‫ﺷﺎه ﺳﻴﺎه ﭘﻮﺷﺎن؛ اﺛﺮي از ﻫﻮﺷﻨﮓ ﮔﻠﺸﻴﺮي‬

‫ﺣﺮوﻓﭽﻴﻨﻲ‪ :‬ﭘﻮﻧﻪ ﺳﺎروﻳﻲ‬

‫ﺑﺎز اﻣﺮوز ﺻﺒﺢ ﻛﻪ ﭼﺸﻢ ﺑﺎز ﻛﺮد دﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﺎدر ﻓﺮﺧﻨﺪه ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺧﻴﺮه ﻳﺎ ﻣﺜﻼ از ﻳﻚ ﭼﺸﻢ ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ‬
‫آدم ﻫﺎ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ از ﺧﻼل دو ﭼﺸﻢ ﻣﺎﺗﻲ ﻛﻪ در ﻋﻜﺲ از او ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ آن رﻧﮓ ﺗﺎﺳﻴﺪه اي ﻛﻪ در ﻳﻚ ﻋﻜﺲ‬
‫ﺳﻴﺎه و ﺳﻔﻴﺪ ﺑﺎرﻫﺎ ﭼﺎپ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻮﻫﺎش ﭘﺮﻳﺸﺎن ﺑﻮد و ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ » :‬آﺧﺮ ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻪ؟ «‬
‫ﻛﻨﺎر ﺗﺨﺖ‪ ،‬ﮔﻴﺮم روي ﻣﻴﺰ آراﻳﺶ آن ﻫﻢ ﺑﻲ ﻗﺎب‪ ،‬اﻳﺴﺘﺎده ﻣﻴﺎن دو ﮔﻴﺮه ي ﻧﻘﺮه اي ﻳﻚ ﭘﺎﻳﻪ ي ﭼﻮﺑﻲ ﺳﺒﻚ‪ ،‬ﻃﻮري‬
‫ﻛﻪ ﮔﺎه اﻧﮕﺎر ﺗﻜﺎن ﺗﻜﺎن ﻫﻢ ﻣﻲ ﺧﻮرد‪.‬‬
‫ﺳﺎل ﻫﺎ ﭘﻴﺶ ﺑﻮده‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻓﺮﺧﻨﺪه ﺷﺎﻳﺪ ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﺶ ﺑﻮده اﺳﺖ و ﺣﺎﻻ ﭘﺎﻧﺰده ﺷﺎﻧﺰده ﺳﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻨﺠﺎ روي ﻣﻴﺰ‬
‫آراﻳﺸﺶ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﭘﺪرﺑﺰرگ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﺮد ﻋﻜﺴﺶ را ﺑﻪ ﮔﻮﺷﻪ ي ﭘﺎﻳﻴﻦ آﻳﻨﻪ ﺑﻨﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮادرش ﻫﻢ ﻛﻪ ﮔﻢ ﺷﺪ ) ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‬
‫ﺷﺎﻳﺪ اﺳﻴﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮔﺮﭼﻪ ﻳﻚ ﺳﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﺧﺒﺮي از او ﻧﻴﺴﺖ( ﻋﻜﺴﺶ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎﻻي آﻳﻨﻪ ﮔﻮﺷﻪ ي ﭼﭗ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻮﺑﻲ ﻋﻜﺲ ﭘﺪرﺑﺰرگ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻧﻤﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﮔﺮﭼﻪ در ﻋﻜﺲ ﭼﺸﻢ دارد‪ .‬ﭘﺪرﺑﺰرگ وﻗﺘﻲ ﻣﻲ ﻣﺮد ﻛﻮر‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﻋﻴﻨﻚ دودي‪ .‬ﭼﺸﻢ ﻫﺎﻳﺶ‪ ،‬آﻧﭽﻪ در ﻋﻜﺲ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻧﻤﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﻋﻜﺲ ﻫﺎ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن درﺳﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ‪« .‬‬
‫ﻏﻠﺘﻴﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ اﺻﻮﻻ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺣﺠﻠﻪ ي ﺳﺮ ﻛﻮﭼﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ دﻳﺮوز ﻋﺼﺮ دﻳﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺮﺑﺎز ﻳﺎ ﭘﺎﺳﺪار ﺷﻬﻴﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮ اﺳﻢ ﻳﺎدش‬
‫ﻧﻤﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺴﺮﻛﻲ ﻛﻮﭼﻚ‪ ،‬ﺑﺸﻘﺎب ﺑﻪ دﺳﺖ‪ ،‬ﺧﺮﻣﺎ ﺧﻴﺮات ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬دور ﺗﺎ دور ﺣﺠﻠﻪ ﭼﺮاﻏﺎﻧﻲ‬
‫ﻋﻜﺲ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﻮان ﻟﺒﺨﻨﺪ ﺑﺮ ﻟﺐ‪ ،‬ﺑﻲ رﻳﺶ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ آﻧﻘﺪر ﺟﻮان ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻛﺮﻛﻲ ﺑﺮ ﺻﻮرت داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎﻻﺟﺒﺎر‬
‫ﻣﻲ ﺗﺮاﺷﻴﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ ﻣﮕﺮ ﺧﻄﻲ ﺑﺮ ﻋﺬار ﺑﺪﻣﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬دو ﺟﻮان دﻳﮕﺮ ﻫﻢ‪ ،‬ﺳﺮ ﺗﺎ ﭘﺎ ﺳﻴﺎه ﭘﻮﺷﻴﺪه‪ ،‬ﺑﺮ ﺳﻜﻮي دﻛﺎن‬
‫ﺑﺴﺘﻪ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺮف ﻣﻲ زدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻮاﻧﻲ ﻧﻮ ﺧﻂ و ﺳﻴﺎه ﭘﻮﺷﻴﺪه ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺗﻠﻔﻦ ﻛﻪ زﻧﮓ زد‪ ،‬ﺟﻮاب ﻧﺪاد‪ .‬اﻣﺎ ﻳﺎدش آﻣﺪ ﭼﻄﻮر ﻓﺮاﻣﻮﺷﺶ ﺷﺪه ﺑﻮد؟ ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮر ﻫﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﺧﺒﺮ ﺗﻠﻔﻨﻲ‬
‫اﺳﺖ و اﺣﻴﺎﻧﺎ ﺣﻀﻮر در ﻣﺠﻠﺲ ﺗﺮﺣﻴﻢ ﻳﺎ ﺣﺘﻲ رﻓﺘﻦ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺧﺎك و دﻳﮕﺮ ﺗﻤﺎم؟ اﻣﻴﺮ ﺧﺎن را ﻓﻘﻂ ﺳﻪ ﻳﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﭼﻬﺎر‬
‫ﺑﺎر دﻳﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺼﺖ و ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻲ ﺷﺎﻳﺪ داﺷﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ‪ 1318‬ﺷﺮوع زدن و ﺧﻮردن ﻫﺎش ﺑﻮده‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺜﻼ ﺳﺎل‬
‫اول داﻧﺸﻜﺪه اش اﻳﻦ ﺳﺎل ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬و ﺣﺎﻻ ﺳﻜﺘﻪ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻠﻔﻨﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻪ ﺧﻠﻮﺗﺶ‬
‫ﺑﺮود‪ .‬ﺷﻮﻫﺮ ﭘﺮي ﺑﻮد‪ .‬ﺟﻮاب داده ﺑﻮد‪ » :‬وﻇﻴﻔﻪ ﻣﺎن اﺳﺖ‪« .‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺷﺎﻳﺪ دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﺗﻠﻔﻦ را ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮد‪ ،‬ﺣﺎﻻ اﻏﻠﺐ ﺟﻮان ﻫﺎش ﻫﻢ ﺳﻜﺘﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ ﺳﻜﺘﻪ ﻣﻐﺰي‬
‫ﺑﻮده‪ .‬ﺧﻮد اﻣﻴﺮ ﺧﺎن ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬دﻳﮕﺮ ﺑﺲ اﺳﺖ ‪«.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻢ ﺷﺎﻳﺪ دﻳﮕﺮ ﺣﺮﻓﻲ ﻧﻤﻲ زد‪ .‬ﭼﻘﺪر ﺗﻼش ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺣﺮﻓﺶ ﺑﻜﺸﺪ‪ ،‬ﺷﻮﺧﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ازﻫﻤﺎن‬
‫‪ 1318‬ﻳﺎ دﺳﺖ ﻛﻢ از ‪ 20‬زده و ﺧﻮرده‪ ،‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﺗﺎ ‪ ،1325‬وﻗﺎﻳﻊ آذرﺑﺎﻳﺠﺎن؛ ‪ 27‬ﻫﻢ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺷﺪن ﺣﺰب اﺳﺖ ﺗﺎ‬
‫ﺑﺮﺳﺪ ﺑﻪ ‪ 28‬ﻣﺮداد ‪ 32‬ﻛﻪ ﻣﺨﻔﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬دو ﺳﺎل و ﻳﻚ ﻣﺎه‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺧﻮدش را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ؛ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻲ ﻫﻢ‬
‫در ﭘﺎدﮔﺎن زرﻫﻲ و ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻗﺰل ﻗﻠﻌﻪ ﺑﻮده‪ .‬ﻗﺰل ﻗﻠﻌﻪ را ﺧﺮاﺑﺶ ﻛﺮده اﻧﺪ اﻧﮕﺎر ﻛﻪ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ ﻳﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﭘﻴﺮﻣﺮد ﻫﻴﭻ‬
‫زﻧﺪاﻧﻲ ﻧﻜﺸﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي آن ﺳﻠﻮل ﻫﺎ ﺣﺎﻻ دﻛﻪ ﻫﺎي ﻣﻴﻮه ﻓﺮوﺷﻲ و ﺳﺒﺰي ﻓﺮوﺷﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻮﻫﺮ ﭘﺮي ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫» ﺗﻤﺎم ﺗﻨﺶ ﻓﻠﺞ ﺷﺪ‪ « .‬اﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﻫﻮش و ﮔﻮش داﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ » :‬ﺑﺎﺑﺎ‪ ،‬ﻣﻦ دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﻫﻢ‪« .‬‬
‫ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﺳﻴﺎه از ﻛﺠﺎ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﻲ آورد؟ ﻻزم اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻘﺪر ﻃﻔﺮه رﻓﺘﻦ! ﻛﺖ و ﺷﻠﻮار ﻣﺸﻜﻲ ﻫﻢ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ‪ ،‬ﺳﺮ ﺗﺎ ﭘﺎ‬
‫ﺳﻴﺎه‪ .‬ﺑﺎز ﺗﻠﻔﻦ اﺷﺘﺒﺎه ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺳﻜﻮت ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻓﻘﻂ ﻫﺎي دم و ﺑﺎزدﻣﺶ ﺷﻨﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دﺧﺘﺮﻫﺎش رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬زﻧﺶ ﻫﻢ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺎرﻫﺎﻳﺶ را ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬آوﻳﺨﺘﻪ از ﮔﻴﺮه‪ » :‬ﻣﻴﻮه ﺑﺨﺮ‪ ،‬ﺷﻠﻐﻢ دو ﻛﻴﻠﻮ‪ .‬زرد‬
‫ﭼﻮﺑﻪ ﻧﺪارﻳﻢ‪ .‬رﺳﻴﺪي ﻧﺎن ﻫﻢ ﺑﺨﺮ‪ .‬ﻣﺎﺳﺖ اﮔﺮ ﮔﻴﺮت آﻣﺪ‪ .‬ﻧﺎﻫﺎر ﺗﻮي ﻳﺨﭽﺎل اﺳﺖ‪ « .‬اﻣﻀﺎ ﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺼﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮود ﺑﻪ ﺧﺘﻢ ﭘﻴﺮﻣﺮد‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻮﻣﺶ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ » :‬اﻳﻦ دﻓﻌﻪ دﻳﮕﺮ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﺪم‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺷﺎن را از دم ﻣﻲ‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻢ‪« .‬‬
‫ﭘﺲ از ‪ 56‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻃﺮف را ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪.‬‬
 ‫اﻧﮕﺎر ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺑﺰرگ ﺷﺎن ﻛﺮده ام‪ .‬ﺑﭽﻪ ﻫﺎش ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﻫﺮ ﻛﺪام ﺧﺎﻧﻪ و زﻧﺪﮔﻲ دارﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﻫﻢ ﭼﻴﺰي ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ و ﻫﺮ‬
‫ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻫﻲ ﺧﺎﻧﻪ ي ﻳﻜﻲ ﺷﺎن ﻣﻲ رﻓﺖ‪ .‬ﺷﻴﺮاز ﺗﻤﺎم ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻮﻫﺮ ﭘﺮي ﺗﻠﻔﻨﻲ ﮔﻔﺖ‪.‬‬
‫در ﻣﻲ زدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮق ﻛﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻠﻴﺪ را زد‪ .‬ﺣﺘﻤﺎ ﮔﺪاﺳﺖ‪ .‬از ﺑﺲ زﻳﺎد ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﭼﺎي رﻳﺨﺖ‪ .‬ﺑﺎز ﺻﺪاي در آﻣﺪ‪ .‬زﻧﮓ ﻫﻢ ﻣﻲ‬
‫زدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮم ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﺪاﺳﺖ‪ .‬ﭼﺎﻳﺶ را ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻛﺮد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻳﻜﻲ دو ﻟﻘﻤﻪ ﻣﻲ ﺧﻮرد و ﺑﻌﺪ ﺳﻴﮕﺎر ﻣﻲ ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ‬
‫ﻛﺎري ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲ ﺷﺪ ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﺮاي ﺷﺮوع آﻣﺎده ﺷﻮد‪ .‬دﻳﮕﺮ ﺻﺪاي در ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬ﭘﻴﺮﻣﺮد ﺑﻪ ﭘﺮي ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ » :‬ﻣﻦ ﻧﻤﻲ‬
‫ﺧﻮاﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﻧﻌﺶ ﻳﻚ ﮔﻮﺷﻪ ﺑﻴﻔﺘﻢ‪ « .‬ﻣﻘﺼﻮدش ﺷﺎﻳﺪ اﻳﻨﻄﻮر ﺑﻮده ﻛﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ :‬از ﮔﺮدن ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻓﻠﺞ‪ .‬ﺑﻪ دﺧﺘﺮ‬
‫ﺑﺮادرش ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ » :‬ﺗﻤﺎﻣﺶ ﻛﻦ! «‬
‫ﭘﺮي ﺣﺎﻻ ﺣﺘﻤﺎ ﺳﺮ ﺗﺎ ﭘﺎ ﺳﻴﺎه ﭘﻮﺷﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮر زﻳﺒﺎﺗﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻗﺮﺻﻲ ﻫﻢ ﺑﻪ آدم ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﻫﺮ‬
‫ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺘﻲ ﻳﻚ ﻣﺴﻜﻦ ﻗﻮي ﻣﻲ زﻧﻨﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﺷﻴﺮاز ﻫﻢ ﺟﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﺑﻬﺸﺖ زﻫﺮا دارد‪ ،‬ﺑﺎ آن ردﻳﻒ ﺑﻲ اﻧﺘﻬﺎي ﺗﺨﺘﻪ‬
‫ﺳﻨﮓ ﻫﺎي ﻳﻚ ﺷﻜﻞ‪ .‬ﺧﻮﺑﻲ اش اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎزﮔﻲ ﻫﺎ اﺟﺎزه ي ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﭘﺎﻳﻪ و ﻋﻜﺲ روش را داده اﻧﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ‬
‫ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻲ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي‪ ،‬ﺗﺎ ﭼﺸﻢ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ ﺻﻒ در ﺻﻒ و ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻫﻢ‪ ،‬ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ دﻳﻮار ﻫﺴﺖ ﻳﺎ آﻧﺠﺎ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻴﺎﺑﺎن ﻣﻨﺘﻈﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺠﻠﻪ ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ روزي ﺳﺮ ﻛﻮﭼﻪ ﻫﺎ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ دﻳﮕﺮ ﻫﻤﺎن ﺳﻨﮓ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻜﺲ ﺳﻴﺎه و‬
‫ﺳﻔﻴﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﭼﺸﻢ ﻫﺎش اﻧﮕﺎر ﺑﻪ رﻧﮕﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻟﺒﺨﻨﺪ زده ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻣﻴﺎن ﺷﺮم و ﺗﺮس‪ ،‬از ﻋﻜﺎس‪ ،‬ﻳﺎ از اﻳﻨﻜﻪ‬
‫ﻋﻜﺲ درﺳﺖ ﻧﻴﻔﺘﺪ ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﻓﺮﺧﻨﺪه ﺑﻌﺪ ﻋﻜﺲ را ﺟﺎﻳﻲ روي ﻣﻴﺰ آراﻳﺸﺶ ﺷﺎن ﻣﻲ ﮔﺬارﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﻗﺎب ﻛﺮده ﺑﻪ دﻳﻮار ﻣﻲ آوﻳﺰﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﺳﻴﺎه ﺑﺨﺮد‪ .‬ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ﺗﻠﻔﻦ ﺑﺎز زﻧﮓ زد و ﺑﺎز ﻫﻢ او ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﺎ‬
‫ﺻﺎﺣﺐ ﻋﻜﺴﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي ﺣﺠﻠﻪ ﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي ﺣﺠﻠﻪ ﻫﺎي دﻳﮕﺮ؟ دﻳﮕﺮ ﺗﺎ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻧﻤﻲ داﺷﺖ‪ ،‬رﺳﻤﺶ اﻳﻦ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺳﻴﮕﺎرش را آﺗﺶ زد ﺑﺎز ﺻﺪاي ﻛﻮﺑﻴﺪن در را ﺷﻴﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻣﺸﺖ ﻣﻲ ﻛﻮﺑﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻜﻮﺑﻨﺪ! آﺷﻨﺎﻳﺎن ﻣﻲ داﻧﺴﺘﻨﺪ و اﻏﻠﺐ‬
‫دوﺳﺘﺎن‪ .‬دﺧﺘﺮﻫﺎ ﻫﻢ ﻛﻠﻴﺪ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺮﺧﻨﺪه ﻫﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻫﻤﻴﻦ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻬﻢ او ﺑﻮد ﻗﺮار ﭘﻨﻬﺎن ﺷﺎن ﺑﻮد‪ .‬آ ﻧﻬﺎ‬
‫ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎز ﻛﺎﻏﺬﻫﺎي ﺳﻔﻴﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻮي روﻳﺎﻫﺎﻳﺸﺎن ﺣﺘﻲ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﺣﺘﻲ وﻗﺘﻲ ﻫﻢ ﺳﻴﺎه ﻣﻴﻜﺮد ﺑﺎز ﺳﻔﻴﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﭽﺶ درد ﻣﻲ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬اﻣﺎﻫﻴﭻ ﻛﻠﻤﻪ اي‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﻧﻘﻄﻪ اي ﺑﺮ اﻳﻦ ﺳﻔﻴﺪي اﺑﺪي ﻧﻤﻲ ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬آن وﻗﺖ‪ ،‬آن روزﻫﺎ ‪ ...‬ﭼﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬راﺳﺘﻲ؟ ﺑﺮ‬
‫ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻪ دﺳﺘﺶ ﻣﻲ آ ﻣﺪ ﻣﻲ ﻧﻮﺷﺖ‪ ،‬و ﻟﺤﻈﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺎ و روزﻫﺎ را ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻜﻪ ﭘﺎره ﻫﺎ‪ ،‬ﮔﻮﺷﻪ روزﻧﺎﻣﻪ‬
‫اي‪ ،‬ﭘﺸﺖ ﺳﻔﻴﺪ ﻛﺎﻏﺬ ﺳﻴﮕﺎر‪ ،‬ﻛﻨﺎر ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻲ ﭼﺴﺒﺎﻧﺪ‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﻛﻪ دﻧﺒﺎﻟﻪ ﺑﺎدﺑﺎدك ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬رﻓﺘﻪ ﺗﺎ آن‬
‫آﺑﻲ دور و دﻣﺶ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﺶ آﻣﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ روي درﺧﺖ ﻫﺎ و ﻣﻨﺎره ﻫﺎ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﮔﺎﻫﻲ ﻣﻲ رﺳﻴﺪ ﺑﻪ ﻛﻒ ﭘﻴﺎدروﻫﺎ‪ ،‬و آب‬
‫ﭼﺎﻟﻪ اي ﻛﻪ وﻗﺖ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮد وﺗﺎ ﻣﭻ ﺗﻮﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻧﻤﻲ ﻓﻬﻤﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻛﺎﻓﻪ اي ﻛﻪ ﻣﻲ رﺳﻴﺪ از‬
‫ﺧﻴﺴﻲ ﺟﻮراب و آب‪ ‬ﺗﻮي ﻛﻔﺸﺶ ﻣﻲ ﻓﻬﻤﻴﺪ‪ .‬آﻧﻬﻢ وﻗﺘﻲ ﻛﺎﻏﺬ ﭼﻬﺎر ﺗﺎ زده را ﺗﻮي ﺟﻴﺒﺶ ﻣﻲ ﭼﭙﺎﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻫﺎ‬
‫ﺷﺎﻳﺪ ﮔﺬﺷﺖ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﻳﻜﺪﻓﻌﻪ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﻼء و اﻳﻦ ﺳﻜﻮت ﭘﻴﺶ از ﻇﻬﺮ ﻫﺎ ﻛﻪ‬
‫دﺧﺘﺮﻫﺎش ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و اﮔﺮ دﺳﺘﻮر دو ﺳﻪ ﻗﻠﻢ ﺧﺮﻳﺪ را ﻧﺎدﻳﺪه ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ ،‬دﻳﮕﺮ اوﺳﺖ و اﻳﻦ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎﻏﺬ ﻫﺎ‪ .‬از ﻛﺠﺎ‬
‫ﻣﻲ آ ﻣﺪﻧﺪ آن ﻛﻠﻤﺎت؟ ﺣﺎﻻ ﻣﻲ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻫﺮ ﻛﻠﻤﻪ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ وﺳﻮاس داﺷﺖ‪ ،‬آن ﺳﻮي اﻳﻦ ﺳﻪ ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ‬
‫آدم ﻫﺎ ﺳﺎﻟﻲ ﻣﺎﻫﻲ ﺷﻌﺮي از او ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ و ﺣﺘﻤﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ » :‬ﺧﻮب‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﻫﺴﺘﺶ‪ « .‬ﺑﻌﻀﻲ ﻫﺎ را ﻫﻢ ﻛﻪ ﻧﻤﻲ‬
‫ﺷﺪ ﭼﺎپ ﻛﺮد‪ .‬اﻣﺎ ﺧﺎرج ﭼﺎپ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﮔﺰﻳﺪه اي از آﺛﺎر آﻳﻦ ﺳﺎل ﻫﺎ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﭘﺎرﺳﺎل ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد اﺳﻤﺶ را ﺑﮕﺬارﻧﺪ‬
‫ﻋﺸﺮه ﻣﺸﺌﻮﻣﻪ‪ .‬و ﺣﺎﻻ آ ﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﮔﺮﻳﺨﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻋﻜﺲ ﭘﺴﺮﺷﺎن را دور ﺗﺎ دور ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﺣﺠﻠﻪ ﻫﺎ ﻧﻴﺎوﻳﺰﻧﺪ‪ ،‬ﻛﺘﺎب او‬
‫را ﺣﺘﻤﺎ ﻧﺨﻮاﻧﺪه ﺗﻮي ﻗﻔﺴﻪ ﻛﺘﺎب ﻫﺎﺷﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ او ﺣﺘﻲ ﺧﻮدش ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮد ﺗﺎزه اﻳﻨﻬﺎ ﭼﻪ ﻓﺎﻳﺪه؟ اﻳﻨﻬﺎ ﻛﻪ‬
‫ﺟﻮاﺑﮕﻮي او ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻓﻘﻂ او ﻣﻮزون ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮ ﻫﻢ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﮔﺎﻫﻲ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺗﻌﺒﻴﺮي زﻳﺒﺎ‪ ،‬ﻣﺜﻼ آراﺳﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﭘﻨﺞ‬
‫اﻧﮕﺸﺖ ﭘﺸﻢ آﻟﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﻠﻮي او ﭼﻨﮓ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺣﺮف ﻫﺎ رﻫﺎﻳﺶ ﻧﻤﻲ ﻛﺮد‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻫﻢ اﺻﻼ ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ﺻﻒ ﻃﻮﻻﻧﻲ‬
‫را ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺷﺐ ﺳﻴﻨﻪ زﻧﺎن و دوان‪ ،‬ﭘﺮ ﭼﻢ ﻫﺎي ﺳﺒﺰ و ﺳﺮخ ﺑﺪﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻮاري ﺣﺘﻤﺎ ﺳﺮخ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺮ ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ دارﻧﺪ‬
‫ﻣﻲ روﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻌﺪ ﺳﺮ ﻫﺮ ﻛﻮﭼﻪ اي ﻋﻜﺴﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬واﻗﻌﺎ زﻳﺒﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﺎل ﭼﺎﻧﻪ‪ .‬ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ دﻳﻮار ﺧﺎﻧﻪ ﺻﺎﺣﺐ‬
‫ﻋﺰاﻳﻲ را ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ رﻧﮓ ﻣﻲ زﻧﻨﺪ و ﺷﻌﺎرﻫﺎﻳﺸﺎن را روﻳﺶ ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪ‪ .‬ﭼﺮاغ ﻫﻢ ﻣﻲ آوﻳﺰﻧﺪ‪.‬‬
 ‫اﻣﻴﺮ ﺧﺎن ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻛﻤﺮم ﺷﻜﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺎور ﻛﻦ‪ .‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻧﻮه ي ﻣﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺧﺒﺮش را ﺑﻪ ﻣﺎ دادﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻳﻚ دﻓﻌﻪ‬
‫ﻳﻚ دﺳﺘﻪ زن در زده و ﻧﺰده رﻳﺨﺘﻨﺪ ﺗﻮ‪ .‬ﺷﻴﻮن ﻫﻢ راه ﻣﻲ اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﻴﻨﻪ ﻫﻢ ﻣﻲ زدﻧﺪ‪ .‬ﻧﻤﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﻣﺎ ﻛﻪ ﻣﺜﻼ‬
‫ﺻﺎﺣﺐ ﻋﺰا ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﺎري ﺑﻜﻨﻴﻢ‪ .‬ﻳﻜﻲ رﻓﺖ ﺗﻮي آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﭼﺎي و ﻗﻠﻴﺎن و ﻛﻮﻓﺖ و زﻫﺮﻣﺎر را ﺑﻪ دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻳﻜﻲ‬
‫روﺿﻪ ﺧﻮان زﻧﻬﺎ ﺷﺪ‪ .‬دو ﺗﺎ ﻫﻢ دو ﻃﺮف ﻣﺎدر اﺷﻜﺎن ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮر‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﭼﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺮد آﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻮﺗﻮر‪ ،‬اور ﺑﻪ‬
‫ﺗﻦ ﻛﻪ ﻣﻮاﻇﺐ ﻣﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬دﻟﺪارﻳﻢ ﻣﻲ دادﻧﺪ‪ .‬ﺳﻪ روز ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻛﻪ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ‪ ،‬زدم ﺑﻴﺮون‪« .‬‬
‫ﻗﻨﺪ و ﭼﺎي و ﺗﻨﺒﺎﻛﻮ و ﺣﺘﻲ ﮔﻮﺷﺖ و ﺑﻨﺸﻨﺶ را از ﻣﺴﺠﺪ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬دﺳﺘﻪ ي ﻋﺰاداران‪ ،‬ﺳﻴﺎه ﭘﻮﺷﻴﺪه‪ ،‬ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﻲ‬
‫ﭘﺰﻧﺪ و ﭘﺬﻳﺮاﻳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﮔﺮﻳﻪ ﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ در روﺿﻪ ي ﻗﺎﺳﻢ ﻳﺎ ﻋﻠﻲ اﻛﺒﺮ ﺣﺴﻴﻦ‪ .‬ﺧﺎﻧﻮاده ي ﺷﻬﻴﺪ‬
‫ﻓﻘﻂ اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﮔﺮﻳﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﺳﻴﺎه ﻣﻲ ﺧﺮﻳﺪﻳﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﻃﻮر ﻛﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻣﻴﺮﺧﺎن ﻫﻢ رﻓﺖ‪ .‬ﻣﻲ‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﻦ وﺻﻴﺖ ﻛﺮده ام‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺷﺎن ﻣﻲ داﻧﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺳﻜﺘﻪ ﻛﺮدم راﺿﻲ ﻧﻴﺴﺘﻢ ﻻﺷﻪ ام روي زﻣﻴﻦ ﻳﺎ روي ﺗﺨﺖ‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﻤﺎﻧﺪ‪« .‬‬
‫ﺑﻌﺪ از اﺷﻜﺎن وﺻﻴﺖ ﻛﺮد‪ .‬آورد و ﻧﺸﺎن داد‪ .‬ﻧﻪ‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺣﺎﺟﻴﻪ ﺧﺎﻧﻢ‪ ،‬زﻧﺶ‪ ،‬از ﻏﺼﻪ ي اﺷﻜﺎن ﻣﺮد وﺻﻴﺖ ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻋﻨﻮان » ﻋﺸﺮه ي ﻣﺸﺌﻮﻣﻪ « را از وﺻﻴﺖ ﻧﺎﻣﻪ ي او‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ از ﺣﺮف ﻫﺎش‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﻦ ﻣﻲ داﻧﻢ‬
‫در اﻳﻦ ﻋﺸﺮه ي ﻣﺸﺌﻮﻣﻪ رﻓﺘﻨﻲ ام‪ ،‬ﻫﺮﭼﻪ زودﺗﺮ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ‪« .‬‬
‫آن ﻫﻢ او ﻛﻪ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮد ﻳﺎ دﻳﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻮﺧﻲ ﻛﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬از ﺑﻴﺴﺖ ﺑﮕﻴﺮ ﺗﺎ ﺣﺎﻻ‪.‬‬
‫ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺑﺎور ﻛﻦ در ﺗﻈﺎﻫﺮات اول ﻣﺎه ﻣﻪ ﻫﻤﺎن ﺳﺎل ‪ 32‬اﻗﻼ ﻳﻜﺼﺪ ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺗﺎزه‬
‫ﻣﮕﺮ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺗﻬﺮان ﭼﻘﺪر ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﻣﻠﻴﻮن ﻫﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻧﺒﻮد‪ .‬آن وﻗﺖ ‪ 28‬ﻣﺮداد‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﺷﻌﺒﺎن ﺑﻲ ﻣﺦ ﻫﺎ‬
‫رﻳﺨﺘﻨﺪ ﺑﻴﺮون‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﺷﺎن ﭘﻴﺪاش ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺧﻮب‪ ،‬دﺳﺘﻮر داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﺒﻴﻦ وارﻃﺎن آدﻣﻲ‪ ،‬ﻳﻚ ﻋﻀﻮ ﺳﺎده‪ ،‬ﭼﻘﺪر ﺷﻜﻨﺠﻪ اش‬
‫داده ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺧﻮب اﺳﺖ؟ وﻗﺘﻲ ﭘﻴﺪاش ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮي ﻳﻜﻲ از ﺑﻴﺎﺑﺎن ﻫﺎي اﻃﺮاف‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﺑﺪﻧﺶ آش و ﻻش ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬از‬
‫ﺟﺎي ﺳﻴﮕﺎر ﭘﻮﺳﺘﺶ ﻟﻚ ﻟﻚ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬آن وﻗﺖ ‪ ...‬ول ﻛﻦ‪ ،‬ﻣﻦ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺴﺘﻢ‪« .‬‬
‫ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﺳﻴﺎه ﺑﻪ ﺗﻦ داﺷﺖ‪ .‬ﺗﺎ ﻛﻤﺘﺮ ﺳﻴﮕﺎر ﺑﻜﺸﺪ‪ ،‬ﺳﻴﮕﺎر ﭘﻴﭻ داﺷﺖ‪ .‬ﺻﺒﺢ ﺑﻪ ﺻﺒﺢ ﻣﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪ‪ .‬ﻛﺎش ﭘﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ از‬
‫ﻛﻲ ﻟﺒﺎس ﺳﻴﺎه ﭘﻮﺷﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﭘﺮي و ﺷﻮﻫﺮش و ﻫﻤﻪ ي ﭘﺴﺮﻫﺎي اﻣﻴﺮﺧﺎن ﺳﻴﺎه ﭘﻮﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲ ﺧﺮد‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎ‪.‬‬
‫از ﻣﺮگ ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺣﺠﻠﻪ ﻫﺎ ﻳﺎ ﮔﻮرﺳﺘﺎن ﻛﻔﺎر ﺗﻮي ﺟﺎده ي ﺧﺮاﺳﺎن ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﻧﻤﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﺳﻨﮓ روي‬
‫آﻧﻬﺎ ﺑﻴﻨﺪازﻧﺪ‪ .‬و ﮔﺎﻫﻲ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺑﻮﻟﺪوزر ﺻﺎﻓﺶ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭼﻨﺪ روز ﻫﻤﻪ اش در ﻓﻜﺮ آن ﻓﺮﺷﺘﻪ ي ﮔﭽﻲ ﺣﻮﺿﻚ‬
‫ﺗﻮي ﺑﺎﻏﭽﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ دو ﺑﺎل و ﻗﻮﻳﻲ ﺑﺮ ﺳﺮ دو دﺳﺖ‪ .‬ﺳﻔﻴﺪ ﺑﻮد و از ﻧﻮك ﮔﺸﻮده ي ﻗﻮ آب ﻓﻮاره ﻣﻲ زد و ﻓﺮﺷﺘﻪ را ﻣﻲ‬
‫ﺷﺴﺖ‪ ،‬ﻗﻮ را ﻫﻢ‪ .‬ﻓﺮﺷﺘﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻳﻚ ﭘﺎ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﺑﺎﻟﺶ ﺗﺮك داﺷﺖ‪ .‬اﮔﺮ از او ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﺎﻟﺶ را ﻣﻲ ﺷﻜﺴﺖ‪ ،‬ﮔﺮﭼﻪ ﻧﮕﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﺸﻜﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ اﻣﺴﺎل اول دي‬
‫ﮔﻮﻧﻲ ﭘﻴﭽﺶ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻳﻚ ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ روﻳﺶ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﺎ ﻃﻨﺎب ﺑﻪ ﻟﺒﻪ ي ﻛﻨﮕﺮه ي ﺣﻮﺿﻚ ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺴﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدش‪ .‬ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻫﺎي ﻋﻴﺪ ﺑﺎزش ﻣﻲ ﻛﺮد و ﭘﺎك ﻣﻲ ﺷﺴﺘﺶ‪ .‬آن ﭘﺎي ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﻧﻬﺎد ﺣﺘﻤﺎ ﻟﺠﻦ ﻣﻲ ﺑﺴﺖ‪ ،‬از آب ﻫﺎﻳﻲ‬
‫ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎ ﻧﺸﺖ ﻣﻲ ﻛﺮد و ﻛﻒ ﺣﻮﺿﻚ ﺟﻤﻊ ﻣﻲ ﺷﺪ؛ اﻣﺎ ﭘﺎي ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺳﻔﻴﺪ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻧﻪ آﻧﻘﺪر ﺳﻔﻴﺪ‬
‫ﻛﻪ اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﺷﺴﺘﺸﻮ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺑﭽﮕﻲ دﺧﺘﺮﻫﺎ ﻛﻪ ﺣﻤﺎﻣﺸﺎن ﻣﻲ ﻛﺮد ﻣﻲ ﺷﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﻟﻴﻒ و ﺻﺎﺑﻮن‪ .‬از ﭘﻨﺠﻪ‬
‫ي ﭘﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺳﺎق ﻫﺎ و آن دو ران ﺑﺎرﻳﻚ و ﺷﻜﻢ ﻛﻤﻲ ﺑﺮآﻣﺪه‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺑﭽﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻔﻴﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﮔﻮدي ﻧﺎف ﻫﻢ داﺷﺖ‪ ،‬و دو‬
‫ﭘﺴﺘﺎن ﻛﻮﭼﻚ و ﮔﺮد و ﺳﻔﻴﺪ‪ .‬دﺧﺘﺮﻫﺎش ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺎ ﻏﺰ ﻣﻲ ﺧﻨﺪﻳﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻳﻜﻲ از ﻫﻤﻴﻦ ﺻﺒﺤﺎش‪ ،‬را‬
‫ﺻﺮﻓﺶ ﻛﻨﺪ‪ ،‬درﺳﺖ دو ﻣﺎه و ﭼﻨﺪ روز دﻳﮕﺮ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﻲ ﮔﺸﺘﻨﺪ ﻣﻲ دﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﻔﻴﺪ و ﭘﺎك ﺑﺮ ﭘﺎ اﻳﺴﺘﺎده اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺣﺘﻲ آﺑﭽﻜﺎن از ﺳﺮ زﻟﻒ ﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه ﮔﭽﻲ‪ ،‬ﻳﺎ از ﺳﺮ اﻧﺤﻨﺎي دو آرﻧﺞ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻛﻪ زﻫﺮه ﻛﻒ ﻣﻲ زد‪ ،‬ﻳﻚ دﻓﻌﻪ ﺷﻴﺮ ﻓﻮاره را‬
‫ﺑﺎز ﻣﻲ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﭼﺮا از اﻳﻦ ﻫﺎ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﻧﻪ دل ﺧﻮﺷﻲ ﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ او ﻫﻤﻴﻦ ﻫﺎ ﺑﻮد؟ اﮔﺮ ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺮاي دل ﺧﻮدش‬
‫ﺑﮕﻮﻳﺪ از ﻫﻤﻴﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﻣﻲ ﮔﻔﺖ ﻧﻪ آﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد؛ ﺑﺮاي ﺑﻪ ﺧﺎرج ﮔﺮﻳﺨﺘﻪ ﻫﺎ ﻳﺎ اﻳﻨﻬﺎ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﭼﻴﺰﻫﺎي زﻳﺮ ﺟﻠﻜﻲ‬
‫ﺧﻮﺷﺸﺎن ﻣﻲ آﻣﺪ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻛﻪ ﻧﻤﻚ ﺑﺮ زﺧﻢ ﺷﺎن ﺑﺮﻳﺰﻧﺪ‪ ،‬و ﻫﻲ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺮاي ﺧﻮدﺷﺎن ﺳﻮز و ﺑﺮﻳﺰ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
 ‫ﻋﺸﺮه ي ﻣﺸﺌﻮﻣﻪ ﺑﺮاي اﻣﻴﺮﺧﺎن اﻳﻦ دﻫﻪ ي ﺷﺼﺖ ﺑﻮد‪ ،‬و از ﻣﺮگ اﺷﻜﺎﻧﺶ ﻳﺎ زﻧﺶ ﺷﺮوع ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي او ﭼﻲ؟ از‬
‫ﭼﻪ ﺳﺎﻟﻲ ﺷﺮوع ﺷﺪ؟ ﻳﻚ دﻓﻌﻪ دﻳﺪي ﻗﻠﺒﺶ اﻳﺴﺘﺎد‪ ،‬ﻳﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﺗﻮ ﺳﺮ‪ ،‬رﮔﻲ ﻳﻚ دﻓﻌﻪ ﺗﺮﻛﻴﺪ‪ .‬اﻣﻴﺮ ﺧﺎن اول ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪:‬‬
‫» ﺑﺎﺑﺎ‪ ،‬ﺳﺮم‪« .‬‬
‫زن ﭘﺴﺮش ﺷﻨﻴﺪه‪ .‬دو ﻃﺮف ﺷﻘﻴﻘﻪ ﻫﺎﻳﺶ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ رﻧﮓ ﺗﺎﺳﻴﺪه و ﭼﺸﻢ ﻫﺎي ﮔﺸﺎد ﺷﺪه‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮده‪ .‬ﺟﺎﻳﻲ‬
‫ﺗﻮي ﻛﺎﺳﻪ ي ﺳﺮ ﻣﻮﻳﺮﮔﻲ دﻳﮕﺮ ﺗﺎب ﻧﻴﺎورده‪ ،‬آن ﻫﻢ وﻗﺘﻲ ﻫﻤﻪ اش ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ‪ » :‬ﭼﺮا ﻣﻦ ﻧﺮﻓﺘﻢ؟ «‬
‫ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺗﺮﺣﻴﻢ ﻫﺮ ﻛﺲ ﻣﻲ رﻓﺖ ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻛﺎري ﺑﺮاﻳﺶ ﻧﺪاﺷﺘﻪ؛ ﻓﻘﻂ ﻛﺘﻲ ﺑﻪ ﺗﻦ ﻣﻲ ﻛﺸﻴﺪه ﻳﺎ ﭘﺎﻟﺘﻮﻳﻲ ﺑﺮ دوش‬
‫ﻣﻲ اﻧﺪاﺧﺘﻪ و راه ﻣﻲ اﻓﺘﺎده‪.‬‬
‫ﻋﺸﺮه ي او ﻫﻢ ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺎل ﻫﺎﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﻛﺴﻲ زﻧﮓ ﻣﻲ زد ﻛﻪ ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﺳﺖ دﺳﺖ از زﻧﮓ ﺑﺮدارد‪ .‬ﻧﮕﺎه ﻛﺮد‪،‬‬
‫ﻫﻨﻮز ﺳﻔﻴﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻚ دﺳﺘﻪ ﻛﺎﻏﺬ ﺳﻔﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬اﻧﺎر ﻫﻢ ﺑﻮد‪ ،‬دﻟﺨﻮﺷﻲ آﺧﺮ ﻓﺮوردﻳﻦ اش ﻛﻪ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﻴﺰ و ﺣﺘﻲ اواﻳﻞ زﻣﺴﺘﺎن ﻣﻲ ﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص وﻗﺘﻲ ﮔﻞ ﻣﻲ‬
‫داد و اﻧﮕﺎر ﺑﺮ ﻛﻮﻫﻲ ﺳﺒﺰ اﻳﻨﺠﺎ و آﻧﺠﺎ آﺗﺶ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ و آدم از دور دور ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ و ﺑﺒﻴﻨﺪ و ﻓﻜﺮ ﻛﻨﺪ ﮔﺮد ﺑﺮ ﮔﺮد ﻫﺮ‬
‫ﻳﻚ از اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﻫﺎي ﺳﺮخ ﻳﻚ دﺳﺘﻪ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ آن ﺳﺎل ﻫﺎ ﮔﻠﻪ ﺑﻪ ﮔﻠﻪ ﺗﻮي ﻛﻮه ﻣﻲ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﮔﺮد‬
‫ﺑﺮ ﮔﺮد آﺗﺶ‪ ،‬و ﻓﻘﻂ آﻧﻬﺎ – ﺑﺎ آن ﭼﺸﻢ ﻫﺎي ﺳﺮخ ﺷﺪه از دود و آن ﻫﻤﻪ ﻓﻮﺗﻲ ﻛﻪ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ – ﺑﺎ ﺻﺪاي ﺑﻢ » ﻣﺮا‬
‫ﺑﺒﻮس « را ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪ .‬دوﺗﺎﺷﺎن ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده در رﻓﺘﻨﺪ و ﻳﻜﻲ ﻫﻢ ﺳﺮ ﭘﻴﺮي آﻧﺠﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﻧﺎدري‪ ،‬ﺳﻔﻠﻴﺲ ﻛﻬﻨﻪ اش‬
‫ﻋﻮد ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻧﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻃﻮرﻫﺎ ﻧﻤﻲ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻃﻮر ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻫﺠﻮم ﻣﻲ آورد‪ .‬ﻣﮕﺮ ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﺻﻔﺤﻪ ﭼﻘﺪر ﺟﺎ داﺷﺖ؟‬
‫ﻳﻚ ﺟﺎ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬اﻧﮕﺎر آدم را ﺗﻮي ﺳﻠﻮﻟﻲ ﺑﮕﺬارﻧﺪ و ﻓﻘﻂ ﻳﻚ روزن ﺑﻪ او ﺑﺪﻫﻨﺪ؛ آن وﻗﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻫﻤﻪ ي‬
‫ﺟﻬﺎن را از ﻫﻤﻴﻦ ﺳﻮراخ ﻳﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﭘﻨﺠﺮه ي ﻣﺸﺒﻚ ﻳﺎ ﻣﻴﻠﻪ دار دﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻮي راه ﻫﻢ ﻣﻲ ﺷﺪ ﻓﻜﺮش را ﻛﺮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﭘﺎﻟﺘﻮش را ﭘﻮﺷﻴﺪ‪ ،‬دﻣﭙﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﭘﺎ‪ ،‬و ﺳﺎك ﺑﻪ دﺳﺖ‪ .‬ﻳﺎدداﺷﺖ ﺧﺎﻧﻢ را‬
‫از ﮔﻴﺮه ي ﺑﺎﻻي ﭘﻠﻮﭘﺰ ﺑﺮداﺷﺖ‪ .‬ﺗﻮي راه ﻣﻲ دﻳﺪ و ﻣﻲ ﺧﺮﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻘﺎﻟﻲ ﺧﻠﻮت ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺠﻠﻪ ﺳﺮ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﻴﺎه ﭘﻮش ﻫﺎ ﭼﻬﺎر ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮي ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬از ﺧﻴﺮات ﺧﺮﻣﺎ ﺧﺒﺮي ﻧﺒﻮد‪ .‬اﻳﺴﺘﺎد‬
‫و ﻋﻜﺲ را ﻧﮕﺎه ﻛﺮد‪ .‬ﭼﻪ راﺣﺖ ﻣﻲ روﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ از روي زﻣﻴﻦ ﭘﻮﺷﻴﺪه از ﻣﻴﻦ‪ ،‬آزاد از ﺗﻌﻠﻖ‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﻛﻪ ﺑﭙﺮﻧﺪ‪ .‬رﻳﺸﻪ ﻫﺎ در‬
‫او ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ در ﺧﺎك دوﻳﺪه ﺑﻮد‪،‬ﺣﺘﻲ ﺗﺎ ﻃﻮس ﻳﺎ ﻣﺜﻼ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ﺗﺎ ﮔﻨﺠﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲ‪ ،‬در ﺳﻄﺮ ﺳﻄﺮ » ﻫﻔﺖ ﭘﻴﻜﺮ «‪.‬‬
‫ﮔﻨﺒﺪ ﺳﻴﺎه را ﻫﺮ ﺳﺎل درس ﻣﻲ داد ﺗﺎ ﻫﻤﻴﻦ اواﺧﺮ ﻋﺸﺮه‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺳﻴﺎه ﭘﻮش ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اول ﻓﻘﻂ دروﻳﺸﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻬﻤﺎن ﺷﺎه ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ ذره ذره ﺟﺎن ﺷﺎه ﺑﺪان ﺳﻮ ﻣﻲ ﻛﺸﺎﻧﺪش‪ ،‬ﺑﺪان ﺷﻬﺮ ﻛﻪ اﻳﻦ راز را در آن ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ‬
‫ﺑﮕﺸﺎﻳﺪ‪ .‬راﻫﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻣﻲ رﺳﺪ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ ﻫﻤﻪ ﺷﻬﺮ ﺳﻴﺎه ﭘﻮﺷﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﻫﻤﻪ ﻣﻲ داﻧﻨﺪ‪ .‬ﻛﺲ ﻧﻤﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎ‬
‫ﺟﻮاﻧﻤﺮد ﻗﺼﺎﺑﻲ ﻃﺮح اﻟﻔﺖ ﻣﻲ رﻳﺰد‪ .‬ﺧﻮب‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻫﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻫﺎ را ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﺗﻔﺴﻴﺮش ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺠﺮﺑﻪ‬
‫دروﻧﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﺬراﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﺮاي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺣﺘﻤﺎ ﺑﻪ آن ﻧﺎﻛﺠﺎ ﻧﺮﺳﻴﺪن‪ ،‬ﺑﻪ وﺻﻞ آن ﻛﻪ آن ﺳﻮي ﻓﻠﻚ اﻻﻓﻼك‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻪ ﺟﺎي ﭘﺮﻳﻴﺎ ﻣﺎﻫﻴﺎ آﻓﺘﺎب‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻪ زﻳﺒﺎﺳﺖ ﭘﺮﺗﻮي از او را ﻗﺎﻟﺒﻲ اﺳﺖ ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ‪.‬‬
‫ﺗﺎﺑﺪاﻧﻲ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﻪ ﺧﺎﻣﻮش اﺳﺖ ‪ /‬از ﭼﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﻴﻪ ﭘﻮش اﺳﺖ‬
‫ﺑﻪ ﺳﺒﺪي ﻣﻲ ﻧﺸﻴﻨﺪ و ﺑﻪ ﺟﺎدو ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﻢ دﻳﮕﺮ ﻣﻌﻠﻮم ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻈﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪ در ﺑﺴﻴﺎري از ﻗﺼﻪ ﻫﺎ‬
‫ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺜﻼ ﺑﻪ ﻫﻤﺖ ﻣﺮﻏﻲ ﺑﻪ دﻳﺎري دور ﻣﻲ روﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ آن ﻧﺎ ﻛﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ روﻳﺎ ﺣﺘﻲ‪.‬‬
‫ﺟﻠﻮ ﺳﺒﺰي ﻓﺮوﺷﻲ و آﺧﺮ ﺻﻒ اﻳﺴﺘﺎد‪ .‬ﻛﺪام ﺷﺎن آن را از ﺳﺮ ﮔﺬراﻧﺪه اﻧﺪ؟ ﺷﻮﺧﻲ ﻧﻤﻲ ﻛﺮد‪ .‬زن ﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﻨﺎر‪،‬‬
‫ﻣﺜﻼﭼﺎدري ﻫﺎ ﺳﻴﺎه ﭘﻮش ازل و اﺑﺪ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺣﺘﻲ اﻳﻦ ﻫﺎ ﺑﺎ آن روﭘﻮش ﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ‪ ،‬روﺳﺮي ﺑﻪ ﺳﺮ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺮد را ﻣﻲ‬
‫ﺷﺪ ﮔﻔﺖ ﺳﻴﺎه ﭘﻮﺷﻴﺪه‪ .‬ﻛﺖ و ﺷﻠﻮارش ﺳﻴﺎه ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﭘﻠﻮور ﺑﻪ ﺗﻦ داﺷﺖ‪ ،‬آﺑﻲ‪ .‬اواﺳﻂ ﻋﺸﺮه ﻣﺸﺌﻮﻣﻪ اش ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻮب‪،‬‬
‫ﻫﺮ روز ﺧﺒﺮي ﻣﻲ رﺳﻴﺪ‪ :‬ﻛﺴﻲ دوﺳﺘﻲ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﺣﺘﻲ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ از ﺷﺼﺖ ﺑﻪ ﺑﺎﻻدر ﻧﻴﺎورد‪ .‬ﻛﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪ زن ﺟﻠﻮ او‬
‫روﺳﺮي اش را درﺳﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ آن ﻛﺎﻛﻞ ﻃﻼﻳﻲ ﻛﺮده را زﻳﺮ ﻟﺒﻪ ﭼﺎرﻗﺪ ﻓﺮو ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﻪ زن ﻫﺎي ﺟﻠﻮﺗﺮ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺑﺎ‬
‫ﺳﻘﻠﻤﻪ ﺣﺎﻟﻴﺸﺎن ﻛﺮد‪ .‬ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﮔﺸﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮﻳﻮﺗﺎ ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد‪.‬‬
 ‫ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮرﻫﺎ ﺧﺮاب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺮوز ودﻳﺮوز ﻫﻢ ﻧﺪارد‪ .‬وﮔﺮ ﻧﻪ آن ﻫﻤﻪ » ﻧﻌﻤﺖ رﺳﻮل «‪ » ،‬ﺧﻄﺎب زﻣﻴﻦ ﺑﻮس « را و‬
‫ﺣﺘﻲ » ﻣﻌﺮاج « را ﭼﻪ ﻛﺎر ﺑﺎ آن ﭘﺎدﺷﺎه ﻛﻪ ﻣﻲ رود ﺗﺎ دروﻳﺶ ﭼﺮا ﺳﻴﺎه ﭘﻮش اﺳﺖ؟ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺨﺮم‪ .‬دارﻧﺪ ﻣﻲ‬
‫روﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺮروز ﻳﻜﻲ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﻌﻀﻲ از ﺷﺎﮔﺮدﻫﺎش‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺻﺪﻳﻘﻲ ﻛﻪ در ﺳﻲ و دو ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺳﻜﺘﻪ ﻛﺮد‪ .‬اﺻﻼ ﻣﻲ رﻓﺖ‬
‫ﻳﻜﺪﺳﺖ ﻛﺖ و ﺷﻠﻮار ﻣﺸﻜﻲ دوﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻣﻲ ﺧﺮﻳﺪ‪ .‬زﺷﺖ اﺳﺖ‪ .‬و ﻋﺼﺮ‪ ،‬ﺳﺮ ﺗﺎ ﭘﺎ ﺳﻴﺎه‪ ،‬ﻣﻴﺮﻓﺖ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ‪...‬‬
‫ﮔﺎﻫﻲ دﻳﺪه ﺑﻮد‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪ .‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻧﻈﺎﻣﻲ اﻳﻦ را ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬ﮔﺮﭼﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺮ ﺳﺎﻟﻲ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ را‬
‫ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻔﺖ ﮔﻨﺒﺪي ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻔﺖ ﮔﻨﺒﺪ ﻓﻠﻚ ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻧﻘﻄﻪ اﻗﺒﺎل از ﻣﻴﺎﻧﻪ‪ ،‬از روﺑﺮوي اﻳﻦ ﻫﻔﺖ ﺑﺎ آن ﻫﻔﺖ‬
‫ﺳﺮ ﺑﺮ ﻣﻲ زﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮا ﻛﺠﺎ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ؟ ﻧﻮﺑﺘﺶ ﻛﻪ ﺷﺪ ﻣﻴﻮه ﻫﻢ ﺧﺮﻳﺪ‪ .‬ﻛﺎﻏﺬ ﺳﻴﺎﻫﻪ ﺧﺮﻳﺪ ﻳﻚ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﺎدش ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ‬
‫رﻧﮓ ﻫﺎ را اﮔﺮ ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻣﻲ ﭼﻴﺪ داد زﻣﺎﻧﻪ را داده ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﺎ اﻳﻦ اﻧﺤﻨﺎﻫﺎ را ﻛﻪ ﻗﺎب رﻧﮓ ﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺣﺪاﻗﻞ اﻳﻦ ﻣﻀﺮﺳﻲ‬
‫ﻟﺒﻪ ﺑﺮگ رﻳﺤﺎن‪ .‬ﺑﻌﺪ راه اﻓﺘﺎد‪ .‬آن روز ﻫﺎ ﺣﺘﻲ روي ﭘﻮل ﻫﻢ ﻣﻲ ﻧﻮﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﻪ ﻛﺘﺎب ﻓﺮوﺷﻲ ﻫﻢ ﺳﺮي ﻣﻲ زد‪.‬‬
‫ﮔﺎﻫﻲ ﻣﻲ رﻓﺖ ‪ .‬ﻣﻲ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﭼﻴﺰي ﻧﻤﻲ ﺧﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺣﺪاﻗﻠﺶ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻟﻤﺲ ﺷﺎن ﻣﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﮔﺎﻫﻲ ﺣﺘﻲ ﻣﻲ‬
‫ﺑﻮﺋﻴﺪ‪ .‬ﺗﻮﻳﻮﺗﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎز ﻫﻢ دﻳﺪﺷﺎن‪ .‬ﻫﻤﺎن ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ او ﭼﻜﺎر ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻲ‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻴﺰي ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد؟ ﻛﺘﺎب ﻫﺎﻳﺶ را دﻳﺪه ﺑﻮد روي ﻣﻴﺰ ﺑﺮرس ارﺷﺎد‪ ،‬و ﺑﺮ ﻫﻢ ﮔﺬاﺷﺘﻪ‪ .‬دو ﺗﺎﻳﺶ را ﻫﻢ‬
‫ﺧﻮدش ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻣﻤﻨﻮع اﻟﻘﻠﻢ ﻧﺒﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎﻳﺴﺖ‪ ،‬ﺧﻮب‪ ،‬ﻛﻤﻲ‪ ،‬ﺳﻄﺮي اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺳﻄﺮي آﻧﺠﺎ دﺳﺘﻜﺎري ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﻧﻪ‪،‬‬
‫دﻳﮕﺮ از او ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬آﻧﻬﻢ در آن ﺟﻮﺷﺶ ﻫﺎ ﻛﻪ ﻧﻤﻲ داﻧﺴﺖ از ﻛﺪام ﻻﻳﻪ ﺧﺎك زﻳﺮ اﻳﻦ ﭼﺸﻤﻪ‬
‫ﺑﺮ ﻣﻲ ﺧﺎﺳﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ آن ﻫﻤﻪ ﺧﻮب ﻳﺎ ﺑﺪ‪ ،‬روي ﻣﻴﺰ ﺑﺮرس ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺎش ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ را ﺑﻪ او ﻣﻲ دادﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻋﺸﺮه‬
‫ﻣﺸﺌﻮ ﻣﻪ اش را ﻫﻢ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻋﻄﻔﺶ را دﻳﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺒﺰ ﺧﻮﺷﺮﻧﮕﻲ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﺎن رﻧﮓ ﻫﺎ ﻣﻲ اﻧﺪﻳﺸﻴﺪ‪ ،‬ﻳﺎ اﺻﻼ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﺮف ﻛﻪ ﻣﻲ ﺑﺎرﻳﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪم ﺑﻮد؟ ‪ 25‬دﻳﻤﺎه ‪ 61‬و ﺳﺎﻋﺖ درﺳﺖ ده و‬
‫ﻧﻴﻢ‪ .‬ﺗﺎ دﺧﺘﺮ ﻫﺎش ﺑﺮﺳﻨﺪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ و رﺑﻊ ﻳﺎ ﻧﻴﻢ وﻗﺖ داﺷﺖ‪ .‬در ﻛﺘﺎب ﻓﺮوﺷﻲ‪ ،‬ﺗﻮي ﻗﻔﺴﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﺎوﻳﻦ ﻧﮕﺎه ﻣﻲ‬
‫ﻛﺮد دو ﺗﺎ ﺗﺎزه در آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻤﻲ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺷﺎن‪ .‬ﻓﺮوﺷﻨﺪه دﻳﮕﺮ ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﺶ‪ .‬ورق زد‪ .‬ﺑﺎز از ﻫﻤﻴﻦ ﺛﺒﺖ ﻟﺤﻈﻪ ﻫﺎ ﺑﻮد‪،‬‬
‫اﻧﮕﺎر ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﻫﻴﭻ ﺧﺒﺮي ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺷﺎن ﻫﻢ اول ﺑﻴﺘﻲ از ﺣﺎﻓﻆ را ﺳﺮﻟﻮﺣﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و دﻳﮕﺮ ﺗﻤﺎم‪.‬‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ اﻣﺎ ﻧﻪ ﻣﺜﻞ رﺷﺘﻪ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﺑﻪ آن ﺑﺮﺳﺪ ﺗﺎ ﺑﺮﺳﺪ ﺑﻪ او و ﺑﻌﺪ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر‪ .‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺎدﮔﻲ ﻫﺎ ﻫﻴﭽﻮﻗﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫اﺻﻼ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ آن ﭘﺮي از ﻛﺠﺎ ﻣﻲ آﻳﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮرﻫﺎﺳﺖ ﺑﻌﺪش ﻫﻤﻪ اش ﺻﺒﻮري و ﺻﺒﻮري ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺗﺎ‬
‫ﻣﺒﺎدا آدم ﭼﺸﻢ ﺑﮕﺸﺎﻳﺪ و ﺑﺒﻴﻨﺪ ﺑﺎز ﺗﻮي ﺳﺒﺪ اﺳﺖ‪ .‬از ﻛﻨﺎر او ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬از ﺑﺲ ﻫﺮز رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬دﻟﮕﻲ ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮد و ﻧﻪ ﺑﺎ او ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺪل ﻫﺎش ﺧﻠﻮت رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮف ﻣﻲ ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬اﻣﺎ آب ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﺳﺮ ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎ و ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺮ ﺑﺮﮔﻲ ﺧﺸﻚ ﺷﺪه ﻣﻲ ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬ﻛﺎش ﻣﻲ ﺑﺎرﻳﺪ‪ .‬زﺣﻤﺖ‬
‫ﭘﺎرو ﻛﺮدﻧﺶ ﻗﺒﻮل‪ .‬دﺧﺘﺮﻫﺎ ﻫﻢ ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﺳﺮش ﻫﻢ ﻣﻲ ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬ﻫﻨﻮز ﻣﻮﻫﺎﻳﺶ ﺳﻔﻴﺪ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺷﻘﻴﻘﻪ ﻫﺎ‬
‫و ﺗﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻣﻴﺎن ﻣﻮﻫﺎي ﺻﺎف ﺟﻠﻮي ﺳﺮ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺎزﻫﻢ وﻗﺖ داﺷﺖ‪ ،‬ﻓﺮﺻﺘﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ ﺑﺎز ﭘﺮان ﭘﺮان ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﻫﻤﺎن‬
‫ﻃﻮر ﻛﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد؟ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﻲ رﺳﻴﺪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺷﺎه ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﻣﻲ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ‪ ،‬ﭘﺎي ﭘﺮﻧﺪه را رﻫﺎ ﻣﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺧﻮب‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ‪ :‬ﺟﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻪ اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ و ﻧﻪ ﻫﺮﺟﺎ ﻛﻪ ﻫﺴﺖ و ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺎ ﻏﺮوب را ره ﮔﻠﮕﺸﺖ ﻣﻲ‬
‫ﮔﺬراﻧﺪ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮد ﺗﻮﻳﻮﺗﺎ دارد ﻫﻤﭙﺎﻳﺶ ﻣﻲ آﻳﺪ‪ .‬ﭘﺎ ﺗﻨﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﻮاﻧﺪن ﻫﻤﺎن ﺗﻜﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ اول ﺑﺎدي ﻣﻲ وزد و‬
‫ﻫﺮﭼﻪ ﻏﺒﺎر ﻛﻪ ﻫﺴﺖ ﻣﻲ ﺑﺮد و ﺑﻌﺪ اﺑﺮي ﻣﻲ آﻳﺪ و ﺑﺮ ﻫﺮﭼﻪ ﻧﻢ آﺑﻲ ﻣﻲ زﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪش ﻫﻢ ﻫﻤﺎن ﺟﺎ ﻛﻪ ﭘﺮﻳﺎن ﻣﻲ آﻳﻨﺪ‬
‫ﺷﻤﻊ و ﻻﻟﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺮان ﭘﺮان‪ ،‬ﻓﺮش ﻣﻲ ﮔﺴﺘﺮﻧﺪ و ﻧﺨﺴﺖ ﺑﺎرﮔﺎه ﻣﻲ زﻧﻨﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﺎن آداب ﺑﺰم ﺷﺎن اول ﭼﻨﮕﻲ‬
‫ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺳﺎﻗﻲ و آن ﭘﻴﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﻫﻔﺖ ﺧﻂ‪ .‬اﮔﺮ او ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻴﺎق ﺧﺎﻗﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ‪ » :‬ﻳﻚ ﮔﻮش ﻣﺎﻫﻲ از ﻫﻤﻪ ﺑﻴﺶ ده‬
‫ﻣﺮا « ﺑﻪ ﺻﻠﺖ ﺳﻄﺮي اﻳﻨﺠﺎ و ﻛﻠﻤﻪ اي آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻧﻮﺑﺖ آن ﭘﺮﻳﺪﺧﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻳﺪ و ﺑﺮ ﺗﺨﺖ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻫﺎ را ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬دﻟﺶ ﻫﻮاي آﻧﺠﺎ را ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺮﻳﺰاد ﭘﺮان ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﻧﻪ او ﻛﻪ ﺷﺎه ﺳﻴﺎه ﭘﻮﺷﺎن ﻣﻲ آﻳﺪ‪،‬‬
‫ﻫﻢ او ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺳﻴﺎه ﭘﻮﺷﻴﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﻋﻤﺮ‪ ،‬و ﺑﻪ ﺑﺰم ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪش‪.‬‬
‫ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻮد ﺑﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﻳﺎدش ﻫﻢ ﺑﻮد‪ ،‬و ﺣﺎﻻ اﮔﺮ ﻓﻘﻂ ﻫﻤﺎن ﻛﻠﻤﺎت ﻣﺼﺮع ﻫﺎي اول ﻳﺎدش ﻣﻲ آﻣﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻫﻤﻪ اش را از‬
‫ﺣﻔﻆ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ‪.‬‬
 ‫ﺗﺎ ﺑﺮﺳﺪ و ﺧﺮﻳﺪ ﻫﺎ را ﺟﺎ ﺑﺪﻫﺪ و ﺧﻮدش را ﺑﻪ زﻳﺮزﻣﻴﻦ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ – ﭼﻪ ﺧﻮب ﺑﻮد اﮔﺮ ﻓﺮﺷﺘﻪ را اﻳﻦ ﻃﻮر ﻧﻤﻲ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ ﺗﺎ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻜﺒﺎر ﻫﻢ ﺑﺒﻴﻨﺪ ﺑﻲ ﻫﻴﭻ رﻧﺠﻲ ﺳﻔﻴﺪﭘﻮش ﺷﺪه اﺳﺖ – در ﻣﻲ زدﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ و‬
‫ﺑﺎز ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺻﺪاﻫﺎﻳﻲ ﺷﻨﻴﺪ‪ .‬از ﺗﻮي ﺣﻴﺎط ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻓﺮورﻳﺨﺘﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺪر ﻓﺮﺻﺖ ﻛﺮد ﺗﺎ اﻳﻨﺠﺎ را‬
‫ﺑﺨﻮاﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﺮﻳﺪﺧﺖ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫ﻛﻪ ز ﻧﺎﻣﺤﺮﻣﺎن ﺧﺎك ﭘﺮﺳﺖ ‪ /‬ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﺷﺨﺼﻲ اﻳﻨﺠﺎ ﻫﺴﺖ‬
‫ﺧﻴﺰ و ﺑﺮ ﮔﺮد ﮔﺮد اﻳﻦ ﭘﺮﮔﺎر ‪ /‬ﻫﺮ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ آﻳﺪت‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻦ آر‬
‫ﻛﻪ دﻳﺪ و ﻓﻬﻤﻴﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮ ﺗﺎ ﻣﺪﺗﻲ ﺑﺎ ﻫﺮﭼﻪ از اﻳﻦ دﺳﺖ وداع ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﻳﺎ اﺻﻼ ﻧﻮﺑﺖ اوﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺣﺮف ﻫﺎ را از‬
‫ﺣﻔﻆ ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﻼم ﻛﺮدﻧﺸﺎن‪ ،‬و ﻣﺜﻼ » ﺑﺒﺨﺸﻴﺪ « ﮔﻔﺘﻦ ﻫﺎﺷﺎن آﺷﻨﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻢ ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﺮد‬
‫اﻳﻦ رﺷﺘﻪ‪ ،‬اﮔﺮ ﻫﻢ رﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬از ازل ﻣﺜﻼ از ﺑﺸﺎر ﺑﻦ ﺗﺨﺎرﺳﺘﺎﻧﻲ ﺷﺎﻋﺮ‪ ،‬ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﮔﻮﺷﻮاره دار ﻳﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﺮده ﻛﻪ‬
‫ﻣﻬﺪي‪ ،‬اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ‪ ،‬ﺧﻠﻴﻔﻪ ي ﻋﺒﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻬﻤﺖ زﻧﺪﻗﻪ و از ﭘﺲ ﺗﻌﺰﻳﺮ ﺑﻔﺮﻣﻮد ﺗﺎ ﺑﻪ ﺑﺎﺗﻼق ﻫﺎي ﺑﻄﺎﺋﺢ ﺑﻴﻨﺪازﻧﺪ‪ .‬ﺑﮕﻴﺮ‬
‫ﺗﺎ ﺑﻪ ﻓﺮدوﺳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﻮرﺳﺘﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺧﺎﻛﺶ ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻪ او و ﺑﻌﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ اﺑﺪ اداﻣﻪ دارد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ اﮔﺮ ﻫﻢ ﺑﺮ او ﻣﻲ‬
‫ﮔﺬﺷﺖ آﻧﭽﻪ در ﻳﻜﻲ از ﺳﺮﻳﻪ ﻫﺎ ﻣﺜﻼ ﺑﺮ ﻛﻌﺐ ﺑﻦ اﺷﺮف ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮرﻫﺎ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺷﺮوع ﻣﻲ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎن‬
‫ﻣﻲ آﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻲ ﺧﻴﺮ‪ .‬و ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﺎﻧﺪ ﺗﺎ او ﻫﻢ ﺳﻬﻤﺶ را ﺑﮕﻴﺮد ﻳﺎ ﺑﭙﺮدازد‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ‪ » :‬ﭼﺮا از ﺻﺒﺢ ﺗﺎ ﺣﺎﻻ در را ﺑﺎز ﻧﻤﻲ ﻛﺮدي؟ «‬
‫» ﻣﮕﺮ ﻓﺮﻗﻲ ﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ؟ «‬
‫» ﺑﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻢ ﺟﻮاب ﻧﻤﻲ دﻫﻲ؟ «‬
‫» ﻣﻦ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ‪« .‬‬
‫ورق زد ﻛﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺒﻴﻨﺪ ﭼﻄﻮر اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد‪ ،‬ﻳﺎ ﭼﻄﻮر آن ﺷﺎه ﻫﻨﻮز ﺳﻴﺎه ﻧﭙﻮﺷﻴﺪه را ﺗﺎ ﻛﻨﺎره ي ﺳﺮﻳﺮ‬
‫ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻲ داﻧﺴﺖ ﺷﺒﺎﻫﺘﻲ ﻧﺪارد‪ ،‬ﻫﻴﭽﻮﻗﺖ‪ ،‬و ﻫﺮ ﺑﺎر ﻫﻢ ﻃﻮري اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻫﻢ ﺑﻴﺮون ﺑﻮد‪ ،‬داﺷﺖ در را ﺑﺎز ﻣﻲ ﻛﺮد‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺗﻮ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ در ﻋﺸﺮه ي او ﺑﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻣﻲ‬
‫ﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﻳﻮﺗﺎﻫﺎي ﺳﺎﺧﺖ ﮋاﭘﻦ‪ .‬در ﭼﻴﻦ ﺳﻴﻤﺮغ رﻣﺰي از ﭼﻪ ﺑﻮد؟ آﺳﻤﺎن ﺑﻮد؟ ﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻢ ﺟﺎوداﻧﮕﻲ و ﻫﻢ رﻫﺒﺎﻧﻴﺖ‬
‫اﺳﺖ و ﮔﺎه ﺣﺘﻲ ﺧﻮد راﻫﺐ‪ .‬ﭘﺲ ﺷﺎه ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻪ ﭼﻴﻦ ﻣﻲ رود‪ .‬در ﻣﻴﻨﻴﺎﺗﻮرﻫﺎ اﻧﮕﺎر از اﺑﺮ دﺳﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻳﺎ از دل‬
‫اﺑﺮ ﺑﻴﺮون ﻣﻲ آﻳﺪ‪ :‬ﮔﺸﻮده ﺑﺎل ﺑﺎ ﭘﺮﻫﺎي دراز و ﺑﺎرﻳﻚ و رﻧﮕﻴﻦ ﺑﺮ ﻓﺮق ﺳﺮ‪ ،‬ﻫﺮﻳﻚ ﺑﻪ رﻧﮕﻲ‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﻛﻪ اﺑﺮي رﻧﮓ رﻧﮓ ﺑﻪ‬
‫ﺟﺎي ﺗﺎج داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﻫﻲ ﺑﺮ اﻧﺤﻨﺎﻫﺎي ﮔﺮدن و ﭘﺸﺖ ﺧﻢ و راﺳﺖ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺮﺳﺪ ﺑﻪ دم‪.‬‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺎز ﻳﻜﻴﺸﺎن‪ » :‬ﺣﺎﻻ ﭼﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻲ؟ «‬
‫ﺟﻠﺪ ﺳﺒﺰ ﺧﻮﺷﺮﻧﮓ ﻫﻔﺖ ﭘﻴﻜﺮ را ﻧﺸﺎن داد‪.‬‬
‫ﻫﻢ او ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ » :‬ﺗﻮ ﻫﻢ ﻛﻠﻚ ﻣﻲ زﻧﻲ؟ «‬
‫» ﭼﻪ ﻛﻠﻜﻲ؟ «‬
‫» ﻫﻤﻴﻦ دﻳﮕﺮ! «‬
‫ﻛﺘﺎب را ﺑﺮداﺷﺖ ﻟﺒﺨﻨﺪ زد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﺪ ﻛﻪ؟ «‬
‫ورق زد ﻛﻪ ﻣﺜﻼ ﻫﻤﺎن ﺟﺎ را ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﻮدش‪ ،‬از دﺳﺘﺶ ﺑﻴﺮون ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ورق زد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺎز ﻛﺮد‪ .‬ﻫﻤﺎن ﺟﺎ را ﺑﺎز‬
‫ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺪاد او ﻻﻳﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺬاﺷﺖ روي ﻣﻴﺰ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ راﺳﺘﻲ راﺳﺘﻲ داﺷﺘﻨﺪ ﻛﺘﺎب ﻫﺎ را از ﺗﻮي ﻗﻔﺴﻪ ﻫﺎ در ﻣﻲ‬
‫آوردﻧﺪ‪ .‬ﻛﺎرﺗﻮن ﻫﻢ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻃﻨﺎب ﻫﻢ‪ .‬در ﺧﺎﻧﻪ را ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮﻳﻮﺗﺎ ﺣﺎﻻ ﺣﺘﻤﺎ ﺗﻮي ﺣﻴﺎط ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ روي‬
‫ﻓﺮش ﻧﮕﺎه ﻛﺮد و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺳﺎﻗﻪ ﻫﺎي ﻟﺨﺖ اﻧﺎر‪ .‬ﺑﻪ ﻳﺎدش ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮ! «‬
‫ﺧﻮﺑﻲ اش اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻟﺒﺎس ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺟﻌﺒﻪ ي ﺳﻴﮕﺎر و ﻛﺒﺮﻳﺘﺶ را ﺑﺮداﺷﺖ‪ .‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﻛﻢ ﻣﻲ ﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬روزي ﻓﻘﻂ‬
‫ﭼﻨﺪ ﺗﺎ‪ .‬آﺧﺮﻫﺎي دﻫﻪ اش ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﮔﻮﻧﻲ ﻫﻢ دﺳﺖ ﻳﻜﻲ ﺷﺎن ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻟﻄﻔﺎ ﺗﻮي ﮔﻮﻧﻲ ﻧﺮﻳﺰﻳﺪﺷﺎن‪ ،‬ﺧﺮاب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪« .‬‬
‫» ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮ‪ ،‬ﺑﺒﻴﻨﻢ‪« .‬‬
‫از ﺟﺎ ﻛﻨﺪش‪ .‬ﻛﺠﺎﻳﺶ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد؟ ﺑﺎز ﻟﺒﺨﻨﺪ زد‪ .‬اﻣﺎ ﻣﻲ داﻧﺴﺖ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮔﻮﻧﻲ ﺑﺮ ﺳﺮ او ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻪ ﭘﺮزﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ‬
‫در دﻫﺎن و ﺑﻴﻨﻲ اش رﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﻳﺎ ﺑﻮي ﺑﺮﻧﺞ‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﺤﻮه ي ﭘﻴﭽﻴﺪن ﻣﻲ آزردش‪ .‬داﺷﺘﻨﺪ ﺑﺎﻻ ﺗﻨﻪ اش را ﻃﻨﺎب ﭘﻴﭻ‬
‫ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻪ ﺟﺎي ﺧﻨﺪه! دﺧﺘﺮﻫﺎ وﻗﺘﻲ ﺳﺎﻋﺖ دوازده ﻣﻲ آﻣﺪﻧﺪ از ﺟﺎي ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺘﺎب ﻫﺎ ﻣﻲ ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ‪ .‬زﻧﺶ دﻳﮕﺮ‬
‫آﺷﻨﺎ ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺑﺎرش ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﺧﻠﻴﻔﻪ ﺑﺸﺎر را ﺣﺘﻤﺎ در ﮔﻮﻧﻲ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﻌﺐ را ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﺸﻮه ي ﺑﺮادري‬
‫از ﻗﺒﻴﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﺗﻴﻎ و ﮔﺰﻧﻪ ي ﻏﺎزﻳﺎن ﻛﺸﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬راﺳﺘﻲ ﻣﺴﻌﻮد ﺳﻌﺪ ﺳﻠﻤﺎن ﭼﻨﺪ ﺳﺎل در ﻣﺠﻤﻮع ﻗﻠﻌﻪ ﻫﺎي ﻧﺎي و‬
‫دﻫﻚ و ﻟﻬﺎوور ﺑﻮد؟ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮود‪ .‬ﺳﻬﻤﺶ را ﻣﻲ ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ﺷﺮوع آن ﻣﺼﺮع ﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﭼﻪ ﺑﻮد‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺷﺎه ﺳﻴﺎه‬
‫ﭘﻮﺷﺎن ﻫﻮا ﺑﮕﺮﻓﺖ؟ ﻃﻨﺎب را دور ﭘﺎﻳﺶ ﻫﻢ ﭘﻴﭽﻴﺪﻧﺪ و ﻳﻜﻲ ﮔﻔﺖ‪ » :‬راه ﺑﻴﻔﺖ‪« .‬‬
‫ﺷﻮﺧﻲ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮد ﺗﺎﺗﻲ ﺗﺎﺗﻲ ﺑﺮود‪ .‬ﺳﺮش ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﺧﻮرد و دﺳﺘﺶ ﺑﻪ ﻛﺎرﺗﻨﻲ‪ .‬ﻣﻲ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ دارﻧﺪ ﻛﺎرﺗﻦ‬
‫ﻫﺎ را ﭘﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﻌﻲ ﻛﺮد ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﺎ ﭘﺎﺷﻨﻪ ي در ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اش ﺑﺮود‪ .‬ﺑﻌﺪ دﻳﮕﺮ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺿﺮﺑﻪ اي ﻓﺮود آﻣﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺸﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ دﺳﺘﺸﺎن ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺧﻢ و راﺳﺖ ﺷﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﺮﺧﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﺎ اﻓﺘﺎده ﺑﻮد و ﻣﻴﺎن زﻣﻴﻦ و ﻫﻮا ﻛﺴﻲ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدش‪ .‬ﺑﺎ ﻛﺘﺎب ﻓﻘﻂ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ اﻳﻦ ﻃﻮر ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻛﺪام؟ ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺘﺎب ﺑﺰﻧﻨﺪ و ﺗﻮي ﺳﺮ‪ ،‬ﺟﺎي‬
‫ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻟﺒﺨﻨﺪ زد و ﺑﺎز ﺑﻮي ﺑﺮﻧﺞ را ﺣﺲ ﻛﺮد و ﭘﺮزﻫﺎي دﻫﺎﻧﺶ را ﺗﻒ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻠﻨﺪش ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از‬
‫ﻛﻤﺮ‪ ،‬ﺳﺎق ﭘﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﭘﺎﺷﻨﻪ ي در ﺷﺎﻳﺪ ﺧﻮرد ﻛﻪ ﺳﺮﮔﻴﺠﻪ اش را ﻛﻤﻲ ﺗﺨﻔﻴﻒ داد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ دو ﭘﺎﻳﺶ را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮدﻧﺪ‬
‫و دراز ﺑﻪ دراز اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ ﻛﻒ آﻫﻨﻲ ﻣﺎﺷﻴﻦ‪ .‬ﺣﺘﻤﺎ‪ .‬روي ﺻﻨﺪﻟﻲ ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﻲ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺸﺖ دﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﺪﻧﻪ ي ﺣﺘﻤﺎ ﭘﺮ‬
‫از ﻛﺘﺎب ﻳﻚ ﻛﺎرﺗﻦ ﺳﺎﻳﻴﺪ‪ .‬ﻛﺎش ﻫﻤﻴﻦ ﺟﺎ ﺗﻤﺎم ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﺧﻮش‪ ،‬ﻳﻚ ﺿﺮﺑﻪ ي ﻣﻐﺰي و ﻣﻴﺎن ﻛﺘﺎب ﻫﺎﻳﺶ‪ .‬اﻣﺎ‬
‫ﻣﮕﺮ در ﻫﻤﻴﻦ ﻳﻚ ﮔﻠﻪ ﺟﺎ ﻣﻲ ﺷﺪ ﻫﻤﻪ ي ﻛﺘﺎب ﻫﺎﻳﺶ را ﺟﺎ داد؟ ﺑﻬﺘﺮ ﻧﺒﻮد ﻓﻘﻂ ﻛﺘﺎب ﻫﺎي ﺧﻮدش را ﻛﻨﺎر ﻣﻲ‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﻫﻤﻪ ي ﻧﺴﺨﻪ ﻫﺎي دو ﺳﺎل در ﺻﺤﺎﻓﻲ ﻣﺎﻧﺪه ي اﻳﻦ ﻛﺘﺎب آﺧﺮش را روﻳﺶ ﻣﻲ رﻳﺨﺘﻨﺪ و ﺗﻤﺎم‪ .‬ﺳﻌﻲ‬
‫ﻛﺮد ﺑﺨﻮاﺑﺪ‪ ،‬ﻗﺮص ﻫﺎي ﻣﺴﻜﻨﺶ ﻫﻢ ﺗﻮي ﺟﻴﺒﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻮب‪ ،‬ﻓﺮﺧﻨﺪه ﻛﻪ ول ﻛﻦ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﻪ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﻲ رﻓﺖ‪ .‬آن‬
‫دﻓﻌﻪ‪ ،‬ﺟﻮان ﻛﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺎدر ﻳﺨﻪ ي ﻣﺎﻣﻮري را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻴﺴﻪ ي ﻛﺸﻚ ﺑﻪ دﺳﺖ‪ » :‬ﻣﻲ دﻫﻲ ﺑﻬﺶ ﻳﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻴﺴﻪ‬
‫ي ﻛﺸﻚ را ﺧﺎﻟﻲ ﻛﻨﻢ روي ﺳﺮت‪ « .‬ﺣﺎﻻ ﻣﻲ ﺧﻨﺪﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻳﻚ دﻓﻌﻪ ﻣﺎدر‪ ،‬ﻳﺨﻪ اش ﺟﺮ ﺧﻮرد‪« .‬‬
‫ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ » :‬ﭘﻮﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪« .‬‬
‫ﻣﺎﻣﻮر ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮد ﺑﺰﻧﺪش‪ .‬ﻛﺸﻚ را آوردﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎدﻧﺠﺎن را ﺧﻮاﻫﺮ دو روز ﭘﻴﺶ آورده ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺒﺎن ﻫﺎ ﻗﺎچ ﻗﺎچ ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬واﻗﻌﺎ ﻛﺸﻚ و ﺑﺎدﻧﺠﺎن ﻋﻠﻢ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻋﺮﻗﺶ ﻛﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮي ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻦ ﻛﺸﻚ و ﺑﺎدﻧﺠﺎن ﺧﺸﻚ و‬
‫ﺧﺎﻟﻲ دو ﻛﺸﻴﺪه ﺧﻮرده ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻤﺎن ﻣﺎﻣﻮر ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎدر ﻛﻪ ﻧﻤﻲ داﻧﺴﺖ ﻛﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺷﻴﻚ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﻫﺎ ﻣﺜﻞ‬
‫ﺧﻮدش‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺜﻼ ﺧﺎﻛﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اور ﭘﻮﺷﻴﺪه‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺪت ﻫﺎ ﺑﻮد اورش را ﻧﻤﻲ ﭘﻮﺷﻴﺪ‪ ،‬ﮔﺮﭼﻪ آﺳﺘﺮش ﭘﻮﺳﺖ‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﺮم ﺑﻮد و راﺣﺖ‪ .‬در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻫﺎ ﻣﻲ ﭼﺮﺧﺎﻧﺪﻧﺪش ﻛﻪ ﻣﺜﻼ ﻧﻔﻬﻤﺪ ﻛﺠﺎ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪش‪ .‬ﻣﻲ داﻧﺴﺖ‪ .‬ﺑﺎ او دﻳﮕﺮ زﺷﺖ‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﻨﺒﺪ ﺳﻴﺎه را آن ﻫﻤﻪ درس داده ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺎش ﻣﻲ دﻳﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻫﺎ ﭼﻨﺪ ﺣﺠﻠﻪ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻫﻲ از اﻳﻦ‬
‫ﻛﺮﺑﻼي ﻧﻤﻲ داﻧﻢ ﭼﻨﺪم ﻣﻲ ﮔﺬﺷﺖ‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﺣﺎﻻ ﺣﺘﻤﺎ ﻳﺎزده ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﻨﺒﻪ ‪ 25‬دي ‪ .1361‬درﺳﺖ ﻧﺸﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﻲ ﺳﻴﻢ‬
‫ﭼﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬رادﻳﻮي ﻣﺎﺷﻴﻦ را روﺷﻦ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ي ﻛﺘﺎب ﻫﺎ را ﻧﻴﺎورده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ از ﻣﺮﻛﺰ ﺑﺎز ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻣﻲ‬
‫ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﻮﻳﻮﺗﺎ ﻫﻢ ﻛﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺎل ‪ 52‬ﻓﻘﻂ ﻣﺘﻮن ﻛﻬﻨﻪ اش ﭘﺲ آوردﻧﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﭼﻲ؟ ﻛﺎرﺗﻨﻲ روﻳﺶ اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺷﻨﻴﺪ‪ » :‬ﭼﻄﻮري ﺷﺎﻋﺮ؟ «‬
‫آن دﻓﻌﻪ ﺳﺎل ‪ ،52‬ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ » :‬ﺷﺎﻋﺮ ﺧﻠﻖ‪« .‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮد ﺧﻠﻘﺶ دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي ﺳﺮ او ﮔﺸﺎد ﺑﻮد ﺑﻪ ﻳﻚ ﺟﻮﻳﺒﺎر ﻧﺪﻳﺪه ﻓﻜﺮ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻧﮕﺎر از ﭘﺸﺖ ﻧﻴﺰاري ﺑﺎ ﻧﻲ ﻫﺎي‬
‫ﺑﻠﻨﺪ در دو ﺳﻮ ﻣﻲ ﮔﺬﺷﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﮔﺎﻫﻲ ﺣﻀﻮر ﺣﺘﻲ ﮔﺬر آﻫﺴﺘﻪ اش را از ﻳﻜﻲ دو ﻣﻮج رﻳﺰش ﻣﻲ ﺷﺪ دﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ‬
‫ﺑﻪ ﻳﻚ دﺷﺖ ﺳﺒﺰ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺮﻏﺰاري ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻫﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﭼﻨﺪ روز ﭘﻴﺶ ﭼﺮﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪش و ﺣﺎﻻ ﺣﺘﻲ ﺑﺮﮔﭽﻪ‬
‫ﻋﻠﻒ ﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﺮ اﻧﮕﺸﺖ ﻫﻢ ﻧﻤﻲ رﺳﻴﺪ‪ .‬درﺧﺖ ﻫﺎي ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ ﻫﻢ ﺳﺮو آزاد‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﻬﻦ‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﻨﻪ ﺷﺎن آﻧﻘﺪر ﻗﻄﻮر‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ از ﺑﻐﻞ ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﻫﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺑﻐﻞ ﻗﻄﺮ داﺷﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬آن ﻗﺪر ﻛﻪ ﮔﺮﻣﺎي ﻧﺴﻴﻢ‬
‫آن ﺑﺎﻻ ﻫﺎ را از ﺧﻮاب و ﺑﻴﺪاري ﻧﻮك ﺑﻠﻨﺪﺷﺎن ﻣﻲ ﺷﺪ ﺣﺪس زد‪ ،‬ﺧﻮدش ﻛﺠﺎ ﺑﻮد؟ ﻛﺎش ﺑﻘﻴﻪ اش را ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ در‬
‫ﺧﻮاب ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮد ﺑﻴﺪار ﺷﺪ‪ .‬آن ﻫﻢ ار آن ﻫﻤﻪ ﻫﻴﺎﻫﻮي ﺑﻠﻨﺪ رادﻳﻮ اﻧﮕﺎر ﺑﻠﻨﺪ ﮔﻮش درﺳﺖ زﻳﺮ ﮔﻮﺷﺶ ﺑﻮد از‬
 ‫روﭘﻮش ﺳﻔﻴﺪ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ دﻛﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺳﻠﻮﻟﺶ ﺑﻮد‪ ،‬از ﻛﻒ ﺳﺮد و ﻣﺮﻃﻮﺑﺶ ﻓﻬﻤﻴﺪ‪ .‬از ﻻي‬
‫دﻧﺪان ﻛﻠﻴﺪ ﺷﺪه ﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﺣﻠﻘﺶ رﻳﺨﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ دﻫﺎﻧﺶ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺗﻠﺦ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﺟﺎﻳﻲ در ﻓﺮق ﺳﺮش زق‬
‫ﻣﻲ زد‪ .‬ﺳﻌﻲ ﻛﺮد ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ ﭼﺸﻢ ﻛﻪ ﮔﺸﻮد‪ ،‬دو ﭼﺸﻢ ﺧﻴﺮه را دﻳﺪ‪ ،‬آن ﮔﻮﺷﻪ زاﻧﻮ ﺑﻪ ﺑﻐﻞ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ :‬ﺑﺮ ﭘﺘﻮﻳﻲ‪ ،‬ﭼﻬﺎر‬
‫ﺗﺎ زده‪ .‬دﻛﺘﺮ ﻳﺎ ﻫﺮ ﻛﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﮔﻔﺖ‪ .‬ﻧﺸﻨﻴﺪ‪ .‬ﺻﺪاي ﺑﻠﻨﺪﮔﻮ ﻧﻤﻲ ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬
‫دﻛﺘﺮ ﻳﺎ ﻫﺮ ﻛﻪ ﺑﻮد داد زد‪ » :‬ﺣﺎﻻ ﭼﻄﻮري ؟ «‬
‫زﻳﺮ ﻟﺒﻲ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺧﻮﺑﻢ‪« .‬‬
‫ﺗﻜﻴﻪ ﻛﺮد ﺑﻪ دﻳﻮار و ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬ﺳﻴﮕﺎري زﻳﺮ ﻟﺒﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ دﻳﺪن رﻧﮓ ﺷﻌﻠﻪ ﭼﺸﻢ ﮔﺸﻮد‪ .‬در ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﺳﻠﻮل‬
‫ﺧﻮش رﻧﮓ ﺗﺮ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ دو ﭼﺸﻢ ﺳﻴﺎه را دﻳﺪ و ﭼﺸﻢ ﺑﺴﺖ و ﺑﻌﺪ ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ ﭘﻚ زد‪ ،‬ﻋﻤﻴﻖ و ﺣﺮﻛﺖ آرام و اﻧﮕﺎر‬
‫آﺑﻲ آب را از ﭘﺸﺖ ﻧﻴﺰار دﻳﺪ‪ .‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺟﺎﻳﻲ داﺷﺘﻨﺪ ﺑﺮ ﻣﺮﻏﺰار آب ﻣﻲ ﭘﺎﺷﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺒﺎرﻛﻲ ﻗﺪوم او ﻛﻪ ﻧﺒﻮد‪ ،‬و ﻓﻜﺮ ﻛﺮد‬
‫ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﭼﻴﺰي داده اﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻲ ﻫﻮﺷﺶ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﭘﺸﻨﮕﻪ آب ﺑﻮد‪ ،‬و از ﺳﺮ ﭘﻨﺠﻪ دﻛﺘﺮ ﺑﻮد ﻳﺎ ﻫﺮ ﻛﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬‬
‫ﺧﻮاﻫﺶ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺑﺨﻮاﺑﻢ‪« .‬‬
‫ﻛﻪ درد ﺑﻪ ﺿﺮب ﻧﻮك ﭼﻴﺰي ﻣﺜﻞ ﭼﻜﻤﻪ ﺗﺎ اﺳﺘﺨﻮان آﺑﮕﺎﻫﺶ رﻓﺖ و ﺑﺎز آﻣﺪ و ﻓﺮﻳﺎدي ﻛﻪ ﺻﺪاي ﺑﻠﻨﺪ ﮔﻮ را ﭘﺲ زد‪.‬‬
‫» ﻧﻨﻪ ﻣﻦ ﻏﺮﻳﺒﻢ ﺑﺎزي در ﻧﻴﺎور‪« ...‬‬
‫ﺑﻘﻴﻪ اش را ﻧﺸﻨﻴﺪه ﻣﻲ داﻧﺴﺖ‪ .‬ﻛﺸﻴﺪه ﻛﻪ ﺧﻮرد ﻓﻘﻂ ﺳﻴﮕﺎر را اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﺑﺎ دﺳﺖ ﺟﺴﺘﺶ‪ .‬و ﺑﻪ ﻟﺐ ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬
‫دو ﭼﺸﻢ ﺧﻴﺮه ﻫﻨﻮز ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﭼﻪ دﻫﺎن ﻛﻮﭼﻜﻲ داﺷﺖ! ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﻪ رﻳﺶ ﻛﺮﻛﻲ اﻧﮕﺎر ﻛﻪ ﻫﻤﺎن ﺧﻂ ﺷﺎﻫﺪاﻧﻪ‬
‫ﺑﺮ ﮔﻮﻧﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﻛﺠﺎ دﻳﺪه ﺑﻮدش ﻛﻪ ﻃﺮح ﭼﺎﻧﻪ و اﻳﻦ دو ﻛﻤﺎن اﺑﺮو اﻳﻦ ﻫﻤﻪ آﺷﻨﺎ ﻣﻲ زد؟ ﺟﻠﻮ دو ﭘﺎي دﻣﭙﺎﻳﻲ ﭘﻮﺷﻴﺪه‬
‫اش ﻳﻚ ﻛﺎﺳﻪ ﺧﺎﻟﻲ ﺑﻮد ﺑﺎ ﻳﻚ ﻗﺎﺷﻖ‪ .‬ﭘﺲ از ﻇﻬﺮ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬اذان را ﻧﺸﻨﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ اﻣﺮوز ﻛﻲ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ .‬او‬
‫را ﺑﺎ ﺣﻮرﻳﺎن و ﻏﻼﻣﻦ ﺳﺮﺷﺘﻪ از ﺷﻴﺮ و ﻋﺴﻞ ﭼﻪ ﻛﺎر؟ ﺳﺮوﻫﺎش را ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻏﺎرت ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﻋﺮب ﻫﺎ ﻧﻪ ﺣﺘﻲ‬
‫ﻏﺰ و ﺗﺮك و ﻣﻐﻮل و اﻳﻦ ﺟﻮﻳﺒﺎر آﺑﻲ زﻻل و ﻣﻮج ﻫﺎي رﻳﺰش ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮر آﻣﺪه ﺑﻮد و آﻣﺪه ﺑﻮد از ﺟﺎﻳﻲ ﺣﺘﻲ دورﺗﺮ از‬
‫آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲ از ﻗﺮاﺿﻪ ﻫﺎي اﺑﻮﻣﻨﺼﻮري ﻳﺎ ﺧﺪاﻳﻨﺎﻣﻚ ﻗﺼﻪ ﻣﻲ ﭘﺮداﺧﺖ و ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻣﻲ رﻓﺖ ﺗﺎ آن ﺟﺎ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ‬
‫ﺑﺎز‪ ،‬در آن دور دﺳﺖ ﻫﺎ آن ﺟﺎ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ از ﺗﻜﻪ ﭘﺎره ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ او ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﻳﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻮﺷﺖ ﭼﻴﺰي‬
‫ﺑﺴﺎزد‪ .‬ﻫﻤﻪ اش ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬دﻛﺘﺮ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺮﻓﻲ زد و رﻓﺖ‪ .‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻪ‪ ،‬آن دو ﭼﺸﻢ ﺻﺎﺣﺐ آن ﻧﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻛﻪ ﻧﻘﺶ آوﻳﺨﺘﻪ ﺑﺮ ﺳﻪ ﻛﻨﺞ ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬اﺷﺎره ﻛﺮد و ﻟﺐ ﺗﻜﺎن داد‪.‬‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎﺳﻪ ي ﻏﺬا اﺷﺎره ﻣﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﻳﻚ ﺗﻜﻪ ﻧﺎن روﻳﺶ ﺑﻮد و ﻗﺎﺷﻖ روي آن‪ .‬ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﻲ ﺧﻮرد‪ .‬ﺳﺮد ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻴﺰي‬
‫ﻣﺜﻞ آش ﺑﻮد‪ .‬واﻗﻌﺎ ﺧﻮرد‪ ،‬ﺑﻌﺪ دﺳﺖ ﻛﺮد ﺗﻮي ﺟﻴﺒﺶ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﭘﺎﻛﺖ ﺳﻴﮕﺎرش را ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﺪاد‬
‫ﺗﺮاﺷﻴﺪه‪ ،‬ﻳﻚ دﻓﺘﺮ ﭼﻪ ي ﻛﻮﭼﻚ و ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﺧﻮد ﻧﻮﻳﺲ ﺗﻮي ﺟﻴﺐ ﻫﺎﻳﺶ ﺑﻮد‪ .‬دﺳﺘﻪ ﻛﻠﻴﺪ ﻫﺎش ﻫﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﭼﺸﻢ‬
‫ﺑﻨﺪش ﺑﻮد‪ .‬داﺷﺖ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺧﻮدش را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﻧﺎم و ﻧﺎم ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ‪.‬‬
‫» ﻣﻲ داﻧﻢ‪« .‬‬
‫» ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺳﻲ؟ «‬
‫» ﺧﻴﻠﻲ وﻗﺖ اﺳﺖ‪« .‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﺳﺮﻣﺪم‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺮﻣﺪ ﺧﺎﻟﻲ‪« .‬‬
‫ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﭙﺮﺳﺪ ﺷﻌﺮي ﻫﻢ از ﻣﻦ ﺧﻮاﻧﺪه اي؟ روﻳﺶ ﻧﺸﺪ‪.‬‬
‫آن روزﻫﺎ ﮔﺎﻫﻲ ﻣﻲ ﺷﻨﻴﺪ ﻛﻪ داﻧﺸﺠﻮﻳﻲ را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﺷﻌﺮي از او ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ 52 .‬اول ﺷﺎﮔﺮدش را‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺑﻌﺪ ﻫﻢ آﻣﺪﻧﺪ ﺳﺮاغ ﺧﻮدش‪.‬‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ » :‬ﻛﺒﺮﻳﺖ داري؟ «‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ اﺷﺎره ﻓﻬﻤﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻟﻔﻆ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ .‬ﻛﻪ ﺻﺪاي ﺗﻘﻪ اي ﺷﻨﻴﺪ و درﻳﭽﻪ را دﻳﺪ ﻛﻪ ﻗﺎب دﻫﺎﻧﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﻔﺮه اي در‬
‫اﻧﺒﻮﻫﻲ ﻣﻮ‪ .‬ﻓﺤﺶ ﻣﻲ داد‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﻪ او ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ در ﺑﺎز ﺷﺪ‪ .‬ﭼﻜﻤﻪ ﻫﺎ را دﻳﺪ و ﺑﻌﺪ ﺗﻴﭙﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺒﻮد ﺑﻪ‬
‫ﻗﻠﻢ ﭘﺎ ﺧﻮرد ﻳﺎ ﺟﺎﻳﻲ دﻳﮕﺮ‪:‬‬
‫» ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﺸﻨﻮم ﻳﺎ ﺑﺒﻴﻨﻢ‪ ،‬آن وﻗﺖ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻲ! «‬
 ‫و ﺑﻪ او ﻫﻢ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺗﻮ ﻫﻢ ﺧﻔﻪ ﺷﻮ‪ ،‬ﺣﺮف زدن ﺗﻮي ﺳﻠﻮل ﻗﺪﻏﻦ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ ﻫﺘﻞ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻓﻬﻤﻴﺪي؟ «‬
‫ﻧﻪ ﻧﺰد‪ .‬ﺳﺮ ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﻛﺠﺎ دﻳﺪه ﺑﻮدش؟ ﺟﺰو ﮔﺮوه ﺣﻤﻞ او ﻛﻪ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﭼﻮن ﻫﻤﻪ ﺷﺒﻴﻪ اﻧﺪ آﺷﻨﺎ ﻣﻲ زﻧﻨﺪ‪ .‬از‬
‫ﻛﺠﺎ ﻣﻲ ﻓﻬﻤﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻲ ﻛﻲ اﺳﺖ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ را ﺻﺪا ﻣﻲ زﻧﻨﺪ‪ .‬از ﻛﺠﺎ ﻣﻲ ﻓﻬﻤﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻲ ﻛﻲ اﺳﺖ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ‬
‫را ﺻﺪا ﻣﻲ زﻧﻨﺪ؟ ﻟﺒﺎس ﻫﺎ درﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ اﺳﻤﻲ ﺑﺮ ﺟﻴﺐ ﻟﺒﺎس رﺳﻤﻲ ﺷﺎن دارﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﻲ‬
‫ﺑﺨﺸﻴﺪ آﻗﺎ‪ ،‬ﻛﺒﺮﻳﺖ ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻢ‪« .‬‬
‫» ﺑﺮادر! « ﭼﻨﺎن از ﺗﻪ ي ﮔﻠﻮ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻛﺮد ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺧﺲ ﺧﺲ ﻣﻲ اﻓﺘﺎد‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺑﺒﺨﺸﻴﺪ ﺑﺮادر‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﺸﺪم‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ‪« ...‬‬
‫و ﻳﻚ ﻧﺦ ﺳﻴﮕﺎر از ﺗﻮي ﺟﻴﺒﺶ در آورد‪ .‬ﺳﻴﮕﺎر را ﺑﻪ ﺿﺮﺑﻪ دﺳﺖ اﻧﺪاﺧﺖ و ﭘﺎ روﻳﺶ ﻛﺸﻴﺪ‪ » :‬ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮ ﺑﺒﻴﻨﻢ‪ ،‬ﻛﻲ‬
‫اﺟﺎزه داده ﺳﻴﮕﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻲ؟ «‬
‫ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻧﻤﻲ ﺷﺪ دﺳﺖ ﺑﻪ دﻳﻮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﺑﻪ ﭘﻬﻨﺎي دﺳﺖ و ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺳﺮدي ﻛﻪ ﺗﺎ ﺣﺎﻻ ﭘﺸﺘﺶ را ﻳﺦ ﻣﻲ زد آﺑﻲ‬
‫از ﻧﺴﻮج دﻳﻮار ﻣﻲ ﮔﺬﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻛﺴﻲ از در ﻳﺎ ﺷﺎﻳﺪ درﻳﭽﻪ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺣﺎﻻ وﻟﺶ ﻛﻦ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﺧﺪﻣﺘﺶ ﻣﻲ رﺳﻴﻢ‪« .‬‬
‫ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﭼﻪ ﺧﻮب ﻛﻪ دﻳﮕﺮ آﻧﻘﺪر ﻫﺎ ﮔﺮﻓﺘﺎرش ﻧﺒﻮد‪ .‬آﻣﺎده ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﻮد‪ .‬از آﻏﺎز دﻫﻪ اش‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺳﺎﻟﻬﺎ ﻫﻤﻴﻦ‬
‫ﻓﻜﺮ را ﻣﻲ ﻛﺮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ از ﺑﺲ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﻓﻜﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﻣﻲ رﻓﺘﻨﺪ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻏﺮاﻣﺖ ﺑﻪ‬
‫وﻳﺮاﻧﻲ ﺗﻦ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺷﺪ‪ ،‬دﺳﺘﻲ دﺳﺘﻲ و از ﺷﺮم ﺑﺎ ﻛﻼم ﺗﺎوان ﺷﺐ زﻧﺪه داري ﻫﺎ را ﻣﻲ داد‪.‬‬
‫ﺷﻌﺮﻫﺎي اﺟﺎزه ﻧﮕﺮﻓﺖ و ﺑﻌﺪ در آﻣﺪ‪ ،‬ﻣﺨﻔﻲ و دﺳﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺷﺪ‪ .‬آن وﻗﺖ آﻣﺪﻧﺪ ﺳﺮ وﻗﺘﺶ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﺎزﺟﻮ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺧﻮد ﻣﻲ دﻳﺪ ﻛﻪ ﺷﻌﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻫﻢ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﮔﺰﻳﺪه اﻳﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎ را ﺑﺎ » ﻋﺸﺮه ﻣﺸﺌﻮﻣﻪ « ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ دﻫﻪ ﺧﻮدش ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺣﺎﻻ ﻳﻌﻨﻲ دﻫﻪ اش ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد؟‬
‫ﺷﻨﻴﺪه‪ » :‬ﻣﻦ ﻛﺒﺮﻳﺖ دارم‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺎز ﺳﻴﮕﺎر داري روﺷﻨﺶ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﺷﺮﻃﻲ ﻛﻪ اول ﻣﻦ ﺑﻜﺸﻢ‪« .‬‬
‫ﺳﺮﻣﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﺮ ﺑﻪ زﻳﺮ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺣﺮف ﻣﻲ زد‪ .‬ﺣﺘﻲ وﻗﺘﻲ ﺳﺮ ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮد ﻧﺪﻳﺪ ﻛﻪ دﻫﺎن اﻧﮕﺎر ﻧﻘﻄﻪ ﺗﻜﺎن ﺑﺨﻮرد‪ .‬ﺑﺎﻳﺴﺖ او‬
‫ﻫﻢ ﻳﺎد ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﻮرس را در ‪ 52‬ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ‪ ،‬اﻣﺎ ﺣﺎﻻ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺎ ﺣﺎﻻﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﻧﺸﻨﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﻪ‬
‫دﻳﻮار ﭼﻴﺰي ﺑﻜﻮﺑﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﺳﻴﮕﺎر از ﺟﻌﺒﻪ در آورد و دراز ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ ﻧﺼﻔﻪ ﭘﻮﺳﺖ ﻛﺒﺮﻳﺖ در آورد‪ ،‬و ﻳﻚ ﻧﺦ‪ ،‬ﻧﺼﻒ ﻳﻚ ﻛﺒﺮﻳﺖ‪ .‬ﻧﺸﺎﻧﺶ داد‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻲ؟ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺷﺪه اﻳﻢ‪« .‬‬
‫ﺷﻨﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﺒﺮﻳﺖ ﻫﺎ را ﻧﺼﻒ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻴﮕﺎري ﻫﺎ روزي دو ﺑﺎر ﺳﻴﮕﺎر ﻣﻲ ﺑﺨﺸﻨﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ آن ﻫﺎ ﻛﻪ‬
‫ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﺷﺎن ﺗﻤﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬و ﺣﺎﻻ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺻﺪور ﺣﻜﻢ اﻧﺪ‪ :‬ده ﭘﺎﻧﺰده ﺳﺎل و ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻋﺪام‪ ،‬دﺳﺘﻪ دﺳﺘﻪ‪ .‬ﻧﻪ از او‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻋﺪاﻣﺶ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﻳﻚ ﺷﺎﻋﺮ ﻛﻪ اﻋﺪام ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺮاي ﻫﻔﺖ ﭘﺸﺖ ﺷﺎن ﺑﺲ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ‬
‫ﺟﻌﺒﻪ ﺳﻴﮕﺎرش را ﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺮادر ﻧﮕﻬﺒﺎن ﻧﺰده ﺑﻮد ‪ ،...‬آن ﻃﻮر ﻛﻪ ﺳﺮﻣﺪ را زد‪.‬‬
‫ﺳﺮﻣﺪ ﻣﻲ ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ » :‬دو ﺗﺎ ﺑﺮادر ﭘﺎﺳﺪار را ﻛﺸﺘﻪ ام‪ .‬ﻳﻚ ﺳﺎل و ﺳﻪ روز اﺳﺖ اﻳﻨﺠﺎ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﻫﺎ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺧﻮب دروغ ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪« .‬‬
‫ﺑﺎز ﭘﻚ زد ‪ »:‬ﺗﻮ را ﺑﺮاي ﭼﻲ آورده اﻧﺪ؟ «‬
‫ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻛﺮد‪ .‬ﭼﻄﻮر ﺗﺎ ﺣﺎﻻ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد؟ ﺧﻮب‪ ،‬ﺻﻮرﺗﺶ‪ ،‬ﻛﺮك داﺷﺖ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻫﺠﺪه ﻧﻮزده ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎﻫﻮش ﻣﻲ زد‪.‬‬
‫ﺟﺎﻳﻲ اﻧﮕﺎر روي ﺻﻮرﺗﺶ ﻣﻲ ﭘﺮﻳﺪ‪ .‬ﻳﻚ دﻓﻌﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﻋﻴﻨﻜﺶ را ﻧﺪاده اﻧﺪ‪ .‬ﺟﻴﺐ ﻫﺎﻳﺶ را ﻫﻢ ﮔﺸﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي‬
‫ﺧﻮاﻧﺪن ﻣﻲ زد‪.‬‬
‫ﺳﻴﮕﺎر داﺷﺖ ﺑﻪ ﻧﺼﻔﻪ ﻣﻲ رﺳﻴﺪ‪ .‬از ﻗﺪ زدن ﺳﺮﻣﺪ ﻓﻬﻤﻴﺪ‪ :‬ﺑﺎ اﺷﺎره داﺷﺖ از ﺳﺮ ﻓﻴﻠﺘﺮ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ را ﻛﻪ دود ﻣﻲ ﻛﺮد اﻧﺪازه‬
‫ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ » :‬دو ﺗﺎ ﭘﻚ دﻳﮕﺮ ﺟﺎ دارم‪ ،‬ﻧﮕﻔﺘﻲ؟ «‬
‫» ﺑﺮاي ﻋﺸﺮه ﻣﺸﺌﻮ ﻣﻪ «‬
‫» ﭼﻲ؟ «‬
 ‫ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪ .‬ﺳﺮﻣﺪ ﺳﻴﮕﺎر را در ﻛﻮﻧﻪ ﻣﺸﺘﺶ ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻲ ﻛﺮد و از ﻣﻴﺎن ﺳﺮ اﻧﮕﺸﺖ ﻫﺎي ﻏﻨﭽﻪ ﻛﺮده ﭘﻚ ﻣﻴﺰد و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ‬
‫ﺑﺎﻻ رو ﺑﻪ آن ﭘﻨﺠﺮه ﻣﺸﺒﻚ ﺑﺎﻻي ﺳﺮش ﻓﻮت ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﻪ آﻧﻘﺪر ﻛﻪ دﻳﺪه ﺷﻮد‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺣﺎﻻ ﺑﺮف ﻫﻤﻪ‬
‫ﺟﺎ را ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﻓﺮﺧﻨﺪه دارد از ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻧﻤﻲ داﻧﺴﺖ ﭼﻨﺪم ﺑﻴﺮون ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺮود ﻛﻤﻴﺘﻪ دﻳﮕﺮ‪.‬‬
‫» ﺑﺨﻮان ﻳﻜﻴﺶ را‪« .‬‬
‫» ﻳﺎدم ﻛﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪« .‬‬
‫ﺳﻴﮕﺎر را دراز ﻛﺮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻦ‪ ،‬ﭼﺸﻤﻚ ﻛﻪ زدم ﺧﺎﻣﻮﺷﺶ ﻛﻦ‪« .‬‬
‫واﻗﻌﺎ ﻣﻲ ﭼﺴﺒﺪ‪ 52 .‬ﺗﻮي آن ﭼﻬﺎر دﻳﻮاري رﻓﻘﺎ ﺟﻴﺮه ﺑﻨﺪي ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ اول ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ روزي ﺑﻴﺴﺖ ﺗﺎﻳﺶ را ﺑﻜﺸﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺗﺎ ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ ﻛﻢ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻛﻤﻮن ﺿﺮر ﻣﻲ زﻧﻲ‪ .‬ﻛﻤﻮن ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﭘﻮل اداره ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﻼﻗﺎﺗﻲ‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬راﺿﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺨﺼﻮص ﻛﻪ در روزﻫﺎ و ﺷﺐ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﺎرت ﺗﻦ از آن ﻫﻤﻪ ﺧﺮاﺑﻲ ﻣﻲ ﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬رﻋﺎﻳﺘﺶ را‬
‫ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻛﺎر او از ﺷﺐ دوم ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﭼﺎي ﺷﺎن را ﻣﻲ ﺧﻮردﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ ﺳﺎﻛﺖ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮ ﺑﻪ زﻳﺮ‪.‬‬
‫ﺗﻮي ﻫﺮ ﺑﻨﺪ ﻓﻘﻂ دو ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻮﻗﻊ ﺷﺎم ﻳﺎ ﻧﺎﻫﺎر اﺟﺎزه داﺷﺘﻨﺪ ﺗﻮي ﻳﻚ ﺳﻠﻮل ﺟﻤﻊ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺐ ﻫﺎ‪ ،‬و ﺗﺎ ﺧﺎﻣﻮﺷﻲ‬
‫دور ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬داﺷﺖ ﺟﺮﻋﻪ ﺟﺮﻋﻪ ﭼﺎي ﻣﻲ ﺧﻮرد‪ .‬ﻫﻨﻮز ﺳﻴﮕﺎرش ﺟﻴﺮه ﺑﻨﺪي ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺳﻴﮕﺎر دوﻣﻲ اش ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻳﻚ ﭼﻴﺰي ﺑﺨﻮان! ﭼﺮا ﻣﻨﺘﻈﺮي؟ «‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ »:‬ﭼﻲ؟ «‬
‫» ﺷﻌﺮ دﻳﮕﺮ‪« .‬‬
‫و دﺳﺖ دراز ﻛﺮد و در را ﻛﻤﻲ ﺑﺎز ﻛﺮد‪ .‬ﺳﺮد ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮف ﻧﻤﻲ آﻣﺪ‪ .‬اﻣﺎ دﻳﺪه ﺑﻮد ﺣﻮض ﺗﻮي ﺣﻴﺎط ﻛﻮﭼﻚ ﻳﺦ ﺑﺴﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻴﺮه ﻧﻔﺖ ﺷﺎن آﻧﻘﺪر ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﺪ ﻏﺬاﺷﺎن را ﮔﺮم ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻌﺪ ﻋﻼاﻟﺪﻳﻦ را ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ ﺑﻴﺮون و ﺧﺎﻣﻮش‬
‫ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﺷﺐ ﻗﺒﻞ آﻧﻬﺎ ﺣﺮف زده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در و ﺑﻲ در‪ .‬ﻫﻨﻮز زﻳﺮ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ اﺗﻬﺎم ﺣﻤﻞ‬
‫اﺳﻠﺤﻪ ﺗﻮي ﻛﻮه ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪش‪ .‬ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺑﻬﺶ ﺑﺴﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬دﻋﻮاي ﻋﺸﻴﺮه اي ﺑﻮده‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻳﻜﻴﺸﺎن ﻧﻤﺎز ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ و روزﻫﺎ‬
‫ﺗﻮي ﺳﻠﻮﻟﺶ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﺧﻂ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬و روزﻫﺎ ﺗﻮي ﺳﻠﻮﻟﺶ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﺧﻂ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﭼﻲ ﺑﻮد اﺳﻤﺶ؟‬
‫ﭘﺲ ﻣﻨﺘﻈﺮ او ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬از ﻛﺪام ﺷﻌﺮ ﻧﻴﻤﺎ ﺷﺮوع ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺳﻄﻮر ﻳﺎدش ﻧﻴﺎﻣﺪ؟ » زن ﻫﺮﺟﺎﻳﻲ « را ﭼﻨﺪ ﺷﺐ ﺑﻌﺪ‬
‫ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮاﻣﻲ ﭼﻪ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ او ﻛﺮد! داﺷﺖ ﺟﻮراﺑﻲ را ﻧﺦ ﻧﺦ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺳﺮﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮد و ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﺎ ﺷﻨﻴﺪ‬
‫ﻛﻪ ﺗﻮي راه از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪش ﺗﺎ زﻳﺮ زﻣﻴﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺗﻤﺎم ﺳﻴﺒﻴﻠﺶ را ﺗﺎر ﺑﻪ ﺗﺎر ﻛﻨﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎز از اول ﺷﺮوع‬
‫ﻛﺮد‪:‬‬
‫در ﻓﺮو ﺑﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ دﻳﮕﺮ‬
‫ﻫﻮﺳﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻪ دﻳﺪارﻛﺴﻲ‬
‫ﻳﺎدش ﺑﻮد ﺣﺪودا ﻛﻪ ﭼﻪ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻮاﻧﺪ و ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺧﻮب‪ ،‬اﻳﻨﺠﺎ ‪ -‬وﺳﻂ ﻫﺎي ﺷﻌﺮ ‪ -‬ﭼﻨﺪ ﺳﻄﺮي ﻳﺎدم‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ « .‬اﻣﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺪﻫﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﻳﺎ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ .‬ﭼﺎﻳﺶ را ﺟﺮﻋﻪ ﺟﺮﻋﻪ ﻣﻲ ﺧﻮرد‪ .‬و ﺑﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﻨﺪ‬
‫ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﺎﻳﺶ ﭘﺮداﺧﺖ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﺳﻴﮕﺎري دﻳﮕﺮ روﺷﻦ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻬﺮاﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺧﻮب؟ «‬
‫ﺣﺘﻤﺎ ﺑﻪ ﺳﻜﻨﺎت ﭼﻬﺮه ﺗﻌﺠﺒﺶ را رﺳﺎﻧﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻬﺮاﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﺨﻮان! «‬
‫ﻟﻴﻮاﻧﺶ را دراز ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻬﺮاﻣﻲ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻧﺦ و ﺟﻮراب ﺗﺎ ﺑﻪ ﭘﺎﺷﻨﻪ رﺳﻴﺪه را رﻫﺎ ﻛﺮد و ﭼﺎي رﻳﺨﺖ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي او‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬‬
‫ﻣﻲ ﺑﺨﺸﻲ‪ ،‬اول ﭼﺎﻳﺖ را ﺑﺨﻮر ﺑﻌﺪ ﺷﻌﺮ ﺑﺨﻮان‪« .‬‬
‫ﻣﮕﺮ ﻧﻪ ﻣﺮاﺳﻤﺶ ﺑﻮد؟ اول ﺗﺎ ﺧﻄﻲ از ﭘﻴﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻛﺲ از آن ﺗﻠﺦ ﻣﻲ ﭘﻴﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﻌﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮر ﺳﺎﻗﻲ دور ﻣﻲ زد و‬
‫دور ﻣﻲ زد‪ .‬ﮔﻴﺮم ﻳﻚ ﮔﻮش ﻣﺎﻫﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮك ﺑﻪ ﺷﺎﻋﺮ و ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﺑﻪ راوﻳﺶ ﻣﻲ دادﻧﺪ و آن وﻗﺖ ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮر ﻛﻪ ﺑﻴﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺑﻴﺖ راوي ﻳﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﻗﻮال ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺎﻗﻲ دور ﻣﻲ زد و ﻫﺮ ﺑﻴﺖ ﺑﻪ آﺧﺮ دور ﻗﺎف ﻣﻲ رﺳﻴﺪ‪ .‬و ﺑﺎز ﺳﺎﻗﻲ دور ﻣﻲ زد ﺗﺎ‬
‫راوي ‪ ...‬و ﺑﺎز ﻳﻚ ﮔﻮش ﻣﺎﻫﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺷﺎﻋﺮ ﻣﻲ دادﻧﺪ‪ .‬ﭼﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎري ﺷﺪه ﺑﻮد! ﺳﻴﮕﺎر را ﻧﺎﭼﺎر ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮد و ﭼﺎي را‬
‫ﺗﻠﺦ ﭼﻨﺪ ﺟﺮﻋﻪ ﻧﻮ ﺷﻴﺪ‪ .‬و ﭼﻴﺰي ﺧﻮاﻧﺪ ﺑﺎز از ﻧﻴﻤﺎ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻫﻢ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺣﻜﻢ ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ آﻳﻨﻪ واﻗﻌﻴﺖ‬
‫ﺑﻮدن ﻫﻨﺮ و ﺑﺪﻫﻜﺎري ﺷﺎﻋﺮ ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻓﻜﺮ ﻛﺮد او را ﭼﺮا آورده اﻧﺪ؟ ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﻲ رﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺮوﻧﺶ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﮕﺮ‬
‫ﻣﻲ ﺷﺪ ﻛﻨﺎر ﺳﻴﺎﺣﺘﮕﺮ ﻳﺎ اﻳﻦ ﻧﺎدري ﻳﺎ ﻫﺮ ﻛﺪام ﻧﺸﺴﺖ؟ ﺣﺎﻻ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮر ﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﻜﻪ دو روﻳﻪ‬
 ‫ذﻟﻪ اش ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺎﻋﺮ اﻳﻦ ﻋﺼﺮ او ﻧﺒﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﻣﮕﺮ ﻛﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ؟ ﺷﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﺳﺮﻣﺪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻃﻮري ﺳﺮ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ » :‬ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﺖ اﺳﺖ؟ «‬
‫ﺷﻨﻴﺪ » آﻫﺴﺘﻪ ﺣﺮف ﺑﺰن! «‬
‫ﻟﺐ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﻨﻮز ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ‪ .‬ﺷﻨﻴﺪ‪ »:‬ﻧﻮزده ﺳﺎﻟﻢ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﺠﻴﺪه ﺳﺎل‪ ،‬اﻣﺎ ﭼﺮا دروغ ﺑﮕﻮﻳﻢ؟ ﻣﻦ ﻫﺰار و ﻧﻮزده ﺳﺎل و‬
‫ﺳﻪ روزم اﺳﺖ‪«.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻲ در اﻳﻦ ﻳﻚ ﺳﺎل و اﻧﺪي اﻟﻔﻲ ﺑﺮ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻛﻪ ﻣﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ » :‬ﺑﻪ ﻫﺮ اﻟﻔﻲ اﻟﻒ ﻗﺪي ﺑﺮ آﻳﺪ «؟ و اﻳﻦ ﻳﻚ‬
‫اﻟﻒ ﺑﭽﻪ ﻫﻤﺎن اﻟﻒ ﻗﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻨﺎن دو زاﻧﻮ و ﺳﺮ ﺑﻪ زﻳﺮ ﺑﺎ ﭘﻴﺮاﻫﻦ آﺑﻲ ﺧﻂ دار ﻧﺦ ﻧﻤﺎ و اﻳﻦ ﻛﺘﻲ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺷﺎﻧﻪ راﺳﺖ‬
‫وﺻﻠﻪ داﺷﺖ‪ ،‬ﻣﻮي ﺳﺮ ﺗﺮاﺷﻴﺪه‪ ،‬آن ﻫﻢ اﻳﻦ ﻃﻮر ﺑﻠﻨﺪ و ﻛﻮﺗﺎه؟‬
‫وﻗﺘﻲ ﺧﻮاﺳﺖ ﺳﻴﮕﺎر را ﺧﺎﻣﻮش ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻨﻴﺪ‪ » :‬ﺑﺪﻫﺶ ﺑﻪ ﻣﻦ! «‬
‫دﻳﮕﺮ ﻧﮕﺎه ﻧﻜﺮد ﻛﻪ ﺗﻪ ﺳﻴﮕﺎر ﺗﺎ ﻛﺠﺎ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪ‪ ،‬ﺳﺮ ﺑﻪ زﻳﺮ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ » :‬ﺑﺮاي دﺳﺘﺸﻮﻳﻲ ﭼﻜﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺮد؟ «‬
‫» ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﻲ آﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺻﺒﺢ و ﻇﻬﺮ و ﺷﺐ‪ ،‬ﻓﻘﻂ‪ .‬ﺑﺮاي ﻇﻬﺮ ﻣﺎ رﻓﺘﻪ اﻳﻢ‪ .‬اﻣﺎ ﺗﻮ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻲ ﺑﮕﻮﻳﻲ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻲ وﺿﻮ‬
‫ﺑﮕﻴﺮي‪«.‬‬
‫» ﻣﻦ ﻧﻤﺎز ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﻧﻢ‪« .‬‬
‫» ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﻧﻲ؟ «‬
‫ﺳﻴﮕﺎر را از ﻟﺐ ﻏﻨﭽﻪ ﻛﺮدﻫﺎش ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺸﻢ ﻫﺎ ﭼﻪ ﺑﺮﻗﻲ ﻣﻲ زد‪ ،‬در ﺷﻌﺮ ﺑﻪ ﺗﻴﻎ آﺑﺪﻳﺪه اش ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺗﺸﺒﻴﻪ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺗﻪ‬
‫ﺳﻴﮕﺎر ﺑﻪ ﻓﻴﻠﺘﺮ رﺳﻴﺪه و ﻫﻨﻮز دود ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺗﻪ ﺳﻴﮕﺎر ﺑﻪ ﻓﻴﻠﺘﺮ رﺳﻴﺪه و ﻫﻨﻮز دود ﻣﻲ ﻛﺮد‪ » :‬ﭼﭙﻲ؟ «‬
‫» ﻣﻘﺼﻮدت ﭼﻴﺴﺖ؟ «‬
‫» ﭘﺮﺳﻴﺪم ﺑﻪ ﺧﺪا اﻋﺘﻘﺎد داري؟ «‬
‫» اﻳﻦ ﺣﺮف ﻫﺎ ﭼﻴﺴﺖ؟ «‬
‫» ﭘﺮﺳﻴﺪم ﺑﻪ ﺧﺪا اﻋﺘﻘﺎد داري ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﮕﻮ‪« .‬‬
‫در آن ﺻﺪاي آﻫﺴﺘﻪ ﺑﻲ آﻫﻨﮓ و ﻳﻚ ﻧﻮاﺧﺖ ﻧﻔﺮت ﻫﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ وﻗﻔﻪ ﻫﺎي ﺑﻲ دﻟﻴﻞ ﻣﻴﺎن ﻛﻠﻤﺎت ﺑﻮد ‪.‬‬
‫» ﺑﺒﻴﻦ ‪« ...‬‬
‫» ﺑﺒﻴﻦ ﻧﺪارد‪ .‬ﺟﻮاب ﻣﻦ را ﺑﺪه! «‬
‫ﺣﺎﻻ ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬درﻳﭽﻪ ﺑﺎز ﺷﺪ‪ » :‬ﺧﻔﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻳﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ؟ «‬
‫ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﻮد‪ ،‬رو ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﺗﻮي راﻫﺮو داد زد‪ » :‬ﺑﺮادر‪ ،‬اﻳﻦ دو ﺗﺎ ﻣﺪام ﺣﺮف ﻣﻲ زﻧﻨﺪ‪« .‬‬
‫ﺑﺎز ﺷﻨﻴﺪ‪ » :‬ﻧﺘﺮس ﺑﮕﻮ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﻢ‪« .‬‬
‫ﺑﺎﻳﺰﻳﺪ ﺑﻮد ﻳﺎ راﺑﻌﻪ ﻛﻪ ﻣﺤﻤﺪ را ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻋﺸﻖ ﺣﻘﻢ ﭼﻨﺎن ﻓﺮو ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻳﺎ ﻫﺮ ﻏﻴﺮي ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻢ ﭘﺮداﺧﺖ؟‬
‫او ﭼﻨﻴﻦ ادﻋﺎﻳﻲ ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﻠﻤﻪ ﻫﺎ‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﻄﻮري ﻛﻪ ﺑﻠﻨﺪ و ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ اش ﺑﻪ دﺳﺖ او ﺑﻮد و ﺟﺎي ﻗﺎﻓﻴﻪ ﻫﺎ و ﺣﺘﻲ‬
‫ﻧﻮع ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻫﺎ ﭼﻨﺎن ﺗﺨﺘﻪ ﺑﻨﺪش ﻛﺮده اﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺧﻮب‪ ،‬اﻳﻦ ﭘﺮي ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻲ آﻣﺪه ﺑﻮد‬
‫درﺑﻨﺪي ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﻛﻠﻤﻪ اي ﻣﺠﺎﻟﻲ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﭼﻴﺮ ﻏﻴﺮ ﻧﮕﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﻛﻠﻴﺪي اﻧﮕﺎر ﺑﻪ در زدﻧﺪ‪ » :‬ﭼﺸﻢ ﻫﺎﺗﺎن را ﺑﺒﻨﺪﻳﺪ‪« .‬‬
‫دﻳﺪ ﻛﻪ ﺳﺮﻣﺪ رو ﺑﻪ دﻳﻮار اﻳﺴﺘﺎده اﺳﺖ دارد ﻣﻲ زﻧﺪ‪ .‬از او ﭘﺎرﭼﻪ اي دو ﻻﻳﻪ ﺑﻮد ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛﺶ‪ .‬ﭼﺸﻢ ﺑﻨﺪ ﺳﺮﻣﺪ ﺳﻴﺎه‬
‫ﺑﻮد‪ .‬از ﭘﻮﺗﻴﻦ ﻫﺎ ﻓﻬﻤﻴﺪ دو ﺗﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﻮﻣﻲ ﺑﻌﺪ آﻣﺪ‪ .‬ﻛﻔﺶ ﭘﺎﻳﺶ ﺑﻮد ﺑﺎ ﺷﻠﻮار ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ‪ .‬رو ﺑﻪ دﻳﻮار‪ ،‬ﺳﺮﻣﺪ ﺳﻼم ﻛﺮد‪،‬‬
‫ﭼﻘﺪر ﺧﻮب ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ درﺳﺖ روي اﺳﺘﺨﻮان ﺳﺎق ﭘﺎ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻧﻮك ﻛﻔﺶ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﭘﻴﭽﻴﺪ‪.‬‬
‫» ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮ! «‬
‫دﺳﺖ ﺑﻪ دﻳﻮار ﻳﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ و ﺷﺎﻳﺪ ﻛﺴﻲ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﮔﻔﺖ‪ » :‬اﻳﻦ را ﺑﻴﺎرﻳﺪش‪ ،‬ﺗﻮ ﻫﻢ ﺑﻨﺸﻴﻦ! «‬
‫ﻣﻲ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪش‪ .‬اﻣﺎ ﻧﻪ آﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬از راﻫﺮو ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﮔﺬﺷﺖ ﭘﺎﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪ آدﻣﻬﺎﻳﻲ‬
‫ﺧﻮرد‪ ،‬ﺧﻮاﺑﻴﺪه ﻳﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ؛ ﻧﺎﻟﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻫﻢ ﻣﻲ ﺷﻨﻴﺪ و ﺣﺘﻲ آن ﻛﻪ ﻣﻲ ﺑﺮدش ﭘﺎ و ﮔﺎﻫﻲ دﺳﺘﻲ ﺗﻜﺎن ﻣﻲ داد‪ ،‬ﻃﻮري‬
‫ﻛﻪ او ﻟﻨﮕﺮ ﻣﻲ ﺧﻮرد‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﻫﻢ اﻓﺘﺎد ﻛﻪ دو دﺳﺖ آدﻣﻲ ﺧﻔﺘﻪ ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﻧﮕﻬﺶ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎ آداب ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﺷﺎن ﻫﻢ‬
 ‫آﺷﻨﺎ ﻧﺒﻮد‪ .‬در ﻛﺪام رﺳﺎﻟﻪ ﺷﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮد؟ ﻣﻮﻗﻊ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﺑﺎزﺟﻮ ﻣﻲ ﻛﺮد و ﻳﻚ ﺑﺎر ﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ‬
‫ي ﭘﺮﺳﺸﻲ رو ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ دﻳﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ دو ﭼﺸﻢ ﺳﻮراخ ﻳﻚ ﻛﻴﺴﻪ ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و آن ﺣﺮف ﻫﺎ ﻫﻢ از ﺳﻮراﺧﻲ ﺑﻪ‬
‫ﺟﺎي دﻫﺎن ﻣﻲ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻗﺒﺎ داﺷﺖ‪ ،‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﺎن ﺟﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﻜﻢ ﺗﻌﺰﻳﺮ دادﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ ي دروغ او ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﻣﺮادش از ﻋﺸﺮه ي ﻣﺸﺌﻮﻣﻪ دﻫﻪ ي ﺧﻮدش ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺸﻤﺮد‪ .‬ﻫﻤﺎن ﺟﺎ ﻣﻲ زدﻧﺪ‪ .‬ﻛﻨﺎر ﻫﻤﺎن داﻻن ﺑﻲ‬
‫اﻧﺘﻬﺎ و ﻏﺮﻗﻪ در آدم ﻫﺎي ﺧﻔﺘﻪ و ﻧﻴﻢ ﺧﻔﺘﻪ و ﻧﺸﺴﺘﻪ و ﮔﺎه ﻧﺎﻻن‪ .‬ﻧﺸﺴﺘﻪ و ﺑﻪ ﭘﺸﺖ زدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺪﻳﺪ ﻛﺪام ﻣﻲ زد‪ .‬و ﻛﺪام‬
‫ﻣﻲ ﺷﻤﺮد‪ .‬ﻣﮕﺮ ﻣﻬﻢ ﺑﻮد؟ ﻫﻤﺎن دﺳﺘﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﺘﺎب ﺳﻮزان را ﺣﻜﻢ ﻓﺮﻣﻮده ﺑﻮد ﻳﺎ ﻫﻤﺎن دﻫﺎن ﻛﻪ ﻗﺘﻞ ﻫﻤﻪ ي ﻣﺮدان‬
‫ﻗﺒﻴﻠﻪ ي ﺑﻨﻲ ﻗﺮﻳﻈﻪ را ﺣﻼل ﻛﺮده و زﻧﺎن و ﻛﻮدﻛﺎﻧﺸﺎن را ﺑﺮده ﻛﺮد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻫﻤﺎن دو ﺳﻪ ﺿﺮﺑﻪ ي اول ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﺗﺎ‬
‫دﻫﺎن ﺑﻪ ﻓﺮﻳﺎد ﺑﮕﺸﺎﻳﺪ‪ .‬از ﺣﺪ ﺗﺤﻤﻠﺶ ﺑﻴﺮون ﺑﻮد‪ .‬از ﭘﺎﻳﻴﻦ ﭼﺸﻢ ﺑﻨﺪ زﻳﺮ ﺷﻠﻮار راه راه ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻲ را دﻳﺪ ﻛﻪ ﻗﺮآﻧﻲ ﺑﻪ‬
‫دﺳﺖ داﺷﺖ‪ .‬ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺛﻮاب ﻫﺮ ﺿﺮﺑﻪ از ﻧﻤﺎز و روزه ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ « .‬آﻧﺠﺎ‪ 52 ،‬ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﭼﻬﻞ و ﻳﻚ‪ ،‬دﻫﺎﻧﺶ را ﻣﻲ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﺟﺎ آزاد ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻓﺮﻳﺎد ﺑﻜﺸﺪ‪ .‬ﺣﺘﻤﺎ ﻛﻼﻫﻚ ﺻﺪا ﺧﻔﻪ ﻛﻦ ﻛﻪ ﺻﺪا را ﺑﻪ درون ﮔﻮش و‬
‫ﺣﺘﻲ ﺣﻠﻘﻮم ﺑﺮ ﻣﻲ ﮔﺮداﻧﺪ ﺑﻪ دردﺷﺎن ﻧﻤﻲ ﺧﻮرد‪ .‬ﺑﺎ ﭼﻴﺰي ﻣﺜﻞ ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ ﭼﺮﻣﻲ ﻣﻲ زدﻧﺪ‪ .‬و ﻣﺤﻜﻢ ﻧﻪ آﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﺘﺎﺑﻲ زﻳﺮ ﺑﻐﻠﺶ ﺑﺎﺷﺪ و در زدن ﻧﻴﻔﺘﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻲ ﻫﻮش ﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺷﻤﺎرش را دﻧﺒﺎل ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﺎز راه‬
‫راه ﭘﺎﭼﻪ ي زﻳﺮ ﺷﻠﻮاري را دﻳﺪ‪ ،‬ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﺑﺎزﺟﻮ ﻧﺸﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪش‪ ،‬ﺧﻮدﻛﺎر ﺑﻪ دﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﻨﻴﺪ‪ » :‬وﻗﺘﻲ ﺑﺮ ﻣﻲ ﮔﺮدي‪ ،‬ﻳﺎدت ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﺸﻢ ﺑﻨﺪت را درﺳﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻲ‪ .‬ﻓﻬﻤﻴﺪي؟ «‬
‫ﺑﻠﻪ‪ ،‬اﻳﻦ را ﺑﻪ ﻫﺮ اﻟﻔﻲ ﺷﻨﻴﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎز ﻫﻤﺎن ﻛﺎﻏﺬ ﺗﺎزه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ اوﻟﻴﻦ ﺳﻮال‪:‬‬
‫س‪ :‬ﭼﻪ دﻳﻨﻲ داري؟‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﭙﺮﺳﺪ ﻣﮕﺮ ﻧﮕﻔﺘﻪ اﻳﺪ ﺗﻔﺘﻴﺶ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻣﻤﻨﻮع اﺳﺖ و ﺣﺎﻻ ﺟﻮاﺑﺶ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﺑﻴﻀﻪ ي‬
‫اﺳﻼم ﻫﺮ ﺣﻜﻤﻲ روا ﺑﻮد ﻣﻲ داﻧﺴﺖ‪ » .‬وﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ « را ﻫﻤﺎن ﺳﺎل ﭼﻬﻞ و ﭼﻨﺪ ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎورش ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬
‫ج‪ :‬ﻣﻦ ﺷﺎﻋﺮم‪.‬‬
‫و ﺧﻮدﻛﺎر را ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ اﻳﻦ رﮔﻪ ي دردي ﻣﻲ اﻳﺴﺘﺎد ﻛﻪ از اﻋﻤﺎق ﺷﺮوع ﻣﻲ ﺷﺪ – اﮔﺮ ﺑﺸﻮد‬
‫اﺳﻤﺶ را ﻣﺪﻳﻨﻪ ي ﺗﻦ ﮔﺬاﺷﺖ و ﻳﻚ ﺳﺮش ﺑﻪ اﻗﺼﺎي ﺳﻤﺮﻗﻨﺪ ﮔﻨﺪﻣﻨﺪ ﻣﻲ رﺳﻴﺪ و اﻳﻦ ﺳﺮش ﺑﻪ ﻧﺎﻛﺠﺎ‪ .‬او ﻫﻢ ﺗﺒﺎري‬
‫داﺷﺖ‪ ،‬ﺳﻠﺴﻠﻪ در ﺳﻠﺴﻠﻪ‪ ،‬ﺳﻠﻒ در ﺳﻠﻒ و رﺷﺘﻪ ﮔﺮﭼﻪ اﻏﻠﺐ ﻳﻜﻲ ﺑﻮد اﻣﺎ ﮔﺎﻫﻲ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﺗﺴﻤﻪ اي دو ﺗﺎر ﺑﻮد ﺑﻪ دو‬
‫رﻧﮓ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﺑﺮ ﻣﻲ ﮔﺸﺖ ﭼﺸﻢ ﺑﺴﺘﻪ و از ﻣﻴﺎن ﭘﺎﻫﺎ و ﮔﺎه ﭘﺎ ﻧﻬﺎده ﺑﺮ راﻧﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺪ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ را ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ .‬اﻣﺎ‬
‫ﭼﺸﻢ ﺑﻨﺪ را ﻛﻪ ﮔﺸﻮدﻧﺪ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮﻧﺪ و ﻫﺮ ﭼﻬﺎر ﻣﺜﻞ ﺳﺮﻣﺪ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ؛ دو در ﺳﻪ ﻛﻨﺞ ﺑﺎﻻ و ﻳﻜﻲ‬
‫ﻫﻢ روﺑﺮوي آﻧﺠﺎ ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﺟﺎي او ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻢ او ﮔﺮﻓﺘﺶ وﻗﺘﻲ ﻧﺸﺴﺖ ﺗﺎ درد را در داﻳﺮه ي ﺗﻦ ﺧﻮدش ﺑﭙﻴﭽﺎﻧﺪ و ﻳﺎ ﺷﺎﻳﺪ‬
‫ﺧﻔﻪ ﻛﻨﺪ ﺑﺮ دو زاﻧﻮ ﺧﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن روﺑﺮوﻳﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺧﺸﻚ ﺑﺸﻮد ﺑﺪﺗﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﻌﻲ ﻛﻦ ﺗﻜﺎن ﺑﺨﻮري و ﺑﺎ‬
‫دﺳﺘﺖ ﻫﻢ دﺳﺖ ﺑﻜﺶ‪« .‬‬
‫ﺳﺮﻣﺪ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺗﻮ را ﺧﺪا ﺣﺮف ﻧﺰﻧﻴﻢ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺮف زدن ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﻼ را ﺳﺮ اﻳﻦ ﭘﻴﺮﻣﺮد آوردﻧﺪ‪« .‬‬
‫ﺧﻢ و راﺳﺖ ﺷﺪ‪ .‬دﺳﺖ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻜﺸﺪ‪ .‬ﭘﺲ اﻳﻨﺠﺎ دﻳﮕﺮ از ﺷﻌﺮ ﺧﻮاﻧﻲ ﺧﺒﺮي ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻳﺎ ﻣﺜﻞ آن ﺑﻼﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ‬
‫ﺳﺮش آﻣﺪ ﻛﻪ ﻣﺠﺒﻮرش ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬آن ﻫﻢ ﺑﺎ ﺟﻴﺮه ي روزي ﻓﻘﻂ ﺳﻪ ﺳﻴﮕﺎر‪ ،‬ﻫﺮ ﺷﺐ ﻳﻜﻲ و ﮔﺎﻫﻲ ﺣﺘﻲ ﭼﻨﺪ داﺳﺘﺎن‬
‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮاﻣﻲ ﺑﺤﺚ ﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﺷﺎن ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮرﻫﺎ ﺷﺮوع ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ » :‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻦ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺗﺨﺼﺼﻲ‬
‫ﻧﺪارم‪ ،‬اﻣﺎ ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻲ ﻛﻪ ﺷﻌﺮ ﻳﺎ داﺳﺘﺎن ﺑﺎﻳﺪ ‪« ...‬‬
‫ﺗﺎ ﻳﻚ ﺷﺐ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﻦ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻢ ﺑﺪون ﺟﺮﻋﻪ ﺟﺮﻋﻪ ﺧﻮردن اﻳﻦ ﭼﺎي ﻳﺎ ﻣﺜﻼ ﻳﻜﻲ دو ﭘﻚ ﺳﻴﮕﺎر ﺗﻤﺮﻛﺰ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻢ‪« .‬‬
‫ﻛﻲ ﺑﺮ ﺟﻴﺮه اش اﻓﺰودﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﻣﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﻋﺼﺮﻫﺎ دور ﺣﻴﺎط ﻛﻮﭼﻚ‪ ،‬دور آن ﺑﺎﻏﭽﻪ ي ﻣﺮﺑﻊ وﺳﻂ ﺗﻨﻬﺎ ﻗﺪم ﺑﺰﻧﺪ‪.‬‬
‫دﻳﮕﺮ آداب زﻧﺪﮔﻲ ﺷﺎن ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬او راه ﻣﻲ رﻓﺖ و راه ﻣﻲ رﻓﺖ و ﻫﻲ ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﺮد از ﻛﻲ ﺑﮕﻮﻳﺪ و ﭼﻪ و ﻳﺎدداﺷﺖ ﻣﻲ‬
‫ﻛﺮد‪ ،‬اﻏﻠﺐ ﭼﻨﺪ ﻛﻠﻤﻪ ﺗﺎ ﺧﻼﺻﻪ ﻳﺎدش ﺑﻤﺎﻧﺪ و آﻧﻬﺎ ﻫﺮﻳﻚ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﺳﻼﻣﻲ – ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻮد – ﺧﻂ ﻣﻲ‬
‫ﻧﻮﺷﺖ و ﻧﻬﺞ اﻟﺒﻼﻏﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮاﻣﻲ ﻃﻨﺎب ﻣﻲ زد‪ .‬ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮ ﻫﻢ ﻳﻚ ﻛﺎري ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ‪ ،‬رﺧﺖ ﻣﻲ ﺷﺴﺖ و ﻳﻜﻲ‬
‫دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﻧﻮﺑﺘﺶ ﺑﻮد ﺗﻮي ﺳﻠﻮﻟﺶ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﻛﺘﺎب ﭘﻨﻬﺎن ﻛﺮده را ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪ .‬آﺧﺮش ﻫﻢ ﻧﻔﻬﻤﻴﺪ ﻛﺠﺎي ﺳﻠﻮل ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻲ‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻫﺮ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺮاي ﺗﻔﺘﻴﺶ ﻣﻲ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي او ﻫﻢ وﻗﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎز ﺑﺮ ﺧﻮد ﺧﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺑﺪ ﺟﻮري زده اﻧﺪ؟ «‬
‫ﺑﻌﺪ ﻫﻢ اﺳﻤﺶ را ﮔﻔﺖ‪ .‬ﻳﺎدش ﻧﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺮﻣﺪ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺣﺮف ﻣﻲ زدﻳﻢ‪« .‬‬
‫و ﺑﺎز ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ‪ ،‬و اﻳﻦ ﻃﻮر ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺷﺎن‪ .‬وﻗﺖ ﻏﺬا ﺧﻮردن ﻳﺎ ﺗﻮي ﺻﻔﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي دﺳﺘﺸﻮﻳﻲ ﻣﻲ رﻓﺘﻨﺪ و ﮔﺎﻫﻲ وﺿﻮ‪،‬‬
‫ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻫﺮ ﻛﺪام ﭼﻪ ﻛﺎره اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮا ﺑﻪ او ﻣﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪:‬‬
‫» ﻣﻦ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ را ﻧﮕﻔﺘﻢ‪ ،‬ﻧﻤﻲ ﮔﻮﻳﻢ‪ ،‬ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ اﮔﺮ ﺗﻮﺑﻪ ﻧﺎﻣﻪ را اﻣﻀﺎ ﻛﻨﻲ آزادت ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬دروغ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻣﻲ‬
‫رﺳﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺧﻮب اﮔﺮ ﺗﻮﺑﻪ ﻛﺮده اي ﻳﺎاﷲ ﺑﮕﻮ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﺣﺘﻲ ‪ ...‬ﻣﻲ داﻧﻲ ﺑﻌﻀﻲ ﺣﺎﻻ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻳﻚ ﭘﺎ ﺑﺎزﺟﻮ‪ ،‬ﻣﺜﻞ رﻓﻴﻖ‬
‫ﺧﻮدم‪ .‬اﺻﻼ او دارد ﺳﻴﻦ ﺟﻴﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪« .‬‬
‫ﻳﺎ ﺑﺎز ‪ ...‬ﭼﻘﺪر ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻘﺪر ﻫﺴﺖ؟ ﺷﺐ‪ ،‬اﻧﮕﺎر او ﻫﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ ﺳﻮزن ﺑﻪ او داد و ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻲ ﺷﻌﺮﻫﺎﻳﺖ را‬
‫روي ﻫﺮﭼﻪ دﺳﺘﺖ آﻣﺪ ﺑﻨﻮﻳﺴﻲ‪« .‬‬
‫» ﻛﺎﻏﺬ ﻧﺪارم‪« .‬‬
‫» ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺟﻌﺒﻪ ي ﺳﻴﮕﺎرت‪« .‬‬
‫ﺳﻪ ﺗﺎﻳﻲ ﺑﺮ ﻳﻚ دﻧﺪه دراز ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﻳﻜﻲ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﺎ ﭼﻤﺒﺎﺗﻤﻪ زده ﺑﻮد ﺗﺎ ﻧﻮﺑﺖ ﺧﻮاﺑﻴﺪﻧﺶ ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﺳﺮﻣﺪ‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺗﻮ را ﺑﻪ ﺧﺪا ﺣﺮف ﻧﺰﻧﻴﺪ‪« .‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﻧﻮﺑﺘﺶ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﻤﺒﺎﺗﻤﻪ زده ﺑﺮ ﺳﺮ آﻧﻬﺎ ﺑﻨﺸﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺷﻌﺮي ﭼﻴﺰي ﻳﺎدت ﻫﺴﺖ؟ «‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺧﻮاﻫﺶ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ‪ ،‬ول ﻛﻦ ﺑﮕﻴﺮ ﺑﺨﻮاب‪« .‬‬
‫» ﻣﻦ ﻓﺮدا ﻳﺎ ﭘﺲ ﻓﺮدا اﻋﺪام ﻣﻲ ﺷﻮم‪ .‬ﺣﻜﻢ اﺑﻼغ ﺷﺪه‪« .‬‬
‫ﺳﺮ ﻧﻬﺎده ﺑﺮ زاﻧﻮ از دور ﺗﺮﻳﻦ ﺷﻌﺮي ﻛﻪ ﺑﺪﻳﻦ زﺑﺎن ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮري‪:‬‬
‫ﺷﺎد زي ﺑﺎ ﺳﻴﺎه ﭼﺸﻤﺎن ﺷﺎد ‪ /‬ﻛﻪ ﺟﻬﺎن ﻧﻴﺴﺖ ﺟﺮ ﻓﺴﺎﻧﻪ و ﺑﺎد‬
‫ز آﻣﺪه ﺗﻨﮕﺪل ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻮد ‪ /‬وز ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﻜﺮد ﺑﺎﻳﺪ ﻳﺎد‬
‫ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ‪:‬‬
‫ﺑﺎد و اﺑﺮ اﺳﺖ اﻳﻦ ﺟﻬﺎن اﻓﺴﻮس ‪ /‬ﺑﺎده ﭘﻴﺶ آر ﻫﺮﭼﻪ ﺑﺎدا ﺑﺎد‬
‫ﺳﺮﻣﺪ ﻏﺮﻳﺪ‪ » :‬ﺑﮕﺬار ﺑﺨﻮاﺑﻴﻢ‪« .‬‬
‫ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﺎ ﻛﻪ وﻗﺘﺶ را ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪« .‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺟﺎي ﺳﻴﻪ ﭼﺸﻤﺎن ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﻣﻲ ﺷﻮد ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺳﻴﻪ ﭼﺸﻢ ﺷﺎﻳﺪ ﺣﺰب ﻳﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺎن ﺑﻮده‪« .‬‬
‫ﺳﺮﻣﺪ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ » :‬ﻣﺎل ﺗﻮ ﭼﻲ؟ «‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﻦ ﺷﺎﻋﺮم‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ‪« .‬‬
‫ﺑﺎز ﻫﻤﺎن اوﻟﻲ ‪ -‬اﺳﻤﺶ ﭼﻲ ﺑﻮد؟ ‪ -‬ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﺨﻮان‪ .‬اﺳﻤﺶ ﭼﻲ ﺑﻮد؟ «‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻏﺰل‪« .‬‬
‫» ﻫﻤﻴﻦ را ﺑﺨﻮان‪« .‬‬
‫ﺧﻮاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻜﻲ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻲ ﻣﺎ وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ردﻳﻒ ﻣﺎن ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﻢ اﻳﻦ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﻢ؟ «‬
‫اﻧﮕﺎر ﻛﻪ از ﺣﻠﻘﻮم ﺑﻬﺮاﻣﻲ ﺳﺨﻦ ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ » :‬اﻳﻦ ﺷﺎﻋﺮ ﻫﺎ و داﺳﺘﺎن ﻧﻮﻳﺲ ﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﺣﺮف ﻣﻲ زﻧﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮ را ﻧﻤﻲ ﮔﻮﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻳﻜﻲ ﻛﻪ اول ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﭼﻴﺰ ﻫﺎ اﻓﺘﺎدم ﺗﻮي اﻳﻦ ﺧﻂ‪ .‬ﭘﺸﻴﻤﺎن ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﻓﻬﻤﻴﺪم اﻳﻦ ﻫﺎ ﻓﻘﻂ وﺳﻴﻠﻪ اﺳﺖ‬
‫ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ آرﻣﺎن ﻣﺎن‪« .‬‬
‫ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ » :‬ﭼﻪ آرﻣﺎﻧﻲ؟ «‬
 ‫ﺑﺎ ﺗﻌﺠﺐ ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﺎ ده ﺳﺎل ﺑﻬﺶ دادﻧﺪ و ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎه ‪ 57‬ﺑﺎز ﻫﻢ دﻳﺪش‪ ،‬زﻳﺮ اورش اﻧﮕﺎر اﺳﻠﺤﻪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺣﺎﻻ ﭼﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻲ؟ ﻛﺘﺎب ﻫﺎﻳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮب ﻓﺮوش ﻣﻲ روﻧﺪ‪« .‬‬
‫ﭘﺸﺖ ﺟﻠﺪ ﺳﻔﻴﺪ زده ﺑﻮدﻧﺪ و ورق زر رو ﺑﻪ ﺑﺮادران ﻣﻲ اﻳﺴﺘﻨﺪ ﻓﺮﻳﺎد ﺑﺰﻧﻨﺪ ‪ ...‬ﻧﻪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﻲ داﻧﻲ‪ ،‬ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﻛﺮد‪« .‬‬
‫ﺣﺘﻤﺎ ﺳﺮﻣﺪ ﮔﻔﺖ‪ » :‬اﻧﺘﺨﺎب؟ «‬
‫ﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺶ زد‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻛﻪ ﺳﻮزن ﺑﻬﺶ داده ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺘﻲ وﻗﺘﻲ از دﺳﺘﺸﻮﻳﻲ ﺑﺮ ﻣﻲ ﮔﺸﺖ‪ ،‬وﺿﻮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﺎﻏﺬ ﭼﻬﺎر‬
‫ﺗﺎ ﺷﺪه ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻛﻒ دﺳﺖ ﺗﻮي ﺟﻴﺒﺶ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺑﺎر ﻏﺰل ﺧﻮاﻧﺪ و ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺑﺨﻮاﺑﻴﺪ‪« .‬‬
‫ﻧﻮﺑﺘﺶ ﻛﻪ ﺷﺪ ﺳﺮﻣﺪ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ و ﺟﺎي او ﻧﺸﺴﺖ و او ﺗﻮي ﺧﻮاب ﻫﻤﻪ اش ﻫﻤﺎن ﭼﻤﻨﺰار ﺑﻲ اﻧﺘﻬﺎ ﭘﺮ از ﺳﺮو را دﻳﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺣﻀﻮر ﺑﺎد را از ﺣﺮﻛﺖ دور و ﺑﻠﻨﺪ ﺳﺮوﻫﺎ ﻣﻴﺸﺪ ﺣﺪس زد‪ .‬و او ﺟﺎﻳﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﻲ داﻧﺴﺖ ﺣﺘﻲ ﻧﻴﺴﺘﺶ‪ .‬ﺑﺎ ﻟﮕﺪ ﺑﺮادري‬
‫ﺑﻴﺪار ﺷﺪ‪:‬‬
‫» ﻧﻤﺎز ﻛﻪ ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﻧﻲ‪ ،‬دﺳﺘﺸﻮﻳﻲ ﻫﻢ ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﻫﻲ ﺑﺮوي؟ «‬
‫ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﺑﻮد‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﭼﺸﻢ ﺑﻨﺪش را ﺑﺎز ﻛﺮد ﻛﺴﻲ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺳﺮﻣﺪ‪ .‬ﺻﺪاي اذان ﻣﻐﺮب ﻣﻲ آﻣﺪ‪ .‬ﭼﺮا‬
‫ﻧﺸﻨﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﺷﺎﻳﻊ ﻧﺸﺪه ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﭘﺸﺖ و ﭘﻨﺎه ﻫﺎ ﺣﺘﻲ ﭘﺸﺖ ﺑﻨﺪ ﻫﺎ ﻛﺎر را ﺗﻤﺎم ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ؟ ﺷﺎم ﻧﺎن ﺑﻮد و ﻳﻚ‬
‫ﺗﻜﻪ ﭘﻨﻴﺮ‪ ،‬ﺳﻬﻢ دو ﻧﻔﺮ ‪ .‬ﺗﻮي ﻫﻤﺎن ﻛﺎﺳﻪ ﺷﺎن ﻫﻢ ﭼﺎي رﻳﺨﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﺴﺘﻪ ﺑﻮدش‪ .‬آداب ﺷﺎن ﻫﻤﻴﻦ ﭼﻴﺰ ﻫﺎ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺣﺴﺮت اﺳﺘﻜﺎن ﮔﺮم را ﺣﺘﻲ ﺑﻪ دل ﺷﺎن ﻣﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﮕﺮ ﻧﻪ آزادﮔﺎن را ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮرﻫﺎ ﻣﻮاﻟﻲ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ؟ ﭘﺲ ﻳﻜﻲ‬
‫ﺑﺮ ﻣﻲ ﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺪ ﺣﺘﻤﺎ‪ .‬ﺳﻪ ﺳﻴﮕﺎر ﻫﻢ ﺳﻬﻢ او ﺑﻮد‪ .‬از ﻛﺒﺮﻳﺖ ﻛﻪ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ » :‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺑﺮادر دارد‪ ،‬وﻗﺘﻲ آﻣﺪ‬
‫ﺑﻬﺶ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻴﻢ‪ « .‬ﺗﻮي ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﺳﻴﮕﺎر اوﻟﺶ را روﺷﻦ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺣﺎج آﻗﺎ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻌﻨﻲ ﺷﻌﺮ‬
‫ﻫﺎ را ﺑﻔﻬﻤﺪ‪ .‬ﻏﺰﻟﻲ ﻫﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ از او ﻧﺒﻮد و ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺜﻼ ﺳﺮو ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻳﺎ ﺑﺎغ از او ﻧﺒﻮد و ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﻨﺘﺪ‬
‫ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺜﻼ ﺳﺮو ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻳﺎ ﺑﺎغ دﻳﺪه ﻏﺎرت ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻪ؟ اﻳﻦ ﺑﺎر ﭼﺸﻢ ﺑﺴﺘﻪ رو ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎ ﻛﻴﺴﻪ‬
‫اي ﺑﺮ ﺻﻮرت داﺷﺖ‪ .‬اﻧﮕﺸﺘﺮ ﻋﻘﻴﻖ ﺑﻪ اﻧﮕﺸﺖ ﻛﻮﭼﻜﺶ ﺑﻮد‪ .‬آﺳﺘﻴﻦ ﻗﺒﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﺮا ﺑﺪاﻧﻨﺪ؟ ﺷﻨﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ از‬
‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن و ﺣﺘﻲ ﺷﺎﻋﺮان ﺑﻪ ﻗﻢ ﻣﻲ روﻧﺪ ﺗﺎ درس ﺷﺎن ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬او را ﻛﺠﺎ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﭘﺮي اش ﺣﺎﻻ ﻓﺮﺷﺘﻪ اي ﮔﭽﻲ‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻮﻧﻲ ﭘﻴﭻ ﺷﺪه و ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﺑﺮ ﺳﺮ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫» اﮔﺮ ﻫﻤﻜﺎري ﻧﻜﻨﻲ ﺑﻪ ﺣﻜﻢ ﺷﺮع ﻣﺠﺒﻮرﻳﻢ ﺗﻌﺰﻳﺮت ﺑﻜﻨﻴﻢ‪« .‬‬
‫آن روز ﺧﺒﺮي ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺳﻮﻣﻴﻦ روز ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎز ﺗﻌﺰﻳﺮ ﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﺧﻮاﺑﻴﺪه ﺑﺮ ﺗﺨﺘﻲ ﺑﺎ دﺳﺖ و ﭘﺎي ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺮ ﻣﻴﻠﻪ ﻫﺎي دو‬
‫ﺳﺮ و ﺑﺮ ﻛﻒ ﭘﺎ و ﺳﺎق ﭘﺎﻫﺎ‪ .‬ﺳﺮﻣﺪ ﻣﺠﺒﻮرش ﻛﺮد دراز ﺑﻜﺸﺪ و آن وﻗﺖ ﺑﺮ ﻣﺎﻫﻴﭽﻪ ﻫﺎﻳﺶ ﭘﺎ ﻛﻮﺑﻴﺪ و ﺑﻌﺪ ﭘﺎﻫﺎﻳﺶ را‬
‫دﺳﺖ ﻣﺎﻟﻴﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ زﻳﺮ ﺑﺎﻟﺶ را ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ دور ﺳﻠﻮل راه ﺑﺮود‪ ،‬ﻳﺎ ﭘﺎ ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬از دﻳﺪن ﺳﺮﻣﺪ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻤﻲ داﻧﺴﺖ‬
‫آﻧﻬﺎي دﻳﮕﺮ ﻛﺠﺎﻳﻨﺪ‪ » .‬ﺷﺎﻳﺪ رﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﺑﻨﺪ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ « .‬ﺑﻌﺪ ﻓﺮدا اﻧﮕﺎر ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮﻣﺪ از ﻗﺒﻞ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ‬
‫ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﻴﺴﺖ‪ .‬دو ﺗﺎ ﺷﺎن ﺑﺮادر ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ دو ﻗﻠﻮ ‪ ،‬اﻣﺎ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﺒﺎره ﻧﻔﻬﻤﻴﺪ ﭼﺮا ﭘﺮﻳﺪﻧﺪ و ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ را ﺑﻐﻞ‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و ﭼﻴﺰ ﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﻪ زﻣﺰﻣﻪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻓﻬﻤﻴﺪ دارﻧﺪ از ﻫﻢ ﻋﺬر ﺧﻮاﻫﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ ﺧﻮاﺑﻴﺪ‬
‫و ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﺎﻻي ﺳﺮش ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻴﭻ ﻛﺪام ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﺪﻧﺪ ﺑﺨﻮاﺑﻨﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم ﺷﺐ‪ ،‬در دو ﻛﻨﺞ‪ ،‬ﺑﺮ ﺳﺮ آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻨﻴﺪ‪ » :‬ﺧﻴﻠﻲ دردت آﻣﺪ؟ «‬
‫» ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ داداش‪« .‬‬
‫ﺳﺮﻣﺪ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﻲ ﮔﺬارﻳﺪ ﺑﺨﻮاﺑﻴﻢ ﻳﺎ ﻧﻪ؟ «‬
‫ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ .‬ﺳﻪ ﺷﺐ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷﻌﺮﻫﺎﻳﻲ ﻫﻢ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ داﺳﺘﺎﻧﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد‪ ،‬از ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ و ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻴﺘﻲ ﻳﺎد‬
‫آﻣﺪه را ﭼﺎﺷﻨﻲ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬دﻳﮕﺮ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻟﺐ ﺑﺴﺘﻪ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺧﻮاﺑﺶ ﺑﺮد‪ .‬ﺣﺘﻲ وﻗﺘﻲ ﺑﻴﺪار ﺷﺪ و‬
‫دﻳﺪ ﻫﻨﻮز ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬دراز ﺑﻪ دراز‪ ،‬ﻣﺰاﺣﻢ ﺷﺎن ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺗﻤﺎم روز زﻳﺮ ﻳﻚ ﭘﺘﻮي اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻫﺎي ﭼﺮك ﻛﺮده ﻛﻨﺎر ﻫﻢ‬
‫ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻏﺮوب ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪﻧﺪ و ﮔﻮش ﺑﺮ دﻳﻮار ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲ ﺷﻤﺮدﻧﺪ‪ .‬او ﻫﻢ ﺷﻨﻴﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﺑﻴﺮون ﺷﻨﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﻧﮕﺎر‬
‫ﻛﺎﻣﻴﻮﻧﻲ ﺑﺎر آﻫﻨﺶ را ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬دور ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺷﻤﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ » :‬ﺑﻴﺴﺖ و ﺳﻪ ﻧﻔﺮ‪ « .‬ﺳﺮﻣﺪ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎ اذان‬
‫ﻣﻲ ﺑﺮدﻧﺪش‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻣﻲ آﻣﺪ دﺳﺖ و رو ﺷﺴﺘﻪ ﺑﻮد و ﮔﺎﻫﻲ ﺣﺘﻲ ﺧﻴﺲ‪.‬‬
 ‫دﻳﻜﺮ ﻣﻲ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﮔﺮداب آداب اﻳﻦ ﻫﺎ اﻓﺘﺎده اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻜﻲ زﻳﺮ ﺷﻠﻮار ﻳﻜﻲ زﻳﺮ ﭘﻴﺮاﻫﻨﺶ را ﺑﻪ او داد‪ ،‬و ﻳﻜﻲ ﭘﻠﻮورش‬
‫را‪ .‬ﺑﻪ ﭘﻴﺮاﻫﻨﺶ اﺷﺎره ﻛﺮد‪ » :‬ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد رﻓﺖ‪« .‬‬
‫از ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻪ ﻳﺎدش ﻣﻲ آﻣﺪ ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬ﭘﻴﺶ از آﻧﻜﻪ ﺳﺮﻣﺪ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺑﺸﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻠﻤﺎت آﻏﺎزﻳﻦ اﺑﻴﺎت‬
‫ﻳﺎ ﺳﻄﻮر را ﺑﺮ ﻛﺎﻏﺬ ﺳﻮزن ﻣﻲ زد‪ ،‬و ﺑﻌﺪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮﻣﺪ ﻫﺮ ﺑﺎر ﺑﺮاي او ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ آن دو ﭼﺸﻢ ﺳﻴﺎه و اﺑﺮوﻫﺎي‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻛﻤﺎﻧﻲ و ﺧﻂ ﺑﺮ رﺧﺴﺎر‪ ،‬ﺑﺎ آن ﭼﺎل زﻧﺨﺪان‪ .‬ﻣﻮﻗﻊ ﻫﻮاﺧﻮري ﻫﻢ‪ ،‬ﻫﻔﺘﻪ اي ﺑﻴﺴﺖ دﻗﻴﻘﻪ‪ ،‬ﭘﺸﺖ او ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺮف‬
‫ﻧﻤﻲ زد‪ .‬دﻳﮕﺮ ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻤﺶ‪ .‬دﺳﺘﻪ ﭼﻨﺪم ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﺼﻪ ﮔﻨﺒﺪ ﺳﻴﺎه را ﻣﻲ ﮔﻔﺖ؟ ﺑﺎز ﭘﺎﻳﻴﺰ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻬﺎر را اﺻﻼ ﻧﺪﻳﺪه‬
‫ﺑﻮد‪.‬از ﻫﻮا ﻣﻲ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬و از ﺟﺎﻳﻲ دور ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻮي ﻋﻠﻔﻲ ﻣﻲ آورد و ﺑﺎﻟﺸﺶ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ اﻧﮕﺎر ﭘﺎﻳﻴﺰ آﻣﺪ و ﺑﺎز‬
‫ﻫﺮ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ روزي ﺳﻪ ﻳﺎ ﭼﻬﺎر و ﺣﺘﻲ ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ ﻣﻲ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ دﺳﺘﻪ دﻳﮕﺮ آش و ﻻش ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ از ﻳﻚ ﮔﺮوه‪ .‬ﺣﺮﻓﻲ‬
‫ﻧﻤﻲ زدﻧﺪ‪ .‬دو ﺗﺎﻳﺸﺎن ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﺳﻴﺎه ﺗﻦ ﺷﺎن ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺻﺒﺢ ﺳﺮﻣﺪ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ ﺷﺎن ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻓﻼﻧﻲ )اﺳﻤﺶ را ﻣﻲ‬
‫داﻧﺴﺖ(‪ ،‬ﭘﻴﺮاﻫﻨﺖ را ﻣﻲ دﻫﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ؟ « ﻳﺎدش آﻣﺪ‪ .‬ﺳﺮ ﺷﺎم وﻗﺘﻲ ﻛﺎﺳﻪ ﺷﺎن را از آب و ﭼﻨﺪ داﻧﻪ ﺣﺒﻮﺑﺎت و ﭼﻴﺰي‬
‫ﻣﺜﻞ ﮔﻮﺷﺖ ﭘﺮ ﻛﺮدﻧﺪ و آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻜﻴﻪ زده ﺑﻪ دﻳﻮار داﺳﺘﺎن را ﺷﺮوع ﻛﺮد‪ .‬ﺷﺮوع ﺑﻌﻀﻲ ﺑﻴﺖ ﻫﺎ را ﺑﺎ ﺳﻮزن روي‬
‫ﻛﺎﻏﺬ ﻫﺎﻳﻲ زده ﺑﻮد و ﺣﺘﻲ ﻛﻨﺎره ﺳﻔﻴﺪ ﻳﻚ ﺗﻜﻪ روزﻧﺎﻣﻪ‪ .‬ﻳﻜﻲ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﺑﺮﮔﻪ ﺑﺎز ﺟﻮﻳﻲ ﺑﺮاﻳﺶ آورده ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻫﺮ‬
‫ﻃﻮر ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺸﻮد‪ ،‬ﻣﻦ دﻳﮕﺮ ﻣﻲ داﻧﻢ ﻓﺮدا ﻳﺎ ﭘﺲ ﻓﺮدا ﺷﻤﺎ ﻫﺎ را ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ ‪ ...‬ﻣﻲ داﻧﻴﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻦ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﻳﻜﻲ از‬
‫ﻗﺼﻪ ﻫﺎي ﻫﻔﺖ ﭘﻴﻜﺮ ﻧﻈﺎﻣﻲ را ﺑﺮاﻳﺘﺎن ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ‪ « .‬و ﺧﻮاﻧﺪ‪:‬‬
‫ﻣﻠﻜﻲ ﺑﻮد ﻛﺎ ﻣﻜﺎر و ﺑﺰرگ ‪ /‬اﻳﻤﻨﻲ داده ﻣﻴﺶ را ﺑﺎ ﮔﺮگ‬
‫رﻧﺠﻬﺎ دﻳﺪه‪ ،‬ﺑﺎز ﻛﻮﺷﻴﺪه ‪ /‬و ز ﺗﻈﻠﻢ ﺳﻴﺎه ﭘﻮﺷﻴﺪه‬
‫و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻧﺜﺮ از ﻣﺎﺟﺮاي دروﻳﺶ ﺳﺮ ﺗﺎ ﺳﻴﺎه ﮔﻔﺖ و ﺷﺎه ﺳﻴﺎه ﭘﻮﺷﺎن ﺗﺎج ﺗﺨﺖ را رﻫﺎ ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﻪ ﺷﻬﺮي در ﭼﻴﻦ ﺑﺮود و‬
‫ﺑﺒﻴﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا دروﻳﺶ ﺳﻴﺎه ﭘﻮش ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ از ﻣﺮدﻣﺎن آﻧﺠﺎ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺳﺮ ﺗﺎ ﭘﺎ ﺳﻴﺎه ﭘﻮش ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ راز را‬
‫ﺑﺎ او ﻧﻤﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺟﻮان ﻣﺮد ﻗﺼﺎﺑﻲ را ﺑﻪ دوﺳﺘﻲ ﮔﺮﻓﺖ و او ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﻪ وﻳﺮاﻧﻪ اش ﺑﺮد‪ .‬ﭼﻮن ﺷﺎه ﺑﻪ ﺳﺒﺪ‬
‫ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬ﺧﻮاﻧﺪ‪:‬‬
‫ﭼﻮن ﺗﻨﻢ در ﻧﻮا ﺑﮕﺮﻓﺖ ‪ /‬ﺳﺒﺪم ﻣﺮغ ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻮا ﺑﮕﺮﻓﺖ‬
‫ﺑﻪ ﻃﻠﺴﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﻮد ﭼﻨﺒﺮ ﺳﺎز ‪ /‬ﺑﺮ ﻛﺸﻴﺪم ﺑﻪ ﭼﺮخ ﭼﻨﺒﺮ ﺑﺎز‬
‫ﺷﺎه ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﻴﻞ رﺳﻴﺪ و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﭘﺮﻧﺪه ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﻣﻴﺮود ﻛﻪ او ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﻮاب ﻫﺎش ﻣﻲ رﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص ﺧﻮاب ﻫﺎي‬
‫اﻳﻦ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻫﺮش ﻛﻪ ﻣﺪام دﻳﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از آﻣﺪن ﭘﺮﻳﺎن ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻣﺸﻌﻠﻪ و ﻻﻟﻪ و ﺷﻤﻊ ﺑﻪ دﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭼﻮن ﺷﺐ آراﻳﺶ دﮔﺮﮔﻮن ﺳﺎﺧﺖ ‪ /‬ﻛﺤﻠﻲ اﻧﺪوﺧﺖ ﻗﺮﻣﺰي اﻧﺪاﺧﺖ‬
‫ﺑﺎدي آﻣﺪ ز ره ﻓﺸﺎﻧﺪ ﻏﺒﺎر ‪ /‬ﺑﺎدي آﺳﻮده ﺗﺮ ز ﺑﺎد ﺑﻬﺎر‬
‫اﺑﺮي آﻣﺪ ﭼﻮ اﺑﺮ ﻧﻴﺴﺎﻧﻲ ‪ /‬ﻛﺮد ﺑﺮ ﺳﺒﺰه ﻫﺎ در اﻓﺸﺎﻧﻲ‬
‫راه ﭼﻮن رﻓﺘﻪ ﮔﺸﺖ و ﻧﻢ زده ‪ /‬ﻫﻤﻪ راه از ﺑﺘﺎن ﭼﻮ ﺑﺘﻜﺪه ﺷﺪ‬
‫ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻫﻢ ﻧﻪ ﭘﺮي ﻛﻪ آﻓﺘﺎب ﮔﻔﺖ ﻛﻪ آﻣﺪ و آﻣﺪ ﺗﺎ ﺑﺮ ﺳﺮﻳﺮ ﺗﺨﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻌﺪ از آداب ﺑﺎده ﺧﻮاري ﻫﺎﺷﺎن‬
‫راح و رﻳﺤﺎن‪ ،‬ﻧﻘﻞ و ﻧﻘﺎل ﻛﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ و اﻳﻦ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺧﻂ ﭘﻴﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﭼﻪ رﻣﺰي اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺎ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ او را آن آﻓﺘﺎب روي ﺑﻪ‬
‫ﺗﺨﺖ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﻳﺎ ﺳﺮ ﺑﻪ زﻳﺮ اﻓﻜﻨﺪه ﮔﻮش ﻣﻲ دادﻧﺪ‪ .‬آﻳﺎ ﺑﺎﻳﺴﺖ از آن ﺑﻮﺳﻪ ﺑﺎزي ﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺑﻪ زﻟﻒ اﻧﮕﺎر‬
‫ﻛﻤﻨﺪ اﻣﺎ ﺳﻴﺎه آوﻳﺨﺘﻦ؛ ﻳﺎ ﺑﻪ ﭼﺎل ﭼﺎﻧﻪ در اﻓﺘﺎدن؟ وﻗﺘﻲ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ آﻓﺘﺎب روي‬
‫ﮔﻔﺖ اﻣﺸﺐ ﺑﻪ ﺑﻮﺳﻪ ﻗﺎﻧﻊ ﺑﺎش ‪ /‬ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ رﻧﮓ آﺳﻤﺎن ﻣﺨﺮاش‬
‫و او را ﺣﻮاﻟﺖ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﺮوﻳﻲ داد ﺗﺎ آﺗﺸﺶ را از ﺟﻮﺷﺶ ﺑﻨﺸﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺪ ﺑﻪ ﺻﺪا در آﻣﺪ‪ » :‬اﻳﻦ ﻣﺰﺧﺮﻓﺎت ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻣﺎ ﻛﻪ‬
‫ﺑﺮاي اﻳﻦ ﭼﻴﺰ ﻫﺎ ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﻧﻴﻔﺘﺎده اﻳﻢ؟ «‬
‫ﺣﺘﻲ وﻗﺘﻲ دﻳﮕﺮان ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﺷﺎن را اﻋﻼم ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﮕﺬاﺷﺖ‪ .‬داد ﻣﻲ زد‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻫﻢ رﻓﺖ و ﺑﻪ در زد و ﺑﻪ ﺑﺮادر ﻧﮕﻬﺒﺎن‬
‫ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﺎ ﺟﻮاﻧﻴﻢ‪ ،‬آرزو داﺷﺘﻪ اﻳﻢ‪ ،‬ﻫﻴﭽﻮﻗﺖ دﺳﺖ ﻣﺎن ﺣﺘﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ دﺧﺘﺮي ﻧﺨﻮرده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﺑﺎﺑﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﻗﺼﻪ ﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ اش ﻧﻤﻲ ﮔﺬارد راﺣﺖ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ « .‬ﻳﻚ ﻣﺎه ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺳﻠﻮل ﺗﺎرﻳﻚ ﻧﺼﻴﺒﺶ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﺮﻣﺪ ﻧﮕﻔﺘﻪ ﺑﻮد‬
‫ﻛﻪ ﭼﻪ ﻗﺼﻪ اي ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬داد ﻣﻲ زد‪ » :‬اﮔﺮ اﻳﻦ اﻣﺸﺐ اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺨﻮاﺑﺪ ﺧﻮدم ﺧﻔﻪ اش ﻣﻲ ﻛﻨﻢ‪« .‬‬
 ‫ﻣﺸﺖ و ﻟﮕﺪ و ﻳﺎ دﺷﻨﺎم ﻫﺎ ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻧﻤﻲ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﺳﺮﻣﺪ دﻳﮕﺮ ﭼﺮا‪ .‬ﺗﺠﺮﺑﻪ اﻳﻦ ﻳﻜﻲ را ﻫﻢ از ﺳﺮ ﮔﺬراﻧﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ده‬
‫ﭘﺎﻧﺰده روز ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ .52‬ﻓﻘﻂ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ ﻗﺪم زدن ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻫﺸﺖ )‪ (8‬ﺗﺎ ﺳﺮ ﮔﻴﺠﻪ‬
‫ﻧﮕﻴﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﺜﻼ ﭼﺮت ﻗﻴﻠﻮﻟﻪ ﺑﻮد و اﮔﺮ آﻓﺘﺎﺑﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎزي ﺷﻌﺎع ﻧﻮر را ﻧﮕﺎه ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﻧﺎﻫﺎر را ﻃﻮل ﻣﻲ داد و ﺑﺎز ﻗﺪم زدن‬
‫و ﺳﺮودن‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺗﺎ از آﻧﭽﻪ ﻫﻨﻮز داﺷﺖ ﺗﺎوان ﺷﺎن را ﻣﻲ ﭘﺮداﺧﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻫﻤﺎن ﻗﺪم زدن ﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻳﺎدش ﻣﺎﻧﺪ‬
‫و وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﻋﻤﻮﻣﻲ رﻓﺖ ﭼﻨﺪ ﺗﺎﻳﻲ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪﻧﺪ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺪ ﻧﺒﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺣﺎﻻ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮد ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ از ﺻﺒﺢ ﺗﺎ ﻏﺮوب ﻛﻪ‬
‫ﺑﻌﺪ از اذان ﻛﺎﻣﻴﻮﻧﻲ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻫﺎ ﺑﺎر آﻫﻨﺶ را ﺧﺎﻟﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ او ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﻚ ﺗﻴﺮﻫﺎ را ﺑﺸﻤﺎرد‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﺣﺘﻲ‬
‫ﺷﻌﺎرﻫﺎﻳﺸﺎن را ﻣﻲ ﺷﻨﻴﺪ‪ .‬اﻧﮕﺎر دﺧﺘﺮﻫﺎ را اﻳﻨﺠﺎ ﭘﺸﺖ ﺳﻠﻮل او ﺗﻴﺮ ﺑﺎران ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ روز ﻋﺼﺮ ﺷﻨﻴﺪ ‪ » :‬ﻣﻦ ﻓﻘﻂ‬
‫ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﻣﺎﻣﺎﻧﻢ را ﺑﺒﻴﻨﻢ‪« .‬‬
‫ﻣﮕﺮ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﺶ ﺑﻮد؟ ﻧﻜﻨﺪ ﺑﻪ ﺟﺎي آن ﭘﺮي در اﻳﻦ آﺧﺮ دﻫﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻏﻮﻟﻲ ﻟﻔﺞ و ﻟﺐ ﺟﻨﺒﺎن ﺑﻪ ﺳﺮاﻏﺶ ﺑﻴﺎﻳﺪ؟ و ﺷﺐ‬
‫ﻫﻤﻪ ﺷﺐ دﻳﻮﻫﺎ ﺑﻪ ﮔﺮدش ﻣﻲ رﻗﺼﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺸﻌﻠﻪ ﺑﺮﻛﻒ ‪ ،‬ﺳﻨﺞ زﻧﺎن‪ ،‬ﺑﺎ آن ﭘﺎﭼﻴﻦ ﻫﺎي رﻧﮕﻴﻦ ﻛﻮﺗﺎه‪.‬‬
‫ﭼﺮا ﺑﺎ او اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺜﻼ از ﻃﺮﻳﻖ ﺷﺎﻋﺮي اﻳﻦ ﺷﺌﺎﻣﺖ ﺟﺎوداﻧﻪ ﺷﻮد؟ ﻣﮕﺮ ﻣﻲ ﺷﺪ؟ ﺳﻮزﻧﺶ را ﻫﻢ‬
‫ﺳﺮﻣﺪ ﻟﻮ داده ﺑﻮد و ﻛﺎﻏﺬﻫﺎ را ﻫﻢ و ﺣﺎﻻ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺟﻔﺖ دﻣﭙﺎﻳﻲ داﺷﺖ و ﻫﻤﺎن ﭘﻮﻟﻮور و ﻫﻤﺎن ﺷﻠﻮار ﺧﻮدش ﻛﻪ‬
‫زاﻧﻮﻳﺶ دﻳﮕﺮ ﺟﺎ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻔﺶ را ﺣﺘﻲ ﻧﺪاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﻲ ﺷﻤﺮد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻣﻲ ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺎ اﺳﺘﻔﺮاغ ﻧﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻛﺪام ﺑﺮﮔﻪ را ﺑﺎﻳﺴﺖ اﻣﻀﺎء ﻣﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﻳﺎ از ﻛﺪام ﻛﺎر ﻛﺮده ﺗﻮﺑﻪ؟ ﻳﺎ از ﻛﺪام اﺳﺘﻌﺎره ﺑﺎﻳﺴﺖ اﺳﺘﻐﻔﺎر ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺖ؟ ﻗﺪم‬
‫زدن را ﺑﺮاي ﺑﻌﺪ ﻇﻬﺮ ﻣﻲ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﺑﺮادر ﻧﮕﻬﺒﺎن ﻛﺎري ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﮔﻮﺷﻪ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺴﻌﻮد ﺳﻌﺪ ﺳﻠﻤﺎن ﺑﻪ زﻧﺪان از روزن ﮔﻨﺒﺪ ﺳﺘﺎره ﻫﺎ را ﻣﻲ دﻳﺪه اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺑﻬﺮاﻣﻲ ﻧﺠﻮم ﻣﻲ آﻣﻮﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ‬
‫ﮔﺎه ﺑﺎ ﻧﮕﻬﺒﺎن ﺧﻮﻛﻲ ﻛﺮﻳﻪ روي‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﻃﺮح اﻟﻔﺖ ﻣﻲ رﻳﺨﺘﻪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻬﺎ ﭼﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﺮد؟ ﺑﻪ ﺧﻴﺎل ﺑﺎزي‪ ،‬ﻟﻜﻪ ﻫﺎي روي‬
‫دﻳﻮارﻫﺎ و ﺳﻘﻒ را ﻧﻘﺶ ﺧﻴﺎل ﻣﻲ ﻛﺮد و ﻳﻚ ﻳﺎ دو روز ﺑﻌﺪ دﻳﺪ‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن‪ ،‬ﻛﻪ رﻳﺸﻪ ﮔﻠﻴﻢ آن ﮔﻮﺷﻪ دﻟﻘﻜﻲ اﺳﺖ ﺑﺎ‬
‫رﻳﺶ دو ﻓﺎق‪ ،‬ﻛﻼه ﺑﻮﻗﻲ ﺑﺮ ﺳﺮ‪ .‬ﺑﻪ او ﻣﻲ ﺧﻨﺪﻳﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ از ﻳﻚ زاوﻳﻪ دﻟﻘﻚ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﻢ ﭼﻨﺎن در ذﻫﻦ او ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻ اﻳﻦ ﺻﺪاي اﻧﮕﺎر رﮔﺒﺎر و ﺑﻌﺪ اﻧﮕﺎر ﺗﻚ ﺗﻴﺮ و ﺑﻌﺪ اﻧﮕﺎر آﺑﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﺑﺮﻳﺰﻧﺪ ﻣﻼزم ﺑﺎ ﻏﺮوب ﻫﺎش ﺑﻮد‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﺑﺎر ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺧﻮﺑﻲ اش اﻳﻦ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ از ﺳﺮ ﻧﻮع ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ ﻫﺎﻳﺶ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ از‬
‫آﻏﺎز زﻧﺪﮔﻲ اش را ﺑﺪاﻧﻨﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﺗﺎ اﻳﻦ ﺟﺎ ﻛﻪ ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﺑﺎزﺟﻮ‪ ،‬اﻣﺎ ﭼﺸﻢ ﺑﻨﺪ ﮔﺸﻮده‪ ،‬ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺟﺎ در راﻫﺮو‬
‫ﻛﺴﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﭼﺸﻢ ﺑﻨﺪ داﺷﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎزﺟﻮ ﻛﻪ ﺑﺎز ﺣﺎج آﻗﺎﻳﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﻴﺴﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻧﻤﻲ ﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻃﻤﺎﻧﻴﻨﻪ ﺣﺮف ﻣﻲ زد‪،‬‬
‫ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﺣﺮف ﻣﻲ زﻧﻨﺪ‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﻫﺮ ﻛﺪام ﺑﺮاي ﺧﻮدﺷﺎن ﻟﺤﻨﻲ ﺑﺎ وﻗﻒ ﻫﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺗﻜﻴﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﺣﺘﻲ ﺧﺎص اﺑﺪاع‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ اﻏﻠﺐ وﺳﻂ ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻜﺚ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﺑﻘﻴﻪ اش آﻧﻘﺪر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺑﺎﻳﺪ از ﭘﺲ ﺗﻤﺮ ﻛﺰي‬
‫ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﺸﻨﻮد‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻫﻢ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﻣﻼﻗﺎﺗﻲ دارد‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺴﺘﻪ ﻟﺒﺎس ﺑﺮاﻳﺶ آورده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺎم ﺧﻮدش روﻳﺶ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻂ‬
‫ﻓﺮﺧﻨﺪه‪.‬‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ » :‬ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺒﻴﻨﻤﺶ؟ «‬
‫» ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﻧﻴﺴﺘﺶ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ وﻗﺖ اﺳﺖ آورده‪ ) .‬ﺑﻪ ﺑﺮادر ﭘﺎﺳﺪار دم در ﻧﮕﺎه ﻛﺮد ( ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺎه اﺳﺖ آورده‪« .‬‬
‫از ﻛﺎﻏﺬش ﻣﻲ ﺷﺪ ﻓﻬﻤﻴﺪ و ﮔﻔﺖ‪ » :‬اﻣﺎ ﺷﻤﺎ ‪« ...‬‬
‫وﻗﻒ ﻛﻪ ﺑﻪ درازا ﻛﺸﻴﺪ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﻲ داﻧﻴﺪ ﺣﺎج آﻗﺎ‪ ،‬ﻣﻲ ﺑﺨﺸﻴﺪ ﺻﺮﻳﺢ ‪« ...‬‬
‫» ﺧﻔﻪ ﺷﻮ‪« .‬‬
‫از ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﭘﺸﺖ ﺑﻨﺪش ﻫﻢ ﻳﺎ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻮازش اردﻧﮕﻲ زده ﺑﻮد‪ » :‬ﺣﻖ ﻧﺪاري ﻣﻴﺎن ﺣﺮف ﺣﺎج آﻗﺎ ﺣﺮف‬
‫ﺑﺰﻧﻲ‪« .‬‬
‫ﺣﺎج آﻗﺎ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﻋﺮض ﻣﻲ ﻛﺮدم ‪« ...‬‬
‫اﻳﻦ دﻓﻌﻪ وﻗﻒ اﻳﻦ ﺟﺎ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ اي داﺷﺖ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ را ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﺳﺖ اﻳﻦ دو ﭘﺎﻳﻪ ﺑﻮدن را‪.‬‬
‫دﺳﺘﻲ روﺣﺎﻧﻲ و دﺳﺘﻲ ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﺎوب ﻓﺮود ﻣﻲ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺷﻌﺮ ﻫﺎ ﺷﺎن ﻫﻢ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دو ﻻﻳﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻴﻤﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﻦ را ﻓﻬﻤﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ دﻳﮕﺮ اﻏﻠﺐ دو ﻻﻳﻪ ﻧﻤﻲ ﮔﻔﺖ‪ .‬و او در ﻫﻤﻪ ﺷﻌﺮ ﻫﺎﻳﺶ از ‪ 50‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻃﺮف ﻓﻘﻂ‬
 ‫دو ﻻﻳﻪ داﺷﺖ و اﻏﻠﺐ ﻫﻢ ﻻﻳﻪ ﻇﺎﻫﺮي ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺑﻮد ﻛﻮ آن اﻟﻤﺎس ﺷﺶ ﮔﻮش‪ ،‬ﺑﺎ اﺻﻼ آن ﭼﻠﭽﺮاغ ﺑﺎ آن ﻫﻤﻪ آوﻳﺰي ﻛﻪ‬
‫ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺖ از اﻳﻦ ﻃﺎق ﻣﻘﺮﻧﺲ ﺑﻴﺎوﻳﺰد؟ ﻛﺠﺎ دﻳﺪه ﺑﻮدش؟ ﺣﺎج آﻗﺎ ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده ﺗﻠﻔﻨﻲ ﺣﺮف‬
‫ﺑﺰﻧﻴﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺧﺒﺮ ﺳﻼﻣﺘﻲ ﺗﺎن را ﻣﻲ دﻫﻴﺪ‪ ،‬ﻋﻴﻦ اﻳﻦ ﭼﻴﺰ ﻫﺎ‪« .‬‬
‫ﻛﺎﻏﺬي ﺟﻠﻮش ﺳﺮاﻧﺪ‪ .‬ﭘﺸﺖ ﻫﻢ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ » :‬ﺧﻮﺑﻢ ‪ .‬ﺳﻮﺗﻔﺎﻫﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺰودي اﻧﺸﺎاﷲ درﺳﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﭽﻪ ﻫﺎ‬
‫ﭼﻄﻮرﻧﺪ؟ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﺮاﻳﺘﺎن ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴﻢ‪ .‬ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﻫﺪ اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ‪ .‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪« .‬‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻴﺮون از ﻣﺮزﻫﺎ ﭼﻴﺰي اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎه ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦ رادﻳﻮ ﻫﺎي ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ و ﻳﺎ ﺧﻮدي ﭼﻴﺰي ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ؟ زﺧﻢ ﭘﺎﻳﺶ ﭘﻮﺳﺖ‬
‫ﻧﻮ آورده ﺑﻮد‪ .‬دﻳﺪه ﺑﻮد ﮔﺎﻫﻲ ﭘﺎي ﻳﻜﻲ را از ﭘﻮﺳﺖ راﻧﺶ وﺻﻠﻪ زده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﻦ ﺑﭽﻪ ﻫﺎ ﭘﺎ وﺻﻠﻪ اي ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪﻧﺪش و‬
‫ﻣﻲ ﺧﻨﺪﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﻌﺪ اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﻫﺮ ﻏﺮوب دﻳﮕﺮ ﻏﻢ وﺻﻠﻪ و ﻳﺎ ﺣﺘﻲ دﻳﺎﻟﻴﺰ ﺷﺪن ﻛﺎﻳﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ وﻗﻒ آﺧﺮ ﻣﻲ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﻓﺮو رﻳﺨﺘﻦ ﺑﺎر آﻫﻦ‪ ،‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺠﻊ آﺧﺮ ﺳﻮره ﻫﺎ ﻛﻪ از رادﻳﻮ ﭘﺨﺶ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ ،‬ﻳﺎ اﺻﻼ ﺗﺮﺟﻴﻊ ﺳﻮره اﻟﺮﺣﻤﻦ‪ :‬ﻓﺒﺎي آﻻي‬
‫رﺑﻜﻤﺎ ﺗﻜﺬﺑﻮن‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﭼﻪ ﻛﺎر‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻫﻤﺎن ﻫﺎ دﻟﺨﻮر ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ آدم ﻫﺎ را اﻳﻨﺠﺎ ﻫﺰار ﻫﺰار و ﮔﺎه‬
‫ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲ آوردﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺧﻮدﺷﺎن ﻳﻜﻲ ﻳﻜﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺎج آﻗﺎ ﭘﺮوﻧﺪه اش را ﺑﺎز ﻛﺮد‪ .‬ﻛﺎﻏﺬ ﭘﺎره ﻫﺎش را ﺑﻴﺮون ﻛﺸﻴﺪ‪ » :‬اﻣﺎ اول ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ اﻳﻦ ﺳﻮزن ﺳﻮزن ﻫﺎ ﭼﻴﺴﺖ؟ «‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻛﻠﻤﺎت اول ﺷﻌﺮ ﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻔﺖ ﭘﻴﻜﺮش ﺷﺎﻳﺪ ﺗﻮي ﻛﺘﺎﺑﻪ اي ﻣﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬آوردﻧﺪ اﻳﻦ ﺟﺎ‪ « .‬دﻟﺶ ﻧﻤﻲ‬
‫آﻣﺪ ﺗﻤﺎم ﻣﺼﺮاع ﻫﺎ را ﺑﺎ دﻳﺪن ﻫﻤﺎن ﻛﻠﻤﻪ اول ﺑﻪ ذﻫﻨﺶ ﺧﻄﻮر ﻣﻲ ﻛﺮد ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪.‬‬
‫» اﻳﻨﻬﺎ رﻣﺰ ﻧﻴﺴﺖ‪« .‬‬
‫» ﻧﻪ ﺣﺎج آﻗﺎ‪ .‬دﺳﺘﻮر ﺑﻔﺮﻣﺎﻳﻴﺪ ﻫﻔﺖ ﭘﻴﻜﺮ را ﺑﻴﺎورﻳﺪ‪ .‬ﻧﺸﺎن ﺗﺎن ﻣﻲ دﻫﻢ ﻛﻪ اول ﻛﺪام ﺳﻄﺮ اﺳﺖ‪« .‬‬
‫ﻛﺎﻏﺬ ﻫﺎ را ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻗﺎﭘﻴﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺣﺎﻻ ﺑﺮدارﻳﺪ ﺗﻠﻔﻦ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻳﺎدﺗﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻲ ﮔﻔﺘﻢ‪« .‬‬
‫ﻫﻤﺎن ﻫﺎ را ﮔﻔﺖ‪ .‬ﻓﺮﺧﻨﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪ اش ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ ﻧﮕﻔﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺻﺪاي ﻣﺎه ﺑﺎﻧﻮش آﻣﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي‬
‫دﻳﭙﻠﻤﺶ و ﺷﺎﻳﺪ ﻛﻨﻜﻮر آﻣﺎده ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ او ﻣﻲ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ داﻧﺸﮕﺎه راﻫﺶ ﻧﻤﻲ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﮕﺮ ﻫﻴﺎت ﮔﺰﻳﻨﺶ اﻧﻘﻼب‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد ﻧﺎم ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ اش را ﻧﺪﻳﺪ ﺑﮕﻴﺮد؟ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺑﺎﺑﺎ‪ ،‬ﻣﺎ ﺧﻮﺑﻴﻢ‪ .‬ﺗﻮ ﻓﻜﺮ ﺧﻮدت ﺑﺎش‪« .‬‬
‫زﻫﺮه اش ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﭼﻬﺎرده ﺳﺎﻟﺶ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﻮﻟﺪش ﻛﻲ ﺑﻮد؟ ﭼﻨﺪم اﺳﻔﻨﺪ؟ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺗﻮﻳﻲ ﺑﺎﺑﺎ‪ ،‬ﭼﻄﻮري؟ ﺗﺎ ﺗﻮﻟﺪت‬
‫ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﻣﺎﻧﺪه؟ «‬
‫ﺗﻠﻔﻦ ﻗﻄﻊ ﺷﺪ و ﺻﺪاﻳﻲ آﻣﺪ از ﺟﺎﻳﻲ‪ ،‬از ﮔﻮﺷﻲ‪ » :‬ﺣﺮف اﺿﺎﻓﻲ ﻧﺰﻧﻴﺪ‪« .‬‬
‫دﻳﮕﺮ وﺻﻞ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺟﻠﺴﺎت ﺑﻌﺪ ﻫﻤﻪ اش ﻣﺼﺮوف اﻳﻦ ﻣﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا از ‪ 57‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻃﺮف او ﺷﻌﺮي ﻧﮕﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺘﻲ در‬
‫ﻣﻮرد ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺟﻮان ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﺸﻖ ﺷﻬﺎدت ﺑﻪ ﺟﻬﺒﻪ ﻣﻲ روﻧﺪ؟‬
‫ﺣﺠﻠﻪ ﻫﺎﺷﺎن را دﻳﺪه ﺑﻮد‪ ،‬و از ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن آن ﻫﻤﻪ آدم را ﻛﻪ ﭘﺮﭼﻢ ﺑﻪ دﺳﺖ و ﻧﻮار ﻗﺮﻣﺰ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺮﭘﻴﺸﺎﻧﻲ ﻣﻲ دوﻳﺪﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻲ داﻧﺴﺖ ﻳﺎ ﺷﺎﻳﻊ ﺑﻮد ﭘﺲ از ﻫﺮ ﻛﺮﺑﻼﻳﻲ ﺣﺠﻠﻪ ﮔﺮان ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬و او ﺣﺘﻲ ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﺳﻴﺎﻫﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﺘﺎﺳﻔﻢ‪،‬‬
‫ﻣﻦ ﺟﻨﮓ را از ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﻫﻢ رﻓﺘﻢ ﺗﺎ اﻫﻮاز‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺳﻮﺳﻨﮕﺮد رﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﺗﺎزه ﭘﺲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ ‪ « ...‬دﻳﮕﺮ‬
‫ﻛﺎرش در آﻣﺪ‪ .‬ﺗﻌﺰﻳﺮ ﻫﻢ ﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻓﻘﻂ ﻛﺮﺑﻼ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ازﻛﺮﺑﻼي ﺳﻪ ﺑﻮد و ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻳﻚ ﻋﻜﺎس ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ‬
‫ﻧﮕﻔﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﻦ ﺗﺎ اﻫﻮاز رﻓﺘﻢ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻣﻴﻨﻲ ﺑﻮس‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻫﺮ آدم ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺗﺎ ﺳﻮﺳﻨﮕﺮد رﻓﺘﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺷﺐ ﻣﺎﻧﺪم‪.‬‬
‫ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺒﻴﻨﻢ ﭼﻪ ﻣﻲ ﮔﺬرد‪« .‬‬
‫» ﭘﺲ ﺷﻌﺮش ﻛﻮ؟ «‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ از آن ﻧﺨﻞ ﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻛﻨﺪه ﺧﺸﻚ و ﺧﺎﻟﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻧﺸﺎﻧﺪه در زﻣﻴﻦ و ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻨﻪ را ﻫﻢ از ﻫﺮ ﻃﺮف‬
‫ﻫﺪف ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻳﺎ از آن ﻳﻜﻲ ﻛﻪ ﺗﻮي ﺳﻮﺳﻨﮕﺮد اﺷﺘﺒﺎﻫﻲ اﻋﺪام ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ وﺑﻌﺪ ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ دﻳﻪ اش را‬
‫ﺑﺪﻫﻨﺪ؟‬
‫ﺑﺎز ﺳﺮﻣﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ روي ﭘﺎﻫﺎﻳﺶ راه رﻓﺖ‪ .‬ﭼﺮا ﺑﻪ ﺳﻠﻮل او آورده ﺑﻮدﻧﺶ؟ ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﺳﻴﺎه ﺑﻪ ﺗﻦ داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺷﻠﻮار ﻟﻲ و‬
‫ﭘﻮﻟﻮوري ﻛﻪ ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮد‪ ،‬و ﻳﻚ اوور‪ .‬اوور ﺑﻪ دﻳﻮار آوﻳﺨﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬از اﻣﺮوز ﺑﺮاﻳﻤﺎن روزﻧﺎﻣﻪ ﻫﻢ ﻣﻲ آورﻧﺪ‪« .‬‬
‫ﻧﺸﺎﻧﺶ داد‪ .‬ﻧﮕﺎه ﻧﻜﺮد‪.‬‬
 ‫» ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﻮ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮدم‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻫﺎ روزﻧﺎﻣﻪ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺒﻴﻦ ﭼﻪ ﻛﺎرﻫﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺎﻫﺎش ﻛﺮد‪ « .‬ﻟﻮﻟﻪ‬
‫درازي را ﺑﻪ دﺳﺘﺶ داد ﻣﺤﻜﻢ ﺑﻮد‪ » .‬ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻴﻢ اﻳﻨﺠﺎ را ﻗﻔﺴﻪ ﺑﺰﻧﻢ‪ .‬دﻳﺪه ام‪ « .‬ﻣﻴﺦ اوورش ﻫﻢ از ﻟﻮﻟﻪ ﻛﺮده ﻳﻚ‬
‫ﺗﻜﻪ ﻛﺎﻏﺬ ﺑﻮد‪.‬‬
‫» ﻧﺎراﺣﺖ ﻧﺸﻮ‪ ،‬ﻛﺎﻏﺬ ﺑﺮاي ﺗﻮ ﻫﺴﺖ‪« .‬‬
‫راﺣﺖ ﺣﺮف ﻣﻲ زد‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﻠﻨﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮدم ﺑﻴﺎم ﭘﻬﻠﻮي ﺗﻮ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ راﺳﺘﺶ ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﺑﭽﻪ ﻫﺎ ﺗﻮي ﻋﻤﻮﻣﻲ‬
‫ﺣﺮﻓﻢ ﺷﺪ‪ « .‬ﻳﺨﻪ ﭘﻮﻟﻮورش را ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﺧﺮاش ﭘﻨﺠﻪ اي روﻳﺶ ﺑﻮد‪.‬‬
‫» ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﻔﻪ ام ﺑﻜﻨﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﻠﻮل ﺟﺎ داﺷﺖ‪ .‬ﻋﺎدﻻﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﺗﻮ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﺰرﮔﻲ را اﺷﻐﺎل‬
‫ﻛﻨﻲ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﻮي ﻫﻤﻴﻦ ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﻛﻨﺎرﻣﺎن اﻗﻼ ﭘﻨﺞ ﺗﺎ آدم ﻫﺴﺖ‪«.‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻫﻤﻪ ﻫﻢ زﻳﺮ اﻋﺪاﻣﻲ اﻧﺪ؟ «‬
‫» ﻧﻪ‪ ،‬زﻳﺮ ﺑﺎزﺟﻮﻳﻲ اﻧﺪ‪« .‬‬
‫داﺷﺖ روزﻧﺎﻣﻪ اي را ﻟﻮﻟﻪ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﻪ دﻗﺘﻲ‪ .‬ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﭼﻪ ﭼﻴﺰ ﻫﺎ از ﻫﻤﻴﻦ روزﻧﺎﻣﻪ ﻣﻲ ﺳﺎزﻧﺪ‪« .‬‬
‫از ﺟﺎن او ﭼﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺖ؟ ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬دو زاﻧﻮ و ﺑﺮ زﻣﻴﻦ رو ﺑﻪ او‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﮔﺮﻳﻪ ي ﻓﺮﺧﻨﺪه را ﺷﻨﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﻜﻢ ﻣﺎه و‬
‫ﺣﺘﻲ ﺗﻮﺻﻴﻪ ي زﻫﺮه را‪ ،‬ﻗﻮي ﺗﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد ﮔﻮر ﭘﺪر آن ﭘﺮي رو ﻳﺎ ﻏﻮل ﻫﻢ ﻛﺮده‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ » :‬راﺳﺘﺶ را ﺑﮕﻮ‪ .‬ﺑﺮاي ﭼﻪ ﻣﺮا‬
‫ول ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻲ؟ «‬
‫» ﻣﻦ؟ «‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻛﺎرت را ول ﻛﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻦ! «‬
‫ﻧﮕﺎه ﻛﺮد‪ .‬ﭼﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮدي داﺷﺖ‪ .‬ﺧﻮب ﻛﺮك ﺻﻮرﺗﺶ ﻫﻢ ﻫﺎﻟﻪ اي ﻣﻲ ﺷﺪ ﺳﻴﺎه ﺑﻪ ﮔﺮد ﻧﺴﺘﺮن ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ و اﻳﻦ‬
‫ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ‪ .‬ﭼﺸﻢ ﻫﺎ ﻫﻢ درﺷﺖ ﺑﻮد و ﻟﺐ ﻫﺎ ﺳﺮخ و ﺑﺎرﻳﻚ‪ .‬ﻟﺐ ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ اش ﻣﻲ ﻟﺮزﻳﺪ‪ .‬ﺧﻠﺠﺎن دﻫﺎﻧﺶ از ﮔﻮﺷﻪ ي ﭼﭗ‬
‫دﻫﺎن ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﻦ ﻧﻤﺎز ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﻧﻢ‪ ،‬ﻣﻲ داﻧﻲ‪ ،‬ﭘﺲ دﺳﺖ ﺗﺮ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ﮔﺬاﺷﺖ؛ اﻣﺎ ﺗﻮ ‪« ...‬‬
‫» ﺧﻮدم ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮدم‪« .‬‬
‫» ﻣﮕﺮ اﻳﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎي ﻣﺎ اﻫﻤﻴﺖ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ؟ «‬
‫» ﮔﺎﻫﻲ‪« .‬‬
‫ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﺧﻠﺠﺎن ﻟﺐ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻓﺮوﻛﺶ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭼﺎل زﻧﺨﺪان ﻫﻢ داﺷﺖ‪ ،‬اﮔﺮ ﻣﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﻣﻮﻫﺎش ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮد و اﻓﺸﺎن‪،‬‬
‫ﺣﻠﻘﻪ در ﺣﻠﻘﻪ آوﻳﺨﺘﻪ ﺑﺮ ﭘﺸﺖ و اﻳﻦ ﺳﺒﺰه ي ﻧﻮ دﻣﻴﺪه را ﺑﻪ اﺳﺘﺮه ي دﻻك ﻣﻲ ﺳﭙﺮدﻧﺪ دﻳﮕﺮ ﺧﻮدش ﺑﻮد‪ .‬ﻓﺮﺧﻲ‬
‫اﮔﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻪ ﺷﻌﺮﻫﺎ ﻛﻪ ﻧﻤﻲ ﮔﻔﺖ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬راﺳﺘﺶ ﺑﺎﺗﺎن ﻛﺎر داﺷﺘﻢ‪« .‬‬
‫» ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻌﺪ‪« .‬‬
‫ﺳﺮﻣﺪ ﺑﻪ ﺻﻔﺤﺎت ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه روزﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ اﺷﺎره ﻛﺮد‪ » :‬ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ؟ «‬
‫ﻣﺪت ﻫﺎ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﺻﻌﻮد ﻳﺎ ﻫﺒﻮط ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻴﻞ ﺑﺮ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻪ ﻣﺎه ﻳﺎ ﻛﻨﺎم رﻓﺘﻪ ﺗﺎ دﻛﺎرت ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﺎوﻳﻦ ﻧﮕﺎه ﻧﻤﻲ‬
‫ﻛﺮد‪ .‬ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺎز ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺟﻨﮓ ﺑﻮد‪ .‬دي ﻣﺎه ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻘﻂ اﻳﻦ ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﻬﻢ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺮﻣﺪ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻲ ﺑﻴﺮون اﻧﮕﺎر ﻣﺎ اﺻﻼ وﺟﻮد ﻧﺪارﻳﻢ‪« .‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬در اﻳﻦ روزﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﺑﻠﻪ‪« .‬‬
‫» ﻧﻪ ﻗﺒﻼ ﺧﺒﺮﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲ دادﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺣﺎﻻ ﻧﻪ‪« .‬‬
‫ﻛﺴﻲ دو ﺗﻘﻪ ﺑﻪ در زد‪ » :‬ﺣﺮف ﻧﺒﺎﺷﺪ‪« .‬‬
‫ﺳﺮﻣﺪ ﮔﻔﺖ‪ » :‬اﻗﻼ ﺳﻌﻲ ﻛﻦ ﻧﻤﺎزت را ﺑﺨﻮاﻧﻲ‪« .‬‬
‫» ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻫﺎ ﻳﺎ ﺑﺮاي ﺧﺪا؟ «‬
‫» ﻣﻦ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﺟﺎ ﺑﺮاي او ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪم‪ ،‬وﻟﻲ ﺣﺎﻻ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮاي رﺿﺎي ﺣﺎج آﻗﺎ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻢ‪« .‬‬
‫ﻟﻮﻟﻪ دوم ﻫﻢ درﺳﺖ ﺷﺪه و ﺳﺮو ﻣﻴﺎن و ﺗﻪ ﻟﻮﻟﻪ ﻫﺎ را ﺑﺎ ﺗﻜﻪ ﻧﺨﻲ ﻣﺤﻜﻢ ﻣﻲ ﺑﺴﺖ ‪.‬‬
 ‫ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬دﻳﮕﺮ ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻧﻜﺮد‪ .‬او ﻫﻢ ﺣﺮﻓﻲ ﻧﻤﻴﺰد ﻓﺮدا ﺑﻌﺪ از ﻏﺮوب ﻛﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺪ داﺷﺖ ﺑﺮ ﭘﺎﻫﺎي ﺗﻌﺰﻳﺮ ﺷﺪه‬
‫اش ﭘﺎ ﻣﻲ ﻛﻮﺑﻴﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻲ؟ ﻓﺎﻳﺪه ﻧﺪاﺷﺖ‪« .‬‬
‫» ﭼﻲ؟ «‬
‫ﻧﮕﻔﺖ‪ ،‬از ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﻧﻴﻢ دار ﺷﺪه او ﺑﺎرﻳﻜﻪ اي ﻛﻨﺪ و ﺑﺮ زﺧﻢ ﭘﺎ ﭘﻴﭽﻴﺪ‪ .‬ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻣﺎل ﺗﻮ دﻳﮕﺮ ﻧﺦ ﻧﻤﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺐ‬
‫ﻧﻤﺎز ﻫﻢ ﻧﺨﻮاﻧﺪ‪ .‬ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻫﻨﻮز اﻳﻤﺎن دارم‪ .‬اﻣﺎ ﻣﻲ داﻧﻲ در اﺳﻼم ﻛﺎري ﻫﺴﺖ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ازش ﺗﻮﺑﻪ ﻛﺮد‪« .‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﭼﻲ؟ «‬
‫» ﺑﻌﺪ ﻣﻲ ﻓﻬﻤﻲ‪« .‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮش ﻣﺠﺒﻮرش ﻛﺮد ﺑﺮ ﻫﻤﺎن ﻫﺸﺖ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ راه ﺑﺮود‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺗﻮ آزاد ﻣﻲ ﺷﻮي‪ .‬ﻛﺎري ﻧﻜﺮده اي‪ .‬دﺳﺖ ﺑﺎﻻش‬
‫ﭼﻨﺪ ﺗﺎ ﺷﻌﺮ ﮔﻔﺘﻪ اي‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻛﺘﺎب ﻫﺎﻳﺖ در ﻧﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻧﮕﺬارﻧﺪ از ﺷﻤﺎ ﻫﺎ ﭼﻴﺰي ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ اﻋﺪام‪ .‬اﻳﻦ را‬
‫ﻫﻤﻪ ﻣﻲ داﻧﻨﺪ‪« .‬‬
‫» ﭼﻄﻮر؟ از ﻛﺠﺎ؟ «‬
‫» ﻣﻲ داﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺗﻮاﺑﻢ‪« .‬‬
‫ﺷﻨﻴﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺷﺐ ﻛﻪ دراز ﺑﻪ دراز ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﺧﻮاﺑﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮاﻧﺪه ام‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ آﺛﺎر ﺗﻮ را ﻛﻤﺘﺮ ﺧﻮاﻧﺪه ام‪ .‬از دوازده‬
‫ﺳﺎﻟﮕﻲ‪ ،‬ﺑﺮادرم اﻧﺪاﺧﺘﻢ ﺗﻮي اﻳﻦ ﺧﻂ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﺎ ﻣﺜﻞ آن دو ﺗﺎ ﺑﺮادر ﻧﺸﺪﻳﻢ‪ .‬ﻳﺎدت ﻫﺴﺖ؟ ﻫﻢ دﻳﮕﺮ را زده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮادر ﻣﻦ‬
‫ﻗُﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻛﺴﻲ را ﻣﻲ ﮔﻔﺖ و ﻣﺮا ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد و ﻓﻜﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻫﻴﺠﺪه ﺳﺎﻟﻢ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻧﻤﻲ داﻧﺴﺖ‪ .‬ﻳﺎدت‬
‫ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﻓﺘﻮي دادﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻮي ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻫﺎ اﻋﺪام ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻫﺮ روز ﺗﻌﺪادي را اﻳﻨﺠﺎ و آﻧﺠﺎ ﻣﻲ ﻛﺸﺘﻨﺪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي‬
‫ﺗﻴﻤﻲ را ﺑﺎ آرﭘﻲ ﺟﻲ ﻣﻲ زدﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮب‪ ،‬ﻣﻦ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ‪ .‬ﻧﺸﺪ ﺑﺪن آش و ﻻش ﺑﺮادرم را ﻛﻪ دﻳﺪم دﻳﮕﺮ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ‬
‫ﺑﺎر ﺑﻪ ﻗﻮل ﺧﻮدﺷﺎن ﭘﺎﻳﻢ را ﭼﻨﺪ ﺷﻤﺎره ﺑﺰرگ ﺗﺮ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺴﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﺷﺪ دﻳﮕﺮ‪ .‬ﻧﻪ‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎ را ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻓﻘﻂ آﻣﺪم ﭘﻴﺸﺖ ﻛﻪ ﺑﻘﻴﻪ آن داﺳﺘﺎن را ﺑﺮاﻳﻢ ﺑﮕﻮﻳﻲ‪ .‬ﻳﺎدت ﻫﺴﺖ؟ «‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﭘﺲ ﭼﺮا آن ﺷﺐ آﻧﻄﻮر ﻛﺮدي؟ «‬
‫» ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ‪« .‬‬
‫» ﭼﻲ را ﮔﻔﺘﻲ؟ «‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮد رو ﺑﻪ او‪ .‬ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎش درﻫﻤﺎن ﻧﻮري ﻛﻪ از ﭼﺮاغ ﺳﻘﻒ ﻣﻲ ﺗﺎﺑﻴﺪ ﮔﻞ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻋﻨﺎب ﺑﻮد‪ ،‬آﻧﺠﺎ ﻛﻪ‬
‫ﻛﺮك ﺧﻂ ﺑﻴﺮون ﺑﻮد‪.‬‬
‫» ﻣﻦ ﻣﻲ داﻧﻲ ﺣﺘﻲ ‪« ...‬‬
‫ﻧﮕﻔﺖ ﭼﺸﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺗﻘﻪ ﺑﻪ در ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ ﭼﻪ زود ﺑﻪ آﺧﺮ ﻋﺸﺮه ﺷﺎن رﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬او ﻫﻢ آرزو ﻣﻲ‬
‫ﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬ﭼﻪ آﺳﺎن ﺑﻮد! ﺑﻌﺪ دﻳﮕﺮﻏﻢ روز ﺗﺎ روزش ﻧﻤﻲ ﭼﺰاﻧﺪ و ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﺧﺎر ﺧﺎر اﻳﻦ ﭼﻪ ﮔﻔﺘﻦ و ﭼﮕﻮﻧﻪ و‬
‫اﺻﻼ ﭼﺮا‪ .‬ﻏﻢ ﭘﻴﺎز و ﻧﺎن و اﺟﺎره‪ ،‬ﺧﺠﻠﺖ از زﻫﺮه و ﻣﺎه و ﺣﺘﻲ زن را ﻣﻲ ﺷﺪ ﺑﻪ ﭘﺮده ﺷﻌﺮي ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺧﻮدش ﭼﻲ؟‬
‫اﻣﺎ ﺣﻖ اﻳﻦ زﻣﺎﻧﻪ را آﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﺼﺎره اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻋﺸﺮات و ﻣ‪Ĥ‬ت را ﺗﺎ آﺧﺮ اﺳﻔﻨﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﻲ ﮔﺰارد؟ ﺑﺮاي او‬
‫ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ ﺷﺎﻳﺪ در اﻳﻦ ﺷﺐ آﺧﺮش ‪ ...‬ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺧﻔﻪ اش ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﭘﺸﺖ ﺑﻪ او ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﻦ ﺧﻮاﺑﻢ ﻣﻲ‬
‫اﻳﺪ‪« .‬‬
‫ﺷﺎﻧﻪ اش را زﻳﺮ ﭘﺘﻮ ﺗﻜﺎن داد‪ » :‬دروغ ﻧﮕﻮ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﭘﺸﺖ ﻳﺎ ﭘﺎي آدم زق ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ﺧﻮاﺑﻴﺪ‪« .‬‬
‫» ﺧﻮاﻫﺶ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﺑﮕﻮ‪ .‬ﻣﻦ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮدم ﻫﻔﺖ ﭘﻴﻜﺮ را ﺑﺮاﻳﻢ ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻫﻤﻪ ي ﻛﺘﺎب ﻫﺎي ﺗﻮ را‬
‫داده اﻧﺪ زﻳﺮ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺑﺮش‪ .‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﺎ ﻣﺎدرم ﻣﻼﻗﺎت ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻧﻜﺮدم‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﭘﺲ اﻗﻼ ﺑﮕﺬارﻧﺪ ﺑﻴﺎﻳﻢ ﭘﻴﺶ ﻓﻼﻧﻲ‪ .‬در‬
‫ﻋﻮض آن ﻫﻤﻪ ﻛﻪ ﺑﺮاي آن ﻫﺎ ﻛﺮده ﺑﻮدم ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺗﻬﻤﺖ زدﻧﺪ ﻛﻪ ‪ ...‬ﺧﻮدت ﻣﻲ داﻧﻲ‪«.‬‬
‫ﺑﺎز ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ » :‬ﺑﺒﻴﻨﻢ ﻓﺮدا ﻏﺮوب ﻧﻮﺑﺖ ﻣﻦ اﺳﺖ ﻳﺎ ﺗﻮ ﻳﺎ ﻫﺮ دوﻣﺎن؟ راﺳﺘﺶ را ﺑﮕﻮ‪« .‬‬
‫» ﺗﻮ؟ ﺑﻴﭽﺎره ﺗﻮ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻧﺘﺮس‪ ،‬ﺳﻜﺘﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻲ‪ .‬ﻳﺎ ﻧﻤﻲ داﻧﻢ رگ ﻫﺎﻳﺖ از اوره ﭘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺧﻮدت ﻣﺮﮔﺖ را ﺑﻪ‬
‫آرزو ﺑﺨﻮاﻫﻲ‪« .‬‬
 ‫» ﭘﺲ ﻧﻮﺑﺖ ﺗﻮﺳﺖ؟ «‬
‫» اﻳﻦ ﻫﻢ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺧﻮب‪ ،‬آزادم ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲ داﻧﻢ‪ .‬ﻣﻲ داﻧﻲ ﻣﻦ ﭼﻴﺰ ﻧﮕﻔﺘﻪ ﻧﮕﺬاﺷﺘﻪ ام‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﻧﺎﻣﺰدم را‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﭘﺎﻧﺰده ﺳﺎﻟﺶ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ اﻳﻨﺠﺎ وﻗﺘﻲ اﻋﺪاﻣﺶ ﻛﺮدﻧﺪ ﭘﺎﻧﺰده ﺳﺎﻟﺶ ﺷﺪ‪« .‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﺪم ﻧﻤﻲ آﻳﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﭼﻴﺰ ﻫﺎﻳﻲ دارم‪ .‬ﻣﻲ داﻧﻲ‪ ،‬ﺑﭽﻪ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬زﻧﻢ‪ ،‬آن ﻫﻤﻪ ﺷﻌﺮ ﭼﺎپ ﻧﺸﺪه‪ ،‬و ﺣﺘﻲ‬
‫ﻧﮕﻔﺘﻪ‪« .‬‬
‫ﻣﻦ دﻳﮕﺮ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎ ﻧﻤﻲ ﺟﻨﮕﻢ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺷﻬﺎدت ﻫﻢ ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺪﻫﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ در آن ﻋﺸﺮه ﻣﺸﺌﻮﻣﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر را‬
‫ﻛﺮده ام‪ ،‬اﻣﺎ ﺣﺎﻻ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﺟﺒﺮان ﻛﻨﻢ ﭼﻮن ﻛﻠﻚ ﺧﻮرده ام‪ ،‬ده ﺳﺎﻟﻲ اﻣﺜﺎل ﺗﻮ ﻓﻘﻂ ﻣﺨﺎﻃﺒﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬و ﺣﺎﻻ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻢ‬
‫ﺑﺮاي ﻳﻚ آدم ﭼﻬﻞ و ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﺣﺘﻲ ﺧﻮدم ﭼﻴﺰي ﻧﮕﻔﺘﻪ ام‪« .‬‬
‫و ﻓﻜﺮ ﻛﺮد‪ » :‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪﻧﺶ آدم ﻣﺎﺷﻪ را رو ﺑﻪ دﻫﺎن ﺧﻮدش ﻧﭽﻜﺎﻧﺪ‪«.‬‬
‫» ﻣﻲ ﮔﻔﺘﻲ‪« .‬‬
‫» ﻣﻦ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﻪ ام‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻮ را ﻧﺼﻴﺒﻢ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻨﻢ ﺗﻮي آن ﺳﻠﻮل ﻟﻌﻨﺘﻲ ﭼﻨﺪ ﺗﺎ ﺷﺪﻧﺪ؟ «‬
‫» ﻛﻲ ﻫﺎ؟ «‬
‫» ﻫﻤﺎن ﻫﺎ ﻛﻪ ﻏﺮوب ﻣﻲ ﺑﺮدﻧﺪ‪« .‬‬
‫» ﻣﻦ ﻧﺸﻤﺮده ام‪ .‬ﻣﻦ ﻣﺴﺌﻮل ﺷﺎن ﻧﺒﻮدم‪« .‬‬
‫» ﺧﻮب ﭘﺲ ﺑﮕﺬار ﺑﺨﻮاﺑﻢ‪« .‬‬
‫» ﺧﻮاﻫﺶ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ‪« .‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﻲ داﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﻌﺮﻫﺎ ﻳﺎدم ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬اول ﻣﺼﺮع ﻫﺎ را ﺗﻮ ﻟﻮ دادي‪ .‬ﺑﺪون ﺧﻮد ﻣﺘﻦ ﻟﻄﻔﻲ ﻧﺪارد‪« .‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻛﺤﻠﻲ اﻧﺪوﺧﺖ‪ ،‬ﻗﺮﻣﺰي اﻧﺪاﺧﺖ ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻪ؟ «‬
‫از ﺳﺮ ﻟﺠﺒﺎزي ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻛﺤﻠﻲ ﺳﻴﺎﻫﻲ ﺷﺐ اﺳﺖ و ﻗﺮﻣﺰي ﻫﻤﺎن ﻗﺮﻣﺰي ﻏﺮوب اﺳﺖ‪« .‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﺳﺮﻣﺪ ﺧﻮاﻧﺪ‪:‬‬
‫ﺑﺎدي آﻣﺪ ز ره ﻓﺸﺎﻧﺪ ﻏﺒﺎر ‪ /‬ﺑﺎدي آﺳﻮده ﺗﺮ ز ﺑﺎد ﺑﻬﺎر‬
‫اﺑﺮي آﻣﺪ ﭼﻮ اﺑﺮ ﻧﻴﺴﺎﻧﻲ ‪ /‬ﻛﺮد ﺑﺮ ﺳﺒﺰه ﻫﺎ در اﻓﺸﺎﻧﻲ‬
‫راه ﭼﻮن رﻓﺘﻪ ﮔﺸﺖ و ﻧﻢ زده ﺷﺪ ‪ /‬ﻫﻤﻪ راه از ﺑﺘﺎن ﭼﻮ ﺑﺘﻜﺪه ﺷﺪ‬
‫و ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﭼﻄﻮر ﺑﻮد؟ «‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﭼﻪ ﺣﺎﻓﻈﻪ اي داري! «‬
‫» ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻫﺎ را اﻳﻦ ﺟﺎ ﻛﺸﺎﻧﺪم‪ ،‬ﺑﺪﺗﺮ از ﻫﻤﻪ ﻧﺎﻣﺰدم ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮ ﭼﻪ ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪﻳﺶ‪ ،‬ﻫﺎن؟ آﻓﺘﺎب رو‪ .‬ﺣﺘﻲ‬
‫ﺑﺎﻫﺎش روﺑﺮوﻳﻢ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮ ﭼﻪ ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪﻳﺶ‪ ،‬ﻫﺎن؟ دﺳﺖ ﻫﺎ را ﺑﻪ ﻣﻴﻠﻪ اﻳﻦ ﻃﺮف و ﭘﺎﻫﺎي آش و ﻻش ﺷﺪه اش را ﺑﻪ‬
‫ﻣﻴﻠﻪ آﻧﻄﺮف‪ ،‬ﻃﻮري ﻛﻪ ﺗﻮي ﻫﻮا ﺑﻮد‪ .‬رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﺑﻬﺶ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻓﺎﻳﺪه اي ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﻲ ﻫﻮش ﺑﻮد‪ .‬ﻃﻨﺎب دﺳﺖ ﻫﺎش را ﻛﻤﻲ‬
‫ﺷﻞ ﻛﺮدم‪ ،‬ﺗﺎ ﺷﻜﻤﺶ ﺑﻪ ﺗﺨﺖ ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﭼﺸﻢ ﺑﺎز ﻧﻜﺮد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻣﻴﮕﻔﺖ‪ ،‬آب‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺷﺎن آب ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ‪ .‬آب در اﻳﻦ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﻳﻌﻨﻲ ﺳﻢ‪ ،‬ﻣﻦ ﺧﻮدم ﺗﻮي ﻣﺴﺘﺮاح از آﻓﺘﺎﺑﻪ آب ﺧﻮرده ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﺎ آﻓﺘﺎﺑﻪ ﺑﻬﺶ آب دادم ﺗﺎ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻬﻮش ﺑﻴﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻴﺮاب ﻧﻤﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎز ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬ﭼﺸﻢ ﺑﺎز ﻛﺮد‪ ،‬اﻣﺎ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻢ‪ .‬رﻓﺘﻢ دﻧﺒﺎل ﺑﺎزﺟﻮش ﮔﻔﺘﻢ ﺷﺎﻳﺪ ﺗﻤﺎم ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ‬
‫ﻧﻔﺮﺳﺘﺎد دﻧﺒﺎل ﭘﺰﺷﻜﻴﺎر‪ .‬ﻣﻲ داﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ اﻳﻦ ﺟﺎ ﮔﺎﻫﻲ اﻋﺪام زﻳﺮ ﺗﻌﺰﻳﺮ ﻫﻢ دارﻳﻢ‪« .‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﺎ اﺷﺘﺒﺎه ﻣﻲ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺣﻜﻢ ﺧﺪا را ﻣﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻲ ﻓﻬﻤﻴﻢ ﻳﺎ ﺷﻴﺦ اﻧﺼﺎري‪ ،‬ﻳﺎ ﻧﺮاﻗﻲ ﻳﺎ ﻛﻠﻴﻨﻲ؟ اﻟﺘﻘﺎﻃﻲ ﺑﻮدﻳﻢ‬
‫دﻳﮕﺮ‪ .‬اﻳﻦ را ﻓﻬﻤﻴﺪم‪ ،‬ﻗﺒﻮل ﻛﺮدم‪ .‬اﻣﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲ ﻛﺮدم‪« .‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬اﻳﻦ ﻫﺎ را ﭼﺮا ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻲ؟ «‬
‫» ﺑﻘﻴﻪ اش را ﺑﮕﻮ ﺗﺎ ﻣﻦ ﺗﻤﺎﻣﺶ ﻛﻨﻢ‪ ،‬آﻧﻮﻗﺖ ﻫﺮ دو ﻣﻲ ﺧﻮاﺑﻴﻢ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻮ ﻣﻲ ﺧﻮاﺑﻲ‪« .‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺑﻌﺪ ﺗﻮ ﻣﻲ روي ﻫﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ را ﮔﺰارش ﻣﻲ دﻫﻲ؟ «‬
‫» ﭼﻲ را اﻳﻦ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺷﺎﻋﺮي؟ ﻛﻪ ﺗﻮ ﻋﻤﺮ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻲ‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻲ ﺗﺎ ﺷﻌﺮت را ﺑﮕﻮﻳﻲ‪ ،‬آن ﻳﻜﻲ را ﻛﻪ ﻧﮕﻔﺘﻪ اي‪،‬‬
‫ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﻧﮕﻔﺘﻪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻌﺪ ﻳﻚ ﺧﻴﺎﺑﺎن را ﺑﻪ اﺳﻤﺖ ﻛﻨﻨﺪ؟ «‬
 ‫ﻧﻤﻲ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻛﻪ دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﭼﺮﺗﺶ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺑﺮد ﺑﻴﺪارش ﻣﻲ ﻛﺮد‪ » :‬ﭘﺲ اﻗﻼ ﻳﻚ ﺷﻌﺮي ﺑﺨﻮان‪ ،‬ﭼﻨﺪ‬
‫ﺳﻄﺮ ﺑﻌﺪ از آﻧﻜﻪ ﺧﺎدﻣﻲ ﺷﺎه ﺳﻴﺎ ﭘﻮﺷﺎن را ﺑﺮ ﺳﺮﻳﺮ ﺑﻠﻨﺪ ﻧﺸﺎﻧﺪ‪:‬‬
‫ﺧﺎدﻣﻲ دﺳﺖ ﻣﻦ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﻪ ﻧﺎز ‪ /‬ﺑﺮ ﺳﺮﻳﺮم ﻧﺸﺎﻧﺪ آﻣﺪ ﺑﺎز‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬اذﻳﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻲ‪ ،‬ﺧﻮاﻧﺪه اي‪« .‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺑﺎور ﻛﻦ ﻛﻪ ﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻛﺎﻏﺬ ﻫﺎي ﺳﻮزن زده ﺗﻮ را ﺑﻪ ﻣﻦ دادﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﺗﻮﺿﻴﺢ دادم ﻛﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﺮاﻳﺸﺎن‬
‫ﺧﻮاﻧﺪم و ﮔﻔﺘﻢ ﺗﺎ اﻳﻨﺠﺎش را ﮔﻔﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻘﻴﻪ ﻫﻢ ﻓﻘﻂ اول ﺑﻴﺖ ﻫﺎﺳﺖ‪« .‬‬
‫» دﻳﮕﺮ ﭼﻪ ﻛﺎر ﻛﺮده اي؟ «‬
‫» اﮔﺮ ﺗﻮاب ﺑﺸﻮي ﻣﻲ ﻓﻬﻤﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ ﻛﺠﺎﻫﺎ ﺧﻮاﻫﻲ رﻓﺖ‪« .‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻏﻠﺘﻴﺪ و ﻧﺸﺴﺖ‪ » :‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻲ ﺑﻪ ﺑﺮادر ﭘﺎﺳﺪار ﺷﻜﺎﻳﺘﻢ را ﻛﻨﻲ‪ ،‬اﻳﻦ اوﻟﻴﻦ ﻗﺪم اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺟﻴﺮه‬
‫ﺳﻴﮕﺎر و ﻏﺬا و دﺳﺘﺸﻮﻳﻲ اﻳﻨﻬﻤﻪ ﺳﺨﺖ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ اﻟﺘﻤﺎس ﺷﺎن ﻛﺮد‪« .‬‬
‫او ﻫﻢ ﻧﺸﺴﺖ ﭘﺸﺖ ﺑﻪ دﻳﻮار و ﭘﺘﻮ را ﻛﺸﻴﺪ روي ﭘﺎﻳﺶ‪.‬‬
‫ﺳﺮﻣﺪ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ » :‬ﺳﻴﮕﺎر داري؟ «‬
‫» ﻳﻜﻲ‪« .‬‬
‫» ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻜﺸﻴﻢ ﭼﻄﻮر اﺳﺖ؟ «‬
‫ﻫﻤﺎن ﭘﻮﺳﺘﻪ و ﺑﺎز ﻳﻚ ﻧﻴﻤﻪ از ﭼﻮب ﻛﺒﺮﻳﺖ را داﺷﺖ‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪ ﭼﻄﻮر ﻣﻲ ﺷﻮد ﭼﻮب ﻛﺒﺮﻳﺘﻲ را ﻧﺼﻒ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﭘﻨﺠﺮه ي‬
‫ﺑﺎﻻ ﻧﮕﺎه ﻛﺮد‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺳﻪ ﻳﺎ ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺖ و ﻧﻴﻢ ﻃﻮل ﺑﻪ ﻃﻠﻮع ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﺳﻴﮕﺎر را ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺪ داد ﺗﺎ روﺷﻦ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲ ﻛﺮد اول ﺑﻪ او ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﺳﺮﻣﺪ ﮔﻔﺖ‪ » :‬اول ﺧﻮدت ﺑﻜﺶ‪ « .‬ﺑﻌﺪ رو‬
‫ﺑﻪ درﻳﭽﻪ ي ﻫﻨﻮز ﺗﺎرﻳﻚ ﻓﻮت ﻛﺮد‪.‬‬
‫اي ﺳﭙﻴﺪه ي ﻗﺪﺳﻲ ﺑﺎ ﻋﺼﺎي ﺳﭙﻴﺪ ﺧﻮد‬
‫ﺑﻴﺮون از زﻧﺪان ﺗﺨﺘﻪ اي‪،‬‬
‫راﻫﻲ ﻧﻮ ﻧﺸﺎن ﺷﺎن ﺑﺪه‪،‬‬
‫اﻳﻨﺎن ﺑﻪ دﺳﺖ ﻳﺎري ﺷﻜﻨﺠﻪ‪،‬‬
‫ﺑﺎ ﭘﻠﻴﺪﺗﺮﻳﻦ ﻧﻴﺮوي اﻫﺮﻳﻤﻨﻲ‬
‫آﺷﻨﺎ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ‪،‬‬
‫ﭘﺎﻳﺪاري ﻛﺮده اﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺗﻦ ﻫﺎﺷﺎن ﭘﻮﺷﻴﺪه از ﻓﻀﻴﻠﺖ و زﺧﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺧﻨﺪﻳﺪ‪ ،‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ » :‬ﻣﺎل ﻛﻲ ﺑﻮد؟ «‬
‫» ﭘﻞ اﻟﻮار‪« .‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺖ‪ » :‬وﻗﺖ ﺳﻴﮕﺎر ﻛﺸﻴﺪن ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻲ‪ .‬ﻧﻮﺑﺖ ﻣﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻲ ﺗﻦ ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﭘﻮﺷﻴﺪه از زﺧﻢ اﺳﺖ‪ ،‬آن‬
‫ﻫﻢ زﺧﻢ ﻫﺎي ﻛﻬﻨﻪ ﻫﺰار ﺳﺎﻟﻪ‪ « .‬و ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺪت ﻳﻌﻨﻲ اﻳﻦ ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬ﺑﺨﺼﻮص اﻳﻦ آﺧﺮي ﻫﺎ ﮔﺎه ﻫﺮ روز و‬
‫ﻫﺮ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ روزي‪ ،‬ﻏﺮوب ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻲ ﺑﺮدﻧﺪش ﺗﻴﺮ ﺧﻼص ﺧﻮاﻫﺮﻫﺎ را ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫» ﻣﻲ اﻳﺴﺘﺎدم ﻳﻚ ﮔﻮﺷﻪ اي و ﺑﻌﺪ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ را ﻣﻲ رﻳﺨﺘﻨﺪ روي زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﻳﻚ ﺗﻴﺮ ﺗﻮي ﺳﺮﺷﺎن‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ روي روﺳﺮي‬
‫ﻫﺎﻳﺸﺎن ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻲ ﻛﺮدم ﻣﻲ اﻧﺪاﺧﺘﻢ ﺗﻮي ﻧﻌﺶ ﻛﺶ ﻛﻪ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬روز ﺗﺎ روز ﻓﺮق ﻣﻴﻜﺮد‪ ،‬ﮔﺎﻫﻲ ده دوازده ﺗﺎ ﮔﺎﻫﻲ ﺣﺘﻲ‬
‫ﺑﻴﺴﺖ ﺗﺎ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ وﻗﺖ ﻫﺎ ﻫﻢ ﻫﺮ روز دو ﻳﺎ ﺳﻪ ﺗﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺸﻜﻞ وﻗﺘﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﻲ ﺑﺮدﻣﺸﺎن ﺗﻮي ﻧﻌﺶ ﻛﺶ‪ ،‬ﺧﻮب‬
‫ﻳﻚ اور داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ دارم ﻛﻪ ﺑﻴﺮون ﻣﻲ ﭘﻮﺷﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺧﻮن ﻫﺎ را ﻣﻲ ﺷﺴﺘﻢ و ﻣﻲ رﻓﺘﻢ ﺟﻠﻮ ﺑﺨﺎري ﺧﻮدم را ﺧﺸﻚ‬
‫ﻣﻲ ﻛﺮدم‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺗﻦ زن اﺳﺖ آﻧﻬﻢ ﺟﻮان‪ ،‬ﻣﻦ اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﻫﻢ دارم‪ .‬ﻣﺎ اﺷﺘﺒﺎه ﻛﺮدﻳﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎوان ﺑﭙﺮدازﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﻋﻼﻗﻪ و ﺣﺘﻲ دﻗﺖ ﺗﻴﺮ ﺧﻼص ﻣﻲ زدم‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪ ﮔﺎﻫﻲ ﺗﻦ ﻫﻨﻮز ﺑﺎ آن ﻫﻤﻪ آّب ﻛﻪ رﻳﺨﺘﻪ ﺑﻮدم و ﺧﻮن ﻫﺎ را ﺷﺴﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدم ﮔﺮم ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ روﺳﺮي ﻫﺎﺷﺎن ﭘﺲ ﻣﻲ رﻓﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﻃﺮف ﺳﺮ ﻫﻢ دﻫﺎن ﮔﺸﻮده ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎز ﭼﻴﺰي از ﻟﺒﻲ ﻳﺎ ﮔﻮﻧﻪ اي‬
‫ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻣﻲ ﻓﻬﻤﻲ ﻛﻪ؟ ﺗﺎزه ﮔﺮم‪ .‬ﻣﻮﻫﺎ ﺑﺨﺼﻮص ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻴﺲ ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺗﻮي روﺳﺮي ﻫﺎﺷﺎن ﺟﺎ‬
 ‫ﺑﺪﻫﻢ‪ .‬آن وﻗﺖ واي اﮔﺮ ﺗﻴﺮ ﺧﻮرده ﺑﻮد درﺳﺖ روي ﻳﻜﻲ دو دﻛﻤﻪ روﭘﻮش‪ .‬دو ﺳﻪ ﺑﺎر اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد‪ .‬ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻫﺎ ﺳﻴﻨﻪ ﻫﺎ را‬
‫ﺳﻮراخ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺸﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ آش و ﻻش ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اوﻟﺶ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ درﺳﺖ ﻛﺮدن ﻇﺎﻫﺮﺷﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ دﻳﮕﺮ ﻋﺎدﺗﻢ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﻳﻚ روز وﻗﺘﻲ ﻳﻜﻲ ﺷﺎن را ﺑﻐﻞ ﻛﺮدم ﻛﻪ ﺑﻴﻨﺪازم روي ﺑﻘﻴﻪ ﺷﺎن ﻫﻤﺎن ﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻮ ﮔﻔﺘﻲ‪ ،‬ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪي‪« .‬‬
‫ﺳﻴﮕﺎر را رد ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻴﻤﻪ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد اﻣﺎ ﺳﺮﻣﺪ داد ﺗﺎ ﺑﻠﻜﻪ دﻳﮕﺮ ﻧﮕﻮﻳﺪ و ﭘﺮﺳﻴﺪ » ﻛﻠﻤﻪ ي اوﻟﺶ ﭼﻲ ﺑﻮد ؟ «‬
‫ﺳﺮﻣﺪ ﮔﻔﺖ‪ »:‬ﺳﺮ‪ ،‬ﻳﺎﻓﺘﻢ‪ ،‬ﺻﺪﻓﻲ‪« .‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻧﺘﺮس‪ .‬درﺑﺎره ﺗﻮ دﻳﮕﺮ ﺣﺴﺎﺳﻴﺘﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﻣﻲ داﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻪ ام‪ ،‬ﮔﻴﺮم ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﻲ اﻳﻦ ﻫﺎ دارﻧﺪ اﻋﺪام ﻣﻲ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻮب ﺑﮕﻮ‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ ﺗﻮ ﺑﻪ ﻛﻨﺎﻳﻪ ﺑﮕﻮﻳﻲ‪ ،‬اﻳﻦ ﻫﺎ ﺗﻮي روزﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﺷﺎن ﻋﻠﻨﺎ ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺷﻨﻴﺪه ام ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺮادرﻫﺎ‬
‫ﺑﻌﺪ از ﺟﺎري ﺷﺪن ﺻﻴﻐﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻣﻲ روﻧﺪ و ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻣﻦ داﻣﺎد ﺷﻤﺎ ﺑﻮده ام‪« .‬‬
‫» ﺗﻮ ﭼﻲ؟ «‬
‫» ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﻦ اﻳﻦ ﺟﺎ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﻢ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﻳﻚ روز ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮر ﻛﻪ دارم ﺷﻠﻨﮓ ﺑﻪ دﺳﺖ دارم ﻧﻌﺶ ﻫﺎ را‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺴﺘﻨﺪم‪ ،‬ﺑﻪ رﮔﺒﺎر ﺳﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ دﻳﺮوز ﻳﻜﻲ ﺷﺎن داد زد‪ » :‬ﻣﺎدر ﺑﺨﻄﺎ‪ « .‬ﻳﻮزي اش‬
‫را رو ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺟﺎن دارد‪ .‬ﺧﻮب اﮔﺮ زده ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﻛﺎرﻳﺶ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻳﻚ روز ﻣﻲ زﻧﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻨﻢ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻲ داﻧﻨﺪ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻣﻦ ﺑﻲ ﻧﻈﻴﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻲ اﺳﻢ ﻫﻤﻪ آن ﺑﭽﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻮي آن ﺳﻠﻮل‬
‫آﻣﺪﻧﺪ و اﻋﺪام ﺷﺪﻧﺪ ﺑﺮاﻳﺖ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪« .‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻧﻪ ﺗﻮي روزﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﻫﺴﺖ‪« .‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻣﺪﺗﻲ اﺳﺖ ﻧﻤﻲ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺗﻌﺪادي را ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺣﺪﻳﺚ و‬
‫ﺳﻨﺖ ﻣﺎﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ را ﻗﺒﻮل دارﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از دﺳﺖ ﺗﻮ ﻳﺎ اﻳﻦ ﻫﺎ ﻛﻪ ﻫﺮ روز ﭘﺸﺖ اﻳﻦ‬
‫دﻳﻮار ﻫﺎ ﺷﻌﺎر ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﺑﻌﺪ ﻧﻌﺶ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﭼﻪ ﺑﺮﻣﻲ آﻳﺪ؟ «‬
‫ﺳﻴﮕﺎر ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻫﺎي ﻓﻴﻠﺘﺮ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪.‬دﻳﮕﺮ در ﻛﻮﻧﻪ ﻣﺸﺘﺶ ﭘﻨﻬﺎن ﻧﻤﻲ ﻛﺮد‪ .‬دو ﭘﻚ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻫﻢ زد‪ » :‬ﺗﻮ آزاد ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮي‪ ،‬ﻣﻄﻤﺌﻨﺎ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻦ ‪ ...‬ﺷﺎﻳﺪ اﮔﺮ اﻳﻦ واﻗﻌﻪ دﻳﺮوز ﭘﻴﺶ ﻧﻤﻲ آﻣﺪ‪ ،‬ﻛﺎرﻣﻨﺪ دﻓﺘﺮي ﺷﺎن ﻣﻲ ﺷﺪم‪ ،‬ﻳﻚ ﻋﻀﻮ ﻛﻮﭼﻚ از‬
‫اﻳﻦ ﭼﺮخ ﻋﻈﻴﻢ‪ .‬راﺿﻲ ﻫﻢ ﺑﻮدم‪« .‬‬
‫» ﻣﮕﺮ ﭼﻲ ﺷﺪه؟ «‬
‫» ﺣﺎﻻ ﺗﻮ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻲ ﺑﺪاﻧﻲ؟ «‬
‫و ﺗﻪ ﺳﻴﮕﺎر را دراز ﻛﺮد‪ » :‬ﺑﻴﺎ ﺑﻘﻴﻪ اش را ﺑﻜﺶ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ از ﺑﺮادرﻫﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺳﺮ آﺧﺮ ﻳﻚ ﺳﻴﮕﺎرم ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻲ ﻛﻪ «‬
‫ﺑﻪ ﭘﻨﺠﺮه اﺷﺎره ﻛﺮد‪ .‬ﻛﺤﻠﻲ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﺮاغ را ﻛﻲ ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ؟‬
‫ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ رﻓﺖ ﻛﻨﺎر دﻳﻮار و ﭘﺸﺖ ﺑﻪ آن اﻳﺴﺘﺎد‪ ،‬ﭼﻔﺘﻪ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﭘﻨﺠﻪ ﻫﺎ درﻫﻢ‪ » :‬ﺑﻴﺎ ﺑﺮو ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻫﻤﺎن روﺑﺮوﺳﺖ‪« .‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻧﻪ‪« .‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﭘﺎﻳﻴﻦ درﻳﭽﻪ ﻧﺸﺴﺖ‪.‬‬
‫» ﻣﻲ ﺗﺮﺳﻲ؟ ﺣﻖ داري‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﻣﻲ ﺗﺮﺳﻢ‪ .‬دو روز ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﻏﺮوب دورادور اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدم‪ .‬ﭘﻨﺞ دﺧﺘﺮ ﺑﻪ ردﻳﻒ‬
‫اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬دﺳﺖ ﻫﺎ ﺑﺴﺘﻪ و ﭼﺸﻢ ﻫﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﻳﻜﻲ ﺷﻌﺎر ﻣﻲ داد‪ .‬ﻫﻢ ﻗﺪ آﻓﺘﺎب روي ﻣﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم‬
‫اﻳﻦ ﻳﻜﻲ ﺧﻮدش اﺳﺖ و ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﺮدم ﺗﻴﺮ ﺧﻼص او را ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻢ ﺑﺰﻧﻢ‪ .‬ﺟﻠﻮﺗﺮ ﻧﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﺑﺮادر ﻫﺎ ﻛﺎرﺷﺎن را ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻳﺴﺘﺎدﻧﺪ ﺑﻪ ﺣﺮف زدن‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻧﻮك ﺑﺎﻓﻪ ﻣﻮ ﻫﺎﻳﺶ را دﻳﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﻋﻘﺪ ﻛﺮده ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻦ ﺑﻲ روﺳﺮي‬
‫ﻫﻴﭻ وﻗﺖ ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮدﻣﺶ‪ .‬ﺧﻮدش ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﻓﺮق ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺳﻲ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﺰار ﺑﺎر ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﺷﺎﻳﺪ ﺧﻮد اوﺳﺖ و ﻣﺎﺷﻪ را‬
‫ﻣﻲ ﭼﻜﺎﻧﺪم و ﺣﺎﻻ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻔﺮ ﺳﻮم ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺷﺪه‪ ،‬و ﻣﻮﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻮد و اﻧﺘﻬﺎﻳﺶ ﭼﻴﻦ داﺷﺖ وﺑﻪ ﻗﻮل ﺷﻤﺎﻫﺎ از ﺷﺒﻖ‬
‫ﺳﺒﻖ ﻣﻲ ﺑﺮد‪ .‬از ﻫﻤﺎن ﭼﻴﻦ ﻫﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻤﺶ‪ .‬ﺻﻮرﺗﺶ را ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪.‬ﺑﻪ او ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺗﻴﺮ ﺧﻼص ﺑﺰﻧﻢ‪ ،‬ﻓﻘﻂ دﺳﺖ دراز‬
‫ﻛﺮدم و ﻣﻮﻫﺎﻳﺶ را ﭘﺲ زدم‪ .‬ﺧﻮدش ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻴﺮي ﻛﻨﺎر ﺳﺮش ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮدم و ﮔﺬﺷﺘﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﭼﻬﺎرﻣﻲ ﻛﻪ رﺳﻴﺪم‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ‪ ،‬ﻧﮕﺎﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺮادر ﻫﺎ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬راﻧﻨﺪه ﻧﻌﺶ ﻛﺶ ﻫﻢ ﺣﺘﻤﺎ ﺗﻮي دﻓﺘﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻮاي ﺑﻴﺮون اﺑﺮي اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﻣﻴﺪاﻧﻲ ﻛﻪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﭘﻨﺠﻤﻲ را ﺧﻼص ﻛﺮدم‪ ،‬رﻓﺘﻢ ﭼﻜﻤﻪ ﻫﺎي ﻻﺳﺘﻴﻜﻲ و اوورم را ﭘﻮﺷﻴﺪم و ﺑﺎ ﺷﻠﻨﮓ آﻧﻬﺎ را ﺷﺴﺘﻢ‪.‬‬
‫ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﻣﻲ ﻣﻴﺮد‪ ،‬ﺣﺘﻲ آﺧﺮ ﻫﻤﻪ ﺑﺮدﻣﺶ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﻐﻠﺶ ﻛﺮدم ﭼﺸﻢ ﺑﺎز ﻛﺮد و ﻧﮕﺎﻫﻢ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺎ آن رﻧﮓ ﺳﭙﻴﺪ ﺳﭙﻴﺪ‪.‬‬
 ‫ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﻟﺐ رﻧﮓ ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎ آن ﻣﻮﻫﺎي ﺧﻴﺲ آوﻳﺨﺘﻪ ﺑﺮ روﭘﻮش ﺳﻴﺎه اﻣﺎ ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﻪ ﺗﻦ‪ .‬وﻗﺘﻲ روي ﭼﻬﺎر ﺟﻨﺎزه‬
‫دﻳﮕﺮ ﺧﻮاﺑﺎﻧﺪﻣﺶ ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻫﻨﻮر ﺗﻨﺶ ﮔﺮم اﺳﺖ‪ .‬زﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺳﺮي ﺗﻜﺎن داد‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﻣﺮا ﻧﺒﻴﻨﺪ ﻳﺎ ﻧﺸﻨﺎﺳﺪ‪.‬‬
‫«‬
‫ﮔﺮﻳﻪ ﻧﺒﻮد ﻫﻖ ﻫﻖ ﻣﺪاوﻣﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ از ﺗﻪ ﺳﺮداﺑﻪ اي ﺑﻴﺎﻳﺪ و ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﺗﺎ اﻳﻦ ﺣﻠﻘﻪ ﺣﻠﻘﻪ زﻧﺠﻴﺮه ﺑﻲ اﻧﺘﻬﺎي ﻫﻖ ﻫﻖ را در‬
‫ﺟﺎﻳﻲ ﺑﮕﺴﻠﺪ ﮔﻔﺖ‪ » :‬اﻣﺮوز ﻫﻢ ﻣﻲ روي؟ «‬
‫» ﻧﻪ‪ ،‬ﺧﻮاﻫﺶ ﻛﺮدم ﻛﻪ ﻳﻚ ﻛﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﺪﻧﺪ ﺑﺎز از ﺗﻮﺑﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬و از دو ﭘﺎﺳﺪاري ﻛﻪ ﻛﺸﺘﻪ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫«‬
‫ﺑﺎز ﺳﺮ ﺑﺮ زاﻧﻮ ﮔﺬاﺷﺖ و از ﺗﻪ ﺳﺮداﺑﻪ اي ﻫﺰارﺗﻮ ﻛﺶ ﻛﺸﺎن زﻧﺠﻴﺮه ﻫﻖ ﻫﻖ ﻏﻠﺘﻴﺪ و آﻣﺪ و ﻣﻲ آﻣﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻘﻪ ﺑﻪ در زدﻧﺪ‪ » :‬وﻗﺖ ﻧﻤﺎز اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪« .‬‬
‫ﭼﺸﻢ ﺑﻨﺪ ﻫﺎ را ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻣﻲ ﺑﺴﺘﻨﺪ و ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺻﻒ ﺟﻠﻮ در آﻧﻬﺎ ﺑﺮﺳﻨﺪ ﺑﻪ دﺳﺘﺸﻮﻳﻲ‪.‬‬
‫ﺳﺮﻣﺪ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺗﻮ آزاد ﻣﻲ ﺷﻮي‪ ،‬ﻣﻄﻤﺌﻨﻢ‪ ،‬ﺑﻴﺎ اﻳﻦ را ﺗﻮ ﺑﭙﻮش‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻮﻫﺎﻳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‪« .‬‬
‫ﭘﻮﻟﻮورش را ﻧﻤﻲ ﮔﻔﺖ‪ .‬ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﺳﻴﺎه را در آورد‪ » :‬زود ﺑﺎش‪« .‬‬
‫ﭼﺮا ﭘﻮﺷﻴﺪ؟ ﺳﺮﻣﺪ ﻓﻘﻂ ﭘﻮﻟﻮورش را ﭘﻮﺷﻴﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ »:‬ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﺑﻪ ﭼﻪ دردم ﻣﻲ ﺧﻮرد؟ «‬
‫ﺳﺮ آﺳﺘﻴﻦ ﻫﺎ و آرﻧﺞ ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﺧﻮدش ﭘﺎره ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﭽﺎﻟﻪ ﻛﺮد و ﮔﻮﺷﻪ اي اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﭘﻮﻟﻮورش را ﭘﻮﺷﻴﺪ و‬
‫ﻛﺘﺶ را‪.‬‬
‫ﺳﺮﻣﺪ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺧﻮب ﻣﺎ رﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﻳﺎدت ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻘﻴﻪ اش را ﻧﺨﻮاﻧﺪي‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮدت ﺑﺪ ﻛﺮدي‪ .‬آن دﻧﻴﺎ از ﺧﻮد ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻨﻮم‪« .‬‬
‫ﻣﻲ ﺧﻨﺪﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺐ دﻳﮕﺮ ﺑﺮ ﻧﮕﺸﺖ‪ .‬ﺻﺪاي رﻳﺨﺘﻦ ﺑﺎر ﺗﻴﺮ آﻫﻦ را از دور ﺷﻨﻴﺪ و از ﻧﺰدﻳﻚ ﻳﻚ ﺗﻴﺮ آﻫﻦ اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﻨﺠﺮه روﺷﻦ ﺑﻮد‪.‬‬
‫دو ﭘﺎ و دو دﺳﺖ را ﺑﻪ دو ﺳﻮي ﺳﻠﻮل ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻴﻤﻪ راه ﻧﺮﺳﻴﺪه ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪش‪ .‬ﺣﺎج آﻗﺎ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ » :‬ﭼﻴﻪ؟ ﻣﮕﺮ‬
‫ﭼﻲ ﺷﺪه؟ «‬
‫» دﻟﻢ ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺖ ﻏﺮوب را ﺑﺒﻴﻨﻢ‪« .‬‬
‫» ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻲ‪ ،‬ﻧﺘﺮس‪« .‬‬
‫ﻧﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺮون آﺑﻲ ﺑﻮد‪ .‬دو روز ﺑﻌﺪ ﺗﻮي اﺗﺎق ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲ دم در ﭼﺸﻢ ﺑﻨﺪش را ﺑﺎز ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮﮔﻪ ﺗﺮﺧﻴﺼﺶ را ﻣﻬﺮ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﭽﻢ دﻳﻤﺎه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ » :‬زﻧﻢ ﺧﺒﺮ دارد؟ «‬
‫» ﺑﻴﺎ ﺗﻠﻔﻦ ﻛﻦ! «‬
‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺎﺷﺪ‪« .‬‬
‫ﭘﻮل ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ »:‬ﭘﻴﺎده ﺑﺮوم؟ «‬
‫دﺳﺘﻪ ﻛﻠﻴﺪ و ﺳﺎﻋﺘﻮ ﻋﻴﻨﻜﺶ را ﻫﻢ دادﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﺧﻮاﺑﻴﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫» ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻲ ﺑﺎ ﺑﺮادر ﻫﺎ ﺑﺮوي اﻣﺎ ﺑﺎز ﺑﺎﻳﺪ ‪ ...‬ﻣﻲ داﻧﻲ ﻛﻪ ‪« ...‬‬
‫ﭼﺸﻢ ﺑﻨﺪش را زدﻧﺪ و ﺑﺎز ﮔﺸﺘﻨﺪ و ﭘﻴﭽﻴﺪﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﺑﺎر ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﻣﻴﺎن دو ﺑﺮادر در دو ﺳﻮ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ‬
‫ﺳﻴﮕﺎري زﻳﺮ ﻟﺒﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﺑﺮﺳﺪ ﻫﻤﻪ اش ﺑﻪ آن ﺳﻪ ﻛﻠﻤﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ :‬ﺳﺮ‪ ،‬ﻳﺎﻓﺘﻢ‪ ،‬ﺻﺪﻓﻲ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻳﺎدش ﻧﻴﺎﻣﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺸﻢ ﺑﻨﺪش را ﻛﻪ ﺑﺎز ﻛﺮدﻧﺪ درﺳﺖ روﺑﺮوي درﺷﺎن ﺑﻮد‪ .‬دﺳﺘﻲ ﻫﻢ ﺗﻜﺎن داد‪ .‬ﺗﻮي ﻛﻮﭼﻪ زﻧﻲ ﺑﺎ روﭘﻮش و روﺳﺮي‬
‫ﺳﻴﺎه ﻣﻲ رﻓﺖ‪ .‬ﻛﺴﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﻓﺮﺷﺘﻪ را ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ در راﻫﺮو را ﺑﺎز ﻛﺮد‪ ،‬ﺳﺎﻋﺘﺶ را ﻛﻮك ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎﻳﺴﺖ‬
‫ﻣﻲ دﻳﺪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﭘﻮﻟﻮورش را ﻛﻨﺪ و ﺑﻮ ﻛﺮد‪ ،‬دﻳﮕﺮ آن ﺑﻮ را ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻣﮕﺮ ﻧﻪ ﺑﻌﺪ ﻇﻬﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺗﺮﺣﻴﻢ اﻣﻴﺮ ﺧﺎن‬
‫ﻣﻲ رﻓﺖ؟ ﭘﺎﻟﺘﻮﻳﻲ ﭼﻴﺰي ﺑﺮدوﺷﺶ اﻧﺪاﺧﺖ و ﺑﻪ زﻳﺮ زﻣﻴﻦ رﻓﺖ‪ .‬ﻗﻔﺴﻪ ﻫﺎ ﺧﺎﻟﻲ ﺑﻮد اﻣﺎ ﻣﻴﺰ و ﺣﺘﻲ ﺻﻨﺪﻟﻲ اش‬
‫ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻮد و ﻫﻔﺖ ﭘﻴﻜﺮ ﻫﻢ وﺳﻂ ﻣﻴﺰ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺴﺘﻪ و ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺎ ﻣﺪاد ﻻﻳﺶ‪ .‬ﺗﺎزه رﺳﻴﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻪ ﺑﻴﺖ ﻛﻪ‪:‬‬
‫ﺳﺮ ﺑﻪ ﺑﺎﻟﻴﻦ ﺑﺴﺘﺮ آوردﻳﻢ ‪ /‬ﻫﺮ دو ﺑﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺮ آوردﻳﻢ‬
 ‫ﻳﺎﻓﺘﻢ ﺧﺮﻣﻨﻲ ﭼﻮﮔﻞ در ﺑﻴﺪ ‪ /‬ﻧﺎزك و ﻧﺮم و ﮔﺮم و ﺳﺮخ و ﺳﭙﻴﺪ‬
‫ﺻﺪﻓﻲ ﻣﻬﺮ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺮ در او ‪ /‬ﻣﻬﺮ ﺑﺮ داﺷﺘﻢ ز ﮔﻮﻫﺮ او‬
‫ﻛﻪ ﺻﺪاي در ﺧﺎﻧﻪ آﻣﺪ‪ .‬ﺳﺮﻣﺪ ﺣﺘﻤﺎ ﻣﻲ داﻧﺴﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻫﺎ را ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ ﻛﻪ داد و ﺑﻴﺪاد را اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﻛﻲ ﺑﻮد؟ ﻫﺮ ﻛﺲ‬
‫ﮔﻮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻴﺎﻳﺪ! ﻓﺮﺧﻨﺪه و ﺑﭽﻪ ﻫﺎ ﻛﻠﻴﺪ داﺷﺘﻨﺪ و دﻳﮕﺮان ﻛﻪ ﻗﻔﻞ و ﻏﻴﺮ ﻗﻔﻞ ﻧﻤﻲ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎﻫﺶ ﺑﻮد و ﺑﻌﺪ ﻫﻢ‬
‫ﭘﺸﺖ ﺳﺮش زﻫﺮه ﺑﺎ روﭘﻮش ﻫﺎي ﺳﻴﺎه و روﺳﺮ ﻫﺎي ﺳﻴﺎه‪.‬‬
‫ﻣﺎه ﮔﻔﺖ ‪ » :‬ﺗﻮﻳﻲ ﺑﺎﺑﺎ‪ ،‬ﻛﻲ آﻣﺪي؟ «‬
‫زﻫﺮه ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ » :‬ﻣﮕﺮ ﭼﻲ ﺷﺪه ﺑﺎﺑﺎ؟ «‬
‫ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻮده ﺑﺎﺑﺎ‪ ،‬ﮔﺮﻳﻪ ﻧﺪارد‪ .‬ﻧﮕﻔﺖ‪ .‬ﺧﻮﺑﻲ اﻳﻦ روﭘﻮش و روﺳﺮي ﻫﺎ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ‬
‫ﻃﻮر ﻫﻢ ﻣﻲ ﺷﺪ ﺑﻪ ﺧﺘﻢ اﻣﻴﺮﺧﺎن رﻓﺖ‪ .‬زﻫﺮه اش ﺑﻪ ﻣﻮﻫﺎش اﺷﺎره ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬و ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﻛﻴﻔﺶ را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬آﻳﻨﻪ‬
‫ﻛﻮﭼﻜﺶ را آورد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﺳﻴﺎه ﭼﻨﺪ ﺳﺎل‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻗﺮن ﺑﺮ او ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻮﻫﺎش ﻫﻤﻪ داﻧﻪ ﺑﻪ داﻧﻪ ﺳﻔﻴﺪ ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮد؟‬

‫دي و ﺑﻬﻤﻦ ‪66‬‬