You are on page 1of 218

?

'-

HERCVLES
PIOCHYMICVS
lOANNIS FABRI, DOCTORIS MEDICI AC
PETRI
>

Philofophi Monrpelienfis, Philo-

chymici Caftrinouidarcnfis.

IN ^VO

T>

EN IT ISSI M Ay
PHlLOSOPHhy,

rrM MOKALIS

tnm Chymict artis ArcanAy laboribus f/crculis^ apud A?iticjuos tanquam velami^ie ohfcuro
ohrnta detegHntHryC^ ohuia jiunt

Cr clAHjaomnia Phtlochymicis rejcYanttir,

TOJLO^^ TECTOSAGVM,
Apud

Petrvm Bosc
M.

Bibliopolam.

DC XXX IV-

EMINENTISSIMO
CARDINALI DVCI
DE RlCHELIEV.

XPECTAV IT
(^hymicorum
tmh^i

TiLchimicum
(

hunt N-

IRs

E MINE

Tis
in

iWE)atnoluit

Ucem ^rodtre-iquin

fnus GUlia monjiris qutbt^ deHafiabatur:,ab Herculefuo liberatafuerity

O*

qutdem ycum Tefalutan^ dum habuern 5 nec tanto poterat di"


ageres

memb

gnan honort ^ cum Thefeum


a ^

Cr HercuU
pjjig^je

ncflro inferuires

ad hoc

^sr

in

ternum memcrahile

factntu abfolue^.dum.
luct4j njlius

3^un

erai tihi

Mtfas

inuifendt^etfi <x^e-

rus carurn ^foLlo ah


dtcatHs \jacehat

cmnihm
:

fis lu-

(^h^lys tntenfa-^ ac

omm mu/ico ornatu dep;itttta


tra

^Thare^

0* ^Arcus cminehant ac

nitehant',

yj p(>te Gaiiisc^^' Hercuitnojiro perquam necejfria , vt HPythoex ^/iuuij GaiUci putred/ne crtus tandcm
tntcrjiceretur
,

e5^

euanefccret.

Qxpcciauit diutijfme Caiiia-ihoc

fupracaiefe auxiiiumqucd irudentii


inftgni tuu-^

0^ yirtkte dire[ium ac
toti

-cinduciim tAnt futt


litati
5

Caiita ytt-

quant^ ab yilo

alio cjfc

ntmcun-

quam potuit. Te ture ergo mertto prociamat Caiitapatrcm^ tutcrem


fertiatorcm
yiitis ttbt
,
,

ac etusrcncuatcrtm.

Nec
,

tnutdet tnfgne hoc

ncmcn

(s"

eloqutum

ntfi qut prius maltts ftt


^
:

aut tn T^egem
ntale

aut

in

%jltgtcnem
tutifque

a^eUu4

hoc nofur

hfernet Hercules' palam loquitHr

i^

inintimo cordis
lid
:

jm

clamat
,

totoi

GaU

rAt non folum Gallta

fed ttiam

^talia fatur , qutn tmb

(s* tota

E 'fro^
ferittt^y

pa^ imo

tott44 orhis

te

homimhus

ommbtu tantum
quantUm
produci)
&r*

pr^ccllere
,

Gxllta tpfa

reznts altjs

emtnere folet.
'i

Emmet
tpfe

Gall/a te tpfo

^ tu

emmes Gallia a
Giillia
fl)rct^
-,

ie tpfo effnrcfcente -floret Gallta tAr-

mano
\

-,

O* ^rmtnu%

floreant ergo in perpetuum

'

(^ dbftt ah his perpetua Khamnufidis ira , vt Aureum vtuant ftcalum. Ob quam rem Ttochymicushic meus Herct^les

ambi

genuhus ajiat tuisy vt ma^nitU"

dtne^

& eminentta tuayjtircqutd Qro

cellofierit^ tempc[luofiprocul ah tUo


eltmtnetur.
I

"Jn

aprico fic ertt

^^

liuidis ^otlorum linguis


dicatits.

omnino yineo eji^ incji


totitts
:

{Magnum qmdtn
,

0*certemaximum^ cum
naturdt nucleus

tnfit

tiht fol$ cujiodics

^^on enim magna

yt^lgo

decentyfed

iij

tndgnis mxgTia hferuiunt. Itaque

cum

magnus fit Hercules^ qux decent illum if7Jeq'ittur , mo qud^ gkriam eius ^ ac fdmam promuigant ac prof)agant infefiatur ambn. Ideo non dehuit nec

&

potuitfub maiort
cere

quam fub tuaqujef:

ymbra

hic Hercules
:

cui fi The--

feum te prxbeas ^ec enim HcrcU" lemfne Thefeo njidere Itcet^heroica^ C^ Herculedigna erunt eius opera^ O" monflra factle diuincet y quorum fpo^
lia

templo giortiZ tu^ appendenda cen"


5

fet

tanquam fub

infigni

illufiri

nomine tuo^fihivendicata. V ale ( Vir

Eminentissime)^^ "vtue ttbt


tuifque ac Gallia
,

donec

f()l

occafum
prtdie

fiefctat ylliim. (faflrtnoutdarij

(falend ?<louemhris anni.u. dc.xxx.

qut falictter

(s*

^x njotd excurrat

anntu obfequij gms.

mei

aufptcto

tnfi^

PeTRVS loANNtS

FaBER

Dodor Mcdicus

m *^^ 'i^^'^'^;^^^^'^^'^^

;n.

-^

PHILOCHYIVIICIS

LECTORIBVS
PR^FATIO.
Antiquorum quamplurimi '^^ iiominum noninfi?

Abvlas

mae
ftimarunt nugas,

eruditionis

&

doclrinxanilesexi-

& adotij

blandi-

inentum humani excopitata fiementa: deponant qu^io cx animis hanc fententiam & opinionem,

qu^
te

opufculoifto tractantur^&de-

clarantur erroris autfaltem nonri-

ponderatse fentcntiae conuin-

cunteos omnesqui hfcopinantur. Nihil apud antiquos fecrctius

abftrusiufquefuitjacpenitiorisdo(ilrinxjquam quodfabulis dcfcripturn eft

quamuis cnim fcribant Authorum grauinimorumperniul:

ti,

nihil

dcbcre

cfTe in

Philofophia

commentitijs fabellis loci, nihil-

ominus antiquitus hoc non obfcruatum eft , fed penitus violatum :


Philofophia? fiquidcm fecrcta abftrufiora,

Thcologix naturalisarcana altiora, & Chymicse artis fere omnia pulchriora fabularum tegmine tanquam puluere obuelata & operta tucre ne omnibus propatula fierent &a fungi hominibus tanquam a brutis , pecudiimquc
, ,

voracibusdentibusvindicarentur.

Quod neotericorum Authorum


iam multi per quam optimc fub^

olfecerunt,
vtiles

&

varias

cafqueper-

&

eruditas pofteris relique-

runt harum fabularum cxplicationcs, tum vt Philofophiac moralis

arcana,

&

Theologiae naturalis

myfteria quaedam graphice depi-

da nobis oflendcrenc tum vt etiam Chymicam artem vcterem


,

&

antiquatam fabularum techois deuoluti$& explicatis , nobis no-

uam

ac recentem depingerent:hoc

Maicrus dodiflin^us & mirificus author , ingenio gi-andvcapaci ^ & per omnes artcs diffufo , Neotericorum primus nobis tradidit, explicatis permultis antiquorum fabulis

circaChymicamrem

facicn-

dam. Nullus tamenadhuc Herculeos fufcepit labores enodados & quid


in ipfisoccultum

&

abftruium

fit

Chymicse
phiae
5

artis

& moralis Philofo'

minutim ac digcito ordine pertradauit. Primus ego


diffase,

omniumhunc mihi elegilaborem,


Herculcum
ris

forfan mihi
,

& humein

meis impar onus

cuius pon-

dercquicquidantea6tis&
-cditis

lucem

operibus meis laudis^ hono-^

confcquutus fum, futFocabitur^&extinguctur-.altum


tis,

&

glorix

enim fai^ere velle focordis eft animij ni prc^epctibusinnitatur pennis.

iEnigmata ha^c antiqua5& gryphos obfcuros & fphyngcs diiroluentiopuscft Oedipoconiedore,

ego autem potius Dauus fum quam Oedipusiltaque finon refpondeat ingenij mei conatus senigmatum
intricatae amplituaini^ nefcio vere

vndc mihi
tis

fint

excipiendse leuita,

ingcnij
iuris

mei excufationes

nifi

diem

natursedicam, vtrcddat

rationem , cur acuminis non mihi magis concederit vtomnibus cfte amori poifem delitijs , cordi

&

quicquid cnim

eft

mihi
,

facultatis,

graticC^vcncris, leporis

eloquij

&

eiufdem acuminis , Philochymicis libenteromnibustrado^ Mifochymicis verofi poftem nollcm itafacili

&explicatoanimo loqui,

ftul-

tumenim
Ipfi

efl:

afiPxis

praebere

ladl:ii-

casj quibusfufficiuntcardui.

fiquidem

vilipenduat

&

nauci habent hsec arcana quia pre-

tium eorum & pondus ignorant ^ Gallo fimiles yElbpico, qui rnargaritam pretiofam 5 & pr^egrandcm intcr fimeta repcrtam^grano tritici

commutauit &pr2etulit

ita

My-

fochymicifiquid inucniant rariffimi pretij , inter veterum parietinas antiquatas5& caducas , quod luminis fplcndoris Chymici afferat nitorem & radium , ipli poft-

&

ponunttricis Peripathcticis eaque fola Peripathetica laudant inuenta,

&coeloextollunt5 quamuis forfaii nonredecapiant, quantaimt laude digna laudant quia multi coelo
:

ipfobcant, non quodipilcompotesfint capaces ponderis Peripatheticorum laudis^pecorum gre-

&

gis

&

ftar,

auium glomeratarum inquo primae tendunt 3 fcquun-

tur& vltimx

etfl

nefciaat

quo

tcndant &:iter inuiuni videant. Si ipds Mifochymicis a^nigrna-

tum

corriccs

&

callos
5

obduros

praebcre mihi fas efTet

&

Philo

chymicis eorumdcm aenigmatum fuccos dulces mel ipfum fac-

&

charum nullo pacio ambigendum cft, quin id ex calamo mco cxtorquercmifed cjuod Philochymicis documcnto eft Mifochymicis nc,

quit

eflfe

focordi grypho,

nifi fatali

quodam
rie

ordinc idcontingatac

fecft

rerum diuersa, qua quod vni


j

prudentise

altcri vefanii^ cft^id in


,

fucco melancholico prxlucet


in ipfo vino manifcftum cft,

&

h^c

duo prudentiamjfapientiam^&ingenij acumen in multis augent, in


alijs

vcro quamplurimis ftultitiam

multiplicantj&focordiam fopitam
refocillant.

.Chymica ha^c inucnta pofTent parircrumnaturaliumeiFedu ami-

cis& Chymicx

artis

alumnis

c{\c

incntis&ingenijornamento^c^tcfis vero ( quos odi tanquam prophanum vulgi lurum& excrementum ) iabori & manise quicquid
:

indeoriatur& contingat non mo-

omnibus m votis eft, &rolem qui omnibus lucet^imitari


rorjplaccre
volo^crfi luminis tantum
tatis
^

& vtilifron-

nonmihiarrogarc fasfurQuakcumque tamen & quantum fit lucis5& exigua:


vtilitatis, hilari

tcjcxpanfocordejbrachijisextcnris^

libcramanU) darc^profundercjimo proijccre cupio ^ vt omnes ^ hoc cx tontcChymiico hauriant quidc^uid


fcupotiushumani.mcalamiratcmlcuibus
5
'

cftopus ad hominisvitam
lulcris

his

aliquatcnus

ftatumi-

nandcm
ftyli

&

lccillandam. Suntcnim

diccndi duodilpari moralita-

tcdiucrfi, quibus frui potcrit Le(3or, ad miferias vitae


dasjctfi

dcmulcenfcribcndifacilcm&intel-

li^ibilcm diccndi facultatem cx

aiJimo
laere

mco dcponcndam

confu-

amicorum pcrmultijin odium & poenam Milochymicorum) nihilominusieminaChymicacampis


Spa^yricis difFundere ac fpargere

non defmam^ ncc rapacium auium


pertimefcam

gulam&

roftrum^nec

cnim proptcr auiculas feminio parcendum, fat crit meffis vt tandcm


eamaturefcente accollecila, Her-metis omnes alumni congaudeant
ac l^tentur.

m*''.

mMMsmBMMmmsMi
AD AVTHOREM
Hercvlis Chymici
Epigramma.
%

Mphytrioniades ^UAmttis p^oJlraHerit aroi Monftra Cleonmii pcrmcioja pUgis,


'jtherm^doontdum cjuamui^ fHperansrit

Agmen,
:

Et

rahidas Getice

cnm Diomede

feras

Denic^ue iaHdifonum fadis impieHerit orhem^

Et thUrit mertto nomind ciara polo. Psr tibt UhsJ docle FABER, nam tollit vterqm
Lethtferum 'varia nohilis arte maiiim
.*

Sed

faiior

magni num maior gioria


canffam fuftHiit
,

FABKI ?

llle necii

tfte

necem.

Iac.

Ovradov.

V. C.

PETRO lOANNI
in

Fabro Chymicorvm
Pnncipi,

fuum Hcr-

culem Chymicum.

^
Et
Et

^^^

y<^^^/r/-

'Aciet lyrfi.nnos

jaSht Jllcides feras , mortc 7attAtos truci

fitHx lcrni monftra numcrojum jiut Sulphuratos rcgis infernt lacus


j^tcill^et

wdlum

tUum dura f^arcarnm


fatuin

colns

trijle

^^ fulnnnanti
Sed
ccce

^m Jua magnw Parcns concutit mundum manUy


:

Dedijfet ajira proli cr tmmeritas domos

Chymica 'Docius J- jtl Stiperauic artc feua morhorum mala ,


:

majus

BER

ejuid^uid atra corpus tnfirrnat lue

IpJarncjHe docutt artilfus 7nortem /nori.

Sic Jempiternif laudtbus coclum pctit,

Sic dotitis altum vincit Alcidem

E j^ B E R

Ars

trihuit ijliy quodtribuit illigcnHi,

loannesOuradou ConfiliariusRcgius in PriEfcdura Lorigcnfi , hoc carmen ian 'crm in pcrpetuum bcncuoicr.tix 6c obleruantiae lymboi

lum appolaic

HERCVLES P I O C H Y M I C VS Petri Ioannis Fabri,


Dodoris Mcdici ac Philofophi
Monfpelienfis, Philochyaiici
Caftrinouidarrenfis.

EX lOVE SVMMO, ET zALC' mena, ertatus Hercules adhuc pner ^ m


,

CHnahnUs ]acens geminQS angues a lunonc immtjfos elidensy ^uid Philofophis tum
M^ralibus^ tnm Chymicisporten^
dat ac prdfagiat.

CAPVT

I.

E R C V L E M VCrum UercuUs fca^ & vnicum Chymi- /"^^^^^" % ^'" cx Artis fcopum ef- mttn.
fe

ad quem collimat

omnes Spagyrici fatedumcft,tanquam ad huius artis vcram Cynofuram, ex qua fola dcpcndet cius
tuta nauigatio
I
'

ca obfcurata ac nori

luceteSyrtes& Charybdes cuitari nequcunt Ac vt aeicm mundique huius vaftiflimum fpatium (ineHerculeobfcurum,te.ncbrcfum imo pertilentem ac lcthalcm ccnfcmus.Hcrculcs fiquiacm
:

X
cft

huius

mundi Sol
,

Hercvles & Phocbus


vt connotat cius
HV^tAwj

aSris

laus
HtrcuUiquH nis

& gloria

nomi-

ctymon

enim

nihil aliud

fonat , quam aeris gloriam, vnde Sol vere dicitur Herculcs , quod fit aeris
gloria qua: tota fita cft , in radijs illuminatione Solis, cuius receflu, profunditatc tenebrarum (piritus omnino vitx occulitur. Hic autem Hcrcules apud Chymicos , non fecus ac Sol
,

&

apudmundu totam Chymicam


,

illu-

minatacexornatartem
ria,

,eft eius

glo-

decus, ac ornamentii: abfque cnim (piritu qui ab omnibus antiquiSpiritui mun- tatis Sophis Hercules didus eft , tandi Hercfilcs quam aeris vera vnica laus ac gloria

mundi
manca

&

dicimr.

cft

PercuUs

h''

fioria totd

ac lethali , nobis oriente ac reluccntc prasfto adeft verus Hercules , Sol oculus totius vniuer{i,monftricida> cum quicquid litmonftrigenus in totarcrum natura,lua innata ac naturali fortitudinc ac robore, vincat fupcrct, vt iam iam clarum fiet cx enodata eius fabula. Qui Herculis hiftoriam poeticam callent, commentiriam nullo pado exiftimabunt, fed myftcrium occultum natursE metailica! quod rugoia cortice fabularum techna, in publicum prodit ne omnibus fit ccgaitum

Alchymia, tcnebris plcna, fucco redundans co autem

&

myfiicAefi.

etfiomnibus

fit

obuium.

Quidenima mendacio

& commen-

PlOGHYMICVS.
to magis alienum efle potcft,

quam

quod
j

oculis noftris alliiue fubjicuur,

&

in propatulo

omnibus cft?

Alcmenam legimus Amphitryonis


vxorem perpulchram
jeftatis
, fed Regiae macriminc temeratam,conforteni ac infidam coniugcm, quae dolo Mer-

curij verfipellis

mulantis

&

Soiiam fingentisac fidolo ipfius fummi louis


fpecie fufcipientis
,

Amphitryonis
ncxis
Si

tri-

bus diebus integris vna fola node coa-

Herculem concepit. hxc fabula, otiofi eftet Poctx cuiufdam commentum, &nulia myftenaturx fecu reclufa coerceret, quid brequaefo poflet excogitari impius,

ria

&

uibus gyaris&carceredigniusj quam Dco ipii probitatis ac pietatis authori Poeufuhmg" ftupra attribuere, fraudes ac dolos dacticortict

omnes, &quicquideftinhumanaimbecuhtate pcnimum, uh ipii,quamuis

'^'"'f^f^^

fummo bono afcribcrc non cft Poetis tantum fccleris imponendum, cum
l

virtutis, ac pictatis iint fcJntcs, fcelera

Nihilomin'

carpant,ac fatyrico ftylo perrequantur; ii ha:c ita ieiune interpretcntur, vt fonant, ex fontc ipfo virtutis

& pietatis, vitium ipfum purum fcaturier 6c liaurictur: ncfas eft, & quidem
fummum, hoc folum, foJo
tr^e

mentis co-

namine per vagos imaginationis nof-

omnc

locaios fpatian permittere. Virus in cortice cft, virtus autcm u\

Ai

Hercvles

intimis horum vcrboru mcdullis ccr* tillimelatet , vt iamiam viderceft,fcqucnti intcrprctatione, qux duplici fuo fcnfu, vno, moralcm nobis philofophiam pandit, altcro pcnitiflima

Alcmenn
quid indicet
tnoraliter.

chymicx artis arcana rccludit. Alcmcna mulierum robuftiffima, fic cnim difta cft quod robore polleret voJuntas cft iiumana, qua in rerum
natura
nihil

fortius

hsec coniugali

Impiter quid
indicet morfi-'
Uttr.

nexu intclledui humano, tanquam regi potentiftimo, connexa eft: lupitcr

Amphitryoncm fimulans,cft diuinaac


infpiratiojqux voluntati huintelleftus, fub fpecicrationis qui cft vcrus Amphitryo, maritaUiugo fc concftit , tandiuquc immoratur, donec voluntas humana virtutcmfcu
coelcftis

manx

&

Amphitryo ^Hid jndicet.

amorem diuinum concipiat.


Hereuki
Iphicltts
(3*

quid

mdictnt.

Et vt Alcmena gemcUos conccpit acpeperit, HerculemcxIouc& Iphi-

clumex Amphitryoncjfic&voluntas
concipit ac parit gemcllos, fuiipfius cx intellcftu amorcm diuinum cx gratia , feu cx lo uc fummo qui vix cnatus in cunabulis adhuc vagiens, vitia habct elidenda, ac dolorcs fuperandos , qui a mundo
,

humana amorcm
,

&

&

Srrpetes quid

indictnt

ab
elifi,

Hercule

tanquam alunone euinccndi proponuntur.

Sofus qtiii
fit.

communis qui intanquam Amphitryoni obfc* quitur ^c infcruit hicXcruus ab AngsSofias cft fcnfus
tellcctui
:

PlOCHYMlCVS,
lo cuftodcnoftro
,

.5

tanquam

Mercu-

ilrio fummi louis affccla iiiuditur lufionis illius cauteia, voluntas noftra, nullatenus ab intcrnis diuins infpira-

&

tionisiliecGbris diucrtitur,

donec tan-

dem amore diuino, tanquam aiio Hcrculc prasgnans


fiat.
,

Tres liii dics mtegri vnica tantum noclecopulati, quiadprogignendum Herculemfuerunt impcnfi,nobis mdicanttempusdiuturnum, aclonginquum, quod amori diuino prog;igaendo impenditur^ non enim fubito, vnico ad Deum conatu &eiatione,

^'^"

''^'

^^

^]J^?;^^;^
impenfi quid

fim.

&

amor

iiiediuinus,

& Hercules pcrfici-

tur,& compieturjfcd maitis ac larpe rcpetitis mentis noftrx diuinis cogitationibus, tamquam cceieftibas lilecebris , ac bafioiis Herculcm iiunc con,

cipimus

aduersiis

quem

illico iurgit
,

luno
veri

feu

mundus

ac Diaboliis

qai-

Dei

fe

germanumcfteconcendit,

ac Herculi noftro magnopere inuidet, moftra quotidie iiii debeiianda proponit, acobijcit. Haec eft interprctatio qux moralem Pliiiofopliiam docet viam coeleftem ac beatam qua vitiorum Syr-

&

tes a:ftuofas facile eft ctfagere


tutis

&
:

vir-

arduum iter
,

etfi

faicbrofum in-

gredi ac tererc pcrgratum eft ilc enimfoiumHerculis dcmeremur no-

men&

gloriara, 6c apotlieofi cxlcfti

Hercvles
,

donamur

poftquam monftra om-

mundi debcllauerimus non daturenim praemium certaminis,


nia huiufce
nifi his

qui ftrenue certauerint,viccvirtutis retulerint.

rint

brauiumque

Interpretatio vero , quae


,

chymicum

Philolbphum fpedat alium fenfum habet,nihilominus vcrum, accertum,


alumnis manifc& Mercurius Philofophorum indicatur, ex quibus materijs enafcatur 6c quid, ciim jam natus roboris praeftare dcbeat. Alcmcna fi quidem terra eft metalartis

quo Chymicx

ftaturprincipium

artis,

Alcmen*
driupiter,

ehymicequid, lica,

ncxu

qu^auro tauquam Amphitryoni iugali conncditur aurum cnim


:
,

Regumfymbolumcft; lupiter amore Alcmenx captus eiufque amplexus


,

quaeritans dolis actechnisad


ratis
,

liare,
ftrae,

hoc pamerallum eft proprium ac pecuquoddolis & aftutijs artis no-

finubus
Sofmchymi- t>us
ccqHid.
.

terrx metallicx, feu Alcmenx pcrmifcctur, infinuatur,

&

dumquc amoenis

fruuntur amplexi,

Mcrcurius, fcu argcntum viuum, quodferuus Philofophorum eft ferULim Sofiam illudit, feu humidum pri,

migcniumauridilToluit
fimul coeunt
,

ciufqiie jpe-

cie fic fufcipit,dum lupirer 5c

Alcmena

terrametallica noftra pr^gnans fit,ac turgens humido copiofo abundanti mctallico, quod leuiflimadiftiilationc tempore partus
eft

hoc

&

PlOCHYMICVS.
ftillat

in
,

aquam

albiflimam

7 fumofam

Hereukichy^
'"^"
"^**"^'

valdc

&aercamquac Hcrculis nomi-

ncdccoratur,ob infignes
flit^as

&

potenti- ^_^

eius virtutcs ac energias: cui ^^cuie eiifi, ftatim in ipfis incunabulis a lunone quidchjmic/, immittuntur gemini ferpentes ipfi eli-

dendi, hoc

ctt faies

gemini vnius

&

eiufdem gcneris,

& veri fratres immitvcra luno cft, diuij^^^^


.^ .^

tuntur ipli aqux eius efficacitate c5terendi ac occidcndi, a Iunone,feu a chy-

mica
i

arte,

qux

tiarum ac

verse gloriae

Dea.

chjmici.

Serpentcs autem
j

illi

gemini,funt

luna difalcsipfimctallici, quifol cuntur, feufrater 6c foror, qui nulla aliaaqua interimi poiTunt, nifi autem
putreicant ac moriantur nullius funt momenti: dicuntur autem fcrpentes, quod vt ferpentes terra enafcantur, varieterraviuant,aciuucncfcant, gata vefte induantur. Nihileftin tota Chymica arte no minc ferpentis 5c draconis frequentius, nuilos tamen ars Chymica ierpentes veros obtinet,fed fimulatos ac fy mbohorum nomine fales metallicos , intelliguntur quorum copiofus lici

&

&

&

&frequens
vfus.

eft

apud chymicam artem


...
,

Iphiclum
peperit

quem vna cum Hetculc


,

Alcmcna dicimus

elTe

humi,

^^tS^-^'

dumaquofum

Mercurij noftri

quod

vnacura Mercurio noftroj fcuHcrcule

S prodit in luccm qui ab ipfo Hcrculc fe-^

Hercvles

parandus

cft varijs artis noftras diftil-

lationibus.

SicPoet2eantiqui,quimyfteria haec naturas calluerunt rugofa fabcllsc corticc, dodis& naturae facris initiatis o-

quod ftultis pandcre nolunt: codcmctiam ego ftylo,fed iucidiori &


ftendunt,
clariori hcrois noftri res gcftas pcrfc-

quaromncs, pandam.
ijts

& artis
T^
"Jts

Chymicx
"As

arcana

tis

lis

"Af iit

"Jts

"^

tAs

i^

"fis

t<$>3-

-^- -g^- -S<^- -^- -d^-

^^' -^-

&8K- -S^-fr

THESP/I FILIAS NVMERO


qHinquAginta, Hercules Adhucpner
,

at cer-

foris (^ animi vigore prdifians vna noBe comprimens (^ ex his cjUtnqHaginta filios
ftffcipiens, ^uisl tndicet

tnm Moralibus tnm

Chjmicis Philo/bphis,

Capvt

IL

Mpiumacfoedum, omni{^
que turpitudinis plenum prima fronte videtur hoc
,

Herculis opus,

& (celus po-

tius quam prxclarum facinus habcndum: nihilominus fifcmota omni vulgari & triuiali conceptionc

idexponamus, puramputam

rcdole-

PlOCHYMTCVS.

rc virtutem videbimus , animiquc tl:upencorporis robur , vel mirum indigitarc vidumchymica^ artisopus

&

&

debimus.
quaefo in tota rerum natura animi,tum corporis robur ac virtutem nobis ipfis certius teftari poteft , illam indicare, quam conuenicntius quod eft roboris ac virtutis vnica baiis,

Quid

&

&

ac fundamcntum. Nullus vnquam hominum in dubium reuocauit , quin energia totius naturx tum virtus vniuerfa%tum iingularis in feminc con-

&

^^^^
iiytntis ac

Yobons.

fiftat

6c in

progignendis

fui fimilibus:
,

tota vis naturse huc tendit


fiftuftretur, efFoeta eft

ab hoc hnc
elangiiida:

&

quimimo
ris
,

antiquitus vt robur corpo,

& animi virtutcmindic^rent

qui

hieroglyphicis fapientiam occultabant

&

illo

rerum omnium notitiam obfcuro emblematum velaminc obumbrabrabant hominis pudcndum tum maris tumfoeminx depingcbant, vtapud
,

jt^,^;;,.;j

p^^

Pierium legere eft,ac viderc. Et jurc quidem merito, natura fiquidem pofiiit,

dendutj: qt^ii

mdiut.

in his partibus f.^dem

humani
.-

fe-

minis , quod eo abutamur quidin rerumferieprxftantius ac nobiliusreperiripoteft & quid eo fortius robu,
,

ftius ac

magnificentius inuenire pof-

fumus,CLim illud iit ccncrum vii*tutum om.nium ccrleilium & infcrnatum: homo enun hinc enafcitur qui
,

TO
namo
eftce^

H^RCVLES
rcconduntur.

^iLlT^' ^*'^"^'*

totius vniueLfi cft compendium , in quo virtutcs omncs naturalcsacfupercoeleftcs

Nihil crgo
Ta^itudims

mirum

fi

antiqui fophi

hoc naturx myfterium contcmplan^^^

virtutis

ac fortitudinis hicrogly,

CrMum
infntnis

efi

phicumin vtriufquc fcxus humani pudcndis pofucriut.


Yxixo

pti-

dciidiim.

ctiam multb minus mirari dc-

ihefp'- fiiiA

^"dLdt^ef.

bemus Herculcm noftrum Thcfpij fi^^^^ numero quinquaginta vna noftc comprimentcm,&exhis poftca quinquaginta filios fufcipicntcm virtutis ipfius obfignarc facinus. Quod vt poftcris comprobatum rclinquam, fciant neceffe eft, Thcfpijfilias quinquaginta denotarc vitiofas adtiones, qux in epulis & conuiuijs celebrari folent,quas ad
,

*ii*/fim

Txvit^icon^uid

quinquagintanumerorccefere fas eft. Comeflationem,puta, ex quafuf^


ccpit
2.

nA-tar.

Regimcn

vicius.

lngargitationcm,qux dcdit modeftum comcdendiordinem. 3. Perpotationcm, qux tuiit fobrictatis cuifum. 4. Ebrietatem ,^qu^ nobis dedit fitis cxtingucndi tcmpcratum modum. Calumniani, ex qua fufcepimus ve5. rxlaudis lerniGncm. 6. Iniuria,cx qua acccpimus jus ipfum.
7.

Rixam qux nobis communicauit


,

Pacisgcrmanum.
S.

Pugnam,qux nobis fccit tranquillitatis

Aiumnum.

p,
.

P I O C H Y M I c r s. Merctriciam difciplinam, qu^ nobistuiit

Suadx

tilium.

10.
11.
1 2.

Scortationem, qux nobis dedit

caftitatis

ncxum. Ignauiam exquafufcepimusfor-

titudinis filium.

Socordiam,cx qua accepimus ani-

mi vigorem.
Veternum, ex quo ortus cft modcratus dormiendivfus. 14. LuxuL'iam,cx qaa originem habuit ccmpcratus vitaemodus. 1 5. Impenlam, qux nobis tccit pariimonix qusellum. I ^. Acclamationem, quse nobis dcdit Silentium.
li
.

17.

Vomitionem, ex quahabuimus

jeiunmm. 18. Ructationem, cx qua accepimus


Sufpirium.

Pedcndi liccntiam, cx qua fufcepimushoneltatis vinculum. 20. Chorcam, qux nobis tulit coclc19ftis

Ixtitix

fymbolum.

Inlionetlam deofculationem,qux nobisdcdit legitimum amorem. 22. Gcfticulationem iibidinoCim., que nobis fecit modcltix ornamcnrum. 23. Illeccbram,qua: nobis attulit la21.

borem.
24. Titiilationem,ex qua fufcepimiis grauis vitx cultum. 25. Ofcitationem, qux nobis fccit vi-

12
gilandi

Hercvles
opportunum tempus. Pandiculationemquse ortumdc-

26.

dit Exercitio.

2 7. Bacchi furorem,qui origincm dcdit Sapientiac acumini, 2S. Sannam , qax in iuccm protulit

honorem. 2 9 Cachinnofam irrifioncm, qux attulit honeftum coUoquium.


.

Infulfam hilaritatem , qu* pepcmodeftias fpecimen. 1. Aleam, qua^ ex vcntrc fuocduxit 3 honeftum oblc(fiamcntum. 2. Cauillatione, qus decus portauit. 3 Pcllicatum, qui nobis fccit hurfla3 3 n^ mifcriac fubiidium.
3 o.
rit

34. Somnoletamtaciturnitatem,qua: nobis dedit vigilans cloquium. Ventriculi dolorem, qui nobis at5. 3 tulit eiufdcm vcntriculi Robur. 3 6. Capitis torpedinem, qux protulit
37.

fenfuum externorum vigorcm. Graucdinem, quas nobisportauit Scnfuum extcrnorum Robur.


CoL'izam,qua^ nobis
Oris foetorem, ex
attulit

38.
3 9.

Scn-

fuum cxternoruni Acumen.


quo fufccpimus
fuauilTimam halitum.
40. Ophthalmiam,ex quahabuimus Vifus Acumen. 41. TrcmLorem mcmbrorum, ex quo

ortum

cft

corumicm

ftabilimcntii.

4^. Corporis vacillationem;quasdedit

PlOCHYMICVS.
.

IJ

conftans valctudinis fulcrum. 43 Balbutiem,quae nobis peperit iloqucntias Deum, 44. Fatuitatem, quse ortumdcdit ingcnij

Acumini.

45.

Animi languore, qui protulit ciut

dem vigorem ac florem. 46. Febrem, qux in luccm deditvitx vere vitalis fomitem &ignem. 47. Colica, quiE pcperit dolorcs quofcumque tolerandi tenacem virum. 4S Arthritidcm, qux protulit patiendi ac ferendi sequum Animum. 49. Cakulofas veficx mineram,qux dedit vitaehumanjE tasdium. 50. Paralyfimxx qua originem habuic membrorum cmnium ad labores quoCcixquc fufcipiendbs promptus ac faciiis habitus.
.

Hifuntfilij Hcrculis fcuvirtutis,qui Thefpiadac didi funt, quod ex impuris matribus conuiuia epulas fcifcitantibus ortum habuerint hi tamcn omnes lolaumlphicli frattis Herculis filium fecuti funt in Sardiniam ibiquc vrbes confiruxerunt, hoc eit virtutcs hx , lolaumfempercomitatas funt,&: Sardinias vrbcs ac ciuitates decorarunr,

^iJ^
^'^[

nsrta.
^^^**

&

'^efp-mJ*

^^^^

quod Baechanaliorum 5z Hilariorum turpes omnes comeiTationes, & vitia


rcformaucrinr, 5c in honefios ac dulces hominumconuentusconuerterinr, ia quibusnihil turpitudinis viti) vifcba-

&

14
tiir
,

Hercvles
fcd virtutis ipriiis vndiqiiaquc fla:

giabat odor
cules qui

vndc

nihil

eil:

iplamet virtus

mirum fi Her& amor

diuinus apud Moralcs Philofophos vna ibla notlc compreffcrit quinquaginta Theipij hlias hoc eft vitia quin,

quagmta
,

vnico conuiuia noturno, vbi decumbi folcbatantiquitus 6c vitijs omnibus vna cum
rcpreirerit

vino&cibo fe coinquinari: virtus liquidem& amorDiuinus fubitocomprimitvitia, qua: ilJioccurrunt, ex hoiiCi.tostum animi, tum corporis habitus, qui Uberi matcuU Hercuiis feu vu'tutis cenhis generatvirtuofos

&

&

fentur.
cuulfi'!'^^ tium "utrb
fftmina.

Virtutis fiquidem omncs habitus mares ccnfcntur apud antiquos vt ipforum vitiorum praui habitus feminei lexus nomme indicati lunt vnde 6cThcfpij iiwx vitiacoindicant, carum ex Hercuie nati probos virtu,

&

&

tis

habitus folo maris

nomine com-

monftrant.

Chymici vcro Philofophi, alium Thefpiui ^uid chymicl fibi proponunt huius fabcllx fenfum,
indicet
er

&

fic

intcrprctari oportcre

contenin-

hmuies.

duntiPer Hcrcuiem Mercurium


telligut,
,

perTliclpiu Erichthei Regis Athcnicnils hlium matcriam crudam incoclam Phiiofophorum , cuius quinquagmta partes vnicanocl:e, vnicoque concubitu in phiiofophorum

&

PlOCHYMICVS.
Icftulo
,

15
,

pcrquam optime

claufo

ab

Herculc noftro, adhuc puero.fed corporis roborc praeftanti , hoc eft a Merperfcfto, curionoftrorccenterfixo

&

comprimuntur

hoc

eft

prargnantcs

Herculeo fiunt Mercuriali virtute, pariunt mares robuftiilimos robore,

&

&

quinquaginta, hoc eftpartes ha: imguIx multiphcant agendi fuam vittutcm admixtione Hcrculis noftri, qui non foliim has omnes quinquaginta parfeu pondera fuiipfius a:qualia pervnaqusequc illarum 5 fed adhuc partium aham pcrhcit partcm qucd idem cft ac quinquaginta Thefpij tilias
tes
,

ficit

Herculem comprimere , & cx finguUs partum mafculum fufcipcrc, Partcs


cnimiinguise, dum tanguntur aMerTxmin&rytw^ curio noftro, perficiuntur 5 non fccus r^ZlTJ^X ac foeminx omnes vltimamfui finis umamfz^ifperfedioncm obtinent,dum vtero ge- nts ^itfehii^ runt puerperxfiunt, virocdpreliSE. ^^^ ob:::^:. Qui arcani Chymici multiphcatio-

&

nem &
bris
ftudij

incrementumviderunt, hanc anlm'7h^


la- /icifsrTh^psj
jiUns ituiic^i^
^^-

interpretationem catiilantis animi

prcBhbabuntj&quantum

ingenij,

,acfudorisimpenderim cognof

ccnt, vtilia ex Thelpij proiapia dccerpcre valerem, quam vt adliuc coraprobatam rationibus ftabilitam relinquam, Thelpij propagincm akius rcpetam. ^iximusErichtheum Rcgem genuiilc

&

Hercvles i6 Thcfpium,qucuni ipfa Mineruaerurei fiue cx loco inlimo & viii fufcepit,aluit, educauit,& Atiicnis pro Rege credidit: quod moraliter intcrprctari potell dc
communi ex lcge naturae viuendi modo, qui a Dco Philofopiiis traditur ex
,
,

quo ciuilis viuedi mcthodus exoritur tanquam aiius Thc fpis ex quo deindc
,

quamplurima exfurgunt, quse a virtutc tanquam ab Hercule reprimi


vitia

debcnt.
jxpiicitio

Chymice vero
"^^^ potcft

aliud nobis indicarc

btul^nefp'

^W

hxc

fabclla,

quam fuccum

ixictaihcumcrudum6crudem,quiruri
cnatus,5c ex loco infimo,tcrre(lri puta, ac viU fufccptus a Chymica artc , tan-

ab altcra Mineruacoquitur, 5c Athenicnfi populo pro Rcge creditur hoc eft Mufis & htteris amicis, ac Philofophis pro magno thefauro traditur ex quo dcinde nafcitur Thcfpis nofter iiue Mercurius Philofophorum, cuius quinquaginta partes vnica fola lapidis Pliyfici proiedione pcrticiuntur , & permutantur
perficitur,

quam

&

&

quadam materiam
,

quae adliuc fccum cocrcet lapidis Phyfici virtutem& onergiam fic demum multiplicantur
.

&

hx partes doncc
,

in

maximam &

prx-

ciuitates e^ rvrbeswuhi-

ihymicam
indtcfint.

grandcmcxcrcfcant molem. Quodindicaturper vrbeS(Sc ciuitatcs i Thcfpladis couditas & extrudas. Vr^^^ enuDi 6c ciuitatcs extructae nunqi a
fuClULt

PlOCHYMICVS.
fucrunt nifi cx
plicationc

17

humani

gcneris muiti-

& incrcmentojhocautcra incrcmcntum non inconcinnc nobis indicare potcft lapidis Phyfici augmg* tum & incrcmcntum,pcr ThcfpiJ fiiias fabclias vclaminc ac tcgmincobumbratum, dc quo
fatis

fuperque

didum fit,
ftri

vt ad tcrtium Hcrculisno-

laborcm tranfcamus.
s*?^?-

c^ &^- -e^- -^-

1^

-^i- &^- -^'

t^re^K^

tAT>VLrFS
h^drAm
colubris

lAM HERCVLES
j

^ capitthHs pHllHUntemy

face e^ ferro in Lerna pdnde opprimem qnid indiset Mordihns Chym%sis

Philofofhts,

Capvt
Vi

III.

Virtutis itcrarduum .. , fequi cupiunt vt tandem ^^^^f^^ vitx bcatae ac fccuras pa- 0,^^ ^/^ latiii ingrcdi qucant, ciuf- ^z*nflHm ft, quc fcmpitcrnis ac jugitcr eatillatibus bonis pcrfrui pollint , Hcrculis iam adulti vias ac tramitcs infequi habent , potiflimum hydram colubris 6c capitibus puilulantem,facc ac fcrro in Lcrna paiudc opprimcrc.
.

&

Virtutis

enim

crt
,

ma:

& magnihcx

quidcm fuprcvitu Gmnia qus m


,

&

^'^*4^/-

tu fJe,(^$

Taiudes 6 ydxiocacimd
7ndtcent.

is dcpiauata animi noftri voluntatc cnafcuntur fuperarc: hasc cnim hydram imitantur > cnafcuntur fiquidcm non fccus ac hydra , in paludibus , ac vdis vitsc noftra: locis , in hifque aluntur, crefcunt ac miris in modis puliulant. paludcs noSunt autcm vda ioca, bis vitiorum vbcra vtcri, qubd pa]^^|(jes ftaguantcs aquas otiofas &cor* ruptibiies contincntes , nobis vitam otiofam exhibeant ac repra:fcntent; in paludibus cquidcm nihii aflblet

Hekcvles

&

&

cnafci,

quodnon fapiat corruptionem &quodverx vitae bellum 6c pugnam


,

non infcrat idco finxerunt Grxci fapientes hydram nullis ferpcntjbus vencno infcriorcm, in Lerna palude cnatam fuiffe: haec toti vicinae regioni
adeo
infefta fuit
,

vt ca rationc proucr-

bio fuerit,

m^

ntKmv,

malorum Lerna,

pro malorum
ceruo. Pari ac
ii

omnium cumulo
non

& a-

diffimili rationc,

in vitsc

humanx

vniuerfo fpatio

&

a^uo,

Lernam paludcm/hoc

ert,fcgni-

ticm expandi pcrmittamus, hydra malorum,vitiorumquc aceruus ingens ac prsegrandis gcrminat& accumulatur, quem vt dcftruamus a protcramus, virtute Herculis , feu robore miigni nobis opus cft , nec folum in hifce mavlrtHstrodH'
lis

^nUxt-mgltnrfti int.

vtcndum eft, fcd ^^^' fcrrum fiquidem germinara tantum & produda cwcUit & truncat.
dcuincendis ferro
,

PlOGHYMlCVS.
at produccndi
,

19
virtu-

& gcrminandi
&

tcm & encrgiam non cucUit, fcd intadam & illaelam in radicum ccntro
rclmquit. intcmera- vit^pwan Vita vcre bcatajanfta, ta non folum a vitijs libera elTc debct, ^ '^''^7f lcd ctiam a vitiorum gcrmmc ac fo- i/T^^ ^^f,^^^ mitc pcnitus vindicari mcretur 5 quoignc circa radices cuellcndx funt crcmandae vt pcnitus pcreat vitiorum

&

irradicabiic

tiorum
coiubris

omnium matrem

&

gcrmcn. Sic hydram vi& fyluam

capitibus pullulantcm in

Lcrna palude noftra, lioc eft otiofa vita opprimimus & fufFocamus, fic
Grajci
fapicntcs moraliter

graphicc

nobis hoc fchcmatc


pinxcrunt.

confummatum plcnumquc fortis humanae bonum deAliud etiam nobis hoc obfcuro cm- ouid chy blematc , pcrquam optimum reprae- ^^^^ mdicafentarunt naturae myftcrium Q^o Xl;w^T^,^" cognito , diuitum omnium regum hZZuuilZ
,

&

imperatorum
:

paiTimcnta
cft
,

riderc

tem.

poflumus,

imo&totamcumDitifuo

opcm tantum cnim


gmaticos,

&
,

elatum

hoc naturas facrum, vt a

nuliis Sapieafit

niuseni. figuras,vt in prsefentiarum hoc in Capitulo vidcrc hcet , in quo Hcrcules , vt antcdiftis

tum vnquam dcpidum

& pertropos &

dcmoftratum

eft , Mercurium Philofopiiorumrepra:fentar,quiphilorophi-

20
co

modo
,

pra:paratus
elr

Hercvles & fic adultus faroborc

dus

hoc

quammaximo

pracditus ac fufFultus,

cum crudum
citer,

&

fcmen metalliincoftum colubris

&

capitibus pullulaiis, hoccft multipli-

&

&

infinitis fcre

vcnenum fuum extollens


palus

palude , hoc eft in

modis cnafcens in Lerna aqua chymica quaj


,

tanquam

quxdam

in phialaro-

tunda concluditur, ac in eavclutiin paludeftagnatur,ex qua aquaexfurgit HydrAChy hydra Chymica hoccft femcn metalZm metal- ^^^^^^ > quodvarijs capitibus, leurcru figuris ac coioribus ic extoUit ac rclicum. prxlcnrat quod nifi continuato ignc adiuuantc ferro , feu Martc cxlcindamus, hoceft adcodioncm debitam,
,

&

feuadvltimam fui perfeaionem conducamus, nondum hydram opprimimus , donec colorum varietatem cx
cruditate Mercurij cxfurgentem pullulantem compefcamus vt in vnu rubeumcoioreperfeclLim ac vltimu, permancntcm ac pcrliftentcm redu,

&

camus iVlioquin Lcrnam malorum Chymici philofophi in feipfos rctor:

quent

nihil

fiquidem ex

taJi

operc
,

cmoiumenti ipiis rcdundat, nifi nocumcnti plurimum & damni quod illisLerna malorum eft.Sic hydraLerncafemen metallicum crudum&in-

codum
variifquc

vafi

philofophico incluiiim,

rcrum figuris ac formis Pro*

PlOCHYMICVS.
tci virtutc

11 mira feipfum varians noHydraquid


^^1*'^
^'^*'^*

bis rcpraeCentat.

Qmdcnimhydraaliudfuitapudanferpcns aquis degcns mulrifque capitibus collum cxtollcns cuidemptoac excifo capitc vno, de*

tiquos

quam

^^^^^

ccm

hiinc

cnafccbantur ?

Scmen item

fi Philofophis fpagyricis rci metaUica; pcritifli-

metaliicumquid aliudcft,

mis credcndum
ferpentis

& in aquis degit,vtpotc in aqua ortum & propagincm ducens: Scmen cnim
fluunt

eft, quam quidquid modo terrarum antris ferpit,

semtnUme'

metaliicum ex elemento aqux fum- ^ficio^^y pfit exordium, vndc metalla cunda ^^^'''^^P''^^

&

liqucfcunt diiToluta ac fufa

eorum omnium compagine ignc forti


ac robufto , qui materiam metallorum

primam

ac eorum femen cxplicat, 5l oftendit,cui fi caput vnum exfcindamus , hoc cft colorem vnum proteramus , quamplurimi exfurgunt alij colorcs , qui vcluti capita puilulant rcrumquc nouas formas, ac multipli-

cesnobiscxhibent. Vcl vt clarius cxplicem

&

intima

-^>^^^
^f^"

philofophi^e mcrallica:fccreta,&arca-

"^,^\.Z'"^'~

na pateraciam, hydra Lernca nobis crit fcmen metailicum cui fi caput vnum fcindamus hoc eft fi philoibphica mcthodo ipfum fcm.en mctaiiicum pcrcoquamus , in ipfa ctcnim
,

chymicam
oflsndit,

percoitionc

ita alteratur

6c

mutaturp
s

22

vt vcre mori nouum vitae gcrmcn fibi adipifci videatur , in co vitsc noux furculo , decuplum maius , quam antca ineft virrutisrobur, fic vno capitc cxcuflb cxfurgunt capitadecem, quod cmbJemate noftro Lerneo fatis clare admodum indicatur , Philofophis Chymicis muitiphcatione arcani mctaUici non obfcure oftcndit. Quotics enim arcanum iftud percoquitur,&recentiMcrcuriah fucco diffoiuitur, tunc tcmporis hydramLcrncam capitibus , ac coiubris puUuIantcm opprimimus ciufque coiia rcfcindimuSjhoc eft cius robur , virtutcm facultatcm dccuplo maiorcm quaniu antca multiplicamus. HydriLet' Id non folum in arcano mctaUico,.
,

HercVles & &

&

&

&

veAfabuiain

& in admirabUi mincraUum metamor^^^'^ ^^ celebrari cernimus fed ctiam iu omni vcgetantium produdtionc: Dum enim granum aUquod, jn ccutro cuius fcmen vcgetabUe concluditur in terram proijcitur vt in ea putrcfiat, ac moriatur, tunc temporis

ZTZyit
huf,n:anf
mMihtti cx'
^iicatur.

P^^^^

femcn vcgctabile proftcrnitur, eius caput vnum. perit fcu exfcinditur adeo vt eius feminis mortem diiFerat hxc fidla mors Uliquc faluti fit ac vitae, mori videri ac pcrirc veUe ilUco enim exfurgunt cx vno capiteexciftb, decu,

pla ac plura capita,quam fucrint antea.


6ic

hydram Lcrncam quam ficlam

PlOCHYMICVS.
ac fabulofam ferc credunt omnes
,

2$ vc-

ram,pcr totum orbem^ cxpanfam ccrnimus5c collis capitibufquc pullulantcm,non folum in mineralium progenic fcd & in vcgetantium familia
,

iconfpiccrcJicct. Quinctiam in animantium fcminiI Ibus, candcm Lcrneam Hydram ani-

maduerterc licct. Solum fiquidcm & vnicum animal quoties fuum femea vit^ fux radiccm ac fundamentum in tcrram vcre fuam ac propriam pro,

ijcit,

vt ibimoriatur

, ,

& putrefiat, fc^'^'"^^T^t^i

cundum legcs naturx tunc tcmporis multiplicatur ac numcrum augct. Semcn cnimcuiufcumquc rci hydra
LcrHcadici potcft, multisdecaufis.Pri-

mo

^^"omodoul-

quod kmcn Qmnc humidis

cir- dmdicatt/r.

cundctur fuccis, hifque foueatur ac nutriatur, nonfecusacpalude & vdo loco Lcrnea noftra hydra. Secundb

quod omne femen

vt multiplicctur

&

crcfcat

efl,

moriatur ac percat necclTc velutiLcrncant hydram capitibus


,

exfpoHarifabula tcftatur, vt eius virtus ac robur fortius fierct. Tcrti6,qu6d omnc femen fcipfum rcnouct , non difiimiii prorfus rationc , ac ferpentcs omnes fingulis annis vctcrcs exuuias

dcponunt nouamque inducunt pcilem vciuti rcccntem induunt statcm. Quart6 quod omne fcmen tota polleat germinandi virtute & fcipium B 4
,

produccndi facultatc, adcb mira


cfficaci, vt nifi ferro

& ignc dclcatur,


&

&

extingui in ipfo facultasiila ncqucat,

non fecus ac hydra Lcrnca noftra,nulla vivnquam potuit opprimi, nifi poft-

quam Hercules
vinudfemU
Vn^uer^'"^'d^^7ximgue''tur

fcrrum ignem adhibuerit in ca dclenda, ciufque robore


cxtingucndo. Vittus fiquidcm fcminalis
,

qua

vniuctfus gencraliter rcplc^^^ ' nulla virtutc ac agendi facultatc cxtingui potcrit, donec Hcrcules diuinus, qui critfuprcmus Dcus, vcrus Hcrculcs,& huius mundi vcra vnica gloria ferrii& ignemadhibucrit huic Lcrnofa^ hydrae,quac tuctemporis germinandiac puUulandi facultatcm om ncm amittet nouus confiftet orbis mundus abfque vlla produdrice ac germinatricc facultatc verus cluccbic

^^^^^*

&

&

mundus.
uydrx
-oitiu

^iam
finut,

reprs.'

Hsec ctiam noftra hydra vitium in gencrc nobis cxhiberc poteft ,qu6d
,

vnquam humanis viribus extingui poterit doncc Chrifti aduentu mundus vniucrfus igne iudicetur.nullis
,

tunccnim rcmporis vitiumomnedoin abyflum proijcictur,nec cius facultas ac virtus cxtcndetur vltra

mabitur,

&

vt iam extcnditur.quod fempcrmagis acmagis cxcrcfcit,ac de fe nouavitia nouisdatincremcntis adco vt vcram Lcrnam malorum producat At in vl,
:

PiocHYMrcvs. 25 fupremo mundi iudicio aderic timo vcrusHcrcules,vcriIouis & Alcmenis facrac filius>qui hydram Lerncam hanc
ac

chriflus^ve^

^^'
^'*^'* ^^^J-^

colubris ac capitibus pullulantem fervere extinguct, igne opprimet felix qui iftius hydrae fanguinis tabo impoilutus ac iijcontaminatus reperietur, vt vna cum Chrifto Hercule fuo vero monftricida , verus lolaus fcrro candenti cruorem hydrae refttineatenus vcgere valeat, ac cohibcre ram iuuentutcm nunquam fenefccntem recuperarc qucat.

ro

&

&

&

CERVAM

AERIPEDEM
indicet,

aHreaqHe habentem cornu.% in JHe-aeUo


rnonte curftt comprchcndens atqtie tnterfciens Hercnles.cjHid nhbts rnoraliter

acchymke

Capvt
^|2IS''^|
^^^

IIIL

Visvnquamhominum viau-

ceruam aeripedem & C^^^kk reaque habentem cornua, V^IS


ii-$.-$-^i?.M hoc g^-o-e^^-e^niere

omne

fictitium
,

cft,

&

poeticum

narura
,

nullibi

locorum ac terrarum

iimilia

producit ac generat animalia.Q.]id libi crgo volunc fapientes Grxci per Hcr-

2(5

Hercvles
inuiVarij variehancin:

culcm hoc inauditum animal

&
,

fum infequentem?
cis

terpretari poflunt fabellam

Qui

ethi-

diccre poffuntoccafionem, fortunam, acfa^"^''^r*^" fesqu:dfit.

ac moralibus addidi funt

uorem aedpedem effe ccruam, aurca h^bentcm comua, fluam vir fortis
prudens, ac fapiens pcr Hcrculem indicatus.in
gijs palatijs

Mcnelao montchoc cft,in rc<3c Principum,Magnatumquc contubcmijs curfu, hoc cft magno
animi vigore, corporifquc laffitudinc

&angore confequitur ac tandem comprehendit, ac potitur.

ccruus

Vclociflimumanimalium omnium eft, & vr adhuc velociorem hac ceruam poetaeGrsecioftendcrcnt aeripcdcm finxcrunt cffe. Quid enim aere
lcuiusac vclocius, cuiusoriginis venti

funtqui velocitate velocitatcmipfam antcccIIunt.Occafioncm,fortunam,ac


oa:(tfi9feu
..V- eerua tZ^'^'"l '^l *vcre ,..,.Meril>es.

fauorcm in rerum iiumanarum fortc diccrc vcrc poffumus ccruam aeripede, ^^ ^'^^^ prsecipiticurfuac velociiiimo tranfitu, oculos {lominumferiat accitiilime tranfeat,necdatur cuique ho-

minum eam curfu comprehcndere, nifi


Herculea pollcat virture, &Diisfitgcautardens cuchat adaethorayirtus Qa^L i.imiam in regum principiimquc auiis fortunam vcnantur ac fauorc, ndclcs & ocuLiti huiufce rei teftcs cffe poffant,ciun toto vitse fux temporc
nitus,
5

Pl O CH YMIC VS. 27 humansepompxincolantachabitent,vt tandcm fortunam nancifcanfyluas

tur aurea habente cornua,hoc

eii:

pr^-

potentcm,praediuitcm.ac eximiam, fed pauci quos aequus amauit lupiter Dijs geniti potucre hanc ceruam aeripcdem aureaque habentem cornua in Menclao monte curfu comprehendere. ^Qpi chymicis nauant operam citius multo, ac tutiiis ccruam hancvenari poiTunt. Scd antcquam id confequantur, difcant ncceflc cft ccruam hac aeripedem, & aureahabentem cornua metallicum eflc iuccum, feu Mercurij partem volatiiem, qua: vt a^thcrea cft, ac aerea,propterciusfubtilitatis acpenetrantis

<^en!P.A^.i-

['^yj^l

rt^

vcre

dici poteft,

omnibus

vututis cfficaciam aeripcs vnde a Fhilofophis aer, 2Bther6c aethclia nuncu-

patur haec pars Mercurijmctaliici,Gux propter eius volatilitatcm ac infixam

naturam,aer dicitur ac aether.In Mcnclao monte curiu ab Hcrculc comprchenditur ac interficitur, hoc cft aVirtutc ac robore fixante falis mctallici in capitcllis vitreis, qux montes chymiciverefunt & dicuntur detincTur
,

^^onus chy^
^]''"^"^'^

^'^^''

ac coagulatur, eiufque viuifica virtus niotu plcna compcfcitur, cc ita ncci


datur, accurfu comprehenditur, infc^ quitur cnim illam vis tixaas vbique

Hcrcui1.7; AV/;.^

cfi

!4

c^^^gf^^-'''

donecipfam comprehcndot. Habet autcmha^c pars Mercunj au-

cu ',.Lr:t.tir

28
rs^Thtiofo" j^ea

Hercvles

cornua, quod vcre virtus artis auJ^if^raein ca lateat, ipfamet pars fit l^^ZireT principium,6c verum auri femcn. Apud ufmtM. ctiam omnes Philofophos fempcr cor^camuquid Hu intcrprctatum cft, pro virtutc ac tndtcet efl roborc cuiufcumque rei, quod cornu durum quid fit ac forte,ac cornuta ani^l^r malia cornu vtantur pro defcnfiuis armis, ita vtcornua fint illis tutclx ac defenfioni: quod autem defcndit ac tutatur robuftum cfic oportct ac praepotens , vnde cornu virtutis ac roboris

&

eft^fymbolum

in hieroglyphicis anti-

quorum. Ne ergo quisimprobethanc


interprctatione, pcrpcndat quacfo hsec occulto omnia naturalia myfteria hoc emblcmatis cortice latcre.

Vis primoacRoburfixans&coagu^. ,. &:co.z7uUm Isns ialis mctallici , Hercules vcre ac tf Hjrcuies, propric dici potcft : Hercules enim vt

&

1^^'^*

Hud

Grxcum eius etymon fonat, nihil aeft quam aeris gloria Aer autem
:

apud Chymicos pars Mcrcurij feu fuceft , ac mineralis volatilis acinfixa, qux propter eius volatilitatem vt diximus aer dicitur: gloria vero decus,&honor huiufce partisMercuriahsconfiftitpenltusinfixatione, 6c coagulatione fuiipfms Hermete Chymicorum omnium patre didantc Vis

ci metallici

cius intcgra eft

ram hoc
,

eft

\i

^i verfa fuerit in tercoagulata fucrit 6c in

rci fixx

naturam pcrmutata.

PlOCHYMlCVS,
;

29

Vis crgo fixans ac coagulans qusecx


pcnitiffimis falis Mercurialis vifceribus proprie dici cxfurgit , Herculcs vcre porcit, cum coaguiet ac fixet volatilem Mcrcurialis aqus naturam , quas fixio

&

accoagulatio tota integraviseft, cncrgia Mercurialis aquas , 8c pcrinde

&

&

dccuSjhonor,^ gloria illius eft. Quod adhuc aicius ac profundius probarc, ac Chymicis aiumnis inculcarc poffumus repctita Herculis progenie quam cum fciamus eile cx loue fummo & Aicmena Amphitryonis vxore, id ipfum oficndit 6c indigitat perquirentibus vim hanc fixantem falis

metallici Hcrculis

nominc vere in-

dicari pofTe

,cum

haec vis 6c facuitas

ax calore
piter eft
,

coelefti dc

innato , qui luacinterprctatur,5c ex tcr-

rcftri ficcitate,

qux etiam Alcmenadihumi-

citur originem ducat. Terreftris hxc ficcitas vera Alcmcna


.

cft

Amphitryonis vxor,hoc

eft

Tenefhii

ditatisraetaliicxligamen<5cnexus:hu-

midu hocmetaliicumadnexum& adiunctum cum Alcmcna feu ficcitare


terreftri parit

y^^vl- ^r .^icTrcr^^f"'^^-

ac generat coagulatio,

ncm mineralium
fit

quas cum leuiflimi parui ponderis o-b inconftantiam fu^ pcrdurationis Iphiclus nobis cfic poteit, qucni peperit Alcmcna cx Amphitryone calidiim vcro in-

momenti

<5c

natum, c.oeleftc^primigenium mctaiio-

50

Hercvles
&

rumquodnos louemdicimus, ficum


feu ficcitate tcrrelki, feu tercopuletur rametaiiica coniungatur Tixatio me- incle producitur fixatio fcu metaliotznoYum^tr^ rum perfcclorum pcrmancns ac perfi* ^T ftens natura , qux cxamina cunAa HS cementa perfert patitur ac vincit cKUii, fic verus Hercules dici potcft , quum fortitudinc ac roborc vincat omnia, quae eius naturam deftruere cupiunt,
,

Alcmcna

& &

laudcm impedire ac eius gloriam tcntant, ne ccruam noftram aeripedem aurea habcntcm cornua in Mcnelao montc curfu comprchenderc ac intcrficerc qucat.

&

^^^^ ^^ ^q^ fupradiftum iEnigraa , fiaZi^Im' ^^ intcrprctationem particularcm ali^


^ofttio

GjuA rnuont

ex

cuius altcrius arcani phyfici rctorqucrc poflunt, fcd


j^q ^^

cerua aeri'
fetU ccmpreendfittir.

hxc

&

alia interprcta-

, cx ca^^^^ cxfurgit fcaturiginc,ficuti cft hsec oftcnquse nobis depingit, declarat, dit Mcrcurij fublimati compofitioncm cx Mcrcurij crudi anncxu, &pcrvitrioli. mixtioncnitri Mcrcurius cnim crudus qui iSc Chymicis Aquila corum dicitur,nobis ceruamaeripcdem aurca hibcntcm corvcre fub nua rcprsefeatarc potcft

eundcm rcdit fontcm

&

&

&

&

eius nomine eius proprietatc iic dcpicla naturam 6c clfcntiam Mcrcuni patcfa61:amhabcmus 5 acrca fiquidcm
,

&

cft eius. cftcntia

fiigitigacm

icuifii-

PlOCHYMICVS.
\

31
,

moquc

cius

impctu

aethera petit

& in
^Jercurit^s

inuiubilem auram conuertitur, adco vt aeripcdcm iurc merito nuncupare

cum

valeamus.
,

^,*^^^
^^^^.

Aureaetiamhaberccornuacundcm teftari poffumus qubd aurcam habcat


naturam&effentiam, cumnaturaii6c magnetico quodam impetu ad aurum
teratur, illudque appetat mirabiji amo-

7
.

^.^^^^

csrmia

re

& iungatur cum illo

incrcdibili fui-

ipilus in

aurum propcnfione, ita vt au-

rum magnes Mercuri) dici poffit, cum quodam dudu ad fe trahat Mcrcurium. Mercurius ergo cum traha turabauroeamdem cum aurohaberc
caeco

naturam 5c effentiam cx hoc mirabili colligimus & id certum effe .crcdendum cft <5c perinde fatendum

amore

nobis etiam crit aurea habere cornua. Id idcm nobis manifeftii effe poteft^ cx repctitione iiii us iubiimationis (uper aliquani terra mstallicam pcrfccloria,
metallorii rite clacinatoruj

tuncenim

chymicis ccruam hanc aeripede aurca habentem cornua idhasrcre cernanus: vcrc enim dc viiibiliter Mercurius fublimatur , in cryftallinam naturam cornua rutilantia prxfcfercns, quaifiguram fpeciem ceruinoriicornuum obfcruantacrctitemporis
capitellis

&

^^.n^y:,^

fuhurmin^
'<^^^^*'^/'^'^

nent.

Vndenonimmcrito Mercurium

ficprceparatum ccruam aeripcdcm aurcahabentem coraua dicerepofkuiuis:

"^*^'^''-

Hercvles 3Hcrciilcm verb hanc ccruam in Mcnclao

monte curfu comprehcndentcm ac mterticientcm aliererc poffumus, cire vim tixantcm ac coagulantcm falis iiitri ac vitrioU haec cnim vis robur ac fortitudo maxima cft terreac ficcita:

tis

qux dum vi ignis pcllitur


,

in auras,

vna cum natura

cam

in

& cflentia Mcrcurij ipfo volatu & curfu in Menecft

lao montc, hoc


jirgentum fic 'vruum i.nde f^Q
dteatftrvtuu.

in capitello vitreno

comprehendit, coagulat, rctinetque

&

cam

intcrficcrc dicitut

cum motu

^^

fiao

ipfum Mcrcurium priuct , quimoviucrc dicitur & eo argentum

viuum nuncupatur. crgo motu fuopriuatur, vitactiam fua, quartota


in
-phtiofopht

Dum

motufuo cofiftit, priuari ncccflc cft. Hanc autem vim fixantem & coagu-

lantem^Hcrculcm dici poflc antea propnau omni/i bauimus, rationcfquc attulimus varias, quse hic repetcre non cft opus; Scd taniirti(im\nijecreta, ^Ce^lTa'^^

Philofophis antiquis cfle folitumvarijs a^nigmatum tcchnis &:


^^^^^ aflcrcre

Emblcmatum & Fabularum commen'


tis philafophix naturaHs fecrcta 6c arnc omnibus ficrent cana occultarc obuia, vtcx fcqucntibus Capitulis fiet
,

adhucclarius.

ri^

NE'

PlOCHYMICVS.

J5

1<1^

S r

L VA

innJitAtA

magmtHdinis Leonem iHgnUns Hercules , detra^amqne eius pellem pro


injignigeflans, quid nohis demnftret
ift

tyHoralthts ac Chymtcts
operihus.

C A P V T VI T A M humanam Nemcam
lyluam dicercpoflumus,cu vndiquaquc in vita humana non lccus ac inNcmcafylua

^*^'*

^^^^"

^^^'"''^-

quidcm exitialia. exfurgant pericula Quid enim viucre noftrum cft, quam fy lua malorum in qua fi quid vitse eft calamitati? Virefcunt mortiadhacret i:[qui<lcm infylua arborcs, crcfcunt ac germinant,& varios, multiplicefquc^dc
,

&

&

promunt furculosjat etiam membratimtabcfcunrac pcreunt, & qusegranfccurim diori ramo caput exroilunt cuitarc ncqucunt, vel fulminis impelc
,

tum non
forte in

effugiunt aut fi tam feJici vmbra degant, vthascomnia


j

cuitent , caricm vermiculorum dentes effugere non poflunt , quin ran-

&

dem eodem

redeant vnde exierint,

&

ortum habuciint.

34
vitA hominujylua eft.

Hercvles
eft
,

Quis hominum

qui fimilia

noa

patiatur dum viuit ? vircfcit quidem acciefcit,germinat , ac in plurcs fui fimi-

expanditur natos at ctiam nonne interim fepius membraeius coliiquantur ac tabe conficiuntur fi quis feliciari fydcre natus reperiatur , qui intcr alios caput extollat 6c cxteris prxcmineat is eft qui fsepe faspius fortunx fecurim patitur , in decliui iacct.
les
:
:

&

Kemofeneautisferram
^^^cA-f po^^^'

Q^uod

fi

hxc omnia
,

vuicat pcricula

fortis humanse &:portumfclicemac


,

beatum longiflim^ vitx pertingat


,

fe-

nedutis ferram,ac eius curculioneseuitare nequit quin tacite corrodatur, ac collabefcentibus membris penitus corruat nec eft vlla humadefinat , narmentis induftria, cuius auxilio oc-

&

cultos hos corrodentis aeui dentes cueliere , vel faltem hebetare valea-

mus

ni

Leonem hunc Nemeii omnia


,

deuaftantem ac dcprsedantem Herculea vi ac robore iugulemus, & detradlam eius pcllem pro infignigeftemus. ^id ratione Lconcm autcm Nemcirm iugulamus, i^.Ltneu uo^^^^ peccatumomniummalorumderorme maluoccidimus, &peccantium mt{4.

tantum cftigiem iSc formam humana induti pellc, pro infigni gcftamus,quod faditare non arduumnobis folum eft, fcd vcrum Herculcumopus quoa foli Chrifto Rcdcmptori noftro,referuatur, tanqua veio Hcrculi, qui pcccatum ve-

PlOCHYMICVS.
ij

pcccati teiugulauitin Nemea fylua, pellem pto infignigeftauit,indutahu-

&

35

manaforma, acfpeciequaeLeonisNeineipellis eft , feu peccantis infignc. Nos etiam omnes Chrifti affecl^,

pcccantium formam & feruorumcftigiem retinere debemus^ peccati vero naturam & elfentia omnino dcftruere,

&

tanquam in Nemea debemus, hac inparte fylua iugulare Chriftum fequi & imitari, vtxterns
in vita noftra
vitae

chnftur^je^

Nemeam
,

vt gloriam mereri valeamus hanc fyluam hoc eft vitam tranfigere tuti ac falui a Leonis huius vnguibus effe dentibus incurfu
,
,

&

&

queamus.
ri

Mortem ctiam poffumus interpretaLeonem hunc Nemeum,quam mor-

Nemetn
^ft^^^^^-

u^

tcmvere iugularc debemus, &deipfa triumphare Nemeainfylua, hoceftin huiufce vitse vmbrofo & opaco nemore,5c dctradam eius peliem,hoc eft eius incommoda,languores &doiorcs,qui
vcrsB mortis

ter

pcUes dici poffunt patienferredcbemus, vthifcetegumentis


,

induti,veri Herculis noftri

indolem fa-

piamus.
Si

hunc

Ncmcum

fuperauerimus

Lcon^m^&de co,Herculis inftar.triumphuni ducamus, Herculis etiamiionores

glonas in Nemea fylua quotannis demerebimus, cekbratis in bonoremhoilriNemcis certaiTanibus :ita

&

36

He R eVLES
,

vthoc xnigma tacite oftcndat, quid vcris fortibus agcndum (it vt haac

tranfcant mortalitatcm , vtin mcUo-|! rem tranfcribantur fortem, relida fui fama, quse nobis facinora illa infignia viiorum fortium , ob oculos ponit, rcs ab his prasdare geftas mcmorarc cogitj ita vt nccin prxfcnti , ncc futuris fxculis vnquam definant , fcd, percnnitcr vbicumquc viuant,vt heroiim antiquorum facinoribus clarum

&

ac manifeftum

habcmus

floret
fi

corum fama apud


pracclara facinora

nos. Et

enim eorum

vcro numini approcoI]audata,in

bata fuiircnt,&
rclati fuiflent
ejudvirtu^

Deo vero

vcruDcorumfcufandlorum numcrum
Herocs illi, vt

&

infiniti

quivcrumDcum
ni rclati funt,

coluerunt Chriftiacis

umfiptunt

obrcsab

prseclareac

iJ/S"
tur,

fanaegcflas, virtuti,Dc6qucfoli rclatas hxc enim fola facinora prseclarc gcfta ccnfentur j reliqua verb oftcntationcm potius vitium ipfum fapiunt quam virtutis oJeant flofts. Itaque qui Herculem antiquorum contempiabitur Nemeum Lconcm iugulantcm, detradtam cius pcUem pro infigni gcftantcm,mLrabitur vni virum
:

&

&

forrcmac prcclarum
vallc
tates

in hac mifcyarum tanquam in fyJua Ncmea, calamiomncs, miferias, ac vitia cunfta


,

vincentcm ac fuperantem & vitam hanc tanquam calamitatum pcilcm &

PlOCHYMlCVS.
^j

7
vtneflfcr^
'^^'"'
^*'^''*

*[fnifcriarum vitiorumquc omnium cuntcm patientcr ac fortitcr , vt dccct

vcrum Hcrcuicm pro infigni fcrcntem, ^iacgcftantcm laudabiic cnim cft, &
:

;^;'l^t'''''

!J|pra:ciari viri

infignc praeclarum,incom-

^imoda
^'

&

taedia vitsc

humanaj

fortitcr

ferrc

ac tolcrare.

Sic
J
'

^ralibusPiiiiofophis: Vidcamus

abunde me fatis fccifTc puto, moiam quid


,

arcani Chyniici

5c Pliilofophiae natu-

'^lraiis

fccrcti contincat haec fabclla.Quid

^ipcr
^

corumquerationes & fundamcnta cxplicemus ne MifochyHmici noftrorum inucntorumoforcs6c contemptores fidum hoc omne 6c otiofac mcntis opus exiftimcnt Sine cnim ratione &authoritate noiumus, harum fabeliarum explicationes mlu'',mici intelligant,
* : ,
:

Ncmcam fyluam & Lconcm hunc Ncmcum omnia deprcEdantcm Chy-

*^ccm prodirc peculio vein cenfu ritatis reponerc. Sciunt omncs qui tantum fummis labris deguftarunt cliymicxartis dogmata, apud ipfam artem hyle effe prae,
*

&

&

^^>^^

^**'-^'

cipuum artisfubieftum:hyle autem fylua eft, 6c confufio qu^dam rcrum omniumin prima rerum materia, indigefta mole contenta haecautem matc:

ria

prima quae vcrc

w a

feu fylua 6c confufio


ci potcft,

fubiedum

& obiedumchy-

apud Graecos, apud Latinos di- ^


,

^^

^^^.^^.^

JartL^fihieaHm,

mics

artis cft,

cumcnim reium om-

C3

3^

Hercvles
haec fola materia pcrfiftcns
,

rium

ac

permanens habeatur & ars chymica rerum pcrfiftentium & pcrmancntium naturam ignis ope quxrat , cuminca fola rerum veram & cxadam fcicntiam confiftcrc crcdamus , idcb hxcfolarcrum omniu vltima matcria obicftum
eft

chymicae

artis

& haec cum

vV di-

catur fcu fyJua,& confufio,


rito

non immc-

Ncmca fylua antiquorum nobis indicabit primam chymicac artis matcriam. InNcmca fiquidem fylua, opaca
Katurx chy-

Tlm^ ^
'^'**

erant omnia, obfcura, caligine vmbrofa plcua 5 fic in matcria prima, ^^ opaca funt omnia, tcnebrofa,tanquam in vcram noftcm congcfta 5 ita vt fub cius caliginofo tegmine , lateant omenutrinia. Produxit Nemea fylua , uit Lconcm inufitatasac incredibilis

&

&

&

magnitudinis omnia depraedantcm, quas huicce Nemeae rcgioni pretio erat vtilitati. Materia autem chymico-

&

rumprima, tanquam altcranouaNe-

mca fylua producit 6c fuo innato humido educat falcm fixum & perma,

ncntcm,

quem Leonem viridcm nun-

cupari vcte fciunt omnes,eumque omniaprctioia qualifcumquc funt prctij, &vtilitatis, in ca ipfa materia prima deuaftarc, corrumpcrc, in fui occultum redigcre. Leo fiquidcm hic vuidis adeo eit nifignis virtutis ac inufiratx fortitudiais vt omnia vincat , kii

&

&m

Pl O CH YMIC VS. 39 naturam conucrtat, imo aurum , & argcntum ipfum omniaquc metalla
,

fuo ventriculo concludit, deuorat , ac perquam optime digerit 5 non fecus

&

acNemcusiile GrxcusLeo,quihuius iiguram & imaginem hobis typice repr^fentat. Hercules


vitas

hunc vicit acfupeiniigai gc-

rauit, eiufquc dctraftam pelicratoto


fuae

temporc pro

ftauit.

Hic vertitur totius Alchymias cardo latcnt ibi fecreta quammaxima in


: :

his fabularum;vmbris, in Elixere Ara-

bicoj feuoperc

,magno Phiiofophorii.

matcria prima mctallorum Ncmeanpi fyluam nobis reprarfentat. Aqua Mercuriaiis .feu humiditas illaprimigenia xnetallorum Leonem Nemcum nobis
exhibet: calorautem innatus.fixansac

coagulans aquam Mercurialcm Hcrcules nobis erit. H^ec autcm omnta ira vere 6c pliyfice interpretari debcre , ratiodidat , 6c authoritas antiquorum Chymicorum approbat vt iamiamia procinftu videreeft ac legera.

&

Matcriam primam metallorum 6c pr^cipuum artis fpagyricx obiecluuTt,


,

fyluamdici, 6ca Philofophis antiqujis modcrnis vere ita nuncupari liquct, ex Hermetc Chymicorum patre quiUbro fuo de lapide occulto, nominat

&

hanc materiam hylealem,<5c fy luofam Oames autem.Philofophi qui liaac

40

Hercvies

Mercuriui
fholofop horu

^binam
corum
turiaf.

lo-

fcd''

fcriptis ac litcris patcfa ccre volucrunt , per fyluas vmbrofa que loca,obfcura caligineplenadet cripferunt : fons cnim iilc Chymicus e quofcaturit aqua Mercurialis , claui praccipua totius artis , numquam ii apcrto, &in vijspublicisrcfilit, quam uisin omnibus locis reperiaturoccul tc, &natura, inuifibili temper modo

matcriam fuis

&

vtaturin omnibus nihilominus nuf quam in aperto cft, fed fempcr in oc culto latitanti loci alicuius receffu mirandas illas funditaquas,quac topia riaChymicaviridantia , &femperger minantia confcruant ac tutantur. Si harc aqua Mercurialis in fyluofo
,

&

&

vmbrofo non
,

lateret loco,

iamdiu

vulgaris eflct Alchymia, cum ex ea fola dcpendeat totius artis opus: quse fuperfunt peragenda, ludi
triuialis

&

verifunt puerorum 6c opera muiieru. Proindc fylua mera eftNcmca hacc matcria,

cnutrit. Si

qu^ Leonem hunc Nemeum; quishanc materiam notam

habere cupiat, quarrar nccefle eft in occulto rcrum finu,vbi repcriet; in aperto fiquidem, ho(?: cft in fuperficie recdrticc numquam inrum plana ucniet. Vmbrofa,fyIuofa, &caIiginofa inde in centro reeft \\xc materia
,

&

&

Centrum
riim
occultum.

re-

omnuim

rum quxrcndam cfle arguendum cft, cum centrum rerum omnium occultumfit, 6c obfcurum,

quodidcm

eft

41 fyluofum vnde non ijimmeritb clamant omnesPhilofophi, foccultumfac manifeftum,6c habebis :)^niagifterium in occulto enim fmu, ijanfradu mctallorum,6c mineraiiu iatet
I

PlOCHYMICVS.

aiac

vmbrofum

&

&

oi^umiditas quam quxrimus,& poitulaicnns vt chymicum opus perficiamus.


1-

Humiditas autem

haec,

quamLeo-

);nem viridem dicunt omnes proprer infoluendi f-liignem eius caliditatcm, :fim , ac proprietatem , qua: Leonum i,t;oraci edacitati refpondet in mctallis

&

opere Chymiomnia dcuai^at, deftruitac confumit qux fupcrfi)j:iem primam rerum & huius operis Lt^xornabant vnde hoc potiilimuni ure dicitur Lco, fortiitinius cnim aninalium omnium Lco, 5c vorachlimiis iDmniumeft, carnes fiquidem & oHa inimalium omnium cruda (Scincocla ligeritjCoquit 5c in Tui naturam conlertit: Humiditas riquidcmmctailica, iec, ex omnium Chymicorum autho' itate & experientia omiiiam humidirOmnibus,
[.,:o,

5c prascipue in

quodmera

fyluaeft,

^q:.'^^-^^^^^'''^- '-^

\,

/*^

"~^^"'*

""''*

atum
.

&c

aquarum fortifhmaeft
voraciftima cenfctur
,

&

.;)ninium

antam,

&

cuni adcb pra^potentem habcat


,

metaila cuncl:a, i^^aurum ipfum mctalloriimom.nium Jbitiffimum in aqueam penitus rcdu-bat fiibftantiam,adcb vt vcrediccrc vai

nm

diilbluendi

&

camus hanc aquam

mctallorum

car-

Hercvles & incofta vcrc digcrcre, coqucre & in fui naturam con4^
nes

& ofla

cruda
,

ac vcrus Lco, quac comcdit in fui naturam conuertit. Sunt Philofophorum quamplurimi,
uertcrc ,
,

non fccus

qui hancaquam, feu metalloriiradicalcm humorcm Leonis nominc & natura dcpinxerunt ita vt non folilm fabulae huic Hcrculca^ hoc condonarc vaicamus, fcd & multorum Chymico^
,

rum fcriptis approbatum ccnfeamus. Maneat crgo ratum ac firmum, aquam Mercurialem chymicam qusc cx prima metailorum materia miris modis cliji^xa Mer- citur, c^xits-jin- veredici,

Lcoucm

viridem ac

Ncmeuni
,

&

intcrprctari poiTc

qui ni

Herculis noftri robore ac fortitudinc c^t'%'^^^ c^,9gujtru yjj^^^f m- detrimento potius cft opcri noftro, quam dccori, ac ornamentoj, atfi vincatur &debellctur,inilgni no^

laudi eius mors, eiufdctrada pellis,iniigne nobiserit tcque gumenta,aducrsus rcrum fortuitarum cafum & miferia^ liumanx vile fortcm.
bis erit gloriac,

&

Vnde autemdcfumemusHercuIem
hunc,

Leonem huncNemeumomnia
)

dcprxdantem, iugulantcm, ac debcl lantem Superius varijs in locis varias


attulimus Herculis intcrprecationes vt hiftoriam fabulofam HcrcuIis,hifto-

riam veram

Chymicam

&

moralcm

faccremus. lam vcr6,vt quintum hunc Herculis laborcm ad Chymicas opcra-

C H Y M I C V S. 4.3 tionesreferamus, dicemus Herculem :ibi,vt&in quartoCapite huiusoperis debere, diximus , intcrpretari pofle, vim coagulantem fixantem falis mefixando qux coagulando, ^'Itallici

PIO

'^

&

&

&

*'aquam Mercurialem,verediciturLeo-

^Dctrahre
^.tj/'^.^^''^^^

jnem Nemeum iugularc&tinauram


Jicius

rubicundiffimam dctrahendo,

&

^^^

I^J'^^'^^

jad fuperficiem eius euocando vere Itunc temporis dicerc poflumus Herculem noftrum feu vim ac facultatem
^i
,

ifixandi
?f

falis

noftri fixi metallici detra,

here pellcm Leonis noftri Nemci fcu humiditatis metallicse, &MercuriaIis, toto vitse fux tempore, proiniigni

&

gcllare:

nunquamcnim coioremhunc

rubicundumamittit,quo poftmortcm Jtingitur& coloratur pellis Leonisnoftrirubci; at eius eft nobiiiilimum ac


^r

pra:clarum infigne

quo

decorari pof'

"

funtChymici omnes & gaudcre, tanquam ab omnibus humanx mif:L-ia!,&;

Qai cnim Chymicorum Leonem hunc


calamitatisftimulis tuti acfalui.
,

Nemeum
fuperant

iugulant ciufquedctrahere poflunt peiiem,veriHercu]es habentur,

& omnia munci iiuuis, & vita: pericula & cuincunt .-tincturamenim fic Philofophorum obtinent & arca-

num.

44
JT^

HeRC VLES
.

^.T..T.-T..T.>T**T.

DIOMEDEM THRACl^y
Regem equosfHos hof^itHm carnibus , fmguine depafcemem , deuincens Hercules quid Mordibus (^
Chymicis Philofophis
indicet,

Multi fum
'Diomedes
,

Capvt VL Antvs fuit & adco rudis


ac mifcrandus humanac vitas cultus omnibus infxculis,vt

hoc

eft

rudes

O^inculti 'vi^
ri.

non vnicum DiomeThracise


,

dcm
fcis fajcuiis

regem, in

pcrnicicm humanse vitaj, cnatum faiffe exiftimauerim fed infinitos pritos fuilfc

iamiam innumcrosenacredam qui hofpitum fuo,

&

&

rum

carnibus
fuos.

&

fanguine dcpafcunt

Ncc datur vnicus tantiim Hercules qui eorum crudclitatcm ac


cquos
feritatcm compcfcat 5c cohibeat^

Eatenus hifcc fxculis felicior fuit prifcorum fxculorum antiquitas,cum vnicum filtem^ habuerit Herculeni huius inmanitatis vindicem.
Qiiis

enim hominum eft qui rudem


fua:

& alpcram vitx

rationem tot

vir-

45 moribus exornet, quotopuscftadvitam fuam omnifetutibus, ac probis


;

PlOCHYMlCTS'

roci,rudi, 6c afpero huius fa^culi cuitu expofiandam, adeo vt virtutcs omnes & probi mores tutum apud ipfum hahofpitio rccipiantur beant iocum , afperamvit liberali, dum rudem fux rationem excolendum vcniuntne

&

&

vitijs fuis

tanquam equis dcpafcendis tradantur: Nemo mcherculc, ncmo reperitur qui aducnientes virtutcs , probos mores Hbcraliac tuto apud fc

&

recipiat hofpitio.

Omnes Diomedcm Thracise regem


mirantur , hofpites fuos cquis noftris feu vitijs deuorandos tradimus Nec capitc nutandum , qubd cft rixandu Equos vitia , prauos animi noftri
:

&

&

morcs
ftrantc

intcrpretcr

hoc enim Graeco-

zejutrepn-

cum antiquifcccrunt,Homero mon- fentafttiku.


viam
in

Equi Troiani fabrica


vitij

& ftrudura, quam fraudis &


tem
fciunt
:
,

fon-

omnes quod enim fortcs ac prxpotentes viri, deccm annorum fpatio aperto Marce deuinccre non
potuerunt, cquusvnus, vnafoJanodc dcbeib.uit. bic equus vnus fraudc plcnus,ac vitio turgens Troiam inuiftam fuperauit non bos, non Elephas , non Lco, ncc aliud quoduis animalium, ad
,

hoc

fcelus

perpetrandum adhibitum

fuit, fed folus

cquustanquam huma,

nx

fraudis capax

&

crudclitatis

hu-

/l6

HeRCVLS

mana: confcius
Eijuiis eft

&

Marti dicatus ,hui(


eft.

ciadi facicndse deftinatus

Hinc non immcritb

fraudis

& viti

^mboltifrfih'

fymbolum equum effc aiTerimus.ex ec


potiffimum quodMarti dicetur: nul lam cnim fidcm pictatcmque viris qu
caftra

^^*

fequuntur
,

cfle dicere

fplemus

neque item rebus omnibus guas caftii: fubferuiunt quibus potiflimumque adnumcrantur cquiili autem fidcm ac

liquum
lUtiors

pietatem e natura tollamus quod re eft , vitij partcs occuparc nc


,

ceire cft. vndedicitur,

Magna item nomcn habct


fum
vitij

cucrtit
,

nihil
,

vcre credimus
cucrtit
,

nifi

Mauors vndc autem magnurr quod virtuo^


,

fumjquod autcm magnum


vitij

virtuopartcs ac icgcs ob?

&

cft. Cur crgo Equum fymbolum cfle ambigemus f Martis & humani petulantis animi ob-

fcruarc nccefte

cum frscno egeai fcquio confecrctur vt impetusnaturiE fuae cohibcrc pofiir.; abfque fra^no fiquidem in obuiaquxcumquc,etfic5fragofa,inuia, abrup^ ta prsEcipitia fcrtur , vitij penitus imitandonaturam quas frxno compcdibus firmis ac duris cohibcatur in^ omniairrepitvitcE illicita. Diomedes ergo Th':aciae rcx nobis

&

&

&

critrudis,agrcftis,& incultus
tijs

homo, vi-

quamplurirais fcatens, acturgens qiiccfuncilli cqui,in ftabulis dcgcntcs.

P I O C H Y M I C V SJ 47 i^Diomcdem agreftcm ac rudem eflc hominem teftatur cius regnum ac


,

iilmpcrium,quod ciim Thracia


oigida
^jfus,

fit, fri-

& inculta rcgio, infoecunda pror-

ncccoelo ncc folo tradabilis, fcros 4habcns homines, afpero valde cultu, vnde & Thracia dida eft , quafi afpera is&rudis e^^^ai ,cnim apud GraecosafpeCrumfonat. Hinc cecte coUigimus per
5J|

cJDiomcdcm Thraciae Regem rudem


,

afpcrum,ciuiiibus virtutibus inornacjtum virum intcliigi poffc , cui fi virtuvitae fux honcftamcnitcs accedant,
S'i&
ic;ta,

& & magnum aliquod fui decusalUco Bjpereunt & vitae fuae ruditate ac & ita hofpitcshi, >[feritate fterilefcunt
ifta,
,

huc aduenientes equis cius traduntur Jtdcuorandi. T' Virtutcs fiquidem omncs vitshuimanae aduenx funt vcre hofpites aducntuiae ab humanis, vcre humanitcrrecipiuntur s ab his vero qui agrcftem ac rudcm omnino incolunt vitam :-jruditer&agrefte admodum excipiun)*|tur,im6 vitijs traduntur dcuoranda^;
'i

^^>^^ ^^'

&

^/^"^-^^-

3'

it

r,i

ivdoncc tandem adueniat Hcrcules vir hfortis ac prudensjuftusacpotcns, qui


d1

tanta: iniuria:

vindcx,horum hominum

:i

iagrcftem viram 6c immanitatemfup' plicio publico vindicat, ipfofque torquct, ac pcenas fcclcrumluorum pofcir,ita vt tradanrur ipfi cquis fuis,hoc

&

eftvitijsdcuorandi.

Acquum cnim

&

4S
luftuniefl:,

Hercvles
vtqui viitutcm noncoluifj iiorpitem aducnicntem humanitei
recepit,at truculentcrrepudiauit

&

non

& genio vitiorum fuorum nimis indull

fit,poenam tantifcclcris tandcm recific fcelera fcelcratum torquent piat ac vitiorum fuorum poenas ac fupplicia expofcunt vndc iliudj Vnumqucmquc fuum vexat fcelus.
:

Sic

Diomedem

Thracias

Regcm

holpitum carnibus & fanguinc depafcentem equos fuos,deuiftum ac debellatum ab Herculc & equis ipfius in
,

DioTnedes

rite moraliter interprctatum habemus. lam vero quid fecrcti, Arcani phyfici contineat hxc fabella , altius eft hiquircudum. Diomedem Thracias

pabulum traditum,

&

^uid

apud

Regem Mercurium Philofophorum


,

chjmicof,

interprctamur^ eft fiquidem Mercurius verus Diomedes, crudclis 6c immanis, terrx frigidx incultx ac infoccundx Dominus , agreftis ac rudis valdci adco vt hofpitcs fuos omncs qui ilium inuifunt ac cius contubcrnium quacruilt expoftulant,corrodentifua virtutc ac diilbluendi potentia , quse equorum edacitati xquiparari poteft,
,

&

difperdat ac necet.

omncs Chymici metalla omnia imo 6c reliqua cuncta naturalia, qux Mercurio Philofophorum aflbciantur^ab ipfo corrodi, 6c mortem
Sciunt cnim
,

paci,.

CHY I C V S. 49 vt fpiritus Mcrcurij , qui funt ^fw D/V pati illiuscquipafcanturcarnc& fanguinc ^^^^hj^^i* ^^ 1"*^^ i^^^^)^hofpitum fuorum doncc tandem ad^Hucniat Hcrculcs,qui eritChymicus ali^Hquisinfignis, virtute gcnio-elarus

PIO

ita

'^^'

&

f^ijqui

Mercurium huncfeuDiomcdcm

i-JThracix

Rcgcm deuiftum
ipiius tradet

acfupera\

^itum cquis
|hoc
fflj

dcuorandum,

fit

Mercurij ex quibus aqua Mcrcurialis,committet ipfum


cit fpiritibus
,

i*:

Mcrcurium deuorandum

vt

Regnum
tyranno,

l-rmetallicumvindicctur a
lalquo
"

tali

cxfurgit alius Rcx metallicus 6c mincralis , qui bcnignius multo , ac hbcraliiis fufcipit hofpitcs,

mortuo

fuos , vt potc rcgni facultatem potentiam iuis hofpitibus communicanimpertiendo vt capitula fedo quentia cx laboribus hcrois noftri
,

&

&

&

commonftrabunt. Vcl licct inrcrprctari Diomcdcm noftrum,Mercurium Chymicum:hofpitcs autcm Diomcdcm vifitantes & inuifcntcs funt Chymici & AlchymiAx qui vifitant Mercurium, & rradant ipfum & interdum faepc faspius peilime tractantur ab ipto, dum opus va,

Alchymifis

^^^
"^'fiff^,

^"6

f'/-

num tcntant

ck in

lummam pauperta-

tnrAbi^fi,

tcmdcueniuntjtunc temporis polfunt dici ab equis iltius Diomcdis feu Mercurij deuorari & comedi: vereenim deuorantur ab equis Mercurij Alchy,

miftx

dum

in eius operaria offianaj

Hercvles 50 paupcrtatc& milcria contabcfcunt &


pcreunr.Mercurius cnim ni vincatur ai
luperctur penitus vcluti Diomcdc aliquis^hofpites lios incultos,& itnpru
,

cultis

deiucs virtutibus ac proprictatibus oc tanquam cquis fuis tradit dcuo-* randos.At fi chymicorum aliquis adcc
fortis ac

prudens repcriatur vt ipfum


,

Mcrcuiium

Rcgcm
mct
dat

Thracias vincat equis fuis feu ipfif virtutibus ac proprietatibus trafeu


,

Diomedem

&

dcuorandum

&

comedendum,

tunc vcre nouus


fructur
g>uid

Herculcs,6c rcgna ingenti acditillimo. Hicadcrit

mope,

moncntur Chvmicxartis alumni,quid


palatiumquc eius & domum Regiam ingredi cupiunt |peflime habeanj^j^j.

rt

chymico

prin.o

ag^rc dcbcat in opere Chymico tradafua^ do, nc a Mercurio qucm inuiferc tcn-

gedum,

in

tur,&nemifcre&calamitose pcrcant domo cius , quod cnim ipfis imprimis cft peragcndum morti tradcre debent Mercurium & carnc & fanguinc cius pafcere cquos fuos,hoccft Ipiritus fuos quos fupcriusproprictates &
,

virtutcs occultas diximus.

Qui

qui-

dem fpiritus communiter aues & corvi dicuntur , quidni etiam equi poffent dici cum cqui pcrnicitate <5c currcndi vclocitate , cxreras antccellant quadrupcdcs,& voraees fint hclluones ingluuiofi , non (ecusac
,

&

&

&

corui

qui apud Chymicos

omnes

j,

PlOCHVMlCVS.

$i

ComTpiritus Mcrcuriales indicant 'monftrant voracitatc peculiari qua


^ljollcnt
^

&

non fecus

ac

illi

fpiritus

Mcr-

;urialcs

corrodendi poteniia, ac facul:

^:atc, aducrfus cunda naturalia lum^nopcre vigcnt Sunt enim ipfi foli ijuorumope, & minifterio cunctaca^unt ac pcrcunt,& in chaos abcut. Hic

fjttiam ni cadat

Scmchaos abeat

pluVndenam aqua chymh


^^ fiffumen^
^^**

aiam impctraumius ab louc fummo 5ua irrigandi funt Alchymise campi,


infecundi , veluti le ftcriks fiant .^[rEgyptus quae eiim per nouem annos ^'^cca anda penitus permaniifrct andem accepto augurio a quodam '[Thrafea, pluuiam a liiperis exorari, ac impetrari poffe, tihofpites immolarct,
,

&

&

cunc Bufiris iEgypti tyrannus,


lcirct,

cum &

^*

liofpircm Thrafcam inquit 6 Thrafca iEgypto aquam da'bis, fics louis holtia primus,quod Oaidius 3 .de Artc argute canit his ver-

tuprimus

&

Sfibus.
Dicitur

Aegyftm

carHtJfe rigantihHs Aruf^


:

ImhrthHi, atqueannu Jiccafmjfe nuem

Quim

Tlorafeas 'Bufirin adit monflrat^-y ptari

Hofpitts effufo janguine poffc louem^


lUiBufrisjfies Imts hoflta primns
Inqutty c^ zAcgypto tu d^hls hofpes d^uam, arida cit AlPari ratione valde licca

&

chymia, niarua eius&campi irrorcn-

omnino ileriles & infoecundi: Acceptum habemus oraculum ab ipfo


tur ficnt

$z
dAre debet

Hergvles
immolcntur,noi

MerturiM Mcrciirio,nihofpitcs

Vmu

^jf^rUm^

^ ^^^ &

pofTc piuuiam afupcris impctrari:ipfc

Mcrcurius hofpcs cft Alchymi; vcre pcrcgrinus , ergo in ipfum pri mum, Bufiris lcgc ac prxccpto agcn dum crit, vt fiat hoftia primus , & Alchymix dct hofpcs aquam,quaii tanti cffe pondcris ipfi Alchymiaccrc dimus, vtvcre abfquc ea,inutilcm 5 infruftuofam ftcrilcm ac infoecundan

&

xcnfeamus Aichymiam. Ita habemus Diomedcm Thracij Regem hofpitum carnibus & fangui necquos depafcentem abHcrculcvi

dum,

6cfuifmct cquis in cfcam

&

pabulumtraditum.

PlOCHYMlCVS.

55

fi ffL

i|.

i}.

5}.

i|V

^^^

#|i

i|i

i^

SJfL

i;?^
'^idU
'

ERrMANTHO tARCAmonte terribilem

aprumtmma

deua--

fiantemcaptans HercHles^eHmq'', viiium

fc

ad EHriflheHfft
monftret

adferens ^uidcom,

/r

indicet.

Capvt
A V ci
in

VII.

funt

hominum qiii

Erymantho Arcadix monte terribilem aprnm omnia dciiaftantem capiant ,imo pauci (imt qui fum vcnatu perfequantur. Erymanlusnobiseft, vcnalium, fordidorum,
:

illiberahumhominummens &ani,

:ius

quicum

circa

hxcmundi hulus

ana
ida

& inutilia. aut faltcm viUa ac for, ,

occupetur mons Arcadise vere diciim Arcadia afinorum pro* rorum admodum fcrax habcatur ihilfere ahud magni&vtilis prxtcr Inos ipfosferat hincctiammcns limus vihum ac fordidorum holinum cum nihil prarter qua:ftum
poteft

&

&

ilcm

&

mcrcimonium

adfcrat

E-

^manthus meritb nobis erit Arcaiacinlignis ac fublimismons in quo


,

54
tcrribilis

Hercvlis
vm

apcr cunda dcuaftat , vcl vt inicfta face fabulofas dilcutiam braSjin quo ardens auaritia corrodcnt ac fctino dcntcoirnia dilaccrat in hit fiquidcm animis, qua:llui & vililucrf dcditis, aduenicns auaritia plus nocu mcnti acdctrimenti adfcrt, aducrfu virtutcs,moraieiqucgratias quac ani
:

mum humanum
quam
Erymantho montc.

cxornare debcnt

intulerit aper iile Arcadicusii

Mcrcatores tunc tcmporis vcnalcfq fadiiquaerimus non qualc fit quid, fct ^ quanti , nifi vndiquaquc Jucrumclu ccfcat lucem odimus j ac diem illan j^ qux finc lucro prsEtcrijrihonclta quan diu illis aliqua fpes luct incft fcquimui
i

^jj

,jq

i^j

in conirarium tranfituri

fi

plus fcele
j,;

ratapiomittant: lucrum omnia vinci lucro ccdunt omnia,hoc ipfum to

&

magiftratuSjtot iudiccs dctinet corun laborin pretio cft, ad lucriftrcpitun fuffragia vertunt, duplici catillanti animi ftimuJo, lucro 6(^ honorc, ad hae mundi faftigia fublimari compelluri tur , tanquam in Erymantho Arcadis

Ri;

fij

con fragofis locis, dcntibusfuis omniadi laccratjfrangit nedicam vorat ac pci dit, &:nuIlusadhucHcrculcs tcrribilc
afperis his

monrcvbi aperin

&

]^^

cu

x
^;,

r.^

huius apri dcntes cohibet ac compefci quin Erymanthum illii Arcadia: mdn

^q

i^

tcm

ftcriicm acinfrucluofumcflicial

gi,

PlOCHYMICVS.
rito,

55

Auaritiam aprum diximus iureme-

quod

in fyluofis acafperis locis

degat aper,non fecus ac auaritia, montanis ac femiferisadhaereat hominibus, feofquc fequatur , eoriimque domos

mhabitct vt aprum ad , conuiuia natum efle exiftimamus fic voluptates 5c auatum ad delicfas, non fui ipfius , fed aliorum natum cffc /idcmus. QLiicquid auri vei argenti
colat
: ,

&

&

&

rogerit

& ac:umu'at;non fibi accumu,

at,mifere (iquidem admodum viuit, :um torqueatur amorc pecunix qua lunquam poritur, fedlseuiorignibus letnsc, ferucns amor ardet habendi, juo mifer ipfe Tantalus hercdibus fuis

cpulasamplas & oppiparaconHuiaquibus potiri fibi iplimterdicit, t verus apcradconuiuia natum anirarat
,

naicenferipoffir.

Sedquoufque tandem AperifteErynantheus


cddet
,
,

terram noftram ftcrilem

& infruduofam

?nonne

forris

liquis repcrietur Hercuies,qui

Diuum
,

inguinefatus,huncterribiiemaprum unda deuaftantem captarc queat 6c iuum ad Euryftheumadferrc poffit>


.oc

expcdandum

eft

cx viro

bono ac

i^rti,

quiprauashas animi indoks,

&

:rinas
c

mcntishumanx dotes

captar,

domicat,ac ad redac

& fincer x rariooptimiiudicij 6c

is

arcemconducit, tanquam adEu-

f&hd palatium,fcu

D4

56
intcllcfl:us

Hercvles
domum,vt ibi feritatcm dc,

f)onant

& liumanam omnino acciuicm induant gratiam & lcporem :fic


tcrribili feroci omnia dcuaftanJibcramus. At poflunt Philofophi Spagyrici Ery-

Erymanthum Arcadix montcm ab


apro
ti

&

manthcum
tcrribili

eorurll

montcm

ab apro

&

feroci vindicare, ciimquc.

viuumcapcre ,& adEuryftheum Rcgcmviuumdcferrc modo corrodcntem falismincralisfacultatemac cnergiam in capitcliis fuis vitrcis afcendcn* tem ibique omnia corrodcntem ac
,
,

deuaftantem cdulcorcnt ac mitigcnt:

& modo hoc cft captarc aprum captum ad tinduram corum pcrducant,&fummam illam acfupremam malorum omhium conficiant mcdclam, hoc cft viuumillum aprum ad Euryftheumdeferrc. Quid enim fonat Eurvftheus,nifiredum & optimum > redeergo,&iure quammaximo phiaprum Erymanlofophi Spagyrici thcum,qui eorum Mercurius eft captant cumqi viuumadEuryfthcum dc,
,
,

modb ipfam coagulent,fixcnt, ad fuprcmam eorum medicinam conducant ,qua2 illis verus cft Euryfthcus,ipfos fufcitans acftimulansad
ferunt,

&

dos adcb vt laborando


,

tantos acindcfelTos labores fufcipicnnunquam de,

fatigentur>ficcnim

verum Hcrculem

PlOCHYMICVS.

57

imitatur, ac iratx lunonis inuidia , hoc eft naturx crga nos noucrcas auaritia

immortalem iibigloriamconfequuntur,&ad coclum iUblimes feruntur.


In intimo ac penitiflimo huius fabellx finujatitat arcanumChymicum cxceilens ac mirum : quod enimPhilofophi omnes , omni aenigmate, ac veiamine occultant , haec fabclla luo cortice pandit,acindicat,vbinam fcilicet locorum quasrendus accaptandus eft Phiiofophorum Mercurius,qui hic aperErymanthmisnuncupatur: exflorc enim Vcneris Mercurio vulgari rite pracparato, clicitur vaporiilcvnftuofus , qui aper Erymantheus dici

&

poteft.

Erymantheus

nihil aliud ibnat,

quam flore Veneris: Erycina fiquidem cognomentum Veneris eft,& Anthos


flos eft,

micorum

vnde non immerito aper Chyin Erymantho quxrendus


Vencris
,

cft,venadus, accaptandus,

Adonidem
rus
eft

fuo neci dabit

quitandcm amafium dcn^ hoc eft Solem qui ve-

Vencris amafius, vt fciunt omfere nes chymicjE artis alumni, omnesaurifabri,ac mctallarij qui cu-

&

profeu Veneri,foIcm admixtumfiuc aurumcxperiutur tantoamoreproicquitur cuprum fiue Venus aurum, vt nulla vnqua reperiatur Vcnus abfque particulisauri veri, adeo vt fcintillis
,

&

Solcm,verum Vcneris amafium

&

Hercvles

Adonidem dicccc valeamusj Apcrau* tem qui in Erymantho Arcadiac mongraffatur , hunc Vencris amaiiuni dcntc fub inguinc pcrcuflum occider^ dcbcr, quem dcinde Vcnus ipfa in florem Ancmoncs herbac fanguinco colorc rubcntcm permutarc habct, quod fitdum tinduram Phiiofophorum,5c rubicundum ryrium colorcm habc^ mus Mcrcurio phyfico & folc , qut

te

aprum & Adonidem interprctantur, At poflumus ctiam hanc explicare fabeilam,aflerendo Hcf culem cfle vim
fixantemcalorisinnati metalhci, qui Aprum vcnatur, acconfequitur, lioc cft humidummctallicum,& Philofophorum Mercurium , qui verus aper cft,proptcr corrodcntem ac foluen-

tem virtutcminErymantho Arcadix


mote, o mnia deuaftans,ac degiutiens,
hoceft inm;^vgnis
artis operibus.

&

vtilibuschymicx

PoteftenimAlchymia propter magnitudincm rerum, & vtilitatemoperum, quxineaopcrantur,


Arcadia dici , 6l nuncupari Arcadia
:

fi-

quidem in proucrbijsantiquorum mavtilitatem rcrum portendit Ai;cadiam poftulare dicebant antiqui pro , magnum quid vtile

gnitudinem
:
,

&

&

poftiiiare.

In

Erymantho crgo Arcadiar monte,

e^l in magno Aichymia; opere vis lixans ac coagulans caloris innati me-

hoc

PlOCHYMICVS. 59 qui vcrus Hcrcules dicitur vt , antcA probauimus multis rationibus,


tallici

& authoritaribus, Aprumcnptat feu Mercurium coquit , fixat,accoagulat, & ad fupremam Medicinam coriducir, & fic viuum aprum ad Euryilheu conducit,

quoconfpcfto Euryftheusxrco

vafe fc abfcondit , quod chy micis indicat , tunc tcmporis coin opere matc-

riam adhuc percoqucndam efic n^c a vafe adhuc abductndam ac eximcndam,erficoaguiatam ac fixatam vidcaflius/ed adliucvafeoccludendam,doRec tinfturam tyriamac puxpuream habeamus.
,

TT M P H ui L 1 D ES
fagittis
ir,tc'rficic7?s

tiAVES

Hercules, vel aheijei

crepitaculi fonitu vfqtte

ad

irftdana

Jtretiada fugans yquidin chy^


micis ac moralivHS cpert-

bm commonjiret.

Capvt VIIL

VoT &
fuperfint

quanta: adhuc inuUi^ym

Stymphalidcs

f^^^^^

c.ue'^

aues

totam viiiaerfam Arcadiam deuaftantcs


,

^''^^'^''^-

fciunt omnes , experiuntur, qui circa rerum magnitudi-

&

to

ncm & cxccUcntiam, im6 circa virtu*


tcm (ibi comparadam occupantur
:

Hercvles

in-

furgunt ftatim inipfos infiniti fcri. Inuidi, qui fuis vnguibus, ac iiuidis linguis cos accrbiuimc pctunt , ab
,

&

rcrum magnitudinc & virtutc dctrudcrctcntant. Qupd cnim magnu


ipfa

vtileac cxccllcns conlpiciunt ,in idipfum malcdicam Knguam foluunt ac vciutivncis timendac vnguibns Arcadiac volucrcs Stymphala colcntes im,

pctunt ipfam Arcadiam , fiuc Dci arcam vt vorcnt aufcrant quicquid


,

facri

& fuo, &

&

occulti cft , vel faltem liuorc inuidia velut vmbra alarum obumbrcnt obtcgant nc in apcrtum lucem prodcat.

&

&

Stymphalides cnim aueshas, tantx ferunt fuiifc magnitudinis, vt Solisradios obumbrarc dicercntur fic inuidorum ac zoilorum liuor tantus cft , vt virtutis folcm ipfum obfcurarc poffint.LacumStymphalum incolucre raEaces hae volucres,vt magis notum ha:

eamus & apertumcorum fymbolum:

^nuidia

ejl

^IT^^^'''' ^ ^* ^*

quicquid enim lacus incolit & habitat, propter putrcntes ftagnantes aquas, cx quibus origincm ortum trahit,& viuit, inuidiac & liuoris prxbet infignc. Inuidia fiquidcm vitiorum caput, vcre lacus eftStymphalus, quemincolunt rapaces homines,qui lucro foli toti addidi funt , quibus aliorum bona

& &

&

PlOCHYMICVS.
damno

6l

funt ; hi vcro volucrcs Stymrcputantur , tan phalidcs habcntur quam Arcadiam dcuaftantcs , hoc cft cxccllcnrci alicuius magnitudinem

&

&

tiam Arcadia ctenim magna


:

cft

&

cxccllens

tum bonis omnibus quibus abundat tum pafcuis quibus pinguef,


,

cunt animalia quamplurima qu^ Arca-

diam incolunt vndc ex copia ac fertiquibus litatc alimcntorum & vitae


, ,

"^"

jf^^'^

^^

turgct, Arcadia difta eft, quafi ca,nihilenimDcus occludit,


,

Dci Ar-

imponit fuis niii quod magnum cxccUcns cft ac prctij fummi habctur.

& arcis &

Vndc ctiam animam rationalem rc- -^^^ ^*^ ram Arcadiam diccrc poirumus:& cor- ^^^1^^"^
pus

humanum lacum Stymphalum, qucm tanquam vitiorum omnium


,

BMTc patens incolunt volucrcs Stymphahdes, fcu vitia humana quas adco pr^grandia funt, vt vmbra alarum fuar um folem ipfum humanas vitx,hoc eft rationcm ipfam, &iteilcdus diuini radios obumbrcnt , quicquid cft boni in ipfa anima dcuaftcnt ac vitient, ni Herculcs qui cft vir fortis ac pru,

&

dens,diuina ftirpc fatus,fagittis fuis intcrficiat vel ahcneicrepitaculifonitu, petfequatur ac fuget, ad infulam vfquc Aretiada ; quod fit dum orationibus ad Dcum fuiis quse tanquamiagitt xkncvcl fonitus ahcnci crcpitaciUi,qui-

mfiiiA
^'^'

AretiMa, quid

E R C VL E 5 bus vitia omnia ex corporibus noftris, tanquamvolucrcsStymphalidcscxlacu Stymphalo expcllimus & fugamus,, admtiilam vfquc Arctiada , hoc cft ad nietamrcdscrationisvbipcnitusarefcunt 6c ftcrilcfcuiit. Corpus ctenim noftrum vcrus cft lacus Stymphalus, in co fiquidcm

6z

dclitiarum omnium aquae ftagnantur quse aiimcntum incrcmentum dant vitijs omnibus , quae tanquam volucrcs Stymphalidcs Arcadiam vniucrfam feu animam noftram vitiant ac dcturpant,& adeo dcpopulantur vt cam ftcrilcm acinfertilem cffi-

&

ciant.

Sic moralitcr fugat Hcrculcs Stymphalidcs aucs cx Arcadia noftra, fa* gittis intcrficit, doncc vcnuftatc prima antiqua vigeat tota regio, florcat

&

&

&

vndiquaque vcrnantibus flo(culis candorc nimio micantlbus,& fic vcra Dci Arca habcatur.

Quid
stymphAU^
^hyfmce ftM.

fibi

vcMnt autcm Philofophi

Spagyrici

pcr Stymphalides aues la-

1ZZ%t^ cum Stymphalummcol^ntes,fotam^^^ Atcadiam deuaftaiitcs,

^^'

fatis apertc indicant multis in locis, dum fpiritus Mcrcuriales hinc vndiqj volitantesin

opcre Philofophico,
,

& totam tcrram

JJ
:oi

fuam confpurcantcs ac dcnigrantes, cadcm praeftare ac aues Stymphalidcs omncs Philofophi arguunt. Pars fi-

PfOCHYMICVS.
quidem
fixa tcrrca in

phico Arcadia cft , gtandia cnutrit ac continct. Aqua qu lupcrnatat tcrra: , aut tcrram hanc circundat lacus eft Stymphalus , cx quo aues Stymphalidcs cxlurgunt &euo,

opcre Philofoqux magna &pra5-

^*^tastym~
^^*^.
^

^'^^

lant in auras
lialcs
riali,
,

hoc

cft fpiritus

Mercu-

-^^'^'

qui exfurgunt ex aqua Mercuqui opacitatc alarum luarum So-

lem,hoc clt rmcluram obumbrat dum inopcrcPhylico illo,fol Philofophorum putreht & oblcuratur adionc fpirituum aqua? Mercurialis donec Hcrcules qui elt vis fixans , ac coagulansauri Piiyfici, fagittis fuis hoc eft adione fua, mira & acuminata intcrfe, ,
,

cerit fpiritus illos Mercurialcs.

fcucoa-

;ulaucrit,ac fixaucrit ,
interficcre aues

quod eft fagittis


-^^^^
^^^-^^^^

Stymphalidcs , vel ihenci crcpitacuU fonitu ipfas fugarc aues , ad infulam vfquc Arctiada. Pcr ihcneum crepitaculum intclligimus i^apores cxhalantcs metallicos quiex Tietailo Phyfico cxhalant feriunt "piritus Mercuriales 6c fugant ipfos, ionec tandem arefcant omnes, fianc

-^

&

:crra fixa,

& & arida, quod eft ad infulam


: , ,

/fquc Aretiada fugarc lacus fiquidem 5t)mphalus qui eftaqua Mcrcurialis loitra pcdeicntim arefcit ac ficcefcit, k fpiritus Mcrcuriales pcdetentim
:tiam fixantUL,
p.c coagulantur, 6cfic ibeuntad infulam Arctiada.

64
Alin ftuium Stymphali'

Hercvlks
:

dum

inttr"

Alijpoflunt hanc fabellamadatca na particularia chymica declaranda rc torquerc Poflunt etenim Stymphaii^

fntado.

dcsaucs Arcadiam deuaftantes, intcr pretari fpiritus antimoniales&Arfcni cales, qui terram Antimonij fixam

grandcm admodum

&

magniiicam

cfficaciaacprasftantiavirtutis eius de

turpant ac deuaftant,ade6vt eamfui giant omncs nemoquc veht cam co^ lere,6c habitarc, propter periculofaj hafcc aues, qua: eaminfertiie rcddunt Herculcs autem fagittis intcrficicns 11 las aucs potcft interprctari , Sal pctr^ qui tanquamcx louc hoc cft coelo Alcmcna,hoc cftterra cnatus, v fua , ac fortitudinc fpiritus illos anti, ,

&

monialcs & arfcnicaics intcrficit , & ahenei crcpitacuU fonitu ad infuia vfquc Arctiada fugat j dum iilos fpiritus fixat,ac coagulat, acin terramalbiflS

mam conucrtit, qux bczoartica cft


magnx
virtutis
,

&

poftqifam vindicat* eft a focdis iilis Stymphaiidibus auibus feu fpiritibus Mercurialibus crudis &
TmHura. rninfixis.
timentj per
4iuei

Poflemcgo

&

tinduram

An

Stymin-

fhalidts
tiicata.

timonij pcr hanc fabcllam cxplicare ftabihtum eft intc Ratum cnim mcdicos fpagyricos fpiritusMcrcuria Antimonialcs pro ]es,Ar(cnicaics

&

&

aercam naturam ptcr volatilitatcm quapolicnt aucsdici, <kvo]ucrcs, 6^ quiapotiilimumnoccnt, ac mortcn infcruni

&

PlOCHYMieVS.
iil-

65

infcrunt vit^eque animalium funt maximo detrimento , idcoque coruis,

auibus fub earum auiumfyrnbolis indicari quia ha: cadaue^'aucs rapaccs funt, voraces , i^^lribus inhiant, eaquc pcrfequuntur,vt f vitam fuam fuftentare queant carne fanguine animaUum mortuorum. Sic ?'in tindura Antimonij videtur fieri: ^^fpiritus fiquidem Mercurialcs qui funt 'JTprsecipua caula mortis Antimonij, Anianguinem mirifice ^f timoni) carnem
[harpifs
,

&

Stymphalidibus
,

'|'^praecipue

aequiparari

&

&

&

1'^'

&

%ppetunt. adeo vt totum fanguincm "^fcxhauriant & carnem rclictis offibus


^'^'

foiis

terra inutiU ac infertili. Spiritus


,

^^

autem hi quandiu perfiftunt tandiu carncm & fanguinem deturpant ac


,

donec ab i^e auferantu* qui ?'VeruseftHcrcules fagittis Cuis hasmJjterficiens aues StymphaUdes totam ^Arcadiam deuaftantes adione enim
t^'Vitiant
:

f*fignis

tanquam

fagittis interficiuntur

Mercuriales venenofumfiigne corrigitur venenumom* intcrficitur ac in alexitcrium conuer- "^. '^"^ -^rri^'*''''* ^'titur, fic purgatur Aicadiatota. ab 'Hcrcule noitro ab auibus defedantibus ac deuaftantibus illam.
^;hi fpiritus

5i'quidem
^'"

omne, ab
,

&

&

^r
>

Sic 6l

chymice

& Etiiice intcrprctaindicct,

tum habemus,qaid
fagittis ;nterficicns
i

acVom

^monftret Hcccuies aues Styaiphaiiues


,

velahciici cicpi"

66

Hercvles
,

taculi fonitu

ad infuiam vfquc Arc

tiada perfugans.

T^ri^rM
injHlatn

VR

N T EM
^

Cretam t9tam fere deuafiantem domans Hercules , eum^ue vUlum ad


Euriflheum adduceus ^cjuid nobis Chymice comonftret, Ethice

&

Capvt
Supcrhia ml
feiu4 in htt-

IX.

7nana natu-

Ihil fuperbia magis ftiificum reperiri potcf in natura liumana.Iix^ vere Taurus efl furcns

mon

qui naturam
creta infuia quid fa,

humanam

tauquam Crctam infulam dcuaftat iiatura liquidcm humanavcra Crets


infula eft
,

in

qua

licebat

omnia

nihil noxi; rcperirc crant ad voluptatem

ad delitias quafcumque. Vn parata diqjfcaturicbat vitc CEternaebalfamum

&

&
tis

vinum
5

intcgriC-

acfynccr^ volupta k
fubuertcritjfcitui

doncc Taurus furcns fupervcnerit

qui ha:c

bonaomnia

ctenim pruTium parcntcm noftrum ob grariarn & iultitiam originalcm in qua crcatnm fuifle credimus, bonis om' nibus tum animi, tumcorporisafTm"
xiffc,

vt cx fuperbia

&

pcccato tan-

PlOCHYMICVS.

^7

quam a Tauro furentc , hxc omnia bona effufafunt ac fubuerfa, vt in hierarchia fupcrcoelcfti ccrncre eft$ vbi fuprcmus Angelus tanquam Tauriis vere furcns, totam ac vniuerfam virtutum fupcrcoeleftium Cretam dcuaftauit,qui veluti Creta fujjcrcoeleftis infuia nobis

habcnda cft,cum bonis omnibus affluerct, &:folis vcrigratiffimo afpcdur vndcquaquc confpcda haberctu, rerumque omnium creatarum

decus, dclitium^ac ornamcntum cflet: at a Tauro ilio furente confpurcatus hic Cretus, Crctae infulx vera effigiem
^

nobis exhibct.Michaclautem Archangclus HcrcuUs idcam, qui Tauru hunc furentem dcuicit , ac vinftu vidum ad Euryftheu Rcgem,Dcum,puta,con-' duxit infcris detrudcndum carccribus, nc tanti amplius foret nocumcnti fic pie interpretantur hsec Graeca comcnta , quae nihil vcri commenti habent, nifi cortice tcnus hac fcclufa mcdullam praedulcem, ac vitx fuccum , t,um ,pr(cntis,tum futurse dccerpcrc pof,funt,quiinnatur^ fetretis fupcrcQeleftia arcanadcguftare folent. Vt coUigeie licet ex hoc Tauro furente ab Herculc dcuido ,qui nobis fccreta naturaiia multa faarcana belix huius velo occiudit , 5c obfcurat: _ Taurus liquidcm turens, a JNepruno i,,u^^^j^jif aquarum Deo in Crctam infulam im- chjrmu. E 2

&

&

6S
miffus cft,vt

Hercvles
eam
dsuaftetacperdat:

fccretioribus Philofophix

Coryphxis

^ ^

Principibus nihil aUud eft , quam fpirifeu aqua MercuriaJis, tus Mercurij quam Taurum dixerunt Alchimiae patres,vtvidcreeft apudJurbamPhilofophorum,fcu vcritatis Codicem pag. I So/ alijfque multis in locis , Nequc
,

immerito
rialis^harc

dicitur Taurus aqua Mercuenim vt Tauriis terram Philofophorum inutilcm infcrtilem ac


,
,

aridam fcindit in glebas

arat 6c coIit,vt

tandcm fuo folo iabore vtilem Philo,

fophis rcddat, fcmini fufcipicndo,

&

idoncam

conftituat, vt

tandempariat

ac frudus cfferat. Hxc ctiam aqua Mercurialis non fccusac Taurus Creticus lcui irritametcir
Creta infaia

in

rabicm excitatur,ade6 vt Cretam in,

quidchymt^
rr,

fulamdcuaftet

qux

eft tcrra

Philofo-

phorum

qua:nifi praedulciactempc-

rato regatur rcgimine, Taurus ille qui incoiit, cam ipfam deuaftat, ac perdit vt clamant Philofophiomnes, qui de hac ApoIIinis infula fcripfcrunt idcb caucncium fummopcre nobis eft nc in furorem cxcitetur doncc k nouus fupcrueniat Herculcs,qui fupcr- b; naturahbus ac fubco:lcftibus poiicns virrutibus Taurum liunc dcuinciat oc fuoroborc pcnitus vincat. Prceftb antcm adcrit Hcrculcs,li qujac fupcrius fcriplimus notata lint Hercu-

cam

fcttl

<J9 P I O C H Y M I CV S. cnim diximus vim metallorum

acvirtutemfixantem,& coagulanrem
fpiritus volariles

ac infixos,qui

quidem

cliymica facienda tanti spHtHi mt, ^'^^'" ^^*' funt momenti, vc totaars in cis confi \\\ penitus innotefccrent fiftat, vulgaris eiict Alchi-vere ttiuialis
fpiritus in re

&

&

mia.
.

De his multa multi fcripferunt,fed fub a*nigmatc,& varijs fabularum technis: ignes enim veri funt qui purifiimis terrx partibus vniuntur,& fecundum varios puritatis gradus varia producunt metalla dum aeri & igni metalli,
:

co aflbciantur , fulphur conftituunt ^idfulpkur metallicumidumveroaquas metallic^ qmd Menuvniuntur Mercurium aliud metalio- !r^7Jr^jr
,

principium componunt dum vcroterrjc metallica^ copulantur tertium nobis oftendunt metallorum principium, falcm puta: Adeo vt in

rum

omnibus & fingulis metallorum prinimo & in omnibus rebus ignis reperiatur qui quidem ignis ni fuo vicipijs
, 5

tali

ncdare,naturam

omnem, & fingu-

lamfoucret, aaumeffct,& vere confingulis clamatum detota natura,

&

naturse rebus.

Non ergo immerito ad naufcam ^^^ natun vfquc clamant omnes Philofophi ful- frjpC!^'' phur noftrum, Mercurius nofter, & XdeZ^i^ut cgo addam fal noftrum, vbique rcpe- reperitur. riuntur , ncmo fme his viuerc po,

&

70
teft,

Hercvles

ignis natur^ ] cuius fotu pcrpetuo indiget omnc compotota natura: centrum cnim fitum, cuiufcumquc rei, ignis eft, qui for-

cum vcre fint

&

& naturam nutritac alit eo & cxtindo, deficit & extin* guitur robur & virtus formx feu natura,im6 & ipfa forma & natura pcrit Exhocignc rebusomnibus infito, &
mamrei
,

deficientc

potiflimum cx ignc metallico qui in


vifccribus
,

corum

rcfidet, paraturful-

phur paratur Mercurius , paratur fal^ principia tria metallorum qux folo & vnico Mcrcurialis aquxambitucoer
,

ccntur.
g/<^ mhne deuincmtur Taurus Cretteui

Hxc vcre Taurus cft Creticus qui in fulam Crctam , in quam a Neptunc
aquarum
patrc immittitur, deuaftat natura ni a prudenti rerum magiftro

(urtw

&

miniftro,tanquam abaitero Hercuk


profternatur. Profternitur autem f molli ignis temperamento foueatur tunc enim temporis, vt in confeffo ef

apud omncs Philofophos mutatur


,

M,

ir

T
;'

terram

& vcre deuincitur

fic fixatur 5i
a

verecoagulatur ,ac inveramfixam,

permanentem Philofophonim tinftu ram conuertitur.Et ita ad Euryftheun

'^

Rcgem deuinftum & funibus pcriigatj tum deducunt TaurumCreticum, fei j


.

aquam MercuriaIemPhilofophi,quan
vere ad palatium Rc^ium deduftan dicGrcpoirumuS; modo ad auream na

PlOCHYMIGVS.
tufan^,

71
per-

&

auri florem

&

frudum

ducamus: SunrenimhjEcRcgiaChymicorum palatia, ibi quics fumma eft, 5c fuprcmum humanae mifcriae folatium.

Qui hunc Taurum Crcticum noftrii


fuperarunt funibus proprijs pcrJigaruntXciunt quanta poftmodum detur

^-^'^^

^^^h-

&

^^^

inimiseorumquies,&: gaudium,& an
Regijs dclitijs 2equiparari poffint^nc diam cas ipfas fuperare dclitias tunc
.-

nim temporis
5[":

nihil

fortunx timetur,

, iatis eft diuitiarum, expeti non poffint. Itajue pcrpcndant quaefo chymicse artis ilumni, vtilitatcm pondus huiufcc

atis cft fanitatis

:ummaiorcs

&

urtis

&

cum maximi

fit

pondcris

la-

Sorisctiam ac fudoris cftenccefleeft,


'

id

fumma fciicitatis
:

faftigia

nunquam

perreptatur,niflfumma cum diflicaitare bonum omnc pofuere Dij fudore iclabore parandum. Multifunt & ferc Dmncs huiufce faeculi Phiiofophi, 6c

Mediciqui artem chymicam ample^erentur,

modo faciUs eflet, 5c leuiffi-

milabons, facilefque
fcrret frucrus,

&

pra^coccsad-

At pace eorum dixcrim,

(iveriPhilofophi ac Medici habcrcnvtique magna tarde fcmper prouenire, 6c prxcoces fruclus omnes, putredini efle obnoxios j longos ^ autem,& tardos fcimus efle Alchymia^ ^;'/*!^^^ "^ ^ fructus,fcd procuidubio dulces ma-.
tur, fcircnt
,.

&

c-'r.

'

E4

73
turos
5

Hercvles
at
nifi

cum fol fpeftatorcs nift cum deficit, non habeat,nem6queobfcructiunam


laborantem. SicAl,
,

chymiam nemo fpcftat nifi laborantem ac dcficientem in his folis in quibus deficere oportet, in his fiquideni niteret , fuaque profunderet bona, plus adferret nocumenti, quam vtilita& iutis. Sunt enim pccora campi menta quibus nullus eft intelledus , quibus foHs cardui fufficiunt.
li
,

&

^ iiUteirt ^

[cHYiJ.

"

dedecori cffct margaritas fuas ante porcos obijceret , qui defidisE tantiim incubant,& luto gaudent: viris folum fortibus ac fapientibus Herculco genere natis poma fua aurea refer uat, vt videbitur inferius , poftquam laborea prxgrandes,abipfo-J aliosfummos met Hcrcule cxantlatos explicaueiimus, qui non inferiorisfuntmomenvituperio
fi

Nonnc Alchymix

&

&

ti,

addeclarandos Alchymi^B thefau-

ros

Tauro hoc noftro

Cretico, fupcra-

to

& deuifto &

ad Euryftheum Rc-

gcm condufto.

PlOCHYMICVS:

75

<^*-^- -^- Ko^- &$>3- -&5^- ?<3K- -S^^- -c^- -S^- S<^- C'^-

lACHELOVM FLFFIO R VM
QmmHm
celeherrimum deHinc&ns HeradeSy
quid Ch^micopijsFhilofophis comonfiret,

CAPVT
cft

X.
LE
s

ERcV

vcrus

Diuino

fangui-'

nefatus^qui Ache-

loum fluuium
cere
eft

ac

vinfuperarc

poteftitantusenim
hic fluuius,

&

tantx virtutis ac cnergix vt formas

omnes, rerumque

tiguras

fufciperc

qucat, deuicta vna, fupereft alia expugnanda , acdebelianda , cx vno laborc cxquamuis cxantlato , emergunt cei:tamina perpuUulant labores multa nulla datur certaminis huius periodusacfinis. Quis eft ergo intcr homines tanti ro- ^id Ache^ boris , ac fortitudinis , vt haec fuftinerc Vus indiat.

&

&

qucat^ nemo certemeherculcnemo, 6cvtvera haec omnibus appareant in aperto hiceant Acheloum fluuium dicimus cx fcntentiahieroglygrapho-

&

xum omnium

fcicntiam rerbim

om-

Hercvles 74 nium,quam qui capcre potcft, vcrc


diuina ftirpc natum vcrumque Hcrculcm prsedicandumccnfcmus.
,

Encyclopasdiam fiquidcm artium


"Achehi flu, & fcientiarum pcrfedam c^S^i^^oncmiuftonomincAchcioum

omnium

,0

mifufm/f!!'

diccrc poffumus

fluuiorum

cum & Achcious. omnium maximus a Pin, ,

[^

^
]

oriens Actoiiam ab Acarnania diuidcns , in Melcacum finum deflucns , tam vario curfu ac difcindo aluco fundat aquas fuas,vt vcre formas

do montc

&

rcrum omnium figuras , cx quarum|(j cognitione notitia cmergitEncycIopxdia , dcmonftrarc poflit. Quod fi quisvir fortis, prudens Sc aqiptus, ac

&

&

ftudiofus formam quandam, &figuram feu internam &c cxtcrnam alicu^


jus mixti proprietatem cnergiam penitus ac medullitus cognit;im habeat: Qaidhoc cft quxfo intertotac tantas formarumrerumomnium my-' riadcs , quae mundum hunc vniuerfum conftituunt quas omnes &fingulas notas habcre oportct, vt Achcloum noftrum fupcrare valcamus feu
,

&

Encyc!op.'U^

Encyclopscdiam compledi queamus


,

^(m^ii'^^^^ ^'^^'

cuiusvmbramtantum, fcicntiac quas. prae animis hominum nunc tcmporis


vnius verfantur, nobis cxhibcnt, folius notitiam vix haberc valean^us, vt tcftatur diuinus Htppocrates de fola Medicina , quam artcm longiffimani

&

PlOCHYMICVS.

75

flepr2cdicat,vitam vcro noftram breiflimam vt eius curriculo, cam afli-

uiqucamus, tum proptcr iudicium, uod fummopere difficilc eft , in dinofcendis rebus omnibus qu^ admeicam artem pertincnt, tum propter xperimenta que tcntari debent etfi
,

ratione di, untur medici experimenta pcr mores agcrc, ctfiqui prudentia valent ientia nunquam iiia valde pericu>fa experimenta tentanda fufcipiunt bfque iethali prognoftico infaufto )mine prius declarato vnde prudenerconfulunt medicinat patres,defpeatos folis prognofticis effe relinqucnlos, etfi Celfus clamet in defperatx
ericulofa funt
,

quorum

&

&

alutis

affeftibus

remedium anceps

jotiuscflc adhibendu, quamnuUum. Qubd fi vita brcuis iii: ad vnicam


difiicuitates irtem addifccndam , mguftiae cx parte humanas mcntis

&

&

quammultas fpiflimeoriantur, quas eleuari, ad artis alicuius intima indagandi & percipiendaQuam multb crgo breuior erit vita,

non poteft

ad

omnes
,

artes

&

fcientias

indagan-

das,

&quammultb

difficilioreserunt

anguftise

ad artium omnium fcientiarum labyrinthos extricandos? Herculestamenpotuit & fecir,

&

&

quamuis vita breui donfttus


hilominus
fat

^^f^^^^Zfir
^it.

fucrit, ni- ^ci^^^^^^lT

longa

fuit

ad Achc-

Hercvles 76 loumnoftrum deuincendum ac debc


-

iandam,in cuiusfola viftoria, totit Encyclopsedix cnrfum intcgrum vci collocamus,vt nos multis in iocis opc

rum noftrorum teftati fumus,& teftai


tur adhuc

omnes Alchymise patr es.


lit ifte

Qualis autem
,

Acheious

quem Encyclop^diam

fupcrius ind

jiuthor odie
ofores

carc diximus iam verb Chymic Encyclopacdia? curfum contincre afU rimus,nunc nobis etl dcmonftrandun hic iam totius Alchymix thefauri; fons occultus aperiendus cft, in grj tiam filiorum artis nihilominns hi qui artcm hanc non callent , nec calk re ftudent, at potius irrifioni illius ^ fannsc toto animo incumbunt, oc cultandus potius eft , quam minim< I umine indicandus Qnpd enim ad mc pertinct , fi tan

&

&

AU dcm aliquando prxfagircm Alchy


miae ofores poffe ex fcriptis meis ali veritatis dcfumerc quid arcani dubio procul calamus mcus nc tan
,

ch-jtnu.

tillum

quidem atfamenti
,

fufccpiflei

vnquam ad hacc arcana depingenda vthuiufce farinx hominibus prodeiTc


poilint: funt

enim flagro potius


:

quafin

tclum & fulmen fpagyrica opufcula, qux iampridcm in ipf bs iaculatus fum, beneuolentiam, qua
dodrina digni
illos

tur.

perfcquor, fatis admodum teftan Hifcc de caufts ftylo fpagyricocx

1![

PiocHyMicys.
norc
::

& confuetudifte authomm hu-

77

ufce artis , perfcquar hsec arcana adatccirc , qux tanta funt , vt vere Ency-

lopaediamcompleaantursMercurium ^^ cogniticne iquidem Phiiofophorum detcgunt ac f 'X^^^


nanifeftant /in cuius notioneXcientia hic vere ere vniuerfalis confiftic
:

en[yciop7^iA
conftflit.

^chelous eft , fluuiorum omnium aaximus ac celcberrimus maximus


:

uidem eft omnium, cum vniucrfani rriget terram, imb vniuerfum or bcm.
Quicquideftinregnoanimali,vegcabiii,& mineraii,
jiipiiUfe
,

adconfcruationem accretionem, multipiica:

:onem
is

motum , huiuicc flumieget irrigatione tanta eft liuius uminis virtus encrgia vt ii pcr

&

&

lomentum temporis 6c quidem miimum, natura vniuerfaUs rerum omium fruftraretur tanti fluminis po,

&

irrigationc illico deficeret

6c

orruerct tota

machinamundi, ciim
,

somnes egcant pcrpetuo fotu hulidi radicaiis fui

ad nutritionem
,

&
HumUnm
radtcaie
eji
'"^f/^'-^^'^;i-'^
''^^^

Dtumcalidiinnati.

Quis crgo Phiioibphorum crit qui xc neget cum fole clarius fit, & apud mnes ratum 6c iancitum, humidum idicale, cuiufcumque rei. confcrualonem ciic vcram oc ablolutam rci
,

j''^^'-^'^

lius

cuius eft

humidum
?
,

radicale in-

atum

& primigenium

eo corrucnrc

orruit 6c ipfamei; rcs

coque vigente.

&

78
florcntc
,

Hergvles vigct & floret


,

quicquid

cftinrerumnaturanatum. Non crgc H immcrito in notione illius Encyclopscdiam coliocamus cum humidunD radicalc cuiufcumque rci fit virtus &
,

iil

mi

cnergia ipfiufmct,

(Scrci virtutcjiotafffl
,

& encrgia rcrum omnium


fo eft, extra cancellos dopaediae noftrae? Non prodeft tamcn
Achelous

quid quae

& limitcs Ency*


quicquam
ad-

ou

liai

ip

qua

ratione

^incfnur.

notio , liominibus, nifi vidotia Achcloi iftius fluminii potiantur 5 Tota fiquidem vtilitas <5< cmolumentum , quod ex notigjne tal cxfurgit maximum, in pugna vidoria Acheioi iftius confiftit quo autem qua belii armorumque aftuMarte,
iftius rci

niodum

&

2
iFi

&

tiapugnandumfit, cum Acheloo noa ftro fcu Mercurio , vt cum dcbellan valcamus id docucrunt fcre omncs Medici ac Pliilofophi chymici,foia
,

ar;

cr,

^b

nempc
armis
illud
:

igne dcbellari

folifqueigncis

iin

cum illo cflc pugnandumivndc k


Accipe

ouum igneo percutc igniuomij % accipc aquam gladio , conftringitefurnis,ha^ceft pugna,hae( ii cft vidoiia Acheloi noftri aqux enirn quibus turgetignea^funt,necvlloali poffunt prxtcr ignco cohiberi repa- \o. gulo. fortiter meditarc n Cogita ergo
ca]

&

&

&
:

;;c;i

:;:

&

qualedcbeat

effeifliud

repagulum,&

ix
i^

qualiafunt hsec arma ignea ,quibus

PlOCHYMICVS.
,

7g

igncasAchcloi noftri aquas debcllare fokmus. Datur ignis naturae terrcx fubftantiae inclufus , qui conuindus,5c mirabili artis opc , cum aqua Mcrcurij connexus, totum detcgit arcanum,

&

omne panditacnigma.
Hercuiesvcrus, cfthicignis

fummi

ipiUnaturA

Iouis& Alcmenx filius,qui fua fola eftciauaquA claua, & roborc Acheloumvincit, ac ^^^^'^
fupcratifupcratautem conftringendo

& coaguiando
lat terreftri

conftringit
,

& coagu-

facuitate
fui
,

qua

intimo cordis

quod

pollet in vit^ flammas

&: ignes continct. Si fcias ignem tali igniadminiftrare, vereignisille natufient ra: , connedetur aquae \'\ix vnum incorruptibilc, in centro terrse purse, qu2E nihii aliud crit , quam ignis,
,

&

acr,aqua,&

terra, in vnumconglobata orbcm incorruptibilem. Sic Acheloum vinces fic verum


,

imitaberis

Herculcm

&

Encyclopse-

speoihm

diam compreliendes. Latetenimlpe- ^^ ^^^ fot& cuium in aquis Achcloi noftri, imo ^^^'f^ ^^^ aqux ipf2c,funt fpcculum ipfum in quo J^Z^^m!^ licet vniuerlamnaturam & omnem fa- c^riaUs, tpicntiam rcrum naturalium contcmplari: ibi faculrates animalium ibi yegetantium proprietates &metallorum ac mineraiium omnium occuitas virtutcs, ac formas confpiccre iicec, hinc coelorum omniii motus,planera,

cum

ac flcllarum

omnium

influxus,

io

Hercvles
,

vel in hacc infcriora irradiationcs


iicet

Slp

tandem hannoniam vniucrix natura


confpicuam

ti

&

apertam habere

mc

fciunt 6c credunt qui foeiici armorun fucccflu Acheloividoriaexornatifue

[it

runt,6c fpeculum hoc contcmplat


funt.

BFSIRIDEM ^GTPTI
hofpites

REGEA^i:
na,

fnos facrificamem , occideris Herenles,quid Piochymicis Philo"


fophfi comonfiret acprdfagiat^

\ii

Capvt
VI
incentro f.

XI.

kli

fok

medullas Chymia k artis deguftarunt , dufli


riti

mortem retum omniun


,

micumque
UtJrci,

ffij^^^ contcmplantur afferun id PIJ^Sto*' iu omuibus natura: rcbus no eflc nicorruptibile mortis lcmmuintur

vitium

efl

quodvnacumfeminio vitx infcparaUor] biliterpcrmifcctur, quodque quaevik IX funt , tanquam percgiina, adue titiaoccidicvoratacperdit. Illudipfum vitx hoftem prxdica; omnes,& Bufiridi iEgyptiorum cr deli tyranno compararant,6c fubei emblemate , moralia , feu Ethica pej pulclira, 6c phyfica quamplunma a caua occultarunt. Vitium flquidc

&

qu

PlOCHYMICVS.
quod nobis a narura
,

ipfa
,

81 implantatum

mortU fsm-^
^^^^*

quod cft verum cft mortis teminiuai virtutes omncs qux


,

& nobis infitum

pcrcgrinsejftaftbnobis aducnse funt, facat ac peidit 5 ita vt ni prudentia

&
,

&

picntia

fumma vtamur,quxnobis
,

eft

;anquam Hercules ex fummo loue & Aicmena natus conclamatum eft, de vita noftra, 6c dc virtutibus omnibus,
qusefunt vicx noftrae ornamentum ac decus. At (i vigeamus prudentia bumana, vt vir fortis quifque vigcrc debet, vitiii ipfummet dcmedio fuftulimus,
6c miniftros

non

eius omnes occidimus, fecus ac Hercules Bufiridcm illi

parantcm ae iilum facrificarc V^oiemem interfccit, vna cum filio Anphidamante & miniftris tam dirifainfidias
icrificij.

noftrx

HxcpugnahsECviftoriafingulisvitae momentis pendet cx arbitrio

vitium
^''

wfi-^

diaturvi^m-^

iuoftro, fingulis vitse

momcntis infidiavirtuspariter
fic

turvitium
les
,

virtuti

vitij

;co.namina retundit

pugnat Hercuvitas

& fic tiiumphat, & rcgno potitur


fic

iEgypti,
vita

dulccdinc

iiumanac
eft

fruitur virtus: Alioquin

non
,

ha^c

humana,non ^Egyptus mihi aqua-

irum profluuio fcccundata fed brutoirum barbara militia ac Thracia fcrox, fyluola, & infoecunda Crocodilorum ineuitabili aftutia vndiquaqueftipata, ad cuius pcriculum euitandum fumma
,

S2

Herc vles
,

nobis cft opus prudentia , qua folAri niundihuius ineuitabiles fyrtcs cuitamus , aut faltem vndofas facimui ivi abfquc periculo. u vinum eji Quod fi ad vitac humanac decus & ornamentum , yitium imprimis fil d^JmT'' ^'^* cradicandum , quod fit lolium enecans m Mmp^, frumenti granunv Sicpariratione,vt it& in rebus phyficis vitac germen pullulet &floreatac vitx fruftus pariat, mortis te feminiu eft eradicandum: quale vcr6,& m\ quid fit mortis feminiii in rebus phyfi lan cis,ac naturalibus,quod vitx germe obtundit imo enecat , faciic clt chymicis caj inquirendu.:Terrenacnim recrementa> /; qux nihillalis habent, nihil ignis natutx iapiunt nec fulphuris chymici rcdo lent naturam,caomnia mortis feminia.j)iii prxdicamus, ea omnia eradicanda forc pcrcipimus vt floreat vitx germen Mi Id natura quotidie molitur omni hora omni temporis momentoin l generationibus fingulis,rerumquc produftionibus: putrefiunt omnia, in m putrefadione feparatuc purum ab im- io Cenerauones puro cx puro cxiurgit vita: gcrmen 3c
iuft
iij)

lon

>

ibi

&

&

noi

|ii

mttone

^^^^'

vitxfrudus,& fic fiunt gcnerationcs^ calidum enim quod eft in lale naturx, agit m frigldummediante humido <5c
,

(t!i

DCC

humidum
lido:
,

agit in

ficcummedianteca'er

&ficagunt inter feelcmcntana- l; turx qux in ccntro falis ciuidcm radices habent, in quo folo ccntro fiun t no - U

PlOCHYMICVS.
a^ rcrum produdiones
,

t^

praeuia cor-

uptionc & impuri mortc, quod eft puX vita: inimicum. IUudcnim putrefieTt vitx inde exiurgat i dcbct & mori rudus fecundum illud primi Phiiobphorum omnium nifi granum fru,

nenti cadcns in tcrram


it

mortuum fuc-

& corruptum

ipfum foium manct

lon germinans,ncc fruclificans:certum cundta putreficri dcberc 6c ft crgo nori , antcquam dc fc vitx fruclus paiani:.

nobis indicat pcculiari in hoc Buftridis fa^ quxnos docct heUs, ex^Uc^* ^gyptum vitx amoenitatc 6c iucun- *'" iitate nunquam vfuram, nifi poft mor-

Hoc

:apitcBuliridis fabella.

em
)ari

Bufiridis fui crudeliffimi tyranni,

jui hofpitcs

ibi ipfi perutilcs

ctfi iEgypto, morti tradcbat. Sic ratione, nulla erit rebus quies, ncc
,

omncs

&

latura quicfcet

vnquam, qux eft altcra

figyptus, cuiBufirisalius dominatur, jui eft mortis fcminium, quod toti laturx imperat cuius opc, 6cminifte:io morti omnia traduntur , qux illi -ioua,& aducntitia quotidicaducniunt, :tli vtiliilima fint iili fruduofa , dolec tandcm aducniat Hercules qui crit

&

;niucrfalis

ignis

quo

Bufiris

illc

laturxiam imperans, mortitradetun


?er

nortis

combuftioncm illam vniuerfalem, (eminium quod rebus omnibus incfr comburctur 6c inabyflum dctru-

4
fuicipiat
,

Hercvle

detiu',itavttota hinc natura nouan:

jji

formam pulchriorem
:

qui-

xs
i

dem & nulli poftmodiim morti ob noxiam tunc erit fumma quies rcbuj omnibus & toti naturae. Ab hac vniuerfaU rerum omniuit morte <5c refurredione; colligunt Spa,

jtu

li

u\

ibil

gyrici Philofophi,

rerum

particulariun:

mortes

refurrediones j itavtpoft^ quaminnatumiiiud mortis feminiuni i^ fepararunt& vicerunt, nouumconfti-icc tuant mixtum , priori long^ potcntius. lop prxcipue in mctallis, quorum humi- lo dum igneum, viicofum, vnduofum. vitx germen in fe continens,nunquam ^^
,

&

H*

&

&

lic

fuas promit adiones

&

encrgias
5

niii

f;n

poftquam mortuumfuerit hoc eft fs- Hc paratum fucrit 6c vindicatum a fec< terreftri&: amurca,quainuoIuitur. So paratur autem ab liis omnibus quaeij^ aftiones illas nobilcs obtundunt imq^^, prorfus enecant ignis ope & admini,
,

(joi

[rpj

,er;

jgnis nntuTA

ex ^uo fonte
qu(i,ijt>. ^^"ah%

qui comburit mortis illud fcmii e,T nium, feufubftanria: vitaiisexcremen- ^ tum eoque combufto eorrupto vii IX floics hiuc expuliulant. Aducrte tamca ne nominc ignisibiij.^

culo

&

|o!

r;;^

^ decipiaris nam ignis hic communis


5

<5c
,

cicii;^cntaris

non

intcliigitur rcftaliu^.;,'

mihi ignis qui aquae qui mctalla diftbluit

formam
,

haber,^;^,

6c intrinfccum
,

ignem metaliorum
cuftodit

multiplicat
?

&j-"

ab

omni corruptionc

&jn

PlO

C H Y

MI CV

S.

S5

nortc , corrumpit tantum , ac dcftruit limum metalloru impurura, ccem attenuat ac in fubtiliffimam ac pcxtrantem fubftantiam conuertit, liuaidum illud igncum , craffum , 6c fc-

&

ulentum mctallorum omnium,

& ad

ibftantiam incorruptibilcm conducit. Hic ignis non aliundc fumitur,quam b ipfomet metallorum fontc^ funt fiuidem metalla nonnulla cruda , dc
icofta,
o

qux omnimodam & vltimam


fixationem,ita vt in cen-

on paffa funt

habeant adliuc multum humidi raicaiis,volatiIis & infixi, quodabalio' idicali humido eiufdcm naturx
,

&

(fcntix, facile elicitur.

Hoc poftquam arte Chymica, diftil-

^fcanum

Itionumquemodis vanjs purum pu- l^yZs^^ im fadum fuerit, animam auri extra- latet,
it
i

& argenti depurat & fublimat, & purum & incorruptibile, :rducit & fic vltimum Alchymix em & fcopum attingit.
,

corpus
,

fi-

Hic ignis verus noftcreft Hercules, loue &AIcmena enatus;meullum lim cui nomen lupiter & terra ex Iercurioparata,qux nobisAlcmena
,

conftituunt ignem illum de quo nta dixerunt Philofophi , vt mihi clariora nefas fit. laiora diccrc Sufticiatergo Philochymicis omnius ignem hunc , verum efle Hercul,

&

m qui duram metallorum


F

compa3

%6

HeR-CVLES
,

Metaiia qux

gem^intcnuem pollinem numquaw rcducibil/^m diiToluit &infalemcon ucrtit omniumquc corum tcrras de,

ratto?2evmficanda.

pm-at

foecundo impra^gnat,
facit vit^ fructus
,

& ftcrilcs & infcecundas ferain* & fic parturin


,

qui in

corum

craifc

^.

& lutofo limo infoecundi iaccbant. Sh


Bufiridem hofpites iuos madantcn occidit Hercules, & ^gyptum metal lorum ab ipfius tyrannidc vindicat

nam quod in tcrra


cft
,

metallica impurun

corrupti fulphuri: fetidum fapit naturam, quicquidilliaducnitii fuinaturamconucrtit, &ficmultipli catur impurum metalli, donec tanden ignis intcrnus fufcitatus ab alio ign< ciufdemnaturxvmcat illud impurura occidat , terramqnc dcpuret , quoc cft Buiiridcm hofpites fuos madan

&

&

&

tem chymicc
cffugcre.

occidcrc ,

& tyrannidcji

tti

nii

ou
Qt

reri

oir

iat
los

ct

iun
ion

Pl O CH
"nlr
lif iSg
-df

YMIC VS.
itriltrVtr -df
iif

87

i!(f

'^

*-(W.-;c?j>?..?dW>..CeX:J,.{oW..:^

\ANTEVM GIG ANTEM IN


LyhU:, lucla vlclHm fuifocans Herculcs,

qmdcQmmonfiret Piochymtcps
Philofophis,

Capvt

XII.

^^l^Qi:^^^ E R R A

fupcrarC

Se

ipfnm
for^

ac vinccre

maxima
cft
vi-

"^incere,

cundarum

^f

'"^;"^^

ctoria 5 nihil cnim terra fortius , ciim


^.^ ftabilis
"i^

pcrmanens

acfixaperfeexiftat:

rum omnium
terram antiqui

ftabiliori
,

vnde cubo liguracompararunt & cor ac centrum


ac robur terraquiel^

mundi dixerunt quod virtus


,

bmnium elementorum in
cat
,

non fecus ac in corde & centro rerum omnium virtus confiftitiNihilominus etft tcrra fortiffima fit,vincenda tamcn eft, ac debellanda, vt theiauros infinitospoffidcamus^qui exeius vidoria in nos ipfos redundant,fecun;f^fv<f'^'i-^
"'^'^^^^

^^j^^^^l

dumilludBoetijiSuperatatellus fidera ^dJrTmn'

coelum ipfum fcandere non JolTumus, aec fupcrcoeieftibus frui bodonat


:

foffurmi^^

%%
virtutc.

nis, nifi vitatellure

Hercvles & proftrata eiui)


,
.-

f
D Ifto

Hoc nobis indicarc voluerunt anti qui pugna Hcicalis St Antei fuit oUmfcii
AnteusGigas Lybicusterrxfilius,mo-lecorporis praegrandis ,&robore fortiflimus,a nullovnquam prscterquam abHcrcule fuptratus, vtpotecuideficientibusviribusfolo matrisfua:, puta terrae tadu nouae ac recentes exfurffc- h bant vires, ideo lufta inexpugnabilis fe
,

tci

snt

111'

& indomabilis,Hcrcules tamctilcaC ipfum lufta vicit, & fublimcm in aera k


fuit,

fufFocauit.

Quod

Hcrculesolimfccitin Antco, m

iam viri fortcs ac prudentes,qui Hercuculis fymbolum cxhibcnt,dum affc- m (Sus & cupiditates domant ac vincunt,

Anteum dicuntur
Anteut
e^uid

repr&fenteu

vinccrc, ac fuperarc: affeftus corpocupiditates fiquidem rci , Antci profapiam fapiunt, &vcre fy.mbolum cius rcpraefcntant , ciim cx

&

|i5

corpore orlginemducant ,quod terra


eftab
poris
tes

jcc

omnibus vndc
,

&

affcftus cor-

lu

filij

tcrrae

vcredicuntur,(5c Gigan-

Lybiae& monftraLybica, quacno-

bis

femper aliquid adferunt mali. In haec corporis monftra verc potcft


u

rctorqucri prouerbium e/ ^j^s/ n hidvn Ex his cnim corporis monftris , quicquid mali' patitur ratio , ex hoc fontc, tanquam cx vera Lybia fcatuKAKov

riginemducit.

PlOCHYMlCVS.
, ,

i^

Pugnent igitur viri fortes cum Antto ipfumque vincant fi brabio foeicitatis , & corona glorias exornari cufiquidem collocati funt, pugnent, & ipfamvin7t cum &extalivici:oriacoelumpctant :ant, lac cnim folum itur ad aftra.
)iant in terra
:

tcrra

Quod & Chymix


:us
lis

arcanis

mcduUi-

indicatur

Videtur enim Deus in

phy ficis

& fecretis naturae operibus,


fymbola collo-

liuina
laffe.

&

fupercoeleftia

lirpc
:ui

Vt enim menti noftrx diuina fat^, mandatumcft, vtcorpori


Terrar?jstaU
','^-^l^^f.^'
,

immergitur femper obfiftat, donet ipfum, ac fuperet donectandem id fuprema foelicitatis faftigiacondu:eritipfum,& eleuaucritadfuprem.um ublimitatisgradum: Pari modoChynix ftudiofis mandatum cft ii artis
,

tibuilh^mi''
ct4.

)erfeclionis
^iant
,

vt

culmen pertingere cufpiritibus Chymicis hoc eft


, ,

ubftantijs volatilibus m.etallorurn

&

:orporibus

corum feu terris, bellum <Sc mgnamindicant ia quapugna fpiri,

us corporafua

vincere debent

acita

iomarcvtipfaenecent, ne ad coelum,
loc eftad fupremum puritatis v5c pereftionis graduraimpediaturaditus. Sic fpiritus illimetallici, qui Hercuis

fymbolum habent Antcum vincnnt


fuperant ,

ic

& in aera eleuatum fuffb,

:atumretincnt hoc eft terram fuam k corpus fuum fecum fublimant 6c ab

Hercvles 90 omnifccc &litno tcrreftri vindicantJ 6ic ipfum occidunt hoc eft mutant in puram,nitidam,tixam, ac pccmanen,

tem tinfturam.
eufidhchy^

Tt^ffi^^"

Hxc viaoria,hxc pugna in rebus ^hymicis maxima cunftarum cft viftoria, atque pugna 5 nihil enim difficilius eft , ac magis arduum , quam Antcumchymicumvincere inapparatu iiquidcm ipfius pugnse vidorix , nc:

&

ceffc cft,vt

coelum terrx mifceatur.tcrvt mittavt terram metallicam,


,

ramque coelum fieri oportet ambages vcrborumque tricas


,

&

mus:nccefre eft, hoc cft falcm metalUcum occidamus: occiditur autcm fi fpiritui fuo conuertctur, qui cum igneam aetheream habeat naturam fummam habet iajor hanc terram potentiam ipfamque penetrat alterat atquc per aercam fuam fubftantiam ad aeris naturam conuertir fic fublimat Anteum ,hoc cft terram metanicam,puram,nitidam^ acream, ac igneam reddit quod agere, hoc opus hiclaborcft: nihil fiquidem clamant CliymiiE patres , confertarti noftrar , quin aeris fapiat naturam in acre vita eft, 6c perinde in vitam,omnia

&

&

conucrtenda funt antequam prodelTe pofiint. Addam & ego terram eiTe iublimandam & attcnuandamjquia apud Alchymiam, tinduratantiimperma' ncns ac fixa quseritur , &c fpettatur
,

PlOCHYMICVS,

91
Terreum
^'.''^'^

Tcrreum vero craffum & groflum nullopado tingit necvllumingrelTum


potcft.

mn

^'^:

habct,necperinde alterare autmutare ^S/mm^^

Aereumfolum

eft,quod tingit.

pene trat ac alterat, ac inde nccefle ctt in Chymia faciendaan aerem terram metallicam eflc conucrtendam.Vnde non incpte deiiniunt lapidem fuum & tinfturam chymiciPhilofophi: quoddam
,

compofitum cx igne
argcnti
,

&

aere auri vel


clj^or Bue^

velcorpus tingcns, originem habens cx duobus elcmcntis, fcilicet

i^ne&acrc. Qui ergo fciet terram noftram in ftquam conuertere,& hancaquamin aerem, & aerem hunc in ignem, & igj
,

""^ ^^^'^^'"

nem in terram conuertet & tinget omne corpus & Hermetis magifterium perfeclepoflidebit. Ne piitettamen chymia: alumnus hxc eicmenta
quxiUifunt adinuicem conucrtenda, eiementa fimpUcia & commuaia, quiad bus natura communiter vticur rcs omnes producendas^educlcs primo cx eorum elementorum ccntro tribus
,

S^'''- /^^*
^

primis principijs, fcilicet fale, fulphure, 6c Mercurio , ex quibus natura producit, ac generat omnia in vnoquoquc

^^^''''

'

^'

&fingulonaturx regno.Sed cfle clemcnta elementata hoc eft fubftantias


,

metallicas compofitascx quatuorelc'

mentis, &tribusrerumprincipijs,

qux

um

habeant quaiitatcs clemcntgrum

^z

Hercvles
|if'

communiumruxfubftantiacpirigdomi- \k nantcs,nominc elcmcnti cuiusquali


tasGxtcrispraecellit, infigniuntur : Sic fubftantia mctallica illa , cui tcrrsc partcs fuprcmum tcncnt gradum tcrra vocaturj& fic dc cxtcris metallicis fubflantijs folcnt effari Philofophi Spagyrici : quae fubftantix quamuis nomine pluraiiefFerantur, vnica tamen funtfubftantia,& ab vno foio vnico naturac fonte prodcunt exfurgunt.

&

&

Quod acute notandumcftchymia? tyrunculis, nc olcum 6copcramperdant in conuertcndis communibus clcmentis , vt multi praeclari viri , ac Philofophi fecerunt, pra^fcrtim Ro* msE , vt mihi dclatumcft, accnunciatum per littcras , quas frequcntes ad me mifcrunt Philofophi Romani nonnulli , qui cx tali, ac fimiii errore edudi funt, multis a me rationibus in gratiam eorum confcriptis,& ad ipfos Ro-

&

mam miilis, nein poftcrum Palladium


mcii tam praepoftcreintcrpretarentur. Dcponant ergo omnes Alchymisc candidati , ex animo hanc fcntentiam: Elementa chymica quaj nobis funt jnuiccm conucrtcnda, eilc commuuia ac fimplicia clcm.cnta , quia vcre ca non funt fcd fubftantia; compofitceac mixtx, qux artis noftrx induftria & auxilio cx vnico metallo ad hoc pcculiaritcr a natura crcato educuntur,opc &:
,

^'''
e^.

chymia.

.*^^:f.^' ihx

TlO CHYMICVS.'
nduftria Mercuri; Piiilofophici
:x
,

95 qui

cordc illius vnius mctalcentro diftillatus purus pueducitur , ex hoc fonte edudus clicit anidfquc argenti ex eadcm ipfanam auri fubftantia, ex qua ipfcmet cduftus net ft. Ipfa autem anima cft fulphur tinrcns ac viuificans femcn.quod gcrmiperenfrudus dat perdulccs lat quibus qui guftauerinttardum ies> de vitx radices altas :iunt occafum , Anteum vere vinccre pof.gunt untac Herculis g]oria& brabiocorolari. In his {iquidem naturx arcanis, Hcrculis hiftoriam graphicc intei cpictam habent qui Alchymi^e me.uilam &c fuccum deguftarunt.
,

&

&

&

&

&

&

&

&

&

5^4

Her c vles

fviS tJ*< t^",

^ ^S r^ m
E

/JS ^-^ f?t f?i ?Y?

CA

LV

N ET

^ BT L A M
dintdens HercnleSy

momes antea conmncvos

quid Fiochyrmcts Thilofophis indicet.

Capvt
JAayc Medl-

XIII.

terrAneum

Alpe & Abyla pcrpetuo iugo connexi

vem
Ttt.

hfihue-

montes

tcrras

mari pnuarunticorum vcrb diuifio

nubus
milli lunt, vt

mcdijs terrarumfitot aqua,

Calpe
indicent.

fy

rum gurgites imiam in hodicrnum dicm marc Mcditcrrancum conilituant. Corpus & anima tanquam Calpc & Abyla pcrpctuo iugo connexi montcs, dum.flicrint ncxu primo inter ie ligata, quo Dcus ipie cdncxucrar, calamitatcs
mifcrias^&anguftias, qux maris a:ftus cxlnbcnt ncfcicrunt. Poftquam autcm Diuinum illum ncxum pcrdiderintqui iulhtia originalis,6c gratix diuina: mo-

do compaclus crat, ab co ipfo tcmpoimmiilum eil: tcrris.hoc cft liumanis rcbus nigcns mare 6c proccilofum
re

PlOCHYMlCVS.
ratipnc

Quicquid patimur anguftix & calatnitatis cx prima Calpcs &: Abylx fepa-

95

ortum habet.

Primus parens nofter,HercuIes vcrc ?rimus fuit, qui hos montcs Diuine
icxu
it
,

gratia coniundlos diuifit , ua diuifioncmaia cur.da tcrrisimmi-

&

&

nunquam ceflatura donecitcrum


,

liuino

nexu coniungantur. Vtenim in fupremo & vltimoDei udicio Calpe & Aby la montes inter vnum fient & in ttnx z oppofiti ;lobum conuertentur vnicum noii nari procelloib icd elemento aqux ranquiiJiE inundatumj Sicanima hu- ^nim^ ^ lana & corpuS; qua: iam varijs cupidi- ^^''P'^ ^'"^
,

uum

affcctibus,tanquam proceilofis 2%^t^^si , vndiquaqueagitatur, num quid ficnt.non mundi huius amlius tempeftatibusagitatum > icd clclentodiuinx grati2E& glorias circun-

quarumvndis

atum&

cxornatum.

Poftquam hoc arcanuni pium 6c crum cx hac dura fabula: cortice enueauimus
<

,licet

etiam arcana phyfica,


,

eadcm cortice depromcre. iJecct lim maximc Philofophos & pra:fcr-

chymicos

facra

&

pia rimari

ia

naturx operibus,Vt primi feccrunt liilofophi, qui Theologiam naturam, ex ipfa natura deprompfcrunt 5c hrifti diftis hac in partc aliquatcnus ;ti5fecerunt. Si nohtis crederc-mihi/
'iis
,

^6

Hercvles
&
:

crcditc opcribus quse ego facio: noi fum ego vituperaiidus ii diuina fa
Naturali.i

cra naturalibus admifceam Sunt eniir naturalia gradus fapientix diuinae , pc:

funt

gradm

fapentudt'

q^Qs afcendimus ad vmbiam quan ^^^^ cognitionis diuinas virtutis, v


Abylse feparatione patetin Calpes quae nobis arcana permulta reciuditi Ea quidem qux ex corporis animai feparatione colliguntur , in omnibu animalium vegetantium ac minera lium fpeciebus ac indiuiduis in quibu

^
n

&

&

omnibus quicquid cft

occulti

iecreti

&

rariper feparationem animxacor pore, mediante fpiritu manifeftatur.

Calpe

&

Abyla
:

corpus

& animan

jf,

Mare quid
induet.

rcprxfcntant Hercuies vero ipibs di indens montcs , fpiritus eil mundi, qu corruptionem putrefadioncmcaii^ laturin omnibusnaturxregnis, mot temquc inducit. Sic mare immittitu omuibus naturx rebus, hoc ci\ mor inducitur omnibus naturx mixtis Mareiiquidcm mortem ac pernicicn rcprsefcntat, propter humiditatemS aquam caliditate mixtam ,qua turgc in quibus m.ors rerum & corruptKj conlldit, cum fiat corruptio adioH'

jjr

&

1.1

sal ^iiid ft.

calorisinhumidiam. Marc autcm ial* abundat, & aqua, imo nihii ahud cRl quam Sal &: aqua. Sal vero nihii aiiu(|
eli:

quam ignis tcrreas & aquex

iubilan
iiun

tis

uuiufus^adione cuius in humidun

PlOCHYMICVS.
fiunt

corruptioncs

&

97
fepara-

rerum

& HcrcuCalpen & Abylam mon:cs pcrpetuo iugo coniundos , fcparat


:ioncs, hicctiamfpirituscft,

cs nolter qui

ic diuidit
cur terrse

& ex illa diuifione immittichymica: marc chymicum, :uius aquas colligcrc habent chymici
,
,

Phiiofophi , vt cx his Salcm extrahanr, ^xfitU


:x

ffy.

quo eUcicndus cft fpiritus ilie, IpiriLuum fortiflmius qui Hercuhs natucam, ac robur habet,vt Calpen & Abytam montcs chymicos fuos qui funt corum fuiphura diuidere valeant.nili ^nim diuidant ac fcparcnt non dabitur: mare Mcditerrancum quod tantce eft
,

f^"'. ^^^^f"

^sgrcuriJs
Fhiiofo^ho^

rum.

chymia facicnda Philofophis omnibus cliymicis quantse fuit lafoni Oceanus ad portum Colvt hinc vellus :hicum attingendum
aeceffitatis in
,

lureumafportaretin patriam. Non poffunt chymici Philofophi


vllo

ingeniorum

modo Colchorum

rcgna inuifere , vcrfus quas tendunt omncs, abfque mari illo Meditcrraneo,

quo Occanum ingrcdimur & marc Colchicum nauigamus:Diuidendi funt crgo montes hi Calpc 3c Abyla qui
,

funtcorpus

^c

animametaliica
,

vt cx

horum diuificne habeamus mare noftrum, quo folo nobis cft opus, ad rcm omnemchymica comparandam. Diuidimus autem hos montcs^qui in vno corpore coniunfti funt ope auxilio
,

& G

fS

Hercvles
,

Hcrculis noftri , qui eft fpiritus metallicus,feu Mcrcurius Phiiofophorunu, aqua Mercurialis qusc habct potcn* tiam corpora metallica diffoluendi praccipue corpora Solis 6c Lunse noftrse, in quibus conliftit corpus illud 6c anima, quae Calpac Abylae compararl poirunt:quibusfcparatis,& fccundum icgcs , ac normas Pyrotcchnias artis ritc pra:paratis,columnas vcrc marmorcas Herculis noftri imponere poffu-

&

&

&

mus 6c his infcribere litetis aureis, Ncffpltuvltra^ quia ccrtillimum eftnaturac..


,

mmth terminos &artis Spagyricselimitcsin hiseflemontibus. P-Jusnecarsnec nahfr^^afa^ tinetoraa^ tura poteft,quam & Abylam&Calpen pjittan, feucorpus6c animam feparare, eaquc perticerc, & mari ncftro irrigare. Si quis horum montium feparationcm, animx& corporisdiuilionem, corumque prarparationem non intelligat , abftineat quxfo ab huius opufcuii lcduraj non enim ibi difcet chymiccaitis opcrationes & JaboreSjCtft laborcs Herculis ibi depidos & enarratos conipiciat.Suntenimpriuscuiqucartis huius
in
,
,

Si

candidato^addilcend^ operationes i>pagyricaejfcu iaborandi

modi

ilintaddif-

aliquid vtilitatis queat.

ccndi , antequam ex opufculo praeicnti commodi dcccrpere

&

PlOCHVMICVS,

99

\^VKLA
ridum

MALA IN
^liochymicis,

HESPE*
occifi

hortis

jurnfkns Hercnles,

frius DracofieperHi^iliy^uiea CH' fiodiebAt, quid comrnonfirst

Capvt
Nt

XIV.
E

dclicias

&

>''>'w

fnt^

voluptatcs fruftus dccerpcrc poffe,occifo totius


uigili

virtutis ^*"'*'t'^'

1^1'^

vitijrpiritu,qui pcr-

fcmpcr oculo,

hos
cruat,
5i

fruftus,

& mala

aurea perpetuo ob-

Herculeum ccrtc f;acinus cft: qui fint inter homincs qui tantum

hominum fortiliimi funt fummo nati. rel a loue Nihilominus cum louis filij fimus
/aicant vcre

Dmnes

co:lumque

&

patriam verc

loftram petcrc debcamus , hxc mala lurca, fcu virtutis frudus decerpcrc deDcmus non enim ante datur coeli apcf" :a fubircauricomos quam quis deccrp
:

ixit atborc foetus,hoc fibi ferre munsiS^

100
ftcit altci

Hercvlis
,

lupiterinftituit,

primo auulfo nondc fimili frondefci aurcus virga mctallo, itaquc non animum dei

&

pondeant,qui magnanimos fcquuntu


viros, nchfl poffunt ipfi virtutis frudu radicitu/ cueilcrc, fupercft arbor , qui; pcrenni gcrminat frudu vcnicntibu;

omnibus deguftando.
f^rtutu fru'

Proptcrea virtutis fruftus aurca vcd


:

^nunqu^ funtpoma nunquam cnimdeficiun d^pif^nt' ncc corum odor & color vnquam cx
,

tinguitur. Soli funt qui bonitatis anii

bitumomnem circumfcrentia infi cocrccnt. Vndc qui viri boni cupiun cffcjomncs autcm dcbcnt, illo vftulair
amorc, hos
habent
,

&

>,

virtutis
eft

frudus colligcr<
,

6c Hcrculis fequi vias, qui yit

tutum omnia idca

& viri fortis, ac

boni fymbolum vnicum cft, viam cocJ regiam laboribus fuis,ac opcribus nobi
indicans5& prsecipui in coiledl:ione,vcl potius ablatione malorum aureorunii;
occifo piiui in hortis Hcfperidum Draconc pcruigili, qui ea pcrpctuo ob feruabat. Diximus Hcrculem oon col kgiffc hxc poma aurea, fcd furripuillc lc ruftuliuc, quia pai vim & violcntiani
,

fuftulit,vtnobisiit indicio,
,

quiin ho<

mundo tanquam in Hcfperidum hor


tis , aurea hxc poma habcre tcndimus, noneffecoUigcnda, icd furripicnda&

fuftollenda ad quod alludit illud fa lacraruna paginaruin , RegnuiXJ ^rum


:

PlOCHYMICVS.
loclorum vim patitur

lor

&

violcnti ra^'^>^'
-^''^

wunt

illud.
,

Poma hsEC aurca non poffunt alitcr labcri, quam vi &laborc fummo, &
,

&

^^^*^^^<-

:um

iint virtutis

fructus

via virtutis

cmpcrarduafuit, &confragofa: vndc 5c Draconcs pcrmulti hancviaminhabiliam 6c arduam frcqucntant ant , qui nos tanquam hoftcs ab his
,

&
,

hefauris,

quorum cuitodcs funt,aucrfintthefauroratioin promptueft ,nc

unt ac dcterrcnt.

Curautem Draconcs

um cuftodes

etur pretium^ac bonum vllum abfque iborc , fecuadum illud ; Bonum poicrc Dij labore parandum no <gquum ccrft potiri brabio abfquc pugna aminc, nec coronari niii quis lcgitirae
:

&

crtauerit.

immcrito Draco peruigil malorum aureorum in ortis Hefpcridum cocnim abfente, iptu facillima fuiflcnt h^c aurca pouftos fucrit
:

Non ergo

cur
'^"''^^.

T>rMfo

t^^*

'^^^^^'^-

ia,nccHcrculemexpcdairent5fuifient

tcnim quamplurimi nauci hominum, ui h^c furripuiflent niccrtaminc ingni ,acpugna forfifllma opusfuiiTet: ^a ctiam virtuofi eflent omnes ac maginimi,fti
:

cum vitio pugnandum


,

cflct,

id

ipfumantcdcbellandum

guam

^rtutis potiri fruftu,

loria,

ciufque iniigniri datur ro(a ilnc fpinis, nec' uclcus finecorticc, acputaminedu-

non

ioi

Hercvles
^

ro ,quod frangendum nobiscft, ficiusi dulci nuclco,quod intus latet , fruicupiamus. Labor crgo qui in virtutc paranda,

f
^
'

& in rcbus bonis omnibus adipifcendis


,

confumitur Hcrculis labor cfl , & virrj fortis opusj obftacula vcrb quae opponuntur , & quac bonum paratu diffi- ^ -DrMeotjuid cilc cfficiunt, Dracouis habentfymbo^ ftmHefpc' lujn. Eft cnim Draco, vcncftum quod ^
ttdum
horttt.

-^

^^

P'

^i^^ noftrac infidias pcrpctuas agit , ita- ^' quc fi tandcm quielcere vclimus.infiJ^ diatorem noftrum occidcrc habcmus, ^^ vt vitschuius commodis, tanquam auJ rcis malis frui valeamus Nihil autemi*
:

vit? noftra:

coramodis magis

obftat,

&opponitur,quam vitiorum cohortcs, quxtanquamdraconcs ,felicitativcrae vitx obhftunt & Hefperidum pcrturbant hortum,fiuchumanx focictatis
,

"^

f"

"^'

G)^4Are J>y.

mtxfit

dtffi'

paradifum, ad quem rarus aduenit Herculcs & yir fortis, qui Draconcm cccidat aureaquc malaiurripiat. Quod fi in vita humana rarus cft Hcrculcs / rarior adhuc crit & coruo albo
,

J^^

^^'

^j

^^

|J

"'
^^

cdu (y

W' mirabilior

^^^

, in chymia facicnda Conqucriturfcre omnis chymicorum turba.dc difficultatc artis Alchymix. Quid mirum \ verus eft Hefpcridum hortus Alchymia , in ipfa florent ac pullulant aurca vcre poma at pcruigili Draconc cuftodiuntur. Nonpoffimt furripi,nifi
:

"^'

^}

^^'

^^'

^^'

^^'

cccifocuftode,cuftosautem

nunquam

PlOCHYMICVS.
.Dcciditur
,

105

nifi praeuia infigni

pugna

fomnes autem pugnam hanc rcculant, S: pugna: brabio abfque certaminc frui
/ciicnt.

lanc

Sunttamcn Chymicorummulti,qui pugnam non recufarent,mod6 cirent iegcs & normas illius certami-

iis, in quorum gratiam hic crgo depinjamquaechymiccpofluntdefcribi, vt luius certaminis lcges notas acperlias habeant. Etfi alij multi fint antc Tic qui idem docucrunt 5 at non ita acilc, nec verbis adeo puris ,& extra i)mnem xnigmatis vmbram prolatis ^
,

^ cxpanfis. Antequam pugnam


^pud

&

ccrtamcn

ftud aggrediar,explicandum eft,quid

Chymicos fintHefpcridcs ,quid


fint

ithortusHcfperidum,quid

mala

^urca in his hortis pullulantia, quid cniq; Draco cuftos horumfruftuum, fducrsus qucm fortitcr pugnandum
;ft ,

ipfeque tandem occidendus nala aurea furripi pofiint.


cri fratris

vt
Hg/j,eri^ej
v^^^^fint.

^efpcridcs ergo que apud Poctas HefAtlantis lunt fiiix tres nuHcf nero, nomine iEglc,Arcthufa,

&

cretufa,nobiscrunt 5c chymicis omiibus,trcs illx naturx infignes,qux ani-

nalium vegctantium 5c mineralium brtem 5cpropaginemcontHtuut Hcfcri fratris Atlantis verx fiiiac hoc eft
,

Hiitus

mundi

vniucrialis

fanguinc

G4

io4

Hercvles

fata:,qui fratcr eft

humidi innati,fci Atlantis,vt infra explicabitur , Capit< fcqucnti. Hefpcrus iiuc hic noftcr fpi
,

genuit has filias , c: cjuatuorelemcntis. Hx fingulx pecu hares ;iingulares habent hortos ir UortmHef- quibus autca vere puUuIantmala.Hor firidu quatifui^f indiuidua quxquc, quxinfin
ritus vniucrfalis

&

^^'*

guUs animantium,vegetantium,ac mi
ncralium generibus conftituuntur, h?( indiuidua quicqux fructum habent au rcum miTx virtutis , qui verus lapi Philofophorum,feu naturaipfius:vn<i< clamant omncs Philofophi, lapiden corum vbiquc rcpcriri quia in centro cordc cuiufcumquc mixti latet igni fcu fulphur chymicum , quod cft eo rum lapis , qui ciim auri naturam ha

,^

&

Mumau' 6cinigneconftantiam,&
TfTorZHfr
^feridum.

beat , fcu ftabilitatcm, pcrmanentiam.. ignisnatura fedes , & iisfcucalidiinnati fit fons

&

vittutum facultatuniue omnium fi fons&fcaturigo, ideomalumaureunr diciturlatitare in ccntro cuiufcumqu<


mixti,
circius

mixtumque vnumquodque

di

Hcfperidum hortum efie,aurifc

vr^co quld
ftt

in

horto

ro nemorc pretiofum. Dtaco qui pcruigili oculo hxc mah aurea in hifce hortis pcrpetuo obfer-

nefperidum.

molcs illa indigefta, terrxquc inutile pondus, quod in fingulis mix tis coaccruatur, 6cfru6lum iUumau reum cuftodit , nc ab omnibus rapiauat, cft

PiocHyMicvs.
ci]

105

tur.

Excrementum illud terrcum quod

cjturgctia omnibusnature mixtis,verus ?icftDraco,qui ni occidaturaureo illo

cfcudu cuius afumus.


ir

eft

cuftos frui

non

pof-

Quavocc crgofuntexcipiendi Mcdici qui

ir

Alchymiiam contcmniit
,

5c vc-

iram medicinam puram putamxgrotis cum tamen vna lijporrigerc fe putant eijcum medicina Draconem porrigant. Adeo vt ventriculus jKgrotantium mcdicina frui non poilit quia ipfcmet
,
'

prius fungatur ofticio robore Hercuiis occidat fciiiccc Draconem quem wvnacum medicina vorauit. Attxpif,

&

fimc procumbit humiventriculus ac Draconis, <5c venenum hoc cft vis,ac virtus excrementitix tcr\Xx 6c fulphuris fuliginofi iungitur morbo & vna,vitama!grotaiuiumoppugnant. Sic morbi quiperfc cjrabij
,
)

profternirur

\.

les erant incurabiiesfiunt 5c ieihales. [jpharmacis male prxparatis fed ic hac (Te fatis fuse difputatum cft muiti.^ in
ii

;.

locis

at in

vanum, qubdomnes

cre-

dcre non poffint Alchymiam adhuc perutilcm cffe in prxparandis mcdiicamentis.


ta
,

Damno tamen quamplurimorum hoc verti^tur^quia mcdicamcnabfque


vlla

prxpararione& excre5c fic

mentorum quibus rurgent expoliatio'

nc propinantur,
frui vera

nonpoiinmus

Mcdicina , qux pura puta cft.

Hercvles io6 rerum fubftantia in centro & cordc^i rcrum exitlcns, quae a Chymicis Philofophis malum aureum nuncupatur,&' Hcfperidum frudusvere aureus &folaris,quum vitx noftraj
lis Cit

(or

xii

& balfami. vita-

ilo

fomes & alimcntum. m Habes iam^Spagyric^ artis Candidatc, cxpiicata & cnodata omnia qux Caput Id hoc lucc clarius manifeftant &c oftcn' dunt:docendum fupcreft Draconis no- ^i itri certamen & belium, vt co occifo ac intcrfcdo^aurifcro iiio nemorcprctio
it,

aie

u tertamine
^^nu4(^
rU,

fopotiriqueas. In hoc potiflimum ccrtaminc dcccn chymicum arma Hcrcuiis , claua im primis , arcus deindc , poftmodum plena cxornapharetra fagittis ta. Hxc omnia ccrtaminis huius apparatum conftituunt omncm Claua paticntia cft , ac animi conftantia firma ac pcrpctua qux huic arti potiffimum' ncccllaria eft Arcus eft vas chymicum, auxilio Draconcm cuius miniftcrio occidimus. Pharetra fagittiscxornata, cftaqua Mercurialis ipiritibus mctallicis 6c igoeis tanquam fagittis turgens exornata, quibus potilhmum totum pcrficituropus. Illa fiquidcm eftaqua, dc qua dicitur multis in locis apud dodillmios Chymicos,non rnoritur Draforore fua intcrco, nifi cum fratrc ficiatur. Dracoibi corpus cft tcrrcum,

&

Jcu!

&

jfo

oj

&

fa

&

&

cxcrciiicmium

fratcr eft calor in-

PlOCHYMICVS-

107

latus

&

primigcnius

& foforeft hu,

niditas radicalis innata


:onftituic

qux aquam

Mercurialem. quar modo ha)cat calorcm igneum fufticicntem ibomni mcnfkuali forditiefit prcbc :munda,procuI dubio Draconcmvinac dcmum intcrficit hinc :it, fuperat

&

acilispatct aditus
jyricac artis

adaurea
,

ilia

poma

luellcnda. Et vt adhucintclligant Spa-

nornotent qux nam certaminis huius cquuntur. Sumantfanguincm metal-

aiumni

modum &
,

noftriomnium

viliffimi,

quod

intcr

apidescasrul^osfrequcntiffimerepcri- nuUtet ts^ fimotcgiturfoetido, fanguincm t<iMchymis. ur, iunc facile cxtrahent fi Mercurio majnctico vti fcianr, qui edudor cftani-

&

narumomnium. Hic fanguis vnacum (anguincMcrraukis diftiilationibus eft purifi:andus ex fccibus tartarcis illorum fal mrahcndus purus, putus, ac nitidus: iunc dcindc falcm exornamus anima
:urij
:

rolis

quam puram, putam extrahimus

jpc &auxilio fanguinis fuperius pra:* ^arati.Hacc demum omnia sqaali pon^ ierc fimulmixta, vitreo carcere incluVulcano tradimus cuftodimus,

&

iicnda,
illud

donec

perficiantur

& aurcum

nobis illuccfcat ncmus, pomis lureis vndiquaquc rutilantibus cxornatum atque rcft rtum.

Dum hxc omnia mcthodo Spagyr^

Hergvles loS ca pertraflantur DraconemHclpcrldum hortos cbferuantem ac cuftodientem , ab Herculc occifum confpiaurea mala ab Hcrculc cerc licet, codcm fubrepta mod6 lynccos ha^

&

bcamus oculos,

& qux in

praefcnti ca-

pitulo dida funt intcliigamus, qux captuquidcm facillimafunt hisomnibus qui Spagyricis artibus,6c Alchymij raris tSc occultis myfterijs funt initiati.

ii

His vero qui Pegafciochymicofontc, labra non prolucrunt,nec Vulcania vi-deruntantra, fummis crunt tencbris,(5C|

plufquam Cymmcrijs obuoluta nos nonmoror difcant fi vclint,


,

fcd||

quasl

dircendaprius,antequam
jus vtilitatis cipcs,
Quichymi-

fummx

hu-

,& commodi

fiantparti-

e^m

tra,axt

antequam tcrrx frudus cblligant Gcorgica difcant, & antequam coelo chvmico bccntur coelum ipfum fcffo
,

fummopcrc
^n

^ jraccumbcntc

ponderi Atlantc,

hu-.'

meristerant oportetmon enimCnymia, coelo beat , quin pniis infano iuuet in- ^ dulgerclabori, vt fequcnti Capitc cla- ^
'

rum & manifcftum

tiet.

P^

PlGCHYMJCVS.

XOSl

*'&K- 'i^-t^- -im-e^- &3K-8^- -S^^- 3^-&^' 5<^-^

COELFM lAM FESSO,


[HCCHmhcme fonderi
ferens HercHles
,

oA^

^tUnte^ hnmcris

qmd

Tiochy"

micis 9mmQnJlret.

Capvt XV.
Oe
L V

M
,

humcris

arduum quidcm cft & magnafeirc

nimi viriopus^nihilominus morralcs

omnes

vt morrali-

tatcm exuant omnem, vitamquc pcrcnncm habcant,hoc Heroicumfacipus fulcipcre debcnt. Ccrlum cft ani!ma humana, quae cum prxcipua fic corporis pars
,

ccelcltis ac diuinse propaei-

-^^^^
,

^*-

niscoelammeatodLCitur:coclumcnun priscipua mundi pars actionum om,

^^,

rAtio,

ftiumfons,

hfUmanam
paritcrilt

fcaturigo reprxfentat,

&

adionum

&

animam certc cum <& anima facultarum om,

nium

radicalc

prmcipiumr&ficoeluni
,ciiius

habcat ipiritum
tioribusj fic

bcneficio

fuas
infe-

ilargiruu virtutcs rcbus

omnibus

&

anima humana

vtitur

xo

Hercvlks
,

corporis fa ^' cultates& adioncs perficiuntur: &o Si^^ coelum ftellis ac planetis cxornetur, ^^
fpiritu ,cuiusmini(lciio

quorum micantcs
iiiuminant
,
,

radi)

coelumiprun^

'^'

totum rcrum infcrnarii orbem coiluftrant fic & anima humaac


5

''^'

na

micantibus rationis

radijs,

tanquam foJc &

&

intelledus

^^'

ftellis

condeco-

^^'

, ac corpus humanum tanquam quid infcmum pcrluftratur hifcc ra-

rarur
dijs.

i^'

^^

^f'

ergo coelum humcris fcrrc , ac ^^ fuftinerc , fuccumbentc ponderi AtAtlxs ^uiA lantchoc eftcorpore,magnanim2cqui-'^'^^ ^quartUf- dcm cft viitutiSi cotpus ctenim prac*-'^^^
fetur^
*^'

Hoc

^^'^

longo annorurrjfpatio profternitur aci'';' laflatur,fenefcentecius robore. Proinde cget Hercule


ad tam grauc iUftincndumonus ; Hcrcules erit virtusip(lus viri, quac fola cft fencdutis ncfdi cxpers lepulchri, nullo padto mar,
,
^^^

i^*

KtrculesqMd

^"^

&

^^^

cefcit
rcfcit

fcd cx ipfo fencftutis


ipfa fola

medio

vi-:^"^

Vndc

potcns eft,animam'

humanam

^f,^

fcncfceme cius corpore,feJ& fo ac fuccumbcnte tanto pondcri, fir- ^ fiinerc, ne labefcat , ac vitijs corporeis inhxreat & fimui vna cura eius luto
,
'^^

"^^^

putefcat.
Curdicatur

f^i

Henuki Att4are.

anima noftra feu coelum noftrumHcrculc vt fuftineatur :quiJi ^


^^^ ^^^
,

^^1

UntemUtU' corpus liumaiium


^^^-

fuo ipiritu primigcnio tandem aliquando dcbilc ad- ^ modum quaflatuin rcdditur , ol>

cum

'^i

&

&

^t^.

PlOCHYMICVS.

III

hoc fragilitate fuam in fuiipfius ruina, coelumiuum, hoc cftanimam trahit, Di cafum anteucrtat virtus quas fcmpcr
inardua tendit ,ac crcfcitin aducrfis.

Poflumus intcrprctari coelum ab humcrislatumjvitameirenoilram,qux niab fpiritu vitaliquotidic foucatur & rcfocillctur, tanquam ab
Klcrcuie
,

Hercule , immincntcm ac prodmam minatur ruinam, vt potc fcflb ic fuccumbente pondcri Atiantc,qui lobiscrit humidum radicalc primigc*
^ltcro

quod quidcm verus eil Atlas; /itam enim ,fcu ccelum noflrum buneris portat laflatur tandemfucceflu .emporisac fenefcit; humidum enim BumUum ;adicale noftrum primigcnium quori- ^^^'^^^ Aoliedcpafcitur acalore natiuo,hincdcJ^ ^\^'* ^ilcfit , acquaflaturciusvirtus,acro- ege^itmrlu^ pur , vnde ponderi fuccumbit , ni ab uMc efi/iii^ diercule fuccurratur, qui cft fpiritus vi* ^^f^* X aducntitius ab alimentis ortum hapens fcu ab aerc, tanquam a Icue ab
aium
,
:

&

ilimcntis

tanquamabAicmena,prouiVimentum ^^rsuUt

^aginem ducens. Aiimcntafiquidem tcrrcnxfubftan'\x, ab fpintu ViiX,qui in aere ]atct,im,

^^^

)r2egnantur 6c

fic dicitur

lupitcr Alc-

anAtur^

incnam, hoc

eft

Ipiritus

vitxterram

^riEgnantem facere,6c gencrareKcrcu,cm, hoc eft fpiritum vitx mixris ,)mnibus , qui feflo Atlantiacluccum-

,)cnti>

hoc

eft

labcntihumido

radica-

112 noftro fuccurrit iuftmcrc qucat.


li

Hercvles
,

vt vitam noftrair

^:^'

^^'

Vthxc

pcrfcclius intclligantur

ne-''^"'

vevidcar dd libitum

mcum,ac

placi-F
com^'^'^
p^

tum hxc antiquorum comenta


:

mentari , repetenda nobis erit Atlanti: fratrumquc fuorum progenies ex hac cnim facile colligemus ha:c non efS

^^''^

?"^^

commenta

fcd

rerum intrinfecam ve- ^"^

lApeti

hijio'

ri^ chymic^i:
txpiicAta.

riratcm , 6c occuita natura^ myfterii"^ coercere. Fuit crgo Atlas lapeti filius , quij^^' quidcm iapctus cx coclo tcrra origincm traxit, vxoremque nympham^^'^ Aiiamduxit, ex eaque fufcepit filios'^^; ingcnio virtute claros , Atlantcm

'^^^\

&

^^^'

&

Hcfperu.Epimcthcu,
potius

&

Prometheum; u
:

quorum filiorum virtutc claruit ipIC;^^^ quam virtutc fua Atlas coeium
humeris
fcendit,

^^^

linxit

fuftuIit,HeIpcrus coelum con-''^^^ Epimetheus hominem cx luto ^^ Prometheus ignem cocleftena|^'


,

cx rotafolis

ad

hominum vfum
:

commodum

hoc omncj furatus eft fabulam fapit , ni dctcda corticc mc-;'^^


,

&J^^

duilam vidcamus, qux nobis fecretaV


natura: pandit.
lapitus
eji

['^'^

lapetus coeli,6c tcrrx filius, nobisfP^ humidumra- rcprxfcntat humidum radicalemundi Htcalr. terrx filius huius quod vcrc cocli cft, quodque nunquam per fcclaruit, quia nimis occultum eft, 6c de eo pauca difta funt caquc fub xnigmate at m "fiiioruin
,

&

atii

113" PlO CH YMIC VS. iliorum fuorum virtutc , &famacla:uit,qu2ecnimgignunturab ipfotanta


runt,vt vere ex his

fama volet, totumjuc cxpandatur in orbem. Atlas natuam mineraiium nobis exhibet quse
,

Atl^uefin^
'^^''''

roelumverfus itafe extollit, vt


iiftincrc vidcatur
:

mon-

^^'^'^^"

ium fuorum cacuminc ca:Ium iplum


Hefperus vcgetan-

**'

ium naturam
lis

rcprxfentat, quxquam- Jtl^r-vegt terras hasreat , radicefquc altas in m//?.

crrafigat, nihilominus

caputccelum

^crfus ita fe cxtoliit vt vere coelicola

quod in aeris mcdio viuat, , cnim coelum dicitur. Epimcthcus |)rutorum animantium naturam fuo imblematc commonftrat quia vcre
icatur
icr
j

^^

^pimetheut ^^^"^^

^**^*^''^^'

orum

forma, virtus,
,

&

cntclcchia cx
,

nateria ipfa

tanquam cx luto ortum labet. Promethcus natursc humanas igorem ac virtutem , tanquam vere
oeleftcm fupernaturalcm,hierogIyhica imagine nobisindicatiignicuium nim coelcftcm, quem cx coelo furatus
ft

p^^^^^j^^
natur^ hf^msn^,
eji

&

Promethcus animam humanam contendimus proptcr diuinam ac apcrnaturalcm eius originem & ar.um omnium ac fcicntiarum fontem
,

fle

^^^**

^^^^"
'

,:principium,vtferturfuiffe igniculus Ic a Prometheo furatus , quem homiibus communicauit , vt csetcris anilantibus brutis praECcllcrcnt,vtquo4 atura ipfis fponte negarct, ipfimct ar ,mentc, ingcnio adipifccrcntur.

Ztnidnr

&

15

114
,

Heiicvles

Sic lapctiicuhumidiradicaUsmuncfl

t!

progenies in quatuor has naturasinte| ic dillindas,& tamen ab vno fontc pro dudas extcnditur quarum vnam tan tum/ciiicet AtiantiS) icu mincrahum
:

ic

naturam iniprxfcndarum fumus exphcaturi & qua ratione ferre coclum( ipfa dicatur & Hcrculis ope egere vtl tantum fuftineat opus & onus.id omnq chymicofumusdiCturicloquio.
,
,

co:

n-i;

|tirii

t^ZfZa
Anam!?nhic
perfscTe docettir,

^^tlantis

nomiiic SpagyaciPhilofo*

phi inteiicxcrunt corpus mincralium, quod quidcm fJius eit lapeti feu Im j^jjj ilYms gcneralis mundi,& material prima:, qua: a:que gcnerat mineralia,a( hoc corpus mineralc rcliqua cunclia animam luam ruilinct,quamdiu poteilJ hoi tanquam coelum ilium dcticientibuaxil! vcro viribus fuis iubuenit ilU Herculcslda
:

hocelLhumidum aUmentitium mincjjiiii raUum:nam mincralia cunda ^qucnu k


triuntur, ac vegetantia.& animaUa,fuG||Ti:

tamcn modo AUoqiiin non producc:

nec propriegcnerarcntur ali ipfanaturaj quia quicquid iUaprodu* cit, ac gcncrat cx fimiUbus nutrit 6c auicntur
,

gct, vt conferuet

&

cuilodiat ca

qu

prod uxit. Sic confcruantur mineraUi cunda,qucE naturaformat,exfulphur

Mercurio,&: faie. Sal corpuscorum cfljlai] leu matcria .fulphur cil vis, ac virtus. feuignis intcrnus ipfius matcrix, qu

ccelmn chymicum dicitur

Mcrcuriusjltci

PiocHviviicvs.
^fl

115
tsiC

humidum
:

radicaic narricns,

c-jeium
^'^r;^
"
^

Lw>

fcLicrisiG;ncm illum, icucoelamruftinens hii^c maxnnam chcicb iccrctum


in

jgns

Alchymia facicnda
,

fi

corpus aU-

cniusmetalU, fcu Sai


fcias

ipiius cxtrahere.

nuliarec-xtranca addita, prxrcr


radicale

humidum
lcorpus
,

fuum

uiiibluit

mctilHcum, quod & in Salcm pri, ,

imigcnium conucrtit & opcignispurificat 6c in candidiuimam,cimquc


nitidam vcrtic fubf:antiam:Hocdeindc ccrpus purum putumfaclum, ani-

mam
Et
lic

fuam

fufcipit

hoc

cft
,

vuTutcm
ignem.

tingcntcm ,'icu fulphur

6c

pcrfcdiilimc iiumcris fuis cozlum dicitur fcrre, mcdiantc Hcrcule^ hoc ell humido fuo , cuius ope &: aufortitudinis xiho, adtantiun roboris deucnit ablquccnim cooperantc hu,

&

mido

illo-

coclum fuum pcrpctuofu, ,

ftincrenon potcft quin corruat , ob naturar ilix fragiUtatcm & mortis fcneclutirquc fomitem, quemdeponcrc non potcfl, quin humido iilo foucatur,
nutriaiur , C^ iic nouas rasacquiratvircs.

nunquam cafuAtUs
qafi

McditarecrgOx\ichymixcandidatc,
vt Spagyrics
valcas,
artis

culmcn pertingerc

rationeeii

quopacto Atianicmtuumiam laifum, ac fefium,5c pondcri fuccumbcntcm refocillarc qucas vt coclum


:

^'/'^^^^'

;fuum

queat, dabis ilh conn.Alc !tcm Hcrculem qui cx louc


liillincrc
>
,

'

&

ii6

Hercvles
natus
,

mena
fuit,

tibinegotium

vt fuperius cxplic atum omnc exfcquctur.


cxulantc,
cft

Eo abfcntc ac

hii nifi monftrifera

Alchymia nivndiquaquc
,

difficultatcs &anguftiaepullulant ,quac

folui non poflunt

nili

ab Herculc folo:

eo ducc ac comite,
cenfus auerni

facilis cft iftiusdci-

rcuocare gradumfu, perafqueeuaderc ad auras.

&

GERTONEM TRICORPOREM
hello fnperans

Hercules

etufcjite

armenta

^ydncens quid Piochymtcps indicet.

Capvt XVL
Tempon do^ TT.infiri fnm"
7nn
eji

^M^

EMPORidominari,

pm-

dentia.

fummum
,

ciufque potiri rebus, eft prudentia: liumanas cul-

men hoc cft Geryonem tricorporc bcllofupcrarc, eiufquc armcnra abducerc. Tricorpor fiquidcm tcmpus eft,cum pracfenti, prxterito , ac futuro conftet rcrummoturcius armenta funt ea qux in fuo mcniium horarumque fpatio, tanquam in fuo regno cnafcuntur, quse homini aliquando felicitatem portenduac> aliquando infortunium , bono-
,

PlOCHYMICVS.
riimquc dilpendium
:

vt

&
,

117
armenta
faspiffi-

pccorumque gregcs qui nobis

mc funt fummo dctrimcnto


commodo,
tribus Hifpanix
tcirac prouincijs

alias

vero

& vtilitati quam maxim^.


rcgnis
,

Hic eft verus Geryon qui non folum Tepm efl trU
at vniucrfis
^"""f^^

^^^

omncs
rcbus
beri
3

ac

magnanimi
,
,

dcbcllandum

dominatut: virifortcs i^unc habent eiufquc dcbcnt potiri


,

^^'^'

fortcs alias

non pollunt quin


:

& magnanimi ha& prudcntcs ha,

beantur ncc prudcntcs cl.rc qucunt abfquc tcmporis bello,ciufquc viftoria. Qj3id qu^fo prudcntia cft quam tcmpons vfuSjhoc cft his quc fiunt,quac tadura funt vti fcire, cx his qux practcrita funt colligcre qu^ facicnda,& quc fadura funt hoc cft tricorporis Geryonis,fcu tcmporis pra^fcntis,pra:tcriti, ac futuri armcnta abducerc feu ca omnia,quasintriplici tcmporis frontc aducniunt conduccre , ac rite gubcr-

&

&

narc.

Quod fi haec inPhilofophiamorali, maxmium habcant pondus in humanisgcrcndis ncgotijs maximo maius habcnt adhuc in Philofophia naturali,
:

in

quanobis oftendunt quxpcragcnda

funt, vt armcntanaturx pollidcamus, thcfauros ha- Nauir.t c.i hoc cft arcana eius , bcamus. Triplcx fiquidcm eft natura, ''!''^'' anuTialis,vcgctabihs,& mincralis,tripli- ^rmejnafur.t dquc vnaquaeque vtitur principio fale emthefAuru

&

xtS
fcilicct
,

Hekcvlks
, :

falphure <!c Mcrcurio Vndc vcrcGerj^on tricorpor natura cll hxc vinccnda cll acbcllo lupcranda vt cius armcnta abduccre, (cu eius thcfauros pollidei-c valcamus dcbellatur autem hac Martis artc. lequenti methodo , In vnoquoquc naturx corporelatct fpiritus hicextrahcndus arte Spagyrica , communi 6c Philoibphica qux quidem ars diuerfaacvaria ciTc potcfr, iccundiim corporum varictatem, ac
,

f^

&

^\

'f

&

varium

in naturaordincm.iVnimalium iiquidem fpirirus cxtrahuntur, ac (cparantur ab eorum fubflantialcuic^iidcm di(xil!ationc,putrcfacl;ionc, ac fcrmcn-

cai

dt

tatione praruia, vt

iam docuimus

in

AljTothccionoftrOjCapitcfuopccuHari in fingulis CapituUs Ubripruaiiciui^jjuc dem Myrothcci). splntufaiji^ic dcinde fpiritus purus putufquc cxtradus, Hcrculcs nobis erit,bcnciicio %radeTdta cuius Gcryoncm tricorporem bcllo iu^d/i^. perabimus ciuique armcnta abduccnius5 nam in vnoquoque regno, fiuc Cip animaU vcgctabiU,aut raineraU, natu- mi ram tricorporcm tripUciiuo principio,

&

ciri

falc,

fuiphure

vindam

& Mercurio habebimus & Ugatam, noilroquc arbitrio


,

den

Datc

fubicdam; ita vt cx natura illa haberc valeamus quidquidcil infuo imperio. Vndcquidquid animantiumcrit,vcgetantium ac mincraUum in noika pro,

opti,

aiit(

Gcr

m\

culdubio crit potcibtc:

moduai autcni

PlOCHYMlCVS. 119 Socuimus omnemin Palladio noftro, non cftopusrepctitionibus vti. Rcpe:am tantumqure profunt ac faciunt ad Dmnes Spagyricos Authores antiquos, ic modernos inte!ligcndos in morte iquidem Gcryonis tricorporis ha:c rite
j

i)erdoccntur:nihil
Dutrcfcat ftatim
:

enim occiditur,quin alioquin vera mors


,

aon cflet. In putrefadionc autem 6c norte rerum omnium feparantur om.iia,qux compofitionem conftituebant ^jreccdentcmjhumidum imprimis radi:aie, & innatum, quod nobiseft, dc SpagyricisomnibusMcrcuriusrcalidum
ieinde innatiim, quod nobis fuiphur in ccntro humidi delitefcit dum :ft , ero per diftillationem aclu leparatur,

vrincipaKA^^-^
^-^'^-

&

""'''"'l^l

(S:

g^uod vnctuofum eft, 6c oleoginofum Tulphuris noiW ignis fapit naturam:

^;^/^-.
ronne-

tion^e

&

''^'^^^.

Quicquid autcm cincrisinfundo

vafis

reiinquitur , caput mortuum jioftruni :ft , fcx fcoiia , in qua latet fal noftrum , quod eft tcrtium natura: prin-

&

cipium: quodquidcm purum, putum, nicidumaccandidum lotione muitipli-

faciendum eft, vt ab omni vindicetur fcce, deinde calido innato fuo, & humido primigcnio, prius optime defgcatis conncdendum.ln hi^: autem operationibus chymicis vere Gcryonem noftrum tricorporem fuperamus ,6c quicquideft in fuorcgno ac Impcrip vere abducimus. Nihil aiinji
ci

clementorum

tio
cft virtutis

Hercvles

ac facultatis, quin certiffimc notum,manifeftumf, ac nobis adeptunn iit, vt facillime credunt qui in rcgnc mincrali^es Phiiofophorum,vcrum tri'. corporem Geryoncm vinftum ac debeilatum viderunt, de quo cum filentic harpocratico femper cft loquendum: quod corporcanima, fpiritu conftct catenus tricorpor cftj eafiquidem tria

&

corpora funt, quamuis animae


tus

& fpiri-

Corpus eft fal cius, anima cft eius oleum fpiritus efl cius aqua, quacquidem tria in vnum redada dcbcllanda funt^ debellantut autcm aqua noftra Mcrcuriali, quae nobis eft HerculeSjVt fuperius manifeftum
efferantur.
:

nominc

fecimus Alchymix candidatis, ex fiftitia Herculis progenie,& aqux noftrac


Mercurialis origine.
A^uA Mer^
eurijAd opus

ahymieum
necejjsrta.

Diftilla crgo aquam cx Mercurio,fcd puram ^c candidam habe, ex fxcibus faiem extrahcciufq; oleum & fpiritum confctua rcdifica omnia ac in fupre, ,

l'

(ux gradumfublima, cum hac aqua pura tinduram noftram cxtrahc cx mctallo noftro vili,vitreo,(5c aquac fuac rorc faepiffime irricoquc, ga , lento ignc coquc fic Geryonem eius arvinces in rcgno minerali, menta abduccs, fcu thefaurum minera-

mum naturac

&

it

&

&

lium & metallorum apertum & tibi concreditum habebis,quo Cacumla,

uonem

Vulcanifilium

lcmihomincm

PlO GHYMICV5.
Vt fcquenti Capite
tibi

121
liet.

acflammiuomumccmlTime opprimcs
clarum

fp.

f}^

Sft

r)^

f;^

jj^

S^

Sjf^

Sp-

S^

Sp-

f)^

f^

{jiC VM LATRO NEM VVLCANI


fliHin, fe mihominem^

& fammiuomum
quid,

opprimens Hercules

Fio-

chymicis indtcet,

Capvt

XVII.

VI

^^*'^*^*""^'^ bonis aliorum ^''' famae allatrant

&

clanculum obloquuntur, hi vcreCacum latronem


aliensc

imitantur

eiu.tquc

profapiam rcdolent,

femihomines tan& proximofuo tum funt ncc viium vllo profequi amoinuidere, nre, non hominis, fed bruti fit:itaquc cumeffigieshabeantfolumhominum, animos autem ferarum vcre femiho:

cum

alteri

mincsdici pofluiTt

&

Vulcanifiiij ac

fiammiuomi
aiios

cum

id
fit

quod
ignis

ipfi

in

euomant, verus

& flam-

ma
,

comburensacvftulans; non amor, non charitas, quibus hominum gcnus fccurum & aurcum viuit asuum, fed

lii
inuidii cft

&

Hercvles
odium quibus
:

fcrrcurl

omnino

mreuVu Mr^ menta qux*'

putct fasculum qux omni viro prudenti , ac forti vinccnd a fur| ac fuperanda , vt tandcm pacate viua dcuido Gctyone tricorporc,feutcn:l porc cx cuius vicloria cum famanl
, ,

laudcm & gloriam quam maximam r<|


portet,Cacus clanculum furatur
ipf;

tanquam Herculis armenta e Gcry( ne dcuido relata: At tandemluit iplj


furti ,fufque dcqui , cucrtitur domus eius , 6c antrum, nihj proderit fumus, nec ignis aducrfus Heij

poenas fui fadi

&

culcmjquin igncos

clidat

cum fanguine guttur


Tanditur ex

oculos 6cfic opprimat, tuncq:


domus dtr^
reHulfi\

teplo foriht^

ty4bftratlqu boues abiuratque rapina Caslo ojlenduntur, pedtbufque tnforme cadauer

Protrahitur, nequeunt expleri corda tuendo Terribiles oculoSy vultum, vtUofaque fetis

Te^orafemiferi, atque exttnllosfaucibus ignes


.^^

.^

fcndet}or7ul

n^

caci.

Similc obuenit Zoilis omnibus, inui famam dis , ac dctradoribus , furantur iaudem omnium fcd tan gloriam 6c demaduenit vir fortisac prudcns qu
, ,

prudentiafaa, acanimi fortitudme,liuorem corum pandit, acinuidiam: ni| ncc van. hil prodcft vmbrofa fpelunca corundem fumi & ignes hoc cft men,
,

dacia occulta, fpcciofi pretextus,

& ca-

lumnix

6c

commenta mahgna qua


,

Caci fpcluacam, fumos, 6c ignes vanos

PlOCHYMICVS.
;^'':>bis

12 5

exhibent:

niiiil
,

hocadfcrct no.

I^^Mn^^cnti
';^

viro forti

ndem Cacuna
lua

ac puudcnti, quia dcuincat , ac fupcixf,


ilh

abiurata fucre re'''^]pcrct, 6: monftrofum, ac fcmifcruin '''^>ras in pubiicum protrahatur Zoiio'^im cadaucr.
^*^

^'[

omnia qux

Quod

ii

hxc

fabella inPhilofophia

locum habcat j P'uidnietiam in Philofophia naturaU, ignis pra:i^dcmx haberc poteritrcumi ^ :r naturam Cacus noftcr ii vterus latro,
'^ioraii, iic explicata

&

f^'uicani iihus
"^

riammiuomus

ac

omni^nUprdtef
^'**^^^'fi

omonftrofus.
,

Latroncmdicimjjsignem prxtarna<.iram quod muita furto lurripiat naara:,caqueantro luo^oc vmoroia m.or!|

fihus .s ipeiunca claudat. V^^ulcani ell lonlirofus ac fcmiferus quod ex ignc iemcntah , non coclelii origincm hacat; vnde monllrofus, ac lemjferus, anquam terrx natus , qui cuncla na,

uraiia, 6c fecundum naturc ordinem .naradepopulatur,& anhelitu fuoflamniuomo cuncra fufFocat , doncc tanem aducniat Hercules qui inonllroum hunc ignem omnia deuallantcm )enitus extinguat. Hercules hic, eric facultasvitx omnibusinlira obur ebus qusCacum nofirum fiipcratac
,

&

quod facultatcs iiias proprias innatas furriperetentatlet j nam ia:^iflimc calor iilc prxcer naturam,facui
leuincit,
5c

124

Hercvles
jitc

produ , vitx germcn , cendi energiam, crcfccndi potcn tiam nutricndi roburfibiarrogarevultjCon
tates naturalcs
tra natursc legcs

jnc

vnde

cultates irruit.
tura:

At
cft

in ipfas vitse fsi vita ipfa,l'eu ignis na

lcn

HerculeSjexcandefci ira, armacapit aducrsus Cacum illu vtvidere licet in criticis temporibus,ii quibus morbo grauiffimo fungimur tuncfiquidem temporis videmusHerJia!

qui vcrus

!(en

&

iicli

!iip

culem noftrum,feu vitalem ignem.Ca^ cumnoftrum feu ignem prarternatu


ramaggredi, hinc faucibus ingensfumus euomitur , hinc fudor erumpit,
^

Jn criticu

inuoluiturque

corpus caliginc cxcz

teporihMCanimiii.

glomcranturquc cauo fub corporis an^^^ vaporcs atri, & caligmoli,mcns obtcnebratur , ita vt cum Virgi iio dicerc valeamus. FaHcihta ingentemfumum mirahile diElH Euomit .inHoluitque domum CAiigine Cca,

Frofpeclii eripies ocHlts,glomeratq'-,fuh antr^ ^ Fumtfiram noElem commifiii igne tenehris.

'C

Doncc tandem Alcidcs pcr fumos, per ignes,& aquam Cacum in tenebris
, ,

eneceti tunc pacatafiunt omnia^referantur pori corporis,refocillaturquc calor naturalis. Et rcdcunt amife priftina: facultates , qux a calorc abiurata; prcrer naturam abftrade,
arripiat,

&

&

tuerant.

SicCacum iatronem Vulcani

fiIium,monftrum ingens,& horrcndum vincimus ac dcbeilamus. At tutiori

Pl O CH Y Ml CVS. 125 jgnain chymicis dcbdlamus Cacum. mc, li falcmchymicum noftrumdiii'


:ntcr aquis aiteramus,
itis

& fuis

aquis at-

purificcmus,vari)fq5 cotritionibus, lcinationibus,& dcficcationibus conicemus,plurimifque aflationibus con-

ememus, vt fiat terra pura liberata, ac ndicata ab alijs elementis ; tunc cnim mporis Cacum, feu ignem prseter na-

ram , qui in falc nature refidetjCxtinlimus, igne noftro naturx adhibito, u nobis tanquam Alcides fempcr xfto adeft, ad hoc arcanumperagenim Sunt enim Alcidcs 6c Cacus apud hymicos,Sal,& fulphur eorum, qui in crcuriopugnant, donec Sal fulphur
:

Ak^des
^^'^*^
' tCf>

:cidat,

ecuiusmorte,

Sali rcftituun-

^^{^

rinnate, ac propriaj viuificandi virtcs , quas fibi fulphur combuftibilc merevindicarevoluerat: hocmirum
infigne arcanum clarius patcfieri >npoteft. Si Hcrculis tamen Caci

y^^^^h^f^^^

&

opaginem fublimi

nxcntis acic

AU

yrnix candidati pcrpcndcrc, accon* mplari veiint, hoc arcanum notum .bebunt,& SaL fulphur Chymicopcrcipient, quibus deficicntibus ficit Alchymia 5 quibus notis^

&

&

&

)ta

etiam eft tota ars noi\ra^

126
\t>'

HE
^t/
ifs r-. "

RC VLE
\U

"^

its

Ty^. r^^i '"-i

rv'^ rr^< r^^

"^ -Cif tU ttf ilf tj ?vi rf i t\^ .^w ?yi ?^?

'i<^>

-^l

;{

r'.-;-

^i^'

-^^- c'<-i",t=^:< 3- -c-a-^ -Si^- -rt&a- -c^y -i^

i,'\5 i.*v; i" J

i.''.*

'i^ v^V

iK^^v

i^

i/i\i

?v%J i-iv* 4.\i

L'*

CE

N TA
,

VR
cr

DO MA N

Hercules

AugUflahidmn rcpHY'

g^ns^ ^uid Ptochyrmcis reprc^fcntct.

Capvt XVIII.
Imprudm
Usfunt -ven

'^^
^/-^^r'^

Mfrvdentes
nicrarij,
ti

5c

t<

CenUuru

qui prxcip curfu feruntura


&incaurc.ali;

omnia
inlcitc

ardua quxc|a( W tcntanr,vcri Ccntatia iSi^ii


jr/z>.^^tN
ri

fo claua abronumcft^atrationivaldeconfonur prudcntcsimprudcntibus dominari. nc


,
:

habeii mcrcntu digni iunt Hcrcilor vt domcntur ncquc pcrind ^d

ocr

&

Suntautcm
tcs, vcri

tcmcrari) vScimprudenatj
j

Ccntauri qubd Ccntauri pei t nicitate valuerunt, proptcr fcmicqtiic formam quam habcrc linxcruntPocra Equus fiquKicm curfus rapiditatc lunjjibo iiuvalct,& calcaribusimpuUlis fcrtu
ii;.

ad omnia

ctfi fnit inuia,

ardua, ac

praeiu^

tcmerarius acirnorr cipitijs obfita. Sic pmdens ira compulfus vclcorporij/ aut aiiimi ieui quodam impetu tai^
,

&

[(;.

PlOCHYMjtCVS.
,

127

luamacri quodamftimulo concitatus, id ardua quseque tentanda etfi iint peiculofa, caquc vitiofacxcitatur. Hinc iuittoco Marsimpius orbe. ViHitHr ex raptOyno ho[fes ab hofpite tutmy l^nfocerk gtmro ,fratnm qHoque gratitt
riira eft
:

imminet exitio vircenittgisiilla mdritiy Lurida terrihiles mifcent Aconita nouerc Filif^ ante diem patrios inquirit in annos ,
Vlcia tacet Pieta^,

Sic AugiiE ftabulum crcfcit ingcns,acl


lututcj

uod repurgandum Herculea opus cft tantum cnim virij extcmcrita, ,

imprudcntia exfurgit vt verc , ac ^ugix ftabulum dicerc valcamus in AugUjMH-^

uopropter triaboum miilia ftabulaiconfucta, tantaaderatinquinatio,ac oetorpra^grandis , vt maiorcxcogitari nonpoflct, adeo vt folum Hcrculem opofcerit eiusrcpurgatio.
^'^'"^Y'^'>^^^^^^* ^'^^

Non abfimili ailegoria


,

in

animo

tc-

aerariorum ac imprudentumpropter nfinita fere vitia quas in eo iblent fta'Ulari tantum folet reperiri inquinaacnti , vt maius reperiri non poffit:
,

lus rcpurgatio iegitimus cft Herculis

ibor, fcu virtutis opus.

Quod fi in animis vitioforum homi* umtanquam femibrutorum Centauorum hoc inquinamcnti inueniri
,

ontingat, mecaphora hinc dcduda,


icere

poflumus metallaimpcrfeaa&

Metdlta imperfeaa, funt

Herc vl e s 128 impura Centauros elVc naturx quos [xion cx nubc in lunonis effigiem cfFor, ,
:

(or

f.
ici

igneus fiquidemfpiritu! liTuimJ^ mata,fufcepic '^^^^^' ^


cftlxion,

a tcrram puramaccandidam,falcm puta metallicum purumjcor fummopcrfequaturamore, nec tantofo thalamo dignus habcri poffit j loui ctcnimfoli hoc eft fpiritui mundi rcfer^ uatur, nubcm a louc obiedam, hoc cfl terram impuram mctallicamperfcqui-iu tur, cum ca copulatur, cx taU co- oc imper l pula metalla furgunt impura

inctallicus fulphureus,qui vcrus nobi<

cum

ilic

jai

oi:

[i^.

&

&

&

tcda^vitijs terreis

quamplurimis inquinata, qua: Herculi domanda funt, hoc m eftfpiritui metallico attenuanda nifiDo
:

ci

cnim attcnuetur metalla impura, aquij p


metaUicis,fpiritu iUo

mctaUico imprac-

ii'.

gnatis, nihU profunt artinoftra^, ncc;i cx mctaUo deinde noftro viU , tin-|; fulphur vcrc aurcum cxtra- ^r fturam hcrc poffiint 5 quod fi haec non agcrc t poffint nuilatenus profunt , at potiusp: noccnt, acvclutiCcntauri nuptias Pi-si

&

rythoi noftri perturbant


UetfiUa.

vxoremquc f
,

Hippodamiam prasripcrc tentant


im-

ni ab

Hcrculc noftro domcntur. Domantuil;

furaquxratione atterM'*''

autcmmodo attctantur
, ,

& aqux Mcr-j;


3

curiaU pcrmifceantur quxitaattenuattr mctaUa imperfe(^a caquc adeo depurat , vt vcre feritatcm <5c pigrcftcm ter- 1 rcamquc naturam dicanturdcponerC:
,

&vcrc

coelcftia fiant.

Nameo modoj
corpora

P lO CHYMIC VS.
corpora fpiritusfiunt,
petit,

129

& tcrra

ccrlum

quodin arte noftra prsecipuum^ fubhmiorem fibi vedicat Iocum:huc enim dcfcrenda funt corpora noftra,
ac
quid

ahoquin nobis prodefle nequeunt, niii corpora fiant fpiritus , Ethelia non ^^Ma
afcendet ea aurem non afcendente, vanumeft opus chym.icym clamant omnes phuolbphi in TurbajEtheha autemeftanima occuita metaUica^feu
,
,

^^^'

fuiphur natLirx in metaihs impcrfcclis

occuiratum,quodaqua noftra extrahit, & cx tcrrco illo fimo & ftercore abduit,quod ia metallo noftro pra^cipuc iiaxima in quantitate rcperitur. Vndc aon immerito clamat philofophi Spa^yrici

aurum noilrum

lapis

noiter,

& argentum viuum, qux omnia vnum & idc;n funt in itcrcorc & fimo rcpcritur & in fterilphur noftrum,
,
,

quiUnijs proijcitur
^l^
,

quia certiffimum
ful* sulphum^*
tun.-vndenK
'^f^*^^ff*r,

animam iilam metaliicam,feu

Dhur naturze metaUicum, inueniri in loccemetalHco recremcnto, fcoria,

&

qux
ic

vere foetet

& ftcrcus mctanicum


:

fterquiUnium nuncuparipoteft vnie datus cft fabuls noftrse locus, Au5ixftabukmi,abHerculc iblo rcpurga:um cire:quia certiilimum eft, haec fter* quiUnia metaUica,non poffe vUo pado, lec vUa artis iuduftria repurgari.quam qux cum ex ib aqua fola McrcuriaU oue^<terra metAUica origincm habcat.
:

Hf. RCVLES i;0 Herculcs chyniicus vcre dici


cui foli

potcftJjoi

compctit& Ccntauros Ixionii u filios domare, & Augix ftabulum,hoc noflrum repurgare dmat iblucndo,
ji

Jct

rcpuigat rcpetiris fokitionibus,filtra-p; tionibus <^ coagulationibus doncc tandt-m pnrum putum habeat fal me tallicum 6c fpintum qux fimul coa iunda & vincta indiirolubili vinculo connccluntur,(5canima dcindcauri, vcl argcnti pcrmifcetur srquali pondcrc,5c hocomnevulcano&tcmporifatis longo datur cuilodieduui ,doncc integre pcrficiatur tunc cnim tcmporis iblum vas,vnaque materia: ha:c cnim tria an,
,

tcdid:a,vnum funt, iblutqiignis requivitur vwica: fornaculs conclulus ,tcm^ pcratus ac lenis perpetuus ac pcrennis. Sic domantur Ccntauri, dc Au2ix ,, itabulum habcmus repurgatum nuTAreirnucfua Tnrione jiU- ncraiibus.Qiibd ii quis in alijs naturx pfrur naturA rcgnis vegctantium pura <5c anima-^ hahedHmfit. ijumnaturis hoc idcm agcre cupiar, icilicct Sulphur impurum crudum incoduma fulphurc naturali & verc
,

&

vitali lcparare,

tpiritum animantium,

purum putum habcrc oportct ,<Sccumco, bulphur illud naturx cineribus&terrcis vcgctanrium ac animantium latitans- oarahere :5cad fublimcm coelci^emque euehcrenaturam,quam fixam,ac conftantcm facerc decct , co^tionc pcrcnni. Tunc ccrre

& vegctantium

PlOCHYMICVS. I3X poffidemus arcanu naturx mirum , cotius mundi thefaurum, mcdicinse ba-

&

fin, ac columnam c morborum curandorum tutum Afylufn, felix ,terquc,

quarerquebcatus , quem faciunt ha:c myftcria cautum,ac prudetem, vt Ccntauros domare queat <Sc Augix ihbu,

>quod inucnict, vbi ccrte nemo mortaiium ferc excogitare potcti,ni diuina prorfus infpiratione ducatur a^ hoc pcculiare munus, vel manu alicuius amici dcmonftrantis ad tania myfteria perducatur , quod certc hoc miferrimo tcmpore rariffieft nam fi vix nummus coccdavalcat

lum repurgare

mum

tur,quatn difficiliiis multo thcfauru* integcracinfinitus.

flES/OjS^EM

MONSTRO

MATiJlSlp

expojltam^occifo Ccto liberans HerCHlts

^hid Pioshymicis

indicet,

Capvt XIX.
ASTITATEM
mulicbrcm
Cajlltaum
^'ffi^Hi^ftm
'^/"''^''^^

voluptatis illcccbris cxpolitamextindis ac fuffocaris


totius libidinis focis
,

tan-

marinis piftricibiisac monftris inclytx virtutis cft labor. Vndc non immcrito finxcrun; 1 2

quam vcris

13"

Hercvles

antiqui Helionem monftro marino cxporituni , ab Hcrcule libcratam cfferf Hefionc fiquidem caftitatem muliC' brcm infigni pulchritudini coiunclam, fub huius aenigmatis vmbra nobis oftcndit , quae tcre lempcr voluptatis. ilicccbris exponitur,vt libi tutos vita: muros conftrucrc valcat, hoc cft vt fibi lcgitimum fponium adipifci qucat, qui

^^;

tanquammurusaheneiis ipfam
potcft. Fertur

tutari

fiquidcm Laomcdontcm Hefiones patrem, hanc dono pro-

miliflV

ApoUini

&

Neptuno obcon,

ftrudos ac fabricatos Troia: muros*


Hifiori^
{rones,

K<- rccufallet

promiftis ftarct, indignatus ApoUo, Ncptunus; pcftcm ac inundationcm Troix immiierunt quibus calamitatibus obfcfla Troia, nunquam potuit hberari, nifi feciidum oracuUrefponlum virgo Troiana linguhs annis monftto marino deuoranda traderetur Sors tandem
,

quamcumtradercvt

&

!*

incidit
iani

inHefioncmRegis
:

ipfius

Tro

liham, quam folam cxpcilabant [^ ApoIIo ac Ncptunus hanc iam fcopulo alligatam ac infindx morti proximam , Hcrculcs forte fortuna, Xiac tranfiens , illxfam ac libcratam, r occifoprius monftro,Laomcdonti fe traditurampromifit, modo cqui diiiino fcmineprocrcati,in prscmium tanti facinorisac bencftcij ,fibi tradcrcntur: hun<; igitur in modum paiiionc fa*ila,

['^

PlOCHYMICVS.
icrculcs
li

in

Hchonem a taucibus horrenIliu

ignatus
niili
lit
,

monftri libcrauit^occiib monftro.Intamcn Hcrcules cim equi pro.

non fibi traderetur,

expugnaTela-

Laomcdontem intertecit, &

noni qui primus omnium murum cocenderat,Heiioncm vxorem dcdit. Quot iam runt hominesLaomcd5ti
imiies
,

qui vtfibi
,

vita^

commoda

ac

J^^^'^
(i<fns^

JV^^^'* ^^'

tanquam Troix muros omnia tcntant, & periuijs fuis fallunt omncs, doncc tandcm )ereunt ip{i, fortunaque corum eucrtidipilcantur
ur,

nununma

&optimaquxqucquacillis pretio
<5c

crant, fortibus diflribuuntur, cailitatcm virginum qus illis naximo habctur pretio ,monitris ex^onitur marinis hoc cft hominibus alacibus, e quorii manibus vix elabunur,ni(i virtute quadam Hercuiea,& xrehcroica id contingat, qua^ forte, brtuna,in hifceiiumanis calamitati-

iimmo

mo

obuiam aliquandojcfe cfFundit. At in hifcc fortunx cafibus rarus ci^ rdamon ac Hcrcules, hoc cfl: viri
>us
,

brtcs
\os

rarb ccurrunt qui ab hifcc calamitatibus


,

&

iniigni virtute prarditi

emcrgant:qubd

fi

fato

quodam

id

adfunt cqui dilino fcmine procrcati hoc eft fama,

ontingat pr^itb

iliis

k:gloria,funt
'[ux

pretium tanti facinoris,


virtutis

vcluti equiPcgalci,

loris 6c

heroicx

tantum faci-* ad cGelum


,

1 ^

1,^4-

Hercvles
:

vfque cxtollunt,&per vniuerfum tcrra-*Joi rum orbem dcuchut famafiquidem5c gloria funt diuinx propaginis ,qux nos ad pcriculofa quxqux tentanda|"J compcllunt ca cnim efl: vis nc robur ^ famx,ac glorix,vt ad ca acquireJa diffi;

cilia

quxquc adimus hifque


,

aditis

ia

boribufque fufceptis nullus inuenitur, qui mercedem rerum gcrtarum nonlti


dcfideret gloriam.
Krftonet

Quorum palato non

01

chyfuica^ua

l*i&iu&,

fapiet hxc moralis expHcatio, intima natura; rimcntur, vt vidcant quid in ccntro cuiufcumquc rei pulchrumUt, virginis Hcfioncs nobis cxhibcat

imaginem.&fimulachrum.Tcrrafiqui-

dcm

pc^-pulchra latct,

inomnibus na-

turxindiuiduis^quxVirgo dicitur impoiluta &incorrupta, quam folam cx,

poftulant Ncptunus

& Apollo.hoccft|iei
cft

humidum & calidum innatum cuiuscumque rei, in prctium ac merccdcni


conftrudi Troiani muri,hoc
risfabricati
:

corpo-|d

humidum ctenim
rei
,

5ccali-h](

dum

innatum conftruunt
6c

6c tabricant^ni

corpuscuiufcuquc
tantifacli

inprxmium

ii

Hcfionem expofcunt.hocclV; terram puram ac virginem, qux falis;^ naturam fapit expctunt,vt in ca pcrftridlo

focicratis
alijs

vinculo

viuant ac
i

perdurent:in

bus perfifterc cb adcft 6c corruptio ,miOrs


<^io

enim corporis partinon polfunt ,pcftis ilii^. dcftru-

ao

loii

corporis

quod antca iplamct

jm

Pl OC H
oftruxcrant.

YMIC V5.

I?

Corpus craflum ac fecu:ntum rerus ell Laomedon,q ui Hclio.cm ruamhoccfttcrramillampuram, ux in centro luo latct Apollini 6c
,

corpM cmf/^ ^^^"'''^*


"''^'

Tcptuno jrecufat
.it

Pcitis

lunc adue-

6c corruptio,

doncc tandem Hctio,

e, feu terra illa virgo humiditatibus orrumpcntibus,acri mordacitatc proitLS ac (alfcdinc plcnis qux in omni orruptionc turgent ,deuoranda traitur. Pra:ft6 tandcm adeil, diuinus Alidcs, hoceft ipiritus rnundi, quifuo obore ac diuini prorfus agcndi faultate, ac potentia, Hcfioncm,fcu tcramillam virgincm, ccorruptione illa indicat ,dcftrudis humiditaribus cor,

umpcntibus taqu^m rnoftris marinis^ Zorpusadhucviucns traderenon vult,


:erculifpiritus fuos,quifunt equi diui-

o femine
italcs
:ftis

procrcati; fpiritus fiquidem

corpoiis cc^fant profapix, 6c proinde non te,

vniufcuiufque

ire a mythologicis cquidiuino fclinc nati nuncupantur. qubd ab in-

uxu lolis,radn,squccms ortumhabcnt hincetiam influxusradijqucfoia:

^,/.'-/?^/

tqui

dir^.-rtur.

zs

cqui dicuntur

folis

Hiscrgoequi^
Icrculi

fcu fpyritibus vitalibus

noa
,

conceffis, Troia: indicitur

cllum

cique dcftruitur accuerntur,


,

intcrhcitur cqui illi diuini ollldcntur ab Hcrcule, 6cHciione Teunoni nubichoc eft, corporis jrima
I

.aomcdon

156

HeRCVLES
cuertitur

compagcs

&

deftruitur,

corpufqueipfum, quod eftLaomcdon morti ac neci traditur fpiritus cius traduntur ac permifccntur fpiritibus genc-*
,

TfiYum

mefi
Xtr

ralibus'mundi Purum autem corporis [^^ ^^^j-^-j^ i}]^ vitgo , nouum ac rccens fufcipitcorpus,priori fortius ac nobio'^^^* lius,6cficTclamoni iungitur,hoccft. fpiritui primo conneftitur quiadcorcorpo
.-

HcfiO'

pus prinium deftruendum primus ia> penditur.Suntenirh fpirirusqui primi, corporis deftrudionem moliuntur,6c iunguntur terrx , virgini corporis fic dicunt Mythologi Telamonem Hefionemducere vxorem Hcrculc Lao,
:

&

medontem interficerc, Troiam euertere 6c equis potiri diuino


creatis.

fcmine pro-

cmmumYerumcrtmxc
tntcntmUejionesfAhuU
dctcguntur.

Sic rctum omniura progcnies ortus ac iutcritus fub huius fabulx te.

&

o j gnunc nobis dcteguntur 6c quod fecretum cft,& arcanum in jntimisnai

turx thalamis
nitur

omnium
:

oculis expe,

expedandum fi qui fint qui hxc non videant fciant pro certo, glaucomate oculos corum infici,, non cft
pdfiibile clarius
ri

naturae

my fteria

loqui,ac interpreta, nifi manuali expe-

rientia manifcfta fiant.

PIO

HY

C VS,

137

t-Ki l":^ iAi I-*0 Uv5 1 ^/ : i.^^ Lj^i V>' Vl^ ijtvi 1/^4 W -\i
iji
ij.

/jv

i|

^i

iij?-

4^

i;i

4^ H*

^i*^

JNSFLAM
cnm vxore (^

CO N DIR1PIE7\S
lihcris 'nea J.dHs^quid

Hercules enffcjue Regem Epitypilum vna.


Fiochy?n:cisporttnditt,

CAPVT
Ac
I

XX,
imponcrc
!e
Jcrutudlnts
inCigne
ie.

gem,parcere lubiectis, & debelhie fuperbos hoc inclytas '^^ '^^^m^^ virtutis eft opus ac ^n^j.^ fortitudinis cximix
,

qua*

i,.^v. r

fama ac glona-

, Fertur Eurypiium, Her-

culem de Troiaac Laomedonte triumphantem hofpitio reciperc noiuiife,


,

cam infulam Con

tempetlate adueclus

appuIiffetHercules.Quammhumanitatem^virtutifque cont,emptuma!gre fejens,totam diripuit infulam, Eurypilum interfecit vna cii vxore & hbens, (5cmerit6 quidem,ac fummo cum iurc; virtuti liquidem a^ fortitudini obfille,

re velle

impari robore, ac fortitudine,

imprudetix fummas viuum eft fimuiachrum : vidori exercitui cftenim ac

13^

Hercvlhs

triiimphanti vnufquifque prudcns ac Txerchui fapicns , fi fit impar viribus , aureas ^ttori vecHY^ argcntcas dcbct illi pararc vias cum

&

'

nreiiebimus.

donismaximis , ac muncribus pnrcla-' risoccurrcreilli,vc alio vcrtat viam, 6c tuta ac quietam iinquat patriamrfi hoc
feciffct

'

Eurypilus infulam&rcgnum fuprxbuiflct diripicn, vxoris,ac libero,

um, nonHcrculi
ruii

dum,nec fux mortis

omnium

nemfibi
.

ipfi adfciuiflet

fuoriicaufam <5coccafiofedpacate ac

tranquille rcgnafTct.

At

fatalc cft in-

cautis,cumpcricuIo,ac bonorum fuonl^Tft^Mtum dctrimcnto prudentibus ac fafiendum. picntibus vitasnormas oftcnderc vn,
,
,

prouerbium .foclix quemfaciunt ahcna pericula cautum.


deipfis
cft

natum

Ex his crgo
titudini
,

patct ,Hcrculi,hoc cft for,


>

inuidx nunquam c(fc obfiftcndum at potius blandicndum hinc nobis multum cxfurgit emoiumenti, illincvcrb calamitatum gurgcs emcr-

pi

qi

Non fccus ac in chymicis arcanis tradandis contingcre ibict , fi fortttudini fpagyricx , hoc cft, fpiritibus a^chercis ac igncis obfiftcre velimus, viam cohibere non foium vafa rumpuntur at ctiam arcanum ipfum chymicumdifperditur vna cum rebus
,

&

gm
^ua

f,'//'^

r.tnonc

omnibus qux adarcanum pertinent: Sic Cos inliila dicipitur ab Hercule,


,

^jca

dwi^tAtuK

^ Eurypilus inteificitur, vna cum vxo--

PlOCHYMICVS.
tc5c libcnsluis.

139
ipfi obtigit,

Hculquorics

id

mihi

diini Ipiritus mctallicos xthercos 6c igneos , qui fpagyricis Hcrcuhs profa-

piam ac indolcm
vcllem
,

rcprxfentat, cohibcre
,

omnia

ac diruptis, pcr cinercs difpcrla lunt,6c in acra volitarunt fpirirus fic dircpta clt totainiaja mcaC6s,6c Eurypilns intcrfeclus , vna cum vxorc, ac hbcris.
valis confracl:is
,

Arcanum fiquidem chymicum Rcge


ac rc^ina conltat ac prolc fumma, vndc non immento hnxcrunt Grarci nulypilum interfcctum cHc vna cum 'xore,achbcris omnibus ab Hcrcule
,
,

^rc^num
^h^^^^j^
%j,jiat,

^^-

hofpitij Icgibus violatis indjgnato.

Hoc

quidcm
rirus

fxpifiime cotingit in chymicis arcanis peragcndis ; dum cnim ipia:thcreus

&

igneus benignc 6c
noltra,
6c
,

non quxcilCos
pacatc

rccipitur a tcrra
infula

cui impcrat cali5

dum innatum tixum,tanquam Rex


quibus
adcil:

^!^
?mc'os.

^^'-^

f
chy^

umidum mnatum, tanquam Rcgma,


prolesiumma, acnumero la, fpiritus pura multi ac copioii^tunc tcmporis dirumpitur vas, tcrra nimis excandefacla, tanquam Eurypilo bile

hapud

tumente.

Ob quam rera

lint rci fpagyrica: can-

didati hac in partc cautiores, ne

vas

calcfadum fpiritum fuum tanquam huc tcmpeftate aducclum proi)ciant, ed pcdctcntim mfandant,vt Eurypi-

'^

I40
lus,fiuc

Hervles
diripietur tota infula,

arcanum chymicum bcnigni fccipiat fpiritum, fiue Hercukm. Aiio-l


quin
tQtuni peribit arcanum, quod Philofophi omnes in xurba faepc fa^pius indicarunt hisl verbis Irriga isepius , pedentcntmj
:

&

|,

&

infundc,ne fubmergatur terra noftra,] fiat in ea diluuium multipiici fiquihic errarc poflunt chymij i^iihud mo' dem via dis ervAre tyrunculi vcl fubitanca aqux mercu, t>ojfumu4 m ^j^j-j impofitionc , qua vas aliquandol du-umpitur, vel nimia cmfdcm aqu; ciendA, irrigationc qua fubmcrgitur nouus

&

tcnellus artis chymicx foetus , aquis^ fufFocatur , vel ctiam parca nimis pauca huiufcc fontis chymici vnda fuperfufa , qua aduritur terra noflra,

& &

&

fulphurnoftrum quod tcmperatam

ac modcrataexpoftulat irrigationem, facpiufque iteratam,ne copia vitalis vndx fufFocetur , vel ea dcficiente aduratur vftulctur ignco fui ipfius calore interno,in quibus omnibus Hcrculcra infulam Con diripicntem cerniarcanum chymicum penitus mus

&

&

annihilari.

PlOCHYMICVS.

141

So^' -E^- -S^' -S^-^- -^- -i^-S^^-^' -S^- -P"^- *3-&^-^

^^- -^- -f^- -^- -h^- -EcJ^- r^- -i^- -^- ^t^-it-

tAMAZ01<lAS DE-BELLANS
Hercules&hippolytem eAram "Reginam inm
helli

captam,fHrrepto eius baltheOyThefeo Juo bellorHmfocio trAdenSyqHidPiQchymicis demonfiret ac indicet,

Capvt XXI.
A R T E belloque, potentcs Amazonas , quamplurimi fupt qui exilUmant
easiplasvirtutiSjac
fortitudinis cfle
fl-

Amazonn

lachrumjnihilominus fi ad rationis

lanccm ac trutinam earum

hiftorias re-

uocemus

vitij

potius eflc veras ico,

nes ac imagines inucniemus quam vllam vllius virtutis, ac vcrx fortitudinis prxfeferantfpeciem, Id cnim coiligimus non folum ex nomine , & earum ctymo : fed etiam :x vjdus rcgimine,earumque impudic^
ac

Amazonei
eeirum
lcgix

facinoros^ geiiis,dift2 iunt Amazo-

^ dtcreta.

nes

q.u6dmammis

carcar:

AU<ostmvn

mamacft,vnde^>^(g^ quaiilin^ mamma:fuic enim apud illas , ctucnta ac

14^

Hercvles
,
,

pcnitus Draconica lcgcranciturn,vt n ri marcs omncs quos ex viiis fulcip rcnt in ipfomct virx ortu intcihce rentur fcmcllis tantum fcruatis ,qiu
,

busmammamdcxtram

nouacula ca

denti prxfcindcbant , ne pugnx martis arti cflct ia:ipcdimento.

aJf'

Earum crgo ctymon (Irat Amazonas mulicrcs


, ,

dcmon
efle
,

qu

naturali ac diuinx lcgi parere, ac obcdi re noilent fed faltu ac fuperbia nim

turgida, ctiam cum periculo morti ac fummo dolore, legcs has naturales ac diuinas perfringcre veiient n6nn.c iiquidcm legc naturali ac diuina (ancitum cft^ muiiercs omncs partum fuum \}^ nutrire dcberc,obquam rcmmammas hudtericur ^mbas ilUs , fumma cum prudcntia mxmeii am^ comunicauit vt li quando vna harum ^ segrotarct , vcl calu aliquo denccret, n dfdme. partui educando inferuialtcra rct:hx vcro mulicrcs gcnio naturali, ac Dco ipfo prudetiores, vnam tantum fibi artc parabant mammam, camqu foltim fcmcllis, non mafeulis refcrua-Jlii bant:quid quxfo in rerum fcric crudc lius , ac vitio ipfo turgcntius reperiri
:

poffit.
Cr;:d(ki

CrudcUtas
,

in

fummo

eft

qux

fib;

eranT
Z9net,

ufam i^gn patcit

ac vitium fummum eft quodinipfavitx prauitate,ac morun'

omnium

deprauato cultu, vittutis


:

forticudinis culmcn ponit

natis

no

ProcHYMicvs.
parcere eft
fibi ipfi
,

145
>

vim infcrre
,

mamis

:arere veile
:

cll naturales

cges bcllo pra:cfle


itcri ,eft altiiis

Martemquc

.aperevelle

quam ,& quodnatura negatm,

pcruertcrc pronatura poilulac


difccre ac

aitaque Minerua recufat accrc tentare,

"^
R<^^ ^^'^xs^^'^ *
^,-^^

Hxc omnia in rcgno Amazonum fummo cum rii^ore vi^cbant ,acproquam virnde viti) rcgnum potius
,

prxfeferre imperij fpeciem Tumma cum rationc , contcndere vclcm pcculiarc fiquidem cft ac vitio
lutis
:

^roprium naturx acDeo rcpugnarc, irtuti vero 3c naturac Dco parctc


,

&

atum cft eorumque leges ex iimmo obferuare confuetum.


,

iurc

Non

ergo temere finxcrunt Gr^ci

^icrculem
irturis fit

Amazonas

dcbcllafle
,

,cum

muiic* )rcmfartum,fupcrbiam,ac dominandi, >: imperandi eximiam cupiditatem denncere ,6c pisBcipuefuperbiam , qux pud Amazonas vera vnica crat lippolytc rcgina & Imperatrix caput i[nnium,qaam iurc bcUi captam Thccofuo dcdit dcfponlandam vtpcniiis dcponeret animum fupcrbum,iugo naritali fr.bicctum. Arprius baltheimi

labor peculiaris

&

mppolyu
qma, indUtt,

;:

abftulit
:

hoc

cft

bclligcrandi faculracft

cm

Baltheus fiquidcm
bullis
,

fiiccingugla*

nm

ornatum

quopcndet

iiusbelii

ac Martis indcx:

Bahhcum

le^^

Hercvles
ilH fiiftulit
,

eigo
H/^^f/y.^ec;/

koc

clt prarccpit

ne

Thej,om.pt^

anipIiusBclionxacMai-tis hiborcs fuM ciperctjfcd muncra fuajpcRlaquc rcuocarct, & lanam^linumuc colo alJigatiim fufo trahcret,& fic tradiditTheko nubcndam, vt viro forti parcrct , 6c

oeconomica
Sic
ipiis

traftarct & curaret. m vitijs muiicrii debcllandis,prueil

dcntcr ac fortitcr

agcndum

quce

conueniunt,& ex natura competunttradenda > qu33ver6 carum gcni, , ,

iim antcccllimt ac fupra vires funt,auvir ferenda ac furripienda vcniunt tutibusconncdcnda ncin vitiumvcr-il^ tanttir , hoc diditant morales Philo fophi.vitia vt corrigantur , virtutibus

&

clic

conncdenda

vcl

opponcnda.

Hxc

funt qua: ad Ethicam poliunt rcfcrri. At quo mentis ingcnio qua rationc

iij

&

Amazohum

hiftorias

adarcana chy-

mica reuocarc valeamus,id ipfum ardu


v..-.>,-,
faiet
reprjL-

um , ac difficile non admodum crit;' ciim Amazoncs nobis cxhibcant a ccn rcprxfcntcnt falcs cnymicos,qui

ftnfant.

htitant :hi cnirri^tT quaHiuis naturanafcl prxpotentcsfunt, fcmineam prxfcgcraut , nihilominu oc arma virorum tradant , belliquc Sq Martis Jabores fuftinent : quicquid|fs
tio
rei

cuiufcumquc

&

cnimcfl: laboris

&

'

bclli

invita

ho
'

minum,ac animalium omniu,ac omni

um rerum perdurantc
falccntrale

natura , id ipfun^iRi
rci
p:ititur,;

cuiufcumquc

poftquani'

PlOCHYMICVS. 145 }oftquam victum eft ceflat bellum , ac abor mixtoru, quoperfiftunt in indilidui fpecic. Eft

cnim in omnibus na- ?" cmKihtu inteftinum bellum,Marte- 7^^ *^/'^^*''^'"''J''''^ lue illofurente pereunt omnia,& ocidunr. SalesuntfoIi,qui Martis illius arori refiftunt,acregnant,& imperanc um pcrfiftunt Natis mafculis non ;audent fed eos occidunt, non fecus ,c Amazones,quia vere falesnatura-

mx rebus

rscuiufcumque rei,corpora quaecumuc interficiunt, quamuis ex ipfis oriaur Sales tantum centrales referuant mquam fui fimiles , quibus mam- Mamtnadia .lam dextram inurunt hoceft humi- ira^vjiui^^ itatem alimentitiam corruptioni ob- *^^^^ ^^^
,
,

oxiam detrahunt,
ita
ft

exficcata

ac vftu^ ^Zi-Ju^
,

hac alimentitia humiditate qux


,

veremammadextra

quacorpora

uceque nutriuntur, hac fublata,& inua pereunt corpora , elementis coaduata, Sale folo centrali perfiftentc, tan-

atque nata. Solus in rerum natura reperitur immus Alcides , hoc eft fpiritus vnierfalis,qui hosSales vincit ac debeilat, oceftfixataccoagulat, fpiritufq; voLtiles faliii

uam Amazonuverafilia

es funt,beiIo,

omniu,qui acres ac mordaMarteque potentes,dulpcrmanentes,

zs reddit, fixos,ac

& ita

irem.eritovincit,acdebellat,

[^ieHippoiyten,

am, hoc

cft

prsRegi- uippdyti Salem metallicum qui QHidnpHd

&

Amazonum

145
dicct,

Hercvles
:

vcie alteraell Hippolyte Amazonum forciflima,& iniperartix Nam hic mctailicus eit

coru

laliu

omniu

potcntif'

Innus

6c ca:rcris

omnibus impcrac cui


.

potillimum fpiritus gencraiis, Alcidcs nollcr bciium indicit ac ipfum lupc,

racac

dcbellat ,fpirituiquemctallico, bcliorum focio tradit,vt cum ipfo con-L

iungatur nexu indiirolubili,veiuti Hippoiytc data fuit,vt ncxumatrimoni) inlcparabili


spritm mt^'^u^Xl.c.iu

Thcfco iungtrctur.

il

Tlicfcus fpifitus metallicus, Herculis bcllorumibcius ac lidus


(^
^j-jjj^

Achates, quem Herculcs (umnioperc adamat,& quicquid pulchri,ac rari iure L bcili.acMartis impetu acquirit Theleo fuo tradit conuertcndum, 6c praecipuc Hippolytcn Amazonum Regi,
j|

nam quam
fimam
cil,

pcrpulchram ac potencifdedic illi defponfandam ; Hoc fpiritus vniuerfalis Mcrcurij, poil,

II

quam faiem
compage
extrancam

metalUcu,ex metallorum
;'

extraxit, dcpurauit

,omncmr

, agendi facultatcm ac potentiam in ipiomec domuitac dcuicit,tunc temporis detradoeiusbaitheo, hoceit corrodcn-

& prxtcr naturam

31

di tacultatc lublata,

qua tanquam iuc,


,

^itii

mypfiftm sfhd

cingulo pr^cingitur ipiritui mctallico puro puto tradit coniungendum vt ex his iundis,ac conncxis oriatur tan- f_ dem Hippolytus caiiiffimus iikfiiis, ^ q^^ ncfandos Phxdrae nouerc con.

PlOCHYMICVS.
ubitus fugicns ab equis
narinisextcrrefactis,
iliis

147
monftris
fhfifot
*^^^*^'

currum fuum per bopulos, ac faxa trahentibus loris imlicitusin varias difcerptus cft partes, uem porteaiElcuUpius ab inferis rc-

ocauit,

& priftinsc fanitati reftituit.

netallici,

fpiritus mforUmppurieiutdemoritur poiytichymii^ aiphur ilIud,quodChymici omnes ex- \l^^Z7m^ ptant, quod nefandos tcrras impurae cofn^uaenso anquam alterius Phaedrx amplexus

Ex coniundione fiquidem

&

falis

L]giens,dumcurrum fuii confccndit, atris iram fugiens, equis fuis, pcr aera olitat intra vas in quo fubUmatur^ indem loris implicitus^hoc eft coaguitus
1

m varias diicerpitur
,

partes

,dum

cincremconuertitur,qui ininnma afis loco, perfiftens gehennae ignem atitur ex quo loco tanquam ab infcs,a philofopho peritiffimo, tanquam 3 alio iEfculapio rcuocatur & potio,

conuenienti,

&

ncdtarea

priftin
itc-

.nitati rcftituitur,

Quod fitdumpo-

one aqua: Mcrcurialis multoties

ita, vitae facultatem, penctrandi po:ntiam,ac tranfmutandi robur ilii in-

mdimus. Hic laret tota Alchy mix ars, ac lat^, ffufeque cxpanditur omnibus qui immis fere labris chymiamdeguftamt Siqui fint qui adhuc conquc* ntur quod non clarius adhuc locu:

is

lim , fciant

ipli fi

chymici fmt , iliifi 2

Hercvles 14 hoc folum futiicercvt artem pchi habcant notam non tajmen ablquc la
,

meciitationeprofua bore lummo da laborent crgo ncceflc c(\ , fi labori busHcrculis perfrui: vchnt pigros cnin 2cnihil pcniihabenrcs , nec Herculi
,
:

&

c'aua,

necLconis Ncmsei infigniadc

cent.

^.

mw

JV*. ?^^*

T^<^<

^ w 5^ w w

ff

<^ 8^"g<*3' t^3 %

-im-^-ifi^^-^-t^ &*3"2^

^D INFEROS DESCENDEN.
Herculss^^erberumqHe iterfrohtbente^n
ti iplici

:n:

^^

catenn i/inclurn adfpiperos

^^

trahenSjquid piochymtcis

jj^

ponendat^

'

Capvt XXII.
Mon eommH
ne
efi

OR
eft
,

humani::

omni'

ac

omnibu

hominibus ftatu tum,legequcdiui nafancitum eftsni


pauc hilominus qui Herculi funt
virtutefreti,morti ad inferos intrc iter a^grediantur, pide defccndant. Ccrberus adcft,qi tripUci gutture in nos ailatrat , 6c ai

Cerhertu
^fiid fltm

PlOCHYMICVSo
,

14.9

DC hcroico laborc,nos trcmulos auect,corpus hoc cft,qaod tripiici faculta^ naturali, vitali,& animali, tanquam Lplicicapirc , acgucturc mortis vias fficiles,ac arduas nobisoftendit. Sed

ccomnia vanafunt
,

defcendendum
prohibcs

ndem cLt Ccrberurquc iter


,

ipiicicatcna vinclus ad fuperos tra:ndus> nidcnimhocfiat fuperasnon jflumus euadcre ad auras,qu6d inclyvirtutis eft opus ac iabor , fed morperpctua mancipia fumus ,& nulmcorruptionis noftrsc fcimus orienm,fed pcrpetuis Solis occafi tcne;

isimmerfi,pcrmanemus. Mori quiperfaciilimum eft, at mortis ^eterz effugerc fepuichrum 5c hinc aeternsc IX frui lumine,ac gloria,cft vere Herlem imitari ad inferos defcendere pcrafquc euvidere ad auras,quod prx* ue nobis cecinit Virgilius diim canit s vcrbis poetico metro menfuratis.

.^

FaciUs

defce/ifi^s

Auerni

'x^octes atque dies patet atrt ianua Ditis,

Scd reuocare gradnmfuperaf^He cuadere ad aurM

Hoc opHs
Jupiter
'

hic lahor efl.Fauct quos

xqni^

amauit
,

dut ardens euexlt ^d dihent

virtHs

Dis geniti potuere

Qnj nobis viam,ad


;ndi patefeccre
,

infcrosdefcen-

ac

modum docaercp

Hekcvles J50 quoCcrberus deuincitur, fupcrafq trahitur ad auras hoc eft mortis vi
,

crpM if
cerberti^ qui
'"'^'^^*

r/Lf

nos docuerunt , in quibus Cerbcruj^j j^^^ ^^ corpus Hoftrum proftcrnitui omnimodo,actriplici catcna vincitur,

amorcputa gratia, & puritate,his cnini nodis tanquam vincuiis,ad coelum tra* hitur Cerbcrus qui tamen triplici ca
,

pite,ac gutturcjfcu triplici fua facultatc

in nos ailatrat, vt

mortem vita^ thefauefficiat,

rum terribilcm nobis

&

ab

hij

terrenis ac infimis laboribus nos aucrexantlatis coelura tat,nc abhis editis

&

pctere valeamus: prseter naturam enim cft, ac extra omnes diuini ftatutilegcs

corpus, coelorum intima acpcnetralia inuiferc, abfque morte praeuia in qui putrcfieri necefli eft, corporifquc ma cuias omnes deponerc , & candorcni qui coelo compcrit acquirere quem
,

candorem ac nitorcm mors


,

fola, pci

putrcfaftionem per puri,abimpu ro fcparationcm dare non poteft,ri


diuinus,ac gratiacoelitus infuf. fuperueniant quas corporis candorcn ac nitorem coelcftem pcrficiunt, & ab vineuUqM' foluunt,& fuut vincula , catena q^^b^s ^"^^^ "oftra, feudiuinus Ai ^rb^rT''' cides corpus fuum ad fupercoelefte; ^uaihfmt, euehit auras, Hacc cft diuina Alchymia quam vi fortisacprudcnsjequiactraftare om ni animi conatu habet., hac fi potir
,

&

amor

&

PlOCHYMICVS.
qucat nulla
]a
alia

151

indiget

cum cx ea to-

, corporis incorruptibilcs

&

&

animjE pcrcnncs 6c

emergant diuitiarum

& omnium tlicfaurorum fontes.


Si quis tamen aliam Alchymiam corruptibilem tcmporanea habcre cupiat ,.& ex his femicrutis antiquoru parietinis colligerc eam velit, contcmplctur quxfo, quid fit ad inferos defcendcre Cerberumque triplici catena vindum ab ipfis tcnebrarum antris ad Ificcm reuocarc, & difcct forfan

&

modoanimijingeniiqueroborevalcat^ ^^. ^^^' infcros efle centrum cuiufcumque rci, 'r^^' cuius limini, Mercurius vita^, adeil: alligatus,qui totam rer occultam naturam, terrenamque fupcllediiem iidclitcr cuilodit , non fecus ac Ceibcrus
.

Piutonis, ac Ditis antra inuioianda conferuat.

Mercurius fiquidem vitas^verus cft Mercuriinif Cerbcrus,tripUci enim conftat fubtlan- item cerbe^ tia, SaIis,Mercurij,& Sulphuris qua^ ^^funtMercurio triplicia capita, ac guttura quibus omnia vorat, ad infcros dcducitfeumoiti tradit fua mordaci, ac acri Salis natura ac facultate , qua tanquam canino dente,ac gutturc omnia , ad matcriam vfque primam redu,

&

cit: eft

enim proprium Sahs omnia

in-

terficere

ad vltima orrus ac interitus principia deduccrc idco traditur Salem eiTc cuitodcm totius formx ac
,

&

152

Hercvles
,

terrcn^ omnis virtutis,& Ccrbcriin ferorum cuftodis veram nobis exhi bct imaginem ob quam rem miretu quseto rci chymicx alumnus cariffi-^ acutam Grascoru mus , fubtilem hanc fidioncm, qua fub tegmine hu ius fabute , illi manifeftatur arcanu totius naturx potentiffimum: per Her

&

culcm fiquidem noftrum,feu

fpiritu
,

Mercurij ad inferos defccndimus ho cft omnia ad primam deducipius ma tcriam , in qua foia Cerberum inuc nimus,triplici gutture allatrantem, (i
ci fubftantia

ue Mercurium Philofophorum tripii-Jjfi agentem , quem ad fupe^'^^ ros tripUci catcna vinftum deducerc^lni oportet , hoc eft perficere debcmus, ac fe omnino dcpurare 6c ab omnibus tcr*^
,

i\i

racmaculisvindicarc, ac tandcmcoa-|ci ^mnflm guiare , ac figcre, triplici vinculo|tai perligare oportct etcnim fubftantiamijc tluTM^HH' Mercurialem fubftantiam fulphuris a(^| ii/^. fubftantiam Saiis, qux in eo repcriun tur pcrmancntes, ac omnino fixas eile, ^ cceli natu cafque puras,ac astheiis

&

&

ram

imitari Alioquin nihil fecreti,3(


:

arcani huius Plutonici deguftabimus campos Elyfios feu felicitatis huma nx vltimos terminos non videbimusi quia inuiftus Cerberus,5ctriplici illa catcna non dcuinftus prohibcbit itei ad infcros.hoceftfecreta& arcanaqu^
,

centro

latcnt

cuiufcumque

rci <S

PlOCHYMICVS.

15 J

prxcipue metailorum , quas funt Ditis ac Plutonis domus, ac palatia magnifi* ca,non inuifcmus ; Cerbcro enim noa deuinfto ad inferorum prohibetur iter: Eoautem fuperato^quicquideil: in regno Plutonis manifeftum 6c aperfic gradum reuocatum habemus , mus,fupcrafquecuadirnus adauras. Hoc omne tibi domellicum erit, Al* chymiaecandidate, fifcias dare Mercurium Mercurio,&ignem igni,inhac enim fola operatione dcfcendet Hcrcuies ad inferos , Cerbcrumque iter prohibcntem , triplici catena vindtum, ad fuperos trahet. Compara tibi fo-

&

um

Herculem, -&

fcias

illiThefeum

infeparabilem adminiftrare his folis ducibus , quicquid critin regno Mcrcuriali im6<^ vcgctabiii , 6c animaii , certo certius tibi comparabis.
,

uum comitem

154

HeRC VLES

frj^- 8^- -w^' ?<^' -^- -^- sm- 'm- -^- -^^- sm-^

ALCESTEM
chymicis

A D M ET
indicet.

Regis coniHgem ab inferis ad virHm


Vidncens Hercules cfuid Pio-

Capvt XXIII.
Virtus eft

fimper me

V N CLV A M ad Sty-I
gias fertur ad bras inciyta virtuS;

9HrMis,

vm

quin gradum rcuo


cct>

fuperafque eua:

dat ad auras

id a

pertum
in
rcgis cariffimi
,

habemus Aiceftc Admeti

coniuge qunc vt viruni


,

a faucibusOixieriperctjfatalemquc diem illi prorogaret pro ipfo mori noa recufauit , vt Parcis fatisfa
,

fuum

ceret,

qux Admcto Regi

in

gratiam

fauoris Apollinis tantLim gratix , crogltantis promiicrant , fe fatalcni illi dicm p '01*05 iremodb qais amicorumfitalcm illum diem pro ipfofubiinter autem omnes , tum, rc vcllet fanguinc proximos tum amicitix vin-| culo connexos , fola inuenta cft con-' iunx , qux fc aUcritcr pro marito fuo
:

&

>

PlOCHYMICVS.
Parcis obtulit te
, ,

T55
fua

vt

immatara
,

mor-

maturam fui mariti mortcm immaturam cfficeret acin longius vitac seuum prolongaret. Virtus fuit mfignis & amor Alcefics quo folo meruit vt ab inferis ab Hercule reuocaretur ad mariiii fuum Aclmetum quod nobis indicio ett
,
,

^^"fi^ ^*^
'"^'"^^

heroicas virtutes ac facmora piarclara, nunquam pcrpctuis obueiari vmbfis, nec liieacij obfcuro puiucre obuolui

poiTc.qumtandemin iuccmprodeant,

& fibi ipii,& quibus fada fuat, profint.


virtutem rcuocat in iucem, & tci^ebns inuoluta Cimmerijs ,im6 <5c ex lcpalchro vires maiores acquirit 5c Umum ceicbriorem quocuxa ne nos tciritet mors, ac fepulciirum .ad prxclara ficinoiatentanda virtuiifquL- itei inceiendum, ab ipfa morrc, 5c lepulchro nos cripir virtus inuiris ac noientibus Parcis 5c fito ipfo recufante domat enim oni-

Vutus

ipfa

ctfi fit

occuita,

nia virtus,5c (bla eit cxpcrs fcpulch i, e^ihene-vU qui bene,vircuoi>C' acforntcr viuit. b:s uiibu -x.iue* viucre dicuur, imo percnniter cum lo- "-^ dicuur. la fit iErcrna virtus, 5c qui per virnitem perit, nunquam po! intcit,
Si Alcefte Ethicis^^-^^ ^'
:_

^'

cisPhilofophiscrir; metallica, autcinutv quoe vcraeft cori!;.;

/. ^ii ^pu,'^.y-

v..
_

phuru

vitse, cuiu';>

uu ipiritus

i$6
vitales
,

Hercvles
pcrlongum temporis fpatiuru

Apollo,humaniterquc receptus. a Parcis impetrat, vt fatalem mortis


pafcit

dicm cfFugcre qucat^modo pro ilio, quisamicorumaut confanguineorum

Akefiahi^^

ft^^
'^^"'' ^tio.

ex^li^

mortem oppetere velit : at inter fuos amicos fola inucnta confanguincos, cftfuaconiux, qux vitxfuscdifpen* dio, mariti vitam a morte redemit. SulphurparitcrhoG noftrum quod vitalium (pirituum cft author & paftor , Apollincm coelo ac Oiympo dc-

&

pulfum,apudmortalcs exuiantem & tanquamRegis Admeti armenta pafcentem humaniIpiritus fuiphuris vitae

ter rccipit,hoc cft influxum Solis,e coc-

lo defccndentem in fe recipir,6c fe cum illoamiciriae vinculoconiungit, in cuius rei bcnciicium Apollo, fcu influxus ac roiftc coeleftis , dat ilii virtutem bur prorogandi vitam in longius , moamicis do vnus ex confanguineis fuis ,hoc eft, modb Mcrcurius vel fal, vel fpiritus vitalis aliquis vicc illius mortcm oppctere ve int. Inter quos folus inuenitur Mercuriusex quo fit aqua Mercurialis,qux eft illi tanquam quxj vxor fulphuris vera coniux vitsfuxdifpendio mortem oppercre
,

&

&

non

rccufat

modb
,

fulphuris

vitam
corru-

a mortis ptionis fcpulchro vindicarc: hoc clarec in Arcaao mctaliorun:: Mercurius fi--

rcdimcre queat

&

&

PlOCHYMICVS.
quidem qui
eiL

157

vxor fuiphuris noftri, dum ambo in iedu'o Ptulofophorum concumbunt Sulphur prgeferuatur a mortc, etii morivideatur, Mercurius vero vicc illius mortem oppetit,& Acherontatranfmeat donec Hercu- vires eiqut. les, qui cft Aquanoftra xMercurialis, Meuuriaiu.
,
:

Plutonis ac Duis antra inuifat hsec enim aqua Mcrcurialis Acheronte re:

fu(b,& Ccrbero fuperas trado adauras,vitam tribuit humiditati radicali


iftius

arcani

& fufcitat illam & vna


,

corpore fuo reducit ad lucem priorem,6c redditfulphuri fuo nitidio-

cum

rcm&

puriorem,

quam

prius fuerit:

abinreuocare,& ad virum fuum.,fcu ad fulphur noftrum deducere, vt pacate iterum viuant, & feUciffimum ducant seuum humiditas fiquidem hxc , e corruptione &morte fua fufcitata caiidofuo, fcu lulphuriluo, coniuga- ^^.^t ^'^ livmculolociata, eft Arcanum PhUo- gtUt^ efi
ficdicitur Hercules Alceften
feris
:

&

&

foplioru,de quo dicitur apud Herme- Arcanum tem fortitudo eius integra eft, ii verfa f^i^"^^fucdtm terram, &in coelum afcendcrit iterumque in terram defcenderit,
:

fufcipiens

vim fuperiorum

&

inferio-

rum,de quo ciarius loqui Chymicis non concetfum eft,ne figilium Hermctisperfradum
veiinr.

258

HeRC VLES

ty^B

INFERIS REVERSV^
,

Hercules

Lycum 7heharHm Regem


,

qnod AiegardL conmgi vi?n infem


'Voluijfet

interficiens,

^nid

Fiochymicis demonftret

Capvt
Vtrtm om^
nia tentnK
,

XXIIII.

Ihil tam altc conftituit quo virtus non natura


poffit enitijnihilenim in-

tentatum
uerit,alios

reliquit virtus

probaetiam libiconmndos fimi-

PoUquam feipfam
rerum

libus,aut difficilioribus
Virtm fkpiffimt exhUt fed ab exilio
reditpotetior

fortui-

tarumcafibus probare tentat.


Sa:pc fxpius exuiat virtus ,& ad inferos dcfcendit,tenebris obfcuratur , ac caliginc denia inimicorum quam-

plurimorum

qui in ipfam virrutem


,

velut nubes in foiem pra^teruehunt

at

tandem etiam aliquandoreuocatur ab


inferis,& rcdit ab exiUo potentior multo' quam fuerit antea : Inimicos vincit ac fuperat , non fecus ac fol diffipat

nubcs,qux

illius
,

obfcuiauerant

lumen protempore hoc nobis pia^ oculis

PlOCHYMlCVS.
Jjxhibct

159

Hcrcuics ab inferis rediens LycLim Tliebarum rege quodMegacac coniugi vim inferrc voluiilet inteiiiciens.

&

viros fortcs,ac ^i^^tiejiir. ''^'''''" virtuofos , qui non tandem famx aut ^f^'' glorix lu2E detrmientum patiatur oc trimenuim luminis ccli- nonpntUtuu fui ipfms iplendoris pfim fcrat , fic ad infcros dclcendat?
eft inter
,

Quis cnim

&

&

quc tempore Lycus infurgit inMegaram hvixulis coniugem hoc elt in famam (5c gloriam virtutis nofttas ,infulcat Lycusleu Zoiius,ac inuid^acfamx
,
i

iitutis noftrai

coniugi obloquitur

&

AQ

vim inferre tentat. At cum in priiinum iplendorcm redit virtus,acab nferis rcuertitur Lycos hos omnes,
,

eu zoilos

ac inuidos intcrficit,diffi-

:)at, ac fugat quicquid atrentatum eft. , Simiie nobis exhibet fimulachrum :orpus noftrum, dum diuino ac luper-

:celefti

e in

numine,ac virtute redit a morvitam in iiia relurrcdione, vitium


interticit
,

jmne

ac fcmiiem peccati cxtinguit, qubd animx,feu Vlegara: luac coniugi vim inferre vouiliet Vitiimi ctcnim cft quafi Ly- vithm z . ^ :us qui lemper in animam inlultat, ac cu>s efi,

jmnem
:

:iusfamam,&gloriamobfcuraretenar donec corpus iuum ab inferis rcieat, hoc eft a corruptione invitam mcrgat ,tunc temporis purum conungetur pui anmix, & vitia omnia
,

I60

HERCVtES
m:

in ea extingucntiir ,quac eius gloriat interticere lentabant.

Id ciarius in rcgno mineralium


inomnihus
rebtiseficor-

nifellum habent bpagy rici omnes, 'quj

C^fpirims.

ccntrum mincralium fpeculantur. El ^j^jj^ jn omnibus mineralibus vt ^^ tehquis omniDus naturx mixtis,cor pus,anima,& ipiritus qux tria in refolutione rerum omnium ab inuicei
,
,

leparantur

&

in feparatione fpiritua-

lemcmnino acquirunt agendipoted tiam, ac miram penetrandi virtutcmj Adeo vt corpus ipfum poft putrefa,

tlionem (uam & mortem, feu ab infcj ris rediens, potentiam habcatinterii' ciendifpiritum, hoc cftcoagulandi, aC"'
tixandi
spiritmtjua,
:

in

fpiritus dicuntur^ intecfici


ri
,

coagulationc ac iixationc ac veve nio-|


,

ratione di-

vudc

priEclare

admodum

ac doclesj

cnwHrmori. dixcriit

Grxci Hcrculcm ab
fuaj

inferis re,

deuntem Lycum
Megarsc

interfeciffe

quod

coniugi vim voluifiet inferre. Hercules hiccorpus eft, tanquam omnium fortifIimum,quod ex putrefaftione rediens Ipiritum fuum aggreditur , 6c fixat, ac coagulat ipfum, fic intcrficit, qubd Megarx fux coa

&

iugi

vim inferre voluilfet Spiritus fi quidem eft illc foius qui putrefadionemin rebiis molitur dum crgo cor: ,
,

sfmm tn
foiLqmznor- ipfi
temmoiitHr.

putrefit, ipfc

tunc tem.poris animaef

vim

infcrt

fcd cum

ac corrumpere tcntat, puttcdincm nefciat, ob lcmi,


'

ni

l6t copiam, qua turgec ideo dum corpus irriti runr conatus furgit ab ipfa elemcntorum fuorum corruptionc m nouam compofitionis puritatcm ac candoiem.muenit fpiri*
nis ignci 6c aetherei
,

PlOCHYMICVS.

tum fuum anime Cuq occupatum,com*


prehcdit ipfum, coagulat ac fixat,& fic interticit ac necat Lycum Thc\t>arum Regem,lioc eft fpiritum, totius arcani metallici,acthefauri Chymici vcrum
,,

8c

vnicumRcgem.
Ell

enim

Ipiritus

metallicus vcrus lycusquid

Lycus, hoc cft verus Lupus: hCicoscmm indUet. Grxce,fonat Lupiim,6c apud authores Cliymicos fpiritus hic metallicus , Lupus cognominatur, vt vidcrecft apud Varios artis Spagyricse authorcs,& pra:iertimapudBaliiiumValcntinum.anti- '^^^^''-^f* ^* quiiTimum^ Chymixartis authorem '^"^i.^X^^ jLupus vero cognominatur,ea ratione, rtm! Iquodvoret corpora rerum omnium, 6c putrefadionem inducat & mortcm rebus omnibus,6c vtLupus animaUum omniii voraciffimus carne pafcitur , ac
:

nutritur,

fic

&

Lupus Chymicorum

quicfteorum
tractus, qui

fpiritus ex metaliis ex*

eorum aquam Mercuria-

lem conftituit & componit, carne pafcitur 5c fanguine mctalli noftri,ac adeb
icpnfumit
iliud,vt nihil nifiterram ari-

dam (Sc ftcrilem relinquat, quam caput mortuum dicimus, & terram damna*
tam, qua oflibus ab omni carnc denu

162

Hercvles
polVumus quos
,

datis jequipararc

Iu[

linquunt tanquam inutiies tioi^ii corum mhil tacientcs.

<3c

nutrfl

J?-c-t-j- i^io- -i^- -^- t-^'-fe^- -i^- ^i^S- S^i^i' -i^^- i^^K ^. /4,2. .J.CJC5. .cr^. .^. .^'. '^A- -e-TbV. .3<i:.3. .gcj.^. .^>e- -i^l^ ^

^isi^^j^.TTifY^rfs fYi?^MrH^WfTir?''?

^4.^

Wi^'^^^'^^ "^W"^ 4^i4^5A;ij^|tai

perpetHo renafcens lecnr Promethei


cafo reUgatifngittisir.terjiciens
citles,

m CAhtHer-

qmd

riochymicis mdicet.

AuYum

eji

rerum emnlu

Capvt XXV. V R facra


pedora

I fames quid non mortalia

cogis? tu vcrees Aquila iilaquie corrodis ac cxedis pcrpctuo renafccns iecur Promethei iiii Caucaforciigati. diucs auro ac argento prirpoens efl: vcrus Promcthcus qui auro argento fretus, imperium , vcl^potius tyrannidcm in alios cxercct,& ik quod folis Di)s ac rcgibus competit , fibi te-'

Homo

&

mcr^
ratur,

arrogat,

ignemquecoeleftcmfu-

agendi, ac imperandi acultatem: Eft enim hxcfacuitas,ac potentia coeieftis ac diuina , quam Dmi
eft

hoc

tcs

auro

ircti.ac

mammona,

ui

paupc-

PlO CH
mcnt nc abcat
,

YMIC VS.
,

16$
ti^

crudeliter exerccnt

ac fcmper

ac pereat , auro deitrufto:quocirca crcfcit in iplis iiabcndi ac ditandicupido,ac hydropicafiti male fFedi , quo plus funt potae, plus fitiun,crcfcit amor nummi quanpecunia crefcit vnde merito pxcruciantur Diuites ftudio illo ac ditalibidinc augendi e;U[qux habent,eaque fimul amittcndi metu vnde ipfis pecunia fupphcium eft vere CaucaCo religati, comedentis ac exedentis Aquilx patiuntur roftrum infatiabiie nifi tandem diuinus adueniat Alcides fcu virtus incly ta,ac magnifica

turaqux

luugn^Ui

tum

ipfa

&

TecuniA

efl

efifuppUcmm
^^^^^.

quae fola
cat,

famem illam infatiabilem,feu

fagittis fuis ene^,;/^ ^^^,^ ac interficit,ac iecur perpctuo re- dtmiecur nafcens, quod eft thefaurus perpetuo Fromerhei crefcens marcefcit tandem ac conta* 2<^i*^
,

Aquilam exedentem

befcit fepofita

thefaurorum cumulanquse excdentis

dorum

dira libidinc,

^quilx fimulachrum in Prometiieo nobisdemonftrat Curaenimillaim'


:

jiienfa,ac perpetua ditandi depofita,

thcfaurorum ac diuitiarum certus imponitur


finis
,

& fic eprum ipfis fuppe,

litvfus :fic ditiores lunt ac beatiores

habeant,quibus contingunt riihilque ampiiusbpteat.


fatis

quod

Beatiores autem funt Spagyrici Philofophi , fi Aquilam Chymicam qux jrenalecntis perpetuo iccons carncs

2,

164

Hercvies
Promcthco Cau*

cxedic,ac comc(iit in

cafo moti alligato, fagittis Herc ulis intcrficcrc valeanr ,inhnitas ac immcnfas poilidebant veiediuitias,ncctamcn ctiihabeant mhnitos thelauroru accruos, ac ftudio acri ac mordaci cos ipfos thefauros multiplicandi dctincbuntur. cum fic parrx opcs fine cura ac fiudio crefcant. At qportet antequam hoc^* contingat Alcidemfagirtis fuis intcr-^' ficerc Ac^uilam illam,qua! iecur pcrpetuo renalcens exedit Prumethei inCau,

^^

""

caforcligati.
^.juiU^pud

1'

j^^^ Aquilam intelligimus Mercurium Pliilofophorum qui vcre Aquila P muid?''^ dicirurpaffim apud auihores isiolus'" clhqui iccur comcdit pcrpctuo renafUcurTroynt' cesPromcthci noltri^hoc cfi,is folus cft, thii.quid qui comcdit fulphur noftrupcrpctuo apudchymi- rcnafccus arcani noftri,feu Sausnoftri, *^^* qui verus cft Prometheus, nam prim6 omnia in rerum natura finxit , ac con:

CAUMfui

difpcnfatjcoelcftem ignem furatur cx rota Solis,hoc cft calorem naturalem rerum omnium , qui vcrc cceleftis eft, cx mfiuxu Solari, accipit ac furatur , centi cuiulcumque rei alligat cuius rci crimincfupplicio miro amcitur, Caucafo puta rcligatur *Aquiix infatiabilis patitur roftrum quaeilliperpetuo renafcens iccurconiumit ac cxcdit. Caucafus nobis rcpixfcntat naturam
ftruit,

&

&

&

&

PlOCMYMICVS.
apidis,ac Petux iiaiulachru

l6$

& cffigicm,
fui ipfuis

a^ud<^ymi^

rubltantiametalli noltn con- cos^mdmdi* "'' lertitur cui alligatur,obcaIorcm in-

quam

&

ernum coelertcmin centro

:refcentem,qui fubftantiam illam 5ccfentiam in lapidis ac dmx illicis natu-

ramindurat.
Sulpiiur intcrnum
laturalis
,

quod

cft caloris txpUcAuoU^


coris

vcra ciftula, pcrpetuo crcf-

perpetuk

:cns acrenafcens,c3loris nacuralis ex-

rena,'cen:is

erni,& alimentiti)fotu,iecurillud pecnniter crcfccns nobis repra:fentat. Ajuilavcrb comcdcns ac cxcdens,cft c5-

P''^^^'^"-

umptio

calpris illms naturalis,

quam

)atianturres

omnes, toto duracionis "ustGmporerin Arcano autcm Chynico,cft Mcrcurius Phyoicphorum


Sulphur naturs pcrpetuo comedit, dolec tandcm adueniat Herculcs, hoc ft visiilatixans, ac coagulans quas ^crimoniam feucomedentis Aquiix
'ariofquc colores apparere facit
,

[ui

loftrx

naturam

interficit

feu in rei

ermancatis ac pcriiftentis eiTentiam


onuertitrtunc pacata fiunt omnia,nec *rometheusamplius cruciarur,ac dila-

liaturcorrodenriAquila; roftro, hoc ftfixum eft ac omnino perfiftens ca^dumillud,5c humidum iUudradicalc netallicum, nullos timcns igncs , nec qux funt vir:llas famelicas Aquilas utes exedcntes ac corrodentes humi, ,
,

i fea calidi

innati

rcrum omnium

Hercvles i66 quodni pcipctuo crefcetct,brcuisef'


let

& cui ta vitx fupellex.

CTGNrM MA%71S FILIVM^


eijueftri

certaminevincens Hercules,ac

T^r^eodamantern occidens^quod et cibum

denegajfet^illmfque fiUum

HyUm

fecum ahducens quid nohis


fortendat.

Capvt
3elli eompef-

XXVI.

E L L I compefccrc ractre

rxpinm

'virtutts efi

pinas.ac populationes militum, affuctas ac

cpus.

vulgares adioncs pro' hibcrcpoffe, cft Hctr culex ac infignis virlUtis opus & prxfcrtimhocini2eculo,m quo dum miiita*
,

turrapinis potius, populationibus ad furtis v^acatur, quam hoftibus debcl^ landisjimb occafiones ac tcmpora opportuna hoftem dcbellandi pra:terlabuntunnon vtbcUum inlongius protrahatur tempus, ad vidoriam integram adipifcendam, fed vt rapinas aq furti periiftant tempora,ac longius pcijl

PlOCHYMICVS.

167
s.;!!f^
'^^^'''^^

darcnt. Itaque bellum hodicrnu vere dicere poffumus rapinam ac fartum, non paci^ inrtrumcatum ac viam fcd pelHs ac famis femitas ac vias certiilinias Plus enim difperditur vini ac fru,
:

W
'^''^^'

mcntivnobellianno, quam confumi poilit deccm pacis annis. Ad tantam enim fupcrbiam arrogantiam, ac im,

modicum viuendi modum infolefcunt milites,vt quafi nunquam indi^cre deberent, omnia pcrdant ac conlumant 6c ferunt ac patiuntur hoc belii Duccs

detrimento nam hinc morbi Epidemici in cailris fiunt , MorhiTpide' ^'^^^ negledolej^itimo, ac frueali vidusrc- ^'" gmiine hinc muitum ttrages numero- ^^^^

magno

iuris bellici

'^*

ia

quam maxima,plufquam in maximo prxlio^quod belli Duces euitarc poflent modo rapinam 6c militum infolentem arrogantiam & audaciam in
,

ip fo belli

Umme compefcerent.
Martis tilium deuincc- ^idfit
Cy|^;/wAf;'.m*i
fi^'-i*moccide^
^^*

Sic

Cygnum

Tlieodamantem occiderent qubd cibum illis denegdret:ex his fiquidem popuiationibus acrapinis, fa^ mes adeil & ciborum adminitirandorent, ac
,

rum dencgatio,quse militum ingentem


aciem
perdit
,

acDuces acRegesfru:

ftratur mtentis

Qaocia vt hanc cabelii euitent lamitatem effugiant Charybdim^neceiTe cft vt hunc Cygnu

&

^Martis filium, ac

Theodatnantcm
,

de-

uincaat ac occidant

filiumque eius

Jiyhs

ffi

prddxcmftt-

168 HeRCVLES Hykmfccumabducat,quicritordoIeguimusbclii,aciulhtiami)itaris, qua


reJiciiiunum miiitiahabct cxitum, ac profpcro rcrum iuccelVu tcrminatur. Alioquin in cafTum abcunt omnia, no
fecus ac in atcanis Chy micis peragedis, omnia pefsii cunt,nifi iu principio Hercules Chymicus cqueftri certaminc vincat CygnuMartis tiUum,ac Thco* damantem occidat,quod fit dum Mcr-

inprhciph i^pUisPhi.
Appxre^t
$'

^r.

Philofophorum fcrrruginem SulphurisPhilofophoium occidit hoc cft coquit, & ad pcrfeaioncm dcducit. Iii principio fiquidem codionis sulphuris Philofophorum nulU apparcnt imperteai colores & praecipue ferrugincus color qui Martis naturam ac profapiam teftatur vnde iure meriro matciia Phyfica tunc tcmporis vere poteft nuncupari Cygnus Martis filius ac Theodamas , ob ferri impcrfcdi metalli naturam, quam pra^ (e fcrt & colorcm vndcetiama Piiilofophis ferrum dicitur calx ferri,neque vUo paclo mentiuncurius
,

&

tur,ncc variiloqui funt. Quocirca ni in principio coftionis noftrx Mercurius, qui eil verusHerculesnofter,(dcuincat Cygnum hunc

Martis filium,acThcodamantc, in caffum abeunt omnia, & pcreunt: (ciS. ad-

huc non

fufficit

Theodamantem

in-

tcrficcrc,atetum oportct vtpoftin-

PlOCHYMlCVS.

I6j|

tcrnecionempatriSjabducatur&Hylas, Thcodamatis iilius cariflimus, qucHerculesducatoportet adColchicicxpeditionem, & Argonautaiu liac IbciLrs.
prudcnciiiimus Artis -^^''^'f** Spagyricas alunanus, fi poil: mortcm ^^^^^^,^, ^*^^ ^*^ Tlicodamantis ac Cygni Martis filij interitum-jhocelt poilquam materia nollra qu*e ex xMartis propaginc eft,
tacicc
,

Hoc

mortua fuerit & putrcfacla 6l fangui"ncm dederitfuum, multique colores


,

impcrfccti ac

medij apparuerint ac
fubiimauerit,acin
altii

trailerincaibufq; apparuerit color,Sul-

phurqae albu
ie fuftulerir,
las

fe

quod vcre dici poteft HyThcodamantis tilius propter varias

mutatioacs & iniigncs aitcrationes quas ipfum Sulphur patitur antequam ad albedinem perducatur Tunc cnim temporis a Mercurio noftro,Ieu ab Hercule abijcitur,6c ad expcditionem Coichicamconducitur.Namcer- Sffifhur mU tiirimum cft, Sulphur hoc album a ^r^^^-] ^*'**''* Mercurio noftro tanquam ab Alcide, ' dcduci ad vlrimum ac lupircmum per
:

fedfionis

gradum, hoc
eft

tincluram, quas

cft ad rubcam fuprcmum artis

Chymicaefaftigium,& vcracitArgonauticacxpeditio. vt Argonautx nihil aliud ex hac periculofaacfuprema expeditionc reportarunt,quam vcilus Aureum: patietiam ratione Sulphur hoc album

Nam

Hercvles 170 codionc continua in Mercurio Phylico,noa alia de caufa rubicundum


,

perringit

colorem,

quam
,

vt ad auri

naturam omnia conuertat

&

ad vera^

vitalisvits tinfturam deducat: quod nihil aiiud eft apud Chymicos antiCtlch&i

quos,quam
'Vii-

vellus

Aurcum ex

Colchi-

tU dicatur.

ca terra reportarej
;;(;a/\ic^v?dicitur

namColchos

terra aerca

&

quali mctaiiica

cxqua, arte

&

induftria

Chymica

ve-

rum Aureum velius reportamus.

^ *"^^Vww CERCOPAS D EriNCENS


rpf^f^
f}j^
fjgi.

f^

-^

-^'

-^

Hercules

dnm OmphaU Lydorum


portendtit,

Regi-

HitferHtretj qnid Piochjmicis

Capvt
Vrrttti etfi fit

XXVII.
Va m V I s
otio torpcicatvirtus ,& lui ipfiusaliquadoobliuitcatur ac dormitct
5

immemor
fipe
TTicn
ftii
,

ta-

niAgv.a.

operatur.

nihilominus

fcmpcr aliquid lieroicum,acmagnij, exipfootio^ac virtutisfomno ci-uitur^ac in iucenicrupit.

Pl OC H

YM IC VS.
deuM|^ere,<5c

171

& hoc

cft

Cercopas
:

phalae fcruire

Orafuerunt enim Ccrcopes


,

populi Pithetufa: infulas^omni fiagitiorum generi dediti ac penitus criminibus ac vitijs nefandi, quos deuicit Hcrcuks, ac fuperauit,dLitn Omphaise Ly-

dorumRegina^ feruirec, cuius amorc peribat,6ccuiusgratia tantum fuiiplius obUtus eft vt clauam iiiam cum coie permutauerit in eoque lanam ac fiium duxerit, ac aiia Hercule indigna
,

peregerit

cum

his

amore foemineo inebriatus: tamcn abfurdis ac tanto viro


,

indigniSjCercopas deuicit vt nobis fit indicio,qui virtutem profitemur, nc


,

'Explk-ith

vnquam adeo profundo


otio
,

torpcfcamus

C)r/?^w*
^-^"

vt
,

omnes

virtutis fcintillx, ac
;

fauilix

e^tinguantur
,

at in

mcdio

^J^^'^*

vi-

tiorum
cant. Sic

ae voluptatis ceatro ciuccf-

quamuis Omphalx Lydorum

B.eginxferuiamus,hoceftvoluptatum barathroiimus immerii, nihilominus Cercopas vincimus hoc ett virtuns aiiquid ex nobis exfurgit , vitia alia com^ primendo,ac fuperando. Cercopas autcm vmcit Hcrcules ac fuperat in Chymicis operibus, dum
,

cercop^s

^'^cwodo
''^"^'''^'^^^''

corrigit

cterogcnea cunfta feparat, ac vitia omnil,qux ex primo originaU elementorum fontc tervse nouia^ exfurgunt. Li dealbatione, ac mundatioterrsE hoc contingit 3 foiu5 cnim

^^'^"

ne

seius

lunu^

172
riu4teryam
de^lifAU

Hercvles

Hcrculcs tiq^er , idell Mcrcurius cft qQi dealbat ac mundat terram noftram, purificat ipfam^ac vindicat ab omnibus etcrogeneis cxcrcmentis, ac interim Omphalas Lydprum Rcginas amorc vftulatur,ac ipiius fcruitutis duru patitur iugum ita vt veftem ipfiuf*

&

met Omphalx induat,ac clauam luam,


Leonis Nema^i pcllcm, cum colo 6c fufo,acmuiiebriomniindumcnto per-.
mutet,fui ipfius immcmor,ac profap \x fux obUtus , cuius Cupidinis flammas cxardcre videmus, dum intra vitrum noftrum , quod cft palarium, ac bafilici Rcgia , inquaHercuIes noftcr, feu Mcrcurius tcrrac noftrx incumbit , ac Ciusamorcvftulatur atquc cius viuis
,

&

adco flammis cxardefcit,vt v^ftem


^rdfttHer^ fjc noftrs, fiuc

tcr-

Omphalx induat

ac in

^T7 ^7\
^rtlre^^^*'

^^"^ naturamconuertatur.

Mcrcurius fiquidcm poftquam terdcalbauerit, ac eius maculas omncs dcleucrit, ncxu indiflblubili cum

ram

caconncftitur, &fiuntquid vnum incombuftibile , ac omnium pcnctrabiic. Sic iurc mcrito dicimus Mcrcurium Omphalae Icu tcrrx Spagyricx amoris igniculo cxardcfccre, & eatcnus animitusillifcruirc, ac Ccrcopas dcuincerc, dum quod tcrrac nbftrx inimicatur,feparat , ac confumit,

PlOCHYMICVS.

X7I

M^^ *1^ '^ ^ y^ *^ d>


PTLf^M L/H/P/ET^S

iii^

ii* ii*

^ i^

HERCrLES,

emfque Regem T^eleHm cHmtota emi domo^


pr(Cter l^efiarefji trucidanSy^c lnnQ^

nem

T^eleo ferentem ope?n

telo trijulco

vulnerans^

irjuidFiochjmicis

Gommenfiret,

Capvt XXVIII.

N humanis
quicquid

rcbus , Pji^^uid virtutcm ^'^o^h*^


*'*

non fapit,
rcfpuit
fic
,

virtus ipfa

ac diripit Pylum quse no-

bis
vitijs

humanitatem

fcatenrcm, ac redundantem cx hibet diripit Hercules , ac eius Regem feu luperbiam vna cum afleclis omnibus fuis, aC vitiorum fupeilcdilibus difperdit.acinterimicprxtcr Neftorem tunc temporis forrc fortuna exulantcm, hoc eit prudentiam huma,

nam, qux quamuis

virtutis

vmbram
,

iliquam poliideat nihilominus fi hu manitatis fortem mireram, aclabilcm, :x qua ortum habet , pcrpendamus.

174

eani vitijradiccs, fuccos fapcrc, ac rcdolcre percipicmus tamen quia virtutcm lcqui tendit, catenus virtutis
:

Hercvles &

|'

fobolcm&aiTccla corrftituimus. Vndc ab Hercule in perditionc Pyii, ft>tiufq;


Trudtnthi
hiimnna,
in

|^

Zrkuiis^^^Te

exnUt,

Ncici domus fola ipfa prudentia feruata cft n^jlito quidcmj quia tunc fcn^potis cxulabaf.Solcnt cnim vitiofi hominesinmagnisvitaepericulis,6cin fupremo vitae fuas termino^priuari prudentia,& quo magis ea indigcnt tunc temporis patiuntur eam, ab corum negotijs vrgcntioribus cxulare:confidunt tantu fuis diuitijs,ac opibus, tanquam.: pracpotenti lunoni quae tunc temporis Ncleo quidem ferre opcm conatur , at irritl funt eius omnino conatus Hcrcules nofler, telo trifulco, luno, ,

&

'

nem illam
luRonis in
Telumtriful-

vulnerat,6c fic vanos cfiicit Neleum afftdus.

cum^uovui'
quidjit,

Tclum iftud trifulcum quo Iuno,feu diuitiarum &opam conftdetia vulncratur ab Herculc ieu virtute, elt vis ilia
heroicatriplici robore infignita,

ma-

gnitudine puta animi ,contcmpturc-

rum mfcrnarum,

ac amore virtutis, quibus fulcis-telii Herculis armatur,ac lunoni plagam , ac incurabile vulnus

k
,

^!lf PyL'^^H'^^''^'
dfrucrg.

i>icPylumdiripitHercules,
,

eiufquc

Regem Neleum cum tota cius

domo, prxtcr Nefiorem interficit ac lunonem telotrifulco vuIneratNeleo


ferctcmopem,hoccftdiuitias oonncs
,

CHYMIC VS.

175

contcmnit ac naucipcndit, magnitudineanimi, contempcu ixrum terrenarum jacamorc virtuns, quibusarmatusHercuics ab otiicioiuo 6c rerum incentu nunquam deiiilit ac dcflectit. Sic eciam apud Cliymix alumnos
,

interprctari

pollumus Pylum mfuiam

Py^^^ ?>?
^''*^
^*'
^'^i^'^**

Chymicorii-cui imperat Neleus,fcu Ipidtus mineralis qui vcrus N::leuscll:6c niab Hcrcule noftro intcniciitur, ciufquc infuia,feuterra noftra duipiatur, vna cum tota fua famielic

natcriam

lia.non prodeltquicquam in Chymicisopcribus: Mcicurius iiquidem nofter,

quemfemper in Chymicis Herculem mterprctati fumus,terram Chymicam liabct diruendam putrefadione in qua putrefaclione vere dicere poffumus Pylum veredirui^acNelcum Ntleui ^uid :ius Regem, vna cum tota fua familia ^p^dchymi-^
,

int&rlici.quiaomnia diruuntur cor- ^^^* umpuntur, ac intcrticiuntur omncs puitus 6c prarcipue Sulphur noftrum quod in hac Infuia imperat ac regnat, Prseter vnam Salis naturam quse illaEfa, ac inconcufla manet, quz NcflorisnoDis rcpraefentat efhgiem,feu prudentiae bbolcm, qua; rebus in aduerlis ac ummis vita: pcricuUs ac difcriminibus .emper conftans , ac permanens cife
,

&

ibiet.

luno verb qus Nelco ferre opem ^^^^j^j^ ;onatur&trifu.ci tcio abHcrculevuL 'J^^^^y^^'
^

176

Hercvles

fyidfihiie'
iitteictrijui'

neratur, Aureaelt natura incorrupta, ac coeleftis qus materije Chyniics, ieu tcrrx mctallica: fabucnit, accarn a corruptionc&mortc vindicarctcntat :at
f^^^^ i^

ipium

tcntat, ac

ir^^'"''

trifulco vulneratur ab
tia conftet

molitur , teio Hciculc ncitro,


,

lcu Mcrcurio qui cum niplici lubiian* Mercuriaii puta fulptiurca ac falita, virtute ilJa tripiicifauciat ac vulncrat ipfam Auri naturam ,feu lir* fturam, qux in occuito mctaiiincftri iacet,& fic tclo trifulco xulneratur luno,abHercuIe feu Mercurio noilro dumNelcumabiplb mortis iuppiicio vindicarccupit. Qui ex SpagyricsE artis candidatis in
,

fuprcmoiiio Philofophorum arcano, terrz Chymica:,variam ac diueriam altcrationem ac mutationem contemfortallc non mirabuntur: Elati funt asabftrufas, & occultashuius fabulc
,

cxplicationcs
,

at veras

&
rci

fynceras rc-

centro edu^asrnccfortaile aliud prarter id ipfum foium huius fabulx autiior lubintciiigcrevoiuit,dum harc figmcnta cxcogitauit: Sunt cnimnatur^ mira, quac obfcurohocfabeliae velamcnto obtcguntur ,vtfaditari fempcr apudantiquos folitum fuit,qui naturx fccreta taccrepenitus,(ed iilijs dodrirx , voluerunt: Antujul ft" Hermetis alumnis pandcre fir#M nMHTA tali tamca modo , vt non omnino dcclarata

putabunt ac ex natui a:

&

PlOCHYMlCVS.
,

177

declarata cflenr ,ac manifefta,fcd atnyg- ohfcmtfmf' matis corticc obuoluta vt ea deccda, f*^**^*' ac confrafta , dodlis , ac dignis patcfa*^tafiercnt vt obucnit in hifcc umnibus Graecorum fabulis, quae miro artis Spagyricae tegminc , iccrcta natur, ac
artis miracuia pandunt, nihilominus pcnitus occultant ac cclant his omnibusqui artis Spagyricae facris initiati non funt nec Elemcntorum naturas myftcriaocculta, vnquam contemplati lunt , at potius nafo adunco fufpendunt. Hi certe nunquam telum Hcrculis trifulcum fibi comparabunt vt lunoncm noftram vulnerent, Neleumque occidant , ac diripiant Pylum inlulam
,

&

hanc auriferam,quam quidem aurodeprxdari ac fpoliari vclicnt. At laboreS(5c Herculis ccrtamina quac in hac diripicnda infuia fubire debemus , penitus rccufant , imo nefcio quoglaucomatc deienti rcputant artem Spagyricam inanem cui tamcn vanam pcnitus infudarc dcbcrent totis vitae dicbus , vt auro tandem potircntur inexhaufto, cui i^jmmopete mhiant credant fi vc,

&

Authorumauihoritatibus, toi; hiftorijs, quibus mcnriii nefas cft, ii col^hy cum vere vellu s aurcum habcre volucrint,inlulamquc noftram Pylum
lint tot

diruerecupiant, vt Neleumcum tota fua domo mterficerc pollint , hoc

$Hiphur
iu:i
efl

Hercvlis I7S m- enim occifo dc intcrcmpto , prodibic* fe- ftatim in luccm Sulphut noftru,quocl
,

#/;w^

aurum <x argentum cftccrc queant de eadcm materia cx qua natumiftae


,

vt

ra ipfa in vifccribus terr^E ignc inuid-

format cunfta metalla ac ca ad pcrfcftionem pcrducit,hinc auri &: argcnti micat ac lucet fubftantia.
bili
,

VR
Regem

TTH V M

CCH ALlt^
Occha^
,

occidens Hercnles .ipfamque

liam ZJrbem delens

& Jolemftht deeamejut

negntAm vi ohtiruns
ijt

Euhoeam ahducens.^Hid
portendat Piochy-

micU.

Capvt XXIX.
iAnitatis aureos montcs
cxcelfos ac clatos, innobis

vmmu

ipfisdcprimirc,hoc
ffi.

fummx

^^, virtuti^cftlabor,ac opusrhoc cu isuiyihum Occhalias Rcgcm vcr^


occiderc tantae enim fuit prxfumptionis, ac vanitatis, vt Hcrculis amicitiam, ac confanguinitatem nimis faftidiosc ufpucrct^ac lolcm iili in vxorcm dcnc,

PlOCHYMICVS.
garct, quareindignatus

179

HercuIes,op-

pugnauit Occhaliamiplam Vrbecam*

que funditus
nuit,

deleuit,
,

Eurythum

Regcm mtcrfccit & fic loicm vi

eius obti-

&

in

Eubocam
viri fortes

abduxit ibiquc

jninhce adamauit.

Quod &
borc etiam

miro

virtutis la-

in fe ipiis

quotidie cxpe-

riuntur, dum vanitatis radices omnes radicitus auerruncant ex animis fuis , ipfumque vanitatis fontem penitus ex-

hauriunt tanquam Occhaliam dirucnOctes: Sic Eurythum occidunt , cha iam delent:lolcm vero in vxorem ^^4 ^j (ibi denegatam viobtincntjhoc eft fin- -vukiciemin ceritatem animi, ex illo vitiorumcon- ^f^y^eam "^^^'^** fiidtu,ac vidoria, magna animi contentione, tandem obtincnt,ac in Eu,

&

boeam

fecurn abducunt,hoc eftjin vitac integcitatcm trahunt: fcV/c^ft quidem vitx integritatem fonat. Qui enim ho-

minum Eury thum hunc Occhalix Regem occidcrc poifunt ac Occhaliam ipdelerc valent hoc eft vanitatem humanam comprimere polTunt lac compcicere toto vitx fuas temporc,
,

fam Vrbcm

fummam vitac integritatem>ac iinceritatcm xuum (uum veretrahunt ac


in

ducunt.

iam fenfu Eurythum hunc, ^idfa bOcchaliam ipfammterpretaripoflu- rphus in muSjin Chym.icis arcanis, fpiritum ml- c^rwn/^ neraJem nigriiicantem , ac corrumpcn-"
Difpari
,

&

iSo

Hercvles

Chymicam.|| qusE vcre , apud nos , vera Occhalia dici poteft , cum occidat omnia quac ei incLimbunt:Hercuics autcm aducnicnj
6i loJcm fibi in vxorem polcens.hoc eft| tcriam puram,ac virginem,qux inintimibOcchaliae penctraiibus habitat/piri-| tus mineraiismnatus acinternusipfiuS' tcrrx Chymicx tanquam Rcx, ac im,

tcm matcriam noftram

Uc;i

Tcrrametsipura j.er
indi-

loLer

^^^*

pcraror ipfius tcrrx lcu Occhaliac vrbis, ^^ Patcr lolcs dcncgat Herculi lole. fcu tcrram hanc puram ac virginem , quam Sulphur tcrrse, ac uaturx dicuut PhilofophiSpagyrici, quam repulfam xgre ferens Hercules, bellum indicit Occhaliac Regijipfumque dcbeliat.ac occidit,

vrbemque eius delet fiiditus, loiemquc fibi dcncgatam vi obtinct,ac in Euboeam lecumabducit. Quodfitdum
aqua Mercurialis feu Mercurius Philofophorumtcrrae Chymicac incumbens
putrefccit , ac diluit fpiritus iimatos acinternosaltcrando, vnde diuerfi ac varij apparcnt colores doncc tandcm vnus appareat color aibus, cx quo tandcmcxlurgit terra foliata, feu Sulphur natutae:pulchcrrima iila terra,qux
,

cam

nobis

loles

imaginem

rcpracfcntat,
fibi

quam Hercuks in vxorem


,
,

expo-

ftulatadmngcndam, dencgatur tamcn abEurytho cius patre quia terra illa SHifhuf TtA^ Chymica, nunquam ex fc dat iliam Lcrtfn^d nmqud ram puram ac fux puritatis Eorcm

PlOCHYMICVS.
qaemSulphur

I8l
f^cHe emer^ g^^ ^^x ttrrt*
'"^^'*
'''''*

naturacdicimus^nifipoft fui corruptionem aeintcrnecionem,<5c mortem' vnde verc dicimus occilo Eury tho Occhalix Rege,ac diruca Occhaliavrbe, tunc temporis Hercuiem vi obtincrc fuam lolem quia vere poft
,

Chymicac putrefaclionem Mercurius Philofophorum extrahit ex tcrtcrra:

cum quoindifloluvinculo conneftitur , ac copulatur, adrcimetallicasperfedioncm.Siccnim sulphur nalole in Euboeam abducitur,hoceft in tur&quome^
ra illa^floremillius,
bili

coeIumfublimatur,acinfuprcmumpuritatis,acnitorisgradum euehiturdum per aquam Mcrcurialcm,ab amurca , fxcc Elemcntorum omnium vindica-

^* ^xfrnUa^
tMr.

&

:ur,&a corruptione fuae terrac fepara:ur, donec nitorcmac fplcndorcm crilallinum acquirat, &Herculis focic:ati, ac matrimonio dignam habcaoius lolem hanc ,feu tcrrx noftrx florcm.Ex quo cxfurgunt frudus imraor:alcs,dc quibus qui guftauerit vitx lon;inquos videbit tcrminos, & ex oculis :ius dcpelletur albugo, qua obtcncbraoculi,ne videant arcana naturx,quaB iliius contincntur. Foelix terquc qitaterque beatus qui los fruftus habcre potcft vt (ibi foli
:ur

nccntro

:geat,nec vllius alterius

vnquam

fit,

rumvcrefauseffc poflit,incuius pofreflioncveraconfiftit foclicitas ac vitx


:ranquiliitas
,

alicnam enim viuerc

vi-

182
AulkdYum
tarn,
j^^j.^
vita.nonefi altcrius

Hercvles
ad altcrius ambularcgradum,& ad

dormirc

wevttA.

^^^
,

fommim ac cibos fu^^. yiuerecft,fcd^Iterius


,

fulcro vitam fuamfuftcntare


labcfcat

quod

(i

& vitam noftram iabi

ncceffc

cft,quod vcre viuere mifcrc eft. Rumpamus creo vitx noftrae nodos gordianos, vt noftri fimus,nec aliorum

vitam viuamus: hoc vitac munus facillimc confequemur fi Herculi noftro,

vthtatiftmtu

Eurythum OcchalixRegcm tradimus dcbellandum ac occidcndum ac Occhaliam ipfam vrbem pracbeamus illi
, ,

quid

*5-

diruendam, donec

fibi

rapiat
,

lolcm

dumftt,

ibiquc invincuIo,cum ca diflblubilimatrimonij copulctur , vt huic cxcant vitae frudus,

eamquc abducat in Euboca

quinobis,ac omnibus,quieos deguftant, vitae tranquillitatem

fummam

pariunt, ac nobis folis viuerefaciunt, ac naruram omncm ex intimis eius Thalamis cognitam nobis patcfaciunt nudamqucnobiscxhibcnt Dianam, ac Profcrpinae facra tamdiu occlufa pandunt.

PrOGHYM
*?

ICVS-

Il

-M S*3-?'^- -S^- &^- S*^^^ t^- -S^^&S^ fcj^-

c'^- -^^- i>

FESTEM
fmguine

T^ESSI CENTAVRl
a DetAmra mijfam
in-

ittfe5iam

duens Hercnles ac in

mhiem verfui
,

conftrucia pyra facrificAturm fe

combHrenSyquid commQnftret
Piochymicis,

Capvt XXX.
Es T
E

hanc humala-

nitatis

caducam ac

|!* rxtimi, '""''' fi'

oilcm induti fanguine

^'f"jF
deiihutsi.

Neiu centauri inrcdam hoc eft peccati labe ac macula contaminatam ,cxucrenon
^offumus quin Deo facrificaturi pyaconftruftamoriamur^mortcfola itur d aftra foclicitatis sternx palatia , ac
,
:

nagnificas domos ingredi non poflunusnifi per mortis femitas ac vias , at rius oportet in rabiem ac furorem' 'crti,cx vcftc induta Nefli centauri fan;uinc imbuta , hoc cft cx peccatis conradis,quac vt cxpicmus in furorcm ac abiem cxcitari debemus, vt aftum coritionis

hinc cliccre valeamus,vt con^

iS4

Hercvles

Wumxnltfu
tjiDeiamra,

comburamus ca omnia, qua? mortalitatis noftras vitia fapiunt acredolcnt. Humanitas ipfafcu naturae noftricimbecillitas,quac nobis Deianiftruda pyra

ramrepracientat,nobishancveftcmc6-

taminatam
rans

tranfmittit zelolypia labo,

fumma
,

fciens

nos capi ac
,

affici

amore loles feu anirax noftrx quam puram ac fynccram pollidere volumus.
IpfaveroDeianira, feunaturac huma-;
naeimbecillitas
tatis
,

vt

rcdeamusadamoj

rem fui ipfius 3r cultum, veftem


,

volupj ac delitiarum,vitiorum omniui criminibus infedam ad nos tranfmitj


tit
,

quam nos Deo

facrificaturi

induW

mus, & in ipfa vitia irruimus, ac tanto^ impetuferimurvtinrabicm vcrfi,conftruftapyra, 6c veftcmipfam& quiC' quid mortalitatis vitij fapit , ac olct c6buramus vt fic mundo corde placea-

jnus creatori
ipfo

s^ptentia de

Deo,& fic coelum vni confccndamus: Id certc opccum raridebcmus fi Herculem noftrum imitari dcbeamus.ac viri fortes, ac fapientcs haberi mcreamur. Sapientia cmm
non coronabitur qui lcgitime ac accr,

pruJenfia

ycra , virtus , ac fortitudo animi,in hifvbi(Mfipt ^^ ^ij^ praelijs dcuinccndis confiftit,

rime non pugnaaerit ac vicerit. Et in pugaaipfa ac praelio quamuis moriamur,nihiIominusvincimus,acbrabium


la infignitum, ac

viaorisc obtinemus,aEternx virx coroiperornatum,vt cerncrc iicet In vltimo hoc Hecculco labore.

IS5 PlOCHYMICVS. inquocoelo donatur Hercules exantlatis

tot ac tantis vitas laboribus. la

Chymicis Arcanis peragendis hanc veftem a Dcianira miffam fanguine Neffi


ccntauridelibutam diruere accomburcre dcbct Hercules in rabiem vcrfus
ac furorem
ftra.
.

vtpotc perfcdionis cul-

mcn fummum adipifcatur materia noDeianirafiqiudcmcftnaturaMctal^eUnira


cft

Mercurij Phiiofophorum pcreat, dum ad perfcdionem albedinis deucdus cft, nec hic commoretur amore loles perIica>
,

qux cii amote Herculis

feu

^ '"* ^f/^f taliica.

citus3cafFcctus,cotinuato ignis calorc vcftem fanguine ccntauri delibutam induit Mcrcurius,quam mittit ilii Dcianira, feunaturametailica hac vcftc indutus MercuriuSjin rabicm vcrtitur, acinfurorem concitatur,ac conftruda pyra,fe ipfum comburit tali ac tanta combuftionc, vt omnino moriatur , feu perfede figatur.
:

Qupd
artis

ita ficri intelligent


,

Chymijcx

Alumni

vt xnygmatis limites
,

omnespractergrediamur
natura

fi

poftquam
prae-

Chymica
,

colores

omncs

ad albedinemvlrima perucnerit cam ipfam iterum aqua Mercuriali inebriaucrint ac potaucrint, &au(9:oignisgrada, eam calefc^^f^rMchyccrint,itavc (anguinc ccntauri Ncffi fn-'fl^,.nr^^ induatur,acinitainrabicm,acfurorem ^^-^ ~ -*tcr grCLTa fuerit,&

i%6

Heticvlej

conucrtatur , doncc rubicundiflimum


acquirat colorem, ac vltimum perfeftionisgradum in quoquicfcit quodi cft bcari, ac in coelum cuehi, non lecus
,

ac Herculcs,qui exantlatis huiufce vitac laboribus ,vitafuntus, in numerum dcorumtranflatus eft,quod contingit TalicttM viris fortibus omnibus , qui redo vitx r^Iw''^,^ uhereAc^ui' ttamitc peracto, innumeris cxantlatis r*>r. vitac laboribus praclaris ac pijs coelo
,

tandembcantur,acvitimam

& fuprcconfc-

mam vitx

artcrna: foclicitatem

quuntur. Quod ex

vili

matcrix
,

noftrse

Spagy-

ricx fubftantia colligere facile cft, qux dum prseparatur tot tantos patitur labores ac varias fui mutationes , antcquam vltimum illum ac fuprcmum

&

perfcdionis gradum confequatur, vt vcrediccrc valeamus,eam ipfam matcriam Spagyricam Herculcos exantlarc labores, ac monftra deformitatis fux fubftantiae deuinccrc acfupcrarc, doncctantcm vltimo fanguinc Ccntauri delibutaminduat vcftem, ac penitus cxcandefcat,acinrabiem vcrtatur tantam,vt eonftruda pyra fe ipfam comburat, ac vcrc moriatur , hoc cft perfc-

dc figatur
mtoru Hercuiemtmitatur.

& in ip(a fixionc vltimum


-

puritatisgradumadipifcatur. ^^^^ ^^ ^^^"^ tationc aflercrc valcatnus matcriam Spagyricam Herculcm vcrciixiitari,& quicquid fub asaigmatc.

PlOCHYMrCVS.

TS7

huiufcehiftoriacvelfabcllsc contincd , id ipfum redolcre mcram Alchvmiam, Arcana huiufce fccrctiffimx rcicntia;

&

nec quicquam aliudintcllexiire

huitTf-

ccfabellasinuencorcs: tanti enim pretij fecerunt Alchymiam antiqui omncs vt nc quicquam vnquam fcripferint abfquevmbra> ac corrice asnigmatis, ne indignis ars haec patcficrct quod
,

fatis claret Ubris

omnibus hacdc

re in

lucem

editis.

Quocirca valeant iam

omnes
illis

artis noftr^ candiditi, haec fufficiuntdeHercuiis laboribus.

&

CONCL VSIO
TOTIVS OPERIS.
EcTORVM
aliquis

forfan

^3^;.^'^

reperiri potertt ,qui

vanos

Ti^l
cuiijerefum

I^Jjj^^^ rit,vanam eorumcxpiicationemac dcnique vanam cmnem Alchymiam. At nihik)minus

mAll^^

labores cxilHmaue- 'vaniz^-a-

crgo ipfe parcam illi tantum iniurisE, cumncfciatquidiciat, nec quid cogitct ,in tenebrisenim&: abyfibignorantise demerfus ac eius luto obc^ca* tus,ncquitcIigerequodpuIchrum ^^ ^^H^^rff^ tu^.. bonura ac vcrum;difficillimum cft qui i^ ^' ^'"^

ptefi.

i8S
bilc

Hercvles

tamct,ac iclcio laborat, dc coloribus ferre iudicium ciim omnia ilii ap* parcant biliofo infcfta colore , oculus sBgrotat fuo quo imbuitur colorc

&

deluditur.

Mcns myfochymicorum non difpari

rationc fuo afficitur morboquo dcluditur,circaiudicium rcrum Chymicarumquaectfiobuiaefint, ac manifc-

fta:,

nihilominus obfcuras, rancida^,

&

vnguibus

fuis dignae vidcntur,ac thea^

tro fcicntiarum artium clim-inandas, ca folarationc, quodobfcurius intcrprctentur, quam poftulet voluntas ac

&

defiderium

eorum qui ofFas praeman-

fascxpoftulant, arcana artis pcnitus cxplicata fexpetunt, Sc adhuc forfan acida,& palato non arridcntia inucnircnt.

&

Expc<3:cnt quasfo incoelum hiantcs donec iEiher aurum pluat tunc cnim temporisidcontingct,& i mc cxpUcatam habebunt artcm Chymicam, vc in votishabcnt: rcrum minuit maic,

Hnt^d*

u^

i4d^^

ftatemquircuclatmyftica,nccmanent fccrcta,quorum turba fit confcia.Lapides pretiofi,Adamantes& carbunculi, artium omnium mira , omnium oculis non obijciuntur nec propatula

&

fiunt , fed fcrinijs

folis optimeobfcratisrcconduntur, his qui hasc iufto prctio mercari cupiunt manifcftantur , irridcntcs autcm
,

& cyftulis petquam &

PlOCHYMICVS.

189

baculis procul eliminantur , imo fxpe fepius procul ab ipiis rerum prcciolarum arcis dctruduntur. Arcana Chymicalapidibusipfisprc- ArcAn^cUi^ '^"'^ tiofis , infi^nioris funt pretij, 6c idco "^''^ nfieliori lure mercncur rccodi,a naeli^y^^^^^ ter obfcr uari, ne obuia fiaro: omnibus ; dgcMntur tunc cnim aon eficnc arcana,fed triuia-

&

'^

la

& vulgaria quxdani opcra,quae tanvilcfcerent

iem

ac quibus fatiatum

jrofanum vulgus naufcaret :occurrenium eft tali naufcabundo ventriculo, lec cibi ad faticratem funt ilii propilandi^onferuaduseft
't
,

illius

appeticus,

delicatius dcguftec ac prxlibet ea

)mnia qux acri ac mordaci fucco deibuta,5c ialc

Chymico condita

ofFeri-

nus

idcirco prudentibus acfapicnibus fatis obuia atque penitus clara, dmodum grata quibus folis placcrc stulthpUcere udeo,alijsautempIaccredifpIicereclt. ^ift^^^ 'A
,

<5t

&

Plaudantergo Mincrux alumni,& 'anchymicumexpcdent meum.quo ?cromc illisomnici partelatisfattuLim,canquam meduilam veram tous naturse in eo rcferaturum,vbi vere
italis

inpanchymU
^"
^"^"^

JL^/^

Philofophi^ florem,vndiqua,

morboim omnium curationem tutam ac -rtam&nullatenusfucatam pandet. licpro Colophone libet hiftoriam
6c

ue micantcm eiucelcer

"'ft
ht

Lmani

<' *xpii^
^^'^*&^''iratu

aiufdam

pnellaB enarrare (]ux mihi luifenda data cft,vt a cancrohs phage-

ifo

Hercvles

denicis capitis vlccribus turpiflime dcfocdaram vindicarcra. Menlelanuario

anni 1630. Apud locumDauignonet quidam cau(idicus,qui cum fibi cx mi-

lcuorum lachrymisvenalis iinguas maiJco, numifmata cudere non poirct,medicu mc turpicer delusu,morbo&morte puellxcuiuldam (ux^abargento me

cmungcre volucrit.Pct fororem quandam fuam puellam illam facie obuelata tradidit

tefceret

inuifendam nc miiii inno1'ogatumquc cft nc Pharma,

copoeo 6cChyrurgo innotefccret morbus & puella vr medicamcnta darc vellem, meis proprijs manibus fabricata hifcc precibus obtcmperans dedi iliis vnguentum dccantatum ac celebrc, pro tinca capitis curanda apud Ambrobrolium Pare,Guidonem,& Gordonc, cclebcrrimos in Chyrurgia authores. Tribus tum dcmumjaut quatuor clapfismenfibus ab vnguento praefcripto dato,poftquam morbus fummoperc xnualuerit,<5c caput fcre totum occupaucrit non folum pericranio exefo,fed&: cranio ipfo corrofo,nam tinca illa phagedcmica & cancrofa valde crat,de gcnere elcplianticorum vlcerum nullo alio adhibito confilio, an totum caput pcrungendum cffet taU vnguento,, perunftumeft, quid pcrundum imoj infardum,&: duorum ferc digitoruj

&

craflitudinc i,nauftatun;i,futuraeomnci

PlOCHYMICVI.
,

191

6ccommiffurx eo vnguentocoopcrt2,& non iblum commifluras, at etiam piget mc ac doict vcfanix tantum
narrare) aures omnes opplctx ac dcibutXjita vt magno cum cruciatu nul-

a Patris fuiaam fafti dc nouo Chyrurpcommotapietateinrra viginti qua:uorhoras mortua fucrit; quod non
:ontigi(iet
auafler.
,

Mortua

jueitus cii

aqua tepida caput puclla conRabula hic forenfis apud


fi

fola

igitur

upremam Tolofatum Curiamdevn;ucntoiiIo, a

mc

prsfcripto 6c dato,

mpcritiquc medici pcenas mcfubirc dicto pubiico vokbat , nihilominus Dfcmct caufam meam patrocinatus,
[difto

hsec omnis hunc ftultia& fatuitate fumma correptum pct Dtum iam tcrrarum vrbem diuagari olumus vt difcant eiufdem farinac omincs , nunquam fc Chyrurgorum jt Pharmacopoeorum ofEcijs,& muikita crt,

pubhco calumnia

& ideo rabulam

eribus fungi deberc, ne deprauatus ledicamcntorum vfusm ipfos rctorucatur.

FINIS.
Qloria 0* Lausjit tihi Ufn*

iiillllliilflilillllliillii i<a^

TOLOS.E,
sp
:|||:

ExTypographiaPETRi
d'Estey
,

w^
fc*3-

fub figno

?*2'
<*3^

'?<^

^&^'

PrseliAureijjuxta

J*3-

.^

Collegium
Fuxenfe.
<^ ^ S<^

^o&3'

?<$ &^-

llllllilllllllll

illl

^feO-^*^!

You might also like