You are on page 1of 9

O transporte nos animais

Sistemas de transporte Todos os seres vivos necessitam de realizar trocas de substncias com o meio envolvente, condio fundamental para a manuteno da vida. Os animais necessitam de receber nutrientes e oxignio para as suas clulas e tm que eliminar dixido de carbono e outros produtos resultantes do metabolismo. A forma mais eficaz de estas substncias atravessarem a membrana celular sob a forma dissolvida, o que implica que as clulas sejam banhadas por um meio lquido. Nos animais mais simples e aquticos, como as hidras, no existe um sistema de transporte especializado, pois so formadas por apenas duas camadas de clulas e esto em contacto directo com o meio, ou seja, o oxignio difunde-se directamente da gua para as clulas. Animais que no apresentam um sistema de transporte especializado: Hidra; Platelmintes; Nematelmintes; Tnia; Lombriga. Nos animais mais complexos, existem rgos especializados na absoro de nutrientes e oxignio e na excreo de substncias txicas. A conduo destas substncias, entre os rgos onde so absorvidos e as clulas do resto do organismo, feita atravs de um sistema de transporte especializado o sistema circulatrio. Tipos de sistemas de transporte Sistema circulatrio aberto no hemoclio, a hemolinfa abandona os vasos sanguneos e entra em contacto com as clulas, fornecendo-lhes nutrientes e recebendo produtos de excreo. A hemolinfa bombeada por um corao tubular, ao longo de vasos, at aos tecidos. Ao chegar aos tecidos, abandona os vasos e passa as lacunas (conjunto hemoclio). Aps a irrigao dos tecidos, a hemolinfa entra novamente no corao tubular, atravs dos ostolos. A entrada da hemolinfa no corao ocorre devido fora de suco que gerada quando este rgo relaxa. Seguidamente,

os ostolos fecham e a hemolinfa , novamente, impulsionada ao longo dos vasos.

Sistema circulatrio fechado o sangue, em condies normais, nunca abandona os vasos sanguneos. Devido contraco do corao, o sangue distribudo por todo o organismo, no interior dos vasos, cujo calibre vai diminuindo serem to finos que as suas paredes apresentam, apenas, uma camada de clulas sanguneos). As trocas realizam-se sangue dos capilares e a linfa que envolve as clulas linfa intersticial. O sangue fornece oxignio e nutrientes e recebe produtos resultantes do metabolismo celular.

at (capilares entre o

Qual dos sistemas permitir uma circulao mais rpida? Sistema circulatrio fechado pois nunca sai dos vasos. Qual dos sistemas permitir uma circulao mais eficaz? Sistema circulatrio fechado pois permite uma melhor irrigao dos rgos, evitando-se perdas ao longo do trajecto.

Tipos de circulao (sistemas circulatrios fechados) aspectos

comparativos Peixes 2 cavidades no corao; circula sangue venoso no corao; o sangue s passa uma vez no corao; a presso sangunea nos vasos que se dirigem para os tecidos mais baixa do que nos outros Vertebrados porque o sangue que vai para os tecidos vem das brnquias enquanto o sangue dos Vertebrados que vai para os tecidos vem do corao. Anfbios 3 cavidades no corao.

Aves/mamferos 4 cavidades no corao; tem uma oxigenao dos tecidos mais eficaz porque no h mistura de sangue venoso com arterial. Tipos de circulao (Sistema circulatrio fechado) Nos peixes, o sangue

bombeado do corao para as brnquias e da para as restantes zonas

do

organismo, voltando, novamente, ao corao. Nos restantes Vertebrados, o sangue bombeado do corao para os pulmes, voltando ao corao para ser distribudo pelos restantes rgos, regressando, novamente, ao corao. No caso das aves e dos mamferos, o circuito pulmonar e o do resto do corpo circuito sistmico esto separados, aumentando assim, a capacidade e a eficincia do sistema circulatrio. Todos os sistemas Vertebrados sangue do corao, saindo dos sangue novamente para o medida que as artrias se diminui, passando a designaroriginam uma rede de as trocas com as clulas dos corao. apresentam artrias que transportam o ventrculos e veias que transportam o corao, entrando nas aurculas. afastam do corao, o seu calibre se arterolas, at serem to finas que capilares. Os capilares, aps efectuarem tecidos, renem-se em vnulas e estas em veias que so entrada, de novo, no

Relao entre diferentes vasos sanguneos

Circulao nas veias

Peixes
O

corao dos peixes atravessado somente por sangue venoso no corao, que passa uma nica vez pelo

corao, em cada circulao circulao simples.

O sangue

venoso, proveniente dos diferentes rgos, entra na aurcula atravs de uma pequena dilatao o seio venoso. A contraco da aurcula impele o sangue para a segunda cmara, mais musculosa o ventrculo. A contraco do ventrculo impulsiona o sangue para fora do corao, passando por uma dilatao o cone arterial at atingir as brnquias. Nas brnquias efectuam-se trocas gasosas hematose branquial sendo o sangue recolhido numa artria de grande calibre a aorta que se ramifica, primeiro em arterolas e depois em capilares, conduzindo o sangue a todo o corpo. Nos tecidos dos diferentes rgos, o sangue circula numa rede de capilares, que permitem a libertao de oxignio e de nutrientes e a recolha de dixido de carbono e de outros produtos metablicos. A rede de capilares rene-se em vnulas e em veias, regressando ao corao. Desvantagem a passagem do sangue pela rede de capilares branquiais conduz a uma diminuio da presso sangunea. Assim, nos peixes, o sangue atinge a artria aorta com uma baixa presso, diminuindo a eficcia de oxigenao dos restantes tecidos. Anfbios Os anfbios apresentam o corao dividido em trs cavidades: duas aurculas e um ventrculo. O sangue, proveniente dos diferentes rgos, d entrada na aurcula direita, enquanto na aurcula esquerda entra sangue proveniente dos pulmes. As aurculas contraem-se e o sangue vai para o ventrculo, que impulsiona uma parte do sangue para os pulmes e outra parte para os restantes rgos. Como as duas aurculas encaminham o sangue para um nico ventrculo, o sangue venoso e arterial poderiam misturar-se mas existe uma estrutura anatmica do ventrculo que permite a diviso em dois circuitos: Circulao pulmonar ou pequena circulao trajecto que o sangue efectua desde o ventrculo (direito), atravs da artria pulmonar, at aos pulmes, onde oxigenado, transformando-se em sangue arterial, voltando aurcula esquerda, pelas veias pulmonares. Circulao sistmica ou grande circulao trajecto do sangue desde o ventrculo (direito) at aos diferentes rgos. Nos tecidos destes rgos, a sangue passa de arterial a venoso, regressando ao

corao por veias que terminam no seio venoso, o qual d a entrada na aurcula direita. Considera-se que os anfbios apresentam uma dupla circulao, pois o sangue efectua dois trajectos diferentes, passando duas vezes pelo corao. Os anfbios tm uma circulao incompleta, pois pode ocorrer mistura parcial de sangue venoso com sangue arterial no ventrculo. Vantagem a dupla circulao permite que o sangue circule com uma presso mais elevada do que nos peixes, existindo assim um fluxo mais vigoroso de sangue a atingir os tecidos dos diferentes rgos. Aves e mamferos O corao das aves e dos mamferos divide-se em quatro cavidades: duas aurculas e dois ventrculos. Para que o sangue entre nas aurculas, estas tm de estar relaxadas distole auricular. A contraco das aurculas sstole auricular conduz o sangue a cada um dos respectivos ventrculos. Assim, a metade direita do corao atravessada por sangue venoso, enquanto a metade esquerda atravessada por sangue arterial. Por no haver mistura de sangue venoso com sangue arterial, no corao, as aves e os mamferos tm uma circulao completa. A contraco do ventrculo direito impulsiona o sangue para os pulmes, atravs da artria pulmonar, onde oxigenado, regressando ao corao pelas veias pulmonares. A contraco do ventrculo esquerdo conduz o sangue para os restantes rgos atravs da aorta, que apresenta uma curvatura para a direita nas aves e uma curvatura para a esquerda nos mamferos. A contraco dos ventrculos sstole ventricular simultnea. O sangue efectua dois trajectos distintos: Circulao pulmonar ou pequena circulao o sangue venoso, que se encontra no ventrculo direito bombeado atravs das artrias pulmonares, at aos pulmes, atravs de vasos cada vez mais finos, at aos capilares alveolares, onde se realiza a hematose pulmonar. O sangue arterial volta ao corao atravs das veias pulmonares, entrando na aurcula esquerda. Circulao sistmica ou grande circulao o sangue arterial bombeado pelo ventrculo esquerdo atravs da aorta. Esta divide-se em outras artrias, de calibre cada vez menos, at se transformarem numa rede de capilares, que transportam o sangue para os principais rgos do corpo. O sangue venoso volta ao corao pelas veias cavas, que se introduzem na aurcula direita.

Vantagem elevada eficcia de oxigenao dos tecidos e por isso, uma maior capacidade energtica, pois no h mistura de sangue arterial com sangue venoso. Parte dessa energia utilizada por estes animais (aves e mamferos) para a manuteno de uma temperatura corporal constante animais homeotrmicos tornando-os mais independentes das variaes de temperatura do ambiente. Fluidos circulantes Nos animais com sistemas circulatrios abertos existe apenas um tipo de fluido circulante, a hemolinfa, que abandona os vasos sanguneos, banhando directamente as clulas. Os vertebrados possuem dois fluidos circulantes: o sangue e a linfa. O sangue constitudo por plasma (parte lquida) e elementos figurados (hemcias, leuccitos, e plaquetas). A linfa um lquido semelhante ao sangue, mas no apresenta hemcias nem plaquetas.

Funes dos fluidos circulantes veculos de transporte, de distribuio e de remoo de diversas substncias. Transporte de nutrientes (no plasma), necessrios para a nutrio das clulas;

Transporte de oxignio (pelas hemcias), necessrio para a respirao celular; Remoo do dixido de carbono, resultante da respirao celular; Transporte de hormonas (pelo plasma), responsveis pelo controlo de algumas actividades celulares; Transporte de clulas e anticorpos do sistema imunitrio, responsveis pela defesa do organismo; Transporte de substncias e materiais capazes de formar cogulos, parando hemorragias; Distribuio de calor para diferentes zonas do corpo, como forma de regular a temperatura corporal.

Os vertebrados, para alm do sistema circulatrio sanguneo, apresentam um sistema circulatrio linftico, que formado por vasos linfticos (que transportam linfa) e por gnglios linfticos, que tm um importante papel na defesa do organismo. A maior parte do volume do sangue volta ao corao e a outra parte do plasma e alguns leuccitos atravessam a parede dos capilares ocupando os espaos entre as clulas, constituindo o lquido intersticial ou linfa intersticial em cuja composio entra o plasma e os leuccitos. Desta forma, h contacto mais prximo das clulas com os fluidos circulantes, aumentando a eficcia das trocas de substncias. medida que a quantidade deste fluido aumenta, vai sendo recolhido por capilares linfticos, passando a designar-se linfa circulante. Os capilares linfticos renem-se em canais colectores. A unio dos vrios canais colectores d origem a dois grandes canais: o canal torcico e o canal linftico direito, que terminam em veias de grande calibre. A linfa circulante entra na corrente sangunea pouco antes de o sangue entrar na aurcula direita. A renovao constante da linfa intersticial permite que as clulas obtenham continuamente nutrientes e oxignio e eliminem os produtos resultantes do seu metabolismo.

You might also like