KHOI NGHIA YEN THE Nguyn nhn pht sinh Do nhu cu t v ca nng dn lu tn c tr y, nhm gi vng vng t ny nh l mt vng t ngoi

oi php lut, khng chu s kim sot ca bt k chnh quyn no. S yu nc v chng ngoi bang Php ca ngha qun Yn Th. Yn Th l vng t pha Ty Bc Giang, din tch rng cy ci rm rp, cy c um tm t y c th i thng sang Tam o, Thi Nguyn, Phc Yn, Vnh Yn nn rt thch hp vi li nh du kch, da vo a th him tr v cng s d chin, nh nhanh v rt nhanh li rt thun tin khi b truy ui. ( Nguyn nhn chn Yn Th lm a bn hot ng) Lnh o: Gm nhiu th lnh a phng nhng ni bt nht l Nm Giai on th nht (1884 - 1892) v Thm (Hong Hoa Thm) cc g sau. Cn c: - Yn Th nm Ty Bc tnh Bc Giang. Din tch 40=>50 km2 Din Bin + Giai on I: 1884-1892 Th lnh uy tn nht l Nm sau khi Nm mt Thm ln thay Ngha qun cn hot ng ring l cha co s ch huy thng nht 1891, lm ch vng rng ln m rng sang Ph Lng Thng.3/1892,Php tn cng vo cn c, ngha qun tn tht nng Nm b st hi. (4/92) + Giai on II: 1893-1897 - Do Thm ch huy , va chin u va xy dng c s . - Thm tm cch ging ha vi Php +Ln 1: 10-1894 Php rt khi Yn Th. Thm cai qun 4 tng:Yn L, Mc Sn, Nh Nam, Hu Thng. +Ln 2 vo12/1897 Thm phi tun theo nhng k ngt ngho.B ngoi phc tng but bn trong ngm ngm chun b lc lng. + Giai on III: 1898-1908 - Ngha qun va sn xut va luyn tp qun s ti Phn Xng.=>Qun i tinh nhu, thin chin - Yn Th l ni t hi ca nhng ngha s yu nc. + Giai on IV: 1909-1913 - Pht hin thy Thm c dnh lu n v u c lnh Php H ni . - Php tp trung lc lng tn cng qui m ln Yn Th . - Lc lng ngha qun hao mn . - Ngy 10-2-1913 Thm b st hi, phong tro tan r . Nguyn nhn tht bi T tng lnh o ca Thm (ch ha) khng hp vi nhiu ngha qun (ch chin). Nhiu ngha qun b tri buc vo tnh trng t in khng cng cng gy nn s rn nt trong ni b ca ngha qun. Ngha qun Yn Th cha ly c lng dn do i khi ngha qun vn cp bc, sch nhiu dn chng. Mc tiu ca cuc khi ngha ch l gi mt vng t nh c lp vi chnh quyn ca Php, ch ph hp vi nng dn lu tn c tr Yn Th, m khng cun ht c cc thnh phn x hi khc Vit Nam lc . Thiu cng tc vi cc phong tro chng Php khc ti Vit Nam lc . nh gi u im: - Din ra trong mt thi gian di gy cho Php khng t tn tht - Th hin tinh thn yu nc, quyt tm chin u ca nhn dn ta - Bc u gii quyt c yu cu rung t cho nong dn - li nhiu bi hc kinh nghim cho cuc chin u v sau. Nhc im - Cha c s lin kt vi cc phong tro yu nc cng thi. - Nhiu lc cn b ng. - Giai cp lnh o l nng dn, cha bt gp s lnh o ca giai cp tin tin cha c ng li ng n, cha c h t tng lnh o - L phong tro mang tnh t pht mang tnh cht phong kin - B Php v phong kin n p .

=>Nhc im ca Phong tro nng dn Yn Th phn nh s b tc ca phong tro yu nc ca VN nhng nm cui th k XIX- u XX, t nc lc ny ri vo s khng hong v ng li v giai cp lnh o. im ging v khc nhau gia hai phong tro nng dn Yn Th v Phong tro Cn Vng *Ging nhau: -u l phong tro yu nc chng Php ca nhn dn that hin lng yu nc ch u tranh gii phng dn tc. -u c s tham gia ng o ca cc tng lp nhn dn c bit l nng dn. -u tht bi *Khc nhau: Lnh o: Phong tro Cn Vng: Vn thn s phu yu nc v c c mt s nng dn di ngn c Cn Vng Phong tro nng dn Yn Th: Xut thn Nng dn ng u l Nm, Thm Mc tiu: -Phong tro Cn Vng: V vua Chng Php ginh li c lp dn tc khi phc ch phong kin c lp. -PTND Yn Th: bo v qu hng lng xm Mong mun xy dng cuc sng bnh yn ( bnh qun bnh ng v s khai v kinh t v x hi). a bn hot ng: -Phong tro Cn Vng: a bn nh hp phn tn thiu s lnh o thng nht,hot ng rng khp Bc K v Trung K -Phong tro nng dn Yn Th: Vng ni rng Yn Th ca Bc Giang a bn c m rng nht l giai on cui. Thi gian - Phong tro Cn Vng ngn hn pt nng dn Yn Th ch c hn 10 nm(1885-1896) - Phong tro nng dn Yn Th ko di gn 30 nm(1884-1913) lc lng tham gia -Phong tro Cn Vng ng o qun chng nhn dn trong c nng dn l ch yu.ngoi ra cn c mt s quan li,dn tc thiu s -Phong tro nng dn Yn Th ch yu l nng dn Tnh cht: -PT Cn Vng: theo khuynh hng phong kin -Phong tro Yn TH: L phong tro nng dn mang tnh t pht.:: *Khi ngha Yn Th c nhng c im g khc so vi cc cuc khi ngha cng thi? - y l cuc khi ngha ln nht, c thi gian ko di nht (gn 30 nm), quyt lit nht v c nh hng su rng nht t khi thc dn Php xm lc nc ta n nhng nm u th k XX. Khi ngha Yn Th khng chu s chi phi ca t tng "Cn vng" m l phong tro u tranh t pht ca nng dn t v, bo v quyn li thit thn, gi t gi lng. Ngha qun chin u quyt lit, buc k th hai ln phi ging ha v nhng b mt s iu kin c li cho ta. c bit trong thi k nh chin ln th hai, ngha qun Yn Th cn lin lc vi cc ngha s yu nc theo xu hng mi nh Phan Bi Chu, Phan Chu Trinh... * ngha lch s : -Chng t sc mnh to ln tim tng ca nng dn . -Lm chm qu trnh xm lc v bnh nh ca ca Php . -Xng ng ni tip truyn thng yu nc ca t tin .