ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΝΑΝΤΙ ΕΠΙΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ

«Το άρμα είναι εύκολα αναγνωρίσιμο στο πεδίο της μάχης, αποτελώντας τον
πλέον τρομακτικό στόχο που προσελκύει πάνω του όλα τα πυρά. Όταν όλα ειπω-
θούν και γίνουν, τα άρμα δεν είναι παρά ένα χαλύβδινο κουτί φορτωμένο με εύφλε-
κτες και εκρηκτικές ύλες, το οποίο εύκολα μπορεί να μετατραπεί σε ένα κινούμενο
κρεματόριο για το πλήρωμα του».

Ταξίαρχος Shelford Bidwell

Μελετώντας τις σύγχρονες απόψεις που αφορούν την εξέλιξη των οχημά-
των μάχης ξηράς (GCV-Ground Combat Vehicle), παρατηρούμε ότι εμφανίζονται
δύο τάσεις. Αυτή που εστιάζει κυρίως στην κινητικότητα (Mobility) και αυτή που ε-
στιάζει στην επιβιωσιμότητα (Survivability). Οι τάσεις αυτές είναι το αποτέλεσμα
της εμπειρίας που αποκτήθηκε πρόσφατα στα πεδία μαχών του Αφγανιστάν και
του Ιράκ.

Η αντιπαράθεση αυτή βέβαια δεν είναι κάτι το καινούργιο. Αν υποθέσουμε

πως η γέννηση των τεθωρακισμένων ξεκινά κάπου στις αρχές του προηγούμενου
αιώνα με τη σταδιακή αντικατάσταση του Ιππικού, με μηχανοκίνητα τμήματα, θα
δούμε πως σε όλη τη διάρκεια του προηγούμενου αιώνα, ο «πόλεμος» μεταξύ αυ-
τών των δύο τάσεων ήταν υπαρκτός. «Βαρύ» εναντίον «Ελαφρού». Μικροί και
μεγάλοι θεωρητικοί του πολέμου αφιέρωσαν ώρες μελέτης υπερασπίζοντας την
μία ή την άλλη άποψη.

Το ερώτημα όμως παραμένει εξίσου ζωηρό και σήμερα. Η εμπειρία από τις
συγκρούσεις στο Αφγανιστάν, όπου οι επιθέσεις με αυτοσχέδιους εκρηκτικού μη-
χανισμούς (IED), έχουν κοστίσει ακριβά σε ανθρώπινες ζωές, τονίζει την ιδιαίτερη
αξία της θωράκισης και της επιβιωσιμότητας. Ταυτόχρονα όμως η ανάγκη τήρησης
σε ετοιμότητα δυνάμεων, ικανών να μεταφερθούν ταχέως σε οποιοδήποτε σημείο
του πλανήτη προκειμένου να αντιμετωπίσουν μια ενδεχόμενη κρίση, δίδει μεγαλύ-
τερη βαρύτητα στην ευκινησία παρά στη θωράκιση.

Σήμερα, κύριοι εκφραστές αυτής της αντιπαράθεσης είναι ο Στρατός Ξηράς

και το Σώμα των Πεζοναυτών των ΗΠΑ. Μετά από χρόνια παράλληλης πορείας
στον τομέα τον οχημάτων μάχης, ο Στρατός Ξηράς των ΗΠΑ και το Σώμα των Πε-
ζοναυτών, αποφάσισαν να ακολουθήσουν διαφορετικές κατευθύνσεις.

Ο ΣΞ θέτει την επιβιωσιμότητα του οχήματος και του πληρώματος, ως την

κύρια προτεραιότητα, στο υπό εξέλιξη πρόγραμμα του Οχήματος Μάχης Ξηράς,
ενώ το Σώμα των πεζοναυτών όντας προσανατολισμένο στον πρωταρχικό του
ρόλο του ως δύναμη ταχείας αντίδρασης, οραματίζεται ελαφρότερα οχήματα τα
οποία μπορούν να μεταφερθούν ευκολότερα καθώς και να δράσουν ταχύτερα σε
οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη απαιτηθεί.
 -2-

Οι διαφορετικές κατευθύνσεις τείνουν, να φέρουν τους δύο αυτούς κλάδους

πλησιέστερα στους πρωταρχικούς τους ρόλους, αλλά ταυτόχρονα εκπροσωπούν
και τις δύο διαφορετικές αντιλήψεις όσον αφορά τον τρόπο του μάχεσθαι.

«Απαιτείται να γίνουμε ελαφρότεροι» δήλωσε στους δημοσιογράφους στις 3

Ιουν 2010, ο Αντιστράτηγος George Flyn, Διοικητής της Διοίκησης Μετεξέλιξης του
Σώματος των Πεζοναυτών. «Όταν μελετάς το μέλλον των οχημάτων μάχης, οφεί-
λεις να λάβεις υπόψη σου το περιβάλλον στο οποίο θα λάβουν χώρα οι επιχειρή-
σεις. Η προστασία είναι επακόλουθο της κινητικότητας. Αν μπορείς να κινηθείς
γρήγορα και σε μη αναμενόμενα δρομολόγια στο πεδίο της μάχης, τότε δεν είναι
απαραίτητο να θωρακισθείς υπέρμετρα».

Η ηγεσία των Πεζοναυτών δια στόματος του Ταξιάρχου Michael Brogan δη-
λώνει πως η θωράκιση των οχημάτων μάχης και του προσωπικού, δεν είναι ο μό-
νος τρόπος για την μείωση των κινδύνων του προσωπικού. «Η φιλοσοφία μας για
την προστασία των τμημάτων μας, θα πρέπει να περιλαμβάνει εξίσου την εκπαί-
δευση των ηγητόρων σε ατομικά μέτρα προστασίας τα οποία παρέχουν ευκαμψία
και βαθμιαία προστασία».

Ο Σ.Ξ. των ΗΠΑ από την άλλη πλευρά, έχει θέσει ιδιαίτερα υψηλές απαιτή-
σεις θωράκισης για το Όχημα Μάχης Ξηράς, το οποίο αναμένεται να είναι ερπυ-
στριοφόρο και να ζυγίζει μεταξύ 50 και 70 τόνους. Αξιωματούχοι του Σ.Ξ. των Η-
ΠΑ, πιστεύουν πως είναι δυνατό να αποφευχθεί το κατώτερο όριο των 50 τόνων
για ένα όχημα που θα μεταφέρει 12 στρατιώτες, θα έχει πύργο με πυροβόλο και
θα δέχεται αναβαθμίσιμη θωράκιση, καθώς οι αυτοσχέδιοι εκρηκτικοί μηχανισμοί
(IED) βελτιώνονται.

Οι επικριτές του προγράμματος, τονίζουν ότι στους 70 τόνους το Όχημα

Μάχης Ξηράς, θα είναι το βαρύτερο όχημα μάχης πεζικού που θα υπάρξει, με βά-
ρος ίσο προς τα μέσα άρματα μάχης. Αλλά η ηγεσία του στρατού τονίζει, ότι στο
μέγιστο βάρος των 70 τόνων, συνυπολογίζεται επιπρόσθετη θωράκιση η οποία θα
τοποθετείται μόνο όταν απαιτείται.

Το τελευταίο οδηγεί στην δημιουργία ενός οχήματος, στο οποίο θα ενσωμα-

τώνεται η δυνατότητα της προσθήκης ή αφαίρεση θωράκισης ανάλογα με την α-
ποστολή και το περιβάλλον στο οποίο πρόκειται να επιχειρήσει. Έτσι σε ένα αστι-
κό περιβάλλον, αντίστοιχο αυτού που συναντάται στο Αφγανιστάν, με υψηλό δεί-
κτη επικινδυνότητας από αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς (IED), θα είναι
δυνατή η τοποθέτηση επιπλέον θωράκισης. Το βάρος του οχήματος θα προσεγγί-
ζει τους 70 τόνους, το οποίο σαφώς θα έχει επίπτωση στην κινητικότητα του αλλά
σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να εκτιμάται η σχέση επιβιωσιμότητας/κινητικότητας
ανάλογα με το επιθυμητό αποτέλεσμα της αποστολής.

Σήμερα οι Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ, έχουν σχεδιάσει και αναπτύσσουν

για τον σκοπό αυτό, τέσσερα διαφορετικά προγράμματα. Κάποια από αυτά
πραγματοποιούνται σε συνεργασία μεταξύ των κλάδων, με σκοπό την από κοινού
ανάπτυξη, ενώ κάποια αποτελούν ανεξάρτητα προγράμματα που ανταποκρίνονται
στις απαιτήσεις κάθε κλάδου ξεχωριστά. Παρακάτω φαίνονται αναλυτικότερα τα
στοιχεία κάθε προγράμματος.
 -3-

1. SCTVC (Small Combat Tactical Capsule).

α. Μικρό Τακτικό Περίβλημα Μάχης

β. Κλάδος : Σώμα Πεζοναυτών
γ. Βάρος : 7,5 τόνοι
δ. Αποστολή : Γενικής Χρήσεως/Μεταφορικό

Δεν αποτελεί κατεξοχήν νέο όχημα αλλά προσθήκη στο ήδη υπάρ-
χον και δοκιμασμένο HUMMER. Η φιλοσοφία κατασκευής του εστιάζει στην προ-
σθήκη ενός ελαφρού αλλά ιδιαίτερα ανθεκτικού περιβλήματος στο διαμέρισμα του
πληρώματος του οχήματος HUMMER, με σκοπό την προστασία του τελευταίου
από πυρά ελαφρών όπλων, νάρκες και ελαφρούς αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μη-
χανισμούς.

2. JLTV (Joint Light Tactical Vehicle).

α. Διακλαδικό Ελαφρύ Τακτικό Όχημα

β. Κλάδος :Στρατός Ξηράς – Σώμα Πεζοναυτών
γ. Βάρος : 7,5 – 10,5 τόνοι
δ. Αποστολή : Γενικής Χρήσεως/Μεταφορικό
 -4-

Θα αποτελέσει το όχημα που θα αντικαταστήσει το HUMMER. Η α-

νάγκη για την ανάπτυξη του προέκυψε από το γεγονός του ότι το HUMMER δεν
είχε σχεδιασθεί αρχικά ως ανιχνευτικό όχημα μάχης, ρόλος στον οποίο χρησιμο-
ποιήθηκε κατά κόρον. Η μελλοντική οικογένεια του οχήματος θα περιλαμβάνει
διάφορους τύπους οχημάτων, όπως οχήματα μάχης πεζικού, οχήματα C2 (διοίκη-
σης και ελέγχου), ανιχνευτικά οχήματα μάχης και θωρακισμένα οχήματα πολλα-
πλών ρόλων. Τέλος σχεδιάζονται τρεις κατηγορίες οχημάτων αναλόγως του ωφέ-
λιμου τους φορτίου. Κατηγορίες Α, Β και Γ με 1600, 1800–2000 και 2300 κιλά ω-
φέλιμο φορτίο αντίστοιχα.

3. EFV (Expeditionary Fighting Vehicle).

α. Εκστρατευτικό Όχημα Μάχης
β. Κλάδος : Σώμα Πεζοναυτών
γ. Βάρος : 38 τόνοι
δ. Αποστολή : Αμφίβιο Όχημα Εφόδου

Είναι ένα αμφίβιο θωρακισμένο όχημα προσαρμοσμένο στη φιλοσο-

φία και πρωταρχική αποστολή του Σώματος των Πεζοναυτών. Έχει σχεδιασθεί για
να μπορεί να υποστηρίζει αποβατικές επιχειρήσεις ενώ υπάρχουν διάφορες πα-
ραλλαγές όπως όχημα μάχης, όχημα μεταφοράς προσωπικού και όχημα C2 (διοι-
κήσεως και ελέγχου) τάγματος ή συντάγματος. Υπηρετείται από τριμελές πλήρωμα
με αμφίβια ακτίνα δράσης 34 – 40 χλμ, μεταφέροντας 17 πεζοναύτες με πλήρη ε-
ξοπλισμό.

4. GCV (Ground Combat Vehicle)

α. Όχημα Μάχης Ξηράς
β. Κλάδος : Στρατός Ξηράς
γ. Βάρος : 50 – 70 τόνοι
δ. Αποστολή : Επιχειρήσεις πλήρους Φάσματος
 -5-

Θωρακισμένο όχημα πολλαπλών ρόλων το οποίο σχεδιάζεται να δο-

κιμασθεί ως πρωτότυπο το 2015 και να τεθεί σε υπηρεσία το 2017. Το όχημα θα
είναι «δικτυωμένο» και θα προσφέρει βελτιωμένη επιβιωσιμότητα, καθώς θα χρη-
σιμοποιεί υψηλής τεχνολογίας κινητικότητα και διαχείριση ισχύος. Περαιτέρω πλη-
ροφορίες δεν είναι διαθέσιμες καθώς το πρόγραμμα είναι διαβαθμισμένο από το
υπουργείο αμύνης των ΗΠΑ.

Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε πως το είδος του εξοπλισμού

και η τελική διαμόρφωση ενός οπλικού συστήματος όπως τα οχήματα μάχης ξη-
ράς, θα εξαρτάται πάντα από την αποστολή και τον ρόλο που θα κληθούν να δια-
δραματίσουν στο πεδίο της μάχης.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Mobility Vs. Survivability by Kate Brannen Defense News (Printed Edi-

tion) June 7, 2010.
2. Scouts Out! The Development of Reconnaissance Units in Modern Ar-
mies by John J. McGrath Combat Studies Institute Press US Army
Combined Arms Centre Fort Leavenworth, Kansas
3. Πηγές Διαδικτύου