Title:Literary Collection Didto ha bungto ha KAALIMANGUHAN, tuna ha Kabisayan, hadton katima han Liberacion an Pilipinas.

An JUEZ DE PAZ usa nga tawo nga mananong nga pinurog han sadto ngan yana nga kauswagan. Hi YUYANG babayi nga baringgitan. Hi YUYONG amo an hurunanon nga napakasawangnOfl nga uraora. [Ha ruwang han Jusgado de Paz.] TELEFONO. Riiing,rniiiing. . JUEZ. Halo, halo. . . Di layin is bisi? Ta, kay ano man in pagtawag? Din, din: din ako say nagtawag; ako an gintawag. Daraga? Ano in labot ko hin nga daraga, mga inasawan o mga balo! Ako ha nayit dab? Hino ka ba? Ha? Ako ha dasing hol? [lbubutang an huhoringan han telefono ngan maghihimangraw ha kadaman] Uosa Ia nga layin damo kami nga naghihiruhimangraw. Karuyag ka masayud hin mga sumat nga tinago? Pamati ha telefono: mga libak, mga pakaraot, mga abugho pati mga sala nga waray pa himua han igkasitawo hibabatian mo ha telefono. Aada ha telefono an mga misterios nga magkadilain iga kaluto: an Matuod gad manggud: mi nga kalibutan amo an gidadakui nga teatro hin magkadirudilain nga mga drama, an iba patarawan ngan an kada man makabibido o makatatangs. TELEFONO. Ruing, rriiing,. . .riiiing! Oo amo ini: an Juez de Paz ha Kaalimaiiguhan, naghuholat han imo mga sugo. Nahimos han akon escribiente nga aadto yana ha Panultogan nga anio an ira bungto; bangin umoli nganhi yana nga adlaw. An irno kadungganan napakiana han tinikangan hadto nga krimen? Abugho gihapon: an asawa hadton pinatay iginkasangkay hinin akusado. Usa ka gabi nga bula non nagkakirita hira nga tub hiton tinambak nga mg puthaw ha duruongan. Nakadalagan an babayi, nab jim an duha nga lalaki ngan hin tutulo ka tawo nga nagiininaw han limukon ngan han punay Kahuman han drama: an waray sala pinatay ban salaan. Ha usa ka pubong, karuyag nimo, Ikinasasakit ko nga gayud an din pakatuman hiton imo karuyag. Matuod gad, Honorable, iton imo siring: diri mababanhaw an minatay magdiano hin kadako han sirot nga ihatag ha akusado; kundi, an Dios din nakaturog, ngan din man nakaturog an aton mga balaud. Babaihinon ako ngadto hin hirayo ngan gutiay nga bungto? Matuman an iyo kagamhanan! Waray sapayan: nagmamatuod ako nga salaan an akusado ngan, tungod hini nga akon pagmatuod, ipadadara ko ha Juzgado de Primera Instancia ito nga causa upod an akon dimision! [luompag an huhuringan. Maghihimangraw ha kadaman .] Babayaan ko anay an akon katungdanan sano ako gumawi hin din tama han kamatadong han akon panmurubuot. Sunugon anay an mga kodigo, agb unon an ngatanan nga mga balaud, kun asay man la ngayan tutumanon an kaburoton hin tawo nga

gamhanan! Din ako matugot nga an kaladnganan han Juzgado pagdaradaraon la han mga huringhuring han bisan hino ha kahitasan. Kay an bungto mayada mata, an bungto mayada talinga, ngan waray natatago ha atubangan hito nga bungto! Ay! Kon inin akon tingug sugad pa hin kamalatus han tingug han dalugdog, igugoliat ko an pagsiring: Mga batanon, kun ha urhi nga mga adlaw sumaypong kamo ha kahitasan, himua gihapon niyo nga an bungto matapod han kamatadong han aton Gobierno! NINONG. Maupay nga aga, Sr <pd>.</pd> Juez. JUEZ. Ay, iini ka na ngayan. Kumosta man didto ha Panultogan? Matiunano an iyo bungto? NINONG. Sigi an progreso; an hadto mga gutiay nga sapa ha kalsada, yana mga palaisdaan na. Ngan makar uroyag pagkiton, kon nagdadadlagan iton mga awto kay naguukpawukpaw, baga in mga pakia, ngan kon hain an masukot agian han magilatigat nga mga espesyal, aadto man an pinakagarahe han mga de carga nga mga trak. Waray na No Parking kay bisan dim nakakaparking. Ngan... JUEZ. Maupay nga inuli ka kay damo an aton susuraton. Hira gihapon ngan an JEFE DE POLICIA. JEFE DE POLICIA. Kiha, Sr <pd>.</pd> Juez. JUEZ. Tungod gihapon hin abugho? JEFE DE POLICIA. Diri pa; mga estudiante Ia anay. JUEZ. Kay ano, karuyag hito nga mga estudiante magtransfer ngada ha aton estelma ting? NINONG. Maupay ngahaw: din hira mabayad hin matrikula. JEFE DE POLICIA. Kuan gad, Sr <pd>.</pd> Juez: nagkahuhultok kagabi sugad han iba nga mga gabi. Usa nga estudiante de derecho, nagderecho pagpalit hin usa kadama nga tuba ngan panawgon in lima han iya kasangkayan nga mga estudiante gihapon hin kamidiko, kaingeniero ug iba nga mga kinaadman. Embes nga masingadto hira ha colegio, tampoco nga nagpakadto ha puno han talisay ngan didto pagklase. Ta, kay iton tuba diri man nakakahatag hin kinaadman, nanhikalimot han ira hingyap nga urhi nga mga adlaw mahimo hira nga mga dagko nga pilipinhon, nahimo Ia lugod nga gudti nga darakpon han mga polis. lini an akon kiha. [Kakarawton.] [manhuhunahona anay]. Ambot kon nalilimot Ia ako...Didi han Noli ni Rizal diri nahamarnangraw nakadamo mahatungod hin mga estudiante, waray ako pakabasa hin nahananabi ha mga estudiante nga hubog o parahubog. Karuyag ada sidngon nga, hadto nga mga panahon, haruhataas an moralidad han mga estudiante? JEFE DE POLICIA. Modernismo, Sr <pd>.</pd> Juez. JUEZ. Din. Din ko .karuyag nga kabiduan ako hito nga kabataan nga magigin harige nga madigon han aton batanon nga Republica. Kundi, napakiana ako: Ham dapit au karatan? Aada ha mga kaganak? Aada ha mga magturotdo? Aada han mga paagi han pagtutdo o ha mga pagaradman? JUEZ [gugusion an kiha]. Sidnga iton kabataan nga, gingusi

ko mi ng den uncia kay din ko karuyag nga ha ira pagkatigurang iii agkamayada hira maraot nga hinumdoman han ira pagkabatanon. Karuyag ko nga hira rnahainatngon nga an tuba ngan han mga alaksiw amo an kaurog nga tinikangan han magraot nga inga hilig; ngan karuyag ko nga hira manunga an iskwilahan din an cared amo an pangaraydan han mga ginawian. Pabalika hira ha iskwilahan. [Masulod an JEFE DE POLICIA.] JUEZ. Ano ito? Kitaa daw kun ano ito. NINONG [Masulod.] YUYONG [ha sakub han Juzgado]. imposible ito waray logica. Kay nagtuon ako hin logica, Sr. Juez, ngan bisan ha filosofia natural din ito mahihimo. Aw, ano an ha imo, Sr <pd>.</pd> Juez? Ano an imo opinion? JUEZ. Opinion hin ano? YUYONG. Kay nagestudyo ako ha Cebu, maaram ako hin logica kay gutiay ngani ako magpadi, por lo tanto din ito mahihimo. Ano an imo opinion, Sr <pd>.</pd> Juez? JUEZ. hiunong hin ano iton imo ginyiyinakan? Ano nga opinion in akon ihahatag kay waray ka pa man pagasoy hin tuhay? Ano ka, hubog hin vino o hubog hin kanan Dios tagay? YUYONG. Ambas penas a la vez. JUEZ. Hubog ka ngayan? YUYONG. Din. JUEZ. Tuyaw ka? YUYONG. Din. JUEZ. Ano man in imo karuyag? YUYONG. An imo opinion. JUEZ. [Mabuhat ngan mailalakat.] YUYONG. Con la venia del Juzgado: maghihimangraw ako hin laktod, iton baga hilipot gud Ia nga himangraw. JUEZ. Maupay; laktura la basi din kita magiha. Lingkod. YUYONG. Din kinahanglan: mas maupay ako magasoy kun natukdaw kay, basi ka masayud, Sr <pd>.</pd> Juez, usa ako han mga oradores de campanilla han panahon han politica... JUEZ. Bueno, bueno, ayaw na hiton politica. An imo tuyo, an imo tuyo....! YUYONG. lini an historia: Hadto han bata pa ako, kay din pa man ak hadto lagas JUEZ[ha kadaman]. Ginmimorais hin maupay an poesia ni Laygo. YUYONG. Ngan akon pinangasawa adto nga babayi YUYONG. karuyag ko sidngon nga nagdudumiri ha akon an iya mga kaganak. JUEZ. Ah! YUYONG. Kundi nakasal kami gihapon ngan naggozar kami han hanimun; kondi adto nga amon luna de miel, siring han poeta, JUEZ. Adios, adios, din na ito laktod nga asoy, hiaabutan kita han kurpioawor kon dadamuon mo nga mga istorya, labi kun sasaktan pa hin mga siday. Igsumat an yana nga nahanabo, ayaw na tikanga didto han

pagangkan ha imo. Hino an imo contra? YUYONG. An akon asawa, JUEZ. Tungod hin ano? YUYONG. Tungod han iya ha akon mga malos tratos de obra. JUEZ. Ginsuntok ka? Ginbalbag ka? YUYONG. Waray. Aw, danay ak pagbanyakan hin din tinatalso iton iya bakya. Agi daw kamaulol, labi kun dinhi ha lulod pakaigo! Ngan it iya gad mga buyayaw kay mga barahibuon na nga uraora! JUEZ. Kay ano man in iya nasisinahan ha imo? YUYONG. Primero, kay malakat kuno ako. [Ha usa nga ruwang, nga ama ngahaw inpinakasulod, hin usa nga taragbalayan hin mga magturoon nga kalalakinan. Ha buod, anpwerta tipahagdan ngan tipakusina, ngan ha duha nga kagiliran an mga bintana ug mga pwerta man ngahaw. Ha sakub han ruwang: duha nga tiheras, usa nga lamisa, mga basahon nga nagkakalpat, lingkuran ug mga ginamit pagbola, pagtennis o pagbuksing. Ha bungbong nga dapit ha buod may telefono.] [Ha usa ngapiliw, ngadto dapit ha baba han teatro, hihimuan hin gutiay nga bahin han taragbalayan hin mga magturoon nga kababayinan. Mayada man telefono.] ILUMINADO LUCENTE ABUGHO Mga Maguruyag JUEZ DE PAZ YUYANG (Asawa) YUYONG (Bana) NINONG (Escribiente han Juez) JEFE DE POLICIA Didto ha bungto ha KAALIMANGUHAN , tuna ha Kabisayan, hadton katima han Liberacion an Pilipinas. An JUEZ DE PAZ usa nga tawo nga mananong nga pinurog han sadto ngan yana nga kauswagan. Hi YUYA NG babayi nga baringgitan. Hi YUYONG amo an hurunanon nga napakasawangnOfl nga u raora. I [Ha ruwang han Jusgado de Paz.] TELEFONO. Riiing,rniiiing. . JUEZ. Halo, halo. . . Di layin is bisi? Ta, kay ano man in pagtawag? Din, din: din ako say nagtawag; ako an gintawag. Daraga? Ano in labot ko hin nga daraga, mga inas awan o mga balo! Ako ha nayit dab? Hino ka ba? Ha? Ako ha dasing hol? Librame, s eflor, de la peste y de todo mal! --------------------------------------------------------------------------------------------------[lbubutang an huhoringan han telefono ngan maghihimangraw ha kadaman.] Uosa la nga layin damo kami nga naghihiruhimangraw. Karuyag ka masayud hin mga sumat nga tinago? Pamati ha telefono: mga libak, mga pakaraot, mga abugho pati m ga sala nga waray pa himua han igkasitawo hibabatian mo ha telefono. Aada ha tel efono an mga misterios nga magkadilain nga kaluto: an misterios gozosos, doloros os y gloriosos hinin milagroso nga bungto por obra y gracia del espiritu ifernal . Matuod gad manggud: ini nga kalibutan amo an gidadakui nga teatro hin magkadir udilain nga mga drama, an iba patarawan ngan an kada man makabibido o makatatang s. TELEFONO. Ruing, rriiing,. . .riiiing! JUEZ. Halo.. .Con quien tengo el hon or de hablar? Aw, buenos dias, Honorable. Oo, arno ini: an Juez de Paz ha Kaalim aiiguhan, naghuholat han imo mga sugo. An expediente hito nga causa? Nahimos han akon escribiente nga aadto yana ha Panultogan nga anio an ira bungto; bangin um oli nganhi yana nga adlaw. An imo kadungganan napakiana han tinikangan hadto nga krimen? Abugho gihapon: an asawa hadton pinatay iginkasangkay hinin akusado. Us a ka gabi nga bulanon nagkakirita hira nga tulo hiton tinambak nga mga puthaw ha duruongan. Nakadalagan an babayi, nabilin an duha nga lalaki ngan hin tutulo ka tawo nga nagiininaw han limukon ngan han punay Kahuman han drama: an waray sala p inatay han salaan. Ha usa ka pubong, karuyag nimo, Honorable, nga sobreseeron ko mi nga causa? Ikinasasakit ko nga gayud an diri pakatuman hiton imo karuyag. Ma tuod gad, Honorable, iton imo siring: din mababanhaw an minatay rnagdiano -------------------------------------------------------------------------------

--------------------hin kadako han sirot nga ihatag ha akusado; kundi, an Dios din nakaturog, ngan d in man nakaturog an aton mga balaud. Babaihinon ako ngadto hin hirayo ngan gutia y nga bungto? Matuman an iyo kagamhanan! Waray sapayan: nagmamatuod ako nga sala an an akusado ngan, tungod hini nga akon pagmatuod, ipadadara ko ha Juzgado de P rimera Instancia ito nga causa upod an akon dimision! [Iuompag an huhuringan. M aghihimangraw ha kadaman] Babayaan ko anay an akon katungdanan sano ako gumawi hin din tama han kamatadong han akon panmurubuot. Sunugon anay an mga kodigo, ag bunon an ngatanan nga mga balaud, kun asay man la ngayan tutumanon an kaburoton hin tawo nga gamhanan! Din ako matugot nga an kaladnganan han Juzgado pagdaradar aon la han mga huringhuring han bisan hino ha kahitasan. Kay an bungto mayada ma ta, an bungto mayada talinga, ngan waray natatago ha atubangan hito nga bungto! Ay! Kon mm akon tingug sugad pa hin kamalatus han tingug han dalugdog, igugolia t ko an pagsiring: Mga batanon, kun ha urhi nga mga adlaw sumaypong kamo ha kahi tasan, himua gihapon niyo nga an bungto matapod han kamatadong han aton Gobierno ! II JUEZ DE PAZ NGAN NINONG NINONG. Maupay nga aga, Sr <pd>.</pd> Juez. JUE Z. Ay, iini ka na ngayan. Kumosta man didto ha Panultogan? --------------------------------------------------------------------------------------------------Matiunano an iyo bungto? NINONG. Sigi an progreso; an hadto mga gutiay nga sap a ha kalsada, yana mga palaisdaan na. Ngan makaruroyag pagkiton, kon nagdadadlag an iton mga awto kay naguukpawukpaw, baga in mga pakia, ngan kon ham an masukot agian han magilatigat nga mga espesyal, aadto man an pinakagarahe han mga de car ga nga mga trak. Waray na No Parking kay bisan dim nakakaparking. Ngan... JUEZ. No hay que hablar de cosas tristes. Maupay nga inuli ka kay damo an aton susura ton. III Hira gihapon ngan an JEFE DE POLICIA. JEFE DE POLICIA. Kiha, Sr <pd> .</pd> Juez. JUEZ. Tungod gihapon hin abugho? JEFE DE POLICIA. Din pa; mga est udiante la anay. JUEZ. Kay ano, karuyag hito nga mga estudiante magtransfer nga da ha aton estelmating? NINONG. Maupay ngahaw: din hira mabayad hin matrikula. JEFE DE POLICIA. Kuan gad, Sr <pd>.</pd> Juez: nagkahuhultok kagabi sugad han i ba nga mga gabi. Usa nga estudiante de derecho, nagderecho pagpalit hin usa kada ma nga tuba ngan panawgon in lima han iya kasangkayan nga mga estudiante gihapon hin kamidiko, kaingeniero ug iba nga mga kinaadman. Embes nga masingadto --------------------------------------------------------------------------------------------------hira ha colegio, tampoco nga nagpakadto ha puno han talisay ngan didto pagklase. Ta, kay iton tuba din man nakakahatag hin kinaadman, nanhikalimot han ira hingy ap nga urhi nga mga adlaw mahimo hira nga mga dagko nga pilipinhon, nahimo la lu god nga gudti nga darakpon han mga polis. lini an akon kiha. [Kakarawton.] [man huhunahona anay]. Ambot kon nalilimot Ia ako...Didi han Noli ni Rizal dim nahamarn angraw nakadamo mahatungod hin mga estudiante, waray ako pakabasa hin nahananabi ha mga estudiante nga hubog o parahubog. Karuyag ada sidngon nga, hadto nga mga panahon, haruhataas an moralidad han mga estudiante? JEFE DE POLICIA. Modernis mo, Sr <pd>.</pd> Juez. JUEZ. Din. Din ko .karuyag nga kabiduan ako hito nga ka bataan nga magigin harige nga madigon han aton batanon nga Republica. Kundi, nap akiana ako: Ham dapit au karatan? Aada ha mga kaganak? Aada ha mga magturotdo? A ada han mga paagi han pagtutdo o ha mga pagaradman? JEFE DE POLICIA. Doctores t iene ci Gobierno que os sabra responder. JUEZ [gugusion an kiha]. Sidnga iton k abataan nga, gingusi ko mi ng den uncia kay din ko karuyag nga ha ira pagkatigur ang iii agkamayada hira maraot nga hinumdoman han ira pagkabatanon. Karuyag ko n ga hira rnahainatngon nga an tuba ngan han mga alaksiw amo an kaurog nga tinikan gan han magraot nga inga hilig; ngan karuyag ko nga hira manunga an iskwilahan d in an cared amo an pangaraydan han mga ginawian. Pabalika hira ha iskwilahan. [Masulod an JEFE DE POLICIA.] --------------------------------------------------------------------------------------------------IV JUEZ DE PAZ, NINONG, YUYONG YUYONG [ha sakub]. No puede ser, no puede ser; diri ako conforme nga an lalaki paggarungan han babayi. No puede sir, din gud m ahihimo! JUEZ. Ano ito? Kitaa daw kun ano ito. NINONG. Invasion! [Masulod.] Y UYONG [ha sakub han Juzgado]. No puede sir, imposible ito waray logica. Kay nagt

uon ako hin logica, Sr <pd>.</pd> Juez, ngan bisan ha filosofia natural din ito mahihimo. Aw, ano an ha imo, Sr <pd>.</pd> Juez? Ano an imo opinion? JUEZ. Opin ion hin ano? YUYONG. Kay nagestudyo ako ha Cebu, maaram ako hin logica kay guti ay ngani ako magpadi, por lo tanto din ito mahihimo. Ano an imo opinion, Sr <pd> .</pd> Juez? JUEZ. Pero, por vida de cien mu caballos! hiunong hin ano iton imo ginyiyinakan? Ano nga opinion in akon ihahatag kay waray ka pa man pagasoy hin tuhay? Ano ka, hubog hin vino o hubog hin kanan Dios tagay? YUYONG. Ambas penas a la vez. JUEZ. Hubog ka ngayan? YUYONG. Din. JUEZ. Tuyaw ka? --------------------------------------------------------------------------------------------------YUYONG. Diri. JUEZ. Ano man in imo karuyag? YUYONG. An imo opinion. JUEZ. Da le con mi opinion! [Mabuhat ngan mailalakat.] YUYONG. Espera, miligoy! Con la v enia del Juzgado: maghihimangraw ako hin laktod, iton baga hilipot gud la nga hi mangraw. JUEZ. Maupay; laktura la basi din kita magiha. Lingkod. YUYONG. Din k inahanglan: mas maupay ako magasoy kun natukdaw kay, basi ka masayud, Sr <pd>.</ pd> Juez, usa ako han mga oradores de campanilla han panahon han politica... JU EZ. Bueno, bueno, ayaw na hiton politica. An imo tuyo, an imo tuyo....! YUYONG. lini an historia: Hadto han bata pa ako, kay din pa man ak hadto lagas, guarde e n mi pecho un amor santo y profundo y adore la mujer sin par de oro el corazon. JUEZ[ha kadaman]. Ginmimorais hin maupay an poesia ni Laygo. YUYONG. Ngan akon pinangasawa adto nga babayi con todos los sacrificios habidos y por haber. Resum idas cuentas, ginkasal kami contra viento y marea. JUEZ. Ano iton contra viento y marea, didto kamo kasala hin baloto, ha paraw o ha vapor? --------------------------------------------------------------------------------------------------YUYONG. No, seor; karuyag ko sidngon nga nagdudumiri ha akon an iya mga kaganak. JUEZ. Ah! YUYONG. Kundi nakasal kami gihapon ngan naggozar kami han hanimun; kondi adto nga amon luna de miel, siring han poeta, es la flor de un dia que dur a solo lo que dura un lirio. JUEZ. Adios, adios, din na ito laktod nga asoy, hi aabutan kita han kurpioawor kon dadamuon mo nga mga istorya, labi kun sasaktan p a hin mga siday. Igsumat an yana nga nahanabo, ayaw na tikanga didto han pagangk an ha imo. Hino an imo contra? YUYONG. An akon asawa, JUEZ. Tungod hin ano? Y UYONG. Tungod han iya ha akon mga malos tratos de obra. JUEZ. Ginsuntok ka? Gin balbag ka? YUYONG. Waray. Aw, danay ak pagbanyakan hin din tinatalso iton iya b akya. Agi daw kamaulol, labi kun dinhi ha lulod pakaigo! Ngan it iya gad mga buy ayaw kay mga barahibuon na nga uraora! JUEZ. Kay ano man in iya nasisinahan ha imo? YUYONG. Primero, kay malakat kuno ako. --------------------------------------------------------------------------------------------------JUEZ. Ta kay matuod man nga malakat ka? YUYONG. Din, sinyor. Nagbibisikleta ako . JUEZ. Nakakapira ka lulusad ha iyo balay hit uosa ka ad law? YUYONG. Diri ko maiihap. JUEZ. Ah, malakat ka ngayan. YUYONG. Din, Sr <pd>.</pd> Juez, kay rn aararn ka man nga damo dinhi ha aton in sarakyan. Labi na hadton elecciones kay danay ak makaringbas hin awto tagtulo ka adlaw. JUEZ. Ano pa man in nasisinahan ha imo hiton imo asawa? YUYONG. Kun gindidininian ko pagsayaw hiton bago nga s arayawon nga malaway. JUEZ. Ano nga malaway? YUYONG. Iton sayaw hin siyutsiyot . JUEZ. Naunano? Aber.... YUYONG. Din napagaba, Sr <pd>.</pd> Juez, an pagsaya w dinhi ha Juzgado? [Musica. Ipakikita ni YUYONG an lab is nga kasayaw han Apal achicola.] YUYONG. Ano an imo opinion, Sr <pd>.</pd> Juez? JUEZ. Malaway mangg ud ngan waray bisan gutiay nga arte; kundi, kay ayon man naton an ngatanan nga d iri aton, paciencia y a barajar! --------------------------------------------------------------------------------------------------YUYONG. Din ak makakagpasyensya. Karuyag ko nga imo kami pagbulagon yana mismo, sin perdida de tiempo. JUEZ. Ayaw, panhunahona anay hin maupay. YUYONG. Waray na pakabakad hinin akon pakigbulag; magkikita karni didto ha lain nga kalibutan kay djri ko na maiilob iton kamaabugho ngan kamadarahug. V JUEZ DE PAZ, YU.YON G ngan YUYANG. YUYANG [hasakith]. Divorcio, divorcio...! Waray ibanga remedio, divorcio! YUYONG [malilisang]. Aadina an animala nga birgahita! Patagua ako, Sr <pd>.</pd> Juez! Mapasingain ako, sinyor? JUEZ. Pagpatigayon na la ikaw; sukso

k ha buho hin lapoy kay mas sungayan adi kay ha imo. YUYANG [ha sakub]. Mananap ito nga lalaki...! YUYONG. Santa Balbara bendita, tabagi ako! San Miguel, espa daha.....! JUEZ. Ambak ha bintana, kun may lugar. [Makakatago hi YUYONG. Maus wag hi YUYANG. Makimas. Dapiha kadaman an tataguan ni YUYONG basi hikitan ngan b ation an iya ingayakan. Pagkadtua ni YUYANG isusoksok an ulo,kikitaon an pugtot. ] YUYANG. Divorcio, Sr <pd>.</pd> Juez! Waray iba nga katuhayan --------------------------------------------------------------------------------------------------hinin arnon problema kon din an divorcio, kay mananap na la an makakailob hiton nga darahug ha akon hito nga ayam. YUYONG. Ayarn na ako yana; hadto anay iya pa ak hinahadkan... JUEZ. Ano nga ayam? YUYANG. Ito nga sungayan! JUEZ. May aya m nga sungayan? YUYANG. Ito nga akon bana kulaos. JUEZ. Kulaos? Din kamo kinas al? YUYANG. Doble pa, kay obispo an nagkasal ha am on, ngan solemne nga kakasal kay gintagan pa ako hin usa ka rolyo nga mga bukad, baga ako in nagkukugos hin mga bunakan. Harumamay! Isinablay dinhi an akon hilaba nga belo, [isinablay ha b utkon], ha akon tuo an abanico nga de plumahi, ha akon wala an akon bag nga guru goti la hin maleta, ngan an mga bukad pa nga akon na la inirok. Maaram ka? An am on madrino... JUEZ. Ayaw na pagtukiba, bangin kita kanhion hit mga Huk. YUYANG . Yana divorcio na an akon karuyag; magsasayup ka kun din mo kami pagbulagon. Ki taa daw: Pinanrubutan ako hinin akon panapton, sinuntok an akon dughan...! YUYO NG. Por vida hin kabuluroton hini nga pitikbirik! YUYANG. Kitaa daw, hinubag mm akon agtang. --------------------------------------------------------------------------------------------------YUYONG. At naman! Sinuntok ha dughan, ha agtang hubag. YUYANG. Karuyag ko maki gbulag hin waray na balikbalik, ngan din ak matangdo, Sr <pd>.</pd> Juez, kun di n prisohon hin maiha ito nga karabaw. Isulod ha bartolina! Sususteneran ko mi ng a asunto hasta ha Corte de Apelaciones, hasta ha Corte Suprema; ngan kun pyerdih on ako didto, maapelar ako hasta ha Naciones Unidas! JUEZ. Hulat anay, hunahuna on ko pa. [Maglalakatlakat. Maghihimangraw ha kadaman.] Ha, ha, haaa... Kamadara hug hini nga kalibutan; danay an kabiduan han iba mahihimo naton nga diversion.. .Ya del ageno quebranto el mundo cansado esta. Kundi, ha mga dagko nga kabiduan ha n aton hunahona, an tawo kinahanglan magliaw ha iya ngahaw; ngan dida hini nga k aliawan yana, bibilngon ko an kalipayan hinin magtiayon nga nahasasalang, nabubu rong, nawawara han dalan han kamurayawan. [Mabalik ngadto kan YUYANG.] Bueno, di vorcio an imo karuyag? YUYANG. Kun baga din nimo ikabubodlay. Divorcio, divorci o! Ngan karuyag ko nga kondenaron mo ito nga sigbin hin cadena perpetua. JUEZ. Ano ito nga cadena perpetua? YUYANG. Nga din na hiya makikigkita, din na makiki gh imangraw, din na masiplat ha akon hasta han katugnob han kalibutan! YUYONG. Pena capital! Pero magkikita kita didto ha balay kay pagaanitan ko ikaw! YUYANG . Ho! Linabay pa ako han taborete; ambot kun din mga piang mm akon mga gusok. --------------------------------------------------------------------------------------------------YUYONG. Kabuwaon hini nga danggab, maupay la pagsagparan. YUYANG. Ipadakop gad, sinyor, ipagapos. YUYONG. Ipagapos an im apuy! [Maguliat.] Buwaon! Abahoka! Y UYANG. Uy, hahani ngayan mi nga bugsok. [Pamimilngon.] Natago ka, ha? Nahadlok k a ngayan? [Kakadtuon han tinataguan, gugunitan ha talinga ngan dadadon ha kadayg an.] YUYONG [isasawiri an karnot ni YUYANG]. Ayaw la ak pagtugwayi! Dibale ak A ustralian kaw. JUEZ. Ano liwat iton Australian kaw. YUYONG. Kaw nga din baka n ga an karne baligya danay ha merkado; makaburoghat. Sugad kamakaburoghat hini ng a babayi! [Tutulpukon an irong ni YUYANG.J YUYANG. Baboy, waray alo, karabaw! Am o ka an Aust ralian kaw! JUEZ [masinggit]. Ito an din tugot dinhi ha Juzgado! I pasusulod ko kamo ha poltri! YUYONG. Ihi, kay naparayaw, napakaordebel. Abajo k a! YUYANG. Abajo han im... Ata na man daw! JUEZ. Kadi kamo nga duha. [Mananaup .] Mga tigurang na kamo; iton iyo binubuhat dinhi hajuzgado din angay hiton iyo edad. Maararn ako nga may iyo buot, kundi karuyag la niyo magpakatuyawtuyaw. Kon giniilub ko an iyo ginawian, tungod la kay ini --------------------------------------------------------------------------------------------------dinhi hukmanan han kalinaw. Panguli kamo, upaya an iyo sinabutan basi magmalipa

yon an iyo pagasawa. YUYANG. Diri mahihimo, Sr <pd>.</pd> Juez. Waray na ako ga na pagtamak han balitang han amon balay. Divorcio an akon karuyag. Lain hito nga sentencia, diri ako. YUYONG. Amo man ako gihapon: pagbulaga kami kay din ko na karuyag makigasawa hini nga higanit tubtob nga may uosa pa nga bituon nga nagii ngat ha langit. Divorcio, Sr <pd>.</pd> Juez! Hino in makakailob han kamaabugho hini nga rabdabon? YUYANG. Ikaw an uraora ka maabugho kay waray ko igkahimangra w nga lalaki kun din mo pakasidngon nga akon kunsuylo. YUYONG. Kunsuylo...Ho!.. . JUEZ. Panmurubuot kamo anay. YUYONG ngan YUYANG [magdudongan]. Divorcio, div orcio, Sr <pd>.</pd> Juez! JUEZ[magtatawag]. Ninong, Ninong. VI Hira gihapon, NINONG ngan JEFE DE POLICIA. NINONG Gintawag mo ako, Sr <pd>.</pd> Juez? JUEZ . Panabii an Jefe de Policia. [Masulod hi NINONG ngan magawas ngahaw, upod an J EFE DE POLICIA.] --------------------------------------------------------------------------------------------------YUYONG. Ho! Aber kun hino in kumogas. YUYANG. Ata!, waray ta man ngahaw babhino n kay baman an gutak ngan tadyaw imo man iginbaligya han im paghimirdido. YUYON G. Ay, diri ak makikibahin bisan ano, imoha na la hasta an mga fansi nga ak igin bugay, magitom na man ngani; imo na hasta an kaguran, an taborete nga tutulo na la an tiiltiel, hasta an batidor nga lata hin salmon. JEFE DE POLICIA. May sugo an Juzgado? JUEZ. Karuyag ko nga ikaw magtestigos hinin slyahan ngan katapusan nga divorcio especial... YUYONG. Y Absoluto. Idugang mi nga pulong. JUEZ. Siy ahan ngan katapusan nga iglalarang hini nga Juzgado. [Magkakalingkod an JEFE DE POLICIA, hi NINONG ha iya lam isa.] Ikaw, babayi; ikaw lalaki: Panumdoma niyo adton siyahan nga takna nga iyo paggisiplat; panumdoma niyo an paghilumlom ha iy o dughan hadton syahan nga pagsighigugma nga tinurok ha iyo tagsa nga kasingkasi ng, ngan dada an iyo hunahona ngadto han altar nga iyo linudhan hin pagsumpa han kadayunan nga pagtigub han iyo kapalaran. Hadto, ha butnga han kanan gugma kata misan, iginsaad niyo nga waray kasakitan, waray maraot nga kaburoton ngan waray pagdumot nga takos makagbulag hadton duha nga kasingkasing, labot la han kamatay on...Yana gintatalapas niyo adto nga mga saad, adto nga mga pagsumpa, ngan magti tikang kamo hin kalimot kun mahimo --------------------------------------------------------------------------------------------------nga kalimtan - adton mga harok, adton mga ugay, adton mga pagpalangga, adton mga katamisan han kasingkasing nga pagmahal. YUYANG [mahinay]. Kay hi Yuyong man.. . YUYONG. Kay ikaw, bisan la ano im nasisinahan... JUEZ. Yana an iyo kaugaring on nga panimalay magmimingaw sugad han patay nga kahoy nga waray na tamsi nga na hapon hin panhune. Ikaw Yuyang, basi diri ka na makatanaw kan Yuyong, gumikan ka hin kadagmitan ngadto ha Manila, dara in akon recomendacion, basi mahimo ka nga encargada didto ha Reviera ha Dewey Boulevard, ngan didto magmamahimayaon an im o kamutangan; igkakasangkay ka hin dagko nga mga pagkatawo, tigob ka hin maghusa y nga kababayinan, pagmamahalon ka hin mga oficiales ha army nga magdadara ha im o ngadto hin magribhong nga mga kaliawan. YUYONG. Entonces, iba na nga mga butk on an makugos kan Yuyang? Din ak matugot! Pastilan daw! [Magtutuok.j An akon mar ahalon nga asawa pagdadaradaraon hin iba nga lalaki? Din ak matugot. JUEZ. Ngan ikaw Yuyong, tatagan ko ikaw hin pasaporte basi ka gumikan ha kahigrayuan nga t una. Ngadto ka anay ha Argentina kay didto gamit kaupay an imo mga kinatsila. Ha urhi nga panahon, kumadto ka ha Francia dim damo an maghusay nga mga balo ngan mga ilo nga nagkikinahanglan hin asawa. Didto ka pagpapatakas ngan didto ka kali limot hin tinuod han ngaran ni Yuyang... YUYANG. Din mahihimo; bisan kun ako ka yumanggi, karuyag ko nga hi Yuyong maginakon gud la. Din ak matugot --------------------------------------------------------------------------------------------------TELON [An ngatanan mabibilen ha gawas. han telon ngan magkakaranta. An kanta ti tikangan hin sarabat ngan ha ikinakatapos han pagkanta ni YUYANG, sugad man ni Y UYONG, magsasarabat gihapon basi asay matapusan an sarabat.] SARABAT Abugho, T unok ito han gugma ta, Yuyang; Abugho, Sakit ito han at kalag, Yuyang; Abugho, D agabdab it han at dungog, Tigaman nga waray ha tuna Us nga higugma nga ungod. Y UYONG Bisan la ako sumiplat han waray sulod, Yuyang, Asay pa ba kon magpangubit upod in kiro, Yuyang, Didto ha imo kasingkasing may nagkukulog, Yuyang, Nagpupu

lopoko kay an abugho nasulog. Bisan la ak napasyada pagliawliaw, Yuyong, Kon ti kadto man ha parlor hin pagpakurong, Yuyong, Ikaw hito nga pangabugho kay natiti aw, Yuyong, Pamati ko ha im tuyawtuyaw, lurunglurong. --------------------------------------------------------------------------------------------------ILUMINADO LUCENTE AN DUHA NGA SPORTMEN Mga Maguruyag McPUDOL JEMY MISS BUKING GAN DOLOGDOLOG MERY DONA VICTORINA DONA PASCUALA DR<PD>.</PD> KATIGBAK KABABAYIN ANNGA MANORONGBALAY [Ha usa nga ruwang, nga ama ngahaw inpinakasulod, hin usa n ga taragbalayan hin mga magturoon nga kalalakinan. Ha buod, anpwerta tipahagdan ngan tipakusina, ngan ha duha nga kagiliran an mga bintana ug mga pwerta man nga haw. Ha sakub han ruwang: duha nga tiheras, usa nga lamisa, mga basahon nga nagk akalpat, lingkuran ug mga ginamit pagbola, pagtennis o pagbuksing. Ha bungbong n ga dapit ha buod may telefono.] [Ha usa ngapiliw, ngadto dapit ha baba han teat ro, hihimuan hin gutiay nga bahin han taragbalayan hin mga magturoon nga kababay inan. Mayada man telefono.] [Aga.] --------------------------------------------------------------------------------------------------[Hi JEMY nakaturog ha usa nga tiheras, hi McPUDOL aadto ha telefono. Hira nga d uha masulot hin padyama. Unina hi MERY didto ha taragbalayan hin mga magturoon n ga kababayinan.] McPUDOL. Halo Central, halo, halo...! [Ha kadaman.] Namurag na an telefonista? [Magtelefono.] Halo! Central! isumpay ako kan Mery! Karuyag ko sidngon nga imo ako ikonektar kan Mery, nga tagan mo ako hin comunicacion ngadto ha iya. Kay ano man ngayan, an lubid la in nasusom pay? [Maguliat] Central! Tar antado in nga telefonista! [Titigdaonpagsabung an huhoringan.] Karuyag ko makigh imangraw kan Mery, ngan basta makasabot nga ako in nagtawag, maglululukso dayon, sugad hin nautod nga ikog hin taguto. Kay hi Mery...Ehe, nakabati kamo? Mery, a mo ito an iya ngaran nga modernsta, an iya ngaran nga aptodit kay, an ha calenda rio catolicoa postolico-romano, Maria. Pariho man ha akon, an akon ngaran nga cr istianos Leopoldo ngan inaagnayan hin Pudol. Kundi, ginhimo ko nga McPudol, como por ejemplo vervigracia: McKintri, McArthur, McAdol, basi gihapon magmamaoroows ki. Kundi, ito hi Jemy, linabaw pa liwat ha akon hin ka padlas; din natabako hin dinahon, asay pa hin tangali? Kay karuyag niya an Pidmon ngan din napalit hin b isan ano nga produkto filipino kay, bisan an hughog han iya dudohadoha nga kalso nsilyo, ipinaoorder pa ha Istit. Ngan basi kamo pasmahon, igaasuy ko ha iyo nga ito hi Jeniy napisa hin tagusa ka alat nga tabako nga marka Estrella, din basi m askadahon, kundi kay ipinamamanyos han iya mga kalawasan basi la hiya umalimyon bin maaruamirikano. Kundi kay pilipino gihapon an pilipino, naduroy la lugod hin ka mahurohongsoy. --------------------------------------------------------------------------------------------------MERY [masulot ha balay ngapanapton. Magawas didto han taragbalayan hin kababayin an, ngan madaup hatelefono]. Halo, Central: 25,21,3! [Hakadaman.] Nagmata na adi hi McPudol kun waray kabalda didto han amon sarayaw kagabi. McPUDOL [ighihinuy am]. Hahay...Mapiraw la mi gabigabi nga sarayaw kundi man liwat kay didto kikita a an matuod nga demokrasi; tirigub la sugad hin kamlo, an mga magturotdo ngan ha n mga magturoon ha usa nga baskit hin Pedagogia. [Babation an tilingtiling han t elefono.] Eh, aadi na nagtatawag hi Mery, an nagrayna han katapusan nga kontes h an mga pungag. [Ha telefono.] Halo....! MERY. Halooooo....! Nakakakilala ka ha akon? McPUDOL. Aguinpalipak, dudu bayi!: bakut bisan ka hirayo naalimyon an mai ruikiat.... MERY. Aber, hino man ako? McPUDOL. Ada, ikaw an akon iginado kagab i han eskandal nga nahimo matuod nga eskandalo kay nahushosan han midyas. MERY. Salbahis ka. McPUDOL. Din ako an salbahis, an midyas kay waray kabit hin maupa y. Bueno, hino man ako? MERY. Ikaw? An valedictorian han mga buntol nga nakapit o na kabudo ha cuarto grado. McPUDOL. Exacto. Pero, nasusugad ako tungod ha imo , ngan din ko iginbabasul kay kun an pagaram amo an pangita hin himaya ha kaduga yan, ano paman --------------------------------------------------------------------------------------------------in akon karuyag? Aada ka na nga akon ikinalilipay hin waray katapusan. MERY. Wa ray ka man liwat ha akon itutongboy, kay akon ka man linalayik, salit pirmi na l

a ako nga absin ha iskwilahan ngan present ha ngatanan nga sarayaw nga imo kinak adtuan, bikos ay lab yu. Ta, sugara ta la anay; unina mapasingada kami ngan hira Kulasa kay karuyag hira makigpraktis han bago nga sarayawon. God bay may dyani. ... McPUDOL. God bay, may glory! [Ha kadaman.] Hunahuna ni Mery nga uosa La hiy a ha kalibutan nga akon swithart. Jesus Marusep, nahabatalan! kay kun nagsusorat ako hin parte gugma, hinihimuan ko hin duplicado, triplicado, tubtob han abuton han carbon peypor, ngan sinasahid ko hira panagi, sugad hin program hin usa nga lektyur. Ta, an sumibad, dakup. MERY. Matuod din la amo mi hi McPudol an akon ingid. Unomon man la? An kaulitawohan niyan magdalunot pa kay han halimusan sali t kinahanglan in damo nga tulakop. McPUDOL. Kundi, an maupay gud ipangunsuylo, didto hit sarayaw, kay sige an papirupingki, sige man an huringhuring. [Puporoto n an taborete kay igbabalsi.] MERY. Kundi, waray na gad masama hin kamarasa hit on sarayaw, nga baga din la maubosubos: bisan din ak papanihapunon. [Mapurot hin payong ngan igbabalsi.] [Kinanta ug sasayawan ni MERY ug McPUDOL.] --------------------------------------------------------------------------------------------------Purot kita, purot kamo: Kay magsasarayaw na Ayaw kalipat, ayaw kapukis; Gabay la mahauna An ngatanan magsingabot, Bas makahuman layon Ha pinakyaw gud nga buhat ta Kay hi adlaw maabut Kun sugo mi han aton mga kaganak Ug an baihas ko ha pagh inagnaon hamutang Damo na han mga rising in naglakaton Kay an buhat lugod nga ma yada pubs Waray naayun ha aton. Daw tidong manhimbungkaras Kun natukar na an or kesta Ha ruwang daw karaskaras Duyog bandurya ngan han sista. Mga ubod ada han k agaw Nga ha tub nakarahibut Salit dayon pagaagragaw Sige an birik, sige an libut Upod an hawak hin kabirikis... Hin kamarasa han paghangkup! Mga bitiis nagikis ikis Kay hin kalipay nagdadakup: Waray tabanus han sinagitsit Ngan han karisaw n ga makusog; Im aabaton nga paniplat. Abaadaw, Ginoo, pinoposod! [Ibubotalag ni Mery an payong ngan masulod tipasakub. Kukuhaon na an bahin nga puyanan han nga magturoon nga kababayinan.] --------------------------------------------------------------------------------------------------JEMY [mabungkaras. Swit horn, swit hom! McPUDOL. Nagiinop, ginngangarat! Inaan o ka? JEMY. Aw, hunahona ko man adto nga sarayaw na manggad nga makusog. Alagad kay nagiininop ako adto nga inabot hira, nanay, may dara nga damo nga kuarta, k ay nalisang han akon surat ha ira. McPUDOL. Kay ano an imo surat? JEMY. Ginsir ing ko nga masakit ako ngan masakit hasta ikaw ug kinahanglan nga magpadara hira hin damo nga kuarta nga igbarayad han medico, ibarayad ha hospital ngan ibaraya d ha botika. McPUDOL. Karuyag mo sidngon nga ginbinuwaan mo an aton mga kaganak ? Waray batasan! baga ka la in nagtitinubo nga dabong; nagtitikadako it im buyay , sugad hin kinakalutan nga butiti, kundi nagtitikaiban man an imo kaluoy ngan i mo pagtahud hadton imo nanay nga nagaantos han ngatanan nga kakurian basi kala d in mahimo nga usa nga ulod nga makakad ugang han mga kaduntan han aton bungto. JEMY. Oo, Padre, makaruroyag ka magsirmon, kundi din angay pagsundon it imo mga binuhatan. McPUDOL. Uy, basi ka masayud, kun an ngatanan nga anak sugad ha akon , mahihimo nga paraiso an kalibutan. Kay diri ko ginbubowaan hira Nanay. JEMY. Kay diri ka buwaon? Di bali ginsusomatan mo hira imo nanay nga din ka naulpot ha iskwilahan...! Ha ikinabulan nararadan ka hin damo nga salapi. Hain --------------------------------------------------------------------------------------------------huhonob? ha mga kabaret, ha mga piknik, ha sine, ha garbo, ha pangunsuylohan; n gan an mga pobres intawon nga imo mga kaganak, hunahona man Ia nga nagkakamataym atay ka hin pagtinuon.. .Laum naman hira nga buwas kon sano mauli hi MePudol nga n amo an magiginbago nga Rizal! Risumidas kwintas, din ngani maaram magkagud. M cPUDOL [ha kadaman]. Nasuson, nasuwangki, otro man manriringki. Aber, pagasuy da w hin kiaro, diri ba matuod nga kinahanglan ka hin salapi nga ibabayad bin matri cula, iparalit bin mga libro, iharatag ha kasira ngan ibarayad han Corresponden Iskul kay nagtuon ka hin ka inhenyero, ka bukkiper, ka mekanik o ano pa nga mga kinaadman nga karuyag mo paghabakon? Iginprenda nira imo nanay an iyo kalubian, ngan ginparadan ka hin kapin hin usa kagatos ka pisos. Ham naman ito nga salapi? Waray ngani kabaydi, an kasira, ipinamalit mo hiton usa ka terno nga amerikana nga alpaka, mga kamisadentro nga seda, duha ka padis nga sapatos ngan hin usa ka

dama huwana nga perpume nga imo iginregalo kan Punchirigchang....Ta, hira im na nay, aadto ginpapamusag na la hiton pagrninangnuon hit ira tabakuan, ngan hunaho na nga din kana maiha rnagobispo an balitaw din ka ngani maaram mamatbat hin nob ina. Hitsura hini nga obispo! Di ko tamay....! II [MISS BUKINGGAN ngan hira JE MY gihapon.] MISS BUKINGGAN. Dyentilmen, no god chawchaw este dia; waray kamo a nay pamahaw, paniodto ngan panihapon yana nga adlaw, buwas isangbuwas ngan ngada han iyo pakabayad han kanan tub ka bulan nga iyo utang ha akon. Puasa heneral h in din kuarisma. --------------------------------------------------------------------------------------------------MCPUDOL. Ayaw gad, Miss Bukinggan, papainita gad kami bisan la tagusa ka kutsare ta nga lakdan. MISS BUKINGGAN. Waray, serrado an puerta ngan kwarentenas an abo . Mientras din kamo nakakabayad bisan paghigda dinhi ha balay din ako matugot; m angaturog kamo hin tukdaw. JEMY [ha kan MCPUDOL]. Uonanhon (a nga makatirimtiri m kita niyan nga aga? MCPUDOL. An kamatayon la in waray rimidyo. Tana, ngadi, m agmimiting kita nga duha. [Magkakasulod.] III [MISS BUKINGGAN, unina hira JEMY .] MISS BUKINGGAN. Oho... Estudiantes! Yana, manhanggab hira hin hangin, kay ba man ginpaparadan hin salapi han Ira mga kaganak, inuobos paglabog ha bisan diin nga buho. Ito nga duha, din nagtutuwas, magkasi pusong, magkasj Tenorio ngan mag kasi hambug. Magupay manayaw, kundi, hunahona niya nga nagtutuon? Testigos iito nga mga libro nga ginaalamag. Cuplets [Kakantahon ni MISS BUKINGGAN.] Pagabut han bakasyunes mull layon hi Berto Dayaw Ngan didto ha ira bungto Nagtitser hin sarayaw. Nagsiring kan iya nanay: --------------------------------------------------------------------------------------------------JEMY. Kad daw, Pudol. Naabat na hira nanay nga waray kita hinbaruan nga bisan an o hinin siyam katuig nga pagtinuon. Baga didto ka ha hirayo; maghihimangraw kita han ngatanan na nga yinaknan ha kalibutan. Listo ka han pagbaton. DORA VICTORI NA. Ano man, Dr<pd>.</pd> Dologdolog, in maupay buhaton basi matambal mi nga kab ataan? DOLOGDOLOG. Ayaw anay; makonsulta ako ha Libro de Kirupraktika Legal de Beterinarios. [Magbibitad hin libro.] McPUDOL. Amigo Jemy, hab lad el ingles qu e es tin idioma mundial, pero hablad tambien el espanol que es otro idioma mundi al. JEMY. Si, seor, no seor: nego menorema. Ergo: y que cosa son? McPUDOL. El in firmo de los condenados es el lugar donde van las almas de los que mueras en pec ado mort al... DORA PASCUALA. Din karag an aton ginginastuhan! Bisan ta mi nga kabataan pagpakastilyuhan, kun manguli.... JEMY. Boy, telling the lessons of fa bles.... McPUDOL. You have now studied several fables. DORA VICTORINA. Mga pwe rte na maginingles; baga la in sinasanlag nga mais. JEMY. What two fables wi st udied this year? McPUDOL. The Crab an his Mother ------------Paginom hin tuba naluos usahay Dako nga hirnala paggip ataypatay An sukot lupigan an huhog kaupay Tingog la an dako, an laway malubay. Sanglit kasangkayan at hinayhinayon Paginom han tuba nga minahal naton Damo nga hinabo hinin aton nasyon Tungod bin kahubog tubig nga langitnon ---------------------------------------------------------------------AMADEO BOLECHE TUBIG NGA BIRTURAN An tagok han lubi tubig nga birturan An na kakainom nakolor an agtang Naiaksi an lawas, maabtik magyakan Nakanta nasayaw da w hugaw ha sawang. An bago nga hiwat sulod bin darna Kun pagkinitaon makusog an bura Nasaka ha igbaw nabalik ha butnga Baga orosahon makatitingala. Hala na ga d padi tagay nga hubsa Kay basi pagsugdan aton igsarama An din uinilob maghinayh inay Ia Kay bangin sumakay han bapor Surruka. Padi kun ni madi inma an im tagay , Kay basi magdayon an aton kalipay, Purut han sumsuman nga maghinayhinay Pagsay aw han tango nga maglubaylubay. Akon dadayonon pagasoy hin tulid, Paginom bin t uba birturan nga tubig An nakakainom waray gud malupig Hin aram hin isog, lubos hin kaabtik Paginorn han tuba usahay naluos Hi madi ug padi agsub an kasam Labi kun perdido bin bulang hin antug Nahulbot bin sundang, rnagwalas mangisog. ---------------------------------------------------------------------Han pagabot na daw han mga notisya Tikang ha Bataan ug Nueva Ecija Mabata madako

mariko ug pobre Turoan hin luha, perini an pagtangis An Samar an Leyte urog gud sabihon An mga sundalo bantug maisganon Kay gabay Ia an lawas tapuson Nga diri la onta kita mauripon. ---------------------------------------------------------------------MAXIMO VILLAMOR AN PAGHAPON Han mu nueve cientos cuarenta y uno Bulan ha Deci embre hadton petsa otso Namomba an hapon kan Toho pangulo Dagos gud ikorog an bu gos nga mondo. Dayon man ni Roosevelt tawag ha kongreso Paglarolantogi han hini nga kaso Pagkamasakit daw waray na remedyo Pagkadeciembre guerra dekiarado. Day on man nu Toho pagbahinbahina Bokis ug transportis iya mga tropa Ha Tsina ug Tai lan, Manila ug Burma, East Indies, Celebes Sea, Australia ug India Ngan hi MacAr thur man nagorden Hin kusog hadton mga trines nga magbantay na gud, An mga kaawa y kay kono masulod Hin paglupiglupig hiton aton nasud. An rnga sundalo han paga bota na Orden nga mabaskog baga mabangis An iroy an may asawa natangis Kundi adt on trines iginmamatarnis Hin gugma nga hingpit an iroy nga tuna Bisan kun mapait basta an kataiwas di gud maIolopit. An mga sundalo niyan han tirok na Ha tagsa kagosa ha mga probinsya hira Ginburubaralyo ginbaroharaa Han pagkagikan na han mga bapores Nga poros kargados hadton mga trines An iroy an amay asawa natangis Kundi adton !rines iginmamatamis ---------------------------------------------------------------------DESPIDIDA KAN KIRIKAY Lakat na Ia, lakat na la kun malakat ka Saho ko man, sah o ko man bis la ngain, Lakat na Ia di ak ha im mababaraka Ngan di ha imo magbibi ling. An budo ayaw pagdada, An bahaw ngan luwag, Layas na kun malayas ka Diri m atangis an ak kalag. Kapara na, kapara na ha ak paniplat Pahirayo di ak ha im m agaawil, Pakadto na, gikan na ngan lurop ha dagat Bis bugkuton ka hin bukawil. Diri gad ha im mahawid Paturon han paglakat, Ibilin kalayo, tubig Di ak ha im ma glalanat. ---------------------------------------------------------------------EDUARDO MAKABENTA LABAS NGA SALAPI Masayon an pagriko dinhi ha aton tuna; war ay damo nga saba, sumurit hin balay; katima han saramok han mga hunahuna insuran ce ka makobra bisan nimo waray. Kay kitaa la niyo iito man hi Kam Aw nga hadto kurob ha may ligid han lamaw. Suntan an kurob, kinmuha han seguro ngan it yana h i Kam Aw hay! riko na hin duro. Hi Tik Wang Lah nga hadto sakop ni Rosipil kay tampo Ia han sighot nga at iharapil. Han kasunog han sighot, dinmakmol an mantik a ngan yana naghahabak na lugod hin sapika. Barbero hadto anay hi Sam Pok de Ta rugo, kasunog han labaha, gunting, mga kuan, inmalsa daw bibingka nga may ada li nugo. Yana, kaluoy sa dios, may ada restawran. ---------------------------------------------------------------------Hitsora mo Inday hit im kamapili, Maupay kun din wait nagpongasi, Kun di pa eduk ado adto nga lalaki, Bang ka natampalo hin waray panabi. Sagdon ko ha imo hit im kamapili, Asay igpaiha an mga lalake, Americanos, Frances, ug mga Englises, A lemanes, Hodiyos, ug mga Hapones, Ha mga sarayaw imo igkapades. ---------------------------------------------------------------------LURO KOLITOG KAN MANA JUANA May hadto sarayaw di pa Ia maiha, Dit ha awditoryo m adto pagbuhata, Kanan mga estudiante adto benefecio, Amo an aghat han akon pag tampo. An akon pagkadto tuyo pagkalipay, 4Tuyo pakigkita mga kasangkayan, Tuyo ko pagtuon mga ginawian, Mga pamatasan nga maupay. Kundi anoba adto nga akon hi nkitan, Ano ba at nga ak himpaeran, Maupay ba adto nga iya batasan, Nga angay pa gsundon hit kadaraganan? Hi Mana Juana pinorot hin tawo, Maaram sumayaw; hiya e dukado, Waray gud alagdi kay din man gwapo, An iya baribad, Di ak ha im, Mano. An makabibigit, an makaoorit, Kay pinurot dayon ml nga lahignit, Hin gwapo nga taw o nga waray pananit, Ngan largo hi Mana ha butkon kinmabit. An inalagdan la hin i nga babaye, Adton mga gwapo nga mga lalake, Labi daw kun adto nga Mano tenient e, Nadugang la hi Mana hin paglaimii. ---------------------------------------------------------------------Waray sapayan nga an iniki, gisado con sabaw Salaktan mga ulod o kuan hin karab aw; Waray sapayan an bihon kon setas o setos Salaktan hin kinagus hiton dumog ng a suecos. Waray sapayan an siyupaw kasaktan hin taguto, Dida hiton pagmasa, pag bukol o pagluto, Ngan bisan an mantika puros hin mga bangka Basta din ka natambo ng ngan din ka natangka. Pabayi ta ha piliw an lura ngan han lako, Sakut hadton alimyon mga upos nga tabako! Pabayi an sanitaryo nga ha puerta humangaw, Tapuon

pagsaludohi hin batalyon nga langaw! Ngan ayaw ta pagpukawa adton nangangaturo g Nga nagsaad ha Tacloban hin gugma nga pinurog; An kanta han mga langaw, an sid ay han lagung, Asay na Ia magsangpit hadton naghahagung. ---------------------------------------------------------------------ILUMINADO LUCENTE BAGA DUROGAS NGAN BAGA TINUOD Kadaman nga mga pans iteria ug mga restaurant ha Manila, pinanhukasan hin lisensya ngan ginpasadhan ni Alcalde Posadas tungod kay mga amog. Pistihon ngan lintian pa hira dit ha Manila Basta diri la dinhi nga restaurant ni Go Ban! An pansit nga niahugaw ayon han mga dila , Langaglangag, mga butol naton din ha Tacloban. Cruel...! Magdarahug iton mga m anilanon, Kay karuyag hin limpyo nga tinapay o kanon; Kairo man intawon ni Kim O n, ni Tin Siugaw, Din na magniriko pagnegosyo hin hugaw! Ngan Ito nga kasugad w aray din ha Tacloban Hasta nga ako bilason, nagangko, ginuoban, Kay kita an taki obanon, ha sawang o ha baryo, Ugop gud nga an insik, an makaw maginilyonaryo. A no man in aton labut mga bukog tuigan Dida hi? os nga lata nga gintitinubigan? B isan kita huinigop hin mapaso nga sagmaw, Basta magmasaputok ngan din magmatalab naw. Sanglit ayaw ta subda an ha Manila nga sugo, Kay marasa man an sapsuy nga sinabwan hin linugo; Ngan din liwat maupay an gobyerno nga masubad, Nga magbabar ubalhin o maglulubadlubad. ---------------------------------------------------------------------DROGA MGA YAWYAW Hi Intoy nga garboso May seda, may sigarilyo. Kitaon ha Muni sipyo Hin buhis hiya moroso. Hi Intoy nga garboso Matinumanon han oso. Ano iya patigayon? Nangingita hin kakawaton. Kahayaw ni Ingko Mano Hin bakasyon tigtamp o Ano man an iya amot? Ha pugaran nangunguot. ---------------------------------------------------------------------BUKID HA KANDAGAS Karnakawewele, sinin pagkahimtang, mayag la an salug, pati k adagatan, bisan diin lingi, puro kaliawan, waray daw gud bidu nga sadang abaton sinin panumduman Durudagmita an pitad, pagtukad sa Kandagas kay bas ka makasang paw, mamahid ka sa baljas kun makasangpaw naman bukid hingaduyan, makikisayaw ka , dit ha Panayuran. ---------------------------------------------------------------------CANTO Pagbislak san adlaw Dapit sa kakurulpon Naduyug an sigpit, Ug hilarum nga kasamdong, Ay! ay, sinin kalag ko. Nga il sin mga kalipayan, Waray kamurayaw, d ayuday la Nga gayud, an sakit san dughan. Kun naabot na an gabi Nga mamingawon, Huni man sadton gangis Lutaw na bation, Nasangpit an pagandoy, Nga di na sasama han, Sadton ginmamayuyo Sinin akon dughan. ---------------------------------------------------------------------AN BUKAD NGA PINILI Bukad nga pinili, sinin akon tuna, tanum ininayUYo, mar01 pinalangga, bisan nabubutnga ka, sadton kagurangan, tungud kahamut mo, hintutul tulan ka. Masirumsirum pa, mga kaagahon, mga kakahoyan, an banwa yamugon, linul usad ka na, kay pagbuburuon, puputson san panyo, kay pagmamamaton. San nasidlit naman, kanan adlaw pawa, an mga biyuos, sahid sin panmoka, san naabot naman, an sirak san adlaw dugang na an dagway, sahid panlabaw. San naabot naman, an huy op san hangin, bukad, dahon, sanga, ay! mangilingkiling, kun san Paghorokmon, an tamsi nasiring, mahamut nga bukad, hain ka na hain. ---------------------------------------------------------------------FILOMENO SINGZON SI TINTERO NAGNAKAYSAKAY Si Tintero nagnakaysakay, ug adton p luma Iday nagnukontukon, an papel arno adton Iayag, ug an pangamyon sa kasangkay an. An kamot arno an taggiya, ug adton baba an tagdikta, an isinasabaw ko narna n nga tinta, an marahalon ko Iday nga Iuha. ---------------------------------------------------------------------kay pagiupad murayaw; kundi, ay! pagaanhon ko man in pinit nga himaya nga dagin it, sugad han hamot nabukad Ia nabaya? ---------------------------------------------------------------------FRANCISCO ALVARADO AN KATAMSIHAN Amo hira an katamsihan ngan mm mga bukad hi ra daw Ia an kasangkayan nga akon iginagasad, labot nga hin mga gugma sukot nga paalidayan, hira gud an mga saksi hin akon kalipayan. Kun ako daw la mabiduon h aros nira unongan kay nagpipiyak la dayon hit ira pinulongan, ngan pagabot ko na bati kun may ginbibiniling ngan kun narayhak balitaw in akon kasingkasing. Usah ay may ko pagturaw ngan tugob hin kasubo kay waray ko gud yayaknon nga sadang ha pagmugo, maupay pa kun adton tamsi kay daan Ia nga matigo kun may nira kasakitan

hin pagpiyak antigo. Ngan kun nabukiad an paku may nira pagparayaw nga tigaman hit pagrayhak ---------------------------------------------------------------------ANTONIO M. ALMADRO KAGABIHON Kim din ha kanaypan Naiwas na an adlaw, Naliwan a n kangitngit paghubas han silaw, Ngan kun dim paniplat waray gud bis suihog Wara y bisan lambong hin usa nga bunog; Kundi, an kabitonan kay may pagkaluoy, Hinata g hin kainggat Waray may nagpuoy. Inin mga kamingaw Say la naghahadi, Ha butnga han mangitngit, masirum nga gabi, Kay bisan an panhuni hadton katamsihan Waray na dudunga, waray na, pastilan! Lugod say binabati adton pagtinangis, An mahibul nga ngoyngoy Hinin mga gangis. Pagabut han katutnga Hilarum nga gabi, Daw mm k alibutan waray kinabuhi, Kay bis an kadahunan waray magbabantad Waray mangangali myon adton mga bukad, Matuod usahay danay ko man bation, An tugaok han manok Nga daw masulobon. ---------------------------------------------------------------------May man kalagasan na nga harus manyukam nagagad man gihapon pagsulot hin islevl es ay, pastilan, Maria, huboa it nga duros! it ka na nangunguros. Ipaharayo la ha palad, Dios ko iniyo! kun ako in may apoy nga magpapanapton hito nga kainisol a nga waray gud pako itutubong ko hin bako. ---------------------------------------------------------------------KALANTAS PANHAPYUD Mga Di-Islevles Nada mas ingrato desde el punto de vista a rtist co que los brazos descubiertos. Aparecen como dos aletas sin plumas, en ci aye; como dos mastiles sin velas en las embarcaciones; como dos astas sin bande ras en los edificios. LA ATALAYA Ha ikinapaguso hinin pamanapton in at kadarag anan makuri maorhi kay an pangarnisola bas di magmalako kinohaan hin paku. Siri ng han Ataiaya, ito nga mga butkon, daw butkon hin tamsi nga waray barahibo daw duha nga palo nga kulang hin layag kay pati irok dayag. Daw duduha nga tukod ng a waray bandera nga inisa ha igbaw ngan magkapaykapay aada daw in butkon nga mga alapapon daw butkon han ak kapon. Aada pa in butkon nga mga ulaton, kulaong ka nan sangra, sugad hin pisita kundi kun bukikion mga kukatihon ulat hin kabutihon . Diano nga kadakrnol nga pagpinulbuhi diano nga kaludgod hito nga mga butkon d aw butkon la gihapon ni Manding Detik tungud kay borikbotik. ---------------------------------------------------------------------PaghiuIi han lalaki, Etikado, lipong an ulo; An babaye kun tima blyad, Ha lumat ud pangayadayad. ---------------------------------------------------------------------BAGONG KATIPUNERO BUKIDNON HARUPUY Hino kamo mga serepente? Baga dagko, baga gudti, Kun gudti din dagko, Kun dagko din gudti. KapalkaPal han saruwal, An bad o din ha iyo, Seda ponye an saruwal An bado seda radyo. Hain na an mga tlndok, Abaka, saba nga hinablan? Seda na an mga bestido Han iyo kababayinan. An kahamb ug, ha lalaki, Parayaw, aroningnon, ha babaye; Mabanahan, madaraga, Maolitawo rn amayasawa. Hadto anay kaborrata; Niyan sinturon hinibilya. An lalaki ha eskrima An babaye pangiwakiwa. Ha katapusan hini An lalaki mapanevi An babaye mapaube Kabarit an iya gabi. ---------------------------------------------------------------------Lugod nga madasig Hit ira daragan, Sugad hit nakita Kanan iba dughan. Oonanon manla Hin di magkapingki, mm mga tawo Bulag ha pagapi, Kay may hin pagdasig Nga hi kamo peyerde, Bisan hin botasyon Din igpaagi. Iton iba liwat Nga nagkakahisg ot, Say ginaataki Iton waray labut Bis di kaiididato G inpapakaraut, Daw nagsusu mat la Hit ka waray buot. ---------------------------------------------------------------------ANTONIO M. ALMADRO LAGPAK HAN MGA POMIPILI Tikang la umabut Inin piniliay, Ka daman nga buot Nga nagkasorohay Bis hadto nga adlaw An mga rnagsangkay, Niyan d aw otud na Haros magaraway. Kadamoan gud man Hinin pomipili, In mga nadapig Pat i kinabuhi Lakip man paghalad Kusug kalalaki, Ngan waray pagdumdum Nga may pagka urhi. In iba man liwat Urog blayb lay Urog la pagbisbis Hin iya kaaway, Din nag domdom Ha iya nga bagay, Nga hiya man ngahaw Labi nga tinamay. An magkaarapi Ko n naghaharampag Waray gud masiiiggjt Nga may kaperdihan ---------------------------------------------------------------------DUHA NGA MAESTRO AN NANMUGA Hanin os kaadlaw nagsumat ha akon; in Os nga iskwel a nga nagtitinakon, duha nga maestro kuno in nanlayas nagliongling la ha Islas B

isayas. An duha nga igso mayada tinuyan, din hin engaged, nga sidngon hin luyan , tungud Ia hin sweldo! hin kaburugkuton! kay an tinaggatos! bas tinagyukuton! Cebu an tinadong, kay tugon hi Waya, basi say manolong han iya buaya, kundi gind isaprob adto nga panmuga. kay waray pasis ni Doktor Dumayuga. Kun baga ha susga l, diri ak mapaki, lini an ngaran kun ha almanki; hi Raus, Zolinder, Teacher Ame rikano, dagko na in sweldo, magpapaanoano? Oiga usted! Mister Superintendente k un teacher nga bisaya nga magpabirobinte imo dadagulan? imo huhuksan? Why not? C laro que si! kay waray batasan! ---------------------------------------------------------------------SEMANA DE LIMPIEZA Ha kan Doktor M. Kapili, madoruto nga Presidente de Sanidad ha Takloban Pasangyaw. Tikang han nUCVC ngada ha ikadisisais hini nga bulan ha Disyimbre, akon iginsusogo nga an ngatanan nga mga mulopyo nga nasasakopan hinin bugos nga kapuropodan ha Pilipinas, managhawan han ira mga libong ug sirong hin balay, sugad man an mga lagiriya. WOOD, Gobernador General ha Pilipinas Semana de limpieza karuyag sidngon bis dim nga pliw kadtuon ngan hilngon; an sugal, an apyan, ug kalaternahan isurat hin lapis dit ha im listahan. An layaw nga baktin , an buhi nga ayam, ayaw Ia pagdakpa, pitik pasayan! ayaw pagtabuga nga makapani rong, basi makaglimpya han hugaw ha sArong. An karabaw, baktin, baka, ug kabayo , kun din mo higtan labihan kaayo, bas makapanhangrab han humay, kamoti, kun map akalsada, ayaw paghumuti! Semana de limpieza hadton daldalira, kay kababayinan, h adton kalyihira, hadton waray buhat kundi pagtungbalay, pakigpakilibak, pulong n ga bin alay. ---------------------------------------------------------------------Adto nga kaparong - Tinuyo? Ha? Bangin. Kay bis nagbabagyo namaskog an hangin. I to nga bombilya di maparungan. Nga kan Miss So and So pinanhiuunongan. ---------------------------------------------------------------------AN SARAYAW HA TRADE SCHOOL Ha kan Lucio Duquillo, Tesorero Provincial Interino Grand Ball. Trade School. Auditorium. Tickit P1.00 (Paskin nga iginpadukot ha i skina han Gran Cap itan, nga may tawotawo pamayhon ni Kulas an ngula, nga nabals i hin Ainirikana nga arot) Ha Tred nagsarayaw. Kay waray paguran Pono an hagdan an. Pono an linkuran hin Miss ug hin Mister. May Sisoy ug Susay. Lipandak, langk awag, magraksot, maghusay. Mainisos an tikit! Salit pinangiliw! an abab, an sud lot, ha butnga, ha piliw. Niyan pakaabsent it nga mauugo. Nga di gud nairaw bisa n igininugo. Kan Mister pagsayaw naliad, nakiling. Kaluad pagkiton, may ginhihi niling? May im kinikita hit im pagtinamud? Manggad ka na unta mahapausmud! Good ! adto nga sayaw. Kay danay maparong. An suga ni House nga naghihinarong. May na gpanaglagan, pinagtinuokon inientras an orkestra nagtitinuktukon. Han nagsisisi rom kan Oso linayhon pagpidlit han iinim, pagpiknit han bayhon pagsaping han dug han, pagkamkam han bado kay nakakaindig an ginkakaado. ---------------------------------------------------------------------TINUKOB HIN AWILAWIL Ha kan Ramon Esperas, dayaw nga magturutdo ha High School . Adyos despedida! Nagsiring hi Brawon, -makadi ak anay, magpapahalibway-- ay k un baga tubig, danay ak uhawon, hit ak kaurtipdan. Ta, lakat, bas tibway. An pu bris serbidor, mabu lag, mabaya. May akon pabalon: asiro nga kawil. Hi Brawon in tawon, nagtuok naghaya. kay gintitinukob hin awilawil. Hadton os kagabi, tinaga n hin sayaw, ngan hin os nga ribs. Ngari hiwarikwikan an kanan iskwila ha iya pa gdayaw. Sey, Mister Brawon! Waray kapagikan? An im mga tutdo, ira mamamaton, ha n rnga iskwila: tin uud, tuptupay. Kon hira managko, rnagsususurnaton, han im ka bakutoy, han im karnaupay. ---------------------------------------------------------------------In ak pagbinatok, in ak paginubo, ugmad han buhok mo nga nagririnubo; in ak pagg inasa, in ak kamaluya, tungud kay waray mo hi ak lalauya. Malimbong! Malingo Bu waon! Bungalos! An ak pagpalangga say nimo ginbalos paglingo ha akon! Adyos mga langit! waray ka na gugma nga nakakasangit? ---------------------------------------------------------------------MALINGOON NGA GUGMA Ha kan abogado Paulo Jaro Gasi ko man adto Iday Bernardin a an im paghigugma di mabadbad di na buwa man la ngayan adto nga im pulong adto nga pagsumpa, adto nga kasulong. An kasingkaaing imo Ia gintukso nga hadto han anay kun harus maglukso, harapit umambak, lumusad ha dughan; ka di ko pagyakan k a di ko pagmughan. In ak aungdanan gutiaY haunong, kay unob an akon ha imo pagu

nong kay imo man pulong nga im uunungan bis dim nga suyad kita panduungan, Kund i, tampalasan! at ka na binogkut! Lipakan ka unta! Tiil magdurugkut! it im kamal akat, it im kalatagaw lupig mo hi Iyo, bulanon nga agaw. Bis diin ka unta pagda aydaaya, pagdaradaraa pagsakaysakaya nasiring ka anay: ini bamus mi larga, hi ak o in maaram ha imo magkarga. Pastilan kanugon han akon kabudlay! Bis man la bin inilin likwerdo nga sudlay waray na hanumdum! Haruy, Bernardina! Di ka na maoli, nga di nagud di na? ---------------------------------------------------------------------GUINKASAL HIN CASAMIENTO Hanin una nga Martes, gindara hi Gining Florencia Sabrid o, matagiktik nga daraga, ngan pinaora han mga kaganak. Igbusay hi abotan han la nat kay nagkakagaramo han iya mga inirok. Hanin os ka adlaw hi Florin dinagit s inikinit hin awto nga di la magsakit, ngan didto ihogdon hin os nga Hukmanan, pa gpirma han sabot nga ginkahumanan, An Amay nangisog. Iroy naghinaya, Hi Florin sinmoksok longag hin kapaya. Adto nga lalaki, adto nga impakto, an kasasagwakon ginkiha hin rapto. Hadto han anay kon nangangasawa, din makakalot, din makagtaw a. Bas diri maawod buot maumagad? pagtiak, pagalog, sogot hin pangagad. Bis niy an lumatod, nakikigkalakat, nakikigpasibil ay iyan ang dapat, naagi ha sirong, n aambak ha pantaw, bisan pa patayon, arogan hin bangkaw. ---------------------------------------------------------------------CASIANO L. TRINCHERA IA WASAY Ha kan Miguel RomualdeZ, alkalde ha ciudad han Ma nila. An kainsikan ha Santo Cristo nagkaaraway ngan han mga Pilipino. Hi insik C heng Sui nga binmunal han polis pinusil ngan narnatay. THE INDEPENDENT Niyan h a Manila masyado nga samok. Tagalog ug insik nagaway hinmamok. An insik han hadt o an ulo maghumok. Niyan kon sapingan bangin ka igtumok. Tungud kay an samok ha rus kaagahan. Nanada an insik han ira tindahan. Ia wasay! Salamahi! Ia wakuya! Pid isyon tintahan! Ningusyo maluya. Bis diin an insik maglinabuylabuy. Kanan kabat aan tarawgon nga babuy. Nagbalyo an hangin. Kita na an babuy. Tarawgon han insik . Maaram hi Daduy. Pagpungot han insik ngan han pilipino. Dinmaop in polls kay nanginginano. An insik nangisog. lya binunalan. Kairo han polls layon nga inalan ! ---------------------------------------------------------------------Inin nga un peso san tagsa katawo Parte ginbabayad san sweldo sa imo, Basi dorn idto ka san inga trabaho, Amo an hinongdan han suhol ha imo. ---------------------------------------------------------------------An para sa adlaw nga Ira hampangan, May usa nga balay nga ira metingan Tupad Ia san banyo kodos ta padaman. Sanglit masayon Ia an Ira paghampang. Inspeccion sa n dalan san sini nga tawo Gintigotigo kun patron san baryo, Upodupod siya bisan dim kadto San kadaraganan parawnd san awto. Aada pa liwat in iya sistema Masaka y san awto con las damas niya; Dagos pakianhi sadton Chauffeur niya: Hoy, Hoy, Po lano, may ka ba licencia? Di pala maiha may niya kiha Kontra kan Gregorio Chauff eur gad la manta An iginsasala san awto ni Gorio Parado an awto suga di kumpleto . Kamakaorosa kan Mister metodo Panakup san awto bisan kon parado, Tagduha an s uga din kun kumpleto Iya iginkiha kay iya kontraryo. Ha ak pakasabut ha im pagb utangan Kan Juan de la Cruz pagmangno san dalan, Bas ka manginano han adlaw ngat anan Sa pagpakaupay san kakalsadahan. Bakay kay labaw ka napatakas ka na San pa ropasyada sin waray Ia data Di ka nagdodumdum san amon cedula Un peso sa dalan b ungto carretera. ---------------------------------------------------------------------TAXPAYER AN TADTARAN Didi sa may amon parte sa Sidlangan May ada kan Juan de l a Cruz tinaporan Pangulo sa dalan iya katungdanan, An linigoyligoy mao himurangt an. An adlaw an gabi masukot hikitan Sa balay san Insik ira meretingan Kaini na nhiusa kay may salag ngayan May tamsi nga Pago iya inogayan. Si Mr<pd>.</pd> Pa ngulo san kakalsadahan Firme pakihampang san kadaraganan Iya oficina agsob la ba yaan Kay si Miss Asma la an ginatenderan. Ibutang an horas im pakihampang Basi di mapyerde mga kadalanan Kundi sugad hito im binabayaan An imo trabaho imo gud ginolang. Ini nga parayaW san sini nga tawo Oraora na gud hin pagkasobrado Alan g may sweldo hit iya empleo Iya turomanon ... pagkabandido! Awtos ni Veloso pat i nira Kinga Kompania sira san Tabacalera Amo an estacion kiritaan nira Danay ma gborublag harani maaga . ----------------------------------------------------------------------

COROCOD CODCOD MGA PANGANDOY Ako an nabataw sa butnga san golfo inabtan sa law od sin daku nga bagyo, ako nagaandoy san kapalaran ko nga akon nadangat san ona nga tiempo. Inonsan sa lawod layag nawakayan, ginawaran gaud pati han baysalan, nabuiigkag pa liwat an akon sakayan. an pagkabutang ko, kamakali isang! An lan git san ooran kawan balud tapwak an hagkut, an kapuy an gutom an uhaw, lonlon gi naantos maabtan san palad, an akon kabuhi kamakatuturaw! Kundi hinkitan ko an i mo kapawan sinin pagmasakit asay ginlaoman tabangan pa kunta di mo pagkawangan s an imo kaluoy mm nakitabang. Hinumduini kunta kaluoy nga buhat sadton sarapati san anod nga Ianggam dahon san kaluoy iya hinolugan, basi di malurnos iya hinolu gan, Sa Iaktud nga asoy imo na nasaygan, an nagiginkausa sinin pagkabutang, san akon higugma ikaw an hinguyan pakambaya ako han imo gabayan. ---------------------------------------------------------------------Kun diri pagisol iya pamatasan bubuhaton ko gud lain nga paglarang an taya san korot, akon boboogan kay basi maghilos a kalawasan. ---------------------------------------------------------------------Sa akon kasabut may ada gud sulod iya pagginarbo ngan inisogisog ngan kun nadalo g ak adlaw nga Sabado maraot an buot tinatanaw ko. Katloan kilo ginighan tagsa kasemana, ipinagpatimbang kun ako nadulog waray ngani sudan kay ipinapalit Ia iy a rayandayan. Danay ngani ako pagkaon makulang sa panalingoha buhat sa ornhanan hiagi nga kwarta pinakabuhian ubos sa pagdugnit, pagkaon pa kulang. Inin asawa ko labaw an paggarbo kay kun nagtotoon anay nagpopolvo, bisan kun naoro dara an espejo bangin Ia onina, tae mapagiro. Di na kasadangan an iya paghiyas kay kun nakaturog pirme nga may medyas, waray man pagpapurga, waray paghiringa, bangin naempatso polvo ug kananga. Naparigos ngani, daw nahinglaw pa la, ubos sin pang alap maghumot nga banwa kay idinadakdak sadton buhok niya basi gud rnaghunot, lu mabaw sa iba. Kapagal, kakuri, san akon kabutang danay makapensar maraot nga la rang, an maupay lugod akon parigosan sanaw sinin bahong, kun san bolinaw man. ---------------------------------------------------------------------ANDIKULA AN PAGPALABI SA ISIGKATAWO, KAAWAY SAN PAGPAUBOS Dalagan, dalagan, t omowad ubanon, kasakit sa ulo pagpinamation, korinit ni Kuan, daw ginpipisitan t ungod san asawa siya ginrabutan. Ira gintikangan sadton ira away tungod san pan ugnit, din naman angay lahos kasadangan ngaran inasawan kay linolopigan anak kon daraga san iya pagdayan kinokompetensia. Bisan an pagkwarta isda sa merkado di n gud makadto kun kablas sin polvo; an maupay sini pagaandaman ko pagpalit sin a pog usa ka kanastro. Kunta kay lagas na diri na naasa bofanda, kimona, polvo ug kananga nadagit pa liwat sin pitis nga saya kay nagsisinoga bata sa Buruka. An angay na kunta sugad sa aton pag singba, pangadi kwintas an puroton diri an pag garbo, isulod sa buot kay waray kit Vapor nga ginpapaabot. Dugnit san anak ta, asay man an iya, bisan inin sapin nagainit pa siya nasanat Ilavera siton hawak n iya baman an baul ta usausa man la.

PABLO REBADULLA OWATA Bisan ikaw kun lumimot Bisan ikaw magpal ain May man takna Manumdom ka An pagindig sa iba. Bisan an bulan maparong Magha hanap ak sin bitoon Dadawgon ko, luludhan ko Tambal san gugma nga Ilo. Matutugk ad an kadagatan Masasaka an kabukiran mm dughan kanipis man Tinago an ngatanan. --------------------------------------------------------------------------------------------------ANDRES PAGARAN KUKOROKOTOKOTOK Kukorokotokotok Manok nga abuhon Sunod la ha ak on Kay pagmamaton Ayaw kabaraka Hit imo pagkaon Kay yadi hi Adi Magpapati gayon. AN TANHAS Kun ako mamatay Ngan buhion ka pa Kadtua an kahoy Nga guinkayaknan ta Uraora pa man Di ka kumilala Haglipot an dahon Haglaba an bunga. --------------------------------------------------------------------------------------------------Tubtob ba gud la dinhi an sukol han aton panumdoman? Masighot na ada didto han i ya ginkakaturogan. Paghahadsan man ngani ini, pero ano pa man it aadto Nga aton hikikitan? Tuna, graba, Waray na iba. Amo ba gud ini O pareho ba ini han iya bar i nga siko nga siyahan Iginbasihan naton pagkilala ha iya? An iya mga anak yana

, may husto nga pangidaron, Di magiiha, hira maglulugaring na, Magkaada hin anak nga susumatan han mga nahitabo. Lima ka tuig na hiya nga nagpapahuway, pero Ini n kahawang ada la gihapon ha dughan Ha iya lubnganan an mga sighot berde ngan bu hi, Marampag sugad hinin suol nga amon binabati. --------------------------------------------------------------------------------------------------MERLIE ALUNAN ROSENDO Recuerdo para han akon bugto nga nawara han baha ha Ormo c Nobyernbre 1991 Inabutan han maagahon an tub nga kabataan Paghinulat ha iya d idto ha igbaw han balay Nga asya la an iginsalin han baha. Waray makaabot ha aga an ira usaosa nga kandila. Luboiig ha kalapokan an bugos nga Ormoc, waray korye nte, Damo an rnga patay nga naghihigda ha kalye. Kinabuwasan naglinibot hira pam iling Ngan didto hinagian an iya lawas ha Linao, upod an ginatosgatos Nga iginba nlas han tubig ngadto ha baybayon. Una nira nakilalan an iya ban nga siko, Darad ara niya tikang han iya kahulog Ha bintana han bata pa. Nabaro kami han nahitab o ha peryodiko Dagmit kami nga mull kay nahadlok kaini Para han arnon ipinanmili n -- ginikanan, mga kabugtoan An iya mga anak waray magabiso. Han pagabot narnon asya pa Ia karni nira surnatan -- Dinalidali nira an paglubong, siring nira, Ti nabonan na Ia han tuna kay din nina karuyag nga ipakita An iya nawong nga naruba han baha. Makangingirhat. Maiha na nga hitabo, pero yana pa gud la mi narnon i ginuroistoryahan - an ban nga siko Nga baga tropiyo niya ha kinabuhi, an pagngar ani ha iya Nga bugto, an styahan nga pagkilala nga amon kaupod Ha kinabuhi, ngan han rnga nawara na ----------------------------------------------------------------------------------------------------ARTURO BAUTISTA LABITIG Ano ba nga birtud an iya kinakaptan Nga sugad titires hi ako nahigtan Bulkan Pinatubo mm akon dughan Iya ngan Ia lainbong akon hinkiki tan. ORAS SIRINGBAHON Daw kakolop pa la ako iginduyan Ni Apoy, ni Nanay ngan k aparyentehan Di ako natuo nga niyan nga tyempo Ako nagduduyan kanan ornangkon ap o. Nagprobar hi ako pagaring kan Inday Iya man la baton hulat madaliay Akon gin repeter hi Inday nanumdum Nobenta na hiya waray paglaom. --------------------------------------------------------------------------------------------------Ay, kamakabubudlay, makabibido usahay, sakripisyo han bugos nga panimalay --------------------------------------------------------------------------------------------------UHAY Inin mga uhay, hinin humay, samtang tikatugas tikapula tikahinog, tipau bos nalaylay, kamakaruruyag, kamakalilipay, labi na kon mahagsay; unod han pa glaum maguruma lumalabay. Pero sangkay, kon nalalata na mm humay, duro nga nal aylay, ha tuna natamod, naharok inin mga uhay; --------------------------------------------------------------------------------------------------MAXIMO SERVIDAD NAGHIHIGUGMA An imo mga mata nga baga mayda ginbibiling, naka himo bin dagaang ha sakob han ak kasingkasing. Imo mga hiyom ginmayuyo, an kapas o ginpaypayan ngadto ha makahimo naglalarab nga kalayo nga nakadangga han akon b ugos nga pagkatawo. --------------------------------------------------------------------------------------------------VICTOR N. SUGBO AN LAOG NGA MISAY HA PARAISO Hadton siyahan Linmingkod hi Lak i didto han lamesa ha hardin Hi Bayi ha iya sinmapit ngan magkinutingkuting Mga bukad nga saringsing Ha baso nga berde an imirn. Sus, ayaw na la pagpakiana kun ginano han Wati paghimo hinin kalibutan o kun kakano Pagkita an torobay ngan mga buskay. An nakadto Ia Takori, duha nga tasa Ngan Iaog nga misay nga sigi an lin abaylabay. Ada sinud Ian ni Laki tasa ni Bayi Ngan ginkinitaan an kan babayi Api ng. Agidaw, kay baga may sinangko Kan Laki tungod; Ginmimlat an mata; binmuka an iya baba Sugad hin kin ikislan: Imo ba iton tuhod nga dinmapat han akon? O misa y ba mi nga ada ha ilarum? Hi Bayi nanmula hiniyomhiyom Tarnuyingking sigi an ki nutingkuting Mga bukad nga saring. --------------------------------------------------------------------------------------------------VICENTE I. SORIA DE VEYRA TESTIGO Ha harayo nga pulong, bisan marampag ha dug

han An pagmakasasala mo ha bagting Han ak simod, ako la gihapon an Mapainubsanon , ako, ako an madarahug Nga say naangay makigbisog ha lawod han Kaarawdan, kay i kaw an naghalad, Ikaw an kinmarawat han ak karnaisog Nga malunod an ngatanan nga paghusga, o gugma. Ha halipot nga pulong, bisan buong, bisan. --------------------------------------------------------------------------------------------------ngan kun it giya napalus o nabuto in guma palaran iton nalapus ha ospital pagko ma --------------------------------------------------------------------------------------------------PANAKAYAN Pagbiyahi mo nga masakay hiton pampasahero, matigbi Ito im atay nga d aw ginkakalero; kay bisan kun napupuno hin bayinte la nga karga di ngan madubli kadamo din pa gud malarga. Hilot didi, hilot dida, saprat didto ha pungkay, ngan dagus pa pangumbida: Oy para Malaguikay! pagugwad pa hiton angab kay kiaro nga pun o na, malibut na liwat, Palab, kay mapagasolina. Samtang an adto ha sakob hin b aho nagsasaro kaanghit, kalakublakob, kalangsa hin kaskaro; paglarga pa, kun may polls, Kupo, kirugtol anay (kundi ayaw la panwalis panumdom kan im nanay.) Ta ku n waray patrol, ayos, tsuper kay tarantado waray tagad, waray Diyos, bahala maba ldado; --------------------------------------------------------------------------------------------------kada pagnotisya bis paginihapon harus kada linya may ada "gihapon." --------------------------------------------------------------------------------------------------FRANCISCO AURILLO GIHAPON An kaparayakan buhat o trabaho ha intablado man o s ibya ha radyo; salit gindadayaw iton mamomolong nga tukib it yawyaw paglitok, pa mulong. Iton diri andam naukoy, nauntol naeh...er, naah...am, nabara it butol d idto man ha radyo kun may arapapon hi announcer Kadyo nasiring, gihapon. Bisan di pa angay nga pulong gamiton, paghipakdul danay say gud piriton kay rapasaguntok , nadagmit panumat bisan iton utok di nakakalanat. It pulong gihapon mayda garami tan, din yayangbaton kay hakagipitan; --------------------------------------------------------------------------------------------------PABLO REBADULLA BASUNI Basuni ko sa dughan Arantuson, tinipigan Kay an lanit san gugma Kun ilubon, kalipayan An makalit nga palad Say naghatag sin kasarndan Punyal san kapalaran Pagtitipigan, hinurnduman. Di ko igpapatarnbal Bisan mangu tngot Inin dinultan Karuyag ko Dagko nga Basi tigaman An makalit nga palad Say n aghatag sin kasamdan Punyal san kapalaran Pagtitipigan, hinumduman. --------------------------------------------------------------------------------------------------Naabre pa la sa porta Ay sus! Kada naulang nabalandra; Apo, binata, kuying Bisa n an siya ngan lamisa- Kastigo, kubot, buyak Pamagaw, panhimang, pamuyboy Aringi t siya uraora Kay ngayan waray pamahaw pa! Mao iton si Mana Cordapia An buotan kono ngan parasingba Nga iba an batasan Kun sa singbahan nagawas na! --------------------------------------------------------------------------------------------------OSKAR MUNCADA MONJE SI MANA CORDAPIA Si Mana Cordapia Masyado karelihiyosa Nas ingba siya kada Domingo Ngan kada agaaga. Tikang sa porta Paluhod an paglakaw ni ya Pagabot sa lingkuran Hinagay an nalingkod na Kay kono iton man kanya Kay ngay an nakakaulang Sa kanya pagpenitensiya. Sa 4:00 nga misa Nagrurosaryo, nagnunobe na Ngan gindungan an pagestasyon Sa 6:00 nga misa. Sa 8:00 nga misa Kay an tawo damo na Natugbos siya sa paglimos Ginpapakita an tigdyadya Nga hinulog sa kolekt a. San naubsan na siya sin pangadyion Ubos na an mga nobena Sa ngatanan nga mga santosanta Ngan hasta an mga kalag sa purgatoryo Ginpanakop na nanguros ngan Inu li gihapon siya. Pagagi sa kalye Ginkita an mga igkasi Nagtatapsjk gad an laway Sa panlibak kalaksj. Pagabot sa balay --------------------------------------------------------------------------------------------------CARLOS BALANQUIT PAMBUJAN Norte nga dapit sini nga lalawigan Labnasan san dag

at, sikhan san kabukiran Katunod san adlaw, sangyaW san katamsihan Tahum san bun gto ko, tuna nga natawhan Bisan kun kablas ka pa man Kulang sin karangyaan Kundi sa clughan ko, laban ka sa ngatanan. Pambujan, Iabawka sin kabantugan An ngaran mo naiguhit sa kalibutan Hingyap ko nga magpakamatay Mahiunong pa iriin akon da gway Mahikitan ko ikaw, O, bungto ko, nga murayaw. Pambujan, saksi ka san kakuri an San kablas ug rnga tinalupinan Ayaw ituyang nga mamatay An hustisya sa kadama n isubay Pambujan nga akon natawhan. --------------------------------------------------------------------------------------------------Tamsi nga balud, kamasu, punay Kalaw, talusi ug an dundunay Talabung, tugmong, kubo mabunay An mga tabong sa baybay. Saging maglainlain an bunga Tindok, buagu s ug kanara Sibuyan, baloy, tinumbaga An hiridyukan nga kosta. Humpas san balud mo nakakaburong Sa amon mga mata humangrawen Daw kinalaykay nga dugoton Sa kama busag tanawon. --------------------------------------------------------------------------------------------------SABAS ABOBO POPRO SA BISAYAS Popro sa Bisayas nga labing matahum Nga nakakali aw sinin akon domdom Diri ko gud buot nga pagpakapadon Sa gihapon ikaw an ak hin ingyapon. An di ko sa imo pagbaya kay akon hingadan Palangga nga tuna Sa im nat itirok manta an putli nga hingyap San akon paghigugma. Palangga ko ikaw nga lal awigan Nga may matahum nga kagurangan Mga bukid nga higtaasan Tinudkan san ilang ilang. Bungto ko ikaw nga pinaura Nga may magtahum nga daragita Nagaalimyun an mga sampagita Kaliawan sinin mata. Dagat mo bob siton magrasa Isda nga buraw ug agumaa Tamban, bolinaw binebenta na Ug ginaasinan an iba. Agsub sa pukot dinhi hidakpan An danoy, maming ug tarungan Damlud, surahan ug kilawan Sagision hingk awilan. --------------------------------------------------------------------------------------------------SEGUNDINA BALINA, BELEN CIDRO, TERESA CARPESO HINIGUGMA KO Ham ka hinigugma k o; Lipaya na gad ako; Jyadi an lawas ko, Naghuhulat ha irno. Ambot kun kay ano Nga nahigugma ako Kun din la iton Akon kapalaran. Antuson ko na Ia An ngatanan; Kamasakit pagdumdumon Kun an gugma limuton. Sayod la hi Bathala Waray ko man s ala, Aanhon ko man yana Kun im ak limuton. Kun din an gugma Nagsagda ha akon Li muton ko na la An ngatanan. --------------------------------------------------------------------------------------------------DUHA KA LAIN NGA PAGKUBIT An babayi kun tigda Ngakinakablit Baga in sumpit Nga nagraraginit; Haros di ka hunongan Hiton iya kayawit. Pero kun an babayi Hinay nga kinakablit Nahiyom nakisomkisom; Bagan kulalapnit iya Mga pulong nga naguni t. --------------------------------------------------------------------------------------------------VICTOR N. SUGBO GUGMA Ako nahasunit Ambot ano ini Nakakita man Ia ako Han imo mga buni. Ako nahasunit Ambot ano ini Kin iroan ta la ikaw Irno ako pinahungaw . Ako nahasunit Ambot ano ini Tungud han irn katugnaw Ako yana tinutukwaw. --------------------------------------------------------------------------------------------------(Iba na gud man an iya tinda Kay imbes nga bulad agumaa Maparalit nga mga Bomba. ) Kitaa an debclopnient ni Aning! DE-hairdo nga nakilingkiling; DE-manicure nga nagiringgiting; DE-Tagalog nga English-speaking. O, harangdon nga mga kiriring ; Ayudahi ako pagsiring, DEbelop, DEbelop, Aning... --------------------------------------------------------------------------------------------------DEBELOPMENTAL NGA ISTORYA Nabatian ko la ml nga istorya Mahitungod kan Aning nga tindera Parabaligya hin bulad agumaa Ngan part4ime nga labandera. Hiya daw may pagkamestisa Mapulapula an aping, kalondiison pa - Sinumhan pagtininda, binu tlaw paglinaba Kay sinudlan hin usa nga ideya: Waray napalit hit ak tinda Gabay n ala lugod magartista Kay siring pa han kanta, Bakit ako mahihiya? Dayon ha Manila kinadto Nakisabot kan O. King Bergahito Patod ha wala, patod ha tuo Ngan talent scout han Alogbati Studio. Hi Aning inupod ha Opisina Basi mainterview, mascre

en test pa Ginsugo pa gud pag Bomba (Waray pumirok, waray gum inhawa An namaneho han Kamera.) Yana sikat na hiya nga Artista Pareho kanda Rio, Lorna, Alma Sali t kay makarit makisarna Naliberated han pagkatindera Dinako pa lugod an iya Gana nsya --------------------------------------------------------------------------------------------------Salamat han bagyo Nakakita gihapon ako Han ira sinisiring nga Santa Claws. Aadi ini nga notisya: Lima daw nga mga squatters An nagkalumos didto han imburnal, K aluoy ini han aton Region Kay nagiban na naman An mga pakaraunon An mga pakaraun on Ngan makakaayuda pagpugong Han sinisiring nga population explosion (Ngan made belop na kita gihapon.) --------------------------------------------------------------------------------------------------DAVID GENOTIVA AN BAGYO NGAN BAHA Kahusay gud man kitaon an Tacloban Kun naba gyo ngan ginbabahaan Baga pareho na ada didto ha Venice Kitaa an mga atop nga na gkakalalaknit, Nagkakalutaw, puro mga pawod Nga baga liwat hin mga bapor didto h a lawod. An nagkakalilisang nga mga squatters Baga intawon hin nagkakalipay nga mga turista Nga nagnanayt swimming! (Ipadayon la unta an kawaray Drainage system .) Bumagyo la unta Basi magbaha Kay diri na ako makadto ha Grandstand o DWU Pag kita hit sinisiring nga Swimming pool. Maupay gad la kun inaanod it im balay Ba ga hin ginhihilot it im tiyan Kun nalambos na an hangin nga makalilisang. Nabat ian ko ini nga yakan: Kaupay hit ginbabahaan kay bisan kami waray tipoy Baga nala gihapon hit nakacabin ha MV Tacloban." Agidaw, padi! Nakitan ko hi Atty<pd>.</ pd> Queber Binisita didto ha relief center Kaharnis han panit, may boyay na Ngan nagbalon pa gud hin retratista Nga nagretrato han iya pagregalo Hin mga magnipi s nga kamiseta, --------------------------------------------------------------------------------------------------PEDRO SEPARA AN PARABORLES Ha usa nga Night club maupay an borles An kalalakin an nagkirikiriis Waray pagiha naabot an polls Dakop an babaye pagdada nagtangis. Kundi may naluoy didto nga lalaki Waray ipadara kay hiya respondi; Kundi kay a n polis duro an awod Adton nagrespondi say gindara lugod. --------------------------------------------------------------------------------------------------Dilubyo ha tuna, lilinti ha langit MasO an mapatak, garab an malinis Dugo nga i nutang, dugo pagbabaydan Langgutan han ulo an kasundaluhan. Rebolusyon an baton , pagngoyngoy han masa Maglarab palibot kampo han pasista. --------------------------------------------------------------------------------------------------NAYANGO AN TUAG HAN IMO KAHITASON Nayango an tuag han imo kahitason Madakmol n ga guba bato an pundasyon; Ha bugos nga Samar imo nalantaw Ha amon pagbakho tist igos ka bukid huraw. Katgutom nga hangin nahigop han luha Han mga magsakit, kan an masa anak; Hi Tatay ham na, kaiha manguway Makuri an kablas, waray pagpahuway . Kaon na la anak, kaon bisan guti Kay hi irno fatay, dirt na mauli Han inga pa sista hira pinanmatay Ha ligid han huraw, han ira panguway. Kanan masa iawas na raptay ha guha Tadtad na bin baja, an mata may luha Dugo nagpipigsot, mata nanli liat Ultimo nga kusog, ultirno nga guliat. Ginkumkorn an kamot dungan an pagura w Nagbakho, nangoyngoy atubang han haraw; Sundalo, kay ano hi Tatay ginpatay? Wa ray niya sala, hiya paraguway Aton kinabuhi sugad Ia hin inanok Bisan waray sal a, paydi Ia mapitlok Kriminal nga kamot, Estados Unidos, Marcos sundalo Ha aton pagdaragan sulong kit pagato. --------------------------------------------------------------------------------------------------Pamatii nyo inin amon kanta Hiunong pagambus han mga kasama; Nahitabo ini petsa diyes han disyembre Ha salog han Oras han sityo Barayong. May walo nga unggoy s akay hinin lantsa; Lantsa nga San Roque nga tikang ha Jipapad; Mga api hinin wep ons platon Mga armi ni Marcos nga nagtinarhogon. Inin CO nira hi Sgt. Aya-ay Ma syado an kulba han pagbinobtohay Binmaya han armas largo la timalaw Limokso ha l antsa nahadlok namatay. Mayda pa hin usa nga naginorasyon Kay basi malibre iya kamatayon Pero kay diri gud hiya lilibrihon Inigo han punglo hinin armi naton.

Madinaugon gud an mga BHB Nakalipol hira walo nga pasista Lima nga armalayt bar ngan radyogram Ngan damo nga bala an aton nakuha --------------------------------------------------------------------------------------------------PETSA 12 BULAN HAN NOBYEMBRE Petsa 12 bulan han nobyembre NagpatrolYa mm mga a rmi; An 34th nga batalyon An komander hini hi De Leon. Kampani an ira pormasyon Nga sinaba hinin panalogan; Mga baryo han Dolores Damo nga dugo iginbisibis. H a baryo Gapang, Cagapasan ngan Magongbong Trese nga paraguma ira ginpatay An kat awhan nagngongoyngOY kalagot han pangabuso Dugo nira iginamot sulog hinin pakigb isog. Angay na gud kita magurosa Pagpasulong hinin atoll gerra Kay mi an kasulb aran Hinin aton kakurian. --------------------------------------------------------------------------------------------------ATON PARAYHAKON TAKTIKAL NGA OPENSIBA Aton parayhakon taktikal nga opensiba; An nahimomolag magluya nga pangontra; Sugad kasaslogan aton liwat gamaan; Gudti ng a detasmen aton liwat banatan. Talingohaon ta nga aton mahipasulong Hin barobal itang in nga aton rebolusyon; Gudti nga pagdaragon kun aton titirokon Dagko nga kadaugan an makakabot naton. Sanglit sumarig tumapod ha masa, Kusog atoii hukbo gumikan ha Ira; Bisan nga kusog may ada han pangontra Mapip hira kay may naton suporta. Hala na kasama igandam an aton pwersa; Aton babanatan pasista nga trop a Ha salog maghasag ngan bukid magbabaklag; Aton lilipolon an magluya nga kaaway . --------------------------------------------------------------------------------------------------KAMI PARAGUMA NGA TINALUMPIGOS Kami paraguma nga tinalupigos; Timprano nalusad ha uma pagdalos, Pero kinabuhi perme la nga minos. KamakaIuluoy hit amon panap ton, Gisi ngan may tangkop ginsusulot namon; An pinasuhulan di man makaapong Pag palit hin bago nga amon gagamiton. Dugang pa kakuri hit amon kahimtang It panmi ruwisyo kan Marcos sundalo; Kun hira natukad ngan nagpapatrulya Ira ginriringgal an amon paguma. An kababayinan gintatalumpigos Tigurang, daraga, bata, may asa wa Waray paghialang ira ginbabastos; Hin waray kaluoy ira ginlulugos. Amon kaba taan maggasa ngatanan; Kulang hin sustansya nga natitilawan Din ngani sadang ha amon pagkaon Asay pa hin iba nga kinahanglanon. --------------------------------------------------------------------------------------------------INAY HI AKO MABAYA Inay hi ako mabaya Rebolusyon an bubunyogan ko Pagrumpag han mga agaron Nga nagpapakuri mga kablasanon. Inay kun ako patay na Ayaw niyo igp roblema Mahinongdanon an akon kamatayon Tungod kay pagsirbi mga kablasanon Pahi ra luha mo ha mata Ngan bulig pagtalwas han kakurian ta. --------------------------------------------------------------------------------------------------REBOLUSYON AN GULIAT HAN KATAWHAN YANA Rebolusyon an guliat han katawhan yana Pagsolbad han ira mga kakurian Rebolusyon an karuyag han kadaman yana Pagrumpag han kiase nga magtiyopion. Sanglit rebolusyon an tama nga linya Kay ml ginhihi ngyap han katawhan Kadaman nga masa pukaw na yana Trabahador ngan paraguma. Ha kasyodadnan ngan kabaryohan Umogop an katawhan ha aton kagiusaii Armado nga paki gaway tikang ha kabukiran Hinayhinay palibotan kasyodadnan. Rebolusyon! Rebolus yon! Rebolusyon! Naglalarab ha bugos nga nasyon Ngan din na gud mapaparong, Lugo d mi sumusulong. Rumpagon ta! Rumpagon ta! Rumpagon ta! Mga demonyo hinin nasyo n Imperyalismo pyodalismo burukrata kapitalismo Iglulubong hira han katawhan Ha basurahan han kasaysayan. --------------------------------------------------------------------------------------------------HI KAMI AN BAHUBA Hi Kami an Bahuba, kasundalohan han masa; Gintukod kami pagr umpag han aton mga pangontra; Amon ginsasaad nga armas diri namon bubuhian Kun d iri marumpag kaaway han mga katawhan. Tikang ha guti, madako an aton Bahuba; Ti kang ha maluya, magkukusog an aton Bahuba Kay tama an aton estratihiya ngan mga taktika Ngan suportado pa han hiluag nga masa. ---------------------------------------------------------------------------------------------------

MGA TINIPIG NI KA ERIC ABELLA UG SERGIO AMOYO NGA TIKANG HAN MGA MEMBRO HAN KAG IUSAN PAGPALANGGA NI NANAY HA AKON Pagpalangga ni Nanay ha akon Minatamis hini n akon dumdom; Ha adlaw ha gabi natimangno Ha mga kakurian ko nga damo. Kun di gad Ia inin pyudalismo Kaupod pa inin imperyalismo Diri ko hi Nanay babayaan Kay akon gud hiya kalipayan. Sanglit yana Nanay pagiluba Kay pirit hi ako malakat na; Tungod hini nga kakunian Rebolusyon an akon aapihan. Mga luha mo Nanay himu sa, Kay pint hi ako nga makat na; Kay inin nga akon kakadtuon Pagtalwas han kabl as nga katawhan. Amo na Ia mi Nanay an dalan Para han aton katalwasan Sanglit a ngay na nga magurusa Pagrumpag han dunot nga sistima. --------------------------------------------------------------------------------------------------BAGA SUMAT - BAGA SUGMAT Hin Hello ug Good Bay ak ginhahatagan kamo nga mga Mister nga mga pagpagan Hi Pascual nagunggong, hi Martin napagpag, iton ira ulo daw id yok rinampag di na maarakos hin sudlay pagkagkag bis pa aaswaflgan ada hin bulan gkag. Lapos na hin Bitol kapos na hin hipi kanan Pilipino han uso pag-copy. aw, oo, naangay hin kayumanggi labi an nawong sugad hin tabigi. Bis la pagkatulan dara hiton kuto nga nangangayofl la dida hin pagbungto ngan bis pa itanoy ngadto ha infierno di na mapatarhog hi Esko, hi Ino. Duroy liwat in nga mga mannganga rot han bayad ha ira hin pagpalapwat; waray arutarut ngani Mister Campos bis guk don hin gunting, labaha, kirigpos. Hala mga Mister, hala mga intoy hala mga sma rt boys - Tiroy ug Samontoy, iton buhok niyo ay na ipaluyloy talunaya sugad hit kan Insik Ping Loy. --------------------------------------------------------------------------------------------------Pati dughan nalamukdo kay ginkulban hin tinuod hin magpadis nga imbudo nga inau pay an kagaod. Baa daw intawon Inday ginguliatan ka hin wow ada hira in nagpanday bin ngaran mo nga Miss Huwaw. Ayon ngahaw ni Sibron kay tinakas pagkinita bis kuno papagbayaron kay di man sukot igkita. Waray nim tinuturuflan baga waring, baga siko hin pagitinatabunan han naigbos na tumangbo. Nagsiring hi Mr<pd>.</pd > Damwal di na gud man la pagaingan pawalwal hit tiwalwal pawangwang hit warangw angan. Pagsunod na man la ngahaw kanan manunulay sugo, di maalo, di pumukaw kun hikitan it tinago. Waray alo pagpasiplat sidngon man Ia nga hayaw bis burikbotik hin ulat, hiton paa naparayaw. --------------------------------------------------------------------------------------------------ELEUTERIO RAMOO BAGA SUMAT BAGA SUGMAT Kan Miss Pikrang Kalabkab An Rayna Ha Kagabkab. (Matinahuron nga sagbang kan Mons. Filemon Quianzon han iya masinagdun on nga wall ha mga daraga nga nagS anto-ehersisyo ha Katedral ha Palo.) Kita ha dto nagkasakay Dida hin dyip nagkadungan Ako hadto nahadlukay Kay ikaw daw gingi rhangan. Paglingkod mo nawakasan mga tuhod higliputay pati imo katanusan ha im bado nga naiktay. Bis unanhon mo nga butong sidsid han imo panapton duroy gud I a hi Balintong han kuan pagsiniplaton. Bis unanhon mo nga pagpiti kulaos basi m abungbong nakalit Ia paghikiti an naglilinuralambong. Ngan parayaw pa an irok n ga baga ginpaharnisan dinugang di pagpinirok Hi Pitong -- waray batasan. --------------------------------------------------------------------------------------------------PEDRO SEPARA PAGHALIPOT HIN BADO Hunong na gad, Iday, Haglipot nga bado, Kay it mga buta Nagkakasusumo Ha mga motorkab Paghawas pagsakay, NagpapakapugWat Bis mga minatay; Ha iyo paglingkod Tuhod paa pulwa Ngan may magirim pa Kun ikaw mak iwa; It im matataktak Makuri mapurot, Kun ikaw gumuko Kita it im pugtot . --------------------------------------------------------------------------------------------------Ginarungan na ka kay napalit an butos, daw pinalungan na bas din iriakutos; aada an siste adlaw han pamutos, iyo mga tawo ha iba manmutos. Pastilan, pamati san gkay ko nga sudlot, ayaw uraora hin mga bulurot; pabayi an mga bungto amo an mag buot. han padadaugon nga nahulbot. Huy, lider, lider ni kandidato Dingal, mailo b hin yangbat waray gud paghingal; nga baryo, masasang nagaruaringaI, tinapuran ka ba panhatag hin tingal? ---------------------------------------------------------------------------------------------------

VICENTE I. DE VEYRA HUY, LIDER Huy, lider, lider ni kandidato Dingal, mailob bin baktas, waray gud paghingal an imo ngaran nagaaruaningal, kay tinapuran ka p anhatag hin tingal. Baga ka in linta, baga in limatok; din mabuliw kun din mant a latok, kay nakakasupsop hin baga hin hatok, kanan kandidato dugo nga manatok. Daw hatok hin pill adton pinuyusan, daw lugit hin lubi nga gintutumusan; napapa s hin gutom han ginrurunusan, ngan nakalilipay waray katapusan. May ada pagtapo d kalipay nga damo, bis igpanmamalhas bis makagaramo; hin dinuhulduhol nga waray katamo, han mga pasangyaw hadton imo Amo. Kun ham an amo, aadto ka, linta, nga nakakakupkop nga nakakapinta; aada ha imo an papel an tinta, an mga risibo ngan han mga kwinta. Din mga kwinta hin mga utangan, mga naguutang ha mga bublangan ; kundi listahan hin mga pinalungan, mga elektores nga ginarungan. --------------------------------------------------------------------------------------------------MGA SANO BUWAS An liang madagmit an pagpatiubos an dughan na la an ginsasangit an kawo ha sugbong nakuhaan hin ubos an V ha bungkog nga may barangitan an pagbi ngat din la harumamay, salit an bungkog lubas na nga lubas salit kin ikita tinag o nga rubas. Ngan tipaigbaw an sidsid han saya, yana abot na ha bawbaw han tuho d; mga sano buwas, pagkalpad han maya, bangin an tuhod di na ihiluhod. liang ng an sidsid -- liring ngan kalainay -- sano buwas ha bakgong magkatigob ngan an ba kgong amo na an vestido. --------------------------------------------------------------------------------------------------EDUARDO MAKABENTA AN BAYAD HAN AKON LUGET Han akon pagpalatay, Luget han Iingk uranay, An bayad la gutiay, Apayapay, apay. An hulog nga nakuha, Ako nagruhaduh a, Gutiay an pisada, Tarha, tarha, tarha. Salbahes ka nga insik, An timbangan m o nalabtik; Os ka sako nga luget, Naggaanay im ginmadyek. Daw ak ha imo utang, Ano nga nagtidugang? An ak ha imo balos, Huros, huros, huros. --------------------------------------------------------------------------------------------------ILUMINADO LUCENTE HANGIN GAD LA Aadi ha at hagdanan in nagtitinuktukon Nanay, bangin may katuyuan parnatia ta daw anay. Waray nagtutuktok, Naning sada Ia ng a nababantad han huyuhoy san hangin ayaw hito kaalantad. An tingug makaluluoy a n pagpukaw hinayhinay daw sugad hin napupuoy dire gad la hangin, Nanay. Pagmatu od na Ia Naning kamadlos tikang ha dagat kay amo ito an hangin kon panahon san h abagat. Tingug daw nga nagpupukaw hin waray palabilabi ngan din nakakahukaw han gugma nahahanabi. Pahuway na Ia hiton turon katurog na gad Ia Naning imo ako p agmatuuro, Hangin gad la, hangin, hangin! --------------------------------------------------------------------------------------------------AGUSTIN EL O'MORA HI UMPOT Sinakay hin iskutir an sangkay ta, hi Umpot Duha a nay kabulan han diri paghiulpot Ada ngayan nalimtan an pagpaukoy na Waray hunong hin likdo bis diin nga eskina. Salit manggud intawon, hinmalugsan kawagok An i roy nadismayo, an amay nagtinuok, Dida han paghiuli, bis kanay nahahanglas Kay p astilan man ngayan at hi Umpot napadlas. --------------------------------------------------------------------------------------------------VICENTE I. DE VEYRA IGAWAS AN TAKMAG Igawas an takmag, Ikadi na gad, Waray na baribad Tibway pan iplat magaraaramag; Gawsan na an buktot, Sapayawa an pugtot, Alagyama, paghiruti ngan pagikmat, Kay waray na iba kun mahapwat. Kapti an tak mag, Ayaw pagtalaw Igbaw an pangulaw Kay di ka gad, hudo, mamumurag; Pabuinga an hiblon Dagkua an tulon Latonlaton tungkasa na basi tibway. Andamon dayon sunod nga tagay. Kun ikaw mahultok, Ayaw pasabot, Bisan ka naabot, Agangagang ngada h an kalatok; I-lit imo paghakbang, Upaya panimbang, Pamuhaypu hay ayaw gud pageki sekis Tadong ngan simulsog hiton bagis. --------------------------------------------------------------------------------------------------TOMAS GOMEZ NALIMOT KA NA BA? Diri ka ba, Iday, hahinonomdorn Nagkalakat kita gabi nga bulanon; Nagsasakaysakay kita sa salog Nagbubugsay ako sa Iangit an tad ong; Kay ikaw sinandig sinin dughan nakon Dayon ko man harok siton irno bayhon - Ay! Kamatamis mo daw, pinalangga ko; Waray na matupong sinin kalipay. Makausa

sa nagkabulag kita Ginsumatan ka nga ako buhion pa, Naginampo ka nga ako buhian pa, Waray kapupugngi luha sa mata; Sanglit tikand sadto waray ka na bulag. Sa t akna nga tanan firme ka natupad, Ay! Kamatamis san may nagpapalangga Waray kamat ayon, lunIon Ia himaya. <b>Kun An Gugma Patay</b> <i>ni Rudolph</i> Masamdung nga gab-i, hin kasakit han dughan nagpuputus, mamingaw nga labi, daw uras hin pagkamatay, matugnaw nga alisbu, an dara hadtun alipurus... maaram ka kun kayanu? Ay, hin gugma mu waray! An kaagahun nagluluha, waray lamrag kay tungud ada, nga an kasingkasing may kasubu, duyug ha iya nagbibikhu, an mga tina nanlulubad, han kadahunan, mga bukad, ngan an harupuy asay, Nagaasuy nga an gugma patay. Han lambung ginwara, ginputus an bug-us nga lawud, ug say bati nala, an paspas han mga balud, mahilum nga guyud, an harupuy hinay an paglahay; salit mamingaw kay tungud nga an gugma mu na waray. Ngan kun ha kaagahun, kun magruyu an mga bukad, ngan adtun mga dahun, pagtangis nasubad, ngan hitun malulupad, kun pananglit waray lumabay, tigamni nga kasugad, tigamni: an gugma patay... <b>Harayu Kan Nene</b> <i>ni Luming</i> Waray kalipayan an may paghigugma, harayu han bukad nga ginpapalangga, bisan kamatayun kapin kamatam-is, kun didtu ha dughan ni Nene, didtu an pagtangis, Pirit iilubun inin pag kasakit niyan, kun ha maurhi pagkalipay an aabutan, kun han kapalaran paglinguun aku, harayu kan Nene mabiling hin hilu. Kamakapapaid hin naghihiningyap, waray higugmaun nga sadang maluuy, nadugang pag-iha inin kamatayun nga akun ginpipinamulat nga umabut layun.

Kay bulag han bugtung nga ginlalauman ku huyub han hangin diri na nakakali-aw, an mga bukad pati langit maitum. Luto a kahimtang, dirina magtahum. <b>Serenata de Schubert </b> <i>Spanish song ginbinisaya ni Norberto Romualdez</i> An kabitun-an han kagab-ihun, Naranggat nasulhug, An kasingkasing may pagkamingaw, Kay hin gugma tugub, Nabantad an kadahunan, Hinay nga paghuyub Dumduma aku lingi-a, Mutya ku nga inurug. Ha tungud hinin imu tambuan, Aadi hin Intuy, Dumangat kunta ha kasingkasing, Mu, inin pagharuy, Tambu gad, ngan kaluuyi, Uhaw ku tambala, Kay ikaw an dangpanan Ikaw waray iba, Kay aku imu nabihag, Wad-a an sakit Bisan nala pagkaluuy Bisan la kapaid. <b>Hingyap Nga Waray Himaya </b> <i>ni Talinting</i> Tikang han ak pagkilala han ngaran nga gugma, nagtitinitis nala, ini nga ak buhat ku la parayparay han dalan, kay sugung nga ungara, Naninga nga hinalaran. Naning an halad, nga ak ginhihingyap, di hinkakalimtan, hinin panumduman, bisan it im hiyum, kun aku nakita, kun harus mabugtu, akun pag ginhawa. Kamakuri manggud, han gugma nga sakit, bis ka nakaturug, napupuyat hin dagmit, waray pagpahuway, an buhat isipisip, anuba in takus, angay makagtul-id. An katutuhay na,

hinin dumdum isip, kun hinngangadayan, hi Naning nga putli, ak nalilipayan, hinin kasingkasing, sanglit kay hapit na, ha ak manaringsing. Hinaut na unta, nga matalibus na, inin ak kahimtang, nga waray himaya, iwaklit nagud Naning, adtun im hunahuna, nga buut dumiri, ha ak pagpatay la. Kun baga pananglit, imu na buhatun, pagpaid hinin tawu, nga mahigugmaun, di ba kalipay mu, pamurubuutun, in usa nga saad, pag iinumdumun. Ay! inin gugma, kun waray nasaid, waray daw gud sadang, angay kalipayan, kun anu in buhatun, apiping it kamingaw, sanglit kay natutuub la, nga waray gud huhungaw. Kay di ba inin gugma, Naning, makuri batiun, kay aada tuturuk ha at mga unud, ha mga katutul-anan, natun babati-a, kundi inin baba, asya an tambalan. <b>An Kaagahun </b> <i> (Ha akun hinasa nga sangkay Gu<pd>.</pd> Vicente I. de Veyra) ni Francisco H. Baltazar</i> Makalilipay hinin nga panahun, ak kasangkayan ngatanan maglipayun, kahuy, kadagatan mag-upay tanawun, ngatanan an tamsi sahid magawitun. Tugauk han manuk malanuy batium, libang han kamingaw han ak higugmaun, amu an pagtikang han iya pagbangun, didtu han higdaan nga akun taran-awun. Sidlit han bituun upud an paglaum, tambal han kasakit nga akun ginhiyum,

maghamut nga bukad sarang an alimyun, bulung han kamingaw dughan masulub-un. Anu pala ngay an kay dit ha sidlangan, tikang han kapara gabi nga gamhanan, inin kalibutan hiya malipayun, kay pagdangat na ngay-an, bag-u nga kaagahun. Sanglit mga maya tikang hin pagkalpad, mga alibangbang panlauy han bukad, ngatanan malipay waray kasakitan, libang han paghayhay hinin panumduman. Nagtikangna mga manuk panhugdun, ngatanan an tawu sahid malipayun, huni hinin tamsi sukut nak batiun, kay ira pagduaw hinin kaagahun. <b>Ayaw Na Ha Ak Panumdum </b> <i> (Ngadtu kan Julieta) ni Iluminado Lucente</i> Limuta aku kun imu man karuyag, Han atun mga sabut ayaw paghiulingag, Kun may imu basul han una nga higugma, Biling ikaw hin lain nga say magpapalangga. Waray sapayan kun imu aku limutun, Di man ngani ak karuyag hin gugma nga pinirit, An akun pagmayuyu kun imu pagmarautun, Mabulag aku ha imu... mabulag nala nga pirit! Inuli ku ha imu an gugma nga makalit, Diri ku buut magtipig hin gugma nga malubad, Iuuli man ngadi ha akun an hingpit nga kasakit, Iuli pati an karuk nga ak ha imu hatag. <b>San-u Ka Bumaya</b> <i>ni Espiridion Brillo</i> Kun umabut an adlaw, ha akun nim pagbaya, bilini aku anay, hin puraw nga himaya; panasa an kasamdung, ha akun hunahuna, ihalad lugud anay, an unub nga himaya. Kun di kana ha akun, bumaya ka hin dayun, aku imu bayaan, ha butnga han kasamdung; waray ku mabubuhat, kun diri an paglaum, nga im aku halaran: haruk, ugay, ngan hiyum! Ayaw ak hikalimti, nga imu higugmaun,

bis pa kun hadtu anay, kablas ug taramayun; kun imu pa igkita, an imu minayuyu, ngadi siplat gihapun, bis kun aku harayu. Ha butnga han kalipay, kun im aku bayaan, tupad ka ha im situy, ayaw aku limuta Ayaw aku limuta nga im mainantusun, bis pa kaginhawaan, adtun imu dangatan. Kun gab-I nga mangitngit, maupay an kahigda, himyang ha higdaan, matan-aw ka hin bata ayaw la hipa-usa, hitu kay akun gugma, nga hadtu ihinalad, han di ka pa nabaya. Adin mga pagnguynguy, had akun kasingkasing, kay im tinalikdan, haruk ha mga im-im, ha imu pagkamingaw, kun imu man batiun, itu akun pagsangpit, nga di mu ak limutun! Hitu nga mga uras, kun san-u ka bumaya, guba an kalibutan, han akun hunahuna, waray na adtun langit, han puraw nga himaya, ginbaydan hin kasakit, ha bawbaw hinin tuna. An ak mga kalipay, nahimu nga kasamdung, nahimu nga kangutngut, waray nagud paghunung, han akun kinabuhi, waray na kalipayan, tulapus na hin gugma, kay imu tinalikdan. Ha iyu pamamahuway, kamu magduduhaan, mahinay ku nga tingug, sadang mu pamatian, itu akun pagsangpit, paghatagh hin tigaman, nga puraw an higugma, nga atun ginsabutan.

Ug akun higugmaun, pahadka aku anay! halari hadtun hiyum, haruk pati pagugay; an akun kasingkasing, pagtig uba ta anay, pagtampuha an lagdu, han atunkamagsangkay. <b>Regina Angelorum</b> <i> (waray ngaran) </i> An di la mahagugugma, an di man ha im matanaw, ngan batu nga kasingkasing an diri mu mabihag, kay ha imu la paghiyum, sugad na hin nahang-aw, ha langit nga puyanan han magpakabibihag. Regina Angelorum, an ak ha imu bunyag, tikang gud hadtun siyahan nga ak ha im pagkita, kay waray ku itatanding ha imu kamaanyag, han ngatanan nga kahusayan nga akun na nakita. Dida hit mayagudut nga im pagpamantarun, sinsabut kaupay nga ikaw asay agarun, hadtun tikus an tuyu ha imu hin paghalad, hin unub nga higugma ngan hin kabus nga palad. Ngan imu mga im-im sinupu han surangga, waray gud nga waray gud, gutiay nga pangaplud, ug salit ha kalag ku ikaw an pinalangga, ngan kun di na makita, an kinabuhi masaplud. Sinugu ka han langit pagkuisad din ha tuna, bas magliaw, maglipaw han akun hunahuna? Duray, nga aku buhi, akun ka iniday iday, ngan asay ku hahalaran han ak mga pagsiday. <b>Hinamdum Ku</b> <i>ni Manuel Avelino</i> Masirumsirumpa adtu, adtun kaagahun, nga ak ibinaya, tuna lugaringun, duyug an kasakit, pati kabiduun, kay matalikudna, Miling nga hinandum. Ha ak paglalaktan, dara an kasakit, bilin an kalipay, ha imu hamili, an mga agi an, tugub hin ka sigpit, bisan kun mapawa, masirum an langit. Miling pagtawag,

hadtun imu ngaran, ngaran nga pinili, akun inugayan, inugan ta ikaw, sugad hin tanaman, tanaman han gugma, hin gugma hinalaran. Hi ikaw an Miling, nga kalundiisun, bukad nga minamat, anak han Burawun, ha Burawun nga bungtu, hi ikaw gintanum, nga niyan binmunga, hiyum nga langitnun. <b>Bugtu Han Himaya</b> <i>ni Artemio</i> Tuguti aku madaliay, Gining Leona, kun baga mahihimu diri mu ika budlay, may kun la unta ipapakiana, imu ba nabasa an una ku nga siday? Leona! Leona! hin katam-is nga ngaran, talagsa batiun kay talagsa gamitun, tikang pa hadtu nga akun pagsaaran, pagsimba ha imu in akun bubuhatun. Diman ku pagagi ha imu puy-anan, inin kasingkasin matugub hin kalipay, bisan maunan-u nga akun kagul-anan, winawara, pinapapas han imu kahusay. Danay kun usahay akun sinasarihan, hin diri na anay ha imu manumdum, diri nahihimu kay inin akun dughan, kun daw kahulus ha gugma, uraura kalatam. Daw aku sipak nga igdarudagnas, nahasampig ha tabi, kundi talagsa, daku nga balud in ha akun nadagnas, ngan ha imu atubangan aku igdagsa. Waray ku sayup, waray ku kasalanan, tuyu ha imu nga ikaw nagmahusay, tubtub kita buhi, ngada ha pagpatay, di ka lilimutun hasta ha lubnganan. <i>Tikang han libro: Hinugpung: Mga Siday, Garaygaday, Titiguhun, Liaw-Libang, Diwata Tinipun ni Dr<pd>.</pd> Vicente I. de Veyra, Disyimbri, 1914. </i> <b>Pagsumpa</b> <i>ni Casiano L. Trinchera</i> <i>kan Hilaria Infanta</i> Ykaw an bugtung nga bukad nga akun napili, ginsumpaan hin gugma nga uray ha kadayunan, tubyan ku ha imu bug-us nakun nga kinabuhi,

lakip in saad hin pag-unung ngadtu ha lubnganan. Ayaw gad itugut nga maghadi an pagturaw, an katam-is han gugma asay mu pagpaudgun, ha akun paghimuuk amu unta in magpukaw; tingug mu nga matam-is lakip an paglaum. Yhatag nagad ha akun himaya ha kadayunan, kay amu an hiningyap hinin kasingkasing, ngan ha dughan gumamut ug sumaringsing, an gahum han gugma nga katinuyu-an. Akun iginsusumpa nga akun ka uunuban, ngada ha kabukbuk ku didtu ha lubnganan, ngan didtu hitun tuna nga ha akun tutunuran, tatawagun ku gihapun matam-is mu nga ngaran. Nagruruhaduha ka minahal ku nga Iday, hinin akun pagsumpa ha imu pag-unung? Gindara ku nga sakit labis ha kapaitan, butnga ha mga pagturaw dalan kangitngitan, ayaw nagad itugut ayaw an kasakitan, pagsumpa ku ha imu baydi hin kamurayawan. <i>Panalarun (Takluban), Hunyu, 1907. </i> -----------------------------<i>Tikang han libro: Hinugpung: Mga Siday, Garaygaday, Titiguhun, Liaw-Libang, Diwata Tinipun ni Dr<pd>.</pd> Vicente I. de Veyra, Disyimbri, 1914. </i> <b>Siyahan Nga Pangasuy</b> <i>ni Fausto</i> <i> (Ha kan Pilang) </i> Pamati himaya hinian panumduman, Unub nga kalipay bukad nga mabaysay, Langit hinin dughan ug ginlalauman, Hadin akun gugma aku magsasaysay Ha usa nga siday, Igpapaaliday. Hi ikaw an hingpit nga akun himaya, Nga pagtuturawan ha butnga han luha, Ikaw an paglaum nga di malalaya, Tubtub may paghingyap, tubtub may tinguha Tubtub di maughan, Hin gugma an dughan. Ayaw pakabungli inin pamalandung, Hinin nagsasangpit nga kablas hin palad, Lingi-a intawun inin may kasamdung, Hin gugma nga hingpit ha im naghahalad, Kun di mu lipayun, Masamdung nga dayun. Hinihigugma ka nakun hin tutu-u, Ngan ini nga gugma iglulunudpatay,

Kay say napasarig daku nga pagtu-u, Sugan han pagtu-u hadtun tikamatay, Nga hiya maangbit, Lipay nga di sanglit. Bisan paman ngani magsighut nga dalan, Han adlaw han bulan binabanawagan; Sugad man lingi-a han im kamahalan, Inin kasingkasing unta nim hatagan, Gutiay nga pawa, Ayaw ikaawa. Bisan paman ngani mga kabagwakan, Mangitngit nga gab-i, mga kagurangan, Han mga bituun pa gintitiwakan, Say pa inin duhan diri mu tabangan, Diri mu lingiun, Ha sakit bawiun... Ha butnga han akun pagpainuinu, Nga aku di, angay maghingyap ha imu, Usa nga paglaum baga naaninu, Nga inin tinguha nakun mahihimu, Bisan kun payupu, An nagningiyupu. <i>Takluban, Uktubri, 1910</i> -----------------------------<i>Tikang han libro: Hinugpung: Mga Siday, Garaygaday, Titiguhun, Liaw-Libang, Diwata Tinipun ni Dr<pd>.</pd> Vicente I. de Veyra, Disyimbri, 1914. </i> <b>Akun Kagad Dinumdum</b> <i>ni Clavel</i> Hin kaluuy ha imu tugub ako, kay akun ka nga gayud minayuyu, an natabigis nga luha mu, nahunub ha kasingkasing ku. An mga pagnguynguy mu sugad man, binabati nga gayud hinin dughan, kay ikaw akun ginsaaran, hin putli nga gugma ginsumpaan. Minamatam is mu ba ngay-an, an pagsampit han akun ngaran? ngan imu paba hinnunumduman, nmga aku an imu ginhalaran? Hinaut unta imu padayunun, atun mga pagsampit mu ha akun. ug makag sunud kaman unta sama hinin ak ha im paghigugma. An kalimut waray gudman, waray turuk ha akun dughan, dinumdum ku ikaw hin waray hunung,

kay ikaw la in ak

Ayaw pagtahapi nga akun ginkawang, an atun ngaduha ginsaaran, kay gugma nga akun inutang, hin gugma ku man pagbabayaran. Kundi kun sidngun mu nga binuhi-an, nga an gugma mu ak hinngalimtan, paghinay bangin magsayup ka, kay waray ku gud ini paglimpa. Uunahun ku in kalimut ha imu, kay ikaw manla in hinigugma ku? nakakatahap ka la ada, nga pinaka kanaman kula an gugma? Pagmata ngan pamuhaypuhay, ug panmurubuut hin mahinay, kun angay ba pagtinawaan la, an sinisiring nga gugma. Bisan kun aadi aku hirayu, tay aw ha mga mata mu, an dayuday nga hiningyap ku, adtun pakig usa ha imu. Ngatanan gindumdum ku, an mga pulung ta nga sagrado, sugad man akun ginbabantayan, nga diri ku gud pagdudum-itan. Kay duha manla adtu kita, ug kita gudla in naggisumpa, kita magsigbantay man unta, magtagam han pagpakasala. Hi aku magkikita la, mag-iinaw han imu pangiwa, busa, di mu gudla pagbasulan, kun anu in at pandangatanan. Pagtiput ug panikus, hugta an pagampu ha Diyus, hin maupay imu pagbantayan, an imu ha akun mga pinulungan. An mga pulung ku ak hinnunumduman, ug mga saad ak gintitipigan, hin pagbukbuk ha im atubangan, hinin waray gamit ku nga tul-an. Ngan inin dalan nga natatadung mu, padayuna ayaw paglikuliku, ngan upaya nga mga pamitad nga diri ka gud mahisalaag. Busa, pagbantay ug paglikay, ug ayaw pagpirmi hin sangkay, kay bangin ka pagtugwayan,

higugmaun.

hin katungkan nga mga dalan. Nga aada ka pa nagsisinuisugun hinin dalan nga im natatadung, diri mu gud unta limutun, adtun akun ha imu nga tugun. Kun an kaguul imu abutun, in pagpahuway imu hinahunaun, hin usa kadali man pahuwayi, kundi ayaw aku hingalimti. <i>Takluban, 1907</i> -----------------------------<i>Tikang han libro: Hinugpung: Mga Siday, Garaygaday, Titiguhun, Liaw-Libang, Diwata Tinipun ni Dr<pd>.</pd> Vicente I. de Veyra, Disyimbri, 1914</i> <b>Gugma Nga Putli</b> <i>ni Francisco J. Enfectana</i> <i> (Ha akun pinili.) </i> Gugma! ... gugma nga putli... nga ha akun dughan ikaw an tinuruk, tinuruk hin uray, tunay nga paggamut, ha kasingkasing ku ikaw nangangambud. Nangangambud ka hin waray ruhaduha, ngan imu ina-antus an mga karat-an, bis turaw nga balagun inaalik-san, gihap nanaringsing ngan nanmumukad. Nanmumukad hin kamainalagarun, mainantusun ug mapinaubsanun, kawaray tibway ug turun nga pagsamdung, kun ha akun uras hin pamurubuut. Pamurubuut hit nadangat ha akun, pamalandung ha im ug mga pagtawag, mahal mu nga ngaran akun naluluwas, kay tutu-u gudman ini nga pagkabihag. Pagkabihag hin inub nga paghigugma, nga ginhahalaran ngatanan nga adlaw, hin mga pagharuy ku ug mga pangilyupu, sanglit kay putli ini nga pagkasugad. Pagkasugad hin waray bis anu man, hin waray gudman ginruruhaduhaan, nga ikaw an mutya nga ak kamamatyan, an kaanyag mu balun ku ha lubnganan. Ug ha lubnganan ku nga maksaramdukm kun didtu aku, ngan lawas ku mabukbuk, dumduma gud nga diri ka manta limut, kay ha akun dughan ikaw an tinuruk.

Tinuruk hin uray, tunay nga paggamut, ha kasingkasing ku ikaw an nangangambud, hilaw nga luha ha im binabaribhi, tubud han burabud gugma ku nga putli. <b>An Naghahablun</b> <i>ni Cunning Fellow [Vicente I. de Veyra] </i> Masirumsirum, namamalabag an bulan, Naghihinablunun, dapit ha may bintana, An mahusay nga Lilang, tipig an pinulungan, Nahundaray man ha puyut, apuy niya nga buta. Apuy: "Lilang, hin-u ba ity nga nagmiminakmakun?" Lilang: "Dahun gad hit kakaw, apuy, nagkakabarubag id." Apuy: "Lilang, ba-a, hin-u it nagpipinanhayhayun?" Lilang: "Huyubuy gad hit hangin ha lurungan nasulud." Malipay, mahiyumhiyum nga naghihinablunun, Na angay la pamalud ha iya garingan, Sinasabayan han siday nga iya laylayun, Pagsulud han mansadida, pagkabhig han agsang. Apuy: "Anu itu nga tingug ha tungud hit bintana?" Lilang: "Tamsi naghihinuni dida hit takuranga." Apuy: "Kayanu nga utudutud man it imu kanta, Ngan talagsa nala batiun it mansadida?" Ha tungud han bintana, an iya hinigugma Hinigugma nga Mandu, tag-iya han kasingkasing, Nagsasaad tukib han iya hukun nga gugma, Ngan dagus ihatag kan Lilang an iya singsing. Ngani Lilang: "Kun an Girasol na sunud ha adlaw Tikang ha sinirangan, ngadtu ha katundan, Inin akun man kasingkasing nga matin-aw Tikang niyan ngad hit kamatay, im hi Lilang." Han mapawa, tingal na an kabug-us nga bulan, An agsang waray na babati-a an haragaak, Ha balay an lagas ha puyut naguusahan, Binayaan ni Lilang, bugtung niya nga anak. Nangungudtuhan an bulan han kagab-ihun, An duha naglilinakat, ha dalan kalipayan, Mga maglipay, magkasi mahiyumhiyum, Kay bug-us an ira tinguha, ngad ha simbahan. <i>Pastrana, Layti, Uktrubri 3, 1909. </i> -----------------------------<i>Tikang han libro: Hinugpung: Mga Siday, Garaygaday, Titiguhun, Liaw-Libang, Diwata Tinipun ni Dr<pd>.</pd> Vicente I. de Veyra, Disyimbri, 1914</i> <b>Next to Your Mother, Whom Do You Love? </b> <i>ni Ignacio McVey (Vicente I. de Veyra) </i> <i> (Kan Margarita F. Lastrilla) </i>

<lbl>I</lbl> Hi imu gad nanay, Ha imu nagmangnu Ha imu nagmayuyu, Tikang kagutiay; Kun ikaw na anga, Dayun ka inugay, Kundi, sapit han im nanay, Hin-u it im hinigugma? <lbl>II</lbl> Danay kan usahay, Ikaw ibinubutang, Didtu han im puwang, Mainugayun nga nanay Ha imu paghumla, Dagus ka inugay, Kundi, sunud kan im nanay, Hin-u it im hinigugma? <lbl>III</lbl> Di ba hi im nanay, Ha imu nagsakmi, Titay nga hamili, Burabud hinin lipay? Kinukugus ka ngan niya Paguyig, pagugay, Sunud kan im nanay, Ay! Hin-u it im hinigugma? <lbl>IV</lbl> Hi imu gad nanay, Ha imu nagpaura, Ha imu hinigugma, Bukad nga mahusay, Kun an bata tikaturug, Andam hiya pagduyug, Salit, pagyakan daw, udug! Hin-u itun iya sunud? <b>Ha Kan Luz *</b> <i>ni Luming</i> Itun imu la paniplat kalipayan nga guyud, hinin akun kasingkasing, han higugma nga ungud, mahusay daw bituun, salit akun inurug, kahimaya hinin dughan, nga han gugma natugub. Salit, Iday, Iday, Iday! dumduma hi aku, pastilan! kay inin man bihag,

unungi gad unungi, inin kasugad, bay-i na duyugi, kasakit ku, matahum nga bukad. <i>Manila, 1902</i> <i>*An "original" hini, ihinatag ni Luming kan Gu<pd>.</pd> M. P. de Veyra han p agigirikan ngadtu ha Amirika hanin 1903. An lakip nga surat nasiring:--"An tagsu rat hini nga siday (Kun siday ba ugaring) waray na paka tan-aw bisan namanla an putus han Retorica y Poetica, salit diri katingalhan hadtun magpakabasa hini, ug aring usa nga hinumduman ha akun kalungun ha pagturun-an ngan minaupay nga sangk ay Gu<pd>.</pd> Veyra. YLUMINADO"</i> <b>Himaya </b> <i>ni Artemio</i> <i> (Ha kan Leona Carrocino) </i> Gab-i hadtu han adlaw nga Lunis, talagsa an bituun ha igbaw han langit, sadang ku tigamnan, angay nga ibadlis, kay himaya an liniwan han akun kasakit. Nganiya saka, saka... ngangakun, balitaw? u-u gad kadna... uswag, hala kadna sayaw, aku ha ubus ngan hiya ha tambu-anan, daw rakdag nga dahun nga pagtinamuran. Hini nga nga diri sayud an daug hin kaagi sayud gud an dagat, harayu asay niya atubang, bituun nga labi kaingat, kapawa kun ha iya ibulang.

Tunug han turunggun buslung ku man, ka-ipa ku hin siplat waray kahuhuman, nganakun ha iya: hin kahusay mu, tindug, paniplat, hiyum, d la masumu! Hadtu nga gab-i an naguup ka dughan, diri ha pagasuy hingpit nga kalipay, pamalandung ku han amun pagduha-an, ngan ha kahubug han iya pagkamahusay. Kun mahihimu la nga makagyakan, an huyub han hangin nga labi kamapaya, makakag-asuy gud hin kamatuuran, han diri ku igsanglit nga kahimaya. Pagtalkikud ku say lumiwan an kasakit, nga gindaug liwat an hadtu nga himaya, ginlalaktan uraura na hin kangitngit, kay an kasingkasing ha iya nabaya. Kundi ha buud hadin akun kasingkasing, natatagu hin maupay mahal niya nga ngaran, han gamut tikang hadtu ngan nanaringsing, kay lapyupa hiya nga akun pagsaaran.

<b>Kahidlaw</b> <i>ni Juan Ricacho</i> <i> (Ha kan Angeles Domasig) </i> Warayna kahimyangan hinin akun kabuhi, tikang ku ikaw makita hadtun siyahan nga adlaw; han tina han bayhun mu nga may kakayumanggi, an akun kasingkasing linumus hin kahidlaw. An matam-is nga paniplat mu di napapara, han akun hunahuna asay nagmamayuyu; ha ngatanan nga uras asay inungara, han akun kasingkasing, hingpit gud nga tuyu. Ha butnga han kamingaw hinin inuukyan ku, ikaw an naghahadi han dumdum ku ug isip; bisan aku ngain siplat, ha tuna, ha langit, ha mga mata ku naparuk an ladawan mu. Usahay, binabati ku in daku nga kasakit, ug ha katutnga han gab-i, halarum nga kahidlaw; ha akun paghimuuk mayada nagsasangpit, an imu hinumduman ha akun nagpupukaw. Usahay, ha butnga han akun mga pagturaw, buut ku pakalimutan an ladawan mu unta; kundi, di nahihimu nadugang la an kamingaw, ug lakip ha mga inup ku lugud napakita. Usahay, ha pagli-aw ku han mga bidu nakun, igintutuguntugun ku han huyub han hangin, nga an mga panhayhay ku ha imu pagdad-un, ug sumatan ka nga itu kanan akun kasingkasing... Kun ha luyu han bikid matunud na an adlaw, han mangitngit nga gab-i sidman an kakurulpun, kun may huni hin tamsi nga mamingaw mu bati-un pamati-i, kay itu padara ku nga kahidlaw. Kayanu nga harayu ka ha akun mga mata? Waray naba kaliawan inin akun kasugad? Ay, diri pa ada han mabangis ku nga palad, ginbutnga-an pa hin dagat an hinmumutanganta! Waray na kahimyangan inin akun kabuhi, tikang ku ikaw makita hadtun siyahan nga adlaw; ikaw la an dinumdum ku, babayi nga hamili, han akun kasingkasing ikaw gud an kahidlaw. <i>Kalgara, Iniru, 1910. </i> <b>An Lambung Mu</b> <i>ni Casiano L. Trinchera</i> <i>Ha kan Cirila Perez</i> Layun la sumantup ha akun hunahuna,

Paghigugma nga putli ha imu Iday, Kasingkasing ku yana putus hin kalipay, Tikang hadtun gab-i nga akun ka makita. Inin akun dughan dayuday an kabantad, Dara han tinguha nga hingpit gayud, Sugung nga ungara waray nagud, sugad, Waray pagputuk kundi ha imu nala manggud. Lambung nga maanyag danay ku kitaun, Daw amu ka kun akun paghunahunaun, Paghibiranii ku ngan akun panginanuun, Pastilan! Kanan kahuy man ngayan dahun. An imu kaanyag pagkit-un daw bituun, Ngan nakakapawa ha sakub hinin dughan, Ug an imu katahuman kun hunahunaun, Daw ha sinirangan nahimalaysag nga bulan. Ynin akun mata diin Aada an lambung han Ngan niyan hini nga Sugad hin nakadi ka kuman isiplat, imu ladawan, akun pagsinurat, ha akun atubangan.

<i> (Takluban, Agustu, 1907) </i> <b>Hain Ka? </b> <i>ni Casiano L. Trinchera</i> <i> (Ha kan Victoria Z. de Veyra) </i> Hain ka ba dapit bukad ku nga minayuyu, masulub-un ku nga kalag ha im nagbibiniling, bis katunkan inaagian kay ikaw an tuyu, sugung nga pagungara hinin kasingkasing. Waray na kahimyangan inin akun kabuhi, asay la an kabidu in nasantup ha dughan, luha nga mapait ha dalan ku say baribhi, asay ku la kaliawan inin katamsihan. Di gud napapara, nadugang la an kamingaw, matahum mu nga bayhun makuri ku hingalimtan, kay tikang la hadtun siyahan nga adlaw, nahaturuk ka layun didi ha ak panumduman. Asay ku hinumduman an matam-is mu nga siplat, ngan han imu ihiniyum ha akun atubangan, siyahan nga pawa han adlaw kun nagraran-gat, daw ran-gat nga bislaw han maanyag mu nga ladawan. Niyan nga binabati ku in daku nga kasakit, pati kinabuhi mahararapdus ha diri paka tan-aw, ay! pakigbalihipa inin akun pagsampit, nga diri aku paglumsan hini nga pagturaw. Danay kun usahay ha huyuhuy han hangin, paupdun ku ha iya inin akun panhiayhay, nga pagsumatan ka hinin ak pagbiniling,

basi na unta inin kalag ku makapahuway. Diri kaba maaram nga ikaw an ak himaya, matam-is inin kinabuhi kun ha im atubangan? an gasi ku adtu nga diri ka ha ak mabaya, ngan uupdan mu aku hasta ha lubnganan. <i>Abril, 1907</i> <b>Ha Kan Julita</b> <i>ni Romeo</i> <lbl>I. </lbl> Buhi-a an paglaum ngan isikway, an pagtahap nga akun ta ikaw lilimutun, ngan bisan pa san-u diri gad Uday, diri gad Nini, diri ta ikaw pagsasakitun. <lbl>II. </lbl> Hinugaya it panablig hit im mga luha, kay di ku kinahanglan, kay di ku iilubun, it pagkulaw nga mabiduun in ak hinihigugma, nga gabay dawla lubnganan kun diri na humiyum. <lbl>III. </lbl> Ayaw panumdum hin anuman, kun kakarawatunpa an katam-is, han akun mga pag-ugay nga igin babarisbis, kun kinukugus ku an akun inugayan. <lbl>IV. </lbl> Kay dida hit damu nga hunahuna, urug an pagdulum bis pa kun malamrag, an tinguha hinin duha ta nga kalag, nga matinus an paghanuy, paghigugma. <lbl>V. </lbl> Kadi, duuk. Kadi gad Uday! nabibidu ka ha akun? Nene ayaw! pastilan, waray man aku pagiha nga imu ikauhaw, an kanan pira kaadlaw nga diri ku pakag ugday. <lbl>VI. </lbl> Lingi na... uhuda, iya kulaw, a-a-a-a, hiya man... amu gadla nga ak tagudara, man-ga, tambis, bubunaw, labut hit gugma, kay an tugun mu nga atis waray ak makakuarta. <lbl>VII. </lbl> Kundi kun bumalikpa aku liwat, amu na, it ak paka tuman han atis mu nga tugun, kay mabalik ak hinin pira kaadlaw gihapun, a-a-a-ray... ayaw gad hin... ta-a-a diri nagad aku

balit malakat, diri na. <b>Ha Kan Mercedes</b> <i>ni J. R. C. </i> Maaram ka kun anu nga aku malipay, amu pa itu niyan maginmurayaw, kasingkasing, hunahuna daw mahusay, ngan waray ku babati-a in kamingaw? Nasabut ka nga yana waray ku sakit, amu pa diri batiun in kakulba, say kula gindidinumdum adtun langit, han paglaum han tikus ku nga higugma? Naaram ka? Aadi makukulup na, tikang gud han pagpunias han sidlangan, kanan adlaw pagsarang han iya pawa, waray kupa hiabati in kasakitan. Daw ha akun narayhak la an kalibutan, waray bulud, bis uranus bisan dampug, kay an adlaw amu ini nga isinirang, han bituun nga ak ginpapasingurug. Di ba amu? Dinhi ka hini himugsu, say dungan mu an marol hin pangalimyun, ngan dungan man did ha dughan paghingusbu, an himaya, an higugma, an paglaum. Pagmalipay diri la hini nga adlaw, bag-u gudman nga imu kabuhi, diri ka dangatun unta hin kamingaw, U, Mercedes nga akun pinili! I-uran unta ha imu in kalipay, magmalamrag an imu kaurhian, ngan ha dalan nga im paglalaktan, magmawaray tunuk an harupay. Diri mu unta kilal-un an pagturaw, sugad man an kasakitan, an pagantus, ug an imu kapalaran magmaliaw, an paghiyum ha imu im-im di matapus. Ngan hin luha han kasakit di gad dulman, an bulahan, an hamili nga imu dughan, kay upud mu gad aku ha kalipayan, ha pagbikhu, ha paghayhay, ha lubnganan. Ngan yana kun waray ku ha imu ighalad, nga bukad hin tanaman ku nga putli, aada akun tubyan akun hatag, an higugma, an kalag, an kinabuhi! <i> (Kalgara, Layti, Marsu 14, 1907) </i> <b>Gugma</b> <i>ni Tigasaw</i>

Amu an matam-is, tingug nga mahinay, hamili nga pulung, waray pagpahuway, masunsun bati-un, ha atun dungganan, masukut sumantup, ha at balatian. Amu it an pulung, nga waray kapara, ha im-im han tawu, sugad man ha dila, dara han katawu, larang ni Bathala, butang nga pinili, ginsabrag ha tuna. Amu an biyuus, han atun tinguna, bukad nga malimyun, han pagka batan-un, tanaman nga putli. han at kasingkasing. waray pagkaparung, suga nga maningning. Turuk nga madig-un, waray pagkapu-u, dara han himugsu, hinin kalibutan, waray pagkarapgus, buhi la gihapun, basi han tunan-un, iya sulundanan. Diri la an tawu, an ginpahimutngan, hitu nga higugma, din ha kalibutan, diri la an tamsi, di la an tanaman... kundi an ha tuna, binuhi ngatanan. <b>Mahatungud Han Gugma</b> <i>ni Gabriel Banez</i> Di sadang an tawu kun nahapapakdul, magsala han batu nga puy-aw ha dalan; an nahababasuni, han gugma ginlad-an, magantus han lara, di sadang magbasul. Kay katinuyuan han buut han tawu, kun ha paninguha di nanginginanu, nga urug ha ira han mga kabukdan, naturok ha butnga labis nga katungkan. An usa nga tawu nga may pagkasindak, tinudkan ha dughan han gugma nga hingyap,

di manta mahunung hin pag-inungara, hangtud nga masangput an gintitinguha. Waray kakurian nga di pag taraun, waray kasakitan nga di pag ilubun, hingpit makurimut, di matinurawun, sahu kun tulapus han siplat ug hiyum. Kay bis paman ngani an batu bantilis, naibas nakilut han darudaligdig, say paba an dughan diri man kumimbig, kun nagtinguhaun han gugma nga hingpit? Din ha kalibutan sahid may karapgus; an tahum, an raksut, ngatanan nahagus, kundi an kahusay hadtun pamatasan, diri nararapgus kay kasusgaranan. Matahum nga buhat nga kadarayawan, an pagpaha-uyun han at kapalaran; kundi an pag-ilub ug an pagpasaylu, labi kamathaum nga gawi han tawu. Di magtinamayun an kababayin-an, nga waray pagbati han at balati-an; kun an kasingkasing nga ginhahalaran, di pa nahigugma, at pagpipiritun? Ayaw ta pagdumti adtun maghuyayag, nga nananagtuptup ngan nananayuma; ha ira gihapun at igpapahayag, dayun nga pagsuku, putli nga pagsingba. Ihalad ira an kay an maaram ha ira: tuna.. pati langit.. kalipay, atun an kasakit, kasingkasing nga tugub hin gugma, tumubyan han iya himaya.

Nasabut mag-antus han mga pagtamay, han mga kaalu maaram sumikway; waray la ha iya bisan magmabidu, basta mamurayaw an ginmamayuyu.

Ah! di ko say tuyu an pagpakilimus, di ka say karuyag gugma nga linugus; an sugad nga gugma madagmit matapus, madagmit ma-aya sugad han hiyu-us. Kun an kahimyangan langit nga malimbung, bunga la han baba an ginsasaad, gabay pa a gab-i nga waray bituun, tibwaypa an gugma nga kabus hin palad! <i>Kalgara, Disyimbri, 1909</i>

Anu nga kun kun

man in atun, bisan pa tigsiring, kita uyunan han at paningha, adtun pag-uyun limus nga himaya, adtun pagtangdu di pangasingkasing?

<b>Ha Kan "Esencia De Rosa" </b> <i>ni Fredes V. Bautista, 1911</i> Ayaw ha ak kabidu, ngan di sadang usahun, U! , akun anay hadtu, bukad nga higugmaun; kun an akun pangasuy, maaslum pamatiun, sadang mu igpasaylu, kay pulung hin kasamdung. Han hi kita magsituy, hadtu nga mga adlaw, inaru mu ha akun, higugma ku nga puraw; ngan imu iginsumpa, an uray nga himaya, han atun kasingkasing, ha bawbaw hinin tuna. Itu nga imu saad, ha agtang gintipigan, ha dughan ginmayuyu, han akun kalipayan; waray gud ak magtahap, nga imu kakawangun, gub-un adtun sarabut, bas nim aku linguun? Waray aku panumdum, nga maabut an adlaw, an sumpa ngan an saad, hingyap mu nga matunaw, balika hin pagsiplat, adtun nga kalipay, adtun nga himaya... ,,,magtam-is nga harukay! Ayaw gad hikalimti, an akun mga ugay, haruk ku nga batan-un ha imu mga kirayl waray kana panumdum, hin sugad nga kalipay, anu an nakasugad... ha akun nim pagpatay? Maraut ku nga palad, waray kahimayaan, halaran ka hin gugma, im dayun babayaan; haruk nakun kasanhi, layun mu igintubyan, ha lainnga lalaki, ha im-um nga kadaman. Kay akun kapalaran, sadang ku pag-ilubun,

dad-un ku an im lingu, ngadtu ha kamatayun, ayaw man hikalimti, nga putli an higugma, nga imu ginliwanan, hadtun iba nga gugma. Maada ka ha butnga, hin dagku nga kalipay, tupad han kasangkayan, ayaw aku isikway, ayaw aku Esencia, pagtagi hin kasadung, puuyun aku nimu, hadtun imo panhiyum. Buhata an kahimyang, ha imu higugmaun, nga imu iginliwan, bas mu aku limutun, waray nakun paghingyap, nga mu bubuhatun, an daky nga paglinGu<pd>.</pd>.. ...sugarun mu ha akun! Sanglit ayaw pagtapud, hit imu kamahusay... kun im gihap dayunun, batasan nga tinamay, Esencia nga linipas, waray, kana alimyun, waray muna kaanyag, laya an im panhiyum. <i>Dulag, Hulyu 8, 1911</i> <b>uura Iday, Di Gad Ak Say </b> <i> (Kan Duray V. Trani) </i> <i>ni Cunning Fellow [Vicente I. de Veyra] </i> <i>"Dum spiro, spero." </i> Tuura iday, diri gad ak say, An nakag saad nga diri hukun, Sugad hin inup, waray paglaum, Tuura Iday, diri gad ak say, Kay ha ak kanta nga may paglaum, Daw hin harpa nga langitnun tingug, Ikaw gihap di ku lilimutun, U, bunyug, bunyug gad, bunyug! Tuura Iday, diri gad, ak say, An nakag saad nga diri hukun, Sugad hin harupay layun kidyum, Tuura Iday, diri gad ak say, Kay ha ak bukad nga may paglaum, Taga ku gihapun ha imu, Waray kataganus pangalimyun, U, imu aku, imu gad, imu!

<i>Dagami, Layti, Uktubri 9, 1909</i> <b>Angeling </b> <i>Ni Veni Vidi Vici [Vicente I. de Veyra] </i> <i> Not Angle but Angel"</i> Hiya... minatam-is ku nga kalipayan, Luha ug piraw han akun kasingkasing, Inurug, mabaysay, punu hin kaurayan, Bukad Pilipinas, hadi han kahusayan. Makaruruyag! An iya mga mata mag-amyun, Paniplat ha akun niya magruyuun, Dinudunganan han hiyum nga malukmayun, Hiyum han iya bayhun nga kalundiisun. Iginyabyab ku dayun ha iya, Talamhut han bukad nga ginpahungay, Dungan paglaylay malanuy nga siday, Kay akun tubyan an kinabuhi ha iya. Kundi an pagmalipay waray la pag-iha, Nga kuhaun ha akun ngan ihatag ha iba. An mga hiyum niya kanina han aga, Niyan nga kulup naginluha kuna. Hinkalimtan an panhayhay ku ha iya luyu, Paglipay, pagmayuyu, paghigugma, Salit kay an adlaw tunudna, ngan aku hirayu, Hinkalimtan, kinalimutan nala. <i>Tanawan, Layti, Disyimbri 19, 1907. </i> <b>Himaya</b> <i>ni Iluminado Lucente</i> Kun dinhi ha tuna, asay ta pagbilngun, adtun kahimaya, nga hingpit gayud, di ig kakakita, karag an paglaum, kay dinhi ha tuna, kasakit urug. Lambung han himaya, amu an masukut kitaun, kay an atun luha, dagmit la tumubud, kun karuyag dangatun, in lipay nga dayun, kumadtu ha langit at didtu an ungud. Kun hihingyapun man, an kawaray sakit, dinhi ha malimbung, tunang mapait, say talinguhaun,

an diri kasamuk, an pagkamurayaw, han atun buut. <b>Kanan Gugma Inup </b> <i> (Kan Narcisa A. Villamor) ni Petronio Talana</i> Bulanun an gab-i malamrag an langit, punu hin bituun, waray gud kangitngit; dagus ku humigda uras mamingawun, nga ipapahuway han kalibutanun. Waray la pag-iha an mata pumiyung, an buut malimut baga kamatayun, amu an katurug nga at sulundanun, hatag ni Bathala, ha kalibutanun. Ini nga pagpiyung waray magmadugay, ngan sundan hin damgu ha ak nakalipay, "Bangun higugmaun", amu adtun pulung," iya inin bukad nga ak ha im dul-ung." "Ibutang ha dughan diri mu pagwad-un, amu an tigaman hadtun atun pulung, nga at ginsumpaan uras mamingawun, inupdan hin luha ha at mga bayhun." Dayunpa pasundi malanuy nga pulung, dayug han kamingaw hadtun kagab-ihun, magsamdung nga siday magpakaluluuy, nga akun hindunggan, dapit ha ulnanan.

Dayun ku pagbangun taliwan magdamgu, maluya an lawas pati an panumdum, kun hin-u ha adtu ha ak pamalandung... ay hi SISANG ngay-an nga ak higugmaun! <i> (Manila, 1909) </i> <b>Ikaw Ngan Aku* </b> <i>ni Iluminado Lucente</i> Bukad nga biyuus, marol nga maamyun, matam-is nga lagdu, matugnaw nga pawa, tubig nga malinaw, burabud han lipay, langitnun nga bata, tugub hin kahusay: Amu ikaw. Dahun nga marakdag, han hangin mulayan, kangingking nga baya, butang nga tinamay, gab-i nga mangitngit, waray gud bituun, sighut nga sinampig, rugtab nga balagun: Amu ikaw.

"Ayaw hikalimti, dumduma ngatanan nga uras, an im bisan kun kalipay an im ayaw hikalimti, dumduma

gihapun, higugmaun, atubangun, gihapun!"

Hi ikaw an sulhug, aku an lambung, akun an katungkan, imu an himaya, amu ka an bulan nga waray katunud, aku an dalumdum kay aku an dampug. An langit ikaw. <i>*Karantahun. Laylay kan Gu<pd>.</pd> Silvestre Tapales. </i> <b>Musica Prohibita*</b> Tungud gud ha iya tarambuan, May tingug nga hadtun gab-i nabati, Ngan layun hinmunub ha kasingkasing, Hinmunub ngan nanganap ha kalag ku. Pagka matam-is hadtu nga kinanta, Makaaramduk nanumbud hin luha, Ambut anu nga igin didiri pa, Hinin iruy ku, di gud tugut niya, Niyan kay waray hiya pamamati, Kakantahun ku, ngan amu gad ini. Tamda gadman adin may paghigugma, Nga di na kunung say la paglinuha, Gabay mabugtu kinabuhi makuha, Ay pastilan! maluuy kana kunta, Amu ini hadtun gab-i nabati, Ngan dinayunanpa pagsumpayi. Tamda gad man adin may pagtinguha, Nga daw apdu an na tubud nga luha, San-u pa daw inin sakit mapara, San-upa daw aalpi hin gugma. <i>*Initalyanu nga kanta sinurat ni Gastaldon ngan guinbinisaya ni Hukum Romuald ez. Kinakanta hin sugad nga laylay.</i> <b>Pinili Ku Ikaw Nga Sangkay </b> <i>ni Honey Boy (Vicente I. de Veyra) </i> An paghigugma nga hukun ha imu Iday, Naglayun la gumuup ha akun hunahuna, Kay amu pala niyan ak maginmalipay, An tikang hadtun gab-i nga ak ka makita, Ynin kasingkasing ikaw la an ungara. An imu lambung bis; diin akun tan-aw, Riput inin mata ku han imu ladawan, An mga hiyum mu nga maglukmayun, Sugad man paniplat nga magruyuun, Amo an nagbihag hinin kasingkasing nakun. <i>Takluban, Iniru 22, 1911</i> <b>Sumpa Ku </b> <i> (Ha imu R. Aguinalde) ni Ricardo M. Montezon</i> R... im ngaran nga ak pinili, ginsumpaan ku hin gugma ha kadayunan;

hatag ku ha im ak kinabuhi, ngan saad ku an pagunung ha lubunganan. Itugut ha akun an paglaum, ngan matam-is nga gugma say pagpaudgun, nga ha ak pagturug amu in pumukaw, ak pinalangga isikway an pagturaw. Ginsumpaan ku nga ikaw ak uunuban, ngada ha kabukbuk hinin ak mga tul an, nga didtu ha ak lubnganan, higyapun ku an imu ngaran. Ihatag na an akun lipay ha kadayunan, kay hingyap ku ini hinin kasingkasing, ha kasingkasing gumamut ug sumaringsing, bunga han hingpit, tutuu nga gugma. Naghuhunahuna ka hin pagruhaduha, hinin hingpit ha im nga akun pagsumpa? isikway Iday, ikaw ak pinalangga, inin pagruhaduha ha im hunahuna. An mga kasakit diri ku ha buud han bidu dalan Ayaw gad itugut an mga kay kamurayawan amu an

hinihingan, kasisidman, pagruhaduha, ak tinguha.

<i> (Pastrana, Iniru 1, 1910) </i> <b>Gindayaw Ku Ikaw </b> <i>ni Espiridion Brillo</i> Tuna nga maribhong an imu hinmat-an, Bisaya nga tuna matignus pagtamnan, Harani han dagat nga binulawanan, Harukan han adlaw did ha may sidlangan. Maanyag nga tuna ayun han tagsiday, Bungtu han kabukdan nga mga maghusay, An ira alimyun ginhawa nga uray, Hadtun mga tukmu ngan mga dundunay. Damu nga tigsiday han gugma inatkan, Pagtan-aw han damu nga kabiyuusan, Usa ka ha ira maruyu pagkit-an, Marol nga mahiyum mutya han Tanawan. An imu paniplat mapawa kaupay, Kay amu an sulhug han imu kahusay; Kahusay nga putli biling han kalipay, Butang nga pinili han gugma nga uray. Kanay kasingkasing an diri malukmay, An imu ladawan nga mahiyumhiyum, Kapin kamaningning sugad hin bituun, An sulhug han bulan ha imu an turun. Nababawanagan putli mu nga bayhun, Hin imu panhayhayun, panhayhayun, nga hinay

An tawu tigasaw nga maginuhawun, Masayup ha iya kay lagdu pagbilngun. Ikaw an himaya han sugad ha akun, Lipay han kasakit han mahigugmaun, Aada ha imu, puraw nga tinguha, Ug kaginhawaan nakun din ha tuna. Kun an paghigugma mayada sinbahan, Ikaw an diyusnun nga iya ladawan, An ak kasingkasing an imu tumbanan, An akun kuryapi an imu kakaptan. <b>Langit Hinin Gugma </b> <i>ni Eugenio Repasa</i> <lbl>I. </lbl> Ikaw an himaya hinin ak panumduman, Langit han kasakitan nga ginlalauman, Mabayaay nga mutya han gugma ku ginhalaran, Ginlalauman ku nga ikaw ak kalipayan. <lbl>II. </lbl> Han adlaw nga akun panamilit, Kasingkasing natun daw gud magsakit, Ngan dayun mula ha ak pagtugun, Nga di ku ikaw intawun limutun. <lbl>III. </lbl> Magtam-is mu nga pulung ak babalunun, Ha kasingkasing ku gud mamayuyu-un, Bukad han higugmata ak handumanan, Di mahihimu nga ak pakalimutan. <lbl>IV. </lbl> Di ku lilimutun, ak gud titipigan, Inin im tingug, bayhun, siplat ngan hiyum, Ngatanan nga gayud ak pagpapaudngun, Ha takna ha ak pagkaturug-iimpun... <lbl>V. </lbl> Ini ngatanan daw kaliawan hin kahidlaw, Kun ha akun umabut an panahun han kamingaw, Dudumdumun ku dayun an hamili nga adlaw, Pinili han pamulung mu nga di gud ak magturaw. <lbl>VI. </lbl> Kun ha mamingaw nga kaadlawun, Huni han punay imu na bati-un, Pamati-a ngan hinay pagbangun, Pagsangpit ku it ha ak higugmaun. <i> (Liluan, Layti, K.P., Disyimbri 28, 1911) </i> <b>An Marol </b> <i> (Kan Elisea Domasig) ni Francisco V. Alvarado</i> U marol! bukad nga pinalangga, tanaman minayuyu han mga daraga

matahum kun ikaw na mamumukad hamut matam-is kun nangangalimwag. Bukad, kun ikaw na inaadlawan, itinutungud ka ha barisbisan, basi hi marol diri kalayaan, kay kan iday daw pagtitinangisan. Ikinakulup paghuhugdun han adlaw, gindidiligan han tubig nga matugnaw, basi ha dayuday mga biyuus mamuklad, maamyun pagkit-an, langitnun nga bukad. Ug pagkakakulup kun mamuklad na, naburu kamut hadtun Pilipina, basi paghinarukan ug ig rayandayan, hadtun hihirutan mga lawas, lawas han kaurayan. Adtun hamut mu nga makalilipay, kasakit han gugma nakakalukmay, hadtun kasingkasing nga nahatitiunay, ikaw an bukad, marol nga napapahilibway. <i> (Palu, Abril 4, 1907) </i> <b>Harupuy </b> <i>ni Iluminado Lucente</i> Hain dawla an haruk mu, Hain dawla an higugma...! Waray na an katam-is, Naubus hin kapara, Asay nala nabilin, Masakit nga harupuy, Nga say nakakasanpit, Han apdu nga hinganduy. Kay hinuganganduyan ku, An imu pagpalangga, An imu pagmayuyu, An imu paghigugma; Ugaring kay waray na, Waray mu na kaluuy, An tuman nga nabilin, Masamdung nga harupuy. Bisan diin ak siplat, Purus la kasakitan, An akun kasingkasing, Baga kanan patay... Bati-a, U, makalit! An ak mga pagnguynguy, Nga ha imu pagdadad-un, Han hinay nga harupuy. Ngan didtu ha higdaan, Kun di kapa mapiyung, Kay magpapanumdumun, Han im pagka palaran, Pagabat mu hin harupuy,

Nga ha bayhun mapuruk, Hinganduyi gad, Laling, Kay ak itu haruk! <i> (Agustu, 1909) </i> <b>Tingug Han Tagipusuun </i> <i> (Ka kan Mudi) ni Martin P. de Veyra</i> Na raba ka han akun surat, Nga an iya lindung napapas? An lindung daw han mga langit, An hupuy kun han mga dagat? Ginantus kapin katuigan, Panimangnu, pamati han dalan; Mga ibun, warayna... nanlupad, Nanmalik ngatanan ha unhan.... Kay ig asuy ku ha imu Tungud hini ayaw ikabidu, Kay di ak anad magtagu, Mga putli, higlarum nga bikhu. Kay patuk an imu paagi, Dinungug ku gihap an huni, Kankanay aningal, nasaygan, Ngal ung: "Baya-i aku baya-i." <i> (Palu, Layti, Abril 1910.) </i> <b> An Marol </b> <i>ni Norberto Romualdez</i> Bukad ka nga pili-mahal, pinalangga, nga ha Pilipinas--ikaw turuk-banwa; bisan ha kasigtan--paghiburubutnga, tungud han hamut mu--hintutultulan ka. Madalumdumay pa--adtun kaagahun, an kahuy, an tuna--humug pa, yamugun linulusad kana--basi pagburuun hinay an paghabak--kay pagtutuhugun. Kun nagpupurak na--an sirak han adlaw, an ka maayun mu--na hayag, na lutaw, an gagmay nga tun-ug--na parat ha bawbaw daw sarusalaming--nakiblat, nasilaw. Ngan kun nabantad na--na huyub an hangin an dahun, bukad mu--nan ngingilingkiling; mga lumalabay--nga tamsi na siring; "Kahamut nga bukad!--Hain daw la, hain?" Ka tunud han adlaw--ka papas han lamrag nadaup, naduaw--an mga bukatkat, nga kun madulum na--putus ka hin in-gat, paglawag an ira--han imu kaanyag.

Mabusag nga marol--daw tun-ug nga bagtik nga pumpun ha banwa--biribhi han langit, ikaw susgaranan--han ka waray dum-it, hadtun kamahinis--kaputli nga hingpit. Itun pangamyum mu--amu an ladawan, hadtun kamaupay--tuptup nga batasan; an bantug na latus--ha kahagrayuan, sugad han hamut mu--nga nagsasasarang. Sanglit inurug ka--bisan turukbanwa, ngan gin-tatanaman--kay hinihigugma; saklay ka ha liug--han mga daraga, tunuhug hin lanut--bawbaw ha kandun-ga. <i> (Mayu, 1907) </i> <b>Ha Imu, Hinigugma </b> <i>ni Clemente V. Lastrilla</i> An dalumdum hinin kagab-ihun, nakaka bantad han hunahuna, ug igin pupukaw han iya gugma, pagnanumdum han hinigugma. Harayu aku kundi hiraniay, malipay aku kundi masakit, haraniay kay gindudumdum ku, masakit kay kuha han lipay ku. Ikaw an akun kahimayaan, an gugma ku ikaw an hinalaran, sanglit siplati, ay! akun himaya, putli, uray nga akun hinigugma. An lamrag han akun kapalaran, diri hain kundi ha im dughan, ginsumpaan, ikaw an hinigugma, ngada han kabukbuk han kalawasan. <i> (Salug, Layti, Uktubri 28, 1910) </i> <b>Bukad Nga Tinitipigan </b> <i>ni Vatchoo (Vicente I. de Veyra) </i> Iini an bukad, ak tinitipigan, Pinutus hin panyu kay inaawilan, Buhipa an tina, waray gud bubulag, Kay akun ginmayuyu kay imu hatag. Lapyupa kaupay nga imu ihatag, Biyuuspa, himyang na an alimwag, Binuru mu han tanaman nga hinungay, Bukad nga bugtung kapin hin kamahusay. Ikina aga han nakadi na ha akun, Hinuhumug ku tun-ug hin kaagahun, Basi hi biyuus magdayun pagbuklad,

Puputsun hinin panyu kay akun saad. Siniring ka nga amu ini an bukad, Darag inin tina di gud malubad, Pinakiana aku han kahulugan, Basi ipakut ha putli ku nga dughan. Imu ngani batun nga ini nga bukad, Bis hain an adlaw iya hinahangad, Ug an ngaran GIRASOL bukad nga putli, Diri mabaya nga may pa kinabuhi. Nausa aku sakub han unum ka bulan, Hin usa ka gab-i iya kahaladman, An mga mata ku nataup hin luha, Kay akun gininup nga imu ginkuha. Ginbiling ku dayun ha akun himusan, Pinutuspa hin panyu, waray kaanuan, "Ayaw kabaraka", An imu binatun, "Di ku karuyag nga ikaw ak pagbiduun." <i> (Pastrana, Layti, Abril 30, 1907.) </i> <b>An Haruk Han Gugma </b> <i>ni Iluminado Lucente</i> Waray kamatayun, waray pagkalaya, kay ha Paraiso tumikang nga binhi, an haruk han gugma usa nga himaya, kanan kasingkasing ikinabubuhi. An haruk han gugma... katam-is nga haruk! daw huyup hin hangin humapun ha agtang, an iya alimyun ha bayhun na alup, ngan paka murayaw say gud niya kabtang. Naraptay an tawu, naraptay hin turaw, kun an iya lipay ubus na kakuha, kundi paghahadki hin haruk nga puraw, napapas an sakit, nahunub an luha. Salit bis tidugang an kawaray palad, kay ginpapamulat usa nga himaya, bug-us ku nga dughan ha kan Cedeng halad, kay ginlalauman in haruk han gugma. <i> (Takluban, Layti, K. P.) </i> <b>Hain Hi Nanay? </b> <i>ni Frances A. Villamor</i> <lbl>I. </lbl> Hain ku bibilnga Diin igkikita Higugma nga nanay Ha am nag palangga? <lbl>II. </lbl>

Hin-u in nalipay Hini nga kabidu, Sugad kan nanay Bulung han kasubu? <lbl>III. </lbl> Hin-u in maantus, Ha amun pagugay, Sugad han natulapus Nga amun nanay? <lbl>IV. </lbl> Hain hi nanay, Diin daw pupuyu? Hiya an taglipay, Ha amun nag mayuyu. <i> (Salug, Layti, Uktubri 8, 1909) </i> <b>Mga Luha Hin Kasakitan </b> <i> (Ha kan Gining Ines, Villablanca) ni Pedro D. Sevilla</i> Ilu hin higugmaun, ilu hin kalipay, Tapus an im himaya pagbati nga kanunay, Kay ha bawbaw ha tuna waray na an himaya, Napapas daw la asu ha im adtu binaya; Didtu diri na gad matan-aw, Hadtun iya bukaran adtun makahiridlaw, Ikaw tinalikdan la bis hingpit an kawili, Kay dit ha kahitas-an hiya man an ginpili. Kay hain man hi Andi? Kun hain la hi Andi, pakianhi an Langit, an imu kalipayan, niyan imu kasakit; pakianhi an tuna kun diin la paglubngan, an lawas hadtun Andi, nga imu hinalaran. Kun an imu paghigugma labi hin pagka putli, Kun dinhi man ha tuna im adtu ginpalabi, An langit naghihingyap kan Andi pagpaura, Ha iya nawiwili hiya an inuungara; Salit, aadtu na aadtu na. Ha imu nanamilit waray ruhaduha, Dara an imu lipay nga imu gin inangkun, Ha imu nahabilin luha nga magbiduun. An imu higugmaun aadtu ha lubnganan, tinabunan hin tuna, an kinakaturugan; tinigamnan hin cruz, adtun iya higdaan,

basi diri mawara, andtun may kabidlawan. Igu na adtun luha nga imu ginpabalun, Nga im gintinangis dara han im kasamdung, Adtun im mga panyu nga hinumban han luha, Halaran kan Andi dit ha lubnganan niya, Man-gad dit batiun adtun imu kasakit, Pag-impun an im samdung kapin hin ka makalit, Tigaman han im gugma nga diri mamaratyun, Nga diri matarapus ha iya mahigugmaun. Didtu ha kahiladman, ha iya may higdaan, man-gad na gad abutun, hadtun luha mu humban; padara nga kasakit, lara hadtun higugma, nga imu kalipayan, mga adlaw nga una. An mga katuigan nga iyu gintikangan, Kalipay ug himaya gugma nga diri tupngan, Natapus nadaliay usa la kadalikyat, Daw usa la kaidlap hin usa nga kikidlat; Nag sirum kalangitan, nag mingaw, nag sinamdung, Nag tinangis, nag bikhu kasakit an linambung, Bugtu an kinabuhi hadtun im hinalaran, Daw usa nga subasco nga ikaw la linabyan. Adtun pagsighigugma, nga diri mararapgus, gin utud ngan gin pirit, kamatayun gin lugus, waray gud kawiwilihi, nga ikaw mag sinakit, nga ikaw magbinikhu, Kun ha urhi nga adlaw batiun in hinganduy, Bumantad ha imu dughan makalit nga harupuy, Takmud ha im tangbuan, din-i an imu agtang, Dumduma adtun Andi, nga imu hinalaran Nga didtu hadtun buhu nga hiya naguusa-an, An iya mga durug mga kamiminatyam Nga nanmamahuway na dinhi hini nga tuna, Diin sahid masakit bisan diin pangita. Kun lumabay in tuig, bulan ug mga adlaw, abutun mu in lipay, ug didtu ka mahilig; ayaw limuta Bundusin (?) ya siyahan mu nga lipay, nga sinundan hin sakit, ug luha nga kanunay. Kun Kay Di Kay ilu hin higugmaun ilu man gad hin lipay, ha bawbaw ha tuna inawilan kaupay, bali an mutya nga sadang mu iliwun, bis diin nga lawud may mutya man gihapun;

Kundi in higugmaun kun mananamilit hin dayun, Waray, bis diin kadtu, lawud mga baybayun, Lain nga ginhadlan adtun iya ukyanan, Kay bungtu nga kalagnun iya pahuwayan. Kun adtun mga tul-an, mahimu na nga tuna, ig pasipas han hangin, ug magkabubukbuk na, kalimut ayaw gihapun, hat una nga himaya, han buhi pa adtun nga imu pinalangga. Hunung na pagtinangis pag-ankun hin kabidu, Pagliaw din ha tuna ayaw pagsinubu, Ug ha urhi nga adlaw kun ha iba nga palad Ikaw dit in ha kudlit ngan gugma ighalad, Tawga anay an adlaw, an una mu nga lipay, Idkadtu an imu dughan han kan Andi lubnganan, San-u ka humiyum bag-u nga higugmaun, Mapapas adtun ITUM, lipay in pasaliwanun. <i>Palu, Siptyimbri, 1912. </i> <b>Requiescant in Pace* </b> <i> (Ha patay P. A.) </i> Pahuway, pahuway, bata ku nga suuk, Hin murayaw dida ha lubunganan, Diin niyan panhuhunung mga kabugtuan, Ug kag anak nimu, mga ginikanan. An imu mga anak nga mga ilu Ug hangul, mabiduun nga asawa, Pinanngungul-ulan, nananangis, Ha imu, tikang mapukan, marapak, An kahuy han hingpit mu nga kinabuhi. Karat hin palad! mga kasub-anan, Kasakitan, say nimu ibinilin... waray mu inawilan, imu binayaan, Inin kalibutan han mga pagantus, An ini mga mata nga magpawa, Nanmiyung la dayun, Igu nga an ak lawas, Nakad ha iba nga tuna. Ginuu, burabud han mga kaupayan Mahal nga pagbuut nimu matuman! Dad-a ngat ha langit han kahimayaan, An kalag han akun bata nga matam-is, Ug ikadtu man ha imu atubangan. Amu itu an kalibutan han tawu...! Ngatanan, ngatanan, napapara, Natatapus dinhi hini nga kalibutan, Tuna han kakurian nga haya... An tagsa nga tawu, mayada katubtuban, May adlaw nga talaan, Sugad hin bukad nga birilhun,

Nga nabuklad ha aga, ha kulup narakdag. Bis kanay natamak, tiil han kamatayun, Waray gintatahaan: Mga bahandi anun, magpakaluluoy, Ug mga mag-aram, Kalagasan, dagkuna, Ug mga daraga, mga kabataan, Magpaka wiwili nga kababayin-an, Mga kadlan, padi ug mga papa. Magdali, mag-iha, Kamatay gihapun ira pandadangtan, Didtu panmumundag, manta ha lulubngan, An dayun nga tuna han kamimintayan. Pamalata ug kabidu, Aku yana maabat; Bata nga higugmaun! Diri ka timuud, ug di ka magtagna, Nga ini nga maghagkut ku nga mga siday, Nangikan ha bastus ku nga panarangan, Kundi ha kasingkasing Nga waray ukuy hin haya, Hiunung han kamatayun la nimu. Ini nga mga siday, Amu an mga luha hinin mata nakun, Nga buut ku yana ibunyag, inagnag, Hitun mga bukad nga manmutbut Ha bawbaw han ukad nimu, ha lubnganan. Kun baga ha bawbaw han imu lubnganan, Abatun nimu didtu ha salad, Usa nga katadkatad hin tawu, Ug diri gud kanan kamanampan, Di ka hapa usa, bata ku nga suuk, Di ka mabaraka, Kay aku ito manta nga naluuy ha imu, Ug naharuk han kahuy, nga halad Ug ira iinusuk ha uluhan ha imu ukad, Han imu linubngan, dayag nga tigaman. Ug ikaw, Ginuu, nga makagagahum, Panginanu-a, dunnga ug karawis, Inin masakit dungga ug pangamuyu, In nga ak pangamaya, tamda, ayaw kawanga, Kaluuyi an kalag hadtun tawu, Nga akun hinhayaan, Ug nahigda yana ha lubnganan, Ha nutnga ha bug-us nga kamiminatayan! Kahilarum han akun kasakit, Di na aku makita han imu ladawan.. Pahuway Tatay Ambuy, (?) Ha kagihapunan dida ha lubnganan! Gihapun nga ikahidlaw ka nakun, Usa nga pagampu, tuud nga pangamaya, Masaka man liwat ngat ha langit, Ihahangad, han imu nabaya, Ug masakit nga umangkun,

Ngadtu han puruy-an han mga baraan, Tungud han pagpahuway, Kadtun kalag nimu, ha kahimayaan. Mga gugma ug bantug, Mga kalipayan dinhi hini nga dagat, Han mga kakurian, Ug mga panhaya, Sugad la han asu ha tap-ungan, Nga ha usa kadali napapapas. Baraan makadamu, An tawu nga dinhi hini nga kamutangan, Nga bu-aw ug mamaratyun, Waray pagtalapas, Mga sugu nga Diyusnun; Ug waray bumaya, Han tulu-uhan, Han ha ginikanan; Bulahan an magtipig han kauray, Hadtun iya kalag nga binaya, Kay pag-uupahan han Makagagahum, Tampu ha magtadung, ha kahimayaan. Mahal nga Ginuu han kasingkasing, Hadi han kahitas-an, Ug han kahadi-an, Ikaw gudla an waray kamaratyan, An waray katapusan, An ha kalibutan diri mapapara! Mga bahandianun, mga kahadian, Magpakaluluuy, sugad man magaram, Didtu panngungudung ha lulubangan, Daw bukad nga birilhun, Nga ha aga nabuklad, ha kulup narakdag. <i>Agustu 20, 1908 MAKABUGWAS</i> <i>*Ini nga siday ginuwa ha "Muling Pagsilang" Tinagalug nga pahayagan ha Manila , hanin Siptyimbri 26 ha 1908</i> <b>Namimiling Han Nanay </b> <i>ni Iluminado Lucente</i> --Hain hi Nanay? Nagpinakiana bata nga gutiay an ngaran hi Ana. --Aadtu ha langit kay han Diyus gintawag. Ayaw la kasakit, ayaw kaalantad. An ini nga nanay nakadtu bilanggu, kay gin tatahapan nga hiya naglingu,

--Hain ku bibilnga pulung man han bata adtun akun nanay nga nagpapalangga...! --Kadtu la ha langit didtu pakiana, kay an imu nanay aadtu patay na. Dagus hinayhinay ni Ana iya luha namimilaybigay ngat ha panlubnganan pamiling bis habuk kan nanay linubngan nga kahidlawanan. Kairu han bata! Kairu ni Ana, nagbibinikhuun baga may buut na. --Ngad ak ha lubnganan, pulung naman niya han bugtong nga gugma nga ha ak binaya... Ngan pagabut niya dit ha panlubnganan, kulup na kaupay, hapit na ma gab-i; ug iya binati in huni hin tamsi, tamsi nga gutiay ngan makawiwili. --An ini nga tamsi tamsi nga gituay, sugad man ha akun nabiling han nanay...! Palaran ka tamsi kay ikaw pakuan; bis ngain karuyag im hingangadtuan...! Ngan us la kaidlap piniyung an bata, dinaup han tamsi, hinadkan an baba, An kalag ni Ana, ngay-an kay dinangit, paglupad han tamsi gindara ha langit! <i> (Takluban, Layti, K.P.) </i> <b>Ha Imu Diri Malilimut </b> <i> (Ha kan Alejandra Vicera)

ni Gualverto Delina</i> Niyan amu an siyahan nga pagtagmu, han imu pagtalikud ha akun, aku an asawa mu nga masulub-un, nga niyan gupung ha kasubu. Ini han mga nga nga adlaw amu an ginbahaan, kadam-an ug sugung nga luha, luha ha imu iruy ug asawa, matuud ha imu nagpalangga.

Luha ha kahidlaw an gin bisibis, dapit diin ikaw mahamumutang, ini amu an gin kilal-an di paglaris, ha amun luyu ikaw layun nawara. Kinamingaw ku an imu pagkawara, kay pag-anga ku ha imu waray matakbaw, kundi, Ay.. kay pagbuut ni Bathala, pabilin ug magaantus ha kamingaw. Na ilu aku han imu pagpalangga, kay ha harayu imu man tinalikdan, hin diri mu na ha akun pagkita, dapit diin niyan amu akun inuukyan. Pahuway! Amu an akun tinguhaha imu, dinumdum ku nga asawa, manggad pa itugut ni Bathala, mahatapu ha imu urukyan unta. !U langit, mga langit itugut, nga hi Landa madangat ha ginhadian, dapit hain aadtu an magburuut, upud han aada ha kalipayan. Ha imu, Landa, aku diri malilimut, ha imu kanunay mahanumdum, aadi ha dughan an akun mga kamut, upud an kinasingkasing nga paglaum. <i> (Layti, Hulyu 28, 1911) </i> <b>Pamalandung </b> <i> (Ha kan Titay) </i> <i>ni Rosing</i> <lbl>I</lbl> Makuri ha pagasuy, inin ak kabutang, daw sugad hin kahuy tigda napulikwang, sahid nag panruyduy, dahun ug udlutan, saringsing bis lub-uy, di na tatahusan. <lbl>II</lbl>

Mapait nga gayud, kun panunumdumun, adto bukad nga buud, nabutnga han dahun, napupuu, nauutud, ha kunul marig-un, ha pagbunga pagud, malaya la dayun. <lbl>III</lbl> Ha dughan mabug-un, mabug-at nga sakit, ha but-ul mahiblun, bidu nga mapait; Titay higugmaun! dinumdum inisip, nga labi han kan-un labi pa han tubig. <lbl>IV</lbl> Hain ka daw niyan, hain ku bibilnga, imu kamahalan, imu pagpalangga, imu binuhatan, imu paghigugma? imu katam-isan, ha dughan adipa. <lbl>V</lbl> Nga buhi pa aku, buhi ka pagad man, kay bug-us lawas mu, ha ak panumduman, diri mahihimu, nga ak hikalimtan, pati im mayuyu, ugay, kagugmaan. <lbl>VI</lbl> Akun titipigan, adtun imu tingug, bayhun, siplat, yakan, hiyum, gawi, tindug; ug im binatasan, ha ak pagpaurug, di ku pa kalimtan, impun kun maturug. <lbl>VII</lbl> Ayaw ak pagdid-i, ha im pumalandung ayaw man pagpugngi, an ak kamasamdung,

ayaw hibalaungi, inin luha nakun kay amu an putli, higugma nga dayun. <i> (Dulag, Uktubri, 1910.) </i> <b>Hinganduy Ha Kan Nanay </b> <i>ni Vicente R. Militante</i> <lbl>I</lbl> Tikang la mamatay higugmaun nga nanay, waray na kamurayaw inin ak kabutang, bisan ak mag anu di ku hinkakalimtan sanglit kay hiningyap, hinganduyan nga Nanay. <lbl>II</lbl> Hain daw hi nanay, diin ku bibilnga diin ku la nga puru hiya kakadtua nga ma papas gadla bidu hinin dughan kamingaw hin hingpit hinganduyan nga Nanay. <lbl>III</lbl> Sanglit kay napaura hinin akun lawas, gin sapnay gud niya tikang han kabata, di gud nalilimut inin ak hunahuna an gindudumdum la, hinganduyan nga Nanay. <lbl>IV</lbl> Hain daw, hain daw, diin ku kakadtua, nga igkakita gud la, nawara nga nanay, hain daw in sadang, ha akun maglipay nga malimut nala unta, hinganduyan nga Nanay. <i> (Palu, Uktubri 31, 1909) </i> <b>Requiescant in Pace! </b> <i>ni Francisco V. Alvarado</i>

Haruk nga matugnaw ug katapusan, amu an imu ha akun panamilit ha ak kasingkasing im hinumduman, binilinan mu aku hin kasakit, Kay babayaan mu aku hin kadayunan? Ginakus mu pa aku hin katapusan, us ka turu matugnaw nga luha, imu igin hulun han akun agtang, adtun adlaw, uras amu nala, amu an pagpahuway mu na hin kadayunan. Pabay-i nga magtangis ha im lubnganan, kay us nga ilu ha im nahihidlaw, pabay-i nga aku lumuhud ha im uluhan, kay aku, Nanay, ha imu nagpupukaw, nag tatangis han imu kapalaran. Pabay-i nga magawit in usa nga tamsi, ha imu makaaramduk nga linubngan; pabay-i nga inin akun ha imu pagsiday, upud in us nga bukad ku luhaan, kay akun ha imu halad, Requiescant In Pace. <i> (Palu, Layti, Nubyimbri 1, 1907) </i> <b>Bat-ad Hin Usa Nga Anak </b> <i>hin Taga Abuabu</i> Padayun, Tatay, ha imu pagpahuway, Diri ka mabaga hinin imu tinatalikdan, Bisan kami magnawa kami ngan hi Nanay, Katampu ka namun didi ha amun dughan. Ayaw hiulingag hinin Kami mag iilub hinin Kay amu an kapalaran Ha maiha magdali amu amun kamutangan, walug nga luhaan, kami mag-aanu man, an dadangatan.

Namatay ikaw ha kagab-ihun nga mamingaw Hinuhuhuy han hangin nadapit hin kahidlaw, Bulan nagsasabrag, silaw niya nga labsag, Binati ha kasingkasing santup ha amun kalag. Ikaw maatubang kan Bathala hukmanan, Nga didtu amu an matuud nga iya ginhadian, Didtu waray na sakit kundi lunlun kalipayan, Hingyap namun amu unta an imu dangatan. Ay! Kabungkag nadaw, Tatay, han at panimalay, Mauli ha balay duduha nga daraga usa nga nanay, Makusug waray, sadang ha amun makag sagakay, Sadang maglipay han amun mga kabudlay. Ngay an sarabutun imu kami hinayaan, Imu gin antus an mapait han balatian, Ha imu pamayhun waray namun inabatan, Naghingutas ka mga mata hangad ha kalangitan. <i> (Wright, Samar, Nubyimbri 5, 1911) </i>

<b>Pamalandung </b> <i> (Kan Nanay kan Tatay) ni Francisco J. Enfectana</i> May nanay ku ngan tatay han gutiay pa aku, nga han luha napahid kun aku nag tutuuk, magupay nga malipay kun masabu gud aku, sanglit kay pinaura ug aku minayuyu. Danay ak hangaturug dit ha ira mga butkun, kanan kahuy mga bunga ha akun kamut kumkum, ngan pagpukrat nakun aku ugayugayun, di nadangat ha ira in urit ug kaguul. Ngan ha ak pag-iigngik hira may pagkalisang, harapuhap pagawit nga diri ak mapuyat, kun ha akun pagmata damu in ira libang, dilain nga karan-un ha ak ibinubukad. Kay dit ha ira dughan isinasantup gud, an mga paghumla nakun pagpikat ku nga tingug, ha ira kasingkasing dungan an mga pagbantad, usa nga pagpalangga ug usa nga pag-agak. Kundi waray pagiha kuhaan ak hin lipay, kanan Diyus kinuha himaya ku nga Nanay, hin pakag balus waray bis man la magutiay, gatas nga ak sinusu ug kabuhi nga hatag. Han pitu na katuig an akun panuigun, gin dara ak ni Tatay ngadtu ha turun-anan, tugun adtu ni Nanay nga aku papag-admun, nga kun aku dumaku mawaray makag limbung. Ug inabut in tuig nga namatay hi Tatay, binayaan ak dinhi ngan linanat kan Nanay, tunay gud nga kasakit, binilin ak dughan, ngan mapait nga luha an kalag ku linumsan. A! waray palangga mamingaw hin tuna nagudman akun mga ginikanan, nga matamis nagin tapus na niyan, nga lubnganan aadtu hiagian, tinabunan luha binaribhian.

Aadtu hira yana mamingaw nga ukyanan, han patay nga mga tawu baya han kalibutan, adtun ira higdaan tag-usa nga saluran, an ira mga kurubung an adtun kasisidman. Anu ak igbabalus kan nanay ug kan Tatay, han kamapaurahun ug ira mga pag-ugay, bukad pinurungpurung nagiginlaya layun, say pamau in bahandi man-gad kay waray nakun? A! did ha akun dughan mayada nagpuputuk, usa nga kasingkasing nga agsub gud manumdum, amu in nag babayad pagmayuyu ha akun, ug ha ira uluhan luha ku pahuhumbun.

Ngan ngatanan nga adlaw ak hira hinalaran, hin usa nga pagampu nga dit hira ibutang, hadtun atun Ginuu usa nga kalipayan, nga gin ngangaranan langit kahimayaan. <i> (Takluban, Disyimbri 4, 1907) </i> <b>Salapi </b> <i>ni Iluminado Lucente</i> Amu ikaw an Diyus ha kalibutan, Ha kalibutan nga malimbung, diri ha langit, Han tawu inurug ka, hinalaran hin hingpit, Ha tuna hadi mabaskug ngan gamhanan; Tungud kay tuman bis anu nga kakulangan, Amu ikaw an tutuu nga iya sangkay; Sahu nala kun anak ka hin manunulay, Basta ha imu gumikan an kilipayan. Hataas ka ngan nalandaw gin hahangad pa, Kay diman sabid kalibutanun im uripun; Basi an tawu umabut katinalahurun, Kinahanglan gayud nga pagludhan ka, Ngan kun hin u an salapian, an may kuarta, Amu itu an damu in kasangkayan, Makangingirhat pala ngayan ha kalibutan.... !Magaanu kay amu itu an kabutangta! Salapi, kadamu na hin im uripun; Gin bibiling ka bis diin nga kahigpitan, Sugut an tawu bis anu nga kabudlayan, Basta magtapud nga makaput han imu bayhun, Kay damu na in ginawas mu hin kagutum, Kundi, ha imu man tumikang an kamalingu Bis kun ribu an gin tubus mu nga kabilanggu, Urug ha imu nagapil an mabudhiun. Uugad, kun hain ka aadtu an risaw, Damu nga balhas ug dugu nga imu inusap, Damu in anak hadtun Hudas nga imu sakup, Kay tambal mu an bis anu nga kamauhaw Ngan ikaw dinhi ha tuna asay dinayaw, Kundi ha langit amu man an taramayun Kay ha langit waray bulawan bisan lambung, Didtu na an salapi di naparayaw. Pagpahuda, salapi ha kalibutan, Diin iruy pati amay danay baligya, An kahadluk, an kaalu danay baya, An dungug, an Ley, an katadungan, Danay balyu hin gutiay nga bulawan; Ha im kain-gat pinalit man kun usahay, An kahimaya, an kabantugan, an kalipay, Naaabut hadtun imu kagamhanan. Amu ikaw an Diyus ha kalibutan, Ha kalibutan nga malimbung, diri ha langit, Han tawu inurug ka hinalaran hin hingpit, Ha tuna Hadi, mabaskug ngan gamhanan....

Kundi, U! salapi, ayaw tugutan, Nga igpadayun panmaligya an mga bungtu;K un ha imu human naman igbaligya hi Cristo, Ayaw nagad inin Tuna ku nga Natawuhan. <b>Pasurapu Ha Fenix Ug Kaluwasan </b> <i>ni H. T. Lagera</i> FENIX KALUWASAN bag-u ka nga sirang Bungtu nga Takluban na imu ginmat-an Waray ka pagturaw, waray ka pag-alang, Bangin mu dangatun adtun kahiladman. Hilarum nga linaw Kay didtu kalunud Kun ikaw hangadtu Di na mababanhaw imu gud paglikyan, imu kabugtuan; hadtun kaliruan, FENIX KALUWASAN.

Mabangis nga baha ha ira nag anud, Dinangpan hin hungin uran nga makusug, Bagyu nga inmabut may upud nga sulug; Tikang ha iraya nag tipalawud. Kadaman-an nga tawu nanagpaturiyan, Waray may binmugsay waray may tinmimbang; Diri ta man sidngun nga nangangaturug, Kay hira nakita nga gin aanud. Timunil, Pilutu an nag agang-agang, Nga diri sangputun adtun kasalaran, Mayada hinmulig nga baga talagsa, Kundi an pagbulig baga ruhaduha. Di ku ig aasuy ira mga ngaran, Kay bangin maalu dinhi ha kadam-an, Ngan bangin sumiring nga aku mayakan, Ug an ira lawas akun gin laladngan. Ha urhi nga adlaw hibabaruan mu; Adtun mga ngaran mga apilyidu, Kadam an nga tawu masakay ha imu, Diri gud masayup nga kikilal-un mu. Ayaw pakasiring nga aku maaram, Diri kay pagtutdu di man kay paglarang, Itun imu gahum nagn han kinaadman, Di ku matutugkad adtun kahiladman. Inin akun pulung kun imu tipigan, Bangin daw ha urhi may imu pagpulsan, Kay ini an bulung han mga batasan, Nga diri napaid hadtun kasakitan. FENIX KALUWASAN kahuy ka nga marampag, Akun minayuyu imu mga bukad, Gamut, lawas, sanga, akun ihahalad, Nga ikaw mangugbus hin waray paglubad. Bisan kun laya na itun imu dahun, Diri mu itugyan hadtun didtuanun;

Kay an saadsaad, waray paghinayun; Tamsi nga agila an imu hulatun. <i> (Manila, K.P.) </i> <b>Salapi! </b> <i>ni Norberto Romualdez</i> Salapi, salapi ha kalibutan, ikaw la an Bathala nga gamhanan; kay an imu pulus hinarangputan, sanglit ka hiringyapun ug dangpanan. Amu ka an tuku diin hahapun, an kalibutarnun nga gahum; ikaw an kalipayan ha gihapun, hadi ka, magburuut ngan hukum. Itun hibabruanun may pagsarig; natapud man inin may katungdanan; kundi an kaurug nag aaarig kun say an salapi nginangaranan. Adtun may salapi asay baraan; amu in makusug an may tinipun; sanglit adtun kablas hinaaraan, hin pagtalumpigusa kay uripun. Kun say an salapi nagbubuut waray nagpupugung ug nabaribad, pirit an ngatanan nasusugut tungud han pagsurug nga di masibad. An kanan magsarangkay pag-urusa, nga ugkad, pinasantup ha kalagagsub maharuasag. Ayaw usa:hi SALAPI naman in nagbulag. Adtun mag-ugrupud, an magtiayun murayaw la an pagpakabuhil kundi itu nga kabutang diri dayun, kun pagpanulayun han SALAPI. Danay man an anak nga an bugtu, ug an bana, balyu han salapi, bas Sahu.basta masibu an higugmaun, an asawa may makaun. ginhawa.

An dungug, an balaud, katadungan an alu, an kahadluk danay baya basta an kakulangan masapungan, basta may salapi. kay may himaya. Sabug ka, SALAPI, han ngatanan ug tagsa nga butang ha kalibutan; an tawu nga malimbung, kawatan, ha inggat mu pagkit-un, daw buutan.! Ha iruy, ha anak, pinalabi, ha bana ug ha sangkay, kabugtuan; anu daw kun waray pa gapili,

pagpaudga ha Tuna g natutuban?. Ambut la. Kundi damu an uripun, ni GINUU BATHALA SALAPI; may tawu nga buut niya isipun, nga an Tuna nga Iruy, pakabuhi. Lupig han salapi an katadungan usahay, kay tungud hitun pulus; sumala an kan Hudas pagbutungan han iya Magturutdu, hi Hisus. Salapi, salapi ha kalibutan, ikaw la an Bathala nga gamhanan; kay an imu pulus hinarangputan, sanglit ka hiringyapun ug dangpanan. Amu ka an tuku diin hahapun, an kinalibutanun nga gahum; ikaw an kalipayan ha gihapun, hadi ka, magburuut ngan hukum. Salapi, itun imu kara-utan, baya-i na, ihunung, iukuy; himu-e nga upay han kalibutan, kusug han akun Tuna nga Iruy.! <i> (Disyimbri 30, 1909) </i> <i> (Ginluwa ni Gu<pd>.</pd> Eduardo Makabenta didtu han pagpugi han "Sanghiran san Binisaya".)</i> <b>Maghimaya Ka Maria </b> <i>ni Catalina Tarcela</i> Birilhun Hadi ha langit, uunanhun ko daw in pagpamulung, hinin pagdayaw nga dinaklit, hinin dila dumdum nga gupung, kay maluya an kinaiya, sanglit tawu nga masalaypun, kundi nadangup ha imu gahum pagsiring MAGHIMAYA KA MARIA. Amun ka gin lalauman, marig-un nga sariganan, kay waray gud kahadlukan, an imu nga tabangan, kay mahagawas ha desgracia, adtun mainarampuun ha imu, kay layun sakuhun nimu, sanglit nga PUNU KA HIN GRACIA. Sanglit dida hinin kinabuhi, ikaw an amun tarawgun, kay kuta ka nga marigun, manlalaban nga pinili, kay ikaw an dinugmuk han ulu, han kaaway nga demonio, daku uyamut an gahum mu, kay AN GINUU NGA DIYUS AADA HA IMO.

Kay daan ka han Diyus pinili, ha waray pa an kalibutan, ha mga virtudes ka napun-an, lawas mu kalag gin putli, sanglit Hadi gin buhat ka, ha langit ug kalibutan, busa nga gayud GIN DADAYAW KA LABI HAN MGA BABAYI NGATANAN. Uray ka nga waray sama, ug iruy ka man nga matuud, kami ha imu nagtatahud, nahananagup ug nahagugma, busa ha amun pangaraba, ha imu nga iruy han Diyus, amun gin DADAYAW AN BUNGA HAN TIYAN MU NGA HI JESUS. Dida hinin amun gin ugyan, hinin walug nga luhaan, nga punu hin kataragman, kabudlay ug kakurian, ha daku nga pagpaubus, ha imu kami nagsasampit, kay ikaw hadi ha langit, SANTA MARIA NGA IRUY HAN DIYUS. Diri nga gayud kakawangun, pagampu mu ug pangamay, tatamdun ug tutumanun, ha anak mu nga hinigugma, busa kami ngatanan tabangi, inin pinanganak mu ha imu luha, ha Diyus IGAMPU MU KAMI, CAMI AN MAGPAKASASALA. Nagtatangis, nagbabakhu, inin mga pinanhingilinan, inin amun pangamuyu, imu unta pamatian ha natanan nga kasakitan, imu unta kami ilikay, pangakuha kami niyan, UG HA URAS HA AMUN IKAMATAY. Kay hin sala waray ka hialpi, kay matuud nga Iruy han Diyus, makagagahum nga labi, maluluuyun man nga lubus, panumdum nga bulig ka, ha amun ha pagpanubus, ha himaya kami padangata, ha gihapun AMEN JESUS. <i> (Marsu, 1912) </i> <b>Ha Kan Monsenor Singzon</b> <i>Bonum certamen certavi, (Tim. Epistola 3, V. 7)

ni Norberto Romualdez</i> Iini kami mahal nga Obispo, Nagtipun pagdayaw pag-urug ha iyu, Tagan kamu unta han Diyus nga hitaas, Maupay nga adlaw, malipay nga uras. Dara han pagrayhak, dara han himaya, Nga adtun paghingyap namukad, namunga, Niyan an magbugtu nga Samay ug Layti, Naguliat: BONUM CERTAMEN CERTAVI. Iini kami, talahurun namun, Amay nga gintungdan han pagkakalagnun, Daak ka kilala, daan higugmaun, Kay bukad nga turuk hinin tuna natun. Ngan tungud hini nga imu kahimtang, An amun kalipay labi nga nadugang, Salit igpasaylu nga di ka pag-alngan, Hin paghimangrawi ha atun yinaknan. Daku nga parabul nga kanan Diyus hatag, Nga ikaw ha amun asay makag-agak, Sanglit dayawun ta an Diyus ha hitaas, Ug ha Santo Papa damu nga salamat. Salamat Harangdun, Mahal Delegado, Kay ikaw binmulig nga ini mahimu, Ikaw an tagdara hadtun karig unan, Diin an Obispo namun gintutungdan. Kun mahimu kunta nga niyan matiruk, An anyag ngatanan han bukad ug hamut, Akun pupuyungun ug bawbaw ha palad, Ha mga Obispos akun ihahalad. Kun mahimu kunta nga magkaduruyug, An huni han tamsi ha bukid, ha walug, Akun tatawagun basi magpakanhi, Nga kumanta: BONUM CERTAMEN CERTAVI. Ambut daw kun angay nga am igpahayag, Daku nga tinguha ug hingyap han kalag, Amun igsasarit ha mga Samarnun, Nga dinhi ka unta pagpuyu ha amun. Diri pakigsupil inin amun tuyu, Kay an Samar Layti mag usa, magbugtu, An Samar, palaran, didtu ka himugsu, Ta, dinhi ha amun naman pakidtampu. Diri man liwat in amun pagriwa, Han labaw nga sugu han Papa ha Roma, Pagpahayag namun, pagmugu ugaring, Han buhi nga tuyu hinin kasingkasing. Sanglit bisan hain ma Samar ma Layti, An imu puruy-an, ma adtu ma anhi, Malipay ginhapun, maguliat kami, Pagsiring nga: BONUM CERTAMEN CERTAVI.

Kundi pastilan daw, kun pasasagdan la, An kusug han sulug han amun higugma, Amun igsasarit ha mga Samarnun, Nga dinhi ka unta pagpuyu ha amun. Tikus an paglaum hinin hunahuna, Nga inin paghingyap mabukad, mabunga, Hinaut pa unta makasiring kami, Ha urhi nga: BONUM CERTAMEN CERTAVI. <b>Katapusan Nga Panamilet </b> <i> (Ultimo Adios nga ginbinisaya ni Luciano Ortiz, Calbayog, Samar) </i> Ako mabaya Bungtong mahal natawuhan, Tuna nga han sirak han adlaw ginpaura, Mutya han dagat dapit ha Sirangan, Kahimayaan nga ha amon nawara. Malipayon itinutubyan ko ha imo, Inen kinabuhe ko nga masubo; Naginmasiga man, manta ihahalad, Kun gikan ha ikagiginhawa mo. An nanga ha awayan tiungod nga pagato, Ira kinabuhe tubyan man ha imo; Di nira kaulangan mga kakurian, Ha pagidaraog kun paghipaid man. Biritayan ug tanang banges nga saket, Labing makaharadlok mang pakikiaway, Aantuson ko ito asay an tinguha, Han Bungto ug puruy-ang ginhihigugma. Ako mamamatay yanang tinatanaw, An kulay han langet nga nanganganinaw; Nga isisirang han adlaw ikataudtaod, Ha iyo hadton mangitnget nga panganod. Kun dugo an imo ginkikinahanglan, nga han kaagahon mo ikalalamrag; Base mo igpain-gat, dugo ko i-ula, Han hiton sumisirang mo nga kapawa. An kahangaran ko tikang magkaisep, Ngada niyan nga may na kaburut-on; Nga ikaw makita hiyas nga matahom, Ha dagat sirangan nga nangaglibuton. Nga an agtang mo hines ug ha mga mata, Luhang mapait mawarayna unta; Mawaray nang puut, mawaray yumyom, Mawaray hin dum-et guteng kasinahan. Ginhihiungara han akon kinabuhe, Tinguha kong hingpet ug pinalabe; Guminhawa ka! asay an ginuguliat, Hinen dagmet mabaya ko nga kalag. Anong tahom pagbuhe ha imo mapukan, Mamatay ubos han imo kalangitan; Ug ha gihapon hatingala mong tuna,

Pumiyong an inen akon mga mata. San-o man nga adlaw ha bawbaw kong lubnganan, Ha hingpet nga banwa ikaw makasiplat; Hin tumubong mapaubsanon nga bukad; Hadke, ngan an harok mo ha akon dumangat. Ngan hinen agtang ko abaton ko unta, Ha sulod hadton mahagkot kong lubnganan; An hayop han imo mga kagugmaan, An alindanga han imo kaganghawan. Pabay e Han iya Pabay e Han iya tumambong ha akon an bulan, murayaw, humok nga kapaw-an; magpadangat an kaagahon, gidale nga lamrag ha akon.

Pabay e an harupoy han hangen bumakho, Ngan kun may tamse ha akon cruz dumapo; Pabay e nga an tamse humune pagawet, Hadton arawiton niya nga kadaet. Pabay e an adlaw labing kamasiga, Uran i-alisngaw ug maginpanganuron; Bumalek ha langet, hiya pagsundon, Han tingog ko nga labing masurub-on. Pabay e an akon maagang pagbaya, Itanges han usa ha ak nagmahal; Ngan kun may manumdom ha akon magampo, Bungto ko! Igampo mo man unta ako. Igampo tanang hipaed nagkamatay, An nangag-antos saket di harumamay; Mga makapapaid iroy naton. Nga hin kamasubo nangagngunguynguyon. Igampo mo man adton mga ilo ug balo, An ginsasaket ha mga bilanggo; Ug tungod ha imo mangamaya ka man; Makatambong ka han imo katubusan. Ngan kun napuputosna an ginpawaan, Han dulom han gabing kamingawan; Mga patayna lamang mangag-lamayan, Ayaw bantara ira kamurayawan. Ayaw man bantara an ira kahilom, Ngan kun bation mo arangay han turunggon; Di iba, Bungtong higugmaon, kunde ako, Nga nagaawet hin paghingandoy ha imo. Kun lubnganan ko limotna han ngatanan, Ngan waray na cruz ug batong katigamanan; Ha mga maguruma igpasibaya, Ukaron nira ug iwarak ha tuna. An mga bukbok ko bag-o unta anay, Manumbalek hadton daan nga kawaray; Ha kabawbawan han katunaan mo,

Sumakot, tumig-ob han taputapo. Dida hine, waray anuman ha akon, Limuton mo ako, kay akon lilibuton, Kahitas-an mo, kagugub-an ug hangen, Ug ako ha imo magigintagingteng. Hamot, kulay, tingog, awet malipayon, Kapawa ug bakho labeng masurub-on; Ha gihapon pagbabalikbalikon, An pagkamatuud han akon ginlaom. Bungtong pinalabe, gugmang Pilipinas, Saket han kasakitan ko, pamatia, An katapusan ko na ha imong pagbaya; Bilen ko ngatanan mga ginhigugma. Makadto ako ha waray naguuripon, Parapamatay ug mga manlulupeg; Ha dire nagpupoo han tuluuhan, Nga amo an kanan Diyos Ginhadian. Mabayana ako, kaganak, kabugtuan, Mga kapikas han hinen akon dughan; Mga kasangkayan hadton nawarang puruy-an, Akon pagpahuway pagpasalamatan. Mabayana ako, taga iba nga bungto, Nga naginsangkay ug kalipayan ko, Mabayana ako, mga higugmaon, Kamatay amo an kamurayaw nga dayon. <u>\http://waraymuseum.blogspot.com/2008_10_01_archive.html\</u> Patay an nagdadara, buhi an gindadara. <i>An balutu ngan han tawu. </i> An tubig ha mingming waray aabuta han hangin. <i>An sabaw han lubi. </i> An tutulu nga magburugtu pirmi naghuhurungku. <i>An sug-ang. </i> Tubud hilaw ngan mahulus. <i>Simud han ayam. </i> An nigu han bukidnun hinuram han patagnun ug waray na uli an. <i>Mga hulug nga d ahun. </i> An punu kawayan, an lawas tuna, an dahun tabaku. <i>An hungsuy. </i> Karabaw ni Baraulu ha bubut an pirinu. <i>An dagum. </i> An buaya nanganak hin kasili, an kasili nanganak hin pagi, an pagi nanganak hin butiti, an butiti nanganak hin buskay, an buskay nanganak hin limatuk. <i>An tug up. </i> Bastun han kapitan, ha tuna an tagu-an. <i>An halas. </i> Kahuy nga matinustinius iginkakahimangraw han Diyus. <i> An kandila. </i> Ayaw dida, aku dida. <i>An turu. </i> Daku nga kahuy namunga puru burubud. <i>An langka</i>

. Idusu payag, butungun pusil. <i>An payung. </i> Han buhipa waray pag-uwang, han patay-na nag-uwang. <i>An planta ug an talutang. </i> Gintatamdan han anak, ginhahangad han kag-anak. <i>An saging. </i> Iituna iituna ha dahun la kikitaa. <i>An hangin. </i> Linurup hi Buktutay, naka dara hin makalilipay. <i>An kawil. </i> Nahauuna an gip-at, nahauurhi an pisi. <i>An dagum ngan han inulang. </i> Muradu an bawbaw, an ilarum kabatuan. <i>An kakaw. </i> Tulu nga magburugtu, magpulapula an hita. <i>An sug-ang. </i> Usa la an sinudlan, tulu an inulputan. <i>An badu. </i> Yugyugun harukay, nanhuni kapunayan. <i>An sista. </i> Pagtapu han magkasi bulbulan, nagdudulum an kalibutan. <i>An pagpiruk. </i> An balay ni Santa Ana, makuri makita. <i>An adlaw. </i> Magbugat an tinukdu, waray man suildu. <i>An harigi. </i> An taplak ni Bathala, lukup hin mutya. <i>Bituunun nga langit. </i> Pikas kun batapa, lidung kun dakuna. <i>An bulan. </i> An ulu ni Maria lukup hin mga mata. <i>An pinya. </i> Una sumaka, pukis ha panhigda. <i>An pawud. </i> Di man Domingo di man piesta, kayanu nga namamandira. <i>Dahun hin saging. </i > Kanan kahuynun kalayu, diri nakakapasu. <i>An bukatkat. </i> Tubig nga bagtik, nalanguy nasaliksik. <i>An budul. </i> Uupat an uhalis, tutulula an butunis. <i>An Santo Cristo. </i> Tulu nga karanun, durungan kun kaunun. <i>Buyu, apug, bunga. </i> Magipagi kun gab-i, haruharigi kun adlaw. <i>An banig. </i> Binubulad kun mauran, binubulkas kun masirak. <i>An lasaw. </i> Hilarum kun hubas, hibabaway kun taub. <i>An tubig ha tadyaw. </i> Pununa kundi waraypa pagkatunga. <i>Mga tawu ha singbahan. </i> Ipilak baga in saduk, butungun baga in usuk. <i>An laya. </i> Linulupad baga in pin-gan, hinapun baga in bulawan. <i>An Kukuyaw. </i> Marahalun nga dahun, bisan Hadi bisan Padi naharuk. <i>An tabaku. </i>

Nagtatabigis an tambuk, malabalira an kulud. <i>An atup. </i> Naglalayag an anak, waraypa an kag-anak. <i>An punu han kahuy. </i> Bisan pudlun diri nalalaya. <i>An buhuk. </i> "Waray matuud nga buwa, kun matuud nga buwa; waray man buwa nga matuud. Kun an buwa matuud. <i>- Sampawanun</i> Dunut na an hapu, diri pa an pa-un. <i>An higut han karabaw</i> Gintawag ka waray ka batun, kinadtu ka nala. <i>An lin-ganay. </i> Lampuna an pa-a diripa an biti-is. <i>An nipa. </i> Nagbuhat ka di man imu, an nagpabuhat waray kita kay kun kinita nadiri. <i>An l ungun. </i> Natawu waray ig-anak, iginanank waray katawu. <i>An bunay. </i> Usa ka alat nga ugat ha kagurangan ka ugnat. <i>An batung. </i> Alap-apun bilasun matig-a ulikbun. <i>An bulalu. </i> Kabayu ha Kagayan diri nakaun kun diri sinsakyan. <i>An kaguran. </i> Kasili nga guwaguwa, naguwa ngani nalilinti. <i>An hablun. </i> Ginbibitay iraga, mapula an baba diri man paramama. <i>An lakub. </i> Daku nga tawu diri maaram manguli. <i>An karabaw. </i> Gutiay nga puru pitu an luhu. <i>An ulu. </i> Ha salug ibunu, ha iung kaigu. <i>An utut. </i> An manuk ni Santiago maaram magtawag hin tawu. <i>An lin-ganay. </i> Manuk nga kimbulkimbul mailarum an bulbul. <i>An katmun. </i> Nagsaya han gutiay pa, naghuhubu han dakuna. <i>An kawayan. </i> Malipay an nakabaya, nabidu an nakapurut. <i>An utut. </i> Busay nga babayi inagi ha sulat. <i>An lura. </i> Kalayu ha magtugatung, bagyuhun di

Katalipup-an ha ibabaw, kabagahan ha ilarum. <i>An dulaw. </i> Usa ka adlaw nga lakat duduhala an tiunub, danay magtulu, kun nahipapakiringkiri ng. <i>An pagpanggui. </i> Yugyugun kabalagnan, nanhuni kapunayan. <i>An lingganay. </i>

maparung. <i>An pungapung. </i>

<b>An Tapang Ug an Palad</b> <i>ni Fabula</i> Kulang hin buut nga tawu uraura man katapang, kun abutan hin makuri, masiring layun kay palad. Nagbuhat hiya ha uma, nabungkag an iya larang, waray katuman an tuyu, an pulung gihapun palad. Nagsakay ha pagbiyahi, nabungkag an sakayan, ug an puhunan nalunud, an pulung niya kay palad. An palad natakas hadtu, nga hiya la in bubutangan, han ngatanan nga maraut, nauban nagbatun man. Hi kamu an mga tawu, sahid tapang diri nasabut, kun may bagyu, sakit, durun, an lapad la an kasinahun. Diri kamu nahanumdum, nga an iyu kakurian, an iba gikan ha langit, an iba kay ha iyu sala? Sayud kamu tikang niyan, diri masiring kay palad, kun hampak han Diyus pagampu, kun iyu sala pagbasulan. Waray palad nga maraut, waray palad nga maupay, kay an kaupayan balus, dida man an kasakitan, han binuhatan han tawu. <i>"Waray pa ini katapus." </i> <lbl> (133) </lbl> Utang ngani lipay, Bayad ngani likay-likay. ----------------------------------------------<lbl> (134) </lbl> Dahong kun lapyo pa, baga in bulawan, baman kun tugas na, di na gin pupulsan. ----------------------------------------------<lbl> (135) </lbl> Bisan anu an umabut Basta maka singabot.

----------------------------------------------<lbl> (136) </lbl> Natunaw hin ka awud ----------------------------------------------<lbl> (137) </lbl>Bisan an mahahatitimu na May pa pagtiluwa. ----------------------------------------------<lbl> (138) </lbl>Bisan an mga bisan saypa an mga saypa. ----------------------------------------------<lbl> (139) </lbl>Bag-o nga punuan Bago nga batasan ----------------------------------------------<lbl> (140) </lbl> An urhi, diri ngani naghihingaupay, Naghihingaraot. ----------------------------------------------<lbl> (141) </lbl>Waray baya nga nasukdo ha langit. ----------------------------------------------<lbl> (142) </lbl> Diri la an bulinaw an utukan. ----------------------------------------------<lbl> (143) </lbl> Natatago pa an ka riko, am ka kablas diri. <lbl> (117) </lbl> Kun ha tawu igpananglit, May malipay, may masakit. ----------------------------------------------<lbl> (118) </lbl>Nasusun nga na suangki, Utru man mamiringki. ----------------------------------------------<lbl> (119) </lbl>Dara ngani han kabata, Balun na ha kamatayun. ----------------------------------------------<lbl> (120) </lbl> Ginhuhulatpa an naghinay, An nagdagmit waray. ----------------------------------------------<lbl> (121) </lbl> An kahuy diri magturupung, May baliku, may matadung. -----------------------------------------------

<lbl> (122) </lbl> Ikaw nagtatahap, Kay imu na ginbuhat. ----------------------------------------------<lbl> (123) </lbl>An tawu iginanak, Waray badu waray bahag. ----------------------------------------------<lbl> (124) </lbl>An atun lawas diri gad atun, Kanan ulud karaunun. ----------------------------------------------<lbl> (125) </lbl>Ayaw pagtapud hadtun kanan iba, An imu lugaringun in panginanu-a. ----------------------------------------------<lbl> (126) </lbl> Baga kala in napukpuk hin tubig ha hungut. ----------------------------------------------<lbl> (127) </lbl>Ayaw panilhig ha iba nga bungsaran. ----------------------------------------------<lbl> (128) </lbl>Damu ngani nga yakan, damu man in sayup. ----------------------------------------------<lbl> (129) </lbl> An mapili, makaaragi hin tabigi. ----------------------------------------------<lbl> (130) </lbl>Magdianu an sapa kagutiay, May gihap tarutamyukay. ----------------------------------------------<lbl> (131) </lbl>An maaram sumugu, maaram man sumugut. ----------------------------------------------<lbl> (132) </lbl>Tara, magurang pagunhi, An dalan paghawanhawani. <lbl> (096) </lbl>An bag-us nga adlaw diri parihu, may adlaw, may gab-i. ----------------------------------------------<lbl> (097) </lbl> Diri makakawil an isda kun diri ha baba.

----------------------------------------------<lbl> (098) </lbl> An nagsasaran-gapan, Gutiay an kapulsanan. ----------------------------------------------<lbl> (099) </lbl> Kun diri mu buut masakitan layun, pakatigurang ha pamatasan. ----------------------------------------------<lbl> (100) </lbl> Diri mabubugtu (utud) an pisi ha kabahulan, kundi dida gihap ha kagamyan. ----------------------------------------------<lbl> (101) </lbl> Waray utang nga diri pagbabayaran. ----------------------------------------------<lbl> (102) </lbl>An maupay nga bantug mauruupay kay han kabahandianun. ----------------------------------------------<lbl> (103) </lbl> An lumura ha langit, ha iya nayung pagmumuas. ----------------------------------------------<lbl> (104) </lbl>Ngatanan an mag in-gat di

----------------------------------------------<lbl> (105) </lbl>An nahuuy amu an nagpapaluuy. ----------------------------------------------<lbl> (106) </lbl> An maupay nga kahuy, kinikilala ha iya bunga. ----------------------------------------------<lbl> (107) </lbl> An diri mapasagdun, pasagdan. ----------------------------------------------<lbl> (108) </lbl>An patay palangit, An buhi pakawit. ----------------------------------------------<lbl> (109) </lbl>Ayaw buhata buwas an mahihimu niyan. ----------------------------------------------<lbl> (110) </lbl>An wala nga kamut danay matigbas han tu-u. -----------------------------------------------

sahid bulawan.

<lbl> (111) </lbl>Makuri magkahirani an kalayu ngan han gumun. ----------------------------------------------<lbl> (112) </lbl> An maupay nga tubu, Matam-is pati an durhu. ----------------------------------------------<lbl> (113) </lbl> Mamay ngan asu, may man kalayu. ----------------------------------------------<lbl> (114) </lbl>Mahasawang, maha uma, An paratagay gihapun an mauna. ----------------------------------------------<lbl> (115) </lbl> Pagtaguun ngan mabukwat, Maulput gihap igkakasumatsumat. ----------------------------------------------<lbl> (116) </lbl>Mga bituun ha langit, May mapawa may mangitngit. <lbl> (075) </lbl> Inin sungay bis pagtaguun, Maulput manta gihapun. ----------------------------------------------<lbl> (076) </lbl>Makuri papagharaniun, An ayawm ngan han batikulun. ----------------------------------------------<lbl> (077) </lbl>An bulawan bis pagtipiktipikun, An katibik bulawan la gihapun. ----------------------------------------------<lbl> (078) </lbl> Matam-is an kamatayun, Ha tuna nga kalugaringun. ----------------------------------------------<lbl> (079) </lbl> Bisan paman an luwag ngan han kasili nagkakita gihapun. ----------------------------------------------<lbl> (080) </lbl> An gi-us han tawu nagaasuy labipa han mga pulung. ----------------------------------------------<lbl> (081) </lbl> Kun anu an tingug, amu man an aningal.

----------------------------------------------<lbl> (082) </lbl>Bis diin nga tuna may tungud nga langit.

----------------------------------------------<lbl> (083) </lbl> An diri maaram mamati, Diri mahababaru paghadi. ----------------------------------------------<lbl> (084) </lbl>Dibali kitikut, Budang, Nga katiris maghatang. ----------------------------------------------<lbl> (085) </lbl> Pag-usawan an patani, Maitum la gihapun. ----------------------------------------------<lbl> (086) </lbl>Salapi ngani nga linupug, Kanan Diyus gindudurukut. ----------------------------------------------<lbl> (087) </lbl>Didtu panagat, ha malubug nga dagat. ----------------------------------------------<lbl> (088) </lbl>Magdianu hin pag-inuran, May pagtulak na gihapun. ----------------------------------------------<lbl> (089) </lbl> An bukad nga makaruruyag, Masayunay rumakdag. ----------------------------------------------<lbl> (090) </lbl>An kalibutan dalunutan. ----------------------------------------------<lbl> (091) </lbl> Makawat in papagdakpa hin makawat. ----------------------------------------------<lbl> (092) </lbl> An salaming bis pagbu-ungun, An aninu bug-us la gihapun. ----------------------------------------------<lbl> (093) </lbl>Ayaw pagbuhata ha iba, kun di mu buut nga pagbuhatun ha imu. ----------------------------------------------<lbl> (094) </lbl>Ayaw puuk, Basi di ka igsabud.

----------------------------------------------<lbl> (095) </lbl>An dagat nga mabalud, hibabaway. <lbl> (056) </lbl> An maupay magsurat, Waray maraut nga dagang. ----------------------------------------------<lbl> (057) </lbl> An una maka isda, una man kabuturi. ----------------------------------------------<lbl> (058) </lbl>An nagmamata makuri sangpitun. ----------------------------------------------<lbl> (059) </lbl> Waray ngan pusu, waray man bunga. ----------------------------------------------<lbl> (060) </lbl>Amu na an pagbasul, kun timana hibibisul. ----------------------------------------------<lbl> (061) </lbl> Kun diri ka buut mapasu, Ayaw paharani ha kalayu. ----------------------------------------------<lbl> (062</lbl>) Kun diri ka buut mahumug, Ayaw pakadtu ha salug. ----------------------------------------------<lbl> (063) </lbl> Kun diri mu buut in kalipungan, Baya-i nala an katadungan. ----------------------------------------------<lbl> (064) </lbl>Bisan mapiardi, Basta katadungan igpaagi. ----------------------------------------------<lbl> (065) </lbl>Makuri tumindug an saku nga waray sulud. ----------------------------------------------<lbl> (066) </lbl>Tawu pagtagam, Kay kanan Diyus ka bubuligan. ----------------------------------------------<lbl> (067) </lbl>Waray daku nga isan-ip, Basi masayanuy paghuranit. -----------------------------------------------

<lbl> (068) </lbl> An tawu nga may salabutan, Usa la kapulung an kinahanglan. ----------------------------------------------<lbl> (069) </lbl> An makaturugun nga ayam, Diri makaaragi hin tul-an. ----------------------------------------------<lbl> (070) </lbl> An naglaum--nalibri, An nagturaw--napiardi. ----------------------------------------------<lbl> (071) </lbl> Lakat tigbas. ----------------------------------------------<lbl> (072) </lbl> An tawu nga makaturugun, Hiraniay an kamatayun. ----------------------------------------------<lbl> (073) </lbl> Bisan anu an buhatun, Diyus anay an unahun. ----------------------------------------------<lbl> (074) </lbl>Mamatay ngani an punu, upud man an mga sanga. <lbl> (037) </lbl> Kun ipanampug na, Iuuran manta. --------------------------------<lbl> (038) </lbl>Kun hain an ulu, aadtu man an ikug. --------------------------------<lbl> (039) </lbl>Magusahan ka, gabay, Kay han may maraut nga sangkay. --------------------------------<lbl> (040) </lbl> Nahabibitik an Iruy, Tuugud han iya mga pisu. --------------------------------<lbl> (041) </lbl>Tawu nga mayakan, waray binuhatan, Sugad hin tanaman nga punu hin kaharupayan. --------------------------------<lbl> (042) </lbl> Malmali an puthaw nga mapasupa, Kay kun humagkut waray muna. ---------------------------------

<lbl> (043) </lbl>Maaringasa an barilis kun diri punu. --------------------------------<lbl> (044) </lbl> An dunut nga bayabas naamung, Ha iya mga kalulungun. --------------------------------<lbl> (045) </lbl> Panday ngani nga aringit, Sukut ig-away ha iya mga ginamit. --------------------------------<lbl> (046) </lbl> Bisan aku mamatay, Nasta nitmga hin kalamay. --------------------------------<lbl> (047) </lbl> Sagbuwag dawa, Tumuruk diri, waray la. --------------------------------<lbl> (048) </lbl>An kaawa dungan han kalibutan. --------------------------------<lbl> (049) </lbl> An malakat diri ngan nakakaagi, natataktakan. --------------------------------<lbl> (050) </lbl> An batu nga makalidingun ha tubig, diri dinuduktan hin lumut. --------------------------------<lbl> (051) </lbl> An gugma nga abusubus, Masayunay matapus. --------------------------------<lbl> (052) </lbl> An nagkutak, amu an binunay, Diri bali an sumar, bali an kikitaun. --------------------------------<lbl> (053) </lbl>An may pugus may pamumulatun, Kay ha urhi may pag aanihun. --------------------------------<lbl> (054) </lbl> Kun damu nga kamut nga nabuhat, Madaliman matapus an buhat. --------------------------------<lbl> (055) </lbl> Kun an Diyus aanhi ha at

Hin u an ka-away nat ? <lbl> (016) </lbl> An tawu nga sumatan, Waray bu-ut nga tinipigan. ------------------------------------<lbl> (017) </lbl> An talagsa hikit-an, Masayunay hikalimtan. ------------------------------------<lbl> (018) </lbl> An tawu nga hingandam, Talagsa magkinahanglan. ------------------------------------<lbl> (019) </lbl> Ayam nga maukuy-makagat, Ayam nga mausig-mailayat. ------------------------------------<lbl> (020) </lbl> Tawu nga maukuy-tabangan, Tawu nga mayakan-ulawan. ------------------------------------<lbl> (021) </lbl> An buutan nga kamut ug malinis nga baba Nadara hin tawu ha lain nga tuna. ------------------------------------<lbl> (022) </lbl> Pag-aanhunpa an kumpay, Kun an kabayu na patay? ------------------------------------<lbl> (023) </lbl> Bunga amu an binuhatan, Dahun amu an yakan. ------------------------------------<lbl> (024) </lbl>Kun buut mu in sangkay, Pamiling anay hin sinsay. ------------------------------------<lbl> (025) </lbl> An mara ut ha tinikangan, Maupay ha katapusan. ------------------------------------<lbl> (026) </lbl> Kun maruyag ka hin bunga, Tun-i anay itun pagsaka. ------------------------------------<lbl> (027) </lbl> Diri ma-ubu an kabayu kun diri pilas, -------------------------------------

<lbl> (028) </lbl>Diri mahuni an balingkukugu kun diri tipatay. ------------------------------------<lbl> (029) </lbl> Imu niyan, akun man buwas. ------------------------------------<lbl> (030) </lbl>Tagi aku kay tatagan ku man ikaw. ------------------------------------<lbl> (031) </lbl>Bis itun nahatitimuua, May gihap paghiluwa. ------------------------------------<lbl> (032) </lbl>Pagbubun anay nga diri kapa uuhawun. ------------------------------------<lbl> (033) </lbl>An pagsayup-kalibutanun. An pagpasaylu- langitnun. ------------------------------------<lbl> (034) </lbl> Damu ngan it yakan, An binuhat kulang man. ------------------------------------<lbl> (035) </lbl>Iruy, amay, urug an kalugaringun. ------------------------------------<lbl> (036) </lbl> Waray gadla siguru, Bis kapitan nabibilan-Gu<pd>.</pd> <b><lbl>II. </lbl> Mga Garaygaday (Sanglitanan) </b> <i>"Waray sagdun nga nakakarauat," nasiring an mga kalagasan. "Ngan an mga garaygaday mga tugun-sagdun kunu han atun kaapuyan." </i> <i>- Vatchoo (Vicente I. de Veyra) </i> (page 1 of 7) <lbl> (001) </lbl>Bis magpakainkain an sakayan, Mabalik gihap ha duru-ungan. ----------------------------------<lbl> (002) </lbl> An batu bantilis naibas, nakilut, Han turu han tubig han darudaginut. -----------------------------------

<lbl> (003) </lbl> Kahuy ka nga linawaan Ha bukid nananawantawan, Kun kanan Diyus ka pagbut-an, Matupung ka ha ulasiman. ----------------------------------<lbl> (004) </lbl>Banwa ka nga ulasiman, nakanap ha kapatagan, kun kanan Diyus ka pagbut-an, matupung ka ha lawaan. ----------------------------------<lbl> (005) </lbl> Mapa sinirangan, mapa katundan, Ha kalugaringun tuna an kahimyangan, ----------------------------------<lbl> (006) </lbl>An mangir-as nga mga pulung Nasamad labipa hin salsalun. ----------------------------------<lbl> (007) </lbl>An baya udug tipigan, Kay ha urhi may gagamitan. ----------------------------------<lbl> (008) </lbl>Bisampa paghatukan, Maguwa gihap it kakagang. ----------------------------------<lbl> (009) </lbl>Di masaha hin sab-a, An saging nga inaldaba. ----------------------------------<lbl> (010) </lbl> An maupay nga kaadlawun, Kinikilala iya kaagahun. ----------------------------------<lbl> (011) </lbl>Hataas ngani it Hilarun man it paghimugsu.

----------------------------------<lbl> (012) </lbl> An tawu nga waray salapi, Sugad hin waray paku nga tamsi. ----------------------------------<lbl> (013) </lbl> An una mahinug, Una man madurug. -----------------------------------

luksu,

<lbl> (014) </lbl> Kun waray kakuri-an, Waray man kalipayan. ----------------------------------<lbl> (015) </lbl> An salapi maraut nga agarun, Kundi maupay nga surugu-un. <b>Hadtun Usa Kagab-i </b> <i>ni Magsaluru</i> Nag-uuuran... an gab-i masirum kaupay, nga an akun ngahaw palad waray ku kikita-a, waray gud ngani ha langit in bisan us nga bituun, ha dalan waray suga... kanan hangin pnianmarung. Kikidlat, kangitngit, dalugdug amu an nalanghayaw, an kalibutan daw bungkag kay an gab-i maraut. Aku? Masamdung daw gab-i nga waray bituun, an sakub han dughan mangitngit, mangitngit, kay ha kasingkasing buhi an kasakit... hain in kalipay hin waray paglaum? Ha butnga han dalan hin sugad nga gab-i, nagpipinauran, nagbibinakdaw nagtitinangis mientras hi Nene nagkikinanta naglilinaylay, kay waray gab-i, waray uran, waray kangitngit han malipay. Tikang ha kasidman nga binabakdawan ku, diin say dalikyat nga suga an kikidlat, gintatan-aw ku hiya murayaw, himaya, waray niya pidu kay di man nahigugma. Aku, aku... amu an tawu nga waray kapalaran, basi la bumati hin iya tingug, hin tawu, hin iya kanta, nag-iinantus pagpinauran, pagpinatun-ug, paginagma... Hin-u in nasugu? Inin gugma, inin gugma! U-u, inin gugma. Asay ha akun nasugu an kasingkasing, nga basi la ha iya kumita, an kahidlaw matambal, waray kikidlat, waray dalugdug, waray mauran nga gab-i, mamatay sahu, an kalag ku buhi. Kundi pag-agina han ngitngit ug han gugma, nabati ku kida ha buud in tingug, tingug han matadung nga panhunahuna: "U, daku ka nga lurung, ayaw hitu asa, kawang nga kabudlay karag nga paglaum, an babayi malingu waray makukuha."

<b>Tingug Han Tagipusuun </b> <i>ni Martin P. de Veyra</i> <i> (Ha kan Mudi) </i> Na raba ka han akun surat, Nga an iya lindung napapas? An lingung daw han mga langit, An hupuy kun han mga dagat? Ginantus kapin katuigan,

Panimangnu, pamati han dalan; Mga ibun, warayna nanlupad, Nanmalik ngatanan ha unhan... Kay ig asuy ku ha imu Tungud hini ayaw ikabidu, Kay di ak anad magtagu, Mga putli, higlarum nga bikhu. Kay patuk an imu paagi, Dinungug ku gihap an huni, Kankanay aningal, nasaygan, Ngalung: "Baya-i aku baya-i." <i>Palu, Layti, Abril, 1910</i>. <b>Kakurulpun </b> <i>ni Francisco Alvarado</i> <i> (Ha kan Nunoy, akun magturutdu) </i> Bagting han linganay lunghayaw, mahinay, kapin kamalanuy aningal han laray; bagting han urasyun ngatanan natukas pagdaig kan Bathala ngatanan naluwas... An hadi kun adlaw aadtuna hinugdun aadtuna harayu ha may panganarun, linuyu han bukid naparung an sirak, nawara an gahum, warayna pagidlap. Kulupna mahudlum, hapitna magab-i in langit matin-aw, mapawana pati kay sanag hin bulan baga abi an kadayaw kabitun-an punu tan awun magsilaw. Ha usa nga dapit, ha butnga han lindung, lambung han karampag kanan burak sirung nakat an punay masulub un mamingaw, kay nagtitinangis han iya pitpitaw!... Ha luyu nga kahuy, harani han linaw an gangis nahuni, matil-is, murayaw, kapin kamalanuy, daw usa nga ugay matam is nga awit daw usa nga laylay. Anu anu Anu anu daw nga daw nga

la adtu kanan puay kahirak, kasubu han langit kahurak? la adtu kanan gangis siday, kaaghat han tuna kahusay?

Usa nga pagdaig, usa nga pagsimba, pagsimba han gangis hadtu nga himaya, adtu la nga punay nga naghihinaya, bihan han kasakit kawara han pawa... Inin kalibutan ha mga kukurulpun tinamay han dampug mulayan han sirum, ngat ha panganurun tan awun masakit maliwanung sugad kabutang han langit.

<i>Palu, 1913</i> <b>Kawang Nga Gugma </b> <i>ni Romaning</i> Mangitngit nga gab-i, masarumsum an langit, waray hin bituun, punu hin kangitngitl dagus ku humigda, takna mamingawun, nga ipapahuway, han kalibutanun. Waray la magiha, an mata pumiyung, duyug an kakulba, baga kamatayun; hatag ni Bathala, hini nga batan-un, amu an katurug, nga at sulundanun. Ini nga pagpiyung, baga agunanay, ngan sundan hin damgu, nga makamamatay; "Bangun higumaun," amu adtun pulung, :Iya an haruk mu, kay pagbulag natun." Dayun pagpasundi, maghapdus nga pulung, duyug han kangitngit, hadtun kagab-ihun; masamdung nga siday, an hindun-gan nakun, buhi kun an pagturaw, patay an paglaum... Dayun ku pagbangun, taliwan pagdamgu, maluya an lawas, pati an panumdum, kun hin-u ba adtu, ha ak pamalandung, ay! an Iday ku ngay-an, nga ak higugmaun. Ay! An ini nga damgu, gabaypa iglaylay, pagtulak man ha akun, an iya pagsiday; hingpit nga paglaum, Iday ku nga hinalaran, makakawang daw ada, gabaypa an lubnganan!...

<i>1909</i> <b>Binhi Ni Tatay </b> <i>ni Pinay Zacarias</i> Binhi nga higugma nga sabwag ni Tatay, Nagturuk nagrabung ha dughan ni Nanay, Aku an biyuus nga mabaysay, Nga ginmamayuyu ni Tatay ni Nanay. Baw-as nga palad, aku ira ginbayaan, Makatatangis kaupay, ilu nga pagkahimtang, Buut aku bumunyug ha ukab nga matugnaw, dida hini nga tuna, kan Nanay nga linubngan. Agi Nanay! Burabud hinin luha, Nga naturu diri la sinasabut, Nagkakataktak ha akun mga mata, Alagad han kahidlaw, ha ira ngaduha. Ay Diyus ku! Buligi tabangi, Ilu nga nagbabakhu ha bawbaw hinin lubnganan, Kay karuyag ku kan Nanay pakigkita, Alagad han kahidlaw, kahidlaw nga uraura. <b>Limut Hin Hinigugma </b> <i>ni Patricio R. Tualla</i> <i> (Kan T. L. P., Palu) </i> Masakit gud panumdumun, an gugma kun paglimutun, kay daw tunuk nga basuni, ha kasingkasing ku makuri. Asay padaw kun mamatay, inin lawas ku pati dagway, bis itu nga buhipa aku, linilimutna aku nimu... Sanglit kay diri katpung, hadtun imu pamahungpahung, imu nala pinakakalimutan, hin kalimut nga kadayunan. Igaampu ku manla gihapun, ha kan Bathala nga maluluy-uy, kay man-gad na im ak hinumduman, ha mamingaw mu nga higdaan. Natangis gud aku dayun, kun ak pinanmamalandung, kay an mga saad ku kanugun, kun diri mu patudkun. Gintanum ku hin agahay, kay basi bumukad hin kalipay, lugaring kay ini tinalikdan,

namukad hin kasakitan. <i>Takluban, Marsu 1910</i> <b>An Sikway hin Lipay </b> <i>ni Apolonio F. Montezon</i> <i> (Kan C. M. Tarcela) </i> Nalayun la kakarag, adtun akun paglaum, nalayun la isikway an akun paghingyap, nanrakdag an lipay hinin akun dumdum, ginsimpi an lipay, kasaitan bilin, ginsirib an gugma waray pagkaluuy, ginpahak an himaya waray gud sugabin, hadtun gugma uray, nga waray ginganduy. Inin huni hin tamsi, masakit kaupay, nga dinuduyugan hangin malayahay, nadugang kasakit kasingkasing lukmay, ha imu... luha nadangahay, kun tikagarab-i, panhuni han gangis, inin kalibutan masamdung kaupay, inin atu iruy, tuna, matangis, saypaba an Sikway hin Lipay? Nangamut an bidu hinin kasingkasing, nanmunga hin apdu nga makasasakit, waray gud alimyun, kundi ikaw, bulawan, bulawan han kalag ku, sinirang ha dughan, magpait nga apdu hinin kinabuhi, magpait nga luha hinin mga mata, nanmimilaybigay nga amu an kasakit, rubag hinin dughan an gugma nga hingpit. Anu in pulus ku din ha kalibutan, kun waray himaya puru kapitan, gabay maglakatun ha iba nga tuna, kay basi igsampig, maputus hin bura, Ay! kamatayun daupna ha akun, aadi hi akun nadangup ha imu, sirangna, hiningyap nga bituun, kay ikaw an mandu han ak kamatayun. <i>Takluban, Pibriru 8, 1910. </i> <u>\http://waraymuseum.blogspot.com/2008_11_01_archive.html\</u> <b>Minimingaw ako. ginugul-an na ak. mauli-uli na ha am. amo ini it nagbibinalik-balik nga mga panhuna-huna it nagsisinulod ha ak ulo. mga kasangakayan, ako in usa la nga anak.. yana aada ako ha 20 nga pangidaron.. ha Tanauan, Leyte ako iguin anak pero ha MacArthur ako nagtubo. tungod nga hinigugma ako hit ak kag-anak, ira ak gin paeskwela didi ha manila ha n kurso nga akon karuyag, medyo mabug-at ha bulsa, pero nahihimo man gihap... ya na naeskwela ako ha St. Scholastica s College of Music- manila.. han una, makali lipay pag eskwela didi, pero han tikaiha na, maupay man la gihap, pero syempre, danay nadaop an kamingaw...... han una nahinumdom pa ak, nga nagtitinuok ak ha k

warto kada adlaw kon diri natawag ha ak an ak nanay.. tungod nga harayo hira ha ak, ngan ako la nga usa didi.. han tikaiha, nagin independent na ak, an ak nala ginbubuhat, kon dec. ngan sem-break, amo nala an ak pag-uli ha amon.... pero yan a, waray ak makauli, salit it ak kamingaw diri la kay harumamay..heheh.... duro gud la... pero sige la kay baman kon makatapos ako didi, mas maglilipay it am pa milya.. "salit kita nga mga estudyante, buhaton naton ngatanan para hit at pageskwela, p ara mayda naton ikasukli han mga balhas nga ginkapuyan han at mga kag-anak.. PAHANUMDUM: tinuod baya ini.. bangin kamo makasiring nga, nagbibinuwa la ak, ay. . kay... heheh... tinuod gud ngatanan it aanhi nga mga impormasyon.. ehehe.. cge, salamat nala han pagbasa hini nga ak halabaay nga storya hit ak kinabuhi.. heeheh.. an Ginoo maada la pirmi ha iyo.. </b> <u>\http://ryanfernandezroa.multiply.com/journal/item/12\</u> An atup duha kaparas an harigi duha kalugas. <i>An manuk</i>. Panunungbalaya magkalayug. <i>An lubi</i>. An mga kugun busugna, an mga kudal rapakna, an duha nagtuluna, an harayu hiranin a. <i>An tigurang</i>. Babuy ha kagurangan pangasa kun umuwang. <i>An kutu</i>. Babuy ha kagurangan an mga barahibu raysang. <i>Langka ug tugup</i>. An duha nga magbugtu diri maghihikita. <i>An mata</i>. Damo nga magburugtu sahid may kalu. <i>An bunga</i>. Gutiguti nga kahoy namunga hin mga bulawan. <i>An kitikut</i>. Hungut ha kagurangan diri nabibiawan. <i>An salag</i>. Lima nga magburugtu nanmamaba puru karaha. <i>An kulu</i>. Nagkakahapun kun adlaw, nagkakalusad kun gab-i. <i>An taplak</i>. Tigbasun diri nasasamad. <i>An tubig</i>. An nagbababa natukal, an ginbababa nasaghid. <i>Santo Cristo</i>. An dahun han mandapanda magparihu kahilapad ngaduha. <i>An langit ug tuna</i>. Balikdun pahak, balikdun pahak. <i>An gukun</i>. Bugsay nga bugsay, diri man natulin. <i>An duyan</i>. Kahuy anay, tubig anay, pagka batu baliwun. <i>An asin</i>. An kinutus nabuhi, an kinutsan namatay. <i>An humay</i>. Baaya ha Masbad Domingu an panibad. <i>An singbahan</i>. Bawbaw an lisu. <i>An kasuy ug an nugas</i>. Daku nga butilya, an sulud puru unsita. <i>An upu</i>. Ikaw an nagbuka, aku an nakakita. <i>An baba</i>.

Gutiguti nga pisi tinahus in pitu nga bukid. <i>An wait</i>. Isda nga marapaydapay nagtuturu hin tambuk. <i>An bugsay</i>. Likisan ha lawud. <i>An balud</i>. Patay an nagdadara, buhi an gindadara. <i>An balutu ngan han tawu</i>. An tubig ha mingming waray aabuta han hangin. <i>An sabaw han lubi</i>. An tutulu nga magburugtu pirmi naghuhurungku. <i>An sug-ang</i>. Tubud hilaw ngan mahulus. <i>Simud han ayam</i>. An nigu han bukidnun hinuram han patagnun ug waray na uli an. <i>Mga hulug nga d ahun</i>. An punu kawayan, an lawas tuna, an dahun tabaku. <i>An hungsuy</i>. Karabaw ni Baraulu ha bubut an pirinu. <i>An dagum</i>. An buaya nanganak hin kasili, an kasili nanganak hin pagi, an pagi nanganak hin butiti, an butiti nanganak hin buskay, an buskay nanganak hin limatuk. <i>An tug up</i>. Bastun han kapitan, ha tuna an tagu-an. <i>An halas</i>. Kahuy nga matinustinius iginkakahimangraw han Diyus. <i>An kandila</i>. Ayaw dida, aku dida. <i>An turu</i>. Daku nga kahuy namunga puru burubud. <i>An langka</i>. Idusu payag, butungun pusil. <i>An payung</i>. Han buhipa waray pag-uwang, han patay-na nag-uwang. <i>An planta ug an talutang< /i>. Gintatamdan han anak, ginhahangad han kag-anak. <i>An saging</i>. Iituna iituna ha dahun la kikitaa. <i>An hangin</i>. Linurup hi Buktutay, naka dara hin makalilipay. <i>An kawil</i>. Nahauuna an gip-at, nahauurhi an pisi. <i>An dagum ngan han inulang</i>. Muradu an bawbaw, an ilarum kabatuan. <i>An kakaw</i>. Tulu nga magburugtu, magpulapula an hita. <i>An sug-ang</i>. Usa la an sinudlan, tulu an inulputan. <i> An badu</i>. Yugyugun harukay, nanhuni kapunayan. <i>An sista</i>. Pagtapu han magkasi bulbulan, nagdudulum an kalibutan. <i>An pagpiruk</i>. An balay ni Santa Ana, makuri makita. <i> An adlaw</i>. Magbugat an tinukdu, waray man suildu. <i> An harigi</i>.

An taplak ni Bathala, lukup hin mutya. <i> Bituunun nga langit</i>. Pikas kun batapa, lidung kun dakuna. <i> An bulan</i>. An ulu ni Maria lukup hin mga mata. <i> An pinya</i>. Una sumaka, pukis ha panhigda. <i> An pawud</i>. Di man Domingo di man piesta, kayanu nga namamandira. <i> Dahun hin saging</i> . Kanan kahuynun kalayu, diri nakakapasu. <i> An bukatkat</i>. Tubig nga bagtik, nalanguy nasaliksik. <i>An budul</i>. Uupat an uhalis, tutulula an butunis. <i> An Santo Cristo</i>. Tulu nga karanun, durungan kun kaunun. <i> Buyu, apug, bunga</i>. Magipagi kun gab-i, haruharigi kun adlaw. <i> An banig</i>. Binubulad kun mauran, binubulkas kun masirak. <i> An lasaw</i>. Hilarum kun hubas, hibabaway kun taub. <i>An tubig ha tadyaw</i>. Pununa kundi waraypa pagkatunga. <i>Mga tawu ha singbahan</i>. Ipilak baga in saduk, butungun baga in usuk. <i> An laya</i>. Linulupad baga in pin-gan, hinapun baga in bulawan. <i> An Kukuyaw</i>. Marahalun nga dahun, bisan Hadi bisan Padi naharuk. <i>An tabaku</i>. Nagtatabigis an tambuk, malabalira an kulud. <i> An atup</i>. Naglalayag an anak, waraypa an kag-anak. <i> An punu han kahuy</i>. Bisan pudlun diri nalalaya. <i>An buhuk</i>. <u>\http://waraymuseum.blogspot.com/\</u> An akon pinulongan an amo la nga akon lugar ha kalibotan. <u><b>Pagliwan hin Panumdoman: o Kay Ano Di Ko Kinahanglan Hin Iba Nga Linggwahe Komo Nasudnon nga Pinulongan</b></u> May 22nd, 2007 <i>An uripon nga nayon labi nga mapait kay han kamatayon</i>. -Iluminado G. Lucente Diri maikakalirong an kadako han danyos nga nahimo han kolonisasyon ha mga kultu ra nga inalakbatan hini. Dara kay haloag ini nga himangraw bahin han epekto han kolonisasyon, akon lilimitahan an akon paghingaday ngada la han nagin epekto hin i ha panumdoman han usa nga katawhan. An kada pulong ha usa nga pinulongan in balayan han panumdoman han sibilisasyon nga nagamit han nasabi nga pinulongan. Iba an pamaagi han pagpadayag han kaagi o g pag-abat (pwede gihapon tawagon ta ini nga pamahongpahong o <i>sensibility</i> ) han kalugaringon nga pinulongan kaysa han dayo nga pinulongan. Kitaon ta, pananglitan, an nahitabo hadi nga mga pulong ha ubos nga akon paghihi ngadayan. <b>An pulong nga binukot ug monja </b> San-o umabot na mga kolonisador, an pulong nga binukot han mga Bisaya in ginagamit

ha pagpakahulogan nga usa nga babayi nga tinago. An mga Katsila liwat in may pulo ng nga alid-alid an karuyag sidngon han pulong nga binukotan pulong nga monja. An pulong nga binukot unob ha Binisaya nga kultura og an pulong nga monja unob ha Katundan nga kultura. An usa nga binukot in kasagaran asawa hin usa nga datu. Waray iba nga burohaton kundi an pag-adman an ira mga kanta, siday, susumaton, epiko og kasaysayan. May nagseserbi ha iya. Diri ngani ini pwede tumunob ha tuna. Ha luyo nga bahin, an kahulogan han pulong nga monja in naka-angkla ha Kristiyano nga pagtuo. Ha paglabay han panahon dida han magin kristyanos na an mga tawo, binalyoan an p ulong nga binukot han pulong nga monja kay waray na ini ipagamit han kapadian o wara y na gamita han mga tawo matungod nga pagano an pulong nga binukot. Dinadara hini nga pulong o (han mga pulong) an kaagi han katawhan nga nagamit hini. Para karaw aton an bag-o nga tinuohan (Kristiyano), kinahanglan nga rub-on an daan nga stru ktura han ira pagtuo pinaagi hin pagpara han mga konsepto han nasabi nga tinuoha n. An usa nga konsepto in napapasa ha lingwahe. Basi ruba an daan nga tinuohan, angay nga rub-on o balyoan an pinulongan. Nasiring hi Volosinov, an kada pinulong an may dinadapigan. Hini nga kaso, an pulong nga binukot nadapig ha kultura han Bis aya ug an pulong nga monja nadapig ha kultura han mga kolonisador. <b>An pulong nga buyong </b> Ginagamit an ngaran nga buyong para han mga darayawon nga mangaraway. Yana, ginaga mit ini basi magpakahulogan hin tulisan. <i>Ano man ito yana kay natural man la ha usa nga pinulongan nga magbag-o</i>? M apakiana kita. Duduha nga klase nga pagbabag-o an inaagian han mga pinulongan. An usa, pagbabag -o para magmaribhong an pinulongan. An ikaduha, pagbabag-o nga tikadto hin kaana w og kamatay. <i>Kun nawara adto nga mga pulong, may mawawara ba ha aton</i>? Utro kita nga ma pakiana. Nasiring an usa nga Czech nga magsusurat hi Milan Kundera,An kalugaringon (self) amo an kabug-osan han aton nanunumdoman. <b>An kahimtang han Waraynon nga pinulongan yana</b> Dida han 2004 nga pag-aram1 , nasabotan nga an kabataan nga aada ha edad 9 anyo s ngada ha 14 anyos in diri na nagamit han pipira nga mga pulong ha Waray kay bi nabalyoan na han Tinag-alog. An panuyo hini nga pag-aram amo an pag-<i>assess</i > kun nagamit pa ba ini nga kabataan han mga pulong ha Waray nga may kalabotan h a panimalay. Tinagan hin Iningles nga mga pulong an kabatan ngan pinapakianhan k un ano an Winaray nga mga katugbang hini. Pananglitan, han pulong nga "door" im bes nga sumiring sada, nagamit hira han Tinag-alog nga pinto. Ha kaso han pulong nga "floor", imbes nga sumiring salog (o papag), nasiring na ini nga sahig. Ginagamit para <i>magpahinga Kaparis hin kutsara Binubutangan hin guti-ay nga amount hin kan-on</i> An usa pa nga maka-aalarma hini nga <i>k</i>ahimtang han lingwahe hini nga mga k abataan amo an kawaray nira suhito nga pinulongan. Diri nakakag-Iningles hin tad ong. Diri nakakag-Tinag-alog hin tadong. Diri nakakag-Winaray hin tadong. <b>Implekasyon ha Identidad/Kinaiya</b> Naka-angkla ha unob nga pinulongan an identidad han usa nga nasud. An Waray nga pinulongan asya an tutongtongan han pagkapilipino han mga Waraynon.; An Cebuano nga pinulongan asya an tutongtongan han pagkapilipino han mga Sugboanon. An Hili gaynon nga pinulongan asya an tutongtongan han pagkapilipino han mga Ilonggo. An Ilokano nga pinulongan asya an tutongtongan han pagkapilipino han mga Ilokano. An Kinaray-a asya an pinulongan asya an tutongtongan han pagkapilipino han mga K aray-a. An Tagalog nga pinulongan asya an tutongtongan han pagkapilipino han mga Tagalog. Diri kay an Tagalog an hihimoon nga nasudnon nga pinulongan diin matungtong an t anan nga mga Pilipino(bisan an mga diri namamagtag-alog) ug hihimoon la nga pana pong an iba nga pinulongan. Kay ano diri himoon nga opisyal tanan nga pinulongan

(officila langauges) han Pilipinas ngan waray na usa nga nasudnon nga pinulongan (national language)? Ba man iton Espanya, waray nasudnon nga pinulongan, tanan nga pinulongan ha iya nasasakopan konikonsidera nga opisyal. Ha pagtima, mahuram ako hin pipira nga mga pulong tikang kan Agha Shahid Ali nga nasiring: <i>Kinahanglan ta balikan an dapit nga aton hinigugma basi nira masantop an mga butang nga ira paparaon aton hinigugma</i>. <u><b>Mag-aabroad Iton Akon nga mga Buhok</b></u> an magkakabibilin an mga uban ^ an mga batan-on, an mga lapyo, aadi manunurok kun diin hira maglipayon ha akon bayhon, may sulang, irok ug kasiangan. <u><b>An First Timer nga Radio Astronomer</b></u> February 9th, 2010 hinadkan han iya dalonggan an dughan han babayi sugad kun nagbibiling hin signal o stasyon hin radyo an iya kamot may ginbibinirik-birik ginpipinamatian mga huring, linagobo han kalarakan <u><b>An Hustisya han Moskitiro</b><u> February 8th, 2010 an naaagrabyo prinipriso an nanbibiktima nagkakarukalagyo <u><b>Patigo han Amon Banig</b></u> February 1st, 2010 Kun Sabado natugbong inin akon tutulo nga kaumangkonan nganhi ha Tacloban ngan aanhi panhihigda nasaro ha amon duha kadupa nga banig. Paghahagos hin tulo ka gab-i nga piris-ok, pakurokorahab, hudnoan nga pagdiniridrig karuyag ko hira papangulion.

Kun nangunguli na hira paghihigda ko an amon banig daw dagat Pasipiko an kahaloag. Karuyag ko hira nga manbalik ngan dirigan ako. <u><b>Usa han mga Siday nga Posible Mahisurat Bisan Kun Patay na an Winaray</b>< /u> October 24th, 2009 kun waray na an mga pulong itutudlok ko ha imo iton akon dughan. <u><b>Pag-usaan</b></u> October 5th, 2009 nagtatarayatay bandera-espanyola ha natad namumukad an uusa ha ira <u><b>Usa nga Siday</b></u> August 26th, 2009 ni Nichita Stnescu <i>Hinubad ha Waray ni Voltaire Q. Oyzon</i> * Sumati ako, kun usa ka adlaw igkahibalag ta ikaw Ug akon hadkan an imo rapadapa, Diri ka ba maikid paglakat, Mahahadlok hitamakan an akon harok? <u><b>Siday</b></u> August 25th, 2009 ni Nichita Stnescu <i>Hinubad ha Waray ni Voltaire Q. Oyzon</i> * Siday an luha han mata ini an pagluha han sugbong an pagluha han mata han sugbong ini an pagluha han palad an pagluha han mata han palad ini an pagluha han tikod an pagluha han mata han tikod. O, ikaw sangkay, an siday diri an luha ini amo an pagluha an pagluha han tinuod nga mata

an luha han mata han usa nga angay maanyag han usa nga angay malipayon. <u><b>An Astronomer nga hi Edwin Hubble Dida han Mapakyas ha Paghigugma</b></u> han aton pag-<i>break, </i>danay kita pag-inobserbaran han akon telekopyo. Sugad han iba nga mga bitoon, <i>were moving away na from each other at a speed that is directly proportional to our distance</i>. <u><b>An mga nadaog</b></u> April 24th, 2009 An kada tawo nga nakanhi ha kalibotan nakahigot ha iya akos himoon. An tawo nga nagdadaog nagbabak-ad han iya gapos ug tinututdoan hin pagbak-ad an iba pinaagi paghatag hin sobra pa han akos niya. <u><b>An hangkop ha pagbak-ad han takna</b></u> <u><b>kutay</b></u> Akon sinusumpay inin antaw nga mga harigi pinaagi hin pagdupa hinin akon mga butkon ug sugbong Ha akon mga butkon ug sugbong nahangboy kun maghulos, namamaglinuha inin mga panapton hinin sulod-balay. Kinahanglan nga ako nga pirmi magmabaskog. Basi pirmi mahahangboyan kun naghuhulos ngan namamaglinuha inin mga panapton dinhi hinin akon mga butkon ug sugbong. <u><b>Para han akon sapatos</b></u> Kada adlaw

san-o ta ikaw isul-ot akon ka trinatrapohan. Brinabrushan han toothbrush nga daan. Ginpapainggat. Pag-uuli ta kada kulop agsob ka nga buringot dara han aton inaagian, iginkakahibalag o, natatamakan. Unta yana nga adlaw ha aton paglakaton waray ta matamakan, mapaul-olan. <u><b>An Parabola han Usa nga Ayam</b></u> January 25th, 2009 Dida hini nga aton paglakaton mingaw kitan duha. Pumakiana ako basi kita may pag-istoryahan: <i>Mayda ba Diyos? </i> An dagos ko nga pakiana ko ha imo samtang ginkikinulawan ta ha aton paglabay anbukog-na-la nga ayam nga nakada ha butngan kalsada naglilinibot-libot may ginbibiling siguro, pagkaon kay nagsusumat ha akon an iya nan-gagataw nga mga tol-an. Hunahuna ko na man la: (Kay ano aanhi pamimiling hin pagkaon ini nga ayam? Di ba hiya maaram nga iton pagkaon aadto ito ha mga pangaraonan, karenderiya o basurahan?) Dinhi hini nga punto sumiplat ha ak an ayam. Ngan tikang dida, sugad ha imo, ginguoman ko na la an ak dila. <u><b>Pagtamay ni Voltaire Oyzon han mga Libro ha Peoples Center Library nga Diri Niya Nahuhuram</b></u> January 9th, 2009 Kamo an urhi nga hahapwaton kun masusunog ini nga iyo inuokyan. Uunahon an iyo mga istante, lamesa, lingkoran ug mga cabinet hini nga iyo inuokyan.

Libro? Kamo an urhi nga kakawaton dinhi hini nga Republika. <b><i>An Saging</i></b> nga naturok ha ligid han kalsada waray magtatag-iya samtang di pa nanmumunga. <u><b>Libnas</b></u> November 26th, 2008 Ha butnga hinin daganas han Iningles ngan Tinag-alog kapti, Iday, an mga ngaran nga: <i>Hamurawon, Ulalapay, Karayakay, Dapdap Burogtongon Lagpakon</i> <i>Dalakit, Butangalon</i> Ha butnga hinin babaha han Iningles ngan Tinag-alog gunit, Iday, ha Kamalunggay! <u><b>Pangisda</b></u> November 18th, 2008 <b>Kan Itay Selo, suhito ha kalalawdan han Pasipiko</b>

Nagraranggat han kadamo han dakop nga bitoon an Makabugsay,+ an pukot nga kahiloagan nga nakatunod ha kahiladman han kahanaypan. Oras na basi libahon an tinunod ta nga pukot. Matungtong ako ha duha nga baybayan hinin sakayan, maguko nga bubutongon an aton igintunod nga langit: <i>Unom na kapanyo aton natibaw: Hain daw an mga bitoon hinin lambonaw? </i> Waray ka aringasa. Ha butnga han at kawaray saba, mingaw nga naghihiru-himangraw an sandangaw nga mga balud

ngan han ligwat han imo bugsay nga danay sabatan hin naagi nga kanaway. Natungtong ako ha duha nga baybayan hinin aton sakayan, naduko nga nagbubutong hinin mahawan,mamimgaw ta nga langit: <i>waray man la nag-iinggat bisan butiti nga libat. </i> Ayaw ta pagtinamori, sumiring ka, inin waray ranggat, mabug-at, mamingaw nga langit nga aton liniliba. Panhangad kita, didto diin nagbuburo-bukatkat hin kadamo han tuloy nga bitoon an pukot han kalarakan nga nakatunod ha kahiladman hinin kahanaypan. <u><b>Kinabuhi: An Kahulog(an) An Kalibotan</b></u> <u><b>An Pag-ukoy</b></u> October 11th, 2008 nagtitikang ha <i>Tick! </i> ug natatapos ha <i>Tock! </i> han orasan. <u><b>Pag-ukoy</b></u> September 26th, 2008 Ha kalibotan naglalakat an kada tawo nga may sundang nabitay hinigtan hin usa ka hibla hin buhok tikang ha langit nakapunting ha kada ulo. <u><b>Gugma</b></u> September 21st, 2008

katam-is ha syahan nga gusam, sugad hin <i>bubble gum</i> nagtatab-ang tikaiha nga pagsinamsam <i>Waray ko ngani nakikilal-an ha ira. </i> <u><b>Mga bukad han mga bangin</b></u> August 6th, 2008 <i>Nangangaro ako hin pasaylo kan Rachel Bluwstein</i> ^ Ititext ko hiya, bangin la nagtanom na hiya hin pagpasaylo han mga kaloyahan han ak pagkatawo. ^ Ititext ko hiya, bangin la nakahabok na hiya hin pag-intindi ha akon ^ Ititext ko hiya, bangin la ^ Akon ini iginpupugas ha hangin, bangin la mamukad hin mga bangin <u><b>Kasiguroan (o hi W.K. Heisenberg[1] Nagwinaray) </b></u> May 28th, 2008 tionan-o ta masisiguro an mga butang ^ kun bisan an pulong nga siguro+ an termino para han kasiguroan ha Winaray ^ diri liwat sigurado? ________________________________________ <u>< [1] </u> Hi Werner Karl Heisenberg, usa nga physicist nga Aleman, amo a n naglatag han Uncertainty Principleha Pisikakun diin ha iya pag-aram han mga <i> sub-atomic particles</i>iya nabaroan nga tubtob gud la ha pagbanabana an maaakos han kanan tawo kinaadman. Diri gud mahuhul-os an kanan tawo mababaroan. Siring p a man han iba, the answer is maybe and thats final. + Depende han kagamit, ini nga pulong may duduha nga kahuloganpagruhaduha ug w aray pagruhaduha. <u><b>Alagad daw (or why I envy Voltaire Oyzon) </b></u> May 17th, 2008 <i>An Maupay ha mga Waray ug iba pa nga mga siday</i> Voltaire Q. Oyzon NCCA and UPV Tacloban Creative Writing Program Astig hi Voltaire. Diri ko ma-imagine kun gin ano niya pagbug-os hini nga mga

siday, ngan maaram ako nga diri la ini asya it iya kaya suraton. No wonder, waray magruha-duha pag-translate para ha iya an makarit nga hi Merlie Alunan, ngan an iba pa nga up-and-coming writers, Janis Salvacion, Anna Laurice Jo, ngan Harvey Fiji, ngan an iba pa nga binmulig hini nga project. Kamakauurit ni Voltaire. Kakakarit ni Voltaire. Grabe it imagination ni Voltaire. Grabe kay tungod nga kontrolado, pero malabad. What I mean to say is, the imagination that the poems display in this collection is grounded in the only way that poems should be grounded: they creat e in the reader a secure and yet disconcerting feeling of being in touch with the a strange and yet knowable reality and with very personal sentiments. And, as a reader, you cannot help but feel very honored and privileged to be granted access to this writers reality and feelings, because the reality, rather, the realities that he offers, are rarely seen in Philippine poetry, perhaps because most of us cannot bear or afford to take stock of some of these realitie. Voltaire, on the other hand, stares at them, and engages in them, with eyes wide open, and with heart aflame. The realities that he offers are painful and beautiful. These are the realities of love and war, of globalization and ancient history, of poverty and natural wealth, of friendships and deaths. To say that what is most admirable about this collection is the emotional potency as well as the vulnerability of the poems, is to say that we are in the presence of a writer whose maturity is well beyond his years. Umayon ako han tanan nga mga siday dinhi hini nga collection. Pero may mga special favorites ako. An akon mga paborito an mga siday nga may conceit, wit, humor ngan irony, an mga napabuyayaw, napa-tawa, napaurit, ngan napa-uga. May mga siday dinhi nga an trajectory han ira conciseness na-remind ha akon han mga metaphysical poets. May ada liwat mga poems nga napakalas an pagka postmodern nga iba nga klase, baga hin post-postmodern mas matarom, mas ironic. Gusto ko igtampalo ha mga napaka-postmodern na mga Filipino writers an iya An Talipsay han Gugma (The Love Curve), gusto ko iparayaw ha akon mga kilala nga writers na aktibista, ngan mga post-colonial nga kritiko, an iya simple, pero halarom ngan mapait nga Didto ha Amon, Tawgi ngan Hi Salvador Magsusundalo ( Salvador will enter the Army). May mga paborito ako, sugad han Kan Toytoy pag-asoy han agsob nga karantahay ha ira balay, nga diri ko gusto i-analyze hin duro, kay nadiri ako nga maruba. Instinctive it iya ginhuhugot nga response. Pa-uga ba. Siyempre, an title poem nga An Maupay ha Mga Waray, pa-uga liwat. Simple, bug-os hin duro, pero amo gihap, may trajectory nga napa-expand hit iya karuyag signgon, it iya meaningfulness diri contained. Of course, if you do not speak or read Waray, some of the crispness, and the humor and irony, inherent in the sound of the original language are sometimes lost. But the translations are more than competent. In most cases, the translated versions stand on their own. The mere fact that Merlie Alunan did the translations for many of the poems here should be another big reason to get this book. Pero an usa nga butang nga akon gud naayunan hini nga mga siday: an iya pulitika. The poems deal with such a wide range of subjects and emotions; they are carried by the various and varying voices of their speakers, but the politics of the entire collection is very stable, very clear. I will not name it. It is not for me to name it. It is enough for me that I see it. And I know you will too, and it will change you, when you read this book. Nakaghuna-huna gud ako hin maupay kahuman ko pagbasa hini nga collection. Feeling ko bumaltok ako. Feeling ko may naabre nga gutiay nga bintana ha kalibutan, gutiay pero multifaceted, ngan importante hin duro, it view nga iya ginpapakita. Alagad daw ano hi Voltaire. Kasumo. Kalabad. Kakarit.

<u><b>CCP</b></u> May 14th, 2008 <i>Matutulala ka sa matipid na haraya ni Oyzon. </i> -Hermino Beltran Paglaba Katima mo gikan ginlulungtod ko an at mga bunakan ha butnga han binitad nga taklap basi igbalotan, dad-on ngat ha salog upod an panay ngan pakang. San-o ko pahuroman, linain ko an di-kolor ngan busag. Tima, sabonon. Tima, kurukos-on, paglambahon han pakang an naawil nga mga baho. Tima latakan, bulyasan. Upod han mga buring ug bura igin-anos han daganas han Himanglos an ak ha im hinumdoman. Samtang pinanmamalaypay ko an mga busag-busag ko nga bunakan nangalimwag an alimyon han im panapton may pag-iliw nga umalop ha akon. Pastilan, kun nalalabhan la ini nga dughan akon gud ini paglalatakan. Lubi: may mga putot nauuna kapurak may iba mauuga na la di pa gud matagak <i>An Gugma</i> (Love): <i>bisan paghadson ngan bisan pagsunugon kun hirasugad han kugon</i> <i>ngan han tuna nagkakaayon, maturok nga maturok la gihapon. </i> <u><b>Ontolohiya</b></u> February 17th, 2008 Babaylan Pagali, tionan-o kita nakanhi? ^ Ambot tionan-o o kay-ano, basta pinukrat ko la an ak mga mata ^ ngan ipipiyong na la liwat kun nadiri na.

<u><b>An Paragsikad-sikad nga akon sinakyan</b></u> January 23rd, 2008 Han aton paglarga dayon nga dinugsang an akon irong han imo alimyon, maaslomay daw lakob/arinola nga ginmad-an. ^ Pero, inagaw han akon pangulaw an mga agi han adlaw nga nakada ha imo panit (nga sugad-sugad hin kokwa an kolor). Ha imo agtang nga nagpapapamahuray hin balhas nakada an mga bagis-bagis, siguro talaan han mga dalan han kinabuhi nga imo gintrinaysikolan. Ha imo butkon nagataw an kaugatan nga daw mga uga nga baging han dalakit ha kada pangungusog han imo mga tiil ha pidalan. ^ Pumidal ka hin duha kagatos napulo kag unom tikang ha tulay han Himanglos pakadto ha paradahan. ^ Tag-tres pesos an pasahe tikang bisan-diin tubtob bisan-diin sakob hinin bungto. Tinagan ta ikaw hin singko. ^ Han imo paglarga balon ko ha ak hunahuna an imo alimyon. Pero, diri la gihapon ako sigurado kun an tanan nga imo kusog nabaydan ko. <u><b>Text</b></u> November 25th, 2007 Ha akon <i>cellphone</i> mayda ko 150 <i>characters</i> para han akon mensahe, mayda 600+ <i>entries</i> nga pwede ko padad-an hin <i>text, </i> mayda ko <i>load</i> nga magdudul-ong hiton akon <i>text</i> ngadto ha kada tagsa ha ira diin man hinin kalibotan .

manggud, di ak maaram kun ano it ak iyayakan. <u><b>An kataposan nga tagay</b></u> November 18th, 2007 <b>ni Nicanor Parra</b> </i>Hinubad ni Voltaire Q. Oyzon</i> . Maruyag kita madiri, tutulo la an aton pagpipilian: an kakulop, an yana ug buwas. . Diri ngani matulo kay siring pa han kamag-araman an kakulop kakulop ha aton la panumdoman ini naaangkon: waray rahondahon nga makukuha ha bukad nga pininggot. . Duha na la an aton baraha nga nasasalin: an yana ug an buwas. . Ngan diri ngani maduha kay maaram man kita nga waray sinisiring nga yana labot la nga amo ini an karaygan han naglabay ug naanaw na sugad han pagkabata. . Ha katapos-taposan buwas na la an nabibilin ha aton. Akon ihinahalad ini nga tagay para hito nga adlaw nga diri maabot. . Manggud,an buwasan amo la nga takna nga nasasalin para aton. <u><b>Pagdayaw ngadto han dagat</b></u> November 2nd, 2007 <i>Paghubad ni Voltaire Q. Oyzon han kan Pablo Neruda "Ode to the Sea" </i> Dinhi, palibot hini nga isla, amo an dagat, pero ano ba ini nga dagat pirmi la naglalapwas, matangdo, kahuman mabaribad, katima mabaribad ug mabaribad na liwat, matangdo hin maasul, urit nga itatabsik an iya mga balud, matipa ug utro nga matipa. Di nakakaukoy: magyayamyam "Ako an Dagat," tinatampalo an kabatoan ngan kun diri ini hira natuo hinahapyod, pinapahuruman ngan linulumos hin harok han maberde, pipito nga mga dila

maberde, pipito nga kaayaman maberde, pipito nga katigrihan maberde, pipito nga kadagatan, dinadabo an kalugaringon dughan, iginyayamyam an iya ngaran. Pastilan, dagat, asya gad an imo ngaran, O lawod, amon kaupod: Ayaw gad pagkinarag hin oras o tubig tungod la hin kangalas: Lugod, panabangi kami, kabos nga parapangisda, mga binuhat han baybayon, ginugutom, kinakadal ngan kaaway ka pa namon, ayaw gad pagduroha paglamba, an im guliat ay gad pagdakoa: lugod, tuksi an maberde mo nga kaban ibutang gasa nga plata ha amon mga palad; tagan mo kami niyan hin isda namon ha ikinaadlaw. Ini gad la an amon hinihingyap. Bisan gad ini himo hin plata, hin hayag han bulan ngan maburuong, para gad ini ha kablas nga kusina. Ayaw gad ito pagguomi. Madagmit mo nga pinapasarang an imo kahalot sugad han mahulos nga lilinti ha ilarom han im mga balud. Pakig-usa na gad ha amon, bukalsi na gad ito, ibutang diin amon ito maabot. Tabangi kami, lawod, amay nga maberde ngan di matutungkad, buligi kami pag-ugtas han kanan kalibutan kakablasan. Paggani kita han abunda nga bunga han im kinabuhi, an im trigo ngan mga ubas, kabakahan ngan mga mina, an im tubignon nga katingalahan pinahuroman nga mga bunga. Sayod kami han im ngaran, Amay nga dagat: iginkukuruo ini han mga kanaway ha bawbaw hinin kabadsan. Taknong na gad: Ay na gad pagbaribad, Ay na gad kami pagtagi hin kabaraka, Ayaw pagbuonga an maanyag mo nga mga ngipon matungod la han im tinguha pagpukan han langit. Ipinid la anay

an makatitingala nga mga susumat, tagan mo kami niyan hin isda namon ha ikinaadlaw, dako o gamay bahala ka usa ha kada lalaki, babaye ug puya. <i> (ipapadayon paghubad han sumpay kun ako makahigayon)</i> <u><b>Pagduyan</b></u> October 29th, 2007 ni Sarojini Naidu <i>Hinubad ni Voltaire Q. Oyzon</i> Tikang ha maghamot nga mga tanom, ngada ha bawbaw han kahumayan, ngadto ha magkaluyo nga pangpang hinin sapa,dara ko para ha imo naranggat han tun-og gamay, makaruruyag nga inop. Piyonga an imo mga mata, pinalangga, nagsisinaragyaw an ihalas nga mga bukatkat ha engkantohanon nga dalakit; Tikang han kahoy han amapola kinawat ko para ha imo gamay, makaruruyag nga inop. Pinalangga ko nga mga mata, katurog na, naglalawag ha imo an bulawanon nga kahayag han kabiton-an; Hahapohapon ta ikaw hinin gamay, makaruruyag nga inop. <u><b>Sarapati</b></u> October 25th, 2007 <i>Kan Mano Otoy ngan Suzette</i> Hadto nga gab-i nakada huhuron an busag nga sarapati ha malaybalay bubong hinin amon balay. Lawod na an oras han ikaw Mano magmaupay: nakatulo, ha balay nga imo anay hadto inuokyan. Humiling ako ha bintana pagkita kun hin-o adi nga magmamaupay. Pagkaatubang ta ha may portahan, waray pa ngani pakiana nga nagawas tikang ha akon baba, dayon ka nga sumiring: Nag-away kami. Pero ha imo kamot nga nagbibitbit hin dako nga bagahe

sul-ot mo pa an singsing han iyo pagsumpaay didto ha kadaan nga simbahan han Barugo. Inandam ko an imo higdaan an imo hadto higdaan. Bumalik ako ha akon kwarto pagkaturog. Pagtama han akon irong ha mahumok nga ulonan akon nabatian an palapaka han pako han naukoy nga sarapati ha malaybalay bubong hinin amon balay: tipahirayo. <u><b>An siday</b></u> October 21st, 2007 <i>Paghubad han kan Pablo Neruda La Poesia ni Voltaire Q. Oyzon</i> _ _ _ Ngan hadto nga pangidaron umabot an siday nagbibiling ha akon. Ambot, di ak maaram diin hiya magtikangdida han kat-yelo o didan salog. Di ak maaram tionan-o, o kakan-o, diri mga tingog, diri mga pulong, diri mga hinilom, kundi tikang ha kalsada ako gintawag, tikang han mga sanga han kagab-ihon, tigda tikang ha iba, dida han mapintas nga kalayo o dida han pag-uli nga nag-uusaan, waray ko maiaatubang, hinapohap ako niya. Di ak maaram han ak igluluwas, an ak baba di nasabot panngaran, di nakita an ak mga mata, may nagtikang ha akon kalag, dagaang, o mga pako nga linimot, nagmalahimo ako hin pagsantop hadto nga kalayo, ngan akon isinurat an una, nagpupukatpukat nga linya, kamaluya, waray hangkag, waray nga gayod hinungdan, kinaadman nga gayod hin usa nga tapang, ngan tigda akon hinkit-an tumokas, umabri an langit, mga planeta,

umhanan nga daw dughan nga naglilinagobo, luholuho nga lambong, tinusoktusok hin mga pana, kalayo ngan kabukaran, naglalangbid nga kagab-ihon, an kalarakan. Ngan, ako ,usa nga binuhat, waray sukol han kagutiay, hultok hinin haloag nga kabituonan hinin kawarayan, mga alid-agid, ladawan han misteryo, inabat an kalugaringon nga kaparti ngay-an han kahiladman nga waray salad, nakiglibon ako han mga bitoon, ngat han hangin bumukalas an ak kasingkasing. <u><b>Ayaw, hinay-hinay gad la hin kalaya</b></u> October 19th, 2007 Hapyora inin nangangapay ko nga dughan sugad han paghapyod han nagtatagiyos nga truk ha mga bukad hinin kalachuchi ha ligid hinin kalsada. Hapyora, ngan ihulog ha tuna. <u><b>An dumaraga ni Man Osing</b></u> October 17th, 2007 dida han paghahangsara pa la kaanad hin duro. Yana, tikang ko la pag-inirok-irokan baga na hin layaw pagtutukdagi, pag-iiroki, manlabyaw. <u><b>An mananggiti nga taga-Kataisan</b></u> October 11th, 2007 diri nananggot kun aga diri nananggot kun kulop aada panananggot kun hawan na an kalsada _ _ _ nagdadaplas, nagsasaklang bisan waray tangga - - maaram ha masirom kun hain an daol

bibilnga - - human pakataga, di malusad dida huhuron ha langit makulambid ha nanhuhoyot nga bunga han lubi - - ngan dida maghuhulat han syahan nga tugaok: takna han iya utro nga pagbaya. <u><b>An Tag-iya</b></u> October 9th, 2007 Tinag-iya niya an tuna. Tinag-iya niya an tubig. Tinag-iya niya an langit. Tinag-iya an nga tanan. ^^^ Ngan ini nga tag-iya pagtatag-iyahon han tuna han tubig han langit ug nga tanan. <u><b>Hi Uday</b></u> September 23rd, 2007 Pinamutos na an mga panapton. ^^^ Na diri ak han langsa Na diri ak han lusak ^^^ An slog han Himanglos? An dagat han Carigara? An bukid han Biliran? ^^^ Si ahh! di ko pagiiliwon, di ko pamimilngon, di ko paglilioton! ^^^ Didto han tuna nga iya kinadto nasunit an iya dughan. Hiya nagsaklang han lubi agud makita isla han Leyte. <u><b>An pagsidlit han adlaw ha Kankabatok: usa ka aga</b></u> September 22nd, 2007 Samtang ginkikinulawan ko an adlaw nga nagsasaklang han langit, umagi ha akon hunahuna ^^^ an imo ngaran <u><b>Zoolohiya: An Itom nga Tamsi</b></u> September 19th, 2007 <b>ni Nuno Jdice</b> ^^^ Sulod hinin tangkal, mas nga dumolaw an tuka hinin itom nga tamsi kompara han nakadi ini ha gawas. Iginminus ini nga tamsi ngadto hin usa nga eskina, kairo, daw naaawod sala gad udog ini han nagbutang ha iya ngada

maaram man hiya nga iton tamsi diri nahuhulog tikang ha langit. May mga tamsi nga sugad hitomga tamsi nga tawo tinangkal bisan pa magdulaw iton ira tuka. Hira diri nakanta. Diri nalupad. Di nagyayakan. Nagkabubuta ini nga katamsihan matungod han kangula han orakulo ug nagkakatatanga tikang han matin-aw nga panhunahuna han mga propeta. Diri tinuyo, akon naabrihan an tangkal. Ngan an itom nga tamsi dida gud la, waray bumantad, waray sumulod o gumawas. _______ <i>Hinubad ni Voltaire Q. Oyzon</i> <u><b>Didto ha amon</b></u> September 13th, 2007 Didto ha amon, sinamad an akon malonbalonan, han kawarayan? ako nagbalotan ngan tipahirayo nagdinalagan. ^^^ Dinhi ha hirayo, sinamad an akon kasingkasing han kamingaw? ako magbabalotan ngan tiuli magdidinalagan. <u><b>Tulo nga Makatitingala nga mga Pulong</b></u> August 28th, 2007 ni Wislawa Szymborska ^^ Ha akon pagluwas han pulong nga BUWAS kaupod na han naglabay an una hini nga silaba. ^^ Ha akon pagluwas han pulong nga KAHILOM akon ini nabubuong. ^^ Ha akon pagluwas han pulong nga WARAY, nahihimo ko an butang nga diri na lukop han kawarayan. Bangin kamo napapausa kun kay ano ako nag-Iningles. Matungod kay kinahanglanamo a n karuyag ni Dexter. ha <i>physics</i> nasiring nga waray lugas nga naaanaw diri la ito nabibilngan kay nagliliniyongliyong: an aada waray ug an waray aada ^^^ A, kaupay! di ak ha imo mimingawon. <u><b>Angina Pectoris</b></u> July 14th, 2007 ni Nazim Hikmet ^^^ Kun aanhi dinhi, Doktor, an katunga hinin

akon kasingkasing an lingit aadto ha Tsina upod han kasundalohan nga igindadaganas tikadto ha salog han Yangtze. Ug kada gab-i, Doktor, kun turog an mga priso ug ginbabyaanan inin tambalanan, nahapit inin kasingkasing ha nagay-ab nga balay ha Istanbul. Ngan yana katima han napulo ka tuig, an akon la maigagasa ha akon katawhan ini nga mansanas ha akon palad, Doktor, ini nga pula nga mansanas: an akon kasingkasing. Ug asya ini, Doktor, an hinungdan hinin pag-inol-olon hinin dughan diri matungod han <i>nicotine, </i> an kapriso, o <i>arteriosclerosis. </i> Nahangad ako ngadto han kagab-ihon dida ha may rehas ha luyo han kabug-on ha dughan inin kasingkasing naputok pa gihapon sugad hadton gihirarayoi nga bitoon. <u><b>An Malinaomon nga Tawo</b></u> July 12th, 2007 ni Nazim Hikmet ^^^ ha iya pagkabata waray niya pagkuhai hin pako an langaw waray niya higti hin lata an ikog han misay o prisoha an bagang ha balayan han posporo o pagtamaki an bundo han anay dumako hiya ngan ini nga mga butang ginbuhat ha iya nakada ako ha iya sapit han iya kamatay sumiring hiya, basahi ako hin siday, bahin han adlaw ug han dagat bahin han <i>nuclear reactor</i> ug <i>satellite</i> bahin han kadarayawon han tawo. <u><b>An Bunga</b></u> July 5th, 2007 ni Akoy ^^^ ha talimpongayan hinin kahoy tumambo ha imo dughan naburo. <u><b>Para han Mangangaturog Niyan</b></u> July 4th, 2007 ni <u>Vikram Seth</u> ^^^ nga hirayo ha ira mga minahal, waray nahangkop ha tuo o wala ug kawarayan ha igbaw ^^^ Santopa nga di ka nag-uusaan nakikisaro an bug-os nga kalibotan han imo mga luha ha sulod hin usa o duha kagab-i pero may ada iba nga ha ira bug-os nga kinabuhi.

<u><b>Pangadi Human Kumarawat hin Bangaw*</b></u> March 18th, 2007 Ginoo, ha akon palad usa nga biko sugad hinin palad an kadako ug kadamo, binutang ha dahon-saging sugad hinin akon palad an kahilapad. ^^^ Akon ini gahin dinhi ha kalibotan. Ini nga adi ha ak palad iginpapasalamat ko labi na kay diri pwede an umaaro utro. _______ <i>*Bangaw an tawag ha pagkaon nga pinapa-snack ha mga kabataan (upod an kalagsa n) kahuhuman han prosisyon han Santa Cruzan. Usa nga kadaan nga buot-sidngon hin i nga pulong amo an "sasaro" o "feast" ug an bag-o nga kahulogan yana amo liwat an "yagit." </i> <u><b>An Maupay ha mga Waray</b></u> December 28th, 2006 Kun hinuhobsan inin akon dughan sugad hiton medyahan, dayon ko ini inaalgan didto kanda Mana Semang (Mana Semang, ilista la anay). ^^^ Di ak nagpipinanuyangko kay inin kasingkasing kun hubastinataro-tangwayan ngan pagtinagay-tagayan; kun punobinabaro-basyahan ngan pagtinagay-tagayan tubtob nga mamagsol-ay, manlunay ngan mangayat hin away ^^^ ngan ha prisinto huronan upod han hubas nga medyahan. <u><b>Yana nga Tabis Akon Isusurat</b></u> December 2nd, 2006 (Paghubad han kan Pablo Neruda Puedo escriber los versos ni Voltaire Q. Oyzon) ^^^ Yana nga tabis akon isusurat duro kamasulob-on nga mga berso. Isusurat pananglitan: Nagkaprag an kagab-ihon, ha hirayo nag-aasul ngan kinakadal nga mga bitoon. An hangin hinin kagab-ihon ha kalarakan nagkakanta ngan naglilibon . Yana nga tabis akon isusurat duro kamasulob-on nga mga berso. Hinihigugma ko hiya, danay hinihigugma ako niya. Ha mga kagab-i nga sugad hini, kinugukos ko hiya ha akon mga butkon.

Hinahadkan ngan hinahadkan ha ilarom han waray pag-ultan nga kahanaypan. Hinihigugma ako niya ngan danay hinihigugma ko hiya. Aanhon han usa nga diri maruyag han talagsaon, mahilom niya nga mga mata. Yana nga tabis akon isusurat duro kamasulob-on nga mga berso. Ha paghunahuna nga waray na hiya ha akon, ha pag-abat nga nawara hiya ha akon. Ha pagbati hinin hilarom na nga kagab-ihon, nga duroy hinmilarom kay waray na hiya ha akon. Ngan an siday nanunuro ngadi hinin kalag sugad han tun-og ngada han banwa. Kay ano ngani nga an akon gugma waray makagtipig ha iya. An gab-i nagkuprag ngan hirayo hiya ha akon. Asya ini an nga tanan. Didto ha unhan may nagkakanta. Didto ha unhan. Inin kalag di namumurayaw nga tikang ha iya naanaw hiya. Pinamimiling hiya hinin panan-aw nga daw karuyag masingdto ha iya. Iniiliw hiya hinin kasingkasing, ngan hirayo hiya ha akon. Asya gihapon ini nga gab-i an naglalawag hinin kakahoyan. Kami, yana nga takna, diri na sugad han hadto. Di ko na hiya higugmaon, sigurado ako, pero hinihigugma ko pa nga gayod hiya . Inin akon tingog nananalingkamot pamiling han huyuhoy nga makakatubil han iya dalonggan. Iba. Ha iba na hiya. Sugad han nakadi pa hiya ha akon mga harok. An iya tingog, an iya lawas. An iya waray tubtoban nga mga mata. Diri ko na hiya higugmaon, sigurado ako, pero bangin higugmaon ko pa hiya. Inin gugma haligotay, an paglimot maihaay. Kay ha mga kab-i nga sugad hini aadi hiya ha akon mga butkon Inin kalag di namumurayaw nga tikang ha iya naanaw hiya. Kun amo ini an urhi nga maihahatag niya ha akon pag-antos, ini man liwat an akon kataposan nga siday nga isusurat para ha iya. <u><b>Pag-asoy hin Waray Saba-saba[1] </b></u> November 13th, 2006 ni <u>Horacio Benavides</u> Tugoti ako nga pamatian ka kun waray mo maisusumat ha akon Inaawit han imo baba an mga hinihilom han dila Inaasoy han imo lawas an mga diri kinikita Tugoti ako nga hapohapon ka nga diri hinahapyod <i>-Hinubad ni Voltaire Q. Oyzon</i> ________________________________________ [1] Paghubad han kan<u> Horacio Benavides</u> siday DICES LO QUE NO DICES <u><b>Tinatabas ko hin duha</b></u> November 6th, 2006 ni Hwang Chin-i Tinatabas ko hin duha an higlawig nga kagab-ihon hinin Nobyembre. Tinitipig an kada lingit ha ilarom hinin banig; pinahahamotan han bukad nga sampaguita. Kay ha iya pag-abot, akon igagawas

ini nga mga pinit nga mga gab-i; pulga-pulgada nga bibitaron basi humilawig an amon kagab-ihon. <i>-Hinubad ni Voltaire Q. Oyzon</i> <u><b>Tionan-o an Pagsurat hin Siday nga Kantan</b></u> November 6th, 2006 Hinubad ni Voltaire Q. Oyzon Waray matupong han kasayon han paghimo hin siday nga kantan. Importante la mayda ka kadasig o, bisan putli nga panuyo. Iginpapatapod ko ha imo, diri makuri. Kuha hin lubid ngan ilangbod ini ha dampog Ug itunod an usa nga kataposan hini ha tuna. Sugad hin usa nga bata, saka ngadto ha igbaw. Ngan ihulog balik an pisi ha amon. Magsasari kami pagbiling ha imo didto, ug ha kada siday. <b>Bulang</b> <b>ni Bryan Mari Argos </b> Tay , paano maghupot sang inugbulang nga sulog? Indi bala, dapat ginahimashimas pirmi? Sa aga, Sa udto, Kag bag-o magkatulog? Siling ni Kiryong nga boy tat ay Pwede na kuno ipang-bulang Ang akon sulog, Gani adlaw-adlaw Iya ginahimashimas, Sa aga, Sa udto, Kag kun ikaw Nagakatulog. <b>Vietnam</b> ! <b>by Juan S.P. Hidalgo, Jr. </b> Vietnam ! Vietnam ! Vietnam ! Ayyyyyy.. ti sangit dagiti ubbing! Pinisangda ti puso ti lubong! Iti pagbabakalan um-umkisda nga agsapul kadagiti amma ken kakabsatda. Ay, pimmusingen dagiti takiag a nangtagibi kadakuada! Vietnam ! Vietnam ! Vietnam ! Saan laeng a bagi ken pusom ti pinungtil dagiti garamugam:

Rinagasragasdan, wen! dagiti sabong ti kararuam! Ayyyyyy.. <b>AROG KAINI PALAN [4] ni <u> Abdon M. Balde, Jr. </u> </b> Arog kaini palan\/ pagka naggugurang:\/ Pagmuklat pagkaaga\/ugma man ta buhay pa,\/ alagad sa enot na gios\/garing nakagapos;\/ pag biglang minabuhat\/mga tulang minaragaak!\/ Maihi man sana \/minatukaw pa sa kubeta, \/ ta pag tindog na nagtiris \/narurupit an bitis. \/ An linanot na pamahawan\/sakob na an pangudtuhan. \/ Maski bunay pag linaga,\/masakit na an pagsapa.\/ Sa sira mag malasugi \/o sardinas nadudugi.\/ An kinaon na kalunggay \/minaluwas luhay-luhay, \/ kalunggay man giraray. \/Nakakainom pa man \/ linaga na lakad-bulan. \/Takot na sa santol\/ ta masakit ma-tubol. \/ Likay sa tagiti,/sa tunog kan banggi,\/ ta pag sinipon \/dai na makabangon\/ Pag biglang napalapiga\/dagos napapatihaya.\/ Pababa man sa hagyanan\/halhal sa kapagalan. \/ Pag nagbalyo sa tinampo \/gabos na awto minapundo.\/ Nangingiturog sa sinehan\/dawa an pasali bakbakan.\/ Pag nakahiling ki burak \/taol an pighahanap.\/ Pag-abot kan kumpleanyo\/dai nang kakuntemporanyo; \/ kaya gabos na nagbibisita \/saro-sarong nagbibisa. \/ Pag-abot kan sinarom \/nagdidiklom an paglaom\/ na makatukdol ki bitoon\/sa mga panganoron. \/ Kun malipot an banggi\/ranga pa man salampati\/ mientras kugos an sadiri. \/ <u><b>Para han mga Pulong ha Waray nga Pinamatay</b></u> April 9th, 2006 ^^^ Ayaw niyo ikabido. Ikabido niyo ayaw. Ha kalibutan, waray butang, waray butang nga naaanaw. ^^^ An tun-og nalusad tikang ha langit basi magbiaw ha tuna madaliay. ^^^ Ngan tikang ha pagbiaw masaka ini, pinaagi han sirak, ngadto ha langit basi magpakatun-og ngahaw. ^^^

Ayaw niyo ikabido. Ikabido niyo ayaw. Ha kalibutan, waray butang, waray butang nga naaanaw. <u><b>Lawa-lawa</b></u> March 23rd, 2006 Nagsusulsi ako han akon balay han dagpason mo ini han siphid. ^^ Nagtatahi ako han akon balay han dukdokon mo ini han silhig. ^^ Naghahabwan ako han akon balay han imo ini sinalibay hin tsinelas. ^^ Maghihibwan ako hit akon balay; Magsusulsi ako hit akon balay; ^^ Magtatahi ako hit akon balay; ha kada takna nga ini rinuruba. <u><b>Paghimaya</b></u> March 16th, 2006 <i>Ha ngaran han pagka-urosa, pagdukwag ug pagkauripon</i> <b>Paghimayaon ka Juan ug Juana kay kami nga mga Waray mamamagtinag-alog na. Gindadayaw kamo nga labi han mga Waray nga tanan ngan gindadayaw man an amon mga anak nga magkakakukutang. Papagtinag-alogon mo kami niyan ha amon hirohimangraw ha ikina-adlaw. Pagwad-on mo an amon panumdoman sugad han pagwara niyo han amon pinulongan. </b> <b><i>Siya nawa. </i></b> <u><b>An Makasurobo han Kamatayon</b></u> December 18th, 2005 <i>Kan Man Supron, usa han mga naunong dida han hinihimo pa la an tulay han San Juanico</i> ^ Sugad hin usa nga bato nga ihinalo ha minamasa nga semento, ha usa

ka tipak hin dalikyatnahulog ka ^ ngadto han nagliliro nga lawod, diin waray sirak, waray bulan, waray bitoon an kahiladman. ^ Bisan tipak han aningal han imo kurahab waray hibatii, waray hikit-i, waray hikagii. ^ Makasurobo para hin usa nga buhi inin kamatayon. Pero, ambot kan Mano Supron. <u><b>Saad</b></u> December 9th, 2005 Han akon paglaspay ngat ha Dubai nagsaad kita nga duha nga diri ta palalakton an gugma dinhi hinin portahan hinin aton mga dughan. Magsasaad kita tubtob nga ini nga mga pulong diri na tinuod. <u><b>An Akon Pinakamasulob-on nga Pamahaw (revised) </b></u> December 4th, 2005 Han ikaduha ko nga pagtimo han bahaw nga kan-on (nga binahogan hin <i>noodles</i> nga kanan kagab-i), may langaw nga humogdon usa ka dangaw tikang ha akon pinggan diin nakada in usa nga mumo nataktak dida han syahan ko nga pagtimo. Dagos ko dagpason han luwag an dumagil nga langaw. (Pasalamat hiya waray hiya maigo.) Akon pinurot an akon iginhalot balik ha akon pinggan. Pagtimo ko utro an bahaw, an sabaw, mas tumognaw. <u><b>An Akon Pinakamasulob-on nga Pamahaw</b></u> November 28th, 2005 Han ikaduha ko nga pagtimo han bahaw nga kan-on nga binahogan hin <i>noodles</i> nga mataghom, may langaw nga humogdon usa ka dangaw tikang ha akon pinggan ngada han mumo nga nakada ha lamesa,

nataktak dida han syahan ko nga pagtimo. Dayon ko nga tinabog, dinagpas han akon wala nga kamot ngan puroton an uusa nga mumo ha lamesa balik ha akon pinggan. <u><b>An Kada Ta Ginhawa</b></u> November 5th, 2005 An kada ta ginhawa in pagbiling han kanunay.* ^^^ Ginbiling ta dida han hinimo ko nga siday, dida han inukit mo nga ladawan. ^^^ An kada ta ginhawa in pagtultol han kanunay. ^^^ Ginbiling ta ha akon kasingkasing, ha imo tagoangkan. ^^^ An kada ta ginhawa in paghanaw han kanunay. ^^^ Ginbiling ta ha akon panumdoman, ha imo mga im-im. ^^^ Ginbiling ko. Ginbiling mo. ^^^ Ginbibiling ta la gihapon tubtob waray na kita man-ginhawa: ^^^ ha kanunay <i>*eternity</i> , n.b. An mga ^^^ nagseserbi nga mga signal para han stanza <u><b>Tinabas ko hin duha</b></u> October 24th, 2005 ni Hwang Chin-i Tinabas ko hin duha an higlawig nga kagab-ihon hinin Nobyembre. Tinipig an kada lingit ha ilarom hinin banig; pinahamotan han bukad nga sampaguita. Kay ha iya pag-abot, akon igagawas ini nga mga pinit nga mga gab-i; pulga-pulgada nga bibitaron basi humilawig inin kagab-ihon. -Hinubad ni Voltaire Q. Oyzon <u><b>Pagtuha</b></u>

October 14th, 2005 <i>Kan Clang-clang</i> Biko an pika-espisyal nga hinimo han Diyos. Kumuha hiya hin: 1 kagantang nga pilit nga tinuon na 5 kabuok nga lubi para tuno ngan lunok 1 kapada hin kalamay usa ka kudli nga anis pipira nga linahob nga dahon hin saging Isinun-od an tuno ha karaha nga sinagolan hin us kakudli nga anis ha naglalalahinggab nga sug-angan. An kanan duha ka buok nga tuno, pinalunok. An kanan tulo ka buok nga tuno, pinakaladkad. Ibinutang an usa kapada nga kalamay. Inukay-ukay tubtob nga magmasapotok.. Itinunod an pilit ngan ihinalo hin maupay ha latik. Magutiay, kinuhitan an mga dahon hin saging nga linahob nga sugad hin palad an kahiglapad ngan binudboran hin lunok han kinabuhi. Magutiay la, kay an pinakaespisyal nga tinuha han Makagarahom dinhi ha kalibutan in angay la tilawan. <u><b>An tukag</b></u> October 9th, 2005 <b>kanamit kun in nakakapang-it langag-langag hin naghihindukag. </b> <u><b>Pagbarol</b></u> September 30th, 2005 a flagpole was erected, and the American flag went up. -Rolando Borrinaga, <i>The Balanggiga Conflict Revisited, p.64</i> Kinakamang tipasulod han maasin nga tubig nga nagtitikang ha Cansoguran an salad han matab-ang nga salog han Amanlara, samtang hilit nga sinasaklang han bulan an adlaw. Hi Binyang, nagaang ha pangpang, nanhihingisda agud pagbarulon an kinawilan han iya amay, hi Binan. Idinaitol an tadtaran ngan pinahigda an buraw. Ha may ikog han isda ipinadulot an nag-iinggat han kamatarom nga salsalon.

Tikang ha ikog, susubayon han katarom an balidbid han isda, basi gumimaw an duason nga unod, pag-abot ha may tangkugo, mabalik an kutsilyo ngada ha butnga han lawas ngan iduduot tibalik ha siyahan nga dinultan, pagbibitaron an hiniwa nga unod han isda ha bawbaw han tadtaran, dudon-an han dugoon nga tudlo ni Binyang an kutsilyo ha ulo han isda agud tibwayon an pagbuka, naragunot. Waray mag-iha, may dumaraon, hira Joe, an mga di-sugad-ha-aton nga nagkaabot nganhi ha bungto pira pa la ka semana an pimiktaw. Didto han bato nga sugad han bungkog han karabaw an kahilapad, didto kadisgrasya hi Binyang, ginbuka. Gintasikan. Ginbarol. Hadto nga oras, an Amanlara mapag-ad na. An bulan padayon han pagsaklang. An salog han Amanlara tak-om nga nagliliro dara han dulong han katab-ang ngan kaasgad. Nagpapakita ini nga kita nga mga Waray, diri naparaogdaog. Mabuhay kamo, mga bayani han BALANGIGA! <u><b>Para han mga tudlo nga naglara hinin akon duyan</b></u> September 7th, 2005 Natusok ka, natunok ha pagpulod han uway. Napilasan ka, nasamaran ha paglara han uway samtang ako didi hini nga duyan, Hay, kaupay! <u><b>Lagung</b></u> September 4th, 2005 Lupad-lupad, lupad-lupad, mahapon ha salaming, magkukulaw han nangangaon: tutok, simhot, lupad-lupad, Ha Jollibee, Dunkin di ngani Cindys aadto ako: hamot, laway,

lupad-lupad, lupad-lupad. <u><b>Pagbarol</b></u> September 1st, 2005 <i>Para han mga bayani han nahitabo hadto ha Balangiga</i> -Rolando Borrinaga, <i>The Balanggiga Conflict Revisited, p.64</i> Kinakamang tipasulod an salad han matab-ang nga salog han Amanlara han maasin nga tubig nga nagtitikang ha Cansoguran, samtang hilit nga sinasaklang han bulan an adlaw. Hi Binyang, nagaang ha pangpang, nanhihingisda agud pagbarulon an kinawilan han iya amay, hi Binan. Idinaitol an tadtaran ngan pinahigda an buraw. Ha may ikog han isda ipinadulot an nag-iinggat han kamatarom nga salsalon. Tikang ha ikog, susubayon han katarom an balidbid han isda, basi gumimaw an duason nga unod, pag-abot ha may tangkugo, mabalik an kutsilyo ngada ha butnga han lawas ngan iduduot tibalik ha siyahan nga dinultan, pagbibitaron an hiniwa nga unod han isda ha bawbaw han tadtaran, dudon-an han dugoon nga tudlo ni Binyang an kutsilyo ha ulo han isda agud tibwayon an pagbuka, naragunot. Waray mag-iha, may dumaraon, hira Joe, an mga di-sugad-ha-aton nga nagkaabot nganhi ha bungto pira pa la ka semana an pimiktaw. Didto han bato nga sugad han bungkog han karabaw an kahilapad, didto kadisgrasya hi Binyang, ginbuka. Gintasikan. Ginbarol. Hadto nga oras, an Amanlara mapag-ad na. An bulan padayon han pagsaklang. An salog han Amanlara tak-om nga nagliliro dara han dulong han katab-ang ngan kaasgad. <u>Uncategorized</u> <u> Comments (2) </u> <u><b>I have loved</b></u> September 1st, 2005 by Agha Shahid Ali <b>Akon hinigugma</b> <i>Para han Waray nga akon pinulongan</i>

Kinahanglan ko balikan an dapit nga akon hinigugma basi mo masantop an mga butang nga imo paparaon akon hinigugma. <u><b>Dinhi hini nga jeep</b></u> August 29th, 2005 hinihimo hinin naglalaygay nga jeep an nag-aarom ngan mag-itum-itum nga mga dampog; nga kapiraw an upod, nga ha akon nag-aabyog, nagpapakaturog, sugad han pag-abyog ngan pagpakaturog hin nanay ha ira mga pulahay. Dinhi hini nga jeep, pulahay kita nga tanan hinin dampog ginhihinayhinay Pshhh! piyunga an mata ay hin aringasa, katurog na katurog na. <u> SIDAY</u> <u> Comment (0) </u> <u><b>An nahabilin ha Nasunogan*</b></u> August 26th, 2005 harigi nga bagangbang, hinahawiran han mga gamot han balagon agud di mapokan, ini kay basi hulton ngan pasabton an nagkauurhi han mga agi nga ginbasolan han namag-una ngan han mga pagbabasolan pa ini nga harigi han mga kaagi asya an yana nga hirayo na para balikon han panumdoman. ________________________________________ * <i>Nasunogan, </i> ("a place where something is burned") <i>sitio</i> han Bara ngay Tutug-an, Barugo, Leyte . Sinunog ini han mga Moros hinungdan han kaibalhin han bungto tikang ha Binungtoan (means a place where the town was erected) ngadto ha iya yana kinamumutangan. Suma la han katigurangan, hirani dinhi hini nga lugar igintindog nira Datu Sikatuna, Datu Kasadok ngan Datu Pangilawonmga tungayod hini nga dapitan syahan nga <i>Balan gay</i> o <i>Barangay</i>, pira anay kagatos katuig san-o an bug-os nga kapurupud-a n ginkolonisa han Espanya.

<u><b>Lubi</b></u> August 24th, 2005 may mga putot nauuna kapurak; may iba mauuga na la di pa gud matagak. <u><b>Liso</b></u> August 23rd, 2005 Titurok ako, nalalaya ka. Waray ka man la kumita han ak panmunga. <u><b>Pagbuhi</b></u> August 22nd, 2005 <b><i>Kan MJA nga bumol-iw ha kalibutan</i></b> <b>17 April 2004 A.D. </b> Ha pagdumdom han mangutngot nga matam-is nga at pag-ukoy, di ak maaram kun hahawiran ta ikaw, o diri. Kun an kawarayan usa nga kamatayon, di ako maaram kun hain an mas maupay an bumol-iw, o an gumonit. <u><b>Tionan-o an paglubong han kamagsarangkay</b></u> August 21st, 2005 Siyahan, pinaagi han mga dampog, titirokon ngan pagbubutkon han langit an at mga luha. Kataliwan, lalakniton ta an kada tagsa ha hunahuna; di na kita magkakiriglala; di na kita mag-iinuro-uropod; di na kita maniniplat. Ikaw, mapakadto tuo hinin matapotapo nga Magsaysay; hiya, iya susubayon an wala; ako, babaktason ko an lubak-lubak nga Sto. Nio. Ngan dinhi hini nga punto pagbabak-aron han langit an iya binutok-butok nga turo basi ipamaribi hinin kalsada nga pagbabalik-balikon ta. <u><b>Yana nga aadto ka na tumabok hinin salog</b></u> August 20th, 2005 ay kabaraka di ka hingangalimtan; hin bukad ikaw pagdadad-an, hin kandila pagtatagdokan, hin pag-ampo paghahalaran; may latayan tipakadto ha imo ha ak panumdoman

nga ak pagtatabok-tabokan kun pagmimingawon inin dughan. <u><b>Pagturutulidong han Waraynon nga Pamahongpahong</b></u> August 18th, 2005 Syahan, karuyag ko igsaysay kun ano an akon buot ipasabot han akon paggamit han pulong sa pamahungpahong. Ini nagpapakahulogan hin paglantaw, pag-abat, og pagsanto p han kinabuhi. Karuyag ko gihapon klarohon an pagkagawas hini nga konsepto tikan g han impluwensya han Katundan ug Kristyano nga tinuohan. Ano daw la an buot sidngon han ngaran nga Waraygawas han literal nga kahulogan hi ni? Kay ano nga tinawag hini nga katawhan an ira kalugaringon nga Waray? Ano nga klase hin pagkita han kalibutan og kinabuhi may-ada an mga Waray? Kay ano pag-ukoy an tawag han mga Waraynon ha pag-ukoy dinhi ha kalibutan? Ha akon ubos nga pagkita, may kalabotan ada ini han ira pinulongan ug paglantaw han kinabuhi. <b>An Gahum han Paglarang</b> Tiunan-o gin-nga-ngaranan han mga Waray an mga butang-butang: mananap, tanom, o matawo man? Pananglitan: Kay ano nga tinatawag nga malonbalonan an malonbalonan ha n manok? Kay ano nga tinatawag nga rahondahon an rahondahon han bukad? Kay ano nga tinatawag nga balay-balay an balay-balay nga hinihimo han mga mutato kun nagmumur uglay? Kay ano tinatawag nga matabata an munyika? An akon karuyag ipasabot, nga an usa nga pamaagi hin pag-ngaran ha Waray nga pin ulongan amo an paggamit hin pag-alid-agid. Tinawag nga malonbalonan an malonbalonan han manok kay alid-agid ini hin balonan. Tinawag nga rahondahon (petal) an rahonda hon han bukad kay alid-agid ini hin dahon. Tinawag nga balay-balay an balay-balay kay alid-agid la ini han tuod nga balayetc. etc. etc. Dinhi aton nakikit-an kun tiunan-o linalantaw han usa nga Waray an kinabuhi, nga n kun tiunan-o inaayad han iya linggwahe an iya kalibutan. Usa liwat nga nagataw dinhi amo an pamahungpahong han Waray ngadto han mga butang ha iya palibot: An pulong nga balay ha literal nga kahulogan in sirongan, pamilya, og eguridad. An pulong nga balay-balay in nagpapasabot hin mulay-mulay og marayhak nga k ahulogan; An termino nga bata nangangahulogan hin mutato o, puya. Ha luyo nga bahi n, an pulong nga matabata nagpapasabot hin mulay-mulay nga pamahungpahong ug magaan nga pagkita han nasabi nga butang. Sigon pa ni Octavio Paz, adults can transcend their solitude and forget themselve s in games. Dinhi, suspetsa ko natubod an pamahungpahong nga mulay-mulay ngan wara y-waray la han usa nga Waray. Usa ini nga makakag-isplikar kay ano nasiring kita nga maglipayon an mga Waray. Sinisiring nga an pinulongan an naghuhulma han panmahungpahong han tawo ngan an panmahungpahong han tawo an naghuhulma han pinulongan. Nagpapakita ini kun tiona n-o hinulma han pinulongan an panmhungpahong han usa nga nasud og vice versa. In i gihapon nga pamaagi pag-ngaran ha Waray nga pinulongan in nagpapakita han iya pagsantop han kahimtang han tawo ha kalibutan. Dinhi gihapon aton hihikit-an kun ano an iya baton o reaksyon hini nga iya pagsantop han kanan tawo kahimtang. <b>An Kawarayan</b> Linalantaw han usa nga Waray nga an tawo in nabubutang ha kalarakan hin kawaraya n ngan waray niya hul-os nga kontrol han iya kinabuhi. Mayda niya gahum santopon an kinabuhi og kalibutan. Manggud, kinikilala niya an pag-ultan han iya hunahun a ngan pagsantop han kinabuhi. Hihimoon, pananglitan, han usa nga Waray an nga t anan nga paagi agud malamposan in usa nga krisis og problema. An darahonon nga n asiring: Kamatayon gad la an waray remedyo. in usa nga pagpamatuod hini. Santop og karawat niya hin hul-os an kamatuoran han kawaray pulos han pag-awilmam ateryal o, maemosyonal man nga butang. Santop niya nga waray hiya gahum saboton an tiarabot pa la nga mga butang. Naiintindihan la han tawo an usa nga butang hu man hiya magdesisyon, dida kun tima na ini matabo. Sumala han usa nga darahonon: Aada sasabuta, Kon hiya umabot na. An ngaran nga Waray, suspetsa ko, in nagpapakita han panmahungpahong og pagsantop nira han kinabuhi mismo. Natipa ako han ideya nga nihilistic o, existentialist a n panmahungpahong han mga Waray. An usa nga nihilistic o, existentialist nagdidi wara han pagkamay-ada labawAn Makagarahom (subay ha ngaran nga kanan tawo iginlar

ang ha Makagarahom). Lugod, kinilala han mga Waray an panginahanglan han tawo ha n relihiyon, manggud, diri na importante kun ano ini nga klase, an importante iy a ini nauulian ha panahon nga magpalya an mga intelekwal og legal nga instutosyo n han tawo, upod na an panhunahuna han tawo. (Kay ano, pananglitan, nagpalya an Marxismo ha Rusya og iba pa nga dapit? Ha pag banabana ko, usa nga rason hini kay igindidiwara hini nga idolohiya an espiritwa l nga panginahanglan han tawo. Diri ako nagdidiwara han kamatuoran han Marxismo kundi tinutudlok ko la an pagkukulang hini.) Kadako han naiiban nga kabug-on ha dughanpananglitan, ha panahon hin krisiskun in usa nakakaluwas hin, Bahala na. Buot sidngon: Ginhimo ko an nga tanan nga akon mahihimo. An Makagarahom na an magbubot hiton akon kapalaran. O di man ngani, Igintutubyan ko an nga tanan ha imo Bathala . Saho ko man, waray mawawara ha akon kay waray ako nga daan. Ini nga kostomre ha akon pag-inoino an rason kay ano sumiring hi Orly Candari dida han libro ni Dav id Martinez nga "A Country of Our Own: Partitioning the Philippines" (Bisayas Bo oks 2004, p. 66): One can oppress a Waray, just anyone else Just dont insult him\/h er.I have nothing other than my dignity. Whatever you do, please dont provoke me. K ay siring pa man han duduha nga darahonon: An patay palangit, an buhi pakawit. Ngan, An aton lawas diri gad aton, kanan ulod karaunon. Hi Octavio Paz samtang iya igintutulidong an kinaiya han mga Mexikano dida han i ya libro nga gin-ngaranan The Labyrinth of Solitude (Grove Weidenfield 1985) nga h inubad tikang ha Kinatsila ni Lysander Kemp og mga kaupod, nagsiring nga man is n ot solely responsible with his actions. Linalantaw han usa nga Waraynon nga waray niya hul-os nga gahum ha iya kinabuhi, siring ko pa man kanina. An ginkaibhan l a han usa nga Waray tikang ha usa nga Mexikano kay diri puy-aw (solitary) an pam ahungpahong han nauna. An kamakiiinomon, an kamakikakantahon og kamakisasayawon han mga Waraynon in pira nga magpapamatuod hini. Hain ka makita hin parahubog dinhi ha Leyte og Samar (upod han Biliran) nga solo -solo kun mag-inom? Asya nga an pulong ngaignomnangangahulogan nga damo an nagbubuhat hini diri la kay uusa. Social verb an pulong nga ignom; solitary verb an pulong nga inom. Salit, bi un baga makuri an kinabuhi og ekonomiya hit Pilipinas magpapadayon gud permi an mga patron-patron og dinominggo nga irignom. <b>An Pagkamay-ada</b> An usa pa nga ginkaibhan han Waraynon nga pamahungpahong tikang ha katundan, sum ala han igin-asoy ko kanina, amo an tendensiya han katundan nga igdiwara an pagk amay-ada (existence) han usa nga butang kun diri na, pananglitan, akos santupon han iya panhunahuna an usa nga butang o panhitabo. Hinungdan han pagbutho han at heist og nihilist nga panhunahuna ha ira dapit. An usa nga Waray, siring ko pa man, nasantop han pag-ultan han iya panhunahuna. Kun diri na niya akos santupon o waray na niya mahihimo ha usa nga panhitaboan Ma kagarahom o an mga diri-sugad-ha-aton an iya laladngan nga responsable. Hinungda n han pagtawaga ha iya nga superstitious han mga taga-katundan. Imagination can mak e a people happy but it will not make them wise, sigon ni Blaise Pascal. Hi Blaise Pascal natuod nga an tanan nga butang akos santupon ngan ig-eksplikar han linggwahe han Matimatika. An ano man nga butang nga diri maiihap (unquantifi able) in kadudaduda an pagkamay-ada (existence). An buot sidngon ni Pascal han wi se in nakahigot ha empirical nga pamaagi pagsantop han mga butang. Ha usa nga bahin tama hi Pascal og sayop liwat hiya ha luyo nga bahin. Diri igka kalirong nga matungod han empirical nga pamaagi pagsantop han mga butang nakaabo t an tawo ha bulan. Pero diri liwat igkakalirong ni Pascal nga kun diri matungod han imahinasyon han tawo diri liwat hiya makakaabot ha bulan. Kun diri matungod han imahinasyon han tawo diri maiimbento an eroplano, an makina, an telepono, a n submarino og iba pa. <b>An Pag-ukoy ha Kalibutan</b> An ugat han pulong nga pag-ukoy in ukoy. Buot sidngon, hunong. Hunong tikang diin? h a usa nga paglakaton? o, ha usa nga klase hin kahimtang (state of being)? Diri b a an pulong nga pag-ukoy nagpapasabot nga ugsa an usa nga tawo makanhi ha kalibuta ndiri hiya naukoy, naglalakaton hiya (or in motion?)? Kay ano nga ha pag-ukoy hin

usa nga Waray ha kalibutan tinawag niya an iya kalugaringon nga Waray? Buot sidngon ba, gamhanan hiya san-o hiya nakanhi ha kalibutan? Kun sugad, ubos nga klase hin kinabuhi an mag-ukoy ha kalibutan. Nagpapakita ini nga an pag-ukoy ha kalibutan in kahukasi hin gahum. Mas may gahum an kinabuhi san-o an pag-ukoy ha kal ibutan. Diri niya tinatagan hin igo nga bug-at an pag-ukoy dinhi ha kalibutan. S iguro, kay linalantaw niya nga lumalabay la an nga tanan dinhi ha kalibutan ngan an kanunay nga mga butang diri naukoy. Asya ada nga naimbento nira an tuba ug ignom, agud liawon an kada tagsa nga kalu garingon tikang han kawaray mahihimo ha pag-ukoy. Kun iya linalantaw nga an pagkabuh i ha kalibutan in usa nga porma hin pagkawaray gahum ha metapisikal nga pag-inoi no, an waray-waray la nga pamahungpahong han usa nga Waray subay han akon paghinga day kanina in matatawag ta nga baton niya basi han iya pagsantop og pagkita han kinabuhi og kanan tawo kahimtang. Ha takna nga an us nga tawo umabot ha kalibutan, nawawaray na hiya. Ngan ha takn a nga bumaya na an usa nga tawo hini nga kalibutan naundang an iya pag-ukoy ngan ka warayan ha metapisikal nga pag-inoino. An usa nga tumalikod-na-ha-kadayonan in ti natawag nga nawara (naWAra) e.g., hi nawara Polano, hi Nawara Polana. Nawara, kay di ri na hiya naukoy, nabantad o, naglalakaton na hiya tikadto kun tikain man. <b>Waray la</b> An kinabuhi han tawo, kun sugad, diri angay nga seryosohon agud ini diri mabug-a t ukyan, lugod, basi gumaantaw-an. (Usa ada ini nga rason kun kay ano talagsa ha mga Waray in nagbibitay kompara han mga Hapon.) Makikit-an ta ini nga kustombre ha mga kinadaan nga mag kanta, darahonon, susumaton, patigo, og siday. Kay ano h a mga kanta, darahonon, susumaton, patigo, og siday kita huhugot hin proweba? Tu ngod kay ini nga mga materyales (susumaton, patigo, darahonon, etc.) daw Usa ini nga surodlan diin natitipig an pamatasan, kinaiya, panlantaw og pamahungpahong han kultura kun diin ini nga mga susumaton,darahonon, etc nagtitikang. Ano gud an buot sidngon han ngaran nga Waraygawas han literal nga kahulogan hini? Kay ano nga tinawag nira an ira kalugaringon nga Waray? Ano nga klase hin pagkita han kalibutan og kinabuhi may-ada an mga Waray? An poplunganon nga nasiring an maupay nga magbaton: "Sabwag dawa, Tumurok, diriwaray la." <u><b>Kawatan*</b></u> August 7th, 2005 Kinawatan ka? Maaram ka, may nakayuniporme nga kawatan, may hin-bisan-ano nga kawatan, may nagtitinda nga kawatan, may nadalagan ha eleksyon nga kawatan, may mahatagon nga kawatan, may cum laude nga kawatan, ngan may kawatan nga kawatan. Pito ka yukot nga kapurupod-an nasud hin mga kawatan, tuna han mga kawatan, didto bayani an kawatan. Baraan an kawatan. Maupay nga tawo an kawatan. Tinatawag nga Honorable an kawatan. Riko an kawatan. Marasa an kinabuhi han kawatan. Kawatan hi Tatay. Kawatan hi Nanay. Kawatan ako hin siday.

* <i>Nangangaro ako hin pasaylo kanda Ismail Tafiq, Yanti Soebiakto ngan B.S. Me dina matungod hini nga akon pagpasipara. </i> <u><b>Pag-ampo</b></u> August 6th, 2005 <b>Parupamatbat</b> : Ngan an mga dayo nahimo nga ginoo <b>Parasabat</b> : Nag-ukoy dinhi ha aton. <b>Parupamatbat</b>: Maghimaya ka Mana Maria nga puno ka hin grasyaan ginoo nga d ayo aada ha imo, gindadayaw ka nga labi han mga Pilipino nga tanan ngan gindadayaw m an an imo anak nga hi Don Juan. <b>Parasabat </b> : Tagan mo kami niyan hin karan-on namon ha ikinaadlaw. Pabusagon mo an amon mga panit. Pagwad-on mo an amon panumdoman sugad han pagwara niyo han amon pinulongan. <b>Sarabat</b> : Amen Sugad han tinikangan, pag-antos nga waray kataposan Amen. <u><b>Kan Palab, tag-ada han payag nga akon sinirongan dida han magmadlos us kaga b-i</b></u> July 26th, 2005 Dila ko na la an mamara nga parte han nangungurog-kurog ko nga lawas. Tumuktok ako ha imo payag ngan didto imo ak pinauswag, pinahigop hin sabaw nga mapaso-paso, pinasuno mo ako han taklap han nabarikasan mo nga dughan, pero ini, ini, tubtob la hit paghuraw. An siday hinin akon dila, Palab, an magbalos pagpanday han im dughan nga nagay-ab. <u><b>Hi Kabatok nag-alog ha Basay</b></u> July 15th, 2005 Waray sulod an akon biso. Nabugsay ako tikang ha Digyo basi mag-alog hin lambonaw. Iginkarapo ko ikaw pagtikadto ko ha burabod, nagpapas-an ka han dako nga daba nga puno hin tubig. Buot ko ibutang an akon hinahabak nga biso. Paghirani mo, lumingiw ka. Umuli ako, puno hin lambonaw an akon biso. An akon dughan waray kaalgi bis usa ka turo.

1 Nangangahulogan nga kaaway, o kontra. An kadaan nga ngaran han Tacloban in Kanka batok buot sidngon ha literal nga paghubad lugar nga tinatag-iyahan han kaaway. <u><b>Poplunganon</b></u> June 29th, 2005 Kasagaran, iba nga tawo it nagbabayad hit at utang nga kaburot-on.

<u><b>Nakausa</b></u> June 28th, 2005 <i> Ay pagpinakurii it im ulo waray na gad yana nagbabasa hin siday ngan waray sapayan kun ito maraksot o maupay</i> -Nicanor Parra Nakausa, ha balay ako naghingaday bahin hin mga paaliday: Hi Timothy nagtaklos han umal basi magtiak han sungo. (Kay may <i>gas</i> pa man.) Hi Athena nanmaribi han mga <i>orchids</i> niya nanay.(Umuran pa la kanina.) Hi Alexious nagbitbit han baldi para umalog. (Di ba nagpataod na kita hin gripo?) Hi Lyra nagpakusina, babantayan kuno niya an tinuon. (Pastilan, iton <i>rice cooker</i> di gad tinutukagan.) Nakausa, ako naghinangad, nagpinungko, nagkinita ha hirayo. <u><b>An paghugos ni Tay Gayok kan Man Uyik nga parahubog</b></u> June 14th, 2005 <i>Ting! </i> Sinaog han barsa an imo lawas linikid han buri nga banig nga daw sugad hin suman. <i>Klang! </i> Tagkinyentos an misa-kantada (kuha-dul-ong); Tres syentos ordinaryo la nga misa. <i>Ting! </i> Kun bendita la, waray bayad. <i>Klang! </i> Ginpabenditahan ko la ikaw. <i>Ting! </i> Hala, makadi ako. Kristo ako yana hit tupada niyan didto ha Kan-Olango. <i>Klang! </i> Adi na la nga mga bagting, an magsumat nga tapuon ka dit ha langit. <i>Ting! </i> <u><b>Usa nga Pagpasipara Pagtulidong han Waraynon nga Pamahungpahong</b></u> June 5th, 2005 <i>Sabwag dawa, Tumurok, diriwaray la. </i> -

Usa nga darahonon ha Waray Ano gud an buot sidngon han ngaran nga <i>Waray</i>gawas han literal nga kahuloga n hini? Kay ano nga tinawag hini nga katawhan an ira kalugaringon nga <i>Waray</ i>? May kalabotan ba ini han ira paglantaw han kinabuhi? Kun sugad, ano ini nga klase hin pagkita han kalibutan og kinabuhi may-ada an mga <i>Waray</i>? Syahan tugoti ako niyo pagesplikar kun ano an akon buot ipasabot han akon paggamit han pulong sa pamahungpahong. Iginpapakahulogan ko an pulong nga <i>pamahungpahong</i> hin paglantaw, pag-abat, og pagsantop han kinabuhi. Angay gihapon hibaroan nga gawas ha impluwe nsya han Simbahan Katoliko an pamahungpahong nga akon igsaysay. San-o ako magtikang pagsari pagbaton hadto nga nauna nga mga pakiana , karuyag ko anay maghingaday kun tiunan-o gin-nga-ngaranan han mga Waray pinaag i hin agnay an mga butang-butang: manananap, matanom, o matawo man. Kay ano nga tinatawag nga <i>malonbalonan</i> an malonbalonan han manok? Kay ano nga tinatawag nga <i>rahondahon</i> an rahondahon han bukad? Kay ano nga tinatawag nga <i>balay-balay</i> an balay-balay nga hinihimo han mga m utato kun nagmumuruglay? Kay ano tinatawag nga <i>matabata</i> an munyika? An akon karuyag ipasabot, nga an usa nga pamaagi hin pag-ngaran ha Waray nga pinulongan amo an paggamit hin pag-alid-a gid. Tinawag nga <i>malonbalonan</i> an malonbalonan han manok kay alid-agid ini hi n balonan. Tinawag nga <i>rahondahon</i> (petal) an rahondahon han bukad kay alidagid ini hin dahon. Tinawag nga <i>balay-balay</i> an balay-balay kay alid-agid la ini han tuod nga balayetc. etc. etc. Ano an ipinapakita hini nga akon ginhihingaday? Dinhi aton nakikit-an kun tiunan -o linalantaw han usa nga Waray an kinabuhi, ngan kun tiunan-o inaayad han iya linggwahe an iya kalibu tan. Usa liwat nga nagataw dinhi amo an <i>pamahungpahong</i> han mga waray ngadto han mga butang ha iya palibot. An pulong nga balay in nangangahulogan hin sirongan, pamilya, og seguridad. An pulong nga balay-balay in may pagka-inosente, mulay-mulay og marayh k nga kahulogan. An termino nga bata nangangahulogan hin mutato o puya. Ha luyo ng a bahin, an pulong nga matabata nagsisignal hin mulay-mulay, nga pamahungpahong og m agaan nga pagkita han nasabi nga butang. Sigon pa ni Octavio Paz, <i>adults can t ranscend their solitude and forget themselves in games</i>. Dinhi, suspetsa ko nat ubod an pagkamalipayon han usa nga Waray. Usa ini nga makakag-isplikar kay ano nasiring kita nga maglipayon an mga Waray. Sinisiring nga an pinulongan an naghuhulma han panmahungpahong han tawo ngan an panmahungpahong han tawo an naghuhulma han pinulongan. Kun sugad, an akon ginhin gaday ha igbaw in nagpapakita kun tiunan-o hinulma han Waray nga pinulongan an p anmhungpahong han usa nga Waraynon og <i>vice versa</i>. Ini ginhapon nga paagi pagngaran nga kun diin ha Waray la nga pinulongan hikakag ianin nagpapakita han iya pagsantop han kahimtang han tawo ha kalibutan. Dinhi gi hapon aton hihikit-an kun ano an iya baton hini nga iya paglantaw og pagsantop h an kanan tawo kahimtang. Yana , karuyag ko tagan hin hirohilawig nga paghingaday an bahin han panmahungpahong han usa nga Waray bahin han kinabuhi og kalibutan.

Linalantaw han usa nga Waray nga an tawo in nabubutang ha kalarakan hin kawarayan ngan waray niya h ul-os nga kontrol han iya kinabuhi. Mayda niya gahum santopon an kinabuhi og kal ibutan. Manggud, kinikilala niya na pag-ultan han iya hunahuna ngan pagsantop ha n kinabuhi. Hihimoon, pananglitan, han usa nga Waray an ngatanan nga paagi agud malamposan in usa nga krisis og problema. An darahonon ha Waray nga nasiring: <i>Kamatayon gad la a n waray remedyo</i>. in usa nga pagpamatuod hini. Santop og karawat niya hin hul-os an kamatuoran han kawara y pulos han pag-awilmamateryal o maemosyonal man nga butang. Santop niya nga war ay hiya gahum saboton an tiarabot pa la nga mga butang. Nasasantop la han tawo a n usa nga butang human hiya magdesisyon, dida kun tima na ini matabo. Sumala, Aada sasabuta, Kon siya umabot na. An ngaran nga <i>Waray</i>, suspetsa ko, in nagpapakita han panmahungpahong og pag santop nira han kinabuhi mismo. Natipa ako han ideya nga <i>nihilistic</i> o, <i >existentialist</i> an panmahungpahong han usa nga Waray. An usa usa nga <i>nihilistic</i> o, <i>existentialist</i> nagdidiwara han pag-eksister han labaw pa ha iya<i>An Makagarahom</i> (subay han ngaran nga iya iginlarang ha Maka garahom.). Lugod, kinilala han usa nga Waray an panginahanglan han tawo han reli hiyon, manggud, diri na importante kun ano ini nga klase, an importante iya ini nauulian ha panahon nga magpalya an mga intelekwal og legal nga instutosyon han t awo, upod na an panhunahuna han tawo. Kay ano, pananglitan, nagpalya an Marxismo ha Rusya og iba pa nga dapit? Ha pagbanabana ko, usa nga rason hini kay igindidiwara hini nga idolohiya an espiritwal nga panginahang lan han tawo. Diri ako nagdidiwara han kamatuoran han Marxismo kundi tinutudlok ko la an pagkukulang hini. Kadako han naiiban nga kabug-on ha dughanpananglitan, ha panahon hin krisiskun in usa nakakaluwas hin, <i>Bahala na. Buot sidngon: <i> Ginhimo ko an nga tanan nga akon mahihimo. An Makagarahom na an magbubot hiton akon kapalaran. </i> O di man ngani, <i> Igintutubyan ko an nga tanan ha imo Bathala. Saho ko man, Waray mawawara ha akon kay waray ako nga daan. </i> Ini nga kostomre ha akon pag-inoino an rason kay ano sumiring hi Orly Candari di da han libro ni David Martinez nga A <i>Country of Our Own: Partitioning the Phi lippines</i> (Bisayas Books 2004, p. 66): Kay siring pa man han duduha nga darahonon: An patay palangit, An buhi pakawit. Ngan, An aton lawas diri gad aton, Kanan ulod karaunon. Hi Octavio Paz samtang iya igintutulidong an kinaiya han mga Mexikano dida han i

ya libro nga gin-ngaranan <i>The Labyrinth of Solitude</i> (Grove Weidenfield 19 85) nga hinubad tikang ha Kinatsila ni Lysander Kemp og mga kaupod, nagsiring n ga <i>man is not solely responsible with his actions</i>. Linalantaw han usa nga Waray nga waray niya hul-os nga gahum ha iya kinabuhi, siring ko pa man kani na. An ginkaibhan la han usa nga Waray tikang ha mga Mexikano kay diri puy-aw (solitary) an pamahungpahong ha n usa nga Waray. An kamakiiinomon, an kamakakantahon og kamakisasayawon hin usa nga Waray in pira nga magpapamatuod hini. Hain ka makita hin parahubog dinhi ha Leyte og Samar (upod han Biliran) nga solo-solo kun mag-inom? Asya nga an pulong nga<i>ignom</i>n angangahulogan nga damo an nagbubuhat hini diri la kay uusa. <i>Social verb</i> an pulong nga ignom; <i>solitary verb</i> an pulong nga inom. Salit, bisan kun baga mak ri an kinabuhi og ekonomiya magpapadayon gud permi an mga patron-patron og dinom inggo nga irignom. An usa pa nga ginkaibhan han Waray nga pamahungpahong tikang ha katundan, sumala han igin-asoy ko kanina, amo an tendensiya han katundan nga igdiwara an pag-eks ister han usa nga butang kun diri na, pananglitan, akos santupon han iya panhuna huna an usa nga butang o panhitabo. Hinungdan han pagbutho han <i>atheist</i> og <i>nihilist</i> nga panhunahuna ha ira dapit. An usa nga Waray, siring ko pa man, nasantop han pag-ultan han iya panhunahuna. Kun dir i na niya akos santupon o waray na niya mahihimo ha usa nga panhitaboan <i>Makagarahom</i> o an mga diri-sugad-ha-aton an iya laladngan n ga responsible. Hinungdan han pagtawaga ha iya nga <i>superstitious</i> han mga ta ga-katundan. <i>Imagination can make a people happy but it will not make them wise</i>, sigon n i Blaise Pascal. Hi Blaise Pascal natuod nga an tanan nga butang akos santupon n gan ig-eksplikar han linggwahe han Matimatika. An ano man nga butang nga diri ma kwa-<i>quantify</i> in kadudaduda an <i>existence</i>. An buot sidngon ni Pascal h an <i>wise</i> in nakahigot ha <i>empirical</i> nga pamaagi pagsantop han mga buta ng. Ha usa nga bahin tama hi Pascal og sayop liwat hiya ha luyo nga bahin. Diri igkakaliron g nga matungod han <i>empirical</i> nga pamaagi pagsantop han mga butang nakaabo t an tawo ha bulan. Pero diri liwat igkakalirong ni Pascal nga kun diri matungod han imahinasyon han tawo diri liwat hiya makakaabot ha bulan. Kun diri matungod han imahinasyon han tawo diri maiimbento an eroplano, an makina, an telepono, a n submarino og iba pa. Ginamit ko kanina an pulong nga <i>existence</i>. Kay ano daw nga waray katugbang ini nga pulong ha Waray? Ano an buot sidngon hini bahin han Waraynon nga panmahu ngpahong bahin han kinabuhi? Waray ta termino para han pulong nga snow kay gawas m an an nasabi nga butang ha aton <i>geographical</i> nga kaagi. May 32 kapulong a n mga Badjao para han tubig. May sobra 50 nga pulong an mga Iskimo para han yelo . May sobra 30 nga pulong an mga Agta nga an kahulogan pangisda. Dara nga waray ha Waray hini nga konsepto, ano an iya paglantaw han iya <i>existence</i>, kun sug ad? An pulong nga <i>existence</i> in pwede hubaron ha Waray hin aada, mayday, o pag-uk (ha kalibutan). Pero mas hirohirani an urhi kay han nauna. Panginanoon ta daw an ugat han nasabi nga termino<i>ukoy</i>. Buot sidngon, hunong. Hunong tikang diin? ha usa nga paglakaton? o, ha usa nga klase hin kahimtang (<i>state of being</i> )? Kun matugot kita nga may kamatuoran an una ta nga tigo, may posiblidad nga di

ri nangangahulogan nga sayop an ikaduha nga aton tigo. Ngan kun tinuod an ikadu ha nga aton tigo di nangangahulogan nga sayop an una. Yana, kun matugot kita nga may kamatuoran ini nga akon ginhihingaday, an sunod ko nga pakiana: Ano nga kla se hin kahimtang<i>existence</i> o, <i>non-existence</i>? Suspetsa ko, nangangahulogan ini nga pulong nga pag-ukoy hin <i>non-existence in t he metaphysical sense</i>. Kay kun an pulong nga <i>pag-ukoy</i> nangangahulogan n ga <i>paghunong tikang han kahimtang nga non-existence</i>, (buot sidngon <i>na-exis t an usa nga hinimo</i>) kay ano nga waray ha Waray nga pinulongan katugbang an p ulong nga <i>existence</i>? Og kay ano nga hunong (stop) an iya pag-ngaran? Lugod ma yda ta pulong nga <i>nawaray</i>, <i>nawara</i>, <i>naanaw</i>, nga nagpapasabot hin ag-undang pag-exist ngan an mga katugbang hini<i>nagkamay-ada</i>, <i>nakagian</i >, <i>nabanhaw</i> nga nagpapasabot hin pagbalik ha <i>existence</i>. Ha aton pa, an pulong nga pag-ukoy nga nangangahulogan pag-undang, o paghunong nang ngahulogan hin to <i>exist and to live in the physical sense</i>. Duduha kun sug ad an pagkulaw hin usa nga Waray han iya <i>pag-ukoy</i> o, existence: metapisikal og pisikal. Ha takna nga an us nga tawo umabot ha kalibutan, naundang hiya pag-<i>exist in t he metaphysical sense</i> ngan na-<i>exist</i> na hiya in <i>the physical sense< /i>. Ngan ha takna nga bumaya na an usa nga tawo hini nga kalibutan nabalik hiya pag-exist <i>in the metaphysical sense</i> og naundang man hiya pag-exist <i>in the physical sense</i>. An usa nga tumalikod-na-ha-kadayonan in tinatawag nga na wara (naWAra) e.g., hi nawara Polano, hi Nawara Polana. Nawara, kay diri na hiya nau koy, nabantad na hiya tikadto ha kadayonan nga pag-ukoy. Asya nga an usa nga turo g (o, patay kun baga bumuhat pa) masiring nga <i>waray ako kalibutan</i> bahin han nahatabo ha iya palibot. An usa nga diksyonaryo ha computerAn <i>WordWeb</i> naghatag han mga kahulogan ha n pulong nga <i>existence</i>: <i>being, beingness, cosmos, creation, macrocosm, u niverse, world. </i> Ha aton pa, an mabuhi dinhi ha kalibutan in pag-undang ha pag-exist. Kun aanhi k a ha kalibutan di ka na-<i>exist</i>. Metaphysical an karaygan han pulong nga pag -ukoy. Kun iya linalantaw nga an pagkabuhi ha kalibutan in usa nga porma hin kamatayon <i>in the metaphysical sense</i>, an <i>waray-waray la</i> nga pamahungpahong han usa nga Waray subay han akon paghingaday kanina in matatawag ta nga baton niya b asi han iya pagsantop og pagkita han kinabuhi og kanan tawo kahimtang. An tawo waray hul-os nga gahum ha iya mismo kinabuhi kay diri hi na-<i>exist met aphysically</i>. An kinabuhi seryoso, kun sugad, diri angay nga seryosohon agud ini diri bug-at <i>ukyan, </i> lugod, basi gumaantaw-an. Usa ada ini nga rason kun kay ano talagsa ha mga Waray in nagbibitay kompara han mga Hapon. Makikit-an ta ini nga kustombre ha mga kinadaan nga mag kanta, darahonon, susuma ton, patigo, og siday. Kay ano ha mga kanta, darahonon, susumaton, patigo, og si day kita huhugot hin proweba? Tungod kay ini nga mga materyales (susumaton, pati go, darahonon, etc.) daw usa ini nga surodlan diin natitipig an pamatasan, kinaiya, panlantaw og pamahungpaho ng han kultura kun diin ini nga mga susumaton,darahonon, etc nagtitikang. Han pagkanhi han Katsila og han Amerikano kadamo han mga porma kultural in naana wan epiko, an dirodilain nga porma han siday, mga kanta, mga istorya, ug damo pa. Pero may uusa nga porma nga hin pag-istorya in nakasalbar tikang han mga pandar ahog han Katsila og Ameriano. Kay ano pananglitan, nagpadayon an pinusong nga is torya samtang an iba nga porma kultural nga Waraynon in nagkawara? Ini nagpapaki ta nga aada ha panmahungpahong han usa nga Waray an tumawa. An pinusong nga istorya in bahin hin usa nga tawo ha ngaran ni Juan Pusong, diin an iya mga kaagi permi iginhihimangraw h a makatatawa nga panlantaw. Basahon ta an usa nga pananglitan ha ubos upod an mga patigo, darahonon, kanta, og siday: Susumaton: <i>Hi Padre Nagburod</i> iginsaysay ni Leoncio Cabazares, Barugo,

Leyte Hadto nga panahon nagkamay-ada hin epidemya, epidemiya ini nga gulpi, niyan nags iring an mag-aram-aram nga mga tawo: An nga tanan nga tawo magpresintar han ira ihi, isulod ha garapa kay bangin kamo apektado hini nga epidemya. Niyan may usa nga padi, an padi dida han bungto, may-ada bugto nga daraga, niyan ini nga darag a may uyab, burod ini nga manghod han padi. Kay sugo man pagkuha hin ihi, pumal it hin arinola an padi, didto hiya iihi kay ipriprisentar na ngadto han pinakad oktor. Hala gad daw, kay an padi baga nalipngawan, in iya manghod umihi didto ha n arinola, takay burod, intrigo. Pagkadto han padi han, kun baga yana, sentro pa kiana hiya, Doktora, ano an resulta han akon ihi? Agi daw, Padre, burod ka! Sus, nga ka sugad! Ayaw la Padre kahadlok kay ini kanan Diyos mga hatag, an hiroti nga diri ka mahul og, diri ka matumba ug ayaw na pagtrabaho hin magbug-at. Matutuman kay larang man kuno sa Diyos, pero limbong han iya manghod. Di sige, m agmamantinir ito hiya, iya ito ginsirbian nga iya tiyan. Takay, waray man ito t utubo. Ada , inmabot an bulan han Mayo, patron nga patron ka duro, an iya mimisahan Santar in. An Santarin hadto kay waray pa kalsada, nag-aagi hin katunggan di may mga t ulay-tulay kada libaong. Takay, tinugon hiya han doctor nga bangin ka mahulog, kapupunitan ka. Hala, han magmimisa na ha Santarin, naglalatay, mabari an latay , di hulog ngadto han libaong. Ini nga libaong kay gin-iinitsahan hinin mga pago hin nipa nga linagusohan, may halo nga nakadto, naluok, kahulog niya kay dinmal agan an halo, totoo an padi Intoy, Intoy! Ambot ano an pakasabot niya kun lalaki ba, o diri. Intoy! Intoy! Lingi gad, bisan la ako makakita hiton imo kahimo, kuntento na ako. Dalagan han halo ngadto han kaniyotiyoan. Patigo: Mamauran, mamasirak Permi tapatuhod an sarowal. (manok) Kun kakan-o pa nagmingaw Dida pa panamok. (namok) Ismayling: Bisan ka pa Intoy magpakawati-wati Magkurokulambid dida hiton poste Di ka gud ____________________________ Kun di kan Tatay, Nanay mangaro hin lyabe Darahonon: An lagas nga naparayaw Masirong han sagmaw Nga an alisngaw Makakamatay hin langaw. Bisan paghatukan an kagang, Makagangkagang la gihapon. Kanta: <i>Ripitipitin</i> kinanta han <i>Palo Rah Rah Rousers</i> ripitipitin, ripitin, ripitipitum, ripitum dako an tiyan, dako an dughan ripitipitin, ripitin, ripitipitum, ripitum Diri man burod, diri man busog Tingali an sisto an nakaurog! Ano gud an buot sidngon han ngaran nga <i>Waray</i>gawas han literal nga kahulogan hini? Kay ano nga tinawag nira an ira kalugaringon nga <i>Waray</i >? Ano nga klase hin pagkita han kalibutan og kinabuhi may-ada an mga <i>Waray</ i>? An poplunganon nga nasiring an maupay nga magbaton: Sabwag dawa,

Tumurok, diriwaray la. <u><b>Tawgi</b></u> May 9th, 2005 Nagtanom ako hin munggo: waray sirak, waray hangin, waray tuna kundi tubig la. Nag-atamanako hin gugma: waray mo dagaang, waray mohapyod, gumamot hin lima, nanahon hin duha. Didto han tabo ha Palo an ak tawgi napalit mo intawon. An akon gugma hasta yana, laray la gihapon. <u><b>Hi Salvador, an akon puto,magsusundalo</b></u> May 6th, 2005 Diri para han nasud. Diri para hin kun ano pa man. Tungod kay han tiyan. An pag-awayanha Cordillera, ha Mindoro, o an ha Sulu, o man ngani dinhi ha Samar asya an paglaom. Didto, upod han kamatayon pagbibilngon ni Badoy an kinabuhi. Kay dinhi hini nga dapit mapili ka la han kauunongan an bala, o an kawarayan. <u><b>Nagbalyo Ako Hin Nanay</b></u> May 6th, 2005 Ha balay, syahan, nasiring ako: nana. Sumiring hira nga: nanay. Pag-grade one ko diri kuno nana, diri kuno nanay mama, siring han classmates ko. Siring ni Maam Sabel, an amon English teacher, mother. Yana, Well, I call her mommy. <u>\http://voltaireoyzon.blog.friendster.com/2005/05/\</u> <u><b><i>Dako nga Kalipay an Makauli ha Balay! </i></b></u> Dughan ko limnukso hin kalipay Han akon makita ak minayuyo nga balay Sugad hin maiha an akon paglinakat Waray tupong an himaya hini nga pagdangat

Urog manaligdig an ak mga luha Han ako nakadto pa hirayo nga Pampanga Tungod han kamingaw mga pinalangga An paghirayo ako naharugda <u>\http://ischoolsbelinda.wordpress.com/about/\</u> <b><i>Waray Story: Rise of the Vampires</i></b> An Katinikangan Han panahon na naguusaan la ako.. namamahungpahong.. nalingkod ha gilid.. nagkak ape sabay yosi.. tigda la nagpakita ini na usa na babaye na malademonyeta.. han ginkikinitaan ko hiya, tigda may umulpot na lalaki.. aray, uyab niya.. so waray ko na hiya paki alami.. hasta han pire nakon pamahungpahung hito na lugar nagka kiriglalaay kami hito nira, nagkasanrangay, ngan nagka magbarkada pa.. inom didi , inom didto, suka didi, suka didto.. Umabot ha punto na nagka mag bestfriends kunuhay kami hito na malademonyeta na b abaye.. nagka close hin duro.. as in super close.. pero diri sugad hito ka close .. =P Hasta na nagbulag ito hira han iya uyab.. (diri tungod ha akon), kami nala ito n a duwa an naginupod upod.. marishyo, bisan duwa la kami.. dagko tam tawa bisan d uwa la kami.. bgan perpekto na kun kikita-on.. hasta na nagka DEBELOPAN kami.. h inay hinay namon gin alsa an amon relasyun ha sunod na level.. kami an nagka day un.. (Lousy pero tuod) bwahahaha <b><i>Waray Story: Evolution</i></b> continutation Padayun an amun kalipay.. hasta sumulod ha akon huna huna pasudlon hiya han amon organisasyun.. tungod han iya gugma ha akon, sinulod hiya.. ngan pumasar giyap ha katapos taposan.. dumuroy an amon kalipay, kay tanan na butang pirme kami sab ay sabay.. damo an swerte na umabot.. na naka huna huna ako na swerte gud ako kay nakada hiya .. Tungod han amun duro na panhigugma, nakahuna huna kami hin pag live in.. Damo an amon nahimo na palusot ha mga pamilya para la matabo ito na amon gusto.. ngan natabo man gud ito.. asawa na gud an amon trato ha usa usa.. marishyo.. ka da adlaw makita ka hit iya hitsura.. ngan waray kabarak-an ky kada adlaw tikada man ha akon an pag uuli.. Hasta umabot na an pinaka dako na problema.. (Problema na) <u>\http://jhany-boi.blog.friendster.com/2009/02/waray-story-evolution/\</u> <b><i>Lyrics from: </i></b><b><i><u>\ http://www.opmpinoy.com/opm-language-waray -waray-song-lyrics.html\</u></i></b> <b><i>AH MAK MAK (AKUSTIK) Lyrics</i></b> Alas siete, Alas siete pala sa aga tambay na liwat Gawas hulat barkada palit malboro Lingkod sa akasya, datung a barkada Tara na kita, kumpleto na? (kumpleto na!) Hala dad a an girata.. (gitara) Kanta san binu ang - binu ang para la sa amon barkada Biskan nanu na trip Magkasarayo la kami gihapon

pero kunta kun wara ka kwarta Wara ka sangkay. Chorus: Ah makmak..!! ah makmak . . 3x Waray iba nga lyrics kundi Ah makmak. . ah makmak 3x Pag kagab.e alas nuybi magiirignom C ahmakmak an sumsuman Ah makmak..!! ah makmak . . 2x An amon pwesto didto sa akasya Ay la pagkusuga iyo boses Kay si man joe makaturog na!!! Ah makmak..!! ah makmak . . 2x Ah makmak..!! ah makmak . . Ahhhhhhhhhhhh. makmak!!! Gin agahan na lat kit Sa pagirignom ah makmak! ah makmak tulo laway (ah makmak!) ah makmak ah makmak tulo laway (ah makmak!) pukawa,pukawa, pukawa na sira kay Ah makmak kaon utot kay mangunguli na Ah makmak kaon utot kay mangunguli na Manguli na.. <b><i>AKON TA IKAW MAMAHALON (MAG-AANO AKO) Lyrics</i></b> Mag-aano ako kon mawara ka ha akon Ha ngatanan nga oras akon ta ikaw iiliwon Tungod kay ikaw akon hinigugma An akon kalipayan dinhi ha tuna. Sanglit ayaw ibutang ha imo hunahuna Nga ha imo ako mabaya Kay diri ko mahihimo ha akon higugmaon Tubtob ha kamatay akon ta ikaw mamahalon. <b><i>AN IROY NGA TUNA Lyrics</i></b> An Iroy nga Tuna matam-is pagpuy-an Bisan diin siplat puros kasangkayan Hahani an hingpit nga ak kalipayan Hahani hira nanay, pati kabugtu-an Lugaring mahiblon ha dughan mabug-on Nga an Pilipinas dayuday uripon Ay Tuna nga akon natawhan! Hain daw an hingpit nga at katalwasan? <b><i>AN PAGKASARANGKAY Lyrics</i></b> Diin ba an tubtuban Ngaran nga pagsarangkay? Nasagdaw ba sa sugbong Sa oras san kagupong? Sangkay, sangkay la ba sa pulong

Nga pag-abot san takna Napalagiw la dayon? Hain adton mga palad nga magsasagubay San akon kagul-anan sugad man sa kalipay? Kawang an mga pulong Kon hirayo sa buhat Kay sa binuhatan, Matin-aw ngatanan Sangkay, sangkay la ba sa pulong Nga pag-abot san takna Napalagiw la dayon? Waray ko nakikita Kundi an mga dagaw Dagaw nga napapara Sa akon lamiraw Sangkay, sangkay la ba sa pulong Nga pag-abot san takna Napalagiw la dayon? Hain adton mga palad nga magsasagubay...? <b><i>AHAY! (MGA PANGANDOY) Lyrics</i></b> Ahay! mga pangandoy, ahay! Ahay! sa kinabuhi, ahay! Inop nga napara sa mga mata daw aso Diri magaantos, pirit ako nga mag-aantos An luha sa mata, daw burabod, ay ahay! Imo la ginlimot o ginsalikway Hain na an harok sadton imo mga im-im Ginpasipara o ginlimot o ginkawang. <b>Kon Harapit Na An Adlaw Matunod</b> <i> (When the Sun Is About to Set) </i> Folksong attributed to Agustin El OMora and Leonor Almeria <i>Kon harapit na an adlaw matunod Ngan ha imo hirayo ako Naputok an kakulba ha dughan Ngan kamingaw asay gud dako. Pagtikang han panuro han tun-og Mga bukad ngan dahon paghumog Inin luha, daw burabod, Waray hunong hin pagtubod. Ginhingyap ka han inagi nga adlaw Ug an himaya nga hingpit gayud. Labi kon upod ka han pagtan-aw Han kapusak han mga balud. Kondi inabut ako hin kakulba Ug an kamingaw namara-para Kay kon tingali an ak pagla-um Bangin daw la nim kawangon. Sanglit han pagsalidsid han mapawa nga adlaw Higtaas nga bukid luub hin kasilaw Paghuni han gangis upud an kamingaw

Duyog an pagtangis gindumdom ko ikaw</i> <u>\http://ischoolsbelinda.wordpress.com/about/waray-poetry/\</u> Taga diin ka? Makain ka? Tag pira? Ano imo ngaran? Makadto ako Cebu. Tulo la ako ka adlaw ha Cebu. Maupay na aga. Maupay na udtu. Maupay na kalup. Maupay na gabi. <u>\http://www.dutchpickle.com/philippines/samar/waray-waray-phrasebook.html\</u > <b>Waray Poetry</b> Ini nga website in koleksyon hin iba-iba nga mga siday nga sinurat han iba-iba l iwat nga mga Waray - mga taga-Leyte, Samar ngan Biliran nga mga isla. This websi te is a collection of Waray poems called SIDAY. <u><b>Untitled</b></u> By Mario Adorna He nanay,he tatay,sugad man han akon mga sangkay kami ngatanan ha ilarum han hamurawon danay natambay Mga lumalabay man liwat agsub nanmamahuway Pagtanggal han butlaw ngan pamuhay-puhay.

Nahinumdom ako had2 han di pa nasusungkod he lolo Ha kada sabado,upod hi Inday kami pumapakadto burabod nga tubig han Hamorawon,kami namamarigo Sanglit an amon adlaw,duro hin kamarisyo

Mataghom nga tubig,mahagkot on abaton Dara hinin puno,ngaran Hamorawon Kamarasa inmon,uhaw papas dayon

Sugad kala hin ininom,tubig nga tag kinsehon.

Dako gud ini nga karikohan,syodad han Borongan Ha luyo han kakurian,kalipayan aton natatagamtaman Huna-hunaa nala hi Santa Maria ,Iroy naton ngatanan Pinaagi hinin burabo,binisita ha borongan

Pedro, Juan ug ngatanan nga molopyo han Borongan kita ngatanan in magkaurusa para kauswagan Inin buruhaton,angay naton pagburubligan Lugar han hamorawon aton unta paglinisan Kay inin kaupayan para man han ngatanan Ngan inin grasya han Makagarahom naton pagpahimulosan. <u><b>Kordapya, In Fairness Mahusay Ka</b></u> Mario Adorna ako in usa ngan seminarista mayda ko ig-iistorya karuyag ko unta magpadi iyo gad man buligan pangadi

damu gad ini nga mga butang pagdayaw ko ha Ginoo nakaka-ulang mga temptasyon ha kinabuhi ha huna-huna ko danay naghahadi

usa na dinhi hi kordapya mahusay hiya ura-ura baltok na buotan pa makisasangkayon pa hiya

una ko pala ha iya pagkita tigda ako inabat hin kolba pero ma ha pagtika-iha an kolba, nahimu nga gugma

baybayon adto nga hi hiya in nakadto gindaop ko dayun hiya ngan kami in nagka-istorya

ha dagmit nga istorya naging uyab ko hiya waray la pag-iha ginbaton ako niya kay ha akon naruruyag man liwat hiya

tikang hadto an bug-os ko nga kinabuhi in nagba-o bisan ako pumakain ini nga babaye in ginbibiniling

an akon pagka seminarista in hinay-hinay nawawara na an sulod han akon huna-huna waray na iba kundi hi kordapya

pagpinan huna-huna ha iya in ako ginpipiraw na sanglit pagmata ha aga dire nagud ako nakaka-atindir han misa

usa ka panahon ako in nakapamalandong ha bubong han seminaryo ako didto in nakadto

didto ko nahuna-hunaan inen akon uyab angay ko dayun bulagan ngan dire nagud hiya liwanan kay hi kristo aada man

pinagi hin surat didto ko ha iya iginsumat kordapya pagbulag nala kita waray na damu pa nga istorya

han iya pakabasa namulagdat an iya mga mata tigda hiya nga nag-isog sugad sugad hin dalugdog

sinulong hiya ha balay iginlapid pa hi nanay dayun man ako nga ginawas ginkukurog ngan puno hin hulas

pastilan kordapya uunan-hon ko man kinahanglan ko man ikaw bulagan dire man kita pwedi magkatuman kay ako in magparadi man

imu nala unta pagpasensyahan ug sugad man maintindihan pamiling nala hin iba kay damu man dida ha kon in mas ma gwapo pa. <u><b>Pangaradi-un Han Kabogto-an Borabod Hamorawon</b></u> By Ben Alar Diyos nga makagarahum Nga naghimo han Borabod Hamorawon Nagpapasalamat kami ha Imo hini nga Imo eguin hatag ha amun Logaring pasaylo-a kami Ginoo an Imo mga anak nga bongalos Kay amun guinpapabay-an ini nga Imo bendisyon Bogtong nga alahas an mang-gad wara sogad Espeho hit kalag hit Borongan kan Birhen Maria guin babantayan Eguin tu-in ha amun han amun mga guinikanan. Diyos nga malolo-oyon nangangamoyo kami ha Imo Nga antes kami koha-un Nimo, tagan Mo kami Hin sopisyente nga panahon, bogway nga lawas ngan madig-un nga determinasyon Kay basi namun pagbohatun an pagpaka-opay Han hitsora ni Tobig nga pina-ora, Pagbalik han da-an nga mga aragui-an, Paghimo hin mga bag-o nga dalan Kay basi ngahaw pagda-opon han mga besita Ngan maguin bato- barani han mga torista. Amun eguin sasa-ad ha cada tagsa Ini nga tingoha diri mapapara. Matoman konta, Ha ngaran ni Hesus,

Amen.

<u><b>Ahay! Mga Pangandoy</b></u> Ahay! (Mga pangandoy) Folksong Sung in Waray Album 2 by Mabuhay Singers

Ahay! mga pangandoy, ahay! Ahay! sa kinabuhi, ahay! Inop nga napara sa mga mata daw aso Diri magaantos, pirit ako nga mag-aantos

An luha sa mata, daw burabod, ay ahay! Imo la ginlimot o ginsalikway Hain na an harok sadton imo mga im-im Ginpasipara o ginlimot o ginkawang. <u><b>An Kanta Han Sabang</b> </u> (Siday nira Andrea Amoyo Sagaoinit, Marilyn Sagaoinit Alar, ngan Ben Alar.) Sabang nga baraan, salog nga Borongan Asay gintikangan bungto nahingadnan Madakmol nga borong kada kaagahon Asay an tigaman hadton kadaanan

An sapa ha Bulhot angay nga tubtoban Upod pa an Greenland, Canpinid lilbungan Tambak, Cancosipi ngan Tabok sugad man Usa an yinaknan, Sabangnon ngatanan

Manghod katiopay an bungto ha Sawang Hadton kaonahan an sentro an Sabang May barracks pa ngani an mga sundalo

An mga sakayan dinhi an pagpondo

Hadto han damo pa an kahoy ha guba Adton mga lancha dinhi gintutuha Pantalan han Sabang ira duruongan Maupay tagoan, gudti an bub-ongan

Panahon han lokad napondo an barko Harani ha Ando marisyo an baryo Adton mga lancha naghahakot hira Lokad ha almasin damo nga kwarta

An anak han Sabang hi Amboy Boaya Panahon han gyera lider han gerilya Nagmayor han bungto katapos han gyera Adton mga pilyo nahadlok ha iya

Kaupay nga hatag grasya nga langitnon Tagitis han Sabang marasa kaunon Darako an hubas ha panagitisan Kahanap, kadayaw an gin-aandaman

Magab-i, maadlaw pirmi la maribhong Babaye, lalaki, bata ngan tigurang Kada usa hira may ada surudlan Puno hin tagitis ira kalipayan

Malagsim nga sabaw wara kapareho Damo an tagitis Marso, Abril, Mayo Ha bog-os nga bungto bisan diin kadto

Ha Sabang la ini makikita niyo

Mag-osig nga ayam, masirom nga dalan Di makakapugong han kaulitawhan May tikang ha Lonang, Sawang, Pepelitan Ira pasasginan an panagitisan

An ira tinguha an kadaragan-an Hi Idak, hi Padang hi Dada hi Babang Diri gud mabaya bisan pa umuran Diri mapupuni bisan pa pag-isgan

Paglaom han Sabang kamo kabataan Maupay nga ulo, bugway kalawasan Iyo kabobwason asay pag-andaman Harayo, harani kay mauli ka man. Daw Nasusunog (As If it were burning) Folksong

Daw nasusunog, sidsid han langit Pati an dagat gindadala-it Bangin ha unhan, may nagkaingin Nga madlos huyog hinin hangin.

Iton mga balod, iton mga balod Mulayan han dagat Nga dit

An gab-i nga dulom, an gab-i nga dulom

ha kalawdan, nagbabalatbagat

An dagat naranggat. Nga nakakali-aw han mga dumaragat.

Adto na n adlaw, nagligidligid Didto huhuron, luyo han bukid Bunyog panguli an katamsihan Nahadlok bangin magab-ihan <u><b>Kon Harapit Na An Adlaw Matunod (When The Day Is About To Set) </b></u> Kon Harapit Na An Adlaw Matunod (When the Day Is About to Set) Folksong attributed to Agustin El O Mora and Leonor Almeria

Kon harapit na an adlaw matunod Ngan ha imo hirayo ako Naputok an kakulba ha dughan Ngan kamingaw asay gud dako.

Pagtikang han panuro han tun-og Mga bukad ngan dahon paghumog Inin luha, daw burabod, Waray hunong hin pagtubod.

Kon nadangat na an gab-i upod an kamingaw Labi kon nabati han huni han kalaw Pagpurak han sidlangan, pagpuni-as han adlaw Pagkalpad han maya, dinumdom ko ikaw

Ginhingyap ka han inagi nga adlaw Ug an himaya nga hingpit gayud.

Labi kon upod ka han pagtan-aw Han kapusak han mga balud. Kondi inabut ako hin kakulba Ug an kamingaw namara-para Kay kon tingali an ak pagla-um Bangin daw la nim kawangon.

Sanglit han pagsalidsid han mapawa nga adlaw Higtaas nga bukid luub hin kasilaw Paghuni han gangis upud an kamingaw Duyog an pagtangis gindumdom ko ikaw Waray-Waray Author unknown Sung by the Mabuhay Singers in their Album "Bahal nga Tuba"

Waray-Waray, pirme may upay Mayda lubi, mayda pa humay Iton dagat damo it isda Ha bungto han mga Waray.

Waray-Waray pirme malipay Di makuri igkasarangkay Nag-iinom kon nagkikita Bas kamingaw mawara!

Lugar han mga Waray-Waray Kadto-a naton, pasyadaha Diri birilngon an kalipay Labi nga gud kon may fiesta.

Mga tawo nga Waray-Waray Basta magkita, mayda upay Diri kabos hit pakig-angay Sayod kamo basta Waray.

Waray-Waray! (Waray-Waray kabuhi maupay) Waray-Waray! (Damo iton lubi pati humay) Waray-Waray! (It mga dagat riko hin isda) Ha bungto han mga Waray!

Waray-Waray! (Waray-Waray pirme la malipay) Waray-Waray! (Diri makuri igkasarangkay) Waray-Waray! (Nag-iirignom kon nagkikita) Bas kamingaw mawara! <b>Waray Gud</b> ni Vicente S. de Veyra Sikmit han im-im ni Una,

in wati nga pirdido, sarado na n istorya; samtang ha tuka ni Urhi, tukmo nga guti, waray gud maaalsa inin patay nga sawa. <u>\http://waraykami.blogspot.com/\</u> HAIN NA oh.oh..yeah.. hain na an at mga saad nga deri kita magbubulag waray na pag laom pa na mag kita kay ikaw na mayda na iba..oh... deri ko gehap mangangalimtan an aton mga saad nga duha ikaw gud la an akon gin hihigugma naot unta ikaw sugad gehap anu an akon bubuhaton nga warai kana deri na ako maaram kun mag aanu pa pastilan balik nagad ha akon mag babag.o naman ako hain kana hain kana

gante nga punay,

kun ikaw waray na pag higugma ha akon mag aanu man ako (mag aanu-anu man lagi ako) hain ikaw mag malipayon mag huhulat nala ako ha imo anu an akon bubuhaton nga waray kana deri na ako maaram kun mag aanu pa pastilan balik nagad ha kon mag babag.o naman ako hain kana hain kana oh.oh... mag aampo nala ako yana (mag aampo nala ako yana) ikaw ug ako in mag kita ha lain nga panahon,nag lalaom pa gihap ako.. oh.oh.. anu an akon bubuhaton nga waray kana deri na ako maaram kun mag aanu pa pastilan balik nagad ha akon mag babag.o naman ako hain kana anu an akon bubuhaton nga waray kana deri na ako maaram kun mag aanu pa pastilan balik nagad ha akon mag babag.o naman ako hain kana..oh hain kana..oh.oh..oh hain kana hain kana..oh.oh. <u>\http://vienmar.blogspot.com/2008/12/hain-na-lyrics-by-nathan-waray-waray.htm l\</u> An Kiray Ni Nanay Kahuman niya karigo ngan magliwan nadiretso ha tocador, ha espeho naatubang. Magtitikang an rituales han pagpahusay nga kada aga gin bubuhat ni Nanay. Guti-ay pa ako gin susundan ko na ini nga kirita-on, labi na ang pinaka-importante kun natapos na an iya kiray. Kun maupay an buot han pagmata, tingali matam-is an inop o hi Tatay waray magpinasaway, madali nababalanse an duha nga kiray eksakto la an kurbada han arko, kadakmul ngan kahilaba. Na-gwapa dayon hiya, ngan nasabot ako masirak an adlaw ha am panimalay. Pero nag-iikmat ako kun an kiray baga hin mga pako han uwak nga naglilinupad ha kalangitan. Nangi-ngita ako dayon hin masisirongan kay sigurado mabunok, bangin pa bumagyok ha amon.

Tinmubo ako sayod an usa nga butang An barometro han panahon ha balay Amo an kiray ni Nanay. ----------------------------------------------<b>Salin Nangaturog ako paghinulat ha imo kagab-i. Nag-iininop, nga imo ginsinampit. han kasina ko nga an inop waray kahuman, gin talikdan ta ikaw ngan bimalik pagkaturog. Pagmata ko kanina nakalakat ka na. Didto ha lamesa gin paso mo, gin upay hin paglatag an magrasa nga pagkaon para han ak pamahaw. May lakip pa gud nga plastic nga bukad An im halipot nga surat nangangaro hin pasaylo. Duro an ak kagutom pero dayon la binalik an akon gin ininop hi Nanay nga nagsisinagdon Uday, pagsalin bisan la guti-ay. Ha ak hunahuna, gin baton ko hiya Ayaw ka baraka, diri la salin nga guti-ay Kay bug-os pa an ak pagkatawo, Nanay! Gin limpyohan ko an lamesa ha plastic bag gin butang an imo dara Ika-lilipay ini han mga ayam ni uga-ngan. Ngan tikang yana, usa la it ak hangyo ayaw ako dad-i hin bisan ano, kay gabay na la waray kung salin la ito. </b> -----------------Paghuraw han Uran Sige lat pag-inuran, maglipayon an kabataan nga baga hin mga pakla pagkahuman h an halaba nga huraw. Guin bibiling ko hi Idoy nga nagpipinalutaw hin papel nga baruto. Waray na hiya guin kuha han ma-intremis nga panahon nga di pa takda para magmulay didto ha mas dako nga murulayan han kinabuhi. Namalanga - waray na umuli Pero usahay nanunumdum, nabalik kun kinukubit hin guti-ay nga kamot nga napabulig paghimo hin papel nga baroto ngan napaopod pagpalutaw hini ha lasaw Nabalik an kasanhi hi Mano Idoy na liwat waray kaguolan bisan mahulos hin pagminulay. Pagsirom, nawara hi Idoy pakabati niya han nagkikinayabag na konsyerto han mga pakla paghuraw han uran.......... ------------------------------------

<u>\http://mimosarose.multiply.com/journal\</u> <b>dire iton akon tiil, kan emil yak baga liwat hin kanan lalaki tak tiil masumo kaman. hahahaha! waray pa kamo magkita ni lucas! 8 months na hiya. =\ malaksi lagi. oo little laughing mate gud can kay grabe sig e lat pagtinawa! hahaha! pero waray pa hiya laughing mate! hahaha paghimo na! lo l! Kun san.o waray na lechon,amo it pamiling. =s bon voyage auntyflor,auntydulce, a nd necia =)) balik dayon tomorrow!! </b> ambot ngani kon maaram hira nga aanhi hira basta it importante damo it nadayaw h a ira! aaayyyyyy... my FAVORiTiSM ine dai!!!! dire maupay ine!!! Ive got like 50 people nominated her so kon baga audience impact dara hiya....sal amat tim comment. my intentions are good to have unity, avcurs may mareact,may mangangalas, mandad aut..ok la ito..this is free country ryt?..respetuhay nala bah .but we can consider kay asawa man hin mayo. ini it tinuod nga waraynon..taga tolosa..hi madam meldy aunty han akon classmate han highschool... ah man sya. amo gud anu..sory la sayup..babalyuan ko nala..i really appreciate all the comme nts..thank you! taga-alang alang! mayda niya mga jeep na lovely day! Hehehe diri ak ha iya..soo loud taga tugbong,kananga Leyte heehe diri man ada ito hiya proud han iya pagka-waray... just my opinion ahanumdum ako na nag himangraw hiya hin waray-waray dialect ha tv sunday night a d2, pro waray pa ako bati na nag siring hiya na taga tacloban hiya, amo gud la. cebu man daw kuno hiya...amo it siring didi. pabay-i la eto, may buot nman e2 hi ya....hehehe diri ito maupay pabaysahe nla hya! heheheh...pakayawa gad la hahay . tak patod hyest level na tlga . hahaha . hoi nikki uli na iu! . tga san jose ka dri manila taga takloban ini?.. hain naman ini yana ad2 hit iya bado ada.hehehe nika-ragua? butangi gad niyo apelyido.. anak hit tagiya han divisoria mart oo nakit-an ko na e2 hiya ha divisoria mart did2 han mga utinsel natukdaw. hin ano? aaayyyyy!!!!! SHOESYAL!!!! TALAGA NAMAN! HAHAHAHAHAHA!!! WARAY NA MALAB AN! KAKALOWKA! sangkay gud kamo anu? support system!lol iba na level hi mana manel... and tne WINNER is Ms<pd>.</pd> MARINEL POLIRAN!!! Tindog marinel!!! Tindog!!!! hahahahaha.... kakaloka!!! 1 million vote from me... mana gin botosan ko na ikaw.. yaik artistahun naman ini hahahah cool!!!! iba gad manel Mana.. Iba ibahan kna tlaga d ko n mareach.. Ha ha.. pssst... nanunumdom ka pa ha Sta. Mesa? stewardESS ada it tawag ha iya kay FEMAL E man. kanawong n maja salvador...haha classmate ko han high school. Hala! kahusay na nimo hin duro mana! Im proud of you! huna ko hi michael v. no o ffense. nag.extra man ini ha usa ka show ha GMA..

awww akon ini friend... iba gud it mga tga housing anu davz...haha and the WINNER is Ms<pd>.</pd> Bjanca Batan!!! hehehehe... balet bianx paumbini g nala kan manel.. kun baga Uswag Bjanca.. USWAG... dus.og ba.. hehehhe.... mag aano mn kita kay hi manel tatagan ak hin notebook... ay kabaraka papadad.an nala liwt utro hin cheese, pancit canton, marlboro, ube hopia ngada... hahahah... pr ay na ma promote ak next month para madugangan ahahahaha!! leyte high inin n bata! ka batch 99" go!! tindog kita hit aton! contemporary ko ini ha DWU.. sayang nga sarado na an am skul hehehe.. grabee kun manlibre hin dinner! Hehehe grabe kun manlibre..pero it tacloban dri gnbu2ligan..hehe librihe ghap kami...bisan ha dome la...hehe boutan, mabuligon, humble waray ako masisiring mga rockers hadto!!!hahaha rizza, ak student!! talented gud ine hiya ngan baltok! ha ha ha..rica camacho right there..ada butnga ;) mga rockers hadto!!!hahaha hi didat pa... rayhak waraynon...proud to be one... appear kita dida! imo ini fes?.. amo ini it tuod nga filipina beauty..! :Q hin-o ito hya?Miss Pintados? mamingaw man!! mamingaw na balit,.... panguli kita mga t ol,...?! asya na panguli kta.... at least m yna na decmbr macmba na2mn m ha sto. Nino hala....maupay na man ngean ano? Lol dako man ngean hia kitaon anuh? Hahah super mingaw kasi hiya and na fefeel ko it solemnity dd man kmi tg simba every sunday(sumtyms saturday..hehe) (natapod kei herani lat balay..hehe) hehe harani la lwat am blay nganh dako lagi pagkit.on.. haha haha. nauwat man ak. huna ko ha abroad. haha. <b>beer beer!..panlimpyo ngadto! asya la it im! </b> ma like ghap ako... oo like gud kay maaram ako naawa ka. hahaah labyu marbex! hahaha..pag inawa ko man!... Labyu too jobex! See you soon... pira ngani adto nim gin bayaran jo para magkaada ka hin loyalty award?lol libre la adto kay loyal man gud ako dire paru ha im nga ginbaydan mo pan st. the rese hin wan milyon para la may award ka! Hahha <b><u> Marco Rafael Devora</u>: hoy ka nga kabulig ka ano nga sige tim facebook ha!?! pagtrabaho! hahahh! </b> hahahahhahahaha! kaloko nala hini nga bangaw!..hahahah day off ako yan ti!...ika w ghap ngada, ayaw cge hin facebook..panlugod!hahaha excuse me! tapos na! ako pa!! hahahahha! masipag ini amo tak day off 5 times a w eek! ikaw kay namamalanga kala dida! Karahibut, Nagrarayhak, Naglilipay, Nagtitirok, Nagtatarangka, Nagbubugi-ot! Mis a anay ugsa ha Lamisa! Malipayon Nga Patron PALO! hay salamat sumirak gihap. usa nga masamok pero marisyu nga gab-i bisan may makairinit nga panhitabo. maris yu la pagtinawa. maupay hin duru an akon adlaw. nagkaurupod kami han akon pamilya, nakit-an ko an akon umangkon ngan an akon uyab. ngan maupay an sirak han adlaw yana. turno ko na para magretiro. nga yawa ini. (hahahaha i dont think you want to include this pero FYI? haha!) beer, beer, panlimpyo ngadto! asya lat im!

mag-iirignom nalan beer magtatrabaho pa! pagkita ko tam laptop kinahanglan na paaydun. aw asya ngayan it hi habagat. yana nasabot na ak. damot maghusay dinhi ha graphika manila labhi na nga mga web designers pa hera! gusto ko hin irimnun! kinahanglan ko maminsar yana hin duru. nagkita pala ako hin American History X, ngan tak mayayakan la makarima-dima ini nga salida. bangin diri gud ini maging usa ha akon mga paborito nga salida kay diri ak mailob na pagkita utro, pero grabe gud ini kamakalilisang. agidaw kasamok ha balay makaarawod! kahuna ko man nga tanan nga nakadto ha balay ginpanhuhubya, diri ngay-an. marisyu ngay-an. ginmimingaw lugod ako ha iyo. kun it im amay buwaon, tim mga kabugtuan masukot nga mga buwaon, tim sangkay buw aon tikang pan katikang, ano kaman hito? alang usa gihap nga buwaon. bato bato ha langit, it maigo ayaw kahangit. kun it Diyos para ha aton, hinot makapugong ha at? kun it Diyos aadi ha aton, hi not makapirdi ha at? it kahimo hin Ceasar s Salad hit akon iroy it pinakamarasa! Dagat! Ginmimingaw na ako ha im! Pagkita kita pagkatapos hin duha kabulan! maiha pa! ngisi bisan tim kasing-kasing naul-ol. -sabi ni kate. hahaah gusto ko ig-uli tim misay nga itom ha balay! Bahal Nga Tuba by Mabuhay Singers Bahal nga tuba, bahal nga manamit Nga kon la g-okon, diri gud nahapit. Matin-aw daw tubig, baga igo lan kapait Nalangoy ha but -ol hin diri pinirit. Padis han pakdol nga linaga Bis mag-irignom nga mag-aga T iyan mailob hin pikada Bisan unanhon nga hugada. Aber butangi basi higustohan I hin hubas-hubas basi tikangan Kay nanunubod nat ak nasaragan Di nga tumay-ong di na tagayan. Tagay na bangkero, Tagay na, ayaw palipat Upaya iton imo pagpalakat . Padis marasa nga sumsuman Ngan hin pikpikot nga tulpokan Labis na gud nga kon sabawan Hitso gud an karukayakan. Paglisto bangkero, Bantay bangin ka malipat Aanhi la dinhi an dagko nga uwat. Pag-ikmat, ayaw gud pauwat. ------------------------------------------------- Balud by Cielo Mga balud Nagpapasibo ha ka dagatan Kakuri gud madakpan Inin balud Ha baras napulilid Kon diri hira nag-iiso g Hay Intoy, Kamakuri mo pagdad-on Baga-baga ka gud la Hinin balud Kon nasisina nalakat ka Mag-uusaan ako, tabi. Kay ano nga ginbaya-an mo ako? Waray na balud inin lawod ko Hain na an mga haplas mo? Nailiw na an baras ngan bato Bisan la Da nay di nagkaka-asya Sugad han langit ug tuna Kon an gugma Nga marig-on o masari g Di mapapara hin balud. Kay ano nga ginbaya-an mo ako? Waray na balud inin lawo d ko Hain na an mga haplas mo? Nailiw na an baras ngan bato Balik na kamahidlaw na ha imo Waray na balud hinin lawod ko Hain na an mga haplas mo? Nailiw na an ba ras ngan bato Nailiw na an kasingkasing ko... ------------------------------------------------- Basuni Ko Sa Dughan by Pablo Rebadulla Basuni ko sa dughan Arantuson, tinipigan Kay an lanit san gugma Kon ilubon, kalipayan An makalit ng a palad Say naghatag sin kasamdan Punyal san kapalaran Pagtitipigan, hinumduman. Di ko igpapatambal Bisan mangutngot Inin dinultan Karuyag ko magbilin Dagko n ga ulat Basi tigaman An makalit nga palad Say naghatag sin kasamdan Punyal san k apalaran Pagtitipigan, hinumduman. ------------------------------------------------- Bungyod, Pakiusa by KITA CHOIR of Calbayog City INTRO I May panawagan

an buhi nga simbahan Gintatawag kita mga binunyagan Iini an panahon pagbaton sa n kinahanglanon Takna sin uusa nga pamalandong II Nagpupukaw an Espiritu Santo D ida san aton hilarum nga katurogon Pagmata ,pagkiwa kay damo an buruhaton Iginma ntala nga misyon aton turumanon Chorus I: Kadi na,bungyod na,upod ngan pakiusa A n bukag san kinabuhi nag aaghat na Inin daku nga sasaro kanan Diyos mga upa Wara y ruha-duha buhat ngan duyog na Magrayhak na kita si igo nga kusog Pukawon an k aisog buhion an panlimbasog Iini an panigamnan mga larang mahimugso Pagsasaro sa n misteryo panaringsing san pagtoo III Pulong san Diyos an katatapuran Susgarana n san panutdoan Husbaron aton paglantaw,kamutangan san katilingban Hirayo man an larakton, katumanan buruhaton Repeat Chorus then Bridge Bridge: Pitad tipaunh an, aton na tikangan Ngadto sa dalan san katalwasan Chorus II Kadi na,bungyod n a,upod ngan pakiusa An bukag san kinabuhi nag aaghat na Inin daku nga sasaro kan an Diyos mga upa Waray ruha-duha buhat ngan duyog na Coda: Waray ruha-duha, buha t ngan duyog na -------------------------------------------------- Bungyod, Pa kiusa (Calbayog Diocesan Synod Theme Song) by KITA CHOIR of Calbayog City INTR O I May panawagan an buhi nga simbahan Gintatawag kita mga binunyagan Iini an p anahon pagbaton san kinahanglanon Takna sin uusa nga pamalandong II Nagpupukaw a n Espiritu Santo Dida san aton hilarum nga katurogon Pagmata ,pagkiwa kay damo a n buruhaton Iginmantala nga misyon aton turumanon Chorus I: Kadi na,bungyod na,u pod ngan pakiusa An bukag san kinabuhi nag aaghat na Inin daku nga sasaro kanan Diyos mga upa Waray ruha-duha buhat ngan duyog na Magrayhak na kita si igo nga kusog Pukawon an kaisog buhion an panlimbasog Iini an panigamnan mga larang mahi mugso Pagsasaro san misteryo panaringsing san pagtoo III Pulong san Diyos an kat atapuran Susgaranan san panutdoan Husbaron aton paglantaw,kamutangan san katilin gban Hirayo man an larakton, katumanan buruhaton Repeat Chorus then Bridge Bri dge: Pitad tipaunhan, aton na tikangan Ngadto sa dalan san katalwasan Chorus II Kadi na,bungyod na,upod ngan pakiusa An bukag san kinabuhi nag aaghat na Inin d aku nga sasaro kanan Diyos mga upa Waray ruha-duha buhat ngan duyog na Coda: War ay ruha-duha, buhat ngan duyog na ------------------------------------------------- Buring La Gihapon (Diri Na Gud Ako) by Mabuhay Singers Diri na gud ako, diri na gud ako Maghihigot hin manok Kon ako nalakat, kon ako nalakat Iba an na hapyod Kon ako naabot, kon akon naabot Barahibo kuno Asya n tinikangan, asya n t inikangan Pagra-ot han buot Bis ka pa gad Iday, bis ka pa gad Iday Magpulbo, magsudlay Magpabansil ka pa, mag-ariyos ka pa Maglipstick hin pula Magpahamot ka pa, magsapatos ka pa Magkapuro seda Daw sugad in buring, bis pa gad kudkuron B uring la gihapon -------------------------------------------------- Daw Nasusu nog by Mabuhay Singers Daw nasusunog, sidsid han langit Pati an dagat gindadal a-it Bangin ha unhan, may nagkaingin Nga madlos huyog hinin hangin. Iton mga ba lod, iton mga balod Mulayan han dagat Nga dit ha kalawdan, nagbabalatbagat An g ab-i nga dulom, an gab-i nga dulom An dagat naranggat. Nga nakakali-aw han mga d umaragat. Adto na n adlaw, nagligidligid Didto huhuron, luyo han bukid Bunyog p anguli an katamsihan Nahadlok bangin magab-ihan ------------------------------------------------- Di Ak Nahuhulop by Mabuhay Singers Di ak nahuhulop ha tie mpo amihan Halu-ag an Samar nga pagpipilian Kada Sabado damo an bunyagan Ini nga lawas ko di aangan-angan. Di ak nahuhulop ha tiempo amihan Damo an sundalo nga pagpipilian Pipili-on ko an binansilan Kay maupay inday pagtarutanggiran. Inda y (Intoy) kon waray ka la pagyagayaga Kinasal na kita yana. May-ada na naton bat a, may na bata, Nagdarudalagan ha tuna. Inday, Inday nakain ka Han kasunog han monyika Pito ka tuig an paglaga, An aso waray kitaa. ------------------------------------------------- Ginhilom Ko by Mabuhay Singers Ginhilum ko an pagbat i Han basuni nga ak gin-inantos ahay!, Hain daw la an himaya Nga testigos han lang it ug tuna?, ahay! Nagsiring ka nga laumi Adton gugma nga diri mabalhin Kay an k alipay nga hingyap han dughan Nga ginlalauman han akon kalag. Ay gugma ko! hain k a? Hingyap han akon kalag Dumduma gad pastilan, Gugma nga halad ha im! Udhanon k a pagkita Kon ako in mamatay ahay Hinigugma ko an kalipay ko hain na? ------------------------------------------------- Gugma Han Mag-sangkay by Unknown Gug ma han Mag-Sangkay Ka maka ruruyag manla Pag kita kitaon Gugma han mag-sangkay Nga waray hin limbong An ira paniplat May pahiyom-hiyom Nga nakapapapas Han bid o han dumdom Sanglit sangkay ayaw paniplat Kon may kabidu-an ka manla Kay kami an sangkay mo Nga magaya-gaya May pag hiyom, may pag tawa Og may pangaraba Kay

kami an sangkay May tangkod nga higugma ------------------------------------------------- Ha Imo Tangbuanan by Mabuhay Singers Ha imo tangbuanan may nagpap anaghoy Mamingaw nga takna, upod an harupoy Tamda an kasakit ine nga ha imo nagaandoy Pobres ko nga lawas nga ha imo nag-aandoy Birilngon ka nga ladawan nga t ikang ha langit Ginsisingba ta ikaw ha adlaw ug ha gab-i Daw bitoon nga maanyag lamrag han kangitngit -- Haroy, lawas ko mag-aantos kay amo man an akon swerte. -------------------------------------------------- Ikaw La An Higugma-on Ko by Art Ramasasa Kay ano nga binaya ka? Kay ano nga naglimbong ka? An dughan ko i mo gin samaran Kay-ano nga nag bag-o ka? Hain na an mga saad mo Nga ako la an higu gmaon mo? Kay-ano nga iba na An tag-iya han kasingkasing mo? Malingu ka ngay-an nga sangkay An gugma ko imo la ginsikway Waray ako maghunahuna Nga an akon gugma uuyagan mo la. Bisan masakit an ginbuhat mo Maglala-um pa gihapon ako Maghuhul at han pagbalik mo Kay ikaw la an higugmaon ko. ------------------------------------------------- Imo Hinumduman by by: David Lelis I Tubtob san-o it ak pa g luha, tubtob diin it akon pamilin. Yana waray kana, ha balati-an ngan pamaland on ko. II An tigla la nga imo pag lakat, ampo ko sa dios ha imo madangat. Nga ma lipayon ka kanunay, ha kasing-kasing han akon sangkay. kuros kun pananglitan ako imo hinumduman, an gugma nga aton gisaru-an. ginsasa-ad ko nga di maruruba, lab is na gud kun upod kita, kun kasapit ka,kun kahamlag ka. III Aantoson ko ini nga tanan, an mga kasakit nga akon gin agi-an. Ini magpapabilin, mintras di ka pa n a bibilngan. IV Nanhuhupon it ak mga mata, pangaraba ko unta pamati-i na Pangamu yo ko ha imo, nga ikaw unta bumalik na. ------------------------------------------------- Kapait Nga Pagkahimtang by Mabuhay Singers Kapait nga pagkahimta ng inin akon dinangatan An kabos nga kasingkasing imo la ginpasipad-an Waray nim o ikahirak inin akon pagkakablas Aantuson ko kay palad man Han gugma nga inongay an. Hain na daw la an akon kalipay? Putli nga gugma imo la ginkawang Dumduma an aton ginsaaran Akon babalunon hasta ha lubnganan. ------------------------------------------------- Kon Harapit Na An Adlaw Matunod by Agustin El O Mora & Le onor Almeria Kon harapit na an adlaw matunod Ngan ha imo hirayo ako Naputok an kakulba ha dughan Ngan kamingaw asay gud dako. Pagtikang han panuro han tun-og Mga bukad ngan dahon paghumog Inin luha, daw burabod, Waray hunong hin pagtubod . Kon nadangat na an gab-i upod an kamingaw Labi kon nabati han huni han kalaw Pagpurak han sidlangan, pagpuni-as han adlaw Pagkalpad han maya, dinumdom ko ika w Ginhingyap ka han inagi nga adlaw Ug an himaya nga hingpit gayud. Labi kon up od ka han pagtan-aw Han kapusak han mga balud. Kondi inabut ako hin kakulba Ug a n kamingaw namara-para Kay kon tingali an ak pagla-um Bangin daw la nim kawangon . Sanglit han pagsalidsid han mapawa nga adlaw Higtaas nga bukid luub hin kasil aw Paghuni han gangis upud an kamingaw Duyog an pagtangis gindumdom ko ikaw ------------------------------------------------- Kon Mahirayo Ako Ha Imo by Mabu hay Singers Kon mahirayo ako ha imo Hinumdumi, hinumdumi Nga magtatangis ako t ungod ha imo Mapahirayo nala ako Manggad pa hinin dughan mawara inin kasakitan. K on bati-on ko na an mga kamingaw Kantahon ko an mga awit An hingyap han ak kalag basi matambalan Kasingkasing nga im sinamad Ug didto ko hihimo-a an paghingalimo t. -------------------------------------------------- Lawiswis Kawayan by Mabu hay Singers Ako magtatanom lawiswis kawayan Akon la kan pikoy palataylatayan S abahis nga pikoy ka-waray batasan Sinmulod ha kwarto, kan inday higdaan. An pan yo, an panyo nga may sigarilyo, Ginpiksi ni Inday kay may sentimiento An nasisin ahan, an nabi- an nabibidu-an Tungod la han gugma nga waray katuman. An ine nga hugpo lawiswis kawayan Diin an higugma nga may rayandayan Magtutugtog dayon mga ginlatayan Maglipay ngatanan mga kasaangkayan. An ine nga pikoy nga pikoy pagl upad murayaw Natuntong han sanga dagos paparayaw Binuklad an pako, an pako daw h ilaw nga dahon An iya pagrayhak nga ak ginkinantahan. Hi Mano palabio mahal mag baligya Adobo sitsaron upod an mantika Ginpadisan hin luyat nga tarong Hi mano P alabio mahal la gihapon. -------------------------------------------------- Li mukon Ug Punay by Iluminado Lucente May duha nga tamsi, Limukon ug punay Nga n aghihilumlom Hin gugma nga tunay Waray aringaring Bis nag-aandulaw Kay nagkakasa bot Ha siplat, ha kulaw Kay an mga tamsi Waray pinulongan, Waray gud yayaknon, Waray paaliday Kondi may higugma Nga inuonongan Kon nagsisigtangdo Nagsisipagtum an Kay sugad hit puthaw Ngan batobarani Karuyag maghangkop Ngan magkahirani Ba si makaglara Hin usa nga sanag Nga pakakamatyan Hadton ira saad. --------------

------------------------------------ Lubi-Lubi by Mabuhay Singers Lubi-lubi, lubi lingkuranay Ayaw gad pagsak-i, kay hibubo-ay. Ayaw gad pagsak-i, Lubi-lubi Kon maruruyag ka kumaon hin silot Didto la nga didto la Kan Nanay nga didto la. Kan Tatay nga didto la, pakigsabot. Agidaw-gidaw an bukaw Naglupad-lupad ha ig baw Agidaw-gidaw an gitgit Naglupad-lupad ha langit Agidaw-gidaw an bukaw Naglu pad-lupad ha igbaw Agidaw-gidaw an gitgit Linmupad ha langit Enero, pebrero, ma rso, abril, mayo, Hunyo, hulyo, agosto, Setyembre, oktubre, Nobyembre, desyembre , Lubi-lubi. -------------------------------------------------- Man Badul by M abuhay Singers Kon an mga sapa an alak say ibabaha O kon an dagat man say itaob iton tuba Ine hi Man Badul malurop ngan mahuhura An dagat an sapa huhubson ng atanan pati iton bura. Man Badul, maupay ikontest Hiton mga bagang dida ha sang gutan Ngan an premyo iya gud pagpupulsan Ngan bis pa magkapustahan hin saut kon dumalagan. Man Badul, maupay ikontest Hiton mga bagang dida ha sanggutan Ngan a n premyo iya gud pagpupulsan Ngan bis pa igkapustahan hin saut kon dumalagan. ------------------------------------------------- Man Tomas by Art Ramasasa I ni hi Man Tomas bisan na kon lagas pero naato pa Karuyag pa niya nga magkamay-ad a hiton nga asawa Akon ginsagdonan nga "Man Tomas ayaw ka maluya ka na" Nag-isog la hiya ngan sinmiring "Intoy nakakatamay ka!" Han usa ka adlaw ini hi Man Toma s may ginbisita Babaye nga byuda, sexy, ngan mestiza, pero batan-on pa Iya hinal aran han iya tim-os nga paghigugma Nag-isog la hi Iday ngan sinmiring: "Oy Man To mas lagas ka na!" KORO: Man Tomas ayaw na gad pagpinasaway Hunahunaa an idad mo , angay ka na gad pumahuway Kairo mo la, kon magdamo ka pa hin asawa Kay bisan a n imo paglakat haros ka na ngani matumba GINYAKAN: Ayaw na pagpinasaway Man Toma s, maluya ka na! Ako pa ha imo magdidinalos ka na la! (KORO) Ini hi Man Tomas w aray pinipil kon nangungursunada Bisan la hin-o nga babaye basta may-ada gud la itsura Iya dinadaop, iya kinakaptan, diri nag-aalang Bis kono sip-onon iya gud man ini kinukunswelohan Ini hi Man Tomas bisan na kon lagas pero naato pa Karuy ag pa niya nga magkamay-ada hiton nga asawa Salit pagbantay gud kamo adton mga k adaragan-an Likay na la kamo ini hi Man Tomas di angay ungayan (KORO) ------------------------------------------------- Maupay An Taga-Bisaya (Kon Namimilin g Ka) by Mabuhay Singers Kon namimiling ka hin kapadis Maupay an taga-Bisaya M agmakuri, magmaupay an kabutangan Diri mabalhin an iya paghigugma. Maaram magdar a ha kaupayan Ngan maaram mag-antos hin kawarayan Bisan unanhon naghahatag hin k alipay Swerte mo kon an napili mo Waray. ------------------------------------------------- May Tamsi Pula an Dughan by N\/A May tamsi pula an dughan Gutiay ko la hidakpan Lugaring, ay, ay Kay nasalipdan Han lubi nga kalanyogan. Agidaw -gidaw, agidaw Nagsayaw-sayaw an bukaw Ngsirit-sirit an gitgit Nagsayaw-sayaw ha langit. Kon di la hi abaniko Patay na inen lawas ko, Lawas ko, ay, ay Nadidisma yo Han balhas nga dimasyado. -------------------------------------------------Minahal Nga Tuna by Iluminado Lucente Minahal nga tuna, Mutya ha Sidlanganan , San adlaw alpanan Han iya kapaso; Tuna han higugma, Puyot han kabantugan, Di lulupigan Magpasipara ha im . Ha imo langet, kabukiran Ngan ha dagat sugad man, Hayag ngan buhe kasidayan Han katalwas nga minahal; An matahom nga im bandera Nakapawa nga gayod Ha pagawayan panlimbasog Bas matadong say magdaog. Tuna han lipay, lamrag ngan gugma, Say ka puy anan, matam-es ungod; Ngan halad namon an kinabuhe, Kun pasipad-an an imo dungog. ------------------------------------------------- Pagkamahamot Han Marol by Mabuhay Singers Pagkamahamot han marol sugad han sona ta Pagkamahamot han marol, waray sama. Pagkamahamot han marol ha Tolosa Bantog ka Iday, maupay sumayaw, maupay kumanta Nakapira ka na, nakapira ka na Nakapira ka paso Di ka nagmamaan, di ka nagbabasol. Nakapira ka na, nakapi ra ka na Nakapira ka paso, Di ka nagmamaan, Di ka nagmamaan, Di ka nagbabasol ------------------------------------------------- Sangkay by SmoothFriction S angkay kay ano ka Sumulod ha motel Waray ka sasabot It im pitaka waray sulod Sa ngkay kay ano ka Sumulod ha motel Waray ka sasabot It im pitaka waray sulod ------------------------------------------------- Sangkay Ko Nga Mamingawon by Ma buhay Singers Sangkay ko nga mamingawon Niyan iine kami Niyan nga gab-i nga ma mingaw Maghahalad kami ha imo. Niyan kay iine kami Kay sangkay mo man kami Bulah an kami tangbo-i Tangbo-i kay sangkay mo. ------------------------------------------------- Waray Sugad by Cielo Waray sugad han aton paghiguma Karig-on di ri la basta maruruba Tungod kay aton man ini ginsaro-an Ginmangno, inataman Magt

am-is nga luha Lugaring kay huram ta la an panahon Nuruniyan mawawara ka ha ako n Hi ako mag-uusa-an Maghuhulat kon ikaw mabalik pa Kay-ano, kay-ano nga sala ma n nga ikaw maangkon Kon tikos an kasingkasing kon an gugma magsiring? Hain na, ha in na man an katungod han akon dughan? Kay tawo man la ako Usahay natutukso War ay sugad inin akon kamutangan Kay-ano nga an napili ikaw pa man? Gabay lugod nga di ka na magpakita Magpalagiw, ug mapara sugad hiton bura Akon na la siguro hi hinumdoman Mga takna nga aton ginsaro-an Mga harok mo ha im-im ko An ti-agi papa ra-on Kay-ano, kay-ano nga sala man nga ikaw maangkon Kon tikos an kasingkasing kon an gugma magsiring? Hain na, hain na man an katungod han akon dughan? Kay taw o man la ako Usahay natutukso Kay-ano, kay-ano nga sala man nga ikaw maangkon Ko n tikos an kasingkasing kon an gugma magsiring? Hain na, hain na man an katungod han akon dughan? Kay tawo man la ako Usahay natutukso... ------------------------------------------------- Waray-Waray by lyricist & composer unknown. Sung b y the Mabuhay Singers in their album "Bahal Nga Tuba" Waray-Waray, pirme may u pay Mayda lubi, mayda pa humay Iton dagat damo it isda Ha bungto han mga Waray. Waray-Waray pirme malipay Di makuri igkasarangkay Nag-iinom kon nagkikita Bas kamingaw mawara! Lugar han mga Waray-Waray Kadto-a naton, pasyadaha Diri biriln gon an kalipay Labi nga gud kon may fiesta. Mga tawo nga Waray-Waray Basta magk ita, mayda upay Diri kabos hit pakig-angay Sayod kamo basta Waray. Waray-Waray! (Waray-Waray kabuhi maupay) Waray-Waray! (Damo iton lubi pati humay) Waray-Waray! (It mga dagat riko hin isda) Ha bungto han mga Waray! Waray-Waray! (Waray-Waray pirme la malipay) Waray-Waray! (Diri makuri igkasarangkay) Waray-Waray! (Nag-iirig nom kon nagkikita) Bas kamingaw mawara! ------------------------------------------------- Waything Can Vain by Last Day Events Ine nga gab i.. para in sai m inday... Pamati sini nga kanta Sa ak kasingkasing.. Una ta ikaw nakit-an malip ayon na ak Maule nala ak kay diri ka namamati. Sa akon kanta nga sa imo la ginha tag.. Mabalik ta ak dara ko na ak barkada Pamati na sa am combo combo.. (combo combo..) Oh inday hain ka na? Pamati a na a kanta nga ginugmang binayaran [chor us] Oh inday, hain ka na? adi na kami... Waray ka na liwat... adi na daw kami Ag i daw.oi. chow ka... Nanu gud talaga.. ighahatag ko saim Ak bug os nga paghimuta .. hahaha hahahaaa Wara ka la gihapon pero na an naglabay.. Pera na nga kanta a m na tukar.. wara ka la gihap Napaas na ak.. wara ka la gihap.. Inule na c junju n.. wara ka gihap.. Maule na nala ak.. salamat sa pamati gugma gi-atay.. hayhay. .. <u>\http://leonnel.blog.friendster.com/\</u> <u> <b>Ako Pero Diri Ako. </b></u> <b>An Ako Pero Diri Ako usa nga pagpaangbit ngan pagpaabot han inabat, kinita, nab atian, natilawan o ginpipinsar han tagsurat. Pinaagi han kabaysay han magkadurud ilain nga puplunganon, an mga masunod nga literatura iginpapaangbit dinhi ha sin urat nga pamaagi. Sinurat hin diri bantog ug diri propesyonal nga manunurat, una na ako nga nangangaro hin hilawig nga pag-intindi ha mga mambarasa kun mayda ma n sayop o kun diri maupay nga stratehiya hin pagsurat labi na gud ha pulong nga Waray. Dako an akon pagpasalamat han bulig ha pagsurat ngan pag-intindi hin sida y o balak, ha akon mga magturutdo ha Unibersidad han Pilipinas ha Kabisayaan, Ko lehiyo ha Tacloban. </b> <u><b><i>Ibalik na</i></b></u> <i>Para han tawo nga humuran han akon kasingkasing. Usa nga panawagan</i> Nasiring ka han hadi, huhudmon mo la anay Dayon mo pagpatapod nga imo ini hihirutan Ginhatag ko liwat ini ha imo Bug-os. Puno hin pagtapod nga imo ini hihipusan Diri pag-gagasgasan. Diri papauranan. Diri ura-ura nga pasisirakan. Sakto la nga ikakalipay yakan mo. Pero yana.

Yakan ko: ibalik na intawon kun waray na ito pulos ha imo <u><b><i>Pagkakahimlay</i></b></u> Anim na buwan din akong nahimlayumibig, nagpakatanga sa loob ng limang buwan. Nabaon. Mag-iisang taon nang nakaloblob. Pilit na ikinukubli ang mga sugat nitong puso. Takot na makita ang liwanag at katotohanan. Ngayon.. Pilit na huhukayin ang sarili sa pagkakabaon. Pilit na pupulutin ang pinira-pirasong mong bahagi ng buhay ko. At lilimutin ang sugat ng nakaraan. Saka uling babangon mula sa pagkakahimlay <u><b><i>Saad</i></b></u> <i>Akon ginhuhuram ini nga siday nga sinurat ni Voltaire Q. Oyzon. Kay tungod ini nga siday nagpapadangat han ginhuhuna-huna han tag-iya hini nga b log. Hi Oyzon, usa nga bantog nga manunurat hin siday ha waray ngan sangkay nako n. Unta diri niya ikasubo an pagsurat ko han iya siday dinhi, lugod, iya ikalipa y. </i> Ha akon paglaspay para han dolyar ngat ha Dubainagsaad kita nga duha nga diri ta papalakton an gugma dinhi hinin portahan hinin aton mga dughan. Magsasaad kita tubtob ini nga mga pulong diri na tinuod. <u><b><i>Saksi</i></b></u> An bulan saksi han akon pagkamingaw ha imo. Kay nasiring ka man nga: ha kada pagkikita naton hit bulan huna-hunaa nga aada pagtatapo an aton mga mata; ha bulan, harani kita, di maghaharayo, ha aton paglantaw kita magiging usa. An tuna, saksi han akon pagkagusto ha imo. Kay siring pa nira: tawo la kita, hinimo ha tuna, ngan ha tuna mabalik. Sanglit siring ko: kun nagsayop man ako, ngan kun sayop man an paghigugma ha imo, ito tungod kay tawo la ako. An kalayo saksi han akon kaisog. Han akon pagkaurit ha imo. Kay han takna nga ginhimo ko ini nga kalayo nagsering ako: Ngatanan nga magpapahinumdom ha imo, masusunog ha kalayo. Bulan, Tuna, Kalayo Ini nga tutulo nga elemento nakabulig nga yana masering ko ini: ginpapasaylo ko na ikaw. Hinaot unta nga an bulan magtugway ha imo; an kalayo maglamrag han imo tuna nga paglalakatan

<u><b><i>Pag-antos</i></b></u> Masakit ha irong ngan mata nga mga tapo-tapo Lubak-lubak ngan pitsido nga dalan Lima ini ka oras nga pag-aantuson. Halaba nga tulay han San Juanico pag-aagian Tikang ha Leyte, an Samar pagtatabukon Catbalogan nga siyudad paglalabayan Sobra gatos nga kilometro an pagbabalikbalikon Ini tanan masayon la buhaton Basta ikaw it matapo ha akon. <u><b><i>Kamingaw</i></b></u> Gab-I puno hin kamingaw Langit lukop hin itom Bituon naiingat, nasilhag, nalabaw. Naporma hin imo bayhon. Hay! Harayo ka na gud man Sugad han bituon. Kangaroo sige baba. baba. baba kutob matumba kita. ngan kun mahuyang, ako naman kargaha. imo ito siring. ginpurot ko ikaw. ginpas-an. kakulop ako natumba pero waray ka. tungod hadto nga mga tunok, naduroy ak kasudsod dinhi hini nga tuna. Farewell <i>Para kan Jaydee nga aadto ha tabok nga isla. </i> Pagkatawo Ha akon pagmata, tumukdaw, naghilam-os nagliwan It tawo sugad gihap ini ngay-an. Ha kada pagpupukrat hit mata, Kun diri man kalipay, problema it kaatubang. Pero ha butnga han magkusog nga hangin, It tawo natukdaw, pirit nga naato. Kun natutumba, pirit nga nabuhat. Kun ha iya pag-ato, Hiya nagkamuing Kun ha iya pagkatumba, Hiya nagkahugaw Maghihilam-os,

maglilimpyo, ngan hinay-hinay nga ipapakita it iya nawong.. Ha diri maiha nga panahon, An iya pagkatumba ngan an pagka muing Maghahatag ha iya hin tunong Nga iya gagamiton ha iya paglakaton. Oo, amo lang gihap hiya. Tawo. Pero yana nagliwan na. Ngan andam utro pumukrat, bumuhat, matumba, tumukdaw, magkamuing, magkahugaw, maglimpyo, maghilam-os, magliwan.. <u><b><i>Kun Waray Mabuhat</i></b></u> KUN WARAY MABUHAT Ha pagmata ha aga, Bisan an tubig mahagkot pa, Kinahanglan hit studyante magmata Ngan mag-andam, dagmit pagskwela. Kun an leksyon di maintindihan, Damo la an butang nga nahuhuna-hunaan. Dagus la magsinurat, utok nagpapanlulupad, Ngan magdrawing kun waray binubuhat. Kabutlaw hit kinabuhi ko, Binubuhat bisan diri ko gusto. Danay napabagtik, napalipong tak ulo. Labi na kun it pagiistoryahan numero. Danay di ko masabtan Keanu it numero diri napupugngan Nga mabulig ha mga buruhaton ha skwelahan. Napadugo hin irong pati dughan. Keanu it numero makuri sangkayon? Ba man it tawo, madagmit magka-ayon. San-o daw la matitima, Ini nga pagkukuri humanon na. Haduy di na ak maaram pagtapos Hini nga susuraton nga nagpapanlalapos, Didi hini nga papel nga guti, Nga ha pagsurat amo an ak napili. Sanglit sangkay kun waray binubuhat, Pagstudyo, pag-aram ngan mata ipukrat. Ayaw pagtugot nga di ka makasabot, Ngan pakigsangkay hit numero, itugot! <u>\http://skycarboxide.blogspot.com/2009/06/post-second-sem.html\</u> The thing was waray ak maisip na hihimuon kasi because an tanging kalibangan koan akon laptop diri nachacharge! What should I do?!? Kaya naman adto nak sala nata mbay kada gabi and force myself to watch tayong dalawahehe! pero an crng man balitaw niya na malanat xatry. Pero an akon gn kukuan kun makad2 ak ako la usa kay bangin wa nak upod pag-uli and kaarawod kumad2 tas ad2 an mga tom tas usa la aksigngon pala waray ak friend! <u>\http://www.facebook.com/group.php?gid=255688468739#!/group.php?gid=255688468

739&v=wall\</u> <b>Adi na liwat hin siday ni Ayos.. amu kono ini an nauranan hiya pagkabo... Dila ko na la an mamara nga parte han nangungurog-kurog ko nga lawas. ... Tumuktok ako ha imo payag ngan didto imo ak pinauswag, pinahigop hin sabaw nga mapaso-paso, pinasuno mo ako han taklap han nabarikasan mo nga dughan, pero ini, ini, tubtob la hit paghuraw. An siday hinin akon dila, unta an magbalos pagpanday han im dughan nga nagay-ab. </b> kamatamay nimo...dire la harumamay pagbaton sugad hito na question, kay its the question she least expected na ipapakiana haha!!! with the jitters pa! kamo gud! !! <b>it nakapot hit tambourine amo ito hi R.A. Riviera</b> <b>It nagyayakan hini taga Leyte it mga kaganak. poet, writer, musikero, yana cu lture critique na. Nagdako ha Tigawon ha may V and G. Check DIZAWT, Lour De Veyr a of the Radio Active Sago Project. It producer hini hi RA Riviera. Damo pat mga sugad hini nga video ha Youtube. Word of the Lourd! </b> ah...i like it...is RA Riviera an ada ha brew rats republic?ngan ada ha chanel 5 ?........TUHAY........ Yes, nga ada gihap ha Pedicab. Nga banda Balitaw - nalilipay gad la ak na it miembro hit planeta" nag titi kadako o nag titi kadamo (fist pump!!!). Karuyag sidngon hini na damo na it "c...ivic minded individuals" ha aton minayoyo na bungto? and maupay nala na patron ha iyo ngatanan on Sept.8 - matangis-tangis na waray a k dida!!! <b>i miss dulag so much..maupay nga adlaw ha bungto hit dulag.. </b> musta na bry? nakilala ka pa ha akon?hehe <b>415th araw nga dulag! </b> unta ADLAW HIT DULAG...........kay waray-waray man aton dialect...he..he..he.. cg la atod asya manla giyap it karoyagsigngon hito....naduroy la it kahidlaw int awon..pero ok la buhi paman damo paman it adlaw nga maage... thanks han mga nag like! ?@ eric lagunzad: ok la iton, amo man la ghap karugcdngon ang bis dd ha dulag, a raw ng dulag ira ginggamit.. hehe.. <b>ahm ada ky napa abat la....maupay nga ka adlawon bungto hit dulag..:) </b> hina ot unta my mahabulig kita para hit ka adlawon hit dulag..anyway maupay nga adlaw dulag:) yes aton ini bugto. buligan naton . Norma,dako it stake hit aton bungto to leave the decisions to politicians only. I trust our kababayans ,especially it may kapas nga adto mismo ha Leyte,hopefull y, gumi-os mentras deri pa too late. sana myda pa mapukaw parti hiton kabutangan hit aton bungto nga dulag...dri na g ad kita angay mgka durodeperensya kon ano an aton political views bisan ano pa i ton nga view mpa side view pa:)balit angay gad tagan ta hin maupay nga pg tagad an aton bungto sugad man han mga hagrani nga mga municipalidad

sulibangko inin aton mr eric lagunzad inin environmentalist ada ini hya:)myda ny a photographers eyes na dapat mka pukaw na ha aton mga dulagnon...kayano daw la nga iba ha aton dri napupukaw pa...cguro ada nangaturog pa hira without R.E.M:) Edralin, it aton bungto ug molopyo maka "watlik" sugad hit iba nga apektado nga lugar labi na it experienced nga communities ha Samar . Bisan it Macarthur Leyte mayda na community action. Thanks to Eric,damo it aton nakikita thru his camera... s lenses ! Uswag Dulagnon ??? amo ngani salamat sir erick...i knw myda kpa hiton mga devastating pix..hina ot unta makita mai pakita mo ha am:) <b>Mag-kaurusa kita ! Dax Tupaz Meneses, PLANET GUINAWAS creator, daku nga salamat ! mga taga planeta maiha na waray ako pasyada dinhi pero sana mga igkasi dulagnun dire magkadeperensya tungod la facebook.this is not about me, pero sana kun may arguments sana it must be tackled in good taste, we may disagree each others opi nion pero sana dire humantong ha kasinahun ngan kun ano ano pa. salamat ha eu!!! </b> its an opinion hin kada tagsa ngan kon my topic man ayaw msyado seryosoha....tag an ta hin respeto an kada tagsa nga opinyon...ngan tagan ta hin damo nga palakpa k inin aton daraga nga ambot maarapal ada ini...hehe APAL? napaurhe la 2n hya ea nala kuno it mahasalin hahaha bale pangaon hahahahah a atod winston, hehe ginbroadcast gud nim na apal ako haha, pero dire ako nabigit haha!!!!basta, sana waray na throwing of stones dinhi ha facebook labi na kun mg a edukado pa gd it involved, hehe!!! haha joke gad la ad2 ate ada la iton haim kon career-ron mo its not to late haha ....na cring man dennis nga imo na man daw la knu it salin...hehe ano man im mas isiring hiton:) haha..it na ak post dire ito about ha akon, its about duha na mga respetado na t awo ha dulag nadire na yana naukoy ha dulag, tungod facebook nagkadeperensya heh e!!!! mamay ano..taga diin ha dulag?? ta mamay kala hiton!?graveeh..haha...hra hin o man knu iton?:) ayaw na idoy kay bangin dumuroy it ira gap....may mga boot na gad hira mas magur ang pa hin duro kontra ha ak han ha eu na duha!!! aw sori la liwat kay baga waray kami hiton sabot... hehehe tuhay ka gud bry! baga man kamo hin hirayo hin dagat. haha...magsasangkay geap ito hira, facebook la ini no big deal at all. maupay kon magkaatubang ira igkasi face kay para magkaistorya..mag peace liwat. ...hehehe hehe...sana may reunion hit planet guinawas para magpeace na hira haha ano man bryan nagfafasting ka geap? kareem la ak,,waray ramadan,,hehe iraha nala ton nga pagpinagutom kay waray man ngane ton premyo... hahaha...na observe ko la mas nadako lugod ira kaon tungod long hours na fastin g pag gab-i ngadto kaagahun nangangaon hira baga may party,,salit nanambok la ge ap,tsk tsk!!! oi sana waray masina kabugtuan na muslim..observation kola ito dd ha jeddah!!! alang,, mayda ngane ako nasakban nga balay nga it ira pagkaon duro la...ada dir i liwat nangagda helen; msta na? mis u.....hahahaha ?@ivan gusto mo na liwat ada marevive tat loveteam hehe!!!! helen:adi ginsisinugo ak ni winston,,hehe bisla ano hi winston it kabayo? amo daw ky danay ine nabulig hn amat2r singing contest h louie,parehas tk kta ng

a tobilla. <b>pasmado!!!!!! </b> kanay it pasmado? an maupay an shooting! kamot kon tiil?wahahahahahahakhakhakhak it tiil iguin pa shoot nba yna? hain it mga tawo nganhi? nagmmiringaw man pamati n dunk p ada hahahah wray masgbang kmi l ni ivan amon ini prob n ivan kabayo kamu h w masamok h amon wahalkjalajhajhla powerade dd ha starmall wary ha am maram pag supsup! hahahaha oo naghikmaguol kita ano paG ABRE it masgbang amo it pasmado h bulkan umutot dd ha shop kalpad an tawo!hahahaha kabayo k ivan ikaw adto panulay lagad an amoy magogorogverment an baho imu ad2 ky maburu bangko sentral!Hahahaha pangaghikog it mga tawo nganhi maganghiit kamo nga tanan mayda nganhi pasmado it kamot ambot hin o iton hiya [ero taga dsulag l daw iton hiya hoy bulkan mapatron na dulag! anu my upay kmu ky wara wara man m relihiyon!!! mayda kami upai uapi kon h aga kon h udto wray uapi wahahahahahaha tak relihiyon iglisia n jhon lenon wray patron h amon oo wa patron ha eu pero ad2 ka iba nga balay cge lamon tambok asya iringat m sim od hakhakhakhakha deri iton mainggat ky mayda k pahid....pero it usa nga taga dulag nganhi pasmado gud it kamot ngan makarit n n dunk wahahahahahaha kamunyairoy wray masagbang wahahahahahahahahahahahahah bulkan ayaw panampalas! wray man bayad <b>Para ha tanan nga Planeters. Pabor ba kamo nga mag kamay-ada 12-year basic ed ucation (elementary ug highschool) ha Pilipinas? </b> in terms of international standard pabor... pero kon ha aton baga deri pabor ka y mahal na it schooling cost pati it economy condition baga deri na maupay.... pabor bapor?????????????????????????????????????\ /hakhakhakhahkakahakhakhakha dere pabor kay dere panapapanahon.. Strengthen pre K and kindergarten ! Ha bug-us nga kalibutan, It Pilipinas nala it ten years it high school ngan prim ary school . Bisan it Nepal 11 years. We want to be globally competitive? Then l et s bite the bullet. Maupay pa naman kun di kita naneexport hin mga trabahador. ... English nala ngani nga english makarawod nan duro it grammar hit mga kabataa n. Kitaa daw it ineternet it ira mga post. Tas ikumpara hit kanan mga Malaysian ngan Singaporean nga post kay makita kat diperensiya. It at edge ha English good for 3 to 4 years nala, unless we make drastic measures. Han panahon nira erpats makatapos ka nganin high school, makakaenglish ka na hin dire guba it grammar. Matig-a la an mga baby boomers mag-english pero makalilis ang an grammar, usage ngan syntax. at ten years sidngon ta barato it pageskwela pero pagradwar waray liwat trabaho kay half baked man. O kun nakakatrabaho man, underpaid liwat. See More it pakiana "KAYA BA HIT MGA KABLAS MAG PA ESKWELA HA HIGH SCHOOL HIN SAKUB HA ^ KA TUIG HIT IRA MGA ANAK?" Di ba dapat libre it elementary ngan high school? Pwede man gihap ito nga reasoning, sanglit kay kablas kita, padayon nala kita pa gtikaraut! Ayuz! ;) lebre gad it intrada, pero ada nasukot hit tikatirima it clase.... mbis na iparalit nala hin bugas intawon, ihatag nala ha anak kay mayakan it anak " nanay may baraydan ko ha skwelahan 200 pesos yana it dead line dre mapirma hi

sir\/maam tak clearance kon dre ak magbayad"asya ton it nahanabo...yana kulaong lebre ha katapusa nasukot...kon bga ha pag abroad "FLY NOW PAY LATER" <b>celfone ko guba..planeta mamingaw.....huhuhu hain man tim unahon?? it pagpaayad hit celfon? o kon ipasahe nala nim ngadi ha planeta it ipaarayad?? </b> makuri e2n.... it makuri ky makuri iton ado <b>Relax naman ha? He he he.. Sakto ba nga it mga pamilya hit OFW maginaro ha iy a? tagay!!! :) </b> dere :) depende ghapon iton ha sitwasyon.. dpende hit sitwasyon(na tundog liwat ak)ky damo it nka trabaho ha lngyaw nga dri sugad ghap kaupay it kabutang nka padara la hra kon nka higayon ngan iton nga m ga ipinadara nra in panalagudti nga tinirok para pag abot hit adlaw nga ipdara i n magin damo...hit parte liwat hiton damo na it kwarta ngan maupay na it kabutan g ada ky hala la pag inaru i la NYO..okey la iton...hahaha tama ka Wamil, diri dapat, dapat adto kan congressman or governor or kan mayor m angaro hin cash handout hit pamilya hit mga ofw. total, waray man plano hiton mga lider hit aton probinsya para makabiling hin p amaagi na matrabaho hin diri ka na mapa manila or cebu, kwarta na la. mauli gud man ako kay bis kita mag damo...hehehehe... mauli ghap ako ma aru ak anay hin parasahe did2 tak uncle ha langyaw....haha pwedi gad basta myda egharatag hira lolo titoy ngan lola ende cge la padara kada year kay Cring pa nira dda na anay kamu kay adi na kami nga mapadara yaw kamu n gadi kay kaya man nam ngan d pa kami namiling hn upod hahahahahaha kon imo obligasyon mapdara ka kay imo iton binuhatan.. sugad haak nga kempis an ak ipilyido ha pagka ulitawo,mapadara la giap ako bisan kempis la giap ak yana kay mayda ko man binuhatan.. pero kon diri na nimo obligasyon...poydi ka gihap magh...atag kay diri kita mara m nga it aton naihatag magin usa nga blessing hit at gintagan.. agurang bryan, ganado tim pulong. Mag-inaro? A source of existence? DIRE SAKTO! Con tinuod nga emergency, BANGIN! puede man umaro depende hit iya financial status...pag dako it sueldo mag inaro kita , pag gutiay ngan isakto la ha iya....antos na la...kon tagan.... umaro madiri kon mayda ka bisan nala pilidong nga kasing kasing kay ikaw man it mayda luwag..diri makahurubya paghatag kon ginagamit hin iksakto it gintatagan.. diri ha napaka ako..adi hin usa nga example.. inin akon tatay nga hi mano poloy..... nahapausa ako nga kon kay ano nasina pa lugod hiya hit iya kalugaringon kon mayd a time nga mayda ko usa nga patod o urupod nga waray niya katage.. napakiana ak ha iya nga keanu.. iya baton haak..idoy diri ak naghahangyo nga baluson ak nira hit ak ibinulig ha ira..it akon la nga kon ano tak ipinakita ha ira nga bulig paniguruhan nira ngan sugad man liwat it ira buhaton ha ira iba nga urupod kon mayda na nira luwag... ngan it aton paka abroad idoy inin hinuram tala ini ha igbaw.ngan i share naton iton ha mga tawo.kay diri man ngane nat iton hadara nga aton mga tirok ha oras n ga malukot na kita hin yaraw mata mata...See More bryan pahak bryan pahak ayaw labad gutiay pusoy.. wahahaha Ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha haha ha ha ha aha ha haaa ahah ha nce1 manu bray hahaha kaseryoso topic nahikadto ha etsus!! hahahahahhhahahah brayaaaaaaannnn!!!!! wahahahahahahhaa!!!! atod bga ayos im pamulong yana...haha buligi ak any nyo nga maka abroad ako,ky para ak mkasabot kon maupay b8 pgpadara hn kwarta kon ad2 n ako h langyaw,bngin maba2n ko n ghap ine nga pkiana.. aw,anay dw,ano n ngayan 8 topic an pakiana n mno jerby or an k guti ay 8 pusoy.. .heheheh!bngin cg l tak sagbang dre ngayan asya an topic.

adi na liwat ako mabaton...ijujustify ko la nak siring na depende ha sitwasyon.. . anyway, mahatag la ako hin example: My 94-year-old lola is still alive (not kicking though kay maluya na =D ). She s bed-ridden. In fact, gatas it iya gintitake... everyday of her remaining moment s in this world. Good thing usa nala na klase hin medisina it iya gintutumar kay kalooy sa Diyos, waray niya iba nga sakit kundi an kalagas na gud nala niya. Th rice a day namon hiya ginliliwanan hin diaper (mind you, assistant caregiver ak han nadidto pa ak ha Rizal =D). permi pinanginanu an bungkog tapos ginbubutangan hin ointment an iya bedsore para diri dumako. Kinahanglan naka egg-crate mattre ss para diri dumuro an bedsore. Permi mahamot an iya room kay makaarawud kon may bumisita nga mga kaurupdan. Ngan an lagas mismo permi mahamot, baga hin diri la gas. Permanente naka on an kan Argie discman kay mahilig man hi Inay hin music, so nakakabati ngani hiya hin songs, nalilipay hiya. Diri ini parayaw. Aw parayaw ngayan ini kay tinuod manla nga tinimangno gud nam tam lola. PERO, adi it daku nga pakiana: MAKAYA KAYA NAMON SUSTINIRAN AN PANGINAHANGLANON HAN AM LOLA KON WARAY SUPORTA TIKANG HAN IYA ANAK NGA OFW? DIRI, di ba? Hini dinhi nga bahin, sakto la nga mangaro kami hin suporta ha am kapamilya tung od kay diri namon kaya an maintenance han am lola. God provides. Ginhimo la niya nga instrument hi tiya para madugangan pa an kinabuhi hit amon lola. Ngan bless ing gihapon nga mayda pa kami usa nga tiya nga nanginginanu ha am lola. Siring pa ni mano Abner, depende gihapon ha financial capacity han usa nga tawo. My aunts are blessing and they share their blessings to the woman who have sacri ficed in a lot of ways para maging maupay liwat an kinabuhi han iya mga anak. Ik aw nga OFW ka, diri ba mabantad it im kasingkasing kon it imo kalugaringon kag-a nak it manginahanglan hit imo tambulig? Amu la. Salamat. =)See More amo ngani abroad para makabulig pagsustain pamilya, kay it sweldo dda hit regula r employee haruy dire enough to meet family needs, pagkaon pala dda mahal. at le ast one member of a philippine household works abroad..this is a fact, labi na a ...n sinirising na breadwinner. pero i wish ini na trend dire mapadayon in d nex t generations to come! kay baga nalutaw na we depend the hospitality of other co untries to survive, the inflow of ofw remittance keeps our economy afloat. but i hope this wont be forever...malain liwat it sige padara tapos igin ininom la or iginhuygo, maupay kun nahakadto hin kaupayan it iginpadara like makapagpatapos pag eskwela etc. etc. ito na ak friend na para hit lagas natural la kay aton ito mga minayoyo na kinabuhi responsibllidad naton alagaan it mga lagas...pero kun it iginpadara hit ofw nahakadto la waray hangkag tapos maging totally dependent nala hit padara labi na an pwede man hira na mgtrabaho kay makusog pa paman... b asta! a...n sinirising na breadwinner. pero i wish ini na trend dire mapadayon i n d next generations to come! kay baga nalutaw na we depend the hospitality of o ther countries to survive, the inflow of ofw remittance keeps our economy afloat . but i hope this wont be forever...malain liwat it sige padara tapos igin inino m la or iginhuygo, maupay kun nahakadto hin kaupayan it iginpadara like makapagp atapos pag eskwela etc. etc. ito na ak friend na para hit lagas natural la kay a ton ito mga minayoyo na kinabuhi responsibllidad naton alagaan it mga lagas...pe ro kun it iginpadara hit ofw nahakadto la waray hangkag tapos maging totally dep endent nala hit padara labi na an pwede man hira na mgtrabaho kay makusog pa pam an... basta! suggestion ko ha imo my dear friend,, turning to left or right side every two h ours will help heal ur lolas bedsore. proper skin care, and tlc. waray gamit hit tambal kundire natuturn hin imo lola kay it pressure nakacause skin breakdown!! !take it from me kami may patient dd na utan na for how mene years pero waray be

dsore kay alaga man hin turning. frequent change of diaper too. mano bry malaom laom!!!!!! hehehehe.. ambot it si-ak... thanx helen! actually yna diri na ak nakakabulig pagmangno kan inay k ad man ak ha harayu pero adto man hra tya...tama iton na m advice salit sakripisyado inta won it mga bantay... Nahanumdum ako prior han People s Power ug road construction projects. Oso guih apon an sign,This is Where Your Taxes Go ! Usa nga " bugoy" nagbalhin hito nga sign ug eguin butang ha atubangan han balay han "successful and best "Mayor. nahanumdom ghapon ako mano han tikad2 ako ha samar nga dapit, few years back...m yda nakabutang na sign dda han lubak-lubak na kalsada nga: "tungod han iu pagbuo t" hehehehe! tungod han iyop pag buot ang umagi nahakausbot wahwahwahwahawahwhah mabaho it tae Mga kasangkayan, ini ha Louie ha personal, buutan ini ngan respetado nga tawo. N apoposess la ini hiya kun nagfafacebook. Ayaw kamo kapausa amo la t hiya. :) Maiha na ini dapat. Ultimo mga barangay officials nagsusugad hini. Kwarta hit ta wo it project pero pinanmumutang hin mga ngaran han pulitiko. Hiyay kamakaarawod . Waray ak labot kun ira arog pero kun kanan tawo ito, alayon la, kaawod gad kam.. .o. Dire la makarawod ito ha aton, mas labi nga makaarawod hit mga turista. Masi ring it hira nga duro na gad kamakaluluy it mga tawo dinhe ha Pilipinas duro nat katanga. Angay bilngon ngan pusilon an nagpauso hini. Pira ka million nga kwarta it nagag asto hit panhimo hin tarpaulin ha bug-os nga Pilipinas para hini? It will amount to millions daily. Alayon ibalik an DELICADEZA. Hi Noynoy nagdaug kay nakikita han tawo nga dire hiya interesado han presidensiy a. Low key la hiya nga tawo and people love him for that. Unta the politicians w ill feel the new temperament of the people. Kapuy na it tawo hit mga parayawnon ngan kapalmuks nga pulitiko. Pero dire la pulitko it kinahanglan mag bag-o, pati kita nga tawo. Nasusugad ini kay waray man kita tingog tingog, mingaw mingaw lugod. Alagad kun surusalapi ka y pilapila dayon Tapos yawyawy-yawyaw pagreklamo takay ginpalitpalit naman an iy o durudignidad. Waray waray nala. Magkakadudunot nala. karasa na sura. may nakasalakot nga palad. ;) ?@ Kuya Jerby.....he....he....he.....makuri man kuhaon bangin kasinahan kita hi t tag-iya........ karasa gud la han bulad... agidaw ini....prito....tapos mayda padis nga utan nga nangka nga mahatok hatokan ... come to papa!!!...hehehehhee eheem, karasa hini pinalangoy hit hinatukan nga malunggay! dri ngani...:) ambot haim. eric pangaon! hheheh ha..ha..ha....karas gud ini......siring panim pinalangoy ha malunggay nga hinatu kan........baga late naman adi nga pangaon......sigi pagkuhit utro ubos na it ka n-on..... tagi daw...maki kaon...poydi? diri puydi bis ka gumasa. nyahahaha. joke la balit. nagpaprito na ak. kulang hin hatok. hahah. waray pa ak maningudto. manapos ak kanda anali niyan. hehehe magasa na ak kita a pa....:) magasa na ak kita a pa....:) asya.......aug 9 ngay an yana.......marisaw na adi kanda anali.... agidaw oo kay kanina pa nagtinext kun hain na ak hehehe

ma upod daw? poydi...haha sorry waray ak libang hala upod! pagurubos kita ngadto bis maubos it pagkaon. hehehe haha uu ma upod ak pero diet ak marasa gihap ini kon mayda chocolate nga tableya, pero kairo ini it uding kay wa ray gud hasalin para ha iya.. Eric diin dapit ine nga binulad ha Sungi? Ate Lettie, ha San Rafael ini....... Thanks an ak huna ha amon didto... sugad hini nga bulad, kaon pati bukog ngan ulo.Tas it suoy maaslumasluman.Whew! Dalagan ka gud kan doctor tim high blood ngan rayuma. He he he. :) dagko ini nga sapsap gidaw karasa ton it pades na par-ok...... ?@ jerby, yep hospital it imo bagsak. but with moderation lang. puede heheheh talagsaon la ini. dig in na sarap waray karag diet....kaon mintras na may marasa na pag kaon....enjoy.... oo tinoud hehehe,,,,bisan waray gad kay native food man la ine waray artificial na preserv atives....asin la tas padisan mo hin mahatok na par-ok 3 kabouk na lubi...wow... .tas inuman hin tubig na matugnaw tugnawan....human hakalimut ka tim mga problem a..... rowel, yep yep marasa na. waray ako masasabi. huli ba ini ha aton ? suerte an bitana na naka huli hini. kay maaram ako na wara y na isda na dagko katulad hini kay gin babadil ma. but i m happy to see this pi cture. deri gad ine perme nakadakup.....kon bga chambahay la ine.. ic. school of fish. u know what i enjoy looking this, because we go fishing kasi dito.ngangangawil kami . damo it amon nahuhuli na mga isda. seguro u have seen it in my thread kasi i make it a point to post sa thread ko . mga isda na huli n amon sus dd waray kon bga maaram la kamo hit nanabo dd ha dulag hit panagat ambot kon maruyag kamo? swerte kamo dida, kay segi la it luto-luto hini nga mga putahi, pangimbitar daw kamo o di ngani pagkuha hin retrato, tapos i post dinhe, agidaw....mawara gud it iyu mga labad ha ulo..hahahaaha! oo cge otan na par-ok...hahahahah bangin pag ukabun it pc... . kaya nga ako naluluoy hit mga ultimo na mga tawo kay ano pa it ira kakaonon. hahahaha.....amo na, maaram ka man basta mga Dulagnon, expect the unexpected, d i ba or an sine-sering pa nga kamang Dulagnon... nyahahahahahah....oo basta taga dulag.....TAGA DULAG GUD heheheh heheheh kamang Dulagnon, dalagan burawanon mag aram hin duro. hehehe taga dulag gud! hahahahaha! tinuod ito! nyaaahahahahahahaha kaso iha @ idoy ha subra ka magaram ginagamit ha katarantaduhan it ira mga talin to. deri gin pupolsan natural la ito ha katawhan.....bisan ka hain nga lupalop kumita\/kumadto...diba. .. yeah , ambot la deri ko matanggap na ganoon. nasisina ako e2 gud na mga bulad damu gud it naayon dayon hehehehehe dennis kay it imo pare naayonan iba manla nabulad....wehehehehehe Ric pwede magpicture liwat hin par-ok, an may sangig ngan dulaw? (Naglalaway ako nga nagtatype :-O) ?@ Kuya Jerby....pwedeng-pwede.... :) Yez! it tawag hne nga bulad "goodbye head"..... tangis it oding.... bagin iba nga bulad it iyo guin hehead? Classic Mano Phil :) He he he

haha nalibang ako pagbinasa eu discusion about bulad haha naglalaway ako dd may da man geap dd pero dire parehas dda ha aton huhu!!! sinugba hini it marasa nngan isawsaw ha supy nga damu it lasona tas kinamot la.. . amo iton it marasa nga bulad maiha nagad nga waray ako makatilaw hiton so maybe pag ole ko may ada pa dere pa maubos hit oding..... <b>Bata pa ako..pero dre ito basehan para d ak makabuhat hn dako na butang na ik akaupay ht ak igkasi tawo:) </b> sakto ka, diri iton edad it basehan hiton katungdanan na na magbuhat hit ikaupay hit kadam-an.... it iyo batch ngayan it sponsor for this year s alumni homecoming? hahaha atod ilakip nala tam batch pag sponsor hit t-shrt...heheheh ?@ Angeles..oo gad attend kamo ha... @ Rowel... he..he.. late na..deri na ma ha abot... sus maabot pa ton atod,,,kay hain ka yana? outside the phils. ako..deri na ma haabot kay medyo harayo ako..ano nga batch k a... ?@abner: am not sure kon maattend tak mga kabatch...i ll ask nalang dexter anot plan k usually man gud, kami it partner pag-organize ht mga sugad h2...but thanx anyway for inviting. =) ayaw la anay pag uli ngadi dulag te grace kay guba pa it daguitan dka makatabok ....hehehehehe d n iton maayad n dagitan <b>AN SIDAY HAN MGA PRISO HA PROVENCIAL JAIL" Tungod na makabibido an kapalaran provencial jail akon nasudlan, palibot hin pad er ngan rehas na puthaw amun bungsaran alas 7 hit aga kami namamahaw, usa na pan desal ug luy-a na linappwahan amun pinamahaw,,,,salit ikaw sangkay ayaw pagpinas asaway kay bangin ka hasakub d ka mai......lob......provencial jail akon nasudal an..... ta hala asihon ta nman hi rizaL ha pLaza..kon mkagturab la hit ia pinanhikit-an tikang han katikang aga kulop pati gab-i kaagahaon, maupay gud pamation...hahaha </b> anu pakaturab ni rizal kay may lakat ambot kon tipakain,,,kon ha sungi or bunta y..... ?@rowel: nakadara anu hn papel h rizal nagdadali man adto hehehehehehe mauro.. deri ton mauro.....napa pirma hit dead of seal kay hea man an gin tagan hin gahu m para magmana hit pantalan ngan marker....hehehehe <b>dre ini sura!balay ini! </b> ngalaong ano ba ini nga balay?waray man sura?? ngalong lwat n yapyap"anugon ka dako bayay wayay suya" ky waray mkakaon han ira pnmatrunan.. hahaha...bisla ano....lol Nahiaara ka han pompous nga Pintados ano? :) susmariya husep,,bis awayon ak nga may kaupod nga bagtak tak watot ok la.... agidaw it nga era mananap egn balandra hahahahahaha ayaw kay boring lol deri ton boring hakada ka ngan hit atubangan maunop ka gud kon hain tim pagkikin itaon, <b>Oh sige, adi hin topic : Sakto la ba nga mansusun hit kabutangan dinhi ha Pil ipinas it mga tawo nga nanlakat na dinhi ha aton? Sige daw.. He he he he Provoca tive ini... </b> dere sakto. depende ha sitwasyon ngan han rason kon kay anu kinahanglan nira magpakadto ha langyaw... Opinyon la ini. Para ha akon waray hiton tama or sayop nga baton kay kada usa ng a tawo may kalugaringon opinyon lumakat man hira ha Pilipinas or waray, mayda ni ra mahasuson hit kamutangan. Ngan hin-o ba ako para gihapon sumuson kay kon ano

...nga nangagkalat hira. Or kon ano nga ada la gihap hira ha Pilipinas. Ngan kon sumuson man iton nga mga waray na dida amo man it kadire kay taga dida man la gihap hira ngani bisan pa it hira naturalised citizen na hin iba nga naso d kay Pilipino man la gihap hira bisan baliktaron it kalibutan! Ngan kon dire it hira pwede sumuson, baga na gihap kita hadto hin nagsering nga dire pwede sumus on ha Pilipinas it dire Pilipino kay kon bisan it linmakat dire angay sumuson, a no na la it dire Pilipino, waray na ba nira gihap pwede isering? It iba nanuson la iton kay nakakita man hira kon ano it gikaibahan ha langyaw ng an ha Pilipinas.Pwede la iton nga sinmuson, turista, OFW or imigrante. Mababasol ta ba hira nga nakakita hira hin mas maupay nga sistema ha gawas ngan naghahang yo hira nga unta ha Pilipas sugad gihap? Usa pa gihapon, it pagsusuon di iton mawara labi na hit mga nakalakat or maiha n a nga waray dida kay bisan pa hira adto ha gawas, dire karuyag signgon nga tinal ikdan na nira it ira Ginikanan or waray na nira malasakit. Mas maupay pa ngani d anay it adi ha gawas kay mas may malasakit hit nahitabo kontra hit ada man ngani ha Pilipinas pero hira la ngahaw it nag-guguba hit ira bungsaran or nakadugan h it problema kay waray man nira binubuhat. Kon panhuna-hunaon nga tanan kita naka benepisyobisan indirectly hit dida nga mg a tawo nga nagkalat ha Pilipinas kay it ira ipinadara nga Dolyar, Yen, Pound, Eu ro, etc. amo it usa nga nakabulig hit ekonomiya hit Pilipinas. Kon mayda man nir a naha suson angay la kay mayda man nira vested interests ngan kay Pilipino man gihap hira. Dire man la it Pilipinas para la hit Pilipino nga ada naukoy. Para i ton hit Pilipino maha gawas man or mapa dida la ngahaw! See More Good point mana, sa ato pa, waray ngay-an pulos hiton opinyon or suson hit ginta tawag nira na mga bagong bayani kay tungod nga gumawas na hira ha Pilipinas....t hat s not right.... Aha. Yan buhi na kita!!! :) Keep it coming.. :) Oh waray man otherside labot kan wamil. Wamil tagi daw kitan detalye.. :) natural la nga pede sumuson it mga pilipino nga mga ofw,kay usa kami nga dako ng a bulig hit pilipinas, kay kon waray ofw bangin diri makabayad it utang it pilip inas.I mean dako nga bulig it mga OFW. HAIN NA HI WAMIL, KINAHANGLAN KO HIN BATON HIT IYA PAGSIRING NGA ,,,,(DERE SAKTO ) WE ARE SWEATING BLOOD IN THIS REALITY SHOW MY FRIENDS. Kalma la titoy, storya la ini. He he he. mamingaw man udog, Oh yana damo nat nap ost. He he he.. Bag-o kita humalaba ha dedefine ko la, it word nga gingamit SUSUN- iba ini hit s agdon ha? tas peace and cool la t tanan. Ideya la t dedebati-an. Pagkatapos hini , mayda pak iba na topic. pag Waray dumepensa buwas hit kalingit nga side, ako t mahatag hin depensA. An mga burubata nga meimbro post gad kamo. We want to know what you think.. Anay daw ano ba tak isiring... mga sangkay relaks la kita gin open ini na topic para masabtan tat mga opinion n gan mabalanse naton both sides it kun ano man it nahanabo ha at yna, dere nat in i kinahanglan pag personalon nga at oro istorya kay bis kun man hikain kita nga ...lugar kita la gihap it apektado hini. ngan sharing of ideas la ini para maka realize kita kun anot maupay para ha at nga tanan. am i right, or am i left? :) @roy: padi ay nman hiton ha, an kabo kuno ngan han luwag igin pauli na! he he he See More wamil..anu na sir?hehehe Amo la ini it akon point of view. Akon man la ini, you may not agree with me but it s all right. This is the web, the new democratic space. MAyda ako mga kilala nga nagmigrate nga haros iginpapamarayaw it ira pakaabroad, it dating nga hira n...a lat maaram hit ngatanan, bisan ngani diri hira nakita

hit sitwasyon.Usually masiring, " Kumusta dida, kurakot la gihap it mga pulitiko ano?, mahugaw it pilipinas gud liwat, mga hubya man gud it mga Pilipino, sus ka y amo gud it sistema hit Pilipinas etc.." tapos masiring-- didi ha abroad, di ka gud makita nga sugad hito. Maupay didi, waray upay dida........ I mean hello, I heard these things over and over and over and over again, and I ve seen it over and over and over again. Di mo kinahanglan igtaplong ini nga butang ha akon. Ha mga aadi gingiginhawa namon it kabaho hit sistema kada adlaw. Kun mayda maaram kun ano ini kaango, hi kami ngaaanhi it maaram hito. Ha mga Pinoy nga iba na it citizenship, bago kamo magyakan hin bis kun ano, hunahunaa anay nga dire na kamo Pilipino. Kun pakianhan kamo yakan, kun waray magpakiana takuma tim baba kay ma sumo. There is this conceit masquerading as concern. This one s a true story, mayda hadto usa nga celebrasyon para mga balikdulag. So aadto ito nga maga balikbayan. One time usa nga tawo nga suok ko an naghost hin i nga party night. Tungod nga nagdonate an iba nga balikbayan hin medical missio n, ginmention an ira mga names han show. Usa nga family an waray kabutang ha lis ta. Gindaup hini nga pamilya ito nga suok ko nga tawo nga ginsidngan, nabibido a ko nga waray mo kami igupod ha lista han im ginannounce, alagad kadako nam hatag han medical mission.. I m like, what?! hahaha ?@ivan: Una hit gsa nga pathetic!! san.o gud sir??? ngatanan, karuyag ko ipasabot ha iyo nga ginrerespeto ko it iyo tagsa-ta opinyon.

Akon la liwat ini punto de vista: Diri salit kay nangagpalangyaw na an usa nga Pilipino, waray na hiya katungod su muson han kabutangan ug sistem...a dinhi han aton nasyon. Diri ako maaram han ir a mga rasones han ira pagpalangyaw pero bisan siguro ta hira pamakianhan usa-usa , mabalandra ha aton mga nawong an kamatuoran nga nagkalarga hira tungod han kak urian han kabutangan dinhi ha aton. They were trying to look for a greener pastu re, syempre para han ira pamilya. Giving up on their citizenship as Filipinos does not necessarily follow that the y have given up their being Filipinos in the truest sense of the word. Again, th ey have their own reasons for such an act. Bisan kita maghikainkain, maging Amer ican, European, Australian, Canadian or Chinese citizens pa kita, our being Fili pinos will always remain in the depths of our hearts. Suson is criticism in English di ba? Siguro we just have to take every suson as a constructive criticism para mas makat-on pa kita. Everybody needs everyone. Ko n adto naman hira ha langyaw nangungukoy, diri karuyag sidngon na diri na hira k inahanglan dinhi ha aton, pareho gihapon nga diri karuyag sidngon nga tungod bim naya na hira dinhi ha aton, diri na kita nira kinahanglan. It s always a two-way street. Hence, regardless of their citizenship and reasons for as long as nagpa pablilin la gihapon ha ira mga kasingkasing an pagka Pilipino, mayda la gihapon hira katungod sumuson, manginanu, ug mag-appreciate han mga panhitabo ha aton na syon. Di ba, nahalapad it aton mga atay kon nakakakita kita hin mga Pilipino nga nagrarayhak ha kaga kadaugan nga iginpapakita han igkasi naton didto ha langyaw ? Kay anu pagdidid-an ta hira nga sumuson kon sugad man? Hi kita nagpapabilin dinhi ha Pilipinas ug adlaw-adlaw nga ginhahangkupan an sis tema nga aton namat-an, an kamatuoran nga naprevail la gihapon dinhi ha aton an injustice tungod hin duha nga rason: either we have a choice or we do not have a choice. Salamat. Hala kamu naman it pagpasaro. =) This one s really nice Jerb. Very inte llectual orgasmic. =)See More Opinion ko la ini. Amo ngani balit nga may darawhanon nga "There is no place lik

e home" kay bisan mapakain it usa nga tawo, regardless hit ira nationality ngan citizenship di nawara it ira connection hit ira tuna nga natawohan. That being said, han una ko nga punto, mayda liwat mga Pilipino nga tuod gud it concern han nasyon. Pero amo ito it akon point of view (akon la ini ha), kun humurar ka na hin iba n ga bandera labot han ginalsa ni Aguinaldo ha Kawit Cavite, ma...upay gihap ada m agkamay-ada kita delicadeza ugsa kita magpaturapak pagpinanyakan. Kay bis pa kit a sumiring nga ha kasing kasing Pilipino kita it at passport nasiring nga dire n a. Siring pa anyway kun tuod gud kita concerned hit at nasyon, ayaw na la ada ki tan yakan kun puros la it at susun. Ha kamatuuran la, dire kami nagkukulang hin susun didi. It radyo, it tv, it tsismis, ha simbahan, ha eskwelahan, ha internet . Ha mga dire na mga Pilipino nga Pilipino anay hadto nga concerned gud, if you want to get involved, put your money your mouth is and be part of the real chang e. Ada man hira Natori, hi Spoelstra, hi Apple de Ap, imbes bumulig hit waray wa ntas nga negativity nga nagpapawara hit hope ha mga Pilipino, naghimo lugod hira hin mga butang para makabulig ha Pilipinas. Friends, imagina na la nga may bahal hit at atubangan ngan sinugba nga turingan, magpurupamilya ini nga nagpapasurusingit... Cheers! See More it akon opinyon la nga ky nanlalakat man iton hra ngad2 ha langyaw ky para kumit a hin kwarta....pero ha ka pagka iha na nguli man la ghap iton hra...dri naton i ton hra mababasul kon my komento hra hit pilipinas ky na hiara na hra han banyag a nga kultura nga ira na daras an..pero ma sugad pa man dri ghap hira angay mg k omento or mg kumpara hit aton pilipinas ngan kon diin hra nga langyaw tikang.... ..dapat ngani lugod hira man hunahuna kon ano it poydi nira mahabulig,dri ky mg kinumpara ngan mag pinan suson..:) ta hala, kon iguindiri man niyo na magsuson hit mga pilipino na adi ha langyaw.. . ayaw gihap kamo pagsuson kon mayda mga gin re rape na mga Pilipina ha saudi ka y diri man kamo arabo, ayaw kamo pag suson kon bayaan hit amerikano hit iraq nga masamok ngan waray stability na amo hit rason pag hitaas hit presyo hit petroly o.....tigamni gud ini ha!!! ay kamo pag suson.... Di ko ginsasahid ha,. Kalma la ako :-D ngan opinyon ko la ini gihap. Maupay na l a it nasuson nga adi ha langyaw tapos may binubuhat nga pagbulig ha igkasi Pilip ino ma didi man ha gawas o dida ha Pilipinas ha "bayanihan" nga paagi bisan la i to gutiay. Di man ito nira igin-bando kay di man kinahanglan. Kontra hit ada ha Pilipinas nga nasuson pero bisan maguti waray pa nahabulig ha igkasi nira. ?:) Ayos! Abot nala ini buwas nga post. Idedelete ko na. Kun mayda pa mareact, post na!!! In all, base han at mga post, makikita ta nga bis mapaunanho, bisan mapakain, an Pilipino gusto gud mainvolve ha nation building. It is a matter of harnessing t his power so that it can truly serve the country. Patriotism is not confined to geography, birth, social status o gender. Maada ka ha abroad, maadi ka pwede ka magin instrumento ha pagbag-o ngadto ha kaupayan o instrumento ha pagkamaraut ha n at nasyon. Last post na ini, PIZAWT! hahaha peace out...lets all chillax...hold our horses.. Aw,globalization man gud ! Jerb, pwede ayaw la anay ini idelete na post? para at least an mga wry pa makaba sa ngan wry pa makapanginanu hini dinhi, matagan pa hin higayon bs nala pagbasa k bangin pa masangpit it iya kasingkasing agud bumulig panginanu kon anot maupay nya nga pwede mahabulig ha iya tuna nga natawhan. salamat. aysus late ko naman ini nabasahan...ah mag di ano man theres no place like home. ..u cant blame us kun masusun la geap kami na adi na gawas, kasi we are workin h ard like horses tapos backward la geap it pilipinas, pero at least the new presi dent has given us new hopes and better perspective matuman kunta...bisan gaano k alahaba it aton diskusyon waray mahinabo....we need actions siriing pa ni man je rby for our nation building!!! korek actions!ahm agi bga english man ad2 te... atod winston practice la idoy english english dinhi ha kay dd tak gintratrabahua

n na lugar magdeteriorate tim english hehe!!! <b>Poyde umaro hin pabor?dire gad cguro makuri ine nga ak hangyo..,poyde ta ba i balik an dati nga kalipay\/risyo hine nga planeta regardless kun ano it aton mga personal nga mga tumong ngan panlantaw ha kinabuhi? it akon gadla boot ipasabot nga ibalik ta an aton kurukayakan,intrimis,pabuking2 ug kantyawa...y ha "dinula g"la nga paagi..,lets get back to our "lighter side" being a "dulagnon"..,no wor rries,frills,hangups or whatsoever..,natukod an Planet tungod han aton pagigin k amakimarisyo,malipayon nga mga indibidwal..,waray gin iintindi kun dre igkirigta la han aton mga kasangkayan,igkahibalag,igkaturab sugad han panahon nga na ista mbay kita ha plaza,napahangin ha pantalan,nangarigo ha baybayon...kumustahay,pat uyaw2..,di ba sugad la h2 kagaan it dulagnon kun waray gin huhunahuna nga damo h a luyo han iya mga problema?... </b> tama iton...hhehehehehe ah adi na kami.andam na kami andam na kami.pagpatay han hapon ?@bam: an diin nga hapon bngin e2 an mga taga hghway hahahahaha amen... ada k baga damo nganhi it nanaway dayun.. heheh hahahahahahahaha!!! axa na padi. ?@george: pag post nman! ha ha ha wahahahahahahaha!!!! pwede ghap padi k pra mbalik na lwat it krisyo hni nga plan eta!!!! anay k mmiling pa ak padi!!! wahahahahaha!!! padi an im gin post na mga kapoyahan mayda na kadagkoan hira erap an mga nawong na dere na adto child pornography hehehehehehe.... hahahahahaha!!! amo na!!!.. wray lugod ano nakasaway hadto!!! hahahaha!! padayon!! he he cg,labi n yna nga tipagpapatron h aton,para nman mkasabot 8 mga taga langyaw 8 nhanabo nga karisyuhan h dulag..go!go!go! ?@george: padi, kon open minded La ngatanan nga tawo, mbot kon mda pa sumaway..h ahaha balitaw we have our own perspective\/view hin bis ano nga issue...importan te 8 respeto ha kada usa dre nawara... @dax: it man Dda halaba nga check...we have... our own identity as dulagnon..bda w kay bis La mag siplatay alams na e2..ngkakaintindihay daun bis wray urostorya, asay pba...amo 8 mamingaw ha planeta an knan mga dulagnon palibak libak, kurokn atyaw, urointrimis...ngan kon ano man nga mga kantyaw, karisyuhan la e2...agen, importante ada 8 respeto... @dennis: bdaw kay dako pa gud man 8 paratayon hit nga hapon..napaka JAPZ na yna. .hahaha ta haLa ibalaik 8 angay ibaLik...See More hahahaha!!! ayla k mrisyo na lwat ine... aangan angan la kta!! hahaha ?@dex:nalibang ghap ak pag binasa han heroin diaries axa ghap nga waray ak hakan hi. dax,ma dulag day n liwat 20 diyas i2n nga karisyuhan h plasa..20 diyas ghap ine nga away away mga asawa..hahaha!pg resirba gd hn usa k adlaw para knan alumni,p ara k mkapatangi,umuli k lwat ad2 dyon..hahaha! hahahaha man james axia gud anu ky amu it trabaho neu hehehehehehh, hala galor n aman ky ma open hraape irinoman go! aw,ma open n hra ape?sukti gd i2n hn tiket ky dako i2n ira ganansya pgkatapos 8 patron.. <b>lawot lawot ngan hin paksiw nga sagisi-on, mama!!!! </b> huwad it kaldero ngan myda gud myda makaCring nga myda tukag hahahahha labad ka Mil.... par-ok na mahatok-hatukan it marasa tas barol it sura.....gidaw deri la tukag pa ti ada it oring hit kaldero bangin pag kabkabun...heheheh katima kaon ano makasiring ka gud "PAG BANIG!" lol

atara bngin sumapit h rico yan namiling pa adi hn upod hahahahaha buwas mag uutan kami par-ok 3 kabouk na lubi it ak ipahatok tas haluan hin barol na sinugba....tas may matugnaw tugnawan na tubig.....gidaw it balhas human.... paawa! par ok...makaon kaon bisgad la maghudlom nga kinilaw ngan saging na boyhaw ok na iton <b>na pa abat la</b> <b>Mingaw man?___ Naano na ba ini nga Planeta? bga tuman naman nga nakala-kala Nanhikain an mga pamulay ngan papremyo? pati an taga dumara ambot di-in adi pagtago ...ak nala baga titikangan hin pangumusta kay in ako nahidlaw na ha ira.. asiha gad niyo.. Asiha.... </b> oday sorry kay na busy ak pagkinita han "THE FUGITIVE"... <b>waray man babatia it mga tawo dinhi ha planeta??!! </b> halagad dex, mas daku ka na yana kesa kan kuya elvin =) RAY AK MAKA UPOD.....HUHUHUHUHU nangaturog na bes... hehe! pamukawa... mga pukaw gad it hira... adi pa ako baga buhi pa nabantad pa keanu dawla ano? ada k ambot ngahaw ha ira balit. basta k anu, ad pa nagios. baga makapoy nman pg pina nangpit hit daan ng mamata....makuri man naton iton hr a pag poguson ky dri na iton hra mga bata my bout na hiton nra amu balitaw... hulat la kamo hit latest <b>nangumusta la. </b> manu msta ghap...tlagsa nla ak bga makapakli ht planet.. hala pagkuhit! bs mgatagay nurunyan anu kuya ramil? =D hala.. pag hukad na kay mangaon na Ivan, Dexter, Ramil, pahibaro kamo kun mangadi kamo ha Cebu kay areglaron kamo n i Letlet.. masaro nala ako... di ba, let? hehe wry problema mano...sidnga la ako kon anu it mga areglaron hehehe! anay daw hi ako diri upod uli ngadi ha pinas mano. =D upod.. tana, upod tanan :)) yehey!! h mano nangumbida!! <b>ayaw KITA pag inukoy,ayaw KITA pag sugot nga it dulag gn didistroso ha atuban gan mismo han ATON mga mata.......dri KITA buta,waray la KITA nahihimo ky gudti la KITA nga mga PAGKA TAWO,pero kon KITA mgka urusa dako iton ATON mahihimo ngan mahabubulig hit ATON bungto nga dulag.................AYAW KITA PAG ...SUGOT NG A GUIN HIHINAYHINAY IT MINAHAL NAT NGA BUNGTO NGA DULAG KA GUBA...KAIRO NATON NG AN HIT MGA MASUNOD PA HA ATON... </b> hain na an mga tawo nga directly affected hini? BUT MOST IMPORTANT: HAIN NA ITO N NGA MGA ELECTED OFFICIALS NA YANA NGA NAGSAAD PAG PROTECTAR HAN MGA MOLOPYO HA N NANGANGAMPANYA PALA HIRA? it is sad to note mana na although nadiri it mga tawo nga directly affected hni nga mga panhitabo, diri liwat hra maram kon panu ngan uunan-on pagtikang...kulan g hn motivation...re: elected officials, ada k hain pman? diri ta gusto pangunah

an anu, pero kinahanglan ta gud hra bantaron. pipira-pira man la it mga officials na naugop hit bungto....yana 3 nala it hra.. ..it iba ambot kon hin-o it inugupan hit nra....dman nakagios kon waray mandar.. ..think frst regular sesion wary ipahinayon kay waray daw it chief executive...h ahahah anu ito....na clase,,,na leadership hit presiding officr...waray leadersh ip na depend la hit mandar...hahahahahah Baruk hira hin-o ito na mga officials a 3 nala? <b> Dako-dako na nga popolasyon hit" Brgy." Hayang\/ Dulag Public Cemetery. Hira ni na liwat it labnasan. Ano man it kabubuwason hit "Brgy." Hayang ? Diri gad makuri tiguhon, Mano Romy -- baga makaharadlok gad kun humitaas na giha p it sea level.. sige it kuha hit baras -- so waray na makasagang hito.. ta kay amo ito it una nga ma submerge... paano na daw la an am mga paryente nga nahauna na ha am... hira tatay, tio, lola, patod.. etc.. adto ako mapalobong kay dominagat man ako, nganamo la ini it cementeryo nga beac hfront it view. agui bes ka nahayang presco la guihap it hagin. it iguin takop la dida ha merkado pera adto ka truck kay binog man adto hadto. d ida kami naguha han tagbo para project namon hat shop han grade 6. hi man tatoy lacandazo an maestro hadto kami nira nonong santo Aw, deri ako sigurado,pero Dulag Public Cemetery an usa nga parti ug in ikaduha nga parti Catholic cemetery-pareho dida ha Catmonan. Isyu gad ine hi mga buhi ko ntra hit mga patay na. Mayda ba plano nga new location\/relocation ? Hello, Man Romy, Oo it looks like, usa na nga barangay gud iton Dulag Cemetery. damo na it "populasyon" didto. Joey, maupay nga aga ! Maupay nga nakabisita ka ha Dulag. Maiha na ako waray ma kauli. Is a new location or relocation area guin paplano hit bungto ? Deri gad man nanb otos it mga taga Brgy. Hayang. Ow deri la ako nasabot ! Tinood Phil. May tradisyon man it mga duminagat. pero it kadam-an, naruyag hin b eachfront view pero pagbagyo ma-bakwit. Kay steady nala it mga molopyo ha Brgy. Hayang, makakita nala hira Danny hin makalilisang nga " skim boarding" or swimmi ng pool. Arthur,salamat han imo inputs. An imo na-experience pagbisita ha Bry. Hayang ser iously, makalilisang. It aton respeto hin mga na-una na ha aton opod na in mga miembro h it pamilya , amyaw ug kasangkayan is at stake. Health challenge guihapon ito. Ho pe i-consider ito hit munisipyo ngan simbahan ug susuportahan hit molopyo. waray kamo sabot nga bisan dire taga dulag, mga taga tacloban na malit hin tona dida hit takip hit bario hayang nga ada pa lobong. at tuna hadto nira capt kulas bautista na ubos na ibaligya. it bario ha yang ada na hit am libong, america st . catmonan. ada hira pa lobong cay cguro naroyag hit beach front Ta tikadto ha inland it expansion ngan private ito, Phil. Igo gudla it America S t. ha Brgy. Hayang--baga harayo nga biyahi ! </b> <b>oo damo nat namailit hin private na tuna kay pono nat baryo hayang ugaring ma hal2 la .....mayda man kuno hadto plano na pag himo didto ha may combis an tikad to ha rawis igin sapit han kanan protestant cemetery ginhimo man na school yana. .. kumust, mano romy. uli usahay, damo na it im kwarta, right? </b> <b>Edison,amo an bati ko gihapon hadto,ngadto daw ha may Combis. Bisan liwat pri vate plots,ano man it regulasyon. Bisan man la mag-atabay may code. Ano daw la i t ada ha MPDC table ? </b> <b>Joey,waray ako makauli kay magastos. Damo la it akon servisyo,deri damo it ku warta. Magtitirok pa ako para hin private plot , di ngani cremation na ug good for the environment\/less space ha Brgy. Hayang. mahal guihapon it cremation. hain nala ako mapalubong? kinahanglan ko magtiruk h in madamo na cuarta to buy a piece of land. kun an baryo hayang ililipat hin lug

ar maupay ti kadto ha san vicente. diba jeoy hi imo tiyo teting yutangco nag don ate hin space to build a chapel in san vicente. lubos lubosin na niya it grasya, ur family can donate the whole property for the baryo hayang. why i this, bacau se i was raise in km. 56 and ang bahay kubo ay sapit han mga yutangco property. malawak ini na lute pakadto ha calbasag. i don t la kun an calbasag river is st ill there. bangin an tubig guin gamit han irragation. han gutiay pa ako nasukot kami mangarigo didto hini ha calbasag. tapos ang mga karabao was ahead of you na ngarigo guihapon. heheheh ! Ngan it aton tradition hin maupay nga pagpahimutang. </b> <b>Mayda na gad ako private lot via San Vicente\/Kalbasag.Ambot la kon matugot a n am takip nga mga Sano ug hira Frennie Caunte kon adto ako humusyod. Hira hat Mano Emilio ug Mana Emelia an amon caretaker. Nahanomdom ka hine nga family ? yes, romie. good for you kay deri kana mapalit hin tuna kun hain ka ilulubong. n eighbor namon iton hira hanhadto. ako deri ako maaram kun hain. or else baga hin banig na lilikuron nang i isandig nala ha gilid. Hirayo gudman ha labnasan, Norma. Natugot ba it Dept of Health hit private plots other tha designated cemeteries liwat ? Sering pa han amon amay, sigue ipaanod nala hiya. yes puede gad ipa anod kun ada pa an calbasag. bisan ngani an daguitan hunubsan na. maupay unta ini na aton oro istoria kun mayda ha local gov. namamati. kita na mga baby boomers an makukurian kun hain kita ipapahusyod hit aton mga maiiwan an. dapat usa na agenda hit aton local gov. labi na yana na malapit na it electi on. makalilisang ini na aton topic, and a major one. </b> <b>first of all, ha cemetery is, maybe, put up a fence around the perimeter and build major gates. maupay ini para diri masamok ngan diri na ma-extend it area n ga sakop ht cemetery. ayla, pagdalagan ko ha pagka-Mayor, perhaps, we can do som ething about this. he he he... Joey,kaulangan hin strategic planning ug political will to do what s needed. Dak o it mahihimo hit mayor to give direction of our town s cemetery s future. Ta ha la pag daug pagka Mayor, ayaw kacontento pag dalagan ! It aton Asian American Federation of Florida is an affiliate of the Coalition. joey if u ran 4 mayor bisan dire mo ako kilala i wll back u up, but pag sabut an ay kamo hit mga yu kay yu ka man. heheheh, basta an usa na imo plataporma ay bgy. hayang. para ha kaupayan hit Dulag.. you can expect the support of Dulagnon... agay na it yutangco bumalik ha dulag nga sumonod kan imo tiyo titing. adto nga n awala batos ko adto. kay han iya pag review han bar dito adto saka kan da tiyo a ndres que. cdnga hi imo mana ester abuyabor. ambot kon naha abot ka kan lolo ana . permi adto dida hiyo tindahan ha candao. @mano romy, thanks</b> <b>@phil, nahanumdom pa ak gad kan lolo ana. i am determined to run for some ele cted position come next election 2013. sekreto la ini naton. </b> <b> Maupay,idoy ! good luck joey. maupay na nakahuna huna ka pagdalagan ha 2013. Re Barangay Hayang - Crowded na balit masyado iton nga barangay hayang ha dulag, waray na haros maagian if you want to visit your loved ones graves. Baman ako m ayda ko na didi (adi na ako pakatun-as) salit waray na problema hit akon mga bil in kon ikain ako paghapil kay maaram na hira kon hain it akon "second address". Weird topic pero kay puros man kita tikadto. </b> <b>Amy,ha aton unscientific survey, you say CROWDED it Brgy. Hayang ! Ano it bat i mo hit labnasan o Leyte Gulf view hit cementerio. Deri maupay Romy. Maupay isara na iton dida nga Brgy. Hayang ngan magbago hin ha iba liwat nga lugar hit Dulag.

Maupay kon it ti-arabot nga bago nga Dulag Administration, simbahan ug townspeop le of Dulag maplano-plano hit kaugma-on. Deri nala kita masuksuk didto, Amy. Aw ano man it at kalibutan ! </b> <b>Deri nala ako makipagsiksikan didto ha Bgy. Hayang hit dulag, Karuyag ko may space nga guitay. Baman an akon parents igkikirigta ko man la guihapon hira sali t adi nala ako. Balaitaw ano mauli ka yana nga patron hit Dulag? yes, a very good topic. ako udog cremation nala ngan isaburak ha dagat it abo. < /b> <b>Amy,deri ako maka-uli. House-sitter ako yana nga September kay hira agurang m apa Europe. Enjoy ka ug ikumusta nala han aton batch. Ta ikaw Norma deri guihapo n makikipagsisikan ha Brgy. Hayang. Pamatron liwat from time to time derecho DHS Homecoming. Bagan hin naka-uli ha pinas with all pinoys and others in one place, </b> <b>various food booths(karioka ug halo-halo guin pipilahan), cultural presentati ons and even Phil entertainers like Sunday hi Kuh Ledesma maabot. Mayda liwat Consulateon- the- Wheel for dual citizenships,passports etc. from the Phil Embassy in D. C. It s their 15th ug I missed only the premiere- so 14 years of annual "pilgri mage". Personal nga opinion la ini: Waray lugod nag-aabri hin Crematorium nga negosyo ha Dulag. Yana nga mga panahon pamati ko mayda na hiton niche nga market kay: economical, damo naman it relihi yon, nationalities, damo it mayda kwarta ngan waray kwarta gihap ngan pag-tuo hi t iba nga tawo tungod hit pag-dispose hit ira lawas. </b> <b>Una, mas economical para hit mga waray kwarta kay barato. Di na kinahanglan l amayan or balsamar labi na kon waray man hurulaton. Di na kinahanglan hin space ha sementeryo kay pwede man nira iglubong ha ira libong or ikada hin vase or cre matory jewelry. Kon ikada man nira ha sementeryo, gutiay la nga space it kinahan glan. Dire pareho hin usual nga pantion or mausoleo. Nakaupay pa hit environment kay dire malako hin kahoy. </b> <b>Ikaduha, it iba nga relihiyon, syempre mas maupay para ha ira kon maaram hira nga mayda hiton sugad ha Dulag. Dire na hira mauli pa ha ira lugar ngan mapasah e ha eroplano hit ira patay nga lawas para adto sunugon. </b> <b>Ikatulo, personal choices hit iba nga tawo ngan partly exposure ha iba nga cu ltural practices hit pag-dispose hit lawas. Damo na gihap it nadire nga kaunon h ira hit ulod or magin abono hira ha sementeryo. Ngan it iba mas convenient or ro mantic para hit iba kay pwede man it nira pagdara-daraon it abo bisan hira mapak ain. </b> <b>It iba may mga kwarta nga "can afford" pumalit hin mamahalon nga alahas nga s usudlan hit abo. Pwede ikada hin locket ngan ig-kwentas it nira ngan ira mahal s a buhay. Pwede ikada hin vase tapos ikada hit ira sala para ira hikit-an or para ira kaupod la ngahaw. Well said, Amelia ! Otro, it is an option. Usa nga solusyon ha Brgy. Hayang chal lenges pero kaulangan pa guihapon matratar it risk hin nagtitikaharani nga labnasan ha pesent location. Thank you Mr De Paz. Sensya na halaba it akon reply. I am literally thinking out loud gad la. </b> <b>Tinood it risk kon ha labnasan banging pa iton magin hinungdan hin pagkalat h in sakit kay labnasan bangin manhianod it mga iba nga lawas nga dire maupay it k alubong. Han didto pa ako ha Dulag (21 yrs. ago) mayda mga tul-an nga nagkaluluk at or na-misplaced kay nag-erode ang pantion. Ta labi na yana hit kapaso kanan G lobal Warming (baga sceptic ako hiton) ngan syempre, dagat gud iton. Di naton si

nasabot it pagdako hit balod ngan kon may bagyo ha iba nga Nasyon ada man kita h it area nga high risk hin tidal wave. </b> <b>Nahunaan ko unta (suggestion la ini) kon pwede kon bag-o nga sementeryo mamay da limit hit lease hit tuna. Kay sugad ha aton nga dagko it pamilya, usa ka pami lya dako it inuukupar nga space ha sementeryo. Kon mayda lease, mas matipid hin space labi na yana ha aton nga tikahaligot it life expectancy hit damo nga tawo ha aton kay kanan kakulangan na gihap hin medical care or di paka-afford, povert y, lifestyle, ngan natural disasters-related nga mortality so kada adlaw damo it namatay ngan di naka-keep up it sementeryo hin space nga pamutangan. Ngan san-o matapos it pagdinako hit sementeryo kumbaga? It mahitabo hiton himuon nga negos yo hit iba nga tawo nga mga enterprenurial it paghimo hin sementeryo kon posible iton ha aton, why not? </b> <b>Di ngani it di hunos nga style nga sementeryo. It iba-iba nga level pahataas kon masige it iba nga tawo nga may tungbaw nira or ilarom nga patay. Para ha ako n basta patay na papreho na la iton regardless hin-o kita han mga buhi pa. </b> <b>Usa ko pa nga nahunaan nga unta magin open-minded it mga tawo hit idea hit cr emation ngan magin practical. Labot la nga barato, hygienic pa ngan environmenta lly friendly nga option. </b> <b>Kon ako it masunod, it space para sementeryo tindugan hin university, hospita l or stadium ha Dulag para dire makipagsiksikan ha Tacloban. Dako ini nga gasto pero long-term nga revenue para hit bungto la ngahaw ngan kaupayan in the long r un. </b> <b>End. Good for one la ad2 na am gnpalit na lot. After a while, namention namon an kab ubuwason han sementeryo k overcrowded naman gud. And then nanay told us na whate ver happens, kinahanglan ada gudla hya ha harani ni Tatay bsan pa kon umabot it panahon na myda na mgng bag-o nga sementeryo. Actually, nagyakan pa ngni ad2 hya kon kay anu ba nga usa la nga lot an am gnkuha. After 2 years, she was reunited with Tatay. To fulfill her wish, igin bawbaw nam hya ha kan tatay.hi kita, ambo t hain dawla ipanlubong kon buynason nga umabot kita hin older age..... . hain daw la kita man huhusyog kun maupos na it aton kandela? nobody knows. </b > <b>Amelita, Angeles and Norma. Salamat hit iyo mga watlik parti hine nga discuss ion. May respond ako when I come back tikang ha Araw ng Kagitingan Ceremony ha Central Fl orida.

Sulibangko, speaking of panhusyog. An akon Lola lagas na. Danay pag-intrimisi ha n mga bugoy nga di na hiya maiha. An iya la baton nga "Linubi la, Idoy. Bisan it putot nahulog nga di sinasabot." </b> <b>@Mr<pd>.</pd> dela Paz: it s alright. </b> <b>@Ms<pd>.</pd> Flores: halagad tak ngirit hit nga yaraknon ni m lola =D Balitaw, it nga mga bugoy waray man nira nahabaton. lol Ira man la damo an nanhiuna ha iya. Amu na. =D How old is your lola? It akon lola 94 yrs old na last december. =D Para ha akon kon didi adto hiya ha Australia or may medical care nga naihatag na -maintain pa adto an iya blood pressure di pa hiya napanaw. Pero that s life, se ring niya " linubi la".</b> <b>Wow! Alagad it 94 yrs. old. di na maiha magin centenarian. Newsworthy it mga sugad na hiton yana nga edad bisan pa ano in advances hit medicine ngan technolo gy kay pira na la nga tawo it nakaabot hin sugad hiton ano? Sugad hiton nga mga

edad nahanumdom ako hit mga movies sugad han The Notebook, The Curious Case of Benjamin Button ngan The Green Mile". -) </b> <b>Yup, ngcelebrate pa hya han iya 94th bday last yr. Bed-ridden na hya for 1 yr now. Pero she still eats oatmeal tas Ensure na gatas nala talaga it iya gin-iin om. Buyag liwat, wry sakit hi Inay (dat s wat I call her). Dre na hya highblood, d pareho han una. Survivor it hya hin 4 ka stroke and we reli thank God for tha t. </b> <b>Ha yana, usa la na nga klase hin medicine it iya gintututmar, an para la ha b rain k bakot kon lagas na, kulang na hn oxygen nga nasaka ha ulo, so yun... Di pa man gud niya oras ano? </b> <b>Sulibangko, didi uso iton nga mga panhimo hin will. It iba mayda mga Power of Attorney. Ito nga pananglitan, kon waray na nira volition pag decide mayda nira appointed nga mag-decide para ha ira e.g. pagpatanggal hit life support, etc. It iba, naruyag hin euthanasia. Dire pa legal didi pero mayda Doctor nga nag-aad vocate hin voluntary euthanasia. Ira man la damo na ada it iya binuligan. Mayda iba nga nagbubutang hin "no further resus." dida hit ira dughan in case, m ay mahatabo ha ira, nadire hira nga magin vegetative it ira kondisyon. </b> <b>Baga OK la iton didi it sugad kay iba-iba man it mga relihiyon. It iba, waray tinuuhan, etc. It iba para ha ira, kay ira man iton lawas waray bisan hin-o nga pwede magbuot kon pag-aanhon hira kon umabot na it oras. </b> <b>Ibaiba man gud mana tat kultura anu? Ha mga langyawanon, ok la it ha ira pero ha at nga mga pinoy nga close kita ha at family, d ada kita h2 mailob nga eutha nasia. Personally, bsan kon lagas na tak lola, d ak naruyag udog nga mawara hehe he! Usahay pasaway ngani k ulyanin na man gud, am nala gntataw-an. Ta kon an mga busag ad2, ambot kon bisitahon pa ha home for the aged anu? Ay nasering ka pa. </b> <b>Makuri gad mag-judge nga it mga busag mas OK pa ha ira it mag-alaga hin ayam kontra hit ira mga oldies. Ngan amo na kay iba-iba man gud nga kultura. Baga obs erbasyon ko la ini. </b> <b>Seguro kay it ira kultura bata pa man nga nalakat ha poder it ira anak. Mga 1 8 yrs. old or earlier waray na ha poder. Dire sugad ha aton nga ira man la it ib a hasta nga may apo na, ada pa hit ira nanay/tatay natapod - partly economic, pa rtly kultura ta gihap. Salit baga kalagas hit oldies baga may tinatanaw nga utan g nga loob it mga anak. Kalain didi. </b> <b>Ngan ha aton it iba nanganak para may mag-alaga ha ira pagkalagas. Baga amo m an dayon ito it expectation so nagin self-fulfilling prophecy. </b> <b>Ngan ha aton kay waray man Social Security. Kalain didi nga kalagas mayda gov t support ngan kon ano-ano pa dida nga services. Salit dako it tax para matustu san ini nga mga services sugad hit mga para mga kalagsan. </b> <b>Ngan didi mahilig man ito hira mag-travel. Ha aton naka-travel kita kay OFW o r nag-migrate for economic reasons. Hira ira la karuyag kay Australian passport it ira dara. So nangagbublag it ira mga anak. Ta kay seguro kay bata pa man hira nga nalakat ha poder hit ira kag anak, baga it ira attachment or sense of belon ging dire sugad hit ha aton nga "hanggang kamatayan".</b> <b>Pero at the end of the day, bisan pa ano seguro nga akon theory, it all boils down to convenience ada? Hira pa nga madali ma-inconvenient. Seguro huna ko kay

di man hira hiara hin kakurihan hin sugad hit kakurihan ha aton. So it ira baga threshold habobo pag abot hin mga sugad hini nga butang.Ito ba matabo nga madali sumhan o impatient. Ta kon lagas it im alaga, tapos ulyanin pa . Maubusan hin pasensya dayon ito hira. Amo ada iton nga damo it naayon ha mga P inay nga carer or DH kay maasikaso. </b> <b>Tama ka mana. Kulang hra hn sense of belonging ha ira families. Pero naayun a k hit ira govt dda tungod kay gintatagan nra hn importansya an ira mga tawo. kay total in nga mga lagas, duro it hra kamakugi during their productive years and I guess, dapat la liwat ihatag kon anu it due para ha ira. makuri ton dd ha at c ountry. bsan kon my SSS, pira manla it nakakarawat hit usa nga pensioner? kulang pa ngani pamalit hn mdsna ngan diaper. Salit an mga anak, tungod kay nalolooy h a kag-anak nga nagmangno ha ira hn pira katuig, wry iba nga bubuhaton kundi an i balik an ngng sakripisyo nra para mgng maupay liwat an knabuhi nra yana. </b> <b>Unta maging sugad ghapon h2 it pagtagad hit gobyerno naton ha mga kalagasan n ga naging parte han kon anu man it naabot yna hit aton nasyon. </b> <b>Agi it gobyerno ha aton tikang ako ipinanganak waray baga nahimo gud. Amo man gud nga kada adlaw damo it nag-abroad pamiling hin swerte - reflective ini kon ano it kakulangan ha aton. Para ha akon mahal ko it Pilipinas from a distance. < /b> <b>. K kon ok unta it at gobyerno, dri na knahanglan magkd2 pa ha langyaw it ato n kapamilya para mamiling la hin greener pasture crng pa man. dapat ng-aabroad k ita para magpahalibway la, pareho ba hit mga americans, europeans.... </b> <b>Ha Kuwait crng tak Tya, it mga kuawiti maupay it kabutang kay minayuyo hra hi t ira gobyerno. salit, dri hra nangengempleyo or kon manarabaho man, cgurado na maupay na posisyon it ira gnkakaptan ha usa na kompanya. Hin kadadamu nala dd2 h it pinoy nga ngpapakabuhi. Ta kon hunahunaon, kagutiay gudla hit kuwait kumpara hit pilipinas ngan katatapos pala ha ira pag giraha pero nakatindog man balik da yun. </b> <b>Hi kita dnh, wry ta choice. crng pa ha ak siday, tungod ba ini ha sobra nga p ulitika o tungod ha dunot na sistema? Para ha akon pareho. Dire ito hira mutually exclusive. </b> <b> Halaba nga tsek!! Integrated na gud it aton topic nga Brgy. Hayang. So true nga ,it s about our cu lture,economcis,and health concerns opod pa siguro it religion. </b> <b>Glad hit iyo articulation Amelita ug Angeles ! Ika nga "thinking aloud" ! All are very good for enlightenment. Amu balit mano romy. yna ghapon, nagppnanhuna2 ako kon anu dawla it matatabo ko n malagas na ako? badaw k 1 la tak anak. unta mgng maupay it iya panginabuhi par a makagtimangno hin maupay ha ak k bsan pa kon pag-andaman ta yna tat future, wr y la ghapon assurance k h Lord la ton it labi nga maaram. </b> <b>Wry ko nala ghap labot kon hain man ak ilubong, basta la kay mahalubong hin t uhay. Amen,Angeles ! Natu-o liwat ako nga ada pa it aton strong family ties ug respet o ha elders in the family. They will take care of final arrangements. Bottom line gudman. "Thy will be done". Han ma confine ako ha Intensive Care Uni t in 2000,The Lord s Prayer an akon guin ulit ulit while conscious. Later, my pr imary care doc told me I could have diied. Yes, pangilal-an hit usa nga Pinoy, mano. </b> <b>Asya k wry ta na hit mahihimo kon oras na naton. @ romie what happen to you? kun oras na naton oras na talaga. god bless to all. good day planeters....pasagbanga daw we can t deny all of us will die and the issue regarding brgy. hayang is really

everybody s concern labi na gud ht iya recent location nga ligid ht dagat. clim ate change will affect rich and poor countries and the most affected areas are t hose aada ht hrani ht mga bodies of water like our public cemetery.. so to speak it affects also not just the poor ones but also hadton my mga kaya g eap nga aada iglulubong ha Brgy. hayang. i agree as to most of us here that Brgy . hayang needs a relocation site or a new site coz there is really a need ky ma abot 8 panahon some of our love ones nga aada ha sementeryo would be under sea w ater.. we hope nga 8 aton mga municipal officials tgan ini hn pansin ky puro man kta tk ad2.. hav a nice day ha aton ngatanan and good luck ht aton mga concerns nga matagan u nta hn pansin. @amiel: amen to that. Importante man gud iton nga kaangayan paghisgutan. Amiel, maupay man nga nakasulod ka hine nga discussion. </b> <b>Tinood ug mayda na mga badlis hin hinabo ha Dulag labnasan. An Lolo ko nag se ring nga humihingal an kabayo from labnasan to Simbahan . Yana masering seguro a n kabayo,"chicken feed" la kay harani-ay nala. Kon umabot man it panahon nga it barangay hayang mgng under sea water na, wry ta iba nga mahihimo kundi tawagon ini nga sinking cemetry (just like d one in Cami guin, tho i havent bin there.) pero makuri ta cguro karawaton ha at mga hunahuna ug kasingkasing nga dri ta na mabibisita nat mga higugmaon ha kinabuhi nga nama huway na hin kadayunan kon mgng sugad na hiton it sitwasyon hit aton sementeryo. </b> <b>As Roman Catholics, importante pa ghapon ha aton an pagdaraw ha ira mga lubng anan most especially kon All Soul s Day k ada kita ngkakahuruharampang hit at mg a kapamilya. Of course diri ta karuyag nga mgng worst it sitwasyon dd2 pero ginaanticipate ta na iton. Amiel is right, dapat matagan ini hin pansin nga present e nga kabutangan hit at sementeryo. </b> <b>Anu dawla kon myda kandidato yna nga it plataporma nya in about the relocatio n or pagkamayda hin bag-o nga parahuwayon hit mga Dulagnon just in case kinahang lan ta na mamahuway... Hain pag-uli mo Angeles,did you have the chance hin interface with them ? Waray pa ada hini nakakag pahibaro hit aton mga municipal officials mahitungod h ini nga current situation hit aton cemetery. I think it s time na may-ada talaga naton organization para magkita kita hit natatabo hit aton bungto. Ngan diri ka y kamuru miyembro la hit magpapa miyembro. Dapat aktibo gud kita. I am so proud to be a Dulagnon. Kun may ada napakiana ha akon kun taga diin ako han nakadto pa ako ha Manila nasiring ako taga Dulag, Leyte ako. An hour drive away from Taclo ban kay Tacloban man la an ira kilala. I feel sad about what s happening with th e environment. Pwede gad kita pumalit hin mga katunaan ha iba na lugar o kun dir i man mag migrate nala ha langyaw nga labnasan pero bisan it mga aadto na nag aa lot la gud la hin time para makauli. Sanglit siring ko gud dapat ugupan gud nato n it aton bungto. nga Dulagnon damo gud kita. It akon usa-usa nga apo nga banyaga,gusto ko guihapo n when it s time for her na makita niya an Dulag ni iya Lolo, it is a place nga ma-aapreciate niya guihapon. True Mano. Sanglit kailangan umuli ka na ngan upda it imo apo para kumita kami. Hehehe. It akon anak ginsusudoy ko gihapon hit Dulag ngan ginpapakilala hit iya mga kaurupdan. He likes it in Dulag kasi bisan waray aircon mahagkot it hangin. Ana, I wish I can take my apo now pero deri makaintende kay mag eight months pal a. Maupay balit nga sugad hit imo anak,mangilala hiya hit aton mga oropod. Usa pa p ermission ni iya Daddy kaulangan otherwise ma charge pa ako hin kidnapping bisan kon apo-napping ! Hahaha! You can wait 5 years para makauli hiya. Makakaintindi na gadman it hiya bisan la guti. Nangingilala na it hiya hit iya mga kaurupdan ha Dulag ngan danay namimiling.

Hi there ana! Maupay iton nga mentras bata pa tim anak, nahaara na hiya pakigmin gle hit iya mga kaurupdan para pag-abot hit panahon, kilala na nya hra ngan d na hya maawud pakig-urusa. Batasan ta na gud ton anu? Good job! =D Hi! Thanks! Oo buyag la kay madali la maka retain hin info tak anak so nakilala hiya dayon kun ginpapakilala nak. Pati it iya mga kapaturan kilala na. 9 hira ta nan na first cousins. Buyag la. Hehehe. May pm ako ha imo. :) Ana,ayla kay bangin 5 years from now makakibkib hin bato ha Dulag it amon apo ug mangilala hin oropod. Yana pala pag sitter ak ha iya Waray music it akon guin p lay sugad hit kan Joseph Uy og Cielo Tibe ! Hinaut unta mayda pa lubong hi iya g reat Grand lolo ug lola nga mabibisita ha Brgy Hayang. God willing, Angeles deri hiya magaawod awod labi ha tribu. </b> <b><i>Ano an imo hinumdoman han DULAG kasanhi? </i></b> <b> paragyir han rak rak ha my kuta BUNTAY vs. CANDAO.... sus kay champion adto an serrano sir candao buntay catmonan sungi magbarabtos vs serrano la hadto? maupy pa an ulo ni egay ngan bukot.. betamax kanda mano ernie gabrino, syomuy ha merkado. nag panic an mga tawo 1980s kay mahulog kuno 8 skylab! ....... puta karling..... hi minin makusog pa nga nasayaw basta natukar na an kanda man dodong juke box... ........timbura asyong aksaya tira tira hugot hugot asya ini an masurong hadto. bakery ni mano bonswan......ladies piso. bigan nga iroy!! he he an nawala ikid... makursonadahon...waahhh!!! hahahaha...alagad kun waray adto kahun ag dako na adi nga HORSEEEE! hi lolo tomi,ginlanat hi danny boy waagas hin sandang ngan hi wirko waagas ANAY DAW MAY KO PAKIANA; Hno gud 8 nagpatikang h8 expression nga HORSE dnhe ha d ulag?..,cge daw... badaw sir,,cold kodan la adto an ak daku ag2 na lipong... deadly humps la an katapat....weehh horrrrrsse!!! mga dolse i2 ha buntay!!! sir didto ha wall sagbang hi sosay nganhi guning nag away ha merkado, nasiring man hi sosay kan guning, gu ning baka kaman hit liyon, nasiring liwat hi guning kan sosay, ikaw kay baga hit sawa nag istorya naliwat haak an parag isda blue whale na daw kuno an isinuka han bulinaw.kairo man it nga blue whale,,upat pagud it nga biktima hit nga bulinaw buhi pa gad idoy kay ano maangbit ka? he he he masukot ngani ta maubos it nga endangered species sige gad giap tak pagpinangawil didi Qatarman,bangin la makatsamba giap bulinaw nga may kinaon nga blue whale.... isugba la 8 bolinaw kay sariwa man namiling ak hin kwayan didi kay nala barbequehon baga waray liwat ak paka age steel bar 8 gamita! tubo nala hit tubig nga di 4 gabay tabaw la pagud an gamit hit nga mangirisda nga nakadakop han bulinaw nga nakakao n hin blue whale bangin nka drugs adto nga bulinaw? an gamit nga kawil intawon an angkla han dona paz,,tabaw la nga saging an ginsa kyan,swerte gad it nga mangirisda... </b> <b>syomoy katima han klase ha mercado, sipa, tatsi, batak2 han bola, chinesegart er ngan satu ha me bangko, katima magsaka2 han caimito kanda oliver tindahan ha merkado nga puro muing kon natima na an mulay tas duro pagud an mantsa han am mg a badu tungud han caimito nga bis hilaw am gkknuha , nabrown out ngani nahangaru yag dayon kami kay milingbiling dayon saypa kun bul anun adto kami dayon tambay ha kalye han mercado or ha triangle..an sayaw2 ngan ladies piso ha cultural ngan

ha baryo nga iginsakay ha trak an mga chikababes..hahaha..karagtuk daw la adto. ..hahhaha..an bermuda triangle nga nabug-os tungud han mga tambay ha bilyaran ng a kaparte na ghap han ak pag tubo, kun usahay natambay kanda tatay cinte bilyara n kay napakasiga man ghap ak hadto....hays.. </b> <b>saragyaw ha mga baryo pag fiiesta, kumadto ako ha luan patron magbagtas la ka mi...pag abot ha may bridge salug hit luan... dalagan kay may aluk (witch ba) at engkanto ha may kawayanan... ako an naorhi.he he .. ha may san agustin bisperas han patron saragyaw tapos may magrerebok... ha catmonan dida man ako naukoy han akon lola agidaw gab-i may ada hubog kumadto ha kalsada sige it pag iniyak" AGWAY HIN O MAN AN MAISOG GUMAWAS KAY PAPATAYON KO...kay nahubog man 1 gallon na tuba na bahal..... ako an taga palit hin tinapay han akon lola every morning adlaw adlaw gud...magl akad gud la ako tikang ha catmonan pakadto ha candao kina bones one bakery at ir a pag himo inapak-apakan la an pag horma han pandesal .. an balwas han panaderos na turo ha pandesal sige man an kaon kay marasa man pag mapaso pa...ka harayo a n akon nilalakatan, di mag complain kay tubalon ka han lagas, akon lola... </b> <b> kay duha la an bakery..ha candao kanda bones one an usa Filipino Bakery ha m ay mercado...ambot la yana kon buhi pa an mga bakery na yan... 3 an bakery..kanda nanay panchang, kanda bons 1(both in candao) and filipino ba kery..close na it hra ngatanan. pero dam na it bakery did2, baka hin kabute nga nagsulputan sa dami..lol ay oo nga, 3 an bakery ha may harapit ha gasolinahan ambot kon buhi pa an gasoli nahan....na close na hira.. baka mga lagas na an ira trabahodor...di na maka ako s pag buhat.... 1. an maratimbatim ha plaza, 2. an horuglen ha gawas nra mano ernie, 3. an salida kada gab-i kanda mano ernie labi na gud kun may nautot ha luyo, h alipak kay na circulate idoy an baho tapos paturotuklin dayon kun hin-o an culpr it! ahehehe! 4. an paragyir han rak-rak, an laburo nga guinsa-samsam anay an bayabas b4 iglaburo, marisyo ad2, labi na pamuga, paisugay! 5. an gurombalay... 6. an basketbol of course labi na kun sungi an namulay k napabutnga dayon hra Inggoy, Ikid ngan Orlan, naghuhubo dayon! ..payatot maembargohon hin holens...hi maring lango nanmukod ngan namatak kon g in22yaw...magkta hin betamax kanda mana meyang ha merkado tag 5 la an plite..mag snak hin halo2 kanda mana pesay..mag paarot kanda mano ponce(a.k.a.bulan,hehe).. ligid nga binolbolan, arasip,moron,bonay ngan hin sampilot ni mana kikay,otan n ga nanka,parok, ngan lawot lawot, otan nga bayabas,chocalate ni lola justa,tirat ira han elementary pa ako,inasal nga agokok,pagarigo ha daguetan nga madive ka h a igbow han brandila,pan limas ha candao con huwang, pagrorot han homonhon, kay hadto my bita pa hi man cardo. this my fun memory of my youth. an moron nina mana elsa marasa guihapon.... mayda im nagi didto ha balay nga mag uyab hinkit an ni lola ana siring dyun hi l ola ngain kamo bumaton dayun an lalaki kan lola ana mag lulupak waray man niyo s aging nga dara sering man an babaye mayda na lusong ngan hin bayu sering ni lola ana tagui ako ha pagkanatima ha!! marasa an moron nira elsa. bisan ano la adto basta marasa an tinapay labi na kun mapaso pa. duha la anay adto na bakery. hira bone one tapos kanda panchang. an paraliton namon an burias ngan cabak snak namon ha kulopay tapos ha escuela. </b > <b>an kaimeto nahuhuyot an mga bunga tapos nababari an sanga ha pag kalab etay. marisyo la namalit kami hin hot pandesal ha filipino bakery, katima mabalik na kami ngadto ha eskina catmonan. amon gin huroygo an pandesal para makaon hin durodamo, am ig in paulo an pandesal ha linya han karsada nga semento, pirde an pandesal nga hir

ayo han linya, inimbargo o kabi han nadaug. naduroy karasa an hot pandesal tikan g ha semento danay makarobkarob na. han 1974 nga leyte landing clebration, naghimo hin reenactment han pagsulong ha n mga amerikano han hll 120. kami nga mga pmt cadets hadto an mga amerikano kuno hay nga masaka han kilidkilid han kan-anang(hill 120) nga mag-gyeragira kunohay. didto pa kami ha dhs campus nag-assemble ngan pas-an an mga pusil-pusil gin tag an liwat kami hin mga lebentador. nag hike la kami tikadto ha kan-anang. ha dala n marisyo na kami kay sige na am pagpinabuto. pagtikang na han reenactment, damo na an mga bisita didto ha igbaw han kan-anang ug kami nga mga sundalo kunohay t ikang liwat pag-assault agi ha kilid ha kan-anang. waray na boto nga hinbatia-an kay naubos na man am balon nga mga lebentador. nagtake-over kami han hilll 120 baga hin edsa 1, without making a single shot , hehehe. duro an kasina ha am ni Mr<pd>.</pd> canas (amon commandant hadto) katima han program. -Sunog han mercado ha Candao</b> <b>-pagdunggo hin barko ha bungal han Daguitan River</b> <b>-tailoring busineess(Dela Paz to STRAD s military tailor) -Sangguniang Bayan membership ug orig MDC of Dulag plus Dulag as historical town agui daw hadto han guti ay pa ako, pag simana santa an kadol. an sinbahan hadto dire pa ito yana kay naguba man han guerra. an bong2 han sinbahan sin nga doro a n taoy. guin mamakan iton han mga bata. amo la adto nga panahon nanimba an mga b ata tongad han kadol. Pabuliga gad ako hiton iyo ire-storya\/kurukayakan bisan kon dire kamo nakilala pa ha akon. Taga Dulag gad ako pero naha anod ako hin kahirayuan ngan na iha na ako waray maka-uli ha aton (1975 was the last time). Anyhow, niyan na la it akon pag pakilala. Here s a hint - my roots are from the Tupaz, Tupas, Tupa clan. </b> <b>Baga nasindak ako ngan guin mingaw ako paka basa hiton iyo ire estorya maha t ungod hiton "topic" na "Imo hinomduman han Dulag kasanhi". Bag-o la ako hini na techno logy Facebook, salamat nala kan Phil Peregrino - iya ako guin "introduce" para kuno maka "reconnect" ako hit akon kauropdan ngan kasanhi na mga kasangkayan. </b> <b>Anyhow - here we go: IRIGNOM (Palunay gud)!!! Han bag-o la ako na "graduate" han Civil engineering (1966) waray ako libang, salit pirme la irignom haros kada gab -i. An akon mga kainom an pinaka makarit "and entertaining and talented" na trio ha ato n bungto han Dulag (the best ever and probably forever) - hira Lily Congzon (RIP), Tibo (RIP) and Boning. Usahay hi Mano Romy Tupaz nabulig para maguin quartet. Kun mga hubog-hubog na, matikang na iton "comedy skit" nira Lily Congzon (speaking i n the Japanese language - kunwari la), pagka tapos iguin "translate" ni Mano Lucio Creer. Palipak idoy kun makabati kamo - mag kuro kaliding ka gud ha salug hit pag tinawa - bisan niyan kun guin mimingaw ako - akon la guin "re-recollect" adt on mga kasanhi na irignom - "happy" na ako. An mga iba na pirme kainom ko, an mga tuminongnong hadto han aton bungto - hira Mano Nonong Santo, Mano Mely Peregrino , Man Tanny Labadia, Man Kuritoy Morcilla, Goly Lacandazo, Mano Totoy de Veyra (RI P), Menying Laus, Felipe Pabro, Mano Danding Tupa Beringuel, Mano Ernie Gabrino, Pek in Vacal, "to name a few". "The trio was so good and very entertaining" - akon h

ira guin dara han akon "last project assignment before I came to the States".</b > <b>Kon kalu-oyan ako hit aton mahal na Patrona, may plano ako bumisita hit aton bungto "in the very near future". Hina-ot unta magkirigta pa kita - mga kaorupdan ko ug mga kasangkayan. Agui baga matangis-tangis na liwat. "See y all"!!! Man Nelde (deri la ako klaro hit spelling hit imo nickname if not mistaken, kumu sta ! Di ba na-basketball ka guihapon ? </b> <b>Maupay man kay naka FB ka guihapon. Tinood gud an imo recollection han mga ma upay nga nanganta ug nanginom liwat. BTW, youngest ako ni hat Mateo ug Juanita,the el der sister hat Marcela Kempis Tupaz. Ug estudyante ako ha first year ug fourth year H.S.ni imo mother,Mrs<pd>.</pd> Amparo Dagala. </b> <b>Maupay liwat kay may plano ka pagbisita ha aton. My pleasure too, nga na introduce ako ha FB. Btw, if classmate kamo ni Mana Edit h(Bernardita) she just retired from U.P. in 2008. Kamo ba adto ngan hat Mano Tito Tupaz ha high school ? </b> <b>salamat man neldy. maupay na kulop ha imo. hi mana angie ay retired na. nag asawa hiya kan reynaldo rostata from caiberan. retired na hira nga duha. ada hir a ha telegrapo haraniay ha dagat nag balay. maupay an imo memory. kun ha amon na familia darawhonon it runs in the family. smart. member ako han choir ni maam a mparo., upod upod kami niya kun hain an fiesta. kami adto nira mary lou degala, josefina raagas ngan madamo pa. maupay kun makapasyada ka kanda mana. an usa na sister namon our bunso ay nakapa g asawa dito. god bless. romy musta na? hi mary lou ay umuli ha aton. hi man lili it hermano mayor yana f iesta naton ha dulag. keep in touch. you have a good day. Man Neldy, han younger years ko ha Dulag, spectator la ako ha basketball (later nag sponsor na ako han team in behalf of our tailoring and pati na guihapon ha m unisipyo. So As spectator ang recollection ko ha imo player-waray ako knowledge han be hind the scene-asst. coach ug recruityer ka ngay-an. I agree you made good picks -particularly kan Turoy. Bangin la na-impress ako kay small man guihapon ako; ha sta yana. Good nakatipig hi Man Nonong hin remembrance ug na i-post ni Jerby. Well, your f antasy may still have a place in our hometown ! I guess, the competitiveness in sports adto la guihap. Hoping for more dreams be realities ! Mapaso gad even if we took shelter ha mega- U.S. flag nga dara han Farmworkers A ss n of Florida ! </b> <b>romie salamat hin madamo haiyo ngatanan. kailan kaya magkakaroon ng resulta a ng mga pinagpaguran niyo. god bless @ Mano Neldy : Welcome home..,Welcome ka dinhe ha Planet Guinawas... </b> <b> @ Anthony Dexter: Pasensiya ka na idoy - maaram ako mag-uropod kita, pero pakilala anay kay waray ako "idea" kon hin-o an imo kag-anak - hinaot unta mga buhi pa hira intawon. Pero salamat idoy na "welcome " pa ako ha aton ngan ha Planet Guinawas. Malipay ako na it aton pamilya "active" hit sugad hine na "acti vities" "keep it up - big guy". Ma-aram ka man na makikisangkayon gud ako ngan maruyagon gud ako hit "happy-happy\/inom-inom. As a matter of fact, hasta pa yana. Sering pa han aton darawhon "Kung bagang ka, ta mabagang-bagang ka pirme guihapon". Hulat-hula t la idoy ngada hit akon pag uli - kon tugotan pa ako hit aton mahal na Patrona

mag inom-inom liwat kita. Maupay unta kon may-ada pa liwat Trio na manganganta pareho han kasanhi han akon tiempo han kabata-an. Salamat idoy - "see yuh!!!" @ Mano Neldy: with due respect,ma mano la ak anay ha imo kay dire pa man ako maa ram hit aton tilitol..,anyways,anak ako mano ni Gloria Tupaz ( timog ) nga bugto ni Romeo "romy" Tupaz( RIP) as u used to call him...an akon tatay hi Daniel Ser rano Meneses (RIP)...again,you are very much welcome here ngan hinaut unta nga p inaagi hne nga aton kurukayakan baga mas magin huroharaniay tim kasing-kasing ha DULAG bisan ha kun sugad la hine nga pamaagi..,it 35 anyos nga paghibulag hit i mo tuna nga natawhan in dire harumamay kun dire la ha ngaran hin pagpamiling hin mas maupay nga kabuhi....salit mano welcome home to planet guinawas.. </b> <b> @ Anthony Dexter: Salamat na liwat idoy han imo pag tilitol. The first thing that I could say is "Oh my gosh!!!" Anak ka ngay-an ni Atod Gloria (Atod an amo n katawganan ni imo Nanay). Komusta man hiya idoy? Come to think of it - ano it oras dida niyan ha Pilipinas? thru this medium in the future. Baga matangis-tangis kaman idoy na ma pilak hin mga pulong. magkita hin lahar( na anakhuna action movie), mapalit hin pandesal ha filipino b akery hit aga ngan darling pie hit kulop kanda bonswan, mabolo ha plaza bisan di re pa hinog gin kakaon na, an pagribok ni dax kan maam paciencia school room (tr igo), an paglanata ha amon ni pilimon hin sundang ngadto ha huron, biling biling hit gab-i labi na kon bulanon. Plitihan hin Komiks ha mercado, pingpong nira mano ernie ngan an tatay ni mano T oMs<pd>.</pd> Tambay ha bilyaran nira Ramil, patarawan nga mga taga Bermuda triangle. Computer games dida ha may skina tisulod High school ha may Telecom side. Break dancing kanda Mano Tedan Villegas. An mga locki n and poppin greats hadton elementary pa ko nga hira Man Jude Bugho ngan hi Mano Daxfer Perigrino. Madmax nga awto. Pagpi nanmati kan Meionilo nga naggigitara ha may stairs ha elementary. Batakbatakay h in bumagtik nga tae hin karabaw. Paglibotlibot ha diamond ha elementary kun nagb abaha pamiling hin gudti nga turubay upod hi Totoy Cerence. Sampilot ni Cliton. Ice crumble ha mercado. Pag serino ha basketball court kada kulop. An ak kawaray ko sex life ha highschool bis an ak mga classmates, (di lak magyayakan kon hira hin-o), nakaremedyo na. He he he, mga friends nga nagpipinangagda hin Marijuana ngan inom.. Ha ha ha waray gud ha ak makadara.. an ak siyahan nga banda, punk n am tukar. Waray ha am nakakaintinde bis usa nga taga dinhi..Rotary events... an am kaurog mulayon na magparatod in balay-balay, tas nakad2 kmi ha kanda lolo centi napalit hin hipon ma kanan piluka pero dri kmi pinapagbayad k hatag nala h ehehehe! </b> <b>nanumdom ghap ak han mga agnay han mga tawo ha highway, my lapwa, kaldo, tekl a, flower, ngan damu pa. </b> <b>Tas Christmas ngni, tirok kmi knda lolo centi balay dda ghapon ha highway k m yda mga regalo na ipanharatag ha am had2 (nanumdom ka kuya ramil? kamu man ad2 n ra ate lorimer an nakamagurang ha am hehehehe). </b> <b>Tas basta wry klase, gn-uupod ak han ak lola leling ngd2 ha tndahan nra lolo ha merkado. An dako an TAMAK dida kuno han luyo nira gobenciong. Ambot hin-o an nagimbento hadto nga mayda kuno dako nga tamak. </b> <b>An nangagsudoy han luto nga utan pagkakakulop; an tinapay nga baligya dida ha may central nga an palaman latik. Maupay nga murulayan an tinambek nga baras han gintitinakopan pala an merkado. damo gad an mga bitter-sweet memories ha dulag han amon panahon. until now akon iguin istorya hit akon mga anak an amon paglimpyo han simbahan kada sabado para misa hit pagka buwas; an pagpinanhimo namon han hostia didto ha convento (waray

pa hadto ready made na mapapalit) and libre kaon han mga iniros nga magkarob-kar ob; caroling for both the DHS and the church; the month of May Flores de Mayo. a mbot kon amo la guihap it paghalad hin mga bukad kan mama mary hit kabataan yana . damo pa gad pero amo la anay ini. thank you for making this page available. Welcome to FB. I owe Mana Vergie an apology kay waray gud ako kumilala ha iya di dto ha Tadyao han get together han Batch 68. </b> <b>ada inin iyo mano winston kn bga poydi somagbang an akon la na numduman an be tamax knda uncle joy tumandao...jolens ha sirong han grandstand,mam gallo pirmi ak nasinahan,an comedya ha serrano,an ka sunog han merkado,mga agnay han tawo ng an kada pamilya sugad han timog,ostyas,dulce ngan kn ano2x pa... an bunoan hadto ni tatay marcial costin panuong han mga botero permi mya tinola nga sinugba an bugan opraiseras usahay sinarakan,an pag tindog han marker ha sun gi ,may we we jamboree permi,panuso ha kan hag hag pakiana nala kamo kon hain it kan haghag,an oppraiser ha smbahan nadara ka hin bukad bis la ano may karan on katima han halad ha altar,manog banog ha dagat di namo ay han sumba,it nga natun og may goma may buri,kahimo han childrens park we owe that to the late mayor FAU STINO SERRANO,kay hadto ka da balay may poste nga tinindog ha gawas butangan hin lampariila para mapawa ha gawas kay waray pa kuryente,anay d maigo dinhi an mga kasanhi nga akon hin babaruan kulang it bug os nga dulag para ma accomodate he he .until next time mga sangkay. </b> <b><i>bag o</i></b> <b> ano an mga iguin bag o han aton dulag? ako nla it bga ma una :)han yana pg uli ko my mga bag o na nga mga imprastructur a....ngan my chooks to go na...hehe ngan damu na it pawnshops nga fota! it bago ha dulag yana kay waray ka ha dulag..asya ton it bago ha yana it bag o ha dulag? an ak pag uli damo an nabug-os na bata. damo nahimo na bata. ..damo na pakaraonon.....na waray ipakaraon! bag o la ha akon paningin! ngan an pantalan pira naibanan na liwat! </b> <b>Sulibangko, pag-uli ko han 2005 kumarigo ako ha Buntay. Dako na it iban hit b aras ha Baybayon. Malamiri an tubig ngan may mga higlarom na nga parte nga di ka nasabot nahulog ka na la. Di man ini sugad hadto. Damo pa hadto an baras. Yana gutiay na la ngan haligot na it baras tikada ha saka. Yana nga mga panahon hit G lobal Warming, madali humitaas it tubig, waray sasangkuan hit dagat nga baras ha saka. It iba nga dagat sugad didi ha Australia, mayda mga baras nga barrier did a la ngahaw ha saka para kon mahitaas it tubig, di masaka ngadto dayon hit mga b alay nga harani. </b> <b>Pwede ba ini i-deklara nga Baybayon nga "Protected Area". Kay natural resourc e man ini. Para ha akon dire ini pwede paliton or tag-iyahon hin hin-o pa dida k ay kanan gobyerno ini para hit nga tanan nga Dulagnon ngan masunod nga pira pa k a henerasyon. </b> <b>Oo, maaram ako nga negosyo ini hit iba nga pamilya ha Dulag. Please indulge m e kay di ako maaram hit "bug-os nga estorya" kay kon ano nga ginkukuhaan ini did a hin baras nga di man angay kay dire ini nga dagat kanan usa la ka tawo o pamil ya. Kanan nga tanan ini. Ngan kon may high tide di la ngada ha Baybayon it danga t, pwede malumos it bug-os nga Dulag. Bug-os la ngahaw nga Bungto it aangyanan n gan mga livelihood. </b> <b>Napakiana la ako kon mayda ba rehabilition program para hit Baybayon? Mayda b a programa hit Mayor para mga environmental issues ha Dulag? Oo, gin-ayad it tul ay ha Daguitan River, etc. Pero amo ba iton it karuyag hit mga tawo. Amo ba it u rgent nga issue or mayda pa iba? Well-spent ba ito nga kwarta or mayda pa mas ma upay nga gin-uuna anay. </b> <b>Kumpara ko la didi it Local Gov t ha amon. Dire didi it Lider nagi-os or nanh imo hin proyekto nga dire aprobado hit mga tawo. It hinihimo la hit Mayor propos al. It mga tawo it nadecide kon "oo o dire" padayon. Mayda permi public consulta

tion. Detalyado it proyekto, budget ngan completion time. May transparency. Ngan it nakabutang dida hit proyekto Project by the Local Gov t, etc." dire kay kan an hin-o nga Lider dida ha pwesto. Dire nakuha hin credit it nalingkod nga Lider kay dire man ito ira kwarta nga ginamit kundi kanan taxpayers. </b> <b>Again, di ako namulitika. Di ko kinukwestyon it ibinoto nga Mayor niyo. Napak iana la ako kon ano it mga programa. Salamat. </b> <b> Next time, ayaw nala didto pagkarigo ha Buntay hehehe! Pakadto nala ha Rizal kay di hamak nga mas maupay it am dagat didto pwera la santos. =D hahahahahhahahahahahaha....an huna ko ako la it naka notice hit mga "lapida" i agree nga it dagat tikang ha sungi, buntay ngadto catmonan, naiban ibanan na i t baras\/shoreline.. makangingirhat it daku nga kaibahan han 70s\/80s compared y ana.. diri naman masisiring nga natural evolution or recession - kay damo it nag eextraction.. PLUS it waray regulation hit pagtindog hit mga kabalayan ha bayba yon.. tsk tsk tsk I remember mano han secretary pa ako ha rizal ha d pala maiha nga panahon...myd a dumaop ha council nga representatives hn usa nga korean company nga nangangaro hin permiso ha amon barangay para hira makakuha hin sample han aton baras ha ka dagatan. diri la ako sure kon pira ka kilometros tikang ha shoreline an ira kuku haon hin sample. in fact myda ko pa mga papel nga tinipigan tikang ha ira nagpap akita hin permit tkang ha DENR. usa han ira pan-engganyo ha amon council nga tum ugot an kamatuoran nga tikang daw ha abuyog ngd2 ha palo or tanauan nga mga bung to in may katugutan na, labot nala han mga barangays ha dulag. Simple la it akon mga naiintindihan about han ira mga panuyo pero diri pwede balewarayon an mggng epekto hini nga ira buruhaton ha aton nga mga mulopyo. Anyway, nakapira hira ba lik ha amon barangay pero napakyas la hira tungod kay wry man tumugot an amon co uncil. An buot ko hini dinhi ipasabot, kon matindog kita nga mga Dulagnon para i pakigbisog kon anu an tama ngan makakaupay para ha kadam-an, kay anu nga diri ki ta gumios yana mentras diri pa nadaku it problema? It dire pag-gios yana amo it batasan nga ipinamana hit mga sumurunod nga heneras yon kay amo man it ira hinkikit-an. correct iton...para unta wry na pabasulbasol, dapat nala kita gumios yana. k kon ada la ak ha dulag, mabitbit nala ak hit megaphone wahahahaha! </b> <b>Salamat, Angeles hit imo suporta. Nag-aaprak na it ak laway dinhi. Han bag-o pa la ako nga member dinhin baga nag-aalang ako pagyakan kay bangin ako sawayon. Maaram ka man ha aton kon turaban sugad ha akon. Pero kon humunong ako pareho h it iba dida nga "patay malisya" mas masahol. Pasalamat ako nga waray ako kaano han pagkarigo ko ha Buntay nga nakadamo ako ka hulog ngadto hin "crater" kay lubak-lubak naman an dagat. Waray man ako panabale nga amo na ngay-an adto. Kon ano an ak dinangatan hadto waray ako yana dinhi ng a nagtitinurab ngan di kita nagkakakilala! :-) </b> <b>Pareho la kita han una nga wry la tingog2 dinhi ha planeta. pero naabot man g ud it tym na kinahanglan ta mgyakan to raise awareness ghapon hinin mga senses h it at mga igkasi dulagnon. tho maram ako nga maram hira, pero dri la nya karuyag intindihon. d kita maram hit ira ga rason. Kairo man hit mga bata yana, waray na nira palupdan hit ira Manugbanog kay mahas aray dayon ngada hit kalubihan kay waray naman espasyo para hit sugad hini nga s ummer activity. didto ha rizal pwede pa magpalupad hin manogbanog kay haluag pa it am kabaybayun an dd2 buyag la. Amo na, Jet. Maupay man it iba nga bata kay mayda nira iba nga mulayan kon Summe r. It iba nga can afford mayda mga DS, PS3 ngan kon ano-ano pa dida nga teknoloh iya nga ira hinmamalang-an. It iba nga amo la ini it ira intawon akos, waray nir a choice. Mamiling na liwat hin iba nga libangan ngan manhirayo. Kon mayda pa sp ace at least di na manhirayo para magmulay. Mayda pa peace of mind hit kag-anak kay ada la ha harani it ira anak; ira hinkikit-an kon nag-iinano. kay bakot han aton panahon, d pman ad2 uso an mga sugad ka hitech na mga gadgets salit nagtatakas la kita ha kakalsadahan han pagminulay kon anu an at gusto...p

alabaylabay naman ha baybayon han gnhimo nga bagan bola nga baras hehehehe! yana , pagpurot nim hit baras ha iba nga baybayon, my mahalakip nga ayaw nala hahahah ! salit responsibilidad ta yna nga manimangno hit at kalibungan para ha dayuday nga dalagan han panahon, maappreciate pa ini hit aton mga anak. anyway waray ada htn nga rehabilitasyon hiton aton ka baybayonan ky it IBA NGA M GA TAWO DRI PA Na KAG MaTA KON ANO GUD ITON NGARAN NGA PAG PRESERBAR HiToN AToN kabaybayunan...hina ot unta mangag mata na ugsa ma urhi pa it ngatanan.......... .. Di man hira naka-appreciate salit dire nasabot hit ngaran nga pag-preserbar. Ito n yana kalaw baga la ngahaw hira hin nagbinuho hin ira kalugaringon lubnganan ka y waray man hiton iba nga hikadtuan kundi tikadto na la unless matapo. Pero kay bisan tubig problema ha Dulag, gindugangan pa an ira problema hin mas grabe pa. </b> <b><i>Hno it imo karuyag nga maging "officer" dinhe ha PLANET GUINAWAS? </i></b> <b> abri ine para ngadto han ngatanan nga myembro hit planeta....an gidamo i hin nomination asya it akon pagbabasehan hit aton pagpili...salamat. </b> about 5 months ago20100330 at 19:40 <u> Report</u> <b>geh mano dex magwawatcher nla ako nganhe... i ko it comelec President Nominee: Mr<pd>.</pd> Dexter Meneses PRO Nominee: Mr<pd>.</pd> Bryan Kempis Kay alang gad hiya it tagiyat planeta. Hi Dexter an PLANETLORD..:) Planetlord. Cool, Jig :)) </b> <b>An mga tanod amo an mga Jedi or Ninja.. hehe next showing return of dexter. hehehe. pa dayon it planeta. kw gud dax 8 na angay ky member k mn n8 knight of columbos..myda k gahom..heheh e! hehehe ay gad hin yaang yaang jami..,cge pa it recruit ni bagtak anuman k ipalista? k nights of samanyalak lwat hehehehe.... DERI LA AKO UGOD MABULIG. KAMO NALA IT MGA BUROBATA. MADAMO PA IT IYO ENERTIA. badaw non-partisan ak...anyway bsan hn o 8 pilion suportahan ta...GOOD LUCK Crng paman ni manong, basta gusto ko, hapi ka! hehehe! ada ky bga pirmi man ak late ht comment<ada ky mano dax.....planet lord... </b> <b><i>Environmental Issues II</i></b> <b> Seryoso ini nga topiko nga angay tagan hin seryoso nga atensyon. Maaram kita ngatanan hit eksakto nga mga panhitabo ha at bungto labi na an parte hit aton k alilibungan...Gusto ko unta makabulig ha gutiay la nga pamaagi. Unta mayda ha ak on sumuporta.... I have a proposal to make para ha mga taga planeta. Kay anu dir i kita magconduct hin series of symposium regarding environmental issues para hi t mga batan-on ha at sosyedad para ghapon hira mgng aware hit mga panhitabo ha a ton palibot kay total bisan naton pagburubalikaron it kalibutan, hira it mas lab i nga apektado han mga kunsekwensya han aton mga sayup nga binuhatan. </b> <b>Thank you, Angeles hit imo idea. Maaram ka nga masuuporta ako hini ha imo. Ko n ada ako, maupod ako ha imo. Iupod gihap it mga maestra from Elementary to HS b angin pa gad hira mag-rally ha DepEd nga iupod ini nga issue hit mga subjects ha eskwelahan kay iton nga mga bata amo man it maliwan ha aton. Nadire ako nga it maliwan ha aton mas masahol pa it ka-ignorante or kapabayaan ha aton kalugaringo n bungsaran. Pag-imbita hin mga opisyal ha media, mga environmental lobbyists\/groups kay maa ram ako more than willing iton hira mag-impart hit ira hibaro ngan concern para

hit environment. It iba ngani hiton ha ira volunteers la waray kabalyo nga inaar o hit ira serbisyo kundi tal gud la nga concern nira hit aton environment. Gawas na dinhi it pulitika, i-klaro ko la pareho hit Part 1 hini nga issue. Wara y political beliefs nga pinipili hit sakuna kin naabot. Papreho la kita apektado . </b> <b>Salamat hit im pagpakita hin suporta! Madali na an pagbiling han mga speakers ngan pagkumbida han iba nga participants. It akon la liwat, diri ko man ini mah ihimo kon ako la nga usa. Imagina daw kon mag-uusaan ako nga madaup ha usa nga i nstitution tas igyayakan ko an akon gusto, bangin pagtinawaan la ako whereas kon myda ko mga igkakabulig, mas maeenganyo an mga tawo pagpartisipar. IMO, amo gud ini it maupay nga paagi pagpahibaro hit mga tawo. Kitaa it mga Saks i house-house it approach pagkalat hit ira tinuuhan, damo na it na-convert hit s ugad nga paagi. </b> <b>Maupay ini nga idea kay damo it makasabot ngan pan lamragan it mga huna-huna. Maupay man kita kay mayda naton access ha mga computer\/technology ngan imporma syon. It iba nga tawo nga waray acess, ignorante pa dire makasabot. Ngan pirahay na man la it miembro dinhi ha PG, kontra hit tawo nga dire miembro ngan waray l abot! Masuporta ako bisla ha talagudti nga paagi hini na imo initiative Angeles, kay kon waray magpatikang pagpasamwak hini nga issue nga pagkinuha hin bato ngan bar as ha baybayon, maaram na kita hit dangatan hit aton minahal nga bungto. This is sue is far beyond politics.... waray tag-iya nga politiko hit aton bungto. Now i s the time to stand up and say enough is enough. cring pa, When good people do n othing, evil prevails. pag message ha akon kon ano hit plano para mapagkasarabut an ta ini kay maaram man kita kon hin-o hiya. salamat Mr<pd>.</pd> Kuizon hit imo pagsuporta hini nga kawsa. </b> <b>Panawagan re: Tom s Art, Mano Pablo (?) ulibangko, nanawagan ako kan Tom s Art pati kan Mano Pablo ada adto an iya ngar an nga Photographer han 70s ngan 80s kon buhi pa hira or ira pamilya, kon posibl e mag abre hira hit ira mga "baul" para malukat it mga litrato nga waray ko kaba yari han hadto kay bata pa man ako, waray pa trabaho ngan dependent pa ha kag-an ak. Kon posible, mag Open Day hira maka usa ka adlaw para matagan hin chance it mga waray panmayad or panlukat hit ira mga priceless na mga litrato han naglabay. Lu katon ko na it akon dida mga litrato from Elementary to High School including mg a JS Prom nga mga litrato kay it kanan JS Prom pan-bribe ini hit amon Reunion. Pamati ko damo pa ini in manlukat yana kay mayda naman mga trabaho ngan mga laga s na mas naka-appreciate na hit naglabay labi na han ira mga pustura hadto pati na ako. Mapalit gihap ako bisan dire akon litrato or kanan Dulag ngan basta kila la ko it ada para koleksyon ko ngan para ipakita ko hit akon anak pagdako kon di in ako tikang. Bisan pa ito mga lubad na nga litrato, maremedyuhan na iton yana kay mayda naman technology para hiton para ma-preserve ngan ma-restore it original nga hitsura. Salamat. ako guihapon kay waray gud ako retrato han guitiay pa ako. han graduation han e lementary pati han high school. calling Mary lou, amy and ninie kay kamo man it manguli yana na fiesta ha aton. pamiling kamo hin mga retrato naton besan mga luma na. mayda ako usa na retrato na miniunmionan han JR prom namon. ambot hain na yana. mahusay pa ako hadton. i love my own. hehehe waray kokuntra. hehehe salamat hin madamo ha iyo mga ka batc h 68 god bless. more power to planet guinawas. love u all, norma</b> <b><i>Ha DULAG la myda mga AGNAY an mga tawo ug pamilya</i></b> <b> hi ako bomba heheheehehe it iba amin nala....... TIMOG kami kan lolo ignacio tupaz ine kadondonan..,an amon ine apoy nga naka a

sawa han akon lwat lola nga hi celerina devaras ( mga kag anak ine ni nanay glor ia)..,ta anuman may niyo angal kun TIMOG kmi.,siring la...hehehehe..... hahaha! rai ko macontribute..mabasa la ak ngan matawa! lol BULKAN kami. hahha! akay ng unay,pero h Louie la it klala hto, bman kami n mga m anghud little volcs la. hahaha! pag-agi nam ha bicol han amon paglandtrip kay naginiyagak ton hi bulkan pakakit a han bulkan mayon.asya ngayan.. kaupay gud la ..deri na gud maha kalimtan iton na mga tawag ha mga tawo or pamil ya he he he , nahinumduman ko na hi benjie dumaguit - geography ngay-an hiya kay amyaw man la namon iton.... lawlaw-turing kempis bahong mike castro sabelo sugbo relempago habon- nalding seno samool- alex lagunzad manang- melchor kempis</b> <b>doron- eddie kempis adas- knda mana marfe ito Lagas-lagas na gud ako kay naka identify na hit mga nakabinlan hit nga mga pala yaw. Ma, diba may sunog ghap hadto kan Lolo? DEMONS- Man boy serrano EGIS-Lantoy Olendan, ester Olendan BIIT- Beyok Navarro PABUTO- Felipe Paduano BOKO- Lolo Nesing Maasin and family PUNGANGO- Felix Bautista LAPOROT- family nira Mrs<pd>.</pd> Alita Lagunzad may-ada kilala ha dulag nga butz short for butok. try to research. @ ramie: Parmas ngay-an it sunlog ha im, nasiring tak papa.. hehe.. Hin-o ba an tinatawag nga 17 Houses? korek ka jan jem. actually from the first 3 letters of my first name and 2 of m y last name then scrambled to produce parma plus s. my codename in my younger da ys. now i added the b but straight forward so its now rampabz. </b> <b><i>Election 2010</i></b> <b> Basta, anybody basta ayaw la hi Villar.. Di pa ngani Presidente, kurakot na. Noynoy is the best option. C5 at tiyaga! noynoy mar kita nga tanan mariko gad dayon basta may c5 at tyaga ano. katawa ak hito pakabati ko ha opis</b> <b>puro nala gibo;vilar;noynoy; bga eg apel gad man nyo an mga Rtsta ngan maki g inuoooooohhhh Botosi "Berting Abad" ha pagka Konsehal han Bungto!!!! Opinyon ko la ini: Hi Noynoyan pinakahonest na kandidato yna ka presidente pero ginpapalibutan hya hn mga tradisyonal nga politicians. I hope (every Filipino s fervent prayer na ghap) dre hya maimpluwensyahan hit mga tawo nga nakapalibot h a iya. Gordon is a good material pero wry man hya chance pagdaug. so meaning, an laban yna is between villar and noynoy nala. kon mabotos man ako, bangin ikd2 k o nala kan noynoy ksa naman ikd2 kan villar. Ange, hinot mga trapo nga politicians it nakapalibot kan noynoy? I d like to kno w kay permi iton giniistorya.. Thanks Diri ko napifeel it iya sensiridad. Well, akon la ton opinyon gihapon. </b> <b>d nagni magliwan tawo or lukoton 8 planet earth..d gud mabag o..

bsta ayaw la anay 8 planet guinawas heheheh I won t name names nala (except la kan Roxas =D) k damu hra. Pero e2 nga mga po litiko nga nagkabalhin ha bungsaran ni noynoy, nagpapakita e2 kon anu hra nga kl ase hn mga politiko. Myda bag-o pala nga bumalhin.Turncoats ha lenggwahe nga Eng lish. Ha akon la opinyon, dri ako kumbinsido nga an rason han ira pagbalhin tung od kay natuod hra nga hi noynoy in mggng maupay nga lider han aton nasyon. Commo n sense. Nagbalhin hra tungod kay nakikit-an nra nga hi noynoy in my chance nga makadaug yna nga tiarabot nga eleksyon. And what s d best thing to do? Karagbaly o nala hn prinsipyo. Importante, nakalinya hra kon hain it simpatya hit mga tawo . </b> <b>@Amiel: dre la political system it dunot. An bug-os talaga nya nga sistema it dunot. Ayaw liwat anay h2 nga liwan tawo ngan paglukot hit kalibutan k mga bata pa kita . Dri pa kita kuntento hit at pag-inukoy dnhi. bag-o pala ngni it guinawas...heh ehe! Boto hit iyo guin susuportahan nga plataporma\/kandidato ug protektahi iton imo balota. @let: hehehe i stand to be corrected but i cited that our political system is a rotten one ky ada man gud nagpapaluyo 8 mga buwaya nga mga politiko...actually o ur system of government maupay...8 nagpaparaot la 8 mga ada ha position nga mga tawo but acts like a voracious animals....nga 8 ira la mga personal nga interese s 8 gnproprotektaran. dri na kc ton mawawara ha at sistema liwat. dda man gud ngtikang an sugad na bat asan han at mga politiko way back pa han at mga ancestors. cguro liwat kon han h d2 pa, tumindog na gud hin maupay an igkasi ta pilipino ha ira mga prinsipyo, dr i kita masususgad yna. but then again, d damage has been done already. so i gues s, dpende na ton ha at yna kon gus2 ta pa ba hn pagbabag-o o dri na. </b> <b>Orapria , orapria,orapria (Parapreho,parapreho,parapreho) ??? @ mano romy: amen! hehehhe! Nalaksi gad la ak, Angeles ! he he he..Bato bato ha langit--first grade nga grav el and sand business ! agidaw iton mano hahahaha! bisan hin o it mag presedente,[basta hi gibo la] angay talinguhaon nga waray na magawas nga pilipino para mag trabaho ha gawas hit nasud kay linulupigan na kta hit aton mga kapit nasud amo iton tunay nga barometro nga mauswagon na it pilipi nas.salamat po,. @Mr<pd>.</pd> Yucamco: makuri ton mahatabo ha pagkayana. ambot san-o dawla mggng maupay it sitwasyon naton nga mga Pilipino. </b> <b><i>MOST EMBARRASSING MOMENT</i></b> <b> KASANGKAYAN...ig share daw 8 most embarrassing moment nga natabo ha m...rayl a just for fun..Anyway,,secret la naton ini heheheheh.. Damu tak most embarrassing momentssss LOL! Usausahon ko ngani bangin ako la it m agdara hini nga page wahahahaha! Unahi lugod anay sir pagsumat. han nasakban ak hn ak wife as in tounge-tied ak anay pro d la geap napapirdi hn rason hehehehh myda pa gad pro let us hear lng muna from others.. it iba dinhi nag aalang pagsumat ht ira embarrassing experience ky alams na hehe heh anu an nahasakban ha m? hehehe! </b> <b>ako an latest gud kay super makarawud. masumat nala ak k kita manla it maram hni anu? anyway, last january, i was invited (together wd my other frnds here) t o a get-together sponsored by a frnd k umabot an iya bf na seaman. so excited km i tanan kay talagsa la kmi mgkrgta k iba-iba man am gntatrabahuan. ha sobra ko k

aexcited, i wore a three-inch-high-heeled-shoes. first tym ad2 mano k 2 inches l a tak kaya. tas ad2 nga shoes was kept for 2 yrs na ha balay, dagus ko la gndara ngd k bangin la...so ayon, ngkalakat na kmi. we met at a certain place dd and b ecause it was a saturday nyt, damu an tawo nga am gnkad2an. just wen our frnd te xted na near na hya ha venue, kmi liwat ngan han ak mga kaupod nagkalusad ha sar akyan. and just wen i stepped out from d car, i felt something ha ak ryt foot pe ro wry ko intindiha. rampa la ghap. sakto pak-abot ko ha butnga han kadam-an BOO M! natanggal an strap han ak sandal!!! wry na ako mglangaya and i was laughing a t d same tym so embarrassed. damu baya an tawo... :-( to d rescue dayun an ak mg a sangkay. a frnd Fel (who also owns d car na am ginservice and yes, someone fro m d PG knows her personally and deeply =D) got back 2 d car and offered me her s lippers, goma. tas, instead nga madrtso na kmi pagparty, balik anay kmi ha place ni Fel para kumuha hn another pair of shoes para magamitan ko. wry na ak bumali k liwat ha ak place k hrayo na. intonses, nadelay an amon gimik pero eventually, nag-enjoy man ghap kmi. 5am na kmi nanguli. </b> <b>haruy...talagsa la itaas, nabulilyaso pa hya sobra kamamahalon ugad an panhitabo.and nakilala ha ak an iba ngni ak gumimik tas talagsa la ghap mgsul-ot hin sugad kah gud hahahaha! gnpakaaluhan ak hit nga sapatos ko. Dri gad pero dri liwat hya baratuhon, so i did not expect na masus to think na once pala ad2 nagamit. pero baga sahu k d man na tawo dd2 hahahaha! </b>

<b>well, usa pala ton. damu pa gad but i ll keep mum about the others nalang. en ough na ton kamakarawud. =D pag share gihao kita hin most embarrassing moment nga nahitabo ha Dulag! :)) hadto kami hat nawala pare doming navarro & fedireco caamic nag inom2 dida kanda tparing doming, baga tika halarom nga gabi, nag sering hi pare nga makadto kami ha bunoan para mya namon somsoman, amo kadto kami ha baybayon kawat hin sakayan para magsakay nadto ha bonoan. on the way to the bonoan agui kay nag madlos, ta pos na ha anod an am bugsay. baga an naha nabo nag pa anod nala kami .didto kami ha anod ha luan. so pag doong namon kay dako an balod, amon guin pasan ini nga sakayan ngada ha sungi. agui an bantog ha dulag nga duha nga capitan ha barco, w aray sabot pag sakayan kay guin pasan nira an sakayan from luan to sungi. hehehe amu na mano, bagan patalastas hahahaha! @mano phil: karisyo hit nga iyo kaagi LOL! hahaha ok lwat ano mano phil...confirmed e2 nga istorya ky adi m bugto ng istory a geap ha ak..fyi mano mgkausa kami ni renedy dd ha tacloban city jail. </b> <b> Sulibangko, igin-post ko na ini. Gin-delete ko kay naawod ako nga ako an nan guna dinhi. Utruhon ko la kay kapurutan ini hin leksyon. Una kon mag-abroad kamo limpyuhi hin maupay it iyo maleta nga waray gawgaw nga pan-almidor nga mahabili n. Ikaduha, ayaw pakipag-patintero hit sliding door kay ignu-nuno kamo hit nga p ortahan ngan maipit ka! </b> <b>Sugad hini. Han tikadi ako ha Australia dida anay ako ha Manila hin pira ka a dlaw. Han kapaso hin duro nagka-heat rash ako ha bunggkog. An sering nga butanga n ko daw hin gawgaw. Badaw kay han pagsakay ko na ha eroplano waray ako sabot ng a waray ko iton katanggal nga gawgaw dida han akon maleta. Pag-abot ko ha Melbou rne na-random check ako han CustoMs<pd>.</pd> Gidaw pag-abrihi han ako maleta ka y nag-aprak it nga gawgaw! Syempre kay gamit na tapos seguro naburit ha sakob ka y igin-hapil hapil man la iton mga maleta hiton. Alagad an pamudlat han duha nga Customs Officer. An naintindihan ko la an "What the ....?" kay han bag-o ako ng a abot nahadlok ako han mga busag kay di ako naka-intiendi han ira accent. Anywa y, sering ko nga "cornstarch, pampatikig hit amon bado". Gintiliwan niya. Seguro an pagtuod niya kay nagpirik-il la adto an iya baba. </b> <b>Han pagpakianhi ha akon ni Mama kon ano an akon experience ha byahe amo na an akon pag-estorya nga may gawgaw nga nag-aprak dida han akon maleta. Amo na an a

kon paka-appreciate han consequences han akon binuhat. Kon yana adto, na frisk s earch ako ngan bangin pa ako pinakadto ha banyo para ira kitaon nga waray ko dar a nga mga drugs in case, mule ako. Ginti-test pa adto an akon maleta ngan mga ba do kon mayda trace hin ano la nga powder. </b> <b>An kaipit ko liwat ha sliding door kay makausa naghuhulat ako hin bus ha City . Imbes nga lumingkod ako dida han lingkuran han bus stop sumakob ako ngadto han building kay mahagkot ngan mahangin kay winter hadto. Di sige an akon gawas-sak ob dida han sliding door kay nadire ako nga di ko hikit-an an bus or bangin maglapos kay waray man napara. </b> <b>Seguro han kaiha han akon gawas-sakob, nagool an sliding door kay di naka-dec ide kon mag-aano ako magsara na nga dida pa la ako han butnga han porta masakob pala. Alagad an ak nayakan na la kay "Hey, hey, hey ...! Syempre kay gutiay man it akon lawas di nahanuno ako ngada han eskina han porta kay determinado it nga sliding door hin pagsara. Nakakita ako han mga nakakita nga nanalikod para tumaw a. Nakasering ada adto nga uwat ako hin sliding door kay maipit ka ba dida? Huna ko man la kon nabahol an akon lawas, nagma-malfunction na la adto as in dire na sara an sliding door kay di nakaakos han akon lawas. Badaw kay hasta ngada yana feel ko pa an kakusog hit nga porta. </b> <b>Anyway, an binuhat ko paka-gawas ko dida han portahan linmakat ako. Kinalimta n ko it nga bus kay han akon kaawod. ;-)...what an experience lwat ano...anyway slamat maam hn imo story ngan hina ot unta magin leksyon e2 ha am f ever kami lwat 8 lumakat abroad hehehe @mano phil: bro ngayan nim h man renedy? frnd it hra ni tatay han dd2 pa hya ha muncpiu nawork... @milet: later ko babasahon tim pakaalo na s2rya k limited tak tym yna nga mga pa nahon hehehe! @amiel: tuhay gud n nga m pasundayag k ngkaaaluhan kmi. =D</b> <b> @milet: wry ak kakontento, binalik ko alagad gudman na m pakaalo mana hahahaha! door" part LOL! nangalas cguro ad2 ha m k ko an nakakita dd2 ha m, matalikod na gud mgkalahi kita LOL! gud ini para la mabasahan tim s2rya. h cge tak tawa ngd labi na han "sliding makalilisang kman hehehehe! bsan kon a nala ak pgtawa labi na k masasabtan na

usa ad2 k domingo nagsaragbot kami nga magbabarkada nga mamulang,so kumad2 kami h bulangan ada nasobra n oras waray k panta-i an amon dara..napansin nla nmon n ga amo ngayan waray nakigpanta h amon ky an amon ngayan dara PATO dire MANOK.agu y!k makarawod hn duro.. ases nga im baga paningkamot na isulod nim kami ha m bulsa hehehe! oy mga kasangkayan ayla kamo pgpadara hn nkasalakot nga nag share nganhi hn iya experience pamulang. ENJOY PLANETERS labi na han mga bakasyunista s nga nanguli yna.... LOL! akay hinsakban an usa! =D</b> <b><i> Ano daw la an itsura han Dulag tuig (circa ) 1700? </i></b> <b>Pirmi ko ito nahuna-hunaan nga kun puydi la pagbalik ngan time travel ha Dula g 1700, buhaton ko gud. Interesado ak mahabaro kun ano an kahimtang ngan hitsura han Dulag ngan mga Dulagnon hadto.

Paambit daw kamo han iyo mga hunahuna -amu ghap ak mano, curious ak h2. tak baga naimagine, an at mga apoy ngpaka baro t saya tas naka kamesa tsino ngan linulo an saruwal kon ha mga ultimo la nga pam ilya hra nabelong pero kon ha pamilya nga mga ilustrado, ngpaka maria clara tas

naka suit hra. cguro myda ghap hd2 mga karwahe dda ha dulag. naimagine ko ghap a n ira mga parties, pangiskwelahan, ngan kon nag-urostorya bangin mga inispanyol ad2 k dba rehimen pman ad2 han mga espanyol h2 dda nga mga tuig? an mga riko had 2 ha dulag, cgurado ko ha manila ad2 nangiskwela ghapon, most probably ha UST k baga amu an ak nahibatian nga urostorya han mga kalagsan. =D </b> <b>dire ust kay dominican iton, at that time san juan d letran pagiskwela an mga lalaki & la consolation an mga babaye. aw amu ba mano? lurulagas ka na gud liwat k damu tim nahibaruan LOL! joke! bali t, sosyal gud cguro had2 an mga dulagnon anu nga nakapangiskwela ha manila hit n ga panahon? =D 1700, most probably nakada pa kita han transition tikang ha at Malay roots ngadt o ha usa nga Hispanized community, albeit hinay hinay na nawawara an mga traditi on. Before gin himo an Dulag nga usa han 2 nga mission dinhe ha Leyte han Spain (the other being Carigara),. @Mano Phil hain ito nga sand history of Dulag? jerb just search message in the sand history of dulag. sunorat in hin padi dida ha dulag in year 1599. </b> <b>I think han tuig 1700s, duro adto an kaabtik han at mga kaapuyan pag andam pa gkontra ngan pagtago ha mga Moro raiders.. nga tikang ha Sulu, nakanap ngada ha Leyte abot ha at ha Dulag para mangawat ngan man looting.. pati intawon an aton lingganay ha simbahan gindanas.. pero diri la ak ngahaw piho kun ano nga ao adto nakawat an lingganay nga gin tunod ha Candao.. made of gold daw adto na lingganay nasering an akon grand mother, pamati ko wara y ada ka kawat hadto kay gin tunod ha candao para di makawat.. </b> <b><i>Message from Mano Romeo Kempis Dela Paz</i></b> <b> Congrats to Dexter Meneses han pag set-up hit Planet Guinawas. Kon deri ako nagsasayop, anak hi Dexter ni Dan and Mana Gloria,eguin kahuruhampang ko sadto. Hi Mana Gloria (ambot nga na Mana Gloria pero na Dan ako--no disrespect Dan) tag a Sungi man ug hirani ha Guinawas, eguin borod pala hi Dexter, nakabati na sigur o han lugar nga "Guinawas". Tama kamo adding Planet makes it more catchy. Mga Gl obal Citizens na kita tinood pero importante an aton roots. Padayon it mga entre mes along with mga "news we can use" ug for Dulag nga historical (sometimes hyst erical??) history we can use. Ito nga kuta hit mga agta, its part of a very important legacy ha religion\/educ ation na only ha Leyte pero abot pa ha Mindanao. Dulag mission an first Jesuit s chool for the natives with children of the ruling class from various parts of Le yte naka boarding school. An mga "graduates" nagigin laypersons all over the isl and an iba naha assign ha Mindanao. That s for one na umpisahan an Dulag tradit ion for producing teachers nga nanhihirayo hasta pa karon ?? Malipay ako hit con tinued attention hit Kuta and vicinity, its word be of respect and fame not of n otorierty. There are books written about our town. Pero ikaw Danny had been asso ciating with mga gurang as much as your generation nga na pull ka towards histor y and geography bisan la kon as a hobby. </b> <b>Maupay nga hi Phil Peregrino nakaharumpang niyo\/naton. Ako nakakarawat na di di hin solicitations for membership ha AARP, it pina dako nga Senior Citizens gr oup. Salamat han pagdugang nimo\/niyo ha akon ha Planet Guinawas ! Karatong Dulag!

@ Mano Romy: salamat mano han imo pagdayig hine nga grupo..,nagtikang gadla ine nga akon konsepto han akon kuryosidad nga it DULAGNON bisan ano hin paghurohira yo hin lugar pamiling hit iya pangabuhi siguro mayda man ta gin iiliw nga mga me joras hit iya lugar nga tinikangan..isyahan,an lugar nga gindak an..,an mga tawo nga iya hinmat an ug iginkausa hin hilaba nga panahon..,so siguro usa it GUINAW AS nga dre hikalimtan hin usa nga Lumad nga DULAGNON considering nga saksi ine n ga lugar hin damo nga mga panhitabo dinhe ha DULAG nga kaupod han iya pagbag o,l akat han panahon..,han bata pa ako pirme ako nakadungog han mga hisgot ni nanay ug han mga kalagasan kun ano nagin saksi an GUINAWAS han kasanhi nga kaagi han D ulag labi na han pagbut ho han gyera..,masyado hin kamemorable siguro hine nga l ugar kay natukib hiya han hulagway han kadaan nga DULAG..,salit kun tuminongnong ka nga Dulagnon mahanumdom ka manta han GUINAWAS kay kaparte ine hit istorya ha n mga panhitabo hine nga aton dapit..,in fact,bisan ikaw mano im sure damo an im o memories hine nga lugar labi na ha baybayon han Guinawas...magpapabilin ine ng a aton ikaparayaw tobtob han mga tawo nga igin konsiderar la gihap an ira kaluga ringon nga DULAGNON hira....salamat mano nga DULAGNON ka la gihap... </b> <b>Dexter, kaupay mo daw la magsurat ha Waray. Mano Romie, you mentioned "Karatong Dulag" amo ito it ngaran hit aton festival group - award winning na ito hira ha Manila - Aliwan Festival ngan Cebu - Sinulog Festival.. Curious la, ano it origin hit word na "Karatong" in relation to culture? (we kno w karatong like "karatungan ko ikaw") Kay ano nga ginamit nimo ito nga word in the same application as Mabuhay" or "V iva"? Dexter,hello ug otro eguin dadasig ko nga nagumpisa ka hini nga Planet Guinawas. Maupay nga panuha bisan makuri ha katikangan ultimately mayda mga sumurunod\/kaurusa. Dan and Mana Gloria should be proud of this. sidnga nga sering ni Mano Romie. Historic an Dulag, its importance nag,umpisa be fore pa han Kastila of 1595. A community with trading experience with our Chines e neighbors; deri hi Mayor Sia Que- an mga direct from Mainland. That ponto, bis an ako langyaw, you are right Dexter, deri ko nakakalimutan labaw kay mayda Planet Guinawas nga triggers mga thoughts of our iroy nga tuna. Han akon panahon dida ha Dulag oral history and makusog labi nahan tikaharani an Oct. Leyte landing. Mainit an discussion dida han barbershop ni Barok ug barber shop ni Bulan. Paki-ana hit mga lagas hito nga mga barbero--hira an akon hang-ou ts sadto. I second the motion ni Danny, Dexter, you have a making of a writer in Waray. Pasaylo la hi akon mixed language pero magparapractice otro hin Waray. N ahadlok la ako nga magpariho han nasering" Deri na ako mag-e-English. NEVER !" < /b> <b>Danny ,thanks for continued harampang. Karatong was the medium of communicati on thru bamboos. Labaw na adto importante during the moro raids ha Dulag like th ose led by Bwisan. Danny ayaw pangaratong hin(ha ulo) hin tawo. Karatong Dulag o r Communicate Dulag. ah ok n akita hit Karatong hit Kawayan mano.. hehe... amo ito it prime musical i nstrument hit Karatong group na naapi hit festivals.. </b> <b>hira Bon Suan nga tatay ni Mayor Sia Que, around the turn of the century 1900 ito hira umabot ha southern leyte from mainland China.. upod man an ak tio insi k Doming Lim (husband of my father s sister, tia pacing) dida han barko tikang h a Tsina.. gudti pa hira.. upod nira an families nira Tan Tuabac (kan mana Pisay Seno bana) ngan Mano Cito (tag iya han hat Mabuhay Trading ha merkado).. ngan ha n Dy\/Yutangco brothers.. hira an nakaabot ha Dulag and established businesses t here.. ( i hope my recollection of facts are correct..) </b> <b>nahanumdom pa ako han barberohan ni man barok ha Candao.. ito nga dapit dida

an damo an mga tindahan.. nira Pang, Dy, Bon Suan, Young, Camaro, Sao.. maribhong man it nga Candao Rizal St.. han una pa.. Condolence,to Dexter and Mana Glor and the rest of the Meneses Family.Yana la ak o makasabot. He may rest in peace ! Versatile man gud it kawayan. From a communication tool like pag-warning han uma rabot nga mga Moros and now musical instrumenet han Karatong Festival.. Han naka dto pa ako ha PCC (now PUP or Polytechnic UP) mayda an school famed Pangkat Kawa yan Band. Even didi ha Florida mayda usa nga grupo ha Tampa nga bamboo band quihapon travelling around to perform. BTW, I was proud of the performances didi han Leyte Dance Theater of Artistic Director Jess De Paz and his tropa ! </b> <b>Yes, Dulag has its share of immigrants and their next generations. Mayda anak hi imo Tiya Pacita nga classmate ug batchmate ko ha 68. Candao an kada-an nga mercado before hit yana salit an bakery ni Bon Suan, tindahan nira Insik Jos e( Yutangcos) and mga Youngs were closer to the highway ha Candao. We had our tailoring ug balay rented between niraMan gorie Tupaz an Flor Yanuario. Pagmakusog an tabu-tabu, an mga temorary nga nipa nga larayan rented out han munisipyo naabot han Lolo ni Jerby nga lugar. I was Grade 5 maglipat kami han tailoring, the first ha present mercado. </b> <b>i hope makilala pa ha akon hi maam gloria. ako hi norma lagramada. taga km. 5 6 kami, but i have a vivid memory sa mga tindahan ha dulag. diba romy han high s chool pa kita kun break naton nakadto kita kanda man raymon kempis para kumaon h in pansit. pag tabo magamo marisyo la kay damo an baligya na mga ukay ukay na bado. namimin gaw na ako yana. maupay ini na imo na hunahunaan. salamat idoy more power. kumosta nala kan imo nanay at ngan mga kabugtuon. </b> <b>mana Norma, yana pala ako nahabaro nga nabaligya pansit hira Man Raymon Kempi s.. an ak hin-abtan kay general merchandise store man la adto hira.. dida han es kina nga tindahan tikadto kanda Man Pepe Andrade... So Mano Romie, an syahan nga merkado ngayan ha Dulag, dida ha Candao? whoa.. yan a pala ak pakasabot.. I always thought it yana nga present merkado amo na ito.. i remember stories of my tatay and nanay nga they were one of the first to sell hito na merkado.. nigo la adto in isda... then pag construct na hin mga pwesto, they got one para baligya isda.. then karne.. I think hi Mano Ernesto Lim an imo classmate? an bana ni mana Cionne Apolonio? o r hi Mano Boy Lim an taga Metrobank or an at nawala Francis Lim? Danny hi Boy an amon ka batch ug sugad man kan Norma. Kumusta nala kan Boy. Yes, utangan namon hi imo Tatay, hi Man Tony. Ngan basta na-agi ako han iyo puesto, tinatawag ako bisan kon waray ko dara nga kuwarta. Palipak it mga memori es dida ha current merkado ! I practically lived my Grade 5- High school graduation dida han amon shop kay ako an bantay pati ha gab-i. Maupay gad kay waray ko curfew. Tapos pagkamatay ni Papa, I had to go back to Leyte to help continuue the business. Yes, hi Bata Raymon(youngest bother ito han amon mama) had pansit and halo-halo at one point. </b> <b>Norma, maupay nga nagPlanet Guinawas kana guihapon ! Hinuhulat ko hi Nenie De

Paz mag FB. @dan an sring han akon lola pinay villagas, hi maestro nga tatay ni bon suan, e gin pa koha iton han iya bugto nga hi .rafael que, nga an asawa hi lola tikay ng a bugto han nanay ni lola pinay nga an garan hi valeria. hi rafael may duha nga anak hi andres que ngan hi tiya chayong nga dida kan da mike castro okoy. hi raf ael an balay before d war deda hit balay nira tio nono pedrigal na tatay ni alex pulis. amo ini it ak hinumdoman an cring han akon lola pinay han mutato pa ako. romy hi imo mano paing an akon klasemate ha elementary Mano Romy - death anniv ni Tatay kakulop Feb 24 so first cousins ngay-an kamo nira mana Lyn ngan Padre.. Mano Phil - salamt hit im info about our chinese connections :)) maupay ini nga nangag katugpo tugpo it istorya kay one day bangin ta ini makumpl eto.. Mano Romy - hi Mano Boy Lim adto la pirmi ha Manila.. retired na hiya from Metr obank - nagbi-business na yana.. sidngon ko tim pangumusta kun magkita kami.. </ b> <b> may nagluluto hadto. tapos tumigil yes may halo halo pa. maupay na adto na s nack namon, tapos nabalik kami ha amon klase pagkahuman namon kumaon. marisyo la adto. tama an darawhonun na mas maupay an high school kay sa college. i really miss my high days. cun deri pa time han amon biology kan ma am virgie adto la ka mi han puno han kahoy atubang han upisina han prinsipal ni papa adong bautista. kami hira josefina raagas mana julianna alicando. adto kami nag pilinkuron ha ba nwa. malipay hi Mana Virgie Villanueva kun sumatan ko anhi kamo nagrereminisce han mg a kahadto.. Kumusta Phil ! Tinood, hi atod Mano Paing an imo classmate so with siguro ha DHS akon sister hi Mana Edith nga ka-reretire la ha U.P.. Maiha na ako nga waray ul i ha Dulag. </b> <b>An Chinese Dulagnon heritage prominent gud. Nakakabati ngani ako nga some of the names han mga Casa o warehouses ha may baybayon Chinese sounding. Hi bata Raymon s maternal side Gotico kay amo ito an apelyedo han mother ni Papa R aymon, stepmother ni mother ug step Lola ko. Salit danay namon tawag kan bata, h i "insik "Naymon". Mga intermarriages liwat resulted to linkages like ha tribu n i Mano Kawa Yu ha Brgy. Tabu. Maupay nala kay ada ka Danny ha Planet Guinawas. Kitaa nala it akon ka-disconnec t--yana la ako sabot nga 1995 pa mamatay hi Man Tony. Regards nala liwat kan Cirilo "boy" Lim. Di ba Norma ? High school days were a l ot of memories too- lots of good memories ! Hi Mana Virgie Garcia let me appreci ate more of biology bisan ko lakwatsero ako. sige la Mano Romy.. kay iini ka na man, pirmi ka na hini updated hit mga panhita bo ha aton ha Dulag.. </b> <b>yes maupay la adto na aton mga kaklase kay waray nadaraga and waray liwat nan liligaw, bisan anaton mga binata na classmates hira teofilo bless his i forgot h is last name. seguro mahinumdom ka romy taga serrano ngane adto hiya. hira mary lou degala , adeliada egos and adelina tuisen an maghusay ha aton clase. segui danny ikumosta ako mo ako kan ma am virgie. </b> <b>maaram ka romy patay na hi dada sabel arandia. 2yrs ago. maupay ko adto hiya na maestra. labi na kamo ni raul tupaz para kamo anak niya. yes we have a lot of

good memories sa high school days. hananumdum ka romy na binabayaan tayo ni ma am arandia may her soul rest in peace kay mauli na hiya ha san jose. tayo na ang nag lolower han flag tapos pinapauli nala tayo han principal ni papa adong baut ista kay mauli na guihapon hiya.

i m so proud to be a dulagnon. marisyo la adto han high school days. an mga dara ga na maestra naton hira ma am virgie, consuelo, man nancy bautista, miss cinco na taga san jose math tetcher nanliligaw hi mano oscar raagas ha buntay. haay ka upay la magreminicse han kahadto. </b> <b>salamat haiyo na naka hunahuna kamo hini na website. kaya ka lakwatsero romy because you knew you where good at it. pati na hi man pe rling han chemistry. may his soul rest in peace. kaya yana deri ako na tuod kan gladys na nakapader na an buong compound complete with security guard. chinese heritage prominent hasta yana. ira pa rin it mga negosyo ha aton. </b> <b>Hello, Norma again. It mga retrato ug mga postings PG naka-addict. Yana la ak o makabul-iw han mga older posts. Invited ko ikaw. Siyahan, hi Teofilo Gallo adto nga imo na mention. Sering ni Nenie ngan backed-u p hin retrato, hi Teofilo didto han Class 68 40th reunion. True, I have fond me mories of "Dada" Sabel-with passion and compassion nga natutdo. Ma second the mo tion ha imo Norma hi pare Raul parti kan Dada. Yes, Norma lots of physical changes ha DHS now DNHS. Waray na an aton one-storey han South side. Di ba baras an salog naton ? Bisan it Gates ,imposing na. </b> <b>whewww<u>www.....makalilisang</u> barahibo actually hehehe..,karasa la kaagi..,mano romy,auntie norma,mano humbled..,ipadayon unta niyo ine nga </b> nga mga hubad..,nostalgic.,namarihayaw tak panunggon it iyo mga testimonya han iyo mga phil.,salamat hin madamo..,we re very much legasiya hit usa nga TINOOD nga DULAGNON...

<b> yes iho tinood nga dulagnon. salamat guihapon na bisan la dinhi nag kakauros a kita. Dexter,malipay la ako nga nagkakonsepto ka hine nga Planet Guinawas nga who know s it aton social networking maka dig-on hit aton mga molopyo ha Dulag ug langyaw man. Diapora is an internationational phenomenon salit mga innovative ways of "karato ng" is a must. I, for one , interesado deri la han aton history pero sugad man it curre nt affairs ug future. Opod guihapon it kantiyawan hit mga barkada, oropod ug amyaw ug ,hope fully, in a wholesome way. Salit, thumb s up han lista han mga patron ug "long Live" hi t mga patronisers ! May pagtapod ako ha mga TINOOD nga DULAGNON ! tinuod iton romy. lalo ako namimingaw ha aton. god bless to all. ingat kamo mga idoy. Waray anay hiya makakilala ha akon. Pagreunion liwat namon ha Tadyaw last year d idto hi Vergie Garcia ngan hi Miss Apolonio. Nauha anay ugsa ako mahanumdom han iya ngaran. Didto guihapon hira NIlda, Marujita, Romulo Delmo at iba pa. Amy, maupay nga you had achance to see Dada Sabel. Ikaw nala an representante ha iya mga students aprticularly han aton batch. It seems deri naton natoraw an ir a pagtutdo. An imo uncle is justified to be that emotional parti han iya survival. Sering pa

ngani ni hat Gen. Carlos P. Romulo,"Dulag was razed to the grounds" Damo pa it dapat hisabtan! </b> <b>Google Dulag ug damo nga articles an mashow-up. Disregard the German Dulag Lu ff. kamakaruruyag la pagbinasahon an iyo mga kaagi hadto para ha amon nga mga mas bu robata importante gud ini ha amon kaupay ky diri nam ini pagaagian nga iyo naagi an.. nyway.. usa ako nga anak han iyo ka batch nga hi teofilo gallo... Uswag Dul ag...... Idoy Richard sumati hi imo Daddy (or whatever you call him) mamatron ako ha iyo. Ano it ira (batch 68) mga happenings lately? It imo mother ka batch liwat hihy a han akon sister nga adto ha Queensland. Deri la ako maaram kon ikaw or one of your brothers (if you have other bothers) nga ka batch liwat han akon eldest dau ghter. Her name is Amelita Flores. she s also a member of PG. Na mention adto ni ya long time ago nga mayda niya classmate nga Gallo an surname. Ipapangisayod da w kan Teofilp kon tima na an pag renovate han ballroom han McArthur Park kay map a present na liwat kami pag bakasyon ko. </b> <b> so far it mc arthur park on going pa it renovation. adi man ako naukoy taclo ban diri gud ito harayo ha amon. hi tatay retire na ha work pati liwat hi nanay ad2 la ghap hira ha serrano dulag naukoy d same haus. i"ll tell tatay nga nagkai storya kita ha PG. my sister imelda gallo de paz is also a member of PG you can search him.... She is a teacher in DNHS at present. Hain pa man pwede mag ballroom ha Tacloban? Where we went to last year kami la a n tawo dida guihapon ha may San Jose inaagian ngadto ha airport. richard ikumosta ako kan imo tatay. signga na hi norma lagramada, kun nahunumdo m pa hiya. maupay na nag kakakirigta kita dinhi . salamat kan dexter. how often kayo nag kikita ni em tatay? segui la amy ballroom dancing is good. regards to a ll. </b> <b>Akol a it nagdadara ha ira pag ballroom dancing, hira Lilia ngan alita la it mahilig hin sayaw. Han 2006 umuli hi Lettie Serrano from Manila para la magkipag ballroom dancing. marisyo la kmi mon nagkakaurusa kay duro nga pasurosunlog. Ikaw Norma san-o ka liwat igkaka ballroom dancing. Hit 2018 aton golden jubilee, maupay kon damo it magbakasyon. @MANA norma: masulot gad kami mgkita ni tatay ky once a week nauli ak ha dulag p asyada ghap ha ira ako man la it adi ha tacliban nareside 3 ko nga sis ad2 tanan ha dulag.Nyway, cge cgngon ko hi tatay buwas cguro mauli ako dulag. @mana amy: myada gad dd tacloban pwd magballroom, i think ha leyte park myada gh ap. or maybe hit time nga mauli ka ngadi open na it Mc Arthur park. </b> <b>2018? kun buhi pa ako. i hope makauli ako by then. an akon brother in law nag golden jubilee din hira from leyte high school hanin feb. 28. aguidaw kay duro manla an ire saragyaw. nag ballroom dancing din hira. hain ha tacloban? deri ako maaram mag ballroom dancing. puro wala it akon tiel. he he he. kayo na lang kay mga buro bata pa man kamo. ako nala it magkirita. kami ni mana julianna. i hope . i will write it in my calendar 18 golgen jubilee. 72 yrs. na ako by then. kay a sabi ko sa iyo amy kung buhay pa ako. </b> <b>okey ikumosta na lang ako ha iya. how nice to know na parauli ka ha aton. al am mo richard we have in san agustine na mga gallo. uropod namon ha mother side. seguro hi im tatay makilala ha ira. i hope mga buhi pa hira yana. hira mano par an ngan jesus gallo ha san agustine. anyhow good to see you on fb iho. god bless </b>

<b>my father teofilo came from gallo clan in san agustine i m sure kilala ito ni ya ky an akon lolo hi crecensio gallo came from san agustine. i know paran gallo minsan na ako nhakadto ha ira during my college day. ok i tell tatay about it. sana makabasyon kamo sooner para magkirita kamo uli ng nga ka batch nyo. god ble ss & regards to your family. </b> <b>i hope makauli ako soon. i will keep in touch. good day. @mana norma: nakadto ako kanina ha dulag i tell tatay nga nagkaistorya kita thru ha computer gncgngan ko nga nangumusta ka. nalipay intawon hi tatay ky maiha na daw kamo nga waray magkita waray ka daw uli-uli ngadi dulag. napakiana hiya kon hain ka kono naukoy yana. </b> <b>nag babakasyon ako yearly ha aton. ha manila nala ako kay hira inay ngan tata y ay ha manila nanirahan. but nakauli ako ha dulag one time. tapos nag resigned ako sa abroab yeart 2000, nag puntana ako dito sa merica. small world talaga. friends sa fb ni gladys my niece ang niece ni romie, so duon ko nakita ang pangalan ni romie sa fb. sabihin mo kan imo tatay na bumulig na h iya dinhi ha fb. nakakaliaw. matatawa ka hit oroestoria dinhi. dinhi na uubos it akon oras. salamat ha planet guinawas ngan kan dexter kay kun waray ini deri ki ta magkakakirigta ngan mag kakakurokilala. yes hi i m tatay tinatapuran ni dada sabel arandia, may her soul rest in peace hira ni romie and raul tupaz. dinhi hi ni na planet guinawas kami pala nila amy baldo and romie de la paz. </b>

<b>ok mana norma cgngon ko tatay nga bumulig ha FB pero kinahanglan anay pumalit hin computer ky waray pa hira. ds weekend mauli man ako utro pagbisita ha ira. para magkirita kamo bisan la dinhi ha computer at least my communication. yes. maupay it imo desisyon. masireng hi i m tatay. ano? mapalit hin computer? i palit nala hit iya medicina and pagkaon it cuarta na gagamiton. i know money is tight and mahal na it mga paraliton. punta nala hiya ha internet cafe. ikaw nala it pagistoria ha iya kun ano it aton na pag oroistoriahan. as long he is in goo d health. how is you mom? i forgot what you said about ur mom. i m sorry. </b> <b>maupay iton na masukot ka umuli. madali manla it biyahe pakadto ha aton. inga t ka. regards to all. god bless. mauli ka sa holy week? iyan ang namimis ko dito . ang holy week. ha aton we do have prosisyon around town. dito sa church yard l ang. nakakamis talaga sa atin. bye now. </b> <b>@ mana norma: cge la ky f makaluwag kami nga magburogto magaramot kami pagpal it computer para ha ira para liwat maylibangan hira. kan nanay so far ok ghap pa reho naman hira retire ha work ni tatay ha balay na gud hira more often so maupa y kon my computer at least my libangan hira. nauli ako ha dulag danay huwebes sa nto or biernes santo depende la hit ak work ky 24hours man ak duty every other d ay ang work ko. i m in the bureau of fire protection nakaassign ako d2 sa taclob an central fire station. </b> <b>Richard, kumusta ka. Pakikumusta liwat kan Teofilo. BTW,nakilala ko hi Man Er nie-Ernesto Perez-of Jacksonville. Hiya siguro an first nga FilAm to run for city council of Jacksonville,Florida. Nagpakilala hiya nga Gallo hiya of Dulag pero it iya moth er ha Tacloban na niya binibisita. Norma ug Amy, para hit 2018 Golden ako mag-enroll o bisan nala coach\/DI ngan</b > <b>cge daw mano romy ky mgresearch ako parte hito ha iya nga hi Ernesto Perez. A nd ok I will tell tatay nga ngkaistorya kita thru computer. I hope one of this d

ays magkirita kita dd ha dulag.. malipay gud ini hi tatay. Maupay nga asset ito hi Man Ernie didi. Kumusta nala kan Teofilo ug Dominador. ok, sunday mauli man ako dulag i will tell tatay. tiyo omie(dominador) is in olo ngapo ad2 na hira nareside pati an iba pa nga sis ni tatay out of 8 two la it ad i ha dulag hi tatay ngan tiya nena wife of pedro chan. </b> <b>@ mano danny: Kun it Manila mayda Binondo nga Chinatown.It Dulag dire mapa ur hi mayda liwat kita Candao na Chinatown.Sumala hit istorya ni Lola Nating ngan h i Nanay ha Candao natirok an mga Intsik hadto,pero yana gutiay nala it nahabilin nga Filipino-Chinese na pamilya kay kaurog nagbalhin na ha Tacloban ngan ha iba pa na lugar.Mga 50 s & 60 s sentro daw han komersyo han Dulag an Candao.Mayda h adto tindahan hira Lolo Toya aka Quezon.Usa pa nga dako na ibedensya han presens ya han mga Intsik ha Dulag iton Chinese Cemetery ha may San Miguel(Sabang).Adto na iton hra yana namahuway nga dayon an mga Instik tikang ha Mainland China ngan ira pamilya nga tumalikod na ha kadayonan.Kaunanahan daw iton nga Chinese Cemet ery ha bug os na Leyte.Nagkikita kita nala it Filipino-Chinese community dida ha sementeryo pag kalag kalag.Maupay it aton bungto kay multi cultural. Tinood Vener an Candao amo an mercado immediately from the present site. I was a frequent customer ni imo Lolo Quezon and Lola Nating on your General Merchandis e store manned also by the children opod na an imo Nanay. An yes, an Chinese cemet ery is part of the town s historical and as cultural picture kay during Chinese fune rals iba man gud an nakikita- I witness some of those funerals passing by our home in Candao. Also be it known nga much much earlier, mayda mga casa(trading warehouses) ha may bay bayon ! </b> <b>yes i will eroll also besan deri ako mararam kun buhi pa ako . i don t know a bout dancing. puro wala it akon tiil. malingkud la ako kay masakit it akon tuhod . seguro naman may iba nga deri guihapon masayaw. he he heh. Oi yana pala ak pakasabot nga an chinese cemetry ha dulag amu ngayan an una nga chinese cemetry ha bug-os na leyte...hmmmm..nakadugang ton tat history. =D Maupay nga vital info ha history ! @ Veneer- An mga Tsinoy nga mga Dulagnon, involved permi ha community and unlike other places nga nakita ko, very minimal, infact bangin na ngani cultural divid e between ha mga tsinoy ngan Malays ha Dulag.An ginsisiring han mga old timers n ga hi insik jose (yutangco) crucial nga leader han mga guerilla nga dulagnon, na gsupply hiya ngan nagin espiya nira. Hero adto hiya naton. @ Mano Jerby- add l. info an mga chinese ha Dulag mayda hira organization,kay ha balay mayda certificate hi lolo na Wei Due Assoc. naka frame pa ngani,an detail dire ko na maintindihan kay naka inintsik na,basta an siring ni adton lola asos asyon daw adto han mga ka intsikan ha Leyte & Samar,so ha ak pag analyze yana we ll organize an mga intsik hadto ha eastern visayas kay nakag put up hra hin suga d na association.Mostly an mga Chinese ha Dulag tikang ha Amoy,China nga yana ma s kilala na as Xiamen. Mga tinahod ko nga kabungtoan, labi na gud an mga tuminungnung. Baga nakialayon gad la ako nga magistorya kamo kun may oras la, parte han mga ma gkarit hin basketball hadto kay waray naman ak igkaarabot ha ira. HINO ADTO HIRA TApoS PWEDE NIYO IGDESCRIBE KUN ANO AN IRA STYLE PAGMULAY ngan KUN ANO AN IRA P OSISYON ..kahuman pwede ig ranking niyo? Thanks Adi tak list pero waray nak hini ha ira igkita manmulay, base la ini ha uruistor

ya, alayon nala butangi hin description .. :) </b> <b> 1. Williams -? 2. Terry - ? 3. Tuloy +- ? 4.Badil Elvin Gabrino"-? 5. Lily Congzon Adi mga hinkit-an ko nga nangagmulay 6. Pula - mayda ko description ha iya didto hga mga henyo han basketball 7. Danny Yutanco-mayda ko description ha iya didto hga mga henyo han basketball 8. Randay Nueves 9.Jing Lagunzad 10. Play from Cabacungan Amo ada ini tak top ten. thanks again. :) jerb before d war an tuminongnong nga basketball player ha dulag, hi man tonying canas, hi man luming dumaguet, hi nicolas ogom ceballos, roberto peregrino sr. amo ini hira an fisrt nga basket player in dulag to represent leyte during evaa. 1939 adto. i have picture of that i may have misplace it some where. they next was hera man ernie gabrino, hira im papa, hi mano mely peregrino, hadto before t he war hi man luming dumaguet an center, he man colas, forward nga hira tatay an man tonying were g. Wow 1930a pa ngayan ano? mano jerby, imo #9 feeling ko hi mano Jing Lacandazo ba eto? hi Junjun PLY Jocs on diri taga cabacungan, taga Alegre eto hiya. An akon la naabtan nga masiring a k nga mayda gud talent.. hi IDOL GLENN SAO. damo an talent hini, nasayaw, nakanta ha videoke hin IL BE OVER YOU. nyahahaha.. bago pa gud nga inasaw-an haha..peac e mano glenn.. ha ha ha ha bam bam kalurong ha ha ha ha!! Aw Jing. Doy hin-o an im ten top loca l players nga naabtan mo? Ay Oo lacandazo. Mea Kulpa, patay ako kan jing hini @jerby: padi hi "magic" cyril tambis dba maupay ghap adto nga namulay hasta hi j unjun cerence ngan hat nawala danny lagunzad? aw hi man cyril maupay na namulay? haha pakasabot ko pala ambot hadto kay ray ko man gawas gawas waray ako igkirita mano cyril maupay na mamulay....kainom lugod maupay hahahah!!! </b> <b>lagutan deri ak hanumdom first name nya william,terry,bodil,arthur serrano,pe te sano,rogelio canas[galyong],60s agustin degala,carlos yanuario,vicky.bill,gab riola,jerry yutangco,70sruel nucom,bargol,kempis,elden maraya,bimbo canas,to be contiued subject search info great players of dulag. pwede ta ma describe han style ha ira kamulay? kun ok la. Thanks sige timahon ko la search. an akon ad2 usa nga makarit h BEBSTON an taga buntay ngani nga pi-ay,ngaran l ad 2 hiya sugad bilib ako ad2 an iya mga assist,an dre ad2 mgkita an iya pasa cgura do gud nga mgsasamuol h nawong..tapos h JOPAX,bilib ako ad2 an ia piktos,nakapar a han pintar bsta n kadukot h board an bola.. dulag team members late 60 s and 70 s: williams, terry serrano, tony apolonio, m

ely peregrino, lily congson, dicks, galyong, hubert lacandazo, lagutan brothers (pero nagtransfer residence ha tolosa). ini hira umabot ngadto ha inters (inters cholastic games - plarong pambansa yana) ngan prisaa (kanan private schools nati onal games) ngan mga full scholars han ira mga skwelahan. Ano an style han kamulay ni Man Terry ngan Man Williams? Thanks</b> <b><i>"LADIES PESO..BENEFIT DANCE HA BARYO..." </i></b> <b> MGA K PLANETA NAPAKIANA GD L AKO KON OSO P B INE NGA "LADIES PESO..BENEFIT D ANCE HA BARYO" I SHARE DW NATON AN UNFORGETABLE MOMENTS KADA NATON PG ATENDER HI NI NGA SARAGYAW HA BARYO..PAMATI KO DAMO TAK MGA KITA DINHI H PLANETA NGA MAHILI G HINI,LABI N ITON NGA GUTI-AY NGA BABAYE NGA MAHILIG HN PANGOMPOSO HIN SEDAY HA PLANETA,KY WARAY ITON PINALAGPAS NGA SAYAW AMO PA 8 NAUNA PG SAKAY HA SERVICE N GA MADMAX OR FIRE FOX..HAHAHA!DANAY NGANI TRUCK,SAKLANG L GHAP..HEHEH! </b> <b> aw ngeean!!! an hin-o man ito na mahilig han seday? hahahaha!!!! waray man a k igkirita bisan haraniay la it madmax ha amon hauz ngean kay ray ako heto makaa gum hadto hahahaah!!!!iba man na venue akon gusto!!!!hahahaha!!!! Hin-o e2 na m cncrng James?! =D Baga an ak had2 nahinumduman during the early 90 s (teenager pala ak had2 hehehe !), member ako han SK, first batch ngani ad2. And as a member of the Sanggunian, part han am role was to promote youth interaction thru various activities and w e saw that sponsoring a series of benefit dance was an effective way (gin-englis h pa! =D ) So ako k amu man an mas maupay an PR (kuno hehehehe!) kumpara han iba na members (labot la han am SK chairman nga h mano obel), ako permi an naaassig n pag-invite han igkasi ko mga youth had2 na panahon. Ada fortunately, baga kaur og successful man ad2 na activities tas nakagain pa ak hn damu nga sangkay ngan self-confidence. </b> <b>FYI, dri ak nasaklang hin service para la kumad2 hn mga sarayaw ha iba na brg y. In fact, wry ak nanunumduman na kumd2 hn sarayaw ha iba na brgy. Nakaattend l a ak hn sugad h2 kon ad2 ha am k an kamatuoran, d man gud ak maram sumayaw. Ngan kaurog, manric am knukuha na service k nakadiscount ak had2 k patod ko manla an tag-iya. =D Defensive na ba ak ura-ura? LOL!! Balit, amu ton it kamatuoran. Ngan kon ako man tim gnccrng, dri na ak gutiay yna k daku na ako hahahaha! Peace! </b> <b> @ james naabutan ko yan noon, i just discussed bout it sa discussion ANO AN IMO HINUMDUMAN HA DULAG KASANHI .. @ Angeles..during the 80 s i was aware of that fad...lol.. tinuod balit parang e xcited lagi ang mga taga bermuda for the wik end to come esp if me sarayaw na. N auso man an benefit dance hadto han mga organisayon. An ladies piso ha cultural ngan ha mga baryo nga iginsakay ha trak ngan han mga arkilado nga jeep...was onl y 15 then pero naka attend baya ako han kanan bermuda ha cultural kay bag o pala adto hira nga organisasyon han mga tambay ha bilyaran.... dont remember exactly kon anong benefit dance basta kasama ko rin minsan ang mga high sch classmates and barkadas ko nun sa cabacungan ata...hayz d ko na matandaan...that was more t han 2 decades already... hahaha!peace la kita angeles..SK kgwd ak ad2 n mna lori,baga nka remember l ako h imo,kay tinuod maupay ad2 an imo PR..hehehe! kilala ka hadto han mga SK,maupay k makisama..amo nga ikw dayon ak n hinumduman..pro joke,joke la ad2 ak cring ng a an pagsaklang..heheh! </b> <b>Baga duro nala liwat it nga m pagdayaw! LOL!

Peace james hahahaha! asya nanumdom ghap ak hd2 k kaw permi an ak hikirit-an nga napurot dayun han mga mabaysay nga mga daraga basta ncrng na an mc nga ladies p iso....hahahaha! @te gayle: yup, nanunumdom ak hit dda ha triangle ha merkado han bata pa ako. am u balit ad2 an uso pero yna d na magagad it mga teenagers hit mga sugad h2n anu? kon hunahunaon ta yna, bagan makarawud pero it was fun! hahahahah! @ angeles that was during the 80 s...sino kaya sa mga taga planeta an g naka experience ano?? sus damu ton dnhi te it nakaexperience, d la nangagsumat. Ini nga james napakavi rgin, dre nasumat lugod nga nakasaklang hya hn tak para la makasayaw ha baryo ha haha! Joke la james ha?! </b> <b>oo,tinuod i2n n imo cring angeles nga nauna dayon ak pagpurot,pero dre babaye tak gn pu2rot kundi an SNACK n pansit ngan monay nga gn papadisan hn lapsaw nga katimpla nga juice..hahaha!pero nabaro ako ad2 an iu mga k luv team,ky cg l ad2 an ak obserbar,pro dre ko nla isumat ky bngin damo mhabaro..heheh! ate gayle,nkahinumdom p ako i2n dda h triangle h merkado ky dda ako i2n mahabung go an akon gn sa2kyan nga motor..hehe!gn susubukan ko gd l ad2 kon matibay b an k constract..tinud mtibay gud mn ky baga n baliko la an yanta han motor..heheh! </b> <b>@james: hahahaha! asya an marisyo balit hd2 k my libre na snack heheeh! an pa nahon pa ngni kuno han at mga kag-anak k my libre na dinner. =D ata dda ka ngaha w hit mgsasayup k wry ko kaloveteam evrsince d world began LOL! pero isumat la ha ak kon hra hin-o an my kaloveteam na m naobserbaran hd2. promi se, d ak masumat ha iba. :-) I remember the girls daw in Tabu were "deri magsugot" bisan an sayaw didto ha Ta bu. Nangalas an mga dayo hahahhaha badaw diri nala unta nakad2 hin sayaw kon diri masugot =D pero balit, choice man it nra. bangin gusto la nra mgkita han mga manarayaw. an mga taga rizal lugod ky mgsugot ad2,mghusay p gud..ayaw n pagbalga 8 usa did a..hahaha! </b> <b><i>DARAWHANON (Dulag terms) LIST as of 1\/24\/10</i></b> <b> 5 na! Adi na lista han mga DARAWHON HA DULAG nga gin contribute. As of 10:51pm 1\/24\/ 10 Alayon isurat un mayda kamo corrections.. Aton pa ini dugangan hasta nga mahitso na. Thanks. hehehehehee...kaupay la hini... SUROP or SIMNUROP = nag-sex (term ine kun masulod na function room!, may maigo h ni, an mga boys ahehehe!) MENDEWEN \/ KAPORCO = faraway place (nanhirayo hin duro!) NAGAAMBAK NGA URABANG = baga excited na dri nahamutang labi kun may layaw, tama ba?

PARUMPAG = culmination? KALAG NA WRAY KAHALARI = magasa-gasa IGUINSURA NGA LUY-A = maaringasa especially wen sombady else is talking

SUGOB- sex pistol</b>

<b>SINANDIGAN HIN SUGOB- kahadlok nga baga nalisang ESMODYO- huro hirayo pa h8 mendewen ngan kaporco it mendeweng is the highest pk. in leyte, amo 8 term e labog kita ha mendeweng. MP-Mamam potoy huna ko na MP - Manny Pacman husyod - higda usbot - uro maalingog-ngog - (diri ak cgurado kon ano hit sakto na meaning hini na word) kay iba ini kontra hit maaringasa... mga tambay bilyaran nung 80 s an mag aram hiton... hahaha..ambut kun uso pa ton yana or they re using another term for that. milikis-pikis - uwat panulay ha abo - demonyo hangrab- kaon malagsing - marasa matarabitab masaba\/maaringasa lanyug - hitaas danlak - putayon ( balikad ada ini) labitig - nadaraga boxer - maimot kaber - matambok nagkirikisi-=ginbuntog han kagutom damang=puyet kadang=tsinelas kabron-pedicab agi nga purosdon ka"=extreme anger kamang dulagnon=waray awod awod labi na hit mga tapos, prugmok,etc. kabagwakan=duro it mga banwa;grassy area muring uton= mahugaw it nawong;messy face basit =mahusay nga daraga;pretty woman nagsabod = nagsuka;vomit pabuhay=pahapnig nga buhok. tipasi-humay nga nakasalakot han bugas palang-waray salapi,bunyag ha ak ha dulag.hehe mongmong-marijuana daginot-dinalian na trabaho.. kandingon-waray kurokarigo santik-tirador kablas-anak hin pobre nga posoy</b> Beterano <b> Maupay nga adlaw han Kagitingan ha aton ngatanan. Nagpapasalamat ako han mga betereno han WWII nga nagsacrifice han ira youth ngan innocence para hini yana

nga aton nasyon. We will always be grateful to your gallantry and your love for this country. When you fought for the motherland, you showed to the world that w e as people are worth fighting for. You gave our country respect and honor and w e will always be grateful. The fall of Bataan and Corrigedor may have been our d efeat, but it greatly altered the time plan of Japan. It also showed our resilie ncy as people, no food, no ammunition, no medicines but the USAFFEE managed to h old on long, too long that when it finally fell the Japanese got back by institu ting the death March. </b> <b>That being said, I feel bad as to how we are treating our WW II veterans here in this country. Kun Liberation, haros manluhod kita pan ulpot han mga American o pero an mga Pilipino nga beterano, pinansusuksuk la kada selebrasyon. Didi ha Candao hi Mano Bido ngan hi mano Victor makaluluoy gad hin duro. Waray bis ano n ga suporta tikang ha gobyerno naton. At the tender age of 13 and 14 naging mga c ourier hira han gerilya. Pero waray hira manngaro hin bayad han ira ginbuhat. In fact hi mano Bido Cadayong led a life nga most probably naapektuhan han gera ha dton bata pa hiya. Everytime I go out of the house and I see them nalingkod ha w aiting, naghuhulat hin kun ano,.. bagat ginkukunot tak dughan. Is this how we re turn the favor?! Kadamo tat mga pinanbubuhat nga pamaray nga kun ano ano nga pan gasto, pero an at mga kalugaringon nga mga bayani, aton gintretreat like garbage ! Kada adlaw sige tak paniguro in my little way nga somehow magin mas maupay ini nga aton nasyon naton,pareho hit damo ha aton nga Pilipino. Pero nakita ngani a ko hin sugad hini, nahuhulop akon duro. Nakakatuok ..... What can we do, ano man tat mabubuhat kundi dumuholduhol hin guti ha ira, unta mayda pa unta labaw pa n ga mabuhat...nalalagas hira, nasasakit hira, mamatay nala hira, nagkukuri pa hir a... Ginhahangyo ko gad unta ha masunod nga mga konsehales hini nga bungto nga u nta tagan naton hin suporta ini nga pipirapira nala nga mga beterano nga nabubuh i dinhi ha aton. Ipakita ta ha mga kabataan nga pwede ka umilob ngan magsakripis yo para han aton nasyon. Kinahanglan ta na hira tagan hin importansiya, maghimo hin ordinansa nga maghahatag hin allowance ngan health insurance hini nga mga ka lagsan.Please.. </b> <b>God bless the veterans, Mga Mano proud na proud na proud kami ha iyo ngan dir e gud nam makakalimtan an iyo sakripisyo ngada hit am kamatay. PILIPINAS!!!!!!! </b> <b> Opinion ko la ini. Usa nga binabasol ko gihap it sistema hit pangeskwelahan or sistema hit iba nga eskewelahan nga kon History subject, puro memorisation la or route learning hit mga petsa. Waray critical thinking kon ano in kasugad amo nga waray appreciation hit history or sakripisyo hit mga WWII Veterans ngan ira mga nahimo para ha ato n. Unta ada pa ha Elementary mayda na aram hit mga estudyante tungod hini nga mg a hitabo. Usa pa it kakulangan hin record keeping ha aton. Waray mga archives nga hikit-an . Dire mahilig kita pag-preserba hin mga sugad hini salit waray resources nga ip inakita ha mga eskwelahan. Waray ko gihap hinunumduman nga "war memorial" or mus eum ha aton nga usa pa nga nakadugang hit paghikalimot. Nadugangan pa ini hit colonial mentality naton ngan ka mahilig hit mga tawo ha a ton hit mga artista a la Hollywood style. Waray mga documentaries nga pasalida salit waray hilig hit mga tawo kay waray man nira choice. Salit madali hikalimta n it mga nanhitabo. It kakulangan hin exposure hit mga tawo hin impormasyon ngan access ha impormasyon nakadugang hit ka ignorante. </b> <b>Seguro hit kadamo hit nahatabo ha Pilipinas tungod ha pulitika EDSA Uno, Dos, etc. mga Coup d etat nawara na ha panhuna-huna it mga naglabay ngan di nabutan gan hin importansya. Labot la hit pulitika, mga natural disasters, kakurihan, ad a na la nga tanan.

(Damo pa it mga rason kay ano nga un-appreciated hira. Amo la ini it ak nahunaan yana). </b> <b>Mayda namon hadto neighbour nga WWII Veteran. Ta kay mahilig mag-English kon nahubog baga di pa gud igin-respeto kay han ka mahilig mag-English. Namatay adto nga waray naka-appreciate han iya binuhat nga iya kontribusyon ha history pages . Han bata pa ako an hibaro ko han WWII kanan mga sumat han akon Lola la. Hadto nga mga panahon kay waray ko pa man buot, baga di ko adto na-appreciate nga iya mga sumat. An hinumduman ko la an iya sering nga "mag WWIII ngani di na ako ma kalagiw". Damo an iya estorya han nahatabo ha ira pati ha Dulag kon ano an korte han Dulag han panahon han Gyera. Yana ko pa la ka-realise nga an iya pag-estory a mayda na gihap hadto pag-relieve han iya experiences ngan partly Post-Traumati c Stress Disorder na gihap. </b> <b>Ha balay na la hadto, mayda gad nam usa ka baul nga mga silver cutleries nga kanan mga US Marines tikang pa han WWII. Dida pa hin baul pero an baul faded na an khaki nga tela.Kon gindara ko adto ngadi nga mga cutleries mahabaligya ko na ha Ebay ;-)an amon libong damo an foxholes nga panahon pa kuno han mga American o. An iba nasering nga kanan mga Australians adto. Ta kay ha aton basta busag, A mericano man it dayon kay amo it hin-araan. Didi ha Australia, may Anzac Day kada 25 April. It mga ultimo apo nga pira na he nerasyon naupod hit misa hit maagahon ngan pag martsa. Ada hit maagahon it misa kay han panahon han gyera favourable an pag atake han maagahon kay alert an mga sundalo amo nga it misa maagahon. It iba nakadto pa ha Gallipoli para pag commemorate hit Anzac Day. Adto na-atten d hit misa hit maagahon. Mayda pa didi senisering nga "Remembrance Day" or Veter ans Day kada 11 November. Kada 11.am mayda one minute silence ngan may namaligya hin poppy nga bukad nga igin pin ha dughan. Ini nga one minute silence para mag kaada hin reflection han nanhitabo ngan han mga nagbuwis hin ira kinabuhi ngan k abubuwason para ha Australia. </b> <b>Amo ini it Ode para ha ira didi ha Australia: They shall grow not old, as we that are left grow old; Age shall not weary them, nor the years condemn. At the going down of the sun and in the morning We will remember them. Dida hit akon mga litrato Jerby ha Facebook, makita ka hit Australian War Memori al. Makita ka gihap hit "Tomb of The Unknown Soldier". Damo it mga "unknown sold ier" ha aton nga nagkalat nga waray panhilubong hin maupay kay sugad hini nga mg a beterano ha Dulag, dire hira appreciated ngan acknowledged. </b> <b>Sulibangko, didi ultimo mga loveletters, diaries, etc. han mga sundalo naka p reserve iton kay it mga pamilya nira or uropod nakadi ha library pag research hi t ira family tree. As usual, pasensya na kamo hit kahalaba hit ak estorya. Adi it sumpay it ak estorya. Naurhi. Tungod ini hit contributions han mga Austra lian Soldiers han panahon han gyera. Ha Australian War Memorial adto nakabutang it Pilipinas hit usa nga mga nasyon nga na-involved hira. </b> <b>Australia s Last Battles</b> <b><u>\http://www.ww2australia.gov.au/lastbattles/return.html\</u></b>

<b>Remembrance Day Speech Amo ini an speech para hit unknown soldier nga akon senisering earlier nga damo it aton unknown soldiers sugad na la hit mga beterano nga na mention ni Jerby ha Dulag. Hira it aton living reminder ano it nawara ngan ano it ira iginbuwis par a ha aton o bug - os nga Pilpinas. </b> </b><u>\http://www.awm.gov.au/commemoration/keating.asp\</u></b> BTW, Jerby it nga mga pictures ko ha War Memorial ha FB di pa iton kumpleto kay makahurubya hit kadamo. <b>Sulibangko, ayaw ta gihap pagkalimti it iba nga casualties of war: an mga bab aye nga han panahon han gyera nagkawaraan hin anak ngan asawa, mga babaye nga pi nalugos han mga sundalo ma- Americano, Australian or Japanese, mga bata nga mga ipinanganak pero waray nakarawat nga benepisyo tikang ha gobyerno. Dire la mga sundalo or mga lalake an nagbuwis han ira kinabuhi ngan kabubuwason kundi ini hira nga mga unsung heroes ngan casualties of war. Hira gihap, mayda n ira estorya. Lest We Forget. Ini la liwat ak. Pasensya na. Paghinumdom ko pala. An mga "Comfort Women" nga g inhimo han mga Hapon. Ayaw ta hira paghikalimti kon mamalandong kita han mga nan hitabo hadto han panahon han Gyera. Hira gihap mayda estorya. Lest We Forget. </ b> <b> Agree ak h2 ha iyo nga duha. It akon lola is a WWII survivor. Waray gudman h ya makabulig ha mga gerilya pero pinaagi han iya mga es2rya about the war, makal olooy gud hn duro had2 an mga pilipino, labi na an mga beterano. I also hope tha t the govt will find a way na magng maayos naman unta ini it ira knabuhi k ngng instrumento ini hra para mgng malinampison n nga aton nasyon. An local na pangobyernohan han Dulag n angay gud manginanu hni ha ira. An pagtag ad ha ira in dre la unta kon san-o knahanglan hra pumarada para ipamarayaw, kund i knahanglan gnpapatilaw gadman ini hra hn kaupayan mentras mga buhi. Kay kon dr i yna, san-o pman? Amelita, myda mga docum,entaries na gnhimo parte hini ha ira ngan ha eksakto nga kahimtang hit aton sosyedad. In fact, myda ak cuzn na amu e2 it iya bokasyon. P ero crng pa man nim, dre ha at mawawara it colonial mentality. Amu nga an natata bo, diri kita nababaru kon anu it kamatuoran nga panhitabo ha at palibot. </b> <b>Ngan it mga hitabo di kita nasabot kon tinood ba it sumat nira dida hit liter atura kay mayda mga authors nga bias it estorya. Salit kinahanglan it aton acces s hit damo ngan iba-iba nga impormasyon para makasabot kita ngan makapahimo hin conclusion kon ano man gud it tinood. Tama na liwat e2n, esp an parte ngani amerikano, baga edited kaupay it nakasurat ha at mga literature books. Kon myda ghapon kamu tym, alayun pagbasa hit mga books ni Ambeth Ocampo esp an L ooking Back k ad2 it mga intriga han at past pati an parte han at mga heroes. </ b> <b>Pati it mga libro ni Renato Constantino sugad hit The Miseducation of The Fil ipino, Veneration Without Understanding, Dissent and Counterconciousnes. It iba nga authors gihap nga dire Pilipino maupay gihap it ira mga sinurat kay outsider hira iba it ira pagkita. Ngan kay outsider waray nira vested interest. Dire hir a leftist or right-wing. Baga para ha akon na mayda balanse hit kada usa nga sid e kon mayda variety hit impormasyon nga nabasa. Opinion ko la ini. </b>

<b>Jerby,salamat idoy hit imo pag abre hine nga topic Beteranos 1 Importante it it ira role ug contribution to a society. Dulag having been a historical signifi cance parti ha WW II maka appreciate ha mga beteranos it mga Dulagnon. October Leyte Landing talks an nagumpisa hin interes ko ha history. an up to pagjoin ko hin campaign for Filip ino Veterans Equity bill in the U.S. Congress thru my participation as NAFFAA Fl orida State Chairman-Dulag is in my mind . I have an uncle in Cabacungan hi Tata y Copio Sandagan from whom I heard alot of oral history re Death March;hiya was in my mind when I got tired feet walking from the Senators Bldg to the House of Representatives B ldg. and to my assigned legislators. The veterans sacrifices made me continue w alking and talking and working with other advocates in the State as well as nati onwide. The Obama signed billl for the $15 K and $9 K and veterans recognition i s a hard fought battle. </b> <b>Last SaturdayApril 10 , I attended a Araw ng Kagitingan ceremony in Central F lorida and we have only three Bataan survivors as honorees,one of the three is M r<pd>.</pd> Pat Ganio of Jacksonville, Florida, an active leader of a Veterans group here in the U.S. who campaigned in U.S.Congress and other avenues of his advocacy. Angeles and Amelita, hope we can continue this discussion. Mahinay la it akon "s low"(deri speed) hit keys. til next posting. </b> <b> Take your time la mano, nakahabol ka man hit discussion =D Ha pagkayana gudman, aw bsan pa han kasanhi, diri prayoridad an mga beterano. in tawon kamagpakalolooy paknitaon. usa ngni ka beses, nakahigayon ak pagkd2 ha vet erans bank, sakto adlaw han mga veteran-pensioners. badaw, kamaiha nala nra pagp inila tas bs ngpakatungkod na, gnpapakad2 la ghap nra ha banko pagclaim han ira pension. unta dri na ton sugad it pagtagad ha ira kay kon baga simbako my mahana bo hit dd2 ha ira, mcrng la it banko na wry nra mahihimo? badaw kon ak lolo or l ola an dd2, ambot la ngahaw. bangin ak nagwaga dd2. </b> <b>OK la iton Mr Dela Paz. Sering pa "Itutuloy" or Abangan ang susunod ...." Sulibangko, iton nga mga beterano, di kita nasabot ano an ira mga heroic feats k ay di man sugad hin mga busag nga mga dokumentado or may nagsusurat hit ira binu hat. Waray man hito nira upod nga War Correspondent or mga War Photographers, et c. Waray man hit nira medalya nga nakuha or monumento nga igintindog para ha ira . Ngan nakadugang pa it kawaray ha aton panhuna-huna hit ira gin-agian kay waray man baga interesado gud or pili la it nagkaka-interes. Waray naestoryahan; wara y nagsusurat; waray nanginlabot; waray namati. Mayda man "Araw ng Kagitingan" pero di man ito gin-celebrate gud. Waray man hito parade. Waray man hit nira mga Returned Soldiers League or mga hall nga pwede h ira didto magtirok-tirok. Permi man la ha estorya it ira mga gin-agian sugad hit gin-agian han akon Lola n gan kan Angeles ngan iba pa nga mayda mga surviving relatives tikang han WWII. K ay estorya man la, madali hikalimtan kay it ginsumatan, syempre sooner or later mamatay waray na mapasahan hit ira experiences nga importante nga parte hit hist ory hit Pilipinas. Hala mga igkasi ko Dulagnon, total maupay man tat panuyo para ha at bungto, pag hisguti ta dinhi it kabubuwasan hit grupo. Iyakan it imo side, mapaaffirmative o negative and then qualify your answer. Salamat. ako hadto han amon pakatitirok han batch 57 han dulag high school nagmotion ako hadto nga that there should be website nga all alumnae of dulag high school coul d contact one another para madaly it contact hi mga graduate ha langyaw pero war ay man ini ka implement. cguro thru planeta mahimo naton ini. i second d motion.

</b> Bagan nagigin awdanon it mga tawo kun aragtubang na.. Baga kun mayda na effort m andated by other people or officers, it mga tawo baga mag aalangan na pag-gios.. <b> "...tak hasiring la..,sunggo ako hne dinhe nga diskusyon... Jerby, Mano Phil, man Danny, Amiel, (ayaw nala hi dexter hehehe! joke!): salamat han pagpaangbit han iu mga punto de vista. Tama e2 nga iu crng nga makuri kon d ad-on ta ha real world it at grupo kay cgurado manta na mag-iiba it dalagan. Bum utho la ton ha ak huna2 amu nga ginkumbida ko kamu na paghisgutan ini. Usa pa, t ama ghapon an crng ni man dan nga mas maupay kon dnhi la kita anay magkahuruhiba lag k dri kita ngkaaawud pag-s2rya parte hit ada tat huna2 ngan kasing2 whereas kon ada kita hin organisasyon gawas ha planeta, mgkakamyda kita inhibitions to a ir out our ideas etc... Ha kamatuoran, ha akon personal, dri ako hiara hin ngpapagawas hit ak mga ideya especially ha kadam-an nga mga tawo. Dexter knows that. Myda ak stage fright. Am u cguro e2 nga it ak frustrations and disappointments, iginsusrat ko nala. mas n aggng expressive ak h2 nga paagi. And besides, kon ini nga grupo mgng usa hya nga lehitimo nga organisasyon, maoob liga kita mga mgkaada hin mga regular meetings ngan kon anu2 pa. Ngan ugsa pa h2 , damu it requirements para marehistro an usa na organisasyon. Makuri ghapon pagtirukon an ngatanan na myembro tungod kay nakabase kta ha iba2 nga parte han kalibutan. Salit mas maupay nala gudman na magpabilin la anay nga sugad hini an grupo kay a t least pinaagi hni, nakakasumpay kita ha aton mga igkasi Dulagnon bsan man kon hain pa hra tungod hin kabag-uhan nga teknolohya. Salamat utro han iu iginpasaro. Nosebleed ghap ako. Pareho kita Dex hahahaha! </ b> <b> @ Dexter- Ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha kalurong nim idoy.. Hagi mapatay ako tim kalango.. ha ha ha ha . AGi nga dexter ka, mapatay nak didi LOL Gel-ayos man la liwat it idea nga in the future mag org na gud kita. Ayos adto nga question!;) Ha pira kabulan nga nagsusunod ako hit Planet Guinawas natuo ako guihapon han mg a positives han usa nga virtual community. Usa na nga kusog amo an global reach hine bisan kon it responses primarily from Dulagnons or those with Dulag connect ions or interests. Majority natuo nga magmaupay nala it aton bungto hit Dulag. S till,dako pa nga molopyo it deri naton naabot due to many nga waray or limited a ccess to the internet technology. At some point ,it mga taga P.G. have to join t he traditional community\/mass organizations. The decision may have to come from those closest to Dulag--it mga ada mismo ha Dulag yana. @Jerby: thanx. pero crng pman, premature pa ha pagkayana an sugad h2 na idea. ma ybe in d future... </b> <b>@mano romy: that s true. salamat han m pagpasaro ghapon. Salamat guihapon hit parallel na panuyo mo ha pa-agi ha P.G., Angeles ! I believe naman na we have common vision and mission para ha at bungto ngan ha P G. Mangangaro lako hin despensa,baga kontrobersyal ini nga akon post. Segurado dam o it typos kay baga halabaay ini. :) Personal ko la ini nga baga pamalandong. Ku n mahimo ayaw ta ini butangi hin political o religious color, waray lak nahihimo

didi. He he he,.. "the devil will find work for idle hands to be done" - The Sm iths Nakabasa ako parte hit at Karatong festival. Dinhi ko nala ginbutang tak two cen ts on the issue para makbulig it iba hit discussion</b> <b>For all it s worth, it Karatong ok gad, kay lately baga nakaplace man kit hin 5th ha national festival, ngan second ha Pintados\/Kasadyaan. Actually han una nga staging han Pintados, Dulag an naggrand champion, pati the following year ng an nagin 3rd nala on the third year kay nanmulig na an mga dance troupes paro ha n kanda Jess de Paz (Dulagnon gihap iton).I d like to commend the Dulag LGU for supporting this endeavor, it gave the Dulagnon a sense of pride tas to some exte nt naunite an mga Dulagnon. So how did Karatong started? A few years after Pintados was launched, ginobligar an mga bungto nga magkamayada hin kalugaringon festival para bumulig han Pintad os competition. Given the task to create this festival were the late Tio Perling Bautista ngan an akon Mama, hi Enriquita Salas Santo. Ugsa kita magpadayon, I d like to give you a back story regarding street dancing festivals that s been sprouting all over the archipelago. Manonotice naton nga haros kada bungto yana mayda na Street Dancing Festival. Baga saho kun mayda ito relevance ha kultura han bungto o waray, nagstre-street dancing kay bagat nasus ugad man nga ngatanan nagbubuhat. </b> <b>Mayda Atiatihan festival ngan Sinulog festivals, ini nga duha mayda halarum n gan maiha na an katikangan. Ha mata ha kadam-an legit ini nga mga street dancing festivals. It Maskara, Pintados, Buyugan et al, ini nga mga street dancing nga gumawas because of economic necessities. Nakita hini nga mga lugar nga kun tundu gon nira it Sinulog mayda dako nga financial rewards. Mayda 3 kaaspekto ini nga mga festivals nga baga kontrobersyal.. Una, since waray cultural link ini nga mga festival hit mga bungto\/siyudad, nah alanguhang it esenseya hini nga aktibidad para ha mga tawo. Spectacle la hiya, b agan ASAP pag Domingo. Damot arte, damo t paepek pero bottom line nagpipinangant a it ira stars hin kanta hin iba nga tawo, mabaw hin duro, at times yayabag pagu d... Maghawa it spritual ngan cultural experience hit pagsayaw ha Sinulog\/Atiti han as against the Me-too Stree Dancing Festivals.. ha Sinulog bis hino nadagkot hin kandila, nasayaw ngan mangangadi kan Sto. Nino. Ha Kasadyaan\/Sangyaw, it k omunidad paragkita la.It nanayaw, mga nagpakakoreo na nga mga dancers nga ginbad u-an hin kanan mga Aprikano\/ New Guinea \/Indonesian\/Etc o bis ano nga costume nga ginhikit-an ha internet ngan TV. </b> <b>Ikaduha, ano it tourism\/economic value hini nga mga ginhimohimo nga festival ? Look at Abuyog, kun baga grand slam winners nat hira pero what did Buyugan fes tival do to their local tourism? WARAY. Dakodaku-an nat ira gastos It naglilipay la it mga festivals nga ira ginsasayawan. Hira it lugi.Than see a me-too festiv al that has no cultural depth, the tourists will always go for Sinulog or Atiati han. All over the Philippines, ini nga mga pseudo atiatihan\/sinulog in nageexhi bit hin mga street dancing nga kulaos nareflect kuno hit kanan bungto prehistori c roots pero kaurog hit steps hip-hop\/ jazz ngan mga pinangawat nga dance steps ha Cordillera ngan ha Mindanao upod na it Africa, Bali, Indian etc. Ikatulo, since these festivals are not real, what the society gets are all medio cre and shallow art expressions.. Sample, nagiihaw hin manok ha karsada tas gink akagat it ulo....naugom (sori Chito ha :) ) hin petrolyo tas igbubuga nga may ka layo, mga transexual nga feeling mga dancers ha girly clubs, bata\/midgets papas ayon, costume nga waray didto waray didi. Choreography nga tinundog ha Sinulog, turutambling.. etc etc etc.., </b>

<b>To date, the NCCA\/CCP is roaming around the country, doing workshops to rect ify this type of festivals, they are worried of its pervasiveness. Ok, balik kita, ageh baga man inin thesis, unta nagbabasa ka pa.. So amo adto hi Mama (Ekit Salas Santo) ngan hi Tio Perling gin pahimo hini nga f estival han LGU<PD>.</PD> Siring ni Mama nga toss up between Karatong nga Moron an para han aton festival. Obviously, nagdaug an Karatong. An problema an paglin k na han Karatong han aton bungto, so what they did was they made up a back stor y nga kun nasulong na an mga moro ha Dulag, gingagamit an karatong pagwarning ha n mga tawo han impending attack. It nahiaraan nga istorya dinhe ha aton, an bagt ingan an gingagagmit nga signal pagpasakub han mga tao ha simbahan. FYI, it kara tong dire exclusive ha Waray region o Pinas, pati ha Indonesia\/Malaysia may mga tribes nga nagamit hini pagtawag hit mga sulod-balay o tribo. </b> <b>Ok na gad nala ada ito nga Karatong Festival bagat sige nala bis baga ma-alan g, pero it problema I think namimisplace naton it dapat ta buhaton hini nga fest ival. Somehow pamati ko it LGU in naabat na nga kanugon it at gasto hit pagjoin hini nga mga contest ha iba iba nga lugar kay lately waray na kita magjoin ha Si nulog. Unta it at gingagasto hini nga karatong in nakaangkla ha consepto nga tur ista it kumanhi ha aton para magkita hit at festival. Karatong is aural by nature, in fact nakakafrustrate nga dire ini nga aspekto na tatagan hin highlight han street dancing troupe naton. Kun ako t pakianhan, we d rather have a Karatong Percussion Festival or Karatong Design Competition. Damo gud ada it manbubulig. Gumasto la kita hin 100 taw nga grand prize damodamu-an gud it maaudition para magcompete dinhi ha aton from all over the country, bis p a mga taga ASEAN manbubulig ito. Novel ito, waray ito ha iba nga lugar, dire par o hito nga street dancing nga masumosumohan na. (He he he, dik nagiisog ha, nagi istorya la ko). </b> <b>of course igupod naton hi John the baptist hit parada para man t ha iya nga a dlaw di ba? . People can join the parade and do the usual throwing of water at e ach other.It ll be fun! Pinakadamo uminom, pinakadamo umalog, watergun war, pada muay hin kabo hin tubig, paraw, bugsay,skim boarding, surfing, wind surfing, par agliding: we have all the waves and wind needed for these events. We will top it off with a reggae festival featuring the top bands of the region. Now who would n t want to visit Dulag during this festival?Mayda gud ada ha at makakapannguli he he he .... Ageh damo pa gad iton it pwede, unta abrehan ta it at hunahuna hit mga possibili ties para hit aton bungto... </b> <b>Salamat! damo pa 8 pwede abreha la it mga huna huna.han syahan bga sige nak laktaw han pg basa ky diri man gud halaba ini hehehe pero gin basa ko utro from d top pra mka dugang geap hin mga info 4 me.ha akon opinion myda gud masiring nga may halong p ulitika ini pro deep inside naiintindihan ka nra on wat ur trying to say o boot ipasabot...basta ako im on ur side :) peace,love and respect from serrano also : ) Day, dire man ini yana la, han una pa ini nga mind set. I think our leaders from both sides will see the light. In fact yana ngani ada, nagweweigh na hin mas ma upay na option it LGU<PD>.</PD> i ve shared this to the Mayor and he seem very o pen about it. An usa liwat na lider pamati ko magiinteres gihap ini hiya. labaw ha ngatanan an bungto. :)

- Ok gud man ini labi na kun winaray na reggae songs an kakantahun. Tapos babasa hon an mga siday na sinurat ni Joy in between performances hehe</b> <b>brilliant idea comin from a brilliant mind, kun ikaw makandidato ikaw lugod t ak ibobotos than the usal trapos, hahahaha!!!! oo masumo na ito na street dancin thu mahilig ak hin sayaw, hahaha!!!we need fresh air! make a differece to boost our local tourism, sana rich ako to become a major sponsor para marealize ini n a im mga nahunaan,hehe!!! maupay gud nga plano marisyo adto hin duro it dulag kn masugad ngan damo it mali pay kay damo adto it mga talagudti na pakabuhi</b> <b>maiha na ako nga nag-ukoy ha negros oriental, since my college days. usa didt o nga bungto, yana known as tanjay city, mayda sinulog de tanjay. iton ira conce pt hit street dancing, sword fight between red and white soldiers, puropareho to n concept hit aton komedya. pero iton ira sword play ngan steps hirayo la hin du ro ha aton komedya. mas colorful ngan maupay gud iton choreography han komedya. amo ngani nga i never fail to mention hit aton komedya to my friends in negros. amo nga pkahibaro ko nga pintados festival an leyte gas ko an dulag bulig with t he komedya as the main choreography sa street dancing and showdown. pakakita ko han karatong festival, i feel the same sentiments with you idoy jerby. walang pi nag-iba han nagkalainlain nga mushroom sprout festival all over the country. kom edya is really a trademark of dulag\ /</b> <b>Thanks mano, pero mano di ko gusto hin fight he he he. Observation ko gad la ini. Thanks for spreading the word about our Komedya. Namimiss ko na ito hin dur o. Sadly may malain nga news nga nasabtan ko. An script han mga komedya ha Serra no in ginhuram hin mga taga U.P. kuno nga researchers tas waray na kauli. Asya d aw guhap it it rason kun kay-ano di na hira nakakagutro.. Makasurubo ini nga nut isya if true.. Salamat mano Ramie:) @helen- di ka makakabutos kay dire ako makandidato ha ha ha ha! :) @ramil- asya besfren, it mga tourism activities para dumamo it earnings hit busi ness na lokal and eventually it earning gihap hit munusipyo.. </b> <b>nahanumdum pa gud ak nga hadto an komedya gin iimbitar pagpasalida didto ha iba nga mga bungto such as burauen or dagami. diri mag-iimbitar an taga iba nga bungto kun diri nakalingaw kay dako baya ton gasto pagbyahe ngan kaon hin damo n ga tawo nga cast ngan support crew ngan banda. </b> <b>@ mano jerby,aw ngean gnhuram tas wa na ig uli?age kalain man!unta in nga mga tawo naging responsable gad liwat ky my sentimental value i2 nga script tsk tsk tsk as far as i can remember hi tio luding tupaz (tga bulangan)1 han mga writer s gud h8 nga pg tada komedya ha serrano bugto han ak lola lila tupaz puertollano an teacher ha tabu(d la mabantad iya kalag) and i was once a princess han mga m oro wayback... age nahanumdom la ak han mga linya nga waray man gani ha script, hi man liding an tga hiway an bga makarit nga na segway hahaha ngan an rigomok h an stage kon bga pinsingay na...those were d days! Idol ko hadto hi Mano Tedan Villegas, pataraw-an hin duro permi. Moro adto hiya permi..Permi nagawas han script. Ageh nakakatawa ako ha ha aha</b> <b> Jerby: wow! ganado it nga im suhestyon. go ako for the percussion etc compet ition. maupay ghap an parte san juan esp han m cncrng nga reggae nyt. for sure, mas makikilal-an it at bungto kon amu iton it masasaksihan hit mga turista pagbi sita nra ha aton. @Jerby: I think "because we are not in power" is an understatement. We can, if w e want. On the other hand, tama ghapon e2n kc it at sosyedad n gnpapadalagan hn

pulitika.Ngan it mentalidad hit politiko nga ngdudumara hin usa nga lugar in bag a hin hya it tag-iya h2 nga bungto. Pero kon hunahunaon naton nga kaya naton mak abulig in our own little way,ngan kon tatagan la kita hin higayon nga makabulig, then I believe that we can make things happen. =D It prevailing mainstream culture dire pa nasasantop it mga sugad hini nga world view. it will take time before a shift happens. When it happens we will have the POWER to initiate change. Ha ngatanan ito, dire la ha gobyerno. Di ba nasiring hira nga real change comes from the people. Amo adto an ak karugsidngon gad la. :) I would agree nga an "kun tagan hin higayo"n is the operative word. sided with Romualdez camp. It s more like a reward of sorts with good results.. :) . Kinahanglan pa liwat maging pukaw an kada tagsa ha aton. They call Mayor Tiu as Petilla Baby, amu tak nabatian. Ada maupay kon masusugad la h2 na kaupayan it natatagamtaman hit usa nga bungto. </b> MGA KALAMIDAD NGA HUMAPIT HAN BUNGTO HAN DULAG let s hope diri na daku ngan harayo it pagsaka hit tsunami ha Dulag.. Phil Peregrino during d time mayor tinoy serrano, may ada el tor epidemic ha dul ag. nangaon hin tamyok ha daguitan, agui daw kay an guidara ha clinic ha dulag n agkamatay, so guin quarinetine an dulag. waray naka gawas, og naka sakob. amo ad to hi meyor tinoy an garan tamyok. Ramie Pabro an ak nahanumduman hiton nga tamyok, baga grade 1 pa ak hiton nga tu ig natabo. may-ada kuno ginpa-inop nga taga dagitan nga nangaro hin 44 nga mga t awo an enkanto ha dagitan. 41 an namatay nga nakakaon han gudti nga isda nga gin sarap ha dagitan, an ngaran tamyok. amo nga an motor ni mayor serrano ginpintara n nya tamyok as a reminder. pero kulang pa an 44 nga tawo nga pangaro han enkant o ha dagitan. week after han tamyok, nabara an dako nga barko nga barko nga m\/v de jesus dida han baba han dagitan kay gasi han kapitan pier na han tacloban ka y mapawa kuno ngan damo nga suga, pero waray hadto kuryente an dulag. amo nga si mnanglad an barko kay ginpalikdo man han kapitan pasulod ha dagitan. pagkasangla d, nagkahadlok an mga pasahero, may nagkapitik amo nga namatyan hin 1 ka pasaher o. pera ka adlaw nagkaabot an mga rescuer nga tugboats ngan gin tikangan pagguyo d an barko. an usa nga tugboat nautdan hin kable nga kimnulabting balik ha tugbo at ug naigo an 2 nga crew nga diretso nagkamatay. amo nga nakumpleto an 44. nagu yod an barko nga waray na hitabo. usa ka adlaw hiton nga hitabo, 3 kami nga magc lassmate an 1 hi dr george lagunzad, waray kami panulod ha klase katima pani-udt o kay nangadto kami ha dagitan agi ha baybayon. nagminulay kami didto hin bulang han bolabola nga baras nga hinkalimtan nam an oras, ug kulopay na ngay-an. amo nga karida kami panguli. alagad kay pag-abot nam ha candao river diri na kami na katabok kay ginbuhangan naman. regular an am kahadlok ngan panangis kay diri kam i makatabok kay masulog ngan hilaron na an tubig. maupay nala kay may imnabot ng a mga tawo nga gnpangalsa kami para makatabok. kun hin-o man adto nga mga tawo n ga nag-alsa ha am, yana pala ak makapadangat hit ak dako nga pasalamat ha ira. a fter 46 years. thanx a lot whoever you are. mano Ramie - nakabati ak hito nga istorya nga nasanglad nga barko kan Tatay.. d amo na kamo nga nagpamatuod hito.. swerte liwat kamo hito nga may nangalsa ha iyo.. 46 years is never too late to s ay thanks.. Mano Ramie, tinuod ngay an iton nga istorya kay permi man iton guin istoryahan han akon lola tening de veyra, pati an akon nanay..

Amu cguro e2 an hinungdan anu kon k anu nga my mga uros2rya yna nga myda usahay nabisita ngada ha dnhs nga dri mga sugad ha aton.... bis bga tibway matagan hin hulagway ngan pan ngilal-on hit mga lumatod yna...an o ba nga tu-ig matindog basketball court? Ahaha! Kaloy! Ako adto an iyo muse.. han deri pa ako hadto salbahe, hahaha! Adt o hinimos ko ha dulag an mga pictures hini nyo nga team. Nahinumdum la ako hini nga time, nga IKAW an PINAKAMAKARIT nga namulay han basketbal, baga hin ikaw an sinusunod han bola. Everytime nga nadida ha imo han bola, waray paltos sulod gud permi ha ring. Naka-third place adro an CMD. An duha nga magbugto nga hi Inky n gan Boy Andrade han iyo opponent nga team-BlackBelt, makarit gihap adto man mula y Hi Nick, name la niya an binmulig ha team niyo, waray adto palamrag han mga mu lay, kay deri ko pa hiya hadto certified b-i-l hadto nga time(di pa adto hiya na kasid-ap kan tatay,hehehee). Carlos V. Lagunzad OO ngay-an ano... mahusay ka gud hadto......hi Nick nagliligi dligid pa adto kan im Mana hehehe...Deri adto unta 3rd place kay guin lutong mak aw adto hain ka hin Champion naperde namon tapos 3rd place la lugod... waray na kami mag mulay hadto han champion an Leyte Black Belt. Nasina adto hin duro hi i mo Tatay... about 6 months ago20100301 at 16:16 Report Carlos V. Lagunzad STRADS JUNIOR BASKETBALL TEAM TACLOBAN 2ND PLACE: TEAM MANAGE R ROMEO DE LA PAZ; PLAYERS; RODOLFO "JUN" BAUTISTA, CARLOS "BOY" LAGUNZAD, CARLO S "CALOY" YANUARIO, DOMINADOR "BEIT" NAVARRO, NICOLO "NICK" MORCILLA, VICKY GABR IOLA, PITACIO "PITAT" MAGOS, BOY ROQUINO, ELVIN GABRINO, PERLITO "LITOY" YERRO, Danny Cerence Mano Kaloy - second adto overall an CMD.. best uniform an iyo cons olation prize.. hehe marisyo la adto an pangarigo ha dagat.. Mano, anhi man ha Planet G hi Mano Romy Dela Paz.. Carlos V. Lagunzad OO, dapat kami an champion kay perde gud namon an Leyte Black belt. Hi Mano Romy nagka storya na kami... Danny Cerence Pero bisan pa sugad an nahatabo ha iyo, nalipay gihap adto hi Tata y.. kay an iyo group pic with the trophy and Fr Raul - taken dida han am bungsar an, iya adto gin pa enlarge and framed.. dida ginbutang am sala.. Carlos V. Lagunzad Aw, kon umuli ako makita daw ako Danny, hadto nga time gutiay ka pa hehehe... Antonio Jr Lacandazo an una kuno nga basketball court ha dulag nga ginliligahan nakada han kadaan nga nursery ni hat lolo terya, narungbay hit pnp municipal sta tion yana, ngan andihas hit balay nira Dr<pd>.</pd> lagunzad dida ha buntay Carlos V. Lagunzad Baga nahanumdum ako, harani adto han Generator Set pa ada...w aray na it yana tapos nahakadto ha may mercado iton nga basketball court. kon de ri ako nagsasayop. Antonio Jr Lacandazo it armory yana hit pnp station asya an power house hadto di da ha dulag Danny Cerence @Mano Caloy - oo guti pa ak hadto - ginuusong pa ak hadto ni Mano Ronnie Caminong kun nangagmulay na kamo nga di ak nakakita kay damo tawo adto pa ada ito na frame ha Dulag ha balay - di la ak maaram kun diin tagua nira Mana Zenai Ramie Pabro diri gad ak maupay nga nabasketball pero nahanumdum pa ak nga natuko d ton nga basketbolan ha plasa nga amo na ton nga semento nga poste yana, mga 19 69 nga nagchampion ha midgets an csc - catmonan sporting circle. an dulag pala h adto an bungto nga may kuryente sanglit gab-i na an mumlay. before hiton, an mul ay didto pa ha merkado, gab-i gad gihap an mumlay pero guti-ay la nga generator an ginagamit nga kanda marcial tupaz ada adto. Gayle Natividad damu tak hinbaruan...history class ini nga ak gnbbnasa..

Phil Peregrino an ona hadto nga basketball court dida hit mga amo nga nalambitay ha plaza. an na mulay hadto hera tatay, ogum ceballos,man tonying canas, tiyo e gly sano, man luming dumaguit, hi man dadoy gabriola, hi man dolfo tupaz. most o f then were d 1st basketball player from dulag to represent leyte during the eva a before the war. mga karit adto hira. kon doda kamo ito pa hi man naro martin n gan hi man noring villagas kay mga aram ito hira. may-ada pa ak hinabtan nga basketball court an didto han tupad han nursery scho ol, luyo ha munisepyo, atbang han balay ni Dr<pd>.</pd> lagunzad. an gin butanga n han una nga generator han dulag. nahanumdum ak hadto kun may mulay didto nga c ourt didto ak nalingkod ngan magdrive kunohay han us army truck nga guba nga nar ugmok didto dapit han poste han goal. ito nga truck pareho han truck nga dida li wat han prente han balay han canas family Phil Peregrino an magkarit nga namulay han basketball nga an court tubang ni ra doctor lagunzad, hera mano mely peregrino, lipoy conzon, casiano santo, ogdo bau tista, nanding sugbo, and pakatapos hira willie wiliams, tony aplonio, terry ser rano, Ramie Pabro an ak hinumduman nga magkarit ha cat monan amo kamo nga peregrino br others, lacandazo brothers, plus han iba nga players hira gory abrenio, hi agura ng pepe pabro, hi mano tony apolonio. amo nga baga pirmi title contender an csc hadto nga pahahon. Phil Peregrino ada mga bugto ko iton edoy, hi muloy, hi ready ngan hi renedy. Abner De Veyra Palanca mano phil: maupay gud hi renedy mag mulay hin basketball ngan hira hubert lacandazo han gutiay pa ako amo ito hira an player ha catmonan an akon liwat nanumduman nga magkarit geap ha basketball hira KULAB- RAUL DUMAGU IT, alvin Yutangco,Danny Yutangco.An ira hadto Team an ngaran FBAC, sponsored ni ra man Pepe Andrade hadto...Hi Eddie DURON Kempis geap, makarit geap adto.An taw ag hadto haiya SKYWALKER.. Jerby Santo Agedaw kay hira Papa ngay-an(an mga kadaan nga serino) ngan hi mano ernie an nagtindog hito na court!Mga 50s. Buwas nalat detalye thanks Jerby Santo Mano Ernie Tatay han sikat nga hi Louie Gabrino ha Guinawas! Wamil Chan yul it manok nabitay!!! Hi mano Ernie Gabrino daw an nagin leader hini nira nga mga serino nga naghimo han basketball court. At that time when the highways were being constructed , Ma no Ernie together with the other players requested then Mayor Tinoy Serrano to t alk to the construction companies doing the roads. Mayor then asked the company doing the cement mixing in Daguitan to deliver the excess mixed cement to the plaza. Basta pagkahuman na han trabaho han mga constr uction companies natatagan an mga Dulag bboy han semento nga sobra. When the mix ed cement were laid on the plaza, paspas dayon an mga serino pagmasa kay ala-sai s na man han gab-i. At times they finished late in the evening. An kakurian nira di pa daw nagtatapos dida, an church na bad trip pakakita nga n aghimo hira hin basketball court. Hi Mayor Tinoy daw an nagdepender han mga kaba taan han padi. Ano daw la it feeling ano nira Papa, Mano Hobert, hira Mano Williams nga mga lag as na hira tas nagkikita hiran mga kabataan nga nagmumulay hito na basketball co urt nga ira tinukod.. :) That s so sweet.

Mano Phil@ an daan nga basketbolan nakadto ha may fire station yana? In the 1960s daw there was this Peace Corp Volunteer named Steve. Baga hiya daw kuno an nagrevolutionize han basketball naton ha dulag. In fact nagmulay daw kun o ini hiya han Dulag team... Tuod ini? thanks jerby ma aram ako hiton, an garan hi steve foley, adi professor ha u. of texas. kelala iton ni imo tita thelma ha australia. what i am talking is d 1st b.court ha dulag. hi imo papa midget la adto hira. dire adto cement. it was in d year 1 948. an team mate imo papa. hi ra jaime pang, peking vacal and iba pa. waray na ak hinomdum. just Ok mano phil, Mga late 50s early 60s daw ito nahuman nga court jerby ini nga basketball court yana guin tindog ini mid 60 kay han maggraduate k ami ni imo papa ha high school dida pa an high school ha municipio yana, 1957 ad to, an basket ball court tabi han high school tubang nira Dr<pd>.</pd> lagunzad. an ist peace corp ha dulag, hira douglas foley ngan hi steve wills the arrived in dulag in 1960. kami an last nga batch nga naggraduate han daan na high school . i have to correct my self hi douglas foley amo adto an basketball player ngan football player, & is profesor at u. of texas. Maupay it pagka recall ni Carlos parti hine nga topic kay in a big way namutnga -an hiya as player. Oo mano, pero an plaza han una waray pa kuno hito nga mga mulayan pambata. Typic al la na plaza. Hi mano Hobert nagconfirm nga bulig hira pagtindog han plaza. In fact mayda kuno ito didat mga ngaran nira nga nakasurat ha semento.. :) Oo mga mid 60s ada , waray pakakahatag hin exact na time hi erpats.. Jerby Santo Hin-o an makarit hi Mano Terry o hi Mano Williams? Jerby Santo Mano Rufo, I know..., I understand how the artisans are always forgo tten, you re right Mano Vital deserves accolades. Labi na han iya signature nga palitada nga kawayan nga semento. Adto ha Hill 120 ngan ha Plaza ......pero going backto discussion.. I will never really know, nagpopost lako hi t mga yakan hini nga mga tuminungnung. Tak erpats baga nagdidig-on nga bulig hir a pagtindug hito upod an iba. I mean, maybe they did not do the entire work but for sure it s not remote that they became part of it.Siyempre hi Mano Vital it m agsisiring kun tuhay it trabaho o deri an trabaho. Knowing Mano Ernie, pamati ko consistent it storya nga nag lead hiya han mga volunteers. Knowing my Dad i m s ure he got down dirty on the project. Mano, the essence of my post is not really about people taking credit of somebod y else s work, it s about the vision and the sense of community of the old Dulag nons.Their struggles and finally the realization of their goals and their impact on the following generations. Adto nga nagvolunteers unlike Man Vital, waray at hira mga bayad. That is why nahighlight ko han ak post. Pero mano, I mean no di srespect kan mano vital, I played on the park myself, and again I d like to say that I really really appreciate what he did in the plaza, pero If we hype his wo rk like it s Michael Angelo s or Salvador Dali s, I think we will go out of boun ds. the works are cute and kitschy but those are not magnanimous works like the Mona Lisa and Spolarium. We are all trying to make Dulag a better place one way or another, Hi Daxfer pagtindog hini nga planeta, Hi Wamil kun nagnenegosyo hiya , Hi mano dan kun namimicture hiya paguli ngadi, hi mano vital hit iya mga magpa kalilisang nga palitada. Kun ano it nanahabo ha aton community, dire ini tungod may usa nga star player. Ginbububligan ini hit ngatanan. That is why I d like to go back nga somehow, one way or another, ginbubligan ito nga court han mga manm urulay nga takas na magbasketball ha baras ngan tapotapo. They saw a problem, th ey fixed it, upod hi Mayor Tinoy, upod hi Mano Vital, hi Mano Ernie ngan han bug -us nga Dulag. Waray la hini, baga for the sake of discussion la ini, bagat conversation over a 2 year old bahalina. :) Tagay kita!

@ Mano Rufo ka batch ka ngayan gihap hini nga mga basketbolista? Thanks an akon mulay mulay h plasa,nkabati ako i2n nga s2rya kon ano m tindog i2n nga court,cring han ak bati nga kinawat kawat dw l i2n an semento nga gn flooring ha n court ky myda ada ad2 ng constract or ng hihimo hn kalsada.. Kamarisyo hini nga uros2rya..dda ak masyado nalipay han syahan nga pagsemento h an basketball court nga intawon inaro la dd2 han ngconstruct han kalsada. Mga pu rsigido gud ad2 intawon hra nga matuhay gadman an ira ginmumulayan. Well, that s very dulagnon, dba? Bs pa kon anu, my panahon gud nga nagkakaurusa. An ak liwat naabtan nga panahon han mga basketbolista, an tym na nra kuya nante asis han han iya mga kapaturan nga taga dd ha Rizal, an D Clan ngani. baga nga g wapo man ad2 hra. In fact, damu ad2 an ira admirers nga taga bungto. =D Carl Garcia para ha akon, an idol ko hadto nga namulay hi Raul Dumaguit. na 3 po ints na ngani, bisan piyungan sulod gud. it ak question yana, san-o daw la mahim o nga Indoor Court it basketbolan ha Dulag. May lugar pa siguro it Dulag para hi muan hin bisla guti-ay nga GYM. Jerby Santo AN AK MGA BASKETBALL HA IDOL Angeles Ramos Lopez @carl: gintikangan na pag-ayad hn gym it dulag. an dati na c ultural, gnguba na. it pakiana, san-o dawla ton matitima? baga guti-ay man it space han cultural, bangin half court la iton maayad. aw maihaay na gudman e2 nga 7 yrs...yup, guti la an space han cultural. pero ta k baga pagsabot (agits baga gud ak hn sayud hehehe), mas daku na yna it gym na g ntitindog ngan daku it estimated na budget. syempre lakip na hit dda an sop hehe he! HARE KAMO HIT IYO MGA SECRET RECIPE MGA KA-PLANETA.LUTO NA DINULAGNON OR BISAN DIRI BASTA KAY MANAMIT..... SUGAD HIT HUMBA, LOMO, DINUGUAN. KINILAW, PAR-OK, AT BP. Danny Cerence haha.. tumpak ka na liwat, Jet.. DISH-CUSSIONS.. -tak humba, recipe ha dulag.. bubutangan ko hin kinchay.. pinahigisan gud it tamb ok ngan matam-isay.. makuri la pangitaon didi it kinchay nga pareho it rasa hit ada ha aton ha dulag. . man Dan.... ano it kinchay? dahon iton or spice? ma try ako niyan kay mayda ko bisita na mga Dulag.... hehehehe... magutom na lugod.... Danny Cerence amo man it ira pag pronounce hito.. it mas hilaba ngani kay kim-ch an-say.. or something like that..bagan dried roots, medyo yellowish.. pero ambot kun roots ito.. bangin dahon.. ada ito baligya ha merkado.. i hope mayda pa hit o yana dida.. pakianhi hi junjun kay maaram ito.. ha Cebu kay ira version tawag kay Azucena.. pero iba it rasa..mas gusto ko pa it ha dulag Phil Peregrino it kimchay is dried banana flowers. bodol nga sinoroban, nga my paco ngan hin botong nga libi. tiros-tiros it bodol. it paco pakaladkari. pag kagod hin botong nga libi, pagkat apos, make it round balls and botka hin lanot pare dire mga sarang, din isogba u ntil all around is brown. then ihalo ito hit bodol ngan hit pako. baga pagkatapo

s igsurat hin saging nga inaldaba nga manibalang. marasa ini kon adto kamoha dag at waray liwat budol didi ha langyaw nga labnasan..... ma request gud ak hini na lu to nga bodol nga sinoroban pag bakasyon ko ha Dulag.... problema kay mga Cevallo s na la ada ha buntay hit nahabilin na bodol.....:)) Phil Peregrino @jet ada hi azon nga asawa hat nawala lipoy conzon. Danny Cerence karasa daw.. napagutom.. Jet Kuizon mana Abbey Mae..... salamat hin madamo...... maka testing ako hini na pochero niyan... pambaon buwas kon may sobra.....hehehehe Abner De Veyra Palanca @Abbey Mae..thanks for the pochero recipe...marasa guihap on ini... Phil Peregrino manok nga hinatokan nga my kapaya ngan kamalungay pak kagud hi lubi nga lahing. pag ihaw hin tari ngan it dogo patoro-a dida hit k inagud nga lubi. roboti it tari ngan limpiohi, pagkatapos hiwa hiwa-a. it lubi n ga kinagut pig-a para my ada ka tono. then it ikadoha nga piniga my tubig nga du ha ka cap. ebutang it manok ngan it ikaduha nga piniga ha caldiro ngan it kapaya ngan pakaladkari. cook until d manok s tender . put d tono and d kamalungay. th en get a plate full of rice nga higop hit sapaw. kay tambal ito hit very cold we ather in d midwest of usa. amo la. kon waray kamo kamalungay order kamo ha campo santo kay damo. balitaw popeye food and sayote wll do. Mano Phil, nahidlaw gud ako iton nga imo recipe, magluto ako iton marasa gud an hinatokan na manok mya-ada man dinhe guihapon kamalunggay pero deri nila guinkak aon....speaking of kamalunggay ha camposanto magtambok gud an malungay didto an dahon higlapad...marasa siguro iton isahog ha hinatokan...he..he..he 2nd try ko hit kan Abby Mae recipe hit humba..... pork hocks hit akon gingamit n a meat. unta makuha ko na hit rasa nga winaray.......heheheh la lgod iton ha labnasan, dre gn aasi... tabi-tabi, mabulig ak hit iu uros2rya =D oo, maram ak pagsugba hit bulinaw hehehe! balit, myda ak special nga recipe hit maja. makatilaw ngani kamu, manhikalimot k amu hit iu ngaran. pero dda nala kon mgkattrok kita. =D recipe la tak ihahatag ha m. kaw nala it pagluto. HUBOG ANU KAUROG NA BUHATON HIT DULAGNON KUN HUBOG?! automatic nagiging member ht DAR...eheheh pero d ngatanan, kaurogan la.... :) dati ha casa eugenio hadto han late 90 s may ginbuno gadla nakaduha.... asya klaro it mga para hubog!!!aheheh....ako behave la....ahehe,,,, ginbobotok it saruwal ngan na usbot nala or nalunay hit iya suka.ngek...... natumbling nala tikang ha atop meada hito ha kabarasan hahaha ako u dog nahikatawa la ako hin duro, kay damo iton hira na mga daros. d la ak magyayakan. makuri na hehehe..... bsta n hubog,cg memorize alphabet,pro dre nkatampos puros ky puros la A,A,A,AH,A

H,AH, n idurog-ak l ngay an..ky amo ak i2n..hahahahaha!baga liwat hra 8 dre. damo 8 hubog ha calle kempis...myda pa ngani mga hapon hehehe Basta ako han ak kahubog, kimnaturog ngahaw ak k malipong man ngayan ton ha ulo . Waray na ak umutro gudman. an pangiskwelahan! nasulud ha skwela may balon nga tinapay palaman mantikilya. meada bag nga dara hukut hukut pa.... na sulod ha skwela naka tsinelas la, bitas ngan may buho pa! an urog maka honor mga anak han maestra.hahaha...! ka swerte la nira waray kami nga pobre kilal a... Danny Cerence heheh maupay ini nga im patikang Merlyne... an problema la hadto kun nanguli na nauran nga waray dara kapote or payong.. bad aw an dadlagan.. hupit tanan.. nalanggi hin dahon saging gamit haras para amo an turong.. (i miss the good old elementary days.. liwat ka merlyne, im pa ak ginp ahahumdom.. narubag lugod tak dughan.. ) heheh.. balit, all good.. :)) siday man ngayan ito merlyne.. hehe Glyn Tupaz Meneses danay magbalon hin saging or kamote nga luto; danay budbod; o r yellow corn iginkada han papel nga ginlikin,,,damo adto an klase han hukot huk ot, meda plain an color meda liwat colorful. Abner De Veyra Palanca an elementary ako ha central may ada nutriban nga tinapay , kay dyes sentimo la adto or 25 sentimos...an iba nga maestra may mga baligya h a room .....an makuri gud ma assign kami an paglipyo han kasilyas harapit ha my home ecomics building na may ada puno hin gapas ...agidaw kay mabaho gud masuka suka ka gud it paglipyo...deri ko gud makalimtan grade 4 ako.... Wamil Chan glyn an bulgor nahanumdom ka? an nutriban an aton naabtan tag 15 an u sa ano? diri ak hadto nka ubos kay dako.... hi maam delmo diri adto makutol ano? he he Danny Cerence nakag toothbrush gihap kamo han dudrungan didto ha luyo han Sped c enter ha may highway? an Dentist nakadto ada once a month tas nangagtotbras mga pupils.. kadamo nala han nangagdugo an ngipon.. Anthony Dexter Tupaz Meneses nahanumdom ka han dental aide nga tomboy nga amo an parag nganga han baba han bata? Wamil Chan oo ano man? ambot kn buhi pa adi? Anthony Dexter Tupaz Meneses @wamil: hahahaha alagad k astig adto mga mananap.., *taranjar adto an kapuyahan basta naulpot na upod an dentista hehehe....*taranja r-tarantar(darawhonon) Nestor Bautista an amon panahon diri pa uso an totbras...pasikatay han haras adt o kon na kulop na..iton nga oval pamati ko pag turugkopon ngani an ak hinadsan h iton han onom ko ka tuig nga pag iniskwela dida....lukop siguro ada... an grands tand harani pa iton han oval... igin usog ni istan iton hadto ugsa mag provincia l meet han 1979 ..kagawayan iton an luyo naka pan giho gihap ak hiton didto damo an torobay hehehehehe Danny Cerence ito nga Provincial Meet kay ginhapwat an grandstand.. alagad nak k alisang pagsulod ko eskwelahan nga nabalhin.. Dex, nahanumdom pa ak hito na tomboy.. kami ada an una nga batch nagtotbras kay waray na man hira Nestor haabot na 1 ye ar ahead hira ha am.. han grade 1 kami ni atod Dex, giho la anay han amon. tatagan ka ni mam Asuero h it imo malon na gigihuon. han maglabad ha klase, igiuinkadto dayon han batuhon n

a parte. hahahhaha @mano, Nestor, salamat hit pag mention hit torobay kay baga maiha na ak nga wara y makabati hiton na word. nauso guihap han pan nguha hin isda dida han luyo han high school. nangalimot na ako han term han panakop hadto. basta kay gin kukuha tanan han tubig kutob na lumutaw han isda..... Anthony Dexter Tupaz Meneses @ jet: 95 adto dayon tod an gay ib ni mam kun nati ma nim an iya binagisan nga square hehehe..,dara2 la pirme an iya stick nga hila ba..,an ingkob hadto tod han haras lwat hi allan astorga,numdom ka pa?..ada na hya yna kan bejo romualdez close aide for almost 10yrs na... Jet Kuizon ay takay tod, damo han mga senyalan hadto na aton batch. Hi Julian C, Jun Y, Noel Q.....agidaw kay puros mga saragwakon, upod na kita....hahahahaha.. ... Anthony Dexter Tupaz Meneses @jet: numdom ka tod pagkaratongi ni mam asuero kan robert dumaguit nga nagpaka ihi han ugmad? ntawon nagtabigis an puya hulos an i ya "mini skirt" kay pirme manla adto hya nakabado hin taga tuhod nga nasulod ha skwelahan ..,baga hin pirme bag o nga tinuri hehehehe..... peace bert hahahaha! Jet Kuizon nakag-alog ka hadto ha may Serrano na karabuan na bomba? han harani k anda Allan Baoy.... mahapatalindaas na kami ni Julian dida han aragian nga rice field ada adto, alagad kay baha adto..... nakapanngarigo gad kami hin lusak...he heheheh Anthony Dexter Tupaz Meneses an kan julian bangs a beatles hahahaha.....

tod nahanumdom ka pa?hahahahah

Jet Kuizon aytakay, baga uso man adto na style hahahaha.... nakulop na ngani kay maratinbatin dayon kita dida han gap han duha na building han gold ngan bronze na klase..... Anthony Dexter Tupaz Meneses @jet:an snakon hadto tod kun reses balikutsa ngan tinapay nga linalahiran ni mana peli hin latik.,padisan han ice candy himo ni lo la besing hehehehe..,pastilan waray na hadto madaug nga snak! solve ka na tas ba raktas panguli k dre pa man uso an hatid sundo hehehe.... Helen Pedrosa im speechless ur mga reminscing!!!!! sana pati high school days br ing down memory lane niyo geap, sige na kay mabasa la ako hahahaah!!!! June Edmond Tupaz Mendiola an d ko gud mangalimtan han naiskwela ak elementary a n singgaak ni mam obediencia nga bsan adto ka ha SPED hya ada central dungog gud nim...an banana que geap nra bulan na it akon perme gimnpipili iton nabagtik gu d it asukar...agedaw karasa...adton karan on na mana peli na ginlalahiran hin la tik nahaabot geap ak hito...ambot kon naganansya pa adto na lagas kay intalon as ya gudla iya pakabuhi...an buriyas na tagpiso la an putos na basta ak nagkikinao n pati ak baba nagpupurula haha Michelle Raagas Villanueva ha central myda didto nagbabaligya hn tinapay an pala man latik tas padisan hn icewater ok na,,,nak balon had2 piso la tas pagka kulop waray na balon,bagtas pagud..heheh Abner De Veyra Palanca ambot hadto nga panahon an mga maestra ..an mga bata na e lemntary pag kakulop o aga mag giho o mag harass, kakuri gud hiton na pinahihimo ha aton..may ada ak taga baryo na clasmate nag papabulig ako...magtatanum pa gu d..., hin-o ngani na maestra na gin bansagan hin LOGO...dako gud an school ha ce ntral @abner: hi mrs obediencia adto an my bansag na logo....grade 5 teacher adto hya.

.. di ngani pinapagdara hn bukad...para ikadto ha table ht teacher.. @agnes: grade 6 hi Mrs<pd>.</pd> obediencia, an bug-o nga row han rooms on the left side han main building nahinumdoman ko pa... diba an corner clinic where mi ss rose beringuel was, then kan Mrs<pd>.</pd> alicando, miss maraya, mrs obedien cia, mrs delmo, miss cadinong, Mr<pd>.</pd> lagunzad tapos an eskina kan Mr<pd>. </pd> abreneo... an front row diba kan Mrs<pd>.</pd> amalos...kindergarten...kan Mrs<pd>.</pd> yu tapos kan mrs aguinalde ..tapos principal s office...tapos an library hehehehhee @nestor..correct ka nahinumdoman ngatanan he he...Mrs<pd>.</pd> Obedencia-Socia l Studies..Mrs<pd>.</pd> Alicando- Science...Miss Cadinong-Pilipino hiya an akon andviser han grade 6 ako , Mrs<pd>.</pd> Yu akon adviser han grade5...mga lagas na ito nga teachers yana...ha atubangn han central may ada Flag Pole...every mo rning may ada flag ceremony then mag panatang makabayan then mag exercise....may ada schedule an student kon hin-o an mag panatang makbayan pati an exercise.... .. ... hahahaa mga baltok gud okay pa mga memory nyo...in our time grade 5 teacher hi mrs obediencia then pagka grade 6 nam nagin grade 6 teacher liwat hya, so han time nyo didto na hya ha left wing... tama ito nga school arrangements ngan teachers ha Gabaldon building.. mayda had to bagtingan gihap pag flag ceremony, panatang makabayan ngan exercise.. tatay n ira inggi ngan resting an paragbagting.. y masakit yana hi Mrs Obediencia na. Danny Cerence ano daw it sakit? Gemgem Kempis agidaw merlyn,maaram ka gud an anak han maestra amo an nakahonor,g rade 3 la ako makahonor an akon maestra kay an ak nanay lugaring didto ha victor y agidaw an binaktasay kay talagsa la an motor danay dida na kami naksakay ha es kina pagawas san vicente tikang ha sungi mga 2 ada iton ka kilometro nanagko an ak bitiis, ada yana 200 meters la ngadto central cinasakay na hit pedicab,kamswe rte manla nira mayda na pedicab Amelita Flores Pag bagting han bell kon tapos na an klase or five minutes pa ugs a matapos an klase, may hin duko han mga babaye para mag-pulbo. Nag-aaprak ang J ohnson s nga pinutos dida hin linikin nga papel. Tapos hibatian pa an pagpakpak han mga kamot para matanggal an pulbo nga nanukot ha kamot. May hin sudlay han b uhok; an iba nanhuram hin sudlay na la bisan man nadiri pagsudlay nahadara na la . Ano daw la an huna hadto han mga lalake nga classmates nga nakakita han karigumo k. Amelita Flores An atop ni Mrs Sugbo dida han harani han hagdan, kada klase namon han Social Studies han kulop, ginrarabak! Nagawas naman hiya para magbusa, nagr isyo liwat an mga kalalakihan didto ha sakob. Nakausa ginkuskusan hin dahon hin utot-utot an classroom including salog, desks pati an blackboard. Nasakob kami mabaho hin duro; puro kami nangagtabon hin pany o ha nawong. Ta kay di man kami maka-abri han amon baba han kabaho, na-cancel an klase. Rigumok nga ura-ura! Ramie Pabro nahanumdum ngani ak yana hiton nga maestra, baga inaabat ak hin kalu -oy. kay baga puro kalisang an am nahatag ha iya. an am agnay ton ha iya, hi mam putol. an iya class record pirmi iniipit an iya tudlo nga putol para madesmolar . an am klasmet nga sarawayon hin duro, amadz de paz, primi it hya nakatangis. d

anay gin-aagaw ton nga class record. danay liwat baga susuntokay hira ngan hi mo tet para marebok an klase tapos waray na klase daun. kada lunes news report, mai sa daun hi amadz, amo ini pirmi an iya news - army soldiers ambushed muslim rebe ls in mindanao last weekeend. bratatatat, 10 muslims died. pera pa ka bulan an k lase, gin siring na la hi amadz ni mam putol nga "idoy ayaw na la pagsulod kay p apasaron na la." Imelda Depaz agidaw ano mano masyado gud ngay an hi amado,first cousin iton hiya hit ak husband, bali na bayaw ko geap.Baga parihas gad geap an amon hadto panah on gin hihimo gadla intawon iton hi maam mercedes sugbo nga intremesan,an amon k lase sukot la pabuthan hin five star ha sakob kon natikang na an news reporting or danay liwat kon waray namon mga news report ginlalahiran hin tae hin tawo an may door knob para deri ma open para wa na class. kalipay naman han mga pwake. a mbot ano na adi iya where abouts. deri man hiya guin intremesan kay an mga akon classmate may ada anak hin maestra , hi ma am meneses ngan Mrs<pd>.</pd> cabello....pero an iba grabe gud pag intre mesan......

Amo gadla udog ini it akon baga mahisagbang mga kamagurangan.. Hi Mrs<pd>.</pd> Sugbo, sukot la ton hya tawagon nga "putol" ni orlan katapos p agpakianhi ha iya han lagas intawon kon hu an umiyagak, ncrng la h orlan nga "ad 2 na maam nagdinalagan!" H Mr<pd>.</pd> Maico liwat gnraid hit nya an ak mga barkada nga ngkita hin betam ax kanda tumandao ha buntay k ng cut man han klase it nga mga buynas. Han elem liwat ako, myda pnakahitaas na puno dd2 han am eskwelahan ha Rizal. Amu ad2 an ak paborito nga gnsasaka kay mahangin ha igbaw. =D hi lolo tomi pira ba adto hi tomeres? badaw kadaan adto nga aktor..,curacha la an imo?myda p a hadto kapuyon nga burobata nga padis...hehehe. maluoy baga 99 and 3\/4 sir sir yana nga 2010 pera ka banyira ngan anu nga isda it isuka? agidaw nkasagbang mn ak hni nga topic..pkasabot ko pla nga 8 nangag s2rya puros upay n..hahaha!bsta tak m cring la wray ak mgkawat han sadol,ambot kn billy ky hya mn ad2 an ngpa picture dd2 han 2lay han tanauan.. malipong man ini dnhi nga topic mga idoy. KADAAN NGA BALAY HA DULAG... MGA MANO NGAN MANA,MAPAKIANA GAD LA AKO HA IYO KAY KAMO MAN 8 NAKAMAGURANG HA A KON KAN KANAY BA BALAY AN PINAKALUMA OR KADAAN DIDA HA DULAG..MGA KA EDAD KO NGA N KAMANGHURAN KO PWEDE GHAP KAMO SUMAGBANG INE NGA AKON PAKIANA...USA NA ADA NGA PINAKA LUMA NGA BALAY 8 ADA HA CANDAO NGA GIN UKYAN NI RONNIE YANUARIO NGA YANA MYDA NA GYM NI MANO JOJO,NGAN ADA HA MY ESKINA CANDAO NGAN CAMBULA NGA KANDA SAO ..PERO DRE AK SURE KON AMO NA INE AN PINAKADAAN NGA BALAY..AMO NGA NAPAKIANA AKO HA IYO. An dda ha my corner hit candao ngan cambula nga balay, kanda tyo ronnie caminong ada iton...baga amu tak paghibaru. ambot liwat kon amu na hehehe! pero damu man dda ha dulag it mga kadaan nga balay. masasabtan e2 k it ira arkitektura an bag

a during han american period pa. ambot kon myda dda napreserve nga balay nga pre -WWII. hi mano phil peregrino makagsumat ito kun kanay balay it pinakadaan.. or kun hi t mga natindog pa na mga balay yana, kanay it pinaka kadaan .. K anu mano, h mano phil it pinakalagas dnhi ha planeta? hehehehe! retired na man hiya.. US based.. pakianhi nala hiya.. :PP Hahahaha! Mano Phil, hain ka na? D ka ngani bumulig dd hit am gnhihisgutan, ta tima ka. =D mga mano ngan mana 8 akon pakiana an pinakadaan nga balay h dulag dre an pinakad aan nga tawo ha dulag...hahaha!peace.. Hahahaha! K an daan (ayaw gadman hit pinakadaan) na tawo amu it makakagsumat ko n hain it pinakadaan nga balay ha dulag hehehe! adi na ako , reporting for duty. it kadaan nga balay ha dulag nga na tindog it k anda mana memeng beringuel. pero an after the war 7 la an nahasalin nga balay ha dulag, pero yana guin roba ba na. 4 ha cambola, canda mana irene sano, canda mr legaspi, canda man ubi sumayod, & kanda lourdes composano, ha may municipio, ka nda marchado, & in serrano kanda vivero, & kanda man tinoy serrano an meyor. all those houses are all gone. it nga balay nga ada ha canto hit candao & canbula, kanda lolo vernan sano, lol o ni ronnie caminong. bug o iton kay na sunog ito hadto. guin okyan iton hadto n ira fermin young, and nera waguina nga nanay nera pepe anrade. bakery ne fermin iton hadto. so mano phil, it ada yana natindog pa nga mga balay, it nga kanda mano ronnie ca minong it pinaka kadaan? or perhaps diri ka familiar na hit mga balay ha Dulag? when was the last time ng a nakabakasyon ka? ada ha highway it balay nira mana memeng beringuel, amo ito it kadaan nga balay ha dulag. it nga kanda lolo vernan sano balay bag o iton kay na sunog iton hadt o. 2007 ak last time ha dulag. that was our golden han butch 57 ha dulag high sc hool. Man, tukib ngahaw hi mano...Amu ton james nga kinahamglan an medyo daan na tawo it pakianhan k for sure maram ton mga kadaan nga balay dda hehehe! (joke la man o) Asya ghap an ak nahunahunaan it nga balay nra lola memeng k baga super kadaan na gudman...an knda lolo kulas, bag-o na e2? pabuto uso pa ad2??ahaha...tas lastiko,hmmmmm...damo pa ad2....naka limot ak... .parag yer hin rakrak....ahaha...tapos...tamba...taz jolenz....tapos tumbalata.. . Jade Asis maratin batin, hehehehe, sato Ambot kun puydi ig-upod it dampa? ambot kon may ada pa napalupad hin banog-banog. an ak higot adto an kanan hukot hukot na nylon, danay an kanan sako han bugas. tapos igin roll ha lata. marisyo na. napalupad kami hadto dida luyo han simbahan protestante.

myda p nyo gn kalimtan an PULYAHAY HAN TINUDTOD N TANSAN tapos BULANG HAN KANAN DAGAT LINIDONG NGA BARAS.. Tanan na mulay han kasanhi naeksperyensyahan ko. Nahitaas na ngani an chinese g arter, gintatumbling ko nala k pastilan hamubo man ako =D. Myda ko pa gud usa ka lapad na holen iginlabog ni tatay ha daguitan k amu man dayun an ak gin-aatiman katapos ha eskwelahan. Myda pa had2 mulay na yapad na bato an gamit nga mader n ahakalimot la ak han tawag had2 hehehe! @angeles....maaram ak iton nga mulay na my mother tapos my lidong na bato na is inuyot ha buho...it nga mulay tupa-tupa... hin-o it maaram hit lumuy-lumoy? murulayon nam ton hadto. waray na ngan yana na gagad... mayda pa nagmumulay ht dampa dampa....?? @carl: asya na tupa-tupa. gdaw madaug ak h2n hd2 hahaha! myda ko gud hd2 minayu yo na mother. Amelia Baldo Kasanhi kuno naningba ngani an an mga tawo, napila - iba la an pila han mga babaye, iba la an pila han mga lalake. Mayda usa nga lugar nga an ira p adi may alaga nga mayawit nga lalaki nga pikoy. an trabaho han pikoy pagkaka dom inggo didto hiya napungkay ha igbaw han singbahan, hiya an nagmamando kon baga m ayda deri nahaasya han pag pila. osa ka adlaw nagsarit an pikoy kan padre nga ma kadto kuno hiya ha gubat kay mamiling hiya hin pikoy nga babye. tinigutan hiya h an padi kay maaram an padi seguro nga baga may inaabat hini nga iya alaga. after one week bumalik an pikoy. Nagpakiana an padi " ano nakatara ka hin babaye nga pikoy" baga masulobon an pikoy ngan sumering " waray padre, salit nagilob nala a ko han manok" Nasina an padi "deri maupay an imo binuhat, maaram ka nga pikoy ha pikoy, manok ha manok. Salit kakalbuhon ko ikaw, kastigo ko ha imo tungod hit i mo binuhat. Pagka domingo balik na ha iya trabaho an pikoy. Mayda intawon lalak e nga baga pira nala an buhok nahakadto han pila han mga babaye. Amo suminggit a n pikoy "hoy, ikaw nga parapan..... hin manok didto pila hit kanan mga lalak. ba to bato ha langit an maigo deri mabigit. Joke only. Phil Peregrino my crisis yana it mga madre ha sinbahan. dire na hira nag aampo m aha kadto ha langit, nahadlot na hira dito kay an mga muslim nga suicide bomber naobos na an muslim na mag virgin ha heaven, sanglit it kristiano na virgen na i t ira puntariya Sanging Part II Mayda duha nga bungol Bungol 1: Saging, palit kamo saging!! Bungol 2: Ano ito saging? Bungol1: Dire , Saging.. Bungol2: Aw, huna ko saging.. limnabay hi juan han balay ni iya padi pedro. iya hinkit-an nga may binubuhat di dto han ira garden. nagpakiana hi juan: padi pedro ano tim trabaho dida? pedro: nagtatanom ak hin bobowa (lanzones). juan: hain man it im igtaranom nga waray man nim liso dida. pedro: ay naano ka ba padi juan, waray gud nim balita hiton mga bag-o nga tanom. waray liso kay seedless nga bobowa ini nga ak igin tanom.

PASYENTE:doc,ano 8 maupay ine nga akon sakit ky kon na oro ako kon ano 8 akon gn kakaon amo la ghap 8 nagawas k pg oro,sugad nakaon ak hin par-ok nga utan pg or o ko par-ok la ghap. DOC: aw,dre iton grabe nga sakit,sunod nga kumaon ka,TA-E an kauna ky para pg or o mo TA-E liwat 8 igawas.. Hin-o it nahanumdum kan DARUS TATU. Ano an iya kinabuhi. nahinumduman ko gud iton hi Darus Tatu han gutiay pa ako, nasisina hiya ngan na mbubukod gud...Military man kono iton.. I know the man , Lolo in law namon. An iya wife sister han amon lolo nga Victor iano Tumandao pero di ako maaram kun taga diin liwat hiya. A iya ngaran Tatu, gi nsinunlog hiya hin Darus Tatu bec of the song" Rose Tattoo" . Nasinasinahan adto hiya kun gintatawag hin Darus Tatu asya nanlalabay. Nakadto pirme han amon Tata y pagsumat. Waray man hadto nira anak ha balay adto namatay. May his soul rest i n peace, amen. Mga darawhanon (words) na unique ha Dulag..... Dungangi na la kon mayda pa niyo nahibaruan Kabron = Pedicab sutir = lemonsito Danny Cerence (madamo na ngani ini, ig cocompile ko... ta sige, padayun la pagdu gang.. ig lakip nala gihap dinhi it: wa ha ha mayda ngay.an hiton? TO CONTRIBUTORS: ALAYON PAGBUTANG HIT MEANING, para madali hit documentation.. thanks Wamil, bisan linurong na term\/word, iglakip gihap naton, basta gamit hit kadaman ngan popular ha Dulag.. samudoy (pag-swipe tkang hit lips ngadto hit agtang, dara pati laway! ahehehe! baga mga tga Candao nanhhbaro hni. hahahaha!) siki = samarnon ito.. diri gud ito dulagnon.. karsonsilyo - kastila man ito.. gamit gihap ha Tacloban.. diri gud dulagnon maghimo kita rules: 1. dapat ha dulag na imbento or nagtikang.. 2. dapat may iba na meaning nga dulagnon la it maaram.. 3. s or if popular word han una ha Leyte, Visayas or Pilipinas, dapat diri na ga mit ha iba na lugar pero gamit la gihap ha Dulag. so bale, an mga unique to dulag la na words tat igbubulig dinhi.. good.. damo na.. padamuon pa.. sige la contribute.. igcocompile ko tas kada Sund ay, ig post ko it compilation ha Wall, para makit-an hit iba.. ok ok.. about the family sunlog.. pls ibutang kun ano it apelyido para madali it documen tation.. thanks wamil, Lagunzad ada hi man ponce.. kay hi man cecilia lagunzad man adto.. iya t

atay hi man ponce.. it asuero napatod ada niya.. kinahanglan ini i clarify hehe aw oo ngay.an lagunzad kay hat nawala danny nga anak ni man cecelia lagunzad ap elyido kami Bahi -- puydi gihap! di la mabigit it hingaranan... haha oo gud man jayr, ha ha an kan tatay aringab ha ha maupay nla kay waray ak matura ban ha ha anu ini nga klase hn baras? k anu special man it iya packaging? amo b ito an black sand? murumahal kon sugad? yup...amupay man gud ito nga klase hin baras aw ic... dpat dri ini maubos nga baras diin ini kinukuha? ha dagat? axa na...makalolooy it ada hit ligid hit dagat amo ada iton it sinisiring ni lolol na "margaha\/margaja." ginmimina para ingred ient hin puthaw, kun di ak nagsasayop. ganun? ?@karen: oo amo ito day makarima dima.. mano jerbs Jerby: Matangis-tangis man ini idoy na imo "caption". Naka papahinomdom han akon mga kasangkayan na "trio" - usa ini na ira karantahon. "Excuse" anay idoy - mam iling pa ak hin "manila paper" - mapisnga pa ak. @Mano Rei : Mano mayda pa buhi hadto nga trio Jerbs: Usa na la intawon na nahabilin - "the last time I heard lately" - maluya na ngani liwat - salit nanga risgal gud ak pag-ioroli "as early as possible" of course, firstly - to visit our "mahal na patrona". I hope I can take a video of him singing, old Dulag songs like Labasero nga Dul agnon ngan an, __________, my love you are the precious jewel of my life.., you are angel divine.....ambot di nak maaram, pero nabatik hini hadto kan mano Jun B eringuel.. ugad nla ba hini...\/waray ba naton buhaton? na ngag ka ano kita mingaw man crin g pa...pipira nla kamo nga pinan hi tinggan....mangag pka butabuta na nman ba ki ta?dude get involved, ayaw pg inukoy ngan pg inilob nga tim kalibungan gn didist roso ha imo atubangan...... TRUCK NAHUWAD BARAS Top of Form kuri man ton ihuwad tubig.... takay....mlapwas it dagat

karagtatawa la ini ha..mga funny comments la... anu dawla anu??hin-o dawla it abnormal hini,,it tawo kon it panahon?? kay kon masirak,,masiring age kapapaso... ...kon mauran amo la giap damo it nareklamo... kon kada segundo or minuto it reklamo hit mga tawo pamatian hit panahon,,anu daw la it hanabo ano?? pagsiring nga uran kay mapaso,ta mauran man daw... ta pagsiring nga sirak kay diri mamara it mga linabhan,,ta masirak man daw.. ikumpara ta nala it sirak hin tawa,,it uran tangis.... masige ka nga kada minuto mabalhin tim mode??? comments lang pohh.pantanggal la hit kaduro kasiryoso.... baliktaron ta it kabutanagn,,kita nga mga tawo ikumpara ta hit panahon.. it panahon amo it tawo... kon sumirak kita mareklamo hiya nga mapaso dayon..pauranon kita... kon umuran man liwat kita,,mareklamo kay diri mamara it mga binulad nga lalab... han.. anu dawla liwat iton tat buhaton anu??? tacloban gad la.. hahaha.. baga liwat hin harayo-rayuan ano kuya?hahaha takay...huna ko adto england....heheheheh mag-upay it mga photos han KARATONG hanin yana nga kasadyaan 2010. mahusay kun i -post ito nganhi, or so i think.

napaabat la...talagsa na man gudla hapasyada PADAYON KITA PAGKAUROSA PARA HIT KAUPAYAN HIT ATON MAHAL NA BUNGTO ( DULAG ) adayon! ngan maupay nga aga ha iyo ngatanan... (gab-i dida ha iyo Roy) eton dre puro la critique,pagbag o na kita pra kaupayan tanan!tama ba........ deri mababag,o kon waray kritiks......kay deri nakasabot itiba kon anu nanabo... .. maupay nga adlaw hadton naka basa hni...inin iyo nkikita nga pictures parte ht n atatabo ht dulag in dri gn himohimo la or cring pa ha photo shop hinimu...ini ng a iyo nkikita in gn balhasan ngan namiligro an ira tagsa2x nga kinabuhi...angele s& mr eric lagunzad are also environmentalists...i am not an environmentalist i. .. was a trekker taga bukid,taga dagat,pero nki sympatiya ako ht ira gn bubuhat ngan gn aabat....it ira gn post in simple nga pg pa matuod nga amo na ini it nah atabo ht aton bungto nga dulag...ini nga ira mga kuha nga litrato in angay na ga d unta maka pag pa mata ha aton nga dapat na kta mg burublig para hiton aton mah al na bungto....dri na kta dapat mg pinan lingkoron ngan mg hinulat nga myda pa mg sasalbar hton aton bumgto....kta na it dapat gimi os,kita na.. diri kami matatawag na environmentalist...sidngon ta nala nga nanginginanu la ka mi kon anu it nahatabo ha at kalibungan ngan at the same time, nangingita hin pa maagi agud matagan hin eksakto na pagtagad kon anuman an problema ha at palibot. aw kay ilove you all,aw oo kuya dexter...hehe nka, intidi kami hto...makuri man nim bayaan im ka buddy2x annooooohhh... i love you all nla ghap...haha

pag upay-upay nala kamo dinhe ha Planet ha..,it nakadara hit boot alayon nala ba ga pagsagukom hit iba..,kamo liwat nga mga nakamuromanghuray tood liwat hit mga kamagurangan..,pagsurosarabot kamo hin maupay la para padayon it kahapsay hit Pl aneta kay talagsa nala ako hapasyada nganhi kay busy liwat kami yana kay maar... am man kamo nga paglilingkod pala ni pare NOYNOY.,makuri ko man liwat dire hiya updan hit iya mga lakat kay intawon ako manla e2n it iya baga buddy-buddy..,sana makaintindi kamo PLANETEERS..,salamat..,i love you all.... hheheh.. ok dex, magbubuotan kami.. pagbuotan nala ghap sir =D Thank you for having us and best wishes. oo sir...boutan kna gud di ba........hehe Dex,salamat idoy han imo guin tikangan ug this message. Ayla kay mabulig ako pag bantay-bahay guihapon ! At this junction, ha nakita ko nga mga post nga nagiging racial\/ethnic, unta ot don ito ! Kon nasering ngani kita nga dakpa it tawo nga... may sala pero ayaw it apelyido or tribu,sugad liwat nga deri kita magstereotype liwat. Our Filipino d iaspora ha upat nga sulok hit globe, magguide unta how one will feel kon na-ster eotype ka nga waray man sala just because kabalat o ka-ethnic it maysala. And I will keep reminding hit aton igkasi Dulagnon nga unta deri ito bubuhaton. an mga orig nga sireno ha dulag... amo daw ine an original nga sireno han basketball ha dulag.... ine nga pic kan mano phil gud ine tinipigan baga hinumduman niya kan iya tatay r ober creng pa man niya.."idoy ayaw gud pag wad a ine kay precious gud ine para h a akon..." mamay anu!....hehehe.... phil jackson it coach =) asya na Unta mayda pa very old pics nga ig post.. i apreciate ht kan angeles gn bubuhat sana myda pa nga tawo mga sugad ha iya...m aaram ako damu pa ng papaka butabuta la....pan himangnu na kta ky duro na....sob ra na it ira gnbubuhat ht aton kalibungan....ngan ayaw kamo ka baraka kan angele s nga my hatabo ha iya kay andam na iton hya.....(u knw wat i mean labi na an mg a nkilala gud kan angeles) Maupay kay ine nga buhat ni Angeles an imo nasusuportahan. Be safe also. maupay ito,,,,ine na river...it lusot hine asya it daguitan river...usa geap na tika guba na ...kay meada geap nagkikinuha hin bato,baras...ha akon bati bgab us a na na poste hit tulay it lungag na ka nagtitikahilarum man pag kinuhai hin bar as,,,,delikado geap.... i salute you guys for doing this.Naruyag ako makabulig bahin hini pero harayo ak o. han pag sumati haak han ak boss about it...NAAWOD ako sobra kay baga ngani hin n a reflect geap haak it mga binuhatan hit iba bisan signgon pa nga i in not one o f them...ni waray ngani guin bubuhat hit aton munisipyo para ma rehabilitate it aton KADAGATAN\/LIBONG...very SAD :-( hahaha....it na black sand asxa ton it kon bga ha tindahah na pamalit amu ton he

a it gin papakyaw pag kuha,a daun hit parapalit...maubus nala it iba ayaw la it ti ine na black sand....ito na ada hit pic ni eric na bag of sand,,,asya ton it black sand..for delivery na...ito. Mr Verona, IMO, dire iton igin-taga hirayo, haraniay, taga ndi obligasyon ini hit nga tanan nga Dulagnon it pag-gios, kos bisan la ano nga paagi madako man or magutiay para hit n, para hit aton Bungto, para hit Dulag ngan mga sumurunod Proper, taga Huron ku pagbulig hit aton maa aton Baybayon,Daguita nga henerasyon.

my point ka jan Ms<pd>.</pd> flores..actually dapat ngan tlga ada nga ha aton ng a mga mulupyo hit dulag mag tikang kun pano sulbaron ini nga problema hahaha.....ada gad ha mulopyo it sulusyon hine,,,oo ada...pero kay tobtob man la ha yakan...pag tage hin kwarta waray na nakalimtan na an kamurayawan,katalwasan ,kububuwason han bungto... dapat kc, diri hunahunaon hit mga tawo an pulitika k wry h2 dadangatan. ipaklar o la unta nga kon anu man an hihimuon nga paggios in wry labot an pulitika. isul od ta ha hunahuna nga para ha kadam-an an at pagbubuhaton k kon amu ton tat panl antaw, mggng malinampuson it aton mggng paggios. heheh anu na dir? mag ano man kita kay haros ada tanan guin papaagi primi hit pulitika salit wara y may natatabo nga maupay bisan pa....amu la geap....deri man mga tawo it maghuna huna hin pulitika..sasak bun la geap hin pulitika..hit iba na namuno ha bungto... dir educated enuf kaso lng dri guin gagamit it ka edukado\/edukada maram ka Mr<pd>.</pd> Miralles, masugad ngni ha m tanan it panlantaw hni nga sit wasyon, wry ngahaw mahihimo. no offense meant ha? pcnsya na. pero ngyynakan pala ak na iset aside ta nala it pulitika, imo la ghp gn-iinsist. ibahon ta nala it at pamaagi para pag-atubang hini nga problema. then educate more tubtob nga makasantop hra. ata ngahaw ka mga lagas na hito na eeducate...hahaha....ma oo la it hira...naka experience na ak ton nakadamu na...... i know...pero we need to be patient k dman ton hra makakasantop overnyt dba? asya ton it realidad ha dulag,,deri panlantaw ko.... maram ako hit reyalidad pero pwede ta ton mabag-o. ok kon asya man..... ada kb ha dulag? kon ada ka, pwede ka na mgtkang dda pag-edukar hit mga tawo bsa n pahinayhinay la....h kami nga ad ha harayo, mabulig nala liwat pinaagi hni nga mga social networking sites...aw am not imposing anything on u ha? ngsusuggest la ak. HINAY ODAY DIDA,AYAW KITA KA HADLOK,BASTA KAUPAYAN HIT DULAG. yes yes. basta kaupayan hit aton bungto dulag. ano man angeles kon ada kna...?panagan mo na kami hin credit card?hehe...ada cre dit card man gudla...?

Hehe..mapatron na liwat Cabacungan...mamatron kami....budget na balay na amun ka kadtuan 7...alas 9 pala kami matikang ngada hit pangaturog hit tag balay...hehe matron kita... Balik na liwat ako ngadi tak lungga pero unta, magpadayon paging vigilante a tawo ha Dulag agud maprotehiran an aton kalibungan...bangin kalaw umabot kna nga an eskwelahan han Batug mawara ha mapa kay approximately 10 meters an iya distansya tikang han nagkikinatimpagon nga tuna dd2...takay diri na ...ababang Paaralan ng Batug kundi "Magigibang Paaralan ng Bastug" na. an mg an ta nala ad2 M

Magaampo ako yana nga weekend nga unta waray written warning nga naghuhulat ha a mon ngan han akon room attendant dida hit Lunes re pagabri hin rooms nga deri an ay na tuktok hasta lugod nga nakakita kami hin deri namon angay hikitan nga binu buhat it guest. Maupay nala kay baga may pagka hunk han tawo! Balik na liwat ako ngadi tak lungga pero unta, magpadayon paging vigilante a tawo ha Dulag agud maprotehiran an aton kalibungan...bangin kalaw umabot kna nga an eskwelahan han Batug mawara ha mapa kay approximately 10 meters an iya distansya tikang han nagkikinatimpagon nga tuna dd2...takay diri na ...ababang Paaralan ng Batug kundi "Magigibang Paaralan ng Bastug" na. an mg an ta nala ad2 M

korek mana...kairo man hit mga mulopyo dd2 kay crng pa han usa nga residente, k ada daw ngkakaada hn soil erosion, nabay-og an ira mga panimalay. maupay ton na kumadto ka nag personal pag kita...anu man bga nag padaun na gud m an liwat it na ginhihinimo na ira sagpo dda hit na bangin,,ha batug...asya man i t ign pag malaki it na sagpo,,,san, o pa ton matima? ?4 phases daw ton na flood control structure according to Engr<pd>.</pd> Loriebe l Alicando pero 2 phases pala it natindog k makuri daw durunganon esp mga cge an uran...diri ak maram kon wen matitima sus ada ton matimA KON man hi anod na it kabablayan,,,,labi na kay matikang na i t uran-uran.. makaharadlok balitaw an pustura ngd2...myda ngni ngad2 gabions na natabunan na h n tuna kay tested man daw ton na project....kapanpan hit tuna ha igbaw matabunan la ge ap...waray la gamit ton na gabions. Angeles Ramos Lopez ada k ambot h2...millions pa gud ngayan it worth h2 kada pha se... oo,,,mga 50 million ito it budget...makarag la it na kwarta... asya it crng...let s wait and see... bdaw mahulat nala kita kon anu it mananabo,,,makaloloy mga tawo ngadto,,daan mak uri ngadto.... ada k crng pa han MGB director, kinahanglan mga tawo it magios maiha na gad unta...kon bga pag gios la...takay nadre man gud liwat...tagan taga n la hin 300,400.800,1000,,,lipay na...gin kalimtan na an ira ktalwasan,,,ada ma santop kon meada mahinabo... ira e2 choice choice na deri naha asya....yana gin bayaan na ton pagbinarsi...kay waray naman makuha na baras tas guba naman,,,dre na pupulsan,,,adi liwat ha iba na brgy.naku ha.... maupay yana pala balhinon na it ngaran hit dulag, himuon na nga Venezia de Leyt e. balitaw kon umabot it panahon nga magnayap nala it dagat ngan hit daguitan ng an ma puros nala tubig it dulag, ada kay waray sadang pagbasulon kundi an mga du lagnon la ngahaw nga pabaya hit bungto, deri nanginlabot kon ano it nahatabo ha ira paligid basta la kay mag sako hira han salapi. tama iton mana... maupay hine pag burublig kita...mag himo kita organisasyon...na masalulbar hine na problema..... ada kinahanglan an members han organization in mga seryoso liwat...kuri h2n kon puro la pasikat. oo,,mabulig ak...heto...it nangag post dinhe ha planet pabuligun nat...para liwa

t it ira pinan post dre la post....may ginbubuhat geap...na actual. dri knahanglan man mirit importante my kusa......ada ini panhi sabtan kon hn o g ud it may pag mangnu hit aton bungto nga dulag... anu na count? hehe ada k 1,2,3...maupay... karabaw ni juan...upaya it pag bantay kay bga nauso na liwat it kawat hin karaba w...bangin ton hisakban...matangis gud h juan...makakita na it ea karabaw 4 nala na teel,sungay tas anit it habilin...nyahahahaha Baga hopeful it kadam-an ha aton yana, after the inaugural speech of new Preside nt Noynoy Aquino. Let us help him fulfill all his promises.. Kita nga napakadto ha Manila would be happy that at least, mawawara na it wangwang, counterflow nga n tong. That s a good start. yesssssssssssssss! nakagkita na ako hin live concert han AIR SUPPLY live in tacl oban! GANADO..! pero ha balay gusto ko makita an WATER SUPPLY,perme waray 2big.. huhuhuh! permi ak nagunit hit nga utod nga puno hit lubi k bangin la kalaw mahulog ak ngd 2 ha ubos...ta k baga hataasay.. ?@ angeles, yes amo it akon guin sesering ha imo na pag hinay hinay dida. god bl ess to all. asya ton nira pag krawta kay....waay man makurakot ha ira gropo...axa ine na mga new membrs...it ira papangurakoton..... mabantad unta kita nga tanan.... sana dire la mbantad kundi mauy og pa! Maupay nga gab-i, mga Dulagnon... harani na it patron ha Tacloban... kmusta an san juan?kumita kamo kon ano kadako ht guin ibahan ht aton shorelines? db harani na...?dri ba kamo na alarma?iba ha aton dri na nginlabot ng papka sahu sahu la...waray ba kta bubuhaton?ma tundog nla ba kta hiton iba nga na ngag paka butabuta bsan maaram hira ht natatabu ht ira palibot..san o kita mg mamata...?du ...lagnun dri la dulag it naruruba...waray na maupay nga mkikit an ht mga sumuru nod ha aton........ :) usa na proof an eu gulf view idoy and of course the pantalan.. an karubaan han pantalan katunga 3 years ago it nahasalin nala yana katunga han daan na nautod n a pantalan.may pic ak compared 3 uears ago ha present na hitsura di ko mameasure how many meters but its significant lets say severay years after am sure wa na an gulf view na ikaw dapat an solo na tagapagmana haha, waray man kami bahini ha ha!!! ki ta a niyo aton baybayon ginririnuba hit taga iba nga nasyon gin mimina bato b aras margaha d gud mauapy it ira pangursunada,hain na an mga saad nga iyo babata yan baybayon ngan han dagat deri kono pabay an,sanglit kamo nga mga tawo baybayo n dagat,irespeto,deri ako deri imo tag iya hini an ginoo,ngan kamo nga kabataan iyo gihap katungdanan nga bantayan it kabaybayonan,kay hikamo it habilin dinhi h a kalibutan. mabulig naliwat iton hi allan negro nga uruistorya hini pamati ko bri...ikaw hi alln negro?hehehe kakan-o ak mag alyas hin ngaran..sumati daw ak kon baga nag alyas na ak hin ngar an.... wry kapa atod mg alyas ky bryan-bryanan ka gud hn durodurohan.... :) ikaw baruk tinuod ton nga baruk tim ngaran?? dri itn baruk ittinuod na ngaran atod......harani la itn it balay nira ha aton ig tiangulate nla...hehe tas masiring nga ako it nagamit hit alyas nga allan negro..tuhay... dere man ak nag aalyas ako man ini...sory la bry tinatahapan ka na ako ikaw...

ok....ok ada anu man? nan-gios na kamu para hit at bungto? Di iton maiha may masering nga anhi hi Elvis o hi Michael Jackson kay bisan wara y sala hit iba gintahapan. Di maiha pati hira Elvis nga patay na masering nga na buhi. lol para hit mga mangangarigo ha dagat dda ha dulag hit san juan upaya niyo nga pagu tmao niyo waray niyo tukdo nga golden crown, salin hit mga isda. mana, natapyahan gad ak dda han sarakyan han tipauli ak from tacloban kakulop. ntawon nahupit ak hn gamay pero ok nala. =D hahhahha, tikang man ada ha bomba or gripo an tubig. yes kay usahay mga luko it mga tawo, ha canal kumukuha hin tubig. amo it malaba d nawara na ada an mga bantay dagat,hadto unta ig padayon ngan waray kinikilingan. para hit kaupayan hit ngatanan,the law applies to all.,have a nice day mana amel ia. may mga bantay bantay\/salakay maupay kon mahibalik adto to preserve the beach and the dagat, making it more pr esentable to the tourists esp those who are traveling to see the place on their sentimental journey ?@ consuelo: mayda na gad nagumpisa hin cause for the preservation of the Dulag beach and Daguitan River. They just need the support from 99 per cent of the Dul agnons. support it kinahanglan, diri kritisismo. pero kon constructive criticsm, ok la. kayano dri lugod kta mg burublig para magin maupay it dagat ngan it bungto ht du lag ,total my ng open up nman ht nga invironmental issue ngan ht nga san juan... .why not take a stand,all of us.to make dulag a better place to live in......hah aha wry la bsan la ano........ Salamat nga nakakita ka hini nga issue. It iba dinhi, ira man la, nagpapatay-pa tayan. Waray reaction! Bisan paghutib hit mga baba. unta damu it makabasa hni nga m panawagan. =D Kon nagkamata, makabasa ngan kon nagkamata kon dire nagbuta-buta makabasa. pamilyar ka ba sa isang kasabihan? manatili kang mangmang, parang bata na walang muwang kung dito sa ating lipunan ika y taong walang pakialam!" hahaha bata na wlang muwang gud ano....dri ak htn maaram dri man ak tibak oi winston, ayusa tim mga words hehehe! lol. Waray ako pakaintindi kon ano adto. never mind nala melit. haha ky ano ba ak cring?which one?

tibak" huna ko sugad hit text nga lingo. wahahahahahaha! Pasensya na kay han panahon ko waray pa man hadto mga text nga style nga pagsura t. Pero naka-adapt na gihap ako danay, naiha la maka lanat. lol kumusta naman winston? hain ka yna nga lupalop? baga nalipat man ak han edralin =D ?@melit: bangin sunod, jejemon kana hahahaha! aktibista meaning tibak :) Thanks, Edralin. Nalipat gihap ako pagtawaga ha imo nga Winston. Huna ko an ka-b atch ko nga hi Wilson nga may bugto ada adto hiya nga hi Agapito nga crush hin a kon classmate. Di na la ako mag-elaborate kay mawara kita ha topic. ig-es2rya la melit k para my pataraw-an lol Ayaw na la kay bangin ako ig-agway. lol jejemon buster ngan ak....;)im okey bsan broken hearted...hahai heard taga cebu kna daw... adi ak manila na reside ak ha cubao...still searching and a virgin h ahaha to amelita i heard ada ka dw australia?is it true? turaban ka la ghap. =D k myda ka naman number ha ak. diin ka had2 pangaro? AW SYEMPRE BASTA MY HANGKAG....YNA NGA PANAHON DRI NA POYDI MG KNITA HT NATATABU HT ATN PALIBOT.... Hala mga Dulagnon gi-os ybayunan hit Dulag ngan ay makuri kon gutiay la yo. Pagabot hit panahon kamo physically and financially para ma preserve it kaba iton mga pangpang hit Daguitan River. Pagburublig kamo k it maniguro kay peperdihon hit mga giants hini nga negos bangin lugod mahaupod pag quarry pati iyo binalayan.

what is jejemon and horse? anhi man ako ha planeta pakabati hiton nga mga terMs< pd>.</pd> Tell me kay bangin pag uli ko may magtawag ha akon hiton nga mga terms , pagkatapos deri ako maaram kon ano it meaning. tas it horse mana, baga expression la ghap ton. h kuya ramel amot maram h2..=d edralin: thanks for the information re jejemon. inin aton mano dax it pakianhi htn nga pg taga "horse"ky itn nga expresion knan ira pa itn kapanahunan...ahm..inin na nawagan gad ak kn angeles nga mg reply kn kuya wnston ky bga others nman it hya...haha LOL with edralin s calling angeles "others". rai anay ak paka get. hahahahah hahah winston makarit karitan kagudla geap nagpinantutdoon kana liwat. mayda ak o katxtmate dati na jejemon kay instead na hehe naging jeje tapos an hmp naging hmf....han una dire pa ako maaram hito na so called jejemon, asus amo ngany-an t oo late for me to realize na jejemon ngean hea haha!!! actually i dont find it c ute either! hala bulg kta?......

pareho la kita helen baga nalisang ak hit nga mga jejemon. usahay pa gud tak ana k amu ghap it katext ha ak "jejeje" tas ncrng pa gud nga "mama, amu it in" pakal isang man! gncdngan ko gad, ayusa daw tim pagttxt! dre na maiha ma san juan na!!!!!!!hn o ma pwes2 ha pantalan ha my buntay ky gn a aragaw na it pwes2.... amati ko ivan waray ad ma pwesto ha pantalan kay damo it etarrrr.....lol ngan pagbibinaluran la...lol.. kon waray pa kaayad ngan amo la ghap..waray mapwesto..kay mahugaw ghp.. dri na parihas han hadto nga pwedi magkaada hin miss gay.. waray na... it daga ada na tam bungsaran...sunod.....lol kay nagtitikakaharani.. alagad daw mayda pa ma pwestohan ha pantalan bisan ngani hit gab i naha pwesto s aypat adlaw....lol :) hahahaha...maaram - aram.... ivan,chance mo n nga makakarigo kn..nkausa l i2n usa k 2ig..cngabuta.. updi ky bangin d makanawa hehehe hehe! nka barong man hi sir arvin hain dw la bista..=D hahahaha! talagsa la ton baya hya magbarong! baga twice pala ada or thrice. =D hehe! na angay manla...lol=D ngan humigda. kalaw! hahaha kalaw!!! hehehe!... hi arvin artistahon gud bis diin nga angulo he he ada kun humigda iton damot madurog nga uyab! nyahahahaha!!!!! ?@ Wamil: hahaha! ngy an.. alagad it bsan diin nga angulo.. iba gud birtud ni si r arvin artistahon pa gud... =D oo lagi sana pag dako nak sugad ak ka gwapo ha iya! nyahahahaha!!! whahahaha! myda na dw adto chan nga artistahon....lol=D ay oo ha ha ha!!! ?@ethel: ikata la, patilya pala ni arvin taktak nat pntit uyab nyahahahaha!!!! hehehe! singabuta nga dumako kna pra mgka ada na hin artista nga chan.. whahahah a!...=D hahahahaha panahon it makasumat kun madako pa ha ha ha!!! kori ngahaw ton! halagad tak tawa ht iu libak kan arvin hahahahaha! pamati ko kuya ramel, ikaw a da it idol hit ak bugto wahahahaha! gud ano he he idol gud ano he he atakay hehehehe! k pamati ko, ngkikita ngani kamu, nagpangiritngirit dayun =D ?@ ramil: hehe! pmati ko patilya ni arvin bga bga @ bes: hehe! adi man nga ibak bes.. haha to... od tama hi let kw ada idol ni arvin hahaha! kun myda hton gud iton an kpanahunan ni fpj hehe!=D aton patod hi ramil napatikang ht ostoria bga dre gad l man artistahon d da hi arvin.. whaaha

ay nala tel k alams na it nga 2 hehehe! hehehe,,mga manok ha amun farm,,.... karasa ton pag hatukan he he wing part lat ak. =D man an ak ayunayunnan,ogis nga lubos,medyo na abakhon ,he he he .para bulang gud man.larga na,waray lukat. a chance to fight for ther lives not like pigs and other s that are benig slaugh tered,just like that. heheheh kon naruyag kamo pag palit kadi la ha balay kamo....hehehehehehe he he he sir kun bga maka buhi iton tipasi la it katapat hiton hidakpan dayon t a waray hidayunan hin pag hatok. :) makuri lwat nat hatukan,,,k mahal it kantidad,,,,2500 it usa heto,,,palit nala kita hit tabu,,,meada man tag 200...solve na kita heto,,,hehehehehe ha ha aw amo ba? tawaray makuri ngean ton. :) ah man paliti la anay,,,inum kita heheheheh naawa ak hit na ogis mayda ko hiton, nanuhak nga mananap pungtan ngan ak ibulang ko ha karaha he he. ha bumgsaran la namon mo ito dakpa...... wamil..pamati ko nahabulang mo na ada ha karaha an im nanuhak ano? hehe,sumati n ala ako kon ano an rasa.. heheh lakers la geap ton te...it ma cham.. hahahaha! ine man k lamang kmi, 3-2 it standing!! putik ada it iatubang hit LAKE RS!!! mtangis na lwat ine he KOBE!! hahahaha! hahahahaha!!! hrayo na ada nga palad padi k d na uso yna it home court advantage !! hehehehe!! let s wait and see.both teams up for game 6 tomorrow. goodluck..=) ha mga nagpustahay, goodluck ghap..hehe pirme man gud hira nakasulod ha finals, veterans na lagi. but they don t always take home the cup. it s kobe against the celtics. so goodluck!=) ano te daug daw lakers heheheh ahahaha.. kabaraka, mabawi ha friday. boston owns the cup, they will go home wit h the cup.=) anu man ine kay 3-3,,bali danaw phill jackson na coach,,pira na na finals,,it g in agean hto na coach,,tikang pa ha bulls,maraaram ton hin descarte,,labi na it mga players,,bga pinakagat gad la it celtics,,na abusar daun heheh ahahaha.. nangaway ka naman. hahaha... kalma la kita. di man ngani ak maram magb asketball, paragkita la ak.. chill.=) ?@te Grace: ayaw pdara hto k BOston la ghap ito it mchampion!! pwera la kun d mk amulay he Perkins k na injury dda han game 6, wa na mkasulod ngda han ktima han mulay.. hahahahaha!! @Baruk: padi nkadali la adto an Lakers han game 6 k he Perki...ns na injury wa n a mkasakob ngda han kahasta!!! hehehehe!!! axa ngpatakas nla hra ha sirong... am o la kmu na d mkamulay he Perkins hit Game 7 pra Lakers it mgchamp... pro kun mk

amulay lwat, dlikado lwat kmu!!! hahahaha!!!See More kuya george ano ka gud? lal or bos? hehehe.. cge la, whoever wins, deserving hir a.. kun magdaog it lakers, ok la kay makaluluoy na kobe, maiha na wa makakapot h it cup, pirme hiya demalas ha finals. hahaha.. hahahaha agetz kuya! 18 pla ak! harharharhar! Boston gd ak... hahahaha!! putik lwat an at igen atubang!! hahahaha!! wa udog mkamulay he Perkins.. mismatch adto na mulay.. hehehehe!! katapos pala han independence day kakulop, baga less man interest hito hit kadam -an pero yana na adlaw kay patron mayorga im sure damo makadto. ako ngani gusto ko unta mamatron kanda mayor val adolfo haha...careful pamatron para di mastroke haha!! 2moro pa it celeb dd ha pinas. =D pero like wat u said, diri na gntatagan hin s ugad nga importansya an independence day... Deri naman mga patriotic it mga Pilipino. ambot ngani it iba kon maaram nga kon kay ano nga nagce-celebrate hin independence day IMO, seguro kon maupay it palakad ha aton hit Gobyerno sugad hit mga First World Countries or iba nga mga nasod, (e.g. waray pinangutom, etc.bangin magkaada hin significance it Independence Day para hit iba nga mga Pilipino kay di na hira m ...agin "Patroniser" kay it iba nga namatron kontra pagkaon na man la iton intaw on. It mga mas recent nga hitabo sugad han EDSA waray na ngani baga hinumdumi sa y pa in hadto pa han 1800s. Ngan seguro kay baga lip service na man la it Independence Day ha aton kay hasta ngada yana mayda man la gihap colonial mentality hit iba ha aton. Sering pa ni Benjamin Disraeli: diri pa kita pwede matawag na independent country kay hasta ngada yana nadepend er la ghapon kita ha kusog han america. hahaha................. sounds right hahhahaha..... hadlok kaman ton mana len hehehehehehe ?@ dennis idoy hin o tak kinahadlukan? agee e2 nga mastroke ak guinCCring mana len hhehehehhe sige la kaon basta sige exercise pabalhas hadlok iton stroke..::) tnx han adidas na bag....... woi marton kita mayorga,,,patron na liwat buwas mga friends,,,hhahahhaaaa condolence mano dan. condolence to the cerence family paglakat ko tikadto manila saka ko na nabalitaan an pagkamatay n mana nita. i wil always remember her as t he mom to the cerence children dati magkaatubang an amon dati ng mga balay...may her soul reunite with our beloved God! Salamat ha iyo nga tanan... Guinlubong na hi nanay kanina nga kulop.. She is at rest with the Lord now. @Baruk: I am Danny Cerence, taga Capt Goyong ha Candao.. But thanks, anyway... BASTA MAY NIYO LEGA NA KINAHANGLAN HIN MGA GWAPO NA REFEREE,TANGKOD MAG SERBISY O....DAUPA AN GRUPO HAN DUBRA-BARECOM DULAG CHAPTER...KAY MATATAPORAN.GUD...

MEMBERS: DEXTER MENESES,ROWEL DE VEYRA,ARJAY SUMAYOD,PHILIP MARILLA,RUFINO OMAWAS,LEO PAB RO,MARLITO PABRO, ELMER CANALES,PETACIO MAGOS,CINDOY DEVARAS,VERGILIO MARTIJA,CL ODUALDO BRIONIS,ABET BRIONIS,JIMMY CAINDOY,PERLITO YERRO,ELVIN GABRINO,B...OBBY JOCSON,RICKY KEMPIS,GABRIEL CIPRIANO,WELLIE WILLIAMS,WINSTON WILLIAMS,MGA GWAPO NA REFEREE INE HEHEHEH cg mapa liga kami hit last week hit june didi...anoman puyde? poydi iton hira ig import ngadi qatarman??imo pasahe?? hala,,,,, karasa yana hit may sinan,lag na kan,on katima humba na sura.. agi liwat nga iya panumdom hit sinanlag nga kan-on ngan hit humba.....napagutom. .. hehehe,,marasa la labi na kay cge it poro patron dd dulag..... sahu!! hahaha! baga kibir man nam,,hehehe mayda mo listahan baruk hit kon hain it mga patron? Upaya nga waray mo hillikata n. mana amy, ipagawas liwat an m listahan han mga pagkaon nga im ipaandam pag-uli n im ngd ha pinas =D marasa iton it hinatukan nga silot nga pinamara.... anu?! ano t rasa h2n? =D angeles: lawot-lawot nga may harom nga pula, kinilaw nga tangigi, par-ok, turon, sahog, ginat-an, lupak nga saging, mangga nga hilaw pati hinog, linawagan nga t albos hin kamote amy karasa man hito na mga pagkaon. tuloy ginugutom ako yana. samantala 7:40 la hit umaga. too early for me to eat my breakfast, but this time i feel ginugutum ako. :) @ angeles marasa iday. hehehe :) mana amy and mana norma: badaw pati ako dd ginutom pakabasa ko hit mga tugon ni mana amy hehehehe! 10pm na ngni dd. =D silot nga lubi, aslom nga limba-on, linandag nga saging, camote nga kinagod nga lubi an padis,manok nga native nga hinatukan, sinugba nga mais nga silot. Mga pa gkaon nga we used to take for granted, pero makahiridlaw balit pakadi kay adi ton na tanan ha amun..damu tam tanum\/\/ mana, mahauna ak pakatilaw h2n nga m lista k mauli na ak hehehe! marasarasarasarasahhhhhhaaaaaaaannnnnnnn,,,,ito angeles ikaon mo nala ako iday. enjoy. happy trip. :) @ baruk pasigue pag tanum. madamo it imo mga customer yana na patron. good luck. :)

oo mana, susumatan nala hit rasa. nahanumdum kamo han pantalan ha buntay,an una na panahon maupay kon naabut an Sa n Juan ada hine na pantalan gindudumara an kiritaon,,,yana lain na it postora to ngod na nagtitikahirani it dagat epekto hit waray pahuway na pagkinuha,e hit bat o ug baras... harani na it dagat... saho,kay kon ikaw it magbato di ka makaakos,,naawa kala hit paragbato... Saho! Amo gihap iton it nakadi ha akon huna-huna danay. Kamo man la gihap it ma nhiuna kon kalaw ano it dangatan. Kanugon la hit malasakit hit mga waray dida ko n it mga taga dida ngahaw waray labot. batohi iton niyo para magun ob it dulag... my hindara nala hin padanas wahahahah ahahaha halapad n lawanit wahahahahaha ... an Parag-alog Waray sulod an akon biso. Nabugsay ako tikang ha balay basi mag-alog hin lambonaw. ...Iginkatapo ko ikaw pag tikadto ko ha skina, nagpapas-an ka han dako nga daba nga puno hin tubig. Buot ko ibutang an akon hinahabak nga biso. Paghirani mo, lumingiw ka. Umuli ako, puno hin lambonaw an akon biso. An akon dughan waray kaalgi bis usa ka turo. Matoud nga, parag-alog man la gud AKO. (itago nala nat hiya ha ngaran na Ayos) amu ini an kan Ayos siday para kan Ma am.. ? usbot usbot usbot usbot!!! kuri eton... lagad nga im paghisakbi liwat tak bata..hehe ano bri musta,,,,na ? same same la giap.amo manla giap tak ngaran salit waray nag bag-o..hehe baga nag aarabic kanagud adi... kon lamboug hehehe it tabu unhan ht del pilar anu? patron man daw yna? aduh? makuri iton van,,,,terms and condecion ni manu dick... "MAKURI ITON" hehehe Damo na yana it mga naghimarading pading. It iba paralysed na hit kahubugan. ivan duro na tim pag ininom...ipaparehab ko na ikaw alcohol abuse siring pa ak s pecial friend...ako imo nurse hehe!!!

wahahahaha cg ky madalaw nala ako magbabalon l ak hin tuba kon madalaw ak kn iva n . day kon ikaw magiging nurse mga paraghubog...baadaw damu it maparehab!!!!!hahaha basta it professional fee dako maresign ak tak present na trabaho dd hahahaha!!! ! ........iba nalaada day na fee!!! Last ko na ini nga siday nga ipopost dinhi ha planeta... MATINDOG AKO! Tamaki ako ...Pigaa pa an kasingkasing ko Pero ayaw isulod ha imo ulo Nga magpapatalumpigos la ako... Matindog ako Para han kabubuwason han anak ko Diri ako bastabasta masaludo Ha diri kaangayan nga tawo... Ayaw pagsarupa an baba ko Ayaw pagtabuni an mga mata ko Padayon ipapagawas an opinyon ko Para ha ngatanan, magios ako! xa ton it kamatouran..... Tindog kamo Dulag! Ipakita it iyo suporta kan Angeles. Durodamo kamo kontra ha a mon didi ha gawas nga nagios. Kinahanglan namon it iyo responsable, balanse, con structive nga bulig. Amo la. Salamat. Salamat, Angeles hit imo siday. Maaram ka nga ini ako imo upod bisan harayo ako. Itukdaw kon di ka makatukdaw kay nadire ako nga tamakan ka. salamat. Aton-aton la. Sering pa "well-behaved & quiet women rarely make history."Ako it baba ikaw it utak. Bwhahahaha. wahahahaha! aw ako hi apolinario mabini (or emilio jacinto? not sure kon hu an brains of d kkk) tas kaw hi andres bonifacio hahahaha! angeles ano it matindog???heheheheh oi amiel bs ka diri mgyakan i know that there s something malicious playing arou nd in ur dirty mind wahahahaha! balit seriously, this is what life is all about. .. hahahahah kaw la it nagyakan...napakiana man la ako?heheheh mayada niyo pangkag n utan? mapalit daw ado ? bs diri ka na magyakan idoy hehehe! oi louie yaw ton pagpinanyakan hin pangkag ngan utan k gngugutom la ak dd. =D

ginuton k hit mapan os n utan? wahahahaha ako deri ak ginutom hahahah ado?tak ng aran sergio deri louie wahahahah kahuna ko "pangkag ngan utan" hehehe! "pangkag nga utan" man ngayan...aw takay h ala cge sergio. =D hahahahaah pwede ghap deri pangkag ky strya man l ini hehehe ......ano man ano a n ira cring [parti h akon? anu ba nga crng parti ha im? upay ka naman ada? wahahaha! This is Planet Guinmawas, home of the Dulagnons online. Anu ha iyo huna-huna, be st describes Dulagnons? Mag-isog ba? Maupay maki-sangkay? Mainom? Turaban? Mga B uotan? Mabuliganon? Marisyo? Sige, bisan anu la -- share naton. ;-)) k, noted Edison, Guinawas, but same meaning, diri ba? ngatanan iton mano ngdedescribe hit mga dulagnon. =D la makilalag okon he he, bis dere kumbidado naulpot. ha ha ha. joke na lunay hit inom, labi na kun dire iya gasto makiawayon ghap usahay. =D guys, i like your comments, uy mga ka-Dulagnon, kamo naman dida... join us... s hare your thoughts gihap... he he mga negative ada tatcomments hehehe! balit, magiyomhiyom bsan wry pinangaon...ma g-ugupon ghapon... Maki Big.. an iya Ir.y...taga Dulag iton...Mga "daros"..ini nga word Dulagnon in i guihap..The Word "DAROS" originally comes from our very own dulagnon dialect.. . tinood ton,,,,mga daros....kita..... ?@Angeles, mga maluyluy-anon gad gihap it mga Dulagnon, ngan mabuliganon. Pero, ayaw gud awaya kay magbuburublig gud madumot. Pero, idepensa niya it iya ka-Dula gnon ha iba nga lugar. @Phil, paglamay, damo gud it bahalina... an hadto aga na ...ak gihap nauli... 2 steps forward, 1 step back ward, may sideways, matumba ka kun waray makapot... @Mano Caloy\/Rowel, orig ngay-an it "daros" ha Dulag? Nahanumdum kamo kan Daros? ? He he daros gud adto hiya. Diri ba adto iya ginhihigot an iya sarowal kay usah ay na-uro kun hubog?? he he @Wamil ngan Dennis, an hadto uso iton pag patron, mga taga baryo ngan iba nga lu gar, abre an mga purta han mga balay, para bis hin-o nga bisita... See More Joey Yutangco Damo pa ba it mga "bugoy-bugoy" ha Dulag o iba na it tawag ha ira, mga "adik" na? mano joey, natuod ak hton nga m crng nga ayaw gudla pag-awaya it mga dulagnon k ay badaw! naresbak! =D

dulagnons are the best lalo na kong may tuba at bahal pa god!!!!!!! This funny experience i would like to share.. about the "dulagnon" it happened d uring those days in the 80 s han nagdadayu-dayu an team han dulag ngadto ha iba nga towns to play in the tournaments. Kon di ako nagsasayop ha carigara ada adto... nga tournament nga naka upod ako a s a scpectator, we were in 1 jeepney and a bus..igin parada ini nga sarakyan nga duha ha ligid han court. Tapos as ussual, an roof han 2 nga vehicle puno han du lagnon. Every time naka shoot an dulag teamnag rurumakya dayon an mga didto han a top kay puro mayda dara nga kahoy (intawon an palwa nga sungo nga binulad didto han ligid na uboskairo man han tag-iya).. ada kay nahinabo ini nga nag close figh t an laban. Ta maaram naman kamo hit kina-iya hit dulagnon nga mga batinggilan gi hap..labi na nga adto ha gawas hit town tapos nagka-urosa pa gud paka shoot han d ulag teamnag rurumakya.. pero paka shoot han opposing team pinanhingiroy..mayda pa nanarhog. Alagad kay gin kadto kami han pulisintawon humarani ngadto han bus tap os gumuli-at Oy.. ay daw pag duroha it iyo aringasa dida kay baga diri na maupay pamati-on badaw tigda la mayda bumaton didto han usa nga atop ..Oy mano!!!.... gin dara nam ini nganhi para ruba-on waray nim labot diri man ada ini iyo .. kalot ha u lo intawon an pulis See More hah ha ha.. good one, nestor. pilosopo ngan maato gud it dulagnon, diri hadlukon .. he hehe ?@Lucita\/Angeles, tama kamo, damo gad it aton gihap puyde ipanhambog ha bug-os nga kalibutan...Oh, Dulag, my home... our home, we miss you people... oo naman mano. proud ghap ak na ngng taga dulag ak. =D diri masumsumon,,,,kon waray na!!! bryan, asya balitaw hah ha ha nga tanan nla mano basta Dulagnon, marisyo balit. ada na ada ha dulag ada ngatanan... he he he pati beautiful girls... korek..alng man ak mahusay.....lol... ugsa kamo kumaon.. pagkita anay kamo hini para pampagana... badaw ganaganahan gud... poo poo ceballos. hehehe Wahahah! popo eater!!! LoL asya gud yus im mga ayun... ahaha mananap. knda tiks i2 ka organisasyon. hehe iyo nira tics organisasyon hiyay mananap. adu tod? kuri iton..

kuri gud liwat iton. he he it makuri hiton ky makuri iton ado? anu dawla it natatabo hini nga planeta baga han una marisyo man ini pare pamolay bis magrisyo hehehehe.... marisyo lagee ini han hadi.. tikang ka la bumulig waray hira ganahe.. kabayo ka! heheheehe patal kana ada pare joy...pasalidahi naman hira nim mga siday pare par a maiba naman... doy, mejo nawara man la ini nga planeta ha kahanginan pero 4 sure mabalik nman i ni 8 iya kaanyag...hahaha...asya man gud la ini 8 life danay marisyo usahay mami ngaw kon ha pagka yana mamingaw ha dayoday nga panahon mabalik ngahaw...asya na? joy: dri ka pinapagduro pagininum n molon molon ?@edison: badaw pare waray ta ipanharatag na premyo utro man ngani luwat taraga n hahahahaha usbot!!!!! marisyo manla ghap yna =D ulyang!!!!!!!!!!!!!!mga pobre kamo!!!!!!!!!!!! by : marisa lagarto Waray kamurayawan an aton bungto na dulag. Dinhi, didto samok kaawa,panmolitika. Ano ba an makukuha nga kabubuwason Kon kita magpapasuson-suson. ...pinatam-is nga nga bungto nga ngaran Nabubuhi la gihap ha kaaslom an katawhan... @ allan: idoy, akon la ini opinion. para ha akon, baga dri iton ultimo la nga p agsusun iton ginyayakan hit iba denhi. akon pagsabot, kay usa gihap ako hit mga na contribute akon ideas denhi, iton amon la panuyo an kaupayan han ngatanan ng. ..an han maabot pa nga mga generation. dri kami naawa, labi na nga dri namumolit ika. wa kami labot politika dida kay d man ngani kami nakkabotos dida. we are al l looking at the situation from a different perspective, sanglit mas claro amon pakita. objective man kami kay it nahinabo hini, we are looking in from the outs ide. nagccomment la kami kay hinaot pa makabulig. ginsusugo la kami hiton amon g ugma hit dulag, that s why we are concerned. magkakaada la kamurayawan if all issues are RESOLVED. iton d nala pag aringasa k ay para waray samok, will not bring you kamurayawan kay iton tinuod nga kamuraya wan dri la haimo paligid kundi pati ha imo konsensya ngan kasingkasing. i hope dri ka masina hiton akon pag explain denhi kay maupay man la amon panuyo. good luck to you and God bless always...See More Amelita Flores Amo na, Mana Cecila ngan Mano Phil. Dire ini pamulitka ngan igin-klaro ko gud in i. Igin-respeto ko it iyo Lider kay maaram ako amo an iya karuyag igbutang ha pw esto kay amo ngani nga nag-daog balit. Bisan ito hiya it iyo paki-anhan masering ... ito hiya nga dire ini pulitika; negosyo la. Amo ba? Kay amo man it iya ngayan negosyo? Iyo man la ngani ito kapulong, kay dinhi na ako hiton kasayod. Dire ako hito ha iya nakilala kay waray na ako hito ha iya ighiabot! Ngan waray ko la

bot hin-o it iyo ibinotos kay waray ko hiton benipisyo nga makuha. Waray ko giha p benipisyo or sweldo nga nakuha ha Pilipinas, saypa Dulag, pwera Santos! Nauli na la ako ha amon tag-pito, walo, lima ka tuig para mag-bakasyon. Alangan naman ha Burauen ako umuli kay di man ako taga didto! Sugad gihap adi ako manginlabot ha Burauen kon ira patagon it ira didto bukid kay dire gihap ako taga didto! Kla ro? It akon la pangarit kay uyo ngani ano it iyo dangatan dida, kita man la gihap it magbuburublig. Alangan naman it mga taga Ormoc, taga Manila, manlusad, makada h a Dulag paghatag or pagbulig hit ira serbisyo kon may kalamidad nga mahitabo. Al angan naman hi Noynoy, Erap, Willie ngan Kris hin-o pa it dida nga mangada pagbu lig "kapit kamay" ha aton. Kita la gihap! Maaram ako it amon pamilya, di man kam i maubos panguli, mayda ha amon mauli pagbulig kon ano man kay kada usa ha aton mayda naton sosyal ngan moral nga responsabilidad hin pagbulig hin aton igkasi! Maaram ako kon Busag ako nga anhi binmulig nag-bando hin kanan environmental iss ues dire kamo masering nga namulitika. Ngan waray man ngani mamati, maaram la ak o. Mayda lugod mag-uusyoso.:-D Bangin pa paulion kay masering di ka man taga din hi. Di ba? Usa pa alangan naman ako magbando hinin nga issue ha Ormoc or ha Mani la para hira manhirugda nga it ira binubuhat ha ira bungsaran, nabalik la gihap ha ira.Kitaa na la it nanhitabod didto kon nabaha! Ano it akon didto ibando kon dinhi ha akon kalugaringon tuna it mga tawo amo gihap ha ira waray disiplina. Di re maaram mag-protekta hit ira bungsaran? Kon mayda ha iyo maka-garantiya ha akon nga waray dangatan hit kon bungsaran,ako n mga urupod, mga sangkay, kilala pati utangan, mga childhood memories ko nga ha mga lugar ko na nanhinumduman kay 20 years na waray nam dida balay, mahunong ak o hit turab kay waray ko man ipangarit!!!!!!! See More hey, amelita, just learned who your mom is. pakianhi la im mama, maguropod kita hin duro. so that explains why we think on the same wave length. i ll invite yo u, ok? Oo ba. Thank you, Mana Cecilia. Di ako nangilaa gud hit amon mga urupod ha Dulag pati Rizal hit kadamo! lol Klaro iton nga diri hagawhaw or wry hibangkaagan. Nagyayakan la kita dinhi tungo d kay kaangayan manla nga manginlabot kita kon anu it nahitatabo ha aton kalibun gan. Well said Phil. Kan Amelita,Angeles and Cecilia,klaro ito nga aton panuyo. For m e,tawagon nira ito nga politics, it s is politics of the people. Masasabtan it r e-alignment of forces. Derii ito Lakas,PMP or what not ! Dulagnon,Leyteno,Pilip...ino ug "borrower from the chidren ". pa guihapon ako bisan kon langyaw.See More hi romy, musta na. nahimumdom ka pa ha akon? maiha na gusto ko ikaw ig invite pe ro kay baga wa ko man nakikita nga gutiay nga sign na nahanumdom ka pa. naawod l a ako. aadi ak yana tx mag upod ngan hi malu akon older sister. hayan, naghatag ...na ak ha im hin hint. hehe Tinood. Hala gi-os kamo kay slogan la ini kon di kamo dida gumios. Masering kamo nga puro la ako turab. It iba dinhi bisan pagpakita hin suporta hit plano ni An geles waray nangagtingog? Ig gios bisan turab, gios na gihap iton kay kon waray ini nga ak turab, di nabay-og it status quo dinhi. Sulibangko, han bata pa ako, kon sinasangpit ako han akon Lola tapos di ako dayo n nabuhat, nasering adto nga "Makuri sangpiton it tawo nga nahamangno." Amo na i ni gihap it nahitabo ha Dulag. Nanhimangno it tawo pero nadire pagpuklat hit mat a ngan nadire pagbuhat!

 parehas ito melit hit tawo na deri man"" bungol,", pero napaka bungol la,,hahah a,korek ba? Amo na, Lani. Damo ha aton molopyo it sugad, manhid! Seguro kay every one is busy trying or fo rcing themselves to survive salit di nakapannginano na hin maupay. (?) Ambot udo g. Theory ko la. lol amo guihapon an sering ni inay : deri mapantad it iya kalag." makuri sangpiton it tawo na nahimangno. lol Amelita Flores Balitaw, Mana Norma. Makaharangit ngan makalolooy hit mga tawo ha aton. Di hira nakasantop nga di na iton mahapauli nga kinuha kay di man iton renewable. Di man iton pareho hin lubi nga italpok mo, matubo. Pwede pa iton i-vacuum tibalik it. .. bato\/baras pero kay hain man hin kwarta para pan-regenerate hit Baybayon? Iton nga Baybayon pira iton ka centuries nga process han paghimo. Di kita nasabo t bangin iton dida bukid sumpay hit Burauen nga Dulag hadto tapos may mga dagko nga bato. Ini nga mga bato mayda pa hini dida ha may San Rafael ada harani ha Hi ll 120. (Maaram ak kay hang-out ko han High School :-D It iba nga dagko nga bato it ada ha may DORELCO harani kay surumpay man la ini. Kitaa ka dida ha may DORE LCO hitaas pa kay mayda dagko nga bato\/canyon. Sering han documentary nga it paghimo hit Baybayon natural process hit balod nga nasaka. Ano ngani it ada ha iya atubangan amo it iya pinupulbos hasta nga nahim o nga bato\/baras amo it nahimo nga Baybayon. Yana waray na bato\/baras nga masa gang hit tubig. Iba na it pupulbuson hit balod hin hinay-hinay la nga paagi. Yan a it mga ugat pa la hit lubi. Kalaw it masunod, harigi hin balay kay ada naman i ton nga tubig ha saka. Di na ada iton mapugngan pa kay" water seeks its own leve l."See More dere gad manhid, mas maupay lugod ada kn umuli kamo ngadi ngan manginanot sitwas yon tas kun gsto gud niyo pag bulig hit mga intawon mga tawo didi nga gudti gudt i cguro may niyo mga pamaagi ghap nga puydi ig share hit mga tawo didi, kay kn c ...g la tat komentaryo waray mananabo. so kon ha iyo pagkita may niyo kapas pag bulig ha am didi pakadi kamo ngan pag bubligan ta ini. kay kamatooran la taplong ha am it am nababasa nga mga komentaryo niyo maul ol kay kami it aadi bgat gin papamukha gud niyo ha am nga waray na nam gin bubuhat didi para mapa upay it bun gto.oo kami gihap nadire hini nga pag abuso hit iroy nga tuna. kay hin.o bat nar uyag labi na kami it adi, maupay man kamo kay siring pa hit iba ha iyo maupay na t iyo kabutang kay aada kamo ha abroad. baga amo gad la adto sorry la kn bga nah akabido ako, amo gad la adto kun ha iyo pag kita may niyo mahihimo para hit dula g, pakadi kamo panginano ngan pag burublig kita kn amo man it iyo karuyag. ngan sorry la kun may ko nayakan nga para ha iyo masakit.See More amo na dorot yaw2 na waray mga hibangkaagan kamot saway didto ha dulag kon tomoo d ba iton ha iyo poros manla kamo magkarit... ?@kuya ramil: you don t need to say sorry kay mayda kita mga katungod pagpagawas hit aton mga opinyon ngan obserbasyon. Tama ka, mas maupay pagburubligan ta nal a kon anu man it problema ha at bungto kay para manla ghap ini ha aton ngatanan. ... Actually, myda na mga ngpadangat hin suporta para hini nga adbokasiya, mga t kang ha gawas. it gnhahangyo la liwat naton unta nga an ada mismo ha dulag in mg pakita ghapon hin suporta para hni nga kawsa. willing ako gumios diri para ha ak kalugaringon kundi para hit akon anak ngan hit masunod nga henerasyon. ta anuma n, san-o ta ini titikangan? myda ako gnpost ha discussion board parte unta pagco nduct hn mga symposium regarding environmental issues para mgng aware an mga kab atan-unan hni nga mga panhitabo ngan kon anu an mggng epekto hini ha aton kinabu

hi, pero sad to say nga wry ha akon nasuporta nga mismo ada ha dulag. it is one way of helping our people---educating them---pero mamingaw man.diri ko liwat ito mabubuhat hin nag-uusaan k diri ako hi wonder woman. salit nahangyo ako hit iu bulig. @allan negro: bsan pa kon myda kita freedom of expression, i think it nga terms nga "waray hibangkaagan" is inappropriate. hunahunaa daw, kon wry hibangkaagan i t mga gnppnanyakan hit mga tawo dnh ha planeta labi na ad2n ngpapasaro han mga o pinyon, karuyag ba cdngon mga kulang ini it ira\/amon panhunahuna? kon kulang it amon panhunahuna tungod kay waray hibangkaagan it amon mga ginyayakan, karuyag cdngon diri tinuod it amon mga obserbasyon hit mga panhitabo dda ha aton? naghah allucinate la kami? pakiexplain further kon anu it im karuyag cdngon hit "waray hibangkaagan" k bangin namimisinterpret ko la liwat. salamat.See More Amelita Flores Damo dinhi it nabulig hini nga kawsa bisan sekreto la. Dire la hira pareho ha ak on nga maaringasa! Kay amo man iton, kon baga muta, di kita danay nakasabot nga mayda ta unless mayda nagsering ha aton or iginmugo kita kay di man nga tanan .. .hit oras espiho it aton kaatubang. Ayaw kamo kabido or kasina ha akon kay waray ko man dinhi personal nga inaaway. It akon turab puro la iton opinion ngan pag-pagawas ko hit akon kabido hit nahit abo ha aton. See More turaban ka lagi k crng ni m mama, kon nag abogado ka, bangin daw it huwes it map riso hahahaha! letlet: parte didton discussion board meju waray lat ma open ada na page pero ha tinuod la bisan hain magkirigtat mga concerned hit aton bungto ma tga palnet ma n o dere. once nag kakaoroistorya amo init topic mahitungod hini nga pan hitabo. tod damot nasuporta hini! nadiri la pag yakan dinhi ha planet kay gusto nira ip aagi hin pag buhat kon ano man it puydi mahimo. sugad ha at liwat nga di nanga i lob ada cg tat yawyaw. salit suportahan ta ini kay para man ini tat mga anak. ?@allan: sir hinin nga isyu waray gad napakamakarit, it aton la nga kun hin.o ma n it naruyag hin kaupayan para tat bungto ada kay bumulig hit pag ka orosa parat kaupayan. btw dere ini isyu it pag taga politika, bis kun hin.o it lumingkod kinahanglan t a maginano kun anot nahinabo tat iroy nga tuna kay aton ini katungod it pag prot eher hit aton tuna nga natawhan ngan hit bug.os na kalibutan, "we do not inherit the earth from our ancestors, we borrow it from our children." Salamat Wamil hit imo esplikar. Bravo! Dire gihap ako napaka makarit. Informatio n is power la para ha akon. Amo nga sige it ak yawyaw gihap para an iba nga di n akabati hit iyo huruhimangraw, makabasa hit ak turab, makasabot kay di man ako o ... kami maaram kon ginhuruhimangrawan na ini kay waray man nagtuturab dinhi sug ad ha akon nga gagaranon! Igin lugar ko ini nga ak yawyaw waray ako magturab ugsa an Election kay masering namulitika di man ak nangilala ngani hira hin-o ito dida (pls refer to the disc ussion board). Dinhi na la ako kasayod hit iyo mga posts. Twenty years na ako ha gawas it akon la nga mayda ko pa uulian, mayda ko pa matawag ngan maangkon ko n ga" Akon Ginikanan" kay makuri magin refugee ka ha imo kalugaringon nasod; kalug aringon tuna! Amo la.See More well, well, i m not surprised anymore. pero kita nga mga "waray hibangkaagan" it yawyaw, let s be persistent kay bangin pagad ha urhi, ma relaize nira aton conc erns. i just hope it won t be too late, then.

nangangatawa la ako kay bangin suno...d nga igcring ha aton may ada kita "messia hnic complex" heheheSee More ?@kuya ramil: salamat! maaram gad ako myda mga nasuporta ugaring kinahanglan la ghap hn mangunguna. ngan tama ka, wry hini dinhi pamulitika kay para man ini ha ngatanan. pinaagi hini nga at paggios, abir pa manhimangno an ngpapakakurukaturo ...g la. i like it wen u said: "we do not inherit the earth from our ancestors, we borrow it from our children." cheers!! @cecilia degala arandia: amu ngni ipinaexplain ko ha iya kon anot iya karuyag cd ngon hit "waray hibangkaagan" kay ha akon pagsabot, myda naton mga heroes (altho diri ta gusto mgng hero) nga ginamit an power han ira mga kamot para mkgsurat h in kaangayan agud ipakita ha namumuno han at nasyon had2 nga panahon nga nadiri hra han gnbubuhat nga pagtalumpigos han aton iroy nga tuna. Dr<pd>.</pd> Jose Ri zal and Francisco Balagtas were only few of them. See More ?@letlet: cheers gud ano? he he pkadi bis makag cheers. ?@kuya ramil: makada gud ak d na maiha. pagkita kita ha? =D oo kita kita ha ?wahaha mana musta?ado? kanina ka pa louie nagsudoysudoy dnh ha planeta hehehe! anu na, kumusta? upay k na? lol! joke! damo na salamat kan kapitan raul dumaguit han brgy. candao pagtugot na gamiton k o venue han akon cocktail\/despidida party recently....an lawn han ira hauz!!!! san o p mautro mabulig ak pag sayaw wahahahaha kami n melvan it padis wahahaha basta makarit ka hin lambada!!! Balitaw ano, Weng. Bisan pa balikdon seguro it mapa, makatara ka gud la gihap i t imo Ginikanan kay kon adto kita ha aton, iba man it aton pag-abat bisan ada pa la kita ha airport. Say pa kon ada na kita natamak, nakabaho kita hit familiar n...ga baho, nakabati hit huruhimangraw, etc. Bisan di pa ngani naka-landing it eroplano, nahiling na kita ha bintana pagkita hit Pilipinas. Nahanumdom gud ako han pag-uli ko nakausa an tukar ha PAL han pag-landing an kan ta nga "Babalik Ka Rin" alagad nga ak tangis. Kukligi ha iba, pero maaram ako di re la ako an nanluha hin sekreto la.:(See More korek Melit, iba gad iton aton lugar, nakatawa ako kan Woody kon mayda kami cos tumer nga Pinoy, nasering dayon nga akon mga patud kay naiha iton amon estorya b isan pagkikita pala namon. Mga pagkaon nga Pinoy iton topic hahahah Kay bisan pa ano nga "imperfections" hit Pilipinas kay amo man it aton baga Nana y kon baga ha tawo bisan pa naton iton iglirong dire naton iton hikalimtan. Usa pa it aton hitsura, batasan di magbubuwa nga taga-didto kita or didto kita pagm. ..ana. Bwahahahaha! Nahakatawa ako hit mga mannerisms naton nga dara pa ngadi bisan hit ako bana, gi nsasaway ko iton hit iya kamahilig magtudlok gamit it lips. Sering ko nga dire n a hiya gumamit hiton kay bangin haara hiya iya gamiton ha trabaho. Pagkamalan hi ya nga bakla! lol hahahahahah, ay kay ako di ako hiton nautod kan Woody kay sering ko basta makig estorya ha akon nga Pinoy mag iiha amon turab hahahah, Ngan marisyo ko iton aton lahi nga kaestorya hahahah, Pero damo ;liwat mga pinoy nga napaka liwat di na n akaintindi tagalog puro na English hahahaahah Or usahay liwat di ha akon nakig e storya kay waitress la ako hahahah, patataw-an la buhay sa abroad hahahah

Di la it hira maaram nga ikaw it tag-iya. Uyo ngani kon namiling ito hira hin tr abaho, magsusurog it hira ha imo, di ba? wahaha ako makig storya ak h imo cring l storya kita hehehe ako paratipig hin ne wdpaper ky ak igin baligya amo iton ak trbaho ngadi para makakwrta hhehehe myda kamo newpaper?akon nala ky ak iabaligya.. oi idoy damu ngd tam newspaper ha aprtment, namiling ak hn buyer k nakasamuk na. san-o man nim kukuhaon dd? AMO NA INI Nag-uunahan an mga balud pagpulilid Tipakadto ha aping han kabaybayunan Kada hini pagharok ha ak tiil ha may kilid ...Iba an kalipay nga hatag ha ak dughan. Kaupod an manugbanog nga inayad ko Ha baybayon ini ginpapalupad ko Karasa han hangin nga nahihinggop ko Samtang sige an durudalagan ko. Maupay ngan marisyo ini nga memorya Usa nga ikakaparayaw ko han akon pagiging bata Diri ini bastabasta mawawara ha ak hunahuna Kay diri ngatanan natatagan hin higayon makaekperyensya. Buynas ako kontra hit iba nga bata Kay hira diri na makakakita Han kahusay nga ha aton iginpasa ...Han aton mga kaapuyan nga nanhiuna. Kay yana kon ha kabaybayunan magbabaktas ka Kukurumuson an im kasingkasing hin sobra An balud naabot na ha mga bungsaran ta Bangin ngani tubigon na pati it at kusina. Makaharadlok, makatarangis kon hunahunaon Kon anu it posible mahatabo ha aton Bangin usa ka adlaw pagmata naton Diri na kita maaram kon anu it at bubuhaton. Unta mentras may panahon pa Atubangon ta ini nga problema Ayaw ta ini ibalewara Kay kairo hit mga sumurunod ta. Komo mga mulopyo hin mahusay nga bungto Kaangayan na gad kita manginanu Pagyakan, gios ngan paniguro Para diri pagtamakan an katungod mo! Kon napiyong an im mga mata Ipuklat iton pati an im hunahuna Tindog! Ayaw pagpadara Han panhadlok ngan pagtalumpigos han may kwarta!See More Wow! love this

amu na mana? =D Angeles,very well said ! Narayhak ako hito nga imo mga pamulong. Naglalaum la gu ihapon ako nga mapupukaw it panhunahuna labaw na hit aton mga kabungto. ?@mano romy: mano, damu na it pukaw pero kinahanglan pa bantaron gud k nahubya p a pagmata hehehe! pareho ba kon aga, bsan ngmamata kna nadiri kpa pagbuhat. bali t, salamat tim pag-appreciate tak gnhimo nga siday. to solve this problem in dulag, this a gg dollar problem in which our town dont have $. first we have to construct a breakwater to protect our shore line. this should be built about a 1\/2 mile from the shore. na, knahanglan gud hn daku nga pondo pero pwede man kita makabulig para malikyan an mga posible nga panhitabo n d future ha bsan talagudti ta la nga pamaagi. Umpisahan pagbawal hit further deterioration of the shoreline ug river banks. Ti nood there are more than just one solution for the challenge. agree ak hito ha m mano. tnx for the excellent service damo nagkalilingig han mga ira nainom cge order l a hin order haha!!! it makatigo may premyo nga P500.00 (five hundred pesos)! hahha ha ha ha ok tin no probs tungaon ta nala palit kitan empe ha ha ha SURE! hahaha! lol.. hain n premyo? ipalit nat kanda mano steve hin EMPE.. haha oo it sukli ipalit nat hin safari. ha ha ha taboy nagud iton........ @ronald, an ak mga bisita nagana pagpinantilaw tanan na drinks, haha kay marasa kaprepare ni taboy, ada nagkahuhubog gad haha!!!! aw it makori h2! taboy nagud ito...... hehehe:) Amy nakatigo ako gihapon pero naawud ako pakig agaw hit premyo han kabataan .pau binid la ako anay::)) haha! perdi kami. @ Wamil. ano man ine ky Orgasm man ngy-an.. lol haha!..dre na kita mkaplit hin E MPE knda mano Steve. pangutang nla kita hne. lol! haha! ayala sunod iinclude ko na ito na orgasm haha!!! @ mana amy thank you....pan redhoy la iton hehehehe!! @tintin: waray ta ngahaw ton mahimo cg didto nla lugod kita utang kanda man nabi n ha ha ha. kay bga puro pareho man lat gigamit nga liqueur hit b5 ngan hit orgasm, it pinag kaiba la kay it orgasm on the rocks, it b52 aada ha shot glass, layered. @mil it b52 mayda man Grand Marnier pa na Ingredients hito.. ?@edison: pag nakuha nim it premyo tkang kan mana amy, pag-irignon nala kamu nra kuya ramil and tintin hehehe! oo daw hehehe tas padad-i ak ngni hn usa ka tagay k diri na ak nakainom h2 =D @edison: pare ice tea lat ak tas padis chezz bred ha leyte park and go heheheheh he ?@ dniz oo pare waray problema kon asya la bis padaw kanda kim s paulo bakeshop kita palit hin chizbred heheheheh @edison: chegeh pare mahulat ak hito hehehehe amo na ada ini an video version han mga picture ni eric.... nabasahan ko la ini ha tshirt nga gndesign ni Tado:??Gutom ang bayan dahil may s wapang!" amu na? =D

hain naman an mga dulagnon? k anu diri natindog para han kamatuoran? katuyo manla hit mga tawo nga ini nga mga swapang, ira pinangagbotosan,sanglit i loba kon anoman it ira buhaton kay ginpalit nira an iyo mga katungod. Diri ton dapat himuon nga rason nga salit kay napalit an mga botos, babalewarayo n nala it mga nanhihitabo dida ha ton palibot. It aton katungod waray kabalyo ng a bisan anu nga klase hin currency. It importante la, andam ta ini tindugan. kadamo na it nagpatay ha pilipinas para tumindog, igsakripisyo an ira kalugaring on,para han kaupayan.ano an nahabo? waray,kay ano, kay adi an mga swapang nga mg a politiko nagbinalik balik ha gobyerno.kan kanay sayop, kan juan,kay ambot kay ...ano na pirmi iginbotos ni juan it nga swapang nga politiko, kay tungod nagkuk uri hi juan.Hi juan aware an nahatabo han iya paligid,pero ginugutom hi juan.ok la ha imo (Mrs<pd>.</pd> ramos) bangin maupay it im trabaho nakagyakan ka hin ma upay bahin hini nga problema.paano an mga pilipino nga mga waray trabaho! ambot kon nakaghuna-huna pa hira intawon bahin hini nga problema,kay it ira hun-huna l a pirmi intawon kon hain hira makuha hin bugas adlaw adlaw.nawarayan desisyon it usa nga tawo kon nagugotom.so hain tim uunahon mamatay ka hit gutom or be aware of this problem.See More Una hit ngatanan, diri ako Mrs<pd>.</pd> Ramos. That s my mother s maiden name. =D Anyway, I got your point. Eksakto iton nga im siring. Pero diri ngatanan nga Juan nagkukuri. Mayda mga Juan nga maupay an panginabuhi. Pero an mga Juan nga m aupay an ...kabutangan, ginpapasagdan la nira an ira mga igkasi nga magkamang ha kakurian. Lugod, mas gin-uugupan nra an mga swapang ha sosyedad. Pareho hira aw are han mga panhitabo. Pero nasiring hi Don Juan, sahu man basta kay maupay it a kon kabutang. Bahala it nga mga indio nga mga Juan kay katuyo la naging pobre hi ra. Siguro kon ini nga mga Juan magbinuligay, waray rason para diri naton makabutan it aton mga karuyag o hingyap ha maupay nga pamaagi. Oo, sayud kita bisan b alikon pa naton tat History class parte han mga nangagpatay para la tumindog han aton mga katungod...Waray naging konkreto nga resulta. Kay anu man? Kay diri ma n naton ginbuburubligan. Lugod, negatibo pa it aton perception ha ira. Sir, diri sugad kamaupay it akon trabaho. In fact, I belong to the other Juan, an pobre n ga Juan. Aware ako hit natatabo pero syempre, diri ko kaya gumios hin nag-uusaan kon magios man ako. Ngan ha kamatuoran la, damu it akon iginkakilala nga mga ig kasi ko pobre nga Juan nga diri napadara han kapobrehan para diri tumindog para han kamatuoran. See More hahahahhahhahhaha.....no comments ak... oi te, dir dnhi pwede it no comment hahaha! balit, maram ak, myda ka gusto iyak an.hala ipagawas ton =D ini nga diskosyon waray katimahan, the bottomline is kinahanglan gud it mga tawo (pilipino) mga bag-o Bahin hit pagkinuha-i hit bato\/baras ha Daguitan River, ano man it hinihimo hit mga opisyales hit Dulag? ano it ira ginhihimo para ma stop ini nga negosyo? ngan kaupod h2 nga pagbabag-o an paghaluag han huna2 para atubangon an problema hin eksakto. @mana Amy: diri pa ako sayud kon anu it ira mga pitad nga gnhihimo.

pero baga hino daw la it makarit nga makagpabago, sana mayada umabot nga usa nga tawo nga matindog hin deri la liwat self interest it intention....hahahhaha.... amu la tak reaction. =D ha bato la tumama, deri la unta mahanabo ha Dulag an nahatabo ha Ormoc. agi mana, makaharadlok man iton....=( Makaradlok gud. Pero kay amo man iton "what you don t know can hurt you" kay di man naton kontrolado it pagbuot hit panahon kon mag-aano ngan kon san-o. siguro it iba diri la nababaraka kay bangin diri nra sugad kahigugmaon an ira mg a anak ug iba nga kapamilya nga posible maapektuhan hini nga kasugaran, or bangi n liwat tungod kay mayda nira kapas para bumalhin nala ngd2 ha langyaw agud diri nira makit-an ug maeksperyensyahan an sugad nga kamutangan. Nahahadlok ako diri para hit akon kalugaringon kundi para hit akon anak...=( Amo balit. Kay it iba gad udog myopic it pananaw ha kinabuhi Importante la it ya na dire it buwas ngan masunod nga adlaw. Ako nanganugon ako nga kalaw umabot it panahon kay amo man iton "water seeks its own level" waray ko na uulian ngan pa...gbalik-balikon. Waray na kahulugan ha a kon hadto an "there s no place like home" kay waray na man. Kay amo man an legacy nga igin bilin han mga tawo. Mag-aano man kita kon urhi na it nga tanan. Di man iton sering han ako Lola nga pareho hin harang. Tidson mo yana, abaton mo dayon it harang. Sering pa waray pagbasol nga nahauna! See More Man-made problems have man-made solutions ! Kon it tawo nage-explore na ha unive rse,nakdto na ha bulan(deri an akon barbero) ,may paglaum it aton situation ha t una. bs gud liwat it pinoy ada hin makuri nga sitwasyon, nakakahimo pa magpatawa. nah akangirit ak mano han parte han m barbero. =D Nakaporot ako hin damo nga oral history han mga harampang kan Man Ponce(Bulan) u g an my other barbero hi Man Pedro(Barok). Danay bisan deri ako napa-arot natamb ay ako ha barbershop tungod han mga harampang,Angeles. Dulagnon gud,deri ka kila la kon waray agnay; an Bulan ug Barok Class A adto. amu ngayan hehehehe! nak nabatian la dd2 ha dulag it nga bulan nga taga cambula ba or candao? marisyo. Ambot kon mayda Environmental Studies nga parte hit curriculum ha eskwelahan lab i na yana nga mga panahon. Umpisa ha Elementary labi na kay ada gud naumpisa it habit or na-reinforce it habit hit tawo kon bata pa hira kay amo man it ira hink ikit-an ha iba nga tawo. It kasugaran pa hit aton environment ha Pilipinas kay k ulang man hin awareness it mga tawo pati mga korporasyon, businesses, politician s. Hasta nga it cyle nag-perpetuate la. To all Batch 88 of DNHS, nagtitikang na kami pagorganisa ngan pagtikang pag fund raising para ngatanan hit at kabatch makaatender hin waray bayad. We aim to sta ge the most mind blowing Alumni Homecoming of DNHS ito nga worth gud iguli hit m ga adto ha harayo. Start na kami fund raising yane adi hi ivan ha balay. nagluto levhon paksiw.. karasa amo am pamahaw. while cge a m kaon hi ate helen am topic... lol. Amo na. Amo balit nga usa pa nga kakulangan it public utilities ha Dulag, u ltimo banyo waray. Unta mayda hini ha Plaza, Simbahan, Mercado ngan ha DNHS nga mga well-maintained nga mga banyo pati shower. Malimpyo man ha lawas it mga Pili

pino ano nga kinukulang hin sugad nga facilities? amo na, it past dire na mababalik an mga memories nala it aton babalik- balikon everytime makita kita hini nga mga aton naagian han hadto, @mano danny and eric: maupay ito nga iu plan. go! pero mano, hain na an m mga po ems? waiting na ak ha iu ni kuya ramil. ak la ini baga ootrohon para han waray pa pakakita... meet the creator of PG (Da x T. Meneses) himself and his "Identical twin" - peace pa dax... nyahahahaha Maintenance check anay kita yana mga sir ngan man..,, lagos anay kadali ha centr o pa BP... upat nala it nasalin na patron yana nga Mayo (Roxas 21, Maricum 28, M agsaysay 29, Sabang 30) wa ako sabot hit ponsyon liwat kada baranggay. Ada amot anay kamo para hatagan han Ribbon.. strickto na yana it mga Hermano\/Hermana... n...agumento kono an aragmot yana kay Paper Bag na it burutangan hit "BH"... tag -usa nala gihap kono katiros it sura... ngan wa na salad... adi na mano marlon yucamco an m request na pic ni Mr<pd>.</pd> Anaclito CLITON Tobilla.. still kicking pa knu hya.. axa iya yakan. hehehehe!! pirmi la mag inggat it simod mga tawo ha dulag damo it patron ngan tapos!!!hahah ah.. ano an epekto ht pakabuhi na bato-baras nt??kenu man yna nabaha na ha mga lugar bata..anu pa ba kaya kun mgiha ine..hra ikumusta ak ha ira tanan. gin invite ko ha mga bata han dulag??ha aton environme na dre baraha-an han una???kairo an mga an dako na mapipirwesyo:(( ikaw nga friend.

Mano Marlon.. Kaupay hit im hinumduman kan Anacleto.. nahimo na la ugaring ini h iya nga intremesan.. At least ikaw naiba (ngan very polite) an imo remembrance h a iya.. way to go! umabot clayton ha dulag tagalog speaking ini hiya hadto tikang gud manila pakian hi la nyo,miss you brod..at le3ast ikaw alive and kicking,bravo,pards .,.,.cambo la lugar nga akon ginikanan,.. ayaw na gad man pagtawaga hito nga ngaran hi cleton. nahanumdom ak hini han d pa gud hiya nagppedicab. nagsusudoy anay hiya sampilot. naagi ngani ha balay, gint atawag namon, ginpapakyaw iya baligya, tapos amon ginpapakanta, akon asawa an na sista. dako nga kalipayan iya hatag ha amon. hiya man gihap nalilipay kay nakapa huway dayon pagsinudoy, ganansyado pa ngan nakakanta pa. sring niya ha amon "sal amat kay first lab ko gud an pagkanta. happy memories...

Title:Poems <b>Harupoy an hangin</b> tun-og nangangalimyon Kalipay ha dughan Dughan may pagkasakit, ay! An Harupoy han tun-og nangalimyon Naginhawa adton may pagkasakit Kalipay ha dughan binabati An himaya nga waray kapa-it An alimyon kalipay Himaya nga labi Ay Borongan ikaw sayod Han higugma nga nga ha dughan tinurok

Buhi gud la an paglaum Nga madangat man kalipay ha dumdum Aadi pa an tigaman Matam-is nga diri hingangalimtan Ha kapara diri daw gud Mapaso pa an imo haruk <b>Kabiduan</b> (april 26, 2011 10:39 pm) Gugma imo ginbaliwara Ginbaliwara ngan liwat ginpara Ginpara ha imo huna-huna Huna-huna han akon paghigugma Paghigugma ko ha imo Imo na ginbag-o Ginbag-o pati pagkatawo Pagkatawo nga waray pagtoo Pagtoo hiton mga tawo Tawo nga sugad ha imo Imo ginsamaran nga dughan Dughan puno hiton kabiduan Kabiduan hiton kalibutan Kalibutan ikaw pa an nakit-an Nakit-an ko nga gugma Gugma imo ginbaliwara <b>MINGAW</b> (April 26, 2011 11:09 pm) Haropoy nga kagab-ihon Ikaw an gindudumdom Kamingaw nga gin-aabat Ha imo naghihinulat Hain ka yana namumutang Anu dawla iton imo kahimtang Agoy agoy hin kuri gud man Kon dire ka natatan-aw An makit-an ka akon ungara Makaupod pa maupay unta Pakadi na mingaw dayon mawara Kalipayan ko ha imo nakakakita Inin kagab-ihon halarum na Ako in makatorog pa Hingyap ko la ha akon pagmata Ha portahan nagkakatok ka na! <b>LIRO</b> Ha butnga han kabukiran Harayo han kadam-an Amo an lugar Nga akon ginsisirbisyohan

Harayo kaupay Han akon gindakoan Dako nga sakripisyo An akon gin-aagian Makuri an tubig Sugad man an suga An signal han cellphone Agsob magkawara-wara Didto la ako mamakita Mayor nga nagmamama Lagas man o bata Nakinisam-kisam an baba Mapakadto ha baryo Panginano han mga tawo Ha luyo han kamauran Pipiriton kay sirbisyo man Baloto an sasakyan Color brown it katubigan An life jacket nakahigot Ha lawas kay naghihirot Masulog an agos May liro ha tubig Karisyo pagkit-an Ha luyo hit kakurian Ha gutiay nga baloto Kami in ginsasakto Malup-ag ha salug Para maka pwesto Marisyo an biyahe Bisan mga nerbyoso Nakiniling-kiling nga baloto An driver nareklamo Pamakuna han MR SIA Amon tuyo ngadto Ha hagtaas nga kabablayan Tuhod ko nareklamo Pupugulon an bata Kay hiya in nagwawala Kon tusukon han dagum Nakuruo upod it luha Dire ko hingangalimtan Mga baryo nga ginkadtuan Libertd, maputi, tangbo Malobago ug bulawan Damu nga kabataan An amon nabuligan Ipaharayo han sakit Nga nagdadara hin kakurian

Ha ngaran han serbisyo Ako in mapakadto Bisan ha kaharayuan Dire ako mapupudngan Makuri man nga dalan It akon gin-aagian Dire ako mag-aalang Kay an Ginoo, kaupod ko man! <b>SITWASYON</b> (apr 19 20011 10:25pm) Dire ka naman hine napaabat Ha imo txt o tawag nagpipinanmulat Ano dawla hinen kasugad Ginkalimtan na an mga saad Harayo gud man nga relasyon Cellphone la it komunikasyon Pero kon sugad man nga sitwasyon Inin relasyon naangay la tapuson Nakabiling kana ada hin iba Ngan ako in ginliwanan na Hinaot la ikaw magpahibaro Para it tanan ma klaro Dire ako maghahaya Kon ikaw in mabaya Lugod akon iglilipay Kay aadi man liwat hi inday

Title:News Collection <b>Pribado nga kompanya angay mag-empleyo han mga PWD</b> Angay daw nga magpatrabaho an mga pribado nga mga kampanya han mga tawo nga may kapansanan. Sumala han Magna Carta for Persons with Disabilities o R.A. 9443, an mga PWD, o mga tawo nga may pagkure ha ira pisikal nga nga estado sugad man ha panhuna-huna in may katungod nga mahimulig ha usa nga produktibo nga sosyedad. Pahayag ine ni Information, Education and Communications Division Chief, Rizalio Sanchez han National Council for Disability Affairs (NCDA) durante han kanan dz RB Radyo ng Bayan ug Philippine Information Agency Talking Points. Sering niya an mga pribado nga kompaniya nga magpatrabaho hin PWD in mayda makak arawat nga insentibo. An Magna Carta in nagsesering pa nga an amo nga nag-eempleyo hin mga PWD in mayd a 25 porsento nga iban ha ira buhis, ha ira ipinapasuhol han ira mga empleyado, ug 50% daman nga iban ha ira magagastos kun ira himoon in mga pasilidad nga PWDfriendly. Nasabi pa daw nga an Japan in modelo han pagigin disability-friendly society. Ha Pilipinas la daw una nga nahibaro an Japan han edukasyon para han mga PWD, ug dinhe daw ha Pilipinas panhibaro an ira mga eksperto nga mga magturotdo, yana d aw, kumpleto an kanan Japan vocational rehabilitation centers hin mga higamit ug mga maestra. Iginpapatuman daw han Japan in quota system, nga 1.3% han ira mga empleyado han pribado nga kompanya in mga membro han PWD.

Tikang yana nga adlaw, Hulyo 17 ngadto 23, an NCDA in nangunguna ha pagdumara ha n ika-33 nga NDPR nga mayda tema Making the Rights Real for Filipinos with Disabi lities diin haluag nga ipinasasamwak an mga kinahanglan han mga PWD, tikang han p aghiroti ha ira ug pagtagad nga may pagrespeto. (opt/PIA-Samar/Trans:Alice Nicar t) <b>PNoy uunahon an pagtuhay han pondo ha PCSO</b> Nagsering hi President Benigno Aquino III nga uunahon niya an pagtuhay han panal api ha basi mahisiguro an pasigi nga hinabang ha mga kablas kontra daw han imbis tigasyon ha nagin anomaliya han ira public relation. Ha pakaintindi daw han Presidente, mayda mga baraydan ha pira nga mga hospital h a nasud nga naabot daw P3 bilyon ngan dire na daw ngani, kinakarawat an mga pasy ente nga igin-eendorsar han PCSO. Karuyag daw han Presidente nga igpasigi han PCSO an marig-on hine nga panalapi b asi ine makabaton ha mga baraydan ha hospital nga maiha na daw nga obligasyon. An PCSO in nahisumat pirmi la hadto kulang hin pondo nga pirmi la napaayaw han o pisina han Presidente tikang han Presidential Social Fund (PSF). Panginginanohan daw han Presidente kun kay-ano nga nabankarote ine nga PCSO, nga n kun kay ano nga gintugutan man han board in sugad nga kadako hin pondo para in telligence fund, ha linabay nga unom ka bulan. Dire na daw kinahanglon in mga pag-imbistigar pa kay iya daw ipapatawag hi Chair man Margarita Juico ngan papakianhan kun asya man gud an natabo ha PCSO. Mayda na ginbubuhat an Kongreso nga imbistigasyon ha igin-aalegar nga mga anomal iya ug pag-abusare han pondo ha PCSO(opt/PIA-Samar/Trans:Alice Nicart) <b>PNoy igsusumat na an masunod nga Ombudsman</b> Igpapasabot na daw ni President Benigno Aquino III hit masunod nga semana an mas unod nga Ombudsman komo kabalyo ni anay Ombudsman Merciditas Gutierrez. Ha usa nga interview ha iya matapos an panhatag hin balay ha mga membro han PNP ug militar, ginkonpirmar han Presidente ha Calamba, Laguna, nagsering daw an Pre sidente nga nakayakan na niya an duha nga aplikante han pagka Ombudsman. An bag-o nga Ombudsman in masaliwan kan Gutierez nga napiritan mag-resign, matap os igsalawad in impeachment han mga membro han Kamara de Representantes. Hi Gutierrez in kenehaan tungod han iya daw paghatag proteksyon han anay Preside nte ug yana Pampanga Rep. Gloria Macapagal-Arroyo, agud dire makehaan tungod hin mga anomaliya durante han iya administrasyon upod na an Fertilizer fund scam, H ello Garci scandal ug national broadband network (NBN) deal. Ha di pala maiha, gintudlok han President an anay propesor ug abogado han San Mi guel Corp. lawyer nga hi Francis Jardeleza komo bag-o nga deputy ombudsman for L uzon. (opt/PIA-Samar/Trans:Alice Nicart) <b>Gobyerno nag-aaghat san naangay nga estudyante nga mag-apply san special empl oyment program</b> An gobyerno nag-aaghat san mga pobre pero kaangayan nga mga estudyante sa bug-os nga nasud nga mag-apply dida san special employment program para makabulig madu gangan an kita sa pamilya. An mga batan-on nga naedad 15-25 anyos pwede mag-apply sa ilarum san kanan gobye rno Special Program for the Employment of Students (SPES). Sugad ni Labor Secretary Rosalinda Baldoz, an SPES in sayo nga tulay tipakadto s in promal nga pantrabahuan ngan nakakadugang san hibaro san estudyante pinaagi s in produktibo nga trabaho. Sugad niya an 15 anyos nga estudyante pwede na makonsiderar nga kaparte san pwer sa san magtatrabaho. Sugad ni Baldoz, pag-abot san 15 anyos, pwede na magtrabaho, sanglit adton masar ig an pondasyon san edukasyon tikang sa ditoy pa sira ngan labi na kon yaun sira kurso nga tuang san ginkikinahanglan san industriya, dako nga bulig ini para ma pahitaas an makatrabaho sadton mga mga skills o hibaro sa labor force, ini an su gad ni Baldoz durante san Pilipinas Natin forum san Cabinets Human Development Cl uster. Sa ilarum sini nga SPES, an mga batan-on magtatrabaho durante sa Pasko o bakasyo n dida san pribado nga mga kompanya ngan ahensya san gobyerno. An estudyante pwede magtrabaho bilang tax mappers, sa mga buhatan, barangay, per sonahe nga tagsurvey, encoders ngan school assistants.

Sa ilarum san SPES nga balaudnon, pareho an gobyerno ngan pribado nga sector mag bubulig san sweldo san student-beneficiary nga diti maubos san minimum wage nga ginpahamtang san balaudnon. Sugad ni Baldoz, an SPES in kasumpay san 22-point agenda ni Presidente Benigno C . Aquino III. (opt/Ailene Diaz/PIA-Northern Samar) <b >Pinanmuno-an han Pangulo an AFP command conference ha Camp Aguinaldo</b> Nakighimangraw hi Pangulo Benigno S. Aquino III kakulop (Biyernes) ngada han hig taas nga mga opisyal han Armed Forces of the Philippines (AFP) didto ha Camp Agu inaldo, Quezon City. Kataliwan han iya pagbisita ha Bocaue, Bulacan ngan Calamba City ha Laguna kon d iin pinanngulohan niya an pag-intrigo hin housing units ngadto han mga tawohan h an AFP ngan han Philippine National Police (PNP), diniretso hiya ngadto ha AFP h eadquarters ngan nagdumara hin Command Conference agud masusi an situwasyon han nagpapadayon nga mga reporma ha militar. Lakip han panguna nga mga ginhisgotan dida han komperensya an kahimtang han repo rma ha pagtaga-salapi, an modernisasyon han AFP ngan an kahimtang han pondo hini , ngan an implementasyon han Internal Peace and Security Plan Bayanihan, ngan an mga proyekto nga ginpopondohan han Department of Energy (DOE). Nagsering hi Armed Forces Chief of Staff General Eduardo S. L. Oban Jr. nga nagk aada hin higayon an Pangulo nga mahibaro-an an estado ha pagkayana han implement asyon han Internal Peace and Security Plan Bayanihan. Lakip dida han presentasyon han Bayanihan Plan, sering niya, an mga rekomendasyo n agud magmauruupay pa an implementasyon hini. Bahin han modernisasyon han AFP, nagsering hi Oban nga komitido an militar pagpa uruupay pa hiton mga sistema han programa ngan hin padayon nga pag-establisar hi n bag-o nga mga reporma nga kahingangadto-an hin masdayag ngan katataporan nga A rmed Forces. Presente gihapon dida han command conference hira Executive Secretary Paquito Oc hoa ngan Defense Secretary Voltaire T. Gazmin. (opt/PIA-Eastern Samar/Ginbinisay a:DUM) <b>43rd Infantry Battalion binalik na ha Samar</b> Kataliwan in tulo ka tuig ha Lanao Del Sur an mga tropa han 43rd Infantry Battal ion in umabot han Pier 2 ha Catbalogan City han Mierkoles nga adlaw, Hulyo 13. Gintapo ini hira han mga sundalo han 8th Infantry (Storm troopers) Division. Kadungan gihapon an pag-pagikan hin tropa han 3rd Scout Ranger Company ngan 1st Light Armor Platoon. Ginpangunahan ni commanding officer han 8ID Major General Mario F Chan kaupod hi Catbalogan City Councilor Hon. Stephanie Uy komo guest of honor an mahinungdano n nga okasyon. Iginpa-abot ni Uy an iya mapaso nga pag- welcome han mga taga 43IB ha ilarum han pamuno ni Lt Col Madarang. Sugad man iginpabalon han batan-on ngan mahusay nga konsehala an iya pasalamat h an mga element han 3SRC ngan 1LAP han ira maupay nga pagserbisyo han katawhan ha n rehiyon otso. Be guided with the maxim that as soldiers we are here to serve and not to be serv ed, segun kan MGEN Chan. Dara han kadugangan nga tropa tikang ha Lanao del Sur, mas magiging andam ngan m akusog na an tropa nga magpapatuman han ira mandato ngan serbisyo. Ginduyugan han banda han 8th ID an damo nga sibilyan ngan katawhan nga mga parye nte ngan kasangkayan han mga sundalo ha Pier Dos an mahinungdanon nga pag abot n gan ha luyo nga bahin naman an paggikan han mga tropa nga sumakay hin dako nga b arko han navy. (opt/trans: NBQ/PIA 8-E Samar) <b>Mga katungod han mga tawo nga may kapansanan</b> Magsasalin-urog hiton sunod nga semana han ika-33 nga pagtigaman han National Pr evention and Rehabilitation Week. Ini nga semana an pagkilala han mga tawo nga may kapansanan (persons with disabi lities)komo parte han aton sosyedad. Dida han ginbuhat nga pakihimangraw kan Rizalio Zaldy Sanchez ha programa ha radyo nga Talking Points, ginsabi niya nga may-ada mga igo nga balaod nga nahatag imp ortansiya ha mga tawo nga may kapansanan.

Ginlinaw ni Sanchez nga an mga pribilehiyo in igin hahatag komo pagkilala ngan p agtimangno han mga katungod han may kapansanan. Ginhuhuruhimangrawan gihapon an katungod pantawo nira kinahanglan daw irespeto g ihapon an ira dignidad komo tawo. Hi Rizalio Sanchez an Chief han Information and Communications Division ha Natio nal Council on Disability Affairs. Usa ha mga balaod nga iya ginsabi amo an Republic Act No. 9442 nga nagsasaysay n ga mahihimo makuha han may kapansanan an 20 porsiyento nga diskwento ha ngatanan nga papliton ngan serbisyo publiko. Dugang pa ni Sanchez, may-ada daw mga balaod nga nahatag importansiya dara kay m ay-ada mga pribilehiyo nga iginhahatag an gobyerno sama han senior citizens, tin atagan gihapon hira hin 20 porsiyento nga diskwento ha tambal, pagkaon, sinehan, pagpatambal , pasahe ha tuna, dagat o bisan pa eroplano. Usa daw gihapon nga balaod amo an Republic Act No. 9442 nga may-ada prebilihiyo nga masunod:educational assistance ha tanan nga lebel han edukasyon tikang ha pr imary tubtub tertiary, kaupod pa an vocational courses, ha pub;lic o private nga eskoylahan ; probisyon nga magkamay-ada express lanes para ha mga may disabilit y labi na commercial o government establishments; sugad man an pagkamay-ada igo nga insentibo para ha mga tawo nga natimangno han mga tawo nga may disability. Papanalipdan gihapon han balaod an mga PWDs nga ginbi-bi-ay-bi-ayan o gin-tatama y, ngan diskriminasyon. Segun hiton balaod an patok han first offense ha kun hin -o man an mapamatud-an nga nakasala -indibidwal o organisasyon o korporasyon in pamumultahon hin diri maubos hin P50,000 ngadto ha P100,000. Labot pa an usa nga tawo nga napamatud-an nga nagtalaps hin balaod ha siyahan ng a pakasala in possible ma-preso hin unom ka bulan ngadto hin duha ka tuig. Kun hin- man gihapon an mapamatud-an nga nakasala tawo man korporasyon in pamumu ltahon hin diri maubos hin P100,000 ngadto ha P200,000. Posible gihapon mapreso kun igpapadayon niya an pagtalapas han katungod han may kapansanan, hin duha ngadto ha unom ka tuig. Nasabi gihapon ni Sanchez, nga dako na gud man an gin-bag-uhan an mga tawo ha is torya han katungod pantawo han mga PWDs ha sakob hin 20 anyos, natuod hiya nga m as magiging matimangnuon an mga tawo han mga PWDs ha masunod nga mga panahon.(op t/trans NBQ/PIA 8-E Samar) <b>PNoy ipapasigi an mga reporma ha luyo han mga kritiko</b> Nagpatapod hi President Benigno S. Aquino III ha atubangan han mga Obispo, misyo naryo ug mga membro han Philippine Council of Evangelical Churches (PCEC) nga ig papasigi niya an iya obligasyon nga pagpatuman hin ungod nga mga reporma ha luyo han mga oposisyon ug kritiko. Ha iya mga pamahayag durante han ika-29 Biennial National Assembly han PCEC ha H otel Vida ha Clark, nagsering an Presidente nga an iya administraysyon nga an iy a administrasyon in in komitido nga makabuhat an mga kablas nga mga pamilya, mag -upay an ekonomiya ngan ipatuman an maupay nga panggobernohan ngada han katapusa n han iya torno hit 2016. Sering pa niya niyan han Hunyo 2011, nahisumat nga haros dos milyones nga pamily a an nakakarawat nah an Pantawid Pamilyang Pilipino Program (4Ps) ug Conditional Cash Transfer (CCT) nga ipinatutuman han Department of Social Welfare and Devel opment (DSWD). Nagsaad pa daw an Presidente nga an kanan PCEC iginsaad nga pagbulig ha goberno ha pagpatuman han 4Ps ug CCT, iya iginsering nga dudugngan pa daw niya an mga be nepisyaryo han ngadto hin 2.7 milyon nga pamilya ngada hiton una nga tulo ka bul an hit 2012. Samtang an PCEC national director, Bishop Efraim Tendero in nagsering han Presid ente nga ngatanan nga Obispo ug mga misyonaryo in nagkatangdoay nga mabulig hito n iya administrasyon ha pagpapabuhat han kahimtang han mga kablas, bisan pa han mga programa pangkamurayawan, ha panmatasan ug ginawian sugad man han maupay nga panggobernohan.(opt/PIA-Samar/Trans:Alice Nicart) <b>Malacanang: Singbahan Katoliko kabakyang han goberno</b> Nagpahayag an Malacanang nga kabakyang han goberno an singbahan Katoliko ha pagugop ug pagduso han kaupayan han mga molopyo ug ginhihingita daw gud ha mga masu nod nga panahon an pakibasumpayan hine ha Catholic Bishops Conference of the Phi

lippines (CBCP) ha ilarum han pamumuno ni Cebu Archbishop Jose Palma. Dida han press briefing ha Malacanang han nakalabay nga Hoybes, nagsering hi Pre sidential Spokesperson Edwin Lacierda maupay man daw an relasyon han administras yon Aquio ngada han singbahan Katoliko. Natoo hi Lacierda nga an kapili kan bishop Palma ug han iba pa nga mga opisyales in magdadalan han kanan goberno bag-o nga makikipagrelasyon han Singbahan. Ngani daw, sering ni Lacierda, ira na inuunat an ira kamot hin pakipagsangkay ha singbahan Katoliko, labi kay ngaduha man daw hira in magpareho an katuyoanan an kaupayan han mga Pilipino ug andam daw an goberno nga madumara han sayod nga pa nggobernohan sugad nga karuyag han singbahan. Sumala han CBCP Statutes, hi Palma in malingkod komo CBCP president hiton Decemb er 1, 2011 ug iya sinusundan hi Tandag Bishop Nereo P. Odchimar, nga nagdisisyon hin dire na pagdalagan otro ha ira piniliay.(PIA-Samar/Trans:Alice Nicart) <b>Kinahanglan mag empleyo an mga pribado nga kompanya hin persons with disabili ties</b> May-ada ba niyo empleyado nga persons with disabilities (PWDs)? An mga PWDs in mga tawo nga may-ada iba nga abilidad dara hin mental, pisikal ko n sensory ngan iba pa ugaring tinatagan proteksyon han balaod nga ma empleyo nga n matagan pareho nga oportunidad han mga maupay o normal an kalawasan. Segun han Magna Carta for Persons with Disabilities kon R.A. 9443, an mga PWDs i n may-ada gihapon mga katungod sama han iginhahatag han mga mulupyo nga normal s ugad man nga maki-urusa ha sosyedad. Amo ini an iginpahayag han Information, Education and Communications Division Ch ief Rizalio Sanchez han National Council for Disability Affairs (NCDA) ha dzRB R adyo ng Bayan ngan Philippine Information Agency s Talking Points. Igin-esplikar niya nga an mga pribado nga kompanya nga na empleyo hin mga PWDs in nakakarawat hin mga incentives. Kun ikaw nga kompanya nga na empleyo hin PWDs may-ada ka 25 percent tax deductio n nga iginbabayad han mga empleyado ngan may-ada gihapon 50% para gastos nga mag ing PWD-friendly an workplace segun ini han Magna Carta for PWDs, pulong ni Sanc hez . Iya gihapon ginsabi nga an Japan in ehemplo hin disability-friendly society. Samtang, an nasud Pilipinas an nag pakilala ha Japan han PWD education. An mga eksperto daw ha Japan in bag-o pala nga nahibaro, mga 1970 pala ugaring m adagmit hira nahibaro, Yana daw kun kumadto ka ha Japan, an ira mga vocational r ehabilitation centers in kumpleto an mga facilities pati trainers. May-ada daw g ihapon incentives. Yana daw, may-ada quota han Japanese government implements nga nagmamandar ha mg a private companies nga tagan akomodasyon an 1.3 percent han total workforce par a PWDS. Tikang han July 17-23, an NCDA in mag mamangulo han ika 33 nga National Disabili ty Prevention and Rehabiliattion Week (NDPR) nga may tema :Making the Rights Real for Filipinos with Disabilities kun diin gin paparugdug an kampanya han public a wareness para han mga special needs han PWDs tikang ha preventive measures ngadt o ha ethical treatment. (opt/NBQ/PIA 8 E Samar) <b>Aquino nanguna han pagdistribwer han housing units para ha AFP, PNP personnel ha Bulacan</b> Ha pagtuman han iya panaad para hin housing program ha katawhan, pinangunahan ni Presidente Benigno S. Aquino III an ceremonial nga pagdistribwer han mga housin g unit ngadto han kwalipikado nga mga personnel han Armed Forces of the Philippi nes (AFP) ngan Philippine National Police (PNP) ha Barangay Batia, hini nga luga r. Dida han iya pagdatong han dapit han housing project Biyarnes, an Presidente in gintapo nira by Defense Secretary Voltaire Gazmin, National Housing Authority (N HA) general manager Chito Cruz ngan local government officials nga pinangunahan nira Governor Wilhelmino Alvarado ngan Bocaue Mayor Eduardo Villanueva Jr. Gintukib ni Cruz an Chief Executive han dalagan han AFP-PNP Bocaue Hills Housing Project diin nalukop hin mga 30 ka ektarya nga mayda gin-alotaga nga 4,000 nga lote para hini nga proyekto Ginhatag ni Presidente Aquino an mga Certificate of Entitlement to Lot Allocatio

ns (CELAs) ngadto han mga benepisaryo tikang han AFP ngan PNP. An benepisaryo nga kinarawat han CELAs tikang ha PNP amo hira Police Officer 4 M yrna Cruz ngan Police Officer 1 Ulysses Cabanting ug hi Technical Sergeant Rodri go Pagaduan ngan Technical Sergeant Macario Calimag an ha AFP. An sukol han kada unit in aada ha 36 square meters para han Type RH1 ngan 40 squ are meters pata han Type RH2. An pira la han amenities dida han housing project in nag-uupod hin basketball co urt, day care centers ngan livelihood training centers. Mayda dama hini an under ground drainage system, konkreto nga karsada nga may sidewalk ngan konkreto nga curb ug gutter. An supply han tubig in pwede tikang ha deep well o tikang ha Bocaue Water Distri ct pinaagi han industrial water connection system. An tagsa nga serbisyo han kur yente in nayda gihap tikang ha Meralco. An mga tinaglawas tikang ha AFP ngan PNP in nagpadangat han ira pagpasalamat kan Presidente Aquino han iya pagtuman han iya saad durante han ika-25 nga annibers aryo han People Power EDSA han Pebrero hini nga tuig An mga sundalo nga kapulisan in mabayad hin P200 kada bolan ha siyahan nga lima ka tuig ngan dida hit urhi nga lima ka tuig, ini in hinayhinay nga madudugngan n gadto ha P1,307. An 140,000 selling price han kada housing unit in babaydan ha sakob hin 30 ka tu ig ha sais porsyento nga interes kada tuig. Maabot hin P35,000 kada unit an ginsubsidize han goberno tikang ha orihinal nga presyo nga P175,000.(opt/Translatio n by Neil Lopido/PIA-8) <b>Sinirangan Bisayas magdudumara han pinaka-syahan nga NGP consultative summit< /b> An pinka-syahan nga huruhimangraw parti han National Greening Program (NGP) dinh i ha Rehiyon 8 han kanan Aquino Administrasyon in gindudumara yana nga adlaw did to ha Ritz Tower de Leyte. An huro-himangraw ngan han paglunsad in pinangunahan han Department of Environme nt and Natural Resources (DENR) kun diin kasugbong hini an Department of Agricul ture (DA), Department of Agrarian Reform (DAR) ngan han iba nga mga stakeholder. Iginpasabot ni Ms. Purificacion Daloos, an nangungulo han Public Affairs Office han DENR, nga an aktibidad in mag-uupod han paglunsad, primero nga haruharampang ngan adbokasiya, communication and mobilization workshop parti han NGP. An panuyo han huruhimangraw amo an makakuha hin mga opinyon parti han kaupayan n ga gindadara han NGP ha rehiyon ngan mangaro hin kakumitido han mga kasugbong ng a mga ahensya ngan han iba-iba nga mga sektor lab-i na gud ha sektor han mga neg osyante nga bumulig hini nga panuyo. Hi DENR-8 Regional Director Rogelio T. Trinidad an mangungauna han panawagan nga n pangaro han mga kakumitido parti han proyekto para makab-utan an kanan Rehiyon panuyo nga makapagtanom hin damo nga mga lalong ha iba-iba nga kagugub-an ngan mga nabunga hin prutas nga kakahuyan kaupod an propagules. An mga nahitutungdan nga mga ahensya in nagmeeting kaupod an mga consultants nga natikang ha Los Baos dida han Hulyo 14, pasabot ni Ms. Daloos. Iya gintagan hin duon nga angay hinumduman han publiko nga an National Greening Progam in diri la programa han Pangulo o han DENR kundi para han ngatanan. An Regional Launch ngan Summit in magtitirok han mga ahensya nga natikang ha iba -iba nga mga sektor kaupod han natikang ha gobyerno, pribado nga sektor, diri ka nan gobyerno ngan mga organisasyon han katawhan, sibil nga sosyedad ngan academe para paghuro-himangrawan ngan pagkasarabutan in kumon nga panuyo para han Rehiy on pinaagi hin usa nga programa nga an panuyo amo an pag-iban han kakablasan, se guridad ha pagkaon, pagkunserbar han biodiversity ngan han climate change mitiga tion ngan adaptation. An pinaka-unod han bug-os nga adlaw nga aktibidad amo an paghatag han kakumitido han tagsa-tagsa ngadto han National Greening Program. (LDL/Translation by : maa /PIA8) <b>Aquino nagpatapod ha mga pamilya han mga biktima han Maguindanao masaker nga diri makikigsabot kan Zaldy Ampatuan</b> Iginpatapod ni Presidente Benigno Aquino III ha mga pamilya han mga biktima han Maguindanao masaker nga bubuhaton nira an ngatanan agud matagan hira hin hustisy

a ini kasumpay han usa mga meeting ha Malacanang han Hoybes nga adlaw. In the meeting a while ago with the victims, the President said I will do everythi ng possible to get justice. And thats his commitment to the families of the massac re victims. Thats the commitment from the President himself, Siring ni Presidentia l spokesman Edwin Lacierda dida hin usa nga press briefing ha Palasyo kahuman ha n meeting. Siring liwat ni Maguindanao Gov. Ismael Mangudadatu, diin an iya asawa usa han m ga biktima, iginpatapod liwat ha ira ni Presidente nga an pakigbisog para han ka so han Maguindanao masaker in magpapadayon ngan an Presidente in magpapabilin mg a madapig ha ira. Igindugang pa niya nga an Presidente sugad man hi Justice Secretary Leila de Lim a ngan Interior and Local Government Secretary Jessie Robredo in nagklaro nga wa ray matatabo nga kompromiso ha butnga han Palasyo ngan mga Ampatuan bahin han ka so han Maguindanao masaker. Hi Mangudadatu ug an iba nga mga pamilya han mga biktima in natipa han ginsuspen de nga Autonomous Region in Muslim Mindanao Gov. Zaldy Ampatuan magin state witn ess han makarimadima nga masaker ha Maguindanao. Siring niya nga an Presidente i n karuyag nga magyakan pa hin kadugangan hi Zaldy Ampatuan basi an goberno makak uha pa hin dugang nga impormasyon han natabo nga masaker ug iba pa nga mga kaso. Nahireport nga hi Zaldy Ampatuan in nagpadangat han iya karuyagon nga magin stat e witness han masaker nga kaso kundi waray ini karawta han DOJ. Siring ni De Lima dida han press briefing nga waray maaram han ungod nga panuyo o motibo ni Zaldy Ampatuan nga idayag an impormasyon hiunong hin gin-aalegar nga graft han mga Arroyo sugad man an panlimbong durante han 2007 senatorial electi ons. Pero ang posisyon lang natin ay ito: Anuman yan totohanan man yan o hindi, pagdating sa massacre case ay magiging maingat tayo because we cannot sacrifice this tria l for anything. Because this is supposed to be the trial of the century, the lit mus test of the Philippine justice system, siring niya. Kasasabi lang din ni Pangulong Noy na, If we fail in this case then the entire jus tice system of this country also fails, siring niya, diin karuyag han Presidente m ahuman an imbestigasyon ha sakob hit iya termino. Sumala kan lawyer Nena Santos, an mga abogado han mga Mangudadatu, hi Zaldy Ampa tuan amo an prinsipal nga akusado han Maguindanao massacre case. Naatubang daman hiya hin kaso nga plunder ngan graft and corruption ha Office of the Ombudsman. There is also a separate anti-money laundering case against him filed at the Cour t of Appeals. And he could possibly be charged with tax evasion, and other cases that he himself opened, like election fraud, siring pa han abogado. Sobra 57 nga tawo, upod an 32 nga mga journalist an namatay han November 2009 ha Maguindanao ha pagtikaharani han 2010 elections. An mga Ampatuan, suok nga kaalyado ni anay presidente Gloria Macapagal-Arroyo in ginhihingadnan komo panguna nga mga suspetsado. (Translation by Neil Lopido/PIA -8/PCOO) <b> Malacanang nagsering, an Katoliko nga Singbahan en kabakyang hin paghatag hi n maupay nga kabutangan ngadto han mga Filipino</b> Nagsering an Malacanang nga an Katoliko nga Singbahan en kabakyang hin paghatag hin maupay nga kabutangan ngadto han mga Filipino nga mga katawhan nga kon diin ginhihingita nga magkaurusa kami magtrabaho kaupod an Catholic Bishops Conferenc e of the Philippines (CBCP) ha ilarum han liderato han bag-o nga presidente, nga amo hi Cebu Archbishop Jose Palma. Durante han press briefing didto ha Malacanang kakulop nga adlaw (Huwebes), hi P residential Spokesperson Edwin Lacierda en nagpahayag nga an relasyones ha butng a han kan Aquino pang-gobyernohan ngan han Katoliko nga Singbahan en maupay. An Katoliko nga Singbahan en usa nga stakeholder nga naghahatag hin maupay nga ka butangan ngadto han mga Filipino nga mga katawhan, sering ni Lacierda kasumpay ha n ka pili ni Palma komo bag-o nga CBCP president durante han ira ika-103 nga Ple nary Assembly didto han Pope Pius XII Catholic Center didto ha Manila hadton nak alabay nga Hulyo 9. Hi Lacierda en nagpahibaro nga hiya en natu-o nga an ka pili ni Palma ngan han i ba nga mga bag-o nga mga opisyales han CBCP en may-ada panuyo nga basi an gobyer

no matagan hin panahon nga mahibalik ngahaw an maupay nga relasyones hadton singb ahan. Hi kami nga aadi ha gobyerno en andam makipag-sangkay ngahaw ngadto han singbahan . Kay ha kamatu-oran, ngaduha man en pareho an katuyu-anan nga amo an pagahatag hin maupay nga kabutangan han mga Filipino nga mga katawhan ngan kinahanglan kam i en magkaurusa magtrabaho para han sinisering nga transparency, dugang pa nga pa hayag ni Lacierda. Segun hadton CBCP nga reglamento, hi Palma en maasumir han iya bag-o nga posisyo n komo CBCP president en aadto pa hiton Disyembre 1, 2011. Sasaliwanan niya hi T andag Bishop Nereo P. Odchimar, nga waray na paglarang hin reelection. An CBCP website nga naka-post nga an bag-o nga CBCP president en tikang han Arch diocese of Jaro didto ha Iloilo. Hi Palma en gin-ordinan han pagka-padi hadton Agosto 21, 1976 ngan gin-ngaranan nga Auxiliary Bishop of Cebu hadton Nobyembre 28, 1997. Ha idad nga 47, hiya en gin-ordinan nga episcopacy ngan gin-ngaranan nga bishop hadton Diocese of Calbay og han Enero 13, 1999. Hiya en nagin Archbishop of Palo hadton Marso 18, 2006 ng an ha dire pala maiha en gin-tudlok komo bag-o nga Archbishop of Cebu hadton Oct obre 15, 2010. Napili daman nga bag-o nga CBCP vice president amo hi Lingayen-Dagupan Archbisho p Socrates Villegas. Samtang hi Dumaguete Bishop John Du en napili nga treasurer, nga sinaliwan hiya kan Cubao Bishop Honesto F. Ongtioco. An nasabi nga katitirok en nag-pili daman kan Msgr. Joselito Asis, nga amo anay an assistant secretary general ngan assistant treasurer, nga napili komo bag-o n ga secretary general nga an iya sinaliwnan amo hi Msgr. Juanito Figura nga ha pa gkayana en binalik ngadto han Archdiocese of Jaro. (opt/PIA-8, E. Samar, transla ted by: S. Candido) <b>Malacanang nagsering nga an simbahan katoliko in kasugbong han gobyerno ha pa gpasamwak han kaupayan han mga Filipino</b> An Malacanang in nagsering nga an simbahan katoliko in kasugbong ha pagpasamwak han kaupayan han mga Filipino ha iya ginlala-uman nga pakigbulig han Catholic Bi shops Conference of the Philippines (CBCP) ha ilarom han pamunu-an han ira bag-o nga pangulo nga hi Cebu Archbishop Jose Palma. Durante han press briefing ha Malacanang han Huwebes, hi Presidential Spokespers on Edwin Lacierda in nagpasabot han maupay nga relasyon ha butnga han pan gobyer nuhan ni Aquino ug han simbahan katoliko. An simbahan katoliko in ig-kasi magburuhat ha pagpasamwak han kaupayan han mga Fi lipino, sering ni Lacierda katapos han pagpili kan Palma kumo bag-o nga pangulo h an CBCP durante han 103rd Plenary Assembly ha Pope Pius XII Catholic Center ha M anila han naglabay nga Hulyo 9. Hi Lacierda in nagpahayag ha iya pag-tuo nga an pagpili kan Palma ug iba pa nga mga opisya han CBCP in makakapabag-o han gobyerno han iya relasyon ha simbahan. Kami in karuyag makipagsangkay ha simbahan. Nngaduha kami in nagtratrabaho para h an kaupayan han mga tawo ug kinahanglan kami magbinuligay para maklaro, sering ni Lacierda. Sumala han kanan CBCP balaud, hi Palma in nagtuma posisyon kumo pangulo han CBCP dida han Disyembre1, 2011. Hiya in sumaliwan kan Tandag Bishop Nereo P. Odchima r, nga waray na mangaro hin reelection. An CBCP website in nagpasabot nga an bag-o nga pangulo han CBCP in nagtikang ha Archdiocese han Jaro ha Iloilo. Hi Palma in na-ordinahan pagkapadi dida han Agosto 21, 1976 ug gin-ngaranan nga Auxiliary Bishop han Cebu dida han Nobyembre 28, 1997. Ha edad nga 47, hiya in g in-ordinahan pagka-obispo ug gin-ngaranan nga Obispo han Diocese han Calbayog ha n Enero 13, 1999. Hiya in nagin Archbishop han Palo han Marso 18, 2006 ug natudl ok nga Archbishop han Cebu han Oktubre 15, 2010. An napili nga bag-o nga bise president han CBCP amo hi Lingayen-Dagupan Archbish op Socrates Villegas. Hi Dumaguete Bishop John Du an napili nga tesurero nga sumaliwan kan Cubao Bisho p Honesto F. Ongtioco. An asembleya in nagpili gihapon kan Msgr. Joselito Asis, anay assistant secretar

y general ug assistant treasurer, kumo Secretary General nga sumaliwan kan Msgr. Juanito Figura nga mabalik na yana ha Archdiocese of Jaro. (opt/translated by G TT/PIA8) <b>DPWH ha Eastern Visayas nakapagpondar han emergency task force</b> Nagpahibaro an Department of Public Works and Highways-Regional Equipment Servic es (DPWH-RES) ha Eastern Visayas nga nakapagpondar na hira han sinisering nga 24 /7 ready equipment Emergency Task Force ha pagbaton han kanan ahensya paliseya n ga magkamay-ada quick response and calamity preparedness. Hi DPWH Eastern Visayas Regional Director Rolando Asis en nagsering nga an nasab i nga task force personnel en nagpaka-andam hira hin mga raincoats, boots, flash lights, hard caps and various hand tools. An nasabi nga RES, en aadto nahimumutang ha Palo, Leyte nga kon diin aadto pagbu buhata an mga trabahu-on sugad han repair, maintenance and rehabilitation of var ious construction and maintenance equipment han DPWH nga amo daman ini an gagami ton ha pagbaton kon may-ada disaster. Bisan kon limitado an aton mga katigayunan ngan mga pondo, an amon opisina en nak atuman kami han misyon. May-ada lima nga mga regular area shops ngan siyam nga s ub-shops nga nahimumutang ha Eastern Visayas. Kada area shop en may-ada daman ni ya tagsa-tagsa nga Equipment Task Force nga andam kon pananglitan pagkikinahangl anon ngan durante daman kon may-ada emergency nga sitwasyon. (PIA-E. Samar, tran slated by: S. Candido) <b> Aquino nagpatapod hin padayon nga pagpatuman han mga reporma ha luyo hin pag tipa han mga kritiko</b> Hi Presidente Benigno S. Aquino III dida han Huwebes in nagpatapod han mga Obisp o, mga misyonaryo ug miembro han Philippine Council of Evangelical Churches (PCE C) nga hiya in magpapadayon han iya trabaho pagpatuman han mga reporma bisan kun natipa an mga pangontra. Ha pamulong han ika-29 nga Biennial National Assembly han PCEC ha Hotel Vida din hi ha Clark, an Presidente in nagsering nga an iya administrasyon in nagpatapod pagbulig han mga pobre, pagpa-uru-upay han ekonomiya ug pag-implementar hin maup ay nga pan gobyernuhan tubtob matapos an iya termino ha 2016. Makakatapod kamo ha ngaran han kabaratunan, pag-ugop ug maupay nga panuyu-anan ka igkasi tawo, gintatalinguha pirmi han gobyerno nga buhaton kun ano an tama, seri ng han Presidente. Ginpapasa-Diyos nala naton an ira binunuhat pag-ulang han aton pagsubay han eksak to nga dalan. Padayon kita nga magtratrabaho ngan diri na naton hira proproblema hon, kay pag-asenso han Pilipino it aton gin-aasikaso ngan diri an pagpirit ha i ra nga nagpapakabuta-buta ngan nagbubungul-bungulan, duon niya. An Presidente in nagsering nga nga dida han Hunyo 2011, mayda na maabot hin 2 ka million nga mga pamilya an nakabenepisyo han Pantawid Pamilyang Pilipino Progra m (4Ps) ug an Conditional Cash Transfer (CCT) nga gin-iimplementar han Departmen t of Social Welfare and Development (DSWD). Ha pagdayaw han kanan PCEC panlimbasog pagbulig han gobyerno ha pag-implementar han 4Ps ug CCT, an Presidente in nagpatapod ha ira nga an iya administrasyon in magpapadako han programa ug dudugangan an rehistrado nga benepisaryo abot ha 2.7 million nga mga pamilya ha una nga tulo ka bulan han 2012. Dudugangan pa naton sunod nga tuig ha 2012. Mayda pa 700,000 nga mga pamilya in m ahi-uupod. Ngan mas magigin maupay pa an implementasyon han 4Ps dara han pagbuli g han PCEC ha DSWD, dugang niya. Ha panaingkamot pagpuypoy han korapsyon ha serbisyo publiko, an Presidente in na gduon nga an kampanya in aada na ha katapusan nga bahin ug nagpapatapod nga ha d iri maiha an mga kaso han pangungurakot in igpapasaka kontra han mga kurakot nga mga opisyales han una nga administrasyon. Hiya in nag-eksplikar nga ngatanan nga mga kaso in ipapasaka base ha mga ebedens ya nga natirok ug diri base ha mga hurob-hurob. An aton pakig-away kontra han korapsyon, tikada na kita ha katapusan nga bahin. M agpapasaka na kita hin mga kaso ha mga natutu-inan. Ibubuhos naton an aton makak aya para mapamatud-an ug mapreso an mayda sala. Bangin kasiring hit aton mga kon tra nga nga pinipersonal ta hira, excuse me diri naton hira pini-personal, sering han Presidente.

Samtang, hi PCEC national director Bishop Efraim Tendero in nagsering ngadto han Pangulo nga ngatanan nga mga Obispo ug mga misyonaryo in in nagtangdo nga makig -usa ha gobyerno ug buligan an iya administrasyon ha pag-iban han kapobrehan, ha programa para han kamurayawan, maupay nga mga pamatasan, ug han iya programa pa ra han maupay nga pangobyernuhan. (translated by GTT/PIA/PCOO <b>Palasyo ginpara an pagkabaraka han publiko ha Spratlys</b> Ginpara han Malacanang an mga pagkabaraka han publiko kasumpay han tensyon ha we ste nga dapit han Philippine Sea tungod daw, kay kada tagsa nga ambassador han m ga nagsisitar nga nasud in pasigi nga nakakairistorya bahin hine. Sering ni Lacierda, ira daw ine ipinababaya nga problema ha Department of Foreign Affairs (DFA) ug an mga opisyales pandiplomasya abir masol bar ine para han kaupayan han kada tagsa nga partido. Nagkakaurusa daw an mga membro han Association of Southeast Asian Nations (Asean ) nga nasuporta han kanan Pilipinas pagsitar, nga ipasigi an tindog, pinaagi hin multi-lateral nga iristorya ug ha ano man nga paagi nga may diplomasya. Nagproponer daw hi Foreign Affairs Secretary Albert del Rosario han rules-based regime ha pagsisitar han iba nga nasud ha West Philippine Sea. Labot pa, kan President Aquino daw ipapakiana ine nga problema kun madayon an pl ano nga pagbisita ug pakipagkita niya han president han China. Una hine, nahireport naman ngani, nga nagsabot na an China ug Pilipinas nga pagt uhayon an problema ha mahimyang nga paagi, matapos kumadto ha China hi Secretary del Rosario. Nagkatangdoay naman daw an duha nga nasud nga igpepreserbar an haluag nira nga r elasyon ug dire tutugutan nga mahibang ine hin problema la hin giutan o teritory o. (Trans by Alice Nicart/PIA-Samar) <b> Malacanang iginmandu-an pag-upay han Manila Zoo</b> Nagpahayag an Malacaang han kabaraka ha kahimtang yana han hayop nga nakatago ha Manila Zoo, ug naghatag kamandoan ha pira nga mga ahensya nga panginanohan an ko ndisyon han pinakamaiha na nga zoo ha nasud. Sumala kan, Presidential Spokesperson Edwin Lacierda nakipag-istorya na hira ha Bureau of Animal Industry (BAI), ha local nga panggobernohan han Manila ug mga t awo nga may panginlabot han problema nga himoon in mga pitad nga makakasalbar ha n katahom han Manila zoo. Dugang pa niya nga an BAI, pinaagi han Committee on Animal Welfare, in pasigi ng a nagdidiskusyon kaatbang an mga animal advocates ug mayda na daw gud nahurma ng a plan of action para ha katalwasan han mga hayop. Nagpahayag gihapon hi Lacierda han iya pagtapod nga mabulig an local nga panggob ernohan han Manila, para masalbar an mga hayop ha Manila Zoo. An Manila Zoological and Botanical Garden o Manila Zoo, in nahimumutang ha 5.5-k a ektarya nga naabrehan hadto pa han 1959. Ine daw an pinakamaiha na ug pinakapopular nga zoo han Pilipinas. (PIA-Samar/Tra ns:Alice Nicart) <b> Aquino manhahatag hin balay ha mga taga AFP, PNP</b> Pangungunahan ni President Benigno S. Aquino III an panhatag hin mga balay ngadt o ha pira nga personales han Armed Forces of the Philippines (AFP) ug Philippine National Police (PNP) ha Metro Manila yana nga adlaw. Una nga kakadtoon han Presidente nga panhatag han Certificate of Entitlement to Lot Allocations (CELAs) ha Bocaue Hills, Barangay Batia, Bocaue, Bulacan diin pa g-iistoryahan hiya han kinaiya hine nga proyekto ni Vice President ug housing cz ar, Jejomar Binay. Nahisumat nga 20 nga mga yawe han mga baglay an ipapanhatag han Presidente. Sugad man, manhahatag daman hiya hin CELAs ha mga benepisaryo ha Calamba, Laguna . Dinhe, 30 nga mga yawe an ipapanhatag han Presidente matapos niya mag-inspeksy on han mga rowhouse ug loftable units. Niyan han Abril, nagpalusad an Presidente hin Administrative Order no. 9, nga na gmanu han National Housing Authority (NHA) nga maghimo hin housing program para han mga sundalo ug kapulisan ha bug-os nga nasud. Naabot hin P4.2 bilyones daw an alokasyon han proyekto nga makakahimo hin 20,000 housing units para han 2011. Patas daw nga pagmamalonon an mga balay ha kapulis an ug kasondalohan nga kinuha ha NHA an pondo.(PIA-Samar/Alice Nicart)

<b> P-Noy manhahatag hin mga housing units ngadto han mga AFP, PNP personnel</b> Mangunguna hin panhatag hi President Benigno C. Aquino III hin mga housing units para han mga personnel han Armed Forces of the Philippines (AFP) ngan Philippin e National Police (PNP) didto ha Metro Manila ngan han mga paghagrani nga probin sya buwas nga adlaw (Biyernes). Nangunguna han kan Presidente nakalista nga schedule amo an awarding of Certific ate of Entitlement to Lot Allocations (CELAs) para han AFP-PNP personnel didto h a Bocaue Hills, Barangay Batia, Bocaue, Bulacan, nga kon diin hiya en pagsusumat an hin madali-ay bahin han mga salient features han nasabi nga proyekto ni Vice President and housing czar Jejomar Binay. An Presidente en manhahatag han mga housing unit door keys ngadto han 20 nga mga benepisyaryo. Hiya daman en manhahatag hin mga CELAs ngadto han mga kwalipikado nga mga benepi syaryo para han mga housing units ha Lake Breeze Residences didto ha Calamba, La guna. May-ada mga 30 nga mga door unit keys en ipanhahatag ngadto han mga benepisyaryo kahuman an Presidente mag-inspection hadton mga row model ngan loftable units. Hadton Abril yana nga tuig, an Presidente en nagpagawas hin Administrative Order no. 9, nga nagsusugo han National Housing Authority (NHA) nga magkamay-ada hin housing program para han mga military ngan police personnel ha bug-os nga nasud. May-ada ha kabug-usan P4.2 billion en gin-alutaga para han pag-implementar han n asabi nga programa kaupod na hini an 20,000 housing units para han yana nga tuig 2011. An nasabi nga mga units en pareho nga pagbabahin-bahinon ngadto han mga A FP ngan PNP lakip na hini an pondo nga tikang han NHA budget. Samtang hi Interior and Local Government Secretary Jesse Robredo ngan PNP Chief Raul Bacalzo en mag-didistribwer hin mga CELAs didto ha Trece Martires, Cavite n gan Baras, Rizal. Ginlala-uman daman nga matambong hini nga nasabi nga katitirok amo hira Defense Secretary Voltaire Gazmin, ngan iba pa nga mga miyembro han Gabinete ngan mga of ficials han AFP, PNP ngan han taga NHA. (opt/PIA-E. Samar, translated by: S. Can dido) <b>DENR nagsang-at 298 illegal logging nga mga kaso tikang sa Mayo 2011 Paje</b> Duha ka bulan matapos sin Presidente Benigno C. Aquino III nagdeklarar sin pakig -awayan kontra san illegal nga pangutod san kahoy sa Mayo, yana nga tuig, an Dep artment of Environment and Natural Resources (DENR) nagsang-at maabot 298 nga mg a kaso sin illegal nga pangutod kahoy ngadto sa magkadurudilain nga criminal cou rts kon diin nahidadabi in pipira nga mga lokal nga opisyal. Ini an sugad ni Environmentand Natural Resources Secretary Ramon Paje kon diin s ugad niya ini nga mga kaso san illegal nga pangutod kahoy iya gin-api san report san departamento nga ginsumiter ngadto kan Presidente resulta san ginduduso san departamento pag kurba san waray ruhay nga buruhaton illegal pangutod kahoy sa nasud. An promero nga report namon kan Presidente Noynoy, nga yaun ginsang-at nga 298 n ga kaso anti-illegal logging, yaun nahidadabi nga mga Mayor ngan iba pa nga mga opisyal nga gin-api didto labi na sa Mindanao. Ini an sugad ni Paje durante san ikatulo nga Cabinet Cluster Pilipinas Natin Forum on Climate Change Mitigation and Adaptation and Food Security nga ginpagawas live sa NBN 4 ngan kanan gobyerno e stasyon sa radio dzRB sadto nga Mierkules. Sugad ni Paje, sa pagsunod san sugo san Presidente nga total log ban, an DENR na gkanselar san ngatanan nga logging permits ngan waray na concessions nga ginpa o perar sa kagurangan. Waray na illegal logging an nag-ooperar yana. Tikang siya lumingkod bilang namum uno a DENR, bisan sayo nga logging permit wara sira ginpirmahan, sugad ni Secret ary Paje. Si Presidente Aquino nagdeklarar san 2011 bilang national Year of Forests in the Philippines ngan nagpahamtang direktiba san DENR, Pwersa Armada san Pilipinas, Philippine National Police nga palaksihon an kampanya kontra illegal loggers nga n kompiskaron adtin illegal nga pinangutod nga kahoy tikang sa natural ngan resi dual nga kagurangan. (opt/Ailene Diaz/PIA-Northern Samar)

<b>Aquino magdedistribuer san mga balay ngadto san mga personahe san AFP ngan PN P</b> Si Presidente Benigno C. Aquino III mangunguna san distribusyon san mga balay pa ra san mga personahe san pwersa armada san Pilipinas (AFP) ngan Philippine Natio nal Police (PNP) dida sa magkatarakin nga probinsya sa Metro Manila. An nangunguna san schedule san Presidente mao in awarding san Certificate of Ent itlement to Lot Allocations (CELAs) para san personahe san AFP-PNP sa Bocaue Hil ls, Barangay Batia, Bocaue, Bulacan kon diin susumatan siya san maupay nga featu res san proyekto ni Bise Presidente ngan nangunguna dida san tag pahamtang panim alay Jejomar Binay. Siya mag-aaward san CELAs ngadto san kualipikado nga benepisyaryo para san housi ng unit sa Lake Breeze Residences sa Calamba Laguna. Trenta nga yabi san balay naman an igpapahamtang ngadto san benepisyarto matapos an Presidente mag imud san modelo sini. Sadton Abril yana nga tuig, an Presidente nag isyu sin Administrative Order No. 9 paghatag direktiba san National Housing Authority (NHA) paghimo sin pagtagabal ay nga programa para san personahe san militar ngan pulis sa bug-os nga nasud. Yaun total nga 4.2 Bilyones ka pesos an gin-alokar para san implementasyon san p rograma pagtindog sin 20,000 nga housing units para sa tuig 2011. An mga balay p agtutungaon san AFP ngan PNP kon diin an pondo matikang sa NHA budget. Yaun 12 nga ginpili nga lokasyon san proyekto san AFP-PNP housing project nga na gtitinguha makagpahamtang sin 21,800 units sa pagtapos sini nga tuig. Si Interior and Local Government Secretary Jesse Robredo ngan PNP Chief Raul Bac alzo magdidistribuer san CELAs sa Trece Martires, Cavite ngan Baras, Rizal. An ginlalauman nga maatendir san nasabi nga buruhaton mao sira Defense Secretary Voltaire Gazmin ngan iba pa nga myembro ngan opisyales san AFP, PNP ngan NHA. ( opt/Ailene Diaz/PIA-Northern Samar) <b> Mga kapulisan han gobyerno nag-aresto hin nagpapakilala nga taga-PDEA nga na gbabaligya hin Shabu</b> An Special Enforcement Team han Philippine Drug Enforcement Agency (PDEA) 8 in n ag-aresto hin usa ka-tawo nga nagpipinakilala nga hiya in konektado hini nga buh atan dida hin usa nga buy-bust operations Hulyo 12, 2011. An nasabi nga tawo in nakilala ha ngaran nga Steve Ian Geraga y Gabriana, 27 any os, waray asawa ngan nag-uukoy ha Barangay Caibaan, siyudad han Tacloban, in nad akop dida han 4:30 han kulop ha Barangay Burayan, Tacloban City meyentras nagbab aligya hiya hin usa ka-sachet hin shabu nga nabalor P1,000.00 ngadto hin usa nga PDEA agent nga napasangil nga usa nga pumaralit. Nakuha tikang ha iya in duha pa nga sachet hin shabu ngan pipira nga mga higamit parti druga, upod hin usa nga cellular phone ngan han buy bust nga kwarta, seri ng ni Ms. Liza Baoy, an PDEA Information Officer. Dida han iya report ngadto kan USec. Jose S. Gutierrez Jr., an Director General han PDEA, nagsiring hi PDEA-8 Regional Director Julius R. Navales nga hi Geraga in ginbibinantayan na tikang pa han nakalabay nga tuig pakasabot nira nga may mg a hurob-hurob nga umabot ha ira opisina nga may taga PDEA nga nagpipinanmaligyao n hin druga. Bahin hini, usa nga grupo in ginporma ngan ha diri maiha nakilal-an an nasabi nga tawo nga hi Geraga, nga nakita nga makuri hidakpan antis han gind umara nga malinampuson nga buy-bust operation dida han nakalabay nga ka-adlaw. Mga kaso hin pagtalapas han Sections 5, 11 ngan 12 han Artikulo II ha Republika Akta 9165 o an Comprehensive Dangerous Drugs Act han 2002 in gin-aandam kuntra h ini nga mga suspek: an Section 5 amo an Sale of Dangerous Drugs, Section 11 an P ossession of Dangerous Drugs ngan han Section 12 an Possession of Drug Paraphern alia. An Section 5 in may sirot nga kaprisohan ngada hin ka-hasta ngan pagbayad hin pi nalidad nga Php500,000 ngadto han Php10-M, ha Section 11 kaprisuhan nga diri mau bos hin unom ka-tuig nga kaprisuhan ngan pagbayad hin penalidad nga Php300,000 n gadto ha Php400,000 meyentras an ha Section 11 in may kaprisuhan nga 6 ka-bulan ngan usa ka-adlaw ngadto ha upat ka-tuig ngan pagbayad hin penalidad nga Php10,0 00 ngadto ha Php50,000. Ha pagkayana, an suspek in temporaryo nga ada ha kustodiya han PDEA Rehiyon VIII

Custodial Team meyentras waray pa mapapasa an kaso ngadto ha Tacloban City Pros ecutors Office, kun diin kahuman hini hiya in madiditiner ha Lock-up Cell han Ta cloban City Police Office. <b> Anti-Trafficking Workshop naghihingita hin mas maupay nga higwa-os ala kontr a Human Trafficking ha ASEAN</b> An ASEAN in makaka-ursa na dara han mas pokus ngan specialised nga higwa-os ala kontra human trafficking, kataliwan la mahuman an three-day workshop nga ginpana gbalayan han Singapore Ministry of Home Affairs. Ha siyahan nga takna ha istorya han ASEAN, an katitirok in gintambungan ni Unite d Nations Special Rapporteur for Trafficking in Persons, Dr Joy Ezeilo. An iya p ag api in nagpapakita han padayon nga pag-undong han United Nations tipa ASEAN, sugad man an pagresponde ngan han pitad nga malikayan an Trafficking In Persons (TIP). Dugang pa an U.S Ambassador-at-large para Monitoring and Countering TIP tikang h a State Department in dumuyog gihapon han workshop. An mga panelists in mga expe rt ha U.S., Sweden, Nigeria, Ghana, ha region, ngan ASEAN. An Trafficking in Persons in usa nga nahitatabo nga krimen ha ASEANmas labaw pa k amaka ngirirhat han terrorism segun han iba. Nahatag daw ini hin katalagman han mga pakabuhi ha katawhan han ASEAN, kun diin nanenelikado gihapon an ka istable ngan pag-ursa han mga nasyon nga sakop han ASEAN, sumala kan Deputy Secretary-Ge neral of ASEAN for ASEAN Political Security Community, Mr Sayakane Sisouvong. Sumala han estimates tikang ha International Labour Organisation, maabot na daw han 2.4 million an trafficked persons, ugaring pira la an napapatukan. Dinhi daw ha rehiyon, segun kan Mr Sisouvong usa nga collective will pagsulbar h an trafficking in persons labi na an kababayin-an ngan kabataan in iginsulod ha ASEAN Declaration on Transnational Crime nga gin-adopt han tuig 1997. Dara hini an ASEAN in nagkamay-ada na damo nga landmark progress ha isyu. Labot pa an trafficking in persons in ginhihingita gihapon nga usa nga panalapas han katungod pantawo, segun han ASEAN Inter-governmental Commission on Human Ri ghts (AICHR), ASEAN Commission for the Promotion and Protection of the Rights of Women and Children (ACWC). Intresado daw gud ini hiraha pagbuhat han regional institutional framework, segu n kan Mr Sisouvong. Dugang pa niya, an ira paghidabi in usa nga pag-ugop ha pagproteher han mga bikt ima ngan maging testigo gihapon ha imbestigasyon nga prosecution efforts ala kon tra ha mga traffickers. (opt/Trans: NBQ-PIA 8-ES) <b> Capiz Governor nagpasalamat kan P-Noy han mga ginhatag nga mga hinabang ngan mga proyekto</b> An pagtapod ngan kompiyansya han mga katawhan ha Capiz ngan Roxas City en pirme a ada ha imo. Amo ini an nagin mensahe ni Capiz Governor Victor A. Tanco ngadto kan President Benigno Semion C. Aquino III durante han iya haliputay nga pagbisita hadton Huly o 12 Hi Gov. Tanco en naghatag han iya pagpasalamat ngadto kan Presidente Aquino ha n garan han mga katawhan han Capiz para han damo nga mga proyekto nga iginhatag ha n nasabi nga probinsya. Hi President Aquino en personal nga nag-distribwer han mga Philhealth Cards ngad to han mga pinili nga mga benepisyaryo tikang han mga mag-iba-iba nga mga bungto han probinsya. Por lo menus may ada ha kabug-usan 33,,386 nga mga cards en pina nhatag ngadto ha Capiz pinaagi han maupay nga kaburut-on han Presidente. An Presidente daman en naghatag hin financial assistance nga nakantidad hin P1.7 million ngadto han mga bungto han Maayon, Sapi-an, Sigma, Pilar ngan Pontevedra nga kon diin ini en gagamiton para han Supplementary Feeding Program ngan ini e n makaka-benepisyo ug makakatagamtam hin maabot 4,726 pre-school children. An nasabi nga ayuda en personal nga pinanhatag ngadto kanda Mayor Wilfredo Borre s han Maayon, Arturo Orosco han Sapi-an, Mary Andaya han Sigma, Ma. Ritalyn Patr icio han Pilar ngan Esteban Steve Contreras han Pontevedra. Samtang hi Mayor Borres han Maayon en kinarawat gihapon hin P300,000 nga kantida d para han financial assistance ngadto han Self-Employment Assistance Kaunlaran (SEA-K).

Ha luyo nga bahin, may-ada ha kabug-usan P171.37 million nga kantidad para hin m ga proyekto nga ginhatag han Department of Agriculture ngadto kan Gov. Victor A. Tanco nga kon diin ini nga nasabi nga kantidad en gagamiton para pagbulig han f ood security ngan rice sufficiency nga inisyatibo tikang han probinsya. An iba h ini en gagamiton para han pagpaka-upay han mga production inputs, farm equipment s, livelihood assistance ngan iba pa nga mga production support. Hi President Aquino en naghatag hin pagpatapod han mga Capiznons nga an Panay Ri ver Basin Flood Control Project en mahihimo, bisan ha luyo han pag-withdraw han pondo nga natikang han Japan International Cooperation Agency (JICA). Akon ini ig-hihimangraw nga butang hiton akon pira nga mga miyembro han akon Gabi nite para kami en makag-identify hiton mga funding agency nga maghahatag hin sal api hini nga nasabi nga proyekto,an Presidente en nagdugang hin pagsering. Hi Gov. Tanco en nagpasalamat daman kan Presidente Aquino han hiya en tudlokon k omo Regional Development Council Chairman ngan han pagpili-a daman kan anay Sena dor Manuel Mar Roxas komo Secretary han Department of Transportation and Communica tions (DOTC). Komo Capiznons, iginpaparayaw namon nga kami en imo gintudlok ngan magighin kabak yang para han progreso han amon rehiyon ngan han aton nasud, dugang pa ni Gov. Ta nco. (PIA-E. Samar, translated by: S. Candido) <b> Nars nasalbar dara han sundalo</b> Usa nga nars in nasalbar an kinabuhi dara hin bulig hin mga sundalo. Kakulop nga adlaw, nakakarawat hi Division Major General Mario F Chan, Commander han 8th Infantry Division hin surat hin pasalamat tikang kan Registered Nurse J uniel Bardelas Tagarino, 24 anyos. Hi Juniel Tagarino in usa nga Clinical Instructor ha Samar State University-Coll ege of Nursing. Nasakit ini hiya hin dengue han Hunyo 22 yana nga tuig. Nagkinahanglan hiya hin blood transfusion hin four (4) units of A+ Blood Type, n akurian an pasyente pagbiling han nasabi nga blood type, ugaring dara han usa ng a sangkay nga nagsumat nga dumangop ha 8th ID, nasalbar an pasyente. Dayon gumios an 8ID ngan nanmiling hin mga blood type donors. Mga trainees tikan g ha RRT Class 74-11 nga ginkilala nga hira SSg Eleuterio Besada ngan Sgt Regie Milan in nagboluntaryo pagpakuha hin dugo. Kalooy sa Diyos, nahisalin an dugo hin waray kumplikasyon. Salbar na hi Tagarino ngan dara han iya kalipay han iya bag-o nga kinabuhi, hiya in nagsurat kan Gen Chan. Segun ha iya, dako an iya pasalamat han mga sundalo nga hul-os an tambulig nga h iya mabulong. Dako daw niya nga honor, nga api ha iya dugo an dugo han mga sundalo nga waray m agruha-duha pagbulig han usa nga sibilyan. Ha parte naman han kasundaluhan, bisan daw ha ano nga paagi dara han Bayanihan a n mga tropa han gobyerno in andam diri la pagpanalipod han mga katungod han Sama reo kundi bisan ano nga paagi han pagbulig, andam hira. Duro an pasalamat ni Tagarino kan Major Chan dara han mga nagtambulig ha iya nga sundalo han 8th Infantry Division (Stormtroopers) Philippine Army Tagarino concl uded. (NBQ/PIA 8- E Samar) <b> 298 nga mga kaso hin iligal nga pagtrotroso nahisalawad hn DENR tikang han M ayo 2011 Paje</b> Duha ka bulan kataliwan igdeklarar ni Pangulo Benigno S. Aquino III hadton Mayo en hul-os nga pakigbisog kontra hin iligal nga mga magtrotroso, yana nga tuig, m aabot na hin 298 nga mga kaso hin iligal nga pagtrotroso nga hindadabihan hin lo kal nga mga opisyal an nahisalawad han Department of Environment and Natural Res ources (DENR) ha maglainlain nga mga korte. Nagsering hi Environment and Natural Resources Secretary Ramon Paje nga an mao nga mga kaso hin iligal nga pagtrotro so en lakip dida han report nga iginsumiter han iya departamento ngadto han Pang ulo nga resulta han kampanya han DENR nga mapuypoy an kalyap nga iligal nga pagt rotroso ha nasud. Dida han 298 nga mga kaso hin iligal nga pagtrotroso, mayda hini nahidadabi nga alkalde ngan hin lokal nga mga opisyal ilabi na daw ha Mindanao, sering ni Paje durante han ika-tulo nga Cabinet Cluster Pilipinas Natin Forum on Climate Change M itigation and Adaptation and Food Security ng ginpasamwak ha NBN4 ngan ha dzRB R

adyo ng Bayan hadton Miyerkules. Nagsering hi Paje nga pagmando gud la ni Pangulo Aquino hin hul-os nga prohibisy on ha pagtrotroso, ginkanselar dayon han DENR an ngatanan mga permiso hin pagtro troso. Segun kan Paje, tikang niya panngulohan an DENR, waray niya ginpirmahan nga perm iso hin pagtrotroso, bisan mausa. Waray na daw gihapon nag-ooperate ha mga kabud kiran nga logging concession, sering niya. Gindeklarar ni Pangulo Aquino an 2011 komo National Year of Forests ha Pilipinas n gan ginmando-an an DENR, Armed Forces of the Philippines ngan Philippine Nationa l Police nga pahugtan an kampanya kontra hin iligal nga magtrotroso ngan pankomp iskaron an iligal nga pinanmulod nga kakahoyan tikang ha mga kagugub-an. (PIA-Ea stern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b>Gobernador han Capiz nagpasalamat kan P-Noy para han mga proyekto</b> An pagtapod ug kumpiyansa han mga tawo han Capiz ug Roxas City in aada pirmi ha i mo. Amo ini an mensahe han gobernador han Capiz nga hi Victor A. Tanco ngadto kan Pr esidente Benigno Simeon Aquino III durante han iya madagmit nga pagbisita han Hu lyo 12. Hi Gov. Tanco in nagpadangat han iya pagpasalamat ngadto han pangulo ha ngaran h an mga tawo han Capiz para han damo nga mga proyekto nga iya ginhatag ngadto han probinsya. Hi Presidente Aquino in personal nga nanhatag han mga Philhealth Cards ngadto ha n mga pinili nga mga benepisaryo tikang han iba-iba nga mga munisipyo han probin sya. Mayda maabot hin 33,386 nga mga card an ihahatag ngadto ha Capiz kortisiya han Presidente. An Presidente in naghatag gihapon hin bulig pinansyal nga nagkakantidad hin P1.7 ngadto han mga bungto han Maayon, Sapi-an, Sigma, Pilar ug Pontevedra nga gagam iton para han Supplementary Feeding nga programa ug makakabinipisyo hin 4,726 ng a mga bata. An bulig in personal nga ginhatag ngadto kanda Mayor Wilfredo Borres of Maayon, Arturo Orosco han Sapi-an, Mary Andaya han Sigma, Ma. Ritalyn Patricio han Pilar ug Esteban Steve Contreras ha Pontevedra. Hi Mayor Borres han Maayon in kinarawat gihapon hin kantidad P300,000 nga bulig para han Self-Employment Assistance Kaunlaran (SEA-K). Ha luyo nga bahin, makantidad hin P171.37 million nga mga proyekto in ginhatag h an Department of Agriculture ngadto kan Gov. Victor A. Tanco nga gagamiton para han seguridad han pagkaon ug bugas han probinsya. An iba in gagamiton pagpa-uruupay han produksyon, mga ekipahe ha uma, pamakabuhi ug iba pa nga mga suporta ha produksyon. Hi Presidente Aquino in nagpatapod han mga Capiznons nga an Panay River Basin Fl ood Control Project in matutuman, bisan kun binawi na an pondo tikang ha Japan I nternational Cooperation Agency (JICA). Pagtatagaron ko ini nga butang ha mga miembro han akon gabinite para makakita kam i kun ano nga ahensya an angay magpondo hini nga proyekto, sering ni President Aq uino. Hi Gov. Tanco in nagpasalamat gihapon han Pangulo han pagtudlok ha iya kumo pang ulo han Regional Development Council ug pagpili han anay senador Manuel Mar Roxas nga magin secretaryo han Department of Transportation and Communications (DOTC). Kumo mga Capiznons, ginpaparayaw namon nga gintudlok nimo kami nga magin kasugbon g nagdto han kauswagan ha rehiyon ug ha nasud, sering ni Gov. Tanco. (translated by GTT/PIA/PNA) <b> Umentohan an kita ha uma, ayaw la hibanga an kapaligiran</b> Iginduduso han National Academy of Science and Technology (NAST) an pagpadamo ha n kutsisa ha uma kundi dire angay nga mahibang an kalibungan o kapaligiran. Iginpresentar ni NAST President Dr. Emil Q. Javier, upod ni Department of Agricu lture Undersecretary Joel Rudinas, National Irrigation Administration Administra tor Engr. Antonio Nangel, ug Department of Science and Technology Director Lunin gning Samarita-Domingo an kanan goberno programa para han solido nga pundasyon p an-agrikultura.

Naoobserbaran daw gud, nga kun mayda ginpapakusgan nga produksyon ha uma ug ha p angingisda, nasasakripisyo an kapaligiran. Igindeklarar ni Javier nga an paagi la mapapaumentohan an kutsitsa ha uma nga di re nasasakripisyo an kapaligiran in pinaagi han pagpabug-usa han pundasyon pan-a grikultura, paggamit an syentipiko nga paagi. Panuyo han NAST nga matratar an pagsusumpayan han kapaligiran ug agrikultura dur ante han ika-33 nga Annual Scientific Meeting (ASM) diin mayda mga taga syensya nga mag-iistorya hine nga butang. (Tran by Alice Nicart/PIA-Samar) <b> Multiple cropping, baton han hagligot nga umhanon</b> Nagpahayag hi Dr. Emil Q. Javier, presidente han National Academy of Science and Technology (NAST) nga mayda mga gudti nga mga parag-uma ha nasud nga nagamit na han ideya han damo nga klase hin tanaman an nga igintatalsok, labi na daw adton mayda mga shallow tube wells nga nakaka-istak han tubig para han ira mga tanum. Ngani, sering ni Javier, nakakapagtanum na ine nga mga parag-uma ngan nakakapagb ari, tulo ka beses kada tuig. An pahayag ni Javier in durante han Communication and News Exchange Forum (CNEX) ha PIA. Inotro ni Dr. Javier an kaimportante nga gumamit an mga parag-uma han multiple c ropping, tungod kay 10 milyones la ka ektarya an umhanon nga tuna, ngan ha 94 mi lyones nga populasyon, maabot la hin 1,100 sqm an matatamnan hin usa, kundi kun dadamoon niya kaklase hin gahi hin tanum an iya bubuhaton, makakatulo hiya pagba ri ha usa ka tuig. Labot pa, an NAST in nag-iimbento hin gahi hin humay nga mas madali mahinog, kay ha yano nga gahi, tag 120 ka adlaw an kahihinog han uhay, samtang an gin-iimben to in tag 90-diyas la ug dire kinahanglan in otro nga pagpayatak kay direkta na daw ine nga mahitatanum. Pero, importante nga may tirok nga tubig o irigasyon kay kun waray, makure mag m ultiple-cropping.(PIA-Samar/Trans:Alice Nicart) <b> NIA sisigurohon mayda supesyente nga bugas</b> Ha luyo han hura nga katubigan ha damo nga dapit han mga kahagnaan, damo daw la gihapon an hektarya nga wara irigasyon. Komo kaparte han kanan goberno programa nga magkaada hin supesyente nga suplay h an bugas ha nasud, sugad nga kamandoan han administrasyon Aquino, nagsering an o pisyal han National Irrigation Authority (NIA) nga hinihimo nira an ngatanan par a la magkaada irigasyon an haluag nga kahagnaan ha masunod nga tulo ka tuig. Sumala kan NIA Administrator Antonio Nagel, nagsusumat daw an urhi nga pag-aram nga sobra pa daw hin katunga han mga umhanon nga hagna an waray pa irigasyon. Minarkahan na han Department of Agriculture an ira target ha pagkamayda supesyen te nga bugas ngada hit tuig 2013. Sering ni Nagel, an ngatanan nga umhanon han nasud in 3.12 milyon ka ektarya. Ha pagkayana daw, aada la ha 1.54 milyon ka ektarya salit, kinahanglan daw pagpaka upayon in 292,000 ka ektarya tikang hiton 2011 ngadto 2013 basi makuha an target nga 21.1 milyon ka metriko tonelada. Gintagan doon ni Nagel nga seryoso an mga otoridad han irigasyon ha pagpatuman h an mga kinahanglanon nga mga pasilidad basi maabot an ginhihingyap nga kadamo hi n bugas. Nagsering pa hi Nagel nga yana, ha suporta han Department of Science and Technol ogy, nagamit na hira hin iba-iba nga teknolohiya para mapaurha an ira serbisyo h a mga uma, pinaagi han pagtirok hin tubig para ha irigasyon. Usa na daw hine an paggamit han hybrid rice o an maupay nga klase hin gahi hin h umay nga pwede mahilug-um ha katubigan hin napulo ka adlaw, nga dire mahihibang. Kadak-an daw nga gahi yana in tag-6 la ka adlaw an ilob ha tubig.(Trans by Alic e Nicart/ PIA-Samar) <b> DENR mayda 298 nga kaso hin illegal logging tikang Mayo 2011 Paje</b> Duha ka bulan katapos ni Presidente Benigno S. Aquino III magdeklarar hin away k ontra han mga iligal nga mangarahoy dida han Mayo, yana nga tuig, an Department of Environment and Natural Resources (DENR) in nagpasaka hin maabot 298 ngamga k aso hin illegal logging nga nagdadabi hin mga lokal nga mga opisyales ha iba iba nga mga korte. Hi Environment and Natural Resources Secretary Ramon Paje in nagsering nga an il

legal logging nga mga kaso in upod han report han iya department nga ginsumiti n gadto han Presidente kumo resulta han kanan departamento paningkamot pagpuypoy h an mga illegal logging nga aktibidades han nasud. Iyong first report namin kay President Noynoy, we have filed 298 anti-illegal log ging cases. Meron po diyan kasamang mga mayor, meron po diyan mga lokal na opisy al na sinama namin especially in Mindanao, Paje said during the third Cabinet Clu ster Pilipinas Natin Forum on Climate Change Mitigation and Adaptation and Food Se curity aired live over NBN4 and government run radio station dzRB Radyo ng Bayan on Wednesday. Hi Paje in nagsering nga katapos han sugo han Pangulo pagdiri han pangahoy, an D ENR in nagkanselar han mga permiso pangahoy ug waray na nahinanabo nga mga panga hoy ha kagugub-an. Waray na illegal logging nga nahinanabo yana. Tikang han paglingkod ko ha DENR ku mo sekretaryo, waray kami pinirmahan bisan usa nga permiso pangahoy. Waray na gi hapon nagbubuhat hin pangahoy ha kagugub-an, sering niya. Hi Presidente Aquino in nagdeklarar han 2011 kumo Tuig han Kagugub-an ha Pilipin as ug nagsugo han DENR, Pwersa Armada han Pilipinas ug an Philippine National Po lice nga pakurukusgon an kampanya kontra han mga iligal nga mangarahoy ug kuhaon an mga iligal nga pinangutod nga mfga kahoy tikang ha mga guba. (translated by GTT/PIA/PCOO) <b> Pilipinas naghangyo ha Malaysia nga pahibub-an an sirot nga kamatayon ngada hin 4 nga mga Pilipino</b> Ginhangyo han Pilipinas ha Malaysia nga pahibub-an an sirot nga kamatayon ngada hin upat nga mga Pilipino ha Sabah. Nagpahayag an Department of Foreign Affairs (DFA) hadton Miyerkules nga iginpaab ot an paghangyo ngadto han gobyerno han Malaysia pinaagi kan Ambassador Victoria no Lecaros. Sumala han DFA, iginduhol ni Lecaros an aide-memoire kan North Borneo Governor T un Datuk Seri Panglima Haji Juhar bin Haji Mahiruddin ha Kota Kinabalu. Ginsasaysay dida han mao nga aide-memoire an paghangyo nga mapahibub-an ngadto h in kaprisohan ha bug-os nga kinabuhi an sentensya han upat nga mga Pilipino kana y sirot nga kamatayon en ginparig-onan han Malaysian Federal Court, sering han D FA. Waray panhingadni han DFA an upat nga mga Pilipino nga naatubang hin kamatayon n ga penalidad. Ginhingadayan gihapon ni Lecaros an kabubuwason han mga Pilipino nga nagtratraba ho komo mga kabulig ha Malaysia durante han iya panamilit kan Malaysian House Sp eaker Tan Sri Datuk Seri Pandikar Amin Haji Mulia. Nakatalaan saliwanan hi Lecaros ni Jose Eduardo Malaya III, an anay spokesperson han DFA. Durante han paghimangraw ni Lecaros ngan han Malaysian House Speaker, nagsering ini ha iya nga nga pagtratrataron nira an mahiunong han mga Pilipino nga mga kab ulig ha Malaysia, segun han DFA. Nagsering pa an DFA nga nagdumara hi Lecaros hin panamilit nga mga okasyon ngada hin boluntaryo nga mga lider hin komunidad hin mga Pilipino ha North Borneo had ton Hulyo 5. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b>Libre nga pag-eskwela gintatanyag han administrasyon Aquino ha mga makuha hin kurso ha agrikultura</b> Nagsering hi Agriculture Secretary Proceso J. Alcala nga magtatagana an administ rasyon Aquino hin scholarship grants ngadto hin mga Pilipino ilabi na an mga anak hin mga parag-uma. Panuyo hini nga maaghat hira pagkuha hin mga kurso ha agrikul tura tungod nga mayda daw kabubuwason dida hiton agrikultura. Durante han ika-tulo nga Cabinet Cluster on Climate Change Mitigation and Adapta tion and Food Security nga iginpasamwak ha NBN4 ngan dzRB hadton Miyerkules, gin -aghat ni Alcala an mga parag-uma nga pa-eskwelahon an ira mga anak dida hin mga kolehiyo ngan mga eskwelahan pan-agrikultura pinaagi hin pagpahimulos han kanan gobyerno scholarship program. Ginsumatan ni Alcala an mga parag-uma nga dako an kikitaon han ira mga anak dida hiton agrikultura. An dako nga kikitaon, sering niya, amo an nag-aaghat han mga parag-uma nga tugotan an ira mga anak nga kumuha hin kurso ha agrikultura. Mayd

a pondo para hini nga libre nga panngiskwela, sering niya. Nagsering hi Alcala nga nakahaom na yana an mga programa han gobyerno ha agrikul tura agud mabuligan an mga parag-uma ngan masangkapan hira hin husto nga mga pam aagi hin pag-uma, sugad man an paggahin hin pondo nga ayuda agud magmadarudamo a n produksyon nira dida han ira tagsa-tagsa nga mga komunidad. An mga parag-uma nga waray ngani makatangpos hin pag-eskwela en nagkaada na yana hin higayon nga kumita hin darudako pinaagi han husto nga ayuda teknikal, ayuda nga pautang, ngan han bulig han gobyerno nga mahibaligya an ira mga produkto, s ering ni Alcala. Segun kan Alcala, barubarato an pagpa-eskwela ha kurso nga agrikultura komparar hiton iba nga mga kurso ngan kon danay, pakagradwar han kurso, waray pa ngani ma tratrabaho-an. Pinanlilimbasogan han departamento ha agrikultura nga mahipahamtang an mga progr ama han gobyerno subay han mando ni Pangulo Aquino nga maayudahan an mga parag-u ma ha mga burobaryo agud umumento an produksyon. Gintagan hin duon ni Alcala an kakinahanglanon nga mag-agi an mga parag-uma hin paghag-id bahin hin pest management, maaghat nga gamiton an organiko nga pamaagi hin pag-uma ngan matagan hin iba pa nga mga serbisyo para han ika-uuswag han ir a produksyon. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b> Ani sa bulig san biotech diri nakakahilo NSAT</b> Si dati UP President Emil Q. Javier nagpapasabot sa publiko nga diri tumuod san mga nakontra nga nag-aadbokar nga an produksyon san ani pinaagi san bulig san bi otechnology in nakakaraut san panlawas san tawo. Si Javier, nga yana presidente san National Academy of Science and Technology (N AST), nagrason nga sa naglabay nga 15 anyos, wara sin naprobaran nga ayaun tawo nga nahilo tungod san bunga san biotechnology. Sugad niya, an nasud nanginginahanglan sin biotechnology nga ani o produkto nga ginpa undong pinaagi san Genetically Modified Organisms (GMO), kay kon diri mawa wara kita dida san pakigkumpetinsya. Si Agriculture Secretary Joel Rudinas, sa kanya parte, nasuporta kan Javier kon diin siya nasugad nga kinahanglanon naton in pamaagi sin pag-uma para magkayaun sin maupay nga ani. Sugad liwat niya san katawhan nga diri mabaraka matungod san GMO kay an pamalaud san implementasyon san biotechnology crops in estrikto nga ginsusunod antes ini magamit san parag-uma para padamuon. Gin eksplikar ni Javier nga kon an GMO nga produkto madeveloped, ini naagi sa Na tional Committee on Bio-Safety of the Philippines (NCBP) para ig ebalwar ngan ki lalaun an potensyal hazards nga maiimdan san genetic engineering experiment. Mat apos ini makakarawata san aprobal tikang san komitiba, an GMO crop in igsususmit er ngadto sa Bureau of Plant Industries (BPI) para sin dugang nga pagrebisa ngan pagtuyang o diri pagtuyang. Ginsumat ni Javier nga an katapusan nga ginsusunod nga intervention san science para san pagpakaupay san ani mao an Safe and Respons ible use of Biotechnology. Ginseseryuso ini namon. Responsabli nga gin-iimdan ini namon nga GMO sayo sayo., sugad niya. Si Rudinas nasugad nga kon nano an ginhihimo san departamento pan agrikultura ng an komunidad san sayantipiko mao in pagpahamtang san mga parag-uma sin pagpipili an para mapauswag an ani. Kon naruyag sira san organic farming, libre sira maghi mo sini. Kon magdesisyon sira paggamit san GMO, pwede liwat. An promero nga GMO nga aaprobaran san BPI sa Pilipinas sadton Disyembre 2002 mao an Bacillus thuringiensis (Bt) corn. An Bt corn in nagamit san bacillus thuring iensis bacteria para umato san Asiatic corn borer pest. Tikang sa 2002, an BPI n ag-aprobar na san 44 nga GMO nga produkto para gamiton komersyal sa nasud. Si Rudinad ngan Javier mao an mga bisita san Communication and News Exchange (CN EX) Forum sa Philippine Information Agency yana nga adlaw. Nakadto liwat sira Na tional Irrigation Administration (NIA) Administrator Antonio S. Nangel, ngan Dep artment of Science and Technology (DOST) Executive Director Luningning SamaritaDomingo. (opt/Ailene Diaz/PIA-Northern Samar) <b> Dugangan an ani nga diri mawawakay an palibot NAST</b> An National Academy of Science and Technology (NAST) nagduduso para san pagpakus og san sector san agrikultura nga diri makokompromiso an kondisyon san kalibunga

n sa nasud. Ngan ananuon ini? Si NAST President Dr. Emil Javier kaupod sira Agriculture Undersecretary Joel Ru dinas, National Irrigation Administration Administrator Engr. Antonio Nangel, ng an Department of Science and Technology Director Luningning Samarita-Domingo nag presenter san mga paningkamot san gobyerno para sin solido nga pondasyon pagtag a agrikultura durante san Communication and News Exchange forum sa Philippine In formation Agency. Ira naimdan nga kon napapakusog an konsentrasyon san produksyon dida san agrikul tura ngan pangisdaan, an kalibungan an nakokompromiso o nag-aantos. Gindeklarar ni Javier, nga an pamaagi la nga maatubang an kanan nasud sector pan agrikultura nga diri naaapektaran an kalibungan mao an pagduso sin dugang nga p agbug-os san produksyon pan-agrikultura pinaagi san pamaagi sayantipiko. Kinahanghlan ipahitaas an produksyon sa ada na nga mga tutuna ngan fishponds kay kon diri mahihimo mangungutod san kagurangan ngan mangroves. Sanglit tuhayon gu d an produksyon san ada na nga umhanan ngan fishponds pero san sustinabli nga pa maagi. Sugad ni Javier. Puwede ka makadugang san ani nga diri mawawakay an kalibungan, nga diri maapekta ran an ginkukuhaan san tubig, nga diri magkakausa san pag-anas ngan diri kawara san biodiversity, dugang ni Javier. Gintitinguha san NAST nga magdiskusyon san link sa butnga san kalibungan ngan ag rikultura sa 33rd Annual Scientific Meeting (ASM) kon diin an mga sayantipiko ma g-uuruesturya san mga isyu nga gin-aatubang san sosyedad yana. An NAST nagkokomponer san mga nangunguna nga mga sayantipiko sa nasud ngan nagbu buhat sin katirirok kada tuig para magkasayo san gin-uundong nga tema. An tema y ana natalibong dida san Meeting the Challenge of Agricultural Productivity, Compe titiveness and Stability ngan ini paghihimuon sa Manila Hotel sa Hulyo 13-14. (op tAilene Diaz/PIA8-Northern Samar) <b> Dumog nga tulay tikadto ha Industrial Estate mababalyuan na pina-agi han kan an Pangulo Bridge Program</b> An dumog na nga Raquiza Bridge nga amo an tulay tipakadto han Industrial Estate han Sinirangan Bisayas, in nakatalaan na nga balyuan hin usa nga puthaw nga tula y. Ini in pinaagi han Presidential Bridge Program han Department of Public Works and Highways (DPWH). An Raquiza Bridge an nagkukonektar han kanan Leyte ika-4 nga Distrito nga mga mu nisipyo sugad han Palompon ngan Isabel, nga amo an gintitindugan hin pipira nga mga industriya sugad han Philphos ngan PASAR. An pag-ayad han nasabi nga tulay in duro hin ka-importante mahitungod nga ini in nahilulumos ha tubig maski hin pipira la ka-oras nga pag-inuran, nga nagigin hi nungdan hin diri kaagi-e han kalsada, pasabot hi District Engineer Lino Francisc o C. Gonzales han Leyte 4th Engineering District. An kadig-on han daan nga tulay in diri katatapuran mahitungod nga pipira nga mga kahoy ngan mga basura in nahia-anud han babaha nga kaudgan nakakasarop han pagawas nga nagigin hinungdan han paglalapwas hini, kun diin nakakahatag hin kadeli kaduhan ngadto han mga magbibyahe. Dako an paglaum ni District Engineer Gonzales nga an paghingayad han puthaw nga tulay in matitikangan na mahitungod nga an opisina han distrito in nag-impliment ar na han mga kinahanglanon ngan nakakumpleto na han paghingayad han likdu-an ng a tulay ngan aragi-an para magin masaru-sayon an trapiko dida hit pagdumara han paghingayad ha 28.8 ka-metros nga two-lane nga tulay. Dugang pa niya nga an puthaw nga tulay nga pagtitindugon in mahiruhitaas hin 2.5 ka-metros tikang han ha pagkayana nga naeksister nga tulay. Dida han Hunyo 27, 2011, an Memorandum of Agreement in ginpirmahan nira DPWH Ley te 4th District Engineer Gonzales, Alkalde han Palompon Ramon Oate, OIC Project D irector Oscar Villavery, ngan Isabel Mayor Saturnino M. Medina, ha pag-uyon ni C ongresswoman Lucy Marie Torres Gomez han ika-4 nga Distrito han Leyte. Sering ni District Engineer Gonzales nga ha suporta ni Congresswoman Gomez, an o pisina han Leyte 4th Engineering District in naka-abot na ha 18.63 porsyento hin kahi-una kuntra han target hini dida han implimentasyon of ngatanan nga ginpund ohan nga mga proyekto para ha 2011. (LDL/Translated: maa/PIA8) <b> Gin-uli han mga obispo an SUVs ha PCSO</b>

Iginbalik na ha gobyerno han pito nga mga obispo Katoliko an SUVs o sports utili ty vehicles nga ira nakarawat tikang ha Philippine Charity Sweepstakes Office (P CSO) durante han administrasyon Arroyo. Gindig-onan han mga obispo, hin-o nanngatender han imbestigasyon han Senado Miye rkules, nga an mao nga mga sarakyan en gin-gamit dida han mga misyon han Simbaha n para han mga kablas ngan diri para han ira personal nga paggamit. Dida hin sinurat nga pahayag nga ginbasa ni Cotabato Archbishop Orlando Quevedo, iginsaysay nga magin subay man ha balaud o diri ngan magin konstitusyonal man o diri an pakaangkon nira han mao nga mga sarakyan, ig-uuli la gihapon nira ini. Gindara ngadto ha Senado an tulo han mga sarakyan han mga obispo nga nagpakabase ha Luzon . Presente dida han mao nga hearing han Senado hira Zamboanga Archbishop Romulo Va lles, hira Bishop Rodolfo Beltran han Bontoc-Lagawe, Leopoldo Jaucian han Abra, Juan de Dios Pueblos han Butuan, ngan Martin Jumoad han Basilan. Ginrepresentaran naman hi Nueva Segovia Archbishop Ernesto Salgado, nga aadto pa ha gawas han nasud, han iya auxiliary bishop David William Antonio. Nagdesider an mga obispo pag-uli han SUVs agud matapos na an isyu nga nakasamad ha n Simbahan Katoliko ngan han mga tumotoo hini. Bisan han mga akusasyon ha ira, nagsering an mga obispo nga mapasinalamaton hira para han bulig nga ginhatag ha ira han gobyerno. Gintagan nira hin duon nga waray nira nasupak nga balaud, o bisan an Konstitusyo n. Dida hin nahiuna nga pahayag, nagsering an mga obispo nga napakyas hira pagkonsi derar han kahiparakdolan han donasyon ngan nagpahayag hin kaandam ha pagkooperar ngada han mga otoridad. Nagsering an mga obispo nga dako an nahibulig han mga sarakyan kay pinaagi hini nakakadto-an nira an tay-aw nga mga lugar han ira mga nasasakopan agud magpahamt ang hin ayuda ngadto han mga kablasanon. An kakulang daw nira hin pondo amo an nagduso ha ira nga umaro hin ayuda tikang hin mga ahensya nga an mandato amo en pagtagana hin ayuda o tambulig. Pira ha ira en nakakarawat hin mga sarakyan tikang ha PCSO nga heavy duty 4 x 4 pick-ups para makadto-an nira an tay-aw nga mga lugar agud makapahamtang hin mag lainlain nga mga serbisyo pankatilingban ngan an iba en nakakarawat hin mga sara kyan nga gin-gagamit ha pandul-ong hin kablasanon nga mga magsakit ngadto ha mga ospital o ha pagdistribwer hin mga pagkaon, mga medisina, ngan mga panapton nga dto hin mga pamilya nga naigo hin kalamidad, sering nira. Lakip han SUVs en usa nga Mitsubishi Strada pick-up nga nakantidad hin P1.107 mi lyon; Toyota Grandia Hi-Ace van nga nakantidad hin P1.4 milyon; Strada pick-up n ga nakantidad hin P1.225 milyon; Grandia van nga nakantidad hin P1.518 milyon; I suzu Crosswind utility van nga nakantidad hin P720,000; usa nga segunda mano nga Nissan Pathfinder ngan usa nga L-300 van. (opt/PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya:DU M) <b> Siyensya san Agrikultura, ginduduso sa gobyerno ni Aquino kontra sa kapobreh an</b> Ginduduso san administrasyon ni Presidente Benigno C. Aquino III an paggamit san syensya ngan bag-o nga klase sin teknolohiya sa agrikultura basi mapakusog an p roduksyon ngan makabulig san mga pobre, sugad san opisyal sini sadto nga lunes. Sa ginhimo nga Communication and News Exchange (CNEX) Forum sa buhatan san Phili ppine Information Agency, ginpahayag ni Dr. Emil Javier san National Academy of Science and Technology (NAST) nga ginpapalusad san gobyerno ngadto san pinakadit oy nga parag-uma an paggamit san teknolohiya basi mapadamo an ani ngan mapaupay an kanra panginabuhi. Sugad niya, importante nga mahibaruan san pinaka simpli nga parag-uma an kaimpor tante san agri-science nga kanya kaupod sa pagpapakaupay san produksyon basi mabat on an panginginahanglan san pagkaun san aton tikadamo nga populasyon. Pinaagi sini, mabubuligan an mga parag-uma sa kauumhan nga kaapi san pinakapobre nga sector san populasyon, sugad ni Javier. Sugad niya, suok an pakigburubligay san NAST, an nangunguna nga hugpo sin mga sa yantipeko sa nasud sa ularum san Department of Science and Technology (DOST), De partment of Agriculture (DA) ngan san iba pa nga mga ahensya basi maseguro nga a

n mga parag-uma in magpapabilin nga yaun gamit ngan may pangabuhian. Ngani, padayon an pagdiskubri san mga sayantipiko san gobyerno sa mga bag-o nga ganay nga yaun halaba nga kinabuhi shelf life o adto diri dayon nagraraot ngan mai imdan nga mas masarig sa pan-ato san peste o sakit. Kaapi na didi adton diri dayon nagraraot nga brown rice nga mayaman sin bitamina ngan fiber; sayo nga klase sin saging nga may pan-ato sa peste; abaka na may pa ngontra san virus; kamote nga pwede isakot sa linuto nga ube ngan iba pa. Bisan diri pa pormal, ginpawarak na san Department of Agriculture an mga nasabi nga uyas, natapod naman si Javier nga sa halipot nga panahon makakabulig an mga bag-o nga klase sin pananum basi mapauswag an mga pangabuhi san mga digtoy nga m ga parag-usa sa kauumhan. (opt/Ailene Diaz/PIA-Northern Samar) <b>reporma ha edukasyon dalan han kapirdi han kakablasan Aquino</b> An pag-implementaran han reporma ha edukasyon in yawe han kapirdihan han pagkure ug kakablasan, sumala ine kan President Benigno S. Aquino III. Ha iya pamahayg durante han pag-abre han kanan YesPinoy Foundation programa nga P ara Paaralan ha NBC Tent ha Taguig, nagsering an Presidente nga an mga reporma in nag-uupod han pagrebisirara han basic education curriculum o an Enhanced K+12 B asic Education Program ug han pag-umentohe han badyet han DepEd ngadto ha sobra P200-bilyones, para ighimo hin dugang pa nga mga eskoylahan. Sumala han President tungod daw han pagpursigi ni DepED Secretary Armin Luistro, iginduduso na daw an reporma ha edukasyon. An kadugangan daw nga hibaro han kabataan in magreresulta nga bisan high school pala an natatapos, magkakaada na hine niya kapasidad nga makakuha hin disente ng a trabahoan. An K+12 nga programa in nangangahulugan nga Kindergarten ug an unom ka tuig nga elementarya ngadto han upat ka tuig ha high school ug hin duha pa ka tuig nga ka dugangan ha Senior High School. .(PIA-Samar/Trans:Alice Nicart) <b>Aquino gintadong la an impormasyon- Palasyo</b> Gintadong la ni President Benigno Aquino III an nahisamwak nga impomasyon ug dir e sugaron nga nakikiaway hiya. Kasumpay ine han ginawas nga impormasyon kun paun an-o napukan an diktador nga panggobernohan ni Marcos, nga sinundan han himutang ni iya nanay, an anay Corazon Aquino komo Presidente han nasud hadton 2986. Asya ine an pasamwak han deputy spokesperson, Abigail Valte, kasumpay han pagkon traha ni Pres. Aquino han mga iginpasaring han mga Marcos durante han selebrasyo n han ika 25-nga anibersaryo han EDSA People Power 1. Nagpahayag han nakalabay nga adlaw hi Sen. Ferdinand Bongbong Marcos Jr. nga kun di re daw hadto nagpipol power, bangin daw nahanugad na it Pilipinas hiton Singapor e. Ha pagpakianhe daw kan Valte, kun kay ano nga sugad man hin nakikiaway hi Pres. Aquino hiton mga Marcos, nagsering daw ine, nga ginyakan la han Presidente an ta ma para han ngatanan kay katungod daw han kada tagsa nga makapagpahayag ug dire daw ine talis nga pakiaway. Para daw han Presidente, inabat daw hine niya nga kinahanglanon nga mahitama adt o nga ginawas nga impormayson nga bangin nahinugad na an Pilipinas hiton Singapo re. Ha luyo nga bahin, ginkilala naman ni Valte nga dire gud magpapapreho an panan-a w han ngatan para han Edsa People Power 1. Kundi, dire daw hikalimtan nga an kagawasan yana han ngatanan in masesering nga kadak-an hine in bunga hadto nga mahimyang ug mamurayaw nga gyera.(PIA-Samar/Tra ns:Alice Nicart) <b> Pagpapatuman han mga reporma ha edukasyon, yawi kontra han kapobrehan------P -Noy</b> An pagpapatuman han mga reporma han edukasyon amo an yawi kontra han kapobrehan han aton nasud. Segun kan Presidente Benigno C. Aquino III, an pagbabag-o han kurikulum ha eduka syon o an K + 12 ngan an pagpahitaas han pondo han Department of Education (DepE d) para makahimo pa hin damo pa nga kadugangan nga mga classroom ngan han pagdug angi pa han mga magturutdo amo ini an premiro nga paagi agud matalwas kita ha ka pobrehan. Tungod han panalingkamot ni DepED Secretary Armin Luistro, iya iginduduso an aton

education reform agenda. Iginduduso gihapon niya an pagrebisa han basic educati on curriculum o an tinatawag naton nga Enhanced K+12 Basic Education Program, ser ing han Presidente. An kadugangan nga hibabru-an amo ini an magigin yawi bisan na manla maka-high sch ool an ira natapos, may-ada na nira gihapon kapasidad makakuha hin disente nga t rabaho-an, dugang pa ni Luistro. Edukasyon an mag-aabre han kamanilampuson han aton mga kabataan, ini daman an mag papahitaas ngan magpapabilin han level han kapasidad han aton mga katawhan, dugan g pa han Presidente. (PIA-E. Samar, translated by: S. Candido) < b>P-noy nagsugo nga pag-adman an KALAHI</b> Nagsugo hi President Benigno C. Aquino III ha mga ahensya nga nagpapatuman han K apit-Bisig Laban sa Kahirapan (KALAHI) projects nga pag-adman an mga resolusyon nga igin-pasa han mga mayors, peoples organization ngan mga non-government organi zations (NGOs) nga mahiupod komo usa nga national program han KALAHI- Comprehens ive and Integrated Delivery of Social Services Community Driven Development (KAL AHI-CIDSS-CDD). Ha usa nga interview kan Department of Social Welfare and Development (DSWD) Sec . Corazon Soliman, nagsering hiya nga karuyag han President Aquino iton mga deta lye han nasabi nga programa para mai-adopt hiton national government komo usa ng a national strategy ngadto hit iba-iba nga ahensya hiton gobyerno nga nagpapatum an han KALAHI. Sering ha akon, ha prinsipyo, waray ko man nakikita nga problema , it importante karuyag ko gud it detalyado kun baga-baga himuon naton ini nga national strategy . So, karuyag namon nga ma-translate in to a more detailed program for the natio nal government for further implementation, sering ni Soliman. Igindugang pa ni Soliman nga upod ini an mga komunidad ha istratehiya han KALAHI -CIDDS ha pagpapatuman han mga proyekto para magkaada hin dirudiritso nga progra ma ngan implementasyon han mga proyekto. Ha igin-pasa nga resolusyon han mga mayor ha bug-os nga nasud, an KALAHI-CIDSSCDD strategy, nga gintikangan pa hadton tuig 2003 upod na hini an partisipasyon han komunidad para maibanan an kapobrehan nga nagin epektibo ha paghahatod hin s erbisyo ngan maupay nga pamamalakad han local government. An KALAHI-CIDSS-CDD amo gihap an nagin kabakyang han national government para pa g-urosahon an mga programa ngan para matagan hin suporta an mga inisyatibo han m ga local government ha pagpapatuman han poverty reduction program. Ha pagkayana, may-ada 42 nga mga probinsya, 200 nga munisipyo ngan 4,583 nga mga barangay ha ilarum hini nga programa KALAHI-CIDDS. May-ada, 197,772 nga mga pamilya tikang pa han tuig 2003 an nakatagamtam hini ng a nasabi nga programa tikang han 5,326 community projects nga nahimo han bug-os nga nasud. Para yana nga tuig 2011, may-ada pa 374 nga munisipyo iton makakatagamtam hini n ga nasabi nga programa pinaagi hiton bulig han World Bank and Millenium Challeng e Corporation. (PIA-E. Samar, translated by: S. Candido) <b>An pagdiri pagbiyahe pa Bahrain igpaparebista Aquino</b> Sadton Biernes nga adlaw, si Presidente Benigno C. Aquino III nasugad nga an pag diri san pagbiyahe ngadto sa Bahrain iya igpaparebista o ire-review. Dida san teleconference, sayo nga Filipino nga magtatrabaho sa Bahrain nasugad n ga an komunidad san mga Pinoy didto in nahimangraw nga gin api an Bahrain san tr avel ban. Sugad niya, maupay kon ira kahimtang didto ngan wara sira problema. Baton san Presidente, nariringa la siya san seguridad labi an san mga natatabo s a Middle East, pero ini aton eestudyuhan. Sa teleconference kaapi an tulo nga OFWs (tikang sa Hongkong, Bahrain ngan Kingd om of Saudi Arabia) in ginhimo sa Philippine Overseas Employment Authority. Kapa rte san ika 25 nga selebrasyon san 1986 People Power Revolution ngan pamaagi san gobyerno para mabatian an mga ginkakaringahan ngan panginginahanglan san aton g in-ngangaran nga modern-day heroes. An Department of Foreign Affairs nag-aghat san mga Pinoy nga ipa-ursa la ngun-a kon diri man importante an pagbiyahe sa Lib ya, Bahrain ngan Yemen,

An administrasyon ni Aquino in naghimo sin mga pitad sa butnga san kasamok nga n agbungkag san rehimin san Tunisia ngan Egypt ngan didto pa san iba nga nasud sa Middle east ngan North Africa. Sa POEA, an Presidente nag-abre san historical marker sa eksakto nga lokasyon ko n diin an dati Presidente Corazon Aquino nagpahamtang san kanya mensahe sadton 1 986 EDSA Revolution. An Presidente liwat nagbisita san natatabo nga Jobs Fair ko n diin 28 nga mga employment agencies nag komiter sin 25 mil nga pantrabahuan sa local ngan sa langyaw. (PIA-Northern Samar/Ailene N. Diaz) <b>Aquino ngadto san mga Pinoy: Ipakita sa kalibutan nga an espiritu sa EDSA buh i</b> Nanawagan si Presidente Benigno Aquino III san mga katawhan Pilipinhon nga ipaki ta sa bug-os nga kalibutan nga an EDSA in buhi. Sa kanya mensahe durante san flag-raising seremonyas sa People Power Monument sa kalye sa EDSA sa paghinumdum san ika 25 nga anibersaryo san mamurayaw nga Peopl e Power Revolution sa 1986, an Presidente nagduon nga an pagpakusog san katawhan in naaabat pa. An katawhan an boss ngan diri la sayo nga tawo, sa pagbagaw san Presidente sa iy a pagduon san kahulugan san espiritu san EDSA. An ayat san EDSA yana nga maipakita an kamahinungdanon san people power ngan ini diri la natatapos sa upat ka adlaw sa 1986, dugang niya. Duon san Presidente an espiritu san EDSA nangangahulugan sin katalwasan tikang s a kagutom ngan pinaagi la san maupay nga pangobyernohan, ngan pagwara san koraps yon nga an Pilipinas makakakab-ot san gintututmuyo sini. Ginpahamtang san Presidente nga an gobyerno naniningkamot sa mahihimo sini nga m aimplementar an reporma basi episyente nga maipahamtang san mga Pinoy an ira gin kikinahanglan. An Presidente, sa iya pag-abot sa People Power Monument para manguna san flag-ra ising ceremony nga nagtulang san bug-os nga selebrasyon san paghinumdum san kata lwasan pinaagi sin mamurayaw nga pamaagi 25 anyos an nakalabay, in ginpahamtanga n sin bug-os nga military honors. An Presidente, kaupod an dati Presidente Fidel Ramos, Bise Presidente Jejomar Bi nay ngan Executive Secretary ngan EDSA People Power Commission Chair Paquito Och oa ngan iba pa, nagpalupad san Philippine flag balloons nga yaun nakasurat EDSA 2 5: Pilipino Ako, Ako Ang Lakas ng Pagbabago, (PIA-Northern Samar/Ailene N. Diaz) <b>UNICEF nasuporta han Pantawid Pamilya ha Northern Samar</b> Ha pagduyog han pagbaton han millennium development goals ngan duro nga kakabla san, an UNICEF in nasuporta han Pantawid Pamilyang Program han probinsya. Amo ini an iginpahayag ni Engr. Romeo M. Cardenas komo Provincial Planning and D evelopment Coordinator han Northern Samar . Dugang pa ni Cardenas, an UNICEF in direktamente nga nasuporta pinaagi han suppl y side requirement han Conditional Cash Transfer program kon Pantawid Pamilyang Pilipino Program (4Ps). An programa in nagtutuyo nga mapukan an duro nga kakablasan pinaagi han pagtukod hin convergence program sugad man an integrated poverty reduction approaches ng an strategies, segun han surok. An UNICEF ngan an provincial government in sumuporta han pagkumpleto han Communi ty Based Monitoring System (CBMS) ngan poverty mapping aber makita gud an tinuod nga mga pobres ngan makapaghimo hin paagi nga mabaton an panginahanglan nira. An CBMS in planning ngan policy determining tool ha pagbaton ngan pagsusog han l ocal interventions ha millennium development goals sugad man an poverty reductio n initiatives, segun kan Cardenas. An mga paningkamot in naghihingita han hul-os nga paghurma han mga potentials ha n usa nga bata. Dara daw han mga nahimo han service providers ngan partners han UNICEF ngan an p rovincial government han naglabay nga tuig, naging mahinungdanon an tuig 2010 ha n kinabuhi han mga Nortehanon. (PIA, NORTHERN SAMAR / trans NB Quirante) <b>P-Noy nagpahayag han tinuod nga EDSA 86</b> Gintagan hin doon ni President Benigno Aquino III nga an ungod nga kahulugan han EDSA 1986 People Power Revolution amo an people empowerment nga makikita naton hiton Kapit-Bisig Laban sa Kahirapan.

Sering han Presidente, Demokrasya mula sa kurapsyon at kalayaan mula sa kahirapan . Ito ang kahulugan ng people power. Ito ang pamana ng Edsa (Democracy from corr uption and freedom from poverty. This is the legacy of EDSA). Hadto nga panahon nagsering ha iya an iya nanay nga an anay Presidente Corazon C . Aquino nga an ungod nga kahulugan han EDSA People Power amo an kadamo han kahi mo, dire la an milyon-milyon nga mga Filipino nga kinadto ha EDSA o an mga placa rd nga amo an nakakapuno han kada rally o mga madre nga may kinakaptan nga mga r osaryo ngan bukad. (PIA-E. Samar, translated by: S. Candido) <b> GSIS magpapasarang hin 32 nga bag-o nga GW@PS kiosks para makabenepisyo hin 140,000 nga mga government employees yana nga tuig</b> Magpapasarang an Government Service Insurance System (GSIS) hin 32 nga bag-o nga Wireless Automated Processing System or GW@PS kiosks yana nga tuig para agud ma ka-benepisyo in por lo minus 140,000 nga mga miyembro han GSIS didto ha Metro Ma nila ngan ha paghagrani nga mga probinsya. Segun kan GSIS President and General Manager Robert Vergara nagplaplano hira pag pasarang hin mga 500 kiosks ha mga government offices sugad hiton division offic es han Department of Education (DepEd), provincial capitols ngan city halls. Kon damo iton kiosks nga magsasarang, sigurado ako nga dako it kahiwadnan hiton p or lo minus 1.7 million members and pensioners, dugang pa ni Vergara. Nagdugang pa hi Vergara hin pagsering nga an kadugangan nga pagpadara han GW@PS kiosks in makakahatag hadton mga miyembro pag-check han ira mga records nga kon diin in dire na hira makadto han opisina han GSIS, ngan ini in makaka-iban hin p anahon ngan kwarta labi na an pagbiyahi nga mga kagarastosan. An tinikangan nga batch han kiosks in igbubutang han Office of the President, ha Kongreso ngan Senado ngan han Korte Suprema ngan hasta daman an provincial capi tols han Batangas, Bulacan, Laguna, ngan Rizal. Samtang an iba pa nga mga opisina nga bubutangan han primero nga batch han kiosk s amo an main offices han Department of Education (DepEd), Department of Foreign Affairs (DFA), Department of Justice (DOJ), Commission on Audit (COA), Commissi on on Elections (Comelec), Land Registration Authority (LRA), Land Bank of the P hilippines (Landbank), National Bureau of Investigation (NBI), Office of the Cou rt Administrator (OCA), Philippine General Hospital (PGH), ngan Philippine Natio nal Police (PNP). May-ada daman kiosks nga igbubutang didto ha University of the Philippines-Dilim an (UP-Diliman) ngan DepEd divisions offices didto ha Manila, Quezon City, Bulac an, Cavite ngan Rizal. (PIA-E. Samar, translated by: S. Candido) <b>Nawawara nga mga Pilipino dida han linog ha NZ inabot na hin 14</b> Inabot ha hin 14 nga mga Pilipino an nahisumat nga nawawara kasumpay han linog n ga natabo hadton Lunes ha New Zealand sumala han Department of Foreign Affairs ( DFA). Basar han mga sumat tikang han lokal nga mga opisyal han Christchurch kon diin n atabo an 6.3 nga kakusgon hin linog, kadak-an han mga nawawara en gintutuohan ng a nalibonan dida han rinuspak nga CTV Building . Pira hadton nadida han mao nga building han matabo an linog en nakagtext pa ngad to han ira mga kasangkayan ngan mga kauropdan ha Pilipinas, kondi, kataliwan hin i en waray na komunikasyon nga nakarawat tikang ha ira. Segun han DFA, gintutuohan nga aadto ha sakob han rinuspak nga CTV building an m ga igkasi-Pilipino nga hira Jesse Lloyd Redoble; John Christopher Chua; Ezra Mae Medalle; Emmabel Anova; Jewel Francisco; Ivy JKane Cabunillas; Elisa Torres; Ma ry Louise Anne Amantillo; Valquin Bensurto; Rhea Mae Sumalpong; Erica Nora ngan Lalaine Agatep. An iba pa nga nahisumat nga nawawara amo hira Rita Estrella ngan Hayley Concepci on . Diri pa napipiho han mga opisyales han DFA kon mga buhi pa ini nga nawawara nga mga Pilipino, kondi mayda grupo tikang han embahada han Pilipinas dida han kabis era nga Wellington an nanginyupo nga igpadayon la an SAR o search and rescue nga buruhaton. Inabot an grupo ni Charge dAffaires Giovanni Palec ha Christchurch samtang gin-un dang na an gindudumara nga SAR. Labot hin panginyupo ha mga otoridad nga igpadayon an panmiling han mga biktima

nga mga Pilipino, bubuligan ni Palec ngan han iya mga kausa an mga Pilipino nga natalwas han trahedya nga pinanngulba ngan nagka-uugmaran han insidente. Mayda m ga pagkaon ngan water-purifying nga mga tabletas nga ipinanhatag ngan gindedeter minar an pisikal nga ihap han ginbabana-bana 2,000 nga mga Pilipino ha Christchu rch pinaagi han koordinasyon han mga kapulisan didto. (PIA-Eastern Samar/Ginbini saya:DUM) <b> EDSA 25: P-Noy mangunguna hiton unveiling han kan Cardinal Sin statue</b> Mangunguna hi President Benigno Aquino III nga kon diin hiya in magigin-guest of honor hiton commemoration han ika-25 nga anibersaryo han 1986 People Power Revo lution yana nga Biyernes, Pebrero 25. An Presidente daman in mangunguna han mga government ngan church officials hiton unveiling han life-size bronze statue han nawara Manila Archbishop Jaime L. Car dinal Sin, nga kon diin hiya an nag-aghat han milyon-milyon nga mga tawo pagpaka dto ha Epifanio Delos Santos Avenue (EDSA) hadton Pebrero 1986 nga kon diin nagk amay-ada hin non-violent protest kontra han kan Marcos dictatorya nga pang-gobye rnohan. An kan Sins statute in igbubutang harani hiton monumento nira nawara President Co razon C. Aquino ngan nawara an anay Senator Benigno S. Aquino Jr. didto hiton co rner P. Burgos Street and Roxas Blvd. across the Rizal Park. An Presidente in uupdan nira Manila Archbishop Gaudencio Cardinal Rosales, Bisho p Gabriel Reyes, ngan Manila Mayor Alfredo Lim hiton unveiling han statue . Kahuman han unveiling rites, may-ada mga halipotay nga mga mensahe tikang kan Ma yor Lim mahiunong hiton kamahinungdanon han monumento ngan hi Archbishop Socrate s Villegas mahiunong kan Cardinal Sin ngan EDSA 1. Hi Cardinal Rosales in magyayakanon daman samtang hi President Aquino in maghaha tag han katapusan nga mensahe. Kaupod daman nga maatendir han nasabi nga okasyon amo hira Papal Nuncio Archbish op Edward Joseph Adams, bishops and priests, government officials and the siblin gs of President Aquino. May por lo minus Mil nga mga studyante nga natikang hin tulo nga public schools ha Manila ngan damo nga mga Catholic schools hiton Archdiocese ngan parishioners in ginlalauman daman nga maatendir hini nga unveiling ceremony. An monumento in nahimugso dara han pakipagburubligay nira Mayor Lim ngan han Ser viam Foundation nga pinangungunahan ni Archbishop Villegas ngan Bishop Reyes. Ser viam (I wull Serve) amo an motto ni Cardinal Sin. Samtang hi Mayor Lim an nag-donate han nasabi nga statue nga gin-okit hin bronze han bantogan nga artist Ed Castrillo. (PIA-E. Samar, translated by: S. Candido) <b>Representante san Commission on Filipinos Overseas mabisita sa Norte san Sama r pagpasamwak san mga programa san buhatan</b> An buhatan san Commission on Filipinos Overseas magkokondukto san ira tinuig nga Community Education Program (CEP) nga gin tituluhan Handa ka na bang mag-abroad? Ano ba ang mga damat mong malaman? dihan sa Norte san Samar tikang 23 abot petsa 25 yana nga bulana san Pebrero. Ini nga programa naghihingyap makapahamtang san katawhan san magkadurudilain nga mga isyu matungod san migration, intermarriages ngan mga bag-o nga mga palisiya ngan programa san gobyerno para malikyan an iligal nga recruitment, kauwat, hum an trafficking ngan iba pa. An CFO kaupod an mga representante san iba pa nga ahensya san gobyerno in magkok ondukto sin mga aktibidadis sugad san symposia sa eskwelahan, , pulong-pulong, d ayalogo dida san mga NGOs, lideres san singbahan, local nga pangobyernohan, lide res san mga komunidad ngan pakinghuruhimangraw sa kahanginan. Sa Norte san Samar, sira ginlalauman nga maabot yana nga adlaw. (PIA-Northern Sa mar) <b>Presidente Aquino manguna diha sa paglusad sa usa ka People Power Markets</b> Si Presidente Benigno S. Aquino III ingon nga pinasidunggan nga mamumulong og b isita didto sa usa ka pormal nga paglusad sa People Powered Markets. Usa ka microf inance nga programa nga nagtumong sa pagpakunhod sa kapobrehon pinaagi sa paghat ag sa mga kabos nga katawhang Pilipino og mga kahigayonan sa panginabuhi, diha s a mga seremonyas nga gipahigayon diha sa Bonfacio Global City sa Taguig City kag ahapon.

Ang People Powered Markets, diin kini gilusad pinaagi og usa ka exhibit kauban s a tema: Sa Bayang Umaasenso, Sama-sama Tayo, us ka hiniusa nga prohekto ni Ninoy og Cory Aquino Foundation, PinoyME Foundation, Philippine Business for Social Pr ogress, Makati Business Club, ang Management Association of the Philippines, og Directories Philippines Corporation. Kini nagpakita kon unsaon sa People Power makahimo sa pagkampanya sa ekonomikanh on nga suplay kon value chains sa pinakadaku nga korporasyon sa nasud og mediumsized nga mga negosyo diha sa pag-usab sa merkado ngadto sa paghatag og kagahum sa pinakagamay sa mga negosyante. Sa pagmugna og market links tali sa micro-entreprenuers og korporasyon, kini nga kalihokan gipaabot nga maka-aghat og mas daku nga sosyal nga kalambigitan og sa pagpabilin nga buhi sa espiritu sa People Power sa mga katawhang Pilipino, matu d ni Rafael Rapa Cojuangco Lopa, ang executive director sa NCAF og PBSP. Matud niya nga ang People Powered Markets nga proyekto nagtumong sa pagdala og g ihiusahan nga progreso og kalambuan alang sa tanang Pilipino maingon man sa pagp agpakita sa nagkadaiyang paagi diin ang mga katawhan og pribado nga mga kompaniy a nga maggamit sa merkado aron sa pagsulbad sa sosyal nga problema diha sa nasud , samtang nagpalapad sa marketplace ginamit and value-chain nga paagi. Kauban sa Presidente alang sa kalihokan mao ang PinoyME Foundation nga mga opisy ales nga gipangunahan sa iyang pangulo nga si Deogracias Vitan; president of CEO Danilo Songco; Trustee Ramon del Rosario; og bise president sa Old Agassi Found ation Viel Aquino-Dee.### (PIA Southern Leyte/esg) <b> Suportado ni Santiago an tindog han Malacaang diri pag-aro hin pasaylo ha Tai wan</b> Ginsuportaran ni Senadora Miriam Defensor Santiago kakulop an tindog han Malacaan g nga diri mangaro hin pasaylo ha Taiwan kasumpay han pagpapatalsik hin 14 nga T aiwanese ngadto ha Beijing. Kinahanglan padayon nga respetaran han Pilipinas an One China nga palisiya, seri ng niya. Kon mangaro an gobyerno han Pilipinas hin pasaylo ha Taiwan , mag-aaro naman an Tsina hin eksplikasyon ha aton ngan magpapaluyo-luyo na iton problema han nasud dida hiton relasyones diplomatiko, sering ni Santiago ngadto hin mga peryodista hadton Martes. Segun kan Santiago , diri karuyag sidngon nga diri na naton ginkikilala an otori dad han Taiwan kondi nga ginkikilala naton ini komo probinsya han Tsina ilarum h an One China nga palisiya. Ginsuportaran gihapon ni Santiago an pitad han Malacaang pagpakadto-a kan anay Se nador Mar Roxas ha Taiwan agud ig-eksplikar an gapil han gobyerno han Pilipinas. Sering niya nga kinahanglan la ig-eksplikar ha ira nga diri nanginginlabot an go byerno han Pilipinas hiton internal affairs han Tsina. Ginbubuhat la naton an at on obligasyon ilarum han mga balaud internasyonal, pahayag pa ni Santiago nga us a nga eksperto hiton internasyonal nga mga balaud. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisay a:DUM) <b>Titikangan han Kamara an plenaryo nga mga deliberasyon ha RH bill sunod nga b ulan</b> Nakatalaan tikangan han Kamara de Representantes an plenaryo nga mga deliberasyo n han kontrobersyal nga Reproductive Health (RH) bill hiton Marso 1. Ini en kataliwan pagkatarangdo-an han House committee on rules hadton Martes nga tikangan sunod nga bulan an mga deliberasyon. Ginpahayag ni House Senior Deputy Majority Leader sugad man Iloilo Rep. Janette Garin nga pinaagi han mga argumento nga igprepresentar, matatagan an ngatanan ng a mga magbabalaud hin oportunidad nga mapanmati-an an ngatanan nga gapil, bumoto s ngan aprubaran an ginproproponer nga balaudnon lakip na en mga kabalhinan ngad a hini. Kon pumasar man o diri nga magin hul-os nga balaud an RH bill, nagsering hi Gari n nga usa nga butang an matin-aw komo mga magbabalaud, kinahanglan daw trataron ini nga balaudnon ngan pagburotosan agud mapasikal an tinuod nga tingog han kata whan. An ginkonsolidar nga House Bills bahin han RH en HB 4244 na yana, o kon an "Resp onsible Parenthood, Reproductive Health and Population Development Act of 2011."

Nagsering hi Garin nga dida hiton pagdudumara-on nga mga deliberasyon, kakarawat on gihapon en mga suhestyon han Palasyo basado han mga isyu nga ira ginhisgotan ngan han mga obispo han Simbahan Katoliko. Para naman kan House Minority Leader sugad man Albay Rep. Edcel Lagman, usa han prinsipal nga mga tagsurat han balaudnon, waray daw matitipahan han Malacaang did a han balaudnon tungod nga ngatanan han mga karuyag hini nga mga probisyon, laki p an responsable nga pagpapamilya en aada na daw ngani nakabutang hiton titulo h an mao nga balaudnon. Gintagan niya hin duon nga iligal la gihapon an pagpunit. (PIA-Eastern Samar/Gin binisaya:DUM) <b>EDSA 25:P-Noy pinangunahan an groundbreaking han obelisk ha Naga</b> Pinangunahan ni President Benigno S. Aquino III kakulop, Martes an groundbreakin g ceremony han Obelisk of Freedom ha syodad han Naga nga nagsisimbolo han kanan lugar kontribusyon ha pagbabalik han demokrasya tikang han diktadorya nga pamuno an. An pagbalik han demokrasya hadton 1986 an nag-abre man daman han ka instolar ha pwesto kan President Corazon C. Aquino. Ha iya pamulong durante han paglubngan han capsula nga nagsimbolo han paghimoa h an obelisk ha Plaza Quezon, harani han General Luna ug Padre Burgos, gintagusya han Presidente an Department of the Interior and Local Government (DILG) tungod han katukod han mo nument nga nagsisimbolo han kanan mga Naguenos pakigbisog ha mga Amerikano ug Ha pones. Unta daw magserbe nga hinumduman an obelisk dire la han mga Naguenos kundi han b ug-os nasudnon Pilipino nga tagan hin balor ug proteheran an kagawasan han nasud ngan dire igbalewara an mga sakripisyo han mga kaapoyan. An obelisk daw in magpapahinumdum han kanan Nagueno herowismo tikang pa hadto su gad man han kanan yana pakigbisog ha mga kakurian nga gin-aagian han damo nga ka blas. .(PIA-Samar/Trans: Alice Nicart) <b> P-Noy: PPower hinumduman han at mga responsabilidad</b> Samtang ginsisilibrar han nasud an ika-25 nga anibersaryo han People Power Revol ution, gin-aayat ni President Benigno S. Aquino III an mga Pilipino nga magin pu rsigido ha pagpapadayonan han mga prinsipyo han pasigi nga pakigbisog agud maabo t an maiha na mga waray kakukuha nga hingyap: an mareyalisar an pinakadako nga k aupayan han nasud. Ha iya mensahe durante han pag-abrehe han photo exhibit han Pulitzer awardee nga hi Kim Komenich, ha Ayala Museum, nagsering an Presidente nga an selebrasyon in angay magserbe nga pahinumdum han mga responsabilidad nga angay matuman pinaagi han pagkakaurusa han kadam-an. Sering han Presidente, tikang han 1986, damo na nga diktador an natumba nga haro s waray dugo nga linanay. Nagin posibli daw gud ine para han mga Pilipino ug ine in ipinakita han mga Pinoy Sumala pa han Presidente, an mga programa han iya panggobernohan in nakatutok ha pagbulig han mga kablas nga pamilya, mag-abre hin mga trabahoan, pagsiguro han tinood nga hustisya ug an obligasyon nga matuman an sayod nga panggobernohan. Dire daw gud angay nga magsala an katawhan nga usa kita nga nasud nga aada ha bu tnga hin nagpapadayon nga gyera han tinguha nga ipinakig-away han mga bayani, ng a an iba ngani ha ira in nagkamatay pa. Pinanawagan han Presidente an ngatanan nga Pilipinhon nga magburublig agud matum an an saad han Edsa revolution, nga magkakabalik hira katapos ha ira mga panimal ay, nga may igdadako dungog ngan kasingkasing nga puno hin kalipay ngan mayda ip apapanunod ha ira kabataan nga malamrag nga kabubwason nga takos para ha ira. .( PIA-Samar/Trans: Alice Nicart) <b> EDSA 25: P-Noy gin-abrehan an photo exhibit tikang han People Power</b> Komo kaparte han pagtikang han selebrasyon han ika-25 nga anibersaryo han 1986 P eople Power Revolution, pinangunahan ni President Benigno S. Aquino III an pag-a bre han photo exhibit han kilalado ug Pulitzer prize winner nga hi Kim Komenich ha Ayala Museum ha Makati kakulop, Lunes. An exhibit nga may titulo "Revolution Revisited," in nagpapakita hin 60 nga mga

ritrato nga kinuha ni Komenich durante han 1986 Edsa Revolution, nga daw nagpada og ha iya han dungog tikang ha Pulitzer niyan hana 1987. An mga ritrato in nagsusumat han mga nanhitabo ha Edsa nga usa daw nga important e nga paypay ha istorya han Pilipinas. Ha iya mensahe, nagsering daw an Presidente nga an mga ritrato ni Komenich in na gpapahinumdum han hadto pagkagawas han mga tawo agud pugngan in mga tanke de gye ra para la mabawi han mga Pinoy an libertad ug kagawasan. Tikanga daw ha People Power monument ngadto han groto ha Edsa, ngatanan nga mga ritrato in nagpapahinumdum daw gud hadto nga takna, diin natabo in paglaum, mila gro ug gahum han pagkaurusa han mga tawo. Adto daw nga kanan mga Pilipino pagpalusara han diktador in nagin padayon nga na gigin inspirasyon han tiarabot pa nga henerasyon sugad man han iba pa nga mga na syon. .(PIA-Samar/Trans: Alice Nicart) <b> PH igin-undang an pagpalakat hin mga Pinoy ha Libya</b> Iginpaudong na daw han Pilipinas an paglakat hin mga Pinoy OFW ngadto ha Bahrain , Libya ug Yemen tungod han problema ha seguridad. An kamandoan nga iudong an pagpoproseso han mga papeles han mga tigawas nga mga Pinoy in ipinagawas usa ka adlaw matapos magpalusad hin travel advisory an gober no para ngadto han tulo nga nasud. Sumala han tagpamaba ni President Benigno Aquino III, iginsisiguro daw han gober no nga talwas an kinabuhi han mga Pinoy didto nga dapit. Nakipagkita na daw hi Labour Minister Rosalinda Baldoz ha mga labour recruiter a gud ig-esplikar an kamandoan nga pagpaudngan han pagpoproseso han mga papeles. Dire daw maaram hi Lacierda kun pira nga tawo an maapektaran han kamanduan nga p agpaudngan han pagpalakat han mga Pinoy pero piho hiya nga maabot hin 60,000 nga Pilipino an aadto nagtatrabaho ha Bahrain, Libya ug Yemen. Andam daw it goberno paulion an mga Pinoy didto hine nga mga lugar kun pagkinaha nglanon kundi wara pa daw pagtitikang an pagpa ebakwet ha ira. .(PIA-Samar/Trans : Alice Nicart) <b> Mga OFW ha Libya pwede boluntaryo manguli -- DFA exec</b> Pwede daw magboluntaryo nga magpakauli hira an mga Pinoy han masamok yana nga Li bya tungod hin wala-too nga protesta. Amo ine an sering ni Foreign Affairs undersecretary Esteban Conejos nga nagserin g pa igintala na ha alert level 3 an kasamok didto nga dapit. Ha usa nga press conference kakulop, nagsering hi Conejos nga nag-aro na hiya hi n tambulig ha hepe han International Organization of Migration, para igpasilitar an mangunguli nga mga Pinoy tikang Libya ngada ha Manila. Labot hine, iginmandu na han goberno Pilipinas nga ig-ebakwet an mga Pinoy nga a adto ha Benghasi ug iba pa nga mga lugar diin ura-ura na an samok, ngadto hin ma s talwas nga nasud o bisan la ha Libya la gihap basta talwas. Sumala kan Carlos Cao Jr., hepe han Philippine Overseas Employment Administratio n, an pagbalhinan daw han mga Pinoy in kaandaman han pag-ulian ha ira tikang Lib ya ngahi ha Pilipinas. Kundi dire daw kinahanglan ig-ebakwet an mga OFW ha Bahrain kay nagigin normal n a daw an kahimtang didto, samtang an ha Yemen in dire man gud dako nga problema an pase orden. .(PIA-Samar/Trans: Alice Nicart) <b>Waray Pinoy nga biktima han linog ha New Zealand</b> Waray daw Pilipino nga nahi report upod han mga nabiktima han dako nga linog ha New Zealand kakulop han aga, Martes. Sumala han Philippine consul general to New Zealand nga hi Marcos Punsalang, sig i daw iton ira pag-imati hiton kahimtang labi na ha dapit han Christchurch City diin sentro han natabo nga linog. Sering ni Punsalang maabot daw hin 2,000 an mga Pilipino ha Christchurch. Iya daw hinangyo an Honorary Philippine Consul to Christchurch nga hi Edric Pete r Wait nga pag-imatian hin apiki an kahimtang didto nga dapit. Natahap daw an kapulisan didto nga damo iton mabibiktima tungod kay damo nga est raktura an linaprak han tamaan han linog. Ma-usa daw ka oras an biyahe tikang hiton embahada hit Pilipinas ha New Zealand ngadto naman han lininog nga lugar nga Christchurch. .(PIA-Samar/Trans: Alice Ni cart)

<b> Goberno, NPA hingyap in kamingaw matapos in18 ka bulan</b> Ginhihingyap han duha nga nagsasabot nga partido: an kanan goberno ug komunista nga rebelde nga mapipirmahan nira in katangdoan pangkamurayawan matapos nira pag kalarantugian in pira nga importante nga mga butang. An duha nga partido in nagpagawas hin gin-usa nga pahayag, kakulop Lunes matapos an usa ka semana nga negosasyon ha Norway diin nagsaad hira nga duha nga tapuso n na an pagibiningkilay ngan magpirmahay na hin katandoan pag-abot hit Hunyo sun od nga tuig. Kaparte han duha nira nga pahayag an pagsering nga ngaduha hira in nalilipay han inabutan matapos an primero nira nga pagkahampang. Primero pa dawla nga paghampang han duha nga partido; an kanan goberno ug Nation al Democratic Front (NDF) tikang han tuig 2001. Tikang pa han tuig 1969 an rebelde komunista ngan aada pa ha 5,000 an nabibilin nga gerilya o New Peoples Army (NPA) nga makikita kadak-an ha mga kablas ug tay-a w nga mga komunidad. Dire na daw harumamay an namatay hine nga kagiusan, lakip na in mga sibilyan, ka sundalohan ug kapulisan. Sumala kan Alex Padilla, natikangan na daw in pagkakasarabot han duha nga partid o, partikularmente ha socio-economic nga reporma, political ug constitutional bi san pa ha desposisyon han mga pwersa han goberno, nga tinikangan daw han ultimo nga katangdoan political. (PIA-Samar/Trans: Alice Nicart <b> Rekisitos para Taiwan papahugtan</b> Komo pagpakita daw han ira kasina han ginbuhat nga pagpaulia han 14 nga Taiwanes e nga kumpleto man ngani hin mga papeles, daw sugad hin papahugtan han Taiwan an mga rekisitos han kada Pilipino nga masulod ha ira nasud para magtrabaho. Amo ine an pagtoo ni special envoy Mar Roxas, ha iya pag-obserbar ha mga kahampa ng niya nga mga opisyales han Taiwan. Labot hine, pinabalik daw daman ha Taiwan an ambassador nganhi ha Pilipinas. Pulong ni Roxas, an estrikto nga mga rekisitos in makakaapektar sigurado han mga Pinoy OFWs ha Taiwan, nga kadak-an ha ira in nagbayad nah in maabo P95,000 ha p agpoproseso han ira mga papeles. Kada bulan daw, haros tres mil an natatapos nga kontranta han mga Pinoy OFW ha T aiwan nga malaum manta makaka renew han ira kontranta. Nababaraka hi Roxas, nga dire ngani ine matuhay hin sagilayon ng problema posibl i dire maka renew an mga OFW didto ug mapipiritan umuli anay ha Pilipinas ngan m agproseso komo bag-o nga aplikante. Kundi, ha kabug-usan daw, ha pagkayana, in dire pa man gud apektado an mga traba hante ha Taiwan. (PIA-Samar/Trans: Alice Nicart) <b> TXTFIRE Tacloban iginlunsad</b> Usa nga madagmit nga pamaagi pagbaton hin mga insidente hin sunog dinhi ha siyud ad in iginlunsad Pebrero 23 ha Rotary Club Center. An paglunsad han TXTFIRE Tacloban in pinangundahan han Tacloban Delta Volunteer Fire Reserve, Inc. ha kuordinasyon han TXTFIRE Philippines Foundation, Incorpora teed. Ha ilarum hini nga systema, an usa nga nagtatag-ada hin cellular phone ngan maya da personal nga impormasyon parti hin nahitatabo nga sunog in pwede magpadara ha n iya mensahe pinaagi hin pagtext han Report TACLocation ngan ipadara ha 0918-6888-888. Sering ni Mark Aquino, usa nga Tacloban Delta Fire Marshall, diri la mabaraka an mga magtetext kay ha ilarum hini nga systema an pagpadara han mensahe in libre basta iparehistro la an numero han ira cellular phone pinaagi hin pagtext han Re gisterFull Name ngan Address ngan ipadara ngadto ha 0918-6-888-888. Ha luyo nga bahin, an mga residente in magtetext la hin FIRE TAC ngan ipadara ng adto ha 0918-6-888-888 para makakuha hin impormasyon o mga detalye parti han lug ar kun diin natatabo an sunog, pasabot ni Aquino. Sering niya nga an grupo han fire volunteers hini nga siyudad in mayada 38 nga a ktibo nga mga meyembro ngan 20 nga mga meyembro nga responsabli ha pagbabaton ha mga emergency medical calls. Dugang pa Aquino nga an ira mga aktibo nga fire volunteers in nag-agi han mga gi nkikinahanglan nga paghag-id ngan pagigin magtibaksi ha pagbaton ha mga insident

e hin sunog ha mga lehitimo nga mga paraghag-id didto ha Laguna nga Ilo-ilo. An Tacloban Delta Volunteer Fire Rescue nga grupo in nagpapasabot nga hera in di ri la nambabaton hin mga tawag parti sunog kundi pati gihapon ha pagrespondi hin panambal ha mga kaso hin nagkasasalbar ha mga aksidente ha kadalanan ngan iba p a nga mga panawagan kun diin nanginginahanglan hin apurado nga atensyon. Ini nga systema hin dagmit nga pagbaton in segurado nga makakasalbar hin mga kin abuhi ngan makakaiwas hin pagkawaray mga propyedad, sering ni Aquino basi han ka nan ira grupo darahunon nga ada kami dayon ha oras han panginahanglan mahitungod nga kada segundo in importante. (PIA8/M. Alcober) <b> PRO 8 nagdumara pananum hin kahoy pagmarka han ika-25 EDSA Anibersaryo</b> Pagmarka han importansya han ika-25 nga anibersaryo han EDSA People Power ha Peb rero 25, an mga opisyal ngan han mga tawohan han Philippine National Police Regi onal Office No. 8 (PRO8) in nagdumara hin aktibidad pananum hin kahoy dida han P ebrero 22. Sering ni Rochelle Febria, an PNP-8 information officer, an aktibidad parti pana num hin kahoy in gindumara ha kalibungan han PRO 8 didto ha Camp Ruperto Kangleo n, Palo, Leyte kun diin maabot 560 nga mga mahogany seedlings in igintanum. Dugang pa ni Ms. Febria nga an pananum han kahoy nga aktibidad in nagtikang pina agi hin usa nga programa kun diin hi P/Supt. Elizar P. Egloso, Acting Chief, RPC RD in naghatag han welcome remarks ngan ginsundan hin usa nga mensahe nga natika ng kan P/CSupt. Arnold R. Revilla, Regional Director nga ginrepresentaran ni P/S Supt. Vicente A. Loot, DRDA. Usa liwat nga pagpresentar han mga lugar han pagtat amnan an gindumara ni P/Supt. Felix A. Diloy, Chief han RHSG-8. Dida han mensahe ni PNP 8 Director Revilla, hiya in nagsering nga an EDSA in nag tutdo han mga Pilipino nga magin responsabli nga mga Pilipino pinaagi han an ira pagtagad ha iba, pakigsaro kun ano man an ginhatag han Ginoo ngan maniguro nga magkaada hin maupay nga kabubuwason an aton nasud ngan an katawhan. An esperito han EDSA in nagpapahinumdum ha aton nga hi kita in pwede gihapon magi n mga bayani pinaagi hin pagigin responsabli nga mga Pilipino ngan mga empleyado kun diin ha aton inadlaw-adlaw nga trabaho nakuntribwer para ha kaupayan han ku munidad ngan pagpa-uswag han nasud dugang pa ni Director Revilla. An mga umatinder dida han pananum amo an mga opisyal han barangay han Campetic, Palo, Leyte nga pinangundahan ni Konsehal Nilda Diaz nga narepresentar kan Baran gay Captain Andrada A. Lachica. An tema para han ika-25 nga anibersaryo han EDSA People Power amo an Tatak EDSA 2 5: Pilipino Ako, Ako ang Lakas ng Pagbabago. (PIA 8/maa) <b>Ka-usa eskoylahan ni Roxas linalauman makakabulig ha iya</b> Linalauman ni anay Senador Mar Roxas in usa nga kaklase daw hit Presidente hit T aiwan nga hi Ma Ying-Jeou nga makakabulig ha iya hiton pagmalakatuhay hiton prob lema kasumpay han deportation han 14 nga mga Taiwanese. Ine nga kaklase ni Pres. Ying-Jeou nga waray ipagawas an ngaran in pasensyoso ng a inatender han una nga harampang han duha nga grupo ngada han katapos daw han k aagahon. Ine daw nga kaklase ni Pres. Ying-Jeou in nakausa daman niya ha iniskoylahan niy a ha Amerika. Sering daw ni Roxas, bangin la ine senyales nga karuyag daman han nasud Taiwan n ga maresolbar ine nga diperensya ngan iya sinisiguro nga isusumat hine nga tawo ngadto han Presidente ano man nga ira ginkairistoryahan . Daw an gin-aaro nga pasaylo han PIlipinas ha Taiwan an nagin unod han iristorya ngan nagin emosyonal daw gud an Taiwan dara hine nga deportation han 14. Iginpakita daw ha iya han mga opisyales han Taiwan an mga visa, ug dokumento tik ang ha Immigration han 14 nga pinauli nga mga Taiwanese. Pinamatian nala daw nira Roxas an mga kaaringit han mga opisyal han Taiwan, ngan pinakianhan hiya kun ano daw la daman it aabaton hit mga Pilipino kun paulion n gadto hin iba nga nasud, in usa han 90,000 nga mga Pinoy nga aadto ha ira pagtat rabaho. Kundi waray nala daw baton hi Roxas kay bangin pa lugod magtikaraot an s itwasyon. .(PIA-Samar/Trans: Alice Nicart) <b>Libro san pangampanya ni Presidente PNoy ginlunsar sa pagtikang san sayo ka s emana nga selebrasyon san People Power</b> Nanguna si Presidente Benigno Simeon Aquino III san seremonyas san pagtikang san

sayo ka semana nga selebrasyon san ika 25 nga Anibersaryo san 1986 People Power rebolusyon pinaagi san iya pakigsayo san kapamilya, kasangkayan, myembro ngan n agboluntad san kanya pagdalagan pagka president dida san paglunsar san libro nga nagpapahamtang san ngatanan nga iya ginbuhat durante sa kampanya nga nakagdara sa kanya sa pwesto ngan panguna san People Power an libro may titulo Noynoy: Triu mph of a Peoples Campaign sa Powerbooks, Greenbelt 4, Makaqti City sa Lunes nga ad law. Ginsurat san kilala nga academician ngan yana Philippine Permanent Representativ e to the ASEAN, Wilfredo Villacorta, an 155 kapakle nga libro in kolekta san mga hinumduman sadton kaapi san grupo para san reporma: myembro san akademiya, kasa yo nga Cory veterans, tag-organisar nga komunidad, ngan mga datihan nga street p arliaments. Koleksyon san 54key organizers nga natikang san magkadurudilain nga segmentos sa Peoples Campaign. Sa halipot nga iya paglata, an Presidente nanhinumdum san natabo 25 anyos an nak alabay. Sugad niya, an mga tawo waray paghunahuna nga mao adto an resolusyon san rehimen san diktador, pero nagkayaun kita mamurayaw nga rebolusyon. An Presidente nagpasalamat liwat kan Villacorta san paghatag panahon paglingkod ngan pagsurat sin libro, nga sugad san tagsurat, nakompleto sa sulod la sin pito ka bulan. Sugad ni Villacorta, an kanya panuyo pagsurat san libro mao an pagpaduso san pag tapod san Filipino sa aton abilidad pagbulig matindog otro an nasud ngan ig komi ter otro an kalugaringon nga makab-ot an pinakamaupay ngan kauswagan. (PIA-North ern Samar/Ailene N. Diaz) <b> Pinoy nga ginpauli nga tagdara iligal nga druga ginbabantayan PDEA</b> An mga Pinoy nga ginpauli matapos madakop sin iligal nga druga sa langyaw suok n ga gin babantayan san Philippine Drug Enforcement Agency (PDEA). Ini para maseguro nga ini nga mga Pinoy diri na umotro pakasala. Si Director Joseph Lapid, namumuno san PDEA International Cooperation and Foreig n Affairs Service, nasugad nga sira nananalinguha nga katagan adton ginpauli nga mga Pinoy sin asistensya para mapahirayo sira nga maging tagdara druga otro. Dugang niya,an PDEA in nakigkita sini nga mga Pinoy nga nagkadadakop sin pagpusl it iligal nga druga sa iba nga nasud. Sa yana, an numero san mga kaso san pagdara san gindidiri nga druga in umabot na 689- hataas san duha nga kaso sadton tuig 1993. Sini nga 689, 79 an yana naatub ang sin pinalidad sin kamatayon sa China; unom nga diri na malalangan ngan 73 ng a yaun duha pa katuig an paghulat. (PIA-Northern Samar/Ailene N. Diaz) <b> Namumuno han DepEd nanawagan suporta han LGU ngadto han K+12 nga programa</b > Hi Education Secretary Armin Luistro in nananawagan ngadto han mga lokal nga pan gobyernohan nga suportaran an K+12 nga programa han Departmento han Educasyon (D epEd) kun diin sering niya in igiimplimentar ha sunod nga tuig. Nagsering hi Secretary Luistro nga ha Sinirangan Bisayas, 40 pursyento han mga p amilya in mga kablas. Sering niya nga an kakablasan in resulta han kakulangan hi n trabaho pero an rason nga mayda kakulangan hin trabaho in mahitungod hin kakul angan in kinaadman ngan eligibility mahitungod hin kakulang hin edukasyon. An kritikal nga problema nga gin-aatubang han nasud amo an pagwara han kakablasa n pinaagi han edukasyon, sering ni Secretary Luistro. An Departamento han Edukasyon in diri hini makakahimo hin nag-uusahan, amo nga r ason nga nakikig-urosa hera han Department of Social Welfare & Development (DSWD ) ngan han Department of Health (DoH) ngan han iba pa nga mga opisina han gobyer no. Ira gihapon gihapon ginmamalahimo nga kuhaon an suporta han mga lokal nga pa ngobyernohan lab-i na gud an mga gobyerno probinsyal, nga makig-usa ha ira pag-a tubang han isya parti edukasyon ha ira mga lugar. Ginpanawagan ni Secretary Luistro an mga lokal nga pamunuan ngan han kumunidad n ga bumulig pagdara han ngatanan nga kabataan nga naidad 5 ngadto ha 12 ngadto ha eskwelahan. Iya gihapon gin-aghat an mga kumunidad nga pahihitas-an an kadamo han partisipas yon pinaagi han pagdara han kabataan ha eskwelahan. Ha isyu han diri kaangayan nga edukasyon, masobra 70% han mga kabataan in diri n a mapa-enroll ha koleheyo ngan diri ngatanan makadto ha koleheyo mahitungod nga

an nasud in nanginginahanglan gihapon hin mga mekaniko. Mahitungod hini, ginduduso han DepEd an K+12 nga programa. An mga lokal nga pamu nuan ha pakigkusultasyon ha sektor han industriya in kinahanglan magdeterminar h an mga kurso nga kaangayan para han mga estudyante dinhi ha rehiyon dida han ira ika-duha katuig ha high school. Ha yana trabaho na han mga lokal nga opisyal pagdeterminar han mga kurso nga igsu sulod dida han K+12 nga programa han departamento han edukasyon. Primero, kikita on nira kun hain an nagtitikadako nga industriya dinhi ha rehiyon kun diin possi ble nga mangingimpleyo han mga nagpakatapos hini nga programa, pag-esplikar ni Se cretary Luistro dida han pakigharampang ha mga taga media dida han Byernes didto ha RDC Conference Hall. Nagpasabot gihapon an Secretary nga ha ilarum han K+12 nga programa han edukasyo n, an estudyante in matungtong hin upat ka-tuig nga edukasyon ha junior High Sch ool ngan 2 ka-tuig ha Senior High School kun diin igtutotdo an mga kaangayan hib aruan para hiya in makapangempleyo maski diri hiya tumuntong ha koleheyo. Nagsering gihapon an Secretary nga dida hit gradwasyon, an mga estudyante in mak akakarawat hin diploma tikang ha Departmento han Edukasyon (DepEd) ngan usa nga Certificate of Proficiency hin usa nga partikular nga gin-adman tikang ha Techni cal Education and Skills Development Authority (TESDA). Amo ini an kan Pangulo Noy baton ngadto han natikadamo nga mga Pilipino nga estud yante nga diri nakaka-akus pagpa-enroll ha koleheyo. Pinaagi han K+12 nga progra ma hera in makakapili kun mapadayon hera ha koleheyo o mamimiling hin usa nga de sente nga trabaho para makabulig pagsustiner han mga panginahanglan han ira tags a-tagsa nga mga pamilya, sering ni Secretary Luistro. Ha ilarum han K-12 nga program waray 6-anyos nga bata in tutugotan pag-enroll pa ra Grade 1 labot la kun hiya in anay nagpa-enroll na ha Kindegarten. (PIA8/maa) <b> DepEd gin-aghat an mga iskoylahan nga dire mangolekta hiton graduation fees< /b> Gin-aaghat han Department of Education (DepED) ngadto han mga public ngan privat e elementary ngan secondary schools nga an commencement rites o graduation in ma gin simple ngan dire mangolekta hiton graduation fees ngadto han mga studyante. Segun kan Education Secretary Bro. Armin Luistro, kon an graduation rites simple , natural malipayon iton mga kag-anak, kay waray nira kagarastuhan gud. Kay ini nga graduation konta in mag-seserbe nga reward hiton mga kag-anak han ir a pagpa-eskoyla han ira mga anak ngadto ha eskoylahan, ngan dire lugod makahatag hin dugang hin kahulop labi na hiton mga kagarastuhan, dugang pa ni Luistro. Hi Luistro in nagsering nga an kadugangan nga mga baraydan ha eskoylahan pareho hiton graduation in makakadugang han dire lugod pagpa-eskoylaha han mga kag-anak han ira mga anak, labi na gud iton mga gipopobrehi nga mga kag-anak. Ha dire pala maiha, an DepEd in nagpagawas hin Order No. 4, "No extravagant spec ial attire or extraordinary venue should be required. Graduation rites should not be exercises in splurging and display of pomp and pa geantry but should be Spartan affairs that exhort civic duties, sense of communi ty and personal responsibilities." Samtang, an DepEd in naapela daman ngadto han mga school officials nga dire magk a-ada hin graduation parties or balls nga kon diin papag-aragmuton iton mga stud yante para hin dugang nga baraydan ug mga kagarastuhan, labot la ini kon gin-kar ukayaknan ngan gin-kaurosaan hiton mga kag-anak labi na han ira school s parentteacher association. Hi Luistro in nagdugang pa hin pagsering nga konta daman an pangolekta han bayar an in boluntaryo la. (PIA-E. Samar, translated by: S. Candido) <b> Ginsuspender han CBCP an dayalogo ha Malacaang bahin han RH bill</b> Ginsuspender han Catholic Bishops Conference of the Philippines (CBCP) an dayalo go hini ngada han gobyerno bahin han kontrobersyal nga reproductive health bill. Hadton Pebrero 19, nagsurat hi CBCP president sugad man Tandag Bishop Nereo Odch imar ngadto kan Pangulo Benigno Aquino III ha pagpahibaro ha iya han desisyon ha n CBCP nga bumul-iw tikang han mga dayalogo. Kondi, tungod han pastoral letter nga iginpagawas han Catholic Bishops bahin hini nga butang hadton Enero 31, ngan tungod han kadagmit dida han nagpapadayon nga lehislatibo nga mga proseso ha Kamara ngan ha Senado, ginhunahuna ko nga praktik

al an pagsuspender la anay han mga pakighiruhimangraw pa ngada han Executive Dep artment, sering niya. An suspensyon han partisipasyon han CBCP dida han dayalogo, segun kan Odchimar, en tungod han nagpapadayon nga visitatio ad limina apostolorum han mga obispo ha n Pilipinas ngada han Santo Papa, sumala han eskedyul nga gintalaan han Holy See . Ginpasalamatan gihapon ni Odchimar hi Pangulo Aquino tungod han iya madagmit nga pagbaton han imbitasyon ha iya para hin dayalogo bahin han mga isyu han reprodu ctive health. Nagsering hi Odchimar nga hiton kataposan nga semana han Marso pagbubuhaton an s unod nga regular nga miting han CBCP Permanent Council kon diin magkakaada hin h igayon an mga obispo nga matratar an progreso bahin han reproductive health. Samtang, nanawagan hiya ngada han Pangulo nga mag-ampo para han paggiya han Gino o samtang nanlilimbasog pag-undong han sekular ngan espirituwal nga kauswagan ha n molupyo. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b> Pangulo Aquino ginlamano hi Binay tungod han malinamposon nga misyon ha Tsin a</b> Ginlamano ni Pangulo Benigno Aquino III kakulop hi Vice President Jejomar Binay tungod han malinamposon nga paghiugsod han pagbitay han tulo nga mga Pilipino ha Tsina. Dida hin usa nga miting ha Malacaang, personal nga iginpahayag han Pangulo an iya pasasalamat kan Binay para han malinamposon nga misyon. Nagsering hi Binay, dida hin pamakiana ha iya hin mga peryodista, nga bisan kon temporaryo la an paghiugsod han pagbitay, igpanhinaot daw naton nga ha kaurhi-an tangdo-an na han gobyerno han Tsina an pangamoyo nga mapahibub-an an pinalidad han tulo nga mga Pilipino gawas han sirot nga kamatayon. Gin-ugsod han Tsina an pagbitay han tulo nga mga Pilipino nga napamatud-an nga s alaan tungod hin pagpalusot hin droga kataliwan nga makigkita hi Binay hin mga l ider han Tsina. Nagbiyahe hi Binay ngadto ha Beijing ha pan-ultimo nga pangamoyo para han katalwasan han tulo nga mga Pilipino. Segun kan Binay, gin-ugsod han Supreme Peoples Court an pagbitay sakob han lupgop han balaud han Tsina. Nakigkita hi Binay kan Vice Foreign Minister Zhang Zhijun, an labaw nga taghurma hin palisiya panlangyaw nga hi Dai Bingguo ngan an presidente han Supreme Peopl es Court nga hi Wang Shengjun. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b> Panrehistro para ARMM eleksyon titikangan hit Marso</b> Titikangan na hit sunod nga bulan an napulo ka adlaw nga panrehistro para han Ag osto 8 nga eleksyon han Autonomous Region in Muslim Mindanao (ARMM), sumala ine han Commission o Elections (Comelec). Sumala han Comelec Resolution 9144, kada Pilipino nga nag-uukoy ha Basilan (labo t ha Isabela City), Sulu, Tawi-Tawi, Maguindanao (labot ha Cotabato City) ug Lan ao del Sur in pwede magrehistro tikang hit March 21 tubtob March 31, 2011. An resolusyon in ipinagawas bisan kun wara pa pakakapagdesidir it Kongreso kun i dudungan ba hit eleksyon nasyonal o dire an eleksyon para ARMM. Ngatanan daw nga aplikasyon para pagrehistro, pagtransfer, pagliwan han ngaran u g pagpa-lista otro dida han listahan han mga botante in kinahanglan hin personal nga pagpalita durante han igintalaan nga panahon han Office of the Election Off icer (OEO) ha munisipyo ug syodad kun hain paguukoy in usa nga tawo. Matikang daw hit Lunes ngadto Sabado it panrehistro, bisan pa hit pesta opisyal nga adlaw, tikang alas 8 ngadto alas 5 hit kulop. Kinahanglan daw la nga magdara an maparehistro hin identification card (ID), nga pirmado han empleyado, postal ID; students ID o library card, senior citizens ID; drivers license; NBI/PNP clearance; passport; SSS/GSIS ID; IBP ID; PRC ID o i pa nga ginrerekognisar nga ID labot han sedula o kanan barangay ID. (PIA-Samar/T rans: Alice Nicart) <b> DFA nagsagdon waray anay makadto ha Libya, Bahrain, Yemen</b> Iginsasagdon han goberno Pilipinas nga dire anay magbiyahe an mga Pinoy ngadto h a Libya, Bahrain ug Yemen, kun diin nahitatabo in bayolente nga mga protesta agu d mapatalsik an mga lider han tulo nga nasud. Ha usa nga pahayag, nagsering an Department of Foreign Affairs (DFA) nga an mga

embahada han tulo nga nasud in nagsagdon gihapon ha 57,000 nga mga mga Pinoy han tutulo nga nasud nga magin alerto kun aadto hira ha gawas han ira mga gin-uukya n. Nagpahayag naman ngani an The Philippine posts ha Tripoli (Libya), Manama (Bahra in), ug Riyadh nga may hurisdiksyon han Yemen nga heightened alert hira yana nga n talwas man daw an mga Pinoy nga aadto hine nga mga nasud. Nagreport pa daw an pahayagan nga ginbubuhat in 24-hour nga pagmonitor han mga m onitoring team. Sering pa han DFA an Philippine Embassy ha Tripoli in nagsering daman nga an man ager han human resource han SNC Lavelin Company in nagpahayag nga an 1,800 Filip ino workers ha usa nga airport construction site ha Benghazi city, an lugar nga sentro han mga protesta in talwas daw. An nasabi nga mga OFW in maupay daw an kahimtang, mayda sakto nga pagkaon ug iri nmon nga tubig ngan talwas nga trabahoan kay mayda nira lugaringon nga seguridad . (PIA-Samar/Trans: Alice Nicart) <b>Phl ginsagdonan an mga OFWs ha Libya nga magin alerto</b> Ginsagdonan han Pilipinas an maabot 59,000 nga mga Pilipino ha Bahrain, Libya ug Yemen nga magin alerto ha butnga han nagpapasigi nga pagpukan han mga nagpoprot esta ha kakalsadahan. Ha luyo hine, nagsering naman hi foreign ministry spokesman Ed Malaya nga ha pag ka yana, waray pa plano hin pag paulia han mga Pinoy tikang didto nga dapit. Sering ni Malaya, ginsagdonan lugod an mga Pino didto nga dire magkinagawas o ma gkinaglakat ngan lumikay kun hain natatabo in mga protesta, ngan mag-imati han m ga urhi nga panhitabo. Sumala han report mayda daw 31,000 nga Pilipino ha Bahrain, 26,000 ha Libya ug 1 ,400 ha Yemen, nga parti la daw han sobra walo ka milyon nga trabahante ha gawas han nasud nga nagdadara han dise-9 ka bilyon dolyares ha nasud kada tuig. (PIASamar/Trans: Alice Nicart) <b> Aquino ginpipinsar an credit card info bureau</b> Gintatagan yana hin panahon ni President Benigno S. Aquino III an pagkonsiderara nga igtukod in Credit Card Information Bureau nga posibli daw makasolbar han hu ra nga mga reklamo kontra hin mga kompaniya hin credit card nga nagsusukot hin h agtaas nga porsento ha mga nagtatag-ada hin credit card. Sumala kan Presidential Spokesperson Edwin Lacierda, dida hin usa nga press brie fing, nakipagmiting daw an Board of Directors han (ADB) nga gintagan doon daw ha n Presidente an responsabilidad han kampanya ug an paghahatag han sakto nga impo rmasyon han mga tag-iya han credit card kontra lugod han pag-ibani han kaburuhis an han kada nagamit hin credit card. Iginpresentar daw an ideya han iban ha buhis ha may mga credit card hin usa nga taga ADB Board of Directors dida han miting kun diin nakadto an Presidente. Upod daw daman han mga ginkalarantugian han mga taga ADB ug ni Pres. Aquino an m aupay nga panggobernohan, pagkontra han korapsyon, pagkontra han kakablasan, pag maneho han panalapi ug reporma ha hustisya. Ginpasalamatan daw daman han Presidente an mga taga ADB tungod han padayon nira nga suporta ha programa han goberno nga conditional cash transfer (CCT) ug publi c-private partnership program. (PIA-Samar/Trans: Alice Nicart) <b>Aquino kinarawat an EU envoy ha Palasyo</b> Kinarawat ni President Benigno S. Aquino III ha Malacanang an bag-o nga Ambassad or han European Union (EU) nga nagpresentar hin surat ug iba pa nga mga dokument o para ha iya. Simpli la daw an nagin seremonyas han pagkarawat ni P-Noy didto ha kanan Malacan ang Music Room kan EU Ambassador to the Philippines Guy Ledoux ug iya mga ugropo d, ngan nagpahayag pa daw han marig-on nga relasyon han Pilipinas ug European Un ion sakop han nakalabay nga mga katuigan. Ikinalipay naman ni Ambassador Ledoux an mapaso nga pagkarawat han Presidente ug nagpahayag ine han paglaum nga makikipagsumpayan hira hin apiki ha administrasy on Aquino. Upod han EU delegation hira First Counselors Andrea Fennesz ug Nicolas Taylor, F irst Secretaries Willem Verpoest, ug Camila Hagstrom. Para han grupo han Pilipinas, presente han seremonyas hira Undersecretary Erlind

a Basilio, acting Secretary han Department of Foreign Affairs; Chief of Presiden tial Protocol, Ambassador Miguel Perez-Rubio; Edgar Torres Auxilian, Executive D irector DFA-OP; ug Protocol Officer, Dennis Hidalgo. Sinaliwnan ni Ambassador Ledoux hi Alistair Bell MacDonald nga nagtapos han iya upat ka tuig nga pagtrabaho ha nasud. An Delegasyon han European Union to the Philippines (EU Delegation Manila) in us a daw nga dako nga misyon diplomatic nga an mayormente nga obligasyon in pagrepr esentaran han European Union ha Pilipinas ha pakikipagsumpayan ha mga embahada h an mga nasud nga membro han EU. Naestablisar daw ine hadton Octobre 1990, ug an membro han delegasyon in pormal nga gin-abrehan ha atubangan ni anay President Corazon C. Aquino, Foreign Secret ary Raul Manglapus ug EC Commissioner Abel Matutes. (PIA-Samar/Trans: Alice Nica rt) <b> Palasyo nagtudlok hin bag-o nga mga opisyales</b> Iginpasabot han Malacaang han nakalabay nga adlaw an bag-o nga gintudlok nga mga opisyales sugad kan Amable R. Aguiluz V komo special envoy ngadto ha Gulf Cooper ation Council, tikang hiton Feb. 11 ngadto Aug. 11 yana nga tuig. Pahayag ine ni Deputy presidential spokesperson Abigail Valte pinaagi han estasy on han radyo nga dzRB. Iginpublikar daman ni Valte in iba pa nga bag-o nga opisyal han Malacanang nga h ira Pacita Rosalinda Y. Aguirre, Raquel Garcia, Cristina Sarino, Susan Villar ug Gabriel Lim Cruz komo mga director han Philippine International Convention Cent er; Rosario Gaetos komo executive director han Center for International Trade Ex positions and Missions; Eduardo Visperas komo undersecretary for administration ha Presidential Communications and Operations Office; ug Blas James Gregorio Vit erbo komo membro han board han Development Bank of the Philippines. (PIA-Samar/T rans: Alice Nicart) <b> Aquino iginmando nga imbistigaran an hepe han LTO</b> Iginmandu ni President Benigno Aquino III an pinakamadagmit nga resolusyon ha ka so criminal nga iginpasaka kontra Land Transportation Office chief Virginia Torr es sumala ine kan Justice Secretary Leila de Lima. Sumala daw kan De Lima, tinawagan hiya han Presidente ngan ginpakianhan kasumpay han ginawas nga istorya ha Philippine Daily Inquirer nga naglalambing kan Torre s ug hin 25 nga iba pa ug hin mga opisyales daw han kapulisan nga naatubang daw gud hin kaso kasumpay hin mga rehistrado daw nga sarakyan ha syodad han Tarlac b isan kun mga kinawat daw gud. An istorya ha Inquirer in iginbasar daw han report tikang ha pinuno han Philippi ne National Police Highway Patrol Group nga hi Chief Superintendent Leonardo Esp ina. Nagsering pa daw hi De Lima nga ginmanduan niya hi Prosecutor General Claro Arel lano nga panginanoon kun mayda man gud rason nga kakasohan hi Torres, ug ira daw nakita nga mayda man gud. Iya daw daman iginmandu nga ig-esplikar kun kay ano nga nadelatar an resolusyon han kaso hin haros duha ka tuig. Naghatag daw doon hi De Lima nga kada kaso nga iginpaplastar ha DOJ in ira ginti tinguha nga masolbar sakop ha igintatasar nga adlaw nga 60 diyas la. Ipinasaka daw an kaso kontra kan Torres hadton ika-7 han Mayo, 2009 kun kakan-o mayda kinawat nga Mitsubishi Pajero nga nahirehistro samtang hi Torres an hepe h an LTO Tarlac. (PIA-Samar/Trans: Alice Nicart) <b> Aquino naghuhunahuna sin paghimo Credit Card Info Bureau</b> CATARMAN, Northern Samar (PIA) Si Presidente Benigno Simeon C. Aquino III nasuga d nga an pagtindog sin Credit Card Information Bureau makakagsolbar san kadamo d amo nga reklamo kontra san mga kompanya san credit card nga nagpapatong sin hata as nga interes san mga nagamit credir cards. Si presidential Spokesperson Edwin Lacierda, durante san press briefing sa Malak anyang sadto nga Lunes, nasugad nga durante san pagkita ni Presidente ngan san A sian Development Bank (ADB) Board of Directors, iya gintagan duon an responsabil idad san pangutang ngan tama nga pagkila san nakapot credit card kaysa san pag-i ban san buwis sadton yaun mga credit card. Sugad ni Lacierda, an ideya san tax reduction sadton nagtatagyaun san credit car

d in nahipagawas san sayo san ADB Board of Directors durante san miting kan Pres idente. Dugang ni Lacierda, labot san iba nga butang, an Presidente ngan an opisyales sa n ADB nag esturya matungod san maupay nga pangobyernohan, mga paningkamot kontra korapsyon, mga pitad kontra kaponrehan, pag amanehar ngan palisiya san pagtagak uarta ngan reporma dida san hudikatura. Sugad liwat niya, an Presidente nagpasalamat sa ADB sa padayon sini nga suporta dida san conditional cash transfer nga programa ngan san public-private partners hip program. (PIA-Northern Samar/Ailene N. Diaz) <b> Gobyerno nasyonal panginginanuon an 100% PhilHealth premium han mga kablas n ga Pinoy DOH</b> Hi Secretary Enrique Ona han Department of Health (DOH) in nagpasamwak nga ginpr oponer han gobyerno nasyonal nga panginginanuon an 100% premium para han ngatana n nga mga kablas nga Pilipino. Ha pagtikang, an listahan in igbabasar dida han kanan Department of Social Welfar e & Development (DSWD) National Housing Target Survey (NHTS) database. An ngatan an in automatik nga mahihi-enroll, sering ni Secretary Ona dida han diri pala mai ha nga gindumara nga haruharampang han Regional Development Council han Sinirang an Bisayas, kun diin hiya upod hin tulo nga mga meyembro han kabinete han gobyer no ni Aquino amo an panguna nga mga bisita. An premium payment han mga nakadto han kanan DSWD lista han mga kablas nga pamil ya pero ha turotemprano pa in nahi-enroll na ha mga lokal nga pangobyernohan, in padayon nga babayaran la gihapon han lokal nga pangobyernohan. Dugang pa ni Secretary Ona nga an mga lokal nga pangobyernohan nga makakaakus pa gbayad han premium han mga kablas didto han ira lugar, in kinahanglan nga igpada yon ini mahitungod nga an mga kablas nga pamilya dida han ira lugar in responsab ilidad han tagsa-tagsa nga lokal nga pangobyernohan. An gintatalinguha han pangobyernohan ni Aquino amo an mahi-enroll an mga gikakab lasi nga pamilya antis matapos an 2011. Ha mga pag-estudyo makikita nga 20 pursyento han mga Pilipino o lima ka milyones in waray panginanua parti han pagpa-enroll ha PhilHealth ngan ini nga pupolasyon in hitaas hin duro an maternal mortality, sering ni Secretary Ona. Dida han pagtinduga han PhilHealth han 1996, an target amo an mahi-enroll an nga tanan nga mga Pilipino ha sulod hin 15 katuig. Pero ini in waray matuman. An gobyerno ni Aquino in duro an paniguro nga mapahiruhitas-an an kadamo han mga Pilipino nga mahi-enroll ha ilarum han National Health Insurance Program tikang ha pagkayana nga 54% ngadto ha 85% - 90% ha sulod hin duha ngadto ha tulo katui g, sering ni Secretary Ona. (PIA8) <b>DENR nagsuspender han panhatag han new mining permits yana nga tuig</b> Sususpenderon han Department of Environment and Natural Resources (DENR) an panh atag han new mining permits ngada hiton katapusan yana nga tuig 2011. Ini in katapos han DENR Secretary Ramon Paje maghatag hin kamanduan ngadto han D ENR Mines and Geosciences Bureau (MGB) nga sara-on gud hin maupay an mga mining applications didto han ira tagsa-tagsa nga mga rehiyon. Segun kan Paje an nasabi nga mga pending mining applications ngan han exploratio n contracts nga nag expired hin lima ka tuig ngadto ha igbaw, ngan han mga minin g contracts nga may three- year work programs nga waray pa ig-implementar ha sak ob hin two consecutive years in kinahanglan umagi gud ha MGB para han pinal nga desisyon.. Hi Paje in nagsering nga iginpapa-udong an panhatag hin bag-o nga mga mining per mits, kay ini in ka parti hiton reporma hiton mining sector nga buruhaton. An cleansing nga proseso han DENR in kaparti han sinisering nga use-it-or-lose-it p olicy nga ginkakanselar an mga mining applications nga kon diin waray hira paka-a sikaso hadton mga kinahanglanon nga gin-papatuman han gobyerno, ngan hasta daman an mga mining operations nga dire na aktibo ngan dire na produktibo hin maiha n a nga panahon. An nasabi nga cleansing in igin-extend ngadto hiton December 2011. (PIA-E. Samar , translated by: S. Candido) <b> Troubleshooter ni Aquino makadto ha Taiwan</b> Linupad tipakadto ha Taiwan hi anay Senador Manuel Mar Roxas kanina han alas 7:15

han aga, dara an paglaum nga matutuhay gihap an relasyon han Taiwan ug Pilipinas , tikang ine magkalamat resulta han pagpaulia han 14 nga mga taga Taiwan tipakad to ha China. Ha pag-interbyoha ha iya ha Ninoy Aquino International Airport (NAIA) Terminal 2 , antis hiya linupad para Taiwan, nagsering hi Roxas, nga iya pakikiistoryahan a n narepresentar han Taiwan, nga an pagpaulia han 14 ngadto ha China in dire tinu yo nga pag-insulto ha nasudnon han Taiwan. Sumala pa han sumat, han una pa daw nga tuig naarestar an 14, tungod han igin-aa legar nga panloloko han ira kababayan hin milyon dolyares, ngan niyan han ika-2 han Pebrero, pinauli han Pilipinas ngadto ha China. Nagsering daw an goberno han Pilipinas nga ginbasaran an One-China policy kun kayano nga ha China paulia an 14, kundi nainsistir iton Taiwan nga palisiya politic al la ine, ug dire balaud. .(PIA-Samar/Trans: Alice Nicart) <b> Mga relihiyoso naduyog kan P-Noy ha urusa nga pag-ampo</b> Damo nga mga relihiyoso nga organisasyon an nagpahayag hin kalipay tungod han hi -ugsod han pagpataya ha China han tulo nga Pilipino kasumpay hin pagbabalidya ha n illegal nga droga. Sering nira, resulta daw ine han urusa nga pag-ampo ug mga pag-apilar han gobern o agud masalbar an kinabuhi han tulo nga naatubang hin sirot nga kamatayon. Han nakalabay nga Biyernes, iginpahayag ni Vice President Jejomar Binay, pinuno han grupo nga kinadto ha China nga tinugot man gud an China nga ig-ugsod anay an pagpatay han tulo nga Pinoy, ug resulta daw ine hin mga apilar ug urusa nga pan gamuyo. Resulta hine, nagpahayag hi Monsignor Pedro Quitorio III, media director han Cat holic Bishop Conference of the Philippines nga nalilipay iton singbahan Katoliko hine nga malinampuson nga misyon nira Binay ug pinasalamatan an goberno han Chi na tungod han ira pag-ugsuran han pagpataya kanda Ramon Credo, 42, Sally Villanu eva, 32, ug Elizabeth Batain, 38. Samtang hi Carmen Buencamino, pinuno han Awit ng Bayan ni Maria interfaith spiri tual community in nagsering daman nga naduyog hira han damo nga nag-hahangyo ha China nga pahabub-an an sentensya han tulo. Labot hine, naghahangyo hira nga duyugan unta hin damo pa nga Pilipino ine nga k agiusan ha pagmalakasalbar han kinabuhi han tulo nga Pinoy ha China. Sumala naman kan Efren Rafanan, han National Spiritual Council of the Philippine s, inaaro han mga Pilipino an pag-interbiner han kalangitan basi mapahabob-an ha n China an sirot ha tulo nga mga Pinoy. Sugad man an Chairman han Imam Council of the Philippines Aleem Said Ahman Bashe n in nagpahayag daman hin suporta ha panawagan ni President Aquino hin pagkaurus a hin pangamuyo para han kasalbaran nira Batain, Credo ug Villanueva. .(PIA-Sama r/Trans: Alice Nicart) <b> Miting nira Coloma ug RPN-9 ipapadayon</b> Nagpapabilin nga isyu an pagbalhina ngadto ha pagigin pribado nga estasyon han k anan goberno telebisyon nga Radio Philippines Network Channel 9 (RPN-9) pinaagi han representasyon ni Presidential Communications and Operation Office (PCOO) Se cretary Herminio Coloma, Jr. Makikipagharampang hi PCOO Secretary Coloma ha mga taga RPN-9 buwas, Martes, Peb rero 22, agud pagkasarabutan an proseso ug katangdoan. Sumala han report, nagsering daw hi Coloma nga ine nga gios in resulta han iya d irektiba, nga pagsurumpayon an mga pasilidad pankomunikasyon, ngan tawagon an mg a lideres hin mga union ngan ig-esplikar ha ira an mga programa nga may panuyo m agin mauruupay pa an operasyon han establisimento ngan mabaton man an panginahan glan han mga empleyado. Idinugang pa daw ni Coloma, nga kaparte gihapon han miting an hiruhimangraw kun patiunan-o mapapaupay pa an kahimtang han panalapi han estasyon agud mas magin m aingganyar in damo pa nga imbestor. Nakipagmiting na daw hadton Enero 31 hi Sec. Coloma ha 15 nga mga lideres han RP N-9 ug an miting buwas in kasumpay la gihapon hine nga mga inisyatibo nga magin pribado an RPN-9 ug IBC (Intercontinental Broadcasting Corporation) Channel 13 k undi naghuhulat pa daw an IBC nga matapos an iristorya han mga lideres han ira m ga union.

Kun mapalit daw an duha nga estasyon han telebisyon makakadugang daw ine han kan an goberno pondo nga salapi ug maiibanan an paghihingulang hin pondo para han mg a programa ug proyekto para han mga kablas.(PIA-Samar/Trans: Alice Nicart) <b> Determinado an gobyerno nga makaplagan an kamatuoran ha luyo han kontrobersi ya ha AFP</b> Gintagan hin duon ni Pangulo Benigno Aquino III hadton Sabado nga determinado an iya administrasyon nga mabukwat an kamatuoran dida han kontrobersiya nga gin-aa tubang han Armed Forces of the Philippines (AFP) ngan nagsaad nga masisirotan ad ton mapapamatud-an nga salaan. Dida han mensahe han Pangulo durante han Philippine Military Academy (PMA) Alumn i Homecoming 2011 didto han Borromeo Field, Fort Del Pilar ha Baguio City , ginasoy niya nga para han kapulsanan han katawhan Pilipino, obligasyon niya nga mah ibaro-an an kamatuoran ha luyo hini nga kontrobersiya. Matin-aw an aton punto: Ko n mayda igo nga ebidensya nga magduduon hadton mga salaan, obligasyon naton an p agsalawad hin mga kaso kontra ha ira, sering han Pangulo. Gintagan niya hin duon nga ginsusuportaran niya an mga imbestigasyon bahin han g in-aaligar nga korapsyon ha militar. Nagsering an Pangulo nga an ngatanan nga nahidadabi dida han kontrobersyal nga p lea bargaining agreement ha butnga han mga state prosecutor ngan ni military com ptroller Carlos Garcia en kinahanglan magbaton. Komo ira Commander-in-Chief inaabat daw niya an hibubo nga morale han mga kasund alohan. Ginsusnan han Pangulo en pira nga mga testigo nga naibitar han mga pakiana o kon waray panhinumdom han partikular nga mga insidente nga iginpapakiana ha ira. Ha akon paghunahuna diri pa gad hira ura-ura hin katigurang para magin limtanon n a, sering niya. Kon mayda ginbuhat nga katuyawan, kinahanglan pagbayaran, sumala han Pangulo nga n agdugang pa hin pagsering nga kaparte han mandato han gobyerno an pag-undong han kapulsanan han katawhan. Nagsaad hiya nga pakukusgon pa niya an proyekto pagtukod hin mga balay para han kasundalohan ngan kapulisan pinaagi hin maabot 20,000 nga mga balay nga magigin abelable ha ira. Nagsering an Pangulo nga padayon niya nga susuportaran an militar ngan pulisiya kay natuod pa hiya han panguna nga mga pamatasan nga igintututdo ha PMA sugad ha n kamaisugon, integridad ngan lealtad. Nagsaad pa an Pangulo nga magbibiling hiya hin mga solusyon ngada hini nga prese nte nga mga problema ha militar, ngan iginpahinumdom niya ha mga kabalyero nga h an pag-entra nira ha PMA, ginkarawat nira an ayat pagserbe han nasud ngan an kaa ndam hin pagsakripisyo para han nasud. Pareho daw gihapon ini han natabo ha iya han magdesisyon hiya pagkandidato pagka pangulo ngan magda-og. Nagsering hiya nga yana nga aada na hira hini nga situwasyon, angay daw igpakian a ha kalugaringon kon kaparte ka ba han problema o kon kaparte han solusyon. (PI A-Eastern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b> Palasyo nagpasalamat han dungog nga iginhatag ni Donaire</b> Gindayaw han Malacaang kakulop, Domingo, an Pinoy baksedor nga hi Nonito Donaire Jr., tungod han iya kaagaw han WBC-WBO bantamweight belt, tikang han nagdedepens ar unta nga kampeon nga hi Fernando Montiel. Sumala kan Deputy Presidential Spokesperson Abigail Valte, usa na liwat ine nga kadugangan nga dungog han kanan nasud mga baksedor, ha pag-aroi ha iya hin reaks yon ha duha la an inabutan nga round han pagihungit han ira mga kamaoo, nira Mon tiel ug Donaire, diin pinahigda han Pinoy baksedor an iya pangontra ha ring nga taga Mexico. Sering ni Valte, dire daw gud hiya piho kun nakapagkulaw an President han laban, kundi hibabaro daw gud ine kay largo daw ine gintatagan hin impormasyon han iya mga opisyales labi kun sugad hine nga hitabo. .(PIA-Samar) <b>Aquino: kakasohan an mga abogado han goberno</b> Karuyag ni President Benigno S. Aquino III kasuhan an mga abogado han goberno ng a nagtugot makagawas an anay military comptroller nga hi Carlos Garcia tungod ka y nagpiyansa ine hin balor P60,000 agi han pagtugot han mga abogado han goberno

han katanguduan o plea bargain imbis nga kinasohan ine antimano pa hin plunder. Sumala han report, pahayag daw ine han Presidente durante han alumni homecoming han Philippine Military Academy (PMA) ha syodad han Baguio, diin iya iginsering nga susuportaran niya an imbestigasyon in mga nanhitabo nga iregularidad han nag labay nga mga administrasyon nga igin-aalegar, binuhatan hin mga duminagko nga m ga opisyal han militar. Primero pa daw la adto nga kan Pres. Aquino pagdiskorso komo Presidente atubanga n han mga nagtapos ha PMA, nga ginlalakipan hin mga opisyales han militar ug pul is. Natoo daw gud an administrasyon Aquino nga iton Armada Pwersa han Pilipinas an d ehado hine nga kaso ni Garcia nga hindadabihan hin P303 ka milyones de pesos, ka y pondo daw adto han mga sundalo. Sayod daw hiya nga damo nga mga taga PMA in biktima daman hine nga iregularidad ha military ngan interesado daman hira hibaro han kamatooran kun nahingain gud i ne. Kan Aquino iginsaad nga pag-aadman nira kun patiunan-o makakasohan an mga nahing aranan na nga personalidad dida han imbestigasyon kan Garcia, lakip na an ira mg a protector ug mga nagpasilitar nga makapag piyansa hi Garcia tungod han plea bar gain. .(PIA-Samar) <b> Nakakamatay an pagbalidya han igindidiri nga droga-Fabia</b> Dire angay tumagya an hin-o man nga nagbibisyo han pamalidya han igindidire nga droga, bakay kay madali hira makakaagi hin hura nga salapi. Amo ine an mensahe ni Director General, Attorney Jose Fabia han Philippine Infor mation Agency, Central Office, Visayas Avenue, Quezon City. Ha usa nga mensahe, nagsering hi Fabia nga dire harumamay an tigda nga pagdamo h an mga nakakasohan ha pagdidinara-dara han illegal nga droga. Sering niya, hadto han tuig 1992, duha la an nakasohan hine, kundi niyan han nak alabay pala nga Enero (2011) inabot ine hin 689. Hine nga kadamoon, 79 an naatub ang han sirot nga kamatayon ha nasud Tsina, unom an dire na pwede matagan hin pe rdona, ug 73 an mahihimo pa maperdonahan ha sulod hin duha ka tuig. Tungod hine, iginsasagdon ni Fabia ha publiko nga dire pumaingganyar an hin-o ma n, han madagmit nga pakakakapot hin salapi kay sigurado kamatayon it kabalyo hin e. Sugad man, linalauman han Director General han PIA nga pakukusgon han mga tibuby anan han goberno an kampanya ha pagpapasarang han impormasyon kontra hine nga ka nser han sosyedad basi dire na magdamo pa an mga nakakasohan ug nasisirotan hin kamatayon tungod la han droga.(PIA-Samar) <b>Palasyo denepensaran an DFA ha pagkapot han aada ha death row</b> Gindepensaran han Malacaang kakulop an mga opisyales han Department of Foreign Af fairs (DFA) ha ira pagkakapot han mga kaso han mga Pinoy nga aada han listahan h an mga papatayon tungod hin pagdadara hin illegal nga droga. Ha tinood la, sumala pa kan Deputy Presidential Spokesperson Abigail Valte pirma nente nga nahikay an Palasyo hin pinakaurhe nga report tikang ha DFA kay hira ma n an nakakakuha hin impormasyon kasumpay urhe nga panhitabo. Ngan, tikang pa man daw hadto, naghahatag an DFA hin tambulig ha mga Pilipino ng a may kaso pinaagi hin pagtagi ha ira hin libre nga abogago nga narerepresentar ha ira ha korte. Ha parte daw han tulo nga kaso yana ha China, nagpadara daw hin surat hi Pres. A quino, makaduha ka beses ngadto han goberno han China, nga iyawat nala daw, huma ruhabobo an sirot nga bitay han tulo. Ginpakianhan daw hi Valte kun naka-indefinite leave hi DFA Secretary Alberto Rom ulo, kundi nagsering daw ine nga waray pa daw sumat kasumpay hine an Office of t he Executive Secretary. (PIA-Samar/Trans: Alice Nicart) <b>PNoy magpapatawag hin miting para pagbulkas kan Gutierez</b> Ipapatawag daw ni President Aquino hin usa nga miting hi House Speaker Feliciano Sonny Belmonte ug han iba pa ha Kamara de Representantes agud pagplanohan an pagpatalsik kan Ombudsman Merceditas Gutierrez. Sumala han surok kokombinsiron daw gud ni President Aquino hi Belmonte nga tikan gan an proseso antis pa magtikang an congressional break yana nga ika-26 hit Mar so.

Daw nasorpresa an mga magbabalaud ha urhi nga iginsering ni Belmonte kasumpay ha n miting kay antimano pa daw nagsering man ine nga huhulaton la nira an disisyon han Korte Suprema antis hira gumios para han pagpatalsik kan Gutierez. Tinipa daw kan Belmonte hira House Justice Committee Chairman Niel Tupas ug Depu ty Speaker Erin Taada ha nagin rason ni Belmonte. Nagsering daw hi Taada, nga ira dedepensaran nga co-equal an gahum han Kamara ug Korte Suprema ug dire hira pwede pag-ulang-ulangon. (PIA-Samar/Trans: Alice Nica rt) <b>China igin-ugsod an pagpatay han tulo nga Pinoy</b> Tungod han waray sukol nga pakimalooy han administrasyon Aquino nga masalbar an kinabuhi han tulo nga Pilipino nga nakatalaan patayon ha China, hit sunod nga se mana, tungod hin pagbibitbit hin illegal nga droga, dire anay daw igpapadayon in e nga pagpataya ha ira. Manunumduman nga ipinadara ni President Aquino hi Vice President Jejomar Binay a gud hangyoon ha goberno han China nga kun mahihimo iban-ibanan an sirot nga kama tayon han tulo bisan man la hin kapresohan ha bug-os nira nga kinabuhi. Sumala han report, iginkahampang daw mismo ni Binay an pinuno han kanan China Su preme Peoples Council (CSP) nga kun ha dinhe pa ha nasud an Korte Supreme. Ginkasabutan daw nira Binay ug han mga taga China, nga pakusgon pa an relasyon h an duha lakip na an pagrespeto han ira mga balaud ug mga sirot. Sering ni Binay, igin-uugsod an pagpataya han tulo kundi dire daw klaro kun ngad a san-o ine nga pag-undangan. Kundi klaro daw gud, nga iginpaundang anay hit sun od nga semana an pagpataya kanda Sally Ordinaryo, Ramon Credo ug Elizabeth Batai n. Ginklaro ni Binay nga waray gin-aaro an China nga kabalyo ha Pilipinas hine nga pag-undangan hin temporary han pagpataya han tulo. (PIA-Samar/Trans: Alice Nicar t) <b> Mahitaas an panginahanglan hin karne nga baboy yana nga tuig DA</b> EASTERN SAMAR -- Ginbabana-bana han Department of Agriculture (DA) nga mahitaas an kadamuon han suplay han karne nga baboy sugad man an panginahanglan para hini yana nga tuig kumparar han tuig 2010. Iginpapakita han pinakabag-o nga datos ha Bureau of Agricultural Statistics (BAS ) nga dako an higayon nga an suplay hin karne nga baboy yana nga tuig en umabot hin haros 1.42 milyon metriko toneladas (MTs). Sobra ini nga bolto hin mga 1.08 porsyento han 1.40 milyon metriko toneladas nga suplay han karne nga baboy nga nahitala hadton 2010. Sugad man, magtitikadaku gihapon an panginahanglan para hin karne nga baboy yana nga tuig ngan bangin umabot ini hin 1.49 milyon MTs, hiruhitaas hin maabot sais porsyento kontra han 1.40 milyon MTs la hadton 2010. Para han siyahan nga semestre han 2011, ginbabana-bana han BAS nga magkakaada hi n surplus hin karne nga baboy tungod nga an ginbabana-bana nga suplay hini nga h aros 697,000 MTs en sobra kontra han ginbabana-bana nga panginahanglan para hini nga pagkaon nga naabot la hin 684,000 MTs. Kondi para han ika-duha nga semestre han 2011, nakikita han BAS nga magkakaada h in paghingulang tungod nga an ginbabana-bana nga panginahanglan para han karne n ga baboy en maabot hin 803,000 MTs nga sobra kontra han ginbabana-bana nga supla y nga maabot la hin 721,000 MTs. Mahibubo gihapon an produksyon hin baboy yana nga tuig hin 1.17 porsyento, sumal a han BAS. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b>Diri pa kinahanglan ig-ibakwit an mga OFW ha Bahrain Malacaang</b> EASTERN SAMAR-- Nagsering an Malacaang kakulop nga mahugot hini nga gintututokan an situwasyon Bahrain ngan waray nira nakikita ha pagkayana nga panginahanglan p ag-ibakwit han mga Overseas Filipino Worker (OFW) didto hini nga nasud. Sumala kan Deputy Presidential Spokesperson Abigail Valte, gihot-gihot nahibabar o hira han situwasyon ha Bahrain pinaagi han Department of Foreign Affairs (DFA) salit maaram hira nga diri pa ha pagkayan ginkikinahanglan nga ig-ibakwit an OF Ws didto. Ano man nga pagbabag-o hiton situwasyon didto, sering niya, nga makakaapekto hin diri maupay ngada han mga Pilipino nga nag-uukoy ngan nagtratrabaho ha Bahrain en gilayon daw nga igpapahibaro ha DFA han embahada han Pilipinas didto.

Magsasaminar iton aton embahadad kon mayda na sirkumstansya nga magkikinahanglan na hin pag-ibakwit, sering ni Valte. Ginatos-gatos nga mga demonstrador an naglunsad hin mga gi-os protesta ha sentro han Bahrain sakob han naglabay nga pira ka mga adlaw nga nag-aaru hin mga repor ma ha pan-gobyernohan. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b>DOLE nagpahibaro nga may-ada 60,000 nga mga trabahoan in naghuhulat hiton mga ti-gradwar</b> Nagpahibaro an Department of Labor and Employment (DOLE) kakulop nga adlaw Huweb es, nga may-ada por lo minus 60,000 nga mga trabahoan in nag-huhulat para hiton mga ti-gradwar yana nga tuig tikang ha kolihiyo ha bug-os nga nasud pinaagi hito n kanan gobyerno Phil-Jobnet program. Segun kan Labor Secretary Rosalinda Baldoz , ha pagkayana , tikang ha Pebrero 14 , may-ada 62,156 nga mga trabahoan in bakante ngan may-ada sobra 7,000 skills-fo r-hire ha iba-iba nga klase nga mga skill work nga aada naka-post ha Phil-Jobnet , nga amo ini an makakahatag hin paglaum hiton mga naghihingita hin mga trabahoa n kaupod na hini an mga ti-gradwar pala ha kolihiyo ngan mga studyante para agud makatrabaho yana nga summer. Nagdugang pa hi Baldoz hin pagsering, nga gin-aaghat ko an mga bag-o pala nga mg a ti--gradwar , mga studyante ngan han mga out-of-school youth nga bumisita ha P hil-Jobnet ha mga internet. An nasabi nga mga bakante nga trabahoan in nakakahatag hin dugang nga oportunida d para hadton nagkikinahanglan hin mga trabaho ngan ini in nakakabulig paghitaas hiton kompiyansya hiton aton nasud labi na hit aton nagtutubo nga ekonomiya. Samtang, sering han DOLEs Bureau of Local Employment (BLE), iton job opportunitie s para hiton mga skilled workers in nagpapadayon nga amo gud yana iton gikikinah anglani nga mga trabahoan, kaupod na hini an mga machinists, accountants, custom er service assistants, welders ngan iba pa. Nagdugang pa an BLE Director Maria Criselda Sy , hin pagsering nga in-demand gih ap ha overseas an mga nurses, mechanical engineers, domestic helpers. (PIA-E. Sa mar, translated by: S. Candido) <b>Aquino posibli ipadara hi VP Binay ha China</b> Nagpahayag hi President Aquino kakulop, Merkoles nga bangin niya ipadara hi Vice President Jejomar Binay ngadto ha China bisan man la ha ultimo nga paniguro nga masalbar an kinabuhi han tutulo nga mga Pinoy nga bibitayon tungod hin pagdaradara han illegal nga droga. Sumala daw han Presidente iya ipapadara niya hi Binay agud ipasabot ha goberno h an China nga importante nga maliwat an ira desisyon bisan man la ngadto hin kapr esohan ha bug-os nga kinabuhi. Dugang pa daw han Presidente nga asya na in an panahon han kanan China pagpakita han ira iginluwas hadto nga mas apiki nga pakipagrelasyon hit Pilipinas. Waray daw undang an goberno han paniguro nga masalbar ha kamatayon an tulo bisan la mahingadto ha sirot nga kapresohan ha bug-os nga kinabuhi. Temprano pa daw la hiya ha Malacanang, nagsurat na hiya hadto han bulan han Agos to ngadto han mga lideres han China hin pangaro hin kabalhinan han sentensya. Tikang pa daw han Biyernes, naghinulat na hi Pres. Aquino hin tawag ha telepono, sugad nga ira ipinanawagan ha China kundi waray daw niya nakakakarawat nga tawa g. .(PIA-Samar/Trans: Alice Nicart) <b> Mga opisyal han militar suportado an kan P-Noy mga reporma</b> Ginkarawat han mga pinakahagtaas an ranggo nga opisyal han militar an kan Presid ent Benigno S. Aquino III estratihiya ha pagbabag-o ug sayod nga panggobernohan. An Presidente in daw nagbisita daman han ngatanan nga kampo militar ha bug-os ng a nasud nga linalauman makakadugang han moral han kasundalohan. Labis daw nga iginpasalamat ni AFP chief of staff Gen. Ricardo S. David an oport unidad nga nahipresentar nira kan President Aquino an mga reporma sugad man han ira mga ginbubuhat ha militar. Inotro han hepe han Armada Pwersa an ira garantiya nga suporta ha mga paningkamo t han goberno agud magpabilin an kamurayaw ug seguridad han nasud. Gintapo daw hi President Aquino nira Defense Secretary Voltaire Gazmin, Ricardo David, ug iba nga mga mayores han major services han militar ha iya pag-abot ha Camp Aguinaldo diin ginbuhat in command conference ug command briefing ha AFP Ge

neral Headquarters. Inabot daw hin tulo ka oras an konperensya ha Camp Aguinaldo ug lakip han ginkai ristoryahan an nagpapasigi nga reporma ha AFP nga iginpresentar ni Lt. Gen. Reyn aldo B. Mapagu, Vice Chief of Staff AFP, sugad man han iginpresentar ni Brig. Ge n. Honorato Reyes nga modernization program.(PIA-Samar/Trans: Alice Nicart) <b> Defense chief Gazmin, nag-aproba han amnestiya ngato han 153 coup plotters</ b> Gin-aprobaran ni Defense Secretary Voltaire Gazmin , kakulop nga adlaw (Miyerkol es) in may-ada 153 officers and men nga nag-apply para hangyoon an amnestiya kah uman nira mahidabi ngan mahibulig han coup plot durante han administrasyon ni an ay Presidente Gloria Macapagal Arroyo. Hi Gazmin in nagsering nga an nasabi nga amnestiya in kaparte han kan President Benigno Aquino III reconciliation efforts ha ilarum han iya administrasyon. Samtang, hi Col. Ariel Querubin, usa nga Marine officer, nga gin-aalegar nga usa nga nanguna han pag plano hin pagpatalsik han kan anay President Arroyo panggob yernohan hadton Pebrero 2006 in nag-apply para han amnestiya hadton Martes nga a dlaw. Hi Querubin, in usa nga recipient han highest military decoration for bravery an d gallantry in combat, nga nagsubmiter han iya mga papeles ngadto han amnesty co mmittee nga gin-porma han defense department para magkarawat ngan mag-proseso ha n mga nag-aapply han amnestiya. Hi Querubin amo an ika-236 nga coup plotter nga nag-apply para han amnestiya, ng a kon diin in an amnesty committee in nagtikang pa pangarawat han aplikasyon had ton Enero 3 yana nga tuig. Hadton nakalabay nga Martes , a military tribunal in naghatag hin motion for rec onsideration hadton unom nga mga junior officers nga an ira kaso in ma-dismiss k ahuman mapamatud-an nga waray hira pakasala labi na gud han paka-bayolar han Art icle of War 67 o kon mutiny. Pero an korte in nagpagawas han ira desisyon pagpa-waray sala na kanda Querubin, an anay Marine commandant Maj. Gen. Renato Miranda ngan han Scout Ranger chief Brig. Gen. Danilo Lim han kakulang han merito. Tikang han 29 nga mga opisyal, am o nala hira nga tutulo an nahibibilin nga gin-akusaran hin kaso. (PIA-E. Samar, translated by: S. Candido) <b> Kontrobersiya san pwersa armada oportunidad pagpaimud san mga reporma Aquino </b> An yana nga kontrobersiya dida san gin-aalegar nga korapsyon san pwersa armada m aimdan kunta nga oportunidad para maipahamtang an mga reporma nga nahitatabo sa militar, ini an sugad ni Presidente Benigno Simeon Aquino III sa Myerkules. Sa interview nga ginhimo sa Camp Aguinaldo, an Presidente nasugad nga an reporma , nga gin implementar tikang pa 2005 kaupod na an pagpatuok san nahigad-an nga co nversion o pagbalhin san pondo ngadto sin cash o kuarta, nakaghimo san pwersa arm ada kaiba tikang san dati pipira pala katuig an nakalabay. Si AFP Spokesperson General Jose Mabanta, Jr. dida san press conference sa Malak anyang, nasugad nga an AFP nagtikang san pag implementar sini nga mga reporma pa ra maiwasan an demoralisasyon dida san mga sundalo. Kaapi san mga reporma mao an masunod: 1) dida san organisasyon pagtanggal san J6 (comptrollership office) ngan liwanan sin resource management office, office of the internal auditor ngan management and fiscal office; 2) pag imponer san conv ersion o sestima san cash advance, devolution san pondo labi na dida san paghata g para san mga command directes nga mga buruhaton (PCDA); ngan leadership pinaag i sin pagpahamtang san Daang Matuwid nga kampanya san Commander-In-Chief. Tungod sini nga mga reporma, duon san Presidente, an pagbaton san AFP sa panahon san kalamidad in nag uru-upay ngan ini nakakontribuer dida san dearth of complai nts kontra san institusyon. Dugang niya, an abilida san pwersa armada magsusug san insurhensya in dako an gi n uswag tungod san reporma nga gin implementar. Damo nga mga lederes san komunista in nadakop ngan klaro nga ini epekto san inte lligence fund nga ungod nga gingagamit san katuyuanan, sugad san Presidente. Gindayaw niya si Secretary of National Defense Voltaire Gazmin, AFP Chief of Sta ff Ricardo David, an magkadurudilain nga service commanders ngan sa ngatanan nga

nakisayo sa kanya sa Daang Matuwid nga ungod nga nagpapahamtang an kinahanglan ng a pagbabag-o sa aton sosyedad. (PIA-Northern Samar/Ailene Diaz) <b> Religious groups malipayaon nga ginkarawat an desisyon han Korte Suprema kan Gutierrez</b> Malipayon nga ginkarawat han mag-iba-iba nga mga religious groups an kanan Korte Suprema desisyon nga tugutan an House justice committee nga ipadayon an pag-con duct han impeachment proceedings kontra kan Ombudsman Merceditas Gutierrez. "Malipayon ako nga konta ipadayon han Kongreso an pag-imbestigar labi na gud ini nga mga eskadalo. Pamati ko, gi-uupayi ini nga desisyon, sering ni Sr. Mary John Mananzan of PAGBABAGO Movement. Ha kaparti naman ni Fr. Joe Dizon of Solidarity Philippines, hiya in nagsering n ga kon pananglitan bumaya na ha iya opisina hi Gutierrez , konta it aton Preside nte in magtudlok hin usa nga tawo nga iton iya panuyo in para han interes ngan s erbisyo han mga katawhan dire la han pipira la nga mga tawo. "Kon may-ada niya igtudlok ni President Aquino, konta iton waray asosasyon ha iy a ngan waray interes hiton iya kalugaringon, dugang pa nga pahayag ni Fr. Dizon. An Supreme Court en banc in nagbasura han kan Gutierrez s petition pagpa-udong h an impeachment process. Hi Gutierrez in nahidadabi dara han iya diri pagbuhat hin aksyon hadton mga kaso han NBN-ZTE deal,an P728-million fertilizer fund scam, ngan kapakyas han pag-im bestigar han 1-million dinner han kan anay Presidente Arroyo entourage duranti h an ira US trip. (PIA-E. Samar, translated by: S. Candido) <b> Diri magasto, makahulugan nga selebrasyon para sa ika 25 nga EDSA People Pow er Revolution</b> An EDSA People Power Commission in nag andam sin damo nga buruhaton sa pagselebr ar san ika 25 nga anibersaryo san Peope Power Revolution sa EDSA sa Pebrero 1986 . Sa press briefing sa Malakanyang sadton Martes, si dati Government Service Insur ance System Chairman ngan yana Commissioner of the People Power Commission Cesar Sarino nagsugad nga diri magasto pero makahulugan an selebrasyon nga nagtutumuy o nga maibalik an kahayag san espiritu san pakig-angbitay, pagihatagay ngan pani mangno sa EDSA. Labot san seremonyas san flag raising sa People Power Monumento sa Edsa, sayo ng a ecumenical nga misa sa Edsa Shrine ngan reenactment san salubong kon diin an sun dalo ngan mga sibilyan magtatapo sa Edsa , sayo nga medical mission camp sa Camp Aguinaldo, sports, enterpreneural ngan cultural nga buruhaton, ngan iba pa in n akalinya sa pagselebrar san kadaugan san People Power kontra san rehimin diktado r 25 anyos an naglabay. An selebrasyon nga yaun tema Pilipino Ako, Ako Ang Lakas ng Pagbabago in magtitika ng sa Pebrero 17 ngan matatapos sa Pebrero 27. An mga buruhaton kaapi na an pagl unsar san libro People Power Revolution, photo exhibits, pananum sin 50,000 nga kahoy, pag abre san marker, cultural shows, Freedom Tours ngan OPM concert. Sa Pebrero 23, pagtitikangan an 40 oras nga vigil sa 25 nga mga singbahan sa nas ud ngan ini matatapos sa Pebrero 25. An sentro san selebrasyon mao in boodle nga pani-udto kaupod si Presidente Benig no C. Aquinio III ngan yaun 2,500 nga katawhan sa kalye sa Edsa. An Philippine O verseas Employment Agency in magkokondukto liwat sin job fair para san 5 mil nga overseas jobs. Sa Malakanyang, an Kalayaan Market in aabrihan sa Pebrero 26 ngan an mga persona he nga yaun dako nga papel durante san Edsa People Power Revolution in tatagan s in kadungganan. An selebrasyon in magtatapos sin People Power Run sa petsa 27. An People Power Commission nasugad nga an mga buruhaton para san ika 25 nga anib ersaryo san People Power in magpapakita sa bug-os nga kalibutan nga an Pinoy sa utro nga higayon nagkasarayo. (PIA-Northern Samar/Ailene N. Diaz) <b> Kapadian nakontra han kadugangan nga pork barrel allocations</b> Nakontra iton mga kapadian han kan Quezon Rep. Danilo Suarez proposal nga bill p ara hin kadugangan nga pork barrel allocations ngadto han mambabaralaud. Segun kan Butuan Bishop Juan de Dios Pueblos , hiya in nakontra hini nga nasabi nga proposal dara kay bangin la lugod iton nga kadugangan nga pondo in mahingadt

o hiton mga politikiro nga mga corrupt. Ha ilarum han Bill 4069, nga gin-sponsoran ni Suarez, an kada magbabalaud in may kadugangan nga P 20-million ngan an kada senador in makakakuha hin kadugangan n ga P60-million more. "Hin-o ba iton maruruyag kon maupay iton imo panhunahuna, nga iton aton mga tawo in nag-aantos hiton kapobrehan, pagkatapos hira naman grabe, pariko-riko la hir a samtang milyon-milyon naman iton nagkukuri nga mga katawhan, sering ni Bishop de Dios Pueblos. Imbes nga additional pork barrel ngadto han mga mambabaralaud, maupay nala konta ini nga nasabi nga pondo in ig-alutaga nala deritso ngadto han mga government a gencies. "Kon asya na manla, damo man it aton ahensya nga tikang ha lokal ngadto ha nasyo nal sugad hiton DSWD, DPWH, DOH, DAR ngan iba pa nga ahensya hiton gobyerno. Kon ta, ideritso ihatag ngadto han mga nasabi nga mga ahensya para matagamtaman han mga katawhan ngan diri hingadto han mga politikiro nga mga corrupt , kadugangan pa nga pamahayag ni Bishop de Dios Pueblos. An nasabi nga proposal nga kadugangan nga pork barrel allocation in tikang han m illions of pesos han regular annual pork barrel allocations nga kinuha dida han Priority Development Assistance Fund (PDAF) han annual budget. (PIA-E. Samar, tr anslated by: S. Candido) <b> Gintagusya ni Aquino an pagtanyag hin bulig han UN dida hiton imbestigasyon hin gin-aaligar nga korapsyon ha AFP</b> Gintagusya han administrasyon ni Pangulo Benigno Aquino III an pitad han United Nations (UN) nga buligan an iya gobyerno agud magkaada hin kalamragan iton nagpa padayon nga imbestigasyon mahiunong hin gin-aaligar nga pagkomberter hin mga pon do dida han Armed Forces of the Philippines (AFP). Dida hin usa nga press briefing ha Malacaang kakulop, nagpahayag hi Presidential Spokesperson Edwin Lacierda nga interesado hira han tanyag han United Nations pa gbulig dida hiton maglainlain nga mga imbestigasyon nga gindudumara bahin han gi n-aaligar nga diri husto nga paggamit han pondo tikang ha UN nga para han mga tr opa nga mga Pilipino nga iginpadara ngadto ha East Timor. Nagsering hi Lacierda nga makakaupay ha ira an mao nga tanyag hin bulig han UN a gud madeterminar kon ano an nahitabo ngada han UN peacekeeping funds. Determinado gud an gobyerno, sering ni Lacierda, nga masurapo an korapsyon sugad nga iginsaad ngan kaparte hini nga iginsaad an pagtukib han mga aligasyon hin k orapsyon dida han militar. Iginsaysay ni UN National Information Officer Teresa Debuque, dida hin usa nga p ahayag, nga bisan kon an gin-aaligar nga pagkomberter han mga pondo han UN en na sudnon nga butang nga diri angay panginlabutan, iginpatapon han Department of Pe acekeeping Operations (DPKO) nga an UN en maasister kon paghangyo-on han gobyerno han Pilipinas. Nagsering hi Lacierda nga naglalarang an gobyerno paghangyo han bulig han UN. (P IA-Eastern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b> Praktikal kondi mahinungdanon nga mga aktibidad, andam na para han pagtigama n han ika-25 nga EDSA People Power Revolution</b> Igin-andam na han EDSA People Power Commission en serye hin mga aktibidades para han pagsalin-urog han ika-25 nga anibersaryo han EDSA People Power Revolution n ga natabo hadton Pebrero 1986. Dida han press briefing ha Malacaang kakulop, nagsering hi anay Government Servic e Insurance System Chairman nga yana Commissioner na han People Power Commission Cesar Sarino nga panuyo han praktikal kondi mahinungdanon nga selebrasyon nga m apukaw ha katawhan Pilipino an espiritu hin kamahinatagon ngan kamapina-iron. Labot la han pag-isa han bandera han Pilipinas didto han People Power Monument h a EDSA, usa nga misa ha EDSA Shrine, reenactment han salubong kon diin nagtarapo a n mga kaapi han militar ngan mga sibilyan ha EDSA, medical mission ha Camp Aguin aldo, pa-ugnat ha kusog, ngan mga aktibidades pankultura, labot hin iba pa, en p agbubuhaton ha pagsalin-urog han makasaysayan nga pagdarag-an han katawhan Pilip ino kontra han diktadorya 25 anyos na an nakakalabay. Titikangan an selebrasyon nga mayda tema nga Pilipino Ako, Ako Ang Lakas ng Pagba bago hiton Pebrero 17 ngan magtatapos hiton Pebrero 27. Lakip gihapon dida hiton

mga aktibidades kasumpay han selebrasyon an paglunsad hin mga libro han People P ower Revolution, photo exhibit, pananom hin 50,000 nga mga kahoy, unveiling hin mga marker, kultural nga mga pasundayag, Freedom Tours, OPM nga konsierto, ngan hin boodle lunch nga papartisiparan ni Pangulo Benigno Aquino III ngan hin maabo t 2,500 nga katawhan dida mismo ha EDSA agud daw mapukaw an espiritu hin kamapin aangbiton nga natabo 25 anyos na an nakakalabay. Hiton Pebrero 23, titikangan an 40-oras nga vigil dida hin 25 nga mga simbahan p alibot ha nasud. Matatapos ini hiton Pebrero 25. Magdudumara naman hin job fair an Philippine Overseas Employment Administration kon diin 5,000 nga mga panarabaho-an ha langyaw an mahimo mapatigayonan. Ha Malacaang, pag-iinaguraran en usa nga Kalayaan Marker hiton Pebrero 26 ngan an mga personalidad nga nagkaada hin mahinungdanon nga papel durante han EDSA Peop le Power Revolution en pasisidunggan. Magtatapos an selebrasyon pinaagi hin People Power Run hiton ika-27. Ginpahayag han People Power Commission nga an mga aktibidades para han ika-25 ng a anibersaryo han People Power en magpapakita nga an mga Pilipino en katawhan ng a nagkakaurosa. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b> Aquino ginkarawat an gin-hahalad san UN nga pagbulig san imbistigasyon san m ga kaso anomaliya nga nadadabi an pwersa armada san Pilipinas</b> An administrasyon ni Presidente Benigno Simeon C. Aquino III nagkarawat san inis yatibo san United Nations (UN) nga magbulig san gobyerno dida san ginbubuhat nga imbistigasyon san gin-aaligar nga pagliwatliwat san pondoi dida san pwersa arma da san Pilipinas. (AFP) Dida san press briefing sa Malakanyang sa Martes, si Presidential Spokesperson E dwin Lacierda nagpahayag san interes san United Nation nga mag-asister san imbis tigasyon san magkadurudilain nga grupo matungod san gin-aaligar nga diri tama ng a paggamit san UN peacekeeping nga pondo nga para kunta san Filipino nga tropa n ga ginpadara sa East Timor. Sugad ni Lacierda ginkakarawat ta iton, maupay iton para madeterminar kon nano a n natabo sa UN peacekeeping funds. Mas maililipay kita san kooperasyon san UN nga maghahatag sa aton sin ginkikinah anglan nga pamaagi pagdeterminar kon san-o natabo ini nga pagburubalhin, dugang niya. An UN National Information Officer Teresa Debuque nasugad dida san iya pahayag n ga samtang an gin-aalegar nga pagburubalhin san pondo in nasyunal nga butang, an Department of Peacekeeping Operations (DPKO) nagpatapod nga an UN in ma-asister kon hahangyuon san gobyerno san Pilipinas. Si Lacierda nasugad nga an gobyerno in naglalarang nga maghangyo bulig tikang sa UN. (PIA-Northern Samar/ Ailene Diaz) <b> DSWD nag-otro han ira ka-komitido paglalanat han mga human traffickers</b> Nag-otro hin pahimatngon kakulop nga adlaw Lunes, an Department of Social Welfar e and Development o kon (DSWD) nga komitido hira paglalanat hiton mga human traf fickers. An gobyerno in komitido pagkastigo hiton mga suspitsado nga mga human traffickers , kay ini in nahisusubay hiton Republic Act No. 9208 or Anti-Trafficking in Pers ons Act of 2003. An DSWD daman in komitido pagprotehir hiton nabibiktima hiton t rafficking kay kami in natoo nga iton kinabuhi hit kada tagsa nga tawo in ura-ur a hin ka importante , dugang pa nga pamahayag ni Sec. Soliman duranti han usa nga forum nga gin-organisar han mismo nga ahensya ngan han Association of Child Car ing Agencies of the Philippines. An nasabi nga forum in gin-partisiparan han mga government ngan private hospital s, local civil registrars, city health officers and midwives, non-government org anizations, ngan provincial, city, and municipal social welfare development offi cers. Hi Secretary Soliman in nagdugang pa hin pagsering nga an DSWD in nakikipag-binu robligay hiton Inter-Agency Council Against Trafficking, nga may pareho daman it on panuyo. (PIA-E. Samar, translated by: S. Candido) <b>Aquino administrasyon ginpaharuhaluag pa an 4Ps</b> Nagpahayag hin dugang pa nga pagsuporta hi President Benigno C. Aquino III para ipadayon ngan paruhaluagon pa han Department of Social Welfare and Development (

DSWD) an anti-poverty programs para agud maabat han katawhan an pagbabag-o han p ang-gobyernohan. Ini an pamahayag ni Tina Solloso, an officer-in-charge han DSWDS 4Ps National Pro gram Management Office (NPMO), duranti han "Talking Points" usa nga radio progra m nga nahibabatian ha DZRB Radyo ng Bayan, hadton Martes nga adlaw. An nasabi nga programa in gin-sponsoran han Philippine Information Agency (PIA), Presidential Communications Operations Office (PCOO), Philippine Broadcasting S ervice (PBS) ngan National Broadcasting Network (NBN) Channel 4. Hi Solloso in nagdugang pa hin pagsering nga an poverty alleviation programs, in kaupod na hini an Conditional Cash Transfer (CCT) program nga amo na ini an Pan tawid Pamilyang Pilipino Program (4Ps), an Kapit-Bisig Laban sa Kahirapan-Compre hensive and Integrated Delivery of Social Services (KALAHI-CIDSS) ngan Self-Empl oyment Assistance Kaunlaran (SEA-K) nga kon diin tinatagan gud hin prayoridad ha n gobyerno pinaagi hin pag-alutaga hin pondo para ma implementar dayon ngan maka abot ngadto han benepisyaryo labi na gud an mga gipopobrehi nga mga pamilya. An KALAHI-CIDSS amo an kanan gobyerno flagship poverty-alleviation project nga g in iimplementar han DSWD pinaagi han pinansyal nga suporta han World Bank (WB). Samtang an SEA-K program in kanan DSWD s usa nga komprehensibo nga pamaagi para maatohan an kanan tawo kapobrehan. Hi Solloso in nagsering nga may-ada por lo minus 1.3 million nga gipopobrehi nga mga pamilya nga magigin benepisyaryo hiton 4Ps ha ilarum hiton DSWD, nga ha pag kayana in ginproprosiso ngan nagpapadayon an pag-sara kon hin-o pa an makaka-kar awat han nasabi nga programa. (PIA-E. Samar, translated by: S. Candido) <b> Hepe han OPAPP naghingaday han papel han mga embahada</b> Iginhingaday ni Secretary Teresita Quintos-Deles nga hepe han Office of the Pres idential Adviser on the Peace Process (OPPAP), an papel han mga embahada hin mga nasud nga hahani ha Pilipinas ug an ira mga diplomat dida han ginhihimo nga pro seso pangkahimyangan han nasud. Sering ni Deles an kasamok ug araway in nakakaapektar bisan kan kanay ug bisan d iin nga nasud, ngan sumala hine, an PIlipinas in nagigin sentro han mga pag-aran yaw nga nasud ug an iba pa ngani ha ira in nabulig na han kasolbaran han samok. Dugang pa niya nga an mga embahada ha nasud, labi na an mga taga Europa in mayda papel nga bubuhaton sobra pa han iginhahatag nira nga mga higamit ha ira mga de legasyon nga ipinapadara. Napakadto daw ha iya an mga ambassador para mangaro han urhi nga nahitatabo ha p roseso pangkamurayawan kundi angay daw daman ada, nga an Pilipinas naman in mang aro hin impormasyon tikang ha ira partikularmente han ira magigin suporta ha pro seso pangkamurayawan. Daw nakipagkita kan Deles an mga ambassador ha Pilipinas han onse nga mga nasud niyan han Lunes ha Brussels, Belgium agud paghiruhimangrawan an proseso pangkamu rayawan. Sumala daw han ira iristorya, nasabtan daw ni Deles an hataas nga interes ug pag tagusya han mga ambassador para han kaupayan han nasud, ngan para daw ha iya imp ortante ine para han relasyon han Pilipinas ha ira mga nasud. .(PIA-Samar/Trans: Alice Nicart) <b>Paghalpat han mga protector ni Garcia prayoridad na Palasyo</b> Prayoridad na daw han Malacanang an paghalpat han mga naghahatag proteksyon han nagretiro nga Major General Carlos Garcia, nga ginsering na ni President Benigno Aquino nga mayda na niya ideya kun hira hin-o ine, amo ine an pahayag ni presid ential spokesperson Edwin Lacierda. Tungod daw kay an pagkontra han goberno ha korapsyon in nagpapabilin nga marig-o n kay dire daw tama nga magpariko in pira nga opisyales han goberno samtang nags asakripisyo an kadam-an nga tawo. Nagsering ugaring hi Lacierda nga wara pa hingarani han Presidente ine nga daw m ga protector ni Garcia, samtang ginhihikay pa in mga dokumento nga magdodoon ha ira ug napasakahan na hin keha. Ha tama daw nga panahon, hihingaranan ine nga mga personalidad ngan papasakaan h in keha. Manunumduman nga han nakalabay pala nga Lunes, nagsering an Presidente nga mayda niy ideya han mga tawo nga nagpapaluyo kan Garica ngan ha tama nga panahon, kek

ehaan na hira han Department of Justice. Hi Garcia, nga igin-akusar hin paghakot hin maabot P303M nga salapi han kasundal ohan in nakagawas ha pagkakadetene tungod kay nagbayad ine hin piyansa matapos t umugot ine mga abogado han goberno hin plea bargain. .(PIA-Samar/Trans: Alice Ni cart) <b> Palasyo nasuporta nga ig-uktaba an eleksyon ha ARMM</b> Gin-otro han Malacaang an suporta ha nagin pamahayag ni President Aquino nga ig-u ktaba an eleksyon ha Autonomous Region for Muslim Mindanao (ARMM) agud matagan i wag an reporma han sistema antis anay mag-eleksyon. Nagsering pa daw hi Presidential Spokesman Edwin Lacierda kakulop, Martes nga an ARMM in usa nga pakyas nga eksperimento ug pakyas daman nga sub-state. Dugang pa ni Lacierda nga natoo daw an Presidente nga angay ig-ugsod an ARMM ele ction kay mayda daw iginpoproponer nga mga reporma agud maibanan o maundang an p agrerebelde hin damo nga molopyo sugad man han nawawara nira nga paglaum. Karuyag daw han Presidente nga pagdudrunganon nala iton eleksyon nasyonal para n a gihapon hiton ekonomiya labot pa nga makakapabalik daw ine han kamarig-on han proseso pan-demokrasya kay mapapara daw an senesering nga captive voting blocs n ga naghahatag gahum ha mga lider kada rehiyon kay ira daw ine iginbabalidya ha p inakahataas magbayad nga kandidato para eleksyon nasyonal. .(PIA-Samar/Trans: Al ice Nicart) <b> Aquino kinakarawat an tanyag han UN nga bulig</b> Kakarawaton han administrasyon ni President Benigno S. Aquino III an igintatanya g nga tambulig han United Nations (UN) nga bumulig ha ginbubuhat nga imbistigasy on han igin-aalegar nga iregularidad ha pondo han Armada Pwersa han Pilipinas. Ha usa nga press briefing ha Malacanang han nakalabay nga adlaw nagpahayag hi Pr esidential Spokesperson Edwin Lacierda hin interes ha igintatanyag nga bulig han United Nations nga maghatag hin kasayoran ha mga nag-iimbistigar nga grupo kasu mpay han igin-aalegar nga dire eksakto nga paggamit han pondo han kanan UN nga p ara unta han mga tropa han mga Pinoy nga ipinadadara ha East Timor. Sering daw ni Lacierda, maupay iton para ha aton nga tanyag han UN basi daw masa yoran an ngatanan kun nahingain an kanan pondo para han tropa nga hatag han UN. Tuptop daw an administrasyon Aquino ha iginsusulong ug saad hine nga kontrahon a n korapsyon, ngan kaparte hine an daw pagtikangi ha organisasyon han military ku n diin mayda igin-aalegar nga korapsyon. Sumala daw han UN National Information Officer Teresa Debuque, kanan nasud man g ad problema an igin-aalegar nga paggamita ha iba nga aktibidad han pondo nga hat ag han UN, kundi andam daw an Department of Peacekeeping Operations (DPKO) humat ag hin bulig kun aaroon ine han goberno han Pilipinas.(PIA-Samar/Trans: Alice Ni cart) <b> Palasyo itinutubyan ha Kamara an pagpatalsik han Ombudsman</b> Gindayaw han Malacaang kakulop, Martes an nagin desisyon han Korte Suprema nga tu gutan an Kamara de Representantes nga igpasigi an proseso nga pagpapatalsik kan Ombudsman Merceditas Gutierrez. Ugaring nagpasabrit daw hi Presidential spokesperson Edwin Lacierda nga dire pag didiktahan han administrasyon Aquino an mga kaalyado nga kongresista kun ano an ira sunod nga bubuhaton, matapos ibasura han Korte an iginplastar nga petisyon n i Gutierez nga ig-undang han Kamara an proseso nga pagpatalsik ha iya. Maupay daw para ha ira ha Malacanang ine nga bag-o nga panhitabo, pahayag daw ni Lacierda durante han news briefing ha Malacanang. Kundi igintatapod daw nira ine ha Kamara kun ira man igpapasige an proseso kontr a han Ombudsman. .(PIA-Samar/Trans: Alice Nicart) <b> Aquino kinakarawat an tanyag han UN nga bulig</b> Kakarawaton han administrasyon ni President Benigno S. Aquino III an igintatanya g nga tambulig han United Nations (UN) nga bumulig ha ginbubuhat nga imbistigasy on han igin-aalegar nga iregularidad ha pondo han Armada Pwersa han Pilipinas. Ha usa nga press briefing ha Malacanang han nakalabay nga adlaw nagpahayag hi Pr esidential Spokesperson Edwin Lacierda hin interes ha igintatanyag nga bulig han United Nations nga maghatag hin kasayoran ha mga nag-iimbistigar nga grupo kasu mpay han igin-aalegar nga dire eksakto nga paggamit han pondo han kanan UN nga p ara unta han mga tropa han mga Pinoy nga ipinadadara ha East Timor.

Sering daw ni Lacierda, maupay iton para ha aton nga tanyag han UN basi daw masa yoran an ngatanan kun nahingain an kanan pondo para han tropa nga hatag han UN. Tuptop daw an administrasyon Aquino ha iginsusulong ug saad hine nga kontrahon a n korapsyon, ngan kaparte hine an daw pagtikangi ha organisasyon han military ku n diin mayda igin-aalegar nga korapsyon. Sumala daw han UN National Information Officer Teresa Debuque, kanan nasud man g ad problema an igin-aalegar nga paggamita ha iba nga aktibidad han pondo nga hat ag han UN, kundi andam daw an Department of Peacekeeping Operations (DPKO) humat ag hin bulig kun aaroon ine han goberno han Pilipinas.(PIA-Samar/Trans: Alice Ni cart) <b>DILG gagamiton an barangay opisyal bilang pwersa kontra san global warming</b > An Department of Interior and Local Government (DILG) nagtudlok san masubra 42 m il nga mga opisyales san barangay bilang pwersa nga magbuburublig san paningkamo t sini nga magtanum sin bilyones nga mga tanum sa bug-os nga nasud. An DILG an nangunguna san kanan gobyerno paningkamot nga makigkooperar kaupod sa bug-os nga kalibutan sa pakig-ato san problema san pagtaga klima kasumpay san p agselebrar san Philippine Arbor Day sa Hunyo 25. Sugad ni DILG Secretary Jesse M. Robredo, an kanan bug-os nga nasud pitad in pag bubuhaton sa ilarum san Billion Trees Program nga nagtutumuyo nga maseguro an Guin ness World Record san pagtanum bilyones nga kakahuyan sa gintalaan nga panahon. Sa iya direktiba san ngatanan nga barangay chairmen, myembro san sangguniang bar angay, gobernador san probinsya ngan mayor san bungto ngan syudad. si Robredo na nawagan san ngatanan nga mga opisyales nga magproduser sin bisan la 25 mil nga m ga seedlings kada tagsa para san durungan nga aktibidad pananum sa Hunyo 25, 201 1. An tree-planting in pangungunahan san opisyales san barangay labi na an punong b arangays, sugad ni Robredo. An Billion Trees Program in proyekto san Bureau of Corrections Love Foundation n ga ginpamunuan ni dati Chief Justice Reynato Puno. An Foundation natuod nga an p agtanum sin bilyones nga kahoy in epektibo nga makapaiban san greenhouse gas emi ssion ngan o an pag-absorb san gases nga ada na sa ere. (PIA-Northern Samar/Aile ne Diaz) <b> Aquino: Maaram na ak han mga nagpaluyo kan Garcia</b> Oras nala it ginhuhulat ug pupukanon na han goberno an mga nagpapaluyo han mga n abuhat nga iregularidad han nag-retire nga military comptroller nga hi Maj. Gen. Carlos Garcia. Amo ine an nagin pamahayag ni President Benigno Aquino III kakulop kontra kan Ga rcia nga yana naatubang hin kaso nga plunder. Sumala pa daw kan Pres. Aquino, may-ada na niya ideya kun hira hin-o an mga prot ector ni Garcia nga nagbayad hin piyansa ha korte matapos ine mag-asoy hin mas g uruguti nga sala ha ilarum han napuputos hin kontrobirsiya nga plea bargain ha m ga huwes han goberno. Kundi, ginmanduan anay daw han Presidente an DOJ nga klarohon gud an mga ibedens ya kun mayda kamatooran an iya nababaroan. Ha luyo hine, ginklaro han Presidente nga ine nga inpormasyon in dire niya kan S en. Antonio Trillanes IV nakuha kay antimano pa daw ine magsering nga maaram hiy a han protector ni Garcia, kay sering pa daw ni P-Noy ha mga taga mantalaan, war ay niya oras makipaghampang kan Trillanes. Nagsering pa daw an Presidente nga an iya la komunikasyon kan Trillanes in pinaa gi la hin surat, lakip na an usa nga iya nakarawat katapos hine makagawas ha pri sohan han una nga tuig, matapos niya makarawat an amnestiya.(PIA-Samar/Trans:Ali ce Nicart) <b> P-Noy prayoridad an de-kalidad nga programa ha panlawas</b> Nagpahayag hi President Benigno S. Aquino III nga usa han prayoridad han iya adm inistrasyon an pagbutang hin sakto nga serbisyo ha panlawas ha mga sosyedad labi na adton mga kablasanon nga pamilya, basi hira makatagamtam han de-kalidad nga serbisyo. Pahayag ine han Presidente durante han iya paghatag mensahe ha inagurasyon han E ast Avenue Medical Center ha Quezon City.

Usa daw han mga pitad nga ginhihimo han iya administrasyon amo an pagpahaluaga p a han Hational Health Insurance Program ngadto ha maabot 4.6 milyon nga mga kabl as nga mga pamilya sakop hin tulo ka bulan. Sugad man, nagsering pa daw an Presidente nga gintatagan daman niya prayoridad a n pag-upay han mga pasilidad ha mga hospital ug mga rural health units, agud mak atagamtam an mga pobre hin supesyente nga pagtambal. Daw para yana nga tuig, umentado daw an badyet han Department of Health nga inab ot hin 13.6 ka porsento nga ig-gagahin ha mga hospital han goberno, RHUs ug mga sentro basi makapalit hira han mga kinahanglanon nga ekipahes ngan makasweldo hi n mga mag-upay nga mga health workers. Ha pagkahalipot daw, importante ha iya an kasalbaran han mga kinabuhi han tawo, kay ngani iya daw sisigurohon nga an katawhan in hibaro mag-ukoy hin mahimsog ng a panlawas pinaagi han pag-obligara han mga hospital nga matapo an panginahangla n han pagtambal ha ira..(PIA-Samar/Trans:Alice Nicart) <b> Mga rekesitos ha paglukat hin permiso pagnegosyo, ginpapalimitaran ni Robred o</b> Agud magin madagmit an pagproseso han mga business permit, ipinanawagan ni Inter ior and Local Government Secretary Jesse M. Robredo kakulop ha lokal nga mga hep e de ehekutibo palibot han nasud nga suportaran nga magin masayon an pagdumara h in negosyo ha nasud pinaagi hin paglimitare han mga rekesitos ha paglukat hin pe rmiso pagnegosyo ngada la hiton ginkikinahanglan han balaud. Nagsering hi Robredo nga nakakarawat hiya hin mga report han hilaba nga lista ha n mga rekesitos nga gin-iimponer hin local government units (LGUs) para han mga malukat hin permiso ha pagnegosyo. Gintagan hin duon ni Robredo nga an mga rekesitos en kinahanglan pasimplehon la ngan iban-ibanan. Dida han iya direktiba, gin-aghat gihapon ni Robredo an lokal nga mga hepe de eh ekutibo nga maghatag la anay hin probisyonal nga permiso ngada hin magnenegosyo nga an kulang nala amo an mga otorisasyon han Social Security System (SSS), PHIL HEALTH ngan PAG-IBIG ha kondisyon nga ini nga kulang pa nga mga rekesitos en igs usumiter sakob hin usa ka bulan tikang matagan han mao nga probisyonal nga permi so. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b> DOJ nagdiwara nga patago an pagpatalsik han 14 nga mga taga-Taiwan</b> Gindiwara ni Department of Justice (DOJ) Secretary Leila De Lima kakulop an mga aligasyon nga iginsekreto la han gobyerno han Pilipinas an pagpapatalsik han 14 nga mga Taiwanese ngadto ha People s Republic of China (PROC). Ginpahayag ni De Lima ha mga peryodista nga ginpahibaro ngan ginsuratan ni Burea u of Immigration Commissioner Ronaldo Ledesma an mga Taiwanese nga igpakita nira an ira orihinal nga mga pasaporte. Salit, ha akon paghuna-huna waray basaranan i to nga mga akusasyon, sering niya. Konektado nga ahensya an Bureau of Immigration (BI) ngada han DOJ. Ginpatalsik han BI an 14 nga mga tuminungnong han Taiwan , lakip en 10 nga iba p a, ngadto ha PROC hadton Pebrero 2, 2011. Ginkokonsiderar han PROC an Taiwan (anay Formosa ) komo usa la han mga probinsya hini. Naaresto an 24 nga mga langyawanon hadton Disyembre 27, 2010 tungod hin gin-aali gar nga paghidabi dida hin minilyon-milyon dolares nga investment scam gamit an internet ngan mobile nga mga higamit. Ginbuhat an pag-aresto basar han kahangyoan han PROC. Gindumara an pagpapatalsik bisan pa han mga pagsari han mga opisyal ngan mga abo gado han Taiwan Economic and Cultural Office (TECO) nga madara ngadto ha Taiwan an 14 nga mga Taiwanese, ngan bisan pa han iginpagawas nga writ of habeas corpus han Philippine Court of Appeals (CA) ngada han 14 nga mga Taiwanese. Dida han mao nga writ, ginmando-an han CA an BI nga igpresentar an unom nga mga Taiwanese ha CA hiton Pebrero 2, 2011. Kondi, ginpatalsik han BI an 24 nga mga langyawanon dida ngahaw han Pebrero 2. Ginmando-an han CA hi Ledesma nga mag-eksplikar kon kay ano nga diri hiya igko-c ontempt tungod han diri niya pagbalihan han mando han korte. (PIA-Eastern Samar/ Ginbinisaya:DUM) <b> RN HEALS nagpawarak 1,149 nga mga nurses sa Eastern Visayas</b>

Sa sumat nga nahikay tikang sa PIA Regional Office 8, nahibaruan nga yaun 1,149 nga mga nurses an ginpapawarak san magkadurudilain nga mga bungto sa unom nga pr obisya sa Eastern Visayas o Rehiyon Otso kahapon, sa ilarum san programa san gob yerno nasyunal nga gin-ngangaranan Registered Nurses Health Enhancement and Loca l Service (RN HEALS). Ini nga programa RN-HEALS in ginlalauman nga makabaton san kakulangan san batid ngan eksperiensyado nga mga nurses sa haragyo ngan waray nagseserbe nga mga komu nidad para sin sayo ka tuig. Ini nga mga nurses in magseserbe sin sayo ka tuig sa ilarum san RN HEALS nga pro yekto, sugad ni Director Puguon. An Department of Health mahatag sa kanira sin 8 mil pesos nga binulan nga stipend samtang an local nga pangobyernohan kon diin sira ma-assign mahatag naman sin 2mil pesos kada bulan. An 1,149 nga mga nurses in igkakadto san 170 nga mga munisipyo sa unom nga probi nsya sa Estaern Visaya, sugad ni Director Puguon nga mao an chairman san recruit ment ngan selection committee sa Rehiyon. Sa probinsya sa Leyte yaun 417 nga nurses an naka-assign sa 41 nga mga munisipyo ngan duha nga syudad; sa Biliran yaun 68 nga mga nurses sa walo nga mga bungto; sa Southern Leyte, 76 nga mga nurses sa 11 nga mga bungto. Sa Samar naman, 230 nga mga nurses sa ngatanan nga 25 nga munisipyo nga sayo nga syudad; sa Eastern Samar, 163 nga mga nurses sa 23 nga bungto; samtang sa North ern Samar, 217 nga mga nurses sa 24 nga mga bungto. Si Director Forter Puguon, an regional director san Department of Labor and Empl oyment sa Rehiyon 8, nagpasabot sa Philippine Information Agency nga 2,388 nga m ga nurses sa Eastern Visayas an nagrehistro san programa pero tungod san nkalimi tado san slots, wara kakuha an ngatanan. Adton nagserbe sa ilarum san NARS nga programa in kualipikado liwat san RN HEALS . Ugaring, adton nakuha na sa ilarum san NARS nga programa nga waray pagkumpleto san kanra serbisyo in diri na kualipikado nga mag-apply sini nga RN-HEALS nga p royekto. Ini an sugad ni Director Puguon. (PIA-Northern Samar/Ailene N. Diaz) <b> Palasyo nag-anunsyo san mga bag-o nga ginbutang sa pwesto</b> NORTHERN SAMAR, Peb.14 (PIA) - An malakanyang sadton Sabado nga adlaw nag-anunsy u san mga bag-o nga gintudlok sa pwesto ngada san gobyerno nasyunal. Sugad ni Deputy Presidential spokesperson Abigail Valte, an bag-o nga gintudlok mao si Aurora Jayate De Dios bilang representante sa nasud dida san Womens Rights in the Association of South East Asian Nations (ASEAN) Commission on the Promot ion and Protection of the Rights of Women and Children. Siya magseserbe sin term ino nga tulo ka tuig. Sugad man, si Danilo Jamora in gintudlok liwat bilang Acting Director II san New s and Information Bureau nga ada sa ilarum san Presidential Communications Opera tions Office (PCOO). Kaapi san bag-o nga gintudlok mao sira Ruben S. Reinoso Jr. bilang Assistant Dir ector-General for Investment Programming san National Development Office, sa ila rum san National Economic Development Authority (NEDA); Patrocinio Jude H. Esgue rra III bilang Deputy Director-General san National Anti-Poverty Commission (NAP C); ngan Jesus I. Rebete bilang Acting Director II san National Anti-Poverty Com mission. Si Atty. Melchor V. Ocaso in gintudlok bilang Prosecutor I san Office of the Pro vincial Prosecutor sa Capiz, samtang si Editho A. Castillo Jr. in gin appoint Pr osecutor II san Office of the Provincial Prosecutor a Eastern Samar ngan Atty. J ocam Joseph C. Jocson bilang Prosecutor II san Office of the Provincial Prosecut or sa Davao Oriental. Ini gin anunsyu ni Valte pinaagi san kanan gobyerno radio dzRB. (PIA-Northern Sa mar/Ailene N. Diaz) <b> Aquino ginpahamtag an programa pagtagabalay, ekepahis pagsalbar para san mga sundalo ngan pulis</b> Si Presidente Benigno C. Aquino III nag anunsyo san Biernes nga adlaw matungod s an programa pagtagabalay para san mga sundalo ngan kapolisan ngan otro nga ginpa samwak an 500 pesos kada sundalo nga combat pay nga iya ginsaad sa naglabay nga tuig. Antes magpasamwak matungod san housing nga programa, an Presidente nagpasalamat

san mga sundalo sa panguna sini pagbaton san panginginahanglan san katawhan nga gintaraan san natural nga kalamidad sa luyo san kakulangan san pasilidad pagsalb ar. Antes matapos ini nga tuig, magpapahamtang kita 20,000 nga mga balay ngan lote ng ada san mga sundalo ngan kapolisan ngan sa sulod sa tulo ngadto sa upat ka tuig, tatapuson naton an 120,000 nga mga balay ngan lote para san mga sundalo nga kap olisan sa nasud. Ini an pahayag san Presidente. Anmga balay yaun kahaluagon nga 21 metro kuadrado ngan an lote yaun 30 metro kua drado. Ini babayaran sin masayon nga pag-iban-iban san sweldo sa sulod sin 30 an yos. An promero nga iban 500 pesos kada bulan ngan mahitaas sin 800 ngadto sa 1, 100 sa urhi nga tulo ka tuig nga pagbayad. Dugang san Presidente. An magbebenipisyo sini nga housing program in paghihimuon pinaagi sin pag raffle san ngatanan nga kasundalohan ngan kapolisan, una sa Luzon, sunod Visayas ngan Mindanao, hangtod nga an ngatanan nga mga waray balay nga kasundalohan ngan kapo lisan maubos magkayaun, an Presidente nasugad. Dugang san Presidente, an paghamis san detalye san proyekto in ginpaplastar na s an mga ahensya pagtagabalay pero an proyekto in andam na sa bulan san Nobyembre. Sugad niya, an balay ngan lote nakantidad 170,000 pesos kada unit. Ginpahinumdum san Presidente an mga sundalo nga an kanra trabaho mao an pagsegur o san kamurayawan basi an mga turista padayon nga kumadi sa nasud ngan maggastos didi sin 2,000 dolyares para sin tulo ka adlaw nga estada kada turista ngan an benepisyo san tikadako nga industriya san turismo mahilusad ngada san pan-uma ng an pangisdaan nga komunidad ngan kasagabay nga industriya. Sa naglabay nga tuig, sugad san Presidente, 3.5 milyon an turista nga kumadi sa nasud.(PIA-Northern Samar/Ailene N. Diaz) <b>Pulisya andam na para han anibersaryo han panmomba nga natabo han Valentine s Day</b> Ginpahayag kakulop han National Capital Region Police Office (NCRPO) nga andam n a hira para han Valentines Day bombings nga natabo hadton 2005 kon diin 11 ka tawo an nagkamamatay ngan 93 pa nga iba an nagkasasamaran. Segun kan NCRPO director Nicanor Bartolome, ginkaharampang na niya an maglainlai n nga police district directors ha Metro Manila ngan usa ga comprehensibo nga pl ano panseguridad an ira na igin-iimplimentar. Labot pa, aada ha estado nga full alert an NCRPO, sering niya. Komo kaparte han mao nga plano , igpoposisyon en mga kapulisan ha maglainlain ng a mga estasyon han Metro Rail Transit (MRT) ngan han Light Rail Transit (LRT) ag ud magdumara hin inspeksyon panseguridad, sering ni Bartolome. Samtang, para malikayan an kautro han panmomba hin usa nga bus ha siyudad han Ma kati ha diri pala maiha, nanawagan hi Bartolome ha mga tag-ada hin bus ha Metro Manila nga panbutangan an ira mga sarakyan hin closed-circuit television cameras . Ginhangyo gihapon niya an Metropolitan Manila Development Authority (MMDA) nga m ahugot igpatuman hini an pagpapasakay ngan pagdediskarga hin mga pasaheros dida la han mga lugar nga gintudlok komo bus stops. Nagsering hi Bartolome nga magigin masayon an pag-instular hin mga kamera pagseg uridad dida hini nga mga lugar nga gintudlok komo bus stops. (PIA-Eastern Samar/ Ginbinisaya:DUM) <b> DOH nagporma hin komitiba agud madeterminar an aktuwal nga mga tawohan nga p agkikinahanglanon hini</b> Gindiwara ni Health Secretary Enrique T. Ona an mga sumat nga kuno nahidadabi an Department of Health hin iligal nga fund conversion nga binuhatan. Sugad man, iginpahibaro ni Ona nga nagporma hiya hin usa nga ad hoc nga komitaba agud pag-adman ngan madeterminar an aktuwal nga ginkikinahanglan nga mga tawoha n han departamento han panlawas komo usa pa nga solido nga pitad ha pagpapakaupa y pa ngan pagpapasayon han pagpahamtang han serbisyo ha panlawas ngadto han ngat anan nga mga Pilipino. Gintagan hin duon ni Ona nga ngatanan han ira mga empleyado ngan mga proyekto en ungod gud nga naeksister ngan waray nira intelligence o kon discretionary funds. Para han 2011, igin-alutaga ha DOH en P7.7 bilyones para han personnel services

(PS), P15.1 bilyones para han maintenance and other operating expenses (MOOE), n gan P8.9 bilyones para han capital outlay (CO), o kon kabug-osan nga P31.8 bilyo nes. Mayda 35,000 nga mga empleyado an DOH palibot han nasud para han tuig 2011. Para han 2010, P6.87 bilyones an pondo han DOH para han PS, P11.32 bilyones para han MOOE, ngan P6.46 bilyones para han CO, o kon kabug-osan nga P24.65 bilyones . Iginpatapod ni Ona ha katawhan Pilipino ngan han maglainlain nga tagdonar nga mg a komunidad ha kalibutan nga naayuda han mga proyekto han DOH nga an salapi nga ira igindodonar ngada han Departamento han Panlawas en nahingangadto gud hin pro yekto nga gin-gahinan han mao nga pondo. Nagsering hi Ona nga subay han panuyo ni Pangulo Aquino nga magkaada hin higayon an kada Pilipino nga makatagamtan hin serbisyo han mga doktor ngan iba pa nga p ropesyonal ha panlawas, iya gin-organisar an ad hoc committee nga mag-aaram han aktuwal nga ginkikinahanglan nga mga tawohan para han sektor ha panlawas han nas ud. An resulta han pag-aram ngan rekomendasyon han mao nga komitaba amo an maggigiya han paghurma han pondo han DOH para han tuig 2012 , labot pa han pagdeterminar han aktuwal nga kadamuon nga ginkikinahanglan nga mga propesyonal ha panlawas pa ra han maglainlain nga mga pasilidad ha panlawas palibot han nasud, sering ni On a. Ginpatapod ni Ona nga an kada Pilipino nga nagkikinahanglan hin serbisyo ha panp ubliko nga mga pasilidad ha panlawas en ma-aataman gud han ira mga tawohan samta ng padayon an panalinguha nga masahid an ngatanan nga mga Pilipino nga magkaada hin higayon pakatagamtam hin serbisyo ha panlawas. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisay a:DUM) <b>Malacanang gintagusya an Ehepto ha ira pagdarag-an</b> Nakigduyog an Malacananga ha iba pa nga mga nasud nga nagtagusya han mga taga Ehepto tungod han malinampuson nira nga pagbuhat hin pag-alsa ug han nagin mahim yang nga pagbabalhin han sistema han panggobernohan ngadto ha pagigin usa nga de mokrasya. Sumala kan Deputy Spokesperson Abigail Valte, sinulod an Ehepto hin bag-o nga go berno komo demokrasya an sistema ngan naglalaum daw an Pilipinas nga an proseso in magigin mamurayaw ug malambong han tinguha han katawhan nga kaupayan para han kadam-an. Matapos daw in dise-8 diyas, an anay Egyptian President nga hi Hosni Mubarak in nagbul-iw ha pwesto ug sinurender ngadto han milyon nga nanawagan kontra ha iya nga lumusad na ha pwesto tungod han reporma nga ira ginhihingyap. Tinapos ni Mubarak an iya 30-ka tuig nga pagkapot hin poder ug gahum ngan isuren der ha military an pagkontrolar han nasud. Samtang nagsering pa hi Valte nga iton embahada hit Pilipinas ha Cairo in pasigi nga nagkikita-kita han sityasyon didto nga dapit. Ngan, an hin-o man daw nga Pilipino an gusto umuli hin boluntaryo in matatagan h in bulig. Dugang pa niya nga yana nga adlaw an ika-3 nga grupo hin mga Pinoy nga mangungul i in nakatalaan gumikan yana nga adlaw, Domingo ug maabot hit Lunies nga adlaw.( PIA-Samar/Trans:Alice Nicart) <b>Hustisya, pamakabuhi importante hit kamurayawan Coloma</b> Ginbubuhat daw it ngatanan hit administrasyon Aquino agud la magin malinampuson iton pagbubuhaton nga iristorya pangkamurayawan ha butnga hiton goberno ug mga r ebelde nga grupo. Ha iya mensahe durante han pagtatapos han Padyak para sa Kapayapaan han nakalabay nga Sabado, nagsering hi Presidentail Communication Operation Office (PCOO) Secr etary Herminio Sonny Coloma, Jr. nga an kanan goberno mga magkure nga mga inisyati bo in nahihimu agud la makab-utan an kamurayaw pinaagi han pagtagan ha katawhan han hustisya ngan paghatag ha ira hin pagpapakabuhian. Ine daw an duha nga importante nga elemento nga kinahanglanon, agud la magin malinampuson an iristorya pangkamurayawan, sumala daw kan Coloma samtang gintata gan doon an pagpakusgi han sistema han hustisya ha kriminalidad. Labot pa, an kakulang daw hin mag-upay nga panarabahoan ug oportunidad hin traba hoan in maghahatag ideya hin pagbuhat hin krimen tungod han kakablasan.

Damo daw nga krimen it nabubuhat tungod hit kagutom ug pagkabido,dugang pa ni Co loma ngan ine daw gud an iginduduso han Presidente nga tagan hin atensyon han ib a-iba nga programa han goberno. (PIA-Samar/Trans: Alice Nicart) <b>AFP makusog an suporta ha administrasyon Aquino</b> Ha luyo han mga alegasyon hin iregularidad ha Armada Pwersa han Pilipinas, nagpa pabilin daw nga marig-on an suporta ngan pagkapropesyonal an kasundalohan para h a administrasyon Aquino. Ha usa nga media briefing ha Malacanang, nagsering hi AFP Spokesperson General J ose Mabanta Jr. nga an administrasyon Aquino in nagplastar na hin mga reporma ha AFP antis pa ginawas ine nga mga eskandalo ha militar, nga gintikangan ni Col. George Rabusa ha iya pagpadayagan hin mga iregularidad daw ha AFP. Sumala kan Mabanta, mas maupay na daw an palakat han Armada Pwersa yana kontra h an mga nakalabay nga mga tuig ug ira daw iginsasaad in mas maupay nga katrabaho yana ug an ira pagigin propesyonal nga sundalo, ngan gintagan doon daw daman ni Mabanta nga suportado nira an panuyo ni Pres. Aquino para han daang matuwid. Ginsasagda daman ni Mabanta an duha nga Kongreso nga dagmiton an ira imbistigasy on basi hira makauswag na. Idinugang pa daw ni Mabanta nga tikang han paglingkod han administrasyon Aquino, inundang na daw an mga tinuyaw nga transaksyon ug iba pa nga dire sakto nga mga praktis ha ira ahensya. .(PIA-Samar/Trans: Alice Nicart) <b>Dire kinahanglan mangaro hin pasaylo ha Taiwan</b> Dire daw kinahanglan nga mangaro an Pilipinas hin pasaylo ha goberno han Taiwan, tungod han ka-deport hin pira nga ira mga tawo kay gintutuuhan daw an mga ine n ga membro hin international syndicate. Dida hin usa nga media briefing ha Malacanang, nagsering hi Presidential Spokesp erson Edwin Lacierda nga irenerespeto han goberno an decision han Taiwan kasumpa y han ira mga tawo kundi marig-on an tindog han Pilipinas ha pagpapaulia han mga Taiwanese. Gintagan doon ni Lacierda nga dire karuyag han goberno nga himoon an nasud nga p ugaran hin mga international crime syndicate ug an nagin aksyon hine kontra han mga Taiwanese in para han kabug-usan nga proteksyon han nasud. Sumala kan Lacierda naghangyo na daw hira han Manila Economic Coordinating Offic e (MECO) nga tagan representasyon an nasud han Taipei Economic and Cultural Offi ce (TECO), an de facto embassy han Taiwan ha Manila ngadto naman han panggoberno han han Taiwan, kasumpay hine nga isyu. Nababaraka daw an goberno han magigin kabtang han maabot 80 mil nga Pinoy worker s didto labot han mga permanente na nga residente.(PIA-Samar/Trans: Alice Nicart ) <b> Regional Peace and Order Council meeting bubuhaton ha Catarman</b> Nakatalaan magkamay-ada meeting an Regional Peace and Order Council han Eastern Visayas ha ti-arabot nga February 22, 2011 ha Catarman, Northern Samar kaupod an Provincial Government han Northern Samar ha panagbalay ni Governor Paul Daza ko mo vice chairman. An huruhimangraw bahin han mga gios pankamurayaw in pangungunahan han Leyte Gove rnor Carlos Jericho L. Petilla komo chairman han konseho. Hinbaruan nga mismo hi Governor Daza an nag boluntaryo panagbalay han meeting ab er ipakita ha mga taga mantalaan nga mahimyang an iya probinsya ala kontra han n ahibabatian nga diri maupay. Ha nasabi nga meeting, igpapakita ni Chief Superintendent Arnold L. Revilla, Reg ional Director han Philippine National Police an kahimtang han paz y orden han r ehiyon. Sugad man bubuhaton ni Revilla an briefing para han Crisis Management Committee sugad han suhestyon ni Chairman Governor. Bahin naman han Internal peace and Security Plan, hi Lt. General Ralph Villanuev a, Commander of the Central Command han Armed Forces of the Philippines, an magt utulidong han mga impormasyones ha mga miembros. Nasabi han naglabay nga meeting ni PSSupt Edgar Basbas nga mas habubo an krimen ha E Visayas kun itatanding ha bug-os nga nasud ug sugad man ha iba nga rehiyon. (PIA 8-/ trans NBQ-PIA E Samar) <\b>DOH naglunsar programa mapauswag an serbisyo panlawas sa Pilipinas</b>

Kasumpay san kan Presidente Benigno C. Aqiuno III panuyo nga makahimo san labi k akinahanglan nga serbisyo panlawas abrido san ngatanan nga Pinoy labi na adton a dto san mga kahigrayuan ngan depress nga mga lugar, ngan sugad man mabaton an pr oblema san kakulangan san nurses, an Department of Health (DOH) in nag-undong si n agresibo nga programa nga ginngangaranan Registered Nurses for Health Enhancem ent and Local Service (RN-HEALS). Si Health Secretary Enrique Ona nasugad nga ini nga RN-HEALS nga proyekto in mag tri-training ngan magpapadara sin maabot 10,000 nga mga waray trabaho nga mga nu rses ngadto san mga komunidad nga pipilion san DOH kabulig san Department of Soc ial Welfare and Development (DSWD). Dugang niya, ini nga programa in ginlalauman nga makabaton san kakulangan san ma y kakayahan ngan eksperyensyado nga mga nurses sa 1,221 nga mga rural ngan waray nagseserbe nga komunidad para sin sayo ka tuig. An RN HEALS in makakabaton san kanan gobyerno paningkamot para matuman an kanan United Nations Millennium Devel opment Goals labi na dida san pagpaubos san numero san nagkakamatay sa panganak tikang san presente nga ihap nga 162 sa kada 100,000 nga nanganganak sa kanan na sud target nga yaun la 52 kada 100,000 sa tuig 2015, pinaagi san pagdara san mga health propesyonal ngadto san mga rural nga mga lugar ngan pagpauswag san pasil idad pagpanganak. Sugad ni Ona an Pilipinas yaun masubra pa 120 mil nga mga nurses. An programa nagkikinahanglan sin 850 milyones ka pesos kada tuig ngan sugad ni O na, an Presidente in nagpahamtang sin suporta pinaagi san pag-api sini nga kanti dad dida san General Appropriation Act. Dugang san Health Secretary, yaun maabot 60 thousand nurses an nag apply para sa n naasabi nga programa pero tungod san kakulangan san budget, 10,000 an kukuhaun para sini nga RN-HEALS. Samtang ini nga mga nurses aadto san mga lugar nga pagtatrabahuan, sira tatagan sin 8,000 nga allowance kada bulan san DOH samtang an local government units (LG U) kon diin sira nahimutang mao an magsusupervise, magpapaseguro san kanra segur idad, ngan maghahatag sa kanra sin kakaturugan ngan kakaunan. Ngan an LGU gin-aa ghat liwat maghatag kadugangan nga allowance ngan benepisyo makantidad 2 mil par a sini nga mga nurses. An PhilHealth ngan GSIS in maghahatag liwat sin group insurance san mga nurses s amtang an pribado nga korporasyon in gin-aaghat man liwat nga magkontribuer kon nano la ira maihahatag <b>MOA pagpakusog san 4Ps pitad para san bug-os nga reyalisasyon san pagbulig sa n pobre Aquino</b> Si Presidente Benigno Simeon Aquino III sadton Huebes nga adlaw nagdayaw san pag pirma san Memorandum of Agreement sa butnga san Department of Social Welfare and Development ngan local government units pagpakusog san implementasyon san kanan gobyerno Pantawid Pamilyang Pilipino Program (4Ps) nga nasugad ini nakagpahiran i sa aton ngadto san katumanan san ungod nga programa pagpahamubo san kapobrehan para sadton mga pobre nga kabugtuan. An MOA nga ginpirmahan sin simpli nga seremonyas sa Malakanyang, in gintestigosa n san Presidente. An MOA nagtutumuyo nga makagbenipisyo sin 2.3 milyones nga mga pamilya sakop san 936 nga mga bungto, 74 nga mga syudad, 79 nga mga probinsya sa bug-os nga nasud sa pag-abot san Disyembre 2011. Sa pagtig-ob pwersa, napitad kita tipahirani san katumanan san programa nga mag-u undong san kaupayan san panlawas, nutrisyon ngan edukasyon sa kadam-an nga mga P inoy, Ini an sugad san Presidente. Gintatawagan san Presidente an ngatanan nga may kalabutan ngan may panginlabot n ga igkasi Filipino nga iya ginngangaranan nga frontliners nga magtrabaho sin tinuo d para maseguro an kamanilampuson san 4Ps nga ginkikilala liwat nga conditional cash transfer (CCT) An 4Ps in sayo nga programa pagbulig san mga pobre mahi-alsa an kamutangan estra tehiya san gobyerno nasyunal paghatag conditional cah ngadto sin ura ura kapobre nga mga pamilya para mapaupay an ira panlawas, nutrisyon ngan edukasyon labi na san kabataan nga may edad 0 ngadto sa 14. Ipamatuod ta sadton nagruruhaduha an isip nga an CCT in diri limos, pero ini bag-

o nga pagtikang para san mga pobre nga kababayan basi dayon na sira nga makagawa s san kapobrehan. Ini an sugad san Presidente. Nagsaad an Presidente nga hihimuon an ngatanan sa gobyerno para maging manilampu son an 4Ps. (PIA-Northern Samar/Ailene N. Diaz <b> Anak TV, Plan Phils magdudumara pinaka-una nga Youth Media Festival ha Rehiy on 8</b> An Plan Philippines ngan Anak TV, usa nga grupo han ngatanan nga mga television networks nga nagseserbisyo dinhi ha nasud, in nakatalaan pagdumara yana nga bula n han Mayo, han pinaka-una nga Youth Media Festival ha siyudad han Tacloban. Hi Mr. Mag Cruz Hatol, Secretary General han Anak TV, in nagpasabot nga an Youth Media Festival in naghihingyap nga makakuha hin partisipasyon tikang han mga ba tan-on nga mulupyo han Bisayas nga may kalabutan o kaaradman ngadto han iba-iba nga porma han electronic media nga nag-uupod han digital nga mga kamera, videoca ms, ngan mga mobile phone nga may kapabilidad parti ha video, labot la han iba p a. Matapos pag-edukar hin ganatos-gatos nga mga batan-on nga mga Pilipino ha media, amon narekognisar nga mayda pa ngayan masobra yenukot-yukot dinhi ha nasud nga n aghuhulat la hin higayon nga makapahamtang hin lugar ha media, sering ni Mr. Hato l. An Youth Media Festival in usa nga disenyo kun diin umabot na an iya panahon hin pagpahamtang, sering ni Mr. Hatol nga nagtutdo hin damo nga kabataan nga nagtit ikang ha mga higrayo nga lugar dinhi ha rehiyon. Dugang pa niya nga damo na nga mga director ngan producer han nagtitikadamo nga industriya han indie film in nagin kilala na ha bug-os nga kalibutan ngan kadaman hini ha ira in mga baatan-on pa. An Plan Philippines ngan hi Mr. Hatol in nakatalaan pakigkita hin pipira nga mga personalidad nga natikang ha mga lokal nga pamunuan, mga ahensya han gobyerno n asyonal, state universities ngan mga pribado nga sektor, para igpresentar ha ira an plano ngan disenyo nga amo an pinaka-una dinhi ha rehiyon. Dida hit pakigharuharampang nga pagdudumaraon ha Old House han Hotel Alejandro, igpapakita ni Mr. Hatol nga ig-iisplikar ngadto han mga nagtambong kun kay ano n ga an pahamtang nga it takes a village to raise a child in amo an dalan pagbaton h an mga panginahanglan han mga kabataan ha Bisayas. An mapainubsanon pero ginsasarihan nga proyekto in magkukumpirmar ngada han nasu d ngan an rehiyon in makakagpakita hin usa nga mahinungdanon nga hitabo para han mga batan-on pinaagi hin pagneguro, interes ngan enerhiya, sering ni Mr. Mag Cr uz Hatol. (PIA 8/maa) <b> Pokus ha mga mulay nga an mga Pinoy hawod Aquino</b> Pokus ha mga mulay nga an mga Pinoy hawod. Ini an siring ni Presidente Benigno S. Aquino III ngadto han mha lider han Phili ppine Sports Commission (PSC) ug han iba pa nga sports organization kasumpay han pagdaog han Philippine Azkals football team kontra han Mongolia han Merkoles ha syahan nga hugna han ira 2012 AFC Challenge Cup prequalifying match ha Bacolod City. Suhestyon ko nga magpokus kita ha mga uyas diin mayda gud kita kapas hin pagdarag -an, siring han Presidente dida hin usa nga interbyu durante han courtesy call ha n mga kaapi han Azkals Hoybes nga adlaw ha Premier Guest House ha Malacanang. Igin-explikar han Presidente nga an pagpokus ha uyas diin an mga Pinoy may pagda rag-an in usa nga maabtik nga pitad. An Azkals team in naghatag hin usa nga jacket ha Presidente diin malipayon niya ini ginsul-ot ngan naghingyap hin damo pa nga kalampusan ngan han pagigin modelo ha mga kabataan. Kasunod han ira pagdaug han Merkoles han gab-i, ginlamano hira han Presidente ha n ira duha ka puntos nga gindag-an diin siring niya nga in in pagpakita han kanan Pinoy gud agi ngan paniguro. (Translation by LDL/PIA-8) <b> Diri ginkikinahanglan mangaro hin pasaylo ha Taiwan Malacaang</b> Diri ginkikinahanglan nga mangaro hin pasaylo an Pilipinas ha gobyerno han Taiwa n tungod han ginhimo nga pagpapalagpot ha nasud hin mga taga-Taiwan nga gintutuo han mga kaapi hin internasyonal nga sindikato-kriminal. Dida hin usa nga media briefing ha Malacaang hadton Huebes, nagsering hi Presiden

tial Spokesperson Edwin Lacierda nga ginrerespeto han gobyerno an desisyon han T aiwan mahiunong han mga tuminongnong hini, kondi pinaninindogan han gobyerno han Pilipinas an desisyon hini nga palagputon an mao nga mga taga-Taiwan. Gintagan niya hin duon nga diri karuyag han gobyerno nga magin darangpanan an na sud hin internasyonal nga mga sindikato-kriminal, labot pa, an ginhimo han nasud en agud daw mapanalipdan an nasudnon nga kapulsanan han Pilipinas. Diri naton karuyag nga magin darangpanan hin internasyonal nga mga sindikato-krim inal. Aadto ha Tsina an ebidensya, ginbuhat an krimen ha Tsina salit para adto ha n kapulsanan han aton nasud an pagpalagpot ha ira ngadto ha Tsina, sering ni Laci erda. Segun kan Lacierda, ginhangyo nira an Manila Economic Coordinating Office (MECO) nga makigsumpayan ha gobyerno han Taiwan mahiuinong han isyu para han Taipei Ec onomic and Cultural Office (TECO), nga amo an de facto nga embahada han Taiwan h a Manila . An gobyerno, sering ni Lacierda, en mayda pagkabaraka para hiton kabubuwason hin maabot otsenta mil nga mga Pilipino nga mga magtratrabaho ngan iba pa nga mga P ilipino nga nag-uukoy ha Taiwan . Hadton Miyerkules, gin-aro han gobyerno han Taiwan nga manngaro hin pasaylo an g obyerno han Pilipinas tungod han gintatawag nira nga patago nga pagpapalagpot ha n 14 nga mga tuminongnong hini han naglabay nga semana ngadto ha mainland China . An ginpalagpot nga mga Taiwanese en maatubang hin prosekusyon tungod hin cross-b order nga panlansis nga nagdadabi hin maabot $20 milyones nga gin-gantso nga sal api. Gin-aakusar hira tungod hin gin-aaligar nga paghidabi dida hin investment s cam nga an mga biktima en mga Tsino ha mainland China , Singapore , ngan Hong Ko ng . . (PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b> Nagpadara hin ayuda an DSWD ngadto han mga naapektaran hin babaha, tornado h a Jolo</b> Ginpahayag ni Department of Social Welfare and Development (DSWD) Secretary Cora zon "Dinky" Soliman hadton Miyerkules nga nagpadara an ira ahensya hin hinabang agud maayudahan an 1,140 nga mga pamilya ha Jolo nga nadislokar han babaha ngan tornado han naglabay nga semana. Nagsering hi Soliman nga an mga hinabang nga ginpadara en ginkokomponer hin 3,80 0 nga family packs, 150 ka sako hin bugas, 156 ka karton hin corned beef, 100 ka kaha hin sardinas, 173 ka kaha hin noodles, 41 ka kaha hin gatas, 1,790 nga mga panapton ngan usa nga generator lakip en upat nga emergency lights. Iginpatapod ni Soliman kan Jolo Mayor Hussin Amin nga padayon nga maghahatag hin ayuda an DSWD ngadto han 1,140 nga mga pamilya nga nadislokar hin tornado ngan pagtono hin tuna nga naka-igo han probinsya han Sulu han naglabay nga semana. Gin-aadman na yana han DSWD an hangyo para hin core shelter assistance han probi nsya han Sulu. Gin-iimplimentar han DSWD an Core Shelter Assistance Project (CSAP) agud maayuda han an mga pamilya nga nagkadidislokar hin mga trahedya aber makagtukod hin ira puroy-anan. An mga puroy-anan nga gintutukod han DSWD ilarum han CSAP para hin mga pamilya n ga apektado hin mga remalaso en magdig-on daw nga diri maruruba hin 180 kph la n ga hangin, intensity kuwatro nga mga linog, pagbaha ngan iba pa nga mga peligro, sering ni Soliman. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b> Aquino gin-abrihan an Presidential Situation Room para sin epektibo nga pagb aton san krisis</b> An gobyerno in yana epektibo na nga makakaresponde san krisis ngan kadagmitan ng a panginginahanglan dida san bug-os nga operasyon san Presidential Situation Roo m (PSR). Si Presidente Benigno Simeon Aquino III, sa kanya mensahe dida san inagurasyon s a PSR sadton Huebes, nasugad nga an PSR in nakagproduser sin 104 nga halipot, ek sakto ngan importante nga mga reports nga nakaghatag sa kanya sin napapanahon ng a impormasyon matungod san mga importante nga panhitabo tikang pa san Oktobre 20 10. Ini nga mga reports, dugang san Presidente, in nakakaghatag liwat san mga Gabine te sin mga impormasyon nga ginkikinahanglan para tuang nga makaresponde san magk

adurudilain nga ayat. An Presidente nagpahayag sin pagtapod nga sa mga tuig nga maabot, an PSR, ngan m ga tawo nga nagtatrabaho dida padayon nga magkiwa samtang an nasud naatubang san mga reyalidad nga an katawhan in buhayhag san magkadurudilain nga tarhog sa kan ra kinabuhi ngan seguridad. Sugad san Presidente, sa kanya halipot nga estada san opisina, an kanya administ rasyon in nag-agi liwat sin krisis kaapi na an hostage crisis, panbomba san bus, baha sa iba iba nga parte sa nasud. Mao nga sa Setyembre 17, 2010, siya nag isy u sin Adminitrative Order Numero 2 pagtindog sin PSR basi an gobyerno makagbaton o makagresponde san sugad nga mga sitwasyon sin epektibo nga pamaagi. Dugang niya, an PSR in bubutangan liwat sin centralized nga electronic connectio ns san mga nangunguna nga national security nga mga ahensya, labi na an pwersa a rmada san Pilipinas, Philippine National Police, Office of Civil Defense ngan De partment of National Defense. An Presidente nasugad liwat, nga sa panahon san krisis nasyunal, an PSR mao an m agiging sentro san pagbaton san gobyerno, sentrohon an padalagan san impormasyon ngan maasister san koordinasyon san magkadurudilain nga ahensya nga ginmamandua n nga umatubang san krisis. (PIA-Northern Samar/ Ailene N. Diaz) <b> Militar, nagpapabilin nga hitaas la gihap it moraleParlade</b> Nagpapabilin nga hitaas la gihap it morale hiton mga opisyales ngan miyembro hit on Armed Forces of the Philippines o kon (AFP), ini in nahibaroan tikang han Phi lippine Army o kon (PA) kakulop nga adlaw (Huwebes). An AFP in makusog la gihap an ira commitment para serbisyohan an nasud, bisan ha luyo hin mga gin-aalegar n ga mga isyu sugad han graft and corruption hiton hanay hit militar. Segun kan Army spokesman Col. Antonio Parlade , hiya in nagsering nga iya ginpap atapod nga an liderato han Philippine Army in nagkakaurosa la gihap bisan ha luy o han mga anomaliya, hira in dire naaa-apektaran han sinisiring nga send off mone y issue ngan iba pa nga gin-aalegar nga mga skandalo ha sakob han AFP. Makusog it akon pagtoo hit aton gobyerno, sanglit it kamatu-oran magawas gihap. Hi Parlade in nanhimuwa han mga reports nga an Army chain of command in habobo na it morale. An iya pamahayag in nahinabo durante han hiya in nagin bisita han Talking Points u sa nga bi-weekly radio program han DZRB, Radyo ng Bayan. Talking Points in usa nga proyekto han Philippine Information Agency (PIA), ha pak igburoligay hiton Presidential Communications Operations Office (PCOO), PBS ngan National Broadcasting Network (NBN)-Channel 4. Nagsering hi Parlade, nga an PA in maiha na nga naghihimo hin mga reporma ha sak ob han militar labi na han pag-inbestigar han mga gin-aalegar nga corruption nga nanhinabo hadton una nga panahon. Samtang, nagdugang pa hi Parlade, nga dara han hidabi han kaso ni anay AFP compt roller Carlos Garcia, an PA in gin-wara na an comptrollers office , para paghatag hin bag-o nga sistema ha sakob han opisina nga kon diin may-ada check and balan ce ha military resource ngan fiscal management. Hi Garcia in ginkasohan hin pangawat o kon plunder ha opisina han Ombudsdman dar a han alegasyon nga nangurakot hiya han pondo han Army. Kabalyo han nawara nga opisina nga amo an comptroller, gin-porma an mga opisina han Resource Management, Fiscal Management, Accounting ngan Internal Audit. (PIA -E. Samar, translated by: S. Candido) <b>Aquino nanawagan ha katawhan Pilipino nga magin aktibo ha pakig-api dida hito n proseso pankamurayawan</b> Gin-awhag ni Pangulo Benigno Aquino III an ngatanan nga mga Pilipino nga magin a ktibo ha pakig-api dida hiton panuyo han gobyerno nga makab-ot en kadayonan nga kamurayawan agud makagporma hin mahinungdanon nga katangdo-an pankamurayawan nga da han rebelde nga mga grupo. Amo ini an ipinanawagan han Pangulo durante han Ilaw ng Kapayapaan (Lamrag han Kam urayawan) nga okasyon kon diin ginbuhat an seremonyas hin pandagkot hin mga kand ila ha Quezon Memorial Circle hadton Martes. Apektado an kada Pilipino han hiruhimangraw pankamurayawan. Ngan tikang pa man ha n tinikangan, gin-aghat ko na an ngatanan nga maki-usa, makigbahin hiton solusyo n imbes nga makadugang hiton problema, sering han Pangulo.

Gintagan hin duon han Pangulo an kakinahanglanon nga makibalita, magbantay ngan makig-api dida hiton hiruhimangraw pankamurayawan. Nagsering an Pangulo nga labot la hin pagmalakahibaro hiton bag-o nga mga panhin abo bahin han situwasyon han proseso pankamurayawan tikang han website han Offic e of the Presidential Adviser on the Peace Process (www.opapp;gov.ph.), puede gi hapon abrehan an ira account ha Facebook ngan Twitter. Maipapahibaro niyo dinhi an iyo mga opinyon ngan suhestyon agud magkaurosa kita h a pag-undong han proseso pankamurayawan, sering han Pangulo. Nagsering pa an Pangulo nga pinaagi hini nga yano la nga mga gi-os, makakabulig na kita ha pagpapakalyap han adbokasiya han kamurayawan ngan maipapaabat pa daw naton ha ngatanan nga an paggagahin hin oras ngan talento para han proseso panka murayawan en diri kawang kondi, usa nga mahinungdanon nga amot para han katumana n han ginhihingyap nga kadayonan nga kamurayawan. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya :DUM) <b> Yana an panahon san kamurayaw Aquino</b> Sa pagsugad nga an Pinoy pagal na san saramok, aragway ngan waray pulos nga pagg iburubingkil nga nagpapakita san tikadako nga lat-ang san mga myembro san gobyer no ngan rebelde nga grupo, Si Presidente Benigno Simeon C. Aquino III nanawagan san ngatanan nga nadadabiha n ngan adton may kalabutan nga igkasi Filipino nga tumindog sa luyo san administ ration ngan sumuporta san pagbalik san kurukabagaw pankamurayaw dida san Moro Is lamic Liberation Front (MILF) nga pagbubuhaton yana nga bulan san Kuala Lumpur, Malaysia. Ginhimo ini nga panawagan san Presidente durante san Ilaw ng Kapayapaan (Light of Peace) o seremonyas san pagdagkot san kandila nga ginhimo sa Quezon Memorial Cir cle sa Martes nga gab-i. An ginbuhat nga aktibidad in para san tiarabot nga pag resumer san negosasyon pa nkamurayaw dida san Moro Islamic Liberation Front (MILF), Moro National Liberati on Front (MNLF) ngan National Democratic Front (NDF). Sugad san Presidente, kadam-an nga parte sa aton nasud in nahi-iilarum san masir um nga samok o armado nga komplikto. Sa maiha na nga panahon, ini nagdara sa ira sin kasuol, kahadok, kabukwag, kalangot san igkasi ta Pinoy. An Pinoy natatanglay na san samok, pagal na san waray pulos nga armado nga pakig -away. Pagal na an Pinoy san pagkita san kanya igkasitawo nga nahibubutnga san b akbakan nga waray man nahihingadtuan. Natatanglay na anpinoy san pagburublag; ya na na an panahon san kamurayaw. Dugang san Presidente. An Presidente, nagladawan san seremonyas pagdagkot san kandila bilang simbolo sa n pagkasarayo ngan sayo la nga hingyap san pagpalaga sin kalayo san ungod nga ka murayaw. An Presidente nag anunsyu nga an gobyerno in magbubuhat sin exploratory nga kuru kabagaw ngada san MILF tikang sa Pebrero 9 ngadto 10 ngan pormal nga kurukabagaw ngada san NDF tikang sa Pebrero 15 ngadto sa 21 sa Kuala Lumpur, Malaysia. Iya liwat gintandaan nga an tripartite nga miting sa butnga san gobyerno, san MN LF ngan Organization of Islamic Countries para estudyuhan an implementasyon san 1996 Final Peace Agreement nga pagbubuhaton tikang sa Pebrero 19 ngadto sa 20 sa Jeddah, Kingdom of Saudi Arabia. (PIA-Northern Samar/Ailene N. Diaz) <b> Reporma ha AFP ginbubuhat na</b> Ginbubuhat na daw an reporma ha Armada Pwersa han Pilipinas (AFP) agud mapatuman in pira nga pagbabag-o hine nga ahensya nga gusto han Presidente ipatuman, amo ine an sering ni Executive Secretary Paquito N. Ochoa Jr. han nakalabay nga Merk oles. Sumala kan Ochoa, nagkaistorya na daw hira ngan hi Defense Secretary Voltaire Ga zmin nga iya na gin sidngan nga tagan hiya han listahan han detalye han angay ma bag-o ha AFP.. Nahangyo la daw hi Ochoa ha publiko nga dire bug-uson an institusyon han AFP iglakip ha nahitatabo yana nga kontrobersiya ha fund scam. Importante daw nga dire paprehoon an mga sundalo ug mga opisyal, sering pa ni Ochoa. Ngani daw, paglingod hine ni Gazmin hadton nakalabay pala nga bulan han Hulyo, i ya na daw iginpatuman an pagpahugti han budget han AFP, sugad man han sayod na n ga proseso ha panmamalit han mga higamit han mga sundalo agud masiguro nga mapro

teheran an pondo han goberno ngan dire hingadto han pag-abusare hin pira nga taw o.(PIA Samar/Trans: Alice Nicart) <b> Aquino pagiinaguraran an Presidential situation room</b> Pag-iinaguraran ni President Benigno S. Aquino III yana nga adlaw an Presidentia l Situation Room (PSR) nga maghahatag ha iya hin lugar agud iya matagan hin iwag ug panminsar an mga isyus nga importante kaupay ha intereses han katawhan ug se guridad han bug-os nga nasud. Makikita daw ine nga PSR harani han Presidential Security Group tabok la han Mal acanang, diin iya mababasa ug mababati an mga impormasyon kaparte han mga isyu n ga nakakapektar han katawhan ug panggobernohan partikularmente an kahimtang han seguridad han kabug-usan nga nasud. Tatagan daw an Presidente hin haglipot nga impormasyon ha mga nanhihitabo ha nas ud diin iya daman tatagan komento o opinion kun importante ine o dire. Dinhe daw daman magkikirigta an mga membros han crisis management operation comm ittee agud iristoryahan an mga pamaagi kun patiunan-o matatagan solusyon kun maa bot man in problema nga importante matratar para han bug-os nga nasud. An PSR nga natukod pinaagi han Administrative Order No. 2 in pinirmahan hadton S ept. 17 han una nga tuig ug kakaptan ine han Office of the National Security Adv iser. (PIA Samar/Trans: Alice Nicart) <b>Panahon na para hin kamurayawan Aquino</b> Binubutlaw na daw an mga tawo tungod han aru-araway, kasamok ug an waray hungkag nga away pupsilay sugad nga resulta han nagtitika halapad daw nga distansya han goberno ug mga membro han rebelde nga kagiusan. Panawagan daw ine ni President Benigno S. Aquino III ha mga stakeholders ug mga molopyo nga suportahan daw an iristorya pangkamurayawan o peace talks ha butnga hiton Moro Islamic Liberation Front (MILF) nga matatabo yana nga bulan ha Kuala Lumpur, Malaysia. An panawagan han Presidente in binate durante han pagdumara han Ilaw Kapayapaan ha Quezon Memorial Circle niyan han gab-i han Martes. An Ilaw sa Kapayapaan in serbe programa nga nagpaabat han aabrehan nga peace talk s o negosasyon ha butnga han Moro Islamic Liberation Front (MILF), Moro National Liberation Front (MNLF) ug National Democratic Front (NDF). Sumala pa han President an seremonyas nga panagkot han kandila hadto nga gab-i h an Martes in simbolo daw han pagkakaurusa han mga Pilipino ug an ira nagkakaurus a nga hingyap hin tinood nga kamurayaw. (PIA Samar/Trans: Alice Nicart) <b> PIA-8 magdudumara anti-drug courier campaign media forum</b> An Philippine Information Agency (PIA) in yana nga adlaw, Pebrero 10, 2011, nagd udumara hin media forum parti Anti-Drug Courier campaign o kampanya kuntra pagpa sarang han ilegal na druga ha ilarum han gobyerno nasyonal. Nagpasabot hi PIA8 Regional Director Erlinda Olivia P. Tiu nga gin-imbitar han i ra opisina an Regional Director han Philippine Drug Enforcement Agency (PDEA) di nhi ha rehiyon nga hi Director Julius Navales nga maghisgot parti han kanan nasu d problema kun diin gingagamit in pipira nga mga mulopyo hini bali taga-pagpasar ang han ilegal na druga hin mga syndikato nga natikang ha langyaw. Dida han Pebrero 3, an Anti-Drug Courier Campaign in pormal nga iginlunsad ha Bi sayas didto ha Sarabia Manor Hotel han Iloilo nga pinangulohan han Director Gene ral han PIA nga hi USEC Jose A. Fabia ngan han Director General han PDEA nga hi USEC Jose S. Guttierrez, Jr. Para maabisuhan an publiko nga diri mahidabi hini nga mga syndikato hin druga, a n gobyerno, pinaaagi han Task Force Drug Couriers, in nagpakurokusog han iya kam panya kuntra hini nga tagapagpasarang han druga pinaagi han Philippine Informati on Agency bali panguna nga ahensya ha pagpasarang han impormasyon kuntra hini. Dida han Enero 2011, an nakalista nga mga kaso hin tagapagpasarang han druga in sumaka ngadto hin nakakaalarma nga 689, kun diin harayo hin duro han duha nga na hilista nga mga kaso han tagapagpasarang han druga dida han 1993. An mas nakakaalarma hini amo an kamatuoran nga mas damo an mga babaye nga nabibi ktima ngan gingagamit bali tagapagpasarang hini han mga syndikato han druga. Did a han 689 nga nanhilista nga mga kaso, 431 o 63% hini in mga babaye ngan 258 o 3 7% in mga lalaki. Diri maubos hin 79 nga mga Pilipino in ha pagkayana naatubang hin penalidad nga

kamatayon ha Tsina. Dida han 79 nga mga kaso nga may penalidad nga kamatayon, un om (6) in naatubang hin kamatayon nga waray pardon, ngan 73 in may sentensya hin kamatayon nga may duha katuig nga amnestiya. Ha Asya ngan ha Pasipiko, 326 nga mga kaso hin pagpasarang hin druga in nakalist a ngan ha Middle East, nagkaada hin 86 nga mga insidente hin pagpasarang hin dru ga. Ha Estados Unidos, mayda na 152 nga mga kaso in nakalista ngan ha Europa, ma abot 125 nga mga kaso hin pagpasarang hin druga in nahilista. Natikadamo an mga babaye nga nahilalambing hini nga pagtagapasarang hin druga. K adam-an hini ha ira in mga OFWs nga nagkawawarayan trabaho, ngan an iba naman in namimiling hin trabaho ha langyaw. An modus operandi han mga syndikato amo an pakigsangkay han ira potensyal nga gi nrerecruit, pag-asawa han ginrerecruit, kaswal nga pakigsangkay, pagproponer hin $2000 nga suhol ha kada malinampuson nga transaksyon ngan paghatag hin tiket pa ra eroplano para ngadto han tagapagpasarang han druga. An Task Force Drug Couriers in gintindog pinaagi han Administrative Order No. 27 9. Ini in pinangungulohan han PDEA kasugbong han DFA. An unse nga mga meyembro n ga mga ahensya in nag-uupod han Philippine Information Agency, Department of Lab or, Bureau of Immigration, Bureau of Customs, PTA, OP-ES, Department of Justice, Commission on Higher Education, National Bureau of Investigation, Philippine Na tional Police-AvseGroup ngan han MIAA. (PIA 8/maa) <b> Aquino nag-aghat san mga Filipino nga maging aktibo nga kaparte san proseso pankamurayaw</b> Si Presidente Benigno Simeon Aquino III nag-aaghat san mga Filipino nga maging a ktibo nga kaparte san kanan gobyerno tinguha para sin waray katapusan nga kamura yaw pagsulsog sin makahulugan nga kasabutan pankamurayaw dida san mga grupo san rebelde. An Presidente nagpahamtang san panawagan durante san Ilaw ng Kapayapaan (Light of Peace) seremonyas sin pagdagkot san kandila nga ginhimo sa Quezon Memorial Circl e sa Martes nga adlaw. kada tagsa nga Pilipino in apektado san kurukabagaw pankamurayaw. Tikang sa tinik angan gin-aaghat ko na an ngatanan nga makisayo, makiapi sa solusyon imbis nga d umugang sa problema Ini an sugad san Presidente. Makibalita, magbantay ngan maki-api san uru-esturya para san kamurayaw, duon niy a. Sugad niya, labot san pagkuha san mga bag-o nga talaan san estatus sa proseso pa nkamurayaw tikang sa website san Office of the Presidential Adviser on the Peace Process (www.opapp.gov.ph), an kanra Facebook ngan Twitter accounts in abrido l iwat. Maipapagawas dihan an iyo mga karuyag sidngon basi magkasarayo kit nga sulsugon an proseso pankamurayaw. (PIA-Northern Samar/ Ailene Diaz). <b> Reporma sa pwersa armada padayon Ochoa</b> An reporma san pwersa armada san Pilipinas (AFP) in ginhihimo para maplastar an ginkikinahanglan nga pag-uswag ngan transpormasyon sa military, ini an sugad ni Executive Secretary Paquito N. Ochoa, Jr. sa Mierkules nga adlaw. An reporma sugad ni Ochoa in kasumpay san kan Aquino administrasyon determonasyo n nga mabaton an mga problema ngan isyu nga ginpahamtang san pwersa armada. Gin eksplikar san Executive Secretary nga sa pagsulod ni Defense Secretary Volta ire Gazmin sa iya opisina sa Hulyo 2010, gin implementar niya an pitad paghugot san paggastos, proseso san pamalit san supplies nga ekepahis, ngan internal cont rol. Ini nga mga paningkamot in may panuyo pagpaseguro nga an trasaksyunes in buhayha g ngan an pondo san AFP nakatago nga diri magamit sin waray pulos ngan diri maab uso, sugad ni ochoa. Sayo san mga pangunahon nga pagbabag-o mao an pag imponer san probisyon san Comm ission on Audit (COA) Circular Numero 97-2002: Reinstatement with Amendment san Rules and Regulations on the Granting, Utilization and Liquidation of Cash Advan ces Provided under COA No. 90-331 para mabaton an konbersyon san pondo san pwers a armada. Kasumpay sini, an administrasyon in nagdesignar sin special disbursement officer (SDOs) nga an trabaho mao an panginano san mga financial requirements sa mga ah

ensya san Department of National Defense (DND) ngan AFP units pinaagi sin sestim a san pag cash advance. An administrasyon liwat in nagpapakusog san internal control systems sa ngatanan nga mga ahensya ngan units sa ilarum san AFP ngan DND pinaagi sin pagkondukto s in pre-audit sa ngatanan nga buruhaton sin pamalit. Ini nga proseso makakapawara san ghost deliveries san goods and services nga mak omplementar san post-audit operations nga ginhihimo sa COA auditors. Labot san representante san Bishops-Businessmens Conference for Human Development ngan san Makati Business Club, tulo nga mga myembro san Defense Press Corps in malingkod bilang observers sa deliberasyon san Bids and Awards Committee. (PIA-N orthern Samar/ Ailene N. Diaz) <b> Cimatu binalik na tikang ha Middle East mission, pero nagdiwara nga may niya partisipasyon han AFP fund scam</b> Nakabalik na adton anay Armed Forces of the Philippines (AFP) Chief of Staff nga n Special Envoy Roy Cimatu hadton Biyernes nga adlaw , Pebrero 4, didto ha Ninoy Aquino International Airport (NAIA) nga sakay han United Arab Emirates Airline flight EK-334 nga tikang ha Dubai. Hi Cimatu in tikang pala han iya katatapos nga misyon didto ha Afghanistan ngan didto ha Middle East, nga kon diin hiya in nag-ukoy hin duha ka semana didto ha Afghanistan para pangumustahon an mga kahimtang han may-ada por lo minus 4,000 n ga overseas Filipino workers o kon (OFWs). Samtang, han pagpaki-anhi ha iya bahin han isyu nga may partisipasyon han Armed Forces multi-million peso scandals, hi Cimatu in deritso nagdiwara, nga waray ni ya partisipasyon hadton gin-aalegar nga mga anomaliya ngan mga iregularidad han AFP duranti han hiya halipotay nga pamuno komo Chief of Staff tikang ha Mayo nga da han September 2002. Nagdiwara gud hiya nga waray niya nakarawat hin ano man nga pondo para hin perso nal nga paggamit nga tikang hin mga tawohan han AFP. Hi Cimatu in nagdugang pa hin pagsering nga karuyag niya nga tagan hiya daman hi n oportunidad pagklaro hit iya ngaran ngan hiya in andam umatubang hin ano man n ga imbestigasyon para manggud makuha an kamatuuran hadton gin-aalegar ha iya. Nanawagan hiya han mga katawhan nga dire hira mag-una-una hin mga desisyon , nga konta tagan hiya daman hin oportunidad pag-presentar han iya kalugaringon duran te hiton senate committee hearing hit sunod nga semana, nga kon diin hiya in bol untaryo nga magppakita ha senado. Hi Cimatu in gin-aakusahan kaupod na an anay AFP chief Angelo Reyes, ni whistleblower George Rabusa didto ha Senado han nakalabay nga semana. Dida han iya pamahayag didto ha Senado, hi Rabusa in nagsering nga hi Cimatu in nakakarawat hin P80-million in send-off money samtang hi Diomedio Villanueva in gin-alotagahan hin por lo minus P164-million durante han iya pagretiro. Nagdugang pa hi Rabusa, nga hi Angelo Reyes in nakakarawat daman hin P50 million in send-off money. (PIA-E. Samar, translated by: S. Candido) <b> P-Noy bumisita han kanan Pilipinas pambato han New 7 Wonders ha Puerto Princ esa</b> Bumisita yana nga adlaw Pebrero 9 (Miyerkoles) hi President Benigno Aquino III h a Puerto Princesa, Palawan para kumita han Puerto Princesa Subterranean River Na tional Park, nga amo an opisyal nga pambato para han pagbiling ngan pagpili hito n New 7 Wonders of Nature ha bug-os nga kalibutan. Hi Governor Abraham Kahlil B. Mitra ngan Mayor Edward S. Hagedorn in nanguna par a han provincial ngan city government officials para tapu-on hi Presidente Aquin o didto ha Sitio Sabang, Barangay Cabayugan para bisitahon an world-famous subte rranean park. An Presidente in mapakadto ha Brgy. Cabayugan pinaagi han Philippine Air Force ( PAF) helicopter, nga kon diin aadto hiya mapahuway madaliay didto han bag-o pala nga ginhimo nga Sheridan Hotel san-o sumulod han underground river. Nahibaroan nga primero pala han Preidente Aquino makakita han subterranean park, segun han ira information officer ha syudad han Puerto Princesa. An iya pagbisi ta in ginlalauman nga makakabulig pag-promote han underground river ngan pag-agh at nga mabotosan para han global platform han nasabi nga New 7 Wonders of Nature .

Segun kan Mayor Hagedorn, an Presidente in karuyag bumulig para i-promote an nas abi nga park ngan para damo pa an bumisita han aton nasud. Kataliwan pagbalik ha n Presidente tikang ha park, may-ada salida nga igpapakita mahi-unong hiton clim ate change didto ha nasabi nga hotel. Samtang , basi han inpormasyon nga nahikay tikang ha Philippine News Agency o ko n (PNA) hi City Mayor Hagedorn in ginlalauman nga makikighimangraw hiya ngadto k an President Aquino bahin han No Mining in Palawan nga kampanya, nga ha pagkayana in nag-hihikay hin 10 million votes ha bug-os nga nasud. (PIA-E. Samar, translat ed by: S. Candido) <b> P-Noy hingyap ha iya kaadlawan: katalwasan han mga pobre</b> Simpli daw la an hingyap ni President Benigno S. Aquino III han iya ika-51 nga k aadlawan an makapagtrabaho hin doble para ha kaupayan han mga Pilipino nga mga k ablas ngan matalwas hira hin sagilayon tikang ha kapobrehan. Dida daw hin usa nga ambush interview ha iya pagbisita han ginbuhat nga medical ug dental missions ha Mendiola parking nga gin-organisar han Office of the Presi dent, Philippine Charity Sweepstakes Office, Department of Social Welfare and De velopment, ug Presidential Security Group (PSG) para han iya birthday, nagsering daw an President nga iton iya interes in para han kabalhinan han mga sosyedad n ga mga kablas ha pinakadagmit pa nga panahon kontra han ginbubuhat na yana. Nakig-istorya pa daw an Presidente ha mga pobre nga residente ug mga membro han medical team ngan iya gin obserbaran an panhatag hin mga pinutos-putos nga talag udti nga regalo ngadto han mga tawo tikang han 22 nga membro han Malacanang Leag ue of Barangays. Antis hine, kumadto daw an Presidente ha Land Transportation Office, East Avenue in Quezon City ug iya gin-renew an iya drivers license kay nag-expire man daw in e pag-abot han iya birthday. .(PIA-Samar/Trans: Alice Nicart) <b>P-Noy mabisita han kanan nasud ikokontest ha N7W</b> Ginbisita ni President Benigno Aquino III an kanan nasud ikokontest ha kanan kal ibutan paisan-isan han New 7 Wonders of Nature, an kanan Puerto Princesa Subterr anean River. Pinamunuan nira Governor Abraham Kahlil B. Mitra ug Mayor Edward S. Hagedorn an linya han nagtapo han Presidente upod an mga empleyado han kapitolyo ug syodad. An grupo in nagkadto man gud ha Sitio Sabang, Barangay Cabayugan agud bisitahon an sikat nga salog nga aadto ha ilarum hin usa nga dako nga lungib. Katapos hine, ginbisita han Presidente an Cabayugan sakay han kanan Philippine A ir Force (PAF) helicopter, ug didto, pinahuway hiya hin sakadali ha bag-o pala n ga gin-abrehan nga Sheridan Hotel. Primero pa daw la ine nga pagkita ni P-Noy han salog ha ilarum han lungib ha Pal awan ug linalauman nga ine nga iya pagkadto in makakaaghat hin hura nga botos pa ra ine mapili ha N7W. Sumala daw kan Hagedorn, karuyag hadto pa ni Mr. Aquino makabulig ha pagduso han industriya han turismo ha Palawan ngan padamoon pa an mga nagkakaabot nga turis ta.(PIA-Samar/Trans: Alice Nicart) <b> BIR-8 maglulunsad 2011 Kampanya Pamayad buhis pinaagi hin motorcade, press c onference</b> An Bureau of Internal Revenue ha Sinirangan Bisayas in nakatalaan paglunsad han ira 2011 Tax Campaign o Kampanya Pamayad Buhis dida hit Martes, Pebrero 15, 2011 , pasabot ni BIR Regional Director Atty. Alert Alocilja. Sering ni Director Alocilja, an paglunsad in pagdudumaraon pinaagi hin usa nga m otorcade ngan susundan hin usa nga press conference para iklaro an mga plano nga n estrateheya pagpakusog han koleksyon han buhis, lab-i na gud an nakatalaan nga mga ginhihingyap maabot para han tuig 2011. Namotibar ha tema han kampanya nga Buhis Mo Para ha Bag-o nga Pilipinas, an motorc ade in magtitikang ha BIR Regional Office ha 8:00 hit aga tipakadto ha downtown han Tacloban. An motorcade in magtatapos ha BIR Regional Office kun diin usa nga press confere nce in pagdudumaraon kaupod han mga hagtaas nga opisyal han BIR ngan han mga Rev enue District Officers. Gin-aantisipar nga an mga nangunguna nga opisyal in maghihisgot han mga kalungan ayan nga dara han Tax Administration Reforms ngan han nangunguna nga mga program

a han BIR ha ilarum ha liderato ni Commissioner Kim Jacinto Henares. Ha pagngaran hin pipira, ha mga nangunguna nga mga programa han BIR amo an Chang e Management Program, Run After Tax Evaders (RATE), Oplan Kandado (OK) ngan han Tax Compliance Verification Drive (TCVD). An press conference in pag-aatinderan han mga representante nga natikang han nas yonal ngan lokal nga broadcast ngan mga taga-mantalaan nga manunurat, sering ni Director Alocilya. Ha pagpadayon, an Revenue District Office No. 88 ha Tacloban in mangunguna hin t ulo ka-adlaw nga Tax Clinic dida hit Pebrero 15, 16 & 17, 2011 ha Robinsons Plac e Tacloban, kun diin mambabaton hira hin mga pamakiana nga may kalabutan ha buhi s tikang ha publiko ngan makarawat gihapon hira hin no payment returns para han Ta x Year 2010. (PIA 8/maa) <b> Pulong nga sorry igin-asoy ni Reyes ugsa han gin-aaligar nga pagpapakamatay</b > Usa nga saksi han insidente han baga klarado nga pagpapakamatay ni anay Defense Secretary Angelo Reyes en nagsering nga hinbati-an niya ini nga nag-asoy hin pul ong nga sorry ugsa mahirugmok hirani han lubnganan han iya iroy ha Loyola Memorial Park (LMP) ha Marikina City Martes han aga. Hi Feliciano Recorba , usa nga kontraktuwal nga tagmentinar ha LMP, en nagsering nga dinalagan hiya ngadto kan Reyes agud buligan hiya ha pakakita gud niya nga tipatumba na ini ha tuna kataliwan hin buto hin pusil. Sumala kan Recorba, an pag-aro hin pasaylo en mahimo para ngadto han duha nga mg a anak ni Reyes nga upod niya ha LMP durante hin pagbisita han lubnganan han iro y han anay hepe han National Defense. Nagsering pa hi Recorba nga mayda ginkakaptan nga libro hi Reyes nga Trump: The A rt of the Deal, ugsa han gin-aaligar nga pagpapakamatay hini. Nagin chief of staff hi Reyes han Armed Forces of the Philippines (AFP) tikang h an 1999 ngada han 2001. Waray pag-iha kataliwan han iya pagretiro ha serbisyo ha militar hadton Marso 1, 2001, gintudlok hiya komo Defense Secretary ni anay Pan gulo Gloria Macapagal-Arroyo. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya:DUM <b>Pagpataya hin marino nga Pilipino, ginkondenar han DOLE</b> Ginkondenar han Department of Labor and Employment (DOLE) hadton Martes an pagpa taya hin usa nga marino nga Pilipino hin Somali nga mga pirata. Dida hin usa nga pahayag, nagsering hi Secretary Rosalinda Baldoz: Ginpapahayag n amon an amon kapungot ngada hini nga diri makatadunganon nga pagpanamastamas hin tawhanon nga kinabuhi ngan amon ginkokondenar ha gikukusogi nga posible nga mga termino an kawaray kalooy han Somali nga mga pirata. Nasusubo kami hini nga tra hedya ngan nakikisimpatiya gud kami han pamilya ngan mga kauropdan han namatay n ga Pilipino nga marino. Ginkilala an namatay nga Pilipino komo usa nga Farolito Vallega, ginpusil hadton Enero 26 sakay han cargo ship nga M/V Beluga Nomination. Segun kan Baldoz, ginmando-an na niya hi Overseas Workers and Welfare Administra tion (OWWA) Administrator Carmelita Dimzon nga matambuligan an pamilya han bikti ma. Nagsering gihapon hiya nga magpapatuman an iya departamento hin mga pitad ag ud mapanalipdan an mga Pilipino nga mga marino. Upat pa nga mga Pilipino en nahisumat nga sakay han gin-hijack nga barko. (PIA-E astern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b> Pangulo Aquino linukat hin panibag-o nga lisensya ha pagmaneho dida han iya kaadlawan</b> Gintikangan ni Pangulo Benigno Aquino III an pagtigaman han iya ika-51 nga kaadl awan pinaagi hin paglukat hin panibag-o nga lisensya ha pagmaneho ha Land Transp ortation Office (LTO) ha may East Avenue han Quezon City hadton Martes. An Pangulo, nga nakasul-ot hin barong tagalog ngan hin itom nga saruwal, en inab ot ngadto han licensing division han ulo nga buhatan han LTO han mga alas-10:38 han aga ngan largo nasingadto han Window 14 agud personal isumiter an iya renewa l application form para han lisensya. Gin-abi-abi hiya ni LTO chief Virginia Torres, nga amo gihapon an nag-asister ha n Pangulo samtang ginlalakad an proseso han paglukat hin panibag-o nga lisensya ha pagmaneho. Kataliwan masumiter an aplikasyon, nasingadto na an Pangulo ha Window 11 kon dii

n ginkuhaan hiya hin retrato ngan sampol han iya pirma. Ha sakob hin 10 minutos, nahiduhol ngada han Pangulo an iya panibag-o nga lisens ya ha pagmaneho nga magigin epektibo sakob hin tulo ka tuig. Kataliwan makarawat an iya bag-o nga lisensya, diretso nagmiriting an Pangulo ng an han mga opisyales han LTO didto han opisina ni Torres ha ika-duha nga andana han LTO building. Kahuman han miting, nga hinagos hin pira ka minutos, ginpahinungoran han tradisy onal nga karantahon nga Happy Birthday to You an Pangulo han mga opisyal ngan mga empleyado han LTO. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b>Pebrero bulan san National Dental Health</b> Gin-oobserbar sa bulan san Pebrero an National Dental Health Month subay san Pro klamasyon Numero 559 nga gin isyu sadton Pebrero 24, 2004 kon diin nagdedeklarar sa bulan san Pebrero kada tuig bilang National Dental Health Month para mapaund ong an kahibabruan san pagtaga tango dida san katawhan Filipino. Ini an nahibaru an tikang sa Philippine Information Agency, Rehiyon Otso. Si DOH Regional Director Edgardo Gonzaga nagpasabot nga an presidential proklama syon nag-aaghat san nga eskwelahan sa nasud, dental practitioners ngan sadton ma y kalabutan nga mga ahensya san gobyerno ngan professional organization nga puma kadto san mga lublub nga mga lugar sa nasud ngan pahibaruon sira san kaimportant e san maupay nga oral o dental health. Para sa yana nga tuig nga selebrasyon, ini yaun tema nga Ngipin Kayamanan, Pagkas ira Huwag Hayaan; Dentistang Mapagkalinga, Handa kang Gabayan. Ini an pahamtang n i Director Gonzaga. Sugad san Director, kasumpay san selebrasyon sa Pebrero 1-28, 2011, yaun paghihi muon nga ekasaminasyon ngan pagbulong san mga tango dida san mga kabataan nga na edad 0-14 anyos sa bug-os nga nasud nga igkokondukto para san Orally Fit Child ( OFC) kasumpay sa kampanya san bag-o nga Garantisadong Pambata (GP) subay san DOH memo circular petsado Enero 10, 2011. An DOH maglulunsar liwat san search for the National Orally Fit Awards sayo nga k ampanya nasyunal para tagan bug-at an ka importante san oral health dida san kua lidad san kinabuhi san mga Fiolipino. An kategoriya san awards mao an masunod: Orally fit program (Health Worker Categ ory); Orally fit Day Care Center (School Setting Category), ngan Orally Fit Comm unity. An iba pa nga gin papasunod nga buruhaton mao an binantayan nga pag toothbrush s a mga day care centers; pag instalar san oral health component san Fit for Schoo l Program ngadto san mga pobre ngan 4Ps nga mga lugar; ngan outreach nga mga bur uhaton dida san urban ngan pobre nga mga lugar ngan makuri maabot nga mga komuni dad. (PIA-Northern Samar/Ailene N. Diaz) <b> Misa hin pasasalamat, gindumara para han ika-51 nga kaadlawan ni P-Noy</b> Ginsalin-urog ni Pangulo Benigno Aquino III an iya ika-51 nga kaadlawan kakulop pinaagi hin usa nga misa hin pasasalamat nga ginpahinungod han iya pamilya, mga kasangkayan ngan mga igkasi-magtratrabaho ha gobyerno didto han Heroes Hall han Malacaang. Karuyag namon pasalamatan an Ginoo nga natawo ka hini nga adlaw, sering han nagdum ara han seremonyas nga hi Rev. Father Arnold Abelardo dida han iya halipotay nga sermon. Ginhingadayan han Reberendo nga Padi nga han akseptaron han Pangulo an ayat han katawhan Pilipino nga tugwayan hira ngan magpatuman hin mga kabalhinan, ginkaraw at na niya an dako nga sakripisyo. An sakripisyo nga ginhimo han Pangulo, sering niya, en para han pankabug-osan ng a kaupayan han aton nasud, para han panginahanglan han mga kablas, ilabi na para han mga nawarayan na hin paglaom ha kinabuhi. Ipinangamuyo han padi dida hin espesyal nga pag-ampo nga padayon unta nga mataga n an Pangulo hin maupay nga panlawas ngan hin hilawig nga kinabuhi tungod nga us a daw nga baraanon nga regalo an Pangulo ha aton nasud. Ginhangyo ni Padre Abelardo ha mga miembro han Gabinete, mga magtratrabaho ha go byerno ngan mga kasangkayan nga magkaurosa ha likod han Pangulo. An kabugto-an han Pangulo amo an mga nagin offeror: Hi Viel Aquino-Dee para han dinagkotan nga mga kandila, Kris Aquino-Yap para han tubig ngan bino, Pinky Aqui

no-Abellada para han iripisan han bino ngan Balsy Aquino-Cruz para han burutanga n han ostiyas. Lakip han mga tinambong han okasyon hira Presidential Management Staff DirectorGeneral Julia Abad, Budget Secretary Florencio Abad, Foreign Affairs Secretary A lberto Romulo, Energy Secretary Jose Rene Almendras,Finance Secretary Cesar Puri sima, Presidential Adviser on the Peace Process Teresita Deles, ngan hi Presiden tial Communications Operations Office Secretary Herminio Coloma, Jr. Nadidto gihapon han misa hi Vice President Jejomar Binay, upod an asawa nga hi E lenita ngan anak nga hi Makati Mayor Jejomar Erwin "Jun Jun" Binay. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b> Hingyap ni Aquino sa kanya kaadlawan : pag-uswag san kinabuhi sa katawhan</b > Si Presidente Benigno Simeon Aquino III in yaun simpli nga hingyap para sa kanya ika 51 nga kaadlawan: Dobli nga pagtrabaho para san pag-uswag san kinabuhi san katawhan Filipinhon sa dagmit nga panahon. Dida san ambush interview durante san pagbisita san medical ngan dental missions sa Mendiola parking area nga gin organisar sa Office of the President, Philippi ne Charity Sweepstakes, Department of Social Welfare and Development ngan san Pr esidential Security Group (PSG) sa paghatag dungog sa kanya kaadlawan, an Presid ente nasugad nga an iya interes mao an pagbabag-o san sosyedad ngadto sa kaupaya n san kinabuhi san katawhan sin malaksi pa nga pag undong kay sa kon nano na an iya nakab-ot yana. An Presidente nakipaghampang san mga indigent nga mga residente ngan medical tea ms ngan nag-obserbar san pagdistribuer sin mga gift packs ngada san mga benefici aries tikang sa 22 Malakanyang Leagueof barangays. Sa temprano pa, an Presidente kumadto sa Land Transportation Office main office sa East Avenue sa Quezon City para magrenew san kanya lisensya pag drive nga na expire san okasyon san kaadlawan kada ika tulo katuig. Katapos sa LTO, an Presidente nag-atendir sin Misa pasasalamat ng ginhimo sa Mal akanyang Heroes Hall. (PIA-Northern Samar/Ailene N. Diaz) <b> Gobyerno ginpapakurukusgan an kampanya kontra han nagpasarang han iligal nga druga</b> Para malikayan han publiko an mahidabi ha mga sindikato hin iligal nga druga, gi npakurokusgan han gobyerno, pinaagi han Task Force Drug Couriers, an anti-drug c ourier campaign kasugbong an Philippine Information Agency (PIA) kom mangulo han pagpasarang han impormasyon parti hini. Han Enero 2011, an nahipatik nga mga kaso hin pagpasarang han ilegal nga druga i n sumaka na ngadto hin nakaka-alarma nga 689, nga harayo hin duro kun ikukumpara han nahilista nga duha nga kaso han pagkalat han druga dida han 1993. An mas nakaka-alarma hini amo an impormasyon nga mas damo an mga babaye nga nagi gin biktima ngan gingagamit bali mga paon hin pipira nga mga sindikato han druga . Dida han 689 nga nanhilista nga mga kaso, 431 o 63% hini in mga babaye meyentr as 258 o 37% in mga lalaki. Diri maubos hin 79 nga mga Pilipino in ha pagkayana naatubang hin penalidad nga kamatayon han Tsina. Dida hito nga 79 nga mga kaso nga nagkaada hin penalidad ng a kamatayon, unom (6) heni in naatubang hin kamatayon nga waray amnestiya, meyen tras 73 in nasentensiyahan hin kamatayon nga may duha katuig nga amnestiya. Ha Asya ngan ha Pasipiko, 326 nga mga nagpapasarang han druga in nahilista meyen tras didto ha Middle East, nagkaada hin 86 nga mga insidente hin druga in nahili sta. Ha Amerika, umabot na hin 152 nga mga kaso in nahilista meyentras han Europ a, 125 nga mga kaso hin druga in nanhidiskubrehan. Mas damo nga mga babaye in nagkabibiktima ha pagigin paragdistribwer hin druga. Kadam-an hini ha ira in nagkawawarayan trabaho nga mga OFW, ngan an iba naman in namimiling hin trabaho ha langyaw. An iba hini amo an mga hagmubo an aram nga m adali maenganyo han mga sindikato. An iba naman in mga higtaas an gin-adman pero karuyag hin madali nga salapi. An modus operandi han mga sindikato amo an pakigsangkay han potensyal nga rekrut , pag-asawa han potensyal nga rekrut, pakigkita pinaagi hin kaswal nga pakigsang kay, paghatag hin suhol nga $2,000 ha kada malinampuson nga transaksyon, ngan pa ghatag hin tiket para eroplano ngadto han paragdistribwer han druga.

An Task Force Drug Couriers in iginlunsad pinaagi han Administrative Order No. 2 79. Ini in pinanguluhan han Phlippine Drug Enforcement Agency kaupod han Departm ent of Foreign Affairs. An unsi (11) nga mga meyembro nga ahensya in nag-uupod h an Philippine Information Agency, Department of Labor and Employment, Bureau of Immigration, Bureau of Customs, PTA, OP-ES, Department of Justice, Commission on Higher Education, National Bureau of Investigation, Philippine National PoliceAvseGroup ngan han MIAA. (PIA 8/maa) <b>DOLE nagpahimatngon ngadto han mga nurses:Boluntaryo nga pagtrabaho in dire k inahanglanon ha langyaw nga trabahaon</b> Naghatag hin pahitmatngon an Department of Labor and Employment Secretary Rosali nda Baldoz ngadto han mga nurses nga nagtatrabaho komo voluntaryo para maka-eksp eryensya in dire kinahanglanon komo usa nga basaranan para makatrabaho ha iba ng a langyaw. Hi Sec. Baldoz in naghatag han iya pahayag dara na ini han sobra na nga ginaaleg ar nga exploitation han mga registered nurses nga nagtatrabaho komo boluntaryo h a mga hospitals. An mga nasud nga nagkikinahanglan han mga serbisyo han mga nurses para han ira he althcare program in kinahanglanon gud mag-agi hin 2-3 years nga actual nursing n ga pagtrabaho, or work experience, dire an sinisiring nga on-the-job-training ng an boluntaryo nga para maka-ekperyensya , bisan pa man ha luyo han kamaiha han i ya serbisyo nga iya nakuha, dugang pa ni Baldoz. An Board of Nursing in nagpahayag nga an ira katuyuanan in para han seguridad ng a kalidad han mga nagseserbisyo nga mga nurses ha ilarum han sinisiring nga volu nteer practice. Hi Baldoz in nagtagusya han pahayag han Board of Nursings para pagpahinumdum han mga nursing service administrators ha bugos nga nasud. Samtang, dara naman han kadamo na han mga nursing students nga na gradwar ha kad a tuig ngan ha kakulang han mga trabahoan han mga nurses, an mga nurses in nag b oboluntaryo paghalad han ira serbisyo ngadto ha mga hospitals. May-ada ngani pip ira nga mga nurses in nagbabayad ha mga hospitals para makatrabaho ngan makakuha hin ekperyensya. (PIA-E. Samar, translated by: S. Candido) <b>Malakanyang nasugad nga si Aquino waray plano pagbawi sa EO 23</b> Si Presidente Benigno Simeon Aquino III in waray intensyon pagbawi san kanya des isyon san pag imponer san diri bug-os ngan komprehensibo nga pagdiri san logging sa bug-os nga nasud sa luyo san oposisyon tikang san tagproduser san kahoy. Mao ini an pahayag ni Presidential Communications Development and Strategic Plan ning Office (PCDSPO) Secretary Ramon Carandang dida san radio interview sa Radyo ng Bayan sa Sabado. Duon ni Carandang nga bisan an Presidente in maaram nga an Executive Order Numer o 23 nga iya gin isyu sadton Huebes in maatubang sin oposisyon tikang san indust riya pagtagakahoy pero yaun pagkikinahanglan sin pag implementar kaparte san obl igasyon san estado pagprotehir san palibot. Ginpahinumdum ni Carandang an mga wood industry ngan an katuyuanan san EO 23 in kaurugan in pagdiri san logging ngan diri total nga log ban. Sugad niya, bisan sin-o dida san wood industry nga yaun yana permit ngan waray r ecord sin illegal nga buruhaton san logging in pwede makagpadayon san kara opera syon, basta la an ira operasyon san pagnegosyo in legal. Sa Huebes, an Presidente nagmando sin nationwide logging moratorium sa Philippin e national ngan residual nga kagurangan para protehiran ngan ituok an panwakay s an watersheds ngan kasapaan ngan magtindog sin task force nga manguna san kampan ya sa gobyerno kontra san iligal nga logging. Sa ilarum san EO 23, an Department of Environment and Natural Resources (DENR) i n ginsugo nga patuokon an kompanya pagtaga kahoy san pangutod san kahoy mientras ada ini san proseso pag rebista san ngatanan nga na eksister nga logging agreem ents. An ahensya in ginsusugo nga dayon igkanselar an logging concessions san mga komp anya nga nagbayolar san balaudnon pagtaga kagurangan. An DENR liwat in gindididan sin pag isyu ngan pag renew san mga kontrata san logging ngan permit pangutod kahoy san ngatanan nga natural ngan residual nga kagurangan. (PIA-Northern Sama r/Ailene Diaz)

<b> Pakigkooperar san imbistigas yon san korapsyon;sugad ni Ochoa ngadto kan Cim atu ngan iba pa nga opisyal</b> Otro nga ginpahamtang ni Executive Secretary Paquito N. Ochoa Jr., sadton Lunes an panawagan san gobyerno para san mga myembro san military labi na ngada san da tihan nga chief of staff ngan yana special envoy ngadto sa Middle East Roy Cimat u, nga magkooperar san ginbubuhat nga imbistigasyon san gin-aaligar nga korapsyo n san Armed Forces of the Philippines (AFP). Sa otro nga pagpahamtang san kan Presidente Benigno Aquino III pagkomiter nga wa d-on an korapsyon san gobyerno, si Ochoa nasugad nga an Presidente naghatag dire ktiba san Department of National Defense (DND) nga magkondukto sin pormal nga im bistigasyon dida san korapsyon san military nga ginbuhayhag sa hearing sa kongre so. An Palasyo nagmando liwat sa gobyerno nga protehiran adton tagsa nga nagawas para maghatag impormasyon kasumpay san mga alegasyon nga korapsyon san militar San Enero 28, si Gazmin nag isyu sin Department Order 22, paghimo sin four-man p anel nga mag imbistigar dida san irigularidad ngan praktis sin korapsyon ni Maj. General Carlos F. Garcia ngan iba pa. An panel naghuhunahuna pag imbitar kan Angelo Reyes, Roy Cimatu ngan Diomedio Vi llanueva, an dati nga mga chief of staff nga gin aakusaran nga nagkarawat sin mu lti-milyones ka pesos bilang send-off nga regalo tikang sa pondo san pwersa armada sa Pilipinas. An DND panel in ginsugo pagrekomendar san posibli nga kaso administratibo ngan c riminal sugad man san pitad pagdisiplina kontra sadton nadadabi nga opisyales. Sugad ni Ochoa an kooperasyon san mga myembro san pwersa armada in importante ka upay san imbistigasyon ngan pagpagklaro san kaso san korapsyon kontra san nadaad abihan. Dugang ni Executive Secretary nga an administrasyon in magmementinar sin zero-to lerance nga palisiya kasumpay san korapsyon partikular na san militar. Otro nga gintagan niya duon nga an military in padayon nga nakakatagamtam san respeto nga n pagtapod san Presidente, nga maaram nga an gin-aligar nga anomaliya san AFP in buhat sin indibidual. An importante nga an militar sa kabug-usan in diri igkokondinar sini nga gin-aal igar nga buhat sin pipira, kay an mga sundalo an nasasakripisyo kon diri tama an paggamit san pondo sa military. Padayon an pagtoo nga an kadam-an san tropa in ungod nga mga honorabli nga tawo sa organisasyon nga diri mag-aalang nga igbutan g an kalugaringon pagdepensa sa nasud.(PIA-Northern Samar/Ailene Diaz) <b> P-Noy nanawagan ha mga ahensya han gobyerno nga suportaran an hiruhimangraw pankamurayawan</b> Gindasig ni Pangulo Benigno Aquino III hadton Lunes an ngatanan nga mga ahensya han gobyerno nga suportaran an tidaraon nga hiruhimangraw pankamurayawan ngada h an Moro Islamic Liberation Front (MILF) ngan han National Democratic Front (NDF) . Dida han iya memorandum nga ginbasa durante han pag-isa han bandera ha mga buhat an han gobyerno, gin-awhag niya an ngatanan nga mga empleyado nga aktibo makig-a pi dida hin mga katitirok ngan mga aktibidades nga makakabulig hiton proseso pan kamurayawan. Basar han memorandum, iginsaysay han Pangulo nga sakob hin maiha na nga katuigan , nabalaong an pag-ursa han nasud tungod hin brutal nga mga enkwentro nga nagres ulta hin ura-ura na nga kasubo, kahadlok, pagkabuhag-buhag, ngan pagdumot ngada han igkasi-Pilipino. Diri kita magkakaurosa, sering niya, tubtob nga diri naton nakakab-ot an kamurayawan. Yana nga bulan, gintagan kita hin oportunidad nga makagdumara hin hiruhimangraw p ankamurayawan ha butnga han gobyerno ngan han MILF ngan CPP-NPA-NDF. Suportaran naton an hiruhimangraw ha butnga hini nga mga grupo pankamurayawan. Pag-urosa ki ta ha pagpakita ha bug-os nga nasud, ngan ha bug-os nga kalibutan hini nga seryo so nga hingyap han gobyerno para hin kamurayawan, pagsaysay pa han Pangulo dida h an iya memorandum. Dugang pa, iginpahibaro han Pangulo dida han iya memorandum nga hiton Pebrero 8, Martes nga adlaw, hiton alas-7 hit gab-i, magkakaada hin pandagkot hin mga kand ila ha pagsuportar han hiruhimangraw pankamurayawan. Ini nga pandagkot hin kandila, nga ginngaranan nga Ilaw ng Kapayapaan (Suga han Ka

murayawan), en ginlalaoman nga pakikig-apihan hin 2,000 nga tag-undong hin kamur ayawan tikang ha maglainlain nga mga sektor han katilingban. Gin-organisar hin mga organisasyon pansosyedad ngan han mga ahensya han gobyerno , pagbubuhaton an aktibidad ha Quezon City Memorial Circle kon diin magkakaada h in seremonyas nga uupdan hin mga pag-ampo hin maglainlain nga mga relihiyon, pag bagting hin Lingganay han Kamurayawan (Peace Bell) ngan pagpalupad hin wish lant erns. Nakatalaan naman hiton sunod nga Lunes an signature campaign para han kamurayawa n ha mga lokalidad, mga sanga han gobyerno, eskwelahan, ngan ha mga NGO. (PIA-Ea stern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b> Pakikooperar dida hiton imbestigasyon kontra han korapsyon, sering ni Ochoa kan Cimatu ngan iba pa nga mga opisyal</b> Gin-utro ni Executive Secretary Paquito N. Ochoa, Jr. hadton Lunes an panawagan han gobyerno ha mga kaapi han militar, ilabi na ngada han anay chief of staff ng a special envoy na yana ngadto ha Middle East Roy Cimatu, nga makikooperar hiton nagpapadayon nga imbestigasyon kasumpay han mga aligasyon hin korapsyon ha Puwe rsa Armada han Pilipinas (AFP). Sumala kan Ochoa, diri pagdidid-an han Pangulo an hin-o man nga miembro han Gabi nete o han byurukrasya ha pakig-api dida hiton tagsa-tagsa imbestigasyon nga gin dudumara han Senado ngan han Kamara de Representantes. Gintagan hin duon ni Ochoa nga komitido an Pangulo Benigno Aquino III nga mapuyp oy an korapsyon ha gobyerno salit ginmando-an niya an Department of National Def ense (DND) nga maghimo hin pormal nga imbestigasyon ngada han gin-aaligar nga ko rapsyon ha militar sugad nga iginbuyagyag ha congressional hearings. Iginmando g ihapon han Malacaang nga tagan hin proteksyon han gobyerno an mga pinadayag pagbu yagyag han gin-aaligar nga korapsyon ha militar. Gintututokan yana ni Defense Secretary Voltaire Gazmin an pagresulbar han mga al igasyon han mga tinestigo ha Kongreso, ngan nagporma na hira hin kalugaringon ng a grupo nga magdudumara hin pormal nga imbestigasyon, sering ni Ochoa. Hadton Enero 28, nagpagawas hi Gazmin hin Department Order (DO) 22 nga nagpoporm a hin upat-ka-tawo nga grupo agud mag-imbestigar ngan mapannginano-an an mga ano maliya ngan baliko nga mga binuhatan ni Maj. General Carlos F. Garcia ngan iba p a nga mga indibiduwal. An grupo nga pinanngungulohan ni Patrick M. Velez, hepe h an Office for Legal Services han DND, en gintagan hin 30 diyas agud ma-imbestiga ran an mga aligasyon hin korapsyon ngada hin anay higtaas nga mga opisyal han mi litar. Plano han grupo nga imbitaron hira Angelo Reyes, Roy Cimatu ngan Diomedio Villan ueva, anay chiefs of staff nga igin-aakusar nga nagpakakarawat hin minilyon-mily on de pesos tikang han pondo han AFP komo mga pabalon daw ha ira han managretiro h a serbisyo. Gintuinan ini nga grupo nga magrekomendar hin mga kaso kriminal ngan administrat ibo, sugad man pagpadapat hin disiplina ngada hin mga nagpakasala nga mga opisya l. Nagsering hi Ochoa nga mahinungdanon an kooperasyon han mga kaapi han Puwersa Ar mada dida hiton pag-imbestigar ngan pagkumpirmar kon maypaghidabi gud man an hig taas nga mga opisyal han militar dida han igin-aakusar ha ira nga korapsyon. Gintagan hin duon ni Ochoa nga kon mahibaro en usa nga sundalo nga mayda anomali ya nga ginbubuhat an iya mga superyor, obligasyon niya nga igsumbong ini ngadto han mga otoridad, diri nga magpakabuta-bungol nala. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisa ya:DUM <b>Imbestigasyon ha fund scam, gintagusya han Philippine Army</b> Ginpahayag han Philippine Army (PA) kakulop nga tagusyado nira nga nagdumara hin imbestigasyon an Senado bahin han gin-aaligar nga anomaliya pagtaga-pondo nga n agdadabi hin anay mga opisyal han army. Nagsering hi PA spokesman Colonel Antonio Parlade, Jr. ha mga peryodista nga gin tatagusya nira an iginbuyagyag ni anay Lt. Col. George Rabusa kon paonan-o ginku rakot hin mga opisyal an pondo han army, lakip na an mga suweldo han mga sundalo . Ha iya pagkomentaryo kon mationan-o na an moral han Army kataliwan igbuyagyag ni Rabusa an korapsyon ha Puwersa Armada han Pilipinas, nagsering hi Parlade nga i

kinalilipay han Army nga mayda gihapon mainisugon nga binutho agud magbuyagyag h an anomaliya. Mayda mga hurobhurob hadto bahin hin mga anomaliya, sering ni Parlade, kondi war ay inilob pagbuyagyag hini. Naglalaom hira nga kon mapamatud-an an mga aligasyon ni Rabusa, segurado nga may da manta magbabaton. Positibo an Army nga mayda maupay nga butang nga hingangadto-an kasumpay han pag butho hini nga isyu hin korapsyon, sering ni Parlade. (PIA-Eastern Samar/Ginbini saya:DUM) <b>Comelec maghahangyo hiton Kongreso nga aprobaran ngahaw an paggamit han PCOS machines ha ARMM polls</b> Maghahangyo an Commission on Elections o (Comelec) ngadto han mga magbabaralaud nga magkatitirok para agud paghiruhimangrawan iton preparasyon para han Autonomo us Region in Muslim Mindanao o (ARMM) election hiton Agosto. Hi Comelec Chairman Sixto Brillantes in nagsering nga hahangyoon niya an Joint C ongressional Oversight Committee nga magkatitirok para pagdirebatihan an proposa l han paggamit han Automated Election System hiton Agosto 18 nga piniliaan. Mahinunumduman hadton December han nakalabay nga tuig, hi Commissioner Rene Sarm iento in naghangyo han 14-member panel nga pareho an panuyo. An Comelec official in nagsering nga karuyag nira nga an Kongreso in magbuhat na han ira request para pagtikangan nira an preparasyon yana nga Pebrero. Hi Sarmiento in nagpahitmannon nga kon dire hira yana nga Pebrero makapagtikang, posible magkada hin problema hiton panahon. Hadton nakalabay nga semana, an Comelec chief in nagsering nga an resulta han ir a consensus ha butnga hiton mga miyembro hiton Comelec en banc in karuyag ngahaw nira gamiton an Precinct Count Optical Scan (PCOS) machines nga amo ngahaw an r ekomendasyon han Comelec Advisory Council o (CAC). An council in nagpahibaro nga an kakulang han panahon hin pagturoy hin iba nga s istema amo an rason kay kon ano nga gin-aprobahan nira an paggamit ngahaw han PC OS machines, nga ginamit hadton Mayo 10, 2010 han national ngan local elections. Sigun hiton Section 27 of the Poll Automation Law in nagsesering nga iton oversi ght panel in responsabli para han evaluation ngan approval hiton automated polls system nga gagamiton hiton ARMM polls. Yana nga Agosto 8, 2011, an mga botante hiton probinsya hiton Basilan, Lanao del Sur, Maguindanao, Sulu, ngan Tawi-Tawi in magpipili hira han ira regional gover nor, regional vice governor and members of the regional legislative assembly. (P IA-E. Samar, translated by: S. Candido) <b> PNP ipinapakiana an 2 nga opisyal nga dabi hin carjacking</b> Iginpahayag han buhatan han Philippine National Police (PNP) han nakalabay nga a dlaw nga ira igpapakiana an duha nga opisyal han PNP nga daw protector hin panga wat hin mga marahalon pa daman nga mga sarakyan, basi hira maghatag kaklarohan h an mga kaso. Sumala kan PNP spokesman Chief Supt. Agrimero Cruz Jr. Ira daw susunasunahon kan Director Roberto Rosales,hepe han PNP Directorate for Integrated Police Operati ons-Northern Luzon (DIPO-NL), ug Supt. Napoleon Cauyan, anay pinuno han PNP anti -carjacking Task Force Limbas ine nga mga akusasyon. Daw hi Rosales ug Cauyan an gintutudlok hin mga report nga asya an nawawara nga link ha ginbubuhat nga imbistigasyon kasumpay han sindikato nga nadadabihan han Dominguez carjacking. Sering pa ni Cruz, naghahangyo daman an PNP ha publiko nga mayda dugang nga impo rmasyon nga ighatag ha ira, agud maundang na an panngawat hin mga sarakyan. Gin-aaghat pa daw an publiko nga ipasa an ano man nga impormasyon kasumpay hine nga sindikato ngadto han PNP text hotline 2920 o, ha 0917-845-5757. .(PIA-Samar/ Trans.:Alice Nicart) <b> Ochoa: 17 nga priority bills igpe-presenta ha LEDAC</b> Igduduso daw han administrasyon Aquino an dise-7 nga prayoridad nga mga balaudno n, ha panahon nga umatubang hi President Benigno Aquino III ha Kongreso, para han Legislative-Executive Development Advisory Council (LEDAC) ha una pala nga higayon, yana nga bulan, sumala ine kan Executive Secretary Paq

uito N. Ochoa Jr. An listahan han mga balaudnon, in ginpili la la tikang han 180 nga iginpresentar ngadto han opisina han Presidente, pinaagi han Presidential Legislative Liaison Office nga ginikan naman ha iba-iba nga departamento ug Joint Foreign Chambers of Commerce of the Philippines. Sering daw ni Ochoa an mga balaudnon in importante kaupay dida ha tinguha nga ma tuman an mga katuyuanan han Presidente nga nakapatik ha iya 16-point agenda. Nag-iha daw antis hira Ochoa makaabot hine nga dise-7 kay ira man daman gin-adma n kun paunan-o mahisisingit an mga suhestyon han iba pa nga mga ahensya ug stake holders. Kundi waray daw hine upod nga mga balaudnon ha buhis ug Charter Change, komo pag tuman han saad ni P-Noy.(PIA-Samar/Trans.:Alice Nicart) <b> Diocese han Borongan naghatag hin kadugangan nga hinabang ngadto han mga bik tima han babaha ha Sinirangan Samar</b> Waray iba nga maupay nga paagi han pagpakita han gugma han Ginoo kay han pagserb i ha iba. An Diocese han Borongan pinaagi han ira Social Action Center in nagsaad hin pagalotaga hin kadugangan pa han ira budget para pundo ha relief basi mabuligan an mga biktima han babaha ha Sinirangan Samar. Sumala han report nga nakarawat han PIA, nagsiring hi Fr. Juderick Calumpiano, d irektor han Diocese Social Action Center, nga hira in nagtatarget hin pag-asiste r hin kadugangan pa nga 6,000 nga mga pamilya nga naapektaran han bag-o pala nga babaha nga nakaigo han probinsya ug han bug-os nga Regiyon 8. Nasabtan nga an Diocese han Borongan in anay nagdistribwer hin mga 150 sako nga bugas ngadto ha 6 nga mga parokya nga nangaro hin ayuda. Pinaagi han mga donasyon nga natikang ha dagko nga korporasyon ug han pira nga k abugtuan, an Social Action Center nagplano gihap nga dugangan nira an mga relief goods hin mga de-lata ngan noodles. Hi Father Calumpiano nagsiring nga an Social Action Center in aada pa ha proseso hin pagtirok hin mga kalungganayan. Bisan an local nga parishes in naglikom gih ap hin pondo pagbulig, siring pa niya. Mahitungod nga nagtitikadamo an mga pamilya nga naapektaran, an Action Center in naghunahuna liwat nga dugangan liwat an ira target. An Pamunuan han Probinsya han Eastern Samar nagsiring nga an hinabang in nagtiti kadamo sugad hin mga pagkaon ngan health kits. Basar han inisyal nga report han Provincial Disaster Coordinating Council, an da nyos ha mga proyekto pan-imprastratura ngan ha mga pananom han probinsya in inma bot na ha balur nga P440 milyon. (PIA-8/dms) <b> Gobyerno han Pilipinas andam na para han pagpapadayon han hiruhimangraw pana kamurayawan ngada han MIlF ha Kuala Lumpur</b> Andam na an peace panel han gobyerno nga amo an nagdudumara hin negosasyon ngada han Moro Islamic Liberation Front (MILF) para han pagpapadayon han hiruhimangra w pankamurayawan ha Kuala Lumpur hiton Miyerkules. An tidaraon nga hiruhimangraw en primero pa gud la nga higayon ilarum han admini strasyon ni Pangulo Benigno Aquino III tikang han iya pagkapot han katungdanan k omo pangulo han nasud hadton Hunyo 30, 2010. Ginbuhat gihapon didto ha Kuala Lumpur hadton Disyembre 8, 2009 an urhi nga porm al nga hiruhimangraw ha butnga han gobyerno ngan han MILF durante han pan-gobyer nohan han administrasyon Arroyo. Mahihinumdoman nga waray matuhay an hiruhimangraw hadton Agosto 2008 han waray k adayon an pagpirma han kontrobersyal nga Memorandum of Agreement on Ancestral Do main (MOA-AD) nga ginkonsiderar han Korte Suprema komo diri subay hiton Batakan Balaud. Nagkaada hin seryoso nga asdangay ha butnga han mga kasundalohan han gobyerno ng an han rebelde nga mga MILF ha Central Mindanao kataliwan atakihon hin tulo nga sarawayon nga mga kumander han MILF en mga sibilyan dida han rehiyon kon diin da mo an namatay ngan nagkasasamad, ngan maabot hin 600,000 nga katawhan an napirit an pagbaya han ira mga panimalay. Kondi, kasagaran o bangin ngani ngatanan na han mga inayop en nagkabalik na ngad to han ira mga puroy-anan.

Bisan kon nabalaong an pormal nga hiruhimangraw, nagpadayon naman en patago nga mga negosasyon nga naglatag hin dalan para igpadayon an pormal nga karukayakan. Aabrehan ngahaw an pormal nga hiruhimangraw pankamurayawan ha butnga hin mga bal ita nga natunga na an MILF kataliwan bumulag tikang han liderato han MILF an usa hini nga kumander nga hi Umbra Kato. Kondi dida hin usa nga pahayag nga iginpublikar dida han website han MILF nga Luw aran, nagsering hi MILF Chairman Al Haj Murad Ebrahim nga abierto an ira komunika syon ngan hi Kato bisan han kataliwan igpagawas an video ni Kato ha publiko. Dida han mao nga video kan Kato, gintag-usa niya an mga isyu kontra ha MILF kon diin usa na hini an gin-aaligar nga pabarubalyo nga palisiya hiton liderato ha p agkayana han MILF nga pinanngungulohan ni Murad nga binaya na daw ha orihinal ng a tindog hini hiton independensya. Ginpahayag pa ni Kato nga ginpatalsik hiya ha liderato han MILF ha diri makatado nganon nga paagi. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b> Ig-prepresentar ha LEDAC en 17 nga prayoridad nga mga balaudnon Ochoa</b> Igduduso han administrasyon en 17 nga prayoridad nga mga balaudnon ha pagharampa ng ni Pangulo Benigno Aquino III ngan han mga lider han Kongreso dida hiton Legi slative-Executive Development Advisory Council (LEDAC) ha primero nga higayon ya na nga bulan, sering ni Executive Secretary Paquito N. Ochoa, Jr. Domingo nga ad law. An lista han pinili nga mga balaudnon, nga ginkahurumanan han naglabay nga seman a, en ginhindo tikang hin maabot 180 nga mga proposisyon nga ante mano nakarawat han Presidential Legislative Liaison Office tikang hin maglainlain nga mga depa rtamento ngan han Joint Foreign Chambers of Commerce of the Philippines . Nagsering hi Ochoa nga mahinungdanon an prayoridad nga mga balaudnon agud makabot an prayoridad nga mga tumong han administrasyon Aquino nga iginplastar dida h an kanan gobyerno 16-point agenda. Segun kan Ochoa, aada na hiton ultimo nga hugna han preparasyon an 17 nga mga ba laudnon nga igprepresentar han Pangulo ngadto ha LEDAC. Ginklaro ni Ochoa nga diri kay lista la hin mga balaudnon an ira igsusumiter kon di an mga balaudnon mismo nga gin-adman hin maupay han panguna nga mga ahensya n ga natutungdan. Mayda mga proposisyon nga gintanggal tikang dida han lista tungod nga nagkikinah anglan pa hin kadugangan pag-estudyo, samtang waray na iglakip dida han lista an iba naman nga mga proposisyon tungod nga mahipapatuman na daw ini pinaagi hiton aada na yana nga mga palisiya ngan mga programa han gobyerno, sering ni Ochoa. Naglalaom hi Ochoa nga mahipapahi-uyon ini nga prayoridad nga mga balaudnon ngad a hiton kalugaringon nga mga proposisyon han Kongreso agud maparig-onan ini ha g ilayon. Diri sakop dida hini nga prayoridad nga mga balaudnon nga igsusumiter ha LEDAC e n bag-o nga kaburuhisan, bisan an Charter change, subay han nahipamulong na han Pangulo. Lugod, nagpapatapod an mao nga mga balaudnon hin pag-ursa han katawhan, imprastr aktura, ekonomiya, seguridad, ngan maupay nga pan-gobyernohan. (PIA-Eastern Sama r/Ginbinisaya:DUM) <b> P11-M nga ayuda ginhatag ha mga biktima han babaha han 3 nga probinsya han S amar</b> Ha usa pa nga pagpakita hin maupay nga binuhatan pinaagi hin pakigbuliganay ha p ribado nga panpubliko, harani 16,500 nga mga pamilya nga apektado han babaha ha tulo nga mga probinsya han Samar in nakakarawat han ginkikinahanglan nga ayuda t ikang ha Plan Philippines. An masobra P10 Milliones nga balor nga ayuda in natikang ha rekomendasyon han su ok nga nagtratrabaho didto han Local Disaster Risk Reduction and Management Coun cils (DRRMC) han tagsa-tagsa nga mga bungto basi ha mga resulta han danyos nga n anginginahanglan hin panginano. Hi Mr. Totch dela Cruz han Plan Philippines in nagpasabot han Philippine Informa tion Agency nga an Plan Philippines in nagdistribwer han mga ayuda dida han ira espesyal nga mga pandistribwer han Enero 15 ngadto ha 22. Ha Northern Samar, diri maubos hin 10,822 nga mga apektado nga pamilya ha 49 nga mga barangay tikang ha mga munisipyo han San Roque, Catubig, Lope de Vega, Las

Navas ngan Catarman, in nakakarawat hin 10 kakilo hin bugas, 5 kalata hin sardin as ngan usa kabotilya hin hyposol, usa nga disinfectant para ha tubig. An mga ay uda nga gindistribwer ha Northern Samar in mabalor P5,379,292. Ha Western Samar, 10 nga mga barangay ha bungto han Gandara, Western in nalulumo s hin maabot ha tuhod mga tubig. Labot la han mga ayuda nga 8 kakilo hin bugas, 1 kakilo nga asukar, 5 kalata hin sardinas and kilo nga mongo, mayda gihapon gin pahatag nga instructional materials ngadto ha 28 nga mga klase. An suma total ha n ayuda nga ginhatag in umabot ha P807,245. Ha Eastern Samar, nga duro gihapon nga naapektuhan kun diin mayda walo nga nagka matay, ha kuordinasyon han Municipal Disaster Risk Reduction and Management Coun cil (MDRRMC) han Oras, an Plan Philippines in humatag hin 791 kasako hin bugas, 422 kakahon hin sardinas, maabot 3,715 kabug-os nga hyposol ngan 18,574 kapack h in oresol. Ini in labot la han ginpanhatag nga mga hygiene kit nga nakumponi hin mga tooth brush, toothpaste, pamparigo ngan panlaba nga mga sabon ngan mga sanitary napkin nga gindistribwer ha mga apektado nga pamilya. Mahitungod nga kaudgan han mga Day Care Centers in ginbaha gihapon, an mga uyaga n ngan arts materials upod an classroom furniture, mga libro ngan iba pa nga mga instructional nga mga materyal in nagkadadaut gihapon. Mahitungod hini, an Plan Philippines in mahatag hin mga set hin learning materials nga gagamiton hin mas obra 600 nga mga day care nga kabataan nga natikang ha 23 nga mga apektado nga b arangay. An suma total han ayuda nga ighahatag in umabot ha P1.8 Million. Dako gud an pagpasalamat ngadto han iginhatag nga ayuda han Plan Philippines lab -i na gud nga ini in nag-uupod hin hygiene kit. Mayda mga ayuda nga iginpanhatag han iba nga mga ahensya ngan han media pero amo ini an pinakamaupay kay mahitungod hini nagigin malimpyo kita, sering han usa ng a kag-anak. Dako it akon pagpasalamat hini nga mga ayuda. Ha ngaran han kumunidad ginkakarawa t ko ini nga mga ayuda ngan sesegurohon ko nga ini hera in madistribwer ngadto h an mga pamilya han akon kumunidad, sering han usa nga barangay chairman. Hini nga 10 kakilo nga bugas, diri na mababaraka an akon kag-anak pamiling hin pa gkaon paghubas han tubig, nakangesi nga sering han 12 anyos nga hi Judy Ann. An Bayanihan nga sistema in makikita meyentras gindudumara an pagrepack han mga ayuda didto han barangay, nga amo an pinakauna. Ini in nag-iindorso hin kaklaro ngan karesponsabli han mga lokal nga pamunuan nga largo nga naghatag han ira pag bulig pinaagi han pagkarga, paghakot ngan pagsuhol han pagdara tikang han bodega ngadto ha ira mga barangay. An pagbaha ngan han pagdumara han mga gius pag-ayuda in nakagdalan para han loka l nga mga opisyal han ira diri kapreparado, kun diin hamubo an ira kapasidad ha oras hin mga danyos nga kinahanglan hin panginano, ha kakulangan hin mga imporma syon ngan han pamaagi han pagreport hini. Ha turotemprano pa, an Plan in nagdonar hin P1M nga ayuda ngadto ha St. Bernard MDRRMC pagtapo han mga panginahanglan han mga apektado nga mga pamilya nga aadto pa ha mga evacuation centers. Ha suma total an kanan Plan Philippines ayuda nga iginhatag han kanan Sinirangan Bisayas nga mga pamilya nga apektado han babaha in umabot ha P11 Million. An pakakatalwas han mga kumunidad ha mga epekto han mga kalamidad ngan paiba-iba nga dalagan han panahon amo an resulta nga gusto makab-utan han Plan Philippine s pinaagi han nagpapadayon nga Disaster Risk Management (DRM) grant nga proyekto ha mga munisipyo han Oras ngan Llorente ha Eastern Samar. Ginpundohan han Valencia Government ha Espanya, an 18-kabulan nga proyekto in na gdadahum pagtutdo han mga LDRRMC parti ha DRM, paghatag han ginkikinahanglan nga kapabilidad ha pagigin preparado, pagpauro-upay, pagbaton oras hin panginahangl an, ngan rehabilitasyon ha oras hin mga kalamidad. Parupareho hini nga mga proyekto in ha pagkayana gin-iimplimentar ha Northern Sa mar, Western Samar, Southern Leyte nga Camotes ha Cebu, sering ni Mr. dela Cruz. (PIA8/maa) <b> Pilipinas nababaraka han pagretiro han lider han MILF</b> Nagpahayag han iya pagkabaraka an hepe han kanan Pilipinas mga negosyador han hi ruhimangraw pangkamurayawan tungod han nahisumat nga paglayas han usa nga lider

han Islamic separatist bisan kun waray pa ngani pagtitikang an iristorya pangkam urayawan. An paglayas daw ni Ameril Umbrakato tikang ha Moro Islamic Liberation Front (MIL F) in posibli makakompromiso han pagbubuhaton nga peace talks ha butnga han gobe rno ug MILF, sumala pa kan Atty. Marivic Leonen, an pinuno han government panel. Kinukulawan daw ine han goberno nga seryoso nga isyu salit, ira daw ginkaklaro i ne tikang mismo han liderato han MILF. Hira Leonen in magkikirigta nga hit mga taga MILF yana nga Merkoles ug ira linal auman nga matagan hin solosyon an problema ha 12,000 nga mga membro han rebelde nga mga muslim, ha madagmit nga panahon. Niyan han Sabado, nakompirmar daw nga tikang lumayas hi Umbrakato nagpoproblema na daw an mga opisyales ug membros han MILF kay sugad hin nagkakabuhag-buhag na hira. (PIA-Samar/Trans:Alice Nicart) <b> Aquino waray plano bulkason an EO 23: Malacanang</b> Waray daw plano ni Benigno S. Aquino III nga bulkason an iya desisyon nga ig-und ang ngadto hin di pa hinsasabtan nga panubtuban an pag-did-an han pan-logging , ha luyo han mga panawagan han mga industriya han produkto hank ahoy. Sumala ine kan Presidential Communications Development and Strategic Planning Of fice (PCDSPO) Secretary Ramon Carandang ha usa nga radio interview. Naghatag doon hi Carandang nga bisan pa man an Presidente in nakakasabot nga an kamandoan nga iya ipinalusad in tatapoon hin mga pagtipa han mga pabrika nga nag amit hin kahoy, per okay kinahanglan daw ine ipatuman kay kay obligasyon hit gob erno nga igola iton kapaligiran. Maaram daw hira nga damo it mareklamo hine nga EO, kundi, ine daw in karikohan h an nasud para han tiarabot pa nga katuigan, sumala pa kan Carandang nga nagserin g pa makusog it tindog hiton Presidente nga ipatuman ine nga EO 23. Ginklaro pa ni Carandang nga an panuyo han EO 23 in naglilimitar han pan-logging kundi dire nagdidire hadton may mga permit ug waray illegal nga binuhatan. Ilarum han EO 23, an Department of Environment and Natural Resources (DENR) in g inmaduan nga ig-undang an illegal logging samtang aada pa ha girnrerepaso an yan a nga mga permit. (PIA-Samar/Trans.:Alice Nicart) <b>Nagkamamatay han babaha ha Mindanao, inabot na hin 15; maabot 30,350 nga mga pamilya an apektado NDRRMC, PRC</b> Maabot hin 30,350 nga mga pamilya o kon 155,029 nga katawhan tikang hin 270 nga mga barangay an apektado samtang inabot na hin 15 ka tawo an nagkamamatay tungod hin pagbaha-i hin pira nga mga lugar ha Mindanao, segun han report han National Disaster Risk Reduction and Management Council (NDRRMC) ngan han Philippine Red Cross (PRC) hadton Sabado. Subay han mga report nga nakadangat ha NDRRMC ha Camp Aguinaldo, Quezon City, ma abot ngatanan hin 21,500 nga mga pamilya an igin-ibakwit tikang hin mga lugar ng a naapektaran hin babaha dara hin makusog nga pag-inuuran ha mga probinsya han S urigao del Norte, Surigao del Sur ngan Agusan del Norte sugad man ha Jolo ngan i ba pa nga parte han Sulu. Iginpahayag han Surigao del Sur Provincial Disaster Risk Reduction and Managemen t Council (PDRRMC) nga nagkaada hin pagtono o pagparik hin tuna ha Barangay Buga s-bugas han bungto han Placer, sugad man ha mga barangay han Magtangali ngan Kar ihatag ha Malimono, Barangay Mabuhay ha Sison, ngan mga Barangay han Bonifacio n gan Rizal ha Surigao City . Ginbabana-bana nga maabot hin P290 milyones an danyos ngada han agrikultura ngan mga imprastraktura. Inabot naman hin 15 ka tawo na an nagkamamatay kasumpay han mga babaha. Tulo nga mga minero ha Malimono nga ginkilala komo hira Carlito Benocilla Jr., 2 6 anyos; Raymund Bonotan, 25 anyos; and Romeo Boboy, 18 anyos, an nahisumat nga nagkamamatay han magparik en tuna dida hini nga bungto. Usa nga parapangisda nga ginkilala komo usa nga Rodel Vertical, 35 anyos ngan ta ga-Socorro, Surigao del Norte an namatay tungod hin pagkalunod. Segun han NDRRMC, upat ka tawo an nahidugang pa dida han lista han mga nagkamama tay han matagbunan ini hira durante hin pagparik hin tuna nga natabo ha Surigao del Sur. Ginkilala an mga nagkatatagbunan komo hira Nenita Corpuz, 57 anyos, nga n hi Julie Culapu, 47 anyos, nga mga taga-Cantilan; ngan hi Isagani Borja, 25 an

yos nga taga-Marihatag, ngan hi Aladin Corporal han Madrid . Usa pa nga kasuwalidad an hinkilal-an komo usa nga Teresita Acion, 62 anyos, nga nahisumat anay nga nawawara han magparik en tuna. Samtang, gilayon nga nagpadara an PRC-Agusan del Norte-Butuan City Chapter hin h inabang ngadto han apektado nga mga pamilya dida han mga lugar nga nasasakopan h an ira operasyon. Nanhatag naman an PRC-Surigao del Norte hin segunda mano nga mga panapton ngan n agtagana hin community kitchens ngan welfare and health education desks ngadto h in mga evacuation center dida han probinsya. Nanhatag gihapon an PRC-Sulu Chapter hin mga pagkaon ngan mga banig ngadto han t emporaryo nga mga nag-ibakwit dida han ira chapter hall. (PIA-Eastern Samar/Ginb inisaya:DUM) <b> Ayaw igbalewara an Fire Safety Code, panawagan ni Robredo ha mga alkalde</b> Gin-awhag ni Secretary Jesse M. Robredo han Department of Interior and Local Gov ernment (DILG) an mga alkalde palibot han nasud nga kanselaron o kon diri maghat ag hin business permits ngadto hin mga establesimiento nga diri nagsusunod han f ire safety requirements ilarum han Fire Code of the Philippines . Ginhimo an mao nga pitad ni Robredo kataliwan makadangat ha iya en mga report ng a mayda pira nga mga alkalde nga gintugotan an paghatag hin business permits nga dto hin pira nga establesimiento ha ira mga lugar ha luyo hin rekomendasyon han Bureau of Fire Protection nga kanselaron an mao nga mga permiso samtang diri nas usunod hini nga mga establesimiento an fire safety code ilarum han Presidential Decree 1195. Karuyag igpasantop ni Robredo nga ginhihimo nira ini nga pitad para han kapulsan an han publiko ngan diri nga tungod nga karuyag nira pakuri-an an mga establesim iento. Iginpahinumdom niya ha mga alkalde an sunog nga natabo hadton Disyembre 19, 2010 ha Tuguegarao City han Cagayan, kon diin 16 ka tawo an nagkamamatay, kasagaran mga estudyante nga tikuha hin eksaminasyon. Ginhingadayan niya nga an tag-iya han nasunog nga Bed and Breakfast Pension Hous e en waray magsunod han mga ginkikinahanglan han Fire Safety Code. Ilarum han palisiya han DILG ngan BFP, ginkikinahanglan magsumiter an ngatanan n ga BFP regional directors ngadto han ngatanan nga mga alkalde hin quarterly repo rt han ngatanan nga mga establesimiento dida han ira mga lugar nga ginkokonsider ar nga high risk o ura-ura na hin kapeligroso salit waray na katagi hin fire safet y inspection clearances. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b> PH nakapag-loan hin $10-M ha World Bank, Royal Netherlands</b> Nakatalaan na karawaton han Pilipinas an inuutang niya nga $10M sakop hin tulo k a tuig, tikang ine nga utang ha World Bank ug Royal Netherlands, kay ine daw in gagamiton ha pagpakaupay han Laguna de Bay. Dida hin usa nga news briefing ha Malacanang, nagsering daw hi Presidential Spok esperson Edwin Lacierda nga an board han National Economic and Development Autho rity (NEDA) nga pinamumunoan ni President Ben igno S. Aquino III in nag-aprobar na han proyekto ug han pag-utang tikang ha mga international funding agencies. An mauutang daw nga kwarta in gagamiton ha pagpakaupay ug pagreper han Laguna La ke, lakip na an pagpaupay pa han kalidad han katubigan dida nga dapit agud daw m apaursa pa an mga karikohan pandagat han lugar pati na an pagtaga transportasyon han lugar. An proyekto in nakapatik ha Executive Order 815 han anay administrasyon, tungod han damyos nga iginbilin han bagyo Ondoy ha Laguna de Bay agi han ura-ura nga ur an nga nagresulta han pagbaha ug paghalapad han lupgop han salog tikang ha 80-ka ektatarya ngadto ha 115. Sumala pa han report, ine daw gud nga proyekto in serbe kabalyo han nagin kontro bersyal nga proyekto han linabay nga administrasyon nga P18.7B Laguna lake Dredg ing Project, nga iginpaundang ni President Aquino. Ginhihingita nga ine nga Laguna Lake rehabilitation plan in makakasolbar na han problema nga pagbabaha ha Metro Manila, malinisan na an Laguna Lake ug matukod a n pinakahilaba nga lakeshore park ha bug-os nga kalibutan.(PIA-Samar/Trans: Alic e Nicart) <b>Mga Pinoy gin-agda magselebrar han Natl Arts Month</b>

Andam na daw an ngatanan para han kanan nasud pagsaurog han kanan yana nga tuig selebrasyon han ika-20 ka tuig han National Arts Month pinaagi han pagbubuhaton nga Philippine International art festival. Dida hin usa nga press briefing ha Malacanang, nagsering hi Presidential Spokesp erson Edwin Lacierda nga unta magpartisipar hine dinhe nga mga pasundayaga an mg a Pinoy agud madugngan pa an pagtagad han aton kultura han aton katawhan partiku larmente ha mga local nga mga produkto ug talento. An pasundayag in gin-oorganisar han National Commssion for Culture and Arts (NCA A) nga nagsering pa, an tema han selebrasyon in Ani ng Sining, nga sumala pa, in m agpapakita man gud hin damo nga mga talento tikang ha mga rehiyon ug mga nasud n ga magtitirig-ob para hine nga dako nga selebrasyon. Makikiselebrar daw hine nga mga pasundayag an mga talento tikang ha Japan, Lithu ania, Singapore, Cambodia, Thailand, Indonesia, Vietnam, Brunei Darussalam, Taiw an ug United Arab Emirates. Bug-os daw nga nasud an pagsaurog hine nga selebrasyon kundi tatagan pokus an mg a lugar han National Capital Region, Mindanao, Visayas ug Luzon. Gin-abrehan na daw an pasundayag hadto pa han ika-30 han Enero ha National Capit al Region sumala kan Lacierda ha Rizal Park. An ha Mindanao, in bubuhaton didto ha Peoples Park ha Davao City hiton ika-6 hit Feb. Ha kabisayaan naman in ha Baco lod Provincial Capitol, hiton ika-13 hit Feb. ug an ha Luzon ha Burnham Park, Ba guio hiton ika-20 hit Feb.(PIA-Samar/Trans: Alice Nicart)) <b>Pahayag ni Sec. Ochoa parti han daw korapsyon ha military</b> Maaram na daw an administrasyon Aquino parti han sitwasyon ha Armada Pwersa han Pilipinas kasumpay han igin-aalegar nga mga tinuyaw nga hindadabihan pa daman hi n mga hagtaas an ranggo nga militar. Ubos daw ine panginginanohon ug iimbistigaran. Kay kun hin-o man daw an nakasupa k han balaud in magbabaton manta. Dire daw tutugutan han administrasyon Aquino nga madum-itan an ngaran han mas da mo pa nga kasundalohan han pipira la nga de-ranggo nga mga opisyal, kay kakarag man daw han ira mga sakripisyo nga madepensaran la an nasud. Tikang daw han una nga tuig, an panggobernohan Aquino in nagbuhat na hin mga pit ad agud la mapatuman in pira nga reporma ha militar nga sistema, ngan nagbutang na daman hin mga mekanismo agud matagan proteksyon an Armada Pwersa tikang hin m ga abusado nga opisyal. Labot pa, ginsisiguro na daw nga sayod an mga transaksyones hine nga organisasyo n ngan magin tangkod an mga palakat han mga papaliton nga mga ekipahes ug mga ma teryales para han ultimo nga sundalo ngan igsisiguro daman nga makaabot gud ha i ra. Kundi ginhangyo daw ni Ochoa ha mga sundalo nga magin mabinantayanon ug igreport ha ira in ano man nga dire sakto nga paggamit han mga opisyales han pondo han m ilitar. Kan Ochoa daw ginsaluduhan hi Col. George Rabusa, Col. Antonio Lim, ug anay Stat e Auditor Heidi Mendoza tungod han ira paglutaw agud matagan lamrag an mga iginaalegar nga korapsyon ha militar, ngan iginpapasabot daw daman ni Ochoa nga gaga miton daw han goberno an mga katigayonan agud la matagan proteksyon an sugad nga mga tawo basi man hira magpadayon han pagbulig han goberno nga hikit-an an kama tooran.(PIA-Samar/Trans ; Alice E. Nicart) <b> Kampanya ala kontra Drug Courier program bahin impormasyon ginpakusog</b> Pakukusgon han Philippine Information Agency (PIA) ngan Philippine Drugs Enforce ment Agency (PDEA) an pag-inpormar ha katawhan paghatag suporta han kampanya ala kontra Drug Courier. Ha usa nga harampang han duha nga ahensiya ha Iloilo han yana nga semana, iginpa sabot han PDEA ha PIA ug pira nga private media ha Iloilo , han makaharadlok nga nahitatabo han mga Drug Courier. Damon a daw ha ira nga mga nging biktima in aadto preso ha iba nga nasud ug naku kurian an gobyerno pagsalbar ha ira. Ngani an iba in na atubang na ha sirot nga kamatayon. Dugang han PDEA, usahay an usa nga Pinoy in ginpapadara hin epektos nga diri maa ram han sulod hini nga ilegal nga droga. Usahay gihapon, maaram, ugaring dara han dako nga salapi nga iginhahatag, nahuhu

gay ine. Salit ginpapahimatngon an mga Pinoy nga may mga paryente ha abroad nga maghirot gud. Komo an PIA an information arm han gobyerno, igin kasugbong ini han PDEA ha comm unication and information aspect han programa ha ira mga probinsya. An PIA Director General Jose A. Fabia in nagpahibaro nga gagamiton han mga taga PIA an ira kalugaringon nga yinaknan ha paghimo hin radio plugs aber maging mahi nungdanun ngan mas maayon an pag intindi han mga tawo. Ha paglansar han programa, nagging bisita an PIA Director General Atty. Jose A. Fabia, PDEA Director General UndersecretaryJose S. Gutierrez, Jr. , PDEA 6 Direc tor Paul Ledesma, PDEA Director Gladys Rosales, PIA Visayas Regional Directors h an Regions 6, 7 and 8. (trans PIA-E Samar ) <b> Ochoa nagsaad nga proproteheran an institusyon han military</b> Ginpatapod ni Executive Secretary Paquito N. Ochoa Jr. dida han Biyarnes an trop a han goberno nga an administrasyon ni Aquino in naghimo nah in mga pitad agud m aprotektahan an military institution ha butnga han mga elegasyon hin pangurakot ala kontra hin mga hagtaas nga opisyales han armada pwersa han Pilipinas. Diri igtutugot hini nga administrasyon an mga sukwahi nga binuhatan han pipira ng a anay mga opisyales han military diin nahikakanit hin dagko nga kantidad hin pa ngurakot basi la mabutang ha kaalo an yinukot-yukot nga men and women in uniform k anay nagta-on han ira kinabuhi ha pagdepensa ngan pagpanalipod han aton nasud. D iri ta igbabaliwara an ira mga sakripisyo, siring ni Ochoa. Ngatanan hini nga alegasyon in panginginanoon ngan iimbestigaran. Adton mapapamat ud-an nga sinupak han balaod in mamamaton dugang pa niya. Siring han Executive Secretary nga hi President Benigno Aquino III in hul-os nga maaram han kabutangan han Armed Forces of the Philippines (AFP) kasumpay hini n ga mga alegasyon diin an anay mga heneral in nagbursa hin milyones tikang ha pun do han military. Dida pa han naglabay nga tuig, an Aquino administration ug an AFP in nagpahamtan g na hin mga mekanismo agud mapanalipdan an kaban han AFP tikang hin pangabuso n gan sugad man maginklaro ngan tapuran an mga transaksyon, ngan masiguro nga duma ngat ha mga sundalo an nga suplay ngan higamit para gud ha ira, siring ni Ochoa. Iya gindayaw an whistle-blowers nga hira retired Lt. Col. George Rabusa, anay bu dget officer ha AFP, anay state auditor Heidi Mendoza, ngan Lt. Col. Antonio Lim han ira tipaunhan nga pagpitad paglamrag han mga alegasyon hin pangurakot ha mil itary, ngan ipatapod ha ira nga iaasemble hini nga goberno an mga resources hini b asi maseguro an ira katalwasan basi magpadayon hira nga bumulig pagbiling han ka matuoran. Inapelar liwat hi Ochoa ha kasundaluhan nga maginikmat ngan ireport an di tama ng a paggamit han pundo han ira mga labaw. Ha aton mga tropa ngan han katawhan Filipino, iginpapatapod hini nga administrasy on nga bubuhaton an ngatanan pagpanalipod han institusyon han militar. Aton gink ikilala an kaisog ngan an amot han aton kasundalohan diin nag-ukoy ngan namatay ha ngaran han kagawasan ngan demokrasya, dugang pa ni Ochoa. (PIA-8/ldl) <b> Mga Pinoy gin-adga nga dumuyog han pagtigaman han Natl Arts Month</b> Andam na an ngatanan han pagtigaman han kultura ngan talento han Filipino yana n ga Pebrero kasumpay han pagsalin-urog han kanan nasud ika 20 anyos nga National Arts Month pinaagi han Philippine international art festival. Dida han pakig-atubang ha mga media ha Malacanang, nag-agda hi Presidential Spok esperson Edwin Lacierda ngadto han mga Filipino nga umapi han festival nga gin-o rganisar han National Commission for Culture and Arts (NCAA) agud mapadukwag pa an sining han Pilipinas sugad man an pagtagad han publiko han local nga arte nga n kultura Siring han NCCA, an tema han festival -- Ani ng Sining, in ungod nga magpapamatuod nga ani para han sining diin yinukot-yukot nga local artists ngan cultural work ers in magkakatitirok tikang ha iba-iba nga nga dapit han nasud para han pinakad ako nga selebrasyon yana. Matambong hini nga festival in mga artists tikang ha Japan, Lithuania, Singapore , Cambodia, Thailand, Indonesia, Vietnam, Brunei Darussalam, Taiwan, ngan United Arab Emirates. An selebrasyon in pagbubuhaton ha bug-os nga nasud diin mapokus

ha upat nga lugar - National Capital Region, Mindanao, Visayas, ngan Luzon. Sumala kan Lacierda, an grand opening program para ha National Capital Region in ginbuhat hadton Enero. 30 ha Rizal Park. Para ha Mindanao, ini in pagbubuhaton ha Peoples Park ha Davao City hit Feb. 6; ha Visayas naman pagbubuhaton an Grand Opening Program hit Feb. 13 ha Bacolod Provincial Capitol; ngan, an Grand Openin g Program ha Luzon in dida naman hit Feb. 20 ha Burnham Park ha Baguio City. (PI A-8/ldl) <b>DOH-8 nagpahimatngon han mga sakit nga epekto han babaha</b> TACLOBAN CITY , Leyte, Feb. 5 (PIA) Nagpagawas an departamento han panlawas (DOH ) hin mga pahimatngun hin mga sakit nga durot han sobra nga uuran ha Eastern Vis ayas. Usa hini an report nga tikang ha Samar nga nagsabi han kasakit hin porlomenos 17 nga residente han Barangay Tatabunan , usa nga isla han Talalora, Samar nga ape ktado han cholera. Ha ginbuhat nga imbestigasyon han DOH pinaagi kan Boyd Cerro, usa nga nurse, hir a in nakadiskubre nga usa nga contaminated spring in gingagamit nga surok hin ir imnon hin sobra mil nga residente. Ini nga insidente in nag duso han DOH nga magpagawas hin pahimatngon ha barangay nga pakaladkaran gud an tubig nga irimnon hin pira ka minutos aber masiguro an iya kasalbar hin makakadaot han lawas. Sugad man, an DOH in naghatag gihapon hin mga bulong ngan intravenous fluids. Samtang hi Dr. Edgardo Gonzaga, regional director han DOH in nagpahimatngon ha p ubliko nga maghirot gud aber malikyan an mga sakit nga dara han duro nga uuran. Padayon an pahinumdum han DOH nga maglikay han mga water-borne diseases sama han diarrhea, influenza, leptospirosis ngan dengue. Ini nga mga pahimatngon in igin padayag ha publiko.(PIA-8/ trans NB Quirante PIA -E. Samar ) <b> Pulis nga nadakpan nga may ilegal nga druga pinaiwas ha serbisyo PNP</b> Hi Elmer Ampong in pinaiwas ha iya serbisyo bali pulis epektibo Disyembre 21, 20 10, sering ni Philippine National Police (PNP) Rehiyon 8 Director Arthur Revilla . Amo nga maski ano nga sumat nga an organisasyon han kapulisan in may kalabutan h an ilegal nga mga aktibidad nga may kalabutan ha druga nga nakakadaut han integr idad han PNP in diri kaangayan ngan waray basihan, dugang pa ni Director Revilla . Mahinunumduman dida hin usa nga pasamwak nga usa nga taga Sinirangan Samar nga p ulis in nadakpan han mga taga Philippine Drug Enforcement Agency (PDEA) mahitung od hin pagkadara hin cocaine nga gintutuohan nga kaparti han dako nga bagahe hin druga nga ginhulog ha kadagatan han Sinirangan Samar dida han Disyembre 2009. Ginklaro ni Director Revilla nga gindesisyonan na an kaso administratibo para ha n Serious Neglect of Duty (AWOL) nga iginsampa kuntra kan PO2 Elmer A. Ampong ng a anay naka-assign ha Regional Headquarters Service Support Group Camp Kangleon, Campetic, Palo, Leyte. Sering niya nga pira na nga mga patawag an ginpadara kan PO2 Ampong, kun diin na gmamando nga hiya in umatinder han summary hearing ngan magsumite han mga kaanga yan nga mga dokumento nga may kalabutan ha iya administratibo nga kaso. Ngatanan nga pahimatngon in gindumara pero waray la gihapon resulta. Mahitungod hini usa nga ex-parte proceeding in gindumara. Matapos an Summary Hearing, an Summary Hearing Officer in nagresulba nga an ginp atawag in nahisabutan nga mabaton hin kaso administratibo para hin Serious Negle ct of Duty (AWOL) ngan gintagan hin penalidad nga amo an pagpaiwas ha serbisyo h an kapulis epektibo Disyembre 21, 2010. (PIA 8/maa) <b> Gobyerno nagpagawas P5.460-M pinaagi han 4Ps ngadto ha 449 nga mga pamilya h a San Miguel, Leyte</b> Maabot P5.460-M an iginpagawas nga kantidad dida han Pebrero 3, 2011 ngadto hin maabot 449 nga mga pamilya nga nagpakabenepisyo han Pantawid Pamilyang Pilipino Program (4Ps) ha San Miguel, Leyte. Hi Department of Social Welfare and Development (DSWD) 8 Director Leticia Corill o in nagsiring nga nagin Pasko dida han Pebrero para han 440 nga mga pamilya nga nagpakakarawat han benepisyo nga usa katuig nga cash nga alokasyon tikang mismo

han mga magtratrabaho han Landbank. Hi Director Corillio in nagsiring nga amo ini an pinakauna nga higayon nga an mg a benipisaryo han 4Ps in natagan han ira cash nga alokasyon nga siring niya para han bug-os nga tuig han 2010. Dida han Disyembre 14, 2010, an DSWD 8 in nagpagawas na hin matotal P127,745,100 ngadto hin maabot 83,000 nga mga nagpakabenepisyo ha rehiyon. Labot la kan Director Corillo, in nakadto gihapon dida han okasyon hira Landbank Manager han Ormoc Vicky Diaz, Alkalde han San Miguel Prospero Brazil, Bise-Alka lde Chad Lapidario, SB Chikay Esperas ngan Board Member Roque Tiu nga nagreprese ntar kan Gobernador Carlos Jericho Petilla. An kanan gobyerno nasyonal 4Ps, nga gin-iimplimentar han DSWD, in usa nga estrat ehiya han gobyerno nasyonal pagpa-ubos han kakablasan kun diin naghahatag hin bu lig nga cash para ngadto han gikakablasi nga mga pamilya para mapa-uroupay an ir a panlawas, nutrisyon ngan edukasyon lab-i na gud han mga kabataan nga naedad 0 ngadto ha 14 anyos. An 4Ps in mayda duha nga mga panuyo. An una amo an Social Assistance nga naghaha tag hin cash nga ayuda para ngadto han kablas para mabaton an ira panguna nga pa nginahanglan o pagpa-uroupay han ira kahimtang; ngan an Social Development para mapuypoy an sunodsunod kakablasan han pamilya pinaagi hin paghatag hin igkakapit al. An 4Ps in nakakabulig para matapo an kanan nasud pagpatapod nga matapo an Millen nium Development Goals nga amo an, pagpuypoy han sobra nga kakablasan ngan gutom ; makahatag hin panguna nga edukasyon; patas nga pagtratar han babaye ngan lalak i; Menusan an kadamo han kamatay han kabataan; Mapauruupay an Maternal Health. ( PIA8/maa) <b> DAR naglunsad hin one stop shop para han mga business-minded nga mga parag-uma </b> Naglunsad kakulop nga adlaw an Department of Agrarian Reform o kon (DAR) han ira bag-o nga programa nga one stop shop ngadto han mga business minded nga mga parag -uma nga kon diin an katuyuanan hini amo an pagbulig hadton mga kooperatiba han mga agrarian reform beneficiaries o kon (ARBs) para abir mabuligan hira hin pagt uroy hiton ira kadugangan nga mga pondo nga ira ignenegosyo. Segun kan DAR Secretary Virgilio delos Reyes , nga ini nga programa daman in may panuyo nga mabuligan an mga ARBs pagkuha han ira importante nga mga papeles sug ad han business and license permits ngadto han mga hindadabihan nga ahensya han gobyerno. Nagdugang pa hin pagsering hi Delos Reyes nga an DAR-Bureau of Agrarian Reform B eneficiaries Development (BARBD) in naglunsad han enhancement of village level pro cessing center para iton mga farmers cooperatives magnegosyo hiton ira karuyag nga ignenegosyo. An nasabi nga center in pwede gamiton han mga parag-uma pinaagi han livelihood s eminars ngan workshops nga kon diin makakabulig ini kon magtindog na hira hin mg a negosyo. (PIA, E. Samar, translated by: S. Candido) <b> Danyos ha imprastraktura dara han uuran, inabot na hin P383.7M</b> Nahitala han Department of Public Works and Highways (DPWH) en kantidad nga P383 .7 milyones nga danyos ha imprastraktura ha Visayas ngan Mindanao durot han uraura nga uuran. Pinakagrabe daw hini nga naapektaran an probinsya han Agusan del Sur kon diin inabot hin P96 milyones an danyos ngada han ira kakalsadahan ngan m ga tulay. Lakip hin mga parte hin mga kalsada dida han probinsya nga diri naaagi-an amo an ha Barangay Sto. Nio, Berseba ngan Bayugan ha may Bayugan-Calaitan-Tandag Road , Brgy. Anibongan, Prosperidad, Brgy. Los Arcos ngan Sitio Magsaysay ha may Awa-A zpetia-Lianga Road . Ha Agusan del Norte, an Kabalalahan nga parte ha may Buenavista-Bunaguit Road ng an Brgy. Dankia ha may Butuan City-Malaybalay Road ha Butuan City en diri gihapo n naaagi-an tungod hin mga parte han kalsada nga ginbaha-an. Ha Surigao del Sur, sarado ha mga motorista an Tago-San Miguel nga tulay ha may Gamut-San Miguel nga kalsada tungod hin karuba hin parte han straktura ngan pund asyon hini. Dida han Surigao-Davao Coastal Road , an kahilab-an han kalsada ha may Sampinit-

Unaban-Pocto ngan an tulay han Badjang en diri gihapon naaagi-an tungod han pagb aha-i. Ha Eastern Visayas, may mga parte han Pangpang-Palapag-Gamay-Lapinig Road ha Nor thern Samar en diri gihapon naaagi-an tungod hin pagpariki ngada hini hin kababt o-an ngan katuklap han kalsada partikular na an didto ha Nipa-Mapanas, Panhagdaa n, Sitio Malabago, Nipa, Palapag, Pampang ngan Lapinig. Ha Leyte, an Tebangco-Catmon-Manlawaan-Gimarco Road ngan Cabungaan-Tabunok-Consu egra Road en makuri maagi-an tungod hin butak-butak nga kalsada. Samtang, didto ha Cordillera Administration Region, an Tiiwan nga parte han Bana ue-Hugduan-Benguet Boundary Road en diri pa gihapon ginpapaagi-an tungod hin mga pagparik hin tuna. An tagsa-tagsa nga rehiyonal ngan pandistrito nga mga buhatan han DPWH en nagpad ara na han ira mga tawohan sugad man kagamitan agud magdumara hin panngayad ngan paghawan hin kalsada nga ginparikan hin tuna. Sugad man, pinanbutangan na hin warning signs an apektado nga mga kalsada para m akaghirot an mga motorista han peligro ha unhan. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya: DUM) <b> Siyahan nga hugpo hin mga Pinoy nga manngunguli ha nasud, magikan ha Cairo h iton Sabado</b> Nakatalaan gumikan ha Cairo tipa-uli ha nasud hiton Sabado en siyahan nga hugpo hin mga Pilipino nga boluntaryo nag-aplikar para han repatriaton program han gob yerno. Ini en ha luyo nga an mga pagprotesta ha Ehipto en kinalma na. Ginkokomponer an grupo hin 13 nga kababayin-an, lima nga kalalakin-an ngan hin s iyam nga menor de edad pa. Han mga aada na ha husto nga pangidaron, tulo en mga nurse tikang ha Dar Al Fouad Hospital ngan an iba en mga estudyante ha Al-Azhar University ngan hin mga kabulig ha panimalay. Waray pa hibaro-i kon san-o iton masunod nga pagkaabot hin mga Pilipino tikang h a Ehipto. Ginbubuligan an gobyerno han Pilipinas dida hini nga panlimbasog han k onektado ha United Nations nga International Office of Migration (IOM). Bisan kon ha pag-ebalwar han Department of Foreign Affairs (DFA) nga diri gud ka barak-an iton situwasyon yana ha Ehipto, nagsering gihapon an DFA nga kon mayda man mga Pilipino didto nga naghuhunahuna nga namemeligroso hira, puede daw hira igtabok o igbalhin la anay ngadto han kahagrani nga mga nasud o kon puma-uli ha Pilipinas. Segun kan DFA spokesperson Eduardo Malaya, gintututokan hiton gobyerno han Pilip inas an katalwasan ngan seguridad han mga igkasi-Pilipino, ngan ira paniningkamo tan nga mahi-uli ha Pilipinas adton karuyag umuli. An mga pagprotesta en kontra han rehimen han presidente han Ehipto nga hi Hosni Mubarak, nga linusad na ha iya katungdanan ha pagbaton han igin-aaro han mga Ehi ptohanon. An mao nga pitad ni Mubarak en nagpakalma han mga protesta, kondi mayd a gihapon panalagsa nga saramok ngan pagtikadamo han mga nagkakadisgustado. Nagpapabilin an sagdon han embahada ngadto han mga Pinoy nga aadto ha Ehipto nga diri la anay magginawas, likayan an mga panpubliko nga mga lugar ngan an paghid abi hin politikal nga mga aktibidad. Nag-alutaga an DFA hin P25 milyones para han repatriation program. Mahimo tumawa g an mga Pilipino nga aadto ha Ehipto han embahada han Pilipinas ha Cairo kon ma gdesisyon man hira pagbaya ha nasud han Ehipto. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya:D UM) <b> Aquino ginpirmahan an E.O. Numero 23 pagdeklarar moratorium san pangutod kah oy ngan pagtindog anti-logging task force</b> Si Presidente Benigno Simeon Aquino III nagpirma sadto nga Martes nga adlaw san Executive Order Numero 23 pagdeklarar moratorium san pangutod kahoy sa ngatanan nga kagurangan ngan pagtindog san anti-logging task force. An E.O. 23 nagrerebokar, nag-amyenda ngan nagmomodipikar san ngatanan nga EO, ba laudnon, surundanon, ngan mga pinanpahamtang nga mga palisiya nga na sukwahi san Executive Order. Sa pagpirma san EO, an Presidente naghatag direktiba san Department of Environme nt and Natural Resources nga tuokon an pag isyu sin logging contracts/agreements san ngatanan nga natural ngan residual nga kagurangan sugad san Integrated Fore st Management Agreements (IFMA), Socialized Integrated Forests Management Agreem

ents (SIFMA), Community-Based Forest Management Agreement (CBFMA), ngan iba pa n ga ginkasarabutan/kontrata nga yaun logging components sa ngatanan nga kaguranga n sa bug-os nga nasud. Sugad man, an DENR gin didid-an liwat pag isyu ngan pag renew sin mga permit pag -utod kahoy sa kagurangan labot la kon ini gagamiton sin pag pahaluag san dalan nga gagamiton san Department of Public Works and Highways (DPWH), pagpreparar sa n lugar nga pagtatanuman, silvicultural treatment ngan sa pareho nga paggamit, p ero kinahanglan an ngatanan nga ginamit nga kahoy sa DPWH igbabalik ngadto sa DE NR para san tama nga disposisyon. An ada na nga IFMAs, SIFMAs, CBFMAs, ngan iba pa nga kontrata o ginkasarabutan i n kinahanglan i-rebista ngan ig ebalwar san DENR ngan dagmit nga i-terminate an kontrata sadton nagbayolar sin makaduha nga beses subay san ginkasarabutan dida san mga kondisyones. An DENR Secretary an malingkod bilang Chair san Anti-Illegal Logging Task Force ngan an mga myembro mao an mga Secretary san DILG ngan National Defense, Chief s an Philippine National Police ngan Chief of Staff san Armed Forces of the Philli pines o an kanra representante. An Task Force in ginmamanduan nga manguna san kampanya san anti-illegal logging nga maseguro an implementasyon san Executive Order sa ilarum san superbasyon san DENR. Mabulig liwat ini sa DENR pag implementar san mga balaudnon nga may kalabutan sa n palibot o environment. An DBM mahatag sa DENR sin 10 Milyones ka pesos bilang inisyal nga budget para s an Task Force ngan an pagpagawas san kadugangan nga pondo in igkikinahanglan pa san aprobal san Presidente. (PIA-Northern Samar/Ailene Diaz) <b> 26 nga mga bungto han EV nalalantaw han DSWD para ha Makamasang Tugon</b> Biente-sais nga mga bungto ha Sinirangan Bisayas in ginkukunsiderar para han kan an gobyerno nasyonal Makamasang Tugon Project, pasabot han Department of Social Welfare and Development (DSWD) han rehiyon 8. Sering ni Vina Aquino, Regional Information Officer han DSWD nga an Makamasang T ugon in usa nga gius pagpauswag kun diin an gius pantawo in gindudumara para mag plano, mag-implementar ngan magpadalagan han mga proseso pinaagi han mga nakatal aan nga kaangayan buhaton dida han proyekto. An 26 nga mga bungto, nga natikang ha mga probinsya han Leyte, Biliran ngan Sama r, in nag-implimentar han KALAHI-CIDSS Project ngan an mga lokal nga pangobyerno han kaupod an mga community volunteers in mag-aram na han mga proseso han KALAHI -CIDDSS ma didto ha probinsya, ha bungto o ha barangay, pasabot ni DSWD Assistan t Regional Director Jaime Eclavea. Sering ni ARD Eclavea nga an 26 nga mga bungto amo an Bato, Capoocan, Javier, Ju lita, Kananga, La Paz, Leyte, Mahaplag, Mayorga, San Isidro, Tabango ngan Tabon Tabon ha probinsya han Leyte; Paranas, Pinabacdao, Sta. Margarita, Tarangnan, ng an Villareal ha probinsya han Samnar; Can-avid, Jipapad, San Policarpo ngan Sula t ha Sinirangan Samar; Las Navas, Pambujan ngan Silvino Lobos ha probinsya han N orthern Samar; ngan para ha probinsya han Biliran, an mga bungto han Naval ngan Cabucgayan. Ha pag-implimentar han usa ka-tuig nga Makamasang Tugon modality, an pagkunberte r tikang ha KALAHI-CIDSS: KKB modality ngagdto ha Makamasang Tugon in magigin ma dali. Ini in mas magpapauro-upay han implimentasyon han bag-o nga pagpauswag han kahimtang han katawhan kun ini nga mga bungto in preparado na han mga ginahangl anon para han proyekto dida o antis han Pebrero 5, 2011. Ini nga mga bungto in kinahanglan nga andam na han ira 2009 Local Government Pla nning and Management Systems, Status Report on Sustainability Plan, ngan han Sta tus Report on Compliance kaupod han KC Exit MOA, dugang pa ni ARD Eclavea. (PIA 8/maa) <b> P-Noy gin-aadman nga gin-rerepaso an mga bakante ha COMELEC ngan COA</b> Gin-aadman ngan gin-rerepaso ni President Benigno C. Aquino III an halipotay nga listahan para han duduha nga bakante nga Commissioner ha Commission on Election s o kon(Comelec). Durante hin usa nga media interview, hi President Aquino in nagsering nga may-ad a por lo minus mga 20 nga mga kandidato para han posisyon nga Commissioner dara

ini han pagretiro nira Comelec Commissioners Gregorio Larazabal ngan Nicodemo Fe rrer. Sigun han Presidente, ha pagkayana padayon niya gin-aadman ngan gin-rerepaso an mga kandidato. Ha luyo nga bahin naman, hi Comelec Chairman Sixto Brillantes in nag swestyon han Presidente nga konta in usa ha ira nga mapipili nga Commissione r in Information Techonology (IT) expert dara ini kay iton aton eleksyon ha aton nasud in automated na. Samtang, ha pareho nga media interview, an Presidente in nagdugang pa hin pagpah ibaro nga may-ada daman lima nga mga kandidato para naman han posisyon nga na ba kante ha Commission on Audit (COA) nga kon diin dara ini daman han pagretiro ni (COA) chief Reynaldo Villar kakulop nga adlaw. An Presidente in padayon daman gin-aadman ngan gin-rerepaso an halipotay nga lis tahan para naman han hataas nga posisyon han COA. (PIA-E. Samar, translated by: S. Candido) <b> CCT nagigin malinampuson</b> Nagigin malinampuson daw an programa han goberno ha pagtaga Conditional Cash Tra nsfer (CCT) samtang ginsisiguro han Department of Social Welfare and Development (DSWD) nga an ungod nga mga pobrehanon an makakarawat hine nga programa. Dida hi press briefing ha Malacanang han nakalabay nga adlaw, nagsering hi DSWD Secretary Dinky Soliman nga han bulan han Desyemre nakaserbe na an goberno hin m aabot un milyon nga pamilya hine nga CCT. Sumala ha iya mayda daw 20 mil nga natastas nga pamilya ha listahan tungod kay d ire man hira ungod nga mga pobrehanon. Nakarawat daw hin 600 nga mga text messages kada adlaw parti hin mga pamilya nga dire takos igbulig ha listahan han mga kablasanon nga makakatagamtan han CCT. Ginpili daw an mga benepisyaryo base han han datos han National Statistical Coor dination Beneficiary ngan dire daw kinahanglan magbayan in pobrehanon nga pamily a para la mahilista ha mga benepisyaryo han CCT. Nagsering pa daw hi President Benigno Aquino nga importante kaupay nga pamatuman hin hol-os an CCT para matagan solusyon an ura-ura nga gutom ug kakablasan han milyon milyon nga pamilya Pilipino. (PIA-Samar/Trans/AENicart) <b> Magpoporma an gobyerno hin gintampo nga grupo nga mag-iimbestigar han carjac king</b> Magpoporma an gobyerno hin gintampo nga grupo nga mag-iimbestigar han carjacking Usa nga gintampo nga tag-imbestigar nga grupo nga matutok pagsusi han gin-aaliga r nga paghidabi hin pira nga mga tawohan han Philippine National Police (PNP) di da hin mga carjacking ngan panmatay nga natabo han naglabay nga bulan. Dida han media briefing ha Malacaang hadton Miyerkules, nagsering hi Presidential Communications Development and Strategic Planning Office (PCDSPO) Secretary Ram on Carandang nga an mao nga grupo en igkokomponer hin mga representante tikang h an Department of Justice (DOJ), Department of Interior and Local Government (DIL G), National Police Commission (Napolcom), National Bureau of Investigation (NBI ), PNP ngan han National Prosecution Service nga amo an magdudumara hin imbestig asyon bahin han mga aligasyon nga mayda mga opisyal han pulisiya nga nahidadabi dida han insidente hin panmatay ngan carjacking. Nagsering hi Carandang nga inisyatibo han DILG ngan DOJ an pagporma han mao nga grupo. Duha nga ahente hin sarakyan an ginpanmatay kataliwan makigkirigta hin waray pan hikilal-i nga mga tawo nga pumapel komo pumapalit. An mga biktima nga hira Venson Evangelista ngan Emerson Lozano ngan kaupod hini nga hi Ernane Sensil en nahisumat anay nga nawawara kataliwan makigkirigta han m ga kliyente. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b> DILG chief naghahangyo ngadto ha mga barangay officials nga suportaran an na tional anti-drug campaign</b> Naghahangyo hi Interior and Local Government Secretary Jesse Robredo hadton Miye rkoles nga adlaw ngadto han mga local government units o kon (LGUs), particularm ente ha mga barangays, para suportaran an kanan gobyerno anti-drug campaign. Hi Robredo in nagsering nga it iya opisina in andam magpatuman hin mga balaud, p agkastigo ha mga barangay officials labi na gud kon an usa nga barangay official in dumire pagtestigos han kanan gobyerno anti-drug campaign, partikularmente di

da han pag-implementar han pag-turoy ngan pag-aresto kontra han mga gintatahapan nga mga drug pushers ngan drug dens dida han tagsa-tagsa nga lugar. Sumala kan DILG Secretary Robredo, hiya in nagpagawas hin warning dara hin mga r eports nga tikang mismo han Philippine Drug Enforcement Agency o kon (PDEA) nga may-ada mga barangay officials labi na didto ha Metro Manila nga na dire pagtest igos hini nga nasabi nga anti-drug drive. Nagdugang pa hi Robredo hin pagsering, nga under Section 60 of the Local Governm ent Code of 1991 in nagmamalatumat nga an DILG Secretary in pwede mag disiplina, mag-suspendi ngan mag-tanggal hin mga local government official , upod na dinhi an mga barangay officials nga magpapabaya hit iya trabaho. Samtang, hi Robredo in magpapagawas hin usa nga memorandum hit sunod nga semana ha bug-os nga nasud para pagpahinumdum han ngatanan nga mga barangay officials n ga iton anti-drug campaign in kaupod hit ira trabaho para buligan ngan assistera n an gobyerno labi na gud parte han pag-implementar han balaud han mga otoridad. Ini nga nasabi nga kampanya in usa nga prayoridad ni President Benigno C. Aquino III nga tagan gud hin atensyon labi na han natikadamo nga mga illegal drug prob lem ha aton nasud, dugang pa ni Sec. Robredo. An DILG in nagpadara na hin usa nga team ngadto ha PDEA office para paghiruhiman grawan kon ano pa nga mga pitad an paghihimuon agud mas mau-uroopay pa an pag-im plementar han nasabi nga kampanya. (PIA-E. Samar, translated by: S. Candido) <b> Aplikasyon para han 2011-2012 GSIS Scholarship Program nagtikang ha Pebrero 1 ngadto Abril 29</b> An pagpasa han mga aplikasyon para han Government Service Insurance System Syste m (GSIS) scholarship nga programa para School Year 2011 ngadto ha 2012 in nagtik ang dida han Pebrero 1 tubtub ha Abril 29. Ini in ginpasabot han kanan Tacloban GSIS manager Vilma Fuentes kun diin sering niya nga sugad han una nga tuig, duha kagatos (200) nga mga scholarship nga pwes to in ighahatag ngan igdidistribwer ha bug-os nga nasud basi dida han kanan GSIS gintalaan ha kada rehiyon. Sering niya nga ngatanan nga mga meyembro han GSIS in kwalipikado pag-apply ha p inakahirani nga opisina han GSIS. An mga palaran nga magdadaug dida hit paraffle in makakadara hin bali usa nga scholarship nga pwesto nga nakatalaan dida han l ugar kun diin gindumara an pagbunot. An mga benipisyo nga matatagamtaman han kada makakadara han scholarship slot in nag-uupod kun pira an aktuwal nga baraydan han tuition ngan mga turotalagudti ng a mga baraydan ngadto ha maximum nga maabot hin P20,000.00 ha kada semestre; nga n binulan nga P2,000 nga stipend. An kwalipikado nga mga meyembro han GSIS in pwede makakuha han application form tikang ha maski diin nga opisina han GSIS o pwede gihapon hera magdownload tikan g ha GSIS website nga amo an www.gsis.gov.ph. An GSIS Information Technology Services Group (ITSG) in maghihimo hin GSP Databa se para han mga aktibo nga meyembro han GSIS nga updated it premium payments par a gamiton dida han electronic raffle draw. An mga magdaraug para han scholarship grant in pagpipilion pinaagi hin electroni c raffle kun diin matistigo an mga GSIS Representatives nga natikang ha HR-Admin , ITSG, Operations Sector, ngan Commission on Audit. An mga mapipili in tatagan hin usa ka-slot para han scholarship dida han lugar k un diin gindumara an paraffle. An kadamo han bubunoton dida han lugar in madepen de kun pira an gintalaan han GSIS para han mga meyembro dida han lugar. An kadamo han mga slot para han kada grupo amo an masunod: 56 slots para ha Nati onal Capital Region; 64 slots para ha Luzon; 37 slots para ha Visayas; ngan 43 s lots para ha Mindanao. An meyembro nga nakadara han slot o an nagdaug in tatagan hin 30 ka-adlaw tikang dida han adlaw han kapublikar han mga nagdaug dida ha mga mantalaan kun diin ma sumite hira han Nomination Form ngan iba pa nga mga ginkikinahanglan nga nag-uup od han Certified True Copy han Birth Cirtificate han nagdaug; an iya Information Sheet nga mag-uupod hin 2 nga pinakabag-o nga 2 x 2 I.D. pictures ngan Enrollme nt Assessment Form (kun mayda na). An mga nomination forms in makukuha ha GSIS Regional ngan Branch Offices o pwede madownload tikang ha website. (PIA8/maa)

<b> Presidente Aquino naghatag pasidungog hin Order of Lakandula han Spanish env oy</b> Hi Presidente Benigno S. Aquino III in naghatag han Order of Lakadula ngadto han Spanish Ambassador nga hi Luis Arias Romero nga hiya iton mabalik na ha Espanya katapos han upat ka tuig nga pagigin Ambasador dinhi ha aton nasud. Matungod ha n kan Ambassador Romero kontribusyon, nagin masmakusog an relasyones han Pilipin as ngan Espanya dida han upat ka tuig nga pagserbe komo Ambassador, asya nga gin pasindungogan hiya ni Presidente Aquino. An Presidente naghatag hini nga award kan Ambassador Romero dida han Martes ha Y ellow Room Premiere Guest House, Malacanan Palace nga amo liwat na mabalik na ha Espanya. Kaupod han Spanish envoy ha Malacanan Palace an iya asawa nga hi Soledad Lavina de Arias Romero, hira Maria Molina ug Antonio Garcis-, deputy head of mission ng an First Secretary han Spanish Embassy. Presente gihap hini nga higayon hi Secretary Alberto Romulo han Department of Fo reign Affairs (DFA). Ha sulod han upat ka tuig ha pag-estar ni Ambassador Romero dinhi ha Pilipinas, hiya in naghatag hin importansya ngan hataas nga dungog para ha Pilipinas ngan E spanya. Hi Ambassador Romero an nanginginano ha pagpaperma han 16 nga bilateral agreemen t ha mga aspeto ha agrikultura, kultura, edukasyon, kaupayan han kalibungan, soc ial, ngan. Kabakyang hi Ambassador Romero ha gobyerno Pilipinas han iya pakipagsumpayan ha mga opisyales han Espanya labi na ha paglibre han nasirutan kamatayon nga penali dad ha duha ka Pilipina nga an ngaran hira Marilou Ranario ngan May Vecina dida han tuig 2009, partikularmente nga hi King Juan1 an nagtabag katalwasan han duha nga Pilipina pinaagi han pakipagsumpayan ni King Juan1 ha Emir ha Kuwait. Ha mga prayoridad nga mga buruhaton ha panahon han Spanish Presidency of the Eur opean Union ha bulan nga Enero tubtob Junio 2010 diin hi Ambassador Romero an na gin aktibo hini nga mga aktibedades. Ginpasindungogan gihap hiya han malinampuson nga pag-areglar han Spanish Officia l Development Asistance (ODA) nga proyekto nga natagamtaman hin damo nga kumunid ad dinhi ha aton nasud sugad han Bicol ngan Caraga nga rehiyon. Pinaagi han kan Ambassador Romero aktibo nga pagbulig nga diin an Spanish nga li ngwahe, kultura ngan ekonomiya, komersyo in gin-aghat nga mahimo ha aton nasud p inaagi ha pag-organisar hin kultural, fashion ngan mga music festivals. An envoy an ginhirang nga Ambassador of the Kingdom of Spain to the Philippines dida han Marso 2007. Ugsa pa hiya nagin envoy dinhi ha Pilipinas, hi Ambassador Romero in nagserbe ha dirudilain nga mga Spanish diplomatic agencies ngan mga opisina. Hiya in anay nagtrabaho ha Oficina de Informacion Diplomatica, Ministerio de Asu ntos Exteriores ha Espanya. (translation by dms) <b> DENR 8 nagseselebrar han World Wetlands Day</b> Ha panuyo nga maenganyo an iba-iba nga mga sektor han sosyedad nga magdumara hin aksyon nga an panuyo amo an mahibaro an publiko han balor ngan mga benepisyo ha n wetlands, an Department of Environment and Natural Resources (DENR) han rehiyo n in nakikig-urosa han bug-os nga kalibutan han kanan yana nga tuig pagselibrar han World Wetlands Day ha February 2. Sering ni Purificacion A. Daloos, Information Officer-designate han DENR 8, an W orld Wetlands Day in ginseselibrar kada ika-2 han Pebrero ha kada tuig kun diin ini in nagmamarka han pagpakita han pag-aprobar han Convention on Wetlands dida han Pebrero 2, 1971 ha Ramsar, Iran. An tema han kanan yana nga tuig selebrasyon in nakasentro ha mahulos nga katunaa n ngan mga kagurangan mahitungod nga an 2011 amo an UN International Year of For est, dugang ni Daloos. Pasabot pa ni Daloos nga hi DENR Regional Executive Director Primitivo C. Galina to, Jr. in nagdumara han slogan nga forests for water and wetlands para han selebr asyon kun diin nakasentro han importansiya han mga kagurangan. Dugang pa niya nga gintagan hin duon ni RED Galinato nga an mga kagurangan, mahu los man o mamara, in may importante nga papel ha aton mga kinabuhi sugad han pag

mintinar han dalagan han tubig, pagbulig pagdara hin malimpyo nga tubig ngadto h a mga mahulos nga katunaan, pagtapo han paiba-iba nga dalagan han panahon ngan d amo pa nga iba. Padayon pa ni Daloos nga ginduon gihapon ni RED Galinato nga an slogan in nagdad alan para ha aton nga tagan naton hin atensyon an maghulos nga katunaan nga aadt o ha kagurangan, mga kabakhawan, mga salog, ngan an mga benepisyo nga gindadara hini. Dinhi ha rehiyon 8, sering ni Daloos nga ginpasabot hi RED Galinato han ginbubuh at ha pagkayana para han Leyte Sab-a Baasin nga lugar, kun diin amo an panguna n ga proyekto para han Rehabiltation and Sustainable Use of Peatland Forests ha So utheast Asia. An gius pagrehabilitar nga gindumara hini nga wetland nga lugar in naghihingita nga mahibaro an publiko han importansya hini ha biodiversity, an i ya papel parti pagkunserbar. An Information Officer in nagsering nga an Protected Areas, Wildlife and Coastal Zone Management Service (PAWCZMS) han DENR in may nakahelera nga pipira nga mga aktibidad para pagselebrar han World Wetlands Day. Dugang pa niya nga ini nga mga aktibidad in naguupod han hag-id nga pagpasarang han impormasyon, kampanya parti pag-edukar pinaagi han pagpasamwak ha mga mantal aan, radyo ngan TV, ngan pagdumara hin mga pagyakan ngadto ha mga eskwelahan nga n mga lokal nga pangobyernohan han Matalom, Leyte kun diin amo an nanagbalay han gin-identify nga wetland ha Canigao Island. An PAWCZMS in magdudumara gihapon hin pag-ebalyuwar han wildlife/shorebirds ngan iba pa nga may kalabutan hini didto ha Canigao, Island ngan Lake Bito Wetlands han MacArthur, Leyte, kun diin ginproponer nga mahiupod gihapon ini bali Ramsar Wetland Site, sering ni Daloos. An mga wetland in usa han nakukuhaan hin tubig, pagkaon, panginabuhi, rekreasyon, labot la hin iba pa. Pero ini hera in kaudgan naninilikado hin pagtubo, sering n i RED Galinato dida han report ni Daloos. Nagdadahum hi RED Galinato nga an selebrasyon han World Wetlands Day in diri la makakagpahibaro han katawhan parti hini kundi magserbi gihapon nga panawagan par a gumius an katawhan para ini in maproteheran ngan masustiner an maupay nga pagg amit hini, dugang pa ni Daloos dida ha iya report. (PIA-8/maa) <b> LPA mahimo magdurot hin padayon nga uuran ha Visayas, Mindanao PAGASA</b> Nagpahimatngon yana an Philippine Atmospheric Geophysical and Astronomical Servi ces Administration (PAGASA) nga mahimo magdurot hin 24-oras nga uuran ha rehiyon han Visayas ngan Mindanao en usa nga low pressure area (LPA). Segun han PAGASA mayda posibilidad nga magdurot gihapon ini nga LPA hin babaha n gan mga pagparik hin tuna tungod nga naghuhulga ini pagbuhos hin darudamo nga ur an hiton masunod nga 24 oras partikular na ngada han agsob baha-on nga probinsya han Agusan ha Mindanao . Dida han alas-5 han aga nga weather bulletin, nagsering an PAGASA nga nahimumuta ng an mao nga LPA ha mga 40 kilometros norte han Hinatuan , Surigao Del Sur kani na han alas-2 han aga samtang nagpapabilin an hangin amihan ha Luzon. Sumala kan PAGASA forecaster Connie Dadivas, dako an posibilidad nga magbubunok sakob han masunod nga 24 oras, partikular na ha Agusan tungod nga harani man did a hini nga lugar an LPA. Nagsering pa hi Dadivas nga magigin maarupa-op ha Visayas ngan Mindanao nga inup dan hin patsarang nga uuran ngan darudalogdog nga mahimo magin hinungdan hin bab aha ngan pagparik hin tuna. Magigin maarupa-op man gihapon ha Luzon nga inupdan hin tarutarithi. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b> Retirado nga mga hepe han AFP nagdiwara nga mayda pabalon nga salapi nga aregl o ha military</b> Lima nga anay chiefs of staff han Armed Forces of the Philippines (AFP) en nagdi wara hadton Martes han mga aligasyon nga nagpakakarawat hira hin P50 milyones ko mo pabalon nga salapi dida han ira panretiro ha serbisyo ha gobyerno. Dida han committee on justice hearing han Kamara de Representantes, nagsering hi Narciso Abaya, nga nagin AFP chief of staff tikang han Abril 2003 ngada han Okt ubre 2004, nga waray gud niya nakarawat han sinisering nga patapu-an, pabalon ng an binulan nga salapi. Sugad man, hi Generoso Senga, chief of staff tikang han Agosto 2005 ngada han Hu

lyo 2006, en nagsering nga nakabati la hiya han gin-aaligar nga korapsyon ha mil itar han bumutho an kaso nga plunder kontra kan anay AFP comptroller Carlos Garc ia. Kondi, gintagan niya hin duon nga waray niya personal nga nahibabaro-an han tina tawag nga pabalon nga salapi para han mga magreretiro nga mga heneral. Hi Dionisio Santiago, chief of staff tikang han Nobyembre 2002 ngada han Abril 2 003, en nagsering nga mayda negosyo hin tela an iya pamilya ngan agsob hira magb iyahe tungod nga an usa han iya mga anak en konektado dida hin usa nga internati onal airline. Hi Hermogenes Esperon, nga nagin chief of staff tikang han Hulyo 2006 ngada han Enero 2008, en nagsering nga nagin okupado hin duro an iya panahon ha pakigbisog han mga bandido nga Abu Sayyaf ha Mindanao ngan hin pagpatuman hin mga reporma ha AFP. Hi Alexander Yano, nga nagmangulo han AFP tikang han Mayo 2008 ngada han Mayo 20 09, en nagsering nga nagbiyahe hiya ha langyaw maka-upat ka beses durante han iy a termino kondi an nasabi nga mga pagbiyahe en kasumpay hin opisyal nga misyon. Nagsering gihapon hiya nga an iya asawa, usa nga retirado nga nurse ha militar, en upod ha iya pagbiyahe kondi an nagastos han ira pagbiyahe amo an nasud nga ir a ginkakadto-an. Nakabati daw hiya han payola nga isyu kondi waray gud niya ini tagi hin seryoso nga atensyon. Mahinunumdoman nga iginbuyagyag ni anay AFP budget officer George Rabusa durante han Senate blue ribbon committee hearing han naglabay nga semana nga kinarawat hin P50 milyones hi anay chief of staff Angelo Reyes komo pabalon hini han magre tiro hadton 2001. Nagsering gihapon hi Rabusa nga ginhihi-araan na nga areglo ha militar an paghah atag hin pabalon nga salapi ngadto hin magreretiro nga AFP chief of staff. Pinanhimuwa naman ni Reyes an aligasyon ni Rabusa. An mga retirado nga mga heneral ha AFP nga hira Abaya, Senga, Santiago , Yano ng an Esperon en tinambong hadton Martes han House justice committee hearing bahin han plea bargain agreement ha butnga han mga piskal han gobyerno ngan ni Garcia. Gintagan hin duon han lima nga retirado nga mga heneral nga nakakarawat hira hin lump sum nga pensyon dida han ira panretiro ngan ini daw en ligal nga mga benep isyo nga kaangayan nira makarawat tikang ha gobyerno. (PIA-Eastern Samar/Ginbini saya:DUM) <b> P-Noy dire na kaangayan pagtutdoan ni FVR----Sen. Drilon</b> Nagpahayag hi Senador Drilon nga dire na kaangayan pa pagtutdoan ni anay Pres. F idel V. Ramos hi President Benigno Aquino III mahiunong hiton corruption ha mili tary. Ini an reaction ni Drilon han paghatag hin pahayag ni anay President Fidel V. Ra mos nga hi President Aquino in manguna hin pag-imbestigar han mga anomaliya nga may kalabutan han mga anay military generals han Armed Forces of the Philippines o kon (AFP) chiefs of staff. Pamati ko dire gad kaangayan nga pagtutdoan pa an Presidente, ini an pamahayag ni Drilon hin usa nga media interview hadton Martes nga adlaw durante han sesyon ha senado. Nagdugang pa hin pagsering hi Drilon nga hi President Aquino in may ada niya mga cabinet members nga amo an angay manginginano han nasabi nga problema, pero an Presidente syempre may-ada niya ginhahatag nga mga paliseya. Samtang, hi Drilon in nagbali wara han reports nga may-ada daw duha nga grupo in karuyag magpatalsik han kan Aquino pangobyernohan, ini an nahibaroan tikang kan anay Archbishop Oscar Cruz. (PIA-E. Samar, translated by S. Candido) <b> Trillanes karuyag nga mawara na iton corruption ha AFP</b> Nagpahayag hi Senador Antonio Trillanes hadton Martes nga adlaw nga karuyag na n iya nga mawara na ini nga corruption ha military nga kon diin nagserbisyo hiya k omo anay Navy junior officer. An importante ha pagkayana nga mawara na gud ini nga corruption ha Armed Forces o f the Philippines o kon AFP. Karuyag ko kitaon an maupay nga kahimtang han mga k asondalohan, dugang pa ni Trillanes. Samtang nagkita hira Sen. Trillanes ngan han anay Defense Secretary Reyes ha pri

mero pala nga higayon tikang hiya mahigawas han detention cell hadton nakalabay nga tuig nga kon diin inatender hiya han una nga semana ha Senado han Senate blu e ribbon committee hearing mahiunong han plea bargain agreement ha butnga han mg a prosecutors ngan han anay military comptroller Carlos Garcia. Hi Reyes amo an Defense secretary han hi Trillanes in manguna han Oakwood mutiny hadton 2003 ha pagprotesta han mga gin-aalegar nga graft and corruption ha mili tary ha ilarom han pamunoan ni anay President Gloria Macapagal-Arroyo. Nagdugang pa hi Trillanes hin pagsering nga hiya in natoo nga an kan anay Lt. Co l. George Rabusa ginyakan in kamatuoran han hiya in magpadayag han mga gin-aaleg ar nga mga anomaliya nga nahinanabo ha military. Colonel Rabusa in usa nga very credible witness kay hiya in taga sulod han milita ry. Hiya in nagbubuhat la para han intereses han mga katawhan dire la han iya pe rsonal nga amo iton an maupay nga pagtikang. Ngan natoo ako nga hiton tidaraon n ga semana , makaka-diskobre pa kami hin damo pa nga mga instances of corruption nga ginbuhat hini nga mga tawo nga gin-aalegar, partikulamente an mga senior off icers durante han panahon ni PGMA, hi Trillanes in nagsering. Hi Trillanes in natoo nga damo pa an mahipapadayag ni Rabusa kon hiya in umatuba ng ha Senate inquiry buwas nga adlaw (Huwebes). (PIA-E. Samar, translated by: S. Candido) <b> Embahador han Espanya, ginkab-ongan hin Order of Lakandula ni Aquino</b> Ginkab-ongan ni Pangulo Benigno Aquino III hin Order of Lakadula nga mayda rangg o nga Bayani an tibaya na nga Embahador han Espanya nganhi ha Pilipinas Luis Rom ero ha pagrekognisar han mahinungdanon nga nahiamot hini ngada han pagpa-uruupay pa han relasyones ha butnga han Pilipinas ngan Espanya sakob han nakalabay nga upat ka tuig. Ginhatag han Pangulo an mao nga kadungganan hadton Martes didto han Yellow Room han Premier Guest House ha Malacaang durante han panamilit ni Embahador Romero. Kaupod han Embahador an iya asawa nga hi Soledad Lavia de Arias Romero, an deputy head of mission nga hi Maria Molina, ngan an first secretary han Embahada han E spanya nga hi Antonio Garcia. Presente gihapon dida han mao nga okasyon hi Secretary Alberto Romulo han Depart ment of Foreign Affairs (DFA). Dida han upat ka tuig niya nga panenerbihan ha Pilipinas, dako an nagin papel ni Embahador Romero dida han diplomatiko nga pagibirubisita han Pilipinas ngan Esp anya. Ginrekognisar hi Embahador Romero para han iya paningkamot nga mapirmahan en 16 nga bilateral agreements ha patag han mga industriya pan-agrikultura, kultura, e dukasyon, kapaligiran, ngan kooperasyon panturismo ngan pankatilingban, labot hi n iba pa. Ginbuligan niya an gobyerno han Pilipinas, pinaagi hin regular nga koordinasyon ngada han mga opisyal han Espanya, nga mapahibub-an an sirot nga kamatayon para han mga Pilipina nga hira Marilou Ranario ngan May Vecina hadton 2009, partikula r na pinaagi han paghangyo ni King Juan 1st ngada han Emir han Kuwait. Aktibo gihapon an partisipasyon ni Embahador Romero dida han prayoridad nga mga proyekto durante han pagmangulo han Espanya han konseho han European Union tikan g han Enero tubtob han Hunyo han tuig 2010. Ginpasidunggan gihapon an Embahador tungod han iya pagbulig nga maipahamtang an mga proyekto ilarum han Official Development Assistance (ODA) han Espanya ha mga komunidad ha Pilipinas, ilabi na ha mga rehiyon han Bicol ngan Caraga. Tungod han iya aktibo nga partisipasyon ha pag-organisar hin mga karisyohan pank ultura, ha estilo hin panmado ngan musika, nahiundong an kinatsila nga yinaknan, kultura, ngan komersyo ha nasud. Natudlok hiya nga embahador han Ginhadian han Espanya nganhi ha Pilipinas hadton Marso, 2007. Ugsa han iya panenerbihan ha nasud, nagkapot hin katungdanan ha maglainlain nga mga ahensya pandiplomatiko ngan buhatan han Espanya hi Embahador Romero. (PIA-Ea stern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b> Mga langyawanon kanay mga visa en palsipikado, paglalanaton han BI</b> Iginpasamwak han Bureau of Immigration (BI) an paghiporma hin espesyal nga grupo nga asay an maghihikay hin mga ebidensya ngan magpapabakod hin mga kaso kontra

hin mga langyawanon nga gintatahapan na-estar ha nasud gamit en peke nga mga vis a. Segun kan Immigration officer-in-charge Ronaldo Ledesma, an bag-o pala nga napop orma nga Intelligence Analysis Unit (IAU) en kinahanglanon gud agud mapanalipdan an sistema han pagtaga-visa ha nasud ngan agud man mag-alang na an mga langyawa non pagbuhat hin palsipikasyon. Gintagan hin duon ni Ledesma nga babawi-on nira an visa ngan pababalikon ha ira nasud an hin-o man nga langyawanon nga nagpalsipikar han ira mga dokumento agud la makag-ukoy ha Pilipinas. Lakip han mga buruhaton han IAU an pag-imbestigar hin mga reklamo kontra hin mga langyawanon nga gin-aakusar hin pagsumiter hin palso nga mga dokumento dida hit on ira aplikasyon para hin visa. Tututokan gihapon hini nga espesyal nga yunit an mga langyawanon nga nakakuha hi n working visas pinaagi hin pagsalawad hin palsipikado nga work permits o hin di ri ungod nga mga petisyon tikang hin mga nag-eempleyo. Iginbutang an IAU ilarum han BI intelligence division nga ginmamangulohan ni Att y. Faizal Hussin, nga naghingita nga maporma an mao nga yunit tungod han mga sum at nga nakakakuha hin palsipikado nga mga visa en mga langyawanon ha nasud. Gink okomponer an mao nga yunit hin beterano nga mga ahente han BI ngan panngunguloha n ini ni immigration operative Allan Zacarias. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya:DU M) <b> Sagdon ngadto sa mga OFW sa Ehipto- Pahirayo kamo san demonstrasyon</b> Sa butnga san kasamok pagtaga politika sa Ehipto, si Foreign Affairs Undersecret ary Esteban Conejos nag-aghat san mga magtatrabaho sa langyaw nga magpahiyaro sa n mga lugar panpubliko kon diin yaun demonstrasyon. Si Conejos nag isyu sini nga pahayag matapos an DFA mag ursa san alert level nga da san mga Pinoy ngadto san level two: paglimitar san ira kiwa ngan pag iwas sa kanra san kataradman. Kaparte san andam nga pitad para san OFWs sa nasabi nga nasud, an DFA yaun upat nga levels sa pag alerto: level # 1 Mga pitad pagpahinumdum; level # 2 Paglimita r san kiwa; level # 3 relokasyon san OFWs sa mga gin andam nga mga lugar; ngan l evel # 4 pagbalhin o pag ebakwit san OFWs. Aghat niya, kon puede, puruko la sa iyo mga balay. An protesta padayon nga nagtitikakusog sa Cairo tungod san panawagan san kasamok san ekonomiya, kapobrehan, kawara trabaho, korapsyon, ngan pan abuso san mga ka polisan kontra kan Presidente Hosni Mubarak sa Ehipto. Pero sa luyo sini, natuod an DFA nga sa yana, an Ehipto talwas la gihapon nga lu gar para san OFWs. Iya liwat gin-aaghat an ira mga kauropdan dihan sa Pilipinas nga kaptan an ira p agtoo sa gobyerno kay ini nagbubuhat sa ngatanan nga wara masudir san mga OFWs d idto sa Ehipto. Para madugangan an tawo nga masuporta san nasabi nga lugar, an DFA in nag-paakti bar san back-up team sini sa Jeddah, Oman ngan Tel-Aviv sa Israel. An DFA nagpadara liwat ngadto staff tikang sa Manila ngadto sa Cairo para makisa yo kan retired General Roy Cimatu ngan san opisyales san Pilipinas tikang sa Riy adh. (PIA-Northern Samar/Ailene Diaz) <b> Palasyo nagpahimatngon kontra sa buwa nga tarhog san bomba</b> An Malakanyang nagpahimatngon san publiko kontra sadton nagbubuhat sin panarhog san bomba kon diin nasugad nga adton madakpan nga maghimohimo san buwa nga impor masyon pag iimbistigaran san Department of Justice ngan may baratunon. Si Deputy Presidential Spokeswoman Abigail Valte nag isyu sini nga pahimatngon m atapos makakarawat sin tarhog kon diin yaun kuno nagbutang sin bomba sa sulod sa n Assumption College sa Makati City kon diin nahibaruan nga buwa la ngay-an Dugang niya, ini nga buwa nga panarhog nga yaun bomba in diri nakakabulig sa yan a nga panahon ngan si Justice De Lima nagpatapod nga yaun sin penalidad adton ma dakpan nga maghatag impormasyon matungod sini. Dida sa report, si Makati police chief Senior Superintendent Froilan Bonifacio n asugad nga yaun bomb squad nga ginpadara para mag imbistigar sini nga panarhog n ga nakarawat san Assumption College sa Makati sa mga alas 9 sa aga. Matapos in masusi nga paghanap, wara naagian nga ebidensya an mga imbistigador s

an ginbutang kuno nga bomba sa sulod sa eskwelahan ngan gindeklarar nga buwa la an panarhog. (PIA-Northern Samar/Ailene Diaz) <b> Balaudnon sa Anti-Overloading ig-iimponer sa DPWH</b> An Department of Public Works and Highways (DPWH) sa koordinasyon san Philippine National Police (PNP) ngan Land Transportation Office (LTO) mag iimponer san An ti-Overlaoding Law tikang Pebrero Uno. Si DPWH Secretary Rogelio Singzon nasugad, nga an gobyerno magtitikang pag imple mentar san maximum nga gintutuyang nga limit sin 13.5 metric tons per axle load sa Pebrero Uno; ngan san gintutuyang nga gross vehicle weight (GVW) sa Mayo Uno. Si Singzon nasugad nga an Land Transportation Office (LTO) an nag deputized san DPWH nga ig imponer ini nga balaudnon. Sa pagtikang san pag imponer sini nga balaudnon, an gindeputized nga personahe s a DPWH in mag iisyu sin Temporary Operating Permits (TOPs) ngan pagkokompiskaron an plaka sadton trucks nga overloaded o subra an bug-at. (PIA-Northern Samar/Ai lene Diaz) <b> COPA suportado la gihap an kan P-Noy administrasyon Esposo</b> Suportado la gihap han Council on Philippine Affairs o kon (COPA) an administras yon ni P-Noy bisan ha luyo han kan retired Bishop Oscar Cruz ngan hin usa nga me diaman paghatag hin diri kamatu-oran nga statements o kon impressions nga kuno a n COPA in nadidis-gusto o kon disappointed daw hira han liderato ni President Be nigno C. Aquino III. Segun kan COPA chairman Billy Esposo, hiya in nagsering hadton Lunes nga adlaw, nga waray kamatu-oran an statements o kon impressions nga ginhatag ni Bishop Cru z ngan han ABS-CBN reporter/anchorman Anthony Taberna nga an COPA daw in dissati sfied o kon dire kontento han kan Aquino pag-palakat han gobyerno. Samtang hi Esposo in nag-papakiana kon ano gud an ira motibo nira Cruz ngan hi T aberna han pagpagawas ngan paghatag nira hin diri kamatu-oran nga statements o k on impressions nga an COPA daw yana in dire kontento kan President Aquino. Ha pagkayana, an COPA in nagkakaurusa ngan aktibo pagsuporta kan P-Noy ngan han i ya mga reform agenda. Iton COPA in magpapabilin nga aada hiton frontline pakipag bisog hin ano man nga mga grupo nga may-ada panuyo hiton pagdestabilisar han kan P-Noy administrsasyon, dugang pa ni Esposo. (PIA-E. Samar, translated by: S. Can dido) <b> Palasyo kompiyansya nga masusustenir an pagtubo han ekonomiya</b> Kompiyansa an Palasyo nga masusustenir an pagtubo han ekonomiya o kon economic g rowth record nga nahipatik hadton nakalabay nga tuig pinaagi han pag-pakurukusog pa han mga basic services, overseas remittances ngan projected increase in fore ign direct investments. Segun kan Deputy Presidential Spokeswoman Abigail Valte, dida hin usa nga press conference didto ha Malacaang hadton nakalabay nga Lunes , hiya in nagsering nga ini nga tutulo nga pinaka-importante nga mga pamaagi, segurado gud nga ini in ma greresulta hin maupay nga ekonomiya. Hi Valte in nagdugang pa hin pagsering nga pinaagi han conditional cash transfer ngan han iba pa nga mga social services, an padayon nga mga remittances nga tik ang ha abroad ngan han padayon han direct investments han mga manmumuhunan nga n atikang pa ha gawas han aton nasud. Ha kamatuoran kon ini nga tutulo nga butang in pagtirig-obon , segurado ako nga m asusustenir gud naton an maupay nga ekonomiya. dugang pa ni Valte. Samtang an National Statistical Coordination Board (NSCB) in nag-report nga an e konomiya han Pilipinas in hinitaas hin 7.3 percent hadton nakalabay nga tuig. Sumala han NSCB an makusog nga ekonomiya in dara ini hadton peaceful political t ransition han Pilipinas, nga kon diin hi President Benigno S. Aquino III an napi li nga Presidente hadton nakalabay nga presidential elections hadton Mayo 2010. (PIA-E. Samar, translated by: S. Candido) <b> PNoy gintagusya an mga LGUs tungod han ira suporta</b> Gintagusya ni President Benigno S. Aquino III an mga lokal nga panggobernohan ha nasud tungod han ira iginhahatag nga suporta ha iya panawagan para hin sayod ng a mga transaksyones labi na an may kalabutan ha pagtaga salapi. Amo daw ine an kaparte han mensahe han Presidente nga iginhatag ni DILG Usec. Au

stere A. Panadero durante han komperensya han Philippine Councilors League-Easte rn Visayas Chapter (PCL-EVC) 2010 Local Legislative Awarding Ceremony and Region al Congress and Joint Induction of the PCL-EVC Regional Council/Provincial Feder ation Officers nga binuhat ha Peoples Center, ha Tacloban han nakalabay nga Enero 28. Labot pa, gintagusya daman ni President Aquino an Department of the Interior and Local Government (DILG) pinaagi han liderato ni Secretary Jessie Robredo kay iy a pinangungunahan an liderato nga sayod ha mga transaksyones. Gin-ayat han Presidente ha iya mensahe ha ngatanan nga mga LGU nga pagsubdon adt on nagsusunod na han iya palisiya kay ngani daw an General Appropriations Act (G AA) in nagmamandu hin hol-os nga pagsunod han DILG Memorandum, hin tuptop nga pa gdumara han mga badyet lokal, an biddings ug pag-aabrehe hine nga publiko. Sugad man, daw minanduan daman han Presidente an Commission on Audit (COA) nga p ag-alinsusunoron daman ine nga kamanduan ha mga LGU. Nagsering pa daw an Presidente nga hiton sunod nga tuig, maabot daw hin tunga ka trilyones de pesos an gagahinon para ha mga IRA han mga LGUs.(PIA-Samar/Trans:A ENicart) <b> Mga tawohan han PAGASA, ikinalipay an pagkatudlok hin bag-o nga hepe han ahe nsya</b> Ikinalipay han Philippine Weathermen Employees Association (PWEA) an pagkatudlok kan Dr. Nathaniel Servando komo bag-o nga Administrador han Philippine Atmosphe ric, Geophysical and Astronomical Services Administration (PAGASA). Gintudlok ha katungdanan hi Dr. Servando han naglabay nga semana ni Pangulo Beni gno Aquino III kaupod hin tulo pa nga iba komo acting Deputy Administrators, nga hira Dr. Flaviana Hilario para han Research and Development, Dr. Vicente Malano para han Operations and Services, ngan hi Engr. Catalino Davis para han Adminis trative, Finance Engineering Services. Segun kan Ramon Agustin, presidente han PWEA, ikinalipay gud nira an pagkatudlok kan Dr. Servando kay ini hiya an pinakakwalipikado daw nga magmangulo han PAGAS A. Waray manta pagsayop hi Pangulo Aquino ha pagpili kan Dr. Servando ngan tungo d hini, mapasinalamaton hira hin duro ngada han Pangulo, sering ni Agustin. Komo bag-o nga Administrador, ipapasa na an pagmaneho han PAGASA ngada kan Dr. S ervando ni Dr. Graciano Yumul, Jr. hin-o nagserbe nga Officer-in-Charge tikang h an Agosto han naglabay nga tuig ngan ha pareho man nga higayon komo Undersecreta ry for Research and Development han Department of Science and Technology (DOST). Sugad man, ginpasalamatan ni Agustin hi Dr. Yumul ngan hi DOST Secretary Mario M ontejo tungod han pag-endorsara nira nga magkatutudlok ha posisyon an bag-o nga mga opisyal han PAGASA. An pagkatudlok han mao nga mga opisyal en nagpapakita hi n pagtapod ngan kumpyansa han kapabilidad hini nga mga empleyado han PAGASA, ser ing ni Agustin nga daku gud an pagtuo nga an bag-o nga mga lider en magtitikang mismo dida han ira mga igkasi-empleyado ha PAGASA. Ugsa hini, ginhangyo han PWEA kan Secretary Montejo nga mag-endorsar, kon bumali k na hiya ha DOST, hin manngungulo han PAGASA nga magtitikang ngahaw han mga taw ohan han ahensya. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b> Pabalon, pasalubong nga sistema ha PNP, gindiwara ni Bacalzo</b> Iginpatapod ni Philippine National Police (PNP) chief Director General Raul Baca lzo hadton Lunes nga waray sinisering nga pabalon o pasalubong ha sakob hiton organ isasyon han kapulisan. Ha pagbaton hin pamakiana ha iya, gintagan niya hin duon nga iligal an sugad nga butang ngan diri daw ini palisiya dida hiton PNP. Durante han Senate hearing han naglabay nga semana, iginpahayag ni anay AFP budg et officer nga yana retirado na, hi Lt. Col. George Rabusa nga kinarawat hi anay AFP chief Angelo Reyes hin P50 milyones komo pabalon han magretiro hiya ha serb isyo hadton tuig 2001. Gin-aligar gihapon ni Rabusa nga kinarawat hi Reyes hin P5 milyones nga personal fund ngan hin P5 milyones pa para han iya buhatan kada bulan samtang budget off icer hi Rabusa ha AFP tikang han tuig 2000 ngada han 2001. Nagsering hi Rabusa nga komon nga areglo an pabalon nga sistema tikang hiya magin budget officer ha AFP. Presente gihapon hi Reyes durante han Senate Blue Ribbon Committee hearing bahin

han plea bargain agreement ha butnga ni anay AFP comptroller nga retirado na ng a hi Maj. Gen. Carlos Garcia ngan han Ombudsman. Labot la kan Reyes, presente gihapon an iya anay AFP comptroller nga retirado na nga hi Lt. Gen. Jacinto Ligot nga segun kan Rabusa amo an iya agsob nga kaupod ha pagdudul-ong hin salapi ngadto kan Reyes han hepe pa ini han AFP. Gindiwara n i Reyes nga kinarawat hiya hin sugad nga kantidad hin salapi kan Rabusa samtang nag-asoy hi Ligot nga waray niya nahihinumdoman nga hitabo nga sugad han igin-aa ligar ni Rabusa. Han pakianhan hiya kon nakakarawat gihapon hin pabalon nga salapi an mga nanhiuna ha iya nga mga hepe han PNP, nagsering hi Bacalzo nga ha iya paghunahuna waray. Natudlok hi Bacalzo komo hepe han PNP hadton Septiembre. Duha nga mga imbestigasyon an gindudumara yana han Department of Justice (DOJ) n gan han Department of National Defense (DND) bahin han mga aligasyon ni Rabusa. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b> Waray nakikita nga problema ni De Lima hiton maglain-lain nga mga imbestigas yon bahin han iginbuyagyag ni Col. Rabusa</b> Iginpahayag ni Department of Justice (DOJ) Secretary Leila De Lima hadton Lunes nga waray nakikita nga magigin problema hiton mga imbestigasyon nga pagdudumaraon han iba-iba nga mga ahensya han gobyerno kasumpay han iginbuyagyag han anay b udget officer han militar nga hi retired Lt. Col. George Rabusa. Nagsering hi De Lima nga iba-iba an mga panuyo han mga imbestigasyon ha parte ha n Senado, in-aid of legislation, fact-finding naman an tumong han Department of National Defense (DND), samtang prosekusyon naman an ginhihingita han DOJ. Kondi, ginklaro ni De Lima nga maghihimo la hiya hin usa nga grupo nga amo an ma karawat han affidavit ni Rabusa. Ante mano, ginbuyagyag ni Rabusa atubangan han Senate Blue Ribbon Committee, nga pinanngungulohan ni Senador Teofisto Guingona III, bahin han gin-aaligar nga P5 0 milyones nga salapi komo pabalon ha mga nagreretiro nga Chief-of-Staff han Puw ersa Armada han Pilipinas. Partikular nga gintudlok ni Rabusa hi anay AFP Chief-of-Staff Gen. Angelo Reyes, nga retirado na yana, komo benepisyaryo han mao nga P50 milyones nga pabalon. ( PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b> DILG nakikipagkoordenar ha LTO ha pagtratar han carjacking nga problema</b> Gintikangan na han Department of Interior and Local Government (DILG) an pakigsu mpayan ngada han Land Transportation Office (LTO) ha pagtratar han problema hin carjacking ha Metro Manila ngan dida hin iba pa nga bahin han nasud. Dida hin pamakiana kan DILG Secretary Jesse Robredo ha Camp Crame , Quezon City , nagsering hiya nga ginkahimangraw na niya hi LTO chief Assistant Secretary Vir ginia Torres agud mahiplastar en mga pitad nga pagbubuhaton ha pagtratar han isy u hin carjacking. Ginhangyo namon an ira ayuda agud magkamay-ada kami kumpleto nga impormasyon. Nag sering hiya (hi Torres) nga magdudumara hiya hin kalugaringon nga imbestigasyon, sering ni Robredo, nga ante mano nagpahayag hin pagtuo nga posible mayda mga kak onsabo an mga sindikato hin carjacking ha LTO ngan ha Philippine National Police (PNP). Karuyag ni Robredo nga magin lagidgid an imbestigasyon agud masayuran gud nira a n hinungdan han problema ngan madeterminar an pitad nga pagbubuhaton para masura po ini. Hadton Enero 12, an ahente hin mga sarakyan nga hi Emerson Lozano, anak han abog ado nga hi Oliver Lozano, en nahisumat nga nawawara kaupod an iya drayber nga hi Ernane Sensil kataliwan nira makipagkita ha Quezon City hin interesado nga puma palit han sarakyan ni Lozano nga Kia Carnival. Paghagos hin duha ka adlaw tikang hadto, natad-an an sunog na nga lawas ni Sensi l ha La Paz , Tarlac samtang an sunog gihapon nga lawas ni Lozano en hinkit-an h a Porac, Pampanga kinabuwasan. Hinkit-an gihapon an sunog na nga sarakyan ni Loz ano ha Bataan . Hadton Enero 13, usa pa nga ahente hin sarakyan nga hi Venson Evangelista en nah isumat gihapon nga nawawara kataliwan papruebahi hin pagpamaneho-i ha Quezon Cit y han iya Toyota Land Cruiser ngada hin usa daw nga pumapalit. Hintad-an nala an sunog nga lawas ni Evangelista mga pira ka adlaw an hinagos ha

Cabanatuan City. Gin-akusaran han PNP an Dominguez carjacking group komo nagpaluyo han pagkidnap ngan pagpatay kan Evangelista sugad nga igintug-an han duha nga mga kaapi han ga ng nga hira Alfred Mendiola ngan Ferdinand Parulan, ngaduha en aada hiton kustod iya han pulisiya. Gin-admiter ni Mendiola nga hiya an pumapel komo pumapalit han marahalon nga sar akyan ni Evangelista hadton Enero 14. Ginkokonsiderar na yana han mga otoridad han gobyerno, sering ni Robredo, an pan madali-an ngan sugad man han pankamaiha-an nga mga pitad nga pagbubuhaton ha pag tratar han carjacking nga problema ha nasud.(PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b> Relokasyon, pag-ibakwit diri pa ginkikinahanglan para han mga Pinoy ha Ehipt o Malacaang</b> Ginpahayag han Malacaang nga diri ginkikinahanglan pa ha pagkayana nga ig-ibakwit o kon papannguli-on an 6,500 nga mga Pilipino nga aadto ha Ehipto. Dida han press briefing ha Malacaang hadton Lunes, nagsering hi Deputy Presidenti al Spokesperson Abigail Valte nga mayda mga tawohan han gobyerno han Pilipinas n ga nannginginano han mga Pinoy ha Ehipto ngan ha ira pagtirutimbang han situwasy on, diri pa kinahanglanon nga umayop. Segun kan Valte, nakaha-om na en mga pitad nga pagdudumara-on ha panahon nga dir i magtika-upay iton situwasyon ha Ehipto. Kasumpay hini, ginmando-an ni Pangulo Benigno Aquino III an natutungdan nga mga ahensya han gobyerno nga igpadayon an pagtutok han mga panhinabo ngan ig-ebalwar an situwasyon ha Cairo . Gintagan hin duon ni Valte nga nakatutok hiton mga panhinabo ha Ehipto an Depart ment of Foreign Affairs, Department of National Defense, ngan an Department of L abor and Employment. Nagsering pa hiya nga iginpahibaro han DFA kan Pangulo Aquino nga nakaandam na e n mga rota tipagawas han Ehipto kon pagkinahanglanon ini. Sering ni Valte, nagi-os hira largo subay hiton ira nakikita nga panginahanglan. Sumala han DFA, mayda duha nga rota para hiton pag-ibakwit, usa ha tuna ngan usa ipinaagi ha dagat nga igin-andam ha panahon nga pagkinahanglanon ini. An rota ha tuna nga kaagi amo an tipakadto ha Tripoli , Libya ngan ha Amman , Jo rdan samtang an rota ipinaagi han dagat amo en biyahe tikang han Port of Alexand ria . Haros 100 na an nagkamamatay ngan yinukot-yukot na an nagkasasamad kasumpay han krisis ha politika ha Ehipto. (PIA-Eastern Samar/Ginbinisaya:DUM) <b> Libre nga pan-rehistro ighahatag han NSO-8</b> Ighahatag yana nga bulan han opisina han mga lokal nga opisina han Registrar ha mga munisipyo ug barangay in libre nga panrehistro. Igintalaga ine nga bulan han Pebrero nga panrehistro tikang pa han panahon ni Pr esident Corazon C. Aquino, nga nakapatik ilarum han Presidential Proclamation No . 682. An yana nga panrehistro in mayda tema nga Quality Civil Registration in Support o f the National Development Goals, nga pangungunahan han Local Civil Registry Offi ces (LCROs) ha pakigbinuligay han National Statistics Office (NSO). Sumala han report labot han panrehistro, magdudumara daman hin libre nga pan-nga sal, mga simposya, iba-iba nga exhibit ug mga quizzes ha mga eskoylahan. Mayda daw daman mga info campaign nga bubuhaton han LCR ug NSO agud masabtan han publiko an importansya han aktibidad labi na han k aimportante nga mahirehistro in usa nga tawo. An usa nga rehistro in importante daw kaupay nga datos para han mga proseso lega l ug ano man nga transaksyones ha goberno sugad man ha pagpapatuman han goberno han mga programa ug proyekto. Subay daw han balaud, kada Pilipino in angay mahirestro, maano pa man ine hiya, babayi, lalaki, riko o pobre, may kaluyahan man o wara.(PIA-Samar/Trans:AENicart ) <b> Diri ginkikinahanglan an relokasyon ngan pagbalhin san mga Filipino sa Ehipt o Palasyo</b> An Malakanyang nasugad nga diri ginkikinahanglan , sa yana, an pagbalhin san maa bot 6,500 nga mga Filipinos sa Ehipto. Sugad ni Valte, yaun mga tawo sa ubos, diri ginkikinahanglan an pagrelokar. An i

gkasi Filipino didto in maupay an kahimtang. Ini an pahayag ni Deputy Presidenti al Spokesperson Abigail Valte durante san press briefing sa malakanyang. Sugad niya an contingency plans in nakalugar subay san mando ni Presidente Benig no C. Aquino ngada san nadadabihan nga mga ahensya nga igpadayon an monitoring n gan maghimo sin pagbanabana san sitwasyon sa Cairo. Duon ni Valte, an Department of Foreign Affiars, National Defense ngan Labor in padayon nga nagmomonitor san mga panhitabo sa Ehipto. Sugad liwat niya, an DFA nagpasabot kan Presidente nga an rota pagawas san Ehipt o in ginpreparar kon in kaso ginkikinahanglan. An aton baton in tuang san ginkikita nga kahimtang, sugad ni Valte. Sugad san DFA, yaun ginpreparar nga duha nga land-base nga sayo nga sea-base nga ruta an nakaandam kon pagkikinahanglanon. An land oute mao an tipakadto sa Tripoli sa Libya ngan Amman sa Jordan ngan an r ota sa dagat naman tikang sa Port san Alexandria. An reports nasugad nga an opisyal nga nagkamatay tungod san krisis politika hara ni na sayo kagatos ngan yaun subra yukot nga nasamaran. Sa 6,569 nga mga Filipino sa Ehipto, 3,083 in nagtatrabaho sa panimalay, ngan an iba naman eskolar, skilled workers ngan executives. (PIA-Northern Samar) <b> Palasyo kampante nga masusustiner an talaan san pagtubo san ekonomiya</b> An Malakanyang nagpahayag sin kumpiyansa nga an gobyerno makakasustiner san tala an san pagtubo san ekonomiya pinaagi san pagpakusog san pangunahon nga serbisyo, remitans san langyaw ngan san ginhuhunahunaan nga pagdugang san direkta nga pam uhunan sa langyaw. Si Deputy Presidential Spokeswoman Abigail Valte nasugad dida san press conferen ce sa Malakanyang nga an pagkasayo sini nga tulo in magreresulta sin maupay nga ekonomiya. An Conditional Cash Transfer ngan aton iba pa social services, ginlalauman tai to n nga makabulig nga mapadayon an kaikasakto san konsumo. Ikaduha, padayon an pag laum san remittances tikang sa langyaw; ngan an ikatulo, padayon an paglaum sin dugang nga direkta nga puhunan tikang sa mamuruhunan gawas sa aton nasud. Sugad n i Valte. Ginlalauman ta an maupay nga ekonomiya, kon mabug-os ini nga tulo nga butang. Su gad niya. An National Statistics Coordination Board (NSCB) nagreport nga an ekonomiya sa P ilipinas dumakag sin 7.3 porsyento sa naglabay nga tulo ka bulan san 2010.. An NSCB nasugad, nga an makusog nga ekonomiya umabot durante sa panahon san mamu rayaw nga pagbalhin san pangobyernohan sa Pilipinas, sa pagbotosi kan Presidente Benigno C. Aquino III ngada sa pwesto durante san presidential nga piniliay sa bulan sa Mayo sa naglabay nga tuig. (PIA-Northern Samar) <b>CSC naghatag Seal of Excellence ngadto hin duha nga LGUs ha Sinirangan Bisaya s</b> An Civil Service Commission (CSC) in ha diri pala maiha naghatag han Citizens Sat isfaction Center Seal of Excellence ngadto hin duha nga mga local nga pangobyern ohan ha Sinirangan Bisayas. Hi CSC 8 director David E. Cabanag, Jr. in nagpasabot nga an duha nga mga lokal nga pangobyernohan amo an munisipyo han Burauen, Leyte ngan han siyudad han Boro ngan han Sinirangaan Samar. Hi Ms. Eleonor Garcia, RSU chief han CSC 8 in nagpahibaro nga an pagpadangat han Pasidungog in gindumara ha DPWH Multi-Purpose Center, kun diin nakadto an CSC Com missioner bali panguna nga bisita o guest of honor. Pinangunahan ni Alkalde Fe Renomeron an mga lokal na opisyal ngan mga namumuno h an mga departamento han munisipyo han Burauen meyentras hi Alkalde Maria Fe Abun da in ginrepresentaran ni SP Karen Alvarez ngan han iba nga mga opisyal ngan mga empleyado han siyudad han Borongan, dida han pagkarawat han wall-mountable glas s seal ngan han cash nga premyo. An pasidungog in resulta han Report Card Survey nga gindumara ha bug-os nga nasu d han CSC regional offices dida han Hulyo ngan Agusto 2010 ha mga ahensya nga ha turotemprano pa in kinilala bali Modelo dida han ARTA ngan Citizens Charters. An Report Card Survey in usa nga pamaagi pag-ebalyuwar kun diin naghahatag han k akamo han aktuwal nga pagkita han publiko han kalidad han serbisyo nga iginhahat

ag hini, kun ini in matatapuran ngan han kaeksaktohan han iba-iba nga panguna ng a mga serbisyo nga ira iginpapadangat ngan han kritikal nga pag-ebalyuwar han op isina o ahensya ngan han iya mga magtratrabaho. An gintatarget nga mga magbaraton para han survey amo an tagusa-usa nga mga kliy ente nga nakatagamtam na han panguna nga serbisyo hin maski diin nga panguna nga serbisyo nga iginhahatag han mga ahensya han gobyerno. An survey in gindumara dida mismo han ahensya kun diin kahuman mismo pakatagamta m han kliyente han panguna nga serbisyo hini. An survey in nag-uupod han kalidad han serbisyo nga iginhahatag ha ira, sugad man han kundisyon han kapaligiran ha n ahensya. (PIA 8) <b> Vintage bomb narekupo han PNP-Ormoc</b> Narekupo han PNP-Ormoc City in kadaan nga bomba ha Brgy Dayhagan, Ormoc City had ton Enero 26, 2011 mga alas 10:55 han aga. Sumala kan PCSupt Arnold Rayala Revilla, PNP Regional Director, usa nga tawag ha telepono in nakarawat tikang kan Kapitan Salvador Gasing han Brgy Dayhagan, Orm oc nga mayda duha nga bomba nga may kahalab-on nga usa ka ruler ngan 7mm diametr o nga naukad ha libong han nasabi nga barangay han mga tawo han Samart telecom. Ha bulig han Ormoc police team, an mga bomba in ira gindara ngadto ha Police Sta tion 2, Ormoc City Police Office nga pinangunguluhan ni PI Mark Nalda para hin t alwas nga pag-ataman ngan pagturn-over ug sakto nga disposition ngadto ha Firear ms, Explosives, Security Agencies and Guard Section.(PIA-8/DMS) <b> Aquino nag-ampo sin kusog ngan kasarig san buot pag atubang san mga ayat</b> Si Presidente Benigno Aquino III nag-ampo sin dugang nga kusog pag-atubang san m ga ayat sa pagpadalagan sa nasud ngan kusog san buot sa pagdara san mga kritisis mo. Sa pag-ampo nga iya ginpahamtang durante san K4 Philippine Intercessors Convergen ce sa World Trade Center sa Pasay City sadton Domingo nga adlaw, an Presidente n agpasalamat sa Ginoo sa kanya mga grasya nga nakabulig sa nasud bumuhat tikang s an kasisidman ngan ka despirado Dugang niya, san giya san Ginoo, an paglaum san Filipino nga makab-ot an ungod n ga kamurayaw, katadungan ngan kauswagan in yana nahihimo nga riyalidad. Ugaring, yaun la gihapon adton nag-uulang dida san dalan san kauswagan ngan pada yon nga ginsasarihan an aton kusog bilang sayo nga nasud. Tagi kami sin kusog ngan kusog san buot pag-atubang sini nga mga ayat, sugad san Presidente. Panalipdi amon nasud tikang sadton naghihingyap nga diri magmanilampuson an amon gintutumuyo. Nag-aampo kami nga padayon mo kami bendisyunan sa amon ginbubuhat kada adlaw sin pagserbe sa iba imbis nga sa amon kalugaringon, dugang san Presid ente. Sa pagtapos, an Presidente nagsaad nga padayon nga magtatrabaho para san kaupaya n san katawhan Pilipinhon. (PIA-Northern Samar) <b>P-Noy nagpahayag nga laumi la niyo kay maabot an bag-o nga kalamragan han eko nomiya han aton nasud</b> Nagpahayag hi President Benigno Simeon C. Aquino III kakulop nga adlaw (Martes) ngadto han mga Filipino nga mga katawhan nga laumi la niyo kay an ekonomiya han aton nasud en maatubang hin bag-o nga kalamragan, ini an iya pahimatngon samtang nagsasalin-urog hiya han iya syahan nga tuig han iya pag-opisina komo President e. An Presidente Aquino en pinakadto ha Aklan para pangunahan niya an panhatag han iya mga basic social services ngadto han mga katawhan sugad han PhilHealth cards , Certificate of Land Ownership, Pantawid Pamilya ngan mga Agricultural Programs . Hiya en mapaso nga ginkarawat hin masobra 4,000 nga mga supporters didto han ABL Sports Complex. "Usa hini nga example kon pinatiti-unan-o maka-eksperyensya an aton gobyerno hin bag-o nga kalamragan, hiya en nagsering nga tikang hadton nakalabay nga tuig ng a hi ako na an lumingkod ha Malakanyang, nakapag-himo na ako hin 1.4 million nga mga bag-o nga mga trabaho-an, nakahatag ako daman hin sobra 1 million nga Panta wid Pamilya Program, gidadamu-i nga mga PhilHealth card ngan gidadamu-i nga mga agricultural programs, nagsering an Presidente, pero nagdugang pa an Presidente h

in pagsering nga damo pa et iya mga sorpresa dida hiton iya State of the Nation Address (SONA) yana nga tikatarapusan hini nga bulan. An Presidente en nagdugang pa hin pagsering daman nga naglalaum hiya nga may-ada malamrag nga kabubwason an mga Aklananon dara ini han ura-ura hin kadako an pot ensyal nga maghihinga-upay ngan magigin mainuswagon an ira tourism industry. "Ha dire pala maiha, gin-inaguraran naton an Caticlan Airport ngan kita en nagla laum nga makakarawat kita hin 3 million nga mga turista ha tidaraon nga mga pana hon. Naglalaum ako ha iyo mga taga Aklananons nga mahibaro kamo pagtratar ngan p agserbi hin maupay hadton mga turista nga nga kon diin ini en maghahatag ha iyo hin damo nga mga trabaho-an ngan mga pamakabuhi, dugang pa nga pamahayag han Pres idente. (PIA-E. Samar, translated by: S. Candido <b> DFA utro nga nanawagan han mga Filipino nga mag-likay ug mag-hirot kontra ha n mga drug mules modus operandi</b> Utro nga naghangyo ug nanawagan an Department of Foreign Affairs (DFA) kakulop n ga adlaw (Martes) ngadto han ngatanan nga mga Filipino nga katawhan nga maglikay ug maghirot hira pag-akseptar hin mga palihug tikang hin mga indibiduwal o mga grupo nga magpapadara hin mga illegal drugs dida hit ira mga bagahe ug kargament o hin iba nga mga tawo nga tipakadto ha mga langyaw nga mga lugar kapalit ug kab alyo hiton kwarta nga kon diin may-ada hini mabug-at nga penalidad nga naghuhula t ha ira destinasyon kon en kaso hira en madak-pan. An DFA en nagpagawas hin panawagan kahuman han Philippine Consulate General didt o ha Shanghai nga kon diin duha nga Filipino ha dire pala maiha en pinatawan na hin kamatayon pero tinagan pa hira hin duha ka tuig nga extension nga dire anay patayon, kon pananglitan an ira mga penalidad en mapahibubu ngada nala han life imprisonment han Hangzhou Intermediate Peoples Court dara ini han ira mag-upay ng a pang-gawi ug pamatasan nga ginpakita ngan han ira daman ginpakita nga mag-upay nga mga binuhatan mientras hira en aadto ha sulod han prisohan. An duha nga Filipino, en usa nga lalaki ug usa nga babaye, en nagkadadakop didto ha Hangzhou, China hadton Oktubre 25 ngan 27 hadton tuig 2008. An nasabi nga mga Filipino en nahidakpan nga may-ada dara hin sobra 1,200 grams hin heroin dida han sulod han ira bagahe. Ha ilarum hiton kanan Chinese criminal law, kon an usa nga tawo en mahidakpan ng a nagdadara hin sobra 50 grams nga illegal drugs en pwede hiya masentensyahan hi n kamatayon kon hiya en mapamatud-an nga hiya en nagakasala. An gobyerno han Pilipinas en may-ada mahugot ug makusog nga anti-illegal drug ng a palisiya nga kon diin duro gud an panalingkamot, ngani nakikipagburubligay pa an gobyerno hiton iba-iba nga mga nasud para gud mapuy-puy ini nga anti-drugs tr afficking. Nagbubuhat hin mga komprehensibo ngan pro-active nga mga paagi an gob yerno aber masolosyunan o tagan hin kabatunan an isyu han pagtaga-drug mules nga n mapugngan ha kaurhi-an an mga magigin-bibiktima nga mga Filipino han mga inter national drug syndicates. An DFA en nagpahimatngon pa nga hira en nakikipagsumpayan hiton ngatanan nga mga ahensya han gobyerno nga nhihidabihan parti hini nga kaso nga drug trafficking. (opt/PIA-E. Samar, translated by: S. Candido) <b> Aquino kumarawat ug nakipagkita han Party List Representatives ha Malacaang</ b> Hi Presidente Benigno S. Aquino III in kumarawat ug nakipagkita han Party List R epresentatives nga tumawag ha iya ha Malacaang dida han Miyerkules. An mga magbabalaud nga inupodan ni House Speaker Feliciano Belmonte, Jr., in nak ipagkita han Pangulo ha Malacaangs Heroes Hall. Dida han pakiana, hi Belmonte in nagsering nga an panuyuanan hini nga pakipagkit a in para mautod an paghi-alang ngan makilala han mga magbabalaud hin maupay an Pangulo antes mag-abri an ika-15 nga kongreso yana nga bulan. Ini nga pagkirigta in gin-organisar para la makigkita an Pangulo ha ira. Mayda ki ta 56 nga mga miyembro han Party List ug kadan-an ha ira in waray pa makigkita h an Pangulo, sering ni Belmonte. Siyempre kinahanglan nga utod an paghi-langay. Usa na ka-tuig hira nga nagseserbi syo ug hira in nasuporta han Pangulo, dugang pa ni Belmonte. Hi Belmonte in nagsering nga 32 han 56 nga mga miyembro han Party List in presen te durante ha miting.

Nakikita ko nga maupay ini nga panhitabo antes magtikang an sesyon nga an mga mag babalaud in nakipagkita ug nakipag-istorya han Presidente, sering ni Belmonte. (o pt/translated by GTT/PIA/PCOO) <b> Aquino nanguna san distribusyon san social services sa Aklan</b> Dida san mayor nga buruhaton pag ato san kapobrehan, si Presidente Benigno C. Aq iuno III nanguna san distribusyon san social services ngada sa mga benepisyaryo sa Aklan durante sa kanya pagbisita didto. Sa kanya pagbagaw sa Augusto B. Legaspi Memorial Sports Complex sa Kalibo, an Pr esidente nasugad nga karuyag niya makaghatag sin pareho nga oportunidad para map auswag an kinabuhi nga ada sa hunahuna nga waray mahibibilin. An conditional cash transfer program (CCT) convergence program o ginbug-os nga p rograma ngan iba pa nga programa in ngatanan para sa katumanan san ginsaad duran te san kampanya sa naglabay nga tuig, sugad san Presidente. Sugad liwat san Presidente, an Aklan in yaun mahayag nga pangitaun dida san indu striya san turismo, ngan gin-ngaranan niya an bag-o pala nga gin-inaguraran nga Caticlan airport nga ginlalauman nga makadugang san maabot nga turista ngan sa k adayunan makakagdugang ngan makakaundong san lokal nga ekonomiya. An Presidente nagpasalamat sa katawhan sa Aklan sa suporta nga iya nakarawat sa iya pagdalagan pagka senador ngan san pagka presidente. San mga social services nga ighahatag san Presidente kaapi na supplemental feedi ng nga programa, Philhealth cards ngan certificates para san Pantawid Pamilyang Pilipino Program, social pension para san indigent senior citizens, certificates san land ownership awards (CLOAs) ngan bulig para san sektor san agrikultura. Si Aklan Governor Carlito Marquez nakakarawat tikang san Presidente certificates of award nga nakantidad P26 million para san magkadurudilain nga proyekto pan a grikultura sa kanya probinsya. Kaapi na sini an micro-income generating projects , programa pagtag bugas, tramline nga proyekto patubig, asistensya pankabuhian, high value crops development, rehabilitasyon san pasilidad san bio-fertilizer, n gan organic vegetable production. Kaupod san Presidente sira Secretary Corazon Dinky Soliman san Social Welfare ngan Secretary Mar Roxas san Transportation and Communication. An nagkarawat naman san Presidente mao sira Governor Marquez, Kalibo Aklan Mayor William Lachica ngan Rep. Florencio Miraflores san distrito sa Aklan. (Ailene D iaz/PIA-Northern Samar)