You are on page 1of 32

‫‌‬

‫استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪27‬‬


‫طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬

‫اين‌ استاندارد براي‌ کليه صورتهاي‌‬


‫مالي ‌ كه ‌ دوره ‌ مالي ‌ آنها از تاريخ ‌ اول‌‬
‫فروردين‌ ‪ 1384‬يا بعد از آن‌ شروع‌‬
‫مي‌شود لزم‌الجراست‌‪.‬‬

‫کميته تدوين استانداردهاي حسابداري‌‬


‫سازمان‌ حسابرسي‌‬
‫‪1384‬‬
‫بسمه‌تعالي‬

‫مقدمـه‌‬

‫فرايند تدوين‌ استانداردهاي‌ حسابداري‌ ‪ ،‬فرايندي‌ مستمر و‬


‫پوياست‌ كه‌ در واكنش‌ به‌ تغيير شرايط‌ و تحولت‌ محيط‌ داخلي‌ و‬
‫بين‌المللي ‌ و با هدف ‌ ارتقاي ‌ شفافيت ‌ گزارشگري ‌ مالي‌‪ ،‬تغيير و‬
‫تجديدنظر در استانداردهاي ‌ موجود يا تدوين ‌ استانداردهاي ‌ جديد‬
‫را ايجاب‌ مي‌كند‪ .‬در اين‌ فرايند يكي‌ از سياستهاي‌ اصلي‌‬
‫ع‬‫سازمان ‌ حسابرسي ‌ استفاده ‌ از استانداردهاي ‌ حسابداري ‌ مراج ‌‬
‫حرفه‌اي‌ معتبر به‌ويژه‌ استانداردهاي‌ بين‌المللي‌ حسابداري‌ در‬
‫ي‬ ‫تدوين ‌ استانداردهاي ‌ حسابداري ‌ با درنظر گرفتن ‌ شرايط ‌ داخل ‌‬
‫كشور است‌‪.‬‬
‫ش نويس‌ اين‌ استاندارد براي‌ نظرخواهي‌ عمومي‌ منتشر‬ ‫پي ‌‬
‫ن‬
‫گرديد و تمام ‌ نظرات ‌ و پيشنهادات ‌ دريافت ‌ شده ‌ در كميته ‌ تدوي ‌‬
‫استانداردهاي‌ حسابداري‌ بررسي‌ و اصلحات‌ لزم‌ اعمال‌ گرديد‬
‫ب شد‪.‬‬‫ي تصوي ‌‬ ‫ه فن ‌‬
‫ط كميت ‌‬‫و نهايتا ً استاندارد توس ‌‬
‫ل‬ ‫اين‌ استاندارد پس‌ از بررسي‌ و تصويب‌ توسط‌ هيئت‌ عام ‌‬
‫ن‬ ‫ه موجب‌ مصوبه‌ مورخ ‪ 2‌ 9/4/1384‬مجمع‌ عمومي‌ سازما ‌‬ ‫سازمان‌ ب ‌‬
‫ه است‌‪.‬‬‫لزم‌الجرا شد ‌‬
‫ب‌آقاي ‌ هوشنگ ‌ نادريان ‌ مديرعامل ‌ و‬ ‫اين ‌ استاندارد با نظارت‌جنا ‌‬
‫ن‬ ‫ت‌عامل‌سازمان‌ حسابرسي‌ و توسط‌ كميته‌ تدوي ‌‬ ‫رئيس‌ هيئ ‌‬
‫ج‬ ‫ه ترتيب‌ الفبا) آقايان‌ اير ‌‬ ‫استانداردهاي‌ حسابداري‌ با عضويت‌ (ب ‌‬
‫ن بحريني ‌‪ ،‬مهدي‌ شليله‌‪،‬‬ ‫گ اصل ‌‪ ،‬كامرا ‌‬ ‫اكبريه ‌‪ ،‬دكتر موسي‌ بزر ‌‬
‫مجتبي‌ عليميرزايي ‌‪ ،‬دكتر حسين‌ كثيري ‌‪ ،‬ابراهيم‌ نعمت‌پژوه ‌‪ ،‬و‬
‫ن‬ ‫دكتر رضا نظري ‌ و با پشتيباني ‌ گروه ‌ كارشناسي ‌ مديريت ‌ تدوي ‌‬
‫خ‬ ‫استانداردها (خانمها دكتر وي دا مجتهدزاده‌ و دكت ر شهناز مشاي ‌‬
‫پورحي دري‌‪،‬‬ ‫امي د‬ ‫دكتر‬ ‫م بولو‪،‬‬‫قاس ‌‬ ‫آقايان‌‬ ‫و‬
‫هوشنگ ‌ جعفري‌‪ ،‬دكتر علي ‌ رحماني‌‪ ،‬دكتر احمد مدرس ‌ و دكتر‬
‫ه است‌‪.‬‬‫ن شد ‌‬ ‫ن مهراني‌) تدوي ‌‬ ‫ساسا ‌‬
‫سازمان‌ حسابرسي‌ از تمام‌ كساني‌ كه‌ در فرايند تدوين‌‪،‬‬
‫ه‬ ‫نظرخواهي ‌ و تصويب ‌ اين ‌ استاندارد مشاركت ‌ داشته‌اند صميمان ‌‬
‫ه‬ ‫تشكر و قدرداني‌ مي‌نمايد و از مشاركت‌ گسترده‌تر جامع ‌‬
‫ل‬ ‫حرفه‌اي‌ براي‌ ارتقاي‌ كيفي‌ استانداردهاي‌ حسابداري‌ استقبا ‌‬
‫مي‌كند‪.‬‬

‫سازمان‌ حسابرسي‌‬
‫استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪27‬‬
‫طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬

‫فهرست‌ مندرجات‌‬

‫شماره‌ بند‬

‫‪1-4‬‬ ‫•دامنه‌ كاربرد‬


‫‪5-6‬‬ ‫•تعاريف‌‬
‫‪7-8‬‬ ‫•استفاده‌كنندگان‌ و نيازهاي‌ اطلعاتي‌ آنان‌‬
‫•ارزش‌ فعلي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌ مبتني‌بر اكچوئري‌‬
‫‪9-13‬‬
‫‪14-15‬‬ ‫•تناوب‌ ارزيابي‌ مبتني‌بر اكچوئري‌‬
‫‪16-20‬‬ ‫•اندازه‌گيري‌ داراييهاي‌ طرح‌‬
‫سرمايه‌گذاريها‬
‫‪16-17‬‬
‫حق‌ بيمه‌هاي‌ دريافتني‌‬
‫‪18-19‬‬
‫‪20‬‬ ‫داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود‬
‫•صورتهاي‌ مالي‌ طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌ ‪21-29‬‬
‫‪30‬‬ ‫•تاريخ‌ اجرا‬
‫•مطابقت‌ با استانداردهاي‌ بين‌المللي‌ حسابداري‌ ‪31‬‬
‫پيوست‌ شماره‌ ‪ -1‬صورتهاي‌ مالي‌ نمونه‌‬
‫•پيوست‌ شماره‌ ‪ -2‬مباني‌ نتيجه‌گيري‌‬
‫استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪27‬‬
‫طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬

‫‌‬

‫‌‬ ‫‌‬ ‫‌ "‬ ‫‌‬


‫‌‬ ‫‌"‬ ‫‌‬
‫‪.‬‬ ‫‌‬

‫دامنه‌ كاربرد‬
‫بكارگيري‌ اين‌ استاندارد در حسابداري‌ طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬ ‫‪.1‬‬
‫الزامي‌ است‌‪.‬‬

‫‪ .‬كليه‌ صندوقهايي‌ كه‌ متولي‌ اجراي‌ طرحهاي‌ مزاياي‌‬ ‫‪2‬‬


‫بازنشستگي‌ مي‌باشند‪ ،‬ازجمله‌ سازمان‌ تأمين‌ اجتماعي‌‪،‬‬
‫صندوق‌ بازنشستگي‌ كشوري‌ و صندوقهاي‌ شركتها و‬
‫سازمانها مشمول ‌ اين ‌ استاندارد هستند‪ .‬طرحهاي ‌ مزاياي‌‬
‫بازنشستگي‌ كه‌ شخصيت‌ حقوقي‌ جداگانه‌اي‌ ندارند نيز در‬
‫صورت‌ گزارشگري‌ مستقل‌ ‪ ،‬مشمول‌ اين‌ استاندارد‬
‫حسابداري‌‬ ‫استانداردهاي‌‬ ‫ساير‬ ‫الزامات‌‬ ‫مي‌باشند‪.‬‬
‫درصورتي‌ براي‌ طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌ كاربرد دارد‬
‫ن استاندارد جايگزين‌ نشده‌ باشد‪.‬‬
‫كه‌ توسط‌ اي ‌‬

‫‪ .‬اين‌ استاندارد با حسابداري‌ طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬ ‫‪3‬‬


‫براي‌ تمام‌ اعضا به‌ عنوان‌ يك‌ گروه‌ سروكار دارد و به‌‬
‫گزارش‌ درباره‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌ هريك‌ از اعضا‬
‫نمي‌پردازد‪.‬‬

‫‪ .‬اين‌ استاندارد در مورد طرحهاي‌ ديگري‌ از قبيل‌ بيم ‌‬


‫ه‬ ‫‪4‬‬
‫بيكاري‌ و خدمات‌ درماني‌ كه‌ توسط‌ برخي‌ سازمانها و‬
‫ه‬‫صندوقها در كنار طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌ ادار ‌‬
‫مي‌شود‪ ،‬كاربرد ندارد‪ .‬صندوقهاي‌ بازنشستگي‌ كه‌ به‌طور‬
‫ط‬‫همزمان‌ متولي‌ انجام‌ اين‌ موارد مي‌باشند اطلعات‌ مرتب ‌‬
‫ج‬
‫با طرحهاي ‌ مزبور را برمبناي ‌ الگوي ‌ صورتهاي ‌ مالي ‌ مندر ‌‬
‫ي‬‫د ر اين‌ استاندارد‪ ،‬د ر صورتهاي‌ مالي‌ صندوق‌ بازنشستگ ‌‬
‫ه مي‌كنند‪.‬‬
‫ي ارائ ‌‬
‫ت تفكيك ‌‬
‫ب مورد اطلعا ‌‬
‫ب و حس ‌‬‫تركي ‌‬
‫تعاريف‌‬
‫ي مشخص‌ زير بكار رفته‌ است‪:‬‬
‫اصطلحات‌ ذيل‌ در اين‌ استاندارد با معان ‌‬ ‫‪. 5‬‬
‫برنامه‌هايي ‌ است ‌ كه ‌ به‌ موجب ‌ آن‌‬ ‫•طرحهاي ‌ مزاياي ‌ بازنشستگي‌‬
‫براي‌ اعضا پس‌ از خاتمه‌ خدمت‌ ‪ ،‬مزايايي‌ در قالب‌ حقوق‌‬
‫بازنشستگي‌ يا مستمري‌ فراهم‌ مي‌شود‪ ،‬به‌شرطي‌ كه‌ بتوان‌ اين‌‬
‫استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪27‬‬
‫طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬

‫مزايا را قبل‌ از خاتمه‌ خدمت‌ براساس‌ شرايط ‌ مصوب‌ يا رويه‌ مورد‬


‫عمل‌ تعيين‌ يا براورد كرد‪.‬‬

‫•مزاياي‌ بازنشستگي‌ عبارت‌ است‌ از حقوق‌ بازنشستگي‌ و ساير‬


‫مستمريهايي‌ كه‌ به‌موجب‌ مقررات‌ طرح‌ انتظار مي‌رود باتوجه‌ به‌‬
‫سنوات‌ خدمت‌ گذشته‌ اعضا به‌ آنان‌ پرداخت‌ شود‪.‬‬

‫ل كليه‌ افراد اعم‌ از شاغلين‌ ‪ ،‬بازنشستگان‌ و‬ ‫شام ‌‬ ‫•اعض ا‬


‫ت كه‌ از مزاياي‌ طرح‌ بازنشستگي‌ بهره‌مند‬
‫مستمري‌بگيراني‌ اس ‌‬
‫مي‌شوند‪.‬‬

‫شخصيت‌ حقوقي‌ مستقلي‌ است‌ كه‌ تحت‌‬ ‫•صندوق‌ بازنشستگي‌‬


‫عناويني ‌ مانند صندوق ‌‪ ،‬سازمان‌‪ ،‬مؤسسه ‌ و غيره ‌ براساس ‌ قانون‌‪،‬‬
‫اساسنامه‌ يا دستورالعمل‌ خاص‌ ‪ ،‬در حوزه‌ تأمين‌ مزاياي‌‬
‫بازنشستگي‌ اعضا‪ ،‬فعاليت‌ مي‌كند‪.‬‬

‫كچوئري عبارت‌ است‌‬


‫‌‬ ‫•ارزش‌ فعلي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌ مبتني‌بر ا‬
‫از ارزش‌ فعلي‌ پرداختهاي‌ مورد انتظار به‌ اعضاي‌ طرح‌ بابت‌‬
‫سنوات‌ خدمت‌ گذشته‌ آنان‌ كه‌ برمبناي‌ مفروضات‌ ا كچوئري‌‬
‫محاسبه‌ مي‌شود‪.‬‬

‫عبارت‌ است‌ از‬ ‫•خالص‌ داراييهاي‌ طرح‌ (ارزش‌ ويژه‌ طرح‌)‬


‫داراييهاي‌ طرح‌ منهاي‌ بدهيهاي‌ آن‌ غير از ارزش‌ فعلي‌ مزاياي‌‬
‫بازنشستگي‌ مبتني‌بر ا كچوئري‌‪.‬‬

‫به‌منظور سنجش‌ توان‌ مالي‌ طرحهايي‌ از قبيل‌ مزاياي‌‬ ‫‪.‬‬ ‫‪6‬‬


‫بازنشستگي‌ و بيمه‌ عمر جهت‌ ايفاي‌ تعهدات‌ مربوط‌ به‌‬
‫طرحهاي‌ مذكور‪ ،‬محاسباتي‌ براساس‌ روشهاي‌ آماري‌‪،‬‬
‫احتمالت‌ و رياضيات‌ كاربردي‌ و با استفاده‌ از مكانيزم‌‬
‫اكچوئري‌ صورت‌ مي‌گيرد‪ .‬اگرچه‌ ارزش‌ فعلي‌ مزاياي‌‬
‫بازنشستگي‌ مبتني‌بر اكچوئري‌ تعهد طرح‌ مي‌باشد اما‬
‫به‌موجب‌ اين‌ استاندارد به‌ عنوان‌ بدهي‌ در صورتهاي‌ مالي‌‬
‫طرح‌ شناسايي‌ نمي‌شود بلكه‌ در زير ترازنامه‌ و‬
‫يادداشتهاي‌ توضيحي‌ افشا مي‌گردد‪.‬‬
‫استفاده‌کنندگان و نيازهاي اطلعاتي آنان‬
‫ي‬‫‪ .‬استفاده‌كنندگان‌ اصلي‌ گزارشهاي‌ مالي‌ طرحهاي‌ مزايا ‌‬ ‫‪7‬‬
‫ن‬
‫بازنشستگي‌ شامل‌ اعضا‪ ،‬اركان‌ طرح ‌‪ ،‬دولت‌ و كارفرمايا ‌‬
‫مي‌باشد‪ .‬اين ‌ اشخاص ‌ نياز به ‌ اطلعاتي ‌ دارند كه ‌ اهداف ‌ زير‬
‫ن كند‪:‬‬
‫را تأمي ‌‬
‫الف‌‪ .‬ارزيابي‌ توان‌ پرداخت‌ تعهدات‌‪،‬‬
‫ب‌ ‪ .‬ارزيابي‌ عملكرد طرح‌‪،‬‬
‫ج‌ ‪ .‬تعيين‌ راهبردها و خط‌ مشي‌هاي‌ طرح‌‪ ،‬و‬
‫استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪27‬‬
‫طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬

‫فراهم‌ كردن‌ امكان‌ نظارت‌ عمومي‌ دولت‌‪.‬‬ ‫د‪.‬‬

‫‪ .‬اهم‌ نيازهاي‌ اطلعاتي‌ گروههاي‌ استفاده‌كننده‌ اصلي‌‬ ‫‪8‬‬


‫به‌ شرح‌ زير است‌ ‪:‬‬
‫الف‌‪ .‬اعض ا ‪ :‬اين ‌ گروه ‌ به ‌ اطلعاتي ‌ راجع ‌ به ‌ امكان ‌ تأمين‌‬
‫مزايا و چگونگي‌ بكارگيري‌ منابع‌ طرح‌ به‌منظور ايفاي‌‬
‫تعهدات ‌ و نيز بدهيهاي ‌ بالقوه ‌ طرح ‌ نياز دارد‪ .‬همچنين‌‬
‫لزم ‌ است ‌ برخي ‌ اطلعات ‌ اساسي ‌ طرح ‌ مانند نرخهاي‌‬
‫حق‌ بيمه‌ و شرايط‌ بازنشستگي‌ به‌ اعضا ارائه‌ شود‪.‬‬

‫ب‌ ‪ .‬اركان ‌ طرح‌ ‪ :‬اين ‌ گروه ‌ كه ‌ شامل ‌ هيئت ‌ امنا يا شوراي‌‬


‫عالي ‌ يا عناوين ‌ مشابه ‌ مي‌باشد به ‌ اطلعاتي ‌ به‌منظور‬
‫ارزيابي ‌ عملكرد طرح‌‪ ،‬تصميم‌گيري ‌ در مورد سياستهاي‌‬
‫كلي‌ طرح‌ و اطمينان‌ از كفايت‌ داراييها براي‌ ايفاي‌‬
‫تعهدات‌ نياز دارند‪.‬‬
‫دولت ‪ :‬دولت‌ براي‌ ايفاي‌ وظايف‌ حاكميتي‌ و نيز‬ ‫ج‌ ‪.‬‬
‫به‌منظور اطمينان ‌ از رعايت ‌ الزامات ‌ قانوني ‌ و نظارت‌‬
‫بر طرحهاي ‌ مزاياي ‌ بازنشستگي ‌ به‌لحاظ ‌ آثار اجتماعي‌‬
‫ناشي‌ از عملكر د آنها به‌ اطلعاتي‌ درخصوص‌ وضعيت‌‬
‫مالي‌‪ ،‬تعهدات‌ و عملكرد مالي‌ طرحها نياز دارد‪.‬‬

‫كارفرمايان ‌ (در طرحهاي ‌ مزاياي ‌ بازنشستگي ‌ اختصاصي ‌) ‪ :‬اين‌‬ ‫د‪.‬‬


‫گروه‌ به‌ اطلعاتي‌ جهت‌ ارزيابي‌ عملكرد طرح‌‪،‬‬
‫اطمينان‌ از معقول‌ بودن‌ نرخهاي‌ حق‌ بيمه‌ و پيش‌ بيني‌‬
‫تعهدات‌ آتي‌ خود در قبال‌ طرح‌ نياز دارند‪.‬‬
‫ارزش‌ فعلي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌ مبتني‌بر اكچوئري‌‬
‫ارزش‌ فعلي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌ مبتني‌بر ا كچوئري‌ بايد براساس‌‬ ‫‪.9‬‬
‫پرداختهاي‌ مورد انتظار طبق‌ شرايط‌ طرح‌‪ ،‬باتوجه‌ به‌ سنوات‌ خدمت‌ اعضا تا‬
‫تاريخ‌ مورد نظر و سطح‌ حقوق‌ و مزاياي‌ جاري‌ اعضا محاسبه‌ شود‪.‬‬

‫‪ .10‬در طرحهاي ‌ مزاياي ‌ بازنشستگي‌‪ ،‬ايفاي ‌ تعهدات ‌ طرح‌‪ ،‬ب ‌‬


‫ه‬
‫وضعيت‌ مالي‌ طرح ‌‪ ،‬حق‌ بيمه‌هاي‌ آتي‌ و همچنين‌ كارايي‌‬
‫ح شامل‌ عملكرد سرمايه‌گذاري‌ بستگي‌ دارد‪.‬‬ ‫عملياتي‌ طر ‌‬

‫ارزيابي ‌ شرايط ‌ مالي ‌ طرح ‌‪ ،‬بررسي ‌ مفروضات ‌ و تعيي ‌‬


‫ن‬ ‫‪.11‬‬
‫ميزان‌ حق‌ بيمه‌هاي‌ آتي‌ ‪ ،‬نياز به‌ گزارش‌ اكچوئر واجد‬
‫صلحيت‌ حرفه‌اي‌ دارد‪.‬‬
‫استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪27‬‬
‫طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬

‫ي ك ‌‬
‫ه‬ ‫‪ .12‬ارزش‌ فعلي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌ مبتني‌بر اكچوئر ‌‬
‫براساس‌ حقوق‌ و مزاياي‌ جاري‌ است‌ تعهدات‌ مربوط‌ به‌‬
‫مزايا را تا تاريخ‌ گزارش‌ اكچوئري‌ افشا مي‌كند‪.‬‬

‫‪ .13‬براي‌ تعيين‌ ارزش‌ فعلي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌ مبتني‌بر‬


‫اكچوئري‌ ‪ ،‬مزايايي‌ منظور مي‌شود كه‌ باتوجه‌ به‌ احتمال‌‬
‫پرداخت‌ (مواردي‌ مانند فوت‌ ‪ ،‬ازكار افتادگي‌ ‪ ،‬انتقال‌ به‌‬
‫انتظار مي‌رود به‌‬ ‫ساير طرحها‪ ،‬بازنشستگي‌ و ‪)...‬‬
‫بازنشستگان ‌ و مستمري‌بگيران ‌ پرداخت ‌ شود‪ .‬ارزش ‌ فعلي‌‬
‫اين‌ مزايا با استفاده‌ از مفروضات‌ مناسب‌ تعيين‌ مي‌شود تا‬
‫ارزش ‌ زماني ‌ پول ‌ (از طريق ‌ تنزيل ‌ با نرخ ‌ بازدهي ‌ مناسب‌)‬
‫بين‌ تاريخ‌ تهيه‌ اطلعات‌ و تاريخ‌ پرداخت‌ مور د انتظا ر را‬
‫منعكس‌ كند‪.‬‬

‫تناوب‌ ارزيابي‌ مبتني‌بر اكچوئري‌‬


‫ارزيابي‌ مبتني‌بر اكچوئري‌ بايد حداقل‌ هر سه‌ سال‌ يكبار انجام‌ شود‪.‬‬ ‫‪.14‬‬

‫‪ .15‬براساس‌ قوانين‌ و مقررات‌ موجود‪ ،‬معمول ً طرحها ‌‬


‫ي‬
‫مزاياي‌ بازنشستگي‌ ملزم‌ به‌ انجام‌ ارزيابي‌ مبتني‌بر‬
‫اكچوئري‌ حداقل‌ هرسه‌ سال‌ يكبا ر هستند‪ .‬ب ا اين‌ وجود‬
‫به‌منظور تشويق‌ طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌ به‌ ارائه‌‬
‫اطلعات ‌ به‌موقع‌‪ ،‬ارزيابي ‌ مزبور در فواصل ‌ زماني ‌ كوتاه‌تر‬
‫توصيه‌ مي‌شود‪ .‬چنانچه‌ ارزيابي‌ مبتني‌بر اكچوئري‌ به‌ تاريخ‌‬
‫صورتهاي‌ مالي‌ انجام‌ نشده‌ باشد از آخرين‌ ارزيابي‌ انجام‌‬
‫شده‌ استفاده‌ و تاريخ‌ آن‌ افشا مي‌شود‪.‬‬
‫اندازه‌گيري‌ داراييهاي‌ طرح‌‬
‫سرمايه‌گذاريها‬
‫سرمايه‌گذاريهاي‌ طرح‌ باي د براساس‌ مفاد استانداردهاي‌ شماره‌ ‪ 15‬با‬ ‫‪.16‬‬
‫عنوان‌ " حسابداري‌ سرمايه‌گذاريها " ‪ ،‬شماره‌ ‪ 18‬با عنوان‌ " صورتهاي‌‬
‫مالي‌ تلفيقي‌ و حسابداري‌ سرمايه‌گذاري‌ در واحدهاي‌ تجاري‌ فرعي‌" ‪،‬‬
‫شماره‌ ‪ 19‬با عنوان‌ " تركيب‌ واحدهاي‌ تجاري‌" ‪ ،‬شماره‌ ‪ 20‬باعنوان‌‬
‫" حسابداري‌ سرمايه‌گذاري‌ در واحدهاي‌ تجاري‌ وابسته‌ " و شماره‌ ‪23‬‬
‫باعنوان‌ " حسابداري‌ مشاركتهاي‌ خاص‌ " اندازه‌گيري‌ و گزارش‌ شود‪.‬‬

‫صورتهاي‌ مالي‌ تلفيقي ‌ طرح‌ بايد برمبناي‌ ساختار پيش‌ بيني‌ شده‌ در اين‌‬ ‫‪. 17‬‬
‫ي مالي‌ طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌ تهيه‌ و ارائه‌‬ ‫استاندارد براي‌ صورتها ‌‬
‫شود‪.‬‬
‫استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪27‬‬
‫طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬

‫حق‌ بيمه‌هاي‌ دريافتني‌‬


‫حق ‌ بيمه‌هاي ‌ دريافتني ‌ بايد به ‌ مبالغ ‌ قابل ‌ دريافت ‌ اندازه‌گيري ‌ و گزارش‌‬ ‫‪.18‬‬
‫شود مشروط‌ به‌ اينكه‌ جريان‌ منافع‌ اقتصادي‌ مرتبط‌ با حق‌ بيمه‌ به‌ درون‌‬
‫طرح‌ محتمل‌ باشد‪.‬‬

‫‪ .19‬حق‌ بيمه‌هاي‌ دريافتني‌ ‪ ،‬مبالغي‌ است‌ كه‌ در تاريخ‌‬


‫كارفرمايان‌ و دولت‌ قابل‌‬ ‫گزارشگري‌ طرح‌ از اعضا‪،‬‬
‫دريافت‌ مي‌باشد‪ .‬حق‌ بيمه‌ مبتني‌بر تعهدات‌ قانوني‌ يا‬
‫قراردادي‌ است‌‪.‬‬
‫داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود‬
‫داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود مورد استفاده‌ براي‌ اداره‌ عمليات‌ طرح‌ ‪ ،‬بايد‬ ‫‪.20‬‬
‫به‌ بهاي‌ تمام‌ شده‌ يا مبلغ‌ تجديد ارزيابي‌ (به‌ كسر استهلك‌ انباشته‌)‬
‫اندازه‌گيري‌ و گزارش‌ شود‪.‬‬

‫صورتهاي‌ مالي‌ طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬


‫براي‌ تأمين‌ نيازهاي‌ اطلعاتي‌ استفاده‌كنندگان‌‪ ،‬صورتهاي‌ مالي‌ طرح‌ بايد‬ ‫‪.21‬‬
‫شامل‌ موارد زير باشد‪:‬‬
‫الف‌‪ .‬ترازنامه‪،‬‬
‫ب ‪ .‬صورت‌ تغييرات‌ در خالص‌ داراييها‪،‬‬ ‫‌‬
‫ج ‪ .‬صورت‌ درآمد و هزينه‌‪ ،‬و‬ ‫‌‬
‫يادداشتهاي‌ توضيحي‌ صورتهاي‌ مالي‌‪.‬‬ ‫د‪.‬‬
‫‪ .22‬هدف‌ گزارشگري‌ طرح‌ ‪ ،‬ارائه‌ ادواري‌ اطلعات‌ دربار ‌‬
‫ه‬
‫منابع‌ مالي‌ و فعاليتهاي‌ آن‌ است‌ كه‌ براي‌ ارزيابي‌ ارتباط‌‬
‫بين‌ انباشت‌ منابع‌ و مزاياي‌ طرح‌ مفيد باشد ‪ .‬اين‌ هدف‌‬
‫معمول ً با ارائه‌ گزارشي‌ شامل‌ موارد زير تأمين‌ مي‌شود ‪:‬‬
‫الف‌‪ .‬توصيف‌ فعاليتهاي‌ عمده‌ طي‌ دوره‌ مالي‌ و اثر‬
‫تغييرات‌ مربوط‌ به‌ مقررات‌ اصلي‌ طرح‌ از قبيل‌‬
‫ط بازنشستگي‌‪،‬‬ ‫نرخهاي‌ حق‌ بيمه‌ و شراي ‌‬
‫صورتهاي‌ عملكرد سرمايه‌گذاري‌ و ساير عمليات‌‬ ‫ب‌ ‪.‬‬
‫طرح‌ براي‌ دوره‌ مالي‌ و وضعيت‌ مالي‌ در پايان‌ دوره‌‬
‫مالي‌‪،‬‬
‫ج‌ ‪ .‬اطلعات‌ اكچوئري‌‪ ،‬و‬
‫ف خط‌ مشي‌هاي‌ سرمايه‌گذاري‌‪.‬‬ ‫توصي ‌‬ ‫د‪.‬‬
‫در يادداشتهاي‌ توضيحي‌ صورتهاي‌ مالي‌ بايد ارتباط‌ بين‌ ارزش‌ فعلي‌‬ ‫‪.23‬‬
‫مزاياي‌ بازنشستگي‌ مبتني‌بر اكچوئري‌ و ارزش‌ منصفانه‌ خالص‌ داراييها ‌‬
‫ي‬
‫طرح‌ (به‌استثناي‌ داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود) و خط‌ مشي‌ تأمين‌ مالي‌ مزاياي‌‬
‫بازنشستگي‌ تبيين‌ شود‪.‬‬
‫استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪27‬‬
‫طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬

‫باتوجه‌ به‌ ويژگيهاي‌ متفاوت‌ انواع‌ سرمايه‌گذاريها‪ ،‬از‬ ‫‪.24‬‬


‫مباني‌ زير براي‌ تعيين‌ ارزش‌ منصفانه‌ آنها استفاده‌‬
‫مي‌شود ‪:‬‬
‫الف‌‪ .‬سرمايه‌گذاري‌ د ر سهام‌ شركتهاي‌ پذيرفته‌ شده‌ در‬
‫الي‌ ‪28‬‬ ‫بورس‌ به‌ ارزش‌ بازار باتوجه‌ به‌ بندهاي‌ ‪26‬‬
‫حسابداري‌‬ ‫باعنوان‌‬ ‫استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪15‬‬
‫سرمايه‌گذاريها‪.‬‬
‫ي د ر سهام‌ ساير شركته ا به‌ مبلغ‌ تجديد‬ ‫ب‌ ‪ .‬سرمايه‌گذار ‌‬
‫ارزيابي‌ باتوجه‌ به‌ بند ‪ 34‬استاندار د حسابداري‌ شماره‌‬
‫‪ 15‬با عنوان‌ حسابداري‌ سرمايه‌گذاريها‪.‬‬
‫ج‌ ‪ .‬سرمايه‌گذاري‌ ب ا درآم د ثابت‌ (مانن د اوراق‌ مشاركت‌)‬
‫درصورتي ‌ كه ‌ مديريت ‌ طرح ‌ قصد نگهداري ‌ اين ‌ اوراق ‌ تا‬
‫سررسيد را داشته ‌ باشد به ‌ مبلغ ‌ دفتري ‌ (ارزش ‌ اسمي‌‬
‫با احتساب ‌ هرگونه ‌ صرف ‌ يا كسر مستهلك ‌ نشده‌) و در‬
‫غير اين‌صورت ‌ به‌ارزش ‌ بازار‪ .‬درصورت ‌ عدم ‌ دسترسي‌‬
‫به‌ ارزش‌ بازار‪ ،‬به‌ ارزش‌ فعلي‌ اوراق‌ با توجه‌ به‌ نرخ‌‬
‫بازدهي‌ داراييهاي‌ مشابه‌‪.‬‬
‫املك‌ و ساير اموالي‌ كه‌ به‌ قصد سرمايه‌گذاري‌‬ ‫د‪.‬‬
‫نگهداري‌ مي‌شود به‌مبلغ‌ تجديد ارزيابي‌ باتوجه‌ به‌‬
‫بندهاي‌ ‪ 38‬الي‌ ‪ 44‬استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪ 11‬با‬
‫عنوان‌ حسابداري‌ داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود‪.‬‬

‫ترازنامه‌ طرح‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌ بايد حداقل‌ حاوي‌ اقلم‌ اصلي‌ زير‬ ‫‪.25‬‬
‫باشد ‪:‬‬
‫سرمايه‌گذاريها به‌ تفكيك‌ ‪:‬‬ ‫الف‌‪.‬‬
‫شركتهاي‌ فرعي‌‪،‬‬ ‫در‬ ‫سرمايه‌گذاري‌‬
‫شركتهاي‌ وابسته‌‪،‬‬ ‫در‬ ‫سرمايه‌گذاري‌‬
‫مشاركتهاي‌ خاص‌‪،‬‬ ‫در‬ ‫سرمايه‌گذاري‌‬
‫ساير شركتها‪،‬‬ ‫در‬ ‫سرمايه‌گذاري‌‬
‫املك‌‪،‬‬
‫اوراق‌ مشاركت‌‪،‬‬
‫تسهيلت‌ اعطايي‌‪،‬‬
‫سپرده‌هاي‌ بانكي‌‪،‬‬
‫موجودي‌ نقد‪،‬‬ ‫ب‌ ‪.‬‬
‫ي دريافتني‌‪،‬‬
‫حق‌ بيمه‌ها ‌‬ ‫ج‌‪.‬‬
‫ساير حسابها و اسناد دريافتني‌‪،‬‬ ‫د ‪.‬‬
‫داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود‪،‬‬ ‫ه ‪.‬‬
‫استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪27‬‬
‫طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬

‫حسابها و اسناد پرداختني‌‪،‬‬ ‫و ‪.‬‬


‫تسهيلت‌ دريافتي‌‪،‬‬ ‫ز ‪.‬‬
‫ي پايان‌ خدمت‌ كاركنان‌‪،‬‬
‫ذخيره‌ مزايا ‌‬ ‫ح‌ ‪.‬‬
‫خالص‌ داراييهاي‌ طرح‌ ‪ ،‬و‬ ‫ط‌ ‪.‬‬
‫ش ويژه‌ طرح‌ ‪.‬‬
‫ارز ‌‬ ‫ي‪.‬‬

‫ارزش‌ فعلي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌ مبتني‌بر اكچوئري‌ بايد زير ترازنامه‌‬ ‫‪.26‬‬
‫افشا شود‪.‬‬

‫صورت‌ تغييرات‌ در خالص‌ داراييها بايد حداقل‌ حاوي‌ اقلم‌ اصلي‌ زير‬ ‫‪.27‬‬
‫باشد‪:‬‬
‫ي بازنشستگي‌‪،‬‬
‫الف ‌‪ .‬حق‌ بيمه‌ها ‌‬
‫كمكهاي‌ بلعوض‌‪،‬‬ ‫ب‌ ‪.‬‬
‫حق‌ بيمه‌ انتقالي‌ از ساير طرحها‪،‬‬ ‫‪.‬‬ ‫ج‌‬
‫ي بازنشستگي‌ اعضا‪،‬‬
‫حقوق‌ و ساير مزايا ‌‬ ‫‪.‬‬ ‫د‬
‫حق‌ بيمه‌ انتقالي‌ به‌ ساير طرحها‪،‬‬ ‫‪.‬‬ ‫ه‬
‫هزينه‌هاي‌ اداره‌ طرح‌‪،‬‬ ‫و ‪.‬‬
‫مازاد (كسري‌) درآمد نسبت‌ به‌ هزينه‌‪.‬‬ ‫ز ‪.‬‬

‫ي مندرج‌ در بند ‪58‬‬


‫صورت‌ درآم د و هزينه‌ باي د حداقل‌ حاوي‌ اقلم‌ اصل ‌‬ ‫‪.28‬‬
‫ه صورتهاي‌ مالي‌ "‬‫استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪ 1‬با عنوان‌ " نحوه‌ ارائ ‌‬
‫باشد‪.‬‬

‫در يادداشتهاي‌ توضيحي‌ صورتهاي‌ مالي‌ علوه‌بر الزامات‌ افشاي‌ ساير‬ ‫‪.29‬‬
‫ي مربوط‌‪ ،‬بايد حداقل‌ موارد زير افشا شود ‪:‬‬
‫استانداردهاي‌ حسابدار ‌‬
‫الف‌‪ .‬رويه‌ها و مفروضات‌ مورد استفاده‌ براي‌ تعيين‌ ارزش‌ منصفانه‌‬
‫سرمايه‌گذاريها‪،‬‬
‫ب‌ ‪ .‬رويه‌ها و مفروضاتي‌ كه‌ در محاسبه‌ ارزش‌ فعلي‌ مزاياي‌‬
‫بازنشستگي‌ مبتني‌بر اكچوئري‌ بكار رفته‌ است‌ و هرگونه‌ تغيير در‬
‫رويه‌ها و مفروضات‌ در فاصله‌ بين‌ دو تاريخ‌ انجام‌ اكچوئري‌‪،‬‬
‫تاريخ‌ انجام‌ آخرين‌ ارزيابي‌ مبتني‌بر اكچوئري‌‪،‬‬ ‫ج‌ ‪.‬‬
‫و‬ ‫پوشش‌‬ ‫تحت‌‬ ‫كاركنان‌‬ ‫گروههاي‌‬ ‫در مورد‬ ‫مختصر‬ ‫اطلعا ‌‬
‫ت‬ ‫د‪.‬‬
‫كارفرمايان‌‪،‬‬
‫ه ‪ .‬اطلعات‌ آماري‌ درخصوص‌ تعداد بازنشستگان ‌‪ ،‬مستمري‌ بگيران‌ و‬
‫اعضاي‌ شاغل‌‪،‬‬
‫ه اطلعات‌‬ ‫اطلعات‌ مختصر در مورد طرحهاي‌ بازنشستگي‌ و ارائ ‌‬ ‫و‪.‬‬
‫كلي‌ درخصوص‌ شرايط‌ هركدام‌ (نظير شرايط‌ استحقاق‌ ‪ ،‬مبالغ‌ و‬
‫درصدهاي‌ قابل‌ پرداخت‌)‪،‬‬
‫ت مزاياي‌‬‫ي سال‌ مالي‌ در شرايط‌ پرداخ ‌‬ ‫شرح‌ تغييرات‌ ط ‌‬ ‫ز‪.‬‬
‫بازنشستگي ‌‪ ،‬حق‌ بيمه‌ها‪ ،‬شرايط‌ عضويت‌ طرح‌ و قوانين‌ و مقررات‌‬
‫استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪27‬‬
‫طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬

‫مرتبط ‌ با طرح ‌ و اينكه ‌ تغييرات ‌ ياد شده ‌ در محاسبات ‌ اكچوئري ‌ منظور‬


‫شده‌ است‌ يا خير‪،‬‬
‫ن طي‌ سال‌ مالي‌‪،‬‬
‫خط‌ مشي‌ تأمين‌ منابع‌ و هرگونه‌ تغيير در آ ‌‬ ‫ح‌ ‪.‬‬
‫وضعيت‌ مالياتي‌ طرح‌‪،‬‬ ‫ط‌ ‪.‬‬
‫معاملت‌ طرح‌ ب ا واحدهاي‌ تجاري‌ تحت‌ كنترل‌ ي ا تحت‌ نفو ذ قابل‌‬ ‫ي‌ ‪.‬‬
‫ملحظه ‌ تمام ‌ يا برخي‌ از اعضا ‪ ،‬كارفرمايان ‌ با نفوذ قابل ‌ ملحظه ‌ در‬
‫طرح ‌‪ ،‬كانونهاي ‌ بازنشستگي ‌ و سازمانها و تشكلهاي ‌ مرتبط ‌ با اعضا و‬
‫يا طرح‌ ‪،‬‬
‫سياستهاي‌ سرمايه‌گذاري‌ منابع‌ طرح‌ ‪،‬‬ ‫ك‌ ‪.‬‬
‫ي طرح‌ د ر سهام‌ كارفرماياني‌ كه‌ بر طرح‌ نفو ذ قابل‌‬
‫سرمايه‌گذار ‌‬ ‫ل‌ ‪.‬‬
‫ملحظه‌ دارند‪ ،‬و‬
‫جدول‌ جزئيات‌ ارزش‌ منصفانه‌ خالص‌ داراييهاي‌ طرح‌ ‪ ،‬به‌استثناي‌‬ ‫م‌ ‪.‬‬
‫داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود كه‌ به‌ بهاي‌ تمام‌ شده‌ يا مبلغ‌ تجديد ارزيابي‌ به‌‬
‫كسر استهلك ‌ انباشته ‌ منعكس ‌ مي‌شود و مقايسه ‌ آن ‌ با ارزش ‌ فعلي‌‬
‫مزاياي‌ بازنشستگي‌ مبتني‌بر اكچوئري‌ و تشريح‌ سياستهاي‌ تأمين‌‬
‫مبالغ‌ كسري‪.‬‬

‫تاريخ‌ اجرا‬
‫الزامات‌ اين‌ استاندارد در مورد كليه‌ صورتهاي‌ مالي‌ طرحهاي‌ مزاياي‌‬ ‫‪.30‬‬
‫بازنشستگي‌ كه‌ دوره‌ مالي‌ آنها از تاريخ‌ اول‌ فروردين‌ ‪ 1384‬يا بعد از آن‌‬
‫شروع‌ مي‌شود لزم‌الجراست‌‪.‬‬

‫مطابقت‌ با استانداردهاي‌ بين‌المللي‌‬


‫مفاد استاندارد‬ ‫با اجراي‌ الزامات‌ اين‌ استاندارد‪،‬‬ ‫‪.31‬‬
‫با عنوان‌ حسابداري‌ و‬ ‫بين‌المللي‌ حسابداري‌ شماره‌ ‪26‬‬
‫بازنشستگي نيز رعايت‌ مي‌شود‪.‬‬
‫‌‬ ‫گزارشگري‌ طرحهاي‌ مزاياي‌‬
‫استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪27‬‬
‫طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬

‫پيوست‌ شماره‌ ‪1‬‬


‫صورتهاي‌ مالي‌ نمونه‌‬

‫اين‌ پيوست‌ تنها جنبه‌ تشريحي‌ دارد و بخشي‌ از استاندارد‬


‫حسابداري ‌ را تشكيل‌ نمي‌دهد‪ .‬هدف ‌ اين ‌ پيوست‌ تشريح‌ كاربرد‬
‫ل‬
‫استاندارد در رابطه ‌ با نحوه ‌ ارائه ‌ صورتهاي ‌ مالي ‌ اساسي ‌ شام ‌‬
‫ي‬‫صورتهاي ‌ مالي ‌ جداگانه ‌ و تلفيقي ‌ يك ‌ طرح ‌ مزاياي ‌ بازنشستگ ‌‬
‫است‌‪.‬‬
‫در صورت‌ لزوم‌ و براي‌ دستيابي‌ به‌ ارائه‌ مطلوب‌ اطلعات‌ در‬
‫شرايط ‌ خاص ‌ مي‌توان ‌ ترتيب ‌ ارائه ‌ و شرح ‌ اقلم ‌ اصلي ‌ را تغيير‬
‫داد‪.‬‬
‫‪1‬‬ ‫شماره‬ ‫پيوست‬ ‫استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪27‬‬
‫(ادامه)‬
‫طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬

‫صندوق‌ بازنشستگي‌ نمونه‌‬


‫ترازنامه‌‬
‫در تاريخ‌ ‪ 29‬اسفندماه‌ ‪13×2‬‬

‫تجديد ارائه‌‬
‫شده‌‬
‫‪29/12/1‬‬ ‫‪29/12/2‬‬ ‫يادداش‬
‫×‪13‬‬ ‫×‪13‬‬ ‫ت‌‬
‫ميليون‌ ريال‌‬ ‫ميليون‌ ريال‌‬

‫‪621‬ر‬ ‫‪369‬ر‬ ‫سرمايه‌گذاري‌ در شركتهاي‌ فرعي‌‬


‫‪118‬‬ ‫‪143‬‬
‫‪725‬ر ‪32‬‬ ‫‪814‬ر‬ ‫سرمايه‌گذاري‌ در شركتهاي‌ وابسته‌‬
‫‪49‬‬
‫‪164‬ر ‪13‬‬ ‫‪257‬ر‬ ‫سرمايه‌گذاري‌ در ساير شركتها‬
‫‪12‬‬
‫‪817‬ر ‪62‬‬ ‫‪330‬ر‬ ‫املك‌‬
‫‪100‬‬
‫‪385‬ر ‪9‬‬ ‫‪543‬ر ‪8‬‬ ‫اوراق‌ مشاركت‌‬
‫‪270‬ر ‪40‬‬ ‫‪453‬ر‬ ‫تسهيلت‌ اعطايي‌‬
‫‪52‬‬
‫‪161‬‬ ‫‪161‬‬ ‫سپرده‌هاي‌ بانكي‌‬
‫‪000‬ر ‪32‬‬ ‫‪000‬ر‬ ‫ساير سرمايه‌گذاريها‬
‫‪37‬‬

‫‪143‬ر‬ ‫‪927‬ر‬ ‫جمع‌ سرمايه‌گذاريها‬


‫‪309‬‬ ‫‪403‬‬

‫‪962‬ر ‪4‬‬ ‫‪808‬ر ‪7‬‬ ‫موجودي‌ نقد‬


‫‪500‬ر ‪64‬‬ ‫‪000‬ر‬ ‫حق‌ بيمه‌هاي‌ دريافتني‌‬
‫‪70‬‬
‫‪520‬ر ‪39‬‬ ‫‪182‬ر‬ ‫حسابها و اسناد دريافتني‌‬
‫‪35‬‬
‫‪813‬‬ ‫‪249‬ر ‪1‬‬ ‫پيش‌ پرداختها‬
‫‪795‬ر‬ ‫‪239‬ر‬
‫استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪27‬‬
‫طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬

‫‪109‬‬ ‫‪114‬‬

‫‪692‬ر ‪1‬‬ ‫‪535‬ر ‪1‬‬ ‫داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود‬


‫‪630‬ر‬ ‫‪701‬ر‬ ‫جمع‌ داراييها‬
‫‪420‬‬ ‫‪519‬‬

‫‪115‬ر ‪54‬‬ ‫‪888‬ر‬ ‫حسابها و اسناد پرداختني‌‬


‫‪49‬‬
‫‪612‬ر ‪69‬‬ ‫‪905‬ر‬ ‫تسهيلت‌ دريافتي‌‬
‫‪41‬‬
‫‪346‬ر ‪2‬‬ ‫‪609‬ر ‪2‬‬ ‫ذخيره‌ مزاياي‌ پايان‌ خدمت‌ كاركنان‌‬
‫‪073‬ر‬ ‫‪402‬ر‬ ‫جمع‌ بدهيها‬
‫‪126‬‬ ‫‪94‬‬

‫‪557‬ر‬ ‫‪299‬ر‬ ‫خالص‌ داراييهاي‌ طرح‌‬


‫‪294‬‬ ‫‪425‬‬

‫‪557‬ر‬ ‫‪299‬ر‬ ‫ارزش‌ ويژه‌ طرح‌‬


‫‪294‬‬ ‫‪425‬‬

‫‪000‬ر‬ ‫‪000‬ر‬ ‫ارزش‌ فعلي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬


‫‪318‬‬ ‫‪450‬‬ ‫مبتني‌بر اكچوئري‌‬
‫استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪27‬‬
‫‪1‬‬ ‫شماره‬ ‫پيوست‬
‫(ادامه)‬ ‫طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬

‫صندوق‌ بازنشستگي‌ نمونه‌‬


‫صورت‌ تغييرات‌ در خالص‌ داراييها‬
‫براي‌ سال‌ مالي‌ منتهي‌ به‌ ‪ 29‬اسفندماه‌ ‪13×2‬‬

‫تجديد ارائه‬
‫شده‬
‫سال ‪×1‬‬ ‫سال ‪×2‬‬ ‫يادداشت‬
‫‪13‬‬ ‫‪13‬‬
‫ميليون ريال‬ ‫ميليون ريال‬
‫‪492‬ر ‪55‬‬ ‫‪208‬ر ‪58‬‬ ‫حق‌ بيمه‌هاي‌ بازنشستگي‌‬
‫‪700‬ر ‪19‬‬ ‫‪878‬ر ‪15‬‬ ‫كمكهاي‌ بلعوض‌‬
‫‪315‬ر ‪1‬‬ ‫‪636‬‬ ‫حق‌ بيمه‌ انتقالي‌ از ساير طرحها‬
‫‪514‬ر ‪86‬‬ ‫‪318‬ر ‪99‬‬ ‫مازاد درآمد بر هزينه‌‬
‫‪021‬ر‬ ‫‪040‬ر‬
‫‪163‬‬ ‫‪174‬‬
‫(‬ ‫(‬ ‫مزاياي‌‬ ‫ساير‬
‫و‬ ‫حقوق‌‬
‫‪225‬ر ‪)37‬‬ ‫‪407‬ر ‪)38‬‬ ‫بازنشستگي‌ اعضا‬
‫(‬ ‫(‬ ‫ه ساير طرحها‬
‫حق‌ بيمه‌ انتقالي‌ ب ‌‬
‫‪859‬ر ‪)1‬‬ ‫‪310‬ر ‪)2‬‬
‫(‬ ‫(‬ ‫هزينه‌هاي‌ اداره‌ طرح‌‬
‫‪275‬ر ‪)2‬‬ ‫‪581‬ر ‪)2‬‬
‫(‬ ‫(‬
‫‪359‬ر ‪)41‬‬ ‫‪298‬ر ‪)43‬‬
‫‪662‬ر‬ ‫‪742‬ر‬ ‫افزايش‌ در خالص‌ داراييهاي‌ طرح‌‬
‫‪121‬‬ ‫‪130‬‬

‫گردش‌ حساب‌ ارزش‌ ويژه‌ صندوق‌‬

‫سال ‪×1‬‬ ‫سال ‪×2‬‬


‫‪13‬‬ ‫‪13‬‬
‫ميليون ريال‬ ‫ميليون ريال‬

‫‪662‬ر ‪121‬‬ ‫‪742‬ر ‪130‬‬ ‫تغيير در خالص‌ داراييهاي‌ طرح‌‬


‫طي‌ سا ‌‬
‫ل‬
‫‪557‬ر ‪895‬ر ‪172‬‬ ‫ي سا ‌‬
‫ل‬ ‫ح در ابتدا ‌‬
‫ارزش‌ ويژه‌ طر ‌‬
‫‪292‬‬
‫استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪27‬‬
‫طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬

‫‪000‬ر ‪2‬‬ ‫تعديلت‌ سنواتي‌‬

‫‪895‬ر ‪172‬‬ ‫‪557‬ر ‪294‬‬ ‫ارزش ‌ ويژه‌ طرح ‌ در ابتداي‌ سال‌‬


‫تعديل‌ شده‌‬
‫‪557‬ر ‪294‬‬ ‫‪299‬ر ‪425‬‬ ‫ارزش‌ ويژه‌ طرح‌ در پايان‌ سال‌‬
‫‪1‬‬ ‫شماره‬ ‫پيوست‬
‫(ادامه)‬
‫استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪27‬‬
‫طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬

‫صندوق بازنشستگي نمونه‬


‫صورت‌ درآمد و هزينه‌‬
‫براي‌ سال‌ مالي‌ منتهي‌ به‌ ‪ 29‬اسفندماه‌ ‪13×2‬‬

‫تجديد ارائه‬
‫شده‬
‫سال ‪×1‬‬ ‫سال ‪×2‬‬ ‫يادداشت‬
‫‪13‬‬ ‫‪13‬‬
‫ميليون ريال‬ ‫ميليون ريال‬
‫درآمد سرمايه‌گذاريها ‪:‬‬

‫‪733‬ر ‪37‬‬ ‫‪807‬ر ‪37‬‬ ‫سود سهام‌‬


‫‪295‬ر ‪4‬‬ ‫‪681‬ر ‪5‬‬ ‫درآمد اجاره‌‬
‫‪571‬ر ‪8‬‬ ‫‪382‬ر ‪10‬‬ ‫سود تسهيلت‌‬
‫‪73‬‬ ‫‪68‬‬ ‫سود سپرده‌هاي‌ بانكي‌ و اوراق‌‬
‫مشاركت‌‬
‫‪150‬ر ‪36‬‬ ‫‪719‬ر ‪47‬‬ ‫سود فروش‌ سهام‌‬

‫‪822‬ر ‪86‬‬ ‫‪657‬ر‬


‫‪101‬‬

‫(‬ ‫(‬ ‫هزينه‌ مديريت‌ سرمايه‌گذاريها‬


‫‪)527‬‬ ‫‪)839‬‬

‫‪295‬ر ‪86‬‬ ‫‪818‬ر‬ ‫خالص‌ درآمدهاي‌ عملياتي‌‬


‫‪100‬‬

‫(‬ ‫(‪)600‬‬ ‫هزينه‌هاي‌ مالي‌‬


‫‪)300‬‬
‫‪619‬‬ ‫(‬ ‫هزينه‌هاي‌‬ ‫و‬ ‫درآمدها‬ ‫خالص‌‬
‫‪)400‬‬ ‫غيرعملياتي‬

‫‪614‬ر ‪86‬‬ ‫‪818‬ر ‪99‬‬ ‫از‬ ‫بر هزينه‌ قبل‌‬ ‫مازاد درآمد‬
‫استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪27‬‬
‫طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬

‫ماليات‌‬
‫(‬ ‫(‬ ‫ماليات‌‬
‫‪)100‬‬ ‫‪)500‬‬

‫‪514‬ر ‪86‬‬ ‫‪318‬ر ‪99‬‬ ‫مازاد درآمد بر هزينه‌‬


‫‪1‬‬ ‫شماره‬ ‫پيوست‬
‫(ادامه)‬ ‫استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪27‬‬
‫طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬
‫صندوق‌ بازنشستگي‌ نمونه‌‬
‫ترازنامه‌ تلفيقي‌‬
‫در تاريخ‌ ‪ 29‬اسفندماه‌ ‪13×2‬‬
‫تجديد ارائه‬
‫شده‬
‫سال ‪×1‬‬ ‫سال ‪×2‬‬ ‫يادداشت‬
‫‪13‬‬ ‫‪13‬‬
‫ميليون ريال‬ ‫ميليون ريال‬
‫‪125‬ر ‪43‬‬ ‫‪514‬ر ‪65‬‬ ‫شركتهاي‌‬ ‫در‬‫سرمايه‌گذاري‌‬
‫وابسته‌‬
‫‪501‬ر ‪27‬‬ ‫‪469‬ر ‪33‬‬ ‫سرمايه‌گذاري‌ در ساير شركتها‬
‫‪114‬ر ‪83‬‬ ‫‪279‬ر‬ ‫املك‌‬
‫‪128‬‬
‫‪539‬ر ‪15‬‬ ‫‪543‬ر ‪9‬‬ ‫اوراق‌ مشارك ‌‬
‫ت‬
‫‪763‬ر ‪56‬‬ ‫‪598‬ر ‪77‬‬ ‫تسهيلت‌ اعطايي‌‬
‫‪715‬ر ‪3‬‬ ‫‪547‬ر ‪2‬‬ ‫سپرده‌هاي‌ بانكي‌‬
‫‪428‬ر ‪34‬‬ ‫‪355‬ر ‪39‬‬ ‫ساير سرمايه‌گذاريها‬
‫‪185‬ر‬ ‫‪305‬ر‬ ‫جمع‌ سرمايه‌گذاريها‬
‫‪264‬‬ ‫‪356‬‬
‫‪196‬ر ‪9‬‬ ‫‪867‬ر ‪17‬‬ ‫موجودي‌ نقد‬
‫‪500‬ر ‪64‬‬ ‫‪000‬ر ‪70‬‬ ‫حق‌ بيمه‌هاي‌ دريافتني‌‬
‫‪132‬ر ‪86‬‬ ‫‪497‬ر ‪92‬‬ ‫ساير حسابها و اسناد دريافتن ‌‬
‫ي‬
‫‪650‬ر ‪45‬‬ ‫‪602‬ر ‪57‬‬ ‫موجودي‌ مواد و كال‬
‫‪968‬ر ‪8‬‬ ‫‪554‬ر ‪12‬‬ ‫پيش‌ پرداختها و سفارشات‌‬
‫‪520‬ر ‪446‬ر ‪214‬‬
‫‪250‬‬
‫‪831‬ر‬ ‫‪136‬ر‬ ‫داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود‬
‫‪105‬‬ ‫‪127‬‬
‫‪285‬ر ‪6‬‬ ‫‪679‬ر ‪10‬‬ ‫سرقفل ‌‬
‫ي‬
‫‪612‬ر ‪10‬‬ ‫‪506‬ر ‪15‬‬ ‫داراييهاي‌ نامشهود‬
‫‪063‬ر ‪8‬‬ ‫‪765‬ر ‪9‬‬ ‫ساير داراييها‬
‫‪086‬ر ‪791‬ر ‪130‬‬
‫‪163‬‬
‫‪422‬ر‬ ‫‪911‬ر‬ ‫جمع‌ داراييها‬
‫‪609‬‬ ‫‪769‬‬
‫‪614‬ر‬ ‫‪060‬ر‬ ‫حسابها و اسناد پرداختني‌‬
‫‪127‬‬ ‫‪167‬‬
‫‪291‬ر ‪47‬‬ ‫‪725‬ر ‪38‬‬ ‫پيش‌ دريافتها‬
‫‪119‬ر ‪6‬‬ ‫‪473‬ر ‪9‬‬ ‫ذخيره‌ ماليات‌‬
‫استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪27‬‬
‫طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬
‫‪852‬ر ‪83‬‬ ‫‪383‬ر ‪71‬‬ ‫تسهيلت‌ مالي‌ دريافت ‌‬
‫ي‬
‫‪697‬ر ‪29‬‬ ‫‪081‬ر ‪34‬‬ ‫ذخيره‌ مزاياي‌ پايان‌ خدمت‌ كاركنا ‌‬
‫ن‬
‫‪573‬ر‬ ‫‪722‬ر‬ ‫جمع‌ بدهيها‬
‫‪294‬‬ ‫‪320‬‬
‫‪849‬ر‬ ‫‪189‬ر‬ ‫خالص‌ داراييهاي‌ طرح‌‬
‫‪314‬‬ ‫‪449‬‬
‫‪056‬ر‬ ‫‪909‬ر‬ ‫ارزش‌ ويژه‌ طرح‌‬
‫‪298‬‬ ‫‪431‬‬
‫‪793‬ر ‪16‬‬ ‫‪280‬ر ‪17‬‬ ‫سهم‌ اقليت‌‬
‫‪849‬ر ‪314‬‬ ‫‪189‬ر ‪449‬‬
‫‪000‬ر‬ ‫‪000‬ر‬ ‫ارزش‌ فعلي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬
‫‪318‬‬ ‫‪450‬‬ ‫مبتني‌بر اكچوئري‌‬
‫‌‬
‫پيوست شماره ‪1‬‬ ‫استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪27‬‬
‫)(ادامه‬
‫طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬

‫صندوق‌ بازنشستگي‌ نمونه‌‬


‫صورت‌ تغييرات‌ در خالص‌ داراييها ‪ -‬تلفيقي‌‬
‫براي‌ سال‌ مالي‌ منتهي‌ به‌ ‪ 29‬اسفندماه‌ ‪13×2‬‬

‫تجديد ارائه‬
‫شده‬
‫سال ‪×1‬‬ ‫سال ‪×2‬‬ ‫يادداشت‬
‫‪13‬‬ ‫‪13‬‬
‫ميليون ريال‬ ‫ميليون ريال‬

‫‪492‬ر ‪55‬‬ ‫‪208‬ر ‪58‬‬ ‫حق‌ بيمه‌هاي‌ بازنشستگي‌‬


‫‪700‬ر ‪19‬‬ ‫‪236‬ر ‪13‬‬ ‫كمكهاي‌ بلعوض‌‬
‫‪315‬ر ‪1‬‬ ‫‪636‬‬ ‫حق‌ بيمه‌ انتقالي‌ از ساير طرحها‬
‫‪277‬ر ‪92‬‬ ‫‪558‬ر‬ ‫مازاد درآمد بر هزينه‌‬
‫‪105‬‬

‫‪784‬ر‬ ‫‪638‬ر‬
‫‪168‬‬ ‫‪177‬‬

‫(‬ ‫(‬ ‫مزاياي‌‬ ‫ساير‬ ‫و‬ ‫حقوق‌‬


‫‪225‬ر ‪)37‬‬ ‫‪407‬ر ‪)38‬‬ ‫بازنشستگي‌ اعضا‬
‫(‬ ‫(‬ ‫حق‌ بيمه‌ انتقالي‌ به‌ ساير طرحها‬
‫‪859‬ر ‪)1‬‬ ‫‪310‬ر ‪)2‬‬
‫(‬ ‫(‬ ‫هزينه‌هاي‌ اداره‌ طرح‌‬
‫‪275‬ر ‪)2‬‬ ‫‪581‬ر ‪)2‬‬
‫(‬ ‫(‬
‫‪359‬ر ‪)41‬‬ ‫‪298‬ر ‪)43‬‬
‫‪425‬ر‬ ‫‪340‬ر‬ ‫افزايش‌ در خالص‌ داراييهاي‌ طرح‌‬
‫‪127‬‬ ‫‪134‬‬

‫گردش‌ حساب‌ ارزش‌ ويژه‌ صندوق‌‬

‫سال ‪×1‬‬ ‫سال ‪×2‬‬


‫‪13‬‬ ‫‪13‬‬
‫استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪27‬‬
‫طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬

‫ميليون ريال‬ ‫ميليون ريال‬

‫‪425‬ر‬ ‫‪340‬ر‬ ‫تغيير در خالص‌ داراييهاي‌ طرح‌‬


‫‪127‬‬ ‫‪134‬‬ ‫طي‌ سال‌‬
‫‪124‬ر‬ ‫‪349‬ر‬ ‫ارزش‌ ويژه‌ طرح‌ در ابتداي‌ سال‌‬
‫‪188‬‬ ‫‪319‬‬

‫(‬ ‫(‬ ‫تعديلت‌ سنواتي‌‬


‫‪)700‬‬ ‫‪500‬ر ‪)4‬‬
‫‪424‬ر‬ ‫‪849‬ر‬ ‫ارزش ‌ ويژه‌ طرح ‌ در ابتداي‌ سال‌‬
‫‪187‬‬ ‫‪314‬‬ ‫تعديل‌ شده‌‬
‫پيوست شماره ‪1‬‬
‫‪849‬ر‬ ‫)(ادامه‬
‫‪189‬ر‬ ‫ارزش‌ ويژه‌ طرح‌ در پايان‌ سال‌‬
‫‪314‬‬ ‫‪449‬‬
‫صندوق‌ بازنشستگي‌ نمونه‌‬
‫صورت‌ درآمد و هزينه‌ تلفيقي‌‬
‫براي‌ سال‌ مالي‌ منتهي‌ به‌ ‪ 29‬اسفندماه‌ ‪13×2‬‬

‫تجديد‬

‫ارائه‌شده‬

‫سال‬ ‫يادداش‬
‫‪13 ×1‬‬ ‫سال ‪13 ×2‬‬ ‫ت‬
‫ميليون ريال‬ ‫ميليون ريال‬ ‫ميليون ريال‬

‫‪117‬ر ‪385‬‬ ‫‪194‬ر ‪412‬‬ ‫فروش‌ خالص‌ و درآمد ارائه‌ خدمات‌‬


‫بهاي ‌ تمام ‌ شده ‌ كالي ‌ فروش ‌ رفته‌‬
‫و خدمات‌‬
‫(‪549‬ر‬ ‫(‪158‬ر‬ ‫ارائه‌ شده‌‬
‫‪)332‬‬ ‫‪)361‬‬

‫‪568‬ر ‪52‬‬ ‫‪036‬ر ‪51‬‬ ‫سود ناخالص‌‬


‫‪629‬ر ‪67‬‬ ‫‪804‬ر ‪86‬‬ ‫درآمد حاصل‌ از سرمايه‌گذاريها‬
‫عملياتي‬
‫استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪27‬‬
‫طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬

‫(‪181‬ر ‪33‬‬ ‫(‪837‬ر ‪34‬‬ ‫‌‬ ‫و‬ ‫اداري‌‬ ‫فروش‌ ‪،‬‬ ‫هزينه‌هاي‌‬
‫)‬ ‫)‬ ‫عمومي‬
‫‪700‬‬ ‫(‪958‬ر ‪1‬‬ ‫خالص‌ ساير درآمدها و هزينه‌هاي‌‬
‫)‬ ‫عملياتي‌‬

‫(‪481‬ر ‪32‬‬ ‫(‪795‬ر ‪36‬‬

‫)‬ ‫)‬

‫‪716‬ر ‪87‬‬ ‫‪045‬ر ‪101‬‬ ‫خالص‌ درآمدهاي‌ عملياتي‌‬

‫(‪915‬ر ‪)4‬‬ ‫(‪340‬ر ‪)7‬‬ ‫هزينه‌هاي‌ مالي‌‬


‫‪826‬ر ‪1‬‬ ‫‪128‬ر ‪1‬‬ ‫خالص‌ ساير درآمدها و هزينه‌هاي‌‬
‫غيرعملياتي‌‬

‫( ‪212‬ر ‪089( 6‬ر ‪)3‬‬ ‫م‬


‫مازاد درآمد بر هزينه‌ قبل‌ از احتساب‌ سه ‌‬
‫)‬ ‫ه از سود‬
‫گرو ‌‬

‫‪627‬ر ‪84‬‬ ‫‪833‬ر ‪94‬‬ ‫شركتهاي‌ وابسته‌‬


‫‪622‬ر ‪8‬‬ ‫‪925‬ر ‪11‬‬ ‫سهم‌ گروه‌ از سود شركتهاي‌‬
‫وابسته‌‬
‫‪249‬ر ‪93‬‬ ‫‪758‬ر ‪106‬‬ ‫مازاد درآمد بر هزينه‌ قبل‌ از ماليات‌‬
‫(‪)972‬‬ ‫(‪200‬ر ‪)1‬‬ ‫ماليات‌‬

‫‪277‬ر ‪92‬‬ ‫‪558‬ر ‪105‬‬ ‫مازاد درآمد بر هزينه‌‬

‫‪908‬ر ‪3‬‬ ‫‪125‬ر ‪3‬‬ ‫سهم‌ اقليت‌‬


‫پيوست شماره ‪2‬‬
‫مباني نتيجه‌گيري‬

‫پيشين ه‌‬
‫‪ .‬پيش ‌ از تدوين ‌ اين ‌ استاندارد‪ ،‬صندوقهاي ‌ متولي ‌ طرحها ‌‬
‫ي‬ ‫‪1‬‬
‫مزاياي‌ بازنشستگي‌ در ايران‌ براي‌ گزارشگري‌ مالي‌ از‬
‫روشهاي‌ متفاوتي‌ استفاده‌ مي‌كردند‪ .‬باتوجه‌ به‌اهميت‌‬
‫طرحهاي ‌ مزاياي ‌ بازنشستگي ‌ و لزوم ‌ شفافيت ‌ گزارشگري‌‬
‫مالي‌ آنها در شهريورماه‌ ‪ 1381‬پروژه‌اي‌ با عنوان‌ بررسي‌‬
‫ضرورت‌ تدوين‌ استاندارد حسابداري‌ براي‌ طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬
‫به‌موجب‌ مصوبه‌ كميته‌ تدوين‌ استانداردهاي‌ حسابداري‌ در‬
‫دستور كار مديريت‌ تدوين‌ استانداردها قرار گرفت‌‪.‬‬
‫‪ .‬پروژه‌ در قالب‌ يك‌ پژوهش‌ براي‌ گروه‌ كارشناسي‌ مديري ‌‬
‫ت‬ ‫‪2‬‬
‫تدوين ‌ استانداردها تعريف ‌ شد‪ .‬ابتدا ادبيات ‌ و استانداردهاي‌‬
‫مرتبط‌ در ساير كشورها بررسي‌ و گزارش‌ مطالعات‌‬
‫تطبيقي‌ تهيه‌ گرديد‪ .‬سپس‌ صورتهاي‌ مالي‌ چند صندوق‌‬
‫ايراني‌ و خارجي‌ مورد بررسي‌ قرار گرفت ‌‪ .‬براي‌ بررسي‌‬
‫مسائل ‌ خاص ‌ صندوقهاي ‌ بازنشستگي ‌ با برخي ‌ از مسئولين‌‬
‫صندوقها و متخصصين‌ اكچوئري‌ بحث‌ و تبادل‌ نظر شد‪.‬‬
‫همچنين‌ قوانين‌ و مقررات‌ ‪ ،‬اساسنامه‌ها و آيين‌نامه‌هاي‌‬
‫صندوقها مور د مطالعه‌ و بررسي‌ قرا ر گرفت‌ و از نتايج‌‬
‫حاصل‌ براي‌ تهيه‌ پرسشنامه‌ ‪ ،‬به‌منظور نظرخواهي‌ از‬
‫صندوقها‪ ،‬استفاده‌ شد‪.‬‬
‫صندوق‌ بازنشستگي‌‬ ‫پرسشنامه‌ تهيه‌ شده‌ براي‌ ‪11‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪3‬‬
‫ارسال‌ و برمبناي‌ نتايج‌ حاصل‌ از پرسشنامه‌ و مطالعات‌‬
‫انجام ‌ شده ‌‪ ،‬گزارش ‌ شناخت ‌ تهيه ‌ گرديد‪ .‬گروه ‌ كارشناسي‌‬
‫با جمع‌بندي‌ نتايج‌ گزارش‌ شناخت‌ و مطالعه‌ تطبيقي‌‪،‬‬
‫نظرات ‌ خود را در قالب ‌ يك ‌ گزارش ‌ ارائه ‌ كرد‪ .‬اين ‌ گزارش‌‬
‫كه‌ بر لزوم‌ تدوين‌ استاندارد حسابداري‌ براي‌ طرحهاي‌‬
‫مزاياي‌ بازنشستگي‌ تأكيد داشت‌ در اختيار كميته‌ تدوين‌‬
‫استانداردهاي‌ حسابداري‌ قرار گرفت‌‪.‬‬
‫‪ .‬پس‌ از تأييد ضرورت‌ تدوين‌ استاندارد طرحهاي‌ مزايا ‌‬
‫ي‬ ‫‪4‬‬
‫بازنشستگي ‌ توسط ‌ كميته ‌ تدوين ‌ استانداردهاي ‌ حسابداري‌‪،‬‬
‫گروه ‌ كارشناسي ‌ پيش‌ نويس ‌ اوليه ‌ استاندارد را تهيه ‌ كرد ‪.‬‬
‫اين‌ پيش‌نويس‌ در جلسات‌ متعدد كميته‌ تدوين‌‬
‫استانداردهاي‌ حسابداري‌ بررسي‌ و اصلحات‌ لزم‌ در آن‌‬
‫اعمال‌ گرديد‪.‬‬
‫دليل‌ تدوين‌ استاندارد حسابداري‌ براي‌ طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬
‫‪ .‬اهم‌ دليل‌ ضرورت‌ تدوين‌ استاندارد حسابداري‌ طرحهاي‌‬ ‫‪5‬‬
‫مزاياي‌ بازنشستگي‌ به‌ شرح‌ زير است‌ ‪:‬‬
‫•ويژگيهاي‌ فعاليتهاي‌ مرتبط‌ با طرحهاي‌ مزاياي‌‬
‫بازنشستگي‌‪،‬‬
‫•استفاده‌ از روشهاي‌ متفاوت‌ حسابداري‌ توسط‌‬
‫صندوقهابراي‌ معاملت‌ و رويدادهاي‌ مشابه‌‪،‬‬
‫•استفاده‌ از عناوين‌ و شكلهاي‌ متفاوت‌ صورتهاي‌‬
‫مالي‌ توسط‌ صندوقها‪،‬‬
‫•متفاوت‌ بودن‌ ميزان‌ افشاي‌ اطلعات‌ در متن‌‬
‫صورتهاي‌ مالي‌ و يادداشتهاي‌ توضيحي‌ در صندوقها‪،‬‬
‫•عدم‌ افشاي‌ اطلعات‌ كافي‌ در مورد ارزش‌ فعلي‌‬
‫تعهدات‌ آتي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌ ‪ ،‬ارزش‌ منصفانه‌‬
‫داراييها و درنتيجه‌ توان‌ ايفاي‌ تعهدات‌‪.‬‬
‫دامن ه‌ كاربرد‬
‫كليه‌ طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌ ‪ ،‬از جمله‌ سازما ‌‬
‫ن‬ ‫‪.‬‬ ‫‪6‬‬
‫تأمين‌ اجتماعي‌ ‪ ،‬صندوق‌ بازنشستگي‌ كشوري‌ و ساير‬
‫طرحهاي ‌ مزاياي ‌ بازنشستگي ‌ شركتها و سازمانها‪ ،‬مشمول‌‬
‫اين‌ استاندارد مي‌باشند‪ .‬باني‌ و اداره‌كننده‌ طرح‌ (دولت‌ يا‬
‫بخشهاي ‌ عمومي ‌‪ ،‬خصوصي ‌ يا تعاوني ‌) عاملي ‌ تعيين ‌ كننده‌‬
‫نمي‌باشد‪ ،‬زيرا فقط‌ ويژگيهاي‌ فعاليت‌ طرحها و نه‌‬
‫خصوصيات‌ بانيان‌ و اداره‌ كنندگان‌ آنها بر حسابداري‌ و‬
‫ح تأثير مي‌گذارد‪.‬‬
‫گزارشگري‌ مالي‌ طر ‌‬

‫طرحهاي ‌ مزاياي ‌ بازنشستگي ‌ معمول ً به ‌ دو گروه ‌ اصلي‌‬ ‫‪.‬‬ ‫‪7‬‬


‫زير طبقه‌بندي‌ مي‌شود ‪:‬‬
‫ط رح ‌ مزا ياي ‌ بازنش ستگي ‌ ب ا مزا ياي ‌ مع ين‌ طرحي‌ است‌كه‌‬
‫مزاياي‌ بازنشستگي‌ براساس‌ ضوابطي‌ تعيين‌ مي‌شو د كه‌‬
‫معمول ً مبناي‌ آن‌ حقوق‌ و مزايا و سنوات‌ خدمت‌ اعضا‬
‫است ‌‪ .‬در اين ‌ طرحها ريسك ‌ اصلي ‌ متوجه ‌ طرح ‌ و يا حامي‌‬
‫آن‌ است‌‪.‬‬

‫بازنش ستگي ‌ ب ا كمك ‌ م عين‌ در اين‌ طرح‌‪،‬‬ ‫ط رح ‌ مزا ياي‌‬


‫مزاياي‌ بازنشستگي‌ باتوجه‌ به‌ كمكهاي‌ اعطايي‌ به‌ طرح‌ و‬
‫سود حاصل‌ از سرمايه‌گذاريها‪ ،‬تعيين‌ مي‌شود‪ .‬در اين‌ نوع‌‬
‫ي مرتبط‌ با هر فرد حسا ‌‬
‫ب‬ ‫طرح‌ معمول ً براي‌ كمكها ‌‬
‫جداگانه‌اي‌ نگهداري‌ مي‌شود و ريسك‌ مرتبط‌ با نوسان‌‬
‫ح متوجه‌ اعضا است‌‪.‬‬
‫بازدهي‌ داراييهاي‌ طر ‌‬

‫باتوجه‌ به‌ شرايط‌ كنوني‌ ايران‌ كه‌ طرحهاي‌ مزايا ‌‬


‫ي‬
‫بازنشستگي‌ تماما ً از نوع‌ مزاياي‌ معين‌ است‌‪ ،‬اين‌ استاندارد‬
‫براي‌ گزارشگري‌ مالي‌ اين‌ نوع‌ طرحها تدوين‌ شده‌ است‌‪.‬‬
‫صورتهاي‌ مالي‌ طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬
‫باتوجه‌ به‌ مطالعات‌ انجام‌ گرفته‌ و مباحث‌ مطرح‌ شده‌‪،‬‬ ‫‪.‬‬ ‫‪8‬‬
‫كميته‌ تدوين‌ استانداردهاي‌ حسابداري‌ ‪ ،‬صورتهاي‌ مالي‌‬
‫طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌ را به‌ شرح‌ زير تعيين‌ نمود ‪:‬‬
‫الف‪ .‬ترازنامه‌‪،‬‬
‫ب ‪ .‬صورت‌ تغييرات‌ در خالص‌ داراييها‪،‬‬ ‫‌‬
‫ج‌ ‪ .‬صورت‌ درآمد و هزينه‌‪ ،‬و‬
‫د ‪ .‬يادداشتهاي‌ توضيحي‌‪.‬‬

‫وظيفه‌ مباشرت‌ مديريت‌ د ر ارتباط‌ ب ا عملكرد مالي‌ را‬ ‫‪.‬‬ ‫‪9‬‬


‫مي‌توان ‌ به ‌ دو بخش ‌ مجزا تقسيم ‌ كرد‪ .‬نخست ‌‪ ،‬اداره ‌ طرح‌‬
‫كه ‌ از جنبه ‌ مالي ‌ به‌ نحوه ‌ ارتباط ‌ هيأت ‌ امناء با كارفرمايان‌‪،‬‬
‫اعضاي ‌ طرح ‌ و ساير كساني ‌ كه ‌ مستقيما ً درگير مي‌باشند‪،‬‬
‫مربوط‌ است ‌‪ .‬دوم ‌‪ ،‬سرمايه‌گذاريها كه‌ با خط‌ مشي‌ هيأت‌‬
‫امناء در مورد نحوه ‌ استفاده ‌ از داراييهاي ‌ در دسترس ‌ براي‌‬
‫پرداخت‌ مزايا‪ ،‬مرتبط‌ است‌ ‪ .‬اين‌ دو جنبه‌ (اداره‌ و‬
‫سرمايه‌گذاري‌ ) بهتر است‌ به‌ صورت‌ جداگانه‌ در صورت‌‬
‫تغييرات‌ د ر خالص‌ داراييه ا و صورت‌ درآم د و هزينه‌ ارائه‌‬
‫شود‪.‬‬

‫ارائه‌ صورت‌ جريان‌ وجوه‌ نقد براي‌ طرحهاي‌ مزاياي‌‬ ‫‪.10‬‬


‫بازنشستگي ‌ كاربرد ندارد‪ .‬زيرا اول ً اهداف ‌ تبيين ‌ شده ‌ براي‌‬
‫صورت‌ جريان‌ وجوه‌ نقد در طرحها مصداق‌ ندارد و‬
‫گزارشهاي‌ اكچوئري‌ مي‌تواند به‌ تسهيل‌ پيش‌ بيني‌ها كمك‌‬
‫كند‪ .‬ثانيا ً صورت‌ جريان‌ وجوه‌ نقد معمول ً منعكس‌ كننده‌‬
‫افزايشها و كاهشهاي‌ وجوه‌ نقد بر حسب‌ فعاليتهاي‌‬
‫مختلف‌ مي‌باشد كه‌ اين‌ امر به‌ نحو جامع‌تري‌ از طريق‌‬
‫صورت ‌ تغييرات ‌ درخالص ‌ داراييها گزارش ‌ مي‌شود و صورت‌‬
‫به‌‬ ‫بيشتري‌‬ ‫عموما ً اطلعات‌‬ ‫نقد‬ ‫وجوه‌‬ ‫جريان‌‬
‫مزاياي‌‬ ‫طرحهاي‌‬ ‫مالي‌‬ ‫صورتهاي‌‬ ‫استفاده‌كنندگان‌‬
‫بازنشستگي‌ ارائه‌ نمي‌كند‪.‬‬

‫صورتهاي‌ مالي‌ تلفيقي‌‬


‫‪ .11‬باتوجه‌ به‌ اينكه‌ در شرايط‌ حاضر صندوقهاي‌ بازنشستگي‌‬
‫در ايران ‌ بنابه ‌ دليل ‌ متفاوت ‌ در امر بنگاه‌داري ‌ وارد شده‌اند‬
‫و عمل ً در موارد متعدد بر شركتهاي‌ سرمايه‌پذير كنترل‌‬
‫اعمال‌ مي‌كنند لذا صورتهاي‌ مالي‌ بايد اين‌ وضعيت‌ را‬
‫به‌نحو مناسب‌ نشان‌ دهد‪ .‬بنابراين‌ باتوجه‌ به‌ مفاهيم‌‬
‫مطرح‌ شده‌ در استاندارد حسابداري‌ شماره‌ ‪ 18‬با عنوان‌‬
‫صورتهاي‌ مالي‌ تلفيقي‌ و حسابداري‌ سرمايه‌گذاري‌ در واحدهاي‌ تجاري‌‬
‫فرعي‌ ‪ ،‬ضرورت‌ تهيه‌ صورتهاي‌ مالي‌ تلفيقي‌ براي‌ طرحهاي‌‬
‫مزاياي‌ بازنشستگي‌ مورد تأييد قرار گرفت‌‪.‬‬

‫اندازه‌گيري‌ داراييهاي‌ طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌‬


‫‪ .12‬يكي‌ از نيازهاي‌ اصلي‌ استفاده‌كنندگان‌ صورتهاي‌ مال ‌‬
‫ي‬
‫طرحهاي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌ آگاهي‌ از توان‌ اين‌ طرحها‬
‫براي‌ ايفاي‌ تعهدات‌ آتي‌ است ‌‪ .‬براي‌ ارائه‌ اين‌ اطلعات‌‪،‬‬
‫ارزش‌ داراييهاي‌ طرح‌ بايد با ارزش‌ فعلي‌ تعهدات‌ آتي‌ آن‌‬
‫مقايسه‌ گردد و مازاد يا كسري‌ آن‌ مشخص‌ شود‪ .‬چنانچه‌‬
‫داراييهاي‌ طرح‌ براساس‌ ارقام‌ تاريخي‌ گزارش‌ شود اين‌‬
‫مقايسه ‌ مي‌تواند گمراه‌كننده ‌ باشد و توان ‌ طرح ‌ را كمتر از‬
‫لذا داراييهاي‌ طرح‌ كه‌ ماهيت‌‬ ‫واقعيت‌ منعكس‌ كند‪.‬‬
‫سرمايه‌گذاري‌ دارند بايد براساس‌ ارزشهاي‌ منصفانه‌‬
‫اندازه‌گيري‌ شوند‪ .‬اما مشكل‌ اين‌ است‌ كه‌ ارزشهاي‌‬
‫منصفانه ‌ قابل ‌ اتكا براي ‌ تمام ‌ سرمايه‌گذاريها به‌طور مرتب‌‬
‫قابل ‌ دسترس ‌ نيست ‌ و تعيين ‌ و انعكاس ‌ ارزشهاي ‌ منصفانه‌‬
‫به‌طور ادواري‌ در ترازنامه‌ در شرايط‌ فعلي‌ ميسر‬
‫نمي‌باشد‪ .‬لذا كميته‌ تصميم‌ گرفت‌ كه‌ ارزش‌ منصفانه‌‬
‫سرمايه‌گذاريها در متن‌ ترازنامه‌ منعكس‌ نشود بلكه‌ در يك‌‬
‫يادداشت‌ توضيحي‌ به‌صورت‌ مقايسه‌اي‌ با ارزش‌ فعلي‌‬
‫مزاياي‌ بازنشستگي‌ مبتني‌بر اكچوئري‌ افشا شود‪.‬‬
‫محاسبه‌ ارزش‌ فعلي‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌ مبتني‌بر اكچوئري‌‬
‫‪ .13‬در محاسبات‌ اكچوئري‌ براي‌ مقاصدي‌ غير از تهي ‌‬
‫ه‬
‫صورتهاي‌ مالي‌ معمول ً ارزش‌ فعلي‌ تعهدات‌ مربوط‌ به‌‬
‫اعضاي ‌ فعلي ‌ طرح‌ ‪ ،‬اعم‌ از بازنشسته ‌ و شاغل ‌‪ ،‬باتوجه ‌ به‌‬
‫حقوق‌ و مزاياي‌ بازنشستگي‌ آتي‌ ‪ ،‬حق‌ بيمه‌هاي‌ آتي‌‪،‬‬
‫نرخ‌ بازده‌ سرمايه‌گذاري‌ و ديگر‬ ‫جدول‌ مرگ‌ و مير‪،‬‬
‫مفروضات‌ تعيين‌ مي‌شود‪ .‬اما براي‌ مقاصد حسابداري‌‬
‫انعكاس‌ تعهدات‌ در صورتهاي‌ مالي‌ مستلزم‌ وجود شرايط‌‬
‫اندازه‌گيري‌ و شناخت‌ بدهيها و سازگاري‌ آن‌ با تعريف‌‬
‫بدهي ‌ مي‌باشد‪ .‬بدهي ‌‪ ،‬تعهد انتقال ‌ منافع ‌ اقتصادي ‌ توسط‌‬
‫واح د تجاري‌ ناشي‌ ا ز معاملت‌ ي ا ساير رويدادهاي‌ گذشته‌‬
‫است‌ ‪ .‬تعهدات‌ مزاياي‌ بازنشستگي‌ در رابطه‌ با سنوات‌‬
‫خدمت‌ آتي‌ اعضا در تاريخ‌ ترازنامه‌ نمي‌تواند بدهي‌ تلقي‌‬
‫شود و به ‌ همين ‌ دليل ‌ تعهدات ‌ مزاياي ‌ بازنشستگي ‌ متناسب‌‬
‫با سنوات‌ خدمت‌ گذشته‌ اعضا در ذيل‌ ترازنامه‌ و‬
‫يادداشتهاي‌ توضيحي‌ صورتهاي‌ مالي‌ گزارش‌ مي‌شود‪.‬‬

‫‪ .14‬براي‌ محاسبه‌ ارزش‌ فعلي‌ تعهدات‌ مربوط‌ به‌ مزايا ‌‬


‫ي‬
‫بازنشستگي ‌ دو رويكرد شامل ‌ " حقوق ‌ و مزاياي ‌ جاري ‌" و‬
‫" حقوق‌ و مزاياي‌ پيش‌ بيني‌ شده‌ " وجود دارد‪.‬‬
‫رويكرد حقوق‌ و مزاياي‌ جاري‌ مبتني‌بر دليل‌ زير است‌‪:‬‬ ‫‪.15‬‬
‫الف‌‪ .‬استفاده ‌ از حقوق ‌ و مزاياي ‌ جاري ‌ عينيت ‌ بيشتري ‌ دارد‬
‫ن‬‫و نياز به ‌ مفروضاتي ‌ درخصوص ‌ آينده ‌ نيست ‌ و بنابراي ‌‬
‫ي دارد‪.‬‬
‫ي بالتر ‌‬
‫ت اتكا ‌‬
‫قابلي ‌‬
‫ب‌ ‪ .‬افزايش ‌ مزاياي ‌ بازنشستگي ‌ ناشي‌ از افزايش‌ حقوق‌‬
‫و مزايا درصورتي‌ تعهد طرح‌ محسوب‌ مي‌شود كه‌‬
‫ه باشد‪.‬‬ ‫افزايش‌ حقوق‌ و مزايا تحقق‌ يافت ‌‬
‫ارزش‌ فعلي‌ مزاياي‌ انباشته‌ بازنشستگي‌ مبتني‌بر‬ ‫ج‪.‬‬
‫ً‬
‫اكچوئري ‌ با استفاده‌ از حقوق‌ و مزاياي‌ جاري‌ عمدتا با‬
‫مبلغ‌ قابل‌ پرداخت‌ در زمان‌ خاتمه‌ يا توقف‌ فرضي‌‬
‫ح ارتباط‌ نزديك‌تري‌ دارد‪.‬‬ ‫فعاليت‌ طر ‌‬
‫‪ .‬رويكر د حقوق‌ و مزاياي‌ پيش‌ بيني‌ شده‌ مبتني‌بر دليل‌‬ ‫‪16‬‬
‫زير است‌ ‪:‬‬

‫الف‌‪ .‬اطلعات ‌ مالي ‌ بايد با فرض ‌ تداوم ‌ فعاليت ‌ تهيه ‌ شود‪،‬‬


‫حتي‌ اگر بكارگيري‌ مفروضات‌ و برآوردها در تهيه‌ آن‌‬
‫ه باشد‪،‬‬ ‫ضرورت‌ داشت ‌‬
‫ب‌ ‪ .‬مزاياي ‌ بازنشستگي ‌ معمول ً با توجه ‌ به‌ ميزان ‌ حقوق‌‬
‫و مزاياي ‌ نزديك‌ به ‌ تاريخ ‌ پايان ‌ خدمت ‌ تعيين ‌ و پرداخت‌‬
‫مي‌شود‪ ،‬بنابراين‌‪ ،‬پيش‌ بيني‌ ميزان‌ حقوق‌ و مزايا‪ ،‬حق‌‬
‫بيمه‌ها و نرخهاي‌ بازده‌ ضرورت‌ دارد‪ ،‬و‬
‫ج‌ ‪ .‬در مواردي ‌ كه‌ تأمين ‌ وجوه ‌ بر مبناي ‌ پيش‌بيني ‌ حقوق‌‬
‫و مزايا صورت ‌ مي‌گيرد عدم ‌ بكارگيري ‌ حقوق ‌ و مزاياي‌‬
‫پيش‌بيني‌ شده‌ ‪ ،‬ممكن‌ است‌ منجر به‌ گزارش‌ منابع‌‬
‫مالي‌ اضافي‌ در زماني‌ شود كه‌ طرح‌ داراي‌ وجوه‌ مالي‌‬
‫اضافي ‌ نيست ‌ يا منجر به ‌ گزارش ‌ وجوه ‌ مالي ‌ كافي ‌ در‬
‫ه مالي‌ كافي‌ در اختيار ندارد‪.‬‬ ‫زماني‌ شود كه‌ طرح‌ وجو ‌‬

‫‪ .17‬در شرايط‌ اقتصادي‌ فعلي‌ ‪ ،‬پيش‌ بيني‌ آينده‌ با مشكل ‌‬


‫ت‬
‫متعددي‌ مواجه‌ است‌ و در چنين‌ شرايطي‌ در اندازه‌گيريها‬
‫هرچه ‌ متغيرهاي ‌ مربوط ‌ به ‌ آينده ‌ بيشتر باشد قابليت ‌ اتكاي‌‬
‫آن‌ كمتر خواهد بود‪ .‬بنابراين‌ كميته‌ رويكرد حقوق‌ و‬
‫مزاياي‌ جاري‌ را مناسب‌تر تشخيص‌ داد‪.‬‬

You might also like