Dermatologija

I kolokvijum

w3x 12/2/2011

Sadraj
1.

Eflorescencije..................................................................................................................................... 2

Eflorescencije u nivou koe ..................................................................................................................... 2 Eflorescencije iznad nivoa koe .............................................................................................................. 2 Eflorescencije ispod nivoa koe .............................................................................................................. 3 2. Reaktivni eritemi................................................................................................................................ 4 Urticaria .................................................................................................................................................. 4 Agioedem (oedema Quincke) ............................................................................................................. 4 Urtikarije izazvane fizikim faktorima ................................................................................................. 4 Erythema exsudativum multiforme (EEM) ............................................................................................. 4 EEM minor........................................................................................................................................... 5 EEM major (syndrom Stevens-Johnson) ............................................................................................. 5 Livedo reticularis ..................................................................................................................................... 5 3. Neeljene reakcije na lekove ............................................................................................................. 5 Toksini i alergijski egzantemi ................................................................................................................. 5 Sydroma Lyell (toksina epidermalna nekroliza) .................................................................................... 6 Erythema fixum ....................................................................................................................................... 6 Druge kutane reakcije izazvane lekovima ............................................................................................... 6 4. a. Infektivne bolesti koe....................................................................................................................... 7 Virusne infekcije ............................................................................................................................ 7 Infekcije herpesvirusima ..................................................................................................................... 7 Infekcije humanim papiloma virusima ................................................................................................ 8 Infekcije drugim virusima .................................................................................................................... 9 b. Bakterijske infekcije ..................................................................................................................... 10 Piodermije ......................................................................................................................................... 10 Bakterijske infekcije koe izazvane rezidentnom florom .................................................................. 12 c. Oboljenja izazvana ivotinjskim parazitima ................................................................................. 12 Pedikuloza ......................................................................................................................................... 12 Promene u histolokom preparatu koe................................................................................................... 15 Promene u epidermu ............................................................................................................................ 15 Promene u dermu ................................................................................................................................. 15 Promene na nivou vezivnog tkiva ..................................................................................................... 15 Promene na nivou elijskog infiltrata ............................................................................................... 15 Promene u hipodermu .......................................................................................................................... 15

1. Eflorescencije1
Eflorescencije predstavljaju osnovne klinike simptome konih oboljenja. Imaju karakteristian izgled, ali nisu specifine ni za bolest, ni za izazivaa. Prema nainu nastajanja eflorescencije mogu biti: primarne, sekundarne. Prema izgledu eflorescencije mogu biti: monomorfne, polimorfne. Tri osnovne grupe eflorescencija su: eflorescencije u nivou koe, eflorescencije iznad nivoa koe, eflorescencije ispod nivoa koe.

Eflorescencije u nivou koe

Makula je eflorescencija koja se od zdrave koe razlikuje samo po boji, ne prominira i nije infiltrovana. Vrste makula: makule nastale usled poremeaja u sadraju melanina, o hiperhromija sivo-kriljasta boja generalizovana (melanodermija, Mb. Addison) ograniena (chloasma) o hipohromija i ahromija generalizovana (albinismus) ograniena (vitiligo) makule nastale usled poremeaja u sadraju hemoglobina, o poveana koliina hemoglobina eritem vazodilatacija u dermu aktivni pasivni purpura ekstravazacija krvi u derm petehije ekhimoze vibices sniena koliina hemoglobina generalizovana (anemija) ograniena (naevus anaemicus)) arteficijalne makule.

Eflorescencije iznad nivoa koe

Dele se u dve grupe: eflorescencije ispunjene tenim sadrajem, o vezikula spongioza, balonska degeneracija o bula akantoliza, klivaa o pustula folikularna nefolikularna
1

grupisanje eflorescencija: pojedinane (rasute), grupisane, konfluentne (plak, vie cm ili desetina cm; otro ili neotro ogranien), kokarda ili meta (koncentrino rasporeeni elementi), serpiginozne, anularne, linearne, retikularne

eflorescencije ispunjene vrstim sadrajem. o papula prema obliku: zaravnjena akuminovana kupolasta prema anatomskoj lokalizaciji i vrsti histopatolokog procesa epidermalna o folikularna o nefolikularna dermalna o infiltrativna o eksudativna (urtika) epidermo-dermalna o liheinifikacija akantoza o plak epidermalni dermalni epidermo-dermalni o vegetacija o nodus 2 o guma o krusta bula, vezikula, pustula, oteenje derma o skvama na osnovu odvajanja od podloge: adherentna neadherentna prema izgledu: pitirijaziformni psorijaziformni ihtioziformni o keratoza o tumor ekskorijacije o linearne o takaste ragada fisura 3 erozija gubitak epiderma, prskanje vezikule, bule, pustule, povrne povrede vulnus gangrena atrofija ulkus 4 vaskularna ili inflamatorna oteenja poikilodermija = atrofija + dishromija + telangiektazije skleroza

Eflorescencije ispod nivoa koe

2 3

treba opisivati veliinu, konzistenciju, boju, lokalnu temperaturu, osetljivost na prelazu iz sluzokoe u kou 4 opisuju se oblik, veliina, ivice, dno, podloga, okolina

2. Reaktivni eritemi
Urticaria
Osnovna promena: eksudativna papula ili plak (urtika) Histologija urtikarija: vazodilatacija s edemom povrnog derma Podela urtikarija prema patogenezi: imunoloke urtikarije HSR (I tip IgE, III tip IgG, IgM), neimunoloke urtikarije anafilaktoidna reakcija, idiopatske urtikarije, autoimune urtikarije. Podela urtikarija prema trajanju: akutna urtikarija (naleti traju do 6 nedelja), hronina urtikarija (naleti promena se javljaju due od 6 nedelja). Agioedem (oedema Quincke) Histologija angioedema: vazodilatacija s edemom derma i hipoderma Lokalizacija: zone sa rastresitim vezivnim tkivom (lice kapci i usne, ake, stopala, penis, skrotum, jednjak, farinks, larinks) Klinika manifestacija: nejasno ogranieni nejasni edem, normalna boja koe Urtikarije izazvane fizikim faktorima urticaria factitia (urtikarijalni dermografizam) linearne eksudativne promene s eritematoznim haloom urticaria cholinergica (effort urticaria) takaste papule s eritematoznim haloom urticaria e frigore urticaria solaris Dif. Dg.: oboljenja sa eksudativnim papulama i plakovima (erythema exsudativum multiforme, eksudativna faza buloznog pemfigoida, morbilifomrne medikamentozne erupcije, ujedi insekata) Leenje: laki oblici akutne i hronine urtikarije: o H1AH druge generacije (terfenadin, astemizol, cetirizin) o H1AH prve generacije (hidroksizin, difenhidramin, prometazin) akutna urtikarija: eliminisati uzrok hronina urtikarija: eliminisati uzrok + medikamentozna Th. anafilaktiki ok i oedema Quincke urgentna terapija! o adrenalin (0,1%) intramuskularno (0,2-1,0 ml) ili intravenski (do 0,3 ml) o kiseonik (kod dispneje i cijanoze) o ksantinski lekovi (kod izraene dispneje i vizinga 4-7 mg/kg TM) o H1 antihistaminici (terfenadin, astemizol; difenhidramin) o kortikosteroidi intravenski (7-10 mg/kg TM 5 mg/kg TM inf. na 6h)

Erythema exsudativum multiforme (EEM)

Karakteristine promene: kokarda ili meta Lokalizacija: ekstremiteti, sluzokoe 4

Histologija: promene u epidermu (vakuolna degeneracija elija u donjim slojevima, sa pojedinanim ili brojnim nekrotinim elijama) i dermu (edem s limfo-histiocitnim infiltratom oko KS) Dif. Dg.: pemfigoid (kod buloznih oblika), pemfigus i herpetini gingivo-stomatitis (promene na sluzokoama u prvom planu) Leenje: blagi EEM minor: simptomatsko leenje (sedirajui AH, lokalni kortikosteroidi) tei oblici EEM minor: NSAIL EEM major: sistemski kortikosteroidi rekurentni sluajevi EEM: aciklovir 3% rastvor vodonik-peroksida ili drugi antiseptini rastvori lokalni anestetici i lokalni kortikosteroidi za sluzokoe EEM minor Karakteristina lezija: kokarda erythema iris i herpes iris (centralno: vezikula, oko nje: tamnoeritematozan prsten, na ivici: eritem ili venac mikrovezikula) Lokalizacija: ake, stopala, ukljuujui dlanove i tabane, laktove i kolena (promene se mogu nai i na ostaloj koi) EEM major (syndrom Stevens-Johnson) Promene: kokarda, bula Lokalizacija: sluzokoe (genitalna, bukalna, konjuktive...)

Livedo reticularis

Promena: eritematozna i ljubiasta mrea koja okruuje okca normalne boje Oblici: fizioloki: ekstenzorne strane ekstremiteta, glutealna regija povlai se pri vitropresiji i elevaciji ekstremiteta inflamatorni: nepravilna mrea od pojedinanih i slivenih ploa delimino se povlai pri vitropresiji i elevaciji ekstremiteta

3. Neeljene reakcije na lekove

Toksini i alergijski egzantemi
= naleti generalizovanih konih promena koje nastaju naglo, a rasporeene su simetrino i ravnomerno. Uzronici: antibiotici (ampicilin), sulfonamidi, analgetici, barbiturati, fenitoin, drugi lekovi Lokalizacija: koa svih predela, ne javljaju se na sluzokoama (najee) Klinika slika: egzantemi praeni pruritusom, a ponekad i blagom febrilnou Tipovi egzantema: skarlatiniformni prostrane eritematozne plae bez polja zdrave koe morbiliformni eritematozne makule, koje se mogu slivati u ploe; vide se zone normalne koe rozeoliformni okrugle, bledoruiaste i diskretne makule (d 1 cm) 5

makulopapulozni eritematozne, lako uzdignute i eksudativne ploice ili papule konfluacijom plakovi

Dif. Dg.: virusni egzantemi Leenje: iskljuiti upotrebu suspektnog leka laki sluajevi: lokalna kortikosteroidna terapija i antipruriginozni medikamenti tei oblici: + sistemski kortikosteroidi Promene: tamnoeritematozne i bolne plae sa mlitavim bulama i odlubljivanjem velikih delova epiderma ( oparena koa, opekotine) Nikolsky znak jako pozitivan Uzronici: lekovi (sulfonamidi, NSAIL, antikonvulzivi, drugi lekovi), infekcije (virusi), graft-versus-host reakcija, idiopatski oblici Lokalizacija: koa, sluzokoe (trahealna, ezofagealna, bronhijalna, konjuktive) Histologija: nekroza epitelnih elija Kliniki: odlubljivanje epiderma i sluzokoa konjuktivitis, erozija bukalne i anogenitalne sluzokoe Dif. Dg.: u samom poetku bolesti: obini medikamentozni egzantemi, SSSS Leenje: hospitalizacija + leenje kao kod opekotina; ne daju se sistemski kortikosteroidi (ako je pak indikovano: visoke doze kratko, 4-5 dana); intravenski imunoglobulini (IVG) u novije vreme = medikamentozna erupcija u vidu pigmentovanih makula kojima prethodi eritem i ija je lokalizacija fiksirana (dakle, fiksirana lokalizacija + eritem pa makula) Promene: eritem pigmentovane makule (usled inkotinencije pigmenta) Lokalizacija: koe, sluzokoe, sa predilekcijom za kou aka, usana i sluzokoa genitalnog predela; fiksirana lokalizacija (uzimanje leka uvek isto mesto inflamacije, karakteristino za taj lek) Kliniki: laki sluajevi: okrugle i jasno ograniene ploe sa eritemom i edemom + pruritus tei sluajevi: bule i vezikule (posebno na sluzokoama) + pruritus Leenje: iskljuenje odgovornog leka; lokalna terapija (kortikosteroidna mast) + obloge od fiziolokog rastvora ili ispiranje istim rastvorom; retko opta kortikosteroidna terapija

Sydroma Lyell (toksina epidermalna nekroliza)

Erythema fixum

Druge kutane reakcije izazvane lekovima

urticaria i angioedema, serumska bolest, vaskulitisi, medikamentozna purpura, autoimune bulozne dermatoze, syndroma Stevens-Johnson, hipersenzitivni sindrom (egzantem, eozinofilija i sistemski znaci), pustulozne erupcije, fotosenzitivnost, jatrogene atrofije koe

4. Infektivne bolesti koe

a. Virusne infekcije
Infekcije herpesvirusima Alphaherpesvirinae = dvolanani DNK virusi Herpes simplex = inektivna vezikulozna dermatoza Uzronik: HSV Promene: vezikule Lokalizacija: muko-kutana Faze: primoinfekcija, latencija, multipli recidivi infektivni: primoinfekcija i recidivi, mogue asimptomatsko izluivanje virusa Kliniki oblici (zavisno od izazivaa, lokalizacije promena, starosti i imunolokog stanja bolesnika): herpes simplex oro-facialis o izaziva: HSV tip 1 o primarna infekcija: u detinjstvu, posle inkubacije od 3 do 10 dana o intenzitet promena: varira (od inaparentnih oblika do teke klinike slike) najei: gingivo-stomatitis i kerato-conjuctivitis; profesionalne infekcije na prstima aka (stomatolozi) o promene: primarne: multiple vezikule (esto umbilikovane), koje prskaju bolne erozije recidivi: ograniene lezije eritematozne i edematozne ploice s buketima vezikula (sasuuju se posle 5-7 dana) o lokalizacija: sluzokoe usne duplje i farinksa, konjuktiva, kornea herpes simplex genitalis o izaziva: HSV tip 2 o intenzitet promena: varira (od inaparentnih oblika do klinikih manifestacija balanitis, vulvovaginitis, cervicitis, urethritisa, anitis) o promene: sitne vezikule, brzo se slivaju u bolne erozije herpes simplex imunosuprimiranih osoba o promene: ulcerozne o sree se kod pemfigusa, limfoma, transplantacije organa, AIDSa i terapije imunosupresivima neonatalni herpes simplex o izaziva: HSV tip 2 Histologija: retikularna i balonska degeneracija epidermalnih elija intraepidermalne vezikule; na dnu bule karakteristino prisustvo gigantskih viejedarnih elija Dg.: na osnovu klinike slike, i po potrebi: citodijagnostiki pregled sadraja bule Dif. Dg.: aftozne ulceracije, kandidijaza, pemfigus, sifilis Leenje: opte leenje: o primarna infekcija: imunokompetentni: aciklovir (200-400 mg 5x/dan, 5-7 dana) kod dece: suspenzija (600 mg/m2, 10 dana) 7

diseminovani oblici, imunokompromitovani: hospitalizacija + aciklovir (i.v. 5 mg/kg 3x/dan, 5-7 dana) valaciklovir ili famciklovir (p.o.) dok ne prestane javljanje promena na koi o recidivi 5: laki, abortivni oblici: leenje nije korisno, indikovano kod oralnih lezija i konih multifokalnih promena esti recidivi (> 6x godinje), teki i dugi recidivi, imunokompromitovani: supresivno ili profilaktiko leenje: aciklovir (400 mg 2x/dan) lokalno leenje: 5% aciklovir krem, 1% penciklovir krem, sredstva za smirenje bola o promene na sluzokoama: ispiranje antisepticima o recidivi posle izlaganja UV zracima: zatitni kremovi pri izlaganju suncu

Herpes zoster = infektivna vezikulozna dermatoza; posledica reaktivacije endogene infekcije nastale u toku variele Uzronik: VZV Promene: sitne vezikule na eritematoznoj podlozi 6 pustule kruste; oiljci ostaju samo kod gangrenoznih formi oboljenja Lokalizacija: u predelu dermatoma Kliniki oblici ei kod imunosuprimiranih osoba: herpes zoster gangraenosus dolazi do nekroze u dermu vezikule postaju hemoragine kruste oiljak herpes zoster disseminatus promene u predelu dermatoma + diseminovane vezikule ( variela) + mogua visceralna lokalizacija (plua, jetra, mozak) Histologija: Ly infiltrat u senzitivnom ganglionu, nekroza nervnih elija i vlakana (promene u koi herpes simplex) Leenje:

opte leenje: aciklovir 7 (obino p.o. 800 mg 5x/dan, 5-10 dana; kod teih sluajeva i.v. - 10 mg/kg na 8h, 7 dana) 48h posle pojave promena na koi; antihistaminici; analgetici lokalno leenje: talkovanje, bez pranja (sem u sluaju superinfekcije), suva toplota,
postherpetina neuralgija: o opte leenje: analgetici + TCA + trankilizatori + karbamazepin + antiepileptiki lekovi o lokalno leenje: krema sa kapsaicinom (0,025%)

Infekcije humanim papiloma virusima dvolanani DNK virusi; kapsidi nisu okrueni lipoproteinskim omotaem visokorezistentni prema toploti, sapunu i isuivanju kontagiozna i autoinokulabilna oboljenja virus inficira bazalne elije epiderma; moe se otkriti tek u str. granulosum ili iznad njega Verrucae vulgares = infektivne bradaviaste promene na koi, sa neravnom i hrapavom povrinom Uzronik: HPV tip 1, 2, 4 Promene: translucidne, duboke papule hrapavi, hiperkeratotini vorii dijametra do 1 cm; kod onihofagije: periungvalne i subungvalne veruke; filiformne veruke sa keratotinim vrhom na licu
5 6

leenje ima efekta samo ako se da 1-2 h posle pojave prvih prodromalnih simptoma unilateralne, generalizovane na zoni koju inervie oboleli nerv ne prelaze srednju liniju tela 7 u novije vreme: valaciklovir, famciklovir

Lokalizacija: dozalne strane aka i podlaktice Verrucae planae juveniles Uzronik: HPV tip 3, 10 Promene: ravne papule boje normalne koe ili lako pigmentovane (pojedinane, slivene ili linearno rasporeene 8) Lokalizacija: elo, brada, obrazi, dorzalna strana aka Dif. Dg.: lichen ruber planus (veruke su ukaste, dok lichen ruber planus ima plavkastu ili ruiastu boju) Verrucae plantares Uzronik: HPV 1, 4 Promene: cirkumskriptne, neravne, verukozne promene koje ne prominiraju nad okolinom (utisnute u kou endofitni rast); pojedinani elementi ili mozaine ploe; prekrivene hiperkeratotskim kalusom Lokalizacija: tabani, predeli izloeni pritisku Dif. Dg.: clavus (kod plantarnih veruka postoje sitne tamne take (trombozirani kapilari) koje postaju vidljive pri odstranjenju hiperkeratotskih naslaga skalpelom, dok ih kod klavusa nema) Condylomata acuminata Uzronik: HPV 6, 11, 16, 18, 31, 32, 33, 35 Promene: ravne i teko uoljive papule (ree) ili egzofitne, karfiolaste, iljate, meke vegetacije ruiaste ili sivkaste boje, vlane povrine i uske, peteljkaste baze Lokalizacija: anogenitalni predeo (predeo vulve, cerviksa uterusa, penisa i anusa) Dg.: citoloki pregled cerviksa i kolposkopija kod ena, rektoskopija kod analnih promena; uvek pregledati partnera; dijagnostiki test sa siretnom kiselinom (nije specifian) Dif. Dg.: iroki kondilomi (II stadijum sifilisa akuminovani kondilomi su pedunkulirani, a sifilisni kondilomi imaju iroku bazu i pozitivnu serologiju na sifilis) Leenje HPV infekcija krioterapija (teni azot) sva oboljenja ove grupe o vulgarne i plantarne veruke: teni azot + ekskohleacija otrom kiretom keratolitici (kombinacija slicilne (16%) i mlene (16%) kiseline u collodium elasticum) vulgarne i plantarne veruke; zdravu kou zatiti flasterom podofilin (10-25%) + baza (ethanol, tinctura benzoe ili ol. paraffini) akuminovani kondilomi o podofilotoksin 5-fluorouracil (5%) krem akuminovani kondilomi fotokoagulacija CO2 laserom i elektrohirurka i hirurka terapija oblici rezistentni na Th. sistemsko davanje IFN- 2 + lokalna terapija rekurencija akuminovanih kondiloma izotretinoin eventualne dalje rekurencije akuminovanih kondiloma Infekcije drugim virusima Molluscum contagiosum Poxvirus = DNK virus Uzronik: Molluscum contagiosum virus (MCV)
8

Kbnerov fenomen

Promene: kupolaste, translucidne papule (2-6 mm), boje normalne koe i umbilikovanog centra; grupsane Kliniki tipovi infekcije: I tip kod dece promene na licu, trupu i ekstremitetima II tip kod odraslih venerino oboljenje promene na abdomenu, butinama, polnim organima III tip kod imunosuprimiranih osoba ekstenzivne promene Dg.: na osnovu klinikog izgleda; zaleivanje tenim azotom pojaava karakteristinu umbilikaciju papule Dif. Dg.: verrucae plane, variela, papilom, lichen ruber planus, Mb. Darier, bazocelularni karcinom Leenje: destrukcija promena 9 anestetini krem s lidokainom i prilokainom (EMLA krem) kiretiranje otrom kiretom; krioterapija tenim azotom

b. Bakterijske infekcije
Piodermije = infekcije izazvane -hemolitikim streptokokama i koagulaza pozitivnim stafilokokama Impetigo contagiosa Impetigo streptococcica uzronik: Streptococcus (BHS A) superinfekcija: Staphylococcus aureus promene: povrna subkornealna vezikula koja nastaje na eritematoznoj bazi vezikulo-pustula medno-uta ili mrka krusta; ire se periferno bez centralnog smirenja lokalizacija: lice, kapilicijum, ekstremiteti dif. dg.: pedikuloza (ako je zahvaen kapilicijum) komplikacije: akutni glomerulonefritis

Impetigo bullosa (Impetigo staphylococcica) uzronik: Staphylococcus aureus (najee phage grupa II) promene: bula (mlitave ili napete, tankog zida, velike do 3 cm) mrke kruste; ire se periferno, a u centru dolazi do smirenja sekundarna impetiginizacija: usled superinfekcije streptokokama i/ili stafilokokama kod nekih dermatoza (scabies, pedikuloza, pruriginozne dermatoze, ekcem, vezikulozne i bulozne dermatoze) dg.: klinika slika; laboratorijski pregled pusa (Gram+ koke u grozdovima i lancima) dif. dg.: herpes simplex, alergijski kontaktni dermatitis, duboka trihofitija Leenje: lokalna terapija: pranje obolelih povrina (voda i sapun, rastvor hipermangana) sa otvaranjem pustula i skidanjem krusta (koje su prethodno smekane unguentom ili kremom) antibiotske masti ili kremovi: gentamicin-sulfat (stafilokokne infekcije) ili eritromicin (streptokokne infekcije) opta terapija: odgovarajui antibiotik (impetigo streptococcica: cefalosporini + eritromicin) Angulus infectiosus Uzronik: streptokok ili stafilokok Promene: eritem, deskvamacija, ragada, ukaste kruste Lokalizacija: usni uglovi

oboljenje se spontano povlai, ali se th. savetuje zbog autoinokulacije i prenoenja infekcije na osobe u okolini

10

Dif. Dg.: oblik izazvan kandidom Staphylococcal scalded skin syndrome (SSSS) Uzronik: Staphylococcus aureus (phage II, tip 71, 55) Promene: generalizovani eritem povrno odljubljivanje epiderma s nastajanjem erodovanih ivo-crvenih i bolnih povrina; minimalna eksudacija, bule se obino ne razvijaju Lokalizacija primarnog infektivnog arita: nazofarinks ili konjuktive kod dece; pneumonija ili bakterijemija kod odraslih Dg.: klinika i histoloka slika, kultura materijala iz infektivnog arita Dif. Dg.: bulozne dermatoze (kod ranih ogranienih promena); toksina epidermalna nekroliza (Mb. Lyell SSSS ima laku klinku sliku, sluzokoe su poteene i rascep je epidermalan, kod Mb. Lyell rascep je subepidermalan) Leenje: bolniko leenje + sistemska antistafilokokna terapija + korekcija opteg stanja; kortikosteroidi su kontraindikovani Cellulitis Uzronik: Streptococcus pyogenes (izuzetno i Staphylococcus aureus) Promene: difuzni eritem i edem, sa neotrim granicama; promene tople i bolne; u dermu i hipodermu Lokalizacija: bilo koji deo koe, ali najee: noge i lice Dif. Dg.: erizipel (erzipel je povrniji i otro ogranien) Leenje: opte leenje: beta-laktamski antibiotici (prokain peinicilin, ampicilin, eritromicin) + antibiotici irokog spektra (ako i SA) lokalno leenje: leenje predisponirajuih faktora + ekstencilin kod estih recidiva

Folliculitis staphylococcica Promene: povrne papulo-pustule, ograniene na infundibulum folikula, s edematoznom bazom i centralno postavljenom dlakom Lokalizacija: predeli obrasli gustom dlakom: kosa, brada, noge Dg.: pustule centrirane dlakom Dif. Dg.: impetigo contagiosa (ima povrnije promene), sycosis barbae trichophytica Leenje: lokalno leenje: pranje vodom i sapunom ili ienje lokalnim antisepticima (povidon jod, hipermangan); obavezna epilacija dlaka iz zapaljenih folikula antibiotska unguenta ili alkoholni rastvor klindamicina (1-2%) ili eritromicina (1,5-2%) opte leenje: makrolidi, fusidinska kiselina, tetraciklini, penicilinaza-rezistentni penicilini, cefalosporini

Furunculus i carbunculus Uzronik: Staphylococcus aureus 11

Promene: zapaljeni folikul eritematozan, vrst, topao i bolan inflamovani vor Lokalizacija: bilo koji deo tela sa dlakom (najee koa lica, vrata, butina, ruku i anogenitalnih predela) Dif. Dg.: stafilokokni folikulitis, duboka trihofitija, inflamovane epidermalne ciste, antraks Leenje: opte leenje: obavezno kod furunkula u centrofacijalnom predelu10, kod velikih furunkula sa celulitisom, kod furunkuloze i karbunkula penicilinaza-rezistentni penicilini (kloksacilin, oksacilin), eritromicin, cefalosporini, vankomicin lokalna terapija: topli ili alkoholni oblozi kod poetnih lezija, incizija sa odstranjenjem nekrotinog epa kod furunkula sa fluktuacijom (okolina incizije ili spontano nastale fistule pere se antiseptinim sredstvima i mae antibiotskim mastima)

Bakterijske infekcije koe izazvane rezidentnom florom Erythrasma Uzronik: Corynebacterium minutissimum Promene: eritematozne mrko eritematozne, sa sitnim skvamama Lokalizacija: ingvino-kruralni pregibi, interglutealni usek, submamarno, u aksilama Dg.: mikroskopski pregled skvama bojenih po Gramu ili Gimzi, sa nalazom tapiastih bakterija i filamenata; nalaz koralno-crvene fluorescencije lezija pod Woodovom svetlou Dif. Dg.: eczema marginatum Hebrae, inverzna psorijaza, infekcije kandidom Leenje: lokalno leenje: kremovi i losioni s antibioticima irokog spektra (eritromicin, fusidinska kiselina, klindamicin); imidazolski preparati opte leenje: eritromicin (p.o.) kod proirenih i ekstenzivnih promena

c. Oboljenja izazvana ivotinjskim parazitima

Pedikuloza Anoplura odrastao parazit je striktni hematofag dve vrste vai: o Pediculus humanus Pediculus humanus capitis Pediculus humanus corporis o Phthirus pubis Pediculosis capitis = pruriginozna parazitna dermatoza Uzronik: Pediculus humanus capitis Promene: linearne eksorijacije i eksudativne papule na koi vrata, ramena i zatiljka Lokalizacija: kapilicijum (preteno okcipitalna regija i retroaurikularni predeo) Dg.: mikroskopski pregled dlake
lokalizacija na gornjoj usni ili pored nosa opasna je zbog venske komunikacije sa kavernoznim sinusom, s mogunou njegove tromboze
10

12

Dif. Dg.: piodermija na zatiljku, seboroini ekcem, psorijaza, gljivina oboljenje kapilicijuma Leenje: opte mere: pregled dece i osoba iz okoline obolelog; posle zavrenog leenja odeu oprati, hemijski oistiti ili staviti u najlon kesu i drati na temperaturi od 42-47C bar dve nedelje; eljeve i etke drati u toploj vodi (72C) 10-20 minuta lokalno leenje: pedikulocidi (1% lindan 11 u emulziji ili gelu; 0,5% rastvor malationa; 1% permetrin) + eljanje lokalna i sistemska antibiotska terapija u sluaju superinfekcije

Pediculosis corporis = pruriginozna, parazitna i kontagiozna dermatoza Uzronik: Pediculus humanus corporis Promene: sitne makule na mestu uboda urtike i perzistentne papule (posledica senzibilizacije); linearne ekskorijacije, sekundarna infekcija, postinflamatorna pigmentacija cutis vagantium Lokalizacija: prve promene na trupu Leenje: lina higijena, potpuna dezinfekcija, zamena odee i rublja; retko: lindan Phthiriasis pubis = infektivno kontagiozno parazitno oboljenje (STD) Uzronik: Phthirus pubis Promene: iritacija sivoljubiaste makule; superinfekcija i ekcematizacija Lokalizacija: dlake pubinog regiona, trbuha, aksila, mamilarne dlake, a kod dece na obrvama i trepavicama Dg.: paljivi preged, nekad i lupa Leenje: pedikuloza kose; ung. hydargyri oxydari flavi (pri infestaciji obrva i trepavica kod dece); odstranjivanje parazita i jaja forcepsom (obrve, trepavice) Scabies Uzronik: Sarcoptes scabiei, var. humaus Promene: patognomonine kratki eritematozni ili edematozni kanalii mrke boje, na ijem se kraju nalazi vezikula sekundarne posledica alergijske senzibilizacije na antigene parazita: sitne, pojedinane, difuzno rasute eksudativne papule, esto pokrivene takastim ekskorijacijama Predilekciona mesta: interdigitalni prostori aka, fleksorna i ulnarna strana doruja, laktovi, prednji zid aksila, pojas, trbuh, glutealni predeli i butine kod mukaraca: perimaleolarno, na potkolenicama i penisu kod ena: perimamilarno kod dece do 2 godine ivota: dlanovi i tabani glava i lea su poteeni

11

mogue stvaranje rezistencije, potencijalna neurotoksinost

13

Dg.: kanalii, lokalizacija promena, anamnestiki podaci (noni svrab i porodina pojava); mikroskopska identifikacija parazita Dif. Dg.: pruriginozne dermatoze (ujedi insekata, medikamentozni osipi, strophulus infantum, Mb. Duhring, senilni pruritus) Komplikacije: ekcematizacija i infekcija piokokama (impetiginizacija), glomerulonefritis Leenje: opti principi: kupanje mazanje sem glave kupanje; u toku leenja se ne sme kupati, smeju se prati samo ruke i eventualno pregibi; odea se pere i pegla; istovremeno se lee svi lanovi porodice (zdravi i bolesni) lokalno leenje: permetrin 5% u kremu; benzil benzoat (10% rastvor za decu i odojad, 25% rastvor za odrasle); lindan 1% emulzija; crotamiton (postterapijski skabiozni pruritus); sulphur praecipitatum (5-15%); borni krem (kao podloga)

14

Promene u histolokom preparatu koe

Promene u epidermu
hiperkeratoza = zadebljanje kornealnog sloja o ortokeratoza (hiperkeratoza ortokeratotskog tipa) = elije bez nukleusa potpuno keratizovane, ali je povean broj njihovih redova o parakeratoza (hiperkeratoza parakeratotskog tipa) = elije sa piknotinim nukleusima hipergranuloza = zadebljanje granuloznog sloja hipogranuloza = stanjenje granuloznog sloja akantoza = zadebljanje spinoznog sloja zbog poveanja broja keratinocita hipertrofija = poveanje volumena keratinocita spongioza = intercelularni edem egzocitoza = prisustvo mononukleara u meuelijskim prostorima epiderma uz spongiozu epidermotopizam = intraepidermalna migracija neoplastinih elija bez spongioze balonska degeneracija = intracelularni edem akantoliza = gubitak veza izmeu epidermalnih elija i stvaranje rascepa spongiformna pustula = prisustvo kolekcije neutrofila u epidermu, izmeanih sa spljotenim keratinocitima diskeratotine elije = prerano i patoloki keratinizovane elije sa piknotinim nukleusom (uglavnom) i eoizinofilnom citoplazmom nekroza = smrt elije likvefakciona (hidropsna) degeneracija = pojava malih vakuola, to moe voditi stvaranju subepidermalnog rascepa apoptoza = smrt elije sa degeneracijom nukleusa i kondenzacijom tonofilamenata citoplazme

Promene u dermu
Promene na nivou vezivnog tkiva fibroza = poveana koliina kolagenih vlakana skleroza = poveanje koliine kolegenih vlakana koja imaju homogen i hijalinizovan izgled sa smanjenim brojem fibroblasta hijalinizacija = zbijena i eozinofilna kolagena vlakna papilomatoza = izduene papile derma zalaze visoko izmeu interpapilarnih produetaka epiderma Promene na nivou elijskog infiltrata monomorfan = samo jedna populacija elija meani (polimorfan) = vie tipova elija pleomorfan = prisustvo elija iste loze, ali razliite faze sazrevanja i sa znacima alteracije na nukleusu lihenoidni = gust, trakasti infiltrat u papilarnom dermu

Promene u hipodermu
panikulitis o septalni o lobularni o mikstni

15