tmmob makina mhendisleri odas

TMMOB MAKNA MHENDSLER ODASI Merutiyet Cad. No: 19/6-7-8 Kzlay / ANKARA Tel : (+90) 312 425 21 41 - 444 8 666 Fax : (+90) 312 417 86 21 e-posta: mmo@mmo.org.tr http://www.mmo.org.tr

TMMOB MAKNA MHENDSLER ODASI UYGULAMALI ETM MERKEZ Sanayi Mahallesi ar Yap Sitesi D Blok No : 22 zmit / KOCAEL Tel : (+90) 262 335 33 96 Fax : (+90) 262 335 33 92 e-posta: uem@mmo.org.tr http://www.mmo.org.tr

ENERJ YNETCS VE ETM-ETT-PROJE ETMLER

SUNU
Enerji verimlilii, Odamzn nemli almalar yrtt ve deneyim sahibi olduu alanlarn banda gelmektedir. Binalarn daha iyi yaltlmas, enerji performans asndan deerlendirilmesi, yksek verimli kazanlarn, s tesisatnn, soutma ekipmanlarnn retilmesi ve kullanlmas, ak scak ve souk yzeylerin yaltlmas ve atk snn geri kazanm, kojenerasyon tekniklerinin kullanm, blgesel stma tesislerinin kurulmas, enerji verimli ve evre uyumlu tatlar, enerji verimlilii anlamnda nem tayan konulardan bazlardr. Odamzca enerji yneticilii eitimlerinin dzenlemesi konusuna zel bir nem verilmi, youn bir hazrlk srecinin ardndan yaptmz mracaat, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl Enerji Verimlilii Koordinasyon Kurulu (EVKK) toplantsnda alnan kararla onaylanmtr. Bylelikle Odamz sanayiye ve binalara ynelik olarak enerji yneticisi eitimleri dzenlemek zere 28 Ekim 2009 tarihinde B Snf Yetki Belgesi ile yetkilendirilmitir. 22 Aralk 2010 tarihli EVKK toplantsnda alnan kararla Odamza A Snf Yetki Belgesi verilmesi onaylanm olup, enerji verimlilii hizmet sektrnn bilgi dzeyini ykseltmek ve ynetmelik artlarn yerine getirmelerine katk salamak zere ett proje eitimlerine balanacaktr. Konut D Binalarda; - Toplam inaat alan en az 20.000 m2 veya yllk enerji tketimi 500 TEP olan ticari binalarda enerji yneticisi atamak, - Toplam inaat alan en az 10.000 m2 veya yllk toplam enerji tketimi 250 TEP ve zeri olan kamu binalarnda enerji yneticisi atamak, Organize sanayi blgelerinde (OSB) bulunan ve yllk enerji tketimi 1.000 TEP in altnda olan iletmelere hizmet vermek zere OSB lerde enerji ynetim birimi oluturmak, 100 MW ve zerinde kurulu gce sahip elektrik retim santralleri enerji yneticisi atamak zorundadr.

LETMELERDE ENERJ YNETCS GREVLENDRLMES ZORUNLULUU

Enerji yneticisi, endstriyel iletmelerde ve binalarda enerji ynetimi ile ilgili faaliyetleri yerine getirmekle sorumlu ve enerji yneticisi veya eitim-ett-proje sertifikasna sahip kiiyi tanmlamaktadr. 2 Mays 2007 tarih ve 26510 sayl Resmi Gazete de yaymlanarak yrrle giren 5627 sayl Enerji Verimlilii Kanunu ve 25 Ekim 2008 tarih ve 27035 sayl Enerji Kaynaklarnn ve Enerjinin Kullanmnda Verimliliin Artrlmasna Dair Ynetmelik gereince baz kurulular iin enerji yneticisi grevlendirilmesi zorunlu hle gelmitir. Kurum, Kurulu ve letmeler; Sanayi Tesislerinde; - Yllk enerji tketimi 1.000 Ton Edeer Petrol (TEP) ve zeri olan iletmelerde, enerji yneticisi atamak, - 50.000 TEP ve zeri olan iletmelerde, enerji yneticisinin sorumluluunda enerji ynetim birimi oluturmak,
2

ENERJ YNETCS SERTFKALARININ KULLANIM ALANI

Mevcut mevzuata gre sertifika sahibi kiilerin yapabilecekleri iler genel erevesi ile aadaki gibidir. Sanayide Enerji Yneticisi Sertifikasna sahip mhendisler; Enerji Verimlilii Danmanlk (EVD) irketlerinde cretli veya szlemeli danman olarak alabilir, sanayi kurulularnda, Organize Sanayi Blgelerinin Enerji Ynetim Birimlerinde ve Elektrik retim santrallerinde tam zamanl olarak enerji yneticisi olarak grevlendirilebilirler. Bina Enerji Yneticisi Sertifikasna sahip kiiler, enerji yneticisi atama zorunluluu olan binalara danman olarak hizmet verebilir ya da EVDlerde alabilirler.

ENERJ YNETCS ETMLERNN KAPSAMI

Bina ve Sanayi Enerji Yneticilii olmak zere iki farkl eitim dzenlenmektedir. Eitim bavuru koullarn salayan kiiler tercih ettikleri eitime katlabilirler. 10 i gn sresince yrtlen eitimlerde asgari eitim sresi; sanayi enerji yneticilii iin 80 saat, bina enerji yneticilii iin 75 saat, eitim-ett-proje iin 120 saattir.
3

Enerji Yneticisi eitiminin amac, mhendislik eitimi alm kiilere enerji ynetimi kapsamn tantmak, enerji yneticilii hizmetleri srasnda yapmalar gereken almalar iin yol gstermek ve karlatklar sorunlarn zmne yardmc olacak bilgilerin kaynaklarn ve yntemlerini hatrlatmaktr. Kursiyerlerin bu eitimlere katlmadan nce hazr kaynaklardan n alma yapmas, ksa srede uygulanan ve ok eitli konular kapsayan eitim programnn yararn artracaktr. Eitimler, teorik ve uygulamal olarak yaplmakta olup, kapsam aada belirtilmektedir.
TEORK ETM Trkiyede ve Dnyada Genel Enerji Durumu Enerji ve evre Mevzuat, Grevler, Ykmllkler Enerji Yneticisinin Grevleri Enerji Verimlilii Kavramlar, nlemler Hesap Yntemleri Enerji Ettleri Verimlilik Artrc Projeler lm Ekipmanlar- lm Teknikleri Ekonomik Analiz Yntemleri Enerji Ktle Denklikleri Yaktlar Yanma Teknii Buhar Sistemleri Is Yaltm Endstriyel Frnlar, Kurutma Sistemleri Istma, Havalandrma, klimlendirme Sistemleri Basnl Hava Sistemleri Atk Is Kullanm Elektrik Enerjisinde Verimlilik Elektrik Motorlar, Deiken Hz Srcleri Kompanzasyon Kojenerasyon Aydnlatma Otomasyon Sistemleri Kiisel Geliim UYGULAMALI ETM Pompa Buhar Kazan Kondenstop Frn Fan Aydnlatma Kompanzasyon Yaltm Basnl Hava Istma, Soutma, Havalandrma Eitim konular ile ilgili uygulamalar, Uygulamal Eitim Merkezlerinde yaplmaktadr.
Uygulamal Eitim Merkezleri Adres

BAVURU ESASLARI
Enerji Yneticisi Eitimlerine Kimler Katlabilir
lgili mevzuat uyarnca; endstriyel iletmelerde mhendislik, organize sanayi blgelerinde makina, elektrik veya elektrik-elektronik mhendislii, binalarda ise makina, elektrik, elektrik-elektronik mhendislii veya teknik eitim fakltelerinin makina veya elektrik blmlerinde lisans eitimi grm gerek veya tzel kurululardan gerek katlmclar eitimlere kabul edilmektedir.

Eitim-Ett-Proje Eitimlerine Kimler Katlabilir

Sanayi katagorisinde dzenlenen eitimlere sanayi enerji yneticisi sertifikas sahibi veya sertifika almaya hak kazanan mhendisler kabul edilmektedir. Bina katagorisinde dzenlenen eitimlere bina enerji yneticisi sertifikas sahibi veya sertifika almaya hak kazanan mhendisler kabul edilmektedir.

Eitime Kabul in stenen Belgeler*:

Eitim Kayt Belgesi Enerji Yneticisi Bilgi Formu Mesleinde en az 2 (iki) yllk tecrbeye sahip olduuna dair belge Mhendisler iin Oda kayt belgesi Mhendisler iin ye aidat borcunun olmadna dair belge 2 adet vesikalk fotoraf Nfus czdan fotokopisi Noter onayl diploma veya k sureti Enerji yneticisi sertifikas fotokopisi (Eitim-Ett-Proje Eitimi iin) Eitim Bedeli Dekontlar (Bina Enerji Yneticisi Eitimi, Sanayi Enerji Yneticisi Eitimi, EitimEtt-Proje Eitimi creti ibaresi belirtilecek)
* Belgelerin asllarnn eitim balang tarihinden nce eitimin yrtlecei ubenin eitim sorumlularna teslim edilmesi gerekmektedir.

zmir Yksek Teknoloji Enstits (YTE) TMMOB Makina Mhendisleri Odas Uygulamal Eitim Merkezi (UEM)

YTE Kamps 35430 Urla / zmir Sanayi Mah. ar Yap Sitesi D Blok No : 22 zmit / Kocaeli Tel : (0262) 335 33 96

Kayt lemi
Adaylarn katlmak istedikleri eitimler iin ilgili ubelerden herhangi birine bavurmas gerekmektedir. Kayt ilemleri ube MEM Sorumlusu tarafndan MEM Genelgesine gre gerekletirilir. creti yatmam kursiyerin kayt ilemi tamamlanmam saylr. MMO, cretini yatrmam kursiyerin yerine baka kayt alabilir.
4 5

Eitim creti
Eitim ve sertifika cretleri, Enerji Verimlilii Koordinasyon Kurulu (EVKK) tarafndan onaylanan taban cret baz alnarak belirlenir. MMO ve TMMOB yelerine belirlenen taban cretin altnda kalmayacak ekilde indirim salanr. Eitim cretine sertifika creti dahil deildir. Eitim notlar ve dier dokmanlar kursiyerlere cretsiz olarak verilmektedir.

ETM MERKEZLER
Odamz ald yetkiler erevesinde farkl ubelerinde enerji yneticisi eitimleri dzenlemektedir. Planlanan eitimlerin tarihleri MMO MEM sayfasnda (www.mmo.org.tr/miem) yaynlanmaktadr. Ek bilgi iin aadaki adreslere bavurulabilir.
Kursun Ald l letiim Bilgileri Tel : (+90) 322 232 64 20 Faks : (+90) 322 232 64 19 e-posta: adana@mmo.org.tr Tel : (+90) 312 231 31 59 Faks : (+90) 312 231 31 65 e-posta:ankara@mmo.org.tr Tel : (+90) 242 317 11 84 Faks : (+90) 242 316 20 02 e-posta:antalya@mmo.org.tr Tel : (+90) 258 263 36 38 Faks : (+90) 258 263 88 36 e-posta:denizli@mmo.org.tr Tel : (+90) 212 252 95 00 Faks : (+90) 212 249 86 74 e-posta:istanbul@mmo.org.tr Tel : (+90) 232 462 33 33 Faks : (+90) 232 486 20 60 e-posta:izmir@mmo.org.tr Tel : (+90) 352 232 39 57 Faks : (+90) 352 2212919 e-posta:kayseri@mmo.org.tr Tel : (+90) 262 324 69 33 Faks : (+90) 262 322 66 47 e-posta:kocaeli@mmo.org.tr Tel : (+90) 332 238 52 70 Faks : (+90) 332 238 52 75 e-posta:konya@mmo.org.tr Tel : (+90) 362 231 27 50 Faks : (+90) 362 231 27 51 e-posta:samsun@mmo.org.tr Adres TMMOB MAKNA MHENDSLER ODASI ADANA UBES Gzelyal Mah. Adnan Kahveci Blv. No : 37/A 01170 Seyhan / Adana TMMOB MAKNA MHENDSLER ODASI ANKARA UBE ETM MERKEZ Smer 2 Sokak No: 36/1-A Demirtepe / Ankara TMMOB MAKNA MHENDSLER ODASI ANTALYA UBES irinyal Mahallesi Sinanolu Caddesi No: 74 Antalya TMMOB MAKNA MHENDSLER ODASI DENZL UBES Srakaplar Mah. Saltak Cad. No: 83 Denizli TMMOB MAKNA MHENDSLER ODASI STANBUL UBE ANADOLU YAKASI ETM MERKEZ Yenisahra Mahallesi Yavuz Selim Caddesi No:15 Kat:2 Kadky / stanbul TMMOB MAKNA MHENDSLER ODASI ZMR UBE TEPEKULE KONGRE VE SERG MERKEZ Anadolu Cad. No: 40 35010 Bayrakl / zmir TMMOB MAKNA MHENDSLER ODASI KAYSER UBES Cumhuriyet Mah. Kzlay Cad. No:11 Melikgazi / Kayseri TMMOB MAKNA MHENDSLER ODASI KOCAEL UBES Krfez Mah. zzet Uzuner Sk.. No:14 zmit / Kocaeli TMMOB MAKNA MHENDSLER ODASI KONYA UBES Musallabalar Mh. Baklavuz Sk. No:3 42110 Seluklu / Konya TMMOB MAKNA MHENDSLER ODASI SAMSUN UBES Kldede Mah. Cumhuriyet Cad. No: 149 lkadm / Samsun
7

SINAV VE SERTFKA
Snavlarda, eitimlerde verilen dokmanlar esas alnmakla birlikte enerji yneticiliinin gerektirdii tm bilgiler lme ve deerlendirme iin kullanlabilecektir. Snav sorular oktan semeli, boluk doldurmal, madde sralamal ve problem zme eklinde olabilir. Snavlarda notlar kapaldr. Gerekli grlen durumlarda baz sorular iin ek bilgiler verilebilir. Kursiyerler problem zmleri iin bilimsel hesap makinas bulundurmaldr. Snav, eitimin son gn eitim yerinde yaplr. Snav sorular, MMO Ynetim Kurulu karar ile oluturulan snav komisyonu tarafndan hazrlanr ve deerlendirilir. Snavda baarl olunabilmesi iin 100 zerinden en az 70 puan alnmas gerekmektedir. Snav sonular aklanr ve Elektrik leri Etd daresi (EE)ne yazl olarak bildirilir. Eitim sonunda yaplan snavda baarl olamayan kursiyerlere ynetmelik gereince yeniden eitime katlmakszn bir yl ierisinde bir kez daha snava girme hakk tannr. Ynetmelik gereince eitim programnn yzde 95ine devam eden ve yaplan snavda baarl olan kursiyerlere Bina/Sanayi Enerji Yneticisi Sertifikas verilir. Devamsz olan kursiyerlere snav hakk tannmaz, kayt paras iade edilmez. Sertifika numaras EE tarafndan verildikten sonra kursiyerin sertifikas dzenlenerek kurs kaytlar srasnda bildirilmi adresinin bulunduu ilin bal olduu MMO ubesine kargo ile gnderilir ve imza karl teslim edilir. Sertifika bedeli belge teslimi srasnda tahsil edilir. Eitim-Ett-Proje Sertikas alnabilmesi iin, eitim sonunda yaplan snavda 100 zerinden en az 70 puan alnmas ve eitimin bitim tarihinden itibaren ay ierisinde bir endstriyel iletmede ya da binada, enerji etd ve Verimlilik Arttrc Proje (VAP) almas yaplmas arttr. Bu almadan da 100 zerinden en az 70 puan alan kursiyerler Eitim-Ett-Proje Sertikas almaya hak kazanr.
6

ADANA

ANKARA

ANTALYA

DENZL

STANBUL

ZMR

KAYSER

KOCAEL

KONYA

SAMSUN

TMMOB MAKNA MHENDSLER ODASI UYGULAMALI ETM MERKEZ

25 Ekim 2008 tarihinde yaynlanan Enerji Kaynaklarnn ve Enerjinin Kullanmnda Verimliliin Artrlmasna Dair Ynetmelik kapsamnda B Snf Yetki Belgemizle srdrdmz Enerji Yneticisi Eitimlerinde uygulama hizmeti ve A Snf Yetki Belgesi art olan uygulama laboratuvar, Makina Mhendisleri Odas Kocaeli ubesi yrtclnde Kocaelide Kasm 2010 sonu itibar ile kurulmutur. Dokuz ay gibi ksa bir srede, s ve elektrik tasarrufu iin bina ve sanayi sektrlerindeki eitli imkanlar bire bir uygulamalarla tantan TMMOB Makina Mhendisleri Odas Uygulamal Eitim Merkezi (UEM) tamamen yerli mhendislik ile lkemize kazandrlmtr.

DER KONULAR
Gvenlii
Kursiyerler teorik ve uygulamal eitimler srasnda MMO yetkililerince yaplan tm szl ve yazl uyarlara uymak zorundadr. Kursiyerler kurs sresince trafik ve dier kazalara kar sigorta ettirilmektedir. Sigorta creti kurs cretine dahildir.

Konaklama
Eitimin yaplaca yerde konaklama yeri seimi ve konaklama creti kursiyerlere aittir. Konaklama gereksinimi olan kursiyerler iin konaklama seenekleri, talep etmeleri durumunda MMO tarafndan kursiyerlere yardmc olmak amacyla bildirilir. MMO konaklama yerlerinin hizmet kalitesinden sorumlu deildir.

Enerji Verimlilii Ynetmeliinde belirlenen mfredat gerei; Buhar Kazan ve Buhar Tesisatlar, Endstriyel Frn, Basnl Hava, Pompa Sistemleri, Havalandrma Sistemleri, Soutma Sistemleri, Aydnlatma Sistemleri, Kompanzasyon Sistemleri, Istma Tesisatlar, Is Geri Kazanml Bina Havalandrma Tesisatlar,

Ulam
Eitim programnda yer alan uygulamal eitim yerlerine ehir ii gidi ve geliler MMO tarafndan salanr.

Yemek
le yemekleri ve eitim srasndaki yiyecek, iecek vb. ikramlar eitim cretine dahildir.

Ek Hususlar
Enerji Yneticilii Eitimleri ile ilgili gncel ve ayrntl bilgilere Oda web sayfasndan ulaabilir. http://www.mmo.org.tr MMO, gerei durumunda planlanan eitimlerin tarihlerini deitirme, eitimleri iptal etme veya yl iinde ilave eitim ama hakkna sahiptir.

 Bina Konfor artlandrma Sistemleri, Is Pompas, Gne Enerjisi gibi uygulama ve eitim niteleri, Uygulamal Eitim Merkezi bnyesinde tesis edilmitir. Tm eitim niteleri verimsiz artlarda altrldktan sonra, enerji verimlilii iyiletirme uygulamalar devreye alnarak kazanlar, scada sistemi sayesinde bilgisayar kontrol ile izlenebilmektedir. Teorik eitimlerini tamamlayan katlmclar; eitim nitelerinde, sistemleri verimsiz artlarda ve daha sonra verimli artlarda belirlenen senaryolar erevesinde altrarak, gerek scada sistemi balantl sabit lm cihazlaryla gerekse tesis bnyesinde bulunan tanabilir lm cihazlaryla scaklk, basn, enerji tketimi, nem, debi gibi eitli parametreleri belirlemektedir. Bu deerler kullanlarak enerji verimlilii hesaplamalar yaplmaktadr. Eitim niteleri projelendirilirken sadece deney dzenekleri olarak deerlendirilmemi, endstriyel bir uygulamada olmas gereken cihaz ve donanmlar tasarlanarak oluturulmutur. Eitim nitelerinde Yrtlen Enerji Verimlilii Eitimleri Pompa nitesinde; ark aplar birbirinden farkl ayn yaplarda iki pompa kullanlarak, uygulamada ihtiyatan fazla byklkte seilmi bir pompann tkettii enerji ve mevcut pompa deitirilmeden eitli kontrol yntemleriyle ark apnn kltlmesi durumunda iyiletirmenin gsterilmesi, Fan nitesinde; dnen makinalar zerinde invertr sistemleri uygulamasnn verimlilik zerine etkilerinin incelenmesi, hava kanallarndaki kayplar ve kayplarn azaltlmasndaki kazanlarn incelenmesi, Kompanzasyon nitesinde; g faktrnn elektrik hatlar ve elektrik tketen cihazlar zerine etkisiyle genel ve lokal kompanzasyon arasndaki farklarn incelenmesi, Soutma nitesinde; soutma prosesi ve proseste kullanlan ekipmanlarn incelenmesi ve soutma prosesinin etkinlik katsaysnn hesaplanmas,

Basnl Hava nitesinde; kontrol sistemlerinin ve dk basn kullanmnn enerji tasarrufuna etkisi, datm hatlarnda basn dmnn nedenleri ve etkileri, hava kaaklarnn tespiti ve kompresr g tketimine etkileri, kompresr atk snn deerlendirme ve hesap yntemlerinin incelenmesi, Aydnlatma nitesinde; Fluoresan lambalarda kullanlan klasik balast ve elektronik balast arasndaki farklar ve enerji tketimlerinin karlatrlmas, dimmer ile aydnlatma iddetinin istee gre ayarlanmas, harekete duyarl sensr kulanm, kompakt uoresan lambalarn kullanm alanlar ve verimlilikleri, alak ve yksek basnl gaz dearj lambalarnn (metal halide, sodyum buharl, civa buharl) renk geri verimleri, uygulama alanlar, enerji tketimleri, ksal verimliliklerin uygulamal olarak gsterilmesi, Endstriyel Frn nitesinde; endstriyel frn sistemlerinin ve verim hesaplarnn yaplarak verimlilik artrma yntemlerinin incelenmesi, uygulamada yakma havasnn d evre artlarndan temini ile n stmaya tabi tutulmas durumundaki farklarn ve verimlerin deerlendirilmesi, Ak Alev nitesinde; proses yakclar, gaz ve hava yolu armatrleri ve yakma kontrol sistemlerinin ve yanma prosesinde yetersiz veya ar fazla hava ile yanma ve oransal kontrol sistemin uygulamalarnn incelenmesi, Buhar Kazan nitesinde; Buhar kazan ve tesisatlar zerinde olmas gereken ekipmanlarn tanmlanmas, kazann toplam veriminin hesaplanmas, verim artrm yntemlerinin incelenmesi, enerji ktle denklii hesaplarnn gerekletirilmesi, buhar hatlar zerindeki eksik izolasyonlu blgelerin termal kamerayla tespitinin gerekletirilmesi ve maliyetler zerine etkilerinin incelenmesi, Kondenstop (Buhar Kapan) nitesinde; deiik kondenstoplarn alma mekanizmalarnn ve farkl iletme koullarndaki performanslarnn incelenmesi, arzal bir kondenstopun test cihazyla belirlenmesi ve kaak buharn iletmeye olan maliyetlerinin deerlendirilmesi konularnda gzlem, lm, deerlendirme ve yorumlama aamalarndan oluan pratik almalar kursiyerlerle birlikte gerekletirilmektedir.

10

11