MIKROBNI METABOLIZAM

METABOLIZAM zbroj svih kemijskih reakcija koje se odvijaju u nekoj stanici energetski uravnoteen proces

metabolika aktivnost - 2 skupine kemijskih reakcija: 1. KATABOLIKE REAKCIJE - razgradnja sloene organske molekule - u jednostavnije OSLOBAAJU ENERGIJU

2.

ANABOLIKE REAKCIJE - sinteza jednostavni spojevi - u sloenije molekule ZAHTIJEVAJU UTROAK ENERGIJE

povezivanje reakcija u kojima se ENERGIJA dobavlja s onima u kojima se energija troi uz sudjelovanje ADENOZIN-TRIFOSFATA (ATP) -pohranjuje energija dobivena u katabolikim reakcijama -oslobaa poslije za odvijanje reakcija anabolizma
katabolizam:

ATP ADP + P + energija (za anabolike reakcije)

anabolizam:

ADP + P + energija ATP (iz katabolikih reakcija)

KATABOLIZAM UGLJIKOHIDRATA
veina mikroorganizama oksidira ugljikohidrate da bi osigurala najveu koliinu stanine energije U staninom metabolizmu je iznimno vano cijepanje molekula ugljikohidrata (katabolizam) radi tvorbe nune energije. GLUKOZA - najvie iskoritavan IZVOR ENERGIJE u stanicama

Energiju iz glukoze mikroorganizmi dobivaju na dva naina:

1. RESPIRACIJOM (disanjem) 2. FERMENTACIJOM (vrenjem)

u oba procesa - elektroni proizvedeni oksidacijom glukoze bivaju preneseni na NAD+ KRAJNJA SUDBINA ELEKTRONA se RAZLIKUJE

u oba procesa - PRVI STADIJ RAZGRADNJE - ISTI oksidacija glukoze do pirogroane kiseline proces GLIKOLIZA

1.GLIKOLIZA
Pojam glikolize doslovno znai cijepanje molekula eera: GLUKOZA- eer sa 6C-cijepa se 2 eera sa 3C eeri se zatim oksidiraju i transformiraju 2 molekule PIROGROANE KISELINE - moe se odvijati i u aerobnim i u anaerobnim uvjetima

Glikoliza (Embden Mayerhof Parnas = EMP put) najpoznatija serija katabolikih reakcija u kojoj se glukoza pretvara u dvije molekule piruvata. - veina mikroorganizama koristi taj put razgradnje - postoje jo 2 puta razgradnje: - pentoza fosfatni - Entner-Doudoroffov put EMP put se sastoji od 10 kemijskih reakcija od kojih je svaka katalizirana razliitim enzimima.

GLIKOLIZA (EMP)
Glukoza (6C) Glukoza 6-fosfat (6C) Fruktoza 6-fosfat (6C) Fruktoza 1,6-difosfat (6C) Dihidroksiaceton fosfat (3C)

ATP ADP ATP ADP

Gliceraldehid 3-fosfat (3C)

2 ADP 2 ATP

1,3-difosfoglicerinska kiselina (3C) 3-fosfoglicerinska kiselina (3C) 2-fosfoglicerinska kiselina (3C)

2NAD+ 2NADH + 2H+

2 ADP 2 ATP

Fosfoenolpiruvina kiselina (3C) Piruvina kiselina (3C)

BIOKEMIJSKI PUTOVI RAZLAGANJA GLUKOZE

1. GLIKOLIZA EMBDENMAYERHOFPARNAS (EMP) 2 ATP 2. PENTOZA FOSFATNI PUT fukcionira zajedno sa glikolizom kod velikog broja bakterija 1 ATP 3. ENTNER-DOUDROFFOV PUT (ED)

osnovni energijski put kod nekih G- bakterija 1ATP

RESPIRACIJA (DISANJE)
proces u kojemu se stvara oksidacijom kemijskih spojeva ATP

konani akceptor elektrona - anorganska molekula, najee kisik

Organske molekule se tijekom respiracije obino potpuno oksidiraju do CO2 i H2O prinos ATP-a znatno vei kod respiracije u odnosu na fermentacije. Kod veine respiracija, konani akceptor elektrona je MOLEKULARNI KISIK. Ovaj tip respiracije naziva se AEROBNA RESPIRACIJA.
Neke bakterije vre drugi tip respiracije ANAEROBNU RESPIRACIJU

konani akceptor elektrona ANORGANSKA MOLEKULA RAZLIITA OD MOLEKULARNOG KISIKA ( nitrata, sulfata i karbonata vano za kruenje N i S u prirodi.)
Anaerobna respiracija moe stvoriti skoro toliko energije kao i aerobna respiracija.

FAZE RESPIRACJE
2. NASTAJANJE ACETIL-CoA.

3. Acetil CoA ulazi u KREBSOV CIKLUS, niz reakcija u kojima dolazi do otputanja elektrona i protona (H+). Elektroni otputeni tijekom: glikolize, stvaranja CoA, Krebsovog ciklusa prenose se na NAD+ ili FAD molekule. Najvaniji rezultat Krebsovog ciklusa nastanak reduciranih koenzima NADH i FADH2. 4. Reducirani koenzimi prenose elektrone do TRANSPORTNOG SUSTAVA ELEKTRONA gdje se formira ATP.

GLAVNA KARAKTERISTIKA RESPIRATORNOG PROCESA:

djelovanje TRANSPORTNOG SUSTAVA ELEKTRONA Elektroni se kreu od reduciranih koenzima do anorganske molekule (kisik) pri emu se oslobaa energija koja omoguuje nastanak ATP-a. Ovaj proces se naziva OKSIDATIVNA FOSFORILACIJA.

2. Nastajanje acetil CoA

Pirogroana kiselina, nastala glikolizom se dekarboksilira i nastala acetilna skupina se zatim vee sa CoA i na taj nain nastaje acetil CoA. ulazi u Krebsov ciklus

3. KREBSOV CIKLUS (ciklus limunske kiseline) Krebsov ciklus - serija biokemijskih reakcijavelika koliina potencijalne kemijske energije, pohranjene u meuproduktima nastalim od piruvata - postupno oslobaa. putem reakcija oksidacije i redukcije- prenosi ta potencijalna energija, u obliku elektrona, na brojne molekule koenzima Derivati piruvine kiseline se oksidiraju dok se koenzimi reduciraju.

Krebsov ciklus se moe opisati kao energetski krug staninog metabolizma neprekidno nadomjeta stanicama energiju potrebnu

KREBSOV CIKLUS

4.TRANSPORTNI SUSTAV ELEKTRONA zavrna faza aerobne respiracije

Elektroni se prenose od reduciranih koenzima do anorganske molekule oslobaa se energija - omoguuje kemiosmotski nastanak - ATP-a proces - OKSIDATIVNA FOSFORILACIJA

sastoji se od: SLIJEDA PRIJENOSNIKA ELEKTRONA - koenzima imaju SPOSOBNOST OKSIDACIJE I REDUKCIJE na taj nain prenose elektrone niz TSE

pomicanje elektrona niz transportni lanacdolazi do postupnog oslobaanja energije - ATP

taj prijenosni lanac ukljuen u zavrnu fazu oksidacije organskih spojeva

Respiracija organskih spojeva u TSE ukljuuje 3 klase molekula koje prenose elektrone:

1.

FLAVOPROTEINI proteini koji sadre flavin, koenzim izveden

iz riboflavina (vitamin B2) i koji je sposoban za izmjenino provoenje oksidacije i redukcije. Jedan vaan flavin koenzim je

FLAVIN MONONUKLEOTID (FMN)

2. UBIKINONI (KOENZIM Q) neproteinski prijenosnik niske

molek. Mase

3. Trea klasa prijenosnika su CITOKROMI, proteini koji sadre

prostetiku grupu sa Fe (hem), i koji mogu postojati (alternativno) i u reduciranoj formi (Fe2+) i u oksidiranoj formi (Fe3+). Nekoliko citokroma je ukljueno u transportni sustav:

cyt b, cyt c1; cyt c; cyt a, cyt a3 citokrom oksidaza

TSE je smjeten: u eukariotskim stanicama- u unutranjoj membrani mitohondrija u prokariotskim stanicma - u citoplazmatskoj membrani.

izvor elektrona za TSE: reducirani koenzimi

NADH prolaskom niz TSE- oslobaaju se 3 ATP-a FADH2 - predaje svoje elektrone transportnom lancu
na nioj razini od NADH transportni lanac proizvodi 1/3 manje energije za stvaranje ATP kada FADH2 donosi elektrone nego kada je ukljuen NADH nastaje 2 ATP-a

Transportni sustav elektrona

Razliitim prijenosom elektrona u transportnom sustavu (oksidativna fosforilacija) nastaju - 34 ATP iz svake molekule oksidirane glukoze U glikolizi i Krebsovom ciklusu 4 ATP (fosforilacija na razini supstrata) Tijekom aerobne respiracije - iz 1 molekule glukoze 38 ATP

GLUKOZA GLIKOLIZA 2 ATP PIROGROANA KISELINA ACETIL CoA 2 NADH

6 NADH 2 NADH
2 GTP

2 FADH2
KREBSOV CIKLUS

ELEKTRONI 34 ATP

38 ATP
TRANSPORTNI SUSTAV ELEKTRONA

O2 H2O

ANAEROBNO DISANJE
(Anaerobna respiracija)

AEROBNO DISANJE konani akceptor elektrona

MOLEKULARNI KISIK (oksidacija NADH-T.s.e.)

ANAEROBNO DISANJE konani akceptor

elektrona ANORGANSKA MOLEKULA RAZLIITA OD MOLEKULARNOG KISIKA (oksidacija u anaerobnim uvjetima)

1.

Neke bakterije (Pseudomonas) mogu koristiti NITRATNI ION (NO3-) kao konani akceptor.

nitrati - esti akceptor el. u anaerobnim uvjetima u tlu je - proces - DENITRIFIKACIJA veina bakterija koje reduciraju nitrate (denitrifikatori) fakultativni anaerobi u odsustvu kisika prenose elektrone do nitrata, - u aerobnim uvjetima kisik se javlja kao krajnji akceptor elektrona.
redukc.

NO3- NO2- N2O N2 (plinoviti)

2. druge bakterije koriste SULFATNI ION SO4 kao konani akceptor elektrona reduciraju do H2S desulfofikacione bakterije - striktni anaerobi ne mogu rasti u prisustvu kisika (Desulfovibrio)

3.

neke bakterije koriste CO32- i nastaje metan CH4 metanogene bakterije - striktni anaerobi

anaerobno disanje, kod bakterija koje koriste nitrate i sulfate kao konane akceptore bitno za kruenje duika i sumpora u prirodi. anaerobno disanje daje razliite koliine ATP ovisno o mikroorganizmima i putu razgradnje