Professional Documents
Culture Documents
- 1رابطيه اخلق باعملكرد ومنيش مديران ،نخبگان ،متخصيصان و فرهيختگان جامعيه ازآن جهيت اهمييت
دوچندان دارد كه اين جمع به لحاظ ويژگيهاي خاص خود ،ممكن است حساسيت كمتري نسبت به رفتارها و
هنجارهاي اخلقيي خود داشتيه باشيد .علوه برايين ،باتوجيه بيه جايگاه ويژه ايين قشير در جامعيه ،مردم انتظار
رفتار واقدامات مبتني براخلق غيرحرفه اي را ازآنها ندارند .اين دوجنبه مارابدان سمت هدايت مي كند كه
ضمين ارج نهادن بيه تماميي جنبيه هاي رفتاري مبتنيي براخلق حرفهاي ايين جميع هوشمندو انديشمندجامعيه،
انتظارداريييييييييم كييييييييه اييييييييين مجموعييييييييه راهييييييييبرجامعه و الگويييييييييي براي ديگران باشييييييييد.
پيرامون رابطيه هوشمندي واخلق ،فيلسيوف معروف فرانسيوي "ژان ژاك روسيو" مطلبيي بيه ايين مضمون
دارد :باآنكيه اهمييت هوش ازديربازبيه عنوان جنبيه اي متمايزوممتاز انسيان نسيبت بيه ديگرجانداران شناختيه
شده وبيه آن تاكيدشده اسيت ،بيا ايين هميه آييا نيه ايين اسيت كيه بسيياري ازعيوب آدميي نيزازهميين تواناييي
برخاسته انيد؟ آيا نه اين اسيت كه نيرنگ ورييا وسيالوس هم ازانسان انديشمندوهوشمندسيرمي زند؟ وآيا نه
اين است كه رياكه ازهوشمندي مايه مي گيرد و دربازارجامعه به فروش مي رسد ،بيشتر ازهرعيبي جامعه
را ازحقيقيييييييييييييييت تهيييييييييييييييي وانسيييييييييييييييان رابيييييييييييييييي ارج ميييييييييييييييي كنيييييييييييييييد؟
روسيودركتاب معروف تربيتيي خود "امييل " بيه خوبيي نشان ميي دهدكيه آنچيه درجامعيه متمدن تربييت خوانده
مييي شود چيزي بييه جزدوركردن كودك ازطييبيعت وآموختيين و رياكاري نيسييت .هدف تربيييت آن اسييت كييه
كودكان ازرفتاركودكانه خود دوري جويندو مطابق پسند بزرگسالن عمل كنند .نتيجه نهايي اين گونه تربيت
درنهايت آن است كه انسان خودراپنهان كند وآنچه به راستي در اونيست ،به نمايش گذارد .باورخودرا انكار
كندوآنچه به هيچ روي باورندارد رابرخود بربندد و دورويي پيشه سازد .درواقع بازيگرنقشي شود كه جامعه
ازاو مي خواهد .اين گونه رفتاررا كسان زيادي هوشمندي دانستهاند ،درحالي كه نهايت آن ،سقوط اخلقي
اسيييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييييت.
ازديدگاه روسيو آنچيه انسيان را از انسيان بودن دورميي كنيد ،ماييه تباهيي ودوري ازاخلق اسيت و واژههاييي
چون تمدن ،تربييت وتخصيص وغيرآن تغييري درمسيئله نميي دهيد .اوبيه شاگرد خود ميگوييد« :ميي خواهيم
پيييييييييييييش ازهرحرفييييييييييييه ،حرفييييييييييييه انسييييييييييييان بودن را بييييييييييييه تييييييييييييو بياموزم» .
اگرچيه فيلسيوفان زيادي مثيل ولتير ،سيخنان روسيو رابيه باد تمسيخرگرفته انيد ،ليكين متفكير آلمانيي " امانوئل
كانيت" پياميي روشين ازآن دريافيت كرده وميي گوييد :اگرنيوتين كاشيف قانون طيبيعت اسيت ،روسيو نييز
كاشف قانون اخلقي است .
- 2ازمدتيي پييش كيه بيه فكرتنظييم مطلبيي درايين باره بودم هرنوشتيه ونقلي كيه بيه نوعيي ميي توانسيت
راهگشا وكمك كننده باشد توجهم راجلب مي كرد ،چراكه قطعا" كمال بخشيدن به موضوع وافزودن غناي
آن اثرگذاري بيشتري ميي داشيت .درهميين روزهيا و زمانيي مشغول تورق پايان نامههاي دانشجويان دوره
هاي عالي بودم ،عنواني توجهم راجلب كردو مرا تحت تاثير قرارداد .موضوع پايان نامه " ارائه مدلي براي
تاثير دادن ملحظات اخلقي درتصميم گيري ومديريت " بود .نكته اي كه بيشتربرايم جذاب مي نمود توجه
جوانان بيه تاثيراخلق درمديرييت وضرورت پرداختين بيه آن بود .ايين گروه بيه لحاظ تخصيصي خواسيته اسيت
باپيداكردن مدلي رياضيي خلء موجود راپركنيد .شاييد بديين ترتييب وازطرييق ايين مدل ،تصيميمات مديرييت
صرفا" مبتني برمعيارهاي متعارف سود و زيان ودرآمد وغيرآن استوار نشده وملحظات اخلقي رانيزدرخود
لحاظ كنيد.درمحتواي رسياله وبانگاهيي جهانيي بيه بنگاههيا ومسيئوليت مديران ،توجيه بيه مسيائلي همچون :
رعاييت محييط زيسيت ،تجدييد موادخام ،دماي اتمسيفر ،كنترل انتشار گازكربنييك ،بهره برداري مسيئولنه
ازانرژي ،تعادل اجتماعيي وتوسيعه هماهنيگ كشورهاي غنيي وفقيير مورد عناييت قرارگرفتيه واخلق ازنگاهيي
ديگيييييييييييييييير و جايگاهييييييييييييييييي كلن مورد توجييييييييييييييييه قرار گرفتييييييييييييييييه اسييييييييييييييييت .
احساسي كه دراينجا به انسان دست مي دهدآن است كه حداقل درچارچوب موضوعاتي اين چنين ومواردي
كيه درسيازمانها قابيل مدل شدن اسيت ،افكار جوانان تحصييلكرده امروزي و سياير اهيل علم ورود پيداكرده و
سعي شود چالشهاي اساسي مديريت حتيالمقدور در بستر اخلق قرار گيرد.
- 3اخلق واژه اي پيچيده همراه بييا تفسيييرهاي شخصييي و عمومييي اسييت.خاطرم هسييت كييه در گذشتييه،
درسي با عنوان اخلق درجدول دروس مدارس وجود داشت ونمره اي هم تحت نام اخلق دركارنامه دانش
آموزان قرارميي دادنيد .شاييد سيعي برايين بود كيه نظام آموزشيي ازايين طرييق اخلق رادرمسييررشد وتعالي
جايگاهييييييييييييييييييييييييييييييي ويژه بخشيده وتاحدي نهادينييييييييييييييييييييييييييييييه كنييييييييييييييييييييييييييييييد.
اينكه اخلق چيست و چه مولفه هايي دارد بحث وسيع وگسترده اي راطلب مي كند ،ليكن همگان ازاخلق
برداشتييي انسيياني و روش و رفتاري پسيينديده ،معقول و منطقييي را انتظار دارنييد .واژه هايييي چون اخلق
حرفه اي ،اخلق خانواده ،اخلق سياسي ،اخلق اجتماعي وغيرآن مي تواند مويد نكته مطرح شده باشد.
بييا همييه كميييت گرايييي ورفتارهاي حسييابگرانه كييه درزندگييي اجتماعييي وشغلي انسييانهاي امروز ايجاد شده
اسييت ،اخلق همواره جايگاه خودراحفييظ كرده و در هرمكان و در هيير مناسييبت كييه رفتاري غيراصييولي
وناپسييند مشاهده مييي شود ،اييين افسييوس رابيه همراه دارد كيه چرا اخلق رعايييت نشده وياچييه خوب بود
اخلق درزندگييييييي وخصييييييوصا" اخلق حرفييييييه اي دركار ،جايگاه ومنزلت خود راحفييييييظ مييييييي كرد.
امروز ازمديران ،نيروهاي متخصص وعلمي انتظار ميرود اخلق را دركار رعايت كنند و از بروز جنبه هايي
پرهييز كننيد كيه بيه عدم عناييت بيه اخلق حرفيه اي منجير ميي شود .چرا كيه ايين مسيئله احسياس نزديكيي بيه
ارتكاب گناه را درانسان بيدارمي سازد.
- 4سخن به درازا كشيد ،ليكن بهنظر ميرسد ميتوان اين اميدواري را ايجاد كرد كه بحث اخلق واهميت
آن درحرفه خصوصا" مديريت جايگاه ونقش اساسي دارد .بايد دركنارهمه توانمنديها وقابليتها براي مديران
واهل تخصص به اخلق خصوصا" اخلق شايسته حرفه ،بپردازيم .اشاره براين نكته جاداردكه دربحثهايي كه
بيه منظورايجاد تحول وبهبودكيفيي برناميه هاي آموزش مديران درسيازمان مديرييت صينعتي صيورت گرفتيه و
مي گيرد ،اخيرا" موضوع جايگاه پرورش وپرداختن به مباحثي اين چنين دردستوركارقرارگرفته وحتي پروژه
هايي نيزبه جهت نهادينه كردن كارپيشنهاد شده است .ظاهرا" همگي احساس مي كنند كه بايد خلء موجود
پرشود وباآموزش ويا از طريق ديگر ،جنبه هاي اخلق حرفه اي پر رنگ تر ازهميشه به صحنه آورده شود.