You are on page 1of 43

Presso Arterial em Animais de Companhia

Luis Lima Lobo, HVP

MEDIO DA PRESSO ARTERIAL

Um procedimento bsico na medicina geral, aceite como prtico e fundamental h muitos anos

OAD - OSCILOMETRIA DE ALTA DEFINIO

MemoDiagnostic A ltima gerao em oscilometria

ACVIM consensus statement

J Vet Intern Med 2007; 21: 542-558

Porqu medir a presso arterial? Como medir a presso arterial? O que a hipertenso arterial sistmica? Causas e consequncias Maneio da hipertenso

Porqu medir a presso arterial?


1.

2. 3.

Rotina (check up geritrico vacinas, apresentaes com sinais inespecificos, etc) Como parte do exame fisico Sempre em animais com:
Insuficincia renal Doena cardaca Diabetes mellitus Hiperadrenocorticismo Hipertiroidismo

5.

Emergncia e cuidados intensivos:


Choque, Traumatismos Envenenamento, Crises addisonianas, Crises hipertensivas, Insuficincia cardaca congestiva, etc.

6.

4.

Rastreio pr-anestsico, monitorizao anestsica e ps-anestsica.

Monitorizao de tratamento SEMPRE em animais em tratamento de hipertenso

Como medir a presso arterial?


Mtodos directos necessrio cateterizao da artria (difcil) Mtodos indirectos:

Doppler:
s mede P.A.Sist.

Oscilometria de alta Oscilomtrico1 G: definio:


pouco sensvel em animais pequenos PAS e PAD, sensvel em todos os animais

OSCILOMETRIA DE ALTA DEFINIO (OAD) Caractersticas avanadas: Ajuste automtico de acordo com a onda de pulso e o dbito cardaco de cada indivduo Mxima velocidade de insuflao Mxima velocidade linear de esvaziamento Velocidade de esvaziamento dependente do pulso (mmHg/seg.) Ganho (optimizao das amplitudes de entrada no sentido duma deteco bem sucedida mesmo em pulsos fracos e rpidos, arritmias, etc.)

OSCILOMETRIA DE ALTA DEFINIO Benefcios prcticos:


1.

2.

3.

4. 5.

6.

Reconhecimento de artefactos com remoo automtica Preciso e amplitude de PA (5-300/450 mm/Hg) Tempo rpido de medio em gatos: 8-15 seg Medio apesar de arritmia Medio durante a anestesia sem limitaes Medio a presses muito baixas (<60mm/Hg)

7.

Gravao das medies em tempo real e apresentao em ecr

8.

Medio a altas frequncias cardacas (400 bpm, > 400 bpm MDScience)

MEDINDO O EXTREMO

320 g de pv, Pulso 419 bpm (Memodiagnostic 1500)

Como medir a presso arterial?


1. 2.

SELECO DO SISTEMA (Doppler, Oscilom. ou OAD) SELECO DO CUFF:


40 % circunferncia do local de aplicao do cuff (30-40 % em gatos)

3. 4. 5.

OAD: Reconhecimento do volume do cuff (3 tamanhos) SELECO DO LOCAL DE LEITURA MTODO DE LEITURA (PROCEDIMENTO PADRO) NO CENTRO VETERINRIO TREINO DO TCNICO RESPONSVEL

6.

SELECO DO LOCAL DE LEITURA POSIO PACIENTE


MEMBROS OU CAUDA (variao com conformao do paciente e preferncia do tcnico) DECBITO EXTERNAL, LATERAL ESTAO

Anotar na ficha clnica para referncia futura

METODOLOGIA - RECONHECIMENTO E INTERPRETAO DA VARIAO FISIOLGICA


1.

VARIAO FISIOLGICA (10-20 mm/Hg, entre leituras) EFEITO-DE-BATA-BRANCA (aumento acentuado da PAS nas primeiras 1 a 2 medies) VARIAO RELACIONADA COM O STRESS (aumento acentuado da PAS na medies coincidentes com estimulos ambientais: telefone, porta bater, co a ladrar, dono que entra ou sai, etc)

2.

3.

METODOLOGIA
1. 2.

3. 4.

5.

6.

Mtodo padronizado Ambiente isolado, calmo, preferencialmente com o dono presente Ambientao: 5-10 min. Animal em posio confortvel Preferencialmente deve ser sempre o mesmo tcnico a fazer as leituras Paciente calmo e imvel

6.

7.

8.

9.

Primeira medio descartada Anotadas 5-7 leituras (mnimo 3), consecutivas e consistentes (< 20% variabilidade nos valores sistlicos) Repetir e mudar localizao do cuff se necessrio Mdia de todos os valores

TIPOS DE HIPERTENSO
1.

INDUZIDA POR STRESS - Acentuadamente sistlica IDIOPTICA (PRIMRIA/ESSENCIAL) De existncia duvidosa em ces ou gatos SECUNDRIA Importante em clnica de AC porque indicia sempre uma doena primria

2.

3.

DOENAS ASSOCIADAS COM HIPERTENSO SECUNDRIA


Mais frequentes:

90% (Cowgill 1991)* Doena renal: Hipertiroidismo: 87% (Kobayashi 1990) Diabetes mellitus: 46% (Struble et al. 1998)* Hiperadrenocortic.: 86% (Ortega et al 1998) Doena cardaca: alta incidncia de hipertenso diastlica,
especialmente em fases precocces da doena. Sem dados public.

Dr: mesmo sem manifestaes evidentes observao Obesidade

DOENAS ASSOCIADAS COM HIPERTENSO SECUNDRIA


Mais raras:

FEOCROMOCITOMA HIPERALDOSTERONISMO HIPERPARATIROIDISMO HIPOTIROIDISMO (apenas em M.Humana)

CAUSAS DE HIPOTENSO
Sedao, Anestesia Choque: Trauma, Envenenamento, Hemorragia, etc. Doena cardaca em descompensao Cirrgias prolongadas em decbito dorsal Drogas: IECAs, -bloqueantes, Antagonistas do Ca, etc.

CONSEQUNCIAS DA HIPOTENSO
M perfuso de orgos e tecidos Insuficincia Renal Aguda Insuficiente fornecimento de oxignio ao crebro e ao corao Sintomas: Extremidades frias: almofadas plantares, orelhas, nariz, cauda, etc. Letargia, convulses Baixa temperatura sistmica

CLASSIFICAO HIPOTENSO
SEVERIDADE ANIMAIS ACORDADOS ANIMAIS ANESTESIADOS

LIGEIRA MODERADA SEVERA

< 100/60 <90/50 <70/50

< 90/50 < 80/40 <60/30

VALORES NORMAIS DE PRESSO ARTERIAL

VALORES NORMAIS EM CES E GATOS


Ces valores especficos da raa mdia 133/75 Grupo de baixa presso: 120/65 Grupo de alta presso: 140/85 Gatos: 124/84 No entanto, a comparao com valores histricos desse indivduo so o barmetro de sade mais sensvel!

DIAGNSTICO DE HIPERTENSO

BASEADO NO RISCO DE LESO DE ORGOS ALVO

CLASSIFICAO DE PA BASEADA EM RISCO DE LOA


Categoria de risco I II III PA PA Sistlica Diastlica <150 >150 >160 <95 >95 >100 Risco futuro de LOA Minimo Ligeiro Moderado

IV

>180

>120

Severo

LESO DE ORGOS ALVO (LOA)

HIPERTENSO

LOA
Hipertrofia concntrica ventrculo esquerdo Disfuno diastlica Dilatao trio esquerdo Sopros, rudos de galope (70% gatos hipertensos) Arritmias DD Cardiomiopatias, hipertiroidismo

LOA

LOA

LOA

APRESENTAO: cegueira sbita ou de progresso rpida, midrase bilateral completa. Hifema uni/bilateral, anisocoria, alteraes da cor da iris

LOA

Retinopatia hipertensiva Coroidopatia hipertensiva Neuropatia ptica hipertensiva

LOA

LOA

LOA

LOA

DOENA RENAL
Reteno de NA e H2O Expanso volume sanguneo Activao SRAA Activao neuro-hormonal Hipertenso glomerular Hiperfiltrao glomerular Proteinria arteriosclerose

HIPERTENSO SISTMICA

LOA
ENCEFALOPATIA HIPERTENSIVA (edema cerebral e leses vasculares) Letargia, convulses, alterao sbita do estado mental, desorientao Disturbios do equilibrio, sinais vestibulares, circling, head tilt e nistagmus

LOA

MANEIO DO PACIENTE HIPERTENSO


AVALIAO E DECISO DE TRATAMENTO
1.

Reconhecer causas de Hipertenso AS Identificar e caracterizar as Leses OA Identificar condies concorrentes que possam complicar a medicao antihipertensiva

2.

3.

TRATAMENTO DO PACIENTE HIPERTENSO


Objectivo: reduo gradual e persistente da PA Reduo da categoria de risco de LOA Restrio de NaCl (!?) activao SRAA
(em gatos o Na da dieta parece no interferir com a PA)

TRATAMENTO DO PACIENTE HIPERTENSO


IECAs: 0,5 mg/Kg SID, BID AMLODIPINA: 0,1-0,25 mg/Kg SID (gatos at 0,5 mg/Kg) ATENOLOL 0,25-2 mg/Kg BID - co 6,25-12,5 mg/gato SID ASSOCIAO ESPIRONOLACTONA: 1-2 mg/Kg BID DILTIAZEM: 1-2,5 mg/Kg TID HIDRALAZINA: 0,5-2 mg/Kg BID 2,5 mg/gato SID/BID FUROSEMIDA / TIAZIDAS

e: rrigi a usa

Maneio da HA Felina

Corrigir a causa
ICC, IRC, Drogas

SRAA Inactivo

Se:

SRAA Activo

FC <200

FC 200

FC <200

FC 200

Rest. NaCl Amlodipina Enalapril

Rest. NaCl Atenolol

1 Escolha

Rest. NaCl Amlodipina Enalapril

Rest. NaCl Atenolol Enalapril

2x Amlodip Atenolol Diurtico*

Amlodipina Enalapril

Adicionar

2x Amlodip Atenolol

Amlodipina 2x Amlodip Diurtico*

* Usar sempre
Diurtico*
IECA com diurtico

Diurtico*

ICC Insuficincia Cardaca Congestiva IRC Insuficincia Renal Crnica SRAA Sistema Renina Angiotensina Aldosterona Rest. Restrio

A PRESSO ARTERIAL NA DOENA CARDACA


Normal at activao do SRAA
(sistema renina-angiotensina-aldosterona) renina- angiotensina-

Elevao diastlica

Com a progresso da doena a presso arterial baixa Hipotenso choque cardaco - morte
A presso arterial dever ser medida antes de tratar com IECAs, -Bloqueantes, Antagonistas do Ca etc.

TRATAMENTO DE EMERGNCIA
ANIMAIS CATEGORIA IV E SINAIS DE LOA
1. 2.

3. 4.

Hidralazina: 0,2 MG/Kg IV/IM, repetir q2h Nitroprussiato de Sdio: 1-3 g/Kg/min IC MONITORIZAO CONTINUA DA PA Esmolol: 50-75 g/Kg/min IC Amlodipina Monitorizao frequente da PA e LOA

Medio da Presso Arterial em Animais de Companhia


1.

2.

3. 4.

Medio de rotina da presso arterial sistmica em animais assintomticos, especialmente geritricos (MEDICINA PREVENTIVA) Medio em doenas com predisposio para HAS e sinais de LOA Anestesia e cuidados intensivos Oscilometria de alta definio

You might also like