B

BAALLLLA
AKKU
UMME
EEELLB
BAAS
SAAN
NII

ANTIPASTAT
Fërgesë Elbasani e kombinuar me recetën bazë të flanit francez

Përbërësit për 2 persona:

gjysëm spec i kuq,i zier ose i pjekur

dhe i bërë pure ne frulator
1 vezë
1 lugë gjizë
2 lugë miell
2 lugë djathë parmigiano i grirë
vaj ulliri
pak gjalp
kripë & piper

Përgatitja:

në një tas përziejmë vezën me 1 lugë gjizë, purenë e specit, djathin

parmigiano të grirë dhe miellin. I kriposim dhe peperosim.
Lyejmë me vaj ulliri tasa alumini, tasa balte ose edhe porcelani që durojnë
temperaturën e lartë dhe u hedhim përbërjen e mesipërme. I spërkatim
me pak gjalp dhe i pjekim ne furrë në temp. 180° per gjysëm ore, në
bagnomaria, dmth i vendosim në një tepsi në të cilën kemi hedhur 2 gisht
ujë.
I shërbejmë të vakët si antipastë.
Byrecka pranverore ballkanike

Përbërësit x 10 byreçka:

peta byreku
100 gr lakër e bardhë
100 gr mish i grirë
1/2 qepë
lëng mishi
vaj luledielli
nje majë luge spec i kuq pikant
1 vezë
bukë e grirë

Përgatitja:
skuqim ne nje tigan qepën me mishin e grirë. Kur qepa të zbutet i
shtojmë lakren e grirë. I kaurdisim dhe i shuajmë me lëngun e mishit. I
lëmë të gatuhen për gati 15 min. me kapak të mbyllur.
Hollojmë pete byreku me okllai, të cilat me pas i presim ne trekëndesha si
në foto.
Kur masa të jetë ftohur proçedojmë me mbushjen.

Pasi i kemi mbushur të gjitha

byreçkat, i lyejmë një-për-një me
vezë dhe bukë të grirë dhe i
skuqim në vaj luledielli.
I shërbejmë me salcë kosi ose
tzatziki.
Bohçe speck-u me pjepër

pjepër
speck
hudhër gjarpri

Përgatitja:
presim në kubikë të vegjël pjeprin dhe
e kriposim. Për të formuar bohçet e
speckut kryqëzojmë dy feta speck,
vendosim në mes tyre ca kubikë pjepri
dhe i lidhim me hudhër gjarpri.
Focaccia me humus shpargulli

Përbërësit per focaccia-n

1 kg miell
25 gr majë birre
gjysëm gote vaj ulliri extravergine të një cilësie shumë te mirë
2 lugë kafeje kripë
kripë kokërrmadhe
bishta shpargulli të ziera

Përgatitja:
tresim në ujë të vakët majën e birrës dhe ia shtojmë një pjesë të miellit.
Formojmë një brumë të cilin e lemë të pushojë për 6 orë, duke e mbuluar
me një pecetë linoje.
Pasi kalojnë 6 orët i shtojmë kripën, pjesën tjetër të miellit, vajin e ullirit
dhe ujë të vakët. E punojmë brumin derisa të bëhet elastik. E
rivendosim në tas dhe e lemë të pushojë derisa të dyfishojë volumin.
Lyejmë me vaj ulliri një tepsi dhe shtrojmë mbi të brumin e hapur. E lemë
pak minuta dhe më pas me gishta formojmë ato që quhen sytë e focaccia-
s. E lyejmë sipërfaqen e focaccias me vaj ulliri dhe e spërkatim me
bishtat e shpargullit të ziera dhe kokrrat e kripës.
E pjekim në furrë të nxehtë, temp. 220 °C, derisa focaccia të marrë një
ngjyrë të florinjtë. Sapo ta nxjerrim nga furra e lyejmë përsëri me vaj
ulliri dhe e shërbejme menjëherë.

Gjenovezët sugjerojnë që, për ta shijuar sa më shumë focaccia-n, duhet

ngrënë në të kundërt, dmth. sipërfaqja të vihet në kontakt me gjuhen.

Përbërësit për humusin:

kërcenjte e një gjysëm tufe shpargulli

1 lugë lëng limoni
2 thelba hudher ose edhe me tepër nëse dëshironi
1 ose 2 gjethe borzilok
vaj ulliri extravergine
Përgatitja:
pasi t'i kemi qëruar kërcenjtë e shpargullit, i ziejmë në ujë të kripur. I
kullojmë dhe i kalojmë ne frulator bashkë me hudhrën dhe
borzilokun derisa të shpërbëhen plotësisht. Pastaj i hedhim në një tas
dhe i rregullojmë me kripë, vaj ulliri dhe lëng limoni. E vendosim tasin në
frigorifer deri në momentin e servirjes.
Gazpacho i shqiptarizuar

Përbërësit për një person:

10 domate të vogla, të kuqe

1 gjethe borzilok
2 gjethe mente e freskët
1 thelb hudhër
një majë luge sheqer
1 spec djegës
raki
një majë luge miell
vaj ulliri extravergine
1 fetë buke e bardhë

Përgatitja:

u bëjmë një kryq domateve dhe i vemë në një tenxhere me ujë të kripur,
të marrin një valë.
Më pas i kalojmë në kullesën që i redukton në salcë dhe lëngun që
përftojmë e rivendosim në zjarr bashkë me borzilokun, menten, një lugë
raki, hudhrën e shtypur, një spec djegës dhe pak kripë e sheqer. E vemë
tenxheren 10 minuta në zjarr mesatar dhe më pas e kullojmë përsëri në
menyrë që të eliminojmë hudhrën dhe erëzat.
Tresim në pak ujë një majë luge miell dhe ia shtojmë domateve. I
kaurdisim me tel kuzhine ne menyre që të mos formohen toptha. E
vendosim tenxheren në zjarr të ulët akoma edhe 10 minuta dhe ndërkohë
nxehim pak vaj ulliri në një tigan. Presim bukën në kubikë të vegjël dhe e
skuqim në vaj.
E shërbejmë lëngun e domateve me kubikët e bukës së skuqur.
Për të kompletuar antipastën mund të gatuajmë:
- qofte alla shqiptarçe;
- feta domateje dhe hudhre të skuqura në një tigan antiaderent, te cilat
më pas i kriposim dhe i spërkatim me vaj ulliri extravergine;
- djathë philadelfia ose tip tjetër djathi i butë, i prerë ne kubikë të
vegjël dhe i lyer me hudhër gjapri e grirë imët;
- kubikë të vegjël kastravecash të spërkatur me një dressing me vaj ulliri,
kripë, uthull vere dhe fara kopre.

Kunguj te mbushur

Përbërësit per 4 persona:

2 kunguj
200 gr djathë i bardhë
1-2 lugë kos
3 thelba hudhër
1 filxhan vaj për skuqjen
erëza sipas dëshirës
spec djegës
2 lugë uthull balsamike

Përgatitja:
presim kungujt në feta dhe i
skuqim në vaj.
Thërrmojmë djathin. I shtojmë
kosin dhe e shtypim me pirun
derisa të përftojmë një krem.
I shtojmë kremit erëzat e freskëta dhe te grira imët (majdanoz, hudhër
gjarpri, mente etj.) Lyejmë kungujt me kremin dhe i rrotullojmë. I
vendosim në një enë dhe i spërkatim me një dressing me vaj ulliri dhe
uthull balsamike. Më pas e vendosim enën në frigorifer për 1-2 ditë.
Në vend të kungujve mund të përdoren edhe patëllxhana.
Shparguj në salcë kastraveci

Përbërësit per 1 person:

gjysëm tufe shparguj

100 gr majonezë
1 ose me tepër kastra-
vecë turshi
1 limon
kopër
vaj ulliri extravergine
kripë
piper
1 vezë

Përgatitja:
i japim nje valë në ujë të kripur shpargujve, per rreth 15 minuta.
Eliminojmë pjesën e fortë të kërcellit, i qërojmë dhe i lemë mënjanë të
kullojnë.
Ziejmë një kokërr vezë.
Në një tas përziejmë majonezën me kastravecin e grirë imët, lëngun e
limonit, kripën, piperin, vajin e ullirit dhe koprën.
E shtrojmë kremin e mësipërm në një pjatë dhe vendosim mbi të
shpargujt e zier. E dekorojmë pjatën me vezën e zier dhe e shërbejmë
menjëherë.
Qepë të njoma me beshamel

Përbërësit për 4 persona:

2 tufa qepë te njoma

salcë beshamel
kripë
1 lugë mostardë
bukë e grirë
gjalp

Përgatitja:

fillimisht pastrojmë qepët e njoma. Eliminojmë bishtat e gjelbër dhe

kokat e bardha i vemë në një tenxhere me ujë dhe kripë të ziehen për 10
minuta. Më pas i kullojmë dhe i vendosim në një tave të lyer me gjalp.
Përgatisim salcën bechamel. I shtojmë një lugë mustardë dhe më pas e
hedhim salcën mbi qepët. E spërkatim sipërfaqen e tavës me bukë të
grirë dhe gjalp. E pjekim në furrë në temp. 170°C për reth 20 minuta.
Speca te marinara

Përbërësit për 12 persona:

6 speca
2 lugë gjelle uthull balsamike
2 lugë gjelle verë e bardhë
6 lugë vaj ulliri
3 thelba hudhër
kripë
piper
borzilok sipas deshirës

Përgatitja:

në një tepsi, në të cilën kemi shtruar letër alumini, rendisim specat.

I pjekim në furrë për 30 minuta, në temp. 225°C ose derisa lëkura e tyre
të rezultojë e nxirë dhe lehtësisht e heqshme.
I mbështjellim me një pecetë të njomë dhe u heqim lekurën.
Përgatisim një dressing: rrahim hudhrën e grirë imët me vajin, verën e
bardhë, uthullën balsamike, kripën e piperin. Ua hedhim specave dhe i
vendosim në frigorifer për disa orë.

Sugjerim: nëse dëshironi mund t'i shtoni ca kaperi dhe të zëvendësoni

borzilokun me majdanozin.
Salcë me vezë të ziera

Përbërësit:

tul buke e bardhë

2 tufa majdanoz
5 thelbinj hudhër (fshatari!)
4 lugë stika pishe
4 lugë kaperi
4 sardele të konservuara
5 vezë të ziera
50 ullinj te gjelber
uthull molle
kripë
një gotë vaj ulliri extravergine

Përgatitja:

njomim në uthull tulin e bukës. E shtrydhim dhe e hedhim në mixer

bashkë me përberësit e tjerë. E rregullojmë salcën me kripë dhe vaj.
Për konsumim të shpejtë e hedhim në një tas dhe e lemë 24 orë në
frigorifer. Nëse e hedhim në një kavanoz të mbyllur hermetikisht kjo
salcë zgjat një javë.
Quiche Shqipe

Përbërësit për brumin brisé:

200 gr miell
100 gr gjalp
1 e verdhë veze
kripë, sa të kapin majat e gishtave
2-3 lugë ujë

Përbërësit për mbushjen:

gjysëm kg ose më tepër domate të

vogla (sa të mbushet e gjithë tepsia)
2-3 qepë të njoma
100-150 gr djathë feta grek ose djathë
i bardhë shqiptarë
gjysëm gote qumesht
100 gr shtalpë/pana kuzhine
2 vezë
kopër
kripë
piper

Përgatitja:

formojmë brumin brisè duke përzier të gjithë përbërësit përveç ujit, të

cilin ia hedhim në fund. E mbështjellim brumin me qese kuzhine dhe e
lemë të pushojë 30 minuta.
Pasi kalojnë 30 minutat e hollojmë brumin me okllai derisa të formojmë
një petë të trashë të cilën e shtrojmë në tepsi.
Skuqim në vaj ulliri qepët derisa të zbuten ose i vendosim në mikrovalë
për 5 min. me dy lugë ujë.
Në një tas rrahim vezët me qumështin, shtalpën, djathin e thërrmuar,
qepët e grira dhe të zbutura, kripën, piperin, koprën dhe kete mase ia
hedhim petës brisè.
Ndajmë domatet përgjysëm dhe i permbysim sa të kullojë pak lëngu i
tyre. I rradhisim mbi tortë. I spërkatim me pak kripë dhe vaj ulliri.
E vendosim tepsinë në furrë në temp. 200°C për gati 30 minuta ose derisa
sipërfaqja të piqet.

Krostata e përmbysur me qepë dhe hudhra të karamelizuara

Përbërësit:

2 petë pastasfoglia me të
njëjtin diametër te tiganit
50 gr gjalp
75 gr djathë grana i grirë
gjysëm kg qepë të njoma
(vetëm pjesa e bardhë)
12-15 thelba hudhër
1 lugë sheqer
1 lugë uthull balsamike
një lugë trumëz e freskët
kripë
piper i zi

Përgatitja:

hapim një petë pastasfoglia. E lyejmë me gjalp dhe e sperkatim me djathë

të grirë, duke lënë pa lyer bordet.
I shtrojmë sipër petën tjetër dhe ushtrojmë pak forcë me okllai në
mënyrë që petët të ngjiten me njera-tjetrën. E mbështjellim petën me
qese kuzhine dhe e vendosim në frigorifer për gjysëm ore.
Ndezim furrën në temp. 190°C.
Ndërkohë vemë në zjarr një tigan dhe shkrijmë gjalpin. I shtojmë qepët
dhe hudhrat dhe i skuqim për pak minuta. Më pas i spërkatim me sheqerin
dhe e rrisim temperaturën e zjarrit.
Sapo sheqeri të fillojë të karamelizohet i shtojmë uthullën balsamike, 3
lugë ujë, trumzën e grirë dhe pak kripë e piper. E mbulojmë pjesërisht me
kapak tiganin dhe e lemë të gatuhet për rreth 8 minuta, derisa qepët të
fillojnë të zbuten.
Pasi qepët të jenë ftohur, i shtrojmë sipër petën e pastasfoglias dhe
ushtrojmë presion tek bordet e tiganit që peta të ngjisë.
E vendosim krostatën në furrë dhe e pjekim për 25-30 minuta derisa
brumi të fryhet dhe skuqet.
Para se ta përmbysim krostatën, e lemë 10 minuta të ftohet.

@ Ballakume Elbasani
Tekstet dhe fotografitë mbrohen nga legjislacioni
për te drejtat e autorit.