RZGAR ENERJS Rzgr Enerjisi nasl bir yerden gelir?

Tm yenilenebilir enerji trleri (gelgit enerjisi ve jeotermal hari) ve fosil yakt enerjisi dahi sonu olarak gneten kaynaklanr. Gne yeryzne saatte 100.000.000.000.000 kW enerji gnderir. Baka deyile yeryz, 10 zeri 18 watt kadar g kazanr. Gneten gelen enerjinin %1-2'si rzgr enerjisine dnr. Bu, yeryzndeki tm bitkilerin biyolojik ktleye dntrd enerjinin 50 - 100 katdr. Scaklk farklar hava akmn oluturur. Ekvator izgisi yaknndaki blgeler dnyann dier blgelerine gre daha fazla snr. Bu scak blgeler, kzl tesi fotoraflarda scak renklerle (karalarda krmz, turuncu ve deniz yzeyinde sar) grnr. Scak hava souk havadan hafiftir ve yaklak 10km'ye ulancaya kadar gkyzne ykselir. Bu scak hava ktlesi hareket ederek Kuzey ve Gney Kutbuna yaklanca aa ker ve ekvatora geri dner. Coriolis Kuvveti Dnya dnd iin kuzey yarkre zerindeki her hareket, kendi konumumuza gre saa doru (gney yarkre iin sola) ynelir. Bu belirgin bkc kuvvet Coriolis Kuvveti (Coriolis Force) olarak bilinir. Bu kuvveti kefeden Fransz Matematiki Gustave Gaspard Coriolis'in ismiyle anlmaktadr (1792 - 1843). Kuzey yarkre zerinde hareket edenbir paracn saa doru dnecei pek ak grnmeyebilir. Bu olay yle canlandrabiliriz: U ksm gneye doru hareket eden bir koni dnn ve dnyann dnd gereini de eklersek, koninin sanki saa doru kaydn grrz. Coriolis Kuvveti gzle grlebilir bir olaydr. Tren yolu hatlarnn bir taraf dierinden daha hzl anr. Nehir yataklarnn bir taraf dierinden daha derine iner (hangi taraf olduu bulunduumuz yarkreye baldr ve kuzey yarkrede hareket eden bir paracklar saa ynelir). Kuzey yarkrede rzgr, bir alak basn alanna yaklatka saat ynne ters yn alr. Gney yarkrede ise rzgr, alak basn alanlar etrafnda saat ynnde dner. Rzgrn Gc

Rzgr hz, bir rzgr trbininin elektrie evirebilecei enerji miktar asndan nemlidir. Rzgrn enerji ierii, ortalama rzgr hznn kp orannda deiir. Yani rzgr hz 2 katna karsa, 8 kat enerji ierir. yleyse, rzgrn enerji ierii rzgr hznn kb orannda deiir. Gnlk yaamdan, bir otomobilin hz 2 katna karsa frenlemesi ve durdurulmas iin 4 kat enerji gerektiini farkedebilirsiniz (Aslnda bu Newton'un 2. hareket yasasdr). Rzgr trbini rneinde, rzgrn hzn 2 katna karrsak her saniye pervaneden geen dilim saysn da 2 kat artar ve bu dilimlerin her biri otomobilin frenlemesi rneinden anlald gibi 4 kat enerji ierir. Neden Rzgr Enerjisi Rzgr enerjisi gnmzde, 21. yzylda ve onlarn tesinde enok gelecek vadeden teknolojilerden bir tanesidir. Burada rzgr enerjisi zerinde en ok sorulan sorular hakknda baz ksa cevaplar bulacaksnz: Rzgr Enerjisi Temizdir Rzgr trbinlerinden herhangi bir evre kirlilii olmaz. Modern bir 600 kW gcndeki rzgr trbini ortalama bir yerde, bir ylda genellikle kmrle iletilen dier elektrik santrallarnn 1.200 ton karbondioksidinin yerine geecektir. 20 yllk bir iletme sresi iinde (ortalama bir yerde) bir rzgr trbini tarafndan retilen enerji imlat, bakm, faaliyeti, demontaj ve paralanmas iin gerekli olan enerjinin sekiz misli fazladr. Baka bir deyile, genellikle bir rzgr trbinini iml etmek ve altrmak iin gerekli olan enerjiyi geri kazanmak iin sadece iki ya da ay yeterli olacaktr. Rzgr Enerjisi Youndur Rzgrdaki enerji gerekten de srdrlebilir bir kaynaktr. Rzgr hi bitmeyen bir eydir. Halihazrda, rzgr enerjisi Danimarka elektrik tketiminin %31.1'ini karlamakta ve bu rakkamn 2008 ylnda yzde 40 mertebesine ykselmesi beklenmektedir. Avrupay evreleyen s denizlerin zerindeki rzgr kaynaklar, teori olarak Avrupa'nn kulland tm elektrii birok misli ile karlar niteliktedir. Rzgr Enerjisi Farkldr Rzgr trbinleri boyutlar ve retim kapasiteleri asndan ok bymlerdir. 1980'lerden kalma tipik bir Danimarka mal rzgr trbini, 26 kW gcnde bir generatre ve 10,5 metrelik bir pervane apna sahiptir. Modern bir rzgr trbini 43

metrelik bir pervane apna ve 600 kW gcnde bir generatre ulamaktadr. Ylda 1 ile 2 milyon kW/saat enerji retmektedir. Bu da Avrupa'da 300 ile 500 konutun yllk elektrik tketimine eit bulunmaktadr. Son nesil rzgr trbinlerinin 1.000 - 1.500 kW generatr ve 50 - 60 metrelik pervane ap bulunmaktadr. Galler'in Carno blgesinde bulunan, Avrupa'nn geni rzgr trbini park, 20.000 konutun ihtiyacna eit bir enerji retmektedir. Avrupa'da 1997 itibariyle, 3.000 MW'dan fazla rzgr enerjisi, be milyon kadar kiinin elektrik ihtiyacn karlayacak ekilde devrede bulunmaktadr. (windpower.dk Danish Wind Industry Association) Rzgr enerjisi, rzgr oluturan hava akmnn sahip olduu hareket (kinetik) enerjisidir. Bu enerjinin bir blm yararl olan mekanik veya elektrik enerjisine dntrlebilir. Rzgrn gcnden yararlanlmaya balanmas ok eski dnemlere dayanr. Rzgr gcnden ilk yararlanma ekli olarak yelkenli gemiler ve yel deirmenleri gsterilebilir. Daha sonra tahl tme, su pompalama, aa kesme ileri iin de rzgr gcnden yararlanlmtr. Gnmzde daha ok elektrik retmek amacyla kullanlmaktadr. Fosil, nkleer ve dier yntemlerde atmosfere zararl gazlar salnmakta, bu gazlar havay ve suyu kirletmektedir. Rzgrdan enerji elde edilmesi srasnda ise bu zararl gazlarn hibiri atmosfere salnmaz, dolaysyla rzgr enerjisi temiz bir enerjidir, yaratt tek kirlilik grltdr. Pervanelerin dnerken kard sesler gnmzde byk lde azaltlmtr.