‫ﺗﺮاﻧﻪهﺎﯼ ﺧﻴﺎم‬

‫ﺻﺎدق هﺪاﻳﺖ‬
‫____________________________________________‬

‫رﺑﺎﻋﻴﺎت ﺧﻴﺎم ﺑﻪ ﺗﺼﺤﻴﺢ ﺻﺎدق هﺪاﻳﺖ‬

‫‪ ١۴٣ ‬رﺑﺎﻋﯽ در ‪ ٨‬ﺑﺨﺶ‬
‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬راز ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫‪ ‬درد زﻧﺪﮔﯽ‬

‫‪ ‬از ازل ﻧﻮﺷﺘﻪ‬

‫‪ ‬ﮔﺮدش دوران‬

‫‪ ‬ذرات ﮔﺮدﻧﺪﻩ‬

‫‪ ‬هﺮ ﭼﻪ ﺑﺎدا ﺑﺎد‬

‫‪ ‬هﻴﭻ اﺳﺖ‬

‫‪ ‬دم را درﻳﺎﺑﻴﻢ‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪ ‬‬
 ‫راز ﺁﻓﺮﻳﻨﺶ‬
‫‪١‬‬
‫هﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﻪ رﻧﮓ و ﺑﻮﯼ زﻳﺒﺎﺳﺖ ﻣﺮا‪،‬‬
‫ﭼﻮن ﻻﻟﻪ رخ و ﭼﻮ ﺳﺮو ﺑﺎﻻﺳﺖ ﻣﺮا‪،‬‬
‫ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺸﺪ ﮐﻪ در ﻃﺮﺑﺨﺎﻧﻪﯼ ﺧﺎﮎ‬
‫ﻧﻘﺎش ازل ﺑﻬﺮ ﭼﻪ ﺁراﺳﺖ ﻣﺮا؟‬

‫‪٢‬‬
‫ﺁورد ﺑﻪ اﺿﻄﺮارم اول ﺑﻪ وﺟﻮد‪،‬‬
‫ﺟﺰ ﺣﻴﺮﺗﻢ از ﺣﻴﺎت ﭼﻴﺰﯼ ﻧﻔﺰود‪،‬‬
‫رﻓﺘﻴﻢ ﺑﻪ اﮐﺮاﻩ و ﻧﺪاﻧﻴﻢ ﭼﻪ ﺑﻮد‬
‫!زﻳﻦ ﺁﻣﺪن و ﺑﻮدن و رﻓﺘﻦ ﻣﻘﺼﻮد‬

‫‪٣‬‬
‫از ﺁﻣﺪﻧﻢ ﻧﺒﻮد ﮔﺮدون را ﺳﻮد‪،‬‬
‫وز رﻓﺘﻦ ﻣﻦ ﺟﺎﻩ و ﺟﻼﻟﺶ ﻧﻔﺰود؛‬
‫وز هﻴﭻ ﮐﺴﯽ ﻧﻴﺰ دو ﮔﻮﺷﻢ ﻧﺸﻨﻮد‪،‬‬
‫!ﮐﺎﻳﻦ ﺁﻣﺪن و رﻓﺘﻨﻢ از ﺑﻬﺮ ﭼﻪ ﺑﻮد‬

‫‪۴‬‬
‫اﯼ دل ﺗﻮ ﺑﻪ ادراﮎ ﻣﻌﻤﺎ ﻧﺮﺳﯽ‪،‬‬
‫در ﻧﮑﺘﻪﯼ زﻳﺮﮐﺎن داﻧﺎ ﻧﺮﺳﯽ؛‬
‫اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﻣﯽ و ﺟﺎم ﺑﻬﺸﺘﯽ ﻣﯽﺳﺎز‪،‬‬
‫!ﮐﺎﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺑﻬﺸﺖ اﺳﺖ رﺳﯽ ﻳﺎ ﻧﺮﺳﯽ‬

‫‪۵‬‬
‫دل ﺳﺮ ﺣﻴﺎت اﮔﺮ ﮐﻤﺎهﯽ داﻧﺴﺖ‪،‬‬
‫در ﻣﺮگ هﻢ اﺳﺮار اﻟﻬﯽ داﻧﺴﺖ؛‬
‫اﻣﺮوز ﮐﻪ ﺑﺎ ﺧﻮدﯼ‪ ،‬ﻧﺪاﻧﺴﺘﯽ هﻴﭻ‪،‬‬
‫ﻓﺮدا ﮐﻪ ز ﺧﻮد روﯼ ﭼﻪ ﺧﻮاهﯽ داﻧﺴﺖ؟‬

‫‪۶‬‬
‫ﺗﺎ ﭼﻨﺪ زﻧﻢ ﺑﻪ روﯼ درﻳﺎهﺎ ﺧﺸﺖ‪،‬‬
‫ﺑﻴﺰار ﺷﺪم ز ﺑﺖﭘﺮﺳﺘﺎن و ﮐﻨﺸﺖ‪،‬‬
‫ﺧﻴﺎم ﮐﻪ ﮔﻔﺖ دوزﺧﯽ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد؟‬
‫ﮐﻪ رﻓﺖ ﺑﻪ دوزخ و ﮐﻪ ﺁﻣﺪ ز ﺑﻬﺸﺖ؟‬
 ‫‪٧‬‬
‫اﺳﺮار ازل را ﻧﻪ ﺗﻮ داﻧﯽ و ﻧﻪ ﻣﻦ‪،‬‬
‫وﻳﻦ ﺣﺮف ﻣﻌﻤﺎ ﻧﻪ ﺗﻮ ﺧﻮاﻧﯽ و ﻧﻪ ﻣﻦ؛‬
‫هﺴﺖ از ﭘﺲ ﭘﺮدﻩ ﮔﻔﺘﮕﻮﯼ ﻣﻦ و ﺗﻮ‪،‬‬
‫‪.‬ﭼﻮن ﭘﺮدﻩ ﺑﺮاﻓﺘﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻮ ﻣﺎﻧﯽ و ﻧﻪ ﻣﻦ‬

‫‪٨‬‬
‫اﻳﻦ ﺑﺤﺮ وﺟﻮد ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻴﺮون ز ﻧﻬﻔﺖ‪،‬‬
‫ﮐﺲ ﻧﻴﺴﺖ ﮐﻪ اﻳﻦ ﮔﻮهﺮ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺴﻔﺖ؛‬
‫هﺮ ﮐﺲ ﺳﺨﻨﯽ از ﺳﺮ ﺳﻮدا ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪،‬‬
‫‪.‬ز ﺁﻧﺮوﯼ ﮐﻪ هﺴﺖ‪ ،‬ﮐﺲ ﻧﻤﻴﺪاﻧﺪ ﮔﻔﺖ‬

‫‪٩‬‬
‫اﺟﺮام ﮐﻪ ﺳﺎﮐﻨﺎن اﻳﻦ اﻳﻮاﻧﻨﺪ‪،‬‬
‫اﺳﺒﺎب ﺗﺮدد ﺧﺮدﻣﻨﺪاﻧﻨﺪ‪،‬‬
‫هﺎن ﺗﺎ ﺳﺮ رﺷﺘﻪﯼ ﺧﺮد ﮔﻢ ﻧﮑﻨﯽ‪،‬‬
‫!ﮐﺎﻧﺎن ﮐﻪ ﻣﺪﺑﺮﻧﺪ ﺳﺮﮔﺮداﻧﻨﺪ‬

‫‪١٠‬‬
‫دورﯼ ﮐﻪ درﺁن ﺁﻣﺪ و رﻓﺘﻦ ﻣﺎﺳﺖ‪،‬‬
‫او را ﻧﻪ ﻧﻬﺎﻳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺪاﻳﺖ ﭘﻴﺪاﺳﺖ‪،‬‬
‫ﮐﺲ ﻣﯽ ﻧﺰﻧﺪ دﻣﯽ در اﻳﻦ ﻣﻌﻨﯽ راﺳﺖ‪،‬‬
‫ﮐﺎﻳﻦ ﺁﻣﺪن از ﮐﺠﺎ و رﻓﺘﻦ ﺑﮑﺠﺎﺳﺖ؟‬

‫‪١١‬‬
‫دارﻧﺪﻩ ﭼﻮ ﺗﺮﮐﻴﺐ ﻃﺒﺎﻳﻊ ﺁراﺳﺖ‪،‬‬
‫از ﺑﻬﺮ ﭼﻪ او ﻓﮑﻨﺪش اﻧﺪر ﮐﻢ و ﮐﺎﺳﺖ؟‬
‫ﮔﺮ ﻧﻴﮏ ﺁﻣﺪ‪ ،‬ﺷﮑﺴﺘﻦ از ﺑﻬﺮ ﭼﻪ ﺑﻮد؟‬
‫ورﻧﻴﮏ ﻧﻴﺎﻣﺪ اﻳﻦ ﺻﻮر‪ ،‬ﻋﻴﺐ ﮐﺮاﺳﺖ؟‬

‫‪١٢‬‬
‫ﺁﻧﺎﻧﮑﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﻓﻀﻞ و ﺁداب ﺷﺪﻧﺪ‪،‬‬
‫در ﺟﻤﻊ ﮐﻤﺎل ﺷﻤﻊ اﺻﺤﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪،‬‬
‫رﻩ زﻳﻦ ﺷﺐ ﺗﺎرﻳﮏ ﻧﺒﺮدﻧﺪ ﺑﺮوز‪،‬‬
‫‪.‬ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻓﺴﺎﻧﻪاﯼ و در ﺧﻮاب ﺷﺪﻧﺪ‬
 ‫* ‪١٣‬‬
‫ﺁﻧﺎن ﮐﻪ ز ﭘﻴﺶ رﻓﺘﻪاﻧﺪ اﯼ ﺳﺎﻗﯽ‪،‬‬
‫در ﺧﺎﮎ ﻏﺮور ﺧﻔﺘﻪاﻧﺪ اﯼ ﺳﺎﻗﯽ‪،‬‬
‫‪:‬رو ﺑﺎدﻩ ﺧﻮر و ﺣﻘﻴﻘﺖ از ﻣﻦ ﺑﺸﻨﻮ‬
‫‪.‬ﺑﺎد اﺳﺖ هﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ اﯼ ﺳﺎﻗﯽ‬

‫* ‪١۴‬‬
‫ﺁن ﺑﯽﺧﺒﺮان ﮐﻪ در ﻣﻌﻨﯽ ﺳﻔﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫در ﭼﺮخ ﺑﻪ اﻧﻮاع ﺳﺨﻦهﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ؛‬
‫ﺁﮔﻪ ﭼﻮ ﻧﮕﺸﺘﻨﺪ ﺑﺮ اﺳﺮار ﺟﻬﺎن‪،‬‬
‫!اول زﻧﺨﯽ زدﻧﺪ و ﺁﺧﺮ ﺧﻔﺘﻨﺪ‬

‫‪١۵‬‬
‫ﮔﺎوﻳﺴﺖ ﺑﺮ ﺁﺳﻤﺎن ﻗﺮﻳﻦ ﭘﺮوﻳﻦ‪،‬‬
‫ﮔﺎوﻳﺴﺖ دﮔﺮ ﻧﻬﻔﺘﻪ در زﻳﺮ زﻣﻴﻦ؛‬
‫‪:‬ﮔﺮ ﺑﻴﻨﺎﺋﯽ‪ ،‬ﭼﺸﻢ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﮕﺸﺎ‬
‫‪.‬زﻳﺮ و زﺑﺮ دو ﮔﺎو ﻣﺸﺘﯽ ﺧﺮ ﺑﻴﻦ‬

‫درد زﻧﺪﮔﯽ‬
‫‪١۶‬‬
‫اﻣﺮوز ﮐﻪ ﻧﻮﺑﺖ ﺟﻮاﻧﯽ ﻣﻦ اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﻣﯽ ﻧﻮﺷﻢ ﮐﻪ از ﺁﻧﮑﻪ ﮐﺎﻣﺮاﻧﯽ ﻣﻦ اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﻋﻴﺒﻢ ﻣﮑﻨﻴﺪ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ ﺗﻠﺦ اﺳﺖ ﺧﻮش اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺗﻠﺦ اﺳﺖ‪ ،‬از ﺁﻧﮑﻪ زﻧﺪﮔﺎﻧﯽ ﻣﻦ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١٧‬‬
‫ﮔﺮ ﺁﻣﺪﻧﻢ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺪﯼ‪ ،‬ﻧﺎﻣﺪﻣﯽ‪.‬‬
‫ور ﻧﻴﺰ ﺷﺪن ﺑﻤﻦ ﺑﺪﯼ‪ ،‬ﮐﯽ ﺷﺪﻣﯽ؟‬
‫ﺑﻪ زان ﻧﺒﺪﯼ ﮐﻪ اﻧﺪر اﻳﻦ دﻳﺮ ﺧﺮاب‪،‬‬
‫ﻧﻪ ﺁﻣﺪﻣﯽ‪ ،‬ﻧﻪ ﺷﺪﻣﯽ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺪﻣﯽ‪.‬‬

‫‪١٨‬‬
‫از ﺁﻣﺪن و رﻓﺘﻦ ﻣﺎ ﺳﻮدﯼ ﮐﻮ؟‬
‫وز ﺗﺎر وﺟﻮد ﻋﻤﺮ ﻣﺎ ﭘﻮدﯼ ﮐﻮ؟‬
 ‫در ﭼﻨﺒﺮ ﭼﺮخ ﺟﺎن ﭼﻨﺪﻳﻦ ﭘﺎﮐﺎن‪،‬‬
‫ﻣﯽﺳﻮزد و ﺧﺎﮎ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬دودﯼ ﮐﻮ؟‬

‫‪١٩‬‬
‫اﻓﺴﻮس ﮐﻪ ﺑﯽﻓﺎﻳﺪﻩ ﻓﺮﺳﻮدﻩ ﺷﺪﻳﻢ‪،‬‬
‫وز داس ﺳﭙﻬﺮ ﺳﺮﻧﮕﻮن ﺳﻮدﻩ ﺷﺪﻳﻢ‪،‬‬
‫دردا و ﻧﺪاﻣﺘﺎ ﮐﻪ ﺗﺎ ﭼﺸﻢ زدﻳﻢ‪،‬‬
‫ﻧﺎﺑﻮدﻩ ﺑﻪ ﮐﺎم ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬ﻧﺎﺑﻮدﻩ ﺷﺪﻳﻢ!‬

‫‪* ٢٠‬‬
‫ﺑﺎ ﻳﺎر ﭼﻮ ﺁرﻣﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﯽ هﻤﻪ ﻋﻤﺮ‪،‬‬
‫ﻟﺬات ﺟﻬﺎن ﭼﺸﻴﺪﻩ ﺑﺎﺷﯽ هﻤﻪ ﻋﻤﺮ‪،‬‬
‫هﻢ ﺁﺧﺮ ﮐﺎر رﺣﻠﺘﺖ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﺧﻮاﺑﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ دﻳﺪﻩ ﺑﺎﺷﯽ هﻤﻪ ﻋﻤﺮ!‬

‫‪٢١‬‬
‫اﮐﻨﻮن ﮐﻪ ز ﺧﻮﺷﺪﻟﯽ ﺑﻪ ﺟﺰ ﻧﺎم ﻧﻤﺎﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻳﮏ هﻤﺪم ﭘﺨﺘﻪ ﺟﺰ ﻣﯽ ﺧﺎم ﻧﻤﺎﻧﺪ؛‬
‫دﺳﺖ ﻃﺮب از ﺳﺎﻏﺮ ﻣﯽ ﺑﺎزﻣﮕﻴﺮ‬
‫اﻣﺮوز ﮐﻪ در دﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﺰ ﺟﺎم ﻧﻤﺎﻧﺪ!‬

‫‪٢٢‬‬
‫اﯼ ﮐﺎش ﮐﻪ ﺟﺎﯼ ﺁرﻣﻴﺪن ﺑﻮدﯼ‪،‬‬
‫ﻳﺎ اﻳﻦ رﻩ دور را رﺳﻴﺪن ﺑﻮدﯼ؛‬
‫ﮐﺎش از ﭘﯽ ﺻﺪ هﺰار ﺳﺎل از دل ﺧﺎﮎ‪،‬‬
‫ﭼﻮن ﺳﺒﺰﻩ اﻣﻴﺪ ﺑﺮ دﻣﻴﺪن ﺑﻮدﯼ!‬

‫‪٢٣‬‬
‫ﭼﻮن ﺣﺎﺻﻞ ﺁدﻣﯽ درﻳﻦ ﺟﺎﯼ دو در‪،‬‬
‫ﺟﺰ درد دل و دادن ﺟﺎن ﻧﻴﺴﺖ دﮔﺮ؛‬
‫ﺧﺮم دل ﺁن ﮐﻪ ﻳﮏ ﻧﻔﺲ زﻧﺪﻩ ﻧﺒﻮد‪،‬‬
‫و ﺁﺳﻮدﻩ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺧﻮد ﻧﺰاد از ﻣﺎدر!‬

‫‪* ٢۴‬‬
‫ﺁﻧﮑﺲ ﮐﻪ زﻣﻴﻦ و ﭼﺮخ و اﻓﻼﮎ ﻧﻬﺎد‪،‬‬
‫ﺑﺲ داغ ﮐﻪ او ﺑﺮ دل ﻏﻤﻨﺎﮎ ﻧﻬﺎد؛‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﻟﺐ ﭼﻮ ﻟﻌﻞ و زﻟﻔﻴﻦ ﭼﻮ ﻣﺸﮏ‬
‫در ﻃﺒﻞ زﻣﻴﻦ و ﺣﻘﻪﯼ ﺧﺎﮎ ﻧﻬﺎد!‬

‫‪٢۵‬‬
‫ﮔﺮ ﺑﺮ ﻓﻠﮑﻢ دﺳﺖ ﺑﺪﯼ ﭼﻮن ﻳﺰدان‪،‬‬
‫ﺑﺮداﺷﺘﻤﯽ ﻣﻦ اﻳﻦ ﻓﻠﮏ را ز ﻣﻴﺎن؛‬
 ‫از ﻧﻮ ﻓﻠﮏ دﮔﺮ ﭼﻨﺎن ﺳﺎﺧﺘﻤﯽ‪،‬‬
‫ﮐﺎزادﻩ ﺑﻪ ﮐﺎم دل رﺳﻴﺪﯼ ﺁﺳﺎن!‬

‫از ازل ﻧﻮﺷﺘﻪ‬

‫‪٢۶‬‬
‫ﺑﺮ ﻟﻮح ﻧﺸﺎن ﺑﻮدﻧﯽهﺎ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻗﻠﻢ ز ﻧﻴﮏ و ﺑﺪ ﻓﺮﺳﻮدﻩ اﺳﺖ؛‬
‫در روز ازل هﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺪاد‪،‬‬
‫ﻏﻢ ﺧﻮردن و ﮐﻮﺷﻴﺪن ﻣﺎ ﺑﻴﻬﻮدﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٢٧‬‬
‫ﭼﻮن روزﯼ و ﻋﻤﺮ ﺑﻴﺶ و ﮐﻢ ﻧﺘﻮان ﮐﺮد‪،‬‬
‫ﺧﻮد را ﺑﻪ ﮐﻢ و ﺑﻴﺶ دژم ﻧﺘﻮان ﮐﺮد؛‬
‫ﮐﺎر ﻣﻦ و ﺗﻮ ﭼﻨﺎن ﮐﻪ راﯼ ﻣﻦ و ﺗﺴﺖ‬
‫از ﻣﻮم ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮﻳﺶ هﻢ ﻧﺘﻮان ﮐﺮد‪.‬‬

‫‪٢٨‬‬
‫اﻓﻼﮎ ﮐﻪ ﺟﺰ ﻏﻢ ﻧﻔﺰاﻳﻨﺪ دﮔﺮ‪،‬‬
‫ﻧﻨﻬﻨﺪ ﺑﺠﺎ ﺗﺎ ﻧﺮﺑﺎﻳﻨﺪ دﮔﺮ؛‬
‫ﻧﺎﺁﻣﺪﮔﺎن اﮔﺮ ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺎ‬
‫از دهﺮ ﭼﻪ ﻣﯽﮐﺸﻴﻢ‪ ،‬ﻧﺎﻳﻨﺪ دﮔﺮ‪.‬‬

‫‪٢٩‬‬
‫اﯼ ﺁﻧﮑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪﯼ ﭼﻬﺎر و هﻔﺘﯽ‪،‬‬
‫وز هﻔﺖ و ﭼﻬﺎر داﻳﻢ اﻧﺪر ﺗﻔﺘﯽ‪،‬‬
‫ﻣﯽ ﺧﻮر ﮐﻪ هﺰار ﺑﺎرﻩ ﺑﻴﺸﺖ ﮔﻔﺘﻢ‪:‬‬
‫ﺑﺎز ﺁﻣﺪﻧﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻮ رﻓﺘﯽ رﻓﺘﯽ‪.‬‬

‫‪* ٣٠‬‬
‫ﺗﺎ ﺧﺎﮎ ﻣﺮا ﺑﻪ ﻗﺎﻟﺐ ﺁﻣﻴﺨﺘﻪاﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺲ ﻓﺘﻨﻪ ﮐﻪ از ﺧﺎﮎ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻪاﻧﺪ؛‬
‫ﻣﻦ ﺑﻬﺘﺮ ازﻳﻦ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻮدن‬
‫ﮐﺰ ﺑﻮﺗﻪ ﻣﺮا ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮون رﻳﺨﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪* ٣١‬‬
‫ﺗﺎ ﮐﯽ ز ﭼﺮاغ ﻣﺴﺠﺪ و دود ﮐﻨﺸﺖ؟‬
‫ﺗﺎ ﮐﯽ ز زﻳﺎن دوزخ و ﺳﻮد ﺑﻬﺸﺖ؟‬
 ‫رو ﺑﺮ ﺳﺮ ﻟﻮح ﺑﻴﻦ ﮐﻪ اﺳﺘﺎد ﻗﻀﺎ‬
‫اﻧﺪر ازل ﺁﻧﭽﻪ ﺑﻮدﻧﯽ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻮﺷﺖ‪.‬‬

‫‪* ٣٢‬‬
‫اﯼ دل ﭼﻮ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺟﻬﺎن هﺴﺖ ﻣﺠﺎز‪،‬‬
‫ﭼﻨﺪﻳﻦ ﭼﻪ ﺑﺮﯼ ﺧﻮارﯼ ازﻳﻦ رﻧﺞ دراز!‬
‫ﺗﻦ را ﺑﻪ ﻗﻀﺎ ﺳﭙﺎر و ﺑﺎ درد ﺑﺴﺎز‪،‬‬
‫ﮐﺎﻳﻦ رﻓﺘﻪ ﻗﻠﻢ ز ﺑﻬﺮ ﺗﻮ ﻧﺎﻳﺪ ﺑﺎز‪.‬‬

‫‪٣٣‬‬
‫در ﮔﻮش دﻟﻢ ﮔﻔﺖ ﻓﻠﮏ ﭘﻨﻬﺎﻧﯽ‪:‬‬
‫ﺣﮑﻤﯽ ﮐﻪ ﻗﻀﺎ ﺑﻮد ز ﻣﻦ ﻣﻴﺪاﻧﯽ؟‬
‫در ﮔﺮدش ﺧﻮد اﮔﺮ ﻣﺮا دﺳﺖ ﺑﺪﯼ‪،‬‬
‫ﺧﻮد را ﺑﺮهﺎﻧﺪﻣﯽ ز ﺳﺮﮔﺮداﻧﯽ‪.‬‬

‫‪٣۴‬‬
‫ﻧﻴﮑﯽ و ﺑﺪﯼ ﮐﻪ در ﻧﻬﺎد ﺑﺸﺮ اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺷﺎدﯼ و ﻏﻤﯽ ﮐﻪ در ﻗﻀﺎ و ﻗﺪر اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺑﺎ ﭼﺮخ ﻣﮑﻦ ﺣﻮاﻟﻪ ﮐﺎﻧﺪر رﻩ ﻋﻘﻞ‪،‬‬
‫ﭼﺮخ از ﺗﻮ هﺰار ﺑﺎر ﺑﻴﭽﺎرﻩﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﮔﺮدش دوران‬
‫‪٣۵‬‬
‫اﻓﺴﻮس ﮐﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﺟﻮاﻧﯽ ﻃﯽ ﺷﺪ‪،‬‬
‫و ﺁن ﺗﺎزﻩ ﺑﻬﺎر زﻧﺪﮔﺎﻧﯽ دﯼ ﺷﺪ‪،‬‬
‫ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ورا ﻧﺎم ﺟﻮاﻧﯽ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺸﺪ ﮐﻪ او ﮐﯽ ﺁﻣﺪ ﮐﯽ ﺷﺪ!‬

‫‪٣۶‬‬
‫اﻓﺴﻮس ﮐﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ز ﮐﻒ ﺑﻴﺮون ﺷﺪ‪،‬‬
‫در ﭘﺎﯼ اﺟﻞ ﺑﺴﯽ ﺟﮕﺮهﺎ ﺧﻮن ﺷﺪ!‬
‫ﮐﺲ ﻧﺎﻣﺪ از ﺁن ﺟﻬﺎن ﮐﻪ ﭘﺮﺳﻢ از وﯼ‪:‬‬
‫ﮐﺎﺣﻮال ﻣﺴﺎﻓﺮان دﻧﻴﺎ ﭼﻮن ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪٣٧‬‬
‫ﻳﮏ ﭼﻨﺪ ﺑﻪ ﮐﻮدﮐﯽ ﺑﻪ اﺳﺘﺎد ﺷﺪﻳﻢ؛‬
‫ﻳﮏ ﭼﻨﺪ ز اﺳﺘﺎدﯼ ﺧﻮد ﺷﺎد ﺷﺪﻳﻢ؛‬
‫ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺨﻦ ﺷﻨﻮ ﮐﻪ ﻣﺎ را ﭼﻪ رﺳﻴﺪ‪:‬‬
‫ﭼﻮن ﺁب ﺑﺮﺁﻣﺪﻳﻢ و ﭼﻮن ﺑﺎد ﺷﺪﻳﻢ‪.‬‬
 ‫‪٣٨‬‬
‫ﻳﺎران ﻣﻮاﻓﻖ هﻤﻪ از دﺳﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪،‬‬
‫در ﭘﺎﯼ اﺟﻞ ﻳﮑﺎن ﻳﮑﺎن ﭘﺴﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻮدﻳﻢ ﺑﻪ ﻳﮏ ﺷﺮاب در ﻣﺠﻠﺲ ﻋﻤﺮ‪،‬‬
‫ﻳﮏ دور ز ﻣﺎ ﭘﻴﺸﺘﺮﮎ ﻣﺴﺖ ﺷﺪﻧﺪ!‬

‫‪٣٩‬‬
‫اﯼ ﭼﺮخ ﻓﻠﮏ ﺧﺮاﺑﯽ از ﮐﻴﻨﻪﯼ ﺗﺴﺖ‪،‬‬
‫ﺑﻴﺪادﮔﺮﯼ ﭘﻴﺸﻪﯼ دﻳﺮﻳﻨﻪﯼ ﺗﺴﺖ‪،‬‬
‫وﯼ ﺧﺎﮎ اﮔﺮ ﺳﻴﻨﻪﯼ ﺗﻮ ﺑﺸﮑﺎﻓﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺲ ﮔﻮهﺮ ﻗﻴﻤﺘﯽ ﮐﻪ در ﺳﻴﻨﻪﯼ ﺗﺴﺖ!‬

‫‪۴٠‬‬
‫ﭼﻮن ﭼﺮخ ﺑﻪ ﮐﺎم ﻳﮏ ﺧﺮدﻣﻨﺪ ﻧﮕﺸﺖ‪،‬‬
‫ﺧﻮاهﯽ ﺗﻮ ﻓﻠﮏ هﻔﺖ ﺷﻤﺮ‪ ،‬ﺧﻮاهﯽ هﺸﺖ‬
‫ﭼﻮن ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺮد و ﺁرزوهﺎ هﻤﻪ هﺸﺖ‪،‬‬
‫ﭼﻪ ﻣﻮر ﺧﻮرد ﺑﻪ ﮔﻮر و ﭼﻪ ﮔﺮگ ﺑﻪ دﺷﺖ‪.‬‬

‫‪۴١‬‬
‫ﻳﮏ ﻗﻄﺮﻩﯼ ﺁب ﺑﻮد ﺑﺎ درﻳﺎ ﺷﺪ‪،‬‬
‫ﻳﮏ ذرﻩﯼ ﺧﺎﮎ ﺑﺎ زﻣﻴﻦ ﻳﮑﺘﺎ ﺷﺪ‪،‬‬
‫ﺁﻣﺪ ﺷﺪن ﺗﻮ اﻧﺪرﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫ﺁﻣﺪ ﻣﮕﺴﯽ ﭘﺪﻳﺪ و ﻧﺎﭘﻴﺪا ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪* ۴٢‬‬
‫ﻣﯽﭘﺮﺳﻴﺪﯼ ﮐﻪ ﭼﻴﺴﺖ اﻳﻦ ﻧﻘﺶ ﻣﺠﺎز‪،‬‬
‫ﮔﺮ ﺑﺮﮔﻮﻳﻢ ﺣﻘﻴﻘﺘﺶ هﺴﺖ دراز‪،‬‬
‫ﻧﻘﺸﯽ اﺳﺖ ﭘﺪﻳﺪ ﺁﻣﺪﻩ از درﻳﺎﻳﯽ‪،‬‬
‫وﺁﻧﮕﺎﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﻗﻌﺮ ﺁن درﻳﺎ ﺑﺎز‪.‬‬

‫‪۴٣‬‬
‫ﺟﺎﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻘﻞ ﺁﻓﺮﻳﻦ ﻣﯽزﻧﺪش‪،‬‬
‫ﺻﺪ ﺑﻮﺳﻪ ز ﻣﻬﺮ ﺑﺮ ﺟﺒﻴﻦ ﻣﯽزﻧﺪش‪،‬‬
‫اﻳﻦ ﮐﻮزﻩﮔﺮ دهﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﺟﺎم ﻟﻄﻴﻒ‬
‫ﻣﯽﺳﺎزد و ﺑﺎز ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﻣﯽزﻧﺪش!‬

‫‪۴۴‬‬
‫اﺟﺰاﯼ ﭘﻴﺎﻟﻪاﯼ ﮐﻪ درهﻢ ﭘﻴﻮﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺑﺸﮑﺴﺘﻦ ﺁن روا ﻧﻤﯽدارد ﻣﺴﺖ‪،‬‬
‫ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺮ و ﺳﺎق ﻧﺎزﻧﻴﻦ و ﮐﻒ دﺳﺖ‪،‬‬
‫از ﻣﻬﺮ ﮐﻪ ﭘﻴﻮﺳﺖ و ﺑﻪ ﮐﻴﻦ ﮐﻪ ﺷﮑﺴﺖ؟‬

‫‪۴۵‬‬
‫ﻋﺎﻟﻢ اﮔﺮ از ﺑﻬﺮ ﺗﻮ ﻣﯽﺁراﻳﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻣﮕﺮاﯼ ﺑﺪان ﮐﻪ ﻋﺎﻗﻼن ﻧﮕﺮاﻳﻨﺪ؛‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﭼﻮ ﺗﻮ روﻧﺪ و ﺑﺴﻴﺎر ﺁﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺑﺎﯼ ﻧﺼﻴﺐ ﺧﻮﻳﺶ ﮐﺖ ﺑﺮﺑﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫‪۴۶‬‬
‫از ﺟﻤﻠﻪﯼ رﻓﺘﮕﺎن اﻳﻦ راﻩ دراز‪،‬‬
‫ﺑﺎز ﺁﻣﺪﻩﯼ ﮐﻮ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﮔﻮﻳﺪ راز؟‬
‫هﺎن ﺑﺮ ﺳﺮ اﻳﻦ دو راهﻪ از روﯼ ﻧﻴﺎز‪،‬‬
‫ﭼﻴﺰﯼ ﻧﮕﺬارﯼ ﮐﻪ ﻧﻤﯽﺁﻳﯽ ﺑﺎز!‬

‫‪۴٧‬‬
‫ﻣﯽ ﺧﻮر ﮐﻪ ﺑﻪ زﻳﺮ ﮔﻞ ﺑﺴﯽ ﺧﻮاهﯽ ﺧﻔﺖ‪،‬‬
‫ﺑﯽ ﻣﻮﻧﺲ و ﺑﯽ رﻓﻴﻖ و ﺑﯽ هﻤﺪم و ﺟﻔﺖ؛‬
‫زﻧﻬﺎر ﺑﻪ ﮐﺲ ﻣﮕﻮ ﺗﻮ اﻳﻦ راز ﻧﻬﻔﺖ‪:‬‬
‫هﺮ ﻻﻟﻪ ﮐﻪ ﭘﮋﻣﺮد‪ ،‬ﻧﺨﻮاهﺪ ﺑﺸﮑﻔﺖ‪.‬‬

‫‪* ۴٨‬‬
‫ﭘﻴﺮﯼ دﻳﺪم ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪﯼ ﺧﻤﺎرﯼ‪،‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻧﮑﻨﯽ ز رﻓﺘﮕﺎن اﺧﺒﺎرﯼ؟‬
‫ﮔﻔﺘﺎ‪ ،‬ﻣﯽ ﺧﻮر ﮐﻪ هﻤﭽﻮ ﻣﺎ ﺑﺴﻴﺎرﯼ‬
‫رﻓﺘﻨﺪ و ﮐﺴﯽ ﺑﺎز ﻧﻴﺎﻣﺪ ﺑﺎرﯼ!‬

‫‪۴٩‬‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﺑﮕﺸﺘﻴﻢ ﺑﻪ ﮔﺮد در ودﺷﺖ‪،‬‬
‫اﻧﺪر هﻤﻪ ﺁﻓﺎق ﺑﮕﺸﺘﻴﻢ ﺑﻪ ﮔﺸﺖ؛‬
‫ﮐﺲ را ﻧﺸﻨﻴﺪﻳﻢ ﮐﻪ ﺁﻣﺪ زﻳﻦ راﻩ‬
‫راهﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﻓﺖ‪ ،‬راهﺮو ﺑﺎزﻧﮕﺸﺖ!‬

‫‪۵٠‬‬
‫ﻣﺎ ﻟﻌﺒﺘﮑﺎﻧﻴﻢ و ﻓﻠﮏ ﻟﻌﺒﺖﺑﺎز‪،‬‬
‫از روﯼ ﺣﻘﻴﻘﺘﯽ ﻧﻪ از روﯼ ﻣﺠﺎز؛‬
‫ﻳﮏ ﭼﻨﺪ درﻳﻦ ﺑﺴﺎط ﺑﺎزﯼ ﮐﺮدﻳﻢ‪،‬‬
‫رﻓﺘﻴﻢ ﺑﻪ ﺻﻨﺪوق ﻋﺪم ﻳﮏ ﻳﮏ ﺑﺎز!‬

‫‪۵١‬‬
‫اﯼ ﺑﺲ ﮐﻪ ﻧﺒﺎﺷﻴﻢ و ﺟﻬﺎن ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﻧﯽ ﻧﺎم زﻣﺎ و ﻧﻪ ﻧﺸﺎن ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد؛‬
 ‫زﻳﻦ ﭘﻴﺶ ﻧﺒﻮدﻳﻢ و ﻧﺒﺪ هﻴﭻ ﺧﻠﻞ‪،‬‬
‫زﻳﻦ ﭘﺲ ﭼﻮ ﻧﺒﺎﺷﻴﻢ هﻤﺎن ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪۵٢‬‬
‫ﺑﺮ ﻣﻔﺮش ﺧﺎﮎ ﺧﻔﺘﮕﺎن ﻣﯽﺑﻴﻨﻢ‪،‬‬
‫در زﻳﺮزﻣﻴﻦ ﻧﻬﻔﺘﮕﺎن ﻣﯽﺑﻴﻨﻢ؛‬
‫ﭼﻨﺪاﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﺻﺤﺮاﯼ ﻋﺪم ﻣﯽﻧﮕﺮم‪،‬‬
‫ﻧﺎﺁﻣﺪﮔﺎن و رﻓﺘﮕﺎن ﻣﯽﺑﻴﻨﻢ!‬

‫‪۵٣‬‬
‫اﻳﻦ ﮐﻬﻨﻪ رﺑﺎط را ﮐﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﻧﺎم اﺳﺖ‬
‫ﺁراﻣﮕﻪ اﺑﻠﻖ ﺻﺒﺢ و ﺷﺎم اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺑﺰﻣﯽﺳﺖ ﮐﻪ واﻣﺎﻧﺪﻩﯼ ﺻﺪ ﺟﻤﺸﻴﺪ اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﮔﻮرﻳﺴﺖ ﮐﻪ ﺧﻮاﺑﮕﺎﻩ ﺻﺪ ﺑﻬﺮام اﺳﺖ!‬

‫‪۵۴‬‬
‫ﺁن ﻗﺼﺮ ﮐﻪ ﺑﻬﺮام در او ﺟﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪،‬‬
‫ﺁهﻮ ﺑﭽﻪ ﮐﺮد و روﺑﻪ ﺁرام ﮔﺮﻓﺖ‪،‬‬
‫ﺑﻬﺮام ﮐﻪ ﮔﻮر ﻣﯽﮔﺮﻓﺘﯽ هﻤﻪ ﻋﻤﺮ‪،‬‬
‫دﻳﺪﯼ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﮔﻮر ﺑﻬﺮام ﮔﺮﻓﺖ؟‬

‫‪۵۵‬‬
‫ﻣﺮﻏﯽ دﻳﺪم ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﺮ ﺑﺎرﻩ ﺗﻮس‪،‬‬
‫در ﭼﻨﮓ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﮐﻠﻪﯼ ﮐﻴﮑﺎووس‪،‬‬
‫ﺑﺎ ﮐﻠﻪ هﻤﯽ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ‪ :‬اﻓﺴﻮس‪ ،‬اﻓﺴﻮس!‬
‫ﮐﻮ ﺑﺎﻧﮓ ﺟﺮسهﺎ و ﮐﺠﺎ ﻧﺎﻟﻪﯼ ﮐﻮس؟‬

‫‪۵۶‬‬
‫ﺁن ﻗﺼﺮ ﮐﻪ ﺑﺮ ﭼﺮخ هﻤﯽزد ﭘﻬﻠﻮ‪،‬‬
‫ﺑﺮ درﮔﻪ ﺁن ﺷﻬﺎن ﻧﻬﺎدﻧﺪﯼ رو‪،‬‬
‫دﻳﺪﻳﻢ ﮐﻪ ﺑﺮ ﮐﻨﮕﺮﻩاش ﻓﺎﺧﺘﻪاﯼ‬
‫ﺑﻨﺸﺴﺘﻪ هﻤﯽ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ‪» :‬ﮐﻮﮐﻮ‪ ،‬ﮐﻮﮐﻮ؟«‬

‫ذرات ﮔﺮدﻧﺪﻩ‬
‫‪۵٧‬‬
‫از ﺗﻦ ﭼﻮ ﺑﺮﻓﺖ ﺟﺎن ﭘﺎﮎ ﻣﻦ و ﺗﻮ‪،‬‬
‫ﺧﺸﺘﯽ دو ﻧﻬﻨﺪ ﺑﺮ ﻣﻐﺎﮎ ﻣﻦ و ﺗﻮ؛‬
 ‫و ﺁﻧﮕﻪ ز ﺑﺮاﯼ ﺧﺸﺖ ﮔﻮر دﮔﺮان‪،‬‬
‫‪.‬در ﮐﺎﻟﺒﺪﯼ ﮐﺸﻨﺪ ﺧﺎﮎ ﻣﻦ و ﺗﻮ‬

‫* ‪۵٨‬‬
‫هﺮ ذرﻩ ﮐﻪ ﺑﺮ روﯼ زﻣﻴﻨﯽ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺧﻮرﺷﻴﺪرﺧﯽ‪ ،‬زهﺮﻩﺟﺒﻴﻨﯽ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﮔﺮد از رخ ﺁﺳﺘﻴﻦ ﺑﻪ ﺁزرم ﻓﺸﺎن‪،‬‬
‫‪.‬ﮐﺎنهﻢ رخ ﺧﻮب ﻧﺎزﻧﻴﻨﯽ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‬

‫‪۵٩‬‬
‫اﯼ ﭘﻴﺮ ﺧﺮدﻣﻨﺪ ﭘﮕﻪﺗﺮ ﺑﺮﺧﻴﺰ‪،‬‬
‫و ﺁن ﮐﻮدﮎ ﺧﺎﮎﺑﻴﺰ را ﺑﻨﮕﺮ ﺗﻴﺰ‪،‬‬
‫ﭘﻨﺪش دﻩ و ﮔﻮ ﮐﻪ‪ ،‬ﻧﺮم ﻧﺮﻣﮏ ﻣﯽﺑﻴﺰ‪،‬‬
‫!ﻣﻐﺰ ﺳﺮ ﮐﻴﻘﺒﺎد و ﭼﺸﻢ ﭘﺮوﻳﺰ‬
‫‪۶٠‬‬
‫ﺑﻨﮕﺮ ز ﺻﺒﺎ داﻣﻦ ﮔﻞ ﭼﺎﮎ ﺷﺪﻩ‪،‬‬
‫ﺑﻠﺒﻞ ز ﺟﻤﺎل ﮔﻞ ﻃﺮﺑﻨﺎﮎ ﺷﺪﻩ‪،‬‬
‫در ﺳﺎﻳﻪﯼ ﮔﻞ ﻧﺸﻴﻦ ﮐﻪ ﺑﺴﻴﺎر اﻳﻦ ﮔﻞ‪،‬‬
‫!از ﺧﺎﮎ ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ و در ﺧﺎﮎ ﺷﺪﻩ‬

‫‪۶١‬‬
‫اﺑﺮ ﺁﻣﺪ و زار ﺑﺮ ﺳﺮ ﺳﺒﺰﻩ ﮔﺮﻳﺴﺖ‪،‬‬
‫ﺑﯽ ﺑﺎدﻩﯼ ﮔﻞرﻧﮓ ﻧﻤﯽﺷﺎﻳﺪ زﻳﺴﺖ؛‬
‫اﻳﻦ ﺳﺒﺰﻩ ﮐﻪ اﻣﺮوز ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﻪ ﻣﺎﺳﺖ‪،‬‬
‫!ﺗﺎ ﺳﺒﺰﻩﯼ ﺧﺎﮎ ﻣﺎ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﻪ ﮐﻴﺴﺖ‬

‫‪۶٢‬‬
‫ﭼﻮن اﺑﺮ ﺑﻪ ﻧﻮروز رخ ﻻﻟﻪ ﺑﺸﺴﺖ‪،‬‬
‫ﺑﺮﺧﻴﺰ و ﺑﻪ ﺟﺎم ﺑﺎدﻩ ﮐﻦ ﻋﺰم درﺳﺖ؛‬
‫ﮐﺎﻳﻦ ﺳﺒﺰﻩ ﮐﻪ اﻣﺮوز ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﻪ ﺗﻮﺳﺖ‪،‬‬
‫!ﻓﺮدا هﻤﻪ از ﺧﺎﮎ ﺗﻮ ﺑﺮﺧﻮاهﺪ رﺳﺖ‬

‫‪۶٣‬‬
‫هﺮ ﺳﺒﺰﻩ ﮐﻪ ﺑﺮﮐﻨﺎر ﺟﻮﻳﯽ رﺳﺘﻪ اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﮔﻮﻳﯽ ز ﻟﺐ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﺧﻮﻳﯽ رﺳﺘﻪ اﺳﺖ؛‬
‫ﭘﺎ ﺑﺮ ﺳﺮ هﺮ ﺳﺒﺰﻩ ﺑﻪ ﺧﻮارﯼ ﻧﻨﻬﯽ‪،‬‬
‫‪.‬ﮐﺎن ﺳﺒﺰﻩ ز ﺧﺎﮎ ﻻﻟﻪ روﻳﯽ رﺳﺘﻪ اﺳﺖ‬
 ‫‪۶۴‬‬
‫ﻣﯽ ﺧﻮر ﮐﻪ ﻓﻠﮏ ﺑﻬﺮ هﻼﮎ ﻣﻦ و ﺗﻮ‪،‬‬
‫ﻗﺼﺪﯼ دارد ﺑﻪ ﺟﺎن ﭘﺎﮎ ﻣﻦ و ﺗﻮ؛‬
‫در ﺳﺒﺰﻩ ﻧﺸﻴﻦ و ﻣﯽ روﺷﻦ ﻣﯽﺧﻮر‪،‬‬
‫!ﮐﺎﻳﻦ ﺳﺒﺰﻩ ﺑﺴﯽ دﻣﺪ ز ﺧﺎﮎ ﻣﻦ و ﺗﻮ‬

‫* ‪۶۵‬‬
‫دﻳﺪم ﺑﻪ ﺳﺮ ﻋﻤﺎرﺗﯽ ﻣﺮدﯼ ﻓﺮد‪،‬‬
‫ﮐﻮ ﮔﻞ ﺑﻪ ﻟﮕﺪ ﻣﯽزد و ﺧﻮارش ﻣﯽﮐﺮد‪،‬‬
‫‪:‬وان ﮔﻞ ﺑﻪ زﺑﺎن ﺣﺎل ﺑﺎ او ﻣﯽﮔﻔﺖ‬
‫!ﺳﺎﮐﻦ‪ ،‬ﮐﻪ ﭼﻮ ﻣﻦ ﺑﺴﯽ ﻟﮕﺪ ﺧﻮاهﯽ ﺧﻮرد‬

‫‪۶۶‬‬
‫ﺑﺮدار \ﭘﻴﺎﻟﻪ و ﺳﺒﻮ اﯼ دل ﺟﻮ‪،‬‬
‫ﺑﺮﮔﺮد ﺑﻪ ﮔﺮد ﺳﺒﺰﻩزار و ﻟﺐ ﺟﻮ؛‬
‫ﮐﺎﻳﻦ ﭼﺮخ ﺑﺴﯽ ﻗﺪ ﺑﺘﺎن ﻣﻪرو‪،‬‬
‫!ﺻﺪ ﺑﺎر ﭘﻴﺎﻟﻪ ﮐﺮد و ﺻﺪ ﺑﺎر ﺳﺒﻮ‬

‫‪۶٧‬‬
‫ﺑﺮ ﺳﻨﮓ زدم دوش ﺳﺒﻮﯼ ﮐﺎﺷﯽ‪،‬‬
‫ﺳﺮﻣﺴﺖ ﺑﺪم ﭼﻮ ﮐﺮدم اﻳﻦ ﻋﻴﺎﺷﯽ‬
‫‪:‬ﺑﺎ ﻣﻦ ﺑﻪ زﺑﺎن ﺣﺎل ﻣﯽﮔﻔﺖ ﺳﺒﻮ‬
‫!ﻣﻦ ﭼﻮن ﺗﻮ ﺑﺪم‪ ،‬ﺗﻮ ﻧﻴﺰ ﭼﻮن ﻣﻦ ﺑﺎﺷﯽ‬

‫‪۶٨‬‬
‫زان ﮐﻮزﻩﯼ ﻣﯽ ﮐﻪ ﻧﻴﺴﺖ در وﯼ ﺿﺮرﯼ‪،‬‬
‫ﭘﺮ ﮐﻦ ﻗﺪﺣﯽ ﺑﺨﻮر‪ ،‬ﺑﻤﻦ دﻩ دﮔﺮﯼ؛‬
‫زان ﭘﻴﺶﺗﺮ اﯼ ﭘﺴﺮ ﮐﻪ در رهﮕﺬرﯼ‪،‬‬
‫‪.‬ﺧﺎﮎ ﻣﻦ و ﺗﻮ ﮐﻮزﻩ ﮐﻨﺪ ﮐﻮزﻩﮔﺮﯼ‬

‫* ‪۶٩‬‬
‫ﺑﺮ ﮐﻮزﻩﮔﺮﯼ ﭘﺮﻳﺮ ﮐﺮدم ﮔﺬرﯼ‪،‬‬
‫از ﺧﺎﮎ هﻤﯽ ﻧﻤﻮد هﺮ دم هﻨﺮﯼ؛‬
‫ﻣﻦ دﻳﺪم اﮔﺮ ﻧﺪﻳﺪ هﺮ ﺑﯽﺑﺼﺮﯼ‪،‬‬
‫‪.‬ﺧﺎﮎ ﭘﺪرم در ﮐﻒ هﺮ ﮐﻮزﻩﮔﺮﯼ‬
 ‫* ‪٧٠‬‬
‫هﺎن ﮐﻮزﻩﮔﺮا ﺑﭙﺎﯼ اﮔﺮ هﺸﻴﺎرﯼ‪،‬‬
‫ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﮐﻨﯽ ﺑﺮ ﮔﻞ ﻣﺮدم ﺧﻮارﯼ؟‬
‫اﻧﮕﺸﺖ ﻓﺮﻳﺪون و ﮐﻒ ﮐﻴﺨﺴﺮو‪،‬‬
‫ﺑﺮ ﭼﺮخ ﻧﻬﺎدﻩاﯼ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﯽﭘﻨﺪارﯼ؟‬

‫‪٧١‬‬
‫در ﮐﺎرﮔﻪ ﮐﻮزﻩﮔﺮﯼ ﮐﺮدم راﯼ‪،‬‬
‫در ﭘﻠﻪﯼ ﭼﺮخ دﻳﺪم اﺳﺘﺎد ﺑﻪ ﭘﺎﯼ‬
‫ﻣﯽﮐﺮد دﻟﻴﺮ ﮐﻮزﻩ را دﺳﺘﻪ و ﺳﺮ‪،‬‬
‫!از ﮐﻠﻪﯼ ﭘﺎدﺷﺎﻩ و از دﺳﺖ ﮔﺪاﯼ‬

‫‪٧٢‬‬
‫اﻳﻦ ﮐﻮزﻩ ﭼﻮ ﻣﻦ ﻋﺎﺷﻖ زارﯼ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‪،‬‬
‫در ﺑﻨﺪ ﺳﺮ زﻟﻒ ﻧﮕﺎرﯼ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ؛‬
‫‪:‬اﻳﻦ دﺳﺘﻪ ﮐﻪ ﺑﺮ ﮔﺮدن او ﻣﯽﺑﻴﻨﯽ‬
‫!دﺳﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﮔﺮدن ﻳﺎرﯼ ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ‬

‫‪٧٣‬‬
‫در ﮐﺎرﮔﻪ ﮐﻮزﻩﮔﺮﯼ ﺑﻮدم دوش‪،‬‬
‫دﻳﺪم دو هﺰار ﮐﻮزﻩ ﮔﻮﻳﺎ و ﺧﻤﻮش؛‬
‫‪:‬هﺮ ﻳﮏ ﺑﻪ زﺑﺎن ﺣﺎل ﺑﺎ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ‬
‫»ﮐﻮ ﮐﻮزﻩﮔﺮ و ﮐﻮزﻩﺧﺮ و ﮐﻮزﻩ ﻓﺮوش؟«‬

‫هﺮ ﭼﻪ ﺑﺎدا ﺑﺎد‬

‫‪٧۴‬‬
‫ﮔﺮ ﻣﻦ ز ﻣﯽ ﻣﻐﺎﻧﻪ ﻣﺴﺘﻢ‪ ،‬هﺴﺘﻢ‪،‬‬
‫ﮔﺮ ﮐﺎﻓﺮ و ﮔﺒﺮ و ﺑﺖﭘﺮﺳﺘﻢ‪ ،‬هﺴﺘﻢ‪،‬‬
‫هﺮ ﻃﺎﻳﻔﻪاﯼ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻤﺎﻧﯽ دارد‪،‬‬
‫ﻣﻦ زان ﺧﻮدم‪ ،‬ﭼﻨﺎن ﮐﻪ هﺴﺘﻢ هﺴﺘﻢ‪.‬‬

‫‪٧۵‬‬
‫ﻣﯽ ﺧﻮردن و ﺷﺎد ﺑﻮدن ﺁﻳﻴﻦ ﻣﻨﺴﺖ‪،‬‬
‫ﻓﺎرغ ﺑﻮدن ز ﮐﻔﺮ و دﻳﻦ؛ دﻳﻦ ﻣﻨﺴﺖ؛‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﺑﻪ ﻋﺮوس دهﺮ‪ :‬ﮐﺎﺑﻴﻦ ﺗﻮ ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫ﮔﻔﺘﺎ‪ - :‬دل ﺧﺮم ﺗﻮ ﮐﺎﺑﻴﻦ ﻣﻨﺴﺖ‪.‬‬

‫‪٧۶‬‬
‫ﻣﻦ ﺑﯽ ﻣﯽ ﻧﺎب زﻳﺴﺘﻦ ﻧﺘﻮاﻧﻢ‪،‬‬
‫ﺑﻲ ﺑﺎدﻩ‪ ،‬ﮐﺸﻴﺪ ﺑﺎرﺗﻦ ﻧﺘﻮاﻧﻢ‪،‬‬
‫ﻣﻦ ﺑﻨﺪﻩﯼ ﺁن دﻣﻢ ﮐﻪ ﺳﺎﻗﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫»ﻳﮏ ﺟﺎم دﮔﺮ ﺑﮕﻴﺮ« و ﻣﻦ ﻧﺘﻮاﻧﻢ‪.‬‬

‫‪٧٧‬‬
‫اﻣﺸﺐ ﻣﯽ ﺟﺎم ﻳﮏ ﻣﻨﯽ ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد‪،‬‬
‫ﺧﻮد را ﺑﻪ دو ﺟﺎم ﻣﯽ ﻏﻨﯽ ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد‪،‬‬
‫اول ﺳﻪﻃﻼق ﻋﻘﻞ و دﻳﻦ ﺧﻮاهﻢ داد‪،‬‬
‫ﭘﺲ دﺧﺘﺮ رز را ﺑﻪ زﻧﯽ ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد‪.‬‬

‫‪* ٧٨‬‬
‫ﭼﻮن ﻣﺮدﻩ ﺷﻮم‪ ،‬ﺧﺎﮎ ﻣﺮا ﮔﻢ ﺳﺎزﻳﺪ‪،‬‬
‫اﺣﻮال ﻣﺮا ﻋﺒﺮت ﻣﺮدم ﺳﺎزﻳﺪ؛‬
‫ﺧﺎﮎ ﺗﻦ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺑﺎدﻩ ﺁﻏﺸﺘﻪ ﮐﻨﻴﺪ‪،‬‬
‫وز ﮐﺎﻟﺒﺪم ﺧﺸﺖ ﺳﺮ ﺧﻢ ﺳﺎزﻳﺪ‪.‬‬

‫‪* ٧٩‬‬
‫ﭼﻮن درﮔﺬرم ﺑﻪ ﺑﺎدﻩ ﺷﻮﻳﻴﺪ ﻣﺮا‪،‬‬
‫ﺗﻠﻘﻴﻦ ز ﺷﺮاب ﻧﺎب ﮔﻮﻳﻴﺪ ﻣﺮا‪،‬‬
‫ﺧﻮاهﻴﺪ ﺑﻪ روز ﺣﺸﺮ ﻳﺎﺑﻴﻴﺪ ﻣﺮا؟‬
‫از ﺧﺎﮎ در ﻣﻴﮑﺪﻩ ﺟﻮﻳﻴﺪ ﻣﺮا‪.‬‬

‫‪* ٨٠‬‬
‫ﭼﻨﺪان ﺑﺨﻮرم ﺷﺮاب‪ ،‬ﮐﺎﻳﻦ ﺑﻮﯼ ﺷﺮاب‬
‫ﺁﻳﺪ ز ﺗﺮاب‪ ،‬ﭼﻮن روم زﻳﺮ ﺗﺮاب‪،‬‬
‫ﮔﺮ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺧﺎﮎ ﻣﻦ رﺳﺪ ﻣﺨﻤﻮرﯼ‪،‬‬
‫از ﺑﻮﯼ ﺷﺮاب ﻣﻦ ﺷﻮد ﻣﺴﺖ و ﺧﺮاب‪.‬‬

‫‪٨١‬‬
‫روزﯼ ﮐﻪ ﻧﻬﺎل ﻋﻤﺮ ﻣﻦ ﮐﻨﺪﻩ ﺷﻮد‪،‬‬
‫و اﺟﺰام ز ﻳﮑﺪﮔﺮ ﭘﺮاﮐﻨﺪﻩ ﺷﻮد؛‬
‫ﮔﺮ زاﻧﮑﻪ ﺻﺮاﺣﻴﯽ ﮐﻨﻨﺪ از ﮔﻞ ﻣﻦ‪،‬‬
‫ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ز ﺑﺎدﻩ ﭘﺮﮐﻨﯽ زﻧﺪﻩ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪* ٨٢‬‬
‫در ﭘﺎﯼ اﺟﻞ ﭼﻮ ﻣﻦ ﺳﺮاﻓﮑﻨﺪﻩ ﺷﻮم‪،‬‬
‫وز ﺑﻴﺦ اﻣﻴﺪ ﻋﻤﺮ ﺑﺮﮐﻨﺪﻩ ﺷﻮم‪،‬‬
 ‫زﻳﻨﻬﺎر‪ ،‬ﮔﻠﻢ ﺑﻪ ﺟﺰ ﺻﺮاﺣﯽ ﻧﮑﻨﻴﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ز ﺑﻮﯼ ﻣﯽ دﻣﯽ زﻧﺪﻩ ﺷﻮم‪.‬‬
‫‪* ٨٣‬‬
‫ﻳﺎران ﺑﻪ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﭼﻮ دﻳﺪار ﮐﻨﻴﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﮐﻪ ز دوﺳﺖ ﻳﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﮐﻨﻴﺪ؛‬
‫ﭼﻮن ﺑﺎدﻩﯼ ﺧﻮﺷﮕﻮار ﻧﻮﺷﻴﺪ ﺑﻪ هﻢ‪،‬‬
‫ﻧﻮﺑﺖ ﭼﻮ ﺑﻪ ﻣﺎ رﺳﺪ ﻧﮕﻮﻧﺴﺎر ﮐﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫‪* ٨۴‬‬
‫ﺁﻧﺎن ﮐﻪ اﺳﻴﺮ ﻋﻘﻞ و ﺗﻤﻴﻴﺰ ﺷﺪﻧﺪ‪،‬‬
‫در ﺣﺴﺮت هﺴﺖ و ﻧﻴﺴﺖ ﻧﺎﭼﻴﺰ ﺷﺪﻧﺪ؛‬
‫رو ﺑﺎ ﺧﺒﺮا‪ ،‬ﺗﻮ ﺁب اﻧﮕﻮر ﮔﺰﻳﻦ‪،‬‬
‫ﮐﺎن ﺑﯽﺧﺒﺮان ﺑﻪ ﻏﻮرﻩ ﻣﻴﻮﻳﺰ ﺷﺪﻧﺪ!‬

‫‪* ٨۵‬‬
‫اﯼ ﺻﺎﺣﺐ ﻓﺘﻮﯼ‪ ،‬ز ﺗﻮ ﭘﺮﮐﺎرﺗﺮﻳﻢ‪،‬‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ هﻤﻪ ﻣﺴﺘﯽ‪ ،‬از ﺗﻮ هﺸﻴﺎرﺗﺮﻳﻢ؛‬
‫ﺗﻮ ﺧﻮن ﮐﺴﺎن ﺧﻮرﯼ و ﻣﺎ ﺧﻮن رزان‪،‬‬
‫اﻧﺼﺎف ﺑﺪﻩ؛ ﮐﺪام ﺧﻮﻧﺨﻮارﺗﺮﻳﻢ؟‬

‫‪٨۶‬‬
‫ﺷﻴﺨﯽ ﺑﻪ زﻧﯽ ﻓﺎﺣﺸﻪ ﮔﻔﺘﺎ‪ :‬ﻣﺴﺘﯽ‪،‬‬
‫هﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻪ دام دﮔﺮﯼ ﭘﺎ ﺑﺴﺘﯽ؛‬
‫ﮔﻔﺘﺎ؛ ﺷﻴﺨﺎ‪ ،‬هﺮ ﺁﻧﭽﻪ ﮔﻮﻳﯽ هﺴﺘﻢ‪،‬‬
‫ﺁﻳﺎ ﺗﻮ ﭼﻨﺎن ﮐﻪ ﻣﯽﻧﻤﺎﻳﯽ هﺴﺘﯽ؟‬

‫‪* ٨٧‬‬
‫ﮔﻮﻳﻨﺪ ﮐﻪ دوزﺧﯽ ﺑﻮد ﻋﺎﺷﻖ و ﻣﺴﺖ‪،‬‬
‫ﻗﻮﻟﯽ اﺳﺖ ﺧﻼف‪ ،‬دل در ﺁن ﻧﺘﻮان ﺑﺴﺖ‪،‬‬
‫ﮔﺮ ﻋﺎﺷﻖ و ﻣﺴﺖ دوزﺧﯽ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪،‬‬
‫ﻓﺮدا ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻬﺸﺖ هﻤﭽﻮن ﮐﻒ دﺳﺖ!‬

‫‪٨٨‬‬
‫ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﺑﻬﺸﺖ و ﺣﻮر ﻋﻴﻦ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد‪،‬‬
‫و ﺁﻧﺠﺎ ﻣﯽ ﻧﺎب و اﻧﮕﺒﻴﻦ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد؛‬
‫ﮔﺮ ﻣﺎ ﻣﯽ و ﻣﻌﺸﻮق ﮔﺰﻳﺪﻳﻢ ﭼﻪ ﺑﺎﮎ؟‬
‫ﺁﺧﺮ ﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﺎﻗﺒﺖ هﻤﻴﻦ ﺧﻮاهﺪ ﺑﻮد؟‬

‫‪* ٨٩‬‬
‫ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﺑﻬﺸﺖ و ﺣﻮر و ﮐﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﺟﻮﯼ ﻣﯽ و ﺷﻴﺮ و ﺷﻬﺪ و ﺷﮑﺮ ﺑﺎﺷﺪ؛‬
‫ﭘﺮ ﮐﻦ ﻗﺪح ﺑﺎدﻩ و ﺑﺮ دﺳﺘﻢ ﻧﻪ‪،‬‬
 ‫ﻧﻘﺪﯼ ز هﺰار ﻧﺴﻴﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪* ٩٠‬‬
‫ﮔﻮﻳﻨﺪ ﺑﻬﺸﺖ ﻋﺪن ﺑﺎ ﺣﻮر ﺧﻮش اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﻣﻦ ﻣﯽﮔﻮﻳﻢ ﮐﻪ ﺁب اﻧﮕﻮر ﺧﻮش اﺳﺖ؛‬
‫اﻳﻦ ﻧﻘﺪ ﺑﮕﻴﺮ و دﺳﺖ از ﺁن ﻧﺴﻴﻪ ﺑﺪار‪،‬‬
‫ﮐﺎواز دهﻞ ﺑﺮادر از دور ﺧﻮش اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٩١‬‬
‫ﮐﺲ ﺧﻠﺪ و ﺟﺤﻴﻢ را ﻧﺪﻳﺪﻩ اﺳﺖ اﯼ دل‬
‫ﮔﻮﻳﯽ ﮐﻪ از ﺁن ﺟﻬﺎن رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ اﯼ دل؟‬
‫اﻣﻴﺪ و هﺮاس ﻣﺎ ﺑﻪ ﭼﻴﺰﯼ اﺳﺖ ﮐﺰان‪،‬‬
‫ﺟﺰ ﻧﺎم وﻧﺸﺎﻧﯽ ﻧﻪ ﭘﺪﻳﺪ اﺳﺖ اﯼ دل!‬

‫‪* ٩٢‬‬
‫ﻣﻦ هﻴﭻ ﻧﺪاﻧﻢ ﮐﻪ ﻣﺮا ﺁﻧﮑﻪ ﺳﺮﺷﺖ‪،‬‬
‫از اهﻞ ﺑﻬﺸﺖ ﮐﺮد‪ ،‬ﻳﺎ دوزخ زﺷﺖ؛‬
‫ﺟﺎﻣﯽ و ﺑﺘﯽ و ﺑﺮﺑﻄﯽ ﺑﺮ ﻟﺐ ﮐﺸﺖ‪،‬‬
‫اﻳﻦ هﺮ ﺳﻪ ﻣﺮا ﻧﻘﺪ و ﺗﺮا ﻧﺴﻴﻪ ﺑﻬﺸﺖ‪.‬‬

‫‪٩٣‬‬
‫ﭼﻮن ﻧﻴﺴﺖ ﻣﻘﺎم ﻣﺎ در اﻳﻦ دهﺮ ﻣﻘﻴﻢ‪،‬‬
‫ﭘﺲ ﺑﯽ ﻣﯽ و ﻣﻌﺸﻮق ﺧﻄﺎﻳﯽ اﺳﺖ ﻋﻈﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺗﺎ ﮐﻲ ز ﻗﺪﻳﻢ و ﻣﺤﺪث اﻣﻴﺪم و ﺑﻴﻢ؟‬
‫ﭼﻮن ﻣﻦ رﻓﺘﻢ‪ ،‬ﺟﻬﺎن ﭼﻪ ﻣﺤﺪث ﭼﻪ ﻗﺪﻳﻢ‪.‬‬

‫‪٩۴‬‬
‫ﭼﻮن ﺁﻣﺪﻧﻢ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺒﺪ روز ﻧﺨﺴﺖ‪،‬‬
‫وﻳﻦ رﻓﺘﻦ ﺑﯽﻣﺮاد ﻋﺰﻣﯽ اﺳﺖ درﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺑﺮﺧﻴﺰ و ﻣﻴﺎن ﺑﺒﻨﺪ اﯼ ﺳﺎﻗﯽ ﭼﺴﺖ‪،‬‬
‫ﮐﺎﻧﺪوﻩ ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﻣﯽ ﻓﺮو ﺧﻮاهﻢ ﺷﺴﺖ‪.‬‬

‫‪٩۵‬‬
‫ﭼﻮن ﻋﻤﺮ ﺑﺴﺮ رﺳﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﻐﺪاد ﭼﻪ ﺑﻠﺦ‪،‬‬
‫ﭘﻴﻤﺎﻧﻪ ﮐﻪ ﭘﺮ ﺷﻮد‪ ،‬ﭼﻪ ﺷﻴﺮﻳﻦ و ﭼﻪ ﺗﻠﺦ؛‬
‫ﺧﻮش ﺑﺎش ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از ﻣﻦ و ﺗﻮ ﻣﺎﻩ ﺑﺴﯽ‪،‬‬
‫از ﺳﻠﺦ ﺑﻪ ﻏﺮﻩ ﺁﻳﺪ‪ ،‬از ﻏﺮﻩ ﺑﻪ ﺳﻠﺦ!‬

‫‪* ٩۶‬‬
‫ﺟﺰ راﻩ ﻗﻠﻨﺪران ﻣﯽﺧﺎﻧﻪ ﻣﭙﻮﯼ‪،‬‬
‫ﺟﺰ ﺑﺎدﻩ و ﺟﺰ ﺳﻤﺎع و ﺟﺰ ﻳﺎر ﻣﺠﻮﯼ؛‬
‫ﺑﺮﮐﻒ ﻗﺪح ﺑﺎدﻩ و ﺑﺮ دوش ﺳﺒﻮﯼ‪،‬‬
‫ﻣﯽ ﻧﻮش ﮐﻦ اﯼ ﻧﮕﺎر و ﺑﻴﻬﻮدﻩ ﻣﮕﻮﯼ‪.‬‬

‫‪* ٩٧‬‬
‫ﺳﺎﻗﯽ ﻏﻢ ﻣﻦ ﺑﻠﻨﺪﺁوازﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺳﺮﻣﺴﺘﯽ ﻣﻦ ﺑﺮون ز اﻧﺪازﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ؛‬
‫ﺑﺎ ﻣﻮﯼ ﺳﭙﻴﺪ ﺳﺮﺧﻮﺷﻢ ﮐﺰ ﻣﯽ ﺗﻮ‪،‬‬
‫ﭘﻴﺮاﻧﻪ ﺳﺮم ﺑﻬﺎر دل ﺗﺎزﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪* ٩٨‬‬
‫ﺗﻨﮕﯽ ﻣﯽ ﻟﻌﻞ ﺧﻮاهﻢ و دﻳﻮاﻧﯽ‪،‬‬
‫ﺳﺪ رﻣﻘﯽ ﺑﺎﻳﺪ و ﻧﺼﻒ ﻧﺎﻧﯽ‪،‬‬
‫واﻧﮕﻪ ﻣﻦ و ﺗﻮ ﻧﺸﺴﺘﻪ در وﻳﺮاﻧﯽ‪،‬‬
‫ﺧﻮشﺗﺮ ﺑﻮد ﺁن ز ﻣﻠﮑﺖ ﺳﻠﻄﺎﻧﯽ‪.‬‬

‫‪* ٩٩‬‬
‫ﻣﻦ ﻇﺎهﺮ ﻧﻴﺴﺘﯽ و هﺴﺘﯽ داﻧﻢ‪،‬‬
‫ﻣﻦ ﺑﺎﻃﻦ هﺮ ﻓﺮاز و ﭘﺴﺘﯽ داﻧﻢ؛‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ هﻤﻪ از داﻧﺶ ﺧﻮد ﺷﺮﻣﻢ ﺑﺎد‪،‬‬
‫ﮔﺮ ﻣﺮﺗﺒﻪاﯼ وراﯼ ﻣﺴﺘﯽ داﻧﻢ‪.‬‬

‫‪١٠٠‬‬
‫از ﻣﻦ رﻣﻘﯽ ﺑﻪ ﺳﻌﯽ ﺳﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ‪،‬‬
‫وز ﺻﺤﺒﺖ ﺧﻠﻖ ﺑﯽوﻓﺎﻳﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ؛‬
‫از ﺑﺎدﻩﯼ ﻧﻮﺷﻴﻦ ﻗﺪﺣﯽ ﺑﻴﺶ ﻧﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫از ﻋﻤﺮ ﻧﺪاﻧﻢ ﮐﻪ ﭼﻪ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ اﺳﺖ!‬

‫هﻴﭻ اﺳﺖ‬
‫‪١٠١‬‬
‫اﯼ ﺑﯽﺧﺒﺮان ﺷﮑﻞ ﻣﺠﺴﻢ هﻴﭻ اﺳﺖ‪،‬‬
‫‪.‬وﻳﻦ ﻃﺎرم ﻧﻪﺳﭙﻬﺮ ارﻗﻢ هﻴﭻ اﺳﺖ‬
‫ﺧﻮش ﺑﺎش ﮐﻪ در ﻧﺸﻴﻤﻦ ﮐﻮن و ﻓﺴﺎد‪،‬‬
‫!واﺑﺴﺘﻪﯼ ﻳﮏ دﻣﻴﻢ و ﺁن هﻢ هﻴﭻ اﺳﺖ‬

‫‪١٠٢‬‬
‫دﻧﻴﺎ دﻳﺪﯼ و هﺮﭼﻪ دﻳﺪﯼ هﻴﭻ اﺳﺖ‪،‬‬
‫و ﺁن ﻧﻴﺰ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﯽ و ﺷﻨﻴﺪﯼ هﻴﭻ اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺁﻓﺎق دوﻳﺪﯼ هﻴﭻ اﺳﺖ‪،‬‬
 ‫‪.‬و ﺁن ﻧﻴﺰ ﮐﻪ در ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺰﻳﺪﯼ هﻴﭻ اﺳﺖ‬

‫‪١٠٣‬‬
‫دﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﻣﺮاد راﻧﺪﻩ ﮔﻴﺮ‪ ،‬ﺁﺧﺮ ﭼﻪ؟‬
‫وﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪﯼ ﻋﻤﺮ ﺧﻮاﻧﺪﻩ ﮔﻴﺮ؛ ﺁﺧﺮ ﭼﻪ؟‬
‫ﮔﻴﺮم ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﺎم دل ﺑﻤﺎﻧﺪﯼ ﺻﺪ ﺳﺎل‪،‬‬
‫ﺻﺪ ﺳﺎل دﮔﺮ ﺑﻤﺎﻧﺪﻩ ﮔﻴﺮ‪ ،‬ﺁﺧﺮ ﭼﻪ؟‬

‫*‪١٠۴‬‬
‫رﻧﺪﯼ دﻳﺪم ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﺮ ﺧﻨﮓ زﻣﻴﻦ‪،‬‬
‫ﻧﻪ ﮐﻔﺮ و ﻧﻪ اﺳﻼم و ﻧﻪ دﻧﻴﺎ و ﻧﻪ دﻳﻦ‪،‬‬
‫ﻧﻪ ﺣﻖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻧﻪ ﻳﻘﻴﻦ‬
‫اﻧﺪر دو ﺟﻬﺎن ﮐﻪ را ﺑﻮد زهﺮﻩﯼ اﻳﻦ؟‬

‫‪١٠۵‬‬
‫اﻳﻦ ﭼﺮخ ﻓﻠﮏ ﮐﻪ ﻣﺎ در او ﺣﻴﺮاﻧﻴﻢ‪،‬‬
‫‪:‬ﻓﺎﻧﻮس ﺧﻴﺎل از او ﻣﺜﺎﻟﯽ داﻧﻴﻢ‬
‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﭼﺮاغ دان و ﻋﺎﻟﻢ ﻓﺎﻧﻮس‪،‬‬
‫‪.‬ﻣﺎ ﭼﻮن ﺻﻮرﻳﻢ ﮐﺎﻧﺪر او ﮔﺮداﻧﻴﻢ‬

‫‪١٠۶‬‬
‫ﭼﻮن ﻧﻴﺴﺖ ز هﺮ ﭼﻪ هﺴﺖ ﺟﺰ ﺑﺎد ﺑﺪﺳﺖ‪،‬‬
‫ﭼﻮن هﺴﺖ ز هﺮﭼﻪ هﺴﺖ ﻧﻘﺼﺎن و ﺷﮑﺴﺖ‪،‬‬
‫اﻧﮕﺎر ﮐﻪ هﺴﺖ‪ ،‬هﺮ ﭼﻪ در ﻋﺎﻟﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪،‬‬
‫‪.‬ﭘﻨﺪار ﮐﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬هﺮﭼﻪ در ﻋﺎﻟﻢ هﺴﺖ‬

‫‪١٠٧‬‬
‫ﺑﻨﮕﺮ ز ﺟﻬﺎن ﭼﻪ ﻃﺮف ﺑﺮﺑﺴﺘﻢ؟ هﻴﭻ‪،‬‬
‫وز ﺣﺎﺻﻞ ﻋﻤﺮ ﭼﻴﺴﺖ در دﺳﺘﻢ؟ هﻴﭻ‪،‬‬
‫ﺷﻤﻊ ﻃﺮﺑﻢ‪ ،‬وﻟﯽ ﭼﻮ ﺑﻨﺸﺴﺘﻢ‪ ،‬هﻴﭻ‪،‬‬
‫‪.‬ﻣﻦ ﺟﺎم ﺟﻤﻢ‪ ،‬وﻟﯽ ﭼﻮ ﺑﺸﮑﺴﺘﻢ‪ ،‬هﻴﭻ‬

‫دم را درﻳﺎﺑﻴﻢ‬
‫‪١٠٨‬‬
 ‫از ﻣﻨﺰل ﮐﻔﺮ ﺗﺎ ﺑﻪ دﻳﻦ‪ ،‬ﻳﮏ ﻧﻔﺲ اﺳﺖ‪،‬‬
‫وز ﻋﺎﻟﻢ ﺷﮏ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻳﻘﻴﻦ‪ ،‬ﻳﮏ ﻧﻔﺲ اﺳﺖ‪،‬‬
‫اﻳﻦ ﻳﮏ ﻧﻔﺲ ﻋﺰﻳﺰ را ﺧﻮش ﻣﯽدار‪،‬‬
‫ﮐﺰ ﺣﺎﺻﻞ ﻋﻤﺮ ﻣﺎ هﻤﻴﻦ ﻳﮏ ﻧﻔﺲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١٠٩‬‬
‫ﺷﺎدﯼ ﺑﻄﻠﺐ ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻋﻤﺮ دﻣﯽ اﺳﺖ‪،‬‬
‫هﺮ ذرﻩ ز ﺧﺎﮎ ﮐﻴﻘﺒﺎدﯼ و ﺟﻤﯽ اﺳﺖ‪،‬‬
‫اﺣﻮال ﺟﻬﺎن واﺻﻞ اﻳﻦ ﻋﻤﺮ ﮐﻪ هﺴﺖ‪،‬‬
‫ﺧﻮاﺑﯽ و ﺧﻴﺎﻟﯽ و ﻓﺮﻳﺒﯽ و دﻣﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١١٠‬‬
‫ﺗﺎ زهﺮﻩ و ﻣﻪ در ﺁﺳﻤﺎن ﮔﺸﺘﻪ ﭘﺪﻳﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻬﺘﺮ ز ﻣﯽ ﻧﺎب ﮐﺴﯽ هﻴﭻ ﻧﺪﻳﺪ؛‬
‫ﻣﻦ در ﻋﺠﺒﻢ ز ﻣﯽﻓﺮوﺷﺎن ﮐﺎﻳﺸﺎن‪،‬‬
‫زﻳﻦ ﺑﻪ ﮐﻪ ﻓﺮوﺷﻨﺪ ﭼﻪ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺧﺮﻳﺪ؟‬

‫‪١١١‬‬
‫ﻣﻬﺘﺎب ﺑﻨﻮر داﻣﻦ ﺷﺐ ﺑﺸﮑﺎﻓﺖ‪،‬‬
‫ﻣﯽ ﻧﻮش‪ ،‬دﻣﯽ ﺧﻮشﺗﺮ از اﻳﻦ ﻧﺘﻮان ﻳﺎﻓﺖ؛‬
‫ﺧﻮش ﺑﺎش و ﺑﻴﻨﺪﻳﺶ ﮐﻪ ﻣﻬﺘﺎب ﺑﺴﯽ‪،‬‬
‫اﻧﺪر ﺳﺮ ﮔﻮر ﻳﮏﺑﻪﻳﮏ ﺧﻮاهﺪ ﺗﺎﻓﺖ!‬

‫‪١١٢‬‬
‫ﭼﻮن ﻋﻬﺪﻩ ﻧﻤﯽﺷﻮد ﮐﺴﯽ ﻓﺮدا را‪،‬‬
‫ﺣﺎﻟﯽ ﺧﻮش ﮐﻦ ﺗﻮ اﻳﻦ دل ﺳﻮدا را‪،‬‬
‫ﻣﯽ ﻧﻮش ﺑﻪ ﻣﺎهﺘﺎب‪ ،‬اﯼ ﻣﺎﻩ ﮐﻪ ﻣﺎﻩ‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﺑﮕﺮدد و ﻧﻴﺎﺑﺪ ﻣﺎ را‪.‬‬

‫‪١١٣‬‬
‫اﻳﻦ ﻗﺎﻓﻠﻪﯼ ﻋﻤﺮ ﻋﺠﺐ ﻣﯽﮔﺬرد!‬
‫درﻳﺎب دﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻃﺮب ﻣﯽﮔﺬرد؛‬
‫ﺳﺎﻗﯽ‪ ،‬ﻏﻢ ﻓﺮداﯼ ﺣﺮﻳﻔﺎن ﭼﻪ ﺧﻮرﯼ‪.‬‬
‫ﭘﻴﺶ ﺁر ﭘﻴﺎﻟﻪ را‪ ،‬ﮐﻪ ﺷﺐ ﻣﯽﮔﺬرد‪.‬‬

‫‪١١۴‬‬
‫هﻨﮕﺎم ﺳﭙﻴﺪﻩدم ﺧﺮوس ﺳﺤﺮﯼ‬
‫داﻧﯽ ﮐﻪ ﭼﺮا هﻤﯽﮐﻨﺪ ﻧﻮﺣﻪﮔﺮﯼ؟‬
‫ﻳﻌﻨﯽ ﮐﻪ‪ :‬ﻧﻤﻮدﻧﺪ در ﺁﻳﻴﻨﻪﯼ ﺻﺒﺢ‬
‫ﮐﺰ ﻋﻤﺮ ﺷﺒﯽ ﮔﺬﺷﺖ و ﺗﻮ ﺑﯽ ﺧﺒﺮﯼ!‬

‫‪١١۵‬‬
 ‫وﻗﺖ ﺳﺤﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻴﺰ اﯼ ﻣﺎﻳﻪﯼ ﻧﺎز‪،‬‬
‫ﻧﺮﻣﮏ ﻧﺮﻣﮏ ﺑﺎدﻩ ﺧﻮر و ﭼﻨﮓ ﻧﻮاز‪،‬‬
‫ﮐﺎﻧﻬﺎ ﮐﻪ ﺑﺠﺎﻳﻨﺪ ﻧﭙﺎﻳﻨﺪ ﮐﺴﯽ‪،‬‬
‫و ﺁﻧﻬﺎ ﮐﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﮐﺲ ﻧﻤﯽﺁﻳﺪ ﺑﺎز!‬
‫‪١١۶‬‬
‫هﻨﮕﺎم ﺻﺒﻮح اﯼ ﺻﻨﻢ ﻓﺮخ ﭘﯽ‪،‬‬
‫ﺑﺮﺳﺎز ﺗﺮاﻧﻪاﯼ و ﭘﻴﺶﺁور ﻣﯽ؛‬
‫ﮐﺎﻓﮑﻨﺪ ﺑﺨﺎﮎ ﺻﺪ هﺰاران ﺟﻢ و ﮐﯽ‬
‫اﻳﻦ ﺁﻣﺪن ﺗﻴﺮﻣﻪ و رﻓﺘﻦ دﯼ‪.‬‬

‫‪١١٧‬‬
‫ﺻﺒﺢ اﺳﺖ‪ ،‬دﻣﯽ ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﻠﺮﻧﮓ زﻧﻴﻢ‪،‬‬
‫وﻳﻦ ﺷﻴﺸﻪﯼ ﻧﺎم و ﻧﻨﮓ ﺑﺮ ﺳﻨﮓ زﻧﻴﻢ‪،‬‬
‫دﺳﺖ از اﻣﻞ دراز ﺧﻮد ﺑﺎز ﮐﺸﻴﻢ‪،‬‬
‫در زﻟﻒ دراز و داﻣﻦ ﭼﻨﮓ زﻧﻴﻢ‪.‬‬

‫‪١١٨‬‬
‫روزﻳﺴﺖ ﺧﻮش و هﻮا ﻧﻪ ﮔﺮم اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺳﺮد‬
‫اﺑﺮ از رخ ﮔﻠﺰار هﻤﯽ ﺷﻮﻳﺪ ﮔﺮد‪،‬‬
‫ﺑﻠﺒﻞ ﺑﻪ زﺑﺎن ﭘﻬﻠﻮﯼ ﺑﺎ ﮔﻞ زرد‪،‬‬
‫ﻓﺮﻳﺎد هﻤﻲ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‪ :‬ﻣﯽﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮرد!‬

‫‪١١٩‬‬
‫ﻓﺼﻞ ﮔﻞ و ﻃﺮف ﺟﻮﻳﺒﺎر و ﻟﺐ ﮐﺸﺖ‪،‬‬
‫ﺑﺎ ﻳﮏ دو ﺳﻪ ﺗﺎزﻩ دﻟﺒﺮﯼ ﺣﻮر ﺳﺮﺷﺖ؛‬
‫ﭘﻴﺶ ﺁر ﻗﺪح ﮐﻪ ﺑﺎدﻩ ﻧﻮﺷﺎن ﺻﺒﻮح‪،‬‬
‫ﺁﺳﻮدﻩ ز ﻣﺴﺠﺪﻧﺪ و ﻓﺎرغ ز ﺑﻬﺸﺖ‪.‬‬
‫‪١٢٠‬‬
‫ﺑﺮ ﭼﻬﺮﻩﯼ ﮔﻞ ﻧﺴﻴﻢ ﻧﻮروز ﺧﻮش اﺳﺖ‪،‬‬
‫در ﺻﺤﻦ ﭼﻤﻦ روﯼ دلاﻓﺮوز ﺧﻮش اﺳﺖ‪،‬‬
‫از دﯼ ﮐﻪ ﮔﺬﺷﺖ هﺮ ﭼﻪ ﮔﻮﻳﯽ ﺧﻮش ﻧﻴﺴﺖ‬
‫ﺧﻮش ﺑﺎش و ز دﯼ ﻣﮕﻮ‪ ،‬ﮐﻪ اﻣﺮوز ﺧﻮش اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١٢١‬‬
‫ﺳﺎﻗﯽ‪ ،‬ﮔﻞ و ﺳﺒﺰﻩ ﺑﺲ ﻃﺮﺑﻨﺎﮎ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪،‬‬
‫درﻳﺎب ﮐﻪ هﻔﺘﻪﯼ دﮔﺮ ﺧﺎﮎ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ؛‬
‫ﻣﯽ ﻧﻮش و ﮔﻠﯽ ﺑﭽﻴﻦ‪ ،‬ﮐﻪ ﺗﺎ درﻧﮕﺮﯼ‬
‫ﮔﻞ ﺧﺎﮎ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﺳﺒﺰﻩ ﺧﺎﺷﺎﮎ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١٢٢‬‬
‫ﭼﻮن ﻻﻟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮروز ﻗﺪح ﮔﻴﺮ ﺑﺪﺳﺖ‪،‬‬
 ‫ﺑﺎ ﻻﻟﻪ رﺧﯽ اﮔﺮ ﺗﺮا ﻓﺮﺻﺖ هﺴﺖ؛‬
‫ﻣﯽ ﻧﻮش ﺑﻪ ﺧﺮﻣﯽ‪ ،‬ﮐﻪ اﻳﻦ ﭼﺮخ ﮐﺒﻮد‬
‫ﻧﺎﮔﺎﻩ ﺗﺮا ﭼﻮن ﺧﺎﮎ ﮔﺮداﻧﺪ ﭘﺴﺖ‪.‬‬

‫‪* ١٢٣‬‬
‫هﺮ ﮔﻪ ﮐﻪ ﺑﻨﻔﺸﻪ ﺟﺎﻣﻪ در رﻧﮓ زﻧﺪ‪،‬‬
‫در داﻣﻦ ﮔﻞ ﺑﺎد ﺻﺒﺎ ﭼﻨﮓ زﻧﺪ‪،‬‬
‫هﺸﻴﺎر ﮐﺴﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﻴﻢﺑﺮﯼ‬
‫ﻣﯽ ﻧﻮﺷﺪ و ﺟﺎم ﺑﺎدﻩ ﺑﺮﺳﻨﮓ زﻧﺪ‪.‬‬

‫‪١٢۴‬‬
‫ﺑﺮﺧﻴﺰ و ﻣﺨﻮر ﻏﻢ ﺟﻬﺎن ﮔﺬران‪،‬‬
‫ﺧﻮش ﺑﺎش و دﻣﯽ ﺑﻪ ﺷﺎدﻣﺎﻧﯽ ﮔﺬران‬
‫در ﻃﺒﻊ ﺟﻬﺎن اﮔﺮ وﻓﺎﻳﯽ ﺑﻮدﯼ‪،‬‬
‫ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺧﻮد ﻧﻴﺎﻣﺪﯼ از دﮔﺮان‪.‬‬

‫‪١٢۵‬‬
‫در داﻳﺮﻩﯼ ﺳﭙﻬﺮ ﻧﺎﭘﻴﺪا ﻏﻮر‪،‬‬
‫ﻣﯽ ﻧﻮش ﺑﻪ ﺧﻮشدﻟﯽ دور اﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﻮر؛‬
‫ﻧﻮﺑﺖ ﭼﻮ ﺑﻪ دور ﺗﻮ رﺳﺪ ﺁﻩ ﻣﮑﻦ‪،‬‬
‫ﺟﺎﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﻤﻠﻪ را ﭼﺸﺎﻧﻨﺪ ﺑﻪ دور!‬

‫‪١٢۶‬‬
‫از درس ﻋﻠﻮم ﺟﻤﻠﻪ ﺑﮕﺮﻳﺰﯼ ﺑﻪ‪،‬‬
‫و اﻧﺪر ﺳﺮ زﻟﻒ دﻟﺒﺮ ﺁوﻳﺰﯼ ﺑﻪ‪،‬‬
‫زﺁن ﭘﻴﺶ ﮐﻪ روزﮔﺎر ﺧﻮﻧﺖ رﻳﺰد‪،‬‬
‫ﺗﻮ ﺧﻮن ﻗﻨﻴﻨﻪ در ﻗﺪح رﻳﺰﯼ ﺑﻪ‪.‬‬

‫‪١٢٧‬‬
‫اﻳﺎم زﻣﺎﻧﻪ از ﮐﺴﯽ دارد ﻧﻨﮓ‪،‬‬
‫ﮐﻮ در ﻏﻢ اﻳﺎم ﻧﺸﻴﻨﺪ دﻟﺘﻨﮓ؛‬
‫ﻣﯽ ﺧﻮر ﺗﻮ در ﺁﺑﮕﻴﻨﻪ ﺑﺎ ﻧﺎﻟﻪﯼ ﭼﻨﮓ‪،‬‬
‫زﺁن ﭘﻴﺶ ﮐﻪ ﺁﺑﮕﻴﻨﻪ ﺁﻳﺪ ﺑﺮ ﺳﻨﮓ!‬

‫‪* ١٢٨‬‬
‫از ﺁﻣﺪن ﺑﻬﺎر و از رﻓﺘﻦ دﯼ‪،‬‬
‫اوراق وﺟﻮد ﻣﺎ هﻤﯽ ﮔﺮدد ﻃﯽ‬
‫ﻣﯽ ﺧﻮر‪ ،‬ﻣﺨﻮر اﻧﺪوﻩ‪ ،‬ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﺣﮑﻴﻢ‪:‬‬
‫ﻏﻢهﺎﯼ ﺟﻬﺎن ﭼﻮ زهﺮ و ﺗﺮﻳﺎﻗﺶ ﻣﯽ‪.‬‬

‫‪١٢٩‬‬
 ‫زان ﭘﻴﺶ ﮐﻪ ﻧﺎم ﺗﻮ زﻋﺎﻟﻢ ﺑﺮود‬
‫ﻣﯽ ﺧﻮر‪ ،‬ﮐﻪ ﭼﻮ ﻣﯽ ﺑﻪ دل رﺳﺪ ﻏﻢ ﺑﺮود؛‬
‫ﺑﮕﺸﺎﯼ ﺳﺮ زﻟﻒ ﺑﺘﯽ ﺑﻨﺪ ز ﺑﻨﺪ‪،‬‬
‫زﺁن ﭘﻴﺶ ﮐﻪ ﺑﻨﺪ ﺑﻨﺪت از هﻢ ﺑﺮود!‬
‫‪* ١٣٠‬‬
‫اﯼ دوﺳﺖ ﺑﻴﺎ ﺗﺎ ﻏﻢ ﻓﺮدا ﻧﺨﻮرﻳﻢ‪،‬‬
‫وﻳﻦ ﻳﮑﺪم ﻋﻤﺮ را ﻏﻨﻴﻤﺖ ﺷﻤﺮﻳﻢ؛‬
‫ﻓﺮدا ﮐﻪ ازﻳﻦ دﻳﺮ ﮐﻬﻦ درﮔﺬرﻳﻢ‬
‫ﺑﺎ هﻔﺖ هﺰار ﺳﺎﻟﮕﺎن ﺳﺮ ﺑﻪ ﺳﺮﻳﻢ‪.‬‬

‫‪* ١٣١‬‬
‫ﺗﻦ زن ﭼﻮ ﺑﻪ زﻳﺮ ﻓﻠﮏ ﺑﯽﺑﺎﮐﯽ‪،‬‬
‫ﻣﯽ ﻧﻮش ﭼﻮ در ﺟﻬﺎن ﺁﻓﺖﻧﺎﮐﯽ؛‬
‫ﭼﻮن اول و ﺁﺧﺮت ﺑﻪ ﺟﺰ ﺧﺎﮐﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪،‬‬
‫اﻧﮕﺎر ﮐﻪ ﺑﺮ ﺧﺎﮎ ﻧﻪاﯼ در ﺧﺎﮐﯽ‪.‬‬

‫‪* ١٣٢‬‬
‫ﻣﯽ ﺑﺮ ﮐﻒ ﻣﻦ ﻧﻪ ﮐﻪ دﻟﻢ در ﺗﺎﺑﺴﺖ‪،‬‬
‫وﻳﻦ ﻋﻤﺮ ﮔﺮﻳﺰﭘﺎﯼ ﭼﻮن ﺳﻴﻤﺎﺑﺴﺖ‪،‬‬
‫درﻳﺎب ﮐﻪ‪ ،‬ﺁﺗﺶ ﺟﻮاﻧﯽ ﺁﺑﺴﺖ‪،‬‬
‫هﺶ دار‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﻴﺪارﯼ دوﻟﺖ ﺧﻮاب اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١٣٣‬‬
‫ﻣﯽ ﻧﻮش ﮐﻪ ﻋﻤﺮ ﺟﺎوداﻧﯽ اﻳﻨﺴﺖ‪،‬‬
‫ﺧﻮد ﺣﺎﺻﻠﺖ از دور ﺟﻮاﻧﯽ اﻳﻨﺴﺖ‪،‬‬
‫هﻨﮕﺎم ﮔﻞ و ﻣﻞ اﺳﺖ و ﻳﺎران ﺳﺮﻣﺴﺖ‪،‬‬
‫ﺧﻮش ﺑﺎش دﻣﯽ‪ ،‬ﮐﻪ زﻧﺪﮔﺎﻧﯽ اﻳﻨﺴﺖ‪.‬‬

‫‪١٣۴‬‬
‫ﺑﺎ ﺑﺎدﻩ ﻧﺸﻴﻦ ﮐﻪ ﻣﻠﮏ ﻣﺤﻤﻮد اﻳﻨﺴﺖ‪،‬‬
‫وز ﭼﻨﮓ ﺷﻨﻮ‪ ،‬ﮐﻪ ﻟﺤﻦ داود اﻳﻨﺴﺖ؛‬
‫از ﺁﻣﺪﻩ و رﻓﺘﻪ دﮔﺮ ﻳﺎد ﻣﮑﻦ‪،‬‬
‫ﺣﺎﻟﯽ ﺧﻮش ﺑﺎش‪ ،‬زاﻧﮑﻪ ﻣﻘﺼﻮد اﻳﻨﺴﺖ‪.‬‬

‫‪١٣۵‬‬
‫اﻣﺮوز ﺗﺮا دﺳﺘﺮس ﻓﺮدا ﻧﻴﺴﺖ‪،‬‬
‫و اﻧﺪﻳﺸﻪﯼ ﻓﺮدات ﺑﺠﺰ ﺳﻮدا ﻧﻴﺴﺖ‪،‬‬
‫ﺿﺎﻳﻊ ﻣﮑﻦ اﻳﻦ دم ار دﻟﺖ ﺑﻴﺪار اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﮐﺎﻳﻦ ﺑﺎﻗﯽ ﻋﻤﺮ را ﺑﻘﺎ ﭘﻴﺪا ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫‪* ١٣۶‬‬
 ‫دوران ﺟﻬﺎن ﺑﯽ ﻣﯽ و ﺳﺎﻗﯽ هﻴﭻ اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺑﯽ زﻣﺰﻣﻪﯼ ﻧﺎﯼ ﻋﺮاﻗﯽ هﻴﭻ اﺳﺖ؛‬
‫هﺮﭼﻨﺪ در اﺣﻮال ﺟﻬﺎن ﻣﯽﻧﮕﺮم‪،‬‬
‫ﺣﺎﺻﻞ هﻤﻪ ﻋﺸﺮت اﺳﺖ و ﺑﺎﻗﯽ هﻴﭻ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪١٣٧‬‬
‫ﺗﺎ ﮐﯽ ﻏﻢ ﺁن ﺧﻮرم ﮐﻪ دارم ﻳﺎ ﻧﻪ؛‬
‫وﻳﻦ ﻋﻤﺮ ﺑﻪ ﺧﻮﺷﺪﻟﯽ ﮔﺬارم ﻳﺎ ﻧﻪ‪،‬‬
‫ﭘﺮﮐﻦ ﻗﺪح ﺑﺎدﻩ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﻌﻠﻮﻣﻢ ﻧﻴﺴﺖ‬
‫ﮐﺎﻳﻦ دم ﮐﻪ ﻓﺮو ﺑﺮم ﺑﺮﺁرم ﻳﺎ ﻧﻪ‪.‬‬

‫‪١٣٨‬‬
‫ﺗﺎ دﺳﺖ ﺑﻪ اﺗﻔﺎق ﺑﺮهﻢ ﻧﺰﻧﻴﻢ‪،‬‬
‫ﭘﺎﻳﯽ زﻧﺸﺎط ﺑﺮ ﺳﺮ ﻏﻢ ﻧﺰﻧﻴﻢ‪،‬‬
‫ﺧﻴﺰﻳﻢ و دﻣﯽ زﻧﻴﻢ ﭘﻴﺶ از دم ﺻﺒﺢ‪،‬‬
‫ﮐﺎﻳﻦ ﺻﺒﺢ ﺑﺴﯽ دﻣﺪ ﮐﻪ ﻣﺎ دم ﻧﺰﻧﻴﻢ!‬

‫‪١٣٩‬‬
‫ﻟﺐ ﺑﺮ ﻟﺐ ﮐﻮزﻩ ﺑﺮدم از ﻏﺎﻳﺖ ﺁز‪،‬‬
‫ﺗﺎ زو ﻃﻠﺒﻢ واﺳﻄﻪﯼ ﻋﻤﺮ دراز‪،‬‬
‫ﻟﺐ ﺑﺮ ﻟﺐ ﻣﻦ ﻧﻬﺎد و ﻣﯽﮔﻔﺖ ﺑﻪ راز‪:‬‬
‫ﻣﯽ ﺧﻮر‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﻧﻤﯽﺁﻳﯽ ﺑﺎز!‬

‫‪١۴٠‬‬
‫ﺧﻴﺎم‪ ،‬اﮔﺮ ز ﺑﺎدﻩ ﻣﺴﺘﯽ‪ ،‬ﺧﻮش ﺑﺎش؛‬
‫ﺑﺎ ﻻﻟﻪرﺧﯽ اﮔﺮ ﻧﺸﺴﺘﯽ‪ ،‬ﺧﻮش ﺑﺎش؛‬
‫ﭼﻮن ﻋﺎﻗﺒﺖ ﮐﺎر ﺟﻬﺎن ﻧﻴﺴﺘﯽ اﺳﺖ‪،‬‬
‫اﻧﮕﺎر ﮐﻪ ﻧﻴﺴﺘﯽ‪ ،‬ﭼﻮ هﺴﺘﯽ ﺧﻮش ﺑﺎش‪.‬‬

‫‪١۴١‬‬
‫ﻓﺮدا ﻋﻠﻢ ﻧﻔﺎق ﻃﯽ ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد‪،‬‬
‫ﺑﺎ ﻣﻮﯼ ﺳﭙﻴﺪ ﻗﺼﺪ ﻣﯽ ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد؛‬
‫ﭘﻴﻤﺎﻧﻪﯼ ﻋﻤﺮ ﻣﻦ ﺑﻪ هﻔﺘﺎد رﺳﻴﺪ‪،‬‬
‫اﻳﻦ رم ﻧﮑﻨﻢ ﻧﺸﺎط‪ ،‬ﮐﯽ ﺧﻮاهﻢ ﮐﺮد؟‬

‫‪١۴٢‬‬
‫ﮔﺮدون ﻧﮕﺮﯼ ز ﻗﺪ ﻓﺮﺳﻮدﻩﯼ ﻣﺎﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺟﻴﺤﻮن اﺛﺮﯼ ز اﺷﮏ ﭘﺎﻟﻮدﻩﯼ ﻣﺎﺳﺖ‪،‬‬
‫دوزخ ﺷﺮرﯼ ز رﻧﺞ ﺑﻴﻬﻮدﻩﯼ ﻣﺎﺳﺖ‪،‬‬
‫ﻓﺮدوس دﻣﯽ ز وﻗﺖ ﺁﺳﻮدﻩﯼ ﻣﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١۴٣‬‬
‫ﻋﻤﺮت ﺗﺎ ﮐﯽ ﺑﻪ ﺧﻮدﭘﺮﺳﺘﯽ ﮔﺬرد‪،‬‬
 ‫ﻳﺎ در ﭘﯽ ﻧﻴﺴﺘﯽ و هﺴﺘﯽ ﮔﺬرد؛‬
‫ﻣﯽ ﺧﻮر ﮐﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻋﻤﺮ ﮐﻪ ﻏﻢ در ﭘﯽ اوﺳﺖ‬
‫ﺁن ﺑﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻮاب ﻳﺎ ﺑﻪ ﻣﺴﺘﯽ ﮔﺬرد‪.‬‬

‫‪ ‬‬