314.pravilnik o Održavanju Gornjeg Stroja Pruga

314
PRVILNIK
DRVNJU GRNJG STR
PRUG S BiH

2
314

PRVILNIK

DRVNJU GRNJG STR
PRUG S BiH

I PTI DI

Uvdn drdb

ln 1.

(1) v prvilnik prpisu drdb rgnizcii i ninu vrnj ndzr i
prgld prug, k i thnik uslv z drvnj grnjg str prug nrmlng klsk
nominalne irin 1435 mm i rdv ki s mru prduzimti z bzbdn i urdn
ljzniki sbr z konvencionalne brzin- d 160km/h.

(2) drdb vg prvilnik sdr thnik uslv, thnik prmtr i mr z
drvnj grnjg str prug, k i vrmnsk rkv i nin prvr isprvnsti prug i
njnih lmnt.

(3) Prug isprvn k su njni sstvni dilvi isprvni i k s n pruzi bvlj
sbr brzinm i s svinskim pritiskm prpisnim vim prvilnikm i vim Rdm
vnj.

(4) drvnj ljznik infrstruktur spd u pslove Upravljaa infrastrukture
(UI). Uprvljnj ljznikm infrstrukturm djltnst d ptg intrs entiteta kome
infrastruktura pripada i drave Bosne i Hercegovine ( u daljem tekstu:BiH), k bvlj
vn prduz, drugi blik prduz, drug prvn lic ili prduztnik, ki, prd ptih
zknskih uslv, ispunjv psbn uslv: d im licncu z uprvljnj eljeznikm
infrstrukturm i srtifikt bzbjdnsti z uprvljnj eljeznikm infrstrukturm izdt
d vlasnika infrastrukture i Regulatornog odbora eljeznice BiH (u daljem tekstu RO BiH).

ljznik infrstruktur

ln 2.

(1) eljeznik infrstruktur u S BiH dbr u pt uptrbi u svini entiteta
BiH.

(2) eljezniku infrstrukturu in eljeznik prug s svim pripduim bktim,
pstrnjim i urim u funkcii eljeznikg sbr, k i dbr u pt uptrbi u
svini entiteta, k mgu kristiti svi eljezniki operateri (O), pd dnkim uslvim.

(3) eljeznik infrstruktur buhvt dnji i grnji str prug, bkt n pruzi,
stnin kolosjek, tlkmunikcin, signln-sigurnsn, lktrvun, lktr-nrgtsk
i stl pstrnj i ur n pruzi, prmu prug, zgrd i stl bkt n eljeznikim
slubnim mjestim, ki su u funkcii rgnizvnj i rgulisnj eljeznikg sbr, s

3
zmljitm k slui tim zgrdm, pruni ps i vzduni prstr iznd prug u visini d 12
mtr, dnsn 14 mtr kd dlkvd npn prk 220 kV, runui iznd grnj
ivic in (GI).

(4) Dnji str eljeznik prug im ulgu:
- d s pprni prsjk eljeznik prug prilgdi lklnim tpgrfskim
uslvim uz uvnj prktvn nivlt eljeznik prug, i
- d prihvti ptrnj d grnjg str i prns g n tmljn tl.
Dnji str eljeznik prug ini zmljni trup, sl z ztitu plnum d mrz i sl z
nj plnum, innjrijski bkti u trupu prug (mstvi, vidukti, prpusti, tunli,
glri, ptprni i blni zidvi) i tmljn tl.

(5) Grnji str eljeznik prug in in, kolosjeni pribr, prgvi i tucnik
zstrn prizm.
Grnji str, bz tucnik zstrn prizm, ssti s d:
a) dvij vzn in, n stndrdnm rstnju, pvzan privrsnim pribrm s
pprnim ili pdunim btnskim prgvim, ili bz prgv n btnsk pdlzi (btnsk
pl n slu cmntn stbilizci n zmljnm trupu, dnsn btnsk pl
innjrijskg bkt u trupu prug),
b) dvij vzn in, n stndrdnm rstnju, pvzan privrsnim pribrm s
pprnim btnskim prgvim n sfltn pdlzi (sfltn pl n slu cmntn
stbilizci n zmljnm trupu, dnsn sfltni nsi sl n pli innjrijskg bkt
u trupu prug),
c) dvij vzn in n stndrdnm rstnju pvzan privrsnim pribrm s
pprnim drvnim trbridnim prgvim ki su n dgvrui nin pvzni s
nsim mst (tzv. mst s tvrnim klvzm).
d) u irm smislu, grnji str buhvt i slne kolosjen knstrukci k t
su skrtnic, ukrti, krtnic, prnsnic, iskliznic, klsk vg, diltcin sprv i
drug.

(6) Kolosjek put p km s rlizu eljezniki sbr, sljedeih karakteristika:
a)kolosjek in dvij in n stndrdnm rstnju, k su privrsnim
kolosjenim pribrm pvzn s pprn pstvljnim prgvim. vkv kolosjek m
biti pln u tucniki zstr ili n vrstu pdlgu (knstrukci kolosjek bz tucnikg
zstr).
b)kolosjek bz prgv in dvij in n stndrdnm rstnju k su prk
lstinih slnc pln n vislnu vrstu pdlgu (btnsk pl n slu cmntn
stbilizci ili btnsk pl innjrskg bkt u trupu prug),
c)kolosjek s pdunim prgvim in dvij in n stndrdnm rstnju, k
su privrsnim kolosjenim pribrm pvzn s pdun pstvljnim btnskim
prgvim. Pstnst stndrdn irin kolosjek (vidjti ln 28. vg prvilnik) s u
vm sluu psti mnlitnim pvzivnjm pdunih btnskih prgv i btnsk
pl.

Pdl ljznikih prug

ln 3.

4
(1) Prm bru klsk (pm kolosjek dfinisn u lnu 2, stv f) vg
prvilnik), prug s dil n dnkolosjen, dvkolosjen i vikolosjen.

(2) Prm vrsti vu prug s dijl n lktrificirn i nlktrificirn.
lktrificirn prug u |S BiH krist mnfzni sistm lktrifikci s nzivnim npnm
25 kV i frekvencijom 50 Hz.

(3) Prm vrsti eljeznikg sbr prug s dijl n prug z putniki sbr,
prug z trtni sbr i prug z mjviti eljezniki sbr. Kod manjih eljeznica ,
koje spada i eljeznica u S BiH, uglavnom, sve pruke se koriste za sve vrste saobraaja, iz
tradicionalnih, tehnikih i ekonomskih razloga.

(4) N snvu krktristik trn (rljf, glki sklp, hidrlk prilik)
eljeznik prug s dijl n rvnirsk prug i prug u rijnim dlinm, prug u
vlvit-bruljkstm trnu, brsk prug, plninsk prug, grdsk i prigrdsk prug i
lkln prug u vlikim grdvim.

(5) Prm bimu sbr i znu z unutrnji i munrdni sbr, prug s
ktgriu n:
a) mgistrln prug, d zn z munrdni i ncinlni sbr,
b) rginln prug, d zn z rginlni i lklni sbr,
c) lkln prug, d zn z lklni sbr.

(6) kt ktgrizcii eljeznikih prug dnsi, na osnovu odredaba Sporazuma
91(RIV 2000),Prilog II, Sveska 3- Kategorizacija pruge, a sa kojim dokumentom, pred
nastupanja svakog reda vonje, moraju biti saglasne Izjave o mrei entitetskih eljeznica u S
BiH.

Thnik krktristik prug i klsk

ln 4.

snvnim zknm izgrdnji ljznic i bzbdnsti u ljznikom saobraaju,
k i prpisim dntim snvu tg zkn na prugama S BiH te vaeih Direktiva
donijeti na nivou EU- Direktive 2004/49/EC, o bezbjednosti na eljeznicama EZ i Direktiva
2008/59/EC, o interoperabilnosti eljeznikog saobraaja u EZ, drni su: nmnji prnici
krivin, mrdvni ngibi, uslvi z musbn ukrtnj prug, ukrtnj prug s drugim
sbrnicm, prikljuivnj prug i klsk n prug drugih zmlj, k i uslvi z
pstvljnj i ugrivnj n ljznikm zmljitu gsvd, vdvd i drugih vrst
cvvd, k i svih vrst lktrinih, tlfnskih, tlgrfskih i drugih lini i vdv, bil
d s ni ukrtu s ljznikm prugm ili idu prlln s njm, ili sm zdiru u prstr
prug.

bzbnj thnikg dinstv n pruzi

ln 5.

5
(1) eljeznik prug s prktuu, grd i drvu tk d dgvru utvrn
prvzn i prpusn mi prug, brzini vzv, dzvljn msi p svini, dzvljn
msi p dunm mtru, zhtjvim bezbjednsti eljeznikg sbr, da udovolje-sa
svoje strane- ekoloke norme, k i drugim uslvim ki su prpisni z dnsnu prugu.
Prd tg, eljeznik prug k slu munrdnm trnzitnm sbru mru
ispunjvti uslv ki su utvrni rtifikvnim munrdnim ugvrim.

(2) drvnjm eljeznik infrstruktur mru s uvti thniki lmnti u
skldu s prktm prm km infrstruktur izvdn (Glvni ili Izvki prkt -
uklik psti, Prkt izvdng bkt) u grnicm dzvljnih tlrnci dfinisnih
vim prvilnikm, sv d prv rknstrukci.

Duin prug i klsk

ln 6.

Po uobiajenoj eljeznikoj terminologiji pod pojmom duine pruge i kolosjeka
koriste se pojmovi i nazivi , kako slijedi:

a) Duin prug, z ptrb drvnj prug i kspltci ljznic, prikzu s
k grvinsk, stvrn, kspltcin i mrdvn.

b) Grvinsk duin prug mri s p si klsk d ptn d zvrn tk
grnj. Kd stnic i stlih slubnih mjst n pruzi mri s p glvnm prlznm
kolosjeku.

c) Stvrn duin prug duin prvzng put, mri s d srdin d srdin
stnin zgrd, dnsn d srdin d srdin slubnih mjst.

d) kspltcin ili sbrn duin prug stvrn duin prug k u
kspltcii. Pvrmn ukinut ili uvdn sbr n nk pruzi uti n izrunvnj
prsn kspltcin duin t prug. Prsjn kspltcin duin prug dbi s
rdukcim kspltcin duin srzmrn bru dn u kim , u tku dn gdin,
bil u sbru.

e) Klsk izmu izlzn i ulzn skrtnic susdnih stnic, ili drugih slubnih
mst, u grvinskm smislu, klsk n tvrn pruzi.

f) Duin klsk u stnicm i stlim slubnim mstim prikzu s k
ukupn, stvrn i krisn.

g) Ukupn (pun, grvinsk) duin stning klsk dstnj mrn p
si klsk d ptk ulzn skrtnic d ptk izlzn skrtnic, dnsn d kr
dvng klsk (d grudbrn slipg klsk), t zni d u ukupnu duinu
klsk ulz i duin skrtnic.

h) Stvrn duin stning klsk duin klsk izmu krv dvnih
skrtnic, dnsn d kr dvn skrtnic d kr dvng slipg klsk.

6
i) Krisn duin di klsk n ki s mgu pstviti vzil, s tim d n
mtu vnju n susdnm klsku. Pl ptn i krnj tk krisn duin
klsk, u zvisnsti d tg d li stnic s ili bz skrtnikg sigurnj, d vrst
skrtnikg sigurnj, d li klsk prlzni ili slipi. Prm tm, k ptn ili
krnj tk krisn duin stninih klsk m biti: ulzni i izlzni mik, ulzni
mik i izlzni signl, kr ulzn izlvn in i izlzni signl, kr izlci skrtnic i
izlzni signl, ulzni mik (kr ulzn izlvn in, kr izlci skrtnic), grudbrn i
izlzni mik (izlzni signl, ptk izlvn in, ptk izlci skrtnic).

) Mik s u slubnim mjstim vidn biljv stlnm znkm u skldu s
stndrdm BAS P.B8.031. Mici s pstvlju n nm mstu gdj dstnj
klsk, ki su musbn pvzni istm skrtnicm ili ukrtm, nmnj dvljn
rstnj k sigurv d zustvljn vzil n dnm d kolosjek n mt vnju p
prugm kolosjeku. N prugm u S BiH mik s pstvlj n mstu gdj rstnj
klsk 3,50 m, mjrn uprvn n simtrlu skrtnikg ugl. Kd prikljuk n
tvrn pruzi v rstnj iznsi 4,00 m.

Prun znk

ln 7.

(1) biljevnj stcin, thnikih lmnt i prmtr prug, bkt i
pstrnj z ptrb drvnj prug vri s prunim znkm.
Prun znk su: kilmtrsk i hktmtrsk, z su i visinu klsk, z krivin,
pdkze, z tunl i grnine znke.
blik, mjr i ugrivnj svk d nvdnih prunih znk rgulisni su psbnim BAS
thnikim stndrdm.
dstnj prunih znk d s klsk prdstvljn u tbli 1.

Tabela 1- dstnj prunih znk d s nblig klsk
Vrst prun znk
Z prug
nrmlne irine
klsk
(mm)
I i II
rd
III rd
. dstnj zrz kim s biljv s klsk n prunim
znkm
2500 2300
b. dstnj nblig dil kilmtrskg i hktmtrskg znk,
znk z su i visinu kolosjek, znk z krivinu
2440 2240
c. dstnj nblig dil pdkz kd klsk u prv, k i
u krivinm pluprnik dnkg i vg d 250 m, kd nrmlng
klsk bz ndvinj.
2500 2500

Izuztn, kd prug u kspltcii, S BiH, na obrazloen zahtjev entitetskih UI, uz
sglsnst RO BiH, m dbriti d nprijd nvdn dstnj budu i v, k i d
nmnj dstnj nblig dijl prunih znk d s kolosjek nvdnih u tbli 1
pd b., izns 2200 mm. Pri vm UI dru i dstnj zrz z su kolosjek.

7
(2) Visin stlnih znk nvdnih u tbli 1 pd b., iznd grnj ivic bli in,
iznsi mksimln 50 mm.

(3) dstnj pdkz, mjrn d s kolosjek u krivinm prug nrmln irin
klsk pluprnik mnjg d 250 m, k i z klsk s ndvinjm, me s pvti
prm tblm 2 i 3.

(4) Kilmtrskim i hktmtrskim znkm znv s dstnj d ptk
prm kru prug n svkih 1000 mtr, dnsn n svkih 100 mtr, mrn: kd
dnklsnih prug p si klsk, kd dvklsnih prug p si plnum. Sv
kilmtrsk i hktmtrsk znk s prnim brvim pstvlju s s dsn,
hktmtrsk znk s nprnim brvim s liv strn prug. S BiH m dbriti d
s i kilmtrsk znk s nprnim brvim mgu ugrivti s liv strn prug. Ist
tk, S BiH m dbriti d s, zbg trnskih ili iz drugih rzlg, kilmtrsk i
hktmtrsk znk mgu pstvljti sm s dn strn prug. Pvrin n k su
brvi vrtikln i usprvn n su klsk i krnut prm smru sbr, u
skladu sa standardom JUS . G1. 201.

(5) znkm z su i visinu klsk znv s pl s i visin grnj ivic
in klsk, i t: kd klsk u prv visin grnjih ivic bj in, kd klsk u
krivini visin grnj ivic unutrnj in. D bi s br prunih znk smnji gdje gd t
mgu, znvnj s i visin klsk vri s: n stubvim kntktn mr, n
pgdnim dilvim stlnih bkt, n prunim znkm n kim s mgu zniti vi
lmnt, i sl.
znvnj s i visin klsk kd lktrificirnih prug, kd prug k s
lktrificirti i kd glvnih prug I rd, vri s: n ptku i n kru svih bkt s
svdm ili plm iznd kolosjek n ptku i kru svih prlznih krivin, n prlmim
nivlt, , ztim, i n svkih 100 m prug, k s znvnj vri n znkm z
stcinu ili n bktim.
Kd s znvnj vri n stubvim kntktn mr, nd v dstnj n mr
biti 100m, v t rstnj dnk rstnju stubv. Kd stlih prug, znvnj s
i visin kolosjek vri s: n ptku i n kru svih bkt s svdm ili plm iznd
klsk, n ptku i n kru svih prlznih rmpi z ndvinj spljnih in u krivinm
(prlzn krivin) i n prlmim nivlt, n stlim dijlvim prug prm ptrbi i
dluci RO BiH, na obrazloen zahtjev nadlenog UI, odnosno entitetske eljeznice.
U krivinm, znk z su i visinu klsk s pstvlju s unutrnj strn; t s
ini i s stlim prunim znkm, k s n njim bilje i vi lmnti. Kd s z tu
svrhu krist stubvi kntktn mr ili bkti, nd s znvnj s i visin klsk
tk vri s unutrnj strn krivin.
Prun znk z su i visinu klsk pstvlju s vrtikln i prlln si
kolosjek, u skladu sa standardom JUS P. B8.001.

(6) znkm z krivin znv s ptk prlznih krivin (PPK) i kr prlznih
krivin (KPK). Kd krunih krivin bz prlznih krivin znv s ptk krivin (PK) i
kr krivin (KK). Pvrin n k ntpis prlln pdun si kolosjek, u skladu sa
standardom JUS . G1. 202.

(7) Pdkzim s biljvu prlmi nivlt n pruzi i znvu vliin i
duin pdunih ngib. Pstvlju s s dsn strn prug, s tblm uprvn n pdunu
su klsk. Tbl, s vrhm ptugng bilg plj uprvljng gr, ugru s n

8
ptku uspn, s vrhm uprvljng dl n ptku pd. Pdkzi s prvugnim
bilim pljm pstvlju s n mstim prlz s uspn n hrizntlu, dnsn s pd
n hrizntlu, u skladu sa standardom JUS P. B8.013.

(8) znk z tunl kd dnkolosjenih prug pstvlju s n ulznm portlu s
dsn strn, n izlzu s lijv strn prug. Kd dvkolosjenih prug v znk
pstvlju s sm n ulzim u smru vnj. N znkm s ispisu nziv, br i duin
tunl.

(9) Grnini znci pstvlju s n mstim gdje grnic zmljit u
ksprpricinm psu (m) minju sv prvc, k i n duim prvcim m
ljznikg zmljit, li nmnj n svkih 100 m.

(10) Kd innjrijskih bkt u dnjm stru eljeznik prug (mst, tunl i
slin), gd s prun znk n mgu pstviti, ispisivnj i biljvnj ptrbnih
lmnt vri s n pgdnim mstim tih bkt, bil dirktn n pvrini bkt ili n
psbn ugrn tblici.

(11) N dvklsnim i prllnim prugm, prun znk s mgu pstvljti i s
spljn strn klsk, n izmu klsk.

(12) Izmu klsk u stnicm i drugim slubnim mstim n pruzi, znk s
n pstvlju, v, k t ptrbn, n pgdnim mstim vn svih klsk, mu
dluue S BiH.

(13) Izgld prunih znk, dimnzi, mtril d kg s izruu i nin
ispisivnj druu s stndrdim i uputstvm. Izbr prunih znk vr UI, uz saglasnost
RO BiH, prm stvrnm stnju i ptrbm n pruzi.

Slbdni prfil

ln 8.

(1) Slbodni prfil grnini prstr u pprnm prsku uprvnm n rvn
k ddiru grnj ivic lijv i dsn in. s slbdng prfil sti usprvn n prvu
k ddiru grnj ivic vznih in i prlzi krz srdinu klsk, t. srdinu dstnj
izmu vznih in. Mr slbdng prfil mru s uvti pri drvnju prug. U
prstr slbdng prfil n smiu ulziti dilvi pstrnj, bkt, znk, signl,
nslg mtril i drugi prdmti. Ipk, u prstr slbdng prfil ulz uri ki
npsrdn dluu n vzil, k t su lmnti kntktn mr, rtrdri u rdnm
plu, npnici z snbdvnj lkmtiv i slin.

(2) blik i dimnzi slbdng prfil n mgistrlnim prugm (grnj nvih
prug i rknstrukci) k su prdmt munrdnih ugvr dru s u skldu s
dgvruim drdbm tih ugvr (Prm AGC sprzumu n pruzi Srv-Pl
primjnju s GC slbdni prfil prm UIC bvi 505-4 i 506 ).
blik i dimnzi slbdng prfil z sv stl prug nrmlng klsk z dizl-vuu
prikzni su n slici 1, z lktrinu, dizl-vuu n slici 2. Dimnzi slbdnih prfil

9
dns s n klsk u prv i n klsk u krivinm pluprnik dnkg i vg d
250 m, bz ndvinj.
U lnu 11. d 14. vg prvilnik, n snvu slbdng prfil i prfil vzil, drn su
mr z rzmk klsk i dstnj stubv, npnik, tvrnih rmpi, prn,
mtril i sl.

(3) Prmn u dimnzim slbdng prfil k nstu pri drvnju prug
nrmlng klsk u krivinm s ndvinjm spljn in su sljd (slika 1):
a) z spljn strn krivin, zbg ndvinj spljn in, prfil s n priru
niti s suv, li s ndvisu, zbg krivin, prfil s priru prm tbli 2,
b) z unutrnj strn krivin zbg ndvinj spljn in, prfil s priru,
uz t s priru i zbg krivin (sbir s prirnj zbg ndvinj i zbg krivin), zbg
pprng ngib rvni klsk usljd ndvinj spljn in, prfil s sput nni.

Slika 1 - Ptrb z ndvinjm i prirjm slbdng prfil usljd izdiznj spljn in
u krivini

(4) Prmn u dimnzim slbdng prfil zbg krivin, dt su u tbli 2, zbg
ndvinj spljn in izrunvu s p sljdim brscim:
a) Prirnj slbdng prfil s unutrnj strn krivin u m k tki
(kti) izrunv s p brscu:
H
s
h
p = ,
gd :
p - prirnj slbdng prfil u dtin tki (kti), izrn u mm;
h - ndvinj spljn in u t krivini, izrn u mm;
s = 1500 mm - priblin dstnj pdunih s glv in (rastojanje
nominalnih krugova kotrljanja tokova);
H - visin dtin tk u dnsu n GI, izrn u mm.
b) Ndvinj slbdng prfil s spljn strn krivin u m k tki
L
s
h
n = ,
gd :

10
n - ndvinj slbdng prfil u dtin tki (kti), izrn u mm;
L - udljnst dtin tk (kt), izrn u mm, slbdng prfil d
pdun s glv unutrnj in.
c) Sputnj slbdng prfil s unutrnj strn krivin u m k tki
L
s
h
m = ,
gd :
m - sputnj slbdng prfil u dtin tki (kti), izrn u mm;

Tabela 2 - Proirenje slobodnog profila u krivinama poluprenika manjeg od 250 m bez
nadvienja (vidjeti sliku 4,a muvrijdnsti drditi intrplcim)
Poluprenik
krivine (m)
Proirenje slobodnog profila e prm slici 4
Sa unutranje strane
krivine (mm)
Sa spoljanje strane
krivine (mm)
250 0 0
225 20 30
200 50 60
180 80 90
150 130 160
120 330 350
100 530 550

(5) U tbli 3, k primr z prugu nrmlng klsk, prikzn su vridnsti z
prirnj slbdng prfil kd krktristinih tk (kt), k i z ndvinj slbdg
prfil n pdinim ktm, i t sm zbg ndvinj spljn in u krivini. v vridnsti
dt su u mm.

(6) U tbli 4, k primr z prug nrmlng klsk, prikzn su prirnj
slbdng prfil u trim krivinm zbg ndvinj spljn in u krivini i zbg krivin,
k i ukupn vridnsti z prirnj slbdng prfil kk s unutrnj tk i s
spljnj strn. Pri brunu uzt mksimln ndvinj d 150 mm.

11

Mr
(mm)

Slika 2 - Slbdni prfil z prug nrmlng klsk, z dizl-vuu, u prv i u krivinm
pluprnik dnkg i vg d 250 m bz ndvinja

Napomena:
drdbm vg prvilnik prpisn su mr i tlrnci z sv sluav kd kt
nvdnih n dnjm dilu slbdng prfil pd 1) i 2) ovog lana. Dubin ljb d 38
mm prd unutrnj ivic in mr biti suvn i pri nvm hbnju in.

12

Mr
(mm)

Slika 3 - Slbdni prfil z prug nrmlng klsk, z lktrinu i dizl-vuu, u prv i u
krivinm pluprnik dnkg i vg d 250 m bz ndvinj
Napomena:
drdbm vg prvilnik prpisn su mr i tlrnci z sv sluav kd kt
nvdnih n dnjm dlu slbdng prfil pd 1) i 2). Dubin ljb d 38 mm prd
unutrnj ivic in mr biti suvn i pri nvm hbnju in.

13

Mr
(mm)

Slika 4 - Mr z prirnj slbdng prfil u krivinm pluprnik mnjg d 250 m
bz ndvinj, n prugm nrmlng klsk

14
Tabela 3 - Prirnj i ndvinj slbdng prfil n pdinim ktm zbg ndvinj
spljn in u krivini, z prug nrmlng klsk
Ndvinj
spljn in
u krivinm
(mm)
Prirnj slbdng prfil s
unutrnj strn krivin
Ndvinj slbdng prfil
N visini d (mm):
1120 3050 4800 5500 5800 3050 4800
h
o

(u
svini)
5800
20 15 45 65 75 80 40 25 10 25
25 20 55 80 95 100 50 30 15 30
30 25 65 10 110 120 55 35 15 35
35 30 75 110 130 140 65 40 20 45
40 30 85 130 150 155 75 45 20 50
45 35 95 145 165 175 85 50 25 55
50 40 105 160 185 195 95 55 25 60
55 45 115 180 205 215 105 60 30 65
60 45 125 195 220 235 110 65 30 70
65 50 135 210 240 255 120 70 35 80
70 55 145 225 260 275 130 75 35 85
75 60 155 240 275 290 140 80 40 90
80 60 165 260 295 310 150 85 40 95
85 65 175 275 315 330 160 90 45 100
90 70 185 290 330 350 165 95 45 105
95 75 195 305 350 370 175 100 50 115
100 75 205 320 370 390 185 105 50 120
105 80 215 340 385 410 195 110 55 125
110 85 225 355 405 430 205 115 55 130
115 90 235 320 425 445 215 120 60 135
120 90 245 385 440 465 220 125 60 140
125 95 255 400 460 485 230 130 65 150
130 100 265 420 480 505 240 135 65 155
135 105 275 435 495 525 250 140 70 160
140 105 285 450 515 545 260 145 70 165
145 110 295 465 535 585 270 150 75 170
150 115 305 515 550 580 275 155 75 175
Npmn:
Izrunt vrijdnsti prirnj i ndvinj slbdng prfil usljd ndvinj spljn in
u krivini zkruuu s nvi n nrdnih 5 mm

15
Tabela 4 - Prirnj i ndvinj slbdng prfil n pdinim ktm, i t zbg ndvinj spljn in u krivini i zbg krivin, k i
ukupn vrijdnsti prirnj, kk s unutrnj tk i s spljnj strn, z prug nrmlng klsk

Npmn:
U svim krivinm mlg rdius d 100 m d 250 m u grnj tbli 4, prirnj slbdng prfil runt z mksimln ndvinj
spljn in 150 mm. vkv pristup u prrunu prirnj n strni sigurnsti s bzirm d s z rdius mnj d 300 m mru
primjniti zkljuci ORE B 55/Izvetaji 5 i 8, t. mr s buhvtiti psnst d iskliznu sprih i prznih kl, tk d stvrn
ndvinj u krivinm mlg rdius mnj d 150.

P
l
u
p
r
n
i
k

k
r
i
v
i
n

(
m
)

PRIRNJ SLBDNG PRFIL U KRIVINI (mm)
ZBG NDVINJ SPLJN
IN (S UNUTRNJ
STRN KRIVIN)
ZBG KRIVIN (BZ
NDVINJ)
UKUPN
S UNUTRNJ STRN S SPLJN STRN
N KTI
N KTI S
UNUTR-
NJ STRN
S
SPLJN
STRN
1120
(2+7)
3050
(3+7)
4800
(4+7)
5500
(5+7)
5800
(6+7)
1120
(8)
3050
(8)
4800
(8)
5500
(8)
5800
(8) 1120 3050 4800 5500 5800
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
250 115 305 515 550 580 0 0 115 305 515 550 580 0 0 0 0 0
225 115 305 515 550 580 20 30 135 325 535 570 600 30 30 30 30 30
200 115 305 515 550 580 50 60 165 355 565 600 630 60 60 60 60 60
180 115 305 515 550 580 80 90 195 385 595 630 660 90 90 90 90 90
160 115 305 515 550 580 130 160 245 435 645 680 710 160 160 160 160 160
120 115 305 515 550 580 330 350 445 635 845 800 810 350 350 350 350 350
100 115 305 515 550 580 530 550 645 635 1045 1080 1110 550 550 550 550 550

16
irin i dubin ljb z prlz tkv inskih vzil

ln 9.

(1) Z bzbdn prlz tkv inskih vzil u tku kspltci, mr s, prd
in, bzbditi slbdn prstr kk t znn n dnjm dijlu slbdng prfil
(slika 5).

Slika 5 - Dtlj dnjg dijl slbdng prfil slobodan prostor za bezbjedan prolaz
tokova inskih vozila

(2) Dubin ljb iznsi:

Mr u mm
kd prug nrmlng
klsk:
- n putnim prlzim u nivu 4245
- kd skrtnic 4851

Izuztn, dubin vih ljbv m biti mnj, li n ispd 38 mm n prugm nrmlng
klsk i mr s uvti i kd nvih hbnj in i tkv vzil.

(3) irin gzit (prstr ) z prlz bnd tk prikzn n slici 5 kd
klsk u prv i krivini :

Mr u mm
kd prug nrmlng
klsk:
- z npkrtn prdmt ki su vrst
vzni s inm
135
- z npkrtn prdmt ki nisu
vrst vzni s inm
150

(4) irin ljb (prstr b) z prlz vijnc tk prikzn n slici 5 kd prug
nrmlng kolosjek u prv iznsi:

Mr u mm s
tolrncim d + 4 i -1
a. Kd in- vic skrtnic i ukrt (pri izrdi nvih
skrtnic, kd skrtnikih krivin i kd skrtnic k
su ugrn u krivinm, irin ljb i dzvljn
tlrnci druu s stndrdm i prktm).
41

17
b. Kd sigurnsnih in n pstim mstvim gdje
nm drumskg sbr nrmln 200
nvi 220
izuztn nmnj 160.
c. Kd sigurnsnih in n nvim mstvim gdje nm
drumskg sbr

nvi 220
nmnj 180.
d. Kd svih stlih vrst vznih npkrtnih prdmt
s inm (npr.: kntrin n putnim prlzim u
nivu), i t:

- kd kolosjek u prv, irin ljb mr d bud nrmln 70;
- kd kolosjek u krivini, irin lb s povv
z vliinu prirnj, tim t sm d bud nvi 85;
- u nritim sluvim, kd kolosjek u prv
n putnim prlzim u nivu, p dbrnju
nadlenog UI uz saglasnost RO BiH, izuztn nmnj 45.
e. Kd kntrin n mstvim s zdnikim
klvzm z eljeznik-drumski sbr
prm tipu ili psbnm
dbrnju vlasnika
infrastrukture(vl.inf.)
f. Kd skrtnikih src prm stndrdu i
dbrnm prktu.

(5) irin ljb z sluv u vm lnu, stav 4)-tabela- nvdn pod b., c., d. i
tkm e), a nvdn pod b., c., d., kd kolosjek u krivini, pvv s z vliinu
prirnj kolosjek.

(6) Uptrb sigunsnih in n mstvim prug nrmlng kolosjek, prpisn
lanom 26, stav 7., 8. i 9.

(7) Visin in vic, sigurnsnih in, ztitnih in i kntrin, kd skrtnic,
ukrt, mstv, trih krivin i drugih pstrnj i ur ru s vim prvilnikm,
tipm ili prktm.
Visin kntrin n putnim prlzim, kldrmisnim ili n drugi nin urnim z sbr
drumskih vzil, mr biti n istm nivu k i kolosjen in.

(8) Visin sigurnsnih in trb d u rvni grnj pvrin klsn in.
Izuztn, n m biti nt ni, i t: nvi d 10 mm, k ljb irk d 160 d 200
mm, nvi d 15 mm, k ljb irk d 200 d 220 mm. Ist tk, sigurnsn in n
mstvim m ndvisiti vznu inu z 50 mm. v izuztk dbrv vl. inf.,na zahtjev i
validno struno-betbjednosno obrazloenje nadlenog UI.

Tvrni prfil

ln 10.

(1) Tvrni prfil (prfil vzil) grnini prstr u pprnm prsku uprvn
n rvn k ddiru grnj ivic lijv i dsn in. s tvrng prfil sti usprvn n

18
prvu k ddiru grnj ivic vznih in i prlzi krz srdinu klsk, t. srdinu
dstnj izmu vznih in. Ntvrn insk vzil nidnim svim dijlm, niti
vznim signlim, n smiu biti vn grnic tvrng prfil.

(2) blici i dimnzi tvrnih prfil prikzni su n slikm 6 i 7.

Slika 6 - Tvrni prfil (prfil vzil) vi z pruge normalne irine kolosjeka

19

Slika 7 - Ogrninj tvrng prfil z trnzitn kl u munrdnm sbru

Rzmk klsk

ln 11.

(1) Rzmk izmu s klsk nrmln irin n tvrn pruzi i u stnicm, u
prv i u krivinm bz ndvinj, ki s mr uvti pri drvnju prug prikzn u
tbli 5.

(2) Kd pstih prug S BiH m se, z svki slu psbn, na zahtjev i
validno obrazloenje nadlenog UI od stranevl. inf., dbrvti d s izgrdi niski prn i kd
rzmk klsk d 4750 mm d 6000 mm. Pri vm mru s prpisti i mr z ztitu
putnik i sbr.

(3) Kd prug s nrmlng kolosjek u krivinm, rzmk izmu klsk
pvv s z vliinu prirnj slbdng prfil u krivinm, prm lanu 8. vg
prvilnik.

20
Tabela 5 - Rzmk izmu s klsk nrmln irin n tvrn pruzi i u stnicm, u
prv i u krivinm bz ndvinj
Vrst prug,
dnsn kolosjek nrmln irin
Rzmk klsk u mm
Pst stnj
Z nvgrdnj
i rknstrukci
n pstim
prugm z brzin
d 160 km/h
nrmln izuztn
tvrn prug
Rzmk izmu klsk kd
dvklsnih prug
3800 3500 4000
*)

Rzmk izmu prllnih prug 4000 3800 4750
Rzmk izmu klsk gd s
pstvlj signl
5000+irin stub
Rzmk izmu klsk gd s
pstvlj stub lktrvd
4800+ irin
stub
5000+irin stub
Stnini klsci
Rzmk izmu klsk 4750 4500 4750
Rzmk klsk izmu kih s
pstvlj prn, nmnj
6000 6000
Rzmk klsk izmu kih s
pstvlj prn s pristupm vn
niv klsk
prm prktu
Rzmk izmu glvnih klsk
gd s pstvlju stubvi, i sl. (
irin stub, i sl.)
4750 5000+ irin stub

Rzmk pslij svk grup d 4 d
6 klsk (zbg stubv z
svjtljnj, stubv signl, itd.)
6000 6000
Rzmk izmu izvlnjk i
prlzng klsk
4750 4500 5000
Rzmk izmu prtvrnih
klsk
3500 3500
*) Z nv mgistrln prug i rknstrukci pruga z brzin 160km/h, prpruu s
rstnj kolosjek n mnj d 4200mm.

Nv visin i nmnj dstnj bkt kd prug nrmlng klsk

ln 12.

(1) Mr k s mru uvti pri drvnju prug nrmlng klsk u prv,
z visinu bkt mrnu d GI- i z dstnj bkt mrn d s klsk,
prikzn su u tbli 6.

21
Tabela 6 - Mr k s mru uvti pri drvnju prug nrmlng klsk u prv,
z visinu bkt mrnu d GI- i z dstnj bkt mrn d s klsk
Vrst bkt
Pst stnj
mr u mm
Nvgrdnj i
rknstrukci n
pstim prugm
mr u mm
visin dstnj visin dstnj
Tvrn rmp i pd mgcin 1100 1650 1100 1670
Vn rmp 1000 1670 1280 1775
Rmp z utvr sitn stk 2000 1650 2200 1670
Viski prn 550 1650 * *
Niski prn 350 1600 * *
Stbilni prdmti n putnikim
prnim
3000 3000 3500 3000
Stubvi lktring vzng vd:
- n tvrn pruzi i glvnim
prlznim stninim klscim
- 2200 - 2500
- n stnicm i drugim slubnim
mjestim, izmu klsk z
prim putnik
- 2200 - 2400
- n stnicm i drugim slubnim
mstim,
izmu klsk sm z trtni
sbr
- 2200 - 2200
- n putnikim prnim - - - 3000
* - visinski pl prn i irinu zzr d ivic prn d nblig stpnik ili pd
vzil kd grnj nvih i rknstrukci mgistrlnih prug bvzn usklditi s thnikim
spcifikcim intrprbilnsti z sb s grninjnm mbilnu (European
Commission (2006) Technical Specification for Interoperability - People with Reduced
Mobility), n snvu slik 8. Pst visin prn mgu s drvti d prv
rknstrukci, kd s mru ispuniti zhtjvi stndrd pristupnsti z sv ktgri
putnik bz diskriminci sb s grninm mbilnu.

Slika 8 - Odreivanje visine najblieg stepenika mjereno u odnosu na gornju povrinu perona
i irine zazora izmeu ivice najblieg stepenika i ivice perona, prm zhtjvim Thnikih
Spcifikci Intrprbilnsti z sb s grninm mbilnu

22
(2) dstnj ivic tvrn rmp, viskg i niskg prn d s nrmlng
klsk u krivinm prikzn su u tbli 7. Pdci u tbli z putnik prn v sm
z pst stnin kolosjek, ki nisu prktvni i grni u skldu s stndrdim
pristupnsti, sv d prv rknstrukci. Z nv prug i rknstrukci pl prn
dru s prm prktu u skldu s zhtvim stndrd pristupnsti eljeznik
infrstruktur svim ktgrim putnik.

Tabela 7 - dstnj ivic tvrn rmp, viskg i niskg prn d s nrmlng
klsk u krivinm
(Kd muvrijdnsti pluprnik, intrplisti p prv linii)
Pluprnik
u m
Tvrn rmp i viski prn
*)
mr u mm
Niski prn,
*)
mr u
mm Pst stnj
Nvgrdnj i
rknstrukci n
pstim prugm

unutrnj Spljn unutrnj spljn unutrnj spljn
2000 1650 1670 1600
1500 1655 1675 1605
700 1660 1680 1610
600 1665 1685 1615
500 1670 1690 1620
350 1675 1695 1625
250 1680 1700 1630
225 1700 1710 1720 1730 1650 1660
200 1730 1740 1750 1760 1680 1690
180 1760 1770 1780 1790 1710 1720
150 1710 1840 1830 1860 1760 1790
120 2010 2030 2030 2050 1960 1980
100 2210 2230 2230 2250 2160 2180
*)
Misli s n viski prn 550mm i niski prn 350mm iznd grnj ivic in. vkvi prni
mgu biti u uptrbi d prv rknstrukci, kd s mru ispuniti stndrdi pristupnsti
uz uzimnj u bzir knstrukci stpnik ili pl pd vzil u dnsu n ivicu prn.

Nmnj dimnzi z svtli tvr vrt

ln 13.

N prugm nrmlng klsk, svitli tvr vrt i visin npnik, ki s
mru uvti pri drvnju prug, prikzni su u tbli 8.

23
Tabela 8 - Svtli tvr vrt , ki s mru uvti pri drvnju prug s nrmlnm
irinm klsjk
Naziv
Pst stnj - mr u mm
Nvgrdnj i
rknstukci n
pstim
prugm - mr u mm
Nrmln Nmnj
visin d
GI-
irin

visin d
GI-
irin

visin d
GI
irin
Vrst lktrdp i
rdinic z prvku
6300 4400
Vrt n linicm i
klskim nastreicama
4800 4000 4800 4400

Nmnj dstnj mtril i prdmt d unutrnj ivic glv in

ln 14.

(1) dstnj mtril ki, p prirdi ili p slgnju, imu ngib nvi d 45
prm klsku (ljunk, pijsk, tucnik, i slin) prikzn su u tbli 9.

Tabela 9 - Nmnj dputn dstnj mtril ki, p prirdi ili p slgnju, imu
ngib nvi d 45 prm klsku (ljunk, pijsk, tucnik, i slin)
Vrmnski
prid
Kd nrmlnih klsk; mr u mm
U prv
U krivinm pluprnik dnkg i vg d 180 m
splj unutr
Ljti 700 700 850
Zimi 800 800 950

(2) dstnj mtril i prdmt, ki p prirdi ili p slgnju, imu vrtikln
pl (prgvi, gr, cigl i slin) prikzn su u tbli 10.

Tabela 10 - Nmnj dputn dstnj mtril i prdmt, ki p prirdi ili p
slgnju, imu vrtikln pl
N visini
d GI
mm
Kd nrmlnih klsk mr u mm
U prv
U krivinm pluprnik dnkg i vg d 180 m
splj unutr
0- 1000 1300 1400 1500
1000- 3050 1800 1900 2200
Visin d GI- kd klsk u krivini, z nslg s spljn strn mri s d
spljn in, z nslg s unutrnj strn d unutrnj in.

(3) N prugm gd sbru snjn grtl, sv mr nvdn u tblm 9 i 10,
izuzv mr 2200mm, pvvu s n 2000 mm z vrim dk grtl sbr.

24
(4) Izmu in u kolosjeku, mtril i prdmti mru biti udljni d unutrnjih
ivic glv in kd nrmlng klsk 200 mm.
Visin mtril i prdmt ki s nlz unutr klsnih in mgu biti iznd grnj
ivic glv in (iznd GI):
Ljti Zimi
50 mm

Prvr slbdng prfil

ln 15.

(1) Stlnu prvru slbdng prfil vr:
a) rukvdilc rdv kg drdi rdn rgnizci: n mstim gd s izvd
rdvi ili gd s bvlj mnipulci s mtrilm, n pruzi ili u blizini prug,
b)rgn, drn d nadlenog UI, z uvnj, prgld ili ndzr prug u
kspltcii- n mstima gd su trn ili bkti, ili dn i drug, u pkrtu, gd
prug ugrn d lmntrnih npgd (vi sil), i drugih nzgd.

(2) Pvrmnu kmpltnu prvjru slbdng prfil vri lic drn d UI, i t n
svim prugm i klscim u kspltcii, dnput u 3 gdin (u tku ktbr i nvmbr),
k i psli izvrnih rdv, gd s s ili nivlt klsk pmrl.

(3) Prvr mr slbdng prfil vri s blnm nrmlnih dimnzi
pritvrnim z prun vzil ili pmu spcilng inskg vzil tstirng z kntrolu
slbdng prfil n eljeznik pruzi.

Prvr tvrng prfil

ln 16.

(1) Z kntrlu dimnzi ntvrnih tvrnih kl izru s nrit knstrukci
(bln) tvrng prfil i ugru n drnm klsku pdinih stnic. Knstrukci
tvrng prfil izru s prm tipu ili prm psbnm prktu, ugru s u btnsk
tmlj.

(2) Z drvnj ugrng tvrng prfil, k prung pstrnj u stninm
rnu, str s sblj stnic.

II. KNSTRUKCI GRNJG STR LJZNIK PRUG

lmnti knstrukci grnjg str

ln 17.

(1) lmnti knstrukci grnjg str su:
a) in,
b) klsni pribr,
c) prgvi, i

25
d) zstr ili visln vrst kolosjen pdlg.

(2) blik, dimnzi, tlrnci, kvlitt, prizvdnj i prim svih lmnt
knstrukci grnjg str dfinisni su dgvruim thnikim stndrdim i uputstvim.
N prugm munrdng zn Uprvlj eljeznikm infrstrukturm bvzn d
primjni vrpsk stndrd (spisk vrpskih nrmi z blst grnjg str nvdn u
PRILGU 1).

(3) snvni blik i mr z nstndrdn tipv in i klsng pribr dti su u
Imniku ljznikg mtril.

(4) U irm smislu, grnji str buhvt sln kolosjen knstrukci k t su
svi tipvi knstrukci skrtnic i ukrt, krtnic, prnsnic, klsk vg, iskliznic,
diltcin sprv, knstrukci kolosjek n putnm prlzu u nivu, i sl. Pmnut sln
kolosjen knstrukci s izvd i drvu u skldu s Prktm, u zvisnsti d
ktgri prug, brzin, svinskg pritisk, sbrng ptrnj i drugih prmtr d
intrs z dnsnu knstrukciu.

(5) Uptrbu drugih blik, vrst i tipv nvih in, klsng pribr, prgv i
zstr, ki nisu prdvini vim prvilnikm i vim thnikim stndrdim, dbrvu
za pruge S BiH nadleni UI oba entiteta i RO BiH.

in

ln 18.

(1) U klsk prug S BiH ugruu s in stndrdng i nstndrdng tip.
Stndrdni tipvi in ki su ugrivni n prugm S BiH su 45, S 49, UIC 54 i UIC 60
(v su str znk tipv in, a u tbli 11 s nvd dgvru nv znk u skldu
s EN 13674-1: 2003: Railway applications - Track - Rail - Vignole railway rails 46 kg/m and
above).

(2) blik i mr pprnih prsjk stndrdnih tipv in UIC 54 , S 49, UIC 60 i
45, z nrmln klsk S BiH, prikzni su n slikm 9-12 i u tbli 11.
Tabela 11-blik i mr pprnih prsjk stndrdnih tipv in
Tip in
Ms
(kg/m)
Pvrin
prsk
(cm
2
)
Duin
ugrn n
prugm
*)

Sttik vliin
Str
znk
Nv
znk
EN 13674
I
x
(cm
4
)
W
x
(cm
3
)
UIC 60 60 1 60,34 76,86 30m i 22m 3055 335,5
UIC 54 54 E2 53,81 68,55 30m i 25m 2308 276,4
S 49 49 1 49,43 62,97 30m i 22.5m 1819 240
45 - 45,44 57,84 30m i 22.5m 1552 215
*)
U vljnicm s mgu prizvsti i u rdinicm zvriti, prktin, ngrnin duin
in. Duin k s nruuu su uslvljn rsplivm mhnizcim z utvr i istvr i
srdstvim z trnsprt te lklnim zhtjvim n mjstu ugrivnj in. Ubin duin
in z dug trkv k s nruuu d prizv su 120 d 150 m.

26

Doputene tolerancije geometrijskih mjera poprenog presjeka ine 60E1:

a) visina +0.7/-0.7 mm
b) irina noice +1.1/-1.3 mm
c) debljina vrata +1.0/-0.5 mm
d) irina glave +0.6/-0.6 mm
e) visina rupe za inske vezice +0.7/-07 mm
Slika 9 - Oblik i mr pprnog prsk in tip UIC 60 (60E1)

27

Slika 10 - Oblik i mr pprnog prsk in tip UIC 54 (542)

28

Slika 11 - Oblik i mr pprng prsk in tip S 49 (491)

29

Doputene tolerancije geometrijskih mjera poprenog presjeka ine 45:
Slika 12 - Oblik i mr pprng prsk in tip 45

(3) Dzvljn dstupnj z duin in: 2 mm, k duin in d 18 m, 3 mm
z in duin iznd 18 d 24 m, 4 mm z in du d 24 m. Z in UIC 54 , kd
duin in iznd 18 m 3 mm, kd in duin d 18 m 2 mm.
Krtk in ispruuu s prm drdbm stndrd. biljvnj nrmlnih skrnih
in vri s rupm prnik 10 mm izbunim u vrtu in, tk d br izbunih rup
znv stpn skrnj (vidjeti sliku 13).

(4) Prm zhtvu S BiH, nv in s ispruuu:
a) s dvi rup n svkm kru, uklik s musbn pvzuu mhnikim
spm pmu vzic i spnih vik s nvrtkm;

30
b) bz rup n dnm ili n b kr, ili sm s drugm rupm d kr in,
uklik s spu zvrivnjm.

(5) Rsprd bunj i dimnzi rup n inm prikzni su n slici 13 i u tbli 12.
S bzirm n t d bunj rup slbi pprni prsjk in i st prdstvlj inicilnu
prslinu z rzv inskg lm pd sbrnim ptrnjm (vidjti UIC CODE 712 - Rail
defects i Ktlg dfkt in), uvijk, kd t mgu, trb nruivti in bz rup
z zvrivnj u dugi trk. Ako se, pak, rupe moraju buiti, neophodno je da iste-na ulazu i
izlazu burgije- budu dodatno razbuene, kako bi prelaz iz rupe na vrat ine bio to blai ,
ime se ublaava koncentracija napona u prelaznoj zoni bila to blaa, a time bio znatno
umanjen rizik od pojave prsline u zoni rupa.

Slika 13 - Rsprd bunj i dimnzi rup n krvim in
Tabela 12 - Rsprd bunj i dimnzi rup n krajevima ina
Tip in
Prnik rup
d (mm)
dstnj (mm)
b=c v
UIC 60 (601) 33 i 29 45,5 165 76,3
UIC 54 (542) 31 56,5 180 70
S 49 (491) 33 i 29 45,5 165 62,5
45 33 45,5 165 61
Npmn: dzvljn dstupnj z mr u tbli 12 su 0,5mm

(6) Nmnj ztzn vrsta in k s ugruu u prug S BiH 700 MPa, odn.
N/mm
2
. Ugrivnj in v ztzn vrst vri s u trim krivinm, u tunlim, n
vlikim ngibim, n mjstim gd s vri knj i zustvljnj vzv, kd skrtnikih
lmnt i kd drugih spcilnih knstrukci klsk.
Izbr inskg lik n mgistrlnim prugm vriti u skldu s UIC Kodom 721 Preporuke
za primjenu inskg lik (UIC Code 721 - Recommendations for the use of rail steel
grades), ki vi d mrt 2005. gdin (vidjti sliku 14), dnsn EN 13674-1: 2003:
Railway applications - Track - Rail - Vignole railway rails 46 kg/m and above, 2003 (EN

31
13674-1:2003 eljeznice - Kolosjek - ina - Dio 1: Vinjolove ine mase 46 kg/m i veih
masa).
Kvlitt inskg lik prm strim i nvim znkm prm EN 13674-1 prdstvljn u
tbli 13.

Tabela 13 - Kvlitt inskg lik prm minimln ztzn vrsti i tvrdi i
dgvru znk n vrtu in
znk n vrtu
in
Kvlitt
prm
ztzn
vrsti
(stri
stndrd)
Miniml
-n
ztzn
vrst
[N/mm]
Kvlitt
lik *
(nvi
stndrd)
Raspon
tvrd
lik
(nvi
stndrd)
HB
Primjdb
bz znk 700 680 R 200 200-240 (C-Mn)

800 780 R 220 220-260 (C-Mn)

900 A 880 R 260 260-399 (C-Mn)

900 B 880 R 260 Mn 260-300 (C-Mn)

1100 1080 R 320 Cr 320-360
lgirni lik
(1% Cr)

900 A
(HH)
1175
glv
880
nic +
vrt
R 350 HT 350-390
(C-Mn),
trmiki
brn

XXX 1175
R 350
LHT
350-390
nisklgirni
lik, trmiki
brn
*Zatezna vrstoa je bitan, a tvrdoa orijentacioni podatak. Rjeenje je u optimizaciji
dinamikog odnosa kolosjek- voz(vozila), jer je cilj ekonomija UI i O, u S BiH, a ne
strukovno rjeavanje problema ina ili tokova vozila.

Slika 14 - Prpruk z primjnu in nrmlng kvlitt (260 i 260 Mn) i in d tvrdg
lik ( 350 HT, 350 LHT, 320 Cr ) prm UIC Kod 721

32
(7) U glvn prug I rd i u glvn stnin klsk vih prug ugruu s nv
stndrdn in 60E1. U stl stnin i drug klsk vih prug mgu s ugrivti
plvn in stndrdnih tipv
,
k i in dgvruih nstndrdnih tipv, mu
dluuu nadleni UI i vlasnik infrastrukture.

(8) U sv klsk glvnih prug II rd i sprdnih prug, mgu s ugrivti
plvn in dgvruih stndrdnih i nstndrdnih tipv in, mu dluuu nadleni
organi iz stava 7 ovog lana. Pri ovome obratiti posebnu panju na opadanje vrstoe i
tvrdoe ina sa njihovom starosti, a to moe imati kao posljedicu povean broj prslina,
pojavu noktiju na povrini GIa, i druge , pa i bezbjednosne posljedice.

(9) Nv dzvljn visinsk i bn ishbnst in u dnsu n bzbdnst
ljznikg sbr z in tip UIC 54E (54E2), S 49 (49E1) i 45 prikzn u
tblm 14 i 15. Pdci u tblm 14 i 15 u musbn su zvisnsti.
Ishbnst d 1 mm u visini nic in brunv s k 2 mm visinsk ishbnsti glv
in.

(10) Dbljin vrt ugrnih in u klsku mr biti:
- kd prug I rd, nmnj 10 mm; kd prug II rd, nmnj 8 mm;
- kd sprdnih prug nrmlng klsk, nmnj 7 mm;

(11) U dzvljnim grnicm ishbnsti, dnstrn ishbn in mgu s
ugrivti u prv i u unutrnjm trku krivin klsk svih prug.
dnstrn, d 6 mm bn ishbn in, dzvljn ugrivti i u spljni trk krivin
prug nrmlng klsk, i t n sprdnim stninim klscim svih prug i n svim
klscim sprdnih prug.
U dzvljnim grnicm ishbnsti, bstrn ishbn in, mgu s ugrivti n svim
prugm, li sm u klscim z grirnj, rdinikim klscim, i sl.

33
Tabela 14- Dzvljn visinsk ishbnsti glv in
Osvinski
pritisk
(kN)
Rzmk
prgv
(cm)
V (km/h):
Glvn prug Sprdn prug
160 140 120 100 80 60 60 50 40 30 20
Tip in Nmnj visin in (mm)
250 60 UIC 54 (54E2) - - 154 150 144 142 140 138 136 136 134
S 49 (49E1) - - - 144 136 132 130 128 126 126 124
45 - - - - 136 132 130 128 126 126 124
65 UIC 54 (54E2) - - 158 152 148 144 140 140 138 138 134
S 49 (49E1) - - - 146 138 134 130 130 128 128 124
45 - - - - 138 134 130 130 128 128 124
240 60 UIC 54 (54E2) - 156 152 146 142 138 136 134 134 132 132
S 49 (49E1) - - 146 140 134 130 128 126 124 124 123
45 - - - 140 132 128 126 124 124 122 122
65 UIC 54 (54E2) - - 158 156 144 142 140 138 136 136 134
S 49 (49E1) - - - 146 138 134 132 130 128 126 126
45 - - - - 136 132 130 128 126 126 124
230 60 UIC 54 (54E2) 160 154 150 148 142 138 136 134 134 132 132
S 49 (49E1) - - 144 138 132 128 126 124 124 123 123
45 - - - 138 132 126 126 124 124 122 122
65 UIC 54 (54E2) - 155 152 148 144 140 138 136 134 134 132
S 49 (49E1) - - 146 140 134 130 128 126 124 124 123
45 - - - - 134 130 128 126 124 124 122
220 60 UIC 54 (54E2) 156 152 148 146 140 136 134 134 132 132 132
S 49 (49E1) - 148 142 136 130 126 124 124 123 123 123
45 - - - 136 130 126 124 124 124 122 122
65 UIC 54 (54E2) 158 156 150 146 142 138 136 134 134 134 132
S 49 (49E1) - - 142 138 132 128 126 124 124 123 123
45 - - - 138 132 128 126 124 122 122 122
210 60 UIC 54 (54E2) 150 1487 144 142 138 134 132 132 132 132 132
S 49 (49E1) 144 140 136 132 128 124 123 123 123 123 123
45 - - 136 132 128 124 122 122 122 122 122
65 UIC 54 (54E2) 152 150 148 144 140 1136 134 132 132 132 132
S 49 (49E1) 146 142 138 134 130 126 124 123 123 123 123
45 - - 138 134 130 126 124 122 122 122 122
200 65 UIC 54 (54E2) 150 148 144 142 138 134 132 132 132 132 132
S 49 (49E1) 142 140 136 132 128 124 123 123 123 123 123
45 - - 136 132 128 124 122 122 122 122 122
70 UIC 54 (54E2) 150 150 148 144 140 136 134 134 132 132 132
S 49 (49E1) 142 142 138 134 130 126 124 124 123 123 123
45 - - 138 134 130 126 124 124 122 122 122
180 65 UIC 54 (54E2) 144 142 140 136 132 132 132 132 132 132 132
S 49 (49E1) 134 132 103 126 123 123 123 123 123 123 123
45 134 132 130 126 122 122 122 122 122 122 122
70 UIC 54 (54E2) 146 144 142 138 134 132 132 132 132 132 132
S 49 (49E1) 136 134 132 128 124 123 123 123 123 123 123
45 136 134 132 128 124 122 122 122 122 122 122
160 65 UIC 54 (54E2) 133 136 132 132 132 132 132 132 132 132 132
S 49 (49E1) 128 126 123 123 123 123 123 123 123 123 123
45 128 126 123 122 122 122 122 122 122 122 122
70 UIC 54 (54E2) 140 138 136 134 132 132 132 132 132 132 132
S 49 (49E1) 130 128 126 124 123 123 123 123 123 123 123
45 130 128 126 124 122 122 122 122 122 122 122
75 UIC 54 (54E2) 142 140 138 134 132 132 132 132 132 132 132
S 49 (49E1) 132 130 128 124 123 123 123 123 123 123 123
45 132 130 128 124 122 122 122 122 122 122 122

34
Tabela 15 - Dzvljn bn ishbnsti glv ine
Z
VISINSKU
ISHB-
NST
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
TIP IN DZVLJN BN ISHBNST (mm)
UIC 54 16,6 15.9 15.2 14.5 13.8 13.1 12.4 11.4 11.0 10.3 9.6 8.9 8.2 7.5 6.8 6.1 5.4 4.7 4.0 3.3 2.6 1.6 1.2 0.5
49 17.2 16.6 16.0 15.3 14.6 13.8 13.1 12.4 11.8 11.1 10.4 9.7 9.0 8.4 7.6 6.9 6.2 5.5 4.9 4.1 3.4 2.6 1.9 1.2 0.6
45 13.7 12.9 12.2 11.4 10.7 10.2 9.7 8.8 8.0 7.2 6.5 5.8 5.1 4.4 3.7 3.0 2.3 1.6 0.9

Napomena uz tabele 14 i 15:
-Visinska ishabanost glave ine mjeri se u sredini glave ine, dok se bona ishabanost, po ovoj tabeli, uvijek mjeri
horizontalno i to na 14mm ispod gornje povrine glave ine, kod ina tipa UIC 54 E (54E2), 49 (49E1) i 45.
- Podaci iz tabela 14 i 15 nisu mogua osnova za odreivanje brzina pri laganim vonjama brzinama niim od 30
km/h, u krivinama i preko skretnica, za koja kretanja je neophodna posebna elaboracija, poto su podaci u ovim
tabelama strogo vezani za sigurnost poprenog presjeka ine od loma uzrokovanog osovinskim optereenjem, a
problem kretanja vozova malim brzinama je kvazistatiki i dinamiki sa brojnim uticajima, u domaoj praksi
(uglavnom) nedovoljno poznatim.

35
Klsni pribr

ln 19.

(1) Kolosjeni pribr s dijli n spni, privrsni i stli kolosjeni pribr.
a) Spni klsni pribr uptrbljv s z musbn spnj(musbnu
vzu) in u klsku. Tu spdu vzic, vici s nvrtkm z vzic prstnst lstin
pdlk.
b) Privrsni klsni pribr uptrbljv s z privrivnj in z prgv i
z drug kolosjen pdlg. Tu spdu ktv, stzljk i pdln plic.
c) stli klsni pribr uptrbljv s z sprvnj i ublvnj
dinmikih i drugih utic, z spnj prgv i z izlciu. Tu spdu umci d drvt,
gumn pdlk, sprv prtiv putvnj in, sprv prtiv bng pmjrnj prgv,
vici s nvrtkm i pdlkm z nvrtk z spnj dvstrukih prgv, i sl.

(2) Kd s ugruu nv ine, mru s ugrditi i nv vzic, nv lstin
pdlk i nvi drvni, dnsn, gumni umci, stli klsni pribr prm ptrbi, bil
d nv, rgnrisn ili isprvn plvn.

(3) Kd s ugruu nvi prgvi, mru s ugrditi i nvi tirfni dnsn
klsni ksri, nv lstin pdlk i nvi drvni, dnsn, gumni umci, stli
klsni mtril prm ptrbi, bil d nv, rgnrisn ili isprvn plvn.

(4) Kd s ugruu rgnrisn ili plvn isprvn in i prgvi, mr s
ugrivti rgnrisni ili plvni isprvni klsni pribr, k dpun i nv klsni
pribr.

(5) Prizvdnj, kntrl i prim klsng pribr vri s u skldu s thnikim
uputstvim i stndrdim. N mgistrlnim prugm v dgvru vrpsk nrm
(vidjti PRILG 1).

Prgvi

ln 20.

(1) U prug SBiH ugruu s drvni prgvi, prgvi d rmirng i
prdnprgnutg btn u skldu s dgvruim thnikim uputstvim (Uputstv 334 o
prizvdnji, kntrli i primu prdnprgnutih btnskih prgv i Uputstv 335 z prim
drvnih prgv i kntrlu njihvg imprgnisnj) i stndrdim.
N mgistrlnim prugm s primnjuu EN 13145 z drvne prgv i EN 13230 (di 1 d
5) z btnsk prgv (vidjti PRILG 1).
Izuztn, p dbrnju nadlenih UI i Vl. inf., mgu s primjniti lini prgvi.
U klscim i skrtnicm, gd su ugrni lini prgvi, ni stu sv d njihv
zmjn.
(2) Prgvi d tvrdg drvt (hrstvi i bukvi) mgu s ugrivti svud,
prvnstvn: u tunlim, n izlcinim dsjcim prug, n putnim prlzim u nivu, u
krivinm pluprnik mnjg d 250 m kd prug nrmlng klsk, n prnskim
klscim, kd klsnih vz d 150 m duin, k su ti klsci s drvnim
prgvim, k i kd dijlv prug gd zmljni trup u pkrtu.

36

(3) Prgvi d mkg drvt (br, kstn, ri) mgu s ugrivti sm u klsku
u prv, kd slb ptrnih prug i klsk.

(4) Nvi drvni prgvi ugruu s:
a) prgvi I kls u glvn prug I rd, pri uptrbi nvg klsng
mtril kd grnj, rknstrukci i glvnih prvki prug,
b) prgvi II kls u prug nrmlng klsk svih rdv, izuzv kd s
ugru nvi klsni mtril u glvn prug I rd,
c) industriski prgvi u sprdn stnin, linik i rdinik klsk svih
prug i u industrisk prug i klsk.

(5) Uptrb pdinih blik i dimnzi drvnih prgv drn Uputstvm 335
S BiH. U tbli 16 prikazane su duine drvenih pragova za razliite kategorije pruga
normalnog kolosjeka.
Tabela 16- Duine drvnih prgv

Ktgri prug
Duin prgv u (m)
Z tvrnu
prugu i glvn
stnin
Klsk
Z uprdn
stnin klsk
Z linik
i rdinik
klsk
Za prug nrmlng klsk
I rd 2,60 2,50 2,30
II rd 2,50 2,50 2,30
III rd (sprdn)

2,50 (2,30)* 2,30 2,30
* Po odobrenju UI i RO BiH.

(6) Svi drvni prgvi mru biti igsni kim z pri prim sirvih prgv,
sigurni d prsknj, imprgnisni, s numrtrm biljen gdin imprgnci, k
istvrmn znv i gdinu njihvg ugrivnj. k s prgvi ugrd dcni, gdin
ugrivnj biljev s psbnim numrtrm. Industriski hrstvi prgvi (III kls) n
mru s imprgnisti, mu dluu nadleni UI iVl. inf., dnsn invstitr.

(7) Drvni prgvi n smiu biti skrz prbuni n mjstim gd dlz tirfni ili
ksri. Izuztk dbrv ju organi kao u stavu 7 ovog lana.

(8) Rgnrisni i plvni uptrbljivi prgvi ugruu s kd pdinn zmjn i
kd kmpltn zmjn prgv u klsku.

(9) rmirnbtnski i prgvi d prdnprgnutg btn n smu s ugrivti: n
nstbilnm dnjm stru, n sstvim in, n 30 m isprd i iz mstv s tvrnim
klvzm, u skrtnicm i ukrtim, n mstvim bz zstr. Izuztk dbrvju
organi iz stava 7 ovog lana.

(10) Zbrnjn mjvit ugrivnj drvnih i btnskih prgv na mjestima,
kako slijedi:

37
a) Prlz s dinic klsk gd su ugrni drvni prgvi n dinicu s
btnskim prgvim, i brtn; mr d bud udljn d sstv in nmnj 10 mtr;
b) Prlz s dinic klsk gd su ugrni prgvi d mkg drvt n
dinicu s btnskim prgvim; vri s ugrivnj prgv d tvrdg drvt n nmnj
duini d 30 mtr.

(11) rmirnbtnski i prgvi d prdnprgnutg btn mgu s ugrivti u
izlvn dsk prug uklik ispunjvu drn uslv lktrprvdljivsti prpisn
Thnikim uslvim z izrdu i prim prgv d rmirng i prdnprgnutg btn
(Uputstvo 334 S BiH). N prugm munrdng zn primjnjuu s stndrdi EN
13230 z btnsk prgv i EN 13146-5 z drivnj lktring tpr sistm inskg
privrnj.

(12) rmirnbtnski i prgvi d prdnprgnutg btn mogu se ugrivti n
putnim prlzim u nivu, k knstruktivn rjnj urnj putng prlz dbrn
tipm ili psbnim prktm knstrukci grnjg str z putni prlz u nivu.

Zstr

ln 21.

(1) U prug s, pri drvnju, ugru zstr d tucnik i ljunk. U izuztnim
sluvim, pri vnrdnim dgim, pri pkrtim zmljng trup i slin, m s k
zstr ugrditi tri psk ili dln ljk. vkv zstr s smtr privrmnim i mr s
zmijniti dgvruim zstrnim mtrilm im t klnsti dzvl.

(2) Zstr d tucnik m s ugrivti svud, bvzn s mr ugrivti u
prug nrmlng klsk I i II rd, u tunl i u skrtnic svih prug, n dinicm gd su
ugrni dugi trkvi in ili btnski prgvi u skldu s dgvruim thnikim
uputstvim (Uputstv 331 S BiH) i vim thnikim stndrdim z tucniki zstr.
Na magistralnim prugama ugrauje se zastor od tucanika kvaliteta prema EN 13450.

(3) Prema krupnoi zrna propisanoj standardom JUS . G2.011, zastor od tucanika
ugrauje se:
a) Krupnoa I .......... u kolosjeke i skretnice svih pruga;
b) Krupnoa II ........ u sporedne stanine, loionike i ostale kolosjeke I i II reda,
u sve kolosjeke i skretnice sporednih pruga normalnog
kolosjeka

(4) N nvm, nslgnutm zmljnm trupu zbrnjn ugrivnj tucnik z
prvi sl zstr ki dlzi npsrdn n plnum, v trb ugrditi ztitni sl, dbljin 20
d 30cm, d ljunk dgvru grnulci.

(5) ljunk z zstr ljznikih prug mr biti rvnmjrn - srzmrn krupn,
ist i tr. Nv krupn zrn smi d bud 60mm, zrn ispd 10 mm krupn m
biti nvi d 10% d ukupn kliin. Sdr strnih prims m iznsiti nvi d
2% d ukupn kliin.
(6) Zstr d ljunk m s ugrditi:
a) u sv klsk sprdnih prug nrmlng klsk;

38
b) kd rvg zmljng trup i zmljng trup u pkrtu svih prug;
c) kd nvizgrnih i rknstruisnih klsk svih prug sm k tmpn-
sl.

(7) Isprvnst zstr u dnsu n prcnt zblnsti (tpci i zmlj) dru s
prm tbli 17 prbnim runim prsvnjm, n mjstim prm izbru. Z zstr d
tucnik mgu s uptrbiti rt s tvrim prpisnim u stndrdu JUS . G2.011.
Tabela 17 - Dzvljni prcnt zblnsti zstr
Vrsta zstr
Stnj zstr
Isprvn Zbln k zbln
Tucnik d 7 % 7-15% 15-30%
ljunk d 5% 5-10% 10-20%

(8) blik i dimnzi prfil zstrn prizm zvis d rng prug, br i vrst
klsk, vrst i duin prgv, ngib plnum, d li klsk u prv ili krivini, d li
su in izlvn ili n, k i d nin drvnj klsk.

(9) Pprni prsjci zstrn prizm, kd dnklsnih prug s drvnim
prgvim, prikzni su n slikm 15, 16, 17 i 18.

(10) Pprni prsjci zstrn prizm kd dvklsnih i prllnih prug
nrmln irin kolosjek s drvnim prgvim prikzni su n slikm 19 i 20.

(11) Pprni prsjk zstrn prizm n dnklsn pruzi s btnskim
prgvim, u prv, kd dvstrukg ngib plnum, prikzn n slici 21.

(12) nlgn drdbm u stavivim 7, 8, 9, 10 i 11 vg ln, druu s
pprni prsjci zstrn prizm kd klsk s btnskim prgvim: z dnklsn
prug u prv, kd dnstrng ngib plnum, z dnklsn prug u krivini, kd
dvstrng i dnstrng ngib plnum, z dvklsn i z prlln prug.

Slika 15 - Popreni prsjk zstrn prizm n dnklsn pruzi s drvnim
prgvim,u prv, kd dvostrng ngib plnum

39

e - prirnj plnum
Slika 16 - Popreni prsjk zstrn prizm n dnklsn pruzi s drvnim prgvim,
u kriv, kd dvostrng ngib plnum

Slika 17 - Popreni prsjk zstrn prizm n dnklsn pruzi s drvnim prgvim,
u prv, kod jednostranog nagiba planuma poslije mainskog reetanja zastora

e - prirnj plnum
Slika 18 - Pprni presjek zstrn prizm n dnklsn pruzi s drvnim prgvim,
krivini, kd dnstrng ngib plnum pslij minskg rtnj zstr

Slika 19 - Pprni prsjk zstrn prizm kd dvklsnih i prllnih prug s
drvnim prgvim, u prv
1
:
1
,
2
5
1:25
1
:
1
,
5
c
1
:
1
,
2
5
k a
b
k
d
1
:
1
,
5

40

e - prirnj plnum
Slika 20 - Pprni prsjk zstrn prizm kd dvklsnih prug s drvnim prgovim,
u krivini

Slika 21 - Pprni presjek zstrn prizm n dnklsn pruzi s btnskim
prgvim, u prv, kd dvstrng ngib plnum

(13) Nmnj dimnzi pprnih prsk zstrnih prizmi nvdnih u stavovim 8,
9, 10 i 11 vg ln, pri drvnju prug s kolosjekm d in spnih mhnikim
spvim pmu vzic, spnih vik i nvrtki dt su u tbli 18.
Tabela 18 - Dimnzi lmnt pprng prfil zstrn prizm i plnum prug s
kolosjekm u zstru i su in spn mhnikim spvim
Prug normalne irine kolosjeka
Nmnj dimenzi u cm
b k c d
*)

Glvn prug I rd s drvnim prgvim 260 330 35 570
min
30+h
p

Glvn prug I rd s btnskim
prgvim
230 330 40 570
min
30+h
p

Glvn prug II rd 250 320 35 540
min
30+h
p

Sprdn prug III rd 250 290 20 450
min
25+h
p

Sprdni stnini, liniki, rdiniki i
industriski kolosjeci prug I, II, III rd
230 270 20 450
min
20+h
p

*)
Visina (d) na slikama ukljuuje visinu praga h
p
u presjeku ispod ine i debljinu zastorne
prizme u istom presjeku.
Kd dnstrnih plnum i kolosjek s ndvinjm, dbljin zstrn prizm (d) mjri s
kd ni kolosjen in (slike 16-20)
Npmn:
Dimnzi "k", "b" i "c" nvdn u tbli 18 n smiu s primjniti u sluu primjn
kolosjek s dugim trkvim in, zbg ugrvnj stbilnsti kolosjek.

41

14) Izuztn, nv dbljin zstrn prizm zdn s tmpn, slm m d
iznsi 100 cm mrn u prsjku ispd ni in u kolosjeku.

15) blik i dimnzi zstrn prizm prpisn u stavovima 8, 9, 10 i 11 i u tbli 18
vg ln, minju s u sljdim sluvim:
a) n dinicm gd su ugrni dugi trkvi in, irin zstrn prizm (k,
sl.20) iz l prg, kd zstr dbr nbin ili vibrirn, iznsi 40 cm. Kd zstr
nrmln nbin, mr s vriti nb s l prg k t t prikzn n slici 22, ili s
t irin d 40 cm pvv n 45-50 cm,
b) pprni prsjk dnkolosjen prug s mgunu tpn izgrdnj
drugg kolosjek, kao i dvkolosjen prug u krivini prm vrpskim stndrdim,
prikazani su na slici 23,
c) n dilvim prug i n mstim gd s klsn in mru izlvti
zbg signln-sigurnsnih ur, rstnj izmu dnj pvrin nic in i grnj
pvrin zstrn prizm mr biti nmnj 5 cm; t ni pvrin zstrn prizm izvrv
s p cijlim duinm ugrnih prgv i izmu njih. Zstr n vim mjstim mr s
nbiti i prvnti.
d) dimnzi zstrn prizm u stninim klscim i klscim stlih
slubnih mjst n pruzi, du s prm prktu. Przn prstr izmu zstrnih prizmi, n
mjestim gd t ptrbn zbg krtnj sblj, putnik i mnipulci s prtljgm i
rbm, ispunjv s kmnim vdprpustljivim mtrilm ki p vliini i bliku n
mr d dgvr prpisim stndrd z tucnik. U vkvim sluvim, grnj pvrin
mr biti d sitnig mtril i prvnt. Kd klsk s zstrm d ljunk, m s z
vu svrhu uptrbiti i ljunk. Pslij rtnj zstr, blik i dimnzi zstrn prizm
stninih klsk i klsk drugih slubnih mjest n pruzi prikzni su n slici 24.

Slika 22 - Pprni prsjk zstrn prizm n dinicm gd su ugrni dugki trkvi
in: nabaaj sa ela praga(h) i proirenje ramenog dijela zastorne prizme (d)

17) blik i dimnzi zstrn prizm, kd bkt s ztvrnim klvzm
(mstvi, vidukti, prpusti), druu s prktm knstrukci grnjg str u skldu s
drdbm ln 26. vg prvilnik.

18) blik i dimnzi zstrn prizm n putnim prlzim u nivu, n prnim i kd
drugih spcilnih knstrukci klsk, druu s tipvim ili psbnim prktm
knstrukci grnjg str n putnm prlzu u nivu.

42

Slika 23 - Pprni prsjk dnkolosjen prug (s mgunu tpn izgrdnj drugg
kolosjek) i dvkolosjen prug u krivini prm vrpskim stndrdim

Slika 24 - Pprni prsjk zstrn prizm stninih klsk i klsk drugih slubnih
mjst n pruzi pslij rtnj zstr

Tipvi klsk

ln 22.

(1) Prm ktgrii prug, ptrnju p svini, nvim dputnim brzinm i
knminsti pslvnj (dns trkv grnj, kspltci i drvnj kolosjek),
nadleni organi za tehnike probleme pruga u S BiH prpisuu stndrdn tipve klsk
d stndrdnih vrst klsng mtril i dru vrst, rsprd i kliinu klsng
mtril z ugrivnj.

43
(2) Nrmlni tipvi klsk n ljznikim prugm s nrmlnm irinm
klsk su klsci s stndrdnim tipvim in UIC 60 (60E1), UIC 54 (54E2), S 49
(49E1) i 45.

(3) Nrmlni tipvi klsk s stndrdnim tipvim in UIC 60 (60E1), UIC 54
(54E2), S 49 (49E1) ugruu s u prug I rd i u glvn stnin klsk vih prug. Tip
ine se utvruje projektom konstrukcije gornjeg stroja.

(4) U prug II rd, u glvn stnin klsk vih prug, i u stl stnin
klsk prug I rd, ugru s tip ine 45, k i plvne i rgnrisne ine tip 49
(49E1) i tip UIC 54 (54E2), uz upotrebu odgovarajueg polovnog i regenerisanog
kolosjenog pribora.

(5) U sv klsk prug II rd, u sv klsk sprdnih prug III rd nrmlng
klsk i u sprdn stnin klsk prug I rd, ugruu s i nstndrdni tipvi
klsk d klsng mtril ki ni buhvn stndrdm. Vrstu, rsprd i
kliinu klsng mtril z svki pdini slu ugrivnj dru nadleni UI.

Rsprd prgv

ln 23.

(1) Rstnj prgv u klsku u zvisnsti d svinskg ptrnj dru
s prm tbli 19. v rstnj prgv primjnju s u inskm plju vn sstv in.

Tabela 19 - Rstnj prgv u klsku prm svinskm ptrnju
Prug
svinski pritisk
(kN)
Rstnj pdunih s
prgv (cm)
nrmlni kolosjek
Preko 200 60
200 65
180 70
160 75

(2) dstupnj d nvdnih mjr u tbli 19, mogue je po sledeim pravilima:
a) z svinsk pritisk prk 200 kN rstnj prgv u krivini ist k i
kd klsk u prv.
b) kd klsk d in tip UIC 54 (54E2) i tip S49 (49E1), z svinski
pritisk d 200 kN i vi, u ngibu vm d 10 ili s pluprnicim krunih krivin
mnjim d 500 m, bvzn rzmk prgv d 60 cm.
c) u krivinm klsk s svinskim pritiskm d 160 kN i 180 kN rstnj
prgv dru s prm tbli 20.
d) u prlzn krivini rsprd prgv isti k i u prikljun krun krivni.
Gui rsprd prgv pinj d sstv in, dnsn d vr in isprd ptk prlzn
krivin (PPK) p s izvrv krz prlznu krivinu, krunu krivinu i krz drugu prlznu
krivinu sv d sstv in, dnsn d vr in iz PPK drug prlzn krivin.

44
Tabela 20 - Rstnj prgv u klsku prm svinskm ptrnju i pluprniku krun
krivin
Pluprnik krivin R
(m)
Nv rstnj pdunih s prgv u (cm) z
svinski pritisk d-kN
180 160
350 s

65 65
d 351 d 550 70 70
>550 70 75

(3) Dzvljn tlrnci z mr nvdn u stavovim 1 i 2 vg ln su:
a) kd prug i klsk gd izvrn glvn prvk prug: 20 mm;
b) kd prug i klsk u kspltcii: 30 mm.
Nvdn dzvljn tlrnci smiu s prtzti n dv susjdn rzmk prgv,
ukupn br rzmk prgv s tlrncim n smij pri 10% d ukupng br rzmk
prgv n dnm inskm plju, ili n drn psmtrn duini klsk.
Kd ishbnih in, z rzmk prgv v drdb stava 7 vg ln.

(4) Rsprd prgv n duini dng inskg plj, dru s prm slici 25.
Rstnj prgv mri s u cilim cntimtrim. Kd s n dijlu l
1
dnsn l
2
, mru
kristiti dvij rzliit vridnsti rstnj, nd s v vrijdnsti kncntriu u srdini
plj.

(5) Kd ugrnih in k s u klsku zvruu u dugk trkv, nkndn
rzmjtnj prgv mr d bud minimln i grnin n rn spv in, t. nvie
n prgv n spu i n p 2-3 prg s bj strn sp in.

(6) Nvi rzmk pdun s susjdng prg d srdin lumintrmikg vr n
ini iznsi 30 cm.

(7) Zvisnst svinskg pritisk i brzin vzv d ishbnsti stndrdnih in i
rstnj prgv dt u tbli 14, ln 18. vg prvilnik. Z nstndrdn tipv in
v lmnt druu nadleni UI, prrunim.

Kod kolosjeka sa sastavima

Kod kolosjeka sa dugakim trakovima

a = rstnj pdunih s prgv n srdnjm dilu plj,
a
1
= rstnj n vrstm (pduprtm) sstvu 13 cm z tipv 491 i 45,
a
2
= rstnj k iznsi izmu 55cm i 60cm

45
a
3
= muvridnst izmu i
2
,
a
4
= rstnj k iznsi izmu 25 i 30cm ,
a
5
= di n km biti nklik prgv, njihv musbn rstnj bi
izmu vridnsti i 2
4
, s tim t s v izrvnvu rstnj d
bli srdini inskg plj,
l = duin in +8 mm; ddtk d 8 mm n duini in rdi mgunsti
diltirnj in, t. rdi dvnj mgunsti z njn prdunj d rdinik
tmprtur d njn mksimln tmprtur u klsku.
Slika 25 - Rsprd prgv n duini dng inskg polj

Sp in

ln 24.

(1) Spvim s nzivu mjest n kim su in musbn pvzn. Rzlikuu
s mhniki, zvrni, zlijpljni i zlijpljni p pritgnuti spvi in.

(2) Spnj stndrdnih tipv in vzicm vri s n vrstim - pduprtim
slncim, n dvstrukim drvnim prgvim.

(3) Pvzivnj nstndrdnih tipv in n spvim vri s prm knstrukcii
spng i privrsng pribr, nmni kolosjek, pritisk p svini i nv dputn
brzini. vrsti spnj nstndrdnih tipv in dluu nadleni UI.

(4) Spvi in pmu vzic mru biti nsprmni i u grnicm tlrnci
prpisnih u lnu 53. vg prvilnik.

(5) Spnj in rzliitih tipv ugrnih u klsku vri s zvrivnjm.

(6) U cilju sprvnj prdirnj lktrin stru s izlvng klsk n susdn
dlv, ugruu s izlvni spvi in. Vrst i knstrukci izlvng sp in
prpisu s tipm ili stndrdm.

(7) Spvi in pmu vzic n smiu biti n sljdim mstim u klsku:
a) n putnim prlzim u nivu,
b) n mstvim s tvrnim klvzm,
c) n prpustim,
d) iznd stubv i zidv bkt izlnih tnju zbg dinmikih utic
sbr, i
e) n klskim vgm, n krtnicm i prnsnicm.

(8) Spvi in pmu vzic mru biti udljni nmnj 4 m d prptnih
zidv i d stubv svih mstv i prpust, kd putnih prlz u nivu, sp in mr biti
udljn nmnj 5 m d ivic put n prlzu.

(9) Mst i br spv in pmu vzic u tunlim dru nadleni UI, u
zvisnsti d duin, vlnsti i stnj prvjtrvnj tunl, k i d tip klsk.

46
Diltci

ln 25.

(1) Vliin diltci n spvim in u klsku dru s prm tmprturi
in, duini in, tipu klsk i tprim ki s vlju u klsku.
Tmprtur in mri s inskim trmmtrm.

(2) kstrmn tmprtur in z mru S BiH su +65 d -35C. Grnin
tmprtur druu nadleni UI z sv pdru n snvu klimtskih prilik i
vigdinjg iskustv.

(3) Diltirnj in n spvim u klsku mgun pvnim prnikm
rup n vrtu in i knstrukcim klsng spng pribr.
Nvi tvr z diltirnj n spvim in u klsku smi biti 20 mm.

(4) Vliin diltirnj, kd diltcinih sprv i izvlnih sprv, dru s
Prktm.

(5) Slbdn diltirnj in, n uzimui u bzir tpr ki su izmu in i
prgv s privrsnim pribrm, tpr prgv i zstr i tpr zbg pritznj spnim
klsnim pribrm, izrunv s p brscu:
t l l A = A o

gd :
l - diltirnj (istznj i skupljnj in i duin znn u brscu znkm l) u
mm;
- kficint istznj inskg lik, ki k 0,000012, t.
85000
1
u K
-1
;
l - duin in u mm;
t - tmprturn rzlik z ku s run vliin diltirnj, u K (Kelvin-jedinica za
temperaturnu razliku).

(6) Vliin diltcinih tvr n spvim in u klsku, uzimui u bzir sv
tpr, tmprturu in pri plgnju, duinu in i tip klsk, dt su u uputstvu.

Spciln knstrukci klsk

ln 26.

(1) Klsk n mstvim i prpustim uru s u skldu s prktm knstrukci
grnjg str n mstu.

(2) N mstvim i prpustim s ztvrnim (nprkinutim) klvzm, klsk s
ugru k n tvrn pruzi, zstrn prizm mr d ispunjv uslv drn
Prvilnikm drvnju dnjg str prug (Pravilnik 315 S BiH) i Prpisim z
prktvnj ljznikih mstv, dnsn dgvru vrpsk nrm, n prugm z
munrdni eljezniki sbr;

47
(3) N mstvim s ztvrnim klvzm, klsk s ugru u zvisnsti d
li mst s zmljnm ispunm ili bz nj i d li klsk n pruzi s dugim trkvim
in ili n, u skldu s sldim principim:
a) n mstvim s zmljnm ispunm ispd zstr (gd zstrn prizm ni
prkinut), klsk s ugru k n tvrn pruzi.
b) n mstvim bz zmljn ispun ispd zstr, k i n mstvim bz
zstr, sstv in pmu vzic izbi zvrivnjm in.
c) kd mstv s klskm u zstru, k klsk n mstu nm dvljnu
stbilnst u zstrn prizmi (npr. n mstvim bz ivinjk), n pruzi vn mst
klsk s dugim trkvim in, klsk n mstu n smij biti u sklpu klsk s
dugim trkvim in.
d) n mstvim bz zmljn ispun, li s zstrm, k i n mstvim bz
zstr u sluu kd klsk n pruzi bz dugih trkv in, mru s prdvidti
sljd mr:
Kolosjek n pruzi bz DT
Zstr n
mstu
Diltcin
duin mst
u (m)
Ptrbn mjr
d
d 60 N b kr diltcin duin nrmln inski sstv
prk 60
N linim i sprgnutim knstrukcim: kd pkrtng
lit diltcin sprv i pprn fug u zstru,k
dgvr vliini diltci knstrukci
n
d 60
bezbjediti nzvisn dilatirnj kolosjek ili in i
mstvsk knstrukci
60 d 120
Diltcin sprv kd pkrtng lit, ili pdun
pmjrljiv kolosjek ili in p knstrukcii mst
prk 120
Npmjrljiv vz in i mstvsk knstrukci i dn
diltcin sprv kd pkrtng lit
e) N mstvim bz zmljn ispun, li s zstrm, k i n mstvim bz
zstr, u sluu kd klsk n pruzi s dugkim trkvim in, mru s prdvidjti
sljd mr:
Kolosjek n pruzi s DT
Zstr n
mstu
Diltcin
duin mst
u (m)
Ptrbn mjr
d
d 25 Bz psbnih mjr
prk 25
N linim i sprgnutim knstrukcim dn
diltcin sprv kd pkrtng lit, k blni
stub s npkrtnim litm n m d primi sn sil u
inm usljd tmprturnih prmjn (10kN/m mst),
nd i kd npkrtng lit dn diltcin sprv.
Zstrn prizm ispd diltcin sprv kd pkrtng
lit s dgvrum pprnm fugm

48
n
d 20
a. Diltcin sprv u kolosjeku mr biti udljn d
mst nmnj 100 d 120 m, ili
b. in pdun pmjrljiv p pdlnim plicm
prk 20
a. Nd b lit mst p dn dilatcin sprv, ili
b. Diltcin sprv kd pkrtng lit, isprd
npkrtng lit kolosjek d in nrmlne duin n
ptzu d 100 m s binim sstvim, ili
c. Prgvi pdun pmjrljivi p ns knstrukcii ili
in pdun pmjrljiv p pdlnim plicm

(4) Kd mstv u krivinm, u sluvim kada ne postoji drugo rjeenje, m s
dzvliti stvljnj inskih diltcinih sprv u prlzn ili krun krivini s
pluprnikm dnkim i vim d 800 m.

(5) Kd mstv s tvrnim klvzm ugruu s drvni prgvi z mstv.
ist rzmk izmu prgv n smij biti vi d 40 cm. Prm ptrbi, nln pvrin
drvenih prgv z mstv urzuu s, bruu i uglvljuu prm irini ns knstrukci
mst n k nlu. Dubin zrz n prgu n smi biti mnj d 1cm, niti v d 5cm.
Pdun pmjrljivst in p prgvim mguv s skrivnjm (brdm) nlnih
krkv privrsnih plic inskog privrenja tipa K, odnosno na nain koji odgovara
sistemu primenjenog inskog privrenja, pdun pmjrljivst klsk p knstrukcii
mosta mguv s stvrnjm pkrtn vz izmu prgv i knstrukci mst, bil d
prgvi dirktn kliz p knstrukcii mst ili d s putm linih pdmt, ugnik i
drugim knstruktivnim rjnjim stvri kliznj lik p liku.

(6) Ugrivnj grnjg str n mstvim s psbnim uslvim vri s p
psbnm prktu konstrukcije gornjeg stroja na mostu. Pod mostovima sa posebnim
uslovima podrazumjevaju se mstvi s vi pkrtnih i npkrtnih lit, mostovi sa
novim ninom privrivnj in z prgv i prgv z knstrukciu mst ili in z
knstrukciu mst, mstvi gd bi dugi trkvi in izzvli zntni ddtn ili bn sil, i
sl.

(7) Rdi ztit d ttnih psljdic iskliznu vozova npsrdn isprd mst i n
smm mstu mru s ugrditi sigurnsn in.

(8) Sigurnosne ine na mostovima bez zastora se ugrauju:
a) pri ukupn duini mst prk 20 m,
b) na mostu sa klskm u krivini R500 m,
c) n mstvim s tkim prilzim u trim krivinm (R300) ili s vlikim
ngibm nivlt, kada je i 15.
Od vg s m dstupiti u prvcu i krivinm R>500 m, u sluu linih nsih
knstrukci s bliznim ili sndustim glvnim nsim, kd s k sigurnsn in mgu
kristiti sstvni dijlvi glvnih ns, ili s n knstrukcii prdvid dgvrui lmnti
u funkcii sigurnsnih in.

(9) Sigurnosne ine na mostovima sa zastorom se ugrauju:
a) pri ukupn duini mst prk 20 m, uklik prug prlzi prk drugih
sbrnic, ili uklik iskliznu i pdnj vzil s mst m d ugrzi drug
grvinsk bkt i dijlv glvnih ns,

49
b) s klskm u krivini R500 m, pri mu dvljn ugrditi sigurnsnu
inu sm prd unutrnj vzn in.
Od vg s m dstupiti kd ivic krit vi d grnj ivic prg,
izmu njih im 25cm z isklizl tkv. Pri tme ivic krit trb d dvljn vrst d
m d pruzm vnj tkv, t. d dbljin ps linih ns nmnj 20 mm,
btn ivic krit mrk MB 300.
irin ljb izmu unutrnjih vznih ivic glv klsnih i sigurnsnih in
(str in ili ugnici) i njihv visinsk rzlik dt su u lnu 9. ovog pravilnika.
(c) na mstvim ki su u krivini pluprnik dnkg i mnjg d 200 m, k
i n mstvim gd su zbg trih krivin ili vlikih i dugih ngib tki prilzi, mru s,
s unutrnj strn, prd klsnih in, ugrditi sigurnsn in ili zatitn in.
(d) sigurnsn in ugruu s i n mstvim s ztvrnim klvzm i n
mstvim s tvrnim klvzm, gd ist rzmk prgv d 20 cm; irin ljb
140 mm .
(e) ztitn in ugruu s n mstvim s tvrnim klvzm, gd ist
rzmk prgv vi d 20 cm; irin ljb nmnj 50, nvi 55 mm. Grnj
pvrin ztitnih in mr d bude n ist visini s vznim inm.
Duin sigurnsnih i ztitnih in prlzi duinu msta z 3 m s bj strn,
runui d prptng zid, tk psli tg mru biti svin k krvim i
musbn puzdn pritvrn u srdini klsk, pmu hrstvg klin i sl., tk d
ukupn duin sigurnsnih i ztitnih in izvn mst s svk strn iznsi p 10 m.

(10) irin ljb kd kntrin n mstvim s zdnikim klvzm z
ljznik-drumski sbr dru s prm tipu, ili p psbnm dbrnju nadlenog
UI, uz saglasnost Vl. inf.

(11) Klsk n putnim prlzim u nivu uru s prm sljdm:
a) kntrin k s ugruu s unutrnj strn klvznih in, mru biti
du d irin put nmnj 50 cm s svk strn put, n krvim, s b strn putng
prlz, sbiu s n duinu d p 50 cm k si klsk. dstnj utrnj ivic glv n
kru sving dijl kntrin d untrnj ivic glv klsn in nmnj 110mm.
b) mr prpisn u lnu 9. vg prvilnik z irinu i duinu ljb izmu
kntr i klsne in, k i visin kntrin, bzbuu s puzdnim privrivnjm
klsn i kntrin z prgv, uptrbm dgvrug privrsng br. stli di
dubin ljb ispunjv s drvnim umcim, ki mgu biti izrni d zdrvih dijlv
strih imprgnisanih prgv, ili nkim drugim dgvruim mtrilm, mu dluu
nadleni UI.
c) kd putnih prlz s ndvinm spljnm inm u krivini, nivlt put
pdv s prm visini vzn pvrin ndvin in, dnsn prema pprnm ngibu
klsk.
d) knstrukci klsk i urnj putnih prlz u nivu druu s tipvim
ili s svki spcilni slu rv psbnim prktm.

(12) U tunlim ugruu s in g tip ng t su n tvrn pruzi, ili
spciln in, ili in istg tip k t su n tvrn pruzi, t zvisi d duin, vlnsti
i stpn prvjtrnsti tunl, mu dluu nadleni UI.

(13) Klsk u tunlu me d bud u zstru d tucnik, ili na vrstoj podlozi.
Konstrukcija gornjeg stroja u tunelu izvodi se prema projektu. D bi s smnji utic

50
krzi, mguil knmin pslvnj UI i smnjili dinmiki utici, in trb zvriti
u dugk trkv.

(14) Klsk u krivinm uru s prm sldm:
a) nmnji pluprnik kd prug u kspltcii u stninim klscim, izuzv
glvnih stninih klsk, :
R=180 m - gd sbru vzn lkmtiv
R=140 m - gd n sbru vzn lkmtiv
R=100 m - gd sbru lkmtiv s krutim rzmkm svin d
nvi 3 m i kl s krutim rzmkm svin d nvi 4,5 m
UI dru uslv z kspltciu klsk, i t: k insk vzil mgu
sbrti, vrst i nin kvnj inskih vzil, nin mnvrisnj
(ptiskivnjm ili vum), i slin.
b) na sprdnim stninim, linikim, pristninim, rdinikim i industriskim
klscim, u izuztnim sluvim, UI dbrv primnu i mnjih pluprnik krivin,
pd sldim uslvim:
R=150-
180 m
- kd s ugrdi ztitn in p cijl duini unutrnj
klsn in u krivini, td mgu sbrti vzn
lkmtiv i u krivinm pluprnik d 150 d 180 m; k
prk njih n sbru vzn lkmtiv, pluprnik krivin
m biti d 100m ;
R=35-
100 m
- kd rdinikih, pristninih i industriskih klsk prk
kih n sbru vzn lkmtiv, kd s ugrd ztitn
in p cil duini unutrnj klsn in u krivini, k i
ngzn in u spljni inski trk p kim gz tkvi inskih
vzil bdm inskih vnc, pluprnici krivin mgu biti i
mnji d 100m , uklik rzmk krut vznih svin ni
vi d 4,0m , pluprnik krivin m biti d 56m; k
rzmk svin inskih vzil d 3m , pluprnik krivin m
biti i d 35,0m .
UI dru uslv z kspltciu klsk, i t: k insk vzil mgu
sbrti, vrst i nin kvnj inskih vzil, nin mnvrisnj
(ptiskivnjm ili vum), i slin.
Knstrukci i izrd klsk vri s p prktu.
c) kd klsk nvdnih u prthdn tki ovog stava, k brzin d 10
km/h, klsk bz ndvinj. Kd vih brzin mksimln ndvinj spljn in u
krivini raunati prema formuli:
( ) 50
3
2
s R h .
d) grnj pvrin ngzn in spljng trk n smi d bud ispd grnj
pvrin unutrnj in.
e) u krivinm s pluprnikm dnkim i vim d 50m, irin ljb izmu
glv klsn i ztitn in kd unutrnjg trk klsk 60 mm, z pluprnik
ispd 50 m, t irin 65 mm. N ulzu u ljb v s irin pvv n 110 mm. U
kspltcii dzvljn tlrnci z irinu ljb +5 mm.

51
f) u krivinm pluprnik mnjg d 50 m, rdi ublnj prlz iz klsk u
prv u klsk s trm krivinm, n ptku i n kru krivin um s luk s
pluprnikm d 50 m i nmnj duin 6 m.

(14) Klsci z prnj kl, k i u pristnitim, u kldrmisnim prstrim, n
klskim vgm, n krtnicm, n prnsnicm i klsci n pdunim prgvim,
knstruiu s, izruu i thniki uruu n snvu prkt.

III URNJ KLSK U PRV I KRIVINI

Ngib in u pprnm prfilu

ln 27.

(1) in u klsku ngnut su u pprnm prfilu k si klsk, u skldu s
prktm knstrukci grnjg str. Ngib s simtri ugrnih in prm si klsk
u pprnm prfilu iznsi 20:1, ili 40:1, bzbu s:
a) ugrivnjm pdlnih plic n kim nln pvrin z nicu in u
ngibu 1:20, dnsn 1:40, uklik grnj pvrin prg ili vrst pdlg u zni ispd
pdln plic hrizntln,
b) ugrivnjm pdlnih plic knstntn dbljin, uklik grnj pvrin
prg ili vrst pdlg u zni ispd pdln plic izvdn u ngibu 1:20, dnsn 1:40,
c) kd lstinih inskih privrnj bz pdln plic slnjnjm in prk
lstin pdlk n pvrinu btnskg prg k izvdn u ngibu 1:20, dnsn
1:40,
d) kd knstrukci kolosjek n vrst pdlzi bz prgv plgnjm in n
diskrtn ili ktinuln lstin slnc s bzbjnim pprnim ngibm u pprnm
prfilu.
e) dputn tlrnci z pprni ngib in iznsi 10%.

(2) U skrtnicm, ukrtim, diltcinim sprvm i krtnicm in s ugruu
s pdlnim plicm knstntn dbljin, dnsn bz pprng ngib (pprni ngib
1:).
k izmu dvij skrtnic spni klsk duin d 50 m, nd s i t spni klsk
ugru s pdlnim plicm bz ngib, mu dluu nadleni UI. stli spcilni
sluvi, gd s in ugruu s pdlnim plicm bz ngib, dbrvu s n snvu
psbnih prkt knstrukci grnjg str.

(3) Prlz s dijl klsk gd su in u pprnm ngibu 20:1, n di klsk
gd su in ugrn n pdlnim plicm bz ngib, vri s ugrivnjm spciln
brnih pdlnih plic i nln pvrin imu ngib 1:40. N mjestu prlz, v
spciln pdln plic ngib 1:40 ugruu s sm n dnm prgu. Spciln
pdln plic s ngibm 1:40, k prlzn, n smiu s ugrditi n prgvim ispd
spv in, n prgvim d spv in, n prgvim d zvrnih mjest n inm, k
i n cijlim duinm skrtnic, ukrt, diltcinih sprv i krtnic.

52
(4) U izuztnim sluvim, ptrbn ngib in u klsku m s stvriti i
ztsivnjm (zasijecanjem na eljeni oblik) drvnih prgv, mu dluue nadleni UI.
v s dnsi sm n tipv klsk gd s ngib in n psti pdlnim plicm.

(5) Vi ili mnji ngib in d nvdnih u stavovim 1, 2 i 3 vg ln dbrv
nadleni UI.

irin klsk

ln 28.

(1) irin kolosjek s izrv u milimtrim i mri s izmu bnih unutrnjih
strn glv in, uprvn n su kolosjek i t 14 mm ispd rvni k sp grnj ivic
in, kd klsjk irin 1435 mm.

(2) Nrmln irin klsk u prv i u krivinm pluprnik 250 m i vih, kd
prug nrmlng klsk 1435 mm.

(3) Kd dinic konvencionalnih prug u BiH, gd vzvi mgu sbrti brzinm
d 100 do 160 km/h, irin klsk u prv i u krivinm s pluprnikm 2500 m i
vim m biti 1432 mm.

(4) U krunim krivinm pluprnik mnjg d 250 m kd prug nrmlng
klsk, prirnj klsk izvrv s pmrnjm unutrnjih in d s klsk.

(5) Prirnj klsk u skrtnicm vri s prm mrm dtim u prktim
skrtnic. Z pst nstndrdn tipv skrtnic prirnj klsk vri s prm
thnikim pdcim z t skrtnic.

(6) Vliin prirnj z krun krivin dt su u tbli 21.

Tabela 21 - Prirnj kolosjek u krivinm z prug S BiH
Prirnj kolosjek u krivinm z prug nrmlng klsjk
Pluprnik R (m)
Prirnj u mm
d d
Iznd 250 250300 0
Ispd 250 200 5
Ispd 200 150 10
Ispd 150 120 15
Ispd 120 20

(7) Kd krunih krivin s prlznim krivinm, prirnj klsk pinj iz
ptk prlzn krivin (PPK) n mjestu gd pluprnik (R) mnji d 250 m kd prug
nrmlng klsk. U izuztnim sluvim, prirnj klsk m pti i rni,
gd pluprnik (R) vi d 250 m z nrmlni klsk. Pun prirnj klsk
psti s n kru prlzn krivin. U izuztnim sluvim, nadleni UI, u saglasnosti saVl.
inf., m dluiti d s pun prirnj klsk stvri i prij kr prlzn krivin, li n
n duini kr d 4/5 duin prlzn krivin, runui d njng ptk.

53
Kd krunih krivin bz prlznih krivin, prirnj klsk izvrv s u prv isprd
krun krivin, s tim t n ptku krun krivin nv prirnj klsk smij d bud
d 10 mm. k ptrbn v prirnj klsk, prirnj iznd 10 mm izvrv s n
dijlu krun krivin.

(8) Pstupnst prirnj klsk d nul d pung prirnj psti s
kntinuln ili stpnst, s tim d prmjn u irini, n duini dng mtr, klsk budu
u grnicnim prpisnim u lanu 29. vg prvilnik.

(9) Kntinuln izvnj prirnj nrmlng klsk pinj u prlzn krivini
n udljnju:
250
1
L R
x
=
mrn d njng ptk, pun prirnj prpisn z tu krivinu psti s n kru
prlzn krivin, p s vliin prirnj u m k tki dbi p brscu ( vidjeti sl. 26.do
28):
250
250
L R
L
L R
x e
e
x
|
.
|
\
|
= ,
gdje :
R - pluprnik krivin, u mtrim;
L - duin prlzn krivin, u mtrim;
x - pscis psmtrn tk, u mtrim;
e - pun prirnj, u milimtrim, k trb d bud u krun krivini;
e
x
- prirnj u m k tki prlzn krivin, u milimtrim.

(10) Kd stpnstg izvnj prirnj klsk nprij s drd tk u
prlzn krivini gd s pvv prirnj z p 5mm (tk x
1
, x
2
, x
3
, x
4
, kk
znn n slici 26). Pri vm primjniti uslv prpisn stavm 7 vg ln i pdtk iz
tbl 21. Nmnji rzmk izmu vih tk 5 m, pri mu s vdi run uslvim
prpisnim u lnu 29. ovg prvilnik.
U izuztnim sluvim UI m dbriti d t rzmk bud i d 2,5 m. Izvrnj prirnj
klsk izmu nprijd nvdnih tk vri s pstpn (vidjti sliku 26).
Izuztn, kd s bunj rup u drvnim prgvim vri, prthdn, u prduzim z
imprgnciu, u rdinicm i slin, prirnj s m izvriti stpnst u skkvim d
p 5 mm. v prirnj, u skkvim d p 5 mm, m s primjniti kd sprdnih
stninih, linikih, pristninih, rdinikih i stlih sprdnih klsk slubnih mjest
n pruzi. Nadleni UI m dnijti dluku d v izuztk primjni i n tvrn pruzi, k
i n svim klscim stnic i drugih slubnih mjest.

(11) Kntinuln izvnj prirnj klsk vri s:
a) u krun krivini bz prlznih krivin, kk nvdn u stavu 7 vg ln,
b) kd krtkih muprvih, djlimin u prv dlimin u krun krivini,
c) u sln (krpst) krivini, tk d s rzlik u irini klsk izrvnv:
- k im prlzn krivin, u t prlzn krivini izmu b luk,
- k nm prlzn krivin, nd s rzlik u irini klsk izrvnv n
dijlu krun krivin s vim pluprnikm,
- k duin prlzn krivin ndvljn, nd s rziik u irini klsk

54
izrvnv p cijl duini prlzn krivin, prduv s i n di krun
krivin s vim pluprnikm.
d) kd krunih krivin suprtng smr, tk d s rzlik u irini klsk
izrvnv:
- k su bz prlznih krivin li s prpisnm muprvm, n b insk
trk p cijl duini muprv,
- k nm muprv krivin su istg pluprnik, prm slici 27,
- k nm muprv krivin su rzliitih pluprnik, prm slici 28,
- k muprv ndvljn duin, nd s rzlik u irini klsk
izravnava p cil duini muprv, prduv s pstpnim
pmjrnjm spljanj i unutrnj in dng dijl bj krivin, ili sm
pmjrnjm spljanj i unutrnj in n dijlu krivin s vim
pluprnikm, t zvisi d duin muprv i rzlik u vliini
pluprnik krivin;
e) kd skrtnic ii ptk s prirnjm, izrvnnj, zbg rzliitih irin
klsk n dijlu prug isprd i n ptku skrtnic, izvrv s u klsku isprd
skrtnic.

Razlike apscisa x
2
-x
1
, x
3
-x
2
, x
4
-x
3
i L-x
4
ne treba da su manje od 5m
(izuzetno do 2,5 m)
Slika 26 - mtski prikz stpnstg izvnj prirnj klsk kd prug nrmlne
irine kolosjeka

Slika 27 - Kntinuln izvrnj prirnj klsk kd krunih krivin istg poluprnik,
suprotnog smr, bz muprv

55

Slika 28 - Kntinuln izvrnj prirnj klsk kd krunih krivin rzliitg
pluprnik, suprtng smr, bz muprv

(12) Izvrnj prirnj klsk kd skrtnic i drugih spcilnih knstrukci vri
s prm prktu dting pstrnj, n snvu drdb dgvruih stndrd i vg
prvilnik.

Pstupnst u prmjni irin klsk

ln 29.

Prmjn u irini klsk n duini d 1 m n smij biti v d:
a) kd prug nrmlng klsk:
1 mm n prugm s brzinm d 100 d 160 km/h,
1,5 mm n prugm s brzinm d 80 d 99 km/h,
2,0 mm n prugm s brzinm d 60 d 79 km/h,
2,5 mm n prugm s brzinm mnjm d 60 km/h;
b) prmjn u irini n 1 m duin klsk kd skrtnic dru s prktm,
n snvu drdb stndrd EN 13232-2:2003 eljeznice - Kolosjek - Skretnice i ukrtaji -
Dio 2: Zahtjevi geometrijskog oblikovanja (EN 13232-2:2003 Railway applications - Track -
Switches and crossings - Part 2: Requirements for geometric design).

Dzvljn dstupnj u irini klsk

ln 30.

(1) Prpisn irin klsk u prv i krivinm drn su lnm 28. vg
prvilnik.

(2) Maksimalna grnin dstupnj d prpisn irin nrmlng klsk u
kspltcii, koja podrazumevaju neodlonu intervenciju iznose:

N glvnim prugm
(mm)
N sprdnim prugm
(mm)
Nv dputn vrijdnst (prirnj)
irin nrmlng kolosjek
1435 +30 = 1465 1435 +35 = 1470
Nmnj dputn vrijdnst irin
kolosjek
1435 - 5 = 1430

56
Bli drdb grninim dstupnjima d prpisn irin klsk, kao kriterijume
za kontrolu stanja pruga odreene su u Uputstvu 339 S BiH, koje apliciraju odredbe
EN 13848 svih izmjena, koje e tada biti na snazi .

(3) Kd prim prug i klsk n kim izvrn glvn prvk, dstupnj
d prpisn irin klsk smij d iznsi d 3 mm z V120 km/h, odnosno 2 mm z
120<V160 km/h (EN 13231-1:2006 eljeznice - Kolosjek - Prijem radova - Dio 1: Radovi u
kolosjeku u zastoru - Otvorena pruga (EN 13231-1:2006 Railway applications - Track -
Acceptance of works - Part 1: Works on ballasted track - Plain line)).

(4) Prlz s dijl klsk izrng s irinm d 1432 mm n irinu klsk d
1435 mm ili vu (kd skrtnic i drugih pstrnj) trb izvriti kntinuln isprd
skrtnic ili pstrnj, dnsn izmu t dv irin klsk.

(5) Na novim i rekonstruisanim magistralnim prugama mogu se primjeniti odredbe EN
13848-5:2008 Railway applications - Track - Track geometry quality - Part 5: Geometric
quality levels (EN 13848-5:2008 eljeznice - Kolosjek - Kvalitet geometrije kolosjeka - Dio
5: Nivoi kvaliteta geometrije kolosjeka), iza prelaznog perioda iz stava 2 ovog lana.

Visinski dns in u prv

ln 31.

(1) U pravoj su gornje ivice obiju ina na istoj visini. Od ovog se moe odstupiti u
izuzetnim sluajevima, na osnovu odobrenja vlasnika infrastrukture, a na zahtjev UI uz
uvaavanje ocjene kolosjeka prema Uputstvu 339 S BiH . Za specijalne konstrukcije ova se
odstupanja odobravaju na osnovu posebnih projekata konstrukcije gornjeg stroja.

(2) Dozvoljena mjestimina odstupanja visinskog odnosa ina za kolosjek u pravoj
prema EN 13231-1 iznose:
a) kod prijema radova na odravanju:
3 mm za 160 km/h V > 120 km/h
4 mm za 120 km/h V > 80 km/h
5 mm za 80 km/h
b) kod prijema novih pruga, remonta i rekonstrukcije:
3 mm za 160 km/h

Nadvienje spoljne ine u krivini

lan 32.

(1) U krivinama, zavisno od veliine poluprenika krivine i brzine vozova, nadvienje
se postie izdizanjem spoljne ine. UI moe, izuzetno, odobriti da se nadvienje izvede
djeliminim izdizanjem spoljne ine i deliminim sputanjem unutranje ine.

(2) Na prugama na kojima vozovi saobraaju razliitim ili istim brzinama, nadvienje
se rauna po sljedeim obrascima u zavisnosti od dozvoljenog neponitenog bonog ubrzanja:

57

Neponiteno bono
ubrzanje u m/s
2
Obrasci za odreivanje nadvienja:
Normalno nadvienje: p =0,65
R
V
h
R
V
h
max
2
max
2
5 , 6
1 , 7
=
=

za V
max
120 km/h
za V
max
>120 km/h, do 160
km/h
Minimalno nadvienje: p =0,75 115 8 , 11
max
2
min
=
R
V
h
Izuzetno nadvienje: p =0,85 130 8 , 11
max
2
=
R
V
h
iz

gdje je:
h nadvienje spoljne ine u krivini (mm),
V
max
najvea doputena brzina vozova (km/h),
R poluprenik krivine (m),
p neponiteno bono ubrzanje (m/s
2
).
Normalna, minimalna i izuzetna nadvienja spoljne ine u krivinama data su u tabelama 22,
23 i 24.
Izraunate numerike vrijednosti nadvienja zaokruuju se :
- 2.5 mm na niu vrijednost djeljivu sa 5,
- >2.5 mm i viu vrijednost djeljivu sa 5.
U krivinama sa radijusima manjim od 300 m na prugama za mjeoviti eljezniki saobraaj
vai dodatno ogranienje. Za nove i rekonstruisane pruge nadvienje mora, a kod postojeih
pruga treba, da bude manje od nadvienja sraunatog na osnovu istraivanja ORE B 55
(Sigurnost protiv iskliznua teretnih kola usljed vitopernosti kolosjeka), po formuli u taki c,
stav 14, lana 26.
Za tako sraunata nadvienja vitopernost kolosjeka se ograniava prema sledeoj formuli:
31,5+20/2a6. (EN 13848- 5 i ORE B 55).

(3) Minimalno i izuzetno nadvienje se izvodi kada su prelazne krivine kratke, pa bi
normalno nadvienje dalo veliki nagib rampe za nadvienje i kod kratkih krunih lukova
(krivina).

(4) Na postojeim prugama, do rekonstrukcije ili glavnih opravki, moe se zadrati
nadvienje izraunato po obrascima:

normalno nadvienje (mm) 35
75 . 8
2
max
=
R
V
h

minimalno nadvienje (mm) 39
40 . 8
2
max
=
R
V
h

izuzetno nadvienje (mm) 42
10 . 8
2
max
=
R
V
h

Gdje su aplicirana dozvoljena neponitena bona ubrzanja iz stava 2 ovog lana te dobijeni
dati izrazi lako primenljivi u praksi.

(5) Zbog prevelikog broja i dugogodinje primjene laganih vonji, u S BiH je
potrebno, od nadlenih UI i Vl. inf. i RO BiH, u narednih 5 godina, preispitati realno
potrebna nadvienja kolosjeka sa aspekta realnih potreba po podacima iz realno

58
ostvarenih redova vonje, ostvarenih masa vozova i brzina tih vozova te ta nadvienja
realizovati prilikom redovnog odravanja, remonta i rekonstrukcija na prugama. Tako
e se minimizirati pojam vika nadvienja, a optimizirati dinamika vozova, odnosno
viedecenijski problem dovesti do tehniki, ekonomski i bezbjednosno racionalnih
rjeenja i pribliavanja vaeim principima na prugama EU.

(6) Najvee doputeno nadvienje koje se izvodi je 150 mm. Najmanje doputeno
nadvienje koje se izvodi je 20 mm. Izraunata nadvienja izmeu 10 i 20 mm izvode se kao
nadvienje od 20mm.

(7) Najvee doputeno nadvienje u krivinama u kojima se ugrauju skretnice je 80
mm. U izuzetnim sluajevma, skretnice se mogu ugraivati u krivine sa maksimalnim
nadvienjem 120 mm, ali to validnom elaboracijom mora opravdati nadleni UI i odobriti Vl.
inf.

(8) Nadvienje se ne izvodi:
a) u krivinama glavnih prolaznih kolosjeka u stanicama i na drugim slubenim
mjestima gdje staju svi vozovi,
b) u sporednim (ostalim) kolosjecima stanica i drugih slubenih mesta,
c) u skretnicama, izuzev skretnica koje se ugrauju u krivinama sa nadvienem.

(9) Polovina od izraunate vrijednosti nadvienja izvodi se, ali ne manje od
minimalnog nadvienja za najveu brzinu na tom delu pruge, kod glavnih prolaznih kolosjeka
u krivini, pored perona u stanicama i na slubenim mestima gde ne staju svi vozovi.

(10) Kod sloenih (korpastih) krivina, svakom dijelu luka treba dati nadvienje koje
odgovara polupreniku tog dijela krivine. Ako se nadvienje posebnih dijelova korpaste
krivine ne razlikuje za vie od 30 mm, tada se kroz cijelu korpastu krivinu izvodi jednoliko
nadvienje. Pri tome nadvienje u krivini, koje ima najmanji poluprenik, ne smije biti manje
od minimalnog.

(11) Minimalno i izuzetno nadvienje primjenjuje se po obrazloenje nadlenog UI,
uz saglasnost RO BiH.

(12) Najmanja duina kolosjeka u krunoj krivini na kojoj se izvodi jednako
nadvienje mora biti l = 0.5 V 20 m, a izuzetno, uz obrazloenje nadlenog UI, po
odobrenju Vl.inf. l = 10m,
gdje je: V(km/h).

(13) Dozvoljeno odstupanje u nadvienju spoljne ine u krivini prema EN 13231-1
iznose:
a) kod prijema radova na odravanju:
3 mm za 160 km/h V > 120 km/h
4 mm za 120 km/h V > 80 km/h
5 mm za 80 km/h
b) kod prijema novih pruga, remonta i rekonstrukcije:
3 mm za 160 km/h

59
Tabela 22 - Normalna nadvienja spoljne ine u krivini
R
(m)
B R Z I N A ( km / h ) R
(m)
30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 115 120 125 130 135 140 145 150 155 160
6000 20 20 20 20 20 20 25 25 25 30 6000
5000 20 20 20 20 20 20 25 25 25 30 30 35 5000
4000 20 20 20 20 25 25 25 25 30 30 35 35 40 40 4000
3000 20 20 20 20 25 25 30 30 35 35 35 40 40 45 50 50 55 3000
2500 20 20 20 25 25 30 30 35 40 40 40 45 45 50 55 60 60 65 2500
2000 20 20 25 25 30 30 35 40 45 45 50 50 55 60 65 70 75 80 85 2000
1900 20 20 20 25 25 30 35 35 40 45 50 55 55 60 60 65 70 75 80 90 1900
1800 20 20 20 25 30 30 35 40 45 50 50 55 55 60 65 70 75 80 85 90 1800
1700 20 20 20 25 25 30 35 40 40 45 50 55 60 60 65 70 75 80 85 90 100 1700
1600 20 20 20 25 30 30 35 40 45 50 55 60 65 65 70 75 80 85 90 100 105 1600
1500 20 20 25 25 30 35 40 45 45 50 55 65 70 70 75 80 85 90 95 105 110 1500
1400 20 20 20 25 30 30 35 40 45 50 55 60 65 75 70 80 85 90 100 105 110 120 1400
1300 20 20 25 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 80 80 85 90 100 105 115 120 130 1300
1200 20 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 80 85 85 90 100 105 115 120 130 140 1200
1100 20 20 25 25 30 35 40 45 50 60 65 70 80 85 95 90 100 110 115 125 135 140 150 1100
1000 20 20 25 30 35 40 45 50 60 65 70 80 85 95 100 100 110 120 125 135 145 1000
900 20 20 20 30 35 40 45 50 55 65 70 80 85 95 105 115 115 120 130 140 150 900
800 20 20 25 30 35 45 50 55 65 70 80 90 100 105 115 130 130 135 150 800
700 20 20 25 30 35 45 50 55 65 75 80 90 100 110 125 135 145 145 700
600 20 25 30 35 45 50 60 65 75 85 95 105 120 130 145 600
550 20 20 25 30 40 45 55 65 75 85 95 105 115 130 140 550
500 20 25 30 35 45 50 60 70 80 90 105 115 130 140

R
V
h
2
1 , 7 = za V 120 km / h

R
V
h
2
5 , 6 = za V > 120 km / h
500
450 20 25 30 40 50 55 65 75 90 100 115 130 140 450
400 20 20 30 35 45 55 65 75 85 100 115 130 145 400
350 20 25 30 40 50 60 75 85 100 115 130 145 350
300 20 30 40 50 60 70 85 100 115 135 150 300
275 25 30 40 50 65 80 95 110 125 145 *) za R < 300 m vai dodatno ogranienje:
( ) 50
3
2
s R h

Za nove pruge i rekonstrukcije odbaciti sraunate vrednosti
nadvienja oznaene *) u tabeli
275
250 25 35 45 55 70 85 100 120
140
*)

250
225 30 40 50 65 80 95 115
135
*)

225
200 30 45 55 70 90
105
*)
130
*)
150
*)

200
180 35 50 65 80
100
*)
120
*)
140
*)

180

60
Tabela 23 - Minimalna nadvienja spoljne ine u krivini
R
(m)
(m) 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 115 120 125 130 135 140 145 150 155 160
6000 6000
5000 5000
4000 4000
3000 3000
2500 2500
2000 20 25 30 2000
1900 20 25 35 45 1900
1800 20 25 30 40 55 1800
1700 20 20 30 40 50 65 1700
1600 20 30 40 50 60 75 1600
1500 20 30 40 50 60 75 85 1500
1400 20 25 40 50 60 75 85 100 1400
1300 20 25 40 50 65 75 90 105 120 1300
1200 20 25 40 50 65 80 90 105 120 135 1200
1100 20 25 40 55 65 80 95 110 125 145 1100
1000 20 30 40 55 70 85 100 115 135 150 1000
900 20 30 45 60 75 90 105 125 140 900
800 20 30 50 65 80 95 115 135 800
700 20 35 55 70 90 110 130 150 700
600 20 25 45 60 80 100 125 145 600
550 20 40 60 80 100 120 145 550
500 20 35 55 75 100 120 145

R
V
h
2
8 , 11
= - 115 mm

2
/ 75 , 0 s m p =

500
450 20 30 55 75 95 120 145 450
400 30 50 75 100 125 400
350 25 50 75 100 130 350
300 25 50 80 105 135 300
275 20 40 65 95 125 *) za R < 300 m vai dodatno ogranienje:
( ) 50
3
2
s R h

Za nove pruge i rekonstrukcije odbaciti sraunate
vrednosti nadvienja oznaene *) u tabeli
275
250 30 55 85 115
150
*)

250
225 20 45 75 110
140
*)

225
200 30 65 95
135
*)

200
180 20 50 85
120
*)

180

61
Tabela 24 - Izuzetna nadvienja spoljne ine u krivini
R
(m)
(m) 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 115 120 125 130 135 140 145 150 155 160
6000 6000
5000 5000
4000 4000
3000 3000
2500 2500
2000 20 20 2000
1900 20 30 1900
1800 20 25 40 1800
1700 20 25 35 50 1700
1600 20 25 35 45 60 1600
1500 20 25 35 45 60 70 1500
1400 20 25 35 45 60 70 85 1400
1300 20 25 35 50 60 75 90 100 1300
1200 20 25 35 50 65 75 90 105 120 1200
1100 20 25 40 50 65 80 95 110 130 145 1100
1000 20 25 40 55 70 85 100 120 135 1000
900 20 30 45 60 75 90 110 125 145 900
800 20 35 50 65 80 100 125 140 800
700 20 40 55 75 95 115 135 700
600 20 30 45 65 85 110 130 600
550 25 45 65 85 110 130 550
500 20 40 60 85 105 130

R
V
h
2
8 , 11
=
- 130

2
/ 85 , 0 s m p =

500
450 20 40 60 80 110 130 450
400 20 35 60 85 110 135 400
350 20 35 60 85 115 145 350
300 20 35 65 90 120 300
275 25 50 80 110 145 *) za R < 300 m vai dodatno ogranienje:
( ) 50
3
2
s R h

Za nove pruge i rekonstrukcije odbaciti sraunate
vrednosti nadvienja oznaene *) u tabeli
275
250 20 40 70 100 135 250
225 30 60 90
125
*)

225
200 20 50 50
120
*)

200
180 35 70
105
*)
145
*)

180

62
(14) Bono ubrzanje sraunava se po obrascu:
s
h
g
R
V
p =
13
2

gdje je:
V- brzina kretanja voza (km/h),
p bono neponiteno ubrzanje (m/s
2
),
R - poluprenik krivine (m),
g = 9.81 m/s
2
- gravitaciono ubrzanje,
h - nadvienje spoljne ine (mm),
s = 1500 mm - priblin dstnj pdunih s glv in (rastojanje nominalnih
krugova kotrljanja tokova inskih vozila).

Vrijednost bonog ubrazanja , moe biti na prugama S BiH:

normalno
2
/ 65 , 0 s m p s

maksimalno
2
max
/ 75 , 0 s m p =

izuzetno
2
/ 85 , 0 s m p
iz
=

(15) Odredbe ovog pravilnika ne odnose sa na odravanje gornjeg stroja u
uslovima primjene vozila sa tehnikom naginjanja, u krivinama. Ukoliko S BiH donese
odluku o primjeni vozila sa tehnikom naginjanja u krivini, onda se eljeznika
infrastruktura mora urediti u skladu sa UIC Kodom 705 (UIC Code 705
Infrastructure for tilting trains) i drugim vaeim tehnikim standardima za primjenu
ove vrste vozila.

(16) Za nadvienje kolosjeka u krivini novih magistralnih pruga vai prEN 13803-
1:2008 Railway applications - Track alignment design parameters - Track gauges 1435 mm
and wider - Part 1: Plain line (prEN 13803-1:2008 eljeznice - Parametri geometrije
kolosjeka - irine kolosjeka 1435 mm i ire - Dio 1: Otvorena pruga)

Prelazna rampa za nadvienje

lan 33.

(1) Prelaz sa dijela kolosjeka bez nadvienja na kolosjek sa nadvienjem, kao i
nivelaciono izravnavanje dva dijela kolosjeka sa razliitim nadvienjem (korpaste krivine),
izvodi se pomou prelazne rampe.

(2) Prelazne rampe se izvode sa jednolikim nagibom (pravolinijske rampe). Nagib
prelazne rampe zavisi od doputene brzine u krivini i normalno iznosi
1:n = 1:8V
max

gdje je: V(km/h)

(3) Minimalni nagib prelazne rampe iznosi
1:n = 1:6,5V
max

(4) Za nove pruge i rekonstrukcije nagib prelazne rampe iznosi
1:n = 1:10V
max

63

(5) Najvei dozvoljeni nagib rampe je 1:500 za brzine V< 70 km/h, a izuzetno za
brzine V< 50 km/h moe iznositi 1:400.

(6) Duina pravolinijske rampe za nadvienje se rauna po obrascima:

a) normalna duina pravolinijske rampe, u (m)
1000
8
max
h V
L

=
b) minimalna duina pravolinijske rampe, u (m)
1000
5 6
max
min
h V .
L

=
c) duina pravolinijske rampe za nove pruge i
rekonstrukcije, u (m)
1000
10
max
h V
L

=
gdje su oznake u izrazima prethodno objanjene.

(7) Duine normalne i minimalne pravolinijske rampe za nadvienje, kao i
pravolinijske rampe za nove pruge i rekonstrukcije, date su u tabelama 25, 26 i 27.
Dobijene duine zaokruene su na 5 m navie, a na postojeim prugama moe se, uz
saglasnost RO BiH, zaokruiti na 1 m navie.

(8) Minimalna duina pravolinijske rampe izvodi se uz saglasnost UI, a po projektu.

64

Tabela 25 - Normalne duine( L
n
) pravolinijskih rampi

1000
max 8 h V
Ln

=

h
km
u V
m u Ln
max

mm u h

h
(mm)
B R Z I N A ( km / h ) h
(mm) 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 115 120 125 130 135 140 145 150 155 160
0 0
20 10 10 10 15 15 15 15 15 15 20 20 20 20 20 20 20 25 25 25 25 25 25 30 20
25 10 15 15 15 15 15 20 20 20 20 20 25 25 25 25 25 30 30 30 30 30 35 35 25
30 15 15 15 20 20 20 20 25 25 25 25 30 30 30 30 30 35 35 35 35 40 40 40 30
35 15 20 20 20 20 25 25 25 30 30 30 30 35 35 35 35 40 40 40 45 45 45 45 35
40 20 20 20 25 25 25 30 30 30 35 35 35 40 40 40 40 45 45 45 50 50 50 55 40
45 20 20 25 25 30 30 30 35 35 35 40 40 40 45 45 45 50 50 55 55 55 60 60 45
50 20 25 25 30 30 30 35 35 40 40 40 45 45 50 50 50 55 55 60 60 60 65 65 50
55 25 25 30 30 35 35 40 40 40 45 45 50 50 55 55 55 60 60 65 65 70 70 75 55
60 25 30 30 35 35 40 40 45 45 30 50 55 55 60 60 60 65 65 70 70 75 75 80 60
65 30 30 35 35 40 40 45 45 50 50 55 55 60 60 65 65 70 75 75 80 80 85 85 65
70 30 35 35 40 40 45 45 50 55 55 60 60 65 65 70 70 75 80 80 85 85 90 90 70
75 30 35 40 40 45 45 50 55 55 60 60 65 70 70 75 75 80 85 85 90 90 95 100 75
80 35 40 40 45 45 50 55 55 60 65 65 70 75 75 80 80 85 90 90 95 100 100 105 80
85 35 40 45 45 50 55 55 60 65 65 70 75 75 80 85 85 90 95 100 100 105 105 110 85
90 40 40 45 50 55 55 60 65 65 70 75 80 80 85 90 90 95 100 105 105 110 115 115 90
95 40 45 50 50 55 60 65 65 70 75 80 80 85 90 95 95 100 105 110 110 115 120 125 95
100 40 45 50 55 60 60 65 70 75 80 80 85 90 95 100 100 105 110 115 120 120 125 130 100
105 45 50 55 55 60 65 70 75 80 80 85 90 95 100 105 105 110 115 120 125 130 130 135 105
110 45 50 55 60 65 70 75 75 80 85 90 95 100 105 110 110 115 120 125 130 135 140 145 110
115 50 55 60 60 65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 110 115 120 125 130 135 140 145 150 115
120 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 110 115 120 125 130 135 140 145 150 155 120
125 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 115 120 125 130 135 140 145 150 155 160 125
130 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 115 120 125 130 135 140 150 155 160 165 170 130
135 55 60 65 75 80 85 90 95 100 105 110 115 120 125 130 135 140 150 155 160 165 170 175 135
140 60 65 70 75 80 85 90 100 105 110 115 120 125 130 135 140 150 155 160 165 170 175 180 140
145 60 65 70 80 85 90 95 100 105 110 122 125 130 135 140 145 155 160 165 170 175 180 190 145
150 60 70 75 80 85 90 100 105 110 115 120 130 135 140 145 150 160 165 170 175 180 190 195 150
h
(mm)
50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 115 120 125 130 135 140 145 150 155 160 h
(mm) B R Z I N A ( km / h )

65

Tabela 26 - Minimalne duine( L
min
) pravolinijskih rampi

1000
max 5 , 6
min
h V
L

=

h
km
u V
m u L
max
min

mm u h

h
(mm)
(mm) 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 115 120 125 130 135 140 145 150 155 160
0 0
20 10 10 10 10 10 10 15 15 15 15 15 15 15 15 20 20 20 20 20 20 20 25 25 20
25 10 10 10 15 15 15 15 15 15 20 20 20 20 20 20 25 25 25 25 25 25 30 30 25
30 10 15 15 15 15 15 20 20 20 20 20 25 25 25 25 25 30 30 30 30 30 35 35 30
35 15 15 15 15 20 20 20 20 25 25 25 25 25 30 30 30 30 35 35 35 35 40 40 35
40 15 15 20 20 20 20 25 25 25 25 30 30 30 30 35 35 35 40 40 40 40 45 45 40
45 15 20 20 20 25 25 25 25 30 30 30 35 35 35 40 40 40 40 45 45 45 50 50 45
50 20 20 20 25 25 25 30 30 30 35 35 35 40 40 40 45 45 45 50 50 50 55 55 50
55 20 20 25 25 25 30 30 35 35 35 40 40 40 45 45 45 50 50 50 55 55 60 60 55
60 20 25 25 30 30 30 35 35 40 40 40 45 45 45 50 50 55 55 55 60 60 65 65 60
65 25 25 30 30 30 35 35 40 40 45 45 45 50 50 55 55 55 60 60 65 65 70 70 65
70 25 25 30 30 35 35 40 40 45 45 50 50 50 55 55 60 60 65 65 70 70 75 75 70
75 25 30 30 35 35 40 40 45 45 50 50 55 55 60 60 65 65 70 70 75 75 80 80 75
80 30 30 35 35 40 40 45 45 50 50 55 55 60 60 65 65 70 75 75 80 80 85 85 80
85 30 35 35 40 40 45 45 50 50 55 60 60 65 65 70 70 75 75 80 85 85 90 90 85
90 30 35 40 40 45 45 50 50 55 60 60 65 60 70 75 75 80 80 85 85 90 95 95 90
95 35 35 40 45 45 50 50 55 60 60 65 65 70 75 75 80 85 85 90 90 95 100 100 95
100 35 40 40 45 50 50 55 60 60 65 65 70 75 75 80 85 85 90 95 95 100 105 105 100
105 35 40 45 45 50 55 55 60 65 65 70 75 80 80 85 90 90 95 100 100 105 110 110 105
110 40 40 45 50 50 55 60 65 65 70 75 80 80 85 90 90 95 100 100 105 110 115 115 110
115 40 45 45 50 55 60 60 65 70 75 75 80 85 90 90 95 100 105 105 110 115 120 120 115
120 40 45 50 55 55 60 65 70 75 75 80 85 90 90 95 100 105 105 110 115 120 125 125 120
125 45 45 50 55 60 65 65 70 75 80 85 90 90 95 100 105 110 110 115 120 125 130 130 125
130 45 50 55 55 60 65 70 75 80 85 85 90 95 100 105 110 110 115 120 125 130 135 135 130
135 45 50 55 60 65 70 75 75 80 85 90 95 100 105 105 110 115 120 125 130 135 140 140 135
140 50 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 100 105 110 115 120 125 130 135 140 145 150 140
145 50 55 60 65 70 75 80 85 85 90 95 100 105 110 115 120 125 130 135 140 145 150 155 145
150 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 115 120 125 130 135 140 145 150 155 160 150
h
(mm)
50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 115 120 125 130 135 140 145 150 155 160 h

66

Tabela 27 - Duine pravolinijskih rampi za nove i rekonstruisane pruge

1000
max 10 h V
Ln

=

h
km
u V
m u Ln
max

mm u h

h
(mm)
(mm) 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 115 120 125 130 135 140 145 150 155 160
0 0
20 10 15 15 15 15 15 20 20 20 20 20 25 25 25 25 25 30 30 30 30 30 35 35 20
25 15 15 15 20 20 20 20 25 25 25 25 30 30 30 30 35 35 35 35 40 40 40 40 25
30 15 20 20 20 25 25 25 30 30 30 30 35 35 35 40 40 40 45 45 45 45 50 50 30
35 20 20 25 25 25 30 30 30 35 35 35 40 40 45 45 45 50 50 50 55 55 55 60 35
40 20 25 25 30 30 30 35 35 40 40 40 45 45 50 50 50 55 55 60 60 60 65 65 40
45 25 25 30 30 35 35 40 40 45 45 45 50 50 55 55 60 60 65 65 70 70 70 75 45
50 25 30 30 35 35 40 40 45 45 50 50 55 55 60 60 65 65 70 70 75 75 80 80 50
55 30 35 35 40 40 45 45 50 50 55 55 60 65 65 70 70 75 75 80 80 85 90 90 55
60 30 35 40 40 45 45 50 55 55 60 60 65 70 70 75 75 80 85 85 90 90 90 100 60
65 35 40 40 45 50 50 55 60 60 65 65 70 75 75 80 85 85 90 95 95 100 105 105 65
70 35 40 45 50 50 55 60 60 65 70 70 75 80 85 85 90 95 95 100 105 105 110 115 70
75 40 45 45 50 55 60 60 65 70 75 75 80 85 90 90 95 100 105 105 110 115 120 120 75
80 40 45 50 55 60 60 65 70 75 80 80 85 90 95 100 100 105 110 115 120 120 125 130 80
85 45 50 55 60 60 65 70 75 80 85 85 90 95 100 105 110 115 115 120 125 130 135 140 85
90 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 90 95 100 105 110 115 120 125 130 135 135 140 145 90
95 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 95 100 105 110 115 120 125 130 135 140 145 150 155 95
100 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 115 120 125 130 135 140 145 150 155 160 100
105 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 120 125 130 135 140 145 150 155 160 165 170 105
110 55 65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 120 125 130 135 140 145 150 155 160 165 175 180 110
115 60 65 70 75 85 90 95 100 105 110 115 125 130 135 140 145 150 155 165 170 175 180 185 115
120 60 70 75 80 85 90 100 105 110 115 120 130 135 140 145 150 160 165 170 175 180 190 195 120
125 65 70 75 85 90 95 100 110 115 120 125 135 140 145 150 160 165 170 175 185 190 195 200 125
130 65 75 80 85 95 100 105 115 120 125 130 140 145 150 160 165 170 180 185 190 195 205 210 130
135 70 75 85 90 95 105 110 115 125 130 135 145 150 155 165 170 180 185 190 200 205 210 215 135
140 70 80 85 95 100 105 115 120 130 135 140 150 155 165 170 175 185 190 200 205 210 220 225 140
145 75 80 90 95 105 110 120 125 135 140 145 155 160 170 175 185 190 200 205 215 220 225 235 145
150 75 85 90 100 105 115 120 130 135 145 150 160 165 175 180 190 195 205 210 220 225 235 240 150
h
(mm)
50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 115 120 125 130 135 140 145 150 155 160 h

67
(9) Izuzetno, na osnovu posebne tehnike dokumentacije u Projektu, nadleni UI
moe odobriti primjenu krivolinijskih rampi za nadvienje (slika 29), kada se primjenjuje
prelazna krivina oblika parabole etvrtog stepena, uz uslov da je nadvienje vie od 40 mm.

Slika 29 - Krivolinijska rampa nadvienja
Nagib krivolinijske rampe zavisi od doputene brzine u krivini; normalno iznosi 1:n=1:5V
max
i
ne smije prekoraiti vrijednosti propisane stavom 5 ovog lana.
Izuzetno, nagib krivolinijske rampe moe iznositi 1:n=1:4V
max
i ne smije prekoraiti
vrijednosti propisane stavom 5 ovog lana.
Krivolinijske rampe se mogu neposredno dodirivati u sredini krivine (slika 30).

Slika 30 - Sloene krivolinijske rampe
Duina prelazne rampe za nadvienje, po pravilu se poklapa sa duinom prelazne krivine
(slika 31).

Slika 31 - Prelazna rampa za nadvienje i prelazna krivina

68

Ako prelazna krivina nema dovoljnu duinu, prelazna rampa se moe produiti u krunu
krivinu tako da nadvienje na poetku krune krivine ne bude manje od minimalnog
nadvienja, kao i da duina krivine sa punim nadvienjem ne bude manja od l=0.5V
max
20m,
a izuzetno, po odobrenju Vl.inf., l = 10 m (slika 32). Takoe, produenje prelazne rampe u
pravac ispred poetka prelazne krivine vri se po odobrenju Vl. inf..
Kod krunih krivina bez prelaznih krivina, prelazna rampa za nadvienje izvodi se u pravoj,
tako da je u celoj krunoj krivini puno nadvienje. Izuzetno se moe odobriti da prelazna
rampa ulazi i u krunu krivinu, pri emu se moraju primeniti uslovi iz take g) ovog lana.

Slika 32 - Sloena prelazna rampa za nadvienje i prelazna krivina

(10) Kod korpaste krivine prelazna rampa za nadvienje izvodi se:
a) na duini prelazne krivine L izmeu krunih krivina razliitih nadvienja h
1
i
h
2
(slika 33), prema obrascu:
) (
1 2
h h n l =

Slika 33 - Korpasta krivina i prelazna rampa za nadvienje

69
b) kad izmeu krunih krivina ne postoji prelazna krivina, rampa se izvodi u krivini
veeg poluprenika (slika 34). Izuzetno, rampa se moe produiti i u krivini sa manjim
poluprenikom, ali se pri tome moraju primjeniti uslovi iz stava 7 ovog lana. Izuzetak
odobrava nadleni UI, uz saglasnost Vl.inf..

Slika 34 - Sloena krivina bez prelazne krivine

(11) Meuprave izmeu rampi za nadvienje izvode se na sljedei nain:
a) izmeu dviju pravolinijskih rampi mora se nalaziti dio kolosjeka bez
nadvienja ili sa konstantnim nadvienjem na duini od najmanje m=0.5V
max
20 m, a,
izuzetno, po odobrenju nadlenog UI, m=10 m (slika 35).

Slika 35 - Meuprava izmeu rampe za nadvienje
b) kod kraih meupravih, izmeu prelaznih rampi i susjednih krivina istog
smisla:
- zamjenjuje se meuprava podesnim lukom (slika 36),
- izvodi se nadvienje blae krivine kroz meupravu, sve do prelazne rampe
susjedne krivine (slika 37),
- izvodi se manje nadvienje nego to je u obema krivinama, tako da se ostvari
propisana duina izmeu prelaznih rampi (slika 38).

c) kod kraih meupravih, izmeu prelaznih rampi susjednih krivina suprotnog
smisla:
- kod krivina suprotnog smisla bez meuprave, kada se prelazne krivine
dodiruju, obje prelazne rampe se izvode na cijeloj duini obiju prelaznih

70
krivina, tako da prelazna rampa jedne krivine poinje tamo gdje se zavrava
prelazna rampa druge krivine (slika 39),
- kod krivina suprotnog smisla sa meupravama kraim od propisanih, prelazne
rampe izvode se na duini obje prelazne krivine i meuprave, kao i za
prethodno navedeni sluaj u ovom stavu.

1 1
3
0
6
2
l R
m z
y
|
.
|
\
|
= ili
2 2
3
0
6
2
l R
m z
y
|
.
|
\
|
=
Slika 36 - Meukrivina

Slika 37 - Nadvienje meuprave dvije krune krivine; izvedeno nadvienjem krivine veeg
radijusa

Slika 38 - Nadvienje meuprave izmeu dvije krune krivine

71

Slika 39 - Prelazne krivine suprotnog smjera bez meuprave sa ukrsnim rampama
(12) Izmeu dviju krivina suprotnog smjera sa nadvienjem i prelaznicama, umjesto
pravca ija je duina manja od m=0.5V
max
, odnosno manja od 20 m i, izuzetno, po odobrenju
UI, manja od 10 m, rade se ukrsne prelazne rampe. Poeci prelaznih krivina obje krivine
nalaze se u istoj taki (slika 39).
Razmjera duina obje rampe, odnosno prelaznih krivina L
1
i L
2
, mora biti jednaka razmjeri
nadvienja h
1
i h
2
: L
1
: L
2
= h
1
: h
2
.
Preporuuje se da duine prelaznih krivina budu obrnuto proporcionalne poluprenicima
krivina: L
1
: L
2
= R
2
: R
1
.

(13) Kod ukrsnih rampi nagib obiju ina (1:n) mora biti jednak za obje rampe (slika
39). Na mjestu sastava dviju prelaznih krivina ne smije se nalaziti prelom nivelete.

(14) Za prelazne rampe za nadvienje kolosjeka u krivini novih magistralnih pruga
vai prEN 13803-1:2008 Railway applications - Track alignment design parameters - Track
gauges 1435 mm and wider - Part 1: Plain line (prEN 13803-1:2008 eljeznice - Parametri
geometrije kolosjeka - irine kolosjeka 1435 mm i ire - Dio 1: Otvorena pruga)

Prlzn krivin

ln 34.

(1) Prlz s kolosjek u prv n kolosjek u krivini, iz dn krivin u drugu istg
smjr rzliitih pluprnik, k i iz dn krivin u drugu suprtng smjr vri s
pmu prlzn krivin.

(2) blik prlzn krivin :
a) prst kubn prbl d duin prlzn krivin
4
3
64 , 0 R L = , izrunv
s p brscu
1
3
6RL
x
y = ;
b) pprvljn kubn prbl z duin v d izruntih u prdnj podtaki
izrunv s p brscu:

72
3
1
3
2
1
6
2
1
x
RL
R
L
y
(
(
|
.
|
\
|
+
=
gdje :
y -rdint,
x - pscis,
R -pluprnik krivin,
L - duin prlzn krivin,
L
1
-duin prkci prlzn krivin n tngntu;
c) u izuztnim sluvim, uz sglsnst nadlenog UI, prlzn krivin m
biti u vidu kubn prbl tvrtg stpn.
d) pri projektovanju novih magistralnih pruga i rekonstrukcijama, koriste se oblici
prelaznih krivina u skladu sa prEN 13803-1:
- klotoida,
- kubna parabola (prosta ili popravljena),
- Blosova kriva,
- kosinusoida,
- ramova kriva, i
- Klajnova kriva (sinusoida).
U tabeli 28 su prikazani odnosi duina svake od prelaznih krivina i duine klotoide. Za
proraun parametara klotoide koriste se sledee formule:
R
A
L
A const R L
2
2
=
= =

( )
t
t
t
sin a
cos 1
...
7040 56
1
6
...
7040 56
1
6
...
3456 40
1
...
3456 40
1
2
max
4
4
2
2 2
max
4 4
8
2 2
4 3
4
4
2
2
4 4
8
2 2
4
=
=
|
|
.
|
\
|
=
|
|
.
|
\
|

+

=
|
|
.
|
\
|
=
|
|
.
|
\
|

+

=
=
R l
R y f
R
L
R
L
R
L
y
L R
l
L R
l
L R
l
y
R
L
R
L
L l
L R
l
L R
l
l x
R
L
X
X

Tabela 28 - Poreenje duina razliitih oblika prelaznih krivina sa duinom klotoide L
clot

Oblik prelazne krivine Duina
kubna parabola
clot
L ~ 0 . 1
Blosova kriva
clot
L 29 . 1
Kosinusoida
clot
L 326 . 1
ramova kriva
clot
L 414 . 1
Klajnova kriva (sinusoida)
clot
L 597 . 1

73
e) postojeci oblik prelazne krivine moe se mijenjati samo na osnovu Glavnog
projekta rekonstrukcije eljeznike pruge.

(3) Duin prlzn krivin pklp s s duinm prlzn rmp z ndvinj.
Izrunt duin prlznih krivin zkruuu s n nrdnih 5 m.

(4) Prlzn krivin mr d bud nprkidn. U svk tki prlzn krivin,
ndvinj mr d dgvr pluprniku ki u t tki prlzn krivin. Prst
ndvinj p spljn ini prlzn krivin mr d bud pstupn.

(5) Prlzn krivin izvdi s:
a) izmu kolosjek u prv i krun krivini s ndvinjm;
b) izmu kolosjek u prv i krun krivini bz ndvinj, k :
4
2
V
R < , a izuzetno
5 , 8
2
V
R < ;
c) izmu dvij krun krivin istg smjr s rzliitim ndvinjm;
d) izmu dvij krun krivin istg smjr, bz muprv, bz ndvinj ili s
istim ndvinjm, pluprnik R
1
>R
2
,k :
2
1 2
4000 1000 1000
V R R
> , a izuzetno
2
1 2
8500 1000 1000
V R R
> ,
e) krun krivin suprtng smjr, k :
2
1 2
4000 1000 1000
V R R
> + , a izuzetno, kao uslov kretanja vozila
2
1 2
8500 1000 1000
V R R
> +
i 10
1000 1000
1 2
> +
R R
, kao geometrijski uslov.
U svim prethodnim obrascima ovog lana :
V - nv dputn brzin vzv, u km/h;
R - pluprnik krivin, u mtrim;
R
1
- vi pluprnik krivin;
R
2
- mnji pluprnik krivin.

Muprv i kratke krune krivine

ln 35.

(1) Najmanja duina meuprave (m) izmeu prelaznih krivina, istog ili suprotnog
smjera iznosi m = 0,5 V
max
, ali ne moe biti kraa od 20 m (slika 40). Izuzetno, po
opravdanom odobrenju UI, ovaj meupravac moe biti krai, ali ne krai od m = 10 m.

(2) k s izmu dvij krivin suprtng smr, s ndvinjm i s prlznim
krivinm, nlzi muprv kr d 20 m, izuzetno, po opravdanom odobrenju nadlenog
UI, kraa od 10 m, tada se ta prava ne izvodi, ve se prelazne krivine produavaju tako da
poetak jedne (PPK2) i kraj druge prelazne krivine (KPK1) nalaze u istoj taki.
Kd krivin suprtng smjr, s krtkim prlznim krivinm, m se izvesti ukrsna rampa
z ndvinj, prema odredbama lana 33, stava 11 i 12 (slika 39).

74

Slika 40 - Meuprava

(3) Na postojeim prugama se do rekonstrukcije izmeu dve krivine suprotnog smera
sa nadvienjem moe nalaziti meuprava (m) kraa od 20 m, ali nikako kraa od 10 m.

(4) Dvij krivin suprtng smjr sa poluprenicima R
1
i R
2
, koje su izvedene bz
ndvinj i bz prlznih krivin, smiu s npsrdn ddirivti, k :
9
2
2 1
2 1
V
R R
R R
>
+

za V 100 km/h
7
2
2 1
2 1
V
R R
R R
>
+

za 100 km/h <V 160 km/h
100
2 1
2 1
>
+
R R
R R

za krivine R< 200 m

(5) k s izmu dvij krivin istg smjr nlzi muprv kr d 20 m, onda
se ona ne izvodi, ve se zamenjuje meukrivinom (slika 36). Izuzetno, po opravdanoj odluci
UI i saglasnosti RO| BiH , ovaj meupravac moe biti krai, ali ne krai od 10 m.

Prave ispred, izmeu i iza skretnica

lan 36.

(1) Izmeu poetka skretnice i kraja ili poetka prelazne krivine, odnosno krune
krivine bez prelazne krivine, mora se nalaziti meuprava najmanje duine m
1
= 0,20V (slika
41), gdje je V(km/h) brzina vonje u pravoj. U izuzetnim sluajevima nadleni UI, uz
saglasnost RO BiH, moe odobriti da najmanja duina meuprave, za brzine V< 60 km/h,
iznosi 6 m.

Slika 41 - Odnos kraja prelazne krivine i poetka skretnice u situacionom planu

75
(2) Izmeu kraja skretnice i poetka ili kraja prelazne krivine, odnosno krune krivine
bez prelazne krivine, mora postojati meuprava m
2
0,10V, gde je V brzina vonje u pravac,
ali ne manje od 6 m po odobrenju UI, uz saglasnost RO BiH (slika 42).

Slika 42 - Odnos kraja skretnice i kraja prelazne krivine u situacionom planu

(3) Duina prave izmeu dveju skretnica sa krivinama suprotnog smera mora da bude
najmanje m
3
= 0,10V, ako nije ispunjen uslov:

9
2
2 1
2 1
V
R R
R R
>
+

Za V 100 km/h

7
2
2 1
2 1
V
R R
R R
>
+

Za 100 km/h <V 160 km/h
a kada nije ispunjen ni uslov:
100
2 1
2 1
>
+
R R
R R
,
onda je najmanja duina meuprave m
3
= 6 m, to odobrava UI uz saglasnost RO BiH. Za V
se uzima najvea dozvoljena brzina za vonju u skretanje u skretnici sa manjim
poluprenikom (slika 43).
Za prolazne kolosjeke, kod novogradnji i rekonstrukcija, meupravac treba da iznosi
m
3
=0,20V, gdje je V brzina vonje u pravac.

Slika 43 - Meuprava izmeu dviju skretnica sa krivinama suprotnog smjera

(4) Izmeu poetaka dviju skretnica sa krivinama istog smjera (lijeva i desna
skretnica) meuprava moe da izostane, ako su skretnice sa tangencijalnim jezikom i ako
su sa istim irinama kolosjeka na poetku skretnice.
Kod skretnica sa jezicima sa presijecanjem, minimalna meuprava mora da bude m
4
= 6 m
(slika 44).
Za prolazne kolosjeke kod novogradnji i rekonstrukcija meupravac treba da bude m
4
= 0.2V,
gde je V brzina vonje u pravac.

76

Slika 44 - Meuprava izmeu dviju skretnica sa krivinama istog smjera

(5) U skretnikim nizovima najmanja duina prave izmeu kraja prethodne i poetka
naredne skretnice mora da bude m
5
= 7,5 m (slika 45). U nedostatku prostora u matinjacima
ova meuprava moe da izostane, kod skretnica koje nemaju proirenje kolosjeka na svom
poetku i imaju iste irine kolosjeka, o emu odluuje nadleni UI, uz saglasnost RO BiH
(slika 46).

Slika 45 - Meuprava izmeu kraja prethodne i poetka naredne skretnice

Slika 46 - Povezivanje prethodne i naredne skretnice bez meuprave

(6) U kolosjenim vezama dva paralelna kolosjeka najmanja duina meupravca mora
da bude m
6
= 10 m (slika 47).

Slika 47 - Primjer meuprave u prostoj kolosjenoj vezi

Prmn ngib nivlt

ln 37.

(1) Kd rzlik izmu dv susjdn ngib nivelete v d 2 mr s izvriti
vrtikln zkrunj prijlm nivlt.

77

(2) Zkruenj prlm nivlt vri s krunom krivinm pluprnik R
v
:

a) R
v
= V
2
, gdje V - nv dputn brzin, u km/h,
b) izuztn, uz dbrnj UI, pluprnik zkrugljnj m iznsiti R
v
= 0.5V
2
,
pa i d pluprnik zkrunj iznsi R
v
=0.25 V
2
, li n ispd R
v
= 2000 m,
c) u stninm rnu sprdnih pruga , prlm nivlt m s zkrugliti
pluprnikm mnjim d 2000 m, li n ispd 1000 m.

(3) U rnirnim stanicama, pluprnik zkrunj nivlt m iznsiti nmnj
R
v
=750 m, n vrhu sputlic (grbin) nmnj R
v
=250 m.

(4) Zkrunj prlm nivlt n smij zadirti u skrtnic, ukrt, diltcin
sprv, krtnic, klsk vg, prijlzn krivin, prijlzn rmp z ndvinj i mstv s
tvrnim klvzm. Ptk, dnsn kr zkrunj prlm nivlt mr biti udljn
nmnj 5 m d nvdnih pstrnj i bkt.
Kd rnirnih stnic, prlm nivlt m d bud u skrtnici, li zkrunj n smij
zhvtiti mjnjlic niti srit.
Izuztn, k s prlm nivtt zkruuje s R
v
>
10.000 m, z glvn i snvn kolosjek,
ili s R
v
>
5.000 m, z pmn i sprdn kolosjek, dzvljv s plgnj skrtnic n
svkm mjestu tkvih vrtiklnih krivin, sv d ngib i=10.
N mstvim bz zstr, k s cntr vrtikln krivin, t. zbljnj, nlzi ispd GI-
(knvksn vrtikln krivin), m s vriti prlm nivlt i prilagoditi knstrukcii mst,
k R
v

>
10.000 m.

(5) Duin tngnt krivin z zkrunj prlm nivlt izrunv s p brscu:
( )
2000
2 1
i i R
t
v

=

Pri vm s znk plus (+) uzim kd s prlzi s uspn n pd ili brtn, znk minus (-)
pri prlzu s uspn n uspn, dnsn s pd n pd, s tim d s mnji ngib(i) duzim
d vg.
Kd prlz s ngib n hrizntlu ili brtn, duina tangente vertikalne krivine se rauna
po formuli:
2000
1
i R
t
v
=

r i
2
=0.
U prdnjim brscim :
t- duin tngnt, u m;
R
v
- pluprnik krivin z zkrugljivnj prlm nivlt, u m;
i
1
, i
2
- vliine ngib, u .

(6) rdint zkruivnj prlm nivlt izrunv s d prvc prv tngnt p
brscu:
v
R
x
y
2
2
=
gd :
y rdint, u m (vrtikln dstupnj d prvc tngnt);

78
x pscis, u m (dstnj d mst gd pinj zbljnj n prv tngnti);
R
v
- pluprnik krivin z zkrugljivnj prlm nivlt, u m.

Smr klsk

ln 38.

(1) Pl klsk p smru utvru s instrumntim ili mrnjm vliin
strlic.

(2) Klsk ima pravilan poloaj p smru ako:
a) u krun krivini im dnk vliin strlic koje odgovaraju polupreniku
krivine i duini tetive mjerne baze;
b) u prlzn krivini strlic nisu musbn dnk, ve dgvrju
pluprnicim krivin p kim izvrn zkrivljnst,
c) u prv strlic su dnk nuli.

(3) Vliin strlic u krivinm izrunvu s p brscu:
R
s
f
8
2
=
gd :
f - strlic n srdini ttiv, u m;
s - duin ttiv, odnosno duina mjerne baze, u m;
R - vliin pluprnik u krivini, u m, n mstu gd s mri strlic.

(4) Dzvljn rzlik susdnih izmrnih strlic u krunim krivinm su:
a) pri primu rdv izvrnih n glvnim prvkm prug i npsrdn psli
rgulisnj smr klsk kd prug u kspltcii, k i pri primu nvih klsk:
- z brzin v d 60 km/h
V
s
f
=
30
;
- z brzin dnk i mnj d 60 km/h
2
s
f = ,
gdje je:
s - duin ttiv, u m;
V - nv dputn brzin vzv, u km/h;
f - rzlik vliin susjdnih izmrnih strlic, u m.

b) kd prug u kspltcii:

-z brzin v d 60 km/h
V
s
f

=
75
;
-z brzin dnk i mnj d 60 km/h s f = 25 , 1 ,

(5) Kd prlznih krivin, rzlik d - runskih vridnsti izmu dvi susdn
strlic- smi biti v ili mnj sm z f ke s dbi p brscim stava 4 vg ln,
tk d dfinitivn rzlik izmu dvi susjdn strlic smi biti ( d f).

79
(6) Rzlik vliin susdnih strlic kd klsk u prv, kd klsk dstup
d smir, su:
a) pri primu rdv izvrnih n glvnim prvkm prug i npsrdn psli
rgulisnj smr klsk kd prug u kspltcii, k i pri primu nvih klsk:

- z brzin v d 60 km/h 1 mm
- z brzin dnk i mnj d 60 km/h 2 mm
s = 10 m, duin ttiv;

b) kd prug u kspltcii:
- z brzin v d 60 km/h 2 mm
- z brzin dnk i mnj d 60 km/h 3 mm
s = 10 m, duin ttiv;

Brzin vzv

ln 39.

(1) U krivinama poluprenika R, sa maksimalnim nadvienjem spoljne ine h=150
mm, brzine vozova raunaju se po obrascima:
a) normalna brzina
R V = 6 , 4 za V 120 km/h
R V = 8 , 4 za V > 120 km/h.
b) maksimalna brzina R V = 74 . 4
max

c) izuzetna brzina R V
iz
= 84 . 4

(2) Kada u krivinama nije izvedeno maksimalno nadvienje, brzine se izraunavaju u
funkciji nadvienja h, prema sljedeim obrascima:

a) normalna brzina
1 . 7
h R
V
= za V 120 km/h
5 . 6
h R
V
= za V>120 km/h
b) maksimalna brzina
( )
8 . 11
115
max
+
=
h R
V
c) izuzetna brzina
( )
8 . 11
130 +
=
h R
V
iz

(3) Za krivine bez nadvienja u kolosjecima stanica i drugih slubenih mesta izuzev
glavnih prolaznih kolosjeka, i kod skretnica za vonje u skretanje, dozvoljena brzina se rauna
po obrascu:
R V = 91 . 2 .

(4) Brzine vozova u krivinama se mogu raunati i iz obrasca za , respektivno bono
neponiteno ubrzanje (vidjeti lan 32):

80
s
h
g
R
V
p
=
13
2
(m/s
2
),
a odluku o tome prema kom bono neponitenom ubrzanju e se raunati brzina voza kroz
neku krivinu i preko njenog nadvienja donosi nadleni UI, uz saglasnost RO BiH,
uzimajui u obzir negativne posljedice dozvolom da pomenuto bono ubrzanje bude vee od
normalnog.

(5) U zavisnosti od izvedenih nagiba (n) pravolinijskih rampi nadvienja n, brzine
iznose:

a) normalna brzina
8
n
V
n
=
b) maksimalna brzina
5 . 6
max
n
V =
c) izuzetna brzina
10
n
V
iz
=

(6) U zavisnosti od izvedenih nagiba krivolinijskih rampi nadvienja n, maksimalna
brzina iznosi:
4
max
n
V = .

(7) U zavisnosti od izvedenog vertikalnog zaobljenja preloma nivelete poluprenikom
R
v
, maksimalna brzina iznosi:
v
R V 2
max
= .

(8) U zavisnosti od izvedene promjene zakrivljenosti (Z) bez prelazne krivne,
maksimalne brzine iznose:

Z
V
9000
max
= za V
max
100 km/h
Z
V
7000
max
= za V
max
> 100 km/h
2 1
1000 1000
R R
Z =
2 1
R R >
+ primjeniti kod krivina suprotnog smjera
- primjeniti kod krivina istog smjera

Za sve ostale sluajeve promjene zakrivljenosti bez prelazne krivine maksimalne brzine se
odreuju na osnovu obrazaca u tabeli 29:

81
Tabela 29 - Maksimalne brzine pri promeni zakrivljenosti bez prelazne krivine
Oblik:
V
max
(km/h)
V 100 km/h 100 km/h < V 160 km/h
prava - kruna krivina
R 3 R 65 . 2
korpasta krivina R
1
>
R
2

2 1
2 1
3
R R
R R

2 1
2 1
65 . 2
R R
R R

S- krivina R
1
> R
2

2 1
2 1
3
R R
R R
+

2 1
2 1
65 . 2
R R
R R
+

S- krivina R = R
1
= R
2

2
3
R

2
65 . 2
R

(9) Za pruge u pravcu dozvoljena brzina se odreuje u zavisnosti od tehnikog stanja
eljeznike infrastrukture.

IV SKRTNIC I UKRTI

Skrtnic

ln 40.

(1) U klsk S BiH i u klsk p kim sbru vzil S BiH, ugruu
s:
a) nv skrtnic stndrdng tip,
b) stndrdn i nstndrdn pst plvn ili rgnrisn skrtnic, i
c) nv skrtnic prizvdn n snvu psbn dbrnih prkt.

(2) Prktvnj, blik, dimnzi, mtril, tvrdoa i ztzn vrst ling
mtril, izrd, kvlitt, tlrnci, prim i ispruk nvih skrtnic, k i pdjl
skrtnic n grup, vrst, tipv i sistm, drni su tehnikim stndrdima. Na
magistralnim pravcima vae standardi EN 13232 dijelovi 1-9.

(3) Prkt z izrdu nvih skrtnic dbrvu nadleni UI .

(4) snvni djlvi skrtnic su mnjlic, srdnji di i srcit:
a) ptk skrtnic n spu isprd mnjlic;
b) srdit skrtnic tk u k s sku s skrtnikih klsk;
c) kr skrtnic n spvim iz srcit skrtnic.

(5) Nv stndrdn skrtnic mru s ugrivti:
a) n tvrn pruzi svih prug (kd rsputnic, i sl.),
b) u dvnm klsku grnk u stninm rnu svih prug, i
c) u glvn prlzn klsk i glvn stnin klsk svih stnic i slubnih
mst glvnih prug nrmlng klsk I i II rd.

82
(6) Plvn ili rgnrisn stndrdn i pst nstndrdn skrtnic ugruu s
u:
a) skretnice stndrdnih tipv - u sv klsk svih prug;
b) skretnice nstndrdnih tipv - u sprdn klsk z grirnj, inj,
prnj i dzinfkciu kl, k i u loinik (depo), rdinik i industrisk klsk svih
prug, u sv sprdn klsk svih sprdnih prug.

(7) Prm tipu ine, skrtnic s uptrbljvu u zvisnsti d rng prug i zn
klsk, kako slijedi:
a) istg ili g tip n t klsk u ki s ugruu,
b) tip UIC 54 (54E2) i tip S 49 (49E1) - ugruu s u sv klsk glvnih
prug nrmlng klsk I i II rd, s tim t s u sprdn klsk rnirnih i lukih
stnic, k i u klsk linik( depo), rdinik, industrisk, a u sprdn klsk
z grirnj, inj, prnj i dzinfkciu kl svih stnic mgu ugrivti skrtnic tip
45;
c) tip 45 - ugruu s u sv klsk sprdnih prug nrmlng klsk, k
i u industrisk klsk svih prug, i kd prug nrmlng klsk I i II rd u sprdn i
pmn klsk;
d) skrtnic nstndrdizvnih tipv mgu s kristiti sm pst, plvn
ili rgnrisn, n nv, i t z ugrivnj u pmn i sprdn klsk dgvruih
tipv.

(8) U dnsu n vliinu pluprnik skrtnik krivin, uptrbljvu s sljd
skrtnic:
a) pluprnik 1200 m, s nvim dputnim brzinm vzv u prv-
V>100km/h, u skrtnju V=100 km/h - ugruu s n rsputnicm glvnih prug I rd;
b) pluprnik 500m , s dputnim brzinm vnj u prvc vim d 100
km/h, u skrtnju V=65 km/h - ugruu s u glvn prug I rd, p ptrbi i u glvn
prug II rd, i t n rsputnicm, u dvnim klscim grnk u stninm rnu,
izuztn- i k ulzn i izlzn skrtnic u stnicm n glvnim prlznim klscim,
prm ptrbi i n glvnim stninim klscim, k brzin u skrtnju trb d bud V=65
km/h;
c) pluprnik dnkg ili vg d 300 m, s nvim dputnim brzinm
vzv u prv d 140 km/h, u skrtnju V=50km/h, ugruu s n glvnm prlznm i
u glvn stnin klsk glvnih prug I i II rd. Skrtnic n glvnim stninim
klscim tih prug zmnjivti pstupn skrtnicm pluprnik R=300m :
d) pluprnik dnkg ili vg d 200 m, s nvim dputnim brzinm
vzv u prv V=100 km/h u skrtnju V=40 km/h - ugruu s u sprdn stnin
klsk, p ptrbi i u glvn stnin klsk glvnih prug nrmlng klsk I i II
rd, k i u sv klsk sprdnih prug nrmlng klsk. k thniki prmtri i
msn prilik n dzvljvu mgunst sbr vzv brzinm vm d 100 km/h n
dtinm dilu prug, sbrn ptrb i knmski rzlzi n zhtvu vu brzinu u
skrtnju d V=40 km/h, nd s v skrtnic mgu ugrivti i u glvn prlzn klsk
glvnih prug I i II rd, umst skrtnic nvdnih u vm stavu, kao tree nabrajanje;
e) kd skrtnic tip 60E1-200-6o brzinu vzv u prvc dru svki UI n
sv tritrii, uz tenju unifikacije rjeenja na prugama S BiH;
f) pluprnik dnkg ili vg d 180 m, s nvim dputnim brzinm
vzv u prv V=80 km/h, u skrtnju V=35 km/h - ugruu s n mstim gd
skun prstr, i t n sprdnim stninim klscim svih prug i n industriskim
klscim;

83

(9) Prm uglu skrtnj, uptrbljvu s sljd skrtnic:
a) tip 49-300-6 i ih tipv - z mtinjk s nrmlnim ngibim d 6, k
ulzn skrtnic n glvnim prugm nrmlng klsk I i II rd, skrtnic tip 45-200-
6 k ulzn n stnicm sprdnih prug nrmlng klsk;
b) s mnjim uglm skrtnj (k npr.: 1:12, 1:18,5 i sl.) - ugruu s u glvn
prug nrmlng klsk I rd i t k ulzn i izlzn skrtnic u stnicm k
ptrbn d brzin u skrtnju bud v, k i n rsputnicm i u dvnim klscim
grnk;
c) s vim uglm skrtnj (7, 730, 1:4,8 i sl.) - ugruu s n mstim gd
prstr skun, i t z sv vrst klsk n sprdnim prugm i z sprdn klsk
n glvnim prugm nrmlng klsk I i II rd (7), z rnirn, grn i industrisk
klsk (730'), kolosjeke u lukm, rnirnim i trtnim stnicm, industriskim
klscim, tringlim, depoima, z sloene matinjake rnirnih stnic (1:4,8). v
skrtnic s primjnjuu uklik s ist svrh n m pstii skrtnicm k imu
nrmlni ili mnji ug skrtnj.

(10) Ukrsn skrtnic n smiu s uptrbljvti n glvnim prlznim klscim
prug nrmlng klsk I i II rd, u izuztnim sluvim UI m dbriti njihv
ugrivnj i u glvn prlzn klsk.

(11) Dvstruk skrtnic s ne smiu ugrivti u glvn prlzn klsk, u stl
klsk mgu s ugrivti izuztn, n snvu prkt z drnu lkciu i uz
sglsnst UI i RO BiH. Kd nvgrdnji v skrtnic s n uptrbljvu.

(12) Krivinsk skrtnic ugruu s n snvu prkt z drnu lkciu,
primjnjuu s uklik s n m ni rjnj s dnstrukim prstim skrtnicm, ili k
t pvljni d rknstrukci krivin u ku trb d s ugrdi v skrtnic. Krivinsk
skrtnic dbiu s rknstrukcim (n snvu prkt) dnstrnih prstih i prstih
lunih skrtnic (kd kih luk dvng klsk prlzi krz src) u rdinici. Zbrnjn
d s ukrsn i dvstruk skrtnic prtvru u krivinsk.

(13) Skrtnic spciln knstrukci izruu s p psbnm prktu ki
dbrvu nadleni UI, ugruu s n drnm mstu p dbrnju UI uz saglasnost
RO BiH.

(14) Ugrivnj skrtnic vri s:
a) n snvu knstruktivnih lmnt skrtnic biljnih n trnu,
b) pd rukvdstvm i ndzrm strunih rgn drvnj prug i uz srdnju
signln-sigurnsn slub, k s skrtnic sigurv,
c) n stbilizvnm i cdnm zmljitu.

(15) N putnim prlzim u nivu, n mstvim i u tunlim, izbgv s
ugrivnj skrtnic.

(16) N ngibim vim d 10 zbrnjn ugrivnj skrtnic, izuzv n
industriskim klscim i n sputlicm rnirnih stnic, gd ngib m biti i vi.

(17) Ugrivnj skrtnic vri se po principima koji slijede:

84
a) pl in u skrtnici vrtikln, t s psti ugrivnjm pdlnih
plic bz ngib. Izuztk dbrvu nadleni UI, uz saglasnost RO BiH. Prlz s dil
klsk gd su in s ngibm n di klsk i skrtnicu gd su in ugrne
vrtikln vri s prm drdbm lana 27. vg prvilnik.
b) kd dnstrukih prstih skrtnic spljn in u skrtnikm luku bz
ndvinj, kd skrtnic ugrnih u krivini (krivinskih skrtnic) spljn in m biti s
ndvinjm, k t dbrnim prktm prdvin. Kd s u dnm d skrtnikih
klsk d ndvinj, mnjlic mr imti knstntn ndvinj, dnsn knstntni
ngib k u prlzn krivini, s tim t s z svki inski trk izru ncrt s pdunim i
visinskim plm in, pd uslvim d ngib rmp z ndvinj bud d 1:8Vmax, li
n strmii d 1:500 (izuzetno 1:400).
c) prirnj klsk kd skrtnic dru s prktm n snvu
odgovarajuih tehnikih stndrd i drdb vg prvilnik.
d) prgvi su d tvrdg drvt ili btnki, ispd mnjlic trbridni i s
usprvnim plm n su glvng (mting) klsk. Izuztn, prm drdbm
stndrd, nadleni UI m dbriti i ugrivnj prgv d mkg drvt.
e) rsprd prgv i njihv pl u dnsu n s klsk i musbni
rzmk pdunih s prgv dru s prktm skrtnic, li rzmk s prgv n
trb d mnji d 500 mm, niti vi d 700 mm.
f) zstr d tucnik krupn I i II p BAS G2.011, zstrn prizm pun i
ist.

(18) Nve skrtnic mru imti mr drn prktm. k prktm ili
stndrdm ni drugi drn, tlrnci z nve skrtnic i njihv dilv su:
a) z irinu klsk 1,5 mm;
b) z duinu in i zik 1mm;
c) z duinu in vic 3 mm;
d) z duinu kliznih stui 5mm, z visinu 0,5 mm;
e) z pdln plic ispd src, in vic i zik: u duini 5 mm, u irini
1mm, u dbljini +1 mm i -0,5 mm;
f) z ljbv krilnih in i in vic - u dubini i irini ljb 1 mm;
g) z tvr zik mrn n mstu gd s ztvr privru z zik +1
mm i -2 mm;
h) z vliinu i pl rup 1mm ;
i) kd vrh src n dzvljvu s nikkv dstupnj n mstim k ddiruu
tk;
j) visin zik n smi biti v d visin nlnih in;
k) zici s n brnm dilu mru ptpun priljubljivti uz nln in i
nlgti n klizn stui;
l) rzmk izmu tvrng zik i nln in n num mstu mr
mguiti nsmtn prlz vinc tkv vzil; v nu mst n smi biti mnj d
58mm.

(19) Dzvljn tlrnci kd skrtnic u kspltcii su:
a) u irini klsk +6 mm i -3mm;
b) z irinu ljb kd in vic +4 mm i -1 mm;
c) dstnj nln pvrin vic d src 2 mm;
d) k s izmu zik i glvn (nln) in, n mstu gd ztvr, stvi
ic ili prdmt dbljin 5 mm, plug u pstvnici kd cntrlng pstvljnj i ztvrnj

85
skrtnic n bi se sml ztvriti - uklpiti, kd rung pstvljnj i zkljuvnj
skrtnic, tg s n bi smi prbciti d kr.

(20) Nv dputn brzin vzv prk ugrnih skrtnic su:
a) p snvnm (mtinm) klsku k i n dtinm dsku prug;
b) p dvnm klsku (u skrtnju), z skrtnik krivin bz ndvinj
izrunvu s p brscu:
z prug nrmlng klosjk R V 91 , 2
max
=
c) prk skrtnic s ndvinjm, prm prktu;
d) kd ukrsnih skrtnic:
s lstinim zicim
z vnju u prv 80 km/h
z vnju u skrtnju 35 km/h
s zicim n zglb
z vnju u prv 60 km/h
z vnju u skrtnju 35 km/h

(21) Nv dputn brzin vzv, prpisn u navedenim stavovima vg ln,
mgu d budu smnjn u zvisnsti d nin i vrst sigurnj skrtnic i signlisnj
pl skrtnic z drni smr vnj, t drn prpisim signln-sigurnsn i
sbrn slub.

Ukrti

ln 41.

(1) Ukrti s izruu n snvu prkt u skladu sa vaeim tehnikim
standardima. Na magistralnim prugama vae EN 13232, dijelovi 1-9.

(2) Klsn in ukrt su istg ili g tip d in klsk gd s ukrt
ugru. Pl klsnih in u ukrtu vrtikln, t s psti ugrivnjm
pdlnih plic bz ngib. Izuztk dbrvu nadleni UI, uz validno tehniko
opravdanje. Prlz s dijl klsk gd su in s ngibm n di klsk i ukrt gd
su in ugrn vrtikln, vri s prm drdbm lana 27. vg prvilnik.

(3) Ugrivnj ukrt n tvrn pruzi i glvnim prlznim klscim u
stnicm izbgv s, k i ugrivnj ukrt s mnjim uglm d 9 i vim d 50.

(4) Ukrti s ugruu:
a) n snvu knstruktivnih lmnt ukrt biljenih n trnu u skladu sa
projektom,
b) pd rukvdstvm i ndzrm strung rgn drvnj prug,
c) n stbilizvnm i cdnm zmljitu,
d) n drvnim prgvim, u zstru d tucnik krupn II, u pun i ist
zstrn prizmi,
e) s nsprmnim spvim in n krvim ukrt, ki s pd drnim
uslvim mgu zvriti.

(5) Brzin vzv prk ukrt, prm msnim prilikm i mogunosti kolosjeka
dru nadleni UI, uz validno tehniko opravdanje.

86
V DRVNJ I ZMN ELEMENATA GRNJG STR

Rdvi n grnjm stru

ln 42.

(1) Prm znu i bimu, rdvi n grnjm stru dijl s n: tku drvnj,
srdnj prvk i glvn prvk.

(2) Rdvim tkug drvnj tklnju s mnji ndstci n grnjm stru
nstli u pridu izmu srdnjih i glvnih prvki, zdtk im d uspr dtrvnj i
hbnj klsng mtril i d u grnicm prpisnih tlrnci uvu irinu, visinu i
smr klsk, kao i dinamike osobine te stabilnost kolosjeka.
U rdv tkug drvnj grnjg str spdu:
a) dvdnjvnj zstrn prizm;
b) pdmzivnj i pritznj klsng pribr i prvr njgv isprvnsti;
c) ztit in d istrnj;
d) njg ugrnih prgv (kivnj, pvnj, prmzivnj);
e) pdbinj prgv;
f) rgulisnj klsk i skrtnic po irini, visini i smru;
g) vrnj pmjrnih in;
h) dstrnjivnj ling mtril iz spv in i sa GIa (nkti);
i) rgulisnj diltci;
j) unitavanje korova i grmlja na prugama;
k) inj snig i ld.

(3) Rdvi srdnjih prvki n grnjm stru bvlju s pridin i sistmtski, uz
pdinnu zmjnu i dpunu klsng mtril, i uz urnj klsk p irini, visini
i smru, tk d s svi lmnti i klsk k cjlin dvdu u isprvn stnj.
U rdv srdnjih prvki grnjg str spdu:
a) pdinn zmn dtrlih i dfktnih in, prgv, klsng pribr,
skrtnikih dilv i dilv ukrt;
b) mstimin rtnj zstrn prizm;
c) dpun ndstug klsng pribr i zstr;
d) nvrivnj i zvrivnj pdinih in u klsku i dlv ugrnih
skrtnica i ukrt;
e) brd vznih pvrin ugrnih in i dlv ugrnih skrtnic i ukrt;
f) kmpltn urnj klsk p irini, visini i smiru, uz obezbjeenje
neophodne stabilnosti i dinamikih osobina kolosjeka.

(4) Rdvi glvnih prvki izvd s kd s dtrlst klsng mtril i
dfrmci klsk n mgu tklniti rdvim srdnjih prvki, a rade se po projektu.
U rdv glvnih prvki spdu:
a) kmpltn zmn clkupng klsng mtril;
b) zmn sm dng ili b insk trk zdn s spnim pribrm, p
ptrbi i zdn s privrsnim pribrm;
c) zmn svih prgv zdn s privrsnim pribrm uz kmpltn rtnj i
dpunu zstrn prizm;
d) rtnj clkupn zstrn prizm uz dpunu zstr s dliminm
zmnm i dpunm in, prgv i klsng pribr.

87
Nvdni rdvi izvrvu s tk d s svi lmnti i klsk k clin dvdu u
isprvn stnj, sa potrebnom stabilnou i dinamikih osobina kolosjeka primjerenih
dozvoljenim brzinama nakon remonta.

Priprmni rdvi

ln 43.

(1) Z uspn i kvlittn izvnj rdv n drvnju grnjg str (glvn ili
srdnj prvke pruge) bvzn s mru izvriti prthdni i priprmni rdvi, k t su:
a) prgld i ispitivnj stnj prug;
b) utvrivnj vrst i bim rdv;
c) bzbnj srdstv;
d) izrd thnikg lbrt;
e) drivnj ndzrng rgn i izbr izv rdv;
f) plnirnj ztvr prug;
g) izrd privrmnih prpis z rgulisnj bzbdnsti ljznikg sbr
n dtinm rdilitu;
h) priprm rdilit;
i) bzbnj lt, mtril i stlih srdstv;
j) izvnj rdv n snirnju zmljng trup i njgvm dvdnjvnju, i sl.

(2) Priprmni rdvi i nin izvrnj rdv n tkum drvnju i n srdnjim
prvkm druu s n snvu: intnzitt (in i gustin) sbr, tip i stnj
grnjg str, stnj dnjg str, rsplivih srdstv, iskustv, k i dkumntci d
primnjni nin d kvlittn i knmin rd i d n mt urdn i bzbdn
sbr.

(3) Priprmni rdvi i izvrnj rdv glvnih prvki vr s n snvu thnik
kspltcing lbrt.

(4) Prij ptk rdv n glvn prvci prug i njnih pdinih dijlv, nadleni
UI izru privrmn drdb kim s, n snvu sbrn-thnikih i drugih prpis,
rguliu pstupci z ztitu bzbdnsti ljznikg sbr i z ztitu lin
bzbdnsti zposlenih rdnik i druu knkrtn ndlnsti i zdunj u vzi s tim.

(5) Prij ptk rdv n grnjm stru, rkvi i bnkin mru s istiti,
isprvnst mrng pribr ki s uptrbljv pri izvnju rdv mr biti prvrn.

(6) Prij ptk rdv n urnju smr ili nivlt klsk, bvzn s mr
prgldti i pritgnuti clkupni klsni pribr.

(7) Ugrivnj skrtnic, plgnj klsk, pmrnj ugrnih prgv,
vrnj pmrnih in, rgulisnj smr ili diznj klsk kd su v d 30 mm,
rgulisnj diltci, urnj spv in i diltcinih sprv, k i zvrivnj in i
skrtnic u dugk trkv, bvlj s, tk, kd su ptrbni lmnti biljni n trnu.

88
Uslvi z izvnj rdv n grnjm stru

ln 44.

(1) Izvnj rdv tkug drvnj i rdv srdnjih prvki mr s prilgditi
ptrbm urdng dvinj ljznikg sbr. vi s rdvi izvd bz grninj
brzin vzv, smnjnj svinskih pritisk i bz ztvr prug. Izuztn, p dbrnju
nadlenog UI, rdvi s mgu izvditi i uz grninu brzinu vzv, u ztvru prug.

(2) Rdvi glvnih prvki prug izvrvu s u ztvru prug i s grninm
brzinm vzv. Pdini rdvi n glvnim prvkm prug mgu s izvditi bz
grninj brzin i bz ztvr prug, mu dluuu nadleni UI.

(3) Z prug nrmlng klsk, nv duin lgnih vnji :
a) n klsku gd s izvd rdvi glvnih prvki, ukupn duin lgnih
vnji d 3500 m, d tg d 2000 m brzinm n mnjm d 20 km/h ravnomjerne
vonje, i d 1500 m brzinm n mnjm d 50 km/h;pri tome se elaboratom mora definisati
nain obavljanja laganih vonji brzinama izmee 20 i 30 km/h;
b) n klsku gd s prd izvnj rdv glvnih prvki dnvrmn
vri i zvrivnj in u dugk trkv, ukupn duin lgnih vnji moe biti d 5000 m,
d tg d 2000 m brzinm n mnjm d 20 km/h, i d 3000 m brzinm n mnjm d 50
km/h;pri tome za lagane vonje vae uslovi prema podstavu a) stava 3 ovog lana.
c) n klsku gd s ugru ztitni sl (tmpn), duin lgn vnj
brzinm n mnjm d 20 km/h m d iznsi d 2500 m, uz uslove date u prethodna dva
podstava stava 3 ovog lana .

(4) Lgn vnj nvdn u tki c) vg ln mru s ukinuti, klsk
spsbiti z nvu dputnu brzinu k prpisn z dtini sktr prug, prm
sljdm:
a) lgn vnj brzinm d 20 d 50 km/h - 6 dn psli uvnj;
b) lgn vnj brzinm dnkm i vm d 50 km/h n dnklsjnim i
dvklsnim prugm n kim sbr 60 i vi vzv u tku 24 s - 5 dn psli
uvnj, n stlim prugm - 10 dn psli uvnj;
c) uklik s in ugrn u klsku zvruu nkndn, brzin vzv
druu s prm lnu 45, stav 7 vg prvilnik.

(5) Rdvi glvnih prvki ki s izvd s lgnm vnjm i ztvrm prug, n
bvlju s dnvrmn n dv susdn mustnin dstnj. Izuztk d vg
dbrva nadleni UI, prm sbrnim i msnim prilikm.

(6) Duin ztvr prug z svk rdilit dru s unprid, prilikm izrd
ncrt nvg rd vnj, ili, prm ptrbi, d slu d slu.

(7) Prvc nprdvnj rdv n grnjm stru, kd s rdvi izvd vn ztvr
prug i bz grninj brzin vzv, :
a) uz uspn, kd s rdvi izvd n ngibim,
b) u susrt vzvim n dvklsn pruzi.
Izuztn, d vg s m dstupiti sm p dbrnju rukvdic rdn dinic koja
obavlja radove na pruzi.

89
(8) Kd s, pri izvnju rdv n grnjm stru, rmti nivlt klsk, isprd
mst gd pinju rdvi i iz mst gd s zvrvu, mr s izrditi prvlinisk
rmp s ngibm klsk ki dgvr brzini vzv z dtini di prug.

(9) Privrmn prikljun in z musbn pvzivnj in u klsku m biti
nmnj duin 3,5 m.

(10) Prlzn in mru s ugrditi prilikm:
a) ugrivnj i pvzivnj rzliitih tipv in,
b) ugrivnj i pvzivnj in istg tip ndnk ishbnsti,
c) ugrivnj i pvzivnj nvih skrtnic i ukrt s klskm, gd in
nisu nv ili su drugig tip d skrtnic dnsn ukrt.

(11) Zbrnjn stvljnj prunih vzil, nizlvnih rzmrnik, lt i
prdmt n klsn in izlvnih dsk i izlvnih spv in bz prthdng
dbrnj rukvc blkvng ur, dnsn tprvnik vzv.

(12) Uklik dtr zik ili nln in kd mnjlic, ili vrh src ili kriln
in n srcitu, mru s, kmpltn, zmjniti zik s nlnm inm, dnsn vrh src
s krilnim inm.
Ishbn src i kriln in mgu s nvrivti, dnsn rgnristi i u klsku.

(13) N ksinm usjk i zsjk, u dvdnim i titnim rkvim, iznd i prd njih,
zbrnjn dpnvnj i smit zmlj, tpdk, mltr, lt, i sl.

(14) Gd gd t mgu, trb titi d s runi rd n grnjm stru zmjni
minskim rdm.

(15) in, dlvi skrtnic i ukrt ki s ugruu u klsk, zvruu s
lklrtprnim ili lumintrmikim pstupkm. Nvrivnj in, skrtnikih dlv i
dlv ukrt vri s utgn ili lktr- lun.

(16) Strun spsbnst vrilc ki izvd zvrivk rdv n grnjm stru
mr s prvriti n dkzni nin, i t nmnj dnput gdinj, mu im s izdu
ptvrd (tsti, licence).

(17) Sprvnj pdung pmjrnj in vri s ugrivnjm sprv prtiv
putvnj in, mu dluu UI n pridlg rdn dinic z drvnj prug, prm
tipu i stnju klsk, thnikim prmtrim, sbru i msnim prilikm.

(18) Iskrinj klsng mtril mr d bud knmin, t s psti
stpnstim pstupkm ugrivnj, s prug vig n prug nig rd. in u tku svg
vk trnj trb d prmin mst ugrivnj 3-4 put, drvni prgvi i klsni
pribr nmnj dv put; ovo uz uslov da se kolosjek i vozila odravaju i kontroliu po
vaeim UIC i EN normama za ove poslove, a do tada navedene zamjene ina i pragova
trebaju biti dvostruko ee.

90
Zvrivnj in i skrtnic u dugk inske trkv

ln 45.

(1) Vi zvrnih in u duini v d 60 m dugki ili nprkidni inski trk
(DT).

(2) Nmnj duin in k s zvru mr d bud v d ukupn duin 3
rzmk susdnih prgv n kim lti u klsku, nmnja 2,00 m.

(3) U dugk trkv in zvruu s:
a) nv in tip 60E1 (UIC 60), 54E2 (UIC 54), 49E1 (S 49) i 45,
b) plvn uptrbljiv in, uklik t thnik-knmski prvdn s
bzirm n njihv budui vik trnj u klsku, mu dluu UI, nakon validnog
elaborata.

(4) Bunj rup kd nvih in k s zvruu vri s prm stavu 3 l. 18. vg
prvilnik. Nadleni UI dluu, d li in biti isprun bz rup, ili s dnm, dnsn
s dvi rup n krvim.

(5) Sprvnj bng pmjrnj klsk vri s ugrivnjm kp n lu
prgv s unutrnj strn krivin, p zstrn prizm mr d bud izvdn prm l. 21.
vg prvilnik i u skladu sa projektom gornjeg stroja.

(6) Zbrnjn ugrivnj dugkih trkv in:
a) n nstbilnm dnjm stru;
b) na nslgnutim nsipim i n trnu gd s mgu kivti pdun, pprn
ili vrtikln pmjrnj iz m kih rzlg;
c) n prvizrnim bktim i bktim gd mkr i dn nsi di
prvizrn;
d) u zstru ki ni d tucnik;
e) k u klsk ugrn mnj d 50% privrsnih plic;
f) u krivinm pluprnik mnjg d 500 m s drvnim prgvim i
pluprnik mnjg d 400 m s rmirnbtnskim prgvim, uklik prgvi nisu
sigurni prtiv bng pmrnj, u skladu sa proraunom stabilnosti kolosjeka;
g) kd dinic s dtrlim klsnim mtrilm.

(7) N dilvim prug gd su izvrni rdvi glvnih prvki, gd su in
privrn z prgv kmpltnim privrsnim pribrm, gd su u ptpunsti izvrni rdvi
n urnju i stbilnsti klsk i gd su spvi in pvzni vzicm s p dv vik
(krnjim n vzicm), sbr vzv se odvija nvm dputnm brzinm
prpisnm odlukom UI.

(8) Izvnj rdv, ndzr pri izvnju i prim rdv n zvrivnju in i
skrtnic u dugk trkv, i njihv ugrivnj, drvnj, prgld, mrnj i vidnci,
vri s p drdbm uputstv koje definie projekat radova a odobrava UI.

91
Ndzr i prim rdv

ln 46.

(1) Nadleni UI dru strun lic z vrnj ndzr, prgld i prim rdv
tkug drvnj i rdv srdnjih prvki pruga.

(2) Ndzr pri izvrnju rdv glvnih prvki, k i prgld i prim rdv glvnih
prvki vri s p drdbm Uputstv iz Projekta radova. Na magistralnim prugama vae
standardi EN 13231 dijelovi 1-3.

Pstupk s ugrnim i nugrnim klsnim mtrilm

ln 47.

(1) Prim nvg i rgnrisng klsng mtril vr vlni primni
rgni UI, n snvu drdb respektivnih BAS i BAS standarda, thnikih prpis
SBiH, i ugvr koji mora uvaavati navedene i relevantne EN.
Nkndni prgld piljk nvg i rgnrisng klsng mtril vri s i prilikm
prim n pruzi, u stvritim, rdinicm, i sl., u cilju izdvnj nisprvng, uklik g
im.

(2) Zbrnjn bcnjm vriti istvr, utvr i prns in, skrtnic, skrtnikih
dilv, prgv i klsng pribr.

(3) Klsni mtril s, p prispu, prmzu ntikrzivnim srdstvim. d
prmzivnj s izuzimu plvn pdln plic, k su zmn d uptrb u
klsku p im nkndn prmzivnj ni ptrbn.
Vrstu i sstv ntikrzivnih srdstv z ztitu klsng mtril d krzi druu
UI u S BiH.
Krdirni klsni mtril mr s istiti pri ztit d krzi.
Vzic, pdln plic, privrsn i ntzn plic, tirfni i klsni ksri, k i sprv
prtiv bng pmrnj prgv ztiuu s d krzi ptpnjm u ntikrzivna
srdstv. Sv vrst vik ptpu s u tpdn ulj. Tirfni i klsni ksri mgu s
ztititi d krzi mtlizirnjm. UI m drditi d s pdin vrst klsng
mtril n ztiuu d krzi uklik s dmh, ili u rku d 6 msci p prispu,
ugruu u klsk.
in, skrtnic i skrtniki dijlvi, ukrti i dijlvi ukrt, k trb d budu n slglitu
(u rzrvi) du d 9 msci, mru s ztititi d krzi.

(4) Zbrnjn zbdti u prgv m kkv prdmt ili lt.

(5) in k s ugruu u klsk smiu s si sm tstrm u hldnm stnju.
Kd lumintrmikg zvrivnj in, brd i snj in vri s i utgn.

(6) Bunj rup u inm m s vriti sm burgim i minm.

(7) Pri ugrivnj u krivinm, in s sviu n krvim n nmnj duini d
75 cm , i t- kd s ugruu u krivinm pluprnik dnkg i mnjg d 500 m.

92

(8) in kriv u vrtiklnm ili hrizntlnm smru mru s prij ugrivnj
isprviti. Izvitprn in s n smiu ugrivti. Kriv i izvitprn in k s nlz u
klsku mru s isprviti ili zmniti isprvnim.

(9) Visinsk rzlik in ugrnih u klsk izrvnv s brunjm sm d visin
d 0,5 mm. in s vm visinskm rzlikm musbn s zvruu ili s zmjnjuu
dgvruim inm.

(10) D bi s umnjil hbnj in ugrnih u klsk, k i vnc bnd
inskih vzil, vri s pdmzivnj klsnih in, u krivinm pluprnik dnkg i
mnjg d 600m i s sbrm vim d, prsjn, 4500 brut-tn dnvn.
in s pdmzuu spcilnim sprvm ili run. UI dru d li s in pdmzivti
sprvm ili run. N k s duini vriti pdmzivnj in i d li p duini cijlg
inskg trk ili dlimin, dluu UI, u zvisnsti d pluprnik krivin, in
sbr, krutsti vzil, vrst i nin vu. Spljnji trk prlzn krivin prmzu s
p cijl duini.
Z run pdmzivnj in uptrbljv s mvin d 45% iskritng minrlng ulj,
40% knzistntn (tvtn) msti i 15% grfit. Z pdmzivnj sprvm uptrbljv s
mvin d 75% iskritng minrlng ulj i 25% grfit. UI m drditi d s z
pdmzivnj in uptrb i drug isprbn srdstv i mvin.
in s pdmzuu sm p dnj plvini grnjg bng zobljenja glv in i
unutrnj (bn) pvrini glv in u spljnjm trku krivin klsk. Zbrnjn
pdmzivti grnju pvrinu glv in, jer je to veoma tetno za vuu vozova.

(11) Usaglaavanjem intenziteta saobraaja, nadvienja u krivinama (posebno
rjeavanjem problema vika nadvienja), odrava i brzina vozova, bitno se umanjuje potreba
za podmazivanje ina i tokova inskih vozila; ovome znatan doprinos daje tretiranje
kolosjeka po EN 13848, svih dijelova.

(12) Vzic ugrn u klsku mru ispunjvti sljd uslv:
a) d su pritgnut ptpunim brm vik, i
b) d su im nln pvrin isprvn, d ptpun nliu n dnju pvrinu
glv in i grnju pvrinu nic in i d n ddiruu vrt in.

(13) Ugrni vici n smiu d budu lbvi niti d imu mrtv hd. Nvrtk s
mru zviti rukm d plvin zv. Pridin, vici s dn p dn rzviu,
ist, pdmzuu i pt pritu. Vrmnski prid i nin izvrnj vg rd dru
rukvdilc rdn dinic z drvnj prug. Trup pritgnutg vik mr d bud izvn
navrtke nmnj 2-3 nv.

(14) Ugrn i pritgnut dnstruk lstin pdlk mru s ssvim priljubiti
uz klsni pribr, ugrn dvstruk lstin pdlk p ztznju mru imti
rzmk izmu prug d 1 d 1,5 mm.

(15) Pdln plic mru cilm svm pvrinm ptpun nlgti n prg,
izuzv dstupnj n krvim pdlnih plic, gd v tlrnci prm drdbm
odgovarajuih stndrd. Iskrivljn ili izvitprn pdln plic n ugruu s,
uklik ih im u klsku, mru s zmniti isprvnim. Nidn di pdln plic n
smi biti vn prg. s pdlnih plic, kd gd t mgu, trb d s pklpu s

93
pdunm sm prg. N prgvim gd su v bil pdln plic, rup s mru
istiti, zliti imprgncinim srdstvm i zpiti drvnim klinvim. Lit z plicu n
prgu prvnti ztsivnjm, sv t prmzti ztitnim srdstvm, p tk nd pnv
ugrditi pdln plic. Pri ugrivnj, pdln plic s s dnj strn prmzuu
ztitnim srdstvm, uklik t ni uinjn rni.

(16) Privrsn plic mru clim nlnim pvrinm d nliu n nicu in i
n pdlnu plicu. Iskrivljn ili izvitprn plic n ugruu s, uklik ih im u
klsku mru s zmniti isprvnim.
Svi drugi tipovi elastinih inskih stezaljki ugrauju se prema tehnikim detaljima i
uputstvima iz projekta konstrukcije gornjeg stroja.

(17) Nln pvrin glv tirfn ili inskih ksr mru ssvim d nlu n
pdlnu plicu, dnsn n nicu in. tric klsng ksr, pri ukivnju u prg,
pstvlju s uprvn n vlkn drvt prg. Ukivnj ksr vri s uprvn n grnju
pvrinu prg, i t pt s prg pdign i pridrv uz nicu in. Ukivnj tirfn
zbrnjn . Nmnj dstnj vrtikln s ugrdnih tirfn i ksr d vrtikln
strnic prg 45 mm z prgv nrmlng klsk.
Svi drugi tipovi kotvi ugrauju se prema tehnikim detaljima i uputstvima iz projekta
konstrukcije gornjeg stroja.

(18) Nsimtrini, izvitprni, nprpisn dimnzinisni i nprsli drvni ili gumni
umeci n ugruu s, u klik ih im u klsku, mru s zmniti isprvnim. in
mru ptpun nligti n ugrn drvn ili gumn umetke. Umeci tk mru
ptpun nligti n pdln plic,

(19) Njg ugrnih drvnih prgv ssti s iz: kivnj prslih prgv, inj i
nlivnj rup imprgncinim srdstvim, zpljivnj rup drvnim klinvim,
ztsivnja nlnih pvrin z plicu, inj pvrinsk truli, zpljivnj nprslin i
prmzivnj ztsnih pvrin ztitnim srdstvim. Thnlk prcs i vrmnski prid
z izvnj vih rdv dru rukvdilc rdn dinic z drvnj prug.

(20) Pdinn izmn prgv vri s rgnrisnim prgvim, dlzi u bzir
sm kd s utvrdi d su pdini prgvi pstli nisprvni i n mgu stti u klsku d
sljd srdnj prvk, dnsn glvn prvk.
Nisprvni prgvi su ni kd kih s prilikm prgld utvrd nki d sldih ndsttk:
- pprni prlm,
- slbljnst prg u blsti lit in, usljd mhnikg dstv,
- dubk lkln trul u blsti tirfn ili ksr,
- pt trul ili trul u t mri d s pri pdbinju krvi prgv primtn
pdiu,
- puktin p cl visini, u duini v d plvin duin prg, i
- tenje vtrm ili vnrdnim dgim.
Prilikm drivnj prgv z zmnu, mr s vditi run sljdm: mstu prg
u inskm plju, stnju susdnih prgv, ngibu prug i stlim thnikim
prmtrim (vliin pluprnik, prlm nivlt i sl.), stnju zmljng trup, blizini
bkt (mst, tunl) i visini nsip. U prvm rdu, mnju s prgvi n spvim in,
ztim n mstim s slbim zmljnim trupom, u trim krivinm, vim ngibim, u
blizini bkt i n viskim nsipim. Pstupk z pdinnu zmnu prgv dru
TP prm msnim prilikm i ptrbm svk prug ili dinic n pruzi.

94
(21) Pri msvn izmni prgv, rup s bu minm. Kd prgv d tvrdg
drvt (hrstv, bukv i sl.), rup z tirfn bu s burgim ii prnik dnk
prniku zgr tirfn. Kd prgv d mkg drvt, prnik burgi z 2 mm mnji d
prnik zgr tirfn. Dubin rup mr d bud ist ili v d duin dl tirfn ki
ulzi u prg. Rup z klsn ksr bu s burgim ii prnik mnji d prnik
krug upisng u prsku tvrtstg ili smugng ksr, prm sldm:
kd tvrdg drvt kd mkg drvt
- z tvrtst ksr minus 4 mm minus 8 mm
- z smugn ksr minus 3 mm minus 5 mm.
Dubin rup z smugn ksr mr biti ml v d duin dl ksr ki ulzi u
prg, kd ksr s kvdrtnim ili prvugnim prskm, dubin rup mr biti dvi
trin d duin dl ksr ki ulzi u prg. Kd prgv d mkg drvt ni ptrbn
bunj rup k s ukivu ksri i su strn (irin) mnj d 15 mm.
Z tirfn klsk tip UIC 54 (54E2), S 49 (49E1), dnsn 45 rup s mru buiti
burgim prnik k t nprid nvdn, li s grnjim dlm ki vg prnik i
knin.
Rup s bu u prg uprvn n njgvu grnju pvrinu. Piljvin (strugtin), uklik
stl u izbunim rupm, dstrnju s.
Dimnzi rup u prgvim dt su u tbli 30.
Tabela 30 - Dimnzi rup u prgvim
Vrst tirfn ili ksr BAS
Dimnzi rup u mm
u prgvim d drvt
tvrdg Mkg
prnik dubin prnik dubin
Tirfn P.B1.121 16 150 14 150
Tirfn P.B1.121 15 130 13 130
Tirfn P.B1.121 13 110 11 111
ksr smugni P.B1.131 15 140 13 140
ksr tvrugni P.B1.130 12 135 8 135
ksr tvrugni P.B1.130 8 70 0 0

Pri ugrivnj tirfn, u izbun rup prgv nliv s ztitn srdstv, k trb d
ispuni
2
1
d
4
3
dubin izbun rup. Z ugrivnj ksr, ztitn srdstv s n uliv u
rup prgv, v s di ksr ki ulzi u prg dbr utpi u ztitnu msu.
UI m nruiti d s drvni imprgnisni prgvi ispru s izbunim rupm z tirfn,
k i prgvi s ugrnim pdlnim plicm.

Rgnrci klsng mtril

ln 48.

(1) Klsni mtril ki s iz klsk dbi zmnm k i dmntm
klsir s u tri snvn grup:

95
a) mtril ki s bz rgnrci m nnv ugrditi pri rdvim n
drvnju prug,
b) mtril ki s rgnrcim m spsbiti z pnvn ugrivnj, i
c) mtril ki s n m rgnristi p s rzvrstv k str gv ili k
drvn trul.

(2) Thnik prpis rgnrcii klsng mtril dnsi nadleno entitetsko
Ministrstv sbr i vz n pridlg UI i RO BiH.

(3) Rgnrci skrtnica i ukrt bvlj s u klsku i u rdinici. U klsku
s vri brd i nvrivnj phbnih vznih pvrin pdinih skrtnikih dlv. U
rdinicm s prd nvrivnj i brd m vriti i zmn pdinih dtrlih dlv,
k i clih skrtnikih sklpv, tk d s skrtnic rgnri u clini.

Vnrdni i stli nprdvini rdvi

ln 49.

(1) Vnrdni rdvi su nprdvini i nstu k psljdic vi sil, uds i nzgd,
ili su pruzrkvni izvnjm rdv u blizini prug, prd prug ili n pruzi. Vnrdni
rdvi s sst iz priprm i uklnjnj psljdic pruzrkvnih vim silm, udsm,
nzgdm ili izvnjm drugih rdv.

(2) U cilju uvnj bezbjednsti i urdnsti ljznikg sbr, sprvnj i
grnivnj psljdic k mgu nstti d vi sil, zbg slbg stnj pdinih
lmnt grnjg str, ili zbg slbg stnj grnjg str u cjlini, vri s: izvnj
rdv snirnj i bzbnj prug; pni bilzk ugrnih dlv prug; izuztn, u
nphdnim sluvim, grniv s brzin vzv, smnju s ptrnj p svini, ili
bustvlj sbr. Ki s d nvdnih nin primjniti dluu UI.

(3) uvnj bzbdnsti ljznikg sbr n prugm i dinicm ugrnim
d vi sil (pplv, buic, drni, klizit, zvivnj, k vjtr - bur, krtnj ld itd.),
k i zbg slbg stnj grnjg str (lmvi in, prsl vzic, truli prgvi, itd.) i
psnsti d izbnj, dfrmci i rskinu klsk, mr s zsnivti n stln
priprvnsti, kk d iznnnj i nljnih psldic n bi dl. U tu svrhu, z svk
ugrn mst i dinicu, izru s prtivni pln, u km s, prd stlg, bru:
nin i blgvrmnst psjdnj ugrnih mst i dinic; rsprd i nin rd n
sprvnju i uklnjnju vntulnih pslidic; bzbnj tlfnskih i drugih vz s
susdnim stnicm, s fm prun dinic i fm rdn dinic z drvnj prug;
rgnizvnj izvtn slub; bzbnj signlnih srdstv, lt i stlih ptrb;
pimnin zdunj, i sl.

(4) Privrmn spsbljvnj slmljnih, nprslih ili tnih in z vnju
smnjnm brzinm vri s:
a) spcilnm linm stgm, ili
b) ugrivnjm psbng kmd prg duin 80 cm, ili
c) pmrnjm susjdng prg.

96
Ugrivnj psbng kmd prg, ili pmjrnj susjdng prg, vri s ispd lm,
nprslin ili tng mst in. in s z prg privru n bj strn, prg s mr
pdbiti.
prhdnsti klsk n mstu gd s nlzi slmljn, prsl ili tn in, i vliini
brzin km vzvi mgu sbrti prk tg mst, dluku dns: uvr prug ili pruni
pslv s minvm ili mtrvm zustvljng vz, f prun dinic, te
rukvdilc ili struni rgn dinic z drvnj prug.
k lm kd dugkg trk in n mstu ili u tunlu, sbr s bustvlj dk s kvr
n tklni, mu dluku dnsi f prun dinic, d njgvg dlsk, rgn ki
prvi prn prslu inu.

Srdnj s rgnim drugih slubi

ln 50.

(1) Rskpvnj, pmrnj ili uklnjnj kblv, vdv, stubv i stlih
pstrnj i ur z ku i slbu struu, smi d s vri sm u prisustvu i pd ndzrm
strung rgn ndln slub.

(2) Ugrivnj, prrd i dtrivnj spnih plug, ipstg ztvr, ili
uklpnik i pstvng ur kd skrtnic, vr rgni drvnj prug u srdnji s
strunim rgnm slub z signln-sigurnsn pstrnj.
Struni rgni slub z signln-sigurnsn pstrnj pstvlju i drvu ur z
zkljuvnj i sigurnj skrtnic. Bunj in z vu svrhu vr rgni z drvnj
prug.
Ugrivnj pstrnj z zgrivnj skrtnic bvlj s u srdnji s rgnim
drvnj prug. Bunj in i brdu skrtnikih dlv z tu svrhu vr rgni z
drvnj prug.

(3) Ugrivnj izlcinih dsk i izlcinih spv, k i njihv bnv i
rknstrukci, vri s u prisustvu i u srdnji s strunim rgnm ndln slub.

prm, lt, min i prun vzil

ln 51.

(1) Z prvru stnj grnjg str i z izvnj rdv n grnjm stru
uptrbljvu s: mrni pribr, instrumnti, vzil i uri z kntrlu stnj klsk,
lt, sprv i min, prm z zvrivnj, trnsprtn srdstv, prun vzil, signln
srdstv i zvun lrmn srdstv z ztitu rdnik. Izbr i nbvku vih srdstv vr
rdn rgnizci prm drdbm: thnikih prpis, dgvruih stndrd BAS i BAS
, psbnih thnikih uslv i thnik dkumntci.

(2) Srdstv pbrn u stavu 1. vg ln, k i stl srdstv k s
uptrbljvu u slubi drvnj prug, znvu s i b utm bm, izuzv signlnih
i drugih srdstv kim su b drn dgvruim prpisim.

97
(3) Prvru isprvnsti mrng pribr z mrnj duin vri Uprv z mr i
drgcn mtl ( Metrologija).
Prvru isprvnsti rzmrnik i libl z klsk vri UI prm drdbm uputstv .

Prgld grnjg str

ln 52.

(1) Isprvnst grnjg str ljznikih prug prvrv s prgldm i snimnjm.
Prvrvu s: thniki prmtri prug, urnj klsk i ugrni klsni mtril.
Prvr grnjg str u cjlini, k i pdinih grup lmnt ili pdinih
lmnt, vri s: mrnim klim i drugim mrnim inskim vzilim, mrilim,
instrumntim, vnjm n vunm vzilu i vizuln.
Prgld i prvru isprvnsti grnjg str vr lic k z tu svrhu imu
dgvruu strunu sprmu i obuenost, posebno za rad mjernih kola.

(2) Izvrn prun sblj mr rsplgti neophodnim thnikim pdcim z:
prlzn krivin, prlzn rmp z ndvinj spljn in u krivinm, krun krivin,
muprv, prv isprd i iz skrtnic, ngib prug, prlm nivlt, z vliinu prirnj
i ndvinj klsk z svku krivinu u svm rnu, k i pdcim z ptrbnu
tmprturu z dugk trkv in.

(3) Gdinji pln rd mrnih kl i drugih inskih vzil z snimnj stnj
klsk i z prvru stnj lmnt n grnjm stru izru strun slub UI.
Kvrtln i msn prtivn plnv mrnih vnji izru rukvdilc grup inskih
mrnih vzil i pdnsi ih n sglsnst strun slubi UI p s n snvu njih vr
snimnj i ispitivnj. To podrazumijeva da entitetske eljeznice imaju bar jedna, zajednika
mjerna kola, uvijek na raspolaganju sa strunom ekipom za stalnu kontrolu kolosjeka po
istom metodu i kriterijumima datim- u petogodinjem prelaznom periodu u Uputstvu 339
S BiH, a poslije kog perioda ista mjerna kola bi sluila za kontrolu istih kolosjeka po
odredbama i metodu EN 13848, izdanja koja tada budu vaila.

(4) Mrn vnj z snimnj i ispitivnj stnj grnjg str bvzn su: n
glvnim prugm nrmlng klsk I rd, nmnj dv put gdinj; n glvnim
prugm nrmlng klsk II rd, nmnj dnput gdinj; n svim stlim
prugm, nmnj dnput u dvi gdin.Ove odredbe vae do poetka primjene EN 13848,
poslije ega cikluse kontrole odreuju ove EN norme.

(5) Kmisi z thniki prgld i prim izvrnih rdv glvnih prvki prug m
zhtvti d s snimnj grnjg str izvri mrnim klim i drugim mrnim inskim
vzilim, ali ocjene rezultata mjerenja moraju biti iz vaeeg Uputstva 339 S BiH, odnosno
EN 13848. rgn rdn dinic z drvnj prug i f prun dinic bvzn
prisustvuu snimnju svih dinic mrnim klim.

(6) P zvrnm snimnju, rukvdilc grup mrnih kl prd rukvdicu
rdn dinic z drvnj prug riginl snimljnih pdtk z rn t rdn dinic.
N snvu tg i ling uvid n trnu, rukvdilc rdn dinic z drvnj prug,
prduzim dgvru mr, mu bvjtv svoj UI.

98
N kru msc, rukvdilc grup mrnih kl pdnsi strun slubi UI pismni
izvt i sv pt zpnj stnju i prmnm n grnjm stru z prug snimn u
prtklm mscu.

(7) Prvru ngib i duin prlznih rmpi z ndvinj, duin i zkrivljnsti
prlznih krivin, duin muprv i mukrivin, k i prv isprd i iz skrtnic,
ndvinj spljnih in u krivinm, visinskg dns in u prv, prirnj klsk u
krivinm, irin klsk u prv, smr klsk, stbilnsti klsk, pdunih i
visinskih rzlik (ulgnu) u klsku, te vitopernosti, uklik s vi pdci n
prvrvu mrnim klim, ili k s prvrvu mrnim klim dnput u dvi gdin,
vr runim mrilim, i t:
a) f prun dinic, dnput gdinj, s tim d sukcsivn izmjri sv tkv
dijlv klsk;
b) lic zdun z grnji str u rdn dinici z drvnj prug i rukvdilc
rdn dinic z drvnj prug, prm ptrbi i n mstim prm izbru.

(8) Vliinu diltcing rzmk n spvim in, stnj diltcinih sprv,
dubinu i irinu ljbv (prd in) z prlz tkv inskih vzil, stnj izlcinih
dsk i izlcinih spv in i stnj sprv prtiv putvnj in prvrvu mrilim,
i t:
a) f prun dinic, nmnj dv put gdinj, p mgustvu u tku pril i
ktbr, prm ptrbi i u tku cijl gdin;
rdn dinic z drvnj prug, svkg msc, mstimin i prm izbru.

(9) Vliinu hbnj in, pt stnj in i klsng pribr, stnj zvrnih i
nvrnih mst n inm, pdudrnst prfil in n spvim, isprvnst i pl
prgv, dimnzi i kvlitt zstrn prizm, prvrvu mjrilim, i t:
a) rukovodilac prun dinic, dnput gdinj, sukcsivn u tku III kvrtl;
rdn dinic z drvnj prug, pvrmn i prm izbru, prikljuuui s
rukovodiocim prunih dinic, kda ni vr vu prvru.

(10) Prgld izlvnih dsk i izlvnih spv in buhvt prvru
isprvnsti: prgv, zstr, klsng pribr (nrit vzic), izlcinih umtk,
prsp z pvzivnj in, diltcinih rzmk n spvim in, irin klsk,
ndvinj spljn in k klsk u krivini, pritvrnst cjlkupng klsng
mtril n izlvnm dsku ili spu, k i isprd i iz njih.

(11) Kd sprv prtiv putvnj in, prvrv s prvilnst pl, stnj
pritvrnsti i fiksnst njihvg dstv.

(12) Izvrn prun sblj mr rsplgti thnikim pdcim z skrtnic
ugrn u svm rnu. Pdci mru sdrti: nziv slubng mst gd su ugrn
skrtnic; br skrtnic; tip, pluprnik, ug i smjr skrtnj; stcinu ptk skrtnic
i mik; vliinu ngib prug; prpisn mjr z irinu klsk i tlrnci n tn
drnim mstim skrtnic; irin i dubin ljbv i dzvljni tvr n vrhu
npriljubljng zik.

99
(13) Prvr isprvnsti ugrnih skrtnic i ukrt vri s prgldm,
ispitivnjm i mrnjm.
Vizulnim prgldm i prvrm kim, utvru s isprvnst svih linih dijlv
skrtnic, pribr i prgv, vizuln zstr, signln svtiljk i mik, k i ist i
pdmzivnj skrtnic.
Mrnjm i ispitivnjm prvrvu s: irin klsk, visinski dns in, smr i
nivlt klsk u skrtnici, nsprmnst i ulgnu sstv, funkcinisnj mnjlic,
priljubljivnj i tvr zik, ptrbn sil z pstvljnj zik, dimnzi ljbv,
stbilnst skrtnic (prgv), nlignj zik n klizn stui, zvrn i nvrn
mst, vntuln putvnj pdinih dijlv skrtnic, vliin diltcinih rzmk n
spvim in, isprvnst sigurnsnih urd, ishbnst in, srcit i mnjlic.

(14) Prgld i mrnj skrtnic i ukrt vri s mrilim i vizuln k t u
tbli 31 drn.
Tabela 31 - Prgld i mrnj skrtnic i ukrt
R
d
n
i

b
r

Prgld vr
Skrtnic n
tvrn
pruzi i n
glvnim
stninim
Klscim
Sv stl
skrtnic i
ukrti
Primdb

a. M j r i l i m
1.
Rukovodilac prun
dinic
Msn trmsn -
2.
Lic zdun z grnji
str u rdn dinici z
drvnj prug
Msn plugdinj
Prisutni: f stnic ili
lic k n vlsti i
lic iz rdn dinic
zdun z SS
pstrnj
3.
Rukvdilc rdn
dinic z drvnj
prug
sukcsivn u
tku gdin
prm ptrbi
Prisutni: f stnic i
rukvdilc rdn
dinic z SS
pstrnj
b. Vizuln uz uptrbu ki
1.
Rukovodilac prun
dinic
ndjljn ndjljn -
2.
Lic zdun z grnji
str u rdn dinici z
drvnj prug
trmsn - -
3.
Rukvdilc rdn
dinic z drvnj
prug
sukcsivn u
tku gdin
sukcsivn u
tku gdin
-

Mrnj skrtnic i ukrt udn vridi i k vizulni prgld.
Intrvl izmu prgld skrtnic i ukrt k vri rukovodilac prun dinic i lic
zdun z grnji str u rdn dinici z drvnj prug, n trb d bud mnji d 10
dn.

100
Rukvdilc rdn dinic z drvnj prug pravi rsprd mrnj i prgld skrtnic
i ukrt, k, prm drdbm vg prvilnik, bvlj n i lic zdun z grnji str u
dtin rdn dinici.
Svi prgldi skrtnic i ukrt u stnicm, ukrsnicm, sbrnim i sbrn-
trnsprtnim tprmnitvim uns s u sbrni dnvnik i upisuu nni ndstci s
pism mr k trb prduzti. Z skrtnic i ukrt u linicm, rdinicm i
drugim slubnim dinicm prgld s upisu u psbnu knjigu k z t drn.
Prd tg, mrnj i prgldi skrtnic i ukrt, nvdni pd a. u tbli 31, upisuu s i u
knjigu mrnj skrtnic, ku svki z sb vd: rukovodilac prun dinic, lic zdun
z grnji str u rdn dinici z drvnj prug i rukvdilc rdn dinic z
drvnj prug.
U izuztnim sluvim, UI m drditi i vi br prgld i mrnj skrtnic i ukrt
nego t nprid drn, k t zhtv intrs bezbjednsti ljznikg sbr.

(15) Vnjm n vunm vzilu prvrv s, i vizuelno, nivlt, smir i stbilnst
klsk. Prvru vr: rukovodilac prun dinic, lic zdun z grnji str u dinici
z drvnj prug i rukvdilc rdn dinic z drvnj prug, prm rsprdu
rukvdic rdn dinic.

(16) Vizulni pti prgld grnjg str vri s drzinm ili pic i buhvt pt
stnj: ugrnih in, klsng pribr, prgv, zstr, diltci, ljbv prd vznih
in, nivlt i smr klsk, dvdnj klsk i isprvnsti klsk u clini. Z
izvrn prun sblj UI dru br vizulnih prgld, prm: stnju grnjg i dnjg
str, duini dinic, vliini sbr i mjsnim prilikm.

Dzvljn dstupnj d prpisnih mr

ln 53.

(1) Dzvljn dstupnj z duin i ngib prlznih rmpi z ndvinj spljnih
in u krivinm, z duin prlznih krivin, muprv i prv isprd i iz skrtnic
prpisn su lnm 33, 34, 35. i 36. vg prvilnik.

(2) Dzvljn dstupnj z irinu klsk, visinski dns in u prv i
ndvinj spljn in u krivinm prpisn su lnm 30., 31. i 32. vg prvilnik i u
normama Uputstva 339 S BiH. Kd s v mjrnj vr klsnim rzmrnikm i
liblm, prvr s bvzn mr bviti n spvim in i n srdini inskg plj, kd
dugkih trkv in nmnj n svkih 20 m klsk.

(3) Dzvljn dstupnj z smr klsk prpisn su lnm 38. vg
prvilnik i u Uputstvu 339.

(4) Pri prvri stbilnsti klsk, d ukupn ispitn kliin prgv, smi d
bud nvi 10% prgv igr, s tim d rzmk pdinih igruih prgv bud
nmnj 5 m. Kd prug i skrtnic n kim s sbr bvlj brzinm vm d 80
km/h, prgv igr n bi trbl d bud n spvim in, n 10 m isprd i iz bkt i
kd skrtnic.
Kd s stbilnst klsk prvrv prbnim tpm, ugibmrm i sl., bvzn d s
prvr izvri: kd svih spv in buhvtui i p dn prg s bj strn sp, isprd i

101
iz svih bkt, n nmnj duini d 10 m, i kd skrtnic i ukrt. Kd klsk i
prug u kspltcii, prvr stbilnsti vri s i kd svih prgv ugrnih u tku zdnjih
6 msci. Kd klsk i prug n kim izvrn glvn prvk, prd nvdng,
prvr s vri i nmnj n p dnm inskm plju n svkih 250 m. Kd dugkih
trkv in, duin inskg plj z vu prvru run s prm nrmlnim duinm in
k su zvrn u dugki inski trk.

(5) Dzvljni ngibi ulgnu kd pdunih visinskih rzlik ptrng klsk
mru biti:
a) u grnicm prpisnim l. 33. vg prvilnik z prlzn rmp z
ndvinj, s dstupnjim k t prpisn u l. 31. i 32. vg prvilnik z visinski
dns in u prv i ndvinj spljnih in u krivinm;
b) n svkih 500 m kd prug nrmlng klsk I rd, n svkih 250 m kd
prug nrmlng klsk II rd i n svkih 100 m kd svih stlih prug m biti nvi
p dn dnstrn ili bstrn ili nizmnin (unkrsn) ulgnu.

(6) Vliin diltcinih rzmk n spvim in prvrv s:
a) kd klsk u prv, n hrizntli i n ngibim d 10 - n 50% d
ukupng br spv in, i
b) kd klsk u prv, n ngibim vim d 10 i u svim krivinm - n
svim spvim in.
Prvr s vri psbn z svki trk in. Izmrni diltcini rzmci n 10 uzstpnih
spv in sbiru s i pdl s 10. Dbini rzultt prsjn vliin diltcing
rzmk z tih 10 spv i trb d bud dnk ili d s rzliku z plus ili minus 2 mm d
prpisng diltacing rzmk z dtinu duinu in i z tmprturu in k
izmjrn z vrijm prvr.

(7) Diltcin sprv, u klsku n pruzi i kd mstv, mru imti sv prgv
isprvn, spni i privrsni pribr u punm bru i prpisn ugraen prema uputstvu
proizvoaa. Nmnji i nvi tvr kd diltcinih sprv dru s prktm.

(8) Dubin i irin ljbv (prd in) z prlz tkv inskih vzil prpisn
u l. 9. vg prvilnik.

(9) Nv dzvljn visinsk i bn ishbnst ugrnih in prpisn u l.
18. vg prvilnik. Vliin vrtiklng hbnj mjri s n mstim kk t znn u
tblm 14 i 15. Vrtikln hbnj in mri s n tri mst n duini in: n srdini i n
b kr in (izmu drugg i trg prg d kr in). Kd dugkih trkv in,
zvrn mst uzimu s k krvi in. Srdnj vliin vrtiklng hbnj in dbi
s iz ritmtik srdin v tri izmjrn vridnsti, nv vrtikln hbnj n
k s k tkv i izmjri n ini.

(10) Prgld i ispitivnj zvrnih i nvrnih mst n inm i skrtnicm vri s
prm drdbm uputstv, dnsn prm prpisim stndrd. Nv dstupnj z sv
mtd zvrivnj mrn linim lnjirm duin 1,0 m mgu biti:
a) z vrtikln ulgnu in n mstu vr - d 1mm,
b) z bn dstupnj d pdung prvc in n mstu vr - d 1 mm.
stl dstupnj prpisuu s uputstvm dnsn stndrdm.

102
(11) Nsprmnst sstv in prvrv s n mstim prm izbru. Dzvljn
dstupnj z prug nrmlne irine klsk u prv 20 mm, u krivinm 20 mm plus
plvin vridnsti d vliin prv skrnsti ugrnih in.

(12) Ulgnu n spu in s vzicm, k i visinsk i bn ndnkst vznih
pvrin in n spu dng inskg trk, prvrvu s linim lnjirm duin 2,00 m,
i t n spvim prm izbru. Dzvljn dstupnj su: z ulgnu sp 2 mm, z
visinsku ndnkst in 0,5 mm i z bnu ndnkst in 0,5 mm.

(13) Ugrni klsni pribr mr ispunjvti uslv prpisn u stavovima 12 do
18 l. 47. vg prvilnik.

(14) Prviln pl prgv ugrnih u klsku prvrv s n mstim prm
izbru. Dzvljn su sljd dstupnj:
a) z npdudrnst duinsk srdin prg s sm klsk, 35 mm;
b) u klsku gd su in zvrn lumintrmikim pstupkm, dstnj
susjdnih prgv u rnu vr in smi d iznsi nvi 50 cm, t s dnsi sm n p
2 susjdn rzmk prgv s bj strn vr, s tim d rstnj svih stlih prgv budu
u grnicm prpisnim u l. 23. vg prvilnik;
c) dstupnj u rstnju stlih ugrnih prgv, izuzv nvdnih u
prethodnom podstavu b, ovog stava, prpisn su lnm 23. vg prvilnik.

(15) Ispitivnj isprvnsti ugrnih drvnih prgv vri s sistmtskim
prgldm. U taki 20 l. 47. vg prvilnik prpisni su pti kritriumi z drivnj
nisprvnih prgv.

(16) Kvlitt zstrng mtril, k i blik i dimnzi zstrn prizm,
prvrvu s pmu prnsng prfil, vizulnim prgldm ili mrnjm pprng
prsjk zstrn prizm n mstim prm izbru. U l. 21. vg prvilnik i u stndrdu
JUS . G2.011 prpisn kvlitt zstrng mtril. blik i dimnzi zstrn prizm
prpisni su u l. 21. vg prvilnik.

(17) Isprvn skrtnic mru ispunjvti sljd uslv:
a) ni dzvljn nprslst, lbvst ili dtrlst m kg ling dil.
Skrtnic mr biti kmpltn. Dzvljn tlrnci prpisn su u l. 40. vg prvilnik,
b) prgvi mru biti u punm bru, isprvni i dbr pdbini. Pl i rzmk
prgv kd stndrdizvnih skrtnic mru biti prm prktu, kd stlih prm
utvrnm rsprdu,
c) zstrn prizm mr biti u isprvnm stnju,
d) pstvni ur mr biti isprvn i kmpltn, sigurnj skrtnic i signli
kim s signli pl skrtnic, dnsn putevi vnj mru biti u skldu s
drdbm Prvilnik o odravanju signln-sigurnsnih pstrnj (Pravilnik 400 S BiH),
k i drdbm Signlng i Sbrng prvilnik ( Pravilnici 1 i 2 S BiH),
e) dzvljn dstupnj u irini klsk prpisn su u l. 40. vg prvilnik
i u Uputstvu 339,
f) dzvljn dstupnj visinskg pl dng inskg trk u dnsu n
drugi inski trk istg klsk 2 mm. Kd skrtnic s ndvinjm, dzvljn
dstupnj d prpisng ndvinj tk 2 mm,

103
g) z nivltu klsk, k i z smir klsk u prv nisu dzvljn
nikkv dstupnj. dstupnj d smr dvng klsk (u krivini) dzvljn 2
mm d prpisnih strlic z dtini pluprnik krivin.
h) nnsprmnst sstv ni dzvljn. Nidn di skrtnic n smi
prmniti sv pl u pdunm ili pprnm smru. Nisu dzvljn nikkv
dstupnj z diltcin rzmk n spvim in, n ptku skrtnic, u sm skrtnici i
n krvim skrtnic. Ulgnu spv in n dnm inskm trku dzvljn su d 2
mm, mrn linim lnjirm d 2 m. Z visinsku i bnu ndnkst vznih pvrin in
n spu i n zvrnim i nvrnim mstim n inm dzvljn dstupnj 0,2 mm,
i) visinski dns zik i nlnih in, nmnji rzmk izmu tvrng
zik i nln in, priljubljivnj zik uz nln in, nlignj zik n klizn
stui, tlrnci z klizn stui i pdln plic zik i tlrnci z tvr
zik prpisn su u l. 40. vg prvilnik
j) dzvljn dstupnj z dimnzi ljb prpisn su u l. 9. i l. 40. vg
prvilnik,
k) skrtnic mru biti ist i pdmzn,
l) vliin dzvljn ishbnsti in u skrtnici ist k t prpisn z
in u klsku u l. 18. vg prvilnik.

104
PRILZI

PRILG 1
Spisk vrpskih thnikih stndrd
z blst grnjg str eljeznikih prug

- EN 13674-1:2003 Railway applications - Track - Rail - Part 1: Vignole railway rails 46
kg/m and above (EN 13674-1:2003 eljeznice - Kolosjek - ina - Dio 1: Vinjolove ine mase
46 kg/m i veih masa),

- EN 13674-2:2006 Railway applications - Track - Rail - Part 2: Switch and crossing rails
used in conjunction with Vignole railway rails 46 kg/m and above (EN 13674-2:2006
eljeznice - Kolosjek - ina - Dio 2: ine u skretnicama i ukrtajima u kolosjeku sa
Vinjolovim inama mase 46 kg/m i veih masa),

- EN 13674-3:2006 Railway applications - Track - Rail - Part 3: Check rails (EN 13674-
3:2006 eljeznica - Kolosjek - ina - Dio 3: ine voice),

- EN 13674-4:2006 Railway applications - Track - Rail - Part 4: Vignole railway rails from 27
kg/m to, but excluding 46 kg/m (EN 13674-4:2006 eljeznice - Kolosjek - ina - Dio 4:
Vinjolove eljeznike ine mase vee od 27kg/m iskljuujui 46 kg/m),

- EN 14730-1:2006 Railway applications - Track - Aluminothermic welding of rails - Part 1:
Approval of welding processes (EN 14730-1:2006 eljeznice - Kolosjek - Aluminotermiko
zavarivanje ina - Dio 1: Odobrenje postupka zavarivanja),

- EN 14730-2:2006 Railway applications - Track - Aluminothermic welding of rails - Part 2:
Qualification of aluminothermic welders, approval of contractors and acceptance of welds
(EN 14730-2:2006 eljeznice - Kolosjek - Aluminotermiko zavarivanje ina - Dio 2:
Kvalifikacija aluminotermikih varilaca, odobrenje izvoaa i prihvatanje varova),

- EN 14811:2006 Railway applications - Track - Special purpose rail - Grooved and
associated construction (EN 14811:2006 eljeznice - Kolosjek - ina specijalne namjene
ine sa ljebom i odgovarajue konstrukcije),

- EN 13977:2005 Railway applications - Track - Safety requirements for portable machines
and trolleys for construction and maintenance (EN 13977:2005 eljeznice - Kolosjek -
Bezbjednosni zahtjevi za prenosive maine i kola za graenje i odravanje),

- prEN 13803-1:2008 Railway applications - Track alignment design parameters Track
gauges 1435 mm and wider - Part 1: Plain line (prEN 13803-1:2008 eljeznice - Parametri
geometrije kolosjeka - irine kolosjeka 1435 mm i ire - Dio 1: Otvorena pruga),

- EN 13803-2:2006 Railway applications - Track - Track alignment design parameters - Track
gauges 1435 mm and wider - Part 2: Switches and crossings and comparable alignment design
situations with abrupt changes of curvature (EN 13803-2:2006 eljeznice - Kolosjek -
Parametri geometrije kolosjeka - irine kolosjeka 1435 mm i ire - Dio 2: Skretnice i ukrtaji i
uporedivi elementi trasiranja sa neravnomjernim promjenama zakrivljenosti),

105
- EN 13145:2001 Railway applications - Track - Wood sleepers and bearers (EN 13145:2001
eljeznice - Kolosjek - Drveni pragovi i skretniki drveni pragovi),

- EN 13230-1:2002 Railway applications - Track - Concrete sleepers and bearers - Part 1:
General requirements (EN 13230-1:2002 eljeznice - Kolosjek - Betonski pragovi i skretniki
betonski pragovi - Dio 1: Opti zahtjevi),

Prestressed monoblock sleepers (EN 13230-2:2002 eljeznice - Kolosjek - Betonski pragovi i
skretniki betonski pragovi - Dio 2: Prethodno napregnuti monoblok pragovi),

Twin-block reinforced sleepers (EN 13230-3:2002 eljeznice - Kolosjek - Betonski pragovi i
skretniki betonski pragovi - Dio 3: Dvodjelni armirani pragovi),

- EN 13230-4:2002 Railway applications - Track - Concrete sleepers and bearers - Part 4 :
Prestressed bearers for switches and crossings (EN 13230-4:2002 eljeznice - Kolosjek -
Betonski pragovi i skretniki betonski pragovi - Dio 4 : Prethodno napregnuti pragovi za
skretnice i ukrtaje),

- EN 13230-5:2002 Railway applications - Track - Concrete sleepers and bearers - Part 5 :
Special elements (EN 13230-5:2002 EN 13230-4:2002 eljeznice - Kolosjek - Betonski
pragovi i skretniki betonski pragovi - Dio 5 : Specijalni elementi),

- EN 13481-1:2002/A1:2006 Railway applications - Track - Performance requirements for
fastening systems - Part 1: Definitions (EN 13481-1:2002/A1:2006 eljeznice - Kolosjek -
Tehniki zahtjevi za sisteme privrenja - Dio 1: Definicije),

fastening systems - Part 2: Fastening systems for concrete sleepers (EN 13481-
2:2002/A1:2006 eljeznice - Kolosjek - Tehniki zahtjevi za sisteme privrenja - Dio 2:
Sistemi privrenja za betonske pragove),

fastening systems - Part 3: Fastening systems for wood sleepers (EN 13481-3:2002/A1:2006
eljeznice - Kolosjek - Tehniki zahtjevi za sisteme privrenja - Dio 3: Sistemi privrenja
za drvene pragove),

- EN 13481-4:2002/AC:2006 Railway applications - Track - Performance requirements for
fastening systems - Part 4: Fastening systems for steel sleepers (EN 13481-4:2002/AC:2006
za eline pragove),

fastening systems - Part 5: Fastening systems for slab track (EN 13481-5:2002/A1:2006
za kolosjek na vrstoj podlozi),

- ENV 13481-6:2002/AC:2004 Railway applications - Track - Performance requirements for
fastening systems - Part 6: Special fastening systems for attenuation of vibration (ENV

106
13481-6:2002/AC:2004 eljeznice - Kolosjek - Tehniki zahtjevi za sisteme privrenja -
Dio 6: Specijalni sistemi privrenja za smanjenje vibracija),

fastening systems - Part 7: Special fastening systems for switches and crossing and check rails
(EN 13481-7:2003/A1:2006 eljeznice - Kolosjek - Tehniki zahtjevi za sisteme privrenja
- Dio 7: Specijalni sistemi privrenja za skretnice, ukrtaje i ine voice),

- EN 13481-8:2006 Railway applications - Track - Performance requirements for fastening
systems - Part 8: Fastening systems for track with heavy axle loads (EN 13481-8:2006
za kolosjek sa velikim osovinskim optereenjima),

- EN 13146-1:2002 Railway applications - Track - Test methods for fastening systems - Part
1: Determination of longitudinal rail restraint (EN 13146-1:2002 eljeznice - Kolosjek -
Metode testiranja sistema privrenja - Dio 1: Odreivanje podunog otpora pomeranju
ina),

2: Determination of torsional resistance (EN 13146-2:2002 eljeznice - Kolosjek - Metode
testiranja sistema privrenja - Dio 2: Odreivanje torzionog otpora),

3: Determination of attenuation of impact loads (EN 13146-3:2002 eljeznice - Kolosjek -
Metode testiranja sistema privrenja - Dio 3: Odreivanje smanjenja udarnih optereenja),

- EN 13146-4:2002/A1:2006 Railway applications - Track - Test methods for fastening
systems - Part 4: Effect of repeated loading (EN 13146-4:2002/A1:2006 eljeznice - Kolosjek
- Metode testiranja sistema privrenja - Dio 4: Uticaj ciklinog optereenja),

5: Determination of electrical resistance (EN 13146-5:2002 eljeznice - Kolosjek - Metode
testiranja sistema privrenja - Dio 5: Odreivanje elektrinog otpora),

6: Effect of severe environmental conditions (EN 13146-6:2002 eljeznice - Kolosjek -
Metode testiranja sistema privrenja - Dio 6: Uticaj nepovoljnih spoljanjih uslova),

7: Determination of clamping force (EN 13146-7:2002 eljeznice - Kolosjek - Metode
testiranja sistema privrenja - Dio 7: Odreivanje sile pritezanja),

- EN 13146-8:2002/A1:2006 Railway applications - Track - Test methods for fastening
systems - Part 8: In service testing (EN 13146-8:2002/A1:2006 eljeznice - Kolosjek -
Metode testiranja sistema privrenja - Dio 8: Testiranje pod saobraajem),

- EN 13232-1:2003 Railway applications - Track - Switches and crossings - Part 1:
Definitions (EN 13232-1:2003 eljeznice - Kolosjek Skretnice i ukrtaji - Dio 1:
Definicije),

107
Requirements for geometric design (EN 13232-2:2003 eljeznice - Kolosjek Skretnice i
ukrtaji - Dio 2: Zahtjevi geometrijskog oblikovanja),

Requirements for wheel/rail interaction (EN 13232-3:2003 eljeznice - Kolosjek - Skretnice i
ukrtaji - Dio 3: Uslovi na dodiru toak-ina),

- EN 13232-4:2005 Railway applications - Track - Switches and crossings - Part 4: Actuation,
locking and detection (EN 13232-4:2005 eljeznice - Kolosjek - Skretnice i ukrtaji - Dio 4:
Prebacivanje, zatvaranje i ispitivanje poloaja),

- EN 13232-5:2005 Railway applications - Track - Switches and crossings - Part 5: Switches
(EN 13232-5:2005 eljeznice - Kolosjek - Skretnice i ukrtaji - Dio 5: Mjenjalica),

- EN 13232-6:2005 Railway applications - Track - Switches and crossings - Part 6: Fixed
common and obtuse crossings (EN 13232-6:2005 eljeznice - Kolosjek - Skretnice i ukrtaji -
Dio 6: Monoblok i inska srca),

- EN 13232-7:2006 Railway applications - Track - Switches and crossings - Part 7: Crossings
with moveable parts (EN 13232-7:2006 eljeznice - Kolosjek - Skretnice i ukrtaji - Dio 7:
Pokretna srca),

- EN 13232-9:2006 Railway applications - Track - Switches and crossings - Part 9: Layouts
(EN 13232-9:2006 eljeznice - Kolosjek Skretnice i ukrtaji - Dio 9: Konstrukcija),

- EN 13231-1:2006 Railway applications - Track - Acceptance of works - Part 1: Works on
ballasted track - Plain line (EN 13231-1:2006 eljeznice - Kolosjek - Prijem radova - Dio 1:
Radovi u kolosjeku u zastoru Otvorena pruga),

- EN 13231-2:2006 Railway applications - Track - Acceptance of works - Part 2: Works on
ballasted track - Switches and crossings (EN 13231-2:2006 eljeznice - Kolosjek - Prijem
radova - Dio 2: Radovi u kolosjeku u zastoru Skretnice i ukrtaji),

- EN 13231-3:2006 Railway applications - Track - Acceptance of works - Part 3: Acceptance
of rail grinding, milling and planing work in track (EN 13231-3:2006 eljeznice - Kolosjek -
Prijem radova - Dio 3: Prijem radova na bruenju, glodanju i struganju),

- EN 13848-1:2003 Railway applications - Track - Track geometry quality Part 1:
Characterisation of track geometry (EN 13848-1:2003 eljeznice - Kolosjek - Kvalitet
geometrije kolosjeka - Dio 1: Definisanje geometrije kolosjeka),

- EN 13848-2:2006 Railway applications - Track - Track geometry quality - Part 2:
Measuring systems - Track recording vehicles (EN 13848-1:2003 eljeznice - Kolosjek -
Kvalitet geometrije kolosjeka - Dio 2: Mjerna vozila),

- EN 13848-3:2009 Railway applications - Track - Track geometry quality - Part 3:
Measuring systems - Track construction and maintenance machines (EN 13848-3:2009
eljeznice - Kolosjek - Kvalitet geometrije kolosjeka - Dio 3: Mjerni sistemi - Graenje
kolosjeka i mehanizacija za odravanje),

108

- prEN 13848-4:2010 Railway applications - Track - Track geometry quality - Part 4:
Measuring systems - Manual and lightweight devices (prEN 13848-4:2010 eljeznice -
Kolosjek - Kvalitet geometrije kolosjeka - Dio 4: Mjerni sistemi Runa i laka oprema),

- EN 13848-5:2008 Railway applications - Track - Track geometry quality - Part 5: Geometric
quality levels (EN 13848-5:2008 eljeznice - Kolosjek - Kvalitet geometrije kolosjeka - Dio
5: Nivoi kvaliteta geometrije kolosjeka),

- EN 14969:2006 Railway applications - Track - Qualification system for railway trackwork
contractors (EN 14969:2006 eljeznice - Kolosjek Sistem kvalifikovanja izvoaa radova u
kolosjeku).

- EN 13450:2002 Aggregates for railway ballast (EN 13450:2002 - Tucanik za zastornu
prizmu).

314.pravilnik o Održavanju Gornjeg Stroja Pruga

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

314.pravilnik o Održavanju Gornjeg Stroja Pruga

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

314

You might also like