Professional Documents
Culture Documents
'-
HERCVLES
PIOCHYMICVS
lOANNIS FABRI, DOCTORIS MEDICI AC
PETRI
>
chymici Caftrinouidarcnfis.
IN ^VO
T>
EN IT ISSI M Ay
PHlLOSOPHhy,
rrM MOKALIS
tnm Chymict artis ArcanAy laboribus f/crculis^ apud A?iticjuos tanquam velami^ie ohfcuro
ohrnta detegHntHryC^ ohuia jiunt
TOJLO^^ TECTOSAGVM,
Apud
Petrvm Bosc
M.
Bibliopolam.
DC XXX IV-
EMINENTISSIMO
CARDINALI DVCI
DE RlCHELIEV.
XPECTAV IT
(^hymicorum
tmh^i
TiLchimicum
(
hunt N-
IRs
E MINE
Tis
in
iWE)atnoluit
Ucem ^rodtre-iquin
O*
memb
Cr HercuU
pjjig^je
ncflro inferuires
ad hoc
^sr
in
ternum memcrahile
factntu abfolue^.dum.
luct4j njlius
3^un
erai tihi
Mtfas
inuifendt^etfi <x^e-
cmnihm
:
fis lu-
(^h^lys tntenfa-^ ac
^Thare^
0* ^Arcus cminehant ac
nitehant',
yj p(>te Gaiiisc^^' Hercuitnojiro perquam necejfria , vt HPythoex ^/iuuij GaiUci putred/ne crtus tandcm
tntcrjiceretur
,
e5^
euanefccret.
0^ yirtkte dire[ium ac
toti
Caiita ytt-
quant^ ab yilo
alio cjfc
ntmcun-
ac etusrcncuatcrtm.
Nec
,
ncmcn
(s"
eloqutum
aut tn T^egem
ntale
aut
in
%jltgtcnem
tutifque
a^eUu4
hoc nofur
i^
inintimo cordis
lid
:
jm
clamat
,
totoi
GaU
fed ttiam
(s* tota
E 'fro^
ferittt^y
pa^ imo
tott44 orhis
te
homimhus
ommbtu tantum
quantUm
produci)
&r*
pr^ccllere
,
Gxllta tpfa
reznts altjs
emtnere folet.
'i
Emmet
tpfe
Gall/a te tpfo
^ tu
emmes Gallia a
Giillia
fl)rct^
-,
mano
\
-,
O* ^rmtnu%
'
(^ dbftt ah his perpetua Khamnufidis ira , vt Aureum vtuant ftcalum. Ob quam rem Ttochymicushic meus Herct^les
ambi
dtne^
"Jn
^^
{Magnum qmdtn
,
0*certemaximum^ cum
naturdt nucleus
tnfit
yt^lgo
decentyfed
iij
cum
magnus fit Hercules^ qux decent illum if7Jeq'ittur , mo qud^ gkriam eius ^ ac fdmam promuigant ac prof)agant infefiatur ambn. Ideo non dehuit nec
&
potuitfub maiort
cere
ymbra
hic Hercules
:
cui fi The--
feum te prxbeas ^ec enim HcrcU" lemfne Thefeo njidere Itcet^heroica^ C^ Herculedigna erunt eius opera^ O" monflra factle diuincet y quorum fpo^
lia
fet
tanquam fub
infigni
illufiri
donec
f()l
occafum
prtdie
qut falictter
(s*
^x njotd excurrat
mei
aufptcto
tnfi^
PeTRVS loANNtS
FaBER
Dodor Mcdicus
m *^^ 'i^^'^'^;^^^^'^^'^^
;n.
-^
PHILOCHYIVIICIS
LECTORIBVS
PR^FATIO.
Antiquorum quamplurimi '^^ iiominum noninfi?
Abvlas
mae
ftimarunt nugas,
eruditionis
&
doclrinxanilesexi-
& adotij
blandi-
inentum humani excopitata fiementa: deponant qu^io cx animis hanc fententiam & opinionem,
qu^
te
opufculoifto tractantur^&de-
ti,
nihil
dcbcre
cfTe in
Philofophia
Thcologix naturalisarcana altiora, & Chymicse artis fere omnia pulchriora fabularum tegmine tanquam puluere obuelata & operta tucre ne omnibus propatula fierent &a fungi hominibus tanquam a brutis , pecudiimquc
, ,
voracibusdentibusvindicarentur.
olfecerunt,
vtiles
&
varias
cafqueper-
&
arcana,
&
Theologiae naturalis
&
uam
ac recentem depingerent:hoc
Maicrus dodiflin^us & mirificus author , ingenio gi-andvcapaci ^ & per omnes artcs diffufo , Neotericorum primus nobis tradidit, explicatis permultis antiquorum fabulis
circaChymicamrem
facicn-
&
abftruium
fit
Chymicse
phiae
5
artis
forfan mihi
,
& humein
cuius pon-
dercquicquidantea6tis&
-cditis
lucem
&
glorix
ego autem potius Dauus fum quam Oedipusiltaque finon refpondeat ingenij mei conatus senigmatum
intricatae amplituaini^ nefcio vere
vndc mihi
tis
fint
excipiendse leuita,
ingcnij
iuris
mei excufationes
nifi
diem
natursedicam, vtrcddat
rationem , cur acuminis non mihi magis concederit vtomnibus cfte amori poifem delitijs , cordi
&
quicquid cnim
eft
mihi
,
facultatis,
graticC^vcncris, leporis
eloquij
&
&explicatoanimo loqui,
ftul-
tumenim
Ipfi
efl:
afiPxis
praebere
ladl:ii-
casj quibusfufficiuntcardui.
fiquidem
vilipenduat
&
tium eorum & pondus ignorant ^ Gallo fimiles yElbpico, qui rnargaritam pretiofam 5 & pr^egrandcm intcr fimeta repcrtam^grano tritici
commutauit &pr2etulit
ita
My-
fochymicifiquid inucniant rariffimi pretij , inter veterum parietinas antiquatas5& caducas , quod luminis fplcndoris Chymici afferat nitorem & radium , ipli poft-
&
&coeloextollunt5 quamuis forfaii nonredecapiant, quantaimt laude digna laudant quia multi coelo
:
&
gis
&
ftar,
tur& vltimx
etfl
nefciaat
quo
tum
corriccs
&
callos
5
obduros
&
Philo
&
charum nullo pacio ambigendum cft, quin id ex calamo mco cxtorquercmifed cjuod Philochymicis documcnto eft Mifochymicis nc,
quit
eflfe
focordi grypho,
nifi fatali
quodam
rie
ordinc idcontingatac
fecft
prudentise
&
h^c
multiplicantj&focordiam fopitam
refocillant.
cis& Chymicx
artis
alumnis
c{\c
incntis&ingenijornamento^c^tcfis vero ( quos odi tanquam prophanum vulgi lurum& excrementum ) iabori & manise quicquid
:
& vtilifron-
tcjcxpanfocordejbrachijisextcnris^
cftopus ad hominisvitam
lulcris
his
aliquatcnus
ftatumi-
nandcm
ftyli
&
lccillandam. Suntcnim
dcmulcenfcribcndifacilcm&intel-
aiJimo
laere
mco dcponcndam
confu-
gulam&
roftrum^nec
m*''.
mMMsmBMMmmsMi
AD AVTHOREM
Hercvlis Chymici
Epigramma.
%
Agmen,
:
Et
rahidas Getice
cnm Diomede
feras
Et thUrit mertto nomind ciara polo. Psr tibt UhsJ docle FABER, nam tollit vterqm
Lethtferum 'varia nohilis arte maiiim
.*
Sed
faiior
FABKI ?
llle necii
tfte
necem.
Iac.
Ovradov.
V. C.
PETRO lOANNI
in
Fabro Chymicorvm
Pnncipi,
fuum Hcr-
culem Chymicum.
^
Et
Et
^^^
y<^^^/r/-
'Aciet lyrfi.nnos
wdlum
colns
trijle
^^ fulnnnanti
Sed
ccce
majus
BER
E j^ B E R
Ars
loannesOuradou ConfiliariusRcgius in PriEfcdura Lorigcnfi , hoc carmen ian 'crm in pcrpetuum bcncuoicr.tix 6c obleruantiae lymboi
lum appolaic
CHnahnUs ]acens geminQS angues a lunonc immtjfos elidensy ^uid Philofophis tum
M^ralibus^ tnm Chymicisporten^
dat ac prdfagiat.
CAPVT
I.
E R C V L E M VCrum UercuUs fca^ & vnicum Chymi- /"^^^^^" % ^'" cx Artis fcopum ef- mttn.
fe
ad quem collimat
omnes Spagyrici fatedumcft,tanquam ad huius artis vcram Cynofuram, ex qua fola dcpcndet cius
tuta nauigatio
I
'
ca obfcurata ac nori
luceteSyrtes& Charybdes cuitari nequcunt Ac vt aeicm mundique huius vaftiflimum fpatium (ineHerculeobfcurum,te.ncbrcfum imo pertilentem ac lcthalcm ccnfcmus.Hcrculcs fiquiacm
:
X
cft
huius
mundi Sol
,
aSris
laus
HtrcuUiquH nis
& gloria
nomi-
ctymon
enim
nihil aliud
fonat , quam aeris gloriam, vnde Sol vere dicitur Herculcs , quod fit aeris
gloria qua: tota fita cft , in radijs illuminatione Solis, cuius receflu, profunditatc tenebrarum (piritus omnino vitx occulitur. Hic autem Hcrcules apud Chymicos , non fecus ac Sol
,
&
illu-
minatacexornatartem
ria,
,eft eius
glo-
decus, ac ornamentii: abfque cnim (piritu qui ab omnibus antiquiSpiritui mun- tatis Sophis Hercules didus eft , tandi Hercfilcs quam aeris vera vnica laus ac gloria
mundi
manca
&
dicimr.
cft
PercuUs
h''
fioria totd
ac lethali , nobis oriente ac reluccntc prasfto adeft verus Hercules , Sol oculus totius vniuer{i,monftricida> cum quicquid litmonftrigenus in totarcrum natura,lua innata ac naturali fortitudinc ac robore, vincat fupcrct, vt iam iam clarum fiet cx enodata eius fabula. Qui Herculis hiftoriam poeticam callent, commentiriam nullo pado exiftimabunt, fed myftcrium occultum natursE metailica! quod rugoia cortice fabularum techna, in publicum prodit ne omnibus fit ccgaitum
&
myfiicAefi.
etfiomnibus
fit
obuium.
Quidenima mendacio
& commen-
PlOGHYMICVS.
to magis alienum efle potcft,
quam
quod
j
&
in propatulo
omnibus cft?
curij verfipellis
mulantis
&
Amphitryonis
ncxis
Si
tri-
Herculem concepit. hxc fabula, otiofi eftet Poctx cuiufdam commentum, &nulia myftenaturx fecu reclufa coerceret, quid brequaefo poflet excogitari impius,
ria
&
uibus gyaris&carceredigniusj quam Dco ipii probitatis ac pietatis authori Poeufuhmg" ftupra attribuere, fraudes ac dolos dacticortict
'^'"'f^f^^
fummo bono afcribcrc non cft Poetis tantum fccleris imponendum, cum
l
Nihilomin'
carpant,ac fatyrico ftylo perrequantur; ii ha:c ita ieiune interpretcntur, vt fonant, ex fontc ipfo virtutis
& pietatis, vitium ipfum purum fcaturier 6c liaurictur: ncfas eft, & quidem
fummum, hoc folum, foJo
tr^e
mentis co-
omnc
Ai
Hercvles
intimis horum vcrboru mcdullis ccr* tillimelatet , vt iamiam viderceft,fcqucnti intcrprctatione, qux duplici fuo fcnfu, vno, moralcm nobis philofophiam pandit, altcro pcnitiflima
Alcmenn
quid indicet
tnoraliter.
chymicx artis arcana rccludit. Alcmcna mulierum robuftiffima, fic cnim difta cft quod robore polleret voJuntas cft iiumana, qua in rerum
natura
nihil
fortius
hsec coniugali
Impiter quid
indicet morfi-'
Uttr.
manx
&
quid
mdictnt.
clumex Amphitryoncjfic&voluntas
concipit ac parit gemcllos, fuiipfius cx intellcftu amorcm diuinum cx gratia , feu cx lo uc fummo qui vix cnatus in cunabulis adhuc vagiens, vitia habct elidenda, ac dolorcs fuperandos , qui a mundo
,
humana amorcm
,
&
&
Srrpetes quid
indictnt
ab
elifi,
Hercule
Sofus qtiii
fit.
communis qui intanquam Amphitryoni obfc* quitur ^c infcruit hicXcruus ab AngsSofias cft fcnfus
tellcctui
:
PlOCHYMlCVS,
lo cuftodcnoftro
,
.5
tanquam
Mercu-
ilrio fummi louis affccla iiiuditur lufionis illius cauteia, voluntas noftra, nullatenus ab intcrnis diuins infpira-
&
tionisiliecGbris diucrtitur,
donec tan-
Tres liii dics mtegri vnica tantum noclecopulati, quiadprogignendum Herculemfuerunt impcnfi,nobis mdicanttempusdiuturnum, aclonginquum, quod amori diuino prog;igaendo impenditur^ non enim fubito, vnico ad Deum conatu &eiatione,
^'^"
''^'
^^
^]J^?;^^;^
impenfi quid
fim.
&
amor
iiiediuinus,
tur,& compieturjfcd maitis ac larpe rcpetitis mentis noftrx diuinis cogitationibus, tamquam cceieftibas lilecebris , ac bafioiis Herculcm iiunc con,
cipimus
aduersiis
quem
illico iurgit
,
luno
veri
feu
mundus
ac Diaboliis
qai-
Dei
fe
germanumcfteconcendit,
ac Herculi noftro magnopere inuidet, moftra quotidie iiii debeiianda proponit, acobijcit. Haec eft interprctatio qux moralem Pliiiofopliiam docet viam coeleftem ac beatam qua vitiorum Syr-
&
&
:
vir-
arduum iter
,
etfi
faicbrofum in-
men&
Hercvles
,
donamur
rint
brauiumque
chymicum
quo Chymicx
ftaturprincipium
artis,
Alcmen*
driupiter,
ehymicequid, lica,
ncxu
liare,
ftrae,
finubus
Sofmchymi- t>us
ccqHid.
.
&
dumquc amoenis
fruuntur amplexi,
Mcrcurius, fcu argcntum viuum, quodferuus Philofophorum eft ferULim Sofiam illudit, feu humidum pri,
migcniumauridilToluit
fimul coeunt
,
ciufqiie jpe-
Alcmena
terrametallica noftra pr^gnans fit,ac turgens humido copiofo abundanti mctallico, quod leuiflimadiftiilationc tempore partus
eft
hoc
&
PlOCHYMICVS.
ftillat
in
,
aquam
albiflimam
7 fumofam
Hereukichy^
'"^"
"^**"^'
valdc
ncdccoratur,ob infignes
flit^as
&
potenti- ^_^
eius virtutcs ac energias: cui ^^cuie eiifi, ftatim in ipfis incunabulis a lunone quidchjmic/, immittuntur gemini ferpentes ipfi eli-
dendi, hoc
ctt faies
gemini vnius
&
eiufdem gcneris,
mica
i
arte,
qux
tiarum ac
verse gloriae
Dea.
chjmici.
Serpentcs autem
j
illi
gemini,funt
luna difalcsipfimctallici, quifol cuntur, feufrater 6c foror, qui nulla aliaaqua interimi poiTunt, nifi autem
putreicant ac moriantur nullius funt momenti: dicuntur autem fcrpentes, quod vt ferpentes terra enafcantur, varieterraviuant,aciuucncfcant, gata vefte induantur. Nihileftin tota Chymica arte no minc ferpentis 5c draconis frequentius, nuilos tamen ars Chymica ierpentes veros obtinet,fed fimulatos ac fy mbohorum nomine fales metallicos , intelliguntur quorum copiofus lici
&
&
&
&frequens
vfus.
eft
Iphiclum
peperit
Alcmcna dicimus
elTe
humi,
^^tS^-^'
dumaquofum
Mercurij noftri
quod
Hercvles
parandus
lationibus.
SicPoet2eantiqui,quimyfteria haec naturas calluerunt rugofa fabcllsc corticc, dodis& naturae facris initiatis o-
quaromncs, pandam.
ijts
& artis
T^
"Jts
Chymicx
"As
arcana
tis
lis
"Af iit
"Jts
"^
tAs
i^
"fis
t<$>3-
^^' -^-
&8K- -S^-fr
at cer-
foris (^ animi vigore prdifians vna noBe comprimens (^ ex his cjUtnqHaginta filios
ftffcipiens, ^uisl tndicet
Chjmicis Philo/bphis,
Capvt
IL
Mpiumacfoedum, omni{^
que turpitudinis plenum prima fronte videtur hoc
,
Herculis opus,
tius quam prxclarum facinus habcndum: nihilominus fifcmota omni vulgari & triuiali conceptionc
idexponamus, puramputam
rcdole-
PlOCHYMTCVS.
rc virtutem videbimus , animiquc tl:upencorporis robur , vel mirum indigitarc vidumchymica^ artisopus
&
&
debimus.
quaefo in tota rerum natura animi,tum corporis robur ac virtutem nobis ipfis certius teftari poteft , illam indicare, quam conuenicntius quod eft roboris ac virtutis vnica baiis,
Quid
&
&
ac fundamcntum. Nullus vnquam hominum in dubium reuocauit , quin energia totius naturx tum virtus vniuerfa%tum iingularis in feminc con-
&
^^^^
iiytntis ac
Yobons.
fiftat
6c in
progignendis
fui fimilibus:
,
ab hoc hnc
elangiiida:
&
quimimo
ris
,
qui
&
illo
rerum omnium notitiam obfcuro emblematum velaminc obumbrabrabant hominis pudcndum tum maris tumfoeminx depingcbant, vtapud
,
jt^,^;;,.;j
p^^
Pierium legere eft,ac viderc. Et jurc quidem merito, natura fiquidem pofiiit,
dendutj: qt^ii
mdiut.
humani
.-
fe-
minis , quod eo abutamur quidin rerumferieprxftantius ac nobiliusreperiripoteft & quid eo fortius robu,
,
ftius ac
fumus,CLim illud iit ccncrum vii*tutum om.nium ccrleilium & infcrnatum: homo enun hinc enafcitur qui
,
TO
namo
eftce^
H^RCVLES
rcconduntur.
^iLlT^' ^*'^"^'*
Nihil crgo
Ta^itudims
mirum
fi
antiqui fophi
virtutis
ac fortitudinis hicrogly,
CrMum
infntnis
efi
pti-
dciidiim.
ihefp'- fiiiA
^"dLdt^ef.
bemus Herculcm noftrum Thcfpij fi^^^^ numero quinquaginta vna noftc comprimentcm,&exhis poftca quinquaginta filios fufcipicntcm virtutis ipfius obfignarc facinus. Quod vt poftcris comprobatum rclinquam, fciant neceffe eft, Thcfpijfilias quinquaginta denotarc vitiofas adtiones, qux in epulis & conuiuijs celebrari folent,quas ad
,
*ii*/fim
Txvit^icon^uid
nA-tar.
Regimcn
vicius.
lngargitationcm,qux dcdit modeftum comcdendiordinem. 3. Perpotationcm, qux tuiit fobrictatis cuifum. 4. Ebrietatem ,^qu^ nobis dedit fitis cxtingucndi tcmpcratum modum. Calumniani, ex qua fufcepimus ve5. rxlaudis lerniGncm. 6. Iniuria,cx qua acccpimus jus ipfum.
7.
Pacisgcrmanum.
S.
Aiumnum.
p,
.
Suadx
tilium.
10.
11.
1 2.
caftitatis
titudinis filium.
mi vigorem.
Veternum, ex quo ortus cft modcratus dormiendivfus. 14. LuxuL'iam,cx qaa originem habuit ccmpcratus vitaemodus. 1 5. Impenlam, qux nobis tccit pariimonix qusellum. I ^. Acclamationem, quse nobis dcdit Silentium.
li
.
17.
Vomitionem, ex quahabuimus
Pedcndi liccntiam, cx qua fufcepimushoneltatis vinculum. 20. Chorcam, qux nobis tulit coclc19ftis
Ixtitix
fymbolum.
Inlionetlam deofculationem,qux nobisdcdit legitimum amorem. 22. Gcfticulationem iibidinoCim., que nobis fecit modcltix ornamcnrum. 23. Illeccbram,qua: nobis attulit la21.
borem.
24. Titiilationem,ex qua fufcepimiis grauis vitx cultum. 25. Ofcitationem, qux nobis fccit vi-
12
gilandi
Hercvles
opportunum tempus. Pandiculationemquse ortumdc-
26.
dit Exercitio.
2 7. Bacchi furorem,qui origincm dcdit Sapientiac acumini, 2S. Sannam , qax in iuccm protulit
Infulfam hilaritatem , qu* pepcmodeftias fpecimen. 1. Aleam, qua^ ex vcntrc fuocduxit 3 honeftum oblc(fiamcntum. 2. Cauillatione, qus decus portauit. 3 Pcllicatum, qui nobis fccit hurfla3 3 n^ mifcriac fubiidium.
3 o.
rit
34. Somnoletamtaciturnitatem,qua: nobis dedit vigilans cloquium. Ventriculi dolorem, qui nobis at5. 3 tulit eiufdcm vcntriculi Robur. 3 6. Capitis torpedinem, qux protulit
37.
38.
3 9.
Scn-
ortum
cft
corumicm
ftabilimcntii.
PlOCHYMICVS.
.
IJ
conftans valctudinis fulcrum. 43 Balbutiem,quae nobis peperit iloqucntias Deum, 44. Fatuitatem, quse ortumdcdit ingcnij
Acumini.
45.
dem vigorem ac florem. 46. Febrem, qux in luccm deditvitx vere vitalis fomitem &ignem. 47. Colica, quiE pcperit dolorcs quofcumque tolerandi tenacem virum. 4S Arthritidcm, qux protulit patiendi ac ferendi sequum Animum. 49. Cakulofas veficx mineram,qux dedit vitaehumanjE tasdium. 50. Paralyfimxx qua originem habuic membrorum cmnium ad labores quoCcixquc fufcipiendbs promptus ac faciiis habitus.
.
Hifuntfilij Hcrculis fcuvirtutis,qui Thefpiadac didi funt, quod ex impuris matribus conuiuia epulas fcifcitantibus ortum habuerint hi tamcn omnes lolaumlphicli frattis Herculis filium fecuti funt in Sardiniam ibiquc vrbes confiruxerunt, hoc eit virtutcs hx , lolaumfempercomitatas funt,&: Sardinias vrbcs ac ciuitates decorarunr,
^iJ^
^'^[
nsrta.
^^^**
&
'^efp-mJ*
^^^^
&
14
tiir
,
Hercvles
fcd virtutis ipriiis vndiqiiaquc fla:
giabat odor
cules qui
vndc
nihil
eil:
iplamet virtus
diuinus apud Moralcs Philofophos vna ibla notlc compreffcrit quinquaginta Theipij hlias hoc eft vitia quin,
quagmta
,
vnico conuiuia noturno, vbi decumbi folcbatantiquitus 6c vitijs omnibus vna cum
rcpreirerit
vino&cibo fe coinquinari: virtus liquidem& amorDiuinus fubitocomprimitvitia, qua: ilJioccurrunt, ex hoiiCi.tostum animi, tum corporis habitus, qui Uberi matcuU Hercuiis feu vu'tutis cenhis generatvirtuofos
&
&
fentur.
cuulfi'!'^^ tium "utrb
fftmina.
Virtutis fiquidem omncs habitus mares ccnfcntur apud antiquos vt ipforum vitiorum praui habitus feminei lexus nomme indicati lunt vnde 6cThcfpij iiwx vitiacoindicant, carum ex Hercuie nati probos virtu,
&
&
tis
nomine com-
monftrant.
Chymici vcro Philofophi, alium Thefpiui ^uid chymicl fibi proponunt huius fabcllx fenfum,
indicet
er
&
fic
intcrprctari oportcre
contenin-
hmuies.
perTliclpiu Erichthei Regis Athcnicnils hlium matcriam crudam incoclam Phiiofophorum , cuius quinquagmta partes vnicanocl:e, vnicoque concubitu in phiiofophorum
&
PlOCHYMICVS.
Icftulo
,
15
,
pcrquam optime
claufo
ab
Herculc noftro, adhuc puero.fed corporis roborc praeftanti , hoc eft a Merperfcfto, curionoftrorccenterfixo
&
comprimuntur
hoc
eft
prargnantcs
&
&
quinquaginta, hoc eftpartes ha: imguIx multiphcant agendi fuam vittutcm admixtione Hcrculis noftri, qui non foliim has omnes quinquaginta parfeu pondera fuiipfius a:qualia pervnaqusequc illarum 5 fed adhuc partium aham pcrhcit partcm qucd idem cft ac quinquaginta Thefpij tilias
tes
,
ficit
&
nem &
bris
ftudij
prcBhbabuntj&quantum
ingenij,
,acfudorisimpenderim cognof
ccnt, vtilia ex Thelpij proiapia dccerpcre valerem, quam vt adliuc coraprobatam rationibus ftabilitam relinquam, Thelpij propagincm akius rcpetam. ^iximusErichtheum Rcgem genuiilc
&
Hercvles i6 Thcfpium,qucuni ipfa Mineruaerurei fiue cx loco inlimo & viii fufcepit,aluit, educauit,& Atiicnis pro Rege credidit: quod moraliter intcrprctari potell dc
communi ex lcge naturae viuendi modo, qui a Dco Philofopiiis traditur ex
,
,
quo ciuilis viuedi mcthodus exoritur tanquam aiius Thc fpis ex quo deindc
,
debcnt.
jxpiicitio
Chymice vero
"^^^ potcft
btul^nefp'
^W
hxc
fabclla,
quam fuccum
ixictaihcumcrudum6crudem,quiruri
cnatus,5c ex loco infimo,tcrre(lri puta, ac viU fufccptus a Chymica artc , tan-
ab altcra Mineruacoquitur, 5c Athenicnfi populo pro Rcge creditur hoc eft Mufis & htteris amicis, ac Philofophis pro magno thefauro traditur ex quo dcinde nafcitur Thcfpis nofter iiue Mercurius Philofophorum, cuius quinquaginta partes vnica fola lapidis Pliyfici proiedione pcrticiuntur , & permutantur
perficitur,
quam
&
&
quadam materiam
,
quae adliuc fccum cocrcet lapidis Phyfici virtutem& onergiam fic demum multiplicantur
.
&
hx partes doncc
,
in
maximam &
prx-
ciuitates e^ rvrbeswuhi-
ihymicam
indtcfint.
grandcmcxcrcfcant molem. Quodindicaturper vrbeS(Sc ciuitatcs i Thcfpladis couditas & extrudas. Vr^^^ enuDi 6c ciuitatcs extructae nunqi a
fuClULt
PlOCHYMICVS.
fucrunt nifi cx
plicationc
17
humani
gcneris muiti-
& incrcmentojhocautcra incrcmcntum non inconcinnc nobis indicare potcft lapidis Phyfici augmg* tum & incrcmcntum,pcr ThcfpiJ fiiias fabclias vclaminc ac tcgmincobumbratum, dc quo
fatis
fuperque
didum fit,
ftri
vt ad tcrtium Hcrculisno-
laborcm tranfcamus.
s*?^?-
1^
t^re^K^
tAT>VLrFS
h^drAm
colubris
lAM HERCVLES
j
^ capitthHs pHllHUntemy
Philofofhts,
Capvt
Vi
III.
Virtutis itcrarduum .. , fequi cupiunt vt tandem ^^^^f^^ vitx bcatae ac fccuras pa- 0,^^ ^/^ latiii ingrcdi qucant, ciuf- ^z*nflHm ft, quc fcmpitcrnis ac jugitcr eatillatibus bonis pcrfrui pollint , Hcrculis iam adulti vias ac tramitcs infequi habent , potiflimum hydram colubris 6c capitibus puilulantem,facc ac fcrro in Lcrna paiudc opprimcrc.
.
&
Virtutis
enim
crt
,
ma:
& magnihcx
&
^'^*4^/-
tu fJe,(^$
Taiudes 6 ydxiocacimd
7ndtcent.
is dcpiauata animi noftri voluntatc cnafcuntur fuperarc: hasc cnim hydram imitantur > cnafcuntur fiquidcm non fccus ac hydra , in paludibus , ac vdis vitsc noftra: locis , in hifque aluntur, crefcunt ac miris in modis puliulant. paludcs noSunt autcm vda ioca, bis vitiorum vbcra vtcri, qubd pa]^^|(jes ftaguantcs aquas otiofas &cor* ruptibiies contincntes , nobis vitam otiofam exhibeant ac repra:fcntent; in paludibus cquidcm nihii aflblet
Hekcvles
&
&
cnafci,
non infcrat idco finxerunt Grxci fapientes hydram nullis ferpcntjbus vencno infcriorcm, in Lerna palude cnatam fuiffe: haec toti vicinae regioni
adeo
infefta fuit
,
vt ca rationc proucr-
bio fuerit,
m^
ntKmv,
malorum Lerna,
pro malorum
ceruo. Pari ac
ii
omnium cumulo
non
& a-
diffimili rationc,
in vitsc
humanx
vniuerfo fpatio
&
a^uo,
Lernam paludcm/hoc
ert,fcgni-
ticm expandi pcrmittamus, hydra malorum,vitiorumquc aceruus ingens ac prsegrandis gcrminat& accumulatur, quem vt dcftruamus a protcramus, virtute Herculis , feu robore miigni nobis opus cft , nec folum in hifce mavlrtHstrodH'
lis
^nUxt-mgltnrfti int.
vtcndum eft, fcd ^^^' fcrrum fiquidem germinara tantum & produda cwcUit & truncat.
dcuincendis ferro
,
PlOGHYMlCVS.
at produccndi
,
19
virtu-
& gcrminandi
&
tcm & encrgiam non cucUit, fcd intadam & illaelam in radicum ccntro
rclmquit. intcmera- vit^pwan Vita vcre bcatajanfta, ta non folum a vitijs libera elTc debct, ^ '^''^7f lcd ctiam a vitiorum gcrmmc ac fo- i/T^^ ^^f,^^^ mitc pcnitus vindicari mcretur 5 quoignc circa radices cuellcndx funt crcmandae vt pcnitus pcreat vitiorum
&
irradicabiic
tiorum
coiubris
omnium matrem
&
capitibus pullulantcm in
Lcrna palude noftra, lioc eft otiofa vita opprimimus & fufFocamus, fic
Grajci
fapicntcs moraliter
graphicc
confummatum plcnumquc fortis humanae bonum deAliud etiam nobis hoc obfcuro cm- ouid chy blematc , pcrquam optimum reprae- ^^^^ mdicafentarunt naturae myftcrium Q^o Xl;w^T^,^" cognito , diuitum omnium regum hZZuuilZ
,
&
imperatorum
:
paiTimcnta
cft
,
riderc
tem.
poflumus,
imo&totamcumDitifuo
&
,
elatum
nuliis Sapieafit
niuseni. figuras,vt in prsefentiarum hoc in Capitulo vidcrc hcet , in quo Hcrcules , vt antcdiftis
dcmoftratum
20
co
modo
,
pra:paratus
elr
dus
hoc
quammaximo
pracditus ac fufFultus,
cum crudum
citer,
&
&
&
&
infinitis fcre
tanquam
quxdam
in phialaro-
tunda concluditur, ac in eavclutiin paludeftagnatur,ex qua aquaexfurgit HydrAChy hydra Chymica hoccft femcn metalZm metal- ^^^^^^ > quodvarijs capitibus, leurcru figuris ac coioribus ic extoUit ac rclicum. prxlcnrat quod nifi continuato ignc adiuuantc ferro , feu Martc cxlcindamus, hoceft adcodioncm debitam,
,
&
feuadvltimam fui perfeaionem conducamus, nondum hydram opprimimus , donec colorum varietatem cx
cruditate Mercurij cxfurgentem pullulantem compefcamus vt in vnu rubeumcoioreperfeclLim ac vltimu, permancntcm ac pcrliftentcm redu,
&
quent
nihil
fiquidem ex
taJi
operc
,
cmoiumenti ipiis rcdundat, nifi nocumcnti plurimum & damni quod illisLerna malorum eft.Sic hydraLerncafemen metallicum crudum&in-
codum
variifquc
vafi
philofophico incluiiim,
PlOCHYMICVS.
tci virtutc
bis rcpraeCentat.
Qmdcnimhydraaliudfuitapudanferpcns aquis degcns mulrifque capitibus collum cxtollcns cuidemptoac excifo capitc vno, de*
tiquos
quam
^^^^^
ccm
hiinc
cnafccbantur ?
Scmen item
metaliicumquid aliudcft,
mis credcndum
ferpentis
& in aquis degit,vtpotc in aqua ortum & propagincm ducens: Scmen cnim
fluunt
semtnUme'
metaliicum ex elemento aqux fum- ^ficio^^y pfit exordium, vndc metalla cunda ^^^'''^^P''^^
&
primam
ac eorum femen cxplicat, 5l oftendit,cui fi caput vnum exfcindamus , hoc cft colorem vnum proteramus , quamplurimi exfurgunt alij colorcs , qui vcluti capita puilulant rcrumquc nouas formas, ac multipli-
&
intima
-^>^^^
^f^"
philofophi^e mcrallica:fccreta,&arca-
"^,^\.Z'"^'~
na pateraciam, hydra Lernca nobis crit fcmen metailicum cui fi caput vnum fcindamus hoc eft fi philoibphica mcthodo ipfum fcm.en mctaiiicum pcrcoquamus , in ipfa ctcnim
,
chymicam
oflsndit,
percoitionc
ita alteratur
6c
mutaturp
s
22
vt vcre mori nouum vitae gcrmcn fibi adipifci videatur , in co vitsc noux furculo , decuplum maius , quam antca ineft virrutisrobur, fic vno capitc cxcuflb cxfurgunt capitadecem, quod cmbJemate noftro Lerneo fatis clare admodum indicatur , Philofophis Chymicis muitiphcatione arcani mctaUici non obfcure oftcndit. Quotics enim arcanum iftud percoquitur,&recentiMcrcuriah fucco diffoiuitur, tunc tcmporis hydramLcrncam capitibus , ac coiubris puUuIantcm opprimimus ciufque coiia rcfcindimuSjhoc eft cius robur , virtutcm facultatcm dccuplo maiorcm quaniu antca multiplicamus. HydriLet' Id non folum in arcano mctaUico,.
,
&
&
&
veAfabuiain
& in admirabUi mincraUum metamor^^^'^ ^^ celebrari cernimus fed ctiam iu omni vcgetantium produdtionc: Dum enim granum aUquod, jn ccutro cuius fcmen vcgetabUe concluditur in terram proijcitur vt in ea putrcfiat, ac moriatur, tunc temporis
ZTZyit
huf,n:anf
mMihtti cx'
^iicatur.
P^^^^
femcn vcgctabile proftcrnitur, eius caput vnum. perit fcu exfcinditur adeo vt eius feminis mortem diiFerat hxc fidla mors Uliquc faluti fit ac vitae, mori videri ac pcrirc veUe ilUco enim exfurgunt cx vno capiteexciftb, decu,
PlOCHYMICVS.
ac fabulofam ferc credunt omnes
,
2$ vc-
ram,pcr totum orbem^ cxpanfam ccrnimus5c collis capitibufquc pullulantcm,non folum in mineralium progenic fcd & in vcgetantium familia
,
maduerterc licct. Solum fiquidcm & vnicum animal quoties fuum femea vit^ fux radiccm ac fundamentum in tcrram vcre fuam ac propriam pro,
ijcit,
vt ibimoriatur
, ,
cundum legcs naturx tunc tcmporis multiplicatur ac numcrum augct. Semcn cnimcuiufcumquc rci hydra
LcrHcadici potcft, multisdecaufis.Pri-
mo
^^"omodoul-
cir- dmdicatt/r.
cundctur fuccis, hifque foueatur ac nutriatur, nonfecusacpalude & vdo loco Lcrnea noftra hydra. Secundb
vt multiplicctur
&
crcfcat
efl,
exfpoHarifabula tcftatur, vt eius virtus ac robur fortius fierct. Tcrti6,qu6d omnc femen fcipfum rcnouct , non difiimiii prorfus rationc , ac ferpentcs omnes fingulis annis vctcrcs exuuias
dcponunt nouamque inducunt pcilem vciuti rcccntem induunt statcm. Quart6 quod omne fcmen tota polleat germinandi virtute & fcipium B 4
,
&
non fecus ac hydra Lcrnca noftra,nulla vivnquam potuit opprimi, nifi poft-
quam Hercules
vinudfemU
Vn^uer^'"^'d^^7ximgue''tur
qua
vniuctfus gencraliter rcplc^^^ ' nulla virtutc ac agendi facultatc cxtingui potcrit, donec Hcrcules diuinus, qui critfuprcmus Dcus, vcrus Hcrculcs,& huius mundi vcra vnica gloria ferrii& ignemadhibucrit huic Lcrnofa^ hydrae,quac tuctemporis germinandiac puUulandi facultatcm om ncm amittet nouus confiftet orbis mundus abfque vlla produdrice ac germinatricc facultatc verus cluccbic
^^^^^*
&
&
mundus.
uydrx
-oitiu
^iam
finut,
reprs.'
Hsec ctiam noftra hydra vitium in gencrc nobis cxhiberc poteft ,qu6d
,
vnquam humanis viribus extingui poterit doncc Chrifti aduentu mundus vniucrfus igne iudicetur.nullis
,
tunccnim rcmporis vitiumomnedoin abyflum proijcictur,nec cius facultas ac virtus cxtcndetur vltra
mabitur,
&
vt iam extcnditur.quod fempcrmagis acmagis cxcrcfcit,ac de fe nouavitia nouisdatincremcntis adco vt vcram Lcrnam malorum producat At in vl,
:
PiocHYMrcvs. 25 fupremo mundi iudicio aderic timo vcrusHcrcules,vcriIouis & Alcmenis facrac filius>qui hydram Lerncam hanc
ac
chriflus^ve^
^^'
^'*^'* ^^^J-^
colubris ac capitibus pullulantem fervere extinguct, igne opprimet felix qui iftius hydrae fanguinis tabo impoilutus ac iijcontaminatus reperietur, vt vna cum Chrifto Hercule fuo vero monftricida , verus lolaus fcrro candenti cruorem hydrae refttineatenus vcgere valeat, ac cohibcre ram iuuentutcm nunquam fenefccntem recuperarc qucat.
ro
&
&
&
CERVAM
AERIPEDEM
indicet,
acchymke
Capvt
^|2IS''^|
^^^
IIIL
Visvnquamhominum viau-
omne
fictitium
,
cft,
&
poeticum
narura
,
nullibi
locorum ac terrarum
iimilia
producit ac generat animalia.Q.]id libi crgo volunc fapientes Grxci per Hcr-
2(5
Hercvles
inuiVarij variehancin:
&
,
fum infequentem?
cis
Qui
ethi-
uorem aedpedem effe ccruam, aurca h^bentcm comua, fluam vir fortis
prudens, ac fapiens pcr Hcrculem indicatus.in
gijs palatijs
Mcnelao montchoc cft,in rc<3c Principum,Magnatumquc contubcmijs curfu, hoc cft magno
animi vigore, corporifquc laffitudinc
ccruus
Vclociflimumanimalium omnium eft, & vr adhuc velociorem hac ceruam poetaeGrsecioftendcrcnt aeripcdcm finxcrunt cffe. Quid enim aere
lcuiusac vclocius, cuiusoriginis venti
fauorcm in rerum iiumanarum fortc diccrc vcrc poffumus ccruam aeripede, ^^ ^'^^^ prsecipiticurfuac velociiiimo tranfitu, oculos {lominumferiat accitiilime tranfeat,necdatur cuique ho-
eii:
pr^-
potentcm,praediuitcm.ac eximiam, fed pauci quos aequus amauit lupiter Dijs geniti potucre hanc ceruam aeripcdem aureaque habentem cornua in Menclao monte curfu comprehendere. ^Qpi chymicis nauant operam citius multo, ac tutiiis ccruam hancvenari poiTunt. Scd antcquam id confequantur, difcant ncceflc cft ccruam hac aeripedem, & aureahabentem cornua metallicum eflc iuccum, feu Mercurij partem volatiiem, qua: vt a^thcrea cft, ac aerea,propterciusfubtilitatis acpenetrantis
<^en!P.A^.i-
['^yj^l
rt^
vcre
dici poteft,
omnibus
naturam,aer dicitur ac aether.In Mcnclao monte curiu ab Hcrculc comprchenditur ac interficitur, hoc cft aVirtutc ac robore fixante falis mctallici in capitcllis vitreis, qux montes chymiciverefunt & dicuntur detincTur
,
^^onus chy^
^]''"^"^'^
^'^^''
Hcrcui1.7; AV/;.^
cfi
!4
c^^^gf^^-'''
cu ',.Lr:t.tir
28
rs^Thtiofo" j^ea
Hercvles
cornua, quod vcre virtus artis auJ^if^raein ca lateat, ipfamet pars fit l^^ZireT principium,6c verum auri femcn. Apud ufmtM. ctiam omnes Philofophos fempcr cor^camuquid Hu intcrprctatum cft, pro virtutc ac tndtcet efl roborc cuiufcumque rei, quod cornu durum quid fit ac forte,ac cornuta ani^l^r malia cornu vtantur pro defcnfiuis armis, ita vtcornua fint illis tutclx ac defenfioni: quod autem defcndit ac tutatur robuftum cfic oportct ac praepotens , vnde cornu virtutis ac roboris
&
eft^fymbolum
in hieroglyphicis anti-
Vis primoacRoburfixans&coagu^. ,. &:co.z7uUm Isns ialis mctallici , Hercules vcre ac tf Hjrcuies, propric dici potcft : Hercules enim vt
&
1^^'^*
Hud
Grxcum eius etymon fonat, nihil aeft quam aeris gloria Aer autem
:
apud Chymicos pars Mcrcurij feu fuceft , ac mineralis volatilis acinfixa, qux propter eius volatilitatem vt diximus aer dicitur: gloria vero decus,&honor huiufce partisMercuriahsconfiftitpenltusinfixatione, 6c coagulatione fuiipfms Hermete Chymicorum omnium patre didantc Vis
ci metallici
ram hoc
,
eft
\i
rci fixx
naturam pcrmutata.
PlOCHYMlCVS,
;
29
&
&
&
dccuSjhonor,^ gloria illius eft. Quod adhuc aicius ac profundius probarc, ac Chymicis aiumnis inculcarc poffumus repctita Herculis progenie quam cum fciamus eile cx loue fummo & Aicmena Amphitryonis vxore, id ipfum oficndit 6c indigitat perquirentibus vim hanc fixantem falis
metallici Hcrculis
dicari pofTe
,cum
ax calore
piter eft
,
coelefti dc
rcftri ficcitate,
cft
Amphitryonis vxor,hoc
eft
Tenefhii
ditatisraetaliicxligamen<5cnexus:hu-
y^^vl- ^r .^icTrcr^^f"'^^-
ac generat coagulatio,
ncm mineralium
fit
quas cum leuiflimi parui ponderis o-b inconftantiam fu^ pcrdurationis Iphiclus nobis cfic poteit, qucni peperit Alcmcna cx Amphitryone calidiim vcro in-
momenti
<5c
50
Hercvles
&
Alcmcna
& &
laudcm impedire ac eius gloriam tcntant, ne ccruam noftram aeripedem aurea habcntcm cornua in Mcnelao montc curfu comprchenderc ac intcrficerc qucat.
&
GjuA rnuont
ex
cerua aeri'
fetU ccmpreendfittir.
hxc
&
alia interprcta-
, cx ca^^^^ cxfurgit fcaturiginc,ficuti cft hsec oftcnquse nobis depingit, declarat, dit Mcrcurij fublimati compofitioncm cx Mcrcurij crudi anncxu, &pcrvitrioli. mixtioncnitri Mcrcurius cnim crudus qui iSc Chymicis Aquila corum dicitur,nobis ceruamaeripcdem aurca hibcntcm corvcre fub nua rcprsefeatarc potcft
&
&
&
&
eius nomine eius proprietatc iic dcpicla naturam 6c clfcntiam Mcrcuni patcfa61:amhabcmus 5 acrca fiquidcm
,
&
fiigitigacm
icuifii-
PlOCHYMICVS.
\
31
,
moquc
cius
impctu
aethera petit
& in
^Jercurit^s
cum
valeamus.
,
^,*^^^
^^^^.
7
.
^.^^^^
csrmia
re
incrcdibili fui-
ipilus in
rum magnes Mercuri) dici poffit, cum quodam dudu ad fe trahat Mcrcurium. Mercurius ergo cum traha turabauroeamdem cum aurohaberc
caeco
naturam 5c effentiam cx hoc mirabili colligimus & id certum effe .crcdendum cft <5c perinde fatendum
amore
nobis etiam crit aurea habere cornua. Id idcm nobis manifeftii effe poteft^ cx repctitione iiii us iubiimationis (uper aliquani terra mstallicam pcrfccloria,
metallorii rite clacinatoruj
tuncenim
chymicis ccruam hanc aeripede aurca habentem cornua idhasrcre cernanus: vcrc enim dc viiibiliter Mercurius fublimatur , in cryftallinam naturam cornua rutilantia prxfcfercns, quaifiguram fpeciem ceruinoriicornuum obfcruantacrctitemporis
capitellis
&
^^.n^y:,^
fuhurmin^
'<^^^^*'^/'^'^
nent.
Vndenonimmcrito Mercurium
"^*^'^''-
monte curfu comprehcndentcm ac mterticientcm aliererc poffumus, cire vim tixantcm ac coagulantcm falis iiitri ac vitrioU haec cnim vis robur ac fortitudo maxima cft terreac ficcita:
tis
in auras,
cam
in
in capitello vitreno
&
cam
intcrficcrc dicitut
cum motu
^^
fiao
Dum
motufuo cofiftit, priuari ncccflc cft. Hanc autem vim fixantem & coagu-
lantem^Hcrculcm dici poflc antea propnau omni/i bauimus, rationcfquc attulimus varias, quse hic repetcre non cft opus; Scd taniirti(im\nijecreta, ^Ce^lTa'^^
adhucclarius.
ri^
NE'
PlOCHYMICVS.
J5
1<1^
S r
L VA
innJitAtA
tyHoralthts ac Chymtcts
operihus.
C A P V T VI T A M humanam Nemcam
lyluam dicercpoflumus,cu vndiquaquc in vita humana non lccus ac inNcmcafylua
^*^'*
^^^^"
^^^'"''^-
quidcm exitialia. exfurgant pericula Quid enim viucre noftrum cft, quam fy lua malorum in qua fi quid vitse eft calamitati? Virefcunt mortiadhacret i:[qui<lcm infylua arborcs, crcfcunt ac germinant,& varios, multiplicefquc^dc
,
&
&
promunt furculosjat etiam membratimtabcfcunrac pcreunt, & qusegranfccurim diori ramo caput exroilunt cuitarc ncqucunt, vel fulminis impelc
,
tum non
forte in
&
dem eodem
&
ortum habuciint.
34
vitA hominujylua eft.
Hercvles
eft
,
Quis hominum
qui fimilia
noa
expanditur natos at ctiam nonne interim fepius membraeius coliiquantur ac tabe conficiuntur fi quis feliciari fydcre natus reperiatur , qui intcr alios caput extollat 6c cxteris prxcmineat is eft qui fsepe faspius fortunx fecurim patitur , in decliui iacct.
les
:
:
&
Kemofeneautisferram
^^^cA-f po^^^'
Q^uod
fi
hxc omnia
,
vuicat pcricula
fe-
nedutis ferram,ac eius curculioneseuitare nequit quin tacite corrodatur, ac collabefcentibus membris penitus corruat nec eft vlla humadefinat , narmentis induftria, cuius auxilio oc-
&
cultos hos corrodentis aeui dentes cueliere , vel faltem hebetare valea-
mus
ni
deuaftantem ac dcprsedantem Herculea vi ac robore iugulemus, & detradlam eius pcllem pro infignigeftemus. ^id ratione Lconcm autcm Nemcirm iugulamus, i^.Ltneu uo^^^^ peccatumomniummalorumderorme maluoccidimus, &peccantium mt{4.
tantum cftigiem iSc formam humana induti pellc, pro infigni gcftamus,quod faditare non arduumnobis folum eft, fcd vcrum Herculcumopus quoa foli Chrifto Rcdcmptori noftro,referuatur, tanqua veio Hcrculi, qui pcccatum ve-
PlOCHYMICVS.
ij
&
35
manaforma, acfpeciequaeLeonisNeineipellis eft , feu peccantis infignc. Nos etiam omnes Chrifti affecl^,
pcccantium formam & feruorumcftigiem retinere debemus^ peccati vero naturam & elfentia omnino dcftruere,
&
tanquam in Nemea debemus, hac inparte fylua iugulare Chriftum fequi & imitari, vtxterns
in vita noftra
vitae
chnftur^je^
Nemeam
,
vt gloriam mereri valeamus hanc fyluam hoc eft vitam tranfigere tuti ac falui a Leonis huius vnguibus effe dentibus incurfu
,
,
&
&
queamus.
ri
Nemetn
^ft^^^^^-
u^
tcmvere iugularc debemus, &deipfa triumphare Nemeainfylua, hoceftin huiufce vitse vmbrofo & opaco nemore,5c dctradam eius peliem,hoc eft eius incommoda,languores &doiorcs,qui
vcrsB mortis
ter
indolem fa-
piamus.
Si
hunc
Ncmcum
fuperauerimus
&
36
He R eVLES
,
vthoc xnigma tacite oftcndat, quid vcris fortibus agcndum (it vt haac
tranfcant mortalitatcm , vtin mcUo-|! rem tranfcribantur fortem, relida fui fama, quse nobis facinora illa infignia viiorum fortium , ob oculos ponit, rcs ab his prasdare geftas mcmorarc cogitj ita vt nccin prxfcnti , ncc futuris fxculis vnquam definant , fcd, percnnitcr vbicumquc viuant,vt heroiim antiquorum facinoribus clarum
&
ac manifeftum
habcmus
floret
fi
nos. Et
enim eorum
bata fuiircnt,&
rclati fuiflent
ejudvirtu^
Deo vero
vcruDcorumfcufandlorum numcrum
Herocs illi, vt
&
infiniti
quivcrumDcum
ni rclati funt,
coluerunt Chriftiacis
umfiptunt
obrcsab
prseclareac
iJ/S"
tur,
fanaegcflas, virtuti,Dc6qucfoli rclatas hxc enim fola facinora prseclarc gcfta ccnfentur j reliqua verb oftcntationcm potius vitium ipfum fapiunt quam virtutis oJeant flofts. Itaque qui Herculem antiquorum contempiabitur Nemeum Lconcm iugulantcm, detradtam cius pcUem pro infigni gcftantcm,mLrabitur vni virum
:
&
&
forrcmac prcclarum
vallc
tates
PlOCHYMlCVS.
^j
7
vtneflfcr^
'^^'"'
^*'^''*
vcrum Hcrcuicm pro infigni fcrcntem, ^iacgcftantcm laudabiic cnim cft, &
:
;^;'l^t'''''
!J|pra:ciari viri
infignc praeclarum,incom-
^imoda
^'
&
taedia vitsc
humanaj
fortitcr
ferrc
ac tolcrare.
Sic
J
'
^ralibusPiiiiofophis: Vidcamus
arcani Chyniici
5c Pliilofophiae natu-
'^lraiis
^ipcr
^
corumquerationes & fundamcnta cxplicemus ne MifochyHmici noftrorum inucntorumoforcs6c contemptores fidum hoc omne 6c otiofac mcntis opus exiftimcnt Sine cnim ratione &authoritate noiumus, harum fabeliarum explicationes mlu'',mici intelligant,
* : ,
:
*^ccm prodirc peculio vein cenfu ritatis reponerc. Sciunt omncs qui tantum fummis labris deguftarunt cliymicxartis dogmata, apud ipfam artem hyle effe prae,
*
&
&
^^>^^
^**'-^'
cipuum artisfubieftum:hyle autem fylua eft, 6c confufio qu^dam rcrum omniumin prima rerum materia, indigefta mole contenta haecautem matc:
ria
w a
fubiedum
& obiedumchy-
^^
^^^.^^.^
JartL^fihieaHm,
mics
artis cft,
C3
3^
Hercvles
haec fola materia pcrfiftcns
,
rium
ac
permanens habeatur & ars chymica rerum pcrfiftentium & pcrmancntium naturam ignis ope quxrat , cuminca fola rerum veram & cxadam fcicntiam confiftcrc crcdamus , idcb hxcfolarcrum omniu vltima matcria obicftum
eft
chymicae
artis
vV di-
non immc-
Ncmca fylua antiquorum nobis indicabit primam chymicac artis matcriam. InNcmca fiquidem fylua, opaca
Katurx chy-
Tlm^ ^
'^'**
erant omnia, obfcura, caligine vmbrofa plcua 5 fic in matcria prima, ^^ opaca funt omnia, tcnebrofa,tanquam in vcram noftcm congcfta 5 ita vt fub cius caliginofo tegmine , lateant omenutrinia. Produxit Nemea fylua , uit Lconcm inufitatasac incredibilis
&
&
&
magnitudinis omnia depraedantcm, quas huicce Nemeae rcgioni pretio erat vtilitati. Materia autem chymico-
&
mca fylua producit 6c fuo innato humido educat falcm fixum & perma,
ncntcm,
cupari vcte fciunt omnes,eumque omniaprctioia qualifcumquc funt prctij, &vtilitatis, in ca ipfa materia prima deuaftarc, corrumpcrc, in fui occultum redigcre. Leo fiquidcm hic vuidis adeo eit nifignis virtutis ac inufiratx fortitudiais vt omnia vincat , kii
&
&m
Pl O CH YMIC VS. 39 naturam conucrtat, imo aurum , & argcntum ipfum omniaquc metalla
,
&
temporc pro
ftauit.
bicoj feuoperc
,magno Phiiofophorii.
matcria prima mctallorum Ncmeanpi fyluam nobis reprarfentat. Aqua Mercuriaiis .feu humiditas illaprimigenia xnetallorum Leonem Nemcum nobis
exhibet: calorautem innatus.fixansac
coagulans aquam Mercurialcm Hcrcules nobis erit. H^ec autcm omnta ira vere 6c pliyfice interpretari debcre , ratiodidat , 6c authoritas antiquorum Chymicorum approbat vt iamiamia procinftu videreeft ac legera.
&
fyluamdici, 6ca Philofophis antiqujis modcrnis vere ita nuncupari liquct, ex Hermetc Chymicorum patre quiUbro fuo de lapide occulto, nominat
&
40
Hercvies
Mercuriui
fholofop horu
^binam
corum
turiaf.
lo-
fcd''
fcriptis ac litcris patcfa ccre volucrunt , per fyluas vmbrofa que loca,obfcura caligineplenadet cripferunt : fons cnim iilc Chymicus e quofcaturit aqua Mercurialis , claui praccipua totius artis , numquam ii apcrto, &in vijspublicisrcfilit, quam uisin omnibus locis reperiaturoccul tc, &natura, inuifibili temper modo
matcriam fuis
&
vtaturin omnibus nihilominus nuf quam in aperto cft, fed fempcr in oc culto latitanti loci alicuius receffu mirandas illas funditaquas,quac topia riaChymicaviridantia , &femperger minantia confcruant ac tutantur. Si harc aqua Mercurialis in fyluofo
,
&
&
vmbrofo non
,
lateret loco,
iamdiu
vulgaris eflct Alchymia, cum ex ea fola dcpendeat totius artis opus: quse fuperfunt peragenda, ludi
triuialis
&
verifunt puerorum 6c opera muiieru. Proindc fylua mera eftNcmca hacc matcria,
cnutrit. Si
habere cupiat, quarrar nccefle eft in occulto rcrum finu,vbi repcriet; in aperto fiquidem, ho(?: cft in fuperficie recdrticc numquam inrum plana ucniet. Vmbrofa,fyIuofa, &caIiginofa inde in centro reeft \\xc materia
,
&
&
Centrum
riim
occultum.
re-
omnuim
rum quxrcndam cfle arguendum cft, cum centrum rerum omnium occultumfit, 6c obfcurum,
quodidcm
eft
41 fyluofum vnde non ijimmeritb clamant omnesPhilofophi, foccultumfac manifeftum,6c habebis :)^niagifterium in occulto enim fmu, ijanfradu mctallorum,6c mineraiiu iatet
I
PlOCHYMICVS.
aiac
vmbrofum
&
&
Humiditas autem
haec,
quamLeo-
);nem viridem dicunt omnes proprer infoluendi f-liignem eius caliditatcm, :fim , ac proprietatem , qua: Leonum i,t;oraci edacitati refpondet in mctallis
&
opere Chymiomnia dcuai^at, deftruitac confumit qux fupcrfi)j:iem primam rerum & huius operis Lt^xornabant vnde hoc potiilimuni ure dicitur Lco, fortiitinius cnim aninalium omnium Lco, 5c vorachlimiis iDmniumeft, carnes fiquidem & oHa inimalium omnium cruda (Scincocla ligeritjCoquit 5c in Tui naturam conlertit: Humiditas riquidcmmctailica, iec, ex omnium Chymicorum autho' itate & experientia omiiiam humidirOmnibus,
[.,:o,
5c prascipue in
quodmera
fyluaeft,
^q:.'^^-^^^^^'''^- '-^
\,
/*^
"~^^"'*
""''*
atum
.
&c
aquarum fortifhmaeft
voraciftima cenfctur
,
&
.;)ninium
antam,
&
metaila cuncl:a, i^^aurum ipfum mctalloriimom.nium Jbitiffimum in aqueam penitus rcdu-bat fiibftantiam,adcb vt vcrediccrc vai
nm
diilbluendi
&
mctallorum
car-
Hercvles & incofta vcrc digcrcre, coqucre & in fui naturam con4^
nes
& ofla
cruda
,
ac vcrus Lco, quac comcdit in fui naturam conuertit. Sunt Philofophorum quamplurimi,
uertcrc ,
,
non fccus
qui hancaquam, feu metalloriiradicalcm humorcm Leonis nominc & natura dcpinxerunt ita vt non folilm fabulae huic Hcrculca^ hoc condonarc vaicamus, fcd & multorum Chymico^
,
rum fcriptis approbatum ccnfeamus. Maneat crgo ratum ac firmum, aquam Mercurialem chymicam qusc cx prima metailorum materia miris modis cliji^xa Mer- citur, c^xits-jin- veredici,
Lcoucm
viridem ac
Ncmeuni
,
&
intcrprctari poiTc
qui ni
Herculis noftri robore ac fortitudinc c^t'%'^^^ c^,9gujtru yjj^^^f m- detrimento potius cft opcri noftro, quam dccori, ac ornamentoj, atfi vincatur &debellctur,inilgni no^
laudi eius mors, eiufdctrada pellis,iniigne nobiserit tcque gumenta,aducrsus rcrum fortuitarum cafum & miferia^ liumanx vile fortcm.
bis erit gloriac,
&
Vnde autemdcfumemusHercuIem
hunc,
Leonem huncNemeumomnia
)
riam veram
Chymicam
&
moralcm
C H Y M I C V S. 4.3 tionesreferamus, dicemus Herculem :ibi,vt&in quartoCapite huiusoperis debere, diximus , intcrpretari pofle, vim coagulantem fixantem falis mefixando qux coagulando, ^'Itallici
PIO
'^
&
&
&
*'aquam Mercurialem,verediciturLeo-
^Dctrahre
^.tj/'^.^^''^^^
rubicundiffimam dctrahendo,
&
^^^
I^J'^^'^^
jad fuperficiem eius euocando vere Itunc temporis dicerc poflumus Herculem noftrum feu vim ac facultatem
^i
,
ifixandi
?f
falis
here pellcm Leonis noftri Nemci fcu humiditatis metallicse, &MercuriaIis, toto vitse fux tempore, proiniigni
&
gcllare:
nunquamcnim coioremhunc
pra:clarum infigne
quo
decorari pof'
"
Nemeum
fuperant
& omnia munci iiuuis, & vita: pericula & cuincunt .-tincturamenim fic Philofophorum obtinent & arca-
num.
44
JT^
HeRC VLES
.
^.T..T.-T..T.>T**T.
DIOMEDEM THRACl^y
Regem equosfHos hof^itHm carnibus , fmguine depafcemem , deuincens Hercules quid Mordibus (^
Chymicis Philofophis
indicet,
Multi fum
'Diomedes
,
hoc
eft
rudes
O^inculti 'vi^
ri.
dcm
fcis fajcuiis
regem, in
pcrnicicm humanse vitaj, cnatum faiffe exiftimauerim fed infinitos pritos fuilfc
&
&
rum
carnibus
fuos.
&
fanguine dcpafcunt
Eatenus hifcc fxculis felicior fuit prifcorum fxculorum antiquitas,cum vnicum filtem^ habuerit Herculeni huius inmanitatis vindicem.
Qiiis
rationem tot
vir-
PlOCHYMlCTS'
roci,rudi, 6c afpero huius fa^culi cuitu expofiandam, adeo vt virtutcs omnes & probi mores tutum apud ipfum hahofpitio rccipiantur beant iocum , afperamvit liberali, dum rudem fux rationem excolendum vcniuntne
&
&
vitijs fuis
tanquam equis dcpafcendis tradantur: Nemo mcherculc, ncmo reperitur qui aducnientes virtutcs , probos mores Hbcraliac tuto apud fc
&
recipiat hofpitio.
&
&
morcs
ftrantc
intcrpretcr
zejutrepn-
fon-
omnes quod enim fortcs ac prxpotentes viri, deccm annorum fpatio aperto Marce deuinccre non
potuerunt, cquusvnus, vnafoJanodc dcbeib.uit. bic equus vnus fraudc plcnus,ac vitio turgens Troiam inuiftam fuperauit non bos, non Elephas , non Lco, ncc aliud quoduis animalium, ad
,
hoc
fcelus
perpetrandum adhibitum
cquustanquam huma,
nx
fraudis capax
&
crudclitatis
hu-
/l6
HeRCVLS
mana: confcius
Eijuiis eft
&
fraudis
& viti
^mboltifrfih'
^^*
fequuntur
,
cfle dicere
fplemus
neque item rebus omnibus guas caftii: fubferuiunt quibus potiflimumque adnumcrantur cquiili autem fidcm ac
liquum
lUtiors
cucrtit
,
nihil
,
vcre credimus
cucrtit
,
nifi
&
cft. Cur crgo Equum fymbolum cfle ambigemus f Martis & humani petulantis animi ob-
fcruarc nccefte
cum frscno egeai fcquio confecrctur vt impetusnaturiE fuae cohibcrc pofiir.; abfque fra^no fiquidem in obuiaquxcumquc,etfic5fragofa,inuia, abrup^ ta prsEcipitia fcrtur , vitij penitus imitandonaturam quas frxno compcdibus firmis ac duris cohibcatur in^ omniairrepitvitcE illicita. Diomedes ergo Th':aciae rcx nobis
&
&
&
critrudis,agrcftis,& incultus
tijs
homo, vi-
fit, fri-
ncccoelo ncc folo tradabilis, fcros 4habcns homines, afpero valde cultu, vnde & Thracia dida eft , quafi afpera is&rudis e^^^ai ,cnim apud GraecosafpeCrumfonat. Hinc cecte coUigimus per
5J|
afpcrum,ciuiiibus virtutibus inornacjtum virum intcliigi poffc , cui fi virtuvitae fux honcftamcnitcs accedant,
S'i&
ic;ta,
& & magnum aliquod fui decusalUco Bjpereunt & vitae fuae ruditate ac & ita hofpitcshi, >[feritate fterilefcunt
ifta,
,
huc aduenientes equis cius traduntur Jtdcuorandi. T' Virtutcs fiquidem omncs vitshuimanae aduenx funt vcre hofpites aducntuiae ab humanis, vcre humanitcrrecipiuntur s ab his vero qui agrcftem ac rudcm omnino incolunt vitam :-jruditer&agrefte admodum excipiun)*|tur,im6 vitijs traduntur dcuoranda^;
'i
^^>^^ ^^'
&
^/^"^-^^-
3'
it
r,i
tanta: iniuria:
vindcx,horum hominum
:i
iagrcftem viram 6c immanitatemfup' plicio publico vindicat, ipfofque torquct, ac pcenas fcclcrumluorum pofcir,ita vt tradanrur ipfi cquis fuis,hoc
&
eftvitijsdcuorandi.
Acquum cnim
&
4S
luftuniefl:,
Hercvles
vtqui viitutcm noncoluifj iiorpitem aducnicntem humanitei
recepit,at truculentcrrepudiauit
&
non
fit,poenam tantifcclcris tandcm recific fcelera fcelcratum torquent piat ac vitiorum fuorum poenas ac fupplicia expofcunt vndc iliudj Vnumqucmquc fuum vexat fcelus.
:
Sic
Diomedem
Thracias
Regcm
holpitum carnibus & fanguinc depafcentem equos fuos,deuiftum ac debellatum ab Herculc & equis ipfius in
,
DioTnedes
rite moraliter interprctatum habemus. lam vero quid fecrcti, Arcani phyfici contineat hxc fabella , altius eft hiquircudum. Diomedem Thracias
pabulum traditum,
&
^uid
apud
chjmicof,
interprctamur^ eft fiquidem Mercurius verus Diomedes, crudclis 6c immanis, terrx frigidx incultx ac infoccundx Dominus , agreftis ac rudis valdci adco vt hofpitcs fuos omncs qui ilium inuifunt ac cius contubcrnium quacruilt expoftulant,corrodentifua virtutc ac diilbluendi potentia , quse equorum edacitati xquiparari poteft,
,
&
difperdat ac necet.
omncs Chymici metalla omnia imo 6c reliqua cuncta naturalia, qux Mercurio Philofophorum aflbciantur^ab ipfo corrodi, 6c mortem
Sciunt cnim
,
paci,.
CHY I C V S. 49 vt fpiritus Mcrcurij , qui funt ^fw D/V pati illiuscquipafcanturcarnc& fanguinc ^^^^hj^^i* ^^ 1"*^^ i^^^^)^hofpitum fuorum doncc tandem ad^Hucniat Hcrculcs,qui eritChymicus ali^Hquisinfignis, virtute gcnio-elarus
PIO
ita
'^^'
&
f^ijqui
Mercurium huncfeuDiomcdcm
i-JThracix
Rcgcm deuiftum
ipiius tradet
acfupera\
^itum cquis
|hoc
fflj
dcuorandum,
fit
i*:
Mcrcurium deuorandum
vt
Regnum
tyranno,
l-rmetallicumvindicctur a
lalquo
"
tali
cxfurgit alius Rcx metallicus 6c mincralis , qui bcnignius multo , ac hbcraliiis fufcipit hofpitcs,
mortuo
fuos , vt potc rcgni facultatem potentiam iuis hofpitibus communicanimpertiendo vt capitula fedo quentia cx laboribus hcrois noftri
,
&
&
&
commonftrabunt. Vcl licct inrcrprctari Diomcdcm noftrum,Mercurium Chymicum:hofpitcs autcm Diomcdcm vifitantes & inuifcntcs funt Chymici & AlchymiAx qui vifitant Mercurium, & rradant ipfum & interdum faepc faspius peilime tractantur ab ipto, dum opus va,
Alchymifis
^^^
"^'fiff^,
^"6
f'/-
num tcntant
ck in
lummam pauperta-
tnrAbi^fi,
tcmdcueniuntjtunc temporis polfunt dici ab equis iltius Diomcdis feu Mercurij deuorari & comedi: vereenim deuorantur ab equis Mercurij Alchy,
miftx
dum
cultis
deiucs virtutibus ac proprictatibus oc tanquam cquis fuis tradit dcuo-* randos.At fi chymicorum aliquis adcc
fortis ac
Mcrcuiium
Rcgcm
mct
dat
Diomedem
&
dcuorandum
&
comedendum,
mope,
rt
chymico
prin.o
ag^rc dcbcat in opere Chymico tradafua^ do, nc a Mercurio qucm inuiferc tcn-
gedum,
in
tur,&nemifcre&calamitose pcrcant domo cius , quod cnim ipfis imprimis cft peragcndum morti tradcre debent Mercurium & carnc & fanguinc cius pafcere cquos fuos,hoccft Ipiritus fuos quos fupcriusproprictates &
,
Qui
qui-
dem fpiritus communiter aues & corvi dicuntur , quidni etiam equi poffent dici cum cqui pcrnicitate <5c currcndi vclocitate , cxreras antccellant quadrupcdcs,& voraees fint hclluones ingluuiofi , non (ecusac
,
&
&
&
corui
omnes
j,
PlOCHVMlCVS.
$i
&
non fecus
ac
illi
fpiritus
Mcr-
;urialcs
^:atc, aducrfus cunda naturalia lum^nopcre vigcnt Sunt enim ipfi foli ijuorumope, & minifterio cunctaca^unt ac pcrcunt,& in chaos abcut. Hic
fjttiam ni cadat
Scmchaos abeat
&
&
cum &
^*
liofpircm Thrafcam inquit 6 Thrafca iEgypto aquam da'bis, fics louis holtia primus,quod Oaidius 3 .de Artc argute canit his ver-
tuprimus
&
Sfibus.
Dicitur
Aegyftm
Quim
&
$z
dAre debet
Hergvles
immolcntur,noi
MerturiM Mcrciirio,nihofpitcs
Vmu
^jf^rUm^
^ ^^^ &
Mcrcurius hofpcs cft Alchymi; vcre pcrcgrinus , ergo in ipfum pri mum, Bufiris lcgc ac prxccpto agcn dum crit, vt fiat hoftia primus , & Alchymix dct hofpcs aquam,quaii tanti cffe pondcris ipfi Alchymiaccrc dimus, vtvcre abfquc ea,inutilcm 5 infruftuofam ftcrilcm ac infoecundan
&
xcnfeamus Aichymiam. Ita habemus Diomedcm Thracij Regem hofpitum carnibus & fangui necquos depafcentem abHcrculcvi
dum,
&
pabulumtraditum.
PlOCHYMlCVS.
55
fi ffL
i|.
i}.
5}.
i|V
^^^
#|i
i|i
i^
SJfL
i;?^
'^idU
'
aprumtmma
deua--
fc
ad EHriflheHfft
monftret
adferens ^uidcom,
/r
indicet.
Capvt
A V ci
in
VII.
funt
hominum qiii
Erymantho Arcadix monte terribilem aprnm omnia dciiaftantem capiant ,imo pauci (imt qui fum vcnatu perfequantur. Erymanlusnobiseft, vcnalium, fordidorum,
:
illiberahumhominummens &ani,
:ius
quicum
circa
hxcmundi hulus
ana
ida
occupetur mons Arcadise vere diciim Arcadia afinorum pro* rorum admodum fcrax habcatur ihilfere ahud magni&vtilis prxtcr Inos ipfosferat hincctiammcns limus vihum ac fordidorum holinum cum nihil prarter qua:ftum
poteft
&
&
ilcm
&
mcrcimonium
adfcrat
E-
54
tcrribilis
Hercvlis
vm
apcr cunda dcuaftat , vcl vt inicfta face fabulofas dilcutiam braSjin quo ardens auaritia corrodcnt ac fctino dcntcoirnia dilaccrat in hit fiquidcm animis, qua:llui & vililucrf dcditis, aduenicns auaritia plus nocu mcnti acdctrimenti adfcrt, aducrfu virtutcs,moraieiqucgratias quac ani
:
mum humanum
quam
Erymantho montc.
cxornare debcnt
Mcrcatores tunc tcmporis vcnalcfq fadiiquaerimus non qualc fit quid, fct ^ quanti , nifi vndiquaquc Jucrumclu ccfcat lucem odimus j ac diem illan j^ qux finc lucro prsEtcrijrihonclta quan diu illis aliqua fpes luct incft fcquimui
i
^jj
,jq
i^j
in conirarium tranfituri
fi
plus fcele
j,;
&
magiftratuSjtot iudiccs dctinet corun laborin pretio cft, ad lucriftrcpitun fuffragia vertunt, duplici catillanti animi ftimuJo, lucro 6(^ honorc, ad hae mundi faftigia fublimari compelluri tur , tanquam in Erymantho Arcadis
Ri;
fij
con fragofis locis, dcntibusfuis omniadi laccratjfrangit nedicam vorat ac pci dit, &:nuIlusadhucHcrculcs tcrribilc
afperis his
monrcvbi aperin
&
]^^
cu
x
^;,
r.^
huius apri dcntes cohibet ac compefci quin Erymanthum illii Arcadia: mdn
^q
i^
tcm
ftcriicm acinfrucluofumcflicial
gi,
PlOCHYMICVS.
rito,
55
quod
degat aper,non fecus ac auaritia, montanis ac femiferisadhaereat hominibus, feofquc fequatur , eoriimque domos
mhabitct vt aprum ad , conuiuia natum efle exiftimamus fic voluptates 5c auatum ad delicfas, non fui ipfius , fed aliorum natum cffc /idcmus. QLiicquid auri vei argenti
colat
: ,
&
&
&
rogerit
at,mifere (iquidem admodum viuit, :um torqueatur amorc pecunix qua lunquam poritur, fedlseuiorignibus letnsc, ferucns amor ardet habendi, juo mifer ipfe Tantalus hercdibus fuis
cpulasamplas & oppiparaconHuiaquibus potiri fibi iplimterdicit, t verus apcradconuiuia natum anirarat
,
naicenferipoffir.
& infruduofam
?nonne
forris
Diuum
,
expcdandum
eft
cx viro
bono ac
i^rti,
&
:rinas
c
mcntishumanx dotes
captar,
domicat,ac ad redac
is
f&hd palatium,fcu
D4
56
intcllcfl:us
Hercvles
domum,vt ibi feritatcm dc,
f)onant
&
manthcum
tcrribili
eorurll
montcm
ab apro
&
viuumcapcre ,& adEuryftheum Rcgcmviuumdcferrc modo corrodcntem falismincralisfacultatemac cnergiam in capitcliis fuis vitrcis afcendcn* tem ibique omnia corrodcntem ac
,
,
& modo hoc cft captarc aprum captum ad tinduram corum pcrducant,&fummam illam acfupremam malorum omhium conficiant mcdclam, hoc cft viuumillum aprum ad Euryftheumdeferrc. Quid enim fonat Eurvftheus,nifiredum & optimum > redeergo,&iure quammaximo phiaprum Erymanlofophi Spagyrici thcum,qui eorum Mercurius eft captant cumqi viuumadEuryfthcum dc,
,
,
modb ipfam coagulent,fixcnt, ad fuprcmam eorum medicinam conducant ,qua2 illis verus cft Euryfthcus,ipfos fufcitans acftimulansad
ferunt,
&
fatigentur>ficcnim
verum Hcrculem
PlOCHYMICVS.
57
imitatur, ac iratx lunonis inuidia , hoc eft naturx crga nos noucrcas auaritia
&
poteft.
Erymantheus
micorum
cft,venadus, accaptandus,
Adonidem
rus
eft
Vencris amafius, vt fciunt omfere nes chymicjE artis alumni, omnesaurifabri,ac mctallarij qui cu-
&
profeu Veneri,foIcm admixtumfiuc aurumcxperiutur tantoamoreproicquitur cuprum fiue Venus aurum, vt nulla vnqua reperiatur Vcnus abfque particulisauri veri, adeo vt fcintillis
,
&
&
Hercvles
Adonidem dicccc valeamusj Apcrau* tem qui in Erymantho Arcadiac mongraffatur , hunc Vencris amaiiuni dcntc fub inguinc pcrcuflum occider^ dcbcr, quem dcinde Vcnus ipfa in florem Ancmoncs herbac fanguinco colorc rubcntcm permutarc habct, quod fitdum tinduram Phiiofophorum,5c rubicundum ryrium colorcm habc^ mus Mcrcurio phyfico & folc , qut
te
aprum & Adonidem interprctantur, At poflumus ctiam hanc explicare fabeilam,aflerendo Hcf culem cfle vim
fixantemcalorisinnati metalhci, qui Aprum vcnatur, acconfequitur, lioc cft humidummctallicum,& Philofophorum Mercurium , qui verus aper cft,proptcr corrodcntem ac foluen-
&
vtilibuschymicx
fi-
quidem in proucrbijsantiquorum mavtilitatem rcrum portendit Ai;cadiam poftulare dicebant antiqui pro , magnum quid vtile
gnitudinem
:
,
&
&
poftiiiare.
In
e^l in magno Aichymia; opere vis lixans ac coagulans caloris innati me-
hoc
& authoritaribus, Aprumcnptat feu Mercurium coquit , fixat,accoagulat, & ad fupremam Medicinam coriducir, & fic viuum aprum ad Euryilheu conducit,
quoconfpcfto Euryftheusxrco
vafe fc abfcondit , quod chy micis indicat , tunc tcmporis coin opere matc-
riam adhuc percoqucndam efic n^c a vafe adhuc abductndam ac eximcndam,erficoaguiatam ac fixatam vidcaflius/ed adliucvafeoccludendam,doRec tinfturam tyriamac puxpuream habeamus.
,
TT M P H ui L 1 D ES
fagittis
ir,tc'rficic7?s
tiAVES
ad
irftdana
bm commonjiret.
Capvt VIIL
VoT &
fuperfint
Stymphalidcs
f^^^^^
c.ue'^
aues
^''^^'^''^-
&
to
Hercvles
in-
furgunt ftatim inipfos infiniti fcri. Inuidi, qui fuis vnguibus, ac iiuidis linguis cos accrbiuimc pctunt , ab
,
&
vtileac cxccllcns conlpiciunt ,in idipfum malcdicam Knguam foluunt ac vciutivncis timendac vnguibns Arcadiac volucrcs Stymphala colcntes im,
facri
&
occulti cft , vel faltem liuorc inuidia velut vmbra alarum obumbrcnt obtcgant nc in apcrtum lucem prodcat.
&
&
Stymphalides cnim aueshas, tantx ferunt fuiifc magnitudinis, vt Solisradios obumbrarc dicercntur fic inuidorum ac zoilorum liuor tantus cft , vt virtutis folcm ipfum obfcurarc poffint.LacumStymphalum incolucre raEaces hae volucres,vt magis notum ha:
^nuidia
ejl
^IT^^^'''' ^ ^* ^*
quicquid enim lacus incolit & habitat, propter putrcntes ftagnantes aquas, cx quibus origincm ortum trahit,& viuit, inuidiac & liuoris prxbet infignc. Inuidia fiquidcm vitiorum caput, vcre lacus eftStymphalus, quemincolunt rapaces homines,qui lucro foli toti addidi funt , quibus aliorum bona
& &
&
PlOCHYMICVS.
damno
6l
funt ; hi vcro volucrcs Stymrcputantur , tan phalidcs habcntur quam Arcadiam dcuaftantcs , hoc cft cxccllcnrci alicuius magnitudinem
&
&
cft
&
cxccllens
"^"
jf^^'^
^^
Dci Ar-
imponit fuis niii quod magnum cxccUcns cft ac prctij fummi habctur.
Vndc ctiam animam rationalem rc- -^^^ ^*^ ram Arcadiam diccrc poirumus:& cor- ^^^1^^"^
pus
BMTc patens incolunt volucrcs Stymphahdes, fcu vitia humana quas adco pr^grandia funt, vt vmbra alarum fuar um folem ipfum humanas vitx,hoc eft rationcm ipfam, &iteilcdus diuini radios obumbrcnt , quicquid cft boni in ipfa anima dcuaftcnt ac vitient, ni Herculcs qui cft vir fortis ac pru,
&
dens,diuina ftirpc fatus,fagittis fuis intcrficiat vel ahcneicrepitaculifonitu, petfequatur ac fuget, ad infulam vfquc Aretiada ; quod fit dum orationibus ad Dcum fuiis quse tanquamiagitt xkncvcl fonitus ahcnci crcpitaciUi,qui-
mfiiiA
^'^'
AretiMa, quid
E R C VL E 5 bus vitia omnia ex corporibus noftris, tanquamvolucrcsStymphalidcscxlacu Stymphalo expcllimus & fugamus,, admtiilam vfquc Arctiada , hoc cft ad nietamrcdscrationisvbipcnitusarefcunt 6c ftcrilcfcuiit. Corpus ctenim noftrum vcrus cft lacus Stymphalus, in co fiquidcm
6z
dclitiarum omnium aquae ftagnantur quse aiimcntum incrcmentum dant vitijs omnibus , quae tanquam volucrcs Stymphalidcs Arcadiam vniucrfam feu animam noftram vitiant ac dcturpant,& adeo dcpopulantur vt cam ftcrilcm acinfertilem cffi-
&
ciant.
Sic moralitcr fugat Hcrculcs Stymphalidcs aucs cx Arcadia noftra, fa* gittis intcrficit, doncc vcnuftatc prima antiqua vigeat tota regio, florcat
&
&
&
vndiquaque vcrnantibus flo(culis candorc nimio micantlbus,& fic vcra Dci Arca habcatur.
Quid
stymphAU^
^hyfmce ftM.
fibi
Spagyrici
^^'
fatis apertc indicant multis in locis, dum fpiritus Mcrcuriales hinc vndiqj volitantesin
opcre Philofophico,
,
JJ
:oi
fuam confpurcantcs ac dcnigrantes, cadcm praeftare ac aues Stymphalidcs omncs Philofophi arguunt. Pars fi-
PfOCHYMICVS.
quidem
fixa tcrrca in
phico Arcadia cft , gtandia cnutrit ac continct. Aqua qu lupcrnatat tcrra: , aut tcrram hanc circundat lacus eft Stymphalus , cx quo aues Stymphalidcs cxlurgunt &euo,
^*^tastym~
^^*^.
^
^'^^
lant in auras
lialcs
riali,
,
hoc
cft fpiritus
Mercu-
-^^'^'
lem,hoc clt rmcluram obumbrat dum inopcrcPhylico illo,fol Philofophorum putreht & oblcuratur adionc fpirituum aqua? Mercurialis donec Hcrcules qui elt vis fixans , ac coagulansauri Piiyfici, fagittis fuis hoc eft adione fua, mira & acuminata intcrfe, ,
,
fcucoa-
;ulaucrit,ac fixaucrit ,
interficcre aues
Stymphalidcs , vel ihenci crcpitacuU fonitu ipfas fugarc aues , ad infulam vfquc Arctiada. Pcr ihcneum crepitaculum intclligimus i^apores cxhalantcs metallicos quiex Tietailo Phyfico cxhalant feriunt "piritus Mercuriales 6c fugant ipfos, ionec tandem arefcant omnes, fianc
-^
&
:crra fixa,
/fquc Aretiada fugarc lacus fiquidem 5t)mphalus qui eftaqua Mcrcurialis loitra pcdeicntim arefcit ac ficcefcit, k fpiritus Mcrcuriales pcdetentim
:tiam fixantUL,
p.c coagulantur, 6cfic ibeuntad infulam Arctiada.
64
Alin ftuium Stymphali'
Hercvlks
:
dum
inttr"
Alijpoflunt hanc fabellamadatca na particularia chymica declaranda rc torquerc Poflunt etenim Stymphaii^
fntado.
dcsaucs Arcadiam deuaftantes, intcr pretari fpiritus antimoniales&Arfcni cales, qui terram Antimonij fixam
grandcm admodum
&
magniiicam
cfficaciaacprasftantiavirtutis eius de
turpant ac deuaftant,ade6vt eamfui giant omncs nemoquc veht cam co^ lere,6c habitarc, propter periculofaj hafcc aues, qua: eaminfertiie rcddunt Herculcs autem fagittis intcrficicns 11 las aucs potcft interprctari , Sal pctr^ qui tanquamcx louc hoc cft coelo Alcmcna,hoc cftterra cnatus, v fua , ac fortitudinc fpiritus illos anti, ,
&
monialcs & arfcnicaics intcrficit , & ahenei crcpitacuU fonitu ad infuia vfquc Arctiada fugat j dum iilos fpiritus fixat,ac coagulat, acin terramalbiflS
&
poftqifam vindicat* eft a focdis iilis Stymphaiidibus auibus feu fpiritibus Mercurialibus crudis &
TmHura. rninfixis.
timentj per
4iuei
Poflemcgo
&
tinduram
An
Stymin-
fhalidts
tiicata.
timonij pcr hanc fabcllam cxplicare ftabihtum eft intc Ratum cnim mcdicos fpagyricos fpiritusMcrcuria Antimonialcs pro ]es,Ar(cnicaics
&
&
aercam naturam ptcr volatilitatcm quapolicnt aucsdici, <kvo]ucrcs, 6^ quiapotiilimumnoccnt, ac mortcn infcruni
&
PlOCHYMieVS.
iil-
65
auibus fub earum auiumfyrnbolis indicari quia ha: cadaue^'aucs rapaccs funt, voraces , i^^lribus inhiant, eaquc pcrfequuntur,vt f vitam fuam fuftentare queant carne fanguine animaUum mortuorum. Sic ?'in tindura Antimonij videtur fieri: ^^fpiritus fiquidem Mercurialcs qui funt 'JTprsecipua caula mortis Antimonij, Anianguinem mirifice ^f timoni) carnem
[harpifs
,
&
Stymphalidibus
,
'|'^praecipue
aequiparari
&
&
&
1'^'
&
foiis
^^
donec ab i^e auferantu* qui ?'VeruseftHcrcules fagittis Cuis hasmJjterficiens aues StymphaUdes totam ^Arcadiam deuaftantes adione enim
t^'Vitiant
:
f*fignis
tanquam
fagittis interficiuntur
Mercuriales venenofumfiigne corrigitur venenumom* intcrficitur ac in alexitcrium conuer- "^. '^"^ -^rri^'*''''* ^'titur, fic purgatur Aicadiatota. ab 'Hcrcule noitro ab auibus defedantibus ac deuaftantibus illam.
^;hi fpiritus
5i'quidem
^'"
omne, ab
,
&
&
^r
>
Sic 6l
chymice
tum habemus,qaid
fagittis ;nterficicns
i
acVom
velahciici cicpi"
66
Hercvles
,
taculi fonitu
tiada perfugans.
T^ri^rM
injHlatn
VR
N T EM
^
&
Capvt
Supcrhia ml
feiu4 in htt-
IX.
7nana natu-
Ihil fuperbia magis ftiificum reperiri potcf in natura liumana.Iix^ vere Taurus efl furcns
mon
qui naturam
creta infuia quid fa,
humanam
in
qua
licebat
omnia
&
&
tis
vinum
5
intcgriC-
acfynccr^ volupta k
fubuertcritjfcitui
qui ha:c
bonaomnia
ctenim pruTium parcntcm noftrum ob grariarn & iultitiam originalcm in qua crcatnm fuifle credimus, bonis om' nibus tum animi, tumcorporisafTm"
xiffc,
vt cx fuperbia
&
pcccato tan-
PlOCHYMICVS.
^7
quam a Tauro furentc , hxc omnia bona effufafunt ac fubuerfa, vt in hierarchia fupcrcoelcfti ccrncre eft$ vbi fuprcmus Angelus tanquam Tauriis vere furcns, totam ac vniuerfam virtutum fupcrcoeleftium Cretam dcuaftauit,qui veluti Creta fujjcrcoeleftis infuia nobis
habcnda cft,cum bonis omnibus affluerct, &:folis vcrigratiffimo afpcdur vndcquaquc confpcda haberctu, rerumque omnium creatarum
decus, dclitium^ac ornamcntum cflet: at a Tauro ilio furente confpurcatus hic Cretus, Crctae infulx vera effigiem
^
nobis exhibct.Michaclautem Archangclus HcrcuUs idcam, qui Tauru hunc furentem dcuicit , ac vinftu vidum ad Euryftheu Rcgem,Dcum,puta,con-' duxit infcris detrudcndum carccribus, nc tanti amplius foret nocumcnti fic pie interpretantur hsec Graeca comcnta , quae nihil vcri commenti habent, nifi cortice tcnus hac fcclufa mcdullam praedulcem, ac vitx fuccum , t,um ,pr(cntis,tum futurse dccerpcrc pof,funt,quiinnatur^ fetretis fupcrcQeleftia arcanadcguftare folent. Vt coUigeie licet ex hoc Tauro furente ab Herculc dcuido ,qui nobis fccreta naturaiia multa faarcana belix huius velo occiudit , 5c obfcurat: _ Taurus liquidcm turens, a JNepruno i,,u^^^j^jif aquarum Deo in Crctam infulam im- chjrmu. E 2
&
&
6S
miffus cft,vt
Hercvles
eam
dsuaftetacperdat:
fccretioribus Philofophix
Coryphxis
^ ^
Principibus nihil aUud eft , quam fpirifeu aqua MercuriaJis, tus Mercurij quam Taurum dixerunt Alchimiae patres,vtvidcreeft apudJurbamPhilofophorum,fcu vcritatis Codicem pag. I So/ alijfque multis in locis , Nequc
,
immerito
rialis^harc
arat 6c coIit,vt
&
idoncam
conftituat, vt
tandempariat
ac frudus cfferat. Hxc ctiam aqua Mercurialis non fccusac Taurus Creticus lcui irritametcir
Creta infaia
in
quidchymt^
rr,
fulamdcuaftet
qux
eft tcrra
Philofo-
phorum
qua:nifi praedulciactempc-
rato regatur rcgimine, Taurus ille qui incoiit, cam ipfam deuaftat, ac perdit vt clamant Philofophiomnes, qui de hac ApoIIinis infula fcripfcrunt idcb caucncium fummopcre nobis eft nc in furorem cxcitetur doncc k nouus fupcrueniat Herculcs,qui fupcr- b; naturahbus ac fubco:lcftibus poiicns virrutibus Taurum liunc dcuinciat oc fuoroborc pcnitus vincat. Prceftb antcm adcrit Hcrculcs,li qujac fupcrius fcriplimus notata lint Hercu-
cam
fcttl
acvirtutemfixantem,& coagulanrem
fpiritus volariles
ac infixos,qui
quidem
cliymica facienda tanti spHtHi mt, ^'^^'" ^^*' funt momenti, vc totaars in cis confi \\\ penitus innotefccrent fiftat, vulgaris eiict Alchi-vere ttiuialis
fpiritus in re
&
&
mia.
.
De his multa multi fcripferunt,fed fub a*nigmatc,& varijs fabularum technis: ignes enim veri funt qui purifiimis terrx partibus vniuntur,& fecundum varios puritatis gradus varia producunt metalla dum aeri & igni metalli,
:
co aflbciantur , fulphur conftituunt ^idfulpkur metallicumidumveroaquas metallic^ qmd Menuvniuntur Mercurium aliud metalio- !r^7Jr^jr
,
principium componunt dum vcroterrjc metallica^ copulantur tertium nobis oftendunt metallorum principium, falcm puta: Adeo vt in
rum
omnibus & fingulis metallorum prinimo & in omnibus rebus ignis reperiatur qui quidem ignis ni fuo vicipijs
, 5
tali
ncdare,naturam
&
naturse rebus.
Non ergo immerito ad naufcam ^^^ natun vfquc clamant omnes Philofophi ful- frjpC!^'' phur noftrum, Mercurius nofter, & XdeZ^i^ut cgo addam fal noftrum, vbique rcpe- reperitur. riuntur , ncmo fme his viuerc po,
&
70
teft,
Hercvles
ignis natur^ ] cuius fotu pcrpetuo indiget omnc compotota natura: centrum cnim fitum, cuiufcumquc rei, ignis eft, qui for-
&
& naturam nutritac alit eo & cxtindo, deficit & extin* guitur robur & virtus formx feu natura,im6 & ipfa forma & natura pcrit Exhocignc rebusomnibus infito, &
mamrei
,
deficientc
corum
rcfidet, paraturful-
phur paratur Mercurius , paratur fal^ principia tria metallorum qux folo & vnico Mcrcurialis aquxambitucoer
,
ccntur.
g/<^ mhne deuincmtur Taurus Cretteui
Hxc vcre Taurus cft Creticus qui in fulam Crctam , in quam a Neptunc
aquarum
patrc immittitur, deuaftat natura ni a prudenti rerum magiftro
(urtw
&
M,
ir
T
;'
terram
fic fixatur 5i
a
'^
aquam MercuriaIemPhilofophi,quan
vere ad palatium Rc^ium deduftan dicGrcpoirumuS; modo ad auream na
PlOCHYMIGVS.
tufan^,
71
per-
&
auri florem
&
frudum
ducamus: SunrenimhjEcRcgiaChymicorum palatia, ibi quics fumma eft, 5c fuprcmum humanae mifcriae folatium.
^-^'^^
^^^h-
&
^^^
inimiseorumquies,&: gaudium,& an
Regijs dclitijs 2equiparari poffint^nc diam cas ipfas fuperare dclitias tunc
.-
nim temporis
5[":
nihil
fortunx timetur,
, iatis eft diuitiarum, expeti non poffint. Itajue pcrpcndant quaefo chymicse artis ilumni, vtilitatcm pondus huiufcc
:ummaiorcs
&
urtis
&
cum maximi
fit
pondcris
la-
id
fumma fciicitatis
:
faftigia
nunquam
perreptatur,niflfumma cum diflicaitare bonum omnc pofuere Dij fudore iclabore parandum. Multifunt & ferc Dmncs huiufce faeculi Phiiofophi, 6c
milabons, facilefque
fcrret frucrus,
&
pra^coccsad-
(iveriPhilofophi ac Medici habcrcnvtique magna tarde fcmper prouenire, 6c prxcoces fruclus omnes, putredini efle obnoxios j longos ^ autem,& tardos fcimus efle Alchymia^ ^;'/*!^^^ "^ ^ fructus,fcd procuidubio dulces ma-.
tur, fcircnt
,.
&
c-'r.
'
E4
73
turos
5
Hercvles
at
nifi
chymiam nemo fpcftat nifi laborantem ac dcficientem in his folis in quibus deficere oportet, in his fiquideni niteret , fuaque profunderet bona, plus adferret nocumenti, quam vtilita& iutis. Sunt enim pccora campi menta quibus nullus eft intelledus , quibus foHs cardui fufficiunt.
li
,
&
^ iiUteirt ^
[cHYiJ.
"
dedecori cffct margaritas fuas ante porcos obijceret , qui defidisE tantiim incubant,& luto gaudent: viris folum fortibus ac fapientibus Herculco genere natis poma fua aurea refer uat, vt videbitur inferius , poftquam laborea prxgrandes,abipfo-J aliosfummos met Hcrcule cxantlatos explicaueiimus, qui non inferiorisfuntmomenvituperio
fi
Nonnc Alchymix
&
&
ti,
ros
Cretico, fupcra-
to
ad Euryftheum Rc-
gcm condufto.
PlOCHYMICVS:
75
<^*-^- -^- Ko^- &$>3- -&5^- ?<3K- -S^^- -c^- -S^- S<^- C'^-
lACHELOVM FLFFIO R VM
QmmHm
celeherrimum deHinc&ns HeradeSy
quid Ch^micopijsFhilofophis comonfiret,
CAPVT
cft
X.
LE
s
ERcV
vcrus
Diuino
fangui-'
nefatus^qui Ache-
loum fluuium
cere
eft
ac
vinfuperarc
poteftitantusenim
hic fluuius,
&
omnes, rerumque
tiguras
fufciperc
qucat, deuicta vna, fupereft alia expugnanda , acdebelianda , cx vno laborc cxquamuis cxantlato , emergunt cei:tamina perpuUulant labores multa nulla datur certaminis huius periodusacfinis. Quis eft ergo intcr homines tanti ro- ^id Ache^ boris , ac fortitudinis , vt haec fuftinerc Vus indiat.
&
&
qucat^ nemo certemeherculcnemo, 6cvtvera haec omnibus appareant in aperto hiceant Acheloum fluuium dicimus cx fcntentiahieroglygrapho-
&
xum omnium
fcicntiam rerbim
om-
omnium
,0
mifufm/f!!'
diccrc poffumus
fluuiorum
[^
^
]
oriens Actoiiam ab Acarnania diuidcns , in Melcacum finum deflucns , tam vario curfu ac difcindo aluco fundat aquas fuas,vt vcre formas
do montc
&
rcrum omnium figuras , cx quarum|(j cognitione notitia cmergitEncycIopxdia , dcmonftrarc poflit. Quod fi quisvir fortis, prudens Sc aqiptus, ac
&
&
&
Encyc!op.'U^
^(m^ii'^^^^ ^'^^'
&
PlOCHYMICVS.
75
uiqucamus, tum proptcr iudicium, uod fummopere difficilc eft , in dinofcendis rebus omnibus qu^ admeicam artem pertincnt, tum propter xperimenta que tcntari debent etfi
,
ratione di, untur medici experimenta pcr mores agcrc, ctfiqui prudentia valent ientia nunquam iiia valde pericu>fa experimenta tentanda fufcipiunt bfque iethali prognoftico infaufto )mine prius declarato vnde prudenerconfulunt medicinat patres,defpeatos folis prognofticis effe relinqucnlos, etfi Celfus clamet in defperatx
ericulofa funt
,
quorum
&
&
alutis
affeftibus
remedium anceps
&
&
quammultas fpiflimeoriantur, quas eleuari, ad artis alicuius intima indagandi & percipiendaQuam multb crgo breuior erit vita,
non poteft
ad
omnes
,
artes
&
fcientias
indagan-
das,
&quammultb
difficilioreserunt
anguftise
&
&
^^f^^^^Zfir
^it.
longa
fuit
ad Achc-
iandam,in cuiusfola viftoria, totit Encyclopsedix cnrfum intcgrum vci collocamus,vt nos multis in iocis opc
Qualis autem
,
Acheious
quem Encyclop^diam
fupcrius ind
jiuthor odie
ofores
carc diximus iam verb Chymic Encyclopacdia? curfum contincre afU rimus,nunc nobis etl dcmonftrandun hic iam totius Alchymix thefauri; fons occultus aperiendus cft, in grj tiam filiorum artis nihilominns hi qui artcm hanc non callent , nec calk re ftudent, at potius irrifioni illius ^ fannsc toto animo incumbunt, oc cultandus potius eft , quam minim< I umine indicandus Qnpd enim ad mc pertinct , fi tan
&
&
ch-jtnu.
tillum
quidem atfamenti
,
fufccpiflei
quafin
tclum & fulmen fpagyrica opufcula, qux iampridcm in ipf bs iaculatus fum, beneuolentiam, qua
dodrina digni
illos
tur.
1![
PiocHyMicys.
norc
::
77
ufce artis , perfcquar hsec arcana adatccirc , qux tanta funt , vt vere Ency-
en[yciop7^iA
conftflit.
uidem eft omnium, cum vniucrfani rriget terram, imb vniuerfum or bcm.
Quicquideftinregnoanimali,vegcabiii,& mineraii,
jiipiiUfe
,
:onem
is
motum , huiuicc flumieget irrigatione tanta eft liuius uminis virtus encrgia vt ii pcr
&
&
lomentum temporis 6c quidem miimum, natura vniuerfaUs rerum omium fruftraretur tanti fluminis po,
&
6c
orruerct tota
machinamundi, ciim
,
ad nutritionem
,
&
HumUnm
radtcaie
eji
'"^f/^'-^^'^;i-'^
''^^^
Dtumcalidiinnati.
Quis crgo Phiioibphorum crit qui xc neget cum fole clarius fit, & apud mnes ratum 6c iancitum, humidum idicale, cuiufcumque rei. confcrualonem ciic vcram oc ablolutam rci
,
j''^^'-^'^
lius
cuius eft
humidum
?
,
radicale in-
atum
& primigenium
eo corrucnrc
coque vigente.
&
78
florcntc
,
quicquid
cftinrerumnaturanatum. Non crgc H immcrito in notione illius Encyclopscdiam coliocamus cum humidunD radicalc cuiufcumque rci fit virtus &
,
iil
mi
cnergia ipfiufmct,
(Scrci virtutcjiotafffl
,
quid quae
ou
liai
ip
qua
ratione
^incfnur.
notio , liominibus, nifi vidotia Achcloi iftius fluminii potiantur 5 Tota fiquidem vtilitas <5< cmolumentum , quod ex notigjne tal cxfurgit maximum, in pugna vidoria Acheioi iftius confiftit quo autem qua belii armorumque aftuMarte,
iftius rci
niodum
&
2
iFi
&
tiapugnandumfit, cum Acheloo noa ftro fcu Mercurio , vt cum dcbellan valcamus id docucrunt fcre omncs Medici ac Pliilofophi chymici,foia
,
ar;
cr,
^b
nempc
armis
illud
:
igne dcbellari
folifqueigncis
iin
ouum igneo percutc igniuomij % accipc aquam gladio , conftringitefurnis,ha^ceft pugna,hae( ii cft vidoiia Acheloi noftri aqux enirn quibus turgetignea^funt,necvlloali poffunt prxtcr ignco cohiberi repa- \o. gulo. fortiter meditarc n Cogita ergo
ca]
&
&
&
:
;;c;i
:;:
&
qualedcbeat
effeifliud
repagulum,&
ix
i^
PlOCHYMICVS.
,
7g
igncasAchcloi noftri aquas debcllare fokmus. Datur ignis naturae terrcx fubftantiae inclufus , qui conuindus,5c mirabili artis opc , cum aqua Mcrcurij connexus, totum detcgit arcanum,
&
omne panditacnigma.
Hercuiesvcrus, cfthicignis
fummi
ipiUnaturA
Iouis& Alcmenx filius,qui fua fola eftciauaquA claua, & roborc Acheloumvincit, ac ^^^^'^
fupcratifupcratautem conftringendo
& coaguiando
lat terreftri
conftringit
,
& coagu-
facuitate
fui
,
qua
intimo cordis
quod
&: ignes continct. Si fcias ignem tali igniadminiftrare, vereignisille natufient ra: , connedetur aquae \'\ix vnum incorruptibilc, in centro terrse purse, qu2E nihii aliud crit , quam ignis,
,
&
acr,aqua,&
imitaberis
Herculcm
&
Encyclopse-
speoihm
diam compreliendes. Latetenimlpe- ^^ ^^^ fot& cuium in aquis Achcloi noftri, imo ^^^'f^ ^^^ aqux ipf2c,funt fpcculum ipfum in quo J^Z^^m!^ licet vniuerlamnaturam & omnem fa- c^riaUs, tpicntiam rcrum naturalium contcmplari: ibi faculrates animalium ibi yegetantium proprietates &metallorum ac mineraiium omnium occuitas virtutcs, ac formas confpiccre iicec, hinc coelorum omniii motus,planera,
cum
ac flcllarum
omnium
influxus,
io
Hercvles
,
Slp
ti
&
apertam habere
mc
[it
BFSIRIDEM ^GTPTI
hofpites
REGEA^i:
na,
\ii
Capvt
VI
incentro f.
XI.
kli
fok
micumque
UtJrci,
ffij^^^ contcmplantur afferun id PIJ^Sto*' iu omuibus natura: rcbus no eflc nicorruptibile mortis lcmmuintur
vitium
efl
quodvnacumfeminio vitx infcparaUor] biliterpcrmifcctur, quodque quaevik IX funt , tanquam percgiina, adue titiaoccidicvoratacperdit. Illudipfum vitx hoftem prxdica; omnes,& Bufiridi iEgyptiorum cr deli tyranno compararant,6c fubei emblemate , moralia , feu Ethica pej pulclira, 6c phyfica quamplunma a caua occultarunt. Vitium flquidc
&
qu
PlOCHYMICVS.
quod nobis a narura
,
ipfa
,
81 implantatum
mortU fsm-^
^^^^*
&
,
&
picntia
fumma vtamur,quxnobis
,
eft
;anquam Hercules ex fummo loue & Aicmena natus conclamatum eft, de vita noftra, 6c dc virtutibus omnibus,
qusefunt vicx noftrae ornamentum ac decus. At (i vigeamus prudentia bumana, vt vir fortis quifque vigcrc debet, vitiii ipfummet dcmedio fuftulimus,
6c miniftros
non
parantcm ae iilum facrificarc V^oiemem interfccit, vna cum filio Anphidamante & miniftris tam dirifainfidias
icrificij.
noftrx
vitium
^''
wfi-^
diaturvi^m-^
momcntis infidiavirtuspariter
fic
turvitium
les
,
virtuti
vitij
;co.namina retundit
pugnat Hercuvitas
iEgypti,
vita
dulccdinc
iiumanac
eft
non
,
ha^c
irum profluuio fcccundata fed brutoirum barbara militia ac Thracia fcrox, fyluola, & infoecunda Crocodilorum ineuitabili aftutia vndiquaqueftipata, ad cuius pcriculum euitandum fumma
,
S2
Herc vles
,
nobis cft opus prudentia , qua folAri niundihuius ineuitabiles fyrtcs cuitamus , aut faltem vndofas facimui ivi abfquc periculo. u vinum eji Quod fi ad vitac humanac decus & ornamentum , yitium imprimis fil d^JmT'' ^'^* cradicandum , quod fit lolium enecans m Mmp^, frumenti granunv Sicpariratione,vt it& in rebus phyficis vitac germen pullulet &floreatac vitx fruftus pariat, mortis te feminiu eft eradicandum: quale vcr6,& m\ quid fit mortis feminiii in rebus phyfi lan cis,ac naturalibus,quod vitx germe obtundit imo enecat , faciic clt chymicis caj inquirendu.:Terrenacnim recrementa> /; qux nihillalis habent, nihil ignis natutx iapiunt nec fulphuris chymici rcdo lent naturam,caomnia mortis feminia.j)iii prxdicamus, ea omnia eradicanda forc pcrcipimus vt floreat vitx germen Mi Id natura quotidie molitur omni hora omni temporis momentoin l generationibus fingulis,rerumquc produftionibus: putrefiunt omnia, in m putrefadione feparatuc purum ab im- io Cenerauones puro cx puro cxiurgit vita: gcrmen 3c
iuft
iij)
lon
>
ibi
&
&
noi
|ii
mttone
^^^^'
vitxfrudus,& fic fiunt gcnerationcs^ calidum enim quod eft in lale naturx, agit m frigldummediante humido <5c
,
(t!i
DCC
humidum
lido:
,
agit in
ficcummedianteca'er
&ficagunt inter feelcmcntana- l; turx qux in ccntro falis ciuidcm radices habent, in quo folo ccntro fiun t no - U
PlOCHYMICVS.
a^ rcrum produdiones
,
t^
praeuia cor-
uptionc & impuri mortc, quod eft puX vita: inimicum. IUudcnim putrefieTt vitx inde exiurgat i dcbct & mori rudus fecundum illud primi Phiiobphorum omnium nifi granum fru,
mortuum fuc-
& corruptum
lon germinans,ncc fruclificans:certum cundta putreficri dcberc 6c ft crgo nori , antcquam dc fc vitx fruclus paiani:.
nobis indicat pcculiari in hoc Buftridis fa^ quxnos docct heUs, ex^Uc^* ^gyptum vitx amoenitatc 6c iucun- *'" iitate nunquam vfuram, nifi poft mor-
Hoc
:apitcBuliridis fabella.
em
)ari
jui hofpitcs
ctfi iEgypto, morti tradcbat. Sic ratione, nulla erit rebus quies, ncc
,
omncs
&
latura quicfcet
figyptus, cuiBufirisalius dominatur, jui eft mortis fcminium, quod toti laturx imperat cuius opc, 6cminifte:io morti omnia traduntur , qux illi -ioua,& aducntitia quotidicaducniunt, :tli vtiliilima fint iili fruduofa , dolec tandcm aducniat Hercules qui crit
&
;niucrfalis
ignis
quo
Bufiris
illc
nortis
combuftioncm illam vniuerfalem, (eminium quod rebus omnibus incfr comburctur 6c inabyflum dctru-
4
fuicipiat
,
Hercvle
jji
formam pulchriorem
:
qui-
xs
i
dem & nulli poftmodiim morti ob noxiam tunc erit fumma quies rcbuj omnibus & toti naturae. Ab hac vniuerfaU rerum omniuit morte <5c refurredione; colligunt Spa,
jtu
li
u\
ibil
gyrici Philofophi,
rerum
particulariun:
mortes
refurrediones j itavtpoft^ quaminnatumiiiud mortis feminiuni i^ fepararunt& vicerunt, nouumconfti-icc tuant mixtum , priori long^ potcntius. lop prxcipue in mctallis, quorum humi- lo dum igneum, viicofum, vnduofum. vitx germen in fe continens,nunquam ^^
,
&
H*
&
&
lic
&
encrgias
5
niii
f;n
poftquam mortuumfuerit hoc eft fs- Hc paratum fucrit 6c vindicatum a fec< terreftri&: amurca,quainuoIuitur. So paratur autem ab liis omnibus quaeij^ aftiones illas nobilcs obtundunt imq^^, prorfus enecant ignis ope & admini,
,
(joi
[rpj
,er;
jgnis nntuTA
ex ^uo fonte
qu(i,ijt>. ^^"ah%
qui comburit mortis illud fcmii e,T nium, feufubftanria: vitaiisexcremen- ^ tum eoque combufto eorrupto vii IX floics hiuc expuliulant. Aducrte tamca ne nominc ignisibiij.^
culo
&
|o!
r;;^
<5c
,
cicii;^cntaris
non
intcliigitur rcftaliu^.;,'
formam
,
haber,^;^,
6c intrinfccum
,
ignem metaliorum
cuftodit
multiplicat
?
&j-"
ab
omni corruptionc
&jn
PlO
C H Y
MI CV
S.
S5
nortc , corrumpit tantum , ac dcftruit limum metalloru impurura, ccem attenuat ac in fubtiliffimam ac pcxtrantem fubftantiam conuertit, liuaidum illud igncum , craffum , 6c fc-
&
& ad
ibftantiam incorruptibilcm conducit. Hic ignis non aliundc fumitur,quam b ipfomet metallorum fontc^ funt fiuidem metalla nonnulla cruda , dc
icofta,
o
on paffa funt
habeant adliuc multum humidi raicaiis,volatiIis & infixi, quodabalio' idicali humido eiufdcm naturx
,
&
^fcanum
Itionumquemodis vanjs purum pu- l^yZs^^ im fadum fuerit, animam auri extra- latet,
it
i
& argenti depurat & fublimat, & purum & incorruptibile, :rducit & fic vltimum Alchymix em & fcopum attingit.
,
corpus
,
fi-
Hic ignis verus noftcreft Hercules, loue &AIcmena enatus;meullum lim cui nomen lupiter & terra ex Iercurioparata,qux nobisAlcmena
,
conftituunt ignem illum de quo nta dixerunt Philofophi , vt mihi clariora nefas fit. laiora diccrc Sufticiatergo Philochymicis omnius ignem hunc , verum efle Hercul,
&
compa3
%6
HeR-CVLES
,
Metaiia qux
gem^intcnuem pollinem numquaw rcducibil/^m diiToluit &infalemcon ucrtit omniumquc corum tcrras de,
ratto?2evmficanda.
pm-at
foecundo impra^gnat,
facit vit^ fructus
,
qui in
corum
craifc
^.
metallica impurun
corrupti fulphuri: fetidum fapit naturam, quicquidilliaducnitii fuinaturamconucrtit, &ficmultipli catur impurum metalli, donec tanden ignis intcrnus fufcitatus ab alio ign< ciufdemnaturxvmcat illud impurura occidat , terramqnc dcpuret , quoc cft Buiiridcm hofpites fuos madan
&
&
&
tem chymicc
cffugcre.
occidcrc ,
& tyrannidcji
tti
nii
ou
Qt
reri
oir
iat
los
ct
iun
ion
Pl O CH
"nlr
lif iSg
-df
YMIC VS.
itriltrVtr -df
iif
87
i!(f
'^
*-(W.-;c?j>?..?dW>..CeX:J,.{oW..:^
qmdcQmmonfiret Piochymtcps
Philofophis,
Capvt
XII.
^^l^Qi:^^^ E R R A
fupcrarC
Se
ipfnm
for^
ac vinccre
maxima
cft
vi-
"^incere,
cundarum
^f
'"^;"^^
pcrmanens
acfixaperfeexiftat:
rum omnium
terram antiqui
ftabiliori
,
bmnium elementorum in
cat
,
non fecus ac in corde & centro rerum omnium virtus confiftitiNihilominus etft tcrra fortiffima fit,vincenda tamcn eft, ac debellanda, vt theiauros infinitospoffidcamus^qui exeius vidoria in nos ipfos redundant,fecun;f^fv<f'^'i-^
"'^'^^^^
^^j^^^^l
foffurmi^^
%%
virtutc.
f
D Ifto
Hoc nobis indicarc voluerunt anti qui pugna Hcicalis St Antei fuit oUmfcii
AnteusGigas Lybicusterrxfilius,mo-lecorporis praegrandis ,&robore fortiflimus,a nullovnquam prscterquam abHcrcule fuptratus, vtpotecuideficientibusviribusfolo matrisfua:, puta terrae tadu nouae ac recentes exfurffc- h bant vires, ideo lufta inexpugnabilis fe
,
tci
snt
111'
fufFocauit.
Quod
Hcrculesolimfccitin Antco, m
iam viri fortcs ac prudentes,qui Hercuculis fymbolum cxhibcnt,dum affc- m (Sus & cupiditates domant ac vincunt,
Anteum dicuntur
Anteut
e^uid
repr&fenteu
vinccrc, ac fuperarc: affeftus corpocupiditates fiquidem rci , Antci profapiam fapiunt, &vcre fy.mbolum cius rcpraefcntant , ciim cx
&
|i5
jcc
omnibus vndc
,
&
affcftus cor-
lu
filij
tcrrae
vcredicuntur,(5c Gigan-
bis
rctorqucri prouerbium e/ ^j^s/ n hidvn Ex his cnim corporis monftris , quicquid mali' patitur ratio , ex hoc fontc, tanquam cx vera Lybia fcatuKAKov
riginemducit.
PlOCHYMlCVS.
, ,
i^
Pugnent igitur viri fortes cum Antto ipfumque vincant fi brabio foeicitatis , & corona glorias exornari cufiquidem collocati funt, pugnent, & ipfamvin7t cum &extalivici:oriacoelumpctant :ant, lac cnim folum itur ad aftra.
)iant in terra
:
tcrra
arcanis
mcduUi-
indicatur
phy ficis
liuina
laffe.
&
fupercoeleftia
lirpc
:ui
immergitur femper obfiftat, donet ipfum, ac fuperet donectandem id fuprema foelicitatis faftigiacondu:eritipfum,& eleuaucritadfuprem.um ublimitatisgradum: Pari modoChynix ftudiofis mandatum cft ii artis
,
tibuilh^mi''
ct4.
)erfeclionis
^iant
,
vt
&
:orporibus
us corporafua
vincere debent
acita
iomarcvtipfaenecent, ne ad coelum,
loc eftad fupremum puritatis v5c pereftionis graduraimpediaturaditus. Sic fpiritus illimetallici, qui Hercuis
ic
Hercvles 90 omnifccc &litno tcrreftri vindicantJ 6ic ipfum occidunt hoc eft mutant in puram,nitidam,tixam, ac pccmanen,
tem tinfturam.
eufidhchy^
Tt^ffi^^"
Hxc viaoria,hxc pugna in rebus ^hymicis maxima cunftarum cft viftoria, atque pugna 5 nihil enim difficilius eft , ac magis arduum , quam Antcumchymicumvincere inapparatu iiquidcm ipfius pugnse vidorix , nc:
&
ceffc cft,vt
&
mus:nccefre eft, hoc cft falcm metalUcum occidamus: occiditur autcm fi fpiritui fuo conuertctur, qui cum igneam aetheream habeat naturam fummam habet iajor hanc terram potentiam ipfamque penetrat alterat atquc per aercam fuam fubftantiam ad aeris naturam conuertir fic fublimat Anteum ,hoc cft terram metanicam,puram,nitidam^ acream, ac igneam reddit quod agere, hoc opus hiclaborcft: nihil fiquidem clamant CliymiiE patres , confertarti noftrar , quin aeris fapiat naturam in acre vita eft, 6c perinde in vitam,omnia
&
&
conucrtenda funt antequam prodelTe pofiint. Addam & ego terram eiTe iublimandam & attcnuandamjquia apud Alchymiam, tinduratantiimperma' ncns ac fixa quseritur , &c fpettatur
,
PlOCHYMICVS,
91
Terreum
^'.''^'^
mn
^'^:
Aereumfolum
eft,quod tingit.
pene trat ac alterat, ac inde nccefle ctt in Chymia faciendaan aerem terram metallicam eflc conucrtendam.Vnde non incpte deiiniunt lapidem fuum & tinfturam chymiciPhilofophi: quoddam
,
compofitum cx igne
argcnti
,
&
i^ne&acrc. Qui ergo fciet terram noftram in ftquam conuertere,& hancaquamin aerem, & aerem hunc in ignem, & igj
,
""^ ^^^'^^'"
nem in terram conuertet & tinget omne corpus & Hermetis magifterium perfeclepoflidebit. Ne piitettamen chymia: alumnus hxc eicmenta
quxiUifunt adinuicem conucrtenda, eiementa fimpUcia & commuaia, quiad bus natura communiter vticur rcs omnes producendas^educlcs primo cx eorum elementorum ccntro tribus
,
S^'''- /^^*
^
primis principijs, fcilicet fale, fulphure, 6c Mercurio , ex quibus natura producit, ac generat omnia in vnoquoquc
^^^''''
'
^'
mentis, &tribusrerumprincipijs,
qux
um
^z
Hercvles
|if'
&
&
Quod acute notandumcftchymia? tyrunculis, nc olcum 6copcramperdant in conuertcndis communibus clcmentis , vt multi praeclari viri , ac Philofophi fecerunt, pra^fcrtim Ro* msE , vt mihi dclatumcft, accnunciatum per littcras , quas frequcntes ad me mifcrunt Philofophi Romani nonnulli , qui cx tali, ac fimiii errore edudi funt, multis a me rationibus in gratiam eorum confcriptis,& ad ipfos Ro-
&
^'''
e^.
chymia.
.*^^:f.^' ihx
TlO CHYMICVS.'
nduftria Mercuri; Piiilofophici
:x
,
95 qui
cordc illius vnius mctalcentro diftillatus purus pueducitur , ex hoc fonte edudus clicit anidfquc argenti ex eadcm ipfanam auri fubftantia, ex qua ipfcmet cduftus net ft. Ipfa autem anima cft fulphur tinrcns ac viuificans femcn.quod gcrmiperenfrudus dat perdulccs lat quibus qui guftauerinttardum ies> de vitx radices altas :iunt occafum , Anteum vere vinccre pof.gunt untac Herculis g]oria& brabiocorolari. In his {iquidem naturx arcanis, Hcrculis hiftoriam graphicc intei cpictam habent qui Alchymi^e me.uilam &c fuccum deguftarunt.
,
&
&
&
&
&
&
&
&
&
5^4
Her c vles
^ ^S r^ m
E
CA
LV
N ET
^ BT L A M
dintdens HercnleSy
Capvt
JAayc Medl-
XIII.
terrAneum
vem
Ttt.
hfihue-
montes
tcrras
nubus
milli lunt, vt
Calpe
indicent.
fy
rum gurgites imiam in hodicrnum dicm marc Mcditcrrancum conilituant. Corpus & anima tanquam Calpc & Abyla pcrpctuo iugo connexi montcs, dum.flicrint ncxu primo inter ie ligata, quo Dcus ipie cdncxucrar, calamitatcs
mifcrias^&anguftias, qux maris a:ftus cxlnbcnt ncfcicrunt. Poftquam autcm Diuinum illum ncxum pcrdiderintqui iulhtia originalis,6c gratix diuina: mo-
do compaclus crat, ab co ipfo tcmpoimmiilum eil: tcrris.hoc cft liumanis rcbus nigcns mare 6c proccilofum
re
PlOCHYMlCVS.
ratipnc
Quicquid patimur anguftix & calatnitatis cx prima Calpcs &: Abylx fepa-
95
ortum habet.
Primus parens nofter,HercuIes vcrc ?rimus fuit, qui hos montcs Diuine
icxu
it
,
&
&
liuino
nexu coniungantur. Vtenim in fupremo & vltimoDei udicio Calpe & Aby la montes inter vnum fient & in ttnx z oppofiti ;lobum conuertentur vnicum noii nari procelloib icd elemento aqux ranquiiJiE inundatumj Sicanima hu- ^nim^ ^ lana & corpuS; qua: iam varijs cupidi- ^^''P'^ ^'"^
,
uum
affcctibus,tanquam proceilofis 2%^t^^si , vndiquaqueagitatur, num quid ficnt.non mundi huius amlius tempeftatibusagitatum > icd clclentodiuinx grati2E& glorias circun-
quarumvndis
atum&
cxornatum.
Poftquam hoc arcanuni pium 6c crum cx hac dura fabula: cortice enueauimus
<
,licet
chymicos
facra
&
pia rimari
ia
naturx operibus,Vt primi feccrunt liilofophi, qui Theologiam naturam, ex ipfa natura deprompfcrunt 5c hrifti diftis hac in partc aliquatcnus ;ti5fecerunt. Si nohtis crederc-mihi/
'iis
,
^6
Hercvles
&
:
crcditc opcribus quse ego facio: noi fum ego vituperaiidus ii diuina fa
Naturali.i
cra naturalibus admifceam Sunt eniir naturalia gradus fapientix diuinae , pc:
funt
gradm
fapentudt'
^
n
&
&
occulti
iecreti
&
Calpe
&
Abyla
:
corpus
& animan
jf,
Mare quid
induet.
rcprxfcntant Hercuies vero ipibs di indens montcs , fpiritus eil mundi, qu corruptionem putrefadioncmcaii^ laturin omnibusnaturxregnis, mot temquc inducit. Sic mare immittitu omuibus naturx rebus, hoc ci\ mor inducitur omnibus naturx mixtis Mareiiquidcm mortem ac pernicicn rcprsefcntat, propter humiditatemS aquam caliditate mixtam ,qua turgc in quibus m.ors rerum & corruptKj conlldit, cum fiat corruptio adioH'
jjr
&
1.1
calorisinhumidiam. Marc autcm ial* abundat, & aqua, imo nihii ahud cRl quam Sal &: aqua. Sal vero nihii aiiu(|
eli:
iubilan
iiun
tis
PlOCHYMICVS.
fiunt
corruptioncs
&
97
fepara-
rerum
cs nolter qui
ic diuidit
cur terrse
& ex illa diuifione immittichymica: marc chymicum, :uius aquas colligcrc habent chymici
,
,
ffy.
quo eUcicndus cft fpiritus ilie, IpiriLuum fortiflmius qui Hercuhs natucam, ac robur habet,vt Calpen & Abytam montcs chymicos fuos qui funt corum fuiphura diuidere valeant.nili ^nim diuidant ac fcparcnt non dabitur: mare Mcditerrancum quod tantce eft
,
f^"'. ^^^^f"
^sgrcuriJs
Fhiiofo^ho^
rum.
chymia facicnda Philofophis omnibus cliymicis quantse fuit lafoni Oceanus ad portum Colvt hinc vellus :hicum attingendum
aeceffitatis in
,
ingeniorum
modo Colchorum
rcgna inuifere , vcrfus quas tendunt omncs, abfque mari illo Meditcrraneo,
quo Occanum ingrcdimur & marc Colchicum nauigamus:Diuidendi funt crgo montes hi Calpc 3c Abyla qui
,
funtcorpus
^c
animametaliica
,
vt cx
horum diuificne habeamus mare noftrum, quo folo nobis cft opus, ad rcm omnemchymica comparandam. Diuidimus autem hos montcs^qui in vno corpore coniunfti funt ope auxilio
,
& G
fS
Hercvles
,
Hcrculis noftri , qui eft fpiritus metallicus,feu Mcrcurius Phiiofophorunu, aqua Mercurialis qusc habct potcn* tiam corpora metallica diffoluendi praccipue corpora Solis 6c Lunse noftrse, in quibus conliftit corpus illud 6c anima, quae Calpac Abylae compararl poirunt:quibusfcparatis,& fccundum icgcs , ac normas Pyrotcchnias artis ritc pra:paratis,columnas vcrc marmorcas Herculis noftri imponere poffu-
&
&
&
mmth terminos &artis Spagyricselimitcsin hiseflemontibus. P-Jusnecarsnec nahfr^^afa^ tinetoraa^ tura poteft,quam & Abylam&Calpen pjittan, feucorpus6c animam feparare, eaquc perticerc, & mari ncftro irrigare. Si quis horum montium feparationcm, animx& corporisdiuilionem, corumque prarparationem non intelligat , abftineat quxfo ab huius opufcuii lcduraj non enim ibi difcet chymiccaitis opcrationes & JaboreSjCtft laborcs Herculis ibi depidos & enarratos conipiciat.Suntenimpriuscuiqucartis huius
in
,
,
Si
modi
ilintaddif-
&
PlOCHVMICVS,
99
\^VKLA
ridum
MALA IN
^liochymicis,
HESPE*
occifi
hortis
jurnfkns Hercnles,
Capvt
Nt
XIV.
E
dclicias
&
>''>'w
fnt^
virtutis ^*"'*'t'^'
1^1'^
vitijrpiritu,qui pcr-
fcmpcr oculo,
hos
cruat,
5i
fruftus,
& mala
Herculeum ccrtc f;acinus cft: qui fint inter homincs qui tantum
hominum fortiliimi funt fummo nati. rel a loue Nihilominus cum louis filij fimus
/aicant vcre
Dmnes
co:lumque
&
patriam verc
loftram petcrc debcamus , hxc mala lurca, fcu virtutis frudus decerpcrc deDcmus non enim ante datur coeli apcf" :a fubircauricomos quam quis deccrp
:
100
ftcit altci
Hercvlis
,
lupiterinftituit,
primo auulfo nondc fimili frondefci aurcus virga mctallo, itaquc non animum dei
&
omnibus deguftando.
f^rtutu fru'
^nunqu^ funtpoma nunquam cnimdeficiun d^pif^nt' ncc corum odor & color vnquam cx
,
bitumomnem circumfcrentia infi cocrccnt. Vndc qui viri boni cupiun cffcjomncs autcm dcbcnt, illo vftulair
amorc, hos
habent
,
&
>,
virtutis
eft
frudus colligcr<
,
boni fymbolum vnicum cft, viam cocJ regiam laboribus fuis,ac opcribus nobi
indicans5& prsecipui in coiledl:ione,vcl potius ablatione malorum aureorunii;
occifo piiui in hortis Hcfperidum Draconc pcruigili, qui ea pcrpctuo ob feruabat. Diximus Hcrculem oon col kgiffc hxc poma aurea, fcd furripuillc lc ruftuliuc, quia pai vim & violcntiani
,
fuftulit,vtnobisiit indicio,
,
quiin ho<
PlOCHYMICVS.
loclorum vim patitur
lor
&
violcnti ra^'^>^'
-^''^
wunt
illud.
,
Poma hsEC aurca non poffunt alitcr labcri, quam vi &laborc fummo, &
,
&
^^^*^^^<-
:um
iint virtutis
fructus
via virtutis
cmpcrarduafuit, &confragofa: vndc 5c Draconcs pcrmulti hancviaminhabiliam 6c arduam frcqucntant ant , qui nos tanquam hoftcs ab his
,
&
,
hefauris,
unt ac dcterrcnt.
Curautem Draconcs
um cuftodes
etur pretium^ac bonum vllum abfque iborc , fecuadum illud ; Bonum poicrc Dij labore parandum no <gquum ccrft potiri brabio abfquc pugna aminc, nec coronari niii quis lcgitirae
:
&
crtauerit.
immcrito Draco peruigil malorum aureorum in ortis Hefpcridum cocnim abfente, iptu facillima fuiflcnt h^c aurca pouftos fucrit
:
Non ergo
cur
'^"''^^.
T>rMfo
t^^*
'^^^^^'^-
ia,nccHcrculemexpcdairent5fuifient
tcnim quamplurimi nauci hominum, ui h^c furripuiflent niccrtaminc ingni ,acpugna forfifllma opusfuiiTet: ^a ctiam virtuofi eflent omnes ac maginimi,fti
:
cflct,
id
ipfumantcdcbellandum
guam
loria,
ciufque iniigniri datur ro(a ilnc fpinis, nec' uclcus finecorticc, acputaminedu-
non
ioi
Hercvles
^
ro ,quod frangendum nobiscft, ficiusi dulci nuclco,quod intus latet , fruicupiamus. Labor crgo qui in virtutc paranda,
f
^
'
confumitur Hcrculis labor cfl , & virrj fortis opusj obftacula vcrb quae opponuntur , & quac bonum paratu diffi- ^ -DrMeotjuid cilc cfficiunt, Dracouis habentfymbo^ ftmHefpc' lujn. Eft cnim Draco, vcncftum quod ^
ttdum
horttt.
-^
^^
P'
^i^^ noftrac infidias pcrpctuas agit , ita- ^' quc fi tandcm quielcere vclimus.infiJ^ diatorem noftrum occidcrc habcmus, ^^ vt vitschuius commodis, tanquam auJ rcis malis frui valeamus Nihil autemi*
:
vit? noftra:
coramodis magis
obftat,
&opponitur,quam vitiorum cohortcs, quxtanquamdraconcs ,felicitativcrae vitx obhftunt & Hefperidum pcrturbant hortum,fiuchumanx focictatis
,
"^
f"
"^'
G)^4Are J>y.
mtxfit
dtffi'
paradifum, ad quem rarus aduenit Herculcs & yir fortis, qui Draconcm cccidat aureaquc malaiurripiat. Quod fi in vita humana rarus cft Hcrculcs / rarior adhuc crit & coruo albo
,
J^^
^^'
^j
^^
|J
"'
^^
cdu (y
W' mirabilior
^^^
, in chymia facicnda Conqucriturfcre omnis chymicorum turba.dc difficultatc artis Alchymix. Quid mirum \ verus eft Hefpcridum hortus Alchymia , in ipfa florent ac pullulant aurca vcre poma at pcruigili Draconc cuftodiuntur. Nonpoffimt furripi,nifi
:
"^'
^}
^^'
^^'
^^'
^^'
cccifocuftode,cuftosautem
nunquam
PlOCHYMICVS.
.Dcciditur
,
105
pugna
fomnes autem pugnam hanc rcculant, S: pugna: brabio abfque certaminc frui
/ciicnt.
lanc
Sunttamcn Chymicorummulti,qui pugnam non recufarent,mod6 cirent iegcs & normas illius certami-
iis, in quorum gratiam hic crgo depinjamquaechymiccpofluntdefcribi, vt luius certaminis lcges notas acperlias habeant. Etfi alij multi fint antc Tic qui idem docucrunt 5 at non ita acilc, nec verbis adeo puris ,& extra i)mnem xnigmatis vmbram prolatis ^
,
&
ccrtamcn
ithortusHcfperidum,quid
mala
^urca in his hortis pullulantia, quid cniq; Draco cuftos horumfruftuum, fducrsus qucm fortitcr pugnandum
;ft ,
vt
Hg/j,eri^ej
v^^^^fint.
^efpcridcs ergo que apud Poctas HefAtlantis lunt fiiix tres nuHcf nero, nomine iEglc,Arcthufa,
&
nalium vegctantium 5c mineralium brtem 5cpropaginemcontHtuut Hcfcri fratris Atlantis verx fiiiac hoc eft
,
Hiitus
mundi
vniucrialis
fanguinc
G4
io4
Hercvles
humidi innati,fci Atlantis,vt infra explicabitur , Capit< fcqucnti. Hefpcrus iiuc hic noftcr fpi
,
genuit has filias , c: cjuatuorelemcntis. Hx fingulx pecu hares ;iingulares habent hortos ir UortmHef- quibus autca vere puUuIantmala.Hor firidu quatifui^f indiuidua quxquc, quxinfin
ritus vniucrfalis
&
^^'*
guUs animantium,vegetantium,ac mi
ncralium generibus conftituuntur, h?( indiuidua quicqux fructum habent au rcum miTx virtutis , qui verus lapi Philofophorum,feu naturaipfius:vn<i< clamant omncs Philofophi, lapiden corum vbiquc rcpcriri quia in centro cordc cuiufcumquc mixti latet igni fcu fulphur chymicum , quod cft eo rum lapis , qui ciim auri naturam ha
,^
&
Mumau' 6cinigneconftantiam,&
TfTorZHfr
^feridum.
beat , fcu ftabilitatcm, pcrmanentiam.. ignisnatura fedes , & iisfcucalidiinnati fit fons
&
mixtumque vnumquodque
di
vr^co quld
ftt
in
horto
ro nemorc pretiofum. Dtaco qui pcruigili oculo hxc mah aurea in hifce hortis pcrpetuo obfer-
nefperidum.
molcs illa indigefta, terrxquc inutile pondus, quod in fingulis mix tis coaccruatur, 6cfru6lum iUumau reum cuftodit , nc ab omnibus rapiauat, cft
PiocHyMicvs.
ci]
105
tur.
eft
cuftos frui
non
pof-
ir
Alchymiiam contcmniit
,
5c vc-
iram medicinam puram putamxgrotis cum tamen vna lijporrigerc fe putant eijcum medicina Draconem porrigant. Adeo vt ventriculus jKgrotantium mcdicina frui non poilit quia ipfcmet
,
'
prius fungatur ofticio robore Hercuiis occidat fciiiccc Draconem quem wvnacum medicina vorauit. Attxpif,
&
fimc procumbit humiventriculus ac Draconis, <5c venenum hoc cft vis,ac virtus excrementitix tcr\Xx 6c fulphuris fuliginofi iungitur morbo & vna,vitama!grotaiuiumoppugnant. Sic morbi quiperfc cjrabij
,
)
profternirur
\.
les erant incurabiiesfiunt 5c ieihales. [jpharmacis male prxparatis fed ic hac (Te fatis fuse difputatum cft muiti.^ in
ii
;.
locis
at in
vanum, qubdomnes
cre-
nc propinantur,
frui vera
nonpoiinmus
Hercvles io6 rerum fubftantia in centro & cordc^i rcrum exitlcns, quae a Chymicis Philofophis malum aureum nuncupatur,&' Hcfperidum frudusvere aureus &folaris,quum vitx noftraj
lis Cit
(or
xii
ilo
fomes & alimcntum. m Habes iam^Spagyric^ artis Candidatc, cxpiicata & cnodata omnia qux Caput Id hoc lucc clarius manifeftant &c oftcn' dunt:docendum fupcreft Draconis no- ^i itri certamen & belium, vt co occifo ac intcrfcdo^aurifcro iiio nemorcprctio
it,
aie
u tertamine
^^nu4(^
rU,
fopotiriqueas. In hoc potiflimum ccrtaminc dcccn chymicum arma Hcrcuiis , claua im primis , arcus deindc , poftmodum plena cxornapharetra fagittis ta. Hxc omnia ccrtaminis huius apparatum conftituunt omncm Claua paticntia cft , ac animi conftantia firma ac pcrpctua qux huic arti potiffimum' ncccllaria eft Arcus eft vas chymicum, auxilio Draconcm cuius miniftcrio occidimus. Pharetra fagittiscxornata, cftaqua Mercurialis ipiritibus mctallicis 6c igoeis tanquam fagittis turgens exornata, quibus potilhmum totum pcrficituropus. Illa fiquidcm eftaqua, dc qua dicitur multis in locis apud dodillmios Chymicos,non rnoritur Draforore fua intcrco, nifi cum fratrc ficiatur. Dracoibi corpus cft tcrrcum,
&
Jcu!
&
jfo
oj
&
fa
&
&
cxcrciiicmium
PlOCHYMICVS-
107
latus
&
primigcnius
qux aquam
Mercurialem. quar modo ha)cat calorcm igneum fufticicntem ibomni mcnfkuali forditiefit prcbc :munda,procuI dubio Draconcmvinac dcmum intcrficit hinc :it, fuperat
&
acilispatct aditus
jyricac artis
adaurea
,
ilia
poma
aiumni
modum &
,
noftriomnium
viliffimi,
quod
intcr
apidescasrul^osfrequcntiffimerepcri- nuUtet ts^ fimotcgiturfoetido, fanguincm t<iMchymis. ur, iunc facile cxtrahent fi Mercurio majnctico vti fcianr, qui edudor cftani-
&
narumomnium. Hic fanguis vnacum (anguincMcrraukis diftiilationibus eft purifi:andus ex fccibus tartarcis illorum fal mrahcndus purus, putus, ac nitidus: iunc dcindc falcm exornamus anima
:urij
:
rolis
jpc &auxilio fanguinis fuperius pra:* ^arati.Hacc demum omnia sqaali pon^ ierc fimulmixta, vitreo carcere incluVulcano tradimus cuftodimus,
&
iicnda,
illud
donec
perficiantur
& aurcum
nobis illuccfcat ncmus, pomis lureis vndiquaquc rutilantibus cxornatum atque rcft rtum.
Hergvles loS ca pertraflantur DraconemHclpcrldum hortos cbferuantem ac cuftodientem , ab Herculc occifum confpiaurea mala ab Hcrculc cerc licet, codcm fubrepta mod6 lynccos ha^
&
bcamus oculos,
& qux in
praefcnti ca-
pitulo dida funt intcliigamus, qux captuquidcm facillimafunt hisomnibus qui Spagyricis artibus,6c Alchymij raris tSc occultis myfterijs funt initiati.
ii
His vero qui Pegafciochymicofontc, labra non prolucrunt,nec Vulcania vi-deruntantra, fummis crunt tencbris,(5C|
fcd||
quasl
dircendaprius,antequam
jus vtilitatis cipcs,
Quichymi-
fummx
hu-
,& commodi
fiantparti-
e^m
tra,axt
antequam tcrrx frudus cblligant Gcorgica difcant, & antequam coelo chvmico bccntur coelum ipfum fcffo
,
fummopcrc
^n
^ jraccumbcntc
ponderi Atlantc,
hu-.'
meristerant oportetmon enimCnymia, coelo beat , quin pniis infano iuuet in- ^ dulgerclabori, vt fequcnti Capitc cla- ^
'
tiet.
P^
PlGCHYMJCVS.
XOSl
oA^
^tUnte^ hnmcris
qmd
Tiochy"
micis 9mmQnJlret.
Capvt XV.
Oe
L V
M
,
humcris
omnes
vt morrali-
tatcm exuant omnem, vitamquc pcrcnncm habcant,hoc Heroicumfacipus fulcipcre debcnt. Ccrlum cft ani!ma humana, quae cum prxcipua fic corporis pars
,
-^^^^
,
^*-
^^,
rAtio,
ftiumfons,
hfUmanam
paritcrilt
fcaturigo reprxfentat,
&
adionum
&
nium
radicalc
prmcipiumr&ficoeluni
,ciiius
habcat ipiritum
tioribusj fic
bcneficio
fuas
infe-
omnibus
&
anima humana
vtitur
xo
Hercvlks
,
corporis fa ^' cultates& adioncs perficiuntur: &o Si^^ coelum ftellis ac planetis cxornetur, ^^
fpiritu ,cuiusmini(lciio
quorum micantcs
iiiuminant
,
,
radi)
coelumiprun^
'^'
''^'
na
micantibus rationis
radijs,
&
intelledus
^^'
ftellis
condeco-
^^'
rarur
dijs.
i^'
^^
^f'
ergo coelum humcris fcrrc , ac ^^ fuftinerc , fuccumbentc ponderi AtAtlxs ^uiA lantchoc eftcorpore,magnanim2cqui-'^'^^ ^quartUf- dcm cft viitutiSi cotpus ctenim prac*-'^^^
fetur^
*^'
Hoc
^^'^
i^*
KtrculesqMd
^"^
&
^^^
cefcit
rcfcit
medio
vi-:^"^
Vndc
potcns eft,animam'
humanam
^f,^
fcncfceme cius corpore,feJ& fo ac fuccumbcnte tanto pondcri, fir- ^ fiinerc, ne labefcat , ac vitijs corporeis inhxreat & fimui vna cura eius luto
,
'^^
"^^^
putefcat.
Curdicatur
f^i
Henuki Att4are.
^^1
fuo ipiritu primigcnio tandem aliquando dcbilc ad- ^ modum quaflatuin rcdditur , ol>
cum
'^i
&
&
^t^.
PlOCHYMICVS.
III
hoc fragilitate fuam in fuiipfius ruina, coelumiuum, hoc cftanimam trahit, Di cafum anteucrtat virtus quas fcmpcr
inardua tendit ,ac crcfcitin aducrfis.
Poflumus intcrprctari coelum ab humcrislatumjvitameirenoilram,qux niab fpiritu vitaliquotidic foucatur & rcfocillctur, tanquam ab
Klcrcuie
,
Hercule , immincntcm ac prodmam minatur ruinam, vt potc fcflb ic fuccumbente pondcri Atiantc,qui lobiscrit humidum radicalc primigc*
^ltcro
quod quidcm verus eil Atlas; /itam enim ,fcu ccelum noflrum buneris portat laflatur tandemfucceflu .emporisac fenefcit; humidum enim BumUum ;adicale noftrum primigcnium quori- ^^^'^^^ Aoliedcpafcitur acalore natiuo,hincdcJ^ ^\^'* ^ilcfit , acquaflaturciusvirtus,acro- ege^itmrlu^ pur , vnde ponderi fuccumbit , ni ab uMc efi/iii^ diercule fuccurratur, qui cft fpiritus vi* ^^f^* X aducntitius ab alimentis ortum hapens fcu ab aerc, tanquam a Icue ab
aium
,
:
&
ilimcntis
tanquamabAicmena,prouiVimentum ^^rsuUt
^^^
)r2egnantur 6c
fic dicitur
lupitcr Alc-
anAtur^
incnam, hoc
eft
Ipiritus
vitxterram
^riEgnantem facere,6c gencrareKcrcu,cm, hoc eft fpiritum vitx mixris ,)mnibus , qui feflo Atlantiacluccum-
,)cnti>
hoc
eft
labcntihumido
radica-
Hercvles
,
vt vitam noftrair
^:^'
^^'
Vthxc
pcrfcclius intclligantur
ne-''^"'
vevidcar dd libitum
mcum,ac
placi-F
com^'^'^
p^
mentari , repetenda nobis erit Atlanti: fratrumquc fuorum progenies ex hac cnim facile colligemus ha:c non efS
^^''^
?"^^
commenta
fcd
lApeti
hijio'
ri^ chymic^i:
txpiicAta.
riratcm , 6c occuita natura^ myfterii"^ coercere. Fuit crgo Atlas lapeti filius , quij^^' quidcm iapctus cx coclo tcrra origincm traxit, vxoremque nympham^^'^ Aiiamduxit, ex eaque fufcepit filios'^^; ingcnio virtute claros , Atlantcm
'^^^\
&
^^^'
&
Hcfperu.Epimcthcu,
potius
&
Prometheum; u
:
quorum filiorum virtutc claruit ipIC;^^^ quam virtutc fua Atlas coeium
humeris
fcendit,
^^^
linxit
cx rotafolis
ad
hominum vfum
:
commodum
&J^^
['^'^
lapetus coeli,6c tcrrx filius, nobisfP^ humidumra- rcprxfcntat humidum radicalemundi Htcalr. terrx filius huius quod vcrc cocli cft, quodque nunquam per fcclaruit, quia nimis occultum eft, 6c de eo pauca difta funt caquc fub xnigmate at m "fiiioruin
,
&
atii
fama volet, totumjuc cxpandatur in orbem. Atlas natuam mineraiium nobis exhibet quse
,
Atl^uefin^
'^^''''
mon-
^^'^'^^"
**'
ium naturam
lis
crrafigat, nihilominus
caputccelum
quod in aeris mcdio viuat, , cnim coelum dicitur. Epimcthcus |)rutorum animantium naturam fuo imblematc commonftrat quia vcre
icatur
icr
j
^^
^pimetheut ^^^"^^
^**^*^''^^'
orum
forma, virtus,
,
&
cntclcchia cx
,
nateria ipfa
tanquam cx luto ortum labet. Promethcus natursc humanas igorem ac virtutem , tanquam vere
oeleftcm fupernaturalcm,hierogIyhica imagine nobisindicatiignicuium nim coelcftcm, quem cx coelo furatus
ft
p^^^^^j^^
natur^ hf^msn^,
eji
&
Promethcus animam humanam contendimus proptcr diuinam ac apcrnaturalcm eius originem & ar.um omnium ac fcicntiarum fontem
,
fle
^^^**
^^^^"
'
,:principium,vtferturfuiffe igniculus Ic a Prometheo furatus , quem homiibus communicauit , vt csetcris anilantibus brutis praECcllcrcnt,vtquo4 atura ipfis fponte negarct, ipfimct ar ,mentc, ingcnio adipifccrcntur.
Ztnidnr
&
15
114
,
Heiicvles
Sic lapctiicuhumidiradicaUsmuncfl
t!
progenies in quatuor has naturasinte| ic dillindas,& tamen ab vno fontc pro dudas extcnditur quarum vnam tan tum/ciiicet AtiantiS) icu mincrahum
:
ic
naturam iniprxfcndarum fumus exphcaturi & qua ratione ferre coclum( ipfa dicatur & Hcrculis ope egere vtl tantum fuftineat opus & onus.id omnq chymicofumusdiCturicloquio.
,
,
co:
n-i;
|tirii
t^ZfZa
Anam!?nhic
perfscTe docettir,
^^tlantis
nomiiic SpagyaciPhilofo*
phi inteiicxcrunt corpus mincralium, quod quidcm fJius eit lapeti feu Im j^jjj ilYms gcneralis mundi,& material prima:, qua: a:que gcnerat mineralia,a( hoc corpus mineralc rcliqua cunclia animam luam ruilinct,quamdiu poteilJ hoi tanquam coelum ilium dcticientibuaxil! vcro viribus fuis iubuenit ilU Herculcslda
:
nec propriegcnerarcntur ali ipfanaturaj quia quicquid iUaprodu* cit, ac gcncrat cx fimiUbus nutrit 6c auicntur
,
gct, vt conferuet
&
cuilodiat ca
qu
Mercurio,&: faie. Sal corpuscorum cfljlai] leu matcria .fulphur cil vis, ac virtus. feuignis intcrnus ipfius matcrix, qu
Mcrcuriusjltci
PiocHviviicvs.
^fl
115
tsiC
humidum
:
radicaic narricns,
c-jeium
^'^r;^
"
^
Lw>
jgns
Alchymia facicnda
,
fi
corpus aU-
ipiius cxtrahere.
humidum
lcorpus
,
fuum
uiiibluit
mam
Et
lic
fuam
fufcipit
hoc
cft
,
vuTutcm
ignem.
6c
pcrfcdiilimc iiumcris fuis cozlum dicitur fcrre, mcdiantc Hcrcule^ hoc ell humido fuo , cuius ope &: aufortitudinis xiho, adtantiun roboris deucnit ablquccnim cooperantc hu,
&
mido
illo-
ftincrenon potcft quin corruat , ob naturar ilix fragiUtatcm & mortis fcneclutirquc fomitem, quemdeponcrc non potcfl, quin humido iilo foucatur,
nutriaiur , C^ iic nouas rasacquiratvircs.
nunquam cafuAtUs
qafi
McditarecrgOx\ichymixcandidatc,
vt Spagyrics
valcas,
artis
culmcn pertingerc
rationeeii
^'/'^^^^'
;fuum
'
&
ii6
Hercvles
natus
,
mena
fuit,
tibinegotium
Eo abfcntc ac
Alchymia nivndiquaquc
,
nili
ab Herculc folo:
eo ducc ac comite,
cenfus auerni
&
GERTONEM TRICORPOREM
hello fnperans
Hercules
etufcjite
armenta
Capvt XVL
Tempon do^ TT.infiri fnm"
7nn
eji
^M^
EMPORidominari,
pm-
dentia.
fummum
,
men hoc cft Geryonem tricorporc bcllofupcrarc, eiufquc armcnra abducerc. Tricorpor fiquidcm tcmpus eft,cum pracfenti, prxterito , ac futuro conftet rcrummoturcius armenta funt ea qux in fuo mcniium horarumque fpatio, tanquam in fuo regno cnafcuntur, quse homini aliquando felicitatem portenduac> aliquando infortunium , bono-
,
PlOCHYMICVS.
riimquc dilpendium
:
vt
&
,
117
armenta
faspiffi-
alias
vero
Hic eft verus Geryon qui non folum Tepm efl trU
at vniucrfis
^"""f^^
^^^
omncs
rcbus
beri
3
ac
magnanimi
,
,
dcbcllandum
^^'^'
fortcs alias
beantur ncc prudcntcs cl.rc qucunt abfquc tcmporis bello,ciufquc viftoria. Qj3id qu^fo prudcntia cft quam tcmpons vfuSjhoc cft his quc fiunt,quac tadura funt vti fcire, cx his qux practcrita funt colligcre qu^ facicnda,& quc fadura funt hoc cft tricorporis Geryonis,fcu tcmporis pra^fcntis,pra:tcriti, ac futuri armcnta abducerc feu ca omnia,quasintriplici tcmporis frontc aducniunt conduccre , ac rite gubcr-
&
&
narc.
Quod fi haec inPhilofophiamorali, maxmium habcant pondus in humanisgcrcndis ncgotijs maximo maius habcnt adhuc in Philofophia naturali,
:
in
funt, vt armcntanaturx pollidcamus, thcfauros ha- Nauir.t c.i hoc cft arcana eius , bcamus. Triplcx fiquidcm eft natura, ''!''^'' anuTialis,vcgctabihs,& mincralis,tripli- ^rmejnafur.t dquc vnaquaeque vtitur principio fale emthefAuru
&
xtS
fcilicct
,
Hekcvlks
, :
falphure <!c Mcrcurio Vndc vcrcGerj^on tricorpor natura cll hxc vinccnda cll acbcllo lupcranda vt cius armcnta abduccre, (cu eius thcfauros pollidei-c valcamus dcbellatur autem hac Martis artc. lequenti methodo , In vnoquoquc naturx corporelatct fpiritus hicextrahcndus arte Spagyrica , communi 6c Philoibphica qux quidem ars diuerfaacvaria ciTc potcfr, iccundiim corporum varictatem, ac
,
f^
&
^\
'f
&
varium
cai
dt
tatione praruia, vt
iam docuimus
in
AljTothccionoftrOjCapitcfuopccuHari in fingulis CapituUs Ubripruaiiciui^jjuc dem Myrothcci). splntufaiji^ic dcinde fpiritus purus putufquc cxtradus, Hcrculcs nobis erit,bcnciicio %radeTdta cuius Gcryoncm tricorporem bcllo iu^d/i^. perabimus ciuique armcnta abduccnius5 nam in vnoquoque regno, fiuc Cip animaU vcgctabiU,aut raineraU, natu- mi ram tricorporcm tripUciiuo principio,
&
ciri
falc,
fuiphure
vindam
den
Datc
fubicdam; ita vt cx natura illa haberc valeamus quidquidcil infuo imperio. Vndcquidquid animantiumcrit,vcgetantium ac mincraUum in noika pro,
opti,
aiit(
Gcr
m\
moduai autcni
PlOCHYMlCVS. 119 Socuimus omnemin Palladio noftro, non cftopusrepctitionibus vti. Rcpe:am tantumqure profunt ac faciunt ad Dmnes Spagyricos Authores antiquos, ic modernos inte!ligcndos in morte iquidem Gcryonis tricorporis ha:c rite
j
i)erdoccntur:nihil
Dutrcfcat ftatim
:
aon cflet. In putrefadionc autem 6c norte rerum omnium feparantur om.iia,qux compofitionem conftituebant ^jreccdentcmjhumidum imprimis radi:aie, & innatum, quod nobiseft, dc SpagyricisomnibusMcrcuriusrcalidum
ieinde innatiim, quod nobis fuiphur in ccntro humidi delitefcit dum :ft , ero per diftillationem aclu leparatur,
vrincipaKA^^-^
^-^'^-
&
""'''"'l^l
(S:
^;^/^-.
ronne-
tion^e
&
''^'^^^.
vafis
reiinquitur , caput mortuum jioftruni :ft , fcx fcoiia , in qua latet fal noftrum , quod eft tcrtium natura: prin-
&
faciendum eft, vt ab omni vindicetur fcce, deinde calido innato fuo, & humido primigcnio, prius optime defgcatis conncdendum.ln hi^: autem operationibus chymicis vere Gcryonem noftrum tricorporem fuperamus ,6c quicquideft in fuorcgno ac Impcrip vere abducimus. Nihil aiinji
ci
clementorum
tio
cft virtutis
Hercvles
ac facultatis, quin certiffimc notum,manifeftumf, ac nobis adeptunn iit, vt facillime credunt qui in rcgnc mincrali^es Phiiofophorum,vcrum tri'. corporem Geryoncm vinftum ac debeilatum viderunt, de quo cum filentic harpocratico femper cft loquendum: quod corporcanima, fpiritu conftct catenus tricorpor cftj eafiquidem tria
&
& fpiri-
Corpus eft fal cius, anima cft eius oleum fpiritus efl cius aqua, quacquidem tria in vnum redada dcbcllanda funt^ debellantut autcm aqua noftra Mcrcuriali, quae nobis eft HerculeSjVt fuperius manifeftum
efferantur.
:
nominc
ahymieum
necejjsrta.
Diftilla crgo aquam cx Mercurio,fcd puram ^c candidam habe, ex fxcibus faiem extrahcciufq; oleum & fpiritum confctua rcdifica omnia ac in fupre, ,
l'
(ux gradumfublima, cum hac aqua pura tinduram noftram cxtrahc cx mctallo noftro vili,vitreo,(5c aquac fuac rorc faepiffime irricoquc, ga , lento ignc coquc fic Geryonem eius arvinces in rcgno minerali, menta abduccs, fcu thefaurum minera-
mum naturac
&
it
&
&
uonem
Vulcanifilium
lcmihomincm
PlO GHYMICV5.
Vt fcquenti Capite
tibi
121
liet.
acflammiuomumccmlTime opprimcs
clarum
fp.
f}^
Sft
r)^
f;^
jj^
S^
Sjf^
Sp-
S^
Sp-
f)^
f^
& fammiuomum
quid,
opprimens Hercules
Fio-
chymicis indtcet,
Capvt
XVII.
VI
&
imitantur
eiu.tquc
profapiam rcdolent,
femihomines tan& proximofuo tum funt ncc viium vllo profequi amoinuidere, nre, non hominis, fed bruti fit:itaquc cumeffigieshabeantfolumhominum, animos autem ferarum vcre femiho:
cum
alteri
mincsdici pofluiTt
&
Vulcanifiiij ac
fiammiuomi
aiios
cum
id
fit
quod
ignis
ipfi
in
euomant, verus
& flam-
ma
,
comburensacvftulans; non amor, non charitas, quibus hominum gcnus fccurum & aurcum viuit asuum, fed
lii
inuidii cft
&
Hercvles
odium quibus
:
fcrrcurl
omnino
putct fasculum qux omni viro prudenti , ac forti vinccnd a fur| ac fuperanda , vt tandcm pacate viua dcuido Gctyone tricorporc,feutcn:l porc cx cuius vicloria cum famanl
, ,
&
culcmjquin igncos
clidat
teplo foriht^
Protrahitur, nequeunt expleri corda tuendo Terribiles oculoSy vultum, vtUofaque fetis
.^
fcndet}or7ul
n^
caci.
Similc obuenit Zoilis omnibus, inui famam dis , ac dctradoribus , furantur iaudem omnium fcd tan gloriam 6c demaduenit vir fortisac prudcns qu
, ,
prudentiafaa, acanimi fortitudme,liuorem corum pandit, acinuidiam: ni| ncc van. hil prodcft vmbrofa fpelunca corundem fumi & ignes hoc cft men,
,
& ca-
lumnix
6c
PlOCHYMICVS.
;^'':>bis
12 5
exhibent:
niiiil
,
hocadfcrct no.
I^^Mn^^cnti
';^
viro forti
ndem Cacuna
lua
abiurata fucre re'''^]pcrct, 6: monftrofum, ac fcmifcruin '''^>ras in pubiicum protrahatur Zoiio'^im cadaucr.
^*^
^'[
omnia qux
Quod
ii
hxc
fabella inPhilofophia
locum habcat j P'uidnietiam in Philofophia naturaU, ignis pra:i^dcmx haberc poteritrcumi ^ :r naturam Cacus noftcr ii vterus latro,
'^ioraii, iic explicata
&
f^'uicani iihus
"^
riammiuomus
ac
omni^nUprdtef
^'**^^^'fi
omonftrofus.
,
Latroncmdicimjjsignem prxtarna<.iram quod muita furto lurripiat naara:,caqueantro luo^oc vmoroia m.or!|
fihus .s ipeiunca claudat. V^^ulcani ell lonlirofus ac fcmiferus quod ex ignc iemcntah , non coclelii origincm hacat; vnde monllrofus, ac lemjferus, anquam terrx natus , qui cuncla na,
uraiia, 6c fecundum naturc ordinem .naradepopulatur,& anhelitu fuoflamniuomo cuncra fufFocat , doncc tanem aducniat Hercules qui inonllroum hunc ignem omnia deuallantcm )enitus extinguat. Hercules hic, eric facultasvitx omnibusinlira obur ebus qusCacum nofirum fiipcratac
,
&
quod facultatcs iiias proprias innatas furriperetentatlet j nam ia:^iflimc calor iilc prxcer naturam,facui
leuincit,
5c
124
Hercvles
jitc
produ , vitx germcn , cendi energiam, crcfccndi potcn tiam nutricndi roburfibiarrogarevultjCon
tates naturalcs
tra natursc legcs
jnc
vnde
cultates irruit.
tura:
At
cft
lcn
HerculeSjexcandefci ira, armacapit aducrsus Cacum illu vtvidere licet in criticis temporibus,ii quibus morbo grauiffimo fungimur tuncfiquidem temporis videmusHerJia!
qui vcrus
!(en
&
iicli
!iip
Jn criticu
inuoluiturque
teporihMCanimiii.
glomcranturquc cauo fub corporis an^^^ vaporcs atri, & caligmoli,mcns obtcnebratur , ita vt cum Virgi iio dicerc valeamus. FaHcihta ingentemfumum mirahile diElH Euomit .inHoluitque domum CAiigine Cca,
'C
Doncc tandem Alcidcs pcr fumos, per ignes,& aquam Cacum in tenebris
, ,
eneceti tunc pacatafiunt omnia^referantur pori corporis,refocillaturquc calor naturalis. Et rcdcunt amife priftina: facultates , qux a calorc abiurata; prcrer naturam abftrade,
arripiat,
&
&
tuerant.
& fuis
aquis at-
ememus, vt fiat terra pura liberata, ac ndicata ab alijs elementis ; tunc cnim mporis Cacum, feu ignem prseter na-
ram , qui in falc nature refidetjCxtinlimus, igne noftro naturx adhibito, u nobis tanquam Alcides fempcr xfto adeft, ad hoc arcanumperagenim Sunt enim Alcidcs 6c Cacus apud hymicos,Sal,& fulphur eorum, qui in crcuriopugnant, donec Sal fulphur
:
Ak^des
^^'^*^
' tCf>
:cidat,
ecuiusmorte,
Sali rcftituun-
^^{^
rinnate, ac propriaj viuificandi virtcs , quas fibi fulphur combuftibilc merevindicarevoluerat: hocmirum
infigne arcanum clarius patcfieri >npoteft. Si Hcrculis tamen Caci
y^^^^h^f^^^
&
opaginem fublimi
nxcntis acic
AU
yrnix candidati pcrpcndcrc, accon* mplari veiint, hoc arcanum notum .bebunt,& SaL fulphur Chymicopcrcipient, quibus deficicntibus ficit Alchymia 5 quibus notis^
&
&
&
)ta
126
\t>'
HE
^t/
ifs r-. "
RC VLE
\U
"^
its
'i<^>
-^l
;{
r'.-;-
^i^'
i.''.*
'i^ v^V
iK^^v
i^
i/i\i
L'*
CE
N TA
,
VR
cr
DO MA N
Hercules
AugUflahidmn rcpHY'
Capvt XVIII.
Imprudm
Usfunt -ven
'^^
^/-^^r'^
Mfrvdentes
nicrarij,
ti
5c
t<
CenUuru
omnia
inlcitc
ocr
&
Suntautcm
tcs, vcri
tcmcrari) vScimprudenatj
j
Ccntauri qubd Ccntauri pei t nicitate valuerunt, proptcr fcmicqtiic formam quam habcrc linxcruntPocra Equus fiquKicm curfus rapiditatc lunjjibo iiuvalct,& calcaribusimpuUlis fcrtu
ii;.
ad omnia
ardua, ac
praeiu^
tcmerarius acirnorr cipitijs obfita. Sic pmdens ira compulfus vclcorporij/ aut aiiimi ieui quodam impetu tai^
,
&
[(;.
PlOCHYMjtCVS.
,
127
luamacri quodamftimulo concitatus, id ardua quseque tentanda etfi iint peiculofa, caquc vitiofacxcitatur. Hinc iuittoco Marsimpius orbe. ViHitHr ex raptOyno ho[fes ab hofpite tutmy l^nfocerk gtmro ,fratnm qHoque gratitt
riira eft
:
imminet exitio vircenittgisiilla mdritiy Lurida terrihiles mifcent Aconita nouerc Filif^ ante diem patrios inquirit in annos ,
Vlcia tacet Pieta^,
uopropter triaboum miilia ftabulaiconfucta, tantaaderatinquinatio,ac oetorpra^grandis , vt maiorcxcogitari nonpoflct, adeo vt folum Hcrculem opofcerit eiusrcpurgatio.
^'^'"^Y'^'>^^^^^^* ^'^^
in
animo
tc-
aerariorum ac imprudentumpropter nfinita fere vitia quas in eo iblent fta'Ulari tantum folet reperiri inquinaacnti , vt maius reperiri non poffit:
,
Quod fi in animis vitioforum homi* umtanquam femibrutorum Centauorum hoc inquinamcnti inueniri
,
poflumus metallaimpcrfeaa&
Herc vl e s 128 impura Centauros elVc naturx quos [xion cx nubc in lunonis effigiem cfFor, ,
:
(or
f.
ici
a tcrram puramaccandidam,falcm puta metallicum purumjcor fummopcrfequaturamore, nec tantofo thalamo dignus habcri poffit j loui ctcnimfoli hoc eft fpiritui mundi rcfer^ uatur, nubcm a louc obiedam, hoc cfl terram impuram mctallicamperfcqui-iu tur, cum ca copulatur, cx taU co- oc imper l pula metalla furgunt impura
cum
ilic
jai
oi:
[i^.
&
&
&
tcda^vitijs terreis
quamplurimis inquinata, qua: Herculi domanda funt, hoc m eftfpiritui metallico attenuanda nifiDo
:
ci
mctaUico imprac-
ii'.
gnatis, nihU profunt artinoftra^, ncc;i cx mctaUo deinde noftro viU , tin-|; fulphur vcrc aurcum cxtra- ^r fturam hcrc poffiint 5 quod fi haec non agcrc t poffint nuilatenus profunt , at potiusp: noccnt, acvclutiCcntauri nuptias Pi-si
&
vxoremquc f
,
ni ab
furaquxratione atterM'*''
autcmmodo attctantur
, ,
curiaU pcrmifceantur quxitaattenuattr mctaUa imperfe(^a caquc adeo depurat , vt vcre feritatcm <5c pigrcftcm ter- 1 rcamquc naturam dicanturdcponerC:
,
&vcrc
coelcftia fiant.
Nameo modoj
corpora
P lO CHYMIC VS.
corpora fpiritusfiunt,
petit,
129
& tcrra
ccrlum
quodin arte noftra prsecipuum^ fubhmiorem fibi vedicat Iocum:huc enim dcfcrenda funt corpora noftra,
ac
quid
ahoquin nobis prodefle nequeunt, niii corpora fiant fpiritus , Ethelia non ^^Ma
afcendet ea aurem non afcendente, vanumeft opus chym.icym clamant omnes phuolbphi in TurbajEtheha autemeftanima occuita metaUica^feu
,
,
^^^'
occuiratum,quodaqua noftra extrahit, & cx tcrrco illo fimo & ftercore abduit,quod ia metallo noftro pra^cipuc iiaxima in quantitate rcperitur. Vndc aon immerito clamat philofophi Spa^yrici
aurum noilrum
lapis
noiter,
& argentum viuum, qux omnia vnum & idc;n funt in itcrcorc & fimo rcpcritur & in fterilphur noftrum,
,
,
quiUnijs proijcitur
^l^
,
quia certiffimum
ful* sulphum^*
tun.-vndenK
'^f^*^^ff*r,
&
qux
ic
vere foetet
fterquiUnium nuncuparipoteft vnie datus cft fabuls noftrse locus, Au5ixftabukmi,abHerculc iblo rcpurga:um cire:quia certiilimum eft, haec fter* quiUnia metaUica,non poffe vUo pado, lec vUa artis iuduftria repurgari.quam qux cum ex ib aqua fola McrcuriaU oue^<terra metAUica origincm habcat.
:
potcftJjoi
compctit& Ccntauros Ixionii u filios domare, & Augix ftabulum,hoc noflrum repurgare dmat iblucndo,
ji
Jct
rcpuigat rcpetiris fokitionibus,filtra-p; tionibus <^ coagulationibus doncc tandt-m pnrum putum habeat fal me tallicum 6c fpintum qux fimul coa iunda & vincta indiirolubili vinculo connccluntur,(5canima dcindcauri, vcl argcnti pcrmifcetur srquali pondcrc,5c hocomnevulcano&tcmporifatis longo datur cuilodieduui ,doncc integre pcrficiatur tunc cnim tcmporis iblum vas,vnaque materia: ha:c cnim tria an,
,
tcdid:a,vnum funt, iblutqiignis requivitur vwica: fornaculs conclulus ,tcm^ pcratus ac lenis perpetuus ac pcrennis. Sic domantur Ccntauri, dc Au2ix ,, itabulum habcmus repurgatum nuTAreirnucfua Tnrione jiU- ncraiibus.Qiibd ii quis in alijs naturx pfrur naturA rcgnis vegctantium pura <5c anima-^ hahedHmfit. ijumnaturis hoc idcm agcre cupiar, icilicct Sulphur impurum crudum incoduma fulphurc naturali & verc
,
&
vitali lcparare,
tpiritum animantium,
purum putum habcrc oportct ,<Sccumco, bulphur illud naturx cineribus&terrcis vcgctanrium ac animantium latitans- oarahere :5cad fublimcm coelci^emque euehcrenaturam,quam fixam,ac conftantcm facerc decct , co^tionc pcrcnni. Tunc ccrre
& vegctantium
PlOCHYMICVS. I3X poffidemus arcanu naturx mirum , cotius mundi thefaurum, mcdicinse ba-
&
quarerquebcatus , quem faciunt ha:c myftcria cautum,ac prudetem, vt Ccntauros domare queat <Sc Augix ihbu,
>quod inucnict, vbi ccrte nemo mortaiium ferc excogitare potcti,ni diuina prorfus infpiratione ducatur a^ hoc pcculiare munus, vel manu alicuius amici dcmonftrantis ad tania myfteria perducatur , quod certc hoc miferrimo tcmpore rariffieft nam fi vix nummus coccdavalcat
lum repurgare
mum
flES/OjS^EM
MONSTRO
MATiJlSlp
^hid Pioshymicis
indicet,
Capvt XIX.
ASTITATEM
mulicbrcm
Cajlltaum
^'ffi^Hi^ftm
'^/"''^''^^
tan-
marinis piftricibiisac monftris inclytx virtutis cft labor. Vndc non immcrito finxcrun; 1 2
quam vcris
13"
Hercvles
antiqui Helionem monftro marino cxporituni , ab Hcrcule libcratam cfferf Hefionc fiquidem caftitatem muliC' brcm infigni pulchritudini coiunclam, fub huius aenigmatis vmbra nobis oftcndit , quae tcre lempcr voluptatis. ilicccbris exponitur,vt libi tutos vita: muros conftrucrc valcat, hoc cft vt fibi lcgitimum fponium adipifci qucat, qui
^^;
tanquammurusaheneiis ipfam
potcft. Fertur
tutari
miliflV
ApoUini
&
Neptuno obcon,
K<- rccufallet
promiftis ftarct, indignatus ApoUo, Ncptunus; pcftcm ac inundationcm Troix immiierunt quibus calamitatibus obfcfla Troia, nunquam potuit hberari, nifi feciidum oracuUrefponlum virgo Troiana linguhs annis monftto marino deuoranda traderetur Sors tandem
,
quamcumtradercvt
&
!*
incidit
iani
inHefioncmRegis
:
ipfius
Tro
liham, quam folam cxpcilabant [^ ApoIIo ac Ncptunus hanc iam fcopulo alligatam ac infindx morti proximam , Hcrculcs forte fortuna, Xiac tranfiens , illxfam ac libcratam, r occifoprius monftro,Laomcdonti fe traditurampromifit, modo cqui diiiino fcmineprocrcati,in prscmium tanti facinorisac bencftcij ,fibi tradcrcntur: hun<; igitur in modum paiiionc fa*ila,
['^
PlOCHYMICVS.
icrculcs
li
in
ignatus
niili
lit
,
expugnaTela-
noni qui primus omnium murum cocenderat,Heiioncm vxorem dcdit. Quot iam runt hominesLaomcd5ti
imiies
,
qui vtfibi
,
vita^
commoda
ac
J^^^'^
(i<fns^
JV^^^'* ^^'
tanquam Troix muros omnia tcntant, & periuijs fuis fallunt omncs, doncc tandcm )ereunt ip{i, fortunaque corum eucrtidipilcantur
ur,
nununma
&optimaquxqucquacillis pretio
<5c
crant, fortibus diflribuuntur, cailitatcm virginum qus illis naximo habctur pretio ,monitris ex^onitur marinis hoc cft hominibus alacibus, e quorii manibus vix elabunur,ni(i virtute quadam Hercuiea,& xrehcroica id contingat, qua^ forte, brtuna,in hifceiiumanis calamitati-
iimmo
mo
obuiam aliquandojcfe cfFundit. At in hifcc fortunx cafibus rarus ci^ rdamon ac Hcrcules, hoc cfl: viri
>us
,
brtcs
\os
&
emcrgant:qubd
fi
fato
quodam
id
ontingat pr^itb
iliis
k:gloria,funt
'[ux
vcluti equiPcgalci,
loris 6c
heroicx
1 ^
1,^4-
Hercvles
:
vfque cxtollunt,&per vniuerfum tcrra-*Joi rum orbem dcuchut famafiquidem5c gloria funt diuinx propaginis ,qux nos ad pcriculofa quxqux tentanda|"J compcllunt ca cnim efl: vis nc robur ^ famx,ac glorix,vt ad ca acquireJa diffi;
cilia
aditis
ia
01
chyfuica^ua
l*i&iu&,
fapiet hxc moralis expHcatio, intima natura; rimcntur, vt vidcant quid in ccntro cuiufcumquc rei pulchrumUt, virginis Hcfioncs nobis cxhibcat
imaginem.&fimulachrum.Tcrrafiqui-
dcm
pc^-pulchra latct,
inomnibus na-
poftulant Ncptunus
& Apollo.hoccft|iei
cft
corpo-|d
humidum ctenim
rei
,
5ccali-h](
dum
innatum conftruunt
6c
6c tabricant^ni
corpuscuiufcuquc
tantifacli
inprxmium
ii
Hcfionem expofcunt.hocclV; terram puram ac virginem, qux falis;^ naturam fapit expctunt,vt in ca pcrftridlo
focicratis
alijs
vinculo
viuant ac
i
perdurent:in
ao
loii
corporis
jm
Pl OC H
oftruxcrant.
YMIC V5.
I?
Corpus craflum ac fecu:ntum rerus ell Laomedon,q ui Hclio.cm ruamhoccfttcrramillampuram, ux in centro luo latct Apollini 6c
,
Tcptuno jrecufat
.it
Pcitis
lunc adue-
6c corruptio,
e, feu terra illa virgo humiditatibus orrumpcntibus,acri mordacitatc proitLS ac (alfcdinc plcnis qux in omni orruptionc turgent ,deuoranda traitur. Pra:ft6 tandcm adeil, diuinus Alidcs, hoceft ipiritus rnundi, quifuo obore ac diuini prorfus agcndi faultate, ac potentia, Hcfioncm,fcu tcramillam virgincm, ccorruptione illa indicat ,dcftrudis humiditaribus cor,
o femine
italcs
:ftis
vniufcuiufque
^,/.'-/?^/
tqui
dir^.-rtur.
zs
cqui dicuntur
folis
Hiscrgoequi^
Icrculi
noa
,
cllum
intcrhcitur cqui illi diuini ollldcntur ab Hcrcule, 6cHciione Teunoni nubichoc eft, corporis jrima
I
.aomcdon
156
HeRCVLES
cuertitur
compagcs
&
deftruitur,
corpufqueipfum, quod eftLaomcdon morti ac neci traditur fpiritus cius traduntur ac permifccntur fpiritibus genc-*
,
TfiYum
mefi
Xtr
ralibus'mundi Purum autem corporis [^^ ^^^j-^-j^ i}]^ vitgo , nouum ac rccens fufcipitcorpus,priori fortius ac nobio'^^^* lius,6cficTclamoni iungitur,hoccft. fpiritui primo conneftitur quiadcorcorpo
.-
HcfiO'
pus prinium deftruendum primus ia> penditur.Suntenirh fpirirusqui primi, corporis deftrudionem moliuntur,6c iunguntur terrx , virgini corporis fic dicunt Mythologi Telamonem Hefionemducere vxorem Hcrculc Lao,
:
&
fcmine pro-
cmmumYerumcrtmxc
tntcntmUejionesfAhuU
dctcguntur.
Sic rctum omniura progcnies ortus ac iutcritus fub huius fabulx te.
&
turx thalamis
nitur
omnium
:
oculis expe,
expedandum fi qui fint qui hxc non videant fciant pro certo, glaucomate oculos corum infici,, non cft
pdfiibile clarius
ri
naturae
my fteria
PIO
HY
C VS,
137
t-Ki l":^ iAi I-*0 Uv5 1 ^/ : i.^^ Lj^i V>' Vl^ ijtvi 1/^4 W -\i
iji
ij.
/jv
i|
^i
iij?-
4^
i;i
4^ H*
^i*^
JNSFLAM
cnm vxore (^
CO N DIR1PIE7\S
lihcris 'nea J.dHs^quid
CAPVT
Ac
I
XX,
imponcrc
!e
Jcrutudlnts
inCigne
ie.
gem,parcere lubiectis, & debelhie fuperbos hoc inclytas '^^ '^^^m^^ virtutis eft opus ac ^n^j.^ fortitudinis cximix
,
qua*
i,.^v. r
fama ac glona-
tempetlate adueclus
appuIiffetHercules.Quammhumanitatem^virtutifque cont,emptuma!gre fejens,totam diripuit infulam, Eurypilum interfecit vna cii vxore & hbens, (5cmerit6 quidem,ac fummo cum iurc; virtuti liquidem a^ fortitudini obfille,
re velle
13^
Hercvlhs
triiimphanti vnufquifque prudcns ac Txerchui fapicns , fi fit impar viribus , aureas ^ttori vecHY^ argcntcas dcbct illi pararc vias cum
&
'
nreiiebimus.
donismaximis , ac muncribus pnrcla-' risoccurrcreilli,vc alio vcrtat viam, 6c tuta ac quietam iinquat patriamrfi hoc
feciffct
'
um, nonHcrculi
ruii
omnium
nemfibi
.
ipfi adfciuiflet
fuoriicaufam <5coccafiofedpacate ac
tranquille rcgnafTct.
At
cautis,cumpcricuIo,ac bonorum fuonl^Tft^Mtum dctrimcnto prudentibus ac fafiendum. picntibus vitasnormas oftcnderc vn,
,
,
natum
Ex his crgo
titudini
,
inuidx nunquam c(fc obfiftcndum at potius blandicndum hinc nobis multum cxfurgit emoiumenti, illincvcrb calamitatum gurgcs emcr-
pi
qi
Non fccus ac in chymicis arcanis tradandis contingcre ibict , fi fortttudini fpagyricx , hoc cft, fpiritibus a^chercis ac igncis obfiftcre velimus, viam cohibere non foium vafa rumpuntur at ctiam arcanum ipfum chymicumdifperditur vna cum rebus
,
&
gm
^ua
f,'//'^
r.tnonc
^jca
dwi^tAtuK
PlOCHYMICVS.
tc5c libcnsluis.
139
ipfi obtigit,
Hculquorics
id
mihi
piam ac indolcm
vcllem
,
rcprxfentat, cohibcre
,
omnia
ac diruptis, pcr cinercs difpcrla lunt,6c in acra volitarunt fpirirus fic dircpta clt totainiaja mcaC6s,6c Eurypilns intcrfeclus , vna cum vxorc, ac hbcris.
valis confracl:is
,
^rc^num
^h^^^^j^
%j,jiat,
^^-
Hoc
quidcm
rirus
&
igneus benignc 6c
noltra,
6c
,
non quxcilCos
pacatc
rccipitur a tcrra
infula
^!^
?mc'os.
^^'-^
f
chy^
hapud
tumente.
Ob quam rera
vas
calcfadum fpiritum fuum tanquam huc tcmpeftate aducclum proi)ciant, ed pcdctcntim mfandant,vt Eurypi-
'^
I40
lus,fiuc
Hervles
diripietur tota infula,
&
|,
&
infundc,ne fubmergatur terra noftra,] fiat in ea diluuium multipiici fiquihic errarc poflunt chymij i^iihud mo' dem via dis ervAre tyrunculi vcl fubitanca aqux mercu, t>ojfumu4 m ^j^j-j impofitionc , qua vas aliquandol du-umpitur, vel nimia cmfdcm aqu; ciendA, irrigationc qua fubmcrgitur nouus
&
tcnellus artis chymicx foetus , aquis^ fufFocatur , vel ctiam parca nimis pauca huiufcc fontis chymici vnda fuperfufa , qua aduritur terra noflra,
& &
&
ac modcrataexpoftulat irrigationem, facpiufque iteratam,ne copia vitalis vndx fufFocetur , vel ea dcficiente aduratur vftulctur ignco fui ipfius calore interno,in quibus omnibus Hcrculcra infulam Con diripicntem cerniarcanum chymicum penitus mus
&
&
annihilari.
PlOCHYMICVS.
141
^^- -^- -f^- -^- -h^- -EcJ^- r^- -i^- -^- ^t^-it-
tAMAZ01<lAS DE-BELLANS
Hercules&hippolytem eAram "Reginam inm
helli
Capvt XXI.
A R T E belloque, potentcs Amazonas , quamplurimi fupt qui exilUmant
easiplasvirtutiSjac
fortitudinis cfle
fl-
Amazonn
lachrumjnihilominus fi ad rationis
hiftorias re-
uocemus
vitij
nes ac imagines inucniemus quam vllam vllius virtutis, ac vcrx fortitudinis prxfeferantfpeciem, Id cnim coiligimus non folum ex nomine , & earum ctymo : fed etiam :x vjdus rcgimine,earumque impudic^
ac
Amazonei
eeirum
lcgix
^ dtcreta.
nes
q.u6dmammis
carcar:
AU<ostmvn
14^
Hercvles
,
,
pcnitus Draconica lcgcranciturn,vt n ri marcs omncs quos ex viiis fulcip rcnt in ipfomct virx ortu intcihce rentur fcmcllis tantum fcruatis ,qiu
,
busmammamdcxtram
nouacula ca
aJf'
dcmon
efle
,
qu
naturali ac diuinx lcgi parere, ac obcdi re noilent fed faltu ac fuperbia nim
turgida, ctiam cum periculo morti ac fummo dolore, legcs has naturales ac diuinas perfringcre veiient n6nn.c iiquidcm legc naturali ac diuina (ancitum cft^ muiiercs omncs partum fuum \}^ nutrire dcberc,obquam rcmmammas hudtericur ^mbas ilUs , fumma cum prudcntia mxmeii am^ comunicauit vt li quando vna harum ^ segrotarct , vcl calu aliquo denccret, n dfdme. partui educando inferuialtcra rct:hx vcro mulicrcs gcnio naturali, ac Dco ipfo prudetiores, vnam tantum fibi artc parabant mammam, camqu foltim fcmcllis, non mafeulis refcrua-Jlii bant:quid quxfo in rerum fcric crudc lius , ac vitio ipfo turgcntius reperiri
:
poffit.
Cr;:d(ki
CrudcUtas
,
in
fummo
eft
qux
fib;
eranT
Z9net,
omnium
natis
no
ProcHYMicvs.
parcere eft
fibi ipfi
,
145
>
vim infcrre
,
mamis
:arere veile
:
cll naturales
Martemquc
.aperevelle
"^
R<^^ ^^'^xs^^'^ *
^,-^^
Hxc omnia in rcgno Amazonum fummo cum rii^ore vi^cbant ,acproquam virnde viti) rcgnum potius
,
prxfeferre imperij fpeciem Tumma cum rationc , contcndere vclcm pcculiarc fiquidem cft ac vitio
lutis
:
&
iurc
Non
^icrculem
irturis fit
Amazonas
dcbcllafle
,
,cum
muiic* )rcmfartum,fupcrbiam,ac dominandi, >: imperandi eximiam cupiditatem denncere ,6c pisBcipuefuperbiam , qux pud Amazonas vera vnica crat lippolytc rcgina & Imperatrix caput i[nnium,qaam iurc bcUi captam Thccofuo dcdit dcfponlandam vtpcniiis dcponeret animum fupcrbum,iugo naritali fr.bicctum. Arprius baltheimi
labor peculiaris
&
mppolyu
qma, indUtt,
;:
abftulit
:
hoc
cft
bclligcrandi faculracft
cm
Baltheus fiquidcm
bullis
,
fiiccingugla*
nm
ornatum
quopcndet
iiusbelii
ac Martis indcx:
Bahhcum
le^^
Hercvles
ilH fiiftulit
,
eigo
H/^^f/y.^ec;/
koc
clt prarccpit
ne
Thej,om.pt^
anipIiusBclionxacMai-tis hiborcs fuM ciperctjfcd muncra fuajpcRlaquc rcuocarct, & lanam^linumuc colo alJigatiim fufo trahcret,& fic tradiditTheko nubcndam, vt viro forti parcrct , 6c
oeconomica
Sic
ipiis
dcntcr ac fortitcr
agcndum
quce
iim antcccllimt ac fupra vires funt,auvir ferenda ac furripienda vcniunt tutibusconncdcnda ncin vitiumvcr-il^ tanttir , hoc diditant morales Philo fophi.vitia vt corrigantur , virtutibus
&
clic
conncdenda
vcl
opponcnda.
Hxc
funt qua: ad Ethicam poliunt rcfcrri. At quo mentis ingcnio qua rationc
iij
&
Amazohum
hiftorias
adarcana chy-
um , ac difficile non admodum crit;' ciim Amazoncs nobis cxhibcant a ccn rcprxfcntcnt falcs cnymicos,qui
ftnfant.
htitant :hi cnirri^tT quaHiuis naturanafcl prxpotentcsfunt, fcmineam prxfcgcraut , nihilominu oc arma virorum tradant , belliquc Sq Martis Jabores fuftinent : quicquid|fs
tio
rei
cuiufcumquc
&
cnimcfl: laboris
&
'
bclli
invita
ho
'
um rerum perdurantc
falccntrale
natura , id ipfun^iRi
rci
p:ititur,;
cuiufcumquc
poftquani'
PlOCHYMICVS. 145 }oftquam victum eft ceflat bellum , ac abor mixtoru, quoperfiftunt in indilidui fpecic. Eft
cnim in omnibus na- ?" cmKihtu inteftinum bellum,Marte- 7^^ *^/'^^*''^'"''J''''^ lue illofurente pereunt omnia,& ocidunr. SalesuntfoIi,qui Martis illius arori refiftunt,acregnant,& imperanc um pcrfiftunt Natis mafculis non ;audent fed eos occidunt, non fecus ,c Amazones,quia vere falesnatura-
mx rebus
rscuiufcumque rei,corpora quaecumuc interficiunt, quamuis ex ipfis oriaur Sales tantum centrales referuant mquam fui fimiles , quibus mam- Mamtnadia .lam dextram inurunt hoceft humi- ira^vjiui^^ itatem alimentitiam corruptioni ob- *^^^^ ^^^
,
,
oxiam detrahunt,
ita
ft
exficcata
ac vftu^ ^Zi-Ju^
,
veremammadextra
quacorpora
uceque nutriuntur, hac fublata,& inua pereunt corpora , elementis coaduata, Sale folo centrali perfiftentc, tan-
atque nata. Solus in rerum natura reperitur immus Alcides , hoc eft fpiritus vnierfalis,qui hosSales vincit ac debeilat, oceftfixataccoagulat, fpiritufq; voLtiles faliii
uam Amazonuverafilia
es funt,beiIo,
zs reddit, fixos,ac
& ita
irem.eritovincit,acdebellat,
[^ieHippoiyten,
am, hoc
cft
&
Amazonum
145
dicct,
Hercvles
:
vcie alteraell Hippolyte Amazonum forciflima,& iniperartix Nam hic mctailicus eit
coru
laliu
omniu
potcntif'
Innus
6c ca:rcris
racac
Thcfco iungtrctur.
il
Achates, quem Herculcs (umnioperc adamat,& quicquid pulchri,ac rari iure L bcili.acMartis impetu acquirit Theleo fuo tradit conuertcndum, 6c praecipuc Hippolytcn Amazonum Regi,
j|
nam quam
fimam
cil,
II
quam faiem
compage
extrancam
metalUcu,ex metallorum
;'
extraxit, dcpurauit
,omncmr
, agendi facultatcm ac potentiam in ipiomec domuitac dcuicit,tunc temporis detradoeiusbaitheo, hoceit corrodcn-
31
di tacultatc lublata,
^itii
mypfiftm sfhd
cingulo pr^cingitur ipiritui mctallico puro puto tradit coniungendum vt ex his iundis,ac conncxis oriatur tan- f_ dem Hippolytus caiiiffimus iikfiiis, ^ q^^ ncfandos Phxdrae nouerc con.
PlOCHYMICVS.
ubitus fugicns ab equis
narinisextcrrefactis,
iliis
147
monftris
fhfifot
*^^^*^'
currum fuum per bopulos, ac faxa trahentibus loris imlicitusin varias difcerptus cft partes, uem porteaiElcuUpius ab inferis rc-
ocauit,
netallici,
fpiritus mforUmppurieiutdemoritur poiytichymii^ aiphur ilIud,quodChymici omnes ex- \l^^Z7m^ ptant, quod nefandos tcrras impurae cofn^uaenso anquam alterius Phaedrx amplexus
Ex coniundione fiquidem
&
falis
L]giens,dumcurrum fuii confccndit, atris iram fugiens, equis fuis, pcr aera olitat intra vas in quo fubUmatur^ indem loris implicitus^hoc eft coaguitus
1
m varias diicerpitur
,
partes
,dum
cincremconuertitur,qui ininnma afis loco, perfiftens gehennae ignem atitur ex quo loco tanquam ab infcs,a philofopho peritiffimo, tanquam 3 alio iEfculapio rcuocatur & potio,
conuenienti,
&
ncdtarea
priftin
itc-
.nitati rcftituitur,
Quod fitdumpo-
mdimus. Hic laret tota Alchy mix ars, ac lat^, ffufeque cxpanditur omnibus qui immis fere labris chymiamdeguftamt Siqui fint qui adhuc conquc* ntur quod non clarius adhuc locu:
is
lim , fciant
ipli fi
Hercvles 14 hoc folum futiicercvt artem pchi habcant notam non tajmen ablquc la
,
meciitationeprofua bore lummo da laborent crgo ncceflc c(\ , fi labori busHcrculis perfrui: vchnt pigros cnin 2cnihil pcniihabenrcs , nec Herculi
,
:
&
c'aua,
cent.
^.
mw
JV*. ?^^*
T^<^<
^ w 5^ w w
ff
-im-^-ifi^^-^-t^ &*3"2^
^D INFEROS DESCENDEN.
Herculss^^erberumqHe iterfrohtbente^n
ti iplici
:n:
^^
^^
trahenSjquid piochymtcis
jj^
ponendat^
'
Capvt XXII.
Mon eommH
ne
efi
OR
eft
,
humani::
omni'
ac
omnibu
Cerhertu
^fiid fltm
PlOCHYMICVSo
,
14.9
DC hcroico laborc,nos trcmulos auect,corpus hoc cft,qaod tripiici faculta^ naturali, vitali,& animali, tanquam Lplicicapirc , acgucturc mortis vias fficiles,ac arduas nobisoftendit. Sed
ccomnia vanafunt
,
defcendendum
prohibcs
ipiicicatcna vinclus ad fuperos tra:ndus> nidcnimhocfiat fuperasnon jflumus euadcre ad auras,qu6d inclyvirtutis eft opus ac iabor , fed morperpctua mancipia fumus ,& nulmcorruptionis noftrsc fcimus orienm,fed pcrpetuis Solis occafi tcne;
isimmerfi,pcrmanemus. Mori quiperfaciilimum eft, at mortis ^eterz effugerc fepuichrum 5c hinc aeternsc IX frui lumine,ac gloria,cft vere Herlem imitari ad inferos defcendere pcrafquc euvidere ad auras,quod prx* ue nobis cecinit Virgilius diim canit s vcrbis poetico metro menfuratis.
.^
FaciUs
defce/ifi^s
Auerni
Hoc opHs
Jupiter
'
xqni^
amauit
,
virtHs
infcrosdefcen-
ac
modum docaercp
Hekcvles J50 quoCcrberus deuincitur, fupcrafq trahitur ad auras hoc eft mortis vi
,
crpM if
cerberti^ qui
'"'^'^^*
r/Lf
nos docuerunt , in quibus Cerbcruj^j j^^^ ^^ corpus Hoftrum proftcrnitui omnimodo,actriplici catcna vincitur,
amorcputa gratia, & puritate,his cnini nodis tanquam vincuiis,ad coelum tra* hitur Cerbcrus qui tamen triplici ca
,
in nos ailatrat, vt
&
ab
hij
&
pctere valeamus: prseter naturam enim cft, ac extra omnes diuini ftatutilegcs
corpus, coelorum intima acpcnetralia inuiferc, abfque morte praeuia in qui putrcfieri necefli eft, corporifquc ma cuias omnes deponerc , & candorcni qui coelo compcrit acquirere quem
,
fola, pci
&
amor
&
PlOCHYMICVS.
qucat nulla
]a
alia
151
indiget
cum cx ea to-
, corporis incorruptibilcs
&
&
animjE pcrcnncs 6c
emergant diuitiarum
&
modoanimijingeniiqueroborevalcat^ ^^. ^^^' infcros efle centrum cuiufcumque rci, 'r^^' cuius limini, Mercurius vita^, adeil: alligatus,qui totam rer occultam naturam, terrenamque fupcllediiem iidclitcr cuilodit , non fecus ac Ceibcrus
.
Mercurius fiquidem vitas^verus cft Mercuriinif Cerbcrus,tripUci enim conftat fubtlan- item cerbe^ tia, SaIis,Mercurij,& Sulphuris qua^ ^^funtMercurio triplicia capita, ac guttura quibus omnia vorat, ad infcros dcducitfeumoiti tradit fua mordaci, ac acri Salis natura ac facultate , qua tanquam canino dente,ac gutturc omnia , ad matcriam vfque primam redu,
&
cit: eft
in-
terficere
ad vltima orrus ac interitus principia deduccrc idco traditur Salem eiTc cuitodcm totius formx ac
,
&
152
Hercvles
,
terrcn^ omnis virtutis,& Ccrbcriin ferorum cuftodis veram nobis exhi bct imaginem ob quam rem miretu quseto rci chymicx alumnus cariffi-^ acutam Grascoru mus , fubtilem hanc fidioncm, qua fub tegmine hu ius fabute , illi manifeftatur arcanu totius naturx potentiffimum: per Her
&
fpiritu
,
Mercurij ad inferos defccndimus ho cft omnia ad primam deducipius ma tcriam , in qua foia Cerberum inuc nimus,triplici gutture allatrantem, (i
ci fubftantia
ue Mercurium Philofophorum tripii-Jjfi agentem , quem ad fupe^'^^ ros tripUci catcna vinftum deducerc^lni oportet , hoc eft perficere debcmus, ac fe omnino dcpurare 6c ab omnibus tcr*^
,
i\i
racmaculisvindicarc, ac tandcmcoa-|ci ^mnflm guiare , ac figcre, triplici vinculo|tai perligare oportct etcnim fubftantiamijc tluTM^HH' Mercurialem fubftantiam fulphuris a(^| ii/^. fubftantiam Saiis, qux in eo repcriun tur pcrmancntes, ac omnino fixas eile, ^ cceli natu cafque puras,ac astheiis
&
&
ram
arcani huius Plutonici deguftabimus campos Elyfios feu felicitatis huma nx vltimos terminos non videbimusi quia inuiftus Cerberus,5ctriplici illa catcna non dcuinftus prohibcbit itei ad infcros.hoceftfecreta& arcanaqu^
,
centro
latcnt
cuiufcumque
rci <S
PlOCHYMICVS.
15 J
prxcipue metailorum , quas funt Ditis ac Plutonis domus, ac palatia magnifi* ca,non inuifcmus ; Cerbcro enim noa deuinfto ad inferorum prohibetur iter: Eoautem fuperato^quicquideil: in regno Plutonis manifeftum 6c aperfic gradum reuocatum habemus , mus,fupcrafquecuadirnus adauras. Hoc omne tibi domellicum erit, Al* chymiaecandidate, fifcias dare Mercurium Mercurio,&ignem igni,inhac enim fola operatione dcfcendet Hcrcuies ad inferos , Cerbcrumque iter prohibcntem , triplici catena vindtum, ad fuperos trahet. Compara tibi fo-
&
um
Herculem, -&
fcias
illiThefeum
infeparabilem adminiftrare his folis ducibus , quicquid critin regno Mcrcuriali im6<^ vcgctabiii , 6c animaii , certo certius tibi comparabis.
,
uum comitem
154
HeRC VLES
frj^- 8^- -w^' ?<^' -^- -^- sm- 'm- -^- -^^- sm-^
ALCESTEM
chymicis
A D M ET
indicet.
Capvt XXIII.
Virtus eft
fimper me
V N CLV A M ad Sty-I
gias fertur ad bras inciyta virtuS;
9HrMis,
vm
fuperafque eua:
dat ad auras
id a
pertum
in
rcgis cariffimi
,
a faucibusOixieriperctjfatalemquc diem illi prorogaret pro ipfo mori noa recufauit , vt Parcis fatisfa
,
fuum
ceret,
in
gratiam
fauoris Apollinis tantLim gratix , crogltantis promiicrant , fe fatalcni illi dicm p '01*05 iremodb qais amicorumfitalcm illum diem pro ipfofubiinter autem omnes , tum, rc vcllet fanguinc proximos tum amicitix vin-| culo connexos , fola inuenta cft con-' iunx , qux fc aUcritcr pro marito fuo
:
&
>
PlOCHYMICVS.
Parcis obtulit te
, ,
T55
fua
vt
immatara
,
mor-
maturam fui mariti mortcm immaturam cfficeret acin longius vitac seuum prolongaret. Virtus fuit mfignis & amor Alcefics quo folo meruit vt ab inferis ab Hercule reuocaretur ad mariiii fuum Aclmetum quod nobis indicio ett
,
,
^^"fi^ ^*^
'"^'"^^
heroicas virtutes ac facmora piarclara, nunquam pcrpctuis obueiari vmbfis, nec liieacij obfcuro puiucre obuolui
poiTc.qumtandemin iuccmprodeant,
Vutus
ipfa
ctfi fit
occuita,
nia virtus,5c (bla eit cxpcrs fcpulch i, e^ihene-vU qui bene,vircuoi>C' acforntcr viuit. b:s uiibu -x.iue* viucre dicuur, imo percnniter cum lo- "-^ dicuur. la fit iErcrna virtus, 5c qui per virnitem perit, nunquam po! intcit,
Si Alcefte Ethicis^^-^^ ^'
:_
^'
/. ^ii ^pu,'^.y-
v..
_
phuru
vitse, cuiu';>
uu ipiritus
i$6
vitales
,
Hercvles
pcrlongum temporis fpatiuru
Akefiahi^^
ft^^
'^^"'' ^tio.
ex^li^
mortem oppetere velit : at inter fuos amicos fola inucnta confanguincos, cftfuaconiux, qux vitxfuscdifpen* dio, mariti vitam a morte redemit. SulphurparitcrhoG noftrum quod vitalium (pirituum cft author & paftor , Apollincm coelo ac Oiympo dc-
&
pulfum,apudmortalcs exuiantem & tanquamRegis Admeti armenta pafcentem humaniIpiritus fuiphuris vitae
lo defccndentem in fe recipir,6c fe cum illoamiciriae vinculoconiungit, in cuius rei bcnciicium Apollo, fcu influxus ac roiftc coeleftis , dat ilii virtutem bur prorogandi vitam in longius , moamicis do vnus ex confanguineis fuis ,hoc eft, modb Mcrcurius vel fal, vel fpiritus vitalis aliquis vicc illius mortcm oppctere ve int. Inter quos folus inuenitur Mercuriusex quo fit aqua Mercurialis,qux eft illi tanquam quxj vxor fulphuris vera coniux vitsfuxdifpendio mortem oppercre
,
&
&
non
rccufat
modb
,
fulphuris
vitam
corru-
a mortis ptionis fcpulchro vindicarc: hoc clarec in Arcaao mctaliorun:: Mercurius fi--
rcdimcre queat
&
&
PlOCHYMICVS.
quidem qui
eiL
157
vxor fuiphuris noftri, dum ambo in iedu'o Ptulofophorum concumbunt Sulphur prgeferuatur a mortc, etii morivideatur, Mercurius vero vicc illius mortem oppetit,& Acherontatranfmeat donec Hercu- vires eiqut. les, qui cft Aquanoftra xMercurialis, Meuuriaiu.
,
:
Plutonis ac Duis antra inuifat hsec enim aqua Mcrcurialis Acheronte re:
arcani
cum
rcm&
puriorem,
quam
prius fuerit:
abinreuocare,& ad virum fuum.,fcu ad fulphur noftrum deducere, vt pacate iterum viuant, & feUciffimum ducant seuum humiditas fiquidem hxc , e corruptione &morte fua fufcitata caiidofuo, fcu lulphuriluo, coniuga- ^^.^t ^'^ livmculolociata, eft Arcanum PhUo- gtUt^ efi
ficdicitur Hercules Alceften
feris
:
&
&
foplioru,de quo dicitur apud Herme- Arcanum tem fortitudo eius integra eft, ii verfa f^i^"^^fucdtm terram, &in coelum afcendcrit iterumque in terram defcenderit,
:
fufcipiens
vim fuperiorum
&
inferio-
rum,de quo ciarius loqui Chymicis non concetfum eft,ne figilium Hermctisperfradum
veiinr.
258
HeRC VLES
ty^B
INFERIS REVERSV^
,
Hercules
interficiens,
^nid
Fiochymicis demonftret
Capvt
Vtrtm om^
nia tentnK
,
XXIIII.
tentatum
uerit,alios
reliquit virtus
PoUquam feipfam
rerum
libus,aut difficilioribus
Virtm fkpiffimt exhUt fed ab exilio
reditpotetior
fortui-
plurimorum
at
nubcs,qux
illius
,
obfcuiauerant
PlOCHYMlCVS.
Jjxhibct
159
Hcrcuics ab inferis rediens LycLim Tliebarum rege quodMegacac coniugi vim inferrc voluiilet inteiiiciens.
&
viros fortcs,ac ^i^^tiejiir. ''^'''''" virtuofos , qui non tandem famx aut ^f^'' glorix lu2E detrmientum patiatur oc trimenuim luminis ccli- nonpntUtuu fui ipfms iplendoris pfim fcrat , fic ad infcros dclcendat?
eft inter
,
Quis cnim
&
&
quc tempore Lycus infurgit inMegaram hvixulis coniugem hoc elt in famam (5c gloriam virtutis nofttas ,infulcat Lycusleu Zoiius,ac inuid^acfamx
,
i
iitutis noftrai
coniugi obloquitur
&
AQ
vim inferre tentat. At cum in priiinum iplendorcm redit virtus,acab nferis rcuertitur Lycos hos omnes,
,
eu zoilos
ac inuidos intcrficit,diffi-
:)at, ac fugat quicquid atrentatum eft. , Simiie nobis exhibet fimulachrum :orpus noftrum, dum diuino ac luper-
:celefti
e in
jmne
ac fcmiiem peccati cxtinguit, qubd animx,feu Vlegara: luac coniugi vim inferre vouiliet Vitiimi ctcnim cft quafi Ly- vithm z . ^ :us qui lemper in animam inlultat, ac cu>s efi,
jmnem
:
:iusfamam,&gloriamobfcuraretenar donec corpus iuum ab inferis rcieat, hoc eft a corruptione invitam mcrgat ,tunc temporis purum conungetur pui anmix, & vitia omnia
,
I60
HERCVtES
m:
C^fpirims.
ccntrum mincralium fpeculantur. El ^j^jj^ jn omnibus mineralibus vt ^^ tehquis omniDus naturx mixtis,cor pus,anima,& ipiritus qux tria in refolutione rerum omnium ab inuicei
,
,
leparantur
&
in feparatione fpiritua-
lemcmnino acquirunt agendipoted tiam, ac miram penetrandi virtutcmj Adeo vt corpus ipfum poft putrefa,
tlionem (uam & mortem, feu ab infcj ris rediens, potentiam habcatinterii' ciendifpiritum, hoc cftcoagulandi, aC"'
tixandi
spiritmtjua,
:
in
ratione di-
vudc
priEclare
admodum
ac doclesj
cnwHrmori. dixcriit
Grxci Hcrculcm ab
fuaj
inferis re,
deuntem Lycum
Megarsc
interfeciffe
quod
coniugi vim voluifiet inferre. Hercules hiccorpus eft, tanquam omnium fortifIimum,quod ex putrefaftione rediens Ipiritum fuum aggreditur , 6c fixat, ac coagulat ipfum, fic intcrficit, qubd Megarx fux coa
&
iugi
vim inferre voluilfet Spiritus fi quidem eft illc foius qui putrefadionemin rebiis molitur dum crgo cor: ,
,
sfmm tn
foiLqmznor- ipfi
temmoiitHr.
putrefit, ipfc
vim
infcrt
fcd cum
ni
l6t copiam, qua turgec ideo dum corpus irriti runr conatus furgit ab ipfa elemcntorum fuorum corruptionc m nouam compofitionis puritatcm ac candoiem.muenit fpiri*
nis ignci 6c aetherei
,
PlOCHYMICVS.
8c
vnicumRcgem.
Ell
enim
Ipiritus
Lycus, hoc cft verus Lupus: hCicoscmm indUet. Grxce,fonat Lupiim,6c apud authores Cliymicos fpiritus hic metallicus , Lupus cognominatur, vt vidcrecft apud Varios artis Spagyricse authorcs,& pra:iertimapudBaliiiumValcntinum.anti- '^^^^''-^f* ^* quiiTimum^ Chymixartis authorem '^"^i.^X^^ jLupus vero cognominatur,ea ratione, rtm! Iquodvoret corpora rerum omnium, 6c putrefadionem inducat & mortcm rebus omnibus,6c vtLupus animaUum omniii voraciffimus carne pafcitur , ac
:
nutritur,
fic
&
Lupus Chymicorum
quicfteorum
tractus, qui
lem conftituit & componit, carne pafcitur 5c fanguine mctalli noftri,ac adeb
icpnfumit
iliud,vt nihil nifiterram ari-
dam (Sc ftcrilem relinquat, quam caput mortuum dicimus, & terram damna*
tam, qua oflibus ab omni carnc denu
162
Hercvles
polVumus quos
,
datis jequipararc
Iu[
<3c
nutrfl
J?-c-t-j- i^io- -i^- -^- t-^'-fe^- -i^- ^i^S- S^i^i' -i^^- i^^K ^. /4,2. .J.CJC5. .cr^. .^. .^'. '^A- -e-TbV. .3<i:.3. .gcj.^. .^>e- -i^l^ ^
^isi^^j^.TTifY^rfs fYi?^MrH^WfTir?''?
^4.^
m CAhtHer-
qmd
riochymicis mdicet.
AuYum
eji
rerum emnlu
cogis? tu vcrees Aquila iilaquie corrodis ac cxedis pcrpctuo renafccns iecur Promethei iiii Caucaforciigati. diucs auro ac argento prirpoens efl: vcrus Promcthcus qui auro argento fretus, imperium , vcl^potius tyrannidcm in alios cxercct,& ik quod folis Di)s ac rcgibus competit , fibi te-'
Homo
&
mcr^
ratur,
arrogat,
ignemquecoeleftcmfu-
agendi, ac imperandi acultatem: Eft enim hxcfacuitas,ac potentia coeieftis ac diuina , quam Dmi
eft
hoc
tcs
auro
ircti.ac
mammona,
ui
paupc-
PlO CH
mcnt nc abcat
,
YMIC VS.
,
16$
ti^
crudeliter exerccnt
ac fcmper
ac pereat , auro deitrufto:quocirca crcfcit in iplis iiabcndi ac ditandicupido,ac hydropicafiti male fFedi , quo plus funt potae, plus fitiun,crcfcit amor nummi quanpecunia crefcit vnde merito pxcruciantur Diuites ftudio illo ac ditalibidinc augendi e;U[qux habent,eaque fimul amittcndi metu vnde ipfis pecunia fupphcium eft vere CaucaCo religati, comedentis ac exedentis Aquilx patiuntur roftrum infatiabiie nifi tandem diuinus adueniat Alcides fcu virtus incly ta,ac magnifica
turaqux
luugn^Ui
tum
ipfa
&
TecuniA
efl
efifuppUcmm
^^^^^.
quae fola
cat,
fagittis fuis ene^,;/^ ^^^,^ ac interficit,ac iecur perpctuo re- dtmiecur nafcens, quod eft thefaurus perpetuo Fromerhei crefcens marcefcit tandem ac conta* 2<^i*^
,
Aquilam exedentem
befcit fepofita
dorum
dira libidinc,
quod
Beatiores autem funt Spagyrici Philofophi , fi Aquilam Chymicam qux jrenalecntis perpetuo iccons carncs
2,
164
Hercvies
Promcthco Cau*
cxedic,ac comc(iit in
cafo moti alligato, fagittis Herc ulis intcrficcrc valeanr ,inhnitas ac immcnfas poilidebant veiediuitias,ncctamcn ctiihabeant mhnitos thelauroru accruos, ac ftudio acri ac mordaci cos ipfos thefauros multiplicandi dctincbuntur. cum fic parrx opcs fine cura ac fiudio crefcant. At qportet antequam hoc^* contingat Alcidemfagirtis fuis intcr-^' ficerc Ac^uilam illam,qua! iecur pcrpetuo renalcens exedit Prumethei inCau,
^^
""
caforcligati.
^.juiU^pud
1'
j^^^ Aquilam intelligimus Mercurium Pliilofophorum qui vcre Aquila P muid?''^ dicirurpaffim apud auihores isiolus'" clhqui iccur comcdit pcrpctuo renafUcurTroynt' cesPromcthci noltri^hoc cfi,is folus cft, thii.quid qui comcdit fulphur noftrupcrpctuo apudchymi- rcnafccus arcani noftri,feu Sausnoftri, *^^* qui verus cft Prometheus, nam prim6 omnia in rerum natura finxit , ac con:
CAUMfui
difpcnfatjcoelcftem ignem furatur cx rota Solis,hoc cft calorem naturalem rerum omnium , qui vcrc cceleftis eft, cx mfiuxu Solari, accipit ac furatur , centi cuiulcumque rei alligat cuius rci crimincfupplicio miro amcitur, Caucafo puta rcligatur *Aquiix infatiabilis patitur roftrum quaeilliperpetuo renafcens iccurconiumit ac cxcdit. Caucafus nobis rcpixfcntat naturam
ftruit,
&
&
&
&
PlOCMYMICVS.
apidis,ac Petux iiaiulachru
l6$
& cffigicm,
fui ipfuis
a^ud<^ymi^
quam
&
ramindurat.
Sulpiiur intcrnum
laturalis
,
quod
perpetuk
rena,'cen:is
erni,& alimentiti)fotu,iecurillud pecnniter crcfccns nobis repra:fentat. Ajuilavcrb comcdcns ac cxcdens,cft c5-
P''^^^'^"-
umptio
quam
)atianturres
[ui
loftrx
naturam
interficit
feu in rei
liaturcorrodenriAquila; roftro, hoc ftfixum eft ac omnino perfiftens ca^dumillud,5c humidum iUudradicalc netallicum, nullos timcns igncs , nec qux funt vir:llas famelicas Aquilas utes exedcntes ac corrodentes humi, ,
,
i fea calidi
innati
rcrum omnium
certaminevincens Hercules,ac
denegajfet^illmfque fiUum
HyUm
Capvt
3elli eompef-
XXVI.
E L L I compefccrc ractre
rxpinm
'virtutts efi
cpus.
vulgares adioncs pro' hibcrcpoffe, cft Hctr culex ac infignis virlUtis opus & prxfcrtimhocini2eculo,m quo dum miiita*
,
turrapinis potius, populationibus ad furtis v^acatur, quam hoftibus debcl^ landisjimb occafiones ac tcmpora opportuna hoftem dcbellandi pra:terlabuntunnon vtbcUum inlongius protrahatur tempus, ad vidoriam integram adipifcendam, fed vt rapinas aq furti periiftant tempora,ac longius pcijl
PlOCHYMICVS.
167
s.;!!f^
'^^^'''^^
darcnt. Itaque bellum hodicrnu vere dicere poffumus rapinam ac fartum, non paci^ inrtrumcatum ac viam fcd pelHs ac famis femitas ac vias certiilinias Plus enim difperditur vini ac fru,
:
W
'^''^^'
mcntivnobellianno, quam confumi poilit deccm pacis annis. Ad tantam enim fupcrbiam arrogantiam, ac im,
modicum viuendi modum infolefcunt milites,vt quafi nunquam indi^cre deberent, omnia pcrdant ac conlumant 6c ferunt ac patiuntur hoc belii Duccs
detrimento nam hinc morbi Epidemici in cailris fiunt , MorhiTpide' ^'^^^ negledolej^itimo, ac frueali vidusrc- ^'" gmiine hinc muitum ttrages numero- ^^^^
magno
iuris bellici
'^*
ia
quam maxima,plufquam in maximo prxlio^quod belli Duces euitarc poflent modo rapinam 6c militum infolentem arrogantiam & audaciam in
,
ip fo belli
Umme compefcerent.
Martis tilium deuincc- ^idfit
Cy|^;/wAf;'.m*i
fi^'-i*moccide^
^^*
Sic
Cygnum
Tlieodamantem occiderent qubd cibum illis denegdret:ex his fiquidem popuiationibus acrapinis, fa^ mes adeil & ciborum adminitirandorent, ac
,
acDuces acRegesfru:
ftratur mtentis
Qaocia vt hanc cabelii euitent lamitatem effugiant Charybdim^neceiTe cft vt hunc Cygnu
&
^Martis filium, ac
Theodatnantcm
,
de-
uincaat ac occidant
filiumque eius
Jiyhs
ffi
prddxcmftt-
inprhciph i^pUisPhi.
Appxre^t
$'
^r.
Philofophorum fcrrruginem SulphurisPhilofophoium occidit hoc cft coquit, & ad pcrfeaioncm dcducit. Iii principio fiquidem codionis sulphuris Philofophorum nulU apparcnt imperteai colores & praecipue ferrugincus color qui Martis naturam ac profapiam teftatur vnde iure meriro matciia Phyfica tunc tcmporis vere poteft nuncupari Cygnus Martis filius ac Theodamas , ob ferri impcrfcdi metalli naturam, quam pra^ (e fcrt & colorcm vndcetiama Piiilofophis ferrum dicitur calx ferri,neque vUo paclo mentiuncurius
,
&
tur,ncc variiloqui funt. Quocirca ni in principio coftionis noftrx Mercurius, qui eil verusHerculesnofter,(dcuincat Cygnum hunc
huc non
fufficit
Theodamantem
in-
PlOCHYMlCVS.
I6j|
tcrnecionempatriSjabducatur&Hylas, Thcodamatis iilius cariflimus, qucHerculesducatoportet adColchicicxpeditionem, & Argonautaiu liac IbciLrs.
prudcnciiiimus Artis -^^''^'f** Spagyricas alunanus, fi poil: mortcm ^^^^^^,^, ^*^^ ^*^ Tlicodamantis ac Cygni Martis filij interitum-jhocelt poilquam materia nollra qu*e ex xMartis propaginc eft,
tacicc
,
Hoc
impcrfccti ac
medij apparuerint ac
fubiimauerit,acin
altii
phurqae albu
ie fuftulerir,
las
fe
mutatioacs & iniigncs aitcrationes quas ipfum Sulphur patitur antequam ad albedinem perducatur Tunc cnim temporis a Mercurio noftro,Ieu ab Hercule abijcitur,6c ad expcditionem Coichicamconducitur.Namcer- Sffifhur mU tiirimum cft, Sulphur hoc album a ^r^^^-] ^*'**''* Mercurio noftro tanquam ab Alcide, ' dcduci ad vlrimum ac lupircmum per
:
fedfionis
gradum, hoc
eft
tincluram, quas
Chymicaefaftigium,& vcracitArgonauticacxpeditio. vt Argonautx nihil aliud ex hac periculofaacfuprema expeditionc reportarunt,quam vcilus Aureum: patietiam ratione Sulphur hoc album
Nam
perringit
colorem,
quam
,
vt ad auri
&
ad vera^
vitalisvits tinfturam deducat: quod nihil aiiud eft apud Chymicos antiCtlch&i
quos,quam
'Vii-
vellus
Aurcum ex
Colchi-
tU dicatur.
ca terra reportarej
;;(;a/\ic^v?dicitur
namColchos
terra aerca
&
quali mctaiiica
cxqua, arte
&
induftria
Chymica
ve-
f^
-^
-^'
-^
Hercules
Regi-
Capvt
Vrrttti etfi fit
XXVII.
Va m V I s
otio torpcicatvirtus ,& lui ipfiusaliquadoobliuitcatur ac dormitct
5
immemor
fipe
TTicn
ftii
,
ta-
niAgv.a.
operatur.
nihilominus
Pl OC H
YM IC VS.
deuM|^ere,<5c
171
& hoc
cft
Cercopas
:
phalae fcruire
populi Pithetufa: infulas^omni fiagitiorum generi dediti ac penitus criminibus ac vitijs nefandi, quos deuicit Hcrcuks, ac fuperauit,dLitn Omphaise Ly-
dorumRegina^ feruirec, cuius amorc peribat,6ccuiusgratia tantum fuiiplius obUtus eft vt clauam iiiam cum coie permutauerit in eoque lanam ac fiium duxerit, ac aiia Hercule indigna
,
peregerit
cum
his
'Explk-ith
torpcfcamus
C)r/?^w*
^-^"
vt
,
omnes
virtutis fcintillx, ac
;
fauilix
e^tinguantur
,
at in
mcdio
^J^^'^*
vi-
tiorum
cant. Sic
B.eginxferuiamus,hoceftvoluptatum barathroiimus immerii, nihilominus Cercopas vincimus hoc ett virtuns aiiquid ex nobis exfurgit , vitia alia com^ primendo,ac fuperando. Cercopas autcm vmcit Hcrcules ac fuperat in Chymicis operibus, dum
,
cercop^s
^'^cwodo
''^"^'''^'^^^''
corrigit
cterogcnea cunfta feparat, ac vitia omnil,qux ex primo originaU elementorum fontc tervse nouia^ exfurgunt. Li dealbatione, ac mundatioterrsE hoc contingit 3 foiu5 cnim
^^'^"
ne
seius
lunu^
172
riu4teryam
de^lifAU
Hercvles
Hcrculcs tiq^er , idell Mcrcurius cft qQi dealbat ac mundat terram noftram, purificat ipfam^ac vindicat ab omnibus etcrogeneis cxcrcmentis, ac interim Omphalas Lydprum Rcginas amorc vftulatur,ac ipiius fcruitutis duru patitur iugum ita vt veftem ipfiuf*
&
&
tcr-
Omphalx induat
ac in
^T7 ^7\
^rtlre^^^*'
^^"^ naturamconuertatur.
Mcrcurius fiquidcm poftquam terdcalbauerit, ac eius maculas omncs dcleucrit, ncxu indiflblubili cum
ram
caconncftitur, &fiuntquid vnum incombuftibile , ac omnium pcnctrabiic. Sic iurc mcrito dicimus Mcrcurium Omphalae Icu tcrrx Spagyricx amoris igniculo cxardcfccre, & eatcnus animitusillifcruirc, ac Ccrcopas dcuincerc, dum quod tcrrac nbftrx inimicatur,feparat , ac confumit,
PlOCHYMICVS.
X7I
iii^
ii* ii*
^ i^
HERCrLES,
nem
telo trijulco
vulnerans^
irjuidFiochjmicis
Gommenfiret,
Capvt XXVIII.
N humanis
quicquid
non fapit,
rcfpuit
fic
,
virtus ipfa
bis
vitijs
humanitatem
fcatenrcm, ac redundantem cx hibet diripit Hercules , ac eius Regem feu luperbiam vna cum afleclis omnibus fuis, aC vitiorum fupeilcdilibus difperdit.acinterimicprxtcr Neftorem tunc temporis forrc fortuna exulantcm, hoc eit prudentiam huma,
virtutis
vmbram
,
iliquam poliideat nihilominus fi hu manitatis fortem mireram, aclabilcm, :x qua ortum habet , pcrpendamus.
174
eani vitijradiccs, fuccos fapcrc, ac rcdolcre percipicmus tamen quia virtutcm lcqui tendit, catenus virtutis
:
Hercvles &
|'
|^
Zrkuiis^^^Te
exnUt,
Ncici domus fola ipfa prudentia feruata cft n^jlito quidcmj quia tunc fcn^potis cxulabaf.Solcnt cnim vitiofi hominesinmagnisvitaepericulis,6cin fupremo vitae fuas termino^priuari prudentia,& quo magis ea indigcnt tunc temporis patiuntur eam, ab corum negotijs vrgcntioribus cxulare:confidunt tantu fuis diuitijs,ac opibus, tanquam.: pracpotenti lunoni quae tunc temporis Ncleo quidem ferre opcm conatur , at irritl funt eius omnino conatus Hcrcules nofler, telo trifulco, luno, ,
&
'
nem illam
luRonis in
Telumtriful-
cum^uovui'
quidjit,
Tclum iftud trifulcum quo Iuno,feu diuitiarum &opam conftdetia vulncratur ab Herculc ieu virtute, elt vis ilia
heroicatriplici robore infignita,
ma-
rum mfcrnarum,
ac amore virtutis, quibus fulcis-telii Herculis armatur,ac lunoni plagam , ac incurabile vulnus
k
,
^!lf PyL'^^H'^^''^'
dfrucrg.
i>icPylumdiripitHercules,
,
eiufquc
CHYMIC VS.
175
contcmnit ac naucipcndit, magnitudineanimi, contempcu ixrum terrenarum jacamorc virtuns, quibusarmatusHercuics ab otiicioiuo 6c rerum incentu nunquam deiiilit ac dcflectit. Sic eciam apud Cliymix alumnos
,
interprctari
Py^^^ ?>?
^''*^
^*'
^'^i^'^**
Chymicorii-cui imperat Neleus,fcu Ipidtus mineralis qui vcrus N::leuscll:6c niab Hcrcule noftro intcniciitur, ciufquc infuia,feuterra noftra duipiatur, vna cum tota fua famielic
natcriam
quemfemper in Chymicis Herculem mterprctati fumus,terram Chymicam liabct diruendam putrefadione in qua putrefaclione vere dicere poffumus Pylum veredirui^acNelcum Ntleui ^uid :ius Regem, vna cum tota fua familia ^p^dchymi-^
,
int&rlici.quiaomnia diruuntur cor- ^^^* umpuntur, ac intcrticiuntur omncs puitus 6c prarcipue Sulphur noftrum quod in hac Infuia imperat ac regnat, Prseter vnam Salis naturam quse illaEfa, ac inconcufla manet, quz NcflorisnoDis rcpraefentat efhgiem,feu prudentiae bbolcm, qua; rebus in aduerlis ac ummis vita: pcricuUs ac difcriminibus .emper conftans , ac permanens cife
,
&
ibiet.
luno verb qus Nelco ferre opem ^^^^j^j^ ;onatur&trifu.ci tcio abHcrculevuL 'J^^^^y^^'
^
176
Hercvles
fyidfihiie'
iitteictrijui'
neratur, Aureaelt natura incorrupta, ac coeleftis qus materije Chyniics, ieu tcrrx mctallica: fabucnit, accarn a corruptionc&mortc vindicarctcntat :at
f^^^^ i^
ipium
tcntat, ac
ir^^'"''
trifulco vulneratur ab
tia conftet
lcu Mcrcurio qui cum niplici lubiian* Mercuriaii puta fulptiurca ac falita, virtute ilJa tripiicifauciat ac vulncrat ipfam Auri naturam ,feu lir* fturam, qux in occuito mctaiiincftri iacet,& fic tclo trifulco xulneratur luno,abHercuIe feu Mercurio noilro dumNelcumabiplb mortis iuppiicio vindicarccupit. Qui ex SpagyricsE artis candidatis in
,
fuprcmoiiio Philofophorum arcano, terrz Chymica:,variam ac diueriam altcrationem ac mutationem contemfortallc non mirabuntur: Elati funt asabftrufas, & occultashuius fabulc
,
cxplicationcs
,
at veras
&
rci
fynceras rc-
centro edu^asrnccfortaile aliud prarter id ipfum foium huius fabulx autiior lubintciiigcrevoiuit,dum harc figmcnta cxcogitauit: Sunt cnimnatur^ mira, quac obfcurohocfabeliae velamcnto obtcguntur ,vtfaditari fempcr apudantiquos folitum fuit,qui naturx fccreta taccrepenitus,(ed iilijs dodrirx , voluerunt: Antujul ft" Hermetis alumnis pandcre fir#M nMHTA tali tamca modo , vt non omnino dcclarata
putabunt ac ex natui a:
&
PlOCHYMlCVS.
,
177
declarata cflenr ,ac manifefta,fcd atnyg- ohfcmtfmf' matis corticc obuoluta vt ea deccda, f*^**^*' ac confrafta , dodlis , ac dignis patcfa*^tafiercnt vt obucnit in hifcc umnibus Graecorum fabulis, quae miro artis Spagyricae tegminc , iccrcta natur, ac
artis miracuia pandunt, nihilominus pcnitus occultant ac cclant his omnibusqui artis Spagyricae facris initiati non funt nec Elemcntorum naturas myftcriaocculta, vnquam contemplati lunt , at potius nafo adunco fufpendunt. Hi certe nunquam telum Hcrculis trifulcum fibi comparabunt vt lunoncm noftram vulnerent, Neleumque occidant , ac diripiant Pylum inlulam
,
&
hanc auriferam,quam quidem aurodeprxdari ac fpoliari vclicnt. At laboreS(5c Herculis ccrtamina quac in hac diripicnda infuia fubire debemus , penitus rccufant , imo nefcio quoglaucomatc deienti rcputant artem Spagyricam inanem cui tamcn vanam pcnitus infudarc dcbcrent totis vitae dicbus , vt auro tandem potircntur inexhaufto, cui i^jmmopete mhiant credant fi vc,
&
Authorumauihoritatibus, toi; hiftorijs, quibus mcnriii nefas cft, ii col^hy cum vere vellu s aurcum habcre volucrint,inlulamquc noftram Pylum
lint tot
$Hiphur
iu:i
efl
Hercvlis I7S m- enim occifo dc intcrcmpto , prodibic* fe- ftatim in luccm Sulphut noftru,quocl
,
#/;w^
vt
format cunfta metalla ac ca ad pcrfcftionem pcrducit,hinc auri &: argcnti micat ac lucet fubftantia.
bili
,
VR
Regem
TTH V M
CCH ALlt^
Occha^
,
negntAm vi ohtiruns
ijt
Euhoeam ahducens.^Hid
portendat Piochy-
micU.
Capvt XXIX.
iAnitatis aureos montcs
cxcelfos ac clatos, innobis
vmmu
ipfisdcprimirc,hoc
ffi.
fummx
PlOCHYMICVS.
garct, quareindignatus
179
HercuIes,op-
que funditus
nuit,
deleuit,
,
Eurythum
eius obti-
&
in
Eubocam
viri fortes
abduxit ibiquc
jninhce adamauit.
Quod &
borc etiam
miro
virtutis la-
in fe ipiis
quotidie cxpe-
riuntur, dum vanitatis radices omnes radicitus auerruncant ex animis fuis , ipfumque vanitatis fontem penitus ex-
hauriunt tanquam Occhaliam dirucnOctes: Sic Eurythum occidunt , cha iam delent:lolcm vero in vxorem ^^4 ^j (ibi denegatam viobtincntjhoc eft fin- -vukiciemin ceritatem animi, ex illo vitiorumcon- ^f^y^eam "^^^'^** fiidtu,ac vidoria, magna animi contentione, tandem obtincnt,ac in Eu,
&
boeam
fecurn abducunt,hoc eftjin vitac integcitatcm trahunt: fcV/c^ft quidem vitx integritatem fonat. Qui enim ho-
minum Eury thum hunc Occhalix Regem occidcrc poifunt ac Occhaliam ipdelerc valent hoc eft vanitatem humanam comprimere polTunt lac compcicere toto vitx fuas temporc,
,
fam Vrbcm
ducunt.
iam fenfu Eurythum hunc, ^idfa bOcchaliam ipfammterpretaripoflu- rphus in muSjin Chym.icis arcanis, fpiritum ml- c^rwn/^ neraJem nigriiicantem , ac corrumpcn-"
Difpari
,
&
iSo
Hercvles
Chymicam.|| qusE vcre , apud nos , vera Occhalia dici poteft , cum occidat omnia quac ei incLimbunt:Hercuics autcm aducnicnj
6i loJcm fibi in vxorem polcens.hoc eft| tcriam puram,ac virginem,qux inintimibOcchaliae penctraiibus habitat/piri-| tus mineraiismnatus acinternusipfiuS' tcrrx Chymicx tanquam Rcx, ac im,
Uc;i
Tcrrametsipura j.er
indi-
loLer
^^^*
pcraror ipfius tcrrx lcu Occhaliac vrbis, ^^ Patcr lolcs dcncgat Herculi lole. fcu tcrram hanc puram ac virginem , quam Sulphur tcrrse, ac uaturx dicuut PhilofophiSpagyrici, quam repulfam xgre ferens Hercules, bellum indicit Occhaliac Regijipfumque dcbeliat.ac occidit,
vrbemque eius delet fiiditus, loiemquc fibi dcncgatam vi obtinct,ac in Euboeam lecumabducit. Quodfitdum
aqua Mercurialis feu Mercurius Philofophorumtcrrae Chymicac incumbens
putrefccit , ac diluit fpiritus iimatos acinternosaltcrando, vnde diuerfi ac varij apparcnt colores doncc tandcm vnus appareat color aibus, cx quo tandcmcxlurgit terra foliata, feu Sulphur natutae:pulchcrrima iila terra,qux
,
cam
nobis
loles
imaginem
rcpracfcntat,
fibi
expo-
ftulatadmngcndam, dencgatur tamcn abEurytho cius patre quia terra illa SHifhuf TtA^ Chymica, nunquam ex fc dat iliam Lcrtfn^d nmqud ram puram ac fux puritatis Eorcm
PlOCHYMICVS.
qaemSulphur
I8l
f^cHe emer^ g^^ ^^x ttrrt*
'"^^'*
'''''*
naturacdicimus^nifipoft fui corruptionem aeintcrnecionem,<5c mortem' vnde verc dicimus occilo Eury tho Occhalix Rege,ac diruca Occhaliavrbe, tunc temporis Hercuiem vi obtincrc fuam lolem quia vere poft
,
cum quoindifloluvinculo conneftitur , ac copulatur, adrcimetallicasperfedioncm.Siccnim sulphur nalole in Euboeam abducitur,hoceft in tur&quome^
ra illa^floremillius,
bili
coeIumfublimatur,acinfuprcmumpuritatis,acnitorisgradum euehiturdum per aquam Mcrcurialcm,ab amurca , fxcc Elemcntorum omnium vindica-
^* ^xfrnUa^
tMr.
&
:ur,&a corruptione fuae terrac fepara:ur, donec nitorcmac fplcndorcm crilallinum acquirat, &Herculis focic:ati, ac matrimonio dignam habcaoius lolem hanc ,feu tcrrx noftrx florcm.Ex quo cxfurgunt frudus imraor:alcs,dc quibus qui guftauerit vitx lon;inquos videbit tcrminos, & ex oculis :ius dcpelletur albugo, qua obtcncbraoculi,ne videant arcana naturx,quaB iliius contincntur. Foelix terquc qitaterque beatus qui los fruftus habcre potcft vt (ibi foli
:ur
nccntro
vnquam
fit,
vi-
182
AulkdYum
tarn,
j^^j.^
vita.nonefi altcrius
Hercvles
ad altcrius ambularcgradum,& ad
dormirc
wevttA.
^^^
,
quod
(i
ncceffc
cft,quod vcre viuere mifcrc eft. Rumpamus creo vitx noftrae nodos gordianos, vt noftri fimus,nec aliorum
vthtatiftmtu
Eurythum OcchalixRegcm tradimus dcbellandum ac occidcndum ac Occhaliam ipfam vrbem pracbeamus illi
, ,
quid
*5-
diruendam, donec
fibi
rapiat
,
lolcm
dumftt,
fummam
pariunt, ac nobis folis viuerefaciunt, ac naruram omncm ex intimis eius Thalamis cognitam nobis patcfaciunt nudamqucnobiscxhibcnt Dianam, ac Profcrpinae facra tamdiu occlufa pandunt.
PrOGHYM
*?
ICVS-
Il
FESTEM
fmguine
T^ESSI CENTAVRl
a DetAmra mijfam
in-
ittfe5iam
duens Hercnles ac in
mhiem verfui
,
combHrenSyquid commQnftret
Piochymicis,
Capvt XXX.
Es T
E
hanc humala-
nitatis
caducam ac
^'f"jF
deiihutsi.
Neiu centauri inrcdam hoc eft peccati labe ac macula contaminatam ,cxucrenon
^offumus quin Deo facrificaturi pyaconftruftamoriamur^mortcfola itur d aftra foclicitatis sternx palatia , ac
,
:
nagnificas domos ingredi non poflunusnifi per mortis femitas ac vias , at rius oportet in rabiem ac furorem' 'crti,cx vcftc induta Nefli centauri fan;uinc imbuta , hoc cft cx peccatis conradis,quac vt cxpicmus in furorcm ac abiem cxcitari debemus, vt aftum coritionis
iS4
Hercvles
Wumxnltfu
tjiDeiamra,
comburamus ca omnia, qua? mortalitatis noftras vitia fapiunt acredolcnt. Humanitas ipfafcu naturae noftricimbecillitas,quac nobis Deianiftruda pyra
ramrepracientat,nobishancveftcmc6-
taminatam
rans
fumma
,
fciens
nos capi ac
,
affici
amore loles feu anirax noftrx quam puram ac fynccram pollidere volumus.
IpfaveroDeianira, feunaturac huma-;
naeimbecillitas
tatis
,
vt
rcdeamusadamoj
facrificaturi
induW
mus, & in ipfa vitia irruimus, ac tanto^ impetuferimurvtinrabicm vcrfi,conftruftapyra, 6c veftcmipfam& quiC' quid mortalitatis vitij fapit , ac olct c6buramus vt fic mundo corde placea-
jnus creatori
ipfo
s^ptentia de
Deo,& fic coelum vni confccndamus: Id certc opccum raridebcmus fi Herculem noftrum imitari dcbeamus.ac viri fortes, ac fapientcs haberi mcreamur. Sapientia cmm
non coronabitur qui lcgitime ac accr,
pruJenfia
viaorisc obtinemus,aEternx virx coroiperornatum,vt cerncrc iicet In vltimo hoc Hecculco labore.
Mercurij Phiiofophorum pcreat, dum ad perfcdionem albedinis deucdus cft, nec hic commoretur amore loles perIica>
,
feu
citus3cafFcctus,cotinuato ignis calorc vcftem fanguine ccntauri delibutam induit Mcrcurius,quam mittit ilii Dcianira, feunaturametailica hac vcftc indutus MercuriuSjin rabicm vcrtitur, acinfurorem concitatur,ac conftruda pyra,fe ipfum comburit tali ac tanta combuftionc, vt omnino moriatur , feu perfede figatur.
:
Qupd
artis
Chymijcx
Alumni
vt xnygmatis limites
,
omnespractergrediamur
natura
fi
poftquam
prae-
Chymica
,
colores
omncs
ad albedinemvlrima perucnerit cam ipfam iterum aqua Mercuriali inebriaucrint ac potaucrint, &au(9:oignisgrada, eam calefc^^f^rMchyccrint,itavc (anguinc ccntauri Ncffi fn-'fl^,.nr^^ induatur,acinitainrabicm,acfurorem ^^-^ ~ -*tcr grCLTa fuerit,&
i%6
Heticvlej
ac Herculcs,qui exantlatis huiufce vitac laboribus ,vitafuntus, in numerum dcorumtranflatus eft,quod contingit TalicttM viris fortibus omnibus , qui redo vitx r^Iw''^,^ uhereAc^ui' ttamitc peracto, innumeris cxantlatis r*>r. vitac laboribus praclaris ac pijs coelo
,
tandembcantur,acvitimam
& fuprcconfc-
mam vitx
artcrna: foclicitatem
quuntur. Quod ex
vili
matcrix
,
noftrse
Spagy-
ricx fubftantia colligere facile cft, qux dum prseparatur tot tantos patitur labores ac varias fui mutationes , antcquam vltimum illum ac fuprcmum
&
perfcdionis gradum confequatur, vt vcrediccrc valeamus,eam ipfam matcriam Spagyricam Herculcos exantlarc labores, ac monftra deformitatis fux fubftantiae deuinccrc acfupcrarc, doncctantcm vltimo fanguinc Ccntauri delibutaminduat vcftem, ac penitus cxcandefcat,acinrabiem vcrtatur tantam,vt eonftruda pyra fe ipfam comburat, ac vcrc moriatur , hoc cft perfc-
dc figatur
mtoru Hercuiemtmitatur.
puritatisgradumadipifcatur. ^^^^ ^^ ^^^"^ tationc aflercrc valcatnus matcriam Spagyricam Herculcm vcrciixiitari,& quicquid fub asaigmatc.
PlOCHYMrCVS.
TS7
huiufcehiftoriacvelfabcllsc contincd , id ipfum redolcre mcram Alchvmiam, Arcana huiufce fccrctiffimx rcicntia;
&
huitTf-
ccfabellasinuencorcs: tanti enim pretij fecerunt Alchymiam antiqui omncs vt nc quicquam vnquam fcripferint abfquevmbra> ac corrice asnigmatis, ne indignis ars haec patcficrct quod
,
omnibus hacdc
re in
lucem
editis.
omnes
illis
&
CONCL VSIO
TOTIVS OPERIS.
EcTORVM
aliquis
forfan
^3^;.^'^
vanos
Ti^l
cuiijerefum
mAll^^
crgo ipfe parcam illi tantum iniurisE, cumncfciatquidiciat, nec quid cogitct ,in tenebrisenim&: abyfibignorantise demerfus ac eius luto obc^ca* tus,ncquitcIigerequodpuIchrum ^^ ^^H^^rff^ tu^.. bonura ac vcrum;difficillimum cft qui i^ ^' ^'"^
ptefi.
i8S
bilc
Hercvles
tamct,ac iclcio laborat, dc coloribus ferre iudicium ciim omnia ilii ap* parcant biliofo infcfta colore , oculus sBgrotat fuo quo imbuitur colorc
&
deluditur.
fta:,
&
vnguibus
tro fcicntiarum artium clim-inandas, ca folarationc, quodobfcurius intcrprctentur, quam poftulet voluntas ac
&
defiderium
fascxpoftulant, arcana artis pcnitus cxplicata fexpetunt, Sc adhuc forfan acida,& palato non arridcntia inucnircnt.
&
Expc<3:cnt quasfo incoelum hiantcs donec iEiher aurum pluat tunc cnim temporisidcontingct,& i mc cxpUcatam habebunt artcm Chymicam, vc in votishabcnt: rcrum minuit maic,
Hnt^d*
u^
i4d^^
ftatemquircuclatmyftica,nccmanent fccrcta,quorum turba fit confcia.Lapides pretiofi,Adamantes& carbunculi, artium omnium mira , omnium oculis non obijciuntur nec propatula
&
folis optimeobfcratisrcconduntur, his qui hasc iufto prctio mercari cupiunt manifcftantur , irridcntcs autcm
,
PlOCHYMICVS.
189
baculis procul eliminantur , imo fxpe fepius procul ab ipiis rerum prcciolarum arcis dctruduntur. Arcana Chymicalapidibusipfisprc- ArcAn^cUi^ '^"'^ tiofis , infi^nioris funt pretij, 6c idco "^''^ nfieliori lure mercncur rccodi,a naeli^y^^^^^ ter obfcr uari, ne obuia fiaro: omnibus ; dgcMntur tunc cnim aon eficnc arcana,fed triuia-
&
'^
la
iem
ac quibus fatiatum
jrofanum vulgus naufcaret :occurrenium eft tali naufcabundo ventriculo, lec cibi ad faticratem funt ilii propilandi^onferuaduseft
't
,
illius
appeticus,
Chymico condita
ofFeri-
nus
idcirco prudentibus acfapicnibus fatis obuia atque penitus clara, dmodum grata quibus folis placcrc stulthpUcere udeo,alijsautempIaccredifpIicereclt. ^ift^^^ 'A
,
<5t
&
Plaudantergo Mincrux alumni,& 'anchymicumexpcdent meum.quo ?cromc illisomnici partelatisfattuLim,canquam meduilam veram tous naturse in eo rcferaturum,vbi vere
italis
inpanchymU
^"
^"^"^
JL^/^
Philofophi^ florem,vndiqua,
morboim omnium curationem tutam ac -rtam&nullatenusfucatam pandet. licpro Colophone libet hiftoriam
6c
ue micantcm eiucelcer
"'ft
ht
Lmani
<' *xpii^
^^'^*&^''iratu
aiufdam
ifo
Hercvles
lcuorum lachrymisvenalis iinguas maiJco, numifmata cudere non poirct,medicu mc turpicer delusu,morbo&morte puellxcuiuldam (ux^abargento me
cmungcre volucrit.Pct fororem quandam fuam puellam illam facie obuelata tradidit
tefceret
copoeo 6cChyrurgo innotefccret morbus & puella vr medicamcnta darc vellem, meis proprijs manibus fabricata hifcc precibus obtcmperans dedi iliis vnguentum dccantatum ac celebrc, pro tinca capitis curanda apud Ambrobrolium Pare,Guidonem,& Gordonc, cclebcrrimos in Chyrurgia authores. Tribus tum dcmumjaut quatuor clapfismenfibus ab vnguento praefcripto dato,poftquam morbus fummoperc xnualuerit,<5c caput fcre totum occupaucrit non folum pericranio exefo,fed&: cranio ipfo corrofo,nam tinca illa phagedcmica & cancrofa valde crat,de gcnere elcplianticorum vlcerum nullo alio adhibito confilio, an totum caput pcrungendum cffet taU vnguento,, perunftumeft, quid pcrundum imoj infardum,&: duorum ferc digitoruj
&
craflitudinc i,nauftatun;i,futuraeomnci
PlOCHYMICVI.
,
191
6ccommiffurx eo vnguentocoopcrt2,& non iblum commifluras, at etiam piget mc ac doict vcfanix tantum
narrare) aures omnes opplctx ac dcibutXjita vt magno cum cruciatu nul-
a Patris fuiaam fafti dc nouo Chyrurpcommotapietateinrra viginti qua:uorhoras mortua fucrit; quod non
:ontigi(iet
auafler.
,
Mortua
jueitus cii
fola
igitur
mc
prsfcripto 6c dato,
mpcritiquc medici pcenas mcfubirc dicto pubiico vokbat , nihilominus Dfcmct caufam meam patrocinatus,
[difto
hsec omnis hunc ftultia& fatuitate fumma correptum pct Dtum iam tcrrarum vrbem diuagari olumus vt difcant eiufdem farinac omincs , nunquam fc Chyrurgorum jt Pharmacopoeorum ofEcijs,& muikita crt,
pubhco calumnia
FINIS.
Qloria 0* Lausjit tihi Ufn*
iiillllliilflilillllliillii i<a^
TOLOS.E,
sp
:|||:
ExTypographiaPETRi
d'Estey
,
w^
fc*3-
fub figno
?*2'
<*3^
'?<^
^&^'
PrseliAureijjuxta
J*3-
.^
Collegium
Fuxenfe.
<^ ^ S<^
^o&3'
?<$ &^-
llllllilllllllll
illl
^feO-^*^!