MENYIASAT ALAM KEHIDUPAN SET SATU

Satu Jam Lima Belas Minit

Bahagian A Jawab semua soalan. Masa yang diperuntukkan untuk bahagian ini ialah 45 minit. Jika anda tidak dapat menjawab sesuatu soalan, teruslah menjawab soalan berikutnya.

Haiwan

Tumbuhan

Bertelur banyak

Menjaga anak

Hidup berkumpulan

Keembung

Pokok Getah

Kacang botor

1.

Rajah 1 Maklumat pada Rajah 1 di atas menunjukkan beberapa sifat tabii 4. haiwan. Sifat-sifat ini menolong haiwan .. A mencari makanan B membina habitatnya sendiri C mengekalkan kemandiriannya D memudahkan proses pembiakan Antara haiwan-haiwan berikut, yang manakah tidak menyerupai ibunya semasa dilahirkan ? A Penyu B Ikan Paus 5. C Anjing Laut D Rama-rama Semua pernyataan berikut tidak benar tentang cara penyebaran biji benih tumbuhan KECUALI .. A Benih pokok angsana disebarkan oleh angin B Benih tumbuhan yang berbiji keras biasanya disebarkan oleh haiwan C Biji benih kemuncup mempunyai cangkuk dan melekat pada haiwan D Meranti menyebarkan biji benihnya melalui mekanisme letupan

Rajah 2 Apakah persamaan-persamaan yang terdapat pada ketiga-tiga tumbuhan di atas ? I Cara pembiakan II Habitat tumbuhan III Agen pencaran biji benih IV Kegunaan tumbuhan-tumbuhan A B C D I dan III sahaja II dan IV sahaja I, III, dan IV sahaja I, II, III, dan IV

2.

3.

Selepas bertelur, haiwan ini akan meninggalkan telurnya begitu sahaja tanpa menjaganya, tetapi ia masih dapat mengekalkan kewujudan spesiesnya. Apakah faktor yang mempengaruhi keadaan ini ? A Haiwan ini adalah haiwan pemangsa B Haiwan ini menghasilkan telur dalam jumlah yang banyak C Anak-anak haiwan ini boleh hidup sendiri D Cengkerang telur haiwan ini terlalu keras

11.
Q

6.

Rajah 3 Antara haiwan-haiwan berikut, yang manakah boleh mewakili Q dalam rajah 3 di atas ? I Ayam II Burung Kelicap III Arnab IV Ular sawa A I, II dan III sahaja B I, dan III sahaja C I, II, III, dan IV D I, dan II sahaja

Semua haiwan berikut, menjadi mangsa dan pemangsa dalam rantai makanan kecuali .. I Kambing II Ular sawa III Seladang IV Labah-labah A I dan III sahaja C I, II, III dan IV B II dan IV sahaja D I dan IV sahaja

7.

Dalam sebuah rantai makanan, bilangan hidupan yang paling banyak ialah .. A Pengeluar B Pengguna Primer C Pengguna Tertier 12. D Pengguna Sekunder
Rumput Belalang Katak Ular

Rajah 4

8.

Berdasarkan data yang diberi di atas, pilih rantai makanan yang paling tepat. A Ular Katak Belalang Rumput B Katak Belalang Ular Rumput C Rumput Belalang Katak Ular D Ular Belalang Rumput Katak Antara kenyataan berikut, yang manakah tidak benar tentang cirri benih tumbuhan yang dipencarkan oleh angin ? 13. A Berbulu B Ringan C Bersayap D Mempunyai cangkuk Buah kemuncup akan melekat pada bulu haiwan atau pakaian manusia kerana A Buahnya berduri B Buahnya bercangkuk C Buahnya bercangkuk dan berduri D Buahnya melekat di badan haiwan

Rajah 4 menunjukkan sekumpulan hidupan yang menghuni satu habitat. Rantai makanan yang betul bagi habitat ini ialah .. A W X Y Z B X Z Y W C Y W Z X D Z Y W X

9.

10.

Rajah 5 Haiwan dalam rajah 5 menghasilkan telur dalam jumlah yang banyak. Inferens yang sesuai bagi kenyataan ini ialah .. A membolehkannya menjadi mangsa haiwan lain B memudahkannya membiak dengan cepat C menghasilkan zuriat atau keturunan dengan banyak D membolehkan sebahagian dari anaknya hidup dan membesar

Soalan 14 hingga 17 berdasarkan Rajah 19. 6 di bawah. Lumut Berudu Ikan

Bangau 14.

Berdasarkan Rajah 6 di atas, nyatakan haiwan karnivor dalam siratan makanan ini. A S B Berudu C Bangau D Bangau dan S Sekiranya bilangan berudu dan ikan berkurangan ia akan memberi kesan kepada pertambahan . A bilangan S B bilangan lumut C bilangan bangau D bilangan bangau, lumut dan S Antara hidupan berikut, yang manakah boleh mewakili S dalam siratan makanan ini ? A Itik B Katak C Memerang D Ikan haruan 20.

Pilih kenyataan yang benar tentang persamaan antara buah kelapa dan teratai. I Kedua-dua menghuni habitat yang sama II Kedua-duanya mempunyai akar tunjang III Kedua-dua biji benihnya dipencarkan oleh air IV Kedua-duanya mempunyai struktur khas untuk memerangkap udara A I dan III sahaja C I, II, III dan IV B III dan IV sahaja D II dan III sahaja

15.

Rajah 7 Kenyataan yang tidak benar tentang rantai makanan di atas ialah . A Ular, biawak dan helang adalah pemangsa B Helang adalah pemangsa paling berkuasa C Siratan makanan ini mungkin ditemui di kawasan sawah atau kebun D Semua pemangsa dalam siratan makanan ini adalah Omnivor Tanaman padi Encik Ali dirosakkan oleh belalang. Apakah jalan penyelesaian terbaik masalah ini ? A Menghalau belalang tersebut B Menangkap belalang tersebut C Memasukkan sekumpulan burung ke sawah Encik Ali D Memasang orang-orang di sekitar sawah tersebut

16.

17.

Habitat yang paling sesuai bagi siratan makanan ini ialah .. A sungai 21. B kolam C telaga D anak sungai Semua hidupan pengeluar dalam kecuali .. A Rumpai air C B Cendawan D berikut adalah rantai makanan Plankton Keladi bunting

18.

Soalan 22 hingga 24 merujuk kepada rajah 8 di bawah.

Bertelur P

Menjaga anak R

22.

Rajah 8 Berdasarkan rajah 8, haiwan manakah boleh mewakili Q ? A Penyu C Katak B Ikan Pelaga D Burung kakak Tua Pilih pasangan yang betul bagi haiwan P 27. dan R. P A B C D Haruan Rama-rama Biawak Mengkarung R Ikan Paus Lipas Penyu Tuntung

M Rajah 10 Rajah 10 menunjukkan satu siratan makanan. Haiwan M mungkin sekali ialah .. A Burung Kelicap B Burung Murai C Helang D Katak Semua haiwan berikut mempunyai cara yang sama bagi mengekalkan kemandirian spesiesnya kecuali .. A Harimau B Serigala C Kambing D Burung hantu Kiambang Pokok Keembong Pokok Lalang 29. Apakah sifat atau cirri-ciri yang membezakan tumbuh-tumbuhan di atas ? A Mempunyai klorofil B Agen penyebaran benih C Hidup di atas tumbuhan lain D Boleh membina makanan sendiri Dalam siratan makanan, manusia, harimau dan katak digelar . A Pengeluar B Pemangsa C Omnivor D Herbivor

23.

24.

Apakah cirri haiwan yang mempunyai 28. sifat P dalam rajah 8 ? A Bertelur banyak B Kerapkali bertelur C Mengeram telurnya hingga menetas D Bertelur dan menjaga anaknya hingga dewasa Biji benih tumbuhan Y dipencarkan oleh haiwan. Contoh tumbuhan Y ialah A Angsana B Keladi bunting C Kacang parang D Pokok rambutan

25.

Ayam Rajah 9 26. Semua haiwan di bawah ini tidak boleh menggantikan ayam kecuali .. A Itik C Lembu B Kambing D Kerbau

30.

Bahagian B Jawab semua soalan. Tulis jawapan kamu di dalam ruangan yang disediakan. Masa yang diperuntukkan untuk bahagian ini ialah 30 minit. Sekiranya kamu tidak dapat menjawab sesuatu soalan, teruskan menjawab soalan berikutnya. 1. Sekumpulan ahli Persatuan Pencinta alam telah membuat penyiasatan tentang hubungan makanan antara hidupan (rantai makanan) yang terdapat di sebuah habitat. Bilangan hidupan yang terdapat dalam habitat tersebut pada masa kajian ini dijalankan dicatatkan dalam carta palang berikut ;
45 40 35 30 25 20 15 10 5 0

Bilangan Hidupan

Hidupan

(a)

Hidupan manakah dalam carta palang di atas merupakan pengeluar ?

(1 markah) (b) Nyatakan alasan bagi jawapan kamu di (a).

(1 markah) (c) Apakah pola bilangan hidupan dalam carta palang di atas ?

(d) (1 markah) Sekiranya bilangan hidupan R bertambah, apakah yang akan berlaku kepada hidupan Q ?

(e) (1 markah) Jika habitat yang dikaji di atas terletak di sebuah bendang, apakah yang mungkin mewakili hidupan P ?

(1 markah)

2.

Seekor tenggiling, tiga ekor katak dan 50 ekor semut dimasukkan ke dalam sebuah sangkar dan dibiarkan selama lima hari. Pemerhatian terhadap haiwan-haiwan ini dilakukan setiap hari dan hasil pemerhatian tersebut di catatkan dalam jadual berikut ; Bilangan hidupan Hari Semut Katak Tenggiling 1 50 2 1 2 20 2 1 3 5 2 1 4 0 2 1 5 0 1 1 Apakah yang dapat kamu perhatikan tentang bilangan semut dalam jadual di atas ?

(a)

(b) (1 markah) Nyatakan satu inferens yang sesuai berkaitan pemerhatian kamu dalam soalan (a) di atas ?

(c) (1 markah) Berdasarkan kepada jadual yang diberi, nyatakan 2 pembolehubah yang digunakan dalam penyiasatan ini. 1. 2. (d)

.. ..

(1 markah) Dengan merujuk kepada semut nyatakan kaitan antara pertambahan hari dengan bilangan semut.

(e) (1 markah) Pada hari kelima didapati bilangan katak hanya tinggal satu. Apakah inferens bagi yang sesuai bagi keadaan ini ?

(1 markah)

3.

Pak Hamzah adalah seorang pesawah padi. Beliau mempunyai sawah seluas 5 hektar. Dalam tempoh beberapa musim kebelakangan ini sawah Pak Hamzah menghadapi masalah serangan tikus. Hasil padi yang dikeluarkan pula bergantung bilangan tikus di sawahnya. Jika bilangan tikus banyak, maka hasil padi disawahnya merosot. Jadual berikut menunjukkan hasil padi yang dikeluarkan oleh sawah Pak Hamzah selama tiga tahun berturut.

Tahun 1998 1999 2000

(a)

Bilangan Tikus Banyak Sederhana Sedikit

Hasil Padi (tan) 60 tan 100 tan 150 tan

Berdasarkan jadual di atas, hasil padi pada tahun 1998 adalah paling sedikit. Berikan inferens yang sesuai bagi menerangkan keadaan ini.

(b) (1 markah) Bilangan tikus pada tahun 2000 adalah sedikit jika dibandingkan dengan tahun 1999 dan 1998. Mengapakah keadaan ini berlaku ?

(c) Senaraikan dua pembolehubah yang dicatatkan dalam jadual di atas. 1. 2. (d) (1 markah)

.. ..
(1 markah)

Apakah kaitan antara bilangan tikus dan hasil padi dalam jadual di atas ?

(e) (1 markah) Apakah yang perlu dilakukan oleh Pak Hamzah untuk mengawal bilangan tikus yang merosakkan padi di sawahnya ?

(1 markah)

4.

Sekumpulan saintis telah membuat kajian tentang bilangan haiwan X yang mendarat di sebuah pantai. Kajian tentang pendaratan haiwan ini dijalankan dari tahun 1996 hingga 2000. Keputusan kajian ini dicatatkan seperti berikut ;

Tahun 1996 1997 1998 1999 2000

Bilangan haiwan X yang mendarat 500 ekor 445 ekor 400 ekor 355 ekor 300 ekor

(a)

Berdasarkan jadual di atas nyatakan pemerhatian kamu tentang bilangan haiwan X yang mendarat di pantai tersebut.

(1 markah) (b) Nyatakan inferens yang sesuai tentang pemerhatian kamu di (a).

(c) (1 markah) Apakah pembolehubah yang dimanipulasi dan bergerak yang digunakan dalam kajian ini ? 1. 2. (d)

.. ..

(1 markah) Dengan merujuk kepada tahun dan bilangan haiwan X yang mendarat nyatakan satu hipotesis yang ingin dibuktikan dalam kajian ini.

(e) (1 markah) Dengan merujuk kepada data yang diberi dalam jadual, ramalkan bilangan haiwan X yang mendarat di pantai tersebut pada tahun 2001.

(1 markah)