee. Piojeitaque
piveshireimentacaro Ishire Tasorentsi. 7ॸAri cameetsa noquempetacantajeitaquempi notomipee, nocantajeitaquempi
pisavicajeitaque, irootaque icoantajeitacari inquempejeitempi pinquemisante, noveshireacaajeitaquempi, aisati
maaroni ayemisantaririnte anta Maseroniaqui aisati Acayaqui. noamejeitaquempi 12ॸcameetsa pisavicajeite
8ॸAitaque povaajeitanaquero Irineane Avincatsarite. Te apaniro iriveshireimentantempiri Tasorentsi. Tempa icoyeajeitaquempi
inquemacotempi yora maseroniasati aisati acayasati, irointi pisavicajeitantajeari anta ipincatsaritinta, anta
iquemacojeitaquempi maaroni itsipapee atiri ishipaquireacojeitirinta maaroni.
piquemisantasanotaque. Te noncamantajeiteriji narori, 9ॸirointi 13ॸPeerani, noquenquetsatacantapaaquempiniri,

iquenquetsatacotashijeitaquempi maaroni. Iojeitaque peerani pishiretasanotavacaro Irineane Tasorentsi. Te pijitavaqueroji iro


nojatashitantaquempiri, pojocajeitajiro maaroni nashi noneane, irointiquea piotaquero iroosanotaque irineane
povetsicashiyevetari pijitasorentsivetari. Paventajeitacari Tasorentsi, tempa queario oni. Piquemisantaque, irootaque
Tasorentsisanori, yora aneasanotatsiri; meeca opashinitacantajimpiri, oameetsatantajimpiri. Irootaque
pantaveetaqueneri icoacaajeitaquempiri iriori. 10ॸIcamaque nocantantacariri Tasorentsi: “Ariove, iquemisantaquero
peerani Jesoshi, yora Itomi Tasorentsi, impoiji yoitinaajiri tesaronicasati pineane”. Aitaque nocantani nocantapinitiri. 14ॸAri,
aisati. Coajica, inquisajeitaqueri maaroni caari cameetsatatsi, noyemisantaririnte, piquempejeitacari yora quemisantajeitiriri
iro cantaincha eiro atsaroacaajeitaritsi ainti: tempa Jesoquirishito anta Joreaqui. Iquisajeitaqueri jorio
yoavisacojeitaquee. Meeca paamaajeiteari Itomi: piojeitaque ayemisantaririnte anta, aisati iquempejeitaquempi pishaninca
impocaje, imponeaquea inquitequi. ara pinampiqui, iquisajeitaquempi iriori. 15ॸYoacantajeitaqueri
jorio Jesoquirishito, aisati peerani yoajeitaquerini
Yantayetiri Pavoro Tesaronicaqui. camantantatsiniri. Aisati iquempejeitaquena narori:

2
1,2ॸPeerani,tequerani nojateni pinampiqui, oshequi iquisajeitaquena, te incoacaajenaji noshanincatajeari. Te
noneacatsitacaroni anta Jiriposhiqui, aisati onimoteriji Tasorentsi yantanirojeitaqueri: tempa
ishirontimenteetaquena. Aisati oshequi iquisanirojeitaqueri maaroni itsipapee atiri. 16ॸOshequi
opomerentsitimotaquena ara pinampiqui, iro cantaincha te itsaneacotapinivetaquena nonquenquetsatacaajeitempi avirorijei,
nontsaroapeeji. Aitaque, yamitacotaquena Tasorentsi, maaroni caari joriotatsi. Te incoacaajeivetempiji pavisacojeitaje.

181
ʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊҽƄґkѠϘͮʊækґkҽʊॷ2–5 182

Aiquero ijatatii yantaquero caari cameetsatatsi, iro cantaincha piveshireacantajeariri Tasorentsi. Ari pimatapinitaquero
meeca iquisaqueri Tasorentsi, queario iroasanquetaajeiteri. peerani: aiquero pijatatiye meeca, pimatasanotero.
2ॸPiojeitaquero icantaquempiri Avincatsarite Jesoshi,
Icoaque Pavoro irineajeri aisati tesaronicasati. novaajimpiro narori. 3ॸIcoasanotaque Tasorentsi
17ॸNoyemisantaririnte, te ancaratavacaajeivetempaji, meeca pincameetsatasanojeitanaque. Aisati te incoyeji pineavintsatero
oshequi nocoiteajeitaquempi. Te aneavacaajeitajeaji, iro tsinane caari pai, 4ॸirointiquea icoaque quiso poasanotero
cantaincha te nompeacotempiji. Oshequi nocoaque pijinasanori. Cameetsa paasanotero, pincavintsayero. 5ॸEiro
aneavacaajeitajea aisati. 18ॸNocoajeivetaca piquempetaritsi caari quemisantiri Tasorentsi: inevetashitacaro
nonquivantajeitajempime. Aisati narori nocoapinivetaca tsinane, iotashitaca icoashitaca irineavintsatero. 6ॸAisati icoaque
nojatashitempime apaniro, iro cantaincha yoipiavajana Satanashi. eiro pimatirotsi itsaneayetacari. Eiro pineavintsatitayetiritsi
19ॸCoajica impocapaaje aisati Avincatsarite Jesoquirishito. Iotaque ijina pishaninca. Ariorica pantacoteri, iroasanquetasanotempi
iriori avirojeitaque noquemisantacaajeitaqueri. Ariorica impocaje, Avincatsarite. Tempa oca nocamantasanotitaquempiro peerani.
nonquimoshiretimentajeitempi, noveshireimentajeitempi, oshequi 7ॸTe incoacaajeiteeji Tasorentsi anquempeteari otsiti

nonquenquetsatacojeitempi. 20ॸQueario, aneavintsayetero tsinane, irointi icoacaajeitaquee


noveshireimentasanojeitaquempi meeca, ancameetsatanaque.
noquimoshiretimentasanojeitaquempi. 8ॸYora caari mayeterone oca nocantaquempiri, te irio

3
1ॸOshequi noquenqueshirejeivetaquempi, iro cantaincha impiatsatea atiri, irinti ipiatsataca Tasorentsi: yora
tecatsi noncantea nareetajempi narori. Naamaaca tiancaquempirori Ishire. 9ॸPinintavacaajeitaca: tempa iriotaque
ocameetsati nosavique apaniro aca Atenashiqui, 2ॸiro cantaincha Tasorentsi oamejeitaquempirori. Maname
nocoaque notianquempiri irinti Timoteo. Tempa iriotaque nosanquenatajempime aisati: “Pinintajeiteri
ayemisantaririnte, tempa iquempejeitaquee antajeitiniri piyemisantaririnte”, tempa nantsipetearome. Tempa picantani
Tasorentsi, aquenquetsatacojeitiri Quirishito, acamantajeitiri pinintavacaajeitaca. 10ॸQueario, pinintajeitaqueri
atiri yoavisacotantaque. Ari yareetapaaquempi Timoteo, ayemisantaririnte: maaroni yora maseroniasati. Meeca,
yamitacotapaaquempi piquemisantasanotaque, aisati noshaninca, noncantempi aisati, aiquero pijatatiye
iveshireacaajeitapaaquempi. 3ॸPamene, timatsi pinintasanojeiteri catsini. 11ॸPincoajeitanaque pisavicajeite
quisajeitaquempiri, iro iquisantaquempiri piquemisantaqueri cameetsa. Eiro pashereiritsi itsipapee. Eiro paamaacotaritsi.
Jesoshi. Iro cantaincha eiro picantashiretanaquetsi, tempa Pantaveetapinite, paanteari coiteimojeitimpiri. Tempa
piotitacani intime quishempineri. 4ॸNotsipatantaquempiniri, nocamantitaquempironi oca. 12ॸAriorica pimajeitero, ari
nocamantitaquempini: “Ariorica pinquemisante, inquisaquempi irineacameetsajeitempi maaroni caari quemisantatsi, aisati eiro
tseencantatsiri”. Aitaque piojeitaque meeca moncarataca ocoiteimojeitimpitsi paitapeerica.
nocamantitaquempiniri, 5ॸirootaque oshequi
Intinaajeitanaje camajeitaintsiri, aisati impocaje Quirishito.
noquenqueshireantaquempiri. Notiancaqueri Timoteo
niotanteari irosatirica piquemisantajeiti. Naamaavetaquempi 13ॸMeeca, noyemisantaririnte, noninti noncamantempiro jaoca
yantacaaquempiro camaari caari cameetsatatsi. Ariorica incantajeiteari yora ayemisantaririnte, camajeitaintsiri.
pinquemisanterime camaari, natsipetashitacarome Nocoaque piotasanotero. Eiro piraacotasanotiritsi, eiro
noquemisantacaajeitaquempi peerani. piquempetaritsi yora caari iotatsine antinaajeitaje.
6ॸAri meeca yareetapaaja aisati Timoteo. Ineaitimpi, meeca 14ॸAyojeitaque icamaque Jesoshi, aisati itinaanaja. Aisati

ocameetsati oca icamantapaajanari: “Irosati icanta tesaronicasati, inquempejeitaqueari maaroni quemisantajeitaqueriri,


iquemisantasanojeitaque, aisati inintasanojeitaqueri itsipapee. camajeivetainchari: irointinaajeitajeri Tasorentsi. Ariorica
Ineacameetsajeitaquempi, icoiteajeitaquempi”. Aisati narori, impocapaaje aisati Jesoshi, intsipajeitaqueari. 15-17ॸJero oca
oshequi nocoiteajeitaquempi avirori. 7ॸOshequi nashinoncaaca noncamantempiri, irootaque irineane Avincatsarite. Coajica
narori aca, iquisheetaquena. Iro cantaincha niotaque picantatiani impocaje, aisati intianqueri Tasorentsi inampirepee, incanteri:
piquemisantajeitaque, irootaque “Meecaquea pijajeite pampatojeiteri maaroni
noveshireimentantajeitaquempiri. 8ॸMeeca quemisantajeitanari”. Irosati intiotantaquearo itiore, aisati
noquimoshirejeitanaque, niojeitaque piquearioventaquero incajemapaaque yora jivatacaajeitiriri. Irosati
piquemisantaqueri Avincatsarite. 9ॸOshequi catsini irisaviincantapaaqueari Avincatsarite, imponeaquea inquitequi
noveshireimentaquempi, irootaque nopasonquitantacariri Apa jenoqui. Eirotsitarica acamajeititsi arori, eirotsita ajivajeitiritsi
Tasorentsi aisati Avincatsarite Jesoquirishito. Tempa camajeitaintsiri ajajeite jenoqui. Intinaajeitavajetsita
yamenacojeitaquee maaroni. 10ॸNoquenquetsatacaapinitiri quemisantajeitiriniri Quirishito. Impoijiquea ajajeite,
Tasorentsi: quitaiteriqui aisati tsiteniriqui. Nocantiri: “Nocoaque antsipajeitanaqueari camajeivetainchari. Iraayeetanaquee anta
pintianquena noneajeri aisati tesaronicasati”. Aisati nocoaque mencoriqui, antonquiotavaqueari Avincatsarite anta inquitequi.
intianquena namitacojeitempi pinquemisantasanojeitanteari Impoiji ancantaitatiyempani quiso avanaqueri.
eiroquea pitseencashiretantajatsi. 11ॸNocoaque irareetacayena ara 18ॸPincamantajeiteri maaroni ayemisantaririnte oca

pinampiqui. 12ॸNocoaque iramitacotempi cameetsa nocamantaquempiri, piveshireantajeiteari, maaroni.

5
pinintasanotavacaajeitea catsini, aisati pinintasanojeiteri catsini 1ॸTe nonintacayempiroji nosanquenatempiro jaoca oncarate

itsipapee. Nocoaque pimoncarajeitena, nonintasanojeitaquempi impocantajeari Jesoshi. 2ॸYora coshitantatsiri: ariorica


avirori. 13ॸNocoaque iroameetsashiretasanotempi catsini, incoshite, irimananaquearo tsiteniri. Aisati iquempetacari
pinquempetanteariri iriori. Coajica impocaje Avincatsarite Avincatsarite, imanaquero jaoca oncarate impoque: tempa
Jesoshi, intsipajeitaqueari maaroni quemisantajeitiriniri, yora piojeitaquero oca. 3ॸAriorica incanteete: “Cameetsa meeca
yoameetsajeitiniri. Ari, impocajeiterica, nocoaque asavicajeite, tecatsi antanateene”, ari omapocaqueri
irineacameetsajeitempi Tasorentsi: tempa irio Apa arori. irashinoncaaquea. Inquempetearo tsinane tsomontetatsiri.
Omapocaquero antsicaneentaquero, tecatsi oncantero
Icantajeitiri: “Cameetsa pisavicajeite, pinintajeiteri itsipapee, ompeajearo.
panteneri Tasorentsi icoacaaquempiri”. 4ॸIro cantaincha, noyemisantaririnte, piojeitaque avinti: te

4
1ॸMeeca, noyemisantaririnte, nocoaque pimajeitero oca onquempetimotempiji pintime tsiteniriqui. Eiro imapoquimpitsi
noncantempiri: irootaque icoacaimpiri Avincatsarite Avincatsarite, eiro iquempetacaantimpitsi yora coshitantatsiri,
Jesoshi. Noamejeitaquempiro jaoca pincantajeiteari imapoquiri ishaninca icoshitiri. 5ॸAitaque piojeitaque,
183 ʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊҽƄґkѠϘͮʊækґkҽʊॷ5

oquempetimotimpi pitimi quitaiteriqui. Te arojei caari inquemisantasanote. Jentsiquero poamejeiteri maaroni, eiro
iojeitatsi, te antimeji tsiteniriqui. 6ॸTe inquenqueshireteaji piquisatsajeitiritsi.
itsipapee, iro cantaincha eiro aquempejeitaritsi arori. Tsame 15ॸAriorica iroashinoncayeetempi, eiro pipiataritsi, irointi

anquenqueshirejeitea ainti, aamaajeitajeari Avincatsarite. Eiro pincavintsaavacaapinijeitea. Aitaque pincanteari,


ashinquitatsi, irointi anquenqueshireempa. 7ॸImaapiniyeeti pincavintsaapinijeiteri maaroni atiri. 16ॸPiveshireimentapiniteari
tsiteniriqui, ishinquitapiniyeeta tsiteniriqui, 8ॸiro cantaincha Tasorentsi, 17ॸpinquenquetsatacaapiniteri. 18ॸJaocarica
aquenapinijeitaque ainti quitaiteriqui, eiro ashinquitatsi. incanteetempi, pincanteri: “Irove, Apa, iroashinoncayeetenata;
Ariorica imanatapinita soraro, ipashicanejitacaro ashiro, aisati aviroquea avinti noveshireimentaquempi”, irootaque
ipashicainatacaro. Yaventacaro, eiro aveantaritsi ivesamento icoacaaquempiri. Tempa avirojeitaque quemisantajeitiriri
oyerinemeri. Tsame anquempejeiveteari iriori, iro cantaincha Jesoquirishito.
aventeari Tasorentsi, irinti: anquemisanteri, aninteri, ayotaque 19ॸPincantasanojeitero Ishire Tasorentsi oamejeitempi, eiro

ari iroavisacojeitaquee, impoiji eiro imatanteetsi yora camaari. pipiatsajeitarotsi. 20ॸEiro pitseenquirotsi icamantimpiri itiancane
9ॸTe incoyeji Tasorentsi inquisajeitee, irointi icoaque Tasorentsi. 21ॸPiotasanotavaquero maaroni iroametempimeri
iroavisacojeitee, ariorica anquemisanteri Avincatsarite itsipapee. Ariorica ocameetsatasanoti, ari pishiretearo.
Jesoquirishito. 10ॸIcamimentajeitaquee maaroni, aneatsiri aisati 22ॸPaamaaventearo maaroni caari cameetsatatsi.

camaintsiri, antsipajeitanteariri maaroni. 11ॸIrootaque


noncantantempiri: poametavacaajeitea maaroni Ivetsajeitari Pavoro.
piveshireajeitanteari, piotasanojeitanteari. Tempa aitaque 23ॸYashi yoiro isavicacaajeitaquee Tasorentsi cameetsa.
pimajeitaquero meeca. Nocoaque iroameetsashiretasanojeitempi. Nocoaque
iramitacotempi poameetsajeitero maaroni
Jero oca icoacaaqueriri Pavoro irantajeiteri. piquenqueshiretapinijeitiri aisati maaroni pantapinijeitiri.
12ॸNoyemisantaririnte, pimpincatsajeiteri maaroni Cameetsa inquempoyeajempi irosati impocantajeari
quemisantacaajeitimpiri, tempa ipomerentsiventimpiro Avincatsarite Jesoquirishito. 24ॸIcoyeaquempi Tasorentsi, eiro
maaroni. Tempa irio Avincatsarite tiancaqueriri, irootaque meeca yamatavijeitimpitsi, aitaque irimataquero maaroni
ipincatsariventajeitantaquempiri aisati yoamejeitantaquempiri. icantajeitaquempiri. 25ॸNoyemisantaririnte, nocoaque
13ॸCameetsa yantaveetapiniti, irootaque ocameetsatantari pincantapinijeiteri Tasorentsi: “Pamitacoteri Pavoro”.
pimpincatsatasanojeiteri, pinintasanojeiteri. Aisati nonintaque 26ॸPincanteri maaroni ayemisantaririnte ara novetsajeitari.

paacameetsatavacaajeitea maaroni. 14ॸMeeca nocoaque 27ॸAisati nocoacaaquempi pineanajeiteneri maaroni pishaninca

noncamantajeitempi, noyemisantaririnte, nocoaque oca nosanquenajeitaquempiri. 28ॸNocoaque incantaitatiyempani


pincantajeiteri yora peranti eiro iperatatsi. Yora tsaroashenti, irineshinoncajeitempi Avincatsarite Jesoquirishito.
piveshireacayeari. Pamitacojeiteri yora caariquera materone Narotaque sanquenajeitimpirori oca: Pavoro
YAPIITAJIRO PAVORO ISANQUENAJEITINIRI TESARONICASATI

noninti noncamantempi: eiro picantashirejeititsi, aisati eiro


Yovetsajeitajari aisati Pavoro tesaronicasati. pitsaroajeititsi. Ariorica incanteetempi: “Areetapaaja

1
1ॸ¿Savicajeitatsimpimpa, tesaronicasati? ¿Tecatsimpa Avincatsarite”, eiro pishiretarotsi incanteetempiri. Ariorica
oajeitempine? Narojeitaque aca Pavoro, Shirivano, aisati incanteetempi: “Oametaquena Ishire Tasorentsi, ocanti pocaji”.
Timoteo; nosanquenajeitajimpiro, aisati nosanquenajeitajiniri Ariorica incanteetempi: “Noneaqueri narori”. Ariorica
iriori maaroni noyemisantaririnte ara. Tempa avirojeitaque incanteetempi: “Ocanti isanquenare Pavoro areetaja”.
quemisantajeitaqueriri Apa Atasorentsite aisati Avincatsarite 3ॸYamataviyeetimpicari. Eiro pishiretimatarotsi incantempiri.

Jesoquirishito. 2ॸNocoaque irineshinoncajeitempi aisati Tequera omoncarateaji impocantajeari Jesoshi. Irijivajeite


cameetsa irisavicacaajeitempi. oshequi atiri inquisajeiteri Tasorentsi, impiajeiteari. Aisati
intime yora janirotatsineri Sharincaveniqui, yora jivajeitiriri
Iquemisantaque tesaronicasati, aisati inintavacaajeitaca. quisapinitiriri Tasorentsi. 4ॸInquisaniroteri Tasorentsisanori,
3ॸOcameetsati nopasonquitacoventapinitimpi, aisati inquisajeitero maaroni ijitasorentsitashivetari atiri.
noyemisantaririnte. Aiquero pijatatii Incantanirote: “Itimayeveta oshequi tasorentsiyevetachari, iro
piquemisantasanojeitanaque aisati pinintavacaasanojeitanaca. cantaincha nanaacojeitaqueri nainti. Notasorentsitasanotaque
Irio nopasonquitapinitiri Tasorentsi. 4ॸQueario, nocamantajeitiri catsini”. Irisavicanirotaque anta ivancoqui Tasorentsi,
itsipapee quemisantiriri picantatiani piquemisantajeiti. Oshequi incantanirotaque: “Naro nainti Tasorentsisanori,
iquisheetaquempi, aisati oshequi yoashinoncaajeitaquempi, iro pinquemisantajeitena”. Ari, impoijiquea impocaje Quirishito,
cantaincha te pojoqueroji piquemisanti. 5ॸPineaquero, cameetsa irinti.
ipincatsariventaquempi Tasorentsi. Ishinetacoventajeitaquempi 5ॸPeerani notsipajeitantimpiniri, nocamantitaquempironi

pineacatsijeitacaro maaroni oca, pincameetsashireantajeari, maaroni oca. Tempa ainiro piquenqueshiretaquero.


pintsipajeitanteariri anta ipincatsaritinta. 6,7ॸImpocanirotitaqueame yora quisasanotaqueriri Tasorentsi,
6ॸIro cantaincha icoaque Tasorentsi impiateari yora iro cantaincha timatsi tsaneacariri. Timatsi yantanirovetacari
oashinoncaajeitaquempiri, aitanaquempa irineashiitetemparota meeca, iro cantaincha imanaquero. Te oncameetsateji oca
iriori. 7,8ॸMeeca yoashinonqueevetaquempi, iro cantaincha yantanirotaqueri. Ainiroquera tsaneacariri, irootaque caari
coajica cameetsa irisavicacayempi Tasorentsi, pincarajeitena iconijatanta. Ariorica omoncaratapaaquea impocantajeari,
narori. Coajica irimapocapaaquee Avincatsarite Jesoshi, irijate yora shentiriri tsaneacariri, impoiji
imponeanaquea inquitequi, intsipatapaaqueari inampirepee impocanirotasanotapaaque. Piojeitiri yora tsaneacariri: tempa
shintsitasanotatsiri. Irishipaquireapaaque, irio Tasorentsi. 8-11ॸAri inconijatasanotapaaque yora caari
inquempejeitapaaquearo paamari. Cameetsa quemisantanirotiro icantiri Tasorentsi. Iro impocanteari
irisavicacaajeitapaaquee, iro cantaincha intianqueri yora Satanashi. Irimatacayeri paitapeerica,
iroasanquejeitapaaqueri maaroni caari quenqueshireterine: intasoncantayete: incoapaaque avajeitavaqueri cavaco. Aisati
maaroni yora caari quemisanterone icantayevetariri. incoapaaque iramatavijeitapaaqueri atiri, maaroni.
9ॸIncantaitatiyempani irineacatsitacaaqueari anta Irantanirotapinitero caari cameetsatatsi,
Sharincaveniqui, eiro catsini ineiritsi iriori Avincatsarite. Eiro iramatavitasanotanteariri maaroni yora jatatsineri
ineiritsi impincatsaritasanote, eiro ineiritsi Sharincaveniqui: queario, te incoajeiteji iriojeitero
intasoncantasanoyete. 10ॸAriorica impocaje Avincatsarite, tampaticatatsiri oavisacojeiterinemeri. Ari irishineteri
impincatsajeitavaqueri maaroni atiri yoameetsajeitiri, aisati Tasorentsi iramatavijeiteri, inquemisantajeitero tseeyantsi. Iro
iramenasanojeitavaqueri catsini maaroni quemisantajeitiriri. cantaincha impoitapaaqueri Avincatsarite Jesoshi,
Piquemisantajeitavaquero peerani maaroni intasoncapaaqueri, iroapaaqueri. Irishipaquireacotapaaqueri,
nocamantajeitaquempiri, irootaque pincarajeitanteariri ariorica impoyereapaajeri, poyere. 12ॸImpoiji iroasanquetaasanoteri
impocaje. 11ॸAri icoyeajeitaquempi Atasorentsite, meeca Tasorentsi maaroni caari quemisantiro queariotasanotatsiri:
nocantapinitiri iramitacojeitempi, nocoaque yora veshireimentarori caari cameetsatatsi.
iriveshireimentasanojeitempi. Aisati nocantapinitiri 13ॸIro cantaincha nopasonquitapinitiri Tasorentsi.

irimatacaajeitempiro maaroni cameetsatatsiri icoacaaquempiri Avirojeitaque, noyemisantaririnte, nopasonquitacoventajeitiri.


panteneriri. Ariorica pinquemisantasanojeiteri, pantajeiteneri Inintajeititaquempini Avincatsarite. Peerani catsini
icantaquempiri; aisati nocantapinitiri intasoncaventajeitempi icoyeajeititaquempini Tasorentsi iroavisacojeitempi. Ari
pimatasanotantearori. 12ॸIrineajeitempi atiri cameetsa oameetsatasanojeitaquempi Ishire, aisati pishirejeitacaro
pisavicajeitaque, irootaque impincatsajeitanteariri Avincatsarite quearioyetatsiri, irosati yoavisacojeitantimpiri. 14ॸNarotaque
Jesoshi. Iojeiti atiri aviro quemisantiriri Jesoshi, irootaque ovaajimpirori oca icamantaquempiri pavisacotantajari.
irineacameetsajeitantempiri. Tempa oshequi Icoyeajeitaquempi pinquempeteari Avincatsarite Jesoquirishito,
ineshinoncajeitaquee Atasorentsite, aisati Avincatsarite pincarajeiteri pimpincatsarijeite. 15ॸPincantaitatiyempani
Jesoquirishito. pinquemisantasanojeite. Eiro pipeacojeitarotsi maaroni
noametitaquempiri peerani notsipatantaquempiri. Aisati eiro
Iquenquetsatacotaqueri Jesoshi, impocantajeari. pipeacojeitarotsi maaroni nosanquenajeitaquempiri. 16ॸOshequi

2
1,2ॸMeeca,noyemisantaririnte, piojeitaque impocaje inintajeitaquee Avincatsarite Jesoquirishito, aisati Apa
Avincatsarite Jesoquirishito. Impocajerica, ari Atasorentsite. Icantaitatiani iveshireacaajeitaquee.
irampatojeitapaajee maaroni, ancarajeitanteariri iriori. Meeca Ineshinoncajeitaquee, irootaque ayojeitantacari irimajeiteero

184
185 ʊʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊҽƄґkѠϘͮʊækґkҽʊॷ2ٍॷ3

maaroni icantajeitaqueeri. 17ॸNocoaque iriveshireacaajeitempi. nantaveetapinitaque quitaiteriqui aisati tsiteniriqui.


Aisati, paitarica pantapiniteri, paitarica pincanteri, nocoaque Nopomerentsiventacaro maaroni coiteimojeitaquenari
iramitacotapinitempi. oncanteata tecatsi pimpomerentsiventenari avirori.
9ॸOcameetsavetaca noncoacotempime paitapeerica, iro
Icantajeitiri Pavoro: “Jero oca pantajeiteri”. cantaincha nonintaque nonijayempiro ocameetsati

3 pantaveetapinite, eiro piperatatsi. 10ॸNotsipatantaquempiri


1ॸMeeca, noyemisantaririnte, noncamantempi. Noninti
pincanteri Avincatsarite iramitacotena nocamantajeitaquempiro oca: yora caari antaveetatsine, eiro
noshintsitacantearori novaajero irineane, aisati yoatsi. 11ॸNoquemacotaqueri picarajeitaqueri peranti. Te
impincatsajeitanteariri maaroni quemajeitavaqueroneri, irantaveeteji, irointi iquenayeti yaamaacotashitari ishaninca,
inquempejeitempi avirori. 2ॸTimatsi caari cameetsajeitatsi ineaveetashita, vero, vero. Te oncameetsateji. 12ॸTempa
coatsiri iroashinoncayena. Pincanteri Tasorensti iroavisacotena. ineajeitaquee Avincatsarite Jesoquirishito, irootaque
Te meeca inquemisantajeiteji maaroni atiri. 3ॸEiro nocamantajeitantimpirori oca. Pincantasanojeiteri
yamatavitimpitsi Avincatsarite, cameetsa pishireteari. irimajerejeite, intsameejeite, impomerentsiventero
Iramitacotempi piveshireimentasanotanteariri, aisati coiteimojeitacariri.
irojocaacoventempi: eiro ishinetiritsi camaari irantacayempiro 13ॸNoyemisantaririnte, eiro piperatarotsi pintacotantajeitea.

paitapeerica. 4ॸIriotaque Avincatsarite iotacaaquenari 14ॸPioteri yora caari quemisantiro oca nosanquenatimpiri. Eiro

pimatapinitaquero maaroni nocantimpiri. Aitaque piquempetacaasanotiritsi piyemisantaririnte, oncanteata


pincantaitatiyempani pinquemisantena. 5ॸAvincatsarite iroashiretanteari. 15ॸEiro piquishiritsi, irointi cameetsa
Quirishito icantatiani iquearioventiniri Tasorentsi maaroni. poametasanoteri: tempa iriovetaca piyemisantaririnte. 16ॸTempa
Nocoaque irimatacaajeitempiro pinquempeteari iriori. Aisati cameetsa isaviqui Avincatsarite, meeca nocoaque cameetsa
nocoaque irimatacaajeitempiro pinintasanojeiteri. irisavicacaajeitempi maaroni quitaiteriqui, jaocarica
6ॸMeeca, noyemisantaririnte, noncamantempiro oca pisavicajeiteri. Nocoaque quiso iroajeitempi.
icoacaaquempiri Avincatsarite Jesoquirishito. Ariorica 17ॸNarotaque nainti Pavoro vetsajeitaquempiri. Pineaquero

iperataca piyemisantaririnte, eiro piquempejeitaritsi. Te nosanquenare piotanteari narosanotaque pacantaquempirori.


nonquempeteariji narori; pineajeitaquena, te nomperateaji Aitaque nametacaro: ariorica nosanquenatapinitiniri
nainti. 7ॸPiojeitaque ocameetsatimojeitimpi pinquempejeitena ayemisantaririnte, nosanquenajeitiniri novajiro. 18ॸNocoaque
avirori. Peerani, notsipatantaquempiniri, te nomperateaji. irineshinoncajeitempi Avincatsarite Jesoquirishito.
8ॸAriorica pipayetaquenaro noari, nopinataquero. Aitaque Ari ocarati: Pavoro
IJIVATAQUE PAVORO ISANQUENATINIRI TIMOTEO

“Ariove, pimatacaaquenaro”. 13ॸPeerani nocantimaveitarini,


Ivetsatari Pavoro Timoteo. noshemetimoveitarini, aisati noquisajeiveitarini maaroni

1
1ॸ¿Savicatsimpi, Timoteo? ¿Tecatsimpa oyempine? quemisantiriri. Iro cantaincha tequerani nioveitearini
Narotaque Pavoro sanquenatimpirori oca; itiancaquena Quirishito, tequerani nonquemisantaveiteani. Te nioveiteani
Avincatsarite Jesoquirishito noquenquetsati, aisati itiancaquena paitarica nantayetiniri, irootaque icavintsantaquenari.
Tasorentsi. Iriotaque matirori yoavisacojeitee, ayotasanojeiti te 14ॸIneshinoncatasanotaquena catsini Avincatsarite:

intimeji pashini oavisacotantatsine. 2ॸNoquemisantacaaquempi yoametaquena noquemisantiri Jesoquirishito, aisati


peerani, irootaque noshiacantantimpiri notomisanori. nonintasanotiri. 15ॸQueariotaque oca noncamantempiri,
Nocoaque irineshinoncatempi Apa Atasorentsite, cameetsa pinquemisantavaquero. Ipocapaaque aca
incavintsayempi, cameetsa irisavicacayempi. Aisati quipatsiquica Jesoquirishito yoavisacojeitaqueri caari
inquempetacayempi Jesoquirishito, yora Avincatsarite. cameetsajeitatsi. Nanaacojeitaquempi maaroni, te
noncameetsaveiteani catsini. 16ॸIrootaque icavintsaantaquenari,
Isaviqui Timoteo Ejesoqui. ijivataquena narori ineshinoncataquena, te inquishenaji.
3ॸNojatantacari Maseroniaqui, nocantasanotanaquempi: Irootaque ayotantacari aisati inquempejeiteri iriori maaroni
“Pisavicavaquetsita aca Ejesoqui”. Nocoacaaquempi quemisanterineri coajica: irineshinoncajeiteri,
pincantimenteri amatavitantatsiri; pincantajeiteri: “Eiro incantaitatiyempani intimasanojeitantajeari anta inquitequi.
poametantirotsi tseeyantsi”. 4ॸPincantajeiteri ayemisantaririnte: 17ॸIncantaitatiyempani Atasorentsite impincatsariventajeitajee

“Eiro piquemisantashitarotsi iquenquetsatashiyetari”. arori. Tecatsi incantea incame. Yashi yoiro imana. Apaniro
Pincanteri aisati: “Eiro pishiretashitarotsi itasorentsiti. Tsame ancantaitatiyempani
iquenquetsatacotashiyeetari maaroni peeraniniri. ampincatsatasanojeitanaqueri, ancamantapinijeitanaqueri atiri
Patsipetashitarocari paamaashiyetearo paitapeerica. Tecatsi icameetsatasanoti. Aitaque ancanteari.
oncantempi ocapee oamejeitempi. Ainiro icoacaaqueeri
Jero oca icantayetiriri Pavoro Timoteo.
Tasorentsi: ariorica ashireteari irinti, ari iroamejeiteero”.
5ॸ¿Paita nocamantantimpirori oca? Irootaque 18ॸPiotaque,
Timoteo, noshiacantaquempi notomi.
nocamantantimpirori nocoaque pincameetsashiretanaje, Pinquemisantero oca noncantempiri. Tempa peerani Tasorentsi,
nocoaque pintime cameetsa, eiroquea poashiretantatsi; icantajeitaqueri ayemisantaririnte: “Oshequi irimatenaro
nocoaque pinquemisantasanotanaque. Ariorica pimajeitaquero Timoteo nocoacaaqueriri”. Irosati yovaajeitantaqueerori arori.
oca, aitaque pimataquero aisati pinintasanojeiteri itsipapee. Meeca pimamatero icamantacotaquempiri. Pioti yora soraropee
6ॸAiniro comiyetacarori aparopee, iquenquetsatacotashiyetaro ishintsiventiniri iyapitanote paitapeerica icantiriri. Meeca,
irinti caari ioyeti, yatsipetashitaca icantavacaimentaro. pinquempeteari, pishintsiventeneri paitapeerica panteneriri
7ॸIcoayeveta iroametanterome icantacantiniri Moishishini, iro Avincatsarite, 19ॸpinquemisantasanotanaqueri. Ariorica pioti
cantaincha te iriotimateroji icantavetari. Te iriotimateroji ocameetsati pantero paitapeerica, ari pimamatero. Ainiro yora
paitarica icamantacotasanovetari, vero, vero: ishiaqueri eroti. iovetachari te oncameetsateji paitapeerica, iro cantaincha
yantashitacaro, impoiji yojocajiro iquemisanti. 20ॸAitaque
Iquenquetsatacotiro icantacantiniri Moishishini. imataquero Imeneo aisati Arijantero: yojocajiro iquemisanti. Te
8ॸAyojeiti ocameetsati icantacantiniri Moishishini, iro oncameetsateji oca, irootaque nocantantacariri iriori:
cantaincha acomitarocari. 9ॸPiotasanotavaquero oca “Iroashinoncayempita Satanashi”; oncanteataquea iriotanteari
noncamantempiri: arojeitaque yoameetsatane Tasorentsi, te aro pashini ashaninca eiro icantimatantaritsi iriori Tasorentsi.
irisanquenateene Moishishini. Irinti isanquenatini yora caari
Icantiri: “Pincanteri Tasorentsi iramitacojeiteri maaroni atiri”.
quemisantiro irineane Tasorentsi: yora piatsatariri, caari

2
quemisantiri, yora caari cameetsatatsi, antapinitirori caari 1ॸAri nojivataque noncamantempiro oca:

cameetsatatsi, caari quenqueshiretiri Tasorentsi, oiriniri iririni, pinquenquetsatacayeri Tasorentsi, pincanteri


oironiri irinironi, oantatsiri, 10ॸneavintsatirori caari yai, ora iramitacojeiteri maaroni atiri, pimpasonquitacoventeri. 2ॸAisati
neavintsatiriri caari ai, yora tsinampairiri ishiramparirinte, pincanteri iramitacojeiteri pincatsaripee aisati maaroni pashini
noshicantatsiri, tseeyari, maaroni. Aisati isanquenatiniri ivincatsaririnte, impoiji cameetsa asavicajeitanteari, eiro
maaroni quisayetiriri yora oametantayetirori cameetsatatsiri. itimitsi ashereajeiteeneri. Aisati cameetsa amatasanotero
Tempa irio Tasorentsi sanquenatacaaqueriniri Moishishini. anquemisantajeiteri Tasorentsi, ampincatsajeiteri. 3ॸCameetsa
11ॸCameetsa oni oca noametantiri. Itiancaquena Tasorentsi ancamantapiniteri Tasorentsi oca, irootaque icoiri; tempa
noncamantacoteri irinti, ioti nomataqueneri icantaquenari. iriotaque oavisacojeitaqueeri. 4ॸIcoasanotaque iriori
Cameetsa oca nocamantacotiriri: tempa icameetsatasanoti avavisacojeitajea maaroni, aisati icoaque ayojeitero
irinti. queariotatsiri, maaroni. 5ॸMaaroni asavicajeiti arori aca
quipatsiquica. Ainiro Tasorentsi apaniro, isaviqui irinti
Yantayetiri Pavoro. inquitequi. Te aneapiniteriji, iro cantaincha ainiro aparoni
12ॸIcoyeaquena Avincatsarite Jesoquirishito nanteneri shirampari vaapiniteerori irineane: yora Jesoquirishito. Aisati
paitapeerica icoacaaquenari. Iotaque nomoncarateneri maaroni apaniro yovaaqueneri Tasorentsi aneane arori,
icoacaaquenari: iotaque eiro namatavitiritsi. Aisati ashanincatantacariri. 6ॸYora Quirishito, irisati coashitacha,
imatacaaquenaro nantayetiniriri, irootaque nocantantariri: icanti: “Nocoaque noncamimentajeiteri maaroni atiri

186
187 ʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊҽʊͅϘҽƄϘॷ2–4

noavisacojeitanteariri”. Ari imataqueenero ayojeitantacariri. 12ॸYora


amitacotantatsiri, cameetsa iraye ijina aparoni.
7ॸIpeaquena camantantatsiri, itiancaquena noamejeiteri maaroni Cameetsa iriote inquemisantacaasanoteri itomipee:
atiri inquemisantajeitero oca queariotatsiri. Te nontseeyaji, impincatsateri iriori iriri. Aisati cameetsa iriote
queariotaque oca nocantimpiri. inquemisantacaajeiteri maaroni saviquimojeitiriri. 13ॸAriorica
cameetsa iramitacojeiteri iyemisantaririnte, ari
Jaoca ancanteari anquenquetsatacayeri Tasorentsi. impincatsayeeteri, aisati irimatero inquemisantasanoteri
8ॸAri nocoaque anquenquetsatacaajeiteri Tasorentsi, maaroni. Jesoquirishito, eiro itsaroacaaritsi.
Ariorica anquenquetsatacayeri, cameetsa asavicajeite: te
oncameetsateji anquisheri itsipapee, te oncameetsateji Iquenquetsatacotiri quemisantajeitiriri Jesoshi.
antseenqueri Tasorentsi. 9ॸAisati nocoaque onquitsaatea tsinane 14,15ॸNocoavetaca intsipaite nareetitapeempime, iro
cameetsa, eiro ocoitsi irineveyeetearo, aisati cameetsa cantaincha eirorica nomatirotsi. Irootaque
onquenqueshiretea. Te oncameetsateji ontsiricoishitero oishi nosanquenatantimpirori oca: nocoaque piote jaoca
irineveyeetantearori, aisati te oncameetsateji oaneencashitearo acantajeitari. Icoyeajeitaquee Tasorentsi: tempa arojeitaque
oro, aisati perata. Aisati te oncameetsateji oshemetacayero quemisantajeitiriri. Aneatsiri ini. Ayojeitiro oca
oitsaare pinatasanotachari: ineveyeetarocari. 10ॸIrointi queariotasanotatsiri: cameetsa anquearioventero avaayetero.
ocameetsati oneshinoncatante: ari ocameetsavetari 16ॸQueario, te ayotashiteaji jaoca icantari Tasorentsi, iro

omajeiterome maaroni quemisantajeitiriri Tasorentsi. cantaincha iotacaajeitaquee Quirishito. Tasorentsi ini, iro
11ॸOcameetsati onquemisantasanoteri tsinane shirampari, aisati cantaincha yatiritapaaque. Ora Ishire, irootaque iotacaajeiteeri
omajerete, iotantearori paitapeerica. 12ॸTe noshineteroji tsinane itasorentsitaque. Yora inampirepee Tasorentsi
oametante, aisati te oncameetsateji omperanateari shirampari, yamenacoventajeitaqueri Quirishito. Acamantacojeitaqueri
irointi ocameetsati omajerete. 13ॸIjivataqueri Tasorentsi peerani arori maaroni nampitsipeequi, iquemisantajeitaqueri
yovetsicaqueri Aran, impoiji iroori yovetsicaquero Eva. 14ॸTe savicajeitatsiri. Yovancajiri iriri aisati inquitequi, cameetsa
iramataviteriji Satanashi Aran, irointi yamatavitaque tsinane, isavicapaaji catsini.
impoiji antaquero caari cameetsatatsi: te onquemisanteriji
Tasorentsi. 15ॸIro cantaincha ariorica oncavintsayeri tsinane Quearioyea yoameyeetimpirocari tseeyantsi.

4
otomipee, oncantatiyempani onquemisanteri Tasorentsi, 1ॸJero oca ocamantasanojeitee Ishire Tasorentsi. Coajica,

onintajeiteri oshanincapee, cameetsa osavique, cameetsa irotimataintsi impocantajeari Quirishito, intime


onquenqueshiretaquea, ari oavisacotaquea. jocajeiteroneri oca queariotatsiri aquemisantajeitiri.
Inquemisanteri amatavijeiterineri, ovaayetirori yoameyetiriri
Jaoca incanteari yora jivatacaajeitiriri iyemisantaririnte.
camaari iriori. 2ॸIramatavitante yora atiri, iro cantaincha

3
1ॸQueario oca icanteetiri: “Ariorica icoaque shirampari irishiacanteame iquemisanti. Tecatsi incantea iriote te
irijivatacaajeiteri iyemisantaririnte, tempa ocameetsati oca oncameetsateji oca icantayetiri. 3ॸIntsaneapiniteari shirampari
icoaqueri”. 2ॸAriorica irijivatacaajeiteri iyemisantaririnte, te iraye ijina, aisati intsaneaquearo tsinane aye ojime. Aisati
oncameetsateji ontime irantane. Cameetsa iraye ijina aparoni, intsaneapitsataqueeri avajeiteari avari yovetsicaqueeri
te oncameetsateji irishinquitea, cameetsa Tasorentsi. Aquemisantajeitiri Tasorentsi, ayojeiti queariotaque
inquenqueshiretanaquea, incameetsashirete, cameetsa yoamejeitaqueeri irinti. Aitaque icoaque ampasonquitacoteri
irineshinoncatavaqueri quivanterineri, cameetsa iriotasanote ayeari, irosati avanteariri. 4ॸOcameetsajeitaque maaroni
iroametante. 3ॸTe oncameetsateji irirapinitero yovetsicaqueri Tasorentsi. Ariorica ampasonquiteri, cameetsa
quepishijatasanotatsiri, te oncameetsateji inquishea; irointi avajeiteari, eiro apinquiritsi. 5ॸYoameetsantaqueeri Tasorentsi
cameetsa incavintsante, cameetsa irisavique, te oncameetsateji avajeitari. Ariorica ampasonquiteri, aisati anquenqueshiretero
irinintasanoteri quirequi. 4ॸCameetsa iroametapinitero ijina, irineane, ocameetsati avapinijeiteari maaroni.
cameetsa iroametapinijeiteri itomipee,
inquemisantantajeiteariri iriori, eiroquea ipiatsajeitantaritsi, Pinquearioventeneri Tasorentsi maaroni icantayetimpiri.
cameetsa irisavicantajeiteari. 5ॸEirorica imatirotsi 6ॸAriorica povaajeiteneri ayemisantaririnte oca nocantimpiri,
inquemisantacayeri itomipee, aisati ijina: ¿jaoca incanteari ocameetsati. Tempa pishiretapinitacaro, oametasanotaquempi.
irintacoteari maaroni yora quemisantajeitiriri Tasorentsi? 6ॸTe Ariorica poamejeiteri itsipapee nocamantimpiri, ari incantempi
oncameetsateji irijivatacante iroaquera quemisantatsi: Jesoquirishito: “Cameetsa oca pantaquenari”. 7ॸEiro
ishemeticari. Iquempetaricari camaari, ishemetaque peerani, pishiretarotsi oca iquenquetsatashitari tseeyari: te
impoiji yoasanquetaqueri Tasorentsi. 7ॸCameetsa iriojeiteri yora oncameetsateji pinquenqueshiretapinitero. Irointiquea
caari quemisantajeitatsi, incantajeite: “Icameetsati yora pinquearioventero pinquemisantasanoteri Tasorentsi, irinti.
jivatacaajeitiriri quemisantatsiri”. Impoiji eiro imatantaritsi 8ॸOcameetsaveta pinquenaveete aisati pintsameete,

incantimajeiteri, aisati eiro imatantaritsi camaari irantacayeri oshintsitasanotantajeari pivatsa; iro cantaincha
caari cameetsatatsi. ocameetsatasanoti catsini pinquearioventeneri Tasorentsi
paitapeerica panteneriri. Eiro patsipetarotsi irointi: cameetsa
Iquenquetsatacotiri amitacotapinitiriri iyemisantaririnte. pisavique meeca, aisati cameetsa pisavique coajica anta
8ॸYora amitacotapinitiriri iyemisantaririnte: cameetsa inquitequi. 9ॸQueariotasanotaque oca nocamantaquempiri.
irishiyeri yora jivatacaajeitiriri, incameetsashiretanaque. Te Ocameetsataque irishirejeitearo maaroni atiri.
oncameetsateji iramatavitante. Aisati te oncameetsateji irirero 10ॸApomerentsiventacari atiri, aquematsicatimentacari

oshequi cachojari. Aisati te oncameetsateji inquenqueshireteri inquemisantajeitantajeari. Aneatsiri ini Tasorentsi, ayojeiti eiro
quirequi iroshequiyeri. 9ॸCameetsa inquearioventero yamataviteetsi: iriotaque oavisacojeitiriri maaroni atiri.
inquemisantasanotero maaroni yoameyetiriri Tasorentsi, aisati Queario, yoavisacotasanojeitiri maaroni quemisantajeitiriri.
ocameetsati iriote te aneeroji irantane. 10ॸPijivate 11ॸPincantajeiteri atiri irimamajeitero oca nocantimpiri,

pamenasanoteri, piotasanoteri icameetsatasanotirica. Ariorica poametasanojeiteri. 12ॸEvancariquerampi, iro cantaincha eiro


piojeitaque icameetsatasanoti, ari pincanteri iramitacojeiteri pishineyetiritsi intseenqueetempi. Paitapeerica
quemisantajeitatsiri. 11ॸAisati onquempeteari ijina, pantayetaqueneriri Tasorentsi, cameetsa pimayetero,
oncameetsashiretanaque: te oncameetsateji oncantimatante, te inquempetantempiri piyemisantaririnte: pineanate cameetsa,
oncameetsateji oshinquitea, te oncameetsateji amatavitante. pisavique cameetsa, pinintajeiteri itsipapee, pinquemisanteri
ʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊҽʊͅϘҽƄϘॷ4–6 188

Tasorentsi, poameetsantero maaroni pinquenqueshireyeteri. 15ॸJeroimayetaquero Satanashi aparopee: yojocacaajiro


13ॸCoajica noneajantempi. Meeca pineanatapiniteneri oquemisantavetacari Quirishito. 16ॸItimirica oshanincasanori
ayemisantaririnte irineane Tasorentsi, piveshireacaapiniteari, camajimentaaro, cameetsa iriotashitea incavintsayero iriori. Te
poametapiniteri. Pincantatiyempani, irosati nareetantapaajeari. oncameetsateji incanteri quemisantajeitatsiri:
14ॸPeerani icamantacotantaquempiri, aisati icantantariri “Pincavintsaajeiteroyea avinti”. Timatsi pashini
jivatacaantatsiri Tasorentsi iramitacotempi, aisati camajimentaaro, savicatsiri apaniro: tecatsi oshanincasanori
yajiricainataquempi, irosati imatacaantaquempiri Tasorentsi. cavintsayeroneri. Irooquea irointi, cameetsa incavintsaajeitero
Meeca eiro piperaventarotsi oca imatacaaquempiri. yora quemisantajeitatsiri.
15ॸPimatapinitero oca imatacaaquempiri, iriotasanojeitantajeari

maaroni atiri pimatasanotaquero. 16ॸPinquenqueshiretasanotero Jaoca ancantajeiteriri yora jivatacaajeiteeri.


paitarica pantayeteri, aisati paitarica poameyeteriri: 17ॸCameetsarica ijivatacanti yora jivatacaajeitiriri
pinquearioventajeitero. Ariorica pimajeitero oca, ari quemisantatsiri, ocameetsati impinatasanoteri. Cameetsa
poavisacotacantajeiteri maaroni quemajeitempineri, aisati inquemisantasanoteri aisati. Ariorica ipomerentsiventaquero
pavisacotaje avirori. iquenquetsati aisati yoametanti, cameetsa impinatasanoteri.
18ॸAitaque ocanti Sanquenarentsi: “Eiro pipashicavantetiritsi
Jaoca pincanteriri itsipapee pishaninca. yora vaca aaticaitirori tirico, pishineteri iroyea. Tempa

5
1ॸEiro piquisatsatiritsi anteashipari; irointi cameetsa yaaticaitimpiro paantarori oitsoqui”. Aisati ocanti:
pineanateri, pinquempetacanteri irio piri avirori, cameetsa “Ocameetsati impinayeeteri yora antaveetiniriri”.
pincavintsayeri. Aisati evancaripee, pinquempetacanteri pirenti. 19ॸEiro piquemisantashitaritsi aparo cantacotashitearineri
2ॸOra anteashiparo, pinquempetacantero piniro. Aisati jivatacaajeitimpiri, piquemisantirocari tseeyantsi. Iro
evancaropee, pinquempetacantero pitsiro: eiro cantaincha incarataquerica neasanoterineri 2, ariorica 3, ari
piquenqueshiretirotsi pantero. 3ॸAriorica ontimashitajea pishiretearo oca incamantempiri. 20ॸQueariorica otimi
camajimentaaro, terica intime neshinoncatajerone, yantasanotaqueri, ari pincanteri: “Eiro papiitajirotsi aisati oca
pineshinoncateroyea avinti. 4ॸIro cantaincha itimirica otomi, pantaqueri”. Cameetsa iriojeitero maaroni quemisantatsiri oca
oshinto, iriorica osari, cameetsa irineshinoncatero iriori. pincanteriri, inquenqueshirejeitanteari, iriojeitanteari eiro
Irootaque icoiri Tasorentsi cameetsa ayojeite ancavintsayeri yantantarotsi iriori caari cameetsatatsi. 21ॸAyojeitaque
ashanincasanori arori. Cameetsa ampajeiteri ashijeiteeri icarajeitaquee Atasorentsite, aisati Jesoquirishito. Aisati
coiteimojeitacariri. Tempa peerani ipajeitaquee maaroni icarajeitaquee inampirepee iriori. Irootaque nocantantimpiri
coiteimojeitaqueeri arori. 5ॸAriorica otimashitasanotaja pimamajeitero pincanteri antirori caari cameetsatatsi. Eiro
camajimentaaro, apaniro oquenqueshiretasanotiri Tasorentsi pipincatsatashitaritsi jivatacaavetimpiri avirori. Ocameetsati
irinti, te intimeji pashini neshinoncateroneri. Ocantani: pimoncaratavacaajeitea avirori. 22ॸEiro pipeashitaritsi
tsiteniriqui, quitaiteriqui, oquenquetsatacaapinitiri Tasorentsi, shirampari jivatacaajeiterineri quemisantatsiri, eiro
ocantapinitiri paitarica ocoayetiri. 6ॸIro cantaincha ainiro pipamiinatashitaritsi. Pijivate piotasanoteri. Eiro pishinetiritsi
pashini, onashita irointi: ocoaque onquimoshiretashitea. itsipa irantero caari cameetsatatsi: ariorica pishineteri, ontime
Aneavetaca, iro cantaincha eiro oneiritsi Tasorentsi. pantane avirori. Pantirocariya avirori caari cameetsatatsi.
7ॸPincamantajeiteri maaroni quemisantatsiri irimamajeitero oca 23ॸEiro apatiro piriro nija, irointi pirero aisati ovaja capichaji.

nocantimpiri, oncanteata eiro otimitsi irantane. Oameetsatajempiro pamporetsa picatsiti. Aapinitaquempi


8ॸOcameetsati aneshinoncajeiteri itsipapee ashaninca, aisati pimaore, iro cantaincha oshintsitacayempi ovaja. Ariorica
ashanincasanori arori, aneshinoncatasanoteri. Eirorica pirapinitero capichaji, ari oavisacotajempi, aisati
aneshinoncatiritsi, eiro acantitsi: “Noquemisanti narori”. Teve. oshintsitacaajempi. 24ॸOconijataque caari cameetsatatsi
Te incameetsateji tseencantatsiri, iro cantaincha terica yantaniroyetiri aparopee atiri; iojeitaque incantacoteri
aneshinoncateri ashaninca arori, anaacojeitajiri ainti yora Tasorentsi: “Ainiro yantane”. Ainiro pashini manavetacarori
tseencavetachari, te ancameetsatasanoteji catsini. 9ॸAriorica yantayetiri, iro cantaincha coajica onconijate aisati maaroni
omoncarataquero camajimentaaro 60 osarintsite, ari pincantero yantayetiri iriori. 25ॸAisati, ariorica antayetaquero
intacojeiteari maaroni ayemisantaririnte. Ocameetsataque aisati cameetsayetatsiri, oconijataque aparopee, ineacojeitaqueero
aaveitaniri aparoni ojimeni, te oshequiyerini. 10ॸOcameetsati atiri. Iro cantaincha tequera onconijateji maaroni
pineacojeitaquero omayetaquero cameetsayetatsiri: cameetsatatsiri antajeitaqueri: coajica onconijatasanotaque
intacojeitacari otomipee, oneshinoncajeitaqueri itsipapee, maaroni. Aitaque oncanteari.
amitacojeitaqueri maaroni quemisantajeitiriri Tasorentsi,
ocavintsaajeitaqueri ashinoncaincari, oquearioventaquero Jero oca icantajeitiriri pimantaari.

6
omayetaquero cameetsayetatsiri. Ariorica pineacojeitaquero 1ॸYoraamanantiriri iveranaro, iperanatasanotacari. Iro
omayetaquero oca cameetsayetatsiri, ari ocameetsati cantaincha ariorica iquemisantaque yora pimantaari,
pincantero intacojeiteari quemisantajeitatsiri ocameetsati impincatsateri yora amanantiriri. Impoiji tecatsi
ashinoncaajeitachari. 11ॸIro cantaincha eiro picantirotsi ora incanteete incantimateri Tasorentsi, aisati tecatsi incanteete:
camajimentaaro caari anteashipatatsi. Ocoiricari shirampari “Te oncameetsateji oca yoametiriri quemisantatsiri”. 2ॸAriorica
antashiteari. Ocoicari aaje aisati, ojocajiricari Quirishito. iquemisantaque yora amanantajiriri, te oncameetsateji incante
12ॸOjivavetaca ocantavetacari: “Nonquemisantasanotempi”, iro yora pimantaari: “Iriotaque meeca noyemisantaririnte,
cantaincha impoiji amatavitaqueri. Irootaque nomoncaratavacaaca. Eiro meeca nopincatsatiritsi”. Irointi
iroasanquetantearori. 13ॸAisati operatacari, oquenaquenayeticari cameetsa irantaveetasanoteneri: tempa irio iyemisataririnte
pancotsipeequi, oneaveetashitacari, vero, vero, oquempetaricari yantaveetiniri, irootaque inintantariri. Irootaque, Timoteo,
tsiroti. Aamaashitaricari oshaninca, oneanatantarocari caari poamejeiteriri maaroni, pincantajeiteri maaroni irimajeitero.
cameetsatatsi.
14ॸIrootaque nocoantacari aaje aisati camajimentaaro, Iquenquetsatacotiri oametantirori tseeyantsi.
tequeratsitarica anteashiparote. Cameetsa intime otomipee. 3ॸAiniro quenacaashitacarori oca noametiriri. Te irishiretearoji
Cameetsa oncoteneri ojime iroyeari, aisati otomipee. Cameetsa ora queariotatsiri yoametiriri Avincatsarite Jesoquirishito.
ontijeneri iitsaare, onquiveneri iitsaarepee, maaroni. Ariorica Aisati te irishiretearoji oca oamejeitaqueeri anquemisanteri
cameetsa ontime, tecatsiquea incantea atiri incantimajeitee. Tasorentsi. 4ॸOshequi ishemeti, iro cantaincha te aneeroji
189 ʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊҽʊͅϘҽƄϘॷ6

iotantari. Te irioteji. Isampitacotashitacaro paitapeerica. “Queario, narotaque pincatsari”. Meeca icarajeitaquee


Ineanatashiniroveetaca, vero, vero. Impoiji iquisashireaqueri Tasorentsi aisati Jesoquirishito, yamenacoventajeitaquee.
itsipapee, iquisatsataqueri, icantimataqueri, yaamaacotacari 14ॸIrootaque noncantantempirori oca: pintsoteaquero maaroni

yantiro caari cameetsatatsi. 5ॸIquisavacaajeitaca yora nocantimpiri, eiro picomitarotsi. Pincantatiyempani,


quenqueshiretirori caari cameetsatatsi, te inquenqueshireteroji pimatasanotero irosati impocantajeari Avincatsarite
queariotatsiri. Iquemisantaniromempeaca, ijitashivetaca ari Jesoquirishito. 15ॸIoti Tasorentsi jaoca oncarate impocantajeari,
irayeme paitapeerica. 6ॸIro cantaincha ariorica iriotaque cantatsineri. Iquimoshiretaque iriori. Apaniro ini,
anquemisantasanoteri Tasorentsi, aisati aveshireimenteari, ari itasorentsitasanotaque catsini, ipincatsariventajeitiri maaroni
asavicasanojeitanaque cameetsa. pincatsariventavetariri atiri, ijivatacaajeitiri maaroni
7ॸAtimantapaacari peerani, tecatsi amapaaque. Aisati jivatacaajeivetariri atiripee. 16ॸApaniro irinti eiro itsoncatsi, eiro
onquempetea, ariorica ancamaque, tecatsi aanajeri aisati. 8ॸIro icamitsi catsini. Anta itiminta otimi quitaiteri catsini, tecatsi
cantaincha timatsirica avajeitari aisati aquitsaajeitari, aitapaaji, ancantea ajatashitero. Te intimeji neerineri Tasorentsi. Tecatsi
eiro aiquero acoanaitii aisati. 9ॸIrintiquea yora coatsiri ancantea aneajeiteri. Ocameetsati
irashitaarantea yantanirotashiyetacaro paitapeerica ampincatsatasanojeitanaqueri maaroni. Icantatiani
irishequiantearori irovaararo. Omapocashitapaacari yantaquero ipincatsariventanti irinti, yashi yoiro. Aitaque icanta.
paitapeerica. Te inquenqueshireteaji, icoashitacaro caari
cameetsayetatsi, impoiji incamaquerica, irijate Sharincaveniqui. Jero oca icantiriri ashitaarantincari.
10ॸAriorica ancoasanotaque ashiyetearo paitapeerica, aitaque 17ॸPincanteriashitaarantincari eiro ishemetitsi. Aisati
antaquero caari cameetsatatsi. Oshequi quemisantavetachari pincanteri eiro iveshireimentarotsi yashiyevetari, tempa ari
yojocajiro iquemisanti. ¿Paita yojocantarori? Tempa icoaque ompeajea, coajica. Irintiquea Tasorentsi iriveshireimentea.
irashiyetearo paitapeerica, iro cantaincha impoiji oshequi Ipapinijeitaquee maaroni coiteimojeitaqueeri
inquenqueshiretanaquea, iroashiretasanotanaquea catsini. aquimoshirejeitantari. 18ॸOshequi iroaararo iriori
ashitaarantincari. Pincamanteri meeca irineshinoncajeiteri
Icantiri: “Pinquearioventeneri Tasorentsi pantaveeteneri”. ishanincapee, oshequi irineshinoncateri. Te oncameetsateji
11ॸIrocantaincha avinti, piquearioventiniri Tasorentsi irimashitsate. Cameetsa incavintsante, irointi. 19ॸAriorica
paitarica icantimpiri. Pinevetarocari avirori paitapeerica. irimayetaquero oca, cameetsa. Impinateri Tasorentsi coajica
Pincoasanote pincameetsatasanotanaque avinti. Pimpincatsateri anta inquitequi, anta incantaitatiyempani iraneapaaje
Tasorentsi, pinquemisantasanoteri, pinquearioventeneri cameetsa.
maaroni icoacaaquempiri, pantaveeteneri; pinintasanojeiteri
itsipapee, pineshinoncajeiteri. 12ॸAriorica opomerentsivetaca Ivecarataquero isanquenare.
piquemisantasanotiri Tasorentsi meeca, iro cantaincha 20ॸMeeca, Timoteo, otimi icantaquempiri Tasorentsi
ocameetsatasanoti pimataquero. Pinquearioventeneri pantaqueneri. Ari pimamateneriqueti, eiro pamatavitiritsi. Eiro
icoacaajeitimpiri. Eiro pipeacotarotsi: pincantaitatiyempani pishiretashitarotsi cantaantsi. Ainiro oametantayevetarori
panee inquitequi. Icoyeaquempi Tasorentsi iroaneantajempiri paitapeerica, ijiveta ioti, iro cantaincha te omoncaratavacayeaji
anta inquitequi. Tempa irootaque picantaqueri avirori, icantiri. Eiro pishiretashitarotsi yoametashiyevetimpiri.
icarajeitaque oshequi quemajeitavaquempiri. Queariotaque 21ॸIjitashivetaca yora ioti, iro cantaincha, te irioteji. Irootaque

picantaqueriri. 13ॸTempa irio Tasorentsi oaneajeiteeneri caari iquemisantanta. Ari, nocoaque irineshinoncatempi
inquitequi, maaroni. Aisati peerani Jesoquirishito, te Tasorentsi.
intsaroacayeariji Pontsio Pirato, yora oacantaqueriri. Icantiri: Narotaque sanquenatimpirori oca: Pavoro
YAPIITAJINIRI PAVORO ISANQUENATAJINIRI AISATI TIMOTEO

pinintasanoteri. 14ॸQuiso oajeitaquee Ishire Tasorentsi. Timatsi


Ivetsatajari aisati Pavoro Timoteo. omatacaaquempiri, ari pimamayetero cameetsa.

1
1,2ॸ¿Ainirompi, Timoteo? ¿Tecatsimpa oyempine?
Jaoca icantajeitiriri Pavoro.
Narotaque Pavoro sanquenatajimpirori oca. Itiancaquena
Jesoquirishito noncamantajeiteri maaroni atiri ariorica 15ॸPioti
yojocajeitaquena ashiasati: Jijero, Eromojeneshi,
inquemisantajeiteri Jesoquirishito, ari iroaneajeitajeri anta maaroni. 16ॸNocoaque incavintsayeri Avincatsarite Oneshijoro,
inquitequi. Irootaque icoacaaquenari Tasorentsi. Notiomi, aisati ishaninca iriori. Intacotapinitaquena Oneshijoro, te
nonintasanotimpi. Nocoaque irineshinoncatempi Tasorentsi, impashiventeaji iquivantana aca caravosoquica. 17ॸItimantacari
aisati Avincatsarite Jesoquirishito. Aisati nocoaque aca Oromaqui, icoacoayetaquena, irosati ineantapaaquenari
incavintsaasanotempi, cameetsa irisavicacayempi. aca. 18ॸPiotasanoti aisati oshequi yamitacotaquena anta
Ejesoqui. Coajica, impocajerica Avincatsarite, aitaque
Ipasonquitacoventiri Pavoro Timoteo. incavintsaapaajeri.
3-5ॸNoquenquetsatacaapinitiri Tasorentsi maaroni
Icantiri: “Pincantaitatiyempani pantaveeteneri Tasorentsi”.
quitaiteriqui, aisati tsiteniriqui. Paitaricapee nanteneriri,

2
nocoasanotaque noveshireacayeari. Tempa peerani 1ॸMeeca, notiomi, tempa ineshinoncataquempi

yantaveetinirini iriori yora noshanincani. Peerani, Jesoquirishito, irootaque nocantantimpiri


nojocantanaquempiriranqui, poashiretanaca, piraaca. Oshequi pishintsiventeneri maaroni pantayeteneriri. 2ॸTimatsi
meeca nocoiteaquempi. Nocoaveta noneajempime aisati, piquemitaquenari, tempa picarajeitaqueri oshequi pashini
noveshireimentasanotajempime. Noquenqueshiretajimpi, quemajeitaquenari. Ari poameyeteri pashini ashaninca,
oshequi piquemisantasanotaque, picantani. Piquempetacaro inquearioventeneri Tasorentsi iroametante iriori. Irovaajeneri
pisaro Iroira, aisati piniro Eonise: oquemisantasanojeiti iroori. aisati itsipapee oca noametaquempiri. 3ॸYora soraropee
Nioti ainirotatsi piquemisanti, irootaque cameetsari ineacatsitimentapinitari ivincatsarite.
nopasonquitacoventantimpiri. Pinquempeteari avirori, eiro pitsaroitsi pineacatsitimenteari
Avincatsarite Jesoquirishito. 4ॸAisati te iriomparitapiniteaji
Eiro pipashiventacaarotsi pinquemisantacayeri atiri. soraro, te impanquiveeteji, irointi apatiro iquearioventiniri
6ॸPiquemisantaqueri Tasorentsi, irootaque noncantantempiri: iyapitanote inintacairiri. 5ॸOcameetsati yora aatiquirori perota
peerani, nopamiinatantaquempiri, aisati nocantantacariri inquemisanteri yora jivatacairiri. Eirorica iquemisantasanotiri,
Tasorentsi iramitacotempi, timatsi imatacaaquempiri. Meeca eiro ipashiyeetaritsi oca ipapinitiriri anaacotantatsiri. 6ॸYora
pimatasanotero maaroni imatacaaquempiri. 7ॸTe incoyeji panquiveetatsiri, ariorica intsameetacotasanotero ivanquire, ari
antsaroacayeari atiri, irointi icoasanotaque anquearioventeneri irayero oshequi oitsoqui, coajica. Te irantsipetearoji
maaroni. Icoaque anintajeiteri atiri; aisati icoaque itsameetacotiro. 7ॸPinquenqueshiretasanotero oca
ontimimojeitee ayojeitanteari, cameetsa asavicajeitantajeari. noshiacantimpiri, ari iriotacaasanotempiro Avincatsarite.
8ॸEiro pipashiventacaarotsi pinquenquetsatacoteri Avincatsarite.
Pinquenqueshireteri Jesoquirishito.
Aisati, eiro pipashiventacaanatsi; noquemisantaqueri
Avincatsarite, irootaque yoiminqueanteetaquenari meeca 8ॸPinquenqueshireteriaisati Jesoquirishito, yora ishanincani
caravosoquica. Oshequi noneacatsitimentacari Quirishito, Iravirini; yoyeevetacari, iro cantaincha itinaanaja aisati.
cameetsa pinquempetena avirori. Aitaque irimatacayempiro Irootaque oca nocamantapinijeitiriri atiri, iravisacojeitantajeari.
Tasorentsi maaroni icoacaaquempiri. 9ॸPeerani, tequerani 9ॸNocantani noquenquetsatacaajeitiri atiripee, irootaque

irovetsiqueroni oca quipatsica, iotitaqueeni anquemisanteri noneacatsitantacarori meeca. Yoisoyeetaquena,


Jesoquirishito. Icoyeajeititaqueeni cameetsa asavicajeitanteari. iquempetacanteetaquena oayeri. Iro cantaincha tecatsi
Te ancameetsaveiteani, iro cantaincha timatsi icoacaaqueeri. incanteetero iroisotero irineane Tasorentsi: tempa ovaraanaca
Ineshinoncatashijeitaquee, yoavisacojeitaquee. 10ॸIpocapaaque irointi. 10ॸ¿Paita noneacatsitantacarori maaroni oca? Irio
quipatsiquica Jesoquirishito, yora oavisacojeitaqueeri. Meeca noneacatsitimentiri maaroni atiri icoyeaqueri Tasorentsi,
ayotasanojeitaquero maaroni imataqueeneri Tasorentsi. Eiro incantaitatiyempani irisavicanteari cameetsa anta inquitequi.
meeca atsaroitsi ancame. Ayojeiti ariorica ancamanaque, eiro Iriotaque Jesoquirishito oavisacoterineri. 11ॸQueariotaque oca
ajatitsi ainti Sharincaveniqui. Cameetsa oni oca icanteetiri: “Ariorica ancamimenteri Quirishito, ari
icamantajeiteeri: yoaneasanojeitaquee, ancantaitatiyempani antsipatapaajeari anta inquitequi, asaviquimotapaajeri.
asaviquimojeiteri inampiqui. 12ॸAriorica ampomerentsiventeneri antayeteneri paitapeerica
11ॸItiancaquena Tasorentsi noncamantajeiteri atiri oca meeca, iro cantaincha coajica ancarajeiteri ampincatsarijeite.
cameetsatatsiri, aisati noamejeiteri. 12ॸIrootaque Ariorica ancanteri atiri: ‘Te nioteriji Jesoquirishito’, aisati
noneacatsitantacarori maaroni aca caravosoquica. Iro incantacotee iriori: ‘Apa, te nioteriji yoca’. 13ॸAriorica
cantaincha te nompashiventeaji. Niotasanotiri yora amataviteri, iro cantaincha eiro yamataviteetsi irinti.
noquemisantiri: niotaque eiro yamatavitanatsi, irootaque Irimoncarataquero maaroni icantaqueeri”.
nocantantacariri: “Pinquempoyeajena”. Niotasanoti 14ॸTempa icarajeitaquee Avincatsarite. Pincantapiniteri atiri

inquempoyeajena irosati impocantajeari. 13ॸQueariotasanotaque eiro icantavacaimentarotsi paitapeerica yoameyetiriri.


maaroni noametaquempiri, te namatavitempiji. Pimoncaratero Yatsipetashitacaro icantavacaimentaro oca, icomitacaaricari
maaroni nocantaquempiri. Pinquemisanteri Jesoquirishito, yora quemajeiterineri. 15ॸPantasanoyeteneri Tasorentsi,

190
191 ʊʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊҽʊͅϘҽƄϘॷ2–4

incantantempiri: “Cameetsa maaroni pantaquenari”, impoiji queariotasanotatsiri. Te oncameetsateji oca


eiro otimitsi pimpashiventanteari. Piotasanotiro irineane iquenqueshireyetaqueri, iquemisantamempeashitaca. 9ॸEiro
Tasorentsi, meeca poametantero cameetsa; tempa tampatica icantatiani irimatero oca. Tempa peerani iotacojeitiri yora
oametanti irointi. 16ॸEiro pishiretarotsi cantaantsi, eiro piatsatacariniri Moishishini. Aisati coajica iriojeitanaque atiri
picantavacaatsi: pojocacaasanotiricari atiri inquemisanterime queario yamatavitantaque yora amatavitantatsiri.
Tasorentsi. 17ॸOshiaquero patsaarontsijenca, ariorica aaquee,
ontsoncanaquee maaroni atseempequiqui, ampatsayetanaque. Pinquemisantasanotero queariotasanotatsiri.
Yatsipetacaro icantavacaanirotaca yora Imeneo aisati Jireto. 10ॸPiotacotasanotaquena. Piotaquero noameyetimpiri.
18ॸIcomijeitacaro quearioyetatsiri. Icantaniroti: “Aitanaji. Piotaquero nantayetiri. Piotaquero nocoaqueri nomayeteri
Itinaajeivetaja itsipapee, iro cantaincha eiro atinaajeitajatsi narori nantayeteri. Piotaque aisati noquemisantaqueri
ainti”. Iquenqueshiretacaajeitaqueri maaroni quemajeitaqueriri. Tasorentsi, noquearioventiniri maaroni, nonintaqueri, te
19ॸPiotero ocaocantiri irineane Tasorentsi: “Iotasanotiri noshemearoji nocatsitimentaqueri. 11ॸAisati pioti
Tasorentsi maaroni quemisantajeitiriri”. Aisati ocanti: iquishimentapiniyeetaquenaro noquemisanti. Piotaque aisati
“Intimerica cantatsine: ‘Noquemisantiri Avincatsarite’, noquematsicatapinitacaro anta Antioquiaqui, Iconioqui, aisati
ocameetsati irojoquero caari cameetsatatsi yantayetiri”. Irishitaraqui. Oshequi iquisajeitaquena savicajeitatsiri anta. Iro
Aitaque ocantaqueri. Irineane Tasorentsi oshiaquero antearo cantaincha yoavisacotapinitaquena Avincatsarite. 12ॸQueario,
mapi: te ompashinitapiniteaji. iquisheetiri maaroni quemisantiriri Jesoquirishito, ariorica
20ॸAnta ivancoqui ashitaarantincari timatsi oshequi iveratote. icoasanotaque inquemisantasanoteri. 13ॸAiquero irijatatiye
Ainiro pinatasanotachari, yovetsiqueetiro oro aisati perata. iramatavitasanotante yora caari cameetsatatsi, aisati
Ainiro caari pinatacha, yovetsiqueetiro inchato aisati quipatsi. oametantirori tseeyantsi. Aisati yora camaari iramataviteri
Ora pinatachari, iveshireimentacaro: icoaque irameniteri iriori. 14ॸAviroquea avinti, pincantaitatiyempani
maaroni ishaninca. Ora caari pinatacha onantari cajara. pishiretanaquearo maaroni noamejeitaquempiri. Tempa
21ॸAriorica poameetsataquea avisati, pojocaquerorica caari piotaque eiro namatavitimpitsi. 15ॸPeerani, pijananequiveitani,
cameetsatatsi pantapinijeitiri, ari pinquempetearo perato yoameyeetaquempiro irineane Tasorentsi. Irootaque
pinatasanotachari; iriveshireimentempi Avincatsarite, incoaque oametaquempirori piquemisantaqueri Jesoquirishito,
irineajeitajempi maaroni. Impoiji pimataqueneri paitarica pavisacotantajari. 16ॸIriotaque Tasorentsi
incoacaaquempiri. 22ॸEiro catsini piquenqueshiretirotsi caari sanquenatacantaquerori irineane, maaroni. Oamejeitaqueero
cameetsayetatsi yantayetiri evancaripee. Irointiquea queariotasanotatsiri, terica oncameetsateji antaqueri,
pincoasanotanaque pincameetsatanaje, ocamantaquee. Oamejeitaquee jaoca ancanteari
pinquemisantasanotanaje, pininteri itsipapee, pincarajeiteri avameetsatantajeari arosati, aisati oamejeitaquee
itsipapee cameetsayetatsiri: maaroni yora aventasanotariri ancameetsajeitanaque. 17ॸIrootaque otimantacari irineane
Avincatsarite. 23ॸEiro picantavacaimentashitarotsi caari Tasorentsi, ancameetsatasanotantajeari. Impoiji tecatsi
ayotasanojeiti: piquisavacaacari. 24ॸAriorica antaveeteneri ancantea ancomitea, irointi antasanojeitero maaroni
Avincatsarite paitapeerica, te oncameetsateji anquisajeiteri icoacaaqueeri Tasorentsi.
ayemisantaririnte; irointi cameetsa ancavintsayeri itsipapee,
cameetsa avameteri, eiro ashemaritsi, 25ॸcameetsa avameteri Iveshireacaacari Pavoro Timoteo.

4
yora quisajeitaqueeri. Cameetsarica avameteri, impoiji ariorica 1ॸCoajica impocaje Jesoquirishito impincatsaritapaaque.
inquenqueshiretanaquea, irojocajero caari cameetsayetatsi Ariorica impocaje, ari irinijaajeitapaaqueero yantayetiri
inquemisantantearori queariotatsiri. Iramitacoteri Tasorentsi. maaroni aneajeitatsiri aisati maaroni camajeitaintsiri.
26ॸYamatavivetacari camaari: Otimaveta icoacaavetacariri, Incamantajeitee jaoca incantajeiteeri. Ayojeiti icarajeitaquee
irootaque yantantavetacanariri iriori; iro cantaincha meeca, aisati icarajeitaquee Tasorentsi, irootaque meeca
iroavisacoteri Tasorentsi, ariorica inquemisanteri. nocamantantimpirori oca. 2ॸPinquenquetsatapinitero irineane
Tasorentsi maaroni quitaiteriqui. Jaocarica incarateri
Jaoca incanteari amatavitantatsineri, coajicani.
catsirincaiteri, jaocarica pisaviqueri, eiro catsini pimajeretitsi,

3
1ॸPioterooca: coajica, ariorica omoncarataquea irointi pinquenquetsatacayeri maaroni atiri. Terica
impocantajeari Jesoshi, oshequi ompomerentsitimoteari oncameetsateji oca yantaqueri, ari pincanteri, aisati pintsaroteri.
quemisantatsiri. 2ॸIrisati nintajanchane atiri, incoasanoteri Pincantajeiteri cameetsa irisavicajeite. Jentsiquero
quirequi, irishemete, irishirontimenteari itsipapee, poametasanojeiteri itsipapee, eiroquea piquisatsatiritsi. 3ॸCoajica,
incantimateri Tasorentsi, impiatsateari ashitariri, eiro ariorica cameetsa avamejeiveteari atiri irineane Tasorentsi, iro
ipasonquitiritsi neshinoncaterineri, eiro iquenqueshiretiritsi cantaincha eirorica iquemisantajeitirotsi. Eiro icoirotsi,
Tasorentsi. 3ॸEiro iotirotsi incavintsayeri itsipapee, eiro iotitsi irointiquea incoasanojeite oamejeiterineri tseeyantsi. Irooquea
incatsimareajea, incantimatante, eiro ipashiventacaarotsi icoasanotaqueri inquemero, irointi. 4ॸEiro iquemisantirotsi
irantayetero tsinanepee, inquisanaquea, inquisayeteri irineane Tasorentsi, irointi inquemisantashitearo
cameetsayetatsiri, 4ॸiramataviyeteri ishanincasanoripee, iquenquetsatashiyetari atiri. 5ॸAviroquea, avinti, paamaventea:
irantashiyetearo paitapeerica, eiro iquenqueshiretatsi, piquempetaricari. Ariorica pincatsitimenteri Avincatsarite, eiro
irishemetasanote, incoanaque inquimoshiretashitea, eiro icoitsi poashiretatsi. Pinquemisantacayeri itsipapee.
irioteri Tasorentsi. 5ॸInquemisantamempeashiteari Tasorentsi, Pimatasanotaqueneri Tasorentsi maaroni icoacaaquempiri.
iro cantaincha eiro ipincatsatiritsi. Eiro piquempetaritsi avirori.
6ॸInqueavancoteri itsipapee atiri, iramatavitapeero tsinanepee. Iquenqueshiretiri Pavoro.
Te onquenqueshiretasanoteaji, irootaque irimatantearori 6ॸIronocamantantimpirori oca, irotaintsi iroyeetena, irotaintsi
iramatavitapeero. Oshequi antaquero caari cameetsatatsi, nojate narori inquitequi. 7ॸNopomerentsiventasanotiniri
ocoasanotaque antayetero. 7ॸOshequi oquemisantashiyetacari Avincatsarite, nomataqueneri maaroni icoacaaquenari, te
pashini oamenirotirori, iro cantaincha te iotasanoteroji namataviteriji. 8ॸCoajica, impocajerica Avincatsarite,
queariotatsiri. 8ॸPeerani yora Janeshi aisati Jampireshi impashiyetenaro cameetsayetatsiri. Eiro ipanarotsi apaniro
ipiatsatacarini Moishishini, te incoacayeriji joriopee narori, irointi impajeiteri maaroni atiri, yora
inquemisantajeiteri. Aisati iquempetacari meeca yora yoameetsantaqueri: arojeitaque maaroni aamaajeitacariri.
amatavitantatsiri: te incoacayeriji atiri inquemisantero Tempa cameetsa icantacoventajeitaquee maaroni.
ʊʊЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊҽʊͅϘҽƄϘॷ4 192

iroasanqueteri Avincatsarite. 17ॸIrintiquea irinti, quiso yoana.


Pashini icamantajiriri aisati. Itasoncaventaquena, nomatantarori noquenquetsatacaajeitiri
9ॸPishintsite pimpoque pineena. 10ॸYora Temashi, icoaque itsipasati atiri, maaroni. Iroashinonqueetename, iro
iriveshireimentearo timayetatsiri quipatsiqui. Yojocanaquena, cantaincha yoavisacotaquena Avincatsarite. 18ॸAriorica
ijatanaque Tesaronicaqui. Yora Queresente, ijatanaque iroashinonqueetaquename aisati, niotaque ari
Carashiaqui, yora Tito ijatanaque Taramashiaqui. 11ॸApanivaniji iroavisacotajena aisati; irisavicacayena inquitequi, anta
Irocashi, itsipataquena. Ariorica pimpoque, pamaquenari ipincatsaritinta iriori. Tsame ampincatsatasanojeiteri, aitaque
Maricoshi, oshequi nocoaque iramitacotena. 12ॸAisati ijatanaque ancantaitatiyempani.
yora Tiquico. Notianquiri iriori Ejesoqui. 13ॸAisati pamaquenaro 19ॸNovetsataro Pirishira, aisati iriori Aquira. Aisati novetsatari

noicoro noanajiri Toroarequi, otimi anta ivancoqui Caripio. maaroni ishaninca Oneshijoro. 20ॸAiniroquera Erashito, isaviqui
Aisati pamaquenaro maaroni sanquenarentsipee, aisati anta Corintoqui. Navisantacarori Miretoqui, noneanajiri
novaperitepee. 14ॸYoashinoncaasanotaquena Arijantero, yora Torojimo: ijoquiitaca. 21ॸPishintsite pimpoque, tequeratsita
vetsicapinitirori ashiro. Coajica iroasanqueteri Avincatsarite. onquimojate. Ivetsajeitimpi Eovoro, Pororente, Irino, Iraoria,
15ॸPaamayeariyea avirori, yoashinoncaimpicari. Oshequi jeri maaroni ayemisantaririnte.
iquishimentaquenaro nocantajeitaqueriri. 22ॸNocoaque incavintsayempi Avincatsarite,
16ॸIjivatantacari pincatsari isampitacoventana, te intimeji irineshinoncatasanotempi.
cantacoventenaneri, ishiapitsajeitanaquena. Te noncoyeji Narotaque sanquenatimpirori oca: Pavoro
YORA PAVORO ISANQUENATINIRI TITO

yoranqui, inquemisantasanojeitantearori queariotatsiri. 14ॸTe


Ivetsatari Pavoro Tito. oncameetsateji ashiretashitearo iyenquetsare jorio, aisati

1
1ॸ¿Ainirompi Tito? ¿Tecatsimpa oyempine? Narotaque icantashiyetari yora tseenquirori queariotasanotatsiri.
Pavoro sanquenatimpirori oca. Nocoasanotaque nanteneri 15ॸAriorica acameetsati arori, aneacameetsajeiteri maaroni

Tasorentsi paitapeerica incoacayenari. Itiancaquena ashanincapee, eiro aamaajeitaritsi. Iro cantaincha irinti, te
Jesoquirishito nonquemisantacaasanojeiteri maaroni atiri, yora incameetsateji, aisati itseencanti, irootaque caari
icoyeaqueri Tasorentsi. Aisati niotacaasanoteri ineacameetsatantari ishanincapee; irointi yaamaashijeitari.
queariotasanotatsiri inquearioventantearori inquemisante. Queario, eiro imatirotsi inquenqueshireyetero
2ॸPeerani, tequerani irovetsiqueroni quipatsi, icantitacani cameetsayetatsiri. 16ॸIcantanirojeiveta yoranqui: “Niotiri
Tasorentsi: “Noaneasanojeiteri maaroni nocoyeajeitaqueri, Tasorentsi”, iro cantaincha te irisavique cameetsa, irootaque
nosavicacaajeiteri aca inquitequi”. Te iriotimateroji Tasorentsi ayotantacari itseeyani, te irioteriji. Te incameetsateji catsini
iramatavitante. Ayojeitaque ancantaitatiyempani aneajeitanaje yoranqui, ipiatsatanta, te irioteji irantero cameetsatatsiri.
anta inquitequi. 3ॸMeeca omoncarataca iriojeitantearori maaroni
Yoameyetiri paitapeerica.
atiri irineane Tasorentsi, yora oavisacojeitaqueeri. Irootaque
itiancantaquenari noncamantajeiteri atiripee. 4ॸPeerani
2
1ॸAviroquea, avinti, cameetsa pinquenquetsatero
noquemisantacaaquempi, irootaque meeca queariotasanotatsiri. 2ॸPoameteri yora antearipee eiro
noquempetacantantaquempiri notomisanori. Nocoaque ishinquitatsi, cameetsa irisavique, cameetsa
irineshinoncatempi Tasorentsi, cameetsa irisavicacayempi, inquenqueshiretanaquea, inquemisantasanotanaque,
aisati inquempetacayempi Jesoquirishito, yora irinintasanotanaqueri itsipapee, inquearioventeneri Tasorentsi
oavisacojeitaqueeri. maaroni. 3ॸAisati pinquempetero antearopee, poametero
cameetsa osavique, onquemisantasanote. Te oncameetsateji
Jaoca incantajeiteari yora jivatacaajeitiriri quemisantatsiri. oncantimatante, aisati te oncameetsateji irapinitero
5ॸPeerani nojocanaquempi anta Queretaqui, pamitacotantariri quepishijari. Cameetsa osavique iriojeitanteari itsipapee
ayemisantaririnte iquemisantasanotantacari. Aisati quemisantatsiri jaoca incantajeiteari. 4ॸAisati cameetsa
nocantaquempi: “Ariorica pinquenayetanaque anta maaroni oametero evancaropee onintasanoteri ojime aisati otomipee.
nampitsipeequi, pincoyeajeiteri jivatacaajeiterineri 5ॸOametero aisati onquenqueshireempa, oncameetsate;

ayemisantaririnte, yora quemisantacayerineri”. 6ॸMeeca cameetsa oncoteneri oshaninca, antsiteneri, onquiveneri


noncamantempi. Te oncameetsateji irijivatacantashitea; irointi iitsaare, maaroni oncavintsante, onquemisantasanoteri ojime.
ariorica cameetsa isaviqui, aisati otimirica ijina aparoni, aisati Impoiji tecatsiquea incanteetero intseenqueetero irineane
ocameetsatirica iquemisantajeitaque maaroni itomipee, aisati Tasorentsi.
icantacoyeetiririca itomipee: “Cameetsa iriori, te 6ॸAisati poameteri evancaripee

impiatsatanteaji”, ari iriotaque jivatacaajeiterineri inquenqueshiretasanojeitanaquea iriori, cameetsa irisavicajeite.


ayemisantaririnte. 7ॸPineaquero, ariorica incoaque 7ॸAisati avirori, cameetsa pisavicanaque, iriojeitanteari atiri

irantaveeteneri Tasorentsi, acoajeitaque arori jaoca incantajeiteari incavintsante iriori. Cameetsa poametante,
incameetsatasanote. Te oncameetsateji impiatsatantea, tempa piotasanoti yamenacotimpi Tasorentsi. 8ॸCameetsa
inquishempa, irishinquitempa, irantanayeteri itsipapee, pinquenquetsatacayeri atiri, oncanteata eiro otimitsi
iramataviteri itsipapee iraitanteariri iirequite aisati iroaararo. inquishimentempiri. Impoiji impashiventea coavetachari
Te oncameetsateji maaroni oca. 8ॸIrointiquea ocameetsati impiatsatempime, eiro otimitsi incantimatantempiri.
irintacoteari itsipapee, irinintero maaroni cameetsayetatsiri, 9ॸPincamanteri pimantaari inquemisantasanoteri amanantiriri,

inquenqueshiretanaquea, inquemisantasanotanaque, irimatasanoteneri maaroni icantaqueriri. Te oncameetsateji


incameetsatasanotaque, iriote iraamaaventea irisati eiro impiatsateari, 10ॸte oncameetsateji incoshiteri. Irointi
yantantarotsi caari cameetsatatsi. 9ॸCameetsa inquearioventero ocameetsati iriotasanote yora amanantiriri eiro yamatavitiritsi
inquemisantasanotero irineane Tasorentsi, ora catsini. Impoiji incoasanojeite atiri inquemisanteri yora
avamejeitaqueriri, irimatantearori iroametantasanotero iriori oavisacojeitaqueeri, incantajeite: “Ocameetsati oca
queariotatsiri. Aisati iriotasanote iroameteri yora iquenquetsatacoyeetiriri Tasorentsi”.
tseencantatsiri.
10ॸAiniro oshequi caari quemisantiri jivatacaajeivetariri, Paita ayojeitantacari ineshinoncajeitaquee Tasorentsi.
neaveetashitachari, amatavitantatsiri, maaroni. Aitaque 11ॸMeeca
ayojeitaque ineshinoncajeitaquee Tasorentsi,
icantajeita yora cantanirojeitashitariri quemisantatsiri: icoaque iroavisacojeiteri maaroni atiri. 12ॸAri
“Pimpeajeitajea jorio, maaroni”. 11ॸNocoaque ineshinoncajeitaquee, yoametaquee ajocajero atseencanti, aisati
poimajerentanirojeiteri. Yojocacaaniroyetaqueri oshequi ajocajero icoajeitiri tseencantatsiri. Ayojeiti ocameetsati
quemisantatsiri iquemisanti. Te oncameetsateji oca maaroni quitaiteri anquenqueshiretanaquea,
yoametantanirotiri. Apatiroti icoaque iraitashiteari ancameetsatanaque, anquemisantasanotanaqueri Tasorentsi.
quemisantatsiri iirequite. 12ॸAiniro aparo, yora 13ॸMeeca ayojeitaque aamaajeitajeari Tasorentsi: yora

quenquetsatacairiri ishaninca, icanti iriori: “Yashi yoiro Avincatsarite Jesoquirishito. Tempa irio oavisacojeitaqueeri.
queretasati yamatavitanti, icatsimatanti. Oashenti ini”. Ayojeitaque impocaje, eiro yamataviteetsi, irootaque
13ॸQueariotaque oca icantaqueri. Ari pintsarotasanojeiteri aquimoshirejeitantajari. Aneajeitavajeri, impincatsaritapaaque.

193
ЬkՈϘѠϘʊґkͮтԆƄͮkҽʊͮʊѠʊҽʊҽϘॷ2ٍॷ3 194

14ॸAntapinijeitaquerocaari cameetsatatsi, iro cantaincha yoameetsatantaqueeri, aisati icanti ancantaitatiyempani


icamimentajeitaquee yoavisacotantajeitajeeri, antimajeite inquitequi. Ayojeitaque eiro yamataviteetsi.
yoameetsatantajeitajeeri, ashanincatasanojeitantajariri iriori, 8ॸQueariotaque oca icamantaqueeri. Nocoaque pincantajeiteri

acoasanojeitantacari antapinitero cameetsayetatsiri irointi. quemisantajeitiriri Atasorentsite irimajeitero maaroni oca,


15ॸPincamantasanojeiteri maaroni atiri oca nocamantaquempiri. pincamantasanoteri. Ocameetsajeitaque maaroni oca: eiro
Tempa itiancaquempi Tasorentsi, ari pincamantasanojeiteri yatsipetashijeitarotsi.
atiri inquemisantasanojeitanaque. Terica oncameetsateji
yantayetiri, cameetsa pincamantasanoteri. Eiro pishinetiritsi Jero oca pashini icantiriri Pavoro Tito.
intseencajeitempi. 9ॸEiro pisampitacoventirotsi caari iotasanoyeeti, aisati eiro
pishiretashitarotsi iquenquetsatacotashitaniri yora intacaroniri.
Pashini icantayetiriri. Eiro piquishimentarotsi isanquenareni Moishishi, eiro

3
1ॸPincamantajeiteri ashaninca impincatsajeiteri maaroni piquisatsatimentarotsi. Patsipetashitarocari, eiro oametimpitsi.
jivatacaajeitiriri aisati pincatsariventajeitiriri, 10ॸIntimerica amataviyeterineri quemisantatsiri

inquemisantajeiteri. Pincanteri ocameetsati incoajeitanaque inquisavacaajeitanteari, pincamanteri eiro yamatavitanti.


irantajeitero cameetsayetatsiri. 2ॸPincantajeiteri eiro Terica inquemisantempi, aparo pampiitasanoteri. Iro
icantimatiritsi itsipapee, eiro iquisatsatavacaajeitatsi, eiro cantaincha terica inquemisantempi, eiro picantajiritsi:
iquisatsi, irointi cameetsa incavintsaajeiteri maaroni atiri. “Noyemisantaririnte”. 11ॸIquemisantiro tseeyantsi iriori. Te
3ॸPeerani te anquenqueshireveiteani arori, te oncameetsateji yantayetiri, ainiro yantane.
anquemisantaveiteani, amatavitantaveitani, 12ॸNontianquempiri Aretemashi; tericampa, irioricampa

antapinitashiveitaroni maaroni acoanirotashijeitaniri, aisati Tiquico. Ariorica pineavaqueri, pishintsite pijate


antashiveitaroni maaroni anintashijeivetaniri. Acantani Nicoporishiqui: aitaque pineavaquenari anta. Nocoaque
antapiniveitaroni caari cameetsatatsi, aquisatsicaveitarini nonquimojantsitacotanaque anta. 13ॸPintacoteari yora Senashi,
itsipapee, aquisaveitani, aquisavacaajeiveitani. 4ॸIro aisati Aporo. Yora Senashi ioyetiro icantayetiri pincatsaripee.
cantaincha iotacaajeitaquee Tasorentsi, yora Pimpavaqueri maaroni coiteimotariri ariorica irovaanajea. Te
oavisacojeitaqueeri. Iotacaajeitaquee icavintsaajeitaquee, oncameetsateji oncoiteimoteari paitapeerica. 14ॸOcameetsati
inintasanojeitaquee. 5ॸYoavisacojeitaquee. Te antajeivetearoji iriojeitanaque ashanincapee arori incavintsaantajeite.
cameetsatatsiri iroavisacojeitanteeri, iro cantaincha Ocameetsati iramitacoteri yora ashinoncaincari. Ocameetsati
icavintsaashijeitaquee. Avaotisajeitaca, yoaneasanojeitaquee, irimayetero maaroni cameetsayetatsiri. 15ॸIvetsajeitaquempi
opashinishirejeitaquee Ishire. 6ॸAquemisantajeitaqueri maaroni nocarajeitaqueri aca. Novetsajeitari maaroni
Jesoquirishito, yora oavisacojeitaqueeri, irootaque quemisantatsiri ara, nintajeitanari. Nocoaque
itiancasanojeitantaqueeri Tasorentsi Ishire, te irineshinoncajeitempi Tasorentsi.
intsaneemparoji. 7ॸIneshinoncajeitaquee, irootaque Narotaque sanquenatimpirori oca: Pavoro
YORA PAVORO ISANQUENATINIRI IRIORI JIREMONA

iramitacoveitempiniji, iro cantaincha meeca oshequi


Ivetsatari Pavoro Jiremona. iramitacotempi avirori, aisati iramitacotena narori.
1ॸ¿Savicatsimpi, Jiremona? ¿Tecatsimpa oyempine? 12ॸNontiancajeri meeca impiashitanajempi aisati.

Narotaque Pavoro sanquenatimpirori oca. Nosaviqui meeca aca Nonintasanotaqueri catsini. 13ॸNocoasanovetaca quiso
caravosoquica. Noquenquetsatacotaqueri Jesoquirishito, iroyename aca, iramitacotasanotename aca caravosoquica:
irootaque yoiminqueanteetaquenari. Nocaratiri onquempeteame arime pintimeme aca, pamitacotename avirori.
ayemisantaririnte Timoteo nosanquenatimpiro oca. Noquenquetsatiro irineane Tasorentsi, irootaque notimantacari
Nonintasanotaquempi. Piquempejeitaquena, antaveejeitiniri meeca aca. 14ॸIro cantaincha te nioteji paitarica picoiri avirori.
Tasorentsi paitapeerica. 2ॸMeeca novetsataro Apia, Te noninteji noncantasanotempi pintacotena: aviro avinti
ayemisantaroronte. Aisati novetsatari Ariquipo, yora cantatsine. 15ॸPeerani ishiapitsavetaquempi, meecaquea
noshiacantaqueri nosoraroririnte. Yora soraropee incantaitatiyempani quiso iroajempi. 16ॸPeerani pamanantane
iquearioventiniri iyapitanote maaroni icoacairiri. Aisati iriori inaveitani. Iro cantaincha meeca iriotaque piyemisantaririnte
Ariquipo, imoncarataquena, noquearioventajeitiniri Tasorentsi pinintasanotajeri. Oshequi nonintaqueri narori, meeca
maaroni icoacaajeitaquenari. Aisati novetsajeitari maaroni pinintasanotavajeri avirori. Ocameetsati pininteri
ayemisantaririnte apatotapinitachari pivancoqui. 3ॸNocoaque pamanantane, iro cantaincha ocameetsatasanoti pinintasanoteri
irineshinoncajeitempi Apa Atasorentsite, cameetsa catsini piyemisantaririnte.
irisavicacaajeitempi. Aisati inquempetacaajeitempi 17ॸPamene, tempa aquempeavacaaca arori. Ari meeca

Avincatsarite Jesoquirishito. noninti pineshinoncatavaqueri, pinquempetacantename


pineshinoncatavaquename naroricame areetapainchaneme.
Iveshireimentari Pavoro Jiremona. 18ॸAriorica icoshitaquempi, aisati ariorica irevitaquempi, ari
4,5ॸIcamantapiniyeetaquena picantani piquemisantiri pincoacotenaro narori maaroni. 19ॸNarotaque nainti Pavoro
Avincatsarite Jesoshi, aisati pinintajeitiri maaroni sanquenatimpirori oca. Nompinaventajeri paitapeerica
quemisantatsiri yoameetsantiri Tasorentsi. Irootaque irevitaquempiri. Pinquenqueshiretero oshequi
nocantapinitantariri Atasorentsite: “Ariove pimatacaaqueri nocavintsaaquempi: pioti eirome notimime, eirome
Jiremona pamitacotasanoteri catsini”. 6ॸNocantiri pavisacotajime. 20ॸTempa, nonintane, piquemisantiri
iriotacaasanojeiteri maaroni ashaninca piquemisantacaajeitiri. Avincatsarite, meeca nocoaque pincavintsayena narori.
Cameetsa iriotacaasanojeiteri intacotasanojeitee Quirishito. Tempa piquemisantiri Quirishito, meeca nocoaque
7ॸMeeca niotaque, nonintane, pinintajeitiri itsipapee piveshireacaajena.
quemisantatsiri yoameetsantiri Tasorentsi, aisati 21ॸNiotaque ari pinquemisantena, irootaque

piveshireacaajeitari, irootaque nosanquenatantimpirori oca. Aitaque niotaque ari pimatenaro


noquimoshireimentantaquempiri, aisati maaroni nocantaquempiri, aitaque povanaashitavaqueanari
noveshireimentantaquempiri. maaroni nocantaquempiri. 22ॸAisati nocoaque pivetsiquenaro
nosavicantapeempari. Niotaque ariorica pincanteri Tasorentsi,
Icantacoventiri Oneshimo. irishinetena noneajempi aisati. 23ॸAiniro nocarataqueri
8ॸNiotinaro itiancane Quirishito: ishinetaquena Epajarashi aca caravosoquica. Iquempetaquena
noncamantempiro paitarica panteri, 9ॸiro cantaincha iquenquetsatacotiri Jesoquirishito, irootaque
anintavacaaca, irootaque caari nocoanta noncantempi: “Jero yoiminqueanteetacariri iriori. Ivetsatimpi. 24ॸAisati
oca pantayeteri”. Ari nanteashipataque meeca. ivetsajeitaquempi Maricoshi, Arishitaraco, Temashi, Irocashi,
Noquenquetsatacotiri Jesoquirishito, irootaque maaroni. Icarajeitaquena nantajeitiniri Atasorentsite
yoiminqueanteetaquenari caravosoquica. 10ॸTimatsi paitapeerica. 25ॸNocoaque irineshinoncatempi Avincatsarite
noquemisantacaaqueri aca, noshiacantaqueri meeca notomi. Jesoquirishito.
Ipajita Oneshimo: iriotaque noncantacoventeri. 11ॸTe Narotaque sanquenatimpirori oca: Pavoro

195
ISANQUENAYEETINIRI IJORIORIRINTE

icantaqueeri. 2ॸTempa oqueariotasanotaque maaroni


Yanaacotaqueri Quirishito itsipapee itiancanepee icantajeitiriri inampirepee, aisati yoasanquetaajeitaqueri
Tasorentsi, ipincatsaritasanoti. Tasorentsi maaroni caari quemisantajeitavaqueri: ineacarove.

1
1ॸPeerani yora Tasorentsi yoamejeitaqueri yora 3ॸMeeca oshequi ipomerentsiventajeitaquee Itomi

quenquetsatacantayetatsiniri. Aparopee ineasanotiri Tasorentsi, yoavisacojeitantajeeri. Ariorica antseencajeiteri, ¿pijitimpa eiro


irio itsipa iquemashitacari ineanatiri, irio itsipa ineiri inampire, irio yoasanquetaajeiteetsi iriri? Ijivataque Avincatsarite iriori
itsipa aisati imishitacaacari, maaroni. Aiquero yovainiri, aiquero yoamejeitaqueri iroamerepee jaoca ancantajeiteari
yovainiri, yoamejeitaqueri. Impoiji iriori yovaajeitaqueneri yora avavisacotantajeitajeari; impoijiquea yovaajeitaqueero arori
ashanincapeeni. 2ॸMeecaquea yoametasanojeitaquee itomisanori yora quemajeitaqueriri. 4ॸJanicarica icoacaapiniyetiri Tasorentsi
iriori Tasorentsi. Tempa iriotaque irinti anaacojeitiriri atiri itasoncantayeti, imatacaaqueri; aisati omatacaajeitiri Ishire
ipincatsariti. Icantiri peerani: “Notiomi, aviro vetsiqueroneri quipatsi, paitapeerica, caari amati arori. Ari aneajeitaqueri,
inquite, maaroni; pincantacantayetero maaroni”. Ari ayojeitantacari queariotaque icantiri Tasorentsi.
imoncarataqueneri icantaqueriri. 3ॸIshiasanotaqueri iriri,
Coajica impincatsajeiteri maaroni atiri Jesoshi.
ishipaquireasanotaque, ipincatsaritasanotaque. Tempa yanaacojeitiri
atiri ipincatsariti. Ariorica irinintanaque irimayetaquero paitapeerica, 5ॸAri meeca nonquenquetsatacotero pashini quipatsi onta
intasoncaque. Ari imajeitaquero maaroni icantajeitiri catsini: apatiro inquitequiniri: ora asavicajeitantapaajeari coajica. Eiro anta
ineanataque, mataca. Peerani ainironi antayetironi caari ipincatsariventajeitajeetsi inampirepee Tasorentsi, 6ॸeiro catsini.
cameetsatatsi, irootaque caari acameetsatantaveitani. Iro cantaincha Tempa peerani icantirini Iravirini Tasorentsi: “Te
ipocaque irinti icamimentajeitaquee yoameetsajeitantajeeri. Ipianaja nonquempetempiji avinti, te nontasorentsiteji narori. ¿Paita
aisati anta inquitequi, isavicapaaji iracosanoriqui Tasorentsi, icaratiri piquenqueshiretantanari? Tecatsi pinquenqueshireimentenari.
ipincatsarijeiti. Aisati, ¿janicampa yora poneachaneri inquitequi, yora
atiritapaatsineri? ¿Paita pineacameetsatantariri iriori? 7ॸAriorica
Yanaacotaqueri Quirishito inampirepee impocapaaque quipatsiqui, eiro imoncaratapaajaritsi pinampire
Tasorentsi, ipincatsaritasanoti. ipincatsariti. Iro cantaincha eiro osamanitasanotitsi
4ॸIrisati aisati anaacojeitiriri inampirepee Tasorentsi, iranaacotajeri aisati, impincatsaritasanotaje. Pisavicacaajeri
ipincatsaritasanoti, tempa icantiri Tasorentsi: “Notomi”. cameetsa, pimpeajeri pincatsarisanori. 8ॸPincanteri:
Ishanincatasanotacari. 5ॸ¿Icantirimpa Tasorentsi inampire: “Aviro ‘Pincantacantajeitero maaroni. Ari impincatsajeitempi maaroni
notomi, meeca notomintaquempi”? Te intominteariji inampirepee, ҡɗ̲ʮľɗҡʮ͑ҡѸɗ͑ľфɗٔॸٚ. Irootaque isanquenatiniri Iravirini.
irintiquea irinti Quirishito. ¿Icantirimpa inampirepee: “Narotaque Pineaquero, icantiri: “Pincantacantajeitajero maaroni,
pirintajeitari, notomintajeitaquempi”? Te incanteriji. 6ॸAisati impincatsajeitempi maaroni timajeitajantsineri”. Tequera
peerani, ipocantacari itomi quipatsiquica, icanti: omoncarateaji maaroni, iro cantaincha 9ॸayojeitaque peerani
“Nocoacaajeitaqueri maaroni nonampirepee impincatsajeiteri iponeanaca Jesoshi inquitequi, ipocaque quipatsiqui. Te
notomi”. 7ॸIcanti Tasorentsi: “Notiancapinitiri nonampirepee impincatsaritasanotapeeji, te irimoncaratapaajeariji inampire
yovaajiniri ashaninca noneane, ishintsitasanojeiti. Ainiro Tasorentsi ipincatsariti. Oshequi yoashinonqueevetacari,
shiaarantaquerori paamari”. 8ॸIro cantaincha icantiri Itomi irinti: icamimentajeitaquee, irootaque caari ajajeitantea
“Oshequi pipincatsariti, oshequi pitasorentsiti: Sharincaveniqui. Irio tiancaqueriri Tasorentsi ayojeitantacari
pincantaitatiyempani. Ocameetsatasanotaque pineane, oshequi ineshinoncajeitaquee. Meeca cameetsa isavicapaaji
oqueariotasanotaque. 9ॸOshequi pinintacaajeitaqueri atiri intime inquitequi, ipincatsaritasanotapaaji aisati.
cameetsa; te pinintacaajeiteriji catsini irantero caari cameetsatatsi.
Icamantaquee paita icamantacari Jesoshi.
Noveshireacaasanotaquempi, panaacojeitaqueri itsipapee
piveshireasanotanaca avinti”. 10ॸAisati icantiri: “Pincatsari”; tempa 10ॸAri yovetsicajeitaquee maaroni, irootaque meeca
icantiri: “Oshequi pipincatsariti avirori. Peerani povetsicaquero ampincatsajeitanteariri maaroni; tempa itasoncaquee
quipatsi, inquite, aisati maaroni timantajeitarori. 11,12ॸCoajica atimajeitantacari meeca. Oshequi iquematsicatimentajeitaquee,
ompeajeitanajea, irompa avinti pincantaitatiyempani pintime. irootaque ocameetsatantari ampincatsajeiteri,
Oquempeta maatsaraantsi yojoqueetiro irantajeari iroaquerari, avavisacojeitantajeari; tempa aitaque icoaque intomintajeitajee
aisati pinquempetacantajero iroori quipatsi: pojocajero Tasorentsi maaroni, icoaque iraajeitajee inquitequi. 11ॸAri
povetsicantajeari pashini. Irompa avinti, eiro pipashinitatsi, eiro yoameetsajeitaquee Jesoshi, meeca acantajeitiri Iriri iriori:
pipeatsi catsini”. 13ॸ¿Icantirimpa Tasorentsi inampire: “Pisavique “Apa”. Irootaque caari ipashiventacantee Jesoshi icantajeitee:
nacosanoriqui irosati impincatsarijeitantempiri quisajeivetimpiri”? “Iye”, aisati: “Tsio”. 12ॸTempa ocanti Sanquenarentsi: “Icantiri
Te incanteriji, irinti icanti itomi irinti. 14ॸTempa irio inampirepee Quirishito Iriri: ‘Noncamantajeiteri iyepee aisati tsiopee jaoca
antayetiniriri icoacaajeitaqueriri: yamenacoventajeitaqueri picanta; ͑Ύ͑Ëфʮľɗҡľфɗ͑Ύ̲Й̲ЙΎֆԮľ͑ҡʮľɗҡľ̲Йɗٔॸٚ. 13ॸOcanti
maaroni yora oavisacotajanchaneri. pashini Sanquenarentsi: “Noncarajeiteri iyepee aisati tsiopee
nonquemisantajeiteri Tasorentsi”. Iro pashini ocanti: “Apa,
Ocameetsati anquemisantasanojeiteri Itomi Tasorentsi. pineaquena aca, nocarajeitiri aisati pitomipee, aisati

2
1ॸIcoacaasanojeitaquee
Tasorentsi pishintopee. Irootaque pitimacantacariri noshanincajeitajeari”.
anquenqueshiretasanotero maaroni icantajeitaqueeri Itomi: 14ॸArojeitaque atiri itomipee Tasorentsi, irishintopee; caamaneri

tempa oqueariotasanotaque, te oncameetsateji ampeacotearo anajeitaque. Ari iquempejeitapaaquee Jesoshi,

196
197 ʊґkͮтԆƄͮk֤ƄƄҽʊͮʊѠʊʊˇϘѠʊϘѠʊѠʊͮҽƄॷ2–4

icamimentajeitapaaquee. Intsoncajeiteri camaari, coavetachari piquenqueshiretajiritsi aisati. 13ॸIrointi ocameetsati meeca


iroajeiteeme aisati iraajeitanaqueeme Sharincaveniqui. pinquemisantacaapiniteri pishaninca maaroni quitaiteri: coajica
15ॸPeerani atsaroacaajeiveitaroni ancamajeiteme, acantatiani; eirorica pimatirotsi. Eirorica iquemisantajeiti meeca, incanteani
meeca te antsaroajeitanajeji, irointi aveshireajeitanaja. 16ॸTe irio irampiitapinitero caari cameetsatatsi, irametearo: impoiji
irintacotapeempa Jesoshi inampirepee Tasorentsi, aintiquea oshequi iramatavitaquea, eiro icoitsi catsini inquemisante.
intacojeitapaaca aroripee: maaroni joriopee. 17ॸAri 14ॸAriorica ancantaitatiyempani ashireteari Quirishito,

yatiritapaaque, irirentijeitapaaquee; iquempejeitapaaquee arori, ayojeitanaque ancarajeiteri ajajeitanaque inquitequi: eiro


irootaque iotantacari ineshinoncajeitaquee aisati icantaqueri yamataviteetsi. 15ॸIro cantaincha pinquenqueshiretajero
Tasorentsi irineshinoncajeitee iriori. Aisati imajeitaquero isanquenatiniri Iravirini: “Meeca pinquemajeitavaquero icantiri
maaroni icoacaajeitaqueriri Tasorentsi, icamaque Tasorentsi. Eiro piquishiritsi, eiro pitseenquiritsi: eiro
yoameetsajeitantacariri maaroni antirori caari cameetsatatsi, piquempetaritsi yora piatacariri peerani”.
meeca yaacameetsajeitaquee Tasorentsi. 18ॸOshequi 16ॸPeerani yora ejipitosati oshequi yoashinoncaajeitaqueri

iquematsicatacaro iriori; aisati ineantavetacari camaari, maaroni intacantajeitaqueeri. Ari icantajeitiri Moishishi:
irantacayerime caari cameetsatatsi. Meeca aroripee, ariorica “Tsame, naajeitanajempi pashiniqui quipatsi, cameetsaquea
anquematsicayetearo paitapeerica, aisati ariorica asavicajeitantajeari”. Icantajeiti: “Cameetsa, tsame ajajeite
irineantavetaquee camaari, ioti irinti Jesoshi aitaque ocantari. maaroni”. Iro cantaincha tempa iriojeitaque piajeitacariri
Irootaque iotantacarori intacojeitaquee. Moishishi aisati Tasorentsi. 17ॸIrootaque ishemantacariri
Tasorentsi. Ocarataque 40 osarintsi ishemacari. Oshequi
Yora Quirishito, yanaacotaqueri Moishishini ipincatsariti. yantajeitaquero iriori caari cameetsatatsi, irootaque

3 ishinetantacariri icamajeitaque anta caaraiteriqui. 18ॸTe


1ॸMeeca, noyemisantaririnte, noncamantempi te

pinquempejeiteariji yora caari quemisantatsi: inquemisantajeiteriji, irootaque icantasanotantariri: “Eiro


icoyeajeitaquempi avinti Tasorentsi pintsipajeitanteariri anta pareejeitatsi anta ocameetsaiteti”. 19ॸPineaquero,
inquitequi. Pinquenqueshirejeitanaqueri Jesoshi, jaoca icanta: itseencajeitaqueri Tasorentsi, irootaque caari yareejeitanta
iquempejeitacari maaroni itiancanepee Tasorentsi, iriori anta ocameetsaitetinta.
icamantajeiteero maaroni icoacaaqueeri Tasorentsi. Aisati
Icoaque Tasorentsi areejeitea anta ocameetsaitetinta.
iquempetacari yora ivincatsarite saserote: yovaajiniri Tasorentsi
acoacotiriri arori. 2ॸPeerani yora Tasorentsi icantaqueri
4
1ॸPamene, icantajeitaquee Tasorentsi: “Ariorica
Moishishi: “Cameetsa poamejeiteri pishanincapee, pinquemisantajeitena pisaviquimojeitena aca nonampiqui,
piotacaajeiteri maaroni nocoacaajeitaqueriri”. Ari aca ocameetsaitetica”. Iro cantaincha queariompia,
iquearioventaqueneri Moishishi maaroni icantaqueriri piquempetaricari yora peeraniniri caari areetachani.
Tasorentsi. Yora Jesoshi yanaacotasanotaqueri Moishishi, 2ॸOcameetsatasanotini ora icashiacaavetacariniri Tasorentsi,

iquearioventasanotaqueneri Tasorentsi maaroni icantaqueriri, aisati ocameetsati oca icashiacaajeitaqueeri arori. Iro
catsini. 3ॸTempa aneacameetsatasanotiri yora vetsiquirori cantaincha te inquemisantajeiteni iriori, irootaque
ivanco: te aneacameetsatasanoteroji ivanco irointi. Tempa irio yatsipetashitantacarori icamantiri.
iotatsiri irinti yovetsiqui: te ioteji pancotsi ovetsicajea irosati. 3ॸAriorica aquemisantasanotaqueri Tasorentsi, ari

Aisati ocameetsati aneacameetsatasanoteri Jesoshi, oshequi areetasanotaquea anta ocameetsaitetinta, iro cantaincha eiro
ipincatsariti; eiro aneacameetsatasanotiritsi Moishishi irinti, te yareetatsi yora caari quemisantiri. Tempa icantaquerini
impincatsaritasanoteji. 4ॸTimatsi vetsiquirori maaroni Tasorentsi: “Noquisaqueri, irootaque nocantasanotantariri: ‘Te
pancotsipee, iro cantaincha yovetsicajeitaqueri Tasorentsi pinquemisantenaji, irootaque eiro pareetantatsi anta
maaroni timajeitatsiri, catsini. 5ॸAri cameetsa iquearioventiniri ΎË̲ľľҡѸɗҡľҡɗ͑ҡٔॸٚ. Peerani, tequerani irovetsiqueroni quipatsi,
Moishishi Tasorentsi maaroni icoacaayetaqueriri, iro yovetsiquitavetanari irisavicanteameri, iro cantaincha te
cantaincha iquempetacari inampire. Intavetacaro irareejeiteaji. 4ॸAyojeitaque yovetsicajeivetacaro maaroni,
yoamejeitaquee capichaji yantayetiri Tasorentsi. moncarataca. Tempa ocanti Sanquenarentsi: “Ocarataque 6
quitaiteri yovetsicajeitantacarori Tasorentsi maaroni;
Iquisaqueri Tasorentsi tseenquiriri aisati piatsatariri. moncarataca. Impoiji, quitaiteri 7 yoipacaquero
6ॸIro cantaincha, Quirishito irinti, iquearioventasanotiniri yovetsicantaque, ari ocarati”. 5ॸAri yovetsicavetanari, iro
Tasorentsi maaroni icoacaaqueriri. Caari ini inampire, irinti cantaincha te inquemisantajeiteriji irioripee, irootaque
itomisanori. Ariorica ancanteani ashirejeiteari, ayojeitaque icantantari aisati Tasorentsi: “Eiro catsini yareejeitatsi aca
iraajeitanaquee anta inquitequi, irootaque ocameetsatantari ocameetsaitetasanotica”. 6ॸAri ocameetsataque ora
anquimoshirejeite, impoiji ayojeitaque ashanincajeitacari icantaqueriniri Tasorentsi, iro cantaincha eiro yareejeitatsi
Tasorentsi. 7ॸJero oca osanquenatacaaqueriniri Ishire Tasorentsi iriori yora icantaqueniri: pineaquero, te inquemisantajeiteji. Iro
yora Iravirini: “Meeca pinquemajeitavaquero icantiri cantaincha intimaarantaje areetajanchaneri. 7ॸIcanti Tasorentsi:
Tasorentsi. 8ॸEiro piquishiritsi, eiro pitseenquiritsi: eiro “Meecaquea nocoacaajeitaqueri atiri inquemisantajeitena
piquempetaritsi yora piatariniri peerani. Ipiavetacari peerani irareejeitantajeari jenoqui”. Irootaque isanquenatacaaqueriniri
Tasorentsi anta caaraiteriqui, ijivetani eiro yoasanquetairitsi. Iravirini: “Meeca, ariorica pinquemavaqueri Tasorentsi
9ॸIcantini iriori: ‘Queario ipiajeivetaquena narori pishanincani inquenquetsatacayempi, eiro piquishiritsi, eiro pitseenquiritsi”.
peerani. Ocarataque 40 osarintsi natsipetashita 8ॸArime irareetacaajearime Josoe ishanincapee anta

notasoncacoventiri. 10ॸIro cantaincha ipiajeitaquena, irootaque ocameetsaitetinta, ¿arimpa impoiji irisanquenatacaaquerime


noquisajeitantacariri narori, nocantaquerini: Oshequi Tasorentsi Iraviri: “Coajica irareejeitea quemisantajeitanari
pitseencaquena, te pinquenqueshiretenaji. Te pincoajeiteji anta ocameetsaitetinta”? 9ॸIrootaque ayojeitantacari coajica
piojeite paitarica nocoacaajeitaquempiri. 11ॸNoquisaqueri, ajajeitaje maaroni quemisantatsiri anta ocameetsaiteti, eiro
irootaque nocantasanotantacariri: Eiro pareejeitatsi anta anta apomerentsitapaajatsi antsameejeitaje. 10ॸPeerani
Canaqui, ɗѸҡɗľɗфΎЙфľľʮľɗҡҡѸɗËΎË̲ľľҡѸɗҡľҡɗËٔॸٚ. itsoncantacarori Tasorentsi yovetsicayetaque, yoipacaquero,
Irootaque isanquenatiniri peerani Iravirini. tecatsi irantaje aisati. Aisati arorijei, ariorica ajajeite
12ॸQueariompia, noyemisantaririnte, pitseenquiricari irioriquinta, anquempejeitapaajeari, amaoreajeitapaaje, tecatsi
Tasorentsi: te oncameetsateji. Yanei irinti, icantani. Iro antajeitapaaje. 11ॸTsame ancoasanojeitajero areejeitajea anta:
cantaincha ariorica pintseenqueri, pimpeacoteari: eiro eiro apiatsataritsi, eiro atseenquiritsi. Eirorica
ʊґkͮтԆƄͮk֤ƄƄҽʊͮʊѠʊʊˇϘѠʊϘѠʊѠʊͮҽƄॷ4–6 198

aquemisantasanotiri, eiro areetajaritsi. 12ॸAneatsiri ini itsipapee, iro cantaincha ainirotatsi picoajeiti oamejeitempineri.
Tasorentsi, oshequi itasorentsiti; imatasanotaquero maaroni Picoajeiti nampiitajempiro caari pomerentsitatsi.
icantajeitiri. Tecatsi ompomerentsitimoteari, ioti jaoca ocantari Piquempetacari jananequi: coatsimpi pantsomite, te paveeroji
aquenqueshireantari aisati ashire; ioti catsini jaoca acantari; pantsiquero poyeari. 13ॸQueario, piquempejeitacari jananequi,
iotiro maaroni aquenqueshirejeitiri aisati maaroni acoajeitiri. coatsimpi pantsote: tequera piotasanojeitero Irineane
13ॸTecatsi materone irimanapitsateari: ineasanojeitaquee Tasorentsi oamejeiteeri jaoca ancanteari
maaroni; jaocarica asavicajeitiri, ineajeitaquee. Itsoteayetiro ancameetsajeitantajeari. 14ॸPiotasanoterime Tasorentsi,
quipatsi, maaroni; iquenqueshirejeitaquee maaroni. pincoajeiteme poyeari pantsicasanoterime. Piotaqueme paita
cameetsatatsiri antajeitaqueri, aisati piotaquerome caari
Yora Jesoquirishito iquempevetacari ivincatsarite saserote. cameetsatatsi eiro pantirome.
14ॸAri ijataji Jesoshi anta inquitequi, itsipatapaajari iriri, yora
Tasorentsi. Ainiro meeca icantiri Iriri: “Pincavintsaajeiteri Icamantiri sanquenatirori paita isanquenatantanariri.

6
quemisantajeitanari”, iquempevetacari yora ivincatsarite 1ॸEiro napiitapinitajimpirotsi oca noametacotapinitiriri
saserotepee, irootaque ocameetsatantari ancantaitatiyempani Quirishito: te ompomerentsiteaji. Eiro meeca
anquemisantajeiteri. 15ॸYatiritapaaqueni peerani, picantajanatsi: “Pampiitapinitajenaro”. Ocameetsati aiquero
iquematsicayetacaro paitapeerica, aisati yora caamari iriori pijatatiye piotasanotanaquero maaroni icoacaajeitaquempiri
irantacayerime caari cameetsatatsi, iro cantaincha tecatsi Tasorentsi. Nocantimpini peerani: “Eiro pantashiyetarotsi
irante. Iotitantaqueerori irinti maaroni aquematsicayetari aisati paitapeerica, eiro oavisacotimpitsi: tecatsi pincantea
jaoca icantaqueeri camaari. Ioti opomerentsitimojeitaquee, iro poavisacotajea avisati. Ocameetsati pinquemisanteri Quirishito
cantaincha icavintsaasanojeitaquee. 16ॸEiro meeca pavisacotantajeari. 2ॸPivaotisatimentajeiteari iriojeitanteari atiri
atsaroacaajeitajaritsi anquenquetsatacayeri Tasorentsi: piquemisantiri. Ariorica pincanteri Tasorentsi iramitacoteri
ayojeitaque irineshinoncajeitaquee, incavintsaasanojeitaquee. piyemisantaririnte, pipamijeitaqueri. Ariorica ancamajeite
Eiro ishineteetsi ashinoncaajeitea. antinaajeitanaje aisati, impoiji incantacoventajeitee Tasorentsi”.
Ari eiro napiitajimpirotsi oca piotitaniri, 3ॸirointi ariorica
Icoacaaqueriri Tasorentsi yora ivincatsarite saserote. irinintacayena Tasorentsi, noametempiro iroaquerari, caari

5
1ॸAri ipeaqueri Tasorentsi atiri ivincatsarite saserote, piquemapiniti.
icoacaapinitiri iramanacoventajeitee arori. Irio 4-6ॸPamene. Ainiro ashaninca quemavetaroniri irineane

vaaqueneriri Tasorentsi paitarica apajeitiriri. Antajeitiro caari Tasorentsi, iveshireimentavetacari Tasorentsi, amitacovetacari
cameetsatatsi, irootaque maaroni osarintsi yoantanariri saserote Ishire iroori. Iovetaca ocameetsati irineane Tasorentsi; iovetaca
Tasorentsi aparoni virantsi cameetsari, itaaqueneri. Impoiji coajica impincatsariventajeitee Quirishito. Iro cantaincha
yaacameetsajeitaquee maaroni quemisantatsiri, yojocajiro iquemisantaveitani. Ariorica yojocajiro iquemisantiri
iquempetacantajeitaquee te antajeiteroji caari cameetsatatsi. Itomi Tasorentsi, oquempetaca icoaque irampiitajerime aisati
2ॸAri iquempejeitaquee arori, atiri ini; te irimateroji intime impajacotacantajeri. Itseencaqueri, icoaque intseencacaajeiteri
cameetsa catsini, irointi timatsi yantiri iriori caari itsipapee atiri, irishirontimentajeitanteariri Quirishito. Ari
cameetsatatsi. Irootaque iotantacari icavintsaajeitaquee ariorica tecatsi incantajea inquemisantasanotaje yora
antero arori caari cameetsatatsi. 3ॸAisati ariorica yoiniri quemisantaveitachaniri. Queariyea, piquempetaricariyea
Tasorentsi ovisha, iquenqueshiretiro antanepee arori, aisati avirori. 7ॸAriorica cameetsa oparii incani quipatsiqui aisati
irantane iriori. 4ॸTe irisati peashitachane ivincatsarite saserote, onintiro panquirentsi, otimaque yoajeitari yora panquitirori.
irinti peaqueri Tasorentsi; oquempetaca peerani ipeaqueri Aaro Tempa iriotaque Tasorentsi oameetsantirori quipatsi
isaserotetantacari. onintantarori panquirentsi. 8ॸIro cantaincha ariorica pineaquero
5ॸAisati iquempetaca Quirishito: te irisati peashitachane oantsiqui saveshiniro aisati otsipapee totsequishi, tempa
quempetearine saserote, irinti peaqueri Apa Tasorentsi. Tempa picanti: “Te oncameetsateji, tsame anquiacojeitero, antaajeitero
icantiri peerani: “Aviro notomi, meeca quitaiteri maaroni”. Queariyea, piquempetarocari avirori, irointi
notomintaquempi”. 6ॸPashini aisati icantiri: pinquempetearo cameetsari quipatsi.
“Pincantaitatiyempani pisaserotetanaque, pinquempeteari iriori
Merequiserequi”. Iveshireacaacari yora isanquenatiniri.
7ॸPeerani, yatiritantapaintaniri Quirishito, oshequi 9ॸAri nocantavetaquempi: “Pitseenquicari”, aisati nocantimpi:
iquenquetsatacaapinitiri Iriri, iraasanotacani, aisati “Piquempetarocari quipatsi oshiocantari saveshiniro”. Iro
ijaquitacani; icantiri: “Apa, ariorica noncame niotaque cantaincha, noshaninca, nonintajeitaquempi. Naamaaca
pimatajena pointinaajena”. Ari oshequi ipincatsataqueri cameetsa pisavicajeitaque, aisati iroavisacojeitempi Tasorentsi.
Tasorentsi, irootaque imatantacarori iriori icoacairiri. 8ॸQueario, 10ॸTempa icameetsataque, eiro ipeacotarotsi maaroni pantiniriri:

itomi Tasorentsi ini, iro cantaincha iquemisantiri Iriri, ioti piquearioventaquero icoacaimpiri, ioti picavintsaajeitiri
irootaque iquematsicatantacarori paitapeerica. Meeca ariorica piyemisantaririnte, picantani. 11ॸNocoacaasanojeitaquempi
anquemisante arori, aisati anquematsicatearo paitapeerica, pinquearioventajeitero pinintajeiteri itsipapee, pincanteani,
iotiro irinti jaoca ocantari. 9ॸAri imatasanotaquero maaroni irosati omoncaratanteari impinatantempiri Tasorentsi. 12ॸEiro
icoacairiri iriri, iquemisantasanotaqueri: irootaque imatantarori piperaventarotsi icoacaimpiri Tasorentsi, irointi
aisati yoavisacojeitiri maaroni quemisantasanojeitiriri iriori. pinquempejeiteari yora itsipapee quemisantasanotiriri,
Meeca eiro ajajeititsi Sharincaveniqui, ainti ajajeite inquitequi, quearioventiniriri maaroni icoacaajeitiriri iriori. Queario
ancantaitatiyempani asavicajeitapaaje. 10ॸIriotaque irineajeitero maaroni icashiacaajeitaqueriri.
ishiacantaqueri Tasorentsi ivincatsarite saserote, icanti: “Irio 13ॸPamene, ariorica ancoaque ayotacaasanoteri itsipapee

iquempetaca notomi Merequiserequi iriori”. ashaninca queario oni acantaqueriri, acantiri: “Ioti Tasorentsi
queario oni oca nocantimpiri. Yanaacojeitaquee irinti,
Tequera inquemisantasanote yora isanquenatiniri. ipincatsaritasanoti. Ariorica namatavitempi,
11ॸNocoavetaca nontsoteajeitempirome maaroni oca, yoasanquetanacari”. Timatsi meeca icantaqueeri Tasorentsi, iro
noametasanojeitempirome. Otimaveta piotantavetari, iro cantaincha tecatsi anacoterine irinti, tecatsi oasanquetayerine
cantaincha te pinquemisantavaquenaji, irootaque caari irinti. Apatiro icantiri Avarama: “Queario oca noncamantempiri
piquemantavacaro. 12ॸOncameetsateme poamejeiterime meeca nainti, tempa naro Tasorentsi: eiro nopashiniyetirotsi noneane”.
199 ʊґkͮтԆƄͮk֤ƄƄҽʊͮʊѠʊʊˇϘѠʊϘѠʊѠʊͮҽƄॷ6ٍॷ7

14ॸImpoiji icantiri: “Queario, nontasoncacoventempi, oshequi anaacotantatsiri ipincatsariti, irootaque icantantariri Tasorentsi:
nintacotempi; aisati noshequiaqueri pishaninca”. 15ॸAri “Apa, pintasoncacoventeri Avaramaca cameetsa
yoyeasanotaqueri Avarama, impoiji ineasanotaquero maaroni irisavicanteari”. 8ॸAca ashaninca inajeiti yora ishanincani Irevi,
icashiacairiri. 16ॸTempa ariorica ancoaque ayotacaasanoteri imoncarajeitaquee arorijei, acamajeiti, iro cantaincha
itsipapee ashaninca queario oni acantaqueriri, acantiri: “Ioti yaapinitaqueri maaroni apajeitaqueriri. Iro cantaincha peerani
Tasorentsi queario oni oca nocantimpiri. Yanaacojeitaquee yora Merequiserequi, inashita: oquempevetaca te incameji
irinti ipincatsaritasanoti. Irimatacayena nontsoteaquempiro irinti, te oncanteji sanquenarentsi: “Icamaque”. 9,10ॸPeerani,
maaroni nocantimpiri. Ariorica namatavitempi, ipaarantantacariri Avarama vaararontsi, tequerani intimeni
iroasanquetaquena iriori”. Ariorica ayotaque Irevi: itimi iriori impoiji. Iro cantaincha arime intimiteame,
ipincatsatasanotaque Tasorentsi, ari ashiretasanotearo impaaranterime aisati iriori: tempa inquempetearime yora
icantaqueeri. 17ॸAri otimini icashiacaajeititacariniri Tasorentsi jivatatsiri itimi. Aisati inquempejeiterime maaroni
yora peeraniniri. Icoaqueni iriojeite eiro yamatavijeitiritsi, ishanincapeeni Irevi: maaroni saserotetatsiri. Aitaqueme
irootaque icantasanotantariri: “Queario oca noncamantempiri impincatsajeiterime Merequiserequi maaroni. Pineaquero,
nainti, tempa naro Tasorentsi: eiro nopashiniyetirotsi noneane”. ajorioririnte ipincatsajeitaqueri saserotepee, irootaque
18ॸAri oqueariotasanotaque irineane Tasorentsi: te irioteji ipaarantajeitantacariri paitapeerica, iro cantaincha yora
intseeya. Iro cantaincha aisati icantini: “Queario oca saserotepee ipincatsatasanojeitaqueri Merequiserequi: tempa
noncamantempiri”, ayotasanojeitantacari eiro catsini yanaacotantaque iriori isaserotetasanotaque,
yamatavitantitsi. Meeca, ariorica aventeari iroavisacojeitajee, ipincatsaritasanotaque.
ayotasanotaque irimataqueero oca icantaqueeri:
iroavisacotasanojeitee. 19ॸAriorica ayojeitaque avavisacotaca, Yora ishanincani Irevi, tecatsi incantee iroavisacojeitee.
tempa aveshireasanotaca, eiro aquenqueshiretajatsi aisati. 11ॸAri itimajeiveta yora ishanincani Irevi: yora Aaro aisati
Ayojeitaque ocameetsataque anquenquetsatacaajeiteri meeca maaroni ishanincani iriori, isaserotejeitaque; aisati otimaveta
Tasorentsi, aisati coajica areejeiteari: tecatsi ticavaqueene. isanquenajeitiniri Moishishi, oamejeitiri paitapeerica antajeitiri.
20ॸIjivajeitanaquee Quirishito, icamantacoventaquee: Iro cantaincha tecatsi incantee iriorijei iroameetsajeitee,
iquempetacari yora Merequiserequi, ivincatsariteni saserote iroavisacojeitee; irootaque itiancantacariri Tasorentsi pashini
peerani. saserotetajantsiri, quempetajariri yora Merequiserequi. 12ॸAri
inashita yora saserotetatsiri, aisati meeca onashita
Yora Merequiserequi yanaacojeitaqueri icoacaajeitajeeri Tasorentsi. 13,14ॸItimaveta saserotepee
isaserotetasanotaque maaroni ishanincani Irevi. shanincajeitacariri Irevi, aisati isanquenajeitaqueneri Moishishi,

7
1ॸAri meeca nonquenquetsatacoteri yora Merequiserequi: yoamejeitiri paitarica yantajeitaqueri. Iro cantaincha yora
peerani ipincatsariventajeitaqueri yora saremisati. Aisati iroaqueratajantsiri saserotetajantsiri te irishanincateariji Irevi,
Tasorentsi iriori, yora savicatsiri inquitequi, ipeaqueri saserote, irinti ishanincatacari Jora. Te irisaseroteteji itsipapee
icanti: “Irio saserotetatsine yoca”. Ari itimi pashiniqui nampitsi ishanincani Jora: te irisanquenajeitenerini Moishishi, te
Avarama. Yaajeitanaqueri iratiritepee, ijajeitanaque incanteriji irinti impeaquea saserote. 15ॸMeeca itimi yora
imanajeitiri yora iisaneentane, yora noshiquiriri itomitsori: quempetariri Merequiserequi, inashita iriori, ayotantacari
oshequi inajeiveta, iro cantaincha ipoyereajeitaqueri maaroni, onashita icoacairiri Tasorentsi. 16ॸTe irishanincateariji Aaro
ivincatsaritepee, maaroni. Ari ipianaja Avarama, yoipiajiri ipeantacari saserote; irointi itasorentsitaque aisati icantaitatiani
itomitsori, aisati yamayetajiro ivararoni yora yovaitiri. yanei, irootaque ipeantacari saserote. 17ॸTempa icantirini
Ipiantajari, itonquiotavacari Merequiserequi, icantiri Tasorentsi peerani: “Pincantaitatiyempani pisaserotetanaque,
Tasorentsi: “Pintasoncacoventeri Avaramaca cameetsa pinquempeteari iriori Merequiserequi”. 18ॸOtimavetani oca
irisavicanteari”. 2ॸImpoiji yaarantaji Avarama vaararontsi, isanquenatiniriri ishanincani Aaro, iro cantaincha te incoyeji
ipaarantaqueri, icantiri: “Jeroca irashi Tasorentsi”. Otimirica Tasorentsi ampomerentsiventearo meeca. Antsipetearome,
10, ari ipaqueri aparoni. Ari ipajita iriori Merequiserequi. tecatsi oncantajeitee oavisacojeitee. 19ॸAmoncarajeiterome
Acantiri aneanequi: “Cameetsatatsiri”. Ipincatsariventajeitiri maaroni, eiro oameetsajeiteeme. Iro cantaincha irinti Quirishito
saremisati. Ocantiri Saremi aneanequi: “Cameetsa asavicajeiti”. aitaque irimatajee iraajeitanajee anta Tasorentsiqui. Te
3ॸOra sanquenarentsi tecatsi onquenquetsatacoteri iriri antsipetashiteaji aquemisantajeitaqueri irinti.
Merequiserequi. Tecatsi onquenquetsatacotero iriniro, icharine,
tecatsi. Tecatsi onquenquetsatacotero itimantacari aisati Icanti Tasorentsi: “Queario, incantaitatiyempani
icamantacari. Oquempevetaca icantani itimini, irootaque Quirishito irisaserotetanaque”.
ishiantacariri itomi Tasorentsi; icantani iriori isaserotetanaque, 20ॸTe incantashiteaji Tasorentsi, icantasanoti: “Queario oca
icantapinitiri Tasorentsi: “Pintasoncaventeri maaroni noncamantempiri, tempa naro Tasorentsi. Incantaitatiyempani
quemisantanari”. Quirishito irisaserotetanaque”. 21ॸTe inquempeteariji irinti
4ॸPineaquero, oshequi ipincatsaritini Merequiserequi. ishanincajeini Aaro. Iro cantaincha icantiri Quirishito irinti:
Intacantajeitaqueeniri peerani Avaramani, iro cantaincha “Queario oca noncamantempiri, tempa naro Tasorentsi. Te
ipincatsatiri, aisati ipaarantaqueri ivaararoni imanatiniri. noncantashiteaji, eiro namatavitimpitsi. Avirotaque saserote,
5ॸPamene, impoiji catsini itimi ishanincani Avaramani: yora pincantaitatiyempani”. 22ॸIrootaque ayojeitantacari
Irevi. Isanquenatacaaqueri Tasorentsi Moishishi, yanaacotantaque Jesoshi isaserotetasanotaque, imajeitaquee
isanquenatantarori: “Icoaque Tasorentsi impeaquea ishanincani yoavisacojeitaquee. 23ॸAri icarajeiveitani oshequi
Irevi saserotetatsineri. Nocoaque maaroni ijorioririnte saserotevetachaniri, iro cantaincha icamapinijeitaque,
impaaranteri iriori ivararo, ivira, maaroni: intimerica 10, ari yojocapinijeitaquero isaserotetantaniri. 24ॸIrinti Quirishito,
imperi aparoni”. Pineaquero, ishanincani Avaramani inajeitini: icantani itimi: irootaque imatantarori isaseroteti, icantani.
ishanincani Irevi aisati maaroni ijorioririnte. 25ॸImajeitaqueri quemisantajeitiriri: yoavisacotasanojeitaqueri

Ishanincatavacaajeitaca. 6ॸIro cantaincha peerani yora maaroni coasanotatsiri iraanajeri Tasorentsiqui. Icantani yanei,
Merequiserequi te irishanincatearini Avaramani, inashita iriori; irootaque imatantarori icamantacoventajeitaquee.
iro cantaincha yaavaquero maaroni ipaarantaqueriri iriori, 26ॸQueario, ocameetsatasanoti isaseroteventajeitaquee; tempa

aisati icantacoventaqueri yora intacantajeitaqueeri: yora Tasorentsi ini, te aneroji irantane, te iranteroji caari
icashiacaaqueri Tasorentsi. 7ॸPineaquero, yora Merequiserequi cameetsatatsi; te inquempejeiteariji yora caari cameetsajeitatsi
ʊґkͮтԆƄͮk֤ƄƄҽʊͮʊѠʊʊˇϘѠʊϘѠʊѠʊͮҽƄॷ7–9 200

isaviquimojeivetapaintaniri. Meeca isaviqui cameetsa anta icantini: “Ontime pashini noncamantajeiteriri atiri, eiro
inquitequi jenoqui. 27ॸYora itsipapee saserotetatsiri, maaroni oquempetajarotsi nocantiniri peerani”. Ari oca icantiri meeca,
quitaiteri yoapinitiniri Tasorentsi ivirapee, itaapinitiniri. Iro irootaque poyeetajarori icantiniri peerani.
yoapinitantanariri, oshequi iquenqueshiretaquero caari
cameetsatatsi yantajeitiri aisati yantajeitiri iriori ijorioririnte. Iquenquetsatacotiro pancotsi yantaveetantari saserotepee.

9
Tecatsi iroapinite irinti Quirishito, irointi apatiro 1ॸPeerani icantajeitiri Tasorentsi intacantaqueeniri jaoca
icamimentajeitaquee: moncarataca, eiro yapiitajirotsi aisati. incantajeiteari inquemisantajeite, aisati icantiri jaoca
28ॸAri peerani isanquenatini Moishishi, icanti: oncanteari pancotsi irantaveetanteari saserotepee. 2ॸAri
“Impeajeitanaquea ishanincani Aaro saserote”. Atiri inajeiti yovetsicajeitaqueroni pancotsi, imoncarataqueroni icantiriniri
iriori, yantajeitiro caari cameetsatatsi. Iro cantaincha impoiji Tasorentsi. Anta yantaveetapinitinta saserotepee icanteetiro
icanti Tasorentsi: “Queario oca noncamantempiri, tempa naro irashi Tasorentsi. Otimi anta yoantarori vera itsiotari, aisati
Tasorentsi: incantaitatiyempani Quirishito irisaserotetanaque”. otimi mesa. Anta mesaqui yoapinitiro tanta, ocarataque 12,
Iriotaque Quirishito Itomi, te iranteroji caari cameetsatatsi aquenqueshirejeitantarori ipapinijeitaquee Tasorentsi avajeitari.
irinti, icantatiani icameetsatasanotaque. 3ॸOtimaque oticaashiro, ainiro araquerora tecatsi jatapinitatsine,

icanteetiro inantasanotari Tasorentsi iriori. 4ॸOtimi ara


Isaserotetanaque Quirishito anta inquitequi.
itaapinitantarori casancapatsari, iro yovetsicantarori oro. Otimi

8
1ॸPiotavaquero oca noncamantempiri: iriotaque Quirishito aisati cajo, ipashicantarori oro. Ara tsompoina, otimi coviti
saserotetimentajeitaqueeri. Isaviquimotiri Tasorentsi anta yovetsicantarori oro, tsompoina irointi iteyeetiro mana. Aisati
inquitequi jenoqui, anta iracosanoriqui; icaratiri ipincatsarijeiti. otimi cajoqui iotiquiro Aaro, ora shiocashitachaniri peerani
2ॸYora ishanincani Aaro iquenquetsatacaapinitiri Tasorentsi anta oshi. Aisati otimi ora mapi isanquenatacairiniri Tasorentsi
pancotsiqui yovetsiquiri atiri, icantashitacaro: “Ivanco Moishishi. 5ॸAnta otataroqui cajo ishiacantaqueri apite
Tasorentsi”. Irinti Quirishito isavicasanoti anta Tasorentsiqui: inampirepee Tasorentsi ipajiyeetiri querovine. Ishiacantaca
te irio vetsiquerone atiri, irinti Avincatsarite vetsiquirori ainiro isavicaque Tasorentsi. Yamenajeitaquero otataro cajo
inampi iriori. 3ॸYora ivincatsarite saserote ipapinitiri Tasorentsi anta yoapinitiro maaroni osarintsiqui ivincatsarite saserote
paitapeerica; yoaqueneri virantsi, shemi; itaaqueneri. Irinti iriraja virantsi. Oquempetaca iquenqueshirejeitiri
Quirishito, te iroyeneriji virantsi; irisati coaintsi camimentajeiteeri, cavintsaajeiteeri. Eiro meeca
yoyeetantacariri. Impoiji ijatashitaqueri Tasorentsi, notsoteasanotirotsi noncamantempiro jaoca ocantayetari.
icantapaaqueri: “Narotaque nainti camimentajeitaqueriri 6ॸAri yovetsicajeitaquero peerani, imoncarataquero icantiriri

ashaninca, oavisacojeitaqueriri”. 4ॸIntimeme meeca aca Tasorentsi Moishishi. Impoiji iqueapinijeiti saserotepee,
quipatsiquica, eirome isaserotetime; pineaquero, te yantaveetapinijeiti. 7ॸIro cantaincha te irijatapinijeiteji
irishanincateariji Aaro: iriojeitaque ishanincani Aaro oticaashiroqui araquerora. Aparoni ijati maaroni osarintsiqui
tsoteaquerori isanquenatiniri Moishishi. 5ॸYantaveetapiniti anta irinti ivincatsarite. Ijivataque yoiniri Tasorentsi virantsi,
icanteetirinta: “Ivanco Tasorentsi”, iro cantaincha te anta impoijiquea iqueanaque apaniro, yaanajiro iriraja, itecaquero
irisavicasanote Tasorentsi. Apatiro oshiacaventiro inampisanori anta otataroqui cajo; icantiri Tasorentsi: “Apa,
anta inquitequi. Peerani, yovetsicantarori Moishishi, icantiri pincavintsaajeitena, eiro piquishimentajeitanarotsi
Tasorentsi: “Anta toncaariqui pajitachari Shinai nantajeitaqueri aisati yantajeitaqueri noshanincapee; eiro
noametasanotaquempiro jaoca pincanterori pancotsi: piquenqueshireacojeitajanarotsi aisati”. 8ॸPineaquero, otimi
pimoncaratasanotero nocantaquempiri”. 6ॸOcameetsavetaca ora oticaashiro, ticaajeitaqueriri itsipapee saserote aisati maaroni
isanquenatiniri peerani Moishishi, isaserotejeitantacari Aaro joriopee. Tecatsi incantajeitea irijajeite anta
aisati ishanincani, aisati yamitacojeivetacari ajorioririnte. Iro isavicantasanotariqui Tasorentsi. Irootaque
cantaincha oca icantiri meeca Tasorentsi oshiacantajeitaqueeri Ishire Tasorentsi, ayojeitantacari yora
ocameetsatasanotaque, oshequi anaacotaquero isanquenatiniri ishanincani Irevi tecatsi incantajeitee irareetacaajeitee anta
Moishishi. Aisati iquempetaca, oshequi imatasanotaqueenero Tasorentsiquinta. 9ॸOcameetsati anquenqueshirejeitero meeca
Quirishito, oshequi yanaacotaqueri Aaro. ayojeitanteari: maaroni ipapinijeitaqueri Tasorentsi, aisati
7ॸOncameetsatasanotaqueme isanquenatiniri peerani Moishishi, maaroni yoapinitiniri aisati itaapinitiniri, te oameetsajeiteriji
eirome icantirime pashini Tasorentsi. yora papinivetariri aisati taapinivetanariri. 10ॸPeerani
8ॸTempa icantini Tasorentsi peerani: “Tequera omoncarateaji, yoametashijeitari paitarica yantashijeitari; paitarica yoajeitari,
te oncameetsatasanoteji oca isanquenatiniriri Moishishi Aaro”. aisati paitarica irajeitiri; yoametashijeitari jaoca incanteari
Irootaque isanquenatacantacariri itsipapee quemisantatsiniri inquivapinitea, paitapeerica. Irootaque icoacaajeivetacariri
peerani: “Icanti Avincatsarite: ‘Coajica ontime pashini Tasorentsi atiri peerani. Iro cantaincha ari ocaratini,
noncamantajeiteriri maaroni joriopee, onashitanaquea. 9ॸEiro moncarataca. Ipocapaaque meeca Quirishito aamaajeitari.
oquempetajarotsi ora nocantaqueriri yora intacantacaroniri. Meeca onashitaja icoacaajeitajeeri Tasorentsi arori,
Peerani isavicaveitani maaroni joriopee Ejipitoqui, iro iroaqueratajantsiri, ocameetsatasanotaque.
cantaincha naajeitanaqueri pashiniqui quipatsi.
Isanquenavetacaro Moishishi nocoacaajeivetacariri, iro Yora Quirishito yoameetsajeitiri maaroni
cantaincha te inquemisantajeitenaji. Irootaque caari antajeitirori caari cameetsajeitatsi.
namitacojeitantari. 10ॸMeeca timatsi noncamantajeiteriri 11ॸIpocapaaque Quirishito iquempevetapaajari ivincatsarite

maaroni joriopee. Coajica niotacaasanojeitaqueri maaroni saserote, iro cantaincha ocameetsatasanotaque oca
noncantajeiteriri, inquenqueshiretasanojeitero, eiro yantapaaqueri irinti. Yantaveetini itsipapee saserote anta
ipeacojeitarotsi. Impincatsatasanojeitaquena, aisati pancotsiqui yovetsiquiri atiri; iro cantaincha irinti,
nontasoncacoventajeiteri narori. 11ॸEiro yatsipetashijeitatsi ijatasanotaque anta ivancosanoriqui Tasorentsi:
iroametavacaajeitea, eiro icantavacaajeitatsi: “Noshaninca, ocameetsatasanotaque irointi anta inquitequi. 12ॸAca quipatsiqui
pioteri Novincatsarite”. Aitaque iriotashijeitena maaroni: yora ivincatsarite saserote ijatapiniti maaroni osarintsi,
pincatsaritatsiri, caari pincatsaritatsi, maaroni catsini, yaapinitiro iriraja chivo aisati vacajaniqui anta pancotsiqui
iriojeitena. 12ॸNoncavintsaasanojeiteri maaroni antirori caari tsompoina, ora icanteevetari inantasanotari Tasorentsi. Iro
cameetsatatsi, eiro noquenqueshireacotajiritsi aisati yantayetiri’ cantaincha Quirishito irinti, icamimentajeitaquee, impoiji
”. Irootaque icantitacari peerani Tasorentsi. 13ॸPineaquero, ijataji anta inquitequi isavicasanotinta Tasorentsi. Ishiacantaca
201 ʊґkͮтԆƄͮk֤ƄƄҽʊͮʊѠʊʊˇϘѠʊϘѠʊѠʊͮҽƄॷ9ٍॷ10

yaanajiro iriraja: caari oni iriraja virantsi, irointi irirajasanori Tasorentsi, icantacoventajeitaquee. 25ॸYora ivincatsarite saserote
iriori. Icantiri Tasorentsi: “Pineaquero, nocamimentajeitaqueri ijatapiniti anta inantariqui Tasorentsi, yaapinitiro maaroni
maaroni atiri noavisacotantajariri, incantaitatiyempani osarintsiqui iriraja poshiniri: te irayeroji iriraja irashi iriori. Te
irisavicantajeari aca anampiquica”. Te irantsipeteaji irinti irijatapiniteji irinti Quirishito iraapinitantearori iriraja.
impiapinite, aparo imataquero, ari ocarati. 13ॸAri peerani 26ॸArioricame iraapiniterome iriraja Tasorentsiqui,

ariorica yantironi ashaninca caari cameetsatatsi, yoaqueri oncameetsateme incamapiniteme, peerani catsini:
saserote vaca, iriorica chivo, iriorica vacajaniqui. Impoiji yovetsicantarori quipatsi, irintearome incamapiniteme, irosati
yaaquero iriraja, ipantaqueri yora antirori caari cameetsatatsi. meecame. Iro cantaincha moncarataca peerani icamantacari:
Aisati itaaqueri ivatsa, impoiji ipantaqueri shirampari aparoni icamaque, yoavisacojeitaquee. 27ॸAyojeitaque aparo
itsimenquitore virantsi. Impoiji icantajeitiri ishaninca: acamajeitaque, toren, ari acarati; te ampiitapiniteroji ancame.
“Icameetsataji aisati yoca. Ocameetsati incarajeitajeri aisati Ariorica ancamaque, impoiji incantacoventajeitaquee
quemisantatsiri”. 14ॸIrintiquea Quirishito, icameetsatasanotaque Tasorentsi. 28ॸAri oshequi anajeiveta, iro cantaincha aparo
irinti, ocantani otimi ishire. Icantiri Tasorentsi: “Apa, icamimentajeitaquee Quirishito; imoncarataquero, eiro
nocoasanotaque noncamimentajeiteri atiripee, icamajitsi aisati. Impocaje aisati coajica ancarajeitasanotajeri,
noavisacojeitanteariri”. Ari aparajatimentajeitaquee ancarajeiteri aisati maaroni itsipapee aamaajeitariri meeca.
irirajasanori irinti, te iro iriraja virantsi: icamimentajeitaquee,
meeca eiro atsipetajarotsi anquenqueshiretero caari Tecatsi oncantajeitee isanquenare Moishishi oameetsajeitee.

10
cameetsatatsi, ora jatacaajeiteenemeri Sharincaveniqui, irointi 1ॸPamene, maaroni isanquenatacotaquerini peerani
anteneri Tasorentsi maaroni icoacaajeitaqueeri. Impoiji Moishishi oshiacantaqueri yora pocapaintatsiniri,
ancantaitatiyempani asaviquimojeiteri anta inquitequi. 15ॸAri cameetsatasanotatsiri. Yareetapainta, oshequi
peerani apatiro ayojeitaquero isanquenare Moishishi, aisati itasoncaventajeitaquee. Icantiri Moishishi Aaro: “Poapiniteneri
antapinijeitaquero caari cameetsatatsi, ajajeitanteameri Tasorentsi virantsi maaroni osarintsiqui”. Ari icantani
Sharincaveniqui; iro cantaincha icamimentajeitaquee ishanincani yoapinijeivetari, iro cantaincha tecatsi oncanteri
Quirishito, yoavisacojeitantajeeri. Meeca onashita oavisacojeiteri yora quemisantirori isanquenatiniri Moishishini.
icantajeitaqueeri Tasorentsi: “Ocameetsaiteti maaroni 2ॸArime oavisacojeiterime yoca yoapinitiri, tempa

nocashiacaajeitaqueriri quemisantajeitanari nocoyeajeitaqueri. iroimpacayerome yoapinitiniri. Aisatime iroavisacotajeame


Incantaitatiyempani iroveshireimentajeitearo”. yora, eiro iquenqueshirejeitajirome aisati yantayetiri. 3ॸIro
cantaincha yoapinijeivetari ivira maaroni osarintsiqui, irosati
Yoamejeitaquee paita icamimentajeitantajeeri Quirishito.
icanta oquenqueshiretacaapinitiri yantayetiri. 4ॸTecatsi
16,17ॸAri pinquenqueshiretero yamejeitacari ashanincapee. oncanteri iriraja vaca aisati chivo oameetsajeiteri antirori caari
Otimirica ivaararopee, isanquenati paperiqui: “Ariorica cameetsatatsi. 5ॸIpocantacari quipatsiqui peerani Quirishito,
noncame nocoaque irashiyetajearo noshanincapeeni”. Ari tempa icantiri Tasorentsi: “Apa, te pineacameetsatasanoteroji
isanquenataquero ivajiropee ashiyetajearone ivaararopee. iriraja virantsi, te oameetsajeiteriji antajeitirori caari
Impoiji, ariorica incamaque, iriojeitanaque irio ashijeitajearone. cameetsatatsi. Irootaque pivetsicantanarori novatsa
Eirotsitarica icami yora sanquenatirori, eirotsita yaajeitirotsi noncamimentajeitanteariri maaroni atiri,
vaararontsi. Iro cantaincha incamaquerica, moncarataca: noameetsajeitanteariri. 6ॸTe pineacameetsateriji maaroni
impoijiquea iraajeitero. 18ॸAisati oquempetacani peerani: otimi itaapinijeivetimpiri atiri, aisati maaroni yoapinijeivetimpiri
icantiriniri Tasorentsi ashanincani peerani. Tecatsi incantea poameetsajeitantearimeri. 7ॸIrootaque nocantantimpiri:
Tasorentsi incame, iro cantaincha icamapinijeitaque poshiniri ‘Pamene, Apa, nopocaque aca nantantempirori maaroni
omoncaratantacari icantiriniri. 19ॸPeerani icamantiri Moishishi picoacaaquenari. Nomoncaratero maaroni
maaroni icoacaajeitiriri ajorioririnteni, irosati ɗѸ͑нӕľ͑ҡËΎҡɗҡľľҡнӕľ͑͑ɗфɗЙľľф͑ɗٔॸٚ.
isanquenatantarori. Impoiji icamantajeitiri ishaninca icantiriri 8ॸPinquenqueshiretasanotero oca icantiniri Jesoshi: “Te

Tasorentsi; impoiji aisati yoajeitaqueri vacajaniqui aisati chivo, pincoyeji, Apa, iroajeitempiri atiri virantsi, intaapinijeitempiri.
yaajatavaquero iriraja, iconoajataquero nija. Impoiji yaaquero Te pineacameetsatimenteariji yora pavetimpiri maaroni
iviti ovisha quitioncapitiri aisati casancashiri, yovincaquero isanquenatacotiniri Moishishi”. 9ॸImpoiji icantiri: “Pamene, Apa,
ojaqui, isaitantariri ishanincapee. Aisati isaitaquero iroori oca pocaquena nantantempirori maaroni picoacaaquenari”.
isanquenatacaaqueriri Tasorentsi. 20ॸAriorica isaijeitaqueri, Icantantarori oca, icanti: “Ontimaite maaroni yantayevetaniri
icantajeitiri ishaninca: “Ari nocamantajeitaquempiro maaroni ishanincani Irevi. Ontime iroaqueratajantsineri”. 10ॸAparo
iroaquerari icamantaquenari Tasorentsi. Icanti: ‘Ariorica icamimentajeitaquee Jesoquirishito, eiro yapiitajatsi incamaje
pinquemisantajeitena, nontasoncacoventajeitempi’. Aisati aisati, imoncarataquero. Yoameetsatasanojeitaquee, aisati
avirori picantajeiti: ‘Cameetsa’. Irootaque nosaitantaquempirori maaroni iriori quemisantajeitiriri, iquempetacantajeitaquee te
meeca iriraja”. 21ॸImpoiji isaitaquero aisati pancotsi anteroji caari cameetsatatsi.
iquemisantajeitantari, aisati isaijeitaquero maaroni
timayetatsiri tsompoina. 22ॸAri isanquenatini Moishishi: Te iroavisacotanteji virantsi yora yoyeetiri,
“Irootaque iriraja poshiniri oameetsajeitirori paitapeerica; aisati irinti Quirishito oavisacotantatsiri.
eirorica itimi camimenterineri atiri, amparajatimenterineri 11ॸAri yantaveetapinitaque maaroni saserotepee, yoapinitiniri

iriraja, eiro yavisacotajitsi”. Tasorentsi virantsi, itaapinitiniri, iro cantaincha te


oameetsajeiteriji maaroni antirori caari cameetsatatsi. 12ॸIro
Iquenquetsatacotiro paita icamimentantaqueeri Quirishito.
cantaincha aparoni icamimentajeitaquee Quirishito,
23ॸAri otimi oshiacantiri oca pancotsi aisati maaroni yoameetsajeitantajeeri, moncarataca. Impoiji isavicapaaji anta
timajeitatsiri tsompoina. Ocameetsati isaijeitaquero iracosanoriqui Iriri, 13ॸyoyeaqueri irimatantearori
yoameetsatantacarori. Iro cantaincha otimi inquitequi oca icantaqueriniri: “Coajica nontsoncajeiteri maaroni
ishiacantajeitaqueri, itimi aisati anaacotirori iriraja virantsi, quisajeitaquempiri”. 14ॸAparo icamimentajeitaquee maaroni:
oameetsatasanotirori maaroni timajeitatsiri inquitequi: tempa icoyeajeitaquee Tasorentsi, yoameetsatasanojeitaquee.
24ॸiriotaque Quirishito. Yora saserotepee ijatapiniti anta 15ॸAisati oametasanojeitaquee Ishire Tasorentsi queario

pancotsiqui yovetsicajeitiri atiri, ishiacanteetiro: “Inantari nosanquenataquempiri; tempa osanquenatacairini peeraniniri:


Tasorentsi”. Irinti Quirishito ijatasanotaji itimasanotinta “Icanti Tasorentsi: 16ॸ‘Tempa narotaque Ivincatsarite jorio,
ʊґkͮтԆƄͮk֤ƄƄҽʊͮʊѠʊʊˇϘѠʊϘѠʊѠʊͮҽƄॷ10ٍॷ11 202

irootaque noncantajeitanteariri: Te pimajeiteroji nocantaqueriri yoashinoncaajeitaquempi. Aisati pineajeitaqueri


Moishishi, iro cantaincha coajica yoashinoncaajeitaqueri itsipapee piyemisantaririnte.
nonquenqueshiretacaajeitempiro maaroni 34ॸPicavintsaapinitaqueri yora yoiminquearanteetaqueri.

nocoacaajeitaquempiri, pintsoteajeitajero, piotasanojeitajero, Ariorica icoshitaquempini pivaararo, piquimoshirejeitaqueni,


̲фΎ͑ɗٔॸٚ. 17ॸImpoiji aisati osanquenatacaaqueri: “Icanti picantini: “Irayerota. Coajica ontimasanoyetaje
Tasorentsi: ‘Eiro noquenqueshiretacotitajiritsi aisati caari cameetsayetatsiri anta inquitequi, eiro itimajitsi coshitajeeneri
Ë̲ľľҡѸֆľҡҡѸɗֆ͑ҡʮľɗҡнӕľфɗٔॸٚ. 18ॸPamene, ariorica anta. Ancantaitatiyempani asavicajeite anta ocameetsaitetinta
icavintsaajeitiri Tasorentsi antirori caari cameetsatatsi, aisati catsini”. 35ॸEiro pipeacotarotsi piquimoshireimentiri, aiquero
terica inquenqueshiretacotajeri aisati yantaqueri, eiro icoajitsi pijatatiye pinquimoshirejeitanaque. Queario, impinatempi
aisati camimenterineri iroameetsatanteariri. Pineaquero, Tasorentsi. 36ॸOcameetsati pincanteani pinquearioventero
ineacameetsajeitaquee meeca. maaroni icoacaimpiri Tasorentsi, impoiji irimatempiro
icantaquempiri. 37ॸTempa ocantini sanquenarentsi: “Irotajantsi
Icamantajeitaquee paita icoacaajeitaqueeri arori. ipocaje Avincatsarite, eiro osamanititsi, tempa icanti:
19ॸNoyemisantaririnte, icamimentajeitaquee Quirishito, ‘Nompocaje. 38ॸOcameetsati inquemisantasanojeitena yora
yaparajatimentajeitaqueero iriraja yoavisacotantaqueeri. Meeca noameetsantiri. Iro cantaincha irojocajerorica iquemisanti, eiro
ayojeitaque ineacameetsajeitaquee Tasorentsi, ocameetsatantari ͑ΎԮľѸȍɗфľɗ̲ľ͑ҡʮфɗҡѸɗٔॸٚ. 39ॸTe ancarajeiteriji arori yora
anquenquetsatacaapinijeiteri. 20ॸPeerani otimini pancotsiqui jocajeitirori iquemisanti: irijajeite iriori Sharincaveniqui.
oticaashiro, ora caari ijatapinijeitantani atiri onta inantarinta Aquemisantajeiti ainti, ajajeite ainti inquitequi.
Tasorentsi: tempa oticaajeitaqueri. Iro cantaincha
icamimentajeitaquee Quirishito, caari otimantaja meeca Yantajeitiniri quemisantasanotatsiniri peerani.

11
ticaajeeneri. Yaneanaji aisati, irootaque ocameetsatantari 1ॸPiquemisantiri Tasorentsi piotasanotantacari
meeca anquenquetsatacaapiniteri Tasorentsi. irimatasanotempiro maaroni icantaquempiri.
21ॸIsaserotetasanotaque, ipincatsariventasanojeitaquee arori, Ainirotatsi oshequi caariquera aneajeiti, iro cantaincha
aisati maaroni itsipapee quemisantajeitiriri Tasorentsi. aquemisantajeiti, irootaque ayojeitantacari aneajeitajero
22ॸYaparajatimentajeitaqueero iriraja, aisati coajicani maaroni icashiacaajeitaqueeri. 2ॸIquemisantini yora
avaotisatimentajeitacari. Irootaque meeca eiro atsaroacantaritsi peeraniniri, irootaque ineacameetsatantariri Tasorentsi.
Tasorentsi, ayojeitaque eiro yoipiajeiteetsi, irointi 3ॸAquemisantajiri arori, irootaque ayojeitantacari ineanataque

iraacameetsatasanojeitee. 23ॸAyojeitaque irimataqueenero Tasorentsi otimantacari quipatsi, inquite, aisati maaroni


maaroni icantajeitaqueeri, eiro yamatavijeiteetsi: irootaque timantarori. Ineanataque otimantanacari: tecatsi
ocameetsatantari ancamantajeiteri itsipapee atiri oca irovetsicantearori. 4ॸIquemisantini Averini, irootaque
aquemisantaqueri. ineacameetsatitantacariri Tasorentsi ipaqueriri; irintiquea
24ॸTsame meeca anquenqueshirejeiteri itsipapee: anintajeiteri Caini, te inquemisanteji, irootaque caari ineacameetsatantaro
aisati ancavintsaajeiteri. 25ॸTimatsi ayemisantaririnte caari ipavetacariri iriori. Ineacameetsataqueri Tasorentsi Averini,
pocapinitatsi inquemisante: eiro piquempejeitaritsi avirori, irootaque ineacameetsatitantacariri ipaqueriri. Icamaqueni
irointi pampatotapinijeitea poimoshirencavacaajeitanteari iriori peerani, iro cantaincha ocameetsati anquempejeiteari:
maaroni. Tempa ayojeiti eiro osamanititsi impocantajeari anquemisantajeite irineacameetsajeitanteeri Tasorentsi.
Quirishito, irootaque ocameetsatantari aveshireimentajeiteari 5ॸIquemisantini Enoco, caari icamanta. Aneatsi ini, yaanajiri

aisati aveshireacaajeiteari itsipapee. 26ॸPamene, ariorica Tasorentsi inquitequi. Tecatsi neajerine aisati: queario,
ayojeitaque icamimentajeitaquee Quirishito, irootaque yaasanotanajiri inquitequi. Tequerani iraayerini, icantini:
yoavisacotantaqueeri, ocameetsataque ashiretearo, “Queario, noneacameetsatasanotaqueri Enoco”. 6ॸEirorica
anquemisantasanojeiteri: tempa irootaque icantiriri Tasorentsi, aquemisantiri, eiro ineacameetsajeiteetsi. Intimerica coatsiri
oqueariotasanotaque. Te oncameetsateji catsini antseenqueri, te irareeteari Tasorentsi, ocameetsati inquemisantasanoteri, aisati
aneriji pashini oavisacoteeneri. 27ॸAitaque coajica iriotasanotanaque impinateri coasanotatsiri irioteri.
inquisajeitanaqueri Tasorentsi maaroni tseenquiriri, 7ॸAisati iquemisantini Noeni. Icantirini Tasorentsi: “Coajica

iroasanquetasanojeiteri. Impoyereajeitajeri maaroni iisane, ompoque antearo incani catsini, incajaretanaque maaroni.
poyere. 28ॸYora ajorioririnteni yoapinijeitaquerini caari Pivetsiquero antearo pitotsi pavisacotantajeari”. Ari
pincatsatiro isanquenare Moishishi. Itimirica apite cantatsiri, iquemisantaqueri. Osarintsitasanovetani, iro cantaincha
ariorica icarati mava cantatsiri: “Ainiro yantane, yantaque pitotsi, yavisacotantajari, aisati yavisacojeitantajari
noneajeitaqueri”, ari yoajeitaqueri ishaninca. Te maaroni saviquimojeitiriri. Te inquemisantajeiteji itsipapee
incavintsaajeitimateriji. 29ॸAriorica intseenqueri atiri Itomi ishaninca, irootaque yoasanquejeitantacariri Tasorentsi.
Tasorentsi, aisati incanterica: “Yatsipetashita icamaque Irintiquea Noeni yoameetsantiri: tempa iquemisantiri irinti.
Quirishito, yatsipetashita yaparajataquero iriraja, eiro 8ॸAisati iriorini Avaramani, iquemisantirini Tasorentsi. Icantirini

yoavisacoteetsi”; aisati incantimaterorica Ishire Tasorentsi, ora iriori: “Nocoaque pijate pashiniqui quipatsi, anta arejiqui:
cavintsaajeiteeri: ¿pijitimpa eiro yoasanquetiritsi Tasorentsi? aitaque pisavicapeeri. Nompempiro pashitasanoteari avirori;
Aitaque iroasanquetasanotaqueri, catsini: irineashiitetearotave, aisati nomperi pitomi, picharine, maaroni. Tsame pijate, nocoi
ironea caari iquemisantantari. 30ॸTempa ayojeitiri, ayojeiti nonijayempiro”. Ari ijatanaque, iro cantaincha te irioteji
icanti: “Aitaque nompiajeiteari, noasanquetaajeiteri nainti”. jaocarica irijateri. 9ॸYareetantacari, ineapaaqueri pashini atiri
Aisati icanti: “Queario noncantacoventajeiteri maaroni atiri, savicajeitatsiri. Oquempevetaca caari iipatsite, te
tempa naro pincatsariventacojeitiriri”. 31ॸAriorica intsencante irisavicasanoteji, irointi iquenayetaque; iro cantaincha icantani
atiripee, inquisaqueri Tasorentsi, yora aneasanotatsiri: iquemisantiri Tasorentsi. Aisati iquempejeitaca Isaca aisati
ocameetsati intsaroacaasanojeiteari catsini, yoashinoncairicari. Jacovo: te irisavicasanoteji, te irivetsicajeiteji cameetsari
ivanco, 10ॸirointi iquenqueshirejeitiro pashini inampi, caari
Icantiri: “Pinquearioventero pinquemisante, eiro pitsaroitsi yovetsiqui atiri. Iojeitaque coajica iraajeitanajeri Tasorentsi
pashinoncaimenteari Quirishito”. anta inampiqui iriori, yovetsicaqueri iriori. 11ॸOquemisantini
32ॸPinquenqueshirejeitajea jaoca ocantari peerani, iroaquerani Sarani: shiravaro oni, te intimeni otomi. Impoiji
piquemacotaquerini Quirishito. Iquishimentajeitaquempiro anteashipatanaque. Icantaquero Tasorentsi: “Coajica intime
pishaninca piquemisanti, 33ॸishirontimentajeitaquempi, pitomi”, irosati oquemisantantacariri. Ocanti: “Eiro
203 ʊґkͮтԆƄͮk֤ƄƄҽʊͮʊѠʊʊˇϘѠʊϘѠʊѠʊͮҽƄॷ11

yamatavitanatsi Tasorentsi”. Impoiji itimaque. 12ॸAisati iotaque te inconijateji Tasorentsi, iro cantaincha iotaque quiso
yanteashipatasanotaqueni Avaramani, oshequitasanotaque yoiri; irootaque caari itsaroacantari pincatsari, aisati
irosarintsite. Te intimaveteaji catsini itomi, iro cantaincha ishiapitsajeitantacariri ejipitosati, yaajeitanaqueri maaroni
impoiji itimacaaquero ijina otomi. Meeca icarajeiti ishanincani ijorioririnte. 28ॸAisati iquemisantiri Tasorentsi, yora cantiriri:
oshequi catsini, tecatsi ancanteri ayojeiteri jaocarica icarajeitiri: “Meeca tsiteniri nontianqueri nonampire iroyeri itomipee
iquempejeitacari impoquiropee, tecatsi ancanteri ayojeiteri tseencajeitanari, yora jivatatsiri itimi. Iro cantaincha ariorica
jaocarica icarajeitiri. Aisati iquempejeitacaro ovane impanequi poyeri ovisha, pisaitero pivanco iriraja, iravisanteari yora
anta otsapijaqui incajare, oshequi catsini. oantatsiri, tecatsiquea incanteri pitomipee”. Ari
13ॸAri icamajeitaque iriorijei quemisantatsiniri: iquemisantaqueri Moishishi, aisati iquemisantacaajeitaqueri
isavicajeivetani Canaqui, iro cantaincha te irineasanojeiteroji ijorioririnte, caari icamajeitanta itomipee. Iro apajitantarori
maaroni icantaqueriniri Tasorentsi. Iro cantaincha iojeitaque quitaiteri: “Yavisantaniri”.
irineajero coajica. Icantajeitini: “Te nonampitasanotearoji 29ॸAisati iquemisantajeitini maaroni joriopee.

quipatsica, te nosavicasanoteji aca”. 14ॸIrootaque ayojeitantacari Ishiapitsajeitacari yora isorarotepee ejipitosati.


icoajeitaqueni irareejeitea pashiniqui nampitsi Yoijajeivetanacari, iraavajerime. Jero oticajeitaqueri joriopee
irinampitasanotantapaajearori. 15ॸIncoajeitajeme antearoja incajare, tecatsi inquenajeitanaje. Iotaque Tasorentsi
impiajeitanajeme anta Ejipitoqui iponeantacari, ari irijajeiteme. iquemisantajeitiri, irootaque iteencareajatantacarori incajare,
16ॸIro cantaincha icoajeitaque irijajeite cameetsaiteriqui oquipatsitanaque nianqui. Jentsipaite yavisajeitanaque
nampitsi: ora timatsiri inquitequi. Irootaque intatiquero maaroni joriopee. Yoijajeivetapaacari ejipitosati, iro
yoveshireimentantacariri Tasorentsi iriori: te cantaincha yoipiajatajiro Tasorentsi incajare, aajeitaqueri
impashiventacaimateariji, itomintasanojeitacari. Aisati soraropee.
yovetsicajeitiniri isavicajeitantari. 30ॸAisati iquemisantajeitini joriopee anta Jericoqui.
18ॸPeerani icantirini Tasorentsi Avaramani: “Meeca itimi Itantacotasanojeitaca savicajeitatsiri, iticajeitavaqueri joriopee.
pitomi papanirorite, pipajitiri Isaca. Iriotaque ashijeitearineri Iro cantaincha icantiri Tasorentsi: “Pishoncajeitanaquearo
pincharinentayetajeari, maaroni. Tecatsi itsipa ashitearine”. nampitsi, paniijeitanaque. Aparo quitaiteri, aparo
17ॸAri yevancaritapaini Isaca, irosati ineantantariri Tasorentsi pishoncajearo; otsipa aisati, otsipa aisati, irosati 7 quitaiteri”.
Avarama, iriotanteari queariorica iquemisantasanotiri. Icantiri: Ari omoncaratapaaca quitaiteri 7, irosati otireantanaca tantotsi.
“Poyenari pitomi papanirorite, pintayenari”. Ari Icamajeitanaque tseencantatsiri, savicajeitatsiri. 31ॸOtimi anta
iquemisantirini, icantiri: “Ari, nojate noyeri”. aparoni tsinane, pajitachaniri Arava. Peerani oshequi
19ॸIquenqueshiretaca: “Icantana Tasorentsi: ‘Iriotaque antayetirini shiramparipee caari ai. Oquemisantaji iroori,
ashijeitearine pincharinentayetajeari, maaroni’. Tequera intime amitacotantariri itiancanepee Josoe iramenero nampitsi. Te
itomi iriori, iro cantaincha icantaquena: ‘Poyeri’. Naamaaca oncameji irointi anta Jericoqui, te onquempeteariji itsipapee
ariorica noyeri, irointinaajeri”. Ijatanaque, irotaintsi iroyerime, tseencajeitantatsiri.
iro cantaincha icantiri Tasorentsi: “Eiro poiritsi, irointi 32ॸ¿Paita pashini nonquenquetsatacoteri? Oshequitanaque

noneantimpi. Meeca niotaque pipincatsatasanotaquena”. Ari meeca nosanquenare, iro cantaincha itimi oshequi catsini
oquempetimovetacari Avarama yoitinaajiniri itomi, yaneanaji itsipapee quemisantajeitiriri Tasorentsi: Quereo, Varaca, Santso,
aisati. Jete, Iraviri, Samoiri, aisati itsipapee quenquetsatacantatsiniri.
20ॸAisati iquemisantini Isacani, irootaque icantacoventantariri Eiro meeca notsoteirotsi yantayetiri maaroni.
Jacovo aisati Esao. Icantiri Tasorentsi: “Pintasoncacoventeri 33ॸIquemisantajeitirini Tasorentsi, itsoncajeitantavacariri

notomi apite”. Irootaque itasoncacoventantanariri oshequi. oajeiterinemeri. Iquemisanti itsipapee imatantarori cameetsa
21ॸAisati iquempetani Jacovoni, iquemisantini. Irotaintsi incame, ipincatsariventajeitiri ishaninca, aisati imatantacanariri
iro cantaincha ititacaro iotiquiiro; yoivotashitacari Tasorentsi, Tasorentsi icantaqueriri. Yojoqueevetari manitimashiqui, iro
icantiri: “Pintasoncacoventajeiteri itomipee Jose”. 22ॸAisati cantaincha iquemisantini, irootaque caari yoantarini. 34ॸPashini
iriorini Jose, iquemisantini. Peerani itimini Ejipitoqui, aisati yojoqueevetari paamariqui, iro cantaincha te intayeaji.
maaroni ishaninca, iro cantaincha iotaque iraajeitanajeri Impesheeterime itsipapee, iro cantaincha
joriopee anta iipatsitequi iriori. Irootaque icantantariri yoavisacotaarantaqueri Tasorentsi. Imantsiataarantaque, iro
ishaninca: “Irotaintsi noncame. Coajica, ariorica pijajeitanaje cantaincha yoavisacotaarantaqueri, ishintsitacaarantaqueri.
aipatsitequi arori, paajeitanajeroyea notonquini, Imatacaarantaqueri manatachari. Yoimishiaarantaqueri
pintijapaajero”. manaterinemeri quemisantatsiri. 35ॸOquemisanti tsinanepee,
23ॸPeerani icantajeivetarini yora ivincatsarite ejipitosati: irootaque itinaantajari ojimeni, aisati otomipee.
“Noshaninca, pineaqueri yoshequiajeitanaque joriopee: te Yoashinoncaaranteetaqueri itsipapee quemisantatsiri,
oncameetsateji. Pijajeite piviincajeiteri maaroni itomipee, yoatsinaaranteetaqueri; icantiri: “Ariorica pojocajero
iroaquera timayetatsiri”. Ari yora iriri Moishishi iquemisantini, piquemisanti, ari cameetsa noimpacajempi”. Iro cantaincha
aisati iriniro: ipincatsajeitirini Tasorentsi, irootaque icantantari: icantiri: “Eiro nojoquirotsi noquemisanti. Coajica cameetsa
“Eiro apincatsatiritsi irinti ivincatsarite ejipitosati. irisavicacayena Tasorentsi”. 36ॸAri ishirontimentaarantacari,
Icameetsataque atomi, eiro ashinetiritsi iroviinquiteeri”. Ari ipasanataarantaqueri, tac, tac, tac; yoisotaarantaqueri
imanapitsataqueri, caari yoantari. 24ॸAri impoiji oneaqueri carenatsaqui, yoiminquiaarantaqueri, 37ॸipichaarantaqueri mapi,
Moishishi irishinto pincatsari. Oquenqueshireti: “Eiro noiritsi, pitse, pitse, pitse. Itotaqueri ichaquireaqueri, chaquire.
irointi nonquempetacantajeri notomi, intime novancoqui”. Ipesaarantaqueri, peti. Itsipapee te inquitsaateaji cameetsa,
Impoiji yantearitanaque. Iquemisantaqueri Tasorentsi, irointi iquitsaatashitacari imeshina ovisha aisati imeshina
irootaque icantantari: “Te noncoyeji noshanincateari ejipitosati, chivo; ocoiteimotacari paitapeerica, iquisheetaqueri,
naro jorio”. 25ॸIotaque iquemisantajeiti joriopee, irootaque yoashinonqueetaqueri. 38ॸIquenayetanaque caaraiteriqui aisati
yoashinoncaajeitantacariri ejipitosati. Iquimoshirejeivetaca toncaariqui. Imanapitsayetacari quisaqueriri anta omoropeequi
ejipitosati, iro cantaincha te oncameetsateji itimajeiti, toncaari. Icameetsatasanojeitaqueni, iro cantaincha te
irootaque caari icoanta Moishishi irishanincajeiteari. 26ॸTe iraacameetsaniroteariji yora tseencantatsiri. 39ॸAri
incoyeriji iirequite ejipitosati isaviquimovetacari, irinti iquemisantajeitaqueni, irootaque ineacameetsatantacariri
icoasanotaque iquemisantiri Quirishito, iquematsicatimentacari Tasorentsi, irinti; iro cantaincha te irineasanojeiteroji maaroni
iriori. Iotaqueni coajica impinateri Tasorentsi. 27ॸIquemisantini, icantajeivetacariri. 40ॸOcameetsatasanotaque icoacaajeitaqueeri
ʊґkͮтԆƄͮk֤ƄƄҽʊͮʊѠʊʊˇϘѠʊϘѠʊѠʊͮҽƄॷ11ٍॷ12 204

Tasorentsi: te incoacaajeiteriji yora peeraniniri irijivajeitee 13ॸPinquearioventero icoacaimpiri Tasorentsi.


irineajeitero, irointi icoaque amoncaratavacaajeitea aneajeitero Piveshireacaajeiteari piyemisantaririnte oashirejeivetachari
maaroni. inquemisantasanojeitanteari iriori. 14ॸPincoasanojeite
paacameetsajeiteri maaroni itsipapee atiri, eiro piquishiritsi.
Icantiri: “Pinquearioventeneri Tasorentsi Aisati pincoasanotaque pintime cameetsa: eirorica pitimi
icoacaimpiri, eiro pishemashireatsi”. cameetsa, eiro pimatirotsi pinquemisantacaajeiteri itsipapee,

12 eiro iojeitiritsi Avincatsarite. 15ॸPamitacotavacaajeitea,


1ॸAri oshequi iquemisantajeitaqueni maaroni yocapee

noquenquetsatacojeitaqueri. Meeca oquempetaca poametavacaajeitea, iriojeitanteari maaroni ashanincapee


yapatotashijeitaquee, yamenacojeitaquee iriojeitanteari ineshinoncajeitaqueri Tasorentsi. Piquisashireajeitiricari
paitarica antajeiteri arori. Noshiacantempiro: tempa yamejeita pishaninca, te oncameetsateji. Ariorica pinquisavacaajeitea,
evancaripee ishiajeita iriotanteari janicarica anaacotantatsineri. eiro pitimajeititsi cameetsa, aisati pojocajeitirocari
Ariorica irishianaque, tecatsi inquijanaque, irointi piquemisanti. 16,17ॸPiojeitaque paita yantaquerini Esao.
yojocanaquero iitsaare irishiasanotanteari. Aisati ocameetsati Iriotaque itomi Isaca; Esao iriotaque jivatatsiri itimi; irinti
ajocajero caari cameetsatatsi antajeivetari amatantearori Jacovo, impoitatsiri. Ari yamejeitaca ashijeiteeri
maaroni icoacaajeiteeri Tasorentsi, anquearioventero. icantacoventasanotiri jivatatsiri itimi itomi,
2ॸAncanteani anquenqueshirejeiteri Jesoshi, yora intasoncacoventanteariri Tasorentsi. Aisati icantiri: “Aviro
oavisacojeitaqueeri peerani, aisati iriotaque aajeitanajeeneri poyeetajenaneri, ashiyetajearone timimoyetanari”. Aisati
coajica inquitequi. Oshequi iquematsicatimentajeitaquee inquempeterime iriori Isaca, incavintsaasanoterime Esao. Iro
coroshiqui peerani, oshequi yoashiventaajeitaqueri iriori. Iro cantaincha pashini quitaiteri oshequi iquemaquero iriori itashe,
cantaincha iotaque irisavicacaajeitajee cameetsa anta impoiji ineaqueri irirenti otimi oshequi yoari. Icantiri: “Iye,
inquitequi, irootaque iquematsicatimentantaqueeri. Meeca pimpena noyeari: aasanotaquena notashe”. Icantiri: “Ariorica
isaviqui iriori anta iracosanoriqui Tasorentsi, icarajeitaqueri icantacoventaquena nainti apa, aisati incantena
ipincatsariventajeitaquee. 3ॸOshequi peerani iquisajeitaqueri nompoyeetajeari, ari nompaquempiro poyeari”. Icantiri: “Ari,
tseencantatsiri, oshequi yoashinoncaajeitaqueri. Meeca aviroyeampa. ¿Paita noncoanteari nainti incantacoventena
ocameetsati pinquenqueshiretasanojeiteri, impoiji eiro coajica? Irotaintsi noncame meeca”. Ari ipaqueri yoari.
poashiretatsi, eiro pishemashireatsi. Impoiniji iquenqueshireavetanaja Esao, oshequi
iraasanovetanaca, icantavetari iriri: “Apa, nocoasanotaque
Yoasanquetaaqueri Tasorentsi quemisantatsiri pincanteri Tasorentsi nompoyetantajempiri”. Icantiri: “Eiro.
antirori caari cameetsatatsi. Nocantacoventaqueri meeca pirenti. Impoiji meeca
4ॸAri picantayevetari antirori caari cameetsajeitatsi: picantaquena”. Te incoyeji Esao intasoncacoventerime
“Pojocajero pantayetiri”, iro cantaincha tequera Tasorentsi, irointi itseencaqueri. Eiro piquempejeitaritsi meeca
inquishimentajeitempiro. Tequera iroimentempiro, tequera avirori.
iroashinoncaimentempiro. 5ॸ¿Pipeacotarompa itomintaquempi
Cameetsa icavintsaajeitaquee Tasorentsi meeca: eiro
Tasorentsi? Pinquenqueshiretajero aisati oca
aquempetaritsi peeraniniri, yora tsaroacaajeitacariniri.
isanquenatacaaqueriri peeraniniri: “Notiomi, ariorica
noasanquetayempi, eiro piquisanatsi, tempa narotaque 18ॸTe pineajeiteroji ineajeitaqueri peeraniniri anta toncaariqui

pivincatsarite. Aisati ariorica noasanquetayempi, eiro shinaiquiniri, itsaroajeitantacari. Icamantantacariri Tasorentsi


pishemashireanatsi. 6ॸAriorica irantero nonintane caari Moishishi maaroni icoacaajeitaqueriri, ineaquero omapocanaca
cameetsatatsi, noasanquetaapiniteri. Nocoaque niotacanteariri otaashitaca paamari, aisati otsitenitanaque quitaiteriqui,
te oncameetsateji irampiitapinitero. Ariorica noasanquetayempi ineaquero antearo tampea. 19ॸIquemajeitaquero ishaninca aisati
piotanteari notomintasanotaquempi”. antearojenca itioti aisati iquemajeitantacariri Tasorentsi,
7ॸAriorica iroasanquetaajeitempi Tasorentsi, eiro itsaroacaajeitacari catsini, icantajeiti: “Eiro pineanajeitanatsi
pishemashireatsi. Inintajeitaquempi, itomintajeitaquempi, aisati, oshequi notsaroacaajeitaquempi. Nocamicari”. 20ॸIcanti
irootaque yoasanquetantaquempiri. Tempa amejeitaro arori Tasorentsi: “Te noncoyeji impoque aca toncaariqui atiri aisati
avasanquetaapinijeitiri atomipee. 8ॸMaarori shirampari ivira. Impoquerica aca ivira, pimpichaajeiteri, poyeri”. Ari
yoasanquetaajeitaqueri itomipee. Eirorica yoasanquetaimpitsi itsaroajeitanaque maaroni atiri, catsini. 21ॸAisati iriori
Tasorentsi, te aviro itomi, irishinto: te pishanincateariji. Moishishi, itsaroacaajeitacaro maaroni ineajeitaqueri; icanti:
9ॸYoasanquetaajeitaquee ashijeiteeri, iro cantaincha tempa “Oshequi notsaroanaque, irootaque nopioncantanacari”.
apincatsajeitaqueri. Tempa aisati ocameetsati ampincatsajeiteri 22ॸAvintipee, te pijajeiteji Shinaiqui, irootaque caari

Tasorentsi ashijeiteeri, ancantaitatiyempani asavicanteari anta pitsaroajeitanta. Irointi oquempetaca pijajeitaque anta
inquitequi. 10ॸYora ashijeiteeri yoasanquetaajeitaquee aisati pashiniqui toncaari, pajitachari Sio, ora timatsiri anta
yoamejeitaquee ayojeitantacari asavicajeiti cameetsa aca Jerosarequi: shiaquerori inampi Tasorentsi. Pineaquero,
quipatsiqui: eiro osamanititsi, ari ancamaque. Aisati yora oquempetaca pijatasanotaque pashiniqui Jerosare, ora
ashijeiteeri te iriojeiteji maaroni, irointi yaamaashiyeta iriori; inquitequiniri: pareejeitacari Tasorentsi,
ainiro iquisashitee. Irintiquea Tasorentsi, te iraamaashiyeteaji icavintsaasanojeitaquempi, irootaque caari pitsaroajeitanta.
irinti, cameetsa yoasanquetaajeitaquee, cameetsa Ainiro anta oshequi catsini inampire, yapatotimentajeitacari,
yoametasanojeitaquee. Impoiji ancarajeiteri iriori ipampoyeaventajeitaqueri, maaroni. 23ॸAnta intime maaroni
ancantaitatiyempani ancameetsatasanojeitapaaje. 11ॸAriorica quemisantatsiri itomintajeitacari Tasorentsi, maaroni
yoasanquetayee, tempa avashirevetanaca, te savicasanotatsineri anta: ainiro osanquenataca meeca ivajiro,
anquimoshirevetanajeaji. Iro cantaincha impoiji maaroni. Ainiro Tasorentsi, yora cantacoventajeitaqueeri,
aquenqueshiretanaja, ayotaque yoamejeitaquee maaroni. Ainiro aisati maaroni yora quemisantajeitatsiniri
anquimoshirejeitanaque aisati ancameetsatanaque. peerani; yoameetsajeitaqueri Tasorentsi, cameetsa isavicajeiti
meeca inquitequi. 24ॸAisati oquempetaca pareetaca Jesoshiqui,
Icantiri: “Piveshireimentajeiteari Tasorentsi”. yora oamejeiteeri maaroni icantajeitaqueri Tasorentsi. Peerani
12ॸPiquempejeivetaca pimaotsajeitaque. Pintinaanaje, yoaqueri Caini irirenti Averi, irootaque yoasanquetaantacariri
pishintsitanaje: queario iquishimentajeitaquempiro Tasorentsi Caini. Yoyeetaqueri aisati Jesoshi, iro cantaincha
piquemisantajeiti, iro cantaincha piveshireajeitanaquea. icamimentajeitaquee irinti, icavintsaajeitantaqueeri Tasorentsi.
205 ʊґkͮтԆƄͮk֤ƄƄҽʊͮʊѠʊʊˇϘѠʊϘѠʊѠʊͮҽƄॷ12ٍॷ13

25ॸPinquemisantajeiteriyea yora quenquetsatacaajeitimpiri, 11ॸAri yora ivincatsaritepee saserote yoapinitiri virantsi aisati
pipiatsataricari. Peerani ipiatsajeitacari ashanincani Moishishi. yaajatapinitiro iriraja anta ivancoqui Tasorentsi. Icantiri
Ishaninca inaveta, iro cantaincha te inquemisanteriji, irootaque Tasorentsi: “Ainiro irantane noshaninca, irootaque noantariri
yoasanquetimentajeitantacariri Tasorentsi. Caari ini atiri virantsi piotanteari icoaque pincavintsayeri. Jero oca iriraja”.
coatsine inquenquequetsatacayempi meeca, irinti Tasorentsi. Impoiji yaajeitanaquero ivatsani virantsi anta arejiqui,
Oshequi yanaacotantaque ipincatsariti. Eirorica itaaqueri. 12ॸAisati iquempetacantaqueri Jesoshi,
piquemisantiritsi irinti, tempa iroasanquetasanojeitempi catsini. yaajeitanaqueri arejiqui yoantacariri: te ari iroyeri
26ॸPeerani anta Shinaiqui iquenquetsatacantacariri Tasorentsi nampitsiqui. Iro cantaincha icamaque
Moishishi, inicaquero quipatsi. Iro cantaincha icantirini iriori: yoameetsajeitantaqueeri.
“Coajica apanivani nonicajero aisati quipatsi, iro cantaincha 13ॸAriorica irishirontimentee tseencantatsiri, ariorica

aisati nonicacoteri inquitesati maaroni”. 27ॸAri icantini: iroashinoncaajeitee, iro cantaincha ocameetsati ancanteani
“Apanivani nonicajero aisati”. Aitaque intsonquero maaroni anquemisanteri Jesoshi. Tempa ishirontimentajeitacari iriori,
nicajeitachaneri, maaroni caari quisotasanotatsi. yoashinoncaajeitaqueri. 14ॸCaari oni anampisanori oca quipatsi,
Ontimaarantanaque irointi caari nicachane. 28ॸAri coajica irointiquea acoajeitaque anampitasanotearo anta inquitequi.
asavicajeitantajearo anta pashiniqui quipatsi, ora caari 15ॸAriorica aquemisantaqueri Jesoquirishito, ocameetsati

tsoncanetachane: anta impincatsariventasanojeitee. Irootaque ancamantapinijeiteri itsipapee: “Oshequi icameetsataque


ocameetsatantari ampasonquitasanojeiteri, anquearioventeneri Tasorentsi, oshequi nopincatsatiri”. 16ॸPincanteani pantayetero
maaroni icoacaaqueeri; tsame ampincatsatasanojeiteri maaroni. cameetsayetatsiri aisati pincavintsaajeiteri itsipapee: irootaque
Ocameetsati intsaroacaajeiteari maaroni caari pincatsatiri, icoacaajeitaquempiri Tasorentsi.
29ॸtempa intsoncasanojeitaqueri maaroni tseecajeitiriri, 17ॸPinquemisantajeiteri yora quenquetsatacaajeitimpirori

impoyereajeitajeri, maaroni: poyere. irineane Tasorentsi, pimpincatsajeiteri. Ocameetsati


iroamejeitempi iriori cameetsa, pincameetsashirejeitantajeari.
Icantiri: “Pintimajeite cameetsa”. Coajica irisampitavaqueri Tasorentsi: “¿Paita poametaqueriri

13
1ॸAri, pinintavacaasanojeitea: pinquempetacanteri yora piquemisantacaajeitaqueri? ¿Cameetsampa
itsipapee irio pirenti pinintasanotiri. 2ॸAriorica iquemisantaquempi?” Ari incamanteri. Tempa cameetsa
irareetempi caari pineapiniti, paacameetsatavaqueri. Ainiro iranqueri: “Je, cameetsa iquemisantajeitaquena”. Iro
aacameetsatavaqueriri caari ineapiniti, ijivetari ishaninca ini cantaincha eirorica piquemisantiri, incanteri: “Teve
yora yaacameetsatiri: jaa, irinti inampirepee Tasorentsi inajeiti. inquemisantenaji”, impoiji iroasanquetempi Tasorentsi. 18ॸTe
3ॸPincavintsaajeiteri maaroni ayemisantaririnte, yora nioteji ainirorica nantane, naamaaca te aneroji; iro cantaincha
yoiminqueeyetiri: pintimeme anta caravosoqui, tempa nocoaque pincanteri Tasorentsi oncanteata eiro otimantatsi
pincoaqueme cavintsaajempinemeri avirori. Pincavintsaajeiteri catsini. 19ॸAisati pincanteri oncanteataquea nareetitantajempiri
maaroni yoashinonqueeyetiri: tempa pishanincajeitacari. aisati, aneavacantajeari. 20ॸAisati noncanteri iramitacojeitempi
4ॸOcameetsati aye ajina; ocameetsati iroori tsinane aye ojime. avirori. Niotaque inquemisantena Tasorentsi, tempa
Ocameetsati irineero shirampari ijina; ocameetsati oneeri itasoncacoventajeitaquee: icoaque irisavicacaajeitee cameetsa.
tsinane ojime. Iro cantaincha iroasanquetaajeiteri Tasorentsi Peerani aisati yoitinaanajiri Avincatsarite Jesoquirishito: yora
maaroni aimentarori ijina aisati maaroni aimentariri ojime. cantacoventajeitaqueeri, amenacoventajeitaqueeri.
Aitaque iroasanquetaajeiteri maaroni antirori caari yai. 5ॸEiro Yamenacoventajeitaquee, iquempetacari ashitariri irovishate,
picoitsi poshequiyeri piirequite, irointi piveshireimentearo yamenajeitiri. Icamimentajeitaquee ayojeitantacari queario
timimojeitimpiri. Tempa icanti Tasorentsi: “Eiro icantaqueeri Tasorentsi: “Noavisacojeitempi, nosavicacayempi
noshinetimpitsi pashinoncayea, quiso noajeitempi”. 6ॸIrootaque aca nonampiquica, pincantaitatiyempani”. 21ॸNocantaqueri:
ocameetsatantari ancantapinijeite: “Niotaque “Poameetsatasanojeiteri noshaninca, pimatacayeri
intacotapinitaquena Avincatsarite, eiro noquenqueshireatsi. cameetsayetatsiri irantajeitantempirori maaroni
Tecatsi incantena atiri iroashinoncayena”. picoacaajeitaqueriri: tempa iquemisantajeitaqueri
7ॸPinquenqueshiretasanoteri jaoca icantari yora Jesoquirishito”. Aisati nocantajeitimpi avirorijei:
quemisantacaajeitimpiri: yora oamejeitimpirori irineane “Pimpincatsatasanojeiteri Quirishito, pincantaitatiyempani.
Tasorentsi. Pinquenqueshiretasanotero maaroni imajeitaqueri, Aitaque ancantajeiteari”.
impoiji pinquempejeiteari iriori, pinquemisantasanojeite. 8ॸTe
Ivecarataquero isanquenare.
impashinitapiniteji Jesoquirishito, irosati icanta: peerani,
meeca, irosati coajica. 9ॸEiro piquemisantirotsi 22ॸNoshaninca, te oshequiteji oca nosanquenajeitimpiri:
yoametantashiyetari atiripee. Tempa ocameetsati pinquenqueshiretasanojeitero. 23ॸPiojeitaque yoiminqueetaqueri
anquemisantero yoamejeiteeri Tasorentsi, yora Timoteo caravosoqui, iro cantaincha isotoanaji meeca. Ariorica
neshinoncajeiteeri. Ainiro cantimentajeiteerori paitarica jentsipaite irareetea aca, nontsipatanajeari ara pinampiqui,
avajeiteameri, iro cantaincha yatsipetashitacaro: te noneajeitapaajempi. 24ॸNovetsajeitacari maaroni
oameetsajeiteriji irioripee, aisati eiro oameetsajeiteetsi arori. quenquetsatacantatsiri aisati maaroni ayemisantaririnte.
10ॸAri icamimentajeitaquee Quirishito, avavisacojeitantajari; Ivetsajeitaquempi maaroni itariasati. 25ॸNocoaque
irintiquea yora cantiriri saserotepee: “Poyenari novira incavintsaajeitempi Tasorentsi, maaroni. Aitaque incanteari. Ari
navisacotantajeari”, yatsipetashijeitacaro, eiro yavisacotajitsi. ocarati.
ISANQUENATIRI SANTIACO

incoacayeriji itsipapee irantero. 14ॸAriorica anquenqueshiretero


Yovetsajeitari Santiaco ijorioririnte. antero caari cameetsatatsi, impoiji ancoanaque antero.

1
1ॸ¿Savicajeitatsimpi, nojorioririnte, maaroni? ¿Tecatsimpa 15ॸImpoiji, ariorica ancoaque antero, antasanotaquero;

oyempine? Meeca nosanquenajeitaquempiro, maaroni ontimanteari antseenque, aisati ajatanteari Sharincaveniqui.


jayetanaintsiri pashinipeequi nampitsi. Narotaque Santiaco 16ॸEiro picomitarotsi, noyemisantaririnte nonintasanotiri.

sanquenajeitaquempirori oca, narotaque antaveetiniriri 17ॸIriotaque Tasorentsi cavintsaajeiteeri, pasanojeiteeri maaroni

Tasorentsi aisati Avincatsarite Jesoquirishito. cameetsatasanotatsiri. Iriotaque vetsiquiriri catsirincaiteri,


Novetsajeitaquempi, maaroni. cashiri, impoquiropee, maaroni timayetatsiri. Te
impashinitapiniteji Tasorentsi, irosati icantani
Icantiri: “Ariorica ompomerentsitimojeitempi paitapeerica, iro icavintsaasanojeitaquee. 18ॸIcoaque Tasorentsi ashanincajeiteari,
cantaincha pinquemisantasanojeite”. irootaque itomintantaqueeri. Itimacaaqueero irineane,
2ॸMeeca, noyemisantaririnte, noncamantempi: ariorica oametasanojeitaquee queariotasanotatsiri. Aquemisantaquero,
ompomerentsitimojeitempi paitapeerica, ocameetsati irootaque itomintantaqueeri. Ijivajeitaquee arori, iro
pinquimoshiretasanojeitanaque catsini. 3ॸPiotasanojeitero oca: cantaincha impoiji intomintajeiteari oshequi itsipapee atiri
ariorica ompomerentsitimotempi, paventeari Tasorentsi, ari aisati.
iramitacotaquempi pinquemisantasanojeitantajeari,
Jero oca icoacairiri Tasorentsi quemisantatsiri.
pincanteani. 4ॸCameetsa pincantaitatiyempani
pinquemisantasanojeite, impoiji pincameetsashirejeitanaque, 19ॸPiojeitavaquero oca, noyemisantaririnte nonintasanotiri:

pivetsicashireasanojeitanaquea: pimajeitantearori maaroni ocameetsati ajivate anquemero icantaqueeri itsipa, eiro


icoacaajeitaquempiri Tasorentsi. ashintsititsi aneanateri, eiro ashintsititsi anquishea. 20ॸAriorica
5ॸTerica piotero icoacaimpiri Tasorentsi, pincanteri: anquishea, tecatsi ancantea anteneri Tasorentsi cameetsatatsiri.
“Piotacayena paitarica pincoacayenari”, ari irimataquero 21ॸIrootaque nocantantimpiri: te pincameetsashirejeiteji. Te

iriotacaasanotempi, eiro ishemimpitsi. 6ॸIro cantaincha, ariorica oncameetsateji catsini pantayetaqueri: pojocasanojeitajero
pincanteri, cameetsa pinquenqueshiretasanotea: “Niotaque maaroni oca. Pishiretearo cameetsa irineane Tasorentsi, oca
iquemaquena Tasorentsi, irimataquenaro oca nocoacotiriri”. piquemaqueri. Ariorica pinquemisantasanotero, ari
Eiro pitseencajiritsi. Ainiro itsipapee quenquetsatacaavetariri oavisacotaquempi. 22ॸPimatasanotero ocamantimpiri irineane:
Tasorentsi, iro cantaincha itseencanti. Timatsi icoacovetariri, eiroquea piquemashitarotsi, oncanteataquea eiro
iro cantaincha yaamaaca eiro iquemiritsi. Iquenqueshirevetaca: pamatavitantajatsi avisati. Te oncameetsateji
“Meeca iquemaquena Tasorentsi”, iro cantaincha impoiji pinquemashitearo, irointi pinquemisantasanotero. 23ॸYora
iquenqueshiretaca: “Te inquemenaji Tasorentsi”. Ari quemashitarori, yora caari antasanotiro ocantaqueri, te
iquempetacaro ora otavoncare anta incajarequi. iriotasanoteji jaoca icanta; yatsipetacaro iquemavetaro, te
Otatsincajataquero tampea, ojocaajataquero, opiapinitantari. inquenqueshiretajeroji aisati. Ishiaqueri amenavorovetachari
7ॸQuearioya, piquempetaricari yora tseencantatsiri. Eiro pijititsi amenaarontsiqui: 24ॸyamenavoroveta ivoroqui, impoiji ijatanaji,
irayero iriori paitapeerica incoacoveteariri Avincatsarite. 8ॸYora te inquenqueshiretajeaji aisati jaocarica ocantacari ivoro. 25ॸIro
tseencapinitatsiri, iperaventajeitacaro maaroni yantayevetari. cantaincha yoavisacojeitaquee ainti, irootaque
9ॸAiniro oshequi ayemisantaririnte caari ashitaarantacha, iro ocameetsatantari ancantaitatiyempani
cantaincha ocameetsati inquimoshiretasanotanaque: tempa anquenqueshiretapinitero irineane Tasorentsi itimacaaqueeneri:
ineacameetsataqueri Tasorentsi iriori. 10,11ॸAisati ocameetsati tempa ocameetsatasanoti. Eiro aquemashitarotsi, irointiquea
yora ashitaarantachari iriveshireimentajeiteari Avincatsarite; amayetero ocantayetiri, anquimoshirejeitantajeari.
eiroquea iveshireimentarotsi yashiyetari, tempa eiro 26ॸAriorica ajitashitaquea queario aquemisanti, iro cantaincha

osamanititsi incamanteari, irijocayetanaquero maaroni ariorica aquisatsatapinitiri itsipapee, amatavitaja arosati:


timimovetariri. Ocameetsati iriote iquempetacaro oteaqui tequera anquemisantasanoteji, irointi atsipetashitaca
tojari: oshintsiti ocamapiniti. Ocameetsaitetamanaque, iro aquemisantamempeaca. Pineaquero, icoaque Apa Tasorentsi
cantaincha impoiji ijenoquitapaaque catsirincaiteri, ayojeite eiro ashintsitsatiritsi ashanincapee. 27ॸIcanti ariorica
icatsirincatasanotapaaque. Oshimpeshitanaque tojari; anquemisantasanotanaque, ancavintsayeri yora
oshimpetanaque oteaqui, aisati ojireanaque. Pineaquero, eiro ashinoncaincari: yora jananequi camatsiri iriri, iriniro. Aisati
osamanititsi incamanteari yora ashitaarantachari, ancavintsayero camajimentaaro, eiro antayetirotsi yantayetiri
irijocajeitanaquero maaroni timimovetariri. 12ॸAriorica tseencantatsiri. Irootaque icoacaasanojeiteeri Tasorentsi.
pincoajeivetea pantero caari cameetsatatsi, iro cantaincha
Cameetsa anintavacaajeitea.
eirorica pantiro, pinquimoshiretasanotanaque, aisati

2
impinatasanotempi Tasorentsi: irisavicacaasanotempi anta 1ॸTempa, noyemisantaririnte, piquemisantajeitiri
inampiqui iriori, pincantaitatiyempani panee anta. Aitaque Avincatsarite Jesoquirishito. Icameetsatasanoti irinti. Te
icantitarini: “Nosavicacaajeiteri anta inquitequi maaroni incoacayempiji pincavintsaapinitashiteari apaniro yora
nintasanojeitanari”. ashitaarantachari, irinti caari ashitaarantacha
13ॸAriorica pinquenqueshiretea pantero caari cameetsatatsi, pipincashireaqueri. 2,3ॸAnta papatotapinijeitanta: ariorica
eiro picantashitatsi: “Icoacaaquenaro Tasorentsi”. Pamene, te iqueapaaque quitsaatachari cameetsari iitsaare, yaniyotaro
incoyeji Tasorentsi irantero irinti caari cameetsatatsi, aisati te pinatasanotachari oro. Irio pineacameetsatavaqueri irinti,

206
207 ʊґkͮтԆƄͮkҽʊѠʊґkͮҽʊkæϘॷ2ٍॷ3

picantavaqueri: “Jeroca savicamentotsi cameetsari, irootaque icantantari Tasorentsi: “Noneacameetsataqueri


pisavicapee”. Ariorica iqueapaaque caari ashitaarantacha, Avarama”. 22ॸPineaquero, te inquemisantashiveteaji, irointi
quitsaatachari maatsaraantsi, pipincashireavaqueri, yantaveetiniri Tasorentsi aisati paitapeerica icoacaaqueriri.
picantavaqueri irinti: “Ari ara pincatiapee. Tecatsi Yantaveetiniri, irootaque omoncaratantacari
pisavicanteari”. 4ॸAparopee pineacameetsajeitiri, itsipapee iquemisantasanotaque. 23ॸOmoncarataca sanquenarentsi,
pipincajeitaqueri. Te paacameetsatavacaajeitea: tempa pijiveta cantatsiri: “Iquemisantiri Avarama Tasorentsi, irootaque
pinashijeita, irootaque pipincavacaantacari. Te oncameetsateji icantantacari Tasorentsi: َͮΎ͑ľË̲ľľҡѸҡнӕľфɗkԮф̲ٔॸٚ.
oca piquenqueshirejeitiri. Aisati icanteeti: “Irio Avarama inintane Tasorentsi”.
5ॸPinquemisantena, noyemisantaririnte nonintasanotiri. 24ॸPineaquero. Ariorica apatiro onavetea

Tempa icoyeaqueri Tasorentsi yora caari ashitaarantacha inquemisantamempeempa atiri, tecatsi incantea Tasorentsi
inquemisantasanotanteariri iriori, irisavicanteari anta irineacameetsateri. Irompa ariorica inquemisantasanoteri aisati
ipincatsaritinta. Icanti: “Nosavicacaajeiteri aca nonampiqui irantaveeteneri icoacairiri, ari irineacameetsataqueri. 25ॸAisati
maaroni nintajeitanari”. 6ॸIrompa avinti, pipincashireaqueri oquempetaca Arava: ora neavintsatapinivetariri pashinipee
yora caari ashitaarantacha. Tempa irio ashitaarantincari shirampari anta Jericoqui. Ocavintsaajeitavaqueri maaroni yora
quisajeitaquempiri. Tempa irio oashinoncaapinijeitimpiri, itiancanepee Josoe. Onijavaqueri pashini avotsi
coatsiri iroiminqueacantapinijeitempi caravosoqui. 7ॸTempa inquenantanaqueari irishiapitsatantanaqueariri yora
iriojeitaque cantimatiriri Jesoshi. Ja, irinti, icameetsatasanoti, quisaqueriri. Oca antaqueneri Tasorentsi, irootaque
iriotaque cavintsaajeitaquempiri. ineacameetsatantacarori. 26ॸEirorica aneencajitsi, tempa
8ॸTimatsi icantitacaniri Avincatsarite: “Oquempetaca avisati camasanotaquee anaque; aisati oquempetaca, eirorica
cavintsaajancha, aisati pinquempejeiteri itsipapee, antiniritsi Tasorentsi icoacaaveteeri, te anquemisantasanoteji.
pincavintsaajeiteri iriori, paacameetsajeiteri”. Ariorica
pimataquero oca, ocameetsatasanoti. 9ॸIro cantaincha ariorica Ariorica aneaveetashitea, antirocari caari cameetsatatsi.

3
pipincashireaqueri ashinoncaincari, te 1ॸPamene, noyemisantaririnte, noametanti narori. Coajica,
paacameetsatavacaajeiteaji: te oncameetsateji oca. Tempa ariorica incantacoventajeitee Tasorentsi, incantena:
ocanti Sanquenarentsi: “Terica paacameetsatavacaajeitea, “Pamene, oshequi poamejeivetacari itsipapee: ¿paita caari
ainiro pantane”. 10ॸPimoncarataqueroricame maaroni ocantiri pimatantaro avirori picantavetacariri iriori? Oncameetsateme
isanquenatiniri Moishishini, iro cantaincha otimirica aparo pimatasanoterome avinti”. Tempa piotiro. Irootaque
caari pimoncarati, ainiro pantane: oquempetaca tecatsi meeca nocamantantimpirori oca: eiro picoashitatsi poametante.
pimoncaratea. 11ॸIcantini: “Eiro paimentarotsi pijina. Eiro Icoasanotaque Tasorentsi pimajeitero maaroni picantaqueri.
paimentaritsi pijime”. Irisati cantatsiri: “Eiro poanti”. Terica 2ॸTempa aneanatantajeitaro caari cameetsatatsi. Intimericame

paimentearo pijina, terica paimenteari pijime, iro cantaincha caari neanatantaro caari cameetsatatsi, iriotaque
ariorica poanti, ainiro pantane: te pimpincatsateroji cameetsatasanotatsiri catsini; iotaque yantapinitaquero
icantayetiniri peerani Moishishini. 12ॸCoajica, ariorica cameetsatatsiri, paitapeerica yantayetiri. 3ॸAtimpatacotapinitiri
incantacoventempi Quirishito, tempa incavintsaasanotempi. cavayo ivantequi iquemisantanteeri. Orijaniqui onaveta
Aisati pinquempejeiteri maaroni pishaninca: atimpatacotantariri, iro cantaincha amatantacari aquenacairi
pincavintsaasanojeiteri itsipapee, cameetsa pineshinoncatsateri. anteari cavayo. 4ॸPinquenqueshiretero aisati antearo pitotsi.
13ॸEirorica pineshinoncatiritsi itsipapee, eiro ineshinoncatimpitsi Antearo onaveta, aaveaquero antearo tampea aanaquero. Iro
avirori Quirishito. Ayojeiti ineshinoncatapinitaquee, irootaque cantaincha oquenacaanaquero oomarojaniqui, jaocarica inintiri
eiro atsaroajeitantatsi ariorica incantacoventajeitaquee. yora comatirori. 5ॸAisati oquempeta anene: orijaniqui onaveta,
iro cantaincha oshequi omayeti: irootaque avametantariri atiri,
Ariorica aquemisantasanotaqueri Tasorentsi,
aisati aquisatsatacantariri. Oquempetacaro amorecaque
anteneri icoacaaqueeri.
paamari, capichaji onavetaca, iro cantaincha omataquero
14ॸPamene, noyemisantaririnte: icantashitarica ashaninca: otaaquero antearo ovaantsi. 6ॸAisati aquempetacaro, ariorica
“Noquemisanti”, iro cantaincha terica incavintsayeri itsipapee, capichaji ancante, iro cantaincha aquisacaajeitacari oshequi
¿ocameetsatimpa? Te, te oncameetsateji. Tempa atiri, antacaajeitaqueri caari cameetsatatsi. Tempa iriotaque
iquemisantashiveeta: ¿jaoca incanteari iravisacotantajeari? sharincavenisati oamejeitaqueerori aneanatantaro caari
15ॸAriorica piotaque ocoiteimotacari piyemisantaririnte iitsaare cameetsatatsi, irootaque oshequi aquisavacaajeitantacari.
aisati iroyeari, pincavintsayeri. 16ॸEiro picantashitaritsi: 7ॸAri ayojeitaque avamejeitaqueri poshiniripee, tsimeripee,

“Cameetsayea pijate. Cameetsa pinquitsaatea. Cameetsa maranque, shimapee, maaroni. Avamejeitaqueri, avirajeitari.
pinquemaquea”. Eirorica pipavaqueritsi oca coiteimotacariri, 8ॸIro cantaincha te intimeji oametachane irisati irimajerete eiro

¿picavintsaasanotirimpa? Te. 17ॸPineaquero, ariorica ineanatantaro caari cameetsatatsi. Ashi airo aneanatantaro
aquemisantashita, terica aneshinoncateri itsipapee, te caari cameetsatatsi. Oashinoncaajeitaquee piantatsiri, ari
oncameetsateji: atsipetashitacaro aquemisantamempeaca. oamaaquee irerorica, iro cantaincha aisati
18ॸIntimerica cantempineri: “Piquemisantashiveeta avinti; oashinoncaajeitaquee caari cameetsatatsi aneanatashiyetari,
irompa nainti, nantaveetiniri Tasorentsi icoacaaquenari”. irootaque ijajeitantacari oshequi atiri Sharincaveniqui.
Queario irinti icantaqueri. Eirorica pantaveetiniri Tasorentsi, 9ॸAcantapinitaque: “Icameetsatasanoti yora Apa Avincatsarite”.

¿jaoca oncanteari piotacantenari piquemisantasanotiri? Iro cantaincha aisati acantimanirotiri atiri: tempa ishiavetari
Cameetsa nantaveetiniri nainti, piotanteari iriori Tasorentsi. 10ॸOtimi avante aparoni, iro cantaincha
noquemisantasanotiri. 19ॸPishirevetaro apaniro ini Tasorentsi, irootaque aneshinoncatantariri ashaninca, aisati
ari cameetsa. Aisati ishirenirojeivetaro iriori camaaripee, aquisatsatantariri. Te oncameetsateji, noyemisantaririnte,
irootaque itsaroanirotantacari, ipioncanirotantacari; iro anconoayetero aneshinoncatsateri aisati anquisatsateri.
cantaincha eiro yavisacotajitsi. 20ॸTempa, noshaninca, ontime 11ॸNoshiacantempiro: anta osoquijatiro omoronaja nija, ariorica

piotantari. Tempa pincoyeji piote. Eirorica antaveetiniri opochajati, ariorica ocachojati. ¿Arimpa omataquero pochajari
Tasorentsi icoacaaqueeri, atsipetashitacaro aisati cachojari, apite? 12ॸ¿Arimpa omataquero naranca
aquemisantamempeaca. 21ॸPinquenqueshireteri yora ontimantearo manco oitsoqui? ¿Arimpa omataquero ova
ashanincani intacaroniri: yora Avaramani. Iroaquenerime ontimantearo oitsoqui iyera? Aisati eiro omatirotsi cachojari
Tasorentsi Isaca anta yoapinitinirinta virantsipee. Tempa ompeajea pochajari. Aisati aquempejeitacaro: terica
ʊґkͮтԆƄͮkҽʊѠʊґkͮҽʊkæϘॷ3–5 208

ancameetsashirete, eiro amatirotsi aneanatapinitero pinquemisanteroji, irointi pitseencaquero. 12ॸPamene, apaniro


cameetsayetatsiri. icantacantanti irinti Tasorentsi, aisati apaniro
icantacoventajeitaquee maaroni. Oshequi ipincatsariti. Irio
Iquenquetsatacotiro iotantari. matirori yoavisacojeitiri quemisantiriri aisati intianqueri
13ॸ¿Piotimpa piquenqueshireta? ¿Timatsimpa piotantari? Ari tseenquiriri Sharincaveniqui. Aviroquea, avinti, ¿janicampa
cameetsa pintime: eiro pishemetitsi, irointi cameetsa cantanirotimpiri: “Pincantimateri pishaninca”?
pineshinoncatante, cameetsa aisati pinquenqueshiretaquea.
14ॸAriorica pinquisashiretasanotaqueri itsipapee, aisati ariorica Isanquenatacotiri yora iomparitachari aisati ashitaarantincari.
pincatsimashireaqueri, eiro pishemetitsi. Eiro pamatavitantitsi: 13ॸPamene, picantayeveta: “Meeca nojate nampitsiquinta:
eiro pijitashitatsi picameetsati, eiro pijititsi pioti. 15ॸAriorica terica meeca, ari osaitequera nojatasanote. Anta noavisaite
pantaniroyetaquero oca caari cameetsayetatsi, te irio aparoni osarintsi: niomparitea, oshequi naye paitapeerica”.
oametempirone Tasorentsi, irinti atiri oametimpirori, aisati 14ॸIro cantaincha te piotacoteaji osaitequera, paitarica

camaari. Te iro oametempirone Ishire Tasorentsi. 16ॸPineaquero, oyempineri. Aneavetatsimpi meeca, iro cantaincha
ariorica pinquisashireavacaaquea, ariorica piquempetacaro mencorijenca. Te osamaniteji omencoriitete,
pincatsimashireavacaaquea, eiro pimatirotsi pisavicajeite impoiji jentsipaite opeanaja. Aisati avirori, eiro osamanititsi
cameetsa, irointi pantapinijeitero caari cameetsatatsi, maaroni. irosati pincamanteari. 15ॸIrointiquea pincante: “Ariorica
17ॸIro cantaincha ariorica irinintacaaquempiro Tasorentsi irinintacaaquena Avincatsarite, eirotsitarica nocamitsi, ari
ontime piotanteari, pincameetsashiretanaque, eiro piquisatsi, nomataquero coajica paitapeerica”. 16ॸPamene meeca, oshequi
pincavintsante, eiro pipiatsataritsi itsipapee, pashi poyero pishemeti, pineacameetsatashitaja avisati: te oncameetsateji.
pineshinoncatante, poameetsatasanotero maaroni pantayeteri, 17ॸAriorica piovetaro cameetsatatsiri, iro cantaincha te

eiro pitseencashireiritsi itsipa, eiro pamatavitantitsi. 18ॸPaitarica pimateroji, ainiro pantane.


apanquitiri, ayero oitsoqui. Aisati oquempetaca, ariorica
cameetsa ancavintsanaqueri itsipapee, ari irineacameetsataquee Jero oca icamantiriri yora ashitaarantincari.

5
Tasorentsi. 1ॸMeeca, ashitaarantincari, noncamantempi: piraajeitea
coajica, pincavintsaajeitea, irotaintsi oshequi
Iquenquetsatacotiri caari coatsine incavintsante.
pinquematsicajeitearo. 2ॸOmpatsaayetanaque maaroni

4
1ॸ¿Paita piquisavacantajeitacari? Tempa pineveyetaro pashijeivetari. Intsonquitajeitempiro sancori piitsaarepee.
vaararontsi, irootaque piquisavacaajeitantacari. 3ॸOyechariyetanaque maaroni ashiroyetatsiri pashiyevetari: oro,
2ॸPicoajeivetacaro paitapeerica, iro cantaincha te payeroji. perata, maaroni. Ariorica oyechariyetanaque, irioyeetempi
Poantaque. Pineveyevetaro yashiyetari itsipapee, iro cantaincha pipiotashitacaro, iro cantaincha te pimpinateriji yora
te payeroji, irootaque piquisavacaajeitantacari. Iro caari patiritepee. Ontsoncaquea ashiroyetatsiri, aisati avirori, pijate
paantaro picoayevetari, te pincantasanoteriji cameetsa Sharincaveniqui, eiro pineajirotsi aisati pashijeiveitaniri.
Tasorentsi. 3ॸPicantavetari, iro cantaincha caari paasanotanta, te 4ॸPamene, pamatavijeitaqueri maaroni patirite, te

oncameetsateji ora picoasanovetacari: picoaveta pincavintsayea pimpinatasanoteriji, irootaque pipiotantarori pivaararo oshequi.
avisati. 4ॸPishiaquero aimentariri ojime: ocoaqueri pashini Iquisatsajeitaquempi patiritepee. Iotaquero Avincatsarite:
shirampari, oquisaqueri ojime. Ariorica pinintayetiro maaroni tempa ipincatsariventajeitiri maaroni timajeitatsiri. Ioti te
timayetatsiri quipatsiqui, piquisaqueri Tasorentsi. Maaroni pincavintsanteji, irootaque iroasanquetantempiri. 5ॸAvisati
nintatsiri irishanincateari tseencantatsiri iquishiri Tasorentsi. quenqueshireacotajancha, te pinquenqueshireteriji itsipapee
5ॸJero oca ocantiri sanquenarentsi: “Itiancajeiteero Tasorentsi iriori, piveshireimentaro pashiyetari. Noshiacantempiro:
Ishire iriori, iro cantaincha meeca icavintsaasanotaquero: te ariorica inquejitaque pivira, ari pincantajeiteri pishaninca:
incoyeji antseenquero”. Te oncantashiteaji sanquenarentsi, te “Tsame ayeri novira; quejitaque, moncarataca avanteariri”.
antsipetashiteaji osanquenataca. 6ॸOshequi Aisati iquempetaca Tasorentsi, icanti: “Oshequi timimojeitiriri,
ineshinoncatasanojeitaquee Tasorentsi, irootaque ocantantacari moncarataca noasanquetanteariri”. 6ॸPoashinoncaasanotaqueri
sanquenarentsi oca: “Iroashinoncayeri Tasorentsi yora cameetsayetatsiri: te pimpashitimateariji coiteimojeitacariri,
shemetatsiri, iro cantaincha ineshinoncajeitaqueri yora caari irootaque icamantacari, torein; iro cantaincha te
shemetatsine”. inquisavetempiji. Irintiquea meeca quishempineri Tasorentsi.
7ॸIrootaque nocantantimpiri: pishinetacotea, paitarica

irinintacaaquempiri Tasorentsi. Irintiquea camaari, pimpiateari, Paamayempari Avincatsarite.


impoiji ari irojocanajempi. 8ॸPinquenqueshireteri Tasorentsi, 7ॸNoyemisantaririnte, paamayempari Avincatsarite, irosati
quiso iroantempiri irinti. Pantapiniveitaroni caari impocantajeari. Pinquenqueshireteri yora panquiveetatsiri,
cameetsatatsi: meeca pojocajero maaroni oca pintimantajeari yoyeaquero ivanquire oitsoquitantajeari. Oparii incani,
cameetsa. Oshequi pitseenquirini Tasorentsi; pincanteri meeca: yoyeaquero. Osamani aisati, ari opariaji aisati. Coajica, ariorica
“Poameetsashiretajena, pinquenqueshiretacayenaro ontimanaje oitsoqui, oshequi ontimanaque ovinaro, impoiji
cameetsatatsiri”. 9ॸPinquenqueshiretajea, poashiretea; te iroveshireimentearo panquitirori. 8ॸAisati avirori, pincanteani
oncameetsateji maaroni pantapinitiri. Pishirontimentavetacaro paamaajeari Avincatsarite, eiro osamanititsi impocantajeari:
caari cameetsatatsi: oncameetsateme poashiretanaqueame; piveshireimenteari. 9ॸEiro, noyemisantaririnte,
piquimoshireventavetacaro: oncameetsateme picantimatavacaajeitatsi. Ariorica pincatimatavacayea,
poashiretasanotanaqueame, irointi. 10ॸPincanteri Avincatsarite: icantimpicari: “Ainiro pantane”. Quempejitapaaque meeca yora
“Te noncameetsateji, te nomatimateroji cameetsayetatsiri. Cantacoventajeitaqueeri, irotajantsi impocaje.
Nocoaque pincavintsayena”. Ari incavintsaaquempi, 10ॸPinquenqueshireteri yora camantantatsiniri peerani.

iroameetsatajempi, iramitacotempi. 11ॸEiro, noyemisantaririnte, Itiancaqueri Avincatsarite, irootaque


picantimatavacaajatsi. Ariorica pincantimateri pishaninca, iquenquetsatacotantariniri. Peerani ipomerentsiventinirini,
aisati ariorica pincante ainiro irantane, pitseencaquero peerani yaamaacarini iriori Avincatsarite impocanteari. Meeca,
isanquenareni Moishishi. Tempa ocanti: “Pinintavacaajeitea”. aisati pishiajeiteri avirori. 11ॸPamene, ariorica
Iro cantaincha picanti avinti: “Te oncameetsateji ocantiri pinquearioventeneri Avincatsarite paitapeerica,
isanquenareni Moishishi. Te noncoyeji nonintavacaajeitea”. pinquimoshiretanaque. Ontimerica pinquematsicatimenteariri,
Ariorica pincante: “Te oncameetsateji isanquenareni”, te iro cantaincha pinquimoshireventeri. Piquemacojeitaqueri
209 ʊґkͮтԆƄͮkҽʊѠʊґkͮҽʊkæϘॷ5

Joponi, iquearioventiniri Avincatsarite maaroni yantayetiniri. oavisacotajerine. Otimirica caari cameetsatatsi yantayetiri,
Impoiji icavintsaaqueri, aisati ineshinoncataqueri. Piojeiti yashi aisati incavintsayeri, eiro iquenqueshiretajirotsi aisati.
yoiro icavintsanti, ineshinoncatanti. 16ॸIrootaque noncantantempiri: ariorica pantero caari

cameetsatatsi, pincamantavacaajea aisati pincantajeiteri


Eiro picantashitatsi. Tasorentsi: “Pincavintsaajeitena, navisacojeitantajeari”.
12ॸPamene, noyemisantaririnte. Paitapeerica Yora shirampari yoameetsantiri Tasorentsi, ariorica icantiri,
pinquenquetsatacoteri, ariorica pintseeyea, eiro catsini oshequi imatasanotaqueneri. 17ॸAtiri inaveitani peerani
picantashitatsi: “Ioti Tasorentsi otampaticati nocantiri, terica Iriashini, iquempetaquee arori. Icantasanotiri Tasorentsi:
ontampaticateji oca nocantiri, nocoaque iroasanquetayenata”. “Eiro poariajirotsi meeca incani. Pinquenqueshiretacayeri
Pincanterica: “Ario, nantempiro”, ario pimamatero. noshaninca”. Ari avisanaque mava osarintsi, te ompariajeji
Pincanterica “Eiro nantirotsi”, eiro pantirotsi. Eiro catsini incani quipatsiqui. 18ॸIcantajiri aisati: “Meeca nocoaque
pamatavitanti: ariorica pamatavitante, iroasanquetaaquempi poariajero aisati incani”, impoiji opariaji, aisati oshiocanaji
Tasorentsi. ivanquirepee joriopee.
19ॸPamene, noyemisantaririnte: ariorica pincarajeiteri
Pinquenquetsatacayeri Tasorentsi. jocavetajearoneri oca queariotasanotatsiri iquemisantavetari,
13ॸ¿Picarajeitirimpa ashinoncaincari? Cameetsa pincanteri pinquenqueshiretacaajeri, pinquemisantacaasanotajeri.
Tasorentsi incavintsayeri, iroavisacoteri. ¿Picarajeitirimpa 20ॸPiojeitero oca: yantavetacaro caari cameetsatatsi,

quimoshiretatsiri? Pincanteri impampayeaventeri iquenashiveetaca, irijateme Sharincaveniqui, iro cantaincha


Tasorentsi. 14ॸ¿Picarajeitirimpa mantsiari? Pincanteri poavisacotajeri eiro ijatantatsi. Otimimotasanovetajari
incajemerita yora jivatacaajeitiriri quemisantatsiri. yantayetiri oshequi, iro cantaincha inquemisantajerica aisati,
Cameetsa incanteri Avincatsarite iroavisacoteri, aisati incavintsayeri Tasorentsi, eiro iquenqueshiretajirotsi aisati
intiritapeeri quejitsi. 15ॸAriorica inquemisantasanote, ari yantavetacari.
iravisacotaje yora mantsiari. Irio Avincatsarite Narotaque sanquenatimpirori: Santiaco
IJIVATAQUE PETERO ISANQUENATINIRI IYEMISANTARIRINTE

neajerine impoitanajantsineri intimaje coajicani”. Tempa


Ivetsajeitari. arojeitaque meeca iquenquetsatacotiniri. Meeca otiancaquena

1
1ॸ¿Ainirompi noyemisantaririnte? ¿Tecatsimpa oyempine? Ishire Tasorentsi noquenquetsatacaajeitaquempi,
Narotaque Petero sanquenajeitimpirori oca. Narotaque nocamantajeitaquempi yoavisacotanti Quirishito. Aitaque
itiancane Jesoquirishito noquenquetsati. Nosanquenajeitimpiro icoasanojeiveta inampirepee Tasorentsi iriotasanotero jaoca
maaroni nojorioririnte, quemisantajeitiriri Quirishito, acantajari avavisacotantajari.
jaocapeerica pisavicajeitiri anta Pontoqui, Carashiaqui,
Oshequi icavintsaajeitaquee Tasorentsi, tsame aveshireimenteari.
Caparoshiaqui, Ashiaqui, Vitiniaqui, maaroni. 2ॸPeerani
icoyeajeitaquempi Apa Tasorentsi, icoaque intomintajeitajempi. 13ॸMeeca pinquenqueshirejeitanaquea, cameetsa pisavicajeite.

Aisati oameetsashirejeitaquempi Ishire piquemisantantacariri Piojeite ariorica impocaje Jesoquirishito aneajeitavaqueri,


Jesoquirishito: icamimentajeitaquempi, aisati oshequi incavintsaajeitapaaquee; ari
aparajatimentajeitaquempi iriraja yoavisacotantaquempiri. piveshireimentajeiteari. 14ॸTempa irio Tasorentsi ashijeitimpiri.
Nocoaque irineshinoncatasanojeitempi, aisati cameetsa Ari pinquemisantajeiteri. Peerani te piojeiveitearini, irootaque
irisavicacaasanojeitempi. pantashitantaveitaroniri caari cameetsatatsi. Meecaquea
piojeitiri: eiro piquempetajatsi aisati. 15ॸIcameetsatasanotaque
Tsame ampasonquijeiteri Tasorentsi, tempa yora coyeajeitaquempiri yoavisacotajimpi: meeca
icavintsaasanojeitaquee. pinquempejeiteari iriori, poameetsantasanoyetero maaroni
3ॸTsame ancamantajeiteri ashanincapee: pantayeteri. 16ॸTempa peerani isanquenayeetironi oca
“Icameetsatasanotaque Tasorentsi: yora Iriri Avincatsarite icantitacaniri Tasorentsi: “Nocameetsatasanotaque narori,
Jesoquirishito”. Icavintsaasanojeitaquee, yashijeitaquee: irootaque nocoantacari pincameetsatasanotanaje avirori”.
oquempevetaca iroaquera atimaji aisati, irootaque 17ॸAri meeca pirintajeitacari: ocameetsati piojeite

ashanincatantacariri. Yoitinaajiri itomi, irootaque iojeitaquempi maaroni, itsoteajeitaquempi. Ari


ayojeitantacari antinaajeitanaje arori, ancantaitatiyempani incantacoventempi, inquenqueshirejeitero jaoca ocantari
aneajeitapaaje anta inquitequi. 4ॸAiniro yovetsicajeitaquempiri maaroni pantajeitiri. Ocameetsatirica, ari iraacameetsatempi.
pisavicajeitantapaajeari anta inquitequi. Oncantaitatiyempani Terica oncameetsateji pantayetiri, iroasanquetayempi.
ontime, ocameetsatasanotaque, eiro otsoncatsi, ainiro Pimpincatsajeiteri meeca, cameetsa pisavicajeite irosati
iquempoyeaquempiro. 5ॸPiquemisantajeitaqueri Tasorentsi, pareejeitanteari inquitequi. 18ॸPeerani patsipetashiveitaroni
irootaque itasoncacoventantaquempiri; iquempoyeajeitaquempi pantashiyeveitaroni yamejeitaniri ajorioririnteni, iro cantaincha
irosati impocantajeari. Impoijini pineajeitero maaroni yoavisacojeitaquempi Tasorentsi. Te impinaventempiroji perata
yovetsicajeitaquempiri. aisati oro yoavisacotantimpiri. Te oncanteji, coajica ari
6ॸQueario, ariorica ompomerentsitimojeitempi paitapeerica, ontsoncajea iroori. 19ॸIrintiquea itiancaqueri itomi, yora
iro cantaincha eiro osamanititsi irosati pineantearori pinampi inintasanotiri catsini. Icamimentaquempi irinti,
anta inquitequi. Ariorica pinquenqueshiretero oca, tempa aparajatimentaquempi iriraja pavisacojeitantajari. Ariorica
ocameetsati pinquimoshireimentearo. 7ॸAri yora vetsiquirori oro yantiro ajorioririnte caari cameetsatatsi, yamejeitari yoiniri
icotaquero, ojatanaca, impoiji yojocajiro ovitsijare quipatsi. Tasorentsi ovisha, itaaqueneri. Apatiro yoiniri
Impoiji ineantacaro paamariqui, iriotantearori iotasanotacarica cameetsatasanotatsiri ovisha. Aisati iquempetaca iriori
oro. Aisati iriori Tasorentsi ineantapinijeitaquempi iriotanteari Quirishito, icameetsatasanotaque: tecatsi irantane. 20ॸPeerani,
piquemisantasanotaquerica. Ora oro, oshequi opinavetaca, iro tequerani ontimeni quipatsi, icantini Tasorentsi: “Coajica
cantaincha ompeaquea; irompa ainti aquemisantaque, eiro nontianqueri notomi quipatsiqui iroavisacojeiteri atiripee”.
apeatsi. Irootaque ineacameetsatasanotantaqueeri, ariorica 21ॸAri ipocaque, icamimentajeitaquempi, impoiji yoitinaajiri

aquemisantasanotaque. Impoiji, ariorica impoque, Tasorentsi, yaanajiri aisati anta ocameetsaitetinta. Meeca
incantajeitapaaquee: “Noneacameetsajeitaquempi: piojeitaque queario icavintsaasanojeitaquempi, ari cameetsa
pincarajeitena anta inquitequi, pintsipajeitena pinquemisantajeiteri, piojeite iriotaque savicacaajeitempineri
ampincatsarijeite”. anta inquitequi.
8ॸTequera pineajeiteri, iro cantaincha pinintajeitaqueri, 22ॸAri piquemisantaquero maaroni yoamejeitaquempiri

piquemisantajeitaqueri, piveshireimentasanotacari catsini. Tasorentsi, tempa otampaticatasanotaque maaroni icantaqueri.


9ॸPiquemisantajeitaqueri, irootaque yoavisacotantaquempiri, Meeca yoameetsashirejeitaquempi, aisati icoacaajeitaquempi
pishanincajeitantacariri. 10ॸPeerani yora camantacoveitariniri pinintasanojeiteri maaroni piyemisantaririnte.
Tasorentsi icoajeiveitani irioteme jaoca ancanteari Pinquearioventero, pinintavacaasanojeitea catsini. 23ॸPeerani
avavisacojeitantajeari. Isanquenatacovetacari Tasorentsi, otimimpi piniro, meeca piquempejeitacari ashijeitimpiri,
iojeivetani icavintsanti, iro cantaincha te iriotasanoteji. pincamajeite avirori. Iro cantaincha meeca piquemisantaquero
11ॸTimatsi oamejeitaqueriri Ishire Quirishito, iro cantaincha te irineane Tasorentsi, ocantani otimi. Aisati yashijeitajimpi,
inquemasanojeitavaqueroji. Oametaquerini, ocanti: “Oshequi piquempejeitajari iriori: pincantaitatiyempani pintime
iroashinoncayea, incamaque; impoijini impincatsaritanaje”. inquitequi. 24ॸTempa ocanti Sanquenarentsi: “Ashiaquero tojari:
Iquenqueshirejeitacani: “¿Janicampa oquenquetsatacotiri? oshintsiti ocami, oshintsiti opatsai. Timatsi amajeivetacari, iro
¿Jaoca oncarate impincatsaritantajeari?” 12ॸIro cantaincha cantaincha oquempetaca oteapee tojari: ompeajea, ontsoncajea.
icamantaquerini Tasorentsi: “Eiro pineiritsi avirori, irintiquea 25ॸIro cantaincha oncanteani ontime irineane Avincatsarite: eiro

210
211 ʊʊґkͮтԆƄͮkҽʊѠʊЬƄҽƄѠϘॷ1–3

opeatsi irointi”. Irootaque irineane noamejeitaquempiri: maaroni savicajeitatsiri, 14ॸaisati pinquemisantajeiteri maaroni
icavintsaajeitaquee Tasorentsi, yoavisacojeitaquee. Tempa itiancanepee. Itianquiri iroasanquejeiteri caari cameetsatatsi
ocameetsataque. irisavicajeite. Irintiquea cameetsatatsiri isaviqui

2
1ॸMeeca eiro piquisatsi, eiro pamatavitanti, eiro pishemeti, irineacameetsateri. 15ॸAiniro caari iotiri Tasorentsi, icantimatiri
eiro paamaari pishaninca, eiro picantimatiritsi. 2ॸYora quemisantatsiri. Irootaque icoantacari Tasorentsi pisavicajeite
iroaquera timatsi yatsotapinitiro otsomi iriniro, irootaque cameetsa inquenqueshirejeitanteari, irimajerejeitanteari. 16ॸAri
iqueveantacari. Aisati meeca avirori, pincoasanotero irineane piquemisantajeitaqueri Tasorentsi, meeca te incoyeji
Avincatsarite: pineanatapinitero, pinquenqueshiretapinitero, imperanajeitempi iriori pinquemisantajeiteri
piotasanotanteariri iriori. 3ॸTempa piojeitaque pincatsariventajeitimpiri aca quipatsiqui, tempa ocameetsati
icavintsaasanojeitaquempi, ineshinoncajeitaquempi. 4ॸAriorica piotashitea pimpincatsajeiteri. Te oncameetsateji pantajeitero
avetsiquero mapipanco, ajivatero avatiyero quisotacayerone caari cameetsatatsi. 17ॸPaacameetsajeiteri itsipapee atiri,
mapi avanquetantearori oshanincapee. Eirorica otimi, eiro pinintajeiteri ayemisantaririnte, pimpincatsajeiteri Tasorentsi,
oquisotitsi pancotsi. Iriotaque Quirishito shiaquerori mapi, iro aisati pimpincatsajeiteri yora pincatsariventajeitiriri
cantaincha yaneasanoti irinti, aisati yoaneajeitaquee arori. pishaninca.
Itseencajeivetacari ashanincapee, iro cantaincha
ineacameetsatasanotaqueri Tasorentsi irinti. Eirome itimime, Yoamejeitiri nampirentsipee.
eiro avavisacotajame. 5ॸAvirojei, piquempejeitacaro mapipee 18ॸNampirentsi, pinquemisantajeiteri yora nampitimpiri,
yoanqueyeetaqueri jenioquiji. Yoaneajeitaquempi avirori, pimpincatsajeiteri. Eiro apaniro pipincatsatiri
pincantaitatiyempani anta inquitequi. Piquempejeivetacaro cavintsaaquempiri, neshinoncatimpiri; irinti pimpincatsateri
pancotsi, isavicantari Tasorentsi; pantajeiteneri maaroni aisati peranatimpiri, quishimpiri. 19ॸPamene, ariorica
icoacaajeitaquempiri. Piquemisantajeitaqueri Jesoquirishito, iquisashitaquempi nampitimpiri, tempa iotaquero Tasorentsi;
irootaque ineacameetsatantarori maaroni pantajeitiniriri. aisati ariorica yoashinoncashitaquempi, iotaquero aisati. Eiro
6ॸIrootaque ocantiniri Sanquenarentsi: “Icanti Tasorentsi: pipiatsataritsi nampitimpiri. Ariorica piquemisantiri Tasorentsi,
‘Nontianqueneri joriopee Quirishito, oshequi tempa ari incavintsaasanojeitempi coajica. 20ॸPamene, ariorica
noneacameetsataqueri. Nocoyeaqueri iroavisacojeiteri maaroni pamataviteri nampitimpiri, ariorica impasatimentempiro.
quemisantajeiterineri, ľɗфΎֆѸȍɗ͑Ύ͑ËʮҡѸɗɗфɗΎфɗٔॸٚ. Eirorica pipiatsavetari, iro cantaincha ¿ocameetsatimpa
7ॸAvirojeitaque quemisantajeitiriri, tempa pamatavitaqueri? Eiro ineacameetsatimpitsi Tasorentsi. Iro
pineacameetsajeitaqueri. Irintiquea maaroni tseencajeitiriri, te cantaincha ariorica impasatashitempi yora nampitimpiri aisati
irineacameetsateri. Oquenquetsatacotaquerini Sanquenarentsi, te pimpiatsateari, ari irineacameetsatempi Tasorentsi.
ocanti: “Yora vetsiqueronemeri pancotsi itseencaquero mapi, 21ॸIrootaque icoacaaquempiri: eiro pipiatsataritsi yora

icanti: ‘Te oncameetsateji’. Iro cantaincha quisashitimpiri. Pinquenqueshireteri iriori Quirishito: oshequi
ineacameetsatasanotaquero Tasorentsi.” Pineaquero, ineacatsitimentaquempi, icoaque pinquempeteari. 22ॸTecatsi
itseencajeitaqueri jorio Quirishito, iro cantaincha irante irinti caari cameetsatatsi, aisati te iramatavitanteji. 23ॸTe
ineacameetsatasanotaqueri Tasorentsi. 8ॸAisati ocanti impiatsateariji yora quisatsajeitaqueriri, aisati te inquisatsateriji
Sanquenarentsi: “Yora Quirishito ishiaquero mapi itsitincacari yora oashinoncaajeitiriri. Irointiquea iquenqueshiretaqueri iriri,
atiri ipariantacari. Queario, te iriojeitavaqueri, yaventacari, iotaque ari irintacoteari iriori.
icomijeitavacari”. Pineaquero, jero oca ishiacantaqueri: iro 24ॸIcamimentajeitaquee anta coroshiqui, eiroquea

caari iojeitantari, te inquemisanteroji icantavetacariri iquenqueshiretantajarotsi aisati Tasorentsi caari cameetsatatsi


Tasorentsi, irootaque iroasanquetaajeitanteariri. 9ॸIro antajeitiri. Meecaquea meeca, eiro antapinitajirotsi aisati caari
cantaincha icoyeasanojeitaquempi yoavisacojeitantaquempiri. cameetsatatsi, irointi antapinite cameetsatatsiri. Oshequi
Pantaveejeitiniri yora Pincatsarisanori. Yoameetsajeitaquempi, ineacatsitimentajeitaquee, eiro ashinoncantatsi arori.
pishanincatasanojeitacari Tasorentsi. Te piojeiveiteani, 25ॸPiojeitaque yora ovisha te aneeroji iotantari: oshequi

oquempetaca pitimini meeca tsiteniriqui; iro cantaincha iquenashiyeta. Eirorica itimitsi shenterine impeaarantaquea.
icoyeajeitaquempi, iotacaasanojeitaquempi, oquempetaca Aitaque piquempejeiveitarini ovisha, te piojeiveiteani. Iro
pitimi meeca quitaiteriqui. Meeca icoacaaquempi cantaincha timatsi meeca Shentajeitimpiri,
pincamantajeiteri atiri: “Ocameetsatasanotaque iquempoyeasanojeitaquempi.
yantajeitaqueeneri Tasorentsi”. 10ॸPeerani te
pincameetsaveiteani, iro cantaincha meeca pishanincajeitacari Yora shirampari aisati ijina, ocameetsati iraacameetsatavacayea.

3
Tasorentsi. Peerani te piojeiveiteani icavintsaavetaquempi, 1,2ॸTsinane, pimpincatsateri pijime. Terica inquemisante

meeca piojeiti, piveshireimentajeitacari. meeca, iro cantaincha ocameetsati irineaquempi


piquemisantasanotaque aisati cameetsa pisaviqui. Impoijiquea
Cameetsa pisaviquimojeiteri itsipapee atiri.
irineacameetsatempi, aisati arioricampa pimateri
11ॸNoshaninca, piojeitaque nonintajeitaquempi. Te pinquemisantacayeri. 3ॸEiro apatiro pincoashitea
pishanincatasanojeiteariji yora pisaviquimojeitiri, tempa poameetsantero piishi, poaneenquea, pinquitsaatea,
pinampitasanotearo inquite. Eiro pantashiyetarotsi caari paitapeerica. 4ॸIrointiquea pincoasanote
cameetsayetatsi yantayetiri itsipapee atiri iriori. Ariorica pincameetsashiretanaque, pineshinoncatsateri pijime. Irootaque
pantashiyetearo, eiro picameetsashiretitsi. 12ॸIcantashijeiveta icoacaasanotaquempiri Tasorentsi. 5ॸAitaque oquempejeitaniri
itsipapee atiri: “Te incameetsajeiteji joriopee”, iro cantaincha peeraniniri quemisantiriri Tasorentsi: cameetsa osaviquini,
cameetsa pisavicajeite, iriojeitanteari queario opincatsatirini ojime. 6ॸOra Sarani oquemisantirini Avaramani,
piquemisantajeitaqueri Tasorentsi. Impoiji inquemisante iriori, oshequi opincatsatarini. Ariorica pintime cameetsa,
aisati ariorica impocapaaje Quirishito, incantajeite: “Tempa pinquempetearo, impoiji eiro pitsaroacaaritsi pijime: eiro
icameetsataque Tasorentsi”. otimitsi inquishimentempiri.
7ॸAisati shirampari: te omoncaratempiji pijina, te
Pinquemisantajeiteri pincatsariventajeitiriri pishaninca. oshintsitasanoteji, irootaque nocantantimpiri pincavintsayero,
13ॸArioricapiquemisantaqueri Avincatsarite, ocameetsati pineacameetsatero. Tempa pimoncaratavacaaca,
pinquemisantajeiteri aisati iriori pincatsariventajeitimpiri aca icavintsaajeitaquempi Tasorentsi pisavicajeitanteari coajica
quipatsiqui. Pinquemisantajeiteri yora pincatsariventajeitiriri anta inquitequi. Eirorica picavintsairo pijina, eiro
ʊʊґkͮтԆƄͮkҽʊѠʊЬƄҽƄѠϘॷ3ٍॷ4 212

iquemisantimpitsi Tasorentsi ariorica Irointiquea pincoasanotanaque panteneri Tasorentsi


pinquenquetsatacaaveteari. paitapeerica incoacayempiri, irosati pincamanteari. 3ॸPeerani
pantaveitaroni yantapiniyetiri yora tseencantatsiri:
Corajica iroashinoncayeeteri antirori cameetsatatsiri. moncarataca, eiro papiitajirotsi aisati. Jero itsinampanti iriori,
8ॸAisati noncantajeitempi maaroni: pinquempetavacaajeitea, yantayetiro caari yai, ishinquitapinita,
pineshinoncatavacaajeitea, pinintajeiteri piyemisantaririnte, imayempitavacaapinijeita, iquisavacaajeitaca,
pincavintsaavacaajeitea, eiro pishemejeititsi. 9ॸTerica ipincatsatashitacaro ijitasorentsitashitari. 4ॸTe iriojeiteji iriori,
oncameetsateji yantimotaquempiri pishaninca, eiro icanti: “¿Paita caari iquempetantana quemisantatsiri?”
pishemaritsi; ariorica inquisatsatempi, eiro pipiataritsi. Yoajeitanaquempi cavaco, irosati icantimajeitantaquempiri.
Pincanteri Tasorentsi incavintsayeri. Irootaque 5ॸIro cantaincha coajica impoque Quirishito

icoyeajeitantaquempiri Tasorentsi: icoaque incavintsaajeitempi. incantacoventajeiteri maaroni atiri: aneajeitatsiri aisati


10ॸTempa irootaque ocantiniri Sanquenarentsi: “Pincoaquerica camajeitatsiri. Irisampijeiteri tseencantatsiri: “¿Paita
pinquimoshiretanaque aisati pisavique cameetsa, eiro piquisantacariri quemisantanari? Te oncameetsateji”. Eiro
piquisatsatiritsi pishaninca, aisati eiro pitseeyatsi. 11ॸEiro yaquiritsi, oshequi impashiventanaquea. 6ॸPeerani yora Jesoshi
pantayetirotsi caari cameetsayetatsi, irointi pantayete iquenquetsatacaajeitaqueri savicaveitachaniri,
cameetsayetatsiri. Pincoasanotaque pintime cameetsa. icamantajeitaqueri: “Ariorica pinquemisante,
12ॸYamenapinijeitiri Avincatsarite maaroni quemisantajeitiriri, pincantaitatiyempani pintime anta inquitequi”. Ari
ishentajeitiri. Iquemapinitiri ariorica iquenquetsatacairi. Iro icamajeitaque: tempa yantajeitaquero caari cameetsatatsi,
cantaincha te incavintsayeriji antapinitirori caari irootaque icamajeitantacari, iquempejeitacari maaroni atiri. Iro
cameetsatatsi”. cantaincha yoitinaajiri Tasorentsi maaroni quemisantajeitiriri,
13ॸPincoasanoterica pantapinitero cameetsatatsiri, ¿ariompa isavicacaajeitaqueri anta inampiqui. Meeca iquempejeitacari
intime coatsiri iroashinoncayempi? 14ॸAriorica intime aparo Tasorentsi: eiro icamajeitajitsi aisati.
quisashitempineri, iro cantaincha intasoncacoventempi
Tasorentsi. Eiro pitsaroacaaritsi yora quisashitimpiri, eiro Tsame ancavintsayeri ayemisantaririnte.
picantashiretitsi, 15ॸirinti pimpincatsatasanoteri Quirishito. 7ॸPamene, irotaintsi omoncarataquea
Ariorica irisampiyeetempi: “¿Paita piquemisantantacariri incantacoventantajeiteeri Tasorentsi. Cameetsa pisavicajeite
Jesoquirishito?” Ari cameetsa pancanaqueri, eiro catsini, pinquearioventero pinquenquetsatacaapinijeiteri.
piquisatsatanaqueritsi. Pincamanteri paita piotantacari 8ॸPincoasanojeite catsini pinintavacaajeitea. Ariorica

iraanajempi inquitequi. 16ॸEiro catsini pantirotsi caari pinintavacaajeitea, eiro piquenqueshiretirotsi caari
cameetsatatsi. Impoiji iriotanaque yora quisaquempiri irio cameetsatatsi yantayetiri itsipapee, irointi
Quirishito oameetsantimpiri. Impoiji aisati pincavintsaavacaajeitea. 9ॸPincanteani pineshinoncajeitavaqueri
impashiventanaquea, iriotanaque te oncameetsateji maaroni quivantempineri. 10ॸTempa otimi imatacaaquempiri
incantimatempi. 17ॸAriorica incoacayempi Tasorentsi Tasorentsi, ari pimamatero pintacotanteariri pishaninca.
iroashinoncayeetempi, iro cantaincha oncameetsate Piotacaajeiteri iriori icavintsaajeitaqueri Tasorentsi. 11ॸAriorica
pashinoncaimentearo cameetsayetatsiri pantayeteri. Te pinquenquetsatacayeri pishaninca, pinquearioventero
oncameetsateji pashinoncaimentearo caari cameetsayetatsi povaajeneri irineane Tasorentsi. Ariorica pintacoteari
pantayeteri. pishaninca, pincanteri Tasorentsi iramitacotempi, aitaque
irimatacaaquempiro. Ariorica anquemisantasanoteri
Yantayetaqueri Quirishito. Jesoquirishito, incantajeite itsipapee atiri: “Tempa
18ॸAri te ancameetsajeiteji arori, oshequi antayetaquero caari icameetsatasanoti Tasorentsi”. Tsame aneacameetsajeiteri
cameetsatatsi, iro cantaincha icameetsatasanotaque irinti maaroni, ampincatsajeiteri: ancantaitatiyempani. Aitaque
Quirishito. Icamimentajeitaquee irinti, yoavisacojeitaquee; ancantajeiteari.
icoaque aneajeitantajeariri Tasorentsi. Icamasanovetaca; iro
cantaincha ishire, te oncameji. 19ॸIcamantacari, ijashiretapainti Icantiri: “Ariorica pinquematsicatimenteari Quirishito,
anta Sharincaveniqui, anta yoaquerinta Tasorentsi camaaripee pinquimoshiretanaque”.
aisati ishireni tseencantatsiniri. Ari iquenquetsatacaapaaqueri. 12ॸNoshaninca, oshequi nonintajeitaquempi. Niotaque oshequi
20ॸPeerani, te inquemisantajeiteni iriori ishaninca Noeni. yoashinonqueetaquempi. Eiro poanaquetsi cavaco, aitaque
Yovetsicantavetacaroniri ivito, icantapinijeivetacari ishaninca yoashinonqueetiri aisati itsipapee quemisantajeitatsiri. 13ॸTempa
peerani: “Pinquemisantajeiteri Tasorentsi”, iro cantaincha te aisati yoashinonqueetaqueri iriori Quirishito, meeca
inquemisantajeiteriji. Ari peerani yamavenavetacari Tasorentsi, piquempejeitacari: ari pinquimoshirejeitanaque. Aisati, coajica
iro cantaincha impoiji ishemanacari, itiancaquero antearo impincatsaritapaaque irinti, irosati
incani, incajaretanaque, maaroni. Aanaqueri maaroni, pinquimoshireventasanotanteariri. 14ॸAriorica
itsitiajeitanaque, pomiririri. Ari icarati avisacotajantsiri inquishimenteeyetempiro piquemisantiri Quirishito,
pitotsiqui ocho. 21ॸAri ishiajeivetacarini iriori vaotisajeitachari pinquimoshiretanaque: tempa aitaque itasoncacoventaquempi
meeca. Ariorica avaotisataquea, te iro ancaate, irointi Tasorentsi. Quiso oajeitaquempi Ishire, aisati coajica cameetsa
ashiacantiro icamimentajeitaquee Jesoquirishito, aisati pisaviquimoteri anta inquitequi.
itinaanaja, yoavisacojeitaquee. Aisati ashiacantiro aventari 15ॸIro cantaincha eiro poantitsi, eiro picoshititsi, eiro

Tasorentsi yoameetsashirejeitantaqueeri. 22ॸAri meeca ijataji pantayetirotsi caari cameetsayetatsi, eiro pashereiritsi
Jesoquirishito anta inquitequi, isaviquimotapaajiri Tasorentsi pishaninca, maaroni. Ariorica inquishimenteetempiro ocapee,
iracosanoriqui: icaratiri ipincatsariventajeitee. Aisati oshequi pineashiitetearove. 16ॸIro cantaincha ariorica
ipincatsajeitiri inampirepee, itsipapee pincatsarivetachari, pinquemisantasanoteri Quirishito, irootaque
maaroni. inquishimentanteetempirori, eiro otimitsi

4
1ॸAri piojeitaque otimi oshequi iquematsicatacari pimpashiventimenteri. Irointi pincante: “Tempa icameetsataque
Quirishito, te incoyeji eiro iquematsicataro. Aisati avirojei, Tasorentsi, ishinetana noquematsicatimentacari Quirishito”.
eiro picoajeititsi eiro piquematsicatarotsi paitapeerica. Pamene, 17ॸPamene, irotaintsi incantacoventajeitee Tasorentsi:

ariorica pinquematsicatearo paitapeerica, eiro picoajitsi irijivajeitee maaroni arori itomintajeitari, impoijiquea iriori
pantapinitero caari cameetsatatsi 2ॸaisati icoayetiri atiripee. tseencajeitiriri. Ariorica irintacojeitee arori, tempa
213 ʊʊґkͮтԆƄͮkҽʊѠʊЬƄҽƄѠϘॷ4ٍॷ5

iroashinoncaasanojeiteri yora caari quemisantajeitiri. 18ॸTempa irisavicacaajeitempi cameetsa catsini. 7ॸEiro piquenqueshireatsi,
ocantini Sanquenarentsi: “Ari yoavisacojeitaqueri Tasorentsi eiro poashiretatsi. Otimirica piquenqueshireyetiri, pincanteri
yora quemisantajeitiriri yoameetsajeitaqueri, iro cantaincha Tasorentsi: “Oshequi noquenqueshireaca. Pamitacotena eiro
irovetaincha irijajeiteme Sharincaveniqui. Irintiquea yora noquenqueshireantajatsi aisati”. Ariorica pincanteri, ari
tseenquiriri Tasorentsi, yantapinitiro caari cameetsatatsi: tempa piveshireimenteari iriori. 8ॸQueariompia: paamayeari camaari.
ari irashinoncaasanotaquea irinti”. 19ॸAriorica pantiniri Oshequi catsini iquenaquenayetaque, icoaveta
Tasorentsi icoacaaquempiri, irootaque picatsitimentantacariri, irojocacaajeiteerome aquemisantajeiti maaroni: eiro catsini
ocameetsataque. Pinquearioventero pantayetero aquemisantantajatsi. Iquempetacari anteari maniti, ariorica
cameetsayetatsiri. Pincanteri Tasorentsi: “Pinquempoyeajena”. itasheasanotaque: yoari iovintsane, itsoncasanotaqueri, te
Tempa iriotaque vetsicaquempiri, inquempoyeasanotempi, eiro intimeji timaarantajantsine. 9ॸPinquemisantasanoteri
yamatavitimpitsi. Avincatsarite pimpiatanteariri camaari. Queario ontimayete
pinquematsicayeteari, iro cantaincha tempa aisati
Yora Petero yoametaqueri jivatacaajeitiriri iyemisantaririnte. iquempejeitaquempi iriori ayemisantaririnte anta otsipapeequi

5 quipatsi. 10ॸEiro osamanitasanotitsi pinquematsicatearo: ioti


1ॸJero oca nosanquenateneriri quenquetsatacaantatsiri.

Tempa narotaque narori quenquetsatacaantatsiri. Peerani Tasorentsi pipincatsataqueri Quirishito, ari impoiji
noneasanotaqueri Quirishito ineacatsitacaro oshequi. Aisati iraajeitanaquempi anta inquitequi. Pincantaitatiyempani
coajica, ariorica impoque Avincatsarite pisavicapaaje anta ocameetsaitetasanotinta catsini. Yashi yoiro
impincatsariventantapaaje, nontsipateari icavintsanti: iroameetsantasanojeitempi,
nompincatsariventante narori. Ari meeca timatsi noninti iriveshireacaajeitempi, impeavajempi pincatsari avirori, eiro
noncamantajeitempiri: 2ॸyora ashitariri irovishate intacojeitacari picantashiretajitsi aisati. 11ॸTsame maaroni
irovishate. Aisati avirori, pintacotapinijeiteari ashanincapee ampincatsatasanojeiteri, ancantaitatiyempani. Iroove,
piquemisantacaajeitaqueri. Avisati coashitachane, eiro itimitsi icameetsatasanotaque catsini.
peranatempineri. Te iro pinquenquetsatacaapinijeitanteariri 12ॸJeri yoca Shirivano, iriotaque aanajempirone oca

paitanteariri iirequite, irointi pincoasanotaque pintacojeiteari. nosanquenare. Oshequi noneacameetsatiri: iriotaque


3ॸEiro pishintsitsajeitiritsi, irointi cameetsa pintime, ayemisantaririnte, iquearioventiro iquemisanti. Ari
inquempejeitantempiri iriori. 4ॸCoajica impoque yora nocamantaquempi oshequi icavintsaasanojeitaquempi
pincatsariventajeitajeeri, iraajeitanajee, irisavicacaajeitapaajee Tasorentsi, queario nocantaquempiri. Meeca
anta inquitequi. Ancantaitatiyempani asavicajeite anta pinquemisantasanoteri, piveshireimenteari iriori.
ocameetsaiteti catsini. 13ॸIvetsajeitaquempi maaroni ayemisantaririnte aca
5ॸAisati evancaripee, noncamantempi: pimpincatsajeiteri Vavironiaqui, tempa irisati icoyeane Avincatsarite
maaroni timacaajeitimpiri. Eiro pishemejeititsi, irointi iquemisantajeitiri. Aisati ivetsajeitimpi noamere Maricoshi.
cameetsa pincavintsaavacaajeitea. Yora Tasorentsi iquisaqueri 14ॸPaacameetsatavacaajeitea maaroni, pincavintsaavacaajeitea.

yora shemetatsiri, iro cantaincha ineacameetsajeitaqueri caari Nocantiri Tasorentsi: “Pincavintsaajeiteri maaroni
shemejeitatsi. 6ॸPimpincatsajeiteri iriori: tempa quemisantiriri pitomi, cameetsa pisavicacaajeiteri”.
itasorentsitasanotaque, ipincatsaritasanotaque; impoiji Narotaque sanquenajeitimpirori: Petero
YAPIITAJINIRI PETERO ISANQUENATINIRI IYEMISANTARIRINTE

Queario oca nocantaquempiri, te noncamantajeitempiro


Ivetsajeitari. naamaashijeitacari. Tempa narojeitaque neasanojeitaqueriri

1
1ॸ¿Ainirompi noyemisantaririnte? ¿Tecatsimpa oyempine? Jesoshi peerani ishipaquireaque aisati itasoncantayetaque.
Narotaque Shimo Petero sanquenajeitimpirori. Narotaque 17,18ॸPeerani ijatantacari Jesoshi toncaariqui, noijatanaqueri

itiancane Jesoquirishito, nantiniri iriori paitarica narori, aisati itsipapee iroamere; noneasanojeitaqueri
icoacaaquenari. Tempa amoncaratavacaajeitaca ishipaquireanaque, aisati noquemajeitavaqueri Apa Tasorentsi,
aquemisantajeitaqueri Tasorentsi aisati Jesoquirishito, yora yora cameetsatasanotatsiri. Icanti: “Iriotaque yoca notomi
oavisacojeitaqueeri. Irootaque yoameetsajeitantaqueeri. 2ॸAri nonintasanotiri, oshequi noneacameetsatasanotaqueri”. Irosati
piojeitaqueri, irootaque oshequi incavintsaajeitantempiri aisati nopincatsatasanojeitantanacariri Jesoshi. 19ॸTimatsi aisati
cameetsa irisavicacaajeitantempiri. isanquenajeitiniri yora camantantatsiniri peerani:
iotacaasanojeitaquee queario impocasanotaje Quirishito,
Ocameetsati anquearioventeneri Tasorentsi maaroni antajeiteneri. impincatsariventajeitajee. Ocameetsati
3ॸAri icoyeajeitaquee Tasorentsi ancameetsajeitanteari aisati pinquenqueshiretasanojeitero ocantiri Sanquenarentsi
cameetsa asaviquimojeitanteariri anta ocameetsaitetinta. piotanteariri jaoca icanta. Oquempetacaro atsiota tsiteniriqui:
Ariorica ayojeiteri, intasoncacoventajeitaquee cameetsa eirorica atsiota, eiro aneitsi. Ari ocameetsati pincanteani
asavicajeitanteari aisati cameetsa anquemisantanteariri. pinquenqueshirejeitero, irosati impocantajeari; impoiji
4ॸOshequi intasoncacoventajeitaquee iriotacaasanojeitempi, onquempetimojeitempi oquitaitetasanoti.
anquimoshireimentantajeiteariri catsini, irimataqueenero 20,21ॸNocoaque piotasanojeitero oca: ora isanquenare yora

maaroni icantaqueeri. Iramitacojeitee eiro acoantaro antero caari camantantatsiniri otampaticatasanotaque. Te irioteniji
cameetsatatsi. Aisati iramitacojeitee anquempejeitanteariri iriori. intacarori, yora camantantatsiniri, caari oni irineane iriori;
5ॸAriorica acoajeitaque intasoncacoventajeitee, ocameetsati irointi oamejeitaqueri Ishire Tasorentsi, isanquenatantacarori
ajivataque anquemisanteri. Ariorica anquemisanteri, impoiji irineane.
ocameetsati ancameetsatanaque. Ariorica ancameetsataque
Iquenquetsatacotiri amatavitantatsiri.
ocameetsati aisati ayotasanotanaque paitarica icoacaaqueeri.

2
6ॸAriorica ayotaque paitarica icoacaaqueeri, ocameetsati aisati 1ॸAripeerani itimini quenquetsatacaajeitiriniri joriopee, iro
aamaventanaquea arosati amatantearori. Ariorica cantaincha yamatavijeitirini, aisati intime meeca
aamaventanaquea arosati, ocameetsati anquearioventero amatavijeitempineri avirori. Iroamejeitempiro tseeyantsi,
icoacaaqueeri. Ariorica anquearioventero icoacaaqueeri, intseeyacoteari Tasorentsi. Tempa ayojeitaque
ocameetsati aisati ampincatsatasanotanaqueri. 7ॸAriorica icamimentajeitaquee Jesoshi ajajeitanteari inquitequi, iro
ampincatsatasanotanaqueri, ocameetsati aisati anintajeitanaqueri cantaincha incantanirote yora amatavitantatsineri: “Eiro
maaroni ayemisantaririnte, ancavintsaajeitanaqueri maaroni apincatsatiritsi Jesoshi”. Irootaque iroasanquetasanotanteariri
ashanincajei. 8ॸAriorica pimatasanojeitanaquero maaroni ocapee, Tasorentsi. 2ॸIntime oshequi oijajeiterineri: inquempejeiteari,
ari oshequi pimataqueneri Avincatsarite Jesoquirishito, aisati irantayetero caari cameetsatatsi; irootaque intseenqueetanteariri
piotasanotanaqueri. 9ॸYora caari majeitiro ocapee te Quirishito. 3ॸOshequi iramatavijeitempi, iroametashiyetempiro
iriotasanoteriji Avincatsarite, te inquenqueshireteroji icavintsairi. paitapeerica iraitantempiriri piirequite. Peerani icanti Tasorentsi:
Oshequi yantajeitironi caari cameetsatatsi, iro cantaincha “Aitaque noasanquetasanojeiteri yora amatavijeiterineri
icavintsaasanotaqueri, yoameetsataqueri, te quemisantatsineri”. Queario, eiro osamanititsi irijajeite
inquenqueshireajeroji aisati. 10ॸMeeca, noyemisantaririnte, Sharincaveniqui. 4ॸPeerani yora inampirepeeni, ipiatsajeitacarini
pinquearioventasanotero panteneri Tasorentsi maaroni Tasorentsi, yantayetaquero caari cameetsatatsi. Ari
icoacaajeitaquempiri, te oncameetsateji irantsipetashitearo yoasanquetaajeitaqueri, yojocajeitaqueri anta Sharincaveniqui,
icoyeaquempi pijatanteari anta inquitequi. Aisati eiro anta otsiteniitasanotinta. Aitaque itimaqueri iriori anta, irosati
pojoquirotsi piquemisantiri, 11ॸoncanteataquea iraantanajempiri incantacoventanteariri Quirishito. 5ॸPamene, peerani
anta inquitequi, anta icantani ipincatsariventanti Avincatsarite yoamaajeitaquerini Tasorentsi yora ishanincapeeni Noe. Te
Jesoquirishito: yora oavisacojeiteeri. impincatsajeiteriji Tasorentsi, irootaque itiancantacanariri incani
aajeitaqueri. Tecatsi pashini iroavisacote, irinti Noe aisati
Icantiri: “Eiro pipeacotarotsi oca nocantaquempiri”. ishanincasanori iriori, caratatsiri 7. Tempa iriotaque
12ॸTe iroaquera pinquemajeitero oca nocantaquempiri: quenquetsatacaajeivetacariri ishanincapee, camantajeivetacariri
piojeititaroni, aisati pimayetaquero cameetsa. Iro cantaincha jaoca incanteameri iravisacojeitantajeameri. 6ॸPeerani itaajeitaqueri
nampiitajempiro aisati nonquenqueshiretacaajempiro. Tasorentsi maaroni soromasatini, aisati maaroni comorasatini;
13,14ॸIotacaaquena Avincatsarite Jesoquirishito eiro osamanititsi itaajeitaquero ivancopee, irovararo, maaroni. Otaaca maaroni,
noncamanteari. Iro cantaincha nonquenqueshiretacaajeitempiro poyere. Ocameetsati meeca anquenqueshirejeitero yantaqueri
irosati noncamanteari. 15ॸImpoiji, ariorica noncame, eiro Tasorentsi ayojeitanteari iroasanquejeiteri maaroni caari
pipeacotantarotsi, irosati pinquenqueshiretantapinitearori. pincatsatiri. 7,8ॸAri icameetsataqueni Orotini; isavicaveitani anta, iro
cantaincha te irineacameetsateroji oca yantajeitaqueri yora
Tampatica oamejeitaquee irineane Tasorentsi. isaviquimojeitiri. Oshequi iquenqueshiretanaca maaroni quitaiteri:
16ॸTempa nocamantajeitaquempi coajica impocaje aisati “¿Paita caari iquemisantajeitantari Tasorentsi?” Ari
Avincatsarite Jesoquirishito, oshequi impincatsaritapaaque. ineacameetsataqueri Tasorentsi iriori, irootaque caari itaantari.

214
215 ʊʊʊґkͮтԆƄͮkҽʊѠʊЬƄҽƄѠϘॷ2ٍॷ3

9ॸAri iotasanotaque Tasorentsi yoavisacojeitaqueri icanteetiri. Aitaque iquempejeitari iriori yora


pincatsajeitiriri, eiro iquempetantaritsi tseencantatsiri. Irinti quemisantavetachari, yapiitajiro caari cameetsatatsi.
yora caari cameetsajeitatsi, iroashinoncaajeitajeri, irosati
impocanteari incantacoventantajeiteariri. 10ॸAitaque Iquenquetsatacotiri Jesoshi, impocantajeari.

3
iroasanquejeiteri maaroni coatsiri irantayetero caari 1,2ॸAri, noyemisantaririnte, piojeiti nonintajeitaquempi.
cameetsayetatsi, antashiyetarori paitarica icoayetiri, jeri aisati Chapinqui nintantaquempirori nosanquenataquempiro,
yora tseenquiriri Avincatsarite. Tecatsi impincatsajeite, oshequi noquenqueshiretacaaquempiro isanquenatiniri yora
ishemejeiti, te intsaroyeji icantimajeitiri inampirepee quenquetsatacotiriniri Tasorentsi peerani. Aisati
Tasorentsi. 11ॸAri isavicajeiti iriori anta Avincatsaritequi, aisati noquenqueshiretacaaquempiro maaroni yoamejeitaquenari
oshequi ishintsiti, oshequi ipincatsariti, iro cantaincha te Avincatsarite, yora oavisacojeiteeri. Impoiji itiancajeitaquena
impiateariji yora cantimajeitiriri. 12ॸIquempejeitacari iriori noquemisantacaajeitaquempi. Meeca napiitajimpiro
poshiniripee, tecatsi iriote. Iquenashiyeta, impoiji imanatiri nosanquenatajimpiro pinquenqueshiretasanotantearori.
atiri, yoaqueri, shemi. Yora tseencantatsiri icantimatashiyetaro 3ॸPiojeitaque eirotsitarica ipoquitatsi Avincatsarite, intime

caari ioti, irootaque irijajeitanteari Sharincaveniqui, oshequi tseencantatsineri, irantashiyetearo paitapeerica


intsipajeiteari camaari. 13ॸYoashinoncantajeiti meeca: coajica incoaniroyeteri iriori. Irishirontimentajeiteari Avincatsarite,
irashinoncaajeitaquea iriori. Iveshireimentashiyetaro 4ॸincantajeite: “¿Icantimpa Quirishito impocaje? Iji, iji, iji.

timayetatsiri meeca: te inquenqueshireteroji jaoca incanteari ¿Jaocari meeca? Tempa camaque peerani. Eiro ipocajitsi.
coajica. Te oncameetsateji yantajeitiri iriori, iro cantaincha Peerani yaamaavetacarini yora intacaroniri iquemisanti, iro
yantacaajeitaquempiro caari cameetsatatsi cantaincha te irineeriji, irosati meeca. Peeraniiteni. ¿Pijitimpa
pinquempejeitanteariri avirori. 14ॸInevejeitaro tsinanepee, pineajeri avinti? Iji, iji. Irosati ocantani quipatsi, te
icantani yantapinitiro caari cameetsatatsi: tecatsi incantero ompashiniteaji”. Irootaque incantajeiteri tseencantatsineri.
irijocajero, yashi yoiro. Yantacaajeitaqueri caari 5ॸTe incoyeji inquenqueshiretero yantayetaqueri Tasorentsi.

quenqueshirevetaro caari cameetsayetatsi. Yashi yoiro Peerani icantaque iriori: “Ontimeta quipatsi, aisati ontimeta
ineveyetaro vararontsi. Queario irijajeite iriori Sharincaveniqui. inquite”, irosati otimantacari. Ari yovetsicaquero quipatsi,
15ॸTe incoajeiteji intime cameetsa, irointi yantashiyetaro ocontetapaaque incajarequi, meeca aisati oshoncacaro incajare.
paitapeerica. Iquempejeitacari Varamani, itomini Veoro. 6ॸAitaque ocantacari peerani, iro cantaincha impoiji

Iquenquetsavetaroni peerani irineane Tasorentsi, iro cantaincha yoasanquetaajeitaqueri yora ishanincani Noe. Iro
inevetasanotaro vararontsi, te irantasanoteneriji Tasorentsi yoasanquetantacariri, te oncameetsateji intimeni. Ari
icoacaavetariri. 16ॸTe inquemisanteriji, irointi yoijataqueri opariaqueni antearo incani, ooncanaca maaroni quipatsi, aisati
coatsiri imperi vaararontsi. Ari imapocaqueri irashinote ipoyereajeitanaca tseencantatsiri. 7ॸAisati icanti Tasorentsi:
ineanataqueri. Te irioteji irio neanatacairiri Tasorentsi. Ari “Coajica nontayero inquite aisati quipatsi, aisati nontaacojeiteri
iquenquejaqueri, ipiatsatacari, impoiji oshequi yoanaqueri maaroni timantarori”. Tempa peerani icantini “Novetsiquero
cavaco iriori, aisati oshequi iquenqueshireanaca: te quipatsi”, irosati otimantacari. Meeca icanti: “Coajica
inquenqueshiretajeroji aisati vaararontsi. 17ॸAriorica nontaajero quipatsi”, tempa aisati irimatajero. Aisati tequerata
pinqueacotero nija oncontejatanteari, tempa pincoasanotaque omoncarateaji intaantajearori, iro cantaincha coajica intayero,
ontime nija. Iro cantaincha ariorica ompirijatanaje, te pomein, aisati intaacojeiteri maaroni tseencantatsiri,
oncameetsateji, tecatsi payero nija. Ari yora amatavitantatsiri iroasanquetaajeiteri. 8ॸMeeca pinquenqueshirejeitero oca,
ishiaquero pirijatatsiri nija: te incameetsateji. Oshequi noshaninca: ajijeivetaro 1000 osarintsi peerani catsini. Iro
ineaveeti, vero, vero, iro cantaincha tecatsi iramitacotempi. cantaincha te irijiteroji irinti. Ineaquero te osamaniteji,
Aisati iquempevetacaro mencori, ariorica pineaquero amaquero oquempetimovetacari aparoni quitaiteri. Ajijeitiro te
tampea: pijiti ompariye incani, iro cantaincha ariorica osamaniteji aparoni quitaiteri, irioquea iriori ineaquero
amatavitempi, te ompariye. Timatsi intimasanotanteari iriori, osamani, oquempetimovetacari iro 1000 osarintsi. 9ॸPineaquero,
yovetsicaqueneri Tasorentsi anta otsiteniitasanoti catsini. ajijeivetaro opeeranitaque, tequera irimoncarateroji
18ॸOshequi ishemejeiti, aisati icantapiniti: “Pineaquero, icantaqueeri: tequera impoque Avincatsarite. Iro cantaincha te
nantashiyetacaro paitapeerica nocoayetiri”. Ari yamataviyetiri irijiteroji irinti opeeranitaque. Eiro yamataviteetsi, iro
oshequi iroaquera quemisantavetachari: iroaquera cantaincha osamani onaveta yoyeacovetacari tseencantatsiri,
yojocavetacaro caari cameetsatatsi yantayetiri, iro cantaincha icoaque inquenqueshiretajea eiro ijatanta Sharincaveniqui.
yantacaanirotajiri aisati. 19ॸIcantayetiri: “Tempa irio Tasorentsi 10ॸIro cantaincha coajica irimapocasanotapaaquee Avincatsarite,

oavisacotimpiri, te pimateroji poavisacotajea avisati. ¿Paita impocaje. Antearo ontoncanaque inquite, ton;
caari pantantaro paitarica picoayetiri? Tempa ontsoncasanotanaquea, poyere. Intaasanotanaquea impoquiro,
icavintsaaquempi, eiro iquishimentimpirotsi. Tsame catsirincaiteri, cashiri, maaroni: pomein, intsoncasanotanaquea
pinquempetena narori”. Irootaque icantayevetari, iro iriori, poyere. Aisati quipatsi, ontayea; aisati
cantaincha yamatavitantaniroti. Jero yantapinitiniri camaari ontaacotasanojeitanaquea maaroni timajeitatsiri quipatsiqui,
icoacairiri iriori: iriotaque ivincatsarite. Iriome Tasorentsi pomein, poyere.
ivincatsarite irantenerime icoacairiri iriori, cameetsa
irisaviqueme. 20ॸPamene, peerani yashinoncaajeivetaca: Icamantiri jaoca oncanteari coajica.
yantapinijeivetaroni caari cameetsatatsi yantajeitiri 11ॸArimeeca ayojeitanaque ontsoncajeitajea maaroni aneajeitiri,
tseencantatsiri. Impoiji iotajiri Avincatsarite Jesoquirishito, irootaque ocameetsatantari anquenqueshiretanaquea,
yoavisacotajiri. Iro cantaincha yapiitajiro ora anquemisantasanoteri Tasorentsi, cameetsa antime catsini.
yantapinijeiveitaniri. Meeca tecatsi incantacoventajea 12ॸCameetsa aamaajeiteari Tasorentsi impocaje, cameetsa aisati

iroimpacajero aisati yantayetiri, irootaque antajeiteneri maaroni icoacaaqueeri irishintsitantajeari impocaje.


irashinoncantasanoteari catsini. 21ॸPineaquero, ocameetsaveta Ariorica omoncarataquea, ontayea inquite aisati inquitesati
eiro iovetarime Tasorentsi. Yoameetsavetajari, aisati ontsoncajeitanaquea, maaroni, poyere. 13ॸIro cantaincha timatsi
yoamevetajari, iro cantaincha ipiatsanirotacari yora pashini icantaqueeri, ayotanaque eiro yamataviteetsi. Icanti:
cavintsaavetajariri. 22ॸIcanteetini: “Yora otsiti yoipiajaro “Pashini novetsicaje aisati inquite iroaquerari, aisati quipatsi
iamarancane, yoajaro. Atsipetashitacari aquiviri shintori, tempa iroaquerari. Oncameetsatasanotaje irointi, eiro itimajitsi
impianaje aisati intivironcajearo sampoatsa”. Queario antayetajeroneri caari cameetsatatsi”. 14ॸMeeca, noyemisantaririnte,
ʊʊʊґkͮтԆƄͮkҽʊѠʊЬƄҽƄѠϘॷ3 216

paamaajeitacaro icantaqueeri. Pincoasanotaque pintime cameetsa,


aisati paacameetsatavacaajeitea; impoiji ariorica impocaje, Ivecarataquero isanquenare.
irineacameetsatasanotapaaquempi. 15,16ॸQueario, tequera impocaje, 17ॸAri,noshaninca, nocamantaquempi jaoca oncanteari
iro cantaincha yoyeajeitaqueri itsipapee atiri inquemisantajeite coajica. Nocamantajeitaquempi intime yora caari
iriori iravisacojeitantajeari. Irootaque isanquenajeitaquempiri cameetsayetatsine, piatsajeitearineri Tasorentsi, iroametantero
Pavoro iriori, yora anintasanojeitiri. Oshequi iotacairi Tasorentsi. tseeyantsi. Queariyea, piquemisantiricari, icomitacaimpicari.
Timatsi pomerentsitaarantainchari isanquenayetiri. Meeca yora 18ॸPinquemisantasanoteri Avincatsarite Jesoquirishito, yora

caari iotatsi, yora caari quemisantasanotatsi, iquenacaashitacaro oavisacojeiteeri, piotasanotanaqueri. Tsame meeca aisati
irineane Pavoro, te ontampaticateji incamantacotero. Aisati ampincatsatasanojeiteri, ancantaitatiyempani. Aitaque
iquenacaashiyetacaro pashini irineane Tasorentsi, irootaque ancantajeiteari, maaroni.
iroasanquejeitanteariri. Narotaque sanquenajeitimpirori: Petero
IJIVATAQUE JOA ISANQUENATINIRI IROAMERE

5ॸAriorica antasanotiro icantaqueeri Tasorentsi, arojeitaque


Yora Ashitarori Irineane yoamejeitaquee jaoca ancanteari nintasanojeitiriri. Irootaque ayotavacaantacari
antimanteari inquitequi. aquempetasanojeitacari. 6ॸAncanterica: “Quiso noanaqueri

1
1ॸ¿Ainirompi, noamere? ¿Tecatsimpa oyempine? Narotaque Tasorentsi”, cameetsa ancantaitatiyempani ashiasanoteri,
aca Joa sanquenajeitimpirori oca. Meeca asavique cameetsa.
nosanquenatacotaqueri intasanotarori itimi. Tequerani 7ॸNonintane, te naro intearone oca nocamantimpiri. Peerani

ontimeni quipatsi, itimitani irinti. Iriotaque Ashitarori irineane, intajeitaqueeroni Tasorentsi icamantajeitaqueeroni. Peerani
oamejeitaqueeri jaoca ancantajeari antimajeitantajeari anta piquemaquero. 8ॸTe ayoveiteani, oquempetimojeiveiteeni
inquitequi, ancantaitatiyempani. 2ॸItsipatarini Apa Tasorentsi, atimini tsiteniriqui, iro cantaincha ipocapaaque
impoiji ipocaque aca quipatsiqui. Noneapinijeitaqueri, iotacaajeitaqueeri, oquempetaca iquitaitetacojeitaquee.
namenapinijeitaqueri, noquemapinijeitaqueri, Irootaque meeca napiitantimpirori. Iquearioventiro Quirishito
nopamitapinijeitaqueri: meeca nocamantajeitaquempi jaoca inintajeitaquee. Aisati avirori, pinquearioventero, pinintajeiteri
icantari, aisati nocamantajeitaquempi jaoca incantajeitajeeri itsipapee. 9ॸAncantashitearica: “Noqueni quitaiteriqui, niotiri
aneasanojeitantajeari anta inquitequi. 3ॸAri yora Tasorentsi”, iro cantaincha anquisheririca ashaninca,
noneasanotaqueri, noquemasanotaqueri, iriotaque ainiroquera aqueni tsiteniriqui. 10ॸAriorica aninteri ashaninca,
noquenquetsatacotaqueri. Meeca noncamantasanotempi, anquenasanotanaque quitaiteriqui, eiro aisati antapinitirotsi
pinquempetantenari narori. Aquempejeitacari Apa, aisati caari cameetsatatsi. 11ॸAriorica anquisheri ashaninca,
aquempejeitacari itomi: yora Jesoquirishito. 4ॸMeeca oquempetaca aquenashitanaca tsiteniriqui, ainiro antapinitiro
nosanquenajeitempiro oca pinquimoshiretasanojeitanteari. caari cameetsatatsi. Te ayoteji jaocarica aquenaqueri,
oquempetaca otsitenitimotaquee, te aneeroji amenanteari.
Ishiasanotaquero Tasorentsi quitaiteri.
5ॸMeeca Eiro pinintasanotirotsi yantapiniyetiri tseencantatsiri.
noncamantempiro icamantaquenari iriori.
Ishiasanotaquero Tasorentsi quitaiteri, te intsitenitimateji: te 12ॸNoamere, otimi pantajeitiniri, iro cantaincha
iranteroji irinti caari cameetsatatsi. 6ॸAncanterica: yoavisacojeitaquempi Jesoshi. Irootaque meeca
“Noquempetacari”, iro cantaincha ariorica antapinitero caari nosanquenatantimpirori oca. 13ॸAvirojei shirampari:
cameetsatatsi, aquempetacaro aquenanaque tsiteniriqui: piojeitaqueri yora intasanotarori itimi, irootaque
antseeyashitaca, amatavitantaque. 7ॸIro cantaincha nosanquenatantimpirori oca. Avirojei, evancari: te panteneri
icameetsatasanotaque Tasorentsi, iquempetacaro iquenanaque camaari icoacaavetaquempiri, irootaque
irinti quitaiteriqui. Ariorica cameetsa asavique, oquempetaca nosanquenatantimpirori oca. 14ॸAvirojei jananequi: piojeitiri
aniitanaque quitaiteriqui, ashiaqueri iriori: Apa, irootaque nosanquenatantimpirori oca. Avirojei
aquempetavacaajeitaca. Icamimentaquee Jesoshi, yora Itomi shirampari: piojeitaqueri yora intasanotarori itimi, irootaque
Tasorentsi: aparajatimentaquee iriraja yoavisacojeitantaqueeri, nosanquenatantimpirori oca. Avirojei evancari:
yoameetsajeitantaqueeri. 8ॸAncanteririca: “Te nanteroji caari pishintsijeitanaque, piquearioventaquero piquemisantaquero
cameetsatatsi”, arosati amatavitajancha, tequera ayotimateroji irineane Tasorentsi, aisati te pinquemisantimateriji camaari,
queariotasanotatsiri. 9ॸTe iramataviteeji Tasorentsi, irootaque nosanquenatantimpirori oca. 15ॸEiro picoasanotirotsi
icameetsataque. Ariorica ancamanteri: “Ainiro nantane”, pantero yantapinijeitiri tseencantatsiri. Eiro picoasanotirotsi
incavintsaajeitee, iroameetsajeitee, maaroni. 10ॸAncanteriricame timayetatsiri quipatsiqui. Ariorica pinintasanojeitero, eiro
Tasorentsi: “Te nanteroji caari cameetsatatsi”, ancanterime pimatirotsi pinintasanojeiteri Tasorentsi. 16ॸAitaque
aisati: “Te pioteji, pitseeyani”. Ancanteriricame: “Te aneroji acantajeitari: aquenqueshirejeitaquero paitarica
nantane”, te ashiretearoji irineane. acoasanotaqueri anteri. Acoasanotaquero paitarica

2
1ॸMeeca, noamere, nosanquenajeitempiro eiro pantantarotsi aneayetaqueri, ashemetimentaquero ashiyetari. Te irio
caari cameetsatatsi. Timatsi Apaqui oameteerone Apa, irinti atiri oamejeiteerori. 17ॸOmpeanajea
Cantacoventajeitaqueeri: yora Jesoquirishito, timayetatsiri quipatsiqui, aisati ompeajeitanajea maaroni
icameetsatasanotaque. Ariorica antero caari cameetsatatsi, acoajeivetari. Iro cantaincha ariorica anteneri Tasorentsi
incantacoventee. Incanteri iriri: “Pincavintsayeri yora icoacaaqueeri, ancantaitatiyempani antimeni anta inampiqui.
quemisantanari”. 2ॸAiniro antajeitiri maaroni, iro cantaincha
Iquenquetsatacotiri tseeyacojeitacariri Quirishito.
icamimentajeitaquee coroshiqui. Te apaniro incamimentajeiteri
ashanincapee arori, irointi icamimentajeitaqueri maaroni atiri. 18ॸNoshaninca, irotaintsi impocaje Quirishito, eiro osamanititsi.
Yoameetsajeitaquee Tasorentsi, aisati iriori maaroni Piquemacotaqueri yora pashini pocatsineri, yora
quemisantajeitiriri, eiro iquishimenteerotsi caari cameetsatatsi amatavitantatsineri, cantatsineri: “Te iratiritapeeji Jesoshi, te
antajeitaqueri, eiro yoasanquetaajeiteetsi. imponeempaji inquitequi. Caari ini Quirishito”. Ipajiyeetiri yora
cantatsiri: “Antiquirishito”. Noncamantempi, yareejeitaca. Timatsi
Quemisantiriri Tasorentsi, iriotaque iojeitiriri. meeca oshequi amatavitantatsiri, irootaque ayojeitantacari eiro
3ॸArioricaantapinijeitaquero icantaqueeri Tasorentsi, osamanititsi impiasanotaje Quirishito. 19ॸPeerani icarajeiveiteeni
ayotavacaajeitaca ashanincatacari. 4ॸAiniro cantashitachari: yora amatavitantatsiri, iquemisantaveitani, iro cantaincha meeca
“Noshanincatacari Tasorentsi”, iro cantaincha te iranteneriji yojocajeitaquee. Te inquempetasanojeiteeji. Inquempetaqueeme,
icantavetariri. Iriotaque tseeyari, irisati amatavitajancha. quiso iroajeitaqueeme, iro cantaincha yojocajeitaquee. Meeca

217
ʊʊґkͮтԆƄͮkҽʊѠʊˇϘkॷ2–4 218

ayotasanojeitaqueri te inquempejeiteeji, te inquemisantajeiteji. irootaque ayojeitantacari ancantaitatiyempani asavique


20ॸAvintiquea itiancajeitaquempiro Tasorentsi Ishire, quiso inquitequi. Peerani te ayoveitearini Tasorentsi, iro cantaincha
oajeitantimpiri. Piotasanojeitaquero. Te pishiyeriji yora caari meeca ayojeitajiri. Yora caari ninterine ishaninca,
ioterone queariotatsiri: te irioteji irinti. 21ॸPiojeitaquero incantaitatiyempani intime irinti Sharincaveniqui. 15ॸYora
queariotatsiri, irootaque nosanquenatantimpirori oca. Piotaque te quishiriri ishaninca, iriotaque oayeri. Piojeitaque eiro itimitsi
intseeyaji caari tseeyacha. 22ॸTseeyari ini yora cantashitachari: oayeri inquitequi.
“Yora Jesoshi, caari ini Quirishito”. Itseenquiri Apa. Itseenquiri 16ॸYora Quirishito irisati coaintsi icamimentajeitaquee,

Itomi, icantashita: “Caari ini Quirishito”. 23ॸYora tseenquiriri irootaque ayojeitantacariri inintajeitaquee. Aisati arori, te
Itomi, te irioteriji Apa. Yora cantasanotatsiri: “Quirishito ini Itomi oncameetsateji antsaroacayearo ancamimenteri
Tasorentsi”, iriotaque iotasanotiriri Apa. 24ॸPincantaitatiyempani ayemisantaririnte. 17ॸJeri ashitaarantachari: ineavetaririca
pinquenqueshiretero oca piquemaqueri peerani. Ariorica yashinoncaaca iyemisantaririnte, terica icoye incavintsayeri,
pinquenqueshiretasanotero, quiso poyeri Itomi, aisati Apa. 25ॸJero ¿inintirimpa Tasorentsi? 18ॸNoamere, te oncameetsateji
oca icashiacaaqueeri: “Pincantaitatiyempani pisavique ancantashijeitea: “Nonintiri noshaninca”. Iro cantaincha
nonampiqui”. cameetsa aneshinoncajeiteri, anintasanojeiteri, 19ॸirootaque
26ॸAri nosanquenatacotaqueri yora amatavitempinemeri, 27ॸiro ayojeitantacari aijatasanotiri Tasorentsi, te aneroji antane.
cantaincha itiancajeitaquempiro Tasorentsi Ishire, quiso 20ॸAyotirica otimi antane, ¿paita inquenqueshireteri Tasorentsi?

oanaquempi. Te pincoyeji pashini oametempineri. Quiso Tempa itsoteiro maaroni, iojeitaque maaroni antajeitiri.
oanaquempi, ari meeca otsoteaquempiro maaroni, 21ॸAisati, nonintane, ariorica ayojeite te aneroji antane,

oametasanotaquempi. Tampatica oametaquempi, te ontseeyaji. ayojeite aisati ocameetsati anquenquetsatacaapinijeiteri


Tempa oamejeitaquee quiso ayeri Quirishito: ari quiso poyeri. Tasorentsi. 22ॸAriorica anquemisantero icantaqueeri, aisati
amateneri icoacaaqueeri, ayojeitaque ariorica
Yashijeitacari Tasorentsi. anquenquetsatacayeri, aitaque inquemaquee. 23ॸJero oca
28ॸMeeca, noamere, quiso poyeri Quirishito. Coajica impocaje. icantaqueeri: “Pinquemisanteri notomi Jesoquirishito.
Ariorica pincanteani quiso poyeri, ari piveshireimentavaqueari, Pimoncarateneri icantaquempiri iriori: َЬɗ͑ɗ͑ҡԮËʮľɗҡľٔॸٚ.
eiro pipashiventacaavacari. 29ॸAri ayojeitaque icameetsataque 24ॸAriorica anquemisantajeitero icantaqueeri, quiso avanaqueri.

Tasorentsi. Incameetsataquerica iriori atiri, ari ayojeitanaqueri Aisati iriori, quiso iroajeitaquee. Itiancajeitaquee Ishire,
itomintajeitacari Tasorentsi. irootaque ayojeitantacari quiso yoajeitaquee.

3
1ॸIcantajeitaquee Tasorentsi: “Avirojeitaque notomipee,
Piojeiteri maaroni oamejeitempineri.
nishintopee”. Queario icantaque. Pineaquero, oshequi

4
inintasanojeitaquee Tasorentsi. Te irioteriji tseencantatsiri jaoca 1ॸNonintane, eiro piquemisantashijeitaritsi maaroni
icantari, irootaque caari iotantee arojei itomi. 2ॸMeeca, nonintane, oamejeitempinemeri: yamatavitimpicari. Ariorica
avirojei itomipee Tasorentsi, irishintopee. Tequera ayojeiteji incantempi: “Itiancaquena Tasorentsi”, iro cantaincha pijivateri
jaocarica ancanteari, coajicani. Ariorica impiaje aca quipatsiqui, pisampiteri paitarica iroamejeitempiri, piotanteariri queariorica
amenajeitavaqueri jaocarica icantari. Impoijiquea ashiasanojeiteri itianquiri Tasorentsi. Aca quipatsiqui timatsi oshequi
iriori. 3ॸAamaajeitajari impocaje, irootaque acoajeitantacari meeca coavetachari iramatavijeiteeme. 2ॸJero oca piotanteariri
ancameetsajeitanaque: anquempejeitajeari iriori, icameetsataque. otiancanepee Ishire Tasorentsi: incantajeitee irinti:
4ॸAriorica antaquero caari cameetsatatsi, te anquemisanteroji “Yatiritapaaque Jesoshi, iponeaca inquitequi. Iriotaque
icantavetaqueeri Tasorentsi. Te oncameetsateji ampiatsatearo Quirishito”. Iriojeitaque shanincatacariri Tasorentsi. 3ॸIro
icantaqueeri. 5ॸTempa piojeitaque ipocaque peerani aca cantaincha te intianqueriji Tasorentsi yora caari cantatsi:
quipatsiqui yoavisacojeitajee. Piojeitaque aisati te iranteroji irinti “Quirishito ini Jesoshi”. Iriotaque antiquirishito.
caari cameetsatatsi. 6ॸAriorica quiso avanaqueri, eiro antirotsi Piquemacojeitaqueri icanteeti: “Impoque tseeyacotearineri
arori caari cameetsatatsi. Yora antapinitirori caari cameetsatatsi Quirishito”. Ainiro meeca tseeyacojeitariri. 4ॸNoamere,
te irineeriji Jesoshi, te irioteriji jaocarica icantari, aisati te yashijeitaquempi Tasorentsi, quiso yoajeitaquempi. Tempa
irishanincateariji. ipincatsaritasanotaque irinti, yanacojeitaqueri maaroni
7ॸNoamere, yamataviyeetimpicari. Ariorica antapinijeitiro coavetachari iramatavijeitempime. Irootaque caari
cameetsatatsiri, aitaque acameetsajeitanaque: piquemisantantari yora tseeyachari. 5ॸTempa ishanincajeitacari
amoncarajeitacari Tasorentsi, icameetsataque. 8ॸYora antirori iriori tseencantatsiri, irootaque iquenqueshirejeitantacarori
caari cameetsatatsi, ishanincatacari camaari: tempa iriotaque icoayetiri atiri. Iquemisantajeitavaqueri ishaninca iriori.
intasanotacarori caari cameetsatatsi. Ari ipocapaaque Itomi 6ॸAroquea ainti, ashanincajeitacari Tasorentsi,

Tasorentsi. Iro ipocashitasanotiri irojocacaajeri maaroni iquemisantajeitaquee maaroni iotiriri, irootaque ayotantariri
yantanirotiri camaari. 9ॸAriorica itomintajeitaquee Tasorentsi, quiso oajeitaqueri Ishire Tasorentsi: ora oamejeitiriri
eiro antapinijeitirotsi caari cameetsatatsi. Itomintaquee, queariotasanotatsiri. Yora caari ioterine Tasorentsi, te
irootaque quiso oantaqueeri Ishire, aquempejeitacari. Irootaque inquemisantajeiteeji, irootaque ayotantacariri yamatavijeitaca
caari antapinijeitantajaro caari cameetsatatsi. 10ॸIrootaque irinti.
ayotantacari ashanincajeitacari Tasorentsi. Yora caari materone
cameetsatatsiri, te irishanincateariji Tasorentsi. Aisati Tsame anintavacaajeitea.
iquempeta yora caari ninterine ishaninca, te irishanincateariji, 7ॸNonintane, tsame anintavacaajeitea. Iriotaque Tasorentsi
irootaque ayotantariri ishanincatacari camaari. 11ॸJero oca intasanotacarori yoamejeitaquee anintavacaajeitanteari.
intaquempiri Tasorentsi icamantaquempiro peerani: “Cameetsa Ariorica anintajeitiri itsipapee, arojeitaque itomipee Tasorentsi,
pinintavacaajeitea”. 12ॸEiro pishiiritsi Caini: ishanincatacari ayojeitiri. 8ॸYora caari nintiri ishaninca, te irishanincateariji
camaari. Yoaqueri irirenti. ¿Paita yoantacariri? Yashi yoiro te Tasorentsi: irishanincataquearime, inquempetaquearime, tempa
incameetsateji, iro cantaincha ineaqueri irirenti cameetsa oni yashi yoiro inintajeitaquee. 9ॸIrootaque ayotantacari
oca yantayetaqueri, irootaque yoantacariri. inintajeitaquee, itiancaqueri Itomi irapintite quipatsiquica
yoavisacojeitajee, ancantaitatiyempani asaviquimotantajeariri
Pinintajeiteri piyemisantaririnte. anta inquitequi. 10ॸ¿Janica nintasanotantatsiri? Te
13ॸNoyemisantaririnte,inquishempirica tseencantatsiri, eiro anintasanoteriji Tasorentsi, irinti inintasanojeitaquee.
poanaquetsi cavaco. 14ॸAnintajeitaqueri ayemisantaririnte, Itiancaqueeri Itomi, icamimentajeitaquee,
219 ʊʊґkͮтԆƄͮkҽʊѠʊˇϘkॷ4ٍॷ5

yoavisacojeitantajeeri. Meeca te inquenqueshiretajeroji 6ॸPeerani, ipocantacari Jesoquirishito quipatsiquica,

Tasorentsi antajeivetari, eiro yoasanquejeiteetsi. ivaotisataca aisati icamimentajeitaquee, ayojeitantacari


11ॸPineaquero nonintane, inintasanojeitaquee Tasorentsi Quirishito ini. Te apatiro ivaotisataca, aisati
catsini. Irootaque ocameetsatantari anintavacaajeitea arori. icamimentajeitaquee. Aisati oamejeitaquee Ishire Tasorentsi
12ॸTecatsi neerine Tasorentsi, iro cantaincha ariorica jaoca icantari. Tampatica oamejeitaquee. 7ॸOcarati mava
anintavacaajeitea, quiso iroajeitanaquee Tasorentsi, aiquero iotacaaqueeri Quirishito ini: 8ॸIshire Tasorentsi, ivaotisataca
ajatatiye anintasanojeitanaqueri. 13ॸItiancajeitaqueero Ishire, Jesoshi, aisati icamimentajeitaquee. Omoncaratavacaaca,
quiso oajeitaquee. Irootaque ayojeitantacari quiso avajeitaqueri iotacaajeitaquee jaoca icantari Jesoshi. 9ॸTempa ashirejeitacaro
arori, aisati quiso yoajeitaquee iriori. 14ॸItiancaqueri Apa Itomi icamantaqueeri atiri, iro cantaincha yanacojeitaqueri
aca quipatsiquica yoavisacojeitajee, maaroni. Noneajeitaqueri, Tasorentsi, queario yoametantaque irinti.
meeca nocamantacojeitaqueri. 15ॸAncanterica: “Iriotaque Icamantacotasanotaqueri itomi. 10ॸAriorica aquemisantaqueri
Jesoshi Itomi Tasorentsi”, quiso iroajeitanaquee Tasorentsi. Itomi, aquenqueshiretasanotaqueri. Yora caari quemisantiri
Aisati anquempejeitea arori, quiso avanaqueri: Tasorentsi, te irishiretearoji icamantacotiriri Itomi:
anquempetavacaajeitea maaroni. 16ॸAri ayojeitaque inintaquee, itseencaqueri Tasorentsi, ijitiri irio tseeyachari.
ashirejeitacaro. Yashi yoiro inintajeitaquee. Ariorica ashi ayero 11ॸAquemisantaqueri ainti Itomi, irootaque

anintavacayea arori, quiso avanaqueri Tasorentsi, aisati quiso irisavicacantajeitajeeri Tasorentsi anta inampiqui,
iroanaquee iriori. ancantaitatiyempani. 12ॸAitaque incantaitatiyempani iraneaje
17ॸCoajicani ancamajeitaque, iro cantaincha eiro inquitequi maaroni iotiriri Itomi. Yorari caari iotiri, tecatsi
atsaroacaaritsi Tasorentsi. Ariorica aveshireimenteari, incantea irisavique anta inquitequi.
ayotanaque anintasanojeitaqueri arori, aitaque
amoncaratacari iriori Jesoquirishito. 18ॸAriorica ayojeitaque Icantiri: “Pinquenquetsatacaapiniteri Tasorentsi”.
inintajeitaquee, eiro atsaroacaaritsi. Ariorica 13ॸPiquemisantaqueri Itomi Tasorentsi, meeca
inintasanojeitaquee catsini, ¿jaoca ancanteari nosanquenajeitimpiro piotanteari pincantaitatiyempani panee
antsaroacanteariri? Ayojeitericame iroasanquejeitaquee, anta inquitequi. 14ॸEiro apashiventatsi anquenquetsatacayeri:
aitaque antsaroacayearime. Yora tsaroacaariri Tasorentsi, timatsi icoacaaqueeri ancantapiniteriri. Ariorica
tequeratsita iriote irinintasanoteri. 19ॸIjivataquee Tasorentsi amoncarataquero ayojeitaque ari inquemisantaquee.
inintajeitaquee, tsame meeca anintajeiteri arori. 15ॸAyojeitaque paitarica ancanteriri, inquemisantaquee. Aitaque
20ॸIncanteeterica: “Nonintiri Tasorentsi”, iro cantaincha irimataqueenero oca ancanteriri. 16ॸAriorica pineeri
inquisheririca ishaninca, tseeyari ini. Terica irinintajeiteriji piyemisantaririnte yantaquero caari cameetsatatsi, iro
ishaninca iriori, tecatsi incanteri irininteri Tasorentsi. cantaincha terica intseenqueriji Tasorentsi, pincantacoventeri
Pineaquero, terica irimatero irininteri ishaninca ineapinitiri, iroavisacotanteariri. Timatsi yantaqueri pashini
¿jaoca incanteari irinintanteariri Tasorentsi? Te irineeriji tseencantasanotatsiri: ariorica pineacotaqueri, piotanaque
irinti. 21ॸJero oca icantajeitaqueeri Quirishito: “Ariorica irijate irinti Sharincaveniqui. Te noncantempiji
anintiri Tasorentsi, aisati anquempeteri ashanincapee, pincantacoventeri irinti. 17ॸTe oncameetsateji catsini antayetero
anintajeiteri”. caari cameetsatatsi, iro cantaincha eiro ajitashitatsi irijate
Sharincaveniqui maaroni antayetirori.
Ocarataque mava iotacaajeitaqueeri Quirishito ini Jesoshi. 18ॸAyojeiti ariorica yashijeitaquee Tasorentsi, te

5
1ॸArioricaayojeitaqueri Jesoshi iriotaque Quirishito, antapinintajeroji caari cameetsatatsi. Yojocacoventaquee Itomi,
aitaque yashijeitaquee Tasorentsi. Ariorica anintiri Apa, tecatsi incantee camaari. 19ॸAyojeitaque ashanincajeitacari
anintiri aisati Itomi. 2ॸAriorica anintiri Tasorentsi, Tasorentsi. Irintiquea maaroni tseencantatsiri,
anquemisantero icantaqueeri, ayotanteari anintajeitiri maaroni ipincatsariventajeitaqueri camaari. 20ॸAyojeitaque ipocaque
yashijeitacari. 3ॸAriorica anintasanotiri Tasorentsi, peerani Itomi Tasorentsi, iriotaque iotacaajeitaqueeri,
anquemisantasanotero icantaqueeri. Te ayojeitantariri yora Tasorentsisanori. Ashanincajeitacari iriori,
ompomerentsitasanoteaji anteneri icantaqueeri. 4ॸAriorica aisati ashanincajeitacari Itomi, yora Jesoquirishito. Aisati
yashijeitaquee Tasorentsi, eiro aijatiritsi tseencantatsiri. Iro iquempetacari iriri, Tasorentsisanori ini iriori. Yoaneajeitaquee,
caari aijatantari, aquemisantaqueri Tasorentsi. 5ॸ¿Janica caari ancantaitatiyempani aneajeitanaje anta inquitequi. 21ॸNoamere,
oijatiri tseencantatsiri? Tempa yora iotiriri Jesoshi, cantatsiri: piquemisantirocari ijitasorentsitashiyeetari.
“Iriotaque Jesoshi Itomi Tasorentsi”. Ari ocarati. Narotaque sanquenajeitimpirori: Joa
YAPIITAJIRO JOA ISANQUENATINIRI IROAMERE

iratiritapeeji. Aisati icanti te inquempejeiteeji arori, caari ini


Ivetsajeitari. Quirishito. Yora tseeyacotariri Quirishito iquishiri iriori, te
1,2ॸ¿Ainirompi tsio? ¿Ainirompi, nioti? ¿Tecatsimpa incoyeji anquemisanteri. 8ॸPaamayeariyea: yamatavitimpicari.
oajeitempine? Narotaque jivatacaajeitaqueriri ayemisantaririnte Oshequi piquearioventaquero pantapinitiniri Tasorentsi
aca. Niotaque, tsio, aviro icoyeaque Tasorentsi piotantacariri, icoacaaquempiri; ariorica pincanteani, eiro patsipetashitarotsi,
aisati icoyeajeitaqueri pitomipee. Queario, impinatempi iriori. Iro cantaincha paamayeari yora coatsiri
nonintasanojeitaquempi. Te apaniro nonintajeitaquempi narori, iramatavijeitempi: ariorica poijataqueri, pantsipetearo maaroni
aisati iquempejeitaca maaroni ayemisantaririnte: pantayevetanariri Tasorentsi, tecatsi impinatempi.
inintajeitaquempi. Oshequi ashirejeitacaro irineane Tasorentsi, 9ॸPojoquiricari Quirishito: eirorica pishiretarotsi

aitaque ancantaitatiyempani, tempa queariotasanotaque yoamejeitaqueeri iriori, te pioteriji Tasorentsi. Iro cantaincha
ocamantajeitaqueeri. 3ॸOshequi inintajeitaquee Apa Tasorentsi, ariorica pincanteani pishiretearo yoamejeitaqueeri, pioteri
aisati itomi, yora Avincatsarite Jesoquirishito, queario oni oca aisati Iriri: quiso iroajeitanaquempi Apa aisati Itomi.
yoamejeitaqueeri. Aisati incantaitatiyempani incavintsaajeitee, 10ॸIrijatashitempirica atiri iroamejeitempi, piotavaqueri

irineshinoncajeitee, irisavicacaajeitee cameetsa. paitarica yoametacotapinitiriri Quirishito. Terica ontampaticate


oca icoavetari iroametempiri, eiro paacameetsatavaqueritsi:
Intime coajica oshequi tseeyacotearine Quirishito. eiro pisavicacairitsi pivancoqui, eiro piquemisantiritsi catsini.
4ॸAri noneayetaqueri aparopee pitomipee, oshequi 11ॸAriorica paacameetsatavaqueri, pishanincajeitacari: aitaque

noveshireimentajeitacari. Cameetsa isavicajeiti, pincarajeitaqueri poametantero tseeyantsi. Te oncameetsateji


iquemisantajeitaquero queariotatsiri yoamejeitaqueeri Apa catsini.
Tasorentsi, aisati yantiniri maaroni icoacaajeitaqueeri. 5ॸMeeca,
Ivecarataquero isanquenare.
noshaninca, nocoaque nonquenqueshiretacaajempiro
intajeitaqueero Tasorentsi yoamejeitaqueeri peerani: 12ॸTimatsiquera
oshequi pashini nocoaque
ocameetsataque anintavacaajeitea, maaroni. Te naro intearone noncamantajeitempiri, iro cantaincha te noninteji
noamejeitempiro oca. 6ॸAriorica aninteri Tasorentsi, nosanquenatempiro. Nocoaque nojate noneempi. Ariorica
amajeiteneri maaroni icoacaajeitaqueeri. Ari icoacaajeitaquee aneavacaajeitea, noncamantasanotempiro maaroni. Aisati
ashi ayero anintavacaajeitea, maaroni, anquearioventero. anquimoshirejeitanaque maaroni. 13ॸAiniro aca otomipee
Tempa irootaque icantajeitaqueeri peerani. pireento. Tempa iriojeitaque icoyeaqueri Tasorentsi.
7ॸItimi meeca oshequi amatavitantatsiri, yoametantiro Ivetsajeitaquempi. Ari ocarati.
tseeyantsi, icantajeiti te imponeempaji Jesoshi inquitequi, te Narotaque sanquenatimpirori: Joa

220
MAVATAPAAQUE ISANQUENATINIRI JOA IROAMERE

yora caari quemisantatsi, 8ॸirootaque ocameetsatantari


Ivetsatari Joa Cayo. intacojeiteari arori, amitacojeiteri inquenquetsatero irineane
1ॸ¿Ainirompi Cayo? ¿Tecatsimpa oyempine? Narotaque Joa, Tasorentsi: tempa queariotasanotaque ocamantayetaqueeri.
jivatacaajeitiriri ayemisantaririnte aca. Queario, oshequi 9ॸTimatsi nosanquenavetanariri ayemisantaririnte anta, iro

nonintaquempi. cantaincha te impincatsatenaji yora Irioterejeshi. Icoaveta


irijivatacanteme iriori. 10ॸAriorica nareejeitempi
Cameetsa pintacotapiniteari ayemisantaririnte. nonquenqueshiretacaajeitapaaquempi jaoca icantari:
2ॸNoncamantempi, nonintane, nocantacoventapinitaquempi: itseeyacotaquena, icantimataquena. Aisati, ariorica yareevetari
nocantiri Tasorentsi intasoncacoventempi cameetsa ayemisantaririnte anta, te irineshinoncatavaqueriji. Aisati
pisavicanteari. Niotaque piquemisantasanotaque, aisati iquisaqueri yora neshinoncatavaqueriri areejeitachari, aisati te
nocantacoventimpi pishintsivatsatasanotanteari. 3ॸAiniro irinintacaajeiteriji incarajeiteri inquemisantajeite.
areejeitachari ayemisantaririnte, icamantapaaquena 11ॸNonintane, te oncameetsateji catsini oca yantayetaqueri

piquearioventiro pisaviqui cameetsa, aisati yoranqui: eiro piquempetaritsi. Irinti pinquempetea antirori
piquemisantasanotaqueri Tasorentsi, irootaque cameetsatasanoyetatsiri. Yora antapiniyetirori cameetsatatsiri,
noquimoshireimentantaquempiri. 4ॸAriorica noquemacotaqueri iotiri Tasorentsi; yora antapiniyetirori caari cameetsatatsi, te
noshaninca iquemisantasanotaque, aitaque irioteriji. 12ॸQueario, icameetsatasanotaque Irimitirio. Tempa
noquimoshiretasanotaque. 5ॸNonintane, piquearioventaquero ineacameetsajeitaqueri quemisantajeitatsiri aca, aisati
picavintsaajeitaqueri ayemisantaririnte, pitsoteaqueri: yora noneacameetsataqueri, aisati avirori pineacameetsataqueri.
poneayetachari pashinipeequi nampitsi, maaroni. 13ॸTimatsiquera oshequi nocoaque noncamantempiri, iro

Cameetsataque. 6ॸIcamantajeitaquena maaroni cantaincha te noncoyeji nosanquenatempiro. 14ॸNaamaaca


ayemisantaririnte aca, oshequi pinintajeitavaqueri. Ariorica irotaintsi noneempi: ariorica aneavacayea nontsoteaquempiro,
irareetajempi aisati pinampiqui, ocameetsataque pintacoteari; noncamantempiro maaroni. 15ॸCameetsayea pisavique.
ariorica irijatanaje, pimpajeitavajeri coiteimojeitariri: irootaque Ivetsajeitaquempi ashanincapee aca. Aisati ashanincapee ara,
icoacaaquempiri Tasorentsi. 7ॸIquenaquenayetanaque novetsajeitari, maaroni.
iquenquetsatacotapinitiri Jesoquirishito, tecatsi incoacojeiteri Narotaque sanquenatimpirori oca: Joa

221
YORA JORASHI ISANQUENATINIRI IYEMISANTARIRINTE

ipincatsataqueri, irootaque caari ipiatsatantari. Apatiro icantiri:


Ivetsajeitari Jorashi iyemisantaririnte. “Irinti Tasorentsi piatempineri”. Irootaque icantaqueriri.
1ॸ¿Ainirompi, noyemisantaririnte? ¿Tecatsimpa oajeitempine? 10ॸNoshaninca, yora amatavijeitimpiri te iriojeiteji irisavique

Narotaque Jorashi sanquenajeitimpirori oca, narotaque cameetsa, iro cantaincha icantimajeitaquee arori ariorica atimi
antaveetiniriri Jesoquirishito; narotaque irirenti Santiaco. Ari cameetsa. Te aneeroji iotantari, iquempejeitacari avira:
niotaque icoyeajeitaquempi Apa Tasorentsi, irootaque yantashijeitaro paitarica icoiri. Irootaque iroasanquejeitanteariri
piquemisantajeitantariri, aisati oshequi inintajeitaquempi. Tasorentsi, 11ॸirashinoncaajeitaquea. Iquempejeitacari yora
Iquempoyeaventajeitaquempi, pineanteariri coajica Caini, yora oiriri irirentini. Iquempejeitacari yora Varama:
Jesoquirishito. 2ॸNocoaque incavintsaajeitempi, cameetsa ipinayeetiri quirequi, irootaque yantantarori caari cameetsatatsi.
irisavicacaajeitempi. Aisati nocoaque paacameetsatavacaajeitea Iquempejeitacari aisati yora Core: ipiatsatacari peerani
maaroni, pinintavacaajeitea. Moishishini. Tempa iroasanquejeiteri Tasorentsi, maaroni.
12ॸPamene, ariorica papatotapinita poajeita, picoajeiveta
Icantiri: “Paamayeariyea coatsiri iramatavitempi”. pinintavacaajeiteame, pincavintsaavacaajeiteame. Iro
3ॸPiojeitaque oshequi nonintajeitaquempi. Tempa cantaincha icarajeitaquempi yoranqui, caari pimatasanotantaro
yoavisacojeitaquee Tasorentsi. Meeca noquenqueshirevetaca cameetsa. Te irioteji iriori impashiventea, oshequi yoajeitaca, te
noncamantempime jaoca icantajeitaqueeri: inquenqueshireteriji itsipajeitari. Oshequi ineaveetashita, vero,
itasoncaventajeitaquee, icavintsaajeitaquee, maaroni; iro vero, iro cantaincha te iramitacojeitempiji. Iquempetacaro
cantaincha meeca eiro nocamantimpirotsi oca. Timatsi meeca mencori amatavijeitimpiri: amavetaro antearo tampea,
pashini noninti noncamantempiri, irointi. Nocoacaaquempi pijitashijeiveta ompariye incani, iro cantaincha, te.
pinquearioventero pinquemisantero yoamejeitaquempiri Iquempetacaro inchato caari timatsi oitsoqui, te oncanteji,
Tasorentsi, te ompashinitapiniteaji. Eiro piquemisantiritsi yora ocameetsati anchaquitero, amponquitireajero, antaajero.
itsipapee coajeivetachari iramatavijeitempime. 4ॸAiniro yora 13ॸTempa pineapinijeitiro otsapijaqui opitsishimoretaque, te

cantatsiri: “Noquemisanti”, iro cantaincha yamatavitanti. Ioti pineacameetsateroji: ari iquempejeitari iriori, te oncameetsateji
icavintsaajeitaquee Tasorentsi, yoavisacojeitaquee. Meeca yantayetiri, oncameetsateme impashiventeame.
icantashijeitaquempi yoranqui: “Cameetsa antajeitaquero Pishiacantavetacari impoquiro iotacaimpiri jaoca pinqueneri,
paitarica acoajeitiri, eiro iquisheetsi Tasorentsi”, iro cantaincha iro cantaincha yamatavijeitaquempi. Irijatanaque iriori anta
irointi yamatavitanti. Te impincatsajeiteriji Avincatsarite otsitenitasanotaque, incantaitatiyempani irisavique. 14ॸPeerani
Jesoquirishito, irootaque irijatanteari Sharincaveniqui. Tempa catsini iquenquetsatacotaquerini Enoco, yora ishanincani Aran,
irootaque ocantiri Sanquenarentsi. icantini: “Pamene, coajica impoque Avincatsarite, incarajeiteri
5ॸTimatsi piotasanojeitaqueri, iro cantaincha noninti oshequi catsini inampirepee. 15ॸIroasanquetaajeitapaaqueri
nonquenqueshiretacaajempiro aisati. Peerani oshequi maaroni caari cameetsajeitatsine. Iriojeiteri maaroni
yashinoncaajeitaca maaroni joriopee anta Ejipitoqui, iro tseencajeitiriri: ipiatsajeivetacari, icantimajeivetacari, irootaque
cantaincha yoavisacojeitaqueri Tasorentsi, yaajeitanaqueri iroasanquetaajeitanteariri”. 16ॸAri iquisashirejeitanaca,
pashiniqui quipatsi. Iro cantaincha iconoajeitacari joriopee icantimajeitaqueri ishaninca, icoasanotaque irantapinitero caari
tseenquiriri Tasorentsi, irootaque yoantacariri iriori. 6ॸAisati cameetsatatsi, oshequi ishemejeitaque.
itimaveitani inquitequi inampireni Tasorentsi, icameetsaveitani Ipincatsatamempeashitacari ishaninca iramatavitanteariri.
catsini, iro cantaincha ipiatsatacari Tasorentsi. Meeca te 17ॸAri, noshaninca, oshequi nonintajeitaquempi, irootaque

irisavicajeji anta ocameetsaitetinta, ainti yojocaqueri Tasorentsi nocoacantimpirori pinquenqueshiretasanotero icantayetimpiri


oshaaviji, anta otsitenitasanotinta. Aitaque isavicaqueri irosati itiancanepee Avincatsarite Jesoquirishito. 18ॸTempa
incantacoventanteariri, iroasanquetasanotanteariri. 7ॸAisati icamantajeitaquempini: “Coajica pineasanojeitavaqueri
iquempejeitaca yora soromasatini aisati comorasatini, aisati tseencantasanotatsiri, irantashijeitearo paitapeerica icoaqueri
maaroni ishanincapeeni iriori: oshequi yantajeitaquero caari iriori”. 19ॸIriojeitaque amatavijeitiriri itsipapee, irootaque
cameetsatatsi. Yantajeitaquero iashianepee, iquisavacaajeitantacari; oshequi itseencantajeiti, te quiso oyeri
itsinampaavacaajeitaca, maaroni. Ari yoasanquetaajeitaqueri Ishire Tasorentsi.
Tasorentsi, maaroni; irootaque ayojeitantacari otimi
Icamantiri Jorashi icoacaaqueriri.
Sharincaveni, iroasanquetaajeitanteariri maaroni antapinitirori
caari cameetsatatsi: incantaitatiyempani inquematsicatearo 20ॸAri,nonintane, pinquemisantasanojeiteri avinti Tasorentsi,
paamari. 8ॸIro cantaincha te inquenqueshireteaji yora impoiji pimatasanojeitero pintime cameetsa. Pincoasanotero
amatavitantatsiri. Icantani yantayetaquero iashiane, Ishire oametasanojeitempi pinquenquetsatacayeri.
itsinampavacaaca; itseencaqueri ivincatsarite, 21ॸPincoasanojeite irinintajeitempi Tasorentsi. Piojeitaque

ishirontimentajeitacari; icantimajeitaqueri yora inampirepee incavintsaajeitempi Avincatsarite Jesoquirishito,


cameetsari Tasorentsi. iraajeitanaquempi anta inquitequi, pincantaitatiyempani
9ॸPeerani icanteetini: icamantacaniri Moishishi, icoaveta pisaviquimojeiteri. 22ॸPincavintsaasanojeiteri yora caari iojeitiri
Satanashi iraanaquerime anta Sharincaveniqui. Aisati Tasorentsi, poametasanojeiteri. 23ॸPoavisacojeiteri pishaninca,
iquempetaca Miyeri, yora ivincatsarite inampirepee Tasorentsi: itaacari anta Sharincaveniqui. Queariompia, piquempetaricari
icoaveta iraanaquerime iriori inquitequi. Ari icantavacaaca yora piquemisantacaajeitaqueri. Eiro pantimatirotsi catsini
apite. Ari yora Miyeri oshequi itsaroacaari Satanashi, oshequi caari cameetsatatsi yantajeitiri iriori.

222
223 ISANQUENATIRI JORASHI

24,25ॸTempa timatsi Tasorentsi apaniro, aisati iriori Avincatsarite ancamantajeiteri atiri: “Icameetsatasanoti Novincatsarite,
Jesoquirishito: yora oavisacojeitaqueeri. Ainiro itasorenca irinti, ipincatsaritasanoti, itasorentsitasanoti”. Aitaque ancantatiyempani
iquempoyeasanojeitaquempi eiro pantimatantarotsi caari cameetsatatsi. ancamantapinijeiteri itsipapee, eiro ajocajirotsi. Aitaque
Iraajeitanaquempi inquitequi: anta ocameetsaitetasanotaque catsini. ancantaitatiyempani.
Aitaque anta anquimoshireventajeitapaajeri, maaroni. Tsame meeca Narotaque sanquenajeitimpirori: Jorashi
ICAMANTIRI TASORENTSI JOA PAITARICA IRANTAYETERI JESOQUIRISHITO.

Perecamoqui, Tiatiraqui, Sarireshiqui, Jirarerejiaqui, jero


Intanacaro Joa isanquenare. Araoriseaqui. Ocarataque inampipee 7.

1
1ॸIntasanotacaro Tasorentsi, icamantaqueri Jesoquirishito, 12ॸNopitsocashitanacari yora quenquetsatacaaquenari; ari

impoiji yovaajiniri iriori inampire, impoiji iriori noneaquero onantari veera, ocarataque 7, yovetsiqueetiro oro.
yovaajanaro narori, meeca novaajeitempiro avirori. 13ॸNianqui noneaqueri isatecaca quempetariri Jesoshi, yora

Nopincatsataqueri Tasorentsi, aisati piquempejeitaca, poneainchari inquitequi peerani, iquempetapaaca


pipincatsajeitaqueri avirori; meeca icamantajeitaquee paitarica yatiritantapaacaniri. Iquitsaataro tsantsashitsari iitsaare,
iranteri Jesoshi: eiro osamanititsi irimatantearori. 2ॸAri oshequi onaque inejiqui quempevetarori ishiticatsaquiro,
iotacaaquena Tasorentsi aisati Jesoquirishito: ainiro yovetsiqueetiro oro. 14ॸOquitamaroishitasanotaque iishi,
icamantaquenari aisati inijaquenari. Meeca oquempetacaro ampeji aisati sharaca: quitamaro catsini.
noncamantajeitempiro jaoca ocantari. 3ॸIroimoshirencajeiteri Oquempetacaro iroqui paamari amorequi. 15ॸOshipaquireaque
Tasorentsi maaroni neanateroneri oca nosanquenajeitaquempiri iiti, oquempetacaro ashirotatsiri saancanatatsiri. Antearojenca
aisati maaroni quemajeitavaqueroneri. Iro cantaincha eiro ineanati, iquempetacaro oshequi ovarijare antearo, sooo.
iquemashitarotsi, irointi irimatasanotero ocantaqueriri 16ॸYajiricaqueri iracosanoriqui 7 impoquiro; ocontetapaaque

inquimoshiretanteari. Pamene, eiro osamanititsi irimatantearori ivantequi ivesamento, otsaampiti apite omititsaqui;
Jesoshi maaroni oca noquenquetsatacotiriri. oshipaquireasanotaque ivoro, oquempetacari catsirincaiteri,
4ॸNarotaque Joa sanquenatirori oca. Nosanquenajeitaqueneri ishipaquireasanotaque, shipaquirerere. 17ॸNoneantacariri,
savicajeitatsiri anta Ashiaqui, aisati iriori yora notaanaque iitiqui, toren. Oquempevetaca nocamaque.
quemisantajeitatsiri anta 7 nampitsipeequi. ¿Ainirojeimpi, Ipamitaquena iracosanoriqui, icantaquena:
maaroni? Ainiro Tasorentsi iriori, irosati icanta: itimini peerani, —Eiro pitsaroacaanatsi, narotaque intasanotacarori maaroni,
irosati meeca; irosati incanteani, coajica. Nocamantaqueri: aisati narotaque vecarayerone maaroni. 18ॸNaro aneasanotatsiri.
“Pincavintsaajeiteri noyemisantaririnte anta Ashiaqui, cameetsa Nocamasanovetaca, iro cantaincha naneanaji aisati; meeca
pisavicacaajeiteri”. Irosati nocantaquerori Ishire, ora quiso noncantaitatiyempani nanee. Eiro nocamajitsi aisati. Narotaque
oiriri ipincatsariventanti. 5ॸIrosati nocamantaqueriri cantajeiterine ariorica incame atiri, eirorica icamitsi; narotaque
Jesoquirishito: tempa cameetsa yovaajeitaqueero arori cantajeiterine janicarica jatatsineri inquitequi aisati janicarica
icantaqueriri Tasorentsi. Iriotaque nijantajirori itinaanaja, aisati jatatsineri Sharincaveniqui. 19ॸMeeca pisanquenatero oca
ipincatsariventajeitiri pincatsarivetachari aca quipatsiquica. pineaqueri, aisati pisanquenatacotero nantayeteri coajica.
Oshequi antajeivetacaro caari cameetsatatsi ajajeitanteameri 20ॸMeeca noncamantempiro caari pioti incaranqui. Pineaqueri

Sharincaveniqui, iro cantaincha oshequi ineshinoncajeitaquee, impoquiro najiricaqueri: ishiaqueri yora jivatacaajeitiriri
yaparajatimentaqueero iriraja, yoavisacojeitantaqueeri. quemisantajeitatsiri anta 7 nampitsipeequi. Meeca piotaque
6ॸIcantajeitaquee: “Pincarajeitena ampincatsarijeitaje, aisati nopincatsariventajeitiri. Aisati ora onantari veera: oshiaqueri
pinquenquetsatacaapiniteri Apa: pincanteri iramitacojeiteri maaroni quemisantajeitatsiri anta nampitsiquinta. Meeca
piyemisantaririnte”. Tsame ampincatsatasanojeiteri maaroni, piotaque quiso noajeitanaqueri.
ancantaitatiyempani. Aitaque ancantajeiteari.
7ॸPamene, inquenapaaje mencoriqui, aitaque aneajeitavajeri Isanquenajeitiniri quemisantajeitatsiri anta Ejesoqui.

2
maaroni. Aisati irineajeitavajeri pajacojeivetacariri peerani. Ari 1ॸJero aisati icantaquenari Jesoshi:
intsaroacaajeitavaqueari maaroni tseencajeitiriri, —Jero oca pisanquenateneriri yora jivatacaajeitiriri
iriraajeitanaquea, jii, jii. Queario, aitaque oncanteari. 8ॸTe quemisantajeitatsiri anta Ejesoqui: “Meeca noncamantempiro
impashinitapiniteji Avincatsarite, itasorentsitaque, irosati icamantaquenari yora ajiriquiriri impoquiro iracosanoriqui:
icantani: peerani, aisati meeca, aisati coajicani. Icanti: yora aniitatsiri anta onantariqui veera, caratatsiri 7. 2ॸIcantimpi:
“Narotaque intacarori maaroni, aisati narotaque vecarayeroneri ‘Niotaquero pantayetaqueri, niotaquero
maaroni”. pipomerentsiventaquenaro nocoacaimpiri, te pishemearoji.
Niotaquempi te pishinetimateriji piyemisantaririnte
Ijivataqueri ineaqueri Joa. irantapinitero caari cameetsatatsi. Ainiro jatashivetimpiri
9ॸAri, noyemisantaririnte, aquempetavacaajeitaca: cantashitachari: “Narotaque itiancane Quirishito”, iro
aquemisantajeitaqueri Jesoshi, irootaque cantaincha piotaqueri iramataviterime quemisantatsiri:
yoashinoncaapinijeitantaqueeri tseencantatsiri. niotaque te pishineteriji inquenquetsatacayempi. 3ॸNiotaque
Ipincatsariventajeitaquee Jesoshi, irootaque oshequi pineacatsitimentaquena, iro cantaincha te
amavejeitantacarori. Noquenquetsatiro irineane Tasorentsi pishemearoji, te pojocajeroji pantayetaquenari. 4ॸIro cantaincha
aisati noquenquetsatacotaqueri Jesoshi, irootaque ainiro pojocaqueri aparo: peerani pinintasanovetaquena;
yojocanteetaquenari aca ovoyejaqui ipajiyeetiri Patimoshi. meecari, meeca te pinintasanotenaji. 5ॸPinquenqueshirejeitea
10ॸAri tomincoqui noquenqueshiretasanotaqueri Tasorentsi, jaoca picantaniri peerani; te pinquempejeiteaji meeca.
irosati noquemantacariri iquenquetsatacaaquena. Antearojenca Pinquenqueshirejeitea pinquempejeitanteari peerani,
ineanataquena, iquempetacari tiorentsi; jajencaitaque irineane, iroaquerani piquemisantajeitaque. Pinquenqueshireempa,
11ॸicantaquena: pinintasanojeitajena aisati. Eirorica pinintajanatsi,
—Pisanquenatero maaroni nonijaayetempiri, impoiji nojatashitimpicari, notsoncajeitimpicari. 6ॸIro cantaincha
pimpacanteri quemisantajeitatsiri anta Ejesoqui, Eshimirinaqui, timatsi noneacameetsatantimpiri: te pineacameetsateroji

224
225 ʊѠkͮҽk֤ƄҽƄѠʊˇƄґϘтԆʊѠʊґȸʊҽϘॷ2ٍॷ3

yantayetaqueri oijajeitiriri Nicorashi, yantashiyetaro caari yai. oquempetaca nopashijeitacari peeraniniri mana. Aisati nomperi
Aisati narori, te noneacameetsateroji yantajeitiri. 7ॸOtimirica quitamarori mapi, nosanquenatero mapiqui ivajiro iroaquerari:
piquemantari, pinquemavaquero oca nocamantaquempiri. iriotero iriori ivajiro, ɗфΎË͑ҡɗ͑ËȍľɗфΎɗΎҡɗфΎҡѸɗɗҡѸɗЙЙľľٔॸٚ.
Peerani otimini Erequi inchato oaneantatsiri: arioricame Irootaque isanquenatacaaquenari.
iroyearome peeraniniri, incantaitatiyempanime iraneeme.
Meeca ainiro quempevetarori anta ocameetsaitetinta, anta Isanquenajeitiniri quemisantajeitatsiri anta Tiatiraqui.
Tasorentsiqui. Ariorica cameetsa pisavicajeite aisati 18ॸAisatiicantaquena Jesoshi:
pimatapinitaquenaro nocoacaimpiri, onquempetaquea —Jero oca pisanquenateneriri jivatacaajeitiriri
poaquearo inquitequi oaneasanojeitempineri: queario quemisantajeitatsiri anta Tiatiraqui: “Meeca noncamantempiro
Йɗ͑Ë͑ҡɗҡҡɗֆľ̲Й͑ɗЙɗѸԮɗËʮľɗҡľ͑ҡɗ͑нӕɗҡľнӕɗٔॸٚ. icamantaquenari Itomi Tasorentsi: oquempetacaro iroqui
Irootaque isanquenatacaaquenari Jesoshi. paamari amorequi, aisati oshipaquireaque iiti, oquempetacaro
ashirotatsiri saancanatatsiri. 19ॸIcantimpi: ‘Niotaquero
Isanquenajeitiniri quemisantajeitatsiri anta Eshimirinaqui. pantayetaqueri. Niotaque pinintavacaajeitaca,
8ॸAisatiicantaquena Jesoshi: piquemisantajeitaquena, pintacojeitacari pishaninca,
—Jero oca pisanquenajeiteneriri yora jivatacaajeitiriri piquearioventaquenaro maaroni nocoacaajeitaquempiri.
quemisantajeitatsiri anta Eshimirinaqui: “Meeca Aiquero pijatatiye pimatasanojeitanaquero. 20ॸIro cantaincha
noncamantempiro icamantaquenari yora intasanotacarori ainiro pantiro caari noninti: pishinetaquero ora Jesavere
maaroni, vecarayeroneri maaroni. Icamaque peerani, impoiji oamejeitaqueri quemisantanari yantayetantacarori caari yai
itinaanaja. 9ॸIcantimpi: ‘Niotaquero pantayetaqueri, niotaquero aisati iquemisantantacarori yovetsicayetiri atiri. Ocantaveta:
oshequi picatsitimentaquena, niotaquero “Noquenquetsatacotapinitiri Tasorentsi”, iro cantaincha
pashinoncaimentaquena: iro cantaincha eiro pipeacotarotsi amatavitapinijeitaqueri quemisantajeitanari. 21ॸNoyeavetacaro
nompinatasanotempi anta inquitequi. Niotaque oshequi onquenqueshireanajeame; iro cantaincha te oncoyeji
icantimajeitaquempi yora shiavetariri quemisantatsiri. onquenqueshiretea, te oncoyeji ojocayetajero antayetiri caari
Icantanirojeiveta: “Noquemisanti”. Jaaquea narori, te ai. 22ॸMeeca noncamantempi: nojoquiitacayearo, aisati eirorica
inquemisantajeitenaji, irinti iquemisantaniroti Satanashi. iquenqueshireajeitatsi yora quemisantajeitirori,
10ॸQueario, oshequi pinquematsicatearo, iro cantaincha eiro noashinoncaasanojeiteri iriori catsini. 23ॸQueario noajeiteri
pitsaroashiretitsi. Yora camaari iroiminqueaarantacantempi maaroni oijajeitirori Jesavere, nontsoncajeiteri, maaroni.
caravosoqui, icoaque iriotantempiri queariorica Impoiji iriojeitanaque maaroni quemisantajeitatsiri niotaquero
piquemisantasanotaquena. Oncarate 10 quitaiteri oshequi maaroni iquenqueshirejeitiri atiri aisati niotaquero maaroni
pineacatsiyetearo paitapeerica. Pinquearioventenaro maaroni icoajeitaqueri. Ocameetsatirica pantajeitaqueri, aitaque
nocamantaquempiri, irosati pincamanteari; impoiji noncavintsaasanojeitempi; iro cantaincha terica oncameetsateji,
nompinatasanotempi, aisati pincantaitatiyempani panee anta aitaque noashinoncaajeitempi. 24ॸYorari pitsipapee, caari
nonampiqui. 11ॸOtimirica piquemantari, pinquemavaquero oca quemisantiro Jesavere, aisati caari antasanotiniri icantavetariri
nocamantaquempiri. Ariorica cameetsa pisavique aisati Satanashi, tecatsi noncantajeiteri; 25ॸirointi incanteani
pimatapinitenaro nocoacaimpiri, eiro pijatitsi avirori inquemisantena irosati nareetantapaajeari. 26ॸAriorica
ґȍфɗ͑ËԮľ͑ɗнӕɗٔॸٚ. pimatapinitaquenaro maaroni nocoacaaquempiri irosati
Irootaque isanquenatacaaquenari Jesoshi. nareetantajeari, ari nompeajempi pincatsariventajeiterineri
oshequi atiri. 27ॸOquempetaca narori, icantaquena Apa
Isanquenajeitiniri quemisantajeitatsiri anta Perecamoqui. nopincatsaritantacari, aisati noncantempi avirori
12ॸAisati icantaquena Jesoshi: pimpincatsaritasanotantanaqueari. Ariorica ompariaque coviti,
—Jero oca pisanquenateneriri yora jivatacaajeitiriri omporocapaaque maaroni, poyere; aisati pinquempetea avirori:
quemisantajeitatsiri anta Perecamoqui: “Meeca pimpoyereajeitajeri maaroni caari quemisantajeitana, poyere.
noncamantempiro icamantaquenari yora ashitarori ivesamento, 28ॸPimpincatsaritasanotanaque, oshequi noaneenquempi,

tsampitatsiri apite omititsaqui. 13ॸIcantimpi: ‘Niotaquero pinquempeteari impoquiro anteariteaquiri. 29ॸOtimirica


maaroni pantayetaqueri, niotaque ara pisaviquira itimi aisati piquemantari, Йɗ͑нӕľ̲ԮнӕľфΎΎË͑ΎË̲͑ҡнӕľ̲Йɗфɗٔॸٚ.
oshequi pincatsatiriri Satanashi: queario isaviquimojeitimpi Irootaque isanquenatacaaquenari Jesoshi.
iriori. Niotaque piquemisantasanotaquena, te pojoquenaji.
Peerani itimini pinampiqui Antipashi: yora Isanquenajeitiniri quemisantajeitatsiri anta Sarireshiqui.

3
quenquetsatacotanari, antanarori maaroni nocoacairiri. 1ॸImpoiji aisati icantaquena Jesoshi:
Pineacojeitaqueri yoyeetaqueri, iro cantaincha te —Jero oca pisanquenateneriri jivatacaajeitiriri
pojocajeiteroji piquemisantaquena. 14ॸIro cantaincha ainiro quemisantajeitatsiri anta Sarireshiqui: “Meeca
pantayetiri caari noninti. Noshiacantempiro: ainiro noncamantempiro icamantaquenari yora quiso oirori Ishire
yoametaqueriniri Varama peerani Varaca; impoiji iriori Tasorentsi: yora ajiriquiriri 7 impoquiro. Icantimpi: ‘Niotaquero
yantacaajeitaqueri pijorioririnteni caari cameetsatatsi: maaroni pantayetaqueri; ijitashiyeevetimpi avirojeitaque
ipincatsatashijeitaro yovetsicayetiri atiri aisati yantapiniyetiro quemisantincari, iro cantaincha niojeitimpi nainti oshequi
caari yai. Ainiro meeca picarajeitiri shiaqueriniri yora Varama: pitseenqui. 2ॸQueariompia, pitseencasanotajicari, pijaticari
yantacaarantaquempi pipincatsatashiyetaro yovetsicane atiri Sharincaveniqui. Te onimoteariji Tasorentsi pantayetaqueri.
aisati pantashiyetaro caari pai. 15ॸQueario iriojeitaque Piquemisantaveta: pinquenqueshirejeitea meeca
oijajeitiriri Nicorashi. Te oncameetsateji yantajeitaqueri: pinquemisantasanotanteari. 3ॸPinquenqueshiretasanotanajero
yantacaajeitimpicari yantayetiri iriori. noneane piquemaqueri peerani: pishiretasanotanajearo,
16ॸPinquenqueshirejeitanaquea, eiro piquempetajatsi chapinqui. pinquenqueshiretanajea. Eirorica piquemisantasanotajana,
Eirorica pojocajeitirotsi pantayetiri, nojatashijeitimpicari nojatashitempi, noasanquetayempi. Te piojeiteji jaoca oncarate
nompoyereajeitapeempi. Ainiro novesamento novantequi nojatashitantempiri: noquempetacari coshinti, te pioteji
nompesajeitantapeempiri, peti, peti, peti. 17ॸOtimirica jaocarica oncarate irijatashitantempiri incoshitantempiri.
piquemantari, pinquemavaquero oca nocamantaquempiri. 4ॸOshequi pitseencantajeiti, iro cantaincha ainiro

Ariorica cameetsa pisavique aisati pimatapinitaquenaro timaarantaintsiri quemisantaquenari: cameetsa isavicajeiti


nocoacaimpiri, nompaquempi poyeari caari conijatatsi, irinti. Pantajeitaquero caari cameetsatatsi noshiacantaquempiro
ʊѠkͮҽk֤ƄҽƄѠʊˇƄґϘтԆʊѠʊґȸʊҽϘॷ3ٍॷ4 226

piquipatsitiro piitsaare; irintiquea quemisantanari, te Niotaque te pinquearioventenaroji nocoacaimpiri, iro


inquipatsiteroji iitsaare; noneaquero oquitetaque, caintaincha te pintseencasanotenaji; irootaque
oquitamarotasanotaque. Queario icameetsataque noshiacantantaquempirori saavajari. Eirorica picoi
noneacameetsatantacariri. 5ॸMaaroni antajeitaquerori pincatsirincajate, ari pincatsincajate; aisati oquempetaca,
nocoacaajeitaqueriri inquitsaataquearo ora eirorica picoi pinquemisantasanote, ari pintseencasanoteta: eiro
quitamarotasanotatsiri catsini. Ainiro osanquenataca ivajiropee piconoirotsi. 16ॸTe noncoyeji nirero saavajatatsiri:
maaroni savicatsineri inquitequi. Nompeajero ivajiropee noquishocajataquero, ontimaite. Aisati avirori, te
tseencajeitanari, iro cantaincha eiro nopeajirotsi ivajiropee noneacameetsatempiji. 17ॸPicantajeiveta: “Naro
antirori maaroni nocoacairiri. Aisati noncamanteri Apa: ashitaarantajeitachari, oshequi nomayetaque, tecatsi
“Iriotaque yoca quemisantaquenari”. Irosati coiteimotajenane”. Picomitaca: te pioteji pashinoncaaca;
noncamantajeiteriri maaroni inampirepee. 6ॸOtimirica pashinoncaasanotaca, tecatsi timimotempine, piquempetaca
piquemantari, pinquemavaquero oca nocamantajeitaquempiri’ picaaratsempequitaque. Te piotasanoteriji Tasorentsi:
”. oquempevetaca te pameneji. 18ॸMeeca noncantempi:
Irootaque icantajeitaqueriri Jesoshi sarireshisati. pamanenaro oro cameetsatasanotatsiri, ontimimotantempiri
pashitaarantantajeari. Aisati pamanenaro quitsaarentsi
Isanquenajeitiniri quemisantajeitatsiri anta Jirarerejiaqui. quitamarori pinquitsaatantajeari eiro ineanteetajimpitsi, eiro
7ॸAisati icantaquena Jesoshi: pipashiventantajatsi. Pamanenaro aisati aavintarontsi
—Jero oca pisanquenateneriri jivatacaajeitiriri pincajoquitajeari, pamenantajeari. Pineaquero, ariorica
quemisantajeitatsiri anta Jirarerejiaqui: “Meeca pincantena, ari nonquemisantacaasanotempi,
noncamantempiro icamantaquenari yora cameetsatasanotatsiri, noameetsajeitempi eiro pipashiventantatsi,
yora Quirishitosanori. Iriotaque ishanincani Iravirini, niotacaasanojeitantajempiriri Tasorentsi. 19ॸAriorica
impincatsariventasanotee. Incanterica: ‘Intsipatena yoca’, eiro nonintasanotiri ashaninca, noametiri, aisati noasanquetairi,
itimitsi tsaneemparine. Incanterica: ‘Eiro itsipatanatsi yora’, iriotanteari eiro yantantajarotsi caari cameetsatatsi. Meeca eiro
tecatsi areetacayearine. 8ॸIcantimpi: ‘Niotaquero pantayetaqueri. pitseencantitsi, irointi pinquenqueshireempa: pincoasanotaje
Peerani nocoacaitaquempi: “Pinquenquetsatero noneane, pioteri Tasorentsi. 20ॸPamene, oquempetaca nocatiapaaca
namitacotempi”. Ari pimatitaquenaro, irosati meeca saiteriqui, nocoaque noneempi. Ariorica pineavaquena aisati
pimataquenaro: tecatsi incanteetempi iroimajerenteetempi. Te povetsatavaquena, nonqueapaaque, nosaviquimotapeempi
pishequijeiteji, aisati te pimpincatsarijeiteji, iro cantaincha aisati noimotapeempi. Nocoasanotaque
piquearioventajeitaquenaro nocantajeitaquempiri. ashanincatavacaajeitaquea. 21ॸTempa nomataqueneri Apa
Picantajeitaqueri atiri: “Noquemisantaqueri Jesoquirishito”, te maaroni icoacaaquenari, impoiji nosaviquimotaqueri,
pimpashiventacayenaji. 9ॸAiniro ashaninca quemisantiriri notsipatajari nopincatsariventanti. Meeca pinquempetajena:
Satanashi, irootaque iquisantaquempiri, iro cantaincha ariorica pimataquenaro maaroni nocoacaajeitaquempiri, ari
icantashita: “Noquemisantiri Tasorentsi”. Te inquemisanteriji, pisaviquimotena pintsipatena ampincatsariventantajeite.
itseeyani. Coajica nareetacaajeitajeari aviroriqui 22ॸOtimirica piquemantari, pinquemavaquero oca

intiyeroashitantapeempiri, impincatsatashitantapeempiri: ͑ΎË̲͑ҡʮľɗҡнӕľ̲Йɗфɗٔॸٚ.


iriojeitanaque oshequi nonintajeitaquempi. Irootaque isanquenatacaaquenari Jesoshi.
10ॸYoashinoncaajeivetaquempi, iro cantaincha

piquearioventaquero nocantaquempiri, te pishemearoji, Iquenquetsatacotiri Tasorentsi aisati saviquimojeitiriri.

4
irootaque nojocaacoventantaquempiri. Coajica noneantajeiteari 1ॸImpoiji namenanaji aisati, noneasanotaquero inquite,
maaroni savicajeitatsiri quipatsiqui niotanteari jaoca tsompoina; oquempetaca ashitareaca ashitacorontsi.
icantajeita. Ompomerentsitimojeitaqueari maaroni atiri; iro Impoiji noquemajiri aisati yora noquemaqueri incaranqui,
cantaincha, queario nojocaacoventajeitempi. 11ॸPamene, eiro ariorica ineanati ishiavetacari tiorentsi. Icantaquena:
osamanititsi nareetantajempiri. Pincanteani pinquemisantajeite, —Caatanaque aca jenoquica. Noncamantempiro nantayeteri
impoiji tecatsi tsaneavaquempine pijatanaque inquitequi; coajica.
pisavicapaaje anta, pincantaitatiyempani. 12ॸAriorica 2ॸIrosati otentashiretantanaquena Ishire Tasorentsi, irosati

pimataquenaro maaroni nocoacaajeitaquempiri, ari inquitequi. Jeri noneapaaqueri Tasorentsi, isaviqui isavicamentoqui
nosavicacaasanotempi anta itiminta Tasorentsi: eiro pipiajatsi ipincatsaritantari. 3ॸOshequi imarereataque, iquempetacaro mapi
aisati. Nosatoncaatempi pivancainaqui ivajiro Tasorentsi marereatatsiri: quitioncanirotatsiri, quenashinirotatsiri, maaroni.
iriotanteeteari pishanincatacari. Aisati nosatoncaatempi ovajiro Aisati ainiro anta savirentsi, ishoncacaro isavicantari. 4ॸAisati
inampi Tasorentsi: ora Jerosare iroaquerari poneachaneri oshoncacaro isavicantari oshequi pashini savicamentotsi,
inquitequi. Impoiji iriotanteeteari pinampitaro avirori. Aisati ocarataque 24. Anta isavicajeitaque 24 savicacantantatsiri,
nosatoncaatempi novajiro narori, iroaqueratajantsiri, pincatsarijeitatsiri. Iquitsaajeitaro iitsaare quitamaromaori,
iriotanteeteari ashanincatavacaajeitaca. 13ॸOtimirica yamatseejeitaca. Iro yovetsiqueetiri iramatseere oro. 5ॸOponeaca
piquemantari, Йɗ͑нӕľ̲ԮнӕľфΎΎË͑ΎË̲͑ҡнӕľ̲Йɗфɗٔॸٚ. ivincatsarimentoqui Tasorentsi quempetarori iporequi aisati itirei.
Irootaque isanquenatacaaquenari Jesoshi. Aisati inejitacaro tsiorontsi, ocarataque 7: oshiacantaca Ishire
Tasorentsi. 6ॸAisati inejitacaro incajare, oshiaquero amenaarontsi.
Isanquenajeitiniri quemisantajeitatsiri anta Araoriseaqui. Aisati anta inejitacari aparoni ivira, jeri itapiiqui itsipa, jeri
14ॸAisati
icantaquena Jesoshi: iracosanoriqui aisati irampatequi itimi itsipapee ivira.
—Jero oca pisanquenajeiteneriri jivatacaajeitiriri Icarajeitaque 4. Otimi iroqui iriori ivoroqui aisati otimi iroqui
quemisantajeitatsiri anta Araoriseaqui: “Meeca itapiiqui. 7ॸIshiaqueri aparoni maniti; irio itsipa ishiaqueri vaca;
noncamantempiro icamantaquenari yora Queariotasanotatsiri, irio itsipa ishiaqueri shirampari; irio itsipa ishiaqueri paquitsa,
ovaajeerori ora icantaqueeri Tasorentsi: iriotaque itimpavanquitanaca. 8ॸAri otimi ishivanquipee virantsi 6;
Quirishitosanori. Iriotaque intarori yovetsicantaque: oshequi iroquipee, jaocarica onayetaqueri. Icantani
imataquero maaroni icantaqueriri Tasorentsi. 15ॸIcantimpi: ipampoyeaventajeitiri Tasorentsi: quitaiteriqui, tsiteniriqui; te
‘Niotaquero maaroni pantayetaqueri. Pinquearioventenarome iroimpacayeroji. Jero oca ipampoyeapinitiri:
nocoacaimpiri, noshiacantempime catsirincajari; Icameetsataque, icameetsataque, icameetsataque yora
pintseencasanotename, noshiacantempime catsincajari. Avincatsarite Tasorentsi:
227 ʊѠkͮҽk֤ƄҽƄѠʊˇƄґϘтԆʊѠʊґȸʊҽϘॷ4–6

oshequi itasorentsitaque, tecatsi ompomerentsitimoteari. Icameetsatasanotaque Ovisha yoyeetaqueri, iojeitaque


Icantani itimi: peerani, irosati meeca, aisati coajicani. maaroni timajeitatsiri
9ॸAri yapiitapinitiro: oshequi itasorentsitaque, oshequi timimojeitiriri,
Icameetsatasanoti Tasorentsi, oshequi nopincatsatiri. oshequi ioti catsini, maaroni imayetaquero catsini.
Oshequi nopasonquitiri yora pincatsariventaquenari. Tsame maaroni ampincatsajeiteri, aneacameetsajeiteri,
Icantani yanei, eiro icamitsi catsini. aveshireimentajeiteari.
10ॸAriorica iquemapinijeitavaqueri yora 24 savicacantatsiri, 13ॸAisati noquemajeitaqueri maaroni savicajeitatsiri

itiyeroashitapinijeitacari Tasorentsi, ipincatsajeitaqueri. inquitequi, quipatsiqui, aisati maaroni camajeivetainchari: yora


Yaajeitaquero iramatseerepee yoaniijeitaqueneri iitiqui, itijeevetacari quipatsiqui, aisati yovinqueevetari;
ipampoyeaventajeitiri: ipampoyeajeitaque maaroni catsini:
11 Picameetsatasanotaque, Novincatsarite, oshequi Tsame aveshireimentajeiteari Ovisha maaroni,
pitasorentsitaque. ampincatsajeiteri, aneacameetsajeiteri,
Ocameetsati noneacameetsajeitimpi, nopincatsajeitimpi. ancantaitatiyempani.
Niotaque tecatsi pomerentsitimotempine: tempa Tempa itasorentsitasanotaque, icantani, peerani.
pivetsicaquero maaroni timajeitatsiri. 14ॸIrosati icantantacari yora 4 virantsi:

Picoaqueni peerani ontime paitapeerica, irootaque —Aitaque ancantajeiteari, ampincatsatasanojeiteri.


otimantacari meeca. Aisati itiyeroashijeitacari savicacantajeitatsiri,
ipincatsajeitaqueri maaroni.
Iquenquetsatacotiri Jesoshi, ishiacantiri ovisha.

5
1ॸAri Itsinecareajiro sanquenarentsi.
noneaquero aisati iracosanoriqui Tasorentsi

6
yampinaicaquero sanquenarentsi, osanquenataca 1ॸAri ocarataque 7 otsinetaca sanquenarentsi.
tsompoinaqui aisati acaqueroca. Ari ampinaicaca aisati Noneacotaqueri Ovisha itsinecareajiro aparoni, irosati
otsinetaca: ocarataque 7 otsinetaca. 2ॸJeri noneaqueri inampire noquemantacari virantsi, antearojenca ineanati, iquempetacaro
Tasorentsi, shintsitasanotatsiri, icantaveta: itirei, antearojenca. Icantiri quijacotariri cavayo:
—¿Janica cameetsatasanotatsiri irimatantearori —Caate, pimpoque aca.
irampinaicareajero oca sanquenarentsica, intsinecareajero? 2ॸIrosati noneantavacariri jivatapaintsiri: jeri iquijacotapaacari
3ॸAri namenajeivetanaca, tecatsi anquerine. Tecatsi materone cavayo quitamarori, yajiricaquero iveane. Yamatseeyeetaqueri;
irampinaicareajero: inquitesati, quipatsisati, sharincavenisati, coajica irijatanaque inquisajeiteri quishiriri, incoaque
tecatsi catsini. 4ॸTe intimeji catsini cameetsatasanotatsine, iranaacojeiteri irimanateri, impoyereajeiteri.
matasanoteroneri irampinaicareajero, irootaque niraantanacari: 3ॸImpoiji itsinecareajiro otsipa, irosati icantantari itsipa

noashiretanaca te intimeji camantenane ocantayetiri virantsi:


sanquenarentsi. 5ॸImpoiji icantaquena aparoni savicacaantatsiri: —Caate, pimpoque aca.
—Eiro piraatsi. Timatsi ampinaicareajeroneri: yora ishanincani 4ॸJeri iquenapaaque itsipa cavayo, quitioncatasanotatsiri.

Jorani; iquempevetari maniti, oshequi ishintsiti. Aisati Icanteetiri:


ishanincatacarini Iravirini, aisati oshequi ipincatsariti. Imataqueneri —Meeca poamejeiteri atiri irimanatavacaajeitea,
Tasorentsi maaroni icoacaajeitaqueriri, irootaque irimatantajearori iroavacaajeitea.
irampinaicareajero sanquenarentsi, aisati intsinecareajero. Ari ipeetavaqueri antearo ivesamento.
6ॸAri ainiro anta Tasorentsi, jeri ivira, aisati yora 5ॸImpoiji yora Ovisha itsinecareajiro otsipa, irosati

savicacantajeitatsiri. Jeri noneaqueri isatecaca nianqui Ovisha, noquemantacari itsipa virantsi, icantiri:
yamashitaca ora isatayeetaqueri peerani yoanteetacariri. Otimi —Caate, pimpoque aca.
itseequi 7, aisati iroqui 7: oshiacantaquero Ishire Tasorentsi, Irosati noneantavacari iquenapaaque potsitari cavayo,
itiancaquero otsoteaquero quipatsi. 7ॸAri isavicaque Tasorentsi yajiricapaaquero quijacotariri imoncaratantayetariri
ivincatsarimentoqui, yajiriquiro iracosanoriqui sanquenarentsi, tenayetatsiri, paitapeerica. 6ॸIrosati noquemantacari
ampinaicapatitachari. Ari ijataque Ovisha iriori, yaapaaquero. satecainchari virantsi nianqui, icanti:
8ॸImpoiji yora virantsi aisati yora savicacantayetatsiri —Te aneasanoteroji tirico aisati oquempetaca shinqui,
itiyeroashijeitacari Ovisha. Yajiricajeitiro shiavetarori ijaviquimento; irootaque opinatasanotantacari. Irointi oreji orivo aisati ovaja,
yajiricajeitiro aisati shiavetarori tsota, yovetsiqueetiro oro: otimi irootaque timasanotaintsiri.
tsompoina casancapatsari. Oshiaquero iroori casancapatsari 7ॸImpoiji itsinecareajiro otsipa, ocaratapaaque meeca 4, irosati

iquenquetsatacaapinijeitiri quemisantatsiri Tasorentsi. 9ॸImpoiji noquemantacari itsipa virantsi, icantiri:


ipampoyeaventajeitiri Ovisha pampoyeantsi iroaquerari: —Caatanaque, pimpoque aca.
Ocameetsati pajiriquero avinti sanquenarentsi, 8ॸJeri noneavaqueri pashini cavayo, quiterivitiri; ipajita yora

aisati ocameetsati pintsinecareajero ora otsineyetacara. quijacotapaariri: Caamanentsi. Yoijatapairi pajitachari


Tempa peerani yoyeetaquempi, aparajatimentajeitacari Sharincaveni. Icantavaqueri:
piraja maaroni atiripee, —Aviro cantacoventajeiterineri oshequi atiri anta
poavisacojeitantacariri irisaviquimojeitanteariri Tasorentsi, quipatsiqui, nocoaque pimpesaarantajeiteri, peti, peti;
maaroni. paacantajeiteri itashe; pojoquiitacaaranteari; pintianqueneri
Poavisacojeitaqueri timayetatsiri maaroni atiripee, maniti irantsicaaranteri, irovamaaranteri.
nashiyetarori maaroni irineanepee. 9ॸImpoiji itsinecareaquero otsipa, ocarataque meeca

Queario, poavisacojeitaqueri poneayetachari maaroni apapacoroni; irosati noneantacarori itaapinitantarori


nampitsipeequi, jaocarica isavicajeitiri. casancapatsari. Itimi anta oshequi quemisantajeitatsiri,
10 Pipeajeitaqueri pincatsarijeitatsiri aisati camajeivetainchari. Peerani iquenquetsajeitaquero irineane
quenquetsatacaapinijeitiriri Tasorentsi: Tasorentsi, icamantapinitiri atiri jaoca icantari Tasorentsi,
impincatsariventajeiteri maaroni savicajeitatsiri irootaque yoanteetacariri. 10ॸAntearojenca icantajeiti
quipatsiqui, aisati incanteri Iriri iramitacojeiteri. camajeivetainchari:
11ॸImpoiji namenanaji aisati, noneajeitaqueri; aisati iriori —Novincatsarite, aviro pincatsariventajeitiriri maaroni
oshequi catsini inampirepee Tasorentsi: te aparopee irine, savicajeitatsiri. Oshequi picameetsatasanotaque,
oshequisano catsini. 12ॸAntearojenca ipampoyeaventajeitiri: pitasorentsitasanotaque. Niotaque otampaticatasanoti pineane,
ʊѠkͮҽk֤ƄҽƄѠʊˇƄґϘтԆʊѠʊґȸʊҽϘॷ6–8 228

te pamatavitantimateji. ¿Jaoca oncarate Ariove, tempa oshequi ioti Atasorentsite, oshequi


pinquisacoventajeitajena? ¿Jaoca oncarate itasorentsiti.
poasanquetaajeitanteariri iriori savicajeitatsiri quipatsiquinta, Tsame maaroni aveshireimentapinijeiteari,
oajeitaquenari? aneacameetsatapinijeiteri, ampasonquitapinijeiteri,
11ॸAri ipajeitaqueri quitsaarentsi quitamarotasanotatsiri. ampincatsatapinijeiteri;
Icantiri: aitaque ancantaitatiyempani.
—Pimaoreavaquetsita. Tequera omoncarateaji 13ॸImpoiji isampitaquena aparoni savicacaantatsiri:

noasanquetaasanojeitanteariri oajeitaquempiri. Timatsiquera —¿Piotimpa janica yora quitsaajeitachari quitamarori?


itsipapee piyemisantaririnte iroyeeteri. Piquemisantajeitaquena, ¿Piotimpa jaoca iponeajeitari?
irootaque yoanteetaquempiri; inquemisantajeitaquena 14ॸNocantaqueri:

itsipapee, irootaque iroanteeteariri iriori. Ariorica —Teve nioteji. Pincamantena: tempa pioti avinti.
omoncarataquea, ari noasanquetaajeiteri maaroni oantatsiri. Icantaquena:
12ॸImpoiji itsinecareajiro otsipa, ocarataque meeca 6. —Iriojeitaque neajeitaqueriri yashinoncaajeitaca oshequi
Namenanaque, jero onicasanotanaca quipatsi, antearo atiri; oshequi ineacatsitacaro iriori. Iquivantajeitaro iitsaare
onicanaca: nica, nica, nica. Itsitenitasanotanaque catsirincaiteri, iriraja Ovisha, irootaque oquitamarotasanotantacari.
iquempetanacaro tsimenquito; irinti cashiri, 15ॸIrootaque yapatotimentantacariri Tasorentsi,

iquitioncatasanotanaque, iquempetanacaro irajantsi, quitionca intacojeitantacariri anta ivancoqui. Icantani intacojeitacari:


catsini. 13ॸAisati ipariajeitanaque maaroni impoquiropee: quitaiteriqui aisati tsiteniriqui. Ari quiso iroajeiteri Tasorentsi
iquempetacaro oitsoqui iyera ora iraacatsiri, ariorica otimi iriori, irojocacoventajeiteri, maaroni. 16ॸEiro iquemajeitajirotsi
antearo tampea, ari ojireayetanaque. 14ॸOpeanaca inquite, aisati itashe, aisati eiro iquemajeitajirotsi imire. Eiro
oquempetaca yampinaiqueetaquero sanquenarentsi. Opeaca itaajeitajiritsi aisati catsirincaiteri, eiro iquemaatsicatajarotsi
maaroni quipatsi: toncaaripee, ovoyeja, maaroni; poyere. aisati paamari. 17ॸAri yora Ovisha itsipatari Tasorentsi: iriotaque
15ॸAisati noneaqueri ivincatsaritepee atiri, jeri ivincatsaritepee Ovisha shentajeiterineri maaroni quitsaajeitachari quitamarori,
soraro, ashitaarantincari, shintsiyetatsiri, ivatorote, iratiritepee, papinijeiterineri maaroni coiteimojeitacariri.
maaroni atiri: ishiajeitanaca omoroqui imperita. Aisati Iroimoshirencajeitaqueri, eiro ishinetiritsi iriraajeitajea aisati.
ishiajeitanaca mapipeequi anta toncaariqui. 16ॸIcantajeivetacaro
8
1ॸImpoiji itsinecareajiro aisati, caratatsiri 7. Ari

toncaari aisati mapi: imajerejeitanaque maaroni savicajeitatsiri anta inquitequi.


—Pimpariye, pintijajeitena, pimanena. Yaanacari Tasorentsi, Osamanitapainti omajeretasanotanaque catsini.
aisati yaanacari yora Ovisha. Oshequi iquisaquena. 17ॸMeeca
iquisajeitaquena maaroni; meeca impoyereajeitena, poyere. Itiojeiti intayetacarori inampirepee Tasorentsi,
caratatsiri itsipasati.
Isatoncaajeitiri ishanincapeeni Ishirairi. 2ॸImpoiji aisati noneaqueri 7 inampirepee Tasorentsi,

7
1ॸImpoiji noneaqueri inampirepee Tasorentsi, caratatsiri icatiajeitaca Tasorentsiqui. Ipeetaqueri 7 tiorentsi. 3ॸJeri aisati
itsipasati, icatiajeitaca anta otsapitapaa quipatsi; itsipa nampirentsi, icatiaca anta itaapinitantaroriquinta
ipeavaquero tampea, maaroni. Ipeasanotavaquero maaroni, casancapatsari, yovetsiqueetiro oro. Yajiricaquero
caari otimanta tampea quipatsiqui, incajarequi, inchatoqui, onantajaniquitari yovetsiqueetiro aisati oro. Ari itaaqueneri
jaocarica. 2ॸImpoiji aisati noneaqueri itsipa inampire Tasorentsi, Tasorentsi casancapatsari, oshiaquero oca
iponeaca anta iquenapainta catsirincaiteri, yamaquero iquenquetsatacaapinijeitiri quemisantiriri Tasorentsi. 4ॸAri
irisatoncaatanteariri atiripee. Icajemacojeitapaaqueri itsipapee, areetacari oyachaare Tasorentsiqui, ocasancajencatapaaque,
yora tsoncajeiteroneri coajica quipatsi aisati incajare. 3ॸIcantiri: oshequi ineacameetsataquero. Aisati oquempetaca, oshequi
—Eirotsita pitsonquitarotsi quipatsi, incajare, inchato, ineacameetsataquero iquenquetsatacaapinijeitiri
maaroni. Ajivatavaquerita asatoncaajeiteri ivancainaqui quemisantajeitiriri. 5ॸImpoiji yora nampirentsi yaaquero
maaroni quemisantajeitiriri Tasorentsi. paamari, yoaquero onantajaniquitari, ipishoncaquero
4ॸAri noquemaqueri icantaque jaoca icarajeitaqueri quipatsiquica. Impoiji antearojenca itireanaque, tiriririri;
satoncaajeitainchari: icarajeiti 144,000 quemisantatsiri. iporecanaque, porec, porec; aisati antearo onicaca quipatsi,
Icarajeitaqueri ishanincani maaroni itomipee Ishirairi. 5ॸAri nica, nica, nica. 6ॸIrosati yovetsicantajeitanaca nampirentsi
isatoncaajeitaqueri ivancainapeequi: icarajeitaque ishanincani intiotanteari.
Jora 12,000, icarajeitaque ishanincani Oroveni 12,000, 7ॸItiotaque jivataintsiri, tii, tii, tii; irosati opariantanaca

icarajeitaque ishanincani Cara 12,000, 6ॸicarajeitaque quipatsiqui iriniqui, jero aisati paamari, oconoacaro aisati
ishanincani Asere 12,000, icarajeitaque ishanincani Nejatari irajantsi. Otaarantaca timayetatsiri quipatsiqui, otaarantaca
12,000, icarajeitaque ishanincani Manaseshi 12,000, inchatoshi; otaasanotaca iroori saveshi, tojari, maaroni, poyere.
7ॸicarajeitaque ishanincani Shimeo 12,000, icarajeitaque 8ॸImpoiji itiotaque apitetapaintsiri nampirentsi, tii, tii, tii;

ishanincani Irevi 12,000, icarajeitaque ishanincani Isacara irosati noneantacarori quempetarori antearo toncaari, tainchari:
12,000, 8ॸicarajeitaque ishanincani Savoroni 12,000, ipishonqueetaquero incajarequi, pocn. 9ॸOpeaarantaca incajare
icarajeitaque ishanincani Jose 12,000, icarajeitaque ishanincani irajantsi, icamaarantaque timatsiri incajarequi, aisati
Vejami 12,000. Ari isatoncaajeitiri ivancainaqui, maaroni. otsoncaarantaca pitotsipee.
9ॸImpoiji namenanaji aisati, jeri noneajeitaqueri oshequi catsini 10ॸImpoiji itioti mavatapaintsiri, tii, tii, tii; irosati

atiri aisati, yapatojeitaca: tecatsi ancantea amoncarajeiteri noneantacarori shiaqueriri impoquiro iparianaque, itaapaaca,
jaocarica icarajeitiri. Inashijeitaca atiripee, onashijeitaca pomein. Iparianaque nijatenipeequi aisati anta
irineanepee, maaroni. Icatiashijeitapaacari Tasorentsi, aisati anta ocontejayetapaaque nija. 11ॸOpeaarantaca quepishijari,
itiminta Ovisha. Iquitsaajeitacaro quitamarori iitsaare, irootaque icantanteetariri shiavetariri impoquiro: Quepishiri.
yajiricajeitaquero compiroshi. 10ॸAntearojenca icantajeitaque: Icamajeitanaque oshequi irajeivetarori nija.
—Iriotaque oavisacojeitaqueeri yora Tasorentsi savicatsiri 12ॸImpoiji itioti aisati itsipasatitapaintsiri, tii, tii, tii; irosati

ivincatsarimentoqui, aisati yora Ovisha. itsitenitantavetanaca catsirincaiteri aisati cashiri. Aisati


11ॸAri itimi quempeji Tasorentsi yora savicacaajeitantatsiri itsivacaarantayetanaque iriori impoquiropee, irosati
aisati yora virantsi. Ishoncajeitacari oshequi catsini otsitenitantavetanaca quitaiteriqui. Aisati ipeaarantayetanaca
inampirepee Tasorentsi, ipincatsajeitaqueri, 12ॸicantajeiti: quitaporoquitatsiri tsiteniriqui. 13ॸAri namenanaji aisati,
229 ʊѠkͮҽk֤ƄҽƄѠʊˇƄґϘтԆʊѠʊґȸʊҽϘॷ8–11

noneantacariri anteari paquitsa yaranaque anta inquitequi. 20ॸAri itimaarantaque aparopee atiri, iro cantaincha te

Aisati noquemaqueri, antearojenca ineanati, icanti: inquenqueshirejeitempaji: te incoyeji catsini inquemisanteri


—Jo, oshequi irashinoncaasanojeitanaquea catsini Tasorentsi. Icantani yantapinitiro caari cameetsatatsi,
savicajeitatsiri quipatsiqui. Irotaintsi intiojeite yora itsipapee ipincatsatapinijeitiri camaari, aisati ipincatsatashijeitaro
nampirentsi, caratatsiri mava, impoiji irashinoncaasanojeitea yovetsicayetiri: oroyetatsiri, peratayetatsiri, otsipa
maaroni atiripee. ashiroyetatsiri, mapitatsiri, inchatoyetatsiri, maaroni.
Ijitasorentsitashiyetaro, iro cantaincha tecatsi oncantea amene,
Itioti impoitapaintsiri mava. onqueme, aisati aniite. 21ॸIcantani yoayeriti, imatsitanti, yantiro

9
1ॸAri itioti itsipa inampire Tasorentsi, yora caari yai, icoshiti. Te inquenqueshiretimateaji catsini.
apapacorotapaintsiri, tii, tii, tii. Irosati noneantacariri
Ora sanquenarentsi quenquetsatacotirori timayetatsineri, coajica.
impoquiro, iponeaca inquitequi, ipariaque quipatsiqui.

10
Ipeetaqueri iyavitantarori omoro jatatsiri tsompoina catsini, te 1ॸImpoiji noneaqueri itsipa inampire Tasorentsi,
aneeroji oncaratapee, 2ॸirosati antoo. Ari iyavireapaaquero, shintsitasanotatsiri. Iponeaca inquitequi, oshoncacari
itatareapaaquero, jero ocontejencatapaaque oshequi oyachaare. mencori, itimaque savirentsi iitoqui jenioquiji. Ivoro oshiaqueri
Ojataque jenoqui irosati otsitenitantanaca jenoqui, aisati iriori catsirincaiteri, ivori oshiaquero paamari. 2ॸYajiriquiro
catsirincaiteri itsitenitanaque. 3ॸImpoiji noneaqueri tsinari, sanquenarentsi, pinaicareachari. Iitisanori aaticajatapairori
iquenantapaacaro cachaa, itsoteapaaquero quipatsi, incajare, irointi irampate aaticapairori quipatsi. 3ॸAntearojenca
imatacaaqueri Tasorentsi yoantaque, iquempetacari quitoniro. icajemapaaque, iquempetacari maniti icajemi, jan, jan. Impoiji
4ॸIcantiri: itireanaque, icarataque 7, tiiriririri. 4ॸNoquemantacariri
—Poajeitearo ivanquirepee maaroni caari quemisantajeitana, itireanaque, irotaintsi nosanquenateme, iro cantaincha
yora caari satoncaajeitacha ivancainaqui. Eiro catsini poarotsi noquemaqueri icantaquena inquitesati:
otsipayetari saveshi, tojari, inchatoshi, eiro catsini. 5ॸNocoaque —Eiro pisanquenatirotsi icantiri tireatsiri, pimanero.
pinquematsicatacayeari maaroni caari quemisantajeitana, 5ॸAri noneajiri aisati inampire Tasorentsi, yora aatiquirori

incarataque 5 cashiri, iro cantaincha eiro poamaajeitiritsi. incajare aisati quipatsi: yovanquiro iracosanori inquitequi,
Ari yoajeitaqueri, oshequi icatsitaque, iquempetacari 6ॸicanti:

quitoniro. 6ॸAriorica omoncarataquea maaroni oca noneaqueri, —Timatsi Tasorentsi aneasanotatsiri, icantani yanei, eiro
ari incoajeivetanaquea atiripee incamajeite; iro cantaincha eiro icamitsi catsini. Yovetsicaquero inquite aisati maaroni
imatirotsi incame. Incoajeivetanajea iroajeame irisati, iro timantajeitarori; yovetsicaquero quipatsi aisati maaroni
cantaincha eiro imatirotsi. timantajeitarori; yovetsicaquero incajare aisati maaroni
7ॸAri namenasanotaqueri tsinari: iquempetacari cavayo, timantajeitarori. Ioti iriori te nontseeyaji, irotaintsi meeca
ipashicayetaca ashiro eiro aveantaritsi sataamentotsi aisati omoncaratea. 7ॸImpoiji intiote yora inampire Tasorentsi, yora
chacopi. Yamatseetacaro shiirori oro. Orari ivoropee sietetapaintsiri. Ari onconijatapaaque manavetachari peerani:
oshiaquero avoropee arori. 8ॸIviti oquempetacaro oishi tsinane, oca yoametiriri Tasorentsi quemisantajeitiriri peerani, yora
oquishipeti. Iraji oquempetacaro iraji maniti, antearoquiaji. quenquetsatacojeitiriniri.
9ॸInejitonqui oshiaquero ashiro, ariorica yaranaque, 8ॸImpoiji noquemajiri aisati jenoquisati

antearojenca yaranaque, ishiaquero itirei, tiriririri. 10ॸIrishi quenquetsatacaaquenari incaranqui. Icantana:


oshiaquero irishi quitoniro, ainiro itseequi. Ariorica yoaqueri —Pijate, paavaquero sanquenarentsi yajiriquiri nampirentsi
atiri, icatsitasanotaqueri, ocarataque apapacoroni cashiri aatiquirori incajare aisati quipatsi.
icatsitaque. 11ॸAiniro ivincatsarite tsinaripee: iriotaque 9ॸIrosati nojatashitantacariri, nocantapairi:

ivincatsarite maaroni camaari. Ipajita irineanequi jorio —Pimpenaro sanquenarentsi.


Avaroni; iro irineanequi quireshiasati ipajita Aporioni. Iro Icantavaquena:
acantiri aneanequi arori: Poyereantatsiri. 12ॸAitaque icantari —Jero, payero, poyearo; ariorica poaquearo, pineaquero
yora intacarori oashinoncaajeitiriri quipatsisati. Timatsiquera opochati, oquempetaca ija pitsi. Iro cantaincha impoiji
apite aisati. ompianeentaquempi.
13ॸImpoiji itioti itsipa inampire Tasorentsi, yora 10ॸAri naavaquero, noacaro. Opochavetaca, iro cantaincha

seishitapaintsiri, tii, tii, tii; irosati noquemantacariri itsipa impoiji opianeentaquena. 11ॸImpoiji icantaquena:
neanatatsiri. Ari oponeacari irineane ora itaapinitantaroriqui —Meeca pinquenquetsatacoteri aisati jaoca incantajeiteari
casancapatsari, vetsicachari oro. Otimi anta Tasorentsiqui, coajica pashinipee atiri: nashiyetarori irineanepee,
otiminta otseequi itsipasati. 14ॸIcantiri tiotaintsiri: pincatsaripee, maaroni.
—Pijate poimisoquijajeri yora 4 camaari yoisotiri Tasorentsi
anta antearojaqui eni: ora pajitachari Eojarateshi. Iquenquetsatacotiri apite quenquetsatacantatsiri.

11
15ॸAri ijataque, yoimisoquijajiri camaaripee. Ari icantini 1ॸImpoiji ipaquenaro Tasorentsi inchaqui, shiirori
Tasorentsi peerani: “Niotaquero jaoca oncarate cotiquiirontsi, impoiji icantaquena:
impoyereaarantanteariri atiripee. Niotaquero jaoca oncarate —Jero oca pimoncaramentoca. Pijate meeca novancoqui,
omoncaratanteari osarintsi, cashiri, quitaiteri, aisati jaoca pimoncarataitero; aisati pimoncaratero itaantarori
incarate catsirincaiteri”. Meeca omoncarataca, irootaque casancapatsari, aisati pimoncarajeiteri maaroni
yoimisoquijantajariri. 16ॸYora camaari ijivajeitaqueri oshequi quemisantajeitatsiri anta, jaocarica icarajeitiri. 2ॸEiroyea
catsini soraropee, icarajeiti 200,000,000. Niotaqueri, pimoncaratirotsi anta saiteriqui: irointiquea pimoncarate onta
icantaquenari. 17ॸAisati noneajeitaqueri iyavayote. iquenantari caari quemisantajeitatsi. Incarataque 42 cashiri
Ipashicanejitaro quijacotariri quiraatatsiri, oshiaquero paamari, inquenayetanaque itsipapee atiri anta nonampiqui: ora Jerosare.
ora morecasanotatsiri. Iito cavayopee oshiaquero iitopee Oshequi iroashinoncaajeiteri savicajeitatsiri. 3ॸNontianqueri apite
maniti. Oponeaca ivantequi oshequi paamari, jero cachaajenca quenquetsatacotenaneri, oncarate 1,260 quitaiteri
oshequi, jero morecasanotatsiri. 18ॸIroojeitaque inquenquetsatapinite. Incantapinijeiteri atiri:
poyereaarantajeitiriri atiripee: ora paamari, cachaajenca, jero “Pinquenqueshirejeitanaquea. Eiro papiitapinitirotsi caari
morecasanotatsiri poneachari ivantequi cavayo. 19ॸIrootaque cameetsatatsi, irointi pinquemisantajeite, pintimajeite cameetsa”.
yoantariri cavayo atiri: ivante aisati irishi. Iro irishi oshiaqueri 4ॸIquenquetsatacotitacarini peerani Sacariashini yora

maranque, ainiro oitotaca, yatsicantacariri atiri. apitetatsineri, ishiacantaqueri orivo. Aisati ishiacantaquero
ʊѠkͮҽk֤ƄҽƄѠʊˇƄґϘтԆʊѠʊґȸʊҽϘॷ11ٍॷ12 230

onantari veera timatsiri anta Avincatsaritequi. Tempa iriotaque Pincatsajeitimpiri, pincatsariveitachaniri quipatsiqui, caari
pincatsariventajeitiriri maaroni atiri. 5ॸIntimerica coavetachaneri pincatsariveitachani, maaroni.
iroashinoncayerime yora apitetatsineri, omponeaquea ivantequi Cameetsa pisavicacaajeitaqueri pinampiqui.
iriori paamari, ontsoncasanojeiteri, ontaajeiteri, pomein. Irintiquea yora quisajeitimpiniri, caari cameetsajeitatsini,
6ॸOshequi irimatacaajeiteri Tasorentsi. Peerani poasanquetaajeitaqueri, pitiancajeitaqueri
inquenquetsatapinite, iro cantaincha incoaquerica eiro oparii Sharincaveniqui.
incani, eiro opariitsi, irosati irivecarantearori inquenquetsate. 19ॸImpoiji ashitareanaca ivanco Tasorentsi anta inquitequi,

Aisati, incoaquerica, impeajero nija irajantsi. Aisati incoaquerica, noneaquero tsompoina cajo, ora onantari isanquenare Tasorentsi
iroashinoncaapinijeiteri maaroni savicajeitatsineri. 7ॸAriorica peerani. Aisati noneaquero yamatsequi, matsec, matsec; aisati
irimoncarataquero inquenquetsate, jeri aisati imponeaquea antearojenca itirei, tiiriririri; aisati onicanaca quipatsi, shique,
omoroqui tsompoina covencatatsiri iriori. Inquisapeeri shique, shique; jero aisati opariitasanotaque iriniqui, sacorororo.
quenquetsatatsineri, iranaacotapeeri, iroapeeri, shemi.
8ॸImponaajeitaquea camajeitatsineri anta Jerosarequi, nianqui. Iquenquetsatacotaqueri Quirishito aisati yora maranquetatsiri.

12
Ishiacantaquero Tasorentsi Jerosare Soroma aisati Ejipito; iro 1ॸImpoiji otimi aisati noneaqueri anta inquitequi,

ishiacantantarori, oshequi yantapinijeitiro jerosaresati caari ishiacantaqueeneri aisati Tasorentsi, ayotanteari


cameetsatatsi. Tempa aitaque ipajacoyeetaqueriri Jesoshi irantayeteri coajicani. Noneaquero tsinane, oquempetaca
Jerosarequi. 9ॸOncarate mava quitaiteri imponaajeite nampitsiqui oquitsaatacari catsirincaiteri, aaticaqueri cashiri, amatseetacari
nianqui, irosati intampaticatantajeari catsirincaiteri aisati. 12 impoquiro. 2ॸOtsomontetaque, irotaintsi intime,
Impocajeite maaroni atiripee iramenajeiteri camaintsineri, atsicaneentaquero, ocavintsaanaca, ocajemanaque:
irinashijeitanaquea amenajeiterineri: imponeaquea otsipapeequi —Ayavee, ayavee.
nampitsi, onashiyetaquea irineanepee. Eiro ishinetiritsi 3ॸImapocaquero, ipocapaaque anteari maranque, catsini;

intijeeteri. 10ॸInquimoshirejeitanaque maaroni savicajeitatsineri, quitioncaitaque ini. Ocarataque iito 7, aisati itseequi 10.
iro inquimoshiretanteari incamaque yora apite Yamatseeyetaca iitopeequi. 4ॸIrishi inoshicaarantapaaqueri
quenquetsatacaajeivetearineri: impashitavacaajeitea oshequi impoquiro catsini, sorororo; impoiji ipishoncajeitaqueri
paitapeerica. Incantajeite: quipatsiqui. Icatiapaaca anta otiminta tsinane, yoyeaquero
—Tsame anquimoshirejeite. Camanirotaque yora ontimeri otomi, iroantavaqueariri. 5ॸAri otimiri otomi, yora
quenquetsatacotiriniri Tasorentsi: eiro imatajirotsi pincatsariventasanojeiterineri maaroni atiri; tecatsi piatearineri
iroashinoncaajeitajee aisati. coajicani. Imapoquiri Tasorentsi, yaapitsatanaqueri jananequi,
11ॸIro cantaincha tampatica catsirincaiteri intasoncajeri yaanajiri inquitequi, isavicacaapaaqueri ivincatsarimentoqui.
Tasorentsi, intinaajeitajeri apite, incatiajeitanaje. Ari 6ॸOshianaca tsinane anta caaraiteriqui, anta

intsaroacaajeitanaqueari maaroni neajeitajerineri. 12ॸImpoiji yovetsicaqueneronta Tasorentsi. Ishentaquero anta cameetsa,


inquemaqueri Tasorentsi, antearojenca incanteri: ocarataque 1,260 quitaiteri.
—Caatanaje aca jenoqui.
Ari irijajeitanaque inquitequi, inquenantanajearo mencori; Imanatavacaajeitaca anta inquitequi.
irineajeitavajeri maaroni quisajeivetariniri. 13ॸIrosati 7ॸJero aisati imanatavacaajeitaca anta inquitequi. Yora Miyeri,
onicantanaquea quipatsica, ontireaarantanaque pancotsipee. icarajeitaqueri itsipapee inampire Tasorentsi, iquisajeitavaqueri
Incarajeite camajeitaintsineri 7,000. Oshequi intsaroajeitanaque yora maranque aisati inampirepee iriori; imanatavacaajeitaca.
itsipapee, impoijiquea impincatsajeitaqueri, icantajeite: 8ॸIrio anaacotantatsiri inampirepee Tasorentsi, yojocajeitaqueri

—Tempa oshequi ipincatsariti Tasorentsi, itasorentsitasanoti. maranque aisati icarajeitiri, tecatsi incantea iriori
14ॸIrootaque omoncaratanteari apitetapaintsiri impiajeitanaje inquitequi. 9ॸAri yojocasanojeitaqueri
iroashinoncaajeiteri Tasorentsi atiripee. Apanivaniji ora quipatsiqui, aisati maaroni inampirepee. Iriotaque yora
mavatapaintsineri. maranquetatsiri peerani: ivincatsarite camaari, aisati
ipajiyeetiri Satanashi. Peerani oshequi yamatavijeivetacarini
Moncarataca ipincatsariventanti Tasorentsi.
atiripee, iro cantaincha eiro imatajirotsi aisati. 10ॸImpoiji aisati
15ॸImpoiji itiotaque yora itsipa inampire Tasorentsi, yora noquemaqueri inquitesati, antearojenca icanti:
sietetapaintsiri: tii, tii, tii. Noquemajeitaqueri savicajeitatsiri —Meeca yoavisacotasanojeitaquee Tasorentsi,
inquitequi, antearojenca icantajeiti: itasoncacoventajeitaquee, ipincatsariventajeitaquee; aisati iriori
Meecaquea impincatsariventajeiteri Avincatsarite maaroni Quirishito ipincatsariventajeitaquee. Cameetsataque. Icantani
quipatsisati, peerani icantacojeitaquee Satanashi, aisati maaroni
incarateri Quirishito impincatsariventantajeite, ayemisantaririnte, icoapinivetaca iroasanquejeiteeme
incantaitatiyempani. Tasorentsi: icantani, quitaiteriqui, tsiteniriqui. Meecaquea eiro
16ॸImpoiji yora 24 savicacaajeitantatsiri iponeaca imatajirotsi Satanashi aisati. 11ॸIcamimentajeitaquee Ovisha,
ivincatsarimentoqui, irosati itiyeroashijeitantacariri Tasorentsi: aparajatimentajeitaquee iriraja, irootaque caari imatantajaro
oshequi ipincatsajeitaqueri. 17ॸIpampoyeaventajeitiri: Satanashi iroasanquetacantajee. Aisati
Avirotaque, Novincatsarite, Tasorentsisanori: aquemisantasanojeitaqueri Tasorentsi, antajeitaqueneri
oshequi pishintsitaque, oshequi pipincatsaritaque. maaroni icoacaajeitaqueeri, irootaque caari
Te pimpashinitapiniteaji, picantani pitasorentsitaque. yoasanquetantajeitee. Ainiro acarajeitaqueri camimentiriri
Aisati pipincatsaritasanotaque, meeca Quirishito, te incoyeni inquempoyeempa irisati. 12ॸMeeca
pimpincatsariventajeiteri maaroni atiri; aquimoshirejeitaque, acarajeitaqueri maaroni savicajeitatsiri
eiro pojocajirotsi, irosati pincanteani. aca inquitequi; ancanteani anquimoshiretasanojeitanaque. Iro
Irootaque nopasonquijeitantimpiri. cantaincha irashinoncaasanojeitanaquea maaroni quipatsisati.
18 Iquisajeivetimpi atiripee, iro cantaincha meeca Oshequi iquisa Satanashi, ioti eiro osamanititsi irisavique
pipiajeitacari. quipatsiqui, oshequi iroashinoncaajeiteri savicajeitatsiri.
Poitinaajeitajiri camajeivetainchari, maaroni:
pipinajeitaqueri maaroni antaveetimpirori Yora maranque iquisaquero tsinane.
picoacaajeitaqueriri, maaroni quenquetsatacojeitimpiri, 13ॸAri
ipariapaaque maranque quipatsiqui, oshequi
quemisantajeitimpiri, maaroni. iquisapaaquero tsinane tomintariri otomi. 14ॸItasonquiro Tasorentsi
231 ʊѠkͮҽk֤ƄҽƄѠʊˇƄґϘтԆʊѠʊґȸʊҽϘॷ12–14

otimantacari oshivanqui apite, oquempetacaro ishivanqui anteari —Jentsite, pishiacantajeiteri yoca jivataquenari, yoca
paquitsa. Impoiji arapitsatanaqueri maranque, ojataque anta ipesheevetacari. Pineaqueri, te incameji.
ocaaraiteapai. Anta intacoyeetacaro icarataque 42 cashiri. 15ॸImpoiji 15ॸAri iquemisantajeitaqueri, yovetsicajeitaque ishiacantaro.

yora maranque yaparajataquero oshequi nija catsini, oponeanaca Impoiji itasoncaquero, aneantacari, aisati oneanatantacari.
ivantequi, chararara; icoaveta irooncajerome quipatsi, icoaveta Impoiji icantajeitaqueri atiri:
areetapeemparome tsinane, ompiincanaqueme. 16ॸIro cantaincha —Pimpincatsajeitero oca avetsicajeitaqueri: irootaque
ocavintsaaquero quipatsi tsinane, otencareanaque, oquiajatanaque atasorentsite.
maaroni nija quipatsiqui. 17ॸAiquero ijatatii iquisaquero tsinane. Te Ari ipincatsajeivetacaro. Irintiquea maaroni caari
irimateroji iroori, irootaque ijatashitantariri itsipapee otomipee: pincatsatiro, yoacantajeitaqueri. 16ॸAisati isatoncaatacantaqueri
maaroni yora antiniriri Tasorentsi icantaqueriri, aisati maaroni atiripee, maaroni. Isatoncaajeitaca iracosanoriqui, ariorica
quemisantasanotiriri Jesoshi; icoaveta intsoncajeiterime iriori. ivancainaqui, maaroni: pincatsarijeitatsiri, caari
pincatsarijeitatsine, ashitaarantajeitachari, caari
Ari iquenquetsatacotaqueri covencatatsiri. ashitaarantajeitachane; yora yamananteetiri aisati yora caari

13 yamananteeti: isatoncaajeitaca maaroni. 17ॸIro


1ॸImpoiji nocatiaca impanequiqui, anta otsapijaqui
antearoja incajare. Jeri noneavaqueri incajarequi isatoncaajeitaqueriri ivajiro covencatatsiri, yorari itsipapee
icontetapaaque covencatatsiri, otimi itseequi 10, jero iito 7. isatoncaajeitaqueri inomerote. Icantajeitiri:
Otimi itseequiqui amatseerentsi; aisati isatoncaataca iitopeequi: —Eirorica isatoncaajeita atiripee, eiro noshinetiritsi
ocantimatiri sanquenarentsi Tasorentsi. 2ॸAri ishiapaaqueri iramanantayete aisati impimantayete.
maniti. Iiti oshiaquero iiti meeni; irointi ivante oshiaquero 18ॸOcameetsati meeca ontime piotanteari,

ivante maniti. Icantavaqueri maranque: pinquenqueshiretero inomerote covencatatsiri. Irootaque


—Meeca nocoaque nomatacayempi, pinquempetantenari: inomerote atiri, ocarataque 666: irootaque piotanteariri.
oshequi pimayetaque, oshequi pimpincatsaritanaque, oshequi
Iquenquetsatacotaqueri Ovisha aisati yora pampoyeaventajeitiriri.
pincantacantayete.

14
3ॸAmashitasanotaca catsini iito aparoni, naamaaca 1ॸImpoiji namenanaji aisati, jeri noneaqueri yora

irovetaincha oamayerime amashitaqueriri. Yoajeitanaqueri Ovishatatsiri, icatiaca toncaariqui pajitachari Sio: otimi
cavaco maaroni atiri, icantajeiti: Sio Jerosarequi. Icarajeitaqueri maaroni quemisantajeitatsiri,
—¿Paitaquea caari icamanta? Pamenerote iito, jooo, satoncaajeitachari ivancainaqui ivajiro Ovisha aisati iriri.
¿paitaquea oaqueriri? Icarajeitaque 144,000. 2ॸImpoiji noquemajeitiri aisati
4ॸAisati ipincatsajeitaqueri maranque, icantajeiti: inquitesati, antearojenca irineane; iquempetacaro antearoja
—Pineaqueri, oshequi imatacaaqueri covencatatsiri. ovarijare, aisati antearo itirei. Iriojeitaque javioquijeitirori
Aisati ipincatsajeitaqueri covencatatsiri, icantajeiti: shiirori ijavioqui. 3ॸItimajeiti anta Tasorentsiqui, anta itiminta
—Pineaqueri, oshequi ishintsica, tecatsi materine impiateari. savicacantayetatsiri aisati yora itsipasati virantsi. Ari
5ॸImpoiji yora maranque icantiri covencatatsiri: ipampoyeajeitiro pampoyeantsi iroaquerari;
—Meeca pinquisanaqueri Tasorentsi, incarate 42 cashiri ocameetsajencataque, iro cantaincha tecatsi materone iriotero:
pimpincatsaritasanotanaque. apaniro irinti 144,000 atiri oavisacojeitainchari. 4ॸTe
Ari oshequi ishemetsataque, oshequi icantimataqueri irantajeitajeroji caari cameetsatatsi iriori, icameetsajeitaque:
Tasorentsi. 6ॸAri icantimataqueri iriori, icantimataquero inampi, aisati icantani yoijajeitaqueri ovisha, jaocarica ijayetaqueri.
aisati icantimajeitaqueri savicajeitatsiri anta. 7ॸAisati Iriojeitaque quemisantajeitiriri Tasorentsi aisati Ovisha. 5ॸTe
icantaqueri maranque: intseeyajeiteaji, aisati icameetsajeitaque, te irantajeitajeroji
—Pinquisajeiteri maaroni quemisantajeitiriri Tasorentsi, caari cameetsatatsi.
poashinoncaajeiteri. Aisati pimpincatsariventajeiteri
savicajeitatsiri quipatsipeequi, pashiniyetirori irineanepee. Irotaintsi iroasanquejeiteri Tasorentsi caari quemisantiri.
8ॸAitaque impincatsajeiteri maaroni atiripee. Apatiroquea 6ॸImpoiji noneaqueri itsipa inampire Tasorentsi,
irinti quemisantatsiri, eiro ipincatsatiritsi. Aitaque, tequerani yarayetanaque inquitequi nianqui. Iquenquetsatacaajeitaqueri
irovetsiqueroni quipatsi, iotitacarini Tasorentsi maaroni maaroni savicajeitatsiri quipatsiqui, jaocarica otimayetiri
quemisantajeiterineri. Aitaque isanquenataqueroni ivajiropee, inampipee, aisati jaocarica ocantayetari irineanepee.
ipajititayetacarini yora Ovisha camimentajeiterineri. 9ॸOtimirica Icamantajeitaqueri jaoca incanteari iroavisacojeitantajeari.
piquemantari, pinquenqueshiretero oca nosanquenataquempiri. Irootaque icantapinijeitiriri Tasorentsi maaroni atiri peerani, te
10ॸIcanti Tasorentsi: “Noiminqueajeiteri coajica maaroni impashiniteroji. 7ॸAntearojenca icanti:
oiminqueajeivetaquempineri. Nompesajeiteri maaroni —Pimpincatsajeiteri Tasorentsi, pincantajeiteri pishaninca:
pesajeivetempineri”. Meeca icoacaajeitaquee Tasorentsi “Icameetsataque Tasorentsi”. Pamene, moncarataca meeca
ancantaitatiyempani anquemisantajeiteri, anquearioventero. iroasanquejeiteri maaroni caari quemisantajeitiri.
Pimpincatsatasanojeiteri: tempa iriotaque vetsiquirori inquite
Iquenquetsatacotaqueri itsipa covencatatsiri. aisati quipatsi, incajarepee aisati nijatenipee, maaroni.
11ॸImpoiji noneaqueri itsipa covencatatsiri, iponeaca irinti 8ॸYoijatanaqueri itsipa nampirentsi, icanti iriori:

quipatsiqui tsompoina. Iquempevetacari ovisha, otimi itseequi —Peerani yora savicaveitachaniri Vavironiaqui
apite; icovencati ineanati. 12ॸOshequi ipincatsaritaque, yantacaapinijeitaquerini itsipapee atiri caari cameetsatatsi, iro
iquempetacari itsipa covencatatsiri, yora amashitachari iitoqui. cantaincha meeca ipoyereajeitaqueri Tasorentsi vavironiasati.
Aisati icantajeitiri maaroni savicajeitatsiri: Eiro imatacaajeitajiritsi aisati paitapeerica.
—Pimpincatsajeiteriyea yora amashitachari iitoqui. 9ॸImpoiji yoijatajiri itsipa nampirentsi aisati: yora

Ari ipincatsajeitavaqueri. 13ॸOshequi itasoncantayetaque yora mavatapaintsiri. Antearojenca icantapaaque iriori:


apitetapaintsiri. Imayetaquero caari ineapinijeiti ashanincapee. —Queariompia, pipincatsatiricari yora covencatatsiri, aisati
Ineajeitaqueri atiri yoariaquero paamari: oponeaca inquitequi, ora ishiacantaro. Aisati pishinetaricari irisatoncaatempi
irosati quipatsiqui. 14ॸOshequi imayetaque, irootaque pivancainaqui, ariorica pacoqui. 10ॸAriorica pimpincatsateri
yamatavijeitantacariri oshequi atiri, ijitasorentsijeivetacari. covencatatsiri aisati pishinetearirica irisatoncaatempi, ari
Ariorica itsipatacari yora jivatiriri, oshequi imayetaque. Aisati inquisaquempi Tasorentsi; inquisasanotempi, eiro
icantajeitaqueri atiri: icavintsaimatimpitsi. Pinquematsicatasanotaquearo paamari,
ʊѠkͮҽk֤ƄҽƄѠʊˇƄґϘтԆʊѠʊґȸʊҽϘॷ14–16 232

irineajeitempi maaroni inampire Tasorentsi aisati yora Ovisha. 4 Tempa, Novincatsarite, ocameetsati nompincatsajeitempi,
11ॸPincantaitatiyempani pinquematsicatearo paamari; eiro aisati iriori maaroni savicajeitatsiri.
otsivacanetitsi, oncantaqueani: quitaiteriqui, tsiteniriqui, Ocameetsati noncamantajeiteri atiri: “Icameetsati
peerani catsini. Aitaque inquematsicajeitearo maaroni Tasorentsi”; tempa queario, picameetsataque.
pincatsatiriri covencatatsiri aisati ishiacantaro, aisati maaroni Imponeajeitanaquea maaroni nampitsipeequi
satoncaajeitarori ivajiro. 12ॸPamene, ariorica pantapinitiro impincatsajeitantempiri.
maaroni icoacaimpiri Tasorentsi, aisati ariorica Tempa iriojeitanaque ocameetsataque pantajeitaqueri.
piquemisantasanotaqueri Jesoquirishito, eiro pishemarotsi; 5ॸImpoiji namenanaji aisati, noneaquero ashireanaca ivanco

ariorica pinquematsicatimentearo, iro cantaincha eiro Tasorentsi, onta inquitequiniri. Noneasanotaquero anta ininta
patsipetashitarotsi. Tasorentsi. 6ॸItimi pancotsiqui yora 7 inampire, yora
13ॸImpoiji noquemaquero aisati Ishire Tasorentsi anta oashinoncaajeiterineri atiri. Noneaqueri isoquijanaque.
inquitequi, ocantaquena: Iquitsaajeitaro quitsaarentsi tsivitamaori,
—Jero oca pisanquenateri: “Inquimoshiretacayeari Tasorentsi oquitamaromaotasanotaque. Ainiro inejiqui shiirori
maaroni camajeitatsiri, iquemisantirinirica Ivincatsarite. ishiticatsaquiro, yovetsiqueetiro oro. 7ॸAisati ainiro iriori
Queario, inquimoshiretacaasanoteari Tasorentsi, tempa iotiro aparoni virantsi, ipacojeitavaqueri nampirentsi aparopee pajo.
maaroni yantajeitaqueniri quipatsiqui; irisavicacaajeitaqueri Ojaaca pajoqui oja, oashinoncaajeiterineri atiri.
cameetsa, irimaoreacaasanojeitajeri”. Oshiacantaqueri inquisheri Tasorentsi coajicani tseencajeitiriri.
14ॸImpoiniji namenanaji aisati, jero noneaquero mencori, Icantatiani yanei Tasorentsi, eiro icamitsi irinti catsini.
oquitamarotasanotaque. Aisati noneaqueri shiaqueriri 8ॸOshequi ishipaquirei, oshequi itasorenca; ainiro oyachaare,

Atiritapaintsiri, isavicaque mencoriqui. Yamatseetacaro ojaacaro pancotsi. Tecatsi incanteetero inqueajeitero pancotsi,
iramatseere, vetsicachari oro. Aisati yajiricaquero shiavetarori irosati irimatantearori nampirentsi icantaqueriri Tasorentsi.
saviri, otsampitasanotaque. 15ॸImpoiniji noneaqueri itsipa
nampirentsi, iponeaca ivancoqui Tasorentsi. Antearojenca Jaoca ocantari timatsiri pajoqui.

16
icajemacotaqueri yora savicatsiri mencoriqui: 1ॸImpoiji noquemaqueri ineanataque anta ivancoqui
—Moncarataca meeca pimpesacotero panquirentsi, Tasorentsi. Antearojenca icantiri yora 7 inampirepee:
sampataque meeca maaroni quipatsiquiniri. Pijate meeca —Meecaquea pijajeite pisacotero quipatsiqui oja pajoquiniri,
pimpesacotero. irootaque shiaquerori iquisaca Tasorentsi.
16ॸAri ipesacojeitaquero savicatsiri mencoriqui, peti, peti; 2ॸIrosati ijatantaca yora jivatatsiri. Isacotaquero quipatsiqui

yaajeitaquero maaroni panquirentsi quipatsiquiniri. 17ॸImpoiji oja, irosati isompojeitantanaca maaroni satoncaajeitarori
iponeaca ivancoqui Tasorentsi anta jenoqui itsipa nampirentsi. ivajiro covencatatsiri, aisati maaroni pincatsatirori ishiacantaro.
Aisati yamaque iriori shiavetarori saviri. 18ॸJeri ipocaque Jo, oshequi isompoyetanaque; opatsayetanaqueri,
pashini aisati, iponeaca anta itaapinitironta casancapatsari. ishitiyetanaque. 3ॸImpoiji ijataque apitetaintsiri, isacotiro oja
Iriotaque taarantirori paitapeerica. Antearojenca anta antearojaqui incajare. Opeanaca, oquempetacaro irirajani
icajemacotaqueri ishaninca ajiriquirori isavirite: camaintsiniri. Icamajeitaque timajeivetachari: shimapee,
—Iracaque ovapee: pimpesajeitero maaroni timajeitatsiri omanipee, maaroni. 4ॸImpoiji ijataque mavatapaintsiri
quipatsiqui, paayetajero maaroni, pampatotero. nampirentsi, isacotiro pajoquiniri anta enipeequi aisati
19ॸIrosati ipesantarori maaroni ovapee anta quipatsiqui, nijatenipeequi. Opeajeitanaca irajantsi. 5ॸImpoiji icantiri:
yaayetajiro, yoajiro anta intsinacaitantearori Tasorentsi: —Tasorentsi, oshequi picameetsataque; picantani pitimi:
ishiacantaquero inquisasanojeiteri coajicani Tasorentsi maaroni peerani, irosati meeca. Ocameetsataque poasanquetaajeiteri
tseencajeitiriri. 20ॸAri oniri itsinacaitantarori anta oantsiqui, te maaroni yontapee, irineashiitetearota; 6ॸtempa iriojeitaque
ari one nampitsiqui. Ari oponeanaca itsinacaitantaroriqui oajeitiriri quemisantajeitimpiri aisati quenquetsatacojeitimpiri.
oshequi catsini irajantsi, ooncanaca quipatsiqui; Meeca pipiatacoventajari, poajeitaqueri. Ineacarove iriori,
oquimojatanaque, areetacaro ivantequi cavayo. Otsoteanaquero tempa iriojeitaque oayeri.
irajantsi 320 quirometero: ojatanaque antoo. 7ॸAisati itimi itsipa anta itaapinitironta casancapatsari. Icanti

iriori:
Yaajeitaquero inampire Tasorentsi pajoqui
—Queario, Novincatsarite, aviro Tasorentsi mayetirori
oashinoncaajeiterineri atiri.
maaroni. Ocameetsataque poasanquetaajeiteri,

15
1ॸImpoiji noneaquero anta inquitequi itsipapee, irineashiitetearotave: piotaquero poasanquetaimentiriri.
ishiacantiro aisati timayetatsineri coajica. Oshequi 8ॸImpoiji ijataque itsipa nampirentsi aisati, yora

noquenqueshiretaquero, oshequi noanaquero cavaco. itsipasatitapaintsiri. Isacotiro pajoquiniri anta catsirincaiteriqui,


Noneaqueri 7 inampire Tasorentsi, oashinoncaajeiterineri atiri. imatantacariri itaajeitaqueri atiripee. 9ॸAri itaajeitaqueri, irosati
Iriojeitaque vecarayeroneri maaroni oashinoncayerineri atiri; iquisatsajeitantacariri Tasorentsi: yora tianquiriri
omoncaratapaaquea inquisanaquea Tasorentsi. 2ॸNoneaquero oashinoncaajeitiriri. Te inquenqueshirejeiteaji. Te incoajeiteji
aisati incajare, oshiaquero amenarontsi, oconoaro paamari. irojocajero caari cameetsatatsi yantayetiri, aisati te incoajeiteji
Noneajeitaqueri anta otsapijaqui icatiajeitaca caari impincatsajeiteri Tasorentsi. 10ॸImpoiji yora
pincatsajeitiri yora covencatatsiri, jero aisati ishiacantaro; apapacorotapaintsiri, isacotiro pajoquiniri anta
iriojeitaque maaroni caari satoncaatacha ivajiro aisati ivincatsarimentoqui covencatatsiri. Irosati otsitenitantanaca
inomerote. Ari yajiricajeitaquero shiavetarori ijavioqui anta ipincatsaritinta. Oshequi icavintsaajeitanaca, irosati
Tasorentsi. 3ॸIpampoyeajeitaquero ivampoyeane Moishishi, yora yatsicanenetantanaca. 11ॸOshequi iquisatsajeitaqueri Tasorentsi,
antaveetiniriniri Tasorentsi. Aisati ipampoyeajeitaquero iquishimentaro isompopee aisati maaroni iquemaatsicayetacari.
ivampoyeane yora Ovisha. Jero oca ipampoyeajeitaqueri: Iro cantaincha te inquenqueshiretempaji, te incoajeiteji
Novincatsarite, tempa aviro Tasorentsi, oshequi pimayetaque. irojocajero caari cameetsatatsi yantajeitaqueri. 12ॸImpoiji yora
Oshequi pitasoncantayetaque, noanaquero cavaco itsipa nampirentsi isacotiro ivajonequiniri anta antearojaqui eni
pantayetaqueri. pajitachari Eojarateshi, irosati opirijatasanotantanaca,
Ocameetsayetaque pantayetaqueri, te pamatavitanteji. pirijaiteni. Meeca tecatsi ticajeitavaquerine yora pincatsaripee
Queario, pipincatsariventajeitaqueri savicajeitatsiri jivajeiterineri maaroni isorarotepee. Imponeajeitanaquea anta
maaroni nampitsipeequi, picantani. iquenapainta catsirincaiteri. 13ॸImpoiji noneaqueri aisati yora
233 ʊѠkͮҽk֤ƄҽƄѠʊˇƄґϘтԆʊѠʊґȸʊҽϘॷ16–18

maranque, yora covencatatsiri, aisati yora amatavitantatsiri; oajeitaqueri. Oshequi noanaquero cavaco, namenasanotaquero,
iponeajeitaca ivantepeequi mava camaari, ishiapaaqueri sorererere. 7ॸIro cantaincha isampitana inampire Tasorentsi:
mashero. 14ॸQueario, icamaaritasanotaque; —¿Paitaquea poantarori cavaco? Noncamantempiro caari
itasoncantanirovetaca, imayetaquero caari aneapinijeiti. piotitiro, aisati noncamantempi caari piotitiri yora
Ijatashijeitiri maaroni pincatsaripee, icantajeitiri: covencatatsiri oquijacotacari. 8ॸItimaveitani yoranqui, te
—Tsame ancarajeitavacayea, amitacotavacaajeitea aneeriji meeca, itimi meeca omoroqui tsompoina, jatatsiri
amanajeiteri maaroni oijajeitiriri Tasorentsi, antsoncajeiteri, antoo. Coajica iraajeri aisati Tasorentsi, intiancanteariri
maaroni. Sharincaveniqui: anta incantaitatiyempani irashinoncayea.
Ja, ariorica impocapaaje Tasorentsi, yora matirori maaroni, Itimaveitani, ipeaca, intimaje aisati; ariorica irineajeitavaqueri
irimanatavacaajeitea irioripee. Inquemacojeitero maaroni tseencajeitatsineri, iroajeitavaqueri cavaco. Peerani,
atiripee irantayetapaaqueri Tasorentsi. 15ॸIncantapaaque: iroaquerani yovetsiquiro Tasorentsi quipatsi, isanquenatiro
—Pamene, oquempetaca coshitantatsiri imapoquiri yora ivajiropee maaroni jatatsineri inquitequi, iro cantaincha te
icoshitiri, aisati narori, nomapocajeitapaaquempi. Te piojeiteji irisanquenateroji ivajiropee yora tseencantatsiri.
jaocarica oncarate nompocantajeari. 9ॸPinquenqueshiretasanotero oca noshiacantempiri

Nonquimoshiretacaajeitajeri maaroni aamaajeitanari, piotantearori: ora iitopee caratatsiri 7 oshiacaventiro 7


quempetarori isaaquiti. Nocoaque incameetsajeitanaque, eiro toncaaripee osaviquinta tsinane. 10ॸAisati oshiacaventiri 7
yantapinitirotsi caari cameetsatatsi. Inquempetacantea pincatsaripee. Icamanaque apapacoroni, itimi meeca aparo,
iquitsaata cameetsa, tecatsi neatsempequiterine eiro coajica intime yora caratapaintsineri. Eiro osamanititsi
ipashiventantaja. impincatsariventante yora caratapaintsineri. 11ॸYora
16ॸIro cantaincha yora camaaripee yapatojeitaqueri maaroni covencatatsiri, iriotaque aparoni pincatsariveitachaniri
soraropee anta nampitsiqui ipajitiri jorio Aramaqueroni. nocantaquempiri: “Icamaque”. Iro cantaincha intinaanaje aisati,
17ॸImpoiji yora nampirentsi sietetapaintsiri: yora caratapaintsiri. impincatsariventantaje aisati, impoiji irijate Sharincaveniqui.
Isacotiro ivajonequiniri anta tampeaqui, irosati noquemantacari 12ॸAisati ora 10 itseequi pineajeitaqueri: oshiacantiri itsipapee

timatsiri anta ivancoqui Tasorentsi, savicatsiri pincatsarijeitatsine coajica. Incarajeiteri covencatatsiri,


ivincatsarimentoqui. Antearojenca icantaque: impincatsarijeivetanaquea, eiro osamanititsi
—Moncaratapaaca, aitapaji. impincatsariventante. 13ॸInquempetavacaajeitea pincatsaripee,
18ॸImpoiji oshequi iporequi, porec, porec; aisati antearojenca incantajeiteri covencatatsiri: “Nompincatsajeitempi avirori,
itirei, tiiririri. Aisati antearo catsini onicaca quipatsi. Te nantajeitempiro paitarica pincoacaajeitenari”. 14ॸImpoiji
aneapiniteroji quempetearoneri oca. Antearo onicaca catsini: inquisajeiteri Ovishatatsiri, aisati oijajeitiriri: irimanajeiveteari,
nica, nica, nica, nica. 19ॸIrosati oporocajeitantanaca maaroni incoajeivetea intsoncajeiterime. Iro cantaincha impiajeiteari
pancotsipee anta Vavironiaqui, aisati maaroni otsipapeequi Ovishatatsiri, intsoncajeiteri irinti. Tempa iriotaque
nampitsi, otsoncajeitaca maaroni, poyere. anaacojeitiriri pincatsajeitatsiri, ipincatsaritasanoti; iriotaque
Iquenqueshiretaquero Tasorentsi maaroni yantajeitaqueniri anaacojeitiriri maaroni savicacantantatsiri, maaroni.
vavironiasati, irootaque iquisasanojeitantacariri, Icoyeajeitaqueri maaroni quemisantajeitiriri,
yoashinoncaasanojeitaqueri. 20ॸOpeajeitanaca maaroni ipashinitacaajeitajiri, ari quiso yoajeitanajiri iriori, maaroni.
ovoyejapee; aisati otishipee, opeajeitanaca, maani. 21ॸJero aisati 15ॸAisati icantaquena nampirentsi:

opariaque iriniqui, iro cantaincha antearo onasanotaque catsini. —Aisati pineaquero enipee aisati nijatenipee osavicantari
Otenataque apaitsoquironi 40 quiro. Oponeaca inquitequi, tsinane. Oshiacantaqueri iriori maaroni atiripee savicajeitatsiri
opariaque atiriqui, oshequi otsoncajeitaqueri. Oshequi jaocaricapee, jaocarica ocantayetari irineanepee, maaroni.
itsaroacaajeitacaro iriori, irosati iquisatsajeitantacariri 16ॸAisati itseequipee oshiacantaqueri atiripee quisajeitaquerori

Tasorentsi. tsinane: ora antapinitiriri caari ai. Aisati inquempejeiteri yora


covencatatsiri, inquisaquero iriori. Iroashinoncayero,
Iquenquetsatacotiri vavironiasati, irisapoquero, iroyearo ovatsa, intayero. 17ॸIrio Tasorentsi
irashinoncaajeitanaquea, coajica. quenqueshiretacayerineri inquisajeitero, irimatantearori icoiri

17
1ॸImpoiji ipocashitaquena aparoni nampirentsi, iriori. Incantajeite: “Tsame ampincatsajeiteri yora
sacotirori pajoqui. Icantaquena: covencatatsiri quitioncatatsiri, anteneri paitapeerica
—Caatanaque aca: nonijayempiro jaoca incanterori incoacaajeiteeri”. Aitaque incantajeiterori oca
Tasorentsi ora antajeitiriri shirampari, savicatsiri enipeequi, omoncaratanteari icantiri Tasorentsi iriori. 18ॸOca tsinane
jero nijateenipeequi. Iroasanquetayero. 2ॸYantajeitaquero pineaqueri oshiacantajeitaqueri maaroni savicajeitatsiri
ivincatsaritepee itsipapee atiri. Oamejeitaqueri maaroni atiri nampitsiquinta: yora anaacojeitiriri itsipapee atiri ipincatsariti.
yantapinitiro caari yai.
3ॸImpoiji yaanaquena anta caaraiteriqui, otimi anta Intime oshequi iraacojeiterine vavironiasati.

18
onijaquenari Ishire Tasorentsi. Noneaquero tsinane, 1ॸImpoiji noneavaqueri ipocapaaque itsipa inampire
oquijacotacari covencatatsiri, quitioncatatsiri: otimi 7 iito, jero Tasorentsi, iponeanaca inquitequi. Oshequi
itseequi 10. Isatoncaayetaca ivatsapeequi: ocantimatiri ipincatsaritapaaque, ishipaquireapaaque,
Tasorentsi isatoncaaro. 4ॸOquitsaatacaro tsinane quiraanirori iquitaitetasanotapaaquero quipatsi, yatsioquintapaaquena.
aisati quitioncari. Oaneencayetacaro oro, jero mapi 2ॸAntearojenca icajemapaaque:

shipaquireatsiri aisati quitamaroquiri. Ajiriquiro otsotane, —Tsoncajeitaca ini maaroni savicajeiveitachaniri


yovetsiqueetiri oro; ojaacaro caari cameetsayetatsi, Vavironiaqui; oshequi inajeiveitani, oshequi ipincatsariveitani,
oshiacaventiro antacaajeitiri atiri iquemisantashitaro meeca ipoyereajeitaca. Irio timapaajantsiri camaaripee
yovetsicane atiri aisati oamejeitiri imayempitanti. inampiniqui, mamaroniro, tsivaniniro, maaroni.
5ॸOsatoncaataca ovancainaqui: ainiro oshiacantayetaqueeri, iro Iquempejeitacaro tsinane, antapinitiriniri caari ai. 3ॸTe
cantaincha tequera onconijatasanote. Ocanti: “Antearo oni oncameetsaveiteani osavique, aisati oamejeitaqueri maaroni
Vavironia, irootaque oamejeitirori tsinane antayetiri caari ai. itsipapee atiri iquempejeitantacarori iriori. Yantajeitaqueroni
Irootaque oamejeitiriri oshequi atiri iquemisantashitaro pincatsaripee; oshequi yaarantaque yora pimantirori
yovetsicashiyetari”. 6ॸImpoiji niotaquero oshinquitaca tsinane. ovetsicane, caari cameetsayetatsi.
Iro oshinquitacari irirajani quemisantaveitariniri Jesoshi 4ॸImpoiji noquemaqueri Tasorentsi anta jenoqui, icanti:
ʊѠkͮҽk֤ƄҽƄѠʊˇƄґϘтԆʊѠʊґȸʊҽϘॷ18ٍॷ19 234

—Pisoquijajeitanaje, quemisantajeitanari: piquempetarocari, oshequi oashinoncaajeitaquempi, irootaque ipiatacoventantaquempiri


pantirocari avirori caari cameetsayetatsi antiri iroori. Tasorentsi.
Picarajeitirocari, noasanquetaajeiticari. 5ॸOshequi catsini 21ॸImpoiji noneaqueri inampire Tasorentsi,

antapinitiro caari cameetsatatsi. Eiro nopeacotarotsi antayetaqueri. shintsitasanotatsiri. Yaaquero antearo mapi, ipishoncaquero
6ॸPeerani oshequi oashinoncaajeitaqueri itsipapee, meeca antearojaqui incajare, pocn. Icanti:
pimpiajeitearo, aiquero pijatatiye poashinoncaasanojeitero. Te —Noviincaquero mapi, opeasanotaca; tecatsi neajeroneri
oncameetsateji antajeitaqueri. 7ॸPeerani oshequi oshemetaqueni aisati. Aisati inquempeyeetajero Vavironia, intsonqueetajero
aisati oshequi antashiyetacari shiramparipee; meeca aisati iroori, poyere; tecatsi neajeroneri aisati. 22ॸAiniro
onquempetea, oshequi pineacatsitacayearo aisati oshequi aquemapinivetari meeca javioquivetachari,
poashiretacayearo. Oquenqueshirevetaca: “Narotaque pincatsaro, pampoyeajeivetachari, shiovivetachari, voorerovetachari; iro
te naro camajimentaaro, eiro noashiretatsi”. 8ॸNomapocaquero cantaincha coajica tecatsi quemajerine. Ainiro inaveta meeca
noashinoncaasanotaquero; oneaqueri oshaninca incamajeite, vetsicayevetarori paitapeerica, iro cantaincha coajica eiro
iraacojeiteari, onquemero otashe; ontsonquero paamari. Tempa itimajitsi. Ainiro aquemaqueri meeca tononquirori yoyeetari,
narotaque pivincatsarite, tempa naro Tasorentsi. Ainiro tonon, tonon, tonon; iro cantaincha coajica tecatsi quemajerine.
noshintsinca noasanquetantearori. 23ॸEiro otsiotajatsi aisati itsiomento; eiro itimajitsi aisati
9ॸYora pincatsaripee antayetirori aisati antavintsayetirori aajantsine ijina. Peerani iotacojeitaqueri yora pimantayetatsiri
irineajeitero ontaayea, irineero oyachaare; impoiji anta Vavironiaqui, oshequi ivioncaqueri iirequite. Yora
iriraacojeitero, iroashiretacotearo. 10ॸAreji incatiajeitanaque; savicajeitatsiri yamatavijeitaqueri itsipapee atiri, 24ॸaisati
intsaroajeitanaque, iraamaaquea iroashinoncaajeiteri Tasorentsi yoacantajeitaqueri maaroni quenquetsatacotiriniri Tasorentsi,
iriori. Incantajeite: aisati maaroni quemisantatsiniri; irootaque
—Oo, vavironiasati, pashinoncaajeitacave. Antearo onaveitani impoyereantajeiteariri Tasorentsi maaroni vavironiasati.

19
pinampi, oshequi picarajeiveitani savicajeiveitachaniri. 1ॸImpoiji noquemajeitaqueri oshequi catsini inquitesati,

Imapocaquempi Tasorentsi, itsoncajeitaquempi, maaroni. antearojenca ipampoyeajeiti:


11ॸAri iriraacojeitaquempi pimantajeitatsiri, Irove, icameetsatasanotaque Tasorentsi: iriotaque
iroashiretacojeitaquempi. Peerani oshequi pamanantajeiveitaroni oavisacojeiteeri.
paitapeerica ipayeveitimpiniri, iro cantaincha eiro meeca Tsame ampincatsatasanojeiteri, tempa
pamanantajitsi aisati. 12ॸTecatsi incantea impimantempiro oro, itasorentsitasanotaque.
perata, shipaquireatsiri mapi, quitamaroquiri mapi, tsivitamaori, 2 Ocameetsataque yoasanquetaquero antapinitiriri caari ai,

quitioncaniromaori, quiripemaori, quiraamaori, inchato iotaquero yantayetiri, tecatsi incomitea.


casancacotari, itseequi quitamarotseequiri isheronqueetiri, Oshequi oamejeitaqueri itsipapee atiri yantiro caari yai,
pinatachari inchato yovetsiqueetiri, ashiroyetatsiri, pinatachari irootaque yoasanquetantacarori; tempa
mapi, 13ॸpochapaneri, conoavanetachari yoari, casancapatsari, oneashiitetacarove.
casancajayetatsiri, ovaja, quejitsi, tirico, ovane tirico, vaca, Aisati oshequi oashinoncaajeitaqueri quemisantajeitiriri,
ovisha, cavayo, shiacomentotsi, atiri; queario, ipimantaniroyetiri irootaque ipiatacoventantacariri.
atiri. 14ॸIncante: 3ॸImpoiji yapiijeitajiro:

—Eiro poajarotsi aisati chochoqui pinintaveitaniri; eiro —Icameetsataque Tasorentsi. Otaasanotaca,


otimimotajimpitsi aisati pivaararopee aisati poanencayetajeari: oncantaitatiyempani oncatiajencatanaque cachaa, eiro opeatsi.
ontsoncaquea coajicani, poyere. 4ॸAri isavicaque Tasorentsi anta ivincatsarimentoqui.
15ॸYora pimantapiniveitaroniri maaroni oca vaararontsi Itiyeroashijeitacari yora 24 savicacaantatsiri aisati yora
yaantapiniveitariniri oshequi quireequi; iro cantaincha meeca apitesati virantsi, oshequi ipincatsajeitaqueri. Icantajeiti:
incatiajeitanaque arejiqui, intsaroajeitanaque, iraamayea aisati —Aitaque ancantajeiteari ampincatsajeiteri Tasorentsi, tempa
iroashinoncaajeiteri Tasorentsi iriori. Iriraanaquea aisati icameetsataque.
irishencatanaquea, jii, jii, jii. Incante: 5ॸImpoiji itimi pashini inquitesati, itimi quempeji Tasorentsi,
16ॸ—Oo, vavironiasati, pashinoncaacave. Antearo onaveitani icanti iriori:
pinampi, oshequi picaraveitani savicajeiveitachaniri. Pineacameetsajeiteri Atasorentsite, maaroni
Piquitsaajeiveitaroni tsivitamaori, quitioncaniromaori, aisati antaveejeitiniriri,
quiraamaori, poanencajeiveitaroni oro, mapi shipaquireatsiri, aisati maaroni pincatsajeitiriri.
jero aisati quitamaroquiri mapi. 17ॸMeeca imapocaquempi Pincatsaripee, pineacameetsajeiteri;
Tasorentsi, itsonquitaquempiro maaroni, poyere. caari pincatsarivetacha, pineacameetsajeiteri avirori.
Aisati maaroni marinero aisati ashiyetarori pitotsi aapinitirori 6ॸImpoiji noquemajeitaqueri oshequi catsini jenoquisati,

vaararontsi icatiacojeitaca ivitoqui, arejiqui. 18ॸParicoti antearojenca ineanajeiti, iquempejeitacaro oshequi ovarijare
yamenacojeitaquero oyachaare, povaa, irosati iraajeitantanaca. antearojatatsiri aisati iquempejeitacaro antearo itirei. Icantajeiti:
Icantajeiti: Icameetsataque Tasorentsi: ipincatsariventajeitaquee
—Oo, ocameetsaveitani nampitsinta, te ontimeniji quempetearoneri. Avincatsarite, oshequi ishintsinca.
19ॸOshequi yoashirejeitanaca, irosati itijainatantaca quipatsi 7 Tsame aveshireimentajeiteari, anquimoshireimentajeiteari

iitoqui. Oshequi iraacojeitacaro aisati yoashiretacotacaro, maaroni.


icajemajeitanaque: Tsame ampincatsajeiteri maaroni.
—Oo, pashinoncaajeitacave vavironiasati, antearo onaveitani Meeca omoncarataca irayero Ovisha ijina; vetsicaca
pinampini, oshequi picarajeiveitani. Oshequi ojatapinitini ijinatsori.
antearo pitotsi anta, ipimantiro ashitarori oshequi ovaararontsi, 8 Ishinetaquero oquitsaataro quiripemaori,

yaantariri oshequi quirequi. Iro cantaincha omapocanaca cameetsatasanotatsiri, quitamarotasanotatsiri; te


otsoncanaca pinampi, maaroni. ompitsitimateji.
Ora quiripemaori oshiacantaquero cameetsayetatsiri
Inquimoshirejeitanaque quemisantajeitatsiri. yantajeitaqueri quemisantajeitatsiri.
20ॸImpoiji noquemaque icanteeti: 9ॸImpoiji icantaquena nampirentsi:

—Pinquimoshirejeitanaque, maaroni inquitesati: quemisantajeitatsiri, —Jero oca pisanquenateri: “Irotaintsi iraye Ovisha ijina,
itiancanenipee Quirishito, camantantaveitachaniri, maaroni. Peerani aisati inquimoshireventearo, aisati icajemajeitiri oshequi atiri
235 ʊѠkͮҽk֤ƄҽƄѠʊˇƄґϘтԆʊѠʊґȸʊҽϘॷ19–21

iroimojeiteari. Inquimoshiretasanojeitaque maaroni maranque, timitachari peerani. Icanteetiri camaari aisati


icajemajeitiri”. icanteetiri Satanashi. Ari yoisotasanotapaaqueri, oiso, oiso;
Impoiji icantaquena: oncarataque 1,000 osarintsi iroisoreacotantajeariri aisati,
—Oca nocamantaquempiri, irootaque icantasanotaquenari coajicani. 3ॸImpoiji yojocaqueri omoroqui, yashitacotaqueri,
Tasorentsi. iyavitacotaqueri. Tecatsi incantajea aisati iramatavijeitajeri
10ॸAri notiyeroashivetacari nampirentsi, nompincatsaterime, atiripee, oncarataque 1,000 osarintsi. Iro cantaincha impoiji
iro cantaincha icantaquena: irisoquijanaje, eiro osamanititsi iramatavitantaje aisati.
—Eiro pipincatsatanatsi. Tempa aquempetavacaajeitaca: 4ॸImpoiji noneajeitaqueri oshequi savicajeitatsiri

narori, aisati avirori, jeri maaroni piyemisantaririnte ivincatsarimentopeequi: iriojeitaque icantiri Tasorentsi:
quenquetsatacotapinitiriri Jesoshi. Aitaque “Pincantacoventajeiteri maaroni atiri”. Peerani te
aquempetavacaajeitaca antajeitiniri icoacaajeitaqueeri. Eiro impincatsajeiteriji iriori yora covencatatsiri aisati ishiacantaro.
pipincatsatanatsi, irintiquea Tasorentsi pimpincatsate. Aisati te irisatoncaateaji ivancainaqui aisati iracoqui ivajiro
Yora quenquetsatacotiriri Tasorentsi, iriojeitaque covencatatsiri. Iquenquetsatacojeitaqueri Jesoshi aisati
quenquetsatacotiriri aisati Jesoshi. yoametantajeitiro irineane Tasorentsi, irootaque
ipesanteetacariri itsanoqui. Meeca itinaajeitanaja, incarajeiteri
Imanatavacaajeitaca anta Aramaqueroqui. Quirishito, oncarataque 1,000 osarintsi
11ॸImpoiji noneaquero inquite tsompoina, jeri noneaqueri impincatsariventantajeite. 5ॸIro cantaincha tequera
cavayo quitamarotasanotatsiri. Ainiro quijacotacariri, intinaajeitanaje itsipapee. Ariorica avisanaque 1,000 osarintsi,
ipajiyeetiri: Caari Amatavitantatsi; aisati ipajiyeetiri: ari intinaajeitanaje maaroni. 6ॸOshequi inquimoshirejeitanaque
Tampaticatatsiri. Icameetsataque: te iroasanquetashiteariji atiri, yora jivatasanojeitatsineri intinaajeitanaje: iroameetsatasanoteri
te iroashiteariji. Ioti paitarica yantiri, te inquisashiteariji. Tasorentsi. Iriotanaque eiro ijatitsi Sharincaveniqui, irointi
12ॸIroqui oquempetacaro paamari amorequi, yamatseetacaro impincatsajeiteri Tasorentsi aisati Quirishito, aisati oncarataque
oshequi amatseerentsi. Isatoncaataca ivancainaqui ivajiro, iro 1,000 osarintsi incarajeiteri impincatsarijeitanaque.
cantaincha tecatsi ioterone; apaniro iotiro irinti.
13ॸIquitsaatacaro ajacachari irajantsi; aisati ipajiyeetiri: Irivecaratantearori irimanatavacayea.
Ashitarori Irineane Tasorentsi. 14ॸImpoijeitapaaqueri oshequi 7ॸAriorica omoncaratapaaquea 1,000 osarintsi, ari iroisoreajeri

soraro jenoquiniri, iquijacojeitacari cavayo; iquitsaajeitaro Satanashi, iroimisoquijajeri aisati. 8ॸImpoiji irijatanaque iriori
quiripemaori, oquitamarotasanotaque, te ompitsiteji. 15ॸOtimi maaroni nampitsipeequi, intsoteanaquero quipatsi,
ivantequi jivajeitiriri ivesamento, tsaampitasanotatsiri irampatojeitanteariri savicajeitatsiri irimanajeitanteariri
impesajeitanteariri caari pincatsajeitiri. quemisantajeitatsiri. Icanteetiri yora oijajeitiriri Satanashi: Co,
Impincatsariventasanojeiteri, eiro catsini icavintsaimatiritsi. aisati Maco. Incarajeitanaque oshequi catsini. Oquempetaca te
Yora vetsiquirori ovaja yaaticasanotaquero ova amateroji amoncarajeitero ovane impanequi, aisati eiro
yaajatantacarori oja. Aitaque inquempetaqueriri iriori, amatirotsi amoncarajeiteri irioripee, jaocarica incarajeiteri.
iraaticasanojeitaqueri atiri, iriojeitanteari iriori 9ॸInquenajeitanaque anta opampaitetinta, irishoncajeitanaqueari

iquisasanojeitaqueri Tasorentsi, yora Shintsitasanotatsiri. maaroni quemisantajeitatsiri, aitaque irishoncajeitaquero


16ॸOsanquenataca iitsaarequi jivajeitiriri, aisati ivoriqui, ocanti: Jerosare: ora nampitsi anintajeitaqueri. Irimanajeitapaaquerime
“Irio pincatsariventajeitiriri maaroni pincatsaripee, quemisantajeitatsiri, iro cantaincha omapocanaquea
anaacojeitiriri maaroni savicacantajeitatsiri”. omponeanaquea inquitequi antearo paamari, ontsoncajeitapeeri;
17ॸImpoiji noneaqueri aparoni inampire Tasorentsi ontaajeitapeeri, pomein. 10ॸImpoiji irayeeteri camaari, yora
catiainchari catsirincaiteriqui. Antearojenca icajemajeitaqueri amatavijeitiriri atiri, irosati irojocanteeteariri anta antearoqui
maaroni tisonipee: paamari. Anta incarajeiteri yora covencatatsiri aisati yora
—Caate, poajeitea. Poajeiteari ivatsa impajeitempiri amatavitantatsiri, cantavetachari: “Noquenquetsatacotiri
Tasorentsi; timatsi oshequi poajeiteari. 18ॸPoyeari ivatsa Tasorentsi”. Ari oshequi inquemaatsicajeitearo: quitaiteriqui,
pincatsari, ivatsa capitanotatsiri, ivatsa savicacaantatsiri, ivatsa aisati tsiteniriqui; incantaitatiyempani.
cavayo aisati yora quijacovetariri. Poyeari ivatsa maaroni atiri: 11ॸImpoiji noneaquero antearo ivincatsarimento,

pimantaari aisati amanantavetajariri, pincatsaritatsiri aisati oquitamarotaque; aisati noneaqueri yora savicantarori.
caari pincatsaritatsi. Opeasanotanaca quipatsi aisati inquite, maani. 12-15ॸAisati
19,20ॸAisati noneajeitaqueri yora covencatatsiri aisati maaroni noneaqueri maaroni piincajeivetachari incajarequi.
yora pincatsaripee, yapatojeitaqueri isorarotepee, maaroni. Itinaajeitanaja tijajeivetachari aisati maaroni jajeitatsiri
Aisati yoijataqueri covencatatsiri yora atiri, cantavetachari: Sharincaveniqui. Queario, noneajeitaqueri: pincatsariveitachaniri
“Noncamantempi jaoca icantari Tasorentsi”. Oshequi aisati caari pincatsaveitachani, icatiimojeitacaro
itasoncantayevetaca, yamatavijeitantacariri caari ivincatsarimento Tasorentsi. Impoiji ipenareetaquero oshequi
quemisantajeitiri Tasorentsi. Isatoncaajeitaca ivancainaqui yora sanquenarentsi. Osanquenajeitaca sanquenarentsipeequi maaroni
caari quemisantatsi. Ari ijatashijeivetacari irimanajeiterime yantajeitiniri atiripee. Ariorica ocameetsati yantajeitiniri, icanti
yora quijacotacariri iyavayote aisati soraropee iriori. Iro Tasorentsi: “Nompinateri, cameetsa nosavicacayeri”. Terica
cantaincha yaavaqueri apite: yora covencatatsiri aisati yora oncameetsateji yantajeitiniri, icanti: “Noasanquetayeri yora”.
amatavitantatsiri, tapi. Aneatsiquera, yojocaqueri anta Otimi otsipa sanquenarentsi aisati, ipenareetaquero.
antearoqui paamari. 21ॸIrinti itsipapee, ipesajeitaqueri yora Osanquenataca irointi ivajiropee maaroni savicatsineri
quijacotachari, ipesajeitaqueri maaroni, peti, peti, peti. Iro inquitequi. Yora caari sanquenatacotacha yojoqueetaqueri anta
ipesantacariri ivesamento ivantequiniri. Ari yoajeitacaro tisoni antearoqui paamari: anta yojoqueetiri maaroni tseencantatsiri
ivatsani, iquemasanotacaro. aisati maaroni camaari. Ipajiyeetiro paamari Inampi
Ashinoncaasanotachari: yora caari neajeitajerine Tasorentsi.
Iquenquetsatacotiro 1,000 osarintsi.

20
1ॸImpoiji Iquenquetsatacotaquero Jerosare iroaquerari.
noneavaqueri yaniireapaaque itsipa inampire

21
Tasorentsi, iponeanaca inquitequi. Yajiriquiro 1ॸImpoiji noneaquero pashini inquite aisati pashini
iyavireantarori omoro quipatsi, jatatsiri antoo. Aisati quipatsi, iroaqueratajantsiri. Aitaque opeasanotanaca
yamapaaquero antearo carenatsa. 2ॸYaapaaqueri yora ora intacaroniri, aisati opeaca incajareni. 2ॸAisati noneaquero
ʊѠkͮҽk֤ƄҽƄѠʊˇƄґϘтԆʊѠʊґȸʊҽϘॷ21ٍॷ22 236

ora Jerosare iroaqueratajantsiri, ora cameetsatasanotatsiri, potsonanirori, jero quiraanirori. Ocarataque onashiyeta
inampi Tasorentsi; oponeanaca inquitequi, aniireapaaque mapipee 12. 21ॸOra ashitacorontsi anta iqueapinitantaroriquinta
quipatsiqui. Oshequi oaneencayetaca, oquempetacaro tsinane, tantorentsi yovetsiqueeyetiro mapi quitamaronirori. Iro
irotaintsirica aye ojime, oaneencaca. 3ॸNoquemaqueri yovetsiqueetiri ashitacorontsi aparo mapi. Aisati maaroni avotsi
jenoquisati, timatsiri quempeji ivincatsarimentoqui Tasorentsi. anta nampitsiqui yovetsiqueetiro oro, iotaca oro, tecatsi
Antearojenca icanti: onconoyeari; aisati osaancanatasanotaque.
—Pamenajeite: ijataque Tasorentsi irisaviquimojeiteri atiri. 22ॸTe noneeroji nampitsiqui ivanco Tasorentsi

Quiso iroajeiteri, irishanincajeitanteariri. Eiro yojocajeitajiritsi. inquemisantajeitanteari savicajeitatsiri. Aitaque itsoteaquero


4ॸIriveshireacaajeiteari, eiro ishinetiritsi atiri iriraajeitajea aisati; Tasorentsi aisati Ovisha nampitsi, iquemisantajeitaqueri
eiro icamajeitajitsi. Eiro iraacotajaritsi aisati camajantsineri, savicajeitatsiri jaocapeerica. Tempa iriotaque Avincatsarite
eiro ishencatajatsi, eiro iquematsicatajarotsi paitapeerica. mayetirori maaroni. 23ॸTe intimeji catsirincaiteri irooreantearori
Aitaque ontsonqueari maaroni ocapee. nampitsi, aisati te intemeji cashiri quitasanteterone: tecatsi
5ॸImpoiji icanti Tasorentsi: incoajeitanteariri. Tempa itimi Tasorentsi, oshequi ishipaquirei
—Pamene, noaqueratacaajeitero maaroni. oquitaitetantari nampitsi. Aisati iquempeta Ovisha,
Aisati icantaquena: itsioyetaquero. 24ॸItsiojeitiri maaroni atiripee; aisati
—Pisanquenatero oca: queario nocantaquempiri, te ivincatsaritepee, ipocajeitapaaque, ipincatsajeitapaaqueri,
namatavitempiji. icantajeiti: “Tempa icameetsatasanotaque Tasorentsi”.
6ॸAisati icantaquena: 25ॸAmetapinijeitaca ashitapinitiro anampi tsiteniriqui, iro

—Moncarataca, nomataquero. Narotaque intacantarori cantaincha anta te irashitapiniteroji: tempa ocantani oquitaiteti,
maaroni, aisati narotaque vecarayeroneri maaroni. Intimerica te ontsitenitimateji. 26ॸQueario, ipocajeitaque maaroni atiripee
miretatsineri, nompashiteari irireri; eiro nocoacotiritsi: aitaque ipincatsajeitaqueri Tasorentsi, icantajeiti: “Tempa
nompajeiteri maaroni coiteimojeitacariri. 7ॸAriorica icameetsataque Tasorentsi”. 27ॸIro cantaincha eiro otimitsi anta
irantajeitenaro maaroni nocoacaajeitiriri, nompasanojeiteri caari cameetsayetatsi, paitapeerica. Aisati eiro yareetatsi
maaroni coiteimojeitacariri. Nontasoncacoventapinijeiteri, antayetirori caari cameetsayetatsi, jaocarica ocantayetari; aisati
aisati nontomintasanojeiteari. 8ॸIrintiquea yora tsaroshenti, eiro yareetatsi amatavitantatsiri. Irintiquea areejeitachane
tseencantatsiri, antayetirori caari cameetsayetatsi, oantatsiri, sanquenatacojeitachari anta isanquenarentsitequi Ovisha.
antirori caari yai, matsitantatsiri, pincatsatashiyetarori Iriojeitaque savicatsineri Tasorentsiqui, incantaitatiyempani.

22
yovetsicayetiri atiri, aisati maaroni amatavitantatsiri, 1ॸImpoiji inijaaquenaro nampirentsi antearoja eni,

nojocajeiteri antearoqui paamari. Irootaque saancajatatsiri, icanteetiro: nija oaneantatsiri.


noshiacantantacariri irampiitajea incamajeitaje. Oponeaca ivincatsarimentoqui Tasorentsi aisati Ovisha,
9ॸImpoiji ipocashitaquena aparoni inampire, yora icarajeitiri ocontejatapaaque, chararara. 2ॸOquenajatanaque nampitsiqui
incaranqui 7 ajiriquirori itsotane jaavetachari oja nianqui. Otimi otsapijapeequi inchato, oaneantatsiri.
oashinoncaajeitiriri atiri. Icantaquena: Onashiyetaca oitsoqui, ocarajeitaque 12. Maaroni cashiri
—Caate, nonijayempiro iroaquera aatsiri ojime: irootaque onashiyetaca oitsoqui timayetatsiri. Irointi oshi oshiaquero
ijina Ovisha. aavintarontsi oavisacojeitiriri maaroni atiri. 3ॸEiro otimitsi
10ॸItentashiretanaquena anta antearoqui otishi catsini, nampitsiqui caari cameetsayetatsi; tempa anta isaviqui
inijaapaaquenaro Jerosare: ora cameetsatasanotatsiri nampitsi. Tasorentsi aisati Ovisha. Impincatsajeiteri maaroni
Oponeanaca Tasorentsiqui anta inquitequi, aniireapaaque. quemisantajeitiriri. 4ॸIrineavorojeiteri maaroni, aisati
11ॸIshipaquireacaaquero Tasorentsi, oquempetaca irisatoncaajeitaquearo ivancainaqui ivajiro, maaroni. 5ॸEiro
shipaquireasanotatsiri mapi caari aneapiniti, otsitenitajitsi aisati, eiro icoajeitajitsi intsiojeitanteari aisati
osaancanatasanotaque catsini. 12ॸOtimi nampitsiqui tantorentsi catsirincaiteri. Aitaque intsiotacojeiteri iriori Avincatsarite
shoncarori, jatatsiri jenoqui. Otimi otantorequi 12 omoropee, Tasorentsi. Incarajeiteri iriori maaroni, impincatsarijeitanaque.
yareetapinitantarori nampitsi; itimi anta 12 inampire
Tasorentsi shentajeitirori. Osanquenataca omoropeequi Ivecarataquero Joa isanquenare.
ivajiropee yora 12 itomini Ishirairini. 13ॸOtimi mava omoropee 6,7ॸImpoiji icantaquena inampire Tasorentsi:
anta iquenapai catsirincaiteri, otimi aisati mava omoropee anta —Queariotaque oca icantaqueri Jesoshi, eiro
iqueanajinta, aisati otimi omoropee omerequipeequi aisati: jero yamatavitimpitsi; icanti: “Eiro osamanititsi nompocantajeari”.
mava acaqueroca, jero mava antaqueronta. 14ॸOtimi ishaaviji Peerani Avincatsarite Tasorentsi yoamejeitaquerini yora
antearo mapi caratatsiri 12, yoanquetantarori oshanincapee camantantatsiniri iquenquetsatantacari. Meeca itiancaquena
mapi. Osanquenataca antearoqui mapi ivajiropee yora 12 narori, irootaque noamejeitantaquempiri jaoca oncanteari
itiancanepee Ovisha. coajica: eiro osamanitasanotitsi omoncaratantajeari.
15ॸAri yajiricaquero nampirentsi imoncaratantarori nampitsi, Iroimoshirencajeiteri Tasorentsi quemisantajeiteroneri
yovetsiqueetiro oro. Ari imoncarataquero nampitsi aisati maaroni ocantiri oca sanquenarentsica. 8ॸNopajita narori Joa.
tantorentsi, aisati omoro iroori, iqueapinijeitantari. 16ॸAiniro Narotaque quemaquerori aisati neaquerori maaroni oca
omerequi tantorentsi ocarati otsipasati, omoncaratavacaaca nosanquenatacotaquerica. Irio onijaquenarori inampire
maaroni. Imoncarataquero, ocarataque omerequi 2,200 Tasorentsi. Inijantaquenarori, oshequi nopincatsataqueri,
quirometero. Aisati oquempetaca ojenoquitaque tantorentsi. notiyeroashivetacari, 9ॸiro cantaincha icantaquena:
17ॸImoncarataquero otontapatsati, ocarataque 64 metero. Ari —Eiro pipincatsatanatsi, aquempetavacaajeitaca: tempa
nosanquenataquempiro icantaquenari yora nampirentsi. arojeitaque antaveejeitiniriri Tasorentsi. Narori, avirori, aisati
18ॸIro yovetsicantarori tantorentsi mapi marereayetatsiri, piyemisantaririnteni, yora quenquetsatacantantatsiniri, jeri
camaranirori. Irointi nampitsi, iro yovetsiqueeyetiri oro, iro aisati maaroni quemisantajeitirori oca pisanquenatiri:
cantaincha osaancanataque, maaroni. 19ॸAra tantorentsiqui aquempetavacaajeitaca. Eiro catsini pipincatsatanatsi narori,
ainiro antearo mapi ishaavijiniri nocamantacotaqueri irintiquea Tasorentsi pimpincatsatea.
incaranqui. Oaneencayetacaro marereayetatsiri mapi, 10ॸImpoiji aisati icantaquena:

pinatasanoyetachari: otimi camaranirori, quisaari, —Eiro pimanirotsi oca pisanquenataqueri, irotaintsi


quitamaronirori, quenashiri, 20ॸpotsonanirori, quitioncanirori, omoncarataquea. 11ॸEirotsitarica omoncaratatsi
camarari, cavoreanirori, quiterinirori, quenashinirori, nocantaquempirica, incanteani irampiitapinitero caari
237 ʊѠkͮҽk֤ƄҽƄѠʊˇƄґϘтԆʊѠʊґȸʊҽϘॷ22

cameetsatatsi yantajeitiri, aiquero irijatatiye. Aisati 17ॸIshire Tasorentsi aisati ijinatsori Ovisha, ocantajeitiri:
inquempeteari yora cameetsatatsiri: aiquero irovaajerori —Caate, Novincatsarite.
yantayetiri iriori. Yora quemisantasanotatsiri Tsame maaroni quemajeitirori, pinquempejeitearo,
incantaitatiyempani irimatasanoteneri Tasorentsi maaroni pincantajeite:
icoacairiri. —Caate, Novincatsarite.
12ॸIcanti Jesoshi: Aisati avirori, jaocarica pisavicajeitiri: ariorica
—Eiro osamanitasanotitsi irosati nompocantajeari. Ariorica piquemaquero pitashe, paventeari. Janicarica coaintsine
nareejeitapaaquempi, nompinajeitapeeri maaroni irire, paventajeiteari: impaquempi nija oaneantatsiri, tecatsi
antajeitaquenarori nocoacairiri. 13ॸNarotaque intacantarori incoacojeitempi. 18ॸJeroca noncamantajeiteriri maaroni
maaroni, aisati narotaque vecarayerone maaroni. neanateroneri oca sanquenarentsica. Moncarataca, ari
Nojivatasanotaque notimini, eiro nocamitsi, irosati noncanteani ocarati. Tecatsiya pisanquenataje aisati. Ariorica povaajero,
nontime. 14ॸNoimoshirencajeiteri maaroni quivajeitirori iitsaare, iroasanquetasanotempi Tasorentsi: iroashinoncaasanotempi
impoiji noshineteri iroajeitearo oitsoqui inchato oaneantatsiri, onquempetea yoashinoncaasanojeitaqueri maaroni
aisati noshinejeiteri irisavicajeite nonampiqui: inqueajeitapeero oquenquetsatacotaqueri oca. 19ॸAisati oquempetaca,
omoro iqueapinijeitantari. 15ॸAnta saiteriqui itimi pipeajirocari sanquenarentsica. Ariorica pimpeajero
tseencantatsiri, matsitantatsiri, antayetirori caari paitapeerica, eiro ishinetimpirotsi Tasorentsi oitsoqui
cameetsayetatsi, oantatsiri, pincatsatirori yovetsicashiyetari inchato oaneantatsiri; aisati eiro pineirotsi inampi
atiri, coatsiri iramatavitea irisati, amatavijeitiriri itsipapee, Tasorentsi, oca oquenquetsatacotirica. 20ॸYora
maaroni. Eiro yareejeitarotsi irinti nonampiqui. 16ॸNarotaque oametaquenarori oca icanti:
Jesoshi. Notiancaquempiri nonampire, icamantaquempiro —Queario, eiro osamanititsi nompiantajeari.
noneane povaajeitanteanariri quemisantajeitanari. Narotaque Aitaque incanteari. Caate Novincatsarite Jesoshi. 21ॸNocoaque
vetsiquiriri Iravirini, aisati narotaque ishanincani. irineshinoncatasanojeitempi Avincatsarite Jesoshi. Aitaque
Noshiacantaqueri impoquiro yora arimampoquitatsiri incantapiniteani.
oquitaitetamani. Narotaque sanquenatirori: Joa

You might also like