‫فضائل اهل بيت‬

‫رضي الله عنهم‬

‫و منزلت والي آنان‬

‫از ديدگاه اهل سنت‬

‫به قلم‪:‬‬
‫عبدالمحسن بن حمد العباد البدر‬

‫مترجم‬
‫عبدالله حيدري‬
‫پاييز ‪ 1383‬شمسي‬

‫فهرست مطالب‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪2‬‬

‫مقدمه‬
‫مؤلف‪............................................‬‬
‫‪.... ..............‬‬
‫يادداشت مترجم‪........‬‬
‫فصل اول‪:‬‬
‫اهل بيت چه كسانى هستند؟‬
‫تعريف شامل اهل بيت‬
‫‪....................................‬‬
‫صلى الله‬ ‫و پسر عموهاي پيامبر‬
‫‪....‬‬ ‫عليه و آله و سلم‪:‬‬
‫صلى الله عليه و‬ ‫و همسران پيامبر‬
‫آله و سلم‪........... :‬‬
‫دفع يك‬
‫اشكال‪.................................‬‬
‫‪....‬‬
‫دفع يك اشكال‬
‫ديگر‪..............................‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪3‬‬

‫يك‬
‫مثال‪...................................‬‬
‫‪...............‬‬
‫دلئلي بر دخول ازواج مطهرات‬
‫(رضي الله عنهن) در اهل بيت ‪..‬‬
‫دليلي‬
‫ديگر‪....................................‬‬
‫‪...............‬‬
‫فصل دوم‪:‬‬
‫خلصة عقيدة اهل سنت و جماعت دربارة اهل‬
‫بيت‪...‬‬
‫اعتدال در‬
‫عقيده‪..................................‬‬
‫‪......‬‬
‫يك قاعدة‬
‫مهم‪....................................‬‬
‫‪......‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪4‬‬

‫شرح‬
‫حديث‪..................................‬‬
‫‪.............‬‬
‫يك شعر‬
‫جالب!‪..................................‬‬
‫‪.......‬‬
‫فصل سوم‪:‬‬
‫فضائل اهل بيت در قرآن كريم‬
‫فضائلي ديگر براي مادران‬
‫مؤمنان‪....................‬‬
‫قول صحيح در تفسير‬
‫آيه‪...............................‬‬
‫نظر ابن عباس رضي الله عنهما‬
‫‪...............................‬‬
‫رحة ال عليه‬ ‫نظر ابن كثير‬
‫‪......................................‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪5‬‬

‫تفسير‬
‫نادرست‪...............................‬‬
‫‪..............‬‬
‫فصل چهارم‪:‬‬
‫در سنت‬ ‫(رضي الله عنهم)‬ ‫فضائل اهل بيت‬
‫مطهر‪...‬‬
‫حديث عايشه صديقه (رضي الله عنها)‬
‫در فضيلت اهل بيت‪......‬‬
‫حديث سعد بن ابي وقاص رضي الله‬
‫عنه در فضيلت اهل بيت‪....‬‬
‫حديث زيد بن ارقم رضي الله عنه‬
‫در فضيلت اهل بيت‪......‬‬
‫٭اينجا به چند نكته بايد اشاره‬
‫كنيم‪:‬‬
‫يك‬
‫مقايسه‪................................‬‬
‫‪......................‬‬
‫انگيزه ازدواج عمر با دختر علي و‬
‫فاطمه رضي الله عنهم‪...... :‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪6‬‬

‫درود بر مادران‬
‫مؤمنان‪................................‬‬
‫‪......‬‬
‫يك توضيح‬
‫لزم‪....................................‬‬
‫‪............‬‬
‫تحليلي از ابن قيم رحة ال عليه‬
‫‪.................................‬‬
‫فصل پنجم‪:‬‬
‫مقام شامخ اهل بيت از ديدگاه صحابه و‬
‫تابعين رضي الله عنهم‪:‬‬

‫ديدگاه ابوبكر صديق رضي الله عنه‪:‬‬ ‫٭‬

‫اولين سند‬
‫افتخار‪................................:‬‬
‫‪.............‬‬
‫دومين سند‬
‫افتخار‪................................:‬‬
‫‪...............‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪7‬‬

‫سومين سند‬
‫افتخار‪................................:‬‬
‫‪.............‬‬
‫٭ديدگاه عمر فاروق و عثمان ذي النورين رضي‬
‫الله عنهما‪.....‬‬
‫توسل‬
‫جايز‪...................................:‬‬
‫‪..............‬‬
‫منظور‬
‫چيست؟‪..............................:‬‬
‫‪................‬‬
‫يک پرسش و پاسخ‬
‫آن‪.................................:‬‬
‫اين است محبت و‬
‫ارادت‪..............................:‬‬
‫عدالت فاروقي و حب أهل بيت‬
‫رضي الله عنهم ‪....... :‬‬
‫نمونة ديگري از حب و اكرام اهل‬
‫بيت رضي الله عنه‪... :‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪8‬‬

‫باز هم‬
‫افتخار‪................................:‬‬
‫‪.....................‬‬
‫احترام فوق العادة عمر و عثمان‬
‫به اهل بيت رضي الله عنهم‪..:‬‬
‫٭ديدگاه عمر بن عبدالعزيز رحة ال عليه‬
‫قدر شناسي‪:‬‬
‫‪..........................................‬‬
‫‪.........‬‬
‫٭ديدگاه ابوبكر ابن شيبه رحة ال عليه‬
‫گوهر‬
‫شناسي‪...............................:‬‬
‫‪......................‬‬
‫٭ديدگاه شيخ السلم ابن تيميه رحة ال عليه‬

‫سفارش پيامبر‪ :‬صلى الله عليه و‬

‫آله و سلم‪..................................‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪9‬‬

‫ديدگاه اهل‬
‫سنت‪..................................:‬‬
‫‪............‬‬
‫حقوق اهل‬
‫بيت‪....................................:‬‬
‫‪...........‬‬
‫٭ ديدگاه امام ابن قيم رحة ال عليه‪.‬‬
‫٭ديدگاه حافظ ابن كثير رحة ال عليه‬
‫الگو برداري در حب اهل‬
‫بيت‪............................:‬‬
‫٭ديدگاه حافظ ابن حجر رحة ال عليه ‪...‬‬
‫قدر زر‪ ،‬زرگر‬
‫شناسد‪............................................:‬‬
‫‪...............‬‬
‫٭ديدگاه شيخ السلم محمد بن عبدالوهاب رحة ال‬
‫عليه‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪10‬‬

‫شکر و سپاس‬
‫الله‪....................................:‬‬
‫‪......‬‬
‫فصل ششم‪:‬‬
‫ستايش از عده اي صحابه اهل بيت‬
‫‪.................‬‬
‫٭عباس ابن عبدالمطلب رضي الله عنه‬

‫٭حمزه ابن عبدالمطلب رضي الله عنه‬

‫‪..................................................‬‬
‫٭علي ابن ابي طالب رضي الله عنه ‪:‬‬
‫رضي الله‬ ‫احترام عايشه به علي‬
‫عنهما ‪.....................‬‬
‫فضايل مستند علي رضي الله عنه‪:‬‬
‫‪.........................‬‬
‫رضي الله عنه‬ ‫شناخت علي‬
‫‪...................................:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪11‬‬

‫به ترتيب‬
‫فضيلت‪...............................:‬‬
‫‪.............‬‬
‫افراط و تفريط در حب علي‬
‫رضي الله عنه ‪............:‬‬
‫رضي الله‬ ‫پرچم دار اسلم علي‬
‫عنه‪........................ :‬‬
‫احترام ابوبكر و عمر به علي‬
‫رضي الله عنهم‪........... :‬‬
‫احترام علي به ابوبكر و عمر‬
‫رضي الله عنهم‪............. :‬‬
‫ديدگاه اهل سنت نسبت به‬
‫علي رضي الله عنه‪........ :‬‬
‫فرزندان علي رضي الله عنه ‪:‬‬
‫‪......................................‬‬
‫٭حسن ابن علي رضي الله عنه‪:‬‬
‫مصلح امت حسن رضي الله عنه‪:‬‬
‫‪.................................‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪12‬‬

‫پيامبر(صلى الله عليه‬ ‫گل خوشبوي‬

‫و آله و سلم ) حسن رضي الله عنه‪:‬‬
‫دلسوز امت حسن رضي الله عنه‪:‬‬
‫‪...................................‬‬
‫ستايش از حسن رضي الله عنه‪:‬‬
‫‪.....................................‬‬
‫احترام ابوبکر و عمر به حسن‬
‫رضي الله عنه‪................... :‬‬
‫حامي عثمان حسن رضي الله‬
‫عنه‪............................:‬‬
‫٭حسين بن علي رضي الله عنه‪:‬‬
‫عابدي‬
‫خداجو‪.................................:‬‬
‫‪....................‬‬
‫افتخار‬
‫شهادت‪...............................:‬‬
‫‪.....................‬‬
‫ستايش از حسين‬
‫‪........................................:‬‬
‫‪......‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪13‬‬

‫احترام خلفاي راشدين به‬

‫حسين رضي الله عنه‪.......... :‬‬
‫٭عبدالله بن عباس رضي الله عنه‪:‬‬
‫رضي‬ ‫تجلِيل عمر از ابن عباس‬
‫الله عنه‪.......................:‬‬
‫رضي الله‬ ‫ستايش از ابن عباس‬
‫عنه‪.............................:‬‬
‫عالمي بي‬
‫نظير‪.........................................:‬‬
‫‪.........................‬‬
‫مفسر‬
‫قرآن‪..................................:‬‬
‫‪.........................‬‬
‫٭جعفر بن ابي طالب رضي الله عنه‪:‬‬
‫مهمان نوازي جعفر رضي الله‬
‫عنه‪..........................................................:‬‬
‫فضيلت جعفر رضي الله‬
‫عنه‪...........................................................:‬‬
‫‪............‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪14‬‬

‫تاج‬ ‫رضي الله عنه‬ ‫جعفر‬

‫مجاهدين!‪.............................................:‬‬
‫‪........‬‬
‫پدر‬ ‫رضي الله عنه‬ ‫جعفر‬
‫مساکين‪................................................:‬‬
‫‪...........‬‬
‫پرواز جعفر رضي الله عنه در‬
‫بهشت!‪............................‬‬
‫احترام ابن عمر به جعفر رضي‬
‫الله عنه‪..........................................‬‬
‫جعفر رضي الله عنه با جبرئيل‬
‫عليه اسلم‬
‫٭عبدالله پسر جعفر رضي الله عنهما‪:‬‬
‫الله عليه‬ ‫در آغوش رسول خدا صلي‬
‫و آله و سلم‪.....................‬‬
‫ستايش از پسر جعفر رضي الله‬
‫عنهما‪.............................‬‬
‫ِ‬ ‫سر‬‫ابان اموي پيش نمازجنازة پ‬
‫ر اهل بيت‪..........‬‬ ‫جعف ِ‬
‫٭ديگر صحابة رسول الله صلى الله عليه و آله‬
‫و سلم ‪......‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪15‬‬

‫فصل هفتم‪:‬‬
‫رضي الله‬ ‫ستايش ازصحابيات اهل بيت‬
‫عنهم‪:‬‬
‫٭فاطمه زهراء رضي الله عنها‪:‬‬
‫ستايش عايشه از فاطمه رضي‬
‫الله عنهما ‪................................‬‬
‫شخصيت فاطمه رضي الله‬
‫عنها‪....................................:‬‬
‫القاب منحصر به فرد فاطمه‬
‫رضي الله عنها‪.........:‬‬
‫٭اُم المؤمنين خديجه رضي الله عنها‪:‬‬
‫مقايسه اي بين دو مادر‬
‫مؤمنان‪..............................:‬‬
‫٭اُم المؤمنين عائشه صديقه رضي الله عنها‪:‬‬
‫عالم ترين زن جهان عايشه‬
‫رضي الله عنها!‪........................:‬‬
‫زني كه قرآن صداقتش را‬
‫اعلن کرد!‪..................‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪16‬‬

‫خصايص منحصر به فرد عايشه‬

‫رضي الله عنها‪......................:‬‬
‫٭اُم المؤمنين سوده رضي الله عنها‪:‬‬
‫زني‬
‫فداكار‪................................:‬‬
‫‪...............................‬‬
‫رضي الله‬ ‫ويژگي سوده‬
‫عنها‪..................................................:‬‬
‫‪..........‬‬
‫٭اُم المؤمنين حفصه رضي الله عنها‪:‬‬
‫صلى الله‬ ‫رقابت در محبت پيامبر‬
‫عليه و آله و سلم‪...........:‬‬
‫٭اُم المؤمنين ام سلمه رضي الله عنها‪:‬‬
‫زني فقيه و‬
‫انديشمند‪.............................:‬‬
‫‪...........‬‬
‫صلى الله عليه و‬ ‫مشاور رسول الله‬
‫آله و سلم‪..............................:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪17‬‬

‫٭اُم المؤمنين زينب رضي الله عنها‪:‬‬

‫مادر‬
‫مساکين‪..............................:‬‬
‫‪.......................‬‬
‫٭اُم المؤمنين جويريه رضي الله عنها‪:‬‬
‫زني با‬
‫برکت‪.................................:‬‬
‫‪.......................‬‬
‫٭اُم المؤمنين صفيه رضي الله عنها‪:‬‬
‫عليهم‬ ‫زني از تبار پيامبران‬
‫السلم‪.........................................:‬‬
‫رضي الله‬ ‫ويژگي صفيه‬
‫عنها‪..................................................:‬‬
‫‪...‬‬
‫٭اُم المؤمنين ام حبيبه رضي الله عنها‪:‬‬
‫رضي الله‬ ‫جايگاه ام حبيبه‬
‫عنها‪............................................:‬‬
‫٭اُم المؤمنين ميمونه رضي الله عنها‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪18‬‬

‫پرهيز گارترين‬
‫زن!‪....................................:‬‬
‫‪.......‬‬
‫٭اُم المؤمنين زينب رضي الله عنها‪:‬‬
‫زني که وکيلش خداوند‬
‫بود!‪...............................:‬‬
‫٭صفيه بنت عبدالمطلب رضي الله عنها‪:‬‬
‫مادر زبير حواري رسول خدا‬
‫صلى الله عليه و آله و سلم‪.......:‬‬
‫٭ديگر صحابيات اهل بيت رضي الله عنهم‪:‬‬

‫فصل هشتم‪:‬‬
‫رضي الله‬ ‫ستايش ازعده اي از اهل بيت‬
‫عنهم‪....... :‬‬
‫رحة ال عليه ‪:‬‬ ‫٭‪1‬ـ محمد بن حنفيه‬
‫شخصيتي‬
‫فاضل‪..................................‬‬
‫‪...........‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪19‬‬

‫راوي‬
‫معتمد‪..................................‬‬
‫‪...................‬‬
‫عالمي‬
‫پرهيزگار‪..............................‬‬
‫‪.................‬‬
‫٭‪ 2‬ـ علي بن حسين رحة ال عليه‪(:‬امام زين‬
‫العابدين)‬
‫شخصيتي‬
‫وال‪.....................................‬‬
‫‪............‬‬
‫عالمي‬
‫فرهيخته‪...............................‬‬
‫‪...............‬‬
‫عابدي‬
‫محبوب‪.................................‬‬
‫‪..................‬‬
‫٭‪3‬ـ محمد بن علي رحة ال عليه‪( :‬امام باقر)‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪20‬‬

‫شيفته علم و‬
‫دانش‪.................................:‬‬
‫‪.....‬‬
‫پاره کننده‬
‫علم!‪..................................:‬‬
‫‪...........‬‬
‫شخصيتي‬
‫جامع‪..................................:‬‬
‫‪...........‬‬
‫٭‪4‬ـ جعفر بن محمد رحة ال عليه‪(:‬امام صادق)‬
‫بزرگواري صادق‬
‫رحة ال‬
‫عليه‪..............................:‬‬
‫استاد‬
‫علماء‪.................................:‬‬
‫‪................‬‬
‫فقيه‬
‫مدينه‪..................................:‬‬
‫‪.................‬‬
‫علي بن عبدالله بن عباس رحة ال عليه‪:‬‬ ‫٭‪5‬ـ‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪21‬‬

‫زيبا ترين جوان‬

‫قريش‪................................:‬‬
‫عالمي با‬
‫عمل‪...................................:‬‬
‫‪.............‬‬
‫فصل نهم‪:‬‬
‫مقايسه بين عقيده اهل سنت با ديگران‬
‫اهل‬
‫سنت‪..................................:‬‬
‫‪......................‬‬
‫ديگران‪.............................:‬‬
‫‪...............................‬‬
‫نمونه اي از غلو و‬
‫افراط‪.................................:‬‬
‫‪....‬‬
‫عناوين چند باب كتاب‬
‫كافي‪..............................:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪22‬‬

‫غلو و افراط علماي‬

‫معاصر‪................................:‬‬
‫‪.‬‬
‫فصل دهم‪:‬‬
‫حرام بودن اينكه كسي خود را به دروغ‬
‫به اهل بيت رضي الله عنهم نسبت دهد‪.‬‬
‫يک مثال‬
‫جالب!‪..................................‬‬
‫‪.............‬‬
‫دروغگوي‬
‫دوزخي!‪...............................‬‬
‫‪.............‬‬
‫بزرگترين‬
‫دروغ!‪..................................‬‬
‫‪............‬‬
‫يک‬
‫پرسش؟‪...............................‬‬
‫‪...................‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪23‬‬

‫پاسخ‬
‫آن‪......................................‬‬
‫‪.................‬‬
‫سخن‬
‫آخر‪.....................................‬‬
‫‪..............‬‬
‫پايان‪.................................‬‬
‫‪............................‬‬

‫بسم الله الرحمن الرحيم‬

‫مقدمه‬
‫الحمد لله‪ ،‬نحمده و نستعينه و نستغفره‪ ،‬و‬
‫نعوذ بالله مسسن شرور أنفسسسنا و مسسن سسسيئات‬
‫أعمالنسسا‪ ،‬مسسن يهده الله فل مضسسل له و مسسن‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪24‬‬

‫يضلل فل هادي له‪ ،‬و أشهسسسسد أن ل إله ال الله‬

‫وحده ل شريسك له‪ ،‬و أشهسد أن محمدا ً عبده و‬
‫رسوله‪ ،‬صلى الله و سلم و بارك عليه و علي‬
‫آله و أصسسحابه‪ ،‬و مسسن سسسلك سسسبيله‪ ،‬واهتدي‬
‫بهديه الي يوم الدين‪ .‬اما بعد‪:‬‬
‫از آنجائيكسسه «منزلت اهـل بيـت» پيامسسبر‬
‫صلى الله عليه وآله وسلم از ديدگاه صحابه و‬
‫تابعيسسسن و پيروان صسسسادق آنان اهميسسست فوق‬
‫العاده اي را دارا بوده و هسسسسسسسسست‪ ،‬شانزده‬
‫سسال پيسش در تالر عمومسي دانشگاه اسسلمي‬
‫مدينسة منوره پيرامون ايسن موضوع سسخنراني‬
‫اي ايراد كرده بودم‪ ،‬كه اينك مناسب ديدم در‬
‫اين باره كتابچة مختصري بنگارم كه آنرا (فضل‬
‫أهل البيت وعلو مكانتهم عند أهل السنة و الماعة) ناميدم‪.‬‬
‫اين كتابچه مشتمل بر ده فصل است‪.‬‬
‫فصل اول‪ :‬اهل بيت كيست؟‬
‫فصسل دوم‪ :‬عقيده اهسل سسنت دربارة اهسل‬
‫بيت‪.‬‬
‫فصسسل سسسوم‪ :‬فضائل اهسسل بيسست در قرآن‬
‫كريم ‪.‬‬
‫فصسسل چهارم‪ :‬فضائل اهسسل بيسست در سسسنت‬
‫مطهر‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪25‬‬

‫فصسسل پنجسسم‪ :‬منزلت اهسسل بيسست از ديدگاه‬

‫صحابه وتابعين و پيروان صادق آنان‪.‬‬
‫فصسل ششسم‪ :‬سستايش جمعسي از علماء از‬
‫عده اي صحابة اهل بيت‪.‬‬
‫فصسسل هفتسسم‪ :‬سسستايش جمعسسي از علماء از‬
‫عده اي صحابيات اهل بيت‪.‬‬
‫فصسل هشتسم‪ :‬سستايش جمعسي از علماء از‬
‫عده اي تابعين و ديگر اهل بيت‪.‬‬
‫فصسل نهسم‪ :‬مقايسسه عقيدة اهسل سسنت بسا‬
‫ديگران پيرامون اهل بيت‪.‬‬
‫فصسسل دهسسم‪ :‬حرام بودن اينكسسه كسسسي بسسه‬
‫دروغ خودش را به اهل بيت نسبت دهد‪.‬‬
‫يكم ربيع الثاني ‪ 1422‬هس‬
‫مؤلف‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪26‬‬

‫ياد داشت مترجم‬

‫اي اهلبيت رسول الله(صلى الله عليه وآله و سلم) محبت شما‬
‫فرضي است از خداوند كه در قرآن‬
‫نازل فرموده‬
‫همين افتخار بزرگ براي شما كافي است كه‬
‫هركس بر شما درود نفرستد نمازش‬
‫درست نيست‬
‫ديوان امام شافعي رح (ص ‪)106‬‬
‫خوانندة گرامــي ضمــن عرض ســلم‪ ،‬براي شمــا و‬
‫ساير مسلمين جهان آرزوي سعادت و خوشبختي دائم‬
‫مي كنم‪ ،‬به اميد آنكه همواره در تلش حقيقت كوشا‬
‫و جدي باشيد‪.‬‬

‫دوستداران واقعي اهل بيت‬

‫براي كسـاني كـه در پـي حـق و تلش حقيقـت انـد‬
‫روشـن تـر از روز اسـت كـه اهـل سـنت نـه تنهـا دشمـن‬
‫اهــل بيـت پيامـبر نبوده و نيسـتند كـه مدافعان و جان‬
‫نثاران واقعي اهل بيت ‪ -‬رضوان الله عليهم اجمعين‪-‬‬
‫بوده اند و خواهند بود‪.‬‬
‫چگونــه ممكــن اســت كســي مســلمان باشــد بلكــه‬
‫دوسـتدار و پيرو سـنت پيامـبر صـلى الله عليـه وآله و‬
‫سـلم باشـد امـا بـا اهـل بيـت گرامـي اش بـد باشـد! يـا‬
‫خداي نكرده كينه داشته باشد!‪ ،‬كل و حاشا‪ ،‬اگر چنين‬
‫كسـي پيدا شود در مسـلماني اش بايـد شـك كرد‪ ،‬اهـل‬
‫سـنت بـه لطـف خداونـد مهربان اوليـن دوسـتداران و‬
‫مدافعان حقيقـي اهـل بيـت بوده انـد و خواهنـد بود‪ ،‬و‬
‫ايـن امـر بسـيار روشـن تـر از آن اسـت كـه نيازي بـه‬
‫اثبات و برهان داشته باشد‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪27‬‬

‫گواهى تاريخ‬
‫كافي است اشاره كنيم كه يكي از اولين مدافعان‬
‫حقيقي اهل بيت پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم‬
‫امام أبـو عبدالله احمـد بـن شعيـب نسـائي رحمة ال عل يه (ت‬
‫‪ 303‬هـ) صاحب سنن نسائي يكي از شش كتاب حديث‬
‫بزرگ اهل سنت است‪.‬‬
‫در خيرالقرون هنگاميكــه نواصــب و خوارج عليــه‬
‫اهـــل بيــت توطئة مــي چيدنــد و از آنان بــه بدي ياد‬
‫ميكرد ند ا ين امام بزرگوار ا هل سنت قلم بردا شت و‬
‫كتاب مسـتند خصـائص علي را نگاشـت و بخاطـر آن در‬
‫دمشق بقدري كتك خورد كه در دفاع از اهل بيت جام‬
‫شهادت نوشيـد‪ .‬چـه افتخاري بالتـر از ايـن كـه كسـي‬
‫بخاطر دفاع از اهل ب يت پيامبرش‪ -‬صلی الله عل يه و‬
‫آله و سلم‪ -‬قرباني جهل و تعصب گردد؟‪.‬‬
‫مسلمانان بدانند‬
‫شايسته اســـت برادران و خواهران مســـلمان مـــا‬
‫بدانند كه هيچ كتاب اهل سنت بويژه كتابهاي عقيدتي‬
‫و حديثي ما از فضائل اهل بيت رضي الله عنهم خالي‬
‫نيســـت بلكـــه بـــه اعتراف خود علماي شيعـــه آنقدر‬
‫فضائلي كـه دربارة اهـل بيـت دركتـب اهـل سـنت وجود‬
‫دارد در كتــب شيعــه نيســت و امروز هــم علماي اهــل‬
‫سنت ده ها و شا يد صدها كتاب م ستقل در ا ين زمي نه‬
‫نگاشته انـد‪ ،‬و انشاءالله تـا قيامـت هـم ادامـه خواهـد‬
‫داشت‪.‬‬
‫اول تصـميم بر آن بود كـه كتاب مهـم دكتـر سـليمان‬
‫سـحيمي كـه تـز دكتراي وي از دانشگاه اسـلمي مدينـه‬
‫منوره بود (العقيدة ف أ هل الب يت ب ي الفراط و التفر يط) را ترجمـه كنـم‬
‫امــا بدليــل كمبود وقــت جرئت نكردم شروع كنــم‪ ،‬لذا‬
‫رسـاله مختصـر شيـخ عبدالمحسـن بـن حمـد العباد البدر‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪28‬‬

‫را بـه لطـف خداونـد شروع كردم و اينـك خدمـت شمـا‬

‫خوانندگان عزيز تقديم مي دارم‪.‬‬
‫اميدوارم خداونــد آنرا وســيله اي قرار دهــد كــه‬
‫اختلف بيــن امــت اســلمي كمرنــگ تــر گردد‪ ،‬و رفتــه‬
‫رفتـه بـا تلشهاي مسـتمر داعيان و مخلصـان حقيقـي‬
‫وحدت امـــت اســـلمي انشاءالله تخـــم اختلف براي‬
‫هميشـه از بيـن برود و ريشـه آن قطـع گردد‪ ،‬تـا باشـد‬
‫كـــه امـــت متحـــد و يكپارچـــه اســـلمي مان در برابر‬
‫دشمنان اسـلم بـا توانمندي هـر چـه بيشتـر بتوانـد قـد‬
‫علم كند و به كوري چشم همه بدخواهان اسلم‪ ،‬ثابت‬
‫كند كه مي تواند با دانش و بينش‪ ،‬راه خودش را پيش‬
‫گيرد و شكار توطئه هاي آنان نگردد‪.‬‬

‫دربارة اين كتاب‬

‫چندـ ـمطلبـ ـدرـ ـرابطهـ ـباـ ـاينـ ـکتابـ ـبايدـ ـخدمت‬
‫خوانندگان عزيز به عرض برسانم‪:‬‬
‫اول‪ :‬اينکه سبک نگارش مؤلف محترم در نوشتن‬
‫اينـ ـکتابـ ـسبکـ ـخاصـ ـخودشانـ ـاستـ ـوـ ـنهـ ـسبک‬
‫معمول ‪ ،‬لذ ا اجازه ندادن د ک ه م ا ا ز پاورق ي استفاده‬
‫کنيم!‪.‬‬
‫دوم‪ :‬مترجمـ ـعقيدهـ ـداشتـ ـکهـ ـاينـ ـبحثـ ـبايد‬
‫گسترده تر انجام گيرد و با استفاده از منابع بيشتري‬
‫به آن پرداخته شود و اين کار را هم کرد و مطالبي‬
‫بيشتري تهيه نمود اما از آن جائيکه براي تکميل آن‬
‫زمان بيشتري لزم بود و مؤلف محترم اصرار داشتند‬
‫که کتاب زودتر چاپ شود لذا نتوانستيم آن مطالب را‬
‫بهـ کتابـ ـاضافهـ ـکنيمـ ـکهـ ـانـ ـشاءـ ـاللهـ ـاميدواريمـ ـدر‬
‫فرصت مناسب اين کار انجام گيرد‪.‬‬
‫سوم‪ :‬جزـ ـعناوينـ ـبزرگـ ـکتابـ ـيعنیـ ـفصلهاـ ـو‬
‫بعضی عناوين ديگری که مترجم با گذاشتن ستاره ای‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪29‬‬

‫درـ ـسمتـ ـراستـ ـآنهاـ ـچهـ ـدرـ ـداخلـ ـکتابـ ـوـ ـچهـ ـدر‬
‫فهرست‪ ،‬آنها را متمايز کرده بقيه تيترهای کتاب از‬
‫مترج م اس ت قاب ل ذک ر اس ت ک ه منظو ر ا ز گذاشتن‬
‫اين تيترها در واقع کمک به خواننده است تا از روند‬
‫نسبتا طولنی مطالب خسته نشود و مطالب بهتر در‬
‫ذهن جای گيرد‪ ،‬لذا در بعضی موارد تيترها نزديک به‬
‫هم قرا ر گرفت ه ک ه ممک ن اس ت برا ی خواننده عزيز‬
‫سؤال برانگيز باشد عذر همان است که عرض کرديم‪.‬‬
‫(والعذر عند کرام الناس مقبول)‪.‬‬
‫چهارم ‪ :‬اين کتاب در واقع همچنانکه از نام آن‬
‫پيداستـ ـعلوهـ ـازـ ـبيانـ ـديدگاهـ ـاهلـ ـسنتـ ـنسبتـ ـبه‬
‫اه ل بي ت ي ا خاندا ن نبو ت رضی الل ه عنه م اجمعين‪،‬‬
‫وعلوه از جلب توجه به اين حقيقت روشن که اهل‬
‫بيت منحصر به دوازده يا چهارده نفر نيست‪:‬‬
‫دفع يک شبهه يا اتهام است که گويا اهل سنت با‬
‫اهلـ ـبيتـ ـنعوذـ ـباللهـ ـدشمنـ ـهستند‪،‬ـ ـلذاـ ـاگرـ ـاحياناً‬
‫اشارةـ ـگذراييـ ـبهـ ـفرقهـ ـياـ ـفرقهـ ـهايـ ـديگریـ ـشده‬
‫صرفا ًـ ازـ ـبابـ ـمقايسهـ ـاستـ ـوـ ـمؤلفـ ـمحترمـ ـهرگز‬
‫قصد توهين به کسي را نداشته است‪.‬‬
‫پنجم‪ :‬مترجمـ ـدرـ ـبرگردانـ ـاينـ ـمطالبـ ـضمن‬
‫رعايت امانت سعي کرده از تعبيراتی استفاده کند که‬
‫ب ه وحدتـ ـام ت ـاسلميـ وـ نزديکـ کردنـ ـديدگاههاـ به‬
‫يکديگر و از بين بردن سوء تفاهمات کمک کند‪ ،‬تا اگر‬
‫نتوانستيم در کوتاه مدت به وحدت حقيقي در پرتو‬
‫کتاب و سنت برسيم‪ ،‬ان شاءالله بتوانيم اختلفات و‬
‫سوء تفاهمات را به حد اقل ممکن کاهش دهيم‪.‬‬
‫ششم‪:‬ـ مترجمـ ـدرـ ـرابطهـ ـباـ ـمتنـ ـکتابـ ـبنابر‬
‫نيازی که احساس مي کرد مطالب و توضيحاتی تهيه‬
‫کردهـ ـبودـ ـوـ ـتصميم داشــت آنراــ در مقدمــه كتاب‬
‫بگنجاند‪،‬ـ ـاماـ ـمؤلفـ ـمحترمـ ـبدونـ ـاينکهـ ـازـ ـجزئيات‬
‫موضوع كه ص د در صد همگام و موافق با ديدگاههاي‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪30‬‬

‫ايشان بود اطلع داشته باشد يا بخواهد اطلع حاصل‬

‫کند با اين امر مخالفت نمود‪ ،‬لزم به تذکر است که‬
‫انگيزه مخالفت ايشان فقط احتياط است‪ ،‬زيرا چند‬
‫سا ل ـپيشـ مترجمـ ـيکیـ ازـ ـکتابها ی ـايشانـ ـب ه ـزبانی‬
‫ديگر‪ ،‬مطالبی بر خلف متن کتاب درج و چاپ کرده‬
‫بود که باعث ناراحتی مؤلف محترم گرديده بود‪ ،‬لذا‬
‫ايشانـ ـمحتاطـ ـاستـ ـوـ ـظاهراـ ـبهـ ـهيچـ ـکسـ ـاعتماد‬
‫ندارد‪.‬‬
‫بنابراين ما به ديدگاه ايشان احترام گذاشتيم و جز‬
‫چند يادداشت مهم بقيه مطالب را حذف کرديم‪.‬‬
‫خدا نگهدار‬
‫عبدالله حيدری‬
‫عيد فطر ‪1383‬شمسی‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪31‬‬

‫فصل اول‬
‫اهل بيت كيست؟‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬

‫تعريف شامل‪:‬‬
‫بنابر قول صحيح اهل بيت كساني هستند‬
‫كسه صسدقه بر ‌آنان حرام اسست‪ ‌،‬كسه عبارتنسد از‬
‫همسران‪ ،‬فرزندان و هر زن و مرد مسلماني‬
‫كسسه از نسسسل عبدالمطلب باشسسد‪ .‬مثسسل بنسسي‬
‫هاشم ابن عبدمناف‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪32‬‬

‫ابن حزم در جمهرة أنساب العرب (ص ‪)14‬‬

‫مي فرمايد‪:‬‬
‫«هاشم ابن عبدعناف فرزندي به نام شيبه‬
‫داشسست كسسه همان عبدالمطلب اسسست و محور‬
‫خاندان او همين شيبه است و براي هاشم جز‬
‫از طرف عبدالمطلب نسسسسسل ديگري باقسسسسي‬
‫نمانده است»‪.‬‬
‫توضيسح بيشتسر جزئيات خاندان عبدالمطلب‬
‫را در كتابهاي ذيسسسسل مسسسسي توانيسسسسد ملحظسسسسه‬
‫فرمائيد‪.‬‬
‫جمهره انسساب العرب از ابسن حزم ص ‪14‬و‬
‫‪ 15‬و التسسبيين فسسي انسسساب القرشييسسن از ابسسن‬
‫قدامسسه ص ‪ 76‬ومنهاج السسسنه از ابسسن تيميسسه‬
‫‪7/304‬و ‪ 305‬و فتسسح الباري از ابسسن حجسسر ‪7/78‬و‬
‫‪.79‬‬
‫پسر عموهاي پيامبر‬
‫صلى الله عليه و آله و سلم‬
‫دليسسل اينكسسه پسسسر عموهاي حضرت رسسسول‬
‫صسسلى الله عليسسه و آله و سسسلم در اهسسل بيسست‬
‫ايشان داخل هستند اين روايت صحيح مسلم‬
‫اسسسست (شماره ‪ )1072‬كسسسه عبدالمطلب ابسسسن‬
‫ربيعسسسه ابسسسن الحارث ابسسسن عبدالمطلب مسسسي‬
‫فرمايد‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪33‬‬

‫«او و فضسل ابسن عباس خدمست رسسول خدا‬

‫صلى الله عليه و آله و سلم رفتند و از ايشان‬
‫خواسستند كسه آنهسا را در بيست المال اسستخدام‬
‫فرمايسد تسا اينكسه بتواننسد از حقوقسي كسه از ايسن‬
‫راه بدست مي آورند ازداوج كنند‪ ،‬رسول خدا‬
‫صلى الله عليه و آله و سلم فرمودند‪:‬‬
‫(إن الصدقه ل تنبغي لل ممد إنا هي أوساخ الناس) «براي‬
‫آل محمسسد صسسدقه مناسسسب نيسسست زيرا كسسه‬
‫صدقه چرك مال مردم است »‪.‬‬
‫آنگاه دسستور دادنسد كسه آنهسا ازدواج كننسد و‬
‫مهرشان را از سهم خمس پرداختند‪».‬‬
‫بعضسي علماء از جمله امام شافعسي و امام‬
‫احمسد‪ ،‬بنسي مطلب بسن عبسد مناف را در تحريسم‬
‫صدقه به بني هاشم ملحق كرده اند‪ ،‬به دليل‬
‫اينكسه در گرفتسن سسهم خمسس الخمسس بسا هسم‬
‫شريسك بودنسد‪ ،‬زيرا در حديثسي كسه امام بخاري‬
‫در صسسسحيحش (شماره ‪ )3140‬از جسسسبير ابسسسن‬
‫مطعم روايت مي كند آمده است كه‪:‬‬
‫«پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم به بني‬
‫هاشم و بنسي مطلب سسهم دادنسد و به برادران‬
‫ديگرشان مانند بني عبد شمس و نوفل سهم‬
‫ندادنسد‪ ،‬معنايسش ايسن اسست كسه بنسي هاشسم و‬
‫بني مطلب در يك حكم بودند‪».‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪34‬‬

‫همسران پيامبر‬
‫صلى الله عليه و آله و سلم‬
‫دربارة اينكسسه همسسسران پيامبرسس رضسسي الله‬
‫عنهسسن در آل بيسست ايشان داخلنسسد دليلش ايسسن‬
‫ارشاد خداوندي است‪:‬‬
‫وَ َقرْ نَ فِي بُيُوتِ ُكنّ وَل َتَبرّجْ َن تََبرّ جَ الَا ِهلِيّ ِة الُولَى َوأَ ِقمْ نَ ال صّلةَ وَآتِيَ‬
‫ال ّزكَاةَ َوأَطِعْ نَ اللّ َه وَرَ سُولَ ُه ِإنّمَا ُيرِي ُد اللّ هُ لُِي ْذهِ بَ عَ ْنكُ ُم الرّجْ سَ َأهْ َل البَيْ تِ‬
‫َوُيطَ ّه َركُ مْ َت ْطهِيا وَا ْذ ُكرْ نَ مَا يُ ْتلَى فِي بُيُوتِ ُكنّ مِ نْ آيَا تِ اللّ ِه وَالِ ْكمَ ِة ِإنّ اللّ هَ‬
‫كَانَ َلطِيفا خَبِيا الحزاب‪.32-34:‬‬
‫«و در خانسسه هاي خود بمانيسسد و چون زينسست‬
‫نمايي (عصر) جاهليت پيشين زينت ننماييد و‬
‫نماز بر پاي داريسسسسسد و زكات بپردازيسسسسسد و از‬
‫خداوند و رسولش فرمان بريد‪‌ .‬اي اهل بيت!‬
‫جز اين نيست كه خداوند مي خواهد پليدي را‬
‫از شمسا دور كنسد و چنانكسه بايسد شمسا را پاكيزه‬
‫گردانسد و هسر آنچسه را كسه از آيسه هاي خداونسد و‬
‫حكمسست در خانسسه هايتان خوانده مسسي شود ياد‬
‫ن آگاه است‪».‬‬ ‫كنيد‪ ،‬بي گمان خداوند باريك بي ِ‬
‫ايسن آيسه بسه طور حتسم دللت مسي كنسد كسه‬
‫امهات المؤمنيسسن در اهسسل بيسست داخلنسسد‪ ‌،‬زيرا‬
‫سسياق قبسل و بعسد از ايسن آيسه خطاب بسه آنهسا‬
‫است‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪35‬‬

‫دفع يك اشكال‬
‫بايد توجه داشت كه ايسن بسا روايتسي كسه در‬
‫صسسحيح مسسسلم (شماره ‪ )2424‬بسسه نقسسل از ام‬
‫المؤمنين عايشه رضي الله عنها آمده منافات‬
‫ندارد‪.‬‬
‫ملحظسسه فرمائيسسد‪ :‬حضرت عايشسسه رضسسي‬
‫الله عنها مي فرمايد‪:‬‬
‫«پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم هنگام‬
‫چاشست كسسايي كسه از موي سسياه بافتسه شده‬
‫بود بر تسسن داشتنسسد و از خانسسه بيرون رفتنسسد‪،‬‬
‫حسسسن ابسسن علي آمسسد او را باخود زبر كسسساء‬
‫داخسسل كردنسسد‪‌ ،‬سسسپس حسسسين آمسسد بسسا ايشان‬
‫داخسسل شسسد‪ ،‬سسسپس فاطمسسه آمسسد او را داخسسل‬
‫كردند سپس علي آمد او را هم داخل كردند‪‌ ،‬‬
‫آنگاه فرمودند‪:‬‬
‫(إنا يريد ال ليذهب عنكم الرجس أهل البيت و يطهركم تطهيا)‬
‫« اي اهسل بيست! خداونسد مسي خواهسد پليدي‬
‫را از شمسسا دور كنسسد و چنانكسسه بايسسد شمسسا را‬
‫پاكيزه گرداند»‪.‬‬
‫زيرا آيسسسسة كريمسسسسه دللت آشكار دارد كسسسسه‬
‫امهات المؤمنين در اين فضيلت داخلند چونكه‬
‫خطاب در آيات مذكوره متوجسه آنهسا اسست‪ ،‬و‬
‫علي و فاطمسسه و حسسسن و حسسسين رضسسي الله‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪36‬‬

‫عنهسم بسا دللت سسنت كسه در ايسن حديسث ذكسر‬

‫شده مشمول اين فضيلت مي گردند‪.‬‬
‫دفع يك اشكال ديگر‬
‫اينكسه پيامسبر صسلى الله عليسه و آله و سسلم‬
‫ايسسسن چهار نفسسسر رضسسسي الله عنهسسسم را بطور‬
‫خصوص در اين حديث ذكر فرمودند مستلزم‬
‫ايسن نيسست كسه اهسل بيتسش منحصسر بسه همينهسا‬
‫باشسد و بقيسه را شامسل نشود‪ ،‬حسد اكثسر دللت‬
‫حديسث ايسن اسست كسه آنهسا از خصسوصي تريسن‬
‫افراد اهل بيت ايشان هستند‪.‬‬
‫يك مثال‬
‫مثال دللت ايسسسن آيسسسه بر دخول همسسسسران‬
‫پيامسبر صسلى الله عليسه و آله و سسلم در اهسل‬
‫بيتسش و دللت حديسث حضرت عائشسه رضسي‬
‫الله عنها كه گذشت بر دخول علي و فاطمه‬
‫و حسسن و حسسين رضسي الله عنهسم در اهسل‬
‫بيتش مثل دللت اين ارشاد خداوندي است‪:‬‬
‫ي أحيق أن تقوم فييه‬
‫س َعلَى التّ ْقوَى مِنيْ َأوّلِ َيوْم ٍ‬
‫َلمَسيْجِ ٌد أُسيّ َ‬
‫(التوبة‪.)108:‬‬
‫« به راستي مسجدي كه از روز نخست بر‬
‫تقوي بنيان نهاده شده است سزاوار تر است‬
‫كه در آن بايستي»‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪37‬‬

‫كسه مراد از آن مسسجد قباء اسست‪ .‬و دللت‬

‫سسنت در حديثسي كسه امام مسسلم در صسحيحش‬
‫(شماره ‪ )1397‬نقل مي كند كه‪:‬‬
‫« مراد از مسسسجدي كسسه بر تقوي بنسسا شده‬
‫مسسسجد خود حضرت صسسلى الله عليسه و آله و‬
‫سلم است»‪.‬‬
‫‌ايسن مثال را شيسخ السسلم ابسن تيميسه رح ة ال‬
‫علييه در رسسساله اش «فضسسل اهسسل البيسست و‬
‫حقوقهم» (ص ‪ )21-20‬ذكر كرده است‪.‬‬
‫همسسران حضرتسش صسلى الله عليسه و آله و‬
‫سلم در لفظ «آل» داخلند زيرا مي فرمايند‪:‬‬
‫(إن الصدقة ل تل لحمد و ل لل ممد)‬
‫«بسي ترديسد براي محمسد و آل محمسد صسدقه‬
‫حلل نيست»‪.‬‬
‫دللت حديسث از اينجاسست كسه از خمسس بسه‬
‫اٌمهات المؤمنين سهم داده مي شد‪.‬‬
‫و همچنيسسسن روايسسست ابسسسن ابسسسي شيبسسسه در‬
‫مصسنفش (ج ‪)3/214‬كسه بسا اسسناد صسحيح از ابسن‬
‫ابي مليكه نقل مي كند كه‪:‬‬
‫(إ نّ خالد بن سعيد بعث إل عائشه ببقرة من الصدقة فردتا و قالت‪ :‬إنا‬
‫آل بيت ممد صلى ال عليه و آله و سلم ل تل لنا الصدقة)‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪38‬‬

‫« خالد بسسن سسسعيد خدمسست حضرت عائشسسه‬

‫رضسي الله عنهسا از مال صسدقه گاوي فرسستاد‪،‬‬
‫ام المؤمنيسسن آنرا رد كرد و فرمود‪ :‬براي «مسسا‬
‫اهل بيت محمد» صلى الله عليه و آله و سلم‬
‫صدقه حلل نيست»‪.‬‬
‫دلئلي بر دخو ل ازواج مطهرات در اهل بيت‬
‫ابسسن قيسسم رحمـــة الله عليـــه در كتابسسش جلء‬
‫الفهام (ص ‪ )332-331‬در تأييسد كسساني كسه بسه‬
‫دخول ازواج مطهرات در اهسل بيست حضرتسش‬
‫صسسلى الله عليسسه و آله و سسسلم قائل هسسستند‬
‫دلئلي ذكر مي كند از جمله مي فرمايد‪ :‬آنها‬
‫مي گويند‪:‬‬
‫« اينكسسه عمومسسا همسسسر جزو اهسسل بيسست‬
‫شخسسص بشمار مسي رود‪ ‌،‬بخصسسوص همسسسران‬
‫پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم علتش اين‬
‫اسست كسه آنرا بسه نسسب تشسبيه مسي كننسد چون‬
‫رابطسه آنهسا بسا پيامسبر صسلى الله عليسه و آله و‬
‫سلم قطع نشده است به دليل اينكه آنها چه‬
‫در حيات و چسه بعسد از وفات حضرتسش صسلى‬
‫الله عليه و آله و سسلم بر غيسر ايشان حرامنسد‪،‬‬
‫چون مادر همه مؤمنان هستند‪ ،‬لذا آنها چه در‬
‫دنيسسا و چسسه در آخرت همسسسران خود پيامسسبر‬
‫صسسلى الله عليسسه و آله و سسسلم هسسستند‪ ‌،‬پسسس‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪39‬‬

‫سببي كه آنها با پيامبر صلى الله عليه و آله و‬

‫سسسلم هسسستند يعنسسي نكاح‪ ،‬قائم مقام نسسسب‬
‫است‪ .‬لذا پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم‬
‫فرموده اند كه به آنها درود فرستاده شود‪ ،‬به‬
‫هميسسن جهسست اسسست كسسه بنسسا بر قول صسسحيح‪-،‬‬
‫چنانكسه امام احمسد رحمسة الله عليسه نيسز بر ايسن‬
‫باور اسسست‪ -‬صسسدقه بر آنهسسا حرام اسسست زيرا‬
‫صسدقه چرك مال مردم اسست‪‌ ،‬و خداونسد شان‬
‫و منزلت ايسن شخصسيت اسستثنائي‪ -‬صسلى الله‬
‫عليسسه و آله و سسسلم‪ -‬و اهسسل بيسست ايشان را از‬
‫چرك مال مردم محفوظ داشته است‪.‬‬
‫مسن(ابنس سقيم)س تعجسب سميس سکنم كسه چگونسه‬
‫همسسران ايشان در ايسن فرموده حضرت (اللهيم‬
‫اجعل رزق آل ممد قوتا) و در اين فرموده شان درباره‬
‫قربانسسي (اللهيم هذا عين مميد وآل مميد) و در فرموده‬
‫حضرت عائشه رضي الله عنها كه (ما شبع آل رسول‬
‫ال صيلى ال علييه و آله و سيلم مين خبيز بر) و در دعاي نماز‬
‫گذار (الل هم صلى علي م مد و علي آل م مد) داخلنسد ولي در‬
‫اين فرموده حضرت (إن الصدقة ل تل لحمد و ل لل ممد)‬
‫داخسل نيسستند بسا اينكسه صسدقه چرك مال مردم‬
‫اسست‪ ،‬قطعسا همسسران رسسول الله صسلى الله‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪40‬‬

‫عليه و آله و سلم از بقيه اولي ترند كه از آن‬

‫پاك و دور باشند‪.‬‬
‫اگـر گفتـه شود سکه صسدقه بر آنان حرام‬
‫اسسسست بر موالي يعنسسسي غلمان و كنيزان آزاد‬
‫شده شان نيسز بايسد حرام باشسد چنانكسه وقتسي‬
‫صدقه بر بني هاشم حرام شد بر موالي شان‬
‫نيز حرام گرديد‪ ،‬به روايت صحيح ثابت است‬
‫كسسه بر بريده كسسه مولي ام المؤمنيسسن حضرت‬
‫عائشه رضي الله عنها بود حرام ندانست؟‬
‫مـي گوئيـم‪ :‬درسست اسست‪ ،‬شبهسة كسساني‬
‫كسه آنرا براي همسسران پيامسبر صسلى الله عليسه‬
‫و آله و سلم حرام دانسته اند همين است‪.‬‬
‫پاســخ ايسسن اسسست كسسه تحريسسم صسسدقه بر‬
‫همسسران پيامسبر اصسالتاٌ نيسست‪ ،‬بلكسه مبنسي بر‬
‫تحريسم آن بر خود رسسول الله صسلى الله عليسه‬
‫و آله و سلم است‪ ،‬زيرا قبل از رابطه آنان با‬
‫پيامسبر صسدقه بر آنان حلل بوده اسست‪ ،‬پسس‬
‫آنهسسا در ايسسن تحريسسم فرع هسسستند و تحريسسم بر‬
‫مولي فرع تحريم بر سيد است‪ ،‬از ‌آنجايي كه‬
‫تحريم بر بني هاشم اصل بود‪ ،‬بر موالي شان‬
‫نيسز بسه تبسع آنان حرام گرديسد‪ ،‬و چونكسه تحريسم‬
‫بر همسران حضرتش صلى الله عليه و آله و‬
‫سسلم تابسع بود ممكسن نبود كسه تحريسم موالي بر‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪41‬‬

‫آنان بنسسا شود زيرا كسسه فرع بر فرع بنسسا نمسسي‬

‫شود‪(.‬بسسا عرض پوزش سسازس سعمومس سخوانندگان‬
‫عزيز)‬
‫گفته اند‪ ،‬خداوند متعال فرموده‪:‬‬
‫ب ضِعْ َفيْ نِ‬
‫ف َلهَا العَذَا ُ‬
‫يَا نِ سَاءَ النّبِيّ مَ نْ يَأْ تِ مِ ْن ُكنّ بِفَاحِشَه ُمبَيّنه ُيضَاعَ ْ‬
‫َوكَانَ َذِلكَ عَلَى اللّهِ يَسِيا الحزاب‪30:‬‬
‫«اي زنان پيامسسبر‪ ،‬هسسر كسسس از شمسسا كار‬
‫ناشايسست آشكاري انجام دهسد‪ ،‬عذاب در حق ّس‬
‫او دوچندان افزوده مسسسسسسي شود‪ .‬و ايسسسسسسن بر‬
‫خدواند آسان است‪».‬‬
‫وَاذْ ُكرْ نَ مَا ُي ْتلَى فِي ُبيُوتِ ُكنّ مِ نْ آيَا تِ اللّ ِه وَالِ ْكمَ ِة ِإنّ اللّ هَ كَا َن َلطِيفا‬
‫خَبِيا (الحزاب‪)34:‬‬
‫«و هسسر آنچسسه را كسسه از آيسسه هاي خداونسسد و‬
‫حكمست در خانسه هايتان خوانده مسي شود‪ ،‬ياد‬
‫ن آگاه‬‫كنيسسسد‪ ،‬بسسسي گمان خداونسسسد باريسسسك بي ِسسس‬
‫است»‪.‬‬
‫سپس مي فرمايد‪:‬‬
‫بنابر ايسسن همسسسران پيامسسبر در اهسسل بيسست‬
‫داخسل هسستند زيرا ايسن خطاب در سسياق ذكسر‬
‫آنان است و به هيچ عنوان درست نيست كه‬
‫آنان از بخشسسي از ايسسن خطاب خارج گردانيده‬
‫شوند»‪ .‬پايان سسسخنان ابسسن قيسسم رحمسسة الله‬
‫عليه‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪42‬‬

‫دليلي ديگر‬
‫دليسل ديگري كسه بر تحريسم صسدقه بر موالي‬
‫بنسسي هاشسسم دللت دارد روايسست ابسسو داود در‬
‫سنن (شماره ‪ )1650‬و ترمذي (شماره ‪ )657‬و‬
‫نسائي (شماره ‪ )2611‬است كه با سند صحيح‬
‫ثابت شده‪ ،‬البته لفظ ذيل از أبو داود است‪.‬‬
‫«از ابسو رافسع روايست شده كسه پيامسبر صسلى‬
‫الله عليسسسسه و آله و سسسسسلم شخصسسسسي را براي‬
‫گرفتسسن صسسدقه‪ -‬زكات‪ -‬از بنسسي مخزوم مكلف‬
‫فرمودند‪ ‌،‬آن شخص به أبو رافع گفت تو هم‬
‫با من بيا‪‌ ،‬تا اينكه به تو هم از مزد دريافتي‪،‬‬
‫چيزي برسسد‪ ،‬گفست بايسد از پيامسبر صسلى الله‬
‫عليسسه و آله و سسسلم بپرسسسم‪ ،‬وقتسسي پرسسسيد‬
‫فرمودنسسد‪( :‬مولي القوم مين انفسيهم وانيا ل تلي لنيا الصيدقة)‬
‫«مولي هسر قومسي از خود آنان بحسساب مسي‬
‫آيد و براي ما صدقه حلل نيست»‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪43‬‬

‫فصل دوم‬

‫خلصة عقيدة اهل سنت و جماعت‬

‫دربارة اهل بيت‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬

‫اعتدال در عقيده‬
‫عقيدة اهسسل سسسنت و جماعسست در تمامسسي‬
‫مسسسائل اعتقادي عقيدة معتدل بيسسن افراط و‬
‫تفريسسسط اسسسست‪ ،‬از جمله عقيده شان دربارة‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪44‬‬

‫اهسل بيست رسسول الله صسلى الله عليسه و آله و‬

‫سلم‪.‬‬
‫‌زيرا آنان هسر زن و مرد مسسلماني را كسه از‬
‫نسل عبدالمطلب باشد دوست مي دارند‪.‬‬
‫همچنيسن تمام همسسران پيامسبر صسلى الله‬
‫عليسه و آله و سسلم را دوسست مسي دارنسد و بسه‬
‫همسه احترام ميگذارنسد‪ ،‬و باعدل و انصساف‪ ،‬و‬
‫بدور از هرگونسسسه هوا پرسسسستي و تندروي هسسسر‬
‫كسسسي را در همان مقام و منزلتسسي قرار مسي‬
‫دهند كه مستحق آن است‪.‬‬
‫كما اينكه اهل سنت به كساني كه خداوند‬
‫بسه آنان هسم افتخار ايمان و هسم افتخار نسسب‬
‫قرابت حضرتش صلى الله عليه و آله و سلم‬
‫را عنايت فرموده احترام مي گذارند‪.‬‬
‫‌ پسس صسحابي اي كسه از اهسل بيست رسسول‬
‫الله صسسلى الله عليسسه و آله و سسسلم باشسسد‪ ،‬از‬
‫يكرو او را بسه خاطسر ايمان و تقوا و صسحبتش‬
‫با آن حضرت صلى الله عليه و آله و سلم‪ ،‬و‬
‫از سسسوي ديگسسر بخاطسسر افتخار و قرابتسسش بسسا‬
‫رسسسسول الله صسسسلى الله عليسسسه و آله و سسسسلم‬
‫دوست مي دارند‪.‬‬
‫و كسسي كسه از اهسل بيست باشسد امسا صسحابي‬
‫نباشسد او را بسه خاطسر ايمان و تقوا و نزديكسي‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪45‬‬

‫اش بسا رسسول گرامسي صسلى الله عليسه و آله و‬

‫سلم دوست مي دارند‪.‬‬
‫يك قاعدة مهم‬
‫پسس اهسل سسنت معتقدنسد كسه افتخار نسسب‬
‫تابسع افتخار ايمان اسست‪ ،‬كسسي كسه خداونسد او‬
‫را بسسا هسسر دو نعمسست (ايمان و نسسسب رفيسسع)‬
‫افتخار بخشيده باشسسد براسسستي كسسه دو مدال‬
‫افتخار يكجسا برده اسست‪ ،‬و كسسي كسه توفيسق‬
‫نعمست ايمان را نيافتسه باشسد نسسب شريسف و‬
‫رفيسسع نفعسسي بسسه او نخواهسسد رسسساند‪ ،‬چنانكسسه‬
‫خداوند متعال مي فرمايد‪:‬‬
‫ِإنّ َأ ْكرَمَكُ ْم عِنْ َد اللّ ِه َأتْقَاكُمْ « بدرستيكه مكرم ترين‬
‫شما در نزد خدا پرهيزگارترين شماست»‪.‬‬
‫و رسسسول گرامسسي صسسلى الله عليسسه و آله و‬
‫سسسلم در پايان حديسسث طولنسسي اي كسسه امام‬
‫مسسلم آنرا بسه روايست أبسو هريره درصسحيحش‬
‫نقل كرده (شماره ‪ )2699‬مي فرمايد‪:‬‬
‫(من بطأ به عمله ل يسرع به نسبه) «كسي كه عملش او‬
‫را عقسب بيندازد نسسبش او را نمسي توانسد جلو‬
‫بيندازد»‪.‬‬
‫شرح حديث‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪46‬‬

‫حافظ ابن رجب رحة ال عليه در شرح اين حديث‬

‫در كتاب ارزشمندش جامسسسع العلوم والحكسسسم‬
‫ص ‪ 308‬مي فرمايد‪:‬‬
‫«و معنايسش ايسن اسست كسه عمسل‪ ،‬انسسان را‬
‫بسه درجات عالي بهشست در آخرت مسي رسساند‬
‫لذا خداوند متعال مي فرمايد‪:‬‬
‫َاتي ِممّاي عَ ِملُوا و هسر كسسي را از آنچسه‬
‫َولِكُلّ دَ َرج ٌ‬
‫عمل كرده درجاتي خواهد بود»‪.‬‬
‫پسس كسسي كسه عملش او را در نزد خداونسد‬
‫بسسسه درجات عالي نرسسسساند نسسسسبش نخواهسسسد‬
‫توانسست او را جلو بيندازد تسا اينكسه آن درجات‬
‫را كسسب كنسد‪ ،‬زيرا خداونسد در مقابسل عمسل‬
‫پاداش مي دهد نه نسب‪ ،‬چنانكه مي فرمايد‪:‬‬
‫فَِإذَا ُن ِفخَ فِي الصّو ِر فَل َأنْسَابَ َبيَْنهُ ْم َيوْمَئِ ٍذ وَل يََتسَا َءلُونَ‬
‫مؤمنون‪101:‬‬
‫«آنگاه چون در صسسور دميده مسسي شود‪ .‬آن‬
‫روز در ميانشان پيوند هاي خويشاوندي نباشد‬
‫و از همديگر نپرسند»‪.‬‬
‫وخداوند همواره امر فرموده كه با عمل به‬
‫سسسوي آمرزش و مغفرت او بشتابيسسم‪ ،‬سسچنانکه‬
‫ميفرمايد‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪47‬‬

‫ظ وَالعَافِيَ عَ نِ النّا سِ‬

‫ضرّاءِ وَا لْكَا ِظمِيَ ال َغيْ َ‬
‫سرّاءِ وَال ّ‬
‫الذِي نَ يُ ْنفِقُو نَ فِي ال ّ‬
‫سنِيَ‬
‫وَاللّ ُه ُيحِبّ ا ُلحْ ِ‬
‫ال عمران‪134 :‬‬
‫«آنان كسسه در آسسسايش و سسسختي انفاق مسسي‬
‫كننسسد و خشسسم (خود) را فرو مسسي خورنسسد و از‬
‫(تقصسسسسسير) مردم درميگذرنسسسسسد‪ .‬و خداونسسسسسد‬
‫نيكوكاران را دوست مي دارد»‪.‬‬
‫و همچنين مي فرمايد‪:‬‬
‫وَالذِينَ هُم بِآيَاتِ َرّبهِ ْم ُيؤْمِنُونَ‬ ‫شفِقُونَ‬
‫شيَه َرّبهِمْ مُ ْ‬
‫ِإنّ الذِينَ هُمْ مِنْ خَ ْ‬
‫ش ِركُو نَ وَالذِي نَ ُي ْؤتُو نَ مَا آتَوا وّ ُقلُوُبهُ ْم وَ ِجلَ ٌة َأّنهُ مْ‬
‫وَالذِي نَ هُم ِب َرّبهِ مْ لَا يُ ْ‬
‫ال َرّبهِ ْم رَاجِعُونَ أُولَِئكَ يُسَا ِرعُونَ فِي الَ ْيرَاتِ َوهُمْ َلهَا سَابِقُونَ‬
‫مؤمنون‪.61 -57:‬‬
‫«آنان كسسه از ترس پروردگاشان هراسسسانند‬
‫وكسساني كسه بسه آيات پروردگارشان ايمان مسي‬
‫آورنسسد و كسسساني كسسه بسسه پروردگارشان شرك‬
‫نمي ورزند و كساني كه آنچه را بايد (در را هِ‬
‫خدا) بدهنسد‪ ،‬مي دهنسد و دلهايشان از اينكسه به‬
‫سسوي پروردگارشان باز خواهنسد گشست بيمناك‬
‫است اينانند كه در (راهِ) نيكيها تلش مي كنند‬
‫و اينان در انجام آن پيشتازند»‪.‬‬
‫سسپس نصسوصي را ذكسر كرده كسه بسه اعمال‬
‫نيك تشويق مي كند و اينكه وليت و دوستي‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪48‬‬

‫رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم فقط‬

‫بسسا تقوا و عمسسل نيسسك بدسسست مسسي آيسسد‪ ،‬آنگاه‬
‫مطلب را بسسه حديثسسي از صسسحابه جليسسل القدر‬
‫حضرت عمرو بسن العاص رضسي الله عنسه كسه‬
‫در صسسسسحيح بخاري (شماره ‪ )5990‬و صسسسسحيح‬
‫مسسسلم (شماره ‪ )215‬نقسسل گرديده بسسه پايان‬
‫مي برد بدين شرح كه‪:‬‬
‫شاهد بر آنچه عرض كرديم حديث حضرت‬
‫عمرو بسن العاص رضسي الله عنسه در صسحيحين‬
‫اسسست سسکه از پيامسسبر صسسلى الله عليسسه و آله و‬
‫سلم شنيده است كه مي فرمودند‪:‬‬
‫(إن آل أب فلن ليسوا ل باولياء و إنا ول ال و صال الومني)‪.‬‬
‫«آل فلني دوستان من نيستند دوست من‬
‫خداوند و مؤمنان نيكوكارند»‪.‬‬
‫إشارهس سمي س فرمايسسد كسسه دوسسستي و وليسست‬
‫ايشان با خويشاوندي بدست نمي آيد هر چند‬
‫كسه خويشاونسد نزديسك باشسد‪ ،‬بلكسه بسا ايمان و‬
‫عمسل نيسك حاصسل مسي شود پسس كسسي كسه از‬
‫نظسسر ايمان و عمسسل كاملتسسر باشسسد از نظسسر‬
‫دوسستي و وليست بسا ايشان نزديكتسر اسست حال‬
‫چسه قرابست و خويشاوندي بسا حضرتسش صسلى‬
‫الله عليسسه و آله و سسسلم داشتسسه باشسسد و چسسه‬
‫نداشته باشد‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪49‬‬

‫يك شعر جالب!‬

‫شاعري در اين خصوص چنين مي سرايد‪:‬‬
‫لعمرك ما النسان ال بدينه‬
‫فل تترك التقوي اتكال علي النسب‬
‫لقد رفع السلم سلمان فارس‬
‫وقد وضع الشرك النسيب اباليب‬

‫بدان كه ارزش انسان جز با دين او نيست‬

‫پس به اميد خويشاوندي تقوي‬
‫را فرو نگذار‬
‫اسسلم بسه سسلمان فارسسي شخصسيت رفيسع‬
‫بخشيد‬
‫ب خويشاونسد‬ ‫امسا شرك‪ ،‬أبسو له ِس‬
‫را به پستي كشيد»‪.‬‬
‫*******‬
‫پايان سخنان ابن رجب رحة ال عليه‪.‬‬
‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪50‬‬

‫فصل سوم‬

‫فضائل اهل بيت در قرآن كريم‬

‫٭٭٭٭٭٭٭‬

‫خداوند متعال مي فرمايد‪:‬‬

 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪51‬‬

‫يَا َأّيهَا النّبِيّ قُ ْل لِأَ ْزوَاجِ كَ إِ ْن كُنُْتنّ ُت ِردْ نَ الَيَا َة ال ّدنْيَا وَزِينََتهَا فََتعَاليْ نَ‬
‫أُمَتّعْ ُكنّ َوأُ َسرّ ْح ُكنّ َسرَاحا َجمِيلً َوإِن كُنُتنّ ُت ِردْ نَ اللّ َه وَرَ سُولَ ُه وَالدّارَ ال ِخ َرةَ‬
‫فَإِنّ اللّ َه َأعَدّ ِل ْلمُحْ سِنَاتِ مِنكُنّ أَ ْجرًا َعظِيمًا يَا نِ سَاء النّبِيّ مَن يَأْ تِ مِنكُنّ‬
‫سيًا وَمَن‬
‫ك عَلَى اللّ ِه يَ ِ‬
‫ف لَهَا العَذَا بُ ضِعْ َفيْ ِن َوكَا نَ َذلِ َ‬
‫بِفَا ِحشَةٍ مَّبيَّنةٍ ُيضَاعَ ْ‬
‫يَقْنُ تْ مِنكُنّ ِللّ هِ وَ َر سُولِهِ َوتَ ْعمَلْ صَالًا ّن ْؤتِهَا أَ ْجرَهَا َم ّرتَيْ نِ َوأَعْتَدْنَا لَهَا ِرزْقًا‬
‫خضَعْنَ بِال َقوْلِ َفَي ْطمَعَ‬
‫َكرِيًا يَا نِسَاء النّبِيّ لَسُْتنّ كََأحَدٍ مّ َن النّسَاء ِإنِ اتّ َقيُْتنّ َفلَا َت ْ‬
‫ض وَ ُقلْ نَ َق ْولًا مّ ْعرُوفًا وَ َقرْ َن فِي بُيُوتِكُنّ َولَا تََبرّجْ نَ تََبرّ جَ‬
‫الذِي فِي َقلْبِ هِ َمرَ ٌ‬
‫صلَا َة وَآتِيَ ال ّزكَاةَ َوأَطِعْ نَ اللّ هَ وَ َر سُولَهُ ِإّنمَا ُيرِيدُ اللّ هُ‬
‫الَاهِلِيّةِ الُولَى َوأَ ِقمْ نَ ال ّ‬
‫لِيُ ْذهِ بَ عَنكُ ُم الرّجْسَ َأهْ َل البَيْتِ َوُي َطهّ َركُمْ َت ْط ِهيً وَا ْذ ُكرْنَ مَا يُ ْتلَى فِي ُبيُوتِكُنّ‬
‫َاني َلطِيفا َخبِيا الحزاب‪-28:‬‬
‫ّهي ك َ‬
‫ّهي وَالِ ْكمَ ِة إِنّ الل َ‬
‫َاتي الل ِ‬
‫ِني آي ِ‬
‫م ْ‬
‫‪.34‬‬
‫«اي پيامسبر! بسه زنانست بگسو‪ :‬اگسر زندگانسي‬
‫مل آن را خواسسته باشيسد‪ ،‬پسس بياييسد‬ ‫دنيسا و تج ّس‬
‫تا شما را بهره مند كنم و به رها كردني نيك‬
‫رهايتان سسسازم و اگسسر خداونسسد و رسسسول او و‬
‫سسسراي آخرت را خواسسسته باشيسسد‪( ،‬بدانيدكسسه)‬
‫خداونسسسسد براي نيكوكارانتان پاداشسسسسسي بزرگ‬
‫فراهم ديده است‪ .‬اي زنان پيامبر! هركس از‬
‫ت آشكاري انجام دهسسسد‪،‬‬ ‫شمسسسا كار ناشايسسسس ِ‬
‫عذاب در ح قّ او دوچندان افزوده مي شود‪ .‬و‬
‫اين (كار) بر خداوند آسان است و هر كس از‬
‫شمسسا كسسه در برابر خداونسسد و پيامسسبرش گردن‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪52‬‬

‫نهسسد و كار شايسسستي انجام دهسسد‪ ،‬پاداشسسش را‬

‫دوباره بسسسه او مسسسي دهيسسسم‪ .‬و برايسسسش روزي‬
‫ارزشمنسد فراهسم مسي سسازيم اي زنان پيامسبر!‬
‫شمسا ماننسد هيسچ يسك از (سساير) زنان نيسستيد‪،‬‬
‫اگسسر تقوا داريسسد پسسس در سسسخن گفتسسن نرمسسي‬
‫نكنيسسد تسسا مباداس سآن كسسسي كسسه در دل خويسسش‬
‫بيماري دارد به طمع بيفتد‪ .‬و سخني شايسته‬
‫بگوييد و در خانه هاي خود بمانيد وچون زينت‬
‫ي(عصسر)جاهليست پيشيسن زينست ننماييسد و‬ ‫نماي ِس‬
‫نماز برپاي داريد و زكات بپردازيد و از خداوند‬
‫و رسولش فرمان بريد‪ .‬اي اهل بيت! جز اين‬
‫نيسسست كسسه خداونسسد مسسي خواهسسد پليدي را از‬
‫شمسسا‪ ،‬دور كنسسد و چنانكسسه بايسسد شمسسا را پاكيزه‬
‫گردانسد و هسر آنچسه را كسه از آيسه هاي خداونسد و‬
‫حكمسست در خانسسه هايتان خوانده مسسي شود ياد‬
‫ن آگاه‬‫كنيسسسد‪‌ ،‬سسسبي گمان خداونسسسد باريسسسك بي ِسسس‬
‫است»‪.‬‬
‫پس اين ارشاد خداوندي‪:‬‬
‫س َأهْلَ البَيْ تِ َوُي َط ّهرَكُ مْ َت ْطهِيا‬
‫ب عَنْكُ مُ الرّجْ َ‬
‫ِإنّمَا ُيرِيدُ اللّ ُه لِيُ ْذهِ َ‬
‫(الحزاب‪. )33:‬‬
‫دللت بر فضيلت خويشاوندي رسسسسول الله‬
‫صسسلى الله عليسسه و آله و سسسلم مسسي كنسسد و آل‬
‫بيست و خويشاوندان ايشان كسساني هسستند كسه‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪53‬‬

‫صسسسسسدقه بر آنان حرام اسسسسسست‪ ،‬بخصسسسسسوص‬

‫همسران و نوادگان ايشان‪ ،‬چنانكه گذشت‪.‬‬
‫فضائلي ديگر براي مادران مؤمنان‬
‫آيات مذكوره فضائل ديگري را نيسسسسسز براي‬
‫همسران ايشان در بر دارد از جمله‪:‬‬
‫اول‪ :‬اينكه به آنان اختيار داده شد كه دنيا‬
‫و زينست دنيسا را مسي خواهنسد يسا خدا و رسسولش‬
‫و سراي آخرت را؟ كه آنان خدا و رسول خدا‬
‫و سسسسراي آخرت را برگزيدنسسسد‪( .‬رضسسسي الله‬
‫عنهسسن و أرضاهسسن) «خداونسسد از آنان خوشنود‬
‫باد و آنان را خوشنود بگرداند»‪.‬‬
‫دوم‪ :‬همچنيسسن از ديگسسر فضائل آنان ارشاد‬
‫گرامسي (وأزواجيه أمهاتمي) اسست كسه خداونسد آنان را‬
‫مادران مؤمنان خوانده است‪.‬‬
‫و امسا آيسه مباركسه‪ُ :‬قلْ ل أَسيْالكُمْ َعلَي ِ‬
‫ْهي أَجْرا ال ا َل َو ّدةَ فِي‬
‫ال ُق ْربَى‬
‫شوري‪23:‬‬
‫«بگسسو‪ :‬بر (رسسساندن) آن مزدي از شمسسا در‬
‫خواسسسسست نمسسسسي كنسسسسم‪ ،‬ولي بايسسسسد در ميان‬
‫خويشاوندان دوستي پيشه كنيد»‪.‬‬
‫قول صحيح در تفسير آيه‬
‫قول صسسحيح در تفسسسير آيسسه ايسسن اسسست كسسه‬
‫منظور بطون(يعنيس سقبايلس سمرتبطس سبا) قريسش‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪54‬‬

‫اسسسسست‪ ،‬چنانكسسسسه بيان آن در صسسسسحيح بخاري‬

‫(شماره ‪ )4818‬نقسسسسسل گرديده اسسسسسست‪ ،‬امام‬
‫بخاري رحمسة الله سعليه (بعسد از ذكرسسند) مسي‬
‫فرمايد‪:‬‬

‫نظر ابن عباس‬

‫«از عبدالله ابسسن عباس رضسسي الله عنهمسسا‬
‫روايسست اسسست كسسه در بارة‌ آيسسه(ال الودة في القربي)‬
‫سؤال شد‪ ،‬سعيد ابن جبير فرمود‪( :‬قربي آل‬
‫محمسسد صسسلى الله عليسسه و آله و سسسلم) سسمراد‬
‫است‪ ،‬ابسسسن عباس فرمود‪ :‬عجله كردي هيسسسچ‬
‫قسسبيله اي از قبايسسل قريسسش نبود مگسسر اينكسسه‬
‫پيامسسبر صسسلى الله عليسسه و آله و سسسلم بسسا آنان‬
‫خويشاوندي داشسست‪( :‬إل أن تصيلوا ميا بيني و بينكيم مين‬
‫قرابيية)؟ منظور ايسسسن اسسسست كسسسه‪« :‬روابسسسط‬
‫خويشاوندي خود را بسسسا مسسسن بر قرار داشتسسسه‬
‫باشيد»‬

‫نظر ابن كثير‬

‫ابن كثير در تفسير اين آيه مي فرمايد‪:‬‬
‫« يعني بگو اي محمد به مشركين از كفار‬
‫قريش‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪55‬‬

‫(ل أسيألكم علي هذا البلغ و النصيح لكيم مال تعطونييه‪ ،‬و إناي أطلب‬
‫من كم أن تكفوا شر كم ع ن و تذرو ن أبلغ ر سالت ر ب إن ل تن صرون‪ ،‬فل‬
‫تؤذون با بين و بينكم من القرابة)‬
‫« من در قبال اين تبليغ و نصيحت شما‪ ،‬از‬
‫شمسا مالي نمسي طلبسم كسه بسه مسن بدهيسد‪ ،‬آنچسه‬
‫از شمسسا مسسي خواهسسم ايسسن اسسست كسسه شسسر و‬
‫گزندتان را از مسن باز داريسد تسا اينكسه رسسالت‬
‫پروردگارم را ابلغ كنم‪ ،‬شما را به آن قرابتي‬
‫كسسه بيسن مسن و شماسسست اگسر مرا ياري نمسي‬
‫كنيد پس آزار و اذيتم نرسانيد»‪.‬‬
‫سسپس ابسن كثيسر اثسر ابسن عباس را كسه قبلً‬
‫آورديم ذكر مي كند‪.‬‬
‫تفسير نا درست‬
‫و اما اينكه بعضي هوا پرستان (القربي) را‬
‫در آيسه بسه فاطمسه و علي رضسي الله عنهمسا و‬
‫اولد آنان اختصاص مي دهند درست نيست و‬
‫ادعايسي بسي دليسل اسست‪،‬س زيرا آيسه كريمسه مكسي‬
‫اسسست‪ ،‬و ازدواج علي بسسا فاطمسسه رضسسي الله‬
‫عنهما در مدينه انجام گرفته است‪.‬‬
‫ابن كثير رحة ال عليه مي فرمايد‪:‬‬
‫« نزول آيسسه را بسسه جريانسسي كسسه در مدينسسه‬
‫اتفاق افتاده ربسط دادن دور از واقعيست اسست‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪56‬‬

‫زيرا كه آيه مكي است‪ ،‬و در آن زمان فاطمه‬

‫اولدي نداشتسه زيرا تسا آنزمان ايشان بسا علي‬
‫ازدواج نكرده بوده‪ ،‬ازدواج آنهسا بعسد از غزوه‬
‫بدر در سسسال دوم هجري اتفاق افتاده اسسست‪،‬‬
‫حقيقسست تفسسسير آيسسه كريمسسه همانسسست كسسه‬
‫دانشمنسسد امسست و مفسسسر قرآن عبدالله ابسسن‬
‫عباس رضسي الله عنهمسا بيان فرموده چنانكسه‬
‫امام بخاري رحمة الله عليه روايت مي كند»‪.‬‬
‫سسسپس روايات زيادي از سسسنت رسسسول الله‬
‫صلى الله عليه و آله و سلم و آثاري از ابوبكر‬
‫و عمسر رضسي الله عنهما در فضيلت اهسل بيست‬
‫پيامسبر صسلى الله عليسه و آله و سسلم ذكسر مسي‬
‫كند‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪57‬‬

‫فصل چهارم‬

‫فضائل اهل بيت در سنت مطهر‬

‫٭٭٭٭٭٭٭‬

‫امام مسسلم در صسحيحش (شماره ‪ )2276‬از‬

‫واثله بن اسقع رضي الله عنه روايت مي كند‬
‫كسسه فرمود‪ :‬از رسسسول الله صسسلى الله عليسسه و‬
‫آله و سلم شنيدم كه فرمودند‪:‬‬
‫«خداونسسسد كنانسسسه را از نسسسسل اسسسسماعيل و‬
‫قريش را از كنانه و بني هاشم را از قريش و‬
‫مرا از بني هاشم برگزيد»‪.‬‬
‫حديث عايشه صديقه در فضيلت اهل بيت‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪58‬‬

‫همچنيسن امام مسسلم در صسحيحش (شماره‬

‫‪ )2424‬از ام المؤمنيسن عايشسه صسديقه رضسي‬
‫الله عنها روايت مي كند كه فرمود‪:‬‬
‫«پيامسسبر صسسلى الله عليسسه و آله و سسسلم در‬
‫حالي كه كسايي كه از موي سياه بافته شده‬
‫بود بر خود داشتنسسسد هنگام چاشسسست از خانسسسه‬
‫بيرون رفتنسد‪ ،‬حسسن ابسن علي آمسد او را باخود‬
‫داخسسل كردنسسد‪ ‌،‬سسسپس حسسسين آمسسد بسسا ايشان‬
‫داخسسل شسسد‪ ،‬سسسپس فاطمسسه آمسسد او را داخسسل‬
‫كردند‪ ،‬سپس علي آمد او را هم داخل كردند‪،‬‬
‫‌آنگاه اين آيه را تلوت فرمودند‪:‬‬
‫س َأهْلَ البَ ْيتِ َوُي َط ّهرَكُ ْم َت ْطهِياً‬
‫ِإّنمَا ُيرِيدُ اللّ ُه لِيُ ْذ ِهبَ عَنْ ُكمُ الرّجْ َ‬
‫احزاب‪33:‬‬
‫«اي اهسل بيست! جسز ايسن نيسست كسه خداونسد‬
‫مي خواهد پليدي را از شما دور كند و چنانكه‬
‫بايد شما را پاكيزه گرداند»‪.‬‬
‫حديث سعد بن ابي وقاص در فضيلت اهل بيت‬
‫همچنيسن امام مسسلم در صسحيحش (شماره‬
‫‪ )2404‬از سسعد بسن ابسي وقاص رضسي الله عنسه‬
‫روايست مسي كنسد كسه فرمود‪ :‬هنگامسي كسه آيسه‬
‫كريمه َفقُ ْل تَعَالوْا نَ ْدعُ َأبْنَاءَ نَا َوَأبْنَا َءكُمْ‬
‫ال عمران‪61:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪59‬‬

‫«بگسسو‪ :‬بياييسسد تسسا فرزندانمان و فرزندانتان‬

‫فرا خوانيسسم» نازل گرديسسد رسسسول الله صسسلى‬
‫الله عليسسسه و آله و سسسسلم‪ ،‬علي و فاطمسسسه و‬
‫حسسن و حسسين را فرا خواندنسد و فرمودنسد‪:‬‬
‫(الل هم هؤلء أ هل بي ت) پروردگارا! اينهسا اهسل بيست مسن‬
‫هستند‪.‬‬

‫حديث زيد بن ارقم در فضيلت اهل بيت‬

‫و امام مسسلم در صسحيحش (‪ )2408‬بسا سسند‬
‫خودش از يزيسد بسن حيان روايست مسي كنسد كسه‬
‫گفت‪:‬‬
‫« من و حصسين بن سبره و عمر بن مسسلم‬
‫نزد زيسسد بسسن ارقسسم رفتيسسم‪ ،‬وقتسسي نشسسستيم‬
‫حصسسين بسسه او گفسست‪ :‬زيسسد! تسسو خير بسسسياري‬
‫بدسست آوردي‪ ،‬پيامسبر صسلى الله عليسه و آله و‬
‫سسلم را ديدي و حديسث ايشان را شنيدي و بسا‬
‫ايشان جهاد كردي‪ ،‬و پشسست سسسر ايشان نماز‬
‫خواندي‪ ،‬براسستي كسه تسو خير بسسياري بدسست‬
‫آوردي‪ ،‬زيسد! از آنچسه از رسسول الله صسلى الله‬
‫عليه و آله و سلم شنيده اي برايمان بيان كن‬
‫فرمود‪ :‬برادرزاده مسسن! عمرم زياد شده‪ ،‬و از‬
‫آن زمانس مدت زيادي گذشتسه‪ ،‬بعضسي از آنچسه‬
‫كه از رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪60‬‬

‫بياد داشتسسم فراموش كرده ام پسسس هسسر چسسه‬

‫برايتان بيان كردم قبول كنيسسسد‪ ،‬و هسسسر چسسسه‬
‫نتوانستم وادارم نكنيد‪ ،‬سپس فرمود‪:‬‬
‫روزي رسسسول الله صسسلى الله عليسسه و آله و‬
‫سسلم در سسر چشمسه اي كسه بيسن مكسه و مدينسه‬
‫م ناميده مي شود در ميان ما‬ ‫واقع است و خ ّ‬
‫به ايراد خطبه پرداختند‪ ،‬حمد و ثناي پروردگار‬
‫را بيان فرموده و موعظسه كرده و پنسد دادنسسد‪،‬‬
‫سپس فرمودند‪:‬‬
‫(أ ما بعد أيها الناس ! فإنا أنا بشر يوشك أن يأت رسول رب فأجيب و أنا‬
‫تارك فيكيم ثقليي أولميا كتاب ال فييه الدي والنور فخدوا بكتاب ال و‬
‫استمسكوا به فحث علي كتاب ال و رغب فيه ث قال وأهل بيت أذكركم ال‬
‫ف أهل بيت أذكركم ال ف أهل بيت‪ ،‬أذكركم ال ف أهل بيت‪ ،‬فقال له حصي‬
‫و من أهل بيته يا زيد؟ أليس نساءه من أهل بيته قال نساءه من أهل بيته ولكن‬
‫أهل بيته من حرم الصدقه بعده قال و من هم؟ قال هم آل علي و آل عقيل و‬
‫آل جعفر و آل عباس‪ ،‬قال كل هؤل حرم الصدقه؟ قال نعم!)‬
‫« اما بعد‪ :‬اي مردم! جز اين نيست كه من‬
‫ماننسسد شمسسا بشري هسسستم‪ ،‬عنقريسسب قاصسسد‬
‫پروردگارم خواهسسد آمسسد و مسسن دعوتسسش را‬
‫خواهم پذيرفت‪ -.‬پس اينك كه دارم مي روم‪-‬‬
‫در ميان شمسسا دو چيسسز مسسي گذارم يكسسي كتاب‬
‫الله كسه در آن هدايست و نور اسست‪ ،‬پسس كتاب‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪61‬‬

‫الله را فراگيريسسد و بسسه آن چنسسگ بزنيسسد‪ ،‬آنگاه‬

‫درباره قرآن كريسم ترغيسب و تشويسق نمودنسد‪،‬‬
‫سسپس فرمودنسد‪ :‬و اهسل بيتسم‪ ،‬بسه شمسا درباره‬
‫اهسل بيتسم سسفارش مسي كنسم‪ ،‬بسه شمسا درباره‬
‫اهسل بيتسم سسفارش مسي كنسم‪ ،‬بسه شمسا درباره‬
‫اهسل بيتسم سسفارش مسي كنسم‪ ،‬حصسين پرسسيد‬
‫زيسسد! اهسسل بيسست حضرتسسش كيسسست؟ مگسسر‬
‫همسسسرانش از اهسسل بيتسسش نيسسستند فرمود‪:‬‬
‫همسرانش از اهل بيتش هستند و ليكن اهل‬
‫بيتش كساني هستند كه بعد از ايشان صدقه‬
‫بر آنان حرام اسسسسست كمسسسسا اينكسسسسه در حيات‬
‫حضرتسسسش حرام بوده اسسسست‪ ،‬پرسسسسيد آنهسسسا‬
‫كيسسستند؟ فرمود‪ :‬آل علي و آل عقيــل و‬
‫آل جعفــر و آل عباس‪،‬س سسپس پرسسسيد بر‬
‫همسة اينهسا صسدقه حرام اسست فرمود‪ :‬بله و در‬
‫روايسست ديگري آمده اسسست كسسه گفتيسسم اهسسل‬
‫بيتسش كيسست؟ همسسرانش؟ فرمود خيسر‪ ،‬زن‬
‫مدتسي بسا مرد زندگسي مسي كنسد وقتسي طلقسش‬
‫مسسي دهسسد او بسسه نزد پدر و اقوامسسش بر مسسي‬
‫گردد‪ ،‬اهسل بيتسش اصسل و نسسلش هسستند كسه‬
‫بعد از ايشان هم صدقه بر آنان حرام است»‪.‬‬

‫اينجا به چند نكته بايد اشاره كنيم‪:‬‬

 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪62‬‬

‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫اول‪ :‬اينكه ذكر علي و فاطمه و دو فرزند‬
‫شان رضسسسي الله عنهسسسم اجمعيسسسن در حديسسسث‬
‫كسساء و مباهله كسه گذشست دللت بر انحصسار‬
‫اهسل بيست بسه آنهسا نمسي كنسد‪ .‬آنچسه مسي رسساند‬
‫ايسسن اسسست كسسه آنان خصسسوصي تريسسن افراد‪ ،‬و‬
‫اهسسل بيسست درجسسه يسسك ايشان هسسستند‪ ،‬و اينكسسه‬
‫اينهسا اوليسن كسساني هسستند كسه لفسظ اهسل بيست‬
‫آنها را شامل مي شود چنانكه قبل هم اشاره‬
‫كرديم‪.‬‬
‫دوم‪ :‬اينكسه ذكسر آل عقيسل و آل علي و آل‬
‫جعفسر و آل عباس در حديسث گذشتسه دللت بر‬
‫ايسن نمسي كنسد كسه صسدقه فقسط بر اينهسا حرام‬
‫است‪ ،‬بلكه بر هر زن و مرد مسلمان از نسل‬
‫عبدالمطلب حرام اسسسسسست‪ ،‬سسسسسوسسسسس حديسسسسسث‬
‫عبدالمطلب بسسسسن ربيعسسسسه بسسسسن الحارث بسسسسن‬
‫عبدالمطلب که در صحيح مسلم گذشت همه‬
‫فرزندان و نوادگان ربيعسسسه بسسسن الحارث بسسسن‬
‫عبدالمطلب را در بر مي گيرد‪.‬‬
‫سـوم‪ :‬اسستدلل از كتاب و سسنت در مورد‬
‫اينكسه همسسران پيامسبر صسلى الله عليسه و آله و‬
‫سلم از اهل بيتش هستند و لذا صدقه بر آنها‬
‫حرام است گذشت‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪63‬‬

‫در حديث زيد آمد كه بنا بر روايت اول آنان‬

‫در اهسل بيست داخسل و بنسا بر روايست دوم داخسل‬
‫نيسسستند‪ ‌،‬بايسسد گفسست‪ :‬كسسه معتسسبر روايسست اول‬
‫اسسسسست‪ ،‬و روايسسسست دوم كسسسسه بر اسسسسساس آن‬
‫همسسسران در آل بيسست داخسسل نمسسي شونسسد بر‬
‫همسسران ديگسر انطباق دارد و نسه بر همسسران‬
‫خودس حضرت سسرسول صسسلى الله عليسسه و آله و‬
‫سلم‪.‬‬
‫همسسسران ايشان رضسسي الله عنهسسن حالت‬
‫استثنايي دارند زيرا رابطه آنها با حضرتش به‬
‫نسسسب شباهسست دارد چونكسسه رابطسسه آنهسسا بسسا‬
‫ايشان قطسسع نمسسي شود و پسسس از مرگ هسسم‬
‫ادامسه دارد‪ ،‬آنهسا همچنانكسه در دنيسا همسسران‬
‫حضرت بودنسد در آخرت نيسز همسسران ايشان‬
‫خواهند بود‪ ،‬چنانكه توضيح آن در سخنان ابن‬
‫قيم رحمة الله عليه گذشت‪.‬‬
‫چهارم‪ :‬اينكه اهل سنت و جماعت وصيت‬
‫رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم را كه‬
‫در حديسسث فوق گذشسست بسسه نحسسو كامسسل اجراء‬
‫مي كنند و در اين زمينه بسيار مؤفق هستند‪،‬‬
‫زيرا آنهسا همسه اهسل بيست را دوسست مسي دارنسد‪،‬‬
‫و بسسا همسسه شان محبسست ومودت دارنسسد و بسسا‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪64‬‬

‫عدالت و انصسساف آنان را در جايگاه شايسسسته‬

‫خود شان مي گذارند‪.‬‬
‫يك مقايسه‬
‫رحة ال‬ ‫ديگران چنانكه شيخ السلم ابن تيميه‬
‫عليه در مجموع الفتاوي(‪ )4/49‬مي فرمايد‪:‬‬
‫(وأب عد الناس عن هذه الو صية الراف ضة فان م يعادون العباس و ذري ته بل‬
‫يعادون جهور أهل البيت و يعينون الكفار عليهم)‬
‫« دورتريسسسن مردم در اجراي ايسسسن وصسسسيت‬
‫نبوي رافضسسه (يعنسسي شيعيان غالي) هسسستند‪‌ ،‬‬
‫زيرا آنان بسا عباس و خاندان او دشمنسي مسي‬
‫كننسد‪‌ ،‬بلكسه بر جمهور اهسل بيست دشمنسي روا‬
‫مسسي دارنسسد‪ ‌،‬و كافران را عليسسه آنان ياري مسسي‬
‫كنند»‪.‬‬
‫وحديسث ( كل سبب ون سب منق طع يوم القيا مه ال سبب ون سب)‬
‫«هر سبب و نسبي در روز قيامت منقطع مي‬
‫گردد‪ ،‬مگر سبب و نسب من»‪.‬‬
‫شيخ الباني رحة ال عليه اين حديث را در سلسله‬
‫احاديسسسث صسسسحيحه (‪ )2036‬آورده اسسسست كسسسه‬
‫راويانسسش‪ :‬ابسسن عباس و عمسسر فاروق و ابسسن‬
‫عمسر و مسسور بسن مخرمسه رضسي الله عنهسم‬
‫هسستند‪ ،‬و كسساني كسه حديسسث را از آنان نقسل‬
‫كرده اند را نيز ذكر مي كند و مي فرمايد‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪65‬‬

‫خلصسسه اينكسسه حديسسث بسسا مجموع طرقسسش‬

‫صحيح است‪ .‬والله أعلم‪.‬‬
‫انگيزه ازدواج عمر با دختر علي و فاطمه‬
‫در بعضسي طرق ايسن حديسث آمده اسست كسه‬
‫هميسن امسر باعسث شسد كسه عمسر فاروق رضسي‬
‫الله عنسه بسه ازدواج بسا ام كلثوم دخست گرامسي‬
‫علي و فاطمسسسه رضسسسي الله عنهسسسم اجميعسسسن‬
‫علقمند شود‪.‬‬
‫درود بر مادران مؤمنان‬
‫امام احمسسسسسسسد در مسسسسسسسسندش (‪ )5/374‬از‬
‫عبدالرزاق از معمسسر از ابسسن طاووس از ابسسي‬
‫بكسر بسن محمسد بسن عمرو بسن حزم از مردي از‬
‫اصسحاب پيامسبر صسلى الله عليسه و آله و سسلم‬
‫روايت مي كند كه رسول الله صلى الله عليه‬
‫و آله و سلم مي فرمودند‪:‬‬
‫(اللهم صل على ممد و على أهل بيته و على أزواجه وذريته كما صليت‬
‫على إبراهيم إنك حيد ميد و بارك على ممد و على أهل بيته و على أزواجه و‬
‫ذريته كما باركت على إبراهيم إنك حيد ميد)‬
‫ابسسن طاوس مسسي فرمايسسد‪ :‬پدرم نيسسز چنيسسن‬
‫درود مي فرستاد‪.‬‬
‫امام بخاري و امام مسسلم و اصسحاب سسنن‬
‫اربعسسه از همسسه رجال اسسسناد قبسسل از صسسحابي‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪66‬‬

‫حديث روايت كرده اند‪ ،‬شيخ الباني در کتاب‬

‫روش نماز پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم‬
‫مي فرمايد‪( :‬رواه احد و الطحاوي بسند صحيح)‬
‫يك توضيح لزم‬
‫و امسا ذكسر درود و سلم بر ازواج و ذريسه در‬
‫صسسحيحين نيسسز از حديسسث ابسسي حميسسد سسساعدي‬
‫رضسي الله عنسه ثابست اسست‪ .‬امسا ايسن دللت‬
‫ن مي كند كسه آل بيست منحصسر بسه ازواج و ذريسه‬
‫باشنسد بلكسه دللت بسه ايسن امسر دارد كسه آنهسا‬
‫بطور اكيسسد در اهسسل بيسست داخلنسسد‪ .‬و بسسه هيسسچ‬
‫عنوان از ايسسن دائره خارج نيسسستند و عطسسف‬
‫ازواج و ذريسسه بر اهسسل بيسست ايشان در حديسسث‬
‫گذشته از باب عطف خاص بر عام است‪.‬‬
‫تحليلي از ابن قيم‬
‫ابسسن قيسسم پسسس از آوردن حديثسسي كسسه در آن‬
‫اهسل بيست و ازواج و ذريسه يكجسا نام برده شده‬
‫اند مي فرمايد‪:‬‬
‫(كه البته در سندش جاي سخن و جود دارد‬
‫)‬
‫«در اينجا كه ازواج و ذريه و اهل بيت را‬
‫جمعا ذكر كرده گويا با نص آنان را متعين‬
‫فرموده تا بيان دارد كه آنها شايسته آنند كه‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪67‬‬

‫در أهل داخل باشند‪ ،‬و به هيچ عنوان از دائره‬

‫اهل بيت خارج نيستند بلكه آنها مستحق ترين‬
‫و شايسته ترين كساني اند كه مي توانند جزو‬
‫اهل بيت باشند‪ ،‬و اين از باب عطف خاص بر‬
‫عام و بالعكس است‪ ،‬تا اينكه شرافت آنانرا‬
‫گوشزد كرده و با اين تخصيص از ميان‬
‫همنوعانشان شايستگي آنانرا بيان كرده باشد‬
‫و آنها ليق ترين و شايسته ترين افراد اين‬
‫نوع اند كه بايد در اين افتخار داخل باشند»‪.‬‬
‫جلءالفهام ص ‪338‬‬
‫رسول گرامي صلى الله عليه و آله و سلم‬
‫مي فرمايند‪:‬‬
‫(إن الصيدقه ل تنبغيي لل مميد إناي هيي أوسياخ الناس) «صسدقه‬
‫براي آل محمد شايسته نيست زيرا كه صدقه‬
‫چرك مال مردم است»‪.‬‬
‫بسسسه روايسسست صسسسحيح مسسسسلم از حديسسسث‬
‫عبدالمطلب بسسن ربيعسسه (‪ )1072‬كسسه قبل ً هسسم‬
‫گذشت ‪.‬‬
‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪68‬‬

‫فصل پنجم‬

‫مقام شامخ اهل بيت‬

‫از ديدگاه صحابه و تابعين‬

‫٭٭٭٭٭٭٭‬

‫ديدگاه ابوبكر صديق‬

‫٭٭٭٭٭٭٭‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪69‬‬

‫اولين سند افتخار‪:‬‬

‫در صحيحش (‪)3712‬مي‬ ‫امام بخاري‬
‫رحة ال عليه‬
‫فرمايد‪:‬‬
‫أبو بكر رضي الله عنه فرمود‪:‬‬
‫(والذي نفسي بيده لقرابة رسول ال صلى ال عليه و آله و سلم أحب إلّ‬
‫أن أصل من قرابت)‬
‫«قسسم بسه ذاتسي كسه جانسم در دسست اوسست‬
‫خويشاوندي رسسول الله صسلى الله عليسه و آله‬
‫و سسسسسسلم در نزد مسسسسسن قطعا ً نسسسسسسبت يسسسسسه‬
‫خويشاوندي خودم محبوبتسر اسست كسه بسا آنان‬
‫مراودت داشته باشم»‪.‬‬
‫همچنيسن امام بخاري رح ة ال عل يه در صسحيحش (‬
‫‪ )3713‬از ابسن عمسر و ايشان از ابوبكسر رضسي‬
‫الله عنه روايت مي كند كه فرمود‪:‬‬
‫دومين سند افتخار‪:‬‬
‫(أرقبوا ممدا صلى ال عليه و آله و سلم ف أهل بيته)‬
‫« محمد صلى الله عليه و آله و سلم را در‬
‫معامله تان بسسسا اهسسسل بيسسست ايشان همواره در‬
‫نظر داشته باشيد»‪.‬‬
‫حافظ ابن حجر رح مة الله عل يه در شرح اين‬
‫حديث مي فرمايد‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪70‬‬

‫( ابوبكسر صديق‪ ،‬مردم را مخاطسب مي كند‬

‫و بسسه آنان در ايسسن باره سسسفارش مسسي كنسسد‪،‬‬
‫مراقبست از چيزي يعني حفاظست از آن‪ ،‬و مي‬
‫فرمايد‪:‬‬
‫(احفظوه فيهييم فل تؤذوهييم و ل تسيييئوا إليهييم) «از آنان‬
‫حفاظسست كنيسسد‪‌ ،‬سسپس بسسه آنان آزار و اذيسست‬
‫نرسانيد و به آنان بدي نكنيد»‪.‬‬
‫همچنيسن در صسحيح بخاري (‪ )3542‬از عقبية بسن‬
‫حارث رضي الله عنه روايت است كه فرمود‪:‬‬
‫سومين سند افتخار‪:‬‬
‫« أبوبكسسر رضسسي الله عنسسه نماز عصسسر را‬
‫خوانسسد و سسسپس از مسسسجد بيرون آمسسد و براه‬
‫افتاد حسن را ديد كه با بچه ها بازي مي كند‬
‫او را برداشت و بردوش گرفت و فرمود‪:‬‬
‫(بأب شبيه بالنب ل شبيه بعلي) «پدرم فدايت باد‪ ،‬تو كه‬
‫به پيامبر شبيه هستي نه به علي»‪( .‬وعلي يضحك)‬
‫و علي (رضي الله عنه) مي خنديد»‪.‬‬
‫حافسسسظ ابسسسن حجسسسر در شرح ايسسسن فرموده‬
‫صديق رضي الله عنه (بأب) مي فرمايد‪:‬‬
‫«در اينجا طبق دستور زبان عربي كلمه اي‬
‫مخذوف اسسسست‪ ،‬جمله اش ايسسسن مسسسي شود‬
‫( أفديسه بأبسي) پدرم فدايسش باد همچنيسن مسي‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪71‬‬

‫فرمايسسد‪ :‬ايسسن حديسسث فضيلت ابوبكسسر صسسديق‬

‫رضسي الله عنسه را مسي رسساند و اينكسه ايشان‬
‫چقدر با اهل بيت پيامبر صلى الله عليه و آله‬
‫و سلم محبت داشتند»‪.‬‬

‫ديدگاه عمر فاروق‬

‫و عثمان ذي النورين رضي الله عنهما‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫توسل جايز‪:‬‬
‫امام بخاري در صسسحيحش (‪ )1010‬و (‪)3710‬‬
‫از انس رضي الله عنه روايت مي كند كه‪:‬‬
‫هرگاه قحسط سسالي مسي شسد و باران نمسي‬
‫باريد حضرت عمر رضي الله عنه براي دعاي‬
‫باران خدمست حضرت عباس رضسي الله عنسه‬
‫مي رفت لذا مي فرمايد‪:‬‬
‫(اللهم إ نا كنا نتوسل إليك بنبينا صلى ال عليه و آله و سلم فتسقينا و إنا‬
‫نتوسل إليك بعم نبينا فاسقنا قال فيسقون)‬
‫«پروردگارا! ما در گذشته‪ ،‬پيامبرمان صلى‬
‫الله عليسسه و آله و سسسلم را نزد تسسو (براي دعسسا‬
‫كردن) وسيله مي گرفتيم كه به ما باران مي‬
‫دادي‪ ،‬اكنون عموي پيامسسسسسبرمان را نزد تسسسسسو‬
‫(براي دعا كردن) وسيله مي آوريم پس به ما‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪72‬‬

‫باران بده‪ ،‬راوي مسسسي گويسسسد‪ ،‬پسسسس (از دعاي‬

‫حضرت عباس رضسسسي الله عنسسسه) باران مسسسي‬
‫باريد»‪.‬‬
‫منظور چيست؟‪:‬‬
‫منظور از توسسسل عمسسر فاروق رضسسي الله‬
‫عنسه بسه حضرت عباس رضسي الله عنسه توسسل‬
‫بسه دعاي ايشان اسست چنانكسه بيان و توضيسح‬
‫آن در روايات ديگري آمده اسست‪ ،‬حافسظ ابسن‬
‫حجسسر نيسسز در كتاب اسسستسقاء در فتسسح الباري‬
‫شرح صسسحيح بخاري آن روايات را ذكسسر كرده‬
‫است‪.‬‬
‫يک پرسش پاسخ آن‪:‬‬
‫چراسس حضرت عمسسر رضسسي الله عنسسه براي‬
‫توسسل بسه دعايسش‪ ،‬عباس رضسي الله عنسه را‬
‫انتخاب كرد؟‬
‫به جهت قرابتي است كه ايشان با رسول‬
‫الله صسلى الله عليسه و آله و سسلم داشست لذا‬
‫در دعايش فرمود‪ :‬اكنون ما عموي پيامبرمان‬
‫را نزد تسو وسسيله مسي آوريسم پس به ما باران‬
‫بده‪ ,‬و نفرمود عباس را وسيله مي آوريم‪.‬‬
‫آشکار اسسست كسسه علي رضسسي الله عنسسه از‬
‫عباس افضسسل اسسست‪ ،‬سسولي از نظرسس قرابسست‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪73‬‬

‫رسسسسول الله صسسسلى الله عليسسسه و آله و سسسسلم‬

‫عباس نزديكتسر اسست‪ ،‬وس اگسر از پيامسبر صسلى‬
‫الله عليه و آله و سلم مالي به ارث برده مي‬
‫شسسسد‪ ،‬عباس بر علي مقدم بود‪ ،‬زيرا پيامسسسبر‬
‫صلى الله عليه و آله و سلم فرموده اند‪:‬‬
‫(القوا الفرائض بأهلها فما أبقت الفرائض فلول رجل ذكر)‬
‫متفق عليه‪.‬‬
‫« فرائض را بسه اهسل آن ملحسق كنيسد پسس‬
‫آنچسسه فرائض باقسسي گذاشسست پسسس بسسه مرد‬
‫نزديكتر بايد داد»‪.‬‬
‫در صحيحين از حديث ابو هريرة رضي الله‬
‫عنسه آمده اسست كسه پيامسبر صسلى الله عليسه و‬
‫آله و سسسلم در رابطسسه بسسا عمويشان بسسه عمسسر‬
‫فاروق فرمودند‪:‬‬
‫(اما علمت أن عم الرجل صنو أبيه) «آيا نمي دانستي كه‬
‫عموي شخصي مثل پدر اوست»‪.‬‬
‫اين است محبت و ارادت‪:‬‬
‫در تفسير ابن كثير رحم ة ‌الله عليه در ذيل‬
‫آيات شوري آمده اسسست كسسه عمسسر بسسه عباس‬
‫رضي الله عنهما فرمود‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪74‬‬

‫(وال ل سلمك يوم أ سلمت كان أ حب إل من إ سلم الطاب لو أ سلم‬

‫لن إ سلمك كان أحب إل رسول ال صلى ال عليه و آله و سلم من إ سلم‬
‫الطاب)‬
‫در طبقات ابسن سسعد نيسز شسبيه هميسن نسص‬
‫آمده است ‪.30-4/22‬‬
‫«به خدا سوگند هنگامي كه مسلمان شدي‬
‫مسسسلمان شدن تسسو در نزد مسسن از مسسسلمان‬
‫شدن پدرم خطاب اگسسر مسسسلمان مسسي شسسد‬
‫محبوبتسسر بود‪ ،‬زيرا مسسسلمان شدن تسسو در نزد‬
‫رسسول الله صسلى الله عليسه و آله و سسلم از‬
‫مسلمان شدن خطاب محبوبتر بود»‪.‬‬
‫عدالت فاروقي و حب أهل بيت‪:‬‬
‫در كتاب اقتضاء ال صراط ال ستقيم ف مال فة ا صحاب الح يم (‬
‫‪ )1/446‬از شيسخ السسلم رح ة ال عل يه آمده اسست‬
‫كه‪:‬‬
‫«هنگامسي كسه عمسر فاروق رضسي الله عنسه‬
‫ديوان عطاء را تأسسيس نمود براي هسر كسسي‬
‫بسسه ا ندازة نسسسبش سسسهم داد‪ ،‬از نزديكتريسسن‬
‫خويشاوندان رسول الله صلى الله عليه و آله‬
‫و سسلم شروع كرد سو هسر كسس كسه بسه ايشان‬
‫نزديكتسسسر بود سسسسهم بيشتري داشسسست‪ ،‬وقتسسسي‬
‫عربهسسا تمام شدنسسد نوبسست بسسه عجمهسسا رسسسيد‪.‬‬
‫ديوان در عصسسسر خلفاي راشديسسسن رضسسسي الله‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪75‬‬

‫عنهسم سو سساير خلفاء اعسم از بنسي اميسه و بنسي‬

‫عباس بسسه هميسسن صسسورت بود تسسا اينكسسه بعدهسسا‬
‫تغيير كرد»‪.‬‬
‫نمونة ديگري از حب و اكرام اهل بيت‪:‬‬
‫همچنين مي فرمايد‪)1/453( :‬‬
‫«عمسر رضسي الله عنسه را ببينيسد وقتسي كسه‬
‫ديوان را تأسسيس نمود‪‌ ،‬مردم گفتنسد كسه اميسر‬
‫المؤمنيسسن! از خود شروع مسسي كنيسسد؟ فرمود‪:‬‬
‫خيسسر‪ ،‬عمسسر را در جايگاهسسي قرار دهيسسد كسسه‬
‫خداو ند قرار داده اسست‪ ‌،‬بنابراين از اهل بيست‬
‫رسسسول الله صسسلى الله عليسسه و آله و سسسلم و‬
‫سسپس كسساني كسه بسه ايشان نزديكتسر اسست‬
‫شروع كرد تسسا اينكسسه نوبسست خودشان در بنسسي‬
‫عدي آمسسد‪ ،‬و بنسسي عدي از بيشتسسر خاندانهاي‬
‫قريش عقب ترند»‪.‬‬
‫حديث (كل سبب ونسب منقطع يوم القيامه إل سبب و نسب) در‬
‫باب فضائل اهسل بيست از سسنت مطهسر گذشست‬
‫و اينكه همين امر انگيزه خواستگاري حضرت‬
‫عمسر از ام كلثوم دختسر علي شسد‪ ،‬شيسخ البانسي‬
‫در سسلسله صسحيحه (‪ )2036‬طرق ايسن حديسث‬
‫را از عمر رضي الله عنه نقل مي كند‪.‬‬
‫باز هم افتخار‪:‬‬
‫ايسن امر روشسن اسست كسه هسر چهار خليفسه‬
‫راشسد رضسي الله عنهسم بسا رسسول الله صسلى‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪76‬‬

‫الله عليسسه و آله و سسسلم نسسسبت خويشاوندي‬

‫سببي دارند‪:‬‬
‫أبوبكسر و عمسر رضسي الله عنهمسا ساين افتخار‬
‫راس دارنسد كسه رسسول الله صسلى الله عليسه و آله‬
‫و سسلم با دختران آنان عائشه و حفصه رضي‬
‫الله عنهمسسسا ازدواج كرده اسسسست‪ ،‬و عثمان و‬
‫علي رضي الله عنهما اين افتخار را دارند كه‬
‫بسسا دختران حضرتسسش صسسلى الله عليسسه و آله و‬
‫سسلم ازدواج كرده انسد‪‌ ،‬حضرت عثمان رضسي‬
‫الله عنسسه بسسا رقيسسه و پسسس از وفات ايشان بسسا‬
‫خواهرش ام كلثوم رضسسسي الله عنهسسسا ازدواج‬
‫كرد‪ ،‬لذا بسسه حضرت عثمان سسرضيس ساللهس سعنه‬
‫(ذي النوريسن) گفتسه مسي شود«يعنسي داراي دو‬
‫نور» و حضرت علي با فاطمه رضي الله عنها‬
‫ازدواج كرد‪.‬‬
‫احترام فوق العادة عمر و عثمان به اهل بيت‪:‬‬
‫در سسسير اعلم النبلء امام ذهسسبي و تهذيسسب‬
‫التهذيب ابن حجر در بيوگرافي حضرت عباس‬
‫آمده است كه‪:‬‬
‫وقتي ايشان از كنار حضرت عمر يا عثمان‬
‫مسي گذشست و آنهسا سسوار مسي بودنسد‪ ،‬از اسسب‬
‫پياده مسي شدنسد تسا اينكسه حضرت عباس عبور‬
‫كنسسد‪ .‬ايسسن كار را بسسه خاطسسر اجلل و احترام‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪77‬‬

‫عموي پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم مي‬

‫كردند‪.‬‬

‫ديدگاه عمر بن عبدالعزيز‬

‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫قدر شناسي‪:‬‬
‫در طبقات ابسسسسن سسسسسعد (‪ )5/333‬و (‪-5/387‬‬
‫سسسسسسند متصسسسسسل خودش تسسسسسا‬ ‫‪ )388‬بسسسسسا‬
‫فاطمسسسه(صسسسغري)‪ -‬دختسسسر گرامسسسي حضرت‬
‫حسين‪ -‬رضي الله عنها نقل مي كند‪:‬‬
‫عمسسر بسسن عبدالعزيسسز رحمسسة الله عليسسه بسسه‬
‫فاطمه صغري فرمود‪:‬‬
‫«اي دختسسر علي!(چون جدش علي اسسست)‬
‫بسه خدا سسوگند در تمام روي زميسن در نزد مسن‬
‫خانواده اي محبوتسر از خانواده شمسا نيسست‪،‬‬
‫شمسسسا از خانواده خود مسسسن نيسسسز در نزد مسسسن‬
‫محبوبتر هستيد»‪.‬‬
‫ديدگاه ابوبكر ابن شيبه‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫گوهر شناسي‪:‬‬
‫درتهذيسسب الكمال مزي در بيوگرافسسي علي‬
‫ابسن حسسين آمده اسست كسه ابوبكسر ابسن ابسي‬
‫شيبه رحمة الله عليه فرمود‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪78‬‬

‫(أصح السانيد كلها‪ :‬الزهري عن علي ابن السي عن أبيه عن‬

‫علي) « از ميان همسه سسندها صسحيح تريسن سسند‬
‫آن اسسست كسسه زهري از علي ابسسن حسسسين از‬
‫پدرش از علي روايت كند»‪.‬‬

‫ديدگاه شيخ السلم ابن تيميه‬

‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫ابسسسن تيميسسسه رحمسسسة الله عليسسسه در عقيدة و‬
‫اسطيه مي فرمايد‪:‬‬
‫«أهسل سسنت و جماعست اهسل بيست رسسول‬
‫الله صسسلى الله عليسسه و آله و سسسلم را دوسسست‬
‫مسي دارنسد و بسا آنهسا محبست دارنسد‪ ،‬و وصسيت‬
‫رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم را كه‬
‫در غديسسسر خسسسم درباره آنان فرمود بجاي مسسسي‬
‫آورند‪.‬‬
‫سفارش پيامبر‪ :‬صلى الله عليه و آله و سلم‬

‫حضرت در آنجا فرمودند‪(:‬أذكركم ال ف أهل بيت) و‬

‫همچنيسن درباره عمويشان عباس(هنگامسي كسه‬
‫شكايت نمود كه بعضي قريشيها با بني هاشم‬
‫سختي مي كنند) فرمودند‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪79‬‬

‫(والذي نفسيي بيده ل يؤمنون حتي يبوكيم ل و لقرابتي) «قسسم‬

‫به خدا كه مؤمن نيستند تا زماني كه شما را‬
‫بخاطسسر خدا و بسسه خاطسسر قرابسست مسسن دوسسست‬
‫بدارند»‪.‬‬
‫و فرمودند‪:‬‬
‫(إن ال ا صطفي من ب ن ا ساعيل كنا نة قري شا و ا صطفي من قر يش ب ن‬
‫هاشم واصطفان من بن هاشم) «خداوند كنانه را از نسل‬
‫اسماعيل و قريش را از كنانه و بني هاشم را‬
‫از قريسسسسش و مرا از بنسسسسي هاشسسسسم بر گزيده‬
‫است»‪.‬‬
‫ديدگاه اهل سنت‪:‬‬
‫همچنينس ساهلس سسنتس سسس امهات المؤمنيسسن‬
‫همسسران رسسول الله صسلى الله عليسه و آله و‬
‫سسلم را دوسست مسي دارنسد و ايمان دارنسد كسه‬
‫آنهسا در آخرت نيسز همسسران آن حضرت صسلى‬
‫الله عليه و آله و سلم هستند‪.‬‬
‫بسسه خصسسوص خديجسسه رضسسي الله عنهسسا مادر‬
‫بيشتسر فرزندان ايشان و اوليسن كسسي كسه بسه‬
‫ايشان ايمان آورد و ايشان را كمسسسسسك و ياري‬
‫نمود‪ ،‬شخصيت او در نزد حضرتش بسيار وال‬
‫ومحترم بود‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪80‬‬

‫و صديقه طاهره عايشه بنت ابوبکر صديق‬

‫رضي الله عنها كسي كه حضرتش صلى الله‬
‫عليه و آله و سلم درباره اش فرمودند‪:‬‬
‫(فضييل عائشيية علي النسيياء كفضييل الثريييد علي سييائر الطعام)‬
‫«فضيلت و برتري عايشسه بر زنان ديگسر ماننسد‬
‫فضيلت ثريد بر ساير غذاهاست»‪.‬‬
‫و از روش روافسسض(شيعيان غالي) كسسه بسسا‬
‫صسحابه بغسض مسي ورزنسد وآنان را دشنام مسي‬
‫دهنسد‪‌ ،‬بيزاري مسي جوينسد كمسا اينكسه از روش‬
‫نواصب بيزاري مي جويند كه به اهل بيت آزار‬
‫و اذيست مسي رسسانند‪ ،‬چسه ايسن آزار قولي باشسد‬
‫و چه عملي»‪.‬‬
‫حقوق اهل بيت‪:‬‬
‫همچنيسن در الوصيية الكيبي و در مجموع الفتاوي‬
‫نقل شده (‪ )408-3/407‬مي فرمايد‪:‬‬
‫«همچنيسن اهل بيست رسسول الله صسلى الله‬
‫عليه و آله و سلم حقوقي دارند كه رعايت آن‬
‫واجسب اسست‪ ،‬زيرا خداونسد در خمسس و فسئ‬
‫براي آنان حق قائل شده و به ما امر فرموده‬
‫كسه هسر گاه بسه رسسول الله صسلى الله عليسه و‬
‫آله و سسلم درود و سسلم مسي فرسستيم بر آنان‬
‫نيز درود بفرستيم چنانكه رسول گرامي صلى‬
‫الله عليه و آله و سلم فرمودند‪ :‬بگوئيد‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪81‬‬

‫(الل هم صل علي م مد و علي آل م مد ك ما صلىت علي ابراه يم ا نك‬

‫حيد ميد اللهم بارك علي ممد و علي آل ممد كما باركت علي ابراهيم انك‬
‫حيد ميد)‬
‫«پروردگارا ! بر محمسد و آل محمسد رحمست‬
‫فرسسست چنانكسسه بر ابراهيسسم و سسآل ابراهيسسم‬
‫رحمست فرسستادي بدرسستيكه تسو سستوده شده‬
‫بزرگواري‪ ،‬و بر محمسد و آل محمسد بركست ده‬
‫چنانكسه بر ابراهيسم و آل ابراهيسم بركست دادي‪،‬‬
‫براستيكه تو ستوده شده بزرگواري»‪.‬‬
‫امام شافعي و امام احمد بن حنبل و ديگر‬
‫علماء رحمة الله عليهم مي فرمايند‪:‬‬
‫آل محمسد كسساني هسستند كسه صسدقه بر آنان‬
‫حرام است زيرا پيامبر صلى الله عليه و آله و‬
‫سلم مي فرمايند‪:‬‬
‫(إن الصيدقه ل تلي لحميد و ل لآ ل ممد) «صسسدقه براي‬
‫محمد و آل محمد حلل نيست»‬
‫و خداونسسسد متعال در كتاب عزيزش مسسسي‬
‫فرمايد‪:‬‬
‫س َأهْلَ البَ ْيتِ َوُي َط ّهرَكُ ْم َت ْطهِيا‬
‫ِإّنمَا ُيرِيدُ اللّ ُه لِيُ ْذ ِهبَ عَنْ ُكمُ الرّجْ َ‬
‫احزاب‪33:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪82‬‬

‫« اي اهسل بيست! خداونسد مسي خواهسد پليدي‬

‫را از شمسسا‪ ،‬دور كنسسد و چنانكسسه بايسسد شمسسا را‬
‫پاكيزه گرداند»‪.‬‬
‫و خداونسسد صسسدقه را بر آنان حرام گردانيده‬
‫است‪ ،‬زيرا صدقه چرك مال مردم است‪.‬‬
‫همچنيسسن در مجموع فتاوايسسش ( ‪ )28/491‬مسسي‬
‫فرمايد‪:‬‬
‫«و نيسسز محبسست و موالت ورعايسست حقوق‬
‫اهسل بيست رسسول الله صسلى الله عليسه و آله و‬
‫سلم واجب است»‪.‬‬

‫ديدگاه امام ابن قيم‬

‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫ابسن قيسم در بيان اسسباب قبول تأويسل فاسسد‬
‫مي فرمايد‪:‬‬
‫«سسسبب سسسوم‪ :‬اينكسسه تأويسسل كننده تاويسسل‬
‫فاسسسدش را بسسه شخصسسيتهاي جليسسل القدر و‬
‫خوشنامسسي نسسسبت دهسسد‪ .‬گاهسسي بسسه علماء و‬
‫دانشمدان‪ ،‬گاهسي بسه أهسل بيست پيامسبر صسلى‬
‫الله عليسسه و آله و سسسلم‪ ،‬تسسا بدينوسسسله آنرا در‬
‫دل جاهلن شيريسسسسن جلوه دهسسسسد‪ ،‬زيرا عموم‬
‫مردم عادتشان اين است كه كسي كه قدر و‬
‫منزلتسسش در دلشان باشسسد‪ ،‬بسسه سسسخن او نيسسز‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪83‬‬

‫بيشتر ارزش قائل مي شوند تا جائيكه ممكن‬

‫است بعضي ها با اين استدلل كه او از ما به‬
‫خدا داناتسسر اسسست سسسخن او را بر كلم خدا و‬
‫رسولش مقدم بدارند!‪.‬‬
‫و «رافضسه» و «باطنيسه» و «اسسماعليه» و‬
‫«نصسسيريه» بسسه هميسسن طريسسق اعتقاداتشان را‬
‫ترويسسسسسج ميكننسسسسسد‪ ،‬و تأويلت باطلشان را به‬
‫فروشس سميس سرسانند‪ ،‬زيرا آنان از آنجايي كسسه‬
‫مسي دانسستند كسه همسه مسسلمين بر محبسست و‬
‫تعظيم اهل بيت پيامبر صلى الله عليه و آله و‬
‫سسسلم اتفاقس سنظرس سدارند‪ ،‬لذا ادعاي پيروي از‬
‫آنان و اظهار محبسست و بيان فضائل و مناقسسب‬
‫آنهسا را نمودنسد! بگونسه اي كسه انسسان نزديسك‬
‫اسست باور كنسد كسه واقعا ً آنهسا دوسستداران اهسل‬
‫بيت هستند! بدينوسيله يعني با منسوب كردن‬
‫عقايدس شان بسه اهسل بيست توانسستند افکارس سو‬
‫اعتقادات باطلشان را ترويج كنند‪.‬‬
‫تعجبس ساست!س سشماس سفكرس سكنيدس سكهسس چقدر‬
‫بدعست و زندقسه و الحاد بسه نام پاک اهسل بيت‬
‫در جهان منتشسسر شده که آنهسسا از ايسسن بدعتهسسا‬
‫بيزارنسد؟!‪ ،‬اگسر بسه ايسن سسبب که از مهمترين‬
‫اسباب تأويل فاسد است يعني سوء استفاده‬
‫از نام شخصيتهاي مورد احترام جامعهس خوب‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪84‬‬

‫دقست كنيسد مسي بينيسد كسه بر اكثسر انديشسه هاي‬

‫انحرافسي غالب اسست‪ ،‬و پيروان اين گروهها و‬
‫انديشهس سهايس سباطل س هيسسچ وسسسيله ديگري جسسز‬
‫«حسن ظن!» نسبت به گوينده يا شخصيت‬
‫محترميس سکهس سازس سنامس سوس سجايگاهس ساوس ساستفاده‬
‫ابزاري مي شودس ندارنسد ‪ ،‬همين و بس‪ ،‬بدون‬
‫اينكسه از سسوي خدا و قرآن و پيامبرس برهان و‬
‫دليلي داشتسه باشنسد كسه آنان را راهنمايي كنسد‪،‬‬
‫و ايسن سروش يا استفاده سوء از نام بزرگان‬
‫ارثسسي اسسست كسسه از ديسسن سسستيزان و پيامسسبر‬
‫سستيزان گذشتسه بسه آنان ميراث رسسيده و آنان‬
‫درسس سساينسس سسمورد از پدران و گذشتگان شان‬
‫پيروي كرده انسسسد‪ ،‬و ايسسسن شأن و حالت هسسسر‬
‫مقلدي است كه تا روز قيامت در مخالفت با‬
‫حسق سکسيس را تعظيسم سکرده و از او پيروي‬
‫مي كند»‪(.‬احيانا جمله هاي مغلق عربي در ترجمه تا‬
‫حدي که مفهوم باشد باز شده است)‪.‬‬
‫مختصر الصواعق المرسله ‪.1/90‬‬

‫ديدگاه حافظ ابن كثير‬

‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫ابسن كثيسر رحةي ال علييه درس تفسسيرش پسس از‬
‫آنكسسه تفسسسير درسسست آيسسه شوري را بيان مسسي‬
‫كند و توضيح مي دهد كه منظور از «القربي»‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪85‬‬

‫در آيسه کريمهس قبائل قريسش هسستند ‪ ،‬وس تفسسير‬

‫ابسن عباس رضسي الله عنسه درباره آيسه مذكور‬
‫راس نيسسز کهس در صسسحيح بخاري آمده سبهس سعنوان‬
‫مؤيد اين ديدگاه نقل ميكند مي فرمايد‪:‬‬
‫«مسا منكسر وصسيت و سسفارش پيامبرس صسلى‬
‫الله عليه و آله و سلم درباره اهل بيت و امر‬
‫بسسه احسسسان و نيكسسو كاري نسسسبت بسسه آنان و‬
‫اكرام و احترامشان نيسسسسستيم‪ ،‬زيرا آنان از‬
‫«ذريسسسه طاهره» هسسسستند‪ ،‬پاك تريسسسن سسسو‬
‫شرافتمندتريسسن خاندانسسي كسسه بر روي زميسسن‬
‫وجود دارد‪ ،‬شرافسست در حسسسب‪ ،‬شرافسست در‬
‫نسسب‪ ،‬شرافست در عزت و افتخار بويژه اينكسه‬
‫اگر آنان پيرو سنت صحيح نبوي باشند طوري‬
‫كسسه اسسسلفشان ماننسسد عباس و فرزندانسسش و‬
‫علي و اهسل بيست و ذريسه اش رضسي الله عنهسم‬
‫اجمعين بودند »‪.‬‬
‫الگو برداري در حب اهل بيت‪:‬‬
‫آنگاه ابن كثير پس از آنكه دو أثر از ابوبكر‬
‫صديق رضي الله عنه و يك اثر از عمر فاروق‬
‫رضسسي الله عنسسه در بيان احترام اهسسل بيسست و‬
‫شان و منزلت رفيسع آنان نقسل مسي كنسد مسي‬
‫فرمايد‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪86‬‬

‫« اين حالت شيخين رضي الله عنهما است‬

‫و بر هسر فردي از افراد امست واجسب اسست كسه‬
‫چنيسسسن باشسسسد‪ ،‬بسسسه هميسسسن دليسسسل اسسسست كسسسه‬
‫آنان(يعني ابوبكر صديق و عمر فاروق رضي‬
‫الله عنهما) پسسس از انسسبياء و مرسسسلين از تمام‬
‫مؤمنيسن افضسل هسستند‪ ،‬خداونسد از آنان و ساز‬
‫ساير اصحاب پيامبر راضي و خوشنود باد»‪.‬‬

‫ديدگاه حافظ ابن حجر‬

‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫قدر زر زرگر شناسد‪:‬‬
‫ابسن حجسر رحمسة الله عليسه در فتسح الباري (‬
‫‪ )3/11‬در حديثسسسي كسسسه در سسسسندش علي بسسسن‬
‫حسين (زين العابدين) از حسين ابن علي‪ ،‬از‬
‫علي ابسسن ابسسي طالب رضسسي الله عنهسسم آمده‬
‫است مي فرمايد‪:‬‬
‫(وهذا من أصح السانيد و من أشرف التراجم الواردة فيمن روي عن أبيه‬
‫عين جده) «و ايسن صسسحيح تريسسن سسسند از شريسسف‬
‫تريسن خاندان درباره كسسي آمده اسست كسه از‬
‫پدرش‪ ،‬وسس سسپدرشسسسس از جدش روايسسسست كرده‬
‫است»‪.‬‬

‫ديدگاه شيخ السلم محمد بن عبدالوهاب‬

 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪87‬‬

‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫شيسخ السسلم محمسد بسن عبدالوهاب رح ة ال عل يه‬
‫شسسش پسسسر و يسسك دختسسر داشتسسه كسسه اسسسم‬
‫پسسسرانش عبدالله‪ ،‬علي‪ ،‬حســن‪ ،‬حســين‪،‬‬
‫ابراهيسم و عبدالعزيسز و اسسم دخترش فاط مه‬
‫بوده اسسست كسسه همسسة شان جسسز عبدالعزيسسز از‬
‫اسمهاي اهل بيت است‪.‬‬
‫عبدالله و ابراهيسسسم پسسسسران خود حضرت‬
‫صسسلى الله عليسسه و آله و سسسلم بوده‪ .‬و بقيسسه‬
‫علي و فاطمسسه وحسسسن و حسسسين اسسسمهاي‬
‫داماد‪ ،‬دختر و دو نوه ايشان ‪ -‬صلى الله عليه‬
‫وس سآلهس سوس سسلم‪ -‬اسسست‪ .‬انتخاب ايسسن نامهسسا از‬
‫سسسوي شيسسخ السسسلم محمسسد بسسن عبدالوهاب‬
‫براي فرزندانسسسش دللت بر محبسسست و احترام‬
‫فوق العادةس ايشان نسسبت بسه اهسل بيست پيامسبر‬
‫صسلى الله عليسه و آله و سسلم مسي كنسد‪ ،‬وس ايسن‬
‫نامها تا امروز نيز در خاندانش ادامه دارد‪.‬‬
‫شكر و سپاس الله‪:‬‬
‫در پايان ايسن فصسل دوسست دارم(ايسن جانسب‬
‫نويسسنده كتاب) بسه عرض برسسانم كسه خداونسد‬
‫بسسه مسسن چنسسد دختسسر و پسسسر داده كسسه از جمله‬
‫چهار تاي آنان را علي‪ ،‬حســن‪ ،‬حســين‪ ،‬و‬
‫فاط مه نام گذاشتسه ام‪ ،‬و هفست دخترم را بسه‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪88‬‬

‫نامهاي امهات المؤمنيسن مسسمي كرده ام كسه‬

‫هم صحابه و هم اهل بيت هستند‪.‬‬
‫خدا را سپاس كه محبت صحابه و اهل بيت‬
‫پيامسبر صسلى الله عليسه و آله و سسلم را بسه مسن‬
‫عنايت فرمود و از خداوند مي خواهم كه اين‬
‫نعمسست را بر مسسن دائم و قائم بدارد و قلبسسم را‬
‫از هسر گونسه كينسه و حسسد و زبانسم را از تلفسظ‬
‫هسسر آنچسسه كسسه شايسسسته مقام و منزلت والي‬
‫آنان نيست پاك و محفوظ بدارد‪.‬‬
‫َربّنَا اغْ ِف ْر لَنَا َولِإِ ْخوَانِنَا الذِي نَ َسبَقُونَا بِا ِليَا ِن وَل َتجْعَ ْل فِي ُقلُوبِنَا غِلّا‬
‫ف رَحِيمٌ‬
‫ِللّذِينَ آ َمنُوا َربّنَا ِإّنكَ َرؤُو ٌ‬
‫حشر‪10:‬‬
‫« پرودگارا! ما را و آن برادرانمان را كه در‬
‫ايمان آوردن از ما پيشي گرفتند‪ .‬بيامرز‪ ،‬و در‬
‫دلهاي مسسا هيسسچ كينسسه اي در حسسق كسسساني كسسه‬
‫ايمان آورده انسسد‪ ،‬قرار مده‪ .‬پروردگارا! تويسسي‬
‫كه بخشندة مهرباني»‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪89‬‬

‫فصل ششم‬

‫ستايش بعضي علماء از عده اي‬

‫صحابه‬
‫اهل بيت‬

‫عباس ابن عبدالمطلب‬

‫رضي الله عنه عموي رسول الله‬
‫صلي الله عليه و آله و سلم‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪90‬‬

‫امام ذهسسسبي در سسسسير اعلم النبلء (‪)80-2/79‬‬

‫مي فرمايد‪:‬‬
‫«او در ميان مردان‪ ،‬قد بلند و چهره زيبا و‬
‫درخشان و صسسداي رسسسايي داشسست بسسه شدت‬
‫برد بار بود و ‪....‬الخ »‪.‬‬
‫زبير بن بكار مي فرمايد‪:‬‬
‫«عباس نسبت به بني هاشم بسيار مهربان‬
‫بود‪ ،‬نادارشان را لباس مي پوشاند و غذا مي‬
‫داد‪ ،‬و جاهلشان را كنترل مسسسسسسي كرد‪ ،‬بسسسسسسه‬
‫همسسسايه آزار نمسسي رسسساند‪ ،‬بسسه سسسخاوت مال‬
‫خرج مسي نمود و بسه مصسيبت زدگان رسسيدگي‬
‫مي کرد»‪.‬‬
‫حمزه ابن عبدالمطلب‬
‫رضي الله عنه عموي پيامبر‬
‫صلي الله عليه آله و سلم‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫ابسن عبدالبر در السستيعاب (‪ 1/270‬سچاپي که‬
‫در حاشيه الصابة چاپ شده) مي فرمايد‪:‬‬
‫«حمزه ابسن عبدالمطلب بسن هاشسم عموي‬
‫پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم بود‪ ،‬به او‬
‫«أسسدالله و أسسد رسسوله» سيعني «شير خدا و‬
‫رسولش» گفته مي شد‪ ،‬كنيه اش أبو عماره‬
‫و گاهي أبو يعلي بود‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪91‬‬

‫امام ذهسبي درباره حمزه رضسي الله عنسه مسي‬

‫فرمايد‪:‬‬
‫«امام قهرمان‪ ،‬شيسر خدا‪ ،‬أبسو عماره و ابسو‬
‫يعلي قريشسسسي هاشمسسسي مكسسسي مدنسسسي بدري‬
‫شهيسسد‪ ،‬عموي رسسسول الله صسسلى الله عليسسه و‬
‫آله و سسسلم و برادر رضاعسسي ايشان اسسست»‪.‬‬
‫(سير ‪)1/172‬‬

‫علي ابن ابي طالب‬

‫امير المؤمنين رضي الله عنه پيامبر‬
‫صلي الله عليه آله و سلم‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫احترام عايشه به علي‪:‬‬
‫امام مسسسلم در صسسحيحش (‪ )276‬بسسا سسسند‬
‫خودش از شيريح بن هانئ روايت مي كند كه‬
‫فرمود‪:‬‬
‫(أت يت عائ شة أ سألا عن السح علي الف ي فقالت عل يك با بن أ ب طالب‬
‫ف سئله فا نه كان ي سافر مع ر سول ال صلى ال عل يه و آله و سلم ف سألناه‪،‬‬
‫فقال‪ :‬جعل رسول ال صلى ال عليه و آله و سلم ثلثة أيام و لياليهن للمسافر‬
‫و يوما و ليلة للمقيم)‬
‫«خدمست عايشسه رضسي الله عنهسا آمدم و از‬
‫ايشان درباره مسح بر موزه پرسيدم فرمود‪:‬‬
‫از علي ابسسن ابسسي طالب رضسسي الله عنسسه‬
‫بپرس زيرا او هميشه با پيامبر صلى الله عليه‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪92‬‬

‫و آله و سسلم سسفر مسي كرد‪ ،‬وقتسي از ايشان‬

‫پرسيدم‪ ،‬فرمود رسول خدا صلى الله عليه و‬
‫آله و سسسلم براي مسسسافر سسسه شبانسسه روز و‬
‫براي مقيم يك شبانه روز تعيين فرمودند»‪.‬‬
‫و در روايسسسسست ديگري آمده اسسسسسست كسسسسسه ام‬
‫المؤمنين فرمود‪:‬‬
‫(ائت عليا فانه أعلم بذلك من فأتيت عليا فذكر عن النب صلى ال عليه‬
‫و آله و سيلم بثله) «نزد علي برو زيرا كسه او از مسن‬
‫در ايسسن مسسسئله داناتسسر اسسست پسسس نزد علي‬
‫آمدم‪ ،‬او از پيامسسسبر صسسسلى الله عليسسسه و آله و‬
‫سلم مثل حديث سابق ذكر كرد»‪.‬‬
‫فضايل مستند علي‪:‬‬
‫ابسسن عبدالبر رحةيي ال عليييه در السسستيعاب ‪3/51‬‬
‫حاشيه الصابه مي فرمايد‪:‬‬
‫«احمسد بسن حنبسل و اسسماعيل بسن اسسحاق‬
‫القاضي فرمودند‪:‬‬
‫با سند درست به اندازه اي كه در فضائل‬
‫علي ابن ابي طالب آمده دربارة هيچ صحابي‬
‫اي اينقدر فضائل نيامده است‪ ،‬امام احمد بن‬
‫شعيسب بسن علي نسسائي رحمسة الله عليسه نيسز‬
‫همين را فرموده است»‪.‬‬
‫شناخت علي‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪93‬‬

‫همچنين مي فرمايد‪) 47/ 3 ( :‬‬

‫از حسسن ابسن ابسي الحسسن بصسري در بارة‬
‫علي ابسن ابسي طالب رضسي الله عنسه پرسسيده‬
‫شد‪ ,‬فرمود‪:‬‬
‫«علي تيري از تيرهاي خدا بر دشمنان خدا‬
‫بود كسسه بسسه هدف مسسي خورد‪ ،‬علي ربانسسي ايسسن‬
‫امسست و صسساحب فضيلت و صسساحب سسسبقت و‬
‫صاحب قرابت با رسول الله صلى الله عليه و‬
‫آله و سسلم اسست‪ .‬علي كسسي نبود كسه جايسي‬
‫كه حكم خدا باشد او را خواب ببرد‪ ,‬يا در دين‬
‫خدا ملمتسسسي بپذيرد يسسسا مال خدا را بدزدد‪ .‬او‬
‫دشوارترين اوامر قرآن را بكار بست‪ .‬كه سر‬
‫انجام به بهشت برين رستگار شد‪ ،‬اين است‬
‫علي ابسن ابسي طالب پسسرعموي پيامسبر صسلى‬
‫الله عليه و آله و سلم»‪.‬‬
‫به ترتيب فضيلت‪:‬‬
‫همچنين مي فرمايد‪)3/52( :‬‬
‫«اصم از عباس الدوري از يحيي ابن معين‬
‫رحمسسة الله عليسسه نقسسل مسسي كنسسد كسسه فرمود‪:‬‬
‫بهتريسسن ايسسن امسست بعسسد از پيامسسبرمان أبوبكسسر‬
‫سسپس عمسر سسپس عثمان سسپس علي اسست‪,‬‬
‫اين است مذهب ما و قول ائمه ما»‪.‬‬
‫افراط و تفريط در حب علي‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪94‬‬

‫همچنين مي فرمايد‪)3/65( :‬‬

‫«ابسسو احمسسد الزبيري و ديگران از مالك بسسن‬
‫مغول از اَُكيسسل از شعسسبي نقسسل كرده اندسس كسسه‬
‫فرمود‪:‬‬
‫علقمسه بسه مسن گفست‪ :‬آيسا ميدانسي مثال علي‬
‫ابسن ابسي طالب در ايسن امست چگونسه اسست؟‬
‫گفتم چگونه است؟ فرمود‪:‬‬
‫ماننسد عيسسي ابسن مريسم اسست كسه گروهسي‬
‫ايشان را دوست داشتند اما آنقدر در دوستي‬
‫اش افراط كردند كه بخاطر دوست داشتنش‬
‫هلك شدند‪ ،‬و گروهي با ايشان بغض ورزيدند‬
‫و آنقدر در ايسن بغسض ورزي تندروي كردنسد كسه‬
‫بخاطر بغضش هلك شدند»‪.‬‬
‫پرچم دار اسلم علي‪:‬‬
‫و همچنين مي فرمايد‪)3/33( :‬‬
‫« اجماع كرده انسسد كسسه (حضرت علي) بسسه‬
‫سوي هر دو قبله نماز خوانده و هجرت كرده‪،‬‬
‫و در بدر و حديسسسبيه و سسسساير غزوات شركسسست‬
‫كرده و در بدر و اُ حسسد و خندق و خيسسبر شديدا‬
‫مورد ابتلء و آزمايسسش قرار گرفتسسه اسسست‪ ،‬و‬
‫اينكه در آن غزوات امتحان خوبي پس داده و‬
‫مقام واليي كسب كرده‪ ،‬و پرچم رسول الله‬
‫صسلى الله عليه و آله و سسلم در بسسياري جاها‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪95‬‬

‫در دسست ايشان بوده اسست‪ ،‬در غزوه بدر نيسز‬

‫بسا اينكسه اندكسي اختلف نظسر وجود دارد پرچسم‬
‫در دسسست ايشان بوده اسسست و در غزوه اُحسسد‬
‫هنگا مي كه مصعب ابن عمير رضي الله عنه‬
‫ب ه شهادت رسيد و پر چم را ب ه دسست داشست‬
‫رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم پرچم‬
‫را بدست علي دادند»‪.‬‬
‫احترام ابوبكر و عمر به علي‪:‬‬
‫در منهاج السسنه (‪)6/178‬‬ ‫ابسن تيميسه‬
‫رحةي ال علييه‬
‫مي فرمايد‪:‬‬
‫«ابوبكسسر و عمسسر همواره تاس سميس ستوانستند‬
‫علي را اكرام و احترام مسي نمودنسد‪ ،‬و ايشان‬
‫و بلكسه سساير بنسي هاشسم را در عطايسا ترجيسح‬
‫مسسسي دادنسسسد‪ ،‬و از نظسسسر احترام و محبسسست و‬
‫موالت و سستايش و تعظيسم همواره ايشان را‬
‫بر بقيسسه مقدم مسسي داشتنسسد‪ ،‬چنانكسسه بسسا ديگسسر‬
‫كسانيكه مثل ايشان(از اهل بيت) بودند عمل‬
‫مي كردند‪ ،‬و جايي كه خداوند متعال علي را‬
‫بر كسسسانيكه مثسسل او نبودنسسد فضيلت بخشيده‬
‫بود آنان نيسسز او را فضيلت مسسي دادنسسد‪ ،‬هرگسسز‬
‫كلمسه زشتسي از آنان درس بارة علي رضسي الله‬
‫عنسسه شنيده نشده و نسسه حتسسي در بارة هيسسچ‬
‫فردي از بني هاشم»‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪96‬‬

‫احترام علي به ابوبكر و عمر‪:‬‬

‫همچنن مي فرمايد‪:‬‬
‫«نيز به تواتر از علي رضي الله عنه ثابت‬
‫شده كسه بسا ابوبكسر و عمسر رضسي الله عنهمسا‬
‫محبسست و دوسسستي داشتسسه و بسسه آنان همواره‬
‫احترام مسي گذاشتسه و آنان را بر سساير امست‬
‫ترجيح مي داده است‪ ،‬هرگز از او ثابت نشده‬
‫كسه كلمسه زشتسي در بارة آنان گفتسه باشسد و نسه‬
‫هرگزس سادعاس سکردهس سکه او از آنهسا در امرخلفست‬
‫مستحق تر است‪.‬‬
‫اين موضوع در نزد كساني كه روايات ثابت‬
‫و متواتر را در نزد خاصه و عامه مي شناسند‬
‫و بسه رواياتسي كسه بوسسيلة راويان ثقسه و معتمسد‬
‫نقسسسل شده آشنائي دارنسسسد معلوم و روشسسسن‬
‫است»‪.‬‬
‫ديدگاه اهل سنت نسبت به علي‪:‬‬
‫همچنين مي فرمايد‪)6/18( :‬‬
‫«اهل سنت علي رضي الله عنه‪ ،‬را دوست‬
‫داشتسسه و بسسا ايشان محبسست و مودت دارنسسد‪،‬‬
‫وگواهسسسي مسسسي دهنسسسد كسسسه ايشان از خلفاي‬
‫راشدين و ائمه مهديين است»‪.‬‬
‫و ابن حجر رحة ال عليه در تقريب مي فرمايد‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪97‬‬

‫«علي ابن طالب بن عبدالمطلب بن هاشم‬

‫هاشمسي حيدر أبسو تراب و ابوالحسسنين‪ ،‬پسسر‬
‫عمسسو و داماد پيامسسبر صسسلى الله عليسسه و آله و‬
‫سسلم از سسابقين اوليسن‪ ،‬بلكسه عده اي ترجيسح‬
‫داده انسد كسه ساو اوليسن كسسي بود كسه مسسلمان‬
‫شسد‪ ،‬پسس او از عربهسا جلو اسست‪ ،‬و يكسي از‬
‫عشره مبشرة اسسست‪ ،‬در رمضان سسسال چهسسل‬
‫بسسه شهادت رسسسيد و آن روز كسسه بسسه شهادت‬
‫رسسسيد بسسه اجماع اهسسل سسسنت از ميان همسسه‬
‫كساني كه در روي زمين زنده بودند بهتر بود‪،‬‬
‫وسس بنسسا بر قول راجسسح شصسست و سسسه سسسال‬
‫داشت»‪.‬‬
‫فرزندان علي‪:‬‬
‫علي ا بن طالب رضي الله عنه پانزده پسر‬
‫وهيجده دختسر داشتنسد‪ ،‬ايسن قول را العامري‬
‫در (الرياض الستطابة ف جلة من روي ف الصحيحن من الصحابة) (ص‬
‫‪ )180‬ذكسسسر كرده اسسسست‪ ،‬آنگاه اسسسسمايشان‬
‫واسسماي مادرانشان را مفصسل ذكسر مسي كنسد‪،‬‬
‫سپس مي فرمايد‪:‬‬
‫«نسسسل علي ابسسن ابسسي طالب فقسسط از پنج‬
‫فرزندشس سيعنی‪ :‬س حسسسن و حسسسين و محمسسد و‬
‫عمر و عباس بجا مانده است»‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪98‬‬

‫حسن ابن علي‬

‫رضي الله عنه نوه پيامبر‬
‫صلی الله عليه و آله و سلم‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫مصلح امت حسن‪:‬‬
‫ابسن عبدالبر رحةي ال علييه در السستيعاب (‪1/369‬‬
‫حاشيه الصابة) مي فرمايد‪:‬‬
‫«آثار صسسحيحه از پيامسسبر صسسلى الله عليسسه و‬
‫آله و سلم به تواتر رسيده كه ايشان در بارة‬
‫حسن بن علي فرمودند‪:‬‬
‫(إن ابن هذا سيد و عسي ال أن يبقيه حت يصلح به بي فئتي عظيمتي‬
‫مين السيلمي) «يقينا ايسسن پسسسرم سسسيد ‪ -‬در لغسست‬
‫سسردار‪ -‬اسست از خداونسد اميدوارم كسه او را‬
‫باقسي گذارد تسا اينكسه بوسسيله او بيسن دو گروه‬
‫بزرگ از مسلمانان صلح برقرار گرداند»‪.‬‬
‫گل خوشبوي پيامبر حسن‪:‬‬
‫ايسسن حديسسث را عده اي از صسسحابه روايسست‬
‫كرده انسد‪ ،‬در هميسن مورد در روايست ابسي بكره‬
‫آمده اسسست كسسه (و إنسسه ريحانتسسي مسسن الدنيسسا)‪.‬‬
‫«او گل خوشبوي من از دنيا است»‪.‬‬
‫دلسوز امت حسن‪:‬‬
‫كسسي را كسه رسسول الله صسلى الله عليسه و‬
‫آله و سلم سيد فرمودند‪ :‬هيچ كس نمي تواند‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪99‬‬

‫از او سسسسيدتر باشسسسد سسسو او رحمسسسة الله عليسسسه‬

‫بردبار‪ ،‬پرهيزگار سسو بزرگوار بود‪ ،‬سسوسس تقوا و‬
‫بزرگواري اش او را وادار كرد كسسه بسسه خاطسسر‬
‫آنچسه در نزد خدا وجود دارد دنيسا و حكومست را‬
‫رها كند‪ -‬لذا با حضرت معاويه رضي الله عنه‬
‫صلح كرد‪ -‬و فرمود‪:‬‬
‫(وال! ما احب بت – م نذ عل مت ماينفعن و َي ُ‬
‫ضرّن‪ -‬أن أل أمر أمة ممد‬
‫صلى ال عليه و آله و سلم علي أن يهراق ف ذلك مجمة دم)‬
‫« بخدا قسسسسسم از روزي ك ٍسسسسه ضرر و فايده‬
‫خودم را شناخته ام نپسنديده ام كه امر امت‬
‫محمسسد صسسلى الله عليسسه و آله و سسسلم را مسسن‬
‫بدوش گيرم و در ازاي آن يسسسك پياله خون‬
‫بريزد»‪.‬‬
‫ايشان از كساني بود كه با عشق وعلقه از‬
‫عثمان رضسسسسسي الله عنسسسسسه و مدافعان ايشان‬
‫حمايت مي كرد‪.‬‬
‫ستايش از حسن‪:‬‬
‫امام ذهسسبي در سسسير (‪ )242-3/245‬در بارة‬
‫ايشان مي فرمايد‪:‬‬
‫« امام سسسيد ريحان (گسسل خوشبسسو) و نوه‬
‫رسسسول الله صسسلى الله عليسسه و آله و سسسلم و‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪100‬‬

‫سسسردار جوانان بهشسست ابسسو محمسسد قريشسسي‬

‫هاشمي مدني شهيد»‪.‬‬
‫همچنين مي فرمايد‪)3/253 ( :‬‬
‫«ايسسن امام سسسيد و خوش سسسيما‪ ،‬عاقسسل و‬
‫پاكدامسن‪ ،‬سسخاوتمند و دوسست داشتنسي‪ ،‬خيسر‬
‫خواه و ديندار‪ ،‬و پرهيزگار و باحيسسسا و بزرگوار‬
‫بود»‬
‫احترام ابوبكر و عمر به حسن‪:‬‬
‫ابن كثير در البداية والنهاية (‪ )193-11/192‬در بارة‬
‫ايشان مي فرمايد‪:‬‬
‫«ابوبكسسر صسسديق همواره نسسسبت بسسه ايشان‬
‫اجلل واحترام قائل مسسسسسي شسسسسسد و ايشان را‬
‫اكرام مسسي كرد و بسسا كلماتسسي همچون جانسسم‬
‫فدايسست باد و پدر ومادرم فدايسست باد از ايشان‬
‫پذيرايسي مسي كرد‪ .‬عمسر فاروق نيسز بسا او چنيسن‬
‫بود»‪.‬‬
‫حامي عثمان حسن‪:‬‬
‫در ادامه مي فرمايد‪:‬‬
‫«همچنيسسسن حضرت عثمان بسسسن عفان نيسسسز‬
‫حسسسسسسن و حسسسسسسين را اكرام مسسسسسي نمود و‬
‫دوستشان مي داشت‪ ,‬هنگامي كه عثمان ذي‬
‫النوربسن در محاصسره بود حسسن ابسن علي نزد‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪101‬‬

‫در حالي كسسسسسه شمشيرش را‬ ‫ايشان بود و‬

‫حمايسسل كرده بود از حضرت عثمان دفاع مسسي‬
‫نمود‪ ،‬حضرت عثمان در بارة سلمتي حضرت‬
‫حسسسن اظهار نگرانسسي كرد و ايشان را قسسسم‬
‫داد كسه بسه خانسه شان برگردد زيرا مسي ترسسيد‬
‫كسه مبادا بسه گسل خشبوي رسسول الله سگزندي‬
‫برسد و در ضمسسن مسسي خواسسست دل علي را‬
‫شاد كند»‪.‬‬
‫حسين بن علي‬
‫رضي الله عنه سبط رسول الله‬
‫صلی الله عليه و آله و سلم‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫عابدي خداجو‪:‬‬
‫ابسسسن عبدالبر رحةيي ال عليييه در السسسستيعاب (‬
‫‪1/377‬حاشيه الصابه) مي فرمايد‪:‬‬
‫«حسسسين فاضسسل و ديندار بود‪ ،‬سسخيلي روزه‬
‫مي گرفت و نماز مي خواند و حج مي کرد»‪.‬‬
‫افتخار شهادت‪:‬‬
‫ابسسن تيميسسه در مجموع الفتاوايسسش (‪)4/511‬‬
‫مي فرمايد‪:‬‬
‫«حسسين رضسي الله عنسه خداونسد متعال در‬
‫چنيسسن روز سسبزرگي س س روز عاشورا‪ -‬بسسه ايشان‬
‫افتخار شهادت بخشيسسد و بدينوسسسيله كسسساني‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪102‬‬

‫كسه ايشان را بسه شهادت رسسانده يسا همكاري‬

‫كرده يا به آن راضي بوده اند را خوار و رسوا‬
‫نمود‪ ،‬شهداي پيسش از او برايسش الگوي نيكسي‬
‫بودنسد‪ ،‬زيرا ايشان و برادرشان حسنس سسردار‬
‫جوانان بهشست هسستند و از آنجايي که در اوج‬
‫عزت و پيروزي اسسسسسسلم متولد و بزرگ شده‬
‫بودنسد‪ ،‬و نتواسستند بسه اندازه بقيسه اهسل بيست‬
‫رسسسسسسول الله در هجرت و جهاد و صسسسسسبر بر‬
‫تكاليسسف در راه خدا سسسهم بگيرنسسد لذا خداونسسد‬
‫آنان را بسه افتخار شهادت نائل گردانيسد(تكميل‬
‫لكرامتهمسسسا) تسسسا اينكسسسه عزت و كرامتشان را‬
‫بدينوسسسيله تكميسسل و درجاتشان را بلنسسد كرده‬
‫باشد‪.‬‬
‫با س سساين س سسوجود‪،‬سسس شهادت ايشان براي س سسما‬
‫مسلمينس مصسيبت بزرگسي بود‪ ،‬و خداونسد براي‬
‫هنگام مصيبت مشروع فرموده كه (إنا ل و إنا إليه‬
‫راجعون) خوانده شود يعنسي همسه مسا از خداييسم و‬
‫بسوي خدا باز مي گرديم چنانكه مي فرمايد‪:‬‬
‫ْهي‬
‫ّهي َوِإنّييا الي ِ‬
‫ِيني ِإذَا أَصيَابَ ْتهُم مّصيِيبَ ٌة قَالواْ ِإنّاي ِلل ِ‬
‫شرِ الصيّابِرِينَ الذ َ‬
‫َوبَ ّ‬
‫رَاجِعونَ‬
‫البقرة ‪156 :‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪103‬‬

‫«و بسسسسسه بردباران (بر ايسسسسسن آزمون) مژده‬

‫بده‪،‬كسساني كسه چون مصسيبتي بسه آنان برسسد‪،‬‬
‫گويند‪ِ« :‬إنّا ِللّ ِه َوِإنّا اليْ ِه رَا ِجعُونَ»‪.‬‬
‫ستايش از حسين‪:‬‬
‫امام ذهسبي رحمسة الله عليسه در بارة ايشان‬
‫در ( سير ‪ )3/280‬مي فرمايد‪:‬‬
‫«امام‪ ,‬سسسيد كامسسل‪ ,‬نوه پيامسسبر صسسلى الله‬
‫عليسه و آله و سسلم و ريحانسه و محبوب ايشان‬
‫أبسسسسو عبدالله حسسسسسين بسسسسن أميرالمومنيسسسسن‬
‫أبوالحسسسسسسن علي إبسسسسسن أبيسسس سسسطالبسسس سسسبن‬
‫عبدالمطلب بن هاشم بن عبد مناف بن قصي‬
‫قريش هاشمي»‪.‬‬
‫احترام خلفاي راشدين به حسين‪:‬‬
‫و إبن کثير رحة ال عليه در البداية و النهاية (‪) 11/476‬‬
‫مي فرمايد‪:‬‬
‫«مقصسود ايسن اسست كسه حسسين بسا رسسول‬
‫الله صسلى الله عليسه و سسلم هسم عصسر بوده و‬
‫در صسسحبت ايشان بوده تسسا اينكسسه حضرتسسش‬
‫صسسلى الله عليسسه و آله و سسسلم در حالي وفات‬
‫كردنسد كسه از او راضسي بودنسد‪ ،‬امسا او كوچسك‬
‫بود‪ ،‬سسسپس حضرت صسسديق ايشان را اكرام و‬
‫احترام مسي كرد‪ ،‬و همچنيسن عمسر و عثمان ‌‪ ،‬بسا‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪104‬‬

‫پدرش هسسم صسسحبت بوده و از ايشان حديسسث‬

‫روايست كرده‪ ،‬در تمام جنگهايسش بسا وي همراه‬
‫بوده از جمله در جمسسسل و صسسسفين‪ ,‬و ايشان‬
‫همواره شخصيت محترم و بزرگواري بود»‪.‬‬

‫عبدالله بن عباس‬
‫رضي الله عنه پسر عموي رسول الله‬
‫صلی الله عليه و آله و سلم‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫تجلِيل عمر از ابن عباس‪:‬‬
‫امام بخاري در صسسسحيحش (‪ )4970‬از ابسسسن‬
‫عباس رضسسي الله عنسسه روايسست مسسي كنسسد كسسه‬
‫فرمود‪:‬‬
‫«عمسر هميشسه مرا بسا اهسل بدر پذيرايي مسي‬
‫كرد گويسا بعضسي بسه دلشان چيزي رسسيده بود‪،‬‬
‫يكسي گفست چرا ايسن پسسر را در جمسع مسا مسي‬
‫نشانسسي در حالي كسسه مسسا نيسسز ماننسسد او پسسسر‬
‫داريسسم؟ عمسسر فرمود شمسسا مسسي دانيسسد چرا؟‬
‫روزي مرا صسسدا كرد و بسسا آنهسسا نشانسسد مسسن‬
‫فهميدم كسسه منظور شان‪ ،‬نشان دادن مسسن بسسه‬
‫آنها است‪ ،‬اميرالمؤمنين پرسيد در بارة ِإذَا جَاءَ‬
‫صرُ اللّ هِ وَالفَتْ حُ چه مي گوئيد؟ بعضي گفتند به ما‬
‫نَ ْ‬
‫دسسستور داده شده كسسه هرگاه فتسسح و پيروزي‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪105‬‬

‫نصسسيبمان شسسد خدا را سسسپاس گوئيسسم و از او‬

‫آمرزش بطلبيسسم‪ ،‬بعضسسي سسساكت ماندنسسد سسو‬
‫چيزي نگفتند روي به من كرد و فرمود‪:‬‬
‫ابسسن عباس! آيسسا تسسو هسسم چنيسسن مسسي گويي؟‬
‫گفتسم خيسر! فرمود‪ :‬پسس چسه مسي گويي؟ گفتسم‬
‫خداونسسد خواسسسته بدينوسسسيله اجسسل پيامسسبرش‬
‫صسسلى الله عليسسه و آله و سسسلم را بسسه ايشان‬
‫صرُ اللّ هِ وَالفَتْ حُ‬ ‫گوشزد كنسد گويسا فرمود‪ِ :‬إذَا جَا َء نَ ْ‬
‫ايسن علمست اجسل توسست‪َ ،‬ف سَّب ْ‬
‫ح ِبحَمْدِ َربّ كَ وَا سْتَ ْغ ِف ْرهُ ِإنّ هُ‬
‫كَا نَ َتوّابا عمسر سرضي الله عنه فرمود‪ :‬آنچسه تسو‬
‫مسسي گويسسي مسسن نيسسز از ايسسن آيسسه هميسسن سسرا‬
‫فهميدم»‪.‬‬
‫ستايش از ابن عباس‪:‬‬
‫و در طبقات ابسسن سسسعد (‪ )2/369‬از حضرت‬
‫سسعد بسن ابسي وقاص رضسي الله عنسه روايست‬
‫است كه فرمود‪:‬‬
‫«از ابسن عباس تيسز هوش تسر و عاقسل تسر و‬
‫عالمتر و بردبارتر نديدم‪ ،‬شاهد بودم كه عمر‬
‫فاروق چگونسسه در هنگام سسسختي هسسا او را فرا‬
‫مي خواند»‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪106‬‬

‫همچنيسسن در طبقات ابسسن سسسعد (‪ )2/370‬از‬

‫حضرت طلحسسه بسسن عسسبيدالله رضسسي الله عنسسه‬
‫روايت است كه فرمود‪:‬‬
‫«حقسا كسه بسه ابسن عباس فهسم و درك و علم‬
‫فوق العاده اي داده شده بود‪ ،‬بياد ندارم كسسسه‬
‫عمسر بسن خطاب هيچكسس را بر او مقدم مسي‬
‫داشت»‪.‬‬
‫عالمي بي نظير‪:‬‬
‫همچنيسسن در طبقات ابسسن سسسعد(‪ )2/370‬از‬
‫جابر بسن عبدالله رضسي الله عنسه روايست اسست‬
‫كسه هنگامسي كسه خسبر وفات ابسن عباس رضسي‬
‫الله عنه را شنيد دست بر دست زد و فرمود‪:‬‬
‫«عالم تريسن و برد بار تريسن مردم رفست‪ ،‬بسا‬
‫موت او خلئي در امست پديسد آمسد كسه پرشدنسي‬
‫نيست»‪.‬‬
‫همچنيسن در طبقات از ابوبكسر بسن محمسد بن‬
‫عمرو بن حزم روايت است كه فرمود‪:‬‬
‫«هنگامسسي كسسه ابسسن عباس وفات كرد رافسسع‬
‫ابسن خديسج فرمود‪ :‬امروز كسسي از دنيسا رفست‬
‫كه همه مردم از مغرب تا مشرق در علم به‬
‫او نياز داشتند»‪.‬‬
‫در السسستيعاب ابسسن عبدالبر (‪ )345-2/344‬از‬
‫مجاهد روايت شده كه فرمود‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪107‬‬

‫«فتاوايي بهتر از فتاواي ابن عباس نشنيده‬

‫ام‪ ،‬مگسر اينكسه كسسي بگويسد رسسول الله صسلى‬
‫الله عليه و آله و سلم چنين فرمود‪ .‬عين اين‬
‫مطلب از قاسسم بسن محمسد –ابسن ابوبكسر‪ -‬نيسز‬
‫روايت شده است»‪.‬‬
‫مفسر قرآن‪:‬‬
‫ابن كثير رحة ال عليه در البداية و النهاية (‪ )12/88‬مي‬
‫فرمايد‪:‬‬
‫«از عمسسر ابسسن خطاب ثابسست شده كسسه ابسسن‬
‫عباس را بسا مشايسخ صسحابه مسي نشانسد و مسي‬
‫فرمود‪( :‬نعسسسسم ترجمان القرآن عبدالله ابسسسسن‬
‫عباس) «چقدر مفسسسسسسر خوبسسسسسي براي قرآن‬
‫است عبدالله بن عباس»‪.‬‬
‫هرگاه ايشان مي آمد‪ ،‬عمر رضي الله عنه‬
‫مسسي فرمود‪( :‬جاء فتسسي الكهول و ذواللسسسان‬
‫السسئول و القلب العقول) «جوان بسا تجربسه و‬
‫داراي زبان بسسسسيار پرسسسسشگر و قلب بسسسسيار‬
‫عاقل و دانا آمد»‪.‬‬

‫جعفر بن ابي طالب‬

 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪108‬‬

‫جعفر بن ابي طالب رضي الله عنه پسر عموي‬

‫پيامبر‬
‫صلی الله عليه و آله و سلم‬

‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫مهمان نوازي جعفر‪:‬‬
‫در صسسسحيح بخاري (‪ )3708‬بسسسا روايسسست ابسسسو‬
‫هريره رضي الله عنه آمده است كه فرمود‪:‬‬
‫(وكان أخي الناس للمساكي جعفر ابن اب طالب كان ينقلب بنا فيطعمنا‬
‫ماكان ف بيته حت إن كان ليخرج الينا العكة الت ليس فيها شئ فيشقها فنلعق‬
‫ما فيها)‬
‫«جعفسسسر ابسسسن ابسسسي طالب براي مسسسساكين‬
‫بهترين مردم بود هميشه ما را با خود به خانه‬
‫اش مسي برد حتسي گاهسي كسه چيسز ديگري نبود‬
‫مشسسك خالي سسشده را پاره مسسي كرد بيسسن مسسا‬
‫تقسسسيم مسسي كرد تسسا اينكسسه اگسسر چيزي داشسست‬
‫بليسيم»‪.‬‬
‫فضيلت جعفر‪:‬‬
‫حافظ ابن حجر در شرحش بر بخاري (فتح‬
‫الباري ‪ )7/76‬مي فرمايد‪:‬‬
‫«مطلقسسي كسسه از عكرمسسه آمده نيسسز بر ايسسن‬
‫مقيد حمل مي شود‪.‬‬
‫عكرمسه از ابسو هريره رضسي الله عنسه نقسل‬
‫مي كند كه فرمود‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪109‬‬

‫(ما احتذي النعال و ل ركب الطايا بعد رسول ال صلى ال عليه و آله و‬
‫سيلم أفضيل مين جعفير بين ابي طالب) روايسست از ترمذي و‬
‫حاكم با اسناد صحيح است‪.‬‬
‫«بعد از رسول خدا صلى الله عليه و آله و‬
‫سلم كسي كفش نپوشيده و بر سواري سوار‬
‫نشده كسسسه از جعفسسسر ابسسسن ابسسسي طالب بهتسسسر‬
‫باشد»‪.‬‬
‫جعفر تاج مجاهدين!‪:‬‬
‫امام ذهسبي در بارة ايشان در سسير (‪)1/206‬‬
‫مي فرمايد‪:‬‬
‫«ايشان سيد‪ ،‬شهيد بزرگوار‪ ،‬تاج مجاهدين‬
‫أبو عبدالله پسر عموي رسول الله صلى الله‬
‫عليسه و آله و سسلم عبسد مناف بسن عبدالمطلب‬
‫بسن هاشسم بسن عبدمناف بسن قصسي هاشمسي‪،‬‬
‫برادر علي بن ابي طالب است كه ده سال از‬
‫علي بزرگتر بود‪.‬‬
‫هسر دو مرتبسه هجرت كرده و از حبشسه بسه‬
‫مدينه هجرت كرده و خود را در غزوه خيبر به‬
‫مسسلمانان رسساند امسا هنگامسي رسسيد كسه آنهسا‬
‫خيسبر را فتسح كرده بودنسد‪ ،‬چنسد ماه در مدينسه‬
‫ماند‪‌ ،‬سپس رسول خدا صلى الله عليه و آله‬
‫و سسسلم ايشان را بسسه فرماندهسسي لشكري بر‬
‫گزيسد كسه عازم مؤتسه در منطقسه كرك بودنسد و‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪110‬‬

‫در آن غزوه به شهادت رسيد‪ ،‬هنگام مسلمان‬

‫شدنسسش رسسسول الله صسسلى الله عليسسه و آله و‬
‫سسسلم بسسسيار خوشحال شدنسسد‪ ،‬و س طبعا ً هنگام‬
‫شهادتش بسيار غمگين گرديدند»‪.‬‬
‫جعفر پدر مساكين‪:‬‬
‫و در تقريسسب ابسسن حجسسر آمده اسسست كسسه‬
‫فرمود‪:‬‬
‫«ايشان جعفسر ابسن ابسي طالب هاشمسي ابسو‬
‫المسساكين‪ ،‬ذوالجناحيسن صسحابي جليسل القدر‪،‬‬
‫پسسر عموي رسسول خدا صسلى الله عليسه و آله‬
‫و سسسلم اسست كسه در سسال هشتسم هجرت در‬
‫غزوه مؤتسسسسه بشهادت رسسسسسيد‪‌ ،‬ذكرش در‬
‫صحيحين آمده است‪ ،‬اما روايتي از ايشان در‬
‫اين دو كتاب نقل نشده است»‪.‬‬
‫پرواز جعفر در بهشت!‪:‬‬
‫به اين دليل به ايشان ذوالجناحين گفته مي‬
‫شود كسسسه در عوض دو دسسسست ايشان كسسسه در‬
‫غزوه مؤتسه قطسع شسد دو بال داده شسد كسه بسا‬
‫فرشتگان پرواز كند‪.‬‬
‫احترام ابن عمر به جعفر‪:‬‬
‫در صسحيح بخاري (‪ )3709‬بسا سسند ايشان تسا‬
‫شعبي آمده است كه‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪111‬‬

‫(أن ابين عمير ر ضي ال ع نه كان اذا سيلّم علي ا بن جعفير قال‪ :‬السيلم‬
‫عليك يا ابن ذي الناحي) «عبدالله ابن عمر ان خطاب‬
‫رضسي الله عنهما هرگاه عبدالله ابسن جعفسر را‬
‫سسسلم مسسي كرد مسسي فرمود‪ :‬سسسلم برتسسو اي‬
‫فرزند ذوالجناحين»‪.‬‬
‫حافظ ابن حجر در شرحش مي فرمايد‪:‬‬
‫« گويسا بسه حديسث عبدالله بسن جعفسر اشاره‬
‫دارد كسه فرمود‪ :‬رسسول خدا صسلى الله عليسه و‬
‫آله و سلم به من فرمودند‪( :‬هنيئالك أبوك يطيمع اللئكه‬
‫فيي السييماء) «مبارك باد بر تسسسو كسسسه پدرت بسسسا‬
‫فرشتگان در آسمان پرواز مي كند»‪.‬‬
‫طبراني با سند حسن روايتش كرده است‪.‬‬
‫آنگاه طرق ديگري نيسز از ابسو هريره و علي‬
‫و ابن عباس ذكر كرده و مي فرمايد‪:‬‬
‫جعفر در ركاب جبرئيل‪:‬‬
‫در روايتي از ابن عباس آمده اسست‪( :‬إن جعفرا‬
‫يط ي مع جب يل و ميكائ يل له جناحان عو ضه ال من يد يه) «جعفسر بسا‬
‫جبرئيسل و ميكائيل پرواز مي كند‪ ،‬دو بال دارد‬
‫كسسه خداونسسد در عوض دو دسسستش بسسه او داده‬
‫است»‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪112‬‬

‫آنگاه مي فرمايد‪ :‬اين روايت اسنادش جيد‬

‫است‪.‬‬

‫عبدالله پسر جعفر‬

‫رضي الله عنه پسر عموي رسول الله‬
‫صلی الله عليه و آله و سلم‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫صلی الله عليه و آله و سلم‬ ‫در آغوش رسول خدا‪:‬‬
‫در صسسحيح مسسسلم ( ‪ )2428‬از عبدالله بسسن‬
‫جعفر روايت است كه فرمود‪:‬‬
‫(كان رسول ال صلى ال عليه و سلم إذا قدم من سفر تٌلقي بصبيان أهل‬
‫بيته‪ ،‬قال‪ :‬و إنه قدم من سفر فسبقٌ ب إليه‪ ،‬فحملن بي يديه‪ ‌،‬ث جيء ب أ حد‬
‫ابن فاطمة فأردفه خلفه‪ ،‬قال فأٌدخلنا الدينة ثلثة علي دابة)‪.‬‬
‫يعني «رسسول خدا صسلى الله عليسه و آله و‬
‫سلم هرگاه از سفر باز مي گشتند با كودكان‬
‫اهسسسل بيسسست شان ملقات مسسسي كردنسسسد‪ ،‬باري‬
‫ايشان از سسسسفر بازگشتنسسسد مسسسن هسسسم بسسسه‬
‫پيشوازشان برده شدم‪ ،‬حضرتس مرا جلوشان‬
‫سوار كردند‪ ،‬سپس يکي از پسران فاطمه –‬
‫حسسسن يسسسا حسسسين‪ -‬آورده شسسسد او را پشسست‬
‫سسسرشان سسسوار كردنسسد مسسي گويسسد‪ :‬آنگاه سسسه‬
‫تايي مان در حالي كسسه بر يسسك اسسسب سسسوار‬
‫بوديم وارد مدينه شديم»‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪113‬‬

‫ستايش از پسر جعفر‪:‬‬

‫در سير (‪ )3/456‬در بارة‬ ‫امام ذهبي‬
‫رحة ال عليه‬
‫ايشان ميفرمايد‪:‬‬
‫«او سيد عالم‪ ،‬أبو جعفر قريشي هاشمي‪،‬‬
‫متولد حبشسه‪ ،‬سساكن مدينسه‪ ،‬سسخاوتمند پسسر‬
‫سسسخاوتمند‪ ،‬ذي الجناحيسسن اسسست‪ ،‬كسسه افتخار‬
‫صسسحابه بودن را دارد‪ ،‬و حديسسث هسسم روايسست‬
‫كرده‪ ،‬جزو صسحابه كسم سسن و سسال بسه شمار‬
‫مسسي آيسسد‪ ،‬پدرش در غزوه مؤتسسه بسسه شهادت‬
‫رسسسيد‪ ،‬سسسر پرسسستي او را پيامسسبر صسسلى الله‬
‫عليسسه و آله و سسسلم بدوش گرفتنسسد‪ ،‬و در بغسسل‬
‫ايشان بزرگ شده است»‪.‬‬
‫همچنين مي فرمايد‪:‬‬
‫«او شخصيت بزرگوار‪ ،‬مكرم وسخاوتمندي‬
‫بودكسه صسلحيت امامست و رهسبري داشست(البته‬
‫نه به مفهوم شيعي آن)»‪.‬‬
‫ابان اموي پيش نمازجنازة پسرِ جعفرِ اهل بيت!‪:‬‬
‫در الرياض المسسستطابهسس عامري ( ص ‪)205‬‬
‫آمده است كه‪:‬‬
‫«نماز جنازه اش را ابان ابسسسسسسن عثمان ابن‬
‫عفانس خوانسد كسه در آن زمان اسستاندار مدينسه‬
‫بود‪ ،‬ابان در حالي تابوتسش را حمسل مسي كرد‬
‫كسسه اشسسك از چشمانسسش سسسرازير بود و مسسي‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪114‬‬

‫فرمود‪« :‬بسهس خدا سسوگند خيسر مطلق بودي كسه‬

‫بدي در تو نبود‪‌ ،‬و شريف و فاضل و نيكو كار‬
‫بودي»‪.‬‬

‫ديگر صحابة رسول الله‬

‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫از ديگر صحابة رسول الله صلى الله عليه‬
‫و آله و سلم كه از اهل بيتش بودند چند نفر‬
‫ذيل را نيز مي توان نام برد‪:‬‬
‫٭أبوسسفيان‪،‬نوفسل‪ ،‬ربيعسه‪ ،‬عسبيده‪ ،‬فرزندان‬
‫حارث بن عبدالمطلب‪.‬‬
‫٭عبدالمطلب بسسسن ربيعسسسه بسسسن حارث ابسسسن‬
‫عبدالمطلب‪.‬‬
‫٭حارث و مغيره پسسسران نوفسسل بسسن حارث‬
‫ابن عبدالمطلب‪.‬‬
‫٭جعفسر و عبدالله پسسران ابسو سسفيان ابسن‬
‫حارث ابن عبدالمطلب‪.‬‬
‫٭معتسب و عتبسه پسسران ابسو لهسب عبدالعزي‬
‫بن عبدالمطلب‪.‬‬
‫٭و فضسسل و عسسبيدالله پسسسران عباس ابسسن‬
‫عبدالمطلب‪.‬‬
‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪115‬‬

‫فصل هفتم‬

‫ستايش بعضي علماء برگروهي از‬

‫صحابيات اهل بيت‬

‫فاطمه زهراء‬
‫رضي الله عنها دختر رسول الله‬
‫صلی الله عليه و آله و سلم‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫ستايش عايشه از فاطمه‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪116‬‬

‫از أم المؤمنيسسن عائشسسه رضسسي الله عنهسسا‬

‫روايت است كه فرمود‪:‬‬
‫( ما رأيت أحدا أشبه ستا و دل و هديا برسول ال صلى ال عليه و آله و‬
‫سلم ف قيام ها و قعود ها من فاط مة ب نت ر سول ال صلى ال عل يه و آله و‬
‫سلم)‬
‫روايسست از أبسو داود (‪ )5217‬وترمذي (‪)3872‬‬
‫و اسنادش حسن است‪.‬‬
‫«كسسسسي را نديدم كسسسه در سسسسيما و رفتار و‬
‫كردار و نشسسست و برخاسسستش از دخترشان‬
‫فاطمه به رسول خدا صلی الله عليه و آله و‬
‫سلم شبيه تر باشد»‪.‬‬
‫شخصيت فاطمه‪:‬‬
‫أبسو نعيسم اصسفهاني در حليسة الولياء (‪)2/39‬‬
‫مي فرمايد‪:‬‬
‫«و از ديگسسر زنان عبادت گزار و پاكدامسسن و‬
‫پرهيزگار سستاريخس سحضرت س فاطمسسه رضسسي الله‬
‫عنهسا اسست‪ ،‬سسيده بتول‪ ،‬جگسر گوشسه رسسول‬
‫الله صسلى الله عليسه و آله و سسلم‪ ,‬كسسي كسه‬
‫بيسش از همه به رسول الله صلى الله عليه و‬
‫آله و سلم مشابهت داشت‪ ،‬ايشان فاطمه را‬
‫بيسسسش از سسسساير فرزندانشان دوسسسست مسسسي‬
‫داشتنسسد‪ ،‬او در قلبشان جاي داشسست ازس سميان‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪117‬‬

‫اهل بيت‪،‬س فاطمسه اوليسن کسي بود كسه پسس از‬

‫وفاتشان به ايشان ملحق شد‪ ،‬فاطمه از دنيا‬
‫ونعمتهايسسش رويگردان بود‪ ،‬و عيوب و آفات‬
‫پيچيده دنيا را خوب مي شناخت»‪.‬‬
‫القاب منحصر به فرد فاطمه‪:‬‬
‫در سير (‪ )119-2/118‬مي‬ ‫رحة ال عليه‬ ‫امام ذهبي‬
‫فرمايد‪:‬‬
‫«او در زمان خودش سسسسسسسردار زنان جهان‬
‫بود‪ ،‬جگر گوشه پيامبر (الجة الصطفوية) (أم أبيها) دختر‬
‫سسردار مخلوقات رسسول خدا صسلى الله عليسه‬
‫و آله و سلم ابو القاسم محمد بن عبدالله بن‬
‫عبدالمطلب بسن هاشسم بسن عبسد مناف قريشسي‬
‫هاشمي و ام الحسنين)‬
‫و مي فرمايد‪:‬‬
‫«پيامسسبر صسسلى الله عليسسه و آله و سسسلم بسسه‬
‫شدت او را دوسسست مسسي داشتند و اكرام مسسي‬
‫كردند و با او راز دل مي نمودند‪ ،‬و فضائل او‬
‫بسسيار اسست‪ .‬او زن صسابر و ديندار و خيرخواه‬
‫و پاكدامن و قانع و شكر گذاري بود»‪.‬‬
‫ابسن كثيسر رح ة ال عل يه در البدا ية والنها ية (‪ )9/485‬مسي‬
‫فرمايد‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪118‬‬

‫كنيه او (أم أبيها) يعني «مادر پدرش!» بود‬

‫و مسي فرمايسد‪« :‬بنابر قول مشهور كوچكتريسن‬
‫دختر پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم بود‪،‬‬
‫هنگام وفات حضرت صسسلى الله عليسسه و آله و‬
‫سسسسلم جسسسز او فرزنسسسد ديگري زنده نبود‪ ,‬لذا‬
‫پاداش بزرگسسسي برد‪ ,‬چون بسسسه خاطسسسر وفات‬
‫حضرتسش صسلى الله عليسه و آله و سسلم صدمة‬
‫شديدي تحمل كرد»‪.‬‬

‫اُم المؤمنين خديجه‬

‫بنت خويلد رضي الله عنها‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫امام ذهسسسسبي در سسسسسير (‪ )110-2/109‬مسسسسي‬
‫فرمايد‪:‬‬
‫«او ام المؤمنيسسسن و سسسسردار زنان جهان در‬
‫زمان خودش بود‪ ،‬مادر فرزندان رسسسسول الله‬
‫صلى الله عليه و آله و سلم ( به جز ابراهيم)‬
‫و اوليسن كسسي كسه قبسل از همسه بسه حضرتسش‬
‫ايمان ‌آورد و تصديق نمود و به ايشان دلداري‬
‫و تسسسلي داد‪ .‬فضائل ايشان فراوان اسسست‪،‬‬
‫ايشان يكسسي از زنانسسي اسسست كسسه كامسسل شده‬
‫اسسست‪ ،‬زن عاقسسل‪ ،‬بسسا شخصسسيت‪ ،‬ديندار‪‌ ،‬‬
‫پاكدامسسن و معززي بود‪ ،‬و(طبسسق روايات) از‬
‫اهل بهشت بود‪ ،‬رسول خدا صلى الله عليه و‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪119‬‬

‫آله و سلم از ايشان ستايش مي نمود و او را‬

‫بر تمام امهات المؤمنيسن ترجيسح مسي داد و بسه‬
‫شدت احترام مسسي نمود‪ .‬از افتخاراتسسش ايسسن‬
‫بود كسسه رسسسول الله صسسلى الله عليسسه و آله و‬
‫سلم قبل از او با همسر ديگري ازدواج نكرده‬
‫بود‪ .‬چنسد فرزنسد آورد و تسا او زنده بود پيامسبر‬
‫صسلى الله عليسه و آله و سسلم نسه ازدواج كردنسد‬
‫و نه كنيزي به خانه آوردند‪ .‬وفات او بر پيامبر‬
‫صسلى الله عليسه و آله و سسلم خيلي تاثيسر كرد‬
‫چون بهتريسسسسن ياور ايشان بود‪.‬خداونسسسسد بسسسسه‬
‫پيامبرش صلى الله عليه و آله و سلم دستور‬
‫داده بود كسسه بسسه او مژده قصسسري در بهشسست‬
‫دهسد‪ ،‬قصسري كسه از نسي سساخته شده سکه نسه در‬
‫آن شور و غوغايسسي اسسست و نسسه خسسستگي و‬
‫كسالتي»‪.‬‬
‫ابسن قيسم رحةي ال علييه در جلء الفهام (ص ‪)349‬‬
‫مي فرمايد‪:‬‬
‫«از خصسائص ام المؤمنيسن خديجسه ايسن بود‬
‫كه خداوند بوسيله جبريل عليه السلم برايش‬
‫سلم فرستاده است»‪.‬‬
‫آنگاه ابن قيم مي فرمايد‪:‬‬
‫« ايسسسن افتخار را جسسسز ايشان هيسسسچ كسسسس‬
‫ندارد»‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪120‬‬

‫(البتسسه ايسسن ثابسست اسسست كسسه جبريسسل عليسسه‬

‫السسلم بوسسيله رسسول الله صسلى الله عليسه و‬
‫آله و سسلم براي ام المؤمنيسن عائشسه صسديقه‬
‫سلم فرستاد‪.‬مترجم)‪.‬‬
‫مقايسه اي بين دو مادر مؤمنان‪:‬‬
‫ابن قيم همچنين مي فرمايد‪:‬‬
‫«از ديگر خصائص ام المؤمنين خديجه اين‬
‫اسست كسه بهتريسن و افضسل تريسن زن در ايسن‬
‫امت است‪ ,‬و در اينكه آيا ايشان افضل است‬
‫يا ام المؤمنيسسن عايشسسه رضسسي الله عنهسسا سسسه‬
‫قول اسست‪ .‬قول سسوم توقسف اسست‪ ,‬وقتسي از‬
‫استادمان ابسن تيميسه رحمسة الله عليسه در ايسن‬
‫باره پرسسسسسسسسيدم؟ فرمود‪ :‬هسسسسسسسر كدام آنان‬
‫خصسوصياتي دارد‪ ،‬خديجسه در اول اسسلم تأثيسر‬
‫داشسست‪ ،‬رسسسول الله صسسلى الله عليسسه و آله و‬
‫سسسلم را تسسسلي و دلداري مسسي داد و آرامسسش‬
‫مي بخشيد و با دست باز مالش را در خدمت‬
‫ايشان خرج مسسسي كرد‪‌ ،‬خلصسسسه ايشان آغاز‬
‫اسسسلم را درك نمود و در راه خدا و رسسسولش‬
‫صسسلى الله عليسسه و آله و سسسلم آزار و اذيسست‬
‫زيادي تحمسل كرد‪ ،‬وس زمانسي پيامسبر صسلى الله‬
‫عليه و آله و سلم را نصرت و ياري فرمود كه‬
‫ايشان بسه كمسك و نصسرت نياز شديدي داشتند‪،‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪121‬‬

‫ايشان آنقدر مال خرج كرد و حضرتسش صسلى‬

‫الله عليسسسسه و آله و سسسسسلم را ياري نمود كسسسسه‬
‫هيچكس ديگري چنين نكرد‪ ،‬و لي تأثير عايشه‬
‫رضسسي الله عنهسسا در آخسسر اسسسلم بود‪ ،‬ايشان‬
‫بقدري علم و دانش و تفقسه در دين داشست و‬
‫به امت تبليغ نمود و فرزندانش را نفع رساند‬
‫و علم آموخت كه كس ديگري چنين افتخاري‬
‫نداشت‪ .‬اين معني كلم شيخ بود»‪.‬‬

‫اُم المؤمنين عائشه صديقه‬

‫رضي الله عنها‬
‫٭٭٭٭٭٭٭٭‬
‫عالم ترين زن جهان عايشه!‪:‬‬
‫امام ذهبي در سير (‪ )2/140‬مي فرمايد‪:‬‬
‫«پيامسسبر صسسلى الله عليسسه و آله و سسسلم بسسا‬
‫دوشيزهس ديگري جسز ايشان ازدواج نكردنسد‪ ‌،‬و‬
‫هيسچ يسك از همسسرانشان را بسه اندازه ايشان‬
‫دوسست نمسي داشتنسد و در امست محمسد صسلى‬
‫الله عليه و آله و سلم ‪ -‬و حتي در تمام زنان‪-‬‬
‫زني عالمتر از ايشان وجود نداشته است»‪.‬‬
‫زني كه قرآن صداقتش را اعلن كرد!‬
‫همچنيسسسسن در سسسسسير (‪ )2/181‬از علي ابسسسسن‬
‫القمر روايت است كه فرمود‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪122‬‬

‫«مسسروق وقتسي از عايشسه رضسي الله عنهسا‬

‫حديث روايت مي كرد مي فرمود‪( :‬حدثتن الصديقة‬
‫بنيت الصيديق‪ ،‬حبيبية حيبيب ال البيّاة مين فوق سيبع سياوات فلم أكذباي)‬
‫«صديقه دختر صديق‪ ،‬حبيبة حبيب خدا‪ ،‬كسي‬
‫كسسه پاكسسي و برائت او از بالي هفسست آسسسمان‬
‫نازل شده برايسم حديسث روايست كرده‪‌ ،‬هرگسز‬
‫تصور دروغ درباره اش نكردم»‪.‬‬
‫خصايص منحصر به فرد عايشه‪:‬‬
‫ابسسسسن قيسسسسم در جلء الفهام(ص ‪)355-351‬‬
‫بخسش مهمسي از خصسائص ايشان را ذكسر كرده‬
‫است كه خلصه اش چنين است‪:‬‬
‫«٭او در نزد رسسول خدا صسلى الله عليسه و‬
‫آله و سلم محبوترين مردم بود‪.‬‬
‫٭ حضرتسسسسسش بسسسسسا دوشيزه ديگري جز او‬
‫ازدواج نكردند‪.‬‬
‫٭گاهسسي وحسسي در حالي بر حضرتسسش صسسلى‬
‫الله عليسه و آله و سسلم نازل مسي شسد كسه در‬
‫لحاف او بودند‪.‬‬
‫٭ هنگامي كه آيه تخيير نازل شد اول از او‬
‫آغاز كردند و او را مخير گذاشتند كه او خدا و‬
‫رسسسسسسولش را انتخاب كرد‪ ،‬سسسسسسپس بقيسسسسسه‬
‫همسرانشان را مختار گذاشتند كه همگي خدا‬
‫و رسولش را بر گزيدند‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪123‬‬

‫٭ ‌و اينكسه خداونسد از تهمتسي كسه منافقان بسه‬

‫او زدنسسسسد او را پاك و مسسسسبرا اعلن نمود و در‬
‫اثبات آن آياتسسسي در كلم مجيدش نازل فرمود‬
‫كسسسه تسسسا روز قيامسسست در مسسسساجد و نمازهاي‬
‫مسلمين تلوت مي شود‪.‬‬
‫٭ خداونسسد گواهسسي داد كسسه او از «طيبات»‬
‫اسسسسسست و بسسسسسه او وعده «مغفرت» و «رزق‬
‫گرامي» نمود‪.‬‬
‫٭جالب است که با داشتن اين منزلت رفيع‬
‫و شأن عالي بازس سهمس تواضسع مسي كنسد و مسي‬
‫فرمايد‪:‬‬
‫(و لشأن ف نفسي أهون من أن ينل ال فّ قرآنا يتلي)‬
‫«من در دلم كوچكتر از آن بودم كه خداوند‬
‫در بارة مسن آياتسي از قرآن نازل كنسد كسه براي‬
‫هميشه تلوت گردد»‪.‬‬
‫٭بزرگان صسحابه رضسي الله عنهسم هرگاه در‬
‫مسسسائل دينسسي بسسه مشكلي بر مسسي خوردنسسد از‬
‫ايشان مسسسي پرسسسسيدند‪ ,‬و جوابشان را مسسسي‬
‫گرفتند‪.‬‬
‫٭ و اينكسه رسسول خدا صسلى الله عليسه و آله‬
‫و سلم در خانه ايشان و در نوبت ايشان و در‬
‫بغل ايشان وفات نمودند‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪124‬‬

‫٭ و اينكسه قبسل از ازدواج رسسول الله صسلى‬

‫الله عليه و آله و سلم با ايشان فرشته عكس‬
‫ايشان را در پارچسه ابريشمسي بسه رسسول الله‬
‫صسسسسلى الله عليسسسسه و آله و سسسسسلم نشان داد‪،‬‬
‫رسسسسول الله صسسسلى الله عليسسسه و آله و سسسسلم‬
‫فرمودنسد‪( :‬إن يكسن هذا مسن عنسد الله يمضسه)‬
‫«اگر اين امر از طرف خدا باشد خداوند آنرا‬
‫عملي خواهد کرد»‪.‬‬
‫٭خيلي از مردم منتظر مي ماندند تا اينكه‬
‫نوبست ايشان برسسد و رسسول الله صسلى الله‬
‫عليسسه و آله و سسسلم بسسه خانسسه ايشان بياينسسد تسسا‬
‫اينكسسه بهتريسسن هداياي سي كسسه ميسس خواهنسسد بسسه‬
‫پيامسسسبرشان صسسسلى الله عليسسسه و آله و سسسسلم‬
‫بدهنسسد‪ ,‬در خانسسه بهتريسسن همسسسرانش بدهنسسد‪.‬‬
‫رضي الله عنهم اجمعين»‪.‬‬

‫اُم المؤمنين سوده‬

‫بنت زمعه رضي الله عنها‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫زني فداكار‪:‬‬
‫در سسسير (‪)266-2/265‬‬ ‫رحةي ال علييه‬ ‫امام ذهسسبي‬
‫مي فرمايد‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪125‬‬

‫«سسوده اوليسن كسسي بود كسه پيامسبر صسلى‬

‫الله عليه و آله و سلم بعد از وفات خديجه با‬
‫او ازدواج كردنسسد و تقريبسسا سسسه سسسال و شايسسد‬
‫بيشتر تنها همسر رسول الله صلى الله عليه‬
‫و آله و سسسلم بود تسسا اينكسسه بسسا عايشسسه ازدواج‬
‫كردنسسسسد‪ ،‬سسسسسوده زنسسسسي سسسسسردار‪ ،‬بزرگوار و‬
‫شرافتمندي بود‪ ،‬جسسم نسسبتا ً بزرگسي داشست‪،‬‬
‫هسسم ايشان بود كسسه شسسب نوبسست خودش را بسسه‬
‫عايشسه رضسي الله عنهسا بخشيسد تسا اينكسه دل‬
‫رسسسول الله صسسلى الله عليسسه و آله و سسسلم را‬
‫بدست آورد…‪.».‬‬
‫ويژگي سوده‪:‬‬
‫در جلء الفهام (ص ‪)350‬‬ ‫ابسن قيسم‬
‫رحةي ال علييه‬
‫مي فرمايد‪:‬‬
‫«سسوده در خانسه پيامسبر صسلى الله عليسه و‬
‫آله و سلم پير شد‪ ،‬حضرت صلى الله عليه و‬
‫آله و سسلم مسي خواسستند طلقسش دهنسد وقتسي‬
‫ايشان شب نوبت خودش را به عايشه بخشيد‬
‫طلقسش ندادنسد‪ ،‬و ايسن از خصسوصيات ايشان‬
‫اسست كسه نوبست خودش سرا بسه محبوبسه پيامسبر‬
‫صسلى الله عليسه و آله و سسلم بخشيسد تسا اينكسه‬
‫خود را بسه رسسول الله صسلى الله عليسه و آله و‬
‫سلم نزديك كند و بدينوسيله محبت خود را با‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪126‬‬

‫ايشان اظهار دارد‪ ،‬و در ضمن منزلت عائشه‬

‫رضيس ساللهس سعنهاس سراس سبيانس سدارد‪,‬س سازس سآنس سپس‬
‫رسول الله صلى الله عليه و آله و سلم وقتي‬
‫نوبت مي گذاشتند به ايشان نوبت مي دادند‬
‫و ايشان به اين ا مر راضي بود‪ ,‬اين در واقع‬
‫ايثار ايسسن مادر مؤمنان را مسسي رسسساند كسسه بسسه‬
‫خاطسر خوشنودي رسسول الله صسلى الله عليسه‬
‫و آله و سلم چنين فداكاري نمود»‪.‬‬

‫اُم المؤمنين حفصه‬

‫بنت عمر فاروق رضي الله عنهما‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫رقابت در محبت پيامبر‪:‬‬
‫امام ذهبي در سير (‪ )2/227‬مي فرمايد‪:‬‬
‫«عفيفه والمقام‪ ،‬دختر امير المؤمنين ابي‬
‫حفص عمر بن خطاب رضي الله عنه‪ ,‬رسول‬
‫الله صسسلى الله عليسسه و آله و سسسلم در سسسال‬
‫سسوم هجري زمانسي بسا ايشان ازدواج نمود كسه‬
‫صسسحابي مهاجسسر خنيسسس بسسن حذافسسه سسسهمي‬
‫ايشان را طلق داده بود و عدتشان گذشتسسسسه‬
‫بود»‪.‬‬
‫عايشه رضي الله عنها مي فرمايد‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪127‬‬

‫«از ميان همسران پيامبر صلى الله عليه و‬

‫آله و سسلم حفصسه بود كسه بسا مسن رقابست مسي‬
‫نمود»‪.‬‬

‫اُم المؤمنين ام سلمه‬

‫هند بنت أبي اميه رضي الله عنها‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫زني فقيه و انديشمند‪:‬‬
‫امامسسس ذهسسسبي در سسسسير (‪ )203-.2/21‬مسسسي‬
‫فرمايد‪:‬‬
‫«سسسيده عفيفسسه طاهره از مهاجرات اول‬
‫بود‪ ،‬و از فقهاي صحابيات بشمار مي رفت»‪.‬‬
‫صلی الله عليه و آله و سلم‬ ‫مشاور رسول الله‪:‬‬

‫يحيسسي بسسن ابسسي بكسسر العامري در الرياض‬

‫المستطابه (ص ‪ )324‬مي فرمايد‪:‬‬
‫«او زن فاضسسل و بردباري بود‪ ,‬هسسم ايشان‬
‫بود كسه در روز صسلح حديسبيه بسه پيامسبر صسلى‬
‫الله عليسسسه و آله و سسسسلم مشورت داد كسسسه‬
‫سرشان را بتراشند و هديشان را ذبح كنند‪ ،‬و‬
‫هسم ايشان بود كسه جبريسل عليسه السسلم را بسه‬
‫شكل دحيه كلبي ديد»‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪128‬‬

‫اُم المؤمنين زينب‬

‫بنت خزيمه هللي رضي الله عنها‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫مادر مساكين‪:‬‬
‫امام ذهبي در سير (‪ )2/218‬مي فرمايد‪:‬‬
‫«او به ام المساكين شهرت داشت از بس‬
‫كه كار خير انجام مي داد»‪.‬‬
‫ابسن قيسم رح ة ال عل يه (در جلء الفهام) (ص ‪)376‬‬
‫مي فرمايد‪:‬‬
‫«ايشان بسه ام المسساكين شهرت يافتسه بود‪،‬‬
‫از بسس كسه بسه مسساكين كمسك مسي كرد‪‌ ،‬مدت‬
‫كمي پيش رسول الله صلى الله عليه و آله و‬
‫سسسلم بود‪ ،‬دو سسسه ماه بيشتسسر نبود كسسه وفات‬
‫نمود‪ .‬رضي الله عنها»‪.‬‬

‫اُم المؤمنين جويريه‬

‫بنت الحارث رضي الله عنها‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫زني با بركت‪:‬‬
‫ايشان ام المؤمنيسن و حليله سسيدالمرسلين‬
‫صسسلى الله عليسسه و آله و سسسلم اسسست‪ ،‬هميسسن‬
‫افتخار براي ايشان كافي است‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪129‬‬

‫ابن قيم در جلء الفهام (ص ‪ )377-376‬مي‬

‫فرمايد‪:‬‬
‫«هسسسم ايشان‪ -‬رضسسسي الله عنهسسسا‪ -‬بود كسسسه‬
‫مسسسلمانان بخاطسسر وي صسسد خانواده برده را‬
‫آزاد كردنسسد گفتنسسد‪ :‬خويشاوندان رسسسول الله‬
‫صسلى الله عليسه و آله و سسلم هسستند‪‌ ،‬ايسن از‬
‫بركت ايشان بر قومش بود»‪.‬‬
‫اُم المؤمنين صفيه‬
‫بنت حيي رضي الله عنها‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫زني از تبار پيامران‪:‬‬
‫در جامسع ترمذي (‪ )3894‬بسا سسند صسحيح از‬
‫حديسث انسس رضسي الله عنهسا آمده اسست كسه‬
‫پيامسبر صسلى الله عليسه و آله و سسلم بسه ايشان‬
‫فرمودند‪:‬‬
‫(إنك لبنة نبي‪ ,‬و إن عمک لنب وانك لتحت نب)‬
‫«ح قا كه تو دختر پيامبري وعمويست پيامبر‬
‫است‪ ،‬و تو همسر پيامبري»‪.‬‬
‫ذهبي در سير (‪ )2/232‬مي فرمايد‪:‬‬
‫«ايشان رضسسسسي الله عنهسسسسا زن عاقسسسسل و‬
‫حب و جمال و دين بود»‬ ‫شرافتمند وداراي ٌ‬
‫و مي فرمايد‪)2/235( :‬‬
‫«صفيه زن بردبار و با شخصيتي بود»‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪130‬‬

‫ابسسسسن قيسسسسم در جلء الفهام (ص ‪ )377‬مسسسسي‬

‫فرمايد‪:‬‬
‫«رسسول الله صسلى الله عليسه و آله و سسلم‬
‫حيسي ازدواج كردنسد‪ ,‬پدر صسفيه‬
‫باصسفيه دختسر ٌ‬
‫حيسسسسي از نسسسسسل هارون پسسسسسر عمران برادر‬
‫حضرت موسي عليهما السلم بود‪».‬‬
‫ويژگي صفيه‪:‬‬
‫همچنين مي فرمايد‪:‬‬
‫«و از خصسسائص ايشان ايسسن اسسست كسسه خود‬
‫رسسسسول الله صسسسلى الله عليسسسه و آله و سسسسلم‬
‫ايشان را آزاد فرمود و آزادي اش را در‬
‫عوض مهر قرار داد»‪.‬‬
‫انس رضي الله عنه مي فرمايد‪:‬‬
‫(أمهرهسا نفسسها) «خود او را بجاي مهسر بسه‬
‫او بخشيد»‬
‫و ايسسن براي امسست تسسا قيامسست سسسنتي قرار‬
‫گرفست كسه مرد مسي توانسد آزادي كنيزش را در‬
‫عوض مهسر بسه او ببخشسد و بدينوسسيله كنيزش‬
‫بسسسا نكاح شرعسسسي همسسسسرش قرار مسسسي گيرد‬
‫چنانكسسه امام احمسسد رحمسسة الله عليسسه تصسسريح‬
‫فرموده است‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪131‬‬

‫اُم المؤمنين ام حبيبه‬

‫رمله بنت ابي سفيان‬
‫رضي الله عنها‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫جايگاه ام حبيبه‪:‬‬
‫ذهبي در سير (‪ )2/222‬مي فرمايد‪ « :‬سيده‬
‫با حجاب»‬
‫همچنين مي فرمايد‪:‬‬
‫«ام حبيبيية شخصسسسيت و جايگاهسسسي داشسسست‬
‫بخصسوص در دولت برادرش معاويسه‪ ،‬و بخاطسر‬
‫حيثيتسي كسه حضرت معاويسه نزد ايشان داشست‬
‫خال المؤمنين(دايي مؤمنان) لقب يافت»‪.‬‬
‫ية (‪ )11/166‬مسسي‬ ‫ابسسن كثيسسر در البدايي‬
‫ية و النهايي‬
‫فرمايد‪:‬‬
‫«ايشان رضسي الله عنهسا از سسيدات امهات‬
‫المؤمنيسسسن بود و در عبادت و تقوي بسسسا آنان‬
‫پيشاپيش بود»‪.‬‬

‫اُم المؤمنين ميمونه‬

‫بنت حارث رضي الله عنها‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫پرهيز گارترين زن!‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪132‬‬

‫درسسير (‪ )2/244‬از عايشسه رضسي الله عنهسا‬

‫روايت است كه فرمود‪:‬‬
‫(أما أنا من أتقانا ل و أوصلنا للرحم) «ايشان از همة ما‬
‫پرهيزگارتسر و در صسله رحمسي و ادا كردن حسق‬
‫خويشاوندان جلوتر بود»‪.‬‬
‫و امام ذهبي (‪ )2/239‬مي فرمايد‪:‬‬
‫ين سيادات النسياء) «ايشان از زنان بسسا‬
‫يت مي‬ ‫(و كاني‬
‫شخصيت بود»‪.‬‬

‫اُم المؤمنين زينب‬

‫بنت جحش رضي الله عنها‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫زني كه وكيلش خداوند بود!‪:‬‬
‫در صحيح مسلم در حديثي طولني (‪)2442‬‬
‫از عايشسسه رضسسي الله عنهسسا سسآمدهس ساست كسسه‬
‫فرمود‪:‬‬
‫«هسسم ايشان بود كسسه در مقام و منزلت نزد‬
‫رسسسول الله صسسلى الله عليسسه و آله و سسسلم بسسا‬
‫مسن رقابست مسي كرد‪ ،‬در دينداري‪ ،‬خدا ترسسي‪،‬‬
‫صسسداقت‪ ،‬صسسله رحمسسي‪‌ ،‬سسصدقه‪ ,‬ايثار‪,‬س سو‬
‫خداجويي هرگز زني بهتر از زينب نديدم»‪.‬‬
‫امام ذهبي در سير (‪ )2/211‬مي فرمايد‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪133‬‬

‫«خداونسد او را بسا نسص كتابسش بدون ولي و‬

‫گواه بسسه ازداوج پيامسسبر در آورد و همواره بسسه‬
‫اين ويژگسسي بر ديگسسر امهات المؤمنيسسن رضسسي‬
‫الله عنهسا افتخار مسي نمود‪ ،‬و مسي فرمود‪ :‬بسه‬
‫شمسا خانواده هايتان همسسر داده امسا بسه مسن‬
‫خداوند از بالي هفت آسمان همسر داد»‪.‬‬
‫صحيح بخاري شماره ‪7402‬‬
‫همچنين مي فرمايد‪:‬‬
‫«ايشان رضسسي الله عنهسسا از نظسسر دينداري‪،‬‬
‫تقوا‪ ،‬سخاوت‪ ،‬و خير خواهي از بهترين زنان‬
‫بود»‪.‬‬
‫همچنين مي فرمايد‪)2/217( :‬‬
‫«زينب زن نيك‪ ،‬روزه دار‪ ،‬شب زنده دار و‬
‫نيكوكاري بود‪ ،‬و به ايشان ام المساكين گفته‬
‫مي شد»‪.‬‬

‫صفيه بنت عبدالمطلب‬

‫عمه پيامبر صلی الله عليه و آله و سلم‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫صلى الله عليه و آله و سلم‬ ‫مادر زبير حواري رسول خدا‪:‬‬
‫ذهبي در سير (‪ )2/269‬مي فرمايد‪:‬‬
‫«صسفيه عمسه رسسول الله صسلى الله عليسه و‬
‫آله و سلم دختر عبدالمطلب هاشمي‪ ،‬خواهر‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪134‬‬

‫حضرت حمزه‪ ،‬و مادر «حواري»(دوست‬

‫صميمي) رسسول الله صسلى الله عليسه و آله و‬
‫سسلم حضرت زبيسر ابسن عوام رضسي الله عنسه‬
‫بود»‪.‬‬
‫همچنين مي فرمايد‪)1/270( :‬‬
‫«صسحيح ايسن اسست كسه از عمسه هاي پيامسبر‬
‫صسلى الله عليسه و آله و سسلم جسز ايشان كسس‬
‫ديگري مسسلمان نشده اسست‪ ،‬بر اثسر شهادت‬
‫برادرش حمزه رضي الله عنها صدمه شديدي‬
‫تحمسسسل كرد و صسسسبر نمود و پاداشسسسش را از‬
‫خداونسسسسد طلبيسسسسد‪ ,‬ايشان از مهاجريسسسسن اول‬
‫است»‪.‬‬

‫ديگر صحابيات اهل بيت‬

‫رضي الله عنهن‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫از ديگسسر صسحابيات اهسل بيستس شخصسسيتهاي‬
‫ذيل هستند‪.‬‬
‫٭ زينسسب و رقيسسه و ام كلثوم‪.‬دختران پيامسسبر‬
‫صلى الله عليه و آله و سلم‪.‬‬
‫٭ ام كلثوم و زينسب دختران علي ابسن ابسي‬
‫طالب كه مادرشان فاطمه است‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪135‬‬

‫٭ امامسسه دختسسر ابسسو العاص بيسسن الربيسسع که‬

‫مادرش زينسسب دختسسر رسسسول الله صسسلى الله‬
‫عليسه و آله و سسلم اسست سو هسم سايشان بود سکه‬
‫رسسسول الله صسسلى الله عليسسه و آله و سسسلم در‬
‫کودکي اش سر نماز او را بغل مي كردند‪.‬‬
‫٭ ام هاني دختر ابو طالب بن عبدالمطلب‪.‬‬
‫٭ضباعسسسه و ام الحكسسسم دختران زبيسسسر بسسسن‬
‫عبدالمطلب‪.‬‬
‫در حديثي كه خود آنها روايت مي كنند ذكر‬
‫شان آمده اسسست‪.‬حديسسث در سسسنن أبسسو داود‬
‫(شماره ‪ )2987‬است‪.‬‬
‫ضباعسسه همچنيسسن راوي حديسسث اشتراط در‬
‫حسج ساست كسه پيامسبر صسلى الله عليسه و آله و‬
‫سلم به او فرمودند‪:‬‬
‫(قول فإن حبسن حابس فمحلي حيث حبستن)‬
‫«بگو خدايا! اگر مانعي مرا از ادامه حجم‬
‫باز داشت پس جايم همان جايي است که تو‬
‫مرا نگهداشتي»‪.‬‬
‫٭ و امامه دختر حمزه ابن عبدالمطلب‪.‬‬
‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪136‬‬

‫فصل هشتم‬

‫ستايش بعضي علماء برگروهي از تابعين‬

 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪137‬‬

‫و غير تابعين اهل بيت‬

‫رضي الله عنهم‬

‫‪1‬ــ محمد بن حنفيه‬

‫رحة ال عليه‪،‬‬
‫محمد بن علي ابن ابي طالب‬
‫مشهور به محمد بن حنفيه‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫شخصيتي فاضل‪:‬‬
‫ابسسسن حبان در ثقات تابعيسسسن(‪ )5/347‬مسسسي‬
‫فرمايد‪:‬‬
‫(كان من أفاضل أهل بيته) «از فاضل ترين افراد اهل‬
‫بيت حضرت بود»‪.‬‬
‫راوي معتمد‪:‬‬
‫در بيوگرافي ايشان در تهذيب الكمال مزي‬
‫آمده است‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪138‬‬

‫«احمسسد بسسن عبدالله العجلي فرمود‪ :‬تابعسسي‬

‫ثقـة‪ ،‬تابعسسي معتمدي اسسست‪ ،‬مرد نيكوي بود‪،‬‬
‫ابراهيسم بسن عبدالله ابسن الجنيسد مسي فرمايسد‪:‬‬
‫كسسي را نمسي شناسسيم كسه احاديسث علي را از‬
‫پيامسبر صسلى الله عليسه و آله و سسلم بيشتسر و‬
‫صسسحيح تسسر از محمسسد بسسن حنفيسسه روايسست كرده‬
‫باشد»‪.‬‬
‫عالمي پرهيزگار‪:‬‬
‫و در سسير امام ذهسبي (‪ )4/115‬از اسسرائيل‬
‫از عبد العلي (بن عامر) نقل شده است كه‪:‬‬
‫«محمسد بسن علي كنيسه اش ابسو القاسسم بود‪،‬‬
‫مرد بسسسسسسيار پرهيزگاري بود و علم بسسسسسسيار‬
‫داشت»‪.‬‬
‫همچنين مي فرمايد‪)4/110( :‬‬
‫«سسيد و امام‪ ،‬كسه كنيسه اش أبسو القاسسم و‬
‫أبو عبدالله بود»‪.‬‬

‫‪ 2‬ـ علي بن حسين‬

‫بن علي ابن ابي طالب رحة ال عليه‬
‫(امام زين العابدين)‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫شخصيتي وال‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪139‬‬

‫ابن سعد در طبقات (‪ )5/222‬مي فرمايد‪:‬‬

‫«علي بسن حسسين معتمسد و امانست دار بود‪،‬‬
‫احاديسسث بسسسياري داشسست‪ ،‬سسسندش عالي بود‪،‬‬
‫شخصيت واليي داشت‪ ,‬و پرهيزگار بود»‪.‬‬
‫ابسسن تيميسسه در منهاج السسسنه (‪ ) 4/48‬مسسي‬
‫فرمايد‪:‬‬
‫«و امسسسا علي بسسسن حسسسسين از نظسسسر علم و‬
‫دينداري از بهترين بزرگان تابعين بود»‪.‬‬
‫عالمي فرهيخته‪:‬‬
‫و در بيوگرافسسسي ايشان در تهذيسسسب الكمال‬
‫مزي آمده است‪:‬‬
‫« سفيان بن عيينه از زهري روايت مي كند‬
‫كسسسه فرمود‪ :‬قريشسسسي اي بهتسسسر از علي بسسسن‬
‫حسين نديدم»‪.‬‬
‫هميسن معنسا از ابسو حازم و زيسد بسن اسسلم و‬
‫مالك و يحيسسي بسسن سسسعيد انصسساري رحمسسة الله‬
‫عليهم أجمعين نقل شده است‪.‬‬
‫العجلي مي فرمايد‪:‬‬
‫«علي بسسن حسسسين تابعسسي مدنسسي معتمدي‬
‫است»‪.‬‬
‫عابدي محبوب‪:‬‬
‫زهري مي فرمايد‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪140‬‬

‫«علي بسسن حسسسين از بهتريسسن و عابدتريسسن‬

‫اهسسل بيتسسش بود‪ .‬و در نزد مروان بسسن حكسسم و‬
‫عبدالملك بسسسن مروان از همسسسه شان محبوتسسسر‬
‫بود»‪.‬‬
‫امام ذهبي در سير (‪ )4/386‬مي فرمايد‪:‬‬
‫(السيد الإمام زين العابدين الاشي العلوي الدن)‬
‫و ابن حجر در تقريب مي فرمايد‪:‬‬
‫«ثقة ثبت عابد فقيه فاضل مشهور»‬
‫‪3‬ـ محمد بن علي‬
‫بن حسين بن علي ابن ابي طالب‬
‫رحة ال عليه ( امام باقر)‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫شيفته علم و دانش‪:‬‬
‫حضرت جابر بن عبدالله انصاري رضي الله‬
‫عنهما از حديث جعفر بن محمد (ابن علي بن‬
‫حسين) از پدرش روايت مي كند كه فرمود‪:‬‬
‫«خدمست جابر بسن عبدالله رسسيديم‪ ،‬مسن نسو‬
‫جوان بودم از هسر كسسي پرسسيد تسا نوبست مسن‬
‫رسسيد گفتسم‪ :‬مسن محمسد بسن علي بسن حسسين‬
‫هسسسستم اول دسسسستش را بر سسسسرم گذاشسسست‪،‬‬
‫سسسپسسس گريبانسسم را باز كرد و دسسستش را بر‬
‫ي ابين أ خي)‬
‫سسينه ام گذاشست و فرمود‪( :‬مرحبيا بيك ي ا‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪141‬‬

‫خوش آمدي برادرزاده! (سيل عميا شئت) هسسر چسسه‬

‫دوسست داري بپرس! گفتسم از حسج رسسول الله‬
‫صسسسسلى الله عليسسسسه و آله و سسسسسلم مرا خسسسسبر‬
‫دهيسسد…‪ »..‬ايشان حديثسسي طولنسسي در بارة‬
‫چگونگسي حسج پيامسبر صسلى الله عليسه و آله و‬
‫سلم بيان فرمود‪.‬‬
‫پاره كننده علم!‪:‬‬
‫ابسسسن تيميه در منهاج السسسسنه (‪ )4/50‬مسسسي‬
‫فرمايد‪:‬‬
‫«همچنيسسن أبسسو جعفسسر محمسسد بسسن علي از‬
‫بهتريسسن علماء و دينداران بوده اسسست‪ ،‬گفتسسه‬
‫شده كسسه باقسسر بسسه ايسسن دليسسل لقسسب يافتسسه كسسه‬
‫(بقرالعلم) علم را پاره كرده يا اينكه (بقر السجود‬
‫جبهته) سجده پيشاني اش را پاره كرده است»‪.‬‬
‫مزي در بيوگرافي ايشان در تهذيب الكمال‬
‫مي فرمايد‪:‬‬
‫«العجلي فرمود‪ :‬مدنسي تابعسي ثقسه و ابسن‬
‫برقي فرمود‪ :‬فقيه فاضلي بود»‪.‬‬
‫شخصيتي جامع‪:‬‬
‫و ذهبي در سير(‪)402-4/401‬مي فرمايد‪:‬‬
‫«سسيد و امام ابسو جعفسر محمسد بسن علي بسن‬
‫حسين بن علي علوي و فاطمي مدني فرزند‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪142‬‬

‫زيسن العابديسن‪ ،‬يكسي از كسساني بود كسه علم و‬

‫عمسسسسل و سسسسسيادت و شرافسسسست و اعتماد و‬
‫پاكدامنسسي را يكجسسا داشسست‪ ،‬و براي خلفسست‬
‫اهليست داشست‪ ،‬ايشان يكسي ساز دوازده امامسي‬
‫اسسست كسسه شيعيان امامسسي احترام فوق العاده‬
‫اي بسسه آنان قائل هسسستند‪ ،‬و آنان را معصسسوم!‬
‫وعالم بسه همسه ديسن مسي پندارنسد!‪ ,‬در حالي كسه‬
‫جسسسز فرشتگان و پيامسسسبران كسسسسي معصسسسوم‬
‫نيست و همه جايز الخطاء هستند و سخن هر‬
‫كس قابل پذيرش و رد است جز پيامبر صلى‬
‫الله عليسسه و آله و سسسلم‪ ،‬زيرا ايشان معصسسوم‬
‫ومؤيسسد بالوحسسي هسسستند‪ ،‬أبسسو جعفسسر بسسه باقسسر‬
‫شهرت يافست از بقسر العلم بمعني شسق كردن‬
‫علم‪ ،‬كسه ظاهسر و باطسن آنرا شناخست‪ .‬ايشان‬
‫امام مجتهد و بزرگواري بود كه قرآن كريم را‬
‫زياد تلوت مي كرد…»‪.‬‬
‫همچنين مي فرمايد‪( :‬ص ‪)403‬‬
‫« امام نسسائي و غيره ايشان را از فقهاي‬
‫تابعيسن در مدينسه شمرده انسد‪ ،‬حفاظ حديسث بر‬
‫احتجاج به ابو جعفر اتفاق دارند»‪.‬‬

‫‪4‬ـ جعفر بن محمد‬

‫بن علي بن حسين بن علي بن ابي طالب‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪143‬‬

‫رحمة الله عليه (امام صادق)‪:‬‬

‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫بزرگواري صادق‪:‬‬
‫امام ابسن تيميسه در منهاج السسنه (‪)53-4/52‬‬
‫مي فرمايد‪:‬‬
‫«جعفسسر صسسادق رضسسي الله عنسسه از بهتريسسن‬
‫علماء ودينداران بود»‬
‫عمرو بن ابو مقدام مي فرمايد‪:‬‬
‫« من هر گاه به چهره جعفر بن محمد نگاه‬
‫مسسسي كردم مسسسي دانسسسستم كسسسه او از سسسسلله‬
‫پيامبران است»‪.‬‬
‫استاد علماء ‪:‬‬
‫ايشان(ابسن تيميسه) در رسساله خود در فضسل‬
‫اهل بيت و حقوق آنان (ص ‪ )35‬مي فرمايد‪:‬‬
‫«شيخ علماء المة‪ ،‬يعني امام صادق استاد علماي‬
‫امت بود»‪.‬‬
‫و امام ذهبي در سير (‪ )6/255‬مي فرمايد‪:‬‬
‫«امام صسادق شيسخ بنسي هاشسم‪ ،‬ابسو عبدالله‬
‫قريشسي هاشمسي علوي نبوي مدنسي‪ ،‬يكسي از‬
‫شخصيتها بود»‪.‬‬
‫همچنين از ايشان و پدرشان مي فرمايد‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪144‬‬

‫(وكا نا من أجلة علماء الدي نة) «آنهسا از بزرگان علماي‬

‫مدينه بودند»‬
‫فقيه مدينه‪:‬‬
‫و در تذكرة الحفاظ(‪ )1/150‬مي فرمايد‪:‬‬
‫«امام شافعسسي و يحيسسي بسسن معيسسن او را‬
‫توثيسق كرده انسد‪ ،‬و از امام ابسو حنيفسه روايست‬
‫اسست كسه فرمود‪ :‬از جعفسر بسن محمسد فقيسه تسر‬
‫نديدم‪ ،‬و ابسو حاتسم مسي فرمايسد‪ :‬ثقسه اسست ‪ ,‬و‬
‫درباره امثال او نبايد سوال شود»‪.‬‬
‫‪5‬ـ علي بن عبدالله‬
‫بن عباس رحة ال عليه‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬
‫زيبا ترين جوان قريش‪:‬‬
‫ابن سعد در طبقات (‪ )5/313‬مي فرمايد‪:‬‬
‫«علي ابسسسن عبدالله بسسسن عباس از همسسسه‬
‫فرزندان پدرش كوچكتسسسسسسسسسسسر بود‪ ،‬او خوش‬
‫سسسيماترين جوان قريشسسي در روي زميسسن بود‪،‬‬
‫بسيار نماز گذار بود‪ ،‬و از بس كه عبادت مي‬
‫كرد به او سجاد گفته مي شد»‪.‬‬
‫همچنين در (ص ‪ )314‬مي فرمايد‪:‬‬
‫«ايشان معتمسسد اسسست امسسا حديسسث كمسسي‬
‫روايت كرده است»‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪145‬‬

‫و در تهذيب الكمال مزي آمده است‪:‬‬

‫«العجلي و أبو زرعه مي فرمايد‪ :‬ثقه است‬
‫و عمسر بسن علي مسي فرمايسد‪ :‬از بهتريسن مردم‬
‫بود‪ ،‬سسو ابسسن حبان سساوس سرا جزو راويان ثقسسه و‬
‫معتمد به شمار آورده است»‪.‬‬
‫عالمي با عمل‪:‬‬
‫امام ذهبي در سير (‪ )5/252‬مي فرمايد‪:‬‬
‫«امام سسيد أبسو الخلئف ابسو محمسد هاشمسي‬
‫سسجاد رحمسة الله عليسه عالم و عامسل و خوش‬
‫قيافسه سو خوش سسيما و بلنسد قسد و بسا شخصسيت‬
‫بود»‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪146‬‬

‫فصل نهم‬

‫مقايسه بين عقيده اهل سنت با ديگران‬

‫پيرامون اهل بيت‬

‫اهل سنت‪:‬‬
‫از آنچسه گذشست روشسن شسد كسه عقيده اهسل‬
‫سنت و جماعت در اهل بيت پيامبر صلى الله‬
‫عليسسه و آله و سسسلم عقيده متوسسسط و معتدل‬
‫بين افراط و تفريط است‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪147‬‬

‫اهل سنت همه آنها را دوست مي دارند‪ ،‬و‬

‫بسا همسه محبست دارنسد‪ ،‬بسه هيچكسس جفسا نمسي‬
‫كننسد‪‌ ،‬و در بارة هيچكسس غلو نمسي كننسد‪ ،‬كمسا‬
‫اينكه همه صحابه را نيز دوست مي دارند‪ ،‬و‬
‫بديسسن ترتيسسب بسسا همسسه اهسسل صسسحبت و قرابسست‬
‫حضرتش صلى الله عليه و آله و سلم دوستي‬
‫و محبت مي ورزند‪.‬‬
‫ديگران‪:‬‬
‫بر خلف بعضسي مدعيان محبست اهسل بيست‬
‫كه در بارة بعضي اهل بيت غلو مي كنند و در‬
‫بارة بقيسسه اهسسل بيسست و تقريبسسا تمام صسسحابه‬
‫رضسسي الله عنهسسم اجمعيسسن جفسسا و بسسي مهري‬
‫نشان مي دهند و بخصوص به بزرگان صحابه‬
‫اهانت مي کنند‪.‬‬
‫نمونه اي از غلو و افراط‪:‬‬
‫از نمونسسسه هاي غلو و افراطشان در بارة‬
‫دوازده امام اهسسسل بيسسست كسسسه علي و حسسسسن‬
‫وحسسين رضسي الله عنهسم و نسه نفسر ديگسر از‬
‫اولد حسسين هسستند بخشهايي از كتاب اصسول‬
‫كافسسي از محمسسد ابسسن يعقوب كلينسسي(متوفاي‬
‫‪329‬هس) را ملحظه فرمائيد‪.‬‬
‫عناوين چند باب كتاب كافي‪:‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪148‬‬

‫٭باب در بارة اينكسه امامان عليهسم السسلم‬

‫خلفاي خدا در زمينش و دروازه هاي اويند كه‬
‫از آن دروازه هسسسا بايسسسد نزد خدا وارد شسسسد‪( .‬‬
‫‪.)1/193‬‬
‫٭باب در بارة اينكسه امامان عليهسم السسلم‬
‫همان علماتسي هسستند كسه خداونسد در كتابسش‬
‫ذكسسر كرده اسسست (‪ )1/206‬و در ايسسن باب سسسه‬
‫حديسسث منسسسوب بسسه آنان وارد شده كسسه آيسسه‬
‫كريمه‪:‬‬
‫(و علمات و بالن جم هم يهتدون) را تفسسير مسي كنسد بسه‬
‫اينكه نجم‪ :‬رسول الله صلى الله عليه و آله و‬
‫سلم وعلمات‪ :‬ائمه هستند‪.‬‬
‫٭باب در بارة اينكسه امامان عليهسم السسلم‬
‫نور خدايند(‪.)1/194‬‬
‫«و مشتمسل بر چنسد حديسث منسسوب بسه آنان‬
‫اسست‪ ,‬از جمله حديثسي كه گوياس بسه امام جعفسر‬
‫صسادق مسي رسسد كسه در تفسسير آيسه كريمسه اللّ هُ‬
‫ْضي ‪-‬آنطوريس سکه مدعسي هسستند‪-‬‬ ‫السيمَاوَاتِ وَالَر ِ‬
‫نُورُ ّ‬
‫فرمود‪:‬‬
‫َمثَلُ نُو ِرهِ َكمِشْكَاةٍ فاطمه عليه السلم فيها ِمصْبَاحٌ‬
‫حسسن الِ صْبَاحُ فِي ُزجَاجَةٍ حسسين الزّجَاجَ ُة كََأنّهَا َك ْوكَ بٌ‬
‫دُرّيّي فاصسسله كوكسسب دري در بيسسن زنان دنيسسا‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪149‬‬

‫است يُوقَدُ مِ نْ َش َجرَةٍ مُبَا َر َكةٍ ابراهيم عليه السلم‬

‫َزيْتُونَةٍ ل َشرْقِيّةٍ وَل َغ ْربِيّةٍ نسه يهودي و نسه نصسراني يَكَادُ‬
‫َزيُْتهَا ُيضِيءُ نزديك است علم از او فواره كند َولَوْ‬
‫امام بعسد از امام َيهْدِي الل ُ‬
‫ّهي‬ ‫ْسيسْ ُه نَا ٌر نُورٌ َعلَى نُورٍ‬
‫َمي َتم َ‬
‫ل ْ‬
‫لِنُورِ هِ مَ ْن يَشَاءُ خداوند هر كس را بخواهسد ب ه راه‬
‫أئمه هدايت مي كند …»‪.‬‬
‫٭باب در بارة اينكسسه آياتسسي كسسه خداونسسد در‬
‫كتابسسسش ذكسسسر كرده همان امامان هسسسستند (‬
‫‪ )1/207‬و در اين باب آيه كريمه‪:‬‬
‫وَمَا تُ ْغنِي الياتُ وَالنّذُ ُر عَنْ َقوْمٍ ل ُيؤْ ِمنُونَ (يونس‪ )101:‬را‬
‫تفسسسير كرده انسسد كسسه منظور از آيات امامان‬
‫هستند‪.‬‬
‫و در تفسسسير آيسسه كريمسسه‪ :‬كَ ّذبُوا بِآياتِنَيا ُكلّهَيا‬
‫مدعسسسسسسسي شده انسسسسسسسد كسسسسسسسه منظور آيات‬
‫(الوصياءكلهم= همه اوصياء مرادند)‪.‬‬
‫باب در بارة اينكه‪:‬‬
‫فَاسْألوا َأهْ َل ال ّذ ْكرِ ِإنْ كُ ْنتُ ْم ل تَ ْعلَمُونَ‬
‫اهسل ذكسر كسه خداونسد بسه مردم دسستور داده‬
‫كسسه هسسر چسسه نمسسي دانسسستند از آنان بپرسسسند‬
‫امامان عليهم السلم هستند‪.)1/210( .‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪150‬‬

‫٭باب در بارة اينكسسسه قرآن بسسسسوي امام‬

‫هدايت مي كند! (‪ )1/216‬و در اين باب مدعي‬
‫اند كه تفسير آيه كريمه‪:‬‬
‫ِإنّ هَذَا ال ُقرْآنَ َيهْدِي ِللّتِي هِ َي أَ ْقوَمُ‬
‫چنين است كه يهدي الي المام !!‬
‫همچنين آيه كريمه‪ :‬وَالذِينَ عَقَ َد ْ‬
‫ت َأيْمَانُكُمْ‬
‫منظورش امامان اسست كسه خداونسد بوسسيله‬
‫آنان قسم هاي شما را منعقد كرده است‪.‬‬
‫٭باب در بارة اينكسه نعمتسي كسه خداونسد در‬
‫قرآن كريم ذكر فرموده امامان عليهم السلم‬
‫هستند (‪ )1/217‬در اين باب آيه كريمه‪:‬‬
‫الْ َت َر ال الذِينَ بَ ّدلُوا نِ ْع َمتَ اللّهِ كُفْرا‬
‫(ابراهيسم‪ )28:‬چنيسن تفسسير شده اسست كسه‬
‫گويا علي عليه السلم فرمودند‪:‬‬
‫«مسا هسستيم كسه خداونسد بوسسيله مسا نعمست‬
‫خودش را بر بندگانش تمام كرده است‪ ,‬و هر‬
‫كسسس بخواهسسد در روز قيامسست رسسستگار شود‬
‫بوسيله ما بايد رستگار شود»‪.‬‬
‫همچنيسن آيسه كريمسه سسوره رحمسن را چنيسن‬
‫تفسير كرده اند كه فَبَِأيّ الءِ َربّ ُكمَا تُكَ ّذبَانِ‬
‫«آيا پيامبر را تكذيب مي كنيد يا وصي را»‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪151‬‬

‫٭باب در بارة اينكسه اعمال بر پيامسبر صسلى‬

‫الله عليه الله و سلم و امامان علهيم السلم‬
‫عرضه مي شود‪.)1/219( .‬‬
‫٭باب در بارة اينكسسه ائمسسه عليهسسم السسسلم‬
‫همسه كتابهايسيس كسه از نزد خداونسد نازل شده را‬
‫در اختيار دارنسد وآنهسا همسه آن كتابهسا را بسه هسر‬
‫زباني كه باشد مي دانند‪.)1/227( .‬‬
‫٭باب در بارة اينكسسه همسسه قرآن را هيسسچ‬
‫كسسي جسز امامان عليهسم السسلم جمسع نكرده‬
‫است و آنها همه علم آنرا مي دانند‪.)1/228( .‬‬
‫٭باب در بارة اينكسه امامان همسه علمسي كسه‬
‫بسسه فرشتگان و پيامسسبران و رسسسولن عليهسسم‬
‫السسسلم داده شده بود همسسه آنرا مسسي داننسسد‪( .‬‬
‫‪. )1/255‬‬
‫٭باب در بارة اينكسه امامان عليهسم السسلم‬
‫مسسي داننسسد ك َسسي مسسي ميرنسسد و جسسز بسسا اختيار‬
‫خودشان نمي ميرند (‪. )1/258‬‬
‫٭باب در سبارة اينكسه امامان عليهسم السسلم‬
‫علم گذشتسه و آينده را مسي داننسد و هيسچ چيزي‬
‫بر آنان پوشيده نمي ماند صلوات الله عليهم‪.‬‬
‫( ‪. )1/260‬‬
‫٭باب در بارة اينكسه خداونسد عزوجسل هيسچ‬
‫علمسي را بسه پيامسبرش نياموختسه مگسر اينكسه بسه‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪152‬‬

‫او دسسستور داده كسسه آنرا بسسه اميسسر المؤمنيسسن‬

‫بياموزد و اينكسسه اميسسر المؤمنيسسن در علم بسسا‬
‫حضرتش شريك بوده است‪. )1/263( .‬‬
‫٭باب در بارة اينكسسه هيسسچ چيسسز از حسسق در‬
‫دسست مردم نيسست مگسر آنچسه كسه از امامان‬
‫عليهسم السسلم خارج شده اسست و اينكسه هسر‬
‫چيزي كسسه از امامان خارج نشده باشسسد باطسسل‬
‫است‪.)1/299( .‬‬
‫ايسن ابواب هسر كدام مشتمسل بر چند حديث‬
‫اسست كسه آنرا از اصسول كافسي چاپ (ن شر مكت بة‬
‫الصدوق) تهران ‪ 1381‬هس انتخاب كردم‪.‬‬
‫ايسن كتاب اگسر نگوئيسم مهسم تريسن مسي توان‬
‫گفت از مهمترين كتابهايشان است در مقدمه‬
‫كتاب سسسسستايش زيادي از كتاب و مؤلف آن‬
‫شده است‪.‬‬
‫غلو و افراط علماي معاصر‪:‬‬
‫آنچه در اينجا نقل كرديم نمونه اي از غلو و‬
‫افراط علماي گذشتسه شان بود و امسا درس بارة‬
‫ائمسه را مسي توان از قول يكسي از شخصسيتهاي‬
‫معاصرشان درك كرد‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪153‬‬

‫ايشانس در كتابسش (الكومية السيلمة) ص ‪ 52‬از‬

‫منشورات الكتبيية السييلمية الكسسسبري تهران مسسسي‬
‫نويسد‪:‬‬
‫«و ثبوت وليسست و حاكميسست براي امام (ع)‬
‫معنايسش ايسن نيسست كسه او را از منزلتسي كسه‬
‫نزد خدا دارد جدا كنسسسسي و او را مثسسسسل بقيسسسسه‬
‫حاكمان قرار دهسسي‪ ،‬زيرا امام مقام محمود و‬
‫درجسه بلنسد و خلفست تكوينسي اي دارد كسه تمام‬
‫ذرات جهان زيسسر تصسسرف وليسست و سسسيطره‬
‫اوسست‪ ،‬و از ضروريات مذهسب مسا ايسن اسست‬
‫كسه‪ :‬ائمسه مسا مقامسي دارنسد كسه هيسچ فرشتسه‬
‫مقرب و هيسسچ پيامسسبر مرسسسلي بسسه آن نمسسي‬
‫رسسسد!! و بنابر روايات و احاديثسسي كسسه مسسا در‬
‫اختيار داريسم رسسول اعظسم صسلى الله عليسه و‬
‫آله و سسلم و ائمسه عليهسم السسلم قبسل از ايسن‬
‫عالم انواري بودنسد كسه خداونسد آنهسا را بسه گرد‬
‫عرش خود حلقسسسسسسسسه وار قرار داد‪ .‬و مقام و‬
‫منزلتسي براي آنان در نظسر گرفست كسه غيسر از‬
‫خدا كسسي آنرا نمسي دانسد‪ ،‬چنانكسه در روايست‬
‫معراج آمده كسسه جبريسسل گفسست‪ :‬اگسسر يسسك بنسسد‬
‫انگشسسست جلو روم مي سسسسوزم‪ ،‬امسسسا از آنهسسسا‬
‫(علهيم السلم) ثابت شده كه فرموده اند‪ :‬ما‬
‫بسا خدا حالتسي داريسم كسه هيسچ فرشتسه مقرب و‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪154‬‬

‫هيسسچ پيامسسبر مرسسسلي نمسسي توانسسد آنرا تحمسسل‬

‫كند!!»‪.‬‬
‫وقتسي انسسان چنيسن سسخناني را مسي بينسد يسا‬
‫مي شنود بي اختيار مي گويد‪:‬‬
‫َربّنَا ل ُتزِ غْ ُقلُوبَنَا بَ ْعدَ ِإ ْذ هَ َديْتَنَا َوهَ بْ لَنَا مِ نْ لَ ُدنْ كَ َر ْحمَةً ِإنّ كَ َأنْ تَ‬
‫الوَهّابُ‬
‫آل عمران‪8:‬‬

‫«پرودگارا! دلهاي مسسسسا را پسسسسس از آنكسسسسه‬

‫هدايتمان كردي (از حسق) مگردان و بسسه مسسا از‬
‫نزدِ خود بخششي ارزاني دار‪ .‬به راستي (كه)‬
‫بخشنده حقيقي فقط تويي»‪.‬‬
‫كسسي كسه كمتريسن دانسش و بصسيرتي داشتسه‬
‫باشسسد مطمئنا ً درك خواهسسد كرد كسسه آنچسسه در‬
‫بارة امامان نقسل كرديسم و امثال اينهسا‪ ,‬دروغ و‬
‫افتراء بر ائمسه اسست و آنهسا از كسساني كسه در‬
‫بارة آنان غلو مسسي كننسسد‪,‬س سوس سهمچنين از غلو و‬
‫افراطشان بيزارند‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪155‬‬

‫فصل دهم‬

‫حرام بودن اينكه كسي خود را به‬

‫دروغ به اهل بيت نسبت دهد‪.‬‬
‫٭٭٭٭٭٭٭‬

‫شريسسف تريسسن نسسسب‪ ,‬نسسسب پيامسسبرمان‬

‫حضرت محمسسد صسسلى الله عليسسه و آله و سسسلم‬
‫اسست‪ ،‬و بدون شسك بسسيار جاي افتخار اسست‬
‫كسه كسسي حقيقتا ً بسه ايشان و اهسل بيست شان‬
‫منسسوب باشسد‪ ,‬در ميان عرب و عجسم زيادنسد‬
‫كسساني كسه خود را بسه اهسل بيست نسسبت مسي‬
‫دهنسد‪ .‬اگسر كسسي مؤمسن باشسد و از اهسل بيست‪،‬‬
‫براستي كه خداوند دو افتخار نصيبش كرده‪,‬‬
‫افتخار ايمان و افتخار نسب شريف‪.‬‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪156‬‬

‫امسا اگسر كسسي خود را بسه ا ين نسسب شريسف‬

‫منسسوب كنسد و از اهسل آن نباشسد مرتكسب كار‬
‫حرامسسي شده اسسست و ادعاي چيزي را كرده‬
‫است كه از داشتن آن محروم است‪.‬‬
‫يک مثال جالب!‬
‫پيامسبر گرامسي صسلى الله عليسه و آله و سسلم‬
‫فرمودند‪:‬‬
‫(التشبع بال يعط كلبس ثوب زور)‬
‫«هسر كسس بسه چيزيس سافتخارس كنسد كسه بسه او‬
‫داده نشده مثسل كسسي اسست كسه لباس كسس‬
‫ديگري را پوشيده و به دروغ وانمود م ي كند‬
‫كه لباس مال خود اوست»‪.‬‬
‫حديسث از صحيحس مسسلم (‪ )2129‬بسا روايست‬
‫حضرت عايشه رضي الله عنها است‪.‬‬
‫دروغگوي دوزخي!‬
‫در احاديث صحيح حرمت اينكه انسان خود‬
‫را بسه غيسر نسسب و فاميسل خودش نسسبت دهسد‬
‫آشكارا بيان شده است‪ ،‬از جمله حديث أبوذر‬
‫رضي الله عنه كه از پيامبر صلى الله عليه و‬
‫آله و سلم شنيد كه مي فرمودند‪:‬‬
‫(ليس من رجل ادعي لغي أبيه و هو يعلمه ال كفر بال و من ادعي قوما‬
‫ليس له فيهم نسب فليتبو‌أ مقعده من النار)‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪157‬‬

‫بروايسسست بخاري (‪ )3508‬و مسسسسلم (‪ )112‬و‬

‫لفظ از بخاري است‪.‬‬
‫«هيچ شخصي نيست كه دانسته خودش را‬
‫بسه غيسر پدرش نسسبت دهسد مگسر اينكسه بسه خدا‬
‫كافسر مسي شود‪ .‬و هسر كسس خود را بسه قوم و‬
‫قسبيله اي نسسبت دهسد كسه بسا آنان نسسبت نسسبي‬
‫ندارد بايسسسسسد جايگاه خودش را در دوزخ آماده‬
‫كند»‪.‬‬
‫بزرگترين دروغ!‬
‫در صحيح بخاري (‪ )3509‬از حديث واثله بن‬
‫اسقع رضي الله عنه آمده كه مي فرمايد‪:‬‬
‫(إن من أعظم الفري أن يدعي الرجل إل غي أبيه أو يُري عينه مال تر‪ ،‬أو‬
‫يقول علي رسول ال صلى ال عليه و آله و سلم ما ل يقل)‪.‬‬
‫«رسسول خدا صسلى الله عليسه و آله و سسلم‬
‫فرمودنسد‪ :‬از بزرگتريسن دروغهسا ايسن اسست كسه‬
‫كسي خودش را به غير پدرش نسبت دهد‪ ،‬يا‬
‫ادعاي ديدن خوابي را بكند كه نديده است‪ ,‬يا‬
‫حديثي را به رسول الله صلى الله عليه و آله‬
‫و سلم نسبت دهد كه ايشان نفرموده اند»‪.‬‬
‫در مجموع فتاوي شيسخ السسلم رحةي ال علييه(‬
‫‪ )31/93‬آمده اسست كسه آنچسه بر اهسل بيست يسا‬
‫اشراف وقف مي شود هيچكس حق ندارد از‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪158‬‬

‫آن سسهم بگيرد مگسر كسسيكه نسسبش بسه اهسل‬

‫بيت ثابت شود‪.‬‬
‫يک پرسش؟‬
‫همچنيسسن از ايشان در بارة وقسسف اشراف‬
‫سسؤال شسد آنچسه كسه براي اهسل بيست وقسف مسي‬
‫شود‪ ،‬و ساينكه ميگويند آنهسا خويشاونسد هسستند‪،‬‬
‫آيسسا خويشاوندان اهسسل بيسست اشراف هسسستند‬
‫ياخيسر و آيسا آنهسا مسي تواننسد از وقسف اسستفاده‬
‫كنند يا نه ؟‬
‫پاسخ آن‬
‫مي فرمايد‪ « :‬بعد از حمد و ثنا‪ ،‬اگر وقف‬
‫بر اهسسل بيسست پيامسسبر صسسلى الله عليسسه و آله و‬
‫سسلم يسا بعضسي اهسل بيست باشسد ماننسد علويهسا‬
‫فاطميهسا و يسا طالبيهسا كسه اولد جعفسر و اولد‬
‫عقيسل را شامسل مسي شود يسا عباسسيها و غيره‪‌،‬‬
‫در اين صورت جز كسي كه نسبش بدرستي‬
‫ثابسست شود كسسس ديگري حقدار نيسسست‪ ،‬اگسسر‬
‫كسي ادعا كند كه از آنها است و ثابت نشود‪،‬‬
‫يسسا تشخيسسص داده شود كسسه از آنهسسا نيسسست در‬
‫وقسف سسهم ندارد‪‌ ،‬حتسي اگسر ادعسا كنسد كسه از‬
‫آنهسسا اسسست ماننسسد خاندان عبدالله بسسن ميمون‬
‫القلح‪ ,‬زيرا علماء انسساب مسي داننسد كسه اينهسا‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪159‬‬

‫نسب درستي ندارند و بسياري از علماي فقه‬

‫و حديسث و كلم و انسساب بسه ايسن امسر گواهسي‬
‫داده انسد‪ ،‬و حتسي در دادگاههاي شرعسي ثابست‬
‫شده اسسست‪ ،‬ايسسن امسسر در بسسسياري از كتسسب‬
‫مسسلمين درج اسست و در نزد علماء بسه تواتسر‬
‫رسيده است‪.‬‬
‫همچنيسن اگسر كسسي بر اشراف وقسف كنسد‪,‬‬
‫زيرا در عرف و اصسطلح ايسن لفسظ (اشراف)‬
‫اطلق نمسسي شود مگسسر بر كسسسي كسسه نسسسب‬
‫صسحيح از اهسل بيست پيامسبر صسلى الله عليسه و‬
‫آله و سلم داشته باشد‪.‬‬
‫و امسسا اگسسر كسسسي چيزي را بر بنسسي فلن يسسا‬
‫اقارب فلن و غيره وقسسف كنسسد‪ ،‬و در وقسسف‬
‫اشاره و علمتسسي نباشسسد كسسه منظورش اهسسل‬
‫بيسست پيامسسبر صسسلى الله عليسسه و آله و سسسلم‬
‫اسسست‪ ،‬و وقسسف كننده حقيقتسسا مالك آن باشسسد‬
‫وقفش بر خاندان شخص معين جايز است‪ ،‬و‬
‫بني هاشم در چنين وقفي داخل نمي شوند‪.‬‬
‫سخن آخر‬
‫تسا اينجسا ايسن رسسالةس كوتاه در فضايسل اهسل‬
‫بيست و مكانست و منزلت والي آنان از ديدگاه‬
‫اهل سنت و جماعت بپايان رسيد‪ ،‬از خداوند‬
‫در آنچه خوشنودي اوست توفيق مي طلبم‪ ،‬و‬
 ‫فضائل اهل بيت از ديدگاه اهل سنت‬
‫‪160‬‬

‫اينكسسه دانسسش در ديسسن و ثبات و اسسستقامت بر‬

‫حسسق عنايسست فرمايسسد‪ ،‬براسسستي كسسه او شنواي‬
‫اجابت كننده است‪.‬‬
‫و صلى الله و سلم و بارك علي نبينا محمد‬
‫و علي آله و أصحابه اجميعن‪.‬‬
‫٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭‬
‫مترجسم نيسز براي خودش و سساير مسسلمين‬
‫توفيسق اسستقامت بر حسق و صسراط مسستقيم و‬
‫دانسسش در ديسسن و پذيرش حسسق ‪ -‬حتسسي اگسسر از‬
‫مخالفسش باشسد‪ -‬را خواسستار اسست سو از شمسا‬
‫خواننده عزيز آرزوي دعاي خير دارد‪.‬‬
‫دهسسم ربيسسع الول ‪ 1423-‬سسقمري‪ -‬در مسسسجد‬
‫نبوي مدينه طيبه علي صاحبها أفضل الصلة و أت التسليم‪.‬‬
‫پايان‬