PHILOSOPHIE DE LA NATURE 1941-1942 chenise @ Circa Divi Thomae Proeemia ad Aristotelis Opera Naturalia I Phys., lect. I (2 pages miméographiées) bausbe, Z Cine settee 10Circa Divi Thonae Procemia ad Aristotelis Opera Naturalia. I Phys., lect. I. Duplex difficul tes Prima circa n. 5, paragr. 2: "Sic igitur per principia videtur Ut alibi dicitur, naturalis primo tractat de principiia eub~ jJecti, quae cunt materia, forma et privatio. Sed ut hic @icit D. Thomas "per principia videtur intelligere causas moventes et agentes, in quibus mexime attenditur ordo proces~ sus cujusdan; per causas autem etc." Resp. ox ipso textu Aristoteles qui circa principium primi ca~ pitis primo loquitur de principite scientiac, Adi "Quonian autem intelligere. seoundo de notioribus nobis, id4 NInnata autem est....!,— Si igitur per principia intelli~ git principia scientlae, igitur causas; ot si inter causas attenditur ordo secundum quod principium est in plus, prius onumerandas sunt causae quae plus habent de ratione princi- pli quatenus eat-in plus, i+ e+ quatenus "importat quendan ordinen processus." Quod magis pertinet ed extrinsecum principiun motus, ut videri potest V Metaph., lect. 1 et 2. Bt ideo inter causas primo enumerantur moventes et agentes. quae important ordinem processus, deinde formales et fina- es quac magis habent rationem causae; causa enin finalis quantum ad rationom causalitatis est causa efficientis, et | forma est finis. Hlementum vero adhuc est in minus, et su- | nitur hie pro causis secundum quas clonontun est in minus, | | 4. e+ non pro forma et materia quatenus principia intrinse- ca entis mobilis et elementa quae ipsa non sunt corpora, sed pro elementis quae sunt principia et corpora et corporum elementa, sicut ignie apud antiquos et terra, ut patet ex IMetoor-, lect.1, n. 3.— Tota igitur difficultas orta est ex hoc quod prima Zneie videntur enumeranda prio prin— cipia quatenus non sunt causas ut comprohendunt privationem; deinde causas quae non sunt elementa. Mon posset tamen | enumerari aliguod elenentun quod non osset causa. Instatur contra elenenta quatenus in hoc ordine ultimun locun | tenent. Nam ut infra dicetur, oportet ut procedanus cognos~ condo ab iis quae sunt nobis magis nota, ad ee quae sunt magis nota nature. Ultinun vero in cognitions ost materia, | Brgo minus nota quoad nos. Ergo magis nota quoad so» Ma~ teria igitur vel est principium noscibilitatis quoad se, et tune tenet ordo supre dictus; vel est principium primo no- tun quoad nos, et tune ordo invertendus est. | Ad instantiam respondotur quod neterin dupliciter coneiderard potest. Primo quoad ee, ot secundum hoc est ignota, cogncs~ | cibilis tantum per analogian ad forman. Secundo quatenus nateria hujus determinata et tali modo disposita, oujus definitio nagis naturalis est, ut infra dicetur in I do ‘nina, Et talia sunt elenenta. Sunt autem elenonta minus cognoscibilia secundun se quatenus plus habent de materia, ut etiam dicotur in IV Meteors, c. 12, lect. 16. Naturalisautem non considerat de forma in quantum est forma, sod in quentun est in materia, ut dicitur in.II Phys., lect. 4, n. 10. Seu non cognoscitur forma naturaliter nisi in quan- tum cognoscitur in materia. Unde cognitio materiae deter- minatas maxime confert cognitioni natureli quatenus zaturali. Quomodo autem magis ad naturalem pertineat considerare de ma- teria, cum tamen forma sit quo res sunt cognoscibiles, decla- rabitur in responsione ad secundan difficultaten. Secunda habet tres partes: Prima est quod in qualibet sciontia fit resolutio conclusionum usque ad prima principia. Sod iterun dicimus quod prima principia sunt magis nota quoad nos et magis confuse. Fit + ergo resolutio distincti ed confusum stout speciel ad genus. Respondetur quod in aliqua scientia aliud est principiu sub- Jecti de quo prima consideratio est in scientia, ot aliud primum et proprium principium subjecti secundum se. Aliud | est propter quid in communi, et aliud propter quid in specie. Qui onin dict per se principia et passiones trianguli non dicit per se principia et passiones isoscelis ut sic. Prop- ter quid isoscelis ut sic non est propter quid triangulie. | Similiter ira habet man causan materiam, non autem materian ‘ut-sie-de~qua-in-I-Phye+;—sod-acconsionen-sanguinis-cirea, cor. Quaestioni onim "quid sit ire" non respondetur quad sit | appetitus vindictae cum materia, vel cum aligue materia, vel oun aligue immutatione materine corporali, quae responsio communis osset, quamvis ad aliguen finen sufficions. ec respondetur solo appotitu, nec solo appetitu sensibili, nec solo irascibili, sed doterminate appetitu vindictae, cul ad- dendun ne sit definitio mere dialectica, cun accensione san~ guinis circa cor, vel aliguid hujuenodi.— Ratio autem hujus | diffioultatis est quod eequiparantur principia de quitus est | prima consideratio in ecientia nostra, ut sunt materia, forma, et privatio, ot prima principia propria subjecti quas sunt terainus scientiae. Quando quaeritur our clephas hnbeat pro- dosc@m, non rospondetur quia ens mobile vel quia sit ex na~ teria ot forma cum privatione, quamvis sine his non haboret proboscem. Zst tamen valde notandun quod idenlisnus hegolia~ nus secundum hunc errorem procedit, ut videri potest apud | Yarx, Toxtos Choieie Marziene, circa initiun, ubi ostenditur | quod species derivantur ox genere quasi ex proprio principio. Et idon procesous invenitur apud recentiores scholasticos qui causas in communi tradunt quasi primas et ultimas, ex | quo putamus onium profundiue scire propter quid. Et hoc contingit quia nisi sciatur genus, nec scitur species. Secunda ost quod ons mobile sit ratio formalis in scientia na- “tarali. Ene mobile vero est maxime commune in hac scientia et confueun, Ergo magis confueun erit quasi mensura omiun quae scientur in hac scientia. Ergo stat eadem difficultas. | Respondetur quod ens nobile dupliciter considerart potest, sicut et ipoum ens. Primo ut id quod est universalissimun in gene- | re rerun mobiliun secundum abstractionen nogativan, et sic ut notissimun in hoc genere, ut dicit Jy a 8. Thona de ente primo cognito, C+ Phil., IT, 31 al. Secundo, non ut est coummnius praedicatum, sed ut est propria ratio quam attingit naturalis ut sic, ot hoc est secundum abstractionen positivan, qua