You are on page 1of 87

APOSTILA DE CONHECIMENTOS TEIS PARA A PRTICA DO CANDOMBL

O primeiro Eb indicado para quem est com problemas, o de Exu; o segundo, Eb Egungun (para afastar Eguns, espritos sofredores, da vida de algum); o terceiro, Eb Iku, para afastar a morte... Na dvida, use os ingredientes do Eb Iku, que comea despachando Exu, passa para Egun e em seguida, Iku... EB IK Se estivssemos falando de uma iniciao, ele seria o segundo eb para o Yao, e nele contm o ato de rasgar toda a roupa da pessoa. No caso de ser umBori, as roupas no precisam ser rasgadas. Esse ato, na iniciao simboliza o abandono da vida profana e o preparo para uma nova vida. Tambm conhecido como O Eb De Tudo Que A Boca Come, um dos ebs mais confiveis no tocante ao descarrego de uma pessoa. Seqncia dos Pratos (Obers)

Arrumar sempre na seqncia de como cantado o Sir. Como sempre, Es o primeiro: Seqncia dos Pratos (Obers) Arrumar sempre na seqncia de como cantado o Sir. Como sempre, Es o primeiro: 1 Ober Pad D'gua 5 Ober Milho De Galinha 9 Ober Feijo Mulatinho 13 Ober 9 Bolos De Arroz 2 Ober 3 Ober Pad De Mel Pad De Cachaa 6 Ober 7 Ober Deburu (Pipoca) Feijo Preto 10 Ober 11 Ober 9 Qualidades De 9 Acaraj Legumes Picados 14 Ober 15 Ober 9 Bolos De Canjica 9 Retroses De Linha Branca 4 Ober Pad De Dend 8 Ober Feijo Branco 12 Ober 9 Ekuru 16 Ober Couve Picada

Obs : Ao lado de cada Ober dever estar uma vela acesa. Seguido dos Obers tambm teremos outros elementos como: 1 1 1 7 1 9 1 1 2 1 1 Pedao de morim branco; Pedao de morim vermelho; Pedao de morim preto; Pregos virgens; Pedao de carne seca; Caixas de fsforos; Pedao de carne vermelha; Frango ou uma galinha; Molhos de couve; Enin (esteira); Quarta com gua.

Como Proceder 1 - A pessoa levada esteira previamente estendida onde se ir fazer o eb. Todas as comidas devem estar ao redor da mesma acompanhada de suas respectivas velas. 2 - Em voz baixa, pede-se que Oya governe aquele momento. 3 - Comea-se a passar as comidas na ordem acima cantando: Saara r eb k nn, Sacudo-lhe com eb, para pr a morte no caminho (mandar embora) Saara r eb k nn Sacudo-lhe com eb, para pr a morte no caminho (mandar embora)

(considero correto, primeiro cantar para Exu... quando se sacrifica um casal de frangos aos ps do pedinte, separa-se em morim preto, vermelho branco, tudo do primeiro sacodimento, e reserva para levar na encruza... s depois, passa-se para o de Egum e Iku)

Fazendo o Eb Primeiramente se passa toda a comida; Agora se passa o Morim pelo corpo todo da pessoa; Despeja-se na altura do peito de modo a tocar na pessoa, todos os fsforos; Ento se passa o retrs de linha desfiando um a um, envolvendo o corpo da pessoa; Passa-se o frango no corpo da pessoa e oferece o mesmo aos ps (quebrar os membros asas e ps);

Por fim, passada a Couve no corpo todo da pessoa cantando:

y gbl lr , y gbl me varra sobre a cabea dele, me varra. y gbl lr , y gbl me varra sobre a cabea dele, me varra. Gbl, Gbl Kin sr , Varra, varra o que estiver sobre a cabea dele, Ik Gbl lr , ik gbl ara nlo. Varra Ik de sobre a cabea dele, varra Ik para que ela v embora do seu corpo.

EB EGN Aqui daremos um Eb Egn que poder servir como limpeza para qualquer pessoa, que por algum motivo venha a precisar do ato de bori. Material Necessrio: 1 4 4 4 4 K de farinha de mandioca crua Pad de gua, Mel, Pinga e Dend. K de Feijo Fradinho - Torrado K de feijo Preto - Torrado K de Milho de Galinha Cozido kss Enrolados em folhas de bananeira. Abertos ao passar na pessoa. Velas Brancas Moedas de menor valor corrente Ovos Brancos

4 4 4

Bolas de Farinha Bolas de Arroz K de Canjica cozida K de Pipoca Estourada em areia Folhas de Pelegun

Modo de Fazer: Passar tudo no corpo da pessoa seguindo a ordem acima. A canjica deve ser passada sempre comeando no alto da cabea. As folhas devem ser batidas no corpo da pessoa e posta tambm no cho junto ao Eb. Cantigas de Eb

Saara r eb k nn, Sacudo-lhe com eb, para pr a morte no caminho (mandar embora) Saara r eb k nn Sacudo-lhe com eb, para pr a morte no caminho (mandar embora) Cantiga Para a Pipoca

y gbl lr , y gbl me varra sobre a cabea dele, me varra. y gbl lr , y gbl me varra sobre a cabea dele, me varra. Gbl, Gbl Kin sr , Varra, varra o que estiver sobre a cabea dele, Ik Gbl lr , ik gbl ara nlo. Varra Ik de sobre a cabea dele, varra Ik para que ela v embora do seu corpo.

(costuma-se estourar 3 bonecas de plvora aps esses sacodimentos, que ficam por trs do pedinte a uma distncia segura, havendo quem coloque mais... cerca de 11, que rodeia a pessoa e vai at a porta. Essas bonecas de plvora so feitas com meia colherzinha de caf em p, noz moscada ralada e acar... podendo se adicionar estrume de boi, caso seja muito grave a perseguio dos eguns...) Despache os ebs onde determinar o jogo de bzios. Mas, o comum despachar o de Exu (e Gira) na encruzilhada aberta... O de Iku no cemitrio... O de Egun em gua corrente, onde se deixa do lado uma caneca de gua com borra de caf, ou tambm no cemitrio, mata, lixo... Vai depender do que If determinar.

Na dvida, despache tudo no rio, pois que entidades e orixs comem no momento do sacodimento.

EB BRANCO Aqui apresentado um Eb Branco, que pode ser usado como referncia para todos os Boris. Pode ser passado em qualquer pessoa que necessite passar por esse ato. Materiais Necessrios: 10 Pedaos de Morim branco com 10cm 10 Bolas de Aga 10 de Bolas de Mel 10 Akarajs feitos em Azeite Doce 10 Akaas Branco 10 Kiabos Cr 10 Moedas de Valor Atual (Prata) 10 Bzios Abertos Se for feito dentro do Ax, as partes retiradas devero ser colocadas em s. 10 Caixa de Fsforos 10 Velas Brancas Tamanho Padro Eb (Canjica) Um pano para levar o Eb O mesmo posto sobre os ps da pessoa enquanto se passa o Eb.

Obs: No se usa mel aos filhos de Od. Assim como no se usa dend em filhos de sl. Modo de Fazer: Estende-se pano no cho. Pede para que a pessoa fique em p sobre ele. Colocar em cada lado da pessoa, cinco pedaos de pano. Ir passando tudo no corpo da pessoa, colocando em cada pano, comeando pelos que esto do lado esquerdo. Em seguida colocar tudo no pano do cho juntar tudo amarrar no alto da arvore frondosa em de preferncia que d frutos. Cantigas de Eb

Saara r eb k nn, Sacudo-lhe com eb, para pr a morte no caminho (mandar embora) Saara r eb k nn Sacudo-lhe com eb, para pr a morte no caminho (mandar embora) BORI

Aps tudo feito hora de levar a pessoa para Enin. Uma pessoa previamente escolhida vai at o lugar que se encontra recolhida a pessoa, e pede para que encoste sua cabea em suas costas e lhe segure pelas mos. Dessa forma a pessoa deve ser levada at a Enin (Esteira), sempre de cabea baixa e sem nada dizer. Chegando ao local, a pessoa deve fazer meno de se sentar durante duas vezes e sentar-se na terceira vez. Nessa hora todas as comidas (sobre a enin), e temperos (ao lado) devero estar prontos para o ato. O Igb Or dever ser posto a frente da pessoa, juntamente com o restante da mesa. Deve ser passada banha de Or nas seguintes partes: Nos quatro pontos da cabea No corao Nas costas Dedes das duas mos No pomo de Ado Nos braos

OBS: S se coloca Indj (Sangue) nos dedo do p direito, se tivermos pai morto, e no esquerdo se me morta, em forma de respeito e agradecimento, pois eles j no esto mais entre ns. J se uniram as suas outras metades, no caso Ori-Orun e Ori-Aiye, tornando-se uma s pessoa, e s nos basta a reverncia e agradecimentos. POSIO NA ENIN A pessoa a qual ir tomar o Bori dever sentar-se e ficar com as pernas esticadas e deixar as mos espalmadas sobre os joelhos. Essa a forma de se receber o Ax. Se for usado o apoti, a pessoa dever estar com coluna ereta e ps juntos e suas mos espalmadas voltadas para cima. Nessa hora colocado o Oj sobre as costas da pessoa, e acesa a vela do Bori. Essa uma boa hora para explicar sobre o ato de Bori a pessoa. Falar sobre o que significa e o que estar recebendo. Deixe claro que o que acontecer ali, no se trata de feitura ou de se agregar responsabilidades dentro do culto. SAUDAES DURANTE O BORI Comea-se o Bori respingando o cho com gua por trs vezes. A cada vez que se joga a gua ao cho deve ser pronunciado: OMI TN - guas novas NA TN - caminhos novos PELE TN - calma novamente

Saudaes aos Ancestrais Invoca-se nessa hora os Ancestrais (Ok run) pedindo licena dizendo: AGO MO JUBA GBAGBA Meus respeitos e Licena aos antigos; KOLOBO SE'R Desejamos boa sorte AWA BA SE'R Boas realizaes SAUDANDO O OBI (ZELADOR) Saudaes Com Obi (Seco) Mo Direita Nessa hora o Zelador(a) ainda com o Obi interio, pede ao Obi o que se deseja pessoa: OBI Obi OBI Obi OBI Obi OBI Obi OBI Obi OBI Obi KOSI para KOSI para KOSI para KOSI para KOSI para KOSI para IK que no tenhamos morte RN que no tenhamos doenas F que no tenhamos perdas J que no tenhamos derramamento de sangue FTB que no tenhamos desentendimentos AR IK BBWA que a morte no nos veja

Saudaes Com Obi (Seco) Mo Esquerda

OBI NIBI IK Obi para evitar OBI NIBI RN Obi para evitar OBI NIBI F Obi para evitar OBI NIBI J Obi para evitar OBI NIBI DN Obi para evitar OBI NIBI FTB Obi para evitar OBI SE O Obi tem fora

a morte as doenas as perdas derramamentos de sangue obstculos desentendimentos

PEDIDOS AO OBI (PESSOA)

Depois que o zelador(a) tenha feito os feitos os pedidos, o Obi entregue a pessoa a qual toma o Bori para que faa seus pedidos. Deve-se segurar o Obi prximo a boca. Nessa hora todos devem cantar: OB KRA LOKN OB COMOVE-NOS PROFUNDAMENTE O CORAO GBRGDA ESCANCARADO OB KRA LOKN OB COMOVE-NOS PROFUNDAMENTE O CORAO GBRGDA ESCANCARADO PARTINDO O OBI (OF I) Deve-se pedir ag ao Obi e abri-lo. Sacrifique-o, tirando o corao que consta do broto da parte interna. Reza-se: AGO OB LICENA OB OB RE RE O OB DE BOA SORTE KO TO OWO MJ KEBA SAUDAMOS-LHE COM AS DUAS MOS PEDINDO AJUDA Separando as Partes do Ob Enquanto se separa as talas do Ob reza-se: OB NI BI IKU OB PARA EVITAR A MORTE OB NI BI ARUN OB PARA EVITAR A DOENA J OWO EE DI MI OLOFIN SUPRA-ME DE RIQUEZA MEU LEGISLADOR PARTINDO O OBI (OF I ) Deixa-se a mo esquerda ligeiramente aberta, e com a mo direita toca nos pingos d'gua no cho, batendo na mo esquerda e em seguida tocando na testada, na fronte, nuca, pescoo e mos sempre tocando antes ao cho. Se tiver pai morto, tocar no dedo do p direito, se me morta, no dedo do p esquerdo. Se a pessoa tiver os pas vivo, no tocar nos dedes, dizer apenas ALAFIN OR RE, ADP. Com o Obi molhando com a gua da quartinha, toca-se a testa , fronte , nuca , braos , corao , dedo do p . Sempre dizendo: OBI OR

OBI AP OBI OKN Primeira Parte do Ef Or

G FN MI OR D-me licena cabea G FN MI ORIS d-me licena Orix G FN MI RISNL BB K. D-me licena Grande Orix, Pai acima de todos! E por ltimo:

OR MO KI E PL ! Cabea eu vos sado delicada e gentilmente! G Y OLR, Com licena, salve o Senhor da cabea. G Y ELD! Com licena, Salve o Senhor da Criao (Oldmar).

PARTINDO O OBI (OF II )

Segunda Parte do Ef Or Tocando a Cabea G SWJ OR! D-me licena frente da cabea! Nesta hora toca-se a testa do oficiado. G LHIN OR!

D-me licena parte de trs da cabea! Toca-se a nuca do oficiado. G TN OR! D-me licena lado direito da cabea! Toca-se o lado direito da cabea do oficiado. G SI OR! D-me licena lado esquerdo da cabea! Toca-se a parte esquerda da cabea do oficiado. G K OR! OU G RIN OR! D-me licena o topo da cabea, ou d-me licena meio da cabea bea! PARTINDO O OBI (OF III ) Terceira Parte Do Ef Or Passando a Banha Vegetal

G SWJ OR! D-me licena frente da cabea! - Nesta hora toca-se a testa do oficiado. G LHIN OR! D-me licena parte de trs da cabea! - Toca-se a nuca do oficiado. G TN OR! D-me licena lado direito da cabea! - Toca-se o lado direito da cabea do oficiado. G SI OR! D-me licena lado esquerdo da cabea! - Toca-se a parte esquerda da cabea do oficiado. G K OR! OU G RIN OR! D-me licena o topo da cabea, ou d-me licena meio da cabea bea! Toca-se o topo da cabea do iniciado. Veja que na terceira parte dizem-se as mesmas palavras, porm desta vez, passa-se a mistura feita de Or e efun. PARTINDO O OBI (OFERENDAS)

10

Apresentando as Oferendas a Or Na mo direita, a quartinha com gua; na mo esquerda, o prato com o ob. O Zelador toca os quatro pontos da cabea, no corao e nas costas. Depois dada para a prpria pessoa encostar o prato e a quartinha nas frontes, morada da alma guardi ancestral. Se Pega os gomos (Obi) com a mo esquerda. Passam-se os gomos para a mo direita com a parte interna para cima, tocando nos pingos de gua que esto no cho tocando a fronte da pessoa com mo esquerda. Sada-se o cho e o Or da pessoa 3 vezes. Jogam-se ento os gomos no prato. Cada cada tem uma frase, que serve como conselho, sugesto ou advertncia, a ser estudado junto com o consulente. Por ele falam diversos orixs. PARTINDO O OBI (OFERENDAS) Apresentando a Oferendas a Or Na mo direita, a quartinha com gua; na mo esquerda, o prato com o ob. O Zelador toca os quatro pontos da cabea, no corao e nas costas. Depois dada para a prpria pessoa encostar o prato e a quartinha nas frontes, morada da alma guardi ancestral. Se Pega os gomos (Obi) com a mo esquerda. Passam-se os gomos para a mo direita com a parte interna para cima, tocando nos pingos de gua que esto no cho tocando a fronte da pessoa com mo esquerda. Sada-se o cho e o Or da pessoa 3 vezes. Jogam-se ento os gomos no prato. Cada cada tem uma frase, que serve como conselho, sugesto ou advertncia, a ser estudado junto com o consulente. Por ele falam diversos orixs. SOBRE O JOGO DE OBI Nessa parte esteremos estudando cada cada do jogo de Obi de 4 partes. muito importante saber exatamente essas falas. Se faz necessrio decorar cada cada e fala, para que em qualquer ato feito se tenha a certeza de estar tudo correto e de agrado seja ao Or ou rs em questo. SOBRE O JOGO DE OBI - LF Cada : 4 abertos com a parte interna para cima. "Todos Necessitamos Do Bem, Mas Nem Todos Sabemos Apreci-lo". Grande Sabedoria - Cabea Do Mundo Orixs: Obatal, Xang, Orunmil, Ibeji e Obaluaiye.

11

Resposta : Paz, prosperidade, afirmao. Deve-se repetir a jogada. A cada pode ser boa ou m, de acordo com a segunda cada. Se o rs estiver satisfeito responde com Ejif (2 abertos e 2 fechados). Quer dizer com segurana, sem dvida, de corao. Se na segunda sair Ejife ou Etawa boa. Se sair Oyeku m. Pergunta-se imediatamente o que fazer para anular a resposta m. Se sair Okaran, h um Egun que atrapalha o consulente e no o deixa progredir. Se sair lf novamente muita felicidade, abundncia e bens materiais.

Recomendao : No se preocupe com o que falarem de voc. SOBRE O JOGO DE OBI - ETAWA Cada: 3 abertos com a parte interna para cima e 1 fechado com a parte externa para cima. "Tudo Na Vida Tem Seu Oposto . No H Primeiro Sem Segundo, Nem Segundo Sem Primeiro. Orixs: Sango, Od Inle, Osun e Yemonj. Resposta: Possibilidade de resposta positiva sendo possvel a necessidade de se fazer Eb ou dar algum presente para um desses rss ou mais. Perguntar de novo. Se repetir a resposta, a podemos estar seguros: a afirmao confirmada. Investigar os caminhos.

Recomendao : Voc tem muita dependncia de Xang. Banho de ervas. SOBRE O JOGO DE OBI - EJIF Cada : 2 abertos com a parte interna para cima e 2 fechados com a parte externa para cima. "Muitos Bens e Grandeza, Muitos Inimigos" Orix: Responde Es, Ogun, Osoosi e Osun. Resposta: Se lf respondeu antes dessa jogada pode parar de jogar, pois essa a cada mais firme, com certeza a resposta SIM. Presentear Exu. No se h necessidade de mais perguntas. A Cada Maior Do Obi

12

No emprestar dinheiro. No sair da cidade sem dar um presente para Ogum Cirurgia. Perigo de vida. Oxossi fala de justia. No fazer trabalhos espirituais. Rezar para os ancestrais.

Recomendao : Fala de um familiar morto, que tem que se fazer algo. SOBRE O JOGO DE OBI - OKARAN SODE Cada: 1 aberto com a parte interna para cima e 3 fechados com a parte externa para cima. Abrir Os Olhos, Tocar A Orelha Direita E Dizer: "Todo O Grande Se Formou Com A Ajuda Do Menor. Todos So Importantes. No Despreze A Ningum. No Se Vive Sozinho." Orixs: Responde Es, Ik, Omol e Aj.

Resposta: Diz NO, fala a Morte, dificuldades gravssimas. Algo de mal vai acontecer Dificuldade grave Jogar novamente para ver se h um egun Para Ob a pessoa est num srio aperto. Deve aceitar, para no arriscar a vida Oy diz para no fazer festa ou reunio familiar sem antes rezar para Orisa, e dar oferendas. Nan quer que v a um hospital 12 quarta-feiras, d esmolas. Tambm Nan diz que seu bem-estar depende de cultuar rs Ibeji. Yewa diz para no colocar a mo na cabea de nenhuma criana, e, No assobiar nem correr dentro de casa, pode haver acidente.

Recomendao : Cuidado com bebidas alcolicas e doenas venreas. SOBRE O JOGO DE OBI - OYEKU Cada: 4 fechados com a parte externa para cima. O Obi Emudece Maus pressgios. Morte Orixs : Responde Oy, Egun, Ik e Nan. Resposta: Resposta Negativa, muito m, anncio de Morte repentina.

13

Quando cai Alfia - Saudar Obatal. Repete-se a pergunta para ver se cai Etaw ou Ejif. Quando cai Etaw - Saudar Sango e Ogun. Se responder a uma pergunta deve-se pedir confirmao. Quando cai Ejif - Sauda-se os Oluwos, o Baba e os Om If. Pode parar de perguntar sobre o assunto. Quando cai Okaran Sod - Ficar alerta, sade a cada. Perguntar de novo para ver se um simples NO ou a indicao de alguma dificuldade a caminho. Quando cai Oyeku - Coloca-se os gomos numa tigela com gua para esfriar. Reza-se para Oy, e ponha uma cabaa com Omiek (gua com akas diludo) para Egun, pergunta-se quem responde rs ou Egun, e o que fazer para contornar o problema anunciado. Tocar o peito com 8 pedaos de OBI e coloc-los em gua. Acender uma vela e colocar uma quartinha d'gua para Egun. Pegar os gomos e dizer: 'Obi lf. Jogar de novo para ver se fala Orunmil ou Iku, ou o Egun de algum parente ou amigo prximo que avisa da morte de algum chegado. Perguntar qual o eb que se deve fazer para de imediato para salvar a vida. Se cair lf, Etaw ou Ejife o Babalrs vai at porta. O consulente segura um obi e se joga gua de OBI na rua. O consulente enquanto isso se deita de bruos na esteira.

Ao levantar-se o consulente diz: Que O Que Vem Para O Bem Seja Para O Bem. Muita Sade. Ningum Gosta Da Morte . Se cair duas vezes seguidas, refere-se a uma pessoa muito doente e com problemas financeiros, que tem que fazer uma obrigao logo. Faz-se limpeza com um galo preto grande diante de Exu. Com o esporo confecciona-se um patu que dever ser levado sempre com a pessoa. SOBRE O JOGO DE OBI - OBSERVAES Observaes Sobre Algumas Cadas Dois gomos abertos um sobre o outro - Significa dinheiro a caminho. Montados 2 a 2 - muita sorte, muito dinheiro a caminho. Quando ao jogar um pedao quebra - D-se ao consulente para guardar no bolso. Significa dinheiro. 2 pedaos fechados sobrepostos - Traio, discrdia, questo delicada. Um pedao de lado - morrer algum prximo. Dois pedaos de lado - essa morte ocorrer em breve. Todos caem amontoados - no se l, jogada invlida.

SOBRE O JOGO DE OBI - ADURA OBI OBI NI UNBI IKU DANU

14

OBI QUE AFASTA A MORTE OBI NI UNBI ARUN DANU OBI QUE AFASTA A DOENA OBI NI UNBI OFO DANU OBI QUE AFASTA APERDA OBI NI UNBI EJO DANU OBI QUE AFASTA PROBLEMAS DE JUSTIA OBI BI IKU DANU LORI WA OBI QUE AFASTA A MORTE EM CIMA DE NS OBI BI ARUN DANU LORI WA OBI VEM AFASTAR DOENAS EM CIMA DE NS OBI BI OFO DANU LORI WA OBI VEM AFASTAR PERDA EM CIMA DE NS OBI BI EJO DANU LORI WA OBI VEM AFASTAR PROBLEMAS EM CIMA NS OBI BI OSI DANU LORI WA OBI VEM AFASTAR POBREZA EM CIMA DE NS SAUDANDO OR Agora se na o jogo se mostra lf, todos devem dizer Or O , e faz-se a saudao ao Or. A seguir o Zelador faz os seguintes gestos e deve ser seguido pela pessoa que est dando o bor: Junta as mos altura do peito e afastando-as por 3 vezes dizendo: AWO OR ; com as mos juntas e por 3 vezes,

Toca-se o peito, dizendo: OR EMI ;

15

No ombro direito, OR AJ ; No ombro esquerdo OR ATO E abrindo os braos, OR LF Aps este ato, continua-se o jogo perguntando-se para onde deve ser levado o carrego, se o Obi oferecido dever ser inteiro na cabea ou s os gomos. Se for determinado que use-se apenas 2 gomos, a pessoa que estiver tomando o Bori dever comer os outros 2 gomos. Depois de feito o jogo, se pega os gomos do ob, tiram-se o fiapo de cada gomo e se o coloca dentro do Igb Or com gua, dizendo-se:

OBIKMAK NADA DE MORTE OBKMARUN NADA DE DOENAS OBKMASJ NADA DE PROBLEMAS, BRIGAS OBKMASFO NADA DE PERDAS

OBI AO CORPO Partes do Corpo Onde Colocado Obi O Zelador deve pegar pedacinhos do Obi partidos e mastig-lo e colocar nas seguintes partes: Na fronte (presos na orelha); No centro da cabea (Or Osu). No dedo do p (se os pais forem mortos). Pega-se sete pedaos do Obi e mais 7 atares e d-se a mo da pessoa que est fazendo o Bori, e pede para que a mesma mastigue e engula junto com 3 goles de gua da quartinha do bori. O restante dos pedaos so distribudos a todos os presente.

16

COBRINDO A CABEA Com um Oj, deve ser coberta a cabea da pessoa. Se Pega a quartinha do prprio Bori, e oferece-se a pessoa, pedindo que tome 3 goles. No caso de ter oferecimento de animais a cabea, a mesma no dever ser coberta ainda. Arruma-se o Obi mastigado no centro da cabea de forma que no caia. S aps serem oferecidos os animais que a cabea e coberta. Importante : Assim que todas as comidas forem postas na mesa do Bori (animais sacrificados), a cabea da pessoa deve ser descoberta para que possa comer. Quanto aos Animais Oferecidos - Rezas Todos os animais oferecidos a Or, devero ser encostados (cabea) na fronte da pessoa dizendo: OR MO P JE, OR MO P JE Or, eu o convido a comer, eu o convido a comer; WRE K'O B'RE K'O LOORE Rogamos que voc se cubra de bnos e de bondade. INICIANDO O BORI Depois de tudo confirmado atravs do Obi, dado incio ao ato de Bori. O ncio dado quando evocamos as foras necessrias. Aps a sequncia ao lado devidamente cantada ( Orin rs, Orin jl e Agbnnrgn) louva-se Or cantando:

OR O OR CABEA, CABEA OR APE'RE OR O A BI YE YE CABEA TRAGA-ME COISAS BOAS, CABEA QUE NASCEU DA MAME OR O LESE IKODIDE LESE RS CABEA AOS PS DO IKODIDE E AOS PS DO RS Aps a cantiga, d-se inco ao Oro Np. INICIANDO O BORI - ORIN RS

17

Invocando a fora dos rss

RS W NI EJ O DIDE MI SO KI N'BO SORI A LE AGO BO LAE-LAE RS W NI EJ O DIDE MI SO YIN BO ONON SE W LORE, SE WA LORE BABA A ILE E SIN (S/GN/OD...) RS K A ORO LONI SE AW SE LORE BABA A ILE E SIN Traduo RS VENHA SUPRIR NOSSAS NECESSIDADES PONHA-ME DE P, EU VS PEO SAUDANDO-O E CULTUANDO VOS EM NOSSA CASA ATENDA CUBRA SEMPRE SEMPRE RS VENHA SUPRIR NOSSAS NECESSIDADES PONHA-ME DE P, EU VOS PEO CULTUANDO NO CAMINHO FAA-NOS FELIZ! FAA-NOS FELIZ! PAI DE NOSSA CASA, VOS SERVIMOS (S/GN/OD...) QUE CULTUAMOS HOJE VENHA NOS TRAZER FELICIDADE PAI DE NOSSA CASA VOS SERVIMOS.

INICIANDO O BORI - ORIN JL

18

Louvando o senhor que molda as cabeas (jl), o nosso oleiro. Canta-se a seguinte cantiga: JL OR, OR L'W L'W L'W RS QUE MOLDA AS CABEAS, A CABEA EST LINDA, LINDA, LINDA, OP NYIN EDMAR, W OR E K VOS AGRADECEMOS, SENHOR SUPREMO, VENHA CABEA, VOS SAUDAMOS E K ORUN, E K SP, E K J SAUDAMOS O SOL, SAUDAMOS A LUA, SAUDAMOS A CHUVA J B IL QUE CAI SOBRE A TERRA IRE OR J, J IRE OR FELIZ A CABEA ACORDE, ACORDEM FELIZ A CABEA IRE OR J, J IRE OR FELIZ A CABEA ACORDE, ACORDEM FELIZ A CABEA

INICIANDO O BORI - ORIN GBNNRGN Esse o grande mensageiro, muitas vezes chamado de o Porteiro entre o Orun e o Aye, ou seja, entre o Cu e a Terra. Sem ele, Or no pode vir at o Aye receber as oferendas. Canta-se: MO JB GBNNRGN APRESENTO-VOS MEUS RESPEITOS GBNNRGN MO JB GBNNRGN APRESENTO-VOS MEUS RESPEITOS GBNNRGN WA PD L'NN IPRN, IPRN, VAMOS ENCONTRAR-VOS NOS CAMINHOS DO VOSSO POSTO NO CU, WA PD L'NN IPRN, IPRN,

19

VAMOS ENCONTRAR-VOS NOS CAMINHOS DO VOSSO POSTO NO CU, WA MSN RUN KORIN KI RNML, NS CANTAMOS NOS NOVE ESPAOS SAGRADOS (CUS) CUMPRIMENTANDO (SAUDANDO) RNML WA TN WO TN W KORIN KI ORNML PEDIMOS QUE VOLTEIS OS OLHOS PARA NS QUE CANTAMOS (SAUDANDO) RNML WA OR OFE, OFE EDMAR FAZEI NOSSAS CABEAS SALTAREM MUITO ALTO, AT O SENHOR DA CRIAO WA OR OFE, OFE EDMAR FAZEI NOSSAS CABEAS SALTAREM MUITO ALTO, AT O SENHOR DA CRIAO

REZAS, COMIDAS, FUNDAMENTOS CANDOMBL ORIKIS COMIDAS

KSI KSI KSI KSI KSI KSI KSI KSI KSI

YKU.........QUE NO HAJA MORTE ARUM.......QUE NO HAJA DOENA IJ.........QUE NO HAJA BRIGA EJ...... QUE NO HAJA PROBLEMA OF.....QUE NO HAJA PERDA AJ.......QUE NO HAJA CASTIGO ABMO......QUE NO HAJA TRISTEZA EJ..........QUE NO HAJA SANGUE G.........QUE NO HAJA PRISO

01 ORIKI DIVERSOS: - DE EXU (UMA SAUDAO DIANTE DOS ASSENTAMENTOS, CARREGOS E LOCAIS PARA DESPACHOS): S OTA ORS OSETR L ORUKO BABA MO O ALAGOGO IJA LORUKO YA NPEE S ODARA OM KUNRIN IDOLOFIN

20

OLE SONSO SORI ESSE ELESE KOJE KOSI JEKI ENI NJE GBE MI AK LOWO LAI MUTI S KURO AK LAIYO LAI MUTI S KURO ASOTUN SOSI LAI NI ITIJ S APATA OLOMO LENU AI OKUT DIPO IY ALAGEMOO ORUN A NLA KALU PAPA WARA ATUKA MASESA S MASEMI OM ELOMIRAN NI KOSE F S (INVOCAO) ALAKEGUN KI RINGUN IERI OJINLE AERE KI RAIE MOKUNTELE ARINJINA KI ROJU RO MO RE TOL JE KARON KARON GBE TIUA GBO JE KARON KARON SORO ARA UA JE KARON KARON GBO TAIE TARA UA ORUK IF O LAPE ORUKO IF O LAPE MO GBAIE PEFA E GBA MIO EGBA MILA AIE TOTO O E DARIJU MIO EIN MOPE KASORIKI IF KASORIKI ES ES BURUKU O, ES OONA ES ABENUGAN, ES ORITA ORUKO GBOGBO IN MI MOPE LA PEPO EJE OIE MI O L ORUKO IYA MI OSORONGA ATOJE NUA TOKAN JE DO EJE OIE MI KALE O - ORIKI PARA ACORDAR EXU: AGIBAL, AGIBAL, AGIBAL. ADACOR, ALACOR ADACOR, ALACOR ADACOR, ALACOR AGIFALAR (NOME DO EXU) TEMP INL AGIFALAR (NOME DO EXU) TEMP INL AGIFALAR (NOME DO EXU) TEMP INL EXU MOP EXU MOP EXU MOP MOJUB, AX (todas as vezes que rezar o oriki, bater pa). EXU:

K S YI TI Y MO JEUN TBI Y SE IGNW TI K NI FI TI EXU SIWJ. (No existe ningum que coma Ou esteja instalado com realeza, Sem que haja recorrido a Exu primeiro).

21

- PARA SE FAZER OFERENDA PR EXU: EXU ODARA ONILE KONGUN KONGUN DE RUN B OBIRIN J B KNRIN UM ONBOD RUN BAB ! W GBMI ! (OU... W GB... NOME DO PEDINTE) G KI R J NN DR, EXU LGMN RUN. MAJ K MO (NOME DO PEDINTE...) NR IJ R. EX MAX MI, MAX (NOME...) AG LONN FN WA, XNN (NOME...) N RERE, AX!

- ORIKI OGUN

OGUN LAKAIYE OSIN IMOLE OGUN, SENHOR DO MUNDO TRABALHA BRILHANTEMENTE OGUN ALADA MEJI OGUN DE DUAS ESPADAS OFI OKAN SANKO ELE USA UMA FOICE OFI OKAN YENA ELE USA UM ANCINHO OJO OGUN NTI ORI OKEBO UM DIA OGUN DESCENDO DO MORRO ASO IN LO UM BORA ELE SE ENROLOU NUMA ROUPA DE FOGO EWU EJE LOWO E NUMA ROUPA DE SANGUE OGUN ONILE OWO OLO NA OLA OGUN O DONO DA CASA, DO DINHEIRO, DA ESTRADA OGUN ONILE KONGUN KONGUN ORUN

22

OGUN O DONO DE MUITAS COISAS NO CU OPON ONI SILE FI EJE WE ELE TEM EM GUA EM CASA, MAS PREFERE TOMAR BANHO DE SANGUE OGUN AWO LE YINJU OGUN GOSTA DE MULHERES BONITAS EGBE LEHIN OM KAN ELE SOME COM AS PESSOAS QUE NO O RESPEITAM OGUN MEJE LOGUN MI OGUN SE DIVIDE EM SETE, MEU OGUN SO SETE - Para Ogum, pedindo um emprego (APUD BENISTE, 1997:218, Orun Aiye, O encontro de dois mundos, Bertrand Brasil. 1997): gn lkiy mo w bb Lti fn mi nis Tor nd n mo nw s odoo re Jw gb temi Ki oj ma se ti mi Larin egb mi gn jw gb igbe ti b mi o E fr mi l E b mi ws (Traduo: Ogum Lkiy poderoso eu venho suplicar Para dar-me um emprego Por isso, estou em sua presena Por favor, oua-me No permita que eu me sinta envergonhado Perante meus colegas Ogum, por favor, oua meu apelo e minhas splicas Proclame minhas necessidades Ajuda-me a encontrar um emprego)

- ORIKI OSOSI (Dahom - Oriki Sav) ODE ONIJA SESE LEHIN ASO EE KO PO DE OJU TI O RI EGBIN KO FO OJO PO IY MA BI A KEERE TO GBON SINON ODE KO TO KU AGBANLI O SI IDI BATA LEERI EBE ODE NWO MI ERU NBA MI

23

IJL ODE IJL WU MI NE O SUN IJL NI TEMI ODE LO BI MI D AGBA IJL WU MI NGE O SUN IJL NI TEMI ENI BI NI LENI IJO EWURE KO NI SI MO R KO RODO AGUNTAN - ORIKI SOPONA (Oriki Ketu) ENIKENI AWA PE LI AGBA BABANIJE ALAJOGUN IYALAYEWU AJOGUN APAKE AWA KO FO ENI KI OM PA ENI JE ROJU NLO NI ELE MIRAN IRAWE OJU OMI WELE NI SE WELE OKOYIKO O GBA ODE ELERAN KI MO UM ERAN ARIKO OJE KI NRO KO AGEGE IDE KI KO OPE AWON TI OBU OKO ENI LI ONA OKO AWA RU OKU E DE BOLI IPO KOSI ENU KO SUN SAKA SIKI GBA OJU ONA ONI WOWO WDO GBA OM LI OGUN DANU - ORIKI OSUMARE (KETU) OSUMARE A GBE RN LI APA IRA ILE LIBI JIN OJO O PON IYUN PON NANA OFI ORO KAN IDAN WO LUKU WO O SE LI OJU OBA NE OLOWO LI AWA RE SE MESI EKO AFAYA BABA NWA LI ODE KI AWA GBA KI AWA TO A PUPO BI RN OLOBI AWA JE KAN YO O DE IGBO ELU KO LI EGUN OKO IJOKU DUDU OJU E A FI WO RAN

24

- ORIKI SANGO (OY) B ETU B WO ILE JEJENE NI UM EWURE BI SANGO BA WO ILE JEJENE NI UM S GBOGBO A RI RU ALA ONINANSO GANGAN NIILE NI IGBO SORO IBOSI A JI KN SN BI OGE ENIRU OKO LAMU TATA OGBE ILE SURU GBE OM SI OKO IBEJI AJA ON POLOWO AWO ORA SERA WA LOWO OLUDUMARE O KO EYI OLO ORO BAWA KURUKURU AJNAKU BO OKE MOLE - ORIKI OY (OY) Y OJIS OBIRIN SANGO ASEPERI O DOGA UM WON LI RN OBIRIN SANGO IYA OJIS TI OYA NI EMI IYO SE GBE OM OLOM BI GBORO A FI AKARABA J BI IDAHOME IRO NI IDAHOME NPE WON KO NI AKARABA OYA NILE ADELEYE RN WARA BI INA JO OKO BOMIBARA RIS TI GBO EGBE R MO ILE PON MI KI O MA SO MI PON MA SO MI KI NRIN LI RN WARA BI IN JO OKO GBERE OBIRIN SANGO NI YIO WA PON OM ALUSI NI ODODO O PON OM ALUSI TAN O KO O RI R SI ILE OY NI O TO IWO WFON GB - ORIKI YEMOJA (IBADAN) OM FE SE EGB WO YEMOJ YA MI AWOYO MA JE LI EWU YA OMINIHUN OM GBOGBO NIT OLODE A O BO OM R BI O NI JO LE JO ONI YEMOJA OGUN Y KE OLODO YA KI O FI ORI MI BO MI OJARE

25

- ORIKI OSAYIN IB AKODA TI NDA TIRE LORI EREWE IB ASEDA TI NTE TIRE NILE PEPE IB OSANYIN OLOJA EBORA EWE E GBODO SUN NIGBO EWE E GBODO SUN LODAN PELEBE NI TEWE EWE EE SUN L OKO EWE EE SUN NIJ EWE PELEBE ELEWE OM E JIRE O OJIS ORISA JIRE OLOJA EBORA JIRE OM OLOSANYIN JIRE AS AS AS DE OSSAYN (MAIS UM ORIKI): PELB NITOB EW, PELB NITOB KOB PLB AKN PLB KUAWA AWAKU, AXU PLB EW PLB NITOB O. - ORIKI NAN BURUKU (ORIKI ABEOKUTA) SESE IB O IBA IYE NI MO JE NI KI JE TI ARUN EMI WA FORIBALE FUN SESE OLUIDU PE O PAPA ELE ADIE KO TUKA YEYE MI NI BARIBA LI AKOKO EMI A KO NI ALA MO LE GBE AGADA EMI A WA KI ONILE KI ILE BA ILE GBE MI NIKAN BABA MI A JI MO NI JE EJA WA NI JE EJA KE APEJA BABA MI ORUKU O BANU BURUKU MU AWA OM ASIROGUJO OMO OLUSE GBE OLUSEGBE NIKAN ARA EPE O EPE OSULE O ASIGORO AM OLOKA

- ORIKI R

26

OJU R IKOKO R OPA OTUN OPA OSI OR PL OR PL PEL R O R PL ATETE MIRAN ATETE BENIN KOOSA KOOSA TI DANI KIB LEENIN R ENI R PL R ABIENIN R BA KI BO B KYO SESE R O - ORIKI EGUNGUN A JE OLELE MA LE E SARE A JE MOINMOIN SE SASO AGUNGUN ARA OKO ODUN PE AWO ELEJIO OSU OMO ARINNAKO AJODUN WA RO DE AW AROSINKO ODUN LA RATA ODUN LA ROBI ODUN WA DI PEREGUN ODUN NI PEREGUN YE AJODUN WA RO DE AWO AROSINKO EGUNGUN OJE YA WA JIYO WA JEPO ADUDAMADA BI ENI PORI O YO FUN SARA RE LO YIN YAAGBO YAAJU BI OSUN IWERU AGBALAGBA YA WA J IYO WA JEPO ODUN WA DA PEREGUN ODUN NI PEREGUN YE ERIN SESE TI KOWEE E DUN OLOBI MA JE NBI KO WU MI O OLOBI MA JE NBI KO WU MI OMO BII PLUMOKO O OLOBI MA JE NBI KO WU MI - MAIS UM ORIKI DE EGUNGUN (EVITAR FICAR RECITANDO TOA!): BAB LAX X INX IK ALRA KDUN KDUN A SAGAN NUGN IK ADE RE IK SUDAN DN NUGAN X INSE BBA P IWO IWO GUN ETILERIWO. TOK BIBIW MARI WOMOKOKAN TOTOP IRIW GN ALRA. EGUN ATOPE EGUN IGI IGI DAGLNAN SATA KADUKAN DI INTOT RUKAN KOTOYO KUDN KOTOYO X E KOTOYO SANDE. - ORIKI IBEIJI JR KN JR NBA BI NBA J, J, J

27

JR NBA BI NBA Y, Y, Y JR KIN ARA ISOKN OM EDUN TI NSEERE R IGI OM T TI NSE NI L JR WO ILE OLW K LO O W L OLL K IA BE JR KIN ARA ISKN IL ALKIS LO TI KI WON JR SO ALKISA DI ALSO O SO ALGBE DI OLNJE O SO TS DI LR O SO "KINI O SE"? D OLKK KK OW KK OM BI T Y TINLO NI WJ BE E NI KEHINDE NFI PLPL BO LEHIN TYLOL NI OMD OM KEHINDE LEGBN JR T YLOL NI A RAN NISE PEKI O LO TO AYE W BI AYE DRA BI KO DARA TYLOL ONIKS OM AKIN O TO AYE DUN BI OYIN TY KEHINDE MO KI JR KN ARA ISOKUN YNDINYNDIN LOJU OROGN J WR LOJU Y R JRDE IL KUN FFO JR KUN DDE TERTER T YLOS S AJ K SE KEHINDE SAJ TIR GBR AGDGODO K R WON GBE SE APPA K RAN ARA ISOKN GBOGO IGI INFORIBALE FUN SNRN TOSO TAJE NFORIBALE FUN JR JR KN ARA ISOKN ODELE OBA TRN TRR ODELE IJOYE TAAY TAY AFNJ DB TI NJE LAWJO S JR KIN WA TEWO MI BO SN OM OFINJU OM TI NK ORE BA BABA JEKI NRI JE NRI UM JR KN MA SAI BA WON IYA LDO MI - IJUB IF (Rezar todas as vezes que for necessrio consultar If, para no ter interferncias negativas) OLOJO ONI MO JB RE OLUDAIYE MO JB RE MO JB OMODE MO JB AGBA BI EKL BA JB L IL A LNU

28

K IBA MI SE MO JB WON GB MRNDLGUN MO JB BABA MI MO TUN JB AWON Y MI MO JB RNML OGBAIYE GBRUN OHN TI MO NA WI LOJO ONI KORI B FUN MI JOWO M JE K D MO N K D MO OHUN TI A BA TI WI FUN OGBA LOGBA NGBA TI LKS NI S LWUJ IGBIN TI EKESE NI NSE LAWUJ W OLOJO ON KOGBA R MI YW YW AS AS AS TRADUO Oh! Senhor do dia de hoje, sua beno O criador da Terra, sua beno Sua beno crianas, sua beno os mais velhos Se a minhoca pede alimento Terra, esta conceder Que assim meu pedido seja concedido, Peo permisso aos ancies 16 Odu Que meu pedido seja atendido Sua beno meu pai Ainda peo permisso a minha me Sua beno runmil Que vive no Cu e na Terra Que o que eu disser hoje Assim seja para mim Por favor no permita que meu caminho seja fechado Porque o caminho nunca fechado para magia Qualquer coisa que eu disser para Ogba, ele aceitar O que Ilakose diz a ltima palavra Assim como Ekesee o ltimo da famlia do caramujo O senhor do dia de hoje Aceite minha palavra e verifique-a. - Saudao para abertura do jogo, pelo sistema IF

IF OGBO IF OUA OM ENIRE OM ENIRE FILHO DE ENIRE, FILHO DE ENIRE OM EJ MEJI FILHO DE DUAS COBRAS

29

T SARE GRANRAN GANRAN LOR EREWE AQUELE QUE CORREU RAPIDAMENTE SOBRE AS FOLHAS AKERE FINU SOGBON O PEQUENO QUE EST CHEIO DE SABEDORIA AKONOLIRAN BI IYE KAN ENI AQUELE QUE SOLIDARIZA CONOSCO IB AKODA COMO SE FOSSE DE NOSSA PRPRIA FAMLIA IB ASEDA SUA BENO, PRIMEIRO SER CRIADOR NA TERRA OLOJO ONI IB A R O SUA BENO, CRIADOR DO DIA DE HOJE AS AS AS - PARA SER REZADA A TERMINO DO JOGO, COM O OBJETIVO DE PASSAR A RESPONSABILIDADE AO CLIENTE, QUANDO ESTE RESOLVE NO TOMAR CONHECIMENTO DO LHE FOI DITO. ORUKO AWON / ORIS IF MIRAN TOU NIKE YORUBA TI O I TO SI RNML MI ABIB / OOBI UNLE OLOKUN OLOKUN AWO UO MIPE Obs.: acostumar-se a rezar aps a saudao de abertura, antes de iniciar o jogo, pois com certeza, no ter esquecimento ao terminar, pois muito comum acontecer de esquecer. Passe imediatamente a responsabilidade. ORIKI AJILOGBE - para cumprimentar, saudar e comunicar ao OD OGBE, tudo que se far por IF a RNML, e para que todos os oferecimentos sejam aceitos e se consiga xito em tudo. ESINSIN LO UNPOJU SE ID OT LO BEJO LATN OWO SE ID WEREKE OWO SE ID WEREKE LODIF FUN LADE OYRIJ LA DE OYRIJ LO NSE AYA, EJI OGBE NIJO TE WON UM EN IMO TI NUON JEN DO SORO R WON N KO RUBO

30

IJ NA N NIOUN BERE SI FENU IMO WI TIRE ATI EWE, ATE AGBA KI F ENU IYE WI TEMI ATEWE, ATAGB (BIS) Saudao para despedir a fase negativa do OD, que dever feita na entrega do eb, no devido local. 1 - STURA WAGBA TETE ODABO 2 - OGUN DABE WAGBA TETE ODABO 3 - WORUN OPIN WAGBA TETE ODABO 4 - WORUN SOBE GBA WAGBA TETE ODABO 5 - OKONRAN OSA KEKI WAGBA TETE ODABO 6 - OTUN ORIKO WAGBA TETE ODABO 7 - OTURUPON OKONRAN WAGBA TETE ODABO 8 - EJIOGBE WAGBA TETE ODABO 9 - OKONRAN YK WAGBA TETE ODABO 10 - * ----------- WAGBA TETE ODABO (* Nome do OD que se entrega eb). - OBATALA (ORIKI IF) OBATALA OGIRY OBA EJIOGBE OBATALA ALA ASE OBA TAPA LODE IRANJE O FUN ENI NI O GBA FUN EENI TI KO NI A DAKE SIRI SIRI DA ENI LI EJO O WO ENI PEPEPE BI ENI KI RI ENI ABI OWO GBOGBO YO OMO LI OFIN O GBA GIRI DANU LI OWO OSIKA ELE JE OHUN AWA FUN NI JE ONI ILE O FI O JE TI LEKUN OBA BI OJ GBOGBO BI ODUN ALA ALA NIKI NIKI OBA GEGE BI OWO IF OBA DA ENI SI AIYE MA GBAGBE O LEDE SI APERE O FO OSIKA BI ENI GBO OKE ORO OKO LA DEPE ORO OKO ABUKE ORO OKO AFIN ORO OKO LASE ATATA BI RAKUN AGBATAN NI ILE OKUNRIN O TU KOKO ALA FUN OMO LORE - ORIKI OXAGUI:

31

Logo a LRSA faz a DR em saudao ao RS TI AFF GNYON DR RS TI GNYON BB ES R WA WA AGBA AWO A SRE WA A JE AGUNTAN A SRE WA EWA AGBA AWO IBA RS YIN AGBA GNYN

Traduo Orao a GNYON Pai dos ancestrais venha nos trazer boa sorte Belo ancio do mistrio, venha depresa Comedor de ovelhas Belo ancio do mistrio, venha depresa Saudaes Orix escute-me ancio comedor de inhame pilado

Outro Oriki de Oxagui, do mesmo livro: Orixagui O di tapa O di gunu O di m ixe O di kamire O di kija batala ba l orixa Aji kulu Ele ala Ajagun gereke Epa Baba Ele tele j o eke

- ORIKI APAPO ODU MRNDLGUN ESINSIN A MAA KUN ORI IMI WOIN WOIN O DA FODU MRNDLGUN T OLOGUN ERU T O NI OUN KO LENI ESINSIN A MAA KUN ORI IMI WOIN WOIN O DAFODU MERINDILOGUN TO LOJI IWO FA TO NI OUN KO LENIYAN T O BAJE PE TI OUN OUN ORUNMIL ODO A JE KI NWON MAA BA OUN DO IBI TI AGBAGBA BA TI DOJA SI NI EYE OKO TI I NA A IBI TI OGEDE BA TI FI IDI BALE SI IGBO NI I IDA EWON MRNDLGUN I NWON NFARA WON

32

IRE TIHIN WA IRE TOHUN BO AJERE OLONOONA IRE TIHIN WA IRE TOHUN BO AJEERE OLONOONA - Reza para OBI / OROGBO Aps esfriar o cho e com o OBI / OROGBO entre as mos. Saudao: AGO AGO AGO OBI AIY MOJB, AGO... RS GBOGBO (RS QUE SE OFERTA) OU R (FULANO) MOJB AGO MOJB AS - AWA NI DIDE: PAZ, SADE, PROSPERIDADE, ETC...

- Descolando o obi, retirando os 4 pedacinhos de cima, dizendo: OBI OBI OBI OBI DO FO DO JO SE TUN MERIN

- Reza do OBI / OROGBO ALA LOPO MOFI WA O ALA OSI MO FI WA E L OPO LOM NL WA NRE KE BA O MEJI KETU OTUN OBI / OROGBO RER LOMO NL OMI OBI / OROGBO ELEDA LOMO (Fulano) OU RS (Nome) Jogar gua OBI NL resp: APA NI (3 vs.) - REZA PARA EBORI: AG FUN MI OR, AG FN MI ORIX AG FUN MI ORIXAL BAB OK (D LICENA CABEA, DE LICENA ORIX DE LICENA GRANDE ORIX, PAI) ORI MO KII PL ! AG Y OLOR, AG Y ELED (D LICENA...) AG ASIWAJ ORI (LICENA FRENTE DA CABEA) AG LHIN ORI (... PARTE DE TRS) AG TUN ORI (... LADO DIREITO) AG S ORI (... LADO ESQUERDO) AG OK ORI (... ALTO DA CABEA) ORI , M P NYIN, W, GB OB W J OBI ( CABEA, EU VOS CHAMO, RECEBA OBI, VENHA COMER OBI)

33

- OUTRA REZA PARA ORI / EBORI: ORI B OR A PRE MBO B WA TEMI ORI B A D MI WIY MBO B WA TEMI A PRE ORI O D NISE A DA MI WIY OR O D NISE LS RIS - DE OGUM: Ogun alar ni ibaj Ogun que come cachorro Ogun onir ababo Ogun que come carneiro Ogun ikol ab igbin Ogun que marca o prprio rosto e come caramujo Ogun elemona Ygb exu xu Ogun que sabe o caminho e come inhame frito Ogun akirun ab iw ab Ogun poderoso que recebe chifre de carneiro Ogun ben ben, ern waun nij Ogun que abre caminho Nije nibo lati pad Ogun? Onde podemos encontrar Ogun? Apadere nibi abar j nisn Encontramos Ogun numa corrente de sangue Orix ton togn kotonikn O orix que est no meio da batalha Afoyoj sire nib an laoye Qualquer orix que queira desafiar Ogun Oro Ogun le w A palavra de Ogun perigosa Em Ogun fi i j sr Comer inhame com as mo muitas vezes r Ogun kn go, go, go Na hora da briga, no brinque com Ogun - OUTRA PARA OGUM: LNN S PA , LNN S PA , ON KI WRE, ON KI WA PA. GN ONRE, LNN S PA OLNN KI WRE. (PARA VS QUE MATAMOS NO CAMINHO, PARA VS QUE NS MATAMOS NO CAMINHO SENHOR QUE NOS ABENOA SENHOR PARA QUEM MATAMOS OGUM, SENHOR DE IR, PARA QUEM SACRIFICAMOS NO CAMINHO, SENHOR QUE NOS ABENOA) - Adr Awon rs - Iyami srng

34

y kr gbo ymi o Pequeninas mes, idosas mes y kr gbohn mi Pequeninas mes, ouam minha voz y kr gbo ymi o Pequeninas mes, idosas mes y kr gbohn mi Pequeninas mes, ouam minha voz Gbogbo Elye mo gbt Todas as senhoras dos pssaros quando eu gbm ile Cumprimo a terra y kr gbohn mi Pequeninas mes, ouam minha voz Gbogbo Elye mo gbt Todas as senhoras dos pssaros da noite gbm ile Todas as vezes que comprimo a terra y kr gbohn mi Pequeninas mes, ouam minha voz 02 REZAS FORTES: - REZA PARA SUSPENDER QUALQUER TIPO DE EB: Pegue uma quartinha, v jogando a gua e rezando, durante 3 vezes: Ik nib Itan ik Ik nib Itan ik Ik nib Itan ik Ag mojub - REZA PARA LOUVAR OS ORISHS, ANTES DO XIR: LILO LRO COR BAB ATI EMUM ATI EMIM BAB O ATIM B LO UN OLORUM COR OGN NH PATACOR AO ANEG OSHOSSI ALAN DUD OD GOLONIN OCUR OTISSALE OBALUAYI ACH LEBE LE COR O FRANCOLIN, AZOANI QUEREGEBE SHANG MOBONA QUE XRA J XRA OMOLU, OSSAIN UMBERUDI ASS QUER QUER. - REZA PARA BZIOS: ODUDU DAD ORUMIL BAB MIM ALARI QUI BAB OLODUMAR BAB MIM BAQUE OX BAR LONAM

35

COU FIE BAB MIM EMIM LO XIR BAB IF BEMIM MOJUBAR IB ORUM MOJUBAR BABALORISH MOJUBAR OSHAL MOJUBAR ESHU MOGIB ESHU MOGIB ESHU MOGIB (bater o p 3 vezes) O QU OX IF AG. - PARA OLODUMAR (O CRIADOR DE TUDO E DE TODOS: DEUS): B OLDMAR B AKD B AXD WA EGB D OXUM, JB O KI B WA XE K MA DGB ATORO JE. (Eu sado Olodumar, Deus maior Sado o primeiro homem criado Sado o ltimo deles a ser criado. Ns que cremos em Oxum, saudamos E esperamos que Oxum oua nossa saudao E permita que nossos desejos se realizem). - REZA PARA LOUVAR O DIA QUE NASCE: OLO OJO ONI OBARA MEGI DELOGUM OBARAXE OBARA JI EDEMIM - REZA PARA OFERECER CANJICA BRANCA PARA OXAL: EB, BAB EB UM AL EB, BAB EB UM AL ORISH TLA BORI EB, TLA BORI, EB - REZA PARA A NOSSA ZELADORA: YALORIX NIL WA OJMOMO YALORIX A E YALORIX NIL WA OJMOMO YALORIX A E OGUM:

MN GB OGN ARAY, AIGB OGN SRO. MN GB, MN GB OGN SRO. (Sabemos que Ogum conduz a humanidade.

36

Sem o apoio de Ogum o caminho difcil). L OMOKAN OGN EW NAM EYGI PAT COLORI JACH. OXSSI:

ON ARAY ODE A RERE K WA N K D LK DD A PA ERAN, WA N K D LK DODE E PA ERAN ODE B EW ODE LDE K WA PA ERAN. (Rei, senhor da humanidade, nosso bom caador, Ns o chamamos para aprender a caar e, acima de tudo, ir caar e encontrar a caa). OLOBURU OD GORONIJ AJ EP PAOK KEROD AOK AR, OSHSSI AGOROMIM AUNX KOR OD ABANI AUNX KOR OD. - OMOLU: OMOLU ALUK AFAN ROKONRIN ATO LOBE W KOR ATOTO AGIROK. OSSAIM:

AGEREMI PELECECAN PELECEMEF ABID MOGUM EU EU. OSHUMAR:

ARROBOBOI ABERUM SAG AZABOREGUEG ARROBOBOI BESSN. NAN:

SALABA NALUOG NAQUITI NABURUK SALUBA. OSHUN:

ORAYEYEW OSHUN IBUANA MEF MILOGUN AFIDERIOMAN ORAYEYEW. YEMONJ:

ADOYAMIM ERYA YAOGUNT YASSESSU YATONAN YAMASSEMAL ODOYAMIN ERUY. SHANG:

OB KAW KABIECIL AFONJ OP MANJALEKUAN ARAMIM AL Y BAMANI AJ KUIL OTOMOB IKUMOB SIR AGNAJU IXOL AIR UNTIL AIR IBONA SHANG DAW KABIECIL LE AB LEMP OB OLORUM. OSHAL:

OSHAL IBIM AY EPABAB EPABAB EIM EIM ELED BAB OLODUMAR ELED EMIM ABI LHILAI ELED EMIM .

37

- ALGUMAS REZAS COLHIDAS DO LIVRO NA MINHA CASA PRECES AOS ORIXS E ANCESTRAIS, DE JOS FLVIO PESSOA DE BARROS, PALLAS EDITORA, RIO DE JANEIRO, 2003: - Para que Xang d segurana casa e proteo: wre l, wre l kl, wre l, wre l k ol, wa bo nyin ma r wa jal, wre l k ol. (Traduo: Abenoe-nos e traga boa sorte nossa casa, Que ela no seja roubada, Abenoe-nos e traga boa sorte nossa casa, Que no venham ladres, Ns que o cultuamos, Jamais veremos nossa casa roubada, Abenoe-nos e traga boa sorte nossa casa, E que no venham os ladres) - Uma reza para despertar o ax, a fora sagrada dos vegetais, animais, minerais, alimentos e objetos do ritual africano: dndn baba tr re dndn baba tr re Bb terro `le Monl tr re dndn baba tr re (Odundum, Pai, espalhe sua calma Odundum, Pai, espalhe sua calma Grande esprito, espalhe sua calma Odundum, Pai, espalhe sua calma) Ew ogb rok Ew ogb rok Ew ogb rok bb Ew ogb sobj (A folha do rei Irok responde s nossas splicas A folha do rei Irok, Pai, Responde s nossas splicas) wa ka wa ka fmn wa ka as as ti as ko lomo ko lomo bi kan ko lomo eg

(Em todo lugar louvamos as folhas que nos do filhos Em todo lugar louvamos as folhas que nos do filhos Afom nos permitiu ter filhos Em todo lugar louvamos as folhas que nos do filhos)

38

- REZAS PARA AS FOLHAS: semim semim mal afad bab semmi semim mal as forinkan ori atori (folha do ip branco) omo il... ************* ew dudu (saio) bab terul ew dudu bab telul bab terul mal terul ew dudu bab terul - Uma prece para ofertar obi cabea de um filho de santo ( exceo de filhos de Xang, para quem o Obi quizila): A ob kn p`s A ob kn p`s A ob kn p`s A ob kn p`s s k r s A obi kn ps Or Or s k r s Or

(Abrimos Ob e chamamos o Orix do Ori (dele) Abrimos Ob e chamamos o Orix do Ori Abrimos Ob e chamamos o Orix do Ori (dele) Abrimos Ob e chamamos o Orix do Ori A saudao ax e benefcio para ele, A daudao faz ax benefcio Abrimos Ob e chamamos o Orix (dele)) RESUMO DOS PRINCIPAIS ORIKIS: Ork Es s ta rs. Ostr ni oruko bb m . Algogo j ni orko y np , s dr, omoknrin dlfin, O l sns s or es els K je, k j k eni nje gb m, A k lw l m ti s kr, A k ly l m ti s kr, Asntn se s l n tij, s pta smo olmo lnu, O fi okta dp iy. Lgemo run, a nla kl, Ppa-wr, a tk mse s, s mse m, omo elmrn ni o se. Traduo Ex, o inimigo dos orixs. Ostr o nome pelo qual voc chamado por seu pai. Algogo j o nome pelo qual voc chamado por sua me. Ex dr, o homem forte de dlfin, Ex, que senta no p dos outros. Que no come e no permite a quem est comendo que engula o alimento. Quem tem dinheiro, reserva para Ex a sua parte, Quem tem felicidade, reserva para Ex a sua parte. Ex, que joga nos dois times sem constrangimento. Ex, que faz uma pessoa falar coisas que no deseja. Ex, que usa pedra em vez de sal. Ex, o

39

indulgente filho de Deus, cuja grandeza se manifesta em toda parte. Ex, apressado, inesperado, que quebra em fragmentos que no se poder juntar novamente, Ex, no me manipule, manipule outra pessoa. Ork gn gn pl o ! gn alky, Osn mol. gn alada mj. O fi kan sn oko. O fi kan ye ona. Oj gn ntk b. Aso in l mu bora, Ewu ej lw. gn edun ol irin. Awnye rs ti bura re sn wnynwnyn. gn onire alagbara. A mu wod, gn si la omi Logboogba. gn lo ni aja oun ni a pa aja fun. Onl ik, Oldd mrw. gn oln ola. gn a gbeni ju oko riro lo, gn gbemi o. Bi o se gbe Akinoro. Traduo Ogum, eu te sado ! Ogum, senhor do universo, lorde dos orixs. Ogum, dono de dois faces, Usou um deles para preparar a horta e o outro para abrir caminho. No dia em que Ogum vinha da montanha ao invs de roupa usou fogo para se cobrir. E vestiu roupa de sangue. Ogum, a divindade do ferro Orix poderoso, que se morde inmeras vezes. gn Onire, o poderoso. O levamos para dentro do rio e ele, com seu faco, partiu as guas em duas partes iguais. Ogum o dono dos ces e para ele sacrificamos. Ogum, senhor da morada da morte. o interior de sua casa enfeitado com mrw. Ogum, senhor do caminho da prosperidade. Ogum, mais proveitoso ao homem cultu-lo do que sair para plantar Ogum, apoie-me do mesmo modo que apoiou Akinoro. Ork Oss soos. Awo de j ptp. Omo y gn onr. soos gb m o. rs a dn m y. Ode t nje or eran. Elw ss. rs t ngbl im, gbe il ew. A bi w ll. soos k nwo igb, K igbo m m tt. Of ni mgf bon, O ta of s in, In k pir. O t of s Orn, Orn r ws. Ogbgb t ngba omo r. On mrw pk. Ode bb . O d oj ogun, O fi of kan soso pa igba nyn. O d n igb, O fi of kan soso pa igba eranko. A wo eran pa s ojbo gn lkay, M wo m pa o. m s fi of owo re d mi lr. Od , Od , Od , soos ni nb ode in igbo j, Wp k de igb re. soos olor t nb oba sgun, O b Aj j, O sgun. soos o ! M b mi j o. Ogn ni o b mi se o. B o b nb lti oko. k o k il fn mi w. K o re rr d r. M gbgb mi o, Ode , bb omo k ngbgb omo. Traduo Oxosse ! orix da luta, irmo de gn Onr. Oxosse, me proteja ! Orix que tendo bloqueado o caminho, no o desimpede. Caador que come a cabea dos animais. Orix que come ewa osooso. Orix que vive tanto em casa de barro como em casa de folhas. Que possui a pele fresca. Oxosse no entra na mata sem que ela se agite. Of a arma poderosa

40

que o pai usa em lugar de espingarda. Ele atirou a sua flecha contra o fogo, o fogo se apagou de imediato. Atirou sua flecha contra o sol, O sol se ps. salvador, que salva seus filhos ! senhor do mrw pk ! Meu pai caador chegou na guerra, matou duzentas pessoas com uma nica flecha. Chegou dentro da mata, usou uma nica flecha para matar duzentos animais selvagens. Arrasta um animal vivo at que ele morra e o entrega no ojubo de Ogum. No me arraste at a morte. No atire sofrimentos em minha vida, com seu Of. Od! Od! Od! Dentro da mata, Oxosse que luta ao lado do caador para que ele possa caar direito. Oxosse, o poderoso, que vence a guerra para o rei. Lutou com a feiticeira e venceu. Oxosse, no brigue comigo. Vence as guerras para mim Quando voltar da mata, Colhe quiabos para mim. e, ao colh-los, tire seus talos. No se esquea de mim. Od, um pai no se esquece do filho. Ork Ob Ob, Ob, Ob. Ojw rs, Eket aya Sng. O tor ow, O kol s gbogbo ara. Olkk oko. A rn lgnj pl won ay. Ob ansru, aj jewure. Ob k b'ko d kso, O dr, b sun roj obe. Ob fiy fn ap oko r. On wun un ju gbogbo ar yk lo. Ob t mo ohn t dra. Traduo Ob, Ob, Ob. Orix ciumento, terceira esposa de Xang. Ela, que por cimes, fez incises em todo corpo. Que fala muito de seu marido, que anda nas madrugadas com as ay. Ob paciente, que come cabrito logo pela manh. Ob no foi com o marido a Koso, ficou para discutir com Oxum sobre comida. Ob valoriza os braos do marido, diz que a parte de seu corpo que ela prefere. Ob sabe o que bom. Ork sun Yy pr ! Obnrin b oknrin n sun A j sr b g. Yy olomi tt. Opr j bri kalee. Agb obnrin t gbogbo ay n'pe sn. b Snpnn j ptk. O b algbra ranyanga dde. Traduo Yy Opr ! Oxum uma mulher com fora masculina. Sua voz afinada como o canto do ega. Graciosa me, senhora das guas frescas. Opr, que ao danar rodopia como o vento, sem que possamos v-la. Senhora plena de sabedoria, que todos veneramos juntos. Que como ptk com Xapan. Que enfrenta pessoas poderosas e com sabedoria as acalma. Ork Osnyin Agbnigi, rmode abdi sns Esinsin abedo knnknni; Kgo egbr irn Akp nigb rn k sunwn Totio tin, gb aso knrn ta gg. Els kan j els mj lo. Ew gbogbo kki ogn gbnigi, ss kosn Agogo nla se erpe

41

agbra gb wn l tn, wn dp tnitni Arni j si kt di ogn my Els kan ti l else mj sr Traduo Aquele que vive nas rvores e que tem um rabo pontudo como estaca. Aquele que tem o fgado transparente como o da mosca. Aquele que to forte quanto uma barra de ferro. Aquele que invocado quando as coisas no esto bem. O esbelto que quando recebe a roupa da doena se move como se fosse cair. O que tem uma s perna e mais poderoso que os que tm duas. Todas as folhas tm viscosidade que se tornam remdio. gbnigi, o deus que usa palha. O grande sino de ferro que soa poderosamente. A quem as pessoas agradecem sem reservas depois que ele humilha as doenas. rni que pula no poo com amuletos em seu peito. O homem de uma perna que excita os de duas pernas para correr. Ork Lognd Ganagana bi ninu elomi ninu A se okn soro sinsin Tima li ehin yeye re Okansoso gudugu Oda di ohn O ko ele p li aiya Ala aiya rere fi ow kan Ajoji de run idi agban Ajongolo Okunrin Apari o kilo k tmotmo O ri gb t sn li egan O t bi won ti ji re re A ri gbamu ojiji Okansoso Orunmila a wa kan m dahun O je oruko bi Soponna / Soro pe on Soponna e ni hun Odulugbese gun ogi run Odolugbese arin here here Olori buruku o fi ori j igi odiolodi O fi igbegbe l igi Ijebu O fi igbegbe l gbegbe meje Orogun olu gbegbe o fun oya li o Odelesirin ni ki o w on sila kerepa Agbopa sn kakaka Oda bi odundun Jojo bi agbo Elewa ejela O gbewo li ogun o da ara nu bi ole O gbewo li ogun o kan omo aje niku A li bilibi ilebe O ti igi soro soro o fibu oju adiju Koro bi eni l o gba ehin oko m se ole O j ile onile b ti re lehin A li oju tiri tiri O r saka aje o d lebe O je ow baludi O k koriko lehin O k araman lehin O se hupa hupa li ode olode lo jo p gbodogi r woro woro O p oruru si ile odikeji O k ara si ile ibi ati nyimusi Ole yo li ero O dara de eyin oju Okunrin sembeluju Ogbe gururu si ob olori A m ona oko ko n l A mo ona runsun rdenreden O duro ti olobi k r je Rere gbe adie ti on ti iye O b enia j o rerin sn O se adibo o rin ngoro yo Ogola okun k ka olugege li rn Olugege jeun si okur ofun O j gebe si orn eni li oni O dahun agan li ohun kankan O kun nukuwa ninu rere Ale rese owuro rese / Ere meji be rese Koro bi eni lo Arieri ewo ala Ala opa fari Oko Ahotomi Oko Fegbejoloro Oko Onikunoro Oko Adapatila Soso li owuro o ji gini mu rn Rederede fe o ja knle ki agbo Oko Ameri ru jeje oko Ameri Ekn o bi awo fini Ogbon iyanu li ara eni iya ti n je O wi be se be Sakoto abi ara fini Traduo Um orgulhoso fica infeliz que um outro esteja contente difcil fazer um corda com as folhas espinhosas da urtiga Montado de cavalinho sobre as costas de sua me Ele sozinho, ele muito bonito At a voz dele agradvel No

42

se coloca as mos sobre o seu peito Ele tem um peito que atrai as mos das pessoas O estrangeiro vai dormir sobre o coqueiro Homem esbelto O careca presta ateno pedra atirada certeiramente Ele acha duzentas esteiras para dormir na floresta Acord-lo bem o suficiente Ns somente o vemos e o abraamos como se ele fosse uma sombra Somente em Orunmila ns tocamos, mas ele no responde Ele tem um nome como Soponna / difcil algum mau chamar-se Soponna Devedor que faz pouco caso Devedor que anda rebolando displicentemente Ele um louco que quebra a cerca com a cabea Ele bate com seu papo numa rvore Ijebu Ele quebrou sete papos com o seu papo A segunda mulher diz ao papo para usar um pente (para desinchar o papo) Um louco que diz que o procurem l fora na encruzilhada Aquele que tem orquite ( inflamao dos testculos) e dorme profundamente Ele fresco como a folha de odundun Altivo como o carneiro Pessoa amvel anteontem Ele carrega um talism que ele espalha sobre o seu corpo como um preguioso Ele carrega um talism e briga com o filho do feiticeiro dando socos Ele veste boas roupas Com um pedao de madeira muito pontudo ele fere o olho de um outro Rpido como aquele que passa atrs de um campo sem agir como um ladro Ele destri a casa de um outro e com o material cobre a sua Ele tem olhos muito aguados Ele acha uma pena de coruja e a prende em sua roupa Ele ciumento e anda "rebolando" displicentemente Ele recolhe as ervas atrs Ele recolhe as ervas atrs Ele anda "rebolando" desengonado para ir ao ptio interior de um outro A chuva bate na folha de cobrir telhados e faz rudo Ele mata o malfeitor na casa de um outro Ele recolhe o corpo na casa e empina o nariz O preguioso est satisfeito entre os passantes Ele belo at nos olhos Homem muito belo Ele coloca um grande pedao de carne no molho do chefe Ele conhece o caminho do campo e no vai l Ele conhece o caminho ruins Ele est ao lado do dono dos obi e no os compra para comer O gavio pega o frango com as penas Ele briga com qualquer um e ri estranhamente Ele tem o hbito de andar como a um bbado que bebeu Sessenta contas no podem rodear o pescoo de um papudo O papudo come no inchao de sua garganta Ele quebra o papo do pescoo daquele que o possui Ele d rapidamente crianas s mulheres estreis Ele guarda seus talisms numa pequena cabaa A noite coisa sagrada, de manh coisa sagrada / Duas vezes assim coisa sagrada Rpido como algum que parte A proibio do pssaro branco o pano branco Ele mexe os braos fantasiosamente Marido de Ahotomi Marido de Fegbejoloro Marido de Onikunoro Marido de Adapatila Bem desperto, ele acorda de manh j com o arco e flecha no pescoo Como um louco ele se debate para colocar os joelhos no cho, como o carneiro Marido de Ameri que d medo Leopardo de pele bonita Ele expulsa a infelicidade do corpo de algum que tem infelicidade. Assim ele diz e assim ele faz Orgulhoso que possui um corpo muito belo. Logun-ede - Com Traduo a Cada Linha

43

Ganagana Bi Ninu Elomi Ninu Um orgulhoso fica infeliz se um outro esteja contente A Se Okn Soro sinsin difcil fazer um corda com as folhas espinhosas da urtiga Tima Li Ehin Yeye Re Montado de cavalinho sobre as costas de sua me Okansoso Gudugu Ele sozinho, ele muito bonito Oda Di Ohn At a voz dele agradvel O Ko Ele P Li Aiya No se coloca as mos sobre o seu peito Ala Aiya Rere Fi Ow Kan Ele tem um peito que atrai as mos das pessoas Ajoji De run Idi Agban O estrangeiro vai dormir sobre o coqueiro Ajongolo Okunrin Homem esbelto Apari O Kilo k Tmotmo O careca presta ateno pedra atirada certeiramente O Ri Gb T Sn Li Egan Ele acha duzentas esteiras para dormir na floresta O T Bi Won Ti Ji Re Re Acord-lo bem o suficiente A Ri Gbamu Ojiji Ns somente o vemos e o abraamos como se ele fosse uma sombra Okansoso Orunmila A Wa Kan M Dahun Somente em Orunmila ns tocamos, mas ele no responde O Je Oruko Bi Soponna / Ele tem um nome como Soponna / Soro pe on Soponna e ni hun difcil algum mau chamar-se Soponna Odulugbese Gun Ogi run Devedor que faz pouco caso

44

Odolugbese Arin Here Here Devedor que anda rebolando displicentemente Olori Buruku O Fi Ori J Igi Odiolodi Ele um louco que quebra a cerca com a cabea O Fi Igbegbe L Igi Ijebu Ele bate com seu papo numa rvore Ijebu O Fi Igbegbe L Gbegbe Meje Ele quebrou sete papos com o seu papo Orogun Olu Gbegbe O Fun Oya Li O A segunda mulher diz ao papo para usar um pente (para desinchar o papo) Odelesirin Ni Ki O W On Sila Kerepa Um louco que diz que o procurem l fora na encruzilhada Agbopa Sn Kakaka Aquele que tem orquite ( inflamao dos testculos) e dorme profundamente Oda Bi Odundun Ele fresco como a folha de odundun Jojo Bi Agbo Altivo como o carneiro Elewa Ejela Pessoa amvel anteontem O Gbewo Li Ogun O Da Ara Nu Bi Ole Ele carrega um talism que ele espalha sobre o seu corpo como um preguioso O Gbewo Li Ogun O Kan Omo Aje Niku Ele carrega um talism e briga com o filho do feiticeiro dando socos A li Bilibi Ilebe Ele veste boas roupas O Ti Igi Soro Soro O Fibu Oju Adiju Com um pedao de madeira muito pontudo ele fere o olho de um outro Koro Bi Eni L O Gba Ehin Oko M Se Ole Rpido como aquele que passa atrs de um campo sem agir como um ladro

45

O J Ile Onile b ti re lehin Ele destri a casa de um outro e com o material cobre a sua A Li Oju Tiri Tiri Ele tem olhos muito aguados O R Saka Aje O D Lebe Ele acha uma pena de coruja e a prende em sua roupa O Je Ow Baludi Ele ciumento e anda "rebolando" displicentemente O K Koriko Llehin Ele recolhe as ervas atrs O K Araman Lehin Ele recolhe as ervas atrs O Se Hupa Hupa Li Ode Olode Lo Ele anda "rebolando" desengonado para ir ao ptio interior de um outro jo P Gbodogi R Woro Woro A chuva bate na folha de cobrir telhados e faz rudo O P Oruru Si Ile Odikeji Ele mata o malfeitor na casa de um outro O K Ara Si Ile Ibi Ati Nyimusi Ele recolhe o corpo na casa e empina o nariz Ole Yo Li Ero O preguioso est satisfeito entre os passantes O Dara De Eyin Oju Ele belo at nos olhos Okunrin Sembeluju Homem muito belo Ogbe Gururu Si Ob Olori Ele coloca um grande pedao de carne no molho do chefe A M Ona Oko Ko Nl Ele conhece o caminho do campo e no vai l A Mo Ona Runsun Rdenreden Ele conhece o caminho runsun redenreden O Duro Ti Olobi K R Je Ele est ao lado do dono dos obi e no os compra para comer

46

Rere Gbe Adie Ti On Ti Iye O gavio pega o frango com as penas O B Enia J O Rerin Sn Ele briga com qualquer um e ri estranhamente O Se Adibo O Rin Ngoro Yo Ele tem o hbito de andar como a um bbado que bebeu Ogola Okun K Ka Olugege Li rn Sessenta contas no podem rodear o pescoo de um papudo Olugege Jeun Si Okur Ofun O papudo come no inchao de sua garganta O J Gebe Si Orn Eni Li Oni Ele quebra o papo do pescoo daquele que o possui O dahun agan li ohun kankan Ele d rapidamente crianas s mulheres estreis O Kun Nukuwa Ninu Rere Ele guarda seus talisms numa pequena cabaa Ale Rese Owuro Rese / A noite coisa sagrada, de manh coisa sagrada / Ere Meji Be Rese Duas vezes assim coisa sagrada Koro Bi Eni Lo Rpido como algum que parte Arieri Ewo Ala A proibio do pssaro branco o pano branco Ala Opa Fari Ele mexe os braos fantasiosamente Oko Ahotomi Marido de Ahotomi Oko Fegbejoloro Marido de Fegbejoloro Oko Onikunoro Marido de Onikunoro Oko Adapatila Marido de Adapatila

47

Soso Li Owuro O Ji Gini Mu rn Bem desperto, ele acorda de manh j com o arco e flecha no pescoo Rederede Fe O Ja Knle Ki Agbo Como um louco ele se debate para colocar os joelhos no cho, como o carneiro Oko Ameri ru Jeje Oko Ameri Marido de Ameri que d mdo Ekn O Bi Awo Fini Leopardo de pele bonita Ogbon Iyanu Li Ara Eni Iya Ti Nje Ele expulsa a infelicidade do corpo de algum que tem infelicidade O Wi Be Se Be Orgulhoso que possui um corpo muito belo Sakoto Abi Ara Fini Assim ele diz e assim ele faz Ork Osl Obanla o rin n'eru ojikutu s'eru. Ob n'ille Ifon alabalase oba patapata n'ille iranje. O yo kelekele o ta mi l'ore. O gba a giri l'owo osika. O fi l'emi asoto l'owo. Oba igbo oluwaiye re e o ke bi owu la. O yi ala. Osun l'ala o fi koko ala rumo. Ob igbo. Traduo Rei das roupas brancas que nunca teme a aproximao da morte. Pai do Paraso eterno dirigente das geraes. Gentilmente alivia o fardo de meus amigos. D-me o poder de manifestar a abundncia. Revela o mistrio da abundncia. Pai do bosque sagrado, dono de todas as benes que aumentam minha sabedoria. Eu me fao como as Roupas Brancas. Protetor das roupas brancas eu o sado. Pai do Bosque Sagrado. Ork Osl K rs-nl Ol tles, a gbnon ddn l. N Ibod Y, K S sn, Bni K S ru. K S tt, Bni K S Ooru. Ohun sri Kan K S N Ibod Y. Ohun Gbogbo Dr Kedere Nnu ml Olrun. ynm K Gb Ogn. knlyn un N dyb. dyb Ni dy Se. Traduo Que o Grande rs, Senhor da sola dos ps, guie-nos aos

48

benefcios da riqueza! Aqui a porta do Cu, nela pode-se entrar de dia e de noite. Nela no h frio, e tambm no h calor. Aqui, na porta do Cu, nada segredo. E nela todas as coisas permanecero claras diante da luz de Deus. Que o destino no nos faa usar remdios. Que as pessoas adorem de joelhos as coisas do Cu, para encontrar coisas boas na Terra. Que as coisas boas sejam sempre encontradas na Terra. Ork rml Orunmila Ajana Ifa Olokun A Soro Dayo Eleri Ipin Ibikeji Eledunmare Orunmila Akere Finu Sogban A Gbaye Gborun Olore Mi Ajiki Okitibiri Ti Npa Ojo Iku Da Opitan Ife Orunmila O Jire Loni Tide Tide Orunmila O Jire Loni Bi Olota Ti Ni Nile Aro Ka Mo E Ka La Ka Mo E Ka Ma Tete Ku Okunrin Dudu Oke Igbeti Orunmila O Jire O Ifa Iwo Ni Ara Iwaju Ifa Iwo Ni Ero Ikehin Ara Iwaju Naa Lo Ko Ero Ikehin L'ogbon Ifa Pele O Okunrin Agbonmiregun Oluwo Agbaye Ifa A Mo Oni Mo Ola A Ri Ihin Ri Ohun Bi Oba Edumare Orunmila Tii Mo Oyun Inu Igbin Ifa Pele O, Erigi A Bo La Ifa Pele O, Okunrin Dudu Oke Igbeti Ifa Pele O, Meretelu Nibi Ti Ojumo Rere Ti Nmo Wa Ifa Pele O, Omo Enire Iwo Ni Eni Nla Mi Olooto Aye Ifa Pele O, Omo Enire Ti Nmu Ara Ogidan Le Oyin Tori Omo Ro O Sa Wo Inu Koko Igi Ede Firifiri Tori Omo Re O Sa Gun Oke Aja Orunmila Ti Ori Mi Fo Ire Orunmila Ta Mi Lore A Gbeni Bi Ori Eni A Je Ju Oogun Lo Ifa O Jire Loni O Ojumo Rere Ni O Mo Ojo Ifa Ojumo Ti O Mo Yi Je Ki O San Mi S'owo Je Ki O San Mi S'omo Ojumo Ti O Mo Yii Je O San Mi Si Aiku Orunmila Iba O O Traduo O Testemunho Do Destino O Vice Do Pr-Existente Orunmila, Homem Pequeno, Que Usa O Prprio Interior Como Fonte De Sabedoria Que Vive No Mundo Visvel E No Invisvel O Meu Benfeitor, A Ser Louvado Pela Manh O Poderoso Que Protela O Dia Da Morte O Historiador Da Cidade De Ife Orunmila, Voc Acordou Bem Hoje? Com Ide Orunmila, Voc Acordou Bem Hoje? Da Mesma Forma Que Olota Acorda Na Casa De Aro Assim Louvo Suas Origens Em Ado Quem O Conhece Est Salvo Quem O Conhece No Sofrer Morte Prematura O Homem Baixo Do Morro Igbeti Orunmila, Voc Acordou Bem? Ifa, Voc A Pessoa De Frente Ifa, Voc A Pessoa De Trs Quem Vai Na Frente Que Ensina A Sabedoria Aos Que Vem Atrs Ifa, Saudaes O Homem Chamado Agbonmiregun Oluwo Do Universo Ifa, Que Sabe Sobre O Hoje E O Amanh Que Ve Tudo, Que Est Aqui E Acol Como Rei Imortal (Edunmaree) Orunmila, Graas A Seus Muitos Conhecimentos, Voc Quem Sabe A Respeito Da Gestao Do Igbin Ifa, Saudaes! Erigi A Bo La, Que Ao Ser Venerado, Traz A Sorte Saudaes A Ti, Homem Baixo Do Morro Igbeti Ifa, Saudaes A Ti, Meretelu De Onde Vem O Sol. De Onde Vem O Melhor Dia Para A Humanidade Ifa, Saudaes! Voc O Meu Grande Protetor Aquele Que Diz Aos Homens A Verdade Ifa, Saudaes A Ti, Enire! Que Faz Forte O Corpo A Abelha, Por Seu Filho, Correu Para Dentro Da Colmeia O Esperto Rato Ede, Por Seu Filhote, Subiu Ao Forro Da Casa Orunmila, Fale Bem Atravs

49

Do Meu Ori Orunmila, Me Abenoe Voc, Que Como O Ori De Uma Pessoa, Assim A Apia Cuja Fala Mais Eficiente Do Que A Magia Voc, Que Sabe O Que Acontecer Hoje E Amanh Oh Ifa, Voc Acordou Bem Hoje? Vem O Dia Com Bom Sol Ifa, Neste Dia Que Surgiu Favorea-Me Com Prosperidade Favorea-Me Com Fertilidade Que Este Dia Me Seja Favorvel Em Sade E Bem Estar Que Este Dia Me Seja Favorvel Em Longevidade Es - Com Traduo a Cada Linha Iba Es Odara Esu Odara, inclino-me. A Ba Ni Wa Oran Ba O Ri Da Ele procura briga com algum e encontra o que fazer. O San Sokoto Penpe Ti Nse Onibode Olorun Ele veste uma cala pequena para ser guardio na porta de Deus. Oba Ni Ile Ketu Rei da terra de Ketu. Alakesi Emeren Aji E Aji E M(u) gn Aquele a quem se convida e que, to logo acorda, toma um remdio. A Lun ( se) Wa Se Ibini Ele reforma Benin. Laguna Jo Igbo Bi Or Laguna queima o mato como oro. Es Foli F O Fi k Fo Oju Anan Re Esu arrebenta facilmente os olhos de seus sogros com uma pedra. LA Nyan Hamana Ele caminha movendo-se com altivez. Ika K Boro Boro O malfeitor no morre depressa. K L K R O Ba Ona Oja Ile Su Ele faz com que no mercado nada se compre e nada se venda. Agbo L Ara A Yaba M Pa ( Mo) Abemu Agbo faz com que a mulher do rei no cubra a nudez de seu corpo.

50

O Se Firi Oko Ero Oja Ele se torna rapidamente o senhor daqueles que passam pelo mercado. Bara Fi Imu Fon Awon Sebi Ok L O Si Quando Bara assoa o nariz, todo mundo acredita que o trem vai partir. Ero Palemo Wara Wara Os passageiros preparam-se rapidamente. gn - Com Traduo a Cada Linha Osinmoleba O prximo a Deus Olomi Nile Fi Eje We Aquele que tem gua em casa, mas prefere banho com sangue Olaso Ni Le Aquele que tem roupa em casa Fi Imo Bora Mas prefere se cobrir de mariw La Ka Ay Poderoso do mundo Moju Re Eu o sado Ma Je Ki Nri Ija Re Que eu no depare com sua ira Iba gn Eu sado Ogun Iba Re Olomi Ni Le Fi Eje We Eu o sado, aquele que tem gua em casa,mas prefere banho de sangue Feje We. Eje Ta Sile. Ki Ilero Que o sangue caia no cho para que haja paz e tranqilidade Ase Oss - Com Traduo a Cada Linha soos. Oxosse !

51

Awo de j Ptp. orix da luta, Omo y gn Onr. irmo de gn Onr. soos Gb M O. Oxosse, me proteja ! rs A Dn M Y. Orix que tendo bloqueado o caminho, no o desimpede. Ode T Nje Or Eran. Caador que come a cabea dos animais. Elw ss. Orix que come ewa osooso. rs T Ngbl Im, Orix que vive tanto em casa de barro Gbe Il Ew. como em casa de folhas. A Bi w Ll. Que possui a pele fresca. soos K Nwo Igb, Oxosse no entra na mata K Igbo M A Tt. sem que ela se agite. Of Ni Mgf bon, Of a arma poderosa que o pai usa em lugar de espingarda. O Ta Of S In, Ele atirou a sua flecha contra o fogo, In K Pir. o fogo se apagou de imediato. O T Of S Orn, Atirou sua flecha contra o sol, Orn R Ws. O sol se pos. Ogbgb T Ngba Omo R. salvador, que salva seus filhos !

52

On Mrw Pk. senhor do mrw pk ! Ode Bb . Meu pai caador O D Oj Ogun, chegou na guerra, O Fi Of Kan Soso Pa Igba nyn. matou duzentas pessoas com uma nica flecha. O D N Igb, Chegou dentro da mata, O Fi Of Kan Soso Pa Igba Eranko. usou uma nica flecha para matar duzentos animais selvagens. A Wo Eran Pa S Ojbo gn Lkay, Arrasta um animal vivo at que ele morra e o entrega no ojubo de Ogum. M Wo M Pa O. No me arraste at a morte. M S Fi Of Owo Re D Mi Lr. No atire sofrimentos em minha vida, com seu Of. Od , Od , Od , Od! Od! Od! soos Ni Nb Od In Igbo J, Dentro da mata, Oxosse que luta ao lado do caador Wp K De Igb Re. para que ele possa caar direito. soos Olor T Nb Oba Sgun, Oxosse, o poderoso, que vence a guerra para o rei. O B Aj J, Lutou com a feiticeira O Sgun. e venceu. soos O ! Oxosse, M B Mi J O. no brigue comigo.

53

Ogn Ni O B Mi Se O. Vence as guerras para mim B O B Nb Lti Oko. Quando voltar da mata, K O K Il Fn Mi W. Colhe quiabos para mim. K O Re rr d R. e, ao colh-los, tire seus talos. M Gbgb Mi O, No se esquea de mim. Ode , Bb Omo K Ngbgb Omo. Od, um pai no se esquece do filho. Erinl Erinl Aganna gb En j' nmo gnjb gngbolu a b r de Kobaye. y gori l Oloy nl Arodd s gbn esin Gbogbo igi gbrijo, Won fi rok se baba nin oko Gbogbo il gbrijo, Won fi Okt se baba nin oko Gbogbo od kkk ti nbe nin igb Ajagusi won gbrijo, Won fi Erinl joba nin omi. Baba mi lo I'kun, kun dk O'nlo l's, s m tt y-ol nlo l'kun, kun m lgbelgbe omi oll Osanyin - Com Traduo a Cada Linha Agbnigi, rmode Abidi Sonso Aquele que vive na arvore e que tem um rabo pontudo como um pinto Esinsin Abedo Kinnikinni Aquele que tem o fgado transparente como o da mosca Kgo Egbr Irin Aquele que forte quanto uma barra de ferro

54

Akp Ngb Rn K Sunwn Aquele que invocado quando as coisas no esto bem Toto Tin, Gb Aso knrn Ta Gg O esbelto que, quando recebe a roupa da doena, se move como se fosse cair Els Kan J Els Mj Lo O que tem s uma perna e mais poderoso do que tem duas Aro Abi-oho Lili Fraco que possui um pnis fraco Ew Gbogbo Kki Ogn Todas as folhas tem viscosidade que se tornam remdio gbnigi, ss Kosn Agbnigi, o Deus que usa palha Agogo Nla Se Erpe Agbra O grande sino de ferro que soa poderosamente O Gb Wn L Tn, Wn Dp Tnitni A quem as pessoas agradecem sem reservas depois que ele humilha as doenas rn J Si Kt Di Ogn My rni que pula no poo com amuletos no peito Els Kan Ti L Els Mji Sre. O homem de uma perna que incita o de duas para correr. Obaluay - Com Traduo a Cada Linha Ors Jngbn Orix forte Abt, Ar B Ew Aj Abat que floresce exuberante como as folhas da rvore aj Oris T Nm Omo M y Orix que pune a me juntamente com o filho B Obaluay B M Won Tn Depois que Obalua acabar de castig-los O Tn L Sr Lo Bb Ainda poder castigar o pai Ors B j Orix semelhante a uma feiticeira

55

Obaluay mo Il Os, Mo Il j Obalua conhece tanto a casa do feiticeiro como a da bruxa O Gb Os L'j, Desafiou o feiticeiro Os Kn Fnrnfnrn E este correu desesperado O Pa j Ku kan Soso Matou todas as bruxas permitindo que apenas uma vivesse Ors Jngbn Orix forte Obaluay A M Ni Ton Ton Obalua, que faz as pessoas perderem a voz Obaluay SS Od Re Hn M Obalua, abra seu odu para mim K Ndi Olw Para que eu seja uma pessoa prspera K Ndi Olomo Para que eu seja uma pessoa frtil. Osumare - Com Traduo a Cada Linha Osumare A Gbe Orun Li Apa Ira Osumare permanece no Cu que ele atravessa com o brao Ile Libi Jin Ojo Ele faz a chuva cair na terra. O Pon Iyun Pon Nana Ele busca os corais, ele busca as contas nana O Fi Oro Kan Idawo Luku Wo Com uma palavra ele examina Luku O Se Li Oju Oba Ne Ele faz isso perante seu rei Oluwo Li Awa Rese Mesi Eko Ajaya Chefe a quem adoramos Baba Nwa Li Ode Ki Awa Gba Ki O pai vem ao ptio para que cresamos e tenhamos vida

56

A Pupo Bi Orun Ele vasto como o cu Olobi Awa Je Kan Yo Senhor do Obi, basta a gente comer um deles para ficar satisfeito O De Igbo Kn Bi Ojo Ele chega floresta e faz barulho como se fosse a chuva Ok Ijoku Igbo Elu Ko Li gn Esposo de Ijo, a mata de anil no tem espinhos Ok Ijoku Dudu Oju E A Fi Wo Ran Esposo de Ijoku, que observa as coisas com seus olhos negro. Nn - Com Traduo a Cada Linha Okiti Kata, Ekn A Pa Eran M Ni Yan Okiti Katala leopardo que mata um animal e o como sem asslo. Olu Gbongbo Ko Sun Ebi Eje Dono de uma bengala, no dorme e tem sede de sangue. Gosungosun On Wo Ewu Eje MSalpicado com Osun, seu traje parece coberto de sangue KO P Eni Ko Je Oka Odun Ele s poder comer massa no dia da festa, se tiver matado algem. A Ni Esin O Ni Kange Ele tem o cavalo, ele tem o quizo. Odo Bara Otolu Rio Omi a Dake Je Pa Eni gua adormecida que mata algum sem preveni-lo Omo Opara Ogan Ndanu Filho de Opara Sese Iba O Orix , respeito Iba Iye Ni Mo Mo Je Ni Ko Je Ti Arun Louvo a vida e no a cabea

57

Emi Wa Foribale Fun Sese Venho prosternar-me diante do Orix. Oluidu Pe O papa Presto homenagem aos ancestrais. Ele Adie Ko Tuka Aquele que tem frango, no depena vivo Yeye Mi Ni Bariba Li Akoko Minha me estava primeiramente em Bariba Emi Ako Ni Ala Mo Le Gbe Agada Eu o primeiro a poder usar a espada. Emi A Wa Kiy Onile Ki Ile Venho saudar o dono da terra para que ele me proteja. Oy - Com Traduo a Cada Linha Oy A To Iwo Efn Gb. Ela grande o bastante para carrega o chifre do bfalo. Oy Olk ra. Oy, que possui um marido poderoso. Obnrin Ogun, Mulher guerreira. Obnrin Ode. Mulher caadora. Oya rr Arj B Oko K. Oy, a charmosa, que dispe de coragem para morrer com seu marido. Iru niyn Wo Ni Oy Y N Se, Se? Que tipo de pessoa Oy? Ibi Oya W, L Gbin. O local onde Oy est, pega fogo Obnrin W Bi Eni F Igb. Mulher que se quebra ao meio como se fosse uma cabaa Oy t awon t r, Oy foi vista por seus inimigos T Won Tor R Da Igb N S Igb. E eles, assustados, fugiram atirando as bagagens no mato

58

Hp H, Oya ! Eeepa He! Oh, Oy! Er Re Nikan Ni Mo Nb O. s a nica pessoa que temo Aff Ik. Vendaval da Morte Obnrin Ogun, Ti N Ibon R N Ki Kn A mulher guerreira que carrega sua arma de fogo Oy , Oy Tt Hun! Oh, Oy, Oy respeito e submisso! Oy, A P'Agb, P'wo M Ni Kk, Ela arruma suas coisas sem demora Kk, Wr Wr L' Oy Nse Ti Rapidamente Oy faz suas coisas A Rn Dengbere Bi Fln. Ela vagueia com elegncia, como se fosse uma nmade fulani O Titi T Nfi Gbogbo Ar Rn B Esin Quando anda, sua vitalidade como a do cavalo que trota Hp, Oya Olmo Mesan, Ib Re ! Eeepa Oya, que tem nove filhos, eu te sado! Ob - Com Traduo a Cada Linha Ob, Ob, Ob. Ob, Ob, Ob. Ojw rs, Orix ciumento, Eket Aya Sng. terceira esposa de Xang. O Tor Ow, Ela, que por ciumes, O Kol S Gbogbo Ara. fez incises em todo corpo. Olkk Oko. Que fala muito de seu marido,

59

A Rn Lgnj Pl won Ay. que anda nas madrugadas com as ay. Ob Ansru, Aj Jewure. Ob paciente, que come cabrito logo pela manh. Ob K B'ko D Kso, Ob no foi com o marido a Koso, O Dr, B sun Roj Obe. ficou para discutir com Oxum sobre comida. Ob Fiy Fn Ap Oko R. Ob valoriza os braos do marido, On Wun un Ju Gbogbo Ar Yk Lo. diz que a parte de seu corpo que ela prefere. Ob T Mo Ohn T Dra. Ob sabe o que bom. sun pr - Com Traduo a Cada Linha sun pr Yy pr ! Obnrin B Oknrin N sun Oxum uma mulher com fora masculina. A J Sr B g. Sua voz afinada como o canto do ega. Yy Olomi Tt. Graciosa me, senhora das guas frescas. Opr j Bri Kalee. Opr, que ao danar rodopia como o vento, sem que possamos v-la. Agb Obnrin T Gbogbo Ay N'pe Sn. Senhora plena de sabedoria, que todos veneramos juntos. B Snpnn J Ptk. Que como ptk com Xapan. O B Algbra Ranyanga Dde. Que enfrenta pessoas poderosas e com sabedoria as acalma. sun Iponda Oliri Pa Koko Eni Pon Poderosa, no empurre o povo de Iponda.

60

O Ri Onise Oba Ayi Kase Ela recebe o mensageiro do rei sem respeit-lo O Je Dandan Oloran Ela aceita as palavras do queixoso O Fi Aja W Inu Eke W Com sua sineta ela fura o ventre mentiroso. Omo Olu Igbo Soki Red Omo Ni No se pode carregar debaixo do brao o filho da mata de Iponda. sun Ijumu - Com Traduo a Cada Linha Osun Ijumu Olod Ide Osun Ijumu, dona de um pilo de cobre. OIya Ijumu Alaiye Ma Gun Od Poro Osun Ijumum no monta com vivacidade no pilo Efon Tere M Gun iy POsun pode surgir subitamente no mundo. Eyn Fe Ki Efon Ki O Na Mi Vocs querem que Osun me castigues. Eyn Fe O Fi Owo Ye Ko Mi M Ara Deixem a criana rodear meu corpo com sua mos Owo Omo Ye Ki Dun Eni A mo da criana suave Efon A Ke Ki Dun Enia Osun suave. Efon Li O Ni Igbo Obi Osun a dona da floresta de Obi. Iwo Li O Ni Igbo Atare A floresta de pimenta pertence a voc Baba Nwa Li Ode Ki Awa Gba Ki O pai vem ao ptio para que cresamos e tenhamos vida

Sango - Com Traduo a Cada Linha

61

Sngiri-lgiri, Que racha e lasca paredes Olgiri-kkk-k Igba Edun B Ele deixou a parede bem rachada e ps ali duzentas pedras de raio O Jaj M Ni K T Pa Ni Je Ele olha assustadoramente para as pessoas antes de castiglas K Kr, K Kr Ele fala com todo o corpo S' Olr D Jnjnn Ele faz com que a pessoa poderosa fique com medo Elyinj In Seus olhos so vermelhos como brasas Ab Won J M Jbi Aquele que briga com as pessoas sem ser condenado porque nunca briga injustamente Iwo N Mo S Di O em ti que busco meu refgio. Sango Ona Mogba Bi E Tu B W Ile Se um antlope entrar na casa Jejene Ni M Ewure A cabra sentir medo. Bi Sango B W Ile Se Sango entra na casa Jejene Ni M Osa Gbogbo Todos os Orisa sentiro medo. OYE Oye uma posio sacerdotal nos candombls de nao, pessoas so escolhidas para exercer determinadas funes para o bom andamento da casa religiosa. Aqueles que possuem oye so chamados oloye masculino e ajoye feminino. Essas pessoas sero adosu ou no , recebem o cargo na confirmao ou em sua iniciao de acordo com sua

62

capacidade. Essas pessoas no adosu so os verdadeiros ogan e ekedi que nascem com os sete anos como reza a tradio, h casas que raspam para esses cargos, porm, esses iniciados no possuem status dos antigos e devem contar seu tempo de iniciao tal qual um yw, portanto no de bom senso raspar e sim confirmar, destarte, afirmar que no existe ogans e ekedis para divindades como caboclos, baianos, exus, etc. Todos oye so para os rs. Os ttulos keto correspondem, sobretudo estrutura da casa com seus fundamentos, por exemplo: o t - culmiera, ise (s opa) - il Omolu e famlia, ibo, etc. A palavra oloye significa Ol = aquele que possui, oye um titulo e ajoye tambm, as ekedjis so chamadas assim nas casas grandes ou ykoroba. A palavra oloye segundo me Stella do Afonja pode ser traduzido como conselheiro, que est registrado em seu ultimo ensaio Meu Tempo Agora. Observe agora alguns ip e oye das casas antigas e de algumas casas novas srias atuais que respeitam a tradio afro-brasileira: ylrs ou yls: Possui as mesmas funes sendo que a segunda responde na ausncia da primeira, quando h as duas na casa, geralmente a yls torna - se a segunda. Com o falecimento da ylrs ela pretendente a assumir seu lugar, e se for o caso receberia a mesma cuia da falecida. Esse oye s recebe-se no odun meje, ou seja, nos sete anos, uma posio de adosu e no de algum confirmado/a ou uma ekedji. Ajibona: Me criadeira, escolhida pela ylrs para criar yw. Posteriormente esse filho fica responsvel em zelar pelo rs de sua me criadeira quando este se manifesta. No culto lesse Orumila chama-se ojubona e um cago masculino cuja funo ensinar o futuro Omo -Ifa. y Egbe: Me da comunidade tem as mesmas responsabilidades da y kker Il, ou seja, da me pequena da casa. Geralmente so escolhidas entre as egbomi mais antigas da casa e so at mais antigas do que a prpria ylrs devido antiguidade da casa. Lembrando que rs no tem idade inexistente, quem tem idade so as pessoas.

63

Iyabass: Aquela que cozinha para os Orixs e para a comunidade; ymor: Aquela que dana com a cuia no ritual do Ipade. Casas sem ibs, sem arvores, no devem possuir esse oye, sobretudo as que no rodam Ipade. No existe ymor de Ogn, Oss, Oy, etc. As Iyamoro cuidam dos Esa (falecidos iniciados na casa com postos) e ymi Osoronga. y: Me. Um: Que pega. Oro: Obrigao. Oye s recebido nos sete anos. ydagan : Auxiliar direta da ymor. No existe Dagan para o orisa desnecessrio explicar. oye dado aos sete anos tambm. Ajiumida : Posto do culto de Oy. A= aquela Ji = que acorda um = pega = ida = a Cargos Ipos e oyes da nao ketu e subdivises nags:

Ogan ( Og em ioruba), protetores civis do terreiro antigamente, hoje passa a exercer funes religiosas tambm. Entre os Ogans destacamos certas funes importantes e de mando dentro do terreiro, juntos com os sacerdotes (as) eles administram os terreiros. Alagbe : Chefe da comunidade (morada), o onilu o escolhido para tocar o atabaque denominado run, possui seu otun Alagbe e seu Osi alagbe que tocam os outros atabaques e cantam os candombls. Pejigan : Zeladores do peji e responsveis pelo il rs. Posto da etnia ketu e no jeje como se equivocam alguns desinformados. Asogun : Sacrifica os animais de quatro ps (eranko) a priori, e os outros tambm quando no h na casa seu otun e seu osi responsveis para isso. Posto proveniente do culto de Ogn na frica e sua comunidade, portanto no de bom senso haver Asoguns de outros rs e sim somente filho de Ogn fato a condio de supremacia que esse orisa possui sobre os obs sendo ele mesmo olob, ou seja, o dono da faca e louvado antes de qualquer sacrifcio para quem procede corretamente.

64

Olob : Que vem a ser um epteto de Esu comum chamar Adbo a esse oye, possui as mesmas determinaes se for feito os atos referentes a Esu dessa condio sacerdotal. Sarapegbe : Era quem transmitia as decises da comunidade, comunicando entre os terreiros, as festas e obrigaes que seriam realizadas. Fazia os convites. Sara= o que corre, p= e comunica, egbe = as coisas da comunidade, geralmente esse posto era dado aos filhos de Ogn. Hoje esta esquecida, sobretudo nas grandes cidades. Apeja: Esquecido no Brasil por no haver sacrifcios de ces selvagens como na frica. Elemaso (Elemax): Oye referente casa de Osal, um titulo do prprio Osal como conta seu mito, h oye no culto para situaes que envolvem seu culto como o de baba mi oro, faz-se necessrio que o titulares sejam de Osal. Suas atuaes no se limitam apenas a cerimnia do pilo como muita gente pensa. Akirijeb : Pessoas que freqentam varias casas e no se fixam em nenhuma antigamente eram chamadas de akirijeb, tambm um oye da maior importncia relacionado a entregas de ebs em locais determinados. Eperin : Posto dado aos filhos do orisa Oss, (determinado Oss) e refere-se ao seu culto especifico nas casas antigas de candombl. Oj Oba : Posto dado s pessoas de Sng, seu representante maior foi nosso saudoso Pierre Fatumbi Verger que tinha esse Oye no s do Opo Afonj. necessrio que a casa pertena a Sng at mesmo para formar os outros Oye referentes situao da casa, como mogba, maye, etc. Oju Il : O grande anfitrio da religio, sobretudo nas festas onde ficam encarregados de receber os visitantes e acomoda-los, quando se faz necessrio ele ajuda em tudo dentro da casa na ausncia dos outros Oye. O oye de Iya Efun : dado s pessoas de Osala e no muito longe para as de Iemanj. O posto de Dagan: dadas s pessoas filhas de Oy independente de ser mulher ou homen, como explicou para mim, o Ogan Agba Gilberto. H um outro posto relacionado ao ritual de Ipade chamado de Agaba Injena e para finalizar vamos esclarecer o posto de Ekeji (l-se Ekedi).

65

Ekeji nada mais que um numeral e significa, portanto segundo/a, ela auxilia a todos e na ausncia das outras ajoiyes ela assume, algumas se destacam e so chamadas carinhosamente de mes, no s pelo filho do orisa que a suspendeu como por toda a comunidade. As ekedi so confirmadas para casa de ax ou para o orisa que a suspendeu e se for o caso dela ser ekedi do orisa do sacerdote, ele no poder por a mo e sim seu zelador, no pode o orisa confirmar ou raspar ningum, o orisa no vem para o aye para isso desnecessrio explicar um assunto to falado j . As Ekedi podem ser: Iyalaso: Cuida das roupas, Iyale, me da casa, auxiliar direta da Iyalorisa e Iya Kekere, Dej (Dere em jeje), as mais antigas, Ekedi o Ipo (cargo), depois vem o Oye especfico as condies de cada uma.

CONTRA MAU OLHADO: (pegar um galho de vassourinha ou arruda, ir cruzando e dizendo): Salve a paz, salve o reino do cu. Santa Incia, a mais preta e velha santa, que cortava o mal com as folhas. Assim, eu, em nome de Santa Incia, tiro o mau-olhado de cima de voc (dizer o nome da pessoa). Rezar um Pai Nosso, uma Ave Maria, uma Santa Maria. ORAO DAS SETE CATSTROFES (PARA AMALDIOAR ALGUM): Cubra, morra, morra. Sangre, corta-te, esvai-te infeliz, desgraa, amaldioado tu s (dizer o nome). Eu te coloco o garfo no peito. Exu teu dono infeliz. Amaldioado agora e sempre. (Rezar as costas da pessoa por 3 vezes). ORAES E REZAS PARA SANTOS: - ORAO AO GLORIOSO SO JORGE CONTRA TODOS OS PERIGOS E CILADAS DE INIMIGOS Sinal da Cruz. Jesus, adiante paz e guia; encomendo-me a Deus e Virgem Maria, minha me; aos doze apstolos, meus irmos. Andarei neste dia e nesta noite, o meu corpo, cercado pelas armas de So Jorge. O meu corpo no ser preso nem ferido, nem o meu sangue derramado. Andarei to livre como andou Jesus Cristo durante nove meses no ventre da Virgem Maria.

66

Meus inimigos tero olhos e no ho de me ver, tero boca e no falaro, tero ps e no me alcanaro, tero mos e no me ofendero. Assim Seja. CANTIGAS DIVERSAS: - CANTIGA DE EXU - SHIR: ESHU LAROI KOKOROBIJA KOBALA LAROI EMARABO AMOJUB LEBA COCH EMARABO AMOJUB AMADC IL EMARABO AMOJUB ELEGBARA ESHU LON BARA UM BEB TIRIRI LON ESHU TIRIRI BARA UM BEB TIRIRI LON ESHU TIRIRI AGONGORONG LAROI - CANTIGAS PARA PAD DE EXU: ESHU MARAB MOJUB BACOX E MARAB MOJUB E MABE COE COE MARAB MOGIBRA LEBRA ESHU LONAN BAR ESHU BAR ESHU BER TIRIRI LONAN TIRIRI O BEB TIRIRI LONAN TIRIRI

AZIQUIR NI VODUM VODUM CADI CABI AZIQUIR NI VODUM VODUM CABI CABI - CANTIGAS DE OXAL: AJAL MR MR MI AL FRICAN AG FIRIMI (Traduo: JL fez o meu or minha cabea Me germinou e fez crescer, al que segura e mantm a minha cabea) BRIC QUI AJAL BAB QU QUIAMR QUI AJAL BRIC (Assim no or cabea que no sade cumprimente JL .

67

O pai que est no topo, e ns o conhecemos e saudamos JL, no h or que no o faa.) INHIM A CM DNGU R INHIM A CM INHIM A CM DNGU R INHIM A CM. (Ns somos vossos filhos, orientados com delicadeza e bondade, de vs somos filhos) B BAB B UNJAU, B BB B UNJAU RIX XAL BRI B, BAB B UNJAU. (Milho branco cozido, pai, estamos comendo milho branco cozido, Orix que nos cobre com seu manto branco, milho branco cozido, Pai, ns estamos comendo milho branco cozido.) AJAGUNAM BIT OL AJAGUNAM BIT OL OL OL LOL BAB B OSHAGUIAN ALOD QUE MI BAB SHIR QUE MI BAB SHIR QUE MI BAB SHIR - CANTIGAS DE YEMANJ: MARAB LAI YEMANJ MARAB LAI YEMANJ YH OD REC OSSY YEMANJ YH COT DERECE J OR JOCFY YHA JAU R NI JAU R YH JAU ERE JOCFY YH JAU RE ALOD ALOD LOD UBAUB ALOD ALOD ALOD UBAUB - CANTIGAS DE OXUM: ARID BE OMIR ARA AU MIR

68

OMIM DESCEN DOLORUM MIR ARA AU MIR OSHUN ADOLAIA E MONA DOIM OSHUN ODALAIA IAB E MUI D OIM E A DOSHUN MAG I L OR - CANTIGAS DE OXSSI: FARA R R FIB OD FIB FARA REU AFOX OMOROD ARAU OD ARER OK EU ANIX R LOK COMO AFADERAM AGOG MIR OD F MIR COR UM MAL E AGOG AR AR AR AG AGOG MAL AR ER OD ER L OCIBOD SI BOD AR L OCI BOD SI BOD

E LEGIBAM LEGIBAM BAM BAM OD LEGIBAM ODCI MOBONA LEGIBAM BAM BAM OD LEGIBAM E DA BI AU E DO BI AU BAB OD OD OD OD OD OMOROD OMOROD ARER OMOROD MA OMOROD ONI

- SASSANHAS DE OSSAIN: ABEB EMB ABEB MEMB

69

ABEB ABEB EMB A BEB MEMB ABEB ATACOLE OJ EU AINAM NA COLE OJU A BOCUM OJ UM A BURURU ODA UM A BURURU OSSAIN A LOR A INAM XAU UREPEP VODUM OSSAIM ALAR XAU UREPEP VODUM OSSAIN ALAR - CANTIGAS DE OGUN: EU XIR OGN ER J J EU XIR OGN ERRO J J ERU J J OGN AJ MARI ACOR AJ MARI AU L P L PANAM AGN AJ MARI E ATUN NH NH - CANTIGAS DE OMOLU: NIL U AU LESS ORISH OF IL ONIL EU AU LESS ORISH OF IL COLOD COLOD SIM SIM SIM SIM COLOD COLOD SIM SIM SIM SIM COLOD OMONILL QUI NI XU AR SAREU A CAAJ

70

- CANTIGAS DE OSHUMAR BESSEN: OSHUMAR A LEL MAL OSHUMAR LEL MEL ARAC LEL MAL OSHUMAR OSHUMAR COBEGIR COMBEGIR LECIL BEREC UN GUERAN GUERAN LECIL BEREC GUERAN GUERAN - CANTIGAS PARA LOGUN-OD: LOGUN OD YAMAF LE COTUN AYA LOGUN AB KOIA KOIA LOGUN AB KOIA KOIA ISE ISE FIRIMIA LOGUN AB KOIA KOIA FALA LOGUN FALA LOGUN LOGUN FALA ---------------FER FER NA PAJUANA XAUNANA FRE FRE NA PAJUANA OD GUER AI LOGUN OD GUER FARA LOGUN-OD - CANTIGAS DE YANS: OI D ARI NIJ CAR LCI JOCOL OI OI OI OI T T T T T T OI T AUAB T ALOI

71

ELOI BELOI ELOI NICLOI - CANTIGAS PARA OB: AJAMBA ELEC AJ UNC OB ELEC AJ UM CI ALU OU OB SAMBA OU OB AJAMBA ELEC AJ UNC OLUOJ OLUOJ OLUOJ OLUOJ PAROJ PARAM PAROJ PARAM

- CANTIGAS PARA EWA: EU EU MAAJ EU EU EU EU MAAJ EU EU OI LOJ IR LESSER EU EU MAAJ - CANTIGAS PARA NAN OU ANAMBURUCU: MI CORAAJ QUEU AL MONIL CORAJ NANAM INSUR OMONIL CORAJ CORAJ CORAJ AFUM L L CORAJ YA LAAUR A IE TOLOX A MUNHAM MUNHAM JAQUESS NAN AJADER - CANTIGAS PARA XANG: FINIMAM FINIMAM AIR LAIR FINIMAN BAIZ AIR LAIR FINIMAM BAIZ

72

QUIR QUE IQU XOROD OLUA SOBA IMAN ISSAL ORISH QUINISSEBIU AIR LAIR IR 05 - RESUMO DAS PRINCIPAIS COMIDAS DOS ORIXS: ABAR:

Um quilo de feijo fradinho Quatro cebolas grandes 250 gramas de camaro seco defumado Sal a gosto Um pedao de gengibre ralado Uma xcara de ch de azeite de dend Camares frescos (opcional) Folhas de bananeira Quebre o feijo e deixe de molho, retirando a casca. Passe no moinho e reserve o caldo que escorrer para dar liga massa. Acrescente a cebola ralada, o camaro modo e o sal e bata a massa at ficar bem encorpada. Ento coloque o camaro fresco descascado, se desejar, o azeite, e continue batendo. Enrole a massa em quadradinhos de folha de bananeira (passe a folha no fogo para amolecer) e dobre bem para no vazar. Cozinhe em banho-maria, mas cubra antes com um pano mido. O abar deve ser oferecido a Ob com pedidos de sorte o amor e vitria na vida pessoal. talvez a comida mais saborosa do candombl, vale a pena experimentar. - ACA: Um quilo de milho branco gua Folha de bananeira Deixe o milho de molho e d-lhe uma quebrada. Mantenha o milho por mais quatro dias, sempre trocando a gua. Retire a gua, deixe secar e passe o moinho. Peneire para se obter a farinha de milho branco, ou farinha de eb. Pode-se usar essa farinha em flocos, mas necessrio deixar de molho antes. Dissolva a farinha na gua e leve ao fogo at se obter um angu consistente (ec). Enrole em folhas de bananeiras (passadas no fogo para amolecer) e deixe esfriar e enrijecer naturalmente. O aca comida de todos os orixs, fundamental em qualquer ritual do Candombl, principalmente nos sacrifcios. timo acompanhamento para comida de azeite, como peixes assados. Nota: h quem prefira usar farinha granulada de milho e gua, j venda nos mercados. - ACA DE LEITE:

73

Farinha de eb (seguir receita anterior) Leite de cco Acar a gosto Ch de erva doce Folha de bananeira s seguir a receita anterior, mas no convm utilizar a farinha de flocos. O ch de erva doce deve ser forte, para dar um sabor especial. Para retirar o leite do cco, rale e esprema (para tirar o leite grosso). Depois acrescente a gua quente e esprema novamente (para extrair o leite fino). O aca de leite pode ser oferecido a Oxal e a todos os orixs. No pode faltar na festa do pilo, nem no Olubaj. uma oferenda que atrai paz e prosperidade. - ACARAJ: Um quilo de feijo fradinho Quatro cebolas grandes raladas Uma cebola pequena (para colocar no tacho de fritura) Sal a gosto 250 g de camaro seco socado Azeite de dend. Quebre o feijo, deixe de molho, com uma peneira, retire as cascas e passe no moinho, reserve o caldo que escorre para dar liga. Acrescente sal e cebola ralada e bata com a colher de pau. Adicione tambm o camaro e v batendo at encorpar. Frite os bolinhos, s colheres, em azeite bem quente. Coloque uma cebola inteira no tacho de azeite, e entre um bolinho e outro, passe a colher pela gua. O acaraj deve ser oferecido a Ians com pedido de vitria e sucesso na vida pessoal. Os primeiros bolinhos devem ser jogados a rua para Exu. - AXOX: Milho vermelho Fatias de cco Escolha e cozinhe bem o milho vermelho (de galinha), escorra e coloque em um alguidar. Enfeite com as fatias de coco. Oferea a Oxssi com os pedidos de prosperidade e fartura. - BATET: Feijo fradinho Uma pitada de sal Escolha e lave o feijo. Torre em uma caarola, acrescentando uma pitada de sal para batizar. Oferea a Oxssi, jogando no telhado e no quintal de casa, com pedidos de fartura, prosperidade e dinheiro. Pode ser jogado na copa de uma rvore. - BEQUIRI:

74

Um quilo de feijo fradinho quebrado e modo Azeite de dend gua Doze quiabos Trs cebolas Pimentas variadas Gengibre ralado Sal a gosto Doze acas Folha de taioba Doze pedras (pequenas) de rio Faa uma sopa com todos os ingredientes e por ltimo, acrescente as pedras, deixando ferver bem. Forre uma gamela com as folhas de taioba e os acas desmanchados e coloque a sopa por cima. Coloque os doze quiabos ao redor. Oferea a Xang e sirva-se, guardando uma das pedras para usar como amuleto e atrair prosperidade. Xang aprecia sua comida bem quente. - CARURU: Cem quiabos Quatro cebolas grandes raladas Gengibre ralado Sal a gosto 250 g de castanha de caju 250 g de amendoim 300 g de camaro seco Azeite de dend Sete quiabos inteiros Corte os quiabos em cruz e refogue em azeite de dend com cebola e gengibre (coloque tambm quiabos inteiros). Acrescente um pouco de gua e deixe cozinhar. Ento, acrescente o camaro ( um pouco em p e alguns inteiros) e junte tambm amendoim e a castanha triturados ou batidos no liqidificador. Mexa sempre com a colher de pau. D uma correo de sal e deixe apurar. O caruru deve ser servido nas grandes festas de Ibeji, como forma de pagar promessas e agradecer as graas alcanadas. Os pais de gmeos devem oferec-lo todos os anos. Quem for premiado com um quiabo inteiro no prato deve ajudar no Caruru do ano seguinte. - COMIDA DE EGUN: Meio quilo de farinha de mandioca Um litro de gua Dissolva a farinha na gua e leve ao fogo, mexendo sempre, at adquirir a consistncia de um mingau. Coloque em uma tigela branca e deixe esfriar, oferea a Bab egun com pedido de vida, sade e prosperidade. - COMIDA DE EW:

75

Pedaos de coco cozido (cortados em cubos) Feijo fradinho refogado Feijo preto refogado Batata doce cozida e picada Milho de galinha cozido Banana da terra fita em cubos Camaro seco Os ingredientes devem ser preparados separadamente em pequenas pores, depois misturados em um alguidar. Oferea a Ew com os pedidos de felicidade e progresso. - COMIDA DE IY MI: Um quilo de inhame Mel Azeite de dend Descasque e cozinhe o inhame, pise-o o pilo at obter uma massa que deve ser dividida em duas pores. A primeira temperada com mel, a outra, com azeite. Faa duas bolas e coloque em um prato branco, cada uma de um lado. Oferea s Iy mi, aos ps de uma rvore bem frondosa, diretamente na terra. A comida aplaca a ira das grandes mes e afasta doenas do aparelho reprodutor feminino, trazendo fertilidade. - COMIDA DE LOGUNED Meio quilo de milho de galinha cozido Meio quilo de feijo fradinho cozido Azeite de dend Um bagre P de camaro seco Sal a gosto Trs cebolas grandes raladas Folhas de bananeira Refogue o feijo no azeite com o p de camaro e a cebola. Coloque o milho cozido de um lado do alguidar e o feijo de outro. O peixe deve ser temperado com dend, cebola e p de camaro e assado em forma forrada com folha de bananeira. Coloca-se o peixe sobre a comida, entre o feijo e o milho. Oferea a Loguned com os pedidos de sorte no amor e poder de seduo. - COMIDA DE OGUN: Um inhame do norte Meio quilo de feijo fradinho Meio quilo de milho de galinha Nove jils Nove folhas de fortuna Azeite-de-dend

76

Asse o inhame num fogareiro de carvo. Torre o feijo e o milho separadamente. Frite os jils no azeite de dend. Coloque num alguidar o feijo de um lado e o milho do outro, no centro coloque o inhame (de p). Coloque os jils a as folhas da fortuna em torno. Oferea a Ogum com uma nota de dinheiro de baixo valor e pea a abertura de caminho para negcios, dinheiro e prosperidade. Despache em uma estrada de cho, em uma subida. - COMIDA DE OSSAIM: Um quilo de milho de galinha bem cozido Sete lascas de fumo de corda Duas cebolas grandes raladas Camaro seco socado Mel Azeite de dend Refogue o milho no azeite com camaro e cebola. Coloque num alguidar com as lascas de fumo ao redor e regue com bastante mel. Oferea a Ossain na mata, antes de colher as folhas para seus ebs. Colha as folhas na madrugada, de preferncia. - DOBURU: 250 g de milho alho Areia da praia peneirada (ou branca) Um cco Esquente bem a areia e jogue o milho (no estoure tudo de uma vez). Separe as pipocas mais vistosas e peneire de novo. Repita o procedimento, escolhendo mais pipocas. Descasque o cco, retire inclusive a pelcula mais fina e corte em fatias. Coloque as pipocas em uma urupema (peneira de palha tranada) e enfeite com as fatias de cco. Oferea a Obaluai com pedidos de sade e cura. Pode-se passar tambm as pipocas no corpo do doente e despachar num rio. - DOD (BANANA DA TERRA FRITA): Sete bananas da terra gradas Azeite de dend para fritar Corte as bananas em tiras no sentido do comprimento e frite-as no dend bem quente. Oferea a Oxumar com pedidos de longevidade e riqueza. - EB: Cascas de inhame gua Quando fizer comidas com inhame, lave-os antes muito bem. Deixe as cascas secarem ao Sol e, quando estiverem bem desidratadas, pise-as no pilo e peneire at resultar em uma farinha. Dissolva uma xcara de ch de farinha em duas xcaras de gua e leve ao fogo. Deixe

77

cozinhar em ponto de pilo, que deve ser usado para forrar a gamela do amal de Xang. - EB: Milho ou canjica branca gua Cozinhe bem o milho e escorra a gua. Coloque em uma tigela branca e deixe esfriar bem. Oferea a Oxal com os pedidos de paz, harmonia, sade, felicidade e prosperidade. Nota: h quem coloque, ainda, mel e cubra a vasilha com algodo, dado que Oxal no gosta de sua comida descoberta, nem quente. Nunca demais lembrar que Oxal no gosta de azeite de dend. Somente se usa azeite de oliva em algumas de suas comidas. - EB IY (YEMANJ): Meio quilo de milho branco ou escorridos Camares secos ou defumados Duas cebolas grandes raladas Azeite de oliva Camares frescos para enfeitar canjica branca, bem cozidos e

Coloque o milho cozido em uma vasilha branca. Faa um refogado de cebola e camares defumados no azeite de oliva, tambm chamado de azeite doce e jogue por cima da canjica branca sem misturar. Enfeite com camares frescos. Oferea a Yemanj com pedidos de unio e harmonia familiar. (Yemanj come tambm manjar com leite de cco, peixes de gua salgada e frutas como o mamo. Sua comida sempre branca e sem dend). - EKURU: Basta seguir a receita do Abar, mas sem adicionar massa azeite de dend. Pode ser oferecida Ians, aos orixs funfun (orixs que tm ligao com Oxal: Oxaguian, Oxaluf, Efum etc) e a Bab-egun. - ERAN PETER: Bofe (pulmo) Fgado Tripas (intestino) Rim Passarinha (bao) Bucho (estmago) Camaro defumado Cebola ralada Sal a gosto Azeite de dend Folha de mamona

78

Afervente todos os midos do boi e pique como se fosse fazer um sarapatel. Ento refogue com os outros ingredientes. Faa trouxinhas com as folhas de mamona e oferea em um alguidar aos ps de Oxssi ou leve a uma mata. - SETE ABARS: Retire os abars das folhas e desmanche-os com as mos. Coloque em um alguidar e oferea a Exu, agradecendo pelos pedidos anteriores. - FAROFA DE AZEITE: Um quilo de farinha de mandioca Uma xcara de azeite de dend Uma cebola grande ralada 150 gramas de camaro seco Sal a gosto Refogue a cebola no azeite e acrescente a farinha com o camaro socado. V mexendo com a colher de pau para absorver o azeite. D uma correo de sal. Coloque em uma tigela de barro e oferea a Ians, pedindo vitria em seus empreendimentos e sucesso em suas batalhas. - FAROFA DE OVOS: Dezesseis ovos cozidos Meio quilo de farinha de milho amarela em flocos Azeite de dend 150 g de camaro defumado Duas cebolas grandes raladas Sal a gosto Refogue no azeite os camares e as cebolas, v acrescentando farinha e mexendo. Esfarele os ovos com as mos e misture num alguidar. Oferea a Oxumar pedindo longevidade, sade e prosperidade. - FEIJO PRETO PARA OMOLU: Um quilo de feijo preto cozido 200 g de camaro defumado Azeite de dend Duas cebolas grandes raladas Sal a gosto Refogue o feijo no azeite com camaro e cebola. D uma correo de sal. Coloque tudo em um alguidar e oferea a Omolu, pedindo vida e sade. Esta comida no pode faltar no Olubaj. - INHAME PILADO: Um quilo de inhame Um fio de azeite de oliva (azeite doce)

79

Wji (ndico) Cozinhe o inhame descascado e cortado em rodelas. Pise com a mo-depilo, acrescentando um fio de azeite de oliva, at obter um pur. Separe duas pores e faa duas bolas. Coloque uma sobre a outra em um prato branco e faa pintinhas com o wji (dissolvido em algumas gotas de gua). Oferea a Oxagui com os pedidos de paz e harmonia e vitria em batalhas pessoais. - MANJAR: Farinha de eb (receita de aca) Um litro de leite de cco Acar a gosto Pitada de sal Misture todos os ingredientes e com a colher de pau, at o ponto buraco. Desenforme em um prato equilbrio psicolgico e clareza - OMI TOR: gua do cozimento da canjica ou Acas dissolvidos em gua Mel (opcional) Separe a gua do cozimento da canjica (acrescente mais gua se estiver muito espessa), ou dissolva alguns acas na gua, at obter um lquido pastoso. Acrescente um fio de mel. Pode ser oferecido a Bab Egun e aos orixs funfun na mesa do bori. - OMOLOCUM: Um quilo de feijo fradinho, escolhido (selecione bem os gros), cozido e escorrido Quatro cebolas grandes raladas Azeite de dend 300 g de camaro defumado Camares frescos grados para enfeitar 5, 8 ou 16 ovos cozidos Sal a gosto Cozinhe o feijo e escorra. Refogue com a cebola e o camaro defumado e d uma correo de sal. Afervente os camares frescos com sal e frite no dend. Enfeite com ovos cozidos e o camaro. Jogue tambm um fio de azeite de dend em cada ovo. Oferea a Oxum em uma tigela de loua. As mulheres que no conseguem engravidar devem passar antes na barriga e pedir fertilidade a Oxum. (Nota: h tambm o Ipet-de-Oxum, que mais que uma comida, um verdadeiro ritual. leve ao fogo brando, sempre mexendo de mingau. Coloque em uma forma sem branco. Oferea a Iemanj, pedindo de pensamentos.

80

Tal comida somente pode ser preparada aos ps de Oxum (seu assentamento) e constitui-se de uma pasta de inhame (um pad) temperada com gengibre e camares secos. A pasta torna-se amarela com o acrscimo do dend e, depois das rezas e de rodar sobre a cabea de Oxum (assentamento), em um lindo balaio enfeitado de objetos e folhas sagradas, torna-se o maior smbolo de riqueza dessa deusa, valendo mais que o ouro. O Ipet volta para a casa de Oxum e s ento dividido, garantindo o seu poder). PAD (FAROFA DE EXU):

Farinha de mandioca Azeite de dend Misture com as mos, em um alguidar, a farinha e o azeite. Jogue na rua chamando por Exu e fazendo seus pedidos. Jogue tambm algumas moedas. Pea que Exu livre seus caminhos dos inimigos, traga boa sorte, clientes, boas notcias e afaste a inveja e todo tipo de feitiaria de sua vida. - VATAP: Dez pes dormidos Trs cebolas grandes raladas 300 g de camaro seco 250 g. de amendoim Castanha de caju Um copo de leite de cco grosso Dois copos de leite de cco fino Gengibre ralado Duas xcaras de ch azeite de dend Sal a gosto Pique o po e deixe de molho no leite de cco fino. Moa um pouco de camaro, amendoim e a castanha. Refogue os camares e a cebola em um pouco de azeite, depois junte o po peneirado ou batido no liqidificador. No pare de mexer. Rale um pedacinho de gengibre (s pr dar um gosto). Acrescente amendoim e castanha, sempre mexendo. Coloque o leite de cco grosso e continue mexendo at soltar da panela. Acrescente mais dend e est pronto. UMA COMIDA DE OXUMAR: Batata doce cozida, pilada com mel, um pouco de azeite de dend. Despachar em um alguidar dando o formato de cobra. Quebre uns ovos no meio, deixando as cascas juntas. As Comidas do Santo Um pequeno resumo: VARIEDADES EX - Farofa - Dend e Pinga. OGUN - Feijo Preto com Cebola ( macund ).

81

OXOSSI - Milho com Coco. OSSAIN - Feijo Preto com Mel e Coco. OBALUAI - Pipocas. XANG - Quiabo ( Ajob ). OXUMAR - Batata Doce ou Amendoim Cozido com Casca e Mel. OXUN - Ovos Cozidos, Camares, Milho e Coco. IANS - Acarajs. NAN - Folha de Mostarda com Arroz. OB - Divide com Xang o Quiabo ( Amal ). EW - Frutas. IROCO - Verduras e Cebola. IEMANJ - Arroz com Mel e Manjar Branco. OXAL - Arroz Branco - Inhame Pilado e Cozido. COMIDA PARA EXU Material Necessrio: Farinha Azeite-de-Dend Mel de Abelha Milho Branco Figado, Corao e Bofe de Boi Cebola Camaro Seco Socado Um Ober Maneira de Preparar: Mi-Ami-Mi : a farofa amarela ( farinha misturada com Azeite-de-Dend ). Pad Branco : a farofa de Mel ( farinha de mandioca misturada com mel de Abelha ). Aca Branco: O aca feito de milho branco de canjica, modo e enrolado na folha da bananeira depois de cozido. Eram: Figado, corao e bofe de boi, cortados em pedaos mudos, misturados com Azeite-de-Dend, camaro seco socado e cebolas cortadas em rodelas, num ober. COMIDA PARA OGUN Material Necessrio:InhameAzeite-de-DendMel de Abelha Maneira de Fazer: Frita-se o inhame na brasa. Depois disso, descansa-se e tempera-se no Azeite-de-Dend e o mel de abelhas. ERAN - O Eran de Ogn feito com midos de boi, cortados bem pequenos e cozidos no Azeite-de-Dend. Depois, eles so passados num refogado de cebola ralada e esto prontos.

82

EFUN - Farofa de mel - mistura-se a farinha de mandioca com mel de abelhas e pronto. Pode-se colocar num Ober, nos ps de Ogun, ou nas estradas, pedindo a Ogun que adoce os seus caminhos e suas estradas. COMIDA PARA OD ou OSHSSI Material Necessrio: Milho Vermelho, Cco, 1 Ober Maneira de Fazer: Axoxn - a comida mais comum de Oshssi - cozinha-se o milho vermelho somente em gua, depois deixa-se esfriar, coloca-se num Ober e enfeita-se por cima com fatias de cco. COMIDA DE OMOLU E OBALUAYI Doburu Material Necessrio:Milho Alho ( para pipoca ) ou milho vermelho Areia da praia Maneira de Fazer: Numa panela quente com areia da praia, estourar o milho e est pronto o doburu. OUTRAS COMIDAS Material Necessrio:Feijo Preto Cebola K de Camaro Seco Azeite-de-dende Maneira de Fazer: Cozinha-se o feijo preto, s em gua, e depois refogase cebola ralada, camaro seco e Azeite-de-Dend. COMIDA PARA OSANYIN Material Necessrio:Batata-doce Cebola Azeite-de-Dend 1 Ober Maneira de Fazer: Cozinha-se a batata-doce s em gua. Depois, descanase e amassa-se feito pur. Ai, mistura-se num refogado de cebola ralada com Azeite-de-Dend, e coloca-se tudo num ober.

83

COMIDA PARA OSHUMAR Material Necessrio:Feijo Fradinho Milho Vermelho Cebola Azeite-de-Dend Maneira de Fazer: Cozinha-se o feijo fradinho em gua. Separado, cozinha-se o milho vermelho tambm em gua. Depois, juntar o feijo e o milho, num refogado de cebola ralada com Azeite-de-Dend. Nota: Oshumar e Ew comem juntos. Oshumar a cobra macho e Ew a cobra, chamados no Jej de Dan-Bessn ou Azaund. Material Necessrio: Milho Vermelho Feijo Fradinho Azeite-de-Dend Camaro Seco 1 Ober 1 Inhame ( grande) Ovos Cozidos 1 Cco 1 Litro de Mel Maneira de Fazer: Cozinha-se o milho s em gua. Separado, cozinha-se o feijo fradinho, tambm s em gua. Refoga-se o feijo com Azeite-de-Dend, cebola ralada e camaro seco socado. Coloca-se o feijo em metade de um ober e, na outra metade o milho vermelho. Frita-se um inhame e coloca-se por cima em fatias, em volta, enfeita-se um ovos cozidos em rodelas, fatias de cco e coloca-se bastante mel de abelha por cima. COMIDA PARA OXUN OMOLOKUN Material Necessrio: Feijo Fradinho Cebola Camaro Seco Socado Azeite-de-Dend 08 Ovos Cozidos Maneira de Fazer: Cozinha-se o feijo fradinho s em gua. Em seguida, tempera-se num refogado de cebola ralada com camaro seco socado de dend. Coloca-se em uma tigela e enfeita-se por cima com 8 ovos, descascados. COMIDA PARA YEMANJ EJ Material Necessrio: Peixe de Qualidade Vermelho Azeite Doce Camaro Seco Socado Cebola Ralada

84

Maneira de Fazer: Cozinha-se o peixe em refogado de azeite Doce com camaro seco socado e cebola. DIB Material Necessrio:Canjica Cozida Azeite Doce Camaro Seco Socado Cebola Ralada Maneira de Fazer: Cozinha-se a canjica, tempera-se com azeite doce, camaro seco socado e cebola ralada. COMIDA PARA YASN ACARAJ Material Necessrio:Feijo Fradinho Camaro Seco Socado Cebola Azeite-de-Dend Maneira de Fazer: Coloca-se o feijo fradinho de molho em gua, para descans-lo cru. Depois, moesse o feijo e mistura-se com a cebola ralada, camaro seco socado e deixa-se a massa descansar, coberta por um pano ou uma pedra de carvo no meio. Depois, bate-se bem a massa para dar ponto, e fritam-se bolos tirados com a colher, no Azeite-de-Dend bem quente. COMIDA PARA OB Material Necessrio:Feijo Fradinho Cebola Camaro Seco Socado Azeite-de-Dend Farinha de Mandioca 01 Ober Maneira de Fazer: Cozinha-se o feijo em gua. Depois, mistura-se num refogado de cebola raladas, camaro seco socado, Azeite-de-Dend e gua. por cima, adiciona-se farinha de mandioca, fazendo um piro e coloca-se num ober. Nota: Conta-se que Ob a dona do amor e quando se quer solucionar uma questo de amor, oferece-se uma comida desta na beira do lago, com muitas velas e flores.

85

COMIDA PARA ANAMBURUCU DAMBOR Material Necessrio: Folha de Taioba ou Mostarda Cebola Ralada Camaro Seco Socado Azeite-de-Dend Maneira de Fazer: Cozinha-se bem a folha de taioba ou mostarda,e em seguida tempera-se num refogado de cebola ralada, camaro seco socado e Azeite-de-Dend. COMIDA PARA SHANG AGEB ou AGEGB Material Necessrio:12 Quiabos1 Litro de Mel Azeite-deDend gua Carne de Peito Maneira de Fazer: Cortam-se os quiabos em pedacinhos bem pequenos, depois tempera-se com cebola ralada, camaro seco socado e azeite-de-Dend. Cozinha-se bastante e depois misturase com rabada, ou carne de peito cozidos, cortadas em pedacinhos. COMIDA PARA OXAL EB Material Necessrio: Canjica Branca 1 Litro de Mel Algodo gua Maneira de Fazer: Cozinha-se a canjica somente em gua. Depois de bem cozida, coloca-se numa vasilha branca, coloca-se bastante mel de abelhas e cobre-se com algodo. ACA Material Necessrio:Canjica Branca Folha de Bananeira Maneira de Fazer: Moesse o milho de canjica, cozinha-se at dar at dar o ponto de ficar bem durinho e enrole os bolinhos na folha da bananeira.

86

INHAME ACAR Cozinha-se o inhame e depois amassa-se feito um pur. Faz-se bolinhos na mo e coloca-se em pratos brancos. Oferece-se a Oxal. Nota: Todos os Orixs do Candombl comem aca branco. Em cima da comida do Orix, antes de oferecer-lhe, deve-se abrir um aca branco. COMIDA DE CABOCLO Material Necessrio:Alface Farinha de Mandioca Mel de Abelha Azeite de Oliva Carne Crua 01 Travessa de Barro Maneira de Fazer: Faz-se uma salada de alface, com uma farofa d'gua ou de mel, carne crua e azeite de oliva por cima, colocase tudo numa travessa de barro. OUTRA COMIDAS Abbora moranga, assada na brasa, com mel de abelha.Aipim ou mandioca, assado na brasa, com mel de abelha.Eb ( canjica ) com fumo de rolo desfiado e cco.Mingau de milho vermelho com cco e fumo de rolo.Milho vermelho com cco e fumo de rolo desfiado. Amendoim cozido em gua, com mel de abelhas.Vinho branco, moscatel e cachaa.

87

You might also like