Arte Paleocristi

(ONDE, CANDO, POR QU) A arte paleocristi desenvlvese nos ltimos tempos da Antigidade, entre os sculos I e V d.C., e debe ser considerado coma o primeiro captulo da arte medieval. As orixes da arte paleocristi primitiva hai que buscalas na crise do mundo romano a partir do S. III provocada por: -factores internos: 1) o cristianismo convrtese na relixin das masas populares, 2) a inestabilidade poltica resultantes de problemas sucesorios nos emperadores, 3) crise econmica por agotamento do sistema esclavista, e 4) revoltas sociais debidas a todos os problemas mencionados anteriormente. -factores externos: as invasins xermnicas. (ARTE E CRISTIANISMO) O Cristianismo mis ca un dogma, convrtese nunha filosofa social, unha nova concepcin da vida, sobre todo para as clases mis desprotexidas (polo tanto deba darlles unha linguaxe clara e comprensible), cunha imaxe do universo apartada da lxica e o racionalismo gregos. Encontrmonos ante un mundo intimista, abstracto, explicado mediante metforas, imaxes e parbolas. Abandnase todo o material e corporal, o sensorial, preferindo o espiritual. A arte cristi primitiva representa unha ponte entre das culturas occidentais: a clsica e a cristi. As, a nivel artstico, pasamos do realismo clsico ao expresionismo cristin e ao simbolismo; da beleza fsica verdade interior, da perspectiva e o modelado s figuras planas e sen fondo. (DOUS PERODOS: ANTES E DESPOIS DO EDITO DE MILN) Mentres foi perseguido, os fieis catlicos realizaban o culto en casas particulares ou nas catacumbas. Desde o 313, mediante o edito de Miln de Constantino, legalzase o cristianismo e faise necesaria a creacin dun espazo arquitectnico (o Estado patrocina as obras). O templo romano tradicional, albergue de un ou varios deuses, non se adaptaba s necesidades do cristianismo porque o culto cristiano necesita que o templo d cabida a todos os actos da liturxia (lectura, administracin dos sacramentos...) e asento a todos os seus fieis. O seu centro ha de ser o altar (nos cultos paganos estaba fra). Polo tanto, esixase un edificio grande e cerrado, con unha esmerada instalacin interior e unha simple e austeira aparencia exterior. As apareceu a baslica paleocristi. (A BASLICA PALEOCRISTI) A baslica supn un culto sacrificial que acontece no altar. Este redcese a unha mesa (simbolismo da ltima cea). Para acentar o valor do altar, cbrese cun baldaquino (estrutura sobre 4 elementos de apoio para cubrir o altar).

No edificio predomina o eixo lonxitudinal, de 3 ou 5 naves (a central xeralmente doble cs laterais) separadas por columnas con arqueras, co que se obtn sensacin de movemento cara ao altar. As columnas guan a vista, pero tamn a plenitude dos muros. Nun extremo da nave est a porta (oeste), no outro o bside (leste) . O presbiterio queda enmarcado polo arco de triunfo, dicir, unha gran arcada de medio punto, que vn a emular o efecto triunfal dos arcos conmemorativos romanos: o significado relixioso, o triunfo da Igresxa o que se quere representar. A dispnse o trono ou ctedra para o bispo (no bside) e ao seu lado os asentos para o clero maior, e logo os plpitos para a lecturas ( esquerda o Evanxelio, dereita as Epstolas) e os asentos para o clero menor. Cando o templo gardaba as reliquias dun santo, arbitrbase unha cmara baixo o presbiterio (cripta). O pobo tende a aproximarse cara ao presbiterio co obxecto de participar de maneira mis activa no culto. Iso determinar o desenvolvemento do cruceiro (planta en cruz latina). O muro rmpese polos lados altura do presbiterio formndose unha nave transversal. Ademis dunha motivacin moi prctica, representa un efecto simblico, xa que se forma unha planta en forma de cruz de brazos desiguais, dicir, de cruz latina. Hai separacin de sexos. A muller sitase na tribuna, vasto espazo enriba das naves laterais. Con iso, redcese a luz no templo e, para buscala, faise preciso elevar o teito, con obxecto de abrir vents no trozo de muro que se sita sobre as columnas. S podan entrar no templo os bautizados. Os catecmenos sitabanse nun vestbulo detrs da porta (nrtex) . Como lugar de reunin utilizbase o atrio ou patio porticado. Outro tipo de recinto relixioso o baptisterio, de planta circular ou poligonal (xeralmente octogonal). No centro encntrase a cisterna, que acostuma ser de gran tamao, xa que o bautismo era de inmersin. En principio os teitos son de madeira e planos, a das augas. sanse

materiais luxosos: mrmores, mosaicos. As baslicas mis clebres estn en Roma: S Pablo, Sta Ins, S Lorenzo. Posteriores son Sta Mara A Maior, Sta Sabina, S Clemente. Aparte destas, S Vital Rvena.