BAB 4

KOMPONEN UTAMA SISTEM

KERAJAAN MALAYSIA
Pengenalan
 Setelah kedatangan British pada abad ke-19, berlaku perubahan
ketara dalam sistem politik dan pentadbiran negara.
 Sistem beraja mengikut peraturan perlembagaan iaitu
Perlembagaan Malaysia. Terdapat dua institusi utama iaitu
Yang Di Pertuan Agong dan Majlis Raja-Raja.
 YDPA sebagai ketua Negara dipilih secara bergilir daripada
sembilan raja negeri-negeri yang ada.
 Gelaran rasmi dari segi kedudukan YDPA sebagai Ketua Utama
Negara
 YDPA ketua raja-raja seluruh Negara.
 Dari segi jentera pentadbiran sebenar, ia diketuai oleh Perdana
Menteri.
 YDPA mengetuai tiga badan :
a) Badan Perundangan
b) Badan Pemerintahan
c) Badan Kehakiman
 Sistem Pentadbiran Kerajaan Malaysia

Yang Di Pertuan Agong

Majlis Raja-raja

Perundangan Eksekutif Kehakiman

Parlimen Kabinet Mahkamah

Yang DiPertuan Agong
 Yang Dipertuan Agong bertindak sebagai Ketua Negara dan ketua
bagi tiga badan eksekutif, perundangan dan kehakiman.
 YDPA dilantik lima tahun sekali daripada kalangan 9 Raja-raja
Melayu yg dipilih oleh Raja-raja Melayu.
PEMILIHAN YDPA
 Jawatan YDPA diisi secara pilihan seperti yang ditetapkan dalam
Perlembagaan Malaysia.
 Kaedah Pemilihan :
 Hanya raja-raja sahaja yang boleh dipilih.
 Raja-raja sahaja yang boleh mengundi.
 Pemilihan dibuat berdasarkan kepada giliran.
 Seseorang Sultan / Raja boleh melantik seorang lain dari negeri
baginda sebagai proksi untuk wakili baginda.
 Peraturan Perlembagaan boleh mempercepatkan juga perubahan
giliran.
a) Seseorang Raja / Sultan mangkat semasa dalam jawatan
sebagai YDPA.
b) Seseorang Raja / Sultan yang giliran negerinya tiba dn baginda
didapati layak, menolak jawatan YDPA.
c) Seseorang Raja / Sultan yang giliran negerinya tiba, didapati
tidak layak oleh Majlis Raja-Raja. Memerlukan undi sulit sekurang-
kurangnya 5 undi Majlis Raja-raja.
Tugas YDPA
 Tugas mengikut nasihat kabinet atau Perdana Menteri
 Tugas mengikut budi bicara
 Memperkenankan rang undang2 dari Parlimen
 Berkuasa memanggil, menangguh dan membubarkan parlimen
 Melantik Ketua Hakim negara, Hakim Besar serta Hakim
Mahkamah persekutuan dan Tinggi atas nasiahat PM selepas
berunding dgn MRR
 Kuasa mengampun – segala kesalahan di mahkamah tentera, di
mana-mana wilayah Persekutuan dan kesalahan dari Mahkamah
Syariah di Melaka, P Pinang, Sarawak, Sabah dan W Persekutuan.
Tugas-tugas Lain
 Panglima Angkatan Tertinggi Tentera Malaysia dan Ketua
Agama Islam di Melaka, P Pinang, Sabah, Sarawak dan WP.
 Pelihara kedudukan istimewa org Melayu dan Bumiputera
Sabah/Sarawak.
 Berkuasa melantik atau lucutkan jawatan Kabinet Menteri dan
timbalan (atas nasihat PM)
 Perlantikan jawatan – Ahli Suruhanjaya perkhidmatan
Awam+P/raya, Ketua Audit Negara, Peguam Negara, Ahli Dewan
Negara)
Kuasa Budi Bicara YDPA
Mengikut perkara 40 (2) Perlembagaan memperuntukan bahawa
YDPA
bertindak ikut budi bicara :
a) Melantik seorang PM
b) Tidak mempersetujui permintaan PM untuk bubar Parlimen
c) Meminta diadakan suatu mesyuarat Majlis Raja2.

Majlis Raja-raja
Sejarah dan Perkembangan Majlis Raja-Raja
 Bermula dengan Persidangan Durbar Raja-Raja dari empat buah
Negeri-Negeri Melayu Bersekutu dengan pegawai-pegawai kanan
Inggeris pada tahun 1897. Pertemuan untuk bincangkan
masalah-masalah negeri-negeri mereka dengan pegawai-
pegawai kanan Inggeris.
 Bentuk MRR yang ada sekarang bermula secara formal pada
tahun 1946, di bwh gagasan MU, dan pertama kalinya disertai
oleh semua sembilan orang raja-raja Melayu.
 1948 – perlembagaan PTM menyentuh tentang raja-raja Melayu.
 Suruhanjaya Reid tidak membuat apa-apa syor atau memberikan
sebarang peranan penting kepada MRR.

Persidangan Majlis Raja-Raja

 Bersidang sebanyak tiga atau empat kali setahun, dan
berlangsung selama 3 hari.
 Raja-Raja dan Gabenor diiringi oleh Menteri Besar atau Ketua
Menteri masing-masing.
 Pada hari ketiga, YDPA berangkat, diiringi oleh Perdana Menteri.
 Dipengerusikan oleh Raja yang terkanan mengikut senioritinya.
Setiausaha ialah Penyimpan Mohor Besar Raja-Raja.
 Majlis juga boleh mengadakan persidangan khas bila-bila
diperlukan.
 Ahli bukan raja – fungsi hanya terhad kepada fungsi majlis
membincangkan hal-hal berhubung dengan persoalan-persoalan
negara.
Tugas-tugas lain MRR seperti yang ternyata dalam Perkara 32
Perlembagaan adalah :
 memilih atau memecat YDPA dan Timbalan YDPA
 mempersetujui atau tidak mempersetujui apa-apa perbuatan,
amalan atau upacara agama Islam, dan
 mempersetujui atau tidak mempersetujui perlantikan seseorang
bagi jawatan-jawatan tertentu yang dinyatakan dalam
perlembagaan
Kuasa Budi Bicara Majlis
a) Pelembagaan Persekutuan memberi kuasa budi bicara kepada
MRR berhubung dengan perkara-perkara tertentu. Maksud kuasa
budi bicara ialah kuasa mengikut pertimbangan sendiri tanpa
mendapatkan nasihat Perdana Menteri atau mana-mana badan lain.
b) memilih atau memecat YDPA dan Timbalan YDPA
c) memberi nasihat mengenai apa-apa perlantikan;
d) mempersetujui atau tidak mempersetujui apa-apa undang-
undang yang mengubah sempadan-sempadan sesuatu negeri
atau yang menyentuh keistimewaan, kedudukan, kemuliaan atau
kebesaran Raja-Raja; atau
e) mempersetujui atau tidak mempersetujui supaya apa-apa
perbuatan, amalan atau upacara agama Islam meliputi seluruh
Semenanjung Malaysia.
 MRR bersidang 3 atau 4 kali setahun. Setiausaha MRR –
Penyimpan Mohor Besar Raja-raja.
 Tugas Setiausaha
a) urus pentadbiran MRR dgn memanggil msyrt dan edar kertas
kerja
b) catat minit mesyuarat
c) mengesahkan dan umum keputusan mesyuarat
d) umum tarikh mula puasa, hari raya Fitri dan raya Haji.
Badan Eksekutif
Peringkat Persekutuan
 Di Malaysia, kuasa eksekutif dijalankan oleh pentadbiran peringkat

Kerajaan Persekutuan, Kerajaan Negeri dan Kerajaan Tempatan.

 Tugas utama kabinet ilah menggubal dan menjalankan dasar
tertinggi negara. Ia diketuai oleh Perdana Menteri dan diikuti oleh
menteri-menteri lain.
 PM dilantik oleh YDPA dan menteri2 dilantik oleh YDPA atas
nasihat PM.
Peringkat Negeri
 Kuasa Eksekutif - Raja/Sultan/Yang Dipertua Negeri.
 Semua perlembagaan negeri mengandungi syarat seksyen 1(2)
bertindak mengikut kuasa budi bicara berikut :
a) Melantik Menteri Besar
b) Tidak setuju permintaan bubarkan DUN
Badan Eksekutif – Peringkat Persekutuan

YANG DI PERTUAN AGONG

PERDANA MENTERI

MENTERI

KEMENTERIAN

JABATAN
Kuasa Eksekutif Peringkat Negeri

Raja/Sultan/
Yang Dipertua Negeri

Majlis Mesyuarat Kerajaan

Negeri

Dewan Undangan Negeri

Badan Perundangan - Struktur Parlimen

YDPA

DEWAN NEGARA DEWAN RAKYAT

YANG DI PERTUA YANG DIPERTUA

AHLI DEWAN
SENATOR
RAKYAT
Fungsi dan Kuasa Parlimen
 Parlimen berkuasa untuk membuat undang-undang yang ditentukan
oleh Perlembagaan Persekutuan Malaysia melalui Perkara 66-68,
bahagian 4, Bab 5.
 Antara fungsi parlimen :

a) kuasa perundangan iaitu kuasa membuat,

meminda/memansuhkan undang-undang
b) mengenakan cukai-cukai baru, tambahan atau mansuhkan
mana2 cukai
c) meluluskan belanjawan negara bagi satu-satu tahun tertentu.
Badan Perundangan
Dewan Negara
 Dewan Negara ditubuhkan untuk membahaskan rang undang-undang
dengan lebih teliti berbanding Dewan Rakyat.
 Ahli Dewan Negara ialah berjumlah 70 orang.
 Tempoh perkhidmatan 3 tahun dan tidak boleh memegang jawatan tidak lebih
dua penggal. Dikenali sebagai senator.

Keahlian Cara Lantikan Bilangan Ahli

2 orang wakil dari 13 negeri Dipilih dari DUN 26

2 orang dari Wilayah Dilantik oleh YDPA 2

Persekutuan (KL)
1 orang wakil dari W. Labuan Dilantik oleh YDPA 1

1 orang wakil dari Putrajaya Dilantik oleh YDPA 1

Orang yang beri sumbangan Dilantik oleh YDPA 40
pada negara
Jumlah 70
Dewan Rakyat
 Dewan Rakyat bertindak sebagai penggubal undang-
undang.
 Fungsi Dewan Rakyat :
a) Meluluskan undang-unadang
b) Menentukan belanjawan negara
c) Mengawasi perjalanan kerajaan
 219 ahli Dewan Rakyat
 Berumur 21 tahun ke atas
 Ahli Dewan Rakyat akan hilang kelayakan dengan syarat berikut :
a) seorang yang tidak sempurna akal
b) muflis yg belum dibebaskan
c) pegang jawatan bergaji dan berfaedah- sepenuh masa
(perkhidmatan awam)
d) tidak hadir 6 bulan berturut2 tanpa keizinan
e) gagal hantar penyata perbelanjaan pilihanraya
f) disabitkan dgn kesalahan jenayah mana2 mahkamah dan
hukuman tidak kurang dari 1 tahun/ denda tidak kurang
RM2000/tidak dapat pengampunan.
g) perolehi kewarganegaraan asing secara sukarela.
Empat Rang Undang-undang Parlimen
Jenis Rang Undang-undang Pembentangan
Rang Undang-undang Awam Dibentang oleh menteri yg
mewakili kerajaan dan
melibatkan kepentingan awam
Rang Undang-undang Melibatkan pertubuhan,
Persendirian persatuan, perbadanan atau
orang tertentu
Rang undang-undang Ahli Dibentang oleh ahli2 Parlimen
Persendirian drpd parti pembangkang
Rang Undang-undang Hibrid Dibentangkan oleh ahli2
Parlimen
(pemerintah/pembangkang)
kepentingan tertentu.
Proses Penggubalan Undang-Undang
Bacaan pertama
 Bacaan pertama bermaksud bacaan atas tajuk rang undang-
undang.
 Apabila rang undang-undang dibaca buat pertama kalinya, rang
undang-undang ini dicetak sekiranya belum dicetak dan menanti
untuk dibaca buat kali ke dua.
Bacaan kedua
 Bacaan kedua juga bermaksud bacaan atas tajuk rang undnag-
undang selepas usul mencadangkan bacaan kedua dipersetujui
oleh Majlis Parlimen.
 Bacaan kedua adalah penting oleh sebab ia memberi publisiti
tentang apa yang dikemukakan dan memberi peluang bagi
perbahasan mengenai rang undang-undang itu dari segi prinsip dan
kebaikan dan keburukan rang undang-undang itu.
 Perbincangan dalam Jawatankuasa
 Apabila rang undang-undang dibaca buat kali keduanya, rang
undang-undang itu dibahaskan dengan lebih terperinci lagi dalam
jawatankuasa.
 Jawatankuasa membahaskan rang undang-undang itu terbahagi
kepada tiga jenis :
a) Jawatankuasa merangkumi semua ahli Majlis Parlimen
b) Jawatankuasa Perbekalan
c) Jawatankuasa Pilihan
Bacaan yang ketiga.
 Bacaan ketiga ialah bacaan tajuk rang undang-undang dan adalah
bacaan yang terakhir.
 Bacaan dibuat apabila usul yang mencadangkan bacaan ini
dipersetujui oleh Majlis Parlimen dan usul dibuat setelah
jawatankuasa yang berkenaan membahaskan rang undang-undang
itu.
 Dengan bacaan ketiga, rang undang-undang itu dianggap
diluluskan oleh Majlis Parlimen.
 Apabila rang undang-undang sudah diluluskan, ia dihantar kepada
Majlis yang satu lagi.
 Apabila diluluskan oleh Majlis yang satu lagi, rang undang-undang
dipersembahkan kepada YDPA.
 Perkara 66(3): Sekiranya rang undang-undang itu telah dipinda oleh
Majlis yang satu lagi, pindaan ini hendaklah dipersetujui oleh Majlis
Parlimen yang mengemukakan rang undang-undang itu sebelum rang
undang-undang itu dipersembahkan kepada YDPA.
 Perkara 66(4): YDPA hendaklah dalam masa tiga puluh hari selepas
rang undang-undang itu dipersembahkan kepada baginda, memberi
persetujuan kepada rang undang-undang itu dan persertujuan itu
dimeterikan dengan dicapkan rang undang-undang itu dengan Mohor
besar.
 Perkara 66(4A) : sekiranya YDPA tidak memberi persetujuan kepada
rang undang-undang itu dalam masa tiga puluh hari, rang undang-
undang itu hendaklah menjadi undang-undang apabila tamat tempoh
tiga puluh hari itu seolah-olah baginda telah memberi persetujuan
 Perkara 66(5) : rang undang-undang itu kemudiaanya disiarkan
sebagai undang-undang yang dibuat dalam Warta Kerajaan dan
undang-undang itu berkuatkuasa pada tarikh siaran
 Tetapi Parlimen mempunyai kuasa menangguhkan kuatkuasa
undang-undang itu kepada masa yang akan datang atau memberi
kuatkuasa kepada undang-undang itu sebelum disiarkan.
Prosedur Penggubalan Rang Undang-undang di Parlimen

Bacaan Pertama Menterimembaca buat kali pertama tajuk rang

undang2 yg akan dibentangkan. Menteri juga
akan memberitahu secara lisan bila bacaan kali
kedua akan dilakukan
Bacaan Kedua Rang undang2 akan dibahaskan dengan
membincangkan prinsip2 am serta pengaruh dan
implikasinya kpd rakyat dan negara
Menteri akan menjawab segala pertanyaan yang
dikemukakan dlm sidang Dewan
Rang undang2 diundi utk dapatakn kelulusan
sama ada melalui majoriti mudah atau 2/3.
Peringkat Jawatan Rang undang2 itu dibentang di peringkat
kuasa jawatankuasa utk dibahaskan dgn lebih teliti dari
segi fasal, jadual dan pendahuluan rang undang2
dan pindaan
Bacaan Ketiga Menteri usulkan kpd DR supaya diluluskan.
Undian akan dibuat utk kali kedua sblm
diluluskan oleh Dewan Rakyat.
Bidang tugas jawatan penting di Dewan Rakyat
 Yang Dipertua DR
- dikenali speaker
- tugas mempengerusikan sidang dewan rakyat
 Setiausaha DR
- ketua Pentadbir Jabatan Parlimen
- peranan menguruskan sidang parlimen
 Tim Yg Dipertua DR
- dikenali tim speaker yg terdiri dari 2 org
- bantu tugas speaker
 Ketua Pembangkang
- dilantik oleh ahli parti pembangkang DR dan dibayar elaun
- peranan sbg ketau pembangkang
 Ketua Whip
- gelaran utk ahli parti politik utk menentukan kehadiran ahli bagi
sokong sesuatu usul
 Ketua Majlis
- PM berperanan dlm menentukan tarikh utk mengadakan mesyuarat
Badan Kehakiman
Sejarah Perundangan Di Malaysia
 Sebelum kedatangan penjajah Barat, T Melayu mempunyai
undang2 sendiri iaitu Undang-undang Adat Melayu (adat Perpatih
dan Adat Temenggung) dan di Sabah dan Sarawak (Adat
Bumiputera)
 Msyrkt Melayu terbahagi kpd dua iaiatu masyarakat matrilineal dan
patrilineal. Hukum Knaun Melaka dan Undang-undang Laut Melaka
digunakan semasa pemerintahan Kerajaan Melayu Melaka.
 Kedatangan British, undang2 mengalami perubahan iaitu Commom
Law dan kaedah2 Ekuiti.
 Undang-undang Malaysia diperolehi dari lima sumber :

a) Undang2 Bertulis(perlembagaan dan perundangan persekutuan

dan negeri)
b) Keputusan2 mahkamah d) Undang2 Islam
c) Undang2 Inggeris e) Undang2 Adat
Fungsi Badan Kehakiman
 Mentafsir undang-undang
 Mengadili pendakwaan jenayah
 Mengadili tindakan sivil
 Mendengar rayuan drpd mahkamah bawahan
 Pengurusan harta pusaka
 Mengeluarkan waran tangkap
 Menguruskan dan mengadili hal-hal berkaitan hal-ehwal keluarga Islam
khususnya Mahkamah Syariah
Kebebasan Badan Kehakiman
 Kedudukannya tidak memihak dan bebas drpd kawalan dua badan
(perundangan dan eksekutif).
 Kebebasan badan kehakiman melalui perkara berikut :

a) seseorang hakim(mahkamah agung, Tinggi) setelah dilantik tidak

boleh dilucutkan jawatannya oleh YDPA sbl mencapai umur bersara (65
tahun) kecuali bbrp sebab.
 Saraan seorang hakim diperuntukan oleh akta parlimen dan dibayar
pada kumpulan wang yang disatukan
 Saraan hakim dan syarat2 jawatan yg lain tidak boleh diubah
 Kelakuan hakim tidak boleh dibincangkan dlm mana2 majlis
parlimen.
Sistem dan Corak Kehakiman di Malaysia

Mahkamah

Mahkamah Mahkamah
Persekutuan Negeri
Mahkamah di Malaysia dibahagikan kpd dua :
1. Mahkamah Persekutuan Mahkamah atasan
Mahkamah Rendah

Mahkamah Khas
2. Mahkamah Negeri Mahkamah Syariah
Mahkamah Adat
Mahkamah Persekutuan
a) Mahkamah Atasan Mahkamah Agung
Mahkamah Rayuan
Mahkamah Tinggi Malaya
dan Borneo
b) Mahkamah Rendah Sesyen
Juvana
Majistret kelas I dan II
Tuntutan Kecil
Penghulu
c) Mahkamah Khas
Tentera
Perusahaan
Buruh
Khas Raja-raja
Negeri
Mahkamah Negeri
 Mahkamah syariah

- Syariah Rayuan
- Tinggi Syariah
 Mahkamah Adat (Sabah dan Sarawak)

- Adat Daerah
- Ketua Adat
- Penghulu